Glan i rah rah tsiro kras o Dewel o bolepen un i phub. Har i phub kerdo was, his tchi koi pre. Kek djipen his koi. His rati un sorelo pani his pral halauter. Un o Debleskro ducho his pral o pani. Un o Dewel penas: “Mu well diwes!” Koi was diwes. O Dewel dikas, kai ko diwes mishto hi. Un o Dewel das jek tsiro o diweske un jek tsiro i ratsjake. Un o Dewel das o diwes ko lab ‘diwes’ un ap i rati penas job ‘rati’. Jaake was rati un pale taissarlakro. Kowa his o ersto diwes. Un o Dewel penas, te well o bolepen, un pani koi pral un pani koi tel. Un jaake was kowa. O Dewel kras o bolepen. Un pani his koi pral, un pani his koi tel ap i phub. Un o Dewel das o bolepen o lab ‘bolepen’. Un was rati un pale taissarlakro. Kowa his o duito diwes. Un o Dewel penas, te well ko pani ap i phub khetne ap jek rig, te well o truk them diklo. Un jaake was kowa. Un o Dewel penas: “Ko truk them kharella ‘phub’.” Un kowa, kai o pani khetne hi, kharas lo ‘baro pani’. Un o Dewel dikas, kai kowa mishto hi. Un o Dewel penas: “Mu well hako senlepen dran i phub win, an koleste hi tikno djob dren, jaake te well lestar pale newo senlepen. Mu wenna ninna ruka dran i phub win, kolendar hakeno peskre rukengre hidjrella. An kolende hi tikno djob, jaake te well lendar pale newe ruka baro.” Un jaake was kowa. Un dran i phub was senlepen win. Hako senlepen mukas peskro tikno djob bares te well, jaake te well lestar pale newo senlepen. Ninna ruka wan baro. Hako ruk hidjras peskre rukengre, an kolende tikno djob hi, jaake te wenn lendar pale newe ruka baro. Un o Dewel dikas, kai kowa mishto hi. Un was rati un pale taissarlakro. Kowa his o triinto diwes. Un o Dewel penas, te wenn momlia an o bolepen, hoi sikrenna: Kanna hi diwes, un kanna hi rati. Kolla sikrenna ninna: Kanna well nijal, kanna well o wend. Kanna well i baro diwes, kanna i newo bersh. Jon hi an o bolepen tardo, te denn le momeli ap i phub. Un kowa was jaake. Un o Dewel kras kol dui bare momlia: o kham, te well lo rai pral o diwes, un o tchon, te well lo rai pral i rat, un ninna i wawar bolepangre momlia. Un o Dewel tchiwas len an o bolepen, te denn le momeli ap i phub. Jon hi rai pral o diwes un pral i rat, te dell jek tsiro o diweske un i wawar tsiro o ratsjake. Un o Dewel dikas, kai kowa mishto hi. Un was rati un pale taissarlakro. Kowa his o starto diwes. Un o Dewel penas, te wenn bud vieche an o pani un bud tchirkle an o bolepen. Jaake kras o Dewel bare panjengre viechen, un ninna hako wawar viecho, hoi an o pani hi, ninna hake tchirkle. Un o Dewel dikas, kai kowa mishto hi. Un o Dewel rakras latche laba pral lende win un penas: “Lenn bud terne, te wenn bud tumendar an o baro pani un bud tchirkle an o bolepen.” Un was rati un pale taissarlakro, o pantchto diwes. Un o Dewel penas, te dell i phub hake viechenge o djipen: i diwje viechenge un kolenge, kai gar diwje hi, ninna i tsele tikne vieche. Un jaake was kowa. Un o Dewel kras hake diwje viechen un hake viechen, kai gar diwje hi, ninna i tsele tikne viechen ap i phub. Un job dikas, kai kowa mishto hi. Un o Dewel penas: “Kanna krah menshen. Jon wenn jaake har mer. Jon hi rai pral i matchende an o baro pani un pral i tchirklende an o bolepen, pral i diwje viechende un pral kolende, kai gar diwje hi, ninna pral i tikne viechende, hoi djan pral i phub.” Un o Dewel kras i menshen jaake har job hi. Awa, jaake har job hi, kras lo len: o murshes un i djuwjat. Un o Dewel rakras latche laba pral lende win un penas: “Anenn bud tchawen ap i phub, te well i phub tumendar pherdo! Un awenn rai pral i phub! Awenn rai pral i matchende an o baro pani, pral i tchirklende an o bolepen, un pral hake viechende, hoi ap i phub hi!” Un o Dewel penas: “Shunenn, tumer nai chan halauterestar, hoi well baro ap i phub un an koleste tikno djob hi. Ninna i tsele rukengre, kai tikno djob an lende hi, dau tumen te chal. I tsele viechen, kai djiwenn ap i phub, ninna i tsele tchirklen un tikne viechen dau me o tselo senlepen te chal.” Un jaake was kowa. Un o Dewel dikas halauter, hoi job kras, un tchatchepah halauter his mishto. Un was rati un pale taissarlakro. Kowa his o shobto diwes. Jaake was o bolepen un i phub kerdo, un halauter, hoi koi hi. Ap o eftato diwes his o Debleskri budi kerdo. Job budras buder gar. Halauter his kerdo. Un o Dewel penas: “Ko eftato diwes hi i baro diwes mange. Ko diwes hi miro.” Ap o eftato diwes his leskri budi halauter kerdo, un job budras buder gar. Kowa hi ko liil, kai tchinlo hi, har o bolepen un i phub kerdo wan. Ap ko tsiro, har o baro Dewel, maro rai, i phub un o bolepen kras, his kek ruka ap i phub, witar kek senlepen. O baro Dewel, maro rai, das kek brishin ap i phub. Un his kek mensho koi, kai budras ap i phub. I sapeno ducho was dran i phub un kras lauter sapenes. Un o baro Dewel, maro rai, kras o romes dran tchik i phubjatar. Un phurdas peskro ducho, hoi della o djipen, an o romeste. Un o rom was djido. Un o baro Dewel, maro rai, kras i baar an Eden, ap koi rig, kai o kham pre djala. Kote tchiwas job ko romes, koles job kras. Un o baro Dewel, maro rai, mukas bud ruka baro te well dran i phub. Kolla his shukar. Un lengre rukengre his latcho chapaske. Mashkral i baar his ko ruk tardo, kai della djipen, ninna ko ruk, kai della goswepen, hoi hi latcho un hoi hi tchilatcho. Un i lengsto pani nashas an Eden, hoi krell koi baar sapenes. Un ko pani nashas dran i baar win, un dran ko pani wan star panja. O lab o ersto panjestar hi Pison. Kowa nashell trul o tselo them Hawila. Koi hatsenn le sonakai. Un o sonakai dran ko them hi mishto. Kote hi ninna kutch harza, hoi sungella mishto, ninna kutch barra, hoi kharenna Onyx. Un ko lab o duito panjestar hi Gihon. Kowa nashell trul o tselo them Kush. Un ko lab o triinto panjestar hi Tigris. Kowa nashell ap koi rig o themestar Assur, kai o kham pre djala. Un o starto pani hi o Eufrat. Un o baro Dewel, maro rai, las o romes un tchiwas les an i baar ‘Eden’, te budrell job kote, ninna te dell job jak ap i baar. Un o baro Dewel, maro rai, penas soreles ap o romeste: “Tu nai chah hako rukestar an i baar, har tu kameh. Kokres ko ruk, kai della goswepen, hoi hi latcho un hoi hi tchilatcho, kolestar te chas tu gar. Te chah kolestar, mereh.” Un o baro Dewel, maro rai, penas: “Hi gar mishto, te atchell o rom kokres. Me krau jekes har job, kai pash leste hi.” Un o baro Dewel, maro rai, kras dran tchik i tsele viechen ap o them un i tsele tchirklen an o bolepen. Un job anas len pash o romeste, te dikell lo, hawo lab job len della. Ko lab, hoi ko rom len das, jaake kharan jon. Un o rom das hake viechen un hake tchirklen i lab. O mensheske his kek koi, kai jaake hi har job, un pash leste hi. Koi mukas o baro Dewel, maro rai, o romes soreles dren te sowell. Un o Dewel las jek kokalo dran leskri rig win un kras ko kotar o masseha pale khetne. Un job kras i djuwjat dran ko kokalo o romestar. Un anas lat pash o romeste. Un o rom penas: “Ake li! Joi hi har me: miro kokalo un mass. O romestar hi li lino. Doleske kharell li romni.” Doleske mukella i rom peskro dades un peskri dat un djala peskri romjah. Un jon wenna jek. Un jon dui, o rom un peskri romni, his nango. Un jon ladjan gar. O sap his gosweder har i tsele wawar vieche, hoi kras o baro Dewel, maro rai. Un o sap penas ap i romjate: “Penas o Dewel tchatchepah, te hunte chan gar i rukendar an i baar?” Koi penas i romni ap o sap: “Mer nai chah i rukendar an i baar. Kokres ko rukestar, hoi mashkral an i baar tardo hi, penas o Dewel ‘Ma chan kolestar, taprenn les gar an, te merenn gar!’” Koi penas o sap ap i romjate: “Tchatchepah, tumer merenna gar. O Dewel djinell, kai djana tumenge i jaka pre ap ko diwes, kai chan ko rukestar. Un tumer wenna har o Dewel un djinenna, hoi latcho un tchilatcho hi.” Un koi romni dikas ap ko ruk un penas ap peste: “Mishto wals, te chaus ko rukestar. Shukar hi lo! Un mishto wals, te waus gosewo.” Un joi las o rukestar, chas un das ninna peskro romeste, kai pash late his. Un job chas ninna. Koi djan lenge i jaka pre. Un jon haiwan, kai jon nango hi. Un jon pandan patria khetne i faigetikro rukestar un kran penge ripja. I rati, har buder gar tato his, shunan jon, kai djas o baro Dewel, maro rai, trujel an i baar. O rom un peskri romni khatran pen o Deblestar, maro rajestar, mashkral kol ruka an i baar. Un o baro Dewel, maro rai, das o romes gole: “Kai hal tu?” Penas o rom: “Me shunom, kai hal an i baar. Un man his traash. Me hom nango. Koi khatrom man.” Un o Dewel putchas lestar: “Koon penas tuke, te hal nango? Chal tu ko rukestar, kai penom tuke soreles, te chas gar lestar?” Penas o rom: “Koi romni, kai tu man dal, koja das man ko rukestar. Un me chom.” Un o baro Dewel, maro rai, penas ap i romjate: “Hoske kral tu kowa?” “O sap chochras man”, penas i romni, “jaake kai chom.” Koi penas o baro Dewel, maro rai, ap o sap: “Praassedo wess koleske, hoi tu kral. Tuke djan le dran o drom, – tuke kokres un gar i tsele wawar viechenge. Tu djas ap tiro per un chas tchik tiro tselo djipen. Tu un koi romni, tumen hi choli jek ap o wawareste. Ninna tire tchawen hi choli ap lakre tchawende. Un lakre tchawen hi choli ap tire tchawende. Jek lakre tchawendar stakrell tiro shero khetne. Un tu dandreh les an leskri heri.” Ap i romjate penas o Dewel: “Me kamau tuke phares te krell, te weh an wawar koowa. Dukentsa aneh tu tchawen ap i phub. Un tiro dji dell gole pal tiro romeste. Job hi pral tute o rai.” Un ap o romeste penas o Dewel: “Tu shunal ap tiri romjate un chal ko rukestar, kai penom tuke: ‘Ma cha kolestar.’ Doleske well bibacht ap i hachetikri phub. Tu budress phares ap i phub, te well tut chapaske, jaake rah har djiweh. Subjengre burra wenn baro ap tiri hachetikri phub un tu chah ko senlepen, hoi well koi pre baro. Tu hunte budress jaake phares tiro chapaske, te nashell o pani pral tiro mui, bis te weh pale phub. Tu hal kerdo dran i tchik i phubjatar. Un tu weh pale, hoi tu hals.” Un o rom – leskro lab his Adam – das peskri romjat o lab Eva. Joi hi i dai i tsele menshendar. Un o baro Dewel, maro rai, kras ripja dran felle o Adameske un i Evake un riwas kolla lenge an. Un o baro Dewel, maro rai, penas: “Dikenn, o mensho was jaake har mer: Job djinell, hoi hi latcho un hoi hi tchilatcho. Kanna hi gar mishto, te chal lo ninna ko rukestar, hoi della o djipen. Palle djiwell job hako tsireske.” Un o baro Dewel, maro rai, bitchras les win dran i baar ‘Eden’, te budrell job ap i hachetikri phub. Dran i tchik i phubjatar was o mensho kerdo. Un kanna hunte budrell job koi pre. Un o Dewel tradas len win. Glan i baar ‘Eden’, ap koi rig, kai o kham pre djal, tchiwas o Dewel bolepangre i chareha, hoi chatchella un djal jek rigjatar ap i wawar, te denn le garda, te djal kek pash ko ruk, hoi della o djipen. O Adam was khetne peskri romjah Eva. Un joi was an wawar koowa un anas i tchawes ap i phub un das les o lab Kain. Un joi penas: “Me lom i mursh tchawo. O baro Dewel das les mande.” Un pal kowa anas joi i duito tchawes ap i phub. Koles das li o lab Abel. O Abel was i bakrengro. O Kain was i hacho un budras ap i hachetikri phub. Pal i tsiro las o Kain kolestar, hoi ap leskri phub baro was un chatchras les o baro Debleske. Un o Abel las tikne bakren, kai i phureder tchawe pengre dajendar hi, maras len un chatchras lengre feteder kotja o Debleske. Un o baro Dewel dikas latches ap o Abel un ap kowa, hoi job chatchras leske. Ap o Kain dikas job gar latches, witar gar ap kowa, hoi job chatchras o Debleske. Koi las o Kain i bari choli un dikas chojedo tele ap i phub. Koi penas o baro Dewel ap o Kain: “Hoske hal tu chojedo? Hoske dikeh tele? Kowa hi jaake: Te kreh, hoi mishto hi, nai dikeh tu i menshen an i jaka. Te kreh, hoi gar mishto hi, hi o tchilatchepen gar dur tutar, un kamell rai pral tute te well. Tu hunte wess rai pral o tchilatchepen.” O Kain penas ap peskro phraleste Abel: “Am! Djas win ap o them!” Un har jon win ap o them his, hadas pes o Kain ap peskro phraleste Abel un das les mulo. Koi penas o baro Dewel ap o Kain: “Kai hi tiro phraal Abel?” Penas job: “Djinau gar. Dap me hunte jak ap miro phraleste?” Un o Dewel penas: “Hoi kral tu? Shun! Tiro phraleskro rat dell gole pal mande dran i phub. I phub kras peskro mui pre un pijas tiro phraleskro rat, koles tu mulo dal. Kanna nai budress buder gar ap i phub. Tu wess praassedo ap i phub. Te kreh tiri budi ap i hachetikri phub, well kote tchi tuke baro. Tu hunte djas trujel ap i phub. Tut wella kek them, kai khere hal.” Koi penas o Kain ap o baro Debleste: “Miri phagi hi jaake baro, kai rikrau lat nai gar win. Tu tradeh man kau diwes win dran o them! Me hunte khatrap man glan tute. Man wella kek them, kai khere hom. Me hunte dap man trujel. Hakeno, koon hatsell man, nai dell man mulo.” Koi penas o baro Dewel: “Na-a! Hakeno, koon o Kaines mulo della, koleskre menshendar wenn efta menshe mulo dino.” Un o baro Dewel kras i sikepen glan ap leskro shero, te djinell hakeno, koon hatsell les, te nai marell lo les gar. Un o Kain djas peske o baro Deblestar. Un djas an ko them Nod wergel i baar Eden, ap koi rig, kai o kham pre djala. Un o Kain was khetne peskri romjah. Kaja was an wawar koowa un anas o Henoch ap i phub. Un o Kain kras i foro, un das ko fores ko lab peskro tchawestar Henoch. O Henoch las i tchawo. Leskro lab his Irad. Koleskro tchawo his o Mehujael. Koleskro tchawo his o Metusael. Un koleskro tchawo his o Lamech. O Lamech las peske dui romjen. O lab kol jekatar his Ada. Koi wawar kharas Zilla. I Ada anas i tchawes ap i phub. Leskro lab his Jabal. Job was o dad kolendar, kai an plachtene khera djiwenn un ap i viechende jak denn. Un o lab leskro phralestar his Jubal. Kowa was o dad halauterendar, kai haiwenn ap dorjengre bashepangre un tikne phurdepangre te bashrell. I Zilla anas ninna i tchawes ap i phub. Leskro lab his Tubal-Kain. Job was o dad halauterendar, kai haiwenn sasterno koowa te krell. Leskri pheen his i Naama. Un o Lamech penas ap peskre romjende: Ada un Zilla, shunenn, hoi me penau! Tumer, mire romja, denn garda ap mire laba! Te dukrell man i mursh, koles dau mulo. Te dell man i terno mursh dawa, dau les me mulo. Koon o Kaines mulo della, koleskre menshendar wenna efta mulo dino. Koon man, o Lameches, mulo della, koleskre menshendar wenna 77 (efta-deesh-te-efta) menshe mulo dino. Un o Adam was pale khetne peskri romjah. Un joi anas i tchawes ap i phub, un das les ko lab Set, un penas: “O Dewel das man i wawar tchawes miro tchaweske Abel, koles o Kain mulo das.” Un o Set las ninna i tchawo. Koles das job ko lab Enosh. An ko tsiro mangan i menshe o ersto kopo o baro Debles an. Kowa hi ko liil, kai i laba tchinlo hi kol menshendar, kai wan pal o Adam. Ap ko diwes, har o Dewel o menshes kras, kras les lo jaake har job hi. Job kras o murshes un i djuwjat un tchiwas peskri soor ap lende un das len ko lab ‘mensho’. Har o Adam 130 (sheel-te-triin-deesh) bersha phuro his, was job o dad i tchawestar, kai win dikas har job. Un das les ko lab Set. Koi pal, har o Set boldo was, djiwas o Adam 800 (ochta-sheel) bersha. Un lestar wan bud tchawe un tcha bolde. Leskro tselo djipen his 930 (enja-sheel-te-triin-deesh) bersha. Un job meras. Har o Set 105 (sheel-te-pantch) bersha phuro his, was lestar o Enosh boldo. Koi pal, har o Enosh boldo was, djiwas o Set 807 (ochta-sheel-te-efta) bersha. Un lestar wan bud tchawe un tcha bolde. Leskro tselo djipen his 912 (enja-sheel-te-deesh-te-dui) bersha, un job meras. Har o Enosh 90 (enja-deesh) bersha phuro his, was lestar o Kenan boldo. Koi pal, har o Kenan boldo was, djiwas o Enosh 815 (ochta-sheel-te-deesh-te-pantch) bersha. Un lestar wan bud tchawe un tcha bolde. Leskro tselo djipen his 905 (enja-sheel-te-pantch) bersha. Un job meras. Har o Kenan 70 (efta-deesh) bersha phuro his, was lestar o Mahalalel boldo. Pal kowa, har o Mahalalel boldo was, djiwas o Kenan 840 (ochta-sheel-te-star-deesh) bersha. Un lestar wan bud tchawe un tcha bolde. Leskro tselo djipen his 910 (enja-sheel-te-deesh) bersha. Un job meras. Har o Mahalalel 65 (shob-deesh-te-pantch) bersha phuro his, was lestar o Jered boldo. Koi pal, har o Jered boldo was, djiwas o Mahalalel 830 (ochta-sheel-te-triin-deesh) bersha. Un lestar wan bud tchawe un tcha bolde. Un leskro tselo djipen his 895 (ochta-sheel-te-enja-deesh-te-pantch) bersha. Un job meras. Har o Jered 162 (sheel-te-shob-deesh-te-dui) bersha phuro his, was lestar o Henoch boldo. Koi pal, har o Henoch boldo was, djiwas o Jered 800 (ochta-sheel) bersha. Un lestar wan bud tchawe un tcha bolde. Leskro tselo djipen his 962 (enja-sheel-te-shob-deesh-te-dui) bersha. Un job meras. Har o Henoch 65 (shob-deesh-te-pantch) bersha phuro his, was lestar o Metuselach boldo. Koi pal, har o Metuselach boldo was, djiwas o Henoch 300 (triin-sheel) bersha o Debleha. Un lestar wan bud tchawe un tcha bolde. Leskro tselo djipen his 365 (triin-sheel-te-shob-deesh-te-pantch) bersha. Un o Henoch djiwas o Debleha. Palle his job buder gar koi. O Dewel las les krik. Har o Metuselach 187 (sheel-te-ochta-deesh-te-efta) bersha phuro his, was lestar o Lamech boldo. Koi pal, har o Lamech boldo was, djiwas o Metuselach 782 (efta-sheel-te-ochta-deesh-te-dui) bersha. Un lestar wan bud tchawe un tcha bolde. Leskro tselo djipen his 969 (enja-sheel-te-shob-deesh-te-enja) bersha. Un job meras. Har o Lamech 182 (jek-sheel-te-ochta-deesh-te-dui) bersha phuro his, was lestar jek tchawo boldo. Un job das les ko lab Noah un penas: “Mari budi hi pharo ap i hachetikri phub, kai tchiwas o baro Dewel i bibacht pre. O Noah dell mare djia newi soor.” Koi pal, har o Noah boldo was, djiwas o Lamech 585 (pantch-sheel-te-enja-deesh-te-pantch) bersha. Un lestar wan bud tchawe un tcha bolde. Leskro tselo djipen his 777 (efta-sheel-te-efta-deesh-te-efta) bersha. Un job meras. O Noah his 500 (pantch-sheel) bersha phuro un lestar wan o Sem, o Ham un o Jafet boldo. I menshe wan bud un budeder ap i phub. Un tcha wan boldo lendar. Koi dikan i Debleskre tchawe, har shukar i menshengre tcha hi. Un jon lan penge kolen, kai jon kaman, te romedinerenn jon len. Koi penas o baro Dewel: “Miro djipaskro ducho atchell gar hako tsiro an o mensheste. Job hi mass. Job well gar phureder har 120 (sheel-te-biish) bersha.” An ko tsiro, har i Debleskre tchawe khetne wan i menshengre tchentsa un lendar tchawe bolde wan, djiwan bare menshe ap i phub. Ninna pal ko tsiro. Kolla his tchatche mursha an ko phuro tsiro: baro un an-diklo. O baro Dewel dikas, kai o menshengro tchilatchepen baro hi ap i phub. Halauter, hoi len an lengre djia hi, his tchilatcho o tselo diwes. Kowa dukas les an leskro dji. Un o baro Debles khaitas, kai kras job i menshen ap i phub. Doleske penas o baro Dewel: “Me lau i tsele menshen, kai me krom, pale krik i phubjatar, ninna i viechen, i baren un i tiknen, un i tchirkle. Khaitell man, kai krom len.” O Noah kokres his latcho glan o baro Debleskre jaka. Kowa hi ko liil, kai tchinlo hi pral o Noah peskre tchawentsa. O Noah his i mursh, kai latcho un tchatcho his. I tsele menshendar an ko tsiro kras job kokres kek tchilatchepen. O Noah djiwas o Debleha. Les his triin tchawe: o Sem, o Ham un o Jafet. Doleske penas o Dewel ap o Noah: “Kolla, kai djiwenn ap i phub, kran, te was i phub pherdo tchilatchepen un midjak koowa. Kamau gar, te djiwenn le dureder. Awa, me krau, te merenn i tsele menshe un halauter, hoi ap i phub hi. Kre tuke i panjeskro kheer dran sorelo kasht. Kre bud isema dren. Un mak win un dren teera pre! Kre ko panjeskro kheer jaake: 150 (sheel-te-pantch-desha) metarja lengsto, 25 (biish-te-pantch) metarja buchlo un 15 (deesh-te-pantch) metarja pral. Kre i dacha! Un tel i dacha muk i paash metari pre trul o tselo kheer! Un kre i wudar ap i rig! Kre ko panjeskro kheer jaake, te wenn triin isema jek pral o wawar. Jaake hi les bud isema tella, mashkral un pral. Dik! Me mukau i baro pani te well pral i tseli phub, te tassenn lauter, kai djipen an lende hi. Halauter merella, hoi ap i phub djiwella. Tut dau miro lab, kai atcheh djido. Koi dau miro wast pre. Un tu djas tire tchawentsa un tiri romjah un tire tchawengre romjentsa an o panjeskro kheer dren. I tsele viechendar, an dui kotar an o panjeskro kheer dren: i mursh un i djuwel, te atchenn le ninna djido. Dui kotar hake tchirklendar un hake viechendar, ninna hake tikne viechendar ap i phub, hunte djan pash tute an o panjeskro kheer, te atchenn le djido. Le hako viecheske peskro chapen peha un ninna doha tuke un tire menshenge!” Un o Noah kras lauter jaake, har o Dewel leske penas. Un o baro Dewel penas ap o Noah: “Dja an ko panjeskro kheer: tu un tiri tseli familja. I tsele menshendar ap i phub hal tu kokres latcho un tchatcho glan mande. Le viechen tuha an o panjeskro kheer: Hake viechendar, kai hi gar pale-tchiddo, le efta murshen pengre djuwjentsa! Un hake pale-tchidde viechendar le jek murshes un peskri djuwel. I tchirklendar le ninna efta murshen un efta djuwjen! Kre kowa, te lenn le tchawe un merenn gar win ap i phub. An efta diwessa mukau me brishin tele te well ap i phub: star-desha diwessa un star-desha rati, jaake te merell ap i phub o tselo djipen, hoi krom.” Un o Noah kras halauter jaake, har o baro Dewel leske penas. Un o Noah his 600 (shob-sheel) bersha phuro, har was o baro pani pral i phub. Un o Noah djas an o panjeskro kheer. Khetne leha djan leskre tchawe, leskri romni un leskre tchawengre romja, te tassenn le gar. Un pal efta diwessa was o baro pani pral i phub. Har o Noah 600 (shob-sheel) bersha phuro his, an o duito tchon an ko bersh, ap o deesh-te-eftato diwes was o pani, hoi an i phub hi, i sorjah win. Un dran o bolepen was baro sorelo brishin ap i phub: star-desha diwessa un star-desha rati. Ap ko diwes djas o Noah peskri romjah un peskre tchawentsa, o Sem, o Ham un o Jafet, un kolengre romja an o panjeskro kheer. Khetne lentsa djan ninna hake viechendar – kolendar, kai diwjo hi un kolendar, kai gar diwjo hi, ninna hake tikne viechendar, hoi djan pral i phub, un hake tchirklendar. Jon djan pash o Noah an o panjeskro kheer dui hakenestar, hoi djiwella: jek mursh un peskri djuwel, jaake har o Dewel leske penas, te krell lo kowa. Un o baro Dewel kras o wudar pandlo pal lende. Un o baro pani was pral i phub 40 (star-desha) diwessa, un djas pre un hadas o panjeskro kheer pre un hidjras les. Un o pani was bud un budeder pral i phub. Un o panjeskro kheer rikras pes pral o pani. Un o pani was jaake baro ap i phub, kai his i tsele bare berge tel o pani. O pani atchas tardo efta metarja pral i berge, jaake kai i tsele berge tel o pani his. Un koi meras halauter ap i phub, hoi djido his: i tchirkle un i vieche, – kolla, kai diwjo hi un kolla, kai gar diwjo hi, ninna i tikne vieche, hoi djan pral i phub, un i tsele menshe. Halauter meras, hoi ap i phub djiwas. Jaake was o tselo djipen ap i phub tassedo: i menshe, i vieche, i bare un i tikne, ninna i tchirkle. Halauter was tassedo. O Noah kokres atchas djido un kolla, kai djan khetne leha an o panjeskro kheer. O pani his tardo ap i phub 150 (sheel-te-paash-sheel) diwessa. O Dewel bistras o Noah gar, witar gar i viechen, kai pash leste an o panjeskro kheer his: kol diwje vieche un kolla, kai gar diwje hi. Un o Dewel mukas i baro ducho pral i phub te phurdell. Koi djas o pani tele. Kek sorelo pani was buder dran i phub. Un o bolepen rikras o baro brishin pale. Pal 150 (sheel-te-paash-sheel) diwessa djas o pani pale. Ap o deesh-te-eftato diwes, an o eftato tchon atchas o panjeskro kheer ap kol berge Ararat tardo. Un o pani djas dureder pale bis an o deshto tchon. Ap o ersto diwes an o deshto tchon wan i berge dran o pani win – lengre pralstune kotja. Pal 40 (star-deesh) diwessa kras o Noah koi wochni an leskro panjeskro kheer pre, un mukas i korako win. Kowa djas peske, un was pale pale, jaake rah bis te his i phub buder gar sapeno. Un job mukas i tauba win, te dikell lo, te his o pani tele naashedo. I tauba hatsas kek platsa, kai nashte beshas pes li tele. His jaake bud pani ap i phub. Doleske was joi an o panjeskro kheer pale. Un o Noah las koi tauba o wasteha an o panjeskro kheer dren. Pal efta diwessa mukas job pale i tauba dran o panjeskro kheer win. Un i tauba was pale ap i rati. Un an lakro mui his i newi patri i djeteskro rukestar. Kanna djinas o Noah, te his buder gar bud pani ap i phub. Pal wawar efta diwessa bitchras job i tauba pale win. Un i tauba was buder gar pale. Un ap o ersto diwes an o ersto tchon ko bershestar, kai o Noah 601 (shob-sheel-te-jek) bersh phuro was, his buder kek pani ap i phub tardo. Un o Noah las i kotar dran i dacha tele un dikas, kai i phub buder gar sapeno his. Ap o biish-te-eftato diwes an o duito tchon his i tseli phub truk. Un o Dewel penas ap o Noah: “Kanna dja win dran o panjeskro kheer, tu un tiri romni un tire tchawe un lengre romja. Kol tsele vieche, kai pash tute hi, muk len win te djal: i tchirkle, i bare vieche, un i tikne vieche, kai djan pral i phub. Kamau, te lenn le tchawe, jaake te well lendar i phub pherdo.” Koi djas o Noah peskre tchawentsa un peskri romjah un peskre tchawengre romjentsa dran o panjeskro kheer win. I tsele vieche, i bare un i tikne, un i tsele tchirkle, halauter, hoi djiwell ap i phub, djas ninna dran o panjeskro kheer. Hako kopo djan kolla khetne, kai his i emlige viechendar. Un o Noah kras i chatchepaskri platsa un las hake viechendar, kai gar pale-tchiddo hi un hake tchirklendar, kai gar pale-tchiddo hi. Un das len mulo un chatchras len ap koi platsa, te parkrell lo pes pash o baro Debleste. Un o baro Dewel sungas ko latcho sungepen un penas ap peste: “Me dau man sowel, te anau buder gar hawi bari bibacht pral i phub doleske, hoi i menshe krenna. Djinau, o mensheskro dji hi tchilatcho fun tiknes pre. Me kamau buder gar o tselo djipen ap i phub te marell, jaake har krom. Jaake rah, har i phub koi hi, witsrenn le djob ap i phub un anenn le pale newo djob dren. Jaake rah, har i phub koi hi, atchenna shilapen un tatepen, nijal un wend, diwes un rati.” Un o Dewel rakras latche laba pral o Noah un pral leskre tchawende win un penas: “Anenn bud tchawen ap i phub, te well i phub tumendar pherdo! I tsele vieche ap i phub un i tsele tchirkle an o bolepen hunte darenn un trashenn tumendar. Halauter, hoi djiwella ap i phub, un i tsele matche an o baro pani, dau an tumare wasta. Halauter, hoi djiwella, dau me tumende, te chan kowa nashte. Me dau les tumen te chal, jaake har dom tumen o senlepen. Kokres o mass, kai hi gomme rat dren, kowa hunte chan gar; an o rat hi o djipen. Kek hunte lell tumaro djipen. Hakeno koon lell tumaro djipen, kolestar lau me ninna leskro djipen: hako viechestar un hako menshestar. O Dewel kras o menshes, jaake har job hi. Doleske hunte well kowa mulo dino i menshestar, kai i menshes mulo das. Anenn tchawen ap i phub, – bud tchawen, te well i phub tumendar pherdo!” Un o Dewel penas ap o Noah un ap leskre tchawende: “Shunenn, me dau tumen miro lab un dau miro wast koi pre. Ko lab hi tumenge un tumare tchawenge, kai pal tumende wenna, un lauterenge pash tumende, hoi djido hi, – lauterenge, kai djan win dran o panjeskro kheer: hake tchirkle un hake vieche ap i phub, kolla, kai diwje hi un kolla, kai gar diwje hi. Kowa hi ko lab, kai dau miro wast koi pre: Me anau buder gar sawo baro pani pral i phub, te tassell hako djipen ap i phub. Sawo baro pani well buder gar pral i phub.” Un o Dewel penas: “Me dau tumen i sikepen, te djinenn tumer, ko lab, hoi dom me tumende un hake viechende pash tumende, ninna lauterende, kai wenna pal tumende, ko lab atchella hako tsireske: Me tchiwom miro brishineskro bogo an o bolepen. Te dikenn les, djinenn tumer, kai well buder gar sawo baro pani pral i phub. Hako kopo, kai dau brishin pral i phub un ko brishineskro bogo tardo hi an o bolepen, well ko lab an miro shero, hoi me dom tumen un lauteren, kai djiwenna: ‘Me mukau kek pani buder te well, hoi jaake baro well, te tassell o tselo djipen.’ Te hi miro brishineskro bogo an o bolepen tardo, dikau les, un ko lab, hoi dom, well an miro shero. Ko lab atchell tardo hako tsiro mange un hakeneske, kai djiwella ap i phub.” Un o Dewel penas ap o Noah: “Ko brishineskro bogo hi ko sikepen, te rikrau miro lab, hoi me dom hakeneske, hoi ap i phub djiwella.” Un o Noaheskre tchawe, kai djan dran o panjeskro kheer, his o Sem, o Ham un o Jafet. (O Ham hi kowa, kolestar o Kanaan well.) Kolla triin hi i tchawe o Noahestar. Lendar wenna i tsele menshe ap i phub. Un o Noah his i hacho un tchiwas drakengre ruka an i phub. Dran i drake kras job mool, was lo mato, riwas peskre koola win un his nanges an peskri plachteno kheer tchiddo. Un o Ham, koleskro tchawo o Kanaan hi, dikas peskro dades nanges, un djas win un penas kowa peskre dui phralenge. Koi lan o Sem un o Jafet i ripen un tchiwan les pral pengre phika un djan pengro dumo glan-wi pash pengro dadeste, jaake kai dikan les jon nashte gar. Un jon tchakran les. Har o Noah djangelo was dran peskro matepen un shunas, hoi leskro terneder tchawo kras, penas job: “Bibacht ap o Kanaan! Job wella o telstuno budepaskro peskre phralenge!” Palle penas job: “Me sharau o baro Debles, ko Debles kones o Sem an-mangella. Un o Kanaan well peskro phraleskro budepaskro! Mu krell o Dewel o Jafeteskro them jaake buchlo, te djiwenn leskre menshe mashkral i menshende, kai wenna pal o Sem. Un o Kanaan well leskro budepaskro!” O Noah djiwas 350 (triin-sheel-te-paash-sheel) bersha pal o baro pani, hoi was pral i phub. Leskro tselo djipen his 950 (enja-sheel-te-paash-sheel) bersha. Un job meras. Kowa hi ko liil, kai i laba tchinlo hi kol menshendar, kai wan o Noaheskre tchawendar: o Sem, o Ham un o Jafet. Kolenge wan tchawe boldo pal o baro pani. O Jafet: Leskre tchawe hi o Gomer, o Magog, o Madai, o Jawan, o Tubal, o Meshech un o Tiras. I menshe, kai wan pal o Gomer, hi: o Ashkenas, o Rifat un o Togarma. I menshe, kai wan pal o Jawan, hi o Elisha, o Tarsis, i Kitarja un Rodanarja. Kolendar wenna i menshe, kai djiwenna an i themma pash o baro pani. Kolla hi i tchawe o Jafetestar pengre menshentsa. Lendar wan bare familje. Hakeni rakras peskro rakepen un djiwas an peskro them. O Ham: Leskre tchawe hi: o Kush, o Mizrajim, o Put un o Kanaan. I menshe, kai wan pal o Kush, hi: o Seba, o Hawila, o Sabta, o Ragma, un o Sabteka. I menshe, kai wan pal o Ragma hi: o Seba un o Dedan. O Kush, les his i tchawo, leskro lab his Nimrod. Kowa his o ersto, kai las bari soor pral wawar menshende ap i phub. Un job his i baro jegari glan o baro Debleste. Doleske well penlo: ‘Kowa hi i baro jegari glan o baro Debleste har o Nimrod.’ An ko ersto tsiro was job o rai pral i forja Babel, Erek, Akkad un Kalne an o them Shinar. Kotar djas job an o them Assur un kras i forja Ninive, Rechobot-Ir, Kelach un ninna Resen, kai mashkral Ninive un ko baro foro Kelach hi. O Mizrajim was o dad kol menshendar Lud, Anam, Lehab, Naftu, Patros, Kaslu un Kaftor, kolendar wenna i Filistarja. O Kanaan: Leskre tchawe hi o Sidon un o Het. O Sidon hi o phureder tchawo. O Kanaan was ninna o dad kol menshendar Jebus, Amor, Girgash, Hiw, Ark, Sin, Arwad, Zemar un Hamat. Pal i tsiro atchan kolla bare familje, kai wan pal o Kanaan, buder gar khetne un djan dureder. Lengro tselo them djas pral pash o foro Sidon un tele pash o foro Gaza. Un ap koi rig, kai o kham pre-djala, djas lo pash o foro Gerar un dureder pash kol forja Sodom, Gomorra, Adma, un Zebojim pash o foro Lesha. Kolla hi i tchawe o Hamestar pengre menshentsa. Lendar wan bare familje. Hakeni rakras peskro rakepen un djiwas an peskro them. O Jafeteskro phureder phraal, o Sem, las ninna tchawe. Job his o dad i tsele menshendar Eber. Kolla hi i tchawe o Semestar: o Elam, o Assur, o Arpaksad, o Lud, un o Aram. O Aram: Leskre tchawe hi: o Uz, o Hul, o Geter, un o Mash. O Arpaksad las i tchawo, o Shelach. Koleskro tchawo hi o Eber. O Eber las dui tchawe: Jek kharas Peleg. An leskro tsiro atchan i menshe buder gar khetne. Haki bari familja las peskro them. O Peleges his i phraal. Kowa kharas Joktan. Koleskre tchawe his: o Almodad, o Shelef, o Hazarmawet, o Jerach, o Hadoram, o Usal, o Dikla, o Obal, o Abimael, o Saba, o Ofir, o Hawila, un o Jobab. Kolla halauter wan pal o Joktan. Un o them, kai jon khere his, his mashkral Mesha un Sefar, kai hi tchiddo an kol berge kote, kai o kham pre djala. Kolla hi i tchawe o Semestar pengre menshentsa. Lendar wan bare familje. Hakeni rakras peskro rakepen un djiwas an peskro them. Kolla hi halauter i menshe, kai wenna o Noaheskre tchawendar. Lengre laba hi jaake pre tchinlo, te well diklo, koon lengro dad hi, un hawe menshe lendar wenna. Kol menshendar wenna i tsele menshe ap i phub pal o baro pani. An ko tsiro his i tsele menshen jek rakepen. Un jon mukan pengro them un djan kote, kai o kham pre djala. An o them Shinar hatsan le i buchlo them un atchan koi. Un jon penan jek ap o wawareste: “Awenn, las tchik, te kras barra dran lende, un chatchras len, te wenn le soreles.” Un jon lan tchik un kran barra dran. Un lan teera te tchiwenn le lat mank i barra, te atchenn kol barra khetne. Un jon penan: “Awenn, mer krah menge i foro un i baro kheer, hoi djal an o bolepen. Jaake sikrah hakeneske, har baro mer ham. Un mer atchah khetne an ko them.” Koi was o baro Dewel tele, te dikell lo ko foro un ko baro kheer, hoi kol menshe krenn. Un o baro Dewel penas: “Dik, jon hi halauter khetne an jek them un rakrenn jek rakepen. Kanna krenn le kau foro. Hoi krenn le pal kowa? Dell tchi, hoi jon gar haiwenna. Jon krenn lauter, hoi lenge an o shero wella. Awenn, djas tele pash lende un das hakenes i wawar rakepen, jaake, kai jek i wawares buder gar haiwella.” O baro Dewel kras jaake, te atchan le koi buder gar khetne un hunte djan dran jek them an i wawar pral i tseli phub. Un jon mukan tele, te krenn le ko foro. Doleske kharell ko foro Babel. Kote kras o baro Dewel, kai jek i wawareskro rakepen buder gar haiwella. Jaake kras job, te atchan le koi buder gar khetne un hunte djan dran jek them an i wawar pral i tseli phub. Kowa hi ko liil, kai tchinlo hi i laba kol menshendar, kai wan pal o Sem. Har o Sem 100 (sheel) bersha phuro his, was lestar o Arpaksad boldo. Kowa his dui bersha pal o baro pani. Koi pal, har o Arpaksad boldo was, djiwas o Sem pantch-sheel (500) bersha. Un lestar wan wawar tchawe un tcha bolde. Har o Arpaksad 35 (trijanda-te-pantch) bersha phuro his, was lestar o Shelach boldo. Koi pal, har o Shelach boldo was, djiwas o Arpaksad 403 (star-sheel-te-triin) bersha. Un lestar wan tchawe un tcha bolde. Har o Shelach 30 (trijanda) bersha phuro his, was lestar o Eber boldo. Koi pal, har o Eber boldo was, djiwas o Shelach 403 (star-sheel-te-triin) bersha. Un lestar wan tchawe un tcha bolde. Har o Eber 34 (trijanda-te-star) bersha phuro his, was lestar o Peleg boldo. Koi pal, har o Peleg boldo was, djiwas o Eber 430 (star-sheel-te-trijanda) bersha. Un lestar wan tchawe un tcha bolde. Har o Peleg 30 (trijanda) bersha phuro his, was lestar o Regu boldo. Koi pal, har o Regu boldo was, djiwas o Peleg 209 (dui-sheel-te-enja) bersha. Un lestar wan tchawe un tcha bolde. Har o Regu 32 (trijanda-te-dui) bersha phuro his, was lestar o Serug boldo. Koi pal, har o Serug boldo was, djiwas o Regu 207 (dui-sheel-te-efta) bersha. Un lestar wan tchawe un tcha bolde. Har o Serug 30 (trijanda) bersha phuro his, was lestar o Nahor boldo. Koi pal, har o Nahor boldo was, djiwas o Serug 200 (dui-sheel) bersha. Un lestar wan tchawe un tcha bolde. Har o Nahor 29 (biish-te-enja) bersha phuro his, was lestar o Terach boldo. Koi pal, har o Terach boldo was, djiwas o Nahor 119 (sheel-te-deesh-te-enja) bersha. Un lestar wan tchawe un tcha bolde. Har o Terach 70 (efta-deesh) bersha phuro his, was job dad. Leskre tchawe his o Abram, o Nahor, un o Haran. Kowa hi ko liil, kai tchinlo hi i laba kol menshendar, kai wan pal o Terach. O Terach: Leskre tchawe his o Abram, o Nahor un o Haran. O Haran las i tchawo, o Lot. O Haran meras glan peskro dadeste an peskro dadeskro them Kaldea, an o foro Ur. O Abram romedineras i Sarai. Un o Nahor romedineras i Milka, kolakro dad o Haran his. Koles his kol dui tcha, i Milka un i Jiska. I Sarai nashte las kek tchawe. Un o Terach las peskro tchawes Abram peha un o Lot, ko tchawo peskro tchawestar Haran, un i Sarai, koi romni peskro tchawestar Abram. Un khetne mukan le ko foro Ur, hoi an o them Kaldea tchiddo hi, te djan le an o them Kanaan. Un jon wan pash o foro Haran un atchan kote. O Terach was 205 (dui-sheel-te-pantch) bersh phuro un meras an o foro Haran. O baro Dewel penas ap o Abrameste: “Dja win dran tiro them! Muk tire menshen un tiro dadeskro kheer! Un dja an ko them, hoi me sikrau tute! Me kamau te well tutar i bari natsjona. Me tchiwau miri soor un miri bacht ap tute, un kamau tiro lab bares te krell. Un koi bacht, hoi me tut dau, djal dureder ap i wawar menshenge. Kolla kai penenna, te well tut bud bacht, ap kolende tchiwau miri bacht. Un kolla, kai penenna, te well tut bibacht, ap kolende anau ninna bibacht. Koi bacht, hoi me tut dau, djal dureder ap i tsele menshende, kai ap i phub hi.” Un o Abram djas peske, jaake har o baro Dewel leske penas. Un o Lot djas leha. Har djas o Abram dran o foro Haran, his job 75 (efta-deesh-te-pantch) bersh phuro. Job las peskri romjat Sarai peha un peskro phraleskro tchawes Lot. Job las ninna pengro tselo koowa peha, pengre viechen un pengre budepangren, kai lengre an o foro Haran wan. Un jon tserdan win un wan an ko them Kanaan. Un job djas dureder an o them un was an o foro Sichem pash ko baro ruk ‘More’. An ko tsiro djiwan i Kanaanitarja an ko them. Un o baro Dewel mukas pes o Abramestar te dikell, un penas ap leste: “Tire tchawen un kolengre tchawen un lauteren, kai pal tute wenna, kolen kamau kau them te dell.” Koi kras o Abram i chatchepaskri o baro Debleske, kai wenn vieche leske chatchedo – kote, kai o Dewel mukas pes lestar te dikell. Kotar djas o Abram dureder an i berge pash o foro Betel. Mank kol forja Betel un Ai tchiwas job peskro plachteno kheer pre. Ko foro Betel hi tchiddo ap koi rig, kai o kham tele djala. Un o foro Ai hi tchiddo ap koi rig, kai o kham pre djala. Kote kras job pale i chatchepaskri o baro Debleske, kai wenn vieche leske chatchedo, un kharas o baro Debles an. Pal kowa djas job dureder un was pash ko them Negev. Koi was i tsiro an ko them, kai his i menshen un i viechen tchi te chal. Len his bari bok. Dran kowa djas o Abram dureder, te djiwell lo an o them Egiptia. Job his buder gar dur o themestar Egiptia. Koi penas job ap peskri romjate: “Sarai, me djinau, kai hal i shukar djuwel. Te dikenn tut kol Egiptarja, penenn jon: ‘Koja hi leskri romni.’ Palle denn le man temerl un tut mukenn le te djiwell. Pen lenge, tu hal miri pheen. Jaake lenn le tut penge, un doleske hi le latches ap mande un mukenn man te djiwell.” Har jon an o them Egiptia wan, dikan i Egiptarja, hawi shukar djuwel joi hi. Un i pralstune budepangre o baro rajestar pral o them dikan lat un sharan lat glan lengro rajeste. Un jon anan lat an o baro rajeskro kheer. Un doleske kras o baro rai o Abrameske latchepen. Un o Abram las bakre, grumja, burike, khamele un budepangre: mursha un djuwja. Har las o baro rai peske o Abrameskri romjat, i Sarai, anas o baro Dewel i bari bibacht ap leste un ap leskro tselo kheer. Koi mukas o baro rai o Abrames te kharell, un penas ap leste: “Hoi kral tu mantsa? Hoske penal mange gar, kai hi joi tiri romni? Hoske penal tu, kai joi tiri pheen hi? Jaake, kai lom lat mange, te well li miri romni. Ake! Le tiri romjat un dja tuke!” Un o baro rai penas ap peskre lurdende, te anenn jon o Abrames win dran o them: les, leskri romjat un halauter, hoi pash leste his. O Abram djas dran o them Egiptia: job un leskri romni un halauter hoi les his, un leskro phraleskro tchawo Lot. Un jon djan an o them Negev. O Abram his brawelo: Les his bud vieche, rup un sonakai. Un ko themestar Negev djas job dureder fun jek platsa ap i wawar. Un was pash o foro Betel ap koi platsa mank Betel un Ai, kai leskro plachteno kheer o ersto kopo tardo his. Kote his koi platsa, kai job i Debleskri chatchepaskri kras. Un kote kharas job pale o baro Debles an. O Lot, kai djal o Abrameha, koles his ninna bakre, grumja un plachtene khera. O Abrameskro brawlepen un o Loteskro brawlepen his jaake baro, kai nashte djiwan jon buder gar khetne. Lengre vieche hatsan gar doha te chal. Jaake tchingran pen o Abrameskre budepangre un o Loteskre budepangre, kai dan garda ap lengre viechende. An ko tsiro djiwan ninna i Kanaanitarja un i Perisarja an ko them. Koi penas o Abram ap o Lot: “Me kamau kek tchingepen mank mende, witar gar mank tire budepangre un mire budepangre. Mer ham phrala. Rode tuke win, hawo them tu kameh. Un dja tuke mandar! Kameh tu serwes te djal, djau me tchatches. Un te kameh tu tchatches te djal, djau me serwes.” O Lot dikas ap o tselo them pash o pani Jordan. Kowa his halauter sapeno. Bis pash o foro Zoar his ko them har o baro Debleskri baar un har o them Egiptia. Kowa his glan ko tsiro, kai kol forja Sodom un Gomorra chatchedo wan. Un o Lot rodas peske o tselo them pash o pani Jordan win. Un djas kote, kai o kham pre djala. Un hakeno djas i wawar drom: O Abram djiwas an o them Kanaan. Un o Lot djiwas an kol forja pash o pani Jordan, un tchiwas peskre plachtene khera pre bis pash o foro Sodom. Kol menshe an Sodom his tchilatcho un djiwan an baro tchilatchepen glan o baro Debleste. Har o Lot peske djas, penas o baro Dewel ap o Abrameste: “Dik tut trujel un dik kote, kai tardo hal, ap haki rig: serwes, tchatches, glan tute un pal tute! Ko tselo them, hoi dikeh, kowa dau tut un tire tchawen, kai pal tute wenna. Ko them hi tumaro hako tsiro. Un me dau tut bud tchawen, kai pal tute wenna, – jaake bud har i tchik ap i phub. Kek mensho nai djinell, har bud tchik ap i phub hi. Jaake djinell nai kek, kitse menshe tutar wenna. Dja trujel an o tselo them! Tut dau ko tselo them.” Un o Abram djas peskre plachtene kherentsa trujel, un was pash o foro Hebron un atchas tel i bare ruka ko murshestar Mamre. Un kote kras job i chatchepaskri o baro Debleske, kai wenn vieche leske chatchedo. An ko tsiro his i kurepen. Star bare raja kuran pen pantch forjengre rajentsa. Kolla bare raja his: o Amrafel, ko baro rai pral o them Shinar, o Arjoch, ko baro rai pral o them Ellasar, o Kedor-Laomer, ko baro rai pral o them Elam, o Tidal, ko baro rai pral o them Gojim. Kol pantch forjengre raja his: o Bera, ko rai pral o foro Sodom, o Birsha, ko rai pral o foro Gomorra, o Shinab, ko rai pral o foro Adma, o Shemeber, ko rai pral o foro Zebojim, o rai pral o foro Bela. Kowa hi kanna o foro Zoar. Kol pantch raja kran win, te rikrenn jon khetne un wan an i tala Siddim. Kowa hi kanna o Londo Baro Pani. Deesh-te-dui bersha his o Kedor-Laomer o baro rai pral kol pantch forjengre rajende. Un jon budran leske. An o deesh-te-triinto bersh hadan pen le pral leste un shunan buder gar ap leste. An o deesh-te-starto bersh was o baro rai Kedor-Laomer un kol wawar bare raja, kai leha khetne his. Un jon kuran pen: kol menshentsa an o foro Asterot-Karnajim – kolla his i Refajarja; kol menshentsa an o foro Ham, – kolla his i Susarja; kol menshentsa, kai djiwenna an o them, kai o foro Kirjatajim tardo hi, – kolla his i Emarja; kol menshentsa ap i berge Seir, – kolla his i Horarja. Un jon dan len bis El-Paran, hoi pash o mulo tato them tchiddo hi. Koi pal rissran pen kol star bare raja trujel un wan an ko foro En-Mishpat. Kowa hi kanna Kadesh. Un jon maran i tsele menshen an ko them, kai i Amalekarja djiwan, ninna i Amorarja, kai an Hazezon-Tamar djiwan. Kanna djan kol pantch raja pral i forja Sodom, Gomorra, Adma, Zebojim un Bela dran i forja win. Bela kharella kanna Zoar. Un jon djan pengre lurdentsa an i tala Siddim. Kote kuran pen le kol star bare rajentsa. Kolla his: o baro rai Kedor-Laomer pral o them Elam, o baro rai Tidal pral o them Gojim, o baro rai Amrafel pral o them Shinar, o baro rai Arjoch pral o them Ellasar. An i tala Siddim his bud chebja an i phub, kai pherdo teera his. I raja pral i forja Sodom un Gomorra pengre lurdentsa hunte nashan penge. Un bud peran an kol chebja. Un kol wawar, kai pral atchan, nashan an i berge. Un kol star bare raja lan lauter peha, hoi jon an i forja Sodom un Gomorra hatsan. Jon lan ninna o tselo chapen dran kol forja un djan penge. O Abrameskro phraleskro tchawo Lot, kai djiwas an Sodom, koles lan jon ninna peha, un leskro tselo koowa, hoi les his. Un jek kolendar, kai peske nashas, was pash o Abrameste un penas leske halauter. O Abram his i Hebreari. An ko tsiro djiwas o Abram pash i bare ruka ko murshestar Mamre. Kowa his i Amorari. Leskre phrala his o Eshkol un o Aner. Kolla triin kran o Abrameha win, te rikrenn jon khetne, un dan pengro dadeskro wast koi pre. Har o Abram shunas, kai leskro phraleskro tchawo pandlo un krik anlo was, kharas job peskre murshen. Les his 318 (triin-sheel-deesh-te-ochta) tchatche mursha, kai pash leste boldo wan. Kolentsa tradas job i star bare rajen un lengre lurden bis pash ko foro Dan. An i rati bitchras job peskre murshen ap dui rigja. Un job un leskre mursha djan ap lende pre un dan len, un lan len palla bis pash ko foro Hoba, hoi ap i serwi rig o forestar Damaskus tchiddo hi. Un o Abram anas kowa pale, hoi tchoredo was, ninna peskro phraleskro tchawes, o Lot. Un leskro koowa anas job pale, ninna i tsele djuwjen un i tsele menshen. Jaake das o Abram o baro rajes Kedor-Laomer un kol bare rajen, kai pash leste his. Koi pal djas o Abram khere. Ap o drom khere an i tala Shawe was o rai pral o foro Sodom pash leste. Koi tala kharella ninna Rajeskri tala. Un o Melchisedek, ko rai pral o foro Salem, anas lenge maro un mool dran o foro. Job his i rashai ko Deblestar, kai hi o Dewel pral halauter. Un job sharas o Abrames un penas: “Tu, Abram, ap tute hi tchiddo i soor un i bacht ko Deblestar, kai hi o Dewel pral halauter un kras o bolepen un i phub. Un sharedo well o Dewel pral halauter, kai das kolen an tire wasta, kai tuha kuran pen.” Un o Abram das les o deshto kotar halauterestar, hoi job pale anas. Un o rai pral Sodom penas ap o Abram: “De man mire menshen pale! Ko wawar, hoi hatsal, rikreh nashte.” Koi penas o Abram ap leste: “Me dau man sowel glan o baro Debleste, kai hi o Dewel pral halauter, un kras o bolepen un i phub: Kek kotar thab, witar kek dori, hoi i kircha khetne pandella, lau tutar. Te peness tu gar, tu kral man brawelo. Me rikrau tchi, kokres kowa, hoi i mursha chan. Un kol mursha, kai mantsa djan, o Aner, o Eshkol un o Mamre, kolla lenn pengro kotar peha.” Koi pal mukas o baro Dewel o Abrames leskri gole te shunell un penas ap leste: “Ma traash, Abram! Me rikrau mire wasta pral tute. Un me hom tuke i baro brawlepen.” Koi penas o Abram: “Miro rai, baro Dewel, hoi kameh man te dell? Man hi kek tchawe. Me te merau, lell halauter, hoi man hi, o Elijeser, ko well dran o foro Damaskus. Man dal tu kek tchawen. Un miro pralstuno budepaskro lell pal mande halauter, hoi miro hi.” Koi penas o baro Dewel ap o Abrameste: “Na-a, kowa lell gar, hoi tiro hi. Tu weh dad i tchawestar. Un tiro tchawo lell halauter, hoi tiro hi.” Un o Dewel anas les win un penas: “Dik an o bolepen! Un dik i bolepangre momlia! Nai peneh tu, har bud kolla hi? Jaake bud menshe wenna tutar.” Un o Abram patsas o baro Debles. Un doleske kras o Dewel les tchatcho glan peskre jaka. Un o baro Dewel penas ap leste: “Me hom o baro Dewel, kai anom tut dran o foro Ur, hoi an o them Kaldea hi. Kau them, kai tu kanna hal, dau tut, te well kowa tiro them.” Koi penas o Abram: “Miro rai, baro Dewel, har djinau me, te well kau them miro?” Koi penas o Dewel ap leste: “An mange i terni grumni – triin bersh phuro, i busni – triin bersh phuro un i bakro – triin bersh phuro, i diwji tauba un i wawar tauba!” Un job anas leske kol tsele viechen un tchinas len mashkral khetne. Un tchiwas jek kotar ap kai rig, ko wawar kotar ap koi rig. Kokres i tchirkle tchinas job gar an kotja. Koi wan diwje tchirkle un mukan pen ap kol mule viechende te perell. Un o Abram tradas len krik. Har o kham tele djas, sowas o Abram soreles dren. Un ap leste was bari daar. Un rati was trul leste. Un o Dewel penas ap o Abrameste: “Tchatchepah, tu djiness: Tire menshe, kai tutar wenna, wenn wi-themarja an i them, kai gar lengro hi. Un i menshe an ko them djan soreles ap lende un krenn budepangre lendar. Un jon hunte budrenn lenge 400 (star-sheel) bersha. Kolla, kai krenn lendar budepangre, lenn i phagi mandar. Koi pal djan tire menshe win baro brawlepah. Un tuke penau me: ‘Te mereh, soweh bachtelo dren. An i mishto phurepen weh tu paskedo.’ Un pal star menshengro phurepen wenna tire menshe kate pale. Koi doosh kolendar, kai kanna kate djiwenn – kolla hi i Amorarja – hi kanna gar bares doha, te tradap len win.” Un har o kham tele djas un rati was, dikas o Abram i bob, dran koleste i jagakro ducho pre djas. Un jag djas mank kol kotja mass. Jaake das o baro Dewel o Abrameste ap ko diwes peskro lab, un penas: “Tire tchawen, kai tutar wenna, dau me kau them mank o lengsto pani o themestar Egiptia un o baro lengsto pani Eufrat. Un kolla, kai an kau them khere hi, dau me an tiro wast: i Kenarja, i Kenasarja, i Kadmonarja, i Hetarja, i Perisarja, i Refajarja, i Amorarja un i Kanaanitarja, i Girgasharja un i Jebusarja.” O Abrameskri romni, i Sarai, anas leske kek tchawen ap i phub. Pash late budras i budepaskretsa dran o them Egiptia. Lakro lab his Hagar. Un i Sarai penas ap o Abrameste: “Tu dikeh, o baro Dewel das man kek tchawe. Le miri budepaskretsa, un dja lah khetne! Jaake nai well man latar i tchawo.” Un o Abram shunas ap peskri romjate. Un o Abrameskri romni, i Sarai, las peskri budepaskretsa, i Hagar, kai dran o them Egiptia his, un das lat peskro romes Abram, te well li leskri romni. An ko tsiro djiwas o Abram deesh bersha an o them Kanaan. Un o Abram djas lah khetne. Un i Hagar was lestar an wawar koowa. Har i Hagar haiwas, kai well li dai, molas lakri rani an lakre jaka tchi buder. Koi penas i Sarai ap o Abram: “Kai bibacht, hoi man hi, hi tiri doosh. Me dom tut miri budepaskretsa, te well li tiri romni. Kanna, kai joi haiwella, kai well li dai, hom me buder tchi moldo an lakre jaka. O baro Dewel mu well miro tchatchepaskro rai.” Koi penas o Abram ap i Sarai: “Tiri budepaskretsa hi an tiro wast. Kre tu lah, hoi an tire jaka mishto hi!” Un i Sarai his tchilatcho ap late. Un i Hagar nashas peske latar. Un o baro Debleskro bolepaskro hatsas lat pash i pani, hoi wella dran i phub. Ko pani his an o mulo tato them pash o drom, hoi djala an Shur. Un o bolepaskro putchas latar: “Hagar, tu i Sarajakri budepaskretsa, kai weh tu un kai djah tu?” Penas joi: “Me nashom mange miri ranjatar Sarai.” Penas o bolepaskro ap late: “Dja pale pash tiri rani! Un shun ap late!” Palle penas o baro Debleskro bolepaskro ap late: “Me kamau tire tchawen, kai pal tute wenna, jaake bud te krell, kai nai djinell kek mensho, har bud jon hi. Tu hal an wawar koowa. Tu leh i mursh tchawo. Koles dess tu o lab Ismael. O baro Dewel shunas, har dal gole i bibachtjatar. Tiro tchawo wella i mensho har i diwji burika. Job kurell pes hakeneha. Un hakeno kurell pes leha. Job lell peske i kotar them gar dur peskre phralendar, te choirell lo len.” Koi putchas i Hagar pestar: “Dikom me tchatchepah o Debles, kai man dikell?” Un joi das o baro Debles, kai lah rakras, ko lab ‘Tu hal i Dewel, kai man dikell’. Doleske kharell ko pani, kai joi his Beer-Lachai-Roi. Kowa hi tchiddo mank kol forja Kadesh un Bered. Un i Hagar anas o Abrameske i tchawes ap i phub. Un o Abram das peskro tchawes o lab Ismael. Har o Ismael boldo was, his o Abram 86 (ochta-deesh-te-shob) bersha phuro. O Abram his 99 (enja-deesh-te-enja) bersh phuro. Koi mukas pes o baro Dewel glan leste te dikell, un penas ap leste: “Me hom o sorelo Dewel. Dja ap miro drom, te hatsap kek tchilatchepen ap tute! Me kamau tuha win te krell, te wap tiro Dewel, un tu un tire menshe wenn mire menshe. Un me dau tut bud bud tchawe, kai pal tute wenna.” Koi mukas pes o Abram ap i phub te perell. Un o Dewel rakras leha un penas: “Shun, kowa hi, hoi me tuke krau: Tu weh o dad bud menshendar. Jon wenn jaake bud, kai lendar bud natsjone wenna. Doleske kharess tu buder gar ‘Abram’. Kanna well tiro lab ‘Abraham’. Me krau te wess o dad bud natsjonendar. Me dau tut jaake bud tchawen, kai pal tute wenna, te wenn lendar natsjone. Ninna bare raja wenna tutar. Kowa, hoi me tuha win krau, atchell hako tsiro mange un tuke, tire tchawenge, kolengre tchawenge un lauterenge, kai pal tute wenna. Me hom tiro Dewel un ko Dewel tire tchawendar, kai pal tute wenna. Un me dau tut un tire tchawen kau them, kai tu kanna i wi-themari hal. Kau tselo them Kanaan well lengro hako tsiro. Un me hom lengro Dewel.” Un o Dewel penas pale ap o Abrahameste: “Tu un tire tchawe un kolengre tchawe un lauter, kai pal tute wenna, tumer hunte krenn tumaro kotar kolestar, hoi mer win kram. Kawa hunte krenn tumer, tu un tire tchawe, kai pal tute wenna: Tchinenn hake murshen pash tumende ap lengro mass. Kowa hi o sikepen, kai han mire menshe. Hako mursh tchawo pash tumende hunte well tchinlo, te hi job ochta diwessa phuro. Krenn kowa ninna i tsele mursh tchawentsa, kai pal tumende wenna! Tchinenn ninna i mursh tchawen tumare budepangrendar: kolla, kai pash tumende boldo wan, un kolla, kai ginan wawarendar, kai gar tumare menshendar hi. Tchinlo hunte well hako budepaskro, kai pash tumende boldo was un tumendar ginlo was. Ap tumaro mass dikenn tumer, kai han mire menshe. Kau koowa atchell jaake hako tsiro. Hako mursh, kai gar tchinlo hi ap peskro mass, kowa hunte atchell buder gar djido mashkral peskre menshende. Job rikras pes gar ap kowa, hoi mer win kram.” Un o Dewel penas pale ap o Abrahameste: “Tu peness buder gar Sarai ap tiri romjate. Lakro lab well kanna Sara. Un me tchiwau miri soor un miri bacht ap late. Un ninna latar dau tut i tchawes. Awa, me tchiwau miri soor ap late. Joi well i dai bud menshendar. Latar wenna jaake bud menshe, kai lendar natsjone wenna. Ninna bare raja pral bud menshende wenna latar.” Koi mukas pes o Abraham ap i phub te perell, sanas un penas peske: “Me hom sheel bersh phuro. Un man te well i tchawo? Un i Sara hi enja-deesh bersh phuro. Joi te lell i ternepen?” Un o Abraham penas ap o Debleste: “Ach, muk kowa, hoi tu mange penal, ap o Ismael te well!” “Na-a”, penas o Dewel, “tiri romni, i Sara, anell tuke i tchawes ap i phub. Koles dess tu o lab Isaak. Koleske un leskre tchawenge atchell kowa, hoi me tuha win krom hako tsireske. Ninna, hoi tu mandar mangal tiro tchaweske Ismael, kamau me te krell. Shun, me tchiwau miri soor un miri bacht ap leste. Un me dau les bud tchawen, te wenn lestar bud bud menshe. Job well o dad deesh-te-dui rajendar un lestar well i bari natsjona. Kokres ko koowa, hoi me tuha win krom, te wap tumaro Dewel un te wenn tumer mire menshe, kowa djal dureder ap o Isaak. Koles leh tu tiri romjatar Sara ko wawar bersh an kau tsiro.” Un o Dewel heras pre, te rakrell lo o Abrahameha un djas peske. Un o Abraham las peskro tchawes Ismael un kol murshen, kai pash leste boldo wan un kolen, kai job i wawarendar ginas. Un tchinas len ap lengro mass. Ap kau diwes tchinas job i tsele murshen an peskro kheer, jaake har o Dewel leske penas. Har o Abraham ap peskro mass tchinlo was, his lo 99 (enja-deesh-te-enja) bersha phuro. Un leskro tchawo Ismael his 13 (deesh-te-triin) bersh phuro, har job ap peskro mass tchinlo was. Jaake wan o Abraham un peskro tchawo Ismael ap kau diwes tchinlo. Un i tsele mursha an leskro kheer, kai pash leste boldo wan, ninna kolla, kai i wawarendar ginlo wan, wan lentsa tchinlo. Un o baro Dewel mukas pes te dikell o Abrahamestar pash kol bare ruka ‘Mamre’, har o diwes tato his un o Abraham glan peskro plachteno kheer beshdo his. Ap jek kopo dikas job triin murshen. Kolla his i kotar glan leste tardo. Har job len dikas, stas lo pre, nashas pash lende un mukas pes glan lende ap i phub te perell. Un penas: “Miro rai! Te hal tu mange latcho, dja mandar gar dureder! Me mangau tut: Atch kai! Tumenge well pani anlo, te thowenn tumare herja. Un beshenn tumen tel ko ruk! Me lau tumenge maro, te wenn pale soreles. Pal kowa nashte djan dureder, har tumer kamenna. Jaake wan gar tchitcheske pash mande.” Un jon penan: “Kre jaake, har tu penal!” Koi nashas o Abraham sik an o plachteno kheer pash i Sara un penas: “Le sik triin khore parno jarro un kre merklia!” Un job nashas pash i grumjende, un rodas peske i latchi terni grumni win. Un das lat o budepaskreste, te krell job sik i latcho chapen. Un o Abraham las latcho khil, thud un ko mass. Un tchiwas lauter glan lende tel ko ruk. Un job atchas glan lende tardo, har jon chan. Koi putchan jon lestar: “Kai hi tiri romni Sara?” “Kote an o plachteno kheer”, penas job. Koi penas jek kol trinendar ap leste: “Tchatchepah, wawar bersh an kau tsiro wau me pale pash tute. Koi hi tiri romjat, i Sara, i tchawo.” Un i Sara his tardo pal leste, pal o wudar ko plachteno kherestar, un shunas lengro rakepen. O Abraham un i Sara his hake dui phuro. Un i Sara djinas, kai nai lell li buder kek tchawe. Koi sanas joi peske un penas: “Kanna hom me phuro. Un miro rai, miro rom, hi ninna phuro! Har nai lau me i ternepen?” Koi penas o baro Dewel ap o Abrahameste: “Hoske sanas i Sara un penas: ‘Kanna, kai phuro hom, lau me i ternepen?’ Dell tchi, hoi o baro Dewel gar haiwella. Wawar bersh an kau tsiro, wau me pale pash tute. Koi hi lat i tchawo.” Koi las i Sara daar un das buchoste un penas: “Me som gar!” “Na-a, tu sal”, penas o Dewel. Un i mursha stan pre un djan penge. Un o Abraham djas i kotar lentsa. Un jon dikan ap ko them, kai o foro Sodom tardo hi. Koi penas o baro Dewel peske: “Penap me o Abrahameske gar, hoi me kamau te krell? Na-a! Me dom les miro lab: Job well o dad jaake bud menshendar, te well lendar i bari un soreli natsjona. Un koi bacht, hoi dau leste, djal dureder ap i tsele natsjone, kai ap i phub hi. Me rodom les mange win, te penell lo peskre tchawenge un kolenge, kai pal leste wenna, te rikrenn pen le ap miro drom un krenn, hoi mishto un tchatcho hi, te nai mukap me halauter ap o Abrahameste te well, hoi me leske penom.” Un o baro Dewel penas: “Bud djungelo koowa was pral i forja Sodom un Gomorra rakedo, kai jon an baro tchilatchepen djiwenna. Doleske kamau me tele te djal, te dikap: Hi kowa ninna tchatcho, hoi rakedo was? Un te hi wawartchandes, kamau kowa ninna te djinell.” Un kol dui mursha rissran pen trujel un djan an o foro Sodom. O baro Dewel atchas glan o Abrahameste tardo. Un o Abraham djas pash leste un penas: “Kameh tu tchatchepah lauteren temerl dell, kolen, kai kek tchilatchepen kran – khetne kolentsa, kai tchilatcho hi? Te hi an ko foro 50 (paash-sheel) menshe, kai krenn, hoi mishto un tchatcho hi, kameh tu kolen ninna te marell? Te hatseh kote 50 (paash-sheel) menshen, kai kek tchilatchepen kran, de o fores kek phagi! Ko nashte kreh tu gar, te dess kolen temerl, kai kek tchilatchepen kran – khetne kolentsa, kai tchilatcho hi. Jaake te djal koleske, kai an o tchatchepen tardo hi, har koleske, kai tchilatcho hi. Tu hal o tchatchepaskro rai pral i tseli phub. Kameh tu tchomone te krell, hoi gar mishto un tchatcho hi?” Koi penas o baro Dewel: “Te hatsau me 50 (paash-sheel) menshen an o foro Sodom, kai krenna, hoi mishto un tchatcho hi, dau o tselo fores kek phagi.” Penas o Abraham: “Shun, miro rai, me lom man khetne, te rakrap tuha, kai me tchik un tchi moldo hom. Hoi kameh te krell, te hi pantch kol 50 (paash-sheel) menshendar gar an o tchatchepen tardo? Kameh dran kol pantchende ko tselo foro te marell?” Koi penas job: “Te hatsau me 45 (star-deesh-te-pantch) menshen kote, kai an o tchatchepen tardo hi, kamau ko foro tchi te krell.” Un o Abraham rakras pale leha un penas: “Te hatseh lendar kote 40 (star-deesh), hoi kameh te krell?” Penas o Dewel: “Te hi kote 40 (star-deesh) menshe, kai krenna, hoi mishto un tchatcho hi, kamau ko foro tchi te krell.” Un o Abraham penas: “Miro rai, ab gar chojedo, te rakrau pale tuha. Hoi, te hatseh kote 30 (trijanda)?” Penas job: “Te hatsau 30 (trijanda), kamau ko foro tchi te krell.” Koi penas o Abraham: “Shun miro rai, me lom man khetne, te rakrap pale tuha. Hoi, te hatseh kote 20 (biish)?” Penas job: “Te hi kote 20 (biish), kamau ko foro tchi te krell.” Koi penas o Abraham: “Miro rai, me mangau tut, ab gar chojedo! Me kamau gomme jek kopo tuha te rakrell. Hoi, te hatseh kote deesh?” Penas job: “Te hi kote deesh, kamau ko foro tchi te krell.” Un o baro Dewel heras pre, te rakrell lo o Abrahameha un djas peske. Un o Abraham djas pale khere. Har i rati was, wan i dui bolepangre an o foro Sodom. Koi his o Lot an o baro wudar ko forestar beshdo. Har o Lot len dikas, stas lo pre, djas pash lende un mukas pes glan lende ap i phub te perell. Un penas: “Mire raja, awenn an miro kheer! Me mangau tumen, atchenn i rati pash mande! Thowenn tumare herja! Un djan taissarlakro tumaro drom!” “Na-a”, penan le, “mer kamah i tseli rati win te atchell.” Job mukas gar tele, te mangell lo len, bis te djan jon leha an leskro kheer. Un job kras lenge i chapen un pekas lenge maro, kai kek shutlo jarro dren hi. Un jon chan. Har jon kaman pen tele te tchiwell, wan i mursha o forestar Sodom pash o Loteskro kheer khetne. I tsele mursha dran o foro, kol terne un kol phure his tardo trul ko kheer, un dan pal o Lot gole un putchan lestar: “Kai hi kol mursha, kai i rati pash tute wan? De len mende, te kras dinelo koowa lentsa!” Koi djas o Lot win pash lende glan o wudar. Un kras o wudar pal peste pandlo. Un penas: “Kamle mala, ma krenn lentsa sawo djungelo koowa! Dikenn, man hi dui tcha. Kol wan kek murshestar an-tapedo. Kolen anau tumenge win. Krenn lentsa, hoi tumer kamenna! Me mangau tumen, ma taprenn kal murshen an, kai pash mande an miro kheer wan!” Jon dan gole: “Dja tuke! Tu hal i wi-themari un kameh tut rai pral mende te krell. Kanna shun, mer kamah tuha djungleder koowa te krell har kolentsa, kai pash tute an o kheer hi.” Un jon djan ap o Lot pengri tseli sorjah, un kaman o wudar pre te phagell. Koi tserdan kol dui mursha o Lotes pash pende an o kheer dren, un pandan o wudar tele. Palle kran le, te wenn kol tsele mursha korelo, kai glan o kheer tardo hi. Lauter, tikne un bare, dikan buder tchi. Jaake nashte hatsan jon buder gar o wudar. Kol dui mursha, kai pash o Lot an o kheer his, putchan lestar: “Hi tut kate an kau foro gomme jek tire menshendar: i tchakro rom, mursh tchawe un tcha, wawar menshe? An len sik win dran ko foro! Bud djungelo koowa was glan o baro Debleskre kanda, hoi i menshe an kau foro kran. Doleske bitchras men o baro Dewel, te kras kau foro paash.” Koi djas o Lot win, un penas ap kol murshende, kai romedinerenn leskre tchen: “Stenn pre! Djan sik dran kau foro! O baro Dewel kamell lauteren an kau foro temerl dell!” An lengre jaka his job har jek, kai rakrell narwelo koowa. Sik taissarlakro penan i bolepangre ap o Lot: “Kre sik! Ste pre, le tiri romjat un tire dui tchen, kai pash tute hi! Un dja dran kau foro, te wess tu gar maredo, te lenn i menshe an kau foro pengri phagi.” O Lot las peske bud tsiro. Koi tapran kol mursha les, leskri romjat un leskre dui tchen pash o wast un anan len win dran o foro. O baro Dewel kamas gar, te merenn le. Har jon glan o foro his, penas ko jek bolepaskro ap o Lot: “Naash, te atchess tu djido! Ma dik pal tute! Ma atch tardo kate an kau them pash o pani Jordan! Naash ap kol berge, te wess tu gar maredo!” “Ach, na-a, miro Rai”, penas o Lot. “Tu sikral, kai hal mange latcho. Un tiro kamlepen hi bares mange, te mukeh man te djiwell. Kol berge hi dur. Me nashte nashau gar kote. Koi bibacht nai lell man palla, te merap me. Dik! Koi hi i foro gar dur. Koi nashau me, te atchap djido. Ko hi i tikno foro.” “Mishto”, penas job ap o Loteste. “Me shunau ap tute an ko koowa. Me dau i menshen an ko foro gar mulo. Kanna naash sik kote! Me nashte krau tchi, bis te tu an ko foro hal.” Dran kowa hi o lab ko forestar Zoar. Har o Lot an o foro Zoar was, djas o kham pral i phub pre. Koi mukas o baro Dewel jag un jagakri khand pral i forja Sodom un Gomorra te perell dran o bolepen. Jaake chatchras job kol forja un ko tselo them pash o pani Jordan. I tsele menshe an kol forja un o tselo senlepen ap ko them was chatchedo. Un o Loteskri romni dikas pal peste. Dran late was i loneskro bar. Taissarlakro stas o Abraham pre un djas kote, kai job o wawar diwes pash o baro Debleste tardo his. Un o Abraham dikas tele ap kol forja Sodom un Gomorra un pral ko tselo them pash o pani Jordan, un dikas i bari jagakro ducho pre te djal har dran i baro bob. Har o Dewel chatchras kol forja an ko them pash o pani Jordan, kai o Lot khere his, bistras job o Abrahames gar un anas o Lotes win dran kol forja. O Lot trashas, te atchell lo an o foro Zoar. Doleske djas job peskre dui tchentsa dran ko foro an i berge. Un job djiwas peskre dui tchentsa an i grotta. His i diwes, koi penas koi phureder tchai ap koi terneder tchate: “Maro dad hi phuro. Un kek mursha hi buder an kau them, te romedinerenn men, jaake har i tsele menshe krenna. Djineh hoi? Mer dah maro dadeste mool te pijell, un tchiwah men pash leste, te well men tchawe lestar, te meras gar win.” Un an koi rati dan le pengro dadeste mool te pijell. Un i phureder tchai djas pash lakro dadeste un tchiwas pes pash leste. Job haiwas gar, har joi pes pash leste tchiwas, witar gar, har joi lestar pre stas. Un o wawar diwes, koi penas i phureder tchai ap o terneder tchate: “Shun, me tchiwom man taissar rati pash miro dadeste. Kai rati dah les pale mool te pijell. Koi tchiweh tut tu pash leste, te well men tchawe maro dadestar, te meras gar win.” Koi dan jon rati pengro dades mool te pijell. Un i terneder tchai djas un tchiwas pes pash leste. Ninna kau kopo haiwas job gar, har joi pes pash leste tchiwas, witar gar, har joi lestar pre stas. Koi wan kol dui pengro dadestar Lot an wawar koowa. Un i phureder tchai anas i tchawes ap i phub. Koles das joi ko lab Moab. Kolestar wenna kol menshe, kai hi kau diwes i Moabarja. Un i terneder tchai anas ninna i tchawes ap i phub. Koles das joi ko lab Ben-Ammi. Kolestar wenna kol menshe, kai hi kau diwes i Ammonarja. Un o Abraham djas dureder un was an o them Negev. Job atchas mank kol dui forja Kadesh un Shur un djiwas an o foro Gerar. Kote penas job peskri romjatar Sara: “Joi hi miri pheen.” Un o baro rai pral o foro Gerar – leskro lab his Abimelech – bitchras murshen, te anenn le i Sara pash leste. An i rati was o Dewel an i suni pash o Abimelech un penas ap leste: “Tu hunte meress. Koi djuwel, kai tu lal, hi romedino.” O Abimelech tapras lat gar an un penas: “Miro rai, kameh tu tchatchepah kolen te marell, kai kek tchilatchepen kran? O Abraham penas ap mande: ‘Joi hi miri pheen.’ Un joi penas ninna: ‘Job hi miro phraal.’ Me djinom gar, kai joi romedino hi. Miro dji un mire wasta hi djudjo.” Koi penas o Dewel ap leste an i suni: “Me djinau, kai djinal kowa gar. Me rikrom tut pale, te kress kek tchilatchepen glan mire jaka, un mukom gar, te tapress lat an. Un kanna, de koi romjat pale o romeste! Job hi i Debleskro rakepaskro. Un te mangell o Abraham tuke, atcheh tu djido. Te deh lat gar pale, hunte meress un lauter, hoi tiro hi.” Taissarlakro stas o Abimelech pre, das peskre tsele murshen khetne gole, un penas lenge kol tsele laba, te shunenn le kowa lauter. Koi lan kol mursha bari traash. Un o Abimelech kharas o Abrahames, te well lo pash leste un penas: “Hoi kral tu mentsa? Un hoi krom me tut, kai tu anal bari doosh ap mande un ap miro tselo them! Tu kral tchomone, hoi hunte krals tu gar! Pen mange, hoske kral tu kowa?” O Abraham penas: “Me patsom, kai an kau foro kek menshe hi, kai patsenn o djijestar ap o Debleste un krenn, hoi o Dewel kamell. Darom, kai jon man mulo denna, te lenn le miri romjat. Tchatchepah hi li miri pheen: i tchai miro dadestar. Lat hi i wawar dai har man. Jaake nai was joi miri romni. An ko tsiro, har o Dewel mange penas, te djap dran miro dadeskro kheer an i dur them, penom me ap late: ‘Jaake nashte sikreh mande, kai kameh man: Kote, kai mer wah, hunte peness tu, kai me tiro phraal hom.’” Koi las o Abimelech bakre, grumja un budepangre: mursha un djuwja. Un das len o Abrahameste. Un das les ninna leskri romjat, i Sara, pale. Un o Abimelech penas: “Miro tselo them hi glan tute tchiddo. Atch kote, kai tu kameh!” Un ap i Sara penas job: “Shun, me dom tiro phrales 1.000 (jek sero) rupene beme. Kol lowe sikrenn kolende, kai pash tute hi, kai tu hunte ladjess gar. Jaake hal tu tchatcho glan i menshengre jaka.” Un o baro Dewel bistras i Sara gar. Un job rikras peskro lab. Un i Sara was an wawar koowa. Un joi anas o Abrahameske an leskro phurepen i tchawes ap i phub, an ko tsiro, har o Dewel lenge penas. Un o Abraham das peskro tchawes, kai i Saratar boldo was, ko lab Isaak. Ap o ochtato diwes tchinas job peskro tchawes Isaak, jaake har o Dewel leske penas. O Abraham his sheel bersh phuro, har peskro tchawo Isaak boldo was. Un i Sara penas: “O Dewel das man i sapen. Hakeno, kai shunella, hoi mange djas, sal mantsa. Koon penals ap o Abrahameste, te dell i Sara i ternepen i betch te pijell? Un me anom leske an leskro phurepen i tchawes ap i phub.” Un ko tchawo was bareder un pijas buder gar ap i betch. Ap ko diwes, har job buder gar ap i betch pijas, kras o Abraham i baro chapen. Un o Abrahameskro tchawo Ismael, koleskri dai i Hagar dran o them Egiptia his, kowa sanas pral o Isaak. Un i Sara dikas kowa. Koi penas joi ap o Abrahameste: “Trade kol budepaskretsa peskro tchaweha krik, te lell lakro tchawo pal maro merepen tchi kolestar, hoi maro hi. Te lell o Isaak kokres halauter.” Ko rakepen his gar mishto an o Abrahameskre jaka. O Ismael his ninna leskro tchawo. Koi penas o Dewel ap o Abraham: “Ab gar chojedo pral kowa, hoi i Sara pral tiro tchaweste Ismael un leskri dai penas. Shun ap late un kre halauter, hoi joi tuke penell. O Isaak well o dad kol tchawendar, kolendar me tuke penom, te dap len tut. Ko tchawo, koleskri dai i budepaskretsa hi, kowa well ninna o dad jaake bud menshendar, te wenn lendar i natsjona. Kowa krau doleske, kai job tiro tchawo hi.” Sik taissarlakro stas o Abraham pre, las maro un i gono pherdo pani un tchiwas kowa i Hagar ap o phiko, das late ninna o tchawes, un bitchras len pestar krik. Koi djas joi peske un nashas trujel an o mulo tato them pash o foro Beersheba. Har len kek pani buder his, tchiwras joi kol tchawes tel i burra. Un beshas pes i tselo kotar lestar. Joi penas peske: “Me nashte dikau kowa gar, har miro tchawo merella.” Har joi kote beshdo his, rowas joi soreles. Un o Dewel shunas ko tchaweskri gole. Un o Debleskro bolepaskro das i Hagar gole dran o bolepen un penas ap late: “Hoi hi tut, Hagar? Ma traash! O Dewel shunas ko tchaweskri gole, kote kai job tchiddo hi. Dja pash tiro tchaweste un hade les pre! Un le les ap o wast. Me kamau te well job o dad bud menshendar, te wenn lendar i natsjona.” Un o Dewel kras lake i jaka pre. Un joi dikas i tikno pani, djas kote, kras ko gono pherdo pani, un das kol tchawes te pijell. Un o Dewel his kol tchaweha. Un job was baro un djiwas an o mulo tato them, un was i mursh, kai haiwas mishto karje te dell i bogeha. Un job djiwas an ko mulo tato them, hoi kharella ‘Paran’. Un leskri dai las leske i romni dran o them Egiptia. An ko tsiro was o Abimelech peskro pralstuno lurdeha Pichol pash o Abrahameste un penas ap leste: “O Dewel hi tuha an halauter, hoi tu kreh. Kanna de tut sowel ap o Debleste, te chochess man gar, witar gar mire tchawen un kolengre tchawen. Me homs tuke latcho. Ab tu ninna latcho ap mande un ap ko them, kai tu djiweh.” Penas o Abraham: “Me dau man sowel koi pre. Tumendar kamau te djinell, hoske tire budepangre mari brunna krik lan.” Koi penas o Abimelech: “Me djinau gar, koon kowa kras. Mange was tchi penlo, gar tutar, witar gar i wawarendar. Kau diwes shunau kowa o ersto kopo.” Koi las o Abraham bakre un grumja, un das len o Abimeleches. Un jon dan pengro wast koi pre, kai kek o wawares chochella. Un o Abraham rodas efta terne bakre win, un tchiwas len ap i rig. Koi putchas o Abimelech: “Hoi kreh tu kol efta terne bakrentsa, kai tchiwal ap i rig?” O Abraham penas: “Kol efta terne bakre less tu mandar. Jaake sikreh, kai me koi brunna krom, un koja miro hi.” Dran kowa kharella koi platsa, kai dan pen kol dui sowel, Beersheba. Jaake dan le pengro wast koi pre an Beersheba, kai kek o wawares chochella. Pal kowa djas o Abimelech un peskro pralstuno lurdo Pichol pale an ko them, kai i Filistarja djiwenna. O Abraham tchiwas i ruk an i phub an Beersheba. Un kote mangas job o baro Debles an, ko Debles, kai hako tsiro koi hi. Un o Abraham atchas i rah tsiro an o them Filistia. Pal kau koowa kamas o Dewel te dikell, te shunell o Abraham ap leste o tselo djijeha, un penas ap leste: “Abraham!” Un job penas: “Kate hom.” Penas o Dewel: “Le tiro jek tchawes, koles, kai tu o djijestar kameh, o Isaakes. Un dja leha an ko them Morija ap koi berga, hoi me tuke penau! Un mare un chatch les mange kote!” Koi stas o Abraham sik taissarlakro pre, kras kasht tikno chatchepaske, tchiwas ko kasht ap peskri burika un las dui budepangre un peskro tchawes Isaak peha, un djas kote, kai o Dewel leske penas. Ap o triinto diwes dikas o Abraham koi platsa dur glan peste. Un penas ap peskre budepangre: “Atchenn koi burikah kai! Me un miro tchawo djah ap koi berga, te mangas o Debles an. Pal kowa wah mer pale.” O Abraham las ko kasht chatchepaske, un das ko kasht peskro tchaweste te hidjrell. Job kokres las i jag un i tchuri. Jaake djan jon dui khetne dureder. Koi penas o Isaak ap peskro dadeste: “Tata!” “Hoi kameh tu, miro tchawo?” putchas o Abraham. Penas o Isaak: “Men hi jag un kasht! Kai hi ko bakro, te chatchras les o Debleske?” Koi penas o Abraham leske: “O Dewel della o bakres, te chatchras les leske, miro tchawo.” Un jon dui djan khetne dureder. Jaake wan le ap koi platsa, hoi o Dewel leske penas. Kote kras o Abraham i chatchepaskri o Debleske, tchiwas ko kasht koi pre, las peskro tchawes, pandas les un tchiwas les ap ko kasht pral pre. Un las ko tchuri, te marell lo o tchawes. Koi das o baro Debleskro bolepaskro dran o bolepen gole: “Abraham, Abraham!” Penas job: “Kate hom!” Penas o bolepaskro: “Tape kol tchawes gar an! Un kre les tchi! Kanna djinau me, kai shuneh o tselo djijeha ap o Debleste un kreh, hoi job penell. Tu rikral tiro jek tchawes mandar gar pale.” Koi dikas pes o Abraham trujel. Pal leste hi i bakro mank i burra. Leskre shinga hi an kal burra un job nai was gar win. O Abraham djas koi, las ko bakro, maras les un chatchras les o Debleske, gar peskro tchawes. O Abraham das koi platsa ko lab ‘O baro Dewel dikella’. Jaake well bis kai diwes penlo: ‘Ap koi berga, kai o baro Dewel dikella’. Un o baro Debleskro bolepaskro das i duito kopo ap o Abrahameste gole dran o bolepen Tu kral, hoi me tuke penom. Doleske djal koi bacht, hoi dau tire menshende, dureder ap i tsele natsjone, kai ap i phub hi.” Pal kowa djas o Abraham pale pash peskre budepangre. Un khetne djan le an Beersheba. Un o Abraham atchas koi. Pal kowa was o Abrahameske penlo: “I Milka, koi romni tiro phralestar Nahor, anas leske ninna mursh tchawen ap i phub: O phureder kharell Uz, o duito hi o Bus, un o triinto hi o Kemuel, kolestar i Aramarja wenna. Koi pal well o Kesed, o Haso, o Pildash, o Jidlaf un o Betuel.” O Betuel hi o dad i tchatar Rebekka. Kolla ochta hi i mursh tchawe, kolen o Abrahameskro phraal Nahor peskri romjatar Milka las. Un les his ninna i wawar romni. Lakro lab his Rehuma. Koja las ninna tchawe. Kolengre laba hi: Tebach, Gaham, Tahash un Maacha. Un i Sara was 127 (sheel-biish-te-efta) bersh phuro. Un joi meras an o foro Kirjat-Arba. Kowa hi kanna Hebron an o them Kanaan. Un o Abraham was pash late, rowas un das i djijestar gole pral lakro merepen. Pal kowa stas o Abraham peskri muli romjatar pre, un djas pash i Hetarja, te rakrell lo lentsa. Un job penas ap lende: “Me hom mank tumende i wi-themari. Man hi kek kotar them pash tumende. Kanna mangau tumen: Denn man i kotar them pash tumende, te paskrap miri muli romjat.” I Hetarja penan ap o Abrahameste: “Shun ap mende, maro rai: Tu hal i Debleskro mursh mashkral mende. Paske tiri muli romjat an o feteder mulengro kheer, hoi men hi. Hakeno mendar dals tut i kotar them, te paskress tiri romjat koi.” Koi stas o Abraham pre un parkras pes pash lende. Un job penas ap lende: “Te kamenn tumer, te paskrap miri muli romjat kai, palle mangau tumen: Rakrenn o mursheha Efron, – leskro dad hi o Zohar – un mangenn les, te dell lo man leskri grotta, hoi kharella Machpela. Koi grotta hi ap i palstuni rig ap leskro kotar them tchiddo. Me kamau te plaissrell, hoi koi grotta moldo hi, te lap i mulengro kheer pash tumende.” O Hetari Efron his mank peskre menshende beshdo. Un job penas ap o Abrahameste glan kolende, kai pashel his, glan hakeneste, kai an o baro wudar o forestar his: “Na-a, miro rai, shun, hoi me penau: Tu hunte plaissress mange tchi. Me dau tut ko kotar them un koi grotta. Glan mire menshende dau tut kowa, te paskress tiri muli romjat.” Koi parkras pes o Abraham pash kol menshende, un penas ap o Efron glan lauterende: “Mangau tut, te shuness ap mande: Me plaissrau, hoi ko kotar them moldo hi. Le mandar kal lowe! Jaake nashte paskrau miri muli romjat.” Penas o Efron ap o Abrahameste: “Miro rai, shun ap mande! Hoi hi i kotar them mange un tuke, hoi molella star-sheel rupene beme? Kowa hi tchi! Paske tiri romjat kote!” Un o Abraham das o Efrones kol lowe, hoi jon glan i Hetarja win kran: star-sheel rupene beme. Jek bema his jaake pharo har jek bema pash i parepangre pharo his. Jaake las o Abraham o Efroneskro kotar them, kai pash Machpela glan Mamre tchiddo hi: ko kotar them un koi grotta un kol ruka, kai kote tardo his. Un kol Hetarja, kai an o wudar o forestar his, his pashel, har o Abraham lauter ginas. Pal kowa paskras o Abraham peskri romjat, i Sara, an koi grotta pash Machpela wergel Mamre. Kowa hi kanna o foro Hebron an o them Kanaan. Jaake bikran i Hetarja ko kotar them un koi grotta o Abrahameske, te well kote i mulengro kheer peskri familjake. O Abraham his phuro. Un o baro Debleskri soor un bacht his tchiddo ap halauter, hoi les his. Koi penas o Abraham ap peskro pralstuno budepaskro, kai das garda ap halauter, hoi o Abrahames his: “De tiro wast koi pre, un de tut sowel ap o baro Debleste, ap o Debleste pral o bolepen un i phub, te less miro tchaweske kek romjat, kai well kate dran o them Kanaan. Dja an miro dadeskro them, pash mire menshende! Kolengre tchendar le miro tchaweske Isaak i romjat!” Penas o budepaskro ap leste: “Un hoi krap me, te kamell koi djuwel gar mantsa an kau them te djal? Lap tiro tchawes pale an ko them, kai tu win djal?” Koi penas o Abraham: “De tut garda! Ma an miro tchawes an ko them pale, kai me win djom! O baro Dewel, o Dewel pral o bolepen, anas man win dran miro dadeskro kheer un miro dadeskro them, un rakras mantsa. Un das pes sowel, te dell lo mire tchawen kau them, kai kanna hom. Kowa bitchrell peskro bolepaskres glan tute, te less miro tchaweske i romjat mire menshendar. Te kamell koi djuwel gar tuha te djal, well koi sowel tutar krik lino. An kek tsiro aness tu miro tchawes pale an ko them!” Koi das o budepaskro peskro wast koi pre un das pes sowel, te krell lo jaake, har leskro rai Abraham leske penas. Pal kowa las o budepaskro deesh khamele un kutch koowa peskro rajestar peha, un djas an o them Mesopotamia an o foro, kai o Nahor djiwell. Un job mukas i khamele tele te tchiwell pash o pani glan o foro. His an i rati, har i djuwja o pani lenna. Un job penas: “Baro Dewel, o Dewel miro rajestar Abraham, de man kanna bacht ap miro drom! Un ab miro rajeske Abraham latcho! Dik, me hom kate pash kau pani tardo. Un i tcha dran ko foro wenna, te lenn le pani. Me te penau ap jekate: ‘De man dran tiro khoro te pijell!’ Un joi penella ap mande: ‘Pi!’ Un joi della ninna i khamelen te pijell, palle hi li koja, kai tu o Isaakeske wi-rodal. Ap kowa dikau me, kai hal miro rajeske latcho.” Job rakras gar win, koi was i Rebekka un hidjras i khoro ap peskro phiko. Lakro dad his o Betuel. Koleskri dai his i Milka. Kolakro rom his o Nahor, kai o Abrahameskro phraal his. Koi tchai his shukar. Un lat his kek mursh. Joi djas tele pash o pani, kras o khoro pherdo pani un was pale pre. Koi nashas ko budepaskro pash late un penas ap late: “De man pani dran tiro khoro te pijell!” “Pi, miro rai!” penas joi, un las sik o khoro tele an lakro wast, te pijell lo. Har les kek trush buder his, penas joi: “Tire khamelenge kamau ninna pani te anell, jaake bud, te hi len buder kek trush.” Un joi djas sik un tchoras ko pani dran lakro khoro an o viechengro tcharo. Un nashas bud kope un las i tsele khamelenge pani. O mursh las lat an i jak un penas tchi. Job kamas te djinell, te das les o baro Dewel bacht ap leskro drom. Har i khamele tchalo his, las job i sonakaskri gustri: shob gramme pharo, un dui sonakangre mussjengre gustria: 120 (sheel-te-biish) gramme pharo. Un das kowa late. Un job putchas latar: “Koneskri tchai hal tu? Pen mange: Della an tiro dadeskro kheer i tchiben, te nai sowah pash tumende?” Koi penas joi ap leste: “Miro dad hi o Betuel. Leskri dai hi i Milka un leskro dad hi o Nahor. Men hi doha phuss un viechengro chapen. Ninna i tchiben, te nai sowenna pash mende.” Koi parkras pes ko mursh pash o baro Debleste un witsras pes tele glan leste, un penas: “Sharedo well o baro Dewel, o Dewel miro rajestar Abraham. Job rikras peskro latchepen un tchatchepen gar pale miro rajestar. O baro Dewel anas man ap o drom pash o kheer miro rajeskre menshendar.” Koi nashas koi tchai an peskri dakro kheer un penas lenge kowa lauter. I Rebekka, lat his i phraal, ko kharella Laban. Har dikas o Laban i gustri un i mussjengre gustria ap lakre mussja un shunas, hoi ko mursh peskri phenjake Rebekka penas, nashas lo sik pash leste. Kowa his i khamelentsa pash ko pani tardo. Un o Laban penas ap leste: “Am kai dren! I soor un i bacht o baro Deblestar hi ap tute tchiddo. Hoske hal tu win tardo? Me krom tuke o kheer djudjo. Un i khamelenge hi ninna platsa.” Koi was o mursh an o kheer. Un jon lan i khamelendar o koowa tele. Un dan len phuss un chapen. O mursheske un kolenge, kai pash leste his, anan le pani, te thowenn jon pengre herja. Koi pal anan le lenge te chal. Koi penas o budepaskro ap o Laban: “Me kamau gar te chal, bis te rakrom man win.” Un o Laban penas: “Rake!” Koi penas job: “Me hom o Abrahameskro budepaskro. O baro Dewel tchiwas bari soor un bud bacht ap miro rai. Jaake was job brawelo. O Dewel das les bakre un grumja, rup un sonakai, budepangre: mursha un djuwja, ninna khamele un burike. Har i Sara, miro rajeskri romni, phuro his, anas li miro rajeske i tchawes ap i phub. Koleste das job halauter, hoi les his. Ap mande penas miro rai: ‘De tut sowel, te less miro tchaweske kek romni dran o them Kanaan. Dja an miro dadeskro kheer un pash mire menshende. Kolendar le miro tchaweske i romjat.’ Un me penom ap miro rajeste: ‘Un hoi krap me, te kamell koi djuwel gar mantsa te djal?’ Koi penas o Abraham ap mande: ‘O baro Dewel, kai djau ap leskro drom, bitchrell peskro bolepaskres glan tute un dell bacht ap tiro drom, te less miro tchaweske i romjat mire menshendar un dran miro dadeskro kheer. Te weh tu pash mire menshende, un jon te denn tut kek djuwel, well koi sowel hoi tu dal, krik lino.’ Jaake wom kau diwes pash kau pani un penom: Baro Dewel, o Dewel miro rajestar Abraham, te deh tu tchatchepah bacht ap ko drom, kai me djau, sike les mande! Me hom kate tardo pash kau pani. Te penau me kanna ap koi tchate, kai wella, te lell li pani: ‘De man i mui pherdo pani dran tiro khoro te pijell’. Un joi penell ap mande: ‘Pi, un tire khamelen kamau ninna pani te dell’, hi joi koi romni, kai o baro Dewel miro rajeskro tchaweske wi-rodas. Har me jaake an miro dji rakrom, koi was i Rebekka. Lakro khoro his ap lakro phiko. Joi djas pash ko pani tele, te lell li pani. Koi penom me ap late: ‘De man te pijell!’ Un joi las sik o khoro peskro phikestar tele un penas: ‘Ake, pi! Tire khamelen kamau ninna pani te dell.’ Koi pijom me. Un joi das ninna i khamelen te pijell. Un me putchom latar: ‘Koneskri tchai hal tu?’ ‘Miro dad hi o Betuel’ penas li. ‘Leskro dad hi o Nahor un leskri dai hi i Milka.’ Un me tchiwom i gustri ap lakro nak un i mussjengre gustria ap lakre mussja. Koi pal witsrom man tele glan o baro Debleste un parkrom man pash leste. Un sharom les, o Debles miro rajestar Abraham. Job anas man ap o tchatcho drom, te anap miro rajeskro tchaweske i tchai leskro phraleskro tchawestar. Kanna penenn mange, kamenn tumer miro rajeske latchepen un kamlepen te krell? Un te hi kowa gar jaake, penenn mange kowa ninna. Un me djinau, hoi te krap.” Koi penan o Laban un o Betuel: “Kau koowa kras halauter o baro Dewel. Pral ko koowa nai penah mer tchi, kek latcho koowa, witar kek tchilatcho koowa. Dik, i Rebekka hi glan tute. Le lat peha un dja kote, te well li tiro rajeskro tchaweskri romni, jaake har o baro Dewel rakras.” Har o Abrahameskro budepaskro lengre laba shunas, witsras pes lo tele glan o baro Debleste, te parkrell lo pes pash leste. Koi pal las job rupeno un sonakaskro koowa win, ninna shukar ripja. Un das kowa i Rebekka. Lakro phrales un lakri dat das lo ninna kutch koowa. Un job un kol mursha, kai pash leste his, chan un pijan. Un jon atchan pral i rati pash lende. O wawar diwes, taissarlakro, penas job: “Kanna mukenn man pale pash miro rajeste te djal!” Koi penas lakro phraal un lakri dai ap leste: “Muk kai tchat jaake deesh diwessa pash mende te atchell. Pal ko tsiro, mu djal li tuha.” Koi penas o budepaskro ap lende: “Ma rikrenn man pale! O baro Dewel das bacht ap miro drom. Kanna mukenn man te djal, te wap pale pash miro rajeste.” Koi penan jon: “Mer dah i tchat gole, te putchas latar, hoi joi penella.” Un jon dan i Rebekka gole un putchan latar: “Kameh tu kau mursheha te djal?” Un joi penas: “Me kamau te djal.” Koi mukan jon pengri phenjat Rebekka te djal, khetne koi djuwjah, kai das garda ap late, har his li tikno, te djan le o Abrahameskro budepaskreha un leskre murshentsa. Un jon rakran i bacht pral late win un penan: “Tu, mari pheen, tutar te wenna bud serja menshe: serja kope deesh-serja! Mu wenn tire tchawe rai pral kolende, kai kurenn pen lentsa, te lenn le kolengre forja krik!” Un i Rebekka un kol djuwja, kai budrenn lake, stan pre, beshan pen ap i khamele, un djan ko mursheha. Jaake las ko budepaskro i Rebekka peha. An ko tsiro djiwas o Isaak an o them Negev pash o pani ‘Lachai-Roi’. Ap jek rati djas job win, te well lo peske kokres. Un har job pre dikas, dikas lo, kai khamele wenna. Un i Rebekka dikas pes ninna trujel un dikas o Isaakes. Koi stas joi sik tele i khamelatar un putchas o budepaskrestar: “Koon hi ko mursh, kai kote pash mende wella?” “Kowa hi miro rai”, penas o budepaskro. Koi tchiwas joi i diklo glan peskro mui, te khatrell li peskro mui. O budepaskro penas o Isaakeske halauter, hoi job kras. Un o Isaak anas i Rebekka an o plachteno kheer, kai leskri dai i Sara, djiwas, un romedineras lat. Un job kamas lat. Un o Isaakeskri duk an peskro dji pral peskro dakro merepen was krik lino. Un o Abraham las peske i newi romni. Lakro lab his Ketura. Un joi anas leske tchawen ap i phub. Kolengre laba hi: Simran, Jokshan, Medan un Midian, Jishbak un Shuach. O Jokshan was o dad dui tchawendar: o Saba un o Dedan. O Dedan was o dad kol menshendar, kai kharenna Ashurarja, Letusharja un Leummarja. O Midianeskre tchawe his: o Efa, o Efer, o Henoch, o Abida un o Eldaa. Kolla lauter hi i tchawe un tchawengre tchawe o Abrahameskri romjatar Ketura. Un o Abraham das halauter, hoi leskro hi, o Isaakeste. Un kol tchawen, kai leskre wawar romjendar bolde wan, das o Abraham kutch koowa pestar. An ko tsiro har job djiwas, bitchras lo len dur krik peskro tchawestar Isaak an ko them, hoi kote tchiddo hi, kai o kham pre-djala. O Abraham was 175 (sheel-efta-deesh-te-pantch) bersh phuro. Les his i rah djipen. Un job meras an o mishto phurepen un was paskedo. Leskre tchawe, o Isaak un o Ismael, paskran les an koi grotta, hoi kharella Machpela, ap ko kotar them, hoi hi tchiddo glan Mamre. Glan kau tsiro his ko kotar them o Efrones, koleskro dad o Zohar hi. Kolla his Hetarja un o Abraham ginas les lendar. Kote was job un peskri romni Sara paskedo. Pal o Abrahameskro merepen tchiwas o Dewel peskri soor un peskri bacht ap leskro tchaweste Isaak. An ko tsiro djiwas o Isaak pash ko pani, hoi kharella ‘Lachai-Roi’. Kowa hi ko liil, kai tchinlo hi i laba kol menshendar, kai wenna o Abrahameskro tchawestar Ismael. Koleskri dai his i Hagar dran o them Egiptia, koi budepaskretsa, kai budras i Sarake. Un kolla hi i laba o Ismaeleskre tchawendar jaake har jon boldo wan: O phureder his o Nebajot. Palle was o Kedar, o Adbeel, o Mibsam, o Mishma, o Duma, o Massa, o Hadad, o Tema, o Jetur, o Nafish un o Kedema. Kolla his i deesh-te-dui tchawe o Ismaelestar. Hakeno his o pralstuno pral i bari familja. Jon dan pengro lab kol gaba un platse, kai lengre plachtene khera tardo his. O Ismael was 137 (sheel-te-trijanda-te-efta) bersha phuro. Un job meras un was paskedo. Leskre tchawe, kai pal leste wan, djiwan an o them mashkral Hawila un Shur. Shur hi tchiddo glan o them Egiptia ap o drom, hoi djala an Assur. Jaake was tchatcho, hoi pral o Ismael penlo was: ‘Job lell peske i kotar them gar dur peskre phralendar, te choirell lo len.’ Kowa hi ko liil, kai tchinlo hi pral o Abrahameskro tchaweste Isaak. O Isaak his star-desha bersh phuro, har job romedineras i Rebekka. Lakro dad his o Betuel, un lakro phraal his o Laban. Kolla his Aramarja dran o them Paddan-Aram. Joi nai las kek tchawe. Un o Isaak mangas o baro Deblestar peskri romjake. Un o baro Dewel shunas ap o Isaak. Un i Rebekka, leskri romni, was an wawar koowa. Un i tchawe stakran pen an lakro per. Koi penas joi: “Hoske djal mange kowa?” Un joi djas te putchell li o baro Deblestar. O baro Dewel penas ap late: “Tu weh i dai dui tchawendar. Kol dujendar wenna bud menshe, jaake bud, kai hakenestar jek natsjona wella. Ko terneder well sorleder har ko phureder un well o rai pral leste.” Har lakro tsiro koi his, wan dui mursh tchawe boldo. Ko ersto, kai boldo was, his lolo. Un les his bud bal ap leste, jaake har i balni plaashka. Un doleske las job ko lab Esau. Pal leste was leskro phraal boldo. Job rikras peskro wasteha i heri peskro phralestar Esau. Doleske las job ko lab Jakob. O Isaak his 60 (shob-deesh) bersh phuro, har kol tchawe boldo wan. I tchawe wan baro. O Esau was i wesheskro, kai haiwas mishto viechen te taprell. O Jakob was i mursh, kai his pokones. Job atchas pash i plachtene khera. O Isaak kamas te chal i viechendar, kai o Esau tapras. Un job kamas o Esaes budeder har o Jakobes. I Rebekka kamas o Jakobes budeder har o Esaes. His i diwes, kai keras o Jakob i chapen. Har o Esau dran o weesh khere was, his job khino un les his i bari bok. Koi penas o Esau ap o Jakobeste: “Muk man sik te chal ko lolo chapastar. Hom khino un man hi bari bok.” Doleske dan le les ko lab Edom. Penas o Jakob ap leste: “Tu hal o phureder tchawo un leh halauter, hoi o phureder tchawo lella. Kanna de tiro wast pre, kai me hom har o phureder, un kowa lauter lella, hoi o phureder tchawo lella.” Penas o Esau: “Dik! Hoi molell man kowa lauter, te merau i bokatar?” Penas o Jakob: “De tut sowel!” Un job das pes sowel, te lell o Jakob halauter, hoi o phureder tchawo lella. Un o Jakob das maro un i linsengro chapen o Esaes te chal. Koi chas un pijas job, stas pre un djas peske. Jaake his leske lauter tchi moldo, hoi o phureder tchawo lella. His i tsiro, kai was i bari bok an o them, jaake har an o Abrahameskro tsiro. Doleske djas o Isaak an o foro Gerar pash o Abimelech. Kowa his o baro rai pral i Filistarja. Koi mukas pes o baro Dewel o Isaakestar te dikell un penas ap leste: “Ma dja tele an o them Egiptia! Djib an ko them, kai me tuke penau. Atch i tsiro an kau them. Me hom pash tute, te tchiwap miri soor un miri bacht ap tute. Kalla tsele themma dau me tut un tire tchawen, kai pal tute wenna. Me rikrau miro lab, hoi dom tiro dadeste Abraham, un kai dom miro wast koi pre. Jaake atchas o Isaak an o foro Gerar. Har i menshe an ko foro leskri romjat dikan, putchan le: “Koon hi koja?” Penas job: “Joi hi miri pheen.” Les his traash te penell: ‘Joi hi miri romni.’ Job daras, te denn le les mulo, te lenn jon lat, jaake shukar his li. Har job i rah tsiro koi his, dikas o Abimelech, ko rai pral kol Filistarja, dran i wochni. Un dikas, har las o Isaak peskri romjat, i Rebekka, an i mussi. Koi mukas o Abimelech o Isaakes te kharell un penas ap leste: “Dik! Koja hi tiri romni. Hoske penal tu, kai joi tiri pheen hi?” Penas o Isaak ap leste: “Me darom, te denn man le mulo un lenn jon lat.” Penas o Abimelech: “Hoske kral tu kowa mentsa? Har sik nashte wals jek i murshendar un lals tiri romjat un tchiwals pes pash late. Tu anals bari doosh ap mende!” Koi pal penas o Abimelech ap lauterende: “Koon kol murshes ninna leskri romjat an-tapella, ko hunte merella.” O Isaak tchiwas djob an i phub an ko them. Un o baro Dewel tchiwas peskri soor koi pre. Jaake las o Isaak an ko bersh sheel kope jaake bud djob, har lo an i phub tchiwras. Un o Isaak was brawelo un brawleder, un les his i baro brawlepen: bud bakre, busja, grumja un budepangre. Un i Filistarja dikan tchilatche jakentsa ap leskro brawlepen. Un i tsele brunne, kai leskro dadeskre budepangre kran an o Abrahameskro tsiro, witsran le pherdo tchik, te nai lenn jon kek pani buder. Un o Abimelech penas ap o Isaak: “Dja dran maro them! Tu wal sorleder har mer.” Jaake djas o Isaak peske un tchiwas peskre plachtene khera pre an i tala pash o foro Gerar un atchas koi. Un mukas kol brunne pale newes te krell, hoi jon kran an ko tsiro, kai leskro dad Abraham djiwas, un kolen i Filistarja pherdo tchik witsran pal leskro merepen. Un o Isaak das kol brunne ko lab, har leskro dad len das. Un o Isaakeskre budepangre hadan tchik win an koi tala un hatsan pani. Koi tchingran i bakrengre dran o foro Gerar ap o Isaakeskre bakrengre un penan: “Kau pani hi maro.” Koi das o Isaak koi brunna ko lab ‘Esek’. Un o Isaakeskre budepangre kran i wawar brunna. Pral koja das ninna tchingepen. Koi das o Isaak kai brunna ko lab ‘Sitna’. Un job djas dureder un kras i wawar brunna. Pral koja tchingran pen le gar. Koi das lo lat ko lab ‘Rechobot’, un penas: “Kanna das men o baro Dewel i buchlo them. Mer nai wah an kau them bud menshe un bud vieche.” Kotar djas job an Beersheba. An koi rati mukas pes o baro Dewel lestar te dikell un penas: “Me hom o Dewel tiro dadestar Abraham. Ma traash! Me hom tuha. Me tchiwau miri soor un miri bacht ap tute. Tire tchawe, kai pal tute wenna, wenna bud un budeder. Jaake dom miro lab o Abrahameste, kai mange koi his.” Un kote kras o Isaak i chatchepaskri, te wenn vieche chatchedo o Debleske, un mangas o baro Debles an. Un kote tchiwas job peskro plachteno kheer pre. Un peskre budepangre hadan kote i brunna win. Un o Abimelech was dran o foro Gerar peskro maleha Ahussat un peskro pralstuno lurdeha Pichol pash o Isaak. Un o Isaak penas ap lende: “Hoske wenn pash mande? Tumer kamenn man gar un tradan man tumendar krik.” Penan le: “Mer dikah un haiwah, kai o baro Dewel tuha hi. Doleske penam menge: Mer hunte kras tuha win, un das men sowel, te krah buder kek tchingepen jek o wawareha. De tiro dadeskro wast koi pre, te kress menge kek tchilatchepen, jaake har mer hams tuke latcho un mukam tut te djal, har tu kamal. Ap tute hi i bacht o baro Deblestar tchiddo.” Koi kras o Isaak lenge i chapen, te chan un pijan le. Taissarlakro stan le pre, un jek pal o wawar das pes sowel. Un o Isaak mukas len te djal. Un jon djan penge an o latchepen. Ap ko diwes wan o Isaakeskre budepangre pash leste, un rakran leha pral koi brunna, hoi jon wi-hadan, un penan: “Mer hatsam pani.” Koi das job koi brunna ko lab ‘Shiba’. Doleske kharell ko foro gomme kau diwes ‘Beersheba’. O Esau his star-deesh bersh phuro. Un job romedineras i Judit, – lakro dad his o Beeri. Ninna romedineras job i Basmat. Lakro dad his o Elon. O Beeri un o Elon his Hetarja. Kalla dui romja kran o djipen pharo o Isaakeske un i Rebekkake. O Isaak was phuro un nai dikas buder tchi. Un job kharas peskro phureder tchawes, o Esau, un penas ap leste: “Miro tchawo!” “Ake hom”, penas kowa. Un o Isaak penas ap leste: “Dik, me wom phuro. Djinau gar hawo diwes me merau. Le tire faile un tiro bogo! Un dja win ap o them! Un de mange i vieches karje! Un kre mange i latcho chapen, jaake har me kowa kamau. Un an les mange, te chap un te rakrap nai glan miro merepen o Debleskri bacht pral tute win.” Har o Isaak peskro tchaweha Esau rakras, shunas i Rebekka kowa. Un o Esau djas win, te dell lo i vieches karje, te anell lo kowa khere. Koi penas i Rebekka ap peskro tchaweste Jakob: “Djineh tu? Me shunom, har tiro dad penas ap tiro phraleste Esau: ‘An mange i vieches, un kre mange i latcho chapen, te chap un te rakrap o baro Debleskri bacht pral tute win glan miro merepen.’” “Kanna, miro tchawo”, penas i Rebekka dureder, “shun ap mande un kre, hoi tuke penau. Dja pash i viechende un an mange dui latche terne busja. Kolendar kamau i latcho chapen tiro dadeske te krell, jaake har job kowa kamella. Kowa an tiro dadeske, te chal lo les, un rakrell o Debleskri bacht win pral tute glan leskro merepen.” Koi penas o Jakob ap peskri date Rebekka: “Tu djineh, kai miro phrales, o Esau, bud balla ap peste hi. Ap mande hi gar bud balla. Nashte well, kai miro dad taprell man an. Palle homs i chocheno glan leste un anaus bari bibacht ap mande un kek bacht.” Koi penas leskri dai ap leste: “Koi bibacht mu well ap mande, miro tchawo. Shun ap mande! Dja un an mange kol viechen!” Un job djas, las dui busja un anas len peskri dake. Un joi kras i latcho chapen, jaake har leskro dad kowa kamas. Un i Rebekka las kutch ripja peskro phureder tchawestar Esau, hoi pash late an o kheer his. Un riwas len lakro terneder tchaweske Jakob an. Kol felle kol busjendar tchiwas joi trul leskre mussja un trul leskri meen, kai kek balla his. Un joi das peskro tchaweste Jakob ko latcho chapen un ko maro, hoi joi kras. Un job djas dren pash peskro dadeste un penas: “Miro dad!” Kowa penas: “Ake hom. Koon hal tu, miro tchawo?” Koi penas o Jakob ap peskro dadeste: “Me hom o Esau, tiro phureder tchawo. Me krom, hoi tu mange penal. Ste kanna pre un besh tut un cha ko mass, hoi anom tuke, jaake te rakress nai o Debleskri bacht pral mande win.” Koi putchas o Isaak peskro tchawestar: “Har hatsal kowa jaake sik, miro tchawo?” “O baro Dewel, tiro Dewel, das man bacht”, penas o Jakob. Koi penas o Isaak ap o Jakobeste: “Am pash mande, miro tchawo, te taprap tut an, te djinap, kai hal tchatchepah miro tchawo Esau.” Kanna djas o Jakob glan peskro dadeste Isaak. Un o Isaak tapras les an un penas: “Te rakreh, shunau o Jakobes. Kal mussja hi o Esaeskre mussja.” Job prindjras les gar. Ap leskre mussja his bud balla har ap i mussja leskro phralestar Esau. Har job kamas o Debleskri bacht pral leste win te rakrell, putchas lo pale: “Hal tu miro tchawo Esau?” “Awa, me hom kowa”, penas o Jakob. Kanna penas o Isaak: “Miro tchawo, an mange ko chapen, te chap ko massestar, hoi anal mange, jaake te rakrap nai o Debleskri bacht pral tute win.” Un o Jakob anas kowa leske, te chal lo. Un job chas. Un anas leske ninna mool, te pijell lo. Un job pijas. Pal kowa penas o Isaak ap leste: “Am pash mande un de man i tchum, miro tchawo!” Koi was o Jakob pash leste un tchumras les. Koi sungas job leskre koola un rakras o Debleskri bacht pral leste win un penas: Dik, o sungepen miro tchawestar hi har ko sungepen i phubjatar, kai o baro Dewel tchiwas peskri soor pre. Mu dell tut o Dewel brishin dran o bolepen un bud chapaske dran i phub, bud djob un mool. Menshe dran wawar themma hunte budrenn tuke un witsrenn pen tele glan tute. Wess rai pral tire phralende. Un tiri dakre tchawe hunte witsrenn pen tele glan tute. Kolla kai penenna, te well tut bibacht, ap kolende well bibacht. Un kolla, kai penenna, te well tut bacht, ap kolende well bacht. Har o Isaak kol latche laba pral o Jakobeste rakras un o Jakob win djas peskro dadestar, was leskro phraal, o Esau, khere. Un job kras ninna i latcho chapen, anas les peskro dadeske un penas ap leste: “Miro dad, ste pre un cha ko massestar, hoi anom tuke, jaake kai nashte rakress o Debleskri bacht pral mande win!” Koi penas leskro dad Isaak ap leste: “Koon hal tu?” “Me hom o Esau, tiro phureder tchawo”, penas job. Koi was i bari daar ap o Isaakeste. Un job putchas: “Koon his kowa, kai das i viecho karje un anas mange o chapen, un me chom? Koi pal wal tu. Me rakrom o Debleskri bacht win pral koleste, kai anas mange o chapen. Un koi bacht atchell ap leste. Me nashte lau lat gar pale.” Har o Esau shunas kol laba peskro dadestar, das lo i bari gole i choljatar un dukatar, un penas ap peskro dadeste: “Rake o Debleskri bacht pral mande win, ninna pral mande, tata!” Koi penas leskro dad: “Tiro phraal was chochepah pash mande un las peske i Debleskri bacht, hoi tuke his.” Koi penas o Esau: “Leskro lab hi tchatchepah Jakob. Job chochras man kanna dui kope. Job las mandar kowa, hoi loms me, ko phureder tchawo. Un kanna las lo peske ninna o Debleskri bacht, hoi mange wals.” Un palle putchas job: “Hi tut kek latche laba mange?” Koi penas o Isaak ap o Esau: “Shun, me krom, kai job o rai pral tute hi. Un leskre tsele phralen krom, te wenn jon leskre budepangre. Dom les ninna djob un mool. Hoi nai krau kanna tuke, miro tchawo?” “Tata”, penas o Esau, “nai rakreh tu gar dui kope i bacht win? Rake ninna i Debleskri bacht pral mande win!” Un o Esau rowas soreles. Koi penas leskro dad Isaak ap leste: Shun, kote, kai djiweh, dell o bolepen kek brishin, witar gar anell i phub bud chapaske. Tu djiweh kolestar, hoi tiro charo anella tuke, un hunte budress tiro phraleske. I diwes wella, kai hadeh tut ap leste, un mukeh les buder gar rai pral tute te well. Kol latche laba, hoi o Isaak pral o Jakobeste rakras, kran, te was o Esau chojedo ap o Jakobeste. Doleske penas o Esau ap peste: “Ko tsiro wella sik, kai rowenn le pral miro dadeskro merepen. Te hi lo mulo, dau miro phrales mulo.” Har i Rebekka shunas, hoi lakro phureder tchawo Esau kamell te krell, mukas li lakro terneder tchawes Jakob te kharell un penas ap leste: “Shun, tiro phraal Esau kamell tut mulo te dell. Kanna, shun ap mande, miro tchawo. Kre tut ap o drom, dja tuke sik un dja pash miro phraleste Laban an o foro Haran. Atch i tsiro pash leste, bis te djal tiro phraleskri choli krik, un job bistras, hoi tu les kral. Palle bitchrau jekes, kai anell tut pale. Hoske nashrap me tumen dujen ap jek diwes?” Un i Rebekka penas ap o Isaakeste: “Kol dui chalja, kol Hetarja, kolen o Esau romedineras, krenn mange miro djipen pharo. Te romedinerell ninna o Jakob i tchat dran kau them, i Hetaretsa, wals feteder, te merap.” Koi das o Isaak o Jakobes gole un penas: “Dja o Debleha! Ma le i romni dran o them Kanaan! Dja an o them Paddan-Aram, an o kheer tiro dakro dadestar Betuel. Le tuke kote i tchai tiri dakro phralestar, o Laban. O sorelo Dewel tchiwell peskri soor un peskri bacht ap tute un dell tut bud tchawe, te wenn tutar bud natsjone! Koi bacht un koi soor, hoi o Dewel tchiwas ap o Abrahameste, mu well ap tute un ap tire menshende! Tu leh kau them, kai tu kanna i wi-themari hal – ko them, hoi o Dewel o Abrahameste das.” Un o Isaak mukas o Jakobes te djal. Un job djas an o them Paddan-Aram pash o Laban. Koleskro dad his o Aramari Betuel. O Labaneskri pheen his i Rebekka, koi dai o Jakobestar un o Esaestar. O Esau dikas, kai o Isaak o Debleskri bacht pral o Jakobeste win rakras un les an o them Paddan-Aram bitchras, te lell job peske kote i romni. Un job shunas, kai o Isaak o Jakobeske soreles penas: ‘Ma le i romni dran o them Kanaan.’ Job dikas ninna, kai o Jakob shunas ap peskro dadeste un ap peskri date un djas an o them Paddan-Aram. Koi haiwas o Esau, kai leskre romja, kai wan dran o them Kanaan, gar latcho his glan peskro dadeskre jaka. Un o Esau djas pash o Abrahameskro tchaweste Ismael, un las peske koleskri tchat, i Machalat. Koja was leskri triinti romni. Lakro phraal his o Nebajot. O Jakob djas dran ko foro Beersheba un kras pes ap ko drom, kai djal an o them Haran. Har o kham tele djas, was job ap i platsa un atchas i rati koi. Job las jek bar, hoi kote tchiddo his, tchiwas les tel leskro shero un tchiwas pes tele. Koi das lo suni: Job dikas i treppa ap i phub tardo. Koja djas bis an o bolepen. Un o Debleskre bolepangre djan pre un tele. Un o baro Dewel his tardo pral pre un penas: “Me hom o baro Dewel, ko Dewel tiro papestar Abraham un ninna o Isaakeskro Dewel. Kau them, kai tu tchiddo hal, dau tut un tire tchawen, kai pal tute wenna. Jon wenna jaake bud har i tchik, hoi ap i phub hi. Un krau lengro them baro un buchlo ap hake rigja. Un koi bacht, hoi dau tute un tire tchawende, djal dureder ap i tsele menshende, kai ap i phub hi. Tu djiness, me hom tuha un dau garda ap tute, kote, kai tu djah. Un anau tut pale an kau them. Me mukau tut gar, bis te krom halauter, hoi tuke penom.” Koi djangras o Jakob dran o sopen pre un penas: “Tchatchepah, o baro Dewel hi ap koi platsa. Un me djinom kowa gar.” Un job daras un penas: “Har darenes hi kai platsa, – hi tchatchepah o Debleskro kheer un o wudar an o bolepen.” Taissarlakro stas o Jakob pre, las ko bar, hoi tel leskro shero tchiddo his, tchiwas les pre, un tchoras djet koi pre. Un job das kol platsa ko lab ‘Betel’. Glan ko tsiro his o lab ko forestar ‘Lus’. Un o Jakob das pes sowel un penas: “Hi o baro Dewel mantsa un dell garda ap mande ap miro drom, kai me djau, un dell man chapaske un an-ripaske, jaake te wap pale mishto an miro dadeskro kheer, hi job miro Dewel. Un kau bar, hoi tchiwom pre, kowa mu well i Debleskro kheer. Un halauterestar, hoi tu man deh, dau me tut o deshto kotar pale.” Un o Jakob djas dureder un was an ko them, kai kote tchiddo hi, kai o kham pre djala. Un job dikas pes trujel un dikas i brunna ap o them. Ap triin platse pash i brunna his bud bakre un busja tchiddo. Dran koi brunna lan i bakrengre o pani, hoi denn le pengre viechen te pijell. Un i baro bar his ap i brunna tchiddo. Te his i tsele bakre khetne anlo, lenn le ko bar tele un denn i bakren te pijell. Pal kowa tchiwenn le ko bar pale ap i brunna. O Jakob penas ap i bakrengre: “Kamle phrala, kai wenn tumer?” “Ham dran o foro Haran”, penan jon. “Prindjrenn o Labanes?” putchas job lendar. “Koleskro papo hi o Nahor.” “Prindjrah les”, penan le. “Djal leske mishto?” putchas job. “Awa”, penan le. “Leske djal mishto. Ake, koi well leskri tchai Rachel i bakrentsa.” Koi penas job: “O tselo diwes hi glan mende. Ko tsiro, kai wenn i bakre khetne tradedo, hi gar koi. Denn i bakren te pijell un djan lentsa koi, kai hi len te chal.” Koi penan jon: “Kanna krah nai tchi. Te hi i tsele bakre khetne anlo, lah ko bar o panjestar tele un dah i bakren te pijell.” Har job lentsa rakras, was i Rachel peskro dadeskre bakrentsa. Joi das garda ap lende. Har dikas o Jakob o Labaneskri tcha, i Rachel, ninna o Labaneskre bakre, djas lo pash i brunna, las ko bar tele, un das i viechen peskro kakestar te pijell. O Laban his o phraal leskri datar. Un o Jakob tchumras i Rachel un rowas soreles, kai lauter kowa shunan. Un penas lake, kai job lakro dadeskre menshendar hi, un leskri dai i Rebekka. Koi nashas joi un penas lauter peskro dadeske. Har o Laban shunas, kai was peskri phenjakro tchawo, o Jakob, nashas lo pash leste, tchiwas peskre mussja trul leste, tchumras les un anas les an peskro kheer. Un o Jakob penas o Labaneske halauter, hoi djas. Koi penas o Laban: “Tchatchepah, tu hal mire menshendar.” Un o Jakob atchas pash o Labaneste jek tchon. Pal jek tchon penas o Laban ap o Jakobeste: “Tu hal mire menshendar. Tu budress mange gar tchitcheske. Pen mange, hoi plaissrap tuke!” O Labanes his dui tcha. Koi phureder kharas Lea, koi terneder Rachel. I Leakre jaka his gar sasto. I Rachel his i shukar un raili tchai. Un o Jakob kamas i Rachel un penas ap o Laban: “Me kamau te budrap tuke efta bersha. Koi pal deh tu man i Rachel, tiri terneder tchai, te romedinerap lat.” Koi penas o Laban: “Hi feteder te dap lat tute har i wawareste. Atch pash mande!” Jaake budras o Jakob efta bersha, te romedinerell lo i Rachel. Un kal bersha his an leskre jaka har i tikno tsiro, jaake bud kamas lo lat. Pal ko tsiro penas o Jakob ap o Laban: “De man kanna miri romjat! Ko tsiro hi koi, te romedinerap lat.” Un o Laban penas hakeneske an ko foro, te wenn le koi ap i bijab. Un job kras i bari bijab. Ap i rati las o Laban peskri tchat Lea un anas lat pash o Jakobeste. Un job was lah khetne. O Labanes his i budepaskretsa. Koja kharas Silpa. Kolat das lo peskri tchate Lea, te well li kanna lakri budepaskretsa. Taissarlakro dikas o Jakob, kai joi his i Lea. Koi penas lo ap o Laban: “Hoske kral kowa? Budrom tuke, te lap i Rachel. Hoske chochral man tu?” Penas o Laban ap leste: “An maro them krenn le kowa gar jaake, kai denn le koi terneder tchat krik glan koi phureder. Kre i bijab efta diwessa kalah. Koi pal dau tut ninna koi wawar. Un tu budreh mange pale efta bersha lake.” Un o Jakob kras jaake un kras i bijab efta diwessa mit i Lea. Koi pal das o Laban les peskri tchat Rachel, te romedinerell job lat. O Labanes his i wawar budepaskretsa. Koja kharas Bilha. Kolat das lo peskri tchate Rachel, te well li kanna lakri budepaskretsa. Un o Jakob un i Rachel wan khetne. Un o Jakob kamas i Rachel budeder har i Lea. Un job budras pale o Labaneske efta bersha. Har o baro Dewel dikas, kai o Jakob i Lea gar kamas, kras job, kai i Lea anas nai tchawen ap i phub. I Rachel nai las kek tchawen. Un i Lea was an wawar koowa un anas i tchawes ap i phub. Koles das joi ko lab Ruben un penas: “O baro Dewel dikas miri bibacht. Tchatchepah, kanna kamell man miro rom.” Un joi was pale an wawar koowa un anas i tchawes ap i phub un penas: “O baro Dewel shunas, kai miro rom man gar kamell. Doleske das lo man ninna kau tchawes.” Un joi das les o lab Simeon. Un joi was pale an wawar koowa un anas i tchawes ap i phub. Un joi penas: “Kau kopo djal miro romeskro dji ap mande. Me anom leske triin tchawen ap i phub.” Doleske dan le kau tchawes ko lab Levi. Un joi was pale an wawar koowa un anas i tchawes ap i phub un penas: “Kanna sharau o baro Debles.” Doleske das joi les ko lab Juda. Pal kowa anas joi i tsiro buder kek tchawen ap i phub. Har i Rachel dikas, kai anas joi o Jakobeske kek tchawen ap i phub, silweras joi ap peskri phenjate, un penas ap o Jakob: “De man tchawe! Te deh man kek, merau me.” Koi las o Jakob i bari choli ap i Rachel un penas: “Hom me o Dewel, te nai dap tut tchawe!” Koi penas joi: “Me dau tut miri budepaskretsa Bilha. Ab lah khetne, te anell li mange i ternepen ap i phub, te wap ninna pral i ternepen dai.” Un joi das les lakri budepaskretsa Bilha, te well joi leskri romni. Un o Jakob djas pash late. Un i Bilha was an wawar koowa un anas o Jakobeske i tchawes ap i phub. Koi penas i Rachel: “O Dewel das man miro tchatchepen. Job shunas ap miri gole un das man i tchawo.” Dran kowa das les li o lab Dan. Un i Bilha was pale an wawar koowa un anas o Jakobeske i duito tchawes ap i phub. Koi penas i Rachel: “Man his i baro kurepen miri phenjah un homs sorleder har joi.” Un joi das les ko lab Naftali. Har i Lea dikas, kai las joi kek tchawe buder, das joi peskri budepaskretsa Silpa peskro romeste, te well joi leskri romni. Un i Silpa anas o Jakobeske i tchawes ap i phub. Koi penas i Lea: “Hawi bacht! Un joi das les ko lab Gad.” Un i Silpa anas o Jakobeske i duito tchawes ap i phub. Koi penas i Lea: “Har bachtelo hom me. I romja sharenna man un penenna ‘Hawi bachteli romni!’” Un joi das les ko lab Asser. Ap ko tsiro, har anan le o djob dren, djas o Ruben win ap o them un hatsas kamlepaskre phabja, un anas len peskri dake Lea. Koi penas i Rachel ap i Lea: “De man dui, triin kamlepaskre phabja, hoi tiro tchawo hatsas!” “Hi tuke gar doha, te lal mange miro romes mandar krik”, penas i Lea. “Kanna kameh ninna i kamlepaskre phabja miro tchawestar mandar te lell?” Koi penas i Rachel: “Te deh man kolla, sowell o Jakob kai rati pash tute.” O Jakob budras ap i hachetikri phub. Har job i rati khere was, djas i Lea o paash drom pash leste un penas: “Tu hunte wess kai rati pash mande. Me ginom tut un plaissrom mit kol kamlepaskre phabja miro tchawestar.” Un job sowas koi rati pash late. Un o Dewel shunas ap i Lea. Un joi was an wawar koowa un anas o Jakobeske o pantchto tchawo ap i phub. Un i Lea penas: “Me dom miri budepaskretsa miro romeste. Doleske his o Dewel latcho ap mande.” Un joi das peskro tchawes ko lab Issachar. Un i Lea was pale an wawar koowa un anas o Jakobeske i shobto tchawes ap i phub. Un penas: “O Dewel das man i kutch koowa. Kau kopo sharell man miro rom. Anom leske shob tchawen ap i phub.” Un joi das les ko lab Sebulon. Pal kowa anas li i tchai ap i phub un das lat ko lab Dina. Un o Dewel bistras i Rachel gar. Job shunas ap late un kras, te well joi dai. Joi was an wawar koowa un anas i tchawes ap i phub un penas: “O Dewel las miri ladj mandar krik.” Un joi das les ko lab Josef un penas: “Mu dell man o baro Dewel i wawar tchawo.” Har i Rachel o Josefes ap i phub anas, penas o Jakob ap o Labaneste: “Muk man te djal pash mire menshende an miro them! De man mire romjen un mire tchawen, kolenge budrom tuke. Un muk men te djal! Tu djineh, har mishto budrom tuke.” Koi penas o Laban ap leste: “Ab mange latcho un atch kai! Haiwau, kai o baro Dewel peskri soor un peskri bacht ap mande tchiwella jaake rah, har tu pash mande hal. Pen mange, hoi te plaissrap tuke! Dau tut, hoi kameh.” Koi penas o Jakob ap leste: “Tu djineh, har me budrom tuke mishto, un tire vieche wan bud un budeder, jaake rah har me pash tute hom. Har wom pash tute, his tut gar bud vieche. Kanna hi tut bud. O baro Dewel tchiwas peskri soor un peskri bacht ap tiro koowa – ap halauter, hoi lom an miro wast. Kanna hunte budrap ninna mange un miri familjake.” Koi penas o Laban: “Hoi te plaissrap tuke?” “Tu hunte dess man tchi”, penas o Jakob. “Te kreh kowa, hoi tuke penau, kamau te dap dureder jak ap tire viechende: Kai diwes djau mank tire tsele viechende, te tchiwap hake tikne bakre ap i rig, kai kalo hi un kolen kalo bal hi mank pengro parno bal. Ninna tchiwau ap i rig hake tikne busja, kolen parno bal hi mank pengro kalo bal. Jon hi mire. Kolentsa plaissreh tu man. Hake busja, kai hi len kek parne balla, hi tire, ninna hake parne bakre. Te chochau tut, dikeh tu kowa sik an ko tsiro, kai wella. Te hatseh tu mank mire viechende busja, kai hi len kek parne balla, ninna parne bakre, kolla hi, har te tchoroms len tutar.” Un o Laban penas: “Mishto. Mer krah kowa jaake, har tu peneh.” Ko diwes tchiwas o Laban ap i rig: hake busja, kai his len ninna parne balla, un hake kale bakre. Un job das len peskre tchawende an o wast, te denn jon jak ap lende. Un job bitchras len krik o Jakobestar, te djan le triin diwessa dur. O Jakob das jak ap o Labaneskre wawar viechende. Un o Jakob las kashta kol rukendar, hoi kharenna: pappeltikro ruk, mandeltikro ruk un platantikro ruk, un tchinas kotja dran lende win, jaake kai dikan le o parno kasht. Kol tchinle kashta tchiwas job an i viechengre tchare, kai kol vieche dran pijenna, te wenn jon koi an wawar koowa. Un i vieche wan an wawar koowa glan i kashta un lan terne, kai his kalo-un-parno. Kal terne tchiwas o Jakob peske ap i rig. I wawar vieche anas job khetne kol mursh viechentsa, kai his len parne un kale kotja mashkral o Labaneskre viechende. Jaake kras job peske bud vieche khetne. Kolen anas job gar o Labaneskre viechentsa khetne. Har i sorele vieche bipandlo his, tchiwas o Jakob kol tchinle kashta glan lende an i viechengre tchare, jaake kai wan le an wawar koowa glan kol kashta. Kol vieche, kai gar sorelo his, glan kolende tchiwas job kek kashta. Jaake wan o Labaneske kolla boldo, kai gar sorelo his. O Jakobes wan i sorele. Jaake was o Jakob hako diwes brawleder. Un les his bud vieche un budepangre: djuwja un mursha. Ninna bud khamele un burike his les. Un o Jakob shunas, hoi o Labaneskre tchawe pal leste rakran un penan: “O Jakob las peske halauter, hoi maro dadeskro his. Kowa, hoi maro dadeskro his, kolestar was lo jaake brawelo.” Un o Jakob haiwas, kai o Laban buder gar latcho ap leste his, har glan kau tsiro. Un o baro Dewel penas ap o Jakobeste: “Dja khere an tiro dadeskro them pash tire menshende! Me hom pash tute.” Un o Jakob bitchras jekes pash i Rachel un i Lea, te penell job len: “Awenn win pash mande ap o them, kai mire vieche hi!” Un job penas ap lende: “Haiwom, kai tumaro dad dikell buder gar latcho ap mande har glan kau tsiro. Miro dadeskro Dewel his mantsa. Un tumer djinenn, har budrom tumaro dadeske miri tseli sorjah. Tumaro dad chochras man: Deesh kope kras lo miro plaissepen wawartchandes. O Dewel mukas les gar te krell lo mange tchilatchepen. Te penas o Laban: ‘Tu leh kol vieche, hoi hi len tikne kotja wawar ballentsa har ko wawar bal’, palle his kol tsele ternen, kai bolde wan, tikne kotja wawar ballentsa. Un te penas job: ‘Me plaissrau tut kol viechentsa, hoi hi len lengste sane kotja wawar balentsa’, palle his i tsele ternen, kai bolde wan, lengste sane kotja. O Dewel las kol tsele viechen tumaro dadestar un das len mande. Har ko tsiro was, kai wan i vieche bipandlo, dikom an i suni i mursh busja, kai djan ap i viechende. Len his kotja wawar ballentsa har ko wawar bal. Kol kotja his lengsto un sano, ninna bud un tikne, ninna bare kotja. Un o Debleskro bolepaskro penas ap mande an i suni: ‘Jakob!’ Penom: ‘Ake hom.’ Koi penas job: ‘Me dikom halauter, hoi o Laban tut kras. Doleske krom me, kai kol tsele mursh busja, kai djan ap i viechende pre, kolen hi kotja wawar ballentsa: lengste un sane kotja, ninna bud un tikne kotja, ninna bare kotja. Me hom o Dewel, kai mukas pes tutar te dikell an o foro Betel, kai tchiwal mange i bar pre, tchoral djet koi pre un dal tut sowel ap mande. Kanna ste pre, dja dran kau them! Un dja khere an ko them tire menshendar!’” I Rachel un i Lea penan ap o Jakobeste: “Men well kek brawlepen un kek wawar koowa buder an maro dadeskro kheer pal leskro merepen. Ham leske har chale. Job bikras men. Un kol lowe, hoi job menge las, das lo lauter win. Tchatchepah o tselo brawlepen, hoi o Dewel maro dadestar krik las, hi menge un mare tchawenge. Kre jaake, har o Dewel tuke penas!” Koi hadas o Jakob peskre tchawen un romjen ap i khamele, un tradas peskre tsele viechen glan peste. Ninna las lo peskro tselo brawlepen, hoi job kras peske khetne an o them Paddan-Aram, te djal lo pash peskro dadeste Isaak an o them Kanaan. Glan lengro naashepen, har his o Laban win, te tchinell lo o bal peskre bakrendar, tchoras i Rachel i khereskre deblen, hoi lakro dad an-mangell. Un joi las len peha. Un o Jakob chochras o Labanes, ko Aramari un penas leske gar, kai jon kaman penge te djal. Un o Jakob un halauter, hoi les his, nashan un djan pral o lengsto pani Eufrat. Un djan ap o drom an i berge, kai kharenna ‘Gilead’. Ap o triinto diwes was o Labaneske penlo, kai o Jakob nashas peske. Un o Laban las peskre phralen peha. Un khetne lan le o Jakobes palla efta diwessa un hatsan les ap i berge Gilead. An i rati was o Dewel an i suni pash o Laban, ko Aramari. Un penas ap leste: “Kre o Jakobes kek tchilatchepen un de jak ap tire laba, hoi rakreh o Jakobeha!” Un o Laban was pash o Jakobeste ap kol berge, kai job peskro plachteno kheer pre tchiwas. Un ninna o Laban peskre phralentsa tchiwas peskro plachteno kheer pre ap kol berge Gilead. Un o Laban penas ap o Jakobeste: “Hoi kral tu? Hoske chochral man un tchoral mire tchen mandar krik, har te wans jon an o kurepen tapedo? Hoske nashal tuke tchorchanes? Hoske chochral man un penal mange gar, kai kameh tuke te djal? Bachteles djoms me tumentsa i kotar peha ap o drom i gipah un i bashepah. Hoske mukal man gar te tchumrap mire tchengre tchawen un mire tchen? Kowa his dinelo tutar! Kowa hi an miro wast, te krap tuke tchilatchepen. Krau kowa gar. O Dewel tumaro dadestar rakras mantsa taissar rati un penas ap mande: ‘Kre o Jakobes kek tchilatchepen un de jak ap tire laba, hoi rakreh o Jakobeha!’ Me djinau, tiro dji hi pash tire menshende. Doleske djal tuke. Pen mange, hoske tchoral mire deblen, kolen me an-mangau?” “Tchatchepah”, penas o Jakob ap o Labaneste, “man his traash, te less tire tchen mandar krik. Tire deblen lom me gar. Pash koneste tu len hatseh, kowa hunte merella! Glan mare menshende nai rodeh pash mande! Te hatseh tchomone, hoi tiro hi, le kowa!” O Jakob djinas gar, kai i Rachel tchoras kol deblen. Jaake djas o Laban an i plachtene khera, kai djiwas o Jakob, i Lea, ninna kol dui budepangre leskre tchendar un hatsas tchi. Palle djas job win dran i Leakro plachteno kheer un djas an o plachteno kheer, kai i Rachel djiwas. I Rachel las kol khereskre deblen, khatras len tel i khamelakri pernitsa, un beshas pes pral pre. Un o Laban rodas an o tselo plachteno kheer un hatsas tchi. Un joi penas ap peskro dadeste: “Ab gar chojedo, miro dad, kai nai stau gar pre glan tute. Man hi i djuwjakro koowa.” Doleske hatsas job kol khereskre deblen gar, jaake bud job ninna rodas. Kanna was o Jakob chojedo un tchingras ap o Labaneste un penas ap leste: “Hawo tchilatcho koowa krom me? Hoi hi miri doosh, kai leh man palla? Tu rodal an miro tselo koowa. Hatsal tu tchomone, hoi tiro hi? Te hi kowa jaake, tchip kowa, hoi hatsal, glan mire menshende un tire menshende, te penenn jon, koon mendar tchilatcho koowa kras! Biish bersha homs pash tute. An ko tselo tsiro anas kek tire bakrendar un busjendar i mulo ternepen ap i phub. Me lom mange kek mursh bakro tire bakrendar chapaske. Kol bakren, hoi kol diwje vieche maran, anom me gar pash tute. Me hunte plaissrom tuke kolen un dom tut mire bakrendar. Kowa kamal tu jaake. Tuke his jek, te his diwes, te his rati, kai wan kol vieche tchoredo. Jaake djas mange: Ap o diwes maras man o kham un an i rati o shilapen. Bud kope nai sowom me gar. Biish bersha his kowa jaake. Deesh-te-star bersha budrom tuke, te lap tire dui tchen. Shob bersha budrom tire viechenge. Deesh kope kral tu miro plaissepen wawartchandes. O Dewel miro dadestar, kai ninna o Abrahameskro Dewel hi, un kolestar trashell miro dad Isaak, te wals ko Dewel gar ap miri rig, tchatchepah, mukals man tchorweles te djal. O Dewel dikas, har marom man tuke tele un har pharo miri budi his. Doleske his job taissar rati ap miri rig tardo.” Koi penas o Laban ap o Jakobeste: “Mire tcha hi mire. Lengre tchawe hi mire, kol vieche hi mire. Halauter, hoi dikeh hi miro. Kanna nai krau me tchi buder mire tchenge un lengre tchawenge. Kanna am, mer dah maro dadeskro wast koi pre, kai krah mer buder kek tchingepen jek o wawareha.” Un o Jakob las i bar un tchiwas les o Debleske pre. Un job penas ap peskre menshende: “Rodenn barra!” Koi anan le barra un tchiwan len khetne. Un ap kol barra chan le i chapen. O Laban das kol barra ko lab ‘Jegar-Sahaduta’. Un o Jakob das kol barra ko lab ‘Gal-Ed’. Un o Laban penas: “Tchatchepah, kol barra hi i sikepen un sikrenn mande un tute, kai dam men mer sowel kai.” Doleske wenn le ‘Gal-Ed’ kharedo, ninna ‘Mizpa’. O Laban penas: “O baro Dewel mu dell jak, te rikras men ap kowa an ko tsiro, kai wella, kai ham buder gar khetne. Te hal tu tchilatcho ap mire tchende un te leh tu wawar romjen, djiness, o Dewel dikell kowa, ninna te djinau me kowa gar.” Un palle penas o Laban ap o Jakobeste: “Ake! Kal barra, hoi tchiwom pre, un ko bar, hoi tchiwal o Debleske pre, hi koi tardo. Kol barra penenn mange un tuke, te djap gar ap tiri rig un tu gar ap miri rig, te krell kek o wawareske tchilatchepen. Ko Dewel, kai hi o Abrahameskro Dewel un o Nahoreskro Dewel, kowa mu dell koles i phagi, kai rikrell pes gar ap kowa.” Jaake das pes o Jakob sowel ap ko Debleste, kai leskro dad Isaak daras lestar. Un job maras i viecho o Debleske ap koi berga un kras i chapen peskre menshenge. Un jon chan un atchan i rati koi. Taissarlakro stas o Laban pre, tchumras peskre tchengre tchawen un peskre tchen un penas ap lende: “Atchenn miro Debleha!” Un djas khere. Un o Jakob djas dureder. Un o Debleskre bolepangre tapran les ap o drom. Har o Jakob len dikas, penas lo: “Kate hi o Debleskri platsa.” Un das koi platsa ko lab: ‘Mahanajim’. Un o Jakob bitchras murshen glan peste pash peskro phraleste Esau an o them Seir an o them Edom. Ap lende penas job: Penenn miro rajeske Esau: “Jaake penell tiro budepaskro Jakob: ‘Me homs o tselo tsiro pash o Laban un wau kanna pale. Man hi grumja un burike, bakre un busja, un budepangre: mursha un djuwja. Bitchrau kal murshen, te penenn le kowa tuke, miro rajeske, te wess latcho ap mande.’” I mursha wan pale pash o Jakobeste un penan ap leste: “Mer hams pash tiro phraleste Esau. Job hi ap o drom te well lo pash tute. Star-sheel mursha hi pash leste.” Koi trashas o Jakob. Un les his bari daar. Un job bitchras i paash leskre budepangrendar, leskre bakrendar, grumjendar un khamele ap jek rig. Un koi wawar paash bitchras lo ap i wawar rig. Job penas peske: “Te well o Esau un dell kolen ap koi jek rig mulo, nashenn nai kolla ap koi wawar rig.” Un o Jakob penas ap o Debleste: “Tu, o Dewel miro papestar Abraham un miro dadestar Isaak, tu hal o baro Dewel, kai penal ap mande: ‘Dja pale an tiro them un pash tire menshende. Me krau tuke latchepen.’ Me, tiro budepaskro, hom gar moldo, kai hal jaake latcho un kamlo ap mande. Har djom pral o pani Jordan, his man tchi har i kasht an o wast. Kanna hi man i bari familja un kal bud vieche, kai hi ap dui bare platse. De jak ap mande, te krell miro phraal o Esau mange tchi! Man hi daar lestar, te well lo un marell man, ninna i daja pengre tchawentsa. Tu penal: ‘Tchatchepah, kamau te wap tuke latcho. Kamau te krap tire tchawen, kai pal tute wenna, jaake bud har i tikne barra pash o baro pani, kolendar kek djinell kitse jon hi.’” Un o Jakob atchas i rati koi. Un las i viechendar, hoi pash leste his, te dell lo len peskro phraleste Esau: i busjendar: dui-sheel djuwja un biish mursha; i bakrendar: dui-sheel djuwja un biish mursha; i khamelendar: triin-desha djuwja un lengre terne; i grumjendar: star-desha djuwja un deesh mursha; i eslendar: biish djuwja un deesh mursha. Un job das len peskre budepangrende an o wast un penas ap lende: “Djan glan mande, jek pal o wawareste leskre viechentsa! Mukenn i kotar drom mank hakeneste!” Ap o glanstuneste penas lo: “Te dikell miro phraal Esau tut un putchell tutar: ‘Koon hi tiro rai? Kai djah tu? Kones hi kol vieche?’ Peness: ‘Jon hi tiro budepaskres Jakob. Job anell len tuke, leskro rajeske. Tiro budepaskro Jakob well pal mende.’” Ap o duito budepaskro, ap o triinto un ap i tsele wawarende, kai djan pal i viechende, penas o Jakob: “Te dikenn o Esaes, penenn kal laba ap leste! Bistrenn gar te penenn leske kowa: ‘Dik, tiro budepaskro Jakob well pal mende.’” O Jakob penas peske: “Kamau, te bistrell o Esau peskri choli ap mande. Te dikell lo kowa, hoi me les dau, nashte well, kai lell man lo latches pre.” Jaake djan i budepangre i viechentsa glan o Jakobeste. Un job atchas i rati ap koi platsa. Mashkral an i rati stas o Jakob pre, las peskre dui romjen, i Rachel un i Lea, un leskre dui wawar romjen, un leskre deesh-te-jek mursh tchawen, un djas lentsa wergel ko pani, hoi kharella ‘Jabbok’. Pal lende anas lo lauter, hoi les his, ap i wawar rig. Job kokres atchas pale. Un i mursh kuras pes leha i tseli rat. Har ko mursh dikas, kai nashte witsrell lo gar o Jakobes ap i phub an kau kurepen, das lo les ap o kokalo ap leskri rig. Un ko kokalo djas win kote, kai lo dren his. Koi penas o mursh: “Muk man te djal, o diwes wella.” Penas o Jakob: “Me mukau tut gar te djal, bis te tu rakral o Debleskri bacht pral mande win.” Koi putchas lestar ko mursh: “Har khareh tu?” “Jakob”, penas job. Penas ko mursh: “Tiro lab hi buder gar Jakob. Kanna well tiro lab Israel. Tu kural tut o Debleha un i menshentsa. Un tu hals sorleder har jon.” Penas o Jakob ap leste: “Kanna pen mange tiro lab!” Penas job: “Hoske putcheh pal miro lab?” Un job penas ‘Atch o Debleha!’ ap o Jakobeste. Un o Jakob das koi platsa ko lab ‘Penuel’. Job penas: “Me dikom o Debles an i jaka. Un me merom gar.” Har mukas lo koi platsa Penuel, djas o kham pre pral leste. Un job djas bango. O kokalo ap leskri rig his buder gar ap peskri platsa. Ko mursh, kai kuras pes leha, das les ap ko kokalo. Doleske chan i Israelitarja bis kau diwes gar ko viechengro mass, hoi ap ko kokalo hi. Un o Jakob dikas dur glan peste un dikas, kai was o Esau pash leste. Khetne leha wan star sheel mursha. Koi tchiwas o Jakob peskre tchawen pash lengre dajende: pash i Lea, pash i Rachel un pash kol dui budepangre. Un job tchiwas kol dui budepangre pengre tchawentsa glan i wawarende. Pal lende tchiwas lo i Lea pengre tchawentsa un pal kolate i Rachel un o Josef. O Jakob djas glan lende un tchiwas pes efta kope tele ap i phub, bis te was job pash peskro phraleste. Koi nashas o Esau pash leste, las les trul i meen un tchumras les. Un hake dui rowan. Un o Esau dikas pre un dikas i djuwjen i tchawentsa un putchas lestar: “Koon hi kolla, kai pash tute hi?” Penas o Jakob: “Miro Rai, kalla hi mire tchawe. O Dewel his mange jaake latcho, kai das lo man kal tchawe.” Kanna wan kol dui budepangre pengre tchawentsa glan un tchiwan pen tele glan o Esau. Ninna i Lea peskre tchawentsa was glan un tchiwas pes tele glan o Esau. Pal halauterende wan o Josef un i Rachel un tchiwan pen tele glan o Esau. “Hoi kameh tu kol tsele viechentsa, hoi pash mande wan?” putchas o Esau. “Kamau te dap len tute, te wess mange latcho, miro rai”, penas o Jakob. “Man hi doha, miro phraal”, penas o Esau. “Rike kowa, hoi tiro hi.” “Na-a”, penas o Jakob. “Mangau tut: Te hal mange latcho, le mandar kowa, hoi me tut dau dran mire wasta. Me dikom an tiro mui, har te dikap an o Debleskro mui, jaake kamlo dikal ap mande. Le kowa, hoi tuke bitchrom. O Dewel das man halauter. Un man hi doha.” Un job mukas gar tele te mangell lo les, bis te las o Esau kowa. Un o Esau penas: “Djas mer dureder! Me djau glan tute.” Penas o Jakob: “Miro rai, tu djineh, kai i tchawe tikno hi. Pash mande hi ninna grumja un bakre, kai len terne hi. Te nashens jon hunte jek diwes sik, merans i tsele vieche. Miro rai, dja tuke glan win. Un me djau i viechentsa un i tchawentsa pal tute, jaake sik har djala, bis te wau pash tute, miro rai, an o them Seir.” Penas o Esau ap leste: “Me kamau mire murshendar pash tute mukell.” “Hoske?” putchas o Jakob. “Mange hi doha, kai tu, miro rai, mange latcho hal.” Jaake kras pes o Esau ko diwes pale ap o drom an o them Seir. Un o Jakob djas dureder an Sukkot, kras peske i kheer un khera i viechenge. Doleske das lo koi platsa ko lab Sukkot. Pal kowa was o Jakob mishto pash o foro Sichem, kai an o them Kanaan tchiddo hi. Kate atchas lo, har job dran o them Paddan-Aram was, un tchiwas peskre plachtene khera pre glan o foro. Un ginas ko kotar phub, kai leskro plachteno kheer tardo his, un das sheel rupene kotja i tchawende ko murshestar Hamor. Leskro tchawo hi o Sichem. Kote kras o Jakob i chatchepaskri o Debleske, te wenn vieche leske chatchedo, un das koi chatchepaskri ko lab ‘O Dewel hi o Israeleskro Dewel’. Un i Dina, koi tchai, hoi i Lea o Jakobeske ap i phub anas, djas win te dikell li i djuwjen an ko them. Koi dikas lat o Sichem, koleskro dad o Hiwari Hamor his. O Hamor his o rai pral ko them. Un o Sichem tapras lat i sorjah un tchiwas pes pash late. Un job kamas lat o djijestar un rakras latche labentsa ap late. Ap peskro dadeste penas job: “Le mange koi tchai, te romedinerap lat.” Har o Jakob shunas, kai leskri tchai an-tapedo was i sorjah, kras lo tchi, bis te leskre tchawe khere wan. Kolla his leskre viechentsa win ap o them. Un o Sichemeskro dad, o Hamor, was win pash o Jakobeste, te rakrell lo leha. Har o Jakobeskre tchawe khere wan un shunan, hoi o Sichem kras, dukas kowa len an o dji un len was i bari choli pral o Sichem. Job kras tchomone, hoi te well gar kerdo un anas bari ladj pral o Israel. Un o Hamor rakras o Jakobeha un leskre tchawentsa un penas: “Miro tchawo Sichem kamell tumari phenjat o djijestar. Denn lat leste te romedinerell lo lat! Un mer tchiwah men khetne. Denn men tumare tchen! Un lenn tumenge mare tchen! Un djiwenn pash mende! Kau them hi ninna tumenge. Atchenn kai! Un djan trujel parepaske un krenn tumenge khera!” Un o Sichem penas ap o Jakobeste un ap leskre tchawende: “Awenn mange latcho un penenn mange, hoi te dap tumen! Me dau tumen, hoi tumer mandar kamenna. Mangenn mandar bud. Me plaissrau, hoi mangenn mandar. Denn man koi tchat, te romedinerap lat!” Koi rakran o Jakobeskre tchawe chochepah kol dui murshentsa, o Sichem un leskro dadeha Hamor doleske, kai tapras o Sichem lengri phenjat i sorjah an. Un jon penan: “Mer krah nai kowa gar, te das mari phenjat i romeste, kai gar tchinlo hi. Kowa wals menge i bari ladj. Te wenn tumer har mer, jaake te well hako mursh pash tumende tchinlo, palle krah mer, hoi tumer kamenna. Mer dah tumen mare tchen un lah menge tumare tchen, un djiwah pash tumende, jaake kai well jek natsjona dran mende un tumende. Te shunenn gar ap mende un kamenn tumen gar tchinell mukell, lah mer mari pheen un djah menge.” Hoi jon koi penan his mishto glan o Hamor un leskro tchawestar Sichem. Un ko terno mursh Sichem nashras kek tsiro, te krell lo kowa. Job kamas koi tcha. Un leskre tsele menshe an leskro dadeskro kheer shunan ap leste. Kowa hi, hoi te kras mer: Jon kamenn, te tchinas mer hako murshes mendar, jaake har jon tchinlo hi. Te krah kowa, kamenn jon ap mende shunell un atchenn pash mende un wenn jek natsjona mentsa. Lengre vieche, lengro brawlepen un lauter, hoi len hi, well maro! Kras, hoi jon kamenna, te atchenn le pash mende!” Un kolla lauter, kai djan an o foro dren un win, shunan ap o Hamor un ap o Sichem, leskro tchaweste. Un hako mursh an ko foro was tchinlo. O triinto diwes, har len duka his, lan dui tchawe o Jakobestar, o Simeon un o Levi, i Dinakre phrala, hakeno peskro charo un wan an ko foro, har kek jak das. Un jon maran i tsele murshen pengre charentsa, ninna o Hamor un leskro tchawes Sichem. Dran leskro kheer lan le i Dina peha un djan penge. Palle tchoran o Jakobeskre tchawe kol mulendar an ko foro, kai lengri pheen i sorjah an-tapedo was. Lengre bakre, lengre grumja, lengre burike un halauter, hoi an o foro un glan o foro his, lan le penge. Lengro tselo brawlepen un lengre tsele tchawen un djuwjen lan le penge. Ninna tchoran le halauter, hoi an i khera his. Koi penas o Jakob ap o Simeon un ap o Levi: “Tumer anan bibacht un ladj ap mande pash kolende, kai djiwenn an kau them: pash i Kanaanitarja un i Perisarja. Mer ham gar bud menshe. Te wenn jon lauter khetne un perenn pral mende, denn le men mulo. Un me merau miri tseli familjah.” Penan kol dui ap leste: “Job las mari phenjat, har te wals joi i lubni. Un mer te kras tchi?” Un o Dewel penas ap o Jakobeste: “Kre tut ap o drom, dja an o foro Betel! Atch kote un kre kote i chatchepaskri, te chatchress mange viechen. Me hom ko Dewel, kai mukas pes tutar te dikell, har tu tiro phralestar Esau krik nashal.” Koi penas o Jakob ap peskri familja un ap lauterende, kai pash leste his: “Tchiwenn tumendar krik kol deblen dran barra un kashta, hoi tumer an-mangenna! Thowenn tumen un riwenn tumen djudje ripja an! Awenn, djas an o foro Betel. Kote krau i chatchepaskri o Debleske, kai shunas man ap ko diwes, kai an i bibacht homs. Ko Dewel his pash mande ap miro drom bis kanna.” Un jon dan o Jakobeste pengre tsele deblen dran barra un kashta, hoi jon an-mangan, un i tsele kanengre, hoi an lengre kanda his. Un o Jakob paskras len tel o baro ruk pash o foro Sichem. Un jon kran pen ap o drom. Un o Dewel tchiwas i daar ap kol menshende, kai djiwan an i forja trul lende. Un kolla lan len gar palla. Jaake was o Jakob lauterentsa, kai pash leste his, an o them Kanaan an o foro Lus. Ko foro kharell kanna Betel. Har o Jakob peskro phralestar krik nashas, mukas pes o Dewel kote lestar te dikell. Doleske kras job kote i chatchepaskri o Debleske, kai wenn vieche leske chatchedo. Un das koi platsa ko lab ‘El-Betel’. Kote meras i Debora, koi djuwel, kai das garda ap i Rebekka, har his joi tikno. Un i Debora was paskedo tel ko baro ruk, kai pash o foro Betel tardo his. Un o Jakob das kol rukes o lab ‘ropaskro ruk’. Har o Jakob dran o them Paddan-Aram an o foro Betel was, mukas pes o Dewel pale lestar te dikell un rakras latche laba pral leste win. Un penas: “Tu khareh Jakob. Kanna khareh tu buder gar Jakob. Kanna well tiro lab Israel.” Jaake las o Jakob ko lab Israel. Un o Dewel penas ap leste: “Me hom o sorelo Dewel. Me dau tut bud tchawe. Jaake bud menshe wenna tutar, kai lendar jek bari natsjona un bud wawar natsjone wenna. Ninna bare raja hi mank tire menshende. Un ko them, hoi dom o Abrahameste un o Isaakeste, dau tute ninna un tire menshende.” Un o Dewel djas peske kotar, kai job o Jakobeha rakras. Un ap koi platsa, kai o Dewel rakras leha, tchiwas o Jakob i bar pre. Un tchoras mool un djet koi pre o Debleske. Un job das koi platsa ko lab Betel. Pal kowa mukan le ko foro Betel un djan an o foro Efrata. Un ap o drom anas i Rachel i tchawes ap i phub. Un lat his bare duka. Har lakre duka baro his, penas koi chatchepaskri gadji ap late: “Ma traash! Ninna kowa hi i mursh tchawo.” I Rachel his ap o merepen tchiddo. Har joi meras, das joi kol tchawes ko lab Ben-Oni. Leskro dad das les ko lab Ben-Jamin. Un i Rachel meras un was paskedo ap o drom pash o foro Efrata. Kowa hi kanna Betlehem. Un o Jakob, kai kharella ninna Israel, tchiwas i bar pre kote, kai li paskedo hi. Kowa nashte well diklo bis kai diwes. Un o Israel djas dureder un tchiwas peskro plachteno kheer pre wergel koi platsa Migdal-Eder. An ko tsiro har o Israel an ko them djiwas, djas o Ruben pash o Jakobeskri wawar romjate, i Bilha, un tchiwas pes pash late. Un o Jakob shunas kowa. O Jakobes his deesh-te-dui tchawe. I tchawe, kolen i Lea ap i phub anas his o Ruben, ko phureder tchawo o Jakobestar. Pal leste was o Simeon, o Levi, o Juda, o Issachar un o Sebulon. I tchawe, kolen i Rachel ap i phub anas his o Josef un o Benjamin. I tchawe, kolen i Bilha ap i phub anas, his o Dan un o Naftali. I Bilha his koi budepaskretsa, kai his i Rachelake koi. I tchawe, kolen i Silpa ap i phub anas, his o Gad un o Asser. I Silpa his koi budepaskretsa, kai his i Leake koi. Kolla his o Jakobeskre tchawe, kai bolde wan an o them Paddan-Aram. Un o Jakob was pash peskro dadeste Isaak an Mamre pash o foro Kirjat-Arba. Kowa hi kanna Hebron, kai ninna o Abraham un o Isaak djiwan. Un o Isaak his 180 (sheel-te-ochta-deesh) bersh phuro. Un job meras un was paskedo. Les his i lengsto djipen un meras an o mishto phurepen. Un leskre tchawe, o Esau un o Jakob, paskran les. Kowa hi ko liil, kai tchinlo hi pral o Esau peskre tchawentsa. Job kharell ninna Edom. O Esau las peske dui romjen dran o them Kanaan: i Ada, lakro dad hi o Elon, ko Hetari; un i Oholibama, lakro dad hi o Ana. Koleskro dad hi o Zibeon, ko Hiwari. Leskri triinti romni his i Basmat, lakro dad hi o Ismael. Lakro phraal hi o Nebajot. I Ada anas o Elifas ap i phub. I Basmat anas o Reguel ap i phub. I Oholibama anas o Jehush ap i phub, ninna o Jalam un o Korach. Kolla hi i tchawe, kai o Esaeske bolde wan an o them Kanaan. Un o Esau las peskre romjen un peskre tchawen un tchen un i tsele menshen, kai an leskro kheer his, ninna peskre bakren un peskre tsele viechen un halauter, hoi les was an o them Kanaan, un djas peske an i wawar them, un mukas peskro phrales Jakob. Kowa, hoi kol dujen his, his jaake bud, kai nashte djiwenn le gar an jek them. An ko them his gar doha chapaske lengre bud viechenge. Un o Esau, djiwas ap o pralstuno them, hoi kharella Seir. O Esau hi o Edom. Kolla hi i laba kol menshendar, kai wenna pal o Esau. Jon hi i Edomarja, kai djiwan ap o pralstuno them Seir: Kolla hi i laba o Esaeskre tchawendar: Elifas, ko tchawo leskri romjatar Ada; Reguel, ko tchawo leskri romjatar Basmat. O Elifas las tchawe. Kolla his: o Teman, o Omar, o Zefo un o Gatam un o Kenas. O Elifas, les his i duiti romni. Lakro lab hi Timna. Joi anas o Amalek ap i phub. Kolendar lauterendar hi o Esaeskri romni Ada i mami. Ninna o Reguel las tchawe: Kolla his: o Nahat un o Serach, o Shamma un o Missa. Lengri mami hi o Esaeskri romni Basmat. Un kolla hi i tchawe o Esaeskri romjatar Oholibama: o Jehush, o Jalam, o Korach. I Oholibama hi i tchai ko murshestar Ana, leskro dad hi o Zibeon. Un kolla hi i raja, kai wenna o Esaeskro tchawestar Reguel: o rai Nahat, o rai Serach, o rai Shamma, o rai Missa. Kolla hi i raja, kai wenna pal o Reguel an o them Edom. Lengri mami hi o Esaeskri romni Basmat. Un kolla hi i tchawe o Esaeskri romjatar Oholibama: o rai Jehush, o rai Jalam un o rai Korach. Kolla hi i raja, kolengri dai o Esaeskri romni Oholibama hi, kolakro dad o Ana hi. Kol tsele menshe un lengre raja wenna pal o Esau. Jon khetne hi i Edomarja. O Lotan his o dad dui tchawendar: o Hori un o Hemam. O Lotanes his i pheen. Koja his i Timna. O Shobal his o dad pantch tchawendar: o Alwan un o Manahat un o Ebal, o Shefi un o Onam. O Zibon his o dad dui tchawendar: o Aja un o Ana. Kowa hi ko Ana, kai hatsas o tato pani an o mulo them, har das lo jak ap i burike peskro dadestar Zibon. O Ana his o dad i tchawestar un i tchatar. Leskro tchawo his o Dishon un leskri tchai his i Oholibama. O Dishon his o dad star tchawendar: o Hemdan un o Eshban un o Jitran un o Keran. O Ezer his o dad triin tchawendar: o Bilhan un o Saawan un o Akan. O Dishan his o dad dui tchawendar: o Uz un o Aran. Un kolla hi i bare raja an o them Edom glan ko tsiro, har was i baro rai pral o them Israel: O Bela his o baro rai pral o Edom. Leskro dad his o Beor. Un ko lab leskro forestar his Dinhaba. Har o Bela meras, was o Jobab dran o foro Bozra o baro rai. Leskro dad his o Serach. Har o Jobab meras, was o Husham o baro rai. Job his dran o them Teman. Har o Husham meras, was o Hadad o baro rai. Leskro dad his o Bedad. Kowa kuras pes i Midianarja an o them Moab un das len. Un ko lab o forestar, kai o Hadad djiwas, his Awit. Har o Hadad meras, was o Samla dran Masreka o baro rai. Har o Samla meras, was o Shaul o baro rai. Job his dran Rechobot pash o lengsto pani Eufrat. Har o Shaul meras, was o Baal-Hanan o baro rai. Leskro dad his o Akbor. Har meras o Baal-Hanan, koleskro dad o Akbor his, was o Hadar o baro rai. Un ko lab peskro forestar his Pagu. Un ko lab peskri romjatar his Mehetabel. Lakri dai his i Matred, kolakro dad o Mesahab his. O Jakob djiwas an ko them Kanaan, kai ninna leskro dad djiwas. Kowa hi ko liil, kai tchinlo hi pral o Jakobeskre tchawende. O Josef, i terno mursh, – job his deesh-te-efta bersha phuro, – das jak ap i bakrende khetne peskre phralentsa. Kolla his i tchawe leskro dadeskre romjendar, i Bilha un i Silpa. Un te kran leskre phrala tchilatcho koowa, penas lo kowa pengro dadeske. O Josef was boldo, har leskro dad Israel phuro his. Un o Israel kamas les budeder har peskre tsele wawar tchawen un kras leske i shukar ripen. Har leskre phrala dikan, kai lengro dad les budeder kamas har len, wan le tchilatcho ap pengro phraleste un rakran nai buder gar latches leha. Un o Josef das suni, un penas kowa peskre phralenge. Koi wan jon tchilatcheder ap leste. “Shunenn, hoi dom suni”, penas lo ap lende. “Mer pandam djob khetne ap i hachetikri phub. Un ap jek kopo stas miri djob pre un atchas tardo. Un tumari djob was un his trul miri djob tardo un witsras pes tele glan miri djob.” Koi penan leskre phrala ap leste: “Kameh te wess rai pral mende? Kameh tchatchepah te wess o pralstuno mendar?” Un jon his leske budeder tchilatcho pral leskri suni un leskro rakepen. Un job das i wawar suni un penas kowa peskre phralenge: “Shunenn, me dom i wawar suni. Kau kopo witsras pes o kham un o tchon un deesh-te-jek bolepangre momlia glan mande tele.” Har job kowa peskro dadeske un peskre phralenge penas, tchingras leskro dad ap leste un penas: “Hoi dal tu suni? Hunte witsrap man me, tiri dai un tire phrala glan tute tele?” Un leskre phrala dikan tchilatche jakentsa ap leste. Leskro dad rikras kol laba an peskro dji. His i diwes, koi his leskre phrala ap o them pash o foro Sichem, te denn le garda ap pengro dadeskre bakrende. Un o Israel penas ap o Josefeste: “Tire phrala denn garda ap i bakrende pash o foro Sichem. Kamau te bitchrap tut pash lende.” “Mishto”, penas o Josef, “me krau, hoi peneh.” Koi penas o Israel: “Dja koi un dik, har lenge un i bakrenge djala. Un pen les mange!” Jaake bitchras job les dran o telstuno them Hebron. Un job was pash o foro Sichem. Koi hatsas les i rom, har job ap o them trujel nashas. Un ko rom putchas lestar: “Hoi rodeh tu?” “Me rodau mire phralen”, penas o Josef. “Pen mange, kai jon ap i bakrende garda denna!” “Jon djan dureder”, penas ko rom. “Me shunom, har jon penan: ‘Mer kamah an Dotan te djal.’” Koi djas o Josef koi, kai leskre phrala hi un hatsas len an Dotan. Har i phrala dikan, kai o Josef wella, lan jon penge glan, te denn le les mulo. Jek penas ap o wawareste: “Kote well kowa, kai dell narwelo koowa suni. Awenn, mer dah les mulo un witsrah les an i gruba un penah, kai i diwjo viecho les chas. Jaake dikah mer, hoi leskre sunja molenna.” Har shunas o Ruben kowa, kamas job les win te lell dran lengre wasta, te well job gar maredo, un penas ap lende: “Mer dah les gar mulo! Mukenn les djido! Witsrenn les an kai gruba, kai an o mulo them! Un krenn leske tchi!” Job penas kowa, te lell lo les win dran lengre wasta, te anell job les pale pash leskro dadeste. Har o Josef pash pengre phralende was, riwan jon leskro ripen win – kowa shukar ripen, hoi ap leste his. Un lan o Josefes un witsran les an i gruba. Koi his kek pani dren. Palle beshan pen le tele un chan. Dur glan lende dikan le Ismaelarja. Kolla wan dran ko them Gilead un djan an o them Egiptia. Len his khamele. Kolla hidjran kutch rukengro djet, hoi sungella mishto. Koi penas o Juda ap peskre phralende: “Hoi molell menge, te dah mer maro phrales mulo un anah doosh ap mende, te nashell leskro rat? Awenn, mer bikrah les ap i Ismaelarja. Jaake mukah mer les djido. Job hi maro phraal un maro mass un rat.” Un jon shunan ap leste. Har i parepangre dran o them Midian pashel wan, tserdan les o Josefeskre phrala dran i gruba win, un bikran les ap i Ismaelarja, un lan lendar biish rupene kotja. Un jon anan o Josefes an o them Egiptia. Har was o Ruben pale pash i gruba un dikas, kai o Josef buder gar dren his, kras job peskre ripja paash i dukatar. Un job was pale pash peskre phralende un penas: “Ko tchawo hi buder gar koi. Hoi krap me kanna?” Koi lan jon o Josefeskro ripen, maran i busni un tchiwan ko ripen an o rat. Palle bitchran le ko ripen lengro dadeske un mukan leske te penell: “Mer hatsam kowa. Dik, hi kowa gar o ripen tiro tchawestar?” Un o Jakob prindjras ko ripen un penas: “Kowa hi miro tchaweskro ripen. I diwjo viecho dandras les an kotja un chas les pre.” Un o Jakob kras peskre ripja paash i dukatar. Un tchiwas i gono trul peste un rowas i rah tsiro pral peskro tchaweste. Un leskre tsele tchawe un tcha wan pash leste, te rakrenn le leha latches. Un job kamas gar, te well leskri duk krik lino. “Na-a” penas job, “miro dji rowella, bis te merau un wau pash miro tchaweste.” Jaake rowas leskro dad pral o Josefeste. Un i parepangre dran o them Midian bikran o Josefes an o them Egiptia ap jekeste kol rajendar, kai an o baro rajeskro kheer hi. Leskro lab his Potifar. Job his o pralstuno kolendar, kai denn garda ap o baro rajeste pral o them Egiptia. Ap ko tsiro mukas o Juda peskre phralen un djas tele pash i romeste dran Adullam. Leskro lab his Hira. Kote dikas o Juda jek tchat i murshestar, kai kharas Shua. Kowa his i Kanaanitari. Un o Juda romedineras lat un was lah khetne. Un joi was an wawar koowa un anas i tchawes ap i phub. Un job das les ko lab Er. Un joi was pale an wawar koowa un anas i tchawes ap i phub. Un joi das les o lab Onan. Un pale anas joi i tchawes ap i phub. Un joi das les o lab Shela. Ap ko tsiro, har ko tchawo boldo was, his o Juda an o foro Kesib. Un o Juda das peskro phureder tchaweste, o Er, i romjat. Lakro lab his Tamar. Un o Er his tchilatcho an o baro Debleskre jaka. Un o baro Dewel mukas les te merell. Koi penas o Juda ap o Onan: “Ab khetne koi romjah tiro phralestar, te well tiro phrales i tchawo, har pash mende kowa jaake hi.” O Onan djinas, kai kol tchawe gar leskre hi. Doleske kras job jaake, kai peskro phraleskri romni gar an wawar koowa wella, hako kopo har was lo lah khetne. Job kamas gar, te well i tchawo leskro phraleske boldo. Un kowa, hoi job kras, his tchilatcho an o baro Debleskre jaka. Un job mukas les ninna te merell. Koi penas o Juda ap i Tamar, peskro tchaweskri romjate: “Atch kokres an tiro dadeskro kheer, jaake rah bis te miro tchawo, o Shela, baro was.” O Juda penas peske: Te merell job gar har leskre phrala! Un i Tamar djas peske un atchas pash peskro dadeste. Pal i rah tsiro meras i romni o Judaestar, kolakro dad o Shua hi. Un har o tsiro o ropaske trujel his, djas o Juda an o foro Timna pash peskre budepangre, kai tchinenn i bal i bakrendar. Leskro maal, o Hira dran Adullam, djas leha. Un was penlo ap i Tamar: “Ake, tiro romeskro dad djal an o foro Timna, te tchinell job i bal peskre bakrendar.” Joi djinas, kai o Shela baro was, un kai joi leste gar dino was, te well li leskri romni. Doleske riwas joi kanna kol ripja win, hoi i romni hidjrella, kolakro rom mulo hi. Un tchiwas i diklo pral peskro mui, jaake kai dikan le nai gar lakro mui. Un beshas pes pash o baro wudar glan o foro Enajim. Kowa hi tchiddo ap o drom an o foro Timna. Un o Juda dikas lat un patsas, kai joi i lubni hi. Joi his pash o drom beshdo un lat his i diklo glan o mui. Un job djas ap i rig pash late un penas: “Muk man pash tute te well!” Job djinas gar, kai joi leskro tchaweskri romni hi. Un joi penas: “Hoi deh man, te weh mantsa khetne?” Penas job: “Bitchrau tuke i terni busni – i mursh.” “De man tchomone”, penas joi, “hoi me nai rikrau, bis te man koi busni deh.” “Hoi dap tut?” putchas job. Koi penas joi: “Tiri gustri tiro labeha, un koi dori, kai i gustri pandlo hi, ninna tiro kasht, hoi an tiro wast hi.” Un job das kowa late un djas lah khetne. Un joi was lestar an wawar koowa. Un joi djas khere un las peskro diklo tele. Un riwas kol ripja ap peste, kai i romni hidjrella, kolakro rom mulo hi. Un o Juda bitchras peskro males, ko Adullamari pash late, un das les i terni busni peha lake, te lell job kowa latar pale, hoi o Juda lat das. Un job hatsas lat gar. Koi putchas job i menshendar ko forestar: “Kai hi koi lubni, kai pash o foro Enajim ap o drom his?” Un jon penan: “Kek lubni his kai.” Un job djas pale pale pash o Juda un penas: “Hatsau lat gar. Ninna i menshe kote penan: Kek lubni his kai.” Koi penas o Juda: “Joi nai rikrell kowa, hoi me lat dom. Te rodah mer lat dureder, rakrenn i menshe pral mande. Mer kram, hoi nashte kram. Me bitchrom lake koi busni, un tu hatsal lat gar.” Pal triin tchon was o Judaeske penlo: “I Tamar, tiro tchaweskri romni lubras pes trujel, un joi hi an wawar koowa.” Koi penas o Juda: “Anenn lat win, te well li pre chatchedo.” Har joi win anlo was, mukas joi lakro romeskro dadeske te penell: “Ko murshestar hom me an o wawar koowa, koneske kawa hi. Prindjreh tu, koneskri gustri un dori un kasht kowa hi?” Un o Juda prindjras kowa un penas: “Joi hi feteder an o tchatchepen tardo har me. Me dom lat gar miro tchaweste Shela. Doleske kras joi kowa.” O Juda was buder gar khetne lah. Un joi las dui tchawe. Un har jon boldo wan, tchiwas jek peskro wast win. Un i chatchedi gadji pandas i loli dori trujel un penas: “Kowa was glan peskro phraleste win.” Un har job peskro wast pale tserdas, was leskro phraal win. Un joi penas: “Tu wal sorjah win.” Un leske was o lab Perez dino. Un pal leste was leskro phraal win, kowa kai koi loli dori trul leskro wast his. Un jon dan les o lab Serach. I Ismaelarja anan o Josefes an o them Egiptia. Kote ginas les lendar i Egiptari. Leskro lab his Potifar. Kowa his jek kol rajendar, kai an o kheer o baro rajestar pral o them Egiptia hi. Job his ninna o pralstuno i lurdendar, kai denn garda ap o baro rajeste. Un o baro Dewel his pash o Josefeste. Lauter, hoi job kras, his mishto. Un job atchas an o kheer peskro egiptikro rajestar. Har leskro rai Potifar dikas, kai o baro Dewel pash o Josefeste his un les bacht das an lauter, hoi job peskre wastentsa kras, his job latches ap leste. Un job mukas o Josefes peske budrell un tchiwas les pral peskro kheer un das lauter, hoi leskro his, an o Josefeskro wast. Ap ko tsiro, har o Egiptari Potifar das peskro kheer un halauter, hoi leskro his, an o Josefeskre wasta, tchiwas o baro Dewel peskri soor un peskri bacht ap i menshende an o Potifareskro kheer. Jaake rah har o Josef koi his, his o baro Debleskri soor un peskri bacht ap halauter, hoi les his an o kheer un ap o them. Jaake mukas o Potifar halauter, hoi les his, an o Josefeskro wast un dikas ap tchi, kokres ap peskro chapen. Un o Josef his i shukar un railo mursh. Ko diwes was, kai leskro rajeskri romni kamas les un penas: “Tchip tut pash mande!” Job kamas kowa gar un penas ap late: “Dik, miro rai dikell ap tchi an peskro kheer, jaake rah har me koi hom. Lauter krau me. Un hoi les hi, das job an miro wast. Kek hi bareder an kau kheer har me. Un miro rai rikras tchi peske har tut kokres. Tu hal leskri romni. Har nai anau hawi bari doosh ap mande, te krap kowa, hoi o Dewel gar kamella?” Jek diwes pal o wawar was joi kol labentsa. Un job shunas gar ap late un tchiwas pes gar pash late. Witar gar kamas job pash late te well. Ap jek diwes, har job an o kheer was, te krell lo peskri budi, his kek wawar budepaskro koi. Koi tapras joi les ap leskro ripen un penas: “Tchip tut pash mande!” Koi mukas job peskro ripen an lakro wast un nashas dran o kheer win. Har joi dikas, kai mukas job peskro ripen an lakro wast un nashas peske, kharas joi i budepangre an lakro kheer. “Dikenn”, penas joi ap lende, “ko Hebreari, koles miro rom anas pash mende, kamell te krell lo dinelo koowa mentsa. Job was, te tchiwell lo pes pash mande. Un me dom bari gole. Un har job shunas, kai dom bari gole, mukas job peskro ripen pash mande un nashas peske.” Un joi rikras leskro ripen pash peste, bis te o Josefeskro rai khere was. Ninna ap leste penas joi kol laba: “Ko Hebreari, koles anal pash mende, was pash mande, te krell job dinelo koowa mantsa. Har dom bari gole, mukas job peskro ripen pash mande un nashas peske.” Har o Potifar kol laba peskri romjatar shunas, har joi penas ‘jaake kras tiro budepaskro mantsa’, was job an i bari choli. Un job las o Josefes un tchiwas les an o stilepen, kote, kai i stilde o baro rajestar stildo his. Har job kote an o stilepen his, his o baro Dewel pash leste, un his kamlo ap leste un kras, kai hi o pralstuno pral o stilepen latches ap leste. Un o pralstuno pral o stilepen das i tsele stilden an o Josefeskro wast. Un les his penepaske pral i tseli budi. Jaake rah, har lauter an o Josefeskro wast his, hunte kras o pralstuno pral o stilepen tchi. O baro Dewel his pash o Josefeste un das les bacht an halauter, hoi job kras. Pal ko tsiro anan dui pralstune budepangre an o baro rajeskro kheer doosh ap pende. Kol dui his i pralstune pral o pipen un o pral o maro. Un o baro rai was an i bari choli pral kol dujende, un tchiwas len stildo an ko kheer o pralstunestar i lurdendar. An ko stilepen his ninna o Josef. Un ko pralstuno lurdo bitchras lenge o Josefes, te well job lenge koi. Un jon his i tsiro an o stilepen. Jek rati dan kol dui suni, o pralstuno pral o pipen un o pralstuno pral o maro. Hakeno das suni. Un koi suni kamas lenge tchomone te penell. Taissarlakro was o Josef pash lende un dikas, kai djal lenge gar mishto. Koi putchas job kol dujendar: “Hoske djal tumenge gar mishto?” Penan jon ap leste: “Mer dam suni. Un kek hi koi, kai penell nashte, hoi mare sunja menge penenna.” Penas o Josef ap lende: “O Dewel penell nai, hoi kol sunja penenna. Penenn tumare sunja mange!” Koi penas o pralstuno pral o pipen peskri suni o Josefeske un penas: “An miri suni dikom i drakengro ruk glan mande tardo. Ap ko drakengro ruk his triin kashta. Kolla wan senelo un lan blume. Un jaake sik har blume koi his, djan le pre un drake wan baro ap lende. Man his o baro rajeskro khoro an miro wast, tchiwom i mool dran kol drake an o baro rajeskro khoro, un dom les o baro rajeste te pijell.” Un o Josef penas ap leste: Kai suni penella: “Kol triin drakengre kashta hi triin diwessa. An triin diwessa mukell tut o baro rai dran o stilepen win un dell tut pale tiri budi. Un tu deh o baro rajeste pale te pijell, jaake har tu kral, har tu o pralstuno pral leskro pipen hals.” O Josef penas dureder: “Te djal tuke mishto, biste man gar! Rake mange latcho pash o baro rajeste! Un an man dran kau kheer win! Hom tchoredo dran o them, kai djiwenn i Hebrearja. Un kate krom me witar tchi, kai hunte djap an o stilepen.” Har o pralstuno pral o maro dikas, kai kowa latcho his, hoi ko wawar suni das, penas job ap o Josefeste: “Me dom ninna suni: Ap miro shero his triin tchare pherdo mare. An o pralstuno kashteno tcharo his lauter latcho peklo koowa o baro rajeske. Un tchirkle wan un chan lauter dran o tcharo ap miro shero krik.” Penas o Josef: “Kai suni penell menge: Kol triin tchare hi triin diwessa. An triin diwessa mukell tut o baro rai dran o stilepen win un bladell tut ap i kasht. Un i tchirkle chan tiro mass tutar krik.” Ap o triinto diwes his o diwes, kai was o baro rai i bersh phureder. Un job kras i baro chapen kol tsele pralstunenge, kai leske budran, un mukas kol dujen, ko pralstunes pral o pipen un o pralstunes pral o maro, dran o stilepen win. Un job das o pralstunes pral o pipen pale leskri budi, te dell job o baro rajes pale te pijell. Un o pralstunes pral o maro mukas job te bladell ap i kasht, jaake har o Josef lenge glan-wi penas. Un o pralstuno pral o pipen bistras o Josefes. Un job was leske buder gar an o shero. Pal dui bersha das o baro rai suni: An i suni dikas pes job tardo pash o pani Nil. Dran o pani Nil wan efta shukar un thulle grumja win. Kolla chan o senlepen pash o pani. Pal i tsiro wan pal lende efta wawar grumja dran o pani win. Kolla his djungelo. Len his kek thullo mass. Un jon his tardo pash kol shukar grumja pash o pani. Un kol djungele grumja, kai gar thullo his, chan kol shukar un thulle grumjen. Un o baro rai djangras pre. Un job sowas pale dren un das i duito kopo suni: An i suni dikas job efta halme, hoi hidjrenn djob. Kolla wan dran jek halmo win. Jon hi pesso un sasto. Pal lende wan efta wawar halme dran i phub win. Kolla hidjrenn djob, hoi hi gar pesso. I tato ducho, hoi phurdas dran o mulo tato them, kras len truk. Un kol halme, kai gar pesso his, chan kol efta wawar pre, kai pesso un pherdo djob his. Un o baro rai djangras pre un haiwas, kai job suni das. Taissarlakro daras job. Un job mukas i tsele durkepangre un gosewe an o them Egiptia te kharell. Un o baro rai penas lenge, hoi job suni das. Un kek his koi, kai penell nashte, hoi koi suni leske penella. Koi penas o pralstuno pral o pipen ap o baro rajeste: “Kau diwes well mange miri doosh an miro shero. O baro rajes his i bari choli ap mande un ap o pralstuno pral o maro un tchiwas men stildo an o kheer o pralstuno lurdestar. Mer dui dam suni an jek rati. Koi suni penas menge, hoi wella. Un kote his pash mende i terno mursh, i Hebreari. Kowa his i budepaskro kol pralstuno lurdestar. Leske penam, hoi suni dam. Un job penas hakeneske mendar, hoi koi suni penella. Un jaake har job penas, jaake was kowa. Man das o baro rai pale miri budi. Un o wawares mukas job ap i kasht te bladell.” Koi bitchras o baro rai jekes, te kharell job o Josefes. Un jon mukan les sik dran o stilepen win. Un job tchinas peskri tchor tele, riwas newe ripja ap peste un was pash o baro rajeste. Un o baro rai penas ap o Josefeste: “Me dom suni. Un kek hi koi, kai penell nai, hoi miri suni penella. Tutar penan jon mange: Te shuneh i suni, peneh nai, hoi i suni penella.” Koi penas o Josef ap o baro rajeste: “Me nai krau kowa gar. O Dewel penella, hoi o baro rajeske mishto hi.” Koi penas o baro rai ap o Josefeste: “An miri suni hom tardo pash o pani Nil. Un dikom, kai wan dran o pani efta thulle un shukar grumja win. Kolla chan o senlepen pash o pani. Pal lende wan efta wawar grumja dran o pani win. Kolla his gar thullo. Jon his djungelo un sano. An o tselo them Egiptia dikom kek djungleder grumjen har kolla. Un kol sane djungele grumja chan kol efta thulle grumjen. Un har jon len pre chan, dikan jon win, har te chans le len gar. Jon atchan djungeles, har jon his. Koi djangrom pre. Dom pale suni un dikom efta halme, hoi hidjrenn djob. Kolla wan dran jek halmo win un his pesso un sasto. Pal lende wan efta wawar halme dran i phub win. Kolla hidjran djob, hoi his gar pesso. I tato ducho, hoi phurdas dran o mulo tato them, kras len sano un truk. Un kol sane halme chan kol efta pesse halme. Un me penom kowa, hoi dom suni, kol durkepangre. Un kek his koi, kai penell nashte mange, hoi kol sunja mange penenna.” O Josef penas ap o baro rajeste: “O baro rajeskre dui sunja hi jek suni. Hoi o Dewel kamell te krell, sikras job tute. Kol efta shukar grumja hi efta bersha. Un kol efta shukar halme mit djob hi ninna efta bersha. Kowa hi jek suni. Un kol efta sane un djungele grumja, kai djan pal lende dran o pani win, hi efta bersha. Jaake hi ninna kol efta halme, hoi hi sano un truk, efta bersha, kai bokenn le. Hi jaake har penom tuke: O Dewel sikrell tute, hoi kamell lo te krell. Efta latche bersha wenna, kai hi bud chapen an o tselo them Egiptia. Un pal kowa wenna efta bersha, kai bokenn le. Ko bud latcho chapen, hoi len his, wella bistedo an o them Egiptia. Jaake baro well koi bok an o them. Lauter bistrenn ko tsiro, kai bud chapen koi his. Jaake baro well i bok koi pal. Kai o baro rai das kowa dui kope suni, penell menge, te krell o Dewel kowa tchatchepah, un te krell lo les sik. Kanna mu rodell o baro rai i gosewo murshes, te lell lo o tselo them Egiptia an o wast. Mu tchiwell job ninna pralstunen pral o them, te lenn le o pantchto kotar ko djobestar an kal efta latche bersha, kai wenna. Un tchiwenn ko djob khetne un anenn les an i forja. Un o baro rai mu dell garda, kai kowa jaake kerdo wella. Ko djob hi i menshenge un i viechenge, te merenn le gar i bokatar an kol efta bersha, kai hi tchi te chal an o them Egiptia.” Un ko lab his mishto o baro rajeske un leskre tsele pralstune budepangre. Un o baro rai putchas peskre pralstune budepangrendar: “Nai hatsah mer i mursh har kawa, kai o goswepen o Deblestar an leste hi?” Ap o Josefeste penas o baro rai: “O Dewel sikras tute kau tselo koowa. Kekes hi jaake bud goswepen har tut. Tu wess rai pral miro baro kheer. I tsele menshe an miro them hunte krenn kowa, hoi tu peneh. Me kokres hom bareder har tu un atchau baro rai pral o them Egiptia.” Un o baro rai penas dureder ap o Josefeste: “Me dau o tselo them Egiptia an tire wasta.” Un o baro rai las peskri gustri peskro wastestar un tchiwas les ap o Josefeskro wast. Un das les ripja dran shukar laintikro than. Ninna tchiwas lo i sonakaskri werkli trul leskri meen. Un mukas les te ulerell ap o duito wurdin. Glan leste dan le win gole: “Witsrenn tumen tele glan leste!” Jaake das o baro rai o tselo them Egiptia an o Josefeskre wasta. Un o baro rai penas ap o Josefeste: “Ninna te hom me o baro rai pral o them Egiptia, nai hadell kek mensho an o tselo them Egiptia peskro wast un peskre pire pre, te kameh tu kowa gar.” Un o baro rai das o Josefes o lab ‘Zafenat-Paneach’. Ninna das job les i romni, i Asnat. Lakro dad his o Potifera. Kowa his o rashai an o foro On. Jaake las o Josef i soor pral o tselo them Egiptia. O Josef his 30 (trijanda) bersha phuro, har das les o baro rai pral Egiptia koi budi. Un o Josef djas peske o baro rajestar un djas an o them Egiptia trujel. Un o them das bud djob an kol efta latche bersha. Un o Josef tchiwas ap i rig ko bud djobestar, hoi len his an kol efta latche bersha an ko them Egiptia. Un anas kowa an i forja, – hako kopo an i foro, hoi gar dur his. Un o Josef tchiwas bud djob khetne, jaake bud har i tikne barra pash o baro pani. Un jon mukan tele, te tchinell an i liil, har bud kowa his. Glan ko tsiro, kai i bok pral o them was, wan o Josefeske dui mursh tchawe boldo. Lengri dai his i Asnat, kolakro dad o rashai Potifera an o foro On his. Un o Josef das o phureder tchawes ko lab Manasse un penas: O Dewel kras te bistrap miri tseli bibacht un mire tsele menshen. Un o duito tchawes das job ko lab Efrajim un penas: O Dewel das man tchawen an o them, kai djas mange gar mishto. Un kol efta brawele bersha djan trujel an o them Egiptia. Un palle wan kol bersha, kai bokenn le, jaake har o Josef penas. Un an i tsele themma bokan le. Kokres an o them Egiptia his doha chapaske. Har i bok ninna an o them Egiptia was, dan i Egiptarja gole ap o baro rajeste, te dell job len te chal. Koi penas o baro rai ap lende: “Djan pash o Josefeste! Krenn, hoi job tumenge penella!” Un i bok was bareder. An o tselo them his i menshen gar doha te chal. Koi kras o Josef i wudja pre an kol tsele khera, kai djob dren hi. Un bikras o djob ap i Egiptarja. Ninna dran i tsele wawar themma wan i menshe pash o Josefeste an o them Egiptia, te ginenn le djob. Jaake baro his i bok an i tsele themma. Har o Jakob shunas, kai hi djob an o them Egiptia, penas job ap peskre tchawende: “Hoske krenn tumer tchi? Shunom, koi hi djob an o them Egiptia. Djan koi un ginenn menge djob, te djiwas mer un meras gar!” Un o Josefeskre deesh phrala djan, te ginenn le djob an o them Egiptia. O Benjamin, o Josefeskro terneder phraal, djas gar lentsa. O Jakob kamas gar, te djal job peskre phralentsa. Job penas: “Te taprell les kek bibacht!” Un har i bok baro was an o them Kanaan, djan ninna wawar an o them Egiptia, te ginenn le djob. Lentsa khetne wan o Jakobeskre tchawe an o them Egiptia. Un o Josef his o rai pral o them Egiptia un bikras djob ap kol menshende an ko them. Har leskre phrala wan, witsran pen le tele glan leste o mujeha ap i phub. O Josef dikas peskre phralen un prindjras len. Un job kras, har te prindjrell lo len gar, un rakras soreles ap lende un penas: “Kai wenn tumer?” Penan jon: “Dran o them Kanaan, te ginas djob.” O Josef prindjras peskre phralen, jon prindjran les gar. Un kowa, hoi job lendar suni das, was an leskro shero. Un job penas ap lende: “Tumer han phukepangre un kamenn te dikenn, har sorelo o them hi. Dran kowa han tumer kai.” Penan jon ap leste: “Na-a, miro rai. Mer wam te ginas menge djob. Mer halauter ham i tchawe jek romestar. Mer djah i tchatcho drom. Mer ham kek phukepangre, kai kamenn te dikell, har sorelo tumaro them hi.” “Na-a”, penas o Josef. “Tumer wan te dikenn, har sorelo maro them hi.” Penan jon: “Miro rai, deesh-te-dui phrala ham mer. Ham tchawe jek romestar an o them Kanaan. O terneder hi kanna pash maro dadeste. Un jek hi buder gar koi.” Penas o Josef ap lende: “Kowa hi jaake, har me penom: Tumer han phukepangre. Ap kowa kamau te dikell, kai penenn tumer o tchatchepen: Te well tumaro terneder phraal kate! Pash o djipen o baro rajestar dau man sowel: Te well lo gar, wenn tumer gar buder krik. Bitchrenn jekes tumendar, te lell lo tumaro terneder phrales. Tumer wawar atchenn an o stilepen. Jaake dikau me, kai tumare laba tchatcho hi. Pash o djipen o baro rajestar! Te chochran man, djinau, kai han phukepangre.” Un job tchiwas len an o stilepen. Koi atchan jon triin diwessa. Ap o triinto diwes penas o Josef ap lende: “Te krenn tumer, hoi penau, atchenn tumer djido. Me darau o Deblestar. Te penenn tumer o tchatchepen, palle mukenn jek tumendar kate an o stilepen. Tumer wawar djan khere un lenn tumenge doha djob khere tumare menshenge un viechenge! Anenn tumaro terneder phrales pash mande! Koi pre dikau me, kai tumare laba tchatcho hi. Un tumer merenna gar.” Un jon penan: “Mishto, kowa krah mer.” Un jek penas ap o wawareste: “Tchatchepah, kanna lah koi phagi, hoi mer maro phraleske kram. Mer dikam leskri daar, hoi les his, har job men mangas, te mukas les te djiwell. Un mer shunam gar ap leste. Dran kowa well koi bibacht pral mende.” Un o Ruben penas ap lende: “Penom me gar ap tumende: Ma krenn tchilatchepen o tchaweske? Tumer shunan gar. Kanna well leskro rat ap mende.” Jon djinan gar, kai o Josef lengro rakepen haiwas. Job rakras lentsa an o egiptikro rakepen. Un i wawar penas lenge, hoi job penas. Har o Josef kanna lengre laba shunas, rissras pes lo lendar krik un rowas. Koi pal was job pale, te rakrell lo lentsa. Un job mukas o Simeones te pandell glan lengre jaka. Un o Josef penas ap peskre budepangre, te krenn le lengre gone pherdo djob, un te denn le len lengre lowe pale, – hakeneske an leskro gono, un te denn le len chapen ap o drom. Kowa kran jon. Un o Jakobeskre tchawe tchiwan ko djob ap pengre burike un djan penge. Ap koi platsa, kai jon i rati atchan, kras jek lendar peskro gono pre, te dell lo leskri burika te chal. Un job dikas, kai kol lowe an leskro gono hi. Koi penas job ap peskre phralende: “Mire lowe hi an miro gono!” Koi lan jon traash. Un jon dikan pen darenes an un penan: “Hoske kras o Dewel kowa mentsa?” Un jon wan an o them Kanaan pash pengro dadeste Jakob un penan leske halauter, hoi lenge djas un penan: “Ko rom, kai hi o rai pral o them Egiptia, rakras soreles mentsa un kras, har te wams phukepangre, kai kamenn te dikenn, har sorelo leskro them hi. Un mer penam ap leste: Mer djah i tchatcho drom. Mer ham kek phukepangre. Ham deesh-te-dui phrala, kol tchawe jek dadestar. Jek hi buder gar koi. Un ko terneder hi kanna pash maro dadeste an o them Kanaan. Un ko rom, kai hi o rai pral o them Egiptia, penas ap mende: ‘Ap kowa dikau, kai tumer o tchatchepen penenna: Jek tumare phralendar mukenn pash mande. Un tumer wawar lenn doha chapen tumare familjenge un djan tumenge. Un anenn tumaro terneder phrales pash mande! Ap kowa dikau, kai chochenn gar, un kai han kek phukepangre. Jaake dau tumen tumaro phrales pale. Un tumer nai parenn an kau them.’” Har tchoran kol phrala pengre gone win, hatsas hakeno peskre lowe an peskro gono! Har jon un lengro dad kol lowe dikan, was len daar. Un lengro dad, o Jakob, penas ap lende: “Tumer tchoran mire tchawen mandar: O Josef hi buder gar koi. Un o Simeon hi buder gar koi. Un o Benjamines kamenn tumer ninna mandar te lell. Kowa lauter well ap mande!” Koi penas o Ruben ap peskro dadeste: “Te dau me les tute gar pale, nai mareh tu mire dui tchawen. Tu deh les an mire wasta un me dau les tute pale.” “Na-a”, penas o Jakob. “Miro tchawo djal gar tumentsa! Leskro phraal hi mulo. Un job kokres atchas mange leskri datar i Rachel. Me hom i phuro rom. Te taprels les i bibacht ap o drom, meraus i bari dukatar.” Un i bok his baro an o them. Har jon o tselo djob pre chan, hoi lan jon dran o them Egiptia, penas o Jakob ap peskre tchawende: “Djan pale an o them Egiptia un ginenn menge budeder djob!” Koi penas o Juda ap leste: “Ko rom penas soreles ap mende: ‘Te hi tumaro phraal gar pash tumende, dikenn tumer man buder gar.’ Te bitchreh maro phrales mentsa, djah mer kote te ginas tuke chapaske. Te bitchreh les gar mentsa, djah mer gar. O rom penas ap mende: ‘Tumer dikenn man gar pale, te hi tumaro phraal gar pash tumende.’” Koi penas o Jakob, koleskro lab hi ninna Israel: “Hoske anenn tumer hawi duk ap mande un penan ko romeske, kai hi tumen i wawar phraal?” Penan jon: “Ko rom putchas men win pral mende un pral mari familja. Job putchas: ‘Djiwell tumaro dad? Hi tumen i wawar phraal?’ Jaake penam, hoi job kamas te djinell. Djinam gar, kai job penell: ‘Anenn tumaro phrales kai!’” Un o Juda penas ap peskro dadeste Israel: “Bitche ko tchawes mantsa! Un mer nai djah kanna, te djiwas un meras gar i bokatar – tu un mer un mare tchawe! Me dau miro wast koi pre, kai anau les pale. Te anau les tuke gar pale, well i doosh ap mande un atchell ap mande, jaake rah har djiwau! Tchatchepah, te atchams gar jaake rah kate, wams kanna o duito kopo pale.” Un o Israel, lengro dad, penas ap lende: “Te djal gar wawartchandes, krenn kowa: Lenn o feteder dran maro them un anenn les ko romeste: kutch rukengro djet un gwin, khorja un mandle. Lenn dui kope jaake bud lowe peha har o ersto kopo. Tumer hunte denn kol lowe pale, kai hatsan an tumare gone. Nashte well jekeskri doosh, hoi job gar djinas. Lenn tumaro phrales un krenn tumen ap o drom! Djan pale pash o romeste! Un o sorelo Dewel mu krell, te well o rom tumenge latcho, jaake kai mukell lo tumaro wawar phrales un o Benjamines tumentsa pale te djal. Me krau nai tchi. Nashrau mire tchawen, nashrau len!” Kanna lan i mursha ko kutch koowa, hoi anenn le o romeske. Un lan ninna dui kope lowe un o Benjamines pentsa un kran pen ap o drom, te djan le an o them Egiptia. Un jon wan glan o Josefeste. Har o Josef dikas o Benjamines pash lende, penas lo ap koleste, kai ap leskro kheer garda das: “An kol murshen an o kheer! Marenn viechen un krenn i chapen! Kol mursha chan kau diwes mantsa.” Un o rom kras jaake, har o Josef penas un anas i murshen an o Josefeskro kheer. Har jon dikan, kai wan le an o Josefeskro kheer anlo, was len daar. Un jek penas ap o wawareste: “Kol lowe, hoi an mare gone his o wawar kopo, hi, hoske wah kanna kate anlo. I Egiptarja kamenn mare burike te lell un men te taprell, te budras lenge.” Un jon djan pash koleste, kai ap o Josefeskro kheer garda das, un rakran leha glan o wudar. “Miro rai”, penan le. “Mer wam kate o wawar kopo te ginas djob. Har mer pale djam, kram mare gone pre kote, kai atcham pral i rati. Un hakeno mendar hatsas peskre lowe an o gono, jaake bud, har plaissram. Kanna anam mer kal lowe pale pale. Wawar lowe anam ninna mentsa, te ginas djob. Mer djinah gar, koon tchiwas mare lowe an mare gone.” “Hi mishto”, penas ko rom. “Ma darenn! Tumaro Dewel, kai ninna tumaro dadeskro Dewel hi, tchiwas kol lowe an tumare gone. Me lom tumare lowe, hoi dan man.” Un job anas o Simeones pash lende. Un ko rom anas len an o Josefeskro kheer un das len pani, te thowenn le pengre herja, un das lengre buriken te chal. Un jon lan ko kutch koowa, hoi anan le peha, un tchiwan les jaake, te denn le les o Josefeste. Jon shunan, te well job ap o paash diwes un te chan jon leha. Har o Josef khere was, anan le ko kutch koowa an o kheer. Un witsran pen glan leste ap i phub. Un job putchas lendar: “Har djal tumenge? Djal tumaro phuro dadeske mishto, kolestar rakran? Hi lo djido?” Penan le: “Miro rai, maro dadeske djal mishto. Job hi djido.” Un jon witsran pen ap i phub glan leste. Un job dikas pes trujel un dikas peskro phrales Benjamin, ko tchawes peskri datar, un putchas: “Hi kowa tumaro terneder phraal, kolestar rakran?” Un ap leste penas lo: “O Dewel mu dell tut latchepen, miro tchawo.” Har o Josef peskro phrales dikas, his leske ropaske. Un job djas sik an peskri isema un rowas koi. Pal kowa thowas lo peskre jaka, djas win un las pes khetne un penas: “Anenn o chapen!” Un jon anan o Josefeske o chapen ap i wawar chapaskri har peskre phralenge. Ninna i Egiptarja, kai leha chan, chan ap i wawar chapaskri. I Egiptarja chan gar khetne kolentsa, kai kharenn Hebrearja. Kolla hi lenge pale-tchiddo. O Josefeskre phrala wan glan leste wergel beshdo, pal lengro phurepen: o phureder, o duito, o triinto bis pash o terneder. Koi dikan le bare jakentsa jek ap o wawareste. O Josef mukas leskro chapastar peskre phralenge te anell. Un ko chapen, hoi mukas job o Benjamineske te anell, his pantch kope jaake bud, har o chapen leskre wawar phralenge. Un jon chan un pijan un wan bachtelo leha. Un job penas ap koleste, kai ap leskro kheer garda das: “Kre i gone kol murshendar pherdo djob, jaake bud har dren djala. Un tchip hakeneskre lowe pral an lengre gone! Un miro rupeno khoro tchip khetne lengre lowentsa pral an o gono ko terneder murshestar!” Un ko rom kras, har o Josef leske penas. Taissarlakro djan i mursha pengre burikentsa penge. Har jon gar dur glan o foro his, penas o Josef ap koleste, kai ap leskro kheer garda das: “Le sik kol murshen palla! Te tapreh len, pen ap lende: Hoske kran tumer tchilatcho koowa ap miro rajeste? Job his latcho ap tumende. Tumer tchoran miro rajeskro rupeno khoro, dran koleste job pijell un durkrell. Hi gar mishto, hoi kran!” Un ko pralstuno pral o Josefeskro kheer las len palla, tapras len un penas kal laba ap lende. Kolla penan ap leste: “Hoske rakrell miro rai sawe laba? Sawo koowa kram mer gar. Kol lowe, hoi hatsam pral an mare gone, anam tuke pale dran o them Kanaan. Hoske tchorams dran tiro rajeskro kheer rup un sonakai? Miro rai, tu te hatseh ko khoro pash jekeste mendar, nai deh les mulo! Un mer wawar wah tire budepangre.” “Mishto”, penas job. “Mer krah jaake, har penan. Kowa well miro budepaskro, kai hatsau o khoro pash leste. Tumer wawar nai djana.” Koi las hakeno sik peskro gono tele ap i phub un kras les pre. Un job rodas an o gono hakenestar: pash o phureder bis pash o terneder. Un job hatsas o khoro an o Benjamineskro gono. Koi kran le pengre koola an kotja i dukatar. Un hadan pengre gone pale ap i burike un djan pale an o foro. Un o Juda djas peskre phralentsa an o Josefeskro kheer. O Josef his gomme koi. Un jon witsran pen glan leste ap i phub. Un o Josef penas ap lende: “Hawo tchilatcho koowa kran tumer? Djinenn gar, kai i rom har man, durkrell nai?” Penas o Juda ap leste: “Hoi penas mer tuke, miro rai? Har nai sikrah, kai hi men kek doosh an kau koowa? O Dewel dell men i phagi. Miro rai, mer ham kanna tire budepangre: mer un kowa, kai hatsan o khoro pash leste.” Penas o Josef: “Sawo koowa krau gar. Ko rom, kai hatsan o khoro pash leste, hunte well miro budepaskro. Tumer wawar nai djan an o latchepen khere pash tumaro dadeste.” Koi was o Juda glan un penas ap leste: “Mangau tut, miro rai, muk man tuha te rakrell! Ab gar chojedo ap mande, miro rai! Tu hal jaake baro har o baro rai pral o them Egiptia. Tu, miro rai, putchal mendar, har hams o wawar kopo kai: ‘Hi tumen i dad, ninna i wawar phraal?’ Un mer penam ap tute, miro rai: ‘Men hi i phuro dad un i terno phraal, kai boldo was, har maro dad phuro his. Leskro phraal hi mulo. Un job kokres atchas pral peskri datar. Un leskro dad kamell les i djijestar.’ Un tu, miro rai, penal ap mende: ‘Anenn les pash mande, te dikap les!’ Un mer penam ap tute, miro rai: ‘Ko tchawo mukell nai gar peskro dades. Mukell job les, merell leskro dad.’ Koi penal tu, miro rai, ap mende: ‘Te well gar tumaro terneder phraal tumentsa, kamau te dikap tumen gar pale.’ Har wam khere pash maro dadeste, penam leske tire laba, miro rai. Har maro dad penas ‘Djan, ginenn menge chapaske’, penam mer: ‘Te well maro terneder phraal gar mentsa, nai djah gar. Te hi job gar pash mende, nai wah gar glan ko romeskre jaka.’ Un miro dad, penas ap mende: ‘Djinenn, kai miri romni anas mange dui tchawen ap i phub. Ko jek djas peske mandar un me penom mange: I diwjo viecho maras les. Un me dikom les buder gar pale bis kanna. Me hom i phuro rom. Te lenn tumer ninna o duites mandar un te taprels les i bibacht, merau me i dukatar.’ Un kanna, miro rai, te wau me pale pash miro dadeste, un job dikell, kai o tchawo gar pash mande hi, merell job i dukatar. Leskro dji hi pandlo ap ko tchaweste. Man wals doosh, te merals maro phuro dad i dukatar. Miro rai, me dom miro wast koi pre, kai anau o tchawes pale. Me penom ap miro dadeste: ‘Te anau les tuke gar pale, well i doosh ap mande un atchell ap mande, jaake rah har djiwau!’ Doleske, muk man te wap tiro budepaskro, miro rai! Muk kol tchawes te djal peskre phralentsa! Me nai djau gar pash miro dadeste, te hi ko tchawo gar pash mande. Me nai dikoms gar koi duk, hoi well ap miro dadeste, te hi ko tchawo gar pashel!” Koi rikras pes nai o Josef buder gar pale glan lauterende, kai trul leste tardo hi. Un job bitchras i tsele Egiptarjen win. Un kek his pashel, har job penas, kai job lengro phraal hi. Un job rowas soreles. Un i Egiptarja shunan kowa, ninna i menshe an o kheer o baro rajestar. Un o Josef penas ap peskre phralende: “Me hom o Josef. Djiwell miro dad?” Leskre phrala penan nai tchi ap leste. Lenge atchas o rakepen krik i trashatar. Koi penas o Josef ap peskre phralende: “Awenn pash mande!” Un jon djan pash leste. Un job penas pale: “Me hom o Josef, tumaro phraal, kowa, kai bikran tumer ap i parepangre, kai anan man an o them Egiptia. Kanna hunte khaitell tumen kowa gar, kai bikran man! Choirenn tumen gar pral kowa! O Dewel bitchras man glan tumende kai, te merenn i menshe gar i bokatar. Dui bersha bokan le an kau them. Un pantch bersha hi glan lende, kai tchiwrenn le nai kek djob an i phub, witar gar anenn le djob dren. Un o Dewel bitchras man glan tumende an kau them, te lell job tumen dran i bari bok win, te atchenn tumer un tumare tchawe djido ap i phub. Jaake han gar tumer, kai anan man kate. O Dewel anas man kai. Un job kras man dad pral o baro rajeste an o them Egiptia un rai pral koleskro tselo kheer un pral o tselo them Egiptia. Kanna, djan sik pash miro dadeste pale un penenn leske: ‘Jaake penell tiro tchawo Josef: O Dewel kras man rai pral o tselo them Egiptia. Kanna am pash mande! Am sik! Tu djiwess an o them Gosen, hoi hi gar dur mandar: tu un tire tchawe un tire tchawengre tchawe, ninna tire bakre un busja, tire grumja un halauter, hoi tut hi. Un me dau tut halauter, hoi tut hunte well djipaske. Jaake te wess gar tchorwelo, tu un tiri familja un lauter hoi tut hi. Pantch bersha hi glan mende, kai hi i menshen tchi te chal.’ Tumer dikenn tumare jakentsa, ninna miro phraal Benjamin dikell, kai tchatchepah me hom, kai rakrell tumentsa. Penenn miro dadeske, hawo railepen man hi an o them Egiptia. Penenn leske halauter, hoi dikan! Un anenn les kai! Anenn les sik!” Un job peras peskro phraleske Benjamin trul i meen un rowas. Un ninna o Benjamin rowas ap leskro betch. Un job tchumras peskre tsele phralen un rowas ap lengro betch. Un koi pal rakran leskre phrala leha. An o kheer o baro rajestar shunan le, kai o Josefeskre phrala wan. Un kowa his mishto o baro rajeske un i pralstunenge an leskro kheer. Un o baro rai penas ap o Josefeste: “Pen tire phralenge: ‘Krenn jaake: Tchiwenn tumaro koowa ap tumare vieche un djan an o them Kanaan! Un lenn tumaro dades un tumare tsele menshen, un awenn pash mande! Un kamau te dap tumen o feteder kotar them an o them Egiptia, te chan tumer o latcheder chapen ko themestar.’ Ap tute penau, te dess len wurdja dran o them Egiptia lengre tchawenge un romjenge, te lenn le pengro dades kai! Pen lenge, len hunte khaitell kowa gar, te mukenn le lauter tchiddo. O feteder an o them Egiptia lenn jon.” Un o Israeleskre tchawe kran jaake. O Josef das len wurdja, jaake har o baro rai leske penas, ninna chapaske ap o drom. Hakenes das job jek shukar ripen. O Benjamin las triin-sheel rupene kotja lowe un pantch shukar ripja. Un peskro dadeske bitchras job deesh burike, – kolla hidjran o feteder dran o them Egiptia; un deesh wawar burike. Kolla hidjran djob un maro un chapaske leskro dadeske ap o drom. Un job bitchras peskre phralen khere. Un penas ap lende: “Ma tchingrenn tumen ap o drom!” Un jon djan dran o them Egiptia un wan an o them Kanaan pash lengro dadeste Jakob. Un jon penan ap leste: “O Josef djiwella. Un job hi o rai pral o tselo them Egiptia.” Koi atchas leskro dji tardo. Un job patsas len gar. Un jon penan leske lauter, hoi o Josef penas. Un har job dikas kol wurdja, hoi o Josef bitchras leske, was lo pale soreles. Un o Israel penas: “Kanna hi doha! Me patsau tumen! O Josef, miro tchawo, djiwella. Me djau kote, te dikap les glan miro merepen.” Un o Israel kras pes ap o drom mit halauter, hoi les his, un was an o foro Beersheba. Un job maras viechen un chatchras len o Debleske peskro dadestar Isaak. I rati rakras o Dewel leha an i suni un penas ap leste: “Jakob, Jakob!” Un job penas: “Ake hom.” Un o Dewel penas: “Me hom o Dewel, ko Dewel tiro dadestar. Ma traash te djas an o them Egiptia! Koi krau me, te wess o dad i bari natsjona. Me djau tuha an o them Egiptia. Un tchatchepah me anau tut pale pale. Un te mereh, krell o Josef tire jaka pandlo.” Koi mukas o Jakob Beersheba. Un o Jakobeskre tchawe hadan pengro dades, pengre tchawen un pengre romjen an kol wurdja, hoi o baro rai pral Egiptia lenge bitchras. Un jon lan pengre viechen un halauter, hoi lengre an o them Kanaan was, un djan an o them Egiptia: o Jakob peskri tseli familjah: Leskre tchawe un leskre tchawengre tchawe, leskre tcha un tchawengre tcha, leskri tseli familja anas job peha an Egiptia. Kolla hi i laba o Israeleskre tchawendar, kai wan an o them Egiptia: O Jakob un leskre tchawe. O Jakobeskro phureder his o Ruben. Leskre tchawe his: o Henoch, o Pallu, o Hezron un o Karmi. O Simeon un leskre tchawe: o Jemuel, o Jamin, o Ohad, o Jachin un o Zohar, ninna o Shaul, ko tchawo i djuwjatar dran o them Kanaan. O Levi un leskre tchawe: o Gershon, o Kohat un o Merari. O Juda un leskre tchawe: o Er, o Onan, o Shela, o Perez un o Serach. O Er un o Onan meran an o them Kanaan. O Perez his o dad dui tchawendar: o Hezron un o Hamul. O Issachar un leskre tchawe: o Tola, o Puwa, o Jashub un o Shimron. O Sebulon un leskre tchawe: o Sered, o Elon un o Jachleel. Kolla hi i tchawe un tchawengre tchawe o Jakobestar un i Lea, kai an Paddan-Aram bolde wan, ninna lengri tchai, i Dina. Lauter khetne his jon 33 (trijanda-te-triin) tchawe un tchawengre tchawe. O Gad un leskre tchawe: o Zifjon un o Haggi, o Shuni un o Ezbon, o Eri, o Arod un o Areli. O Asser un leskre tchawe: o Jimna, o Jishwa, o Jishwi, o Berja un lengri pheen, i Serach. O Beria, les his dui tchawe: o Heber un o Malkijel. Kolla his i tchawe un tchawengre tchawe o Jakobestar un i Silpa. I Silpa his koi budepaskretsa, kai o Laban peskri tchate Lea das. Lauter khetne his jon 16 (deesh-te-shob) tchawe un tchawengre tchawe. I tchawe o Jakobeskri romjatar Rachel his o Josef un o Benjamin. O Josefeske wan dui tchawe boldo an o them Egiptia: o Manasse un o Efrajim. Lengri dai his i Asnat. Kolakro dad his o rashai Potifera dran o foro On. O Benjamin un leskre tchawe: o Bela, o Becher, o Ashbel, o Gera, o Naaman, o Ehi, o Rosh, o Muppim, o Huppim un o Ard. Kolla his i tchawe un tchawengre tchawe o Jakobestar un i Rachel. Lauter khetne his jon 14 (deesh-te-star) tchawe un tchawengre tchawe. O Dan un leskro tchawo: o Hushim. O Naftali un leskre tchawe: o Jachzeel, o Guni, o Jezer un o Shillem. Kolla his i tchawe un tchawengre tchawe o Jakobestar un i Bilha. I Bilha his koi budepaskretsa, kai o Laban peskri tchate Rachel das. Lauter khetne his jon efta tchawe un tchawengre tchawe. I tsele tchawe un tchawengre tchawe o Jakobestar, kai leha an o them Egiptia djan, his 66 (shob-deesh-te-shob). Koi pashel wenna leskre tchawengre romja. O Josefes his dui tchawe, kai an o them Egiptia bolde wan. Khetne lentsa his jon efta-desha menshe an o Jakobeskri familja, kai djan an o them Egiptia. Har jon an Egiptia wan, bitchras o Jakob peskro tchawes Juda glan win pash o Josefeste, te sikrell job lende o drom an o them Gosen. Har jon an o them Gosen wan, pandas o Josef i graja glan peskro wurdin un uleras an o them Gosen pash peskro dadeste Israel. Har o Josef les dikas, tchiwas job peskre mussja trul leste, un rowas ap leskro betch un nai heras gar pre. Un o Israel penas ap o Josefeste: “Kanna nai merau, kanna, kai dikom tut un djinau, tu djiweh.” Un o Josef penas ap peskre phralende un ap i wawarende an peskro dadeskri familja: “Me djau pash o baro rajeste te penap leske: Mire phrala un kol wawar dran miro dadeskri familja, kai an o them Kanaan djiwan, wan pash mande. I mursha hi bakrengre un denn jak ap pengre viechende. Un lengre bakre un grumja un lauter, hoi len hi, anan le pentsa. Un kanna, te kharell o baro rai tumen un putchell: Hoi krenn tumer? Penenn ap leste: ‘Miro rai, mer ham bakrengre fun tiknes pre, jaake har mare phure.’ Penenn kowa, te nai atchenn an o them Gosen.” Hako bakrengro hi i pale-tchiddo glan i Egiptarja. Un o Josef djas pash o baro rajeste un penas ap leste: “Miro dad un mire phrala pengre bakrentsa un pengre grumjentsa un halauter, hoi len hi, wan dran o them Kanaan un hi kanna an o them Gosen.” Un o Josef rodas pantch peskre phralendar win un anas len glan o baro rai. Un o baro rai putchas lendar: “Hoi krenn tumer?” Un jon penan ap leste: “Miro rai, mer ham bakrengre jaake har mare phure.” Un jon penan ninna: “I bok hi baro an o them Kanaan. Hi kek senlepen chapaske mare bakrenge. Doleske wam mer, te atchas i tsiro kai. Kanna mangah tut, miro rai, muk men te djiwell an o them Gosen.” Koi penas o baro rai ap o Josefeste: “Tiro dad un tire phrala wan pash tute. O them Egiptia hi ninna tuke koi. Rode tiro dadeske un tire phralenge o feteder kotar them win, te djiwenn le kote! Muk len te djiwell an o them Gosen! Un te dikeh, kai hi mursha mank lende, kai krenn pengri budi mishto, kre te wenn le pralstune pral mire viechende.” O Josef anas peskro dades, o Jakobes, glan o baro rajeste. Un o Jakob penas ap leste: “Latcho diwes! Mu dell tut o Dewel peskri soor un bacht!” Un o baro rai putchas lestar: “Har phuro hal tu?” Penas o Jakob: “Hom 130 (sheel-te-triin-deesh) bersh phuro. Kowa hi kek phurepen. Man hi kek shukar djipen. Mire phure wan phureder har me.” Un o Jakob penas ap o baro rajeste: “Atch mo Debleha!” un djas lestar. Un o Josef sikras peskro dadeste un peskre phralende, kai jon djiwenn nai. Un das len o feteder kotar them, hoi an o them Egiptia his, ko them Ramses, jaake har o baro rai penas. Ninna maro das job peskro dadeste un peskre phralende lengre familjentsa, jaake bud, kai hakenes doha his. Un i bok was baro an o them Egiptia un Kanaan, jaake kai buder tchi chapaske his an i tsele themma. Un i menshe un i vieche merans i bokatar. Un o Josef anas i tsele lowe khetne, kai i menshe an o them Egiptia un an o them Kanaan plaissran o chapaske. Un anas kol lowe an o baro rajeskro kheer. Har buder kek lowe his an o them Egiptia un an o them Kanaan, wan i tsele Egiptarja pash o Josefeste un penan: “De men chapaske! Hoske meras mer glan tire jaka? Men hi buder kek lowe.” Koi penas o Josef ap lende: “Te hi tumen buder kek lowe, anenn tumare vieche! Un me dau tumen te chal.” Jaake anan le pengre viechen pash o Josefeste. Un job das len chapaske lengre grajenge, lengre bakre, grumja un burike an ko tselo bersh. O wawar bersh wan le pale pash leste un penan ap leste: “Miro rai, mer dam tut mare lowe un mare viechen. Men hi buder tchi, hoi mer tut nai dah. Kanna le men un maro them! Muk men gar nashedo te djal, men un maro them! Gin men un maro them un de men te chal! Mer kamah o baro rajeske te budrell. Un maro them dah leste. De men djob, te djiwas un meras gar! Un de men djob, te tchiwras kowa an i phub, te well dran maro them kek mulo them!” Un o Josef ginas o tselo them Egiptia o baro rajeske. I bok his jaake baro, kai bikras hako Egiptari peskro kotar phub. Jaake was o tselo them an o baro rajeskre wasta. Un o Josef ginas i menshen an o tselo them Egiptia – fun jek rig o themestar ap i wawar rig, te wenn le budepangre o baro rajeske. O them i rashajendar ginas job gar. I rashajen his doha lowe te ginenn le penge chapen. Jon wan plaissedo o baro rajestar. Doleske bikran jon pengro them gar. Un o Josef penas ap i menshende: “Kau diwes ginom tumen un tumaro them o baro rajeske. Ake, kau djob tchiwrenn nai an i phub. Un te hi tumen newo djob, denn o pantchto kotar o baro rajeste! Kol wawar star kotja mu atchenn tumenge, jaake te hi tumen doha, kai nai witsrenn an i phub. Ninna hi tumen chapaske tumenge un tumare tchawenge, un kolenge, kai djiwenn an tumare khera.” Penan jon: “Tu kral, kai meram gar. Ab menge latcho un le men, te was mer budepangre o baro rajeske!” Jaake rakras o Josef i lab, hoi hunte rikrenn le: I tsele menshen an o them Egiptia hunte denn o pantchto kotar o baro rajeste. O rashajengro them las o baro rai gar. Jaake hi kowa gomme kau diwes. Un i Israelitarja djiwan an o them Egiptia, an o them Gosen, lan bud tchawe un wan bud bud menshe. Un o Jakob djiwas an o them Egiptia 17 (deesh-te-efta) bersha. Un job was 147 (sheel-te-star-deesh-te-efta) bersha phuro. Har ko tsiro was, kai merell lo, kharas job peskro tchawes, o Josef, un penas ap leste: “Ab mange latcho, de tiro wast koi pre, kai rikreh tiro lab: Paske man gar an o them Egiptia! Te hom mulo, an man dran o them Egiptia un paske man an o mulengro kheer mire menshendar!” “Me krau, har tu peneh”, penas o Josef. “De tut sowel!” penas o Jakob. Un job das pes sowel. Un o Israel parkras pes glan leste ap peskro tchiben. Pal i tsiro was o Josefeske penlo: “Tiro dad hi nasselo.” Koi las o Josef peskre dui tchawen, o Efrajim un o Manasse, un jon djan pash leste. Un o Jakobeske was penlo: “Tiro tchawo o Josef well pash tute.” Koi las o Israel peskri tseli soor khetne un beshas pes an o tchiben pre. Un o Jakob penas ap o Josefeste: “O sorelo Dewel mukas pes mandar te dikell an o foro Lus an o them Kanaan. Un job rakras latche laba ap mande un penas: ‘Tchatchepah, me dau tut bud tchawen, te wenn tutar jaake bud menshe, te wenn le bud natsjone. Un kau them dau me tut un tire menshende, te well kowa tumaro hako tsireske.’” Un o Jakob penas dureder ap o Josefeste: “Kanna shun, tire dui tchawe, kai bolde wan glan ko tsiro, kai wom pash tute an o them Egiptia, – o Efrajim un o Manasse – kamau te wenn jon mire, jaake har o Ruben un o Simeon. Te leh tu wawar tchawe, hi kolla tire. Jon lenn pengro kotar them an o them pengre phralendar, pash o Efrajim un o Manasse. Me krau kowa miri romjake Rachel, kai hi tiri dai. Joi meras an o them Kanaan, har wom dran Paddan. Homs ap o drom, i tikno kotar glan o foro Efrata. Un me paskrom lat kote pash o drom, hoi djal an Efrata. Kowa hi kanna Betlehem.” Har o Israel o Josefeskre tchawen dikas, putchas job: “Koon hi kalla?” Un o Josef penas peskro dadeske: “Kolla hi mire tchawe, kai o Dewel das man kai.” “An len pash mande”, penas o Jakob, “te rakrap o Debleskri bacht pral lende win.” O Israeleskre jaka hi buder gar mishto. Job his phuro un dikas nai buder gar. Doleske anas o Josef kol tchawen pash leste. Un job tapras len trujel un das hakenes i tchum. Un o Israel penas ap o Josefeste: “Patsom gar, te dikap tut pale. Un ake, o Dewel kamas te dikap ninna tire tchawen.” Un o Josef las len lestar krik un witsras pes glan leste tele, peskro mui ap i phub. Un o Josef las kol dujen: Peskro tchawes Efrajim las job ap peskro tchatcho wast un anas les glan o Israeleskro serwo wast. Un peskro tchawes Manasse las job ap peskro serwo wast un anas les glan o Israeleskro tchatcho wast. Un o Israel tchiwas peskri jek mussi pral o wawar un tchiwas peskro tchatcho wast ap o Efrajimeskro shero. Kowa his ko terneder. Un peskro serwo wast tchiwas lo ap o Manasseskro shero. Kowa his o phureder. Un job rakras o Debleskri bacht win pral o Josefeste un penas: Ko Dewel, kai djas miro papo Abraham un miro dad Isaak ap leskro drom, ko Dewel, kai das garda ap mande bis kau diwes, har dell garda i bakrengro ap peskre bakre, ko bolepaskro, kai las man win dran hako tchilatchepen, kowa mu tchiwell peskri bacht un soor ap kol tchawende, te djiwell miro lab dureder an lende, ninna o lab miro papestar Abraham un miro dadestar Isaak. Un lendar wenna bud menshe ap i phub. Har o Josef dikas, kai leskro dad tchiwas peskro tchatcho wast ap o Efrajimeskro shero, his leske kowa gar mishto. Un job tapras peskro dadeskro wast, te tchiwell lo les ap o Manasseskro shero. Un o Josef penas ap peskro dadeste: “Kre gar jaake, tata! Kawa hi o phureder. Tchip tiro tchatcho wast ap leskro shero!” Leskro dad kamas gar un penas: “Me djinau, tchawa, me djinau. Ninna kolestar wenna jaake bud menshe, te well lendar jek natsjona. Leskro terneder phraal well bareder har job. Lestar wenna jaake bud menshe, te wenn lendar bud natsjone.” Jaake rakras o Israel ap ko diwes o Debleskri bacht win pral kol tchawende un penas: “Tumare labentsa sharenn pen i menshe an Israel. Jon penenna: O Dewel mu krell tut har o Efrajim un o Manasse!” Jaake tchiwas o Israel o Efrajimes glan o Manasse. Un o Israel penas ap o Josefeste: “Me merau. O Dewel hi pash tumende un anell tumen pale an tumaro dadengro them. Me dau tute un gar tire phralende ko kotar them Sichem, hoi lom miro chareha un miro bogo dran o wast fun i Amorarja.” Un o Jakob das peskre tchawen gole un penas: Awenn khetne! Me penau tumenge, hoi tumenge djala an ko tsiro, kai wella. Tumer, o Jakobeskre tchawe, awenn un shunenn! Shunenn, hoi tumaro dad, o Israel, tumenge penell! Tu, o Ruben, miro phureder tchawo hal, miri soor hi an tute. Har homs terno un sorelo, wom tiro dad. Tu hal bareder un sorleder har tire phrala. Diwjo har i pani hals, pash jekate miri romjendar sowal. Ap tiro dadeste i ladj anal. Doleske buder gar ko pralstuno hal. O Simeon un o Levi hi phrala. Lengre charentsa maran le. Kamau gar te wap jek lendar, har krenn le tchilatcho koowa win. Kamau gar te wap pash lende, kai jon khetne wenna. I choljatar dan le murshen mulo un dan gurma bango tchitcheske. Lengri choli chatchrell sik baro. An lengri choli krenn le sawo tchilatcho dareno koowa. Doleske wenn le praassedo! Kamau te wenn le jaake tradedo, te atchenn le buder gar khetne an Israel. Awa, kate te kote an o tselo them hunte djiwenn lengre tchawen, kai pal lende wenna. Tu, o Juda hal kowa, kones leskre phrala sharenna. Tiro wast hi soreles ap o shero kolendar, kai kamenn tuke tchilatchepen. Glan tute witsrenn pen tele tire phrala. Miro tchawo, tu hal sorelo har i terno lewo, kai hi tchalo o viechestar, hoi maras lo, un djal pale, kai lo khere hi, beshell pes un tchiwell pes tele. Un hakenes hi daar, te taprell lo les an. Hako tsiro well o baro rai dran o kheer Juda, un jek leskre menshendar rikrell o rajeskro kasht an o wast jaake rah, bis te well kowa, kai tchatchepah o baro rai hi. Ap koleste shunenn i natsjone ap i phub. Job pandell peskri burika ap i drakengro ruk. Un lakro ternepen pandell lo ap o latcho drakengro ruk. Peskro ripen thowell lo an mool, peskri baja an loli mool. Leskre jaka hi kalo i moljatar. Leskre danda hi parno i thudatar. O Sebulon djiwell pash o baro pani, kote, kai i shiffe tchiddo hi. Leskro them djal bis pash o foro Sidon. O Issachar hi har i soreli burika, kai tchiddo hi mashkral dui gone. Job dikas, har shukar leskri platsa hi un har kamlo o them hi, un tchiwas peskro phiko tele, te hidjrell lo pharo koowa un budrell i wawarenge. O Dan dell jak, te well o tchatchepen dren rikedo pash peskre menshende. Doleske sharenn les leskre phrala an Israel. O Dan hi har i sap ap o drom, hoi dandrella o grajes an i herja. Un kowa, kai hi beshdo ap o grai, perell tele. Baro Dewel, ab ap miri rig! O Gad, bud lurde tradenn les. Un job rissrell pes trujel un lell len palla. O Asser, ap leskro them well latcho djob baro, leskri phub anell shukar chapen win – chapen, hoi i bare raja chana! O Naftali hi har i wesheskri grumni, hoi nashell trujel un lell shukar terne. O Josef hi har i terno ruk pash o pani, hoi hidjrell bud rukengre. Leskre kashta wenn baro un djan pral i pre-tchidde barra, kai lo tardo hi. I kurepangre his chojedo ap leste. Ninna te dan le ap leste karje un lan les palla, his leskro bogo soreles an leskro wast, un leskre mussja his soreles kerdo, o Jakobeskro sorelo Dewel das les soor. Job dell garda ap o Israel har i bakrengro ap peskre bakre, un dell len gar pre. Tiro dadeskro Dewel well ap tiri rig. Job hi o sorelo Dewel. Job dell tut brishin dran o bolepen un pani dran i phub, ninna bud tchawe un vieche. Dik i berge, hoi djan pral bis an o bolepen un atchenna hako tsiro! Tiro brawlepen well bareder har kolla. Awa, bareder har ko latcho koowa ap i berge, hoi atchenna hako tsiro. Kowa lauter lell o Josef, kai hi o wi-rodedo mank leskre phralende. O Benjamin hi har i diwjo djuklo, kai marella. Taissarlakro chal lo kowa, hoi dandras job an kotja. Un rati dell job i wawaren kolestar, hoi pral atchas. Kolla lauter hi i deesh-te-dui bare familje, hoi wenna o Israeleskre deesh-te-dui tchawendar. Kol labentsa penas lenge lengro dad, har lenge djala an ko tsiro, kai wella. Hakeneske his les i wawar lab. Un o Jakob penas soreles ap lende: “Te wau me paskedo, paskrenn man pash mire phurende an koi grotta, hoi hi ap ko kotar phub, hoi o Hetares Efron his. Koi grotta hi pash Mamre ap ko kotar phub, hoi kharella Machpela an o them Kanaan. Ko kotar phub ginas o Abraham o fun o Hetari, o Efron, te well kote peskri familja paskedo. Kote paskran le o Abrahames un leskri romjat Sara. Kote paskran le ninna o Isaakes un leskri romjat Rebekka. Un kote paskrom miri romjat Lea. Ko kotar phub, kai i grotta tchiddo hi, hi maro. Mer ginam les fun i Hetarja.” Har o Jakob kowa peskre tchawenge penas, tserdas job peskre herja ap o tchiben un meras. Koi peras o Josef ap peskro dadeskro mui un rowas pral leste un tchumras les. Un job penas ap i dramangre, kai leske budran, te makenn le leskro dades kutch djeteha dren. Un kol dramangre makan o Israel kutch djeteha dren. Star-desha diwessa makan le les dren. Kowa hi o tsiro o makepaske. Un i Egiptarja rowan pral leste 70 (efta-desha) diwessa. Pal kol 70 (efta-desha) diwessa rakras o Josef ap o baro rajeskri familja un penas: “Awenn mange latcho un rakrenn o baro rajeha un penenn leske mandar: ‘Miro dad mukas man sowel te dell un penas: Me merau. Paske man an miro mulengro kheer, hoi krom mange an o them Kanaan!’ Kanna muk man te djal, te paskrap miro dades an o them Kanaan. Pal kowa wau pale.” O baro rai mukas leske te penell: “Dja koi, paske tiro dades, jaake har dal tut glan tiro dadeste sowel.” Jaake djas o Josef, te paskrell lo peskro dades. Khetne leha djan i tsele pralstune budepangre o baro rajestar, i phureder an leskro kheer un i tsele pralstune pral o them Egiptia. Ninna i tsele menshe dran o Josefeskro kheer un leskre phrala un i wawar menshe dran leskro dadeskro kheer djan leha. Kokres lengre tchawe, lengre bakre un grumja mukan jon an o them Gosen. Ninna wurdja un klissepangre djan lentsa. Halauter khetne his bud bud menshe. Un jon wan ap i platsa, hoi kharella Goren-Atad. Koi platsa hi tchiddo ap i wawar rig o panjestar Jordan. Kote rowan le un dan bari gole pral o Jakobeskro merepen. Un o Josef rowas lentsa efta diwessa pral peskro dadeste. Har i Kanaanitarja, kai koi djiwan, dikan, har jon rowan ap i platsa Goren-Atad, penan le: “Hawo baro ropen krenn i Egiptarja kote!” Doleske dan le koi platsa ko lab Abel-Mizrajim. Koi platsa hi tchiddo ap i wawar rig o panjestar Jordan. Un o Jakobeskre tchawe kran leha jaake, har o Jakob lenge penas. Jon anan les an o them Kanaan un paskran les an i grotta ap ko kotar phub pash Mamre, hoi kharella Machpela. Ko kotar phub ginas o Abraham fun o Hetari, o Efron, te well kote leskri familja paskedo. Har o Josef peskro dades paskras, was job pale an o them Egiptia: job un leskre phrala un lauter, kai leha djan. Har o Josefeskre phrala dikan, kai lengro dad mulo his, penan le: “Hoi krah mer, te hi o Josef menge tchilatcho un dell men o tchilatchepen pale, hoi mer ap leste kram?” Doleske bitchran le jekes pash o Josefeste un penan leske: “Tiro dad penas glan peskro merepen: ‘Jaake hunte penenn ap o Josefeste: Mangau tut, biste ko tchilatcho koowa, hoi tire phrala ap tute kran!’ Doleske mangah mer, kai ninna tiro dadeskro Debles an-gole dah: Biste ko tchilatchepen, hoi mer kram!” Har o Josef kowa shunas, rowas job. Un leskre phrala djan pash leste un tchiwran pen tele glan leste un penan: “Ake, mer ham tire budepangre!” O Josef penas ap lende: “Ma darenn! Hom me o Dewel? Tumer kaman te krenn mange tchilatchepen. O Dewel las peske glan, te krell lo lauter mishto, jaake har hi kau diwes: Bud menshe atchan djido. Ma darenn! Me dikau ap tumende un tumare tchawende.” Jaake rakras job latche labentsa ap lengre djia. Un o Josef djiwas an o them Egiptia, job un peskro dadeskri familja. Un o Josef was 110 (sheel-te-deesh) bersha phuro. Un job dikas i tchawengre tchawen peskro tchawestar Efrajim. Ninna i tchawe peskro tchaweskro tchawestar, o Machir, wan pash leste baro. O Machir his o Manasseskro tchawo. Un o Josef penas ap peskre phralende: “Me merau kanna. O Dewel dikella latches ap tumende, un anell tumen dran kau them win, an ko them, kai job peskro wast pre das, te dell lo les o Abrahameste, o Isaakeste un o Jakobeste.” Un o Josef kamas te denn pen o Israeleskre tchawe sowel un penas ap lende: “Te anell o Dewel tumen khere, lenn man tumentsa!” Un jon dan pen sowel glan leste. Un o Josef meras, har job 110 (sheel-te-deesh) bersha phuro his. Un job was dre-maklo o kutch djeteha un tchiddo an i mochton an o them Egiptia. Kolla hi kol laba kol mursh tchawendar, kai wan o Jakobeha an o them Egiptia. Hakeno was peskri familjah: Khetne pengre tchawentsa un tchawengre tchawentsa his le 70 (efta-deesh). O Josef his glan lende an o them Egiptia. Pale meras o Josef un peskre phrala un leskre tsele menshe, kai an ko tsiro djiwan. Lengre tchawe lan jaake bud tchawe, kai was o them pherdo lendar. Pal bud bersha was i newo baro rai an o them Egiptia. Kawa djinas o Josefestar tchi, un rakras peskre menshentsa un penas: “Kol menshe, i Israelitarja, hi budeder un sorleder har mer. Mer hunte hatsas i drom, te wenn jon gar gomme budeder. Te phagals i baro kurepen win, nai dans pen jon ap i wawar rig, un mer hunte kurams men lentsa, un jon djans dran ko them win.” I Egiptarja tchiwan pralstune pral i Israelitarja. Kolla dan garda te budran i Israelitarja phares, un jaake rikran le len tele. Un jon kran i forja Pitom un Ramses, te well kote o chapen tchiddo o baro rajeske, o Farao. Ninna te djan le soreles ap lende, wan jon budeder un sorleder. Un i Egiptarja daran lendar, un kran, te budrenn i Israelitarja gomme phareder. Len his kek dji lenge un kran lengro djipen phares. Un i Israelitarja hunte chatchan barra dran tchik. Ninna hunte budran le phares ap i hachetikri phub. O baro rai pral o them Egiptia das kol dui chatchede chalja, i Shifra un i Pua, gole. Kolla his hebretikre djuwja. Un job penas ap lende: “Te lenn kol hebretikre djuwja tchawen, pale krenn i mursh tchawen mules, kol tchen mukenn te djiwell!” Kol dui chatchede chalja daran o Deblestar un shunan gar ap o baro rajeste, hoi job penas. Jon mukan ninna kol mursh tchawen te djiwell. Palle mukas o baro rai kol chatchede chalja te well un penas: “Hoske shunan tumer gar ap mande un mukan kol mursh tchawen te djiwell?” Kol chatchede chalja penan ap o Farao: “Kol hebretikre djuwja hi gar jaake har kol egiptikre djuwja, jon hi sorleder djuwja. Glan kowa, kai mer wah, hi i tchawe boldo.” Kanna penas o Farao ap i Egiptarja an peskro tselo them: “Kol tsele mursh tchawe, hoi newes boldo wan, witsrenn an o pani Nil! Un i tchen mukenn te djiwell!” Koi his i mursh kol menshendar, kai wenna pal o Levi. Kowa las peske i romni, kai his ninna i Leviteskre menshendar. Joi was an wawar koowa un las i tchawo. Har dikas joi, kai hi o tchawo sasto un shukar, khatras joi les triin tchon. Har khatras li les nai buder gar, kras joi i tikni korba, makas i korba mit tchomone dren, kai djal kek pani dren, un tchiwas lakro ternepen koi dren, las koi korba, tchiwas les mank ko baro panjeskro khass pash o pani Nil. O tikno tchaweskri pheen khatras pes gar dur, te dikell joi, hoi leha djala. Koi was o baro rajeskri tchai un kamas pes an ko pani Nil te thowell. Un kol djuwja, kai lake budran, nashan pash o pani. Ap jek kopo dikas joi koi korba mank ko baro panjeskro khass, un bitchras lakri budepaskretsa koi, te anell li koi korba. Har joi koi korba pre kras, dikas joi i tikno tchawes, hoi rowas. Kowa khaitas lat un joi penas: “Kowa hi i hebretikro tchawo.” O tikno tchaweskri pheen putchas o rajeskri tchatar: “Dap me i hebretikri djuwel gole, hoi dell kol ternepen o betch te pijell?” “Awa, kre kowa!” penas joi. Koi las koi tchai o ternepaskri dat. Un o rajeskri tchai penas ap late: “Le ko ternepen un de leste te pijell! Me plaissrau tut mishto.” Jaake las i dai peskro ternepen pale un das les te pijell. Har his o tchawo bares doha, anas joi les pale o rajeskri tchake. Koja las ko tchawes har te wals lo lakro tchawo. Joi penas: “Me tserdom les dran o pani win.” Doleske das joi les o lab Mose. Har his o Mose baro, was i diwes, kai djas lo pash peskre menshende. Koi dikas job har jon phares hunte budrenn, un har das jek Egiptari i Hebreares. Koi dikas o Mose pes trujel, te nai dikell les kek. Palle das job o Egiptari mulo, un tchiwas les tel i phub. O wawar diwes djas job pale win. Job dikas har tchingran pen dui Hebretikre mursha. Un job penas ap koleste, hoi gar an o tchatchepen his: “Hoske deh tu i romes, kai hi tire menshendar?” Kawa penas: “Koon penas, te wess tu rai pral mende? Kameh tu man ninna mules te dell har ko Egiptares?” Kote las o Mose traash un penas peske: “Har was kowa win?” Har o Farao kowa shunas, kamas job o Moses te marell. O Mose nashas an ko them Midian. Kote beshas job pes pash i brunna. O rashai an ko them Midian his efta tcha. Kolla wan pash i brunna, te denn le pengro dadeskre bakre un busja pani te pijell. Palle wan bakrengre un tradan len ap i rig. O Mose stas pre un was ap lengri rig, un das lengre bakre un busja pani te pijell. Har wan i tcha khere pash pengro dadeste, o Reguel, putchas lo len: “Hoske wan tumer jaake sik pale?” Koi penan jon: “Jek Egiptari was ap mari rig, un das mare bakre un busja te pijell.” “Kai hi lo? Hoske mukan les win?” putchas o Reguel peskre tcha. “Anenn les, te chal lo mentsa!” O Reguel putchas o Mosestar, te atchell job pash leste, un o Mose penas: “Awa! Mishto!” O rashai das peskri tchai, i Zippora, leste, te romedinerell job lat. Har joi i mursh tchawo ap i phub anas, penas o Mose: “Me nashom an i them, hoi hi gar miro them. Doleske dau les ko lab Gershon.” Pal i rah tsiro meras o baro rai pral o them Egiptia. Fothe phares hunte budran i Israelitarja tel dawa un dan gole, te shunas len o Dewel. Un job shunas lengri gole, un bistras gar ko lab, hoi das job o Abraham, o Isaak, un o Jakob, te well lo lengro Dewel un jon peskre menshe. Un o Dewel dikas latches ap i Israelitarja un was ap lengri rig. O Moseskri romjakro dad his o Jetro, ko rashai an o them Midian. Koles his bakre un busja. Un o Mose das jak ap lende, un anas len pral o tato mulo them, un was pash o Debleskri berga, hoi kharella Horeb. Un kote mukas pes o baro Debleskro bolepaskro lestar te dikell, an i jag an i burra. O Mose dikas, kai i burra chatchan un chatchran gar pre. Un job penas ap peste: “Kowa haiwau me gar. Me djau kote un kamau te dikell, hoske chatchrenna gar i burra pre.” Un o baro Dewel dikas, har well o Mose, te dikell lo feteder. Un o Dewel das ap leste gole dran i burra: “Mose! Mose!” Un o Mose penas: “Kate hom.” Penas o Dewel: “Ma dja dureder! Rib tire kircha win! Kai tu tardo hal, hi o Debleskri phub.” Un pale penas lo ap o Moseste: “Me hom tiro dadeskro Dewel, un o Abrahameskro Dewel, un o Isaakeskro Dewel un o Jakobeskro Dewel.” Un o Mose tchiwas i diklo glan peskre jaka. Job daras, te dikell lo ap o Debleste. Un o baro Dewel penas: “Me dikom har djungelo mire menshenge djala an o them Egiptia. Me shunom lengri gole, har dan i pralstune chale len dawa. Me prindjrau lengre duka. Me wom tele, te lap len dran o wast kol menshendar an o them Egiptia win, un anau len dran kau them win un dau len i latcho un baro them, kai hi bud thud un gwin. An ko them djiwenn kanna i Kanaanitarja, i Hetarja, i Amorarja, i Perisarja, i Hiwarja un i Jebusarja. Me shunom i Israelengri gole un dikom, hoi i Egiptarja ap lende krenna. Jon phagenn len, fothe denn le len dawa. Kanna dja pash o Farao! Me bitchrau tut, te less mire menshen, i Israelitarja, win dran o them Egiptia.” Koi penas o Mose ap o Debleste: “Me, koon hom me, te djap me pash o Farao, un anap i tsele Israelitarja dran o them Egiptia win?” Koi penas o Dewel: “Me hom pash tute. Te anal tu mire menshen dran o them Egiptia win, palle djan tumer pash kai berga un marenn kate viechen mange. Kowa hi i sikepen, te bitchrom me tut.” O Mose penas ap o Debleste: “Dik, me te djau pash i Israelitarja un penau lenge: ‘O Dewel, koles tumare phure an-mangan, kowa bitchras man pash tumende.’ Hoi te penap lenge, te putchenn le mandar, hawo lab tut hi?” Dja kanna an o them Egiptia, un de i phureden i menshendar Israel khetne gole, un pen ap lende: ‘O baro Dewel, ko Dewel tumare phure dadendar, mukas pes te dikell glan mande. Job hi o Dewel, koles o Abraham, o Isaak un o Jakob an-mangan. Un job penas ap mande: Me dom ap lauter jak, hoi jon tumentsa an o them Egiptia kran. Me dau miro wast pre: Kau djungelo djipen herell pes pre. Me, o baro Dewel, lau tumen dran o them Egiptia win, un anau tumen an ko them, kai djiwenna i Kanaanitarja, i Hetarja un i Amorarja, i Perisarja, un i Hiwarja un i Jebusarja. Un kowa hi jek them, kai hi bud thud un gwin.’ Un i phureder shunenna ap tiro lab. Palle dja lentsa pash o baro rajeste pral o them Egiptia. Un penenn ap leste: ‘O baro Dewel, koles i Hebrearja an-mangenna, was pash mende. Kanna muk men triin diwessa dur an o mulo tato them te djal, te maras viechen maro Debleske.’” Un palle penas o baro Dewel: “Me djinau, o baro rai pral o them Egiptia, te well lo gar phagedo, mukell lo tumen gar dran o them win te djal. Doleske tchiwau bari bibacht ap i Egiptarja, un krau baro koowa mank lende, hoi sikrella miri soor. Pal kowa mukenn le tumen te djal. Un darjatar krenn le pengre djia tumenge pre un denn tumen bud latcho koowa peha. Tumare djuwja djan pash kolende, kai langs lende khere hi un mangenn lendar sonakai un rup, un shukar ripja. Kawa lauter lenn lendar un denn les tumare tchawende, te hidjrenn le les.” O Mose putchas o baro Deblestar: “Hoi hi, te patsenn i Israelitarja gar, hoi me lenge penau, un jon shunenn gar ap mande? Nai well, jon penenna ap mande: ‘O baro Dewel mukas pes gar glan tute te dikell.’” Penell o baro Dewel ap o Mose: “Hoi hi tut kote an o wast?” “Jek kotar kasht”, penell o Mose. “Witse o kasht ap i phub”, penell leske o baro Dewel. Un o Mose witsras o kasht ap i phub. Koi was o kasht jek djido sap. Un i darjatar nashas o Mose peske. Koi penas o baro Dewel ap o Mose: “Tchip tiro wast win! Un tape o sap ap i pori!” Un o Mose tapras o sap. Un har his o sap an leskro wast, was o sap pale i kasht. Un o baro Dewel penas: “Mose, kre kawa glan i Israelitarja! Palle patsenn le ap tute, te mukom man me, o baro Dewel, glan tute te dikell. Palle djinenn le, te hom me o Dewel, koles lengre phure, o Abraham, o Isaak un o Jakob an-mangan.” Un pale rakras o baro Dewel ap o Moseste: “Tchip tiro wast tel tiri plaashka!” Un o Mose tchiwas peskro wast tel peskri plaashka. Un har las lo les pale win, his leskro wast nasselo un parno har gib. Un o baro Dewel penas ap leste: “Tchip tiro wast pale tel i plaashka!” Un job tchiwas peskro wast pale tel i plaashka! Un har las lo les pale win, his o wast pale sasto. Un o baro Dewel penas: “Te dikenn le ko baro koowa, hoi me tiro kashteha krom, un jon patsenn tut gar, palle patsenn le, te sikreh tu len kau duito baro koowa. Un te patsenn le tut pale gar, ninna te dikan le ko baro koowa, hoi krom o kashteha un o wasteha, un shunenn gar koi pre, hoi tu lenge peneh, palle le pani dran o Nil, un tchore o pani ap i phub! Palle well ko pani rat.” Un o Mose penas ap o baro Debleste: “Miro Rai, me haiwau gar mishto te rakrell, ninna kanna kai rakreh mantsa, hi mange phares te rakrap.” Pale penas o baro Dewel ap o Moseste: “Koon krell, te nai rakrenn i menshe? Un koon krell kowa, te nai rakrell un shunell jek gar? Koon krell kowa, te nai dikenn le? Un koon krell, te nai dikell jek gar? Hom kowa gar me? Un kanna dja pash lende! Me kamau tiro mui te well, un kamau tuke lauter sikrell, hoi tu lenge te peness!” Koi penas o Mose: “Miro rai, mangau tut, bitche jek wawares!” Un har penas o Mose kowa, las o baro Dewel choli ap o Moseste, un job penas ap leste: “Tiro phraal, o Levitari Aron, me djinau, te haiwell lo mishto te rakrell. Shun, job wella pash tute. Un te dikell job tut, palle hi les baro shukapen an peskro dji. Un pen tiro phraleske halauter, hoi job hunte rakrell! Un me, tumaro Dewel, tchiwau mire laba an tiro mui un leskro mui un sikrau tumen halauter, hoi hunte krenn. O Aron rakrell tuke ap i Israelitarja, un lauter, hoi tu leske peneh, kowa penell lo! Job hi har tiro mui. Un tu hal leske har i dewel, kai leske i laba an o mui tchiwell. Un kau kasht le an tiro wast! Koleha kress tu ko baro koowa.” Un palle djas o Mose pash peskro romjakro dadeste, o Jetro, pale, un penas leske: “Me kamau pale an o them Egiptia pash mire menshende te djal, te dikap, te hi le djido!” Un o Jetro penas ap o Moseste: “Dja o Debleha!” Un o baro Dewel penas ap o Moseste an o them Midian: “Dja an o them Egiptia palpale! Kol tsele mursha, kai kaman tut te marell, djiwenn buder gar.” Kote las o Mose peskri romjat un peskre tchawen, un tchiwas len ap i burika. Un jon djan an o them Egiptia. Un o Debleskro kasht las job peha. Un o baro Dewel rakras ap o Moseste: “Te hal an o them Egiptia, palle kre ko tselo baro koowa, hoi me tut an tiro wast dom, glan o Farao! Un me kamau leskro dji har i bar te krell, te mukell job gar tire menshen dran i Egiptia win. Un rake ap leste: Jaake rakrella o baro Dewel: ‘O Israel hi miro phureder tchawo. Un me penau tuke: Muk miro tchawes te djal, te mangell lo man an! Un te mukeh les gar te djal, palle marau me tiro phureder tchawo.’” Un har his o Mose ap o drom, djas lo an i kheer, kote atchas lo pral i rat. Ap jek kopo was o baro Dewel ap leste, un kamas les te marell. Palle las i Zippora sik i tchuri, un tchinas peskro tchawes ap o mass, un tchiwas kowa, hoi joi tele tchinas, ap o Moseskre pire. Un joi penas: “Rat ratas, un tu hunte meress gar. Tiro djipen was tuke newes dino. Jaake wal i duito kopo miro rom.” Kau lab penas li doleske, kai tchinas li peskro tchawes ap o mass. Palle mukas o baro Dewel o Moseske tele. An ko tsiro penas o baro Dewel ap o Aron: “Dja pash o Moseste an o mulo tato them!” Un o Aron djas koi. Un jon hatsan pen pash i Debleskri berga, un lan pen an i mussi un tchumran pen. Un o Mose penas o Aroneske halauter, hoi o baro Dewel leske penas, ninna ko baro koowa, hoi job an o Debleskri soor krell. Un khetne djan le an o them Egiptia un dan i phureden i menshendar Israel khetne gole. Un o Aron penas lenge i tsele laba, hoi o baro Dewel ap o Moseste penas. Palle kras o Mose glan lengre jaka ko baro koowa an o Debleskri soor. Un jon patsan len. Un har shunan i Israelitarja, te dikas o baro Dewel lengro pharo djipen, un kamell lenge latchepen te krell, koi witsran pen le ap i phub, un mangan o Debles an. Palle djas o Mose un o Aron pash o Farao un penan ap leste: “Jaake rakrella o baro Dewel, kai o Israeleskro Dewel hi: ‘Muk mire menshen te djal, te djan le an o mulo tato them, un kote sharenn le man.’” Un o Farao penas ap o Moseste un ap o Aroneste: “Hawo dewel hi kowa, kai me shunap ap leste? Hoske mukap me i Israelitarja te djal? Me prindjrau ko debles gar, un me mukau gar i Israelitarjen te djal.” O Mose un o Aron penan ap o Farao: “O baro Dewel, ko Dewel, koles i Hebrearja an-mangenn, job mukas pes glan mende te dikell. Kanna, muk men triin diwessa dur te djal an o mulo tato them. Mer kamah maro Debleske kote viechen te marell. Un kowa te krah mer gar, nai well lo chojedo ap mende, jaake te well baro nasslepen un kurepen ap mende.” Ap kau diwes penas o Farao ap kol pralstune Egiptarja un ap kol pralstune Israelitarja, kai dan jak ap i budepangre: “Denn len buder kek phuss, te tchiwenn le kowa an koi tchik, kolatar jon barra chatchenna! Mukenn len ko phuss penge kokres khetne te tchiwell! Ninna te hunte tchiwenn le ko phuss penge kokres khetne, hunte krenn le jaake bud barra, har kran le glan kau tsiro. Penenn lenge, te mukenn le gar tele. Jon kamenn gar te budrell. Doleske putchan le mandar, te mukap len te djal, te marenn le viechen lengro debleske. Denn len jaake bud budi, te shunenn le gar ap kau chocheno rakepen!” Koi djan kol pralstune Egiptarja un kol Israelitarja, kai dan jak ap i budepangre, pash lende un penan lenge: “O Farao penas, te das mer tumen buder kek phuss. Djan tumenge koi, un tchiwenn tumen kokres phuss khetne! Krenn jaake bud barra har kran hako diwes!” Koi djan kol menshe trujel an o tselo them Egiptia, te tchiwenn le penge phuss khetne. Un kol pralstune Egiptarja tradan len un penan: “Krenn jaake bud barra har an ko tsiro, kai dan le tumende phuss!” Un kol Israelitarja, kolen i pralstune Egiptarja pral i budepangre tchiwan, te denn le jak lende, kolla chan dawa. Un lenge was penlo: “Hoske kran tumer gar kau diwes un witar gar taissar jaake bud barra har glan kowa?” Koi djan kol Israelitarja, kai ap i budepangre jak dan, pash o Farao un penan leske: “Maro rai, hoske kreh tu jaake mentsa? Kek dell men phuss, un menge well penlo: ‘Krenn barra!’ Un mer, tire budepangre, chah dawa. Tire menshe krenn mentsa, hoi gar mishto hi.” O Farao penas: “Tumer kamenn gar te budrell. Jaake hi kowa! Doleske penan: Mer kamah te djal, te maras viechen o baro Debleske. Kanna djan ap tumari budi! Kek phuss well tumende dino! Un jaake bud barra har glan kowa hunte krenna!” Har shunan i mursha, kai hunte krenn le hako diwes jaake bud barra har glan kowa, koi dikan le, te dikell lenge gar mishto win. An ko tsiro his o Mose un o Aron win tardo. Har wan i mursha dran o Faraeskro kheer win, djan le pash lende un penan lenge: “O baro Debleskri choli well ap tumende! Tumer kran, te ham o Faraeske un leskre pralstunenge har djukle. Kanna hi an lengre wasta, te nai marenn le men.” Un o Mose was pale glan o baro Debleste un penas ap leste: “Miro rai, hoske kreh tu sawo tchilatchepen ap kal menshende? Hoske bitchral tu man pash lende? Hako kopo, har djom pash o Farao un penom leske, hoi tu kamal, kras lo i menshenge o djipen gomme phareder. Tu kral tchi, te less tire menshen koi win!” Koi penas o baro Dewel ap o Mose: “Kanna dikess tu, hoi me o Faraeske krau. Dran miri bari soor mukell lo len te djal. Miro wast well jaake sorelo ap leste, te tradell lo len dran o them win.” Un o Dewel rakras o Moseha un penas leske: “Me hom o baro Dewel, un sikrom man o Abrahameste un o Isaakeste un o Jakobeste. Har wom pash lende, sikrom lende, kai hom o sorelo Dewel. Miro lab ‘baro Dewel’, mukom len gar te djinell. Ninna dom lende miro wast koi pre, te dap len o them Kanaan, ko them, kai jon wi-themarja his. Ninna shunom me i gole, har i Israelitarja gole dan i dukatar, har i Egiptarja lenge i sorjah phari budi pre tchiwan. Un me bistrom miro lab gar un rikrau les. Doleske pen ap i Israelitarja: ‘Me hom o baro Dewel! Me lau tumen win dran tumari phari budi, hoi i Egiptarja ap tumende tchiwan. Miri bari choli well ap lende, un bari sorjah lau tumen win. Kamau, te wenn tumer mire menshe, un me kamau tumaro Dewel te well. Un tumer dikenn un haiwenn, te hom me, o baro Dewel, tumaro Dewel, kai las tumen win dran i phari budi, hoi i Egiptarja ap tumende tchiwan. Palle anau me tumen an ko them, koleske me miro wast dom, un man sowel dom, te dau les o Abrahameste un o Isaakeste un o Jakobeste. Kau them dau me tumende, te well lo tumaro them. Me, o baro Dewel, dau les tumende.’” Kal laba penas o Mose ap i Israelitarja. Ninna har rakras job jaake ap lende, shunan le gar ap leste. Jaake phari his lengri budi ap lende, un an lengre djia his buder kek soor. Kote rakras o baro Dewel ap o Moseste un penas: “Dja dren pash o Farao, ko baro rai pral o them Egiptia, un pen leske, te mukell lo i Israelitarja dran leskro them te djal.” O Mose penas ap o baro Debleste: “Dik, i Israelitarja shunan gar ap mande. Har shunell palle o Farao ap mande? Ninna haiwau gar mishto te rakrell.” Un o baro Dewel rakras ap o Moseste un ap o Aroneste un bitchras len pash i Israelitarja un pash o Farao, ko baro rai pral o them Egiptia, te mukell lo i Israelitarjen dran o them Egiptia te djal. Kalla hi i laba kol phure dadendar, kolendar i Israelitarja wan: O Ruben his o Israeleskro phureder tchawo. Leskre tchawe hi: o Henoch, o Pallu, o Hezron un o Karmi. Lendar wan bare familje, kolengro phuro dad o Ruben his. O Simeon his i wawar Israeleskro tchawo. Leskre tchawe hi: o Jemuel, o Jamin, o Ohad, o Jachin, o Zohar un o Shaul. O Shauleskri dai his i Kanaanitetsa. Lendar wan bare familje, kolengro phuro dad o Simeon his. O Levi his i wawar Israeleskro tchawo. Leskre tchawe hi: o Gershon, o Kohat un o Merari. Kolendar wan i Levitarja. Un o Levi was 137 (sheel-te-trijanda-te-efta) bersha phuro. O Gershon, les his dui tchawe. Kolla hi: O Libni un o Shimi un lengre familje. O Kohat, les his tchawe. Kolla hi: o Amram, o Jizhar, o Hebron un o Usijel. O Kohat was 133 (sheel-te-trijanda-te-triin) bersha phuro. O Merari, les his tchawe. Kolla hi: o Machli un o Mushi. Kalla hi lauter i menshe, kai wan pal o Levi, hakeno an ko tsiro, kai job djiwas. Un o Amram las peske i romni, i Jochebed, i pheen leskro dadestar. Un koja las dui tchawe: o Aron un o Mose. Un o Amram was 137 (sheel-te-trijanda-te-efta) bersha phuro. O Jizhar, les his triin tchawe. Kolla hi: O Korach, o Nefeg un o Sichri. O Usijel, les his triin tchawe. Kolla hi: O Mishael, o Elizafan un o Sitri. O Aron las peske i romni: i Elisheba. Lakro dad hi o Amminadab. Un lakro phraal hi o Nachshon. Un joi las tchawe: o Nadab, un o Abihu, o Eleasar un o Itamar. O Korach, les his triin tchawe. Kolla his: O Assir, o Elkana un o Abjasaf. Kolendar wan i bare familje, hoi kharenna Koracharja. O Aroneskro tchawo, o Eleasar, las peske i romni. Kolakro dad his o Putijel. Un joi las i tchawo, o Pinhas. Kal phure dadendar wenna bare familje, jon hi lauter Levitarja. Kowa Aron un kowa Mose hi kolla, ap kolende o baro Dewel penas: “Anenn i Israelitarja win dran o them Egiptia! Anenn len jaake win, te djal haki bari familja khetne!” Jon his kol mursha, kai penan ap ko baro rajeste pral o them Egiptia, o Farao, te mukell job i Israelitarjen dran o them Egiptia win te djal. Ap ko diwes har o baro Dewel ap o Moseste rakras an o them Egiptia, penas lo: “Me hom o baro Dewel. Pen ap o Farao, ko baro rajeste pral i Egiptia, halauter, hoi me tuke penom.” Un o Mose penas ap o baro Debleste: “Tu djineh, me haiwau gar mishto te rakrell. Har shunell o Farao ap mande?” Un o baro Dewel penas ap o Moseste: “Shun, me krom, te wess har o Dewel o Faraeske. Un tiro phraal Aron rakrell tuke. Job rakrell, hoi leske peneh. Tu peness o Aroneske lauter, hoi me tuke penau. Un job penell les ap o Farao, te mukell job i Israelitarjen dran peskro them te djal. Me kamau leskro dji har i bar te krell, jaake te nai krap bud baro koowa an o tselo them Egiptia, te sikrap miri bari soor. Un o Farao shunella gar ap tumende, ninna te well miri choli bud kope pral leste un leskro them. Un palle lau mire menshen, i Israelitarja, win dran o them Egiptia. Un kol Egiptarja dikenn un haiwenn, kai hom me o baro Dewel, te hadau me miro wast pral o them Egiptia un lau i Israelitarja mashkral lende win.” Un o Mose un o Aron kran jaake, har o baro Dewel lenge penas. Un o Mose his 80 (ochta-deesh) bersha un o Aron 83 (ochta-deesh-te-triin) bersha phuro, har jon ap o Farao rakran. Un o baro Dewel penas ap o Mose un ap o Aron: “Te rakrell o Farao ap tumende un penell: ‘Krenn jek baro koowa an o Debleskri soor, jaake te patsap tumen’, palle peness tu ap o Aron: ‘Le tiro kasht un witse les glan o Farao!’ Palle well o kasht i sap.” Kote djan o Mose un o Aron pash o Farao dren, un kran les jaake, har o baro Dewel lenge penas. Un o Aron witsras peskro kasht ap i phub glan o Farao un glan kol pralstunende an o rajeskro kheer. Un o kasht was i sap. Kote mukas o Farao i gosewe murshen un i durkepangren gole te dell. Un kol egiptikre durkepangre kran emligo koowa an pengri soor. Jon witsran ninna pengre kashta ap i phub. Un ninna lendar wan sapa. O Aroneskro kasht chas ko wawar kashta pre. Har dikas o Farao kowa, atchas leskro dji pandlo, un job shunas gar ap lende. Jaake was, hoi o baro Dewel penas. Un o baro Dewel penas ap o Mose: “O Faraeskro dji hi har dran bar. Job mukell gar i Israelitarjen te djal. Dja taissarlakro pash o Farao! Job djala tele pash o pani Nil. Le ko kasht an tiro wast, kolestar i sap was. Un pen ap leste: ‘O baro Dewel, o Dewel pral i Hebrearja, bitchras man pash tute, un mukell tuke te penell: Muk mire menshen te djal, te mangenn le man an an o mulo tato them. O tselo tsiro shunal tu gar. Doleske penell o baro Dewel: Dikess un haiwess, te hom me o baro Dewel. Dik, me dau o kashteha, hoi an miro wast hi, ap o pani Nil. Un ko pani well rat. Palle merenn i tsele matche dren. Un o Nil khandella jaake djungeles, te nai pijell kek Egiptari o pani buder.’” Un o baro Dewel penas ap o Mose: “Pen ap o Aron: Le tiro kasht un rike tiro wast pral i panja an o them Egiptia: pral i panja, hoi nashenna un pral o pani, hoi tardo hi. Jaake te well o tselo pani rat an o tselo them Egiptia. Ninna an i khore dran kasht un bar hi palle rat dren.” Un o Mose un o Aron kran jaake, har o baro Dewel lenge penas. Un job hadas o kasht un das ap o pani Nil. Un o Farao un i pralstune an leskro kheer dikan kowa. Un o tselo pani an o Nil was rat. Un i matche an o Nil meran. Un o Nil was khandlo un khandas jaake soreles, te nai pijas kek Egiptari o pani dran o Nil. Un o rat his an o tselo them Egiptia. Un i durkepangre an o them Egiptia kran ninna jaake an pengri soor. Un o Faraeskro dji atchas pale pandlo, un job shunas gar ap lende. Jaake was, hoi o baro Dewel penas. Un o Farao rissras pes trujel un djas pale an peskro kheer un mukas peske kowa gar an o dji te djal. I tsele Egiptarja hadan i phub win pash o pani Nil, te hatsenn le pani te pijell. O pani dran o Nil nai pijan le gar. Un efta diwessa djan trujel pal ko diwes, kai o baro Dewel ap o pani Nil das. Koi rakras o baro Dewel ap o Mose: “Dja pash o Farao dren, un pen ap leste: ‘Kawa penell o baro Dewel: Muk mire menshen te djal, te nai mangenn le man an. Te mukeh tu len gar te djal, palle dau me o tselo them jaake, te well lo pherdo djambe. O tselo Nil well pherdo djambe. Un jon wenn pre an tiro kheer, an tiri isema, kai soweh, un an tiro tchiben, ninna an i khera, kai i pralstune djiwenna, ninna an i tsele khera, kai i Egiptarja djiwenna, an lengre boba, un an i tchare, kai jon o maro dren krenn. Awa, i djambe wenna pre ap tute un ap i tsele Egiptarja, ninna ap i tsele pralstunende.’” Un o baro Dewel penas ap o Mose: “Pen ap o Aron, te rikrell lo peskro kasht pral i tsele panja, kolla, hoi nashenna un kolla, hoi tardo hi! Un muk i djambe pral o tselo them Egiptia pre te well.” Kote rikras o Aron peskro wast pral i panja an o them Egiptia. Un i djambe wan pre, un his jaake bud, te his o tselo them lentsa pherdo. Koi wan i durkepangre un kran pengri sorjah ninna jaake, un mukan ninna djambe pral o them Egiptia te well. Kote mukas o Farao o Moses un o Arones pash peste gole te dell un penas: “Mangenn o baro Debles, te lell lo i djambe mandar un mire menshendar krik! Palle mukau i Israelitarjen te djal, te nai denn le o baro Debleske viechen temerl.” Un o Mose penas ap o Farao: “Tu nai peneh mange, kaana te mangap tuke un i pralstunenge an tiro kheer, un tire menshenge, te hunte merenn i djambe pash tute un an tiro kheer, te atchenn le kokres an o Nil.” Un job penas: “Taissar.” Un o Mose penas: “Jaake har tu penal, jaake te dikess un haiwess, te hi kek wawar jaake, har maro baro Dewel. Un i djambe hunte djan penge tutar un dran tiro kheer, ninna dran i khera kol pralstunendar un tire tsele menshendar. Kokres an o Nil atchenn le pral.” Un o Mose un o Aron djan dran o Faraeskro kheer win. Un o Mose das o baro Debles gole un mangas les, te lell lo i djambe krik, hoi job pral o Farao anas. Un o baro Dewel kras jaake, har o Mose lestar mangas. Un i djambe meran an i khera un glan i khera un ap lengri hachetikri phub. Un jon tchoran kol bud djambe khetne. Un o tselo them khandas lendar. Har dikas o Farao, te hi i bibacht lestar krik, jaake har leske penlo was, kote pandas job pale peskro dji un shunas gar ap lende. Jaake was, hoi o baro Dewel penas. Un o baro Dewel penas ap o Mose: “Pen ap o Aron: ‘Hade tiro kasht pre un de an i tchik ap i phub!’ Palle well koi tchik an o tselo them Egiptia matsille, kai denn tchurje.” Un jaake kran le kowa: O Aron hadas peskro kasht, un das an i tchik ap i phub. Kote wan i matsille pral i menshende un viechende. I tseli tchik was matsille an o tselo them Egiptia. I durkepangre kaman kowa ninna pengri sorjah te krell. Un jon haiwan les gar. Un i matsille his ap i menshende un ap i viechende. Kote penan i durkepangre ap o Farao: “Kawa hi o Debleskro wast!” Ninna kanna rikras o Farao peskro dji pandlo un shunas gar ap lende. Jaake was, hoi o baro Dewel penas. Un o baro Dewel penas ap o Mose: “Taissarla, te djal o Farao pash o pani Nil, dja pash leste un pen ap leste: ‘Kawa penell o baro Dewel: Muk mire menshen te djal, te mangenn le man an! Te mukeh tu mire menshen gar te djal, palle mukau me wawar matsille te well, hoi tchurje denn. Jon wenna pral tute un tire pralstunende un tire tsele menshende. Tumare khera wenna pherdo matsille, hoi tchurje denn. Ninna i phub, kai i Egiptarja djiwenna, wella pherdo lendar. Ap ko diwes krau kowa an ko them Gosen, kai mire menshe djiwenna, wawartchandes. Kote wenn kek matsille, hoi tchurje denn. Jaake te dikess un te haiwess, te hom me o baro Dewel kate an kau them. Un tu dikess, te hi wawartchandes pash mire menshende har pash tire menshende. Ko baro koowa well taissar pral tumende.’” Un o baro Dewel kras kowa jaake. Un i matsille, hoi tchurje denn, wan an o Faraeskro kheer un an i khera kol pralstunendar un an o tselo them Egiptia. Jaake was kowa i bari bibacht o tselo themeske. Kote mukas o Farao o Moses un o Arones gole te dell un penas ap lende: “Djan un marenn kate an o them viechen tumaro Debleske!” O Mose penas: “Kowa djal gar. Kol viechen, hoi mer maro baro Debleske marah, hi pale-tchiddo pash i Egiptarja. Te marah mer kol viechen kote, kai i Egiptarja nai dikenn men, palle hadenn jon barra pre un witsrenn men lentsa mules. Triin diwessa kamah mer te nashell dur an o mulo tato them dren, un kote kamah mer maro baro Debleske viechen te marell, jaake har job menge penas, te hunte kras kowa.” Kote penas o Farao: “Me mukau tumen te djal, te nai marenn viechen leske an o mulo tato them. Ma djan jaake dur krik! Un mangenn tumaro Debles mange!” Un o Mose penas: “Awa, te djom me tutar win, palle mangau o baro Deblestar, te djan i matsille, hoi tchurje denn, taissar penge tumendar lauterendar: tutar, o Farao, ninna tire pralstunendar un tire tsele menshendar. Jek koowa penau tuke: Rike tiro lab! Ma pen pale, te mukals men te djal, te nai marah mer viechen o baro Debleske. – Un palle mukeh tu men gar te djal.” Un o Mose djas win dran o Faraeskro kheer un mangas o baro Debles leske. Un o baro Dewel kras jaake har o Mose lestar mangas, un las i tsele matsille, hoi tchurje denn, krik o Faraestar un leskre pralstunendar, ninna leskre tsele menshendar, jaake te atchas gar jek pral. Un ninna kau kopo pandas o Farao peskro dji un mukas i Israelitarja gar te djal. Kote penas o baro Dewel ap o Mose: “Dja pash o Farao dren un pen leske: Kawa penell o baro Dewel, o Dewel pral i Hebrearja: Muk mire menshen te djal, te nai mangenn le man an. Te mukeh len tu gar te djal, un rikreh len pale pale, palle dikeh tu, te well o baro Debleskro wast pral tire viechende: pral tire graja, tire burike, tire khamele, tire grumja un tire bakre un busja. Jek baro nasslepen well ap lende. Kau baro nasslepen well gar ap i viechende, hoi i Israelitarjen hi. O baro Dewel krell wawartchandes pash i Egiptarja har pash i Israelitarja. Kolendar merell kek viecho.” Ninna penas o baro Dewel o tsiro, kaana job kowa krella, un penas: “Taissar mukell o baro Dewel kai bibacht pral o them te well.” Un o baro Dewel kras kowa ap o wawar diwes jaake. Un i tsele vieche, hoi i Egiptarjen his, meran. Kol viechendar, hoi i Israelitarjen his, meras kek viecho. Un o Farao bitchras murshen pash lende, te dikenn le palla, hoi i Israeltikre viechentsa hi. Un har kolla koi his, dikan le, te meras pash lende kek lengre viechendar. Ninna kau kopo atchas o Faraeskro dji pandlo un job mukas i Israelitarjen gar te djal. Kote penas o baro Dewel ap o Mose un ap o Aron: “Lenn tumenge i dui wastentsa tchik dran o bob win, un o Mose witsrell lat glan o Faraeskre jaka pre an o bolepen. Palle well i tchik phurdedo pral o tselo them Egiptia. Un i menshe un i vieche taprenn i djungelo nasslepen ap pengro mass.” Un o Mose un o Aron lan tchik dran o bob un djan glan o Farao. Un o Mose witsras koi tchik pre an o bolepen. Koi tapran i menshe un i vieche i djungelo nasslepen ap pengro mass. Kau kopo nai wan i durkepangre gar glan o Mose, te krenn le jaake har job. Ko djungelo nasslepen his ninna ap lende har ap hako Egiptari. Un o baro Dewel pandas o Faraeskro dji, un job shunas gar ap lende. Jaake was, hoi o baro Dewel ap o Mose penas. Kote penas o baro Dewel ap o Moseste: “Taissarla ste sik pre, dja glan o Farao un pen ap leste: ‘Kawa penell o baro Dewel, o Dewel pral i Hebrearja: Muk mire menshen te djal, te nai mangenn le man an. Te shuneh tu kau kopo pale gar, palle kamau me i djungleder bibacht pral tute un tire pralstunende un pral tire tsele menshende te bitchrell, te dikess un haiwess, te hi kek ap kai phub jaake har me. Me nai hadoms glan rah tsiro miro wast pre un doms tut i nasslepah temerl, tut un tire tsele menshen, jaake te wans tumendar kek buder ap kai phub. Me mukom tut doleske djido, te dikess miri bari soor, un te rakrenn le mandar ap i tseli phub. Tu patseh, tu nai kreh mire menshentsa, hoi kameh, un mukeh len gar te djal. Dik, taissar an ko emligo tsiro mukau brishin te dell, hoi hi har barra. Kol brishineskre barra hi jaake baro, har an o them Egiptia gar das, jaake rah kau them della. Kanna pen, te lenn le i viechen dren. Un kowa, hoi win tardo hi, te anenn le les khere. Lauter, hoi win hi, menshe har vieche hunte merenna.’” Kol Faraeskre pralstune, kai daran, hoi o baro Dewel penas, kolla mukan pengre budepangren un viechen an i khera te anell. Kolla, kai mukan penge kol laba, hoi o baro Dewel penas, gar an o dji te djal, kolla mukan pengre budepangren un pengre viechen win. Un o baro Dewel penas ap o Mose: “Hade tiro wast pre ap o bolepen! Palle dell brishin, hoi hi har barra, ap i menshende, ap i viechende un ap o tselo senlepen ap i hachetikri phub an o tselo them Egiptia.” Un kol brishineskre barra dan an o tselo them Egiptia lauter paash, hoi win his: menshe har vieche, ninna o tselo senlepen ap i hachetikri phub. Un i ruka wan tele phagedo. Kokres an o them Gosen, kai i Israelitarja djiwan, kote peras kek barrengro brishin tele. Kote bitchras o Farao pash o Mose un o Aron, te wenn le, un penas ap lende: “Kau kopo anom doosh ap mande. O baro Debles hi tchatches. Man un mire menshen hi gar tchatcho. Mang o baro Debles, te well kanna o barrengro brishin doha, un te dell o bolepen buder gar gole! Palle mukau me tumen te djal, un rikrau tumen buder gar kai.” O Mose penas leske: “Jaake sik har djom dran o foro win, kamau mire wasta pre te hadell ap o baro Debleste. Palle dell o bolepen buder kek gole, un kek barrengro brishin perell buder, te dikess un haiwess, te hi i phub o baro Debleske. Tu un tire pralstune, kowa haiwom, tumer darenna gomme gar o baro Deblestar.” Jaake was o djob paash dino, ninna ko senlepen, hoi kharella ‘Flachs’. O djob his baro un pherdo, un o Flachs djas pre. O gib un o wawar djob, hoi gomme gar pre djas, wan gar paash dino. Palle djas o Mose win dran o Faraeskro kheer un dran o foro, un hadas peskre wasta pre ap o baro Debleste. Un o bolepen das buder kek gole. Un buder kek barrengro brishin peras tele. Un kek depen das buder ap i phub. Har o Farao dikas, te heras kowa lauter pre, kras lo gar, hoi o baro Dewel lestar kamella, un pandas pale peskro dji. Un jaake kran ninna i pralstune an leskro them. Jaake was tchatcho, hoi o baro Dewel ap o Moseste penas un o Mose i Israelenge dureder penas: O Faraeskro dji atchas pandlo, un job mukas i Israelitarjen gar te djal. Pal kowa penas o baro Dewel ap o Mose: “Dja pash o Farao dren! Me pandom leskro dji, ninna i djia leskre pralstunendar, te nai krom kau baro koowa an miri soor mashkral lende. Kowa krom, te nai peness tu tire tchawenge un tire tchawengre tchawenge, har krom me ap i Egiptarja, un hawo baro koowa me krom mank lende an miri soor. Tumer hunte djinenn, te hom me o baro Dewel.” Kote djas o Mose un o Aron pash o Farao dren un penan ap leste: “Kawa penell o baro Dewel, o Dewel pral i Hebrearja: ‘Har rah kameh tu gar te dikell, kai hom sorleder har tu? Muk mire menshen te djal, te nai mangenn le man an! Te mukeh tu gar mire menshen te djal, palle kamau me taissar stepangre pral tiro them te bitchrell. Kolla tchakrenn o them, un hi jaake bud, te nai dikeh i phub buder gar. Un kolla chan kowa pre, hoi pral atchas, har o barrengro brishin peras un bud djob paash das. Ninna i patria ap i ruka chan le pre. Un tiro kheer un i khera, kai tire pralstune un i wawar Egiptarja djiwenn, wenn pherdo stepangre. Sawo koowa was gar diklo an o them Egiptia, jaake rah har tire phure an kau them djiwan.’” Pal kowa rissras pes o Mose un djas peske dran o Faraeskro kheer win. Kote penan i pralstune ap o Farao: “Har rah anell kau mursh gomme bibacht pral mende? Muk kol menshen te djal, te mangenn le lengro baro Debles an. Haiweh tu gar, te djal i tseli Egiptia nashedo?” Kote pre was o Mose un o Aron pale glan o Farao anlo. Un job penas ap lende: “Djan un mangenn tumaro baro Debles an! Koon hi kolla tumendar, kai djan?” Un o Mose penas: “Mer djah i ternentsa un i phurentsa, mare tchawentsa un tchentsa. Ninna mare bakre, busja un grumja lah mentsa. Mer kamah maro baro Debles te sharell un leske viechen te marell.” O Farao penas ap lende: “O baro Debleskri bacht pral tumende! Patseh tu tchatchepah, kai me mukau tumen tumare tchawentsa te djal? Ap kowa dikenn, te hi tumen tchilatchepen an o shero. Na-a, jaake gar! Tumer mursha kokres, djan un mangenn tumaro baro Debles an! Kowa hi, hoi tumer kaman.” Un jon tradan len dran o Faraeskro kheer win. Kote penas o baro Dewel ap o Mose: “Hade tiro wast pral o them Egiptia pre, te wenn i stepangre pral o tselo them, un chan lauter hoi pral atchas, har o barrengro brishin ap o them peras.” Un o Mose hadas peskro kasht pral o them Egiptia. Kote mukas o baro Dewel ko tselo diwes un i tseli rat jek sorelo ducho pral o them te phurdell, hoi was katar, kai o kham pre djal. Un taissarlakro phurdas ko ducho i stepangre an o them. Un jaake wan i stepangre pral o tselo them Egiptia. Jon his jaake bud, har gomme gar koi his un gar buder wenna, un tchakran i phub, jaake te was o tselo them kales. Un jon chan o tselo senlepen un lauter, hoi ap i ruka baro was, hoi pral atchas, har o barrengro brishin ap o them peras. Kek senlepen atchas pral ap i ruka un ap i hachetikri phub an o tselo them Egiptia. Kote mukas o Farao o Moses un o Arones sik gole te dell, un penas ap lende: “Me anom doosh ap mande glan tumaro baro Debleste, un ninna glan tumende. Jaake mangau tumen, bistrenn miri doosh kokres kau jek kopo, un mangenn tumaro baro Debles, te lell lo kau merepen mandar krik.” Un o Mose djas win dran o Faraeskro kheer un mangas o baro Debles leske. Un o baro Dewel kras, te phurdas ko baro ducho kanna soreles katar, kai o kham tele djal. Un ko ducho hadas i stepangre pre un witsras len an o baro pani, hoi kharella ‘Baro Lolo Pani’. An o tselo them Egiptia atchas kek stepaskro pral. Ninna kau kopo pandas o baro Dewel o Faraeskro dji. Un job mukas i Israelitarjen gar te djal. Kote penas o baro Dewel ap o Mose: “Hade tiro wast pre pash o bolepen! Palle well sawi kali rat pral o tselo them Egiptia, kai dikeh nai tiro wast gar glan i jaka.” Un o Mose hadas peskro wast pash o bolepen pre. Kote was i kali rat pral o tselo them Egiptia. Triin diwessa atchas li. Jaake kales his, te nai dikas jek o wawares gar. Un kek stas kote pre, kai job his. Pash i Israelitarja his diwes, kote kai jon djiwan. Kote mukas o Farao o Moses gole te dell, un penas ap leste: “Djan un mangenn tumaro baro Debles an! Ninna tumare romja un tchawe nai djan tumentsa. Kokres tumare bakren, busja un grumjen mukenn kai!” O Mose penas: “Na-a, ninna te kamals tu men viechen te dell, hoi mer maro baro Debleske marah un chah, ninna sawen, hoi mer leske tseles chatchrah, ninna palle djan mare tsele vieche mentsa. Kek heri lendar nai atchella kai. Kol viechendar lah mer, te das len maro baro Debleske. Un mer djinah gar, hawe vieche te maras mer leske ap o drom, kote kai djah.” Un pale pandas o baro Dewel o Faraeskro dji, te mukas lo len pale gar te djal. Un o Farao penas ap leste: “Dja tuke mandar! Un de tut jak, te wess buder gar glan mire jaka! Ap ko diwes, kai tu pale glan mire jaka weh, dau tut mulo.” Koi penas o Mose: “Jaake har tu penal, me wau tuke buder gar glan tire jaka.” Palle penas o baro Dewel ap o Mose: “Jek wawar bibacht kamau me pral o Farao un pral o tselo them Egiptia te anell. Pal koja mukell lo tumen te djal. Un kowa hi gar doha: job tradell tumen win. Jaake pen kanna ap i Israelitarja, te mangell hako rom peske rup un sonakai ko egiptikro murshestar, kai langs leste djiwella. Ninna haki romni mangell kowa koi egiptikri djuwjatar, kai langs late djiwella.” Un o baro Dewel kras, te wenn i Egiptarja latches ap lende. Ninna his o Mose bud an-diklo an o them Egiptia an i jaka kol pralstunendar an o Faraeskro kheer un ninna pash i tsele Egiptarja. Har his o Mose gomme pash o Farao, penas lo leske: “Kawa penell o baro Dewel: Mashkral an i rat kamau me mank o them Egiptia te djal. Palle merenna i tsele mursh tchawe an o them Egiptia, kai hi i phureder tchawe pengre dajendar: o Faraeskro phureder tchawo, kai ap o rajeskri beshepaskri beshdo hi, un ninna o phureder tchawo kol djuwjatar, kai dran o djob jarro krella. Un ninna kol mursh vieche, kai hi i phureder tchawe pengre dajendar hunte merenn. Un palle well i baro ropen an o tselo them Egiptia, jaake har his gomme kek ropen un well buder kek ropen. Hi wawartchandes pash i Israelitarja. Kote dell kek djuklo gole, gar ap i mensheste, witar gar ap i viecheste. Jaake te dikenn un haiwenn tumer, te djinell o baro Dewel, koon Egiptari hi un koon Israelitari hi. Palle wenna tire pralstune lauter pash mande un witsrenn pen glan mire pire tele un mangenn man an un penenn: ‘Djan tumenge, tu un tire tsele menshe, djan!’ Un palle djah mer menge.” Un mulo chojedo djas o Mose peske dran o Faraeskro kheer win. Jaake was kowa tchatcho, hoi o baro Dewel penas ap o Mose: “O Farao shunella gar ap tumende, jaake te krau bud un baro koowa, un sikrau miri soor an o tselo them Egiptia.” Un o Mose un o Aron kran ko tselo baro koowa an o Debleskri soor glan o Farao. Un o baro Dewel pandas leskro dji, te mukas lo i Israelitarjen gar dran peskro them te djal. Un o baro Dewel penas ap o Mose un ap o Aron an o them Egiptia: “Kawa tchon well tumenge o ersto tchon an o bersh. Rakrenn ap i tsele Israelitarja un penenn: Ap o deshto diwes an kawa tchon lell peske hako dad i terno bakro peskre menshenge an peskro kheer. Te hi gar doha menshe an leskro kheer, te chan le ko tselo bakro, palle chan le les khetne kol menshentsa, kai langs lende djiwenna. Hakenes te well i kotar mass. Lenn jek viecho, hoi sasto hi, i mursh, hoi jek bersh phuro hi, nai well i bakrendar, nai well i busjendar. Un rikrenn les pash tumende bis ap o deesh-te-starto diwes. Rati ap ko diwes, hunte marell haki Israeltikri familja peskro bakro. Palle lenn le ko rat un makenn les ap kol kashta, hoi tchatches un serwes pash o wudar hi, un pral o wudar ninna, an ko kheer, kai chan le o bakro. Ko mass well peklo pral i jag. Un jon hunte chan les an koi rat khetne o maro, kai kek shutlo jarro dren hi. Un shutlo senlepen chan le pashel. Ma chan ko mass jales, witar gar keredo an o pani! Pral i jag well o tselo bakro peklo, o shero, i herja, ninna i buke. Tchi kolestar atchell pral bis ap o wawar diwes. Te atchas tchomone pral, hunte chatchrenn kowa. Jaake hunte chan les: trul tumaro per i dori pandlo, i kircha ap tumare herja, un i kasht an tumaro wast. Chan o chapen sik! Ko chapen kharell Passa. Tumer chan les, te sharenn man, tumaro baro Debles. Un me djau an kaja rat mashkral o tselo them Egiptia, un dau i tsele mursh tchawen temerl, kai hi i phureder tchawe pengre dajendar, kolla, kai i menshestar, ninna i viechestar boldo wan. Jaake dau me kolende lauterende i phagi, kai kharenn pen dewel, un kolen i Egiptarja an-mangenna. Me hom o baro Dewel. O rat ap i khera sikrell mande, kai tumer han. Un dikau me o rat, djau me dureder, te djal tumenge tchi. Un ko merepen, hoi anau ap o them Egiptia, well gar ap tumende. Bistrenn kau diwes gar! Krenn lestar i baro diwes, kai sharenn o baro Debles, tumer un tumare tchawe, kai wenna pal tumende! Hako bersh well kawa jaake pash tumende kerdo kanna un hako tsiro. Efta diwessa chan tumer maro, kai kek shutlo jarro dren hi. Ap o ersto diwes tchiwenn tumer o shutlo jarro krik. Kowa, kai an kol efta diwessa maro chal, kai shutlo jarro dren hi, kowa well pale-tchiddo, un hunte djiwell buder gar mank i Israelitarja. Ap o ersto diwes awenn khetne, te mangenn man an. Ninna ap o eftato diwes krenn kowa! Ma budrenn ap kol dui diwessa! Kokres o chapen, hoi hakeno chala, nai krenn tumer. Rikrenn tumen ap kal laba: An kol efta diwessa chan tumer maro, kai kek shutlo jarro dren hi. Ap kau diwes lom me tumen lauteren dran o them Egiptia win. Doleske rikrenn tumen ap kawa, un krenn kowa hako bersh, tumer un tumare tchawe, kai wenna pal tumende hako tsiro. An o ersto tchon ap o deesh-te-starto diwes ap i rat chan tumer maro, kai kek shutlo jarro dren hi, bis ap o biish-te-jekto diwes ap i rat. Efta diwessa hunte well kek shutlo jarro an tumare khera hatslo. Hakeno, kai maro chala, kai shutlo jarro dren hi, well pale-tchiddo, un hunte djiwell buder gar mashkral i Israelitarja. Kowa nai well i wi-themari, ninna i Israelitari. Ma chan shutlo maro, kai tumer ninna djiwenn! Chan kokres maro, kai kek shutlo jarro dren hi!” Un o Mose mukas i tsele phureden i menshendar Israel pash peste te well, un penas ap lende: “Lenn tumenge tumare familjenge bakre win ko chapaske, hoi kharella Passa! Marenn len! Palle lenn patria kol kashtestar, hoi kharella Ysop, un rikrenn len an ko tcharo, hoi o rat dren hi! Un makenn lentsa o rat win pral o wudar un ap kol dui kashta, hoi tchatches un serwes pash o wudar hi! Un kek tumendar djal dran o wudar win koi tseli rati. Un o baro Dewel djala mashkral o them, te dell lo i Egiptarja temerl. Te dikell lo o rat pral ap o wudar un ap kol dui kashta, hoi tchatches un serwes pash o wudar hi, palle djal job dureder un mukell koles, kai anell o merepen, gar pash tumende dren te djal, te dell lo jekes tumendar temerl. Doleske rikrenn tumen ap kal laba, tumer un tumare tchawe, kai wenna pal tumende, kanna un hako tsiro. Ninna an ko tsiro, kai wenn tumer an ko them, hoi o baro Dewel tumenge peskro lab das, te anell job tumen koi dren, krenn pal kal laba! Un te putchenna tumare tchawe tumendar: Hoske krah mer kowa? Palle penenn lenge: ‘Kau bakro, hoi maram ap ko diwes, hoi kharella Passa, kau bakro maram o baro Debleske. Har das job an o them Egiptia i Egiptarja temerl, djas job gar an i khera, kai i Israelitarja djiwan. Job djas dureder. I menshe an mare khera mukas lo te djiwell.’” Kote witsran pen i Israelitarja tele un mangan o Debles an. Palle djan le un kran jaake, har o baro Dewel o Moseske un o Aroneske penas. Un mashkral an i rat maras o baro Dewel i tsele mursh tchawen, kai his i phureder tchawe pengre dajendar, an o tselo them Egiptia: o Faraeskro phureder tchawes, kai ap o rajeskri beshepaskri beshdo hi, un ninna i phureder tchawen kolendar, kai stilde hi. Awa, ninna i mursh vieche, hoi his i phureder tchawe pengre dajendar, wan temerl dino. Koi rati stas o Farao pre, ninna i tsele pralstune un i tsele Egiptarja, un kote djas i ropaskri gole an, hoi o dji tchinella. O merepen his an hako kheer. Un o Farao mukas an kaja rat o Moses un o Arones gole te dell un penas ap lende: “Sik, mukenn kau them, tumer un i wawar Israelitarja! Djan tumenge mire menshendar krik! Djan un mangenn tumaro baro Debles an, jaake har tumer kaman. Lenn tumare bakre un busja un tumare grumja, jaake har tumer kaman! Un djan un mangenn tumaro baro Debles, te well lo mange latches.” Un i tsele Egiptarja mangan len, te djan le jaake sik har djala, un tradan len dran o them. Jon penan penge: “Te djan le gar sik, hunte meras mer lauter.” Jaake lan i Israelitarja i tchare, kai ko maro dren hi, hoi gomme gar peklo was, un kai kek shutlo jarro dren his, un tchiwan kol tchare an pengre koola, un hidjran len ap pengro phik. Un i Israelitarja kran pal i laba, hoi o Mose ap lende penas, un djan pash i Egiptarja un mukan pen lendar rupeno un sonakaskro koowa te dell, ninna shukar ripja. Un o baro Dewel das i Egiptarjen an o dji, te wenn le kamles ap i Israelitarja, jaake te nai mangens le, hoi jon kaman. Un i Egiptarja dan len lauter. Jaake lan i Israelitarja kolendar lengro brawlepen krik un lan les lentsa. Un i Israelitarja djan win dran o foro Ramses un djan pash o foro Sukkot. Kokres i mursha his 600.000 (shob-sheel-serja). Ninna lengre romja un tchawe his pashel. Lentsa djan ninna bud menshe, kai his kek Israelitarja, ninna bud bud bakre, busja un grumja. I Israelitarja mukan o them Egiptia jaake sik, te nai tchiwan le kek chapen penge khetne, te lan le les lentsa ap o drom. Kokres kol mare, hoi gar peklo his, lan le peha. Kolla mare, kai kek shutlo jarro dren hi, pekan le kanna. Ko tsiro, kai i Israelitarja an o them Egiptia djiwan, his 430 (star-sheel-te-triin-deesh) bersha. Un har kal bersha trujel his, ap ko diwes, djan o baro Debleskre menshe win dran o them Egiptia. Koja rat, kai o baro Dewel kokres ap lende garda das, te lell lo len win dran o them Egiptia, kaja rat hunte well o baro Debleske an hako bersh. An kaja rat hunte atchenn i Israelitarja pre, te sowenn le gar. Jaake sharenn le o baro Debles. Un o baro Dewel rakras ap o Mose un ap o Aron: “Hako kopo, kai chan tumer o chapen, hoi kharella Passa, rikrenn tumen ap kal laba: Kek wi-themari chal kau chapen. Hako ginlo budepaskro well tchinlo ap peskro mass. Palle nai chal lo ko Passa. I wi-themari, kai djiwell jek tsiro pash tumende, kowa hunte chal gar ko Passa, witar kek budepaskro, kai budrell i lowenge tumenge. Ko tselo mass well an o kheer chalo. Kek kotar mass hidjress tu win glan o wudar! Un kek kokale phagess tu! I tsele Israelitarja hunte chan ko Passa. Te djiwell i wi-themari pash tumende, kai kamell o baro Debleske o Passa te chal, palle hunte well hako mursh an leskri familja tchinlo ap peskro mass. Kowa te kras lo, palle well lo, un nai chal lo. Un job well har jek tumendar. Kowa, kai gar tchinlo hi ap peskro mass, kowa chal ko Passa gar. Ko lab hi tumenge un kolenge dran wawar themma, kai mashkral tumende djiwenna.” Har i tsele Israelitarja shunan, hoi o baro Dewel ap o Mose un ap o Aron penas, kran le les jaake har jon lenge penan. Un ap kau diwes anas o baro Dewel i tsele Israeleskre familjen win dran o them Egiptia, jek familja pal i wawar. Pal kowa rakras o baro Dewel ap o Moseste un penas: “Hako mursh tchawo, kai hi o phureder peskri datar pash i Israelitarja, ninna pash lengre viechende, dess tu mange. Kowa hi miro.” O baro Dewel das pes sowel glan tumare phurende, te dell lo tumen ko them, kai djiwenn kanna i Kanaanitarja, i Hetarja, i Amorarja, i Hiwarja un i Jebusarja. Kowa hi i them, kai hi bud thud un gwin dren. Ap ko tsiro, kai anas tumen o baro Dewel an ko them, krenn pale jaake hako bersh an o tchon Abib: Efta diwessa chan tumer maro, kai kek shutlo jarro dren hi. Un o eftato diwes well i baro diwes, kai wenn khetne o baro Debleske. Kol efta diwessa chan tumer maro, kai kek shutlo jarro dren hi. Un kek shutlo jarro, witar kek shutlo maro, well pash tumende diklo, kote kai djiwenna. Un ap kawa diwes penenn tumer tumare tchawenge: ‘O baro Dewel anas men dran o them Egiptia win. Doleske rikrah mer kowa.’ Kawa well tuke har i sikepen ap tiro wast, un i sikepen mashkral tire jaka, te bistress tu kowa gar, un peness i wawarenge, har las tut o baro Dewel peskro sorelo wasteha win dran o them Egiptia. Jaake rikress tu kal laba hako bersh an o emligo tsiro. Ap ko tsiro, kai anas tumen o baro Dewel an o them, har job pes glan tute un tire phurende sowel das, te dell lo les tumende, – ko them, kai kanna i Kanaanitarja djiwenna, – aness tu leske i tsele mursh tchawen, kai hi i phureder tchawe pengre dajendar. Ninna hako mursh viecho, hoi hi o phureder ternepen peskri datar, hi o baro Debleske. Te hi ko viecho i burikakro ternepen, hunte dess tu kowa leste gar. Tu nai deh i terno bakro. Te kameh tu kowa gar te krell, palle phage koi burikake i meen! Hako phureder mursh tchaweske maress tu i viecho. An ko tsiro, hoi wella, te putchenn tutar tire tchawe: ‘Hoske kreh tu kowa?’ palle peness tu ap lende: ‘O baro Dewel las men i sorelo wasteha win dran o them Egiptia, kai hunte budram tel dawa. Har pandas o Farao peskro dji un mukas men gar te djal, maras o baro Dewel an o tselo them Egiptia i tsele mursh tchawen, kai his i phureder tchawe pengre dajendar pash i menshende un ninna pash i viechende. Doleske dau me ko phureder mursh ternepen, hoi i viechestar boldo wella, o baro Debleske. Pash mire tchawende hi wawartchandes. Hako phureder mursh tchaweske marau i viecho.’ Kawa well tuke har i sikepen ap o wast un mashkral tire jaka, te bistress gar, te las men o baro Dewel peskro sorelo wasteha dran o them Egiptia win.” Un har mukas o Farao i menshen te djal, anas len o baro Dewel gar mashkral o them, kai i Filistarja djiwenn, ninna te his kau drom o tikneder. O baro Dewel penas peske: “Te dikenn i Israelitarja, kai hunte kurenn le pen, nai khaitals len kowa. Un jon kamenn pale pale an o them Egiptia te djal.” Doleske mukas lo len i baro drom trul o Filistarengro them te djal. Ko drom anas len an o mulo tato them pash ko baro pani, hoi kharella ‘Baro Lolo Pani’. Un i Israelitarja djan penge dran o them Egiptia jaake har te djan le an o kurepen. O Mose las o Josefeskre kokale peha. Har o Josef meras, penas lo ap peskre phralende: “O Dewel bistrell tumen gar un lell tumen win dran kau them. Denn tumen sowel, te lenn palle ninna mire kokale tumentsa.” Un jon mukan o foro Sukkot un djan dureder un wan an Etam, kai pash o mulo tato them tchiddo hi un atchan kote i tsiro. O baro Dewel djas glan lende ap o diwes an i bari wolka, te anell lo len ap o tchatcho drom, un rati an i bari jag, te well lenge i momeli, jaake te nai djan le ap o diwes un ninna an i rat. Un koi wolka djas peske gar, un atchas glan lende ap o diwes. Un koi jag djas peske gar lendar an i rat. Un o baro Dewel rakras ap o Moseste un penas: “Pen, te rissrenn pen i Israelitarja, un te djan le pash ko foro Pi-Hachirot mashkral Migdol un o baro pani. Glan Baal-Zefon ap i wawar rig pash o baro pani atchenn! O Farao patsella palle: Jon nashran pen an o mulo them un hatsenn kek drom win. Palle pandau me leskro dji, te lell lo len palla. Un me sikrau miro barepen un miri soor ap leste un ap leskre tsele lurdende. Un i Egiptarja haiwenn: Me hom o baro Dewel.” Un i Israelitarja kran jaake har o Mose lenge penas. Har o rajeske pral o them Egiptia penlo was, te nashan i Israelitarja penge, khaitas les un leskre pralstunen, te mukan le len te djal. Un jon penan: “Hoske kram mer kowa, te mukam i Israelitarja te djal? Mer nashram mare budepangren!” Jaake mukas o Farao peskro kurepaskro wurdin te anell, un las peskre lurden peha. Ninna las lo peskre shob-sheel feteder wurdja peha, un i tsele wawar wurdja, hoi an o them Egiptia hi. Ap hako wurdin his kurepangre tardo. Un o baro Dewel pandas o Faraeskro dji, jaake te las job i Israelitarja palla, har jon i hadede wastentsa bachteles win djan. Un i Egiptarja lan len palla pengre grajentsa, wurdjentsa un murshentsa. I tsele rajeskre lurde lan len palla, un dikan len, har his le beshdo pash o baro pani pash ko foro Pi-Hachirot glan o foro Baal-Zefon. Har i Israelitarja pre dikan, un dikan, te lell len o Farao peskre lurdentsa palla, was i bari traash pral lende. Un jon dan ap o baro Debleste gole. Un jon penan ap o Moseste: “Lal tu men doleske kai an o mulo tato them, te meras kate? His an o them Egiptia kek phub, te was mer paskedo? Hoske kral tu kowa, un lal men dran o them Egiptia win? Penam tuke gar, har hams an o them Egiptia: Muk tele mendar! Mer kamah i Egiptarenge te budrell. Feteder i Egiptarenge te budrell, har kate an o mulo them te merell.” O Mose penas ap i tsele menshende: “Ma darenn! Atchenn soreles! Dikenn har o baro Dewel tumen kau diwes win lell dran i wasta kol Egiptarendar! Kal Egiptarjen, kai tumer kau diwes dikenna, kolen dikenn tumer buder gar, witar gar an ko tsiro, hoi wella. O baro Dewel kurell pes tumenge. Tumer hunte krenn tchi.” Un o baro Dewel penas ap o Moseste: “Hoske deh tu ap mande gole? Pen ap i Israelitarja, te djan le dureder! Tu, hade tiro kasht pre un tiro wast pral o baro pani, te krell lo pes pre un djal ap dui rigja. Jaake te nai djan i Israelitarja mashkral o baro pani ap i drom, hoi gar sapenes hi. Me krau, te pandenn i Egiptarja pengre djia jaake, te lenn le tumenge palla. Un me sikrau miro barepen un miri soor ap o Farao, ap leskre wurdja un ap leskre kurepangre. Palle dikenn i Egiptarja, te hom me o baro Dewel, te sikrom me miro barepen un miri soor ap o Farao, ap leskre wurdja un leskre kurepangre.” Un o Debleskro bolepaskro, kai djal glan i Israelitarja, stas pre un djas pal lende. Un koi bari wolka glan lende hadas pes, un tchiwas pes pal lende jaake, te was li mashkral i Egiptarja un i Israelitarja. Un joi his kali glan i Egiptarja. Pash i Israelitarja his li i momeli an i rat. Un i tseli rat nai wan i Egiptarja gar pash lende. Un o Mose hadas peskro wast pral o baro pani. Un o baro Dewel mukas i baro sorelo ducho pral o pani te phurdell, hoi was kotar, kai o kham pre djal. Ko ducho phurdas i tseli rat. Un o baro pani djas pale. Kote, kai pani his, hi kanna phub, hoi gar sapenes hi. Un o baro pani kras pes pre, te was i drom. Koi djan i tsele Israelitarja mashkral o baro pani ap i drom, hoi gar sapenes hi. Un o pani his tardo ap i tchatchi rig, ninna ap i serwi rig lendar, har bare barra trul i foro tardo hi. I Egiptarja lan len palla. Un kol tsele rajeskre graja un kurepangre wurdja, ninna i lurde djan pal lende ap o drom mank o baro pani. Sik taissarlakro, har o kham gomme gar pre djas, dikas o baro Dewel dran koi jagakri wolka tele ap i tsele Egiptikre lurdende un tchiwas i daar ap lende. Lengre wurdja atchan an i tchik jaake te wan le phares glan. Un i Egiptarja penan: “O baro Dewel kurell pes lenge un hi ap lengri rig. Djas menge katar!” O baro Dewel penas ap o Moseste: “Hade tiro wast pral o baro pani, te well o pani pale un perell ap i Egiptarja, lengre wurdja un kurepangre.” Kote hadas o Mose peskro wast pral o baro pani. Un har o kham pre djas, was o pani pale un peras ap kol Egiptarja, kai ap o naashepen his. Jaake tradas len o baro Dewel mashkral an o baro pani. Un o baro pani was pale pale un tchakras i tsele wurdja un kolen, kai klissan, un i tsele rajeskre lurden, kai djan lenge mashkral o pani palla. Kolendar his kek, kai pral atchas. Jaake djan i Israelitarja mashkral o baro pani ap i wawar rig. Jon djan ap i drom, hoi gar sapenes hi. Un o pani his tardo ap i tchatchi rig, ninna ap i serwi rig lendar, har bare barra, hoi trul i foro tardo hi. Jaake las o baro Dewel i Israelitarjen ap kau diwes win dran o wast i Egiptarendar. Un i Israelitarja dikan i mule Egiptarjen pash o baro pani tchiddo. Jaake dikan le, hawi bari sorjah o baro Dewel i Egiptarjen das. Un i Israelitarja daran o baro Deblestar, un patsan, hoi penas job un o Mose, koles leskro tchatcho wast his. An kowa tsiro giwas o Mose un i Israelitarja kaja gili, un jon penan: Me kamau te giwap i gili o baro Debleske. Baro un sorelo hi lo! Graja un mursha witsras lo an o baro pani. Peskri sorjah was o baro Dewel ap miri rig. Miri giljah sharau les dran o dji. Job las man win. Miro Dewel hi lo, un me kamau les te sharell. Miro dadeskro Dewel hi lo, un me kamau les pre te hadell. I kurepaskro hi lo. Leskro lab hi tchatcho: ‘Baro Dewel’ kharell lo. I wurdja un i lurden, hoi o Farao bitchras, an o baro pani – mo Dewel len witsras. I sorele kurepangre, hoi ap i wurdja djan, an o Baro Lolo Pani jon lauter sik tassan. I panja wan un len tchakran; har barra djan le tele, har barra djan le tele. Tu, mo baro Dewel, har sorelo hi tiro tchatcho wast! Tu, baro Dewel, tiro tchatcho wasteha dal tu kolen an kotja, kai kuran pen tuha. Railo un baro hal, un khetne stakral, koon pes pral tute hadas. Tiri choli was har i jag pral lende. Har i jag o phuss chatchrell, jaake lendar tchi atchell. Tu phurdal tiro ducho, un o pani hadas pes bares pre, un atchas tardo har i kheer, un nashas gar buder. I Egiptarja penan: Las len palla, las len dren! Las menge, hoi lengro hi! Hakenes hi doha koi! Las mare chare, das len temerl! Tu phurdal tiro ducho, – un o baro pani tchakras len. Jon tassan un djan tele har saster an o baro pani. Kek hi jaake har tu, o baro Dewel. Kek hi jaake har tu mank lauterende, kai kharenn pen Dewel! Tu hal o tchatcho Dewel, un kek wawar hi jaake sorelo har tu! Tu kral dareno koowa, hoi kek wawar nai krella. Tu hadal tiri tchatchi mussi, un i phub chas kolen pre, kai hadan pen pral tute. Tire menshenge kamlo hal, kolenge, kai tu i sorjah win lal un ap i latcho drom anal, hoi pash tiro Debleskro kheer djal. An i wawar themma i menshe shunan, hoi tu tire menshenge kral. I daar tapras len un jon trissan, ninna kol menshen, kai an o them Filistia djiwan. I bare raja an o them Edom trashan, un kol sorele raja an o them Moab trissan. I tsele menshe an o them Kanaan daran, awa, lauteren tapras i daar. I trashatar his le har bango. Tiri sorjatar wan le har barra, har tu mukal tire menshen glan lende win te djal, tire menshen, kai tu tuke win rodal, baro Dewel. Tu aneh len ap i berga, hoi tu tuke win rodal, kote, kai tu khere hal, te djiwenn le pash tute. Koja berga hi tiro kheer, baro Dewel, hoi tu tuke tire wastentsa kral, te wess kote sharedo. O baro Dewel hi o baro rai kanna un hako tsireske. Ap ko tsiro har o Farao un leskre graja un wurdja un kurepangre mashkral an o baro pani djan, mukas o baro Dewel o pani pral lende pale te well. I tsele Israelitarja djan ap i drom, hoi gar sapenes his, mashkral o baro pani ap i wawar rig. Un i Mirjam, o Aroneskri pheen, his i Debleskri rakepaskretsa. Un joi las peskri bashepaskri, hoi kharella pauka, an o wast, un i tsele djuwja lan ninna pengre bashepangre, un djan lake palla, un bashran un khelan. Un i Mirjam giwas lenge glan: Me kamau te giwap i gili o baro Debleske. Baro un sorelo hi lo! Graja un mursha witsras lo an o baro pani. Un i Israelitarja mukan o Baro Lolo Pani pal pende. Un o Mose anas len an o mulo tato them, hoi kharella Shur. Un jon djan triin diwessa trujel an o mulo them, un hatsan kek pani. Palle wan le pash i pani. Ko pani his shutlo, un jon nai pijan les gar. Doleske kharan le les ‘Mara’. Un i menshe wan chojedo ap o Moseste un penan: “Hoi pijas mer?” Koi das lo gole ap o baro Debleste. Un o baro Dewel sikras les i kotar kasht. Kowa witsras lo an o pani, un o pani was latcho. Kote das o baro Dewel len laba, hoi sikrenna, hoi lo lendar kamell, un har te djiwenn le an leskro tchatchepen. Un kote kamas lo ninna te dikell, te shunenn le ap leste. Un job penas: “Te shuneh tu ap mande, tiro baro Debleste, un kreh, hoi me penau, lauter, hoi an mire jaka tchatcho hi, un rikreh tut ap mire laba un kreh, hoi me tutar kamau, palle tchiwau me kek nasslepen ap tute, hoi tchiwom ap i Egiptarja. Me hom o baro Dewel, kai tut sasto krell.” Pal kowa wan le ap koi platsa, hoi kharella Elim. Un kote his deesh-te-dui panjengre un efta-deesh palmtikre ruka. Kote pash o pani atchan le. An o duito tchon, ap o deesh-te-pantchto diwes pal ko diwes, kai jon penge dran o them Egiptia djan, mukan le koi platsa Elim un djan dureder. Un i tsele Israelitarja wan an o mulo tato them Sin. Kowa hi mashkral Elim un i berga Sinai. Kote an o mulo tato them wan le chojedo ap o Moseste un o Aroneste. Un jon penan: “Wals feteder, te dals men o baro Dewel mulo an o them Egiptia, har hams beshdo pash i pirja pherdo mass, un kai his men doha maro, te nai cham men tchalo. Tumer anan men kate an o mulo tato them, te meras halauter i bokatar.” Kote rakras o baro Dewel ap o Moseste: “Me mukau tumenge maro dran o bolepen tele te perell. Pen i menshenge te djan le hako diwes win, te lenn le penge jaake bud, har jon an jek diwes nai chan. Jaake nai dikap me palla, te kamenn le tchatchepah pal miro lab te djiwell. Ap o shobto diwes lenn le dui kope jaake bud khetne har hako diwes un pekenn les.” Un o Mose un o Aron penan ap i tsele Israelitarja: “Kau diwes ap i rat dikenn tumer, te hi kowa o baro Dewel, kai las tumen win dran o them Egiptia. Un taissarlakro dikenn tumer o railepen o baro Deblestar. Job shunas, har tumer tumen ap leste choiran. Har choiran tumen ap mende, choiran tumen tchatchepah ap leste, gar ap mende. Hoi ham mer, te choirenn tumen ap mende?” Palle penas o Mose: “Ap i rat dell lo tumen mass un taissarlakro jaake bud maro, te wenn tchalo. O baro Dewel shunas, har choiran tumen ap leste. Koon ham mer? Gar ap mende choiran tumen, na-a, han chojedo ap o baro Debleste.” Un o Mose penas ap o Aroneste: “Pen ap i tsele Israelitarja: ‘Awenn glan o baro Debleste! Job shunas tumari choli.’” Har o Aron ap i tsele Israelitarja rakras, dikas hakeno kote, kai o mulo tato them hi. Un ap jek kopo was o railepen o baro Deblestar an i wolka diklo. Un o baro Dewel rakras ap o Moseste un penas: “Me shunom, har chojedo i Israelitarja his. Rake ap lende un pen: ‘An i rat chan tumer mass. Un taissarlakro chan tumer tumen tchalo ap o maro, te dikenn, te hom me tumaro baro Dewel.’” Un har i rat was, wan pesse tchirkle, un wan tele ap i tseli platsa. Un taissarlakro his i phub sapeno trul i tseli platsa. Un har o kham was, un i phub buder gar sapeno his, his tikne sane kotja ap i phub tchiddo, hoi dikan win har tikne kotja djajedo pani. Kawa dikan i Israelitarja un penan jek ap o wawareste: “Hoi hi kawa?” Jon djinan gar, hoi kowa hi. O Mose penas ap lende: “Kawa hi ko maro, hoi o baro Dewel tumenge bitchras. Un kawa hi o lab o baro Deblestar, hoi hunte rikrenn: Hakeno lell jaake bud khetne, har job nai chala. I khoro jekeske an tumare familje.” Un jaake kran i tsele Israelitarja, un lan khetne, ko jek bud un ko wawar gar jaake bud. Har jon palla dikan, har bud hakeno khetne las, his koles, kai bud khetne las, gar budeder har les hunte wals. Un koles, kai gar bud khetne las, his ninna doha. Hakenes his jaake bud, har les hunte well chapaske. Un o Mose penas ap lende: “Kek tumendar hadell tchomone pre pral i rat.” His sawe koi, kai shunan gar ap o Moseste un mukan tchomone pral o wawar diweske. Kowa was lauter khandlo, un kirme his dren. Un o Mose choiras pes pral lende. Un hako diwes taissarlakro djan le win un lan o maro khetne, jaake bud har jek nai chal. Pal i tsiro, har o kham tateder was, nashas kowa har pani. Ap o shobto diwes lan le dui kope jaake bud maro khetne: dui khore jekeske. Un i tsele pralstune pral i Israelitarja wan pash o Moseste un penan kowa leske. Un job penas ap lende: “Kawa hi, hoi o baro Dewel penas: Taissar hi i diwes, kai well kek budi kerdo. Kowa hi i diwes o baro Debleske, te well job sharedo. Kau maro, hoi kamenn te pekell, kowa pekenn! Kowa, hoi kamenn te kerell an o pani, kowa kerenn an o pani! Lauter, hoi pral atchella, hadenn pre i taissarlake!” Kote hadan le pre o wawar diweske taissarlakro, jaake har o Mose penas. Un tchi khandas un kek kirmo was dren. O Mose penas: “Chan les kau diwes! Kau diwes hi o baro Debleskro diwes. Kau diwes hatsenn tumer kek maro win. Shob diwessa lenn tumen maro khetne! O eftato diwes hi o Debleskro diwes. Ap ko diwes dell kek maro.” Har o eftato diwes was, his sawe koi, kai djan win, te lenn le maro khetne. Jon hatsan tchi. Kote rakras o baro Dewel ap o Moseste: “Har rah krenn tumer kowa gar, hoi me tumenge penau, un djiwenn gar jaake, har me tumenge penom? Dom me, o baro Dewel, tumen gar o Debleskro diwes? Doleske dau me tumen ap o shobto diwes doha maro, te nai chan les dui diwessa. Jaake atchell hakeno tumendar khere. Kek mukell ap o eftato diwes i platsa, kai lo khere hi.” Jaake kran i tsele Israelitarja tchi ap ko diwes. Un i Israelitarja dan ko maro o lab ‘Manna’. Un job his har tikno parno djob, un latcho har i merkli, kai gwin dren hi. Un o Mose penas: “Kawa hi, hoi o baro Dewel menge penas, te kras mer: Jek khoro pherdo well pre hadedo mare menshenge, kai pal mende wenna. Jaake nai dikenn le o maro, hoi das lo men te chal an o mulo tato them, har anas lo men dran o them Egiptia.” Un o Mose penas ap o Aroneste: “Le i khoro un tchip jaake bud Manna dren, har jek mursh ap jek diwes chal. Un tchip ko khoro glan o baro Debleste tardo, te dikenn les tumare tchawe, kai pal tumende wenna.” Jaake har o baro Dewel o Moseske penas, tchiwas o Aron ko khoro glan o sonakaskro mochton, kai o Debleskre deesh laba dren hi, te atchell ko khoro koi. Un i Israelitarja chan ko Manna star-deesh bersha, jaake rah bis te wan le pash ko them Kanaan. Kowa, hoi hakeno ap jek diwes chas his i khoro pherdo. Kowa hi jaake dui litarja. Un i tsele Israelitarja djan win dran o mulo tato them, hoi kharella Sin, un djan dureder hako kopo har o baro Dewel les lenge penas. Un jon wan ap i platsa, hoi kharella Refidim. Kote his kek pani te pijell. Un jon tchingran ap o Moseste un penan: “De men pani te pijell!” Un o Mose penas: “Hoske tchingrenn tumer ap mande? Hoske patsenn gar, te hi o baro Dewel pash mende un dell men kowa, hoi men hunte wals?” Un lengri trush was jaake baro, te penan le i choljatar ap leste: “Hoske lal tu men dran o them Egiptia win? Kameh, te meras mer kate i trushatar, mer un mare tchawe un mare vieche?” Kote das o Mose ap o baro Debleste gole: “Hoi krap me kal menshentsa? An i tikno tsiro witsrenn le man i barrentsa mules.” Un o baro Dewel penas ap leste: “Le murshen kol phurendar tuha un dja lentsa glan i Israelitarja! Le ninna ko kasht an tiro wast, hoi dal ap o pani Nil! Un me tchiwau man glan tute tardo ap o baro bar pash i berga Horeb. Un palle dess tu ap o baro bar, un dran leste nashella pani, jaake te well len te pijell.” Un o Mose kras kowa jaake glan i jaka kol phurendar. Koi platsa, kai i menshe tchingran ap leste un kai jon gar patsan, te hi o baro Dewel pash lende un dell len kowa, hoi len hunte well, koi platsa das o Mose i laba ‘Massa’ un ‘Meriba’. Har i Israelitarja an Refidim his, peran i Amalekarja pral lende. Un o Mose penas ap o Josua: “Rode menge mursha win un dja lentsa an o kurepen un denn i Amalekarja! Taissar kamau me man ap koi berga tardo te tchiwell, o Debleskro kasht an miro wast.” Un o Josua kras, hoi o Mose leske penas, un anas i Israelitarja an o kurepen. Un jon kuran pen kol menshentsa Amalek. Un o Mose djas pre ap i berga. Khetne leha djan o Aron un o Hur. Un jaake djas, te hidjrell o Mose peskre mussja pre, palle his o Israel sorleder har o Amalek. Te mukell lo i mussja tele, palle his o Amalek sorleder. Har o Moseskre mussja leske phares wan, lan kol dui wawar i bar, te beshell lo pes. Un jek tchiwas pes tchatches un jek serwes pash leste tardo, un jon rikran leskre mussja pre. Jaake kran le bis te o kham tele djas. Un o Josua das i Amalekarja temerl. Palle penas o baro Dewel ap o Moseste: “Tchin kawa pre, te bistrenn le kowa gar! Un rake les o Josua an o dji, te bistrell lo kau kurepen gar. Un pen leske ninna, te kamau me te marap i tsele Amalekarja jaake, te wenn le hakenestar bistedo ap kai phub.” Un o Mose kras i chatchepaskri o Debleske, te wenn kote vieche chatchedo o Debleske, un das koi chatchepaskri o lab ‘O baro Dewel krell man soreles an o kurepen’. Un o Mose penas: “Kowa was, har hadom mire wasta pre ap o baro Debleste. An ko tsiro, hoi wella, dell o baro Dewel i Amalekarja pale te pale.” O rashai an o them Midian, – leskro lab his Jetro, his o Moseskri romjakro dad. Job shunas kawa lauter, hoi o baro Dewel ap i tsele Israelitarja un ap o Moseste kras, te las lo len dran o them Egiptia win. Pash leste djiwas o Moseskri romni, i Zippora. Kolat bitchras o Mose pale pash lakro dadeste, har djas lo pash o Farao. Kanna kras pes o Jetro ap o drom, las peskri tchat Zippora peha, lakre dui mursh tchawentsa. Ko jek kharas Gershon. Har kowa boldo was, penas o Mose: “Me wom i wi-themari an o wi-them.” Doleske kharas lo les Gershon. Ko wawar kharas Elijeser. Har kawa boldo was, penas o Mose: “O Dewel miro dadestar was ap miri rig. Job las man win dran o wast o Faraestar, kai kamas man mulo te dell.” Kanna was o Jetro o Moseskre tchawentsa un leskri romni an o mulo tato them pash i Debleskri berga, kai i Israelitarja beshdo hi. Un job mukas o Moseske te penell: “Me, o Jetro, tiri romjakro dad, wau pash tute. Un tiri romni un tire tchawe hi pash mande.” Kote djas o Mose win pash leste, djas ap i tchanga glan leste un tchumras les. Un jon putchan jek o wawarestar, har lenge djala. Un o Mose penas peskri romjakro dad lauter, hoi o baro Dewel ap o Faraeste un ap i tsele Egiptarja kras, har las lo i Israelitarja win. Ninna penas lo leske, har phares his ap o drom un har o baro Dewel pale te pale ap lengri rig was. Kote was o Jetro bachtelo pral ko tselo latchepen, hoi o baro Dewel ap i Israelitarja kras, te las lo len dran o wast i Egiptarendar win. Un o Jetro penas: “Me sharau o baro Debles, kai las tumen win dran o wast i Egiptarendar un dran o wast o Faraestar. Kanna haiwom, te hi o baro Dewel bareder har hako wawar dewel. Job las i Israelitarja win dran o wast i Egiptarendar, kai kran pen bares pral lende.” Un o Jetro las i viecho, hoi job o Debleske maras un tseles chatchras, un ninna wawar vieche, hoi job maras, te chan le len khetne glan o Debleste. Un o Aron un i tsele phureder dran Israel wan un chan khetne o Moseskri romjakro dadeha kote, kai jon o Debles an-mangan. O wawar diwes beshas pes o Mose tele, te rakrell lo o tchatchepen pral i Israelitarja win. Un o tselo diwes his i menshe kote trul leste tardo. Har o Moseskri romjakro dad kowa dikas, hoi o Mose i tsele menshenge kras, penas job: “Hoi hi kawa, hoi tu kate kreh? Hoske hal tu kokres o tchatchepaskro rai kol bud menshenge? Un i tsele menshe hunte wenn pash tute tardo o tselo diwes!” Un o Mose penas ap leste: “I menshe wenn pash mande, te nai putchenn le o Deblestar, hoi job lendar kamella. Te hi len tchingepen mashkral pende pral i koowa, palle wenn jon pash mande. Un me penau lenge, hoi te krenn le, jaake har o Dewel lendar kamella un lenge penell.” Kote penas leskri romjakro dad: “Kawa, hoi tu kate kreh, hi gar mishto. Tu mareh tut tele un kol tsele menshen, kai trul tute hi. Kai budi hi jaake baro, te nai krell lat kek kokres. Shun ap mande: Me kamau tuke te penell, hoi te kress. Un tiro Dewel well ninna tuha. Ab tu lenge glan o Debleste un mang lestar, hoi len hunte well. Un sike tu len, hoi o Dewel kamella un lenge penella, te djan le ap leskro drom un krenn, hoi job lendar kamella. Tu, rode tuke dran i tsele menshende tchatche murshen win, hoi ap o Debleste shunenna, sawe mursha, hoi pengro lab rikrenna, un kekes i lowenge chochenna! Un kolen tchip pral i Israelitarja! Kre pralstunen lendar pral i serja, wawaren pral i sheel, un pale pral i paash-sheel un pral deesh. Kolla wenn i tchatchepangre mursha, kai rakrenn hako tsiro o tchatchepen pral i menshende win. Pral hako tikno tchingepen rakrenn jon kokres o tchatchepen win. Un o baro koowa anenn le glan tute. Jaake well tuke gar jaake phares, un jon hidjrenna tuha khetne. Te kreh tu kowa jaake, palle hi tuke koi budi gar jaake pharo, hoi o Dewel tut das. Un i tsele Israelitarja nai djan khere i tchalo djijeha.” Un o Mose shunas ap peskri romjakro dad un kras lauter, hoi job leske penas. Jaake rodas o Mose peske tchatche murshen win un kras lendar pralstune pral i Israelitarja: Pralstune pral i serja un pralstune pral i sheel, ninna pral i paash-sheel un pral deesh. Kolla rakran pral i menshende o tchatchepen win. Pral i tikno tchingepen rakran jon kokres o tchatchepen win. Un o bareder koowa anan le glan o Mose. Palle mukas o Mose peskri romjakro dad pale te djal. Un kowa djas pale pale an peskro them. Un o Mose djas pre ap i berga pash o Debleste. Kote das o baro Dewel ap leste gole: “Kawa peness tu ap i Israelitarja, kol menshende, kai wenna pal o Jakob: ‘Tumer dikan, hoi me halauter ap kol Egiptarja krom, un har anom tumen pash mande jaake har i baro tchirklo hidjrell peskre tchawen ap peskro dumo. Kanna shunenn: Te rikrenn tumer lauter, hoi me tumenge penau, un shunenn ap mire tsele laba, palle han tumer mange kutcheder har i tsele wawar menshe ap kai phub. Ninna te hi i tseli phub miro, han tumer kokres mire menshe, un han wi-rodedo, te wenn bare raja un rashaja, kai hi mange koi.’ Kal laba peness tu ap i tsele Israelitarja.” Koi djas o Mose pale un das i tsele phureden gole un penas lenge kal laba, hoi o baro Dewel leske penas. Un i tsele menshe penan har dran jek mui: “Lauter kowa, hoi o baro Dewel penas, kowa kamah te krell.” Un o Mose penas o baro Debleske, hoi i tsele Israelitarja penan. Kote penas o baro Dewel ap o Mose: “Shun, an i pessi wolka khatemen wau me pash tute. Jaake te nai shunenn i tsele Israelitarja, hoi me tuke penau, jaake te patsenn le tut hako tsireske.” Un o Mose penas o baro Debleske, hoi i Israelitarja penan. Un o baro Dewel penas ap o Mose: “Dja pash lende un pen lenge, te krenn le pen djudjo mange kau diwes un taissar, te thowenn le pengre koola. Jaake te wenn le djudjes mange koi tardo o triinto diwes. Ap o triinto diwes wau me, o baro Dewel, glan i tsele menshende tele ap i berga Sinai. Pen lenge, har dur nai djan le, te denn le jak, te djal kek lendar ap koi berga. Kek tchiwell peskri heri ap i berga! Hakeno, koon kowa krella, hunte merell. Koles hunte taprell kek an. Witsrenn les mulo i barrentsa! Tumer nai denn les ninna tele karje. Krenn kowa ninna i viecheske, hoi tchiwas peskre herja ap koi berga. Kowa atchell gar djido. Te well ko tsiro, kai shunenn, har phurdell jek ap i phurdepaskri, palle wenn pre ap i berga!” Koi djas o Mose i berga tele un penas i menshenge, te krenn le pen djudjo o Debleske. Un hakeno thowas peskre koola. Un job penas: “Rikrenn tumen djudjo o triinto diweske! Un kek mursh taprell an kau tsiro peskri romjat an!” Ap o triinto diwes taissarlake das o bolepen bari gole, un jag das tele karje, un i pessi wolka his pral i tseli berga, un i phurdepaskri das bari gole. Un i tsele Israelitarja lan i bari traash, te trissan lengre kokale. O Mose anas len pash i berga, kai o Dewel hi. Un jon atchan tardo tele glan i berga. Un trul koi tseli berga Sinai his jagakro ducho, har was o baro Dewel an i jag tele ap i berga. Un i jagakro ducho djas pre dran i berga jaake har dran i baro bob. Un koi tseli berga trissas soreles. Un koi phurdepaskri das sorleder un sorleder gole. Un o Mose rakras o Debleha. Un o Dewel rakras pale ap leste jaake soreles, har o bolepen gole della. Un o baro Dewel was tele ap i berga Sinai, un das o Mose pre gole. Un kowa djas pre ap i berga. O baro Dewel penas ap o Mose: “Dja tele un pen lenge, te wenn le gar dureder pre, te dikenn le man. Te wenn le pre, hunte merenn bud lendar. Ninna i rashaja, hoi wenn glan mande, hunte krenn pen djudjo mange, te merenn le gar!” O Mose penas ap o baro Debleste: “I menshe nai wenn gar pre ap i berga. Tu penal menge, te hi kai berga tuke, un penal mange, te sikrom len, har dur nai djan le.” O baro Dewel penas: “Dja tele! Un ab pale kai pre! Un an o Arones tuha! Kek rashai un kek wawar Israelitari hunte well dureder har was lenge penlo, te merenn le gar.” Jaake djas o Mose pale tele un penas i menshenge, hoi o baro Dewel penas. Un o Dewel penas: Me, o baro Dewel, hom tiro Dewel, koon tut win las dran o them Egiptia, kai tu i pandlo budepaskro hals. Un tut well kek wawar Dewel har man. Un tu kress tuke kek dewel, hoi wi-dikell har tchomone an o bolepen, witar gar har tchomone ap i phub un witar gar har tchomone an o baro pani. Tu witsress tut gar glan i wawar debleste tele, un mangess les gar an. Me, o baro Dewel, hom tiro Dewel, un kamau, te kamess man kokres. Kolen, kai kamenn mandar tchi te djinell un anenn doosh ap pende, dau me i phagi. Me dau ninna i phagi lengre tchawende un kolengre tchawende jaake rah har triin-te-star familje jek pal i wawar djiwenn. Latchepen un kamlepen dau me ap kolende, hoi man o djijestar kamenn un krenn, hoi me penau. Ninna lengre tchawenge, kai pal lende wenna, hom latcho, jaake rah har i seri familje jek pal i wawar djiwenn. Ma le miro lab ‘baro Dewel’ tchitcheske an tiro mui! Me, o baro Dewel, hom tiro Dewel un dau i phagi hakenes, koon kowa krella. Ma biste, kai o eftato diwes o Debleskro diwes hi! Shob diwessa dja ap tiri budi un kre tiri tseli budi! O eftato diwes hi mange, tiro baro Debleske. Ap ko diwes kress tu kek budi, witar gar tire tchawe un tcha, witar gar tiro budepaskro un tiri budepaskretsa, witar gar tire vieche, witar gar kol wi-themarja, kai an tiro foro djiwenna. An shob diwessa kras o baro Dewel o bolepen un i phub, o pani un halauter, hoi koi dren hi. Un o eftato diwes kras lo tchi. Doleske penas lo: Kau diwes hi i baro diwes mange. Kau diwes hi miro. Dik ap tiro dadeste un ap tiri date, te djal lenge mishto. Jaake djiweh i rah djipen an ko them, hoi tut tiro baro Dewel della. Ma mare kekes! Romeha, ma dja i wawar djuwjah! Romnija, ma dja i wawar mursheha! Ma tchore! Ma an kek chochepen pre ap jekeste! Ma rode, har nai less tu kowa tuke, hoi i wawares hi: leskro kheer, leskri romni, budepaskro, budepaskretsa, grumni, burika, tchi, hoi i wawares hi. Un i tsele Israelitarja shunan, har o bolepen gole das, un dikan, har jag dran o bolepen tele karje das. Ninna shunan le, har jek ap i phurdepaskri phurdas, un dikan i jagakro ducho. Un har jon kawa shunan un dikan, nashan le penge un atchan i kotar dureder tardo un trissan i darjatar. Un jon penan ap o Moseste: “Rake tu mentsa, un mer kamah kowa te shunell un krell, hoi tu peneh. Mer kamah gar, te rakrell o Dewel mentsa, te meras gar.” Koi penas o Mose: “Ma darenn! O Dewel was, te dikell lo, te krenn tumer, hoi job tumenge penas. Job kamell te shunenn ap leste un krenn kek tchilatcho koowa.” Un i menshe atchan i kotar dureder tardo. Un o Mose djas pash koi kali wolka, an koja o Dewel his. Koi penas o baro Dewel ap o Moseste: Jaake peness tu ap i tsele Israelitarja: Tumer dikan, te rakrom me dran o bolepen tumentsa. Doleske krenn tumenge kek wawar debles, kek dran rup, witar kek dran sonakai. Hi mange doha, te krenn mange i chatchepaskri dran phub! Koi pre anenn mange kol marede bakren un grumjen, hoi chatchrenn tseles mange, ninna kolen, hoi mange marenn, te chan tumer lengro mass khetne glan mande. Kote, kai kamau, te mangenn man an, kote wau me pash tumende un dau tumen miri bacht un miri soor. Te krenn tumer mange i chatchepaskri dran barra, palle lenn i barra jaake, har hi le. Denn tchi lendar tele! Te well i saster pral lende, hi le mange pale-tchiddo. Tchiwenn i barra gar jaake pre, te nai dikell jek tel i ripja kolestar, kai djal i barra pre. Kolla hi i laba, hoi lenge peness. Ap kolende hunte rikrenn le pen. Te gineh tu tuke i hebretikro budepaskro, palle budrell lo tuke shob bersha. Un an o eftato bersh muk les te djal! Job hunte plaissrell tuke tchi. Te was lo kokres pash tute, djal lo ninna kokres. Te his lo romedino, lell lo ninna peskri romjat pale peha. Te das les peskro rai i romjat, un les hi ninna tchawe lah, atchell i romni un i tchawe pash leskro rajeste. Job hunte djal peske kokres. Te penell o budepaskro: “Me kamau miro rajes un miri romjat un mire tchawen. Me kamau te atchap pandlo ap miro rajeste un kamau gar te djal.” Palle lell les leskro rai un anell les glan o Debleste, un tchiwell les glan o wudar tardo, un dell i kashteni sub an leskro kand tchurje. Kowa sikrell, te atchell lo peskro tselo djipen leskro budepaskro. Te bikrell i mursh peskri tchat, te well li i pandli budepaskretsa, palle hunte atchell li pandli. Un joi nai djal peske gar, har i pandlo budepaskro mursh nai djal peske. Te ginas lakro rai lat, te well li peskri romni, un palle kamell lo lat buder gar, hi les gar o tchatchepen, te bikrell lo lat ap i wi-themari. Kowa wals i ladj. Job hunte mukell lat lakre menshenge, te ginenn jon lat pale. Te ginas o rai lat peskro tchaweske, palle hunte well li leske har jek leskre tchendar. Te lell i rom peske i duiti romjat, palle hunte dell lo i glanstunate lauter jaake har glan ko tsiro: chapen, ripja, un job hunte sowell lah har glan ko tsiro. Te rikrell lo pes gar ap kal triin koowa, palle nai djal li peske un hunte plaissrell tchi. Un kek hunte plaissrell lake. Kowa, kai dell i menshes jaake phares, te merell lo, kowa hunte merell. Te kamas lo les gar temerl te dell, un o Dewel mukas, te was kowa jaake, palle nai nashell lo an i foro, hoi o baro Dewel wi-rodas sawe menshenge. Te das lo les tchorchanes un an o tchilatchepen temerl, dell kek platsa, kai atchell lo nai djido, witar gar, te nashell lo an o Debleskro kheer pash o Debleskri sasterni chatchepaskri. Lenn les kotar krik un denn les temerl! Kowa, hoi dell peskro dades un peskri dat, kowa hunte merell. Kowa, kai tchoras i menshes, hunte merell. Te bikras lo les, oder te hatsenn le les pash leste, kowa hi jek. Job hunte merell. Ma rake bibacht win pral tiro dadeste, witar gar pral tiri date! Koon kowa krell, hunte merell. Te tchingrenn pen mursha, un jek dell ko wawares i barreha, oder i kashteha, jaake te hunte well kowa an o tchiben tchiddo, un job merell gar, un nai stell pale pre, un nai djal ap i kasht win trujel, palle lell kowa, kai das les, kek phagi. Job hunte plaissrell o tsiro, kai hunte atchas ko wawar khere un nai djas gar ap peskri budi. Ninna hunte plaissrell lo lauter, te well kowa pale sasto. Te dell jek peskro budepaskres i kashteha, jaake te merell lo, palle lell lo i phagi. Kowa well ninna jaake kerdo pash i budepaskretsa. Te atchell ko budepaskro jek te dui diwessa djides tchiddo un merell palle, lell leskro rai kek phagi. Kowa hi leskri phagi, te nashras lo peskro budepaskres, koleske job lowe plaissras. Te tchingrenn pen dui mursha, un i romni, hoi an wawar koowa hi, lell i dap, jaake te nashrell li peskro ternepen, un joi well pale sasto, palle hunte plaissrell kowa, hoi das lat koi dap, lowe. Glan i tchatchepangre hunte plaissrell lo jaake bud lowe, har lakro rom mangella. Te was koi romni jaake dukedo, te atchell li nasselo, palle djal kowa jaake: I djipen jek djipaske, i jak i jakeske, i dand i dandeske, i wast i wasteske, i heri i herjake, i chatchepaskro dukepen i chatchepaskro dukepaske, i tchinepen i tchinepaske, i dap i dapeske. Te dell i grumni i murshes i dap, jaake te merell lo, palle witsrenn i grumjat i barrentsa mules! Kowa well ninna jaake kerdo, te dell i grumni i djuwjat i dap, te merell li. Kek chal o mass koi grumjatar! Un koleske koi grumni hi, kowa lell kek phagi. Djinas job, te dell koi grumni pale un pale peskre shingentsa, un job pandas lat gar dren, un joi das pale jekes, jaake te meras lo, palle well koi grumni i barrentsa mules witsedo. Un koleske i grumni hi, kowa hunte merell ninna. Te kamenn le les gar te marell, un tchiwenn le i plaissepen ap leste, palle hunte plaissrell lo lauter, hoi jon mangenna, koleske te nai atchell lo djido. Ninna te das i grumni i tchawes i dap, rikrenn tumen ap kal laba, ninna pash i tchate! Te das i grumni i budepaskres i dap, jaake te merell lo, palle hunte dell kowa, koleske koi grumni hi, 30 (trijanda) kotja rup koleste, kai nashras peskro budepaskres. Kowa well ninna jaake kerdo pash i budepaskretsa. Koi grumni hunte well i barrentsa mulo witsedo. Te das i grumni i wawareskri grumjat i dap, jaake te meras li, palle bikrenn le i djidi grumjat, un hakeno lell i paash lowe, un jek paash muli grumni. Djinas lo, te dell leskri grumni peskre shingentsa un pandas lat gar dren, palle dell lo i djidi grumni kolake, hoi meras. Koi muli nai rikrell lo peske. Te tchoras jek i grumjat, un marell lat, hunte dell lo koi jek grumjake pantch wawar grumjen. Te tchorell lo i bakro, un marell les, hunte dell lo ko jek bakreske star wawar bakren pale. Kowa hunte krell lo ninna jaake, te bikras lo kol tchorede viechen. Te well i tchorepaskro tapedo, har job rati an i kheer dren phagell, un well jaake dino, te merell lo, hi koles, hoi les das, kek doosh ap leskro rat. Djas o kham pre, har phagas lo dren, hi koles, hoi les mules das, i doosh ap leskro rat. I tchorepaskro hunte dell lauter pale, hoi job tchoras. Te nai krell job kowa gar, palle well lo bikedo un well i pandlo budepaskro. Te tchoras lo i viecho, – i grumni, i burika, i bakro, – un kowa well djides pash leste hatslo, palle hunte dell lo dui kope jaake bud pale. Te dell i mursh gar jak ap peskre viechende, un mukell len ap i wawareskro them te djal un kote te chal, palle hunte dell lo kowa pale. Te chan i vieche djob, palle dell lo o latcheder djob, hoi leskro hi. Te chan i vieche drake, palle dell lo peskre latcheder drake. Te krell jek i jag, un koi jag taprella i subjengre burra, un palle djob, hoi tardo hi, ninna djob, hoi khetne pandlo hi, palle hunte plaissrell kowa, kai koi jag kras, ko tselo djob, hoi i jag chatchras. Te dell i mursh i wawares lowe, ninna kutch koowa, te dell lo jak koi pre, un ko koowa well dran leskro kheer tchoredo, un ko tchorepaskro well hatslo, palle dell kowa dui kope jaake bud pale. Te well ko tchorepaskro gar hatslo, palle dell pes ko mursh, dran koleskro kheer ko koowa tchoredo was, glan o Debleste sowel, te tchoras lo ko koowa gar kokres. Kote, kai dui mursha tchingrenn pen pral i grumni, i burika, i bakro, i ripen, ninna pral wawar koowa, hoi nashedo was, kote hunte wenn kol dui glan o Debleste. Un kones o Dewel i doosh dell, kowa dell ko wawares dui kope jaake bud pale. Te dell jek o wawares i burika, i grumni, i bakro, ninna i wawar viecho, te dell lo jak ap leste, un ko viecho merell, dukrell pes, oder well krik tradedo un kek dikas tchomone, palle dell job pes ap o baro Debleste sowel, te tapras leskro wast ap tchi, hoi o wawares hi. Palle hunte lell ko wawar koi sowel an, jaake te dell les ko wawar tchi pale. Te was ko viecho leske tchoredo, palle hunte plaissrell lo ko viecheske, hoi tchoredo was. Te was ko viecho khetne dandedo i wawar viechestar, palle anell lo ko mulo vieches, hoi dandedo was, un sikrell, te was lo khetne dandedo. Kowa te krell lo, hunte dell lo tchi pale. Te patsell jek peske i viecho, un ko viecho phagell peske i kokale, oder merell, un kowa, koleske ko viecho hi, hi gar pashel, palle hunte plaissrell lo leske ko viecho. Te his kowa pashel, koleske o viecho hi, hunte dell lo koles tchi pale. Te plaissras lo lowe, har job ko viecho patsas, palle das lo doha lowe. Job hunte dell gar budeder. Te krell pes jek ap i tchate, hoi hi lat gomme kek romes, witar kek pirnes, un rakrell ap late un sowell lah, hunte romedinerell lo lat, un hunte dell lo i lowe, hoi hi glan tchinlo i tchake, hoi romedino wella. Te kamell lakro dad les gar peskri tchat te dell, ninna palle hunte plaissrell job kol lowe. I durkepaskretsa hunte denn temerl. Hakeno, hoi i viecheha sowell, hunte merell. Kowa, hoi dell i wawar debleske i viecho temerl, un gar o baro Debleske, kowa well infam. Ma krenn kolen o djipen phares, kai hi wi-themarja pash tumende! Un mukenn len gar tchitcheske tumenge te budrell! Bistrenn gar, te hans tumer ninna wi-themarja an o them Egiptia. Ma krenn o djipen i djuwjenge phares, kolenge o rom meras! Ma krenn o djipen i tchawenge phares, kolen kek dad buder hi! Te kreh tu lenge o djipen phares, un jon denn ap mande gole, shunau me len. Un me taprau sawi bari choli, te dau tumen o chareha temerl, jaake te hi palle tumare djuwjen buder kek rom un tumare tchawen buder kek dades. Te patseh lowe i tchorweleske mire menshendar, palle kre tut ap leste gar braweles! Un le lestar gar budeder pale, har les dal. Te hi jek tire menshendar tuke lowe sijaan, un tu leh leskri baja ko tsireske, kai job tuke lowe sijaan hi, palle dik, te dess leste peskri baja pale glan ko tsiro, kai o kham tele djal. Leskri baja hi leskri plachta, kolah tchakrell lo pes, un tatsrell lo pes. Te deh tu les peskri baja gar pale un job dell ap mande gole, palle shunau me les. Me krau miro dji leske pre. Ma praasse o Debles! Un ma rake bibacht win pral i pralstuno tire menshendar! An ko tsiro, kai aneh tiro djob un tire drake dren, de tiro Debles, hoi leske hi! Tiro phureder mursh tchawes dess tu tiro Debles. Jaake kress ninna tire grumjentsa un tire bakrentsa un busjentsa. Efta diwessa atchenn le pash pengri date. Un ap o ochtato diwes dess len mande. Tumer han mire wi-rodede menshe. Doleske ma chan o mass kol viechendar, hoi wan mulo dandedo diwje viechendar. Denn ko mulo vieches tumare djuklen! Tu rakress kek koowa dureder, hoi tu shunal, un tu gar djineh, te hi kowa tchatcho! Ma choche i wawareske, kai anas doosh ap peste! Ma rike pash kolende, hoi djan ap i tchilatcho drom, ninna te hi jon bud! Te putchenn tutar i tchatchepangre, ma pen tchomone wawares har o tchatchepen, ninna te chochenn i tsele wawar. Pen o tchatchepen, ninna te hi kowa i tchorwelo, kai chochras. Te dikeh tu i grumni, i burika, hoi nashedo hi, hunte aness ko viecho pale pash koleste, koles ko viecho hi, ninna te hal tu leha an o tchingepen. Te phagas i burika khetne tel ko kowa, hoi ap late tchiddo was, dja koi un dja koleske pash o wast, koleske i burika hi, ninna te hal tu leha an o tchingepen, un dik, te well koi burika pale ap i herja! Te hal tu i tchatchepaskro, hunte dess tu koles peskro tchatchepen, koon an o tchatchepen hi, ninna te hi lo tchorwelo. Ma shun ap kolende, hoi anenn chochepen pre ap i wawareste! Ma pen, te well kowa temerl dino, kai kek tchilatcho koowa kras un kai an o tchatchepen tardo hi. Miri phagi well ap koleste, kai sawo tchilatcho koowa krella. Te hi jek an o tchingepen i wawareha un kamell tut te ginell, te dess les tchatchepen, ma le kowa, hoi job kamell tut dell! Koon sau koowa an-lell, well korelo o tchatchepaske un dikell buder gar, koon an o tchatchepen hi. Ma krenn kolenge o djipen phares, kai wi-themarja hi! Tumer djinenn, har kowa hi! Tumer hans wi-themarja an o them Egiptia. Shob bersha witsress tu o djob ap tiri phub win. Un te was ko djob bares, aness les dren. An o eftato bersh ma witse tiri djob ap tiri phub win! Un ko djob, hoi an ko bersh pre djal un bares well, kowa muk i tchorwelenge tardo! Un kowa, hoi i tchorwele pral mukenn, kowa muk i diwje viechenge tardo! An ko eftato bersh muk ninna i molengre drake un i olivtikre drake ap i ruka i tchorwelenge. Un kowa, hoi jon pral mukenn, well i diwje viechenge. Shob diwessa budress tu! Ap o eftato diwes budress tu gar! Ninna tire grumja, tiri burika, tire budepangre un i wi-themarja, hoi pash tute hi, budrenn ap ko diwes gar, jaake te nai lenn le pale newi soor. Denn jak un rikrenn ap lauter, hoi me tumenge penom! Ma mangenn wawar deblen an! Lengre laba hunte wenn gar dran tumare muja win! Triin kope an o bersh rikress tu mange bare diwessa dren: kol bare diwessa, kai chah tu efta diwessa ko maro, an koleste kek shutlo jarro dren hi. Kol diwessa rikress tu an o tchon Abib. Kowa kress tu, te bistress gar, te nashal an ko tchon dran o them Egiptia. Un ab gar an o Debleskro kheer, te hi tchi an tiro wast, hoi tu leske aneh! Rikrenn ninna bare diwessa mange an ko tsiro, kai anenn o newo djob dren. Un bare diwessa rikrenn mange ninna an ko tsiro pal i nijal, te anan i drake dren, un lauter, hoi bares was ap i ruka un ap tiri phub. An kal bare diwessa, triin kope an o bersh, hunte wenn i tsele mursha glan o baro Debleste, pengro rajeste an leskro kheer. Te mareh tu i viecho o Debleske, palle dess tu kek maro pashel, hoi shutlo jarro dren hi. Un o thulepen o viechestar, hoi maral tu o Debleske, hunte well ko diwes chatchedo un atchell gar pral i rat tchiddo. Tu aness o feteder halauterestar, hoi ap tiri phub bares was tiro baro Debleske an leskro kheer. Tu keress gar i terni busni an i thud peskri datar. Me bitchrau i bolepaskro glan tumende, koon dell jak ap tumende ap o drom, hoi tumer djan. Un kowa anell tumen an ko them, hoi me tumenge wi-rodom. Denn jak, te shunenn ap kowa, hoi job tumenge penell! Me bitchrom les. Te shunenn tumer gar ap leste, bistrell lo tumari doosh gar. Te shunenn tumer ap leste un krenn halauter, hoi me tumenge penau, palle djau me ap kolende, hoi ap tumende djan. Un kolla, hoi tumenge o djipen phares krenn, kolenge krau me les ninna phares. Awa, miro bolepaskro djal glan tute un anell tut an o them, kai djiwenna i Amorarja, i Hetarja, i Perisarja, i Kanaanitarja, i Hiwarja un i Jebusarja. Un me dau len temerl. Ma mangenn lengre deblen an! Ma anenn viechen, te chatchrenn len lenge! Ma krenn jaake har kolla, kai an ko them djiwenna! Denn lengre tsele deblen paash, un phagenn kol bare barra, hoi jon lenge pre-tchiwan! Mangenn man, tumaro baro Debles, kokres an! Palle krau, te hi tumen doha maro un bud pani. Un me lau hako nasslepen, hoi mashkral tumende hi, tumendar krik. Kek romni, hoi wawartchandes hi, nashrell peskro ternepen. Un haki romni nai lell i ternepen. Hakeno well phuro. An hako them, kai tu djah, krau me i menshenge sawi daar glan tute, te nashenn le i darjatar penge. I Hiwarja, i Kanaanitarja un i Hetarja nashenn i darjatar glan tute penge, te weh tu pash lende. Hi jaake: Gar an jek bersh tradau len tutar krik. Te kroms kowa jaake, wals o them diwjo un anals buder kek chapen win. Un i diwje vieche wans budeder un budeder. Un kowa wals gar mishto tumenge. Dran jek them pal o wawar tradau len glan tute win. Jaake dau i tsiro te wenn tumer jaake bud, te nai lenn o tselo them tumenge dren. Un me penau, har bares tiro them wella. Job djal fun ko Baro Lolo Pani bis pash ko baro pani, kai i Filistarja djiwenn, un fun o mulo tato them bis pash o lengsto pani Eufrat. Kolla, hoi kote djiwenna, dau an tiro wast, te tradenn tumer len dran o them win. Ma awenn lengre mala! Ma mangenn tchomone lengre deblendar! Mukenn len gar tumentsa khetne an tumaro them te djiwell! Te krans le kowa, nai anans le tumen jaake dur, te mangenn tumer lengre deblen an un shunenn buder gar ap mande. Un kowa wals tumaro merepen. Un o baro Dewel penas ap o Moseste: “Ab kate pre pash mande, tu un o Aron, o Nadab, o Abihu un 70 (efta-desha) i phurendar dran Israel. Kal mursha atchenn dureder krik tardo un mangenn man kote an! Tu, o Mose, ab kokres pash mande! Kolla wawar wenn gar pash mande! Un i tsele wawar Israelitarja atchenn tele glan i berga!” Un o Mose was pash i menshende un penas lenge hako lab, hoi o baro Dewel penas, kol tsele laba, hoi penenn, hoi job lendar kamella. Un i tsele Israelitarja penan har dran jek mui: “Lauter, hoi o baro Dewel penas, kamah mer te krell.” Koi tchinas o Mose hako lab, hoi o baro Dewel penas, an i liil. Un sik taissarlakro stas job pre un kras i chatchepaskri tele glan i berga, kote pre vieche chatchedo wenna o baro Debleske. Ninna tchiwas lo deesh-te-dui barra pre kol deesh-te-dui bare familjenge, kai wan o Israeleskre tchawendar: jek bar haki familjake. Un job bitchras terne murshen win, te marenn le viechen un chatchrenn len o baro Debleske. Koi pashel his ninna terne gurma. Kolen maran le, te nai chan i Israelitarja ko mass khetne glan o baro Debleste. Un o Mose las o rat un tchoras jek paash an tchare. Un o wawar paash tchoras lo ap i chatchepaskri, kai i vieche chatchedo wan o Debleske. Un job las o liil, kai job dren tchinas, hoi o baro Dewel peskre menshendar kamella, un draweras kau liil i menshenge glan. Un i tsele menshe penan: “Lauter, hoi o baro Dewel penas, kamah mer te krell, un ap leste shunell.” Koi las o Mose o rat un witsras les ap i Israelitarja un penas: “Dikenn, kawa hi o rat, hoi sikrella, te was o baro Dewel tumaro Dewel, un tumer wan leskre menshe, kai rikrenn kal tsele laba, hoi job tumenge penas.” Palle djas o Mose, o Aron, o Nadab, o Abihu un 70 (efta-deesh) i phurendar dran Israel ap i berga pre. Un jon dikan o Israeleskro Debles. Un tel leskre herja his tchomone, hoi wi-dikas har kol kutch barra, hoi kharenna Safire. Un kowa his jaake djudjo un blaueto har o bolepen. Ninna te dikan kol pralstune Israelitarja o Debles, hadas lo gar peskro wast pral lende, te marell lo len. Un pal kowa chan le un pijan le. Un o baro Dewel penas ap o Moseste: “Ab pash mande ap i berga pre un atch kote, te dap tut kol barra, kai tchinom mire laba dren, te sikrap mire menshende, har te djiwenn le, te djinenn jon, hoi te krenn un hoi te krenn gar.” Koi djas o Mose pre ap o Debleskri berga. Leskro budepaskro Josua djas leha. Ap i phurende penas o Mose: “Kate atchenn, bis te wau me pale! O Aron un o Hur atchenn pash tumende. Te hi jekes i tchingepen i wawareha, nai djan le pash lende! Jon penenn palle, hoi kerdo te well.” Har o Mose ap i berga djas, tchakras koi wolka i tseli berga. Un o railepen o baro Deblestar mukas pes tele ap i berga Sinai. Un i wolka tchakras i berga shob diwessa. Un ap o eftato diwes das o baro Dewel dran koi wolka ap o Moseste gole. O railepen o baro Deblestar his glan i Israelengre jaka har i bari jag, hoi pral ap koi berga chatchella. O Mose djas mashkral dren an koi wolka, un djas dureder pre ap i berga, un atchas star-deesh diwessa un star-deesh ratsja pral ap koi berga. Un o baro Dewel rakras o Moseha un penas: Pen ap i Israelitarja: Hakeno, hoi les an o dji chatchella, te dell lo man pestar tchomone, kowa anell les pash tumende. Kawa hi ko koowa, hoi jon tumenge anenna: Sonakai, rup, un lolo saster, ninna kutch bakrengro bal, hoi blaueto, lolo un lolo har jag kerdo was, latcho laintikro than un busjengre balla. Bakreskri ledertikre plachte, hoi lolo kerdo wan, wawar latche ledertikre plachte un kasht i rukestar, hoi kharella Akatsia, momelengro djet, kutch sungepaskro koowa, hoi well chatchedo, ninna kutch sungepaskro koowa, hoi well an o makepaskro djet tchiddo, te nai makenn le jekes dren. Lenn lendar ninna kol kutch barra, hoi kharenna Onyx un wawar kutch barra, te wenn le ap o rashajeskri damdira un ap o betcheskri possita sido. Kamau lendar, te krenn le mange i kheer, te djiwap nai mashkral lende. Jaake har me les tut kanna sikrau, jaake krenn tumer o kheer, ninna ko tselo koowa, koleha budrenn le an miro kheer. Krenn lauter jaake, har me les tut sikrau. Kre i mochton dran o kasht ko rukestar, hoi kharella Akatsia, 125 (sheel-te-biish-te-pantch) centimetarja lengsto, 75 (efta-deesh-te-pantch) centimetarja buchlo un 75 (efta-deesh-te-pantch) centimetarja pral. Pral o kasht, dren un win, tchip latcho sonakai! Un pral trul o tselo mochton tchip i sonakaskro pandepen! Kre ninna star sonakangre gustria! Un kre len ap o mochton, ap leskre star herja, dui ap kai jek rig un dui ap i wawar rig! Palle tchin lengste kashta dran akatstikro kasht un tchip sonakai trul lende! Kol kashta tchip an kol gustria, hoi ap o mochton hi, jaake te nai hidjrenn le ko mochton trujel. Kol kashta hunte atchenn an kol gustria un kek lell len win. An ko mochton tchip kol dui barra kol deesh labentsa, hoi me tut dau. Kre i pralstuno kotar dran latcho sonakai, hoi tchiweh ap o mochton. Ko pralstuno kotar well 125 (sheel-biish-te-pantch) centimetarja lengsto un 75 (efta-deesh-te-pantch) centimetarja buchlo. Jon hadenn pengre mussja pre, jaake te tchakrenn le o pralstuno kotar. Un lengre shere dikenn pen an. Un lengre jaka dikenn tele ap o pralstuno kotar. Tchip o pralstuno kotar pral ap o mochton. Un an o mochton tchip i dui barra kol deesh labentsa, hoi me tut dau. Kote kamau pash tute te well. Mashkral kol dui bolepangre, hoi ap o mochton hi, kai i deesh laba dren hi, kotar rakrau tuha un penau tuke lauter, hoi i Israelitarja hunte krenn. Kre ninna i chapaskri dran o kasht ko rukestar, hoi kharella Akatsia, jek metari lengsto, jek paash metari buchlo, un 75 (efta-deesh-te-pantch) centimetarja pral. Tchip trul i tseli chapaskri latcho sonakai! Un pral trul i tseli chapaskri tchip i sonakaskro pandepen! Tchip ninna i tikno kasht trul i chapaskri, hoi jek wast buchlo hi. Un trul kau kasht well ninna i sonakaskro pandepen. Kol hidjepaskre kashta kress tu dran o kasht ko rukestar, hoi kharella Akatsia. Un makess sonakai trul lende! Dran latcho sonakai kress tu ninna kol tchare un khore, an kolende i mool o Debleske tchoredo well. Ap i chapaskri wenn hako tsiro i Debleskre mare tchiddo, te dikap len. Un tu kress i momelengri dran jek kotar latcho sonakai. Lakre tsele kotja, o piro un o mashkralstuno kotar, ninna i tchare un i blume, hoi koi pre hi, lauter well kerdo dran jek kotar sonakai. Hi sawe blume koi pre, hoi hi pandlo un wawar, hoi hi pre. Shob mussja djan latar win: Triin djan ap jek rig win, un triin djan ap i wawar rig win. Ap haki mussi hi triin tchare, hoi dikenna win har i blume ko rukestar, hoi kharella mandeltikro ruk. Hi sawe blume koi pre, hoi hi pandlo un sawe, hoi hi pre. Jaake well kowa ap haki mussi kol shob mussjendar. Dran o mashkralstuno kotar wenn star tchare win, hoi win dikenna har mandeltikre blume. Ap kolende hi blume, hoi hi pandlo un ninna sawe, hoi hi pre. Triin blume, hoi pandlo hi, hi kote, kai i mussja win wenna, hako kopo jek bluma tel dui mussja. Koi tseli momelengri peskre mussjentsa un blume well kerdo dran jek kotar latcho sonakai. Kre ninna efta momlia un tchip len pral ap i momelengri jaake, te dikenn le glan. Kre ninna tchare, kai i momelengri tchik dren wella, un tchinepangre, kolentsa i dorja an i momlia tele tchinlo wenna. Kolla lauter wenn dran o latcho sonakai kerdo. Tut hunte well 35 (trijanda-te-pantch) kilogramme latcho sonakai, te kress kai momelengri peskre tsele koola. Un tu kress lat jaake, har kowa tuke ap i berga sikedo was. Ko kheer kress tu dran deesh pesse plachte. Un kolla wenn sido dran latcho sorelo laintikro than, kai ninna kutch bakrengro bal dren hi. Kowa hi blaueto, lolo un lolo har jag. An kol plachte wenna bolepangre dren sido an shukar wastengri budi. Kre haki plachta 14 (deesh-te-star) metarja baro un dui metarja buchlo. Pantch sawe plachte wenn khetne sido, un kol wawar pantch ninna. Ap kol rigja, kai kol dui bare kotja khetne pandlo wenn, kre dorjengre gustria dran blaueto kutch bakrengro bal: 50 (pantch-deesh) ap hako baro kotar, jaake te well jek dorjengri gustri wergel ko wawar. Kre pantch-deesh sonakangre rikepangre! Kolla tchip jaake an i dorjengre gustria, te pandess kol dui bare kotja khetne. Kre 11 (deesh-te-jek) pesse plachte dran busjengre balla, te wenn le pral o kheer tchiddo. Jek plachta well 15 (deesh-te-pantch) metarja lengsto un dui metarja buchlo. Haki plachta well jaake baro har koi wawar. Sib pantch plachte penge khetne! Un i wawar shob sib ninna penge khetne! Un tchip koi shobti plachta jaake ap i pantchti plachta, te wenn glan ap o kheer dui plachte jek ap o wawar. Kre 50 (paash-sheel) dorjengre gustria un pande len ap kol dui bare kotja kote, kai i kotja khetne pandlo wenna. Palle kre pantch-deesh rikepangre dran lolo saster, un tchip len jaake an i dorjengre gustria, te wenn kol dui bare kotja khetne pandlo. Ko kotar plachta dran busjengre balla hi jek metari bareder har o kheer. Doleske muk jek metari ap i palstuni rig pral tele bladell! Un serwes un tchatches muk jek paash metari pral tele bladell, te well o kheer ap kol dui rigja tchakedo. Palle kre i wawar kotar dran bakrengri ledertikre plachte, hoi tu loles kral. Kowa well tchiddo pral o Debleskro plachteno kheer. Un pral koleste well i wawar kotar dran latche ledertikre plachte tchiddo. Dran ko ruk, hoi kharella Akatsia, kre tchinle kashta, te wenn le pre tardo. Jek tchinlo kasht well pantch metarja baro un 75 (efta-deesh-te-pantch) centimetarja buchlo. Hako kashtes well dui tikne gushte, kolentsa wenn i tchinle kashta khetne rikedo. Biish tchinle kashta wenn pre tardo ap koi rig, kai o kham pralstunes hi. Tel ko biish tchinle kashta tchiwess tu star-deesh rupene herja, kai i gushte dren tchiddo wenna: tel hako tchinlo kasht dui herja, kai dui gushte dren tchiddo wenna. Ninna ap i wawar rig, kai o kham gar wella, wenn biish tchinle kashta pre tardo. Tel kolende kress tu ninna star-deesh rupene herja: dui herja tel hako tchinlo kasht. Ap i palstuni rig, koi rig, kai o kham tele djal, wenn shob tchinle kashta pre tardo, ninna dui wawar kashta, hoi krenn serwes un tchatches i ekka ap i palstuni rig. Kol dui kashta wenn tele un pral khetne rikedo kol tchinle kashtentsa ap i serwi rig un ap i tchatchi rig, jaake te krenn le serwes un tchatches i ekka. Jaake wenn ochta tchinle kashta ap i palstuni rig un deesh-te-shob rupene herja: tel hako tchinlo kasht dui herja. Kre pandepangre kashta dran o kasht ko rukestar, hoi kharella Akatsia, un tchip pantch lendar ap kol tchinle kashta ap koi jek lengsti rig o kherestar, pale pantch ap i tchinle kashta ap i wawar lengsti rig, un pale pantch ap i palstuni rig o kherestar kote, kai o kham tele djala. Kre ninna i pandepaskro kasht, hoi djal mashkral ap i tchinle kashta fun jek rig ap i wawar. Tchip sonakai trul kol tchinle kashta, ninna trul i pandepangre kashta! Un kre sonakangre gustria! An kolende wenn i pandepangre kashta dren tchiddo. Dran kol tsele kotja tchiwess tu ko kheer jaake pre, har sikrom tuke ap i berga. Muk ninna i kotar latcho sorelo laintikro than te krell, kai ninna kutch bakrengro bal dren hi. Kowa hi blaueto, lolo un lolo har jag. An ko kotar than wenn bolepangre dren sido an shukar wastengri budi. Un ap o mochton, kai o Debleskre deesh laba dren hi, tchip ko pralstuno kotar, hoi sikrella, kai o Dewel peskre menshenge latches hi. O Debleskri chapaskri tchip glan o wudar dran o kutch kotar than ap i serwi rig! Un i momelengri tchip ap i tchatchi rig! Kre ninna i plachta, hoi well an ko wudar, kai weh dren an o kheer. Kre lat an shukar wastengri budi dran latcho sorelo laintikro than, kai ninna kutch bakrengro bal dren hi, hoi blaueto, lolo un lolo har jag kerdo was. Tchin pantch pesse kashta dran akatstikro kasht. Tchip sonakai trul lende! Un kre lenge pantch herja dran lolo saster, ninna sonakangre rikepangre! Ap lende well koi plachta pandlo. Kre ninna kol tsele koola dran saster, kolentsa budrenn le ap o Debleskri chatchepaskri: pirja, an kolende i jagakri tchik dren wella, bare roja, tchare, kai o rat dren wella, massengre forshette, jagakre tchare. Kre ninna i sasterni netsa, kai i jagakri tchik tele perella. Un tchip star sasterne gustria ap lakre star rigja, kote kai i rigja khetne wenna. Tchip kai sasterni netsa jaake tele an i sasterni chatchepaskri, te well li paash pre har i chatchepaskri un djal bis kote, kai o tikno kasht trul i chatchepaskri hi. Dran tchinle kashta well o Debleskri chatchepaskri kerdo – dren well tchi, jaake har les tute ap i berga sikedo was. Ninna koi rig, kai o kham gar wella, well 50 (paash-sheel) metarja baro. Ninna kate rikrenn biish pesse kashta kol laintikre kotja. Jaake har ap i wawar rig wenn kal pesse kashta tardo ap biish sasterne herja. Un lengre rikepangre un kol shelle, hoi rikrenn kol kotja, kress tu dran rup. Ap i rig, kai o kham tele djal, well koi platsa 25 (biish-te-pantch) metarja buchlo. Kote wenn i laintikre kotja ap deesh pesse kashta rikedo, hoi ap deesh sasterne herja tardo hi. Ninna glan o kheer, ap i rig, kai o kham pre djala, well i platsa 25 (biish-te-pantch) metarja buchlo. Kote, kai weh ap i platsa, tchip star pesse kashta ap star herja, te kress i baro wudar. An o wudar well i bari plachta pandlo. Koja kress an shukar wastengri budi dran latcho sorelo laintikro than, kai ninna kutch bakrengro bal dren hi, hoi blaueto, lolo un lolo har jag kerdo was. Kai plachta well deesh metarja buchlo. I tsele pesse kashta, hoi trul i platsa tardo hi, kolen hi herja dran lolo saster un rupene rikepangre un rupene shelle, hoi rikrenn kol laintikre kotja. I platsa hi paash-sheel metarja lengsto un biish-te-pantch metarja buchlo. I pesse kashta ap pengre sasterne herja hi dui-te-paash metarja baro. I laintikre kotja hi kerdo dran latcho sorelo laintikro than. O tselo koowa, koleha budrenn le an o Debleskro kheer, well kerdo dran lolo saster, ninna kol tikne kotja, hoi denn le an i phub, te well o plachteno kheer un i plachte trul i platsa soreles rikedo. Muk tiro phrales, o Arones, un leskre mursh tchawen glan tute te anell. Kolen rodom win dran i wawar Israelitarja, te wenn le mange rashaja: o Nadab, o Abihu, o Eleasar un o Itamar. Muk tiro phraleske, o Aroneske, shukar raile koola te siwell, jaake har i rashajeske moldo hi. Rake kolentsa, kolen me latche wasta un o goswepen dom, te haiwenn le mishto te siwell. Pen lenge, te krenn le ripja o Aroneske, te well job mange i rashai. Kolla hi i koola, hoi te krenn le: i betcheskri possita, i rashajeskri damdira, i baja un i gad, i shereskro pandepen, un i laintikro pandepen, hoi job trul peskro per pandell. Kol rashajengre koola krenn le o Aroneske un leskre tchawenge, te wenn jon mange rashaja. I sibangre hunte lenn sonakai, latcho laintikro than, ninna kutch bakrengro bal, hoi blaueto, lolo un lolo har jag hi. Dran kowa krenn le kol koola. O rashajeskri damdira krenn le an shukar wastengri budi dran latcho sorelo laintikro than, kai sonakai dren sido well, ninna kutch bakrengro bal, hoi blaueto, lolo un lolo har jag kerdo was. Dui kotja than wenn ap i damdira sido kote, kai i phika hi. Un i pandepen pandell i damdira trul o per khetne. Ko pereskro pandepen well jaake kerdo har koi damdira: dran latcho sorelo laintikro than, kai sonakai dren sido well, ninna kutch bakrengro bal, hoi blaueto, lolo un lolo har jag kerdo was. I damdira un lakro pandepen hi dran jek kotar than. Le dui kutch barra, hoi kharenna Onyx! Un an kolende muk i laba o Israeleskre tchawendar dren te tchinell: Shob laba ap ko jek bar un shob ap ko wawar bar pal lengro phurepen. Muk koi budi jekestar te krell, hoi haiwell mishto laba an bar te tchinell. Un kol barra wenn tchiddo an sonakangre gustria. Palle kre kol dui barra ap i damdira pre, kote kai i phika hi. Jaake hidjrell o Aron i laba o Israeleskre tchawendar ap peskre phika, te djal lo an o Debleskro kheer. Un jon wenn mange, o baro Debleske, an o shero, te wap lenge latcho. Kre ninna dui wawar tikne sonakangre gustria, un pande dui dorja dran latcho sonakai ap lende, hoi hi khetne lino har i lengste balla i djuwjatar. Muk i betcheskri possita jaake te krell, har kran le o rashajeskri damdira: dran i latcho sorelo laintikro kotar than, kai sonakai dren sido well, ninna kutch bakrengro bal, hoi blaueto, lolo un lolo har jag kerdo was. An koi possita hi kol dui tikne koola dren, hoi lell o rashai, te hatsell lo win, hoi o Dewel peskre menshendar kamella. I possita hi biish-te-pantch centimetarja baro un ninna jaake buchlo. Ko laintikro kotar than well dui kope khetne lino. Kre deesh-te-dui kutch barra ap late pre, hako kopo triin barra tel i wawar: pralstunes kol barra, hoi kharenna Rubin, Topas un Smaragdo. Tel kolende kol barra, hoi kharenna Karfunkel, Safiro, un Diamanto. Tel kolende kol barra, hoi kharenna Hiazint, Achat, un Ametist. Telstunes kol barra, hoi kharenna: Krisolit, Onyx un Jaspis. Tchip kol barra an sonakangre gustria. Un tchin an lende i laba o Israeleskre tchawendar, kolendar i deesh-te-dui bare familje wenn. Tchin an hako bar jek lab. Ap i betcheskri possita kre tikne dorja dran latcho sonakai, hoi khetne lino hi har i lengste balla i djuwjatar. Kre ninna dui sonakangre gustria un sib len serwes un tchatches ap i pralstuni rig ap i possita. Un tchip kol dui sonakangre dorja jek rigjah an kol dui sonakangre gustria, hoi hi serwes un tchatches ap i possita. Koi wawar rig tchip an kol sonakangre gustria, hoi ap kol kotja hi, hoi glanstunes ap i damdira sido hi, kote, kai i phika hi. Palle kre dui sonakangre gustria un sib len dren an i possita ap i telstuni rig, kote, kai i possita ap i damdira sido hi. Un palle tchip dui wawar sonakangre gustria ap kol dui kotja, hoi kote ap i damdira sido hi, kai i phika hi. Sib len ap i glanstuni rig kote, kai kol kotja khetne lino hi, pral o pereskro pandepen, hoi rikrell i damdira khetne. Palle tchip i dori dran blaueto kutch bakrengro bal an kol dui gustria, hoi ap o betcheskri possita hi, un pande lat jaake ap i gustria ap i damdira, te hi li soreles rikedo pral o pereskro pandepen. Jaake hidjrell o Aron i laba kol deesh-te-dui Israeleskre tchawendar ap peskro dji hako kopo, kai djal lo an o Debleskro kheer. Un me bistrau len gar, te wap lenge latcho hako tsiro. An ko betcheskri possita tchip kol dui tikne koola, hoi kharenna ‘momeli’ un ‘tchatchepen’, te wenn le ap o dji o Aronestar, te djal o Aron dren pash mande. Kol dui tikne koola, kolentsa tumer win hatsenn, hoi me, o baro Dewel, i Israelendar kamau, kolen hidjrell lo ap peskro dji, te well lo glan mande. Tel i damdira riwell o rashai i baja. Un koi tseli baja kress tu dran blaueto kutch bakrengro bal. Pral mukess tu lat pre, te nai well kote o shero win. Ko kotar trul i meen siwess tu jaake soreles har pash i ledertikri baja, te nai djal li gar paash. Ap o telstuno kotar i bajatar kress tu tikne phabja dran kutch bakrengro bal, hoi blaueto, lolo un lolo har jag kerdo was. Kal phabja djan trul i tseli baja. Mank lende wenn tikne sonakangre bashepangre jaake trul o tselo ripen, te well jek phabi, palle jek bashepaskri, palle jek phabi, un jaake dureder trul i tseli baja. Koi baja riwell o Aron an, te shunell jek les, te djal lo glan o baro Debleste an leskro kheer dren, ninna te well lo pale win. Kawa krell lo, te merell lo gar. Ko tikno kotar sonakai hidjrell o Aron glan ap peskro shero, te well lo glan mande. Kowa sikrella, te lell o Aron i doosh ap peste, hoi ap ko koowa hi, hoi i Israelitarja man dan. Un me dikau latches ap lende. Kre o gad dran i latcho laintikro kotar than an shukar wastengri budi. Kre ninna o shereskro pandepen dran latcho laintikro than, un i pereskro pandepen an shukar wastengri budi. Ninna o Aroneskre tchawenge kre gada, pereskre pandepangre un rashajengre stadja, hoi railo un shukar hi. Palle rib o Aroneske un leskre tchawenge kol koola an. Le djet un mak len o Debleske un de len an lengri budi, te wenn le mange rashaja. Muk lenge ninna laintikre telstune cholopja te krell. Kolla riwenn le tel i wawar koola, te wenn le kote gar nanges. Hako kopo kai djan le an o Debleskro plachteno kheer, ninna te chatchrenn le i viecho ap o Debleskri sasterni chatchepaskri, hunte riwell o Aron un leskre tchawe kol telstune cholopja. Jaake tchiwenn le penge kek doosh ap pende un hunte merenn gar. Un kowa well jaake o Aroneske un leskre tchawenge, hoi pal leste wenna, lauterenge, kai wenna rashaja, o tselo tsireske. Un kowa kre, te well o Aron un leskre tchawe rashaja mange. Le i terno gurum un dui mursh bakre, hoi sasto hi. Le ninna latcho jarro, tchip kek shutlo jarro dren, un kre pesse un sane mare, ninna merklia. An i merklia tchip djet dren, un ap i sane mare mak djet pre. Tchip len an i korba un an len o Debleske! Ko terno gurum un kol dui bakre an leske ninna! An o Arones un leskre tchawen pash o wudar glan o Debleskro plachteno kheer, un le pani un thob len! Palle le i koola un rib o Arones an: o gad un i baja, o rashajeskri damdira un i betcheskri possita ninna. Pande ko pereskro pandepen, hoi ap i damdira hi, trul leste! Palle tchip o shereskro pandepen trul leskro shero! Un tchip o tikno sonakaskro kotar glan ap koleste! Le o makepaskro djet un tchore les pral leskro shero, mak les o Debleske! Muk ninna leskre tchawe pash tute te well! Kolenge rib ninna i gada an! Palle tchip lenge o pereskro pandepen trujel un tchip i rashajengre stadja ap lengre shere, te wenn le mange rashaja hako tsireske. Un jaake aneh tu len an lengri budi: An ko terno gurum glan o Debleskro plachteno kheer. Un o Aron un leskre tchawe tchiwenn pengre wasta ap leskro shero. Un tu mareh les pash o baro Debleskri chatchepaskri glan o Debleskro plachteno kheer glan o wudar. Tchip tiro gushto an o rat un mak les ap i shinga, hoi pral ap o Debleskri sasterni chatchepaskri hi. Un o tselo wawar rat tchore tella glan o Debleskri chatchepaskri win! Le o tselo thulepen, hoi ap i buke hi un ko thullo kotar, hoi pral i lebra hi, un kol dui niere un lengro thulepen, hoi ap lende hi! Kowa lauter chatchress tu ap o Debleskri sasterni chatchepaskri, te djal lauter an i jagakro ducho pre. O mass, i hauta un ko chapen, hoi an i buke hi, chatchress tu win glan koi platsa, kai tumer djiwenna. Kowa lauter well jaake kerdo, te well i rashajengri doosh krik lino. Palle le ko jek bakro! Un o Aron un leskre tchawe tchiwenn pengre wasta ap leskro shero. Palle mare les, le leskro rat un tchore les trul o Debleskri chatchepaskri win. Tchin o mass an kotja! Thob leskre buke un leskre herja, un tchip o shero un kol wawar kotja ap o Debleskri chatchepaskri! Un chatche o tselo bakro ap i chatchepaskri, jaake te djal lauter pre an i jagakro ducho. Ko bakro hi mange, o baro Debleske, un well tseles chatchedo. Un o latcho sungepen, hoi well win, sungell mange mishto. Le o duito bakro! Un o Aron un leskre tchawe tchiwenn pengre wasta ap leskro shero. Palle mare les, le leskro ratestar un tchip les tella ap o Aroneskro tchatcho kand, ninna ap i tchatche kanda leskre tchawenge! Ninna ap o pesso gushto ap lengro tchatcho wast, un ap o baro tsebo ap lengro tchatcho piro tchiwess tu o rat. O tselo wawar rat tchoress tu trul o Debleskri chatchepaskri win. Le ko ratestar, hoi ap o Debleskri chatchepaskri hi, un tchip les an o makepaskro djet un witse les ap o Aron un leskre koola un ap leskre tchawende un lengre koola, te well job un leskre koola o Debleske, ninna leskre tchawe un lengre koola, te wenn le o Debleske. Kau duito bakro well doleske maredo, te nai well o Aron peskre tchawentsa an pengri budi dren tchiddo. Le o thulepen kai maredo bakrestar: i thulli pori, ninna o thulepen, hoi ap i buke hi un ko kotar, hoi pral i lebra hi un kol dui niere un lengro thulepen, hoi ap lende hi! Le ninna o pralstuno kotar i tchatchi herjatar. Palle le jek pesso maro, ninna jek sano maro un jek djeteskri merkli dran koi korba, kai o maro dren hi, kai kek shutlo jarro dren hi, un hoi pash o wudar glan o baro Debleskro kheer tardo hi. Tchip kowa lauter an o Aroneskre wasta un an i wasta leskre tchawendar. Un jon hadenn kowa pre glan mande, o baro Debleste, te sikrenn le, kai kowa mange hi. Palle le les dran lengre wasta un chatche les pre ap o Debleskri chatchepaskri pral ko wawar bakro, hoi tu tseles chatchral, jaake te djal kawa lauter ninna pre an i jagakro ducho. Un o latcho sungepen, hoi well win, sungell mange, o baro Debleske, mishto. Le o betch kau duito bakrestar, un hade les pre glan o baro Debleste, te sikress, kai kowa leske hi. Palle nai chah tu les. Hako kopo, kai well i mursh mange i rashai, well o betch kau bakrestar un o pralstuno kotar i herjatar glan o baro Debleste pre hadedo, te sikrenn le, kai kowa o Debleske hi. Kol dui kotja mass wenn pre hadedo glan mande, o baro Debleste. Palle nai chal len o Aron peskre tchawentsa. Un jaake well kowa kerdo hako kopo, kai marenn i Israelitarja i bakres mange, hoi chan le palle khetne glan mande. Un i rashajengre koola, hoi o Aron riwas, lenn pal leste leskre tchawe ap ko diwes, kai wenn le rashaja. Koon leskre tchawendar rashai wella, kowa riwell o Aroneskre koola an ap ko diwes, kai well lo rashai. Job hidjrell len an kol efta diwessa, kai djal lo an o Debleskro plachteno kheer, te budrell lo o Debleske. Ko mass ko duito bakrestar keress tu an pani ap i Debleskri platsa. Palle chan o Aron un leskre tchawe o mass o bakrestar khetne o maro dran i korba pash o wudar glan o Debleskro plachteno kheer. Jon kokres chan kol kotja mass ko viechestar, hoi maredo was, te well lengri doosh krik lino, te nai wenn le o Debleskre rashaja. Kek wawar nai chal ko mass, – kowa hi o Debleskro chapen. Te atchell mass un maro pral i rati pral, hunte well kowa chatchedo. Kek nai chal les. Kowa hi o Debleskro chapen. Jaake kress tu o Aroneha un leskre tchawentsa lauter, hoi me tuke penom. Efta diwessa kress tu jaake, te wenn le rashaja. An kol efta diwessa maress tu hako diwes i terno gurum o Debleske, te well i doosh krik lino. Leskro rateha well i doosh krik lino, hoi ap o Debleskri chatchepaskri was. Palle mak djet ap o Debleskri chatchepaskri! Jaake well diklo, te hi kai chatchepaskri o Debleske. Efta diwessa kress tu kawa hako diwes, te well i doosh ap o Debleskri chatchepaskri krik lino. Ninna makess tu koi chatchepaskri o djeteha dren, te well li o Debleske kokres un kek wawareske. Un hakeno, koon taprell lat an, kowa hi o Debleskro. Un kawa hi, hoi tu hako diwes ap o Debleskri chatchepaskri chatchress: dui terne bakre, hoi jek bersh phuro hi, ko jek bakro taissarlakro un ko wawar bakro ap i rat. Le ninna i khoro latcho jarro un jek litari olivtikro djet, un tchore o djet an o jarro, un kre les khetne, un tchip kowa pash ko bakro pashel! Un le jek litari mool un tchore les win glan o Debleste! Kowa kre taissarlakro un rati ninna! Jaake aneh tu chapen un pipen o Debleske. Un o latcho sungepen, hoi well win, te well kowa lauter chatchedo an i jag, sungella mishto o baro Debleske. An o tsiro, hoi wella, krenn jaake, tumer un tumare tchawe, hoi pal tumende wenna! Un denn man hako diwes taissarlakro un rati i bakro! Kowa chatchrenn glan mande pash o wudar glan o Debleskro plachteno kheer! Un kote wau pash tumende un rakrau tuha. Kote wau pash i Israelitarja. Un miro railepen well mantsa an ko kheer. Un jaake well o kheer miro kheer. Jaake lau miro plachteno kheer un i sasterni chatchepaskri mange, ninna o Arones un leskre tchawen, te wenn le mange rashaja. Un me djiwau mashkral i Israelitarja un hom lengro Dewel. Un jon dikenna, te hom me o baro Dewel, un lom len win dran o them Egiptia, te djiwap mashkral lende, me, lengro baro Dewel. Kre i bob dran o kasht ko rukestar, hoi kharella Akatsia. Koi pre well sawo koowa chatchedo, hoi o Debleske shukar sungella. Kre kau bob i paash metari lengsto un ninna jaake buchlo. Les hi star rigja, un kote, kai jon khetne wenna, well i kotar win un djal pre har i shing. O tselo bob hi jek metari baro. Trul o tselo bob tchip latcho sonakai: pral pre un ninna ap i star rigja un ap i shinga. Un tchip i sonakaskro pandepen trul o bob. Muk star sonakangre gustria te krell. Kolla wenn ap kol dui rigja o bobestar kerdo: ap haki rig dui sonakangre gustria tel ko sonakaskro pandepen, hoi djal trul o bob. An kol gustria wenn lengste kashta tchiddo. Kolentsa hidjrenn le o sonakaskro bob. Kre kol kashta dran akatstikro kasht un de sonakai trujel. Tchip o sonakaskro bob glan o wudar dran o kutch kotar than. Pal ko wudar hi o mochton, kai o Debleskre deesh laba dren hi, un kai o pralstuno kotar pre hi, hoi sikrella, kai o Dewel peskre menshenge latcho hi. Ap ko sonakaskro bob chatchrell o Aron ko kutch koowa, hoi o Debleske shukar sungella. Kowa krell lo hako diwes taissarlakro, te tchorell lo o djet an i momlia, ninna haki rat, te chatchell lo i momlia an. Un kowa well hako diwes mange kerdo. Ninna pash tumare tchawende un lauterende, kai pal lende wenna, well kowa jaake kerdo. Tumer chatchrenn tchi ap kau bob, hoi o Dewel tumenge gar penas, witar kek viecho un kek chapen dran jarro. Un kek mool well ap leste win tchoredo. Jek kopo an o bersh lell o Aron o rat o bakrestar, hoi maredo was, te lell lo i doosh krik, un djal pash o Debleskro sonakaskro bob un makell ko rat ap i shinga, hoi pral ap o bob hi. Kowa krell lo, te well i doosh krik lino, hoi ap o bob hi. Ninna pash tumare tchawende un kolende, kai pal lende wenna, well kowa hako bersh jek kopo jaake kerdo. O sonakaskro bob hi o baro Debleske kokres. Un o baro Dewel penas ap o Mose: Dik, har bud mursha hi mank i Israelitarja! Un pen lenge, te hunte denn le man lowe, te atchenn le djido, te well kek bibacht ap lende an kol diwessa, kai wenn lengre laba pre tchinlo. O brawelo dell gar i bareder kotar, un o tchorwelo gar i tikneder kotar. Hako mursh dell i paash kotar rup o baro Debleske, te atchell lo djido. Un tu less kol lowe, hoi i Israelitarja tut denna, un dess len kolende, kai ap o Debleskro plachteno kheer budrenna. Jaake bistrau i Israelitarja gar un dikau latches ap lende, te atchenn le djido. Un o baro Dewel rakras ap o Moseste un penas: Kre i thopaskro tcharo dran lolo saster, un tchip les ap herja, hoi ninna dran lolo saster hi. Un tchip les mashkral o Debleskro plachteno kheer un o Debleskri sasterni chatchepaskri. Un tchore pani dren, jaake te nai thowell o Aron un leskre tchawe pengre wasta un herja, glan kowa kai djan le an o Debleskro plachteno kheer un pash o Debleskri sasterni chatchepaskri, te chatchrenn le i vieches o baro Debleske. Te thowenn le pen gar, hunte merenn le. Ko lab hi o Aroneske un leskre tchawenge un kolenge, kai pal lende wenna, hako tsireske. Un o baro Dewel rakras o Moseha un penas: Kre kolestar i kutch djet, hoi maklo well ap o tselo koowa, hoi o Debleske hi. Muk les jekestar khetne te krell, kai kowa mishto haiwell. Tu makess ko djet ap o Debleskro plachteno kheer, ap ko mochton, kai o Debleskre deesh laba dren hi, ninna ap i chapaskri un ap o tselo koowa, hoi koi pre hi, ninna ap i momelengri un lauter, hoi koi pashel hi. Ninna ap o Debleskro sonakaskro bob, kai kutch sungepaskro koowa pre chatchedo wella, well ko djet maklo, ninna ap o Debleskri sasterni chatchepaskri, kai i vieche o Debleske chatchedo wenna, un ap kol tsele koola, kolentsa budrenn le. Mak ninna o thopaskro tcharo, un leskre herja, hoi les hidjrenna. Te makeh len jaake, sikreh tu, kai hi le o Debleske, un leske kokres. Un hakeno, koon taprell len an, hi o Debleskro. Jaake kress kowa ninna o Aroneha un leskre tchawentsa. Mak len o djeteha, te wenn le rashaja mange. Koon peske sawo djet krella, nai atchell gar djido mank peskre menshende. Temerl dino well ninna kowa, kai makell jekeste, kai hi kek rashai. Un o baro Dewel penas ap o Mose: Le tuke ko kutch koowa, hoi mishto sungella: rukengro djet, Onycha, burrengro djet, ninna djudjo sungepaskro koowa, hoi kharella Weihrauch. Hakenestar le jaake bud har ko wawarestar! Un tchip kowa jaake khetne, har kolla krenna, kai kowa mishto haiwenna, te well lestar i sungepaskro koowa, hoi chatchedo well o Debleske. Tchip ninna loon koi pashel, te well ko koowa djudjo. O Debleske hi lo. Palle kre les tiknes, jaake tiknes har djala, un tchip ninna lestar glan ko mochton, kai o Debleskre deesh laba dren hi, an o Debleskro plachteno kheer, kote, kai wau me pash tute. Denn jak! Kau sungepaskro koowa, hoi tumer o Debleske kran, hi leske kokres! Ma krenn sawo koowa tumenge. Shunenn, mange kokres hi kowa! Koon sawo koowa peske krella, te nai sungell lo o shukar sungepen, kawa nai atchell gar djido mank peskre menshende. Un o baro Dewel rakras o Moseha un penas: Shun, me rodom jekes win, te krell lo kai budi mange. Kowa hi o Bezalel. Leskro dad hi o Uri. Koleskro dad his o Hur dran o kheer Juda. Me tchiwom miro ducho an leste, un dom les goswepen un wasta, hoi haiwenn mishto te budrell, te nai krell lo shukar koowa dran sonakai, rup un lolo saster. Ninna haiwell lo kutch barra te tchinell un an gustria te tchiwell. Ninna nai dell lo shukar koowa win tchurje dran kasht, jaake te nai krell lo haki budi. Shun, me rodom ninna i wawares win, te djal lo leske pash o wast. Kowa hi o Oholiab. Leskro dad hi o Ahisamach, dran o kheer Dan. Lentsa budrenn hake wawar, kai haiwenn mishto lengre wastentsa te budrell. Lenge dom me o goswepen an o dji, te krenn le lauter jaake, har me tuke penom: O Debleskro plachteno kheer, o mochton, kai o Debleskre deesh laba dren hi, o pralstuno kotar koi pre, hoi sikrella, kai o Dewel latcho ap peskre menshende hi, ninna o tselo wawar koowa, hoi an o kheer well: i chapaskri un lauter, hoi pre hi, i sonakaskri momelengri un lauter, hoi pashel hi, o Debleskro sonakaskro bob, kai kutch sungepaskro koowa pre chatchedo wella, koi sasterni chatchepaskri, kai i vieche o Debleske chatchedo wenna, un ko tselo koowa, hoi pashel hi, un o thopaskro tcharo un koleskre herja; ninna kol rashajeskre koola, hoi o Aron un leskre tchawe riwenna pash pengri budi an o Debleskro kheer; ninna ko makepaskro djet, hoi ap kowa maklo well, hoi o Debleske hi; un ko kutch sungepaskro koowa, hoi chatchedo wella an o Debleskro kheer. Kowa lauter krenn le jaake, har me les tuke penom. Un o baro Dewel rakras o Moseha un penas: Pen ap i tsele Israelitarja: Rikrenn o Debleskro diwes tumenge! Kowa sikrell tumen, kai me tumaro Dewel hom, un tumer mire menshe han an hako tsiro. Kowa hi tumenge un tumare tchawenge un lauterenge, kai pal tumende wenna, te dikenn tumer, te rodom me, o baro Dewel, tumen win, te wenn mire menshe. Rikrenn o Debleskro diwes tumenge! Koon les gar rikrella, well temerl dino. Awa, hakeno, hoi ap o Debleskro diwes budrella, hunte djiwell buder gar mank peskre menshende. Shob diwessa budress tu. O eftato diwes kress tu tchi. Ko diwes hi o baro Debleske. Kowa, kai budrella, well mulo dino. Doleske hunte rikrenn i Israelitarja o Debleskro diwes hako tsiro, jon un lengre tchawe un lauter, kai pal lende wenna, jaake har krom me kowa lentsa win. O Debleskro diwes hi i sikepen mange un mire menshenge, i Israelitarja, hoi hako tsiro atchella. An shob diwessa kras o baro Dewel o bolepen un i phub. Un o eftato diwes kras job tchi un las newi soor. Un har o baro Dewel kowa lauter ap o Mose rakras ap i berga Sinai, das job les i dui barra, kai o Debleskre deesh laba dren tchinlo hi. O Dewel tchinas len peskro gushteha dren. Har dikan i menshe, kai o Mose i rah tsiro krik atchas, un gar buder koi berga tele was, wan le khetne pash o Aron un penan ap leste: “Dja, kre menge i dewel, kai djal glan mende! Mer djinah gar, hoi ko Moseha djas, kai anas men dran o them Egiptia win.” O Aron penas ap lende: “Lenn i sonakangre kanengre, hoi tumare romja, mursh tchawe un tcha an i kanda hi, un anenn len mange.” Jaake lan i tsele menshe pengre kanengre dran i kanda, un anan len pash o Aron. Un job las len dran lengre wasta, un tchiwas len an i jag, un kras i dewel, hoi dikas win har i terno gurum. Un jon penan: “Kawa hi tiro Dewel, Israel, kowa, kai tut dran o them Egiptia win anas.” Har dikas kowa o Aron, kras job i chatchepaskri glan ko gurum, te chatchrenn le viechen leske koi pre, un mukas wi-gole te dell: “Taissar hi i baro diwes, kai sharah o baro Debles!” Un jon stan taissarlakro pre un maran viechen, un chatchran len ko debleske, hoi kran le penge. Ninna wawar viechen anan le pashel, te chan le len khetne. Un jon beshan pen, te chan le un te pijenn le. Un jon stan pre un khelan. O baro Dewel rakras ap o Mose: “Naash, dja tele, tire menshe, kai tu dran o them Egiptia win anal, kran djungelo koowa. Sik djan le ko dromestar tele, kai me sikrom lende. Jon kran penge i dewel, – i terno gurum, – un mangan les an, maran viechen leske un penan: ‘Kawa hi tiro Dewel, Israel, kowa, kai anas tut dran o them Egiptia win.’” Un o baro Dewel penas ap o Mose: “Me dikau, kai djiwenn kol menshe pal pengro shero un kamenn gar te shunell. Ma rike man pale, te anap miri bari choli pral lende, un dap len temerl. Tire tchawendar krau me i bari natsjona.” O Mose mangas o baro Debles, kai leskro Dewel his, un penas: “Baro Dewel, tiro sorelo wasteha anal tu tire menshen dran o them Egiptia win, un sikral tiri tseli soor. Hoske kameh tu len kanna an tiri choli temerl te dell? Kameh, te penenn i Egiptarja: ‘Kau Dewel anas i Israelitarjen dran maro them win, te marell lo len an i berge, te atchell kek lendar pral ap i phub.’ Mangau tut, dja pale tiri chatchedi choljatar! Muk kai bibacht gar pral lende te well! Ma biste tire budepangren, o Abraham, o Isaak un o Jakob! Kolenge dal tut sowel un penal: ‘Me mukau tumare tchawen budeder te well har i momlia an o bolepen. Kau tselo them, kai me penom, te well lo tumaro, dau tumare tchawende, te djiwenn le kote hako tsireske.’” Koi rikras pes o baro Dewel pale un mukas gar koi bari bibacht pral peskre menshende te well. O Mose djas pale koi berga tele. An leskro wast his les kol barra, kai o Debleskre deesh laba ap hake dui rigja dren tchinlo hi. Kol barra kras o Dewel kokres un tchinas kol laba dren. O Josua, kai his pash o Moseste, shunas har i Israelitarja gole dan, un penas ap o Moseste: “I menshe denn bari gole, har te kurans le pen.” Koi penas o Mose leske: “Kaja hi kek gole, har pal i kurepen, kai wans le i sorleder, witar kek gole, har te nashans le penge. Me shunau i gole, har te giwenn le un khelenn le.” Har was o Mose pash i menshende, un dikas ko terno gurum, un har i menshe khelan, was an leste i bari choli. Job witsras kol barra dran peskre wasta un phagas len an kotja tella pash i berga. Ko terno gurum, hoi kran i Israelitarja penge, witsras job an i jag, te chatchrell lo. Un das les tiknes, bis te stauba pral atchas. Koi stauba witsras lo an o pani, un das les i Israelitarja te pijell. Pale penas lo ap o Aron: “Hoi kran tuke kol menshe? Hoske anal tu len ap sawo tchilatcho drom!” O Aron penas: “Am gar chojedo, mo rai! Tu djineh kokres, kai kol menshe tchilatcho hi. Jon penan ap mande: ‘Kre menge i dewel, kai men o drom sikrella! Koon djinella, hoi ko mursheske Mose djas, kowa, kai anas men dran o them Egiptia win.’ Me putchom: ‘Kones hi sonakai?’ Jaake lan le pengro sonakai tele un dan les mande. Me lom ko sonakai un tchiwom les an i jag, un hoi win was, his ko terno gurum.” O Mose dikas, kai i Israelitarja bi-pandle wan. O Aron mukas len te krell, hoi jon kaman. Jon kran pen sapaske kolenge, kai kamenn pen lentsa te kurell. Koi djas o Mose an o wudar glan koi platsa, kai i menshe djiwenn, un das gole: “Koon kamell o baro Debles, kowa te well pash mande!” Jaake wan i tsele Levitarja pash leste. Un job penas ap lende: “O baro Dewel, o Dewel pral o Israel, penell tumenge: ‘Lenn hakeno peskro charo, un djan pral koi tseli platsa, kate te kote! Hakeno lell peskro phrales, peskro males, un koles, kai langs leste djiwell, un dell les mulo.’” I Levitarja kran, har o Mose lenge penas. Un ap kowa diwes meran jaake triin serja mursha. O Mose penas ap i Levitarja: “Kau diwes wan tumer rashaja o baro Debleske. Tumer rikran tumen gar pale, te maran ninna tumare mursh tchawen un phralen. Doleske tchiwell o baro Dewel peskri bacht ap tumende.” O wawar diwes rakras o Mose ap i Israelitarja: “Tumer anan bari doosh un ladj ap tumende. Kanna kamau pale pash o baro Debleste ap i berga te djal, te mangap lestar, te bistrell lo tumari doosh.” O Mose djas pash o baro Debleste pale un penas: “Ach, kol menshe anan bari doosh un ladj ap pende. I debles dran sonakai kran jon penge. Mangau tut: Biste lengri doosh! Te kameh tu kowa gar te krell, palle le miro lab krik dran tiro liil, hoi tu tchinal.” Un o baro Dewel penas: “Me lau kokres o lab kolestar krik dran miro liil, kai miro drom mukas. Un kanna dja pale! An kol menshen an ko them, kai me rakrom lestar. Miro bolepaskro djal glan tute. Te well miro tsiro, dau i Israelitarjen pengri phagi.” Un o baro Dewel das i Israelitarjen doleske, kai jon mangan ko terno gurum an, hoi o Aron kras. O baro Dewel penas ap o Moseste: “Djan dureder, tu un kol menshe, kolen tu dran o them Egiptia win anal. Djan an ko them, kai me man sowel dom glan o Abraham, o Isaak un o Jakob un lenge penom: ‘Tumare tchawen dau me kau them.’ Un me bitchrau i bolepaskro. Kowa djal glan tumende. Un me tradau i wawar menshen an kau them win: i Kanaanitarja, i Amorarja, i Hetarja, i Perisarja, i Hiwarja un i Jebusarja. Jaake anau tumen an ko them, kai hi bud thud un gwin. Me wau gar tumentsa. Tumer djiwenn pal tumaro shero un kamenn gar te shunell. Un me doms nai tumen mulo ap o drom, te djoms tumentsa.” Har i Israelitarja kol phare laba shunan, rowan lengre djia, un kek lendar tchiwas buder peskro sonakai un rup ap peste. Jaake kran le, hoi o baro Dewel o Moseske penas. Leske penas lo: “Pen ap i Israelitarja: Tumer djiwenn pal tumaro shero un kamenn gar te shunell. Te woms me tumentsa i tikno tsiro ap o drom, doms me tumen mulo. Tchiwenn kanna tumaro sonakai un rup tele! Pal kowa kamau me dikell, hoi tumentsa krau.” Jaake tchiwan i Israelitarja pengro sonakai un rup tele, har his le pash i berga Horeb. Hako kopo, kai djan i Israelitarja ap i wawar platsa, tchiwas o Mose o plachteno kheer pre win glan koi platsa, kai i menshe hi. Job penas: “Kowa hi ko kheer, kai o baro Dewel tumentsa khetne well.” Hako Israelitari, kai kamas o baro Deblestar tchomone te putchell, hunte djas kote. Hako kopo har djas o Mose win pash o Debleskro plachteno kheer, stan i tsele Israelitarja pre un djan an i wudja glan lengre plachtene khera, un atchan koi tardo. Jon dikan o Moseske palla, har job pash o Debleskro plachteno kheer djas. Was lo koi, was i bari wolka tele un atchas pral ko wudar tardo. Un o baro Dewel rakras o Moseha. Har dikan i Israelitarja koi wolka pash ko wudar, witsran pen le tele hakeno glan peskro khereskro wudar, te mangenn le o Debles an. O baro Dewel rakras o Moseha, har mala rakran khetne, kai dikenn pen an i jaka. Palle djas o Mose pale ap i platsa, kai i menshe hi. Leskro terno budepaskro, o Josua, – koleskro dad hi o Nun, – atchas an o Debleskro plachteno kheer. O Mose penas ap o baro Debleste: “Tu penal mange, te anap me kal menshen an o them Kanaan. Tu sikral man gar, kones tu mantsa bitchreh. Tu penal, te prindjreh man un djineh miro lab, un te dikeh latches ap mande. Te dikeh latches ap mande, muk man tiro drom te djinell. Me kamau tut feteder te haiwell, te krap, hoi mishto hi glan tire jaka. Biste kowa gar: Kol menshe hi tire menshe.” O Dewel penas: “Me djau glan tute un anau tut an i them, kai tu khere hal.” O Mose penas ap leste: “Te djah tu gar mentsa, palle bitche men gar katar krik! Tu te djah mentsa, palle haiwell hakeno, te dikeh latches ap mande un ap kal menshende. Jaake sikreh i tsele wawar menshende ap kai phub, te ham kutch tuke.” O baro Dewel penas ap o Moseste: “Ninna kawa, hoi tu mandar mangal, kamau me te krell. Tu hal latches glan mire jaka, me prindjrau tut un djinau tiro lab.” O Mose mangas: “Muk man tiro railepen te dikell!” “Mishto”, penas o baro Dewel: “Me kamau glan tute te djal, te dikess tu miro tselo latchepen. Un miro lab ‘Baro Dewel’ rakrau me glan tute win. Me hom latcho koneske, kones me kamau. Un krau miro dji pre koneske me kamau. Mire jaka un miro mui dikess tu gar. Kek mensho, kai dikas man, atchell djido. Tu nai atcheh pash mande kate ap i baro bar tardo. Te djau me an miro railepen glan tute, tchiwau me tut mank i bare barra, un rikrau miro wast pral tute, bis te djom dureder. Palle lau miro wast pale, un tu nai dikeh mange palla. Mire jaka un miro mui nai dikell kek.” O baro Dewel penas ap o Moseste: “Kre tuke dui bare barra, har kolla his, kai tu paash dal! Palle kamau me pale kol laba dren te tchinell, hoi an i wawar barra tchinlo his. Le tuha, hoi tut hunte well, te djas sik taissarlakro pral ap i berga Sinai pre. Kote am pash mande! Kek nai well tuha. Ap koi tseli berga hunte mukell pes kek te dikell, witar kek bakre un grumja, te chan le pash i berga.” O Mose kras dui newe bare barra har kol phure. Sik taissarlakro stas job pre, un djas ap koi berga Sinai, har o baro Dewel penas leske. An leskre wasta rikras lo kol dui bare barra. O baro Dewel was an i wolka tele, djas pash o Moseste un kharas peskro lab ‘Baro Dewel’. Job djas glan o Moseste dureder un das gole: “Me hom o baro Dewel. O baro Dewel hom me. Man hi i baro dji, pherdo kamlepen. Me wau gar sik chojedo. Miro latchepen hi baro un me dau mire menshen gar pre. Me sikrau miro latchepen ap lengre tchawende un kolengre tchawende un kolengre tchawende un serja kope jaake dureder. Un bistrau lengri doosh un lau lengro tchilatchepen krik. Koles, kai kamell mandar tchi te djinell, dau i phagi, un gar koles kokres, na-a ninna leskre tchawen un kolengre tchawen jaake rah har triin, star familje, jek pal i wawar, djiwan.” Koi witsras pes o Mose sik ap i phub un mangas o Debles an: “Miro rai, te dikeh tu latches ap mande, palle dja mentsa, ninna te djan kal menshe pal pengro shero. Biste mari doosh un ko tchilatcho koowa, hoi kram, un muk men pale tire menshe te well.” O baro Dewel penas ap leste: Me dau tumen miro lab, un dau miro wast pre: Glan tumare jaka kamau me sorelo un baro koowa te krell, har an kek wawar them un pash kek wawar menshende kerdo was. Te dikenna i tsele menshe, kai trul tumende hi, hawo baro koowa me tumenge krau, palle darenn le un krenn bare jaka. Me tradau kol Amorarja, Kanaanitarja, Hetarja, Perisarja, Hiwarja un Jebusarja dran lengro them un dau les tumende. Rikrenn kal laba, hoi me penau tumenge kau diwes! Ma awenn mala kol menshenge an ko them, kai tumer wenna! Te wans lengre mala, nai anans le tumen miro dromestar tele. Witsrenn kol pre-tchidde barra trujel, kai marenn un chatchrenn le viechen lengro debleske. Phagenn kol bare barra paash, hoi le leske pre-tchiwan! Un denn kol figuren tele, hoi sikrenn i debletsa Ashera. Mangenn kek wawar Debles an! Me, o baro Dewel, kamau, te kamenn man kokres. Me kamau kokres te wap tumaro Dewel. Ma awenn mala kol wawar menshenge an o them! Jon mangenn pengre deblen dran kasht un bar an, un marenn viechen lenge. Te wans tumer lengre mala, nai djals, te djan lentsa un chan ko chapen, hoi jon anan lengre deblen. Tumer romedinerans tumare mursh tchawen lengre tchentsa. Un kolla djuwja anans tumare mursh tchawen o Debleskro dromestar tele, te mangenn le ninna kol deblen dran kasht un bar an. Ma krenn tumen kek debles dran saster, sonakai un rup! Ma bistrenn kol bare diwessa, kai chan kek maro dran shutlo jarro. An o tchon Abib chan efta diwessa kek maro dran shutlo jarro jaake har me tumenge penom! An ko tchon djan tumer win dran o them Egiptia. Tumare phureder mursh tchawe hi mange, ninna hako phureder mursh ternepen, hoi i viechestar boldo wella, nai well i gurum, nai well i bakro. Te hi o ternepen i burikakro ternepen, dess tu man leske i terno bakro. Kamenn tumer kowa gar, palle phagenn koi terni burika i meen! Tumare phureder mursh tchawe, ma marenn len! Kolenge denn mange i viecho, hoi mange marenn. Kek well an miro Debleskro kheer i wastentsa, kai tchi dren hi. Shob diwessa krenn tumari budi! Ap o eftato diwes krenn tchi! Kowa te well jaake hako tsireske, ninna ko tsireske, kai tumer budrenn ap tumaro kotar phub un kai tumer anenn o djob dren. Rikrenn bare diwessa mange dren ap ko tsiro, kai tumer o newo djob dren anenn! Un palle rikrenn bare diwessa dren pal i nijal, te anan i drake dren un lauter, hoi ap i ruka un ap tumari phub bares was. Ap kol bare diwessa, triin kope an o bersh, hunte wenn i tsele mursha glan mande, lengro rajeste. Me hom o baro Dewel, o Dewel pral o Israel. Me tradau i tsele wawar menshen glan tumende krik, un krau tumaro them bareder. Jaake well kek an tumaro them, te lell lo peske i kotar them ap ko tsiro, kai djan tumer triin kope an o bersh pash tumaro baro Debleste, te wenn khetne glan leste. Te marenn tumer i vieches mange, anenn leskro rat gar glan mande khetne o shutlo mareha! Ko viecho, hoi tumer marenn mange ap o diwes, hoi kharella Passa, kolestar hunte atchell tchi pral o wawar diweske. Hako bersh anenn o feteder halauterestar, hoi ap tumari phub bares was, an o Debleskro kheer! Job hi tumaro baro Dewel. Kerenn gar i terni busni an o thud lakro datar! O baro Dewel penas o Moseske: “Tchin kal laba an i liil, te rikrenn tumen ap lende. Palle han mire menshe, un me rikrau miro lab, hoi dom miro wast pre un krau tuke un i Israelenge, hoi me penom.” Star-desha diwessa un ratsja atchas o Mose ap i berga pash o baro Debleste. An kowa tsiro chas lo tchi un pijas lo tchi. Job tchinas kol deesh laba ap kol dui barra, – kol laba, kai penenna, hoi o Dewel peskre menshendar kamella. Har o Mose kol dui barrentsa an o wast i berga Sinai tele djas, djinas lo gar, kai was leskro mui har o kham, har rakras lo o Debleha. Un o Aron un kol wawar Israelitarja dikan, har leskro mui hi har o kham, un daran, te djan le pash leste. Koi kharas o Mose len pash peste. Un o Aron un kol wawar pralstune djan pash leste. Un o Mose rakras lentsa. Palle wan ninna kol wawar Israelitarja. Un o Mose penas lenge kol tsele laba, hoi o baro Dewel leske penas ap i berga Sinai, te rikrenn le len. Har o Mose lenge lauter penas, tchiwas lo i diklo ap peskro mui. Hako kopo har djas o Mose an o Debleskro kheer, te rakrell lo leha, las job ko diklo tele, bis te djals lo pale win dran o kheer. Har was lo win, te penell lo ap i Israelitarja, hoi o baro Dewel leske penas, dikan jon, har leskro mui hi har o kham. Palle khatras o Mose peskro mui pale tel ko diklo, bis te djas lo pale dren, te rakrell lo o baro Debleha. O Mose das i tsele Israelitarja khetne gole un penas ap lende: “O baro Dewel penas tumenge: Shob diwessa krenn tumari budi! O eftato diwes hi o Debleskro diwes. Ap ko diwes krenn tchi! Ko diwes hi o baro Debleske. Koon ap kau diwes budrella, hunte merella. Ap ko diwes krenn kek jag an tumare tsele khera!” O Mose penas ap i tsele Israelitarja: O baro Dewel penell tumenge: Hakeno, hoi les an o dji chatchella, te dell lo man pestar tchomone, kowa nai dell man: Sonakai, rup un lolo saster, bakrengro bal, hoi blaueto, lolo un lolo har jag kerdo was, latcho laintikro than un busjengre balla. Bakreskri ledertikre plachte, hoi lolo kerdo wan, wawar latche ledertikre plachte un kasht ko rukestar, hoi kharella Akatsia, momelengro djet, kutch sungepaskro koowa, hoi tchiwenn le an o makepaskro djet, un ninna kutch sungepaskro koowa, hoi well chatchedo ap o sonakaskro bob, ninna sawe barra, hoi kharenna Onyx un wawar kutch barra, te wenn le ap o rashajeskri damdira un ap o betcheskri possita kerdo. Koon mank tumende haiwell shukar koowa te krell, kowa te well un budrell mentsa, te nai kras mer, hoi o baro Dewel penas menge: ko Debleskro plachteno kheer peskre plachtentsa, peskre rikepangre, tchinle kashta, pandepangre kashta un pesse kashta ap herja; ko sonakaskro mochton i kashtentsa hidjepaske, o pralstuno kotar koi pre, un ko kutch kotar than, hoi mank i dui iseme pandlo well; koi chapaskri i kashtentsa hidjepaske un lauter, hoi pashel hi, ninna i Debleskre mare; koi momelengri un lauter, hoi pashel hi, lakre momlia un lakro djet; ko bob, kai ko sungepaskro koowa chatchedo wella un leskre hidjepaskre kashta; ko makepaskro djet; ko kutch sungepaskro koowa; koi plachta an o khereskro wudar; koi sasterni chatchepaskri, kai vieche chatchedo wenna o Debleske, ninna koi netsa dran lolo saster, kol hidjepaskre kashta un lauter, hoi koi pashel hi; ko thopaskro tcharo un leskre herja; kolla laintikre kotja un i pesse kashta ap herja, hoi trul i glanstuni platsa hi; koi plachta an o wudar glan i glanstuni platsa; kol tikne sasterne kotja, hoi denn le an i phub, te rikrenn le i plachte soreles, kolla plachte hoi hi ap o kheer, ninna kolla, hoi hi trul i glanstuni platsa, un kol shelle, hoi hi kote an-pandlo; o rashajengre kutch ripja, hoi o Aron un leskre tchawe an-riwenn, te budrenn le an o Debleskro kheer. Pal kowa djan i tsele Israelitarja penge. Halauter, kolengre djia chatchan, un kai kaman pendar tchomone te dell, wan un anan tchomone o baro Debleske, te well leske i plachteno kheer kerdo, kai i rashaja nai budrenn leske, un te nai krenn le ripja kolenge. Mursha un djuwja anan pendar sonakaskro koowa: sonakangre subja, kanengre, gustria, werklia un wawar sonakangre koola o baro Debleske. Kones kutch bakrengro bal his, hoi blaueto, lolo un lolo har jag kerdo was, kowa anas les pash o Moseste, ninna latcho laintikro than, busjengre balla, bakrengri ledertikre plachte, hoi lolo kerdo wan, un wawar latche ledertikre plachte. Kones rup, lolo saster, akatstikro kasht his, anas les o baro Debleske o budepaske ap o Debleskro kheer. I tsele djuwja, kai haiwan mishto thaba dran kutch bakrengro bal te krell, kran kowa un anan jaake thaba, hoi blaueto, lolo, un lolo har jag kerdo was, ninna latcho laintikro than. Wawar djuwja, kai haiwan un kaman thaba te krell dran busjengro bal, kran kowa ninna. Kol deesh-te-dui pralstune mursha, kai his i pralstune pral kol deesh-te-dui bare familje, kai wan o Israeleskre tchawendar, kolla anan kutch barra, hoi kharenna Onyx, un wawar kutch barra, te wenn le ap o rashajeskri damdira un ap o betcheskri possita kerdo. Ninna anan le momelengro djet un ko koowa, hoi mishto sungella, te well lo chatchedo, ninna kutch sungepaskro koowa, hoi well an o makepaskro djet tchiddo. Jaake anan i Israelitarja, mursha un djuwja, kolengre djia chatchan, bud koowa pendar, te well koi tseli budi kerdo, hoi o baro Dewel o Moseske penas. O Mose penas ap o Israelitarja: “Shunenn, o baro Dewel rodas o Bezalel win. Leskro dad hi o Uri, un leskro papo hi o Hur, dran o kheer Juda. O baro Dewel tchiwas peskro ducho an o Bezalel, un das les goswepen un wasta, hoi haiwenn mishto te budrell, te nai krell lo shukar koowa dran sonakai, rup un lolo saster. Ninna haiwell lo kutch barra te tchinell un an gustria te tchiwell. Ninna nai dell lo shukar koowa win tchurje dran kasht, jaake te nai krell lo hako shukar koowa. O Dewel das les ninna o goswepen an o dji, te sikrell lo i wawaren, har te krenn le kai budi. Ko goswepen das o baro Dewel ninna o Oholiab. Koleskro dad hi o Ahisamach, dran o kheer Dan. O baro Dewel das kol dujen, o Bezalel un o Oholiab, o goswepen, te haiwenn le mishto sonakaskro koowa te krell, ninna shukar plachte dran latcho laintikro than un dran kutch bakrengro bal, hoi blaueto, lolo un lolo har jag kerdo was. Ninna nai siwenn le shukar koowa an kol kotja than. Jaake nai krenn le haki budi, un haiwenn, an pengro shero glan-wi te dikell, har te krenn le lat. O Bezalel, o Oholiab un kol wawar, kolen o baro Dewel o goswepen un wasta das, te haiwenn le mishto halauter te krell, hoi lo penas, kolla te krenn leske kanna i kheer un kol tsele koola, hoi koi dren hi.” O Mose kharas o Bezalel un o Oholiab pash peste, ninna kol tsele wawaren, kai o baro Dewel goswepen an lengro dji das un wasta, te budrenn le mishto, un kai wan pendar, te krenn le koi budi. Un o Mose das len ko tselo kutch koowa, hoi i Israelitarja anan, te krenn le o baro Debleske i kheer. Un hako diwes taissarlakro wan le pale te pale pash o Moseste un anan leske budeder kutch koowa pendar. Koi mukan i tsele budepangre, kai ap o kheer budrenn, pengri budi tchiddo, djan pash o Mose un penan: “Kol menshe anenn budeder, har men hunte well, te kras ko kheer, hoi o baro Dewel penas te kras.” Koi mukas o Mose ap i tseli platsa wi-gole te dell: “Tumer mursha un djuwja, kek tumendar hunte anenn buder tchomone o Debleskro khereske!” Jaake anan i Israelitarja buder tchi. Was budeder har doha anlo, te well i tseli budi kerdo, hoi hunte krenn le. Jaake kran kol tsele budepangre, kai haiwan mishto shukar koowa te krell, o Debleskro kheer dran deesh pesse plachte. Kolla wan sido dran latcho sorelo laintikro than, kai ninna kutch bakrengro bal dren hi. Kowa his blaueto, lolo un lolo har jag. An kol plachte wan bolepangre dren sido an shukar wastengri budi. Haki plachta his deesh-te-star metarja lengsto un dui metarja buchlo. Pantch plachte siwan le khetne, un kol wawar pantch ninna. Ap kol rigja, kai kol dui bare kotja khetne pandlo wenn, siwan le dorjengre gustria dran blaueto kutch bakrengro bal: paash-sheel ap hako baro kotar, jaake te well jek dorjengri gustri wergel ko wawar. Pale kran le paash-sheel sonakangre rikepangre. Kolentsa pandan le kol dui bare kotja khetne. Jaake was dran kol dui kotja jek kheer. Un jon kran deesh-te-jek pesse plachte dran busjengre balla, te wenn le pral o kheer tchiddo. Haki plachta his deesh-te-pantch metarja lengsto un dui metarja buchlo. Pantch kolla plachte wan khetne sido, te was jek baro kotar. Un kolla wawar shob wan ninna khetne sido, te was i duito baro kotar. Un jon kran paash-sheel dorjengre gustria ap hako baro kotar ap koi rig, kai kol dui bare kotja khetne pandlo wenna. Ninna kran le paash-sheel sasterne rikepangre dran lolo saster, te wenn kol dui bare kotja kolentsa khetne pandlo. Un jon kran jek baro kotar dran bakrengri ledertikre plachte, hoi le lolo kran, te tchiwenn le les pral o Debleskro plachteno kheer, un pral koleste i wawar kotar dran latche ledertikre plachte. Un jon kran tchinle kashta dran o kasht ko rukestar, hoi kharella Akatsia, te wenn le pre tardo. Hako tchinlo kasht his pantch metarja baro un 75 (efta-deesh-te-pantch) centimetarja buchlo. Hako kashtes hi dui tikne gushte, kolentsa wenn i tchinle kashta khetne rikedo. Jaake kran le i tsele tchinle kashta o khereske. Biish tchinle kashta kran le, te wenn le ap koi rig tardo, kai o kham pralstunes hi. Un jon kran star-desha rupene herja tella, tel hako kasht dui herja, kai i gushte dren tchiddo wenna. Ninna biish tchinle kashta kran le, te wenn le ap koi wawar rig o kherestar tardo, kote, kai o kham gar wella. Tel kolende tchiwan le star-desha rupene herja, dui herja tel hako tchinlo kasht. I palstuni rigjake, koi rig, kai o kham tele djal, wan shob tchinle kashta kerdo, un dui wawar, hoi wenn jaake khetne tardo, te krenn le serwes un tchatches i ekka ap i palstuni rig o kherestar. Kol kashta wenn tella un pral i gushtentsa khetne rikedo. Jaake hi ochta tchinle kashta ap i palstuni rig un deesh-te-shob rupene herja: tel hako tchinlo kasht dui herja. Un jon kran pandepangre kashta dran o kasht ko rukestar, hoi kharella Akatsia, te tchiwenn le pantch lendar ap kol tchinle kashta ap koi jek lengsti rig o kherestar, pale pantch ap i tchinle kashta ap i wawar lengsti rig, un pale pantch ap i palstuni rig o kherestar kote, kai o kham tele djala. Un jon kran ko mashkralstuno pandepaskro kasht, hoi djal mashkral ap i tchinle kashta jek rigjatar ap i wawar. Un jon tchiwan sonakai trul i tchinle kashta. Ninna dran sonakai kran le lengre gustria, kai wenn i pandepangre kashta dren tchinlo. Un tchiwas ninna sonakai trul kolende. Un jon kran i kotar latcho sorelo laintikro than, kai kutch bakrengro bal dren hi. Kowa hi blaueto, lolo un lolo har jag. An ko kotar than wan bolepangre dren sido an shukar wastengri budi. Un jon tchinan star pesse kashta dran akatstikro kasht, te well ko kotar than kote pre pandlo. Trul kol pesse kashta tchiwan le sonakai, un kran star rupene herja tella. I rikepangre kran le dran sonakai. Un jon kran i bari plachta, te well li an o wudar, kote kai jek dren djal an o kheer. Jon kran les an shukar wastengri budi dran latcho sorelo laintikro than, kai kutch bakrengro bal dren hi, hoi blaueto, lolo un lolo har jag kerdo was. Ninna tchinan le pantch pesse kashta dran akatstikro kasht, te well koi plachta kote pre pandlo. Pralstunes trul kol pesse kashta was sonakai maklo, ninna trul kol shelle, hoi hidjrenn koi plachta. Koi pashel kran le rikepangre. Tel kol pantch pesse kashta kran le pantch herja dran lolo saster. Un o Bezalel kras ko mochton dran akatstikro kasht, 125 (sheel-te-biish-te-pantch) centimetarja lengsto, un 75 (efta-desha-te-pantch) centimetarja buchlo un ninna jaake pral. Dren un win tchiwas lo latcho sonakai pre, un kras i sonakaskro pandepen trujel. Un job kras star sonakangre gustria un tchiwas len ap hake star herja, dui ap haki rig. Ninna kras lo lengste kashta dran akatstikro kasht, tchiwas sonakai trul lende, un tchiwas len an kol gustria, jaake te nai hidjrenn le ko mochton trujel. Un job kras o pralstuno kotar, hoi tchakrell o mochton dran latcho sonakai. Kowa his 125 (sheel-te-biish-te-pantch) centimetarja lengsto un 75 (efta-desha-te-pantch) centimetarja buchlo. Un kol bolepangre hadan pengre mussja pre un tchakran lentsa o pralstuno kotar. Un lengre shere dikan pen an. Un lengre jaka dikan tella ap o pralstuno kotar. Un job kras koi chapaskri dran akatstikro kasht, jek metari lengsto, i paash metari buchlo un 75 (efta-desha-te-pantch) centimetarja pral, un tchiwas latcho sonakai trul late. Ninna tchiwas lo i sonakaskro pandepen trul late. Trul i chapaskri tchiwas lo i tikno kasht ap haki rig, hoi i wast buchlo hi. Un trul ko tikno kasht was ninna i sonakaskro pandepen. Un job kras star sonakangre gustria un pandas len ap kol star herja, tel ko tikno kasht, hoi djal trul i chapaskri, jaake te nai tchiwan le lengste kashta dren, te hidjrenn le koi chapaskri. Un job tchinas kol lengste kashta dran akatstikro kasht, te nai hidjrenn le koi chapaskri, un tchiwas sonakai trul lende. Un job kras ninna ko tselo koowa, hoi ap i chapaskri well, dran latcho sonakai: tchare un khore, an kolende i mool o Debleske dren anlo well. Un job kras koi momelengri dran jek kotar latcho sonakai: Lakro piro un ko mashkralstuno kotar un kol tchare. Ap kolende hi blume, sawe, hoi pandlo hi un sawe, hoi pre hi. Shob mussja djan dran i momelengri win, triin ap jek rig un triin ap i wawar rig. Ap haki mussi hi triin tchare, hoi win dikenn har blume, sawe, hoi pandlo hi un sawe, hoi pre hi. Ap ko mashkralstuno kotar hi star tchare, hoi win dikenn har i blume, sawe, hoi hi pandlo, un sawe, hoi hi pre. Hako kopo hi jek bluma, hoi pandlo hi, tel dui kol shob mussjendar, hoi dran o mashkralstuno kotar win djan. Un kol blume un i mussja hi leha khetne kerdo dran jek kotar latcho sonakai. Un ninna dran latcho sonakai kras lo kol efta momlia, lengre tchinepangre, kolentsa i dorja an i momlia tele tchinlo wenna, un i tchare, kai i momelengri tchik dren wella. Les hunte was jek zentnari latcho sonakai, te krell lo kai momelengri un lakro tselo koowa. Job kras ninna i bob dran akatstikro kasht. Koi pre well sungepaskro koowa chatchedo. Ko bob his i paash metari lengsto un ninna jaake buchlo un jek metari pral. Ap hake star rigja, kote, kai le khetne wenna, was i kotar win, hoi win dikella har i shing. Job tchiwas latcho sonakai trul o bob, pral pre un ninna ap i star rigja un ap i shinga. Un tchiwas i sonakaskro pandepen trul o bob. Ap i dui rigja tchiwas lo dui sonakangre gustria tel o sonakaskro pandepen, te nai tchiwenn le lengste kashta dren un jaake te hidjrenn le les. Un kol lengste kashta kras lo dran akatstikro kasht, un tchiwas sonakai trul lende. Un job kras o makepaskro djet, koleha jon o Debleskro koowa dren makenn. Ninna kras lo ko kutch sungepaskro koowa, hoi chatchedo well. Kowa lauter kras job jaake har kolla, kai kowa mishto haiwenna. Un job kras kol tsele koola dran lolo saster, kolentsa budrenn le ap i sasterni chatchepaskri: i pirja, an kolende i jagakri tchik dren wella, bare roja, tchare, kai o rat dren wella, massengre forshette, jagakre tchare. Un job kras i netsa dran lolo saster, hoi was tella jaake an i sasterni chatchepaskri tchiddo, te djal li paash pre har i sasterni chatchepaskri. Ap lakre star rigja, kote, kai i rigja khetne wenna, tchiwas lo star gustria dran lolo saster, te wenn an lende lengste kashta tchiddo. Kolla kras lo dran akatstikro kasht, tchiwas lolo saster trul lende, un tchiwas len an i gustria jaake, te nai hidjrenn le koi sasterni chatchepaskri. An late his tchi dren. Un job kras o thopaskro tcharo dran lolo saster un tchiwas les ap herja, hoi ninna dran lolo saster hi. Ko lolo saster las lo dran kol blendarja, hoi dan les kol djuwja, kai pash o wudar glan o Debleskro plachteno kheer pengri budi kran. Koi rig, kai o kham gar wella, hi jaake baro har koi rig, kai o kham pralstunes hi: paash-sheel metarja lengsto. Ninna kate rikrenn biish pesse kashta kol laintikre kotja. Kal pesse kashta wenn tardo ap biish herja dran lolo saster. I rikepangre un kol shelle, hoi rikrenn i laintikre kotja, kran le dran rup. Ap i rig, kai o kham tele djal, hi koi platsa biish-te-pantch metarja buchlo. Kote wenn i laintikre kotja ap deesh pesse kashta rikedo, hoi ap deesh herja tardo wenn. I rikepangre un i shelle, hoi rikrenn i laintikre kotja, kran le dran rup. Ninna glan o kheer, ap i rig, kai o kham pre djala, hi i platsa biish-te-pantch metarja buchlo. I tsele laintikre kotja his dran latcho sorelo laintikro than. Un i herja tel kol pesse kashta his dran lolo saster. Un i rikepangre un shelle, hoi rikrenn i laintikre kotja, his dran rup. Un i pesse kashta, len his shere, kai rup trul tchiddo his. Un koi bari plachta, hoi well pandlo an o wudar glan i glanstuni platsa kran le an shukar wastengri budi dran latcho sorelo laintikro than, kai ninna kutch bakrengro bal dren hi. Kowa his blaueto un lolo un lolo har jag. Koi plachta his deesh metarja lengsto un dui-te-paash metarja baro, jaake baro har ninna i wawar laintikre kotja hi, hoi trul i platsa pandlo wenn. Koi pashel kran le star pesse kashta un star herja dran lolo saster, ninna rupene rikepangre un rupene shelle, hoi rikrenn koi bari plachta. I pesse kashta, len hi shere, kai rup trul tchiddo his. Ninna kol tikne kotja his dran lolo saster, hoi denn le an i phub, te well o plachteno kheer un i plachte trul i platsa soreles rikedo. Ko sonakai, hoi jon pendar dan, his budeder har 29 (biish-te-enja) zentnarja. Jek zentnari his jaake bud har jek zentnari an o Debleskro kheer pharo his. Ko rup, hoi was khetne, har an i liil tchinlo was, har bud mursha koi hi, ko rup his budeder har 100 (sheel) zentnarja. Jek zentnari his jaake bud har jek zentnari an o Debleskro kheer pharo his. I tsele mursha, kai phureder his har biish bersha, his 603.550 (shob-sheel-te-triin-serja-pantch-sheel-te-pantch-desha) mursha. Hakeno lendar das i paash rupeno kotar. Jek paash kotar rup his jaake bud har jek paash kotar rup an o Debleskro kheer pharo his. Sheel zentnarja rup lan le un kran lestar kol sheel herja, ap kolende i tchinle kashta tardo wenna, ninna kolla, kai rikrenn o wudar dran o kutch kotar than. Haki rupeni heri his jek zentnari pharo. Ko rup, hoi pral atchas, his jaake deesh-te-triin kilogramme. Kolestar kran le i gustria un i shelle, hoi i laintikre kotja rikrenna. Ninna tchiwan le les trul i shere kol pesse kashtendar. Ko lolo saster, hoi i menshe pendar dan, his budeder har efta-desha zentnarja. Kolestar mukas o Bezalel kol herja te krell, ap kolende i pesse kashta tardo hi, hoi hi serwes un tchatches pash o wudar. Ninna kran le kolestar koi sasterni chatchepaskri un koi sasterni netsa, hoi koi pashel hi, un i tsele koola, kolentsa i rashaja budrenna. Dran o lolo saster kran le ninna i herja, ap kolende i pesse kashta trul i glanstuni platsa tardo wenn, ninna i herja tel i pesse kashta pash o wudar glan i glanstuni platsa, un ninna i tsele tikne kotja, hoi wenn an i phub dino, te rikrenn le soreles ko kheer un kol laintikre kotja trul i glanstuni platsa. Un jon kran shukar rashajengre ripja dran kutch bakrengro bal, hoi blaueto, lolo un lolo har jag kerdo was, te riwell len o Aron pash peskri budi an o Debleskro kheer. Jon kran kal ripja jaake har o baro Dewel o Moseske penas, te krenn le len. O rashajeskri damdira kran le dran latcho sorelo laintikro than, kai sonakai dren sido was, ninna kutch bakrengro bal, hoi blaueto, lolo un lolo har jag kerdo was. Jon dan sonakangre kotja khetne, te wenn le sano, un tchinan len an tikne thaba, te nai siwenn le len an o latcho laintikro than un mank o bakrengro bal, hoi blaueto, lolo un lolo har jag kerdo was. Kowa was an latcho wastengri budi kerdo. Palle lan le dui kotja than un siwan len ap i damdira kote, kai i phika hi. Un i damdira was khetne pandlo. Ko pereskro pandepen was jaake kerdo har i damdira: dran latcho sorelo laintikro than, kai sonakai dren sido was, ninna kutch bakrengro bal, hoi blaueto, lolo un lolo har jag kerdo was. I damdira un lakro pandepen his dran jek kotar than. Jon kran kowa jaake, har o baro Dewel o Moseske penas. Un jon lan dui kutch barra, hoi kharenna Onyx, un tchiwan len an sonakangre gustria. Un kolla mursha, kai haiwenn mishto laba an barra te tchinell, tchinan i laba kol Israeleskre tchawendar an i barra dren. Un jon kran kol barra ap i damdira pre, kote, kai i phika hi, te bistrell o baro Dewel gar i Israelitarja. Jon kran kowa jaake har o baro Dewel o Moseske penas. Un jon kran i shukar betcheskri possita jaake har i damdira: dran latcho sorelo laintikro than, kai sonakangre thaba dren sido wan, ninna kutch bakrengro bal, hoi blaueto, lolo un lolo har jag kerdo was. Koi possita his jaake baro har buchlo un was dui kope khetne lino. Haki rig his biish-te-pantch centimetarja baro. Un jon kran deesh-te-dui kutch barra ap koi possita pre: hako kopo triin barra tel i wawar: pralstunes kol barra, hoi kharenna Rubin, Topas un Smaragdo. Tel kolende kol barra, hoi kharenna Karfunkel, Safiro, un Diamanto. Tel kolende kol barra, hoi kharenna Hiazint, Achat, un Ametist. Telstunes kol barra, hoi kharenna: Krisolit, Onyx un Jaspis. Hako bar his tchiddo an i sonakaskri gustri. An kol barra wan i laba dre-tchinlo kol deesh-te-dui Israeleskre tchawendar, kolendar i deesh-te-dui bare familje wenn. Ap hako bar his jek lab. Ap i betcheskri possita kran le tikne dorja dran latcho sonakai, hoi khetne lino his har i lengste balla i djuwjatar. Ninna kran le dui tikne sonakangre gustria un dui wawar sonakangre gustria. Kolen siwan le serwes un tchatches ap i pralstuni rig ap i possita. Un tchiwan kol dui sonakangre dorja jek rigjah an kol dui sonakangre gustria ap i possita. Koi wawar rig tchiwan le an kol tikne sonakangre gustria, hoi ap kol kotja hi, hoi glanstunes ap i damdira sido hi, kote, kai i phika hi. Palle kran le dui wawar sonakangre gustria un siwan len dren an i possita ap i telstuni rig, kote, kai i possita ap i damdira sido hi. Un palle kran le dui wawar sonakangre gustria un tchiwan len ap kol dui kotja, hoi kote ap i damdira sido hi, kai i phika hi. Un siwan len ap i glanstuni rig kote, kai kol kotja khetne lino hi, pral o pereskro pandepen, hoi rikrell i damdira khetne. Palle tchiwan le i dori dran blaueto kutch bakrengro bal an kol dui gustria, hoi ap o betcheskri possita hi, un pandan lat jaake ap i gustria ap i damdira, te hi li soreles rikedo pral o pereskro pandepen, hoi rikrell i damdira khetne. Kowa kran le jaake har o baro Dewel o Moseske penas. Koi pashel kran le i baja, hoi riwell o rashai tel i damdira. Un koi tseli baja kran le dran blaueto kutch bakrengro bal. Pral mukan le lat pre, te well nai o shero win. Trul i meen siwan le lat soreles jaake har pash i ledertikri baja, te nai djal li gar paash. Telstunes trul i tseli baja kran le tikne phabja dran latche sorele laintikre thaba un kutch bakrengro bal, hoi blaueto, lolo un lolo har jag kerdo was. Ninna kran le tikne bashepangre dran latcho sonakai un tchiwan len jaake mank i phabja, te well jek phabi, palle jek bashepaskri, palle jek phabi, un jaake trul i tseli baja. Kai baja riwell o rashai te djal lo an o Debleskro kheer. Lauter kran le jaake har o baro Dewel o Moseske penas. Un o Aroneske kran le i pereskro pandepen an shukar wastengri budi dran latcho sorelo laintikro than, kai ninna kutch bakrengro bal dren hi, hoi blaueto, lolo un lolo har jag kerdo was. Lauter kran le jaake har o baro Dewel o Moseske penas. Jaake was koi tseli budi kerdo: kol tsele kotja o Debleskro plachteno khereske, un lauter, hoi koi pashel hi. I Israelitarja kran lauter jaake, har o baro Dewel o Moseske penas. Un jon anan lauter pash o Moseste: kol plachte o Debleskro khereske un leskre tsele koola: rikepangre, tchinle kashta, pandepangre kashta, un pesse kashta ap herja; kol plachte, hoi tchakrenn o kheer: ko kotar dran bakrengri ledertikre plachte, hoi le lolo kran un ko wawar kotar dran latche ledertikre plachte. Ninna anan le ko kutch kotar than o wudareske; ko mochton, kai o Debleskre deesh laba dren hi, un leskre hidjepaskre kashta, un o pralstuno kotar, hoi tchakrell o mochton un hoi sikrella, kai o Dewel peskre menshenge latcho hi; koi chapaskri un lauter, hoi pashel hi, ninna i Debleskre mare; koi momelengri dran latcho sonakai un lakre momlia un lauter, hoi pashel hi, un lakro djet; ko sonakaskro bob, kai o sungepaskro koowa chatchedo wella; ko makepaskro djet; ko sungepaskro koowa, hoi chatchedo well; koi bari plachta glan o khereskro wudar; koi sasterni chatchepaskri, kai vieche chatchedo wenna o Debleske, koi sasterni netsa, lakre hidjepaskre kashta un i tsele koola, hoi koi pashel hi; ko thopaskro tcharo un leskre herja; kolla laintikre kotja un pesse kashta ap herja, hoi trul i glanstuni platsa hi; un koi plachta o wudareske ap i glanstuni platsa; kol tikne sasterne kotja, hoi denn le an i phub, te rikrenn le o plachteno kheer soreles, un kol shelle, hoi hi kote an-pandlo; ninna kol tsele koola, hoi kolen hunte well, kai budrenn an o Debleskro plachteno kheer. Ninna anan le i rashajengre kutch ripja, hoi o Aron un leskre tchawe an-riwenn, te budrenn le an o Debleskro kheer. Jaake har o baro Dewel o Moseske penas, kran i Israelitarja i tseli budi. Un o Mose dikas kowa lauter un haiwas, jon kran lauter jaake har o baro Dewel penas. Un job rakras o Debleskri bacht pral lende win. O baro Dewel rakras o Moseha un penas: Tchip o Debleskro plachteno kheer pre ap o ersto diwes an o ersto tchon. Un tchip ko mochton dren, kai o Debleskre deesh laba dren hi. Glan o mochton pande ko kutch kotar than pre! An ninna koi chapaskri dren un tchip i Debleskre mare pre! Ninna koi momelengri tchip an o kheer, un tchip i momlia pre. Glan o mochton, kai o Debleskre deesh laba dren hi, tchip o sonakaskro bob, kai sungepaskro koowa chatchedo wella! Un an o wudar pande koi bari plachta pre! Glan o Debleskro plachteno kheer tchip i sasterni chatchepaskri, kai i vieche o Debleske chatchedo wenna. Mank o kheer un i sasterni chatchepaskri tchip o thopaskro tcharo un tchore pani dren! Trul i platsa glan o kheer tchip i pesse kashta pre, un pande kol laintikre kotja mank lende! Un an o wudar glan i platsa pande koi bari plachta pre! Le ko makepaskro djet un mak leha o kheer un lauter, hoi koi dren hi, te well lo o Debleske! Mak ninna i sasterni chatchepaskri un lakre tsele koola, te well li o Debleske un leske kokres! Mak ninna o thopaskro tcharo un kol herja, ap kolende o tcharo tardo hi, te well lauter o Debleske. Pen o Aroneske un leskre tchawenge, te wenn le glan o Debleskro plachteno kheer, un thob len! Rib o Aroneske o rashajeskre ripja an, mak les o djeteha, te well lo miro rashai. An ninna leskre tchawe koi un rib lenge i rashajengre gada an! Un mak len o djeteha jaake har makal lengro dad, te wenn le mire rashaja. Jon un lengre tchawe pal lende te wenn le maklo o djeteha, te wenn le mire rashaja hako tsireske. O Mose kras lauter har o baro Dewel leske penas. Jaake was o Debleskro kheer pre tardo an o duito bersh ap o ersto diwes an o ersto tchon. O Mose tchiwas i tchinle kashta ap herja un pandas len i pandepangre kashtentsa khetne. Palle wan i pesse kashta pre tardo. Un koi pral tchiwas lo kol dui ledertikre plachte, hoi tchakrenn o kheer. Lauter kras lo jaake har o baro Dewel leske penas. Un job las i barra, kai o Debleskre deesh laba dren tchinlo hi, un tchiwas len an o sonakaskro mochton, un tchiwas i hidjepaskre kashta an i gustria ap o mochton. Un pral ap o sonakaskro mochton tchiwas lo o pralstuno kotar, hoi sikrella, kai o baro Dewel peskre menshenge latcho hi. Un job anas o mochton an o kheer un pandas ko kutch kotar than glan o mochton, te well lo gar diklo. Job kras kowa jaake, har o baro Dewel leske penas. Un job anas i chapaskri an o kheer un tchiwas lat glan o kutch kotar than ap i serwi rig, un tchiwas o Debleskre mare pre glan o baro Debleste. Job kras kowa jaake har o baro Dewel leske penas. Ap i tchatchi rig an o kheer, wergel i chapaskri, tchiwas lo i momelengri, un tchiwas i momlia pre jaake har o baro Dewel leske penas. Glan o kutch kotar than tchiwas lo o sonakaskro bob, un chatchras ap leste kutch sungepaskro koowa. Job kras les jaake har o baro Dewel leske penas. An o khereskro wudar pandas lo koi bari plachta. Win glan o khereskro wudar tchiwas lo i sasterni chatchepaskri, un ap leste chatchras lo viechen un chapen o baro Debleske, jaake har job leske penas. Mank o kheer un i sasterni chatchepaskri tchiwas lo o thopaskro tcharo un tchoras pani dren thopaske. Un o Mose, o Aron un leskre tchawe thowan pengre wasta un herja koi dren. Jon hunte thowenn pen hako kopo, kai djan le an o Debleskro plachteno kheer un pash i sasterni chatchepaskri. Jaake penas kowa o baro Dewel o Moseske. Un trul o kheer un i sasterni chatchepaskri tchiwas lo i pesse kashta pre un pandas kol laintikre kotja mank lende, te was i platsa. Un an o wudar glan i platsa tchiwas lo koi bari plachta. Jaake kras o Mose koi tseli budi. Koi was i wolka ap o Debleskro plachteno kheer. Un o kheer was pherdo railepen o baro Deblestar. Un har i wolka pral o kheer atchas un o kheer pherdo railepen o baro Deblestar his, nai djas o Mose gar dren. Hako kopo, kai hadas pes i wolka, djan i Israelitarja dureder jaake rah, har his le ap pengro drom an o mulo tato them. Te atchas i wolka pral o Debleskro kheer, atchan le kote un djan gar dureder jaake rah bis te hadas li pes. Un i tsele Israelitarja dikan koi wolka. Ap o diwes his li pral o Debleskro kheer, ap i rat his li pherdi jag jaake rah har i Israelitarja ap o drom his. Un o baro Dewel das o Moses gole, un rakras dran o Debleskro plachteno kheer win un penas: Rake i Israelentsa un pen lenge: Te kamell i mensho tumendar i vieches o baro Debleske te anell, palle lell lo jekes peskre grumjendar, peskre bakrendar oder peskre busjendar. Te kamell lo leske i grumni te anell, te well li leske tseles chatchedo, palle hunte lell lo i murshkani grumni, hoi gar nasselo hi. Un job anell lat glan o wudar o Debleskro plachteno kherestar, te dikell o baro Dewel latches ap leste. Un o mursh tchiwell peskro wast ap o shero ko viechestar, te dikell o Dewel latches ap leste un lell leskri doosh, hoi lo ap peste las, krik. Palle marell lo kai grumni glan o baro Debleskro kheer. Un kol rashaja dran o kheer Aron lenn o rat un tchorenn les trul o Debleskri chatchepaskri ap leskre star rigja. Kai chatchepaskri hi tardo glan o wudar o plachteno kherestar. Un ko mursh, kai anas ko vieches, tserdell leske i hauta tele un tchinell les an kotja. Un i rashaja dran o kheer Aron krenn i jag ap i chatchepaskri un tchiwenn kasht ap koi jag, palle tchiwenn le kol kotja mass ap kau kasht, ninna o shero un o thulepen. I buke un i herja hunte wan thodo. Kowa krell ko mursh, kai anas ko vieches. Un o rashai mukell halauter ap i chatchepaskri pre te chatchrell. Jaake hunte well i viecho anlo glan o Debleste, hoi well leske tseles chatchedo. Un o latcho sungepen, hoi well win, sungell mishto o baro Debleske. Te kamell jek i bakro oder i busni o baro Debleske te anell, te well ko viecho tseles leske chatchedo, palle anell lo i murshkano viecho, hoi gar nasselo hi. Un job marell les glan o baro Debleste pash koi chatchepaskri, ap koi rig, kai norden hi. Un i rashaja dran o kheer Aron lenn o rat un tchorenn les trul o Debleskri chatchepaskri ap leskre star rigja. Te kamell jek i tchirklo o baro Debleske te anell, te well ko tchirklo tseles leske chatchedo, palle anell lo i diwji tauba oder i wawar tauba. Un o rashai anell koi tauba pash i chatchepaskri un phagell lake o shero tele, chatchrell o shero ap i chatchepaskri, un mukell o tchirkleskro rat win ratell ap i rig fun i chatchepaskri. Leskri meen un kowa, hoi an late hi, witsrell lo win ap i jagakri tchik, hoi pash o chatchepaskri tchiddo hi ap koi rig, kai o kham pre djal. Palle taprell o rashai o tchirkleskre mussja un tserdell o tchirkles pre, un chatchrell les ap i kasht pral i jag, hoi ap i chatchepaskri hi. Jaake hunte well i tchirklo anlo glan o Debleste, hoi well leske tseles chatchedo. Un o latcho sungepen, hoi well win, sungell mishto o baro Debleske. Te kamell jek i chapen dran djob glan o baro Debleste te anell, palle anell lo latcho jarro un tchorell djet pral wergel un tchiwell sungepaskro koowa koi pral. Un job anell kowa pash i rashajende dran o kheer Aron. Jek lendar lell i wast pherdo jarro o djeteha un ko tselo sungepaskro koowa, un mukell kowa ap i chatchepaskri te chatchrell. Kowa sikrell, kai ko tselo chapen, hoi anlo was, o Debleske hi. Un o latcho sungepen, hoi well win, sungell mishto o baro Debleske. Kowa, hoi o jarrestar o djeteha pral atchell, hi o Aroneske un leskre tchawenge. Kowa hi i Debleskro chapen un hi i rashajenge kokres. Te kameh i chapen glan o baro Debleste te anell, hoi peklo hi an i bob, palle an tchomone, kai kek shutlo jarro dren hi, nai wenn merklia dran latcho jarro khetne kerdo djeteha, nai wenn sane mare, hoi djet pral maklo well. Te kameh i merkli te anell, hoi peklo hi ap i sasterno tcharo, palle le jarro, kai kek shutlo jarro dren hi, un hoi kerdo hi o djeteha. Tu phagess koi merkli an kotja un tchoress djet pral. Jaake hunte well i chapen dran djob anlo glan o Debleste. Te kameh i chapen glan o baro Debleste te anell, hoi hi keredo an i piri, palle kre les dran latcho jarro, kerdo o djeteha. un an kowa glan o baro Debleste, un de les o rashajeste. Un kowa hidjrell les glan o Debleskri chatchepaskri. Un o rashai lell tchomone lestar un chatchrell les ap i chatchepaskri. Kowa sikrell, kai ko tselo chapen, hoi anlo was, o Debleske hi. Un o latcho sungepen, hoi well win, sungell mishto o baro Debleske. Kowa, hoi pral atchell, hi o Aroneske un leskre tchawenge. Kowa hi i Debleskro chapen, un hi i rashajenge kokres. Ko tselo chapen dran djob, hoi jek o baro Debleske anell, an koleste hunte well kek shutlo jarro. Tumer hunte denn kek shutlo jarro, witar kek gwin an ko chapen, hoi chatchrenn o baro Debleske. Ap ko tsiro, kai anenn o newo djob o baro Debleske, nai anenn tumer shutlo jarro un gwin, – ap leskri chatchepaskri nai chatchrenn kowa gar. Kowa hi kek koowa, hoi chatchedo well, te sungell lo latches o Debleske. Ko tselo chapen, hoi tu o baro Debleske aneh, hunte well londo. Ko loon hi i sikepen, kai kowa, hoi o Dewel tumentsa win kras, hako tsiro atchell. Doleske aneh leske kek chapen dran djob, witar kek viechen, kai kek loon pashel kerdo was. Te kameh tu tiro newo djob glan o baro Debleste te anell, palle le ko djob un peke les pral i jag, un kre les tikno un an les glan o Debleste! Tchore djet koi pre un tchip sungepaskro koowa pre. Jaake hunte well i chapen dran djob, hoi glan o baro Debleste anlo well. O rashai lell i kotar kol djobendar un djetestar tele, un chatchrell kowa khetne ko tselo sungepaskro koowa. Kowa hi i sikepen, kai ko tselo djob, hoi anlo was, o baro Debleske hi. Te kamell jek o baro Debleske i grumjat te anell, hoi chan i menshe khetne glan leste, palle nai well ko viecho i mursh grumni har ninna i djuwel grumni. Kau viecho hunte well gar nasselo. Job tchiwell peskro wast ap o viecheskro shero un marell les glan o wudar o Debleskro plachteno kherestar. Un i rashaja dran o kheer Aron lenn o rat un tchorenn les trul o Debleskri chatchepaskri ap leskre star rigja. I feteder kotja o viechestar wenn chatchedo o baro Debleske. Kal kotja hi: o thulepen, hoi ap un pral i buke hi, kol dui niere un ko thulepen, hoi ap lende hi, ninna ko thullo kotar, hoi ap i lebra hi. Pash i niere hunte well lo tele tchinlo. Un i rashaja dran o kheer Aron chatchrenn kowa lauter ap o Debleskri chatchepaskri, ap ko kasht, hoi pral i jag hi. Jon chatchrenn kowa khetne ko wawar viecheha, hoi well o Debleske tseles chatchedo. Un o sungepen, hoi well win, sungell mishto o baro Debleske. Te kamell jek o baro Debleske i bakro oder i busni te anell, hoi chan i menshe khetne glan leste, palle nai well ko viecho i murshengro viecho har ninna i djuwjengro viecho. Kau viecho hunte well sasto. Te kamell lo i bakro te anell glan o baro Debleste, palle tchiwell job peskro wast ap leskro shero un marell les glan o Debleskro plachteno kheer. Un i rashaja lenn o rat un tchorenn les trul o Debleskri chatchepaskri win. I feteder kotja o viechestar wenn chatchedo o baro Debleske. Kal kotja hi: o thulepen, i thulli pori, tele tchinlo pash o palstuno kokalo, ninna ko thulepen ap un pral i buke, kol dui niere, un ko thulepen, hoi ap lende hi, ninna ko thullo kotar ap i lebra. Pash i niere hunte well lo tele tchinlo. Un o rashai chatchrell kowa lauter ap o Debleskri chatchepaskri. Kolla hi kol kotja o viechestar, hoi o baro Debleske hi. Te kamell lo i busni te anell glan o baro Debleste, palle tchiwell job peskro wast ap lakro shero un marell lat glan o Debleskro plachteno kheer. Un i rashaja lenn o rat un tchorenn les trul o Debleskri chatchepaskri ap leskre star rigja. I feteder kotja o viechestar wenn chatchedo o baro Debleske. Kal kotja hi: o thulepen, hoi ap un pral i buke hi, kol dui niere, un ko thulepen, hoi ap lende hi, ninna ko thullo kotar ap i lebra. Pash i niere hunte well lo tele tchinlo. Un o rashai chatchrell kowa lauter ap o Debleskri chatchepaskri. Kolla hi kol kotja o viechestar, hoi o baro Debleske hi. Un o sungepen, hoi well win, sungell leske mishto. O tselo thulepen hi o baro Debleske. Kek tumendar hunte chal o thulepen un o rat. Ap kowa hunte rikrenn tumen un tumare tchawe kanna un hako tsiro, kai tumer ninna djiwenna. O baro Dewel rakras ap o Mose un penas: Rake i Israelentsa un pen lenge: Te kras jek tchomone, hoi hunte krals lo gar, anas lo doosh ap peste, ninna te djinas job gar, te penas o baro Dewel: ‘Ma kre kowa!’ Te hi kowa o pralstuno rashai, kai rikras pes gar ap o Debleskro lab, un anas jaake doosh ap i tsele Israelitarjen, palle lell lo i terno gurum, hoi gar nasselo hi, un anell les o baro Debleske, te well leskri doosh, hoi lo ap peste anas, krik lino. Un job anell ko gurum glan o baro Debleste, pash o wudar glan o Debleskro kheer, un tchiwell peskro wast ap o viecheskro shero un marell les kote glan o baro Debleste. Un o pralstuno rashai lell o ratestar un hidjrell les an o plachteno kheer. Job tchiwell peskro gushto an ko rat, un witsrell efta kope ko ratestar glan o laintikro kotar than, hoi hi glan o Debleskri kutch isema. Ninna makell lo ko ratestar ap i shinga, hoi ap i star ekke o bobestar hi, kai o sungepaskro koowa chatchedo well. Ko bob hi tardo an o Debleskro plachteno kheer. O tselo wawar rat tchorell lo win tella pash koi chatchepaskri, kai i vieche chatchedo wenna. Koi chatchepaskri hi tardo win glan o wudar o Debleskro plachteno kherestar. Palle tchinell lo o tselo thulepen dran ko viecho win: ko thulepen hoi ap un pral i buke hi, kol dui niere un ko thulepen, hoi ap lende hi, ninna ko thullo kotar, hoi ap i lebra hi. Pash i niere hunte tchinell lo les tele. Kawa well jaake kerdo har kowa kerdo well pash ko viecheste, hoi jek glan o Debleste anell, te chan le les khetne. Un ko rashai chatchrell kal kotja ap o Debleskri chatchepaskri. Kol tsele wawar kotja ko gurumestar, leskri hauta, leskro tselo mass, leskro shero, leskre herja, leskre buke un hoi koi dren hi, kowa lauter hidjrell lo win, krik dran koi platsa, kai i menshe hi. Un anell kowa ap i djudji platsa, kote kai i jagakri tchik win tchoredo well. Kote chatchrell lo lauter an i jag dran kasht. Te kran i tsele Israelitarja tchomone, hoi gar tchatcho his glan o Debleskre jaka, anan le doosh ap pende, ninna te djinan le gar, te penas o baro Dewel, te krenn le kowa gar. Te haiwenn le pal i tsiro, kai kowa, hoi jon kran, gar tchatcho his glan o Debleskre jaka, palle hunte anenn le i terno gurum o baro Debleske, te well lengri doosh krik lino. Jon hunte anenn les glan o wudar o Debleskro plachteno kherestar. Un i phureder lendar tchiwenn pengre wasta ap o viecheskro shero un marenn les kote glan o baro Debleste. Un o pralstuno rashai lell o ratestar un hidjrell les an o Debleskro plachteno kheer. Job tchiwell peskro gushto an ko rat, un witsrell efta kope ko ratestar glan o laintikro kotar than, hoi hi glan o Debleskri kutch isema, kai o baro Dewel djiwell. Ninna makell lo ko ratestar ap i shinga, hoi ap i star ekke o bobestar hi, kai o sungepaskro koowa chatchedo well. Ko bob hi tardo glan o baro Debleste an leskro plachteno kheer. O tselo wawar rat tchorell lo win tella pash koi chatchepaskri, kai i vieche chatchedo wenna. Koi chatchepaskri hi tardo win glan o wudar o Debleskro plachteno kherestar. Palle tchinell lo o tselo thulepen dran ko viecho win un chatchrell les ap o Debleskri chatchepaskri. Un job krell kau viecheha jaake har job kowa ko viecheha kras, hoi job peskri doshake maras. Jaake krell o rashai, te well lauter pale mishto mank i Israelitarja un o baro Debleste. Un o baro Dewel bistrell lengri doosh. Kowa, hoi kau gurumestar pral atchas, anell job win, krik dran koi platsa, kai i menshe hi, un chatchrell les jaake har job kowa chatchras, hoi ko gurumestar pral atchas, hoi job peskri doshake maras. Jaake hunte well i gurumeha kerdo, hoi maredo well, te well i doosh i tsele Israelendar krik lino. Te kras i pralstuno tchomone, hoi hunte krals lo gar, anas lo doosh ap peste, ninna te djinas job gar, te penas o baro Dewel: Ma kre kowa! Te haiwell lo pal i tsiro, kai kowa, hoi lo kras, gar tchatcho hi glan o Debleskre jaka, palle hunte anell lo leske i mursh busni, hoi gar nasselo hi. Un tchiwell peskro wast ap o viecheskro shero un marell les glan o baro Debleste, kote kai i vieche maredo wenn, hoi o Debleske chatchedo wenn. Jaake well i viecheha kerdo, hoi maredo well, te well i doosh krik lino. Un o rashai lell peskro gushteha ko ratestar un makell les ap i shinga, hoi ap i star ekke pral ap koi chatchepaskri hi, kai i vieche chatchedo wenna. O tselo wawar rat tchorell lo win tella pash i chatchepaskri. Un o tselo thulepen chatchrell lo ap i chatchepaskri jaake, har chatchrell lo o thulepen ko viechestar, hoi jek o Debleske anell, te chan le les khetne glan leste. Jaake krell o rashai, te well lauter pale mishto mank o pralstuneste un o baro Debleste. Un o baro Dewel bistrell leskri doosh. Te kras jek i Israelendar tchomone, hoi hunte krals lo gar, anas lo doosh ap peste, ninna te djinas job gar, te penas o baro Dewel: Ma kre kowa! Te haiwell lo pal i tsiro, kai kowa hoi lo kras, gar tchatcho hi glan o Debleskre jaka, palle hunte anell lo leske i busni, hoi gar nasselo hi. Kowa hunte krell lo, te well leskri doosh krik lino. Un job hunte tchiwell peskro wast ap o viecheskro shero un marell les kote kai i vieche maredo wenn, hoi chatchedo wenn o Debleske. Un o rashai lell peskro gushteha ko ratestar un makell les ap i shinga, hoi ap i star ekke pral ap koi chatchepaskri hi, kai i vieche chatchedo wenna. O tselo wawar rat tchorell lo win tella pash i chatchepaskri. Un o tselo thulepen tchinell lo tele, jaake har tchinell lo o thulepen tele ko viechestar, hoi jek o Debleske anell, te chan le les khetne glan leste. Un ko rashai chatchrell kal thulle kotja ap o Debleskri chatchepaskri, te well i latcho sungepen win, hoi baro Debleske mishto sungella. Jaake krell o rashai, te well lauter pale mishto mank ko mensheste un o baro Debleste. Un o baro Dewel bistrell leskri doosh. Te kamell jek i bakro o Debleske te anell, te well leskri doosh krik lino, palle anell lo i bakri, hoi gar nasselo hi, un tchiwell peskro wast ap o viecheskro shero, un marell les kote, kai i vieche maredo wenn, hoi o Debleske chatchedo wenn. Kowa hunte krell lo, te well leskri doosh krik lino. Un o rashai lell peskro gushteha ko ratestar un makell les ap i shinga, hoi ap i star ekke pral ap koi chatchepaskri hi, kai i vieche chatchedo wenna. O tselo wawar rat tchorell lo win tella pash i chatchepaskri. Un o tselo thulepen tchinell lo tele jaake har tchinell lo o thulepen tele ko bakrestar, hoi jek o Debleske anell, te chan le les khetne glan leste. Un ko rashai chatchrell kal thulle kotja ap o Debleskri chatchepaskri khetne ko wawar masseha, hoi o baro Debleske chatchedo well. Jaake krell o rashai, te well lauter pale mishto mank o baro Debleste un ko mensheste, kai doosh ap peste anas. Un o baro Dewel bistrell leskri doosh. Te well jek glan i tchatchepangre anlo, te penell lo, hoi lo dikas un shunas, un job rikrell kowa peske, un penell tchi, ninna te dikas oder shunas lo, hoi koi his. Palle anas lo i doosh ap peste un hunte hidjrell lat. Te taprell jek tchomone an, hoi pale-tchiddo hi, nai well i mulo diwjo viecho, nai well i wawar mulo viecho, ninna i tikno mulo viecho, hoi djal pral i phub, palle hi lo pale-tchiddo, un anas doosh ap peste, ninna te haiwas lo gar, hoi lo kras. Ninna te taprell lo ap i mensheste, kai hi pale-tchiddo, hoi kowa ninna hi, palle anas lo doosh ap peste, ninna te haiwas lo gar, hoi lo kras. Te dell jek pes sowel, jaake te rakrell leskro mui sik, un job haiwell pal i tsiro, hoi lo kras, – hi jek, te hi kowa, hoi lo penas, latcho oder tchilatcho leske – palle anas lo i doosh ap peste. Te anas job jaake te jaake doosh ap peste, palle hunte penell lo, hawo koowa job kras. Koi doshake hunte anell lo o baro Debleske i bakri oder i busni, un marell lat, te well leskri doosh krik lino. Un o rashai lell ko viecho un chatchrell leskro thulepen, un jaake krell lo, te well lauter pale mishto mank ko mensheste un o baro Debleste. Te hi ko mursh tchorwelo un nai anell kek bakri witar kek busni, nai anell lo dui taube. Kolla nai hi dui diwje taube oder dui wawar taube, jek, te well i doosh krik lino, un jek, hoi o baro Debleske tseles chatchedo well. Job anell len pash o rashajeste. Un kowa anell glanstunes koi tauba hoi i doshake anlo was, un phagell lake i meen, o shero tele tchinell lo lake gar. Job witsrell ko ratestar ap i rig fun i chatchepaskri, un mukell o tselo wawar rat win ratell tella pash i chatchepaskri. Jaake hunte well i viecheha kerdo, hoi maredo well, te well i doosh krik lino. Un koi wawar tauba chatchrell lo jaake, har o baro Dewel penas, te well kerdo i viecheha, hoi tseles chatchedo well. Jaake krell o rashai, te well lauter pale mishto mank ko mensheste un o baro Debleste. Un o baro Dewel bistrell koi doosh, hoi ko mensho ap peste anas. Te hi kowa, kai doosh ap peste anas, jaake tchorwelo, te nai anell lo gar dui taube, palle anell lo jek kilogrammi latcho jarro o baro Debleske, te well leskri doosh krik lino. Job hunte tchiwell kek djet pre, witar kek sungepaskro koowa. Kawa hi i chapen, hoi o Debleske anlo well, te well i doosh krik lino. Job anell ko jarro pash o rashajeste, un o rashai lell i wast pherdo, un mukell kawa ap i chatchepaskri te chatchrell o baro Debleske. Kawa sikrell, kai ko tselo chapen, hoi anlo was, o baro Debleske hi. Kawa hi i chapen, hoi o baro Debleske anlo well, te well i doosh krik lino. Jaake krell o rashai, te well i doosh kolestar krik lino, hoi doosh ap peste anas an hako koowa, kolestar kate penlo well. Un lauter well pale mishto mank ko mensheste un o baro Debleste. Un o baro Dewel bistrell leskri doosh. O jarro, hoi pral atchell, hi o rashajeske, jaake har pash o wawar chapen dran djob, hoi o Debleske dino was. Un o baro Dewel penas ap o Mose: Te dals jek gar o baro Debleste, hoi hunte dals lo leste, chochras lo o baro Debles, ninna te djinas lo kowa gar. Job hunte anell o Debleske i bakro, hoi sasto hi, te well leskri doosh pale mishto. Kau bakro hunte well jaake bud rupene beme moldo, har tu peneh. Jek rupeni bema hi jaake pharo har i rupeni bema an o Debleskro kheer hi. Un ninna hunte anell lo ko koowa, hoi anas lo gar o baro Debleske, un o pantchto kolestar gomme pashel. Un kowa lauter dell lo o rashajeste an o wast. Un o rashai marell ko bakro un chatchrell leskro thulepen, te well lauter pale mishto mank o Debleste un o mensheste. Un o baro Dewel bistrell koi doosh. Te krell jek tchomone, kolestar o baro Dewel penas, te krell lo les gar, anas lo i doosh ap peste, ninna te djinas lo gar, te penas o baro Dewel: “Ma kre kowa!” Job hunte anell o rashajeske i bakro, hoi sasto hi, te well leskri doosh pale mishto. Kau bakro hunte well jaake bud moldo, har tu peneh. Koleha krell o rashai, te well lauter pale mishto mank o Debleste un ko mensheste, kai gar djinas, kai kowa, hoi lo kras, i doosh his. Un o baro Dewel bistrell leskri doosh. Jaake hunte krell kowa, kai kras i tchilatchepen ap o baro Debleste, te well leskri doosh pale mishto. Un o baro Dewel penas ap o Mose: Hakeno, kai i wawares chochell, krell i tchilatchepen ap mande, o baro Debleste. Koon penell kolestar, hoi i wawar leske patsas, oder das, te dell lo jak pre ‘kowa hi mange’, kowa anell doosh ap peste. Kowa hi ninna jaake, te tchoras jek i wawares, oder las tchomone lestar chochepah, oder hatsas tchomone, hoi nashedo his, un penell, te hatsas lo tchi. Un dell pes i chocheni sowel an kau koowa oder an wawar koowa, hoi i mensho lauter nai krell, koleha job doosh ap peste lell, palle las lo doosh ap peste. Un job hunte dell ko koowa pale, hoi lo o wawarestar chochepah las un rikras, oder pral kowa job pes chochenes sowel das. Kau tselo koowa hunte dell lo pale, oder jaake bud har kowa moldo his, un i pantchto kolestar gomme pashel. Un koneske kowa his, koleste well kowa pale dino ap ko diwes, kai job o baro Debleske i vieches anell, te well leskri doosh pale mishto. Ko viecho hunte well i bakro, hoi sasto hi, un kolestar tu penal, har bud kowa hunte moldo well. Un job anell les pash o rashajeste, te well leskri doosh pale mishto. Un o rashai marell ko bakro un chatchrell leskro thulepen, te well lauter pale mishto glan o baro Debleste un ko mensheste. Un o baro Dewel bistrell halauter, hoi ko mensho kras, un koleha job doosh ap peste anas. Un o baro Dewel penas ap o Mose: Pen ap o Aron un leskre mursh tchawende: Jaake hunte krenn tumer o viecheha, koleskro tselo mass mange chatchedo well: Ko mass atchell ap i chatchepaskri koi tseli rat, bis te well o newo diwes. Un koi jag ap i chatchepaskri hunte chatchell i tseli rat un djal gar win. O rashai riwell peskro laintikro gad an, un ninna kol laintikre cholopja. Job lell i jagakri tchik krik, hoi well ko viechestar, koleskro tselo mass chatchedo was. Un job tchorell koi tchik win pash i chatchepaskri. Palle riwell lo peskre koola win un wawar koola an, un hidjrell koi jagakri tchik win dran koi platsa, kai i menshe hi, ap i platsa, hoi hi djudjo o Debleske. Un koi jag ap i chatchepaskri chatchell dureder, un djal ko tselo tsiro gar win. Haki taissarla tchiwell o rashai kasht pre, un koi pre ko mass ko viechestar, hoi well tseles chatchedo, ninna kol kotja thulepen ko viechestar, hoi i menshe khetne chan. Un o rashai mukell lauter pre te chatchrell. Koi jag ap i chatchepaskri hunte chatchell hako tsiro, un hunte djal gar win. Un jaake hunte well kerdo o jarreha, hoi o baro Debleske dino well. I rashaja dran o kheer Aron anenn les glan o baro Debleste pash koi chatchepaskri. Jek lendar lell kolestar i wast pherdo jarro, kai djet dren hi, ninna ko tselo sungepaskro koowa, hoi pral o jarro tchiddo hi, un mukell kowa ap o Debleskri chatchepaskri pre te chatchrell. Jaake sikrell lo, te hi ko tselo chapen o baro Debleske. Un ko latcho sungepen, hoi well win, sungell mishto o baro Debleske. Kokres kol mursh tchawe, kai wenn o Aronestar, nai chan kolestar. Kowa hi hako tsireske lengro kotar kolestar, hoi i menshe o baro Debleske anenna. Hako wawar, kai taprell kowa an, lell peskri phagi. Un o baro Dewel penas ap o Mose: Ap ko diwes, kai well jek dran o kheer Aron an peskri budi dren tchiddo, te well lo miro rashai, hunte anell lo mange i khoro latcho jarro – jaake bud har ko chapaske lino well, hoi hako diwes o baro Debleske anlo well. Ko jek paash anell lo leske taissarlakro un ko wawar paash rati. An o sasterno tcharo well o jarro khetne kerdo o djeteha, palle peklo, an kotja phagedo un o baro Debleske chatchedo. Un ko latcho sungepen, hoi well win, sungell mishto o baro Debleske. Un ko rashai dran o kheer Aron, kai pal Aroneskro merepen o pralstuno rashai well, kawa krell kowa, un chatchrell ko tselo chapen ap i chatchepaskri. Jaake hunte well kawa kerdo o baro Debleske hako tsireske. Hako kopo, kai anell i rashai peske i chapen dran djob o baro Debleske, hunte well ko tselo chapen chatchedo. Kek chal les. Un o baro Dewel penas ap o Moseste: Pen o Aroneske un leskre mursh tchawenge, har i viecheha kerdo well, hoi i menshe o baro Debleske anenn, te well lengri doosh krik lino. Glan o baro Debleskro kheer, ap koi platsa, kai well ninna ko viecho maredo, koleskro tselo mass chatchedo well, ap kai platsa maress tu ninna ko vieches, hoi hunte merell, te well i doosh krik lino. O mass sau viechestar, hoi o Debleske anlo was, nai chan kokres i rashaja un kek wawar. Ko rashai, kai leskre feteder kotja o Debleske chatchrell, chal o mass ap i glanstuni platsa glan o Debleskro plachteno kheer. Kaja hi i Debleskri platsa. Hako wawar, kai ko mass an-taprell, lell peskri phagi. Te well tchomone ko ratestar ap jekeskre koola, palle hunte thowell lo ko kotar ap i platsa, hoi djudjo hi o Debleske. Te was ko mass keredo an i piri, hoi dran tchik kerdo was, hunte well koi piri an kotja phagedo. Te was ko mass an i sasterni piri keredo, palle well li sorjah un panjeha win thodo. I tsele mursha un mursh tchawe an i rashajengre familje nai chan kau mass. Jon kokres doleske, kai kau mass ko viechestar was, hoi o baro Debleske anlo was. Te was o rat sau viechestar an o Debleskro kheer dren lino, te well lauter pale mishto mank i menshende un o baro Debleste, palle hunte chal kek leskro mass. Kau mass well an i jag chatchedo. Jaake hunte well kerdo ko viecheha, hoi i menshe anenn, te well lengri doosh pale mishto kerdo. O mass sau viechestar nai chan kokres i rashaja un kek wawar. Ap koi platsa, kai well ninna ko viecho maredo, koleskro tselo mass chatchedo well, ap kai platsa hunte well ko viecho maredo, hoi jek anas, te well leskri doosh pale mishto kerdo. Un o viecheskro rat well win tchoredo trul o Debleskri chatchepaskri. Leskro tselo thulepen anell o rashai o baro Debleske, koi thulli pori un ko thulepen, hoi ap i buke hi, kol dui niere un ko thulepen, hoi ap lende hi, un ko thullo kotar, hoi ap i lebra hi. Pash i niere hunte well o thulepen tele tchinlo. O rashai mukell kowa lauter ap i chatchepaskri pre te chatchrell o baro Debleske. Jaake well ko mensheskri doosh pale mishto kerdo. I mursha un i mursh tchawe dran i rashajengre familje nai chan o mass ap i Debleskri platsa. Ko mass well i viechestar, hoi o baro Debleske anlo was. Doleske nai chal les kek wawar. Jaake har pash ko viecho, hoi i doshake maredo well, jaake hi ninna pash ko viecho, hoi maredo well, te well o mensheskri doosh pale mishto kerdo. O viecheskro mass hi ko rashajeske, kai o viecheskro thulepen chatchrell, te well pale lauter mishto mank ko mensheste un o Debleste. Ko rashai, kai o viecho jekestar glan o baro Debleste anell, koleskro tselo mass chatchedo well, koleske hi o viecheskri hauta. Un o tselo chapen dran djob, hoi an o bob peklo was, an i piri keredo was, oder an i sasterno tcharo peklo was, kowa hi ko rashajeske, kai ko chapen glan o baro Debleste anas. Ko wawar chapen dran djob, o djeteha oder kek djeteha, kowa hi i tsele rashajenge dran o kheer Aron, ko jekeske har ko wawareske. Un jaake hunte well kerdo ko viecheha, hoi well glan o baro Debleste anlo, te chan les i menshe palle khetne. Te anell jek les, te kamell lo pes pash o baro Debleste te parkrell, palle hunte anell lo ninna merklia kerdo djeteha, an kolende kek shutlo jarro hi, un sane mare an kolende kek shutlo jarro hi, kai djet pral maklo was, ninna merklia kerdo dran latcho djob un djet. Pash kowa, hoi anenn le, te parkrenn le pen pash o baro Debleste, anenn le mare, hoi shutlo jarreha kerdo was. Jek kotar hakenestar well glan o baro Debleste anlo. Kowa lell o rashai, kai o rat ko maredo viechestar trul o Debleskri chatchepaskri tchoras. Ko mass kau viechestar, hoi jek glan o baro Debleste anas, te parkrell lo pes pash leste, hunte well ap kau emligo diwes chalo, un tchi kolestar atchell tchiddo bis taissarlakro. Te das jek pes sowel te dell lo tchomone o Debleste, un anell doleske sau viecho o Debleske, well ko mass ko emligo diwes chalo. Te atchell tchomone pral, nai chan le les o wawar diwes ninna. Jaake hunte well ninna kerdo, te das jek i viecho pestar o baro Debleste. Hi gomme o triinto diwes tchomone pral, hunte well kowa an i jag chatchedo. Te chal jek ap o triinto diwes gomme ko massestar, palle dikell o baro Dewel gar latches ap kowa un ap koleste, kai anas ko viecho glan leste. O mass was pale-tchiddo. Un koon chal kolestar, hunte hidjrell peskri doosh, hoi job koleha ap peste las. Ko mass, hoi tchomoneha khetne well, hoi pale-tchiddo hi, kowa hunte well gar buder chalo. An i jag witsedo un chatchedo hunte well ko mass. Kokres kowa, kai gar pale-tchiddo hi glan o baro Debleste, nai chal ko mass, hoi o baro Debleske anlo was. Kowa kai chal ko mass, hoi o baro Debleste dino was, un ap leste hi i pale-tchiddo koowa, kowa well infam un hi buder kek Israelitari. Te taprell jek tchomone an, hoi pale-tchiddo hi, i menshestar oder i viechestar oder i wawar pale-tchiddo koowa, un palle chal lo kau mass, hoi glan o baro Debleste anlo was, kowa well infam un hi buder kek Israelitari. Un o baro Dewel rakras ap o Mose: Rake ap i Israelitarja un pen lenge: “Ma chan o thulepen i grumjendar, bakrendar un busjendar! O thulepen kol viechendar, kai meran, oder wan mulo dandedo diwje viechendar, nai lenn un krenn tchomone koleha. Ma chan les! Kowa, kai chal ko thulepen sawe viechendar, kai o baro Debleske anlo wan, kowa well infam un hi buder kek Israelitari. Ma chan witar kek rat – kek rat i viechestar un kek rat i tchirklestar, kai tumer ninna djiwenna! Hakeno, kai chal o rat, well infam un hi buder kek Israelitari.” Un o baro Dewel rakras ap o Mose: Rake ap i Israelitarja un pen lenge: Kowa kai anell o baro Debleske i viecho, hoi chan i menshe palle khetne glan leste, kowa dell o baro Debleste kolestar ko kotar, hoi o Debleske hi. Peskre wastentsa hunte anell lo les, te well lo chatchedo o baro Debleske: Ko thulepen un ko betch. Ko betch well pre hadedo glan o baro Debleste. O rashai mukell o thulepen te chatchrell ap i chatchepaskri. I betch hi o Aroneske un leskre mursh tchawenge. O tchatchi heri kau viechestar hi ninna ko rashajeske, kai anell o rat un o thulepen glan o baro Debleste kol viechendar, hoi chan i Israelitarja palle khetne glan o Debleste. Kawa hi hoi glan tchinlo was: pral ko viecho, koleskro tselo mass chatchedo well; pral o chapen dran djob, hoi o Debleske anlo well; pral ko viecho, hoi maredo well, te well i doosh un o pale-tchiddo koowa krik lino; pral ko viecho, hoi maredo well, te well o mensheskri doosh pale mishto kerdo; pral ko viecho, hoi maredo well ap ko diwes, kai well o rashai an peskri budi dren tchiddo; pral ko viecho, hoi chan le khetne, koleskre feteder kotja o Debleske chatchedo wan. Jaake penas kowa o baro Dewel ap o Moseste, har his lo pral ap i berga Sinai, ap ko diwes, kai job i Israelenge penas, te anenn le viechen o baro Debleske an o mulo tato them Sinai. Un o baro Dewel penas ap o Mose: Le o Arones un leskre mursh tchawen tuha, un i rashajengre koola, un o djet un ko terno gurum, hoi i doshake maredo well, un kol dui mursh bakre un koi korba, kai i mare dren hi, kai kek shutlo jarro dren hi. Muk i tsele Israelitarjen glan o wudar o Debleskro plachteno kherestar khetne te well. O Mose kras jaake har o baro Dewel penas. Un i tsele Israelitarja wan khetne glan o wudar o Debleskro plachteno kherestar. Un o Mose penas ap lende: Kawa hi, hoi o baro Dewel penas, te hunte kras mer. Un job mukas o Arones un leskre mursh tchawe glan te well, un thowas len o panjeha. Job riwas o Aroneske o laintikro gad an un tchiwas leske o pereskri dori trujel, palle i baja un o rashajeskri damdira. Palle pandas lo ko pereskro pandepen, hoi ap i damdira hi, trul leste. Palle tchiwas lo o betcheskri possita ap leste. Un an koi possita tchiwas lo kol dui tikne koola, hoi kharenna ‘momeli’ un ‘tchatchepen’. Palle tchiwas lo o shereskro pandepen trul leskro shero, un glan ap koleste i tikno sonakaskro kotar, jaake har o baro Dewel les o Moseske penas. O Mose las o djet un witsras kolestar tchomone ap o tselo plachteno kheer, kai o baro Dewel djiwell, un ap lauter hoi dren hi. Jaake sikras lo, kai kowa lauter o baro Debleske hi. Efta kope witsras lo ko djetestar tchomone ap i chatchepaskri un kol tsele koola, kolentsa budrenn le, ninna ap o panjeskro tcharo un ap kol herja koi tel, te well kowa lauter o baro Debleske. Palle las o Mose ko djet, un tchoras kolestar ap o Aroneskro shero, un kras jaake, te well job o baro Debleskro rashai. Un o Mose mukas o Aroneskre tchawe glan te well, un riwas lenge i laintikre gada an, un pandas lenge i pereskro pandepen trujel, un tchiwas i rashajengre stadja ap lengre shere. Kowa lauter kras lo jaake, har o baro Dewel kowa leske penas. Job mukas o terno gurum te anell, hoi i doshake maredo well. O Aron un leskre tchawe tchiwan pengre wasta ap o shero ko terno viechestar. Un o Mose maras les kote, un las tchomone ko ratestar, un makas peskro gushteha ko rat ap i shinga, hoi pral ap i star ekke ap i chatchepaskri hi. Ko tselo wawar rat tchoras lo tella pash i chatchepaskri win. Jaake las lo koi tseli doosh un ko tselo pale-tchiddo koowa krik, hoi ap koi chatchepaskri his, te nai well li o Debleske dino. Job las o tselo thulepen, hoi ap i buke hi, un ko thullo kotar, hoi pral i lebra hi, un kol dui niere un lengro thulepen, hoi ap lende hi! Kowa lauter chatchras lo ap o Debleskri chatchepaskri. Kowa, hoi pral atchas kau viechestar, leskri hauta un leskro mass, un ko chapen, hoi an leskre buke his, chatchras lo an i jag win glan koi platsa, kai i menshe his, jaake har o baro Dewel leske penas, te krell lo. Palle las lo ko jek bakro, koleskro tselo mass chatchedo well o baro Debleske. Un o Aron un leskre tchawe tchiwan pengre wasta ap o viecheskro shero. Un o Mose maras les, las leskro rat un tchoras les trul o Debleskri chatchepaskri win. Un job tchinas o mass an kotja, un tchiwas o shero, kol kotja mass un o thulepen ap i chatchepaskri. Un job thowas leskre buke un leskre herja o panjeha, un tchiwas len ninna ap i chatchepaskri, un mukas ko tselo vieches pre te chatchrell ap o Debleskri chatchepaskri. Jaake har o baro Dewel penas, was ko tselo bakro leske chatchedo. Un o latcho sungepen, hoi was win, sungas mishto o baro Debleske. Job mukas o duito mursh bakro te anell, kai doleske maredo well, te wenn i rashaja an pengri budi dren tchiddo. Un o Aron un leskre tchawe tchiwan pengre wasta ap o viecheskro shero. Un o Mose maras les, las leskro ratestar un makas les tella ap o Aroneskro tchatcho kand, ninna ap o pesso gushto ap leskro tchatcho wast, un ap o baro tsebo leskro tchatcho pirestar. Palle mukas lo o Aroneskre mursh tchawe te well. un makas ko ratestar tella ap lengro tchatcho kand, ninna ap o pesso gushto ap lengre tchatche wasta, un ap o baro tsebo lengre tchatche pirendar. O tselo wawar rat tchoras o Mose trul i chatchepaskri win. Job las o thulepen kau maredo bakrestar: i thulli pori, ninna o thulepen, hoi ap i buke hi, un ko kotar, hoi pral i lebra hi, un kol dui niere un lengro thulepen, hoi ap lende hi, un o pralstuno kotar i tchatchi herjatar. Dran koi korba an kolate o maro hi, an koleste kek shutlo jarro hi, un hoi o baro Debleske dino was, las lo jek merkli, kai kek shutlo jarro dren hi, jek djeteskri merkli, un jek sano maro. Un tchiwas len ap ko kotja thulepen, un ap ko pralstuno kotar o tchatchi herjatar. Kowa lauter das lo an i wasta o Aronestar un leskre mursh tchawendar. Un jon hadan les pre glan o baro Debleste, te sikrenn le, kai kowa leske hi. Un o Mose las lauter pale dran lengre wasta, tchiwas les ap o Debleskri chatchepaskri pral pre ap ko mass ko viechestar, hoi well tseles chatchedo, un mukas les te chatchrell. Kawa hi ko chapen, hoi was o baro Debleske chatchedo, har wan i rashaja an pengri budi dren tchiddo. Un o latcho sungepen, hoi was win, sungas mishto o baro Debleske. O Mose las o betch ko duito bakrestar, un hadas les pre glan o baro Debleste, te sikrell lo, kai kowa leske hi. Kau betch his ko kotar, hoi nai las o Mose peske, te chal lo les. Jaake penas kowa o baro Dewel. Palle las o Mose ko djetestar, hoi o Aroneske un leskre tchawenge ap lengre sherja tchoredo was, ninna ko ratestar hoi ap i chatchepaskri his, un witsras tchomone kolestar ap o Aron un ap leskre koola, ninna ap leskre mursh tchawende un ap lengre koola. Jaake tchiwas lo len ap i rig o baro Debleske, te wenn le leskre rashaja. O Mose penas ap o Aron un leskre tchawende: Kerenn ko mass pash o wudar glan o Debleskro kheer, un chan les kote, khetne ko mareha dran koi korba! Jaake penas mange kowa o baro Dewel. Kowa, hoi o massestar un ko marestar pral atchell, chatchrenn an i jag! Atchenn efta diwessa glan o wudar o baro Debleskro kherestar! Djan gar kotar krik, bis te kol diwessa trujel hi, kai i vieche maredo un chatchedo wenn doleske, kai wenn tumer dren tchiddo an tumari budi. Jaake har kau diwes vieche un chapen glan o baro Debleste anlo wan, jaake hunte well kerdo ap kol diwessa, kai wenna, te well tumari doosh krik lino. Kowa penas o baro Dewel. Efta diwessa un ratsja hunte atchenn tumer glan o wudar o baro Debleskro plachteno kherestar. Krenn, hoi job penas, te merenn gar! Jaake penas lo kowa mange. O Aron un leskre mursh tchawe kran lauter jaake, hoi o baro Dewel ap o Moseste penas. Har o ochtato diwes was, kharas o Mose o Arones un leskre mursh tchawen un i phureder dran Israel pash peste, un penas ap o Aron: “Le tuke i terno gurum un i mursh bakro, ko gurum, te well lo maredo, te well i doosh krik lino, un ko bakro, te well lo maredo, un leskro tselo mass o baro Debleske chatchedo. Kal dui hunte wenn sasto. Kolla an glan o baro Debleste: Un rake i Israelentsa un pen lenge: Anenn jek mursh busni, hoi well maredo, te well i doosh krik lino, ninna i terno gurum un i terno bakro, hoi jek bersh phuro hi, te well lengro mass tseles chatchedo o Debleske. Kol dui hunte wenn sasto. Anenn ninna i gurum un i mursh bakro, te maras mer len glan o baro Debleste, un chan len kote khetne. Koi pashel anenn jarro, kai djet dren hi, te chatchras mer les o baro Debleske. Kau diwes hi ko diwes, kai o baro Dewel pes tumenge sikrell.” Jon anan kowa, hoi o Mose penas, glan o wudar o baro Debleskro plachteno kherestar. Un i tsele Israelitarja wan kote khetne glan o baro Debleste. un o Mose penas: “O baro Dewel penas, te krenn tumer kawa, te sikrell lo pes tumenge an peskro railepen.” Un o Mose penas ap o Aron: “Ab glan o Debleskri chatchepaskri, un an leske ko vieches, koleha tiri doosh krik lino well, un mare ninna tuke ko vieches, koleskro tselo mass o Debleske chatchedo well. Palle kre kowa kol viechentsa, hoi i Israelitarja anan, te well lengri doosh krik lino. Jaake penas kowa o baro Dewel.” O Aron was glan i chatchepaskri un maras ko terno gurum, hoi job anas, te well peskri doosh krik lino. Un leskre mursh tchawe anan leske o rat. Un job tchiwas peskro gushto an o rat, un makas tchomone ko ratestar ap i shinga, hoi ap i star ekke pral ap i chatchepaskri hi. Un o wawar rat tchoras lo tella pash i chatchepaskri. O thulepen un i niere un ko thullo kotar ap i lebra chatchras lo ap i chatchepaskri, jaake har o baro Dewel kowa o Moseske penas. O mass un i hauta chatchras lo win glan koi platsa, kai i menshe his. Palle maras lo ko vieches, koleskro tselo mass o baro Debleske chatchedo well. Un leskre tchawe anan leske o rat. Un job tchoras les trul o Debleskri chatchepaskri ap leskre star rigja. Un jon anan leske kol kotja mass, ninna o shero. Un job chatchras len ap i chatchepaskri. Job thowas i buke, un i palstune herja, un tchiwas len pral ap ko wawar mass ap i chatchepaskri, un chatchras len. Pal kowa anas lo glan o baro Debleste kol viechen, hoi i Israelitarja anan. Job maras koi mursh busni, te well i doosh i Israelendar krik lino, un kras kau viecheha jaake, har lo glan kowa koleha kras, hoi lo peskri doshake maras. Palle maras lo ko viecho, koleskro tselo mass chatchedo well, un kras leha har o baro Dewel penas. Ninna anas lo ko jarro, kai djet dren hi, las i wast pherdo un chatchras les ap i chatchepaskri, jaake har kras lo ap i tsalla, har lo o vieches o Debleske anas, koleskro tselo mass chatchedo was. Palle maras lo ko gurum un ko bakro ko chapaske, hoi i menshe khetne chan glan o baro Debleste. Leskre tchawe anan leske o rat. Un o Aron las ko rat un tchoras les trul i chatchepaskri ap leskre star rigja. Ko thulepen kol dui viechendar, koi thulli pori un o thulepen ap i buke, un i niere un o thullo kotar, hoi ap i lebra hi, kau tselo thulepen tchiwas lo ap i betcheskre kotja. Un o Aron chatchras ko thulepen. Kol betcheskre kotja un i tchatche palstune herja hadas o Aron glan o baro Debleste pre, te sikrell lo, kai kal tsele vieche o baro Debleske his. Jaake penas kowa o baro Dewel o Moseske. Har anas o Aron kal tsele viechen o Debleske, hadas lo peskre wasta pre pral i tsele menshende, un rakras o Debleskri bacht pral lende win. Palle djas lo koi treppa tele fun koi chatchepaskri. Un o Mose un o Aron djan pale an o Debleskro plachteno kheer. Un har le pale win wan, rakran le o Debleskri bacht win pral i tsele menshende. Kote sikras pes o baro Debleskro railepen glan i tsele menshende. I jag djas win o baro Deblestar, un chatchras ko mass pre kol viechendar, koleskro tselo mass chatchedo well, ninna kol thulle kotja, hoi ap o Debleskri chatchepaskri tchiddo his. Har kowa i tsele menshe dikan, dan le i bachtjatar gole, un tchiwan pen tele glan o baro Debleste ap i phub. Dui mursh tchawe o Aronestar, o Nadab un o Abihu, lan hakeno peskro sasterno tcharo an o wast, tchiwan jag dren un sungepaskro koowa, un djan koleha an o Debleskro plachteno kheer, te anenn le kowa glan o baro Debleste. Kowa kran le pestar. O baro Dewel penas lenge gar, te krenn le kowa. Kote djas jag o baro Deblestar win, un chatchras len pre. Jon meran kote glan o baro Debleste. O Mose penas ap o Aron: Kawa hi, hoi o baro Dewel rakras, har penas lo: Kamau, te dikenn kolla, kai wenn glan mande, te hom me kokres o tchatcho Dewel. Glan i tsele menshende kamau te wap sharedo. O Aron penas kek lab. O Mose das o Mishael un o Elizafan gole. Kolengro dad his o Usijel. Kowa his o Aroneskro kak. Lenge penas lo: “Awenn kai, hidjrenn tumare phralen win dran o Debleskro kheer glan koi platsa, kai i menshe hi!” Kol dui wan un hidjran len an lengre rashajeskre gada win glan koi platsa, kai i menshe his, jaake har o Mose penas. O Mose penas ap o Aron un koleskre wawar dui tchawende, o Eleasar un o Itamar: “Mukenn tumare phralen, kol wawar Israelitarjen, te rowenn le kolenge, kai o baro Dewel koi jagah maras. Tumer hunte mukenn gar tumare balla ap tumaro shero diwjes trujel tchiddo, un hunte tserdenn gar tumare koola an kotja, te sikrenn, har phares tumare djia hi. Te krenn kowa, hunte merenn. Un o baro Debleskri choli well pral o tselo kheer Israel. Ma djan witar gar krik o wudarestar o Debleskro plachteno kherestar, te merenn gar. O baro Debleskro djet was tchoredo ap tumare sherja, te wenn leskre rashaja.” Un jon kran jaake, har o Mose lenge penas. O baro Dewel penas ap o Aron: “Tu un tire mursh tchawe, ma pijenn mool un sorelo pipen, te kamenn an miro kheer te djal, te hunte merenn gar. Ap kowa hunte rikrenn tumen un tumare tchawe kanna un hako tsiro. Tumer hunte dikenn dren, hoi o baro Debleske hi, un hoi gar o baro Debleske hi, un hoi erligo hi un hoi pale-tchiddo hi glan leste. Un hunte sikrenn i Israelende ko tselo koowa, hoi me, o baro Dewel, lendar kamau, halauter hoi me o Moseske penom, un job lenge dureder penas.” O Mose penas ap o Aron un ap koleskre dui mursh tchawende, kai leske pral atchan, ap o Eleasar un o Itamar: “Kowa, hoi pral atchas ko jarrestar, hoi glan o baro Debleste anlo was, nai lenn tumenge. Tchiwenn kek shutlo jarro koi pashel. Chan les pash o Debleskri chatchepaskri. Kau chapen hi i Debleskro chapen. Kokres i rashaja nai chan les, un kek wawar. Kau chapen hi tiro un tire tchawengro kotar kolestar, hoi o baro Debleste chatchedo well. Doleske chan les ap i Debleskri platsa. Jaake penas kowa mange o baro Dewel. Ko betch un koi tchatchi palstuni heri, hoi pre hadedo wan glan o baro Debleste, hi ninna tumenge. Chan len khetne tumare tchawentsa un tchentsa ap i wawar platsa, hoi djudjo hi o Debleske. Kal kotja mass hi tiro kotar un tire tchawengro kotar kol viechendar, hoi i Israelitarja o baro Debleske anan, te chan le len khetne glan leste. Glan te chan tumer kowa, wenn koi palstuni heri un kau betch tchiddo pash kol kotja thulepen, hoi chatchedo wenn. Kolentsa khetne wenn le pre hadedo glan o baro Debleste. Pal kowa hi kal kotja mass tuke un tire mursh tchawenge. Jaake te well kowa kerdo hako tsireske. Kowa penas o baro Dewel.” O Mose rodas koi mursh busni, hoi o Debleske anlo was, te well i doosh krik lino, un hatsas win, te was lakro mass chatchedo. Kote was o Mose chojedo pral o Eleasar un o Itamar, kol dui tchawe o Aronestar, un putchas lendar: “Hoske chan tumer ko mass gar ap i Debleskri platsa? Kau mass was i viechestar, hoi o baro Debleske anlo was, un his i rashajenge kokres, te chan le les. O baro Dewel das les tumende, te hidjrenn i doosh i Israelendar krik, te well lauter pale mishto mank lende un o baro Debleste. Tumer djinenn, te was ko viecheskro rat gar an o Debleskro kheer dren anlo. Doleske hunte wals ko viecho gar chatchedo. Ko mass hunte chajans tumer ap i Debleskri platsa. Kowa penom tumenge.” O Aron penas ap o Mose: “Dik, kau diwes maran le o baro Debleske ko viecho pengri doshake, ninna ko viecho, koleskro tselo mass chatchedo was. Un hoi djas, dikeh tu! Har nai choms kau diwes ko viechestar, hoi i doshake maredo was? Wals kowa an o baro Debleskre jaka palle jaake, te dikals lo mishto ap kowa?” Har shunas o Mose kowa, his kowa leske mishto. Un o baro Dewel penas ap o Mose un o Aron: Penenn ap i Israelitarja: Kalla hi i vieche, hoi nai chan kolendar, kai djiwenn ap o them: Hako viecho, koles pre-phagede pire hi, tseles pre-phagedo hunte wenn le, un hoi o chapen dui kope chal, kolen nai chan. Un o bales hunte chan gar, ninna te hi les pre-phagede pire. O balo chal o chapen gar dui kope. Pale-tchiddo well lo tumenge. O mass kek kal viechendar hunte chan. Witar gar taprenn len an, te hi le mulo. Pale-tchiddo wenn le tumenge. Kalla hi i vieche, hoi nai chan tumer kolendar, kai djiwenn an o pani: Halauter, hoi les flosse un shuppe hi, un djiwell an o baro pani un an i lengste panja, kowa nai chan tumer. Halauter, hoi djiwell an o baro pani un an i lengste panja, un les hi kek flosse un kek shuppe, ma chan! Pale-tchiddo well kowa tumenge! Ma chan leskro massestar! Un te hi sau viecho mulo, well lo tumenge pale-tchiddo. Lauter, hoi an o pani hi, un les kek flosse un kek shuppe hi, well tumenge djungeles. Ninna kal tsele tikne vieche, hoi len tchirklengre mussja hi un ap star herja djan, hi tumenge pale-tchiddo. Kokres kolla kolendar, kai nai stenn, nai chan tumer. Jaake nai chan tumer hake stepangre. Kol tsele wawar tikne vieche, kolen tchirklengre mussja hi un ap star herja djan, wenn tumenge pale-tchiddo. Kalla hi kol vieche, kai hunte taprenn len gar an, te hi le mule: Hakeno, kai taprell sawo mulo viecho an, kowa hi pale-tchiddo bis te well rati. Koon sau mulo vieches hidjrell, hunte thowell peskre koola, un well pale-tchiddo, bis te well rati. Kalla hi kol vieche: Hako viecho, koles pre-phagede pire hi, kai hi gar tseles pre-phagedo, un hoi chal o chapen gar dui kope. Kal vieche hi tumenge pale-tchiddo. Koon taprell les an, well pale-tchiddo. Kol tsele vieche, kai djan ap tatse, hi tumenge pale-tchiddo. Koon jekes lendar an-taprell, te hi kowa mulo, well pale-tchiddo, bis te well rati. Kowa, kai sau mulo viecho hidjrell, hunte thowell peskre koola, un well pale-tchiddo, bis te well rati. Kal mule vieche hi tumenge pale-tchiddo. Kalla hi tumenge pale-tchiddo mank kol tsele tikne viechende. Hakeno, kai len an-taprell, te hi le mulo, well pale-tchiddo, bis te well rati. Halauter, ap kowa sau mulo viecho perell, well pale-tchiddo: hako kashteno koowa, ninna ripja, fella un gone, ninna hako kowa, koleha jek i budi krell. Kowa lauter hunte well an o pani tchiddo, un atchell pale-tchiddo, bis te well rati. Pal kowa hi ko koowa buder gar pale-tchiddo. Te perell sau mulo viecho an i piri, hoi dran tchik kerdo was, palle well lauter, hoi an koi piri hi, pale-tchiddo. Sawi piri hunte phagenn tumer paash. Te well pani dran sawi piri pash i chapen dino, well ko tselo chapen pale-tchiddo, ninna hako pipen dran sawi piri. Ap lauter, kai sau mulo viecho perell, kowa well pale-tchiddo. Te perell lo ap i bob, ap kolate peklo oder keredo well, well ko bob pale-tchiddo, un tumer hunte phagenn les tele. Pale-tchiddo hi lo tumenge. Kokres te perell i mulo viecho an i brunna, kai pani dren hi, palle well ko pani gar pale-tchiddo. Kokres kowa, kai taprell ko mulo vieches an, hoi koi dren hi, kowa hi pale-tchiddo. Te perell sau mulo viecho ap djob, hoi well win witsedo ap i phub, well ko djob gar pale-tchiddo. Te was pani ap ko djob tchoredo, un palle perell sau mulo viecho koi pre, palle well ko djob tumenge pale-tchiddo. Te merell i viecho, hoi nai chan tumer, un jek tumendar taprell les an, kowa well pale-tchiddo, bis te well rati. Koon sawo viechestar chal, kowa hunte thowell peskre koola, un well pale-tchiddo bis te well rati. Koon ko mulo viecho hidjrell, kowa hunte thowell peskre koola, un well pale-tchiddo bis te well rati. Ma krenn tumen pale-tchiddo sau tikno viecheha, hoi chan. Me, o baro Dewel, hom tumaro Dewel. Kek wawar hi har me. An mande hi kek tchilatchepen. Un tumer hunte djiwenn jaake, te well tchi tardo mank mande un tumende. Ma krenn tumen pale-tchiddo ap i tikno viecho, hoi djal pral i phub. Me hom o baro Dewel, un anom tumen dran o them Egiptia win, te wap tumaro Dewel. Kek wawar hi har me. An mande hi kek tchilatchepen. Un tumer hunte djiwenn jaake har i Debleskre menshe djiwenn. Kawa hi hoi glan tchinlo hi pral i viechende un pral i tchirklende un pral halauter, hoi djiwell an o pani, un pral kol viechende, kai djan ap o per oder ap tikne herja pral i phub. Jaake nai djinenn tumer, hoi pale-tchiddo hi un hoi gar pale-tchiddo hi, un hawo viecho nai chan tumer, un hawo viecho nai chan tumer gar. O baro Dewel penas ap o Mose: Pen ap i Israelitarja: Te anell i djuwel i mursh tchawes ap i phub, palle well li efta diwessa pale-tchiddo, har an kol diwessa, kai lat i djuwjakro koowa hi. Ap o ochtato diwes well ko ternepen ap leskro mass tchinlo. Un joi atchell 33 (trijanda-te-triin) diwessa gomme khere, bis te well li pale erligo. An kau tsiro taprell li tchi an, hoi o Debleske hi. Un an o Debleskro kheer well li gar, bis te kal diwessa trujel hi. Te well lake i tchai boldo, palle well li dui kurke pale-tchiddo, har te wals lat peskri djuwjakro koowa. Un 66 (shob-deesh-te-shob) diwessa atchell li khere, bis te well li pale erligo. Pal kal diwessa, kai his li pale-tchiddo, anell li o rashajeske i bakro, hoi jek bersh hi glan o wudar o Debleskro kherestar. Ninna anell li leske i terni tauba oder i diwji tauba. O bakro well maredo un leskro tselo mass well chatchedo o baro Debleske. Un i tauba well maredo, te well o pale-tchiddo koowa krik lino. O rashai chatchrell kol vieche glan o baro Debleste, te well koi djuwel pale erligo. Jaake well o pale-tchiddo koowa krik lino, hoi ap koi djuwjate his. Jaake hunte krenn i djuwja, kai anan i mursh tchawes oder i tchai ap i phub. Te hi li jaake tchorwelo, te nai anell li kek bakro, palle anell li dui diwje taube oder dui terne taube, jek, hoi o baro Debleske chatchedo well, un jek, hoi maredo well, te well o pale-tchiddo koowa latar krik lino. Jaake krell o rashai, te well li pale erligo. O baro Dewel penas ap o Mose un ap o Aron: Te well pash i mensheste i kotar hauta pesso oder nasselo oder parno, jaake te darenn le, kai kowa i djungelo nasslepen hi, palle well ko mensho pash o rashajeste anlo, pash o Aroneste oder pash jekeste leskre mursh tchawendar. Un ko rashai hunte dikell peske koi nasseli kotar hauta an. Te wan i balla kote parno, un koi nasseli kotar hauta hi dureder tele an o mass har koi wawar hauta trujel, palle hi kowa i djungelo nasslepen. Kowa te dikell o rashai ap koleste, palle hunte rakrell lo win, te hi ko mensho pale-tchiddo. Te hi ko parno kotar ap leskri hauta gar dureder tele an leskro mass har koi wawar hauta, un i balla wan gar parno, palle pandell ko rashai ko menshes efta diwessa an i kheer dren. Ap o eftato diwes dikell lo les pale an. Te patsell lo, te djas ko parno kotar gar dureder, un atchas jaake har glan kowa, palle pandell ko rashai les i duito kopo efta diwessa dren. Pal kol efta diwessa dikell o rashai pale koi kotar hauta an. Te hi kowa buder gar jaake parno un was gar bareder, palle hunte rakrell lo win, te hi ko mensho erligo. Kawa hi i nasslepen ap i hauta, hoi gar djungelo hi. Ko mensho hunte thowell peskre koola un hi erligo. Te well ko nasselo kotar bareder pal kowa, kai o rashai pre dikas, palle hunte sikrell lo pes o rashajeste i duito kopo. Te dikell o rashai palle, kai was ko nasselo kotar bareder, palle hi kowa i djungelo nasslepen, un o rashai hunte rakrell win, te hi ko mensho pale-tchiddo. Te hi jekes i dukepen ap peskri hauta, hoi wi dikell har i djungelo nasslepen, palle anenn le sawes pash o rashajeste. Te dikell ko rashai palle, te hi ko dukepen parno un pesso, un i balla an ko dukepen wan parno, un ko dukepen hi pre un lolo, palle hi kowa ap leskri hauta i phuro djungelo dukepen. O rashai hunte rakrell win, te hi ko mensho pale-tchiddo. Job hunte pandell les gar an o kheer dren, pale-tchiddo hi lo. Te djal ko lolo mass palpale un well parno, palle well ko mensho pale pash o rashajeste. Te dikell o rashai, te was ko lolo mass parno, hi ko mensho buder gar pale-tchiddo. Un o rashai hunte rakrell win, te hi lo erligo. Te phagell pash jekeste i dukepen pre ap leskri hauta, un well pale sasto, un pal kowa well i hauta ap ko emligo kotar pale pesso un parno oder parno-te-lolo, palle sikrell lo kowa o rashajeste. Te dikell o rashai koi kotar hauta, un kowa hi dureder tele an o mass har i wawar hauta trujel, un i balla ap ko dukepen wan parno, palle hi kowa i djungelo nasslepen, hoi an o dukepen win phagas. Palle rakrell ko rashai win, te hi ko mensho pale-tchiddo. Te dikell o rashai koi kotar hauta un dikell kek parne balla, un koi kotar hauta hi gar dureder tele an o mass har i tseli wawar hauta, un hi buder gar jaake parno oder lolo-te-parno, palle pandell o rashai ko menshes efta diwessa dren. Te well ko kotar bareder, palle hi kowa i djungelo nasslepen. Un o rashai hunte rakrell win, te hi ko mensho pale-tchiddo. Te well ko kotar gar bareder, palle hi i dukepen, hoi sasto was, un mass hoi kote pale khetne djas. O rashai hunte rakrell win, te hi ko mensho erligo. Te hatsell pes ap jekeste i kotar hauta, hoi chatchedo was, un ko dukepen well lolo-te-parno oder parno, hunte sikrell lo kowa o rashajeste. Te dikell o rashai, te wan i balla kote dren parno, un ko kotar hauta hi dureder tele har i wawar hauta trujel, palle hi kowa i djungelo nasslepen, hoi an ko kotar hauta, hoi chatchedo was, win phagas. O rashai hunte rakrell win, te hi ko mensho pale-tchiddo. Te dikell o rashai kek parne balla ap ko dukepen, un koi hauta hi gar dureder tele har i tseli wawar hauta, un hi buder gar jaake parno, palle pandell o rashai ko menshes efta diwessa dren. Ap o eftato diwes dikell o rashai ko dukepen pale an. Te was ko parno kotar bareder, hi kowa i djungelo nasslepen. Un o rashai hunte rakrell win, te hi ko mensho pale-tchiddo. Te atchas ko dukepen jaake har lo his, un was gar bareder, un hi buder gar jaake parno, palle hi kowa mass, hoi khetne djas pal ko chatchepen. O rashai hunte rakrell win, te hi ko mensho erligo. Te hi i murshes oder i djuwjat i nasslepen ap o shereskri hauta oder ap i tchor, hunte dikell o rashai les peske an. Te hi i hauta kote dureder tele har i wawar hauta trujel, un wan i balla kote djelto un sano, palle hi kowa i djungelo nasslepen ap o shero oder ap i tchor. O rashai hunte rakrell win, te hi ko mensho pale-tchiddo. Te dikell o rashai, kai i balla kote buder gar kalo hi, ninna te hi i nasseli hauta gar dureder tele har koi wawar hauta trujel, palle pandell o rashai ko menshes efta diwessa dren. Te dikell lo pal kol efta diwessa palla, un koi nasseli kotar hauta was gar bareder, un hi gar dureder tele har i wawar hauta, un kek djelto bal hi koi, palle hunte tchinell ko mensho peskre balla trul ko dukepen tele. Un o rashai pandell les pale efta diwessa dren. Te dikell o rashai ap o eftato diwes palla, un ko dukepen was gar bareder, un hi gar dureder tele an o mass har i wawar hauta, palle hunte rakrell o rashai win, te hi ko mensho erligo. Ko mensho hunte thowell peskre koola un hi erligo. Te well ko dukepen bareder, pal kowa job erligo kerdo was, hunte dikell ko rashai les pale. Te dikell o rashai, te was ko dukepen bareder, hunte rodell o rashai buder gar pal i balla, hoi djelto wan. Pale-tchiddo hi lo. Te dikell an i rashajeskre jaka win, har te was ko dukepen gar bareder, un te wan kote kale balla win, palle was ko mensho sasto. O rashai hunte rakrell win, te hi lo erligo. Te hi i murshes oder i djuwjat parne kotja ap pengri hauta, hunte dikell o rashai palla, hoi kowa hi. Te hi kal kotja gar jaake parno, palle hi kowa kek djungelo nasslepen, hoi an i hauta win phagas. Pale-tchiddo hi ko mensho gar. palle hi les tchatchepah kau djungelo nasslepen ap peskro shero. Pale-tchiddo hi lo. Un o rashai rakrell win, te hi lo pale-tchiddo. Ko mursh ap koleste ko djungelo nasslepen hi, hunte riwell koola, hoi paash hi, un hunte mukell leskri balla diwjes, un hunte tchiwell i diklo trul peskri tchor, un dell win gole: pale-tchiddo, pale-tchiddo! Un jaake rah, har ko djungelo nasslepen ap leste hi, hi lo pale-tchiddo. Job djiwell kokres, un krell peskro kheer win glan koi platsa, kai i wawar menshe djiwenn. Job dikell les peske an un pandell les efta diwessa dren. Ap ko eftato diwes dikell lo les pale an. Te was ko djungelo kotar bareder, hi kowa i djunglepen, hoi hi pale-tchiddo. Ko ripen oder kol koola, ap kolende ko djunglepen hi, hunte wenn pre chatchedo an i jag. Hi wawartchandes, te dikell o rashai ko koowa an, un ko djungelo kotar was gar bareder, palle penell o rashai, te lenn le ko koowa un thowenn les. Palle pandell lo les o duito kopo efta diwessa dren. Pal kol efta diwessa dikell les o rashai pale an. Te atchas ko djungelo kotar koi, hi kau ripen pale-tchiddo, ninna te was ko djungelo kotar gar bareder. Kau djunglepen chas pes dren glan oder palla. Doleske hunte well kau ripen oder kal koola chatchedo. Te dikell o rashai, te was ko kotar, hoi senelo oder lolo his, buder gar jaake senelo oder lolo pal o thopen, palle tchinell lo les tele dran o ripen oder dran i koola dran bakrengre balla oder laina oder ledera. Te sikrell pes ko djunglepen pal kowa pale, well diklo, te hi tchomone, hoi dureder djal. Palle hunte well kau koowa chatchedo, kai sikrell pes kau djunglepen ap leste. Te hi ko djunglepen buder gar koi pal o thopen, hunte well kau koowa thodo i duito kopo. Pal kowa hi lo gar pale-tchiddo. Jaake hunte well kerdo, te sikrell pes i djungelo kotar ap i ripen oder ap koola, hoi hi dran bakrengre balla, laina oder ledera, te well siklo, hi le pale-tchiddo oder gar. O baro Dewel penas ap o Mose: Jaake hunte krenn tumer jekeha, kai les i djungelo nasslepen ap peskri hauta his, un pale sasto was, te well lo pale erligo. Job well glan o rashajeste anlo. O rashai djal win glan koi platsa, kai i menshe hi, un dikell les peske an. Te was ko dukepen ap leste sasto, palle penell o rashai, te anenn le dui djide tchirkle, hoi hi gar pale-tchiddo, ninna zedertikro kasht, un lole thaba, un patria i burrestar, hoi kharell Ysop. Un o rashai penell, te marenn le ko jek tchirklo pral i tcharo, kai djudjo pani dren hi. Palle rikrell lo o djido tchirkles an ko tcharo, kai pani un o rat o maredo tchirklestar dren hi. Khetne leha tchiwell lo ko zedertikro kasht, kol lole thaba un kol patria Ysop koi dren, an ko tcharo, un witsrell ko ratlo panjestar efta kope ap koleste, kai pale-tchiddo his, te well lo erligo. Un mukell ko djido tchirkles krik te djal. Kowa, kai sasto was, thowell peskre koola un tchinell peskre tsele balla tele, un thowell pes. Palle hi lo erligo, un nai well pale ap i platsa, kai i menshe djiwenn. Efta diwessa atchell lo win glan peskro plachteno kheer. Pal kol efta diwessa tchinell lo i duito kopo i tsele balla ap o shero tele, ninna leskri tchora un kol balla pral i jaka un leskre tsele wawar balla, un thowell pes un peskre koola Palle hi lo erligo. Ap o ochtato diwes anell lo dui terne bakre, hoi mursha hi un sasto, un jek bakri, hoi jek bersh phuro un sasto hi. Ninna anell lo triin kilogramme latcho jarro, kai djet dren hi, te well kowa glan o baro Debleste anlo. Koi pashel anell lo i khoro djet. Ko rashai anell koles, kai sasto was, un kau tselo koowa glan o baro Debleste, glan o wudar koleskro plachteno kherestar. O rashai lell ko jek terno bakro un ko jek-paash litari djet, un hadell kowa pre glan o baro Debleste, te well ko mensho pale erligo kerdo glan o Debleste. Pal kowa marell lo ko terno bakres kote, kai wenn ninna vieche maredo, te well i doosh un o pale-tchiddo koowa krik lino, un kol wawar, kolengro tselo mass chatchedo well. Kai platsa hi i Debleskri platsa. Jaake har hi o rashajeske ko mass i viechestar, hoi well maredo, te well i doosh un o pale-tchiddo koowa krik lino, jaake hi ninna o rashajeske ko mass i viechestar, hoi well maredo, te well ko mensho pale erligo kerdo glan o Debleste. O mass sau viechestar, hoi o Debleske anlo was, nai chan kokres i rashaja un kek wawar. O rashai lell o ratestar ko viechestar, hoi maredo was, te well o mensho pale erligo glan o Debleste, un makell tchomone tella ap o tchatcho kand kolestar, kai sasto was, ninna ap leskro tchatcho pesso gushto un ap o tchatcho pesso tsebo. O rashai lell ko khoro djet un tchorell tchomone kolestar an peskro serwo wast. Palle tchiwell lo peskro tchatcho gushto an ko djet, hoi an leskro serwo wast hi, un witsrell ko djetestar efta kope ap o Debleskri chatchepaskri. Palle makell lo ko djetestar, hoi an leskro serwo wast pral atchas, tchomone tella ap o tchatcho kand un ap o tchatcho pesso gushto un ap o tchatcho tsebo kolestar, kai sasto was, ap ko rat hoi lo glan kowa kote pre makas. Ko djet, hoi gomme an leskro wast hi, makell lo ap o shero kolestar, kai sasto was. Jaake krell lo les pale erligo glan o baro Debleste. Pal kowa marell o rashai ko viecho, hoi maredo well, te well ko pale-tchiddo koowa krik lino kolestar, kai sasto was. Jaake krell lo les pale erligo. Palle marell lo ko viecho, koleskro tselo mass o Debleske chatchedo well, un chatchrell kowa ap o Debleskri chatchepaskri khetne ko chapen dran jarro hoi glan o baro Debleste anlo was. Un jaake krell lo, te well kowa, kai sasto was, pale erligo. Te hi lo tchorwelo un nai anell gar jaake bud, palle lell lo i terno bakro, hoi maredo well, te well o mensho pale erligo. Kau bakro well pre hadedo glan o baro Debleste, te well i pale-tchiddo koowa krik lino. Koi pashel lell lo jek kilogrammi jarro, kai djet dren hi, te well kowa ninna glan o baro Debleste anlo. Ninna anell lo jek khoro djet, dui diwje taube oder dui wawar taube. Koi jek well maredo, te well o pale-tchiddo koowa krik lino, koi wawar, te well li tseles chatchedo o baro Debleske. Ap o ochtato diwes fun ko tsiro, kai lo erligo kerdo well, anell lo len pash o rashajeste glan o wudar o plachteno kherestar, kai o baro Dewel djiwell. O rashai lell ko terno bakro, hoi maredo well, te well o mensho pale erligo, un hadell les pre glan o baro Debleste. Jaake krell lo ninna o djeteha. Palle marell lo ko terno bakro un makell o ratestar tella ap o tchatcho kand kolestar, kai sasto was, ninna ap leskro tchatcho pesso gushto un ap o tchatcho pesso tsebo. O rashai lell ko khoro djet un tchorell tchomone kolestar an peskro serwo wast. Palle tchiwell lo peskro tchatcho gushto an ko djet, hoi an leskro serwo wast hi, un witsrell ko djetestar efta kope ap o Debleskri chatchepaskri. Palle makell lo ko djetestar, hoi an leskro serwo wast pral atchas, tella ap o tchatcho kand un ap o tchatcho pesso gushto un ap o tchatcho tsebo kolestar, kai sasto was, ap ko rat, hoi lo glan kowa kote pre makas. Ko djet, hoi gomme an leskro wast hi, makell lo ap o shero kolestar, kai sasto was. Jaake krell lo, te well ko mensho pale erligo glan o baro Debleste. Pal kowa marell o rashai koi jek tauba, hoi ko mensho anas – nai well i diwji tauba, nai well i wawar tauba – te well o pale-tchiddo koowa krik lino, un koi pal koi wawar tauba, hoi well tseles chatchedo ap o Debleskri chatchepaskri. Un koi pashel anell lo ko chapen dran jarro glan o baro Debleste. Jaake krell o rashai, te well kowa, kai sasto was, pale erligo glan o baro Debleste. Jaake hunte well kerdo koleha, kai i djungelo nasslepen ap peskri hauta his, un kowa gar jaake brawelo hi, te nai anell lo triin bakre, te well lo pale erligo kerdo. O baro Dewel penas ap o Mose un ap o Aron: Te wenn tumer an o them Kanaan, hoi me tumen dau, te well kau them tumenge, un me mukau kote an i kheer i djungelo kotar win te well, palle hunte djal kowa, koleske ko kheer hi, pash o rashajeste un penell leske: “Mange dikell kowa win, har te phagals i djungelo kotar ap miro kheer win.” Glan te djal o rashai an ko kheer, te dikell lo peske kowa an, mukell lo ko tselo koowa dran ko kheer win te anell, te well gar kowa lauter pale-tchiddo. Palle djal lo dren un dikell pes ko kheer an. Te dikell lo djungele senele oder lole kotja ap i barra, un kowa dikell win, har te chals pes ko djunglepen an i barra dren, palle djal o rashai dran ko kheer win un pandell ko kheer efta diwessa tele. Pal efta diwessa well lo pale an ko kheer, un dikell peske kol djungele kotja pale an. Te was ko djunglepen bareder ap i barra ko kherestar, palle penell o rashai, te wenn kal barra wi-phagedo, kai ko djunglepen pre hi, un wenn win witsedo glan o foro ap i pale-tchiddi platsa. Un ko tchik, hoi dren an o kheer ap i barra maklo was, hunte well tele lino un well wi-tchoredo win glan o foro ap i pale-tchiddi platsa. Un kote, kai i barra win phagedo wan, wenn wawar barra dren tchiddo. Un wawar tchik well ap i barra pre maklo. Te well ko djunglepen pale win ap i barra an ko kheer, palle well ko rashai un dikell kowa peske an. Te djas ko djunglepen dureder, palle hi i djunglepen, hoi trul peste chal. Ko kheer hi pale-tchiddo, un hunte well tele phagedo. Un leskre barra un leskro kasht un koi tchik ap i barra, kowa lauter well win anlo glan o foro ap i pale-tchiddi platsa. Kowa, kai djal dren an ko kheer, jaake rah har kowa tele pandlo hi, kowa well pale-tchiddo, bis te well rati. Kowa, kai sowell oder chal an ko kheer, hunte thowell peskre koola. Te djal o rashai pale dren, un job dikell, te djas ko djunglepen gar dureder pal kowa, kai makan le wawar tchik ap i barra, palle rakrell o rashai win, te hi o kheer buder gar pale-tchiddo. Ko djunglepen djas krik. Palle krell lo tchomone, te nai djiwenn i menshe pale an ko kheer: Job lell dui tchirkle, ninna zedertikro kasht, un lole thaba, un patria i burrestar, hoi kharell Ysop. Un job marell ko jek tchirklo pral i tcharo, kai djudjo pani dren hi. Palle tchiwell lo o djido tchirkles an ko tcharo, kai pani un o rat o maredo tchirklestar dren hi. Khetne leha tchiwell lo ko zedertikro kasht, kol lole thaba un kol patria Ysop koi dren, an ko tcharo, un witsrell ko ratlo panjestar efta kope ap ko kheer, te well o pale-tchiddo koowa dran ko kheer krik lino. Palle mukell lo ko djido tchirkles win te djal dran o foro. Jaake lell lo ko pale-tchiddo koowa ko kherestar krik. Un i menshe nai djiwenn pale an o kheer. Pal kal laba hunte well kerdo, te hi jekes i nasslepen ap peskri hauta, djungelo oder gar djungelo, Jaake nai well win hatslo, hi i mensho oder i koowa pale-tchiddo oder gar. O baro Dewel penas ap o Mose un ap o Aron: Pen ap i Israelende: Te nashell tchomone dran i mursheskro mass, palle hi lo pale-tchiddo. Hi jek te nashell kowa o tselo tsiro oder pale te pale; pale-tchiddo hi lo. Hako tchiben, ap koleste job tchiddo hi, un haki beshepaskri, ap kolate job beshdo hi, hi pale-tchiddo. Koon koleskro tchiben an-tapras, hunte thowell pes un peskre koola, un hi pale-tchiddo bis te well rati. Koon beshas pes ap tchomone, kai ko nasselo beshdo his, kowa hunte thowell pes un peskre koola, un hi pale-tchiddo, bis te well rati. Koon ko nasseles an-tapras, kowa hunte thowell pes un peskre koola, un hi pale-tchiddo bis te well rati. Te tchungrell ko nasselo ap jekeste, kai gar pale-tchiddo hi, hunte thowell pes kowa un ninna peskre koola, un hi pale-tchiddo, bis te well rati. Ninna ko ledertikro kotar, ap koleste ko nasselo klissas, hi pale-tchiddo. Koon tchomone an-taprell, ap koleste ko nasselo tchiddo oder beshdo his, well pale-tchiddo, bis te well rati. Koon tchomone hidjrell, ap koleste ko nasselo tchiddo oder beshdo his, hunte thowell pes un peskre koola, un hi pale-tchiddo, bis te well rati. Te taprell ko nasselo jekes an, un leskre wasta his gar thodo, palle hunte thowell pes kowa, kai an-tapedo was, un peskre koola, un hi pale-tchiddo bis te well rati. Kol tchare, hoi dran tchik kerdo hi, un kolen ko nasselo an-tapras, hunte wenn paash dino. Halauter, hoi dran kasht kerdo was, un kolestar an-tapedo was, hunte well an pani tele thodo. Te well ko nasselo pale sasto, ginell lo peske efta diwessa tele. Palle thowell lo peskre koola un thowell pes djudjo panjeha tele; palle hi lo pale erligo. Ap o ochtato diwes anell lo dui diwje taube oder dui wawar taube pash o rashajeste glan o wudar o plachteno kherestar, kai o baro Dewel djiwell. Ko rashai marell koi jek, te well ko pale-tchiddo koowa krik lino, un koi wawar, te well li tseles chatchedo o baro Debleske. Jaake krell o rashai, te well ko mursh, kai dran peskro nasslepen pale-tchiddo his, pale erligo glan o baro Debleste. Te djal i mursheske jek tele, palle thowell lo peskro tselo kerpro tele, un job well pale-tchiddo, bis te well rati. Leskro tselo an-ripen un haki ledertikro kotar, ap koleste kowa was, hunte well tele thodo un well pale-tchiddo bis te well rati. Te sowell i mursh i djuwjah, un leske djal jek tele, hunte thowenn pen kol dui, un hi pale-tchiddo, bis te well rati. Te hi i djuwjat peskri djuwjakro koowa, palle atchell li efta diwessa pale-tchiddo. Hakeno, kai lat an-taprell, well pale-tchiddo, bis te well rati. Un halauter, kai li an kau tsiro pre tchiddo oder beshdo his, hi pale-tchiddo. Hakeno, kai lakro tchiben an-taprell, hunte thowell pes un peskre koola, un atchell pale-tchiddo, bis te well rati. Hakeno, kai kowa an-taprell, kai li pre-beshdo his, hunte thowell pes un peskre koola un atchell pale-tchiddo, bis te well rati. Un koon tchomone an-taprell, hoi kote tchiddo his, kai li tchiddo oder beshdo his, atchell pale-tchiddo bis te well rati. Te hi i mursh pash jekate tchiddo, un lat well peskri djuwjakro koowa, palle hi lo efta diwessa pale-tchiddo. Un ko tchiben, kai job tchiddo his, well pale-tchiddo. Te hi i djuwjat peskri djuwjakro koowa bud diwessa oder an i tsiro, kai hunte well kowa gar, palle hi li an kau tselo tsiro pale-tchiddo. Hako tchiben, kai li tchiddo hi, un hako koowa, kai li pre-beshdo hi an ko tsiro, hi pale-tchiddo. Kowa, kai tchomone kolestar an-taprell, kowa hi pale-tchiddo, un hunte thowell pes un peskre koola, un atchell pale-tchiddo bis te well rati. Te was li pale sasto un ratell buder gar, ginell li peske efta diwessa tele, pal kolende hi li pale erligo. Ap o ochtato diwes anell li dui diwje taube oder dui wawar taube pash o rashajeste glan o wudar o Debleskro plachteno kherestar. Ko rashai marell koi jek tauba, te well o pale-tchiddo koowa krik lino, un koi wawar, te well li tseles chatchedo o baro Debleske. Jaake krell o rashai, te well koi djuwel, kai ratas un doleske pale-tchiddo his, pale erligo. Un o baro Dewel penas ap o Mose un ap o Aron: Denn i Israelitarjen trad, te atchenn le i kotar dur miro kherestar an ko tsiro, kai hi le pale-tchiddo, te krenn le gar koi platsa pale-tchiddo, kai me djiwau mank lende, te merenn le gar. Pal kal laba hunte well kerdo i mursheha, dran koleskro mass tchomone win nashell, un koleske jek tele djal, jaake te was lo pale-tchiddo. Un pal kal laba hunte well kerdo i djuwjah, kolat peskri djuwjakro koowa hi, un i mursheha, kai sowell khetne i djuwjah, kolat peskri djuwjakro koowa hi. Pal kowa, kai anan o Aroneskre dui tchawe jaake sungepaskro koowa glan o baro Debleste, har kowa gar tchatcho his, un doleske meran, penas o baro Dewel ap o Moseste: Pen tiro phraleske, o Aroneske, te djal lo gar hako tsireske an o kutch isema an o Debleskro kheer, te merell lo gar. An koi isema, hoi pal ko kotar than hi, sikrau me man an i wolka pral ko sonakaskro pralstuno kotar, hoi ap o mochton tchiddo hi, kai mire deesh laba dren hi. Te djal lo koi dren, hunte anas lo glan kowa i terno gurum, hoi well maredo, te well i doosh un o pale-tchiddo koowa krik lino, ninna hunte anas lo i bakro, koleskro tselo mass chatchedo well o Debleske. Glanstunes hunte thowell lo pes, un riwell i rashajengre koola an: ko laintikro gad, un ko laintikro cholop koi tel. Job pandell i pereskro laintikro pandepen trul peste, un i shereskro pandepen trul peskro shero. I Israelitarja anenn leske dui mursh busja un jek bakro. I busja wenn maredo, te well i doosh un o pale-tchiddo koowa krik lino. Un o bakro well maredo, te well leskro tselo mass chatchedo o Debleske. O Aron anell peske un peskri familjake i gurum, te well lo maredo, te well lengri doosh un lengro pale-tchiddo koowa krik lino, un lauter pale mishto mank o baro Debleste un lende. Palle lell job kol dui mursh busja un anell len pash o baro Debleste glan o wudar leskro plachteno kherestar. O Aron witsrell dui tikne barra, te sikrenn le, hawi busni o baro Debleske hi, un hawi busni an o mulo tato them tradedo well. Palle marell lo koi busni, hoi o baro Debleske hi, te well i doosh un o pale-tchiddo koowa krik lino. Koi wawar busni well djides glan o baro Debleste tardo, un lake well i doosh i menshendar pre-tchiddo. Palle well li an o mulo tato them tradedo. O Aron marell ko gurum, te well i doosh un o pale-tchiddo koowa lestar un leskri familjatar krik lino, un jon tchatcho un erligo tardo hi glan o baro Debleste. Palle djal lo pash ko sonakaskro bob, hoi glan o baro Debleste tardo hi, un lell kolestar i sasterno tcharo pherdo kasht, hoi chatchell, un dui wasta pherdo sungepaskro koowa, un djal koleha pal ko wudar dran than an i kutch isema. Kote tchiwell lo ko sungepaskro koowa ap i jag, te djal i jagakro ducho win un tchakrell ko pralstuno kotar ap ko mochton, kai o Debleskre deesh laba dren hi. Kowa hunte krell lo doleske, te merell lo gar. Un job lell ko ratestar ko gurumestar, un witsrell kowa peskro gushteha glan ap o pralstuno kotar. Un ap koi platsa glan o mochton witsrell lo peskro gushteha efta kope tchomone ko ratestar. Palle marell job koi mursh busni, te well i doosh un o pale-tchiddo koowa i menshendar Israel krik lino. Un job djal ko rateha pal i wudar dran than an i kutch isema, un krell ko rateha jaake, har lo les ko rateha ko gurumestar kras. Job witsrell peskro gushteha tchomone ap o pralstuno kotar, hoi ap o mochton tchiddo hi, un ap koi platsa glan o mochton. Un jaake krell lo, te well o pale-tchiddo koowa un koi doosh, hoi i Israelitarja ap pende anan – lengro tselo tchilatcho koowa, dran o Debleskri kutch isema krik lino. Un jaake hunte krell lo ko tselo Debleskro plachteno khereha. Kau kheer hi tardo ap i platsa, kai i Israelitarja djiwenn. Un koi doosh, hoi jon ap pende anenn un lengro pale-tchiddo koowa krell ninna o Debleskro kheer pale-tchiddo. Kek mensho hunte well an o Debleskro kheer an ko tselo tsiro, kai djal o Aron an o kutch isema dren, un krell te well o pale-tchiddo koowa un koi doosh krik lino lestar, leskri familjatar un i tsele Israelendar. Palle djal job win pash koi chatchepaskri, hoi glan o baro Debleskro plachteno kheer tardo hi, un lell tchomone ko gurumeskro ratestar un koi busjakro ratestar, un makell kowa ap i shinga, hoi ap i star ekke ap koi chatchepaskri hi, te well koi doosh un ko pale-tchiddo koowa krik lino fun koi chatchepaskri. Un job tchiwell peskro gushto an o rat, un witsrell tchomone ko ratestar ap i chatchepaskri. Kowa krell lo efta kope, te well i Israelengri doosh un lengro pale-tchiddo koowa krik lino, hoi ap i chatchepaskri hi. Un i chatchepaskri well pale djudjo glan o baro Debleskre jaka. Te kras o Aron halauter, te well i doosh un o pale-tchiddo koowa krik lino dran o Debleskri kutch isema, dran o tselo Debleskro plachteno kheer un dran i chatchepaskri, palle anell lo koi djidi mursh busni kai, un tchiwell peskre dui wasta ap lakro shero, un penell haki doosh un hako tchilatchepen, hoi i Israelitarja kran. Jaake tchiwell lo kowa lauter ap i busjakro shero. Palle mukell lo lat i murshestar, kai koleske koi tardo hi, krik te tradell an o mulo tato them. Kai mursh busni hidjrell lengri tseli doosh peha an o diwjo mulo them. Un kote atchell li. Pal kowa djal o Aron an o Debleskro plachteno kheer un riwell kol laintikre koola win, hoi job ap peste riwas, har djas lo an o kheer dren. Un kote tchiwell lo len pale tele. Palle thowell lo pes ap i Debleskri platsa, un riwell peskre koola an. Palle djal lo pale win, marell kol dui bakre, ko jek peske, un ko wawar i menshenge Israel, un chatchrell lengro tselo mass o baro Debleske, te well i doosh un o pale-tchiddo koowa krik lino lestar un kol menshendar Israel. Kol thulle kotja kol viechendar, hoi maredo wan, te well i doosh un o pale-tchiddo koowa krik lino, kal kotja chatchrell lo ninna ap o Debleskri chatchepaskri. Ko mursh, kai tradas koi mursh busni an o mulo diwjo them, hunte thowell pes un peskre koola, glan te nai djal lo pale ap i platsa, kai i menshe djiwenn. Kowa, hoi pral atchas ko terno gurumestar un koi mursh busjatar, kolengro rat an i kutch isema anlo was, te well i doosh un o pale-tchiddo koowa krik lino, kol kotja anell jek win glan i platsa, kai i menshe hi, un chatchrell kote lauter, koi hauta, ko mass, un kol buke. Ko mursh, kai kowa lauter chatchras, kowa hunte thowell pes un peskre koola. Pal kowa nai well lo pale ap i platsa, kai i menshe djiwenn. Kawa lauter hunte well kerdo ap o deshto diwes an o eftato tchon. Un jaake hunte krenn tumer hako tsireske. Ma chan ap ko diwes! Ma krenn i budi, tumer gar un witar gar i wi-themarja, kai mank tumende djiwenn. Ap kau diwes well tumari tseli doosh un ko tselo pale-tchiddo koowa, hoi ap tumende hi, krik lino. Un lauter well pale mishto mank o baro Debleste un tumende. Kau Debleskro diwes hi i diwes, kai han kokres o baro Debleske koi. Un tumer nai krenn kek budi, un chan tchi. Jaake well kawa kerdo an hako tsiro, hoi wella. Un kokres sawo rashai krell, te well i doosh un o pale-tchiddo koowa krik lino, koleske djet ap leskro shero tchoredo was, te was lo rashai pal peskro dadeste, o Aroneste. Un job hunte riwell kol laintikre koola an, hoi i rashajenge hi, un lell i doosh un o pale-tchiddo koowa krik, hoi hi an o Debleskri kutch isema, an o tselo Debleskro plachteno kheer, ap i chatchepaskri, ap i rashaja un ap i tsele menshende Israel. Jek kopo an o bersh hunte well kowa jaake kerdo, te well i tseli doosh un o tselo pale-tchiddo koowa i Israelendar krik lino. Ap kau lab hunte rikrenn tumen hako tsireske. Un o Aron kras halauter jaake, har o baro Dewel kowa o Moseske penas. O baro Dewel penas ap o Mose: Pen ap o Aron un leskre mursh tchawende un ap i tsele Israelitarja: Kawa hi, hoi o baro Dewel tumenge penell: Bis kanna maran i Israelitarja pengre viechen win ap o them. Kanna hunte anenn le len o baro Debleske glan o wudar leskro plachteno kherestar pash o rashajeste. Un kote wenn le maredo, te chan le len khetne glan o baro Debleste. O rashai lell ko rat un witsrell tchomone lestar ap o baro Debleskri chatchepaskri, hoi glan o wudar leskro plachteno kherestar tardo hi. Un chatchrell o thulepen ko viechestar koi pre. Un o latcho sungepen, hoi well win, sungell mishto o baro Debleste. I Israelitarja hunte marenn buder kek viechen i bengenge, kolenge jon kanna gomme palla nashenn. Ap kowa hunte rikrenn le pen, ninna lengre tchawenge un kolengre tchawenge un jaake dureder hako tsireske. Tu peness lenge: Hako mursh dran o kheer Israel, ninna hako wi-themari, kai mank tumende djiwell, kai kamell i vieches o baro Debleske te marell, sau viecho, koleskro tselo mass chatchedo well, oder sau viecho, hoi chan le khetne glan o baro Debleste, kowa hunte anell les glan o wudar o Debleskro plachteno kherestar, te well lo kote o baro Debleske maredo. Koon kowa gar krell, well pale-tchiddo un nai djiwell buder gar mank peskre menshende. Hako Israelitari, ninna hako wi-themari, kai mank tumende djiwell, kai rat chal, hawo ninna hi, koleske sikrau miro dumo, un krau, te djiwell lo buder gar mank mire menshende. An o rat hi o djipen. Un me kamau, te well lo ap i chatchepaskri anlo, te well i doosh un o pale-tchiddo koowa tumendar krik lino. An o rat hi o djipen. Doleske lau leha i doosh un o pale-tchiddo krik. Doleske penom me ap i Israelitarja: Kek tumendar chal rat. Witar kek wi-themari, kai mank tumende djiwell, chal rat. Hako Israelitari un hako wi-themari, kai taprell penge i diwjo viecho oder i tchirklo, hoi jek nai chal, hunte mukell leskro rat win nashell ap i phub un tchakrell tchik koi pre. An o rat hi o djipen. Doleske penom me ap i Israelitarja: Ma chan rat! Koon les chal, well pale-tchiddo un nai djiwell buder gar mank peskre menshende! Hakeno, kai chal i viecho, hoi meras oder mulo dandedo was, kowa hunte thowell pes un peskre koola, un atchell pale-tchiddo, bis te well rati. Koi pal hi lo pale erligo. Hi jek, te hi kowa i Israelitari oder i wi-themari. Te thowell lo pes gar, witar gar peskre koola, hunte hidjrell lo peskri phagi. O baro Dewel penas ap o Mose: Pen ap i Israelitarja: Me, o baro Dewel, hom tumaro Dewel. Ma djiwenn jaake har i Egiptarja, an kolengro them djiwan, witar gar har kolla an o them Kanaan, kote kai tumen anau. Ma djiwenn pal lengro koowa. Pal miro tchatchepen hunte djiwenn, un krenn, hoi me tumendar kamau. Me, o baro Dewel, hom tumaro Dewel. Doleske krenn, hoi me tumendar kamau, un djiwenn pal miro tchatchepen. I mensho, kai rikrell pes ap kowa, koles hi tchatchepah o djipen. Me hom o baro Dewel. Kek tumendar hunte sowell i djuwjah dran peskri familja. Kowa penau me, o baro Dewel. Tu sowess gar tiri dah, te aness kek ladj ap tiro dadeste. Joi hi tiri dai. Tu sowess gar i wawar romjah tiro dadestar, te aness kek ladj ap tiro dadeste. Tu sowess gar tiri phenjah, koi tchai tiro dadestar oder tiri datar; hi jek te was li bares an tiri familja oder an i wawar familja. Tu sowess gar i mit i tchai tiro tchawestar oder tiri tchatar, te aness kek ladj ap tute. Tu sowess gar mit i tchai tiro dadeskri romjatar. Joi hi tiri pheen. Tu sowess gar tiri bibjah, koi pheen tiro dadestar. Joi hi leskro ratestar. Tu sowess gar tiri bibjah, koi pheen tiri datar. Joi hi lakro ratestar. Tu sowess gar i romjah tiro kakestar. Joi hi tiri bibi. Tu sowess gar tiro tchaweskri romjah. Tu sowess gar tiro phraleskri romjah, te aness kek ladj ap tiro phraleste. Tu sowess gar i djuwjah un ninna mit lakri tchai, oder lakro tchaweskri tchai oder lakri tchakri tchai. Kalla hi lakro ratestar. Kawa wals i wi-ladjedo koowa. Tu less gar i phenjat tiri romjatar, te well li tiri duiti romni, jaake rah har tiri romni djiwell. Tu sowess gar i djuwjah jaake rah har lat peskri djuwjakro koowa hi. Tu sowess gar i romjah i wawarestar, te kress tut gar pale-tchiddo. Tu chatchress kek tire tchawendar o chocheno debleske Moloch. Sau koowa sikrals, te hom me, tiro Dewel, tuke tchi moldo. Me hom o baro Dewel! Kek mursh te sowell i wawar mursheha. I baro pale-tchiddo koowa hi sau kowa. Kek mursh un kek djuwel te sowell i viecheha. Koon kowa krell, krell pes pale-tchiddo un anell bari ladj ap peste. Ma krenn tumen sau koweha pale-tchiddo! Kowa lauter kras kol wawar menshe pale-tchiddo, kolen me glan tumende dran o them win tradau. O tselo them was koleha pale-tchiddo kerdo. Me anau lengri doosh ap lende pale, un krau, te wenn kol menshe win tradedo dran ko them, kai le djiwenn. Doleske krenn kowa, hoi me tumendar kamau, un djiwenn pal miro tchatchepen, tumer un ninna ko wi-themari, kai mank tumende djiwell! Krenn kek sawo pale-tchiddo koowa, hoi kolla kran, kai glan tumende kate djiwan un o them pale-tchiddo kran. Te krenn tumer kau them ninna pale-tchiddo, wenn tumer dran kau them win tradedo har kol wawar menshe, kai glan tumende kai his. Hakeno, koon sau pale-tchiddo koowa krell, well infam, un nai djiwell buder gar mank peskre menshende. Doleske, djiwenn jaake har me tumenge penom! Ma krenn ko pale-tchiddo koowa, hoi kolla kran, kai glan tumende kate his! Ma krenn tumen sawo koweha pale-tchiddo! Me, o baro Dewel, hom tumaro Dewel. O baro Dewel penas ap o Mose: Pen ap i tsele Israelitarja: Me, o baro Dewel, hom tumaro Dewel. Kek wawar hi har me. An mande hi kek tchilatchepen. Un tumer hunte djiwenn jaake har i Debleskre menshe djiwenn. Hakeno tumendar hunte dikell pre ap peskri date un ap peskro dadeste, un hunte rikrell o Debleskro diwes! Me, o baro Dewel, hom tumaro Dewel. Ma nashenn i chochene deblen palla! Krenn tumen kek debla tumare wastentsa! Me, o baro Dewel, hom tumaro Dewel. Te anenn tumer i viecho o baro Debleske, te chan les khetne glan leste, palle krenn kowa jaake, te dikap latches ap tumende! Chan ko mass ko emligo diwes, kai maran ko vieches, oder ko wawar diwes. Hi gomme o triinto diwes tchomone pral, hunte well kowa an i jag chatchedo. Te chal jek ap o triinto diwes gomme ko massestar, palle dikell o baro Dewel gar latches ap kowa un ap koleste, kai anas ko viecho glan leste. O mass was pale-tchiddo. Un koon chal kolestar, hunte hidjrell peskri doosh, hoi job koleha ap peste las. Job kras, har te wals ko viecho, hoi mange, o baro Debleske, dino was, gar feteder har hako wawar mass. Sawo mensho well pale-tchiddo un nai djiwell buder gar mank peskre menshende. Te anenn tumer o djob dren ap tumaro them, tchinenn gar o djob ap i tseli kotar phub tele. Mukenn tchomone ap i rigja tardo. Djan witar gar i duito kopo pral ko kotar phub, te hadenn kowa pre, hoi tele peras. Jaake krenn ninna tumare drakentsa. Har anan len dren, ma djan i duito kopo ap ko kotar phub, te anenn kolla dren, kai pral atchan, witar gar sawe, kai tele peran. Kol tchorwelenge, un kolenge dran i wi-them, mukenn len pral! Me, baro Dewel, hom tumaro Dewel. Ma tchorenn! Ma rakrenn chochepen! Ma krenn chocheno koowa jek o wawareske! Ma denn tumen i chocheno sowel pash miro lab! Sau koweha anenn tumer ladj ap miro lab. Me, o baro Dewel, hom tumaro Dewel. Tu rikress gar o wawares tele un randess les gar win. Tu dess i budepaskres, kai budrell tuke jek diwes peskre lowe ap i rat, un rikress kol lowe gar pral i rat pash tute. Ma praasse jekes, kai nai shunell gar. Un ma tchip i koreleske tchomone an o drom, te perell lo wergel. Rike tuke tiro Debles glan i jaka pash halauter, hoi kreh! Me hom o baro Dewel. Te well o tchatchepen win kerdo, palle de koles peskro tchatchepen, koles tchatcho hi! Ma tserde koles glan, kai tchorwelo hi, witar gar koles, kai brawelo hi. Hakeno hunte lell peskro tchatchepen. Ma dja trujel un pen chochepen pral i wawarende! Te hunte peneh win glan i tchatchepangre, ma pen chochepen, te aness o wawares an o merepen. Me hom o baro Dewel. Te choiral tut pral jekeste tire menshendar, ma hidje tiri choli tuha trujel. Pen leske, hoi lo gar mishto kras, te aness kek doosh ap tute. Ma de o tchilatchepen pale, hoi i wawar ap tute kras, un hidje leske tchi palla. Tu wess jaake latches ap leste, har hal latches ap tute kokres. Me hom o baro Dewel. Djiwenn pal kol laba, hoi tumende sikrenn, hoi me tumendar kamau! Vieche dran dui wawar mass, mukess tu gar khetne te well, te nai krenn le terne. Ap tiro kotar phub, ma witse dui koowa win, te well kowa bares. I ripen kerdo dran dui wawar thaba, well gar ap tute! Te hi i murshes i pirni, kai i ginli budepaskretsa hi, un joi hi gar win muklo oder win ginlo, un i wawar mursh sowell lah, hunte lell lo peskri phagi. Kal dui hunte merenn gar. Ko mursh anell i bakro glan o wudar o baro Debleskro kherestar, te well peskri doosh pale mishto. Ko rashai marell ko bakro glan o baro Debleste, te well ko mursheskri doosh pale mishto. Un o baro Dewel bistrell leskri doosh, hoi lo ap peste anas. Te wenn tumer an ko them, un tchiwenn bud ruka an i phub, kolendar tumer nai chan, palle chan gar lendar i glanstune triin bersha, har te wans le pale-tchiddo. O starto bersh well lauter, hoi kol ruka hidjran, o baro Debleske anlo, te parkrenn tumen pash leste. An o pantchto bersh chan tumer kowa, hoi kol ruka hidjrenn. Te krenn tumer kowa jaake, palle well kowa hoi tumen dren lenn, budeder un budeder. Me, o baro Dewel, hom tumaro Dewel. Ma chan mass, kai rat dren hi. Ma durkrenn! Ma krenn bengeskro koowa! Ma tchinenn tumare balla ap i rigja tumaro sherestar! Ma tchinenn tumari tchor tiknes! Ma tchinenn tumen an tumaro mass, te meras jek. Kek sikepen krenn ap tumende! Me hom o baro Dewel. Ma bitche tiri tchai kote, kai i chochene debla an-mangedo wenn, te well li kote i lubni. Tu te kreh kowa, hi sik bud lubja an o them, un o tselo them well pherdo wi-ladjedo koowa. Rikrenn mire Debleskre diwessa dren, un anenn kek ladj ap miro kheer. Me hom o baro Dewel. Ma djan pash i durkepangre un pash kolende, kai i mulen putchenn! Ma rodenn sawen pre, te krenn tumen gar pale-tchiddo ap lende. Me, o baro Dewel, hom tumaro Dewel. Glan phure menshende stess tu pre un dikess pre ap lende. Tu rikress tiro Debles glan tire jaka pash halauter, hoi kreh! Me hom o baro Dewel. Te djiwell i wi-themarja an tumaro them, palle rikrenn les gar tele! Djan leha jaake trujel, har te wals lo jek tumendar! Tu wess jaake latches ap leste har hal latches ap tute. Tumer ninna hans wi-themarja an o them Egiptia. Me, o baro Dewel, hom tumaro Dewel. Krenn kek chochepen, te wenn khetne te krenn o tchatchepen win! Ma chochenn witar gar te dikenn palla, har baro oder pharo oder bud tchomone hi! I waga, hoi sikrell har pharo tchomone hi, hunte sikrell kowa an o tchatchepen. Ninna kol barra, hoi pre tchiwenn, hunte wenn jaake pharo har tchatcho hi. Un kol pirja, kolentsa tumer palla dikenn, har bud tchomone hi, kolla hunte wenn jaake baro har tchatcho hi. Me, o baro Dewel, hom tumaro Dewel, kai tumen dran o them Egiptia win anas. Krenn halauter, hoi me tumendar kamau, un rikrenn ap miro tchatchepen! Me hom o baro Dewel. O baro Dewel penas ap o Mose: Pen ap i Israelitarja: Koon tumendar jek peskre tchawendar o chocheno debleste, o Moloch, das, kowa hunte merell. I tsele menshe hunte witsrenn les i barrentsa mulo. Kowa hi ninna jaake, te krell sau koowa i wi-themari, kai pash tumende djiwell. Me dikau tchilatches ap hakeneste, kai kowa krell, un me mukau les buder gar te djiwell mank peskre menshende. Job das jek peskre tchawendar o Molocheste, un kras jaake miro kheer pale-tchiddo, un kras mantsa, har te woms gar kokres o tchatcho Dewel. Te pandan i Israelitarja pengre jaka glan kowa, hoi ko mursh kras, un denn les gar mulo, palle dau me kokres ko murshes peskri phagi, ninna leskre menshen. Me mukau les un hakenes, kai ko debles Moloch pal nashas, buder gar mank pengre menshende te djiwell. Miri choli well ninna ap koleste, kai djal pash i durkepangre un pash kolende, kai i mulen putchenn, te putchell lo lendar, hoi te krell lo. Me mukau les buder gar mank peskre menshende te djiwell. Me, o baro Dewel, hom tumaro Dewel. Doleske awenn mange kokres koi. Tchi hunte well tardo mank mande un tumende! Krenn, hoi me tumendar kamau! Rikrenn tumen ap kowa! Me, o baro Dewel, rodom tumen win, te wenn mire menshe. Te rakrell jek pral peskro dadeste oder peskri date bibacht win, palle hunte well lo mulo dino. Koon sawo koowa krell, ap koleste well leskro rat. Te sowell jek i romjah i wawarestar, hunte wenn kol dui maredo. Te sowell i mursh i romjah peskro dadestar, anell lo ladj ap peskro dadeste. Job un koi djuwel hunte hidjrenn pengri phagi, un hunte wenn maredo. Te sowell i mursh peskro tchaweskri romjah, hunte hidjrenn le pengri phagi un hunte wenn maredo. I baro wi-ladjedo koowa kran le. Te sowell i mursh i wawar mursheha, krenn le i baro pale-tchiddo koowa. Kol dui hunte hidjrenn le pengri phagi un hunte wenn maredo. Te lell i mursh i romjat un lakri dat gomme pashel, hi kowa i wi-ladjedo koowa. Job hunte well an i jag chatchedo, un kol dui djuwja ninna. Kamau te well kek wi-ladjedo koowa mank tumende. Te sowell i mursh i viecheha, palle hunte well lo mulo dino. Un ko viecho well ninna maredo. Te sowell i djuwel i viecheha, palle dess tu koi djuwjat un ko vieches mulo. Jon hunte hidjrenn pengri phagi, un hunte merenn. Te sowell i mursh peskri penjah, i tchai leskro dadestar oder leskri datar, hi kowa i bari ladj. Kol dui hunte wenn mulo dino glan i tsele menshende. Ko mursh sowas peskri phenjah, un hunte hidjrell peskri doosh. Te sowell i mursh i djuwjah, kolat peskri djuwjakro koowa hi, krenn pen kol dui pale-tchiddo, un nai djiwenn buder gar mank pengre menshende. Kek te sowell i phenjah peskri datar oder peskro dadestar. Koon sawo koowa krell, anell ladj ap peskri bibi. Jon hunte hidjrenn pengri doosh. Koon i romjah peskro kakestar sowell, anell ladj ap peskro kakeste. Kol dui hunte hidjrenn pengri doosh. Jon merenn kek tchawentsa. Te sowell i mursh i romjah peskro phralestar, hi kowa i pale-tchiddo koowa. Job anas ladj ap peskro phraleste. Kek tchawe well len. Krenn kowa, hoi me tumendar kamau un rikrenn tumen ap miro tchatchepen, te wenn gar win tradedo dran ko them, an kowa me tumen anau, te djiwenn koi dren. Ma djiwenn pal ko koowa, pal kowa i wawar menshe djiwenn, kolen me glan tumende win tradau. Jon kran kau tselo pale-tchiddo koowa, un wan infam glan mire jaka. Tumenge penau: Lengro them dau tumende, te well lo tumaro. Kowa hi i them, kai bud thud un gwin hi. Me, o baro Dewel, hom tumaro Dewel, un rodom tumen mange dran i wawar themma win. Doleske ma chan sawe viechen un tchirklen, hoi tchiwom ap i rig, te wenn le tumenge pale-tchiddo. Tumer hunte djinenn, hawe viechen nai chan un hawen nai chan gar, ninna hawe tchirklen nai chan un hawen nai chan gar. Ma krenn tumen pale-tchiddo kol viechentsa un tchirklentsa un tikne viechentsa, hoi djan pral i phub, hoi hi tumenge pale-tchiddo. Te chan tumer sawe viechen, wenn tumer ninna pale-tchiddo. Me hom o baro Dewel. Kek wawar hi har me. An mande hi kek tchilatchepen. Un tumen rodom win dran i wawar themma, te wenn tumer miro. Doleske hunte wenn kokres mange un djiwenn har i Debleskre menshe djiwenn. Hako mursh un haki djuwel, kai durkrell oder putchell i mulen, hunte hidjrell peskri phagi un merell. Tumer hunte witsrenn len mulo i barrentsa. O baro Dewel penas ap o Mose: Pen i rashajenge dran o kheer Aron: Ma taprenn i mules an, te wenn gar pale-tchiddo! Kokres sawen dran tumare familje nai taprenn an, ninna te wenn tumer palle pale-tchiddo: Tumari dai, tumaro dad, tumaro tchawo, tumari tchai, tumaro phraal, tumari pheen, kai gomme gar romedini hi, un an tumaro kheer djiwell. Kal mulen nai taprenn an, ninna te krell kowa tumen pale-tchiddo. Ma krenn tumen pale-tchiddo ap jekeste, kai hi romedino jekeha tumare menshendar! Tumer rashaja, ma tchinenn tumare balla pral ap tumaro shero tele, witar gar tumari tchor. Krenn tumenge kek tchinepen an tumaro mass! Tumer rashaja hunte djiwenn jaake, te han kokres tumaro Debleske, un hunte krenn tchi, hoi anell ladj ap leskro lab. Tumer han kolla, kai anenn leske chapen, hoi well leske chatchedo. Doleske hunte krenn tchi, hoi krell tumen pale-tchiddo. I rashai hunte well peskro Debleske koi. Doleske hunte romedinerell lo kek lubni, witar gar i tchai, kai i murshestar an-tapedo was, witar gar i djuwel, kai peskro romestar muklo was. Tumer Israelitarja, i rashai hi tumenge i Debleskro mursh! Job chatchrell glan mande o chapen, hoi mange anlo well. Doleske well lo tumenge i mursh, koles wi-rodom, te budrell lo mange. Me hom o baro Dewel. Kek wawar hi har me. Un tumen rodom mange win, te wenn mire menshe. Te well i rashajeskri tchai i lubni, anell i bari ladj ap peste un peskro dadeste. Joi well an i jag chatchedo. O pralstuno rashai, ap koleskro shero o djet tchoredo was, har was lo an peskri budi dren tchiddo, un ap koleste i rashajengre koola hi, kowa mukell peskro shero gar diwjes win dikell. Un kol koola, hoi lo ap peste hi, tserdell lo gar an kotja, ap ko tsiro, kai rowell leskro dji pral i muleste. Pash kek muleste djal lo, te well lo gar pale-tchiddo, witar gar, te hi ko mulo peskro dad oder peskri dai. Jaake rah har i mulo an peskro kheer hi, hunte djal lo gar dran o Debleskro kheer win, te krell lo gar o kheer peskro Deblestar pale-tchiddo. Job was djeteha maklo, te well lo i rashai peskro Debleske. Me hom o baro Dewel. Job nai romedinerell kokres i tchat, kai kek murshestar an-tapedo was, kek djuwel kolakro rom meras, kek djuwel, kai peskro romestar muklo was, kek lubni, – kokres i tchai i menshendar Israel. Kowa hunte krell lo, te lell lo gar tchawe, kai pale-tchiddo wans. Me hom o baro Dewel, un rodom les mange win, te well lo miro rashai. O baro Dewel penas ap o Mose: Pen ap o Aron: Kek tire tchawendar, kai pal tute wenna, well glan o Debleskri chatchepaskri, te anell lo chapen glan peskro Debleste, te hi lo korelo, bango, te hi leskro shero oder leskro kerpro gar jaake, har hunte wals lo, te hi les i phagedo piro oder i phagedo wast, te hi les i bango dumo, te hi lo jek, kai tikno atchas, oder koles i parno kotar an i jak hi, oder i nasslepen ap peskri hauta hi, oder jek, koleske tella lauter pash dino hi. Kek mursh, kai well o rashajestar o Aronestar, un kai sawo koowa ap peste hi, nai well glan o Debleskri chatchepaskri, te chatchrell lo chapen o baro Debleske. Ko chapen, hoi o Debleske anlo was, nai chal lo, ninna ko chapen, hoi kokres i rashajenge hi. Pash ko wudar dran than, hoi glan koi kutch isema hi, nai djal lo gar, witar gar pash o Debleskri chatchepaskri, te krell lo o Debleskro kheer gar pale-tchiddo. Me hom o baro Dewel, un rodom kau kheer win, te hi lo mange. Jaake rakras o Mose ap o Aroneste un ap leskre mursh tchawende un ap i tsele Israelitarjen. O baro Dewel penas ap o Mose: Pen ap o Aron un ap leskre mursh tchawende, te djan le mishto trujel ko koweha, hoi i Israelitarja mange anenn, te anenn le kek ladj ap mande. Me hom o baro Dewel. Pen lenge: Kau lab hi hakeneske tumare mursh tchawendar, kai pal tumende wenna: Hakeno lendar, koles i pale-tchiddo koowa ap leste hi, un kai well pash kowa, hoi anan i Israelitarja mange, o baro Debleske, kowa nai atchell buder gar miro rashai. Me hom o baro Dewel. Kones o Aroneskre tchawendar i djungelo nasslepen ap peskri hauta hi, oder koleske tchomone dran leskro murshkano mass nashell, kowa te chal gar fun ko chapen, hoi mange anlo was, bis te hi lo pale erligo. Hako rashai, koon jekes an tapras, kai kras pes i muleha pale-tchiddo, oder koleske jek tele djas, Te djas o kham tele, palle hi lo pale erligo, un nai chal fun ko chapen, hoi o Debleske anlo was. Kowa hi kowa, kolestar job djiwell. I mulo un khetne dandedo vieches chal lo gar, te krell lo pes koleha gar pale-tchiddo. Me hom o baro Dewel. I rashaja hunte rikrenn halauter, hoi lenge penom, te lenn le kek doosh ap pende, un merenn doleske, kai djan le gar o Debleskro koowa jaake trujel, har hunte krans le. Me hom o baro Dewel, un rodom len win, te wenn le mire rashaja. Kek wawar chal fun ko chapen, hoi mange anlo well, witar gar kowa, kai jek tsiro pash o rashajeste djiwell, oder kowa, kai i diwes pash o rashajeste budrell un lestar plaissedo well. I budepaskro, koles o rashai peskre lowentsa ginas, kowa nai chal kolestar. Ninna i budepaskres, kai an leskro kheer boldo was, kowa nai chal fun ko chapen. Te well o rashajeskri tchai i romni i murshestar, kai kek rashai hi, palle chal li gar buder fun ko chapen, hoi glan o baro Debleske anlo was. Te meras lakro rom oder mukas lat, un lat hi kek tchawe, un joi djal pale an peskro dadeskro kheer, palle nai chal li fun peskro dadeskro chapen jaake har kras li, har li terni his. Kokres kolla dran o rashajeskri familja nai chan fun ko chapen, hoi o baro Debleske anlo was. Te chas i wawar kolestar, hoi i rashajeske hi, un djinas kowa gar, hunte dell lo ko chapen o rashajeste pale, un gomme o pantchto kotar pashel. I rashaja hunte mukenn kek wawares kolestar te chal, hoi mange, o baro Debleske, dino was, un kokres i rashaja nai chan. Te mukenn le wawar Israelitarjen kolestar te chal, anenn le bari doosh ap i Israelitarjen. Me hom o baro Dewel. Un kowa, hoi i Israelitarja mange anenn, hi kokres mange. O baro Dewel penas ap o Mose: Pen ap o Aron un ap leskre mursh tchawende, un ap i tsele Israelitarjen: Hako Israelitari un hako wi-themari, kai pash tumende djiwell, un kai kamell o baro Debleske i vieches te anell, te well kowa leske chatchedo, – nai well te dell lo les pestar, nai well, te dell lo les pal kowa, hoi lo pes sowel das, palle hunte rodell lo i vieches win i grumjendar, bakrendar oder busjendar, hoi i mursh hi un sasto, te dikell o baro Dewel latches ap leste. Te anenn tumer leske i vieches, hoi gar sasto hi, dikell lo gar latches ap tumende. Te anell jek i grumjat oder i bakres glan o baro Debleste, hoi chan i menshe glan leste – nai well i viecho, hoi lo pestar das, nai well i viecho, koleha job kamell peskri sowel, hoi job das, dren rikrell – palle hunte well ko viecho sasto, te dikell o baro Dewel latches ap leste. I viecho, hoi korelo oder dukedo hi, jek, koles i phagedi heri hi, oder i dukepen oder i nasslepen ap i hauta hi, sawes ma anenn glan o baro Debleste, te chatchrenn les ap leskri chatchepaskri. Grumja un bakre, kolen i lengsteder heri hi oder i tikneder heri, sau vieches nai anell jek glan o baro Debleste, te dell lo les pestar kokres. Te anell lo les, te rikrell lo peskri sowel dren, hi kowa gar latcho glan o baro Debleskre jaka. I viecho koleskre jare paash dino, oder win tchinlo hi, ma anenn glan o baro Debleste! An tumaro them ma krenn sau koowa ap i viecheste! Ginenn witar gar sau viecho jekestar, kai kek Israelitari hi, te anenn les glan tumaro Debleste. Sawe vieche hi buder gar bud moldo. Ap sawende dikell o baro Dewel buder gar latches. O baro Dewel penas dureder ap o Mose: Te well i tikni grumni, i tikno bakro oder i tikni busni boldo, palle well kau ternepen efta diwessa pash peskri date. Pal o ochtato diwes nai aneh les o baro Debleske, te well les leske maredo. Palle dikell lo latches ap leste. Ma marenn i grumni oder i bakro un leskro ternepen ap ko emligo diwes! Rikrenn tumen ap kowa, hoi tumenge penau! Un djiwenn pal kowa! Me hom o baro Dewel. Ma anenn ladj ap miro lab! Tumer, Israelitarja, hunte djinenn, te hom me kokres tumaro Dewel! Me, o baro Dewel, rodom tumen win, te wenn mire menshe, un anom tumen dran o them Egiptia win, te wap tumaro Dewel, me, o baro Dewel. O baro Dewel penas ap o Mose: Pen ap i Israelitarja: Kalla hi i bare diwessa, kai wenn tumer khetne, te well o baro Dewel sharedo. Rikrenn o Debleskro diwes! Shob diwessa budrenn, ap o eftato diwes krenn kek budi! Ko diwes hi o baro Debleske. Ap leste awenn khetne glan leste! Ap kau diwes krenn kek budi, kai tumer ninna djiwenna! Kalla hi i bare diwessa, kai wenn tumer khetne, te well o baro Dewel sharedo. Denn kal diwessa win gole ap pengro tsiro. Ap o 14. (deesh-te-starto) diwes an o ersto tchon, har o kham tele djas, well ko diwes, hoi hi o baro Debleske. Kau diwes kharell Passa. Un o 15. (deesh-te-pantchto) diwes ninna an ko tchon, hi ko ersto diwes kol diwessa, kai hunte chan kek maro dran shutlo jarro. Efta diwessa chan tumer kek maro, an koleste shutlo jarro hi. Ap o ersto diwes hunte wenn khetne glan o baro Debleste. Kek hunte budrell ap ko diwes. Efta diwessa chatchrenn viechen o baro Debleske. Ap o eftato diwes hunte wenn pale khetne, te well o baro Dewel sharedo. Ap ko diwes hunte krenn witar kek budi. O baro Dewel penas ap o Mose: Pen ap i Israelitarja: Te wenn an ko them, hoi me tumen dau, un tumer tchinenn o newo djob tele un pandenn les khetne, palle anenn ko ersto pandepen newo djob glan o rashajeste. Job hadell kowa pre glan o baro Debleste, te sikrell lo, kai kowa o Debleske hi. Palle dikell o baro Dewel latches ap tumende. Kowa krell o rashai ap o diwes pal o Debleskro diwes. Ap ko diwes, kai hadell o rashai tumaro newo djob pre glan o Debleste, hunte anenn tumer i terno bakro, hoi jek bersh phuro hi un sasto hi, te well lo chatchedo o baro Debleske. Koi pashel anenn glan leste dui-te-paash kilogramme latcho jarro, kai djet dren hi. Kau chapen well leske chatchedo. Un ko latcho sungepen, hoi well win, sungella mishto o baro Debleske. Koi pashel anenn jek litari mool, hoi well win tchoredo glan leste. Chan kek maro dran o newo djob, witar gar peklo djob oder terno djob, bis te anan tumaro Debleske leskro kotar kolestar. Kau lab hi tumenge un tumare tchawenge, kai pal tumende wenna, kanna un hako tsireske, kai tumer ninna djiwenna. Efta tsele kurke pal ko Debleskro diwes, kai anas o rashai tumaro newo djob o baro Debleske, ap ko diwes pal o eftato Debleskro diwes – kowa hi o 50. (paash-sheelto) diwes – anenn tumer i newo chapen o baro Debleske. Haki familja anell dui mare, hakeno kerdo dran dui-te-paash kilogramme latcho jarro. Kol dui mare hadell o rashai pre glan o baro Debleste, te sikrell lo, kai kolla leske hi. Kal mare hi peklo jarreha, kai shutlo jarro dren hi. Kal mare, hoi o baro Debleske anlo wenn, hunte wenn kerdo dran newo gib. Pash ko maro anenn tumer efta bakre, jek bersh phuro un sasto, ninna jek terno gurum un dui mursh bakre. Kolla wenn maredo un chatchedo o baro Debleske. Khetne lentsa well leske o chapen dran jarro chatchedo, un i mool glan leste win tchoredo. Un ko latcho sungepen, hoi well win, sungella mishto o baro Debleske. Koi pashel anenn leske i mursh busni, te well tumari doosh un tumaro pale-tchiddo koowa krik lino. Marenn ninna dui bakre, hoi jek bersh phuro hi, te chan len khetne glan o baro Debleste. O rashai hadell kolen pre glan o baro Debleste, ninna kol mare dran o newo jarro, te sikrell lo, kai jon o baro Debleske hi. Un i rashaja nai chan kowa. Denn win gole, te wenn khetne ap kau diwes o baro Debleske. Kek budi hunte krenn tumer ap ko diwes. Kau lab hi tumenge un tumare tchawenge, kai pal tumende wenna, kanna un hako tsireske, kai tumer ninna djiwenna. An ko tsiro, kai tchinenn o djob tele, hoi ap tumaro kotar phub bares was, mukenn tchomone ap i rigja tardo. Ma djan witar gar i duito kopo pral ko kotar phub, te hadenn kowa pre, hoi tele peras. Mukenn kowa i tchorwelenge un kolenge dran i wi-them! Me, o baro Dewel, hom tumaro Dewel. O baro Dewel penas ap o Mose: Pen ap i Israelitarja: Ko ersto diwes an o eftato tchon hunte well tumen sawo diwes, kai budrenn gar. Ap ko diwes phurdenn an i phurdepangre, un awenn khetne glan o baro Debleste. Krenn kek budi, un anenn o baro Debleske viechen un chapen, hoi well leske chatchedo ap leskri chatchepaskri. O baro Dewel rakras o Moseha un mukas les i Israelenge te penell: O deshto diwes an kau eftato tchon hi o diwes, kai well halauter krik lino, hoi mank tumende un o baro Debleste tardo hi. Ap ko diwes chan tchi un awenn khetne glan leste un anenn leske viechen un chapen, hoi wenn leske chatchedo. Kek budi krenn ap ko diwes! Kau diwes hi o diwes, kai well halauter krik lino, hoi mank tumende un tumaro baro Debleste tardo hi. Hakeno, koon rikrell pes gar pale o chapastar, kowa well pale-tchiddo hako tsireske, un nai djiwell buder gar mank peskre menshende. Un hakeno, kai budrell ap ko diwes, koles mukell o baro Dewel te merell. Doleske, krenn kek budi! Kau lab hi tumenge un tumare tchawenge, kai pal tumende wenna, kanna un hako tsireske, kai tumer ninna djiwenna. Kau diwes hi i baro diwes tumenge, kai hunte krenn kek budi, un chan tchi fun rati ap o enjato diwes bis te well pale rati ap o wawar diwes. O baro Dewel penas ap o Mose: Pen ap i Israelitarja: An o eftato tchon hi kol bare diwessa, kai djiwenn tumer an patjengre khera efta diwessa, te well o baro Dewel sharedo. Ko ersto diwes hi o 15. (deesh-te-pantchto) diwes an kau tchon. Ap kau diwes awenn khetne glan o baro Debleste! Kek budi hunte krenn tumer. Efta diwessa anenn viechen o baro Debleske, te wenn le leske maredo un chatchedo. Ap o ochtato diwes awenn pale khetne glan o baro Debleste, un marenn un chatchrenn viechen leske. An kal bare diwessa wenn tumer khetne o baro Debleske, un hunte krenn kek budi. Kalla hi kol bare diwessa, kai hunte wenn tumer khetne glan o baro Debleste, te anenn leske viechen un chapen, jaake har hako diweske glan tchinlo hi: sawe vieche, kai tseles chatchedo wenn, un sawe, kolen chan tumer khetne glan o baro Debleste, ninna chapen dran djob, un mool, hoi glan leste win tchoredo well. Ninna rikrenn tumer hako kurko o Debleskro diwes dren! Un anenn o baro Debleske ko wawar koowa, hoi glan tchinlo hi, un kowa, hoi tumer tumendar denn, un kowa, hoi tumer sowel dan, leske te dell. Ap o 15. (deesh-te-pantchto) diwes an o eftato tchon, an ko tsiro, har anan halauter dren, hoi ap tumari phub bares was, krenn efta diwessa i festo o baro Debleske. O ersto diwes un o ochtato diwes hi i diwes, kai krenn kek budi. Ap o ersto diwes lenn shukar rukengre, hoi ap i ruka bares wan, ninna palmtikre patria, pappeltikre kashta pengre patjentsa un wawar kashta bud patjentsa, un awenn efta diwessa bachteles glan tumaro baro Debleste. Krenn kowa leske hako bersh efta diwessa an o eftato tchon. Kau lab hi tumenge un tumare tchawenge, kai pal tumende wenna, kanna un hako tsireske. Djiwenn an ko tsiro an patjengre khera, hakeno, kai an o them Israel djiwell. Krenn kowa jaake, te djinenn tumare tchawe, te mukom me, o baro Dewel, i Israelitarjen an patjengre khera te djiwell, har anom len win dran o them Egiptia. Me, o baro Dewel, hom tumaro Dewel. Kal tsele laba penas o Mose i Israelenge, te djinenn le har te rikrenn le kol bare diwessa dren, te well o baro Dewel sharedo. O baro Dewel penas ap o Mose: O Aron hunte dell jak ap i momlia ap i sonakaskri momelengri, te chatchenn le hako tsiro glan o baro Debleste. Muk deesh-te-dui mare te pekell dran latcho jarro, hako maro dran dui-te-paash kilogramme jarro! Un tchip len dui kope shob kotja khetne ap koi sonakaskri chapaskri glan o baro Debleste. Tchip latcho sungepaskro koowa ap kal mare. Ko sungepaskro koowa well chatchedo o baro Debleske, un jaake well siklo, te hi kal mare o baro Debleske. Hako kurko ap o Debleskro diwes tchiwell o Aron newe mare glan o baro Debleste. Jaake hunte krenn i Israelitarja hako tsiro, hoi wella. Kal mare hi o Aroneske un leskre mursh tchawenge. Un jon hunte chan len ap i Debleskri platsa. Kal mare hi lengro kotar kolestar, hoi o baro Debleske chatchedo well, un hi kokres i rashajenge. Jaake hunte well kowa kerdo hako tsireske. un stilan les, bis te penas lenge o baro Dewel, hoi te krenn le leha. O baro Dewel penas ap o Mose: An ko murshes win glan koi platsa, kai i menshe hi! Hakeno, kai shunas, hoi lo penas, kowa tchiwell peskre wasta ap leskro shero. Palle witsrenn i tsele menshe les mulo i barrentsa. Ap i Israelitarja peness: Koon praassell peskro Debles, hunte hidjrell peskri phagi. Kowa, kai tchingrell ap o baro Debleste djungele labentsa, hunte well mulo dino. I tsele menshe hunte witsrenn les i barrentsa mules. Hi jek, te hi lo i Israelitari oder i wi-themari. Koon i menshes mulo dell, hunte well mulo dino. Koon i vieches mulo dell, kowa hunte dell sau viecho pale: I djipen i djipaske. Koon i wawares dukrell, koleske well kerdo, hoi job kras: Te phagas lo jekeske i kokalo, hunte well leske i kokalo phagedo. Te das lo leske i jak oder i dand win, hunte well leske i jak oder i dand win dino. Jaake har jek o wawareske kras, jaake well leske pale dino. Koon i vieches mulo dell, hunte dell sau vieches pale. Koon i menshes mulo dell, hunte merell. Tumenge un kolenge dran i wi-them, kai pash tumende djiwenna, hunte well jek tchatchepen, pal kowa lauter win kerdo well. Me, o baro Dewel, hom tumaro Dewel. O Mose penas kowa i Israelenge. Un jon kran jaake, har penas o baro Dewel ap o Moseste, un anan ko murshes, kai o baro Debles praassas, win glan koi platsa, kai i Israelitarja his, un witsran les i barrentsa mulo. O baro Dewel penas ap o Mose ap i berga Sinai: Pen ap i Israelitarja: Te wenn tumer an ko them, hoi me tumen dau, palle te well ko themes hako eftato bersh i Debleskro bersh, kai witsrenn tchi an i phub dren, te well kowa baro. Krenn kowa jaake, te sharenn man! Shob bersha witsress djob an i phub, un tchiness tire drakengre ruka, un aness dren, hoi mukas o them tuke bares te well. O eftato bersh hi i Debleskro bersh, kai i phub nai lell newi soor. Kau bersh hi o baro Debleske. Ap tiro kotar phub witsress tchi win, un tchiness gar tire drakengre ruka. Kowa, hoi pre djal ap tiro kotar phub, aness gar dren. I drake hoi wenn, kai tu kol ruka gar tchinal, tchiness gar tele. Koi phub hunte lell pale newi soor. Hakeno tumendar nai lell khetne, hoi lo hatsell ap o them: tumer un tumare budepangre, mursha har djuwja, ninna kolla, kai budrenn hako kopo jek diwes pash tumende, un kolla, kai jek tsiro pash tumende djiwenn. Ninna tumare vieche un kol diwje vieche, kai an o them djiwenn, kolla nai chan kolestar, hoi an ko bersh pestar bares was. Ap ko tsiro, kai rikran efta kope ko Debleskro bersh dren, kowa hi pal 49 (star-deesh-te-enja) bersha, mukenn an o 50. (paash-sheelto) bersh, an o eftato tchon, ap o deshto diwes an i phurdepaskri te phurdell an o tselo them. Kowa hi o diwes, kai halauter krik lino well, hoi mank tumende un o baro Debleste tardo hi. O 50. (paash-sheelto) bersh hi o baro Debleske. An kau bersh denn win gole, te well hakeneske, kai an ko them djiwell, peskri sijaan muklo. Un te his leskri sijaan jaake baro, te bikras pes lo ap i wawareske, hunte mukell kowa les pale te djal. Hakeno tumendar lell kowa pale, hoi leskro his, un nai djal khere pash peskre menshende. An kau 50. (paash-sheelto) bersh hunte well i tseli sijaan muklo. Witsrenn kek djob an i phub, un tchinenn kek djob tele, hoi pestar dran i phub was. Tchinenn witar kek drake tele, hoi wan bares an kau bersh, kai tumer kol ruka gar tchinan. An kau tselo bersh hunte well kek budi kerdo ap tumari kotar phub. Hakeno nai chal kowa, hoi hatsell lo, kowa hoi pestar bares was. An ko bersh, kai i tseli sijaan muklo well, lell hakeno peskri phub pale, hoi leskro his. Te bikreh i kotar phub ap i wawar Israelitari, oder te gineh lestar i kotar phub, palle dess les gar pal o kand! Kowa, hoi tu leske plaissreh oder job tuke plaissrell, hunte djal pal kol bersha, hoi wenna, bis te well ko bersh, kai i tseli sijaan muklo well. Kol lowe djal pal kowa, kitse bersha nai anell o ginepaskro kowa dren, hoi ap ko kotar phub bares well. Atchenn bud bersha, palle hunte well budeder plaissedo har te atchenn gar bud bersha. Plaissedo wenn kol bersha, kai djob nai dren anlo well, un gar ko kotar phub. Kek te dell o wawares pal o kand! Rikrenn tumenge tumaro Debles glan i jaka pash halauter, hoi krenn! Me, o baro Dewel, hom tumaro Dewel. Doleske krenn, hoi tumendar kamau, un djiwenn pal miro tchatchepen! Palle nai djiwenn tumer an kau them kek darjah. Un o them anell tumenge jaake bud win, te hi tumen doha chapaske. Un tumer nai djiwenn an kau them, un tumen hunte well kek daar. Te putchenn: “Hoi chas an ko eftato bersh? Te witsrah tchi ap i phub win, nai anah ninna tchi dren.” Palle penau me: Me tchiwau miri bacht ap tumari phub an o shobto bersh, te anell i phub jaake bud djob win, te rikrell kowa triin bersha. Te witsrenn tumer palle an o ochtato bersh djob win ap tumari phub, palle hi tumen gomme doha te chal kolestar, hoi an o shobto bersh dren anan. Un tumen hi doha, bis te lenn o newo djob dren. Ma bikrenn ko them jaake, te well kowa hako tsireske i wawareske! Ko them hi mange. Un tumer han har wi-themarja, kai mukau pash mande te djiwell. Te bikrenn i kotar them, palle krenn kowa jaake, te nai well ko them palpale ginlo. Te was tiro phraal – i wawar Israelitari – tchorwelo un hunte bikrell i kotar leskri phubjatar, palle hunte ginell les jek dran leskri familja pale. Te hi les kek, kai ko kotar phub nai pale ginell, un leskro wast anell doha lowe khetne, te nai ginell job kokres les pale, palle plaissrell lo jaake bud, har an kol bersha dren anlo wals, kai atchenn, bis te well ko bersh, kai i tseli sijaan muklo hunte well. Jaake well ko kotar phub pale leskro. Te anell leskro wast kowa gar khetne, hoi job hunte pale plaissrell, palle atchell ko kotar phub an o wast kolestar, kai les ginas. An ko bersh, kai i tseli sijaan muklo well, lell les kowa pale, koleske ko kotar phub his. Te bikrell jek i kheer an i foro, kai i massuri trul ko foro hi, palle well les i tselo bersh, te nai ginell lo les pale win. Te well ko kheer gar win ginlo, un ko bersh hi trujel, palle rikrell les o ginepaskro un kolla, kai pal leste wenna hako tsireske. Kau kheer well gar pale dino koleske kowa his, an ko bersh, kai i sijaan muklo well. Hi wawartchandes, te hi ko kheer an i gab tardo, kai kek massuri trujel hi. Palle hi ko kheer har i kotar phub. Ko kheer nai well win ginlo, un palpale dino an o bersh, kai i sijaan muklo well. An kol forja, kolen i Levitarja hi, nai ginenn kolla hako tsiro lengre khera pale. Te ginell jek lendar peskro kheer gar pale, well ko kheer leske pale dino an ko bersh, kai i sijaan muklo well. I khera, kolen i Levitarja hi an i forja, hoi lenge dino wan an o them Israel, kol forja atchenn lengre. Ninna ko them glan i forja, kai i vieche chan, well nai gar bikedo. Kowa hi lenge hako tsireske. Te well tiro phraal tchorwelo, un nai rikrell gar, hoi leskro hi, palle wess ap leskri rig. Muk les pash tute te djiwell, har te wals lo i wi-themari oder jek, kai i tsiro pash tute budrell. Te patseh leske lowe, putch gar budeder lowe pale. Rike tuke o baro Debles glan i jaka, un kre, te nai djiwell tiro phraal pash tumende! Tu putchess lestar gar budeder lowe pale, har tu leste dal, witar gar budeder chapen har tu leske patsal. Me, o baro Dewel, hom tumaro Dewel, un anom tumen dran o them Egiptia win, te dap tumen o them Kanaan, te wap tumaro Dewel. Te well tiro phraal jaake tchorwelo, te bikrell lo pes ap tute, palle mukess les gar kowa te krell, hoi i ginlo budepaskro hunte krell. Job te well tuke har jek, kai budrell pash tute un well haki rat plaissedo. Har jek, kai jek tsiro pash tute djiwell un budrell, atchell lo pash tute, bis te well ko bersh, kai i tseli sijaan muklo well. Palle mukess les tu pale djal, ninna leskre tchawe leha, te nai djan le pale pash lengre menshende un pash lengro kotar phub, hoi jon lengre phurendar lan. I tsele Israelitarja hi mire budepangre, kolen me dran o them Egiptia win anom. Jon nai wenn gar bikedo, te wenn le ginle budepangre. Tu wess gar sorjah rai pral lende! Rike tiro Debles glan tire jaka! Te kameh tuke budepangre te ginell, mursha un djuwja, palle gin len kol wawar menshendar, kai an i themma trul tumende djiwenna, ninna fun kol wi-themarja, kai pash tumende djiwenn. Len un lengre tchawen, kai an tumaro them boldo wan, nai ginenn tumenge, te wenn le tumare budepangre. Kolen nai denn ap tumare tchawende dureder, te wenn le lengro pal tumaro merepen. Jon atchenn lengre ginle budepangre jaake rah har djiwenn le. Tire phrala, kol wawar Israelitarja, pral kolende hunte wess gar sorjah rai. Te well jaake, kai well i wi-themari, kai pash tumende djiwell, brawelo, ninna jek, kai i tsiro pash tumende djiwell. Un tiro phraal, i wawar Israelitari, well tchorwelo, un bikrell pes ap ko braweleste oder leskre tchawende, palle hunte well jaake, te nai ginell les jek pale. Leskro phraal, leskro kak, koleskro tchawo oder i wawar dran leskri familja ginell les win. Te nai anell lo kokres jaake bud lowe khetne, palle ginell lo pes kokres win. Un khetne koleha, kai ginas les, dikell lo palla, kitse bersha job leske budras un kitse bersha atchenn, bis te well ko bersh, kai i tseli sijaan muklo well. Ko tsiro, hoi job pash koleste budras, well tele tserdedo. Kol bershenge, kai atchenn pral, hunte plaissrell lo jaake bud, har jekeske plaissedo well, kai haki rat peskri budjake plaissedo well. Leskro rai hunte djal leha trujel, har te wals lo i budepaskro, kai haki rat plaissedo well. Denn jak, te krell lo leha gar, har te wals lo leskro ginlo budepaskro. Nai ginell kek les win, hunte well job peskre tchawentsa win muklo an ko bersh, kai i tseli sijaan muklo well. Tumer Israelitarja han mange. Mire budepangre han tumer, kolen anom me dran o them Egiptia win. Me, o baro Dewel hom tumaro Dewel. Ma krenn tumen chochene deblen, witar kek figure un pre-tchiddo barra, oder barra an kolende i shero dino hi, te mangenn len an! Me, o baro Dewel, hom tumaro Dewel. Rikrenn mire Debleskre diwessa dren, un anenn kek ladj ap miro kheer. Me hom o baro Dewel. Te djiwenn jaake, har me tumendar kamau un rikrenn kowa hoi me penom, palle mukau me brishin te dell an ko tsiro, kai hunte well. Un o them mukell tumenge lauter bares te well, un i ruka hidjrenn pengre rukengre. Ko tsiro kai tumer o djob win denn, djal bis te well ko tsiro, kai tchinenn i drake tele. Un ko tsiro, kai tchinenn i drake tele, djal bis te well ko tsiro, kai witsrenn o djob pale win an i phub. Un tumen well budeder har doha chapen. Kek krell tumenge tchilatchepen. Tumer nai djiwenn an o latchepen kolentsa, kai trul tumende djiwenn, te nai sowenna, un kek tserdell tumen dran o sopen. Kol diwje viechen tradau me dran o them win. Kek lurde wenna an tumaro them, te marenn le tumen. Tumer lenn kolenge palla, kai kamenn pen tumentsa te kurell, un tumer denn len o chareha mulo. Pantch tumendar lenn i sheel lurdenge palla, un i sheel tumendar nashenn 10.000 (deesh-serja) lurdenge palla, te denn le len mulo. Kolla, kai kamenn tumen te marell, wenn tumendar o chareha mulo dino. Me dikau latches ap tumende, un krau, te lenn bud tchawe, jaake te wenn bud. Un hoi man sowel dom, te dap tumende, rikrau dren. Tumer anenn jaake bud djob dren, te hi tumen gomme phuro djob te chal, te well o newo djob dren anlo. Un tumer hunte witsrenn ko phuro djob krik, te well platsa, kai tchiwenn o newo djob koi. Un me djiwau mashkral tumende, un sikrau tumen gar miro dumo. Me djiwau pash tumende, un hom tumaro Dewel, un tumer han mire menshe. Me, o baro Dewel, hom tumaro Dewel, un anom tumen dran o them Egiptia win, te atchenn gar buder lengre pandle budepangre. Kote hans har grumja, kai hunte budrenn i kashteha trul lengri meen. Ko kashtes phagom me, te nai djan pale pre hadede sherja. Te shunenn tumer gar ap mande, un rikrenn kol laba gar dren, hoi me tumenge penom, un krenn gar, hoi tumendar kamau, un djiwenn gar pal miro tchatchepen, un rikrenn jaake gar dren, hoi tumentsa win krom, palle krau tumentsa jaake: Bari bibacht anau pral tumende, pharo nasslepen, hoi tumenge o djipen randell. Tumer chatchenn glan fibro, tumare jaka nai dikenn buder gar mishto, un kek soor atchell an tumende. Tchitcheske witsrenn djob win an i phub. Kolla, kai kurenn pen tumentsa, chan les pre. Me dikau buder gar latches ap tumende, un tumer wenn dino kolendar, kai kurenn pen tumentsa. Kolla, kai kamenn tumaro merepen, wenn rai pral tumende. Tumer han ap o naashepen, ninna te lell tumen kek palla. Te shunenn tumer ninna palle gar ap mande, dau tumen i phagi, hoi hi efta kope phareder har kaja, hoi bis kanna dom. Tumaro pre-phurdepen un tumaro pesso shero phagau, un dau tumen buder kek brishin. Ko bolepen pral tumende well har saster, un koi phub tel tumare pire sorelo har barra. Tumari phari budi hi tchitcheske. Ap tumari hachetikri phub well tchi bares. Un i ruka an o them hidjrenn kek rukengre. Un te sikrenn mange o dumo un kamenn gar ap mande te shunell, palle dau me tumen i phagi, hoi gomme efta kope phareder hi har kaja bis kanna. Diwje vieche bitchrau mank tumende, te chan le tumare tchawen un viechen, un marenn jaake bud tumendar, te wenn tumare dromma muklo. Te mukenn tumer tumenge mandar pale ninna gomme tchi te penell, un sikrenn mange o dumo, palle sikrau me tumenge o dumo, un dau tumen i phagi, hoi efta kope phareder hi har kaja bis kanna. Me mukau kurepen an tumaro them win te phagell, un dau tumen pale, te rikran gar dren, hoi mantsa win kran. Un te khatrenn tumer tumen palle an tumare forja, palle bitchrau i pharo nasslepen mashkral tumende, un dau tumen an i wasta kolendar, kai kurenn pen tumentsa. Tumen well buder gar doha djob, te pekenn maro. Deesh djuwja nai pekenn pengro maro an jek bob. O maro well ap i waga tchiddo, un hakeno lell i kotar. Un tumer chan un wenn gar tchalo. Te shunenn tumer ninna palle gar ap mande, un sikrenn mange o dumo, palle djau me an choli ap tumende, un dau tumen i phagi hoi hi efta kope phareder har kaja, hoi bis kanna ap tumende was. I bokatar chan tumer o mass tumare tchawendar un tchendar. Me krau kol mulne platse paash, kai tumer tumare deblenge viechen chatchrenna. Un kol boba, kai tumer lenge sungepaskro koowa chatchrenn, phagau khetne. Tumare mulen witsrau ap kol paash-dine figuren, un tumendar kamau buder tchi te djinell. Me mukau tumare forja an kotja te dell, un dau kol platse paash, kai tumare chochene deblen an-mangan. Un kowa, hoi tumer mange chatchrenn, un ko latcho sungepen, hoi well win, kowa kamau buder gar te sungell. Me krau te well tumaro them i mulo them. Un kolla, kai kuran pen tumentsa, un wenn, te djiwenn le koi, lenge atchell o rakepen krik, te dikenn le kowa. Tumen tradau me mank i menshende an i wawar themma, un lau tumen o chareha palla. Tumaro them well i mulo them, un tumare forjendar atchell tchi pral har barra. An kol themma kol wawar menshendar merenn tumer. Ko them, kai wenn pandles anlo, chal tumen pre. Kolla, kai pral atchenn tumendar, lendar merell jek pal o wawar an kol themma kolendar, kai len pandles krik anan. Kowa djal lenge doleske, kai mukan le o baro Debleskro drom, jon un ninna lengre phure. Palle penenn jon, te his lengri doosh un i doosh lengre phurendar, te rikran le gar ap mande un sikran mange o dumo. Doleske sikrom lenge o dumo, un tradom len an o them kolendar, kai kuran pen lentsa. Kote krenn le pen tiknes glan mande. Te hidjran le pengri phagi tele, palle kamau koi sowel, hoi o Jakobeske dom, gar bistrell, witar gar koi sowel, hoi o Isaakeha dren djom, un koi sowel, hoi o Abrahameha krom. Un bistrau gar, te penom lenge, te dap o them lengre tchawenge, kai pal lende wenna. Glan kowa hunte djan le dran ko them win, te atchell o them tchiddo, un nai lell pale newi soor an jaake bud bersha, hoi leske gar dren rikedo wan. Un i Israelitarja hidjrenn pengri phagi tele. Jon djiwan gar pal miro tchatchepen, un kolestar, hoi lendar kamom, kaman le tchi te djinell. Ninna te hi le an o them kolendar, kai lan len pandles, hi kowa gar jaake, te rissroms man krik lendar, un kamoms tchi buder lendar te djinell. Me mukau len gar lauter te merell. Miri sowel, hoi lende dom, phagau gar. Me, o baro Dewel, hom lengro Dewel. Lengre phurentsa krom win, te wap lengro Dewel, har anom len dran o them Egiptia win glan i jaka kol menshendar an i wawar themma. Kowa bistrau me gar, me, o baro Dewel. Kawa hi kol laba, hoi o Mose i Israelenge jaake dureder penas, har o baro Dewel leske penas ap i berga Sinai, te djinenn le, hoi o baro Dewel lendar kamell, un djiwenn pal leskro tchatchepen, un djan ap leskro drom. O baro Dewel penas ap o Mose: Pen ap i Israelitarja: Te das jek pes sowel, te dell lo man, o baro Debleste, i menshes, palle nai ginell lo koles pale win. I mursheske, kai mashkral 20 (biish) bersha un 60 (shob-deesh) bersha hi, koleske plaissrell lo i 50 (paash-sheel) rupene beme. Jek bema hunte well jaake pharo har i rupeni bema an o Debleskro kheer pharo hi. I djuwjake wenn 30 (trijanda) rupene beme plaissedo. I tchaweske mashkral 5 (pantch) un 20 (biish) bersha wenn 20 (biish) rupene beme plaissedo, i tchake an o emligo phurepen 10 (deesh) rupene beme. I tikno tchaweske mank jek tchon un pantch bersha wenn pantch rupene beme plaissedo, un i tchake triin rupene beme. I mursheske, kai 60 (shob-deesh) bersha hi un pral shob-deesh, wenn 15 (deesh-te-pantch) rupene beme plaissedo, un i djuwjake 10 (deesh) rupene beme. Te hi kowa, kai pes sowel das, jaake tchorwelo, te nai anell leskro wast kowa gar khetne, palle anell lo ko menshes pash o rashajeste. Un ko rashai dikell peske koles an, un penell har bud lowe leske plaissedo hunte wenn, pal kowa hoi kowa nai dell, kai pes sowel das. Te das jek pes sowel, te dell lo o baro Debleste i vieches, sawo vieches, hoi nai well leske maredo un chatchedo, hi ko viecho o baro Debleske. Job parell les gar win, un dell kek wawar viecho koleske, kek latcho viecho i djungelo viecheske, witar kek djungelo viecho i latcho viecheske. Te parell jek sau vieches i wawar viecheske, palle wenn kol dui vieche o baro Debleske. Te das jek pes sowel, te dell lo o baro Debleske i vieches, hoi pale-tchiddo hi, hoi nai well gar maredo un leske chatchedo, palle anell lo ko vieches glan o rashajeste. O rashai dikell peske ko vieches an, un dikell, hoi latcho un hoi tchilatcho ap leste hi, un penell, har bud ko viecho moldo hi. Jaake har o rashai penell, jaake well. Te kamell jek ko vieches palpale te ginell, palle dell lo ko pantchto kolestar pashel, hoi o rashai penas. Te das jek pes sowel, te dell lo peskro kheer o baro Debleste, palle dikell o rashai les peske an, un dikell, hoi latcho un hoi tchilatcho ap leste hi, un penell, har bud kowa moldo hi. Jaake har ko rashai penell, jaake well. Te kamell kowa, koleske ko kheer his, peskro kheer pale win te ginell, palle dell lo pash kowa hoi o rashai penas, o pantchto kotar pashel. Palle well ko kheer pale leskro. Te das jek pes sowel, te dell lo i kotar phub o baro Debleste, palle well diklo, har bud djob ap ko kotar phub win witsedo well. Hi kowa jek gono djob, palle hi ko kotar phub 50 (paash-sheel) rupene beme moldo. Te kamell lo ko kotar phub o Debleske te dell an ko ersto bersh pal ko bersh, kai i tseli sijaan muklo was, atchell kowa pash kol 50 rupene beme. Te kamell lo les i tsiro pal kowa te dell, palle dikell o rashai pal, har bud bersha trujel hi, bis te well ko bersh, kai i sijaan muklo well. Un kal bersha wenn tele tserdedo. Te kamell kowa, kai ko kotar phub o baro Debleste das, ko kotar palpale ginell, palle dell lo kowa, hoi koi phub moldo hi, un o pantchto kotar pashel. Palle well li pale leskri. Te ginas lo koi phub gar tele o baro Deblestar, un bikrell lat ap i wawareske, palle nai well ko kotar phub gar buder win ginlo. An ko tsiro, kai well i sijaan muklo, atchell ko kotar phub o baro Debleske. Un o rashai lell les. Te das jek pes sowel, te dell lo o baro Debleste i kotar phub, hoi ginas lo, un hoi las lo gar peskro dadestar pral leskro merepen, palle dikell o rashai har bud ko kotar phub moldo hi, bis te well ko bersh, kai i sijaan muklo well. Un kal lowe plaissrell ko mursh gomme kau diwes. Kal lowe hi o baro Debleske. An ko bersh, kai i sijaan muklo well, djal ko kotar phub palpale ap koleste, konestar job les ginas, koleskri familjake koi phub hi. Kol rupene beme hoi plaissedo wenn, te well tchomone pale ginlo, hunte wenn jaake pharo har i rupene beme an o Debleskro kheer pharo hi. Jek rupeni bema hi 12 (deesh-te-dui gramme) pharo. I viecho, hoi o phureder leskri datar hi, kowa hi o baro Debleske. Te hi sawo viecho i gurum, i bakro, i mursh busni, nai lell les kek mensho, te dell lo les o baro Debleske. Leskro hi lo. Te hi ko viecho kol viechendar, kai pale-tchiddo hi, palle ginell les peskro rai pale, pal kowa hoi o rashai penell, te hi ko viecho moldo. Un job dell o pantchto kotar gomme pashel. Te well ko viecho gar win ginlo, palle well lo kol lowenge, hoi o rashai penas, bikedo. Halauter, hoi das jek kolestar, hoi leskro hi, te well kowa hako tsireske o baro Debleske, nai well gar bikedo, witar gar pale ginlo – nai well i mensho, i viecho oder i kotar phub. Kowa hoi o baro Debleske hako tsireske dino was, tchatchepah, kowa atchell leske. Te hi kowa i mensho, nai well lo gar win ginlo. Job hunte well maredo. O deshto kotar halauterestar, hoi baro was ap i hachetikri phub un ap i ruka, hi o baro Debleske, un hunte well leske anlo. Te kamell jek kowa te rikrell, hunte plaissrell lo les, un dell o pantchto kotar pashel. Kawa hi kol laba, hoi penas o baro Dewel o Moseske, har his lo ap i berga Sinai, te rikrenn pen i Israelitarja ap lende. Un o baro Dewel rakras o Moseha an o mulo tato them Sinai, an o Debleskro plachteno kheer, ap o ersto diwes, an o duito tchon, an o duito bersh, har jon dran ko them Egiptia win djan. Un o baro Dewel penas: Lenn deesh-te-dui murshen, jek dran haki bari familja, hoi well kol deesh-te-dui Jakobeskre tchawendar, te wenn le ap tumari rig pash koi budi. Kal mursha hunte wenn i pralstune pral pengre menshende. Kalla hi kol laba kol murshendar, kai ap tumari rig wenn: Dran o kheer Ruben: o Elizur, leskro dad hi o Shedehur. Dran o kheer Simeon: o Shelumijel, leskro dad hi o Zurishaddai. Dran o kheer Juda: o Nachshon, leskro dad hi o Amminadab. Dran o kheer Issachar: o Netanel, leskro dad hi o Zuar. Dran o kheer Sebulon: o Eliab, leskro dad hi o Helon. Dran o kheer Efrajim, kai hi o Josefeskro tchawo: o Elishama, leskro dad hi o Ammihud. Dran o kheer Manasse, kai hi ninna o Josefeskro tchawo: o Gamalijel, leskro dad hi o Pedazur. Dran o kheer Benjamin: o Abidan, leskro dad hi o Gidoni. Dran o kheer Dan: o Ahijeser, leskro dad hi o Ammishaddai. Dran o kheer Asser: o Pagijel, leskro dad hi o Ochran. Dran o kheer Gad: o Eljasaf, leskro dad hi o Deguel. Dran o kheer Naftali: o Ahira, leskro dad hi o Enan. Kolla wan wi-rodedo dran i tsele Israelitarja. Hakeno his o pralstuno pral peskre menshende. Un jon wan i pralstune pral kol bud serja menshende an Israel. Un o Mose un o Aron lan kal deesh-te-dui pralstunen pash pende. Un jon anan i tsele Israelitarja khetne ap o ersto diwes an o duito tchon. Un i tsele mursha, hoi his biish bersh un phureder, mukan pengre laba an lila dren te tchinell. Jon wan jaake pre-tchinlo, te was diklo dran hawi familja hakeno was un koon leskro dad his. Kowa kran le an o mulo tato them Sinai jaake har o baro Dewel ap o Moseste penas. Kalla hi kol mursha, kolengre laba o Mose un o Aron un kol deesh-te-dui pralstune pre-tchinan. Hakeno kol deesh-te-dujendar his i pralstuno pral peskre menshende. Kolla, kai wan dran o kheer Levi, kolengre laba wan gar kol wawarentsa pre-tchinlo. O baro Dewel penas o Moseske: I Levitarja hunte tchiness gar an o liil dren, kai i wawar Israelitarja dren tchinlo hi, witar gar har bud jon hi. Tu dess len gole, te budrenn jon an o Debleskro plachteno kheer, kai o Debleskre deesh laba dren hi, un ap halauter, hoi an kau kheer hi. Jon hunte hidjrenn o Debleskro kheer un halauter, hoi koi dren hi, un denn garda ap halauter, un tchiwenn pengre plachtene khera trul o Debleskro kheer. Un te djan tumer dureder, tchiwenn kol Levitarja o Debleskro plachteno kheer khetne. Un te tchiwenn tumer tumare plachtene khera pre, palle tchiwenn i Levitarja o Debleskro kheer pale pre. Hako wawar, kai well pash o kheer, hunte merella. Te djan tumer gar dureder, hunte beshenn pen i Israelitarja hakeno pash peskre menshende un pash ko pre-tchiddo kotar than, hoi sikrella, hawe menshendar jon hi. Kol Levitarja hunte tchiwenn pengre plachtene khera trul o Debleskro plachteno kheer, kai o Debleskre deesh laba dren hi, te denn le garda, te well kek pash o kheer, jaake te well gar miri choli pral i Israelitarja. Un i Israelitarja kran halauter jaake, har o baro Dewel ap o Moseste penas. Un o baro Dewel rakras o Moseha un o Aroneha un penas lenge, har i Israelitarja hunte tchiwenn pengre plachtene khera pre. Un job penas: Hakeno hunte tchiwell peskro kheer pre pash koi pre-tchiddo kotar than, hoi sikrella, hawe menshendar job hi. I tsele khera wenn pre-tchiddo trul o Debleskro plachteno kheer. Kol tsele lurde, kai dran kal triin bare familje wenn, hi halauter khetne 186.400 (sheel-ochta-deesh-te-shob-serja-star-sheel) mursha. Un kolla hunte djan glan kol wawarende. Kol tsele lurde, kai wenn dran kal triin bare familje, hi halauter khetne 151.450 (sheel-pantch-deesh-te-jek-serja-star-sheel-te-pantch-deesh) mursha. Un kolla hunte wenn kol duite, kai djan glan kol wawarende. Pal lende djan i Levitarja. Jon hunte lenn o Debleskro plachteno kheer lentsa, kai o Debleskre deesh laba dren hi, un djan mashkral kol wawar menshende. Un jaake har jon pengre plachtene khera pre tchiwenn, jaake hunte djan jon ninna dureder: hakeno ap koi platsa, kai lengre pre-tchiddi plachta hi. Kol tsele lurde, kai wenn dran kal triin bare familje, hi halauter khetne 108.100 (sheel-te-ochta-serja-jek-sheel) mursha. Un kolla hunte wenn kol triinte, kai djan glan kol wawarende. Kol tsele lurde, kai dran kal triin bare familje wenn, hi halauter khetne: 157.600 (sheel-pantch-deesh-te-efta-serja-shob-sheel) mursha. Jon djan pal kol wawarende. Har i tsele mursha, kai nai wenn lurde, dran haki familja an lila dre-tchinlo his, his le khetne 603.550 (shob-sheel-triin-serja-pantch-sheel-pantch-deesh) mursha. Kokres i Levitarja wan gar pre-tchinlo. Jaake penas kowa o baro Dewel ap o Moseste. Un i Israelitarja kran halauter jaake, har o baro Dewel kowa o Moseske penas. Jon tchiwan pengre plachtene khera pre, hakeno pash koi pre-tchiddi plachta, hoi sikras, hawe menshendar job hi. Un jaake djan le ninna dureder, hakeno peskre menshentsa un peskri familjah. Kolla hi i laba o Aroneskre un o Moseskre menshendar, kai djiwan ap ko tsiro, har rakras o baro Dewel o Moseha ap i berga Sinai. O Arones his star tchawe: Ko phureder kharell Nadab, koi pal well o Abihu, palle o Eleasar, un o Itamar. Kal star wan o djeteha dre-maklo, te wenn jon rashaja, un budran an o Debleskro kheer. Dui lendar, o Nadab un o Abihu meran an o mulo tato them Sinai glan o baro Debleste, har chatchran jon glan leste wawar koowa, hoi job gar penas. Un len his kek tchawe. O Eleasar un o Itamar kran pengri rashajeskri budi, khetne pengro dadeha, o Aroneha. Un o baro Dewel penas ap o Moseste: “An kol menshen dran o kheer Levi kai! An len glan o rashajeste Aron, te wenn le leske koi. Jon budrenna leske un i tsele Israelenge glan o Debleskro kheer, un hakeno lendar krell koi budi pash o Debleskro kheer, hoi leste dino well. Un jon hunte denn jak ap o tselo koowa an o Debleskro kheer. Un jaake krenn jon koi budi, hoi i tsele Israelitarja hunte krans mange. Un tu aness kol Levitarjen pash o Aron un leskre tchawende. Kowa hi jaake, har te anans len i Israelitarja pash lende, te krans le kolengri budi. Ap o Aroneste un ap leskre tchawende hunte peness tu, te denn jon jak, te krell kek wawar lengre rashajeskri budi. Te well i wawar, te krell lo kai budi, hunte merell job.” Un o baro Dewel penas ap o Moseste: Un o baro Dewel rakras o Moseha an o mulo tato them Sinai un penas: “Tchin i laba kol murshendar dran o kheer Levi an i liil! Tchin ninna pre dran hawi familja jon wenna un koon lengro dad hi! Tchin kolen pre, kai hi jek tchon phuro un phureder!” Un o Mose kras jaake har o baro Dewel leske penas. O Levi, les his triin tchawe: o Gershon, o Kohat, un o Merari. O Gershon: les his dui tchawe: o Libni un o Shimi. O Kohat: leskre tchawe his: o Amram, Jizhar, Hebron un Usijel. O Merari: leskre tchawe his o Machli un o Mushi. Kowa hi i menshe, kai wenna pal o Levi peskre familjentsa. I menshe, kai wenna o Leviteskro tchawestar Gershon hi i Libnarja un i Shimarja: Khetne his le 7.500 (efta-serja-pantch-sheel) mursha, halauter, kai hi jek tchon phuro un phureder. Un len hi pengri platsa pal o Debleskro kheer, ap koi rig, kai o kham tele djala. Un lengro pralstuno hi o Eljasaf, leskro dad hi o Lael. Lengri budi pash o Debleskro kheer hi, te denn le garda ap kowa, hoi win ap o kheer hi: kol plachte, hoi tchakrenn o kheer, koi plachta an o khereskro wudar, ninna kol plachte, kai hi trul i platsa, hoi glan o kheer hi, kai ninna i sasterni chatchepaskri hi, kai vieche o Debleske chatchedo wenna. Ninna denn le jak ap koi plachta an o wudar glan koi platsa un ap i shelle un ko wawar koowa, hoi koi pashel hi. I menshe, hoi wenna o Leviteskro tchawestar Kohat hi i Amramarja, i Jizhararja, i Hebronarja, un i Usijelarja. Khetne his le 8.600 (ochta-serja-shob-sheel) mursha, halauter, hoi hi jek tchon phuro un phureder. Lengri budi hi, te budrenn le ap ko koowa an o Debleskro kheer. Lengri platsa hi pash o Debleskro kheer, ap koi rig, kai o kham tato hi. Lengro pralstuno hi o Elizafan, koleskro dad o Usijel hi. Un jon hunte denn garda ap ko sonakaskro mochton, koi chapaskri, koi momelengri, o Debleskro sonakaskro bob un o Debleskri sasterni chatchepaskri, kai vieche chatchede wenna. Ninna denn le garda ap i tselo Debleskro koowa an leskro kheer, koleha jon budrenna, ninna ap koi plachta mank kol dui iseme un ap halauter, hoi koi pashel hi. O rai pral i tsele pralstunende mank i Levitarja well o Eleasar, ko tchawo o rashajestar Aron, te dell job jak ap kolende, kai budrenn an o Debleskro kheer. I menshe, hoi wenna o Leviteskro tchawestar Merari hi i Machlarja un i Musharja. Khetne his le 6.200 (shob-serja-dui-sheel) mursha, halauter, hoi hi jek tchon phuro un phureder. Lengro pralstuno hi o Zurijel, koleskro dad o Abichajil hi. Lengri platsa hi pash o Debleskro kheer ap koi rig, kai o kham gar wella. Un lengre budi hi, te denn le garda ap kol kotja, dran kolende o kheer kerdo well: i tchinle kashta, i pandepaskre kashta, i pesse kashta un lengre pire, ap kolende jon tardo wenna, ninna o tselo wawar koowa, hoi koi pashel hi. Ninna hunte denn le garda ap kol kotja, hoi trul o glanstuni platsa hi: kol pesse kashta un lengre pire, ap kolende jon tardo wenna, kol tikne sasterne kotja, hoi denn le an i phub, un i shelle. Glan o Debleskro kheer, ap koi rig, kai o kham pre djala, hunte well koi platsa o Moseske un o Aroneske peskre tchawentsa, te denn jon garda, te well o Debleskri budi mishto kerdo i tsele Israelenge. Un te well i wawar pash o Debleskro kheer, te krell lo kai budi, hunte merell lo. I tsele mursha, kai wenna o Leviteskre mursh tchawendar, his khetne 22.000 (biish-te-dui-serja). Kowa hatsas o Mose un o Aron win, har tchinan le i laba kolendar an i liil, kai hi jek tchon phuro un phureder. Kowa kran le jaake, har o baro Dewel les lenge penas. Un o baro Dewel penas ap o Moseste: “Hatse win har bud mursha mank i Israelitarja hi, kai hi i phureder tchawe pengre dajendar. Tchin i laba kolendar an i liil, kai hi jek tchon un phureder. Hako phureder mursh tchawo mank i Israelitarja hi miro. Me hom o baro Dewel. Hako phureder mursh tchaweske dess tu mande jek Levitari. Ninna hako phureder mursh viecho, hoi i Israelitarjen hi, hi miro. Hakeneske lendar dess tu mande jek viecho, hoi i Levitares hi.” Un o Mose kras, hoi o baro Dewel leske penas, un tchinas i laba kol tsele murshendar an i liil, hoi i phureder tchawe pengre dajendar hi. Un halauter, hoi jek tchon hi un phureder, his khetne 22.273 (biish-te-dui-serja-dui-sheel-efta-deesh-te-triin). Un o baro Dewel rakras o Moseha un penas: “Hako phureder mursh tchaweske mank i Israelitarja le i Levitari, te well lo mange, o baro Debleske! Un le kol viechen, hoi i Levitarjen hi, un gar kolen, hoi i Israelitarjen hi! Kanna hi 273 (dui-sheel-efta-deesh-te-triin) mursha budeder, kai phureder tchawe hi, har dell Levitarja. Kolen hunte ginenn tumer mandar pale. Hakeneske lendar less tu pantch kotja rup. Jek kotar rup hunte well jaake pharo har kol kotja rup an o Debleskro kheer hi: deesh-te-dui gramme pharo. Un tu dess ko rup o Aroneste un leskre tchawende. Ko rup well kol murshenge plaissedo, kai budeder hi har kol Levitarja.” Koi las o Mose ko rup kolendar, kai budeder hi har kol Levitarja. Jaake las lo kol murshendar un tchawendar, hoi i phureder tchawe his, khetne 1.365 kotja rup, hako kotar rup jaake pharo har kol kotja an o Debleskro kheer. Un o Mose das ko rup o Aroneste un leskre tchawende, jaake har o baro Dewel kowa leske penas. O baro Dewel rakras o Moseha un o Aroneha un penas: Tchin i laba kol murshendar an i liil, kai wenna o Leviteskro tchawestar, o Kohat. Tchin ninna pre, dran hawi familja hakeno wella un koon leskro dad hi. Le kokres kolen, hoi mank trijanda un paash-sheel bersha phuro hi, halauter kolen, kai nai wenn budepaske ap o Debleskro kheer. Kawa hi koi budi, hoi kol Kohatarja ap o Debleskro kheer hunte krenna: Jon hidjrenna o Debleskro koowa, hoi an o kutch isema hi. Ap ko tsiro, kai stenn i Israelitarja pre, te djan le dureder, djal o Aron peskre tchawentsa an o Debleskro kheer, un jon lenn ko kutch kotar than tele, hoi an o wudar glan o kutch isema hi. Ko kotar than tchiwenn le trul o sonakaskro mochton, kai o Debleskre deesh laba dren hi. Koi pre tchiwenn le i latchi ledertikri plachta un pral pre i blaueti plachta. Palle tchiwenn le kol hidjepaskre kashta an pengre gustria, jaake te hidjrenn nai le kowa. Un pral i chapaskri, kai o Debleskro maro pre tchiddo well, hunte tchiwenn le ninna i blaueti plachta. Un koi pre tchiwenn le kol pirja un roja, kol tchare un khore, kai i mool o Debleske dren wella. Ninna o Debleskro maro hunte well koi pre tchiddo. Pral kowa halauter hunte tchiwenn le i plachta, hoi hi lolo har jag, un koi pral i latchi ledertikri plachta, un tchiwenn i hidjepaskre kashta an pengre gustria. Un jon hunte lenn i blaueti plachta un tchiwenn koja trul koi momelengri un lakre momlia, ninna trul i tchinepangre, kolentsa i dorja an i momlia tele tchinlo wenn, ninna trul i jagakre tchare un i djeteskre khore, hoi koi pashel hi. Trul kowa halauter tchiwenn le i latchi ledertikri plachta, un tchiwenn kowa ap i hidjepaskre kashta. Ninna hunte tchiwenn le i blaueti plachta pral o sonakaskro bob, un koi pral i latchi ledertikri plachta. Palle tchiwenn le i hidjepaskre kashta an i gustria ap o bob. Ko tselo wawar koowa, kai budrenn jon leha an o Debleskro kheer, hunte lenn jon un tchiwenn les an i blaueti plachta, un tchiwenn i latchi ledertikri plachta pral pre un tchiwenn kowa ap hidjepaskre kashta. Jon hunte khossenn ninna koi jagakri tchik ap o Debleskri chatchepaskri tele, un tchiwenn i loli plachta koi pral. Un ko tselo koowa, kai budrenn jon peha, tchiwenn le koi pral pre: jagakre tchare, massengre forshette, bare roja, kolentsa lenn le i jagakri tchik krik, tchare, kai o rat dren wella, un ko tselo koowa, hoi koi pashel hi. Pral halauter tchiwenn le i latchi ledertikri plachta. Palle tchiwenn le kol hidjepaskre kashta an i gustria ap o bob. Ap ko tsiro, kai djan i Israelitarja dureder, hunte krenn o Aron un leskre tchawe kawa halauter un hunte tchakrenn kol tsele kotja o Debleskro plachteno khereske un halauter, hoi koi pashel hi. Pal kowa wenn kol Kohatarja un hidjrenn kowa. Kaja hi lengre budi. Jon taprenn kokres kol plachte an, hoi trul ko tselo koowa tchiddo hi, un gar ko Debleskro koowa, te merenn jon gar. Un o Eleasar, ko tchawo o rashajestar Aron, job dell garda ap o momelengro djet, un ap ko djet, hoi lenn le te makenn le i rashajen dren, un ap ko sungepaskro koowa, hoi well chatchedo o Debleske. Ninna dell lo garda ap o chapen, hoi hako diwes o Debleske chatchedo wella. Un job dell garda ap o tselo Debleskro kheer un ap ko tselo Debleskro koowa, hoi koi dren hi. Un o baro Dewel rakras o Moseha un o Aroneha, un penas: “Denn jak, te atchenn kol Kohatarja djido mashkral kol Levitarja, un merenna gar ap ko tsiro, kai djan jon pash o Debleskro koowa! Doleske krenn jaake: O Aron un leskre tchawe djan glan lende an o Debleskro kheer dren un sikrenn hakeneste, hoi job hunte hidjrella. I Kohatarja hunte djan gar kokres koi dren, witar gar dikenn jon o Debleskro koowa, te merenn jon gar.” Un o baro Dewel rakras o Moseha un penas: Tchin ninna i laba kol murshendar an i liil, kai wenna pal o Gershon! Tchin pre dran hawi familja hakeno wella, un koon leskro dad hi. Le halauter kolen, kai mank trijanda un paash-sheel bersha phuro hi. Un de lauteren, kai wenn budepaske lengre budi ap o Debleskro kheer. Kaja hi koi budi, hoi kol Gershonarja hunte krenna: Jon hidjrenn kol plachte, hoi tchakrenn o Debleskro kheer, koi telstuni laintikri plachta, koi plachta dran bakrengro bal, hoi well koi pre un koi latchi ledertikri plachta, hoi well pral pre tchiddo. Ninna hidjrenn le ko kutch kotar than, hoi an ko wudar hi an o Debleskro kheer, ninna i laintikre kotja trul i glanstuni platsa, un koi bari plachta an o wudar glan i platsa, hoi trul o kheer un i sasterni chatchepaskri hi, ninna i shelle un ko tselo koowa, hoi koi pashel hi. O Aron un leskre tchawe hunte penenn lenge, hoi te hidjrenn le. Un tumer hunte denn garda, te krenn jon pengri budi mishto. Kaja hi koi budi, hoi krenna i Gershonarja ap o Debleskro kheer. Un o Itamar, ko tchawo o rashajestar Aron hi o pralstuno pral lende. Tchin ninna i laba kol murshendar an i liil, kai wenna pal o Merari! Un tchin pre dran hawi familja hakeno wella, un koon leskro dad hi. Le halauter kolen, kai hi mank trijanda un paash-sheel bersha phuro, kai wenn budepaske. Un de len lengre budi ap o Debleskro kheer! Kaja hi lengre budi ap o Debleskro kheer: Jon hidjrenna kol tchinle kashta, hoi wenn pre tardo, te krenn le o kheer, lengre pandepangre kashta, un kol pesse kashta, hoi wenn pre tardo, te hidjrenn le o kheer, ninna lengre pire, ninna kol pesse kashta, hoi wenn pre tardo trul koi glanstuni platsa, lengre pire un kol tikne sasterne kotja, kai deh an i phub, kol shelle un ko tselo wawar koowa, jaake har kowa lengre budi hi. Un tumer hunte sikrenn lende hako kotar, hoi hidjrenn le. Kaja hi koi budi, hoi i Merarja hunte krenna ap o Debleskro kheer. Un o Itamar, ko tchawo o rashajestar Aron, hi o pralstuno pral lende. Un o Mose un o Aron khetne kol pralstunentsa tchinan i laba kol murshendar an i liil, kai wan pal o Kohat. Hakenestar tchinan le pre dran hawi familja job was un koon leskro dad his. Jon lan halauter kolen, kai mank trijanda un paash-sheel bersh phuro his, un nai wan budepaske, te krenn jon pengri budi ap o Debleskro kheer. Khetne his jon 2.750 (dui-serja-efta-sheel-te-pantch-deesh) mursha. Jaake bud mursha his kol Kohatarja, kai nai budran ap o Debleskro kheer, un kai o Mose un o Aron an i liil tchinan, jaake har o baro Dewel kowa o Moseske penas, te krenn le. Un i laba kol murshendar, kai wan pal o Gershon, wan ninna pre tchinlo. Hakenestar tchinan le pre dran hawi familja job was un koon leskro dad his. Jon lan halauter kolen, kai mank trijanda un paash-sheel bersh phuro his un nai wan budepaske, te krenn jon pengri budi ap o Debleskro kheer. Khetne his jon 2.630 (dui-serja-shob-sheel-trijanda) mursha. Jaake bud mursha his kol Gershonarja, kai nai budran ap o Debleskro kheer, un kai o Mose un o Aron an i liil tchinan, jaake har o baro Dewel kowa penas. Un i laba kol murshendar, kai wan pal o Merari wan ninna pre tchinlo. Hakenestar tchinan le pre dran hawi familja job was un koon leskro dad his. Jon lan halauter kolen, kai mank trijanda un paash-sheel bersh phuro his, un nai wan budepaske, te krenn jon pengri budi ap o Debleskro kheer. Khetne his jon 3.200 (triin-serja-dui-sheel) mursha. Jaake bud mursha his kol Merarja, kolengre laba o Mose un o Aron an i liil tchinan, jaake har o baro Dewel kowa o Moseske penas, te krenn le. Hakeno las peskri budi un leske was penlo, hawo koowa job hunte hidjrell. Kowa halauter was jaake har o baro Dewel kowa o Moseske penas, te krenn jon. Un o baro Dewel rakras o Moseha un penas: Pen ap kol Israelitarja: “Bitchrenn hakenes win glan tumari platsa, kai jaake nasselo ap peskro mass hi, te merell leskro mass tele! Bitchrenn ninna halauteren win, kai nashell dukepaskro pani dran lende win, un kolen, kai kran pen pale-tchiddo ap kolende, kai mulo hi! Murshen un djuwjen hunte bitchrenn win glan koi platsa, kai tumare plachtene khera tardo hi, te krenn jon gar koi platsa pale-tchiddo, kai me pash tumende djiwau.” Un kol Israelitarja kran kowa jaake, un bitchran len win glan i platsa, jaake har o baro Dewel kowa ap o Moseste penas. Un o baro Dewel rakras o Moseha un penas: Pen ap i Israelitarja: Hakeno, mursh har djuwel, kai krell tchilatchepen ap jekeste, un jaake ninna ap o baro Debleste, kowa anell i doosh ap peste. Un job hunte penell o tchilatcho koowa, hoi job kras, un krell kowa pale mishto, un dell ko pantchto kotar koi pashel, ap koleste job o tchilatchepen kras. Kek te hi koi, koneste nai dell lo kowa, palle dell lo les o baro Debleste o rashajeske. Ninna dell lo i diwjo bakro, hoi o rashai marella, te well leskri doosh krik lino un halauter pale mishto. Ninna ko wawar koowa, hoi i Israelitarja o baro Debleste denn, hi i rashajenge. Un kowa, hoi jek ap i rig tchiwella, te well lo o Debleske, kowa hi ninna o rashajeske. Un hoi jek i rashajenge della, kowa hi lenge. Un o baro Dewel rakras o Moseha un penas: un lakro rom silweras, un putchell pestar: Kras li kowa? – Kras li les gar? Palle hunte anell ko mursh lat pash o rashajeste, un anell o Debleske jek kilogrammi jarro. Un job hunte tchorell kek djet pral pre, un dell witar kek sungepaskro koowa koi pashel. Ko jarro dell lo o Debleste, te well o tchatchepen win, te djinenn le: chochras li les, – chochras li les gar. Un ko rashai hunte anell lat glan o baro Debleste, un tchorell Debleskro pani an i piri, hoi hi kerdo dran pekli tchik, un lell phubjakri tchik dran o Debleskro kheer, un tchiwell kowa an o pani. Un job hunte anell koi djuwjat glan o baro Debleste, un krell lakre balla pre, un tchiwell ko jarro an lakro wast, te well diklo, chochras li peskro romes, chochras li les gar. Un an peskro wast lell ko rashai ko djungelo nasselo pani. Un job dell koi djuwjat trad un penell ap late: “Te his kek mursh pash tute tchiddo un chochral tiro romes gar i wawareha, te anal ladj ap tute, palle nai pijeh ko djungelo nasselo pani, un tu weh gar nasselo. Tu te chochral tiro romes i wawareha, un anal ladj ap tute, palle anell o baro Dewel i bibacht ap tute, jaake te wenn tire rigja tikneder un tiro per pesseder. Palle penell jek, kai kamell i bibacht pral i wawareste te anell: Mu djal tuke har kai djuwjake!” Kol labentsa hunte dell o rashai kol djuwjat trad, un palle penell lo ap late: “Jaake djal ko nasselo pani an tiro per, un tiro per well pesseder, un tire rigja perenn khetne.” Un koi djuwel hunte penella: “Amen, jaake te well kowa!” Palle hunte tchinell o rashai kol laba ap i patri, un thowell len an ko djungelo pani tele. Ko djungelo nasselo pani hi kol djuwjake pipaske, te well i nasslepen an late dren. Palle lell ko rashai ko jarro dran lakro wast, te hadell lo les pre glan o Debleste. Un jaake sikrell lo: Kowa hi o baro Debleske. Un job chatchrell jek wast pherdo jarro ap o Debleskri chatchepaskri, te sikrell lo, te hi o tselo jarro o baro Debleske. Un pal kowa dell lo koja djuwjat ko pani pipaske. Un te chochras koi djuwjat peskro romes un anas ladj ap peste, palle djal ko nasselo pani an late dren, un joi nai well buder gar an wawar koowa. Lakro per well pesso, un lakre rigja perenn khetne. Un te kamell jek i wawares te praassell, penell lo: Mu djal tuke har kai djuwjake! Te anas sawi djuwel gar ladj ap peste, un kek doosh hi ap late, palle well joi gar nasselo, un nai well an wawar koowa. Te his ko murshes gar tchatcho, lell lo kek phagi. Koi djuwel, te anas li doosh ap peste, hunte hidjrell peskri phagi. Un o baro Dewel rakras o Moseha un penas: Pen ap i Israelitarja: Te dell jek pes sowel, – nai well i mursh, ninna i djuwel, – un penell o baro Debleske, te well lo leske i tsireske koi, palle hunte pijell kowa kek mool un soreli chatchedi, witar kek wawar pipen, hoi dran drake kerdo was. Job hunte chal witar kek drake, kek, hoi pesso hi, witar kek, hoi truk hi. Jaake rah har job koi sowel das, hunte chal job tchi, hoi i drakengro rukestar wella, witar kek drake, hoi jalo hi, witar kek, hoi pral o tsiro ap o ruk hi. Jaake rah har job koi sowel das, hunte well gar leskro bal tchinlo, bis te ko tsiro trujel hi, kai das job pes an o baro Debleskro wast. Job hi o Debleskro, un hunte mukell peskro bal ap o shero lengsto te well. An ko tselo tsiro, kai das job pes an o baro Debleskro wast, hunte djal job gar pash jekeste, kai meras. Ninna te hi ko mulo leskro dad, leskri dai, leskro phraal un leskri pheen, hunte djal lo gar pash lende, te well lo gar pale-tchiddo an ko tsiro, kai hi lo peskro Debleske koi. Ko tselo tsiro, kai das job pes sowel, hi job kokres o baro Debleske koi. Te his job pashel, har meras jek ap jek kopo, wenn leskre balla pale-tchiddo shob diwessa. Ap o eftato diwes hunte tchinell job peskro bal ap o shero, un job well pale erligo. Un ap o ochtato diwes hunte lell job dui diwje taube oder dui wawar taube un anell kolen pash o rashajeste pash o wudar glan o Debleskro plachteno kheer. Un o rashai hunte dell koi jek tauba o Debleste, te well i doosh krik lino. Un koi wawar hunte chatchrell job o Debleske, te well lo pale erligo un koi doosh lestar krik lino, hoi job ap peste anas, har tapras lo i mules an, un was doleske pale-tchiddo. Palle mukell job peskro bal pale lengsto te well, te well lo newes o baro Debleske koi ko tsireske, kai das lo pes sowel. Un job hunte lell i bakro, hoi jek bersh phuro hi, un dell les o Debleste, te well halauter pale mishto. Kol diwessa glan te wan leskre balla pale-tchiddo, his tchitcheske. Kowa hi ko lab, hoi penell koleske, kai hi i tsireske o Debleske koi, hoi te krell lo: Te hi ko tsiro trujel, kai das job pes sowel, hunte well lo pash o wudar glan o Debleskro plachteno kheer anlo. Un job hunte dell o baro Debles i bakro, jek bersh phuro un sasto, te well kowa tseles chatchedo o Debleske. Ninna dell job o Debles i bakri, jek bersh phuro un sasto, te well leskri doosh krik lino. Un pale anell lo leske i wawar sasto mursh bakro, hoi chan le khetne glan o Debleste. Ninna anell lo i kashteni piri, kai merklia un mare dren hi, kai kek shutlo jarro dren hi: merklia dran latcho jarro un djet, un sane mare, kai djet pre maklo hi, ninna ko tselo chapen dran jarro un koi mool, hoi koi pashel hi, te well lo dino o Debleske. Un o rashai hunte anell kowa glan o baro Debleste. Palle marell lo ko jek bakro, te well leskri doosh krik lino un ko duito, hoi o Debleske tseles chatchedo wella. Palle dell lo o mursh bakro o baro Debleste, ninna koi kashteni piri, kai o maro dren hi, kai kek shutlo jarro dren hi. Ko koowa dell lo o Debleste, te chan le les khetne glan leste. Pal kowa anell lo ko wawar chapen dran jarro, un koi mool, te well kowa o Debleske dino. Un ko mursh, kai his i tsireske o Debleske koi, hunte tchinell o bal ap peskro shero, hoi mukas lo lengsto te well o Debleske. Un job tchinell les pash o wudar glan o Debleskro plachteno kheer, un lell les un witsrell les ap i jag, kai chatchrenn kol thulle kotja ko bakrestar, hoi chan le khetne glan o Debleste. Un pal kowa lell o rashai i kotar keredo mass o bakreskro phikestar, ninna i merkli un i maro, kai kek shutlo jarro dren hi, dran i kashteni piri un tchiwell koleske, kai his i tsireske o Debleske koi, an leskre wasta. Palle lell o rashai kowa an peskre wasta un hadell les pre, te dell lo les o baro Debleste. Ko koowa, khetne o betch un i palstuni heri o bakrestar, hi o rashajeske. Koi pal nai pijell kowa, kai i tsireske o Debleske koi his, pale mool. Jaake hunte krell ko mensho, kai his i tsireske o Debleske koi, un dell kau koowa o baro Debleste, ninna ko wawar koowa, hoi job pes sowel das. Jaake har job pes sowel das, jaake hunte krell job ninna. Un o baro Dewel rakras o Moseha un penas: “Pen ap o Aroneste un ap leskre tchawende: Jaake hunte penenn tumer ap kol Israelitarja, te rakrenn miri bacht pral lende win: Mu dell tut o baro Dewel bacht un soor, un dell garda ap tute! O baro Dewel dikell latches ap tumende un krell peskro dji tumenge pre! O baro Dewel dikell kamles ap tumende un dell tumen shukapen an o dji! Tumer te rakrenn jaake miro lab pral i Israelitarja win, dau me len bacht un soor.” Un har o Mose o Debleskro plachteno kheer pre tchiwas, makas lo les o djeteha o Debleske. Ninna ko tselo koowa, hoi koi dren hi, ninna o Debleskri chatchepaskri un halauter, hoi pashel hi, makas job o djeteha o Debleske. Koi wan kol pralstune pral i Israelitarja un anan kutch koowa o Debleske. Hakeno his o pralstuno pral jek kol deesh-te-dui bare familjendar, kai wan kol deesh-te-dui Jakobeskre tchawendar. Un jon his kolla, kai tchinan i laba kolendar pre, kai an lengre familje hi. Un jon anan ko kutch koowa glan o baro Debleste: shob sorele wurdja un deesh-te-dui grumja. Dui pralstune khetne anan jek wurdin, un hakeno lendar anas jek grumni. Un jon anan len glan o Debleskro kheer. Un o baro Dewel rakras o Moseha un penas: “Le kowa lendar un de les kol Levitarjen, te nai krenn jon pengri budi ap o Debleskro kheer un nai hidjrenn pengre kotja!” Koi las o Mose kol wurdja un grumja un das kowa kol Levitarjen. Dui wurdja un star grumja das job kolen, kai wan pal o Gershon, te nai hidjrenn le pengre kotja. Un star wurdja un ochta grumja das job kolen, kai wan pal o Merari, te nai hidjrenn jon pengre kotja. Un o Itamar, ko tchawo o rashajestar Aron, das garda ap halauter. Kolen, kai wan pal o Kohat, das job tchi. Lengri budi his, te hidjrenn le o Debleskro koowa, hoi an leskro kheer his. Kowa hunte hidjrenn le ap pengre phika. Un kol pralstune dan kutch koowa o Debleske un anan kowa glan o Debleskri chatchepaskri ap ko diwes, kai was koi chatchepaskri o djeteha dre-maklo. Un o baro Dewel penas ap o Moseste: “Muk hako diwes jekes kol pralstunendar te well, te anell job peskro koowa. Kowa te djal jaake deesh-te-dui diwessa, te well koi chatchepaskri mange koi.” Lauter khetne his kowa, hoi kol deesh-te-dui pralstune pral o Israel o Debleske anan, ap ko tsiro, kai was o Debleskri chatchepaskri o djeteha dre-maklo: deesh-te-dui bare rupene tchare, deesh-te-dui tikneder rupene tchare, deesh-te-dui tikne sonakangre tchare. Hako baro rupeno tcharo his jek-te-paash kilogramme pharo, un hako tikneder rupeno tcharo 800 (ochta-sheel) gramme pharo. Ko tselo rup his khetne 27.600 gramme (biish-te-efta kilogramme un shob-sheel gramme) pharo. Jek grammi his jaake pharo har jek grammi an o Debleskro kheer pharo his. Hako tikno sonakaskro tcharo his 120 (sheel-te-biish) gramme pharo. Khetne his kowa 1.440 gramme (jek kilogramme un star-sheel-te-star-desha gramme) sonakai. Jek grammi his jaake pharo har jek grammi an o Debleskro kheer pharo his. Kol sonakangre tchare his pherdo sungepaskro koowa, hoi chatchedo wella. I tsele vieche, kai anan le, te wenn le tseles chatchedo o Debleske his khetne: deesh-te-dui terne gurma, deesh-te-dui mursh bakre, deesh-te-dui jek-bershengre bakre, un ko chapen, hoi well pashel dino, ninna deesh-te-dui mursh busja, chatchepaske o Debleske, te well i doosh krik lino. I tsele vieche, hoi dan le o Debleste, te chan le len khetne glan leste, his khetne: biish-te-star terne gurma, shob-deesh mursh bakre, shob-deesh mursh busja, shob-deesh jek-bershengre bakre. Kowa halauter was o Debleske anlo, har was o Debleskri chatchepaskri o djeteha dre-maklo. Un har o Mose an o Debleskro kheer djas, te rakrell job leha, koi shunas job leskro rakepen, hoi was kotar, kai o sonakaskro mochton hi, an leste o Debleskre deesh laba hi. Ko rakepen was mashkral kol dui bolepangre win, kai ap o pralstuno kotar hi, hoi ap ko mochton hi, un hoi sikrella, kai o Dewel peskre menshenge latcho hi. Un job rakras leha. Un o baro Dewel rakras o Moseha un penas: Rake o Aroneha un pen leske: Te tchiweh tu i momlia ap koi momelengri pre, hunte tchiwess len jaake, te dikenn hake efta momlia glan. O Aron kras kowa, un tchiwas kol momlia jaake ap i momelengri, te dikan le glan i momelengri, jaake har o baro Dewel ap o Moseste penas. Koi momelengri his dran jek kotar latcho sonakai, leskro mashkralstuno kotar un kol blumtikre mussja. Jaake har o baro Dewel les o Moseste sikras, kran le koi momelengri. Un o baro Dewel rakras o Moseha un penas: Rode i Levitarja dran i Israelitarja win, un kre len erligo mange! Jaake hunte kress tu lentsa, te kreh tu len erligo: Tu tchiwess pani ap lende, te well lengri doosh krik lino. Un jon hunte tchinenn halauter pengre balla tele, un thowenn pengre koola, un krenn pen jaake djudjo un erligo. Tu less i terno gurum, un koi pashel chapen o Debleske: jarro, kai djet mashkral hi. Un i wawar terno gurum less tu chatchepaske o Debleske, te well i doosh krik lino. Un aness kol Levitarjen glan o Debleskro kheer. Un koi hunte wenn i tsele Israelitarja khetne. Un kol Levitarja hunte tchiwenn pengre wasta ap kol terne gurmengre shere. Ko jek well chatchedo, te well i doosh krik lino. Ko wawar well tseles chatchedo o baro Debleske. Jaake well i doosh i Levitarendar krik lino. Un tu aness kol Levitarjen glan o Aroneste un leskre tchawende, un jaake glan o baro Debleste, te wenn le leske koi. Jaake less tu kol Levitarjen dran kol Israelitarjen ap i rig, te wenn le miro. Hakeno, kai hi o phureder mursh tchawo peskri datar mashkral kol Israelitarja hi mange, hako mensho un hako viecho. Ap ko diwes, kai marom i tsele murshen, kai his i phureder tchawe pengre dajendar an o them Egiptia, penom: Hako mursh, kai hi i phureder tchawo peskri datar, hi miro. Un kanna lom i Levitarjen un gar kol wawar murshen, kai hi i phureder tchawe pengre dajendar an Israel. Un me dom kol Levitarjen o Aroneste un leskre tchawende, te krenn le koi budi an o Debleskro kheer. Jaake krenn le, hoi i budi lauterendar an Israel wals. Un jaake well kek bibacht ap i Israelitarja, hoi hunte wals ap lende, te wans jon ap i Debleskri platsa. O Mose, o Aron, ninna kol tsele menshe an o Israel kran kolentsa dran o kheer Levi halauter jaake, har o baro Dewel kowa ap o Moseste penas. Un kol Levitarja mukan pani ap pende te tchorell, te well lengri doosh tele thodo, un thowan pengre koola. Un o Aron anas kol Levitarjen glan o baro Debleste un chatchras kol viechen o baro Debleske, te well i doosh i Levitarendar krik lino, te wenn jon erligo glan o Debleste. Koi pal djan jon kote, te krenn jon pengri budi an o Debleskro kheer glan o Aroneste un leskre tchawende. Lauter was jaake kerdo, har o baro Dewel o Moseske penas, te krenn le kolentsa dran o kheer Levi. Un o baro Dewel rakras o Moseha un penas: “I Levitarja, kai hi 25 (biish-te-pantch) bersh phuro un phureder, hunte wenn budepaske, te krenn le pengri budi ap o Debleskro kheer. Te wenn jon paash-sheel bersh, hunte budrenn le buder gar. Jon nai wenn ap i rig pengre phralenge, kai budrenn ap o Debleskro kheer. Koi budi, hoi jon kran, hunte krenn jon buder gar. Jaake hunte kress tu kolentsa dran o kheer Levi, te krell hakeno peskri budi.” Un o baro Dewel rakras o Moseha an o mulo tato them Sinai, an o duito bersh, har jon dran o them Egiptia win djan, an o ersto tchon, un penas: “I Israelitarja hunte rikrenn o baro diwes, hoi kharella Passa ap o tchatcho tsiro: Ap o deesh-te-starto diwes, an kai tchon, ap i rati, ap i tchatcho tsiro hunte chan le ko chapen Passa jaake har tumenge penom, un hunte krenn pal mire tsele laba.” Un o Mose penas lenge kal laba. Un jon kran ko chapen, hoi kharella Passa, ap o deesh-te-starto diwes, an ko ersto tchon, ap i rati, an o mulo tato them Sinai. Jaake har o baro Dewel o Moseske penas, jaake kran i Israelitarja. Koi his mursha, kai tapran i mules an, un wan pale-tchiddo. Kolla nai wan gar glan o Debleste ap ko diwes, te chan le ko Passa. Jon wan glan o Moseste un glan o Aroneste, un penan ap lende: “Mer tapram i mules an un wam pale-tchiddo. Hunte rikras men pale un nai wah gar glan o baro Debleste, te anas leske i bakro khetne i wawar Israelitarja?” Un o Mose penas ap lende: “Atchenn kate. Me kamau te shunell, hoi o baro Dewel tumenge penell.” Un o baro Dewel rakras o Moseha un penas: Pen ap i Israelitarja: Te was jek tumendar, ninna tumare tchawendar, pale-tchiddo ap i muleste, nai chal lo ko chapen gar ap kau diwes. Kowa hi ninna jaake kolenge, kai hi ap o drom. Jon hunte chan ko chapen an o duito tchon ap o deesh-te-starto diwes, ap i rati, un hunte chan koi pashel ko maro, kai kek shutlo jarro dren hi, ninna shutlo senlepen. Un jon hunte mukenn tchi tchiddo pral i rat. Witar kek kokalo hunte well phagedo. Un halauter hunte well jaake kerdo har pash o Passa, hoi chan le ap o tchatcho tsiro. Koon gar pale-tchiddo hi un gar ap o drom hi, kowa hunte rikrell o Passa ap o tchatcho diwes. Te krell lo kowa gar, hunte well lo infam un atchell buder gar pash peskre menshende. Koi phagi lell lo doleske, kai was lo gar ap o tchatcho tsiro glan o baro Debleste, te anell lo leske i bakro. Leskri doosh atchell ap leste. Un te hi jek mank tumende, kai gar tumendar hi, un kowa kamell ninna o baro Debleske o diwes Passa te rikrell, jaake nai krell job kowa jaake, har tumenge penom, pal mire tsele laba. Kol laba hi leske har tumenge. Un ap ko diwes, kai was o Debleskro kheer pre-tchiddo, ko kheer, kai o Debleskre deesh laba dren hi, was i wolka tele pral o kheer. Un an i rati his i jag an late. Jaake his kowa o tselo tsiro: ap o diwes his koi wolka pral ko kheer tardo. Un ap i rati dikas li win har i jag. Hako kopo, kai hadas pes koi wolka, djan i Israelitarja dureder. Un kote, kai koi wolka tardo atchas, koi atchan i Israelitarja ninna tardo. O baro Dewel te penas ‘Djan!’, palle djan jon. Un o baro Dewel te penas, te atchenn jon, palle atchan jon un tchiwan pengre plachtene khera pre. Jaake rah, har koi wolka pral o kheer tardo atchas, jaake rah atchan jon. Un ninna te atchas koi wolka bud diwessa pral o kheer tardo, shunan i Israelitarja ap o baro Debleste, un djan gar dureder. Un te atchas koi wolka i tikno tsiro un gar bud diwessa pral o kheer tardo, atchan le i tikno tsiro koi, un palle djan le dureder, hako kopo jaake har o baro Dewel penas. Te his koi wolka jek rat koi, un palle hadas li pes, djan jon dureder. Un ap ko tsiro, kai hadas pes koi wolka, nai well ap o diwes, nai well ap i rati, palle djan jon ninna dureder. Te atchas koi wolka dui diwessa, jek tchon, ninna budeder tsiro pral o kheer tardo, jaake atchan i Israelitarja, un djan gar dureder. Un te hadas pes koi wolka, djan jon dureder. Un te penas o baro Dewel, te atchenn jon, tchiwan jon pengre plachtene khera pre, un te penas job, te djan jon, jaake djan jon. Un jaake shunan jon ap o baro Debleste un kran halauter jaake, har job ap o Moseste penas. Un o baro Dewel rakras o Moseha un penas: Kre tuke dui phurdepangre dran latcho rup! An kolende well dren phurdedo, te kameh tu, te wenn i tsele Israelitarja khetne, ninna te hunte djan le dureder. Un te phurdenn le kol dujentsa, hunte wenn i tsele Israelitarja pash tute khetne glan o Debleskro kheer. Te phurdenn le ap jekeste, hunte wenn kolla pash tute, kai hi pralstune pral kol bud serja menshende an Israel. Te phurdenn tumer soreles, hunte stenn kolla pre, kai hi lengre platsa kote, kai i kham pre djala, te djan le dureder. Un te phurdenn tumer o duito kopo soreles ap i phurdepaskri, hunte stenn kolla pre, kai hi lengre platsa kote, kai i kham tato hi, te djan le dureder. Jaake djinenn le: Te well soreles phurdedo, hunte djan jon dureder. Te kamenn, te wenn i tsele Israelitarja khetne, hunte phurdenn gar soreles. Kol rashaja, o Aroneskre tchawe, hi kolla, kai hunte phurdenn an i phurdepangre. Kowa hunte atchell jaake tumenge un tumare tchawenge hako tsireske. Te perenn wawar menshe an tumaro them dren un kamenn rai pral tumende te well, un tumer djan an o kurepen, te kurenn tumen lentsa, palle hunte phurdenn soreles an i phurdepangre, te wenn tumer tumaro baro Debleske an o shero. Un job lell tumen win dran lengre wasta. Phurdenn ninna an i phurdepangre ap kol bare diwessa, kai han tumer bachtelo, un ap ko diwes, kai well i newo tchon, un kai tumer o baro Debleske viechen anenn, sawe, hoi tumer leske tseles chatchrenna un sawe, hoi chan tumer glan leste khetne. Palle wenn tumer mange, tumaro Debleske, an o shero. Me hom tumaro baro Dewel. Ap o biishto diwes an o duito tchon an o duito bersh hadas pes koi bari wolka, hoi pral o Debleskro kheer his, kai o Debleskre deesh laba dren hi. Un kol Israelitarja djan dran ko mulo tato them Sinai. Un koi wolka djas glan lende un atchas tardo an ko mulo tato them Paran. Kowa his o ersto kopo, kai djan le jaake dureder har o baro Dewel kowa ap o Moseste penas: Palle kran jon o Debleskro plachteno kheer tele. Un kol menshe dran i familje Gershon un Merari djan un hidjran ko plachteno kheer. Pal lende djan kol Kohatarja, un hidjran ko koowa o Debleskro plachteno khereske. Kau kheer hunte was pale pre-tchiddo, bis te kol Kohatarja pal wan. Hako kopo, kai djan i Israelitarja dureder, kran le les jaake. Un o Mose penas ap peskri romjakro phraleste, o Hobab, koleskro dad o Reguel hi dran o them Midian: “Mer djah an ko them, hoi o baro Dewel penas: Me dau kowa tumende. Kanna, ab mentsa! Palle krah tuke latcho koowa. O baro Dewel penas: Me kamau latchepen te krell ap o Israel.” Koi penas o Hobab: “Me kamau gar tumentsa te djal. Me kamau an miro them un pash mire menshende te djal.” O Mose penas: “Dja gar krik mendar, tu djineh i platse an o mulo tato them, kai mer nai djiwah. Tu nai sikreh menge o drom. Un te djah tu mentsa, krah mer tuke o latchepen, hoi o baro Dewel ap mende krella.” Jaake mukan le o baro Debleskri berga pal pende un djan triin diwessa dur. Un kolla, kai hidjran o sonakaskro mochton, kai o baro Debleskre deesh laba dren hi, djan glan lende un sikran lende, kai atchenn le tardo. Un ap o diwes, har djan le dureder, his o baro Debleskri wolka pral lende. Un har djas ko sonakaskro mochton dureder, penas o Mose: “Baro Dewel, ste pre, un trade kolen krik, kai kamenn tuke tchilatchepen! Kre, te nashenn le halauter penge tutar!” Un te tchiwan jon ko mochton tele, penas job: “Am pale, baro Dewel, pash kol bud serja menshende an Israel!” Un kol menshe penan glan o baro Debleskre kanda, kai lenge djungeles djala. Un har o baro Dewel kowa shunas, was job chojedo un bitchras i jag, hoi chatchras win ap i platsa, kai lengre plachtene khera his. Koi dan i menshe ap o Moseste gole. Un o Mose mangas o baro Debles. Koi djas i jag krik. Un jon dan koi platsa ko lab ‘Tabera’, te bistrenn le gar, kai kote i jag o baro Deblestar mank lende chatchras. Mank i Israelitarja his ninna wawar menshe, kai lentsa djan. Kolen was i bari bok pal mass. Koi rowan kol Israelitarja ninna pale, un penan: “Koon dell men mass chapaske? Har shukar his an o them Egiptia, kai men matche tchitcheske chapaske his. Men his kürbisse, melone, senlepen, purma un sirja. Kate dikah tchi wawar har ko manna, un kowa well men dran o nak win.” Ko manna dikas win har tikno djob, parno-djelto. Un kol menshe nashan kate te kote, un lan kowa khetne, un kran jarro dran leste, un keran kowa an pirja, un kran merklia kolestar. Ko manna his an o mui har maro, kai djet dren hi. Un te well rati i platsa sapeno, perell o manna koi pre. Har o Mose shunas, kai i tsele menshe khetne tardo his an i wudja glan lengre plachtene khera un rowan, koi tapras o baro Debles i choli, un ninna o Moseske his kowa doha. Un o Mose penas ap o baro Debleste: “Hoske kreh tu mange, kai tiro budepaskro hom, o djipen jaake pharo? Hoske hi tut kek dji mange, un me hunte marap man tele kol tsele menshentsa? Hi kalla halauter mire tchawe? Wan jon mandar boldo? Har nai peneh tu ap mande: Hidje len an tire mussja, har i djuwel, kai hidjrell i ternepen, te anap len an ko them, kolestar penal lengre phurenge, te dess ko them lenge? Kai lap me mass, te dap les kal tsele menshende? Jon rowan glan mande, un penan: ‘De men mass te chal!’ Me nai hidjrau kal tsele menshen gar kokres! Kowa hi jaake pharo mange, te nai krau les buder gar. Te kameh tu mantsa jaake te krell, palle ab mange latcho un de man mulo, te dikap gar miri bibacht.” Un o baro Dewel penas leske: “Le tuke efta-deesh mursha kol phurendar an Israel, kolendar, kai tu djineh, kai hi jon pralstune pral i menshende. An len glan o Debleskro plachteno kheer. Kote wenn le glan tute tardo. Me kamau tele te well, un kote tuha rakrell, un lau i kotar ko duchestar, hoi ap tute hi, un tchiwau les ap lende, te nai krenn jon khetne tuha kai phari budi, hoi hi har i pharo koowa ap tire phika. Tu hunte hidjress kowa gar lauter kokres. Un ap i menshende hunte peness tu: Krenn tumen djudjo o Debleske! Taissarlake lenn tumer mass chapaske. Tumaro ropen was glan o baro Debleste. Job shunas har penan: ‘Koon dell men mass te chal? Menge djas mishto an o them Egiptia.’ Doleske dell tumen o baro Dewel mass te chal. Gar jek diwes, gar dui, gar pantch, gar deesh, gar biish diwessa. Kowa djal jek tchon, bis te nai sungenn les buder gar, un kowa dran tumaro nak win well. Tumer tchiwan o baro Debles ap i rig, koles, kai mashkral tumende hi. Un tumer rowan glan leste un penan: ‘Hoske djam mer dran o them Egiptia?’ Doleske well kau koowa kanna ap tumende.” Un o Mose penas ap o baro Debleste: “Shob-sheel-serja menshe hi kai, kolentsa me djiwau, un tu peneh: Me kamau len mass te dell, te well len jek tchon chapaske. Nai maras mer jaake bud bakre un grumja, te hi len doha mass? Nai tapras mer kol tsele matche an o baro pani, te well lenge lauterenge doha?” O baro Dewel penas ap o Moseste: “Hi miro wast gar sorelo doha, te krap, hoi penom? Tu dikess kanna: Well kowa jaake, har me tuke penom? Well kowa jaake gar?” Un o Mose djas win un penas i menshenge o baro Debleskre laba, un las khetne efta-deesh mursha kol phurendar, un tchiwas len trul o Debleskro kheer. Koi was o baro Dewel tele an i wolka un rakras o Moseha, un las i kotar ko duchestar, hoi ap leste his, un tchiwas les ap kol efta-deesh phureder. Un har o Debleskro ducho ap lende his, kharan le laba win har kol Debleskre rakepangre. Jon kran kowa kokres kau jek kopo. Koi his dui mursha pash i plachtene khera, ko jek kharas Eldad, ko wawar Medad. Lengre laba his ninna pre-tchinlo an ko liil, kai i efta-desha phureder dren tchinlo hi. Jon atchan pash i plachtene khera un djan gar win pash o Debleskro kheer. Un o Debleskro ducho was ninna pral lende. Un ap i platsa mank i khera kharan le laba win har kol Debleskre rakepangre. Koi nashas i terno mursh pash o Moseste un penas: “O Eldad un o Medad kharenn laba win har kol Debleskre rakepangre!” Koi his o Josua, koleskro dad o Nun hi, kowa budras o Moseske fun tiknes pre. Un job penas leske: “Mose, miro rai, pen te mukenn le kowa!” O Mose penas ap leste: “Kreh tu kowa mange? Me kamoms, te dals o baro Dewel peskre tsele menshende peskro ducho, te wans le halauter Debleskre rakepangre, kai leskre laba win kharenna.” Pal kowa djas o Mose pale pash i plachtene khera un kol Israeleskre phureder djan leha. Koi bitchras o baro Dewel i baro ducho pral o them, hoi was kotar, kai o baro pani hi, un anas pesse tchirklen peha, un mukas len ap i platsa te perell, jek diwes dur trul i platsa, jaake jek metari pral i phub. Koi djan kol menshe un lan kol tchirklen khetne o tselo diwes, un i tseli rati, un ko wawar tselo diwes. Un ninna koles, kai gar bud khetne las, his jaake jek sero kilogramme. Un jon tchiwan kol tchirklen trul i platsa, te wenn le truk, te rikrell pes o mass. Un har jon ko mass chan un kowa gomme mashkral lengre danda his, was o baro Debleskri choli pral i menshende, un job das len i phari phagi un bud lendar meran. Un jon kharan koi platsa ‘Kibrot-Taawa’. Kote wan kolla paskedo, kolen chantch hi pal o mass. Un jon mukan Kibrot-Taawa pal pende un djan dureder an Hazerot, un jon atchan kote. O Mose his i mensho, kai kras pes gar bares. Kek mensho his ap i phub, kai his jaake har o Mose un hadas pes gar. Koi penas o baro Dewel ap o Moseste un ap o Aroneste un ap i Mirjam: “Djan wergel tumer triin pash miro kheer!” Un jon djan hake triin kote. Un koi was o baro Dewel tele an i wolka, un djas an ko wudar glan o Debleskro kheer, un kharas o Aron un i Mirjam. Un kol dui djan kote. Un job penas: “Shunenn mire laba! Te bitchrau me jekes pash tumende, kai penell tumenge mire laba, sikrau leste tchomone an i dikepen un rakrau leha an sunja. O Moseha, koles miro tchatcho wast hi, krau gar jaake. Leste dom miro tselo kheer an o wast. Jaake har rakrell i mensho i wawareha, rakrau me leha, an laba, kai lo mishto haiwella un gar an parmisse. Un job dikell man, o baro Debles, har hom. Hoske his tumen kek traash, te rakrenn djungeles pral o Mose, koles miro tchatcho wast hi?” Un o baro Debleskri choli was pral lende. Un job djas krik. Ninna koi wolka pral o Debleskro kheer djas krik. Un ap jek kopo was i Mirjam nasselo ap peskro mass, ko his parno har gib. Un har rissras pes o Aron pash i Mirjam un dikas ko nasslepen ap lakro mass, penas job ap o Moseste: “Miro Rai, muk kai doosh gar ap mende te atchell! Kowa his dinlepen, hoi mer kram, un anam doosh ap mende. Kre, te well i Mirjam gar jaake har i ternepen, kai was i datar mulo boldo, un koleskro mass paash krik hi!” Un o Mose das ap o baro Debleste gole: “Ach Dewel, kre lat sasto!” O baro Dewel penas ap o Moseste: “Te tchungrals lakro dad lat an o mui, hunte ladjals joi efta diwessa. Mukenn lat kokres efta diwessa win glan koi platsa, kai i plachtene khera hi! Pal kowa lenn lat pale pash tumende!” Jaake was i Mirjam win anlo glan i platsa, kai i plachtene khera hi, un hunte atchas kote efta diwessa. An ko tsiro djan i menshe gar dureder. Har nai was i Mirjam palpale, djan le dureder, mukan Hazerot pal pende, un djiwan an o mulo tato them Paran. Un o baro Dewel rakras o Moseha un penas: “Bitche murshen, te hatsenn le win, har sorelo ko them Kanaan hi! Kau them kamau me i Israelitarjen te dell. Bitche jek murshes dran haki bari familja, hoi well kol deesh-te-dui Jakobeskre tchawendar! Bitche kolen, kai hi i pralstune pral pengre menshende!” Un o Mose kras jaake har o baro Dewel leske penas, un rodas deesh-te-dui murshen win, kai pralstune hi mank i Israelitarja, un bitchras len dran o mulo tato them Paran an o them Kanaan. Un lengre laba hi: Shamua, koleskro dad o Zakkur hi, dran o kheer Ruben. O Shafat, koleskro dad o Hori hi, dran o kheer Simeon. O Kaleb, koleskro dad o Jefunne hi, dran o kheer Juda. O Jigal, koleskro dad o Josef hi, dran o kheer Issachar. O Hoshea, koleskro dad o Nun hi, dran o kheer Efrajim. O Palti, koleskro dad o Rafu hi, dran o kheer Benjamin. O Gaddijel, koleskro dad o Sodi hi, dran o kheer Sebulon. O Gaddi, koleskro dad o Susi hi, dran o kheer Manasse, koleskro dad o Josef hi. O Ammijel, koleskro dad o Gemalli hi, dran o kheer Dan. O Setur, koleskro dad o Michael hi, dran o kheer Asser. O Nachbi, koleskro dad o Wofsi hi, dran o kheer Naftali. O Gehuel, koleskro dad o Machi hi, dran o kheer Gad. Kalla hi i laba kol murshendar, kolen o Mose bitchras, te hatsenn le win, har ko them hi. Un o Mose das o Hoshea o lab Josua. Koleskro dad his o Nun. Un o Mose bitchras len, te hatsenn le win har ko them Kanaan hi. Un job penas ap lende: “Djan koi pre an o mulo tato them Negev, un palle djan ap o pralstuno them! Un dikenn tumen an ko them trujel, har kowa hi, un kitse menshe kote djiwenn, un har sorelo jon hi. Dikenn, har nai djiwenn le kote: mishto? – gar mishto? Dikenn ninna, har lengre forja hi! Djiwenn i menshe an plachtene khera khetne? – Djiwenn le an barrengre khera an forja? Dikenn ninna, hawi phub koi hi! Hi li mishto, te nai well djob kote bares? Hi ruka kote tardo un hawe? Ma trashenn, te anenn menge kolestar, hoi an ko them bares was!” Kowa his an ko tsiro, kai i molengre drake mishto his. Un jon djan koi, un dikan, har ko them hi an o mulo tato them Zin un dureder pre, o tselo drom bis pash o foro Rehob pash Lebo-Hamat. Un jon djan an o them Negev, un wan bis pash o foro Hebron. Kote djiwas o Ahiman un o Sheshai un o Talmai, kolengro dad o Anak his. O foro Hebron was newo kerdo efta bersha glan o foro Zoan an o them Egiptia. Un jon wan pash o pani Eshkol, un tchinan kote i kasht molengre drake tele, un hidjran kowa dujentsa ap i hidjepaskro kasht, jaake pharo hi lo. Koi pashel anan le ninna granatikre phabja un faige. Koi platsa kharan le Nachal Eshkol pal kol drake, hoi kol Israelitarja kote tele tchinan. Un pal star-deesh diwessa, har jon pen an ko tselo them trujel dikan, djan jon pale pale. Un wan pash o Mose un o Aron un pash kol tsele Israelitarja, kai atchan an o mulo tato them Paran pash i panjeskro kotar them, hoi kharella Kadesh. Un jon penan lenge kowa, hoi jon dikan, un sikran lende kol drake, phabja un faige dran ko them. Un jon penan: “Mer wam an ko them, kai tu bitchral men. Un tchatchepah an ko them hi bud thud un gwin. Dikenn i drake, faige un phabja, hoi kote bares wan! Jek koowa hi gar mishto: Kol menshe, kai djiwenn kote, hi sorelo. Kol forja hi baro un sorelo kerdo. Un mer dikah kote ninna kol menshen, kai wenn pal o Anak. An o them Negev djiwenn i Amalekarja. An o pralstuno them djiwenn i Hetarja, i Jebusarja un i Amorarja. Pash o baro pani un pash o pani Jordan djiwenn i Kanaanitarja.” Har i menshe kowa shunan, trashan le un tchingran ap o Moseste. Koi das o Kaleb len trad, un penas: “Awenn, mer djah kote, un lah ko them menge! Mer nai ham sorleder har jon.” Kol mursha, kai djan leha, penan: “Na-a, mer nai kurah men gar kol menshentsa! Jon hi sorleder har mer.” Un jon anan djungelo koowa pre pral ko them, kai dikan le pen trujel, un penan ap i Israelitarja: “Ko them, kai djam trujel, te dikas, har kowa hi, chal kolen, kai djiwenn kote. Un kol tsele menshen, kai dikam kote, hi bareder har mer. Mer dikam kote ninna i Nefilim, kai hi bare menshe. Lengro phuro dad hi o Anak. Mer hams an mare jaka har stepangre, un jaake hams ninna an lengre jaka.” Koi stan kol tsele Israelitarja pre, un dan gole i trashatar. Un kol menshe rowan i tseli rat. Un i tsele Israelitarja his chojedo ap o Mose un o Aron un penan: “Ach, te merams mer an ko them Egiptia! Te merams kate an o mulo tato them! Hoske anell men o baro Dewel an kau them, kai wah mulo dino o chareha? Un mare djuwja un tchawe perenn an i wasta kolendar, kai kuram men mer. Hi feteder, te djah pale an o them Egiptia.” Un jek penas ap i wawareste: “Mer rodas jekes win, te well lo o pralstuno pral mende, un mer djah pale an o them Egiptia.” Un o Mose un o Aron witsran pen glan i tsele Israelitarja ap pengro mui. Un o Josua, koleskro dad o Nun his, un o Kaleb, koleskro dad o Jefunne his, his dui kolendar, kai pen an o them trujel dikan. Jon kran pengre koola an kotja i choljatar, un penan ap i tsele Israelitarja: “Ko them, kai mer trujel djam, te dikas, har kowa hi, hi mishto. Te hi o baro Dewel kamlo ap mende, anell job men an ko them un dell les mende. Kowa hi i them, kai hi bud thud un gwin. Ma perenn o baro Deblestar tele, un trashenn gar kol menshendar an ko them! Mer kamah len pre te chal har maro. Lengro dewel, kai das jak ap lende, mukas len. O baro Dewel hi mentsa. Ma trashenn lendar!” Kol tsele menshe penan: “Witsrenn len mulo i barrentsa!” Koi was o baro Debleskro railepen pral o Debleskro kheer. Un i tsele Israelitarja dikan kowa. Un o baro Dewel penas ap o Mose: “Har rah rakrenn kol menshe djungeles pral mande? Un har rah kamenn jon gar ap mande te patsell, witar gar, kai krom jaake bud baro un sorelo koowa pash lende? Me kamau i pharo nasslepen pral lende te anell un len te marell. Un kamau te wenn tutar jaake bud menshe, te wenn le i natsjona, hoi bareder un sorleder hi har kal menshe.” O Mose penas ap o baro Debleste: “I Egiptarja djinenn, kai tu lal kol menshen tiri sorjah mashkral lende win. Te shunenn le kanna, hoi kral tire menshentsa, penenn le kowa kol menshenge an kau them. Kolla shunan, kai tu, baro Dewel, mashkral tire menshende hal, un kai nai dikenn jon tut, un tiri wolka pral lende tardo hi, un kai tu, o baro Dewel, glan lende djah, an i wolka ap o diwes, un rati an i jag. Te deh tu kanna ap jek kopo tire menshen mulo, palle penenn kol wawar menshe, kai shunenn kowa, pral tute: ‘O baro Dewel nai anas kalla menshen gar an ko them, hoi kamas lo lende te dell, kai das job i sowel pre. Doleske maras job len an o mulo tato them.’ Kanna mangau tut, miro rai, sike tiri soor un kre jaake, har penal. Tu penal: ‘Me, o baro Dewel, wau gar sik chojedo, un man hi i latcho un baro dji, un me bistrau ko tchilatcho koowa, hoi kran un lau i doosh krik. Koles kokres, kai kamell mandar tchi te djinell, dau i phagi, un gar koles kokres, na-a ninna leskre tchawen un kolengre tchawen jaake rah har triin, star familje, jek pal i wawar djiwan.’ Kanna sike tiro baro latchepen un biste ko djungelo koowa kal menshendar jaake har tu bud kope lengri doosh bistral ap o drom dran o them Egiptia bis kate.” Un o baro Dewel penas: “Me bistrau lengro djungelo koowa, jaake har tu kowa mangal. Jek koowa hi jaake tchatcho har me djiwau, un i tseli phub pherdo miro railepen well: Kol tsele mursha, kai dikan miro railepen un ko baro un sorelo koowa, hoi krom an o them Egiptia un an o mulo tato them, un kaman bud kope gar te patsell, kai hom lentsa, un shunan gar ap kowa, hoi me penom, kolendar dikell kek ko them, kai lengre phurenge penom un man sowel pre dom, te dap les lende. Witar gar dikell kek ko them, kai rakras djungeles pral mande. Kokres miro budepaskro, o Kaleb, les hi i wawar dji un djas mange hako tsiro palla, koles anau an ko them, an koleste job was. Leskre tchawende un tchawengre tchawende dau ko them. Kol Amalekarja un kol Kanaanitarja, kai kanna kote djiwenn, atchenn an o telstuno them. Taissar rissrenn tumen trujel un djan pale an o mulo tato them ap ko drom pash o Baro Lolo Pani!” Un o baro Dewel rakras o Moseha un o Aroneha un penas: “Har rah tchingrenn kol tchilatche menshe ap mande? Me shunom, har kol Israelitarja djungeles pral mande rakran. Doleske pen ap lende: Jaake tchatcho har kowa hi, kai me djiwau, penell o baro Dewel, me kamau kowa te krell tumentsa, hoi tumer glan mire kanda penan. Tumer merenn an kau mulo tato them. Tumer halauter, kai han biish bersha phuro un phureder, un rakran djungeles pral mande, tchatchepah, tumer wenn gar an ko them, kai me hadom miro wast un dom man sowel, te nai djiwenn koi dren. Kokres o Kaleb, koleskro dad o Jefunne hi, un o Josua, koleskro dad o Nun hi, kolla dui wenn koi dren. Tumare tchawe, kolendar tumer penan: ‘Jon perenn an i wasta kolendar, kai kuram men mer’, kolen anau an ko them, kai tumer gar kaman. Ko them well lengro. Tumer merenn an o mulo tato them. Tumer rikran tumen gar ap mire laba. Doleske hunte djan tumare tchawe pengre viechentsa trujel an o mulo tato them, star-deesh bersha, bis te atchell kek tumendar buder pral. Star-deesh diwessa dikan tumen trujel, har ko them hi, un star-deesh bersha hunte hidjrenn tumari doosh: jek bersh hako diweske, te haiwenn tumer har kowa hi, te tserdau miro wast tumendar krik. Me, o baro Dewel, penom kowa, un tchatchepah, kowa kamau me ninna te krell kal tsele menshentsa, kai hadan pen ap mande. An kau mulo tato them merenn le, bis te kek lendar buder koi hi.” Kokres o Josua, koleskro dad o Nun hi, un o Kaleb, koleskro dad o Jefunne hi, atchan djido kol murshendar, kai djan, te dikenn le pen trujel, har ko them hi. Har o Mose kol laba ap kol tsele Israelitarja penas, his kol tsele menshenge ropaske. Un jon djan taissarlake pral ap i berga, un penan: “Mer anam doosh ap mende. Ake ham, un kamah an ko them te djal, kolestar o baro Dewel rakras.” O Mose penas: “Hoske kamenn tumer gar ap o baro Debleskro lab te shunell? Kowa djal gar mishto tumenge! O baro Dewel hi gar pash tumende. Djan gar koi pre, te wenn tumer gar maredo kolendar, kai kamenn tumaro merepen! Kol Amalekarja un kol Kanaanitarja hi koi wergel tardo glan tumende, un tumer wenn mulo dino o chareha. Tumer djan o baro Deblestar krik. Doleske hi lo gar tumentsa.” Ninna te rakras job jaake, kran jon pal pengro shero, un djan pral ap i berga. O Mose atchas ap i platsa un djas gar lentsa, witar gar ko sonakaskro mochton, kai o Debleskre deesh laba dren hi. Koi wan kol Amalekarja un kol Kanaanitarja, kai ap i berga djiwan, tele, un dan len, un lan len palla bis pash o foro Horma. Un o baro Dewel rakras o Moseha, un penas: Rake ap kol Israelitarja, un pen lenge: Te wenn tumer an ko them, hoi dau me tumende, te djiwenn koi, Anenn ninna mool koi pashel! Pash hako terno bakro, hoi well tseles chatchedo, tchorenn jek litari mool, ninna pash hako terno bakro, hoi chan tumer khetne glan o Debleste. Pash hako baro bakro, hoi chatchreh tu o Debleske, dess tu dui kilogramme latcho jarro, kai jek-te-paash litarja djet dren hi. Ninna tchoress tu jek-te-paash litarja mool koi pashel. Kowa hi i chapen un i pipen, hoi sungella mishto o baro Debleske. Te kameh tu o Debleske i grumni te anell, nai well jek, hoi well leske tseles chatchedo, nai well jek, kolah tu sikreh, te dal tut sowel, te deh tchomone o Debleste; nai well jek, hoi deh, te chan tumer o mass khetne glan o baro Debleste, palle hunte dess koi pashel triin kilogramme latcho jarro, kai dui litarja djet dren hi. Ninna tchoress tu dui litarja mool koi pashel. Te well kowa halauter chatchedo o baro Debleske, djal i sungepen pre, hoi sungella mishto o baro Debleske. Jaake hunte kress tu, te aneh mange i grumni, i baro mursh bakro, i terno bakro, ninna pash i busni. Pash hako viecheste, hoi o Debleske anlo well, hunte well ninna jarro un mool anlo, jaake bud har glan-tchinlo hi. Hako Israelitari, kai anell tchomone chatchepaske o baro Debleske, hoi leske shukar sungella, hunte krell pal kal laba. Un te djiwell i wi-themari mashkral tumende, ninna pash tumare tchawende, hoi pal tumende wenna, un job kamell o baro Debleske tchomone te chatchrell, hoi leske shukar sungella, palle hunte krell job jaake har tumer ninna krenna. Kal laba, hoi penenn tumenge, hoi te krenn an kau koowa hi tumenge lauterenge: tumenge, kol Israelitarja, un ninna kol wawar menshenge, kai mank tumende djiwenna. Kol laba atchenna hako tsiro tumare tchawenge, hoi pal tumende wenna: Glan o baro Debleste hi o wi-themari jaake har tumer han. I emlige tchatchepaskre laba un o emligo tchatchepen hi tumenge un kolenge, kai hi wi-themarja mank tumende. Un o baro Dewel rakras o Moseha un penas: Rake kol tsele menshentsa, un pen ap lende: Te wenn tumer an ko them, kai me tumen anau, un tumer chan ko maro dran ko them, palle hunte anenn tumer o baro Debleske tchomone: Dran ko ersto jarro hunte pekenn tumer leske i merkli. Ninna hunte denn tumer leste ko ersto jarro. Ko lab atchella hako tsireske. Un te kran tumer jek kol labendar gar, hoi o baro Dewel o Moseske penas, un djinan gar, kai hunte krans kowa, tchomone lauterestar, hoi o baro Dewel o Moseske penas, hoi tumer hunte krenna, palle hunte denn tumer o baro Debleske i viecho, te well i doosh krik lino. Te kran i tsele Israelitarja tchomone, hoi i doosh hi, un djinan gar, kai jon hunte krans kowa gar, palle hunte anenn i tsele menshe i terno gurum chatchepaske o baro Debleske, te sungell o sungepen, hoi pre djal ko viechestar, mishto o baro Debleske. Koi pashel denn le ninna i chapen dran jarro un koi mool, jaake bud har tchatcho hi, ninna i mursh busni, te well i doosh krik lino. Un jaake krell o rashai i tsele menshenge Israel, te well lauter pale mishto mank lende un o Debleste. Un koi doosh well lendar krik lino, – koi doosh, kolatar jon gar djinan, kai kaja i doosh hi, un kolake jon viechen anan un chapen chatchepaske o baro Debleske. Awa, kai doosh, hoi ap i tsele menshende Israel tchiddo hi, well lendar krik lino, ninna kolendar, kai wi-themarja hi mank tumende. Te anell jek i doosh ap peste un djinas gar, kai kaja i doosh his, palle hunte dell job jek busni, kai jek bersh phuro hi, te well leskri doosh krik lino. Un ko rashai chatchrell lat glan o baro Debleste, te well lauter pale mishto mank o Debleste un koleste, kai djinas gar, kai job tchomone tchilatches kras. Un leskri doosh well lestar krik lino. Un jaake hunte well kowa hakeneske, kai anas i doosh ap peste un djinas gar, kai kaja i doosh hi – nai well i Israelitari, nai well i wi-themari, kai mank tumende djiwell. Koon krell i tchilatcho koowa, un djinell, kowa hi tchilatcho, ko mensho praassas o baro Debles. Sawo mensho hunte well infam un nai djiwell buder gar mank peskre menshende. Kowa hi jek, koon job hi, – i Israelitari, – i wi-themari. Job shunas gar ap o baro Debleskro lab. Un kowa, hoi o baro Dewel penas, kras job gar. Doleske well job infam, un leskri doosh atchell ap leste. Har i Israelitarja an o mulo tato them his, tapran le i murshes, kowa rodas kashta khetne ap o Debleskro diwes. Un kolla, kai hatsan les koi pashel, har job kashta pre hadas, anan les pash o Moseste un pash o Aroneste un glan i tsele menshende. Un jon tchiwan les stildo, un djinan gar, hoi te krenn leha. O baro Dewel penas ap o Moseste: “Ko mursh hunte merella. Kol tsele menshe hunte witsrenn les mulo i barrentsa win glan i platsa.” Koi kran le jaake har o baro Dewel ap o Moseste penas un anan ko murshes win glan i platsa un witsran barra ap leste, jaake te meras job. Un o baro Dewel penas ap o Moseste: “Pen ap kol Israelitarja, te siwenn jon tella ap pengre koola khetne pandle blauete dorja. Kowa hunte krenn ninna lengre tchawe, kai pal lende wenna. Un kol dorja hi koleske koi: Jaake bud kope har tumer kolla an-dikenn, well tumenge an o shero halauter, hoi o baro Dewel penas, – kol tsele laba, hoi hunte krenn. Jaake mukenn tumen gar o Debleskro dromestar tele te anell tumare jakendar, witar gar shunenn tumer ap kowa, hoi an tumaro shero trujel djal. Tumenge hunte well halauter pale an o shero, hoi me penom. Un kowa krenna! Palle han mire menshe, kolla mange kokres koi hi. Me hom tumaro baro Dewel, kai las tumen dran ko them Egiptia win, te wap me tumaro Dewel. Un me, o baro Dewel, hom tumaro Dewel.” Un jon halauter wan khetne pash o Mose un o Aron, tchingran ap lende un penan: “Tumer krenn, har te wans bareder har mer wawar! O tselo kheer Israel hi o Debleskre menshe. Un o baro Dewel hi mashkral lende. Hoske hadenn tumer tumen pral o baro Debleskre menshende?” Har o Mose kowa shunas, witsras lo pes ap peskro mui, un penas ap o Korach un ap kolende, kai pash leste his: “Taissar penell o baro Dewel, koon leskre menshe hi, kones job peske wi-rodas, un koon nai well pash leste. Un kones job win rodella, kowa nai well pash leste. Taissarlakro lenn tumenge pirja, tu o Korach un kol tsele mursha, kai pash tute hi! Un krenn jag koi dren, un tchiwenn sungepaskro koowa koi pre, un anenn kowa glan o baro Debleste! Kones koi o baro Dewel wi-rodella, kowa hi leskro. Tumer, i Levitarja, han kolla, kai krenn, har te wans i bareder!” Un o Mose penas ap o Korach: “Shunenn, tumer Levitarja! Hi kowa tumenge gar doha, kai o Israeleskro Dewel tumen win rodas dran i tsele Israelitarja, te wenn pash leste, te krenn tumari budi ap o Debleskro kheer? Tumer nai wenn i tsele menshenge Israel koi. Job mukas tut, o Korach, un tire tsele phralen, kol Levitarja, pash leste te well. Un tumer kamenn kanna ninna rashai te well! Tu un tire tsele menshe tchiwan tumen khetne, te hadenn tumen pral o baro Debleste. Kowa hi gar o Aron, pral koleste hadan tumen.” Un o Mose mukas kol dui murshen, o Datan un o Abiram, pash peste te kharell. Kolengro dad hi o Eliab. Jon penan: “Mer wah gar. Hi kowa tuke gar doha, kai lal men dran ko them, kai hi bud thud un gwin, un mukeh men te merell an o mulo tato them? Kameh tu ninna rai pral mende te well? Hi kawa them i them, kai hi bud thud un gwin? Un dal tu men i hachetikri phub un drakengre themma, kai menge hi? Ma pande kol menshen i jaka! Mer wah gar.” Koi was o Mose chojedo, un penas ap o baro Debleste: “Ma dik latches ap kowa, hoi jon tut denna! Me lom gar i burika lendar, un krom len kek tchilatchepen.” Un o Mose penas ap o Korach: “Tu un tire tsele menshe hunte wenn taissar glan o baro Debleste, tu un jon un o Aron! Un hakeno lell peskri piri, un tchiwell sungepaskro koowa dren, un well glan o baro Debleste, hakeno peskri pirjah, dui-sheel un paash-sheel pirja, – ninna tu un o Aron, hakeno peskri pirjah.” Un hakeno las peskri piri, un tchiwas jag koi dren, un ko sungepaskro koowa koi pre. Un jon djan pash o wudar glan o Debleskro kheer, ninna o Mose un o Aron. Un o Korach las i tsele menshen khetne ap peskri rig, un was lentsa glan o Debleskro kheer pash o wudar. Koi was o baro Debleskro railepen glan i tsele menshende. Un o baro Dewel rakras o Moseha un o Aroneha, un penas: “Djan kol menshendar krik, te marap len sik.” Kol dui mukan pen ap pengro mui te perell, un penan: “Ach Dewel, tu hal o Dewel, kai das hakenes o djipen! Te kras jek mursh i tchilatcho koowa, kameh tu doleske tiri choli pral i tsele menshende te tchiwell?” Un o baro Dewel rakras o Moseha, un penas: “Pen ap i tsele menshende: Djan halauter krik, kai djiwenn trul koi platsa, kai djiwell o Korach, o Datan, un o Abiram!” O Mose stas pre, un djas pash o Datan un o Abiram, un kol phureder mank i Israelitarja djan leske palla. Un job penas ap i tsele menshende: “Djan krik kol plachtene kherendar kol menshendar, kai shunenn gar ap o Debleste! Un taprenn ap tchi, hoi len hi, te merenn tumer gar ap ko tselo tchilatcho koowa, hoi jon kran!” Un jon djan penge un mukan koi platsa, kai djiwas o Korach un o Datan un o Abiram. O Datan un o Abiram djan win dran lengre plachtene khera un his tardo glan o wudar pengre djuwjentsa, tchawentsa, un tchawengre tchawentsa. Un o Mose penas: “Koi pre hunte dikenn tumer, kai bitchras man o baro Dewel, te krap ko tselo koowa, un kai me kowa gar mandar krau. Jon te merenna jaake har i tsele menshe merenna, palle bitchras man o baro Dewel gar. Te krell o baro Dewel tchomone newes, kai i phub krell peskro mui pre, un tserdell len dren lauterentsa, hoi len hi, jaake te djan jon djides tele an o mulengro them, palle djinenn tumer, kai kalla mursha pral o baro Debleste djungeles rakran.” Un pal kowa, har job kol tsele laba penas, djas koi phub tel lende pre, un kras peskro mui pre, un tserdas len tele pengre familjentsa un kol tsele menshentsa, kai pash o Korach his, ninna halauter, hoi len hi. Un jon djan djides tele an o mulengro them lauterentsa, hoi len hi. Un i phub tchakras len. Un jon meran mashkral win dran kol tsele menshende. Har i wawar Israelitarja, kai trul lende his, shunan, har jon gole dan, nashan le penge. Jon trashan, te chal len i phub ninna pre. Un o baro Dewel bitchras jag, kai chas kol 250 (dui-sheel-te-paash-sheel) murshen pre, kai anan ko sungepaskro koowa o Debleske. Un o baro Dewel rakras o Moseha un penas: Un o rashai Eleasar las kol sasterne pirja, hoi anan kolla, kai his djides chatchedo, un das i pirja buchlo, te wenn le trul o Debleskri chatchepaskri dino, jaake har penas o baro Dewel kowa o Moseske. Kol sane sasterne patria his i sikepen, te denn kol Israelitarja jak, te well kek mursh, kai gar o Aroneskre menshendar hi, un anell sungepaskro koowa glan o baro Debleste, te djal leske gar jaake har o Koracheske un kolenge, kai pash leste his. O wawar taissarlakro his kol tsele Israelitarja chojedo ap o Moseste un ap o Aroneste, un penan: “Tumer kran o baro Debleskre menshen mulo.” Un har kol tsele menshe trul o Mose un o Aron tardo his, dikan jon pash o Debleskro plachteno kheer. Un ap jek kopo was koi wolka pral o kheer. Un o baro Debleskro railepen was diklo. Un o Mose un o Aron djan glan o Debleskro plachteno kheer. Un o baro Dewel rakras o Moseha un penas: “Djan win kol menshendar. Me kamau len ap jek kopo te marell.” Un kol dui witsran pen ap pengro mui. Un o Mose penas ap o Aroneste: “Le koi piri, dja pash o Debleskri chatchepaskri un tchip jag lestar an koi piri, un tchip sungepaskro koowa koi pre, un dja sik pash i tsele menshende, un chatche ko sungepaskro koowa, te well lengri doosh krik lino! O baro Debleskri choli was ap lende, un lengri phagi hi kai.” Un o Aron kras jaake, har o Mose leske penas, un nashas mashkral i tsele menshende un dikas, kai bud menshe mulo his. Koi chatchras job sungepaskro koowa, te dikell o Dewel buder gar ap i menshengri doosh. Un job his tardo mashkral kol mulende un kol djidende. Koi djas koi phagi krik. Kolla, kai meran ap koi phagi, his 14.700 (deesh-te-star-serja-efta-sheel) menshe. Mank lende his gar kolla, kai meran khetne o Koracheha. Un o Aron was pale pash o Moseste pash o wudar glan o Debleskro kheer. Koi phagi his krik. Un o baro Dewel rakras o Moseha un penas: “Rake i Israelentsa un le lendar deesh-te-dui lengste kashta. Le len kol pralstunendar pral kol deesh-te-dui bare familje, kai wenna kol deesh-te-dui Jakobeskre tchawendar: hako pralstunestar jek kasht. Un tchin hakeneskro lab koi dren! O Aroneskro lab hunte tchiness an ko kasht, hoi o khereske Levi hi. Hako pralstuneske hunte well jek kasht koi. Un tchip kol kashta an o Debleskro plachteno kheer glan ko mochton, kai o Debleskre deesh laba dren hi, kote, kai wau khetne tumentsa. Palle sikrau i Israelende, kones me wi-rodau: Koleskro kasht well senelo. Jaake krau, te wenn jon buder gar chojedo ap tumende.” Un o Mose rakras kol menshentsa Israel. Un lengre tsele pralstune dan les deesh-te-dui kashta. Hako pralstuno pral i bari familja das les jek kasht. Un o Aroneskro kasht his ninna mank kol kashta. Un o Mose tchiwas kol kashta glan o baro Debleste tele an o Debleskro kheer, kai i deesh Debleskre deesh laba dren hi. Ap o wawar diwes, har o Mose an o Debleskro kheer djas, dikas job, kai wan patria win dran o Aroneskro kasht, hoi o khereske Levi his. Ninna blume djan pre, un rukengre his ap ko kasht. Un o Mose hidjras kol kashta halauter win o baro Deblestar, pash kol tsele Israelitarja, te dikenn jon kowa. Un hakeno las peskro kasht. O baro Dewel penas ap o Moseste: “Hidje o Aroneskro kasht pale glan ko mochton, kai o Debleskre deesh laba dren hi, te atchell ko kasht koi, te dikenn les kolla, kai kaman gar te shunell, un jon te tchingrenn gar buder ap mande un merenn.” Un o Mose kras, har o baro Dewel kowa penas. Un o baro Dewel penas ap o Aron: Tu un tire tchawe, un tire menshe, i tsele Levitarja, tumer hunte hidjrenn koi doosh, te krell jek tchomone, hoi gar tchatcho hi pash peskri budi an o Debleskro kheer. Te was tchomone kerdo, hoi gar tchatcho hi pash i rashajeskri budi, hunte less tu kokres tire mursh tchawentsa koi doosh ap tute. I Levitarja hi tire phrala, kolen less tu pash tute, te atchenn jon pash tute un budrenn tuke. Tu kokres tire tchawentsa han mire rashaja un budrenn glan o Debleskro kheer, kai o Debleskre deesh laba dren hi. Un kol wawar Levitarja hunte budrenn tuke, un krenn koi budi ap o tselo Debleskro kheer. O Debleskri chatchepaskri un ko tselo Debleskro koowa, koleha budreh tu an o Debleskro kheer, kowa taprenn le gar an, te merenn jon gar, un tumer lentsa. I Levitarja hunte wenn tumenge pash o wast pash i tseli budi ap o Debleskro kheer. Mukenn kek wawares tumenge pash o wast te well! Jaake har kanna penom, krenn koi budi an o Debleskro kheer, un koi budi ap o Debleskri chatchepaskri, te well buder gar miri choli pral kol Israelitarja! Un me lom tumare phralen, i Levitarja, dran i wawar Israelitarja win, te dap len tumende, te wenn le mange koi, o baro Debleske, un krenn koi budi ap o Debleskro plachteno kheer. Tu un tire tchawe, tumer han mire rashaja, te krenn tumari budi pash o Debleskri chatchepaskri un dren an o kutch isema, hoi pal o wudar dran o kutch kotar than hi. Kai budi dom me tumen. Te well jek wawar pash o Debleskro koowa, hoi koi dren hi, hunte merell lo. Un o baro Dewel penas ap o Aroneste: Shun, tu budreh mange. Doleske dau me tut un tire tchawen i kotar lauterestar, hoi i Israelitarja mange anenna. Kowa te well jaake hako tsireske. Tuke hi kol tsele kotja, hoi wenn gar pre-chatchedo kol tsele viechendar, hoi denn le mande, te well lengri doosh krik lino un te well lauter pale mishto, ninna ko tselo chapen, hoi denn le pashel. Kowa halauter hi mange kutch, un me dau les tute un tire tchawende. Ko chapen hi i Debleskro chapen. Doleske chan kowa ap i Debleskri platsa! Un kokres i mursha un mursh tchawe nai chan les. Ninna ko wawar koowa, hoi i Israelitarja mange anenn, dau me tute un tire tchawende un tchende, hako tsireske. Koon gar pale-tchiddo hi an tiro kheer nai chal kolestar. Lauter, hoi i Israelitarja an mire wasta dan, hi tumenge. Hako mursh, kai o phureder tchawo peskri datar hi, – pash i menshende, ninna pash i viechende, – koles jon o baro Debleske anenna, hi tumenge. I menshes dess tu pale un less lowe leske. Ninna i viecho, hoi pale-tchiddo hi, dess tu pale un less lowe leske. I mursh tchaweske less tu pantch rupene kotja ap ko tsiro, kai hi lo jek tchon phuro. Jek kotar rup hi deesh-te-dui gramme pharo. Jek grammi hi jaake bud har jek grammi an o Debleskro kheer hi. I grumni, i bakro un i busni dess tu gar pale un less kek lowe lenge. Jon wenn mange. Lengro rat tchoress tu ap o Debleskri chatchepaskri. Un lengro thulepen chatchress tu o baro Debleske, te sungell o sungepen, hoi pre djala, mishto o Debleske. Lengro mass hi tuke, jaake har ko betch un koi tchatchi heri, te chan tumer kowa khetne glan mande. Ko tselo koowa, hoi i Israelitarja o baro Debleske anenna, dau me tuke un tire tchawenge un tire tchenge. Un tumenge hi kowa hako tsireske. Ap ko lab dau me miro wast. Kek nai lell ko lab krik, hoi dom tut un tire tchawende, kai pal tute wenna. Un o baro Dewel penas ap o Aroneste: Ap ko tsiro, kai wenn i Israelitarja an lengro them, leh tu kek kotar phub, hoi djal o dadestar ap o tchaweste dureder, jaake har kowa i wawar Israelitarja lenna. Me hom tiro, un hom tiro brawlepen. Kol Levitarjen dau me ko deshto kotar lauterestar, hoi an o them Israel bares wella. Jon budrenn ap miro kheer. Doleske lenn jon kowa. Kowa, hoi i Israelitarja mange anenna, ko deshto kotar lauterestar, hoi ap lengre phub bares was, kowa dau me kol Levitarjen. Kowa hi lengro brawlepen. Doleske penom me ap lende, te well len kek kotar phub, har kol wawar Israelitarja lenna. Un o baro Dewel rakras o Moseha un penas: Pen ap i Levitarja: Te anenn tumen i Israelitarja o deshto kotar kolestar, hoi ap lengre hachetikri phub bares was, – kowa hi, hoi dau tumenge, – palle hunte denn tumer kolestar mande ninna o deshto kotar. Un kawa, hoi tumer mande denna, hi jaake, har te dans tumer djob un mool. Jaake har hako wawar Israelitari della, jaake hunte denn ninna tumer man, o baro Debles, o deshto kotar lauterestar, hoi denn tumen kol Israelitarja. Tumaro kotar hunte denn kol rashajeste, o Aroneste. Lauterestar, hoi denn le tumende, hunte denn tumer o baro Debles o feteder kotar. Te kran kowa, palle nai rikrenn tumenge, hoi pral atchell, jaake har o hacho rikrell o djob un i mool, hoi pral atchell. Tumer nai chan kowa ap haki platsa, tumer un tumare tchawe. Kowa hi o plaissepen tumari budjake ap o Debleskro plachteno kheer. Tumer anenn koi pashel kek doosh ap tumende, jaake rah har dan tumer ko feteder kotar o baro Debleste. Kowa, hoi i Israelitarja anenna hi mange, o baro Debleske un hunte atchell mange. Doleske denn jak, te denn man glanstunes o feteder kotar, un palle nai chan tumer. Te krenn kowa gar, hunte merenn! Un o baro Dewel rakras o Moseha un o Aroneha un penas: Kowa, hoi kanna penau, hunte krenn jaake har penau, ninna an ko tsiro, hoi wella: Pen ap kol Israelitarja, te anenn le pash tute i loli grumni, kai kek nasslepen ap late hi, un kai budras gar ap i hachetikri phub, jaake rah har djiwell li. Un de lat ko rashajeste Eleasar. Kowa hunte anell lat win glan i plachtene khera. Un kote glan leskre jaka mukell lo lat te marell. Un ko rashai Eleasar hunte lell lakro ratestar peskro gushteha, un witsrell kowa efta kope kote ap koi rig, kai o Debleskro plachteno kheer tardo hi. Un job hunte mukell koi grumjat glan leskre jaka pre chatchrell, lakri fella un lakro mass, ninna lakro rat un ful. Un ko rashai hunte lell kasht ko rukestar, hoi kharella ‘Zeder’, ninna patria ko burestar, hoi kharella ‘Ysop’, ninna lolo bakrengro bal, un witsrell kowa ap koi grumjate, hoi chatchella. Pal kowa hunte thowell lo pes un ninna peskre koola. Un pal kowa djal lo pash i plachtene khera un atchell pale-tchiddo bis ap i rati. Un ko mursh, kai chatchras koi grumjat pre, kowa ninna hunte thowell pes un peskre koola, un atchell pale-tchiddo bis ap i rati. Un i mursh, kai gar pale-tchiddo hi, hunte lell koi jagakri tchik koi grumjatar, un tchiwell lat win glan i plachtene khera ap i djudji platsa, te atchell kai jagakri tchik kote o tselo khereske Israel, te nai krenn le latar i pani thopaske, hoi lell i pale-tchiddo koowa i menshendar krik. Un ko mursh, kai koi jagakri tchik koi grumjatar khetne las, hunte thowell peskre koola, un atchell pale-tchiddo bis ap i rati. Kowa, hoi kanna penau, atchell jaake tumenge, i Israelitarja, un ninna i wawar menshenge, kai mank tumende djiwenna, hako tsireske: Koon i mulo menshes an-tapella, kowa hi efta diwessa pale-tchiddo. Job hunte thowell pes ap o triinto diwes un ap o eftato diwes ko panjeha, hoi lell i pale-tchiddo koowa i menshestar krik. Palle well lo djudjo un erligo. Te thowell lo pes gar jaake ap o triinto diwes un ap o eftato diwes, atchell lo pale-tchiddo. Te taprell jek i mulo menshes an un kamell pes gar jaake te thowell, palle krell lo o Debleskro kheer pale-tchiddo. Un sawo mensho hunte well infam kerdo un nai djiwell buder gar mank i Israelitarja. Ko pani, hoi lell o pale-tchiddo koowa krik, was gar ap leste witsedo. Doleske atchell lo pale-tchiddo, un ko pale-tchiddo koowa atchell ap leste. Kowa hi hoi mer hunte kras: Te merell i mensho an peskro plachteno kheer, hunte well hakeno, koon an ko kheer djala, un koon an ko kheer hi, efta diwessa pale-tchiddo. Ninna haki piri, hako tcharo un khoro, hoi pre un gar pandlo hi, well pale-tchiddo. Ninna kowa, kai tapras i menshes an, kai meras win ap o them, hi pale-tchiddo efta diwessa. Kowa hi ninna jaake, te was ko mulo mensho kote temerl dino o chareha. Ninna kowa well pale-tchiddo efta diwessa, koon taprell ap i muleskre kokale, ninna kowa, kai taprell ap koi phub, kai o mulo paskedo hi, – job well pale-tchiddo efta diwessa. Koleske, kai pale-tchiddo hi, hunte lenn tumer jagakri tchik kol grumjatar, hoi pre chatchedo was, tchiwenn kowa an i piri, un tchorenn djudjo pani pre. Un i mursh, kai gar pale-tchiddo hi, hunte lell kol patria, hoi kharenna ‘Ysop’ un tchiwell len an ko pani un witsrell kowa ap o plachteno kheer un ap kol pirja, tchare un khore, hoi koi dren hi, ninna ap hakeneste, kai an ko kheer hi. Ninna hunte witsrell lo ko pani ap koleste, kai tapras i mules an, leskre kokale, ninna koi phub, kai was job paskedo. Jek, kai gar pale-tchiddo hi, hunte witsrell ko pani ap koleste, kai pale-tchiddo hi ap o triinto diwes un ap o eftato diwes. Un ko pale-tchiddo hunte thowell pes an ko pani un peskre koola. Palle well job ap i rati djudjo un erligo. Koon was pale-tchiddo un kamell gar, te well lo thodo ko panjeha, kowa hunte well infam kerdo un nai djiwell buder gar mank i Israelitarja. Job kras o baro Debleskro kheer pale-tchiddo, un ko pani, hoi lell o pale-tchiddo koowa krik, was gar ap leste witsedo. Doleske atchell lo pale-tchiddo. Jaake well kowa pash tumende kerdo hako tsireske. Un ninna kowa, kai witsras ko pani ap ko pale-tchiddo, hunte thowell peskre koola. Un koon taprell ko pani an, hoi lell o pale-tchiddo koowa krik, kowa hunte atchell pale-tchiddo bis ap i rati. Un halauter, hoi ko pale-tchiddo an-tapella, well pale-tchiddo. Un koon koles an-tapella, kai pale-tchiddo hi, hunte well pale-tchiddo bis ap i rati. Un kol tsele Israelitarja wan an o mulo tato them Zin, an o ersto tchon. Un i menshe tchiwan pengre plachtene khera pre pash o foro Kadesh. Un i Mirjam meras koi un was paskedo. Un i tsele menshen his kek pani, un wan khetne pash o Moseste un o Aroneste. Un jon tchingran ap o Mose un penan: “Ach, te merams mer an ko tsiro, har mare menshe meran glan o baro Debleste! Hoske anan tumer o baro Debleskre menshen an kau mulo tato them, te meras mer kate mare viechentsa? Un hoske anan men dran o them Egiptia ap koi tchilatchi platsa, kai nai tchiwah tchi an i phub, hoi well baro, kai kek faige, kek drake, un kek phabja hi, un witar kek pani pipaske koi hi?” Koi djas o Mose un o Aron i tsele menshendar krik, pash o wudar glan o Debleskro kheer, un jon witsran pen ap pengro mui. Un o Debleskro railepen mukas pes lendar te dikell. Un o baro Dewel rakras o Moseha un penas: “Le ko lengsto kasht un le i tsele menshen khetne, tu un tiro phraal, o Aron, un rakrenn ap ko baro bar glan lengre jaka! Kowa dell tumen pani. Jaake aness tu lenge pani dran ko baro bar, un dess i tsele menshende te pijell un lengre viechen ninna.” Koi las o Mose ko lengsto kasht, kai glan o baro Debleste tchiddo his, jaake har job kowa leske penas. Un o Mose un o Aron lan kol tsele menshen khetne glan ko baro bar. Un o Mose penas ap lende: “Shunenn, tumer kai djan hako tsiro pal tumaro shero! Nai lah mer tumenge pani dran kau baro bar?” Un o Mose hadas peskro wast, un das ko lengsto kashteha dui kope ap ko baro bar. Koi was jaake bud pani dran win, kai pijan i tsele menshe un lengre vieche. O baro Dewel penas ap o Moseste un ap o Aroneste: “Tumer patsan gar, hoi penom, un sharan man gar glan kol Israelitarja. Doleske anenn tumer gar kol menshen an ko them, hoi me len dau.” Kau pani kharan le ‘Meriba’. Kate tchingran i Israelitarja ap o baro Debleste. Un kate sikras lo lende, kai job tchatchepah o baro un sorelo Dewel hi. Har hi le an o foro Kadesh, bitchras o Mose jekes pash o baro rajeste pral kol Edomarja, un mukas leske te penell: “Kowa mukell tuke tiro phraal Israel te penell: Tu djineh, hawo pharo tsiro ap mende was, kai mare phure an o them Egiptia djan, un mer i rah tsiro an o them Egiptia djiwam, un kai kol Egiptarja menge un mare phurenge o djipen phares kran. Un mer dam pal o baro Debleste gole. Kowa shunas men un bitchras i bolepaskres. Un job anas men dran o them Egiptia win. Kanna ham an Kadesh, i foro gar dur tiro themestar. Muk men mank tiro them te djal ap i wawar rig! Mer kamah ap o drom te atchell un gar ap i hachetikri phub un an i drakengre themma te djal. Kamah witar gar pani dran i brunne te pijell. Na-a, mer djah gar tchatches, witar gar serwes, bis te wam ap i wawar rig.” O baro rai pral o Edom penas ap lende: “Tu djas gar mank miro them! Te weh, wau me pash tute o chareha.” I Israelitarja penan ap leste: “Mer kamah ap ko shukar drom te djal. Un te pijah mer tiro pani, mer un mare vieche, kamah mer kowa plaissrell. Mer kamah tchi har te djas mare herjentsa koi wergel.” O baro rai penas: “Tu djas gar koi wergel.” Un kol Edomarja djan win ap ko drom pash lende bud sorele lurdentsa. Jaake kran kol Edomarja, te djan kol Israelitarja gar mank lengro them. Un o Israel djas i wawar drom. Un i tsele Israelitarja djan dran o foro Kadesh dureder, un wan pash koi berga Hor. Un o baro Dewel rakras o Moseha un o Aroneha pash koi berga Hor, hoi gar dur o themestar Edom hi, un penas: “O Aroneskro tsiro nashas tele, un job well gar an ko them, kai dom i Israelitarjen. Tumer shunan gar ap kowa, hoi penom pash o pani ‘Meriba’. Le o Arones un leskro tchawes Eleasar, un an len ap koi berga Hor, un rib o Aroneske peskre rashajeskre koola win, un rib len leskro tchaweste Eleasar an! Un o Aron merella kote.” Koi kras o Mose jaake har o baro Dewel leske penas. Un jon djan ap koi berga Hor glan kol tsele menshende Israel. Un o Mose riwas o Aroneske i rashajeskre koola win, un riwas len leskro tchaweste Eleasar an. Un o Aron meras koi, pre ap i berga. Un o Mose un o Eleasar djan i berga tele. Un har kol tsele menshe dikan, kai o Aron mulo hi, rowas o tselo kheer Israel pral leste 30 (trijanda) diwessa. Un har ko baro rai pral o foro Arad, ko Kanaanitari, kai djiwell an ko them, kai o kham pralstunes hi, shunas, kai was o Israel ap ko drom pash Atarim, djas job peskre lurdentsa pash lende un kuras pes lentsa, un tchiwas menshen lendar pandlo. Koi das pes o Israel sowel glan o baro Debleste, un jon penan: “Te deh tu kal menshen an mare wasta, kamah mer lengre forja paash te krell.” Un o baro Dewel shunas ap o Israel un das kol Kanaanitarjen an lengre wasta. Un jon maran len un kran lengre forja paash. Un dan ko kotar them o lab ‘Horma’. Palle mukan jon koi berga Hor pal pende un djan dureder ap ko drom, kai djal pash o Baro Lolo Pani. Jaake djan le trul ko them, kai djiwan kol Edomarja. Un i Israelitarja wan chojedo ap o drom. Un jon tchingran ap o Debleste un ap o Moseste un penan: “Hoske anal tu men dran o them Egiptia win, te meras mer an o mulo tato them, kai hi kek maro un kek pani? Un menge well djungelo ko chapastar, kai kek thulepen dren hi?” Koi bitchras o baro Dewel tchilatche sapa mank kol menshende. Kolla dandran len jaake, te meran bud Israelitarja. Koi wan jon pash o Moseste un penan: “Mer anam doosh ap mende, har tchingram ap o baro Debleste un ap tute. Mange o Debles menge, te lell job kol sapa mendar!” Un o Mose mangas kol menshenge. Koi penas o baro Dewel ap o Moseste: “Kre tuke i sap dran saster! Un tchip les ap i lengsto kasht! Koon dandedo was un dikell koi pre, kowa atchell djido.” Koi kras o Mose i sap dran saster un tchiwas les pre ap i kasht. Kanna te was jek i sapestar dandedo, dikas kowa ap ko sasterno sap un atchas djido. Un kol Israelitarja djan dureder, un atchan i tsiro ap i platsa Obot. Un kotar djan le dureder un atchan i tsiro ap i platsa Ije-Abarim an ko mulo tato them, ap koi rig ko themestar Moab, kai o kham pre djal. Kotar djan le dureder, un atchan i tsiro pash ko pani Sered. Kotar djan le dureder, un atchan i tsiro an ko mulo tato them pash o pani Arnon ap koi rig, kai o kham tato hi. O pani Arnon nashell mank o them Moab un o them, kai i Amorarja djiwenn. Doleske hi tchinlo an ko liil, hoi o baro Debleskre lurdendar rakrell: “Ko foro Waheb an o them Sufa un ko pani Arnon, hoi i berga tele nashella pash ko foro Ar un djal bis pash o them Moab.” Un kotar djan jon pash o pani Beer. Koja hi koi brunna, kai o baro Dewel ap o Moseste penas: “Le kol menshen khetne! Me kamau len pani te dell.” Ap ko tsiro giwas o Israel koi gili: Pani, ab pre! Giwenn pral leste! Kaja hi koi brunna, hoi kol pralstune wi-hadan. Lengre kashtentsa, awa, lengro rajeskro kashteha, hadan le lat win. Palle mukan le o pani Beer pal pende un djan dureder un wan pash Mattana. Un kotar djan le dureder un wan pash Nahalijel, un kotar pash Bamot-Baal. Un jon mukan Bamot-Baal pal pende un wan an ko telstuno them, hoi an o them Moab tchiddo hi, pash koi berga Pisga, hoi tele dikella ap ko pani Jordan. Un o Israel bitchras murshen pash o baro rajeste pral i Amorarja, – kowa kharas Sihon, – un mukas leske te penell: “Muk man mank tiro them te djal ap i wawar rig! Mer kamah ap o drom te atchell un gar ap i hachetikri phub un an o drakengro them te djal. Kamah witar gar dran tumare brunne pani te pijell. Ap o drom kamah mer te atchell, bis te wah ap i wawar rig.” O Sihon mukas i Israelitarjen gar an leskro them. Job las peskre tsele lurden khetne, un djas win an o mulo tato them, te kurell lo pes lentsa. Un har job pash o foro Jahaz was, djas lo pral lende un kuras pes lentsa. O Israel his sorleder un das les o chareha un las lestar ko them peske, hoi hi mank o pani Arnon un o pani Jabbok un djal bis pash o them, kai kol Ammonarja djiwenna. Ko them, kai i Ammonarja djiwan, djas bis pash o foro Jaser. Jaake las o Israel peske kal tsele forja, kai djiwan i Amorarja, ninna o foro Heshbon un kol tsele forja, kai koi pashel hi. Un i Israelitarja djiwan kote. Heshbon hi ko baro foro, kai djiwas o Sihon, ko baro rai pral i Amorarja. Kowa kuras pes glan i tsiro o baro rajeha pral i Moabarja, un las leske leskro tselo them krik, bis pash o pani Arnon. Doleske well penlo an i gili: Awenn an Heshbon, te well o Sihoneskro foro pale kerdo. I jag was dran o foro Heshbon, dran o Sihoneskro foro was i jag. Koja chas o foro Ar an o them Moab, un kol berge pash o pani Arnon chas li pre. Djungelo tuke Moab! Tumer menshe ko deblestar Kemosh han nashedo. Tire tchawe wan dino un nashan, un tire tcha wan pandlo anlo pash o Sihon, ko baro rai pral i Amorarja. O Heshbon hi paash, un o tselo them bis pash o Dibon. Tchi atchas. I jag chatchras halauter pre bis pash i forja Nofach un Medeba. Jaake djiwas o Israel an o them, kai i Amorarja djiwan. Un o Mose bitchras murshen win pash o foro Jaser, te hatsenn le win, har sorelo ko foro hi. Un i Israelitarja lan ko fores penge dren, ninna kol gaba, hoi koi pashel hi. Un jon tradan kol Amorarja krik, kai koi dren his. Palle rissran le pen un djan pral ap ko drom, kai djal an o them Bashan. Koi was o baro rai pral o them Bashan, – leskro lab hi Og, – peskre tsele lurdentsa pash lende, te kurell lo pes lentsa, un tapras len pash o foro Edrei. Un o baro Dewel penas ap o Moseste: “Ma traash lendar! Me dom les an tire wasta, ninna o them i menshentsa. Un tu kress leha jaake, har kral o baro rajeha pral i Amorarja, o Sihoneha, kai an Heshbon djiwas.” Un i Israelitarja dan o baro rajes Og un leskre tchawen un leskre tsele lurden, – kek lendar atchas pral. Un jon lan lengro them penge. Pal kowa djan i Israelitarja dureder, un djiwan an ko telstuno them pash o pani Jordan, kai i Moabarja djiwan, ap i wawar rig o forestar Jericho. Un o Balak, koleskro dad o Zippor hi, dikas halauter, hoi o Israel ap kol Amorarja kras. Un kol Moabarjen his bari daar kol menshendar Israel, kai jaake bud his. Un kol Moabarja trashan lendar. Un jon penan ap kol phurende mank kol Midianarja: “Kanna chan kol tsele menshe halauter pre, hoi trul mende hi, har i grumni koi senlepen ap i phub pre chala.” O Balak his an ko tsiro o baro rai pral i Moabarja. Un job bitchras murshen pash o Bileam, koleskro dad o Beor hi. O Bileam djiwas mank peskre menshende an o foro Petor, kai pash ko pani Eufrat tchiddo hi. O baro rai mukas leske te penell: “Am pash mande! I bari natsjona djas dran o them Egiptia win un hi kate an o tselo them. Kal menshe tchiwan pengre plachtene khera pre ap i wawar rig mandar. Un jon hi sorleder har mer. Am kanna ap miri rig! Rake i bibacht win pral kal menshende! Nai well jaake, kai marau len, un tradau len dran kau them win. Me djinau: Pral koneste tu rakreh i bacht win, ap koleste hi i bacht tchiddo. Un pral koneste tu rakreh i bibacht win, ap koleste hi i bibacht tchiddo.” Un i phureder kol menshendar Moab un Midian djan khetne pash o Bileam. Un lowe his an lengre wasta o durkepaske. Un jon wan pash leste, un penan leske kol laba, hoi o Balak penas. Un o Bileam penas ap lende: “Atchenn kai pral i rati! Jaake kamau me tumenge te penell, har o baro Dewel mange kowa penella!” Koi atchan kol pralstune pral i Moabarja pash o Bileam. Un o baro Dewel was pash o Bileam, un penas: “Koon hi kol menshe, kai pash tute hi?” O Bileam penas ap o baro Debleste: “O Balak, koleskro dad o Zippor hi, ko baro rai pral kol Moabarja bitchras len pash mande un mukas mange te penell: ‘I bari natsjona was dran o them Egiptia kate, un hi an o tselo them. Am ap miri rig un rake i bibacht win pral kal menshende! Nashte well jaake, kai kurau man lentsa, un tradau len.’” O Dewel penas ap o Bileam: “Ma dja lentsa! Ma rake i bibacht pral kol menshende win! Miri bacht un soor hi ap lende tchiddo.” Koi stas o Bileam taissarlake pre, un penas ap kol pralstunende, kolen o Balak bitchras: “Djan an tumaro them pale! O baro Dewel kamell gar, te djap me tumentsa.” Un kol pralstune pral kol Moabarja djan pale, un wan pash o Balak, un penan: “O Bileam kamas gar mentsa te djal.” Koi bitchras o Balak budeder un an-dikleder pralstunen har kolla his, pash o Bileam. Har kolla pash leste wan, penan le ap leste: “Jaake mukell tuke te penell o Balak, koleskro dad o Zippor hi: Muk tuke tchi an o drom te tchiwell, te wess pash mande! Me kamau tuke brawlepen te dell. Un hoi tu mange peneh, kamau me te krell. Am ap miri rig un rake i bibacht win pral kal menshende!” O Bileam penas ap kolende, kai bitchras o Balak: “Ninna te dell man o Balak peskro kheer pherdo rup un sonakai, nai tchiwau me gar i lab ap i rig, hoi well o baro Deblestar, kai miro Dewel hi – gar an i tikno koowa, witar gar an o baro koowa. Atchenn ninna tumer kai rati pash mande, te djinap me, hoi o baro Dewel mantsa rakrella!” Koi was o baro Dewel an i rati pash o Bileam, un penas ap leste: “Wan kol mursha, te denn jon tut gole, te djas lentsa, palle dja lentsa!” Koi stas o Bileam taissarlake pre, un tchiwas i ledertikri plachta ap peskri burika un djas kol pralstunentsa pral kol Moabarja. Koi was o Dewel chojedo koi pral, kai job lentsa djas. Un o bolepaskro o baro Deblestar djas leske an o drom, te rikrell lo les pale. Un o Bileam his beshdo ap peskri burika. Un dui budepangre djan leha. Un koi burika dikas o baro Debleskro bolepaskro ap o drom tardo i chareha an o wast. Un koi burika djas o dromestar tele, un djas ap i kotar phub. O Bileam das lat, te anell job lat pale ap ko drom. Koi was o baro Debleskro bolepaskro ap ko drom mashkral kol drakengre berge, kai ap kol dui rigja massurja his. Un har koi burika o baro Debleskro bolepaskres dikas, djas joi jaake dur ap i rig, te was o Bileameskri heri dukedo ap kol massuri. Un job das lat o duito kopo. Koi djas o baro Debleskro bolepaskro dureder, un was pale kote ap o drom, kai gar buchlo his, kai kek platsa his, te djas job nai tchatches, witar gar serwes. Un har koi burika o baro Debleskro bolepaskres dikas, tchiwas pes li tele. Un o Bileam his pre-beshdo. Koi tapras o Bileames i choli. Un job das koi burika i kashteha. Koi kras o baro Dewel koi burikake o mui pre. Un joi penas ap o Bileam: “Hoi krom me tut, kai dal tu man triin kope?” O Bileam penas ap i burika: “Tu rikral man dineleske! Te wals man kanna i charo an o wast, doms tut mulo.” Koi burika penas ap o Bileam: “Hom me gar tiri burika, kai tu beshal pre tiro tselo djipen? Krom me jaake tuha glan ko tsiro?” Job penas: “Na-a!” Koi kras o baro Dewel o Bileameske i jaka pre, kai nai dikas job o baro Debleskro bolepaskres ap o drom tardo i chareha an o wast. Un o Bileam tchiwas pes ap peskre tchanga tele un witsras pes ap peskro mui. Un o baro Debleskro bolepaskro penas ap leste: “Hoske dal tu tiri burika triin kope? Dik, me wom pash tute, te rikrap tut pale. Tiro drom, hoi tu djah, hi gar mishto an mire jaka. Un koi burika dikas man, un djas peske triin kope mandar. Te djals joi gar mandar, jaake doms me tut mulo. Un koi burika mukoms te djiwell.” Koi penas o Bileam ap o baro Debleskro bolepaskro: “Me anom doosh ap mande. Me djinom gar, kai tu kamal man pale te rikrell ap o drom. Un kanna, te hi kowa tuke gar mishto, jaake djau me pale pale.” O baro Debleskro bolepaskro penas ap leste: “Dja kol murshentsa! Ma rake wawar koowa har me tuke penau!” Jaake djas o Bileam kol pralstunentsa, kai o Balak bitchras. Har o Balak shunas, kai o Bileam was, djas job pash leste an o foro Ar, kai pash o pani Arnon tchiddo hi, – kote kai weh an o them Moab. Un penas ap leste: “Bitchrom me gar murshen pash tute un mukom tut te kharell? Hoske wal tu gar pash mande? Patseh tu gar, kai me nai dau tut brawlepen?” Penas o Bileam ap leste: “Ake hom. Shun, me nai rakrau tchi wawar har kowa, hoi mange o baro Dewel an o mui tchiwas. Kowa kokres nai rakrau me.” Jaake djas o Bileam o Balakeha. Un jon wan an o foro Kirjat-Huzot. Un o Balak maras grumjen un bakren o Debleske, un bitchras ko massestar pash o Bileam, un pash kol pralstunende, kai pash leste his. Un taissarlakro las o Balak o Bileames peha, un anas les pral ap i berga Bamot-Baal, te dikell job kotar ap kol tsele menshende Israel. O Bileam penas ap o Balak: “Muk kate ap efta platse barra pre te tchiwell, kai nai chatchrau viechen o Debleske, un an mange efta terne gurma un efta bakre!” O Balak kras jaake har o Bileam penas. Un hake dui, o Balak un o Bileam, chatchran o Debleske ap haki chatchepaskri jek terno gurum un jek bakro. Un o Bileam penas ap o Balak: “Dja pash ko viecho, hoi chatchreh o Debleske. Me kamau dureder te djal. Nai well, te mukell pes o baro Dewel glan mande te dikell. Palle kamau tuke te penell, hoi job mande sikrella.” Un job djas ap i berga, kai hi kek weesh. Un o Dewel mukas pes glan o Bileam te dikell. Kowa penas ap leste: “Efta chatchepangre krom me, un ap haki chatchepaskri chatchrom i terno gurum un i bakro.” O baro Dewel tchiwas o Bileameske o lab an o mui un penas: “Dja pale pale pash o Balak un pen jaake!” Un har job pash o Balak was, his job pash ko viecho tardo, hoi chatchras job o Debleske. Un pash leste his kol tsele pralstune pral i Moabarja. Koi penas o Bileam kal laba: O Balak, ko baro rai pral i Moabarja, mukas man te anell dran o them Aram, dran kol berge, kai o kham pre djala. Un job penas ap mande: Am ap miri rig, un rake i bibacht pral o Jakobeskre menshende win! Awa, am un praasse i Israeleskre menshen! Har nai rakrau me i bibacht win pral kolende, ap kolende o baro Dewel kek bibacht tchiwella? Har nai praassau me jekes, koles o baro Dewel gar praassella? Pral ap i berga hom tardo, un dikau tele ap kol menshende. Jon hi menshe, kai djiwenn penge, un djinenn, kai jon gar hi har i wawar menshe. Kek djinell, har bud menshe o Jakobeskre menshe hi. Awa, kek nai hatsell win, har bud serja i Israelitarja hi? Me kamau, te merap jaake har jek lendar, kol tchatche menshendar. Miro merepen mu well har lengro merepen! Koi penas o Balak ap o Bileam: “Hoi kre tu mantsa? Me mukom tut kate te anell, te rakress i bibacht win pral kolende, kai man pre chana. Tu rakreh i bacht pral lende win.” O Bileam penas: “Rikrap me gar kowa dren un rakrap, hoi o baro Dewel mange an o mui tchiwas?” O Balak penas ap leste: “Am mantsa ap i wawar platsa, kai dikeh i tsele menshen un gar i tikno kotar lendar har kate! Un kote rake i bibacht win pral o Israel!” Un job anas les pash i phub, hoi kharella ‘dur dikepen’, ap koi berga Pisga, un kras efta chatchepangre, un chatchras ap haki chatchepaskri o Debleske i terno gurum un i bakro. Un o Bileam penas ap o Balak: “Dja pash tiro viecho, hoi chatchreh o Debleske! Me kamau dureder te djal, te wap khetne o Debleha.” Un o baro Dewel was pash o Bileam, un tchiwas leske o lab an o mui, un penas: “Dja pale pash o Balak un pen jaake.” Un har job pash leste was, his job pash ko viecho tardo, hoi chatchrell job o Debleske. Un kol tsele pralstune pral kol Moabarja his pash leste tardo. Un o Balak putchas lestar: “Hoi penas o baro Dewel?” Koi penas o Bileam kal laba ap leste: Tu, o Balak, koleskro dad o Zippor hi, ste pre, un shun! Muk kowa an tiro shero dren te djal, hoi me penau! O Dewel hi gar i mensho, kai chochella, witar gar i mensheskro tchawo, koles khaitell, hoi job kras. Penell job tchomone, hoi job gar krella? Penell job kowa, kai rikrell job gar? Shun, job penas mange te rakrap i bacht pral kol menshende win. Job tchiwas i bacht pral lende. Un me nai krau tchi wawares. Me dikau kek bibacht ap o Jakob un kek tchilatchepen ap o Israel. O baro Dewel hi lengro Dewel un hi pash lende. Job hi lengro baro rai, koleske giwenn le i bachtjatar. O Dewel las len dran o them Egiptia win, un kurell pes lenge har i diwjo gurum. Koi hi kek durkepen, hoi rakreh nai win pral o Israel, witar kek bengeskro koowa, hoi nai krals tu o Jakobeskre menshentsa. Pral lende well penlo: Dikenn, hawo baro koowa o Dewel lenge kras! Kai natsjona hi har i terni bari margodja, un well sorelo har i bari margodja, hoi tchiwell pes gar tele, bis te chas li pre, hoi joi maras, un pijas ko rat kolendar, hoi joi mulo das. Koi penas o Balak ap o Bileam: “Te rakreh tu gar i bibacht win pral lende, hunte rakress tu witar gar i bacht win pral lende!” O Bileam penas ap leste: “Penom me tuke gar: Lauter, hoi o baro Dewel penella, kowa rakrau me.” O Balak penas ap leste: “Am kai! Me kamau tut ap i wawar platsa te anell. Nai well jaake, kai hi kowa mishto glan o Debleskre jaka, kai tu kote pral lende i bibacht win rakreh.” Un o Balak anas les pash i berga Peor, kai nai dikas lo tele ap koi telstuno them pash o pani Jordan. Un o Bileam penas ap o Balak: “Kre mange kate efta chatchepangre, un an mange kate efta terne gurma un efta bakre!” O Balak kras, har o Bileam penas, un chatchras ap haki chatchepaskri jek terno gurum un jek bakro. Har o Bileam kanna dikas, kai o baro Debleske kowa mishto hi, te rakrell lo i bacht pral o Israel win, rodas job gar pal i sikepen, hoi leske penell, hoi o Dewel kamella, jaake har kras job kol wawar kope. Job rissras pes un dikas ap o mulo tato them, un dikas kol Israelitarja, har lengre plachtene khera tardo hi, haki bari familja peske. Un o Debleskro ducho was ap leste. Un job penas kal laba: Kowa penell o Bileam, koleskro dad o Beor hi. Kowa penell ko mursh, kai wan leske i jaka pre kerdo. Kowa penella, kai shunell o Debleskro rakepen. Me dikau, hoi o sorelo Dewel mande sikrella. Mire jaka wenn pre kerdo, te djau ap i tchanga. Har shukar hi tire plachtene khera, Jakob, kai tu djiweh, Israel. Har i telstuno them, hoi well buchlo, har i baar pash o pani, har kol sorele ruka, hoi o baro Dewel an i phub tchiwas, har kol zedertikre ruka, hoi pash o pani tardo hi. An o Israeleskro them hi bud pani, un leskri phub, kai o djob un o gib bares wenna, hi budeder har doha pani. Leskro baro rai well bareder har o Agag. Un leskro them un leskre menshe wenn sorleder har i wawar menshe trul lende. O baro Dewel anas len win dran o them Egiptia, un kurell pes lenge har i diwjo gurum. Jon chan kol menshen, kai len palla lenna, un denn lengre kokale paash, un denn len mulo karje. O Israel tchiwas pes tele har i bari margodja, awa, har i terni bari margodja. Kek kamell lat pre djangrell. Bacht un soor well koles, kai rakrell i bacht pral tute win, Israel! Un bibacht well ap koleste, kai rakrell i bibacht win pral tute. Koi was o Balak chojedo ap o Bileam. Un job das i wasta khetne, un penas ap leste: “Me dom tut gole, te rakress i bibacht win pral kolende, kai man pre chana. Un dik, tu rakral triin kope i bacht pral lende win. Dja kanna tuke! Dja an tiro them! Me kamom te dap tut bud brawlepen. O baro Dewel kamas gar te dap tut brawlepen.” Koi penas o Bileam ap leste: “Penom me gar ap tire murshende, kolen pash mande bitchral: Ninna te dell man o Balak peskro kheer pherdo rup un sonakai, nai tchiwau me gar o Debleskro lab ap i rig. Me nai rakrau gar latchepen un tchilatchepen har me kamau. Hoi o baro Dewel rakrella, kowa rakrau ninna. Un kanna djau pash mire menshende. Glan kowa kamau tuke te penell, hoi kal menshe tire menshenge krenna an o tsiro, hoi wella!” Un job penas kal laba: Kowa penell o Bileam, koleskro dad o Beor hi. Kowa penell ko mursh, kai wan leske i jaka pre kerdo. Kowa penell, kai shunell o Debleskro rakepen, un koon djinella, hoi ko pralstuno krella. Me dikau, hoi o sorelo Dewel mange sikrell. Mire jaka wenn pre kerdo, te djau ap i tchanga. Me dikau jekes. Kowa hi kanna gar koi. Dural dikau les. Dran o Jakob well jek, kai djal pre har i bolepaskri momeli. Dran o Israel well i baro rai, un dell i Moabarja khetne. Un kol murshenge, kai wenna pal o Set, dell lo ap o shero. O tselo them Seir lell job peske, ko them, kai djiwenn i Edomarja, kolla, kai kamenn o Israel pre te chal. O Israel hi sorleder har jon. Dran o Jakob well kowa, koles penepaske hi, un marell ninna kolen, kai pral atchan an lengre forja. Un har o Bileam kol Amalekarja dikas, penas lo kal laba: “Amalek hi ko pralstuno mashkral kol natsjone. Ninna job well maredo an ko tsiro, hoi wella.” Un har job kol Kenarja dikas, penas lo kal laba: “Sorelo hi tiro kheer. Un tu kral tiro kheer har i tchirklengro kheer pral ap i sorelo un baro bar. Ninna tu, o Kain, weh maredo. Un ap ko tsiro anell o Assur tut pandlo krik.” Un job rakras pale un penas kal laba: “Koon atchell djido ap ko tsiro, kai krell o Dewel kowa? Un shiffe wenna dran o them Kittim un anenn lurden, kai perenn an i themma Assur un Eber. Pal halauter djal ninna Kittim paash.” Un o Bileam hadas pes un djas kote, un was pale an peskro them. Un o Balak djas peskro drom. Un i Israelitarjen his pengre plachtene khera pash o foro Shittim. Kote mukan pen i mursha dren kol tchentsa dran o them Moab. Kolla kaman, te wenn i Israelitarja lentsa, te anenn jon viechen pengre deblenge. Un i Israelitarja wan lentsa un chan ko massestar un mangan kolengre deblen an. Jaake nashas o Israel o chocheno debleske, o Baal-Peor, palla. Koi was o baro Debleskri choli pral o Israel. Un job penas ap o Moseste: “Le kol tsele pralstunen pral i Israelitarja un pande len glan mande pre, mashkral o diwes, te dikell len hakeno. Palle lau miri bari choli i menshendar Israel krik!” Un o Mose penas ap kol Israeleskre tchatchepangre: “Denn mulo hakeno peskre menshen, kai nashan o Baal-Peor palla!” Un i tsele Israelitarja his tchiddo o ropah glan o Debleskro plachteno kheer. Koi anas i mursh dran Israel i Midianetsa an o plachteno kheer peskri familjatar. Un o Mose un i tsele israelitarja dikan kowa. Har o Pinhas, koleskro dad o Eleasar hi, un koleskro papo o rashai Aron his, kowa dikas, stas lo pre, mukas i wawaren, kai kote khetne his, las i witsepaskro tchuri an o wast, un djas pal kol Israelitari an leskri isema, un das an kol dujende khetne dren tchurje, an ko mursheste, kai well dran Israel un an koi djuwel. Koi heras ko nasslepen pre, hoi ap i Israelitarja tchiddo his. Un lestar meran 24.000 (biish-te-star-serja) menshe. Un o baro Dewel rakras o Moseha un penas: “O Pinhas, koleskro dad o Eleasar hi, un koleskro papo o rashai Aron his, kowa las miri choli kol Israelendar krik. Job his jaake chojedo har me homs, un kras, te marom me gar i tsele Israelitarjen an miri choli. Doleske pen leske: ‘Dik, me kamau tuha win te krell, te was mer mala, un doleske wess tu un tire tchawe pal tute hako tsireske mire rashaja. Tiro dji chatchas tiro Debleske un tu kral, te was kol Israelenge i doosh krik lino.’” Ko mursh dran Israel, kai was mulo dino khetne koi Midianetsa, kharas Simri, leskro dad his o Salu. Kowa his i pralstuno i menshendar Simeon. Koi djuwel dran Midian, kai ninna mulo dino was, kharas Kosbi. Lakro dad his o Zur. Kowa his o pralstuno i bari familjatar mank kol Midianarja. Un o baro Dewel rakras o Moseha un penas: “Djan ap i Midianarja un marenn len! Pal ko pharo nasslepen, rakras o baro Dewel ap o Moseste un ap o Eleasareste, koleskro dad o rashai Aron his, un penas: “Tchinenn an i liil har bud mursh Israelitarja koi hi, kai hi soreles doha, te wenn le lurde. Tchinenn kolen pre, kai hi biish bersha phuro un phureder! Tchinenn ninna pre hawe menshendar jon wenna!” O kheer Ruben: O Ruben his o Jakobeskro phureder tchawo. Leskre tchawe his o Henoch, o Pallu, o Hezron un o Karmi. Kolendar wenna i Henocharja, i Palluarja, i Hezronarja un i Karmarja. Kalla halauter wan o Rubenestar. Un khetne his le 43.730 (star-deesh-te-triin-serja-efta-sheel-triin-deesh) mursha. Un kolla, kai wan pal o Pallu his leskro tchawo, o Eliab, un koleskre tchawe, o Nemuel, o Datan un o Abiram. Kolla hi ko Datan un o Abiram, kai wan wi-rodedo, te wenn le pralstune, un pal i tsiro hadan le pen pral o Mose un o Aron, un kran pen khetne kol menshentsa, kai wan pal o Korach, har jon hadan pen pral o baro Debleste. Un i phub kras peskro mui pre, un tserdas len tele khetne o mursheha, o Korach. Un kol 250 (dui-te-paash-sheel) mursha, kai djan lentsa, meran an i jag. Jaake wan le i sikepen, te dikan i menshe, hoi hi. Kol tchawe o Korachestar meran gar halauter. Kalla halauter wan o Simeonestar. Un khetne his le 22.200 (biish-te-dui-serja-dui-sheel) mursha. Kalla halauter wan o Gadestar. Un khetne his le 40.500 (star-deesh-serja-pantch-sheel) mursha. O kheer Juda: Leskre phureder tchawe his o Er un o Onan. Kol dui meran an o them Kanaan. Kalla halauter wan o Judaestar. Un khetne his le 76.500 (efta-deesh-te-shob-serja-pantch-sheel) mursha. Kalla halauter wan o Issacharestar. Khetne his le 64.300 (shob-deesh-te-star-serja-triin-sheel) mursha. O kheer Sebulon: Leskre tchawe his o Sered, o Elon, un o Jachleel. Kolendar wenna kol Seredarja, kol Elonarja un kol Jachleelarja. Kalla halauter wan o Sebulonestar. Khetne his le 60.500 (shob-deesh-serja-pantch-sheel) mursha. O Josefes his dui tchawe: o Manasse un o Efrajim. O Manasse his o dad jek tchawestar, kowa his o Machir. Kolestar wenna kol Machirarja. O Machir las i tchawo, kowa kharas Gilead. Kolestar wenna kol Gileadarja. O Hefer las i tchawo. Kowa his o Zelofhad. Un koles his kek tchawe. Les his tcha. Kolla kharan Machla, Noa, Hogla, Milka, un Tirza. Kalla halauter wan o Manassestar. Khetne his le 52.700 (pantch-deesh-te-dui-serja-efta-sheel) mursha. O Efrajim his o dad triin tchawendar: o Shutelach un o Becher, un o Tachan. Kolendar wenna kol Shutelacharja, kol Becherarja un kol Tahanarja. O Shutelach las i tchawo. Kowa his o Eran. Kolestar wenna kol Eranarja. Kalla halauter wan o Efrajimestar. Khetne his le 32.500 (trijanda-te-dui-serja-pantch-sheel) mursha. O Bela his o dad dui tchawendar. Kolla his o Ard un o Naaman. Kolendar wenna kol Naamanarja un kol Ardarja. Kalla halauter wenn o Benjaminestar. Khetne his le 45.600 (star-deesh-te-pantch-serja-shob-sheel) mursha. O kheer Dan: Leskro tchawo his o Shuham. Kolestar wenna kol Shuhamarja. Kalla hi halauter, kai wan pal o Dan. Khetne his kol Shuhamarja 64.400 (shob-deesh-te-star-serja-star-sheel) mursha. O kheer Asser: Leskre tchawe his o Jimna, o Jishwi un o Berja. Kolendar wenna kol Jimnarja kol Jishwarja un kol Berjarja. O Berja las tchawe. Kolla his o Heber un o Malkijel. Kolendar wenna kol Heberarja un kol Malkijelarja. O Asser, les his i tchai, koja kharas Serach. Kalla halauter wan pal o Asser. Khetne his le 53.400 (pantch-deesh-te-triin-serja-te-star-sheel) mursha. Kalla halauter wan pal o Naftali. Khetne his le 45.400 (star-deesh-te-pantch-serja-star-sheel) mursha. I tsele Israelitarja his khetne 601.730 (shob-sheel-te-jek-serja-efta-sheel-te-triin-deesh) mursha. Un o baro Dewel rakras o Moseha un penas: “Tu dess hako khereske, kai well o Jakobeskre deesh-te-dui tchawendar, lengro kotar them pal kowa har bud jon hi, te well ko them lengro. Kol familjenge, kolen bud menshe hi, hunte dess tu bud them, te well lo lengro. Un kol familjenge, kolen gar bud menshe hi, hunte dess gar jaake bud. Witsrenn i bachtjakre barra, te hatsenn win, koon o Jakobeskre tchawendar hawo kotar them lella. Jaake har i barra sikrenn, de len lengro them, i bari familjake i baro them un i tikneder familjake i tikneder them.” O kheer Levi: Lengre laba wan pre tchinlo pal kol triin tchawende o murshestar Levi: o Gershon, o Kohat un o Merari. Lendar wenna kol Gershonarja, kol Kohatarja un kol Merarja. Kalla hi kol familje, kai wenn pal o Levi: kol Libnarja, kol Hebronarja, kol Machlarja, kol Musharja, kol Koracharja. O murshestar Kohat well o Amram. Koleskri romni kharas Jochebed, lakro dad his o Levi. Koja was boldo an o them Egiptia. Un joi anas o Aron, o Mose un lengri pheen, i Mirjam ap i phub. O Aroneske wan tchawe boldo. Kolla his o Nadab, o Abihu, o Eleasar, un o Itamar. O Nadab un o Abihu meran, har anan jon glan o baro Debleste sawo sungepaskro koowa, hoi gar jaake kerdo his, har o baro Dewel kowa kamas. Un i tsele mursh Levitarja, kai his jek tchon un phureder, his khetne 23.000 (biish-te-triin-serja). Jon lan kek them har i wawar Israelitarja. Doleske wan le gar lentsa khetne ginlo. Jaake bud his kol Israelitarja, kolengre laba o Mose un o rashai Eleasar an i liil tchinan, har anan le len khetne pash o pani Jordan an o telstuno them, kai kol Moabarja djiwan, wergel o foro Jericho. Mashkral kolende his kek buder djido kolendar, kolengre laba o Mose un o rashai Aron an i liil tchinan, har dikan le pal, har bud jon hi, an o mulo tato them Sinai. O baro Dewel penas lenge, kai jon hunte merenn an o mulo tato them. Un jaake atchan kek lendar djido har kokres o Kaleb, koleskro dad o Jefunne his, un o Josua, koleskro dad o Nun his. Un o Zelofhad, koleskro dad o Hefer his, koleskro dad o Gilead his, koleskro dad o Machir his, koleskro dad o Manasse his, koleskro dad o Josef his, les his pantch tcha: i Machla, i Noa, i Hogla, i Milka, un i Tirza. Kolla wan pash o wudar glan o Debleskro kheer un penan ap o Moseste un ap o Eleasar, ko rashajeste, glan kol pralstunende un i tsele Israelitarja, kai koi hi: “Maro dad meras an o mulo tato them, un his gar mashkral kolende, kai djan o Koracheha un hadan pen pral o baro Debleste. Job meras peskri doshake, hoi job kras. Un les his kek mursh tchawe. Hoske hunte djal maro dadeskro lab tele doleske, kai les kek mursh tchawe hi? De men ninna i kotar them an o them kol phralendar maro dadestar!” O Mose anas lengro koowa glan o baro Debleste. Un o baro Dewel penas ap leste: “Kol tcha fun o Zelofhad penan o tchatchepen. Tu hunte dess len i kotar them an ko them, hoi deh kol phralende lengro dadestar, un hunte dess lengro dadeskro them lende. Un pen kol Israelenge: Te merell jek, un koles hi kek mursh tchawo, hunte denn leskro them leskri tchate. Un te hi les kek tchai, hunte denn kowa leskre phralende. Te hi les kek phrala, hunte denn kowa kol phralende leskro dadestar. Te hi leskro dades kek phrala, hunte denn kowa leskre menshende, kai lestar wenna, te lenn jon kowa halauter. Kowa hunte well pash i Israelitarja jaake har o baro Dewel kowa o Moseske penas.” Un o baro Dewel penas ap o Moseste: “Dja pre ap koi berga Abarim un dik ap ko them, hoi dau me i Israelende. Un te dikal tu kowa, mereh tu, jaake har tiro phraal Aron ninna meras. Kowa well doleske, kai shunan gar ap miro lab an o mulo tato them Zin, har i Israelitarja chojedo his un pal pani gole dan, un tumer mukan man gar te sikrap, te hom tchatchepah o baro un sorelo Dewel, kai nai dell len pani.” Kowa his pash o foro Kadesh an o mulo tato them Zin. Ko pani was kharedo ‘tchingepaskro pani’. Un o Mose rakras o baro Debleha un penas: “Mo rai, tu baro Dewel, kolestar o tselo djipen well, tchip i murshes pral i Israelitarja, jekes, kai djal glan lende win un dren, un anell len win un dren, te wenn o baro Debleskre menshe gar har bakre, kai len kek bakrengro hi.” Un o baro Dewel penas ap o Moseste: “Le o Josua pash tute, koleskro dad o Nun hi. O Josua hi i mursh, ap koleste miro ducho tchiddo hi. Un tchip tire wasta ap leste, un an les glan o rashajeste Eleasar un glan i tsele Israelitarja. Un pen lenge halauterenge, te hi job kowa, kai pal tute lengro rai well. Un de les tiro tchatcho wast, te shunenn i tsele Israelitarja ap leste. Un an tsirja, kai djinell lo gar, hoi te krell, hunte well lo glan o rashajeste Eleasar. Kowa hunte putchell mandar un hunte witsrell kol Debleskre barra, te hatsell lo win, hoi me, o baro Dewel, an kau koowa kamau. Jaake te sikrell o Eleasar o Josueske un i tsele Israelenge, hoi te krenn le.” O Mose kras jaake har leske o baro Dewel penas, un las o Josua, un mukas les glan o rashajeste Eleasar te djal un glan kol tsele Israelitarja, un tchiwas peskre wasta ap leste, un tchiwas les an peskri budi dren, jaake har o baro Dewel leske kowa penas. Un o baro Dewel rakras o Moseha un penas: Pen ap i Israelitarja: Tumer hunte denn jak, te anenn an o tchatcho tsiro ko koowa, hoi denn o Debleste, – ko chapen, hoi well leske chatchedo un koleskro sungepen leske shukar sungella. Un pen ap lende: Kalla hi kol vieche, hoi hunte chatchrenn tseles o baro Debleske: hako diwes dui bakre, kai jek bersh phuro un gar nasselo hi. Jek bakro taissarlakro, ko wawar ap i rati. Koi pashel jaake jek kilogrammi latcho jarro, hoi was khetne dino jek litari djeteha. Kowa hi ko chapen, hoi te chatchrenn hako diwes, jaake har anan les o ersto kopo pash koi berga Sinai. Un o latcho sungepen, hoi pre djal, te well kowa halauter chatchedo an i jag, sungell mishto o baro Debleske. Koi pashel well jek litari mool win tchoredo o baro Debleske an leskro kheer. Ap i rati aness ko wawar terno bakro! Koi pashel o chapen un i mool har taissarlakro. Un o latcho sungepen, hoi pre djal, te well kowa halauter chatchedo an i jag, sungella mishto o baro Debleske. Ap o Debleskro diwes aness dui bakre, hoi jek bersh phuro hi. Jon hunte wenn gar nasselo. Koi pashel aness dui kilogramme latcho jarro khetne dino djeteha. Ninna tchoress mool win o Debleske. Kowa well o Debleske hako Debleskro diwes anlo. Koi pashel kowa, hoi well leske hako diwes chatchedo, un koi mool, hoi well leske win tchoredo. Ap o ersto diwes an hako tchon hunte chatchrenn tumer o baro Debleske dui terne mursh grumja, jek mursh bakro un efta jek-bershengre bakre, kai gar nasselo hi. Un pash hako viecho denn o Debleste i chapen dran latcho jarro djeteha: pash i mursh grumni triin kilogramme jarro, pash i mursh bakro dui kilogramme jarro, un pash i terno bakro jek kilogrammi jarro. Kawa well chatchedo o baro Debleske. Un o latcho sungepen, hoi djal pre, te well kowa halauter chatchedo an i jag, sungella mishto o baro Debleske. Un koi pashel tchorenn mool win o Debleske: dui litarja pash haki terni mursh grumni, jek-te-paash litarja pash i mursh bakro, un jek litari pash hako terno bakro. Kawa well chatchedo hako newo tchon. Koi pashel hunte anenn i mursh busni o baro Debleske, te well tumari doosh krik lino. Kowa halauter well pash kol vieche un ko jarro un koi mool, hoi well hako diwes o Debleske anlo. Ap o deesh-te-starto diwes an o ersto tchon hi ko diwes, hoi hi o baro Debleske, un hoi kharell Passa. Un ap o deesh-te-pantchto diwes ninna an ko tchon, hi ko ersto diwes kol efta diwessa, kai hunte chan kek maro dran shutlo jarro. Ap o ersto diwes hunte wenn khetne glan o baro Debleste. Kek hunte budrell ap ko diwes. Un hunte chatchrenn o baro Debleske dui terne mursh grumja, jek mursh bakro, un efta jek-bershengre bakre, kai gar nasselo hi. Koi pashel ko chapen dran latcho jarro djeteha: triin kilogramme haki terni mursh grumjake un dui kilogramme hako mursh bakreske, un jek kilogrammi hakeneske kol efta terne bakrendar. Koi pashel i mursh busni, te well tumari doosh krik lino un lauter pale mishto, hoi mank tumende un o Debleste tardo his. Ap o eftato diwes hunte wenn pale khetne, te sharenn o baro Debles. Ap ko diwes hunte krenn kek budi. Un ko diwes, kai anenn tumer o baro Debleske ko newo djobestar, hoi dren anlo was, ko diwes well tumenge i baro diwes, kai wenn khetne glan o baro Debleste. Kek budi hunte krenn tumer ap ko diwes. Un hunte chatchrenn o baro Debleske dui terne mursh grumja, jek mursh bakro, un efta jek-bershengre bakre, kai gar nasselo hi. Un o latcho sungepen, hoi djal pre, te well kowa halauter chatchedo an i jag, sungella mishto o baro Debleske. Koi pashel ko chapen dran latcho jarro djeteha: triin kilogramme haki terni mursh grumjake un dui kilogramme hako mursh bakreske, un jek kilogrammi hakeneske kol efta terne bakrendar. Koi pashel anenn i mursh busni, te wenn tumari doosh krik lino. Un kowa halauter hunte anenn pash kol vieche un ko jarro un koi mool, hoi well hako diwes o Debleske anlo. Kol vieche, hoi anenn o Debleske, hunte wenn sasto. Un ap o ersto diwes an o eftato tchon hunte wenn khetne glan o baro Debleste. Kek budi hunte krenn ap ko diwes. Kawa hunte well tumenge i diwes, kai phurdenn i phurdepaskri. Un tumer hunte chatchrenn viechen o Debleske. Un ko latcho sungepen, hoi pre djal, te wenn le chatchedo, sungella mishto o baro Debleske. Kolla hi kol vieche, hoi hunte chatchrenn leske tseles: jek terni mursh grumni, jek mursh bakro, un efta jek-bershengre bakre, kai gar nasselo hi. Un pash hako viecheste denn o Debleste i chapen dran latcho jarro djeteha: pash koi terni mursh grumni triin kilogramme jarro, pash ko mursh bakro dui kilogramme jarro, un pash hako terno bakro kol efta terne bakrendar jek kilogrammi jarro. Koi pashel hunte anenn i mursh busni o baro Debleske, te well tumari doosh krik lino. Kowa halauter hunte anenn pash kowa pashel, hoi chatchrenn hako newo tchon un hako diwes o Debleske, kol viechen un ko jarro un koi mool, hoi leske win tchorenn, jaake har glan tchinlo hi. Un o latcho sungepen, hoi djal pre, te well kowa halauter chatchedo an i jag, sungella mishto o baro Debleske. Ap o deshto diwes an o eftato tchon hunte wenn khetne glan o baro Debleste. Chan tchi ap ko diwes! Krenn witar kek budi! Ap ko diwes chatchrenn o Debleske viechen. Un o latcho sungepen, hoi djal pre, te wenn le tseles chatchedo an i jag, sungella mishto o baro Debleske. Kalla hi kol vieche, hoi hunte chatchrenn: jek terni mursh grumni, jek mursh bakro, efta jek-bershengre bakre, kai gar nasselo hi. O latcho sungepen, hoi djal pre, te well kowa halauter chatchedo an i jag, sungella mishto o baro Debleske. Un pash hako viecheste denn o Debleste i chapen dran latcho jarro djeteha: pash koi terni mursh grumni triin kilogramme jarro, pash ko mursh bakro dui kilogramme jarro, un pash hako terno bakro kol efta terne bakrendar jek kilogrammi jarro. Koi pashel hunte anenn i mursh busni o baro Debleske, te well tumari doosh krik lino. Kowa halauter well pash kowa pashel, hoi denn o Debleste ap ko diwes: i mursh busni i doshake, un kol vieche, hoi wenn leske hako diwes chatchedo, khetne ko chapen dran jarro un koi mool, hoi well leske win tchoredo. Ap o deesh-te-pantchto diwes an o eftato tchon hunte wenn khetne glan o baro Debleste. Kek budi krenn ap ko diwes! Krenn i festo o Debleske efta diwessa, un chatchrenn leske viechen. Un o latcho sungepen, hoi djal pre, te wenn le chatchedo, sungella mishto o baro Debleske. Ap o ersto diwes chatchrenn leske deesh-te-triin terne mursh grumja, dui mursh bakre, un deesh-te-star jek-bershengre bakre, kai gar nasselo hi. Un pash hako viecheste denn o Debleste i chapen dran latcho jarro djeteha: pash haki terni mursh grumni kol triin-te-deesh grumjendar triin kilogramme jarro, pash hako mursh bakro kol dui mursh bakrendar dui kilogramme jarro, un pash hako terno bakro kol deesh-te-star terne bakrendar jek kilogrammi jarro. Koi pashel hunte anenn i mursh busni o baro Debleske, te well tumari doosh krik lino. Pash kowa halauter wenn kol vieche, hoi wenn hako diwes o Debleske chatchedo, khetne ko jarreha un koi moljah, hoi well koi pashel win tchoredo. Ap o ochtato diwes hunte wenn khetne un krenn i festo. Kek budi hunte krenn ap ko diwes. Un tumer hunte chatchrenn viechen o baro Debleske. Un ko latcho sungepen, hoi pre djal, te wenn le chatchedo, sungella mishto o Debleske. Kolla hi kol vieche, hoi hunte chatchrenn leske tseles: jek mursh grumni, jek mursh bakro, un efta jek-bershengre bakre, kai gar nasselo hi. Un pash hako viecheste denn o Debleste o jarro un i mool jaake har glan tchinlo hi: pash koi mursh grumni, pash ko mursh bakro un pash hako terno bakro. Koi pashel hunte anenn i mursh busni o baro Debleske, te well tumari doosh krik lino. Kowa halauter well pash kol vieche un ko jarro un koi mool, hoi well hako diwes o Debleske anlo. Kowa halauter hunte anenn tumer o baro Debleske ap kol bare diwessa, kai wenn khetne glan leste. Koi pashel well kowa, hoi denn leste hakeno pestar, ninna kowa, hoi dan tumen sowel, te denn les kowa: vieche, hoi wenn leske tseles chatchedo, djob un mool, ninna vieche, hoi chan tumer khetne glan leste. Un o Mose penas kol Israelenge halauter, hoi o baro Dewel leske penas. Un o Mose rakras lengre pralstunentsa, un penas: Kawa hi kowa, hoi o baro Dewel kamell, te krenn tumer kowa. Te penell jek ap o baro Debleste: “Me dau miro lab, te krap kawa te kowa” oder tchiwell glan leste i sowel tele, palle hunte phagell job gar peskro lab un hunte krell halauter, hoi job penas. Te hi i djuwel kote, kai penell ap o baro Debleste: “Me dau man sowel, te krap kawa te kowa”, jaake rah joi an ko kheer lakro dadeste hi, un joi gar romedino hi, un lakro dad shunas lakro labestar, hoi joi o Debleste das, un job penas tchi koi pre, palle hunte rikrell joi halauter, kai das li pes sowel pre. Un halauter, hoi las li ap peste, hunte rikrell li ninna. Te kamell lakro dad kowa gar an ko diwes har job kolestar shunas, palle hunte rikrell joi gar, hoi das li pes sowel, un hoi joi las ap peste. Un o baro Dewel djinell, kai lakro dad gar kamas te krell joi kowa, un job hidjrell lake tchi palla. Te romedinerell joi, un ap late hi i sowel tchiddo, ninna te das li pes sowel un djinas gar, hoi joi penella, un pandas pes jaake ap kowa, hoi joi penas, un lakro rom penell tchi koi pre ap ko diwes, kai shunell lo kowa, palle hunte rikrell joi peskri sowel, un hunte krell, hoi li ap peste las. Te kamell lakro rom kowa gar ap ko diwes, kai job kowa shunas, palle hunte rikrell joi koi sowel gar dren, hoi ap late tchiddo hi, witar gar ko lab, ap koleste pandas li pes. Un o baro Dewel hidjrell lake tchi palla. Koi sowel, hoi das i romni, kolakro rom meras, ninna i djuwel, kai muklo was, halauter, hoi joi ap peste las, hunte rikrell joi. Te dell i djuwel peskro lab an ko kheer peskro romestar, te krell li tchomone o Debleske, un dell pes koi pre sowel, un lakro rom shunell kowa, un penell tchi koi pre, un penell gar, te hunte krell joi kowa gar, palle hunte rikrell li halauter, ap hoi joi pes sowel das. Te penell lakro rom, te krell li kowa gar, ap hoi das li pes sowel, ap ko diwes, kai job kowa shunas, palle hunte rikrell li gar peskri sowel un peskro lab. Un o baro Dewel hidjrell lake tchi palla. Job djinell, kai lakro rom kowa gar kamas. Lauter, kai i djuwel peskro lab pre das, ninna lakre tsele sobja, kolentsa joi penas, te rikrell li pes pale tchomonestar, nai hadell lakro rom pre oder mukell kowa jaake. Te penell job tchi koi pre bis ap ko wawar diwes, sikrell job, te nai krell li kowa, ap hoi joi pes sowel das, un hoi joi ap peste las. Te shunas job kowa, un hadas kowa pal jek tsiro pre, hunte hidjrell job lakri doosh. Kolla hi kol laba, hoi o baro Dewel o Moseske penas, har te well mashkral o mursheste un i djuwjate, mashkral o dadeste un i tchate, jaake rah har koi tchai gar romedino hi un djiwell an lakro dadeskro kheer. O baro Dewel rakras o Moseha un penas: “De kol Midianarjen ko tchilatchepen pale, hoi kran le ap i Israelitarjen! Un pal kowa well ko diwes, kai mereh tu.” Koi penas o Mose ap i Israelitarjen: “Lenn lurden tumendar, te kurenn jon pen kolentsa dran Midian. Jaake te lenn kol Midianarja pengri phagi, hoi o baro Dewel len dell. Un o Mose bitchras len an o kurepen. Lentsa djas o Pinhas, koleskro dad o rashai Eleasar his. Un o Pinhas las o Debleskro koowa peha, ninna kol kurepaskre phurdepangre. Un jon djan an o kurepen an o them Midian, te kurenn le pen lentsa, jaake har o baro Dewel kowa o Moseske penas, un dan i tsele murshen kote mulo. Ninna maran le kol pantch bare rajen pral i Midianarja. Jon kharan Ewi, Rekem, Zur, Hur, un Reba. Ninna dan le o Bileames o chareha mulo, koleskro dad o Beor his. Un kol Israelitarja pandan kol djuwjen fun kol Midianarja un lengre tchawen. Lengre vieche, un halauter, hoi len hi, tchoran jon. Un chatchran lengre tsele forja, lengre khera un plachtene khera, kai jon djiwan. Un jon lan ko tselo tchoredo koowa, un halauter, hoi jon nai lan, menshe un vieche, un anan len pash o Moseste un o rashajeste, o Eleasar, un pash i tsele wawar Israelitarja. Kolla his ap pengri platsa pash o pani Jordan an o telstuno them, kai kol Moabarja djiwan, wergel o foro Jericho. Un o Mose un o rashai Eleasar un kol wawar pralstune djan pash lende, win glan i platsa. Un o Mose was chojedo pral i pralstune lurdende un pral kol pralstune pral i serja un pral sheel lurdende, kai dran o kurepen wan. Un job penas ap lende: “Hoske mukan tumer i tsele djuwjen djido? Ma bistrenn, te his kol djuwja, kai kran, hoi o Bileam lenge penas, un tserdan i Israelitarjen o baro Deblestar krik, jaake te nashan le o chocheno debles Baal-Peor palla. Doleske was ko baro nasslepen ap o Debleskre menshende. Kanna, denn mulo kol tsele mursh tchawen, un kol tsele djuwjen, kolen i rom his. Kol tsele tcha, kai wan kek murshestar an-tapedo, kolen mukenn tumenge djido! Un tumer halauter, kai dan jekes mulo oder kai tapran i mules an, atchenn efta diwessa glan koi platsa, kai tumare plachtene khera hi. Ap o triinto diwes un ap o eftato diwes thowenn tumen jaake har glan tchinlo hi, te wenn pale djudjo un erligo. Ninna kol tcha, kai lan tumenge pandlo, hunte thowenn pen jaake. Ninna kol tsele ripaskre koola, un halauter, hoi dran ledera, busjengro bal un kasht kerdo was, hunte well djudjo kerdo.” Un o Eleasar, ko rashai, penas ap kol lurdende, kai his an o kurepen: “Kowa hunte well jaake kerdo, har o baro Dewel kowa o Moseske penas. Ko koowa dran sonakai, rup, lolo saster, saster, zinno un blaio, un halauter, hoi i jag gar pre chatchrell, kowa hunte rikrenn an i jag, te well kowa djudjo. Un pal kowa witsrenn pani koi pre. Un kowa halauter, hoi chatchrals pre an i jag, tchiwenn an o pani. Un tumer hunte thowenn tumare ripaskre koola ap o eftato diwes. Palle wenn tumer djudjo. Pal kowa nai wenn pale ap i platsa, kai i plachtene khera tardo hi.” Un o baro Dewel rakras o Moseha un penas: “Le kol tsele menshen un kol viechen, kai tapran, kai krik anlo wan, pash tumende pre, tu un ko rashai Eleasar un kol pralstune pral i bare familjende. un de i paash kolende, kai his an o kurepen, un kol wawar paash de i wawar Israelitarjen. Kol wawar Israelitarja hunte denn ninna tchomone o Debleske. Lendar less tu jek menshes hake paash-shelendar un jek viecho hake paash-shelendar, i grumjendar, i bakrendar, fun i burike, un i tsele wawar viechendar, un hunte dess len kol Levitarjen, kai krenn pengri budi ap o Debleskro kheer.” O Mose un o rashai Eleasar kran jaake har o baro Dewel kowa o Moseske penas. Un kowa, hoi i lurde tapran un hoi djido atchas his 675.000 (shob-sheel-efta-deesh-te-pantch-serja) bakre. 72.000 (efta-dui-serja) grumja, 61.000 (shob-deesh-te-jek serja) burike, 32.000 (trijanda-te-dui-serja) djuwja, kai kek murshestar an-tapedo wan. Un ko paash, kai kolenge hi, kai an o kurepen djan, his 337.500 (triin-sheel-trijanda-te-efta-serja-pantch-sheel) bakre. Kolendar hunte dan jon o baro Debleste 675 (shob-sheel-efta-deesh-te-pantch) bakre. Ninna 36.000 (trijanda-te-shob-serja) grumja. Kolendar hunte dan jon o baro Debleske 72 (efta-deesh-te-dui) grumja. Ninna 30.500 (trijanda-serja-te-pantch-sheel) burike. Kolendar hunte dan jon o baro Debleste 61 (shob-deesh-te-jek). Ninna 16.000 (deesh-te-shob-serja) djuwja. Kolendar dan le o baro Debleste 32 (trijanda-te-dui). Un o Mose das kowa, hoi dan kolla leske o baro Debleske, ko rashajeste Eleasar, jaake har o baro Dewel leske kowa penas. Un o Mose las kolestar, hoi i Israelengre hi, o 50. (paash-sheelto) kotar hake viechendar un hake menshendar, un das len kol Levitarjen, kai budrenn ap o Debleskro kheer, jaake har o baro Dewel kowa o Moseske penas. Un pash o Moseste wan kolla, kai penepaske hi pral kol bud lurdende, kol pralstune pral i sero lurdende un pral i sheel lurdende, un penan ap leste: “Mer, tire budepangre, lan pre, har bud lurde koi hi, kai men pral lende penepaske hi; un halauter his koi. Doleske anah mer o baro Debleske ko sonakaskro koowa, hoi hakeno mendar hatsas: brassleta, wastengre werklia, gustria, kanengre un werklia. Mer dah kowa o baro Debleste, te plaissras maro djipaske, te well tchi tardo mank o baro Debleste un mende.” O Mose un o rashai Eleasar lan ko tselo sonakaskro koowa. Un ko tselo sonakai, kai kol pralstune o baro Debleske anan, his 200 (dui-sheel) kilogramme pharo. Kol lurde, kai his kek pralstune, rikran penge kowa, hoi tapran jon an o kurepen. O Mose un ko rashai Eleasar lan ko sonakai kol pralstunendar un anan kowa an o Debleskro plachteno kheer, te bistrell o baro Dewel gar, te dikell lo latches ap i Israelitarja. I menshen dran o kheer Ruben un dran o kheer Gad his bud vieche. Un jon dikan, te hi latcho senlepen i viechenge an ko them Jaser un Gilead. Koi wan le pash o Moseste un ko rashajeste Eleasar un pash kol pralstunende pral i Israelitarja, un penan ap lende: “Ko them pash kol forja Atarot, Dibon, Jaser, Nimra, Heshbon, Elale, Sibma, Nebo, un Beon, hoi las o baro Dewel dren peskre menshenge Israel, kote hi bud senlepen i viechenge, un men, tire budepangren, hi vieche. Te hal menge latcho, de men kau them, te hunte djas mer gar pral o pani Jordan.” O Mose penas ap lende: “Tumare phrala hunte djan an o kurepen, un tumer kamenn kate te atchell? Te krenn kowa, lenn i wawar Israelitarja daar un kamenn gar an ko them te djal, kai o baro Dewel len della. Jaake kran ninna tumare phure, har me len win bitchrom dran Kadesh-Barnea, te dikenn le pal, har ko them hi. Un har jon koi pre wan pash ko pani Eshkol, un dikan ko them, wan le pale pale un rakran jaake i Israelentsa, te lan jon daar, un kaman gar an ko them te djal, kai kamas o baro Dewel lende te dell. Un o baro Debleskri choli was baro an ko tsiro, un job das pes sowel un penas: ‘Kowa hi tchatcho, hoi penau: Kalla menshe, kai dran o them Egiptia win djan, un hi biish bersha un phureder, dikenn ko them gar, kai dom man sowel, te dap les o Abrahameste, o Isaakeste, un o Jakobeste. Jon djan mantsa gar o djijeha. Kokres o Kaleb, koleskro dad o Jefunne hi, kol menshendar Kenas, un o Josua, koleskro dad o Nun hi, wenn kote dren. Jon djan mantsa o tselo djijeha.’ Jaake was o baro Debleskri choli pral i Israelitarja, un job mukas len trujel te djal an o mulo tato them star-deesh bersha, bis te kek buder koi his kol tsele menshendar, kai choiran o baro Debles. Un kanna krenn tumer ko emligo koowa! Tumer han tchatche tchawe tumare dadendar! Mursha, kai o Debleskro drom tele djan un krenn, te well o baro Debleskri choli pral Israel bareder. Te djan tumer lestar krik, mukell job kal menshen i rah tsiro an o mulo tato them, un tumen hi doosh, te djan le halauter tele.” Koi wan jon glan pash leste, un penan: “Mer kamah kate khera te krell mare bakrenge, un forja mare tchawenge. Palle djah mer khetne mare phralentsa an o kurepen. Mer djah glan lende, bis te anam len an lengro them. An ko tsiro atchenn mare tchawe an kol sorele forja, te krenn lenge kol menshen an kau them tchi. Mer kamah gar khere te djal, bis te hako Israelitari peskro kotar them las. Mer kamah gar lentsa i kotar them te lell ap i wawar rig o panjestar Jordan. Maro them lah ap kai rig o panjestar Jordan, kai o kham pre djal.” O Mose penas ap lende: “Te kamenn tumer kowa tchatchepah te krell, palle lenn tumare chare un hoi tumen hunte well kurepaske, un djan an o kurepen glan o baro Debleste! Un djan wergel o pani Jordan glan o baro Debleskre jaka, un atchenn kote, bis te tradell job kolen glan peste win, kai kurenn pen tumentsa, un bis te hi lo o rai pral ko them. Koi pal nai djan tumer pale pale, un kek doosh lan tumer ap tumende glan o baro Debleste un glan Israel. Un o them ap kai rig kate well tumende dino glan o baro Debleste. Te kamenn tumer kowa gar te krell, palle lenn i doosh ap tumende glan o baro Debleste. Un kowa dikenn tumer, te well koi phagi ap tumende. Tchiwenn kanna forja pre tumare tchawenge un barra trul kol platse, kai tumare vieche hi, un krenn, hoi tumer penan.” “Maro rai, mer krah, har tu penal,” penan kol mursha dran o kheer Gad un dran o kheer Ruben. “Mare tchawe un djuwja, halauter hoi men hi, un mare tsele vieche atchenn an kol forja an o them Gilead. Mer, tumare budepangre, lah mare chare un djah i wawar lurdentsa an o kurepen glan o baro Debleste, har tu, maro rai, penal.” Koi penas o Mose ap o rashajeste Eleasar un ap o Josua, koleskro dad o Nun his, un ap kol pralstunende pral i bare familje: “Te djan i mursha dran o kheer Gad un dran o kheer Ruben tumentsa wergel o Jordan, un kurenn pen jaake rah glan o baro Debleste, bis te ko them tumenge hi, jaake denn lende ko them Gilead, te well kowa lenge. Djan jon gar tumentsa wergel o pani Jordan an o kurepen, jaake lenn jon i kotar them mashkral tumende an ko them Kanaan.” I mursha dran o kheer Gad un dran o kheer Ruben penan pale: “Jaake har o baro Dewel menge penas, krah mer. Mer lah mare chare un djah glan o baro Debleste an o them Kanaan, te las maro kotar them kate ap kai rig o panjestar Jordan.” Jaake das o Mose kol menshen dran o kheer Gad un dran o kheer Ruben un ko paash kol menshendar dran o kheer Manasse, kai o Josefeskro tchawo his, ko them, kai o Sihon o baro rai pral i Amorarja his un ko them, kai o Og o baro rai pral Bashan his. Job das len o tselo them un kol forja koi dren. Un i mursha dran o kheer Gad kran kol forja Dibon, Atarot, Aroer, Atrot-Shofan, Jaser, Jogboha Bet-Nimra un Bet-Haran, halauter sorele forja; un jon tchiwan barra pre trul kol platse, kai lengre bakre hi. I mursha dran o kheer Ruben kran kol forja Heshbon, Elale, Kirjatajim, Nebo, Baal-Meon un Sibma un dan kol forjen, kai jon kran, newe laba. Un i mursha dran o kheer Machir, koleskro dad o Manasse his, djan an o them Gilead, kuran pen kol menshentsa koi, lan ko them penge un tradan kol Amorarjen krik, kai koi dren djiwan. Koi das o Mose ko murshes Machir ko them Gilead, un job djiwas koi. O Jair, koleskro dad o Manasse his, djas koi, un las gaba peske dren un das len ko lab ‘Jaireskre gaba’. O Nobach djas koi, un las o foro Kenat peske dren un kol gaba trujel, un das les ko lab Nobach, jaake har job kharell. Kalla hi kol platse, kai tchiwan i Israelitarja pengre plachtene khera pre, har djan le win dran o them Egiptia pengre lurdentsa. Wi las len o Mose un o Aron. Un jaake har o baro Dewel o Moseske penas, tchinas kowa pre, hawo drom jon djan un ap hawe platse jon atchan. Kalla hi kol platse, kai jon pengre plachtene khera pre tchiwan ap lengro drom. Jon djan dran o foro Ramses ap o 15. (deesh-te-pantchto) diwes an o ersto tchon. Kowa his o duito diwes kol bare diwessa ‘Passa’. Peskro sorelo wasteha anas len o baro Dewel win glan i jaka kol tsele Egiptarja, har kolla pengre phureder mursh tchawen paskran, kolen o baro Dewel maras mashkral lende. Jaake sikras lo i Egiptarende, te hi lo sorleder har lengre debla. Dran o foro Ramses djan i Israelitarja an o foro Sukkot, un kotar dureder an Etam. Kowa hi pash o mulo tato them tchiddo. Dran Etam djan le dureder un atchan an Pi-Hachirot, kai wergel o foro Baal-Zefon hi un tchiwan pengre plachtene khera pre glan Migdol. Dran Pi-Hachirot djan le win un djan mashkral o baro pani an o mulo tato them. Un pal triin diwessa an o mulo tato them Etam wan le an Mara. Dran Mara djan le win un wan an Elim. Koi his 12 (deesh-te-dui) panja pipaske un 70 (efta-deesh) palmtikre ruka. Un kote tchiwan le pengre plachtene khera pre. Dran Elim djan le dureder un tchiwan pengre plachte khera pre pash o Baro Lolo Pani. Kotar djan jon dureder un djiwan i tsiro an o mulo tato them Sin. Dran o mulo tato them Sin djan le dureder un wan an Dofka, fun kotar an Alush, fun kotar an Refidim. Koi his i menshen kek pani pipaske. Dran Refidim djan le dureder un djiwan i tsiro an o mulo tato them Sinai. Fun kotar djan le dureder un wan an Kibrot-Taawa, pal kowa an Hazerot, an Ritma, an Rimmon-Perez, an Libna, an Rissa, an Kehelata, pash i berga Shefer, palle an Harada, an Makelot, an Tachat, an Terach, an Mitka, an Hashmona, an Moserot, an Bene-Jaakan, an Hor-Gidgad, an Jotbata, an Abrona, an Ezjon-Geber, an Kadesh, hoi hi tchiddo an o mulo tato them Zin. Un palle wan le pash koi berga Hor, hoi hi tchiddo ap i rig pash ko them Edom. Kote djas ko rashai Aron ap koi berga Hor, har o baro Dewel leske kowa penas, un meras kote an o star-deshto bersh, har kol Israelitarja dran o them Egiptia win djan, ap o ersto diwes an o pantchto tchon, har job 123 (sheel-biish-te-triin) bersha phuro his. Un ko baro rai pral i Kanaanitarja, kai djiwas an o foro Arad ap koi rig o themestar, kai o kham pralstunes hi, job shunas, kai kol Israelitarja wan. Un fun koi berga Hor djan jon dureder un wan an Zalmona, palle an Punon, un palle an Obot, un an Ije-Abarim. hoi hi tchiddo an ko them Moab. Kotar djan le dureder un wan an Dibon-Gad, un an Almon-Diblatajim. Fun kotar wan le an kol berge Abarim, wergel o foro Nebo ap koi rig, kai o kham pre djal. Palle wan le an ko telstuno them pash o pani Jordan, wergel o foro Jericho. Kote djiwan i Moabarja. Kote an o telstuno them Moab tchiwan i Israelitarja pengre plachtene khera pre pash o pani Jordan, mank Bet-Jeshimot un Abel-Shittim. Un o baro Dewel rakras o Moseha an o telstuno them Moab pash o pani Jordan, ap i wawar rig o forestar Jericho un penas: “Rake kol Israelentsa un pen lenge: Ap ko tsiro, kai djan tumer pral o pani Jordan an o them Kanaan, hunte tradenn kol tsele menshen, kai djiwenn kote, glan tumende krik. Un lengre tsele barrengre un sasterne deblen, hoi kran jon penge, krenn paash, ninna kol pre-tchidde barra. Un lenn ko them tumenge, un djiwenn kote dren. Kau them dom me tumende, te lenn kowa tumenge. Un tumer hunte denn hakenes i kotar them. Witsrenn i bachtjakre barra, te hatsenn win, hawe menshe hawo kotar them lenna. Kal familjen, kolen bud menshe hi, hunte denn bud them. Un kol familjen, kolen gar bud menshe hi, hunte denn gar jaake bud. Te tradenn tumer gar kol menshen krik, kai djiwenn an ko them, palle dukrenn tumen kolla, kai tumer djido mukan, har i kasht an o jak, un har i tchupni, kolah i grumni glan tradedo well. Un jon krenn tumenge o djipen phares an ko them kai tumer djiwenna. Palle krau tumentsa jaake har kamom kol wawarentsa te krell.” O baro Dewel rakras o Moseha un penas: Pen ap kol Israelitarja: Djan an o them Kanaan! Ko them well tumenge jek rigjatar ap i wawar: Kolla hi i rigja: Ap i tchatchi rig djal tumaro them bis pash o mulo them Zin un bis pash o them Edom. I tchatchi rig djal fun o Londo Baro Pani, kotar, kai o kham pre djal, bis pash i berga Akrabbim pre, un kotar dureder an Zin, un pale dureder bis pash Kadesh-Barnea an o Negev un bis Hazar-Addar, un Azmon. Fun Azmon djal ko them bis pash koi tala, pal late o them Egiptia hi, un dureder bis pash o Mashkralstuno Baro Pani. Kote, kai o kham tele djal, djal tumaro them bis pash o Mashkralstuno Baro Pani. Ap koi serwi rig djal tumaro them fun o Mashkralstuno Baro Panjestar bis pash koi berga Hor. Un kotar dureder bis kote, kai djal an Hamat, un dureder pash Zedad, un dureder bis Sifron un bis Hazar-Enan. Kowa hi i serwi rig tumaro themestar. Un ap koi rig, kai o kham pre djal, djal tumaro them fun Hazar-Enan bis Shefam. Un dureder tele fun Shefam bis Ribla. Kowa hi ap kai rig o forestar Ajin, kai o kham pre djal. Pal kowa djal tele kol tikne berge pash o pani Kinneret, kote, kai o kham pre djal, un dureder tele bis pash o pani Jordan un bis pash o Londo Baro Pani. Kowa hi tumaro them peskre rigjentsa koi trujel. Un o baro Dewel rakras o Moseha un penas: Kalla hi kol laba kol murshendar, kai denn hakenes tumendar i kotar them: ko rashai Eleasar un o Josua, koleskro dad o Nun hi. Koi pashel hunte lenn jek pralstuno dran hako kheer o Jakobeskre tchawendar, te denn le hakenes i kotar them. Kal murshenge penas o baro Dewel, te denn le kol Israelitarjen lengro kotar them an ko them Kanaan. Un o baro Dewel rakras o Moseha an o telstuno them Moab pash o pani Jordan, ap i wawar rig o forestar Jericho, un job penas: Pen ap kol Israelende: Tumer lenna them un forja. Denn kol forjendar ninna forja kolende dran o kheer Levi, kai jon nai djiwenn. Denn lende ninna them lengre viechenge, ko themestar, hoi trul kol forja hi, te hi len forja, kai djiwenn le un them lengre viechenge, kai lengre grumja, bakre un wawar vieche nai chana. Kol forjendar, kai denn tumer kol Levitarjen, hunte wenn shob forja sawe menshenge koi, kai dan jekes mulo un hunte nashenn penge. Kolla nai nashenn an kol forja dren. Koi pashel hunte denn lenge 42 (star-deesh-te-dui) wawar forja. Kol tsele forja, kai tumer kol Levitarjen denna, hi khetne 48 (star-deesh-ta-ochta). Koi pashel well ko them i viechenge. Hakeni kol deesh-te-dui bare familjendar an Israel hunte dell lenge peskre forjendar. Kolen, kai bud them un forja hi, kolla hunte denn i Levitarjen budeder forja har kolla, kai len gar bud hi. Un o baro Dewel rakras o Moseha un penas: Rake kol Israelentsa un pen ap lende: Te wenn tumer wergel o pani Jordan, an ko them Kanaan, hunte rodenn tumer forja win, kai nai hakeno dren djala, kai naashepaskro hi, un jekes mulo das, un kamas kowa gar. Un kol forja hi sawenge, kai hunte khatrenn pen kolendar, kai kamenn o rat kol marede menshendar ap lengro shero pale te anell. Jaake hunte merell kowa gar, kai das jekes mulo, bis te job glan i tsillo tardo hi, glan kolende, kai rakrenn o tchatchepen pral leste win. Un kol forja, kai hako naashepaskro nai djal koi dren, hunte wenn shob forja, triin ap kai rig o panjestar Jordan, un triin an o them Kanaan. Kal shob forja hi kol Israelenge un kol menshenge, kai pash tumende djiwenn, ninna te hi le gar tumendar, te nai nashenn kolla kote, kai dan jekes mulo, un kaman kowa gar. Te das jek i wawares mit i kotar saster jaake, te merell job, hi lo i marepaskro un hunte well mulo dino. Witsras job i barreha ap leste, hoi bares doha hi, te nai marell lo jekes, un kowa meras koi pre, hi lo i marepaskro un hunte well mulo dino. Das job jekes i kashteha jaake, te meras kowa koi pre, hi lo i marepaskro un hunte well mulo dino. Kowa, kai les an peskre wasta hi, te anell lo o rat o mulo murshestar ap o marepaskro shero, kowa hunte marell kol marepaskres. Kai job les taprella, hunte dell lo les mulo. Te das jek i wawares dran choli i ladini oder witsras tchorchanes tchomone ap leste, te meras kowa, oder te das job les dran choli o wasteha jaake, te meras kowa, palle hunte well kowa, kai das les, maredo. Job hi i marepaskro. Kowa, kai les an peskre wasta hi, te anell lo o rat o mulo murshestar ap o marepaskro shero, kowa hunte marell kol marepaskres. Kai job les taprella, hunte dell lo les mulo. Hi wawartchandes jekeha, kai das jekes i ladini un kamas kowa gar, un les hi kek choli ap leste, oder witsras tchomone ap leste, un kras kowa gar bisemake, oder witsras i bar ap leste, kai nai merell koi pre, un job dikas kowa gar, un ko wawar merell, un les his kek choli ap leste un kamas les kek tchilatchepen te krell. Palle hunte well lo glan i tsillo anlo glan kolende, kai rakrenn o tchatchepen win mank ko mursheste un koleste, kai kamell o rat o mulo murshestar pale te anell ap o shero kolestar, kai maras les. Un i Israelitarja hunte lenn kau murshes win dran o wast kolestar, kai kamell les te marell, un hunte anenn les pale pale an ko foro, kai nashas lo peske dren. Un job hunte atchell koi, bis ko pralstuno rashai meras, kai was o Debleskro djeteha dren maklo. Djal ko marepaskro dran ko foro win, kai nashas lo peske dren, un ko mursh, kai kamell les te marell, hatsell les win glan o naashepangro foro, un dell les mulo, palle anas job kek doosh ap peste. Ko naashepaskro hunte atchas an ko foro, bis te ko pralstuno rashai mulo hi. Pal leskro merepen nai djal job khere an peskro them. Kal laba hunte wenn tchatchepaskre laba tumenge, ap kolende hunte rikrenn hako tsiro, kai tumer ninna djiwenna. Koon i menshes mulo das, koles hunte denn mulo, te hi menshe koi, kai dikan un penan kowa. Hi gar doha, te penell jek mensho kokres, hoi lo dikas, jaake te well ko wawar maredo. Te das job tchatchepah jekes mulo, nai ginell lo pes gar win. Tumer hunte lenn kek lowe lestar, witar gar leskre menshendar. Maredo hunte well lo. Un kowa, kai nashas an ko naashepangro foro, nai ginell pes gar win, te djal lo khere. Job hunte atchell koi, bis te ko pralstuno rashai meras. Ma krenn ko them pale-tchiddo, kai djiwenn! Pale-tchiddo well ko them dran o rat, hoi ratell, te well jek maredo. Kokres ko rateha kolestar, kai maras jekes, nai well o them pale djudjo. Krenn ko them gar pale-tchiddo, kai djiwenn tumer, un kai ninna me djiwau. Me hom o baro Dewel, un djiwau mashkral tumende. Un i pralstune pral i menshende, kai wenn pal o Gilead, wan pash o Moseste. O Gileadeskro dad his o Machir, un leskro papo his o Manasse dran o kheer Josef. Kal pralstune rakran o Moseha un kol wawar pralstunentsa i menshendar Israel, un penan: “O baro Dewel penas tuke, maro rajeske, te well ko them i Israelitarjen jaake dino, har i bachtjakre barra sikrenn, te well kowa lenge. Ninna penas lo tuke, te dess ko them, hoi maro phrales, o Zelofhades his, leskre tchende. Te romedinerell jek kol menshendar Israel i tchat o murshestar Zelofhad, well lakro them pash ko them kol menshendar lakro romestar. Un ko them mare phurendar well tikneder. Te well kanna ko bersh, kai lell hakeno pale, hoi glan i tsiro leskro his, palle well ko them kol tchendar hako tsireske kol menshenge, kolendar lengre romma hi. Un jaake well ko them mare menshendar tikneder.” O Mose penas i Israelenge, hoi o baro Dewel leske an kau koowa penas: Kol menshe dran o kheer Josef rakran o tchatchepen. Kawa hi, hoi o baro Dewel rakras pral kol tchende o murshestar Zelofhad, hoi te kras mer. Job penas: Muk len romedinerell, har jon kowa kamenna. Kokres jek koowa hunte rikrenn le dren: Lengre romma hunte wenn kol menshendar lengro dadestar. Kek them te perell koi jek bari familjatar ap i wawar familjate. Hako Israelitari rikrell ap peskro kotar them an o them kol menshendar peskro dadestar. Un kol tsele tcha, kai lenn i kotar them mashkral kol menshende Israel, hunte romedinerenn jekes kol menshendar lengro dadestar, te rikrell hakeno mashkral kol Israelitarja ko them leskre phurendar. Jaake djal kek kotar them kol jek menshendar ap i wawarende. Hakeno kol 12 bare familjendar an Israel hunte rikrell soreles peskro them. Jaake har o baro Dewel kowa o Moseske penas, kran kol tcha o murshestar Zelofhad: I Machla, i Tirza, i Hogla, i Milka, un i Noa romedineran kol tchawen lengre kakendar. dran o kheer Manasse, koleskro dad o Josef his. Jaake atchas lengro kotar them pash kol menshende lengro dadestar. Kalla hi kol tchatchepaskre laba, kai o baro Dewel o Moseske penas, te rikrenn pen i Israelitarja ap lende. Job penas len lenge an o telstuno them Moab pash o pani Jordan, wergel o foro Jericho. Kalla hi i laba, hoi o Mose ap i tsele Israelitarja penas, har his le an o mulo tato them ap i wawar rig o panjestar Jordan, an ko telstuno kotar them pash Suf mashkral o foro Paran ap jek rig un kol forja Tofel, Laban, Hazerot un Di-Sahab ap i wawar rig. [Deesh-te-jek diwessa hi o drom lengsto mank i berga Horeb un o foro Kadesh-Barnea ap i berge Seir.] An o star-deshto (40) bersh ap o ersto diwes an o deesh-te-jekto tchon penas o Mose ap i tsele Israelitarja halauter, hoi o baro Dewel leske penas, te hunte krenn le. Kowa his pal kowa job kol dui bare rajen das: o Sihon, ko baro rajes pral i Amorarja, kai an o foro Heshbon djiwas, un palle pash Edrei o Og, ko baro rajes pral Bashan, kai an o foro Astarot djiwas. Ap i wawar rig o panjestar Jordan an o them Moab, sikras o Mose i menshende o baro Debleskro drom. Kalla hi leskre laba: Maro baro Dewel rakras mentsa pash i berga Horeb un penas: Doha hans kanna pash kai berga: Stenn kanna pre un djan dureder pash i berge, kai i Amorarja djiwenn, un kote, kai kol Kanaanitarja djiwenn: an o telstuno them o panjestar Jordan, un an o pralstuno them, un an o diwjo them Shefelah un an o them Negev pash o baro pani bis pash i berge Libanon un o baro lengsto pani Eufrat. Kau tselo them tchiwom me glan tumende, djan tumer koi, un lenn les tumenge dren! Kowa hi ko them, kolestar o baro Dewel tumare phurende, o Abrahameste un o Isaakeste un o Jakobeste pes sowel das, te dell lo les lende un lengre tchawende un kolende, kai pal lende wenna. O Mose penas dureder: Kote pash i berga Horeb penom tumenge: “Me kokres nai hidjrau tumen gar. Tumaro baro Dewel kras tumen jaake bud. Tumer han kau diwes jaake bud har kol momlia an o bolepen hi. Mu tchiwell job, ko Dewel tumare phurendar, gomme jek sero (1.000) kope jaake bud pashel. Mu tchiwell lo peskri bacht un soor ap tumende, jaake har job pral tumende win rakras. Djinenn, me nai hidjrau koi budi hoi tumer mange krenn, gar kokres, nai rakrau gar kokres o tchatchepen win an tumaro tselo koowa, un tumaro tselo tchingepen! Lenn tumenge dran tumare bare familjen gosewe un an-dikle murshen, kai haiwenn, hoi mishto un gar mishto hi! Kolen tchiwau pral tumende, te wenn le tumare tchatchepangre mursha.” Tumer penan koi pre: “Mishto hi ko kowa, hoi tu kameh te krell.” Un me lom i pralstune murshen dran tumare bare familjen, gosewe un an-dikle murshen un tchiwom len pral tumende, te wenn le tumare tchatchepangre mursha. Jon wan pralstune pral 1.000 (jek sero), pral 100 (jek sheel) un pral 50 (i paash-sheel) un pral 10 (deesh). Ap kal tchatchepangre murshende penom ko tsireske, hoi te krenn le, un penom: “Shunenn, hoi tumare phralen, kai tchingepen mashkral pende hi, tumenge penenna. Kowa nai well i tchingepen mashkral tumen Israelitarjen, nai well ninna i tchingepen mashkral jekeste tumare menshendar un jekeste dran i wawar them, kai pash tumende djiwell. Denn koles o tchatchepen, kai an o tchatchepen hi. Un dikenn gar koi pre, koon glan tumende tardo hi! Shunenn i tiknen un i baren! Ma darenn kekestar! Krenn jaake o tchatchepen win, har te krals kowa o Dewel! Sawo koowa, hoi tumenge phares hi, kowa anenn pash mande, te shunap me kowa.” Ko tsireske penom me tumenge ninna ko wawar koowa, hoi hunte krenn. Mer kram, hoi maro baro Dewel menge penas, un djam dureder un mukam i berga Horeb pal mende, un kram men ap o drom an o pralstuno them, kai i Amorarja djiwan. Ap maro drom hunte djam an o baro mulo them trujel, hoi jaake dareno hi, har tumer dikan, un wam pash o foro Kadesh-Barnea. Kote penom tumenge: “Kanna ham tardo glan o pralstuno them, kai i Amorarja djiwenn. Kau them dell tumen maro baro Dewel. Job das kau them an tumare wasta. Djan koi un lenn les dren, te well lo tumaro, jaake har penas tumenge o baro Dewel, ko Dewel, kones tumare phure an-mangan. Ma trashenn un mukenn tumenge kek daar te krell!” Un tumer wan halauter pash mande un penan: “Mer kamah murshen glan win te bitchrell, te dikenn le pen trujel an ko them, te penenn la menge ap hawo drom mer dren djas, un hawe forja koi hi.” Un kowa his mishto an mire jaka un me lom deesh-te-dui murshen dran tumende, jek murshes dran haki bari familja. Kolla kran pen ap o drom, un djan pre an o pralstuno them, un wan bis pash i tala Eshkol, un dikan pen kote trujel. Jon lan kolestar, hoi an ko them bares was, un anan les pash mende. Un penan menge hoi le halauter dikan, un penan: ‘Kau them hi mishto, hoi o baro Dewel men dell.’ Tumer kaman gar koi te djal, un shunan gar ap i laba o baro Deblestar, kai tumaro Dewel hi. Un tumen tchingran an tumare plachtene khera un penan: ‘O baro Dewel hi chojedo ap mende. Doleske las lo men dran o them Egiptia win, te dell lo men an i wasta fun o Amorarja, te denn kolla men mulo. Kai djas koi? Mare phrala kran mare djia darenes, har penan le ap mende: Kolla menshe hi sorleder un bareder har mer, lengre forja hi baro un lengre massurja djan pre bis pash o bolepen. Un ninna dikam mer o Anakarja kote!’ Kote penom me ap tumende: “Ma mukenn tumenge daar te krell un ma trashenn lendar! Tumaro baro Dewel djal glan tumende win un kurell pes tumenge, jaake har lo glan tumare jaka an o them Egiptia tumenge kras. Un an o mulo tato them hidjras lo tumenge har i dad peskro tchawes ap tumaro tselo drom, hoi djan bis kate, kai kanna han.” Ninna te dikan tumer kowa lauter, kaman tumer tumaro baro Debles gar te patsell, koles, kai o tselo drom glan tumende djas, te sikrell lo tumende i platsa, kai nai tchiwenn tumen tele, Job sikras tumenge o drom rati an i jag, un pral o diwes an i wolka. Har o baro Dewel shunas koi gole hoi dan, was lo chojedo, un das pes sowel, un penas: “Ma patsenn, te dikell jek mursh kal tsele murshendar kau latcho them, hoi me man pash lengre phurende sowel dom, te dap les lenge. Kokres o Kaleb, koleskro dad o Jefunne hi, dikell ko them. Un les un leskre tchawen dau ko them, kai job pre stakras. Job patsas man un kras, hoi penom.” Un dran kowa, hoi tumer kran, was o baro Dewel ninna chojedo ap mande un penas: “Ninna tu, o Mose, wess gar an ko them! O Josua, koleskro dad o Nun hi, kowa, kai glan tumende tardo hi, kowa well an ko them. Koles kre soreles! Job anell i Israelenge an kau them, te lenn le les dren.” Palle penas o baro Dewel ap mende lauterende: “Tumer penan: ‘Mare tchawe perenn kolenge an i wasta, kai hi chojedo ap mende.’ Me penau tumenge: Jon, kai kau diwes gomme gar djinenn, hoi mishto un hoi tchilatcho hi, hi kolla, kai wenn an o them dren, te lenn le les dren. Tumer, rissrenn tumen un djan an o mulo them, ko drom, hoi pash o Baro Lolo Pani djal!” Kote penan tumer ap mande: “Mer kram tchilatchepen glan o baro Debleste. Kanna kamah pre te djal un men lentsa te kurell, jaake har maro baro Dewel penas, te kras kowa.” Un hakeno tumendar pandas peskre kurepaskre koola trul peste. Un tumer patsan, te hi gar phares pre te djal an o kurepen. Kote penas o baro Dewel ap mande: “Pen lenge: Ma djan pre, te kurenn tumen lentsa! – Me hom gar tumentsa. – Te wenn gar kolendar mulo dino, kai kamenn tumen te marell.” Har penom me kowa ap tumende, kaman gar te shunell, un kran gar, hoi o baro Dewel tumenge penas. Tumer djan pal tumaro shero, un djan pre an o pralstuno them. Un i Amorarja, kai kote djiwan, wan win un djan ap tumende pre, un tradan tumen an o them Seir, har biene jekes palla lenn. Un dan tumen pash o foro Horma. Kote wan tumer pale pale, un rowan glan o baro Debleste; o baro Dewel shunas gar ap tumende, un das gar jak ap tumari gole. Jaake atchan tumer ap i panjengri platsa Kadesh i rah tsiro. Koi pre stam pre un rissram men un djam pale an o mulo tato them ap o drom, hoi djal pash o Baro Lolo Pani, jaake har o baro Dewel kowa mange penas. I rah tsiro nasham trul kol berge Seir. Palle penas o baro Dewel ap mande: “Doha tsiro nashan an kal berge trujel. Djan kanna dureder ap koi serwi rig. Un pen i menshenge Israel: Ap tumaro drom wenn tumer kanna an o them tumare phralendar, kol menshendar, kai wenn pal o Esau, un djiwenn ap i berge Seir. Un jon darenn tumendar. Jaake denn jak, te mukenn tumen ap kek tchingepen lentsa dren. Me dau tumen kek piro baro kotar lengro themestar. I berge Seir dom me o Esaeste, te hi le leske. Te wenn an lengro them, ginenn chapen lowentsa lendar, te well tumen tchomone te chal. Un ninna pani ginenn lowentsa lendar, te well tumen tchomone te pijell.” Ma bistrenn, maro baro Dewel das men bacht an halauter, hoi mare wasta kran. Job das jak ap mende ap o drom an kau baro mulo them: Star-deesh (40) bersha his o baro Dewel mentsa, un halauter hoi men hunte was, das lo men. Jaake djam dureder un mukam mare phralen pal mende, kol menshen, kai wan o Esaestar, un djiwenn ap i berge Seir. Un mer mukam o drom, hoi djal dran i forja Elat un i Ezjon-Geber an i tala Jordan bis pash o Mulo Baro Pani, un rissram un lam o drom, hoi djal an o mulo tato them Moab. Un o baro Dewel penas ap mande: “Kre i menshenge an o them Moab kek tchilatchepen, un ma muk tut an i tchingepen lentsa dren! Ma bistrenn, jon hi i menshe, kai wenna pal o Lot. Lenge dom o foro Ar un ko them trujel, te djiwenn le kote. Me kamau tut tchi lengro themestar te dell.” Glan lende djiwan kol Emarja koi. Kolla his bud un bare lengste menshe, jaake baro har kol menshe Anak. Jon un kol Anakarja wan ninna kharedo ‘riese’. I Moabarja penenn Emarja ap lende. Ap i berge Seir djiwan glan kowa i Horarja. Un kol menshe, kai wan pal o Esau, tradan len kotar krik un dan len mulo, un djiwan palle koi, jaake har o Israel les ninna kras ko themeha, hoi les dino was o baro Deblestar. O Mose penas dureder: Palle kram men ap o drom, jaake har o baro Dewel menge penas, un djam wergel ko lengsto pani, hoi kharella Sered. Kowa his 38 (trijanda-te-ochta) bersha pal ko diwes, kai djam o ersto kopo dran Kadesh-Barnea. An ko tsiro bersha meran i tsele kurepangre dran Israel, jaake har o baro Dewel pes sowel das, te well kowa jaake. Leskro wast his phares ap lende, bis te kol tsele kurepangre mulo his, un kek lendar pral atchas. Un har i kurepangre dran Israel halauter mulo his, penas o baro Dewel ap mande: “Tu djah kau diwes an o them, kai i Moabarja djiwenn, pash o foro Ar. Un tu weh pash o them, kai i Ammonarja djiwenn, kol menshe, kai wenna pal o Lot. Kolenge kress kek tchilatchepen! Un muk tut ap kek tchingepen lentsa dren. Me dau tut kek kotar lengro themestar, hoi dom lende.” Ninna an ko them djiwan glan i rah tsiro bare lengste menshe, kai wenn ‘riese’ kharedo. I Ammonarja kharenn len Samsumarja. Kolla his bud un bare lengste menshe, jaake bares har i Anakarja. Un o baro Dewel tradas len krik dran o them glan i Ammonarja, te lenn kolla ko them un djiwenn palle koi dren. Jaake kras o baro Dewel kowa ninna i menshenge, kai wan o Esaestar un djiwenn an i berge Seir. Glan lende tradas job i Horarja win, un das len kolengro them. Kote djiwenn le bis ap kau diwes. Un an i gaba pash o Mashkralstuno Baro Pani djiwan menshe, kai his kharedo Awarja. Pral lende wan Filistarja dran Kreta, un dan len mulo, un lan lengro them bis pash o foro Gaza. Un djiwan palle kote. Har djam win dran o them Moab, penas o baro Dewel ap mende: “Krenn tumen ap o drom, un djan pral ko lengsto pani Arnon! An tiro wast dom o baro rajes pral i Amorarja, o Sihon, kai djiwell an o foro Heshbon. Kurenn tumen leha, un lenn leskro them tumenge dren! Kau diwesseha krau te darenn tumendar i menshe an hake themma. Koon tumendar shunella, trashell un trissell i darjatar.” Koi bitchrom murshen dran o mulo them Kedemot pash o Sihon, ko baro rai an o foro Heshbon, te penenn le leske: “Mashkral mende well kek tchingepen un marepen: Muk men ap koi wawar rig tiro themestar te djal. Ap o drom kamah te atchell, gar tchatches un gar serwes lestar kamah te djal. Hoi men hunte well chapaske, ginah mer lowentsa tumendar. Ninna pani denn tumer men lowenge, te well men tchomone te pijell. Mer kamah tchi wawar har te djal ap koi wawar rig tiro themestar, bis te was mer wergel o pani lengsto Jordan an ko them, hoi maro baro Dewel men della. Dik, ninna i Edomarja, kai djiwenn an Seir, un i Moabarja, kai djiwenn an Ar, kolla mukan men wergel lengre themma te djal.” O Sihon, ko baro rai an Heshbon, kamas men gar wergel leskro themestar te djal. Tumaro baro Dewel mukas leskro dji har bar te well, jaake te dikas lo tchi dren. Jaake das o baro Dewel les un leskro them an tumare wasta. Un kowa his gomme kau diwes jaake. Un o baro Dewel penas ap mande: “Shun, me mukau tumen o Sihones un leskre lurden te dell, un leskro them dren te lell. Djan koi un lenn les dren, te well les tumenge.” Un o Sihon djas win dran o foro peskre tsele lurdentsa, te kurenn le pen mentsa pash o foro Jahaz. Un maro baro Dewel das len an mare wasta, jaake te maram les un leskre tchawen un leskre tsele lurden. Palle lam leskre tsele forja dren, un dam hakenes mulo: mursha un djuwja un tchawe, kek lendar atchas djido. Kokres lengre viechen randam lendar, un tchoram lengre forja win, hoi dren lam. Maro baro Dewel das i tsele forja an mare wasta: ko foro Aroer, hoi pash o lengsto pani Arnon tchiddo hi, un ko foro hoi tella an o panjeskri tala tchiddo hi, un i tsele forja bis pash o them Gilead. Kek foro his koi, hoi sorleder his har mer. Pash ko them, hoi i Ammonarja djiwenn, djam gar, gar pash o lengsto pani Jabbok, witar gar pash i forja ap i berge. Jaake kamas kowa maro baro Dewel. Kote rissram un lam o drom, hoi an o them Bashan pre djal. Un o Og, ko baro rai pral Bashan, djas win peskre tsele lurdentsa, te kurenn le pen mentsa pash o foro Edrei. Un o baro Dewel penas ap mande: “Ma dare lestar, me dom les un leskre tsele lurden un leskro them an tiro wast. Kre leha har kowa o Sihoneha kral, ko baro rajeha pral i Amorarja, kai an o foro Heshbon djiwas.” Un o baro Dewel das ninna o Og, ko baro rajes pral Bashan peskre tsele lurdentsa an mare wasta. Un mer dam len jaake rah bis te kek lendar buder pral atchas. An ko tsiro lam ko tselo kotar them Argob dren an o them Bashan, pral kowa o Og o rai his, un leskre tsele forja. Das kek foro lestar, hoi mer gar dren lam. Kolla his 60 (shob-deesh) forja. Hako foro his i sorelo foro, koles bare massurja trul peste his. An lende his bare wudja, hoi sasterentsa pandlo wan. Ninna his kote bud gaba, kolen kek massurja his. Un mer dam hakenes mulo, kai kote djiwell: mursha un djuwja un tchawe, jaake har les ninna o baro rajeha Sihon an Heshbon kram. Lengre vieche un ko kutch koowa, hoi an i forja his, randam menge. Jaake lam menge an ko tsiro ko them dren, hoi his an i wasta kol dui bare rajendar pral i Amorarja, – ko them, hoi ap i wawar rig o lengsto panjestar Jordan tchiddo hi, mank o lengsto pani Arnon un i berga Hermon. [Ap i berga Hermon penenn i menshe dran o foro Sidon ‘berga Sirjon’. Un i Amorarja penenn ‘Senir’ ap late.] Kolla his i tsele forja an o pralstuno them, ninna o tselo them Gilead, un o them Bashan bis pash i forja Salka un Edrei. Kol tsele forja pral kolende o Og dran Bashan o rai his, lam menge dren. Kokres o Og, ko baro rai pral Bashan, atchas djido kol bare menshendar, kai ‘riese’ kharedo wan. Har meras lo, was lo paskedo an i barrengro mochton. Kowa hi jaake star metarja baro un dui metarja buchlo, un hi tardo an o foro Rabba an o them Ammon. Kau tselo them lam mer an ko tsiro menge dren. Ko them, hoi hi tchiddo serwes o forestar Aroer un o lengsto panjestar Arnon dom me i familjake Ruben un i familjake Gad. Ninna dom me len o paash them Gilead un kol forja koi dren. Un ko wawar paash o themestar Gilead un o tselo them Bashan, kai o Og o rai his, kowa dom i paash familjake Manasse. Kowa his o tselo kotar them Argob. [Kau tselo them Bashan well kharedo ‘o them fun i riese’. O Jair dran i familja Manasse las ko tselo kotar them Argob bis pash o them, kai i Geshurarja un i Maachatarja djiwenn. O Jair kharas kol gaba an o them Bashan pal peskro lab ‘o Jaireskre gaba’. Un jaake kharenn le gomme kau diwes.] O them Gilead dom me o mursheste Machir dran i familja Manasse. Un i menshenge dran i familja Ruben un dran i familja Gad dom me ko kotar them tchatches o themestar Gilead bis pash o lengsto pani Arnon – bis mashkral an kau pani. Ap koi rig, kai o kham pre djal, djas lengro them bis pash o lengsto pani Jabbok. Ap leskri wawar rig hi o them Ammon. Ap i rig, kai o kham tele djal, djal o them bis pash o lengsto pani Jordan, un kote fun o pani Kinneret bis pash o Londo Baro Pani, un bis tella pash i berga Pisga, kote kai o kham pre djal. An ko tsiro penom i murshenge dran kol familja Ruben, Gad un Manasse: “Tumaro baro Dewel das tumen kawa them, te lenn les tumenge dren. Kanna lenn tumaro kurepaskro koowa un djan tumare phralenge, kol wawar Israelenge glan win. Mukenn tumare djuwjen un tumare tchawen an tumare forja, hoi me dom tumen. Ninna tumare viechen mukenn kote. Djinau, tumen hi bud vieche. Tumer kurepangre, awenn tumare phralenge pash o wast jaake rah bis te lan le ko them dren, hoi o baro Dewel len della ap i wawar rig o panjestar Jordan, un bis te mukell lo len kote te djiwell kek kurepah, jaake har job ninna tumenge kras. Palle nai djan tumer pale an tumaro them, hoi tumende dom.” An ko tsiro penom ap o Josua: “Tire jaka dikan kowa halauter, hoi tumaro baro Dewel kal dui rajentsa kras. Un jaake krell o baro Dewel hako rajeha an hako them, kai tu djah. Ma dare lendar! Tumaro baro Dewel hi kowa, kai kurell pes tumenge.” An ko tsiro mangom o baro Debles miro tselo djijeha un penom: “Baro Dewel, miro rai, tu sikral man, tiro budepaskres, tiro barepen un tiro sorelo wast. An o bolepen un ap i phub hi kek wawar dewel, kai nai krell sawo baro koowa an sawi bari soor har tu. Mangau tut, muk man pral o pani Jordan wergel te djal un ko latcho them te dikell, hoi kote hi, kol shukar berge un o Libanon.” O baro Dewel his chojedo pral mande dran kowa har tumer hans, un shunas doleske gar ap mande. Un penas: “Muk tele! Kanna hi doha! Rake mange gar buder pral ko koowa! Dja pral pre ap i berga Pisga, un dik tut trujel, dik serwes un tchatches un glan un pal tute! Dik lauter mishto an! Tu djiness, te djas tu gar pral o Jordan wergel. Un pen ap o Josua: ‘Ma traash, ab soreles!’ Job hi kowa, kai djal glan i Israelitarjen wergel o pani Jordan, un anell len dren an ko them, hoi tu dikeh, te lenn le les penge dren.” Un mer atcham an o telstuno them, ap i wawar rig o forestar Bet-Peor. Kanna shun, Israel, hoi tumaro baro Dewel tumendar kamell. Denn jak ap leskre tchatchepaskre laba, hoi me tumen sikrau. Rikrenn tumen ap kowa, te atchenn djido, un te wenn dren an ko them, te nai lenn les tumenge dren, ko them, ap koleste tumaro baro Dewel tumare phurenge pes sowel das, te dell lo les lende. Tchiwenn kek lab koi pashel, hoi me penom, te hunte krenn! Lenn ninna tchi kolestar krik, te rikrenn les gar. Rikrenn tumen ap i laba tumaro baro Deblestar, hoi me tumenge penau. Tumare jaka dikan, hoi o baro Dewel kras pash i berga Baal-Peor. Hakenes, kai o chocheno debles Baal an-mangas, maras tumaro baro Dewel mashkral tumende. Tumer, kai rikrenn tumen ap tumaro baro Debleste, tumer halauter djiwenn ninna kau diwes. Dikenn, me sikrom tumende, hoi o baro Dewel tumendar kamella, leskre tsele tchatchepaskre laba, jaake har miro baro Dewel mange penas, te krenn tumer an o them, an kowa tumer wenna un les tumenge dren lenna. Jaake denn jak ap kol laba, un rikrenn len! Palle dikenn i menshe an i wawar themma, har gosewe han. Te shunenn le, pal hawe laba tumer djiwenna, palle penenn le: “Hawe gosewe menshe hi kolla, kai prindjrenn pen an halauter win! Hawi bari soreli natsjona!” Kai hi sawi bari natsjona, kolenge lengro dewel ap i rig well, har menge maro baro Dewel ap i rig well hako kopo, kai dah mer les an-gole? Kek wawar bari natsjona della, kai i menshen sawe latche un tchatche laba hi, hoi lende sikrenn har te djiwenn le, har kal laba, hoi me kau diwes glan tumende tchiwau. Denn soreles jak ap tumende, te bistrenn gar – jaake rah har djiwenn, – hoi tumare jakentsa dikan! Un penenn tumare tchawenge un lengre tchawenge, hoi djas ap ko diwes, har tumer glan tumaro baro Debleste tardo hans pash i berga Horeb. Kote penas job ap mande: “An i tsele menshen khetne, te shunenn le, hoi lenge penau, te krenn le hako diwes, hoi lendar kamau, jaake rah har djiwenn le, un te penenn le kowa ninna pengre tchawenge.” Kote wan tumer un hans tella pash i berga tardo, un i berga chatchas bis pre an o bolepen. Trul late his kale wolke un baro tamlepen. Un o baro Dewel rakras ap tumende dran koi jag win. Leskro rakepen shunan tumer, un dikan kekes. Un job kras tumentsa win, te hi lo tumaro Dewel, un tumer han leskre menshe. Un job das tumen kol deesh laba, hoi tchinas lo an dui barra, un penas tumenge, te hunte rikrenn tumen ap kowa, hoi tumer leha win kran un hunte djiwenn pal kol deesh laba. An ko tsiro penas o baro Dewel mange, te sikrap tumen, hoi lo tumendar kamell un leskre tchatchepaskre laba, te djiwenn pal lende an ko them, an kowa tumer dren djan, te lenn les tumenge dren. Jaake denn jak, te bistrenn gar: Ap ko diwes, har o baro Dewel pash i berga Horeb, dran i jag win tumentsa rakras, dikan tumer les gar. Doleske krenn tumenge kek figura, hoi an-mangenn! Kowa wals i tchilatcho koowa glan o Debleskre jaka, te krans tumer tumenge i dewel, hoi win dikell har i mursh, i djuwel, i viecho ap o them, i tchirklo ap o bolepen, i tikno viecho, hoi djal pral i phub, oder i matcho an o pani. Te hadenn tumare jaka pre pash o bolepen un dikenn o kham un o moonto un i tsele bolepangre momlia, ma mukenn tumen kolendar krik te tserdenn, te tchiwenn tumen tele glan lende un mangenn len an. Tumaro baro Dewel das len i menshenge an i wawar themma ap i phub. Tumen las o baro Dewel dran o them Egiptia win, har dran i sasterno jagakro bob, jaake bud duka hunte lan kote ap tumende. Tumen las lo koi win, te wenn tumer leskre menshe, kai kokres leske koi hi, jaake har kowa ap kau diwes kate ninna hi. Un dran kowa, hoi tumer kran, was o baro Dewel ninna chojedo ap mande, un das pes sowel, te djap me gar wergel o lengsto pani Jordan, un te wap gar an ko latcho them, hoi dell tumen tumaro baro Dewel, te well les tumenge. Me merau an kawa them, me djau gar wergel o pani Jordan. Tumer djan ap i wawar rig, un lenn ko latcho them tumenge dren. Kanna denn tumen jak, te bistrenn gar, hoi tumaro baro Dewel tumentsa win kras! Ma krenn tumenge i figura tchomonestar, hoi mangenn an, har te wals i dewel. Tumaro baro Dewel penas tumenge soreles, te krenn kowa gar. Job hi i soreli jag, hoi halauter pre chatchrell, un kamell, te kamenn tumer les kokres. Te djiwan tumer an o them bud bersha un tumen hi tchawe un tchawengre tchawe kote, ma krenn tumenge i debleskri figura tchomonestar! Kowa wals tchilatcho glan i jaka o baro Deblestar. Te krenn tumer sawo djungelo koowa, krenn tumer les chojedo. Kau diwes dau man sowel glan o bolepen un i phub, te krenn tumer sawo koowa, djiwenn gar rah an o them, hoi tumer dren lenna wergel o pani Jordan. Kokres i tikno tsiro atchenn tumer koi. Palle wenn tumer lauter krik tradedo. O baro Dewel tradell tumen mank i menshende an i tsele themma, jekes kate un ko wawares kote. Gar bud menshe atchenn tumendar djido mank kol menshende an i wawar themma, kai o baro Dewel tumen tradas. Un kote mangenn tumer kol deblen dran kasht un bar an, hoi menshengre wastentsa kerdo wan. Un kol debla nai dikenn un shunenn, nai chan un sungenn gar. An kol themma rodenn tumer palle o baro Debles, kai tumaro Dewel hi. Te putchenn pal leste tumaro tselo djijeha un tumari tseli sorjah, hatsenn tumer les. An ko tsiro, hoi wella, kai ap tumende ko tselo koowa was, hoi tumenge penom, an kol djungele phare diwessa wenn tumer pale pash tumaro baro Debleste, un krenn, hoi job tumenge penell. O baro Dewel hi i Dewel, kai tumenge peskro dji pre krell. Job mukell tumen gar, un mukell tumen gar win te merell, un bistrell gar, hoi lo tumare phurentsa win kras. Rakrenn pral ko phuro tsiro, har tumer gomme gar koi hans, har o Dewel o menshes ap kai phub kras. Rodenn ap i tseli phub: Was sau baro koowa diklo un shunlo, te shunan i menshe lengro Debles dran i jag ap lende te rakrell? Un jon atchan djido, har tumenge djas? Kek wawar dewel djas un las peske menshen win dran i wawar them, har job kras, har las lo tumen win dran o them Egiptia. Job sikras peskri bari soor un kras sau koowa, hoi kek wawar nai krell, un anas bud bibacht ap i Egiptarjen. Job kuras pes tumenge. Peskro sorelo wasteha un peskri pre-hadedi mussjah las lo tumen win, un kras i Egiptarenge bari daar. Kowa lauter dikan tumer. Tumen mukas lo kowa te dikell, te djinenn, te hi o baro Dewel o tchatcho Dewel, un te dell kek wawar debles har les kokres. Dran o bolepen win rakras lo ap tumende, te sikrell lo tumen leskro drom. Un ap i phub mukas lo tumen peskri bari jag te dikell. Un dran koi jag win shunan tumer kol laba, hoi job ap tumende rakras. Job kamas tumare phuren o tselo djijestar, un rodas lengre tchawen win un kolengre tchawen, un halauter kai lendar wenna. Un job djas tumentsa, har anas lo tumen win dran o them Egiptia peskri bari sorjah, un tradas menshen win dran lengre themma glan tumende, natsjone, kai bareder un sorleder hi har tumer, te dell lo tumende lengro them, jaake har kowa kanna hi. Jaake hunte djinenn kau diwes un bistrenn kowa gar: Dell kek wawar Dewel har o baro Dewel kokres. Kek wawar dewel hi an o bolepen un witar gar ap i phub. Denn jak ap kowa, hoi job tumendar kamella, un djiwenn pal leskre laba, hoi tumenge kau diwes penau. Palle djal mishto tumenge un tumare tchawenge pal tumende, un tumer djiwenn i rah tsiro an kau them, hoi tumaro baro Dewel tumenge della, te atchell les tumenge hako tsireske. Palle rodas o Mose triin forja win ap kai rig o panjestar Jordan, kai o kham pre djal, te nai nashell kote hakeno, kai i wawares mulo das un kamas kowa gar, un job glan kowa gar chojedo ap leste his. Job nai nashell kote, te well lo gar maredo. An o them Ruben his kowa o foro Bezer an o pralstuno mulo tato them; an o them Gad his kowa o foro Ramot an o pralstuno them Gilead; un an o them Manasse o foro Golan an o them Bashan. O Mose sikras i Israelenge o Debleskro drom. Har le dran o them Egiptia win djan, penas lo lenge kol tsele laba, hoi lende sikran, har te djiwenn le, un hoi o Dewel lendar kamella, un leskre tsele tchatchepaskre laba. An ko tsiro his le ap koi rig o panjestar Jordan, kai o kham pre djal, wergel o foro Bet-Peor an o them, kai his o Sihon o rai pral i Amorarja. Kowa djiwas an o foro Heshbon. Koles maran o Mose un i Israelitarja, har djan le dran o them Egiptia win. Un jon lan leskro them penge dren, ninna o them, kai o Og o rai his pral o them Bashan. O Sihon un o Og, kol dui his i raja pral i Amorarja ap kai rig o panjestar Jordan, kai o kham pre djala. Kau tselo them djas o forestar Aroer, hoi pash o lengsto pani Arnon tchiddo hi, bis pash i berga Sihon, hoi kharella ninna berga Hermon. An leste his ninna ko tselo telstuno them ap kai rig o panjestar Jordan, kai o kham pre djal, bis pash o Londo Baro Pani un bis pash o piro i bergatar Pisga. Un o Mose das i tsele menshen Israel khetne gole, un penas ap lende: Shun Israel kowa, hoi o baro Dewel kamell tumendar, leskre tsele tchatchepaskre laba, hoi kau diwes glan tumare kanna penom. Rikrenn len an o shero, un denn jak ap lende, un djiwenn pal lende! Maro baro Dewel djas mentsa i sowel dren pash i berga Horeb. Gar mare phurentsa kokres djas lo koi sowel dren, na-a mentsa lauterentsa, kai kau diwes djiwah un kate ham. Kote ap i berga rakras job dran i jag win, jak an jak tumentsa. Un me homs mashkral tumende un o baro Debleste tardo an ko tsiro, te penap tumenge, hoi lo penas. Tumer daran i jagatar un djan gar ap i berga pre. Un o baro Dewel penas: Me, o baro Dewel, hom tiro Dewel, koon tut win las dran o them Egiptia, kai tu i pandlo budepaskro hals. Un tut well kek wawar Dewel har man. Un tu kress tuke kek dewel, hoi wi-dikell har tchomone an o bolepen, witar gar har tchomone ap i phub un witar gar har tchomone an i pani tel i phub. Tu witsress tut gar glan i wawar debleste tele, un mangess les gar an. Me, o baro Dewel, hom tiro Dewel, un kamau, te kamess man kokres. Kolen, kai kamenn mandar tchi te djinell un anenn doosh ap pende, dau me i phagi. Me dau ninna i phagi lengre tchawende un kolengre tchawende jaake rah har triin-te-star familje jek pal i wawar djiwenn. Latchepen un kamlepen dau me ap kolende, hoi man o djijestar kamenn un krenn, hoi me penau. Ninna lengre tchawenge, kai pal lende wenna, hom latcho, jaake rah har serja familje jek pal i wawar djiwenn. Ma le miro lab ‘baro Dewel’ tchitcheske an tiro mui! Me, o baro Dewel, hom tiro Dewel un dau i phagi hakenes, koon kowa krella. Rike o Debleskro diwes! Ma bude ap leste. Jaake penas tuke tiro baro Dewel. Shob diwessa dja ap tiri budi un kre tiri tseli budi! O eftato diwes hi mange, tiro baro Debleske. Ap ko diwes kress tu kek budi, witar gar tire tchawe un tcha, witar gar tiro budepaskro un tiri budepaskretsa, witar gar tiri grumni, tiri burika tire wawar vieche, witar gar kol wi-themarja, kai an tiro foro djiwenna. Jaake har tu hunte budress gar, hunte budrenn tire budepangre witar gar. Ma biste, kai hals i budepaskro an o them Egiptia, un me, tiro baro Dewel, las tut win miro sorelo wasteha un pre-hadedi mussjah. Doleske penau me tuke: Rike miro diwes jaake. Dik ap tiro dadeste un ap tiri date, te djal lenge mishto. Jaake djiweh i rah djipen an ko them, hoi tut tiro baro Dewel della. Ma mare kekes! Romeha, ma dja i wawar djuwjah! Romnija, ma dja i wawar mursheha! Ma tchore! Ma an kek chochepen pre ap jekeste! Ma rode gar, har nai less tu kowa tuke, hoi i wawares hi: leskri romni, leskro kheer, leskri phub, leskro budepaskro, budepaskretsa, grumni, burika, tchi, hoi i wawares hi. Kal laba rakras o baro Dewel ap tumende halauter, har wan khetne pash i berga. Dran i jag win, dran koi kali pessi wolka win rakras lo bari goljah. Kek wawar lab tchiwas lo pashel. Un job tchinas len ap dui barra un das len mande. Un har shunan tumer ko rakepen dran ko kalepen un dikan har i berga chatchas, koi wan tumare pralstune pral i deesh-te-dui bare familjende un tumare phureder pash mande, un penan: “Dik, maro baro Dewel sikras men peskro railepen un barepen. Un mer shunam leskro rakepen dran i jag win. Kau diwes haiwam mer, te rakrell o baro Dewel i menshentsa, un o jon atchenn djides. Un kanna, hoske meras mer? Kai bari jag chal men pre. Te shunah mer o rakepen maro baro Deblestar gomme dureder, palle merah mer. An kek tsiro nai shunas i mensho o rakepen o djido Deblestar dran i jag win, jaake har mer, un atchas djides? Dja tu koi, un shun halauter, hoi maro baro Dewel penell, un pen kowa menge. Halauter, hoi maro baro Dewel tuke penell, kamah te shunell un les krell.” Un o baro Dewel shunas tumare laba, hoi tumer ap mande penan. Un o baro Dewel penas ap mande: “Me shunom, hoi kal menshe tuha rakran. Lauter, hoi jon penan, hi mishto jaake. Har kamoms, te atchans lengre djia hako tsiro jaake, te rikrenn le man glan pengre jaka, un te denn le jak ap mire tsele laba! Palle djals lenge un lengre tchawenge mishto o tselo tsireske. Dja pash lende un pen lenge: Djan an tumare plachtene khera pale! Tu, atch kai pash mande! Un me penau tuke o tselo lab, halauter hoi tumendar kamau, un mire tsele tchatchepaskre laba. Kolla lauter peness lenge, te djiwenn le pal lende an ko them, hoi me dau lende, te lenn le les lenge dren.” Kanna denn jak, te krenn halauter jaake, har tumaro baro Dewel kowa tumenge penas. Rikrenn leskre tsele laba. Tchiwenn kek lendar ap i rig. Djan jaake ap leskro drom, har job tumenge sikras! Palle atchenn djido, un djal tumenge mishto. Un tumer nai djiwenna i rah tsiro an ko them, hoi tumer dren lenn, te well lo tumaro. Un kawa hi o lab, lauter, hoi tumaro baro Dewel tumendar kamella, un leskre tchatchepaskre laba, hoi lo mande das, te penap len tumenge, te nai djiwenn pal lende an o them, an kowa tumer kanna djan, te lenn les tumenge dren, jaake te rikrenn tumaro baro Debles glan i jaka tumaro tselo djipen, un denn jak ap halauter, hoi lo tumendar kamella, ap leskre tsele laba, hoi me tumenge penau, te rikrenn tumen ap lende, tumer un tumare tchawe un tchawengre tchawe. Jaake djiwenn tumer i rah tsiro an tumaro them. Jaake shun kanna, Israel, un de jak te kress kowa halauter, te djal tuke mishto. Un tumer wenn i bari natsjona an ko them, kai hi bud thud un gwin, jaake har o baro Dewel, o Dewel tumare phurendar, kowa tumenge penas. Shun Israel! O baro Dewel hi maro Dewel, job kokres un kek wawar! Tu kamess les tiro tselo djijestar un tiro tselo djipah un tiri tseli sorjah. Un kol laba, hoi me tuke kau diwes penau, less an tiro dji, un peness len ninna tire tchawenge, te bistrenn le len gar. Rake lendar, te hal khere beshdo, un te djah ap o drom, un te tchiweh tut tele un te steh pale pre. Pande kol laba ap i pandepen trul tiro wast un trul tiro shero pral i jaka, te bistress len gar. Un tu tchiness len ap i pesse kashta tchatches un serwes pash tiro khereskro wudar un ap i wudar pral. O baro Dewel, kai tiro Dewel hi, anell tut an ko them, kai job pes pash o Abraham, o Isaak un o Jakob sowel das, te dell lo les tute. Kote hi bare un shukar forja, hoi tu gar kral, ninna khera pherdo latcho koowa, hoi tu gar khetne lal, un wi-dine brunne, hoi tu gar dran o bar win dal, ninna drakengre ruka un djeteskre ruka, hoi tu gar an i phub tchiwal. Un palle, te chah kolestar lauter un weh tchalo, palle de jak, te bistress gar o baro Debles, kai anas tut win dran o pandepen dran o them Egiptia. Tu mangess o baro Debles an, un rikress les glan tire jaka pash halauter, hoi kreh. Te deh tut sowel, dess tiri sowel pash leskro lab. Ma dja wawar deblenge palla, kolen i menshe dran i themma trul tumende, an-mangenn. Tiro baro Dewel hi mank tumende un kamell te kamess les kokres. Te rikreh gar pash leste, well leskri choli pral tute, un job lell tut krik i phubjatar. Ma krenn jaake, har te wals o baro Dewel gar pash tumende un dals tumen gar kowa, hoi tumen hunte well djipaske, jaake har kowa kran, har hans an o foro Massa! Rikrenn mishto o baro Debleskre laba un djiwenn jaake, har tumaro Dewel tumenge sikras. Krenn, hoi job tumendar kamell! Te well ko tsiro, kai putchell tut tiro tchawo: Hoske hunte rikras kol laba, hoi sikrenn, har te djiwas, un hoi maro baro Dewel mendar kamell, un hunte djiwas pal leskre tchatchepaskre laba? Palle peness tu ap tiro tchaweste: “Mer hams budepangre o baro rajestar an o them Egiptia. Un o baro Dewel anas men win dran Egiptia peskri bari sorjah. Un o baro Dewel kras baro un sorelo koowa, hoi kek wawar nai krell un anas bari bibacht pral i Egiptarja un pral o baro rajeste un koleskro tselo kheer. Kowa dikam mare jakentsa. Un men las lo koi win, te anell lo men an kau them, jaake har job pes sowel das glan mare phurende, te dell lo men kau them. Un maro baro Dewel penas, te kras kowa lauter, hoi job mendar kamell, un te rikras les glan mare jaka pash halauter, hoi krah, te djal menge mishto an maro tselo djipen, jaake har kowa kau diwes ninna hi. Mer te krah pal kal tsele laba un shunah ap kowa, hoi maro baro Dewel menge penas, palle ham glan leste an o tchatchepen tardo.” Tumaro baro Dewel anell tumen an ko them, hoi tumaro well. Un job tradell bud menshen glan tumende win: I Hetarja un i Girgasharja un i Amorarja un i Kanaanitarja un i Perisarja un i Hiwarja un i Jebusarja. Kolla hi efta natsjone, kai hi bareder un sorleder har tumer. Te dell tumaro baro Dewel len an tumare wasta, un tumer denn len, palle hunte marenn len halauteren. Tumer hunte krenn gar lentsa win, te wenn lengre mala, un hunte sikrenn kek latchepen ap lende. Ma romedinerenn kek lentsa! Tumare tchen denn gar lengre mursh tchawende! Un lengre tchen lenn gar tumare mursh tchawenge, te romedinerenn le len. Kol tcha anens tumare mursh tchawen o baro Debleskro dromestar tele, jaake te mangens le wawar deblen an. Palle wals o baro Debleskri choli pral tumende, un sik marals job tumen. Doleske krenn kawa lentsa: Witsrenn kol pre-tchidde barra trujel, kai marenn le un chatchrenn le viechen lengro debleske. Phagenn kol bare barra paash, hoi le leske pre-tchiwan! Un denn kol kashta tele, hoi sikrenn i debletsa Ashera. Un chatchrenn lengre figuren pre. Tumer han menshe, kai hi o baro Debleske kokres koi. Tumen rodas lo win dran i menshen an i tsele themma, kai ap i phub hi, te wenn tumer leskre menshe. Kowa kras lo gar doleske, kai hans budeder har kol wawar. Na-a, tumer han i tikneder natsjona har kol wawar. Dran peskro kamlepen tumenge rodas o baro Dewel tumen win, te rikrell lo peskri sowel dren, hoi job tumare phurende das. Doleske anas lo tumen peskro sorelo wasteha win dran o them, kai pandlo hans, dran o wast o Faraestar, ko rajestar pral Egiptia. Djinenn: tumaro baro Dewel hi kokres o tchatcho Dewel. Job rikrell peskro lab, un hoi lo tumentsa win kras. Latchepen un kamlepen dell lo kolende, hoi les o djijestar kamenn un krenn, hoi lo penell. Ninna lengre tchawenge, kai pal lende wenna, hi lo latcho, jaake rah har seri familje jek pal i wawar djiwenn. Un kolen, kai kamenn lestar tchi te djinell, dell lo i phagi, un marell len sik. Kek tsiro mukell lo pes, te anell lo lenge lengro tchilatchepen pale ap lengre sherja. Jaake rikrenn tumen hako tsiro ap leskre laba, krenn, hoi lo tumendar kamell, un djiwenn pal leskre tchatchepaskre laba, hoi kau diwes tumenge penau. Te shunenn tumer leskro tchatchepen, un rikrenn tumen ap leskre laba, un djiwenn pal lende, palle rikrell tumaro baro Dewel, hoi lo tumare phurentsa win kras, un peskro wast pre das, un well tumenge latches. Dran peskro kamlepen dell job tumen bacht un bud tchawen, ninna bud djob, mool un djet. Un tumare grumja un bakre wenna bud an o them, kolestar job glan tumare phurende pes sowel das, te dell lo les tumende. Kek wawar menshe an i tsele themma lenn jaake bud bacht. Kek hi mank tumende, witar gar mank tumare viechende, kai nai lell kek ternepen. Un o baro Dewel lell hako nasslepen tumendar, un anell kek sawo nasslepen ap tumende, hoi ap i menshende an o them Egiptia wan, un hoi tumer prindjrenn. Na-a gar ap tumende tchiwell lo len, ap hakeneste, kai ap tumende pre djal, tchiwell lo len. Tumer hunte marenn i tsele natsjone, hoi tumaro baro Dewel an tumare wasta dell. Jon hunte khaitenn tumen gar, un lengre deblen hunte mangenn gar an. Jon anans tumen an i bibacht. Te penenn tumer an tumare djia: “Kal natsjone hi bareder har mer, har nai tradas mer len win?” Palle ma darenn lendar! Ma bistrenn, hoi tumaro baro Dewel ap o Farao un ap i tsele Egiptarja kras. Tumer dikan, har lo peskri bari soor sikras, un kras sau koowa, hoi kek wawar nai krell, un anas bud bibacht ap i Egiptarjen. Peskro sorelo wasteha un peskri pre-hadedi mussjah anas lo tumen win. Jaake krell tumaro baro Dewel i menshentsa an i tsele themma, kolendar tumer darenn. Kote pashel bitchrell tumaro baro Dewel bari bibacht un daar ap lende bis te kolla, hoi pral atchenn un pen glan tumende khatrenn, ninna maredo wan. Doleske, ma dare lendar! Tumaro baro Dewel hi mashkral tumende, ko baro sorelo Dewel, glan koleste hakenes i daar taprell. Job tradell kal menshen win glan tumende, jek pal o wawar, un hakeno peskro tsireske. Tumer nai denn len gar ap jek kopo mulo. Palle wens i diwje vieche budeder un djans ap tumende. Tumaro baro Dewel dell len an tire wasta un krell lenge dineles i darjatar, bis te halauter mulo dino hi. Un job dell tumen lengre bare rajen an o wast. Un tumer marenn len, un lengre laba wenn bistedo. Kek nai well sorleder har tumer. Tumer marenn len halauter. Chatchrenn i figure lengre deblendar! Ko rup un ko sonakai, hoi ap lende hi, lenn gar tele tumenge, te wenn tumare djia gar pandles ap kowa. Sawo koowa wals djungeles glan tumaro baro Debleskre jaka. Tumer hunte anenn kek sawi figura an tumare khera, te wenn tumer gar lentsa khetne mulo dino. Tchatchepah, dikenn ap lende har ap i djungelo koowa, un denn len paash. Rikrenn kol tsele laba, hoi tumenge kau diwes penau. Djiwenn pal lende! Jaake atchenn djido un wenn bud menshe, un nai lenn ko them tumenge dren, kolestar o baro Dewel glan tumare phurende pes sowel das, te dell lo les lende. Ma bistrenn, har djas tumaro baro Dewel glan tumende an kol 40 (star-deesh) bersha, har djan an o mulo tato them trujel. Kote sikras lo tumen: Te hi lo gar tumentsa, nai krenn tchi. Ninna kamas lo win te hatsell, hoi an tumare djia hi: Shunenn tumer ap leskre laba oder gar? Un job mukas tumen te bokell, te haiwenn, tumaro chapen well lestar. Un job das tumen o Manna te chal, hoi tumer gar prindjran un tumare phure witar gar. Kowa kras lo, te sikrell lo tumen, te djiwell o mensho gar o chapastar kokres. Na-a, i mensho djiwell hako labestar, hoi dran o mui o baro Deblestar win djal. An kol tsele star-deesh bersha djan tumare koola ap tumende gar paash, un tumare pire wan gar pesso. Jaake haiwenn tumer an tumare djia, tumaro baro Dewel kras tumentsa har i dad peskro tchaweha. Doleske denn jak ap i laba tumaro baro Deblestar, un djan ap leskre drom, un shunenn o tselo djijeha ap leste. Tumaro baro Dewel anell tumen an i latcho them. An kau them nashenna panja, hoi wenn win dran i phub, un nashenn i berge tele an i telstuno them. An kau them well gib un djob bares, ninna drake, faige, granatikre phabja. Djeteskre ruka un gwin dell kote ninna. Kowa hi i them, kai hi bud chapen tumenge. Halauterestar hi doha koi. An kau them hi ninna barra, kai saster dren hi. Un an i berge nai denn lolo saster win. Un te chan un wan tchales, palle sharenn tumaro baro Debles ko latcho themeske, hoi lo tumen das. Denn tumen jak, te bistrenn gar tumaro baro Debles, jaake te denn gar buder jak ap leskre laba, un ap leskro tchatchepen, un ap halauter, hoi job tumendar kamella, kowa hoi me tumenge kau diwes penau, te hunte krenn. An ko tsiro, kai djal tumenge mishto, un nai chan tumenge tchales, un djiwenn an shukar khera, un tumen wan bud grumja, bakre, rup un sonakai, un halauter hoi tumen hi, was budeder, palle denn jak, te wenn gar pre-phurdo, un bistrenn tumaro baro Debles, koles, kai anas tumen win dran o them Egiptia, kai tumer pandle budepangre hans. Job sikras tumen o drom an ko baro mulo tato them, kai tumen daar his, an koleste tchilatche sapa un skorpione hi. Kote, kai o kham lauter pre chatchras, un kek pani dell, mukas lo tumenge pani dran i baro sorelo bar te nashell, un das tumen Manna te chal an o mulo tato them, ko maro, hoi tumare phure gar prindjran. Kote sikras lo tumen: Te hi lo gar tumentsa, nai krenn tchi. Ninna kamas lo win te hatsell, hoi an tumare djia hi, te nai krell lo les tumenge pal kowa mishto. Un tumer te nai penenn gar an tumare djia: Miri soor un mire wastengri budi anas mange kau tselo brawlepen! Doleske ma bistrenn tumaro baro Debles! Job hi kowa, kai tut i soor das, te nai lenn tumenge brawlepen khetne. Un jaake rikrell job kowa, hoi lo tumare phurentsa win kras. Ninna kau diwes rikrell lo pes ap kowa. Ma bistrenn tumaro baro Debles! Ma nashenn wawar deblen palla! Un ma witsrenn tumen glan lende tele, te mangenn len an! Te krenn kowa, palle dau tumen kau diwes miro lab pre, te wenn tumer jaake mulo dino, har kol wawar menshe, kai o baro Dewel glan tumende marell. Tchatchepah, tumer te shunenn gar ap leskro rakepen, wenn tumer maredo. Shunenn, tumer menshe Israel! Tumer djan kau diwes pral o pani Jordan, te lenn themma tumenge dren kol menshendar, kai hi bareder un sorleder har tumer. Lengre forja hi bares, un bare massurja djan trul lende pre an o bolepen. I menshe kote hi baro un wenn kharedo ‘riese’. Tumer shunan, har lendar penlo was: Kek nai well sorleder har jon. Doleske djinenn kau diwes, te djal tumaro baro Dewel glan tumende har i jag, hoi halauter pre chatchrell. Job dell len, te hunte nashenn le penge tumendar. Un tumer tradenn len win un denn len sik mulo. Jaake penas o baro Dewel kowa tumenge. Pal kowa, kai tradas len tumaro baro Dewel glan tumende win, ma penenn: Dran maro tchatcho djipen anas men o baro Dewel an kau them, te las le menge dren. Na-a, dran o tchilatcho djipen kol menshendar tradas len o baro Dewel win glan tumende. Hi gar doleske, te wans latche menshe un tumen wals i djudjo dji, te wenn tumer an ko them, te lenn les tumenge dren. Na-a, tumaro baro Dewel tradell kol menshen win ko tchilatchepaske, hoi le kran, te rikrell job koi sowel dren, hoi lo tumare phurende, o Abrahames un o Isaakes un o Jakobes, das. Jaake djinenn kanna, hi gar dran tumaro tchatcho djipen, te dell tumen tumaro baro Dewel kau latcho them, te lenn les tumenge dren. Tumer han menshe i djijentsa har bar. Ma bistrenn, har choiran tumaro baro Debles an o mulo them, Ko diwesseha har djan tumer win dran o them Egiptia bis te wan kate, kai kanna han, kaman gar ap leste te shunell. Un pash i berga Horeb kran tumer o baro Debles jaake chojedo, te kamas lo tumen te marell. Me homs pre ap i berga, te lap lestar kol barra, an koleste job i deesh laba tchinas, hoi hunte rikrenn, te wenn leskre menshe. Kote atchom me 40 (star-deesh) diwessa un ratsja. Maro chom me kek, un pani pijom me witar gar. Un o baro Dewel das man dui barra, an kolende job peskro gushteha kol laba tchinas. Glan kowa penas lo kol laba ap tumende, har khetne wan pash i berga, un i berga pherdi jag his. Dran i jag win rakras lo tumentsa. Har kol 40 (star-deesh) diwessa un ratsja trujel his, das man o baro Dewel kol dui barra, kai kol deesh laba dren tchinlo hi, un penas ap mande: “Naash, dja sik kai berga tele! Kol menshe, kai tu dran o them Egiptia win anal, kran i tchilatcho koowa. Sik djan le ko dromestar tele, kai me sikrom lende. Jon kran penge i dewel dran sonakai.” Un o baro Dewel rakras pale mantsa un penas: “Me dikau, kai djiwenn kol menshe pal pengro shero un kamenn gar te shunell. Ma rike man pale, te anap miri bari choli pral lende, un dap len mulo, te well lengro lab bistedo. Tire tchawendar krau me i natsjona, hoi hi sorleder un bareder har kaja.” Me rissrom man un djom koi berga tele. Un koi berga chatchas an i jag. Un kol dui barra kol deesh labentsa his an mire wasta. Un me dikom, tumer kran baro tchilatchepen ap tumaro baro Debleste. Tumer kran tumenge i sonakaskro terno gurum un djan sik tele ko dromestar, hoi o baro Dewel sikras tumende, te hunte djan. Kote taprom me kol dui barra un witsrom len dran mire wasta win, un phagom len an kotja glan tumare jaka. Un me witsrom man tele glan o baro Debleste, un homs tchiddo glan leste har koi ersto kopo 40 (star-deesh) diwessa un ratsja. Maro chom kek, un pani pijom gar. Un mangom les tumenge, te dikell lo gar ap tumari bari doosh, hoi tumer ap tumende lan, har sawo djungelo koowa kran, un les jaake chojedo kran. Leskri choli ap tumende his jaake baro, te darom, te marals job tumen. Un o baro Dewel shunas ninna kau kopo ap mande. Ninna ap o Aron his o baro Debles i bari choli, un job kamas les te marell. Un me mangom an ko tsiro ninna o Aroneske. Un ko terno gurum, hoi kran tumenge un jaake o Deblestar tele peran, kai figura lom me un witsrom lat an i jag, dom lat paash un dom lat an sawe tikne kotja, te atchas tchi har stauba pral. Un koi stauba witsrom an ko pani, hoi kote i berga tele nashell. Ninna kran tumer tumaro baro Debles chojedo, har hans an Tabera un Massa un Kibrot-Taawa. Un har bitchras o baro Dewel tumen dran o foro Kadesh-Barnea win un penas: “Djan pre un lenn o them tumenge dren, hoi me tumen dom”, koi shunan gar ap leste, un patsan les gar un kran gar, hoi lo tumenge penas. Jaake rah har prindjrau tumen, hi tumen sherja har barra un krenn gar, hoi o baro Dewel tumenge penell. Un har kamas o baro Dewel tumen te marell, homs tchiddo glan leste 40 (star-deesh) diwessa un 40 (star-deesh) ratsja. Un me mangom o baro Debles un penom: “Baro Dewel miro rai, ma mare tire menshen, kol menshen, kai tu win lal dran o them Egiptia tiri bari sorjah un tiro sorelo wasteha, te wenn le tire menshe! Ma biste tire budepangre, o Abraham un o Isaak un o Jakob! Ma dik koi pre, te hi kal menshen kai djia har barra. Ma dik ap lengro tchilatchepen, un ap koi doosh hoi le ap pende anan. Muk i Egiptarjen gar te penell: ‘O baro Dewel nai anell len gar an ko them, kolestar job penas, te dell lo les lenge.’ Muk len gar te penell, te anal len win an o mulo tato them dran tiri choli, te merenn le kote. Jon hi tire menshe, kolen tu win lal dran o them Egiptia tiri bari sorjah un tiro sorelo wasteha, te wenn le tire menshe!” An ko tsiro penas o baro Dewel ap mande: “De dui barra win, har kol dui glanstune, un ab pre pash mande ap i berga, un kre i kashteno mochton. Un me tchinau ap kol barra kol laba hoi ap kol glanstune dren tchinlo his, kolen tu paash phagal. Un tu tchiwess kol barra an kau mochton!” Un me krom i mochton dran akatstikro kasht, un dom dui barra win, hoi jaake har kol glanstune his, un djom pre ap i berga. Un kol dui barra his an mire wasta. Un har o glanstuno kopo tchinas job kol deesh laba, kolen o baro Dewel ap i berga dran i jag win ap tumende penas, har tumer halauter koi khetne wan. Un o baro Dewel das kol barra mande. Un me rissrom man un djom i berga pale tele. Un me tchiwom kol barra an ko mochton, hoi me krom. Un kote hi le, jaake har o baro Dewel mange penas. Un i Israelitarja mukan Beeroth-Bene-Jaakan pal pende un djan dureder an Mosera. Kote meras o Aron un was paskedo. Un leskro tchawo, o Eleasar was rashai pal leste. Fun kotar djan le dureder an Gudgoda un kotar dureder bis pash Jotbata. Kote das bud pani. Ko tsireske rodas peske o baro Dewel kol murshen dran o kheer Levi win, te hidjrenn jon o mochton, kai o Debleskre deesh laba dren hi, un te wenn jon rashaja un budrenn leske, un rakrenn an leskro lab bacht win pral i menshende. Un kowa krenn le ninna kau diwes. Doleske well i Levitarjen kek them har lengre phralen. Kowa hoi jon lenna, well dran lengri budi o baro Debleske. Kowa penas lenge tumaro baro Dewel. Me atchom ap i berga star-deesh diwessa un star-deesh ratsja har ko ersto kopo. Un o baro Dewel shunas ninna kau kopo miro mangepen un das tumen gar mulo. Un o baro Dewel penas ap mande: “Ste pre! Un dja glan i menshende win, te wenn le an ko them un lenn les penge dren, ko them, kolestar man glan lengre phurende sowel dom, te dap les lende.” Un kanna Israel, shun, hoi tumaro baro Dewel kamell, te kress! Tu mangess les an, djas ap leskro drom an halauter hoi tu kreh. Tu kamess les o tselo djijestar, un wess leske koi tiri tseli sorjah. Djib pal leskro lab, un rike leskre tchatchepaskre laba, hoi tuke kau diwes penau. Palle djal tuke mishto. O baro Debleske hi o bolepen, lauter hoi an o pralstunepen hi. Un ninna i phub un lauter hoi dren hi, hi leskro. Tumare phuren kamas lo o djijestar. Un tumer, kai lendar wan, rodas lo peske win mank i menshende dran an i tsele wawar themma. Un ninna kau diwes han tumer leskre wi-rodede menshe. Doleske shunenn kanna ap o baro Debleste, un djan gar buder pal tumaro shero! Tumaro baro Dewel hi o Dewel pral hako dewel un o rai pral hako rai. Job hi o baro un o sorelo, kolestar halauter darenn. Job dikell gar koi pre, koon jek hi. Un job lell tchi an, hoi kamell jek les te dell, te rissrell lo o tchatchepen trujel. Job dikell koi pre, te lenn pengro tchatchepen kol tchawe, kolen kek dad buder hi, ninna kol djuwja, kolengro rom meras. Un i wi-themarjen kamell job o djijeha un dell len chapen un koola an-ripaske. Tumer hans ninna wi-themarja an o them Egiptia. Doleske hunte kamenn tumer i wi-themarjen ninna o tselo djijestar. Un hunte shunenn ap tumaro baro Debleste un mangenn les kokres an. Rikrenn tumen ap leste kokres. Te denn tumen sowel, denn tumaro sowel pash leskro lab. Job hi kowa, koleske sharenn tumen i wawar menshe. Job hi tumaro Dewel, kai kras sawo baro un sorelo koowa pash tumende. Kowa dikan tumer tumare jakentsa. 70 (efta-deesh) menshe his tumare phure, har le an o them Egiptia tele djan. Un kanna kras tumaro baro Dewel tumendar jaake bud har i bolepangre momlia. O Mose penas dureder ap i Israelitarjen: Tumer hunte kamenn tumaro baro Debles o tselo djijestar! Krenn lauter, hoi lo tumendar kamell. Rikrenn tumen ap leskre tchatchepaskre laba, un djiwenn pal leskre laba jaake rah har djiwenn. Un lenn kau diwes an o dji, hoi sikras o baro Dewel tumende, un gar tumare tchawende. Kolla djinenn kowa gar. Jon dikan les gar. Tumer han, kai dikan leskro railepen un hoi lo tumenge kras peskri sorelo wasteha un pre-hadedi mussjah. Sawo baro koowa, hoi kek wawar nai krella, kras job ap i Egiptarjen, ap o Faraeste, ko rajeste pral o them Egiptia, un ap leskro tselo them, ninna ap leskre lurdende, kai tumenge palla lan. Pral lengre graja un wurdja mukas job o pani khetne te phagell. Un jon lauter tassan an o Baro Lolo Pani. Jaake hi kowa bis kau diwes. Tumer djinenn, hoi lo an o mulo tato them tumenge kras, bis te wan kate ap kai platsa, un hoi lo kras ap o Datan un ap o Abiram, kolengro dad o Eliab his dran o kheer Ruben: Har i phub peskro mui pre kras un len mashkral i tsele menshende Israel pre chas, len un lengre tsele menshen un lengre plachtene khera, ninna lengre budepangre un vieche, hoi pash lende his. Tumer dikan tumare jakentsa ko tselo baro kowa, hoi o baro Dewel kras. Doleske rikrenn tumen ap i tsele laba, hoi tumenge kau diwes penau. Palle han soreles doha, te lenn ko them tumenge dren, an koleste kanna djan. Un tumer djiwenn i rah tsiro an ko latcho un brawelo them, hoi o baro Dewel pes glan tumare phurende sowel das, te dell lo les lende un lengre tchawende pal lende. Kau them an kowa tumer wenna, te lenn les tumenge dren, hi gar har ko them Egiptia, dran koleste tumer win djan. Kote hunte budran phares te anenn o pani ap tumari hachetikri phub. Kau them, kai kanna djan, hi i them, kai dell brishin, hoi perell dran o bolepen ap i berge un ap o telstuno them, hi i them, ap koleste tumaro baro Dewel jak dell. Leskre jaka dikenn o tselo bersh latches ap leste. Jaake shunenn ap kol laba, hoi tumenge kau diwes penau, te kamenn tumaro baro Debles o tselo djijestar un wenn leske koi tumari tseli sorjah. Palle dell job o brishin ap tumaro them an peskro tsiro, an o nijal un an o wend, te nai anenn tumaro djob dren, ninna tumari mool un djet. Un me mukau o senlepen ap tiri phub pre te djal tire viechenge. Tumen hi hako tsiro doha te chal. Denn tumen jak, te mukenn tumen gar krik te anell o baro Debleskro dromestar, un perenn lestar tele un mangenn wawar deblen an, un witsrenn tumen glan lende tele. Te krenn sawo koowa, nashte well i choli o baro Deblestar pral tumende, un job pandell o bolepen tele, te dell buder gar brishin, un i phub nai mukell tchi pre te djal. Palle merenn tumer sik win an kau latcho them, hoi o baro Dewel tumen das. Ma bistrenn kal laba! Tchiwenn len ap tumare djia, un pandenn len trul tumare mussja un trul tumaro shero, te bistrenn len gar! Un penenn len tumare tchawenge. Rakrenn kol labendar, te han khere, un ninna te djan ap o drom, te tchiwenn tumen tele, un ninna te stenn pre. Un tchinenn len ap i pesse kashta tchatches un serwes pash tumaro khereskro wudar un ap i foreskre wudja. Palle atchenn tumer an kau them, kolestar tumaro baro Dewel glan tumare phurende pes sowel das, te dell lo les tumende, un djiwenn kote jaake rah har o bolepen pral i phub hi. Te krenn tumer kowa lauter, hoi me penom, te hunte krenn, un kamenn tumaro baro Debles tumaro tselo djijestar, un djan ap leskre tsele dromma, un rikrenn tumen ap leste, palle tradell o baro Dewel i menshen dran kal tsele themma glan tumende win. Un tumer lenn i themma sawe menshendar tumenge dren, kai hi budeder un sorleder har tumer. Hako kotar phub ap koleste tumare pire stakrenn, hi tumenge, o tselo them mank o mulo tato them un i berge Libanon, un mank o lengsto pani Eufrat un o Mashkralstuno Baro Pani. Kek nai atchell glan tumende tardo, Traash un daar mukell tumaro baro Dewel ap i menshende an o tselo them te well glan tumende, jaake har job les tumenge penas. Kau diwes mukau tumen win rodell: Kamenn tumer o Debleskri bacht? Kamenn tumer i bibacht o Deblestar? I bacht well ap tumende, te shunenn ap i laba tumaro baro Deblestar, kol laba, hoi me tumenge kau diwes penau. I bibacht well ap tumende, te shunenn tumer gar ap i laba tumaro baro Deblestar, un djan leskro dromestar tele, un djan wawar deblenge palla, kolen tumer gar prindjrenn. Te anell tumen tumaro baro Dewel an ko them, an koleste tumer wenn, te lenn les tumenge dren, palle denn koi bacht win gole ap i berga Garizim, un i bibacht ap i berga Ebal. Kolla hi kol dui berge ap i wawar rig o panjestar Jordan pash ko drom, hoi djal kote, kai o kham tele djal, an o telstuno them, kai o Jordan nashell un kai i Kanaanitarja djiwenn. Kol berge hi gar dur kol bare rukendar pash Gilgal. Tumer djan tchatchepah pral o Jordan, un wenn an ko them dren, te lenn les tumenge dren. Kau them das tumen tumaro baro Dewel, te lenn les tumenge dren un djiwenn koi. Jaake denn jak ap halauter, hoi o baro Dewel tumendar kamell, un ap leskre tsele tchatchepaskre laba, hoi me tumenge kau diwes penau. Un djiwenn koi pal! Kanna penau tumenge, hoi o Dewel tumendar kamella un leskre tchatchepaskre laba, hoi hunte rikrenn an ko them, hoi dell tumen o baro Dewel, kai ninna o Dewel tumare phurendar his, te lenn les tumenge dren. Denn jak ap kal laba, un rikrenn tumen ap lende jaake rah har djiwenn. Te was ko tsiro, kai lan tumer ko them dren un tradan kol wawar menshen win, palle denn kol tsele platse paash, kai jon pengre deblen an-mangan, ap i bare un tikne berge, ninna tel bare senele ruka. Witsrenn kol pre-tchidde barra trujel, kai maran le un chatchran le viechen pengro debleske. Phagenn kol bare barra paash, hoi le leske pre-tchiwan! Un chatchrenn kol kashta, hoi sikrenn i debletsa Ashera. Un denn lengre figuren an kotja! Tchi te atchell lendar pral. Ma mangenn tumaro baro Debles jaake an, har kol wawar menshe lengre deblen an-mangenn. Mangenn o baro Debles ap i platsa an, hoi job peske win rodell mashkral an o them Israel, te djiwell lo kote. Kote djan, te mangenn les an. Un kote anenn kol viechen, hoi kamenn leske te marell, sawe, hoi wenn leske tseles chatchedo, un sawe, kolengro rat leske chatchedo well. Kote anenn ninna o deshto kotar kolestar, hoi tumenge dren anan, un ko wawar koowa, hoi glan tchinlo hi, un kowa hoi denna jaake, har tumen sowel dan, ninna kowa, hoi hakeno pestar della, un sawe bakre un gurma, kai i phureder lengre dajendar hi. Un tumer un tumare familje chan i chapen kote glan tumaro baro Debleste, un awenn bachtelo pral halauter, hoi tumenge khetne anan, ap koleste tumaro baro Dewel peskri bacht tchiwas. Ma krenn jaake, har mer kau diwes kate krah, kai hakeno krell, har an leskre jaka mishto hi. Kanna wan gomme gar khere an ko them, hoi tumen tumaro baro Dewel dell, te well les tumaro. Te djan wergel o pani Jordan un djiwenn an ko them, hoi tumaro baro Dewel tumen dell te wenn kote khere, nai krell kek tumen kote tchilatchepen, un kek rodell kurepen tumentsa. Palle hi wawartchandes har kanna: Palle anenn kowa, hoi denn o baro Debleste, ap koi platsa, hoi job peske win rodas, te well lo kote an-mangedo. Kote anenn lauter, hoi me tumenge penau: kol viechen, hoi kamenn leske te marell, sawe, hoi wenn leske tseles chatchedo un sawe, hoi chan khetne. Kote anenn ninna o deshto kotar kolestar, hoi dren anan, un ko wawar koowa, hoi glan tchinlo hi, un kowa hoi denna jaake har tumen sowel dan. Kote glan tumaro baro Debleste awenn bachteles, tumer un tumare tchawe un tcha un tumare budepangre, mursha un djuwja, ninna i Levitarja, kai djiwenn an tumare forja, kolen kek them mank tumende hi. Denn tumen jak, te anenn gar kol viechen, hoi tumer o Debleske chatchrenn, ap i wawar platsa, hoi hatsenn an o them! Kokres ap koi platsa, hoi o baro Dewel win rodell an tumaro them, kote anenn kol viechen, hoi kamenn leske te chatchrell, un kote krenn halauter, hoi me tumenge penau. An tumare gaba un forja nai marenn jaake bud tumare viechendar har kamenn, un har tumaro baro Dewel tumende das, un nai chan lengro mass. Tumer halauter nai chan kolestar, erlige menshe har pale-tchidde. Kowa hi jaake, har chans i wesheskri busni oder i tserfo. Kokres o rat ma chan! Koles tchorenn ap i phub har pani. Kolestar, hoi o baro Debleske hi, ma chan: ko deshto tumaro djobestar, moljatar un djetestar, witar gar kol grumja un bakre, hoi i phureder lengre dajendar hi, witar gar kowa koleske tumen sowel dan, un kowa hoi kamenn tumendar kokres te dell, un ko wawar koowa, hoi glan tchinlo hi. Kowa well anlo glan tumaro baro Debleste ap koi platsa, hoi job peske win rodell. Kote chan tumer les, tumer un tumare tchawe un tcha, un tumare budepangre, mursha har djuwja, un i Levitarja, kai pash tumende djiwenn. Awenn bachtelo glan tumaro Debleste pral halauter, hoi tumare wastentsa khetne lan. Ma bistrenn i Levitarjen un denn lende, hoi len hunte well, jaake rah har an tumaro them djiwenn. Te dell tumaro baro Dewel – jaake har lo rakras – tumende budeder them, un tumen hi bok ap mass, palle chan mass an tumare gaba un forja, jaake bud har kamenn! Tumer hunte djan doleske gar ap koi platsa, hoi tumaro baro Dewel win rodell, te well lo kote an-mangedo. Lauter, kai djiwenn dur koi platsa, nai marenn un chan lengre grumjendar, bakrendar un busjendar, hoi o baro Dewel len das, jaake bud har jon kamenn – kote an lengre forja, kai le djiwenn. Jaake penau les tumenge. Krenn jaake har te chans i wesheskri busni oder i tserfo. Ko mensho, kai erligo hi, ninna kowa, kai pale-tchiddo hi, kol dui nai chan ko massestar. Kokres jek koowa rikrenn dren! Ma chan o mass, kai hi gomme o rat dren! An o rat hi o djipen. Un tumer hunte chan gar o djipen khetne o masseha. Tchore o rat win ap i phub har pani. Te krenn jaake, hi kowa mishto glan o baro Debleskre jaka, un tumenge un tumare tchawenge pal tumende djal mishto. Ko wawar koowa, hoi glan tchinlo hi, hoi hunte denn o Debleste, ninna koleske sowel dan, te denn les leste, kowa anenn ap koi platsa, hoi o baro Dewel peske win rodell. Kote chatchrenn leske kol viechen, hoi wenn tseles chatchedo, lengro mass un rat. Kol wawarendar, hoi tumer chan, tchore o rat ap o baro Debleskri chatchepaskri win. Denn jak, te rikrenn mishto lauter dren, hoi penom tumenge. Te djiwenn jaake, hi kowa mishto un latcho glan tumaro baro Debleskre jaka. Un tumenge un tumare tchawenge pal tumende djal mishto hako tsireske. Tumaro baro Dewel tradell i wawar menshen glan tumende win dran o them, kai tumer wenna. Un tumer lenn lengro them tumenge dren un djiwenn kote. Ap ko tsiro, kai jon buder gar koi hi, denn tumen jak, te mukenn tumen gar ap lengre dromma te anell! Ma putchenn: ‘Har mangan kolla pengre deblen an? Jaake kamah mer les ninna te krell.’ Ma krenn sau kowa tumaro baro Debleha! Kowa lauter, hoi jon pengre deblenge kran, hi djungelo un tchilatcho glan o baro Debleskre jaka. Ninna pengre mursh tchawen un pengre tchen chatchran le lenge an i jag. Lauter, hoi tumenge penom, hunte krenn un rikrenn. Tchiwenn koleske tchi pashel, un lenn tchi lestar krik! Te stell mashkral tumende i rakepaskro pre, kai penell, te hi les i lab o Deblestar, oder i wawar, koles sunja hi, un job penell i debleskro sikepen oder i baro koowa glan-wi, Leske djan palla! Rikrenn les tumenge glan i jaka pash halauter, hoi krenn! Lauter, hoi job penas, krenn! Shunenn ap leste! Mangenn les an! Un rikrenn tumen ap leste! Un ko rakepaskro, ninna kowa, koles kol sunja hi, job hunte well maredo. Job kamas tumen tumaro baro Deblestar krik te anell, kolestar, kai anas tumen win dran o them Egiptia un las tumen win dran o pandepen. Ko mensho kamas te djan tumer tele o dromestar, hoi tumaro baro Dewel penas, te hunte djan ap leste. Un tumer hunte witsrenn win o tchilatchepen, hoi mashkral tumende hi. Nai well, te rakrell jek tchorchanes ap tute: ‘Mer djas un mangas wawar deblen an, kolen gar prindjreh, witar gar tire phure prindjran!’ Kowa nai hi tiro phraal, tiro tchawo oder tiri tchai, tiri romni oder tiro maal, koles o djijestar kameh. Nai well, te penell lo: ‘Mange kol debles an kol menshendar, kai hi trul tute’, oder ‘ko debles kol menshendar, kai hi dur tutar’. Kai le ninna hi ap i tseli phub, ma kre, hoi job tutar kamell, un shun gar ap leste! Job te khaitell tut gar! Tut well kek dji leske! Ma khate leskri doosh! Na-a, tu dess les mulo. Tu wess o ersto, kai lell i bar an peskro wast, te witsress ap leste, un pal tute i tsele wawar. Job kamas tut krik te anell tiro baro Deblestar, kolestar, kai tut win anas dran o pandepen an o them Egiptia. Doleske hunte well job mules witsedo i barrentsa. Palle shunenn kowa i tsele Israelitarja un darenn. Un kek buder krell sau tchilatcho koowa mashkral tumende. Te shunenn i forestar, hoi tumaro baro Dewel tumen das, te djiwenn koi dren, te hi kote tchi-molde, kai anan wawaren o tchatcho dromestar tele un penan: ‘Awenn, mer djas un mangas wawar deblen an, kolen tumer gar prindjrenn’, palle rodenn mishto, un putchenn palla, un dikenn pal, te hi tchatcho. Te kran le kowa, un sawo djungelo koowa was mashkral tumende kerdo, palle denn kol menshen an ko foro o chareha mulo. Lauter hunte wenn mulo dino, ninna lengre vieche. Un lengro tselo brawlepen anenn khetne mashkral ap o foreskri platsa! Un chatchrenn ko tselo foro pre un lauter, hoi an leste hi, tumaro baro Debleske! Tchi har barra hunte atchell pral ko forestar hako tsireske. Un an kek tsiro well lo buder newes kerdo. Un rikrenn tumenge tchi kolestar, hoi hunte kran paash! Palle lell o baro Dewel peskri bari choli tumendar krik, un well tumenge latcho, un krell tumenge pale peskro dji pre, te krell lo tumendar bud un budeder menshe, jaake har lo pes glan tumare phurende sowel das. Shunenn ap leskro rakepen un rikrenn leskre tsele laba, hoi tumenge kau diwes penau! Un krenn, hoi glan i jaka tumaro baro Deblestar mishto hi! Tumer han i tchawe tumaro baro Deblestar. An ko tsiro, kai rowenn i muleske, ma tchinenn tumaro mass leske! Un ma tchinenn i balla pral tumare jaka! Tumer han o baro Debleskre menshe. Job hi tumaro Dewel. Tumen rodas lo win dran i tsele themma ap i phub, te wenn i natsjona, hoi leske hi. Tu chas tchi, hoi glan o baro Debleskre jaka pale-tchiddo hi. Kalla hi i vieche, hoi nai chan: Grumja, bakre, busja, tserfe un wesheskre busja, diwje bakre un busja, antilope, un hako viecho, koles pre-phagede pire hi, tseles pre-phagedo hunte wenn le, un hoi o chapen dui kope chal. Kolen nai chan. Mank kolende, kai o chapen dui kope chan, hi sawe, hoi hunte chan tumer gar: I khamela un o shoshoi, un o bergetikro shoshoi. Kolen hi kek pre-phagede pire. Pale-tchiddo wenn le tumenge. Un o bales hunte chan gar, ninna te hi les pre phagede pire. O balo chal o chapen gar dui kope. Pale-tchiddo well lo tumenge. O mass kek kal viechendar hunte chan. Witar gar taprenn len an, te hi le mulo. Kalla hi i vieche, hoi nai chan tumer kolendar, kai an o pani djiwenn: Halauter, hoi len flosse un shuppe hi, nai chan. Halauter, hoi len kek flosse un kek shuppe hi, ma chan! Pale-tchiddo wenn le tumenge! Hi tchirkle koi, kai nai chan tumer, un wawar kai nai chan gar. Kolla wenn tumenge pale-tchiddo. Kalla hi i tchirkle, hoi tumer nai chan gar: adlarja, tchirkle kai chan tikne bakre, kachja un matche, massengre tchirkle, ratsjakre tchirkle, un halauter, hoi lendar hi. korake un halauter, hoi lendar hi; un i straussetikre kachja un i mulengre tchirkle, panjeskre möwe un o habichto un halauter hoi lestar hi; un o tikno ratsjakro tchirklo un o baro ratsjakro tchirklo, o panjeskri kachni; un o pelikano un o mulo-massengre tchirkle un o shwano; un o storcho un o matchengre tchirkle un halauter hoi lendar hi; un o wiedehopf un o fledertikre kermuse. Un i tsele tikne vieche, hoi pral i phub djan, hoi len tchirklengre mussja hi, wenn tumenge pale-tchiddo. Tumer chan len gar! I tsele tchirkle, hoi gar pale-tchiddo hi, nai chan tumer. Tumer hunte chan kek mass i viechestar, hoi mules trujel tchiddo hi. I wi-themares, kai djiwell an tumaro foro, koles nai denn les, te chal job les. Ninna nai bikrenn les ap jekeste dran o wi-them. Tumer han menshe, kai hi o baro Debleske koi, kai tumaro Dewel hi. Tu keress gar i busjakro ternepen an o thud leskri datar. Hako bersh tchiwess tu o baro Debleske ap i rig o deshto kotar halauterestar, hoi ap tiri hachetikri phub bares was. An ko deshto kotar tiro djobestar, tiri moljatar un tiro djetestar glan tiro baro Debleste ap koi platsa, hoi job peske win rodella, te well lo kote an-mangedo. An leske ninna kol grumja, bakre un busja, kai hi o phureder lengre dajendar. Cha kote ko chapen un ko mass kal viechendar. Jaake bistreh gar, te djiwess tiro baro Debleha tiro tselo djipen. Te tchiwell tiro baro Dewel peskri bacht ap tute, un tut well bud chapen, un koi platsa, hoi job peske win rodas, te well job kote an-mangedo, hi jaake dur krik tutar, te nai hidjreh gar ko deshto kotar kote, palle bike kowa lauter, un le kol lowe un dja pash koi platsa, hoi tiro baro Dewel peske win rodas, un gin tuke halauter, hoi tiro dji kamell: grumja, bakre, mool un wawar sorelo pipen, oder wawar koowa, hoi tiro dji kamell, un cha kote glan tiro baro Debleste! Un ab bachtelo, tu un tiri familja un tire budepangre, ninna i Levitarja, kai an tiro foro djiwenn; kolen dess tu ninna tiro chapastar. Jon lan o baro Deblestar kek them un kek phub, har tu lal. Hako triinto bersh less o tselo deshto kotar halauterestar, hoi tu dren anal an ko bersh, un tchiwess les an tiro foro. Palle nai wenn i Levitarja, kolen kek phub hi, kai an tiro foro djiwenn, ninna i wi-themarja, i tchawe, kolen kek dad buder hi, un i djuwja, kolengro rom meras, un jon te chan un wenn tchales. Te krenn tumer jaake, tchiwell tumaro baro Dewel peskri bacht ap halauter, hoi krenna. Hake efta bersha, hunte mukenn tumer koi sijaan, hoi jekes pash tumende hi. Krenn kowa jaake: Hakeno, kai i wawar Israelitares lowe patsas, mukell leske kanna koi sijaan. Job te mangell gar koi sijaan pale leskro phralestar. Hi i baro Debleskro bersh, kai i tseli sijaan muklo well. Jekestar, kai hi i wi-themari, nai mangenn tumer leskri sijaan pale. Tumaro phraleske hunte mukenn lat. Job rikrell peskro lab, hoi lo tumende das, un dell tumen jaake bud, te nai patsenn tumer lowe i menshenge dran wawar themma. Tumer hunte patsenn tumenge kekestar lowe. Tumer wenn i raja pral i menshende an bud wawar themma. Pral tumende well kek wawar them o rai. Te hi i tchorwelo pash tute, kote an ko foro, kai djiweh an ko them, hoi tumaro baro Dewel tumen das, palle ma kre tiro dji pandles, kre tire wasta pre glan leste! Kre tire wasta leske dur pre! Un pats leske lowe ap kowa, hoi job tuke koi tchiwell, te well les ap halauter pale doha. De tut jak, te well tuke gar an o dji, te dess les tchi doleske, kai ko eftato bersh gar buder dur hi. Ma pen tuke: ‘Palle hunte mukap leske koi tseli sijaan.’ Un jaake dikeh tchilatches ap leste un deh leste tchi. Un job dell gole ap o baro Debleste pral tute. Un ap tute well i doosh! De leste o djijestar! Ma ab bokelo! Palle dell tut tiro baro Dewel bacht an halauter, hoi kreh un tiro wast an taprell. Hako tsiro hi tchorwele an o them. Doleske penau me tumenge: Krenn tumare wasta pre tumare phralenge, kolen gar doha djipaske hi! Te bikras pes i wawar Israelitari ap tute, – mursh oder djuwel – palle budrell lo tuke shob bersha, un an o eftato bersh mukess les te djal. Un te mukeh les te djal, palle hunte djal lo gar wastentsa, kai tchi dren hi. Tu dess les tire bakrendar, tiro djobestar un tiri moljatar, halauterestar, hoi tiro baro Dewel tut das. Un tu bistress gar, te hals i budepaskro an o them Egiptia, un tiro baro Dewel las tut kote win. Doleske penau me tuke kowa kau diwes. Job te penell ap tute: “Me kamau gar tutar te djal. Kamau tut un tiri familja o djijestar. Pash tute djal mange mishto.” Palle less i kashteni sub un dess lat an leskro kand ap tiro wudar tchurje. Jaake well lo tiro budepaskro hako tsireske. I budepaskretsah kress kowa ninna jaake. Te hunte mukess i budepaskres te djal, muk kowa tuke gar phares te well an tire jaka. Job budras tuke shob bersha jaake bud har dui budepangre, kolen hako diwes hunte plaissress. Palle dell tut tiro baro Dewel bacht an halauter, hoi tu kreh. Tire tsele mursh grumja un bakre, kai i phureder lengre dajendar hi, hunte dess tiro baro Debleste. Kal grumjentsa budress gar ap tiri hachetikri phub, witar gar tchiness kal bakrenge i balla. Glan tiro baro Debleste chas len tu un tiro tselo kheer hako bersh ap koi platsa, hoi o baro Dewel peske win rodell. Te hi tchomone djungelo ap ko viecho, te hi les i bangi heri, te hi lo korelo, oder i wawar doosh hi ap leste, palle chatchress les tu gar tiro baro Debleske. An tiro foro nai chah les. Hi jek, te hal erligo oder pale-tchiddo. Kowa hi jaake, har chals i wesheskri busni oder i tserfo. Kokres lakro rat chas tu gar! Tu tchoress les ap i phub har pani. Denn jak, te bistrenn gar kol bare diwessa, kai kharenn Passa! Rikrenn len an o tchon Abib, te sharenn tumaro baro Debles! O tchon Abib his, kai anas lo tumen rati dran o them Egiptia win. Djan ap koi platsa, hoi tumaro baro Dewel peske win rodell, te well job kote an-mangedo. Un kote marenn leske i viecho, nai well i bakro, i busni oder i grumni, hoi chan pash o chapen, hoi well Passa kharedo. Te chan tumer ko chapen, ma chan maro koi pashel, kai shutlo jarro dren hi. Har djan tumenge dran o them Egiptia win, hunte chan efta diwessa maro, an koleste kek shutlo jarro dren his, jaake sik hunte nashenn tumenge. Kanna chan ninna efta diwessa maro, kai kek shutlo jarro dren hi, te bistrenn gar ko diwes, kai djan dran o them Egiptia win, kai anan le jaake bud duka ap tumende. Doleske kharah mer kau maro ‘dukengro maro’. Un efta diwessa well kek shutlo jarro pash tumende diklo an tumaro tselo them. Un ko mass ko viechestar, hoi tumer an koi rat maran, hunte chan tumer an koi emligi rat. Tchi te atchell pral ap i tsalla. Tumer nai marenn gar kol viechen o chapaske Passa an tumare gaba un forja, kolen tumaro baro Dewel tumen dell, te djiwenn kote. Na-a, ap koi platsa, hoi tumaro baro Dewel peske win rodell, kote marenn kol viechen o chapaske Passa. Krenn kowa ap i rat, te djal o kham tele. Kowa hi ko tsiro, har tumer dran o them Egiptia win djan. Kerenn ko mass, un chan les ap koi platsa, hoi tumaro baro Dewel peske win rodell. Un o wawar diwes taissarlakro djan pale khere! Palle chan shob diwessa sawo maro, an koleste kek shutlo jarro hi! Un ap o eftato diwes awenn khetne, te sharenn tumaro baro Debles! Ap ko diwes krenn kek budi! Efta kurke pal ko diwes, kai djan win ap tumari phub te tchinenn o djob tele, Un ma bistrenn, te hans tumer pandle budepangre an o them Egiptia. Un denn jak ap kal laba, te rikrenn tumen ap lende! Un pal i nijal, te dan tumaro tselo djob win un anan i drake dren, rikrenn kol bare diwessa dren, kai djiwenn an patjengre khera. Efta diwessa djiwenn an lende, chan un awenn bachtelo, tumer un tumare tchawe un tcha, tumare budepangre un i Levitarja un wi-themarja, kai pash tumende djiwenn, ninna i tchawe, kolen kek dad buder hi, un kol djuwja, kolengro rom meras. Efta diwessa chan un awenn bachteles glan tumaro baro Debleste ap koi platsa, hoi job peske win rodell. Job tchiwas peskri bacht ap halauter, hoi ap tumari phub bares was un ap tumari tseli budi. Doleske awenn bachtelo! Triin kope an o bersh hunte wenn tumare tsele mursha glan tumaro baro Debleste ap koi platsa, hoi job peske win rodell: ap kol bare diwessa, kai chan kek maro dran shutlo jarro, un ap ko baro diwes, kai anenn o baro Debleske o newo djobestar, hoi tumer dren anan, un ap kol diwessa, kai djiwenn an patjengre khera. Un kek well, koles tchi pash peste hi, hoi job o baro Debleske anella. Hakeno della pal kowa, hoi leskro wast nai pre anella, jaake har tumaro baro Dewel leste peskri bacht das. Tchiwenn tchatchepangre murshen un wawar pralstunen dren an tumare forja, hoi tumen tumaro baro Dewel della! Jaake te hi an hako them kol deesh-te-dui bare familjendar tchatchepangre, kai rakrenn o tchatchepen jaake win pral pengre menshende, te lell hakeno peskro tchatchepen. Te hal tu i tchatchepaskro, hunte dess tu koles peskro tchatchepen, koon an o tchatchepen hi. Tu dikess gar koi pre, koon glan tute tardo hi. Te dell jek tut kutch koowa, te dess tu les tchatchepen, ma le kowa an! Koon sawo shukar kutch koowa an-lell, well korelo o tchatchepaske, un dikell buder gar, koon an o tchatchepen hi. Rike tut ap kowa hoi tchatches hi, te djiwess an o them, hoi tiro baro Dewel tut dell. Tumer hunte tchiwenn kek kasht pre, hoi sikrell i debletsa Ashera, un tchiwenn les pre pash koi chatchepaskri, hoi krenn tumer tumaro baro Debleste. Tumer hunte tchiwenn kek barra pre, te mangenn i wawar debles an. Sawo koowa hi djungeles glan o baro Debleskre jaka. Tu maress tiro baro Debleske kek grumni, kek bakro oder busni, hoi nasselo oder djungelo hi. Kowa wals i tchilatcho koowa glan tiro baro Debleste. Te shunenn tumer i murshestar, i djuwjatar an jek foro tumendar, hoi tumaro baro Dewel tumen dell, un kowa oder koja krell sau koowa, hoi an i jaka tumaro baro Deblestar djungelo hi, un phagell koi sowel, hoi tumer leske dan, un djal koi un mangell wawar deblen an, un witsrell pes tele glan o kham, o tchon un i bolepangre momlia, un krell jaake sawo koowa, kolestar me penom, te krenn kowa gar, un kowa well tumenge penlo, palle rodenn mishto un putchenn palla un dikenn, te hi kowa tchatcho. Te hatsenn tumer win, te hi tchatchepah tchatcho, te was sawo djungelo koowa an Israel kerdo, palle lenn ko murshes oder koi djuwjat, un anenn len win glan tumaro foro, un witsrenn barra ap lende bis te hi le mulo. Ap o rakepen dui, triin menshendar, kai kowa dikan, wenn le mulo dino. Ap o rakepen jekestar kokres, nai well kek mensho mulo dino. Kolla, kai dikan ko djungelo koowa, wenn i glanstune, te witsrenn le barra ap lende. Un pal lende wenn kol wawar, kai glan o foro wan, un witsrenn len mulo. Jaake lenn tumer o tchilatchepen mashkral tumende krik. Te well tchomone glan i tchatchepangre anlo, hoi hi jaake phares lenge, te djinenn le gar, hoi te krenn, – sawo koowa, te das jek i wawares mulo, oder dukas les, oder tchingepen pral kowa, hoi o jekeske oder o wawareske hi, palle krenn tumen ap o drom un djan ap koi platsa, hoi tumaro baro Dewel peske win rodell. Kote djan pash i rashajende dran o kheer Levi un pash o tchatchepaskro mursheste, kai an kol diwessa koi hi. Un len putchenn! Un jon penenn tumenge, hoi hunte krenn. Un kowa, hoi le tumenge penenn, hunte krenn tumer. Denn jak, te krenn halauter jaake, har jon tumenge sikran. Ap lengre laba hunte rikrenn tumen, un kolendar gar tele djan, gar tchatches un witar gar serwes. Te hi jek koi, kai hi jaake pre-phurdo, te shunell lo gar ap o rashajeste, kai krell i budi o baro Debleske, oder ap o tchatchepaskro mursheste, palle hunte well ko mursh maredo. Tumer hunte lenn o tchilatchepen dran Israel win. Palle shunell hakeno kowa, un darell. Un kek phurdell pes buder pre, te krell sawo koowa. Te wenn tumer an ko them, hoi dell tumen tumaro baro Dewel, un tumer lenn les dren, un djiwenn koi dren, un penenn palle: Mer kamah i rai pral mende, jaake har pash kol menshende an i wawar themma trul mende ninna hi, palle well kowa o rai, koles tumer pral tumende tchiwenn, koles tumaro baro Dewel win rodell. Mashkral tumare phralende lenn jekes un tchiwenn les pral tumende, te well job tumaro rai. Lenn kekes dran o wi-them, kai gar tumare phralendar hi. Tumaro rajes hunte well gar bud graja un hunte bitchrell gar i Israelitarjen pale an o them Egiptia, te ginenn le leske graja. O baro Dewel penas tumenge, te djan tumer kau drom gar buder pale. Witar gar hunte lell peske tumaro baro rai bud djuwjen, te well leskro dji gar tele anlo o tchatcho dromestar. Ninna lell lo peske gar bud rup un sonakai khetne. Ap ko tsiro, kai hi lo ap peskri rajeskri beshepaskri beshdo, hunte mukell lo peske kau liil tele te tchinell, kau liil, hoi pash i rashajende dran o kheer Levi tchiddo hi. Un kau liil well palle hako tsireske pash leste. Un job drawerell hako diwes an leste jaake rah, har djiwell lo. Jaake te haiwell lo, har te djiwell lo peskro baro Debleha, un dell lo jak ap hako lab an kau liil, un rikrell pes ap kal tchatchepaskre laba, un krell pal lende. Job hunte krell pes gar bares pral peskre phralende un hunte djal gar tele o baro Debleskro dromestar, gar ap i tchatchi rig un gar ap i serwi rig kolestar, hoi tchinlo hi. Palle atchell lo i rah tsiro baro rai an Israel, job un leskre mursh tchawe pal leste. I rashaja – jon hi lauter dran o kheer Levi, – kolla lenn kek them an Israel. Jon chan kolestar, hoi i wawar Israelitarja o baro Debleske anenn, te well kowa leske chatchedo. Kek them lenn i Levitarja an Israel har lengre phrala lenna. Kowa hoi jon lenna, hi lengri budi o baro Debleske. Job kokres dikell ap lende, te hi len lauter, hoi len hunte well. Jaake penas lo lenge. Kawa hi, hoi i rashajen hunte well: Te anell jek i grumni, oder i bakro o baro Debleske, hunte dell lo kolestar o phik, kol dui tchamja un i buke o rashajeske. Ninna well i rashajen hako bersh o newo djobestar, i newi moljatar un o newo djetestar, hoi tumer dren anan. Ninna o bakrengro bal, hoi o ersto kopo tele tchinlo well, hi lenge. Tumaro baro Dewel rodas peske o kheer Levi win dran i tsele Israelitarjen, te wenn i mursha dran o kheer Levi leskre rashaja hako tsireske. Te kamell i Levitari ko foro te mukell, kai djiwell lo an Israel, un kamell ap koi platsa te djal, hoi o baro Dewel peske wi-rodell, kowa nai well, te krell lo o baro Debleskri budi jaake har kol wawar Levitarja ninna, kai kote i rashaja hi. Palle lell job ninna jaake bud chapen har kol wawar ninna lenn. Un kowa, hoi lo peskro dadestar las, hi les gomme pral pre. Te wenn tumer an o them, hoi tumaro baro Dewel tumen dell, palle krenn gar ko djungelo pale-tchiddo koowa, hoi krenn i menshe, kai kote djiwenn. Kek mank tumende hunte chatchrell peskro mursh tchawes oder peskri tchat an i jag o Debleske. Kek mank tumende hunte well i durkepaskro, kek i drawepaskro, kek, kai krell wawar bengeskri koowa, kek, kai rakrell bibacht win an o bengeskri soor, kek, kai i mulentsa rakrell oder i mulen putchell. Koon sawo koowa krella, hi pale-tchiddo glan o baro Debleskre jaka. Dran sawo djungelo pale-tchiddo koowa tradell tumaro baro Dewel kol wawar menshen dran o them win glan tumende. Pash tumende hunte well sawo koowa gar hatslo. Tumer han o baro Debleskre menshe. Kol menshe, kolengro them tumer dren lenna, kolla shunenn ap drawepangre un durkepangre. Tumenge penas tumaro baro Dewel, te krenn kowa gar. I Debleskro rakepaskro, har me jek hom, jek, kai well tumendar, koles bitchrell tumaro baro Dewel pash tumende. Ap koleste shunenn! Ap ko diwes, kai hans khetne pash i berga Horeb, mangan tumer kowa tumaro baro Deblestar, un penan: ‘Mer kamah buder gar o rakepen maro baro Deblestar te shunell, un kai bari jag kamah witar gar buder te dikell, te hunte meras gar!’ Un o baro Dewel penas ap mande: Mishto hi, hoi jon rakran. I Debleskro rakepaskro har tu jek hal, kai well lendar, koles bitchrau me lenge. Un me kamau leske mire laba an leskro mui te tchiwell. Un job rakrell ap lende halauter, hoi me leske penau. Un ko mensho, kai gar ap mire laba shunell, hoi i rakepaskro an miro lab rakras, koleske dau me i phagi. Te phurdell pes i Debleskro rakepaskro pre, un penell i rakepen an miro lab, hoi me leske gar penom, te hunte rakrell lo, sawo rakepaskro hunte merell. Ninna te rakrell job an o lab i wawar deblestar, hunte merell lo. Te putchenn tumenge tumendar: Har djinas mer, hawo lab o baro Dewel gar rakras? Djinenn: Te rakrell ko Debleskro rakepaskro an o lab o baro Deblestar, un kowa hoi job rakras well gar tchatcho, jaake his ko lab hoi job rakras gar o baro Deblestar. Ko rakepaskro kamas pes peskro rakepah bares te krell. Tu daress gar lestar! Krenn ko tselo themestar triin kotja, an hako kotar jek sawo foro, jaake te hi ko drom koi gar dur koleske, kai jekes mulo das un hunte nashell peske. Sawo foro hi koleske, kai das jekes mulo un kamas kowa gar, un les his kek choli ap leste. Kowa nai nashell koi, te atchell lo djido. Kowa nai was jaake: Dui mursha djan an o weesh, te denn le kasht tele, un ko jek hadell peskro wast, an koja i tower hi, un lell win, te dell an o kasht, un o saster phagell tele un djal an koleste, kai pashel hi, un kowa merella. Sawo nai nashell an sau foro un atchell djido. Te wals an o tselo them kokres jek sau foro, nai wals ko drom dur koleske, kai hunte nashell peske kote. Un kowa, kai kamell o rat o mulestar pale te anell ap o shero kolestar, kai maras les, un lell les pherdi choli palla, kowa nai lals les dren un dals les mulo – koles, kai kek doosh ap leste hi, kolake job hunte merals. Job his glan kowa gar chojedo ap o wawareste. Doleske penau me tumenge, te rodenn triin forja win. Jaake hi tumen doha forja kai nai nashell jek dren. Un jaake krenn tumer, te well an tumaro them, hoi tumaro baro Dewel tumenge dell, kek mensho maredo, ap koleste kek doosh hi. Te wals sawo mensho maredo, anans bari doosh ap tumende. Hi wawartchandes jekeha, kai his chojedo ap jekeste un khatrell pes, un dell jak te taprell lo les, un djal ap leste pre un dell les mulo. Te nashell sawo mensho an sau foro, palle hunte bitchrenn i phureder dran leskro foro murshen koi, te lenn le les khere, un denn les an i wasta kolestar, kai anell o rat ko mulestar pale ap o koleskro shero, kai das les mulo. Job te khaitell tumen gar! Sawo marepaskro hunte merell, te djal tumenge mishto an Israel. Job maras jekes, ap koleste kek doosh his. An ko tsiro, kai djiwenn an ko them, hoi tumaro baro Dewel tumen dell, te lenn les tumenge dren, palle hunte tchiwess gar kol barra ap i rig, hoi sikrenn har baro hi ko kotar them kolestar, kai langs tute djiwell. Kolla his tire phure, kai tchiwan kol barra koi. Te well i tchilatcho koowa glan i tchatchepangre anlo, hi gar doha, te dikas kokres jek mursh kowa. Na-a dui te triin hunte penenn, te dikan le koles koi pashel, har lo kau koowa kras. Palle nai denn le les i phagi. Te anell jek chochepah tchomone ap i wawareste pre, palle wenn kol dui, kolen tchingepen pentsa hi, pash o baro Debleskro kheer, glan i rashajende un glan i tchatchepangre murshende, kolla an kol diwessa koi hi. Un kol tchatchepangre mursha hunte rodenn mishto palla, hoi tchatcho hi. Te hatsenn le, te hi kowa i chocheno, hoi chochepen ap peskro phraleste pre anas, palle krenn leha kowa, hoi kamas job peskro phraleha te krell. Jaake lenn tumer o tchilatchepen mashkral tumende krik. Un halauter an Israel hunte shunenn, har ko chocheno peskri phagi las, te darenn le un krenn buder gar sawo koowa mashkral tumende. Ko chocheno hunte khaitell tumen gar! Krenn jaake: Jek djipen i djipaske, jek jak i jakeske, jek dand i dandeske, jek wast i wasteske, jek piro i pireske! Te djan tumer win an o kurepen, te kurenn tumen kolentsa, kai kamenn tumen gar an o them, un tumer dikenn lengre graja un kurepaskre wurdja un lengre lurden, kai hi bud budeder har tumer, palle ma darenn lendar! Tumaro baro Dewel hi tumentsa, kowa kai tumen dran o them Egiptia win anas. Glan te stenn tumer pre un djan an o kurepen, stakrell o rashai glan un penell ap tumare kurepangre: “Murshale dran Israel, shunenn! Tumer djan kau diwes an o kurepen, te kurenn tumen kolentsa, kai kamenn tumen gar an o them. Awenn sorelo! Ma darenn lendar! Un ma mukenn tumen traash te krell! Tumaro baro Dewel hi kowa, kai djal tumentsa un kurell pes tumenge lentsa. Job hi ap tumari rig.” Pal kowa hunte rakrenn i pralstune ap i kurepangre un putchenn: Hi mank tumende jek, kai i kheer pre tardo tchiwas un mukas gomme gar o Debleskri bacht pral kowa win te rakrell? Kowa hunte djal pale an peskro kheer, te merell lo gar an o kurepen, un i wawar mursh djiwell an leskro kheer. Hi mank tumende jek, kai drakengre ruka an i phub tchiwas, un las gomme kek drake dren? Kowa hunte djal pale an peskro kheer, te merell lo gar an o kurepen, un i wawar mursh lell kol drake. Hi mank tumende jek, koles i pirni hi un job las lat gomme gar pash peste? Kowa hunte djal pale an peskro kheer, te merell lo gar an o kurepen, un i wawar mursh lell lat peske. Un i pralstune hunte putchenn i murshendar pale: Hi mank tumende jek, koles daar hi, un koleskro dji trissella? Kowa hunte djal pale an peskro kheer, te krell lo gar i djia peskre phralendar darenes. Un pal kau rakepen hunte tchiwenn i pralstune murshen pral i lurdende, te djan jon glan i lurdende an o kurepen. Te djan tumer glan i foro, te kurenn tumen kolentsa, kai kote djiwenn, pale putchenn lendar glanstunes, te kamenn le pre te dell kek kurepah. Un te penenn le, te kamenn le kek kurepen, un krenn tumenge o foreskre wudja pre, palle lenn kol tsele menshen, kai kote dren hi, te hunte budrenn tumenge i silah. Un te kamenn le gar pre te dell, un kamenn pen te kurell tumentsa, palle djan trul ko foro un pandenn les dren, jaake te nai djal kek buder dren un kek buder win. Un ap ko tsiro, kai dell tumaro baro Dewel les an tumaro wast, denn i tsele murshen mulo o chareha. I djuwja un i tchawe un i tsele vieche un halauter, hoi tumer dran o foro randan, kowa rikrenn tumenge! Un tumer nai chan ko tselo chapen, hoi his kolen, kai kaman tumen gar. Tumaro baro Dewel das les tumenge. Jaake krenn tumer i tsele forjentsa, kai hi dur tumendar krik, un gar kate an o them, hoi lenn tumer dren. An kol forja, hoi hi an ko them, hoi tumaro baro Dewel tumen della, hunte mukenn tumer kekes djido, kek menshes witar kek vieches. Mulo dino hunte wenn le halauter: i Hetarja, i Amorarja, i Kanaanitarja, i Perisarja, i Hiwarja un i Jebusarja. Jaake penas tumenge tumaro baro Dewel, te hunte krenn. Te krenn tumer kowa gar, anenn le tumenge pashel, har te krenn ko tselo djungelo koowa, hoi jon pengre deblenge kran. Un jaake anens tumer doosh ap tumende glan tumaro baro Debleste. Te han bud diwessa trul i foro tardo, koles tumer kamenn te dell un dren te lell, un mukenn kekes dren un kekes win te djal, palle denn gar kol ruka kote tele. Kolendar nai chan. Doleske ma denn len trujel! Jon hi kek menshe, kolentsa hunte kurenn tumen! Sawe ruka, kolendar djinenn, te chal kek lendar, kolen nai denn tumer trujel, un nai krenn dromma lendar, te nai wenn tumer an ko foro, hoi an o kurepen tumentsa hi, un nai lenn les dren. Te well i mulo mensho win glan o foro tchiddo hatslo an o them, hoi tumaro baro Dewel tumen dell, te lenn tumer les dren, un kek djinell, koon les mulo das, palle djan i phureder un i tchatchepangre mursha win pash koi platsa, kai lo tchiddo hi, un dikenn palla, har dur hi bis pash kol forja, hoi kote tchiddo hi. Un i phureder dran ko foro, hoi o glanstuno pash ko muleste tardo hi, kolla lenn i terni grumni, hoi budras gomme gar ap i hachetikri phub, un anenn lat tele an i telstuno them, kai i pani nashell, un hoi kek hachetikri phub hi, un kote phagenn le koi terni grumjake i meen. Palle stakrenn i rashaja dran o kheer Levi glan. Kolen rodas tumaro baro Dewel win, te krenn le leskri budi, un te rakrenn le leskri bacht win pral i menshende. Un an i tchingepen un pal i marepen rakrenn le o tchatchepen win. Un kol tsele phureder dran ko foro, hoi o glanstuno tardo hi pash ko muleste, kolla thowenn pengre wasta panjeha tele pral koi muli terni grumni. Un jon hunte penenn: “Mer dran kau foro, mer dam gar ko menshes mulo, un mare jaka dikan gar, koon kowa kras. Baro Dewel, mangah tut, le kai doosh mendar, tire menshendar Israel, kolen tu dran o pandepen win lal. Ma dik ap mende, har te wams mer kolla, kai maram i menshes, ap koleste kek doosh tchiddo hi.” Palle lell o baro Dewel koi doosh lendar krik. Jaake krenn tumer, hoi mishto hi glan o baro Debleskre jaka, un tchiwenn ko tchilatchepen krik mashkral tumende. Un job dikell gar ap tumende, har te wans tumer, kai dan koles mulo. Te djan tumer an o kurepen, un tumaro baro Dewel dell kolen, kai kurenn pen tumentsa an tumaro wast, jaake te anenn tumer lendar pandlen krik, un jek tumendar dikell i shukar djuwel mank kol pandlende, un kamell lat un kamell te romedinerell lo lat, palle nai anell lo lat an peskro kheer. Kote hunte tchinell li peskre shereskre bal un peskre naja. Un joi riwell peskre ripja win, hoi ap late his, har li pandli was. Un joi atchell an leskro kheer un rowell i tselo tchon pral peskro dad un peskri dai. Pal ko tsiro nai djal ko mursh pash late, te romedinerell lo lat. Te well i tsiro, kai kamell lo lat buder gar, hunte mukell lo lat te djal, kai li kamell. Jek koowa hunte krell job gar: Job nai bikrell lat gar lowenge, un nai rikrell lat gar, te well li leskri budepaskretsa! Joi his leskri romni. Te hi i murshes dui romja, un job kamell koi jek budeder har koi wawar, un hakeni las lestar jek mursh tchawo, un o phureder mursh tchawo hi kolatar, kolat job gar kamell, ap ko diwes, kai kamell ko mursh peskro brawlepen peskre tchawende te dell, nai dell lo gar koleste budeder, kai hi kolatar, hoi kamas lo, har te wals job o phureder. Na-a, job hunte dell ko wawares dui kope jaake bud, job hi o phureder, ninna te his lo koi romjatar, kolat kamell lo gar. Job was glanstunes boldo un leske hi o tchatchepen, te lell lo, hoi o phureder lell. Te hi i romes i mursh tchawo, kai hi bipandlo, un krell halauter pal peskro shero un shunell gar ap peskro dadeste un peskri date, ninna te tchingrenn le ap leste un denn les dawa, palle hunte anenn o dad un i dai les pash i phurende an ko foro ap i platsa, kai wenn le khetne. Un penenn ap lende: “Kawa hi maro mursh tchawo. Job hi bipandlo, un krell halauter pal peskro shero, un shunell gar ap mende. Job hi i pipaskro un i chapaskro.” Un i tsele mursha dran ko foro hunte witsrenn barra ap leste, bis te hi lo mulo. Jaake witsrenn tumer o tchilatchepen dran tumende win. Un i tsele Israelitarja hunte shunenn kolestar un darenn. Te kras jek i tchilatcho koowa, koleske job mulo dino hunte well, un job was maredo un ap i kasht pre pandlo, palle atchell ko mulo gar pral i rat ap ko kashteste. Na-a, job hunte well paskedo ap ko emligo diwes, te well ko them gar pale-tchiddo, hoi tumaro baro Dewel tumen dell. Pash leste hi kowa praassedo, kai hi pre-pandlo ap i kasht. Te nashrell pes i grumni oder i bakro, hoi i wawar Israelitares hi, un tu dikeh les, palle wess leske ap i rig un aness les tiro phraleske pale. Te djiwell lo dur tutar krik, un tu prindjreh les ninna gar, palle less ko vieches an tiro kheer pre, te atchell lo pash tute, jaake rah bis te tiro phraal wella un les rodell. Un palle de les leste pale. Un jaake kress tu ninna, te nashras lo peskri burika, peskre koola un wawar koowa, un tu hatsal les. Tu nai tserdeh tut kote gar win. Te dikeh tu, har peras i burika ap o drom, ninna i grumni, hoi tiro phraleske hi, palle ab late ap i rig un hade lat pale pre! I djuwel riwell kek murshengre koola an. Un i mursh riwell kek djuwjengre koola an. Koon sau koowa krell, kowa krell hoi djungeles hi glan tumaro baro Debleskre jaka. Te hatseh tu i tchirklengro kheer ap i ruk oder ap i phub, un i dai hi beshdo ap i tchawe oder ap i jare, palle less tu gar i dai khetne i tchawentsa. I tchawen nai leh, te kameh. I dat mukess te djal, te djal tuke mishto un te djiwess i rah djipen. Te kreh tu tuke i newo kheer, pale tchiwess i rikepen trul i dacha, te perell kek tele un tut hi doosh ap leskro merepen. Ap tiro moljengro them tchiwess tu gar drake an i phub un ninna djob mashkral lende, te well gar halauter o Debleske, hoi tuke bares was, o djob un i mool. Tu budress gar ap i hachetikri phub i mursh grumjah khetne i burikah, te rissrenn le i phub trujel. Tu riwess gar koola an, hoi dran dui thaba kerdo hi: dran bakrengro bal khetne sido laintikre thabentsa. Ap tiri baja siwess khetne pandle dorja ap kol star rigja. Te romedinerell i mursh i tchat, un pal i tsiro kamell lo lat buder gar, un job anell i djunglepen ap late pre un penell: “Kai tchat romedinerom, un har pash late dren djom, hatsom win, te his lat i wawarestar an-tapedo”, palle djal o dad un i dai koi terni tchatar ap o foreskri platsa un lenn koi plachta pentsa, hoi sikrell, te his koi tchai kek murshestar an-tapedo. Un koi plachta sikrenn le i phurende koi. Un o dad koi terni tchatar penell ap lende: “Me dom miri tchat kau murshes te romedinerell lo lat. Un kanna kamell lo lat buder gar, un anell tchilatcho rakepen ap late pre un penell: ‘Me hatsom, te hi li i wawarestar an-tapedo.’ Un kate hi kai plachta, hoi sikrell, te tapras kek wawar mursh lat glan leste an.” Un kol phureder ko forestar hunte lenn ko romes, un denn les dawa, un penenn leske, te hunte dell lo sheel rupene beme lakro dadeste. Kowa hi leskri phagi. Job anas i tchilatcho rakepen pre ap i terni tchate an Israel. Job hunte rikrell lat, un job nai mukell lat gar an peskro tselo djipen. Te his kowa o tchatchepen, te was koi tchai i wawarestar an-tapedo, palle hunte well li win anlo glan o kheer lakro dadestar. Un i mursha dran ko foro witsrenn barra ap late, bis te muli hi li. Joi kras i wi-ladjedo koowa mank i Israelitarja, har lubras li trujel an peskro dadeskro kheer. Jaake tchiwenn tumer o tchilatchepen mank tumende win. Te hatsell jek i murshes, kai hi tchiddo pash i djuwel, koja i wawareskri romni hi, palle hunte merenn kol dui: ko mursh, kai pash late tchiddo his, un koi djuwel. Jaake tchiwenn tumer o tchilatchepen dran Israel win. Te hi i tchai, kolat kek mursh gomme an-tapras, un lat hi i pirno, un i wawar mursh hatsell lat an o foro, un tchiwell pes pash late, palle lenn kol dujen un anenn len win glan o foro, un witsrenn barra ap lende, bis te hi le mulo: Koi tchai, kai gar gole das, ninna te his li an o foro, kai nai wals li shunlo. Un ko murshes, kai ladj ap i pirnjate i wawarestar anas. Jaake tchiwenn tumer o tchilatchepen mank tumende win. Te hatsell ko mursh i tchat win ap o them, un koi tchat hi i pirno, un ko wawar mursh taprell lat un tchiwell pes pash late, palle hunte merell ko mursh kokres, kai pes pash late tchiwas. Koi tchake krenn tchi! Lat hi kek doosh, kolake joi hunte merell. Kau koowa hi jaake, har te djals jek mursh ap i wawareste pre, un dals les mulo. Job hatsas koi terni tchat win ap o them. Un koi tchai, kolat i pirno his, das gole, un kek his koi, kai ap lakri rig was. Te hatsell i mursh i terni tchat, kolat kek pirno hi, un taprell lat, un tchiwell pes pash late, un jon wenn hatslo, palle hunte dell ko mursh, kai pash late tchiddo his, lakro dadeste i paash--sheel rupene beme, doleske kai job ladj ap late anas. Un joi well leskri romni. Un job nai mukell lat gar peskro tselo djipen. Kek mursh hunte lell peskro dadeskri romjat un anell jaake ladj ap peskro dadeste. I mursh, kai jaake tchinlo un dukedo hi ap peskro mass, te hi lo buder kek mursh, sawo mursh nai well gar kote, kai o baro Debleskre menshe khetne wenna. Kek mursh, koleskri dai gar romedini hi, nai well kote tumentsa khetne, kai o baro Debleskre menshe khetne wenna. Ninna leskre tchawe nai wenn gar kote, jaake rah har deesh familje jek pal i wawar djiwenna. Kek Ammonari un kek Moabari well kote tumentsa khetne, kai o baro Debleskre menshe khetne wenn, jaake rah har deesh familje jek pal i wawar djiwenna. An kek tsiro nai wenn le kote. Jon wan gar pash tumende mareha un panjeha, har hans ap drom dran o them Egiptia. Un jon plaissran lowe o mursheske Bileam, koleskro dad o Beor his, dran o foro Petor an o them Mesopotamia, te rakrell lo bibacht pral tumende win. Tumaro baro Dewel kamas gar ap o Bileam te shunell. Job kamas tumen o djijestar. Doleske kras lo, te rakras o Bileam i bacht pral tumende win, un kek bibacht. Ma rodenn koi pal, te djal kol menshenge mishto an i themma Moab un Ammon, un te wenn le brawelo. I Edomarjen tchiwenn gar pale! Jon hi tumare phrala. Witar gar tchiwenn i Egiptarjen pale. An lengro them djiwan i rah tsiro. I tchawe lengre tchawengre tchawendar, kolla nai wenn kote tumentsa khetne, kai o baro Debleskre menshe khetne wenna. Te djan tumer win, te kurenn tumen kolentsa, kai kamenn tumen gar an pengro them, palle denn tumen jak, te krenn koi platsa gar pale-tchiddo, kai tchiwenn tumare plachtene khera pre. Te djas i lurdeske mank tumende tchomone an i rat, un job well jaake pale-tchiddo, hunte djal lo win glan i platsa un atchell kote o tselo diwes. Ap i rati nai thowell lo pes. Un har o kham tele djas, well lo pale nai ap tumari platsa. Glan koi platsa, kai tumare plachtene khera tardo hi, rodenn i wawar platsa win, kai nai djan tumer ap i rig. Un hakeno, kai djal kote, lell i kasht peha, hadell i tikni cheb win, beshell pes, un tchakrell palle kowa, hoi lestar win djas. Tumaro baro Dewel djal tumentsa un hi mashkral tumende ap i platsa, te well lo tumenge ap i rig, un te krell lo tumen sorleder har kol wawar, kolentsa kurenn tumen. Doleske hunte well tumari platsa djudjo. Kek wi-ladjedo koowa te well mank tumende diklo, te djal lo gar peske tumendar. I pandlo budepaskro, kai peskro rajestar krik nashas un pash tumende well, koles denn tumer gar an o wast peskro rajestar pale. Job nai djiwell pash tumende an i foro tumendar, hoi job peske win rodell, kote kai les an peskre jaka mishto hi. Un tumer rikrenn les gar i sorjah tele. Mank i Israelitarja hunte well kek djuwel un kek mursh, kai bikrell pes lowenge an o kheer i wawar deblestar. Kol lowe, hoi sawe menshe lenna, hunte anell kek an o kheer tumaro baro Deblestar, te plaissrell lo kolentsa i sowel, hoi lo das. Sawe lowe hi djungeles glan o baro Debleskre jaka. Te patsal lowe tiro phrales, less tu kek lowe budeder ap kol lowe, hoi tu les patsal, witar gar pash chapen un wawar koowa, hoi jek nai patsell. Tu less kowa pale, hoi tu les dal, un gar budeder. Jekestar, kai hi dran i wawar them, nai leh tu budeder, har tu leske patsal, tiro phralestar less tu gar budeder. Palle nai dell tut tiro baro Dewel bacht an halauter, hoi tu an-tapreh an ko them, an koleste tumer wenn, te lenn les tumenge dren. Te dal tu tut sowel glan tiro baro Debleste, palle ma muk tuke kek tsiro, te plaissress kowa ninna. Tiro baro Dewel dikell koi pre, te deh tu kowa leste. Te deh les gar, aneh tu doosh ap tute. Te deh tu tut gar sowel, palle hi ninna kek doosh ap tute. Te kamal tu tut sowel te dell glan tiro baro Debleste, hunte rikress tu ninna, hoi penal, un kress les jaake har tu win rakral. Te weh tu an i moljakro them, hoi i wawares hi, palle nai chah tu jaake bud drake, har tu kameh, bis te tchales hal. An i piri tchiwess tu kek drake khetne. Te weh tu ap i hachetikri phub i wawarestar, palle nai leh ko djob tiro wasteha tele. O djobeskro tchurjeha tchiness tu kek djob tele, te aness les khere. Te lell i mursh peske i romjat, un palle hatsell lo tchomone ap late, hoi kamell lo gar, un tchinell lake i liil win, an koleste tardo hi, te mukas lo lat, un dell ko liil an lakro wast, un tradell lat dran peskro kheer win, un joi djal dran leskro kheer un well i romni i wawar murshestar, I mursh, kai i tikno tsiro romedino hi, hunte djal gar an o kurepen, witar gar hunte krell lo i budi o foreske. Jek bersh nai atchell lo khere un pash peskri romjate, te wenn le bachteles. Te patseh tu jekes tchomone un kameh lestar i kutch koowa te lell, hoi deh leske pale ap ko tsiro, kai lo kowa pale dell, hoi lo tutar patsas, palle less tu gar ko bar, koleha job jarro krell. Kau barreha lals tu kowa, hoi les djipaske hunte well. Te well i mursh tapedo, kai i wawar Israelitares tchoras un leha krell, har te wals lo i ginlo budepaskro, oder job bikras les, palle hunte well ko tchorepaskro mulo dino. Tumer hunte tchiwenn o tchilatchepen mashkral tumende win. Te lell jek tumendar i djungelo nasslepen ap peskro mass, hoi les pale-tchiddo krell, palle denn jak, te krenn halauter jaake, har kol rashaja dran o kheer Levi tumenge penenn. Me penom lenge, hoi te krenn. Un ap kowa hunte rikrenn tumen. Ma bistrenn, hoi tumaro baro Dewel ap i Mirjam kras ap o drom, har tumer dran o them Egiptia win djan. Te patseh tu jekes tchomone, palle djas tu gar an leskro kheer, te rodess tuke win, hoi kameh te rikrell, bis te job pale plaissras, hoi lo tutar patsas. Win glan leskro wudar atchess tu. Un ko mursh, koles tu tchomone patsal, djal dren un anell tuke tchomone win, hoi job tuke koleske dell, bis te job kowa pale pale das, hoi tu leske patsal. Te hi lo i tchorwelo mursh, pale tchiweh tu tut gar tele koleha, hoi lo tut das. Te djal o kham tele, dess tu les kowa pale, te nai tchiwell lo pes tele an peskri plaashka, un job rakrell bacht pral tute win. Un jaake hal tu an o tchatchepen tardo glan tiro baro Debleste. Te budrell tuke i tchorwelo Israelitari, ninna i wi-themari, kai djiwell an tiro foro un tiro them, hunte rikress gar leskro plaissepen pale, hoi jek diweske hi. Ap ko emligo diwes dess tu les peskre lowe i budjake, hoi lo tuke budras, glan te djas o kham tele. Job hi tchorwelo, un les hunte well kol lowe djipaske. De len leste, te dell lo gar gole ap o baro Debleste pral tute, un jaake doosh ap tute well. I dada wenn gar maredo koleske, hoi lengre tchawe kran. Un i tchawe wenn gar maredo koleske hoi lengre dada kran. Hakeno, kai kras sawo tchilatcho koowa, koleske job merell hunte, kowa well peskri doshake maredo. Te hal tu i tchatchepaskro, hunte dess tu ninna i wi-themares peskro tchatchepen, ninna i tchawen kolengro dad meras. Un kol djuwjen, kolengro rom meras. Ma le o ripen i romjatar, kolakro rom meras, te rikress les, bis te joi peskri sijaan plaissras. Ma bistrenn te hans pandle budepangre an o them Egiptia, un te las tumen tumaro baro Dewel dran o pandepen win. Doleske penau me tumenge, te dikenn ap i tchorwelende. Te bistral i pandepen newo djob ap tiro hachetikri phub an ko tsiro, kai aneh tiro djob dren, palle djas tu gar pale, te aness les. Muk les kolenge, kai dran i wawar them pash tumende djiwenn, ninna kol tchawenge, kolengro dad meras, un kol djuwjenge, kolengro rom meras. Koleske dell tut tiro baro Dewel bacht an halauter, hoi tire wasta an-taprenn. Te lal tu i drake tele tiro djeteskre rukendar, palle djas tu gar pale pash kol ruka, un rodess len tele pal wawar drake. Muk len kolenge, kai dran i wawar them pash tumende djiwenn, ninna kol tchawenge, kolengro dad meras, un kol djuwjenge, kolengro rom meras. Te lal tu i drake dren tiri moljakre rukendar, palle djas tu gar pale pash kol ruka, un rodess len tele pal wawar drake. Muk len kolenge, kai dran i wawar them pash tumende djiwenn, ninna kol tchawenge, kolengro dad meras, un kol djuwjenge, kolengro rom meras. Ma bistrenn, te hans pandle budepangre an o them Egiptia. Doleske penau me tumenge, te dikenn ap i tchorwelende. Te well i tchingepen mashkral mursha pre, un jon glan tchatchepangre murshende stakrenn, un o tchatchepen well win kerdo, palle well pral koleste, kai an o tchatchepen his, glan halauterende win rakedo, te hi job an o tchatchepen. Un pral koleste, koles doosh his, well glan halauterende win rakedo, te hi les doosh. Un te his leskri doosh jaake, te hunte lell lo dawa, palle penell o tchatchepaskro mursh, te tchiwell lo pes tele, un mukell les jaake bud dawa te dell glan leskre jaka, kitse dawa hunte lell lo koi doshake. Star-deesh dawa nai mukell lo les te dell, un kek dap budeder. Te mukals lo leske budeder dawa te dell, nai dikans i wawar tele ap leste. Te stakrell tiro gurum o djob win, pandess tu leske gar o mui, te nai chal lo gar! Te djiwenn phrala khetne, un jek lendar merella, un koles his kek mursh tchawe, palle hunte djal leskro phraal pash leskri romjate un romedinerell lat, un kek wawar mursh. Un ko ersto tchawo, koles joi ap i phub anell, kharell har ko phraal, kai meras, jaake te merell koleskro lab gar win an Israel. Te kamell ko phraal koi djuwjat gar te romedinerell, palle djal li pash i phureder murshende an o foro, un penell ap lende: O phraal miro romestar, kai meras, kamell man gar te romedinerell, jaake te merell o lab miro romestar an i Israel gar win. Palle denn i phureder ko forestar les gole un rakrenn leha. Un job te penell pale ‘Me kamau gar te romedinerap lat’, palle stakrell koi djuwel glan leste, un glan i jaka kol phureder murshendar riwell li leske jek kircha win. Un tchungrell leske an o mui, un penell: “Jaake hunte well kerdo ko mursheske, kai kamell gar peskro phraleste i tchawes te dell.” Un leskro kheer kharell an Israel ‘o kheer o pirkeneskro murshestar’. Te tchingrenn pen mursha khetne, un i romni ko jekestar well pashel, te lell li peskro romes dran o wast kolestar, kai les dell. Un joi taprell peskro wasteha mashkral i herja ko wawar murshestar, palle well lake ko wast tele dino. Joi hunte khaitell tumen gar. Te bikreh tchomone, ma tchip i tikneder bar ap i waga, har te gineh tchomone! Te gineh tchomone, ma tchip i bareder bar ap i waga! Te kameh te dikell, har bud tchomone hi, hunte less gar i tikneder piri pash o bikepen, un i bareder piri pash o ginepen. Le sawe barra un pirja, kolen o tchatcho barepen hi! Palle djiweh i rah tsiro an ko them, hoi tumaro baro Dewel tut dell. O baro Debleske hi menshe, kai chochepen krenn, djungeles. Ma bistrenn, hoi i Amalekarja tumen kran, har hans ap o drom win dran o them Egiptia. Har hans khino ap o drom, djan le ap tumende pre, un dan kolen mulo, kai pale atchan, un kek soor buder an lende his. Kol Amalekarja rikran penge gar o Debles glan i jaka. Ap ko tsiro, kai lan tumer ko them dren, hoi tumaro baro Dewel tumen dell, un tumer buder gar an o kurepen han kolentsa, kai trul tumende djiwenn, palle denn kol tsele Amalekarjen mulo, jaake te atchell tchi lendar pral, hoi sikrell, te his i tsiro, kai djiwan le. Un kowa bistrenn gar! An ko tsiro, kai wal an ko them, hoi tiro baro Dewel tut dell, te well lo tiro, un tu djiweh koi, palle less tu ko ersto djob, hoi ap tiro phub bares was. Un tu tchiwess les an i korba un aness les pash koi platsa, kai job kamell, te well lo kote an-mangedo. Un tu djas pash o rashajeste, kai an kol diwessa koi hi, un peness ap leste: “Me mukau kau diwes tiro baro Debles te djinell, te wom an ko them, kolestar o baro Dewel pes sowel das glan mare phurende, te dell lo les mende.” Un ko rashai lell koi korba dran tiro wast un tchiwell lat glan i chatchepaskri, kai o baro Debleske chapen un vieche chatchedo wenna. Un tu peness glan o baro Debleste, kai tiro Dewel hi: “Miro phuro dad his i Aramari, koles kek them his, kai lo khere his. Un job djas peskri familjah an o them Egiptia, un his kote i wi-themari. Leskre menshe his gar budeder har i wast pherdo, un kote wan le bud un budeder, i bari soreli natsjona. Un i Egiptarja kran menge tchilatchepen un rikran men tele. Mer hunte budran lenge tel dawa. Kote dam mer gole ap o baro Debleste, kai o Dewel mare phurendar his. Un o baro Dewel shunas mari gole, un dikas mari bibacht un mari daar un maro pharo djipen. Un o baro Dewel kras baro un sorelo koowa, hoi kek wawar nai krell, un anas bari traash ap i Egiptarja, un anas men peskro sorelo wasteha dran o them Egiptia win. Un job anas men kai un das men kau them, hoi jaake latcho hi te nashell thud un gwin koi. Kanna anau ko ersto djob, hoi bares was an ko them, hoi o baro Dewel man das.” Palle tchiwess tu les glan tiro baro Debleste tele, un witsress tut tele glan leste, te mangess les an. Ab bachtelo pral ko tselo latcho koowa, hoi job tut un tiri familja das. De ninna kolestar kol Levitarjen un kol wi-themarjen, kai mank tumende hi. Hako triinto bersh aness tu o deshto kotar khetne halauterestar, hoi ap tiri phub bares was. Un tu dess les i Levitarjen un i wi-themarjen un kol tchawen, kolen kek dad buder hi, un kol romjen, kolengro rom meras, te well jon ninna doha chapaske an tiro foro. Un tu peness glan o baro Debleste, kai tiro Dewel hi: “Me anom mandar kowa, hoi tiro hi, un dom les o Levitarjen un o wi-themarjen un kol tchawen, kolen kek dad buder hi un kol romjen, kolengro rom meras. Pal halauter krom me har tu penal. Un me rikrom tire laba un bistrom kek lendar. Me shunom ap tute, miro baro Debleste un krom lauter jaake, har tu mange penal: An ko tsiro, kai rowom i muleske, chom kek chapen, hoi tut dino his. Un taprom tchi kolestar, har pale-tchiddo homs. Un dom tchi kolestar i mulenge. Dik tele ap mende dran tiro bolepaskro kheer! Un tchip tiri bacht ap mende, tire menshende Israel, un ap ko them, hoi tu men dal, jaake har tu tut glan mare phurende sowel dal, te deh men i them, hoi jaake latcho hi, te nashell thud un gwin koi dren.” O Mose penas: “Israel, kau diwes penell tiro baro Dewel tuke, te kress halauter, hoi job tutar kamell, un djiwess pal kol tsele tchatchepaskre laba. Rike len tiro tselo djijeha un tiri tseli sorjah. Kau diwes penas o baro Dewel tuke, te hi lo tiro Dewel, un kamell, te djas tu ap leskre dromma un kress, hoi lo tutar kamell, un djiwess pal leskre laba un leskro tchatchepen, un shuness ap leste. Kau diwes penan tumer glan leste: ‘Awa, mer kamah leskre menshe te well, jaake har job penas, un kamah leskre tsele laba te rikrell.’ Un job krell, te weh tu o pralstuno pral i tsele wawar natsjone, hoi job kras, te wess hadedo, sharedo un railo. Tumer wenn o baro Debleskre menshe, kai leske kokres koi hi, un kek wawareske har lengro Debleske. Kowa penas job.” Un o Mose khetne i phureder murshentsa dran Israel penas ap i Israelitarja: Denn jak ap i tsele laba, hoi me tumenge kau diwes penom! Ap ko diwes, kai tumer pral o lengsto pani Jordan wergel djan an ko them, hoi tumaro baro Dewel tumen dell, palle lenn bare barra, un tchiwenn len jek ap o wawar, un makenn len parnes. Un kote ap i berga Ebal tchiwenn tumaro baro Debleske i chatchepaskri pre dran barra, hoi gar i sasteha dino wan! Kol barrentsa, hoi gar dino wan, krenn i chatchepaskri, un marenn un chatchrenn viechen kote tumaro baro Debleske, sawe viechen, kai wenn tseles chatchedo, un wawar, kolengro rat leske win tchoredo well, un kolengro mass tumer khetne chan, un bachteles han glan leste. Un ap kol pre-tchidde barra tchinenn i tsele tchatchepaskre laba jaake, te nai dikell jek len mishto. Un o Mose un i rashaja dran o kheer Levi penan ap i tsele Israelitarjen: “Atchenn Un shunenn, tumer Israelitarja! Kau diwes wan tumer o baro Debleskre menshe. Job hi tumaro Dewel. Doleske shunenn ap leste, un rikrenn tumen ap leskre laba un ap leskro tchatchepen, hoi tumenge kau diwes penau!” Ap kau diwes penas o Mose i menshenge, hoi te krenn le. Job penas: Te djan tumer wergel o panjestar Jordan, hunte djan i menshe dran i khera Simeon, Levi, Juda, Issachar, Josef un Benjamin ap i berga Garizim, te shunenn le hawi Debleskri bacht pral i menshende win rakedo well. Un i menshe dran i khera Ruben, Gad, Asser, Sebulon, Dan un Naftali kolla djan ap i berga Ebal, te shunenn le, hawo praassepen nai well pral i menshende win rakedo. Un i Levitarja hunte denn ap i tsele murshende an Israel gole, un penenn: “Praassedo well kowa, kai krell pes i sasterni figura, ninna i kashteni figura, te mangell lo lat tchorchanes an! Sawi figura kerdi mensheskre wastentsa hi djungeles glan o baro Debleskre jaka.” Un i tsele menshe hunte penenn: Amen! “Praassedo well kowa, hoi ap peskro dadeste un peskri date tele dikell!” Un i tsele menshe hunte penenn: Amen! “Praassedo well kowa, hoi i barra ap i rig tchiwell, hoi sikrenn har baro o wawareskro kotar them hi.” Un i tsele menshe hunte penenn: Amen! “Praassedo well kowa, kai anell i koreles ap i chocheno drom.” Un i tsele menshe hunte penenn: Amen! “Praassedo well kowa, kai dell kek tchatchepen kolenge, kai wenn dran i wi-them, kol tchawenge, kolen kek dad buder hi, un kol romjenge, kolengro rom meras.” Un i tsele menshe hunte penenn: Amen! “Praassedo well kowa, hoi i romjah peskro dadestar sowell, un jaake ladj ap peskro dadeste anell.” Un i tsele menshe hunte penenn: Amen! “Praassedo well kowa, kai i viecheha sowell!” Un i tsele menshe hunte penenn: Amen! “Praassedo well kowa, kai peskri phenjah sowell, pash i tchate peskro dadestar oder peskri datar!” Un i tsele menshe hunte penenn: Amen! “Praassedo well kowa, kai i romjah peskri romjakro dadestar sowell.” Un i tsele menshe hunte penenn: Amen! “Praassedo well kowa, kai i wawares tchorchanes mulo dell!” Un i tsele menshe hunte penenn: Amen! “Praassedo well kowa, kai i wawarestar lowe lell, te dell lo koleske i wawares mulo, ap koleste kek doosh hi.” Un i tsele menshe hunte penenn: Amen! “Praassedo well kowa, kai rikrell gar kal tsele tchatchepaskre laba.” Un i tsele menshe hunte penenn: Amen! Kau diwes penau tumenge o baro Debleskre tsele laba, pal kolende hunte djiwenn. Shunenn ap tumaro baro Debleste, un krenn pal kal laba! Palle krell tumendar tumaro baro Dewel i natsjona, hoi budeder an-diklo hi har i tsele wawar natsjone ap i phub. Te shunenn tumer ap leste un krenn, hoi job tumendar kamella, well leskri bacht pral tumende an halauter: Job dell tumen bacht an o foro un ap tumari hachetikri phub. Job dell tumen bud tchawe, bud djob, bud grumja un bakre un busja. Job dell tumen bud maro te chal. Leskri bacht well ap tumaro drom, te djan ap i budi un te wenn khere. O baro Dewel dell kolen, kai hadenn pen pral tumende, te kurenn le pen tumentsa. Ap jek drom wenn le, te djan le ap tumende, un ap hake rigja hunte nashenn le penge tumendar. Tumaro baro Dewel bitchrell tumenge peskri bacht ap tumaro djob, te well tumen bud kolestar an tumare djobengre khera, un ap halauter, hoi tumer krenna. Un job dell tumen peskri bacht an ko them, hoi lo tumende dell. Te shunenn tumer ap tumaro baro Debleste un djan ap leskre dromma, krell lo tumendar i natsjona, hoi leske hi jaake har lo pes sowel das te krell lo. Palle dikenn le an i tsele themma ap i phub, te han o baro Debleskre wi-rodede menshe, un jon darenn tumendar. Un o baro Dewel krell, te well tumen bud latchepen, budeder har doha. Job dell tumen bud tchawe un bud vieche. Bud djob un wawar koowa well baro ap tumari phub an ko them, kai o baro Dewel pes glan tumare phurende sowel das, te dell lo les tumende. Job krell tumenge o bolepen pre un dell brishin an o tchatcho tsiro ap tumaro them, un tchiwell peskri bacht ap halauter, hoi tumer krenna. Un tumer patsenn i menshenge an bud themma. Lendar hunte patsenn tumenge tchi. Un o baro Dewel krell te wess tu, Israel, o shero un gar i pori. Te shuneh tu ap i laba tiro baro Deblestar, hoi tuke kai diwes penau, palle weh tu baro un bareder un gar tikneder. Tu tchiwess kek lab ap i rig, hoi tuke kau diwes penau. Tu djas gar tele leskro dromestar, gar tchatches un gar serwes. Un djas gar wawar deblenge palla, te mangess len an. Shunenn tumer gar ap tumaro baro Debleste un krenn gar, hoi lo tumendar kamell, un rikrenn tumen gar ap leskre laba, hoi me tumenge kau diwes penom, palle well kai tseli bibacht pral tumende: Bibacht well ap tumende an o foro un ap tumari hachetikri phub. Bibacht well ap tumaro djob, te well tumen gar doha maro te chal. Tumer lenna gar bud tchawe, gar bud djob, gar bud grumja un bakre. Bibacht well ap tumaro drom, te djan ap i budi un te wenn khere. Te mukenn tumer o baro Debles un djan ap tumaro tchilatcho drom, bitchrell lo mank tumende bibacht un daar an halauter, hoi tumer krenna, jaake te djinenn buder gar, hoi te krenn. Jaake merenn tumer un djan sik tele. O baro Dewel mukell jek nasslepen pal o wawar ap tumende te well, bis te buder kek tumendar djiwell an ko them, an koleste tumer wan, te lenn les tumenge dren. Job bitchrell tumen sawo nasslepen, hoi chal tumen pre, tumaro mass well lolo un tato, un i fibro chatchell an tumende. Un job rikrell o brishin pale an tumaro them. Un i tato ducho krell, te well o djob nasselo un merell tele. Un kowa halauter well pral tumende bis te mulo han. Un dell kek brishin, un i phub tel tumende well jaake sorelo har bar. Awa, brishin dell gar buder ap tumende tele. Na-a, tchik un santa phurdell o baro Dewel pral tumaro them, bis te han mulo. O baro Dewel krell, te wenn kolla sorleder har tumer, kai kurenn pen tumentsa. Ap jek drom djan tumer ap lende pre, un ap hake rigja hunte nashenn tumenge lendar. Un i menshenge an hake themma ap i phub atchell o rakepen krik i trashatar, te dikenn le, har tumenge djala. Un te han mulo koi tchiddo, palle wenn i tchirkle un i diwje vieche, te chan le tumaro mass. Un kek tradell len krik. O baro Dewel bitchrell tumen sawo nasslepen, hoi lo glan i rah tsiro i Egiptarjen das: I djungelo nasslepen well ap tumaro mass, dukepen phagell pre, un tumaro mass chatchell un chandjrell. Un kek drab hi koi, hoi nai krell tumen sasto. Ninna krell lo tumen narwelo un korelo. Un tumer wenn nasselo an o shero. Ap o diwes, kai o kham pralstunes tardo hi, rikrenn tumer tumare wasta glan tumende, te rodenn tumaro drom, har korele, kolenge hako tsiro har i rati hi. Tumen well kek bacht an tumaro djipen. Wawar menshe djan sorjah ap tumende pre un tchorenn tumen pale te pale win. Un kek well ap tumari rig. Kowa mank tumende, kai putchas i terni tchai, te romedinerell li les, dikell, har i wawar mursh well un lell lat peske. Kowa, kai tchiwas peske i kheer pre, nai djiwell gar dren. Kowa, kai tchiwas drakengre ruka an i phub, nai chal gar lengre drake. Tu dikeh har wawar tiri grumni marenn, un tu lell latar tchi te chal. Tiri burika well tuke randedo glan tire jaka, un well tut gar buder pale dino. Kol menshe, kai kurenn pen tuha lenn tire bakre un busja penge, un kek well ap tiri rig, te lell lo len dran lengre wasta win. Tire mursh tchawe un tire tcha wenn i menshenge an i wawar them dino, te budrenn le lenge. Un tire jaka dikenn kowa, un tiro dji nashell pal lende un phagella. Un an tire wasta atchell buder kek soor. Lauter, hoi ap tiri hachetikri phub baro was, koleske tu phares budral, chan sawe menshe, kai wenn dran i dur them. Un tu weh sorjah tele rikedo, un hunte budress tel duka tiro tselo djipen. Un tu weh dinelo pral kowa lauter, hoi tire jaka hunte dikenn. O baro Dewel krell, te phagell djungelo dukepen pre ap tumare herja. Awa, tumare pirendar bis ap tumare sherja han pherdo dukepen, un nai wenn gar sasto kolestar. O baro Dewel tradell tumen un ko rajes, koles tumer pral tumende tchiwan, pash i menshende an i wawar them, kai tumer an kek tsiro djiwan, witar gar tumare phure. Un kote mangenn tumer un barrengre deblen an. Te dikenn i menshe an i themma, hoi trul tumende hi, har tumenge djal, atchell lenge o rakepen krik i trashatar pral kowa. Un jon rakrenn un sanenn pral tumende. Tumer witsrenn bud djob ap tumari phub win, un anenn kokres i wast pherdo dren. I stepangre chan halauter pre. Tumer tchiwenn drakengre ruka an i phub, un denn garda ap lende. Un kirme wenn un chan i drake pre. Un tumer nai lenn kek drake dren, un nai pijenn kek mool lendar. Djeteskre ruka hi an tumaro tselo them. Tumen well kek djet. I tsele djeteskre drake perenn tele, glan te hi le pesse. Tumen wenn mursh tchawe un tcha. Un jon atchenn tumenge gar. Pandles wenn le krik anlo. Tumare tsele ruka un halauter hoi an tumaro them bares was, chan i stepangre. Kol wi-themarja, kai mank tumende djiwenn, wenn sorleder un sorleder pral tumende. Un tumer nashrenn tumari soor pral lende. Jon patsenn tumenge lowe, tumer patsenn lenge nai kek lowe. Jon wenn o shero, tumer wenn o pori. Te shunenn tumer gar ap tumaro baro Debleste un leskre laba, un krenn gar, hoi lo tumendar kamell un tumenge penas, well kai tseli bibacht pral tumende, un lell tumen palla, bis te mulo han. Hako tsiro, kai well kai bibacht pral tumende, well diklo, te hi o baro Debleskro praassepen ap tumende tchiddo. Tumaro baro Dewel das tumen bud latcho koowa, awa, budeder har doha lauterestar. Un tumer hans gar leske koi i bachtelo djijeha. Doleske bitchrell o baro Dewel wawar menshen pral tumende, kai kamenn tumen tele te rikrell. Un tumer hunte budrenn lenge, un bokenn un trushenn koi pashel. Tumen well gar doha an-ripaske, tchitchestar well tumen doha. O baro Dewel rikrell tumen jaake tele, har te wals i sasterni gustri trul tumari meen, bis te tumer mulo han. Menshen dran i dur them, fun i wawar rig i phubjatar, anell lo pral tumende. Sik har i baro tchirklo wenn le pral tumende. Lengro rakepen haiwenn tumer gar. Len hi kek dji tumenge. Ninna i phure un i tchawe khaitenn len gar. Un jon chan tumare viechen. Un halauter, hoi ap tumari phub bares was, chan le pre. Tumenge mukenn le tchi pral, kek djob, kek mool, kek djet un witar kek terne tumare grumjendar, bakrendar un busjendar. Jaake hunte merenn tumer i bokatar, bis te kek tumendar buder koi hi. Un jon tchiwenn pen trul tumare forja, un mukenn kekes dren un kekes win, bis te kol bare un sorele forjengre massurja tele phagedo hi, kolendar tumer patsan, te well kek wergel. Kowa krenn le tumare tsele forjentsa an tumaro tselo them, hoi tumaro baro Dewel tumen das. An ko tsiro, kai han jaake dren pandlo an tumare forja, well tumen sawi bok, te chan tumer tumare tchawen, ko mass tumare mursh tchawendar un tchendar, kolen tumaro baro Dewel tumen das. Un o Mose penas dureder: Doleske denn jak, te djan ap o drom tumaro baro Deblestar! Un rikrenn leskre tsele laba, hoi an kau liil dren tchinlo hi! Un dikenn ap leste pre, ap tumaro rajeste, kai jaake baro koowa krell, kai darenn i menshe lestar. Te shunenn tumer gar ap leste, dell o baro Dewel tumen un tumare tchawen, un bitchrell tumenge bud dukepen un pharo nasslepen, ko jek gomme djungleder har ko wawar. Un kowa atchell i rah tsiro ap tumende. Ko tselo djungelo nasslepen, hoi lo pral i Egiptarjen anas, un kolendar tumen sawi daar his, anell lo palle ap tumende. Un tumer wenn gar sasto lestar. Un ninna ko tselo wawar nasslepen un dukepen, hoi hi gar tchinlo an kau tchatchepaskro liil, mukell lo pral tumende te well, jaake rah bis te tumer mulo han. Tumer hans jaake bud menshe har i momlia an o bolepen. Te shunenn gar ap tumaro baro Debleste, atchenn tumendar kokres i wast pherdo djido. Un jaake har o baro Debleske shukar his, te krell lo tumenge latchepen, un te krell lo tumendar bud menshe, jaake well leske palle shukar, te krell lo tumenge tchilatchepen, bis te atchenn gar bud tumendar pral. Un dran ko them, kai kanna dren djan, te lenn les tumenge dren, wenn tumer palle win tserdedo. Un job tradell tumen mank i menshende an i tsele themma ap kai phub, kolen kate, un kol wawaren kote. Lengre deblen dran kasht un bar mangenn tumer kote an. Kol deblen prindjrenn tumer gar un prindjran witar gar tumare phure. Mank kol menshende hatsenn kek platsa, kai khere han un atchenn nashte. Un o baro Dewel dell tumen kote i dji, hoi o tselo tsiro darell. An tumare jaka hi kek djipen buder. Un tumer kamenn buder gar te djiwell. Hako tsiro hi tumen o merepen glan i jaka. Diwes un rati hunte darenn tumaro djipaske. Tumen well sawi daar, un tumare jaka hunte dikenn sawo djungelo koowa, kai penenn taissarlakro: Kamaus, te wals rati! Un rati penenn tumer: Kamaus te wals tsalla! Un o baro Dewel anell tumen ap i shiffe pale an o them Egiptia, ap ko drom, kolestar me penom: “Kote hunte djan tumer gar pale!” Un kote kamenn tumer kolenge te budrell, kai dikenn tchilatches ap tumentsa. Lenge kamenn tumen te bikrell, te wenn lengre budepangre. Un kek kamell tumen te ginell. Kawa hi kowa, hoi o baro Dewel i Israelentsa win kras, har djas lo lentsa i sowel dren. Kal laba penas lo o Moseske an o them Moab. Kal laba hi gar kol emlige laba, hoi kras lo lentsa win pash i berga Horeb. Un o Mose mukas i tsele Israelitarjen gole te dell, un penas ap lende: Tumer dikan halauter, hoi o baro Dewel glan tumare jaka kras an o them Egiptia, ap o Faraeste un ap leskre bare murshende, un ap o tselo them: Koi phari bibacht, hoi anas lo ap lende, hoi sikras, te hi job o Dewel, dikan tumer tumare jakentsa, sawo baro un sorelo koowa, hoi kek wawar nai krell. Un bis ap kau diwes das o baro Dewel tumen gomme gar djia, hoi haiwenn un jaka, hoi nai dikenn un kanda, hoi nai shunenn. 40 (star-deesh) bersha djas lo glan tumende an o mulo tato them: Tumare koola djan gar paash, un tumare kircha ap tumare pire nashan pen gar tele. Tumen his kek maro te chal, un kek mool un wawar sorelo pipen te pijell. O baro Dewel das tumen chapaske, te haiwenn tumer, te hi job tumaro Dewel. Un har wan tumer ap kai platsa, kote djas o Sihon, ko rai pral o foro Heshbon un o Og, ko rai pral Bashan win, te kurenn le pen mentsa. Un mer dam len. Un mer lam lengro them dren un dam les i menshende dran o kheer Ruben un dran o kheer Gad un i paash familjate Manasse, te well ko them lengro them. Doleske denn jak ap kal laba, hoi tumaro Dewel tumentsa win krell. Djiwenn pal lende, te djal tumenge halauter mishto, hoi tumer krenna. Kau diwes han halauter glan tumaro baro Debleste tardo: I pralstune pral tumare bare familjende, tumare phureder un kolla, kai pral tumende penepaske hi, hake mursha, tumare tchawe un tumare djuwja un kol wi-themarja kolla mank tumende djiwenn, ninna kolla, kai tumenge o kasht tiknes denn un o pani anenna. Tumer djinenn, har djiwan an o them Egiptia, un har djan mashkral kol themma, kai wawar menshe djiwenn. Kote dikan tumer kolengre djungele deblen, hoi pash lende hi, figure dran kasht un bar, dran rup un sonakai. Doleske denn tumen jak, te well kau diwes mank tumende kek mursh un kek djuwel, witar kek dadeskro kheer un kek bari familja, kai rissrenn pen tele maro baro Deblestar, te mangenn le i deblen kol wawar menshendar an. Dran sawo koowa wals bibacht un merepen menge halauterenge. Kek te well mank tumende kau diwes, kai shunell har kau praassepen win rakedo well, un penell koi pashel an peskro dji: “Kowa hi gar mange. Mange djal mishto, ninna te djau pal miro shero.” Kowa wals djungeles tumenge halauterenge, i latchenge har i tchilatchenge. Ap saweste dikell o baro Dewel gar latches, na-a, pral koleste chatchell leskro dji i choljatar. Un ko tselo praassepen un i tseli bibacht, hoi an kau liil tchinlo hi, well ap leste tchiddo. Un o baro Dewel krell, te well job un leskri familja bistedo ap i tseli phub. Job tchiwell les infam, te hi lo kek Israelitari buder. Un ap leste well koi bibacht, hoi koles taprell, kai tel o praassepen hi doleske kai rikras lo pes gar ap kowa, hoi peskro baro Dewel leha win kras, jaake har an kau tchatchepaskro liil tchinlo hi. Un tumaro them well pherdi bibacht un pherdo nasslepen, hoi o baro Dewel ap leste tchiwell. Un an ko tsiro, hoi wella, dikenn kowa tumare tchawe un kolla, kai lendar wenna, ninna kol wi-themarja, kai dran dur themma wenna. Jon dikenn: O them hi chatchedo, i phub pherdo loon un shwefla. Lauter dikell win har i forja Sodom un Gomorra, Adma un Zebojim, har o baro Debleskri bari choli ap lende was un jon chatchedo wan. Kek nai witsrell djob an i phub. Tchi well bares. Kek senlepen djal pre. Palle penenn i menshe dran i tsele wawar themma: “Hoske kras o baro Dewel kawa kau themeha? Hoske was lo jaake chojedo?” Un lenge well penlo: Doleske, kai phagan le koi sowel, hoi o baro Dewel, ko Dewel lengre phurendar, lentsa dren djas, un rikran pen buder gar ap kowa, hoi job lentsa win kras, har job len dran o them Egiptia win anas. Un jon mangan wawar deblen an, un witsran pen glan lende tele, sawe deblen, kolen jon gar prindjran un kolendar job lenge gar penas, te mangenn le len an. Doleske chatchas o baro Debleskri choli pre pral ko them, jaake te anas lo koi tseli bibacht pral leste, kolatar an kau liil tchinlo hi. Un bari choljah tradas len o baro Dewel win dran lengro them. Les khaitan le gar. Job witsras len an i wawar them, jaake har kowa kau diwes hi. Kowa hoi khatedo hi, djinell kokres maro baro Dewel. Mende sikras lo, hoi lo mendar kamell, te djiwas mer pal kal tsele laba, hoi an kau tchatchepaskro liil tchinlo hi. Kowa hi menge un mare tchawenge hako tsireske. Kanna penom tumenge kal tsele laba, te nai rodenn win: Kamenn tumer, te well o Debleskri bacht pral tumende? Kamenn tumer te well leskro praassepen pral tumende? Te well koi bibacht pral tumende, un tumer djiwenn an i wawar themma, kai tumaro baro Dewel tumen tradas, wenn tumenge kal laba an o dji. Te djan tumer palle pale pash tumaro baro Debleste, tumer un tumare tchawe, un shunenn ap leste tumaro tselo djijestar un tumari tseli sorjah an halauter, hoi me tumenge kau diwes penom, palle krell tumaro baro Dewel peskro dji tumenge pre un lell tumen dran o pandepen win. Un job anell tumen pale khetne un pale pale dran i tsele themma, kai lo tumen tradas. Te wans tumendar jaake dur krik tradedo bis an o palstuno them ap kai phub, ninna kotar anell tumen tumaro baro Dewel khetne un pale pale. Tumaro baro Dewel anell tumen an ko them, koles tumare phurenge his. Un tumer lenn les tumenge dren. Un job dell tumen bud brawlepen, un krell tumendar budeder har tumare phure his. Tumaro baro Dewel dell tumen djia, hoi shunenn un krenn, hoi lo tumendar kamell. Tumen un kolen, kai tumendar wenna, dell lo sawe djia, jaake te kamenn tumer tumaro baro Debles o tselo djijestar un tumari tseli sorjah. Un tumer atchenn djido. Koi tseli bibacht tchiwell tumaro baro Dewel ap kolende, kai rikran tumen tele, un his chojedo ap tumende, un lan tumen palla. Un tumer djan pale ap o baro Debleskro drom un shunenn ap leste un rikrenn tumen ap kol tsele laba, hoi tumenge kau diwes penom. Tumaro baro Dewel dell tumen bacht an halauter, hoi tumer krenn; tumer lenn bud tchawe, bud vieche un bud djob ap tumari hachetikri phub, te djal tumenge latcheder har mishto. Leske hi shukar te krell lo tumenge latchepen, jaake har leske shukar his, te kras lo latchepen ap tumare phurende. Shunenn ap leste, djiwenn pal leskre laba, hoi an kau tchatchepaskro liil tchinlo hi, un krenn, hoi job tumendar kamell! Tumer hunte wenn pale pash leste tumaro tselo djijestar un tumari tseli sorjah. Kau tchinlo lab, hoi tumenge kau diwes penom, te rikrenn tumen ap leste, hi gar jaake pharo un jaake dur krik, te nai haiwenn un rikrenn les gar. Kau lab hi gar an o bolepen, jaake te nai penans tumer: “Koon djal menge an o bolepen pre un anell les menge, te nai shunas les un djiwas koi pal?” Kau lab hi gar ap i wawar rig o baro panjestar, jaake te nai penans tumer: “Koon djal menge ap i wawar rig o baro panjestar un anell les menge, jaake te nai shunas mer les un djiwas koi pal?” Na-a, kau lab hi pash tumende, an tumare muja un an tumare djia, te nai djiwenn koi pal. Dikenn, me mukau tumen kau diwes win te rodell mank o latchepen un o tchilatchepen, mank o djipen un o merepen. Te krenn tumer, hoi me tumenge kau diwes penom, un kamenn tumaro baro Debles un djan ap leskre dromma, un djiwenn pal leskre laba un krenn, hoi job tumendar kamell un rikrenn tumen ap leskre tchatchepaskre laba, palle atchenn tumer djido. Un tumendar wenn bud menshe. Un tumaro baro Dewel tchiwell peskri bacht ap tumende an o them, kai dren djan, te lenn les tumenge dren. Te krenn tumer gar, hoi tumaro baro Dewel tumendar kamell, un shunenn gar ap leskre laba, un mukenn tumen tele te anell leskro dromestar, un mangenn wawar deblen an, palle penau me tumenge kau diwes: Tumer djiwenn gar i rah tsiro an ko them wergel o pani Jordan, an koleste tumer djan, te lenn les tumenge dren. Kau diwes dau gole ap o bolepen un ap i phub, te dikenn le: O djipen un o merepen tchiwom me glan tumende, o Debleskri bacht un i bibacht. Jaake rodenn tumenge o djipen win, te atchenn djido, tumer un kolla, kai tumendar wenna. Kamenn tumaro baro Debles! Shunenn ap leste, un rikrenn tumen ap leste! Kowa hi tumaro djipen. Un jaake nai djiwenn bud bersha an ko them, kolestar o baro Dewel pes sowel das glan tumare phurende, glan o Abraham, o Isaak un o Jakob, te dell lo les lende. O Mose rakras pale i Israelentsa un penas kal laba: 120 (jek-sheel-te-biish) bersha hom me kau diwes. Me nai djau buder gar glan tumende win un dren. Un o baro Dewel penas ap mande: ‘Tu djas gar pral kau pani Jordan wergel.’ Tumaro baro Dewel hi kowa, kai djal glan tumende. Job hi kowa, kai marell kol menshen an kau them glan tumende, te nai lenn lengro them tumenge dren. Un o Josua well tumaro pralstuno, jaake har o baro Dewel kowa penas. O baro Dewel krell kol wawar menshentsa jaake, har job kowa kras i rajentsa pral i Amorarja, o Sihon un o Og, kolen job das un lengro them paash kras. Ap ko tsiro, kai dell o baro Dewel kol menshen an tumaro wast, krenn lentsa jaake har penom me tumenge. Awenn soreles un ma trashenn! Ma darenn tchi un trashenn kekestar! Tumaro baro Dewel hi kowa, kai djal tumentsa. Job atchell pash tumende un mukell tumen gar kokres. O Mose das o Josua gole un penas ap leste glan i tsele Israelitarjen: “Ab sorelo un ma traash! Tu aneh kal menshen an ko them, kowa o baro Dewel pes sowel das glan lengre phurende, te dell lo les lende. Un tu deh halauterenge pengro kotar them. O baro Dewel hi kowa, kai djal glan tute, job hi tuha! Job atchell pash tute un mukell tut gar kokres. Ma dare tchi un ma traash kekestar!” O Mose tchinas kal tchatchepaskre laba an i liil, un das les kol phureden pral Israel un kol rashajende dran o kheer Levi, kai o Debleskro mochton hidjran, kai o Debleskre deesh laba dren hi. Kote an i tsele menshen khetne, i murshen, i djuwjen un i tchawen, ninna kol wi-themarjen, kai an tumare forja djiwenn. Jon lauter hunte shunenn kal laba, jaake te djinenn le, har te djiwenn le o baro Debleha, kai tumaro Dewel hi, un rikrenn pen mishto ap kal tsele tchatchepaskre laba. Ninna lengre tchawe, kai djinenn les gomme gar, hunte shunenn kowa, te dikenn le, har te djiwenn le o baro Debleha, kai tumaro Dewel hi. Kowa te well o tselo tsiro, har djiwenn tumer an ko them, an koleste tumer pral o Jordan wergel dren djan, te lenn les tumenge dren.” O baro Dewel penas ap o Mose: “Tire diwessa wan, te hunte meress: De o Josua gole, un ab khetne leha pash o Debleskro plachteno kheer, te tchiwap les dren an leskri budi.” Un o Mose un o Josua djan dren an o Debleskro plachteno kheer, un o baro Dewel sikras pes an i wolka an o plachteno kheer. Un koi wolka his tardo pral o khereskro wudar. O baro Dewel penas ap o Mose: “Sik well o diwes, kai mereh. Un pal tiro merepen mukenn i Israelitarja miro drom, un nashenn kol deblenge palla ko themestar, an koleste wenna. Un jon djan penge mandar, un krenn buder gar, hoi lentsa win krom. Palle chatchell miri choli pre pral lende, un me mukau len, un wau lenge buder gar ap i rig. Bud djungelo pharo koowa pherdo duka un daar well pral lende. Un jon penenn palle ap ko diwes: ‘Kowa lauter well pral mende doleske, kai maro Dewel buder gar pash mende hi.’ Ap ko diwes khatrau miro mui glan lende dran ko tselo tchilatcho koowa, hoi le kran, har mangan le wawar deblen an. Un kanna, tchin an i liil kai gili, hoi tuke penau, un anenn lat lenge pashel, te nai giwenn le lat. Jaake te nai penau me, te dom len trad kai giljah. Me anau len an ko them, jaake har man sowel dom glan lengre phurende, te krap kowa. Kowa hi i them, an koleste bud thud un gwin hi. Un jon chan un wenn tchalo un thullo. Un kote nashenn le wawar deblenge palla, un mangenn kolen an. Un ap mande dikenn le tele, un phagenn koi sowel, hoi le mantsa dren djan. Palle well bud bibacht un djungelo koowa pral lende. Un jon giwenn koi gili. un koja well gar bistedo lengre tchawendar, un sikrell lende, kai dom len trad, hoi wella, te mukenn le miro drom. Glan te anom len an ko them, koleske me man sowel dom, te anau len koi, prindjrau ko koowa, hoi lenge an o shero trujel djal.” Ko emligo diwes tchinas o Mose kai gili pre, un anas lat i Israelenge pashel. Un o baro Dewel penas ap o Josua, koleskro dad o Nun his: “Ab sorelo un ma traash! Tu aness i Israelitarjen an ko them, koleske me man sowel dom, te anau len koi. Un me kamau tuha te well.” O Mose tchinas an i liil kol tsele laba, hoi sikrenn, har te djan le o Debleskro drom. Pal kowa penas lo ap i Levitarja, ap kolende, kai hidjran o mochton, kai o baro Debleskre deesh laba dren hi: “Lenn kau tchatchepaskro liil, un tchiwenn les ap i rig pash o mochton, kai o baro Debleskre deesh laba dren hi, te sikrell lo len, hoi wella, te rikrenn le pen gar ap kol laba. Me djinau, har djan tumer pal tumaro shero un kamenn gar te shunell. Ninna kanna, kai gomme pash tumende djiwau, mukenn tumenge tchi o baro Deblestar te penell. Har well kowa, te hom mulo?” O Mose penas dureder: “Penenn, te wenn i phureder dran tumare familje un tumare pralstune kate pash mande khetne, te penap kai gili glan lengre kanda. Un ap o bolepen un ap i phub dau me gole, te shunenn jon, hoi wella pral tumende, te mukenn tumer man. Me djinau, pal miro merepen dukrenn tumer o baro Debles, un djan ko dromestar tele, hoi tumende sikrom. Tumer krenn, hoi tchilatcho hi glan o baro Debleskre jaka, un mangenn wawar deblen an, un choirenn les koleha. Doleske well bari bibacht pral tumende.” O Mose penas kai tseli gili glan i kanda i tsele Israelendar, kai kote khetne wan. Tu bolepen, shun, hoi penau! Tu phub, de jak ap i laba, hoi wenna dran miro mui! Kowa hoi me tumen sikrau, hi har o brishin ap o senlepen. un miro rakepen har i sapeno ducho ap o khass. Sharau o baro Debles. Penenn halauter: Maro Dewel kokres hi baro! Job hi maro sorelo rikepaskro. Lauter, hoi job krell, hi mishto. Leskre tsele dromma hi tchatcho. Maro Dewel rikrell peskro lab; an leste hi kek tchilatchepen. Chochepen djinell lo gar. Tumer mukan leskro drom, un han buder gar moldo te kharenn ‘leskre tchawe’. Pherdo tchilatchepen un chochepen han tumer. Tumer dinele menshe, kolen kek goswepen hi, parkrenn tumer tumen jaake pash tumaro baro Debleste? Hi job gar tumaro dad, kai kras tumen? Kowa, kai kras tumendar i natsjona? Mukenn tumenge kol phure tsirja an o shero te djal, har tumare phure djiwan! Putchenn tumare dada, har kowa his! Putchenn tumare phureden, un jon penenn les tumenge, har o pralstuno Dewel i menshen pengro them das. Job mukas i natsjone kote djiwenn, kai lo kamas. Peskre tchawen Israel das lo hakenes i them bares doha leskre menshenge. I Israelitarja hi leskre menshe. Jon, o Jakobeskre tchawe, hi kolla, kai rodas lo peske win. Job hatsas i Israelitarjen an o mulo them, kote kai tchi bares well. Un job rikras peskre wasta pral lende, un das kote jak ap lende, jaake har job ap peste kokres jak dals. Job his har i adlari, kai peskre ternen win anell dran lengri nesta, un pral lende djal. Te wenn le khino, djal lo tel lende, krell peskre mussja buchles pre, un hidjrell len ap peskre mussja. Jaake kras kowa lentsa o baro Dewel, job kokres, kek wawar dewel his leske ap i rig. Job mukas len o rai te well pral o pralstuno them. Un jon nai chan o djob ap i hachetikri phub. Gwin mukas lo len te hatsell mank i bare barra, un djet te lell i rukendar, hoi ap barrengri phub bares wan. Len his khil i grumjendar un i thud i bakrendar, ninna o mass i tikne bakrendar, un pesse bakre un busja; I Israelitarja chan o latcheder djob, un pijan gudli loli mool. O Jeshurun djiwas i shukar djipen, his tchalo un brawelo. Har was lo pesso, phurdas lo pes pre. Un mukas o Debles, kai les kras, un witsras les ap i rig. Leskro sorelo rikepaskro his leske tchi moldo. O Debleskre menshe nashan wawar deblen palla, un dukan pengro Debles. Ko djungelo koowa, hoi le kran, kras les chojedo. Jon anan viechen sawe deblenge, kai kek debla hi. Kolen prindjran jon glan kowa gar. Kolla wan newes pre. I phure mangan len gar an. Ko Dewel, kolestar tumer wan, un kowa, kai rikras tumen, koles tchiwan tumer ap i rig. Ko Dewel, kai kras tumen, koles bistran tumer. O baro Dewel dikas kowa, un was chojedo pral peskre tchawende un tchende, kai kaman tchi buder lestar te djinell. Un job penas peske: Me rikrau man pale lendar, kamau te dikell, har lentsa dureder djal, kolentsa, kai pal pengro shero djan, un tchi buder mandar kamenn te djinell. Jon dukan un choiran man, har mangan le kolen an, kai kek debla hi. Jaake kamau me les ninna lentsa te krell, un lau mange wawar menshen, te silwerenn le un choirenn pen pral menshende, kai prindjran man gar. Miri choli chatchell pre har i jag, un chatchrell i tseli phub, un halauter, hoi ap late bares was, un chatchell tele bis an o telstunepen, un well bis tele pash i berge. Pale te pale anau me bibacht pral lende; me dau mire tsele faile karje an lende. I bokatar merenn le, un o fibro chal len pre. Pharo nasslepen marell len. Me bitchrau diwje vieche un tchilatche sapa mank lende, kai dandrenn len mulo. Ap i dromma marell len o charo, un an i khera i traash. Hakenes taprell o merepen: o terno murshes un i terni tchat, o ternepen un kolen parne ballentsa. I Israelitarja hi menshe, kai lenn gar ap o dji, hoi lenge penlo well. Kek goswepen hi an lende. Har kamaus, te wans le gosewo! Palle haiwans le, hoi ap lende wella. Har nai las jek lurdo i sero (1.000) Israelitarjen palla? Har nai tradan dui lurde deesh-serja (10.000) Israelitarjen jaake, te nashan le penge i darjatar? Kowa was, har o baro Dewel, lengro rikepaskro, len an kolengre wasta das. Kolengre debla hi gar har maro Dewel. Kowa djinenn un penenn ninna kolla, kai kuran pen mentsa. Jon molenn gar budeder har i menshe dran Sodom un Gomorra, un hi har drakengre ruka, hoi hidjrenn djungele drake, kolendar jek nasselo well. Lengri mool hi har o tchunger i sapestar, hoi marell un nasselo krell. O baro Dewel bistrell gar, hoi kolla kran, un djinell, hoi kamell lo lentsa te krell. Job penell: Me hom kowa, kai dau len halauter ap lengro shero pale an ko tsiro, kai trissenn lengre herja. Gar dur hi o diwes, kai well lengri bibacht pral lende. Un kowa, hoi ap lende well, kowa well sikepah. Tchatchepah o baro Dewel dell peskre menshende lengro tchatchepen. Te dikell lo, har leskre budepangre nashran pengri soor, khaitenn le les. Te dikell lo, har kek ap lengri rig hi, krell job peskro dji lenge pre. Un job putchell lendar: Kai hi kol sorele debla, pash kolende kaman tumer tumen te khatrell? Tumer dan len o thulepen tumare viechendar te chal, un tchoran mool glan lende win pipaske. Mu stenn le pre, te wenn le ap tumari rig, un lenn tumen koi win! Dikenn kanna dren, te hom me kokres o Dewel, dell kek wawar Dewel har man! Me marau un me krau djido, me dukrau un me krau sasto, un dell kek, kai jekes dran miro wast nai win lell. Me hadau miro wast un dau man sowel pash miro djipen: Me krau, te tchinell miro charo mishto, te well o tchatchepen kerdo. Un me dau o tchilatchepen ap kolengre sherja pale, kai kuran pen mantsa. Un miri choli well ap kolende, kai hi chojedo ap mande chojedo. Kol faile, kolentsa karje dau, lendar perell o rat tele – ko rat kolendar, kai me mulo dau, ninna kol pandlendar. Miro charo chal o mass kolendar, kai kuran pen mantsa, un dell lengre sherja paash. Tumer menshe dran i wawar themma, sharenn o baro Debleskre menshen! Kolla, kai maran leskre budepangre, kolenge dell job halauter pale ap lengre sherja. Un job dell kolen halauter pale, kai kuran pen leha. Un lell krik o praassepen, hoi ap o them peskre menshendar hi. O Mose un o Josua, koleskro dad o Nun his, rakran kai gili glan i kanda i menshendar Israel. Har o Mose kal tsele laba glan i tsele Israelitarja win rakras, penas lo ap lende: Denn jak ap kal tsele laba, hoi tumenge kau diwes penom. Penenn len ninna tumare tchawenge, un denn len trad, te rikrenn le pen ap kol tsele tchatchepaskre laba, un djiwenn pal lende. Kalla hi laba, hoi tumenge bud moldo hi. Jon hi tumaro djipen. Djiwenn pal lende, un tumer djiwenna i rah tsiro an ko them wergel o panjestar Jordan, kai kanna dren djan, te lenn les tumenge dren. Un ap ko emligo diwes rakras o baro Dewel ap o Mose un penas: “Dja pre ap kal berge Abarim an o them Moab ap i berga Nebo, hoi wergel o foro Jericho tchiddo hi! Un dik o them Kanaan. Kau them dau me i Israelitarjen, te well ko them lenge. Un tu mereh ap koi berga, ap koja tu pre djal, un tu weh paskedo, har tiro phraal Aron meras ap i berga Hor un kote paskedo was. Tumer dui nai djan gar an o them dren doleske, kai shunan gar ap mande, har hans pash ko pani, hoi kharell Meriba-Kadesh an o mulo them Zin. Un i Israelitarja dikan, har hadan tumer man gar, un mukan man gar te sikrell, te hom me o tchatcho Dewel. Tu dikeh o them glan tute, hoi me dau i Israelitarjen, dren djah tu gar.” Un glan peskro merepen rakras o Debleskro mursh, o Mose, i Debleskri bacht win pral i Israelitarja, un penas: O baro Dewel was un rakras mentsa pash i berga Sinai. Job was jaake har o kham pre djal pral i berge Seir. Mer dikam leskro railepen har hams pash i berga Paran. Khetne leha wan bud serja bolepangre. Ap leskri tchatchi rig his i jag. O baro Dewel kamell peskre menshen o djijestar. Job rikrell peskro wast pral halauterende, kai leske hi. Jon beshenn pen pash leskre pire, un shunenn ap leskre laba. O Mose sikras mende o Debleskro drom. Kal tchatchepaskre laba hi o Israeleskro brawlepen. Un o baro Dewel was o rai pral o Jeshurun, har i Israelitarja pengre pralstunentsa khetne wan. Palle penas o Mose pral o kheer Ruben: O Ruben te djiwell un merell gar win, ninna te hi leskre menshe kanna gar bud. Pral o kheer Juda penas lo: Baro Dewel, shun, hoi o Juda tutar mangella! An les pale pash peskre phralende! Kre leskre wasta soreles! Ab ap leskri rig, te kurell lo pes kolentsa, kai tchingrenn leha! Un pral o kheer Levi penas lo: Baro Dewel, de i Levitarjen kol barra, hoi sikrenn, hoi tu kameh, te well kerdo! Jon rikran ap tute pash i panja Massa un Meriba, har kamal te djinell: Shunenn le ap tute, ninna te well kowa lenge phares? Jon rikran budeder ap tute har ap pengre dadende un dajende, pengre phralende un tchawende. Un dan jak ap tiro lab, un rikran pen ap koi sowel, hoi tu lentsa dren djal. Jon sikrenn i Israelitarjen tiro drom, awa, o Jakobeskre tchawen tiro tchatchepen. Sungepaskro koowa anenn le glan tute, un chatchrenn viechen tuke ap tiri chatchepaskri. Baro Dewel, kre len sorelo! Un dik latches ap kowa, hoi le krenna! De kolen khetne, kai hadenn pen pral lende, un djan choljah ap lende pre! Muk kolen buder gar pre te stell! Ap o kheer Benjamin penas lo: Tu hal kowa, koles o baro Dewel peskro tselo djijeha kamell, un peskre wasta pral leste rikrell! O tselo diwes dell lo ap tute jak, un djiwell mashkral tute. Pral o kheer Josef penas lo: O baro Dewel hi latcho leske, un dell les doha brishin ap leskro them, un panja, hoi wenn dran i phub. O kham mukell leske latcho koowa bares te well, un latcho djob an o tchatcho tchon! Mu wenn i phure bare un tikne berge tchakedo rukentsa, hoi latche rukengre hidjrenna! Mu well o them pherdo o feteder koowa, jaake bud, te hi les budeder har doha. Ko Dewel, kai djiwas an i subjengre burra, mu tchiwell peskro latchepen ap leste! O Josef was wi-rodedo mank peskre phralende, te well lo lengro pralstuno. Leskri soor hi jaake baro har i gurumeskri soor. Kolla, kai lestar wenna hi har shinga i diwje gurmendar. Kolentsa tradenn le i menshen dran wawar themma bis an i dureder themma ap i phub. Kowa krenn i menshe, kai wenna o Josefeskre dui tchawendar: kol 10.000 (deesh-serja) dran o kheer Efrajim, un kol serja dran o kheer Manasse. Ap i khera Sebulon un Naftali penas lo: Tu, Sebulon, wess brawelo, te ulereh ap o baro pani un pareh tiro koowa! Un tu, Issachar, wess brawelo an tire plachtene khera. Jon denn wawar menshen gole ap pengri Debleskri berga, un kote anenn le viechen o Debleske, hoi leske tchatcho hi. Lengro brawlepen hatsenn le an o baro pani, un kutch koowa lenn le dran i santa. Un pral o kheer Gad penas lo: Sharedo well o baro Dewel, kai dell o Gades i buchlo them. O Gad hi tchiddo har i lewo, hoi lurell ap i vieches, te dandrell lo leske i mussja un o shero tele. Job rodas peske o feteder kotar them win. Har i pralstune pral Israel khetne wan, dan le leste ko kotar them, hoi i pralstuneske hi. Un khetne i pralstunentsa pral Israel kras job o tchatchepen jaake win, har o baro Dewel kowa kamas, te djiwenn i Israelitarja pal o baro Debleskre laba. Pral o kheer Dan penas lo: O Dan hi i terno lewo, kai win stell dran peskro khatepen an Bashan. Pral o kheer Naftali penas lo: Ap o Naftali hi o baro Debleskri bacht tchiddo. Job das leste bud latcho koowa. Leskro them djal dur tele o baro panjestar ap koi rig, kai o kham pralstunes tardo hi. Pral o kheer Asser penas lo: Ap o Asser hi bud Debleskri bacht tchiddo. O baro Dewel mu dell les budeder brawlepen har leskre phralende. Leskre djeteskre ruka anenn leske jaake bud djet, te nai thowals lo peskre pire an djet. Job mu djiwell kek darjah pal wudja, hoi hi pandlo sasteha. Un an peskro tselo djipen mu atchell leske leskri soor! Israel, kek dewel hi har tiro Dewel. Pherdo railepen hi lo beshdo ap wolke un djal pral o bolepen, te well lo ap tiri rig. Hako tsiro his lo koi. Pash leste nai khatreh tut. Hako tsiro rikrell lo peskre mussja pral tute. Job tradas kolen glan tute win, kai kuran pen tuha, un penas tuke: Mare len! Un jaake nai djiwell o Israel kek darjah kote. Kek kamell tchingepen o Jakobeskre tchawentsa. An lengro them well djob un mool baro. Un o bolepen dell doha brishin. Bachtelo han tumer, Israelitarja! Koon hi jaake har tumer? Tumen kokres las o baro Dewel dran o pandepen win. Job well ap tumari rig, un rikrell peskro wast pral tumende. Job kurell pes tumenge, un krell, te wenn tumer sorleder har kolla, kolentsa kurenn tumen. Jon hunte witsrenn pen tele glan tumende, un tumer djan pral lende wergel. Un o Mose djas dran o telstuno them, kai i Moabarja djiwenn, un djas pre ap i berga Nebo, bis pral pre ap ko pralstuno kotar, hoi kharell Pisga un hi tchiddo ap i wawar rig o forestar Jericho. Un o baro Dewel mukas les kote o tselo them te dikell: o them Gilead un dureder pre bis pash o them Dan, un o tselo them Naftali, un o tselo them Efrajim un Manasse, un o tselo them Juda bis pash o baro pani kote, kai o kham tele djal; ninna ko mulo them Negev un ko telstuno them mashkral i forja Jericho un Zoar. O foro Jericho well ninna Palmtikro foro kharedo. Un o baro Dewel penas ap leste: “Kawa hi o them, kolestar penom un me man sowel dom glan o Abraham, o Isaak un o Jakob, te dap kau them lengre tchawende, kai pal lende wenna. Me mukom les tut tire jakentsa te dikell. Pral wergel djas tu gar.” Un o Mose, koles o baro Debleskro tchatcho wast hi, meras kote an o them Moab, jaake har o baro Dewel les penas. Un job paskras les an i tala an o them Moab ap i wawar rig o forestar Bet-Peor. Bis ap kau diwes djinell kek, kai lo kote paskedo hi. O Mose his sheel-te-biish (120) bersha, har job meras. Leskre jaka his gomme soreles, un job nashras gar peskri soor. Un i Israelitarja rowan pral o Mose trijanda (30) diwessa an o telstuno them Moab. Jaake rah djas o ropaskro tsiro o Moseske. Un o Josua, koleskro dad o Nun his, was pherdo goswepen. Kowa was, har tchiwas o Mose peskre wasta ap leste. Un i Israelitarja shunan ap leste un kran jaake har o baro Dewel o Moseske penas, te hunte krenn le. An kek tsiro his an Israel i wawar Debleskro rakepaskro har o Mose, koleha o baro Dewel jak an jak rakras. Kek wawar Debleskro rakepaskro kras sawo baro un sorelo koowa har job, har o baro Dewel les bitchras, te sikrell lo o Debleskri soor ap o rajeste Farao an o them Egiptia, un ap koleskre bare murshende un ap o tselo them. Un kek wawar djas glan i Israelitarjen sawo sorelo wasteha un kras sawo baro sorelo koowa glan lengre jaka, har kokres o Mose. Un har meras o Mose, koles o baro Debleskro tchatcho wast his, rakras o baro Dewel ap o Moseskro budepaskro, o Josua, koleskro dad o Nun his, un penas: “O Mose, koles miro tchatcho wast his, hi mulo. Kanna dja tu un i tsele Israelitarja pral o pani Jordan an ko them, hoi me len dau! Hako kotar phub, kai tumer tumare herjentsa pre stakrenn, dom me tumende, jaake har kowa ap o Moseste penom. Ko tselo them mank kau mulo tato them un i berge Libanon, un mank o baro lengsto pani Eufrat un o baro pani, hoi kote hi, kai o kham tele djala, kowa well tumaro them. Ninna o them, kai i Hetarja djiwenna, well tumaro. Kek nai well sorleder har tu, jaake rah har tu djiweh. Jaake har me o Moseha homs, jaake wau me tuha. Me mukau tut gar, un me djau gar tutar. Ab soreles un ma traash! Tu dess kal menshen pengro them, kai me man sowel dom glan lengre phurende, te dap len kowa! Tu, ab soreles un ma traash, un rike tut ap mire tsele laba, hoi penas tuke o Mose, koles miro tchatcho wast his. Ma dja kolendar tele, gar ap i tchatchi rig un witar gar ap i serwi rig, te well halauter mishto, kai tu ninna djah. Pen tuke kol laba glan, hoi an ko liil tchinlo hi! Ap o diwes, har an i rat, muk len tuke an tiro shero trujel te djal, te rikress un kress halauter, hoi an ko liil tchinlo hi. Palle djal tuke halauter mishto, un kowa, hoi kreh, well mishto. Penau tuke pale: Ab soreles! Un ma traash gar! Ma dare tchi! Un ma traash kekestar! O baro Dewel hi tiro Dewel un hi tuha, kai tu ninna djah.” Kote penas o Josua ap i pralstunende pral i Israelitarja: “Djan mashkral i plachtene khera un penenn i menshenge: Lenn chapen un pipen pash tumende o dromeske! An triin diwessa djan tumer pral o pani Jordan an ko them dren, hoi dell tumen o baro Dewel, kai tumaro Dewel hi, te well ko them tumaro!” Un o Josua penas ap kol menshende, kai dran o kheer Ruben un dran o kheer Gad his, un ap i paash kolendar, kai dran o kheer Manasse his: “Ma bistrenn ko lab, hoi penas tumenge o Mose, koles o baro Debleskro tchatcho wast his. Job penas: O baro Dewel, kai tumaro Dewel hi, job kras, te wan khere un das tumen kau them. Un jon penan ap o Josua: “Lauter, hoi tu penal te kras, kowa krah mer! Un kai tu men bitchreh, kote djah mer! Jaake har mer ap o Mose shunam, jaake shunah mer ap tute. Mu well o baro Dewel, kai tiro Dewel hi, jaake tuha, har lo o Moseha his! Un hakeno, kai gar ap tute shunell, un witar gar ap kol tsele laba, hoi tu menge peneh, te kras mer, kowa well mulo dino! Tu, ab soreles un ma traash!” Un har jon ap i platsa Shittim his, bitchras o Josua, koleskro dad o Nun hi, tchorchanes dui murshen win un penas ap lende: “Djan un dikenn, har sorelo o them hi, ninna o foro Jericho!” Koi djan le un wan an i kheer, kai i lubni djiwas. Koja kharas Rahab. Un jon djan dren, te atchenn le kote pral i rat. An kai rat was o baro rajeske pral o foro Jericho penlo: “Shun, an kaja rat wan mursha kol menshendar Israel an o foro, te dikenn le tchorchanes, har sorelo maro them hi.” Koi bitchras lo murshen pash i Rahab un mukas lake te penell: “De kol murshen win, kai pash tute an tiro kheer wan. Jon wan te dikenn le, har sorelo maro them hi.” Un kol bitchepangre tradan len palla ap ko drom, hoi pash o pani Jordan un koi wergel djal. Un har jon win glan o foro his, was o baro wudar pal lende pandlo. Un i Rahab djas pash kol dujende pre, har kolla pen gomme gar tele tchiwan, un penas ap lende: “Me haiwom, te das o baro Dewel tumen kau them. I bari traash glan tumende peras ap mende. Un hakeno, kai kate djiwell, hi har bango darjatar glan tumende. Mer shunam, har kras o baro Dewel tumenge i drom an o baro pani, hoi kharella ‘Baro Lolo Pani’, har djan dran o them Egiptia win. Shunam ninna, hoi kran tumer kol dui bare rajentsa pral i Amorarja, o Sihon un o Og, hoi ap i wawar rig o panjestar Jordan his. Tumer maran len un kran halauter paash, hoi lenge his. Un har kowa shunam, was bari traash ap mende, un an kekeste mendar atchas i soor, te djal lo pre ap tumende. O baro Dewel hi tumaro Dewel, un hi o Dewel pral an o bolepen un kate tele ap i phub. Kanna denn tumen kate sowel pash o baro Debleste, te wenn latches ap miro dadeskro kheer, jaake har me latches ap tumende homs. Un denn man tchomone, hoi sikrell man, te mukenn miro dades un miri dat te djiwell, un ninna mire phralen un mire phenjen un lauteren, hoi pash lende hi! Denn man i sikepen, te denn men gar an o merepen!” Kote penan kol mursha ap late: “Mer dah men sowel pash maro djipen: Te phukreh tu men gar, krah mer kek tchilatchepen ap tumende ap ko tsiro, kai dell men o baro Dewel kau them, un wah latches ap tumende.” Kote mukas li len ap jek shello dran i wali tele. Lakro kheer his kerdo an i pre-tchidde barra, hoi djan trul o foro. Un joi penas ap lende: “Djan an i berge, te nai hatsenn tumen kolla gar, kai tumen palla lenn. Un khatrenn tumen kote triin diwessa. Palle hi kolla, hoi tumen palla lan, pale khere. Un tumer djan tumaro drom.” Kote penan kol mursha ap late: “Mer krah jaake, har men kai sowel dam, hoi tu kamal te das mer tut. Te wah an o them, palle pande kau lolo shello an koi wali, kai tu men tele mukal! Un le tiro dades un tiri dat un tire phralen un tiri tseli dadeskri familja pash tute an tiro kheer khetne! Un hakeno, koon lendar pale win djal, koleskro rat well ap leskro shero! Un mari sowel his gar koleske. Hakeno, kai an tiro kheer hi un well maredo, koleskro rat well ap maro shero! Un ninna te phukreh tu ap mende, palle hunte rikras gar mari sowel, hoi tu mendar kamal.” “Awa”, penas li, “jaake har tumer penan, jaake well ninna!” Un joi mukas len te djal. Un har jon penge djan, pandas li ko lolo shello an i wali. Un jon djan penge, un wan an i berge un atchan kote triin diwessa, bis te his kolla, kai len palla lan, pale pale. Un kolla, kai len palla lan, rodan len ap i tsele dromma, un hatsan len gar. Kol dui mursha rissran pale trujel, djan i berge tele un djan wergel o pani un wan pash o Josua, koleskro dad o Nun his, un penan leske halauter, hoi lenge djas. Un jon penan ap o Josua: “O baro Dewel das o tselo them an maro wast. Ninna halauter kolla, kai koi djiwenn, hi har bango darjatar glan mende.” Un o wawar diwes stas o Josua un i tsele Israelitarja sik pre, mukan i platsa Shittim pal pende, djan dureder un wan pash o pani Jordan. Kote atchan le i tikno tsiro, bis te nai djan le wergel. Ap o triinto diwes bitchras o Josua i pralstunen pral i tseli platsa, un mukas i menshenge te penell: “Ap ko tsiro, kai dikenn tumer, har hidjrenn i rashaja dran o kheer Levi ko mochton, kai o Debleskre deesh laba dren hi, hoi tumen tumaro baro Dewel das, palle stenn pre, un djan pal o mochton! Ko mochton sikrell tumen o drom, hoi hunte djan. Bis kanna djan tumer ko drom gomme gar. Rikrenn tumen i kotar pal ko mochton! Mukenn jaake jek kilometari mank leste un tumende!” Un o Josua penas ap i menshende: “Krenn tumen djudjo o Debleske! Taissar krell o baro Dewel i baro koowa mashkral tumende.” Un ap i rashajende penas lo: “Hadenn o mochton pre, kai o Debleskre deesh laba dren hi! Un djan glan i menshende glan!” Koi hadan le o mochton pre, un djan i menshenge glan win. Un o baro Dewel penas ap o Josua: “Kau diwes krau me tut bares glan i jaka i tsele Israelendar, te haiwenn le: Jaake har homs o Moseha, jaake hom ninna tuha! Tu pen ap i rashaja, kai hidjrenn ko mochton: Te wenn tumer pash o pani Jordan, atchenn an o pani tardo!” Un o Josua penas ap i Israelitarja: “Awenn kate! Un shunenn, hoi tumaro baro Dewel tumenge penell: Ap kawa dikenn, te hi o djido Dewel mashkral tumende, un te tradell lo glan tumende i Kanaanitarja win, ninna i Hetarja, i Hiwarja, i Perisarja, i Girgasharja, i Amorarja un i Jebusarja. Dikenn, o mochton, kai i laba o rajestar pral i tseli phub dren hi, djal glan tumende an o pani Jordan. Un i menshe djan win dran lengre plachtene khera, te djan le wergel o pani Jordan. Un i rashaja, kai hidjrenn ko mochton, kai o Debleskre deesh laba dren hi, djan lenge glan win. Kowa his an ko tsiro, kai anenn le o djob dren. An ko tsiro his jaake bud pani an o Jordan, te djal o pani pral i rigja. Har kanna i rashaja pengre herja an o pani tchiwan, atchas o pani, hoi pralstunes lendar his, tardo har i kheer dur pral pash o foro Adam, hoi pash Zaretan tchiddo hi. Un ko pani, hoi telstunes lendar his un tele an o Londo Baro Pani nashell, kowa nashas buder gar pal un djas krik. Un jaake nai djan i tsele menshe ap i wawar rig, pash ko foro Jericho. Un i rashaja, kai o mochton hidjrenn, kai o Debleskre deesh laba dren hi, kolla atchan tardo mashkral an o pani Jordan ap i phub, hoi his buder gar sapeno, bis te djan i tsele Israelitarja ap i wawar rig. Un har i tsele menshe ap i wawar rig o panjestar Jordan his, koi penas o baro Dewel ap o Josua: “Lenn tumenge deesh-te-dui murshen – jekes dran haki bari familja, hoi well kol deesh-te-dui Israeleskre tchawendar, un penenn lenge: Hadenn tumenge deesh-te-dui barra pre mashkral dran o Jordan, kote kai i rashajengre herja tardo his. Un lenn len tumentsa un tchiwenn len ap koi platsa, kai atchenn kai rat!” Kote das o Josua kol deesh-te-dui murshen gole, kolen job dran i Israelitarja win rodas, jek dran haki bari familja, hoi well kol deesh-te-dui Israeleskre tchawendar. Un job penas ap lende: “Djan mashkral an o pani glan o mochton, kai i laba tumaro baro Deblestar dren hi! Un hakeno tumendar hadell jek bar ap leskro phik, jek bar haki bari familjake, hoi wella kol deesh-te-dui Israeleskre tchawendar. Un kol barra te wenn i sikepen tumenge. Te well ko tsiro, kai putchenn tumare tchawe: ‘Hoske hi kal barra kai?’ Palle penenn tumer lenge: ‘O pani dran o Jordan atchas tardo glan o mochton, kai o baro Debleskre deesh laba dren his, har was o mochton mank o pani ap i wawar rig hidjedo. Un kal barra hi kate, te bistrenn i Israelitarja kowa kek tsireske.’” Un kote kran i Israelitarja jaake har o Josua kowa lenge penas, un djan koi un hadan mashkral an o Jordan deesh-te-dui barra pre, jaake har o baro Dewel kowa ap o Josua penas, – jek bar haki bari familjake, hoi well i deesh-te-dui Israeleskre tchawendar. Un jon anan kol barra ap koi platsa, kai pengre plachtene khera tardo hi. Kote tchiwan le i barra tele. Deesh-te-dui wawar barra tchiwas o Josua mashkral an o pani Jordan, kote kai i herja kol rashajendar tardo his, kai hidjran o mochton, kai o Debleskre deesh laba dren hi. Un kote hi kol barra ninna gomme kau diwes. Un kol rashaja, kai ko mochton hidjrenn, atchan mashkral an o pani Jordan tardo, bis te halauter kerdo his, hoi o baro Dewel ap o Josua penas, te penell lo kowa i tsele menshenge, jaake har o Mose kowa ap o Josua penas. Un i tsele menshe djan sik wergel. Un har i tsele Israelitarja ap i wawar rig his, koi djan ninna kol rashaja ap i wawar rig, kai hidjrenn ko mochton, kai i laba o baro Deblestar dren hi. Un jon djan glan i menshende. Un i mursha, kai dran o kheer Ruben un dran o kheer Gad his, un kol paash kolendar dran o kheer Manasse, kolla lan pengre chare pentsa, un djan glan i wawar Israelitarja, jaake har o Mose kowa glan i tsiro ap lende penas. Jaake 40.000 (star-deesh-serja) lurde djan an o kurepen an o telstuno them pash o foro Jericho. Un o baro Dewel his lentsa. Un ap ko diwes kras o baro Dewel o Josua bares glan i jaka kol tsele menshendar Israel. Un an leskro tselo djipen dikan le pre ap leste, jaake har le kowa ninna o Moseha kran. Un o baro Dewel penas ap o Josua: “Pen ap i rashaja, kai o mochton hidjrenn, kai o Debleskre deesh laba dren hi, te wenn le dran o pani Jordan win.” Kanna penas o Josua ap i rashajende: “Awenn win dran o Jordan!” Un har i rashaja kowa kran, un lengre herja ap o them tchiwan, was o pani an o Jordan pale un nashas pale jaake pral i tsele rigja har glan ko tsiro. Kowa his o deshto diwes an o glanstuno tchon, har i Israelitarja ap i wawar rig o panjestar Jordan wan. Un jon tchiwan pengre plachtene khera pre ap i platsa, hoi kharella Gilgal. Kai platsa hi pash o foro Jericho ap koi rig, kai o kham pre djala. Un kol deesh-te-dui barra, hoi jon dran o Jordan lan, tchiwas o Josua kote ap i platsa Gilgal un penas ap i Israelitarja: “Te well i tsiro, kai putchenn tumare tchawe pengre dadendar: ‘Hoske hi kal barra kate?’ Palle penenn tumer lenge: ‘Har i Israelitarja mashkral o pani Jordan djan, wan lengre herja gar sapenes. Tumaro baro Dewel mukas o Jordan glan tumende truk te well, bis te djan halauter wergel. Jaake har o baro Dewel kowa ninna o Baro Lolo Panjeha kras. Un kowa kras lo doleske, te dikenn i tsele natsjone ap kai phub, har sorelo o baro Dewel hi. Un tumer hunte rikrenn tumenge hako tsiro tumaro baro Debles glan i jaka.’” Un i tsele bare raja pral i Amorarja, kai ap koi rig o panjestar Jordan djiwan, kai o kham tele djal, ninna i tsele bare raja pral i Kanaanitarja, kai pash o Baro Pani djiwan, kolla halauter shunan, har las o baro Dewel o pani dran o Jordan krik glan i Israelitarja, bis te jon halauter ap i wawar rig his. Un har jon kowa shunan, was bari traash ap lende, un an kekeste atchas i soor te djal lo pre ap i Israelitarja. An ko tsiro penas o baro Dewel ap o Josua: “Kre tuke barrengre tchurja, un tchin kol mursh Israelitarja ap pengro mass, kai gomme gar tchinlo hi!” Koi kras o Josua barrengre tchurja, un tchinas i Israelitarja ap pengro mass. Koi platsa, kai lo kowa kras, hi kanna kharedo ‘tchinepaskri berga’. I tchawe kolendar, kai mulo his, mukas o baro Dewel bares te well. Jon his gomme gar tchinlo ap pengro mass. Un kolen tchinas o Josua kanna ap lengro mass. Un har i tsele mursha tchinlo his, atchan le ap koi platsa, bis te halauter pale sasto his. Un o baro Dewel penas ap o Josua: “Kau diwes lom koi ladj tumendar krik, hoi ap tumende was, har wan pandle budepangre an o them Egiptia.” Doleske kharan le koi platsa ‘Gilgal’. Un har i Israelitarja pengre plachtene khera pre tchiwan pash Gilgal an o telstuno them, kai o foro Jericho tchiddo hi, kote chan le ap i rati ko chapen, hoi kharella ‘Passa’. Kowa his ap o deesh-te-starto diwes an ko tchon. Un ap o wawar diwes chan le kowa, hoi an ko them bares was: peklo djob un maro, kai kek shutlo jarro dren his. Un pal ko diwes peras buder kek Manna dran o bolepen tele. Un jon chan ko djob, hoi an o them Kanaan an ko bersh dren anlo was. His i diwes, har o Josua pash o foro Jericho his, koi dikas job ap jek kopo i murshes glan peste. Koles his peskro charo an o wast. Un o Josua djas pash leste un penas: “Ap koneskri rig hal tu? Ap mari rig? Ap i wawarengri rig?” Un job penas: “Kek kol dujendar! Me hom o pralstuno pral o baro Debleskre lurdende. Un kanna wom kai.” Kote peras o Josua ap peskro mui ap i phub, un mangas les an, un penas ap leste: “Me hom tiro budepaskro. Hoi penell miro rai ap mande, te krap?” Koi penas o pralstuno pral o baro Debleskre lurdende ap leste: “Rib tire kircha win! I phub, ap koi tu tardo hal, hi o Debleskri phub.” Un o Josua kras jaake. Un o foro Jericho rikras peskre bare wudja pandlo, te nai wenn i Israelitarja gar dren. Kek nai djas win, un kek nai djas dren. O baro Dewel penas ap o Josua: “Me dom o foro Jericho un leskro baro rajes un koleskre sorele lurden an tire wasta. Shob diwessa muk tire tsele lurden trul o foro te djal: hako diwes jek kopo. Un efta rashaja hunte hidjrenn efta phurdepangre un djan glan o mochton, kai o Debleskre deesh laba dren hi. Ap o eftato diwes djan tumer efta kope trul o foro trujel. Un i rashaja phurdenn koi pashel an pengre phurdepangre. Te shunenn i lurde, har i rashaja lengsto an pengre phurdepangre phurdenn, hunte denn le halauter i bari kurepaskri gole. Palle perenn i pre-tchidde barra trul o foro an pende khetne. Un i tsele lurde nai djan haki rigjatar an o foro dren.” Un o Josua, koleskro dad o Nun his, das i rashajen pash peste gole, un penas ap lende: “Anenn o mochton, kai o Debleskre deesh laba dren hi! Un efta tumendar hidjrenn hakeno jek phurdepaskri un djan glan ko mochton.” Un ap i lurdende penas lo: “Djan trul o foro trujel! Un i feteder kurepangre djan glan o mochton!” Un har o Josua kowa i lurdenge penas, lan kol efta rashaja pengre efta phurdepangre un djan glan o mochton, kai o baro Debleskre deesh laba dren hi, un djan un phurdan an pengre phurdepangre. Un i rashaja, kai hidjran ko mochton, djan lenge palla. Un kol feteder kurepangre djan glan kol rashajende, kai pengre phurdepangre phurdenn. Un kol wawar djan halauter pal o mochton. Un an ko tselo tsiro phurdan i rashaja an pengre phurdepangre. O Josua penas i lurdenge: “Ma denn i kurepaskri gole! Un kek tumendar well shunlo. Kek lab well dran tumaro mui bis ap ko diwes, kai me ap tumende penau: ‘Kanna denn i kurepaskri gole!’ Palle denn i kurepaskri gole!” Un jaake mukas lo o mochton, kai o baro Debleskre deesh laba dren his, jek kopo trul o foro trujel te djal. Un jon djan pale ap pengri platsa un atchan kote pral i rat. Un sik taissarlakro stas o Josua pre un i rashaja hidjran pale o mochton, kai o baro Debleskre deesh laba dren his. Un kol efta rashaja hidjran kol efta phurdepangre glan o mochton, un phurdan ap lende o tselo tsiro pash o djapen. Un kol feteder kurepangre djan lenge glan win. Un kol wawar lurde djan pal o mochton. Un an ko tselo tsiro phurdan i rashaja an pengre phurdepangre. Un ninna ap kau duito diwes djan le jek kopo trul o foro trujel, un wan pale pale ap i platsa, kai sowan le. Un jaake kran le kowa shob diwessa. Un sik ap o eftato diwes, har o kham gomme gar pre djas, stan le pre un djan jaake har ap kol wawar diwessa trul o foro. Kau diwes kokres djan le efta kope trul o foro. Un har le o eftato kopo trujel djan, un i rashaja an i phurdepangre phurdan, koi penas o Josua i murshenge: “Kanna denn i kurepaskri gole! O baro Dewel das tumen kau foro. Un o foro un halauter hoi dren hi, hi o baro Debleske. Kek mensho un kek viecho nai atchell djido. Kokres koi lubni Rahab atchell djido, joi un halauter, hoi pash late an o kheer hi. Joi khatras kol murshen pash peste, kolen mer bitchram. Tumer, denn jak, te lenn tumenge tchi kolestar, hoi hunte well mulo dino. Kowa te krenn tumer, palle anenn tumer bari bibacht un o merepen pral i tsele Israelitarja. O tselo rup un sonakai un o tselo sasterno koowa hi o baro Debleske un hunte well anlo an leskro kheer, kai leskro brawlepen hi.” Koi phurdan i rashaja an i phurdepangre. Un har i mursha i phurdepangre shunan, dan le i kurepaskri gole. Koi peran i pre-tchidde barra trul o foro an pende khetne. Un i tsele lurde djan haki rigjatar pre an o foro. Jaake lan le o foro dren. Un jon dan lauteren i chareha mulo: i tsele murshen, djuwjen, terne un phure, grumja, bakre un burike. Un ap kol dui murshende, kai pen an o them trujel dikan, penas o Josua: “Djan an o kheer, kai koi lubni djiwell, un anenn lat win, ninna halauter, kai pash late hi, jaake har tumer tumen glan late sowel dan.” Kote djan kol dui mursha, kai pen an ko them trujel dikan, dren pash i Rahab un anan lat win, ninna lakro dades un lakri dai, lakre phralen un halauter, kai lake budrenn, un lakre tsele menshen, un dan len i platsa win glan koi platsa, kai i Israelengre plachtene khera tardo his. O foro un halauter, hoi an leste his, chatchran le pre. Kokres o rup un o sonakai un ko sasterno koowa tchiwan le pash o brawlepen an o baro Debleskro kheer. Un jaake mukas o Josua koi lubni Rahab te djiwell, ninna lakre menshen, un halauter, hoi lat his. Kowa kras job doleske, kai khatras li kol murshen, kolen job bitchras, te dikenn le pen tchorchanes an o foro Jericho trujel. Un joi djiwas mank i Israelitarja. Un kolla, kai pal late wan, djiwenn gomme kau diwes kote. Ap ko tsiro das pes o Josua sowel: “Mu dell o baro Dewel bibacht ap ko mursheste, koon kau foro pale pre tchiwell. Te tchiwell lo i telstune barra pre, hunte merell leskro phureder tchawo. Te tchiwell lo i bare wudja dren, merell leskro terneder tchawo.” Un o baro Dewel his o mursheha Josua. Un job was an-diklo an o tselo them. I Israelitarja rikran pen gar ap o Debleskro lab, hoi job penas, te well halauter an o foro Jericho leskro. Jek lendar, o Achan, las tchomone peske. O Achaneskro dad his o Karmi, koleskro dad his o Sabdi, un koleskro dad his o Serach. Un kolla his mursha dran o kheer Juda. Har o Achan kowa kras, las o baro Dewel i bari choli pral i Israelitarja. Un o Josua bitchras murshen dran o foro Jericho, te djan le pash ko foro Ai. Kau foro hi tchiddo pash Bet-Awen un gar dur o forestar Betel, ap leskri rig, kai o kham pre djal. Un job penas ap lende: “Djan pre un dikenn tumen an o them tchorchanes trujel!” Un kol mursha kran kowa, un wan pale pash o Josua un penan ap leste: “Kowa hi gar i baro foro. Kote hunte djan gar i tsele lurde pre. Jaake dui, triin serja hi doha, te djan le pre un marenn o foro Ai khetne.” Jaake djan jaake triin serja Israelitarja, te kurenn le pen i murshentsa an o foro Ai. Un jon hunte nashan i murshendar dran Ai. Un kolla lan len palla pash o foreskro baro wudar, un tradan len kote, kai i berga pral tele djal. Kote dan le 36 (trijanda-te-shob) murshen lendar mulo. Koi wan i djia i tsele menshendar har pani darjatar. Har o Josua kowa dikas, dukas leskro dji jaake, te kras lo peskre koola, hoi ap leste his, paash, un mukas pes i mujeha ap i phub te perell, – glan o mochton, kai o baro Debleskre deesh laba dren his, un atchas jaake tchiddo bis ap i rat. Ninna i phureder an Israel kran kowa jaake. Un jon witsran tchik ap pengre shere. Un o Josua penas: “Ach, Rai, mo baro Dewel! Hoske anal tu kal menshen pral o pani Jordan, te deh tu men kate an o wast kol menshendar Amor, te denn kolla men mulo? Ach, te atchams kote ap i wawar rig o panjestar Jordan! Hoi te penap me, mo rai, kanna kai o Israel peske nashas kolendar, kai kamenn les te marell? I Kanaanitarja un halauter, kai an kau them djiwenn, kolenge penenn le kowa. Un hakeno shunell kowa! Un palle wenn le un denn men mulo. Hoi kameh tu palle te krell, te atchell tiro lab baro?” Kote rakras o baro Dewel ap o Josua: “Ste pre! Hoske hal tu jaake tiro mujeha ap i phub tchiddo? O Israel anas bari doosh ap peste! Jon rikran pen gar ap mire laba, hoi lenge penom, te hunte rikrenn le. Un jon lan kolestar, hoi mange his un tchoran les un tchiwan les tchorchanes pash pengro koowa pashel. Doleske nai wenn i Israelitarja buder gar sorele pral kolende, kai kurenn pen lentsa. Un jon hunte nashenn lendar. Kanna hi jon kolla, kai hunte darenn lengro djipaske. Me hom buder gar tumentsa jaake rah, har anenn tumer gar ko koowa dran tumende krik, hoi mandar tchoran. Ste pre, un kre, te wenn i menshe pale erligo glan mande! Pen lenge: Krenn tumen djudjo, te nai wenn glan o Debleste taissarlake! Me, o baro Dewel, hom o Israeleskro Dewel un penau tumenge: Mank tumende, tumer Israelitarja, hi tchomone, hoi miro hi. Doleske nai wenn tumer buder gar sorelo pral kolende, kai kurenn pen tumentsa, jaake rah, har anan tumer ko koowa gar dran tumende krik. Taissarlakro wenn tumer jaake glan mande, te djan hako kopo kol menshen khetne, kai wenn pal jek kol deesh-te-dui Israeleskre tchawendar: Un hawe menshen o baro Dewel wi-rodell, kolla wenn glan: jek bari familja pal i wawar. Koi bari familja, hoi o baro Dewel win rodell, kaja well glan: jek kheer pal o wawar. Un hawo kheer o baro Dewel win rodell, kowa well glan: jek mursh pal o wawar. Un ko mursh, pash koleste kowa hatslo well, hoi o baro Debleske hi, kowa well chatchedo: job un halauter, hoi les hi. Job kras gar, hoi o baro Dewel i Israelentsa win kras, un anas jaake i bari ladj ap o Israel.” Un o Josua kras pes sik taissarlake pre, un mukas i tsele Israelitarja jaake glan te well, te wan hako kopo kol menshen khetne glan, kai wan pal jekeste kol deesh-te-dui Israeleskre tchawendar. Un kolla, kai wan pal o Juda, wan wi-rodedo. Un palle mukas lo kol bare familjen glan te well, hoi wan pal o Juda. Un i bari familja Serach was wi-rodedo. Un palle mukas job i tsele murshen dran i bari familja Serach glan te well. Un o kheer Sabdi was wi-rodedo. Un har mukas lo i murshen an koleskro tselo kheer glan te well, was o Achan wi-rodedo, – koleskro dad o Karmi hi, koleskro dad o Sabdi hi, un koleskro dad o Serach hi. Kolengro phuro dad his o Juda. Koi penas o Josua ap o Achan: “Miro tchawo, pen o tchatchepen glan o baro Debleste, kai o Israeleskro Dewel hi! Un pen mange, hoi tu kral! Un rike tchi pale!” Koi penas o Achan ap o Josua: “Awa, hi tchatcho, me anom bari doosh ap mande glan o baro Debleste, kai o Israeleskro Dewel hi. Un kawa hi, hoi krom: Mank ko tselo koowa, hoi lam lendar, dikom i shukar plaashka dran o them Shinar, un 200 (dui-sheel) rupeni kotja un i baro lengsto sonakaskro kotar, hoi jek paash kilo phares hi. Un me nai rikrom man gar pale un lom kowa. Un halauter hi an miro plachteno kheer, an i phub khatemen. Un o rup hi tel o wawar.” Kote bitchras o Josua murshen pash koleskro plachteno kheer. Kolla hatsan halauter, har job penas, an i phub khatemen. Un o rup his o tel o wawar koowa. Jon lan kowa dran leskro plachteno kheer win, un anan les pash o Josua un pash i tsele Israelitarja. Un tchiwan les glan o baro Debleste. Un o Josua un i tsele Israelitarja lan o Achanes, koleskro dad o Serach his, un ko rup, koi plaashka un ko baro lengsto sonakaskro kotar, ninna leskre tchawen un leskre tchen, leskre grumjen un burike, bakre un leskro plachteno kheer, un halauter, hoi leske his, un anan len an i tala, hoi kharella Achor. Un o Josua penas: “Jaake har tu men an i bibacht anal, jaake anell tut o baro Dewel kanna an i bibacht!” Un i tsele Israelitarja hadan barra pre un witsran len ap lende, te meran le. Un palle chatchran le len pre. Un jon tchiwan bud barra ap lende pre. Kolla hi gomme kau diwes koi. Doleske kharell kai platsa gomme kau diwes ‘Tala Achor’. Kanna his o baro Dewel buder gar chojedo. Un o baro Dewel penas ap o Josua: “Ma dare gar, un ma muk tuke traash te krell! Le tuha i tsele lurden! Un dja pale pash o foro Ai! Me dom o baro rajes an o foro Ai an tiro wast, ninna leskre tsele menshen an leskro foro un an leskro them. Un tu kress ko foreha Ai un leskro baro rajeha jaake har tu kowa o foreha Jericho un leskro baro rajeha kral. Kokres lengro koowa un lengre viechen rikrenn tumenge! Kanna tchiwess murshen khatemen pal o foro, kai lenge palle an o dumo perenn!” Kote kras pes o Josua un i tsele lurde ap o drom, te djan le pre pash o foro Ai. Un o Josua rodas 30.000 (trijanda-serja) tchatche kurepangre win, un bitchras len an i rat koi. Un penas lenge: “Khatrenn tumen pal o foro, te nai perenn lenge an o dumo! Ma djan gar dur o forestar krik, jaake te wenn nai hako tsiro win! Me un i tsele lurde, hoi pash mande hi, djah glan o foro. Un te wenn jon kurepaske win, jaake har o wawar kopo, palle nashah lendar krik. Un palle patsenn le, te nashah lendar un lenn men palla, un wenn jaake i kotar o forestar krik. Un ap ko tsiro, kai mer lendar nashah, wenn tumer dran tumaro khatepen win, un lenn o foro dren. O baro Dewel hi tumaro Dewel un dell tumen o foro an o wast. Un te lan tumer o foro dren, palle chatchrenn les pre, jaake har o baro Dewel kowa penas. Denn jak, te krenn, hoi penom tumenge!” Un jaake har o Josua lenge penas, djan le koi un khatran pen ap koi rig o forestar Ai, kai o kham tele djal, mank Ai un o foro Betel. Un o Josua atchas an koi rat pash i wawar lurdende. Un sik taissarlakro stas o Josua pre, un mukas i tsele lurden khetne te kharell. Palle djas job un o Israeleskre phureder glan lende win pash o foro Ai. Un i tsele lurde, kai pash leste his, djan pre ap o pralstuno them. Un jon wan pash o foro Ai, un atchan ap i serwi rig o forestar. Mank lende un o foro Ai his i tala. Jaake pantch serja murshen bitchras o Josua ap koi rig o forestar Ai, kai o kham tele djal, mank kol forja Ai un Betel, te khatrenn le pen kote, te perenn le palle i murshenge dran o foro Ai an o dumo. Un kol tsele lurde his jaake tardo, kai kol budeder ap i serwi rig o forestar his, un kol wawar ap koi rig, kai o kham tele djal. Un an koi rat djas o Josua tele an koi tala mashkral kol dui berge. Un har kowa o baro rai pral o foro Ai dikas, djas lo peskre tsele lurdentsa sik win dran o foro, te kurenn le pen i Israelentsa kote, kai tapran le len o wawar kopo, ap ko drom pash o pani Jordan. Job djinas gar, te his ninna Israelitarja khatemen ap i wawar rig o forestar. Un o Josua un i tsele Israelitarja kran, har te wans le lendar dino, un nashan ap ko drom, hoi an o mulo tato them djal. Kote wan i tsele mursha, hoi an o foro his, khetne gole, te lenn le len palla. Un jon lan o Josua palla, un wan o forestar tele tchinlo. Un kote atchas buder kek mursh an i forja Ai un Betel pale, kai gar i Israelitarja palla las. Un jon mukan o foreskre bare wudja pre tardo, har lan le i Israelitarja palla. Koi penas o baro Dewel ap o Josua: “Rike tiro charo pre, hoi an tiro wast hi, un sike ap o foro Ai! An tiro wast kamau me o fores te dell.” Un o Josua rikras peskro charo pre un sikras ap o foro. Un kolla, hoi khatemen tchiddo his, dikan, har job peskro charo pre hadas, un wan sik dran lengro khatepen win, un nashan an o foro un lan les dren un chatchran les sik tele. Un i mursha dran o foro Ai rissran pen trujel un dikan, har o jagakro ducho pre djas an o bolepen. Un jon nai nashan buder gar krik, – gar kate un gar kote. Un i Israelitarja, kai ap o drom an o mulo tato them glan lende nashan, rissran pen trujel un djan ap lende. Har dikas o Josua peskre lurdentsa i jagakro ducho, hoi dran o foro pre djas, haiwan le, te lan kol lurde, kai khatedo pal o foro his, o foro dren. Koi rissran le trujel un kuran pen i murshentsa dran o foro Ai. Un ninna i Israelitarja, kai o foro dren lan, wan dran o foro win un djan ap lende. Jaake his i mursha dran o foro Ai mashkral i Israelitarja. Un kolla his trul lende kol dui rigjendar. Un i Israelitarja dan len mulo. Un kek lendar atchas pral, un witar kek nai nashas peske. Kokres o baro rajes pral o foro Ai tapran le djides un anan les pash o Josua. Un har i Israelitarja i tsele murshen o chareha maran, kai lenge dran o foro Ai palla nashan an o diwjo them, koi rissran i Israelitarja trujel un djan an o foro Ai un dan kote hakenes mulo o chareha. Kokres i vieche un wawar kutch koowa, hoi an o foro his, lan i Israelitarja penge. Jaake penas o baro Dewel ap o Josua. Un o Josua chatchras o tselo foro Ai jaake tele, te atchan kokres chatchede barra pral hako tsireske. Kolla hi gomme kau diwes jaake tchiddo. Un o baro rajes o forestar Ai mukas lo ap i ruk pre te bladell. Bis ap i rat atchas job ap i ruk. Un har o kham tele djas, penas o Josua, te lenn le ko mules o rukestar tele. Un jon lan les tele un witsran les glan o foreskro baro wudar, un tchiwan bud barra ap leste pre, hoi gomme kau diwes koi hi. An ko tsiro kras o Josua i chatchepaskri ap i berga Ebal o baro Debleske, ko Dewel pral o Israel, te wenn leske kote vieche chatchedo. Kowa kras lo jaake, har o Mose, o baro Debleskro budepaskro, ap i Israelitarja penas: “dran barra, hoi gar paash his un ap kolende kek sasteha dino was.” Kowa hi jaake tardo an o Moseskro liil, kai tchinlo hi, har i Israelitarja hunte djiwan. Un ap kol barra chatchran le viechen o baro Debleske, sawen, hoi wan tseles chatchedo, un ninna sawen, kai chan le khetne glan o Debleste. Un kote glan i jaka i menshendar tchinas o Josua kol Debleskre deesh laba an barra dren, – kol laba, hoi o Mose glan i tsiro tchinas. Un i tsele Israelitarja, lengre phureder, pralstune un tchatchepangre mursha, ninna i wi-themarja mank lende, jon halauter his tardo ap kol dui rigja pash o mochton, kai i deesh laba dren hi, hoi o baro Dewel len das. Ap koi jek rig dikan le i berga Garizim, ap koi wawar rig dikan le i berga Ebal. Mank lende un o mochton his i rashaja tardo, kai o mochton hidjran, – kolla his Levitarja. I tsele menshe his jaake tardo har o Mose, o baro Debleskro budepaskro, glan i tsiro penas, te wenn le tardo ap ko diwes, kai well o Debleskri bacht pral lende wi-rakedo. Pal kowa mukas o Josua kol tsele laba win te kharell, hoi i menshenge penenn, har te djiwenn le, te well o Debleskri bacht pral lende, un hawi bibacht pral lende well, te djiwenn le gar jaake. Kowa halauter his tardo an o Moseskro liil. Un his kek lab, hoi mukas o Josua gar win te kharell kol tsele labendar, hoi o Mose penas. Un i tsele Israelitarja, ninna i djuwja un tchawe un wi-themarja mank lende shunan kowa. Un kowa, hoi i Israelitarja kran, shunan i tsele bare raja, hoi ap i wawar rig o panjestar Jordan djiwan, an o pralstuno them un ninna an o telstuno them un pash o Baro Pani bis pash i berge Libanon. Kal bare raja his i raja pral o them Het, pral o them Amor, pral o them Kanaan, pral o them Peris, pral them Hiw un pral o them Jebus. Un jon wan halauter khetne, te djan le khetne an o kurepen khatar o Josua un o Israel. Har shunan i menshe, kai an o foro Gibeon djiwenn, hoi o Josua kolentsa kras, kai an i forja Jericho un Ai djiwan, koi mukan le penge an i shere trujel te djal, har nai chochenn le len, te atchenn le djido. Un jaake djan le koi un lan chapen pentsa an phure gone, hoi le ap pengre burike tchiwan, ninna phure moljakre gone, hoi paash his un pale sido wan. Ap lengre pire riwan le phure kircha, hoi paash his un sido wan. Un ninna lengre koola ap lende his phuro. Un ko tselo maro, hoi le peha lan, his phuro un har bar. Un jaake djan le ap koi platsa an Gilgal, kai i Israelitarja un o Josua his, un penan ap leste un ap i Israelengre murshende: “Dran i them dur katar krik wah mer, te krenn tumer mentsa win, te krenn kek kurepen mentsa.” Koi penan i Israelengre mursha ap kol Hiwarja: “Nai hi, te djiwenn tumer kate mashkral mende! Har nai kras mer palle sawo koowa tumentsa win?” Un jon penan ap o Josua: “Tire budepangre ham mer!” Un o Josua putchas: “Koon han tumer? Dran hawo them wenn tumer?” Un jon penan: “Dran i them dur katar krik wan tire budepangre kate pash tute. Mer shunam, har baro tiro Dewel hi un hoi job, o baro Dewel, halauter kras an o them Egiptia, un ninna halauter, hoi job kol dui bare rajentsa pral i Amorarja kras, kai ap i wawar rig o panjestar Jordan djiwan, ko rajeha Sihon, ko baro rajeha pral o foro Heshbon, un ko rajeha Og, ko baro rajeha pral o them Bashan, koon an o foro Astarot djiwas. Un har kowa shunam, penan mare phureder un halauter, hoi an maro them djiwenn, ap mende: ‘Lenn kowa, hoi tumen o djipaske hunte well, tumentsa ap o drom! Un djan kote pash lende un penenn ap lende: Tumare budepangre ham, un krenn mentsa win, te krenn kek kurepen mentsa!’ Dikenn, kate hi maro maro, hoi o dromeske his. Ap ko diwes, har les mentsa lam dran mare khera, his lo gomme tato. Dikenn, hoi lestar was, – phuro hi lo un har bar. Un kal moljakre gone, kai his newe, har len khere pherdo kram, kanna wan le phure un djan paash. Kalla mare koola un kircha wan phure un djan paash ap ko dur drom, hoi hunte djam.” Kote lan i pralstune pral i Israelitarja o chapastar kol wawarendar, hoi len o dromeske pashel his, un chan les. O baro Debles putchan le koleske gar. Un o Josua kras lentsa win, te well kek kurepen mashkral lende dujende. Un job das peskro wast koi pre, te mukell lo len te djiwell. Un i pralstune pral o Israel dan pen ninna sowel koi pre. Un i Israelitarja djan gar ap lende pre. Kowa nai kran le gar dran koi sowel, hoi dan pen i pralstune pral o Israel glan o baro Debleste, kai o Israeleskro Dewel hi. Un i tsele Israelitarja his chojedo pral pengre pralstunende. Un kolla penan ap i tsele menshende: “Mer dam men sowel ap o baro Debleste, kai o Israeleskro Dewel hi, te kras lenge tchi. Doleske nai taprah len gar an, un kamah maro sowel, hoi dam, te rikrell, un mukah len te djiwell, te well gar i choli o Deblestar pral mende. Kowa kamah lentsa te krell: Jon atchenn djide, un wenn mare budepangre, kai kasht hunte denn un pani hunte anenn o tselo khereske Israel.” Kol labentsa rakran i pralstune ap i menshende an Israel. Un o Josua mukas i murshen dran Gibeon khetne gole te dell, un penas ap lende: “Hoske chochran, har penan, te han dran i dur them, un djiwenn mashkral mende? Un kanna wenn praassedo! Hako tsireske wenn tumer mare budepangre, un hunte denn kasht un hunte anenn pani miro Debleskro khereske.” Un jon penan ap o Josua: “Maro rai, mer shunam, te hi kowa tchatcho, te penas o baro Dewel ap o Mose, koles leskro tchatcho wast his, te dell lo tumen o tselo them, un te hunte wenn halauter mulo dino, hoi dren djiwenn. Doleske his men bari daar maro djipaske, un kram kawa jaake. Un kanna dik, mer ham an tiro wast. Kre mentsa jaake har an tire jaka tchatcho hi!” Un jaake kras o Josua lentsa, un mukas len gar an i Israelengre wasta te perell, un mukas len gar mulo te dell. Un jaake kras o Josua, te wan le budepangre o khereske Israel, un hunte dan kasht un hunte anan pani i rashajenge, kai chatchran viechen o baro Debleske ap koi platsa, kai o baro Dewel win rodell. Kowa hi gomme kau diwes lengre budi. Un o baro rai pral o foro Jerusalem, o Adoni-Zedek, shunas, te las o Josua o foro Ai dren, un das lauteren mulo, kai kote djiwan. Ninna was leske penlo, te kras o Josua ko foreha Ai un leskro baro rajeha jaake, har lo ninna o foreha Jericho un leskro baro rajeha kras. Ninna shunas lo, te kran kolla, kai an o foro Gibeon djiwenn, i Israelentsa win, te well kek kurepen mashkral lende dujende, un te djiwenn le mashkral lende. Kote tapran i menshe an o foro Jerusalem bari daar. O foro Gibeon his i baro foro, jaake baro har kol forja, kolen i baro rai his, un his bareder har o foro Ai his. Un lengre tsele mursha his tchatche kurepangre. Un o Adoni-Zedek, ko rai pral Jerusalem, bitchras murshen pash i bare rajende pral star wawar forja: pash o Hoham, ko rai pral Hebron, un pash o Piram, ko rai pral Jarmut, un pash o Jafia, ko rai pral Lakish, un pash o Debir, ko rai pral Eglon. Un job mukas lenge te penell: “Me mangau tumen, awenn pre pash mande, un wenn ap miri rig, te nai maras mer o foro Gibeon! Leskre menshe kran o Josueha un i Israelentsa win, te well kek kurepen mank lende.” Koi wan kol pantch bare raja pral i Amorarja khetne: kol bare raja pral i forja Jerusalem, Hebron, Jarmut, Lakish, un Eglon. Un lengre tsele lurde wan lentsa. Un jon djan khetne un tchiwan pen trul o foro Gibeon, te lenn le les dren un kuran pen lentsa. Koi bitchran i Gibeonarja murshen pash o Josua ap koi platsa pash Gilgal, kai i Israelitarja hi, un mukan leske te penell: “Ma muk men kokres! Mer ham tire budepangre! Ab jaake sik har djala pash mende pre, un ab ap mari rig, te meras gar! I tsele bare raja pral i Amorarja, kai an o pralstuno them djiwenn, tchiwan pen khetne te kurenn le pen mentsa.” Kote djas o Josua dran o foro Gilgal win. Un leskre tsele lurde, ninna i tsele tchatche kurepangre djan leha. Un o baro Dewel penas ap o Josua: “Ma traash lendar! An tiro wast dom me len. Kek mursh lendar nai atchell glan tute tardo.” Un o Josua djas peskre murshentsa dran Gilgal i tseli rat, un was jaake sik pral i Amorarja, te nai haiwas kowa kek lendar. Un o baro Dewel kras len jaake dareno, te nai maran len i Israelitarja phares pash o foro Gibeon. Un jon lan len palla ap ko drom tele pash o foro Bet-Horon, un maran len bis pash i forja Aseka un Makkeda. Un har i Amorarja glan i Israelitarja nashan ap o drom, hoi djal tele pash Bet-Horon, kote mukas o baro Dewel brishineskre barra dran o bolepen ap lende te perell ap o tselo drom bis pash Aseka, jaake te wan le i barrendar mulo dino. Un kol brishineskre barra maran budeder lendar har i Israelitarja o chareha mulo dan. Ap ko diwes, kai o baro Dewel i Amorarjen an o Israeleskro wast das, rakras o Josua o baro Debleha un kharas win glan i Israelitarja: “Kham, atch tardo pral o foro Gibeon! Un tu, tchon atch tardo an i tala Ajalon!” Kote djas o kham gar dureder un o tchon atchas tardo, jaake rah bis te i Israelitarja kolen lauteren maran, kai kuran pen lentsa. Un kawa hi tchinlo an o liil ‘Jashar’. Un o kham atchas mashkral o bolepen tardo, un djas gar sik tele, un atchas jaake tardo jek tselo diwes. Un sawo diwes har kowa diwes das gar glan ko diwes un ninna buder gar pal ko diwes, kai shunas o baro Dewel jaake ap o rakepen jek menshestar. O baro Dewel kras kowa i menshenge Israel! Pal kowa djas o Josua peskre tsele lurdentsa pale pash lengre platsa an Gilgal. Har kol pantch bare raja penge nashan, khatran le pen an i grotta pash o foro Makkeda. Koi wan mursha pash o Josua un penan leske: “Mer hatsam kol pantch bare rajen khatedo an i grotta pash Makkeda.” Koi penas o Josua: “Tchiwenn bare barra glan i grotta, te nai djal kek win. Un tchiwenn murshen glan late tardo, hoi ap late jak denn. Tumer wawar, atchenn gar tardo! Lenn i Amorarjen palla, kai gomme ap o naashepen hi, taprenn len, un mukenn len gar an pengre forja te well! O baro Dewel hi tumaro Dewel un das len an tumaro wast.” Un o Josua peskre murshentsa maran len jaake phares khetne, te atchan lendar buder gar bud. Un kolla, kai nashan nai penge, nashan an kol forja, kai pre-tchidde barra trul lende his. Pal kowa djan i tsele Israeleskre lurde pale pale pash o Josua ap lengre platsa pash Makkeda. Un kek lendar his dukedo. Un kek mensho an o tselo them kras buder o mui pre, te rakrell lo djungeles pral o Israel. Un o Josua penas: “Lenn i barra krik glan koi grotta, un lenn kol pantch bare rajen win un anenn len pash mande!” Un jon kran kowa, un anan kol pantch rajen dran i grotta pash leste: O rai pral Jerusalem, o rai pral Hebron, o rai pral Jarmut, o rai pral Lakish un o rai pral Eglon. Un har le kol rajen pash o Josua anan, mukas job i tsele Israeleskre murshen khetne gole te dell, un penas ap i pralstunende pral i lurdende: “Awenn kate un tchiwenn tumare pire ap lengre meen!” Un jon wan un kran kowa. Un o Josua penas ap i pralstunende: “Ma darenn kekestar un tchi! Awenn soreles un ma trashenn! Jaake har kate dikenn, krell o baro Dewel lauterentsa, kai kurenn pen tumentsa.” Un pal kowa mukas o Josua kol pantch rajen mulo te dell, un ap pantch ruka pre te bladell. Un jon atchan koi bis ap i rat. Un har o kham tele djas, penas o Josua, te lenn le len pale kol rukendar tele. Un jon witsran len an koi grotta, kai khatran le pen. Un tchiwan bare barra koi glan. Un kol barra hi gomme kau diwes koi. Un ko diwes las o Josua ninna o foro Makkeda dren. Un o baro rajes un lauteren, kai an ko foro djiwan, das lo mulo, un mukas kekes djido. Un o baro rajeha pral o foro Makkeda, kras lo jaake har lo les ninna o baro rajeha pral o foro Jericho kras. Un palle djas o Josua un i tsele Israeleskre lurde dran Makkeda win un wan pash o foro Libna un kuran pen kolentsa, kai kote djiwan. Un o baro Dewel das ninna kolen un lengro baro rajes an o Israeleskro wast. Un i Israelitarja dan len o chareha. Lauteren, kai an ko foro djiwan, dan le mulo, un mukan kekes krik te nashell. Un ko baro rajeha kran le jaake har o baro rajeha pral o foro Jericho. Un pal kowa djas o Josua un i tsele Israelitarja dran o foro Libna dureder un wan pash o foro Lakish. Un jon tchiwan pen trul o foro, un kuran pen kolentsa, kai kote djiwan. Un o baro Dewel das o foro Lakish an o Israeleskro wast. Un ap o wawar diwes lan le o foro dren, un dan lauteren o chareha mulo, kai kote djiwan. Jaake har kran le an o foro Libna, kran le kate ninna. An kau tsiro djas o baro rai pral o foro Geser, o Horam pre, te well lo ap i rig kolendar, kai djiwenn an o foro Lakish. Ninna les un leskre lurden maras o Josua jaake, te nai atchas kek lendar. Palle djas o Josua un i tsele Israelitarja dran o foro Lakish win un dureder pash o foro Eglon. Un jon tchiwan pen trul o foro un kuran pen kolentsa, kai kote djiwan. Un jon lan ko foro gomme kau diwes dren. Un dan les o chareha. Un lauteren, kai dren djiwan, das lo mulo. Jaake har lo kowa o foreha Lakish kras, kras lo kate ninna. Palle mukas o Josua o foro Eglon pal peste un djas pash o foro Hebron. Un i tsele Israelitarja djan leha. Un jon kuran pen kolentsa kai kote djiwan, un lan o foro dren, un dan o baro rajes un i tsele menshen o chareha mulo, ninna kolen, kai an i forja koi trujel djiwan. Un jon mukan kekes te nashell. Jaake har lo kowa an o foro Eglon kras, kras lo kate ninna. Un kote rissras o Josua trujel un djas pash o foro Debir. Un i tsele Israelitarja djan leha un kuran pen kolentsa, kai kote djiwan, un lan o foro dren, ninna kol forja, hoi trul o foro Debir his. Un jon dan lengro baro rajes un i tsele menshen o chareha mulo, un mukan kekes te nashell. Jaake har lo kowa o foreha Hebron un o foreha Libna un leskro baro rajeha kras, kras lo ninna o foreha Debir un leskro baro rajeha. Un o Israeleskro baro Dewel his ap lengre rig. Jaake las o Josua kol tsele bare rajen un lengre themma ap jek kopo dren. Un palle djas o Josua peskre tsele lurdentsa pale ap lengre platsa pash o foro Gilgal. Un har o baro rai pral o foro Hazor, o Jabin, kowa shunas, bitchras lo murshen pash bud bare rajende, te mangenn le lendar, te djan le leha an o kurepen: o Jobab, ko baro rai pral o foro Madon, o baro rai pral o foro Shimron, o baro rai pral o foro Achshaf, kol bare raja, kai djiwenn ap o nordetikro pralstuno them, kol bare raja, kai djiwenn tchatches o baro panjestar Kinneret pash o pani Jordan, kol bare raja, kai djiwenn an o telstuno them un pash o baro pani pash o foro Dor. Ninna bitchras lo murshen pash i Kanaanitarja, kai djiwenn kote, kai o kham pre djala un kote, kai o kham tele djal pash i Amorarja, pash i Hetarja, pash i Perisarja, pash i Jebusarja ap i berge, pash i Hiwarja tele pash i berge Hermon an o them Mizpa. Un jon halauter djan win pengre lurdentsa, bud bud mursha, – jaake bud har i santa pash o baro pani hi, un bud, bud graja un wurdja. Un jon wan halauter khetne ap i platsa pash ko tikno pani, hoi kharella Merom, te kurenn le pen i Israelentsa. Kote penas o baro Dewel ap o Josua: “Ma dare gar lendar! Taissar kau tsireske dan tumer len halauter mulo. Un kowa krau me tumenge. Palle tchinenn lengre grajen an i herja jaake te nai nashenn le buder gar! Un lengre wurdja chatchrenn pre!” Un o Josua peskre tsele lurdentsa was ap jek kopo pral lende, har jon kote pash o tikno pani, hoi Merom kharell, tardo his. Un o baro Dewel das len an o Israeleskro wast. Un jon dan len, un lan len palla bis pash ko baro foro Sidon un bis pash Misrefot-Majim un bis an ko telstuno them Mizpe kote kai o kham pre djala. Un jon maran len lauteren un mukan kekes krik te nashell. Un o Josua kras lentsa jaake har o baro Dewel kowa leske penas: lengre grajenge tchinas lo an i herja jaake te nai nashan le buder gar. Un lengre wurdja chatchras lo pre. Palle rissras o Josua trujel un las o foro Hazor dren. Un leskro rajes das lo o chareha mulo. O foro Hazor his an ko tsiro o bareder foro mank kol wawar forja an ko them. Un lauteren, kai koi dren his, dan le o chareha mulo, un mukan kekes te djiwell. Un o foro Hazor chatchran le pre. Ninna kol tsele wawar forja las o Josua dren un das kolen o chareha mulo, kai koi dren his, ninna lengre bare rajen. Kowa kras lo jaake har o Mose, o baro Debleskro budepaskro, leske penas. Kal forja his tardo ap tikne berge, un i Israelitarja chatchran len gar pre. O foro Hazor kokres chatchras o Josua pre. Un o kutch koowa, hoi an kol forja his, ninna i tsele vieche tchoran penge i Israelitarja. I tsele menshe dan le o chareha mulo un mukan kekes lendar djido. Jaake penas o baro Dewel kowa ap o Mose, leskro budepaskro, te krell lo kowa. Un jaake penas o Mose les ap o Josua, te krell lo kowa ninna. Un o Josua rikras pes ap i tsele laba, hoi o baro Dewel o Moseske penas, un kras kowa jaake. Un o Josua las o tselo them dren: o pralstuno them un halauter, hoi kote tchiddo hi, kai o kham pralstunes tardo hi, ninna o tselo them Gosen, un o telstuno them, un o them pash o pani Jordan, un o tselo them mank i berga Halak pash i berge Seir un o foro Baal-Gad an i tala mank i berge Libanon un i berga Hermon. Un lengre tsele bare rajen tapran le, un dan len mulo. O Josua hunte kuras pes kol bare rajentsa i rah tsiro, bis te halauter mulo dino his. Koi his kek foro, hoi pes gar lentsa kuras, har i Hiwarja kokres, kai an o foro Gibeon djiwan. Kol tsele wawar forja lan le an o kurepen dren. O baro Deblestar was, te kran kol menshe pengre djia har bar, jaake te djan le an o kurepen khatar o Israel, un wan halauter lendar maredo. I Israelitarja hunte wan lenge gar latches. Na-a, jon hunte dan len halauteren mulo, jaake har o baro Dewel kowa ap o Mose penas. An ko tsiro was o Josua peskre lurdentsa ninna pral i Anakarja, kai djiwan an o pralstuno them an i forja Hebron, Debir, Anab un an o tselo pralstuno them, koles o Juda un o Israel hi. Un job das len halauter mulo un chatchras lengre forja. Kek Anakari atchas pral an o tselo them Israel. Kokres an i forja Gaza, Gat un Ashdod atchan lendar djides. Un jaake har o baro Dewel ap o Mose penas, las o Josua o tselo them dren, un das les i Israelende. Hakeneste kol deesh-te-dui Israeleskre tchawendar das lo peskro kotar them, te wenn le kote khere. Un jon hunte djan buder gar an o kurepen. Un kalla hi kol bare raja, pral kolende i Israelitarja i sorleder wan, un lengre themma dren lan. Dui his i raja pral o them ap koi rig o panjestar Jordan, kai o kham pre djala, mank o pani Arnon un koi berga, hoi kharell Hermon, ninna pral koi tseli tala ap koi rig o panjestar Jordan, kai o kham pre djal. Jek kol bare rajendar his o Sihon. Job his o rai pral i Amorarja, un djiwas an o foro Heshbon. Leskro them his tchiddo mank o foro Aroer, hoi pash ko pani Arnon tchiddo hi, fun mashkral an i tala bis pash o pani, hoi kharell Jabbok. Ap o wawar rig o panjestar Jabbok hi o them Ammon. An o them o rajestar Sihon his ninna o paash them Gilead. O Sihon his ninna o rai pral o them, hoi ap koi rig o panjestar Jordan tchiddo hi, kai o kham pre djal, fun o pani Kinneret bis pash o Londo Baro Pani, kai o drom pash o foro Bet-Jeshimot djal un dureder kote, kai o kham pralstunes tardo hi, bis tele pash koi berga, hoi kharell Pisga. Ko wawar baro rai his o Og, ko rai pral o them Bashan. Job djiwas an o foro Astarot un an o foro Edrei, un his jek, kai kol bare menshendar pral atchan, kai wenn ‘riese’ kharedo. Job his o rai pral i berga Hermon un pral o foro Salka, un pral o tselo them Bashan bis kote, kai i themma Geshur un Maacha tchiddo hi. Un an o them o baro rajestar Og his ninna o paash them Gilead bis pash o them, kai o Sihon o baro rai his, kowa, kai djiwas an o foro Heshbon. Kalla his kol dui bare raja, kolentsa i Israelitarja pen kuran un i sorleder wan. Lengro pralstuno his o Mose, koles o baro Debleskro wast his. Un job das ko them i menshende dran i khera Ruben un Gad un kolen dran o paash kheer Manasse. Har o Josua o pralstuno pral i Israelitarja his, kuran le pen kol bare rajentsa un lengre lurdentsa an ko them, hoi ap kai rig o panjestar Jordan tchiddo hi, kai o kham tele djal. Un i Israelitarja wan i sorleder, un lan kolengro them dren. Kau them hi tchiddo mank o foro Baal-Gad an i tala Libanon un i berga Halak, hoi pre djal pash i berge Seir. Un kau them, hoi jon dren lan, das o Josua i menshende dran i wawar khera, kai wan o Israeleskre tchawendar, haki familja peskro kotar, an o pralstuno them, un an o telstuno them, an koi tala, kai o pani Jordan nashell, un an o them, hoi langs o panjeste pre djal, ninna an o diwjo them, un an o mulo them Negev. I menshe, kai kote djiwan, his i Hetarja, i Amorarja, i Kanaanitarja, i Perisarja, i Hiwarja un i Jebusarja. I bare raja, kolengre themma i Israelitarja penge dren lan, djiwan an kal forja: Jericho un Ai, hoi pash o foro Betel tchiddo hi, Jerusalem, Hebron, Jarmut, Lakish, Eglon, Geser, Debir, Geder, Horma, Arad, Libna, Adullam, Makkeda, Betel, Tappuach, Hefer, Afek, Sharon, Madon, Hazor, Shimron-Meron, Achshaf. Un Taanach, Megiddo, Kedesh, Jokneam pash i berga Karmel, Dor pash o baro pani, Gojim an Gilgal, un Tirza. Un kol tsele bare raja his khetne 31 (trijanda-te-jek). Un o Josua was phuro. Les his i lengsto djipen. Kote penas o baro Dewel ap leste. Tu wal phuro, un tut his i lengsto djipen. Un koi hi gomme bud them, hoi gar dren lino hi: Kol themma, kai i Filistarja djiwenn, un o tselo them Geshur; un ko them, kai i Kanaanitarja djiwenn, mank o pani Shihor, hoi glan o them Egiptia nashell, un o foro Ekron, kai kote tchiddo hi, kai norden hi; un kol pantch forja, pral kolende pantch Filistarja i raja hi: Gaza, Ashdod, Ashkelon, Gat un Ekron; koi pashel ko them, kote kai o kham pralstunes hi, un kai i Awarja djiwenn; un ko tselo them, kai i Kanaanitarja djiwenn, fun o foro Meara, kai i Sidonarja djiwenn, bis pash o foro Afek un bis ap ko them Amor; un ko tselo them, kai i Gebalarja djiwenn, un kote, kai o kham pre-djal kol tsele berge, kai kharenn Libanon, fun o foro Baal-Gad, hoi tella pash i berga Hermon tchiddo hi, bis tele ap o drom, hoi an Lebo-Hamat djal; un o pralstuno them mank i berge Libanon un o foro Misrefot-Majim. Kol tsele Sidonarja, kai kote djiwenn, kolen tradau me win glan kol Israelitarjen. Witse tu kol barra, hoi sikrenn, hawe Israelitarja hawo kotar them lenna, jaake har me tuke penom, te kress kowa. Kre kowa kanna, te dess kolen dran i enja khera un ko paash kol familjendar dran o kheer Manasse pengro kotar them, hoi lengro well. Ko wawar paash kol familjendar dran o kheer Manasse, ninna kol familje dran i khera Ruben un Gad, jon lan pengro kotar them ap i wawar rig o panjestar Jordan, kote kai o kham pre djal. O Mose, koles o baro Debleskro tchatcho wast his, das len les kote: o them Gilead; un ko them, kai djiwenn i Geshurarja un i Maachatarja; un i tsele berge, hoi kharenn Hermon; un ko tselo them Bashan bis pash o foro Salka; Pral kau them his glan kowa o Og dran Bashan o baro rai. Kowa djiwas an kol forja Astarot un Edrei, un his jek kolendar, kai kol bare menshendar pral atchan, kai ‘riese’ kharedo wenna. Pral kolende was o Mose o sorleder an o kurepen un tradas len krik. Kol menshen dran Geshur un Maacha tradan i Israelitarja gar krik. Doleske djiwenn jon gomme kau diwes mank i Israelitarjen. I menshenge dran o kheer Levi was kek kotar them dino. Jon lenn pengro kotar kol viechendar, hoi i Israelitarja o baro Debleske anenna, kai o Israeleskro Dewel hi. Jaake well kowa, hoi i Levitarjen hunte well djipaske, o baro Deblestar. Jaake penas lo les lenge. Un o Mose das i familjen dran o kheer Ruben lengro kotar them. Kau them djas o forestar Aroer, hoi pash o pani Arnon tchiddo hi, un ko forestar, hoi mashkral an i tala tchiddo hi, pral o tselo pralstuno them bis pash o foro Medeba, un dureder bis pash o foro Heshbon. An kau pralstuno them hi kol forja tchiddo: Dibon, Bamot-Baal, Bet-Baal-Meon Jahaz, Kedemot, Mefaat, Kirjatajim, Sibma, Zeret-Shahar ap koi berga hoi an i tala tchiddo hi; Bet-Peor, Ashdot-Pisga, un Bet-Jeshimot, un kol wawar forja an o pralstuno them, ninna ko tselo them, kai o Sihon o rai his. Job his o baro rai pral i Amorarja, un djiwas an o foro Heshbon. Koles das o Mose an o kurepen. Ninna das o Mose kol rajen dran o them Midian, kai an o Sihoneskro them djiwan un kolen job pral peskro them tchiwas: O Ewi, o Rekem, o Zur, o Hur, un o Reba. Mank kolende, kolen i Israelitarja o chareha maran, his ninna ko durkepaskro, o Bileam, koleskro dad o Beor his. Un o them, hoi i menshenge dran o kheer Ruben his, djas bis pash o pani Jordan. Kau tselo them un leskre gaba un forja lan i familje dran o kheer Ruben, te well lo lengro. Un o Mose das i familjen dran o kheer Gad lengro kotar them: Ko foro Jaser un i tsele forja an o them Gilead un o paash them Ammon bis pash o foro Aroer, hoi ap koi rig o forestar Rabba tchiddo hi, kai o kham pre djal. Kau tselo them un leskre gaba un forja lan i familje dran o kheer Gad, te well lo lengro. Un o Mose das o paash kol familjendar dran o kheer Manasse lengro them: ko tselo them Bashan bis pash o foro Mahanajim; o them Bashan his o them, kai o Og o baro rai his; un i tsele gaba, kai kharenn ‘Jaireskre gaba’, un hi an o them Bashan tchiddo – kolla his 60 (shob-deesh) gaba. Un o paash kol familjendar dran o kheer Machir – koleskro dad o Manasse his – kolen das o Mose o paash them Gilead. Kote hi kol forja Astarot un Edrei tchiddo, kai o rai pral Bashan, o Og, djiwas. Un kawa hi kau them, hoi o Mose win das, har his lo an o telstuno them, kai i Moabarja djiwan, ap koi rig o panjestar Jordan, kai o kham pre djal un wergel o foro Jericho. I menshenge dran o kheer Levi was kek kotar them dino. Kowa, hoi len hunte well djipaske, well lengro baro Deblestar, kai o Israeleskro Dewel hi. Jaake penas lo lenge. Un kalla hi kol kotja them, hoi i Israelende dino wan an o them Kanaan. O rashai Eleasar un o Josua, koleskro dad o Nun his, khetne kol pralstunentsa pral i bare familjende, jon his kolla, kai dan ko them win, te lell haki familja peskro kotar them. Jaake har o baro Dewel kowa o Moseske penas, witsran le barra, hoi sikrenn, hawo them hakeno kol enja-te-paash bare khera lella. Kol menshen dran kol dui-te-paash wawar khera das o Mose pengro kotar them ap i wawar rig o panjestar Jordan. I Levitarjen das lo kek them. Hakeno o Josefeskre dui tchawendar was jek bari familja: o kheer Manasse un o kheer Efrajim. Un o kheer Levi las kek kotar them, kokres forja, kai le dren djiwenn, un koi phub, kai lengre vieche chan. Un jaake har o baro Dewel ap o Mose penas, te krenn le, jaake kran i Israelitarja un dan o them win. Har i Israelitarja pash Gilgal his, wan i mursha dran o kheer Juda pash o Josua. Un o Kaleb, koleskro dad o Jefunne his, dran o kheer Kenas, penas ap leste: “Tu djineh, hoi o baro Dewel ap o Debleskro mursheste, o Moseste, penas, har hams an o foro Kadesh-Barnea, har trul tute un mande djas. 40 (star-deesh) bersha homs kote phuro, har o Mose, koles o baro Debleskro tchatcho wast his, man dran o foro Kadesh-Barnea bitchras, te dikap man tchorchanes an o them trujel. Un har pale wom, penom leske, har kote tchatchepah win dikas. Mire phrala, kai mantsa pre djan, kran i menshenge daar. Me rikrom ap o baro Debleste, kai miro Dewel hi, un patsom leske. Ap ko diwes das o Mose pes sowel, un penas: ‘Ko them, kai tiri heri pre stakras, hi tuke un tire tchawenge hako tsireske doleske, kai tu rikral ap o baro Debleste, kai miro Dewel hi, un patsal leske.’ Un kanna dik, o baro Dewel rikras man ap o djipen, jaake har lo kowa penas. Kanna djan 45 (star-deesh-te-pantch) bersha trujel, fun ko tsiro, har o baro Dewel kal laba ap o Mose penas, har i Israelitarja an o mulo them trujel djan. Kanna hom 85 (ochta-deesh-te-pantch) bersha phuro. Un me hom kau diwes gomme jaake sorelo, har ap ko diwes, har o Mose man win bitchras. Koi soor, hoi man an ko tsiro his, hi man kanna ninna gomme, jaake te nai kurap man un djap win an o kurepen. Un kanna de man kol berge, kolendar o baro Dewel an ko diwes rakras! Tu shunal an ko diwes, te djiwenn kol Anakarja koi an bare sorele forja. Te hi o baro Dewel mantsa, palle nai tradap len win, har o baro Dewel kowa penas.” Kote rakras o Josua o Debleskri bacht pral o Kaleb win, koleskro dad o Jefunne his, un das les o foro Hebron, te well lo leskro. Jaake was o foro Hebron o Kaleb dino, koleskro dad o Jefunne his dran o kheer Kenas. Ninna kau diwes hi kau foro leskre tchawenge doleske, kai rikras o Kaleb ap o baro Debleste, kai o Israeleskro Dewel hi, un patsas leske. O foro Hebron kharas glan kowa Kirjat-Arba pal o barester mursh mank i Anakarja. Un o kurepen his trujel an o them Kanaan, un i menshe nai djiwan an latchepen khetne. Un i barra peran o khereske Juda jaake, te lan le ko kotar them, hoi djas bis pash o them Edom, bis an o mulo them Zin, kote kai o kham pralstunes tardo hi. Ap koi rig, kai o kham pralstunes tardo hi, sikras i drom, har dur o them djas. Ko drom djas fun o Londo Baro Pani – fun leskro palstuno kotar kote, kai o kham pralstunes tardo hi – dureder pash i berga Akrabbim, un kotar dureder an o mulo them Zin, un pale dureder trul o foro Kadesh-Barnea ap koi rig, kai o kham pralstunes tardo hi, un dureder bis pash kol forja Hezron un Addar, un dureder pash o foro Karka, un dureder bis Azmon. Fun Azmon djas ko drom bis an koi tala, pal late o them Egiptia hi, un an i tala dureder bis pash o Mashkralstuno Baro Pani. Jaake dur djas o them ap koi rig, kai o kham pralstunes tardo hi. Ap koi rig, kai o kham pre djal, djas o them bis pash o Londo Baro Pani, un pral bis kote, kai o Jordan dren nashell. Koi nordetikri rig o themestar his ko drom, hoi djas fun kotar, kai o Jordan an o Londo Baro Pani nashell, dureder bis pash o foro Bet-Hogla, un dureder ap i nordetikri rig o forestar Bet-Araba pral bis pash o bar Bohan, hoi kharedo hi pal o tchaweste o murshestar Ruben, un dureder an i tala Achor un pral pash o foro Debir, un dureder ap koi nordetikri rig pash o foro Gilgal. O foro Gilgal his tchiddo ap i wawar rig o dromestar, hoi djas an i berga Adummim. Kai berga hi ap koi rig fun i tala, kai o kham pralstunes hi. Un ko drom, hoi sikras, har dur o them djal, djas fun o foro Gilgal dureder pash o pani En-Shemesh un pash o pani, hoi kharell En-Rogel, un fun kotar dureder pre an i tala Ben-Hinnom, hoi ap koi rig koi bergatar tchiddo hi, kai o kham pralstunes tardo hi. Ap koi berga hi ko foro tchiddo, kai i Jebusarja djiwan. Kau foro hi kanna Jerusalem. Un kotar djas o drom dureder bis pral pre ap i berga, hoi hadell pes ap koi rig fun i tala Hinnom, kai o kham tele djal. Kai berga hi tchiddo ap i nordetikri rig ko telstuno themestar, hoi kharell Refajim. Fun kotar pral ap kai berga djas o drom tele trul i berga trujel un pash ko pani, hoi kharell Me-Neftoach, un pash kol forja, hoi pash i berge Efron tchiddo hi. Un kotar djas ko drom tele pash o foro Baala – kowa hi kau diwes Kirjat-Jearim. Un fun o foro Baala djas o drom pash i berge Seir, hoi kote tchiddo hi, kai o kham tele djal. Fun kotar djas dureder ap i nordetikri rig koi bergatar Jearim – lakro wawar lab hi Kesalon – un palle tele pash o foro Bet-Shemesh un dureder an o foro Timna; un palle dureder ap i tikni berga, hoi ap i nordetikri rig o forestar Ekron hi, un dureder pash o foro Shikkaron un dureder pash i berga Baala, un dureder bis pash o foro Jabneel un pash o Baro Pani. Ap koi rig, kai o kham tele djal, djas o them bis pash o Baro Pani. Kawa hi o them, hoi lan i familje dran o kheer Juda. Un o Josua das o Kalebes peskro foro mashkral dren an o them Juda, jaake har o baro Dewel ap o Josua penas, te krell lo kowa. Kau foro kharas Arba, un kharell kanna Hebron. O Arba his o phuro dad kol menshendar, kai kharenn Anakarja. Kote djiwan kol triin bare familje, kolengre phure dada o Sheshai un o Ahiman un o Talmai his. Kolla wan o murshestar Anak. Un o Kaleb tradas len win dran o foro. Un job djas dureder un kuras pes kolentsa, kai an o foro Debir djiwenn. Un ko foro kharas glan kowa Kirjat-Sefer. Un o Kaleb penas: “Koon Kirjat-Sefer kurell un dren lell, koles dau miri tchat Achsa, te well li leskri romni.” Kote las o Otnijel o foro dren. Koleskro dad his o Kenas, koleskro phraal his o Kaleb. Un o Kaleb das les peskri tchat Achsa, te well li leskri romni. Un har li pash leste was, rakras li leske an o dji, te mangell lo lakro dadestar jek kotar phub. Un joi stas peskri burika tele. Koi penas o Kaleb ap late: “Hoi hi tut?” Un joi penas: “De man latchepen! I phub, hoi tu man dal, kote kai o kham pralstunes hi, hi gar sapeno. De man ninna i them, kai panjengre hi!” Un job das lat pestar kol panja, hoi kharenna pralstuno pani un telstuno pani. Un kalla hi i forja an o them, hoi o baro Dewel i menshende dran o kheer Juda das, te djiwenn le kote pengre familjentsa. Kote kai o kham pralstunes tardo hi, pash o them Edom, his kol forja: Kabzeel, Eder, Jagur, Kina, Dimona, Adada, Kedesh, Hazor, Jitnan, Sif, Telem, Bealot, Hazor-Hadatta, Kerjot-Hezron – kowa hi Hazor, Amam, Shema, Molada, Hazar-Gadda, Heshmon, Bet-Pelet, Hazar-Shual, Beersheba un leskre gaba, Baala, Ijim, Ezem, Eltolad, Kesil, Horma, Ziklag, Madmanna, Sansanna, Bet-Lebaot, Shilhim, Ajin un Rimmon. Kolla hi 29 (biish-te-enja) forja, un koi pashel gomme lengre gaba. An o telstuno them his i forja: Eshtaol, Zora, Ashna Sanoach, En-Gannim, Tappuach, Enam, Jarmut, Adullam, Socho, Aseka, Shaarajim, Aditajim, Gedera un Gederotajim. Kolla his 14 (deesh-te-star) forja, un koi pashel gomme lengre gaba. Kote his ninna kol forja: Zenan, Hadasha, Migdal-Gad, Dilan, Mizpe, Jokteel, Lakish, Bozkat, Eglon, Kabbon, Lachmas, Kitlish, Gederot, Bet-Dagon, Naama un Makkeda. Kolla his 16 (deesh-te-shob) forja, un koi pashel gomme lengre gaba. Ninna: Libna, Eter, Ashan, Jiftach, Ashna, Nezib, Kehila, Achsib un Maresha: Kolla hi enja forja, un koi pashel gomme lengre gaba. Pash o Baro Pani his kol forja: Ekron un leskre tikneder forja, un koi pashel gomme lengre gaba; kol forja mank Ekron un o Baro Pani ap koi rig, kai o foro Ashdod un leskre gaba tchiddo hi; ninna Ashdod un Gaza un lengre tikneder forja un lengre gaba bis pash o Baro Pani un tele bis pash koi tala, pal kolate o them Egiptia hi. Un an i berge his kol forja: Shamir, Jattir, Socho, Danna, Kirjat-Sanna [kowa hi kau diwes o foro Debir], Anab, Eshtemoa, Anim, Goshen, Holon un Gilo. Kolla his khetne 11 (deesh-te-jek) forja, un koi pashel lengre gaba. Ninna kol forja Arab, Duma, Eshan, Janum, Bet-Tappuach, Afeka, Humta, Kirjat-Arba – kowa hi kanna Hebron, un Zior. Kolla hi enja forja, un koi pashel lengre gaba. Ninna kol forja Maon, Karmel, Sif, Jutta, Jesreel, Jokdeam, Sanoach, Kajin, Gibea un Timna. Kolla hi deesh forja, un koi pashel lengre gaba. Ninna kol forja Halhul, Bet-Zur, Gedor, Maarat, Bet-Anot un Eltekon. Kolla hi shob forja, un koi pashel lengre gaba. Ninna kol forja Tekoa, Efrata [kowa hi kanna Betlehem], Peor, Etam, Kulon, Tatam, Shoresh, Kerem, Gallim, Bet-Ter, Manocho. Kolla hi deesh-te-jek forja, un koi pashel lengre gaba. Ninna kol dui forja Kirjat-Baal, hoi kharell ninna Kirjat-Jearim un Rabba, un koi pashel lengre gaba. An o mulo them his kol forja: Bet-Araba, Middin, Sechacha, Nibshan, Ir-Melach, ko loneskro foro, un En-Gedi. Kolla his shob forja un koi pashel lengre gaba. I mursha dran o kheer Juda nai tradan i Jebusarjen gar win dran o foro Jerusalem. Doleske djiwenn jon kote khetne i menshentsa dran o kheer Juda bis ap kau diwes. Un o khereske Josef peran i barra jaake, te las lo ko them, hoi djas fun o pani Jordan – fun kotar, kai o foro Jericho tchiddo hi – bis pash o foro Betel. Ko drom, hoi sikras, har dur o them djal, djas fun koi rig o forestar Jericho, kai o kham pre djal un kai kol tikne panja hi, dureder an o mulo them, un dureder bis an kol berge, kai o foro Betel tchiddo his. Un o forestar Betel djas o drom dureder pash o foro Lus un an o them dren un pale win, kai i Arkarja djiwenn, bis pash o foro Atarot, un dureder ap koi rig, kai o kham tele djal, an ko them, kai i Jafletarja djiwenn, bis pash o telstuno foro Bet-Horon, un dureder bis pash o foro Geser, un fun kotar pash o Baro Pani. Kawa hi o them, hoi lan i tchawe o Josefestar, o Manasse un o Efrajim. Un kawa hi o them, hoi las o kheer Efrajim: Ap koi rig, kai o kham pre djal, djas o drom, hoi sikras, har dur o them djal, fun o forestar Atarot-Addar bis pash o pralstuno foro Bet-Horon, un dureder bis pash o Baro Pani. O foro Michmetat his kote tchiddo, kai norden hi. Kotar djas o drom dureder kote, kai o kham pre djal, bis pash o foro Taanat-Shilo un dureder pash o foro Janoach. Fun o foro Janoach djas o drom tele pash i forja Atarot un Naara un dureder bis pash o foro Jericho, un fun kotar pash o pani Jordan. Fun o foro Tappuach djas o drom kote, kai o kham tele djal, pash ko tikno pani, hoi kharell Kana, un dureder pash o Baro Pani. Kowa hi o them, hoi lan i familje dran o kheer Efrajim. Koi pashel lan le bud forja un i gaba koi trujel, hoi an o them Manasse tchiddo his. Un jon tradan i Kanaanitarja gar win, hoi an o foro Geser djiwan. Un i Kanaanitarja djiwenn mashkral i Efrajimarja bis ap kau diwes. Un jon hunte budran lenge. Un kowa hi ko them, hoi las o kheer Manasse, jaake har peran i barra. O Manasse his o Josefeskro phureder tchawo. Koleskro phureder tchawo his o Machir. Un koleskro tchawo his o Gilead. O Machir his i sorelo kurepaskro. Doleske las lo ko them Gilead un Bashan. Palle lan i familje, kai wan i wawar tchawendar o murshestar Manasse pengro them, jaake har i barra peran. Kolla his i familje, kai wan kal murshendar: o Abijeser un o Helek o Asrijel un o Sichem un o Hefer un o Shemida. Kolla lauter wan o murshestar Manasse, koleskro dad o Josef his. Jon his phureder pral pengre familje. Un o Zelofhad, koleskro dad o Hefer his, koleskro dad o Gilead his, koleskro dad o Machir his, koleskro dad o Manasse his, koles his kek mursh tchawe, kokres tcha: Un kolla kharan: Machla, Noa, Hogla, Milka un Tirza. Un kolla djan pash o rashai Eleasar un pash o Josua, koleskro dad o Nun his, un pash i wawar pralstunende, un penan: “O baro Dewel penas ap o Mose, te dell lo men i them jaake har i murshende an mari bari familja.” Un jaake kran i mursha, hoi o baro Dewel penas, un dan i tchen i them jaake har dan le lengre kakende. Doleske las o kheer Manasse deesh kotja them, koi pashel ko them Gilead un Bashan, hoi ap i wawar rig o panjestar Jordan hi. I tcha, kai wan lengro phuro dadestar o Manasse, lan i them jaake har i phrala lengro dadestar. O them Gilead was i wawar tchawende o murshestar Manasse dino. O them, hoi o kheer Manasse las, his tchiddo mank o them, kai i menshe dran o kheer Asser djiwenn, un o foro Michmetat, hoi ap i wawar rig o forestar Sichem tchiddo hi. O them djas ap i tchatchi rig bis pash o pani Tappuach. Un ko kotar them pash Tappuach was o kheer Manasse dino, o foro Tappuach was o kheer Efrajim dino. An kol dui themma Asser un Issachar his forja tchiddo, kolla wan o Manasseske dino. Kal forja his: Bet-Shean, Jibleam un Dor, hoi kharell ninna Nafot-Dor; palle En-Dor, Taanach un Megiddo. Koi pashel his kol gaba, hoi his trul kal forja tchiddo. I mursha dran o kheer Manasse nai lan kal forja gar penge dren. I Kanaanitarja, kai kote djiwan, atchan koi. Har i Israelitarja sorleder wan, rikran le i Kanaanitarjen tele, te hunte budran jon lenge. Krik tradan le len gar. Un kol mursha dran o kheer Josef penan ap o Josua: “Hoske witsral tu kokres jek kopo i barra menge un dal men jek kotar them? Mer ham jaake bud menshe! O baro Dewel tchiwas bud bacht ap mende, te wam bud menshe.” Kote penas o Josua ap lende: “Te han tumer jaake bud menshe, te hi kol berge Efrajim gar bares doha tumenge, palle djan pre an o weesh an o them, kai i Perisarja un i Refajarja djiwenn, un denn kote kol ruka trujel, te well tumen budeder them.” I mursha dran o kheer Josef penan: “I berge hi gar bares doha menge. Un kol Kanaanitarja, kai djiwenn tele an o telstuno them, an o foro Bet-Shean un an kol gaba trujel, ninna an o telstuno them Jesreel, len hi sasterne kurepangre wurdja.” Kote penas o Josua ap kolende dran i khera Efrajim un Manasse: “Tumer han bud menshe, un doleske, kai jaake sorelo han, well tumen budeder har ko kotar them, hoi tumen kanna hi. Kol berge, kai o weesh hi, wenn tumenge, jaake dur har o weesh hi. Tumer nai denn i ruka tele, un nai djiwenn koi. Un ninna i Kanaanitarjen nai tradenn win dran o them. Tumer wenn sorleder har jon, ninna te hi len sasterne kurepangre wurdja.” Un i tsele Israelitarja wan khetne an o foro Shilo, un tchiwan kote o Debleskro plachteno kheer pre. Ninna te his o them an lengro wast un jon his rai pral leste, his gomme i Israelitarja dran efta khera, kolenge pengro kotar them gomme gar dino was. Kote penas o Josua ap i Israelitarja: “Har rah kamenn tumer kate beshdo atchenn, un djan gar win, te lenn o them dren, hoi das tumen o baro Dewel, kai o Dewel tumare phurendar hi? Rodenn tumenge triin murshen win dran hakeno kol efta kherendar, kai pengro them gomme gar lan! Kolen bitchrau me palle, te dikenn le pen trujel an ko them, hoi tumer gomme gar dren lan, un tchinenn i forja un kotja them an i liil, un wenn palle pash mande pale. Un jon krenn efta kotja dran ko them, te lell hako kheer jek kotar. Un o kheer Juda atchell ap peskro kotar them, hoi ap koi rig hi, kai o kham pralstunes tardo hi. Un o kheer Josef atchell ap peskro kotar them, kote, kai norden hi. Tumer tchinenn an i liil, fun kai bis kai kol efta kotja them djana. Un te kran kowa, palle anenn mange, hoi pre tchinan! Un me witsrau glan maro baro Debleste i barra, hoi sikrenn, koon hoi lella. I Levitarja lenn kek kotar them mashkral tumende. Lengro kotar hi, te nai wenn le rashaja o baro Debleske. Un i familje Gad un Ruben un i paash familja Manasse lan pengro kotar them ap i wawar rig o panjestar Jordan, ap koi rig, kai o kham pre djala. Kowa das len o Mose, koles o baro Debleskro wast his.” Un kol wi-rodede mursha kran pen ap o drom. Un har le win djan, penas o Josua ap lende: “Djan an o tselo them trujel, un tchinenn les pre, un palle wenn pale pash mande! Un kate an o foro Shilo witsrau palle i barra glan o baro Debleste tumenge.” Jaake djan kol mursha koi, un djan an o tselo them trujel, tchinan i tsele forja an i liil, un kran efta kotja kau themestar. Un palle wan le pale pash o Josua ap koi platsa, kai i Israelitarja his pash o foro Shilo. Un o Josua witsras kol barra glan o baro Debleste an o foro Shilo. Un jaake har i barra peran, das o Josua i Israelende dran kol efta khera pengro them, haki bari familjake peskro kotar. Un i barra peran o Benjamineske un leskre familjenge. Un jon lan o them mashkral o them Juda un o them, hoi o Josefeskre tchawe lan. Un i nordetikri rig fun o Benjamineskro them djas fun o pani Jordan dureder pre ap i berge, hoi ap i nordetikri rig o forestar Jericho hi, un dureder pre – kote kai o kham tele djal – an o pralstuno them, jaake dur bis pash o mulo them Bet-Awen. Un ko drom, hoi sikras, har dur o them djal, djas fun kotar dureder, wergel i berga ap koi rig o forestar Lus, kai o kham pralstunes hi – o foro Lus hi ninna kharedo Betel – un dureder tele pash o foro Atarot-Addar pash koi berga, hoi ap koi rig o telstuno forestar Bet-Horon tchiddo hi, kai o kham pralstunes tardo hi. Fun kai berga, ap lakri rig, kai o kham tele djal, djas o drom kote dureder, kai o kham pralstunes tardo hi, bis glan o foro Kirjat-Baal, hoi kharell ninna Kirjat-Jearim. Kau foro hi tchiddo an o them Juda. Jaake dur djas o them kote, kai o kham tele djal. Un ap koi rig, kai o kham pralstunes tardo hi, djas o drom, hoi sikras har dur o them djal, fun o foro Kirjat-Jearim dureder bis pash o pani, hoi kharell Me-Neftoach. Un kotar djas o drom tele glan i berga, hoi hadell pes glan i tala Hinnom. Kai berga hi tchiddo ap i nordetikri rig ko telstuno themestar, hoi kharell Refajim. Palle djas o drom tele an i tala Hinnom un dureder an i tala langs koi berga, kai ko foro tchiddo hi, kai i Jebusarja djiwan, ap koi rig i bergatar, kai o kham pralstunes hi. Fun kotar djal lo tele bis pash o pani En-Rogel, un dureder ap koi rig, kai norden hi, bis pash o pani En-Shemesh un dureder pash Gelilot, hoi ap i wawar rig o dromestar tchiddo hi, hoi djal an i berga Adummim. Un palle djas o drom tele pash o bar Bohan, hoi kharedo hi pal o tchaweste o murshestar Ruben. Un fun kotar djas o drom bis pash i berga, kai ap i nordetikri rig fun koi tala hi, kai o pani Jordan nashell. Un palle djas lo tele an kai tala, un dureder pash i berga, hoi ap i nordetikri rig o forestar Bet-Hogla tchiddo hi, un palle dureder bis pash o Londo Baro Pani, kote kai o Jordan dren nashell. Jaake dur djas o them kote, kai o kham pralstunes tardo hi. Ap koi rig, kai o kham pre djal, djas o them bis pash o pani Jordan. Un kawa his ko kotar them, hoi lan i familje dran o kheer Benjamin. Un kalla hi i forja, hoi i familje dran o kheer Benjamin lan: Jericho, Bet-Hogla, Emek-Keziz, Bet-Araba, Zemarajim, Betel, Awim, Para, Ofra, Kefar-Ammoni, Ofni un Geba. Kolla his deesh-te-dui forja un lengre gaba. Ninna kol forja: Gibeon, Rama, Beerot, Mizpe, Kefira, Moza, Rekem, Jirpeel, Tarala, Zela, Elef, un ko foro, kai djiwan i Jebusarja, hoi hi kanna Jerusalem, ninna i forja Gibea un Kirjat-Jearim. Kolla hi khetne 14 (deesh-te-star) forja un lengre gaba. Kawa hi o them, hoi lan i familje dran o kheer Benjamin. Un o duito kopo wan i barra witsedo, kau kopo peran le ap o kheer Simeon un leskre familje. Un lengro kotar them his mashkral dren an o them Juda. Un lenge wan kal forja: Beersheba, Shema, Molada, Hazar-Shual, Baala, Ezem, Eltolad, Betul, Horma, Ziklag, Bet-Markabot, Hazar-Susa, Bet-Lebaot un Sharuhen. Kolla his 13 (deesh-te-triin) forja un lengre gaba. Koi pashel wan kol forja: Ajin, Rimmon, Eter un Ashan; kolla his khetne star forja un lengre gaba. Un koi pashel his kol tsele gaba, kai his tchiddo trul kol forja. Kote, kai o kham pralstunes tardo hi, djas kau them bis pash o foro Baalat-Beer, hoi kharell ninna Ramat-Negev. Kowa his o them, hoi lan i familje dran o kheer Simeon. Un kau them was dran o them Juda win lino. Har las o kheer Juda peskro them, his kowa bareder har len hunte wals. Doleske las o kheer Simeon peskro kotar them mashkral dren an them Juda. Un i barra wan o triinto kopo witsedo. Un kau kopo peran le ap o kheer Sebulon un leskre familje. Un lengro them djas bis pash o foro Sarid, un palle dureder pral ap koi rig, kai o kham tele djal, bis pash o foro Marala un dureder bis pash o foro Dabbeshet un palle bis pash ko tikno pani, hoi nashella wergel o foro Jokneam. Kote, kai o kham pre-djal, djas ko them fun o foro Sarid bis pash ko kotar them pash o foro Kislot-Tabor, un dureder bis pash o foro Daberat, un fun kotar pral pash o foro Jafia, un dureder kote, kai o kham pre djal, bis pash kol forja Gat-Hefer un Et-Kazin, un dureder bis pash o foro Rimmon un dureder bis pash o foro Neah. Fun kotar djas ko drom, hoi sikrell har dur o them djal, dureder pash o foro Hannaton un dureder bis pash i tala Jiftach-El. Koi pashel las o kheer Sebulon 12 (deesh-te-dui) forja un lengre gaba. Kal forja his: Kattat, Nahalal, Shimron, Jidala un Betlehem. Kawa his o them un i forja un lengre gaba, hoi lan i familje dran o kheer Sebulon. Un i barra wan o starto kopo witsedo, un kau kopo peran le ap o kheer Issachar un leskre familje. An lengro them his kol forja: Jesreel, Kesullot, Shunem, Hafarajim, Shion, Anaharat, Rabbit, Kishjon, Ebez, Remet, En-Gannim, En-Hadda un Bet-Pazez. Un o them Issachar djas bis pash i berga Tabor un pash kol forja Shahazajim un Bet-Shemesh un dureder bis pash o pani Jordan. Khetne his an kau them 16 (deesh-te-shob) forja un lengre gaba. Kawa his o them un i forja un lengre gaba, hoi lan i familje dran o kheer Issachar. Un i barra wan o pantchto kopo witsedo, un jon peran ap o kheer Asser un leskre familje. Un an lengro them his kal forja: Helkat, Hali, Beten, Achshaf, Alammelech, Amad un Mishal. Un kote, kai o kham tele djal, djas ko drom, hoi sikras har dur o them djal, bis pash i berga Karmel un pash o lengsto pani Libnat. Kote kai o kham pre djal, djas ko drom fun o foro Helkat bis pash o foro Bet-Dagon, un well bis pash o them Sebulon un i tala Jiftach-El. Fun kotar djal o drom dureder ap koi rig, kai norden hi, pash kol forja Bet-Emek un Nejel, un dureder pash i forja Kabul, Ebron, Rehob, Hammon un Kana, un dureder bis pash o baro foro Sidon. Fun kotar djas o drom bis pash o foro Rama, un dureder bis pash ko sorelo foro Tirus, palle bis pash o foro Hosa un dureder bis pash o Baro Pani. An o them Asser his i forja Mahaleb, Achsib, Umma, Afek un Rehob tchiddo. Khetne his kote 22 (biish-te-dui) forja un lengre gaba. Un kawa his o them un i forja un lengre gaba, hoi lan i familje dran o kheer Asser. Un i barra wan o shobto kopo witsedo, un jon peran ap o kheer Naftali un leskre familje. Un ko drom, hoi sikras, har dur lengro them djal, djas fun o baro ruk pash Zaanannim, hoi pash o foro Helef tardo his, dureder pash i forja Adami-Nekeb un Jabneel bis pash o foro Lakkum, un palle bis pash o pani Jordan. Un kote, kai o kham tele djal, djas o drom bis pash o foro Asnot-Tabor un dureder bis pash o foro Hukkok. Un kote, kai o kham pralstunes tardo hi, djas o them Naftali bis pash o them Sebulon. Un kote, kai o kham tele djal, djas o them Naftali bis pash o them Asser. Un kote kai o kham pre djal, djas o them Naftali bis pash o pani Jordan. Un an o them Naftali his kal sorele forja: Ziddim, Zer, Hammat, Rakkat, Kinneret, Adama, Rama, Hazor, Kedesh, Edrei, En-Hazor, Jiron, Migdal-El, Horem, Bet-Anat un Bet-Shemesh. Kolla his khetne 19 (deesh-te-enja) forja un lengre gaba. Kowa his o them un i forja un lengre gaba, hoi lan i familje dran o kheer Naftali. Un o eftato kopo wan i barra witsedo, un kau kopo peran le ap o kheer Dan un leskre familje. Un an kau them his kal forja: Zora, Eshtaol, Ir-Shemesh, Shaalbim, Ajalon, Jitla, Elon, Timna, Ekron, Elteke, Gibbeton, Baalat, Jehud, Bene-Berak, Gat-Rimmon, Me-Jarkon un Rakkon un ko kotar them trul o foro Jafo. I menshe dran o kheer Dan nai rikran pengro them gar. Doleske djan le pre un kuran pen o foreha Leshem, un lan les dren un maran i menshen kote. Palle djiwan le kote, un dan o fores Leshem o lab Dan pal pengro phuro dadeste. Kalla forja un lengre gaba his an ko them, hoi lan i familje dran o kheer Dan. Un har hakenes peskro them his, dan i Israelitarja jek kotar them pendar ko mursheste Josua, koleskro dad o Nun his, te well kowa leskro. Un jaake har o baro Dewel kowa penas, dan le les ko foro, hoi job lendar kamas. Kowa his o foro Timnat-Serach ap i berge Efrajim. Un job tchiwas kau foro pale pre un djiwas koi. Un jaake dan o rashai Eleasar un o Josua, koleskro dad o Nun his, khetne kol pralstunentsa pral kol 12 (deesh-te-dui) bare familje hakeneste peskro them, jaake har i barra sikran, hoi le witsran. Kowa was kerdo, har his le khetne glan o baro Debleste, glan o wudar leskro plachteno kherestar an o foro Shilo. Un jaake las kote hakeno peskro kotar them. Un o baro Dewel penas ap o Josua: Pen ap i Israelitarja: “Rodenn tumenge forja win, kai kolla nai nashenna, kai ap o naashepen hi – sawe forja, kolendar me o Moseske penom, te krenn tumer. Kote nai nashell jek, kai das i wawares mulo un kamas kowa gar, un les kek doosh koi pre his. Kal forja hi saweske, kai hunte khatrell pes kolestar, kai kamell o rat ko maredo menshestar ap o marepaskro pale te anell. Koon pash sau foro nashell, hunte atchell tardo glan o foreskro wudar un anell leskro koowa glan i phurende an kau foro. Un kolla lenn les palle an o foro pash pende pre, te nai djiwell lo pash lende. Un te lell les kowa palla, kai kamell les mulo te dell, palle denn kol mursha dran ko foro koles, kai jekes temerl das, gar win an koleskro wast. Ninna te das job jekes mulo, kamas lo kowa gar, un his gar chojedo ap leste. Job nai atchell an ko foro, bis te job glan i tsillo tardo his, un o tchatchepen pral leste win kerdo was. Un job atchell palle an ko foro, bis te meras o baro rashai, kai an ko tsiro djiwell. Palle nai djal kowa, kai jekes temerl das, pale pale an peskro kheer un an peskro foro, kolestar job hunte nashas.” Un i mursha dran Israel rodan kal forja win, te wenn le naashepangre forja: o foro Kedesh an o them Galilea ap i berga Naftali; o foro Sichem an o them Efrajim; un o foro Kirjat-Arba, hoi hi kanna Hebron, ap i berge Juda. Ap i wawar rig o panjestar Jordan pash o foro Jericho rodan le win: o foro Bezer an o mulo them ap ko pralstuno kotar them, kai i menshe dran o kheer Ruben djiwan; o foro Ramot an o them Gilead ap o kotar them, kai i menshe dran o kheer Gad djiwan; un o foro Golan an o them Bashan ap ko kotar them, kai i menshe dran o kheer Manasse djiwan. Kolla his kol naashepangre forja, kai nai nashenn i tsele Israelitarja un ninna i wi-themarja, kai pash lende djiwenn. Kote nai nashas hakeno, kai das jekes mulo, un kamas kowa gar, te well lo gar kolestar temerl dino, kai leskro rat kamell. Kote nai atchell lo, bis te job glan i tsillo tardo his, kai o tchatchepen pral leste win kerdo well. Kote djan i pralstune pral i familje dran o kheer Levi glan o rashajeste Eleasar un glan o Josua, koleskro dad o Nun hi, un glan i pralstunende pral i familje dran o tselo Israel. Un penan ap lende an o foro Shilo an o them Kanaan: “O baro Dewel penas o Moseske, te denn tumer men forja, kai djiwas, un kotja phub, kai mare vieche nai chan.” Kote dan i Israelitarja i Levitarjen forja un kotja phub i viechenge ko themestar, hoi lenge dino was, jaake har o baro Dewel penas, te krenn le kowa. Un jon witsran barra, hoi sikran, koon hawe forja lella. Un i barra peran glanstunes ap kol Levitarja dran o kheer Kohat, kai wan o rashajestar Aron. Un lenge wan an o them Juda un Simeon un Benjamin 13 (deesh-te-triin) forja dino, jaake har i barra peran. Un kol wawar familje, hoi wan dran o kheer Kohat, lan an i themma Efrajim, Dan un Manasse, deesh forja, jaake har i barra peran. Un kol familje dran o kheer Gershon lan 13 (deesh-te-triin) forja. Kal forja his an i themma Issachar, Asser un Naftali un an ko paash them Manasse, hoi ap koi rig o panjestar Jordan hi, kai o kham pre djal. Un kol familje dran o kheer Merari lan 12 (deesh-te-dui) forja an i themma Ruben, Gad un Sebulon. Jaake dan i Israelitarja i Levitarjen kal forja un phub, kai lengre vieche nai chan, jaake har i barra peran, un jaake har o baro Dewel kowa o Moseske penas, te krenn le. Kirjat-Arba, hoi his kharedo pal o mursheste Arba, kolestar i Anakarja wenn, un i phub trul o foro trujel, kai i vieche nai chan; kau foro hi kanna Hebron un hi tchiddo an i berge Juda. Ko hachetikri phub pash o foro un i gaba koi trujel dan le o mursheste Kaleb, koleskro dad o Jefunne his, te well kau them leskro. O foro Hebron his jek kol forjendar, kai kolla nai nashenn, kai jekes mulo dan. Kau foro un koi phub, hoi trul ko foro hi, kai i vieche nai chan, wan kolende dino, kai wan o rashajestar Aron. Ninna lan jon kol forja: Libna un koi phub trul o foro, kai i vieche nai chan; Jattir un koi phub trul o foro, kai i vieche nai chan; Eshtemoa un koi phub trul o foro, kai i vieche nai chan; Holon un koi phub trul o foro, kai i vieche nai chan; Debir un koi phub trul o foro, kai i vieche nai chan; Ajin un koi phub trul o foro, kai i vieche nai chan; Jutta un koi phub trul o foro, kai i vieche nai chan; Bet-Shemesh un koi phub trul o foro, kai i vieche nai chan. Kolla his enja forja, hoi i menshe dran kol dui khera Juda un Simeon lenge dan. An o them Benjamin lan le star forja: Gibeon un koi phub trul o foro, kai i vieche nai chan; Geba un koi phub trul o foro, kai i vieche nai chan; Anatot un koi phub trul o foro, kai i vieche nai chan; Un Almon un koi phub trul o foro, kai i vieche nai chan. Un i tsele forja, hoi kolla lan, kai wan o rashajestar Aron his 13 (deesh-te-triin) forja un koi phub trul lende, kai i vieche nai chan. Un i wawar Levitarja, kai wan dran o kheer Kohat, kolenge peran i barra jaake, te lan le star forja an o them Efrajim: Sichem an i berge Efrajim, kai hi ninna i foro, kai kolla nai nashenn, kai jekes temerl dan, un koi phub trul o foro, kai i vieche nai chan; Geser un koi phub trul o foro, kai i vieche nai chan; Kibzajim un koi phub trul o foro, kai i vieche nai chan; Bet-Horon un koi phub trul o foro, kai i vieche nai chan. Un an o them Dan lan le star forja: Elteke un koi phub trul o foro, kai i vieche nai chan; Gibbeton un koi phub trul o foro, kai i vieche nai chan; Ajalon un koi phub trul o foro, kai i vieche nai chan; Gat-Rimmon un koi phub trul o foro, kai i vieche nai chan. Un an o paash them Manasse lan le dui forja: Taanach un koi phub trul o foro, kai i vieche nai chan; Gat-Rimmon un koi phub trul o foro, kai i vieche nai chan. Kolla his deesh forja un koi phub trul lende, kai i vieche nai chan, hoi lan kol wawar familje dran o kheer Kohat. Un i Levitarja dran o kheer Gershon lan an o paash them Manasse kal dui forja: Golan an o them Bashan, kai hi ninna i foro, kai kolla nai nashenn, kai jekes temerl dan, un koi phub trul o foro, kai i vieche nai chan; Beeshtera un koi phub trul o foro, kai i vieche nai chan; Un an o them Issachar lan le star forja: Kishjon un koi phub trul o foro, kai i vieche nai chan; Daberat un koi phub trul o foro, kai i vieche nai chan; Jarmut un koi phub trul o foro, kai i vieche nai chan; En-Gannim un koi phub trul o foro, kai i vieche nai chan. Un an o them Asser lan le star forja: Mishal un koi phub trul o foro, kai i vieche nai chan; Abdon un koi phub trul o foro, kai i vieche nai chan; Helkat un koi phub trul o foro, kai i vieche nai chan; Rehob un koi phub trul o foro, kai i vieche nai chan. Un an o them Naftali lan le triin forja, Kedesh an o them Galilea, kai ninna i foro hi, kai kolla nai nashenn, kai jekes temerl dan, un koi phub trul o foro, kai i vieche nai chan; Hammot-Dor un koi phub trul o foro, kai i vieche nai chan; Kartan un koi phub trul o foro, kai i vieche nai chan. Kolla his 13 (deesh-te-triin) forja un koi phub trul lende, kai i vieche nai chan, hoi lan i familje dran o kheer Gershon. Un kol wawar Levitarja, kolla, kai wan dran o kheer Merari, lan star forja an o them Sebulon: Jokneam un koi phub trul o foro, kai i vieche nai chan; Karta un koi phub trul o foro, kai i vieche nai chan; Dimna un koi phub trul o foro, kai i vieche nai chan; Nahalal un koi phub trul o foro, kai i vieche nai chan. Un an o them Ruben lan le star forja: Bezer, kai ninna i foro hi, kai kolla nai nashenn, kai jekes temerl dan, un koi phub trul o foro, kai i vieche nai chan; Jahaz un koi phub trul o foro, kai i vieche nai chan; Kedemot un koi phub trul o foro, kai i vieche nai chan; Mefaat un koi phub trul o foro, kai i vieche nai chan. Un an o them Gad lan le star forja: Ramot an o them Gilead, kau foro hi ninna i foro, kai kolla nai nashenn, kai jekes temerl dan, un koi phub trul o foro, kai i vieche nai chan; Mahanajim un koi phub trul o foro, kai i vieche nai chan; Heshbon un koi phub trul o foro, kai i vieche nai chan; Jaser un koi phub trul o foro, kai i vieche nai chan. Kolla his 12 (deesh-te-dui) forja un koi phub trul lende, kai i vieche nai chan, hoi lan kol Levitarja dran o kheer Merari, jaake har i barra lenge peran. I tsele forja, hoi i Levitarja lan an o them Israel, his 48 (star-deesh-te-ochta) forja un koi phub trul lende, kai o vieche nai chan. Un hako fores his peskri phub trul peste, kai i vieche nai chan. Un jaake his kowa pash kol tsele forja. Un jaake das o baro Dewel i Israelende o tselo them, har das lo pes glan lengre phurende sowel, te krell lo kowa. Un jon lan o them penge dren un djiwan koi. Un o baro Dewel kras, te well len kek kurepen kol thementsa trul lende, jaake har lo pes glan lengre phurende sowel das, te krell lo kowa. Un kek, kai kamas pes lentsa te kurell, was sorleder har jon. Kolen lauteren das o baro Dewel an lengro wast. Un jaake was halauter jaake, har o baro Dewel ap o kheer Israel penas. Job rikras peskre tsele latche laba, hoi lo lenge penas. O Josua das i murshen dran i familje Ruben un Gad un dran i paash familja Manasse khetne gole, un penas ap lende: “Tumer kran halauter, hoi penas tumenge o Mose, koles o baro Debleskro tchatcho wast his. Un kran halauter, hoi me tumenge penom. Tumer mukan tumare phralen gar kokres an kau bud tsiro. Bis ap kau diwes atchan kai. Un rikran tumen ap kowa, hoi tumaro baro Dewel tumenge penas. Kanna kras tumaro baro Dewel, te nai lan tumare phralen lengro them ninna dren, un jon nai djiwenn kote an o latchepen, jaake har lo kowa lenge penas. Doleske rissrenn kanna trujel, un djan pash tumare plachtene khera an ko them, hoi tumenge dino was, te well lo tumenge – ko them, hoi das tumen o Mose, koles o baro Debleskro tchatcho wast his, ap i wawar rig o panjestar Jordan. Un denn jak, te rikrenn o Debleskre laba un djan ap leskro drom, hoi sikras tumen o Mose, koles o baro Debleskro tchatcho wast his, har penas lo: Kamenn tumaro baro Debles o tselo djijestar. Djan ap leskre tsele dromma! Djiwenn pal leskre laba un mukenn les gar! Awenn leske koi o tselo djijestar un tumari tseli sorjah!” Un o Josua rakras o Debleskri bacht pral lende win, un penas: “Atchenn o Debleha.” Un jon djan khere. O Mose das o paash kol menshendar dran o kheer Manasse o them Bashan, te well lo lengro. Ko wawar paash das o Josua lengro them mank lengre phralende ap koi rig o panjestar Jordan, kai o kham tele djal. Un har mukas o Josua kolen te djal, kai ap i wawar rig o panjestar Jordan khere hi, un o Debleskri bacht pral lende win rakras, penas lo ap lende: “Tumer wenn khere baro brawlepah: Tumen hi bud vieche, rup un sonakai, lolo saster un wawar saster un ripja, hoi lan kolendar, kai kuran pen tumentsa. Denn tumare phralen, kai khere atchan, o paash kolestar!” Kote djan i mursha dran i familja Ruben un dran i familja Gad un dran i paash familja Manasse penge pengre phralendar, kol wawar Israelitarjen. An o foro Shilo, hoi an o them Kanaan tchiddo hi, kran le pen ap o drom, te djan le khere an o them Gilead. Kote his ko kotar them, hoi lenge dino was, te well lo lengro, jaake har o baro Dewel ap o Moseste penas. Un har wan le pash i khetne tchidde barra pash o pani Jordan, gomme an o them Kanaan, tchiwan le barra pre un kran i baro altaro. Un i tikno tsiro pre shunan i wawar Israelitarja: Kol mursha dran i familja Ruben un dran i familja Gad un dran i paash familja Manasse kran i altaro pash o pani Jordan an o them Kanaan, ap koi rig o themestar Israel. Un har le kowa shunan, wan le halauter khetne an o foro Shilo, te djan le win, te kurenn le pen lentsa. Un jon bitchran i bitchepaskres pash lende an o them Gilead. Kowa his o Pinhas, koleskro dad o rashai Eleasar his. Un khetne leha djan deesh pralstune, dran hako baro kheer jek. Hakeno lendar his i pralstuno pral peskri familja. Un har wan le an o them Gilead, penan le ap lende: O baro Debleskre tsele menshe mukenn tumenge te penell: “Hawo tchilatcho koowa kran tumer ap o Israeleskro Debleste! Hoske mukan o baro Debles, un kran tumenge i altaro? Koleha perenn o baro Deblestar tele! Hi men gomme gar doha doosh ap mende, hoi lam ap mende, har hams pash i berga Peor. Koi doosh hi bis kau diwes ap mende tchiddo, un doleske was i bari phagi pral mende, o baro Debleskre menshende. Un tumer rissrenn tumen kau diwes o baro Deblestar tele. Dikenn tumer gar, hoi wella? Kau diwes hadenn tumen pral o baro Debleste. Un taissar well leskri choli pral i tsele menshende Israel. Te hi tumaro them tumenge pale-tchiddo, palle awenn wergel, un lenn tumaro kotar them pash mende an o them o baro Deblestar, kai leskro kheer tardo hi! Kote hi maro baro Debleskri chatchepaskri tardo. Ma krenn i wawar altaro! Koleha hadans tumen pral o baro Debleste un ninna pral mende. His gar jaake, har o Achan, koleskro dad o Serach his, peske kolestar las, hoi o baro Debleske kokres his, te was o baro Debleskri choli pral i tsele Israelitarjen, ninna te kras jek mursh kokres ko tchilatchepen. Un job hunte meras koleske, hoi lo kras.” Un i mursha dran i familja Ruben un dran i familja Gad un dran i paash familja Manasse penan ap i pralstunende pral i bare familje: “O baro Dewel hi bareder har i tsele wawar debla! O baro Dewel hi bareder har i tsele wawar debla. Job djinell un tumer hunte djinenn kowa ninna: Mer mukam les gar un hadam men gar pral leste. Te hi kawa gar o tchatchepen, nai denn men mulo. Kau altaro kram mer gar, te rissras men o baro Deblestar tele. Mer kamam ap leste kek viechen un kek djob leske te chatchrell, witar kek mass sawe viechendar, hoi chah khetne glan leste. Te kram kau altaro koleske, palle dell o baro Dewel men i phagi koleske. O tchatchepen hi: Men his daar an o dji, har menge penam: An ko tsiro hoi wella, nai penens tumare tchawe ap mare tchawende: ‘Hoi hi tumen o baro Debleha, o Debleha pral Israel? O baro Dewel tchiwas o pani Jordan mashkral tumende un mende, hoi sikrell, tumer dran i khera Ruben un Gad han gar khetne mentsa an jek them, un o baro Dewel hi gar tumaro Dewel.’ Un jaake krans tumare tchawe, te mangenn mare tchawe buder gar o baro Debles an. Doleske penam, mer krah i altaro, gar te chatchras viechen pre, un chas kote khetne glan o Debleste, na-a, kau altaro te well i sikepen, hoi sikrell mende un tumende un mare tchawende, kai pal mende wenna, te nai wah mer glan o baro Debleskro kheer, te anas leske djob un viechen, sawe, hoi wenn leske chatchedo un sawe, hoi chah glan leste. Mer kamah gar, te penenn tumare tchawe an ko tsiro, hoi wella, ap mare tchawende: ‘Tumer han gar o baro Debleskre menshe.’ Un mer penam menge: Te rakrens le jaake ap mende un ap mare tchawende, palle nai penah mer: ‘Dikenn kau altaro o baro Deblestar! Mare phure kran les, te sikrenn le, te ham mer ninna o baro Debleskre menshe. Jon kran les gar, te wenn ap leste vieche chatchedo, witar gar te chas mer kate khetne glan o Debleste.’ Tchatchepah, mer kamam men gar pre te hadell pral o baro Debleste un lestar tele perell, un i duito chatchepaskri te krell, kai wenn vieche un djob leske chatchedo, un kai mer khetne chah glan leste. Na-a, kowa te well kokres ap koi chatchepaskri kerdo, kai hi tardo glan o plachteno kheer o baro Deblestar, kai maro Dewel hi.” O rashai Pinhas un kol deesh pralstune, kai pash leste his, kolla, kai i pralstune pral i deesh bare khera hi, shunan, hoi i mursha dran i khera Ruben un Gad un Manasse ap lende penan. Un kowa his latches an lengre jaka. Un o Pinhas, koleskro dad o rashai Eleasar his, penas ap lende: “Kanna djinah, te hi o baro Dewel mashkral mende. Tumer peran gar lestar tele. Un job hunte dell peskre menshen Israel kek phagi.” Un palle djan o Pinhas un i pralstune penge kol murshendar dran i khera Ruben un Gad, kai an o them Gilead atchan. Un jon djan pale an o them Kanaan pash i wawar Israelitarja, un penan lenge, hoi djas. Un kowa his latches an i jaka fun i wawar Israelitarja. Un jon sharan o Debles, un penan buder gar, te djan le win an o kurepen, te denn le ko them khetne, kai i menshe dran i khera Ruben un Gad djiwenn. Un i menshe dran i khera Ruben un Gad dan pengro altaro o lab ‘i sikepen menge halauterenge, te hi o baro Dewel o tchatcho Dewel’. Bud bersha djan trujel, kai kras o baro Dewel, te nai djiwan i Israelitarja an o latchepen kol thementsa trul lende. Kek kolendar kuras pes lentsa. Un o Josua was phuro. Les his i lengsto djipen. Kote das lo i tsele pralstunen pral Israel pash peste khetne gole: i phureder, un i pralstune pral i bare familje, i tchatchepangre mursha un wawar pralstune, un penas ap lende: Me wom phuro, un man his i lengsto djipen. Un tumer dikan halauter, hoi tumaro baro Dewel kol tsele thementsa kras tumenge. Job hi kowa, kai pes tumenge lentsa kuras. Dikenn, me dom tumen ko tselo them mank o pani Jordan un ko Baro Pani, hoi kote tchiddo hi, kai o kham tele djal. Jaake har i barra peran, dom tumare deesh-te-dui bare familjen lengro kotar them, ninna ko them, kolengre menshe gomme gar win tradedo hi. Kolen tradell o baro Dewel, kai tumaro Dewel hi, glan tumende win. Un tumer lenn lengro them tumenge, jaake har tumaro baro Dewel tumenge penas, te well kowa. Doleske rikrenn soreles ap halauter, hoi tchinlo hi an o Moseskre lila! Rikrenn leskre tsele laba! Tchiwenn kek lendar ap i rig! Ma tchiwenn tumen khetne kol wawar menshentsa, kai gomme an kau them djiwenn. Lengre deblen denn gar an-gole! Ma denn tumen sowel pash lende! Ma anenn lenge viechen un wawar koowa! Ma witsrenn tumen tele glan lende! O baro Dewel hi tumaro Dewel. Ap leste rikrenn tumen, jaake har ap leste rikran bis ap kau diwes. O baro Dewel tradas bare un sorele natsjone glan tumende win. Kek nai stakras glan tumende pre, un nai was sorleder har tumer, bis ap kau diwes. Jek mursh tumendar tradell jek-sero murshen. Tumaro baro Dewel, job hi kowa, kai kurell pes tumenge lentsa, jaake har lo penas. Doleske denn jak koi pre, – djal tumaro djipaske – te kamenn tumaro baro Debles o tselo djijestar! Te rissrenn tumer tumen lestar tele, un tchiwenn tumen kol wawar menshentsa khetne, kai gomme an kau them djiwenn, un romedinerenn len, palle djinenn, palle tradell o baro Dewel gar buder kal wawar menshen glan tumende win dran o them. Un jon wenn tumenge har dorja un netse, an kolende tumer tapedo wenn, un har tchupnia ap tumare dume, un dukrenn tumen har i kasht an o jak. Kowa djal jaake dur, bis te kek tumendar buder an kau latcho them hi, hoi tumaro baro Dewel tumen das. An i tikno tsiro merau, har hakeno ap kai phub hunte merell. Tumer djinenn, te peras kek lab ap i phub kol tsele latche labendar, hoi o baro Dewel pral tumende penas. Lenn kowa ap o dji: Lauter, hoi job penas, was jaake har job penas. Kek lab peras tele. Un o Josua mukas menshen dran haki bari familja, kai wan kol deesh-te-dui tchawendar o Jakobestar pash peste an o foro Sichem khetne gole te dell, i phureden, i pralstunen pral i bare familje, i tchatchepangre murshen, un wawar pralstunen. Un jon wan khetne glan o Debleste. Un o Josua penas ap i tsele menshende: “Kawa penell o baro Dewel, kai o Israeleskro Dewel hi: Glan rah tsiro djiwan tumare phure ap i wawar rig ko lengsto panjestar Eufrat un mangan wawar deblen an. Jek lendar his o Terach, koleskre tchawe o Abraham un o Nahor his. Un me lom tumaro dades Abraham dran ko them ap i wawar rig o panjestar Eufrat, un anom les an o them Kanaan, un mukom les kote trujel te djal, un mukom leskri familja bares te well. Un dom les o Isaak. Un o Isaakeste dom o Jakob un o Esau. Un i menshenge dran o kheer Esau dom i berge Seir, te djiwenn le kote. O Jakob un leskre tchawe djan tele an o them Egiptia. Pal bud tsiro bitchrom o Mose un o Aron pash lende, un anom bari bibacht pral o them Egiptia koweha, hoi krom kote. Pal kowa lom tumare phuren dran o them Egiptia win. Un har anom len win, lan len i Egiptarja palla pengre kurepaskre wurdjentsa un grajentsa. Un har tumare phure pash o Baro Lolo Pani wan, kote dan le gole ap mande, o baro Debleste. Un me tchiwom rati mashkral lende un i Egiptarjen. Un mukom o baro pani pral i Egiptarjen te well. Un o pani tchakras len. Un tumare phure dikan pengre jakentsa, hoi me ap i Egiptarjen krom. Un tumer djiwan i rah tsiro an o mulo them. Palle anom me tumen an o them ap i wawar rig o panjestar Jordan, kai i Amorarja djiwan. Un jon kuran pen tumentsa. Un me dom len an tumaro wast. Un tumer lan lengro them dren. Un me tradom len glan tumende win, bis te kek lendar pral atchas. Ninna o baro rai pral o them Moab, o Balak, koleskro dad o Zippor his, kamas pes tumentsa te kurell. Un job bitchras pal o Bileam, koleskro dad o Beor his, te well lo, un te rakrell lo bibacht pral tumende win. Me kamom gar te krell, hoi o Bileam mandar kamas. Un job hunte rakras bacht pral tumende win. Jaake lom me tumen dran o wast o rajestar Balak win. Tumer djan pral o Jordan wergel, un wan pash o foro Jericho. Kote kuran pen i mursha dran Jericho tumentsa. Un me dom len an tumare wasta, un ninna kol wawar menshen, kai an kau them djiwan: i Amorarja, i Perisarja, i Kanaanitarja, i Hetarja, Girgasharja, i Hiwarja un i Jebusarja. Me krom, te lan le bari traash tumendar. Jaake tradom len glan tumende win, har tradom glan kowa ninna kol dui rajen pral i Amorarjen glan tumende win. Tumare chare un boge kran kowa gar. Un me dom tumen i them, koleske tumer tumen gar tele maran, un forja, hoi tumer gar pre tchiwan. Kanna djiwenn tumer an kal forja un chan kol drake fun i drakengre ruka un djeteskre ruka, hoi tumer gar an i phub tchiwan.” Un o Josua penas dureder: “Pash halauter, hoi krenn, rikrenn tumenge o baro Debles glan i jaka! Mangenn les an i djudjo un tchatcho djijeha! Tchiwenn i chochene deblen krik, kolen tumare phure an-mangan, har his le ap i wawar rig o panjestar Eufrat un an o them Egiptia. Mangenn kokres o baro Debles an! Hi tumenge gar mishto an tumare jaka, te mangenn o baro Debles an, palle rodenn kau diwes kate win, kones tumer kamenn an-te-mangell: Kol deblen, kolen tumare phure an-mangan, har jon gomme ap i wawar rig o lengsto panjestar his, oder kol chochene deblen, kolen i Amorarja an-mangenn, an kolengro them tumer kanna djiwenn. Me un miro kheer, mer kamah o baro Debles an-te-mangell.” Kote penan i Israelitarja pale: “An kek tsiro kamah o baro Debles te mukell un wawar deblen an-te-mangell. O baro Dewel hi maro Dewel, un job his kowa, kai las men un mare phuren dran o them Egiptia win, kai pandle hams. Un glan mare jaka kras job kau tselo baro koowa an peskri soor. Un das ap mende jak, o tselo drom, har djam an i tsele themma, kai kol wawar menshe djiwan. Un job tradas kol wawar menshen glan mende win, ninna kol Amorarja, kolla kai an kau them djiwan. Doleske, kamah mer ninna o baro Debles an-te-mangell. Job hi maro Dewel.” Kote penas o Josua ap i tsele menshende: “Kowa nai wals tumenge phares, o baro Debleske koi te well. Kek wawar dewel hi har job hi. Un job kamell tumendar, te mangenn les kokres an. Te djan tumer leskro dromestar tele un hadenn tumen pral leste, bistrell lo kowa gar. Te mukenn tumer o baro Debles, un mangenn wawar deblen an, palle dikell lo buder gar latches ap tumende un sikrell tumenge o dumo, un anell bibacht pral tumende, bis te buder kek tumendar koi hi.” Un i tsele menshe penan pale ap o Josua: “Tchatchepah, o baro Dewel hi kowa, koles kamah an-te-mangell.” Kote penas o Josua ap i tsele menshende: “Tumer han kolla, kai dikan un shunan, har tumer penan: Mer rodam o baro Debles win, te mangas les an.” Un jon penan: “Awa, jaake hi kowa.” Koi penas o Josua: “Jaake tchiwenn kanna kol chochene deblen krik, hoi mank tumende hi. Un rissrenn tumare djia pash o baro Debleste, kai o Israeleskro Dewel hi.” Un i tsele menshe penan ap o Josua: “O baro Debles, kai maro Dewel hi, koles kamah an-te-mangell. Un ap kowa, hoi job penella, kamah mer te shunell.” Jaake kras o Josua, te dan i Israelitarja o baro Debleske pengro lab, te hi job lengro Dewel. Un kote an o foro Sichem, das lo len kol tchatchepaskre laba un kol wawar laba, hoi sikrenn, hoi o Dewel lendar kamell. Un o Josua tchinas kal tsele laba an o liil, hoi sikrell o Debleskro drom. Un job las i baro bar un tchiwas les koi tardo, tel ko baro ruk, hoi pash o baro Debleskro plachteno kheer tardo his. Un o Josua penas ap i tsele menshende: “Dikenn kau bar! Kawa shunas hako lab, hoi o baro Dewel mentsa rakras. Kau bar hi kate tardo, te dell lo tumen trad, te mukenn gar tumaro Debles.” Un o Josua mukas i tsele menshen khere te djal, hakenes an ko them, hoi les dino was. Un pal kowa meras o baro Debleskro budepaskro, o Josua, koleskro dad o Nun his. O Josua was 110 (jek-sheel-deesh) bersha. Un job was paskedo ap peskro kotar phub, hoi leske dino was, an o foro Timnat-Serach, hoi ap i berge Efrajim tchiddo hi, ap i nordetikri rig i bergatar Gaash. Un i Israelitarja mangan o baro Debles an, jaake rah har o Josua djiwas, un jaake rah, har pal leste kol phureder djiwan, kai ko tselo koowa dikan, hoi o baro Dewel i Israelenge kras. Un o Josefeskre kokale, hoi i Israelitarja pentsa lan dran o them Egiptia, paskran le an o foro Sichem ap ko kotar phub, hoi o Jakob ginas kol tchawendar o murshestar Hamor, koleskro dad o Sichem his. O Jakob plaissras ko kotar phub 100 (sheel) rupene kotja. Kau kotar them was o Josefeskre tchawenge dino. Ninna o Eleasar, koleskro dad o Aron his, meras un was paskedo an o foro Gibea. Kowa his ko foro, hoi leskro tchaweske, o Pinhas, dino was ap i berge Efrajim. Un har o Josua meras, putchan i Israelitarja o baro Debles: “Koon mendar djal glanstunes an o kurepen i menshentsa an o them Kanaan?” Un o baro Dewel penas: “I mursha dran o kheer Juda djan pre. Me dom ko them an lengro wast.” Koi penan i mursha dran o kheer Juda ap pengre phralende an o kheer Simeon: “Awenn mentsa pre an ko them, hoi menge well. Un mer khetne marah i Kanaanitarja koi. Un palle kamah mer tumentsa an ko them te djal, hoi tumenge well.” Un i mursha dran o kheer Simeon djan khetne i murshentsa dran o kheer Juda. Un i mursha dran o kheer Juda djan pre, un o baro Dewel das i Kanaanitarjen un i Perisarjen an lengro wast. Un pash o foro Besek maran le 10.000 (deesh-serja) mursha. Un jon hatsan lengro baro rajes, o Adoni-Besek an o foro Besek un kuran pen leha, un maran i Kanaanitarja un i Perisarja. Un o Adoni-Besek nashas peske. Un jon lan les palla, un tapran les, un dan leske i pesse gushte leskre wastendar un i bare tsebe leskre pirendar tele. Koi penas o Adoni-Besek: “Efta-deesh bare rajenge mukom i pesse gushte lengre wastendar tele te dell un ninna i bare gushte lengre pirendar. Un jon hunte chan, hoi miri chapaskri tele peras. Un jaake har me les lentsa krom, jaake das les man o Dewel pale.” Un jon anan les an o foro Jerusalem. Un kote meras lo. Un i mursha dran o kheer Juda maran pen ko foreha Jerusalem un lan les dren. Un jon dan kolen o chareha temerl, kai kote djiwan, un chatchran o foro pre. Pal kowa djan i mursha dran o kheer Juda tele, te kurenn le pen kolentsa an o them Kanaan, kai ap i berge djiwenn, un kote kai o kham pralstunes tardo hi, un kolentsa, kai an o telstuno them djiwenn. Un palle kuran le pen kolentsa an o them Kanaan, kai an o foro Hebron djiwenn. – Un ko foro kharas glan ko tsiro Kirjat-Arba. – Un jon dan i familjen Sheshai un Ahiman un Talmai un his sorleder har jon. Un jon djan dureder un kuran pen kolentsa, kai an o foro Debir djiwenn. Un ko foro kharas glan kowa Kirjat-Sefer. Un o Kaleb penas: “Koon Kirjat-Sefer kurell un dren lell, koles dau miri tchat Achsa, te well li leskri romni.” Kote las o Otnijel o foro dren. Koleskro dad his o Kenas, koleskro phureder phraal his o Kaleb. Un o Kaleb das les peskri tchat Achsa, te well li leskri romni. Un har li pash o Otnijel was, rakras lo lake an o dji, te mangell li lakro dadestar jek kotar phub. Un joi stas peskri burika tele. Koi penas o Kaleb ap late: “Hoi hi tut?” Un joi penas ap leste: “De man latchepen! I phub, hoi tu man dal, kote kai o kham pralstunes hi, hi gar sapeno. De man ninna i them, kai panjengre hi!” Un job das lat pestar kol panja, hoi kharenna pralstuno pani un telstuno pani. Un i Kenarja, – lengro phuro dad his o Moseskri romjakro dad, – kolla djan win dran o palmtikro foro un djan khetne i murshentsa dran o kheer Juda an o mulo tato them, hoi pash o foro Arad tchiddo hi, ap i tchatchi rig. Un jon atchan kote un djiwan mashkral kol menshende. Un i mursha dran o kheer Juda djan peskre phralentsa dran o kheer Simeon dureder un maran i Kanaanitarja an o foro Zefat, un dan lauteren mulo, un dan ko fores o lab Horma. Un o Juda las ninna i forja Gaza, Ashkelon un Ekron dren un o them, hoi koi pashel his. O baro Dewel his i murshentsa dran Juda. Doleske las o Juda o pralstuno them dren. Kolla, kai an o telstuno them djiwan, len his sasterne wurdja o kurepaske. Doleske nai tradan le len gar win. Un jon dan o foro Hebron o Kaleb, jaake har o Mose kowa lenge penas. Un job tradas kotar kol triin familjen win, kolengro phuro dad o Anak his. An o foro Jerusalem djiwan i Jebusarja. Un i mursha dran o kheer Benjamin tradan len gar win. Jaake atchan i Jebusarja pash i Benjaminarja an o foro Jerusalem, un djiwenn gomme kau diwes koi khetne. Ninna i mursha dran o kheer Josef djan pre pash o foro Betel, un o baro Dewel his lentsa. Un jon bitchran tchorchanes murshen an o foro dren, te dikenn le pen dren trujel. Ko foro kharas glan ko tsiro Lus. Un kolla dikan i murshes dran o foro win te well, un penan ap leste: “Sike men, har nai wah mer an o foro dren, palle krah mer tuke tchi.” Kote sikras job len, har nai wenn le an o foro dren. Un jon maran o tselo foro o chareha. Ko murshes un leskre menshen mukan le te djal. Un ko mursh djas an o them, kai i Hetarja djiwenn. Un kote kras job i foro, un das ko fores o lab Lus. Un jaake kharell ko foro gomme kau diwes. I mursha dran o kheer Manasse tradan gar i menshen krik dran i forja Bet-Shean, Taanach, Dor, Jibleam un Megiddo, witar gar dran i gaba pash kol forja. Jaake atchan i Kanaanitarja an ko them un djiwan kote. Un har i Israelitarja soreles wan, kran le, te wan i Kanaanitarja lengre budepangre, kai lenge phares hunte budran, – win tradan le len gar. Ninna i mursha dran o kheer Efrajim tradan i Kanaanitarjen gar krik, kai djiwenn an o foro Geser. Un jaake atchan i Kanaanitarja un djiwan mashkral lende an o foro Geser. Ninna i mursha dran o kheer Sebulon tradan gar kol menshen krik, kai an i forja Kitron un Nahalal djiwenn. Un jaake atchan i Kanaanitarja kote un djiwan mashkral lende. Un jon kran lendar budepangre, hoi lenge phares hunte budran. I mursha dran o kheer Asser tradan i menshen gar krik, kai djiwenn an kol forja Akko, un Sidon, un Ahaleb, un Achsib un Helba un Afek un Rehob. Doleske djiwan i menshe dran o kheer Asser mashkral i Kanaanitarja, kai kote khere his. Wi tradan le len gar. I menshe dran o kheer Naftali tradan kol menshen gar krik, kai an i forja Bet-Shemesh un Bet-Anat djiwenn. Na-a, jon djiwan mashkral kol Kanaanitarja, kai kote khere his. Un kolla wan lengre budepangre un hunte budran lenge phares. Un i Amorarja tradan i menshen dran o kheer Dan pale an i berge, un mukan len gar tele te well an o telstuno them. Un i Amorarja atchan ap i berge, hoi kharenna Heres, un mukan pen gar krik te tradell, un atchan jaake an i forja Ajalon un Shaalbim. Pal i tsiro was o kheer Josef sorleder har jon. Un jon wan lengre budepangre, un hunte budran lenge phares. O them, kai i Amorarja djiwan, djas pral i berga Akrabbim bis pash ko foro Sela, un kotar dureder pral. Un o baro Debleskro bolepaskro was dran o foro Gilgal pre ap koi platsa, hoi kharella Bochim, un penas: “Me lom tumen dran o them Egiptia win, un anom tumen an kau them, jaake har man sowel dom glan tumare phure dadende, te dau les tumende. Un me penom, te rikrap hako tsireske miro lab, hoi tumende dom. Un tumendar kamom, te wenn kek mala kol menshenge, kai an kau them djiwenn, un te phagenn tumer lengre pre-tchidde barra tele, kai chatchrenn le viechen lengro debleste. Un hoi kran tumer? Tumer shunan gar ap kowa, hoi penom! Koi penom me: Me tradau len gar glan tumende win. Un jon wenn tumenge har shelle, kai taprell jek viechen dren. Un ap ko diwes, kai mangenn tumer lengre deblen an, taprenn tumer dren.” Un har o baro Debleskro bolepaskro kowa lauter ap i Israelitarja penas, koi rowan le soreles. Un jon penan ap koi platsa ‘Bochim’. Un jon anan kote o baro Debleske viechen, te chatchrenn le len leske. Un o Josua penas ap i menshenge, te nai djan le penge. Un i Israelitarja djan penge, hakeno an ko kotar them, hoi les dino was, te lell lo ko them dren. Un jon mangan o baro Debles an, jaake rah har o Josua djiwas, un jaake rah, har pal leste kol phureder djiwan, kai ko tselo baro koowa dikan, hoi o baro Dewel i Israelenge kras. Un har lo 110 (sheel-te-deesh) bersha phuro his, meras o Josua, koleskro dad o Nun his. O Josua his o baro Debleskro budepaskro. Un jon paskran les an ko kotar them, hoi les dino was: an o foro Timnat-Heres an o pralstuno them Efrajim pash i berga Gaash, ap i serwi rig. Palle meran ninna kol tsele wawar menshe, kai an kau tsiro djiwan, har o Josua djiwas. Un pal lende wan menshe, kai o baro Debles gar prindjran, witar gar kowa, hoi job i Israelenge kras. Un koi kran i Israelitarja kowa, hoi tchilatches hi glan o baro Debleskre jaka. Un jon mangan ko debles an, hoi kharas Baal, un mukan o baro Debles, kai o Dewel lengre phure dadendar hi, un len win anas dran o them Egiptia. Un jon nashan wawar deblenge palla, – kol deblenge, kolen i menshe an-mangan, kai trul lende djiwan. Un jon peran glan lende tele, un jaake kran le, te well o baro Dewel chojedo. Un jon mukan o baro Debles un mangan o debles Baal an un ninna i debletsa Astarte. Kote tapras o baro Debles i bari choli pral i Israelitarja. Un job das len an o wast kolendar, kai len wi-tchorenn. Un ninna mukas lo len an i wasta kol menshendar te perell, kai trul lende djiwenn un lenge o djipen phares kran. Jaake his i Israelitarja buder gar soreles doha, te denn le kolen pale, kai ap lende djan. Un kai le ninna djan, te kurenn le pen, his o baro Dewel gar lentsa un das len kek bacht. Jaake was kowa, hoi o baro Dewel lenge penas un leskro wast pre das. Un jon wan an phare tsirja. Un pale te pale mukas o baro Dewel tchatchepangre murshen pre te stell. Kolla lan len win dran o wast kolendar, hoi lendar tchoran. Un ninna ap pengre tchatchepangre murshende shunan le gar. Na-a, jon witsran pen glan wawar deblende tele un mangan len an. Sik djan le tele ko dromestar, hoi lengre phure djan, kai shunan ap i laba o baro Deblestar. Kowa kran jon gar. Un te mukas o baro Dewel lenge tchatchepangre murshen pre te stell, palle his job ko tchatchepaskro mursheha, un las len win dran i tchilatche wasta. Les khaitas lengro ropen pral kolende, kai lenge o djipen phares kran. Jaake rah har ko tchatchepaskro rai djiwas, shunan le ap o baro Debleste. Pal leskro merepen peran le pale o tchatcho dromestar tele, un kran les gomme djungleder har pengre phure kowa kran, un nashan wawar deblenge palla, un witsran pen glan lende tele, un mangan len an. Un mukan pen kekestar ko tchilatcho dromestar tele te anell. Pal pengre shere djan le pengro drom. Kote chatchras i choli o baro Deblestar pral o Israel pre. Un job penas: “Kal tchilatche menshe rikran pen gar ap mire laba, hoi me lengre phurende dom, un shunan gar ap mande. Doleske tradau me ninna kanna buder gar kol wawar menshen dran kau them win, kai pral atchan, har o Josua meras. Jaake nai hatsau win: Atchenn i Israelitarja ap miro drom, ninna te djiwenn le mank wawar menshende? Djan le mange jaake palla, har lengre phure kowa kran? Oder krenn le kowa gar?” Un doleske mukas o baro Dewel i wawar menshen an o them te atchell, kolen job gar an o wast o Josuestar das, un tradas len gar sik win. I pantch raja pral i Filistarja, i tsele Kanaanitarja un i Sidonarja un i Hiwarja, kai ap i berge Libanon djiwan mank i berga Baal-Hermon un Lebo-Hamat. Un kolla atchan koi, te dikell o baro Dewel, har rikrenn pen i Israelitarja ap leskre laba, hoi o Mose lengre phurenge penas. Un jaake djiwan i Israelitarja mashkral i Kanaanitarja, i Hetarja, i Amorarja, i Perisarja, i Hiwarja un i Jebusarja. Un i Israelitarja lan penge lengre tchen un romedineran len. Un jon dan pengre tchen lengre tchawende, un mangan lengre deblen an. Un i Israelitarja kran, hoi tchilatches his glan i jaka o baro Deblestar, un bistran, kai o baro Dewel pengro Dewel hi. Un jon mangan o debles Baal un i debletsa Ashera an. Kote chatchras i choli o baro Deblestar pral o Israel pre. Un job das len an o wast o baro rajestar Kushan-Rishatajim. Kowa his baro rai pral o them Mesopotamia. Un i Israelitarja hunte budran leske ochta bersha. Koi dan le ap o baro Debleste gole, te lell job len dran koleskre wasta win. Un o baro Dewel mukas i murshes pre te stell, kai lenge ap i rig was. Kowa his o Otnijel, koleskro dad o Kenas his. Koleskro phureder phraal his o Kaleb. Un o baro Debleskro ducho was pral leste, un job was o tchatchepaskro rai pral i Israelitarja. Un job djas win an o kurepen. Un o baro Dewel das o baro rajes pral o them Mesopotamia an leskro wast. Koleskro lab his Kushan-Rishatajim. Un o Otnijel was sorleder har job. Un ko themeske Israel djas 40 (star-deesh) bersha latches un kek kurepen his an ko tsiro. Un palle meras o Otnijel, koleskro dad o Kenas his. Un i Israelitarja kran pale kowa, hoi tchilatches his an i jaka o baro Deblestar. Doleske kras o baro Dewel o baro rajes pral o them Moab sorelo, te djal job ap o Israel. Ko baro rai kharas Eglon. Un job anas i Ammonarja un i Amalekarja pal peste, djas lentsa koi, un das o Israel un las o palmtikro foro dren. Un i Israelitarja hunte budran o baro rajeske pral o them Moab 18 (deesh-te-ochta) bersha. Koi dan le ap o baro Debleste gole, te lell job len dran koleskre wasta win. Un o baro Dewel mukas i murshes pre te stell, kai lenge ap i rig was. Un kowa his o Ehud, leskro dad his o Gera, i Benjaminari. O Ehud his i mursh, kai i serwo wasteskro hi. Un i Israelitarja bitchran les, te anell job lengre lowe o baro rajeske pral o them Moab, kol lowe, hoi jon hunte leske dan. Un o Ehud kras peske i tikno charo, i paash metari lengsto, hoi hake dui rigjendar tchinas. Un ko charo pandas lo tel peskre koola, ap leskri tchatchi rig. Un job anas o baro rajeske pral o them Moab kol lowe, hoi jon hunte leske dan. Un o baro rai Eglon his i pesso thullo mursh. Un har o Ehud les kol lowe das, bitchras lo kolen khere, kai kol lowe hidjran. Job kokres rissras pes trujel, har his lo pash kol barrengre deblende, hoi pash o foro Gilgal tardo his. Un djas pale pash ko baro rajeste un penas leske: “Man hi tuke tchomone te penell, hoi kek wawar hunte shunell har tu, miro rai.” Un ko baro rai penas leske: “Atch kanna!” Ap kolende, hoi trul leste his, penas lo: “Djan win!” Un o Ehud was pash leste dren, har o baro rai pral an i isema beshdo his, kai gar jaake tato his, un hoi leske kokres his. Un o Ehud penas: “Ko lab, hoi man tuke hi, hi o Deblestar.” Koi stas o baro rai dran peskri beshepaskri pre. Un o Ehud las peskro serwo wasteha peskro charo, hoi ap peskri tchatchi rig his, un das les o baro rajeske an o per tchurje. Un ko charo djas an koleskro per jaake dur dren, te djas ninna ko kotar an leste dren, kai was o charo an-tapedo. Un leskro thulepen tchiwas pes trul o tselo charo. Un o Ehud mukas o charo an leskro per. Un job kras o wudar an koi pralstuni isema pandlo un rissras o klido trujel, un djas dran o palstuno wudar win. Un har job win his, wan o baro rajeskre budepangre un dikan, te hi i pralstuni isema pandlo. Kote penan le jek ap o wawareste: “Job nai djas ap i rig.” Un har jon i rah tsiro kote tardo his un o wudar gar pre kerdo was, lan le o klido, un pandan pre. Un kote hatsan le pengro rajes mules ap i phub tchiddo. An ko tsiro har his i budepangre glan o wudar tardo, nashas o Ehud peske, un mukas kol barrengre deblen pash o foro Gilgal pal peste, un nashas dureder un was an o foro Seira. Un har lo kote was an o pralstuno them Efrajim, phurdas lo an i phurdepaskri, te kharell lo i Israelitarjen khetne o kurepaske. Un jon djan leha i berga tele. Un job djas glan lende, un das gole: “Sik, awenn mange palla! O baro Dewel das i Moabarja, kai tumen tele rikrenn, an tumaro wast.” Un koi nashan le tele, leske palla pash o pani Jordan, un dan garda ap kol platse, kai i menshe ap i wawar rig djan, un mukan kekes wergel. Un jon dan an ko tsiro jaake 10.000 (deesh-serja) Moabarjen mulo. Kolla his lauter sorele mursha un tchatche kurepangre. Kek lendar nai nashas peske. Un jaake his i Israelitarja ap kau diwes sorleder har i Moabarja. Un 80 (ochta-deesh) bersha his kek kurepen an o them. Un pal leste was o Shamgar o tchatchepaskro mursh. Koleskro dad his o Anat. Un o Shamgar das 600 (shob-sheel) Filistarjen mulo sawo kashteha, koleha jek i grumjen tradell. Un ninna job las i Israelitarjen win dran o wast kolendar, kai lenge o djipen phares kran. Un har o Ehud mulo his, kran i Israelitarja pale, hoi tchilatcho his glan i jaka o baro Deblestar. Un o baro Dewel das len an o wast o baro rajestar Jabin. Kowa his o baro rai pral o them Kanaan un djiwas an o foro Hazor. Un leskro pralstuno lurdo kharas Sisera. Un kowa djiwas an o foro Haroshet-Gojim. O baro rajes Jabin his 900 (enja-sheel) sasterne wurdja o kurepaske. Un job kras i Israelenge i pharo djipen biish bersha. Doleske dan le bari gole ap o baro Debleste. An ko tsiro his i tchatchepaskri djuwel an o them Israel. Koja his i Debleskri rakepaskretsa. Lakro lab his Debora. Lakro rom his o Lappidot. Un joi his beshdo tel ko palmtikro ruk, hoi kharella ‘palma i Deboratar’. Un koi palma his ap o drom mashkral o foro Rama un o foro Betel an o pralstuno them Efrajim. Un i Israelitarja wan pash late, te krell li o tchatchepen pral lende win. Was i diwes, kai mukas li i murshes dran o kheer Naftali pash peste te kharell. Leskro lab his Barak. Koleskro dad his o Abinoam dran o foro Kedesh. Un joi penas ap leste: “O baro Dewel, kai o Dewel pral o Israel hi, job penell tuke: ‘Le tuke deesh-serja mursha dran i khera Naftali un Sebulon un dja lentsa ap i berga Tabor! Un me bitchrau o Sisera, ko pralstuno lurdes pral o Jabineskre lurdende, pash tute win peskre wurdjentsa un peskre tsele lurdentsa pash ko tikno pani, hoi kharella Kishon. Un kote dau les an tiro wast.’” Kote penas o Barak ap late: “Te djah tu mantsa, palle djau. Tu te weh gar mantsa, palle djau me ninna gar.” “Mishto”, penas li. “Me djau tuha. Ko jek djin, palle sharenn le gar tut an kau kurepen. O baro Dewel dell o Sisera an o wast i djuwjatar.” Un i Debora stas pre, un djas leha an o foro Kedesh. Un o Barak das i murshen gole dran i khera Sebulon un Naftali, te wenn le an o foro Kedesh khetne. Un 10.000 (deesh-serja) mursha djan leske palla. Un ninna i Debora djas leha. Ap i platsa, hoi kharell Zaanannim pash o foro Kedesh djiwas o Kenari Heber an i plachteno kheer tel i baro ruk. Glan i tsiro mukas job peskre menshen. Kolla his tchawe un tchawengre tchawe o Moseskri romjakro dadestar, o Hobab. Koi was ap o Sisera penlo, te djas o Barak, koleskro dad o Abinoam hi, ap i berga Tabor pre. Kote mukas o Sisera peskre tsele wurdja khetne gole te dell, 900 (enja-sheel) sasterne wurdja o kurepaske, un peskre tsele lurden, hoi pash leste hi, un djas lentsa dran o foro Haroshet-Gojim pash ko tikno pani, hoi kharella Kishon. Un i Debora penas ap o Barak: “Dja! Kawa hi ko diwes, kai o baro Dewel o Siseres an tiro wast das. O baro Dewel djas win glan tute.” Un o Barak djas koi berga Tabor tele, un deesh-serja mursha leske palla. Un har djan le pengre charentsa ap o Sisera un ap leskre tsele wurdja un lurdende pre, kote kras o baro Dewel, te trashenn kolla jaake, te stas o Sisera peskro wurdin tele, un nashas peske. Un o Barak peskre murshentsa las kol wurdja un kol lurden palla bis pash o foro Haroshet-Gojim un das len lauteren mulo o chareha. Kek lendar atchas pral. O Sisera nashas pash o plachteno kheer, kai djiwas i Jael. Kolakro rom his o Kenari Heber. Mashkral o baro rajeste pral o foro Hazor, o Jabin, un o Kenari Heber his kek kurepen. Jon his penge latches. Kote djas i Jael win pash o Sisera, un penas ap leste: “Ab pash mande dren, miro rai, un ma dare gar!” Jaake djas lo dren an lakro plachteno kheer. Un joi tchakras i plachta pral leste. Un job penas ap late: “De man i tcharo pani te pijell! Man hi trush!” Kote kras li i ledertikri tushni pre, kai thud dren hi, un das les te pijell. Un tchakras pale i plachta pral leste. Un job penas ap late: “Atch tardo pash o wudar glan o plachteno kheer! Un te well jek, un putchella: ‘Hi jek kai?’ Palle pen: Na-a!” O Sisera his khino un sowas sik dren. Un i Jael, o Hebereskri romni, las i sasterno depaskro un i tikno saster, koleha o plachteno kheer an i phub pandlo well, un djas tchorchanes pale pale pash leste dren un das leske ko tikno saster an leskro shero jaake dur, te djas lo ap i wawar rig pale win, un an i phub dren. Jaake meras o Sisera kote. Un har o Barak o Siseres palla las, djas i Jael win pash leste, un penas: “Ab mantsa, un me kamau tuke ko murshes te sikrell, koles tu rodeh!” Un job djas pash late dren, un dikas o Siseres mules koi tchiddo. O saster his an leskro shero. Jaake anas o Dewel ap ko diwes bari ladj ap o Jabineste, ko baro rajeste pral o them Kanaan glan i Israelitarja. Un i Israelitarja wan sorleder un sorleder ap o Jabineste, ko baro rajeste pral o them Kanaan, bis te leskri sorjatar tchi buder koi his. Ap ko tsiro giwas i Debora kai gili khetne o Barakeha, koleskro dad o Abinoam his. Sharas o baro Debles! Tchatche mursha anan o Israel an o kurepen. Pendar win djan i kurepangre lentsa. Shunenn, tumer bare raja! Denn jak, tumer pralstune, me giwau un bashrau o baro Debleske, – o Debleske pral o Israel. Baro Dewel, har tu tele wal dran o them Seir, har tu wal dran o them Edom, kote trissas i phub, un brishin was dran o bolepen, bud pani ap i phub. I berge trissan glan o baro Debleste, kai sikras pes ap i berga Sinai glan peskre menshende Israel. Lengro Dewel hi lo, – job, o baro Dewel. An ko tsiro, har o Shamgar djiwas, koleskro dad o Anat hi, ninna an ko tsiro, har i Jael djiwas, his kek mensho ap i dromma, un kolla, kai ap kol bare dromma win djans, hunte djans tchorchanes, ap tikne khatemen dromma. Kek gole was shunlo an i gaba an o Israel. Palle stas i Debora pre, i dai an o Israel. Mire menshe rodan penge wawar debla! Kote was o kurepen glan lengre wudja. Un pash 40.000 (star-deesh-serja) mursha an Israel was kek charo hatslo, witar kek shilto. Miro dji hi i pralstunenge an Israel, un i lurdentsa, kai pendar win djan an o kurepen. Kolenge parkrenn tumen pash o baro Debleste! Tumer, kai ap i parne burike klissenna, un tumer, kai ap i stakepangre beshenna, un tumer, kai ap o drom djan: Giwenn! Shunenn, har bashrenn le pash o pani, kote kai denn le pengre viechen te pijell. Kote sharenn le ko baro koowa, hoi o baro Dewel kras, awa, o baro koowa, hoi kras lo ap peskre menshende Israel, har djan le dran lengre forja. Dja glan! Dja glan, Debora! Dja glan, gib i gili! Dja glan, Barak, tu o Abinoameskro tchawo! Un le stildo kolen, hoi tu tapral! Kol tchatche mursha, hoi pral atchan, djan tele pash pengre pralstunende. O baro Debleskre menshe djan mantsa khetne an o kurepen, te kurenn le pen leske. Dran o Efrajim wan kolla, kai dran o them Amalek wan. Pal lende was o Benjamin peskre lurdentsa, dran o Machir wan i pralstune, un dran o Sebulon i bare lurde. Un i raja dran o Issachar djan khetne i Debora an o kurepen. Jaake har o Issachar kras ninna o Barak un nashas pal leste i berga tele. An o them Ruben his le beshdo pash o pani un rakran bud un rah. Hoske atchal tu pash tire bakre? Kamal tu i bashepen te shunell, hoi i bakrengre kran? Awa, pash o Ruben rakran le bud un rah. Un i mursha dran o Gilead atchan ap i wawar rig o panjestar Jordan. Un o Dan? Hoi krell job? Pash peskre shiffe atchell job. Pash o baro pani djiwell o Asser. Un kote atchas lo ninna beshdo. Dikenn ap kolende dran o Sebulon un dran o Naftali: Kolla hi mursha, kai daran gar, te denn le pengro djipen an o merepen, un djan kek darjah an o kurepen. Kote wan le, kol bare raja pral o them Kanaan! Jon wan un maran pen mentsa. Awa, an o foro Taanach pash o pani Megiddo maran le pen mentsa. Rup hidjras kek lendar khere. Ninna i bolepangre momlia djan an o kurepen. Ap lengre dromma djan le ap o Sisera pre. Un ko phuro tikno pani, ko pani Kishon, tserdas leskre lurden krik. Dureder, dureder! Te was soreles an o kurepen! Kote nashan i graja sikeder. Klak-klak, klak-klak, shunenn koi bari gole, hoi lengre pire kran! Praassenn o foro Meros, penas o baro Debleskro bolepaskro. Praassenn kolen, hoi an ko foro djiwenn! Awa, praassenn len! Jon wan gar ap o baro Debleskri rig, un djan gar an o kurepen khetne kol tchatche murshentsa. O Debleskri bacht well pral i Jael, kolakro rom o Heber hi, ko Kenari! O Dewel dell lat budeder bacht har i tsele wawar djuwjen, kai djiwenn an i plachtene khera! O Sisera, pani mangas lo, un thud das li les, an i kutch tcharo das li les smentana te pijell. Lakro wast tapras i saster, un lakro tchatcho wast i sasterno depaskro, kolentsa das li leskro shero paash. An leskro shero djas ko saster dren un was pale win. Mashkral lakre herja phagas lo khetne, peras lo tele, un koi his lo tchiddo. Khetne phagas lo, tele peras lo, mulo hi lo. Un leskri dai dikas dran i wali, dikas darenes mashkral kol kashta win. Kai atchell leskro wurdin? Hoske well lo gar? Hoske shunau i graja gar? Un lakre gosweder djuwja penan lake kawa. Un joi penas les lenge palla: Tchatchepah hatsan le bud, hoi jon peha lenn, shukar brawlepen hakeneske: Jek rakli, dui raklia hako mursheske, un kutch shukar ripja o Sisereske, ninna menjakre dikle, kai shukar koowa dren sido hi. Maro baro Dewel, jaake hunte merenn lauter, hoi tut gar kamenna. Kolla, kai kamenn tut o tselo djijestar, jon te wenna railo har o kham, har djal lo pre an peskri soor! Un pal kowa his an o them 40 (star-deesh) bersha kek kurepen. Un i Israelitarja kran, hoi tchilatches hi glan o baro Debleskre jaka. Doleske das o baro Dewel len efta bersha an o wast kol menshendar, kai kharenna Midianarja. Un kolengro wast was jaake soreles pral o Israel, te khatran pen i Israelitarja an i berge un djiwan an i grotte mank i bare barra un an sorele khera, hoi kran pen le an i berge. Un hako kopo, kai witsran i Israelitarja o djob an i phub, palle wan i Midianarja un i Amalekarja un wawar menshe kotar, kai o kham pre djala, un peran an o them dren. Un jaake anan i Midianarja o Israel an o tchorwlepen. Un i Israelitarja dan gole ap o baro Debleste, un mangan les, te well lo ap lengri rig. Un har i Israelitarja lestar mangan, te lell lo len win dran o Midianeskro wast, kote bitchras o baro Dewel i Debleskro rakepaskro pash lende. Un kowa penas lenge: “Kawa penell o baro Dewel, o Dewel pral o Israel: ‘Me anom tumen dran o them Egiptia win, kai tumer pandle budepangre hans, un lom tumen win dran i wasta i menshendar an o them Egiptia un lauterendar, hoi tumenge o djipen phares kran, un tradom len glan tumende win, un dom tumen lengro them. Un me penom tumenge: Me, o baro Dewel, hom tumaro Dewel. Ma mangenn kol deblen an, hoi i Amorarja an-mangenn, an kolengro them tumer djiwenn. Un tumer shunan gar ap mande.’” Un ko baro Debleskro bolepaskro was, un beshas pes tel ko baro ruk, hoi pash i platsa his, hoi kharella Ofra. Koi platsa his o Joashes dran i familja Abijeser. Un leskro tchawo Gideon his an ko kashteskro, hoi kerdo his, te krenn le mool dran i drake. Un kote das lo khatemen o djob win, te nai taprenn i Midianarja gar ko djob ninna. Kote sikras pes ko baro Debleskro bolepaskro leske, un penas ap leste: “O baro Dewel hi tuha, tu tchatcho mursh un kurepaskro!” Un o Gideon putchas lestar: “Mangau tut, miro rai! Te hi o baro Dewel mentsa, hoske was kai tseli bibacht ap mende? Un kai hi ko tselo baro koowa, hoi o baro Dewel kras, kolestar menge mare phure rakran un penan: ‘O baro Dewel anas men dran o them Egiptia.’ Kanna mukas men o baro Dewel un das men an o wast kolendar dran o them Midian.” Kote rissras pes o baro Dewel pash leste, un penas: “Dja koi an tiri soor! Un le o Israel dran o Midianeskro wast win! Me bitchrau tut.” Job penas ap leste: “Mangau tut miro rai: Har lap me nai o Israel dran o Midianeskro wast win? Miri familja hi i tikneder an o tselo kheer Manasse. Un me hom o tikneder an miro dadeskro kheer.” Kote penas o baro Dewel ap leste: “Me djau tuha, un tu mareh i Midianarja, har te wans le jek mursh.” Kote penas lo: “Te hal tu mange latcho, palle de man tchomone, hoi man sikrell, te hal tu tchatchepah o baro Dewel, kai mantsa rakrell. Ma dja tuke gar katar, bis te me pale pash tute wau, un tuke chapen anom un glan tute tchiwom.” Un job penas: “Me kamau kai atchell bis te tu weh.” Kote djas o Gideon koi, un las i terni busni, un maras lat, un kras o chapaske. Palle las lo i baro gono jarro un kras lestar mare, an kolende kek shutlo jarro his. Un o mass tchiwas lo an i kashteno tcharo. Un i summi, an kolate o mass keras, tchiwas lo an i piri. Un jaake anas lo les win pash leste tel ko baro ruk, un tchiwas les leske glan. Un ko Debleskro bolepaskro penas ap leste: “Le ko mass un kol mare un tchip len ap ko baro bar kote. Un tchore koi summi pral kowa!” Un job kras jaake. Palle hadas ko bolepaskro peskro kasht, hoi an leskro wast his, un tapras ko mass un kol mare an. Kote was jag dran ko baro bar win, un chatchras ko mass un ko maro pre. Un ap jek kopo his o baro Debleskro bolepaskro buder gar koi. Har o Gideon dikas, te his kowa o baro Debleskro bolepaskro, penas lo: “Rai, baro Dewel, kanna hunte merap. Tchatchepah dikom o baro Debleskro bolepaskres an i jaka.” Kote penas o baro Dewel ap leste: “Mank mende hi lauter mishto. Ma dare, tu hunte meress gar.” Un o Gideon tchiwas kote barra pre, te krell lo i chatchepaskri, kai wenn vieche chatchedo o baro Debleske, un das lat o lab Jahwe-Shalom. Gomme kau diwes hi koi chatchepaskri kote tardo an o foro Ofra, kai kol menshe djiwenn, kai kharenna Abijesarja. Un an koi rat rakras o baro Dewel ap o Gideon: “Le i terno gurum tiro dadeskre viechendar, un le ninna i gurum, hoi efta bersha phuro hi! Un de koi chatchepaskri tele, hoi ap tiro dadeskro them tardo hi, kai chatchrenn le viechen lengro debleske Baal. Un de koi kashteni debletsa Ashera tele, hoi koi pashel tardo hi! Un kre i chatchepaskri o baro Debleske, kai tiro Dewel hi, kate pral ap kai berga, kai tumaro sorelo kheer tardo hi! Un le ko duito gurum un mare les mange un chatche les mange kote! Kre koi jag ko kashteha, hoi i debletsa Ashera his, hoi tu trujel dal!” Kote las o Gideon deesh murshen peskre budepangrendar, un kras kowa jaake, har o baro Dewel leske penas. Un har daras lo i menshendar an peskro dadeskro kheer un an o foro, kras lo kowa an i rat un gar ap o diwes. Un har i mursha an o foro taissarlakro pre stan, his koi chatchepaskri lengro deblestar Baal paash dino, un i Ashera hoi koi pashel tardo his, his trujel dino. Un ko duito gurum his chatchedo ap koi newi chatchepaskri. Un jek penas ap o wawareste: “Koon kras kawa?” Un jon rodan un putchan. Un lenge was penlo: “O Gideon, koleskro dad o Joash hi, kras kawa.” Kote penan i mursha dran o foro ap o Joash: “De tiro tchawes win! Job hunte merell! Job das koi chatchepaskri o deblestar Baal paash, un das i Ashera, hoi pashel tardo his, trujel!” O Joash penas ap lauterende, kai kote tardo his: “Kamenn tumen o debleske Baal te kurell? Kamenn tumer ap leskri rig te well? Koon pes leske kurell, kowa merell gomme an kai rat. Te hi lo i dewel, palle krell lo peske peskro tchatchepen win. Koja his leskri chatchepaskri, hoi was paash dino.” Ap ko diwes dan le o Gideones o lab Jerub-Baal. Kowa kharella: “Te kurell pes o Baal leha!” O Gideon das leskri chatchepaskri paash. Un i tsele Midianarja un i tsele Amalekarja un kolla, kai wan kotar, kai o kham pre djala, wan khetne un djan wergel o pani Jordan un tchiwan pengre plachtene khera pre an o telstuno them Jesreel. Kote was o baro Debleskro ducho pral o Gideon. Un job phurdas an i phurdepaskri, te dell lo i Abijesarja khetne gole, te wenn le leske palla an o kurepen. Un job bitchras murshen an o tselo them Manasse, un mukas lenge te penell, te wenn le leske palla. Ninna bitchras lo murshen an o them Asser un Sebulon un Naftali. Un kolla lauter wan pash leste. Un o Gideon penas ap o Debleste: “Tu te rodal man win, te lap o Israel win dran i tchilatche wasta, jaake har tu mange penal, palle sike les mande! Dik, me tchiwau kal bakrengre balla, hoi tele tchinlo wan, ap ko djobeskri platsa. Te wenn taissarlakro kal balla kokres sapeno, un gar koi phub, hoi trujel hi, palle dikau, te kameh mantsa o Israel win te lell, jaake har tu ap mande penal.” Un jaake was kowa. Sik o wawar diwes stas o Gideon pre un las o bakrengro bal mank peskre wasta. Un ko pani, hoi win was, his jek tcharo pherdo. Un o Gideon penas ap o Debleste: “Ma muk tiri choli ap mande chatchrell, te mangau tut gomme jek kopo: Kamau les i duito kopo i bakrengre ballentsa te krell. Kau kopo muk kek pani ap o bakrengro bal te well, kokres i tseli phub trujel te well sapenes.” Un o Dewel kras an koi rat jaake, te was kek pani ap o bakrengro bal, un i tseli phub trujel his sapeno. Un sik taissarlakro djas o Gideon, kai kharell ninna Jerub-Baal, peskre tsele lurdentsa, hoi pash leste hi, pash o pani, hoi kharella Harod. Un kote tchiwan le pengre plachtene khera pre. Jaake his i lurde dran o them Midian serwes lendar pash koi tikni berga More an o telstuno them. Un o baro Dewel penas ap o Gideon: “Tut hi bud lurde, hoi pash tute hi. Jaake nai dau i Midianarja gar an tumare wasta. O Israel nai sharals pes un nai penals: ‘Mare wasta his, hoi men win lan!’ Un kanna de gole glan i kanda i tsele lurdendar: ‘Kones daar hi, kowa djal i berga Gilead tele un djal khere!’” Kowa kras o Gideon. Un 22.000 (biish-te-dui-serja) mursha djan khere. Un 10.000 (deesh-serja) mursha atchan pash o Gideon. Un o baro Dewel penas ap o Gideon: “Kol lurde hi gomme bud. An len pash o pani tele! Me kamau kote win rodell, koon tuha djal. Un kolen, hoi me tut sikrau, kolla djan tuha! Un hakenes, hoi tuke penau, te djal lo gar tuha, kowa djal gar tuha!” Kote anas o Gideon i lurden tele pash o pani. Un o baro Dewel penas ap o Gideon: “Hakeno, kai pijell o pani peskri tchipjah har i djuklo, koles tchip ap jek rig! Un kolen, kai ap pengre tchanga djan, te pijenn le, tchip ap i wawar rig!” Un kolla, kai pijan pengri tchipjah har i djuklo, his 300 (triin-sheel) mursha. Un kol wawar djan tele ap pengre tchanga un anan o pani pengre wastentsa pash o mui. Un o baro Dewel penas ap o Gideon: “Kol triin-shelentsa, kai o pani pengre tchipjentsa pijan, kamau me i Midianarja an tiro wast te dell, un o Israel dran lengre wasta win te lell. Kol wawar lurden muk khere te djal!” Un jon lan kolendar, kai khere djan, lengro chapen un pipen un lengre phurdepangre pash pende. Un jaake bitchras o Gideon i tsele lurden pale pale pash pengre plachtene khera. Kokres kol triin-sheel rikras lo pash peste. Un kol tsele lurde dran o them Midian his tella glan leste an o telstuno them. Un an koi rat penas o baro Dewel ap o Gideon: “Ste pre, un dja tele kote, kai i Midianarja tchiddo hi! Me dom len an tiro wast. Un te dareh tu tele te djal, palle le tiro budepaskres, o Pura, peha, te djal lo tuha tele. Un kote shuneh tu, hoi jon rakrenn. Un te shunal tu kowa, palle wenn tire wasta soreles, jaake te nai djah tu tire lurdentsa tele, te kurenn le pen lentsa.” Un o Gideon un leskro budepaskro, o Pura, djan tele kote, kai kol lurde hi, kai jak denn. Un i Midianarja un i Amalekarja un lauter, kai wan kotar, kai o kham pre djal, his kote tchiddo an o telstuno them un tchakran o them har i stepangre. Jaake bud his le. Un lengre khamele his jaake bud, te djinas kek, har bud jon hi. Kolla his jaake bud har i santa pash o baro pani. Un har o Gideon koi tele was, penas jek mursh peskro maleske peskri suni. Un job penas: “Shun, man his i suni: I maro dran djob peras i berga tele pash i platsa, kai i Midianarja hi. Un o maro was pash o plachteno kheer, un das les trujel, jaake te peras lo khetne. Un o pralstuno kotar was tella, un o telstuno kotar was pral.” Un leskro maal penas: “Kawa hi tchi wawar har o charo o Gideonestar, koleskro dad o Israelitari Joash hi. Koles das o Dewel i tsele Midianarja pengre tsele lurdentsa an leskro wast.” Un har shunas o Gideon koi suni un kowa, hoi kamas kai suni te penell, kote tchiwas lo pes ap i tchanga glan o Debleste un sharas les. Un djas pale pash i platsa, kai i Israelengre lurde hi, un penas: “Hadenn tumen! O baro Dewel das i Midianarja un lauter, kai pash lende hi, an tumaro wast.” Un dran kol triin shelendar tchiwas job triin kope sheel murshen khetne. Un hakenes das lo i phurdepaskri un i khoro. Un an ko khoro his i kasht, hoi chatchell. Un job penas ap lende: “Dikenn ap mande un krenn jaake, har me krau! Kanna djau pash i lurdengri platsa. Denn jak, hoi kote krau! Un krenn mange lauter palla! Tchiwenn tumen trul i tseli platsa! Un te phurdau me an i phurdepaskri, me un kolla, kai pash mande hi, palle phurdenn tumer ninna an tumare phurdepangre, un denn gole: ‘Kuras men o baro Debleske un o Gideoneske!’” Un o Gideon un kol sheel mursha, kai leha djan, wan pash koi platsa mashkral an i rat. Un o Gideon un kol mursha trul leste phurdan an i phurdepangre, un dan kol khore paash, hoi an lengre wasta hi. Kanna phurdan kol triin-sheel lurde an pengre phurdepangre, un dan pengre khore paash. Un jon rikran pengro serwo wasteha o kasht, hoi chatchell, un pengro tchatcho wasteha pengri phurdepaskri, te phurdenn le dren, un dan gole: “Kuras men o baro Debleske un o Gideoneske!” Un jon atchan kote tardo, kai le his, trul koi tseli platsa trujel. Un kol tsele Midiantikre lurde nashan har diwjes ap koi platsa trujel, dan bari gole un kaman te nashenn penge. Un har kol triin sheel mursha an pengre phurdepangre phurdan, kras o baro Dewel, te kuras pes ap i platsa hakeno hakeneha. Un jon lauter nashan bis pash o foro Bet-Shitta ap o drom pash o foro Zereda, un ninna bis pash o foro Abel-Mehola pash o foro Tabbat. Un i mursha an o them Israel wan khetne gole dino: dran o kheer Naftali, dran o kheer Asser, un dran o tselo kheer Manasse. Un jon lan i Midianarja palla. Un o Gideon bitchras murshen an i berge Efrajim, un mukas kote te penell: “Awenn tele, un tchiwenn tumen i murshenge dran Midian an o drom! Denn jak ap i panjengre platse bis pash o foro Bet-Bara un ninna ap o pani Jordan, te nashenn le penge gar koi wergel!” Koi wan i tsele mursha dran Efrajim khetne kharedo. Un jon kran jaake har o Gideon penas. Un jon tapran dui murshen, kai pralstune his pral i Midianarja. Lengre laba his Oreb un Seeb. Un jon dan o Oreb temerl pash i baro bar. Kowa was pal leste kharedo: bar Oreb. Un o Seebes dan le temerl pash i moljakro stakepaskro. Koles dan le o lab Seeb. Un jon lan i Midianarja palla. Un i shere kol dujendar, o Oreb un o Seeb, anan le pash o Gideon wergel o pani Jordan. I mursha dran o kheer Efrajim penan ap leste: “Har nai kral tu sawo kowa mentsa, te djal an o kurepen i Midianentsa, un mukal men gar gole te dell?” Un jon tchingran soreles ap leste. Un job penas ap lende: “Kowa, hoi tumer kran, hi bud bareder har kowa hoi me krom. Kowa hi jaake har an ko tsiro, kai i drake dren anlo wenna: Kol palstune drake hi feteder har i tsele wawar. Jaake hi kowa, hoi o Efrajim kras, feteder har kowa, hoi mire tsele menshe khetne kran. An tumaro wast das o Dewel kol pralstunen pral o Midian: o Oreb un o Seeb. Un hoi nai krom me? Te dikeh jek ap kowa, hoi tumer kran, krom me nai jaake bud har tchi!” Un har job jaake lentsa rakras, djas lengri choli pale. Un o Gideon was pash o pani Jordan, un djas wergel kol 300 (triin sheel) murshentsa, hoi pash leste hi. Un jon his khino, un an lende his buder kek soor, fothe jon kol Midianarja palla lan. Un job penas ap kol murshende an o foro Sukkot: “Denn kol lurden, hoi pash mande hi, maro te chal! Jon hi khino. Mer lah kol bare rajen pral o Midian palla: o Sebach un o Zalmunna.” I pralstune an o Sukkot penan: “O Sebach un o Zalmunna hi gomme gar an tire wasta! Hoske das mer tire lurden te chal?” Kote penas o Gideon: “Tchatchepah, te das o baro Dewel man o Sebach un o Zalmunna an miro wast, dau me tumaro mass kol subjengre kashtentsa dran o mulo tato them.” Un job mukas o foro pal peste, un djas pre an o foro Penuel. Un penas emlige laba ap kolende, kai kote djiwan. Kolla penan ninna kowa, hoi i mursha an o foro Sukkot penan. Kote penas o Gideon ninna ap i murshende an o foro Penuel: “Te wau sasto pale, phagau kau baro sorelo kheer khetne.” Un o Sebach un o Zalmunna his an o them Karkor. Un 15.000 (deesh-te-pantch-serja) lurde his pash lende, lauter kolla, kai pral atchan kol tsele lurdendar, kai dran o them wan, kai o kham pre djal. Kol wawar mursha, kai nai kuran pen o chareha, wan temerl dino. Kolla his 120.000 (sheel-te-biish-serja) mursha. Un o Gideon djas ko drom, kai kolla djan, kai an plachtene khera djiwenn. Ko drom djal pash i forja Nobach un Jogboha, ap koi rig, kai o kham pre djala. Un job peras pral i lurdende dran Midian kote, kai jon beshde hi, an ko tsiro, kai daran le gar, te merenn le. Un kol dui bare raja pral o Midian, o Sebach un o Zalmunna, nashan penge. Un job las len palla, un tapras len. Un lengre tsele lurde tapran i bari daar lestar! Un palle was o Gideon, koleskro dad o Joash hi, pale o kurepastar, un djas ko drom tele, hoi i berga tele nashella, un Heres kharella. Un job tapras i tchawes i menshendar dran o foro Sukkot. Un putchas les win. Un kowa tchinas leske i laba pre kol 77 (efta-deesh-te-efta) pralstunendar un phurendar an o foro Sukkot. Un o Gideon djas pash kol murshende an o foro Sukkot un penas ap lende: “Dikenn kai, kate hi o Sebach un o Zalmunna, kolentsa tumer man praassan, har tumer penan: ‘O Sebach un o Zalmunna hi gomme gar an tire wasta! Hoske das mer tire khine lurden te chal?’” Un job las kol phureden an o foro Sukkot un mukas len te dell subjengre kashtentsa dran o mulo tato them. Un ko baro sorelo kheer an o foro Penuel phagas lo khetne. Un das i murshen an ko foro temerl. Un job rakras ap o Sebach un o Zalmunna un putchas lendar: “Har dikan kol mursha win, kolen tumer ap i berga Tabor temerl dan?” Un jon penan: “Jaake har tu hal, jaake his jon ninna, hakeno lendar his har i rajeskro tchawo.” Kote penas lo: “Kolla his mire phrala, i tchawe miri datar his jon. Pash o djido Debleste dau me man sowel: Te mukans tumer len te djiwell, doms me tumen kanna gar temerl.” Un job penas ap o Jeter, leskro phureder tchaweste: “Ste pre! Un de len temerl!” Ko tchawo las peskro charo gar glan. Job daras, fothe terno his lo. Kote penas o Sebach un o Zalmunna: “Ste tu pre un kre kowa kokres! Hawo mursh jek hi, sikrell pes an leskri soor.” Kote stas o Gideon pre, un das o Sebach un o Zalmunna temerl. Un djas koi un las kol sonakangre paash-tchonna hoi lengre khamelenge trul lengre menja hi. Un i mursha dran o Israel, penan ap o Gideon: “Ab tu maro rai! Tu un tire tchawe un kolengre tchawe wenn rai pral mende! Tu lal men dran i wasta kolendar dran o them Midian win.” O Gideon penas ap lende: “Gar me kamau pral tumende rai te well, un ninna mire tchawe wenn gar rai pral tumende. O baro Dewel well tumaro rai.” Un o Gideon penas pale ap lende: “Jek kamau tumendar te mangell: Denn man kol kanengre, hoi lan kolendar, kai kuran tumen lentsa!” Kolla his Ismaelarja un doleske his len sonakangre kanengre. Un jon penan: “O djijestar dah len tut.” Un jon tchiwan i plaashka ap i phub, un hakeno lendar witsras kol kanengre pre, hoi job i wawar lurdenge krik las. Un kol sonakangre kanengre, hoi dan le o Gideoneske, his jaake biish kilogramme phares. Un kote his ko tselo wawar koowa gar pashel: kol tikne tchonna, kol kanengre un kol kutch lole ripja, hoi i bare raja dran o them Midian hidjran. Witar gar i werklia, hoi i khamele trul pengre menja hidjran, his kote pashel. Un o Gideon kras dran ko sonakai jek dewel. Un tchiwas les pre an peskro foro, hoi kharella Ofra. Un o tselo Israel was koi, te mangenn le les an. Un doleske peras o Gideon un leskro tselo kheer o tchatcho dromestar tele. O Midian his jaake khetne dino, te his jon buder gar soreles doha, te kurenn le pen i Israelentsa. Jaake his kek kurepen an o them Israel 40 (star-deesh) bersha, jaake rah har o Gideon djiwas. Un o Gideon, kai kharas ninna Jerub-Baal, koleskro dad o Joash his, djas pale an peskro kheer un djiwas kote o tselo tsiro. Un o Gideones his bud romja un 70 (efta-deesh) mursh tchawe, hoi lestar his. Un les his ninna i wawar djuwel, kai djiwas an o foro Sichem. Un joi las lestar i mursh tchawo. Un o Gideon das les o lab Abimelech. Un o Gideon was bud phuro un meras un was paskedo an o mulengro kheer peskro dadestar Joash an o foro Ofra, ko foro, kai i Abijesarja djiwan. Un har o Gideon meras, djan i Israelitarja o Debleskro dromestar tele un nashan pale kol deblenge palla, kai kharenn Baal. Un jon kran o debles Baal-Berit pengro dewel, un bistran pengro baro Debles, koles, kai len dran o wast kolendar sorjah win las, hoi trul lende djiwan un pen lentsa kuran. Un ninna o tselo latcho koowa, hoi o Gideon i Israelenge kras, his lenge gar bud moldo, un jon his gar latches ap leskre tchawende, kai pal leste wan. Un o Abimelech, o Gideoneskro tchawo, djas an o foro Sichem pash i phralende peskri datar, un rakras lakre tsele menshentsa un penas: “Penenn ap i tsele murshende an o foro Sichem: ‘Hoi kamenn tumer? Hi feteder tumenge, te hi efta-deesh mursha raja pral tumende, kol tsele tchawe o Gideonestar? Hi gar feteder, te hi jek mursh rai pral tumende? Un ma bistrenn, te hom me tumaro rat un mass.’” Kote penan i phrala leskri datar kol tsele laba ap i tsele murshende an o foro Sichem. Un jon penan penge: “Job hi maro phraal.” Un wan ap leskri rig. Un jon dan les efta-deesh rupene kotja dran o kheer, kai mangan le o debles Baal-Berit an. Kol lowentsa ginas o Abimelech diwje depangre, hoi leske palla djan. Un lentsa djas lo an peskro dadeskro kheer an o foro Ofra, un das peskre phralen temerl. Kol efta-deesh mursh tchawen leskro dadestar Gideon das lo ap jek baro bar temerl. Kokres o Jotam atchas pral, o terneder tchawo o Gideonestar. Kowa khatras pes. Un i tikno tsiro koi pal wan i tsele mursha dran o foro Sichem khetne, ninna lauter, hoi an o baro sorelo kheer djiwan. Khetne djan le glan o foro Sichem pash ko baro ruk, hoi pash o baro bar tardo hi. Kote tchiwan le o Abimeleches pral pende, te well lo lengro baro rai. Har shunas o Jotam kowa, djas lo pral pre ap i berga Garizim, un das kotar tele ap lende gole, un penas: Shunenn ap mande, murshale dran Sichem, te shunell ninna o Dewel ap tumende! His jek tsiro, kai djan i ruka koi, te rodenn le, koon nai well rai pral pende; un jaake penan le ap o djeteskro ruk: Ab tu o rai pral mende! Kote penas o djeteskro ruk: Mukap me miro thulepen, koleske i debla un i menshe man sharenna, te djap koi, te hadap mire kashta pral i wawar ruka? Un i ruka penan ap o faigetikro ruk: Ab tu o rai pral mende! Kote penas o faigetikro ruk: Hidjap me buder gar gudle un latche rukengre, te djap koi, te hadap mire kashta pral i wawar ruka? Un i ruka penan ap o drakengro ruk: Ab tu o rai pral mende! Kote penas o drakengro ruk: Mukap me i drake, kolendar i mool kerdo well, hoi i deblen un i menshen bachteles krell, te djap koi, te hadap mire kashta pral i wawar ruka? Un i tsele ruka penan ap o subjengro bur: Ap tu o rai pral mende! Kote penas o subjengro bur: Kamenn tumer tchatchepah, te wap me rai pral tumende? Palle awenn pash mande, un khatrenn tumen tel mande glan o kham! Un te krenn kowa gar, palle djal jag win dran o subjengro bur, un chatchrell i zedertikre ruka, hoi ap i berga Libanon tardo hi! Un kanna penenn mange, rikran tumen ap o tchatchepen, har tchiwan o Abimeleches pral tumende, te well lo tumaro rai? Un kran tumer o latchepen ap o Gideon un ap leskro kheer? Kran tumer leske kowa pale, har job ap tumende his? Miro dad djas tumenge an o kurepen, kai nai wals lo maredo, un las tumen win dran i wasta kolendar dran Midian. Tumer hadan tumen kau diwes pral miro dadeskro kheer, un dan leskre tchawen temerl. Efta-deesh murshen dan ap jek baro bar temerl. Un tchiwan tumaro phrales, o Abimeleches, pral tumende, te well lo o rai pral o foro Sichem. Un leskri dai hi miro dadeskro budepaskretsa. Te his kowa lauter mishto, hoi kran tumer ap o Gideon un ap leskro kheer, palle krenn dureder jaake un wenn bachteles khetne, tumer un o Abimelech! Te his kowa gar mishto, hoi kran tumer, palle djal jag dran o Abimelech win, un koi jag chal hakenes pre, kai an o foro Sichem djiwella, ninna kolen, kai an o baro sorelo kheer djiwenna! Un lendar lauterendar djal jag win un chal o Abimeleches pre! Un o Jotam nashas leskro phralestar Abimelech krik, un jon tapran les gar. Un job djas an o foro Beer, un atchas koi. Un o Abimelech his triin bersha o baro rai pral o Israel. Un palle bitchras o Dewel i tchilatcho ducho mashkral o Abimelech un i menshende an o foro Sichem. Un kolla rissran pen lestar tele, un rikran buder gar pash leste. Jaake te well ko tchilatchepen ap leste pale, hoi job ap kol efta-deesh tchawende peskro dadestar Gideon kras. Un lengro rat te well ap lengro phraleste Abimelech, kai len temerl das, un ap kolende, kai an o foro Sichem djiwan un leskre wasta soreles kran. Un kolla, kai an o foro Sichem djiwan, tchiwan pen khatemen pash i dromma ap i berge, un peran pral hakeneste, koon koi djal, un tchoran les win. Un kowa was o Abimelecheske penlo. An ko tsiro was o Gaal, koleskro dad o Ebed hi, peskre phralentsa an o foro Sichem. Un i menshe, kai an Sichem djiwenn, tchiwan pengro patsepen ap leste. Un jon djan win an i drakengre themma un anan i drake dren, un anan len koi, kai le mool lendar krenn. Palle wan le bachteles khetne un djan an pengro debleskro kheer un chan un pijan, un praassan o Abimeleches. Un o Gaal, koleskro dad o Ebed hi, penas: “Koon hi o Abimelech, te mukas mer les maro rai te well, mer, i menshe dran o foro Sichem? Leskro dad hi o Gideon. Doleske hi lo gar tchatchepah jek mendar. Un job tchiwas peskro budepaskres, o Sebul, pral mende, te dell job jak ap mende. Mer te tchiwas i murshes dran o kheer Hamor pral mende, te well job maro rai, un gar o Abimelech! O Hamor hi o dad maro forestar Sichem. Te wals man penepaske kate, palle tradoms me o Abimeleches un penoms ap leste: ‘De tire kurepangre khetne gole un ab win, un kure tut mentsa!’” Har o Sebul, ko pralstuno pral o foro, shunas, hoi o Gaal penas, kote chatchras i choli an leste pre. Un job bitchras tchorchanes murshen pash o Abimelech un mukas leske te penell: “Dik, o Gaal un leskre phrala wan an o foro Sichem, un krenn, te wenn i menshe chojedo ap tute. Doleske ab an i rat, tu un tire tsele kurepangre, un tchip tut pash o foro khatemen. Un taissarlakro, te djal o kham pale pre, pere pral o foro dren! Un te well o Gaal peskre murshentsa palle win, te kurell lo pes tuha, kre les, har tiro wast les tut dell!” Kote kras pes o Abimelech ap o drom an koi rat, job un peskre tsele kurepangre. Un jon tchiwan pen ap star platse trul o foro Sichem khatemen. Un o Gaal djas win glan o foreskro baro wudar. Kote wan o Abimelech un leskre tsele kurepangre dran pengro khatepen win. Un o Gaal dikas len un penas ap o Sebul: “Dik, koi wenn lurde i berga tele.” O Sebul penas ap leste: “Tu dikeh o tamlepen, hoi i berge krenn, har te wans mursha.” O Gaal rakras pale, un penas: “Dik koi! Lurde wenn i berga tele, un wawar wenn ap o drom, kai o mulno eichtikro ruk tardo hi.” Kote penas o Sebul ap leste: “Kai hi kanna tiro baro mui? Tu penal: ‘Koon hi o Abimelech, te mukas mer les maro rai te well?’ Hi kolla gar kol lurde, pral kolende tu jaake sal? Dja kanna koi, un kure tut lentsa!” Koi anas o Gaal i murshen, kai an o foro Sichem djiwenn, an o kurepen. Un jon kuran pen o Abimelecheha un leskre lurdentsa. Un o Abimelech tradas les, jaake te nashas o Gaal lestar. Un bud mursha wan temerl dino un atchan tchiddo bis glan o foreskro baro wudar. Un o Abimelech atchas an o gab Aruma. Un o Sebul tradas o Gaales un leskre phralen dran o foro Sichem. Un o wawar diwes kaman i menshe win te djal dran o foro, te budrenn le ap lengri hachetikri phub. Har o Abimelech kowa shunas, las lo peskre tsele lurde, kras lentsa triin gruppe, un tchiwas pes lentsa an i hachetikri phub khatemen. Un har dikas lo, te wenn le dran o foro, was lo peskre lurdentsa dran o khatepen, te perell lo ap lende. Job un kol lurde, hoi pash leste hi, nashan pash o foreskro baro wudar un atchan kote tardo. Un kol wawar lurde peran pral kolende, kai ap i hachetikri phub hi, un dan len temerl. Un o tselo diwes kuras pes o Abimelech i murshentsa dran o foro, un las o foro dren. Un i menshen, kai an o foro hi, das lo temerl. Un i khera kras lo paash, un witsras loon ap lende. Un har shunan kowa kol menshe, kai an o baro sorelo kheer djiwenn, nashan le an o baro isema, hoi hi tel o kheer lengro deblestar Baal-Berit. Un har o Abimelech shunas, te wan le lauter kote khetne, djas lo peskre tsele lurdentsa pre ap i berga Zalmon. Un o Abimelech las i tower an peskro wast, das leha jek kasht tele i rukestar, un tchiwas les peske ap i phik. Un penas ap i lurde, hoi pash leste his: “Kowa hoi tumer dikan, hoi me krom, sik krenn les har me!” Un hakeno kol lurdendar das jek kasht tele. Un jon djan o Abimelecheske palla, un tchiwan pengre kashta ap koi bari isema, kai kolla pen khatran, un chatchran kol kashta pral lende. Un jaake meran i tsele menshe, hoi an ko baro sorelo kheer djiwan. Un kolla his jaake 1.000 (jek sero) mursha un djuwja. Un palle djas o Abimelech dureder pash o foro Tebez, un tchiwas pes peskre lurdentsa trul o foro, un las les dren. An ko foro his i baro sorelo kheer. Un kote nashan i tsele menshe dran o foro, mursha un djuwja, te khatrenn le pen. Un jon kran o wudar pal pende pandlo, un djan pral pre ap o kheer. Un o Abimelech was pash ko kheer, te lell lo les dren. Un job djas pash o baro wudar, te chatchrell lo les. Kote witsras i djuwel i baro bar tele ap o Abimelecheskro shero un dukas les phares. Koi das lo sik gole ap peskro budepaskro, kai leske o charo hidjrell, un penas ap leste: “Le tiro charo, un de man temerl, te penell kek mandar: ‘I djuwel das les temerl.’” Un leskro budepaskro das les tele tchurje, jaake te meras lo. Un har i Israelitarja, kai lentsa hi, dikan, te hi o Abimelech mulo, djas hakeno lendar pale khere. Jaake mukas o Dewel o tchilatchepen ap o Abimelech pale te well, hoi lo ap peskro dadeste kras, har mukas job peskre efta-deesh phralen temerl dell. Un ninna o tchilatchepen, hoi i mursha dran o foro Sichem kran, mukas o Dewel ap lengre shere pale te well. Un jaake was koi bibacht pral lende, hoi o Jotam win rakras, koleskro dad o Gideon hi. Un pal o Abimelech stas i mursh pre, te lell lo o Israel win dran i tchilatche wasta. Kowa his o Tola. Leskro dad his o Puwa, un koleskro dad his o Dodo i menshendar Issachar. O Tola djiwas an o foro Shamir an i berge Efrajim. Un job his 23 (biish-te-triin) bersha o tchatchepaskro rai pral o Israel. Un palle meras lo, un was paskedo an o foro Shamir. Un pal leste stas o Jair pre. Kowa hi i menshendar Gilead. Un job his 22 (biish-te-dui) bersha o tchatchepaskro rai pral o Israel. Un koles his trijanda mursh tchawe, kai ap trijanda burike klissan. Un len his trijanda forja. Kolla his an o them Gilead un kharenn gomme kau diwes: Jaireskre forja. Un o Jair meras, un was an o foro Kamon paskedo. Un i Israelitarja kran pale kowa, hoi tchilatches his glan o baro Debleskre jaka. Un jon mangan i wawar deblen an: ko debles, kai kharell Baal, un i debletsa, kai kharell Astarte, un kol deblen, kai mangenn kol menshe an, kai djiwenn an Syria, an Sidon, an Moab, an Ammon un an Filistia. Un i Israelitarja mukan o baro Debles un mangan les buder gar an. Kote chatchas i bari choli pre an o baro Debleste ap i Israelitarja. Un job das len an i wasta i menshendar dran i themma Filistia un Ammon. Un 18 (deesh-te-ochta) bersha lan jon kol Israelitarjen palla, kai djiwenn ap i wawar rig o panjestar Jordan an o them Gilead, kai i Amorarja djiwan, un kran lenge o djipen phares. Un i Ammonarja djan pral o Jordan, te marenn le pen i menshentsa dran Juda, Benjamin un Efrajim. Un jaake was i bari daar pral o Israel. Un kote dan i Israelitarja ap o baro Debleste gole un penan: “Mer kram tchilatchepen ap tute, te mukam tut, maro Debles, un mangam o debles Baal an.” Un o baro Dewel penas ap lende: “Hi gar jaake, te rikran tumen i Egiptarja tele un i Amorarja, i Ammonarja, i Filistarja, i Sidonarja, i Amalekarja un i Maonarja? Un har tumer ap mande gole dan, lom me tumen dran lengre wasta win. Un tumer, hoi kran tumer? Tumer mukan man un mangan wawar deblen an. Doleske kamau tumen buder gar win te lell dran i wasta kolendar, kai tumen tele rikrenn. Djan koi un denn ap kol deblende gole, hoi tumer tumenge win rodan, te wenn kolla tumenge ap i rig an ko tsiro, kai tumaro djipen pharo hi.” I Israelitarja penan ap o baro Debleste: “Mer lam bari doosh ap mende! Kre tu mentsa, har tu kameh. Kokres kau jek kopo le men gomme win dran kolengre wasta! Un jon witsran kol wawar deblen pendar krik un mangan o baro Debles an. Koi khaitas les, te well o Israeleske jaake pharo kerdo.” Un i Ammonarja wan khetne gole dino, un tchiwan pengre plachtene khera pre pash o foro Gilead. Un i Israelitarja wan khetne pash Mizpa. Un i pralstune pral kol Israelitarja, kai djiwenn an Gilead, penan jek ap o wawareste: “Koon hi ko mursh, kai glan win djal, te marell lo pes i lurdentsa dran o them Ammon? Kowa te well o pralstuno pral lauterende, kai djiwenn an Gilead.” Un kote his i tchatcho sorelo mursh dran o them Gilead. Leskro lab his Jefta. Leskri dai his i lubni. Leskro dad kharas Gilead. O Gileadeskri romni las ninna lestar mursh tchawe. Un har kolla bares wan, tradan le o Jefta pendar, un penan ap leste: “Tu leh tchi, hoi maro dadestar hi, te hi lo mulo. Tu hal o tchawo i wawar djuwjatar.” Un jaake nashas o Jefta peskre phralendar, un djiwas an o them Tob. Un pash leste wan pale-tchidde un djan leha. Un pal i tsiro djan i Ammonarja ap i Israelende pre. Kote djan i phureder dran Gilead pash o Jefta, te lenn le les dran o them Tob. Un jon penan ap leste: “Ab mentsa, un ab tu maro kurepaskro rai, te nai maras men i Ammonentsa!” Kote penas o Jefta ap i phureder murshende dran Gilead: “Hans gar tumer, kolla kai kaman man gar un tradan man dran miro dadeskro kheer win? Un hoske wenn tumer pash mande kanna, kai tumenge gar mishto djal un tumen i pharo tsiro hi?” Un i phureder dran Gilead penan ap leste: “Doleske wam mer kanna pale pash tute, te djas tu mentsa khetne an o kurepen i Ammonentsa. Tu wess maro rai pral lauterende, kai djiwenn an Gilead.” O Jefta penas lenge: “Te anenn man pale, te kurap man i Ammonentsa, un o baro Dewel dell len an miro wast, hom me palle tchatchepah o pralstuno pral tumende?” Un i phureder dran Gilead penan ap leste: “O baro Dewel shunas, hoi mer penam. Mer krah tchatchepah har tu penal.” Kote djas o Jefta i phurentsa, kai wan dran Gilead. Un i tsele menshe tchiwan les pral pende, te well lo lengro rai un pralstuno. Un kote an o foro Mizpa penas o Jefta lenge glan o baro Debleste, hoi job un i pralstune win kran. Un o Jefta bitchras murshen pash o rajeste pral i Ammonarja, un mukas leske te penell: “Hoi hi mank mande un tute, te weh tu pash mande an miro them, te maress tut mentsa?” Un o rai pral i Ammonarja penas ap i murshende, kolen o Jefta bitchras: “Har was o Israel win dran o them Egiptia, las lo peske miro them, hoi tchiddo hi mank o pani Arnon un o pani Jabbok un o pani Jordan. Un kanna de kol themma an o latchepen pale pale!” Un o Jefta bitchras pale murshen pash o rajeste pral i Ammonarja. Kolla penan leske: Jaake rakrell o Jefta: “O Israel las kek them i Moabendar, witar gar i Ammonendar. Kowa his jaake: Har djan jon dran Egiptia win, djas o Israel mank o mulo them, bis pash o Baro Lolo Pani, un was bis pash o foro Kadesh. Un o Israel bitchras murshen pash o rajeste pral o them Edom un mukas leske te penell: Muk men mank tiro them te djal! Un o rai pral Edom shunas gar ap lende. Un ninna pash o rajeste pral o them Moab bitchran le murshen, te mangenn le lestar ko emligo koowa; ninna kowa kamas gar. Jaake atchas o Israel an Kadesh. Palle djan le an o mulo them, un trul o them Edom un o them Moab trujel. Un wan pash o them Moab koi rigjatar, kai o kham pre djala. Un jon tchiwan pengre plachtene khera pre ap i wawar rig o panjestar Arnon. Jaake wan le gar an o Moabengro them. O pani Arnon nashell mank Moab un o mulo them. Un o Israel bitchras murshen an Heshbon pash o rajeste pral i Amorarja, o Sihon. Un o Israel mukas leske te penell: Muk men mank tiro them te djal, te nai was an maro them! Un o Sihon patsas gar, te kamell o Israel tchi wawares har wergel leskro them te djal. Un o Sihon las peskre tsele lurden khetne pash Jahaz, un maras pes i Israelentsa. Un kote das o baro Dewel, kai o Israeleskro Dewel hi, o Sihones un leskre tsele lurden an i wasta i Israelendar. Un jon maran len. Jaake las o Israel o tselo them dren, kai o Amorarja djiwan, ko them hoi lenge his mank o pani Arnon un o pani Jabbok, un mank i mulo them un o pani Jordan. Jaake dikeh, kowa his o baro Dewel, o Israeleskro Dewel, kai tradas i Amorarjen glan peskre menshende win. Un kanna kameh tu men katar pale win tradell? Hi gar jaake? Te tradals tiro Dewel, o Kemosh, wawar menshen dran lengro them win, lals tu palle gar kolengro them dren? Muk men ko them dren te lell kolendar, kai maro baro Dewel glan mende win tradas! Patseh tchatchepah, te hal sorleder har o Balak, koleskro dad o Zippor hi, ko rai pral o Moab? Mukas kowa pes ap i tchingepen dren i Israelentsa? Maras lo pes lentsa? Na-a! Triin-sheel bersha djiwell o Israel kanna an i forja Heshbon un Aroer un an kol gaba trujel un an i forja pash o pani Arnon. Hoske lan ko them gar mendar krik an ko tselo tsiro? Na-a, me krom kek tchilatchepen ap tute. Tu kameh mange tchilatchepen. Tu weh te maras men! O baro Dewel, kai o tchatchepaskro rai hi, kau diwes mu krell lo o tchatchepen mank mende win, mank o Israel un i Ammonarja!” O rai pral i Ammonarja shunas gar ap i laba, hoi o Jefta leske mukas te penell. Kote was o ducho o baro Deblestar pral o Jefta. Un job djas an o tselo them Gilead un Manasse trujel un was pale an o foro Mizpe an Gilead. Un kotar djas lo an o kurepen, te kurell lo pes i lurdentsa dran o them Ammon. Un o Jefta das pes sowel pash o baro Debleste un penas: “Te deh tu man i Ammonarjen an miro wast, palle dau tut koles, kai dran miro khereskro wudar win wella, un pash mande well ap ko diwes, kai wau an o latchepen pale dran o kurepen kolentsa dran o them Ammon. Koles chatchrau tuke.” Un jaake djas o Jefta ap i wawar rig o panjestar pash i Ammonarja, un kuras pen lentsa. Un o baro Dewel das len an leskro wast. Un job maras len bare dawentsa un las lengre forja dren, hoi mank Aroer, Minnit un Abel-Keramim tchiddo hi. Kolla his biish forja. Jaake wan i Ammonarja tiknes kerdo glan i Israelitarja. Un o Jefta was pale an Mizpa pash peskro kheer. Un kote was leskri tchai win, un was bashepah un khelepah pash leste. Joi his lauter, hoi les his. Les his kek wawar tchai, witar kek wawar tchawo. Un har job lat dikas, kote tserdas lo i koola pestar tele, un penas: “Ach miri tchai, hawi bari duk kreh tu mange! Miro dji rowell tuke! Me dom o baro Debleste miro lab, un nai lau les gar buder pale.” Kote penas joi ap leste: “Miro dad, te dal tu tiro lab o baro Debleste, palle kre mantsa har les dran tiro mui win was. O baro Dewel kras, te nai dal tu i Ammonarjen lengro tchilatchepen pale, hoi jon ap tute kran.” Un palle penas joi ap peskro dadeste: “Kawa muk man gomme te krell: Muk man dui tchonna, te djap pre ap i berge, me un kol tcha, kai mire mala hi, te nai rowas khetne, te hunte merap glan kowa me romedino homs.” Un job penas: “Dja koi!” Un job mukas lat dui tchonna te djal. Un jaake djas joi ap i berge kol tchentsa, kai lakre mala hi. Un jon rowan koi pral, te hunte merell li glan joi romedino his. Un har kol dui tchon trujel his, was li pale pash peskro dadeste. Un job kras lah, har job pes sowel das. Un lat his kek mursh, kai lat an-tapras. Un kolestar was kowa an Israel, te djan i terne tcha an Israel hako bersh star diwessa koi, te rowenn le pral i tchate ko murshestar Jefta dran Gilead. Un i mursha dran Efrajim wan khetne gole dino. Un djan wergel o pani Jordan, un dureder pre pash o foro Zafon. Un penan ap o Jefta: “Hoske djal tu an o kurepen, te kuress tut i Ammonentsa? Un men mukal gar gole te dell, te djas tuha? Doleske chatchrah tiro kheer khetne tuha pre!” Kote penas o Jefta ap lende: “Men his i pharo kurepen i Ammonentsa, man un mire menshen, un me mukom tumen gole te dell. Un tumer wan gar ap miri rig. Un har dikom, te wenn tumer gar, kote hunte dom kokres ap mande jak un djom koi, te kurap man lentsa. Un o baro Dewel das len an miro wast. Un hoske djan tumer kau diwes pash mande pre, te marenn tumen mantsa?” Un o Jefta mukas i murshen dran Gilead khetne te well. Un jon maran pen i murshentsa dran Efrajim. Un i mursha dran Gilead dan i murshen dran Efrajim. [Glan i tsiro penan i mursha dran Efrajim: Tumer dran Gilead han tchi har naashepangre, kai nashan penge dran o them Efrajim an o them Manasse. Tumaro them Gilead hi tchiddo mashkral Efrajim un Manasse.] Un i mursha dran Gilead lan kol platse dren, kai nai djan le wergel o Jordan an o them Efrajim. Un hako kopo te was i Efrajimari, hoi ap o naashepen his, un penas “Muk man wergel te djal!” palle putchan i mursha dran Gilead lestar: “Hal tu i Efrajimari?” Un te penas lo “na-a”, palle penan le ap leste: “Pen Shibbolet!” Un te nai rakras lo les gar tchatches win un penas “Sibbolet”, palle lan le les, un dan les kote pash o Jordan mulo. Un jaake wan an ko tsiro 42.000 (star-deesh-te-dui serja) mursha dran Efrajim mulo dino. Un o Jefta dran Gilead his shob bersha o tchatchepaskro rai pral o Israel. Un job meras un was paskedo an jek kol forjendar an o them Gilead. Un pal leste was o Ibzan dran Betlehem o tchatchepaskro rai pral o Israel. Un koles his trijanda mursh tchawe un trijanda tcha. Peskre tchen das lo romende, kai gar leskre menshendar his. Un leskre mursh tchawenge las lo trijanda romjen, kai ninna gar leskre menshendar his. Un efta bersha his job o tchatchepaskro rai pral Israel. Un o Ibzan meras un was paskedo an o foro Betlehem. Un pal leste was o Elon dran o kheer Sebulon o tchatchepaskro rai pral o Israel un kras deesh bersha o tchatchepen pral i Israelitarja win. Un har lo meras, was lo paskedo an o foro Ajalon an o them Sebulon. Un pal leste was o Abdon o tchatchepaskro rai pral o Israel. Leskro dad his o Hillel dran o foro Piraton. Un koles his star-desha mursh tchawe un trijanda tchawengre tchawe. Un kolla klissan ap 70 (efta-desha) burike. Un job kras o tchatchepen pral o Israel ochta bersha win. Un har meras lo, was lo paskedo an o foro Piraton an o them Efrajim an ko pralstuno them, kai glan kowa i Amalekarja djiwan. Un i Israelitarja kran pale, hoi tchilatches hi glan o baro Debleskre jaka. Un o baro Dewel das len an i wasta i Filistarendar. Un kolla his i raja pral lende star-desha bersha. An ko tsiro djiwas i mursh an o foro Zora. Kowa his dran o kheer Dan. Koleskro lab his Manoach. Un leskri romni nai las kek tchawen. Un o bolepaskro o baro Deblestar mukas pes latar te dikell un penas ap late: “Tu djineh, te nai leh kek tchawen. Kanna djiness, tu weh wawartchandes un leh i mursh tchawes. De jak, un ma pi mool, witar kek wawar sorelo pipen! Un ma cha tchomone, hoi pale-tchiddo hi! Ko tchawes, kai leh, well i mursh, kai o Debleske hi peskro tselo djipen fun ko diwes, kai well lo ap i phub. Leskre balla wenn gar tchinlo. Un job lell o Israel win dran i wasta i Filistarendar.” Un koi djuwel djas pash peskro romeste un penas ap leste: “I Debleskro mursh was pash mande. Un job dikas win har i bolepaskro o Deblestar, jaake te lom daar. Un doleske putchom me lestar witar gar, kai job wella. Un job penas mange gar, har job kharella. Job penas ap mande: ‘Tu weh wawartchandes un tu leh i mursh tchawes. Un kanna pi kek mool un kek wawar sorelo pipen! Un cha tchi, hoi pale-tchiddo hi. Tiro tchawo well i mursh, kai o Debleske hi fun tiknes pre bis te merell lo.’” Kote mangas o Manoach o baro Debles un penas: “Miro rai, mangau tut, bitche gomme jek kopo ko Debleskro murshes pash mende, koles tu menge bitchral, te sikrell lo men, har mer ko tchaweha, kai boldo well, trujel hunte djas.” Un o Dewel shunas, hoi o Manoach lestar mangas. Un o bolepaskro o Deblestar was pale pash koi djuwel, har li win beshdo his ap i hachetikri phub. Un lakro rom, o Manoach, his gar pash late. Kote nashas li sik pash peskro romeste, un penas ap leste: “Dik, ko mursh hi pale kai, kowa, kai ko wawar diwes pash mande was.” Kote kras pes o Manoach pre, un djas pal peskri romjate, was pash ko mursheste un penas ap leste: “Hal tu ko mursh, kai miri romjah rakras?” Un kowa penas: “Me hom kowa!” Un o Manoach penas: “Te well kowa jaake, har tu les penal, hoi hunte kras pale leha? Hoi nai krell lo, un hoi nai krell lo gar?” Kote penas o bolepaskro o baro Deblestar ap o Manoach: “Kolestar lauterestar, hoi tiri romjake penom, hunte rikrell li pes pale: Lauterestar, hoi ap o drakengro ruk bares was, chal li tchi. Un mool un sorelo pipen pijell joi gar. Un pale-tchiddo chapen chal li gar. Kawa lauter, hoi lake penom, hunte rikrell li.” Un o Manoach penas ap o bolepaskro o baro Deblestar: “Mangau tut, atch i tikno tsiro, bis te kram tuke i terni busni chapaske.” O bolepaskro o baro Deblestar penas ap o Manoach: “Ninna te rikrals man kai, me chaus tiro chapen gar. Tu te kameh, nai chatchreh koi busni o baro Debleske.” O Manoach haiwas gomme gar, te hi lo o bolepaskro o baro Deblestar. Un o Manoach penas ap leste: “Har khareh tu? Te well kowa jaake har tu les penal, palle kamah men pash tute te parkrell.” O bolepaskro o baro Deblestar penas ap leste: “Hoske putcheh tu pal miro lab? Kowa hi i lab, hoi well gar kharedo.” Kote las o Manoach i tikni busni, un koi pashel maro, maras lat, un chatchras i busni un o maro ap i baro bar o baro Debleske, kai sorelo koowa krella. Un o Manoach un leskri romni his koi pashel tardo un dikan kowa. Un har i jag ap o bar pre djas an o bolepen, koi djas o baro Debleskro bolepaskro ninna pre an koi jag. Un o Manoach un leskri romni dikan kowa, un witsran pen ap i phub ap pengro mui. Kanna haiwas o Manoach: Kowa his o bolepaskro o baro Deblestar. Un pal kowa dikan le les buder gar. Un o Manoach penas ap peskri romni: “Kanna hunte meras! Mer dikam o Debles!” “Na-a”, penas leskri romni, “te kamals o baro Dewel men te marell, palle lals lo gar ko vieches un ko maro dran maro wast, hoi leske dam un leske chatchram. Un job sikrals men gar kawa lauter, hoi dikam, un penals menge gar kanna sawo koowa.” Un koi romni las i mursh tchawes, un das les o lab Simson. Un ko tchawo was baro, un o baro Dewel tchiwas peskri bacht ap leste. Un o ducho o baro Deblestar was ap leste o ersto kopo, har his lo ap i platsa Machaneh-Dan mashkral i forja Zora un Eshtaol. Un o Simson djas tele an o foro Timna. Un kote dikas lo i rakli i Filistarendar. Har was lo khere, penas lo ap peskro dadeste un peskri date: “Me dikom an Timna i rakjat i Filistarendar. Kolat lenn mange, te well li miri romni!” Kote penas leskro dad un leskri dai ap leste: “Hi mank tire tsele menshende kek tchai tuke? Hatseh kek romni mank i tsele Israelitarja, te hunte djas tu pash i Filistarja, un less tuke i romni kolendar, kai gar tchinlo hi ap pengro mass?” O Simson penas ap peskro dad: “Koja le mange! Joi hi i shukar an mire jaka.” Leskro dad un leskri dai haiwan gar, te was kowa o baro Deblestar, kai i drom rodas, te nai perell lo ap i Filistarja. Kolla his i raja pral o Israel an ko tsiro. Un o Simson djas peskro dadeha un peskri dai tele an o foro Timna. Un har wan le pash i drakengre ruka glan o foro Timna, stas i terno lewo bari goljah ap leste. Un o baro Debleskro ducho was pral o Simsoneste. Un peskre wastentsa phagas lo o lewes an kotja, har te wals kowa i busni. Peskro dadeske un peskri dake penas lo tchi kolestar. Un job djas tele an o foro, un rakras koi rakjah. Un an leskre jaka his joi shukar. Un pal i tsiro djas job pale an Timna, te romedinerell lo lat. Un job djas tele o dromestar, te dikell lo, hoi ko mulo lewestar was. Kote his an ko mulo lewo biene un gwin. Un job las o gwin an peskro wast, un chas les ap o drom pash o djapen. Un har job pash peskro dadeste un peskri date was, das lo len ninna kolestar, te chan le. Kai las lo ko gwin dran o mulo lewo, penas lo lenge gar. Un leskro dad djas tele an o foro, pash koi terni rakjate. Un o Simson kras kote i baro chapen, har i terne mursha kran kowa jaake an ko tsiro. Un har i mursha les dikan, rodan le trijanda terne murshen win, te djan jon leha. Un o Simson penas ap lende: “Me kamau tumen tchomone phares te putchell un dikell, koon kowa djinella. Un te hatsenn kowa an kal efta diwessa win, kai chah un pijah khetne, palle dau me tumen trijanda laintikre gada, un trijanda shukar ripja. Te hatsenn kowa gar win, palle hunte denn tumer man kol trijanda laintikre gada un trijanda shukar ripja.” Un jon penan: “Awa, jaake well! Muk kanna te shunell, hoi jaake phares hi!” Un job penas: “Dran koleste, kai i chapaskro his, was tchomone win chapaske. Un dran o sorelo was gudlepen win.” Un jon djinan gar, hoi kowa hi. Triin diwessa rodan le, un djinan les gar. Un ap o eftato diwes penan le ap o Simsoneskri romni: “Rake shukar tiro romeha, te penell lo menge, hoi kal phare laba kamenn te penell! Te kreh kowa gar, chatchrah mer tut un tiro dadeskro kheer. Penan tumer, te was mer pash tumaro chapen, te krenn men tchorwelo?” Kote rowas i Simsoneskri romni ap leste un penas ap leste: “Tu kameh man gar, un nai dikeh man gar glan i jaka. Mire menshendar putchal tchomone phares, un mange penal tu gar, hoi kowa kamell te penell.” Un job penas: “Dik, miro dadeske un miri dake penom kowa gar. Hoske penap les tuke?” Un joi rowas glan leste kol efta diwessa, kai chan un pijan le khetne. Un ap ko eftato diwes rikras lo kowa buder gar win, un penas lake, hoi leskre laba kamenn te penell. Un joi penas les i terne murshenge lakre menshendar. Un ap o eftato diwes, glan o tsiro kai o kham tele djas, penan i mursha dran o foro ap leste: “Hoi hi gudleder har gwin? Un hoi hi sorleder har o lewo?” Un job penas ap lende: “Te lans gar miri terni grumni, te budrenn ap tumari phub, palle djinans tumer gar, hoi mire laba kamenn te penell.” Un o baro Debleskro ducho was pral leste. Un job djas tele an o foro Ashkelon un das trijanda murshen lendar mulo, un riwas len win, un das kol koola kolen, kai leske penan, hoi peskre laba kaman te penell. Un bari choljah djas lo pale an peskro dadeskro kheer. Un leskri romni was leskro feteder maleste dino. Pal i tsiro, an kol diwessa, kai anan le o djob dren, djas o Simson pash o kheer, kai leskri romni hi, un anas lake i terni busni peha. Un job penas: “Me kamau pash miri romjate an lakri isema.” Un lakro dad mukas les gar, un penas ap leste: “Me patsom, te kameh lat buder gar pale. Un me dom lat tiro feteder maleste. Kanna dik, lakri terni pheen hi shukeder har joi. Le kolat!” Kote penas o Simson ap leste: “Kau kopo hom gar me, koles doosh hi, te krau i Filistarenge tchilatchepen.” Un o Simson djas koi, un tapras triin-sheel diwje djukle. Un las i kasht, un pandas hako kopo dui diwje djukle i porjentsa ap ko kasht khetne. Un chatchras palle ko kasht an. Un mukas kol djukle kote te nashell, kai o djob i Filistarendar tardo hi. Jaake chatchras o djob tele, ninna o djob, hoi khetne lino his. Un i jag djas an i drakengre ruka, un an i djeteskre ruka. Un i Filistarja putchan: “Koon his kowa?” Un lenge was penlo: “O Simson, kowa kai i tchat o murshestar dran Timna las, un kowa peskri tchat lestar pale krik las, un lat leskro males das.” Kote djan i Filistarja pre, un chatchran lat un lakro dades. Un o Simson penas ap lende: “Te krenn tumer sawo koowa, palle dau me gar palla, bis te dom tumen lauter pale.” Un job das len soreles khetne, un djas tele un djiwas an koi barrengri grotta pash Etam. Un i Filistarja djan pre an o them Juda un tchiwan pengre plachtene khera trul o foro Lehi. Kote putchan i mursha dran Juda: “Hoske djan tumer ap mende pre?” Un jon penan: “Mer kamah o Simsones te pandell, un leha te krell, har job mentsa kras.” Kote djan triin serja mursha dran Juda tele pash koi grotta pash Etam, un penan ap o Simson: “Djineh tu gar, te hi i Filistarja pral mende rai? Hoske kral tu kowa mentsa?” Un job penas ap lende: “Jaake har jon les mange kran, jaake krom me les lenge.” Jon penan ap leste: “Mer ham kai, te pandas tut, un te das tut an i wasta i Filistarendar.” Un o Simson penas ap lende: “Denn tumen sowel, te perenn gar tumer pral mande un denn man temerl.” Un jon penan ap leste: “Na-a, mer kamah tut te pandell un tut an lengre wasta te dell, un tchi wawares. Mer kamah tut gar mulo te dell.” Un jaake pandan le les dui newe shellentsa. Un anan les le win dran ko barrengri grotta. Un har lo an o foro Lehi was, dan i Filistarja bari gole i bachtjatar. Un o baro Debleskro ducho was pral leste. Un kol shelle trul leskre mussja wan har laintikre thaba, ap kolende jag was, un peran tele. Un job hatsas i mujeskro kokalo i muli eslatar, las les an o wast un das leha 1.000 (jek sero) murshen mulo. Un o Simson penas: “I mujeskro kokalo i eslatar lom, un i sero murshen mulo dom. I mujeskro kokalo i eslatar lom, un i mulen jek ap o wawareste witsrom.” Un har job kowa win rakras, witsras lo ko kokalo dran peskro wast. Un doleske dan le koi platsa ko lab Ramat-Lehi. Un les his bari trush, un das ap o baro Debleste gole, un penas: “Tu dal man jaake bari soor, te wom o sorleder pral i Filistarende. Un kanna hunte merap i trushatar, un perau an i wasta kolendar, kai gar tchinlo hi ap pengro mass.” Kote phagas o Dewel o baro bar pash o foro Lehi, un dran kotar was pani. Un job pijas, un leskri soor was pale, un job was pale pherdo djipen. Doleske dan le ko pani, hoi kote dran i phub was, o lab: ‘Pani kolestar, kai gole das’. Ninna gomme kau diwes hi kau pani kote pash o foro Lehi. Un an ko tsiro, kai i Filistarja i raja his pral o them, his o Simson biish bersha o tchatchepaskro rai pral o Israel. Un o Simson djas an o foro Gaza, un kote dikas lo i lubni. Pash kolate djas lo dren. Un i menshe an Gaza shunan, kai hi o Simson pash lende. Un jon tchiwan pen trul koi platsa tchorchanes pash o foreskro wudar, te nai taprenn le les. I tseli rat rikran le pen pale un penan penge: “Mer rikrah men pale, bis te o kham pre djala, un palle dah les mulo.” Un o Simson his koi tchiddo bis mashkral an i rat. Un palle stas lo pre. Un job tapras kol dui wudja, hoi khetne o foreskro wudar hi, un hadas len win, khetne i rigjentsa un i pandepangre. Un tchiwas len ap peskri phik, un hidjras len pre pral ap i berga, hoi glan o foro Hebron hi. Un pal kowa nashras lo peskro dji ap i djuwjate, kai djiwas an o telstuno them, hoi kharell Sorek. Lakro lab his Delila. Kote djan i raja pral i Filistarja pash late, un penan ap late: “Rake leha shukar un hatse win, kai leskri bari soor wella, un har nai wah sorleder har job, te pandas les un tchiwas les tel maro wast. Un hakeno mendar dell tuke koleske 1.100 (jek-sero-jek-sheel) rupene beme.” Kote penas i Delila ap o Simson: “Mangau tut: Pen mange, kai well tiri bari soor? Un pen mange, hoi hunte lell jek, te pandell lo tut un lell tut tel leskro wast?” Un o Simson penas ap late: “Te lenn le efta newe shelle, hoi gomme gar truk hi, un pandenn man kolentsa, palle nashrau miri soor, un hom jaake har hako wawar mursh.” Koi anan lake i raja pral i Filistarja efta newe shelle, hoi gomme gar truk hi. Un joi pandas les kolentsa. Pash late an o kheer his mursha khatedo. Kolla luran leske pre. Un joi penas ap o Simson: “Filistarja hi pral tute, Simson!” Kote phagas lo kol shelle paash jaake har dorja, te well jag ap lende. Un jaake hatsan le gar win, kai leskri soor wella. Un kote penas i Delila ap leste: “Tu chochral man, un penal mange gar o tchatchepen. Pen mange kanna, har nai pandenn le tut?” Un job penas ap late: “Te pandenn le man newe shellentsa, kolentsa kek budras, palle nashrau miri soor, un wau har hako wawar mursh.” Kote las i Delila newe shelle, un pandas les kolentsa. Ninna kau kopo his mursha khatedo an o kheer un luran leske pre. Un joi penas ap leste: “Filistarja hi pral tute, Simson!” Kote phagas lo kol shelle tele peskre mussjendar, har wans le thaba. Kote penas i Delila ap o Simson: “Bis kanna chochral man, un penal mange gar o tchatchepen. Kanna pen mange tchatchepah, har nai pandenn le tut!” Kote penas lo ap late: “Te pandeh tu mire efta zopfe mashkral o thab ap tiro thabengro banko un leh i kangli un tserdeh lauter soreles khetne, palle nashrau miri soor un wau jaake har i wawar mursh.” Un har sowas lo, pandas joi leskre balla khetne i thabentsa ap lakro thabengro banko, un las i kangli un tserdas lauter soreles khetne, un penas: “Filistarja hi pral tute, Simson!” Kote stas lo dran peskro sopen pre, un tserdas peskre balla khetne i thabentsa win dran o thabengro banko. Ninna ko kasht, hoi lauter pandlo rikras, tserdas lo win. Kote penas li ap leste: “Har nai peneh tu ap mande ‘me kamau tut’, te hi tiro dji gar mantsa? Triin kope chochral tu man, un penal mange gar, kai tiri bari soor well.” Un har joi gar tele mukas hako diwes ap leste te djal, un les lakre labentsa maras, kote was leskro dji jaake khino, te kamas lo te merell. Un job penas lake lauter, hoi an leskro dji hi, un penas ap late: “An ko tselo tsiro, kai me djiwau, wan mire balla gar tchinlo. Jaake rah har boldo wom, hom me o Debleske dino. Te tchinell jek mire balla tele, palle djal i soor mandar krik, un me wau jaake har hako wawar mursh ninna.” Un har i Delila dikas, te penas lo lake halauter, kote mukas li pal kol raja pral i Filistarja te bitchrell, un mukas lenge te penell: “Awenn gomme jek kopo kai! Job penas mange halauter.” Kote wan jon pash late, un anan kol lowe lake pentsa. Un joi mukas o Simsones an lakri gali dren te sowell, un das pal jekeste gole, kai leske i efta zopfe tele tchinas. Un jaake kras li les tiknes. Un leskri soor djas peske lestar. Un joi penas ap leste: “Filistarja hi pral tute Simson!” Kote stas lo dran peskro sopen pre. Un penas peske: “Me wau krik har hako wawar kopo ninna. Me nai tserdau kol dorja mandar krik.” Job djinas gar, te djas peske o baro Dewel lestar. Un i Filistarja tapran les, un dan leske i jaka win tchurje. Un jon anan les tele an o foro Gaza un pandan les sasterne shellentsa. Un an o stilepen hunte kras lo o djob tiknes an i djobeskri. Un i balla ap leskro shero wan pale lengsto. Un i raja pral i Filistarja wan khetne, te krenn le pengro debleske Dagon i baro chapen, kai denn le leske bud viechen mulo, un kai chan un pijenn le bachteles khetne. Un jon penan: Maro dewel das men o Simsones an maro wast, koles, kai menge tchilatchepen kras. Un har i Filistarja o Simsones dikan, sharan le pengro debles un giwan: Maro dewel das koles an maro wast, kai menge tchilatchepen kras, koles, kai maro them khetne das, un bud mendar maras. Un har lengre djia bachteles his, penan le: “Anas mer o Simsones kai! Job krell menge dinelo koowa, te nai sanas pral leste!” Un jon lan o Simsones dran o stilepen. Un job hunte kras dinelo koowa, te nai san le pral leste. Un jon tchiwan les kote, kai serwes un tchatches lestar bare barra jek ap o wawareste pre-tchidde his, te hidjrenn le o kheer. Un o Simson penas ap ko tchaweste, kai les ap o wast las: “Muk man kal barra an taprell, ap kalende o tselo kheer pre tardo was, jaake te nai rikrap man ap lende.” Ko tselo kheer his pherde mursha un djuwja. Ninna i raja pral i Filistarja his koi. Un pral ap koi dacha his 3.000 (triin-serja) mursha un djuwja, kai dikan, har o Simson dinlepen kras. Kote das o Simson ap o baro Debleste gole un penas: “Baro Dewel, miro rai! Dik gomme jek kopo ap mande, un de man soor, mo Dewel, gomme kau jek kopo, te nai dap kal Filistarjen pale, hoi jon mire jakentsa kran.” Palle tapras o Simson ap kol pre-tchidde barra, mashkral lende job tardo hi, kolla, hoi o tselo kheer hidjrenn. Un tchiwas peskro tchatcho wast ap kol tchatche barra un peskro serwo wast ap kol serwe barra. Un o Simson das gole: “Me merau i Filistarentsa!” las peskri tseli soor khetne un witsras kol barra trujel. Un kote peras ko tselo kheer pral kol i Filistarja un lengre rajende khetne. Jaake his kolen, kai job peha an o merepen las, budeder har kolen, kai job an peskro djipen maras. Un leskre phrala un i tsele mursha dran leskro dadeskro kheer wan koi tele, un hadan les pre un anan les pre un paskran les an o mulengro kheer peskro dadestar Manoach, hoi tchiddo hi mashkral i forja Zora un Eshtaol. O Simson his biish bersha o tchatchepaskro rai pral o Israel. Un kote his i mursh ap i berge Efrajim, koleskro lab his Micha. Un kowa penas ap peskri date: “Me shunom, kai rakral bibacht pral koleste win, kai tchoras tuke kol 1.100 (jek-sero-jek-sheel) rupene lowe. Dik, ko rup hi pash mande. Me kokres lom les.” Koi penas leskri dai: “O baro Debleskri bacht pral tute, miro tchawo!” Un job das kol 1.100 (jek-sero-jek-sheel) rupene lowe peskri date pale pale. Un leskri dai penas: “Me dau ko rup o baro Debleste, te well kek bibacht ap tute, miro tchaweste. Kol lowentsa te well i kashteni figura kerdo, pral kolate rup tchoredo hi.” Job kamas gar un das ko rup peskri date pale pale. Koi las leskri dai 200 (dui-sheel) rupene lowe, un das len ko murshes, kai shukar koowa dran sonakai krella. Un kowa kras i kashteni figura, un tchoras rup pral kolate. Un koi figura was tchiddo an o Michaeskro kheer. Ko murshes Micha his i debleskro kheer peske un peskri familjake. Un job kras i rashajeskri damdira un khereskre debla, un rodas jek peskre tchawendar win, te well lo leskro rashai. Un an ko tsiro his kek baro rai pral o them Israel. Un hakeno kras jaake, har mishto his an peskre jaka. An ko tsiro djiwas i terno mursh i menshendar Juda an o foro Betlehem an o them Juda. Un kowa his i Levitari. Ko mursh djas win dran o foro Betlehem, te rodell lo i kheer, kai nai atchell lo. Har djas lo jaake ap peskro drom, was lo ap i berge Efrajim pash o kheer, kai o Micha djiwas. Un o Micha penas ap leste: “Kai weh tu?” Un job penas ap leste: “Me hom i Levitari dran o foro Betlehem an o them Juda. Un hom ap o drom, te djiwap kote kai nai atchau.” Koi penas o Micha ap leste: “Atch pash mande, un ab miro rashai un pen mange, hoi o Dewel mandar kamell. Un me dau tut koleske an o bersh deesh rupene lowe, ninna kowa, hoi an-ripaske tut hunte well, un chapen un pipen.” Un ko Levitari penas: “Awa, jaake hi mishto,” un atchas pash o Micha. Un koleske his lo har jek leskre tchawendar. Un o Micha das les koi budi, te well lo leskro rashai. Un job atchas an o Michaeskro kheer. Un o Micha penas: “Kanna hi man i rashai an miro kheer. Doleske krell o baro Dewel, te djal mange mishto.” An ko tsiro das kek baro rai pral o them Israel. Un kol menshende dran o kheer Dan was gomme gar pengro them dino, mashkral pengre phralende, kol wawar Jakobeskre tchawende. Doleske rodan le penge i them, kai le nai djiwans. Un i mursha dran o kheer Dan rodan pantch murshen pengre menshendar win, tchatche murshen dran i forja Zora un Eshtaol, un bitchran len, te dikenn le pen an o tselo them trujel un rodenn, kai le nai atchens. Un jon penan ap lende: “Djan koi, rodenn an o tselo them, kai nai atchah.” Un jon wan an i berge Efrajim an o kheer, kai o Micha djiwell, un jon atchan kote pral i rat. Un har le kote his, peras lenge pre hawo rakepen ko terno mursh rakras, ko Levitari. Un jon djan pash leste un putchan lestar: “Koon anas tut kai? Hoi kreh tu kate? Un hoi hi tut kolestar?” Un job penas lenge, hoi o Micha leha win kras, te was lo leskro rashai un te plaissrell les o Micha koleske. Un jon mangan les: “Putch o Deblestar, te djinas: Hi kau drom, hoi mer kate djah, ninna o tchatcho drom?” Kote penas ko rashai ap lende: “Djan o latchepah an tumaro dji! O baro Dewel dikell latches ap o drom, kai djan.” Un kol pantch mursha djan dureder un wan an o foro Lajish. Un jon dikan i menshen, kai koi his. Kolla djiwan kek darjah, jaake har i Sidonarja ninna djiwan, kek darjah un kek kurepah. Un an o tselo them his kek, kai dals len trad un rikrals len tele. Un jon his dur krik o forestar Sidon. Un tchi un kek his penepaske pral lende. Un kol pantch bitchepangre djan pale pash pengre phralende an i forja Zora un Eshtaol. Un lengre phrala putchan len: “Hoi hatsan?” Un jon penan: “Awenn! Djas pre te kuras men i menshentsa an Lajish! Mer dikam ko them. Kowa hi i latcho them. Hoske han gomme beshdo kai un krenn tchi? Stenn pre, sik, te djas pre, un las ko them dren! Tumer hatsenn kote menshe, kai darenn gar, te well jek pral lende. Un o them hi buchlo pal hake rigja. Awa, o Dewel das les an tumaro wast, i them an koleste lauter hi, hoi ap i phub dell.” Koi djan shob-sheel Danarja dran Zora un Eshtaol an o kurepen. Un hakenes lendar his leskro charo trul peste pandlo. Un jon djan pre un atchan i tikno tsiro pash Kirjat-Jearim an o them Juda. Un doleske kharell koi platsa ninna gomme kau diwes Machaneh-Dan. Kai platsa hi tchiddo pal o foro Kirjat-Jearim. Un kotar djan le dureder ap i berge Efrajim un wan pash o kheer, kai o Micha djiwas. Un kol pantch mursha, kai dikan pen tchorchanes trujel an o them pash Lajish, kolla penan ap pengre phralende: “Djinenn tumer, te hi an kawa kheer i rashajeskri damdira un i khereskro dewel, ninna i kashteni figura, kai rup pral tchoredo hi? Denn jak, hoi krenn kanna!” Koi djan le lauter pash o Michaeskro kheer, kai o terno Levitari his, un putchan ko terno murshes, har leske djal. Har o rashai kowa dikas, putchas lo: “Hoske krenn tumer kowa?” Un jon penan ap leste: “Atch, rig tiro mui, un ab mentsa! Un ab maro rashai un pen menge, hoi o dewel mendar kamella! Hi tuke gar feteder te wess rashai i bari familjake an Israel, har te wess rashai an o kheer jek mursheske?” Kote stas o rashajeskro dji i bachtjatar. Un job las o rashajeskri damdira, un o khereskro dewel un i figura dran kasht un rup, un djas kol murshentsa. Un jon rissran un djan dureder, un mukan pengre tchawen un pengre viechen glan pende te djal, lauter hoi kutch lenge his. Un jon his i tselo kotar drom krik o kherestar, kai o Micha djiwell, har kol mursha, kai an i khera pash leste djiwan, khetne gole wan. Un jon lan i Danarja palla, un dan pal lende gole. Un kolla rissran pen trujel, un penan ap o Micha: “Hoi hi tuha, te lal men kal tsele murshentsa palla?” Un job penas: “Mire debla, hoi me krom, kolen lan tumer tumentsa, un ko rashajes koi pashel, un djan tumenge lentsa. Hoi atchell mange palle gomme? Un har nai putchenn tumer ‘Hoi hi tuha?’” I Danarja penan ap leste: “Muk, atch! Mer kamah tchi buder te shunell. Tuke nai djal, te perenn chojede mursha pral tute un tiro kheer, un denn tumen mulo!” Jaake djan i Danarja pengro drom. Un har o Micha dikas, te hi jon sorleder har job, rissras lo trujel, un djas pale khere. Jaake lan le kau koowa pentsa, hoi o Micha peske kras, un koi pashel leskro rashajes. Un jon wan pash o foro Lajish un peran pral kol menshende, kai kote kek darjah un kek kurepah djiwan. Un jon dan len o chareha mulo. Un o foro chatchran le pre. Un kek his koi, kai len nai dran lengre wasta win las. Ko foro Lajish his dur krik o forestar Sidon, un his tchiddo an o telstuno them pash Bet-Rehob. Un i menshe djiwan peske kokres. Un i Danarja kran ko foro pale newes un djiwan koi. Un jon dan ko fores o lab Dan, jaake har lengro phuro dad kharas, koleskro dad o Israel his. Glan kowa kharas ko foro Lajish. Un i Danarja tchiwan penge koi figura dran kasht un rup pre. Un lengro rashai his o Jonatan. Koleskro phuro dad his o Moseskro tchawo, o Gershon. O Jonatan un leskre tchawe his lengre rashaja bis ap ko diwes kai le pandlo krik lino wan. Jon tchiwan koi figura, hoi o Micha kras, pash pende pre jaake rah, har o Debleskro kheer an o foro Shilo his. An ko tsiro kai kek baro rai an o Israel das, djiwas dur palla an i berge Efrajim i Levitari. Kowa his romedino un las peske i duiti djuwel koi pashel. Koja was dran Betlehem an Juda. His i diwes, kai mukas li peskro romes, un nashas lestar pash peskro dadeste an o foro Betlehem an o them Juda, un his kote star tchonna. Un kote kras pes lakro rom ap o drom, un djas lake palla, te rakrell lo lake an o dji, un lell lat pale pale pash peste. Un les his peskro budepaskres un dui esle pash peste. Un joi anas les an o peskro dadeskro kheer. Un har lakro dad les dikas, djas lo bachteles pash leste, un kamas gar te djal lo sik pale, un rikras les triin diwessa pash peste. Un jon chan un pijan, un atchan kote pral i rat. Un ap o starto diwes, stan le sik taissarlakro pre, te krenn le pen ap o drom. Kote penas o dad koi terni djuwjatar ap lakro romeste: “Cha gomme i kotar maro, te wess sorelo o dromeske, un palle mukau tumen te djal.” Un kol dui beshan pen un chan un pijan khetne. Un o dad koi terni djuwjatar penas ap ko mursheste: “Kre mange ko latchepen, un atch kai pral i rat, un muk tiro dji bachteles te well.” Ko mursh kamas gar un stas pre, te djal lo peske. Kote rakras leskri djuwjakro dad jaake ap leste dren, te atchas lo pale pral i rat. Un ap o pantchto diwes stas lo sik taissarlakro pre, te djal lo peske. Kote penas o dad koi terni djuwjatar: “Cha tchomone, un atchenn gomme bis ap i rat.” Un jaake atchan kol dui khetne. Un palle stas ko mursh pre, te djal lo peske peskri djuwjah un peskro budepaskro. Un o dad koi terni djuwjatar penas ap leste: “Dik, o kham djal tele un i rati wella. Atch pral i rati, un muk tiro dji bachteles te well. Un taissar stenn sik pre un djan khere!” Ko mursh kamas gar buder pral i rat te atchell, un hadas pes un djas peske. Un job was bis pash o foro Jebus. Kowa hi Jerusalem. Un les his kol dui esle pash peste, ap kolende lengro koowa his, un peskri djuwel un peskro budepaskro. Un har i rati was, penas ko budepaskro ap peskro rai: “Djas an kau foro, kai i Jebusarja djiwenn, te atchas koi pral i rat.” Un jaake djan le dureder. Un o kham djas tele, har wan le pash o foro Gibea. Kau foro hi an ko them, kai i Benjaminarja djiwenn. Un jon mukan o drom pal pende, un djan an o foro dren. Un kek las len dren an peskro kheer, te nai atchans le pash leste pral i rat. Un jaake atchan le ap i platsa mashkral o foro. Koi was i phuro mursh khere fun peskri budi ap peskri hachetikri phub. Un ko mursh his ninna dran i berge Efrajim un his i wi-themari an o foro Gibea. I wawar menshe an kau foro his Benjaminarja. Un har job pre dikas, dikas lo ko mursh ap i platsa. Un ko phuro mursh putchas: “Kai weh tu? Un kai djah tu?” Un job penas ap leste: “Mer ham ap o drom dran o foro Betlehem an Juda, un kamah dur an i berge Efrajim te djal, kai khere hom. Un me djom tele an o foro Betlehem an o them Juda. Un djau kanna pale an miro kheer. Un kate an kau foro dell kek, kai man an peskro kheer pre lals, na-a, kek. Un men hi phuss un chapen mare eslenge, un ninna maro un mool mange un miri djuwjake un ko budepaskres, kai pash mande hi. Tu dikeh, men hi lauter chapaske, hoi men hunte wals.” Kote penas ko phuro mursh: “O Debleskro latchepen tuha! Ab mantsa! Tumer nai atchenn pash mande. Ap kai platsa kate, ma atch pral i rat!” Un jaake las lo les peha an peskro kheer, un das leskre eslenge chapen. Un jon thowan pengre herja, un chan un pijan. Un har jon les penge mishto djal mukan, wan mursha dran o foro un tchiwan pen trul o kheer tardo, tchi-molde mursha. Un kolla dan ap o wudar, un penan ap ko phuro mursh, koleske ko kheer his: “An menge ko murshes win, kai pash tute an o kheer was, te kras dinelo koowa leha!” Ko phuro mursh, ko rai pral o kheer, djas pash lende win, un penas ap lende: “Mire phrala, mangau tumen, ma krenn sawo tchilatcho koowa! Ma taprenn kau murshes an, kai an miro kheer was! Ma anenn sawi ladj ap leste! Shunenn, man hi i tchai, kai djinell gomme kek murshestar. Kolat anau pash tumende win, ninna ko romeskri djuwel. Kolen nai dukrenn, un kolentsa krenn, hoi kamenn. Ap ko mursheste ma anenn sawi ladj!” Kol mursha kaman gar ap leste te shunell. Koi tapras ko Levitari peskri djuwjat un anas lat win pash lende glan o kheer. Un jon peran pral late un sowan sorjah lah i tseli rat. Un taissarlakro mukan le lat te djal. Un joi was un peras tele glan o wudar, kai lakro rai his. Un joi his koi tchiddo, bis o kham pre djas. Un har lakro rai pre stas un glan o wudar djas, te djal lo dureder, hatsas lo kote peskri djuwjat tchiddo i wastentsa ap o wudar. Kote penas lo ap late: “Ste pre un muk men te djal!” Latar was tchi pale. Koi las lo lat, un tchiwas lat ap peskri esla. Un ko mursh kras pes ap o drom un djas khere. Un har job an peskro kheer was, las lo i tchuri, un tchinas peskri muli djuwjat an deesh-te-dui kotja. Un bitchras kol kotja an o tselo them Israel. Un hakeno, kai kowa dikas, penas: “Sawo koowa har kawa was gomme gar kerdo jaake rah har o Israel dran Egiptia djas bis kanna. Kanna mukenn kowa an tumare sherja trujel te djal, rakrenn khetne, un penenn, hoi kanna kerdo hunte well!” Un i tsele murshenge dran Israel his mishto, te wenn le khetne glan o baro Debleste an o foro Mizpa. Jon wan dran o tselo them, hake rigjendar kotar pral, kai i menshe Dan djiwenna bis tele pash o foro Beersheba, un koi pashel dran o tselo them Gilead. 400.000 (star-sheel serja) mursha dran kol deesh-te-dui bare familje, kai wenn o Jakobeskre tchawendar, wan khetne un kran i tsillo o Debleskre menshendar. Kolla lauter his lurde, kai nai kurenn pen i chareha. Un i Benjaminarja shunan, te djan i Israelitarja pre an o foro Mizpa. Un i Israelitarja penan: “Penenn menge, hoi djas, te was sawo ladjedo koowa kerdo?” Koi penas ko Levitari, ko mursh, koleskri djuwel maredo was: “Me wom an o foro Gibea an o them Benjamin, te atchap koi pral i rat. Un miri duiti djuwel his mantsa. Un kote wan man i mursha dran Gibea palla, un tchiwan pen trul ko kheer, kai homs. Un man kaman le mulo te dell. Un pral miri djuwjate peran le sorjah, jaake rah, bis te joi mulo his. Un kote lom miri muli djuwjat un tchinom lat an kotja un bitchrom kol kotja an i tsele gaba un forja, kai i Israelitarja djiwenn, te djinenn lauter, hawo tchilatcho un ladjedo koowa kerdo was an Israel. Un kanna han tumer Israelitarja lauter kate khetne. Rakrenn khetne un penenn, hoi kerdo hunte well!” Kote hadan pen kol tsele mursha, un his jek dji un jek djipen, un penan har dran jek mui: “Kek mendar te djal pale an peskro plachteno kheer, bis te das mer kol menshen an Gibea kowa pale, hoi jon kran. Kanna mukah kashta te perell, te rodas deesh murshen dran jek sheel win, un jek sheel dran jek sero, un jek sero dran deesh-serja dran hake bare familje, kai wenna o Jakobeskre deesh-te-dui tchawendar. Kolla wi-rodede mursha hunte anenn o chapen i wawar lurdenge, kai wan khetne, te denn le i menshen an o foro Gibea ko ladjedo koowa pale, hoi le kran.” Un i tsele murshenge dran Israel his mishto, te djan le khetne pash ko foro, te kurenn le pen kol menshentsa koi. Un dran haki bari familja, hoi wella kol deesh-te-dui Jakobeskre tchawendar, bitchran le murshen an i gaba un forja, kai i Benjaminarja djiwenn, un mukan len te putchell: “Hawo tchilatcho koowa hi kowa, hoi pash tumende kerdo was? Kanna denn kol murshen win, kol tchi-molden dran o foro Gibea, te nai das len mulo, jaake te nai witsras o tchilatchepen dran o Israel win.” I Benjaminarja kaman gar ap pengre phralende, kol wawar Israelitarjen, te shunell, un wan dran i tsele forja khetne an o foro Gibea, te marenn le pen i murshentsa dran Israel. Un jaake wan ap ko diwes 26.000 (biish-te-shob-serja) Benjaminarja khetne, kai nai kurenn o chareha. Koi pashel wan i mursha dran o foro Gibea. Kolla his 700 (efta-sheel) tchatche kurepangre. Un mank kol tsele lurdende his efta-sheel wi-rodede mursha, kai serwe-wastengre his. Kolen his witsepangre un nai ferdenn jaake mishto i bar, te djas lo hako kopo kote, kai lo hunte djal, ninna te wals kowa i bal. Un i mursha dran Israel his 400.000 (star-sheel serja) lurde, kai nai kurenn o chareha, lauter tchatche kurepangre. I Benjaminarja his koi gar pashel. Un i Israelitarja kran pen pre, un djan an o foro Betel, un putchan o Deblestar: “Koon mendar hunte djal glan win, te marell lo pes i Benjaminentsa?” Un o baro Dewel penas: “O Juda djal glan!” Un i Israelitarja kran pen sik taissarlake ap o drom, un wan khetne glan o foro Gibea, un tchiwan pen pre o marepaske i Benjaminentsa pash o foro Gibea. Un i Benjaminarja djan dran o foro Gibea win, un dan ap ko diwes 22.000 (biish-te-dui-serja) murshen i Israelendar mulo. Un har le pash i Benjaminarja wan, djan kolla ninna ko diwes pale dran o foro Gibea win un dan 18.000 (deesh-te-ochta-serja) murshen dran Israel mulo. Un kolla his lauter mursha, kai nai kuran o chareha. Pale djan i tsele lurde dran Israel pre an o foro Betel, un rowan un dan gole glan o baro Debleste. Un chan tchi un pijan tchi ko tselo diwes bis i rat was. Un jon chatchran viechen o baro Debleske, sawe kai wan tseles chatchedo un sawe, kai chan le khetne glan o baro Debleste. Un i Israelendar khatran pen mursha tchorchanes trul o tselo foro Gibea te perenn le lenge an o dumo. Un i triinto kopo tchiwan pen i wawar Israelitarja pre glan o foro Gibea jaake har kol dui wawar diwessa, te kurenn le pen i Benjaminentsa. Un ninna kau kopo wan i Benjaminarja dran o foro win, un djan ap i lurdende dran Israel. Un kolla kran, har te wans le lendar dino un tserdan pen pale. Un jaake wan i Benjaminarja o forestar tele-tchinlo. Un ap i dromma, hoi pash i forja Betel un Gibeon djan, ninna win ap o them, dan i Benjaminarja jaake trijanda Israelitarjen mulo. Koi patsan le, te his i Israelitarjen an lengro wast har i wawar kope ninna. I Israelitarja penan penge: “Mer nashah menge lendar ap kol dromma, jaake te wenn le o forestar tele-tchinlo.” Pash o foro Baal-Tamar atchan i Israelitarja tardo un tchiwan pen newes pre o marepaske. Un kol Israelitarja, kai khatran pen trul o foro, wan win dran pengro khatepen pash Geba, un djan i wawar rigjatar ap o foro Gibea pre. Kolla his 10.000 (deesh-serja) mursha, wi-rodedo dran o tselo Israel. Un o marepen was pharo. I Benjaminarja haiwan gomme gar, te was i bibacht pral lende. Un o baro Dewel was i murshenge dran Israel ap i rig, jaake te maran le kau diwes 25.100 (biish-te-pantch-serja-jek-sheel) Benjaminarjen. Un kote hunte dikan i Benjaminarja, te hi le dino. Kau tselo koowa was jaake: I lurde dran Israel tserdan pen pale, har patsan le, te krenn kanna kol mursha pengro koowa, kai khatemen trul o foro Gibea hi. Un kolla kai khatedo his, wan dran pengro khatepen win un nashan sik pash o foro Gibea, un lan ko fores dren, un dan halauteren, kai an o foro his, pengre charentsa mulo. Kol khatede mursha kran i wawar Israelentsa win, te mukenn le i pesso kalo jagakro ducho dran o foro pre te djal. Har i wawar Israelitarja ko jagakri ducho dikan, rissran le trujel. Ap ko tsiro his jaake trijanda mursha lendar maredo i Benjaminendar. Un kolla patsan, te wals o Israel an lengre wasta har i wawar kope. Koi djas ko pesso kalo jagakro ducho pre dran o foro. Un i Benjaminarja dikan pal pende un dikan, te chatchas o tselo foro. Un i jag djas pre bis an o bolepen. Un i mursha dran Israel nashan buder gar lendar krik un rissran pen. Koi tapras i Benjaminarja i bari daar. Un jon haiwan, te was i bibacht pral lende. Un jon rissran pen krik i Israelendar, te nashenn le an o mulo them, un wan dren lino. Un ninna kolla, kai o forestar wan, wan ap lende, jaake te his i Benjaminarja mashkral dren. Glan un palla wan le ap lende. Jaake wan i Benjaminarja dre-pandlo un palla lino. I Israelitarja mukan lenge kek tsiro te lenn le newo ducho, un dan len mulo bis ap i wawar rig o forestar Gibea, kote kai o kham pre djal. Jaake meran 18.000 (deesh-te-ochta-serja) Benjaminarja. Un kolla his lauter tchatche kurepangre. Un kolla, kai nai nashan penge, rissran, te nashenn le an o mulo them pash ko baro bar, hoi kharell Rimmon. Ap kol dromma lan len i Israelitarja ninna palla, un dan lendar 5.000 (pantch-serja) mulo. Un jon lan len palla bis pash Gidom. Kate dan le gomme 2.000 (dui-serja) lendar mulo. Un jaake meran ap ko diwes 25.000 (biish-te-pantch-serja) Benjaminarja, kai nai kuran i chareha, lauter tchatche kurepangre. Kokres 600 (shob-sheel) mursha nai nashan penge an o mulo them pash ko baro bar, hoi kharell Rimmon, un atchan kote star tchonna. Un i Israelitarja rissran kote trujel, un djan pale an o them Benjamin, un dan o chareha lauter mulo, hoi hatsan le an kol forja, menshen un viechen. Un i tsele forja, hoi hatsan le, chatchran le pre. Har his i mursha dran o Israel an o foro Mizpa, dan le pen sowel, te dell kek lendar peskri tchai jekes dran i menshende Benjamin. Kanna wan i Israelitarja an o foro Betel, un beshan glan o Debleste o tselo diwes, un dan gole un rowan, un penan: “Baro Dewel, tu Dewel pral o Israel! Hoske djas kawa an Israel, te hi kanna i menshe jekestar o Jakobeskre tchawendar buder gar koi?” Un o wawar diwes taissarlake stan i menshe sik pre, un kran i chatchepaskri, un maran viechen o Debleske, sawe, hoi leske tseles chatchedo wan un sawe, kai chan le khetne glan leste. Un i Israelitarja putchan mank pende: “Dell kol 12 (deesh-te-dui) bare familjendar, kai wenn o Jakobeskre tchawendar, jek, kai was gar pash o tsillo glan o baro Debleste?” Kowa his jaake, har i menshe khetne gole dino wan, te wenn le an Mizpa, dan le pen i bari sowel un penan: “Koon well gar an Mizpa glan o baro Debleste, kowa hunte merell.” Un kanna rowan i Israelitarja an pengre djia pral kowa, hoi i menshentsa djas, kai wan lengro phralestar o Benjamin, un penan: “Kau diwes was i kasht tele dino o rukestar Israel. Hoi nai kras mer kolenge, kai djido atchan, te well len romjen? Kek mendar dell len peskri tchai. Jaake dam men sowel glan o baro Debleste.” Doleske putchan le: “Dell kol 12 (deesh-te-dui) bare familjendar, kai wenn o Jakobeskre tchawendar, jek, kai was gar an o foro Mizpa, har mer glan o baro Debleste khetne wan?” Un jon shunan, te was kek dran o foro Jabesh, hoi an o them Gilead hi, ap i platsa, kai o tsillo his. Har kote an i liil tchinlo was, koon was, dikan le, kai kek dran Jabesh an Gilead was. Kanna bitchran le 12.000 (deesh-te-dui-serja) mursha koi, kai tchatche kurepangre his. Un jon penan ap lende soreles: “Djan an o foro Jabesh, un denn i menshen koi o chareha mulo, ninna i djuwjen un i tchawen! Hako murshes un mursh tchawes denn mulo, un ninna haki djuwel, kai romedini hi! Kokres i terne tchen mukenn djido!” Un jon hatsan mank kolende, kai an o foro Jabesh an o them Gilead djiwan, 400 (star-sheel) tcha, kolen gomme kek mursh an-tapras. Un kolen anan le ap i platsa an o foro Shilo, hoi an o them Kanaan tchiddo hi. Palle bitchran i Israelitarja murshen pash i Benjaminarja, kai nashan penge pash o baro bar, hoi Rimmon kharell, un mukan lenge te penell, te kamenn le lentsa buder kek tchingepen. Un jaake wan kol 600 (shob-sheel) Benjaminarja pale. Un i Israelitarja dan len kol tchen, kolen jon djiwell mukan ko djuwjendar an o foro Jabesh an o them Gilead. Un kolla his gomme gar doha lenge. Un i Israelitarjen khaitas kowa, hoi i Benjaminentsa djas, kai tchinas len o baro Dewel win dran o kheer Israel. Un i tchatchepangre phure penan: “Hoi nai krah mer, te lenn i Benjaminarja, kai djido atchan, pale romjen? An o tselo them Benjamin atchas kek djuwel djido. Ko them kol murshendar, kai pral atchan, hi gomme koi un atchell lenge. Te lenn le kek tchawen, merell jek kol Jakobeskre tchawendar win. Mare tchen nai dah len gar te romedinerenn le len. I tsele Israelitarja dan pen sowel, un penan: ‘Praassedo well kowa, hoi i Benjamines i djuwjat dell.’” Un jon penan penge: “Hako bersh hi i baro chapen an o foro Shilo, kai wenn i menshe khetne te sharenn le o baro Debles.” [Shilo hi tchiddo ap i serwi rig o forestar Betel, un ap i tchatchi rig o forestar Lebona, pash ko drom, kai djal dran Betel an o foro Sichem, ap koi rig ko dromestar, kai o kham pre djal.] Un ap i Benjaminarja penan le: “Djan koi un khatrenn tumen mank i drakengre ruka, un denn jak! Te dikenn tumer, te wenn i terne tcha dran Shilo khelepah un gipah win dran o foro, palle stenn dran tumaro khatepen win! Un hakeno tumendar taprell peske jek terni tchai, te romedinerell lo lat. Un khetne lah djal lo khere an o them Benjamin. Un te wenn lengre dada un lengre phrala, te tchingrenn le mentsa, palle kamah lenge te penell: ‘Awenn menge latches, un mukenn lenge kol tchen! Mer nashte lap gar hakeneske lendar i romni an o kurepen. Un tumer han gar kolla, kai dan len lende. Jaake anenn tumer kek doosh ap tumende, te mukenn tumer len lende.’” Kote kran i Benjaminarja jaake har lenge penlo was. Un jon tchoran penge jaake bud tchen har len hunte wans, kolendar kai kote khelan. Un lan len pentsa, un djan khere an pengro them, un tchiwan i forja pale pre, un djiwan koi. Un an ko tsiro mukan ninna kol wawar Israelitarja koi platsa, kai le khetne wan, un djan pale khere, hakeno pash peskre menshende un an peskri familja, an ko them, hoi lenge dino was. An ko tsiro his kek baro rai pral i Israelitarja. Hakeno kras, hoi an leskre jaka mishto his. An ko tsiro, har i tchatchepangre mursha i raja pral o Israel his, was i bari bok an o them. Un i mursh dran o foro Betlehem an o them Juda djas an o them Moab, te djiwell lo koi peskri romjah un peskre dui mursh tchawentsa. Leskro lab his Elimelech. Un leskri romni kharas Naomi. Un leskre dui tchawe kharan Machlon un Kiljon. Un jon his dran i familja Efrat dran Betlehem an o them Juda. Un jon wan an o them Moab un atchan koi. Kote meras o Elimelech. Un leskri romni Naomi atchas kokres pale peskre dui tchawentsa. Un kolla lan penge romjen dran o them Moab; un koi jek kharas Orpa un koi wawar Rut. Un jon djiwan kote jaake deesh bersha, koi meran ninna o Machlon un o Kiljon. Un koi djuwel atchas kokres pale, lat his buder kek tchawen un buder kek romes. Un joi shunas, te kras o baro Dewel peskro dji pre peskre menshenge an o them Juda, un das len maro. Koi las li peskro koowa khetne, te djal li peskre tchawengre romjentsa dran o them Moab pale pale. Un joi djas peske dran o gab, kai le jek tsiro djiwan. Un lakre dui tchawengre romja djan lah. Un ap o drom pale an o them Juda, penas i Naomi ap lende: “Kanna djan pale pale, hakeni an lakri dakro kheer! O baro Dewel mu dell tumen peskro latchepen, jaake har tumer latches hans ap tumare romende un ap mande. O baro Dewel mu dell tumen, te hatsenn tumer pale i romes, pash koleste khere han.” Un joi tchumras len. Un jon rowan soreles un penan ap late: “Na-a, mer kamah tuha pale te djal pash tire menshende.” I Naomi penas: “Djan khere, mire tcha! Hoske kamenn tumer mantsa te djal? Me hom buder gar terni doha, te lap tchawe, te nai wans le tumare romma. Djan khere, mire tcha! Me hom phuri, te romedinerap buder gar. Ninna te nai kroms kowa un loms kai rat i romes, un anoms mursh tchawen ap i phub, kamans tumer ko tselo tsiro kek romeha te djiwell, – jaake rah bis te jon bares doha wans? Ma krenn kowa, mire tcha! O baro Debleskro wast hi phares ap mande tchiddo. Kamau gar te hidjrenn tumer miro pharo djipen mantsa.” Har le kowa shunan, rowan le gomme budeder. Un i Orpa tchumras peskro romeskri dat un djas peske. I Rut kamas lat gar kokres te mukell. Koi penas i Naomi ap i Rut: “Dik, i Orpa djas pale pash peskre menshende un pash peskro debleste. Dja tu ninna pale lake palla!” I Rut penas: “Rake gar ap mande dren, te mukap tut! Me mukau tut gar. Kai tu djah, djau me ninna. Kai tu atcheh, atchau ninna. Tire menshe hi mire menshe. Un tiro Dewel hi ninna miro Dewel. Kote kai tu mereh, kamau ninna te merell. Un kote kamau me paskedo te well. O baro Debleskri choli well pral mande, te rikrau gar, hoi tuke penom. O merepen kokres nai tchinell men, – ko jekes o wawarestar.” Un har i Naomi dikas, te mukell pes i Rut gar tele anell, te djal li lah, mukas li tele te rakrell li ap late dren. Jaake djan kol dui khetne, bis te wan le an o foro Betlehem. Un har jon an Betlehem dren wan, his o tselo foro ap i herja, un i djuwja putchan: “Hi kaja tchatchepah i Naomi?” Joi penas ap lende: “Penenn gar ‘Naomi’ ap mande! Denn man Mara gole! O sorelo Dewel kras miro djipen shutlo. I pherde wastentsa djom me win, un pale mukas man o baro Dewel te well i wastentsa, kai tchi dren hi. Denn man buder gar ‘Naomi’ gole! O baro Dewel hi buder gar ap miri rig. Awa, o sorelo Dewel anas bibacht ap mande.” Jaake was i Naomi pale dran o them Moab. Un lah was lakro tchaweskri romni, i Rut. Kaja his i djuwel dran o them Moab. Kowa his an ko tsiro, kai lan le o djob dren, har wan le an o foro Betlehem. Koi his i mursh, leskro lab his Boas. Kowa his i menshendar i Naomjakro romestar Elimelech, un his i an-diklo mursh. His i diwes, koi penas i Rut ap i Naomi: “Me kamau ap i hachetikri phub te djal un djob pre te hadell, hoi tchiddo atchas. Djau pash jekeste, kai latcho hi ap mande un mukell man kowa te krell.” Un i Naomi penas: “Dja miri tchai!” Koi djas li win, kolenge palla, kai o djob tchinenn, un hadas djob pre ap i hachetikri phub. Un kowa was jaake, kai kau kotar phub o Boases his, ko murshes dran o Elimelecheskri familja. Pal i tsiro was o Boas dran o foro Betlehem un penas ap peskre budepangre, kai o djob tchinenn: “O baro Dewel well tumentsa!” Un jon penan ap leste: “O baro Dewel dell tut peskri bacht!” Un o Boas putchas o pralstunestar mank i budepangre: “Hawe menshendar hi koi terni djuwel?” Un ko pralstuno budepaskro penas: “Koja hi dran o them Moab, un was khetne i Naomi fun kotar pale. Un joi mangas, te djal li pal i tchinepangre, te hadell li djob pre, hoi tchiddo atchas. Un taissarlake was li un atchas bis kanna, un las pes gar bud tsiro, te beshell li pes.” Koi penas o Boas ap i Rut: “Miri tchai, shun ap mande! Dja ap kek wawar kotar phub, te hadess djob pre! Atch kate, un rike tut pash i djuwjende, kai kate budrenna. Dik, te atchess pash lende un dja lenge palla! I murshenge, kai kate budrenn, penom me, te taprell tut kek an. Te hi tut trush, dja pash i khore un pi pani, hoi i budepangre anan.” Kote witsras li pes glan leste tele ap i phub un penas ap leste: “Hoske hal tu jaake latches ap mande, kai me dran o wi-them hom?” O Boas penas ap late: “Mange was lauter penlo, hoi tu ap tiro romeskri dake lauter kral pal tiro romeskro merepen, te mukal tiro dades un tiri dat un tiro them un djal pash menshende, kolen tu glan kowa gar prindjral. O baro Dewel mu dell tut ko latchepen pale, hoi tu lake kral! Job, o baro Dewel, ko Dewel pral o Israel, pash koleste tu wal, un tel koleskro wast tut khatral, job te dell tut i shukar brawlepen halautereske, hoi kral.” Joi penas leske: “Tu hal jaake latcho ap mande, miro rai! Tu rakral latches ap mande un kral miro dji pale soreles, ninna te hom me kek kol djuwjendar, kai tuke budrenna.” Un har was o tsiro chapaske, penas o Boas lake: “Ab kate kai, un le tuke maro un tchip les an o shut!” Koi beshas li pes pash kolende, kai tchinenn o djob tele. Un job das late peklo djob an o wast. Un joi chas lentsa un was tchalo, un mukas tchiddo, – jaake bud his lat. Un har li pre stas, te hadell li pale djob pal lende pre, penas o Boas ap peskre budepangre: “Mukenn lat ninna mank ko khetne pandlo djob pre te hadell! Ma tradenn lat krik! Tserdenn ninna dran o khetne pandlo djob tchomone lake win! Un mukenn les lake tchiddo, te nai lell li les peske khetne. Un ma tchingrenn doleske ap late!” Un jaake las li djob koi khetne bis ap i rat. Un har li o djob win das, hoi joi khetne las, koi his kowa jaake deesh-te-efta kilogramme djob. Un joi hidjras lauter an o foro un anas les peskro romeskri dake, un das lat ninna ko peklo djob, hoi pral atchas lakro chapastar. Kote penas i Naomi ap late: “Kai hals tu kau diwes? Un kai lal tu kawa khetne? O Debleskri bacht well ap koleste, kai jaake latches his ap tute!” Un i Rut penas ap i Naomi, pash koneste joi his un djob khetne las, un penas lake ninna: “Ko mursh, pash koleste me kau diwes budrom, kharell Boas.” Kote penas i Naomi ap i Rut: “O baro Dewel mu tchiwell peskri bacht ap leste! O baro Dewel tserdas peskro latchepen gar pale, – gar i djidendar, witar gar i mulendar.” Un pale penas i Naomi ap late: “Tu hunte djiness, ko mursh hi jek mare menshendar. Job hi jek kolendar, kai pal maro tchatchepen menge ap i rig hunte wenn.” I Rut penas: “Job penas ninna ap mande: ‘Rike tut pash mire budepangre, bis te anan le o tselo djob dren.’” Un i Naomi penas ap i Rut: “Kowa hi mishto, miri tchai, te djah tu kol djuwjentsa win, kai leske budrenna. Te djals tu ap i wawareskro kotar phub, nai wals, te taprell jek tut an.” Un jaake rikras li pes pash kol djuwjende, kai o Boaseske budran, un las djob khetne an ko tselo tsiro, kai anan le o djob un o gib dren. Un pal kai tsiro atchas li khere pash peskro romeskri date. Un i Naomi penas ap late: “Miri tchai, me kamau tuke i romes rodell, te djal tuke pale mishto. Tu djineh, ko Boas, pash koleskre budepangre tu hals, hi mare menshendar. Job hi kai rat ap i platsa, kai le o djob win denna. Thob tut un mak tut latcho djeteha dren! Un rib tiro shukar ripen an! Palle dja tele pash koi platsa! De jak te dikell tut ko mursh gar, bis te job chas un pijas. Un palle dik, kai job tchiwell pes tele! Te sowas lo dren, dja koi un tchip tut pash leskre pire tele. Un job penell tuke palle, hoi tu kress.” Un joi penas: “Lauter, hoi tu penal, kamau me te krell.” Un joi djas tele pash koi platsa, kai denn le o djob win un kras lauter, hoi lakro romeskri dai lake penas. Un har o Boas chas un pijas un leskro dji bachteles his, djas lo kote, kai o wi-dino djob tchiddo hi, un tchiwas pes koi pal tele. Un tchorchanes was i Rut pash leste, un tchakras leskre pire pre, un tchiwas pes pash leskre pire tele. Mashkral an i rati tapras i traash ko murshes, un job djangras pre, tchiwas pes glan un dikas: Kote hi i djuwel pash leskre pire tchiddo. Un job putchas: “Koon hal tu?” Un joi penas: “Me hom i Rut, tiri budepaskretsa. Le tiri baja un tchake man! Tu hal miro romeskre menshendar, kai man pal tumaro tchatchepen hunte romedinerell.” O Boas penas: “O baro Debleskri bacht well ap tute, latchi tchai! Tu sikral, te rikreh tu pash tiri familja kanna gomme latcheder un shukeder har tu kowa glanstunes kral. Tu nashal gar i terne murshenge palla – gar i brawelenge un witar gar i tchorwelenge. Un kanna, tchai, ma dare! Lauter, hoi tu mange peneh, krau me tuke. I tsele menshe an miro foro djinenn, te hal tu i latchi djuwel. Un tuke hi tchatcho, te hom me jek tire menshendar, kai tuke koi hunte well. Ninna te hi jaake, djiness, te dell i wawar mursh mire menshendar, – kowa well glan mande. Atch kai rat kai. Taissarlake putchau lestar. Te kamell lo tuke koi te well, hi kowa mange mishto. Te kamell lo gar, krau me kowa. Kowa dau me man sowel pash o djido Debleste. Kanna atch tchiddo bis taissarlake!” Koi atchas li pash leskre pire tchiddo bis ap o wawar diwes. Un stas jaake sik taissarlake pre, kai jek o wawares gomme nai gar dikas. O Boas kamas gar, te djinell jek, te was i djuwel ap kai platsa. Un job penas: “Le o diklo, hoi trul tute hi, un rike les pre!” Un joi rikras les pre. Un job tchoras shob khore djob dren. Un tchiwas les lake ap o dumo. Un palle djas lo an o foro. Un joi was pash peskro romeskri date. Un koja putchas: “Har djas tuke, miri tchai?” Un joi penas lake lauter, hoi ko mursh lake kras. Un penas: “Un kal shob khore djob das lo man peha, un penas: ‘Tu djas gar pale pash tiro romeskri date i wastentsa, kai tchi dren hi.’” I Naomi penas ap late: “Atch khere, miri tchai, bis te tu djineh, har kawa win djas. Kau mursh dell gar buder palla, bis te kawa kau diwes gomme lauter kerdo hi.” Un o Boas djas pre pash o foreskro wudar, kai i mursha khetne wenn, un beshas pes koi. Kote was ko wawar mursh, kai lake ninna koi hunte wals, kolestar o Boas rakras. Un o Boas penas ap leste: “Ab kai pash mande, un besh tut pash mande!” Un job was un beshas pes pash leste. Un o Boas las deesh murshen kol phureder murshendar an ko foro un penas ap lende: “Beshenn tumen kate pash mende. Un jon beshan pen.” Un job penas ap koleste, kai lake ninna koi hunte wals: “Ko kotar phub, hoi hi maro phraleske, o Elimelech, kowa kamell i Naomi, kai dran o them Moab pale was, te bikrell. Un koi penom mange, me kamau, tu te djiness kowa, un te penap tuke, te giness les kate glan kal murshende un glan kal phureden mare menshendar. Te kameh tu les gar te ginell, palle pen les mange, jaake te djinap me les. Tu un me ham kolla, kai les nai ginenn, un kek wawar har mer dui. Un me wau pal tute.” Un job penas: “Awa, me kamau te ginell.” Koi penas o Boas: “Ap ko diwes, kai tu ko kotar phub dran i Naomjakro wast gineh, hunte less tu ninna i Rut, kai hi dran o them Moab, kolakro rom mulo hi, un romedineress lat, te lell li tutar i tchawo. Koleste well palle ko kotar phub. Un jaake atchell ko kotar phub an leskri familja.” Koi penas ko wawar: “Te hi kowa jaake, nai ginau les gar mange. Me ginoms tchomone, hoi palle gar mire tchawenge wals. Jaake le tu kowa tuke, koleske me hunte koi woms. Me nai ginau les tchatchepah gar.” An i phure tsirja his jaake an o them Israel pash i bikepen un pash i parepen, te riwas ko bikepaskro peskri kirach win un das lat o wawareste, te sikrell lo, kai kau koowa jaake tchatcho hi un atchell. Un kowa his an o Israel jaake har te das lo peskro dadeskro wast koi pre. Un har ko bikepaskro ap o Boas penas ‘gin tu les’, riwas lo peskri kirach win un das lat leste. Kote penas o Boas ap i phureden un ap i tsele menshende, kai koi pashel his: “Tumer shunan un dikan, te ginom me kau diwes i Naomjatar lauter, hoi his o Elimeleches un leskre tchawen, o Kiljon un o Machlon. Un ninna lom me i Rut dran o them Moab, kolakro rom o Machlon his, te well li miri romni un anell leske i tchawo ap i phub. Jaake atchell ko kotar phub an leskri familja, un leskro lab merell gar win mank peskre phralende un an kau foro. Un tumer shunan un dikan kowa un djinenn, jaake hi kowa.” Un i tsele mursha un phureder, kai pash o foreskro wudar his, penan: “Mer dikam kowa un djinah, jaake hi kowa. O baro Dewel krell, te well koi djuwel, kai an tiro kheer weh, har i Rachel un har i Lea. Kol dui djuwjendar was o tselo kheer Israel. Un tu wess brawelo mank tire menshende Efrat, un tiro lab well sharedo an o foro Betlehem! Un kol tchawe, hoi o baro Dewel tut koi terni djuwjatar della, wenn jaake bud, te well tiri familja jaake baro har i familja Perez, koleskro dad o Juda his un koleskri dai i Tamar his.” Jaake las o Boas i Rut, un joi was leskri romni. Un o baro Dewel das, te was li wawartchandes, un las i mursh tchawes. Kote penan i djuwja ap i Naomi: “Sharedo well o baro Dewel, hoi tut kau diwes i tchawes das, kai tuke koi hi. Kowa well an-diklo an o them Israel. Un job krell tiro djipen bachteles, un dell jak, te djal tuke mishto, te weh phuro. Tiro tchaweskri romni, kai tut peskro tselo djijeha kamell, anas les ap i phub. Koja hi tuke budeder moldo har efta tchawe.” Un i Naomi las ko ternepen, un tchiwas les ap peskre herja un das ap leste jak. Un kol djuwja, kai an i khera pash lende djiwan, penan: “Jek mursh tchawo was i Naomjake boldo!” Un jon dan les o lab Obed. O Obed was o dad ko murshestar Isai. Koleskro tchawo his o David. Un kolla hi i menshe, kai pal o Perez wan. Leskro tchawo his o Hezron. Leskro tchawo his o Ram, leskro tchawo his o Amminadab. Leskro tchawo his o Nachshon. Leskro tchawo his o Salmon. Leskro tchawo his o Boas. Leskro tchawo his o Obed. Leskro tchawo his o Isai. Un leskro tchawo his o David. His i mursh i menshendar Efrajim. Kowa djiwas an o foro Ramatajim-Zofim an o pralstuno them Efrajim. Leskro lab his Elkana. Koleskro dad his o Jeroham, koleskro dad his o Elihu, koleskro dad his o Tohu, un koleskro dad his o Zuf. O Elkana, les his dui romja; koi jek kharas Hanna un koi wawar Peninna. Un kolat his tchawe. I Hannat his kek tchawe. Un ko mursh djas hako bersh win dran peskro foro, te mangell lo an o foro Shilo o baro Debles an, ko rajes pral o bolepen un i phub, un te anell lo leske i vieches, hoi well leske maredo. Kote his dui phrala o baro Debleskre rashaja: o Hofni un o Pinhas. Kolengro dad his o Eli. Te was ko diwes, kai anas o Elkana i vieches o Debleske, das job peskri romjat Peninna un lakre mursh tchawen un tchen, hakeneste jek kotar mass. I Hannat das job dui kotja. Job kamas lat o djijestar, ninna te kras o baro Dewel lah jaake, te nai las li kek tchawe. Un i Peninna, koi wawar romni, rodas, har te dukrell li lat, un kras lat i labentsa tele, doleske, kai nashte lell li kek tchawe. Un jaake djas kowa hako bersh: Te djan le pre pash o baro Debleskro kheer, dukras i Peninna lat jaake. Palle rowas i Hanna un chas tchi. O Elkana, lakro rom, penas ap late: “Hanna, hoske roweh tu? Un hoske chah tu tchi? Un hoske hi tiro dji jaake phares? Hom me tuke gar budeder moldo har deesh mursh tchawe?” Har jon an Shilo his, stas i Hanna pre pal o chapen un o pipen, un djas an o baro Debleskro kheer. Kote his o rashai Eli beshdo glan o wudar. Un lakro dji rowas, un joi mangas o baro Debles un rowas soreles ap leste, un das pes sowel un penas: “Tu, baro Dewel un rai pral o bolepen un i phub, tu te dikeh kanna tiri tchorweli budepaskretsa an, un bistreh lat gar, un deh tiri budepaskretsat i mursh tchawes, palle dau me les tute o tselo tsiro, hoi job djiwella. Un kek tchuri well ap leskre balla, hoi tchinals len tele.” Un har joi i rah tsiro o baro Debleha rakras, das o Eli jak ap lakro mui. I Hanna rakras peske kokres an peskro dji. Ninna te djas lakro mui, har te rakrals li, nai shunas kek lakre laba. Kote patsas o Eli, te hi li mati. Un o Eli penas ap late: “Har rah kameh tu gomme mati kate te atchell? Dja khere un sob tiro matepen win, te wess pale pash tute!” I Hanna penas: “Ma rikrenn man mateske, miro rai! Mool pijom me gar un tchi wawar, hoi jekes mato krell. Me hom tchi wawar har i djuwel, kai lat i pharo dji hi. Un kowa tchorom win glan o baro Debleste. Rike tiri budepaskretsat gar i djuwjake, kai tchi moldo hi. Miro dji hi phagedo un phares, doleske rakrom me kate jaake rah.” Kote penas o Eli ap late: “Dja o Debleha! O Israeleskro Dewel dell tut kowa, hoi tu lestar mangal.” Un joi penas: “Mu dikenn tire jaka kamles ap mande!” Un koi djuwel djas peskro drom, un chas, un dikas buder gar jaake phagedo win har glan kowa. Un sik o wawar diwes stan le pre. Un har sharan le o baro Debles, djan le khere an Rama. Un o Elkana djas rati pash i Hannate dren. Un o baro Dewel bistras i Hannat gar un kras, te was li wawartchandes. Un har lakro tsiro was, las li i mursh tchawes, un das les o lab Samuel. Joi penas: “O baro Deblestar mangom les mange.” O wawar bersh, har djas o Elkana pale pre peskri tseli familjah har hako bersh, te anell lo o baro Debleske i vieches, hoi well leske chatchedo, ninna jekes, te rikrell lo peskri sowel, hoi job das, koi djas i Hanna gar lentsa. Joi penas ap peskro romeste: “Te pijell o tchawo buder gar ap o betch, kamau me les pre te anell glan o baro Debleste. Un job atchell palle koi, jaake rah job djiwella.” Un lakro rom Elkana penas ap late: “Kre jaake har tu kameh, atch kai, bis te job phuro doha hi. Mu rikrell o baro Dewel lauter, hoi job pral kau tchaweste penas!” Jaake atchas koi romni khere un das o tchawes o betch, jaake rah bis te job phuro doha his. Un har job phuro doha his, las li les peha, un djas leha pre an o foro Shilo. Un las koi pashel jek triin-bershengro gurum un deesh kilogramme jarro un jek ledertikro gono pherdi mool, un anas kowa pash o baro Debleskro kheer. O tchawo his gomme terno. Un jon maran o gurum, un anan o tchawes pash o Eli. Un joi penas ap o Eli: “Ach, miro rai, jaake har tchatcho hi, kai tu djiweh: Me hom koi djuwel, kai kate tardo his un o baro Deblestar mangas. Kau tchawes mangom mange o baro Deblestar. Un job shunas man un das les mande. Doleske dau les me kanna ninna o baro Debleste pale, te well lo leskro, jaake rah har job djiwella.” Un jon mangan kote o baro Debles an. Un i Hanna parkras pes pash o Debleste un penas: Miro dji hi bachtelo an o baro Debleste. Job hadas man pre un kras man soreles. Kanna nai sau pral kolende, kai man tiknes kran. Tu, miro Dewel, wal ap miri rig. Doleske hom bachtelo. Kek hi jaake baro un tchatcho har o baro Dewel. Dell kek wawar Dewel har job. Ap kekeste nai rikrah men har ap maro Debleste. Mukenn tele tumaro sharepah! Ma krenn tumen bares! Mukenn buder kek pre-phurde laba dran tumaro mui win! O baro Dewel hi i Dewel, kai kowa djinell. Un kowa, hoi i menshe krenna, lell job an o jak un penell, hoi kowa molella. I sorele lurdenge phagell lo pengre boge, kolentsa jon karje dan. Kolen, kai len kek soor buder hi, dell lo newi soor. Kolla, kai brawelo his, hunte budrenn kanna, te lenn le maro. Un kolla, kai bokan, kolen hi kanna doha te chal. Koja, kai nai las kek tchawe, koja las efta. Un koja, kolat bud tchawe his, kolake atchell gar jek. O baro Dewel dell temerl, un job krell djido. Job anell tele pash i mulende un pale pre. O baro Dewel krell tchorwelo un job krell brawelo, ko jekes krell lo tikno, un ko wawares baro. Koles, kai les tchi hi, hadell lo dran i tchik, un o tchorweles hidjrell lo pre dran i jagakri tchik, un beshell les pash i pralstunende, un krell les an-diklo. I tseli phub hi o baro Debleske. Job tchiwas lat soreles tardo. O baro Dewel rikrell kolen ap o tchatcho drom, kai leskre hi. Un kolla, kai kamenn lestar tchi te djinell, perenn an o tamlepen un merenn. Kek mensho well pestar sorelo. Kolla, kai tchingrenn ap baro Debleste, wenn mulo dino. Dran o bolepen bitchrell o Dewel peskri choli pral lende. O baro Dewel dell i tseli phubjat peskri phagi. Job rodell koles win, kai baro rai well, un dell les bari soor. Un o Elkana djas pale khere an Rama. Un o tchawo atchas an Shilo pash o rashajeste, o Eli, un his o baro Debleske koi. O Elijeskre tchawe his tchilatche un kaman o baro Deblestar tchi te djinell. Un lenge his gar doha, hoi i rashajenge hi kol viechendar, hoi i menshe o Debleske anan. Jaake bitchran le pengre budepangren kote, kai i menshe ko mass keran kol viechendar, hoi anan le o Debleske. Un ko budepaskro das i forshetta, hoi lat triin danda his, an i piri tchurje. Un lauter, hoi ap i forshetta pre atchas, las job o rashajeske peha. Un jaake kran le pash hako Israelitari, kai an Shilo was. Ninna glan ko tsiro, kai jek o thulepen ap o Debleskri chatchepaskri chatchras, was o rashajeskro budepaskro un penas ap ko mursheste, kai i vieches anas: “De man mass o rashajeske, te pekap les. Job kamell jalo mass tutar te lell un kek keredo mass.” Te penas ko mursh palle: “Mishto, muk man o thulepen o Debleske te chatchrell, palle le tuke, hoi tu kameh”, palle penas o rashajeskro budepaskro: “Na-a, kanna dess les, un te deh les gar, lau les sorjah tutar.” Un koi doosh, hoi kol terne mursha ap pende anan, his baro glan o baro Debleste. Lenge his kowa tchi moldo, hoi o baro Debleske anlo was. Un o Samuel his o baro Debleske koi. Kau tchawo his rido an i rashajeskri laintikri damdira. Leskri dai kras leske hako bersh i newo gad un anas les peha, te djas li peskro romeha pre, te anenn le o Debleske i vieches har hako bersh. Un o Eli rakras bacht pral o Elkana un leskri romni win, un penas: “O baro Dewel dell tut wawar tchawe kai romjatar ko tchaweske o Samuel, koles joi peske o baro Deblestar mangas.” Un jon djan penge pale khere. Un o baro Dewel dikas latches ap i Hanna, un joi was wawartchandes, un las gomme triin mursh tchawe, un dui tcha. Un o Samuel atchas pash o baro Debleste un was an leskro kheer bares. Un o Eli his kanna bud phuro. Un job shunas lauter, hoi leskre tchawe ap i Israelitarja kran, ninna te his le pash kol djuwjende tchiddo, kai glan o Debleskro plachteno kheer pengri budi kran. Un o Eli penas ap peskre tchawende: “Hoske krenn tumer sawo koowa? Bud menshendar shunom ko tchilatcho koowa, hoi tumer kran. Kowa, hoi pral tumende penlo well mank o baro Debleskre menshende, hi gar mishto. Kanna mukenn kowa! Te krell jek tchilatchepen ap i wawar mensheste, hi lo an o Debleskro wast. Te krell lo tchilatchepen ap o baro Debleste, koon nai rakrell leske mishto?” Jon shunan gar ap pengro dadeste. O baro Dewel kras lengre djia pandlo. Job kamas len te marell. Un o terno Samuel was phureder, un kowa, hoi lo kras, his mishto glan o baro Debleskre jaka un ninna glan i menshengre jaka. Un i Debleskro mursh djas pash o Eli un penas leske: Kawa penell o baro Dewel: Tu djineh mishto, har krom man prindjedo pash tire phurende, pash o kheer Aron, har i Israelitarja an o them Egiptia his un hunte budran o Faraeske. Dran i tsele familje, kai wenna kol deesh-te-dui Israeleskre tchawendar, rodom me o kheer Aron win, te wenn kol mursha rashaja mange, te chatchrenn le mange viechen ap miri chatchepaskri, ninna te chatchenn le mange sungepaskro koowa. Me dom len i rashajengre damdira, te riwenn le len, te wenn le glan mande. Ninna dom len o tchatchepen, te chan le ko massestar, hoi mange chatchedo wella. Hoske dikenn tumer ap kol viechen un chapen, hoi jaake an miro kheer anlo well, har me penom, har te wals kowa tchi moldo? Tu hadeh tire tchawen pral mande, un mukeh len i feteder kotja mass te lell kol viechendar, hoi mire menshe Israel mange anan. Un tumer chan tumen pesso ap kowa. Doleske penell o baro Dewel, kai o Israeleskro Dewel hi: Tchatchepah, me penom, te wenn i mursha dran tiro kheer un dran tiro dadeskro kheer hako tsireske rashaja glan mande. Kanna penau, kowa kamau buder gar. Me krau kolen baro, kai man bares krenna. Un kowa, kai ap mande tchi della, ap koleste well witar tchi dino. Djiness, ko tsiro wella, koi dau i tsele terne murshen mulo an tiro kheer un an tiro dadeskro kheer, jaake te well kek phuro an tiri familja. O tselo tsiro wenn tire jaka pherdi daar. Un tu dikeh, har djal lauter mishto i menshenge an Israel. Kokres an tiro dadeskro kheer well buder kek phuro. I budeder mursha mank tumende hunte merenn an pengro feteder phurepen, ninna te mukau gar hakenes tire menshendar te merell, koon mange i rashai hi, te wess tu gar jaake bibachtelo, te nashreh tiri soor, un tiro dji mereh i dukatar. Me dau tut i sikepen: Tire dui tchawe, o Hofni un o Pinhas, merenna ap jek diwes. Te well kowa, dikeh, kai ko wawar koowa ninna tchatcho hi. Me mukau mange i rashajes pre te stell, kai peskri budi mishto krell. Job krell lauter jaake, har me kamau un mange shukar hi. Un me krau leske i kheer, hoi atchella. Un job budrella hako tsiro koleske, koles me wi-rodau, te well lo baro rai. Kowa, kai dran tiro kheer pral atchas, well palle pash leste un witsrell pes tele glan leste, te mangell lo peske i rupeni bema un i kotar maro lestar, un penell ap leste: “Muk man rashajengre budi te krell, te well man i kotar maro te chal.” An ko tsiro, har budras o terno Samuel o baro Debleske tel o rashajeste, o Eli, rakras o baro Dewel gar bud kope ap jekeste. His witar gar bud kope, kai dikas jek i Debleskro dikepen. His i rat, kai his o Eli ap peskro tchiben tchiddo. Leskre jaka nashran pengri soor, un job nai dikas buder tchi. Ninna o Samuel sowas un his tchiddo an o baro Debleskro kheer pash ko mochton, kai o Debleskre deesh laba dren hi. Un i Debleskri momeli his gomme gar win. Kote das o baro Dewel o Samueles gole. Un kowa penas: “Ake hom!” Un job nashas pash o Eli un penas: “Ake hom. Tu dal man gole.” O Eli penas: “Me dom tut gar gole, dja pale pale un tchip tut un sob!” Un job djas pale, un tchiwas pes tele. Kote das les o baro Dewel gomme jek kopo gole: “Samuel!” Un o Samuel stas pre un djas pash o Eli un penas: “Ake hom, tu dal man gole.” Un o Eli penas: “Me dom tut gar gole miro tchawo. Dja pale pale un tchip tut.” O Samuel prindjras o baro Debles gomme gar, un job shunas les gomme gar, har rakras lo ap leste. Un o baro Dewel das o triinto kopo ap o Samuel gole. Un kowa stas pre un djas pash o Eli un penas: “Ake hom, tu dal man gole.” Kanna haiwas o Eli, te dell o baro Dewel o tchawes gole. Un o Eli penas ap o Samuel: “Dja un tchip tut pale, un te deh jek tut pale gole, palle pen: Rake baro Dewel, tiro budepaskro shunella.” Un o Samuel djas pale un tchiwas pes ap peskri platsa. Kote was o baro Dewel un his pash leste tardo, un das les pale jaake gole har kol wawar kope: “Samuel! Samuel!” Un o Samuel penas: “Rake, tiro budepaskro shunella!” Un o baro Dewel penas ap o Samuel: “Me krau i koowa an Israel. Un koon kolestar shunella, koleske dukenna palle peskre dui kanda. Ap ko diwes kamau me lauter pral o Eli un leskro kheer te anell, hoi me pral leste rakrom, bis te lauter jaake was, har me penom. Job djinas, har peskre tchawe sawo koowa kran, hoi ladj ap mande anas. Un job mukas len kowa te krell. Doleske dau me leskro kheer peskri phagi, hoi atchella hako tsiro ap leste. Kowa penom leske glan i tsiro. Me dom man sowel glan leste, te nai lell tchi koi doosh krik, hoi leskri familja ap peste anas. Kek viecho, witar kek chapen dran jarro, hoi jon mange anenn, nai lell koi doosh krik.” Un o Samuel atchas tchiddo bis taissarlakro. Palle stas lo pre un kras i wudja pre glan o baro Debleskro kheer. Job daras te penell lo o Eljeske, hoi o baro Dewel les sikras. Kote das o Eli les gole un penas: “Samuel, miro tchawo!” Un job penas: “Ake hom!” “Hoi penas o Dewel tuke?” putchas lestar o Eli. “Pen mange lauter, un rike tchi pale! O Dewel te dell tut i phagi, te peneh mange gar i tsele laba, hoi lo ap tute rakras.” Kote penas o Samuel leske lauter un rikras tchi pale. Koi penas o Eli: “Job hi o baro Dewel un job krell jaake har latcho hi.” Un o Samuel was bareder, un o baro Dewel his pash leste, un kras te was lauter tchatcho, hoi o Samuel i menshenge penas. Un i Israelitarja an o tselo them dran Dan bis Beersheba, haiwan, te hi o Samuel o baro Debleskro rakepaskro. Un o baro Dewel was pale te pale an peskro kheer an Shilo un rakras ap o Samuel. Un o Samuel penas leskre laba ap i Israelitarja. An ko tsiro wan i Filistarja khetne te kurenn le pen i Israelentsa. Un o Israel djas win an o kurepen lentsa. Un i Israelitarja his tardo pash Eben-Eser, un i Filistarja pash o foro Afek. Un i Filistarja djan ap i Israelitarjen pre. Un o kurepen was pharo. Un i Filistarja dan i Israelitarjen jaake phares, te meran lendar star-serja (4.000) mursha an kau marepen. Un har i lurde pale ap pengri platsa wan, putchan i phureder dran Israel: “Hoske kras o baro Dewel, te dan men i Filistarja kau diwes? Mer te las o mochton dran Shilo pash mende, kai o Debleskre deesh laba dren hi. Palle hi o baro Dewel mashkral mende, un lell men win dran i wasta kolendar, kai kurenn pen mentsa.” Un jon bitchran murshen an Shilo, un mukan ko mochton pash pende te anell, an koleste i deesh laba hi o baro Deblestar, kai hi o rai pral o bolepen un i phub, un hi beshdo pral i bolepangre. Un kol dui tchawe o Eljestar, o Hofni un o Pinhas djan o mochtoneha. Un har ko mochton ap i platsa was, stan i tsele Israelitarja, un dan jaake bari gole i bachtjatar, te djas i phub tel lengre herja. Un i Filistarja shunan koi bari gole, un putchan pen: “Hoi hi sawi bari gole kote ap koi platsa, kai kol Hebrearja tardo hi?” Har shunan le, te was ko mochton ap i platsa tapras len i daar, un jon penan: “Lengro dewel was ap lengri platsa. Mer ham nashedo. Sawo koowa his gomme gar koi. Hawi bibacht! Koon nai lell men win dran i wasta sawe sorele deblendar? Kolla hi kol debla, kai maran i Egiptarja an o mulo tato them. Awenn sorele tumer Filistarja! Kurenn tumen har tchatche mursha, te perenn gar an i Israelengre wasta! Te wenn jon i sorleder pral tumende, hunte budrenn tumer lenge jaake, har jon hunte budran menge. Awenn kanna mursha un kurenn tumen!” Un i Filistarja maran pen i Israelentsa un dan len. Un i Israelitarja nashan penge, hakeno an peskro plachteno kheer. Un jon wan phares dino, jaake phares, te meran lendar trijanda-serja (30.000) mursha. Un o mochton, kai o Debleskre deesh laba dren hi, was lendar lino. Un o Eljeskre dui tchawe, o Hofni un o Pinhas, meran. Un i mursh dran o kheer Benjamin nashas o tselo drom fun kotar, kai o marepen his, bis pash o Shilo ap jek diwes. Job kras peskre koola paash un tchiwas tchik ap peskro shero, te sikrell lo, har leskro dji rowas. Un har job an o foro was, his o Eli win ap i beshepaskri beshdo, un dikas ap o drom. Leskro dji daras trul ko mochton, kai o Debleskre deesh laba dren hi. Un har ko mursh an o foro dren was, penas lo i menshenge koi, hoi was. Un ko tselo foro das gole. Un har shunas o Eli koi gole, putchas lo: “Hoi hi sawi bari gole?” Koi was ko mursh sik pash o Eli, un penas leske lauter. O Eli his enja-deesh-te-ochta (98) bersh phuro, un leskre jaka wan korelo, jaake te nai dikas lo tchi buder. Un ko mursh penas ap o Eli: “Me wom dran o marepaskri platsa un nashom mange dran o marepen.” Un o Eli putchas lestar: “Har djas, miro tchawo?” Koi penas ko bitchepaskro: “O Israel nashas glan i Filistarja. Kolla dan men phares, un tire dui tchawe, o Hofni un o Pinhas hi mule, un ko mochton, kai o Debleskre deesh laba dren hi, lan le mendar.” Un har job pral ko mochton rakras, peras o Eli palstunes peskri beshepaskri tele, hoi pash o wudar tardo hi. O Eli his jaake phuro un pharo, te phagas lo peskri meen, un meras. Job his o tchatchepaskro mursh pral o Israel star-deesh bersha. Un i romni o Eljeskro tchawestar o Pinhas, his an wawar koowa, jaake dur te hunte was o ternepen boldo. Un har joi shunas te lan le o mochton lendar, kai o Debleskre deesh laba dren hi, un te meras lakro romeskro dad, un ninna lakro rom, tapran lat i duka, un o ternepen was boldo. Un har joi ap o merepen tchiddo his, penan i djuwja, kai pashel tardo hi: “Ma dare, tut hi i mursh tchawo.” Joi penas tchi koi pre, un mukas kowa gar an peskro dji te djal. Un joi das ko tchawes o lab Ikabod. Ko lab kharell: O railepen djas peske dran o Israel. Kowa penas joi doleske, kai lan le o mochton lendar, kai o Debleskre deesh laba dren hi, un doleske, kai lakro romeskro dad un lakro rom meran. Doleske penas li: “O railepen djas peske dran o Israel. O mochton, kai o Debleskre laba dren hi, hi krik lino.” Un o mochton, kai o Debleskre deesh laba dren hi, his kanna an i wasta kol Filistarendar. Un jon lan les dran Eben-Eser un anan les an o foro Ashdod. Un kote tchiwan les i Filistarja an o kheer pengro deblestar, o Dagon, ap leskri rig. Un har i menshe an o foro Ashdod o wawar diwes taissarlakro pre stan, kote hatsan le o Dagon ap peskro mui tchiddo ap i phub glan o mochton, kai o baro Debleskre deesh laba dren hi. Un jon lan o Dagon un tchiwan les pale kote tardo, kai his lo. Un har jon o wawar diwes taissarlakro pre stan, hatsan le o Dagon pale ap i phub tchiddo glan o mochton. Kokres leskro dumo his kote tchiddo. Leskro shero un leskre wasta his tele dino un tchiddo kote, kai jek an o wudar dren well. Doleske stakrenn o Dagoneskre rashaja gar ap ko kotar phub – an o wudar, kote kai jek dren well. Un kek wawar, kai djal an o Dagoneskro kheer, stakrell kote pre. Jaake hi kowa an Ashdod gomme kau diwes. Un o baro Debleskro wast tchiwas pes phares ap i menshende an Ashdod un anas bibacht ap lende. I djungelo nasslepen was ap kolende, kai djiwan an Ashdod un an i gaba trujel. Har dikan un haiwan le, hoske kowa jaake hi, penan le: “Kowa hi o Israeleskro Dewel, kai tchiwas koi phagi ap mende un ap maro debleste Dagon. Ma mukenn o mochton, kai leskre laba dren hi, pash mende te atchell.” Un jon bitchran murshen an o tselo them Filistia un dan i tsele rajen khetne gole, un putchan lendar: “Hoi kras mer ko mochtoneha o Israeleskro Deblestar, kai leskre laba dren hi?” Kolla penan: “Anenn les an Gat.” Un jon hidjran les an o foro Gat. Un har jon ko mochton kote anan, was o baro Debleskro wast phares ap o foro, un lauter, tikne un bare lan ko djungelo nasslepen. Un i bari daar tapras len. Koi bitchran le o mochton, kai o Debleskre laba dren hi, an o foro Ekron. Un har ko mochton an o foro Ekron dren was, dan i menshe kote gole i darjatar un penan: “Jon anan o mochton o Israeleskro Deblestar pash mende, te marell lo men lauteren.” Koi dan le pale i tsele rajen pral i Filistarja khetne gole un penan: “Bitchrenn o mochton o Israeleskro Deblestar pale, kai lo was, te marell lo men un mare menshen gar.” I bari daar his an o tselo foro, fothe phares his o Debleskro wast ap lende tchiddo. Ninna kol menshe, kai gar meran, lan i djungelo nasslepen. Un koi gole an ko foro djas pre an o bolepen. Un o mochton o baro Deblestar his efta tchonna an o them Filistia. Un i Filistarja dan pengre rashajen un durkepangren gole, un putchan lendar: “Hoi kras mer ko mochtoneha o baro Deblestar? Har bitchras les pale kote kai lo was?” Un jon penan ap lende: “Te bitchrenn tumer o mochton o Israeleskro Deblestar pale, palle bitchrenn tchomone peha. Denn les tchomone, te well lauter pale mishto mank tumende un leste! Palle wenn tumer sasto. Jaake djinenn tumer ninna, hoske leskro wast tumendar gar krik djas.” Ma pandenn tumare djia, te wenn le har bar, har kran kol Egiptarja un lengro baro rai, o Farao! Hi kowa gar jaake? Har sikras o baro Dewel peskri soor ap lende, hunte mukan le i Israelitarjen te djal. Jaake krenn i newo wurdin! Un lenn dui grumja, kai daja hi, un kolengre terne ap lende pijenn. Kol grumja hunte tserdan gomme tchi. Pandenn len glan ko wurdin! Lengre terne mukenn khere! Lenn o baro Debleskro mochton un hadenn les ap ko wurdin! Un ko sonakaskro koowa, hoi leste denn, te well lauter pale mishto mank leste un tumende, kowa tchiwenn an i tikno mochton, un tchiwenn lat koi pashel ap o wurdin. Un palle mukenn i grumjen te djal, kai kamenn le! Palle sikrell pes, hawi rigjatar koi bari bibacht pral mende was: Te djan le pre an lengro them, ap o drom an Bet-Shemesh, palle his o baro Dewel, kai sawi bari bibacht ap mende anas. Te djan le ap i wawar rig, palle haiwah, te his gar leskro wast, hoi men das, un kau tselo koowa tchitcheske ap mende was, un kek bitchras les.” Un kol mursha kran kowa jaake. Jon lan dui grumja, kolen terne hi, kai gomme ap lende pijenn. Un pandan len glan o wurdin. Un i grumjengre ternen pandan le khere dren. Un ko mochton, kai o Debleskre deesh laba dren hi, tchiwan le ap ko wurdin. Un koi pashel tchiwan le ko tikno mochton, kai kol sonakangre kermuse dren hi un kol figure, hoi wi-dikenn har o dukepen. Un kol grumja djan ap ko drom an Bet-Shemesh, un atchan ap ko drom, un djan gar tchatches witar gar serwes. Har djan le jaake, dan le gole, un mukan gar tele te denn le gole. Un kol raja pral i Filistarja djan pal lende, bis te wan le an o them, kai Bet-Shemesh tchiddo hi. Un i menshe dran Bet-Shemesh lan an ko tsiro o djob dren an o telstuno them. Un har le pre dikan, un o mochton dikan, kai o Debleskre deesh laba dren hi, wan le bachteles. Un har kol pantch raja pral i Filistarja kowa lauter dikan, djan le ko emligo diwes pale an Ekron. Kowa hi, hoi i Filistarja o baro Debleste dan, te well lauter pale mishto mank leste un lende: pantch sonakangre figure, hoi win dikan har o dukepen ap lengro mass: Jek figura hako foreske: Ashdod, Gaza, Ashkelon, Gat un Ekron. Ninna dan le sonakangre kermuse, jek kermuso hako foreske, pral koleste i pantch Filistarja i raja his: gar kokres i sorele forjenge, na-a ninna hako gab. Ko baro bar, kai tchiwan le o mochton pre, kai o Debleskre deesh laba dren hi, ko bar hi gomme kau diwes tchiddo ap ko kotar phub, hoi hi ko murshes Josua dran Bet-Shemesh. An o foro Bet-Shemesh his menshe, kai dikan an o mochton, kai o Debleskre deesh laba dren hi. Un o baro Dewel maras lendar efta-deesh (70) murshen. Un i tsele menshe rowan, te das len o baro Dewel jaake phares. Un i mursha an Bet-Shemesh penan: “Koon nai atchell djido glan o baro Debleste, kai jaake hi har kek wawar? Pash koneste nai bitchrah ko mochton? Kate nai atchell lo gar.” Un jon bitchran murshen pash kol menshende an o foro Kirjat-Jearim un penan lenge: “I Filistarja anan o mochton pale, kai o baro Debleskre deesh laba dren hi. Awenn tumer kai tele, un lenn les pre pash tumende!” Un kol mursha dran Kirjat-Jearim wan un lan o mochton o baro Deblestar. Un jon anan les an o kheer i murshestar, kai kharas Abinadab. Kowa djiwas ap i tikni berga. Un leskro tchawes, o Eleasar, rodan le win, te dell lo jak ap o mochton. Ko mochton, kai o baro Debleskre deesh laba dren hi, atchas i rah tsiro an Kirjat-Jearim, jaake biish bersha. An ko tsiro putchan i Israelitarja pale pal o baro Debleste. Kote penas o Samuel ap lende: “Te kamenn tumer tumaro tselo djijeha pale ap o baro Debleskro drom te djal, palle tchiwenn i chochene deblen tumendar krik, ninna i debletsa Astarte! Patsenn ap o baro Debleste, un mangenn les kokres an un kek wawares! Palle lell job tumen win dran i wasta i Filistarendar.” Un i Israelitarja tchiwan i chochene deblen krik, kai kharenn Baal un Astarte, un mangan kokres o baro Debles an. Un o Samuel das i tsele murshen an Israel khetne gole an Mizpa, te mangas lo lenge o baro Deblestar. Un jon wan khetne an Mizpa. Kote lan le pani, un tchoran les glan o baro Debleste win. Un ap ko diwes chan le tchi, te dikell o baro Dewel ap lende. Un jon penan: “Mer anam doosh ap mende glan o baro Debleste.” Un kote an Mizpa was o Samuel lengro tchatchepaskro rai. Har i Filistarja shunan, te wan i Israelitarja khetne an Mizpa, djan lengre raja pengre lurdentsa win, te kurenn le pen i Israelentsa. Har i Israelitarja kowa shunan, tapras len i bari daar. Un jon penan ap o Samuel: “Muk gar tele, te mangess menge maro baro Deblestar, te lell lo men win dran i wasta kol Filistarendar.” Un o Samuel las i terno bakro, hoi gomme thud pijas, un maras les un chatchras les tseles o baro Debleske. Un job das ap o baro Debleste gole, un mangas les o Israeleske. Un o baro Dewel shunas ap leste. Un har job gomme o bakres chatchras, wan i Filistarja te kurenn le pen i Israelentsa. Un o baro Dewel mukas o bolepen bari gole te dell pral lende ap ko diwes, jaake te tapras kol Filistarjen i bari daar, un jon nashan penge glan i Israelitarja. Un i Israelitarja djan win dran Mizpa, un lan len palla jaake dur har Bet-Kar, un dan len mulo ap o drom. Un o Samuel las i bar un tchiwas les pre mashkral Mizpa un Shen, un das les o lab Eben-Eser, un penas: O tselo drom his o baro Dewel ap mari rig. Jaake peras i ladj ap i Filistarja. Un jon wan buder gar an o Israeleskro them. Un o wast o baro Deblestar his phares tchiddo ap lende, jaake rah har o Samuel djiwas. Un o Israel las peske kol forja pale, kolen i Filistarja lendar krik lan an o them mank Ekron un Gat. Kal forja las o Israel win dran i wasta i Filistarendar. Un ninna mank i Israelitarja un i Amorarja his buder kek kurepen. Un jaake rah har o Samuel djiwas, his job o tchatchepaskro rai pral o Israel. Un hako bersh djas lo an Betel un Gilgal un Mizpa un rakras kote o tchatchepen win pral i menshende. Palle djas lo pale an Rama, kai lo khere hi, un rakras kote o tchatchepen win pral i Israelitarja. Ninna kote kras lo i chatchepaskri, kai tchomone chatchedo well o baro Debleske. Un har o Samuel phuro was, tchiwas job peskre mursh tchawen an pengri budi dren, te wenn le tchatchepangre raja pral o Israel. Leskro phureder tchawo his o Joel, un o duito o Abija. Un jon djiwan an Beersheba, un kote rakran le o tchatchepen win. Jon djan gar o drom har lengro dad, un rodan kowa, hoi lenge o feteder his, un lan tchorchanes lowe, un phagan o tchatchepen. Kote wan i tsele phureder dran o them Israel khetne un djan pash o Samuel an Rama. Un jon penan ap leste: “Dik, tu wal phuro, un tire tchawe djan gar o drom jaake har tu les djal. Rode tu i baro rajes win, koles tu pral mende tchiweh! Un kowa well maro tchatchepaskro rai, jaake har an i wawar themma ninna hi.” Kolla his djungele laba glan o Samueleste, te penan le: ‘De men i baro rai, kai o tchatchepen pral mende win rakrella.’ Un o Samuel rakras o baro Debleha koi pral. Un o baro Dewel penas ap o Samuel: “Shun ap i Israelitarja, an lauter, hoi jon ap tute penan. Jon tchiwan gar tut ap i rig, na-a man tchiwan le ap i rig, te wap me buder gar o baro rai pral lende. Kanna krenn le tuha jaake har jon les mantsa kran. Jaake rah har anom len win dran o them Egiptia, bis kau diwes, mukan le man pale te pale, un mangan wawar deblen an. Un kanna kre, hoi le tutar kamenn. Pen lenge ninna soreles, hoi nai krenn lengre bare raja lentsa, te hi len penepaske pral lende.” Un o Samuel penas kal tsele laba o baro Deblestar kol menshenge, kai lestar i baro rai kaman! “Kowa hi, hoi tumaro baro rai tumentsa krella”, penas o Samuel: “Tumare mursh tchawen lell lo tumendar, te wenn le leskre lurde, kai beshenn ap leskro wurdin un ap leskre graja, un te nashenn le glan leskro wurdin. Hi sawe mank lende, kolendar krell lo pralstune pral peskre lurdende: pral jek sero (1.000) un ninna pral paash-sheel (50). Tumare mursh tchawe hunte budrenn ap leskro kotar phub un anenn leskro djob dren, hoi bares was. Ninna hunte krenn le leskre chare, un kol kotja, kai leskre wurdja dran kerdo wenna. Un tumare tchen lell lo peske, te krenn le sungepaskro koowa, kerenn chapen, un pekenn maro un merklia. Tumare feteder kotja phub lell lo tumendar, ninna ko feteder them, kai tumare drakengre ruka un djeteskre ruka tardo hi. Kowa lauter lell lo un dell les peskre pralstune budepangrende. Ninna lell lo o deshto kotar tumaro djobestar un tumare drakendar un plaissrell kolentsa kolen, kai budrenn an leskro kheer, ninna wawar pralstune budepangren. Un tumare budepangre, mursha un djuwja, lell lo tumendar, ninna tumare feteder grumja un esle, te budrenn le leske. Tumare bakrendar lell lo hako deshto, un tumer hunte wenn leskre budepangre. Palle te well ko diwes, kai denn tumer gole pral tumaro baro rajeste, koles tumenge win rodan, palle shunell tumen o baro Dewel gar an kol diwessa.” I menshe kaman gar ap o Samueleste te shunell, un penan: “Na-a, mer kamah, te well i baro rai pral mende, te was mer jaake har i menshe an wawar themma ninna. Un maro baro rai te rakrell o tchatchepen pral mende win un djal menge glan win an o kurepen.” Un o Samuel shunas lengre tsele laba, un penas len o baro Debleske. Un o baro Dewel penas ap o Samuel: “Shun ap lende un tchip i baro rajes pral lende!” Pal kowa penas o Samuel ap i Israeleskre murshen: “Djan khere, hakeno an peskro foro!” An ko tsiro djiwas i mursh dran o kheer Benjamin, leskro lab his Kish. Leskro dad his o Abijel, koleskro dad his o Zeror, koleskro dad o Bechorat, un koleskro dad o Afiach dran i familja Benjamin. O Kish his i an-diklo mursh. Un koles his i mursh tchawo, koleskro lab his Saul. Kowa his i terno shukar mursh. Un kek mursh mank i Israelitarja his jaake shukar har job. Un job his jek shereske bareder har hako wawar mursh an Israel. His i diwes, kai nashran pen i esle ko murshestar Kish, koleskro tchawo o Saul hi. Un o Kish penas ap peskro tchaweste, o Saul: “Le tuke gomme i budepaskres tuha, un dja un rode kol eslen!” Un jon djan an i berge Efrajim un an o tselo them Shalisha, un hatsan len gar. Palle djan le dureder an o them Shaalim – kote his le ninna gar – un dureder an o them Benjamin, un jon hatsan len gar. Har jon an o them Zuf wan, penas o Saul ap peskro budepaskro, kai pash leste hi: “Ab, rissras pale trujel! Nai wals, te krell miro dad peske daar menge un buder gar i eslenge.” Ko budepaskro penas: “Dik an kau foro hi i Debleskro mursh. Un job hi an-diklo. Lauter, hoi job penell, well ninna jaake. Djas pash leste, te putchas lestar, hawo drom mer te djas.” O Saul penas ap peskro budepaskro: “Hoi das mer les, te djah pash ko mursheste? An mari possita hi buder kek maro, hoi nai dams les. Un men hi tchi, hoi nai anams ko Debleskro mursheske. Menge atchas tchi.” Un ko budepaskro penas ap o Saul: “Dik, man hi gomme i tikni rupeni bema. Kolat dah o Debleskro mursheste, te penell lo menge o drom.” (An o phuro tsiro penas jek an Israel, te kamas lo tchomone o Deblestar te putchell: “Ab, te djas mer pash o dikepaskro!” O dikepaskro kharella kau diwes Debleskro rakepaskro.) “Mishto”, penas o Saul. “Djas kote!” Un jon djan an o foro, kai ko Debleskro mursh hi. Un har jon i tikni berga pre djan, wan terne tcha dran o foro, kai lenn o pani. Un kolen putchan le: “Hi o dikepaskro kai?” Jon penan: “Awa, job was i tikno tsiro glan tute kai. Kau diwes hi o diwes, kai anenn le viechen o Debleske ap i pralstuni platsa. Doleske was lo an o foro. Djan sik, palle taprenn tumer les gomme glan o chapen ap o drom ap i pralstuni platsa. I tsele menshe chajenn gar, bis te was lo un penas latche laba pral ko viecheste, hoi o Debleske maredo was. Palle chajenn kolla lauter khetne, kolenge penlo was, te wenn le pash kau chapen pashel. Djan sik, palle nai taprenn les gomme.” Un jon djan pre an o foro. Un har jon an o baro wudar dren djan, was o Samuel win, te djal lo ap i pralstuni platsa pre. Jek diwes glan kowa, har o Saul gomme gar koi his, kras o baro Dewel o Samueleske o kand pre un penas leske: “Taissar kau tsireske bitchrau me i murshes dran o them Benjamin pash tute. Koles less tu un makess les o kutch djeteha, te well lo rai pral mire menshende, i Israelitarja. Kowa lell len win dran o wast i Filistarendar. Me dikom har phares jon o djipen mire menshendar kran. Un lengri gole was glan mande.” Har o Samuel o Saules dikas, penas o baro Dewel ap leste: “Dik, kawa hi ko mursh, kolestar me taissar tuke penom, te well lo rai pral mire menshende.” Pash o foreskro wudar tapras o Saul o Samueles, un penas ap leste: “Pen mange, kai hi o kheer, kai o dikepaskro djiwell?” Un o Samuel penas ap o Saul: “Me hom o dikepaskro. Dja glan mande pre ap i pralstuni platsa! Tumer chan kau diwes mantsa khetne. Taissarlakro nai djan dureder. Un me penau tuke lauter, hoi kameh te djinell. Un hoi kol eslentsa hi, hoi tuke krik nashan glan triin diwessa, ma dare lenge! Kolla hi hatslo. Koneske hi lauter, hoi kutch hi an o them Israel? Kowa hi tuke un tiri familjake!” Koi pre penas o Saul: “Me hom dran o kheer Benjamin. Men hi o tikneder them an Israel. Un miro dadeskri familja hi i tikneder familja kol familjendar Benjamin. Hoske peneh tu sawe laba ap mande?” Un o Samuel las o Saules un koleskro budepaskres un anas len an o kheer, un das len i feteder beshepangre mank kolende, kolenge penlo was, te wenn le pash kau chapen. Kolla his jaake trijanda (30) mursha. Un o Samuel penas ap koleste, kai keras o chapen: “An ko kotar mass kai, hoi dom tut un penom, te tchiwess les ap i rig.” Koi anas kowa, kai keras o chapen, o palstuni heri un ko thullo kotar mass, hoi pashel hi, un tchiwas les glan o Saul. Un penas: “Dik, kawa hi, hoi tuke pral atchas. Le les un cha! Kau kotar mass was tuke ap i rig tchiddo, te chah tu les ap kau diwes khetne kolentsa, kolenge penom, te wenn le pash o chapen.” Jaake chas o Saul un Samuel khetne ap ko diwes. Palle djan le pale i pralstuni platsa tele an o foro, un kran o Sauleske i tchiben pral ap o kheer. Un job tchiwas pes tele. Un har o kham pre djas, das o Samuel o Saules gole pral ap o kheer un penas: “Ste pre, te djap i kotar tuha ap tiro drom!” Un o Saul stas pre, un jon djan i kotar khetne. Un har wan le glan o foro, penas o Samuel ap o Saul: “Pen ap tiro budepaskro te djal lo i kotar glan win.” – Un kowa djas glan win. – “Tu atch kanna tardo, te penap tuke, hoi o Dewel penas.” Un o Samuel las o khoro, kai o kutch djet dren hi, un tchoras les pral o Sauleskro shero. Un job tchumras les un penas: “Ko djet sikrella, te tchiwas tut o baro Dewel pral peskre menshende, te wess lengro rai. Tu te djah tuke kanna mandar, palle weh tu pash o gab Zelzach kote, kai i Rachel paskedo hi an o them Benjamin. Un kote wenna dui mursha ap o drom, kai tuke penenna: ‘Kol esle wan hatslo, kolen tu rodal. Kanna krell pes tiro dad daar tumenge un buder gar kol eslenge. Job putchell pes, kai nai hatsell lo peskro tchawes.’ Te djah tu kotar dureder, palle weh pash ko baro ruk Tabor. Kote wenn triin mursha, kai ap o drom hi, te djan le pre an Betel, te mangenn le o Debles an. Ko jek hidjrella triin terne busja, ko wawar triin mare, un ko triinto hidjrella jek moljakro gono. Un te dikenn le tut, putchenn le tutar, har tuke djal. Un jon denn tut dui mare. Un tu less len dran lengre wasta. Pal kowa weh tu pash o foro Gibea-Elohim, kai i lurde i Filistarendar jak denn. Te weh tu kote an o foro, dikeh tu, har Debleskre rakepangre i berga tele wenn. Un glan kolende hi bashepangre, kai bashrenn ap dorjengre bashepangre un ap phurdepangre, un denn ap tikne pauke. Un i Debleskre rakepangre rakrenn o Debleskro rakepen win. Un o baro Debleskro ducho well pral tute, un tu rakreh lentsa khetne o Debleskro rakepen win. Un kote weh tu i wawar mensho. Kanna, te well kowa lauter, palle kre kowa, hoi glan tire wasta hi. O Dewel hi pash tute. Tu djah glan mande tele an Gilgal. Kote kamau pash tute tele te well, te marap kote viechen o Debleske, sawen kai wenn tseles chatchedo un sawe, hoi chah mer khetne. Efta diwessa atchess tu koi. Palle wau un penau tuke, hoi te kress.” Un har rissras o Saul trujel, te djal lo peske o Samuelestar, koi das les o Dewel i wawar dji. Un lauter, hoi o Samuel glan-wi penas, was jaake ap ko diwes. Har wan le pash Gibea, wan Debleskre rakepangre ap o drom pash lende. Un o Debleskro ducho was pral leste, jaake te rakras lo lentsa khetne o Debleskro rakepen win. Un har dikan kolla, kai les prindjran, har rakras job o Debleskro rakepen win khetne o Debleskre rakepangrentsa, koi putchan le pen: “Hoi djas o Sauleha, koleskro dad o Kish hi? Was job ninna o Debleskro rakepaskro?” Un jek, kai koi pashel tardo his, penas: “Koon hi kolengro pralstuno?” Doleske was penlo: Was o Saul ninna o Debleskro rakepaskro? Un har heras o Saul pre te rakrell o Debleskro rakepen win, djas lo pre ap koi pralstuni platsa. Un o Sauleskro kak dikas les un leskro budepaskres un putchas: “Kai hans tumer?” Un o Saul penas: “Mer rodam i eslen, un har dikam, te hi le gar koi, djam pash o Samuel.” “Pen mange, hoi o Samuel ap tumende penas,” penas o Sauleskro kak. “Job penas, te hi i esle hatslo,” penas o Saul. Job penas peskro kakeske gar, te penas o Samuel, te well lo rai. Un o Samuel mukas i Israelitarjen khetne gole te dell an Mizpa, te wenn le glan o baro Debleste. Un job penas ap lende: “Kawa penell o baro Dewel, kai o Israeleskro Dewel hi: Me anom o Israel dran o them Egiptia win, un lom tumen dran o wast i Egiptarendar win, un ninna dran i wasta lauterendar, kai an i themma trul tumende djiwenn un tumen tiknes rikran. Tumer witsran kau diwes tumaro Debles ap i rig, koles, kai las tumen win dran tumari daar un tumaro pharo djipen. Ap koleste penan: ‘Tchip i baro rajes pral mende!’ Kanna mishto! Awenn glan o baro Debleste! Haki bari familja, hoi well pal jekeste kol deesh-te-dui Jakobeskre tchawendar well tardo peske, un mank lende ninna hako dadeskro kheer.” Un o Samuel mukas haki bari familja glan te well, un witsras i kashta. Koi sikran i kashta ap i familja Benjamin. Palle mukas lo hako dadeskro kheer dran i familja Benjamin glan te well. Koi sikran i kashta ap o dadeskro kheer Matri. Un mank i murshende dran o kheer Matri sikran i kashta ap o Saul, koleskro dad o Kish hi. Un jon rodan les, un hatsan les gar. Un jon putchan o baro Deblestar: “Was ko mursh kai?” Un o baro Dewel penas: “Job khatras pes ap i platsa, kai i koola hi.” Koi nashan le kote un anan les kai. Un har job mashkral i tsele menshende tardo his, kote dikan le, te his lo jek shero bareder har hako wawar. Un o Samuel penas ap i tsele menshende: “Kate dikenn, kones o baro Dewel win rodas. Kek hi jaake har job mank i tsele Israelitarja.” Koi dan i tsele menshe gole i bachtjatar un penan: “O baro rai te djiwell!” Un o Samuel penas i menshenge, hawo tchatchepen o baro rajes hi. Un kowa tchinas lo an i liil, un tchiwas les glan o baro Debleste. Palle bitchras lo hakenes khere. Un ninna o Saul djas pale an peskro kheer an Gibea. Un khetne leha djan lurde, kolen das o Dewel kowa jaake an o dji. Koi his ninna mursha, kai tchi-molde his. Kolla penan: “Har nai lell kawa mursh men win dran i bibacht?” Un jon dikan tele ap leste, un anan leske tchi. O Saul kras jaake har shunals lo kowa gar. Un o rai pral i Ammonarja, o Nahash, las peskre tsele lurden, djas win un tchiwas pes lentsa trul o foro Jabesh an o them Gilead, jaake te nai was kek dren un kek win. Un i tsele mursha dran o foro Jabesh penan ap o Nahash: “Kre mentsa win, te kress menge kek tchilatchepen. Palle nai weh tu o rai pral mende!” O Nahash penas ap lende: “Kawa hi, hoi tumentsa win krau: Me dau hakeneske tumendar o tchatcho jak win. Jaake anau ladj ap o tselo Israel!” Koi penan i phureder an o foro Jabesh ap leste: “Muk men efta diwessa tsiro, te nai bitchras murshen an o tselo them Israel! Un te hi palle kek koi, kai lell men win dran tiro wast, palle kamah pash tute win te djal.” Koi wan kol mursha, kai dran Jabesh bitchedo wan an o foro Gibea, kai o Saul djiwas, un penan kol laba i tsele menshenge an o foro. Har kolla kowa shunan, rowan le soreles. An ko tsiro was o Saul peskre grumjentsa pale peskri budjatar ap peskro kotar phub, un putchas: “Hoi hi i menshenge, te rowenn le jaake?” Un jon penan leske i laba, hoi i mursha dran Jabesh lenge penan. Un har o Saul kol laba shunas, was o Debleskro ducho pral leste, un i choli chatchras an leste pre. Un job las dui grumja un tchinas len an kotja, un bitchras kol bitchepangre kol kotjentsa mass an o tselo them Israel trujel un mukas te penell: “Koon djal gar win an o kurepen o Sauleha un o Samueleha, kolengre grumjenge djal jaake har kalenge!” Koi peras o baro Debleskri daar ap i tsele menshenge, un i tsele mursha djan win har te wans le jek mursh. Un o Saul kharas len khetne pash o foro Besek. Kol mursha dran Israel his 300.000 (triin-sheel-serja) mursha, un kolla dran Juda 30.000 (trijanda-serja). Un job penas ap kol bitchepangre: “Penenn tumare menshenge an o foro Jabesh: Taissar mashkral o diwes han buder gar dren pandlo.” Un kol bitchepangre djan khere, un penan lauter i murshenge an Jabesh, un kolla wan pale bachteles. Un jon bitchran murshen pash i Ammonarja un mukan lenge te penell: “Taissar wah pash tumende, te nai krenn mentsa, hoi mishto hi an tumare jaka.” Sik taissarlakro mukas o Saul peskre lurden jaake khetne tardo te well, te his hako kopo i triinto kotar khetne tardo. Jaake djan le triin rigjendar ap i platsa, kai i Ammonarja hi. Kowa his gomme glan o tsiro, kai o kham pre djas. Un jon maran i Ammonarja bis mashkral o diwes. Un kolla, kai djides atchan, nashan penge, jaake te atchan gar dui lendar khetne. Koi penan i Israelitarja ap o Samuel: “Koon hi kolla, kai kaman gar, te well o Saul o rai pral mende? Denn kol murshen win, te nai das len mulo.” O Saul penas: “Kau diwes well kek mulo dino. Kau diwes las o baro Dewel peskre menshen Israel win dran i wasta kolendar, kai lenge tchilatchepen kaman.” Un o Samuel penas ap i Israelitarja: “Awenn, te djas mer khetne an Gilgal, te das gomme jek kopo win gole, te hi o Saul maro baro rai!” Un jon lauter djan pre an Gilgal. Un kote, pash o Debleskro kheer tchiwan le o Saules pral pende, te well lo lengro baro rai. Un kote maran le viechen o baro Debleske, un kran i baro chapen. Un o Saul un i tsele Israelitarja chan un pijan bachteles khetne. Un o Samuel penas ap i tsele Israelitarja: “Me shunom ap lauter, hoi tumer mange penan, un tchiwom i baro rajes pral tumende. Kanna djal job glan tumende. Me wom phuro un mire balla wan parno. Un mire mursh tchawe hi pash tumende. Fun tiknes pre djom glan tumende bis ap kau diwes. Doleske hom kanna glan tumende tardo: Stenn pre un rakrenn kate glan o baro Debleste un glan o baro rajeste, kones job win rodas: Koneskri grumni lom me? Koneskri esla? Kones chochrom me? Konestar lom i sorjah, hoi leske his? Konestar mukom man te plaissrell, te pandap mire jaka glan leskro tchilatcho koowa. Me te krom kowa, palle kamau les me pale te dell.” Jon penan: “Tu chochral men gar, un lal tuke tchi i sorjah, un lal kekestar tchomone an, te pandess tire jaka glan leskro tchilatcho koowa.” Job penas ap lende: “O baro Dewel un tumaro baro rai, koles job wi-rodas, kolla dui dikenn un shunenn kau diwes, te hatsan tumer tchi an miro wast.” “Awa, jaake hi kowa”, penan le. Un o Samuel penas ap i Israelitarja: O baro Dewel hi kowa, kai o Moses un o Arones pral tumende tchiwas, un tumare phuren dran o them Egiptia win anas! Kanna stakrenn glan, te krap o tchatchepen win mank o baro Debleste un tumende; un penap o tselo latchepen, hoi o baro Dewel tumenge un tumare phurenge kras. Har o Jakob an o them Egiptia was, un i Egiptarja tumare phurenge o djipen phares kran, dan jon gole ap o baro Debleste, te well lo ap lengri rig. Un o baro Dewel bitchras o Moses un o Arones. Un jon anan tumare phuren dran o them Egiptia win, un mukan len kate an kau them te djiwell. Jon bistran pengro baro Debles. Un job das len an i wasta kolendar, kai kuran pen lentsa: o Sisera, ko pralstuno lurdo o forestar Hazor, i Filistarja, un o rai pral o them Moab. Koi dan le gole ap o baro Debleste, te well lo ap lengri rig, un penan: “Mer lam doosh ap mende, te djam krik tutar, baro Deblestar, un mangam kol deblen an, kai kharenna Baal un Astarte. Kanna le men win dran i wasta kolendar, kai men tele rikrenn. Palle wess tu kokres maro Dewel.” Kote bitchras o baro Dewel o Jerub-Baal, o Bedan, o Jefta un o Samuel, un las tumen win dran i wasta kolendar, kai tumen tele rikran, jaake te nai djiwan kek darjah. Har tumer dikan, te djal o rai pral i Ammonarja, o Nahash win, te kurell lo pes tumentsa, penan tumer mange: “Mer kamah i baro rajes pral mende”, har te wals o baro Dewel gar tumaro baro rai. Kanna dikenn: “Kate hi tumaro baro rai, koles tumenge win rodan un mandar mangan. O baro Dewel tchiwas les pral tumende. Har kamoms, te sharenn tumer o baro Deblestar, kai tumaro Dewel hi, un mangenn les kokres an, un shunenn ap leste un krenn, hoi job tumenge penella! Har kamoms, te djan tumer un tumaro baro rai, kai pral tumende hi, o Debleskro drom! Tumer te shunenn gar ap o baro Debleste un krenn gar, hoi lo tumenge penell, palle krell o baro Dewel, te djal tumenge djungeles, jaake har ninna tumare phurenge djas. Kanna dikenn, hawo baro koowa o baro Dewel glan tumare jaka krella! Kanna hi o tsiro, kai o djob dren anlo well. Tumer djinenn, kowa hi gar o tsiro, kai dell brishin. Un me dau kanna ap o baro Debleste gole, te bitchrell job brishin un mukell o bolepen gole te dell. Palle haiwenn tumer, te his kowa, hoi kran, i baro tchilatchepen glan o baro Debleste, har mangan mandar i baro rajes pral tumende.” Un o Samuel das ap o baro Debleste gole, un o baro Dewel bitchras brishin ko diwes, un mukas o bolepen gole te dell. Koi lan i tsele menshe bari daar glan o baro Debleste un glan o Samuel. Un jon penan ap o Samuel: “Mer ham tire budepangre. Mang menge o baro Debles, kai tiro Dewel hi, jaake te hunte meras mer gar. Ap mende hi bud doosh tchiddo. Un kanna kram ninna ko tchilatcho koowa, te mangam menge i baro rajes pral mende.” O Samuel penas ap lende: “Ma darenn! Hi tchatcho, te kran tumer kau tselo tchilatchepen; kanna shunenn ap o baro Debleste un djan leskro drom tumaro tselo djijeha! Ma nashenn kol chochene deblenge palla, hoi tchi molenna, un hoi tumen gar win nai lenna dran o merepen. Jon hi tchi. O baro Debleske his shukar, te wan tumer leskre menshe. Un job das peskro wast koi pre un mukell tumen gar. Un me ninna, kamau gar i doosh ap mande te anell glan o baro Debleste, te mangap les gar tumenge. Me kamau te sikrap tumende o latcho un tchatcho drom. Tumer hunte darenn o baro Debles un mangenn les kokres an tumaro tselo djijeha! Ma bistrenn, hawo baro koowa job tumenge kras. Tumer te atchenn ap tumaro tchilatcho drom, palle djan tumer un tumaro rai nashedo.” Un o Saul his … bersha phuro, har was lo baro rai. Un job his … dui bersha rai pral o Israel. Un o Saul rodas peske 3.000 (triin-serja) murshen win. 2.000 (dui-serja) lendar his pash leste an o foro Michmas un ap i berge pash Betel. Un 1.000 (jek sero) mursha his peskro tchaweha, o Jonatan, pash o foro Gibea an o them Benjamin. Kol tsele wawar bitchras lo khere. His i diwes, koi maras o Jonatan kol lurden i Filistarendar, kai an Gibea his un koi jak dan. Un har i Filistarja kowa shunan, mukas o Saul an i phurdepangre te phurdell un penas: “I tsele Hebrearja hunte shunenn kawa!” Un i tsele Israelenge was penlo: “O Saul maras kol lurden i Filistarendar, kai jak dan. Un kanna hi len choli ap o tselo Israel.” Un i tsele Israelengre lurde wan khetne gole dino, te djan le an Gilgal pash o Saul. Ninna i Filistarja wan khetne, te djan le an o kurepen i Israelentsa: 3.000 (trijanda-serja) wurdja, un 6.000 (shob-serja) murshentsa koi pre, ninna bud lurde, kai nashenn, jaake bud har i santa pash o baro pani hi. Kolentsa djan le pre un tchiwan pen pash o foro Michmas tardo ap koi rig o forestar Bet-Awen, kai o kham pre djal! Har i Israelitarja dikan, har sorelo i Filistarja hi, tapras len i daar, un jon khatran pen an i phub, pal subjengre burra, mank bare barra, an grufte un panjengre chebja. His ninna sawe, kai nashan pral o Jordan an i themma Gad un Gilead. Un o Saul his gomme an Gilgal un kol lurden, kai pash leste his, his bari daar. O Samuel penas leske, te atchell lo efta diwessa koi. Palle kamell job ninna pash leste te well. Kol efta diwessa his trujel, un o Samuel his gomme gar koi. Un i lurde, jek pal o wawar nashan penge o Saulestar krik. Kote penas o Saul: “Anenn mange i viechen, hoi o Debleske chatchedo wenn un kolen, hoi chah khetne.” Un job maras kol viechen, hoi o Debleske chatchedo wenn. Un har chatchras lo len, was o Samuel. Un o Saul djas pash leste un penas: “Latcho diwes.” “Hoi kral tu?” putchas o Samuel lestar. Un o Saul penas: “Me dikom, te nashenn penge i lurde, un tu wal gar ko tsireske, hoi tu penal. Un i Filistarja wan an Michmas khetne. Kote patsom, te wenn i Filistarja tele pash mande kai an Gilgal, un me anom o baro Debleske gomme gar i vieches, te well lo ap miri rig. Doleske lom man khetne, un chatchrom leske i vieches.” O Samuel penas ap o Saul: “Tu kral dinelo koowa, un kral gar pal ko lab, hoi penal tuke o baro Dewel, kai tiro Dewel hi. Te krals tu pal ko lab, tchiwals lo tut hako tsireske pral o Israel, te atchals lengro baro rai. Kanna kral tu gar pal leskro lab. Doleske atcheh gar baro rai. O baro Dewel rodas peske i wawar murshes win, jekes pal peskro dji. Koles krell lo rai pral peskre menshende.” Un o Samuel djas dureder un mukas Gilgal pal peste. Kol wawar menshe djan pal o Sauleste, har djas job pash peskre lurdende ap o drom dran Gilgal pre an o foro Gibea an o them Benjamin. Un o Saul dikas peske kol lurden an, kai pash leste hi. Kolla his jaake shob-sheel (600) mursha. Un o Saul un peskro tchawo, o Jonatan, un i lurde, kai pash lende hi, atchan an Geba an o them Benjamin. Un i Filistarjen his lengri platsa pash Michmas. Kotar djan i Filistarja ap triin rigja win, te randenn le un denn o them paash. Ap jek rig djan le ap o drom, hoi djal an Ofra an o them Shual. Ap i wawar rig djan le ap o drom, hoi djal pash Bet-Horon, un pale ap i wawar rig djan le ap o drom an o them pal i tala Zebojim, kai o mulo tato them well. An ko tsiro his kek mursh an o tselo them Israel, kai haiwas mishto sasterne koola te krell. I Filistarja daran, te krenn pen i Israelitarja chare un witsepaskre tchurja. Doleske mukan le kekes, kai kowa haiwas, peskri budi te krell. Un jaake hunte djas hako Israelitari tele pash i Filistarja, te kaman peskre hachetikre koola un peskro tower buder gar te tchinell. Un i Filistarja kran, te tchinenn le pale. Kai budjake hunte plaissrenn i Israelitarja lowe: dui tikne rupene beme koi budjake ap i sasterne koola, kolentsa budran le an i phub, un jek tikni rupeni bema koi budjake ap i tower. Har was o diwes, kai hunte djan le an o kurepen, his kek charo un kek witsepaskro tchuri an i wasta kol Israelengre lurdendar. Kokres o Saules un peskro tchawes Jonatan his pengre chare un marepaskre koola. Un i Filistarja bitchran pengre murshen win, te denn le jak, te djal kek ap ko tikno drom, hoi djal ap i berga pash Michmas. Un ap jek diwes penas o Jonatan ap koleste, kai leskro kurepaskro koowa hidjrell: “Am, djas pash kol Filistarja, kai jak denn koi wergel!” Peskro dadeske penas lo tchi. O Saul his ko tsireske beshdo tel o phabjengro ruk, hoi hi tardo an Migron, gar dur o forestar Gibea. Pash leste his jaake 600 (shob-sheel) lurde. An ko tsiro his o Achija o rashai un riwas koi damdira, hoi riwenn i rashaja. Koleskro dad his o Ahitub, koleskro phraal his o Ikabod. Lengro dad his o Pinhas, leskro dad his o Eli, kai his o baro Debleskro rashai an o foro Shilo. I lurde djinan gar, te djas peske o Jonatan. Ap ko tikno drom, kai hunte djas o Jonatan, te well lo pash i Filistarja, his jek baro bar ap haki rig. Ko jek kharas Bozez, un ko wawar kharas Senne. Ko jek his serwes tardo wergel Michmas. Un ko wawar his tchatches tardo wergel Geba. Un o Jonatan penas ap ko terno mursheste, kai leskro kurepaskro koowa hidjrell: “Ab, mer djas pash kol chalende, kai koi wergel jak denn. Nai hi, te well o baro Dewel menge ap i rig. Te krell lo kowa, hi jek, kitse mer ham, bud oder gar bud.” “Kre lauter, har tu les kameh”, penas ko terno mursh. “Me djau tuha. An hako koowa, hoi tu ninna kreh, me hom pashel.” Un o Jonatan penas: “Dik, mer djah jaake wergel, te dikenn men kol mursha ap i wawar rig. Jon te penenn: ‘Atch, ma djan dureder, bis te ham pash tumende’, palle kamah tardo te atchell, kote kai ham, un gar pre pash lende te djal. Te penenn le: ‘Awenn pre’, palle djah pash lende pre; kowa well o sikepen, te das len o baro Dewel an maro wast.” Un kol dui sikran pen kol Filistarengre lurdenge, kai koi jak dan. Un kolla penan ap pende: “Ake, i Hebrearja wenn dran pengre chebja win, an kolende jon pen khatran!” Un jon dan gole ap kol dujende un penan: “Awenn kate pash mende pre, palle sikras les mer tumende!” Kote penas o Jonatan ap ko terno mursheste: “Dja pal mande! O baro Dewel das len an o Israelengre wasta.” Un o Jonatan djas ap i wasta un herja pre. Un ko terno mursh djas pal leste. Un o Jonatan djas ap i lurdende pre. Un jon peran glan leste ap i phub. Un ko terno mursh pal leste das len mulo. Jaake maran an kau ersto marepen o Jonatan un ko terno mursh jaake biish (20) murshen ap i tikno kotar phub. Un i bari daar peras ap kol Filistarja, – ap lengri platsa un ninna win ap o them – ap kol tsele lurdende, ninna ap kolende, kai jak denn un ap kolende, kai win djan, te randenn le. Un i phub trissas. Jaake bitchras o Dewel i bari daar ap i tsele Filistarja. Un kol mursha, kai jak denn pash o Saul an o foro Gibea an o them Benjamin, kal mursha dikan, har i Filistarja nashan jek rigjatar ap i wawar. Un o Saul penas ap kol lurdende, kai pash leste hi: “Mukenn lauteren glan te stakrell, te dikas, koon peske djas.” Un jon mukan len glan te stakrell, un kolla kai gar koi his, his o Jonatan un ko terno mursh, kai hidjras leskro marepaskro koowa. Kote penas o Saul ap o Achija: “An o rashajeskri damdira kai!” An ko tsiro hidjras o Achija koi damdira glan i Israelitarja. Un har o Saul gomme rakras, djas ap i Filistarengri platsa pral un tele. Jaake te penas o Saul ap ko rashajeste: “Na-a, muk, le tiro wast pale pale!” Un o Saul un i tsele lurde, kai pash leste hi, wan khetne, un djan ap i kurepaskri platsa. Un har le koi wan, dikan le, te maran pen i Filistarja kokres. Jek djas ap o wawareste. Lauter his har dineles. Un kote his ninna Hebrearja, kai pash i Filistarende hi un kai lentsa an o kurepen djan, kolla rissran pen un wan ap i rig i Israelendar, kai pash o Saul un o Jonatan hi. Un i tsele mursha dran Israel, kai khatran pen an i berge Efrajim, shunan, te nashenn i Filistarja penge. Un jon wan win un lan len palla un dan len. Jaake las o baro Dewel ap ko diwes o Israel win dran o wast i Filistarendar. Un ko marepen tserdas pes bis pal o foro Bet-Awen. O Saul das i Israelitarjen trad un penas: “Bibacht pral koleste, kai chal kau diwes, jaake rah o kham gomme gar tele djas, un me gar kolen lauteren pale dom, kai kaman man te marell.” Doleske his i murshen dran Israel buder kek soor i bokatar, un o marepen was lenge phares. O Jonatan shunas gar koi sowel, hoi peskro dad ap i tsele lurdende tchiwas. Un job las peskro kasht un las leha gwin, un chas les. Un sik djas leske feteder. Jek kol lurdendar penas leske: “Tiro dad das pes sowel un das men trad un penas: ‘Bibacht te well pral hakeneste, kai kau diwes tchomone chal!’ Un jaake his i murshen kek soor buder.” Kote penas o Jonatan: “Miro dad anell bibacht ap maro them. Dikenn, har wom me pale soreles, har chom i mui pherdo gwin. Te chans i lurde kau diwes kolestar, hoi hunte mukan kolla tchiddo, kai maran pen mentsa, palle nai dans le len gomme feteder!” Un jon maran ko diwes i Filistarjen ap o tselo drom mank Michmas un Ajalon. Un i Israeleskre lurden his kek soor buder, un jaake bari bok, te peran le pral ko koowa, hoi i Filistarja pal pende mukan, un lan penge bakre, grumja un terne grumja un dan len mulo, un chan o mass, kai o rat gomme dren hi. Un o Sauleske was penlo: “I lurde anenn doosh ap pende glan o baro Debleste: Jon chan o mass, kai o rat gomme dren hi.” Koi das o Saul gole: “Hawo pale-tchiddo koowa glan o baro Debleste! Anenn i baro bar kai pash mande!” Un palle penas lo: “Djan mank i lurdende un penenn lenge, te anell hakeno peskri grumni un peskro bakro pash mande. Un kate pash o bar dell lo les mulo un mukell o rat win te nashell. Palle chal lo les gar o rateha. Un jaake anenn tumer kek doosh ap tumende glan o baro Debleste.” An koi rati anas hakeno peskro vieches pash o Sauleste, un das les kote mulo. Kowa his o ersto kopo, kai kras o Saul o baro Debleske i chatchepaskri. Un o Saul penas: “Mer lah gomme kai rat i Filistarjen palla un randah len win, bis te well o newo diwes. Mukenn kekes lendar djido!” “Mishto”, penan le. “Mer krah, hoi an tire jaka tchatcho hi.” O rashai penas: “Putchas o Deblestar, hoi te kras!” Un o Saul putchas o Debles: “Djap me tele un lap i Filistarjen palla? Kameh tu len an o Israeleskro wast te dell?” O Dewel rakras ko diwes gar o Sauleha. Koi das o Saul i pralstune lurden pash peste khetne gole un penas: “Kau diwes anas jek doosh ap peste. Hatsenn win, koon kowa kras! Ninna te wals kowa miro tchawo Jonatan, hunte merals lo. Kowa dau me man sowel pash o djido Debleste, kai ap o Israeleskri rig hi.” Un kek i tsele lurdendar penas tchomone. Koi penas lo ap lende: “Tumer wenn ap koi rig tardo, un me un miro tchawo Jonatan ap kai rig.” “Kre kowa, hoi an tire jaka mishto hi”, penan le. Un o Saul penas ap o baro Debleste: “Tu Dewel pral o Israel, hoske rakral kau diwes gar mantsa, tiro budepaskreha? Hi i doosh ap mande? Hi li ap miro tchaweste Jonatan? Baro Dewel, tu Dewel pral o Israel, palle sike kowa o barreha, hoi kharell ‘momeli’. Hi i doosh tchiddo ap tire menshende Israel, palle sike kowa o barreha, hoi kharell ‘tchatchepen’!” Koi sikran i barra, kai hi i doosh tchiddo ap o Jonatan un ap o Saul. I menshen Israel his kek doosh. Un o Saul penas: “Witsrenn i barra glan mande un miro tchaweste Jonatan.” Koi peran i barra glan o Jonatan. Koi penas o Saul ap o Jonatan: “Pen mange, hoi tu kral.” Un job penas: “Me lom i mui pherdo gwin ko kashteha an miro wast un chom les. Ake hom, tu nai deh man mulo.” Un o Saul penas: “O Dewel nai dell man i phagi, te mukau tut te djiwell!” I Israeleskre mursha penan ap o Saul: “Hunte merell o Jonatan, kai ko baro koowa kras un las o Israel win? Kowa krah mer gar! Pash o djido Debleste dah men sowel: Kek bal te perell tele leskro sherestar! O Dewel his ap leskri rig, doleske nai kras job kau diwes sau baro kowa.” Jaake lan i mursha o Jonatanes win dran o merepen. Un job was gar maredo. Un o Saul las i Filistarjen buder gar palla, un djas pale pre. Un i Filistarja djan pale an pengro them, kai le wan. Har was o Saul o baro rai pral o Israel, djas lo an o kurepen lauterentsa, kai djiwan trul o them Israel un kaman les tele te rikrell. Kolla his i menshe dran o them Moab, Ammon un Edom, ninna i bare raja an o them Zoba, un i Filistarja. Un kai lo ninna djas, kote was lo o sorleder. Job his i tchatcho mursh un maras i Amalekarja, un las o Israel dran kolengre wasta win, kai lendar randan. O Saules his triin mursh tchawe: O Jonatan, o Jishwi, un o Malkishua, un dui tcha. I phureder his i Merab, un i tikneder i Michal. Un o lab o Sauleskri romjatar his Ahinoam. Kolakro dad his o Ahimaaz. Un o Saul tchiwas o Abner, koleskro dad o Ner hi, pral peskre lurdende, te well lo lengro pralstuno. O Ner his o Sauleskro kak. O Sauleskro dad, o Kish, un o Abnereskro dad, o Ner, his phrala. Un lengro dad his o Abijel. Jaake rah har o Saul djiwas, his o marepen i Filistarentsa i pharo marepen. Un te dikas o Saul i sorelo tchatcho murshes, koles las lo, te well lo i lurdo leske. O Samuel penas ap o Saul: “O baro Dewel bitchras man, te makap tut o djeteha, te wess o rai pral leskre menshende Israel. Kanna shun ap i laba o baro Deblestar! Kowa penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub: ‘Me bistrom gar, hoi i Amalekarja i Israelenge kran, har jon pen lenge an o drom tchiwan, har o Israel dran o them Egiptia win djas. Doleske dja kanna an o kurepen un kure tut i Amalekarja, un de len halauter mulo: mursha un djuwja, tchawe un ternepen, grumja un bakre, khamele un burike.’” Kote das o Saul i Israelengre murshen khetne gole an o foro Telem un dikas, kitse jon hi. Kolla his 200.000 (dui-sheel-serja) mursha, kai nashenn, un 10.000 (deesh-serja) mursha dran o them Juda. Un o Saul djas lentsa pash o foro, kai i Amalekarja djiwenn. Kote tchiwas lo peskre lurden khatedo an i tala, te perenn jon i murshenge dran o foro an o dumo. Un ap i Kenarja mukas o Saul te penell: “Djan tumenge! Atchenn gar pash i Amalekarja! Djan tumenge lendar, te dap tumen gar lentsa mulo! Tumer hans latches ap i tsele Israelitarja, har jon dran o them Egiptia pre wan!” Koi djan penge i Kenitarja krik i Amalekendar. Un o Saul das i Amalekarjen an o tselo them mank Hawila un Shur, hoi glan o them Egiptia tchiddo hi. Un job las o baro rajes pral o Amalek, o Agag, djides pandlo. I tsele menshen mukas lo o chareha mulo te dell. O Agages un i feteder bakren un grumjen mukas o Saul un leskre mursha te djiwell, ninna i feteder viechen un i tikne bakren un lauter, hoi bud moldo hi. Kowa lauter kaman le gar te marell. Kokres kowa, hoi nasselo un gar bud moldo his, kowa maran le. Kote penas o baro Dewel ap o Samuel: “Man dukella, te tchiwom me o Saules pral o Israel, te well lo lengro baro rai. Job sikras mange o dumo, un kras gar, hoi me leske penom.” Kowa dukas o Samueles an o dji, un job das i tseli rat ap o baro Debleste gole. Un o Samuel stas sik taissarlakro pre, te djas lo pash o Saul. Un leske was penlo, te was o Saul an o foro Karmel, un mukas peske kote barra pre te tchiwell, hoi sikrenn, te was job o sorleder pral i Amalekarja. Un o Samueleske was ninna penlo, te djas o Saul dureder un was tele an o foro Gilgal. Un har o Samuel pash o Saul was, penas o Saul ap leste: “O baro Dewel dell tut bacht! Me krom lauter, hoi o baro Dewel penas.” Un o Samuel putchas: “Hoi shunenn mire kanda? Hawe bakre denn kai gole? Un hawe grumjen shunau me?” Un o Saul penas: “Kalen anan le dran o them Amalek. I mursha mukan i feteder bakren un grumjen djides, te denn le len tiro baro Debleske. I tsele wawar viechen maran le.” “Atch, rike tiro mui!” penas o Samuel. “Me penau tuke, hoi o baro Dewel mange kai rat penas.” “Rake”, penas o Saul. Un o Samuel penas: “Hi gar jaake? Har hals tikno an tire jaka, wal tu o pralstuno pral o Israel. O baro Dewel kras, te wal o baro rai pral i deesh-te-dui bare familje, kai wenna o Israeleskre deesh-te-dui mursh tchawendar. Un o baro Dewel bitchras tut pash i tchilatche Amalekarja un penas tuke: ‘Mare len un de lauter paash, hoi len hi! Kure tut lentsa, bis te lauter mulo hi.’ Hoske shunal tu gar ap o baro Debleste, un lal tuke, hoi lendar his. Kowa his djungeles glan o baro Debleskre jaka.” Kote penas o Saul ap o Samuel: “Me shunom ap o baro Debleste un djom ko drom, kai man o baro Dewel bitchras. Me taprom o Agag, ko rai pral i Amalekarja, un anom les kai. Un me mukom i tsele Amalekarjen te marell. I mursha mukan i feteder bakren un grumjen te djiwell, te denn le len kate an Gilgal tiro baro Debleske.” O Samuel penas: “Hoi patseh, hi shukar o baro Debleske: Vieche, hoi leske maredo wenn, sawe hoi leske tseles chatchedo wenn un sawe, kolengre feteder kotja mass leske chatchedo wenn? Kamell lo gar budeder, te shunell jek ap kowa, hoi lo penell? Djin, te shuneh tu ap o baro Debleste, hi kowa leske feteder, har te deh les viechen. Te shuneh tu mishto ap leste, hi kowa feteder, har te deh les thulle kotja i bakrestar. Te shuneh tu gar ap leste, leh tu doosh ap tute, har te durkrals tu. Te kreh tu gar, hoi o Dewel tutar kamella, hi kowa jaake tchilatcho, har te mangals khereskre deblen un wawar chochene deblen an. Tu witsral o lab o baro Deblestar ap i rig. Doleske witsras lo tut ninna ap i rig, jaake te wess tu buder kek baro rai.” Koi penas o Saul ap o Samuel: “Me lom doosh ap mande, har shunom gar ap o baro Debleste, un krom gar, hoi tu penal. Me darom i menshendar un shunom ap lende. Un kanna, biste miri doosh un dja mantsa pale, te sharap o baro Debles.” “Na-a”, penas o Samuel, “me djau gar tuha pale; tu witsral o baro Debleskro lab ap i rig. Un o baro Dewel witsras tut ninna ap i rig, jaake te wess tu buder kek rai pral o Israel.” Har rissras pes o Samuel trujel, te djal lo peske, tapras o Saul les ap leskri baja, jaake te atchas i kotar an leskro wast. Koi penas o Samuel ap leste: “Jaake har lal tu sorjah ko kotar than dran miri baja win, jaake las o baro Dewel peskre menshen Israel sorjah dran tiro wast win, te wess tu buder kek rai pral lende. Un job kras i wawares rai pral lende, jekes kai hi feteder har tu. Ko Dewel, koleha o Israel nai sharell pes, kowa chochella gar, un leskre laba khaitenn les gar. Job hi kek mensho, koles peskre laba nai khaitans.” “Me lom doosh ap mande”, penas o Saul pale. “Ninna te hi jaake, mangau tut, hade man glan i phurende mire menshendar un glan o Israel, un dja mantsa pale, te nai sharap tiro baro Debles.” Koi djas o Samuel leha khetne pale. Un o Saul djas, te sharell lo o baro Debles. Un o Samuel penas: “Anenn o Agag, ko rajes pral o Amalek, kai pash mande!” Un o Agag djas darjah koi, un penas: “Tchatchepah, har phares hi mange te hunte merap.” O Samuel penas: “Har tiro charo i djuwjenge lengre tchawen maras, jaake well kowa, te hi tiri dat gomme kek tchawo buder.” Un o Samuel das o Agag an kotja, glan o baro Debleste an o foro Gilgal. Pal kowa djas o Samuel an o foro Rama. Un o Saul djas pale an peskro kheer an o foro Gibea. Un o Samuel dikas o Saules buder gar jaake rah har djiwas lo. Un leskro dji rowas pral o Saul. O baro Debles khaitas, te rodas lo les win, te well lo o rai pral o Israel. Un o baro Dewel penas ap o Samuel: “Har rah kameh tu gomme pal o Saul te rowell, koles me pale tchiwom, te well lo buder gar o rai pral o Israel? Le kanna i tushni djet tuha, un kre tut ap o drom! Me bitchrau tut pash o Isai an o foro Betlehem. Mank leskre mursh tchawende hi kowa, koles me mange win rodom, te well job baro rai.” O Samuel penas: “Har nai krau kowa? Te shunell o Saul kowa, pale mukell job man te marell.” Koi pre penas o baro Dewel: “Le i terni grumni tuha, un pen ‘Me wom te anap kai grumni o baro Debleske!’ Un pen ap o Isai, te well job pash o chapen. Kote sikrau tut, hoi tu hunte kress, te makess koles o djeteha, kones tute sikrau!” Un o Samuel kras, hoi o baro Dewel leske penas, un djas an o foro Betlehem. Kote wan i phureder dran o foro pash leste, un putchan lestar darenes: “Hoske wal kai? Kharella kawa menge latchepen?” “Awa”, penas lo. “Me hom kai, te anap o baro Debleske i vieches. Krenn kowa, hoi glan tchinlo hi, te wenn djudjo o Debleske! Un awenn mantsa, te chas mer o vieches, hoi anom o Debleske.” Un job kras ap o Isai un leskre tchawende kowa, hoi glan tchinlo hi, te wenn le djudjo o Debleske, un penas: “Awenn mantsa, te chas mer o vieches, hoi dau o Debleske.” Un har was o Isai peskre tchawentsa, dikas o Samuel o Eliab un patsas pash peste: “Kawa hi kowa, koles o baro Dewel peske win rodas, te well lo baro rai.” O baro Dewel penas ap o Samuel: “Ma dik ap kowa, har job win dikella un har baro job hi! Koles rodom me gar win. O baro Dewel dikella gar ap kowa, kai i menshe pre dikenna. I menshe dikenn ap kowa, hoi glan lengre jaka hi, o baro Dewel dikella ap o dji.” Un o Isai das o Abinadab gole, un anas les glan o Samueleste. Un o baro Dewel penas: “Ninna kales rodom me gar win.” Palle mukas o Isai o Shamma glan o Samuel te well. Un o baro Dewel penas: “Ninna kales rodom me gar win.” Un o Isai mukas peskre efta mursh tchawen glan o Samuel te well. Un o Samuel penas ap o Isai: “Kekes kalendar rodas o baro Dewel peske win.” Palle putchas o Samuel o Isajestar: “Hi kalla tire tsele mursh tchawe?” Job penas: “O terneder lendar hi gomme gar koi. Kowa hi win un dell jak ap i bakre.” Un o Samuel penas ap o Isai: “Bitche jekes koi, te anell lo les. Mer beshah gar te chas, bis te job kai hi.” Kote bitchras job jekes, kai anas o Davides. Les his lole tcham un shukar jaka. I shukar tchawo his lo. Un o baro Dewel penas: “Kawa hi lo. Ste pre un mak les o djeteha!” Kote las o Samuel o djet un tchoras les ap o Davideskro shero, glan i jaka peskre phralendar. Un o baro Debleskro ducho was pral leste ap ko diwes un atchas ap leste. Un o Samuel djas pale an Rama. Un o baro Debleskro ducho djas peske o Saulestar. Un o baro Dewel bitchras leske i tchilatcho ducho, hoi kras leske daar. Koi penas o Saul ap peskre budepangre: “Mishto, djan un dikenn tumen trujel pal sau mursheste, kai haiwell latches te bashrell, un anenn les pash mande!” Un jek kol terne murshendar penas: “Shun, o Isai dran Betlehem, les hi i tchawo, ko haiwell i harfa latches te bashrell. Ninna hi lo i tchatcho mursh, kai haiwell pes mishto te marell. Un job hatsella hako tsiro i laba, hoi penlo hunte wenn. Un job hi i shukar mursh. Un o baro Dewel hi leha.” Kote bitchras o Saul murshen pash o Isai un mukas leske te penell: “Bitche o Davides pash mande, tiro tchawes, kai pash i bakrende hi!” Un o Isai bitchras o Davides pash o Sauleste, un das les i burika peha, ninna maro, i moljakro gono un i terni murshkani busni. Jaake was o David pash o Sauleste, te budrell job leske. Un o Saul kamas o Davides o djijestar. Un job was leskro hidjepaskro, kai hidjras leskro charo un wawar kurepaskro koowa. Un o Saul mukas o Isai te penell: “Muk o Davides pash mande te atchell un mange te budrell! Job krell peskro koowa latches glan mire jaka.” Un hako kopo, kai bitchras o Dewel ko tchilatcho ducho pral o Sauleste, las o David peskri harfa an o wast un bashras. Un o Sauleske his buder gar jaake phares, un ko tchilatcho ducho djas peske lestar. Un i Filistarja lan pengre lurden khetne pash o foro Socho an o them Juda. Un kolla tchiwan pengre plachtene khera pre mank o foro Socho un o foro Aseka pash o foro Efes-Dammin. Un o Saul un i mursha dran o Israel wan khetne an i tala, kai i bare ruka tardo hi. Un tchiwan pengre plachtene khera koi pre. Palle tchiwan le pen tardo o kurepaske kol Filistarentsa. Un i Filistarja his ap koi rig ap i berga tardo, un i Israelitarja his ap i wawar rig ap i berga tardo. Un i tala his mank lende. Kote was i kurepaskro i Filistarendar glan. Leskro lab his Goliat, dran o foro Gat. Job his jaake triin metarja baro. Les his i sasterni stadi ap leskro shero. Un ninna ko gad ap leste his dran tikne kotja saster kerdo, un his shob-desha (60) kilogramme pharo. Un les his saster trul leskre herja, un i sasterno witsepaskro tchuri ap leskri phik. Un ko kotar kasht, hoi leskro witsepaskro tchuri rikrella, his jaake pesso har i tikno ruk, un o saster glan ap o witsepaskro tchuri his jaake efta kilogramme pharo. Un glan leste djas i lurdo, kai hidjras leskri sasterni betcheskri patri. Un o Goliat tchiwas pes koi tardo, un das gole ap i lurdende dran o Israel, un penas ap lende: “Hoske djan tumer lauter win un tchiwan tumen tardo o marepaske? Me hom ko jek Filistari, un tumer lauter han tchi har o Sauleskre budepangre. Rodenn jek murshes dran tumende win, te well lo kai tele pash mande! Te nai marell lo pes mantsa, un dell man mulo, palle kamah mer lauter tumare budepangre te well. Me te hom sorleder har job, un me dau les mulo, palle wenn tumer mare budepangre un hunte budrenn menge.” Un ko Filistari penas: “Kau diwes praassom i kurepangre dran o Israel, har lenge penom: ‘Denn man jek murshes tumendar, kai pes mantsa kurella!’” Un o Saul un o tselo Israel shunan kol laba, hoi ko Filistari penas, un lan traash un daran lestar. O David his o tchawo ko murshestar Isai dran o kheer Efrat, kai djiwas an o foro Betlehem an o them Juda. Koles his ochta mursh tchawe. Un an ko tsiro, har his o Saul o baro rai, his o Isai i phuro mursh. Leskre triin phureder tchawe djan o Sauleha, te marenn le pen i Filistarentsa. O phureder kharas Eliab, o duito Abinadab un o triinto Shamma. Un o David his o terneder lendar. Un har djan kol triin phureder o Sauleha, djas o David pale te pale i tikno tsiro o Saulestar krik, te dell lo jak ap peskro dadeskre bakre an Betlehem. Un ko Filistari was win hako diwes, sik taissarlakro un pale ap i rat, un djas glan, un tchiwas pes koi tardo. Un kowa kras lo star-deesh diwessa. Un o Isai penas ap peskro tchaweste David: “Le kal deesh kilogramme peklo djob, un kal deesh mare, un an len sik pash tire phralende, kai ap o kurepaskri platsa tardo hi. Un kal deesh kotja kiral an o pralstuno lurdeske, un putch, har tire phralenge djal. Un pale muk tut lendar tchomone te dell, ap kowa nai dikau, te djal lenge mishto! O Saul un tire phrala un i tsele Israelengre lurde hi an i tala, kai i bare ruka tardo hi, un kurenn pen i Filistarentsa.” Kote stas o David sik taissarlakro pre, un mukas i wawares ap i bakre jak te dell. Un las ko tselo chapen peha, un djas koi, jaake har o Isai leske penas. Un was pash koi lurdengri platsa ap ko tsiro, har i tsele lurde win djan hakeno ap peskri platsa o marepaske. Un jon dan i bari kurepaskri gole. Un o Israel un i Filistarja tchiwan pen tardo o marepaske, jek rig wergel koi wawar. Un o David mukas lauter, hoi les peha hi, tardo pash ko lurdeste, kai ap i platsa jak das, un nashas kote, kai tchiwan pen i lurde pre. Un har job koi was, putchas lo pengre phralendar, har lenge djal. Un har job gomme lentsa rakras, was ko baro marepaskro Goliat glan, ko Filistari dran Gat, un tchiwas pes tardo, un rakras pale kol laba, kolentsa job o Israel praassas. Un o David shunas kowa. Har i mursha dran Israel ko murshes dikan, djan le i bari darjatar pale. Un jek penas ap o wawareste: “Dikal ko murshes, har kowa pre was? Kowa wella, te praassell lo o Israel. Koon koles marella, koles kameh maro baro rai braweles te krell. Un job kamell les peskri tchate te dell, un leskro dadeskro kheer hunte dell leste buder tchi kolestar, hoi le dren anenna.” Kote penas o David ap kol murshende, kai koi tardo his: “Hoi lell kowa, kai ko murshes kote marella un i ladj i Israelendar pale krik lella? Hoi patsell ko Filistari, koon job hi? Job hi gar tchinlo ap peskro mass, un patsell, te nai praassell lo i lurden ko djido Deblestar!” Un jon penan leske pale, hoi kowa lella, kai les marell. Leskro phureder phraal, o Eliab, shunas, har job kol murshentsa rakras. Un an leste chatchras i bari choli pre pral o Davideste, un penas: “Hoske wal tu kai? Un kones mukal tu ap kol bakre jak te dell an o mulo them? Me prindjrau tut mishto, tu tikno pre-phurdo un tchi-moldo! Tu wal kai, te dikess tuke o marepen an.” O David penas: “Hoi krom me? Nai putchau me gar?” Un job rissras pes lestar un putchas i wawarestar gomme jek kopo. Un i lurde penan leske kol emlige laba. Un kowa, hoi o David putchas, was ninna o Sauleske penlo. Un kowa mukas les pash peste te anell. Un o David penas ap o Saul: “Miro rai, kek tire murshendar hunte darell ko Filistarestar! Me kamau koi te djal un man leha te marell.” O Saul penas ap o David: “Tu nai djah gar pash ko Filistari, te kuress tut leha. Tu hal i terno mursh, job hi i kurepaskro fun tiknes pre.” “Miro rai”, penas o David, “me dom jak ap i bakre miro dadestar. Un te was i lewo oder i bero un hidjras i bakres krik, palle nashom me leske palla un dom an leste dren un lom leske o bakro pale dran leskro mui win. Un te hadas lo pes ap mande pre, palle taprom les pash leskri tchor un dom les mulo. Lewe un bere dom mulo. Un jaake djal les ninna kau Filistareske, kai gar tchinlo hi ap peskro mass. Job praassas i lurden o djido Deblestar. Doleske hunte merell lo!” Un pale penas o David: “O baro Dewel, kai las man win dran o leweskre mussja un dran o bereskre mussja, kowa lell man ninna win dran i wasta kau Filistarestar.” Un o Saul penas ap o David: “Dja koi, o baro Dewel djal tuha!” Un o Saul riwas o Davideske peskre kurepaskre koola an, tchiwas leske peskri sasterni stadi pre, ninna peskro gad dran sasterne dorja riwas lo leske an. Un o David tchiwas o Sauleskro charo trul peste un kamas te nashell un nashte nashas gar sau koweha. Job djinas gar har te krell lo kowa, un penas ap o Saul: “Me nai nashau gar kaleha. Kek sikras les mande.” Un job riwas lauter pale win, un las peskro kasht an peskro wast. Un dran i tikni pani rodas lo peske pantch barra, hoi mishto an o wast tchiddo hi, un tchiwas len an peskri possita. Un las peskri witsepaskri an o wast. Un jaake djas lo kote, kai o Goliat hi. Un o Goliat was lokes pash o David. Glan leste djas ko lurdo, kai leskro sasterno betcheskri patri hidjrell. Un har o Goliat gomme i kotar krik his, dikas lo, te his o David i terno mursh lole tchamentsa un shukar. Un glan leskre jaka his o David har tchik. Un job penas ap o David: “Hom me i djuklo, te weh tu i kashteha ap mande?” Un rakras bibacht pral leste an o lab peskro deblestar, un penas ap o David: “Ab kai pash mande, te dap tiro mass te chal i tchirklende un i diwje viechende!” O David penas: “Tu weh pash mande i chareha, i lengsto tchurjeha un i witsepaskro tchurjeha. Me wau pash tute an o lab o baro Deblestar, ko rajestar pral o bolepen un i phub, kai o Dewel pral i Israeleskre lurdende hi, kones tu praassal. Kau diwes dell o baro Dewel tut an miro wast. Un me dau tut mulo, un dau tiro shero tutar tele. Un kau diwes dau i tsele mule lurden tumendar Filistarja i tchirklende tel o bolepen te chal un i diwje viechende ap kai phub. Palle dikenn un haiwenn le an i tsele themma, te hi i Israelitarjen i Dewel. Un ninna hakeno, kai kate hi, kowa dikell un haiwell, te hunte well o baro Debles kek charo un kek witsepaskro tchuri, te lell lo peskre menshen dran o merepen win. Job hi o sorleder un dell tumen an mare wasta.” Un o Goliat djas dureder, te well lo pash o David. Un har his lo buder gar dur, nashas o David sik pash leste, tapras an peskri possita, las i bar win, un tchiwas les an peskri witsepaskri un witsras les. Un ko bar djas o Goliateske an o shero, mashkral leskre jaka. Un job peras ap peskro mui ap i phub. Jaake his o David o sorleder. Un les his kokres i witsepaskri un i bar. Un leskro bar tapras o Goliates un das les mulo. O Davides his kek charo an peskro wast. Un job nashas pash o Goliat, las leskro charo dran koleskri possita win, un das leske ko chareha o shero tele. Har i Filistarja dikan, te hi lengro sorleder mursh mulo, nashan le penge. Un i tsele lurde dran Israel un dran Juda djan glan, dan i bari kurepaskri gole, un lan kol Filistarja palla jaake dur, bis te wan le pash o foro Gat un glan i bare wudja o forestar Ekron. Un i mule Filistarja his tchiddo ap o drom mank Shaarajim un Gat un Ekron. Un i Israelitarja wan pale pale, un lan len gar dureder palla, un randan un lan penge kolestar, hoi i Filistarja ap pengri platsa pale mukan. O David las ko shero o Goliatestar un anas les an Jerusalem. Leskre marepaskre koola tchiwas lo an peskro plachteno kheer. O Saul dikas, har djas o David an o kurepen ko Filistareha, un putchas peskro pralstuno lurdestar, o Abner: “Koneskro tchawo hi kowa?” Un o Abner penas: “Tchatchepah, miro rai, me djinau gar!” Un o baro rai penas: “Putch, koneskro tchawo kau terno mursh hi!” Har kanna o David pale was, pal kowa har job o Filistares mulo das, las o Abner les un anas les glan o Saul. Un les his o shero ko Filistarestar gomme an peskro wast. Un o Saul putchas lestar: “Koneskro tchawo hal tu, terno mursh?” Un o David penas: “Me hom o tchawo tiro budepaskrestar, o Isai, dran Betlehem.” Un pal kol laba, hoi o David o Sauleha rakras, las o Jonatan i kamlepen o Davideske an o dji, un job kamas les peskro tselo djijeha har peskro djipen. Un o Saul las les ap ko diwes an peskro kheer, un mukas les buder gar pale an peskro dadeskro kheer te djal. Un o Jonatan un o David dan pen sowel, te hi le mala. O Jonatan kamas les budeder har peskro djipen, un riwas peskri baja win un das lat o Davideste, ninna peskre kurepaskre koola, peskro charo, peskro bogo un peskri pereskri dori. Un o David djas o Sauleske an o marepen, un lauter, hoi job an o wast las, djas leske mishto. Un o Saul hadas les pral i lurden, te well lo lengro pralstuno. Un i tsele Israelitarja kaman les. Un ninna bare mursha an o Sauleskro kheer kaman les. Ap ko diwes, kai i lurde pale wan, un o David o Filistares mulo das, koi nashan i djuwja win dran i tsele forja an o them Israel, te wenn le pash o baro rajeste Saul. Un jon giwan un khelan, dan gole i bachtjatar, un dan ap pengre tikne pauke, un bashran ap pengre bashepangre. Un an lengri gili penan le: “O Saul das i sero murshen mulo un o David deesh-serja.” Kote tapras o Saules i bari choli, un kau gili his gar shukar an leskre jaka. Un job penas: “Jon dan o Davides deesh-serja, un man dan le kokres jek sero. Kowa hoi les kanna gomme gar hi, hi o rajeskri beshepaskri.” Pal ko diwes un an ko tsiro, hoi was, dikas job tchilatche jakentsa ap o Davideste. O wawar diwes mukas o Dewel o tchilatcho duches pral o Sauleste te well. Un job was diwjes an peskro kheer. I harfa an o wast bashras o David o Sauleske, jaake har job hako diwes kras. Un o Saules his i witsepaskro tchuri an o wast. Un hadas peskro wast un penas peske: “Me kamau o Davides an i wanta tchurje te dell.” O David stas dui kope ap i rig, un o Saul nai tapras les gar. O baro Dewel his o Davideha un buder gar o Sauleha. Doleske daras o Saul o Davidestar. Un bitchras les krik pestar, un tchiwas les pral jek sero lurdende, te well lo lengro pralstuno. Un o David djas glan kol lurdende an o kurepen. Un leske djas halauter mishto, un o baro Dewel his ap leskri rig. Un har o Saul kowa dikas, daras lo gomme budeder lestar. O tselo Israel un o tselo Juda kaman les, har dikan le, hawo latcho kurepaskro job hi. Un o Saul penas peske: “Miro wasteha kamau gar o Davides te marell. I Filistarja mu denn les mulo.” Doleske penas lo ap o David: “Me kamau tut miri phureder tchat, i Merab, te dell, te romedineress lat. Tu, ab i tchatcho mursh un kure tut mishto an o baro Debleskro kurepen.” Un o David penas ap o Saul: “Koon hom me? Un koon hi mire menshe un miro dadeskro kheer an Israel, te wap me o baro rajeskri tchakro rom?” Un an ko tsiro, kai o Sauleskri tchai, i Merab, hunte wals o Davides dino, koi dan le lat o murshes Adrijel dran Mehola. I Michal, i wawar tchai o Saulestar, kamas o Davides. Har shunas o Saul kowa, his leske kowa mishto jaake. Un o Saul penas: “Me kamau lat leste te dell. Palle hi man tchomone an o wast, koleha nai tradau les an i wasta i Filistarendar.” Un o Saul penas ap o Davideste: “Kau diwes wess tu o duito kopo miri tchakro rom.” Ap leskre pralstune budepangre penas lo: “Rakrenn tchorchanes o Davideha un penenn leske: ‘Tu djineh, te hal shukar an o baro rajeskre jaka, un leskre tsele pralstune budepangre kamenn tut. Jaake ab, te wess leskri tchakro rom.’” Un i pralstune budepangre o Saulestar rakran kol laba ap o Davideste. Un o David penas: “Hi tumenge kowa i tikno koowa te well jek o baro rajeskri tchakro rom? Me hom i tchorwelo mursh un gar an-diklo.” Un i pralstune budepangre o Saulestar djan pash leste un penan leske, hoi o David penas. Un o Saul penas: Jaake penenn ap o David: “O baro rai kamell tchi wawares, hoi hunte dess leskro tchake, har o murshkano mass sheel mule Filistarendar. Job kamell lenge o tchilatchepen pale te dell, hoi le ap leste kran.” Tchatchepah kamas o Saul te perell o David an o wast i Filistarendar, un jon te denn les mulo. Un leskre pralstune budepangre penan kowa jaake o Davideske. Un o Davideske his shukar, te nai well lo o baro rajeskri tchakro rom. Un ko tsiro his gomme gar trujel, hoi le leste dan, koi kras lo pes ap o drom un djas peskre lurdentsa an o kurepen, un das dui-sheel Filistarjen mulo. Un o David las kol tsele dui sheel mulendar lengro murshkano mass tele, un anas les o baro rajeske, te well lo leskri tchakro rom. Un o Saul das les peskri tchat Michal, te well li leskri romni. Un o Saul dikas un haiwas te hi o baro Dewel o Davideha, un ninna, te kamell leskri tchai Michal les o tselo djijeha. Koi daras o Saul o Davidestar gomme budeder, un peskro tselo djipen kamas lo leske tchilatchepen te krell. Un bud kope an o marepen i Filistarentsa his o David sorleder har hako wawar o Sauleskre pralstune lurdendar. Un o Davideskro lab was sharedo un hadedo. Un o Saul rakras peskro tchaweha un peskre budepangrentsa, te kamell lo o Davides te marell. O Jonatan, kai kamas o Davides o djijestar, penas kowa o Davideske un penas: “Miro dad kamell tut te marell. Jaake khate tut taissarlakro un rike tut khatemen. Me kamau miro dadeha win te djal kote ap kai platsa, kai tu hal, un rakrau leha pral tute. Un hoi shunau, kowa penau tuke pale.” Un o Jonatan rakras peskro dadeha un rakras latches pral o Davideste un penas: “Miro baro rai, an kek doosh ap tute un kre o Davideske tchi! Job hi tiro budepaskro un kras tuke kek tchilatchepen. Un lauter, hoi job kras, his tuke mishto. Job dikas gar ap peskro djipen, har djas lo koi un kuras pes o Filistareha un das les mulo. Jaake te las o baro Dewel o tselo Israel dran i wasta i Filistarendar. Un tu dikal kowa un hals bachtelo. Hoske kameh tu doosh ap tute te anell un i rat jekestar, koles kek doosh ap peste hi? Hoske kameh tu o Davides mulo te dell tchitcheske?” Un o Saul shunas ap o Jonatan un das pes sowel un penas: “Me dau man sowel pash o djido Debleste, o David hunte merell gar!” Kote das o Jonatan o Davides gole, un penas leske lauter, un anas les pash o Saul. Un job budras leske pale, har glan ko tsiro. Un pale was i baro kurepen, un o David djas win te marell lo pes i Filistarentsa. Un job das len jaake soreles, te hunte nashan le. Un ko tchilatcho ducho, bitchedo o baro Deblestar, was pral o Saul, har job khere beshdo his un peskro witsepaskro tchuri an o wast rikras. Ninna o David his koi un bashras ap peskri dorjengri bashepaskri. Un o Saul witsras peskro tchuri, te dell lo o Davides ap i wanta. Un o David stas ap i rig, jaake te djas ko tchuri an i wanta. Un job nashas peske. An koi rat bitchras o Saul lurden pash o Davideskro kheer, te denn le jak, te nashell lo gar peske, un te denn le les mulo taissarlakro. Un leskri romni, i Michal, penas leske kowa un penas: “Te nasheh tu gar kai rat, palle denn le tut taissarlakro mulo.” Un i Michal mukas o Davides dran i wochni tele, un job nashas peske. Palle las i Michal o khereskro dewel, o Terafim, un tchiwas les ap o tchiben, un tchiwas busjengre balla kote, kai o shero tchiddo wals, un tchakras kowa lauter i ripjeha. Har wan o Sauleskre bitchepangre, te lenn le o Davides, penas i Michal: “Job hi nasselo.” Kote bitchras len o Saul i duito kopo, te dikenn le pal leste, un penas: “Anenn les an peskro tchiben kai pash mande, te dap les mulo.” Un kol lurde djan koi un hatsan tchi har ko khereskro dewel Terafim an o tchiben tchiddo, un kol busjengre balla pash leskro shero. Kote putchas o Saul i Michalatar: “Hoske chochral tu man, un mukal koles te nashell, kai mange tchilatchepen kamell?” Un i Michal penas ap o Saul: “Job penas ap mande: ‘Muk man te djal, te dap tut gar mulo!’” O David nashte nashas peske, un djas pash o Samuel an o foro Rama un penas leske halauter, hoi o Saul leha kras. Un o David djas khetne o Samueleha pash i khera, kai o Debleskre rakepangre djiwan, un jon atchan koi. Un o Sauleske was penlo: “Dik, o David hi pash o Debleskre rakepangre an Rama.” Kote bitchras o Saul lurden, te anenn le o Davides. Har dikan kolla kol tsele Debleskre rakepangren un lengro pralstunes, o Samueles, un shunan, har kolla o Debleskro rakepen win rakran, koi was o Debleskro ducho pral kol bitchepangren. Un jon rakran ninna o Debleskro rakepen win. Un kowa was o Sauleske penlo. Un job bitchras wawar bitchepangren koi. Un ninna kolla rakran o Debleskro rakepen win. Un o Saul bitchras o triinto kopo wawaren koi. Un ninna kolla rakran o Debleskro rakepen win. Kote kras job pes ap o drom an o foro Rama. Har was lo pash koi bari brunna, hoi pash i djobeskri platsa Seku hi, putchas lo: “Kai hi o Samuel un o David?” Un jon penan leske: “Pash kol khera, kai o Debleskre rakepangre djiwenn an o foro Rama.” Un job djas koi. Ap peskro drom was ninna pral leste o Debleskro ducho. Un job djas un rakras o Debleskro rakepen win, bis te was job pash kol khera, kai o Debleskre rakepangre djiwenn an o foro Rama. Kote riwas job ninna peskre koola win, un rakras glan o Samuel o Debleskro rakepen win, un peras ap i phub un his nanges koi tchiddo o tselo diwes un i tseli rat. Doleske well penlo: “Hi o Saul ninna mank o Debleskre rakepangre?” Un o David nashas krik kol kherendar, kai o Debleskre rakepangre djiwenn an o foro Rama, un djas pash o Jonatan, un putchas lestar: “Hoi krom me? Hawi doosh anom me ap mande? Hoi krom me tiro dadeske, te rodell lo man, te dell lo man mulo?” Un o Jonatan penas: “Kowa nai well gar jaake! Tu hunte meress gar. Miro dad krell tchi, kek baro koowa, witar kek tikno koowa, te rakras lo gar mantsa. Hoske rikrals lo kau koowa glan mande khatedo? Na-a, kawa hi gar jaake.” O David penas: “Tiro dad haiwas, te hom tiro maal. Doleske penas lo peske: ‘O Jonatan hunte djinell kowa gar, te dukrell kowa les gar.’” Un o David penas dureder: “Me dau man sowel glan o djido Debleste un glan tute: Mashkral mande un o merepen hi gar budeder har jek herjakro stakepen!” Un o Jonatan penas ap o David: “Lauter, hoi tu kameh, kamau me tuke te krell.” Un o David penas ap o Jonatan: “Tu djineh, taissar hi o diwes, kai well pale o newo tchon diklo. Koi hunte woms pash o baro rajeste ap leskri chapaskri beshdo. Muk man, man kate win te khatrell bis rati ap o triinto diwes! Un te putchell tiro dad palle, kai me hom, palle pen ap leste: ‘O David mangas man, te nai djal lo an peskro foro, an Betlehem. Kote well leskri familja khetne, te anenn le viechen o Debleske, har krenn le hako bersh.’ Te penell lo palle ‘Kowa hi mishto’, palle djinau, te hunte darap buder gar. Te well lo chojedo, palle haiwess tu, te las lo peske glan, te krell lo mange tchilatchepen. Jaake mangau tut: Ab latches ap mande, tiro budepaskro, un rike tiro lab, hoi mer dui men glan o baro Debleste sowel dam, te ham mala. Me te anom doosh ap mande, palle de tu man mulo! Ma an man pash tiro dadeste!” Un o Jonatan penas: “Har nai patseh tu sau kowa mandar? Kowa kraus me gar. Te haiwau, te las miro dad peske glan, te krell lo tuke tchilatchepen, palle penau me kowa tuke.” Un o David putchas o Jonatanestar: “Koon penell mange, te was tiro dad chojedo?” Kote penas o Jonatan ap o David: “Ab mantsa win ap o them!” Un jon dui djan win ap o them. Un o Jonatan penas ap o David: “Pash o baro Debleste, ko Israeleskro Dewel, dau man sowel, te penap tuke, hoi miro dades tuha glan hi. Taissar un ap o triinto diwes rakrau leha. Te dikau, te hi mishto trul tute tardo, bitchrau jekes, kai kowa tuke penella. Te kamals miro dad tuke tchilatchepen te krell, un me penoms tuke kowa gar, palle nai dell man o baro Dewel mulo. Palle mukau me tut te djal, jaake te nai djah tu an o latchepen. Un o baro Dewel mu well jaake ap tiri rig, har job ap miro dadeskri rig his. Tutar mangau, te wess jaake latches ap mande, har o baro Dewel latches ap tute hi, jaake rah har djiwau. Un pal miro merepen ab latches ap mire tchawende, kai pal mande wenna, ninna an ko tsiro, kai marell o baro Dewel lauter kolen, jek pal o wawar, kai kuran pen tuha. Hakeno mendar mu rikrell koi sowel, hoi mer men dam. Ninna tire tchawe, kai pal tute wenna, hunte rikrenn koi sowel. Te rikrenn le koi sowel gar, mu lenn le i phagi o baro Deblestar! ” Un o Jonatan mangas o Davides: “De tut kate sowel, te atchess miro maal.” O Jonatan kamas o Davides har peskro djipen. Un pale penas o Jonatan: “Taissar hi ko diwes, kai o newo tchon diklo well. Te weh tu gar pash o chapen, putchenn le pen, kai tu hal. Ap o triinto diwes ab sik tele un khate tut pale kote, kai tu tut khatral ko wawar diwes, un atch pash ko bar Ezel. Me kamau triin faile karje te dell ap kai rig, jaake har doms ap tchomone karje. Un bitchrau i tchawes koi, te rodell lo len. Te dau ap leste gole: ‘Jon hi gar dur tutar. Dja un an len!’ Palle am! Lauter hi mishto trul tute tardo. Un tut hunte well kek daar. Kowa dau me man sowel pash o djido Debleste. Me te penau ap ko tchawo: ‘I faile hi dureder tutar tchiddo!’ palle dja tuke! O baro Dewel bitchrell tut krik. Mangau tut, ma biste kowa, hoi mer dui khetne win kram. Mu krell o baro Dewel, te rikras mer men hake dui ap kol lab kanna un hako tsiro!” Un o David khatras pes kote win. Un o diwes was, kai well o newo tchon diklo. Un o baro rai, o Saul, was pash o chapen un beshas pes. Un job his beshdo ap ko beshepaskro pash i wanta, kote kai lo hako kopo beshdo his. Un o Jonatan his leske wergel beshdo. O Abner beshas pes ap i rig o Saulestar. Kote kai o David beshdo hunte wals, his kek. O Saul penas ap ko diwes tchi. An peskro shero penas lo peske: Nai was leske tchomone, hoi kras les pale-tchiddo jek diweske. Doleske hi lo gar kai. O wawar diwes pal o newo tchon, his o David pale gar koi, har beshan le pen pash o chapen. Koi putchas o Saul peskro tchawes, o Jonatan: “Hoske was o Isajeskro tchawo gar pash o chapen, taissar un kau diwes witar gar?” Kote penas o Jonatan ap o Saul: “O David mangas man peskro tselo djijeha, te nai djal lo an o foro Betlehem. Job penas: ‘Muk man koi te djal! Mire menshe anenn o Debleske viechen an o foro. Un miro phraal penas, me hunte wap. Te hom tiro maal, palle muk man te djal, te dikap mire phralen!’ Doleske was lo gar pash tiro chapen.” Kote chatchas i choli pre an o Saul ap o Jonatan. Un job penas ap leste: “Tu tchilatcho bedo! Patseh tu, me te djinau gar, te rodal tuke o Isajeskro tchawes win, te well lo tiro maal? Kowa hoi kral, hi i ladj tuke un tiri dake, kai tut o djipen das. Jaake rah har o Isajeskro tchawo ap kai phub djiwella, jaake rah hunte daress tu tiro djipaske, un weh gar o baro rai. Kanna bitche jekes koi, te anell lo les pash mande. Job hunte merell.” Un o Jonatan putchas peskro dadestar, o Saulestar: “Hoske hunte merell lo? Hoi kras lo?” Kote witsras o Saul peskro witsepaskro tchuri pal leste, te dell lo les mulo. Kote haiwas o Jonatan, te las peske o Saul soreles glan, te dell lo o Davides mulo. Un o Jonatan stas mulo chojedo pre o chapastar, un chas tchi ap ko duito diwes pal o newo tchon. Leske his ropaske pral o David, koles leskro dad jaake praassas. Un taissarlakro djas o Jonatan win ap i platsa, hoi job o Davideha win kras. Un les his i tchawes pash peste. Un job penas ap ko tchaweste: “Naash un rode kol faile, hoi karje dau!” Un o tchawo nashell. Un o Jonatan dell dur pral leste wergel karje. Un har o tchawo kote well, kai o Jonatan o failo karje das, dell o Jonatan pal leste gole: “O failo hi dureder tutar krik. Sik, trade tut! Ma atch tardo!” Kote hadas ko tchawo ko failo pre un anas les peskro rajeske. Un ko tchawo djinas tchi. Kokres o Jonatan un o David djinan kolestar. Kote das o Jonatan o bogo un i faile ko tchaweste, un penas ap leste: “Dja un an len an o foro pale!” Har ko tchawo peske djas, was o David win dran peskro khatepen pal kol barra, un peras glan o Jonatan tele, un tchiwas pes triin kope glan tele ap i phub. Un palle lan le pen trujel un tchumran pen, un rowan khetne, o David gomme budeder har o Jonatan. “Atch mo Debleha”, penas o Jonatan ap o David. “O baro Dewel mu krell, te bistras gar, hoi mer dui menge win kram, un dam men sowel glan leste. Ninna mire tchawe un tire tchawe, un kolla, kai pal lende wenna, hunte rikrenn pen ap kowa hako tsireske.” Un o David kras pes ap o drom un djas peske. Un o Jonatan djas pale an o foro. Un o David was an o foro Nob. Un kote djas lo pash o rashajeste Ahimelech. Un kowa trissas i darjatar glan leste un putchas lestar: “Hoske weh tu kokres, un kek hi pash tute?” Un o David penas ap o rashajeste Ahimelech: “O baro rai bitchras man an jek koowa, hoi kek djinell un penas ap mande: ‘Kek hunte djinell kolestar, un tu hunte rikress tiro mui, koon tut ninna putchella. Kek hunte djinell, hoske me tut bitchrom.’ Doleske krom mire lurdentsa win, kai mer men taprah. De man pantch mare, te hi le tut, oder kowa, hoi tut pash o wast hi, hoi man ap o sikepen nai deh.” Un o rashai penas ap o David: “Man hi kek maro, kokres ko maro, hoi o Debleske hi. Kowa nai dau tumende, te tapran kol mursha, kai pash tute hi, kek djuwjat an!” O David penas ap o rashajeste: “Men his kek djuwel taissar un ko diwes glan, har mer win djam. Ninna te djam gar an o kurepen o Debleske, his i terne mursha jaake, te nai dikas o Dewel latches ap lende. Doleske hi le kowa tchatchepah kau diwes budeder har glan kowa.” Koi das les o rashai kol Debleskre mare. Kek wawar maro his koi. Kol Debleskre mare his o baro Debleste dino, pale krik lino, har was newo maro koi tchiddo. Ap ko diwes his ninna i pralstuno budepaskro o Saulestar an o baro Debleskro kheer. Kowa his i Edomari, un leskro lab his Doeg. Job his o pralstuno pral kolende, kai jak dan ap o Sauleskre bakre. Un o David putchas o Ahimelech: “Hi tut kek witsepaskro tchuri, witar kek charo kai pash tute? Me lom miro charo un wawar kurepaskro koowa gar mantsa. Man his kek tsiro koleske. O rajeskro koowa hunte djas sik.” Un ko rashai penas: “Men hi ko charo o Filistarestar Goliat kate, koles tu maral an o telstuno them Elah. Leskro charo hi an i baja dren pandlo un hi pal o rashajeskri damdira tchiddo. Te kameh les tuke te lell, palle le les tuke. Kek wawar charo hi kai.” Un o David penas: “Sawo charo dell kek duito kopo. De les mande!” Un ap ko diwes djas o David dureder, un nashas peske o Saulestar. Un djas pash o Achish, ko rai pral o foro Gat. Un koleskre budepangre penan ap pengro rajeste: “Hi kawa gar o David, o rai pral leskro them? Khelan le gar un giwan pral leste: O Saul das jek sero mulo, un o David das deesh-serja mulo?” Kol laba djan an o Davideskro dji, un job tapras bari daar glan o Achish, ko rajeste pral o foro Gat. Un job kras glan lengre jaka jaake, har te wals lo dinelo. Har kaman le les an-taprell, was lo diwjo, un tchinas sikepen ap i bare wudja un mukas peskri tchunger an peskri tchora te nashell. Koi penas o Achish ap peskre budepangre: “Tumer dikenn, te hi ko mursh narwelo. Hoske anenn tumer les glan mande? Hi man gar dinele doha, te anan kales ninna gomme kai? Kamau gar te well lo pash mande un krell peskro narwelo koowa an miro kheer.” Un o David nashas peske dran o foro Gat un khatras pes an koi grotta pash o foro Adullam. Un har leskre phrala un o tselo kheer leskro dadestar kowa shunan, djan le lauter koi pash leste. Un ninna wan pash leste khetne bud wawar mursha. Mank lende his sawe, kai his palla-lino. Wawaren his sijaan, hoi nai plaissran le gar. Wawaren his i pharo dji. Un job was lengro pralstuno. Kolla lauter his jaake 400 (star-sheel) mursha. Kotar djas o David dureder un was an o them Moab an o foro Mizpe, un penas kote ap o rajeste pral i Moabarja: “Muk miro dades un miri dai pash tute te well un pash tute te atchell jaake rah, bis te me djinau, hoi o Dewel mantsa krella.” Un job anas len glan o rajeste pral o them Moab. Un jon atchan pash leste, jaake rah har o David an ko khatepen ap koi berga his. Un o Debleskro rakepaskro, o Gad, penas ap o David: “Ma atch an ko khatepen ap koi berga, dja khere an o them Juda!” Un o David djas un was an o weesh Heret. Un o Saul shunas, te was o David peskre murshentsa diklo. O Saul his kote ap i tikni berga pash o foro Gibea tel i ruk beshdo. Un les his peskro witsepaskro tchuri an o wast. Un leskre tsele budepangre his pash leste tardo. Kote penas o Saul ap peskre budepangre, kai glan leste tardo hi: “Shunenn, tumer Benjaminarja! Patsenn tumer, te dell o tchawo ko murshestar Isai tumen lauteren hachetikri phub un drakengro them? Lell job tumen lauteren, te wenn pralstune pral leskre lurdende: pral jek sero un pral jek sheel? Na-a, patsenn kowa gar! Hoske tchiwan tumen palle lauter khetne khatar mande? Un kek tumendar penas mange, te das pes miro tchawo un o Isajeskro tchawo sowel, te rikrenn le khetne. Kek tumendar penas mange kolestar tchomone, te hi miro tchawo kowa, kai miro budepaskres, o Davides, ap mande pre anas, jaake te lell kowa man kanna palla, har kowa kau diwes hi!” Kote penas ko Edomari, o Doeg, kai mank i budepangre pash o Saul tardo his: “Me dikom o Isajeskro tchawes, har was lo an o foro Nob pash o Ahimelech, koleskro dad o Ahitub hi. Un kowa putchas o baro Deblestar leske, das les maro; un ko charo ko Filistarestar Goliat das lo les ninna.” Kote bitchras o baro rai Saul murshen koi, un mukas o rashajes, o Ahimelech, koleskro dad o Ahitub hi, pash peste gole te dell, ninna leskro tselo dadeskro kheer, i tsele rashaja dran Nob. Un jon wan lauter glan o baro rajeste. Un o Saul penas: “Shun, Ahimelech!” Un job penas: “Kate hom, miro rai!” Un o Saul penas: “Hoske tchiwan tumen khatar mande khetne, tu un o Isajeskro tchawo, jaake te dal tu les maro un i charo, un putchal o Debles leske, hoi lo hunte krell? Doleske nai hadell lo pes kanna ap mande un lell man palla, jaake har kau diwes hi.” O Ahimelech penas ap o baro rajeste: “Koon mank tire tsele budepangre hi jaake ap tiri rig har o David? Ninna hi lo tiri tchakro rom un o pralstuno pral tire feteder lurdende. Un job hi an-diklo an tiro tselo kheer. Ko diwes his gar o ersto kopo, kai putchom o Debles leske! Sawo koowa krau me gar, te phukrap ap tute! Miro baro rai, ma tchip sawi phari doosh ap mande, witar gar ap miro dadeskro kheer. Me djinom kolestar lauterestar gar tchi.” “Ahimelech”, penas o baro rai, “tu hunte meress, tu un tiro dadeskro tselo kheer!” Un o baro rai Saul penas ap kol lurdende, kai trul leste tardo hi: “Djan ap lende un denn kal rashajen o baro Deblestar mulo. Lengre wasta his o Davideha. Jon djinan, te hi lo ap o naashepen un penan kowa mange gar.” Kol mursha kaman gar o baro Debleskre rashajen an-taprell un kaman len gar mulo te dell. Kote penas o baro rai ap o Doeg: “Ab tu, un de len mulo!” Un o Doeg, ko Edomari, was glan un das kol rashajen mulo. Un ap ko diwes meran 85 (ochta-deesh te pantch) mursha, kai an i rashajengri laintikri damdira rido his. Ninna an o foro Nob, kai i rashaja djiwan, mukas o Saul lauteren te marell o chareha, murshen un djuwjen, tchawen un ternepen. Ninna i grumjen un i burike un i bakre das lo o chareha mulo. Kokres jek mursh, leskro lab his Abjatar – nai nashas peske. Leskro dad his o Ahimelech un leskro papo o Ahitub. Un job nashas pash o David, un penas leske, te mukas o Saul i rashajen o baro Deblestar mulo te dell. Kote penas o David ap o Abjatar: “Me djinom ko diwes, har me koi homs, un o Doeg ko Edomari dikom, kai kowa phukrell lauter o Sauleske. Man hi doosh ap o rat hakenestar an tiro dadeskro kheer. Atch pash mande un ma dare! Job, kai man kamell te marell, kowa kamell tut ninna te marell. Kate pash mande nai krell lo tut tchi.” Un o Davideske was penlo: “Dik, i Filistarja djan pre ap o foro Kehila, un tchorenn lengro djob dran i djobengre platse.” Kote putchas o David o baro Deblestar: “Djap me pre ap kol Filistarja?” Un o baro Dewel penas: “Dja ap lende! Tu mareh len un leh o foro Kehila dran lengre wasta win.” Kol mursha, kai pash o Davideste hi, penan ap leste: “Kate an Juda hi men doha daar. Har nai djah mer an Kehila te maras men i Filistarentsa?” Kote putchas o David gomme i duito kopo o baro Debles, un o baro Dewel penas: “Ste pre un dja an Kehila! Me kamau tumen i Filistarjen an tumaro wast te dell!” Un o David djas peskre murshentsa an Kehila. Un jon maran pen i Filistarentsa, dan bud lendar mulo un tradan lengre viechen krik. Jaake las o David o foro Kehila dran lengre wasta win. Har nashas peske o Abjatar, koleskro dad o Ahimelech hi, un was pash o David an Kehila, las lo i rashajeskri damdira peha. Un o Sauleske was penlo, te was o David an o foro Kehila. Kote penas o Saul: “Kanna, kai was o David an i foro, koleskre bare wudja pandlo hi, pandas pes lo dren, un o Dewel das les an miro wast.” Un o Saul mukas peskre tsele lurden khetne gole te dell, te djan le leha tele an Kehila, un te tchiwenn le pen glan o foreskro baro wudar tardo, bis te o David palle win hunte well. Har o David haiwas, te hi o Saules tchilatchepen an o dji un kamas ap leste te djal, penas lo ap o rashajeste Abjatar: “An mange o rashajeskri damdira kai!” Un o David rakras ap o baro Debleste: “Baro Dewel, tu o Israeleskro Dewel, me shunom, te hi o Saul pashel, te well lo an o foro Kehila, un te kamell lo lauteren kate mulo te dell doleske, kai me, tiro budepaskro kai hom. Baro Dewel, tu o Israeleskro Dewel, pen mange: Kal menshe, kai an kau foro Kehila djiwenna, denn kolla man an o Sauleskro wast? Un well o Saul tchatchepah kai tele, jaake har me shunom?” Un o baro Dewel penas: “Awa, job wella tele!” Un o David putchas les pale: “Denn kalla, kai kate an Kehila djiwenn, man un kol murshen, kai pash mande hi, an o Sauleskre wasta?” Un o baro Dewel penas: “Awa, jon denn tut an leskre wasta!” Kote kras pes o David ap o drom khetne peskre murshentsa. Kolla his jaake shob-sheel mursha. Un jon djan penge dran o foro Kehila, un djan trujel an o tselo them dran jek khatepen an o wawar. Un o Sauleske was penlo, te nashas o David peske dran o foro Kehila. Un har job kowa shunas, mukas lo tele te djal an Kehila. Un o David atchas an o mulo them, un khatras pes an i berge pash o foro Sif. Un o Saul rodas les o tselo tsiro. Un o Dewel das o Davides gar an leskro wast. Un o David dikas, te djas o Saul win, te marell lo les. Doleske atchas lo kote an Horesha an o mulo them pash o foro Sif. Kote kras pes o Sauleskro tchawo, o Jonatan, ap o drom, un djas pash o David pre an Horesha, un kras leskro dji sorelo an o patsepen ap o Debleste. Un o Jonatan penas ap o David: “Ma dare, miro dadeskro wast nai hatsell tut gar. Tu weh o baro rai pral o Israel. Un me wau o duito pal tute. Un ninna miro dad, o Saul, djinell kowa mishto.” Un jon dui dan pen sowel glan o baro Debleste, te atchenn le mala. Un o David atchas an Horesha, un o Jonatan djas pale khere. Un mursha dran o foro Sif djan pash o Saul an o foro Gibea, un penan ap leste: “O David hi pash mende khatedo ap i berga pash Horesha, ap koi tikni berga Hachila, hoi wergel Jeshimon hi. Te kameh tu tele te well pash mende, palle ab! Un mer dah les an tiro wast.” Un o Saul penas: “O baro Dewel mu dell tumen bacht, kai kran tumare djia mange pre. Djan koi, un denn jak, hatsenn win ap hawi platsa job hi, un koon les dikas. Mange was penlo, te hi les bud pal i kanda. Lenn hako khatepen an i jak, kai khatrell lo pes. Un te djinenn kowa lauter, palle awenn pale pash mande kai! Un me djau tumentsa. Un te hi lo an o them, palle hatsau me les ninna. Un te hunte rodoms ninna an o tselo them Juda pal leste!” Un i mursha djan pale an Sif. Un o Saul djas pal lende. O David un leskre mursha his an o mulo them Maon an i tala, hoi wergel Jeshimon hi. Un o Saul un leskre mursha djan koi, te rodenn le les. Un kowa was o Davideske penlo, un job djas tele pash i barreskri berga, hoi an o mulo them Maon hi, te atchell lo koi. O Saul djas ap kai jek rig i bergatar, un o David un leskre mursha ap i wawar rig. Un jon djan jaake sik har djala, te nashenn le o Saulestar. O Saul un leskre lurde his pashel, te pandenn le len dren. Har his le gar dur, te taprenn le len, was i bitchepaskro pash o Saul un penas: “Ab sik! I Filistarja peran an o them dren!” Kote rissras o Saul trujel un las o Davides gar dureder palla, un djas te kurell lo pes i Filistarentsa. Doleske kharan le koi platsa Sela-Machlekot. Un o David djas kotar pre un khatras pes an i berge pash En-Gedi. Un o Saul las i Filistarjen palla. Har was lo pale khere, penan le ap leste: “Dik o David hi an o mulo them pash En-Gedi.” Un o Saul las peske 3.000 (triin-serja) win rodede murshen dran o tselo them Israel, un djas lentsa koi, te rodell lo les. Un o David un leskre mursha his wergel kol bare barra, hoi kharenn busjengre barra. Har was o Saul pash kol bakrengre platse, kai ap o drom his, dikas lo i grotta, djas koi dren ap i rig. Un o David un leskre mursha his dureder palla an koi grotta. Kote penan o Davideskre mursha ap leste: “Kawa hi o diwes, kolestar o baro Dewel ap tute penas: ‘Me dau koles, kai tuke tchilatchepen kamell, an tiro wast, te nai kress tu leha har tu kameh.’” Un o David stas pre un tchinas tchorchanes i kotar dran o Sauleskri baja tele. Pal kowa, har lo kowa kras, djas leskro dji soreles. Un job penas ap kol murshende, kai pash leste his: “O baro Dewel mu rikrell man pale, te taprap miro rajes an, koles o baro Dewel win rodas, te well lo baro rai. Kowa hi lo un atchell lo.” Un kal phare labentsa penas lo lenge, hoi tchatches hi. Un kekes mukas lo ap o Sauleste pre te djal. Un o Saul stas pre un djas win dran koi grotta, te djal lo peskro drom dureder. Kote stas o David ninna pre, un djas ninna win, un das pal o Sauleste palla gole: “Miro baro rai!” Un o Saul rissras pes trujel. Un o David witsras pes glan leste tele o mujeha ap i phub, un penas ap o Saul: “Hoske shuneh tu ap i laba kol menshendar, kai tuke penenna: ‘O David rodella tiri bibacht?’ Kau diwes nai dikeh tire jakentsa, te das tut o baro Dewel an mire wasta, har hals tu an koi grotta. Un mange penan le, te dap tut mulo. Un me krom tut tchi. Me penom mange: Me kamau gar miro wast ap miro rajeste te tchiwell, koles o baro Dewel win rodas, te well lo baro rai. Miro dad, dik kau kotar dran tiri baja an miro wast! Me tchinom les dran tiri baja tele, un dom tut gar mulo. Ap kowa nai dikeh un haiweh, te hom kek phukepaskro un kamau tut kek tchilatchepen te krell. Tu leh man palla te dess man mulo, ninna te krom tuke tchi. O baro Dewel mu well o tchatchepaskro rai mank mende dujende! Job dell tut pale, hoi tu ap mande kral! Miro wast taprell tut gar an! Tu prindjreh, har mare phure penan: ‘Dran i tchilatchende well o tchilatchepen.’ Me taprau tut gar an. Kones leh tu, o baro rai pral o Israel, palla? Koneske tradeh tu palla? Man, kai hom har i mulo djuklo, tchi wawar har jek pushum! O baro Dewel mu well o tchatchepaskro rai mank mende dujende un rakrell o tchatchepen pral mende! Job te lell kau koowa an o jak, un miro tchingepen tuha an o wast, te dell lo man miro tchatchepen!” Har o David kol laba ap o Sauleste rakras, penas o Saul: “Shunau me gar tut, miro tchawes David, kate?” Un o Saul rowas soreles. Un palle penas lo ap o David: “Tu hal feteder an o tchatchepen tardo har me. Tu hals ap mande latches, me homs tchilatches ap tute. Kau diwes sikral tu man un lauteren, te hal tu latches ap mande, har tchiwas man o baro Dewel an tiro wast, un tu dal man gar mulo. Kai hi jek, kai hatsell koles, kai kamell les te marell, un mukell les an o kamlepen peskro drom te djal? O baro Dewel mukell tuke lauter mishto te djal koleske, hoi kau diwes ap mande kral! Me djinau, te weh tu baro rai, un te well o them Israel an tiro wast soreles! Jaake de tut sowel ap o baro Debleste, te mareh gar mire tchawen, kai pal mande wenna, te well miro lab gar bistedo an miro dadeskro kheer.” Un o David das pes koi sowel. Un o Saul djas khere. O David un kol mursha, kai pash leste his, djan pre an ko khatepen, hoi len an i berga his. Un o Samuel meras, un o tselo Israel was khetne un rowas kote pral leste. Un palle paskran le les an o foro Rama, kai lo khere his. Pal kowa djas o David an o mulo them Paran. Kote his i mursh an o foro Maon. Koles his i baro brawlepen. Les his 3.000 (triin-serja) bakre un 1.000 (jek seri) busja. Leskri phub un leskre vieche his pash o foro Karmel. Un kote his job, har o bakrengro bal tchinlo was. Un ko mursh kharas Nabal un was i menshendar Kaleb. Job his jalo un tchilatcho an lauter, hoi job kras. Leskri romni kharas Abigajil. Joi his i gosewi un shukar djuwel. Un o David shunas an o mulo them, te mukell o Nabal o bal peskre bakrendar te tchinell. Kote bitchras o David deesh peskre murshendar an o foro Karmel un penas ap lende: “Djan pre an o foro Karmel! Un te wenn pash o Nabal, palle putchenn lestar an miro lab, har leske djal, un penenn: ‘Te djiwess i shukar djipen! I bacht well tuha un tire menshentsa, un ap lauter, hoi tuke hi! Me shunom, te mukeh o bal tire bakrendar te tchinell. Un me kamau, te djiness, te his tire mursha, kai ap i bakre jak denna, mentsa khetne ap i berga Karmel. Un mer kram len tchi. Un ko tselo tsiro, kai le mentsa khetne his, nashran le kek vieches. Putch tire budepangre, kolla penenn les tuke! Jaake ab latches ap kal murshende! Kau diwes hi i baro diwes tuke! De men, tire budepangren un tiro males David, hoi tut pash o wast hi!’” Un har o Davideskre mursha kote wan, rakran le o Nabaleha kal tsele laba an o Davideskro lab, un atchan palle koi tardo, te dikenn le, hoi well. O Nabal penas ap lende: “O David, koon hi lo? Koleskro dad o Isai hi? Koon hi kowa? Kau diwes denna bud budepangre, kai penge nashan pengro rajestar! Lap me miro maro un miro pani, un ko mass kol viechendar, kai marom kol murshenge, kai o bakrengro bal tchinenn? Un dap kowa kal murshende, kolendar me gar djinau, kai le wenna?” Un kol mursha kran pen pale ap o drom. Un har le pale pash o Davideste wan, penan le leske lauter, hoi o Nabal penas. Kote penas o David ap peskre murshende: “Hakeno pandell peskro charo trul peste!” Un jaake kran le. Un o David tchiwas peskro charo ninna trujel. Un jon djan pal o Davideste: jaake 400 (star-sheel) mursha. Un 200 (dui-sheel) atchan pale ap i platsa, te denn le pre jak. Jek kol murshendar, kai budrenn o Nabaleske, was pash koleskri romjate, i Abigajil, un penas lake: “Shunal tu? O David bitchras murshen dran o mulo them, te parkrenn le maro rajes, un job tchingras ap lende. Djiness, o Davideskre mursha his latches ap mende an ko tsiro, har mer lentsa khetne trujel djam. Un jon kran men tchi, un mer nashram kek vieches an ko tselo tsiro, kai mer lentsa khetne hams. Jon dan jak ap mende, an i rati un pral o diwes, un kowa o tselo tsiro, kai hams pash lende un dam jak ap i bakre. Un kanna dik, hoi tu gomme nai kreh! Te well tchi kerdo, palle well i bibacht pral maro rajeste un leskro tselo kheer. Ko patsau soreles. Job hi sau tchilatcho mensho, te nai rakrell jek leha gar.” Kote djas i Abigajil sik un las 200 (dui-sheel) mare, un dui moljakre gone pherdi mool, pantch pekle bakre un jek gono pherdo peklo djob, jek sheel tikne gone pherde drake, hoi truk kerdo wan, ninna 200 (dui-sheel) faigetikre merklia. Un kowa lauter mukas li ap burike te tchiwell. Un penas ap i budepangre: “Djan glan! Me djau pal tumende.” Peskro romeske penas li tchi kolestar. Un har joi ap i burika i berga tele klissas, un o drom trul i berga trujel djas, was ap jek kopo o David peskre murshentsa i wawar rigjatar. Un jon tapran pen. An o Davideskro dji his choli un job penas peske: “Tchatchepah dom ko tselo tsiro tchitcheske jak ap ko tselo koowa, hoi ko murshes hi an o mulo them, jaake te was kek viecho lestar krik. Un job dell man tchilatchepen pale, koleske, hoi leske latches krom. O Dewel mu dell man i phagi, te mukau jek murshes djido leskre tsele murshendar, bis te djal o kham taissarlakro pre.” Un har i Abigajil o Davides dikas, stas li sik i burikatar tele, un witsras pes glan o Davideste tele o mujeha ap i phub, un atchas glan leskre herja tchiddo, un penas: “Ap mande kokres mu perell i tseli doosh, miro rai! Muk man, tiri budepaskretsat, te rakrell glan tire kanda! Shun mire laba! Miro rai, ma choje tut pral o Nabal, ko tchi-moldo! Har leskro lab, jaake hi lo ninna! Nabal kharell lo, un i narwelo hi lo. Me, tiri budepaskretsa, dikom kol murshen gar, kai bitchral. Un kanna, miro rai, me dau man sowel glan o djido Debleste un glan tute: O baro Dewel rikras tut pale, te aness tu rat ap tute un dess tiro wasteha pale, hoi o Nabal ap tute kras. Kamau, te djal lauterenge, kai kamenn tut tchilatchepen, jaake har o Nabaleske! Jaake mangau tut, miro rai, le kau koowa an, hoi me, tiri budepaskretsa, tuke anom, te well lauter kol murshende dureder dino, kai pash tute hi. Biste mange, te hadom me man un rakrom ap tute! Me djinau, o baro Dewel dell tut i kheer, hoi atchella. Tu hal kowa, kai djal o baro Debleske an o kurepen. Kek tchilatchepen mu well hatslo ap tute, jaake rah har tu djiweh! Un te hadell pes i mensho, te lell lo tut palla, un kamell tut te marell, palle rikrell o baro Dewel peskre wasta pral tiro djipen, jaake har jek i kutch bar an peskri possita khatrell. Kolla, kai kamenn tut te marell, lengro djipen well krik witsedo, har jek i bar krik witsrella! Un ap ko tsiro, kai das tut o baro Dewel ko tselo latchepen, hoi job tut peskro lab pre das, un kras, te wal o baro rai pral o Israel, palle hi tiro dji djudjo. Un tu hunte witsress tuke gar glan, te lals tchitcheske rat ap tute, un tiro wasteha o tchilatchepen pale dal, hoi ap tute kerdo was. Ma biste man, tiri budepaskretsa, ap ko diwes, kai krell o baro Dewel tuke, miro rajeske, latchepen!” Un o David penas ap i Abigajil: “Sharedo well o baro Dewel, o Dewel pral o Israel, kowa kai tut kau diwes pash mande bitchras! Un sharedo well tiro goswepen, te rikral tu man kau diwes pale, te anap rat ap mande, un dap miro wasteha pale! Me dau man sowel pash o baro Debleste, ko Debleste pral o Israel, kai rikras man kau diwes pale, te krap tut tchilatchepen: Tu te wals gar sik pash mande, atchals kek i murshendar o Nabalestar djido, te djal o kham pre taissarlakro!” Un o David las lauter dran lakro wast, hoi joi leske anas, un penas ap late: “Dja pale khere un ma dare! Kowa, hoi tu mandar mangal, krau me jaake.” Un har i Abigajil khere was, his o Nabal koi beshdo pash i baro chapen har i baro rajeske. Un leskro dji bashras, un job his bud mato. Un i Abigajil penas leske tchi, kek lab. Taissarlakro, har o matepen dran o Nabal djas, kote penas leskri romni leske lauter. Kote meras leskro dji an leskro betch, un job was har i bar. Un pal deesh diwessa, kote das o baro Dewel o Nabales, un job meras. Un har o David shunas, te meras o Nabal, penas lo: “Sharedo well o baro Dewel, kai i ladj, hoi o Nabal ap mande anas, ap leste pale anas. Un man, peskro budepaskres, rikras lo pale, te krap i tchilatcho koowa. Un ko tchilatcho koowa, hoi o Nabal kras, mukas o baro Dewel ap leskro shero pale te perell.” Un o David bitchras murshen pash i Abigajil, un mukas lake te penell, te kamell lo lat te romedinerell. Un har o Davideskre budepangre pash i Abigajil an Karmel wan, penan le ap late: “O David bitchras men pash tute, te las tut: job kamell tut romedinerell.” Kote stas li pre, un witsras pes tele ap peskro mui ap i phub un penas: “Me hom leskri budepaskretsa un kamau te thowap i herja i budepangrendar miro rajestar.” Un i Abigajil las sik lauter khetne, un beshas pes ap i burika. Un lakre pantch budepangre djuwja djan lah. Un joi djas kol murshenge palla, kolen o David bitchras, un was o Davideskri romni. Glan kowa romedineras o David i Ahinoam dran o foro Jesreel. Jaake his les kanna dui romja. O Sauleskri tchai, i Michal, kai o Davideskri ersti romni his, das o Saul o mursheste Palti, koleskro dad o Lajish hi dran o foro Gallim. Un i mursha dran Sif djan an o foro Gibea pash o Saul un penan ap leste: “O David hi khatedo ap koi tikni berga Hachila, hoi ap i wawar rig o forestar Jeshimon hi.” Kote kras pes o Saul ap o drom un djas tele an o mulo them Sif. Un khetne leha djan 3.000 (triin-serja) wi-rodede mursha dran Israel, te rodenn le o Davides. Un o Saul atchas lentsa pash o drom ap koi berga Hachila, hoi ap i wawar rig o forestar Jeshimon hi. Un o David his an o mulo them. Un har job shunas, te was o Saul leske an o mulo them palla, bitchras lo murshen win, te hatsenn le budeder win. Un kolla wan pale un penan leske, te was o Saul tchatchepah an o mulo them. Un o David kras pes ap o drom, un was kote, kai o Saul peskre lurdentsa hi. Un o David dikas koi platsa, kai o Saul pes tele tchiwas, te sowell lo. Un pash o Saul his o pralstuno pral i lurdende tchiddo. Leskro lab hi Abner, koleskro dad hi o Ner. Kol dui his mashkral ap i platsa tchiddo, un i tsele lurde his trul lende tchidde. O David penas ap o Ahimelech, ko Hetari, un ap o Abishai, koleskri dai i Zeruja hi, un koleskro phraal o Joab hi: “Koon kamell mantsa tele ap i platsa pash o Saul te djal?” Un o Abishai penas: “Me djau tuha tele!” Un an i rat djan le tele un wan ap kolengri platsa. Un o Saul his mashkral tchiddo un sowas. Un leskro witsepaskro tchuri his pash leskro shero an i phub dino. Un o Abner un i tsele lurde his trul lende tchidde. Un o Abishai penas ap o David: “Kau diwes das o Dewel tut koles an tiro wast, kai kamell tut te marell. Jaake muk man leskro witsepaskro tchuri te lell, un les an i phub te dell. Jek dap hi doha. I duito kopo hunte dap me gar buder tchurje.” O David penas: “Na-a, ma de les mulo! Koon hadell o wast pre ap koleste, koles o baro Dewel peske win rodas, kowa lell peskri phagi.” Palle penas lo: “Me dau man sowel pash o djido Debleste: Job kokres marell les, nai well ap leskro tsiro, kai hunte merell lo, nai well an o marepen. O baro Dewel mu rikrell man pale, te taprap me koles an, kones job peske win rodas. Le kanna leskro witsepaskro tchuri, hoi pash leskro shero an i phub dino hi, un leskro panjeskro khoro, te djas mer menge!” Jaake las o David ko witsepaskro tchuri un o panjeskro khoro, hoi pal o Sauleskro shero tardo his. Un jon djan pale pale. Un kek dikas len, un kek haiwas tchomone, un kek djangras pre. Lauter sowan soreles. O baro Dewel mukas i pharo sopen ap lende te perell. Un o David djas ap i wawar rig, un dureder pral ap i berga, jaake te his lo dur doha lendar krik. Un kotar das lo gole ap kol tsele lurdende un ap o Abner, koleskro dad o Ner hi, un penas: “Abner, shuneh tu man gar?” Un o Abner putchas: “Koon hal tu, kai kate jaake ap o baro rajeste gole dell?” O David rakras ap o Abner: “Hal tu gar i tchatcho mursh? Un koon hi an o tselo them Israel har tu? Hoske dal tu gar jak ap tiro rajeste, ko baro rajeste pral o Israel? Glan i tikno tsiro djas jek dren ap i platsa, te marell lo tiro rajes. Kowa his gar mishto, hoi tu kral! Me dau man sowel pash o djido Debleste: Tumer hunte wans maredo! Tumer dan gar jak ap tumaro rajeste, koles o baro Dewel peske win rodas! Dik! Kai hi o baro rajeskro witsepaskro tchuri un o panjeskro khoro, hoi pash leskro shero tardo his?” Un o Saul shunas un haiwas, te hi o David, koon kote gole das, un penas: “Hal tu kowa, miro tchawo David?” O David penas: “Awa, me hom les, miro rai un pralstuno!” Un job rakras dureder: “Hoske lell miro rai man, peskro budepaskres, palla? Hoi krom me? Hawo tchilatchepen hi ap mande? Un kanna, miro rai un pralstuno, shun ap i laba, hoi me, tiro budepaskro, rakrau. Te anas o baro Dewel tut ap mande pre, palle well leske i chapen chatchedo, te djal leskri choli krik. Te anan tut menshe ap mande pre, mu well o Debleskri bibacht ap lende! Jon tradenn man win dran o baro Debleskro them. Kowa hi jaake har te penans le: ‘Dja an i wawar them, un mange wawar deblen an!’ Ma muk, te merap dur krik o baro Deblestar! Hoske djal o baro rai pral o Israel win, te marell lo i pushum har me? Hoske tradell lo man har jek i diwji kachni palla lell ap i berge?” Un o Saul penas: “Me lom doosh ap mande, miro tchawo. Am pale pale! Me kamau tuke buder kek tchilatchepen te krell. Dikau, miro djipen his kau diwes kutch an tire jaka! Kowa hoi me krom, his dineles, un anom bari doosh ap mande!” Un o David penas: “Dik, kate hi o baro rajeskro witsepaskro tchuri! Bitche jekes kol terne murshendar kai wergel, te anell lo les tuke! O baro Dewel dell latchepen hakeneste, kai ap leste rikrella, un an o tchatchepen djiwella. Kau diwes das lo tut an miro wast, un me kamom tut gar te dukrell – tut, ko wi-rodedes o baro Deblestar. Dik, jaake har tiro djipen an mire jaka bud moldo his, jaake well miro djipen an o baro Debleskre jaka bud moldo. Un job lell man win dran halauter, hoi miro djipen phares krell.” Un o Saul penas ap o David: “Debleskri bacht well ap tute, miro tchawo David! Tuke djal lauter mishto, hoi kreh!” Un o David djas peskro drom. Un o Saul djas pale khere. O David penas peske an peskro dji: “Well ko diwes, kai perau o Sauleske an i wasta, un job dell man mulo! O feteder mange hi, te djap jaake sik har djala an o them Filistia. Palle mukell o Saul mandar tele, un rodell man buder gar an o tselo them Israel. Un job nai krell man tchi buder!” Jaake kras pes o David ap o drom peskre 600 (shob-sheel) murshentsa. Un jon djan pash o baro rajeste pral o foro Gat. Leskro lab his Achish, koleskro dad his o Maoch. Un o David peskre murshentsa atchas pash o Achish an o foro Gat. Hakenes his peskri familja pash peste. O Davides his peskre dui romjen pash peste, i Ahinoam dran Jesreel, un i Abigajil dran Karmel, kolakro rom o Nabal his. Un har le o Sauleske penan, te nashas o David an o foro Gat, rodas job les buder gar. O David penas ap o Achish: “Te kameh tu mange latches te well, palle muk man an i foro ap o them te djal, te nai djiwap kote. Kowa hi mange doha. Hoske djiwap me, tiro budepaskro, pash tute an o rajeskro foro?” Un o Achish das les ko diwes o foro Ziklag. Doleske hi o foro Ziklag gomme kau diwes kol bare rajenge dran o them Juda. Ko tselo tsiro, kai o David an o them Filistia his, his jek bersh un star tchon. An ko tsiro peras o David peskre murshentsa an ko them dren, kai djiwenn i Geshurarja un i Girsarja un i Amalekarja. Kolla his i rah tsiro kote an o them, un djiwan bis pash o mulo them Shur un bis tele pash o them Egiptia. Un kai o David an kau them dren peras, kote mukas lo kek murshes un kek djuwjat djides, un las i tsele bakre un grumja, burike un khamele, un kol tsele ripja peha, un djas pale pale pash o Achish. Un te putchas o Achish: “Kai peran tumer kau diwes dren un randan?” palle penas o David: “An o them Negev an Juda.” Oder: “An o them Negev, kai i Jerachmeelarja djiwenn.” Oder: “An o them Negev, kai i Kenarja djiwenn.” Un o David mukas kek murshes un kek djuwjat djides. Job kamas gar, te nai well jek an foro Gat un penell kote, hoi job peskre murshentsa tchatchepah kras. Un jaake kras kowa o David o tselo tsiro jaake rah, har job an o them Filistia djiwas. Un o Achish patsas o Davides, un penas peske: “Job kras pes pash peskre menshende Israel jaake khandles, te atchell lo hako tsireske miro budepaskro.” An kol diwessa dan i Filistarja pengre tsele lurden khetne gole, te djan le an o kurepen i Israelentsa. Un o Achish penas ap o David: “Tu djiness, te hunte djas tu un tire mursha mantsa khetne an kau kurepen.” “Mishto”, penas o David. “Me hom tiro budepaskro. Kanna nai dikeh tire jakentsa, hoi me krau.” Un o Achish penas: “Mishto, tu wess kowa, kai o tselo tsiro ap miro djipen jak hunte dell.” Un o Samuel meras. Un i tsele Israelitarja wan khetne un rowan pral leste. Un palle paskran le les an peskro foro Rama. Glan kau tsiro tradas o Saul i drawepangren un kolen, kai putchenn i mulen, dran o them win. Har kanna i Filistarja khetne wan, un tchiwan pengre plachtene khera pre pash o foro Shunem, koi mukas o Saul i tsele Israelengre murshen khetne te well. Un jon tchiwan pengre plachtene khera pre ap koi berga Gilboa. Har o Saul kol bud lurden i Filistarendar dikas, tapras les i bari daar. Un o Saul putchas o baro Debles, hoi te krell lo. Un kowa penas leske tchi, das les kek suni, rakras gar leha kol tikne barrentsa, hoi witsedo wan, te sikrenn le, hoi kerdo hunte wella. Witar gar nai penas leske i Debleskro rakepaskro, hoi te krell lo. Kote penas o Saul ap peskre budepangre: “Rodenn mange i djuwel, kai i mulen putchell. Kamau te djap koi, te nai putchap latar!” Un leskre budepangre penan ap leste: “Dik, an o foro En-Dor hi i djuwel, kai i mulen putchell.” Un o Saul kras pes jaake, te prindjrell les kek pale, un riwas wawar koola an, un djas koi pash late. Un job las gomme dui murshen peha. Un jon wan an i rat pash koi djuwjate. Un o Saul penas: “De i mules mange gole, un durke mange, hoi wella! Me penau tuke, kones te less pre!” Koi djuwel penas: “Tu djineh, hoi o Saul kras, te tradas lo i tsele drawepangre un kolen, kai i mulen putchenn, dran o them win. Un hoske kameh tu man dren te tchiwell, te wap mulo dino?” Un o Saul das pes sowel pash o baro Debleste un penas: “Me dau man sowel pash o djido Debleste, an kau kowa perell kek doosh ap tute!” Kote penas koi djuwel: “Kones dap tuke pre gole?” Un job penas: “De mange o Samueles pre gole!” Har koi djuwel o Samueles dikas, das li gole, un penas ap o Saul: “Hoske chochral tu man? Tu hal o Saul!” “Ma dare”, penas o baro rai Saul ap late. “Hoi dikeh tu?” Un koi djuwel penas ap o Saul: “Me dikau i mules dran i phub pre te well.” “Har dikell job win?” putchas o Saul. Un joi penas: “I phuro mursh well pre! Un les hi i baja ap peste, har len i Debleskre rakepangre hidjrenna.” Kote djinas o Saul, te hi o Samuel. Un job witsras pes ap i phub un tchiwas o shero tele. Un o Samuel putchas o Saulestar: “Hoske lal tu man dran miro sopen win, un mukal man pre te well?” Un o Saul penas: “Me hom an bari daar! I Filistarja djan an o kurepen te marenn le pen mantsa. Un o baro Dewel djas peske mandar, un rakrell gar buder ap mande. Leskre rakepangren hi kek lab mange, witar gar rakrell lo mantsa an sunja. Kote mukom me tut pale gole te dell, te peness mange, hoi me hunte krap!” Un o Samuel penas: “Hoske putcheh tu mandar, te djas o baro Dewel tutar, un job buder gar tuha hi? O baro Dewel kras jaake tuha, har job mange penas, un me kowa tuke penom. Un job las i rajeskri soor tutar, te atchess buder kek rai, un das koi soor o Davideste! Har tu kural tut i Amalekentsa, shunal gar ap o baro Debleste, un maral gar halauter, har job tuke penas. Doleske dell o baro Dewel kawa kanna tuke! Ninna i Israelitarjen dell o baro Dewel tuha khetne an i Filistarengro wast. Taissar hal tu un tire tchawe pash mande. Un i tsele Israelengre lurden dell o baro Dewel an o Filistarengro wast!” Kowa das o Saul sawi dap, te peras lo ap i phub khetne. Un i bari daar tapras les pral kol laba, hoi o Samuel ap leste penas. Un har lo chas tchi o tselo diwes un i tseli rat, his les kek soor buder an peste. Un koi djuwel djas pash o Saul, un har joi dikas, har djungeles leske djala, penas li ap leste: “Dik, me, tiri budepaskretsa, shunom ap tute, un dom miro djipen an tire wasta, har shunom, hoi mandar kamal. Un kanna, shun tu ninna ap mande, un muk man tute i kotar maro te dell, te chas, jaake te well pale soor an tute, te nai djas tiro drom!” Job kamas gar un penas: “Me kamau gar te chal!” Kote rakran leskre budepangre un koi djuwel ap leste dren. Un job shunas ap lende, un job stas fun i phub pre, un beshas pes ap o tchiben. Un koi djuwjat his i terni thulli grumni; kolat maras li sik, te krell li lenge i chapen. Palle las li jarro un kras lestar maro, kai kek shutlo jarro dren his, un pekas les. Un das kowa o Sauleste un leskre budepangren te chal. Un pal o chapen kran le pen gomme an koi rat ap o drom un djan penge. I Filistarja lan pengre lurden khetne pash o foro Afek. Un o Israelengre lurde tchiwan pengre plachtene khera pre pash o tikno lengsto pani glan o foro Jesreel. Un i pralstune Filistarja djan pengre shelentsa un pengre serjentsa. Un pal lende djas o Achish o Davideha un leskre murshentsa. Kote putchan i pralstune lurde: “Hoi krenn kal Hebrearja kai?” Un o Achish penas lenge: “Kawa hi o David. Job his i kurepaskro o Sauleske, ko rajeske pral o Israel. Glan budeder har jek bersh was lo pash mande. O tselo tsiro, har peras lo tele o Saulestar bis kanna hatsom tchi ap leste, hoi gar mishto hi.” Un i pralstune i Filistarendar wan chojedo ap leste un penan ap leste: “Bitche ko murshes pale! Job te atchell kote, kai tu mukal les te djiwell! Kamah gar te djal lo mentsa an o kurepen! Palle nai well lo pash i wawarende ap i rig un marell men! Hoi wals feteder leske, har te dals lo peskro rajes i sherja mare murshendar, te well kowa leske pale latches? Hi kawa gar ko David, kolestar jon pash o khelepen giwan: ‘O Saul das serja mulo un o David deesh-serja?’” Un o Achish das o David pash peste gole un penas ap leste: “Me dau man sowel pash o djido Debleste, me patsau, te hal tu i tchatcho mursh. Un mange wals mishto, tu te djals mantsa an o kurepen. Me nai hatsom kek tchilatchepen ap tute, jaake rah har pash mande wal, bis ap kau diwes. An i jaka i wawar rajendar hi kowa gar jaake. Jon kamenn tut gar! Doleske dja pale pale an o latchepen! Kre tchi, hoi an i jaka i rajendar pral i Filistarja nai djungelo wals!” Un o David penas ap o Achish: “Miro baro rai, hoi krom me, un hoi hatsal tu ap mande an ko tselo tsiro, kai tiro kurepaskro hom bis ap kau diwes, te nai wap me gar tuha, te nai marap kolen, kai kurenn pen tuha, miro pralstuneha?” “Djinau, djinau”, penas o Achish, “an mire jaka hal tu har i bolepaskro o Deblestar. I pralstune pral i Filistarja hi kolla, kai penan: ‘Job djal gar mentsa an o kurepen!’ Jaake kre tu tut ap o drom sik taissarlakro khetne kol lurdentsa tiro rajestar, o Saulestar, kai tuha wan! Un djan tumenge, har o kham pre djala!” Un o David un kol mursha, kai pash leste his, kran pen sik taissarlakro ap o drom, te nai djan le pale an o them Filistia. Un i Filistarja djan pre ap o drom an o foro Jesreel. Un har o David un kol mursha, kai pash leste hi, pal triin diwessa an o foro Ziklag wan, his o foro paash un chatchedo. I Amalekarja peran dren an o them Negev un ninna an o foro Ziklag. Un jon pandan i djuwjen un kolen, kai koi his, i ternen un i phuren, un lan len pentsa. Kekes dan le mulo, jon lan len pentsa un djan penge. Un o David was peskre murshentsa pash o foro, un dikas, te his o foro chatchedo un lengre djuwja un lengre tchawe his pandles krik lino. Kote rowas o David un kol mursha, kai pash leste his, jaake soreles bis te jon gar buder nai rowan. Ninna kol dui romja o Davidestar wan pandlo krik lino, i Ahinoam dran Jesreel un i Abigajil, kai his i romni o Nabalestar dran Karmel. Un i murshengre djia rowan pral lengre tchawende un tchen, un jon wan jaake chojedo ap o Davideste, te kaman le les mulo te dell i barrentsa. Un o David was an i pharo tsiro. Un job las peskri soor o baro Deblestar, kai leskro Dewel hi. Un job penas ap o rashajeste, o Abjatar, koleskro dad o Ahimelech his: “An mange o rashajeskri damdira!” Un o Abjatar anas leske o rashajeskri damdira. Un o David putchas o baro Deblestar un penas: “Lap me kol marepangren palla? Un taprau len me palle?” Un o baro Dewel penas ap leste: “Le len palla! Un tu tapreh len un leh i pandlen dran lengre wasta win!” Un o David putchas lestar: “Koneskro budepaskro hal tu? Un kai weh tu?” Job penas: “Me hom i egiptikro budepaskro. Miro rai hi i Amalekari. Glan triin diwessa wom nasselo, un miro rai mukas man pale. Mer peram dren an o them Negev, kai i Kretarja djiwenn, un an o them Juda, un an o them Negev, kai kolla djiwenn, kai wenn pal o Kaleb. Un o foro Ziklag chatchram pre.” Un o David putchas lestar: “Kameh tu man pash kol marepangre anell?” Un job penas: “De tut ap o Debleste sowel, te deh man gar mulo, un te deh man gar an o wast miro rajestar, palle anau tut tele pash kal marepangre.” Un job anas len tele, un jon dikan, te his i Amalekarja buder gar khetne. Jon his beshdo an o tselo them, chan un pijan un khelan. Jaake bachtelo his le pral ko tselo koowa, hoi lan le pentsa dran kol themma Filistia un Juda. Un o David peras pral lende o wawar diwes taissarlakro un maras len o tselo diwes bis ap i rat. Un kek lendar nai nashas peske, kokres 400 (star-sheel) terne mursha beshan ap khamele, un nashan. Un lauter, hoi i Amalekarja randan, las o David dran lengre wasta pale, ninna peskre dui romjen. Un tchi was krik, kek ternepen un kek phuro, kek tchawo, un kek tchai. Un kowa, hoi jon randan his lauter gomme koi. Un o David anas lauter pale pale. Un o David las i bakre un i grumja. Un leskre mursha mukan len glan i wawar vieche te djal, un penan: “Kawa hi o Davideske!” Un o David was pash kol dui-sheel murshende, kai jaake khino his, te nai djan le gar leha, un atchan doleske pale pash ko tikno lengsto pani, hoi kharella Besor. Un kolla wan kanna win pash o Davideste un kol lurdende, kai pash leste his. Un har o David pash lende was, putchas lo lendar an o latchepen, har lenge djala. Mank kol murshende, kai o Davideha djan, his tchilatche mursha, kai tchi-moldo his, un kolla penan: “Jon wan gar mentsa. Doleske dah mer len tchi kolestar, hoi randam! Kokres peskri romjat un peskre tchawen lell hakeno! Un palle djal lo peske!” O David penas ap lende: “Mire phrala, ma krenn jaake o koweha, hoi o baro Dewel men das! Job das ap mende jak, un das men kal marepangre an maro wast, kai pral mende peran! Koon te shunell an kau koowa ap tumende? Kawa te well jaake: Ko jek djal an o marepen, un ko wawar dell jak ap i platsa. Un dran lauter hoi randedo was, lell hakeno, kowa kai maras, un kowa kai jak das, un hakeno jaake bud har o wawar!” Kau lab, hoi o David ap ko diwes penas, atchas tardo un was i tchatchepaskro lab. Un o Israel hunte rikras pes ap leste bis kau diwes. Un har o David pale an o foro Ziklag was, bitchras lo tchomone dran ko randedo koowa ap i phurende an o them Juda, kai leskre mala his. Un mukas lenge te penell: “Dikenn, kawa hi tumenge dran ko koowa, hoi mer kolendar randam, kai o baro Debles gar kamenna.” Leskre mala, kolenge job tchomone bitchras, his an Betel, an Ramot-Negev, an Jattir, an Aroer, an i Sifmot, an i Eshtemoa, an Rakal, un an i forja, kai djiwan i Jerachmeelarja un i Kenarja, un an Horma, Bor-Ashan, Atach un Hebron, un an kol tsele gaba, kai o David peskre murshentsa dren un win djas. I Filistarja maran pen i Israelentsa. Un i Israelitarja nashan glan lende, un bud lendar wan ap i berga Gilboa mulo dino. Un i Filistarja lan o Saules palla, un dan leskre mursh tchawen, o Jonatan, o Abinadab un o Malkishua mulo. Un o marepen trul o Saul was sorleder un sorleder. Un i kurepangre, kai denn i failentsa karje, hatsan les un dukran les phares. Un job penas ap koleste, kai leskro kurepaskro koowa hidjrell: “Le tiro charo un de man mulo, jaake te wenn gar kalla pash mande, kai gar tchinle hi ap pengro mass, un denn man mulo, un krenn mantsa, hoi jon kamenn!” Un ko lurdo, kai leskro kurepaskro koowa hidjrell, kamas gar. Les his bari daar. Kote las o Saul o charo, un mukas pes an leste perell. Un har ko hidjepaskro lurdo dikas, te hi o Saul mulo, mukas job pes ninna an peskro charo te perell un meras o Sauleha. Jaake meras o Saul un leskre triin tchawe, un leskro hidjepaskro lurdo, un kol tsele mursha, kai pash leste his, ap ko jek diwes. Har shunan kol Israelitarja, kai djiwan wergel i tala Jesreel un wergel o pani Jordan, te nashan penge i Israelengre lurde, un kai meras o Saul un leskre tchawe, kote nashan jon dran pengre forja un nashan penge ninna. Un i Filistarja wan koi un djiwan an kol forja. Un ap ko diwes pal o kurepen wan i Filistarja, te randenn le lauter kolendar, kai kote mulo tchiddo hi. Un koi pashel hatsan le o Saules un leskre triin tchawen mules ap koi berga Gilboa tchiddo. Un jon dan leske o shero tele, un lan leske leskro sasterno ripen, un bitchran murshen koleha lautereha an o tselo them Filistia trujel, te sikrenn le i menshende un lengre chochene deblen, hoi djas. Un jon tchiwan leskro charo un leskro witsepaskro tchuri an o kheer, kai lengri debletsa, i Astarte, his. Un o mulo Saul dan le sasterentsa ap i massuri, hoi hi trul o foro Bet-Shean. Har shunan kolla, kai djiwenn an o foro Jabesh an o them Gilead, hoi i Filistarja o Sauleha kran, kran pen i tsele tchatche mursha ap o drom, un djan i tseli rat un wan an Bet-Shean, un lan o mulo Saules un leskre mule tchawen koi massuri tele, un anan len an o foro Jabesh pale. Un kote chatchran le len. Un jon lan lengre kokale un paskran len tel ko baro ruk an o foro Jabesh. Un jon chan efta diwessa tchi. O David shunas, kai o Saul meras, har was lo dran o kurepen kol Amalekentsa pale pale, un atchas dui diwessa an o foro Ziklag. Koi was o triinto diwes i mursh o Sauleskre lurdendar. Koleskre koola his paash, un tchik his ap leskro shero. Un har job pash o Davideste was, witsras job pes glan leste ap i phub, un sharas les. O David putchas lestar: “Kai weh tu?” Job penas ap leste: “Me hom o Israeleskre lurdendar un nashom mange.” O David penas ap leste: “Pen mange, har djal lenge koi.” Kowa penas: “Kol lurde nashan penge dran o kurepen, un bud kol murshendar meran. Ninna o Saul un leskro tchawo Jonatan hi mulo.” Koi penas o David ap ko terno mursheste, kai penas leske kowa: “Har djineh tu, kai o Saul un leskro tchawo Jonatan mulo hi?” Ko terno mursh penas: “Me wom ap koi berga Gilboa. Koi dikom, har o Saul paash ap peskro witsepaskro tchuri pre-tchiddo his. Un kol kurepangre, kai ap kol wurdja tardo his, djan soreles ap leste. Job rissras pes trujel, un dikas man, un das man gole. Koi penom: ‘Kate hom!’ Un job putchas mandar: ‘Koon hal tu?’ Me penom ap leste: ‘Me hom i Amalekari.’ Un job penas ap mande: ‘Ab pash mande un de man mulo! Mange well kalo glan i jaka, miro djipen hi gomme an mande.’ Koi djom pash leste, un dom les mulo. Me djinom, te nai djiwell job buder gar, jaake phares his lo dukedo. Un me lom leskri rajeskri stadi lestar tele, ninna ko sonakai ap leskri mussi, un anom kowa pash tute, miro rai.” Koi tapras o David ap peskre koola, un kras len paash i dukatar. Un kol mursha, kai pash leste his, kran kowa ninna jaake. Jon rowan o tselo diwes. Un chan tchi bis te was i rati. Pral o Sauleste rowan le, un pral leskro tchaweste Jonatan, un pral o baro Debleskre menshende, i Israelitarja, kai wan maredo i chareha. O David putchas ko terno murshestar, kai penas leske kowa: “Kai weh tu?” Koi penas job: “Miro dad hi i wi-themari. Me hom i Amalekari.” O David penas ap leste: “Trashal tu gar, te hadess tiro wast, te dess koles mulo, kai was o baro Deblestar wi-rodedo?” Un o David das jek peskre lurden gole, un penas: “Am kai un de les mulo!” Un kowa das les mulo. Glan kowa penas o David ap o Amalekari: “Tu anal leskro rat ap tute. Doleske meress! Tiro mui phukras ap tute, har tu penal: ‘Me dom koles mulo, koles o baro Dewel win rodas, te well lo baro rai.’” O David giwas i ropaskri gili pral o Sauleste un pral leskro tchaweste Jonatan. Un penas, te well kol menshenge an o them Juda koi gili siklo, te haiwenn le lat giwell. I laba hi dren tchinlo an o liil ‘Jashar’. Un koi gili kharell bogeskri gili. Israel, kol feteder mursha wan ap tire berge maredo! Har nai well kowa, te wan i sorleder kurepangre mulo dino? Penenn kowa gar an ko foro Gat, un rakrenn gar koi pral ap i dromma an Ashkelon, te wenn gar bachtelo i djuwja an Filistia, te denn le gar gole i bachtjatar, kolla tcha kolendar, kai gar tchinle hi ap pengro mass! Tumer berge Gilboa: Kek sapanepen un kek brishin te well ap tumende! Kek djob te well baro ap tumari phub! Kol shilte mare tchatche murshendar hi kote tchiddo. Awa, o Sauleskro shilto hi buder gar dren maklo o djeteha. Te das o Jonatan karje, djan peskre faile hako tsiro kote, kai job kamas. Te das o Saul peskro chareha, maras lo tchatche murshen. Un leskro charo his pherdo rat lendar. O Saul un o Jonatan, an lengro djipen kamam len un lengro baro dji. An lengro merepen hi le khetne. Jon his sikeder har i tchirklo un sorleder har i lewo. Tumer tcha an o Israel, rowenn pral o Saul, kai das tumen kutch ripja, un ninna sonakai, te krenn tumen shukar. Kol feteder kurepangre hi mulo, – maredo an o kurepen. Maredo pral an i berge hi o Jonatan. Miro phraal Jonatan, miro kamlo maal, me rowau pral tute. Man his bari bacht pral tute. Tiro malengro kamlepen his mange feteder har i djuwjengro kamlepen. Kal feteder kurepangre hi mulo. Lengre chare molenna buder tchi! Pal kowa putchas o David o baro Deblestar: “Djap me an jek kol forjendar an o them Juda, te atchap kote?” Un o baro Dewel penas ap leste: “Dja koi!” Un o David putchas: “An hawo foro?” Penas o Dewel: “An Hebron.” Jaake djas o David koi peskre dui djuwjentsa, i Ahinoam dran Jesreel, un i Abigajil, o Nabaleskri romni dran Karmel. Ninna kol mursha, kai pash leste his, anas o David koi, hakenes peskri familjah. Un jon djiwan an kol forja pash o foro Hebron. Un kol mursha dran o them Juda wan, un makan o Davides dren o djeteha, te well job baro rai pral ko kheer Juda. Un har o Davideske penlo was, kai kol mursha dran o foro Jabesh an o them Gilead o Saules paskran, koi bitchras job murshen pash lende un mukas lenge te penell: “O baro Debleskri bacht well ap tumende! Tumer kran tumaro dji pre tumaro baro rajeske, o Sauleske un paskran les. Jaake mu krell ninna tumenge o baro Dewel peskro dji pre, un well hako tsiro tumenge koi! Un ninna me kamau latchepen ap tumende te krell, kai kran tumer kowa. Awenn sorele un tchatche mursha! O Saul, tumaro rai, hi mulo. Un i mursha dran o kheer Juda makan man o djeteha dren, te wap baro rai pral lende.” O Sauleskro pralstuno lurdo, o Abner, koleskro dad o Ner hi, kowa las o Sauleskro tchawes Ish-Boshet, un anas les an o foro Mahanajim, un kras, te well job baro rai pral i themma Gilead, Asser, Jesreel, Efrajim, Benjamin un pral o tselo Israel. Un o Ish-Boshet, koleskro dad o Saul his, his star-deesh bersha phuro, har was lo baro rai pral Israel, un his rai pral kowa dui bersha. Kokres i menshe dran o kheer Juda rikran ap o Davideste. Ko tsiro, kai o David baro rai his pral o kheer Juda, un an o foro Hebron djiwas, kowa his efta bersha un shob tchon. O Abner, koleskro dad o Ner hi, kowa djas win dran o foro Mahanajim kol lurdentsa o Sauleskro tchawestar, o Ish-Boshet. Un jon djan an o foro Gibeon. Un o Joab, koleskri dai i Zeruja his, kowa djas kol lurdentsa o Davidestar ninna koi. Un jon tapran pen pash ko pani pash Gibeon, un atchan koi, kol jek ap kai rig, un kol wawar ap koi wawar rig ko panjestar. O Abner penas ap o Joab: “Mu wenn kol terne mursha kai, te kurenn jon pen glan mende!” Koi penas o Joab: “Awa, mishto!” Koi wan deesh-te-dui lendar dran o kheer Benjamin, un his tardo ap koi rig o Sauleskro tchaweske o Ish-Boshet. Un wergel lende his deesh-te-dui mursha o Davidestar tardo. Un hakeno tapras kol wawareskro shero, un das leske peskro charo an i rig. Un lauter meran koi. Doleske kharell ko kotar them “Helkat Hazzurim”. Kowa hi pash o foro Gibeon. Ko diwes djas i baro kurepen. Un o Abner un kol mursha dran Israel wan dino kol murshendar o Davidestar. Koi pashel his ninna kol triin phrala, kolengri dai i Zeruja his: o Joab, o Abishai, un o Asahel. O Asahel his sik har i wesheskri busni ap peskre herja. Un job las o Abneres palla, djas gar buder lestar krik. Te djas kowa tchatches, djas job tchatches. Te djas job serwes, djas job ninna koi. Koi rissras pes o Abner trujel, un putchas: “Hal tu kowa, o Asahel?” “Awa,” penas lo. O Abner penas ap leste: “Dja tchatches oder serwes, un dja pash jek kol murshende, un kure tut leha un le leskre koola krik!” Un o Asahel kamas gar lestar krik te djal. Koi penas o Abner: “Muk man! Hoske dap tut, te peress ap i phub? Har nai dikoms me tiro phrales Joab an i jaka?” O Asahel kamas gar peskre wasta lestar te mukell. Koi das o Abner les peskri witsepaskri tchurje an o per, jaake kai was kowa pal pale win. Un o Asahel peras un meras ap koi platsa. Un koon koi was, kai o Asahel mulo tchiddo hi, atchas tardo. Un o Joab un o Abishai lan o Abneres palla. Un o kham djas tele, har wan le pash koi tikni berga Amma, kai glan Giach tardo hi, ap ko drom, kai djal an ko mulo them Gibeon. Un i lurde dran o kheer Benjamin wan khetne pash o Abner, un his tardo trul leste pral ap koi tikni berga. Un o Abner das ap o Joab gole, un penas: “Mukas mer gar tele te kuras men? Djineh tu gar, kai dran kowa tchi har ropen wella? Mer ham tumare phrala! Har rah kameh tu gar tire murshenge te penell, te mukenn le tele te lenn le men palla?” O Joab penas: “Pash o Debleste, kowa hi tchatcho! Te penals tu kowa gar, tradans mire mursha tire murshen glan pende bis o wawar diwes taissarlakro.” O Joab penas, te phurdenn le an i phurdepaskri. Un leskre tsele lurde atchan tardo, un lan i Israelitarjen gar buder palla, un kuran pen gar dureder. O Abner djas peskre lurdentsa i tseli rat an o telstuno them, kai o pani Jordan nashell, un djan wergel o Jordan, un djan dureder o wawar diwes taissarlakro bis te wan le an Mahanajim. Pal kowa har o Joab o Abneres leskre lurdentsa palla las, las lo peskre tsele lurden khetne. Koi his deesh-te-enja (19) mursha o Davidestar gar buder pashel, ninna o Asahel. O Davideskre lurde dan 360 (triin-sheel-te-shob-deesh) lurden dran o kheer Benjamin mulo, kolendar, kai o Abnereha djan. Jon hadan o Asaheles pre, un paskran les pash leskro dadeste an leskro mulengro kheer an o foro Betlehem. O Joab un leskre lurde djan dureder i tseli rat. Har wan le an o foro Hebron, djas o kham pre. Ko kurepen mashkral o Davideskri familja un o Sauleskri familja his rah. O David was sorleder un sorleder. Un o Sauleskri familja nashras peskri soor. O Davideske wan mursh tchawe boldo an o foro Hebron. Ko ersto tchawo his o Amnon. Leskri dai his i Ahinoam dran Jesreel. Ko duito his o Kilab. Leskri dai his i Abigajil, kolakro rom, o Nabal dran Karmel, meras. Ko triinto his o Absalom. Leskri dai his i Maacha, koi tchai o baro rajestar pral o them Geshur. Leskro lab his Talmai. Ko starto his o Adonija. Leskri dai his i Haggit. Ko pantchto his o Shefatja. Leskri dai his i Abital. Ko shobto his o Jitream. Leskri dai his o Davideskri romni Egla. Kolla lauter wan boldo an o foro Hebron. Jaake rah har ko kurepen his mashkral o Sauleskri familja un o Davideskri familja, his o Abner ap koi rig o Sauleskri familjatar un kras lat soreles. O Saules his i duiti romni. Koja kharas Rizpa. Lakro dad his o Aja. His i diwes, kai penas o Ish-Boshet ap o Abner: “Hoske sowal tu koi duiti romjah miro dadestar?” Koi tapras o Abner i bari choli pral kol laba, hoi o Ish-Boshet penas. Un o Abner das gole: “Hom me i djuklo dran o them Juda? Bis kau diwes krau lauter, hoi nai krau o Sauleskro khereske, leskri tseli familjake un leskre tsele malenge; me rikrom mire wasta pral tute, te peral gar, an o Davideskre wasta. Un tu kameh i doosh ap mande te anell kal djuwjake? Mu krell o Dewel ap mande, hoi job kamella, te krau me gar kowa, hoi o baro Dewel o Davideske penas, un das pes koi pre sowel, kai o Sauleskro kheer kek rajeskro kheer buder hi. Un o David well baro rai pral Israel un Juda, jek themeskri rigjatar bis ap i wawar!” Koi penas o Ish-Boshet kek lab buder ap o Abner, sawi traash his les lestar. O Abner bitchras murshen pash o Davideste, te penenn le leske an o Abnereskro lab: “Koneske hi kau them? Kre mantsa win, te was mala! Un me wau ap tiri rig, te less o tselo Israel.” O David penas: “Mishto. Me krau kowa tuha win. Jek koowa mangau me tutar: Te weh pash mande, aness o Sauleskri tchai, i Michal, tuha. Te aneh lat gar, wess tu gar glan mande.” Ninna bitchras o David murshen pash o Ish-Boshet, koleskro dad o Saul his, un mukas leske te penell: “De man miri romja Michal pale! Kolake plaissrom tuke o murshkano masseha sheel murshendar, kai mulo dom mank i Filistarja.” Un o Ish-Boshet bitchras murshen koi, un mukas lat krik te lell lakro romestar Paltijel. Koleskro dad his o Lajish. Un lakro rom djas lah bis pash o foro Bahurim, un rowas pal late. Koi penas o Abner ap leste: “Dja khere!” Un job djas khere. O Abner rakras kol phurentsa an o them Israel, un penas: “Tumer kaman glan i rah tsiro, te well o David baro rai pral tumende. Kanna krenn kowa! O baro Dewel penas o Davidestar: Miro budepaskro, o David, well kowa, khetne leha lau mire menshen Israel win dran i wasta kol Filistarendar, un lauterendar, kai leske tchilatchepen kamenn.” Kowa penas o Abner ninna ap i murshende dran o kheer Benjamin. Un palle djas lo pash o David an o foro Hebron, te penell lo leske, hoi kol o Israelitarja un o tselo kheer Benjamin kamenna. Har o Abner an o foro Hebron pash o David was, his pash leste biish mursha. Un o David kras lenge i chapen. O Abner penas ap o Davideste: “Tu wess miro baro rai. Me kamau koi djal, te anap i tsele menshen an Israel pash tute, miro rajeste, te krenn jon tuha win, te wess tu lengro baro rai, jaake har tiro dji kowa kamella.” Koi mukas o David o Abneres te djal, un o Abner djas peske an o latchepen. Pal i tsiro wan o Davideskre lurde un o Joab kurepastar pale, un anan bud koowa peha, hoi randan le. O Abner his gar buder pash o Davideste an o foro Hebron. O David bitchras les krik, un job djas peske an o latchepen. Har was kanna o Joab un leskre lurde, was leske penlo, kai o Abner, koleskro dad o Ner hi, pash o baro rajeste was, un kowa bitchras les krik, un job djas peske an o latchepen. Koi djas o Joab pash o baro rajeste dren, un putchas lestar: “Hoi kral tu? O Abner was pash tute. Hoske mukal les tu jaake krik te djal? Prindjreh tu gar o Abneres, koleskro dad o Ner hi? Job was, te chochell lo tuke tchomone glan. Job kamell te dikell, kai tu djah un weh, un kamell win te hatsell, hoi tu kreh.” Un har o Joab dran o Davideskro kheer win djas, bitchras job murshen pal o Abner. Kowa his pash o pani, kai kharas Sira. Un jon anan les pale. Un o David djinas kowa gar. Har o Abner pale an o foro Hebron was, las o Joab les ap i rig pash o baro wudar, te rakrell job tchorchanes leha. Koi das o Joab les an o per tchurje, jaake te meras lo. Kowa kras lo doleske, kai o Abner leskro phrales, o Asahel, maras. Har o David kowa shunas, penas job: “O baro Dewel djinell, kek doosh hi man un miro kheer ap o Abnereskro merepen, koleskro dad o Ner hi. An kek tsiro well koi doosh ap mende! Lauter mu well ap o Joab un ap peskre menshende! An leskri familja mu well hako tsiro bibacht: menshe, kolendar nashell dukepaskro pani win, oder kolen i djungelo nasslepen ap pengro mass hi, oder sawe, kai bango hi, oder wenn maredo i chareha, oder jek, koles hi gar doha chapaske.” Un o Joab un leskro phraal Abishai maran o Abneres doleske, kai job lengro phrales Asahel an o kurepen pash Gibeon mulo das. O David penas ap o Joab un ap kol tsele menshende, kai pash leste his: “Krenn tumare koola paash, un tchiwenn i gono trul tumende, un rowenn pral o Abner, kai mulo hi!” Un o baro rai djas pal o mochton, kai o mulo Abner dren his. Un har o Abner paskedo was an o foro Hebron, rowas o baro rai soreles pash o mulengro kheer, kai o Abner dren tchiddo was. Ninna i tsele menshe rowan. O baro rai rowas pral o Abner, un penas: “Hoske hunte meral tu, Abner, har jek, kai tchi-moldo hi? Tire wasta his gar pandlo. Tire herja his gar an sasterne dorja. Abner, hoske meral har jek, koles i tchilatcho mulo das?” Koi rowan kol menshe budeder. O tselo diwes wan menshe pash o Davideste, un kaman, te chal job. Koi das job pes sowel un penas: “O Dewel nai krell mantsa, hoi job kamella, te chau me maro oder wawar koowa, bis te o kham tele djas.” I tsele menshe shunan kowa. Un kowa his mishto an lengre jaka, har ninna lauter mishto his an lengre jaka, hoi o baro rai kras. I tsele menshe un lauter an Israel haiwan ap ko diwes, kai kowa gar o baro rajestar was, kai was o Abner maredo, koleskro dad o Ner his. Un o baro rai penas ap peskre murshende: “Djinenn tumer gar, kai kau diwes i baro mursh un pralstuno meras an Israel? Ninna te makan jon man djeteha dren, te wap baro rai, hom kau diwes gar sorelo. Kal mursha, kolengri dai i Zeruja hi, hi sorleder har me. O baro Dewel mu dell koles tchilatchepen pale, kai tchilatchepen kras!” Har shunas o Sauleskro tchawo, o Ish-Boshet, kai o Abner an o foro Hebron maredo was, peras leskro dji an peskre cholopja, un ap o tselo Israel was traash. Dui leskre murshendar his pralstune pral i lurdende. Ko jek kharas Baana, ko wawar Rechab. Lengro dad his o Rimmon dran o foro Beerot dran o kheer Benjamin. O foro Beerot his ninna an o them Benjamin. Kolla kai glan lende an Beerot djiwan, nashan penge an Gittajim, un his koi wi-themarja bis kai diwes. Ninna o Sauleskro tchawes, o Jonatanes, his i tchawo. Kowa his bango ap hake dui herja. Job his pantch bersh har leskro papo, o Saul, un leskro dad, o Jonatan, marede wan an Jesreel. Har kowa leskri familja shunas, hadas les koi djuwel pre, kai ap leste jak das, un nashas peske. Un har joi sik krik nashas, peras job, un his bango fun ko tsiro. Job kharell Mefi-Boshet. Koi djas o Rechab un o Baana, kolengro dad o Rimmon hi, dran o foro Beerot, un wan pash ko kheer, kai o Ish-Boshet djiwell. His ko tsiro, kai o diwes tateder hi. Un o Ish-Boshet sowas pal o chapen ap peskro tchiben. Un jon djan mashkral an o kheer har te lans le djob, un hatsan o Ish-Boshetes ap peskro tchiben tchiddo an peskri isema. Un jon dan les mulo tchurje, dan leskro shero tele, un lan leskro shero, un djan i tseli rati an o telstuno them, kai o pani Jordan nashell. Un anan ko shero pash o baro rajeste, o David, an o foro Hebron, un penan ap leste: “Dik, kawa hi ko shero fun o Ish-Boshet. Leskro dad, o Saul, kras tuke tchilatchepen un kamas tut te marell. Kau diwes das o baro Dewel o Sauleskre menshende pale, hoi o Saul ap tute, maro baro rajeste, kras.” Koi penas o David: “Me dau man sowel pash o djido Debleste, kai las man win dran hako tchilatchepen: Ko bitchepaskro, kai mange penas: ‘O Saul hi mulo’, un patsas, kai job latche labentsa was, koles dom mulo an o foro Ziklag. Jaake plaissrom les peskre latche labenge. Tumer tchilatche menshe kran i djungleder koowa har kowa kras! Tumer dan i murshes mulo, kai pal o tchatchepen djiwas, un dan les mulo an leskro kheer ap leskro tchiben. Tumer hunte plaissrenn leskro rateske! Tumer han buder gar moldo te djiwenn ap kai phub.” Un o David penas ap peskre lurdende: “Denn len mulo!” Kolla dan len mulo, un dan lengre wasta un herja tele. Un pandan len pre pash o pani an o foro Hebron! O shero fun o Ish-Boshet lan jon un paskran kowa an o mulengro kheer, kai o Abner paskedo hi an o foro Hebron. Un pash o Davideste an o foro Hebron wan mursha dran i tsele deesh-te-dui bare familje dran Israel, un penan leske: “Shun, mer ham tire menshendar, tiro mass un rat. Glan i rah tsiro har o Saul baro rai pral mende his, anal tu o Israel an o kurepen un pale khere. Un o baro Dewel penas tuke ninna: ‘Tu dess jak ap mire menshende Israel, un tu wess o rai pral o Israel.’” Har kol tsele phureder dran Israel pash o baro rajeste an o foro Hebron his, kras kote o baro rai David lentsa win, te well lo lengro baro rai. Un jon dan ap o baro Debleste gole, te shunell job kowa. Un jon tchoran djet pral o Davideskro shero, te well job baro rai pral o Israel. Triin-deesh bersha phuro his o David, har job baro rai was, un les his penepaske star-deesh bersha. An o foro Hebron his les penepaske efta bersha un shob tchon pral o them Juda. Un an o foro Jerusalem his les penepaske 33 (trijanda-te-triin) bersha pral o Israel un o Juda. O baro rai djas peskre lurdentsa glan o foro Jerusalem, te kurell lo pes i menshentsa Jebus, kai djiwan an ko them. Kolla penan ap o Davideste: “Tu weh kai gar dren. I korele un i bange rikrenn tut pale.” Jaake kaman jon te penell, kai well o David kai gar dren. O David las ko sorelo kheer Zion peske dren. Kowa hi kanna o Davideskro foro. Koi penas o David ap ko diwes: “Koon kol Jebusarjen kamell te dell, kowa hunte djal kote pral an o foro, kai o pani an i berga tele nashell. Me nai dikau len gar glan i jaka, kol bangen un korelen!” Doleske well penlo: I korelo un i bango well gar an o kheer dren. Jaake djiwas o David an kau sorelo kheer un das les ko lab ‘Davideskro foro’. Un job kras budeder khera un kras o foro buchleder kotar, kai o Millo his bis mashkral an o foro. Un o David was bareder un sorleder. Un o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub his leha. O baro rai pral o foro Tirus, o Hiram, bitchras murshen pash o Davideste, kai anan leske zedertikro kasht, ninna budepangren, kai haiwan mishto o kashteha un barrentsa te budrell. Kolla kran o Davideske i shukar baro kheer. O David haiwas, te kras o baro Dewel, te well un atchell job baro rai pral Israel. Kowa kras job peskre menshenge, i Israelenge. Har mukas o David o foro Hebron un djiwas an o foro Jerusalem, las lo peske budeder romjen un ninna wawar djuwjen. Un leske wan budeder tchawe un tcha boldo. Kalla hi kol laba kol tchawendar, kai wan an o foro Jerusalem boldo: Shamua, Shobab, Natan, Salomo, Jibhar, Elishua, Nefeg, Jafia, Elishama, Eljada un Elifelet. Har kol Filistarja shunan, kai was djet pral o Davideskro shero tchoredo, te well job baro rai pral Israel, djan jon lauter koi, te rodenn le les. Har o David kowa shunas, djas job tele an peskro sorelo kheer. Un i Filistarja wan, un his an koi tseli tala Refajim. O David putchas o baro Deblestar: “Djap me pral pash kol Filistarja? Kameh len an mire wasta te dell?” Un o baro Dewel penas ap o Davideste: “Dja pral! Me dau kol Filistarjen an tire wasta.” Un o David was an Baal-Perazim, un kote das lo i Filistarjen, un penas: “Jaake har i sorelo pani peske i drom krell, kras mange o baro Dewel i drom mashkral kolende, kai kaman mange tchilatchepen.” Doleske kharell koi platsa “Baal-Perazim.” Har i Filistarja nashan penge, lan le pengre chochene deblen gar pentsa. O David un leskre lurde lan len peha. Kol Filistarja djan pale koi pral, un his an koi tseli tala Refajim. Un o David putchas o baro Deblestar, un kowa penas: “Tu djas gar pral glan lende. Tu wess palla pral lende un wess pral lende koi rigjatar, kai i balsamtikre ruka tchidde hi. Tu te shuneh i gole, har te djal jek pral an i ruka, am sik! Palle djal o baro Dewel glan tute, te dell job i Filistarengre lurden.” Un o David kras jaake, har o baro Dewel leske penas, un das kol Filistarjen un tradas len pale o tselo drom dran Geba bis pash o foro Geser. Un o David las pale kol tsele terne lurden khetne: trijanda serja mursha. Un djas lentsa an o foro Baala, an ko them Juda, te anell job kotar o Debleskro mochton win, kai o Debleskre deesh laba dren hi. Ko mochton was kharedo pal o baro Debleste, ko rajeste pral o bolepen un i phub. Kowa hi beshdo pral i bolepangre, kai kharenna Cherubim. Jon lan ko mochton dran o kheer, kai o Abinadab djiwas. Ko kheer his ap i tikni berga. Un tchiwan o mochton ap i newo wurdin. O Abinadabeskre tchawe, o Usa un o Achjo, djan o wurdineha, kai o mochton pre his. O Achjo djas glan. Un o David un i tsele menshe an Israel khelan bachteles glan o baro Debleste, giwan gilja, un kran bashepen ap dorjengre bashepangre, ap tikne pauke un ap wawar bashepangre. Har wan le pash ko djobeskri platsa o murshestar Nachon, perans i grumja, un o Usa rikras o mochton, te perell lo gar. Kowa hunte krals lo gar. Job hunte tapras gar i Debleskro koowa an. Koi was o baro Debleskri choli pral o Usa. Un o Dewel maras les koi. Un job meras koi pash o Debleskro mochton. Koi was o David chojedo, kai o baro Dewel o Usaes jaake krik las. Doleske kharell koi platsa ‘Perez-Usa’ gomme kai diwes. Un o David trashas o baro Deblestar ap ko diwes, un penas: “Har nai lau me o baro Debleskro mochton pash mande?” Un job mukas les gar pash peste te anell an o Davideskro foro. Na-a, job mukas les an ko kheer te anell, kai djiwell o Obed-Edom. Kowa his i mursh dran o foro Gat. Jaake atchas o baro Debleskro mochton triin tchon an koleskro kheer. Un o baro Dewel tchiwas peskri bacht un soor ap leste un ap leskro tselo kheer. Un o baro rajeske David was penlo, kai tchiwas o baro Dewel peskri bacht un soor ap o Obed-Edomeskro kheer, un ap lauter, hoi les his, doleske, kai o Debleskro mochton pash leste hi. Koi djas o David koi un las o Debleskro mochton dran o kheer fun o Obed-Edom, un anas les an o Davideskro foro i bachtelo djijeha. Har kol hidjepangre, kai hidjran o Debleskro mochton, shob kope jek heri glan i wawar tchiwan, chatchran jon i gurum un i thulli terni grumni o Debleske. O David khelas peskri tseli sorjah glan o baro Debleste. Un trul leste his les i rashajeskri laintikri damdira. O David un i tsele menshe dran Israel anan o baro Debleskro mochton pral an o foro Jerusalem, un dan gole i bachtjatar un bashran ap i phurdepangre. Un har o Debleskro mochton an o Davideskro foro anlo was, dikas i Michal, kolakro dad o Saul his, dran i wochni, un dikas o baro rajes o David, har job khelas un stas glan o Debleste, un an lakro dji dikas li tele ap leste. Har jon o Debleskro mochton dren anan, tchiwan jon les ap leskri platsa mashkral an o plachteno kheer, hoi o David leske pre tchiwas. Un o David chatchras viechen o baro Debleske, un maras wawar viechen, te chan le len khetne glan o baro Debleste. Un pal kowa rakras lo pral i menshende i bacht o baro Deblestar win, kai o rai pral o bolepen un i phub hi. Un job das hako menshes, kai kote hi, murshen un djuwjen, hakenes, jek maro, jek kotar mass un jek drakengri merkli. Koi pal djan i tsele menshe khere, hakeno an peskro kheer. Un o David was khere, te penell lo peskre menshenge ‘latcho diwes’ un te putchell lo lendar, har lenge djala. Un i Michal, o Sauleskri tchai, djas win pash leste, un penas: “Hawo railepen his ko baro rajes pral Israel kai diwes, har riwas job pes win glan kol djuwjende, kai leskre pralstunenge budrenn, jaake har pen kol wi-ladjede menshe wi-riwenna!” O David penas ap i Michal: “Me khelom, te sharap o baro Debles. Job rodas man win glan tiro dadeste un leskri familja, te krell job dran mande o rai pral leskre menshende, o Israel. Doleske kamau dureder glan leste te khelell, un kamau gomme tikneder te well har kanna, un tchi te well an mire jaka. Pash kol djuwjende, kolendar tu rakral, wau an-diklo.” Un i Michal, o Sauleskri tchai, kolat his kek ternepen an peskro tselo djipen. Har kanna o baro rai an peskro kheer beshdo his, un o baro Dewel kolen lauteren lestar krik rikras, kai trul leste djiwan un leha tchingepen kaman, penas job ap ko Debleskro rakepaskro, o Natan: “Me djiwau an i kheer dran zedertikro kasht, un o Debleskro mochton hi an i plachteno kheer. Hi kowa mishto?” Penas o Natan ap leste: “Dja koi un kre lauter, hoi tut ap o dji hi! O baro Dewel hi pash tute!” Un an i rati penas o baro Dewel ap o Nataneste: Dja koi un pen ap miro budepaskro o David: Jaake penell o baro Dewel: “Kameh tu mange i kheer te krell, te djiwap koi dren? Doleske hunte peness tu ap miro budepaskro o David: Jaake penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub: Me lom tut i bakrendar krik, kai tu pre garda dal, te wess tu rai pral mire menshende Israel. Me homs pash tute, kai tu ninna djal, un marom kolen lauteren glan tute, kai kuran pen tuha. Me kamau tiro lab bares te krell, jaake prindjedo har i laba kol bare rajendar ap i phub. Un me kamau mire menshen Israel i them te dell, kai nai atchenn jon. Un koi djiwenn le, kai trashenn jon buder gar, un kai wenn jon gar buder tele rikedo kol tchilatche menshendar, har an ko tsiro, kai rodom me tchatchepangre raja mire menshenge win. Me rikrau lauteren kolen tutar krik, kai kamenn te kurenn pen tuha. Me, o baro Dewel, penau tuke, tu kreh mange kek kheer. Me krau tuke i kheer. Te hi tiro tsiro trujel, un tu mereh, hadau jekes tire tchawendar, kai pal tute wenna, te well lo baro rai, un atchell kowa. Kowa krell mange i kheer. Un me krau te atchell lo hako tsiro baro rai. Me kamau leskro dad te well. Un job well miro tchawo. Un job te krell i tchilatcho koowa, dau me les i phagi, jaake har menshe i phagi denna. Miro latchepen lau gar lestar krik, har me miro latchepen o Saulestar krik lom, koles krik lom, te wess tu baro rai. Hako tsiro hi tut tchawe, kai pal tute wenna, un jek lendar hi baro rai glan mande. Un tiro rajengri beshepaskri atchell hako tsiro.” Har o Natan kol tsele laba, hoi o Dewel leske sikras, o Davideske penas, djas o baro rai David an o Debleskro plachteno kheer, tchiwas pes tele glan o baro Debleste un penas: “Baro Dewel, miro rai, koon hom me, un hoi hi miro kheer, kai tu kral jaake bud mange? Un kanna hi kowa tuke gar doha. Baro Dewel, miro rai, tu penal mange, hoi mire tchawende kameh te dell, ninna an ko tsiro, hoi dur glan mende hi. Un tu mukeh kowa man, i menshes, te djinell. Un hoi nai rakrau me, tiro budepaskro, gomme budeder? Tu baro Dewel, miro rai, djineh, hoi an miro dji hi. Pal tiro lab un pal tiro dji kral tu ko tselo baro koowa, un penal kowa mange, tiro budepaskro. Baro Dewel, miro rai, har baro hal tu! Kek hi jaake har tu! Un dell kek dewel har tu, pal lauter, hoi mer mare kandentsa shunam. Un kai hi menshe ap i phub har tire menshe Israel? Kolenge djal tu koi, te less len dran o pandepen win, te wenn le tire menshe. Ko baro un sorelo koowa, hoi tu lenge kral, kras, te wal prindjedo ap i phub. Tu tradal wawar menshen lengre deblentsa win glan tire menshende, kai tu win lal dran Egiptia, te wenn le tire. Tu rodal tuke kol menshen Israel win, te wenn jon tire menshe hako tsiro, un tu, baro Dewel, wal lengro Dewel. Mo rai un baro Dewel, muk kanna ko lab tardo atchell hako tsireske, hoi tu pral mande un pral miro kheer penal, un kre jaake, har tu penal! Palle well tiro lab sharedo an hake tsirja, un i menshe penenna: ‘O baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, hi o Israeleskro Dewel.’ Un o kheer David, kai tiro budepaskro hi, atchell tardo glan tute. Tu, baro Dewel un rai pral o bolepen un i phub, kai hal o Israeleskro Dewel, tu sikral man, hoi kameh te krell – un penal mange: ‘Me krau tuke i kheer.’ Doleske lom man khetne un rakrom jaake ap tute. Baro Dewel, miro rai, tu hal o tchatcho Dewel. Un tire laba hi o tchatchepen. Un kanna dal tu man tiro lab, te dess ko tselo latcho koowa mande, kai hom tiro budepaskro. Kanna tchip tiri bacht pral mande un mire menshende, te atchenn le glan tute hako tsiro, jaake har tu baro Dewel, miro rai, rakral. Muk te well tiri bacht un tiri soor ap mire menshende hako tsiro!” Pal jek tsiro kuras pes o David pale i Filistarentsa un was sorleder har jon, un las o Israel dran lengre wasta win, jaake te his kol Filistarjen buder gar penepaske pral lende. Job das ninna kol Moabarja un penas, te tchiwenn le pen ap i phub. Un dui i trinendar kras lo mulo, un jek i trinendar mukas lo djido. Jaake was o Davides penepaske pral kol Moabende. Un jon hunte dan les rup un sonakai. O David kuras pes ninna o baro rajeha pral o them Zoba. Leskro lab his Hadad-Eser, koleskro dad his o Rehob. Har o Hadad-Eser koi djas, te lell lo o them pash ko pani Eufrat pale dren, was o David peskre lurdentsa, un das les un leskre lurden. Un pandas 1.700 (jek-sero-efta-sheel) klissepangre, un 20.000 (biish-serja) lurden, un kras i tsele grajen bango. Kokres sheel lendar mukas lo pral. Koi wan kol Syrarja dran o them Damaskus pash o Hadad-Eser, ko baro rai pral o them Zoba, te wenn le leske ap i rig. Un o David maras lendar 22.000 (biish-te-dui-serja) murshen. Un job tchiwas moskre dren an lengro them. Un o Davides was penepaske pral i Syrarja, un jon hunte dan les rup un sonakai. Jaake his o baro Dewel o Davideske ap i rig, kai lo ninna djas. Kol lurden o baro rajestar Hadad-Eser his sonakangre shilte. Kolen anas o David an o foro Jerusalem. Un bud lolo saster las lo dran i forja Tebach un Berotai. Kol forja his an o them, kai his o Hadad-Eser o baro rai. Kowa lauter das o baro rai David o baro Debleste, un tchiwas kowa an leskro kheer, ninna ko rup un sonakai, hoi job kol menshendar las, pral kolende job o sorleder was un kanna o rai hi. Kolla his i menshe an i themma Edom, Moab, Ammon, Filistia, Amalek. Ninna kowa tchiwas lo an o Debleskro kheer, hoi las lo o rajestar pral o foro Zoba, o Hadad-Eser, koleskro dad o Rehob hi. Jaake was o Davideskro lab baro. Har was job dran o kurepen, kai das lo kol Syrarjen, djas lo pale win un kuras pes i Edomentsa an i Londi Tala. Un job maras an koi tala 18.000 (deesh-te-ochta-serja) lurden. Un job tchiwas moskre dren an hako foro an o them Edom. Un o Davides his penepaske pral o tselo them Edom. O baro Dewel his ap o Davideskri rig, kai job ninna djas. Jaake his o David baro rai pral o tselo them Israel, un kras, te lell hakeno peskro tchatchepen. O Joab, koleskri dai i Zeruja hi, his o pralstuno pral i tsele lurdende, un o Josafat, koleskro dad o Ahilud his, his o baro rajeskro rakepaskro. O Zadok, koleskro dad o Ahitub hi, un o Ahimelech, koleskro dad o Abjatar hi, his rashaja. O Seraja his kowa, kai tchinas i lila. O Benaja, koleskro dad o Jojada hi, his o pralstuno pral kol Kretarja un Pletarja, kai his trul o baro rajeste tardo, te denn le ap leste jak. Ninna o Davideskre tchawe his rashaja. Un o David putchas: “Atchas jek djido o Sauleskre menshendar, te krap latchepen ap leste? Kowa krau me o Jonataneske.” Koi his i budepaskro dran o Sauleskro kheer. Kowa kharas Ziba. Koles dan jon gole pash o Davideste. Un o baro rai David putchas lestar: “Hal tu o Ziba?” Penas lo: “Awa miro rai, me hom o Ziba.” Penas o baro rai ap leste: “Hi kote gomme jek o Sauleskre menshendar, te krap me o Debleskro latchepen ap leste?” Penas o Ziba ap o baro rajeste: “Koi hi gomme i tchawo o Jonatanestar, koleskre herja hi bango.” “Kai hi lo?” putchas o baro rai. Penas o Ziba: “Job hi an Lo-Dabar, an ko kheer, kai o Machir djiwell. Koleskro dad hi o Ammijel.” Koi bitchras o baro rai David jekes an Lo-Dabar pash o Machir, koleskro dad o Ammijel hi, un mukas o Mefi-Boshet te lell. Leskro dad his o Jonatan un leskro papo o Saul. Un har kanna o Mefi-Boshet pash o Davideste was, witsras job pes glan leste tele ap peskro mui. O David putchas lestar: “Mefi-Boshet?” Penas kowa: “Awa miro rai, me hom o Mefi-Boshet.” Un o David penas ap leste: “Ma traash! Me kamau latchepen ap tute te krell. Kowa krau tiro dadeske Jonatan. Ko tselo brawlepen tiro papestar Saul kamau tuke pale te dell. Un tu nai chah hako diwes ap miri chapaskri.” Koi mukas o Mefi-Boshet pes ap i phub te perell glan leste, un penas: “Miro rai, koon hom me? Hom gar feteder har i mulo djuklo, un tu hal jaake latches ap mande!” Koi das o baro rai pal o Ziba gole, kai o Sauleske budras, un penas ap leste: “Lauter, hoi his o Sauleske un leskri familja, dom me o Mefi-Boshet, ko tchawes tiro rajestar. Kanna budress tu, tire tchawe un tire budepangre ap leskro kotar phub. Un tumer anenn leske dren, hoi koi pre baro wella, te well i menshen tiro rajestar chapaske. Un o Mefi-Boshet, ko tchawo tiro rajestar chal hako diwes ap miri chapaskri.” O Zibanes his deesh-te-pantch mursh tchawe un biish budepangre. Job penas ap o baro rajeste: “Krau lauter jaake har tu, miro baro rai, mange penal.” Un o Mefi-Boshet chas ap o baro rajeskri chapaskri har te wals lo jek leskre tchawendar. O Mefi-Boshetes his i tikno tchawo. Kowa kharas Micha. Un lauter kolla, kai djiwan an o kheer fun o Ziba, budran o Mefi-Bosheteske. Un o Mefi-Boshet djiwas an o foro Jerusalem un chas hako diwes ap o baro rajeskri chapaskri. Un job his bango ap hake dui herja. Pal ko tsiro meras o baro rai pral kol Ammonarja. Un leskro tchawo, o Hanun, was baro rai pal leste. Koi penas o David: “Me kamau o tchaweha o Nahashestar, o Hanun, maal te well, jaake har leskro dad miro maal his.” Un o David bitchras murshen koi, un mukas leske lendar kamle laba te penell pral leskro dadeste, te well leske gar buder ropaske. Har kanna kolla, kai o David bitchras, an ko them Ammon wan, penan kol pralstune pral kol Ammonarja ap pengro rajeste, o Hanun: “Patseh tu tchatchepah, kai bitchras o David murshen, te sharenn le tiro dades glan tire jaka, un te penenn le tuke kamle laba pral leste? Patseh tu gar, kai job doleske murshen pash tute bitchras, te dikell job pal, har sorelo maro foro hi, un hoi koi glan djala, te lell lo les dren un krell les paash?” Koi tapras o Hanun kolen, kai o David bitchras, un mukas lenge i tchor paash tele tchinell, un i koola paash tele tchinell, bis tel lengri pereskri dori, un mukas len te djal. Kowa his i bari ladj kol murshenge. Har o Davideske kowa penlo was, bitchras job murshen pash lende, un mukas lenge te penell: “Atchenn an o foro Jericho, bis te tumari tchor pale bares was! Koi pal awenn pale!” Har kol Ammonarja dikan, kai kran le o Davides mulo chojedo, ginan le lurden dran wawar themma: 20.000 (biish-serja) Syrarja dran o foro Bet-Rehob un dran o foro Zoba, 1.000 (jek sero) lurde o baro rajestar pral o them Maacha, 12.000 (deesh-te-dui-serja) lurde dran o them Tob. Har kowa o David shunas, bitchras job o Joabes pash lende peskre tsele lurdentsa. Un kol Ammonarja djan win an o kurepen, un atchan tardo pash ko baro wudar lengro forestar. Kol Syrarja dran Zoba, dran Rehob, dran Tob un dran Maacha his kokres penge tardo ap i kotar phub. Un o Joab dikas, kai kolla kaman pen leha te kurell, un wan fun glan un pal. Koi rodas job peskre feteder murshen win, un mukas len pen pre te tchiwell glan kol Syrarja. Kol wawar lurden tchiwas job tel o wast peskro phralestar Abishai, te kurenn pen kolla kolentsa dran o them Ammon. Un penas ap leste: “Te hi kol Syrarja sorleder har me, weh tu ap mari rig. Te hi kol Ammonarja sorleder har tu, wau me ap tiri rig. Ma dare, te atchas mer gar kol sorleder! Kuras men mare menshenge un kol forjenge maro Deblestar! O baro Dewel krella, hoi mishto hi an leskre jaka.” O Joab was kol lurdentsa, kai pash leste hi, te djan le ap i Syrarja pre. Kolla nashan penge lendar. Har kol Ammonarja dikan, kai kol Syrarja nashan, nashan jon ninna glan o Abishai an o foro dren. Koi mukas o Joab tele kol lurdendar dran o them Ammon, un was an o foro Jerusalem. Har kol Syrarja dikan, kai jon i Israelendar dino his, lan le pengre tsele lurden khetne. Un o Hadad-Eser bitchras murshen pash i Syrarja, kai djiwenn wergel o pani Eufrat, un mukas len gole te dell, te djan le an o kurepen. Kolla wan an o foro Helam. Glan lende djas lengro pralstuno, o Shobach. Un o Davideske was kowa penlo. Un job las i tsele Israelitarjen khetne, un djas pral o pani Jordan, un jon wan an o foro Helam. Un kol Syrarja tchiwan pen tardo, te kurenn le pen o Davideha. Un kol Syrarja hunte nashan penge i Israelendar. Un o David maras lendar 700 (efta-sheel) murshen, kai ap i kurepangre wurdja his, un 40.000 (star-deesh-serja) lurden. Un o Shobach, ko pralstuno lurdo, chas dawa, jaake kai job koi meras. Un kol tsele bare raja, kolengro pralstuno o Hadad-Eser hi, dikan, kai i Israelitarja i sorleder hi pral lende. Koi mukan le tele, te kurenn le pen lentsa. Un o Israel las penepaske pral lende. Un kol Syrarja trashan, te wenn le dureder ap i rig kolenge dran o them Ammon. Un ko bersh djas trujel. Un an ko tsiro, kai kol bare raja an o kurepen djan, bitchras o David o Joabes un leskre lurden leha an o kurepen. Ninna i tsele Israelengre lurde djan lentsa. Un jon kuran pen i Ammonentsa, kran lengro them paash un tchiwan pen trul o foro Rabba. O David atchas an Jerusalem. His jek diwes, har i rati was, stas o David dran peskro tchiben pre, un djas pral ap peskro kheer. Koi dikas job pral tele, un dikas i djuwjat, kai thowell pes. Un koi djuwel his shukar. Un o David bitchras jekes koi, un mukas pal kol djuwjate putchell. Koi was leske penlo: “Koja hi i Batsheba, kolakro dad o Eliam hi. Lakro rom hi o Urija. Kowa hi i Hetari.” Un o David bitchras murshen koi, un mukas lat te lell. Un har joi pash leste was, sowas job pash late. Un palle djas li pale an peskro kheer. [Glan kowa, kai joi pash leste was, kras li kowa, hoi kol djuwjenge an Israel glan tchinlo his, te krenn le pal pengri djuwjengro koowa.] Koi djuwel was an wawar koowa, un bitchras jekes pash o Davideste, un mukas leske te penell: “Me hom an wawar koowa.” Un o David bitchras jekes pash o Joab un mukas leske te penell: “Bitche o Urija, ko Hetari, pash mande!” Un o Joab bitchras o Urija pash o Davideste. Un o Urija was pash o Davideste. Koi putchas o David lestar: “Har djal o Joabeske, un har djal kol lurdenge an o kurepen?” Un o David penas ap o Urija: “Dja tele an tiro kheer, un thob tire herja!” Un o baro rai das les tchomone peha, hoi leske pal hidjedo was, har o Urija dran o baro rajeskro kheer djas. O Urija djas gar tele an peskro kheer. Job tchiwas pes tele pash o wudar glan o baro rajeskro kheer, kote, kai kol tsele lurde leskro rajestar tchiddo hi. Un o Davideske was penlo: “O Urija djas gar tele an peskro kheer.” Koi putchas o David lestar: “Hoske djal tu gar tele an tiro kheer? Tut hi i dur drom pal tute.” Penas lo: “O Debleskro mochton, ninna i lurde dran Israel un Juda hi an plachtene khera. Un o Joab, miro pralstuno, un tire lurde sowenn ap i phub. Un me djap an miro kheer, te chap un pijap, un te wap pash miri romjate tchiddo. Jaake tchatcho har kowa hi, kai tu djiweh: Sawo koowa krau me gar.” Penas o David ap leste: “Atch kai diwes kai! Taissar mukau tut te djal.” Jaake atchas o Urija ap ko diwes an o foro Jerusalem, un ninna ko wawar diwes. Un o David mukas les pash leste te well. Un o Urija chas un pijas pash o Davideste. Un o David kras les mato. Un i rati djas o Urija win, te tchiwell lo pes tele ap peskro tchiben pash kol lurdende leskro rajestar. Un djas gar tele an peskro kheer. O wawar diwes taissarlake tchinas o David i liil ap o Joabeste. Un o Urija anas les leske. O David tchinas an ko liil: “Anenn o Urijes glan, kote, kai o kurepen bareder hi. Un palle tserdenn tumen lestar pale, te well job mulo dino!” Un o Joab tchiwas peskre lurden trul o foro. Un o Urija, koles tchiwas lo koi, kai i Ammonarjen peskre feteder lurde tardo his. Un kol lurde dran ko foro wan win un kuran pen o Joabeha un o Davideskre lurdentsa. Un mank kolende his sawe, kai meran. Ninna o Urija, ko Hetari, meras. Koi bitchras o Joab jekes pash o Davideste, un mukas leske lauter te penell, hoi an ko kurepen djas. Un penas ap ko mursheste: “Te penal tu o baro rajeske lauter, hoi an o kurepen djas, un dikeh, kai o baro rai chojedo wella, un tutar putchella: ‘Hoske wan tumer jaake neesh pash o foro an o kurepen? Djinenn tumer gar, kai hi le ap i massuri tardo un denn tele karje? Bistran tumer koi djuwel, kai witsras i baro bar i massuri tele ap o Abimelech, koleskro dad o Jerub-Baal his? Un o Abimelech meras glan o foro Tebez. Hoske wan tumer jaake neesh pash o foro?’ Jaake hunte peness tu: ‘Ninna tiro lurdo Urija, ko Hetari, hi mulo.’” Ko mursh djas koi, un ginas o Davideske lauter dren, hoi o Joab leske penas. Ko mursh penas ap o Davideste: “Kol lurde his sorleder har mer. Jon djan win un peran ap o them pral mende. Mer djam ninna ap lende un tradan len pale bis pash ko baro wudar glan o foro. Un kol lurde ap i massuri dan karje ap mende, un maran bud tire lurdendar, baro rai. Ninna tiro lurdo, o Urija, ko Hetari, hi mulo.” O David penas ap ko bitchepaskro: “Pen o Joabeske: ‘Kowa hunte khaitell tut gar. O charo chal kanna kales un i wawar kopo koles. Kure tut gomme sorleder ko foreha, un kre les paash!’ Jaake peness tu ap leste, te lell job pale soor.” Un i Batsheba shunas, kai lakro rom Urija mulo hi. Un joi rowas pral peskro romeste. Har his kol diwessa trujel, kai li rowas, bitchras o David jekes pash late, un mukas lat an peskro kheer te anell. Un joi was leskri romni, un anas leske i tchawo ap i phub. Glan o baro Debleskre jaka his kowa gar mishto, hoi o David kras. Un o baro Dewel bitchras peskro rakepaskres, o Natanes, pash o David. Job was pash leste un penas ap leste: “His dui mursha an i foro. Ko jek his brawelo, ko wawar tchorwelo. Ko braweles his bud bakre un grumja. Ko tchorweles his tchi har i tikno bakro. Kowa ginas job peske, das les te chal, un kowa was baro leskre tchawentsa. Ko tikno bakro chas leskro chapastar, pijas dran leskro tcharo, un sowas ap leskre herja. Ko tikno bakro his leske har peskri tchai. Har pash ko braweleste jek was, kamas lo gar jek peskre bakrendar te marell, witar gar jek peskre grumjendar, te krell lo koleske tchomone te chal, kai pash leste was. Na-a! Job las ko bakro ko tchorwelestar, un kras koleske i chapen, kai was pash leste.” Koi las o David i bari choli pral ko mursheste, un penas ap o Nataneste: “Me dau man sowel pash o djido Debleste: Ko mursh, kai kowa kras, hunte well maredo. Ninna hunte plaissrell job star kope jaake bud ko bakreske, hoi lo las, doleske, kai his les kek dji o tchorweleske.” “Tu hal ko mursh”, penas o Natan ap leste. “Un kowa penell o baro Dewel, o Dewel pral o Israel: ‘Me makom tut djeteha, te wess baro rai pral o Israel. Me lom tut dran o Sauleskre wasta win, un dom tut o kheer tiro rajestar, ninna leskre romjen, un krom tut baro rai pral o kheer Israel un o kheer Juda. Te wals kowa gar doha, nai doms tut gomme bud wawar koowa. Hoske rikral tut gar ap miro lab? Hoske kral, hoi gar mishto hi glan mire jaka? O Urija, ko Hetares, dal o chareha mulo. Leskri romjat lal tu, te well joi tiri romni. Un tu tchiwal les kote an o kurepen, kai i Ammonarja les mulo dan. An tire jaka his miro lab tchi moldo, har lal tu tuke koi romjat fun o Urija, te well li tiri romni. Kanna well o charo ap tiro kheer gar buder krik lino.’ Jaake penell o baro Dewel: ‘Me mukau bibacht pral tute te well, hoi well dran tiri familja. Un kamau tire romjen tutar krik te lell glan tire jaka, un dau len i wawareste, te sowell kowa pash lende mashkral ap o diwes. Tu kral kowa tchorchanes. Me krau kowa glan o tselo Israel un mashkral ap o diwes.’” Koi penas o David ap o Nataneste: “Me anom doosh ap mande, un krom i tchilatcho koowa ap o baro Debleste.” Penas o Natan: “Kanna las o baro Dewel tiri doosh tutar krik, un tu mereh gar. Jek phagi leh tu. Dran kau koowa, hoi kral, rakrenn kolla djungeles pral o baro Debleste, kai les gar kamenna. Doleske merell ko ternepen, kai tuke boldo wella.” Un o Natan djas khere. Un o baro Dewel mukas kol ternepas phares nasselo te well, hoi o Urijeskri romni o Davideske ap i phub anas. Un o David rodas o Debles kol ternepaske un chas tchi. Un te was job khere, his job i tseli rati ap i phub tchiddo. Koi wan kol phureder dran leskro kheer un kaman les pre hadell i phubjatar. Un job kamas gar, un chas witar gar lentsa. Ap o eftato diwes meras ko ternepen. Un o Davideskre budepangre trashan, te penenn leske, kai ko ternepen mulo hi. Jon penan penge: “Har ko ternepen djiwas, rakram mer o Davideha, un job shunas gar ap mende. Har nai penah mer leske kanna, kai ko ternepen mulo hi? Job kamals buder gar te djiwell.” Har o David dikas, kai leskre budepangre lokes rakran, haiwas job, kai ko ternepen mulo hi, un penas ap peskre budepangre: “Hi ko ternepen mulo?” “Awa”, penan le. Koi stas o David i phubjatar pre, thowas pes, makas pes dren, riwas wawar koola ap peste, un djas an o baro Debleskro kheer, un mangas o Debles an. Pal kowa djas lo khere un mukas pes chapen te anell, un chas. Koi penan leskre budepangre ap leste: “Hoi kreh tu koi? Har ko ternepen djiwas, chal un pijal tu tchi, un rowal. Kanna, kai meras lo, steh tu pre un chah.” Koi penas job ap lende: “Har ko ternepen djiwas, chom un pijom tchi un rowom. Me penom mange: ‘O baro Dewel nai krell mange peskro dji pre, un mukell ko ternepas te djiwell.’ Kanna hi job mulo. Hoske hunte chap un pijap tchi? Nai krau les djido? Jek diwes wella, kai djau pash leste. Job nai well gar pale pale pash mande.” Un o David penas kamle laba ap peskri romjate Batsheba. Un job djas pash late un sowas lah. Un joi anas i tchawo ap i phub. Koles das lo ko lab Salomo. Un o baro Dewel kamas les, un mukas peskro rakepaskro Natan o Davideske kowa te penell. Doleske das o Natan les ko lab Jedidja. Kowa kharell: O baro Dewel kamell les. Jaake kuras pes o Joab un leskre lurde ko foreha Rabba, ko baro foreha kol Ammonendar, un las ko foro dren, kai lengro baro rai djiwell. Un job bitchras murshen pash o Davideste, un mukas leske te penell: “Me kurom man ko foreha Rabba, un las ko kotar dren, kai o pani nashell. An kanna tire wawar lurden khetne un ab lentsa kai, te tchiwenn jon pen trul ko foro! Kure tut un le tu ko foro dren, te penell nai kek, kai me kowa homs!” Jaake las o David kol tsele lurden khetne, djas koi, un kuras pes ko foreha Rabba un las les dren. Un las leskro baro rajeske peskro shereskro sonakai tele. Kowa his 35 (trijanda-te-pantch) kilogramme pharo un ap leste his kutch barra. Un kau shereskro sonakai tchiwan jon ap o Davideskro shero. Un job anas bud brawlepen dran ko foro krik. Kol menshen dran ko foro anas lo win. Un kolla hunte budran phares ap i tchinepangre, te tchinenn le bar, un ap i sasterne tower un wawar sasterne koola, un mukas len budrenn pash o bob, kai wenn barra dran tchik chatchedo. Jaake kras job kol tsele forjentsa kol Ammonendar. Pal kowa djas o David peskre tsele lurdentsa pale an o foro Jerusalem. Un pal kowa djas jaake. O Davideskro tchawes, o Absalomes, his i shukar pheen. Koja kharas Tamar. Un o Davideskro tchawo, o Amnon kamas lat. I Tamar sowas kek mursheha. Un o Amnon dikas kek drom, har te wals lo lah khetne. Kowa dukas les jaake, kai nai wals job nasselo. O Amnones his i maal. Kowa kharas Jonadab. Leskro dad his o Davideskro phraal Shimea. Un ko Jonadab his i gosewo mursh. Kowa penas: “Hoske dikeh jaake nasseles win, rajeskro tchawo, hako diwes budeder? Kameh tu mange kowa penell?” Koi penas o Amnon ap leste: “Me kamau i Tamarat o djijestar, koi phenjat miro phralestar Absalom.” Penas o Jonadab: “Tchip tut ap tiro tchiben, un kre har te wals nasselo! Te well tiro dad pash tute, peneh tu ap leste: ‘Muk miri phenjat Tamar te well, te krell joi mange chapaske, hoi nasslenge mishto hi! Kowa hunte krell joi glan mande, te dikap me kowa, un lap dran lakre wasta un chap.’” Jaake tchiwas pes o Amnon tele, un kras pes nasselo. Un o baro rai was pash leste, te dikell lo pal leste. Un o Amnon penas ap o baro rajeste: “Muk miri phenjat Tamar pash mande te well, te krell li glan mire jaka jek, dui merklia, te lap kowa dran lakro wast un chap.” Koi bitchras o David jekes pash i Tamar an o kheer, un mukas lake penell: “Dja an o kheer tiro phralestar Amnon, un kre leske chapaske, hoi i nassele chan!” Un i Tamar djas an o kheer lakro phralestar Amnon. Job his ap o tchiben tchiddo. Un joi las ko jarro, un kras lakre wastentsa tikne merklia jaake te nai dikas lo lat koi pashel, un pekas len. Un joi las ko pekepaskro tcharo, un tchoras len glan leste win. Job kamas gar te chal un penas: “Hakeno te djal glan mande win!” Un hakeno djas glan leste win. Koi penas o Amnon ap i Tamar: “An ko chapen pash miro tchiben, te lap kowa dran tiro wast un chap!” Koi las i Tamar kol merklia, hoi joi kras, un anas kolla pash o tchiben, kai lakro phraal Amnon tchiddo hi. Un har joi kowa pash leste anas, te chal lo, tapras job i Tamar, un penas ap late: “Ab, miri pheen! Tchip tut pash mande!” Joi penas ap leste: “Ma kre kowa, miro phraal! An kek ladj pral mande! Sawo koowa krell kek an Israel! Kre gar sawo wi-ladjedo koowa! Me nai mukau man pash kekeste te dikell, te hi sawi ladj ap mande. Un tu hal an Israel har i bedo. Rake o baro rajeha! Kowa dell man tute, te romedineress man.” O Amnon shunas gar ap late, tapras lat, peras pral late, un sowas lah. Kanna his o Amnones doha latar. Job nai dikas lat buder gar glan i jaka. Kowa his bareder har leskro kamlepen glan kowa. Un o Amnon penas ap late: “Ste pre! Dja tuke!” Joi penas ap leste: “Kau tchilatchepen, hoi tu kanna kreh, kai tu man tradal, kowa hi djungleder har kowa, hoi kral tu glan kowa.” Job shunas gar ap late, das peskro budepaskres gole, un penas: “Trade kolat mandar krik, un klide o wudar pal late pandlo!” Un o budepaskro tradas lat krik. Lat his i ripen lengste mussjentsa. Sawe ripja hidjran i baro rajeskre tcha jaake rah har len kek rom hi. Un joi rissras o ripen an kotja dran dukatar, witsras tchik ap peskro shero, tchiwas peskro wast ap o shero, un djas peske i sorelo ropah. Un lakro phraal, o Absalom, putchas latar: “His tiro phraal, o Amnon, pash tute? Atch pokones, miri pheen! Job hi tiro phraal. Le kowa gar jaake phares!” Jaake atchas i Tamar an o kheer lakro phralestar Absalom kokres har i djuwel, kai was muklo. O baro rai David shunas kowa lauter. O Amnon his leskro phureder tchawo, un o David kamas les o djijestar. Doleske das lo les kek phagi, ninna te las lo i bari choli pral kowa, hoi lo kras. O Absalom rakras gar peskro phraleha, o Amnon, gar tchilatches, witar gar latches, jaake midjak his lo ap leste, doleske, kai job ap leskri phenjate bari ladj anas. Pal dui bersha mukas o Absalom i bakren te tchinell an Baal-Hazor. Kowa hi pash o foro Efrajim tchiddo. Un o Absalom kamas kote i baro chapen te krell, un kamas, te wenn kol tsele mursh tchawen o baro rajestar pash peste. Un job was pash o baro rajeste un penas: “Miro baro rai, me mukau i bakren te tchinell, un kamau i baro chapen te krell. Ab tu un tire pralstune pash mande, te chas un pijas khetne.” O baro rai penas ap o Absalom: “Na-a, miro tchawo! Kolla wans jaake bud, te wals tuke kowa phares. Mer djas gar lauter.” Ninna te rakras o Absalom ap leste dren, kamas o David gar te djal, un bitchras les khere un penas: Atch mo Debleha. Koi penas o Absalom ap leste: “Nai djal gar miro phraal Amnon mentsa?” Putchas o baro rai: “Hoske hunte djal job tuha?” O Absalom mukas gar tele, bis te mukas job o Amnones un leskre tsele mursh tchawen leha te djal. Un o Absalom kras i chapen, jaake har te dals o baro rai i chapen. O Absalom penas ap peskre lurde: “Denn jak! Te pijas pes o Amnon mato, un te penau me ap tumende: ‘Denn o Amnones khetne!’ palle denn les mulo! Ma trashenn! Me penom tumenge, te krenn kowa. Awenn tchatche mursha un krenn kowa kek trashah!” Jaake kran o Absalomeskre lurde o Amnoneha har o Absalom lenge penas. Koi stan i wawar tchawe o baro rajestar pre, un hakeno beshas pes ap peskri maultikri burika, un klissan penge. Un har jon ap o drom his, was o Davideske penlo: ‘O Absalom das o baro rajeskre tsele tchawen mulo. Kek lendar atchas djido.’ Koi stas o baro rai pre, un kras peskre koola an kotja paash, un tchiwas pes ap i phub. Un lauter kol budepangre, kai trul leste tardo hi, kran ninna pengre koola an kotja paash. Koi penas o Jonadab, koleskro dad o Davideskro phraal Shimea hi: “Miro rai, ma pats, kai tire tsele mursh tchawe mulo hi! O Amnon kokres hi mulo. Leskro merepen kamas o Absalom jaake rah, har kowa leskri phenjat an i bari ladj anas. Miro rai, tu hunte patsess gar, kai tire tsele tchawe mulo hi. O Amnon kokres hi mulo.” O Absalom das an i herja. Un har ko lurdo, kai pral ap o kheer jak das, peskre jakentsa dur glan peste dikas, dikas lo bud menshen ap ko drom, kai djal i berga tele dran Horonajim. Koi penas o Jonadab ap o baro rajeste: “Ake, tire tchawe wenna, jaake har me, tiro budepaskro penom, jaake was kowa.” Har job kowa penas, koi wan o baro rajeskre tchawe. Jon rowan, un o baro rai un peskre an-dikle mursha rowan ninna soreles. O Absalom nashas peske, un djas pash o Talmai, koleskro dad o Ammihud hi, ko baro rai pral o foro Geshur. O Davideskro dji rowas pral leskro tchaweste hako tsiro. Pal peskro naashepen atchas o Absalom triin bersha an o foro Geshur. Un o baro rai David his buder gar chojedo ap o Absalomeste. Leskro dji rowas buder gar jaake bud pral o Amnon. O Joab, koleskri dai i Zeruja hi, haiwas, kai o baro rajeskro dji pal o Absalom nashell. Un job bitchras jekes an o gab Tekoa, un mukas kotar i gosewi djuwjat te anell, un penas ap late: “Kre jaake har te wals i djuwel, kai rowell pral jekeste, kai meras! Un rib tuke i kalo ripen an, un mak tut gar o djeteha dren! Kre jaake har i djuwel krella, kai lake rah tsiro ropaske hi pral koleste, kai meras. Tu djas pash o baro rajeste dren, un rakress leha jaake har tuke penau.” Un o Joab tchiwas lake kol laba an o mui, hoi joi hunte penella. Un koi djuwel dran o gab Tekoa djas pash o baro rajeste. Un kote tchiwas pes li glan leste tele ap i phub, sharas les, un penas: “Ab mange ap i rig, maro baro rai!” Un kanna stan mire tsele menshe pre un kamenn, te dap len koles, kai das peskro phrales mulo, te lenn le leskro djipen ko djipaske leskro phralestar, koles job mulo das. Palle hi man buder kek tchawo, kai pal miro merepen lauter lella. Un kowa, kai mange pral atchas, hi ninna krik. Un o lab miro romestar well bistedo.” Koi penas o baro rai ap koi romjate: “Dja khere! Me krau ko koowa tuke.” “Miro baro rai”, penas koi djuwel: “Hoi tu ninna kreh, ap mande tchiwenn le koi doosh, un ap miro dadeskro kheer. Ap o baro rajeste un leskri familja tchiwenn jon kek doosh.” Penas o baro rai: “Koon dell tut trad, koles an pash mande! Kowa hunte dell tut gar buder trad.” Penas li: “De man tiro lab pash o baro Debleste, kai tiro Dewel hi, te krell ko mursh kau koowa gar gomme djungleder, kai kamell o rat miro mulo tchawestar ap o shero miro wawar tchawestar te anell, un koles te marell.” Penas o baro rai: “Pash o djido Debleste, kek bal tiro tchawestar perella ap i phub.” Koi das li pale: “Miro Rai, muk man tuke, miro baro rajeske, tchomone te penell!” Penas lo: “Rake!” Penas koi djuwel: “Hoske kreh tu jaake ap i Debleskre menshende? Kanna kai tu, baro rai, sawe laba win rakral, hi jaake, har te anals tu doosh ap tute, te mukeh o Absalomes gar pale te anell, koles tu krik tradal. Well o tsiro, kai mer hunte meras halauter. Un ham har pani, kai ap i phub tchoredo hi, un hoi nai hadell kek buder pre i phubjatar. O Dewel kamell gar o djipen krik te lell. Job kamell gar te atchell kowa, kai was krik tradedo, ninna lestar krik. Mire menshe kran man traash. Doleske wom te rakrap tuha, miro baro rajeha, pral ko koowa. Me penom mange: Kamau o baro rajeha te rakrell. Kowa nai well jaake, te krell job, hoi me, leskri budepaskretsa, penau, un shunell ap miro mangepen, un lell man win dran i wasta kolestar, kai kamell man un miro tchawes win te witsrell dran o them, hoi o Dewel peskre menshen das. Tchatchepah, miro rai, me penom mange: Kowa, hoi o baro rai penell, hi mange mishto. Job hi har i Debleskro bolepaskro, kai djinella, hoi latcho un hoi tchilatcho hi. Tiro baro Dewel mu atchell tuha!” Koi penas o baro rai ap koi djuwjate: “Pen mange an o tchatchepen, hoi putchau me tutar!” Penas li: “Rake, miro baro rai!” Penas lo: “Bitchras tut o Joab pash mande, te rakress kowa lauter mantsa?” Koi das li pale: “Tchatchepah, miro baro rai. Koi hi kek drom, te khatrap tchomone glan tute, miro rajeste! Awa, tiro budepaskro Joab penas mange, kai hunte krap kowa, un tchiwas kol tsele laba mange an o mui. Job kamas kowa gar tuke an o mui te penell. Tu, miro baro rai, hal jaake gosewo har o Debleskro bolepaskro, un djineh halauter, hoi ap i phub djala.” Koi penas o baro rai ap o Joab: “Mishto, me kamau te krell, hoi tu mangal. Dja koi, un an miro tchawes Absalom pale!” Koi mukas pes o Joab glan leste ap i phub te perell, ap peskro mui, parkras pes pash o baro rajeste, un penas: “Miro baro rai, kai diwes djinau me, kai dikeh latches ap mande, har kral, hoi me, tiro budepaskro, tutar mangom.” Jaake kras pes o Joab ap o drom, un djas an o foro Geshur, un anas o Absalomes pale an o foro Jerusalem. O baro rai penas: “Muk les pale an leskro kheer te djal! Pash mande well lo gar.” Jaake was o Absalom pale an peskro kheer. O baro rajes dikas lo gar. An o tselo Israel his kek mursh jaake shukar har o Absalom, un kowa penas hakeno lestar. Un fun o shero bis tel i herja his kek djungelo koowa ap leste. Leskre balla his jaake pharo, te mukas lo len hako bersh jek kopo te tchinell. Palle his leskro tele-tchinlo bal pantch funto pharo. Jek funto his jaake bud har jek funto an o baro rajeskro kheer phares his. O Absalomes his triin tchawe un jek tchai. Koja kharas Tamar, un his i shukar tchai. O Absalom djiwas dui bersha an o foro Jerusalem, un dikas o baro rajes gar. Palle bitchras lo jekes pash o Joab, te rakrell job leske latches pash o baro rajeste. O Joab kamas gar pash leste te well. Un job bitchras jekes o duito kopo. Un pale kamas o Joab gar te well. Koi penas o Absalom ap peskre budepangre: “Dikenn o Joabeskro kotar phub, hoi pash miro kotar phub hi. Les hi djob koi pre. Djan koi un krenn i jag koi pre, te chatchrenn tumer les!” Koi kran kol budepangre i jag ap o Joabeskro kotar phub un chatchran les. Koi djas o Joab pash o Absalom an o kheer, un penas ap leste: “Hoske kran tire budepangre i jag ap miro kotar phub?” Penas o Absalom ap leste: “Shun, me bitchrom jekes pash tute un mukom tuke te penell: ‘Ab kai, te bitchrap tut pash o baro rajeste, te putchess kolestar an miro lab: Hoske wom me dran o foro Geshur an o foro Jerusalem? Mange wals feteder, te atchoms koi.’ Kanna muk man o baro rajes te dikell! Te patsell lo, kai hi i doosh ap mande, nai dell lo man mulo.” Un o Joab djas dren pash o baro rajeste, un penas leske kowa. Un job das o Absalomes gole, te well job dren pash o baro rajeste. Un o Absalom tchiwas pes glan o baro rajeste tele ap peskro mui. Un o baro rai tchumras o Absalomes. Un koi pal was kowa jaake, kai o Absalom peske i wurdin las, un graja, un paash-sheel murshen, kai nashan glan leste. Ninna djas o Absalom taissarlake ap o drom, un was pash o foreskro wudar. Un te his jekes tchingepen i wawareha un doleske pash o baro rajeste djas, te rakrell job o tchatchepen pral lende win, palle das o Absalom les pash peste gole, un putchas: “Dran hawo foro hal tu?” Un te penas kowa: “Tiro budepaskro hi kalla un kolla menshendar dran Israel”, koi penas o Absalom ap leste: “Dikau, tu hal an o tchatchepen an kau koowa. Un kek hi pash o baro rajeste, kai shunell tut. Har kamoms, te woms me tchatchepaskro rai an o them! Me doms hakenes peskro tchatchepen, kai wals pash mande, te hi lo an o tchingepen i wawareha.” Un te was jek pash o Absalomeste, un kamas pes glan leste tele witsrell, tapras les lo trujel un tchumras les. Jaake kras o Absalom hakeneha an Israel, kai kamas pash o baro rajeste te djal, te krell lo o tchatchepen pral leste win. Jaake tchoras o Absalom kol djia kol murshendar an Israel. Pal star bersha penas o Absalom ap o baro rajeste: “Me kamau an o foro Hebron te djal, te dap o baro Debleste kowa, hoi dom man sowel, te dap les. Har homs an o foro Geshur an o them Syria dom man sowel un penom: ‘Te anell man o baro Dewel pale pale an o foro Jerusalem, kamau man pash o Debleste te parkrell un les an-mangell.’” Un o baro rai penas ap leste: “Dja o Debleha!” Un o Absalom djas an o foro Hebron. Tchorchanes bitchras job murshen an o tselo them Israel trujel, un mukas lenge te penell: “Tumer te shunenn, te phurdell jek ap i bari phurdepaskri, palle denn gole: ‘O Absalom was baro rai pral o foro Hebron!’” Dui-sheel mursha djan o Absalomeha dran o foro Jerusalem. Kolenge was penlo, te djan le pash o chapen, hoi o Absalom kamas te krell. Un jon djan kek tchilatchepah leha, un djinan tchi kolestar, hoi o Absalom tchorchanes kras. Un o Absalom anas viechen, te wenn le chatchedo o Debleske. An o foro Gilo djiwas o Davideskro rakepaskro, o Ahitofel. Koles mukas o Absalom ninna pash peste te anell. Un kol mursha, kai djan o Absalomeha, wan bud un budeder. Jaake wan kolla bud, kai tchiwan pen tchorchanes leha khetne. Koi was jek un penas o Davideske: “Hakeneskro dji an o tselo Israel djal pal o Absalomeste.” O David penas ap peskre an-dikle murshende, kai pash leste an o foro Jerusalem his: “Nashas menge! Mer nai tserdah men gar kokres dran o Absalomeskre wasta. Krenn sik, te ham krik, te well lo! Te taprell lo men, anell lo bibacht pral mende, un dell kol menshen an o foro o chareha mulo!” Koi penan o baro rajeskre an-dikle mursha ap leste: “Tu hal maro rai, un mer ham tire budepangre. Mer krah jaake har tu, baro rai, kameh.” Un o baro rai djas win dran o foro Jerusalem, un leskre romja, tchawe un budepangre djan leske palla. Kokres deesh peskre djuwjendar mukas o baro rai an o kheer, te denn jon garda koi pre. Un har o baro rai un kol tsele menshe, kai leske palla djan, win wan, atchan jon i kotar dureder tardo. Un leskre tsele lurde djan ap leskre dui rigja, ninna i tsele Kretarja un i tsele Pletarja. Kolla dran o foro Gat djan glan leste. Kolla his shob-sheel mursha, kai leske dran o foro Gat palla djan. Un o baro rai penas ap o Itai, ko mursh dran o foro Gat: “Hoske djah tu mentsa? Risse trujel un atch pash ko newo baro rajeste. Tu hal i wi-themari, un dran tiro them wal tu pash mende anlo. Taissar wal tu, un kai diwes nashals tuke mentsa kai un koi? Me djinau gar, kai te djap. Risse trujel un le kol wawaren dran Gat tuha. Latchepen un tchatchepen mu well ap tiro drom!” O Itai penas ap o baro rajeste: “Me dau man sowel pash o djido Debleste: Jaake har tchatcho hi, kai tu, miro baro rai, djiweh, me, tiro budepaskro, djau tuha, kai tu ninna djah. Hi mange jek, te merau oder te atchau djido.” “Mishto”, penas o David. “Palle am un dja glan mande wergel!” Koi djas o Itai, ko mursh dran Gat, glan leste wergel, ninna leskre tsele mursha un kol tsele djuwja un tchawe, kai pash lende his. Un lauter, kai pale atchan, rowan soreles, har kol tsele lurde glan leste wergel djan. Un o baro rai djas wergel ko tikno pani Kidron. Un khetne leha djan kol tsele lurde dureder ap ko drom, kai djal an ko mulo them. Un ninna o rashai, o Zadok, his koi pashel, khetne kol tsele Levitarja. Un jon hidjran o mochton, kai o Debleskre deesh laba dren hi. Un pal o pani Kidron tchiwan le ko mochton tele ap i phub un hadan les pale pre har i tsele lurde dran o foro wergel o pani wan. Un o rashai Abjatar his ninna koi. Palle penas o baro rai ap o Zadok: “An ko mochton an o foro pale pale. Te kamell o baro Dewel mange latches te well, anell job man pale pale, te dikap ko mochton pale un o kheer, kai lo tardo hi. Te penell job ‘Tu hal gar latcho an mire jaka’, palle nai krell lo mantsa, hoi leske mishto hi.” Un o baro rai penas ap o rashajeste Zadok: “Tu un o Abjatar, djan pale an o foro an o latchepen, tu un tiro tchawo, o Ahimaaz, un o Abjatar un leskro tchawo, o Jonatan. Shun, me kamau te atchell an o mulo them pash o pani Jordan, bis te shunau tumendar.” Jaake anan o Zadok un o Abjatar o mochton, kai o Debleskre deesh laba dren hi, pale an o foro Jerusalem, un atchan koi. O David djas ap o djeteskri berga un rowas. Un leskro shero his tchakedo. Un job djas pirkenes. Ninna kol tsele menshe, kai hi pash leste, kolengro shero his tchakedo. Jon djan pre un rowan. Un har o Davideske penlo was, kai o Ahitofel ap o Absalomeste rikrell, penas job: “Baro Dewel, kre te patsell hakeno, kai kowa, hoi o Ahitofel penell, dinlepen hi!” Un o David was pral ap i berga, kote, kai o Dewel an-mangedo wella. Kote tapras lo peskro males, o Hushai, i menshendar Arki. Les his i paashno ripen ap leste un tchik ap leskro shero. Un o David penas ap leste: “Ma dja mantsa! Te djah tu mantsa, nai wals tu har i bar ap miri heri. Dja pale an o foro, un pen ap o Absalomeste: ‘Me kamau tiro budepaskro te well, jaake har homs tiro dadeskro budepaskro.’ Hal tu jaake pash o Absalomeste tardo, nai peneh tu, kai kowa gar mishto hi, hoi o Ahitofel penell. Ninna kol rashaja, o Zadok un o Abjatar, hi tuha an o foro. Lauter, hoi tu dran o baro rajeskro kheer shuneh, peness tu kolende. Pash lende hi lengre dui tchawe, o Ahimaaz, un o Jonatan. Kolla nai phukrenn mange lauter, hoi tumer shunenna.” Jaake was o Hushai, o Davideskro maal, an o foro, har djas o Absalom an o foro Jerusalem dren. Un o David djas i kotar i berga tele. Koi tapras les o Ziba, ko budepaskro fun o Mefi-Boshet dui eslentsa. Koi pre his dui sheel mare un jek sheel tikne gone pherde drake, hoi truk kerdo wan, un sheel nijaleskre rukengre un i ledertikro gono mool. Koi penas o baro rai ap o Ziba: “Hoi kreh tu ko koweha?” Penas o Ziba: “Miro baro rai, kol esle hi tuke un tire menshenge, te klissenn koi pre. Un ko maro un kol rukengre hi tire lurdenge chapaske, un koi mool pipaske, kolenge, kai wenn khino an o mulo them.” Koi putchas o baro rai lestar: “Kai hi o Mefi-Boshet, tiro rajeskro tchawo?” Penas o Ziba: “Job atchas an o foro Jerusalem. Job patsella, kai diwes denn les i Israelitarja o rajeskri beshepaskri leskro papestar Saul pale.” Penas o baro rai ap o Ziba: “Shun, kowa lauter hi tuke, hoi o Mefi-Boshetes hi.” Penas o Ziba: “Me tchiwau man tele glan tute. Ab hako tsiro jaake latches ap mande, miro baro rai!” Un o baro rai David was an o foro Bahurim. Koi was i mursh dran ko foro win. Kowa his o Sauleskre menshendar. Job kharas Shimi. Leskro dad his o Gera. O Shimi was pash o Davideste un praassas les, un witsras barrentsa pal o Davideste un leskre pralstune budepangre, ninna kai his leskre tsele lurde, un leskre feteder kurepangre pash leste ap i tchatchi rig un ap i serwi rig. Un o Shimi praassas les un das gole: “Dja tuke, tu marepaskro! Dja tuke, tu bedo! Tu lal o Sauleske leskri rajeskri beshepaskri tuke! Kanna anell o baro Dewel o tselo rat o Sauleskre menshendar pral tute. O rajeskri beshepaskri das o baro Dewel tiro tchaweste, o Absalomeste. Marepaskro, kai hal, kanna hal tu an i bibacht!” O Abishai, koleskri dai i Zeruja his, penas ap o baro rajeste: “Miro rai, nai praassell kau mulo djuklo tut, o baro rajes? Me kamau pash leste te djal, te dap leskro shero tele.” “Abishai”, penas o baro rai, “kowa hi gar tumaro koowa, tumer tchawe fun i Zeruja. Te penas o baro Dewel leske, te praassell lo man, koon nai penell kanna: ‘Hoske kreh tu kowa?’” Un o David penas ap o Abishai un ap leskre pralstune budepangre: “Miro tchawo Absalom, kai mandar was, kamell man mulo te dell, hoske gar ninna ko Benjaminari. Mukenn les te praassell! O baro Dewel penas, kai nai krell job kowa. Nai well, kai o baro Dewel dikell miri bibacht, un krell latchepen dran ko praassepen.” Jaake djas o David peskre lurdentsa peskro drom. O Shimi djas gar dur lendar ap i wawar rig pash i berga, praassas o baro rajes, un witsras barra un tchik ap leste. Un o baro rai was i tsele menshentsa, kai pash leste hi, khino pash o pani Jordan. Un kote beshan pen le tele. O Absalom un kol tsele Israelitarja, kai pash leste hi, wan an o foro Jerusalem. Un o Ahitofel his ninna pash lende. Un o Hushai, ko Davideskro maal, djas pash o Absalomeste, un das soreles gole: “O baro rai mu djiwella! O baro rai mu djiwella!” Koi putchas o Absalom lestar: “Hi kowa tiro kamlepen tiro maleske o Davideske? Hoske djal tu gar tiro maleha?” Penas o Hushai: “Kowa kamom me gar. Me djau koleha, koles o baro Dewel un i tsele Israelitarja win rodan, te well lo baro rai. Pash leste atchau. Un kowa hal tu: O baro rajeskro tchawo, koneske budrau jaake har me tiro dadeske budrom.” Un o Absalom penas ap o Ahitofel: “Pen mange, hoi me krap!” Penas o Ahitofel: “Dja pash i djuwjende tiro dadestar, kolen tiro dad mukas koi, te denn jon garda ap ko kheer! Un sob lentsa! Jaake shunell o tselo Israel, kai tu tut pash tiro dadeste gar kamlo kral. Palle wenn lauter kolla, kai ap tiri rig hi, sorleder.” Un jon tchiwan i plachteno kheer pre o Absalomeske pral ap leskro kheer. Un kote anan le o Davideskre djuwjen. Un o Absalom sowas kol djuwjentsa peskro dadestar. Un o tselo Israel dikas kowa. An ko tsiro his i laba, hoi o Ahitofel rakras, jaake bud moldo har o Debleskre laba. O David un o Absalom shunan ap lende, jaake har te putchans jon o Deblestar tchomone, un job penals kawa. Pal kowa penas o Ahitofel ap o Absalom: “Me kamau 12.000 (deesh-te-dui-serja) murshen win rodell, un lau o Davides palla an kai rati. Un me kamau pral leste te perell, jaake rah har job khino hi, un an leskro dji kek soor buder hi. Palle lell lo traash, un kol tsele lurde, kai pash leste hi, nashenna. Un me kamau o baro rajes kokres mulo te dell, un kol tsele lurden pale pash tute te anell, jaake har i terni djuwel pash peskro romeste pale djala. Tu rodeh jek murshes kokres. Ma an tchingepen pral kol tsele wawar murshende!” Ko rakepen his mishto an o Absalomeskre jaka un glan i jaka kol tsele phurendar an Israel. O Absalom penas: “Denn ninna o Hushajes gole, kol menshendar Arki, te shunas mer, hoi job koi pre penella!” Un o Hushai was pash o Absalom dren. Un o Absalom penas leske, hoi o Ahitofel rakras, un putchas lestar: “Kras mer kowa? Pen tu les menge!” Koi penas o Hushai ap o Absalom: “Kowa his kek latcho lab, hoi das kau kopo o Ahitofel. Tu prindjreh tiro dades un leskre lurden, kai hi sorele kurepangre un chojedo har i diwjo dajengro viecho an o weesh, koleske jek i ternen krik las. Ninna hi tiro dad i lurdo, kai prindjrell o kurepen. Job sowell gar pash i wawar lurdende. Shun, kowa hi nai jaake, kai khatras job pes mank bare barra oder an i wawar khatepen. Palle, te well kowa jaake, kai tire lurdendar maredo wenna, nai wals penlo, kai o Absalomeskre tsele lurde maredo wan. Palle lell hakeno daar, ninna te hi lo i kurepaskro, un les i dji hi har i lewo. O tselo Israel djinella, kai tiro dad i tchatcho mursh hi, un leskre lurde tchatche kurepangre hi. Doleske penau tuke: Le tuke kol tsele murshen dran Israel khetne mank Dan un Beersheba. Kolla hi jaake bud har i santa pash o baro pani. Kolentsa djas tu tuke an o kurepen. Un kote, kai hatsah les, perah pral leste jaake har o brishino ap i phub perella. Un mer mukah lestar un leskre lurdendar kekes pral, gar jek. Job te tserdell pes an i sorelo foro pale, hunte tchiwenn i tsele Israelitarja shelle trul ko foro, un tserdenn ko foro tele an i tala, te atchell lestar kek bar buder pale.” Koi penas o Absalom un hakeno an Israel: “Kowa hoi o Hushai penas, hi feteder har kowa, hoi o Ahitofel penas.” Jaake kras o baro Dewel, kai kek kowa kras, hoi o Ahitofel an leskro goswepen penas. O baro Dewel kamas i bibacht pral o Absalom te anell. Un o Hushai penas ap kol rashajende, o Zadok un o Abjatar, hoi o Ahitofel penas o Absalomeske un kol phurenge an Israel. Palle penas lo: “Me penom lenge, te krenn jon kowa wawartchandes. Jaake bitchrenn sik jekes koi, te penell lo o Davideske: ‘Miro baro rai, ma atch an o mulo them ap kai rig o panjestar Jordan kai rati! Dja kanna wergel, te wess tu gar maredo, un kol tsele menshe, kai pash tute hi, witar gar.’” O Jonatan un o Ahimaaz his tardo pash o pani, hoi kharell Rogel. Jon nai mukan pen gar an o foro te dikell. Un i budepaskretsa was pash lende un penas lenge, hoi jon hunte penenn o Davideske. Koi dikas len i terno tchawo, un penas kowa o Absalomeske. Koi djan kol dui sik krik, un wan an ko kheer i murshestar an Bahurim. Koles his i brunna pash peskro kheer. Koi dren djan le tele. Un koi djuwel las i plachta un tchiwas lat pral koi brunna, un tchiwas gib koi pre, te dikell kek tchomone. Un o Absalomeskre mursha wan pash kol djuwjate an o kheer un putchan latar: “Kai hi o Ahimaaz un o Jonatan?” Penas li ap lende: “Jon djan dureder pash o pani.” Un har kol mursha len rodan un len gar hatsan, djan jon pale an o foro Jerusalem. Un har jon krik his, wan kol dui dran i brunna win, un djan koi, un penan kowa o baro rajeske David. “Dja sik wergel o pani”, penan le, un ginan leske dren, hawe laba o Ahitofel penas, hoi te krenn le o Davideha. Koi djas o David un kol tsele menshe, kai pash leste hi, wergel o pani Jordan. Un har taissarlakro was, his le lauter ap i wawar rig. Kek lendar atchas pale. O Ahitofel shunas, kai was kowa gar kerdo, hoi job penas. Koi tchiwas lo i ledertikri plachta ap peskri burika, beshas pes koi pre un klissas khere an peskro foro. Kote penas lo i menshenge an peskro kheer, hoi te krenn le pal leskro merepen. Palle bladas lo pes pre, un meras. Un job was paskedo an o mulengro kheer peskro dadestar. Un o David was an o foro Mahanajim. O Absalom djas wergel o pani Jordan, un kol tsele mursha dran Israel djan leha. Un o Absalom tchiwas o Amasa pral peskre lurdende. Glan kowa his o Joab lengro pralstuno. O Amasa his o tchawo i murshestar ko labeha Jeter, i Israelitari. Leskri dai his i Abigail. Lakro dad his o Nahash. Lakri pheen his i Zeruja, kolakro tchawo o Joab hi. Un o Absalom djas i murshentsa ap i berga Gilead. Un kote tchiwan le pengre plachtene khera pre. Har o David an o foro Mahanajim was, koi wan pash leste: o Shobi, koleskro dad o Nahash hi, dran o foro Rabba, kai i Ammonarja djiwan; o Machir, koleskro dad o Ammijel hi dran o foro Lo-Dabar; un o Barsillai dran o foro Roglim dran o them Gilead. Kolla anan tchibja, pirja, tchare, gib un djob, jarro, peklo djob, bohne, linse, gwin, khil, grumjengro kiral un bakrengro kiral. Kowa dan le o Davideske un kol menshenge, kai pash leste hi, te atchenn jon soreles. Kol triin penan penge: “Kol menshen hi bok un trush, un jon hi khino an kau mulo them.” Un o David dikas pal, kitse lurde pash leste hi, un tchiwas pralstunen pral lende, pral hako sero un pral hako sheel murshende. Pral kolla lauter tchiwas job triin lurdengre rajen, hakenes pral i triinto kotar kol lurdendar. Kolla triin his: o Joab, leskro phraal o Abishai, koleskri dai i Zeruja hi, un o Itai dran Gat. Un o baro rai penas ap i lurdende: “Me kamau tumentsa an o kurepen te djal.” Kol lurde penan: “Tu djas gar mentsa an o kurepen. Mer te nashah un i paash mendar merenna, hom mer tchi moldo an lengre jaka. Tu moleh jaake bud har deesh-serja mendar. Wals feteder, te wals menge dran o foro ap i rig.” O baro rai penas ap lende: “Mishto, me krau, hoi an tumare jaka tchatcho hi.” Un o baro rai djas pash ko baro wudar, un kol tsele lurde djan win glan leste wergel, hake kopo sheel lurde khetne. Pal jek sero was i wawar sero, un jaake dureder. Un o baro rai penas ap o Joab, ap o Abishai, un ap o Itai: “Awenn kamlo miro tchaweha o Absalom.” Un kol tsele lurde shunan, har o baro rai kowa ap kol pralstune lurdende penas. Un o Davideskre lurde djan win, un wan pash o Israeleskre lurdende. Un jon kuran pen an o weesh Efrajim. Un o kurepen his sorelo. Un o Davideskre lurde dan o Israeleskre lurden. Un lendar meran ap ko diwes biish-serja lurde. Un jon kuran pen an ko tselo them koi. Un o weesh chas ap ko diwes budeder menshen har o charo chas. O Absalom was gar dur o Davideskre lurdendar. Un job klissas ap i maultikri burika. Un har koi burika tel i baro ruk bud kashtentsa was, atchas lo peskre ballentsa an ko ruk bladedo. Un job his mashkral i phub un o bolepen bladedo, un leskri burika djas mashkral leskre herja krik. Un jek mursh dikas kowa. Un job penas kowa o Joabeske un penas: “Shun, me dikom o Absalomes ap i baro ruk bladedo.” Penas o Joab ap ko mursheste: “Te dikal tu kowa, hoske dal les tu gar, te perell job ap i phub? Koi doms me tut deesh rupene beme, un i pereskri dori.” Penas ko mursh: “Ninna te tchiwals tu i sero rupene lowe an miro wast, hadoms me miro wast gar ap o baro rajeskro tchaweste. O baro rai penas tuke un ap o Abishai, un ap o Itai, glan mare kanda: ‘Denn garda ap miro tchaweste Absalom!’ Un te doms les mulo, un o baro rai shunals kowa – leske atchell tchi khatedo, – palle rikrals tu gar pash mande.” “Kamau gar te nashrap miro tsiro tuha!” das o Joab gole, un las triin lengste sane tchurja an peskro wast, un das len o Absalomeske an o dji, har job gomme djido ap o ruk bladedo his. Deesh terne mursha, kai hidjran o Joabeskre chare, wan trul leste, un dan les mulo. Koi phurdas o Joab i phurdepaskri, te djal o kurepen buder gar dureder. Un o Davideskre lurde mukan tele, te lenn le i Israelitarjen palla. Un jon lan o Absalomes un witsran les an o weesh an i bari cheb, un tchiwan bud barra ap leste. Un o Absalomeskre lurde nashan penge, hakeno an peskro kheer. Har o Absalom djiwas, penas lo: “Man hi kek tchawo, kai rikrell miro lab djido, te merell miro lab gar win.” Doleske tchiwas lo peske i baro bar pre un das ko bar peskro lab. Un jaake kharell ko bar bis kai diwes ‘O Absalomeskro bar’. Kowa hi ap o baro rajeskro them tardo. O Ahimaaz, koleskro dad o Zadok hi, penas ap o Joab: “Muk man te nashell, te penap o baro rajeske o latcho lab, kai las les o baro Dewel win dran i wasta kolendar, kai leskro merepen kaman.” “Na-a”, penas o Joab: “O baro rajeskro tchawo hi mulo. Tu nai peneh leske kai diwes kek latcho koowa. I wawar diwes nai peneh leske latcho koowa, kai diwes gar.” Ap ko mursheste dran o them Etiopia, kai leskro budepaskro hi, penas o Joab: “Dja pash o baro rajeste, un pen leske, hoi tu dikal!” Un ko budepaskro parkras pes pash o Joab un nashas koi. O Ahimaaz, koleskro dad o Zadok hi, penas pale ap o Joab: “Mu well, hoi wella. Me kamau ninna nashell ko mursheste dran Etiopia palla.” Penas o Joab: “Hoske kameh tu nashell, mo tchawo? Tu aneh leske kek latcho lab.” “Mu well, hoi wella”, penas o Ahimaaz. “Me nashau.” “Palle naash”, penas o Joab. Koi nashas o Ahimaaz ap ko drom, kai djal an koi tala Jordan, un was glan ko budepaskreste koi. O David his mashkral kol dui bare wudja beshdo. Un ko mursh, kai das garda, djas pral ap ko baro wudar an o foreskri massuri, dikas pes trujel, un dikas koi i murshes, kai nashell kokres. Job das tele gole, te penell lo kowa o baro rajeske. Koi penas o baro rai: “Te hi job kokres, penell job menge latcho koowa.” Un har ko mursh pash o foro was, dikas kowa, kai das garda, i duito murshes nashell, un das tele an ko baro wudar gole: “Koi well pale i mursh kokres!” Koi penas o baro rai: “Ninna kowa penell menge latcho koowa.” Kowa, kai das garda, penas: “Ko glanstuno nashell har o Ahimaaz, koleskro dad o Zadok hi.” Un o baro rai penas: “Kowa hi i latcho mursh un penell menge i latcho koowa.” O Ahimaaz das gole: “Lauter hi mishto!” Un job witsras pes glan o baro rajeste tele ap i phub ap peskro mui, un penas: “Sharedo well o baro Dewel, kai tiro Dewel hi, un das kolen an tiro wast, kai hadan pengro wast ap tute, miro baro rajeste.” Koi putchas o baro rai: “Djal miro tchaweske, o Absalomeske, mishto?” Penas o Ahimaaz: “Me dikom i baro tchingepen, har bitchras o Joab o baro rajeskro budepaskro un man, tiro budepaskro. Me djinau gar, hoi koi his.” O baro rai penas: “Dja ap i rig un atch koi tardo!” Un job djas ap i rig un atchas koi tardo. Koi was ko mursh dran Etiopia un penas: “Ake, anau tuke i latcho lab, miro baro rai. O baro Dewel kras, te less tu kai diwes tiro tchatchepen. Job las tut win dran i wasta lauterendar, kai hadan pen ap tute.” Penas o baro rai ap ko mursheste: “Djal miro tchaweske o Absalomeske ninna mishto?” Penas ko mursh: “Miro baro rai, mu djal kolenge, kai kamenn tiro merepen, jaake har djas ko terno mursheske, ninna lauterenge, kai tchilatchepah ap tute djan.” Koi was o baro rajeske ropaske, un job djas an koi isema pral ap ko baro wudar un rowas. Un har job djas, das job gole: “Miro tchawo Absalom, mo tchawo, mo tchawo Absalom! Krals o Dewel, kai meroms me tuke, miro tchawo, miro tchawo!” Un o Joabeske was penlo: “O baro rai rowella un dell gole i dukatar pral o Absalom.” Ninna i lurde shunan, kai o baro rajeskro dji phagedo hi pral leskro tchaweskro merepen. Jaake was len ninna ropaske ap ko diwes, kai hunte khelans le i bachtjatar pral kowa, kai his le i sorleder an o kurepen. Un i lurde tserdan pen pale an o foro har lurde, kai dran o kurepen krik nashan un hunte ladjenn pen doleske. O baro rai tchakras peskro mui, un das soreles gole: “Mo tchawo Absalom, Absalom, mo tchawo, mo tchawo!” O Joab was pash o baro rajeste an o kheer un penas: “Tu anal kai diwes ladj pral tire tsele lurdende, pral kolende, kai kuran pen tuke un lan tiro djipen dran o merepen win, ninna o djipen tire tchawendar un tchendar, tire romjendar un wawar djuwjendar. Tu kameh kolen, kai tut gar kamenna, un kameh gar kolen, kai tut kamenna. Mer haiwam kai diwes, kai kol pralstune un kol lurde tuke tchi molenna. Awa, me haiwom kai diwes ninna, te djiwals o Absalom un mer lauter wams mulo, kowa wals tuke mishto. Ste kanna pre! Un am win, un rake tire lurdentsa kamles. Me dau man sowel ap o baro Debleste: Te weh tu gar win, atchell kek mursh kai rati pash tute. Kowa wals tuke djungleder har ko tselo wawar djungelo koowa, hoi pral tute was, fun ko tsiro, kai tikno hals bis kanna.” Koi stas o baro rai pre, un beshas pes an o baro wudar. Un i tsele lurdenge was penlo: “Shunenn, o baro rai hi an o baro wudar beshdo!” Koi wan le lauter glan o baro rajeste. O Absalomeskre lurde nashan penge, hakeno an peskro kheer. Un an o tselo them Israel tchingran pen i menshe un penan: “O baro rai David las men dran i tchilatche wasta win, ninna dran i wasta kol Filistarendar, un nashas kanna hunte dran o them, krik o Absalomestar. O Absalom, koles kai kamam, te well job baro rai pral mende, kowa was maredo an o kurepen. Hoske krenn tumer tchi kanna, un lenn o baro rajes gar pale pale?” O baro rai David bitchras murshen pash kol rashajende Zadok un Abjatar un mukas lenge te penell: Rakrenn kol phurentsa an o them Juda, un putchenn lendar: “Hoske kamenn tumer, te wenn kol tsele wawar sikeder har tumer un lenn o baro rajes pale an leskro kheer? I tsele Israelitarja kamenn, te well job pale. Tumer han mire phrala, miro mass un rat. Hoske mukenn tumer kol tsele wawaren glan tumende pash o baro rajeste te well, te lenn le les pale pale?” Un ap o Amasa penenn: “Tu hal miro mass un miro rat. Tu weh o pralstuno pral mire lurdende jaake rah har tu djiweh, un buder gar o Joab. O Dewel nai dell man i phagi, te krau me kowa gar.” Jaake kras o David, te was i tsele murshen dran Juda jek dji un jek djipen, te lenn le les pale. Un jon bitchran jekes pash leste, un kowa hunte penas leske: “Am pale, tu un tire tsele menshe!” Jaake was o baro rai pale. Un har job pash o pani Jordan was, wan kol lurde dran o them Juda bis pash o foro Gilgal pash leste, te anenn le les wergel o pani Jordan. Khetne lentsa djas o Benjaminari, o Shimi, – leskro dad his o Gera – dran o foro Bahurim sik pash o baro rajeste David. Pash leste his jek sero lurde dran o them Benjamin. Mank lende his ninna o Ziba, ko budepaskro, kai budras o Sauleskri familjake, peskre deesh-te-pantch tchawentsa un biish budepangre. Un jon wan glan o baro rajeste pash o pani Jordan, un djan wergel, te anenn le o baro rajes peskre menshentsa ap i wawar rig o panjestar Jordan un wenn leske koi. O Shimi, koleskro dad o Gera hi, witsras pes glan o baro rajeste tele, har kowa kamas wergel o pani Jordan te djal, un penas ap o baro rajeste: “Mo rai, ma dik ap koi doosh, hoi me, tiro budepaskro, ap mande anom. Un biste, hoi ap tute krom, ap ko diwes, kai tu, mo baro rai, dran o foro Jerusalem djal. Mangau tut, miro baro rai, rike kowa gar an tiro dji! Me djinau, kai kowa tchilatcho his. Doleske hom me o glanstuno, te djap pash tute, miro rajeste, i tsele menshendar dran o Josefeskro kheer.” O Abishai, koleskri dai i Zeruja his, penas: “O Shimi hunte merell. Job praassas koles, kai was o baro Deblestar wi-rodedo, te well lo baro rai.” Penas o David ap o Abishai: “Kowa hi gar tumaro koowa, tumer tchawe fun i Zeruja. Kamenn tumer mange kai diwes tchingepen te krell? Kai diwes hunte merell kek an Israel. Patseh tu, kai me gar djinau, kai me kai diwes pale baro rai pral o Israel wom?” Un o baro rai penas ap o Shimi: “Tu hunte meress gar”, un das pes sowel koi pre. O Sauleskro tchaweskro tchawo, o Mefi-Boshet, was ninna tele pash o baro rajeste. Un job thowas gar peskre herja un tchinas gar peskri tchor, thowas witar gar peskre koola jaake rah har o baro rai krik his, bis kai diwes, kai job sastes pale was. Har job kanna dran o foro Jerusalem was, te taprell lo o baro rajes, putchas o baro rai lestar: “Hoske djal tu gar mantsa, Mefi-Boshet?” “Miro baro rai”, penas job, “tu djineh, kai hom bango. Me penom ap miro budepaskro Ziba, te tchiwell lo i ledertikri plachta ap i esla, te beshap koi pre un klissap pash o baro rajeste. Un miro budepaskro chochras man. Ninna penas job tuke chochene laba pral mande. Miro baro rai, tu hal har o Debleskro bolepaskro. Kre, hoi tuke mishto hi! Miro dadeskro tselo kheer hunte wals mulo dino glan tute, o baro rajeste. Tu kamal, te beshap mank kolende, kai ap tiri chapaskri chana. Man hi kek tchatchepen, te dap budeder gole ap o baro rajeste, te well job ap miri rig.” O baro rai penas ap leste: “Tu hunte rakress gar dureder! Kanna penau me: Tu un o Ziba, tumer lenn hakeno o paash o Sauleskro themestar!” O Mefi-Boshet penas ap o baro rajeste: “Job nai lell ninna lauter. Mange hi doha, te wal tu, miro baro rai sasto pale khere.” Un o Barsillai dran Gilead was tele dran o gab Roglim pash o baro rajeste, te djal lo khetne leha ap i wawar rig o panjestar Jordan. O Barsillai his bud phuro. Job nai his ochta-deesh bersha. Les his i baro brawlepen. Un har o baro rai an Mahanajim his, anas leske o Barsillai chapaske. Kanna penas o baro rai ap leste: “Dja mantsa! Me kamau tuke i latcho djipen te dell pash mande an o foro Jerusalem.” Penas o Barsillai ap o baro rajeste: “Me djiwau buder gar rah. Hoske djap me tuha tele an o foro Jerusalem? Me hom kai diwes deesh-te-ochta bersh phuro. Har nai djinau me, hoi latcho hi un hoi tchilatcho hi? Haiwau buder gar, hoi chau un pijau un shunau buder gar, hoi ko gipaskro un koi gipaskretsa giwenna. Kamau gar te wap i pharepen tuke, miro baro rajeske. Hoske kameh mange jaake bud latchepen te krell? Kamau i kotar tuha te djal wergel o pani Jordan. Un palle muk man khere te djal, te merap an miro foro, kote kai miro dad un miri dai paskedo hi! Dik, miro baro rai, kate hi miro tchawo, o Kimham. Koles muk tuha te djal! Un kre leha, hoi glan tire jaka mishto hi!” “Mishto!” penas o baro rai. “Mu djal o Kimham mantsa! Un me kamau leha te krell, hoi tu kameh. Ninna lauter, hoi tu mandar mangeh, krau me tuke.” Un har kol tsele menshe wergel o pani Jordan djan, un o baro rai ninna ap i wawar rig his, tapras job o Barsillajes trujel, un rakras o Debleskri bacht pral leste win. Un kowa djas pale khere. I tsele menshe dran Juda un i paash kol menshendar dran Israel his pash o baro rajeste, har djas lo wergel o pani Jordan. Un o baro rai djas dureder an Gilgal. Un o Kimham djas leha. Koi wan kol tsele mursha dran Israel pash o baro rajeste un penan ap leste: “Hoske lan penge mare phrala, kol mursha dran o them Juda, ko tchatchepen, te anenn le tut, tiri familja un tire tsele lurden pral o pani Jordan?” Koi penan kol tsele mursha dran o them Juda ap kolende dran Israel: “O baro rai hi jek mare menshendar. Hoske han tumer koi pral chojedo? Mer cham an kek tsiro o baro rajeskro chapen. Un job was menge gar latcheder har tumenge?” Koi penan kolla dran Israel ap kolende dran o them Juda: “Men hi deesh kope o tchatchepen, te hi lo maro baro rai, un ham kolla, kai wan glan tumende boldo. Hoske molah mer pash tumende tchi? Hams gar mer, kai penam glan kol tsele wawarende, te las maro baro rajes pale?” Kolla dran o them Juda rakran sorleder labentsa har kolla dran Israel. Kowa his jaake, kai koi an Gilgal i mursh his, kai tchi-moldo his. Leskro lab his Sheba. Leskro dad his o Bikri i menshendar Benjamin. O Sheba phurdas an i phurdepaskri un penas: “Tumer mursha dran Israel! O David hi gar mare menshendar. Men hi tchi te krell o Isajeskro tchaweha. Hakeno tumendar te djal an peskro kheer!” Koi djas hakeno an Israel o Davidestar krik, un djas ko mursheha Sheba, koleskro dad o Bikri his. Kokres kol mursha dran o them Juda atchan pash pengro baro rajeste, un djan leha ap o drom o panjestar Jordan an o foro Jerusalem. Har o baro rai David khere was an o foro Jerusalem, las job peskre deesh wawar djuwjen, kai mukas lo koi, te denn le garda ap o kheer, un anas len an i wawar kheer, hoi pandlo hi. Un job dikas, te djal lenge mishto. Dren pash lende djas lo gar. Jaake his jon dren klidedo, bis te jon meran, un djiwan har djuwja, kolengro rom meras. Un o baro rai penas ap o Amasa: “De kol tsele murshen dran o them Juda khetne gole! An triin diwessa wess lentsa kai tardo.” Un o Amasa djas koi, te dell job kol tsele murshen an Juda khetne gole. Un job his gar ap o tsiro pale hoi o David les das. Koi penas o David ap o Abishai: “Kanna krell o Sheba menge budeder tchilatchepen har o Absalom. Le tu mire lurden un naash leske palla, te lell job gar i sorele forja penge, un khatrell pes kote.” Koi djas o Abishai khetne o Joabeha un leskre lurdentsa win dran o foro Jerusalem. Ninna i Kretarja un i Pletarja un kol tsele sorele kurepangre djan lentsa. Un jon lan o Shebaes palla. Har jon pash ko baro bar pash Gibeon his, was o Amasa glan lende koi. O Joab hidjras i baja, un koi pral i pereskri dori, ap kolate i lengsti tchuri an peskri shatula pandlo his. Te tchiwas pes o Joab glan, peras koi tchuri win. Un o Joab penas ap o Amasa: “Har djal tuke, miro phraal?” Un o Joab tapras o tchatcho wasteha o Amaseskri tchor, te tchumrell lo les. O Amasa das gar jak ap koi tchuri an o Joabeskro serwo wast. Kowa das les ko tchurjeha an o per tchurje, jaake kai leskre buke ap i phub peran. Un das les gar i duito kopo tchurje. Un job meras. Un o Joab un leskro phraal Abishai lan o Shebaes palla. Jek o Joabeskre lurdendar his tardo pash o muleste, un das gole: “Koon pash o Joab rikrell un o Davideske hi, kowa djal o Joabeha!” O Amasa his ap o drom an peskro rat tchiddo. Har ko mursh dikas, kai kol tsele lurde koi tardo atchan, tserdas job o Amases tele o dromestar, un tchiwas les ap i kotar them un witsras i plachta ap leste. Har jon les o dromestar krik lan, djas hakeno o Joabeske palla, te lenn jon o Shebaes palla. Un job djas an o tselo nordetikro kotar o themestar Israel bis pash o foro Abel-Bet-Maacha. Un i tsele mursha dran leskri familja wan khetne un djan leha. Lentsa was lo pash o foro Abel-Bet-Maacha. Un i lurde, kai o Joabeha djan, wan un tchiwan pen trul o foro, un pandan jaake o Shebaes dren. Glan o foro hadan le phub win un kran i baro drom, kai djas pral bis ap kol glanstune barra, hoi trul o foro pre-tchiddo his. Un jon nashan glan un kaman kol barra trujel te witsrell. Koi das i gosewi djuwel dran kau foro gole: “Shunenn kai, shunenn kai! Penenn ap o Joab: ‘Am kai! Me kamau tuha te rakrell!’” Un har job pash late was, putchas koi djuwel: “Hal tu o Joab?” Penas lo: “Awa!” Penas li: “Shun ap kowa, hoi me, tiri budepaskretsa, penau!” Penas lo: “Me shunau.” Penas li: “Glan i rah tsiro was penlo: ‘Te djinah gar, hoi te kras, hunte djas an o foro Abel un kote pal putchas. Palle djal lauter mishto.’ Maro foro hi jek kol forjendar, kai krell kek tchingepen, un mukell pes gar ap i wawar rig te tserdell. Maro foro hi har i dai an Israel, un tu kameh lat mulo te krell? Hoske kameh tu o baro Debleskro them paash te krell?” Penas o Joab ap late: “Ko krau me gar. Ko krau me an miro tselo djipen gar, te dap kowa lauter paash. Kowa hi gar jaake. Pash tumende was i mursh dran i berge Efrajim. Leskro lab hi Sheba, leskro dad hi o Bikri. O Sheba hadas pes ap o baro rajeste David. Denn les kokres win pash mande! Palle mukau o forestar tele.” Koi djuwel penas ap o Joabeste: “Leskro shero well tuke pral i massuri witsedo.” Un koi djuwel rakras gosewes kol tsele menshentsa an o foro. Un jon dan o Shebaeske o shero tele, un witsran o sheres pash o Joab win. Koi phurdas job an i phurdepaskri, un djas peskre lurdentsa kau forestar krik. Un i lurde djan hakeno pale an peskro kheer. Un o Joab was pale an o foro Jerusalem pash o baro rajeste. O Joab his o pralstuno pral kol tsele lurdende an Israel. Un o Benaja, koleskro dad o Jojada his, his o pralstuno pral kol Kretarja un Pletarja. O Adoniram was o pralstuno pral kol pandle budepangre. O Josafat, koleskro dad o Ahilud his, his o Davideskro rakepaskro. O Shewa his o tchinepaskro, kai tchinas i lila. O Zadok un o Abjatar his rashaja. Ninna o Ira i menshendar Jair his o Davideskro rashai. An ko tsiro, kai o David djiwas, was i bari bok pral o them, un i menshen his triin bersh tchi te chal. Un o David putchas o baro Deblestar, hoske kowa jaake hi. Un o baro Dewel penas: “Ap o Saul un ap leskro kheer hi i rateskri doosh tchiddo, doleske, kai o Saul das kol Gibeonarjen mulo.” [I Gibeonarja his gar kol menshendar Israel. Jon atchan pral fun i Amorarja. Un i Israelitarja kran lentsa win, te mukenn le len djido. Har kuras pes o baro rai Saul peskri tseli sorjah peskro themeske Israel un Juda, kamas lo ninna i tsele Gibeonarjen te marell.] Kanna mukas o baro rai David kol Gibeonarjen gole te dell, un rakras lentsa, un penas ap lende: “Hoi krap me tumenge? Un har nai krau me kowa pale mishto, hoi ap tumende kerdo was? Kamau, te dikenn un rakrenn tumer pale latches ap i menshende o baro Deblestar.” Kol Gibeonarja penan ap leste: “Mer lah kek rup un kek sonakai o Sauleskre menshendar. Un men hi gar ko tchatchepen, te das jekes mulo an Israel.” Putchas o David lendar: “Hoi kamenn tumer, te krap tumenge?” Penan le ap leste: “Ko mursh, kai maras men, un kai kamas te atchell mendar kek djido an o tselo Israel, dran leskro kheer denn men efta murshen, te bladas len pre glan o baro Debleste an o foro Gibea, hoi o foro o Saulestar hi, koles o baro Dewel win rodas.” Penas o David: “Me dau len tumende.” Un job rodas efta murshen win. O Mefi-Boshet, koleskro dad o Jonatan his un koleskro papo o Saul his, kowa his gar mank kolende. Glan i tsiro das o David glan o baro Debleste o Jonataneske i sowel, te mukell lo leskre tchawen djido. Kanna las o baro rai David kol dui mursha Armoni un Mefi-Boshet, kolengri dai o Sauleskri romni, i Rizpa hi. Kolakro dad his o Aja. Ninna las lo kol pantch mursh tchawen, kai o Sauleskri tchai, i Merab, ap i phub anas. Lengro dad his o Adrijel, koleskro dad his o Barsillai dran Mehola. Un o David das len an kol wasta i Gibeonendar. Kolla bladan len pre ap koi berga glan o baro Debleste. Jaake wan kol efta ap jek kopo maredo. Kowa his an kol diwessa, kai was o djob tele tchinlo. Koi las i Rizpa, kolakro dad o Aja his, i gono un tchiwas kowa ap i baro bar, un beshas pes koi pre un atchas kote jaake rah har jon o djob tele tchinan, bis te peras o brishino dran o bolepen ap kol mulende, kai koi bladedo his. Un ap o diwes mukas li gar kol tchirklen ap lende te well, witar gar rati i wesheskre viechen. Un o Davideske was penlo, hoi kras o Sauleskri duiti romni, i Rizpa, kolakro dad o Aja his. Un o David djas koi, un las o Sauleskre kokale un kol kokale peskro tchawestar Jonatan, hoi pash kol menshende Jabesh an Gilead his. Kolla lan len tchorchanes krik kotar, kai i Filistarja len pre bladan ap i platsa an Bet-Shean, pal kowa, kai jon len maran ap koi berga Gilboa. Un o David anas len fun kotar koi pral. Un ninna lan le kol tsele kokale kolendar khetne, kai wan pre-bladedo. Un jon paskran len khetne i kokale o Saulestar un leskro tchawestar Jonatan an ko them Benjamin, an o gab Zela, an o mulengro kheer peskro dadestar Kish. Un jon kran lauter jaake har o baro rai David penas. Pal kowa his o baro Dewel pale kamlo ap ko them. Pale kran kol Filistarja kurepen i Israelentsa. Un o David djas peskre lurdentsa tele, te kurenn le pen kol Filistarentsa. Un o David was khino. Koi his mank i Filistarja i baro mursh, bareder har i wawar. Leskro lab his Jishbi-Benob. Koleskri lengsti tchuri his budeder har triin kilogramme pharo. Ninna his les i newo charo dran saster. Kowa kamas o Davides mulo te dell. O Abishai, koleskri dai i Zeruja his, was leske ap i rig, un das kol Filistares mulo. Koi dan o Davideskre lurde les sowel, un penan: “Tu djas mentsa gar buder an o kurepen, te djal koi momeli an Israel gar win!” Koi pal was i wawar kurepen kol Filistarentsa pash o foro Gob. Koi das o Sibbechai dran o gab Husha i wawar murshes kol bare menshendar mulo. Koleskro lab his Saf. Pal kowa was pale i kurepen pash o foro Gob. Koi das o Elhanan, koleskro dad o Jair his, dran o foro Betlehem o Goliates dran Gat mulo. Koles his i lengsto witsepaskro tchuri. Koja his jaake baro har i tikno ruk. Pal kowa was pale i kurepen pash o foro Gat. Mank i Filistarja his i wawar baro mursh. Koles his shob gushte ap hako wast, un shob tsebe ap hako piro. Un job praassas o Israel. Un o Jonatan, koleskro dad o Shimea his, das les mulo. O Shimea his i phraal o Davidestar. Kolla star his bare mursha un djiwan an o foro Gat. Un kolla wan mulo dino o Davidestar un leskre lurdendar. O David rakras glan o baro Debleste kol laba koi giljatar an ko tsiro, kai o baro Dewel les win las dran i wasta lauterendar, kai kaman les te marell, ninna dran o Sauleskre wasta. Un job penas: Baro Dewel, tu hal mange har i baro sorelo bar, kai nai khatrau man, har i sorelo kheer, kai nai krell kek mange tchilatchepen. Miro Dewel, tu hal kowa, pash koleste nai wau un man khatrau. Tire wasta rikreh tu pral mande. Tu hal ko sorelo ap miri rig, un hal mange har i sorelo kheer pral ap i berga. Tu kreh miro djipen sasto, un kreh, te dukrell man kek. Me sharau o baro Debles! Te dau ap leste gole, lell lo man win dran i wasta kolendar, hoi mange tchilatchepen kamenna. O merepen pandas man an peskre shelle, un merepaskri daar djas pral mande har sorele panja. I mulengro them pandas peskre shelle trul mande, un o merepaskre shelle tserdan man tele. An miri daar kharom ap o baro Debleste. Awa, bari gole dom ap miro Debleste. An peskro railo kheer shunas lo man, un miri gole was glan leskre kanda. Koi trissas i phub, pral un tele djas o bolepen o Debleskri bari choljatar. Jagakro ducho djas dran leskro nak pre, baro tatepen was dran leskro mui win, ninna jag das karje lestar win. Un job tserdas o bolepen ap i rig, un was tele. Kali rat his tel leskre herja. Un job beshas ap i cherub un hadas pes har i tchirklo; awa, job mukas pes te hidjrell ap i mussja o duchestar. Kali rat his leskro ripen. Pesse kale wolke his trul leste. Dran o railepen glan leste peran barra hoi chatchran. Un o baro Dewel mukas o bolepen bari gole te dell, awa, o Dewel pral halauter mukas pes te shunell bari goljah. Un job das jag karje dran o bolepen kate te kote, un tradas i wolke krik. Kote was o telstunepen tel i panja diklo, un i telstuni phub was pre-tchakedo, har tu, baro Dewel, tchingral un trad dal an tiri choli. Dran o bolepen tapras man tiro wast, un tserdas man dran o baro pani win. Tu lal man win dran o wast kol sorelendar, kai kaman miro merepen, awa, dran ko wast kolendar, kai his jaake chojedo ap mande un bud sorleder har me. Ap o diwes, kai i bibacht pral mande was, peran le pral mande. Koi was o baro Dewel ap miri rig. Job las man win dran lengre wasta un anas man an i buchlo them. Job kamell man, doleske kras lo kowa. O baro Dewel djinas, te homs an o tchatchepen tardo. Doleske kras lo mange latchepen. Kek doosh his ap mande. Doleske his lo mange latcho. Me rikrom man ap i dromma o baro Deblestar, un mukom gar miro Debles. Awa, leskro tselo tchatchepen hi glan mire jaka, un rikrau ap lauter, hoi job kamell, te krap. Jaake te hatsell lo tchi ap mande, kai nai tchingrell lo mantsa, un dau jak, te well kek doosh ap mande. Miro tchatchepen his glan leskre jaka. Un kek doosh his ap mande. Doleske kras o baro Dewel mange latchepen. Tu rikreh ap koleste, kai ap tute rikrell, un kreh, hoi mishto hi koleske, kai krella, hoi tu lestar kameh. Tu hal latcho ap koleste, kai hi latcho ap i wawarende un hal gosweder har kowa, kai ap bange dromma djal. Tu weh ap i rig i tchorwelenge, un kol pre-phurden kreh tu tiknes. Awa, tu baro Dewel, hal miri momeli, un kreh miri rati jaake har wals diwes. Awa, khetne tuha nai djau me an o kurepen. Khetne miro Debleha nai stau me pral bare pre-tchidde barra. I tsele dromma, kai o Dewel man anella, hi latcho. Leskre laba hi latcho un tchatcho. Job rikrell peskro wast pral hakeneste, kai well pash leste. Jek kokres hi o Dewel. Kowa hi o baro Dewel. Jek kokres hi har i baro sorelo bar menge, kai nai khatrah men. Kowa hi maro Dewel. Job hi kowa, kai dell man soor un krell i latcho drom glan mande. Job krell mire herja jaake sik, har te wans le i herja i wesheskri grumjatar, te wap soreles tardo ap i pralstune berge. Job sikrell man, har mire wasta hunte kurenn pen, un har miri mussi rikrell o sasterno bogo. Baro Dewel, tu rikreh tiro wast pral mande, te dukrell man kek. Tu dikeh latches ap mande un kreh man bares. Tu kral, te nai stakrau soreles pre, un kral mange o drom dur pre. Me lom kolen palla, kai ap mande pre djan, un wom sorleder har jon, un mukom gar tele, bis te his le mulo dino. Me marom len jaake, te nai stan le gar buder pre, un stakrom len tel mire herja. Tu dal man i soor, te nai kurom man lentsa un witsral kolen ap i phub glan mande, kai hadan pen ap mande. Tu kral, te hunte nashan le mandar. Jaake nai marom kolen, kai mange tchilatchepen kaman. Jon dikan pal jekeste, kai lenge ap i rig well. Un kek his koi. Ap o baro Debleste dan le gole, un job rakras gar pale ap lende. Un me dom len khetne, dom len tiknes har tchik, hoi i baro ducho krik phurdell. Awa, har ap tchik ap i dromma stakrom len khetne. Tu lal man win dran o tchingepen mire menshentsa, un kral man o rai pral i menshende dran wawar themma, Menshe, kolen me gar prindjrom, budrenn mange. I wi-themarja rakrenn shukar ap mande, un shunenn ap mande un krenn sik, hoi penau. Len hi buder kek soor an pende. Darjah wenn le dran pengre sorele rajengre khera win. O baro Dewel djiwella! Les sharau: har i baro sorelo bar hi lo mange. Miro Debles hadau: job mukell man gar – hako tsiro dell lo jak ap mande, un kras man sorleder har kolla, kai kuran pen mantsa, un witsras i menshen dran wawar themma tel mande. Tu lal man win dran i wasta kolendar, kai kaman miro merepen. Tu hadal man pral kolende, kai hadan pen ap mande, un mukal man gar an i tchilatche wasta. Doleske sharau tut mank kolende, kai hi gar tire menshendar, baro Dewel, un giwau gilja tuke. Tu kreh baro koowa o Davideske, koles tu wi-rodal, te well lo o baro rai. Un hal jaake latches ap leste un kolende, kai lestar wenn. Tiro kamlepen lenge atchell hako tsireske. Kalla hi i laba, kai o David rakras glan leskro merepen. Shunenn, kanna rakrell o David, koleskro dad o Isai hi. Kanna rakrell ko mursh, kai bares an-diklo hi, koles o Jakobeskro Dewel wi-rodas, te well o baro rai. Job kras bud shukar gilja o Israeleskre menshenge O baro Debleskro ducho rakras dran mande, un leskre laba hi ap miro tchip. Mantsa rakras o Israeleskro Dewel, un kowa, kai rikras peskre wasta pral o Israel, penas mange: “Koon rai pral i menshende hi, un djal pal o tchatchepen, un rikrell peske o Debles glan peskre jaka pash kowa, hoi lo krell, kowa hi har o kham, kai djal pre taissarlakro, ap i diwes, kai kek wolke hi. Kowa hi har ko senlepen, hoi well pal o brishino dran i phub win.” O Dewel das man peskro lab hako tsireske, un hoi lo penas hi mishto un atchell tardo. Jaake hi miro kheer soreles glan leste tardo. Lauter, hoi mange mishto hi un hoi kamau o djijestar, mukell lo mishto te djal. Kol menshe, kai tchi molenna, hi har subjengre patria, kai o ducho krik phurdas, un kai nai taprell kek i wastentsa. Te kameh len te taprell, hunte well tut saster un i lengsto kasht an o wast, un hunte chatchess len pre, kote kai jon hi. Kalla hi kol laba o Davideskre sorele murshendar: o Jishbaal kol menshendar Hachmoni, ko pralstuno kol trinendar. Kowa das peskro chareha 800 (ochta-sheel) lurden ap jek kopo mulo. Pal koleste was o Eleasar, koleskro dad o Dodo hi, dran o gab Ahoach. Job his jek kol trinendar, kai pash o Davideste an Pas-Dammim his, har kol Filistarja kote khetne wan, te kurenn le pen i Israelentsa, un i Israeleskre lurde tserdan pen pale. O Eleasar rikras win, un maras kol Filistarjen, bis te leskro wast khino was, un anas o wast gar buder pre, kai rikras lo o charo. Un o baro Dewel das bari bacht ap ko diwes, jaake te djan kol lurde pale pal o Eleasar, te tchorenn le, hoi tchiddo atchas. Pal koleste was o Shamma, koleskro dad o Age his, dran o gab Harar. Har kol Filistarja lauter khetne wan pash o gab Lehi, ap i kotar phub, koi his pherde linse pre, un i Israelitarja glan lende krik nashan, koi djas job mashkral ap ko kotar them, un las les win dran i wasta i Filistarendar, un das len. Un o baro Dewel das bari bacht ko diwes. His an ko tsiro, kai o djob dren anlo was, koi his i Filistarja an i tala Refajim. Koi wan triin kol trijanda sorele murshendar pash o Davideste pash koi grotta pash o foro Adullam. Kote his o David an peskro khatepen an i berga. Un kol Filistarja, kai jak dan, his an o foro Betlehem. Un o Davides his trush, un penas: “Koon kamell mange pani pipaske te lell dran koi brunna pash o foreskro wudar an o foro Betlehem?” Koi tchoran pen kol triin sorele kurepangre dren ap i platsa, kai kol Filistarja his, un lan pani dran koi brunna pash ko foreskro wudar an Betlehem, un anan kowa pash o Davideste. Job kamas gar te pijell, un tchoras ko pani win o baro Debleske, un penas: “O baro Dewel mu mukell man kowa gar te krell! Kowa hi har te pijoms ko rat kol murshendar, kai len kek traash his pengro djipaske, un djan koi, te lenn le ko pani mange.” Un job kamas gar te pijell. Kau baro koowa kran kol triin sorele kurepangre. O Abishai, koleskro phraal o Joab hi, un kolengri dai i Zeruja hi, kowa his ko pralstuno kol triin-deshendar. O Abishai las leskro witsepaskro tchuri, un das triin-sheel lurden mulo, un les his i baro lab mank kol triin-deshende. Un job was budeder an-diklo har kol wawar kol triin-deshendar, un his lengro pralstuno. Jaake an-diklo har kol triin, his job gar. O Benaja, koleskro dad o Jojada his, dran o gab Kabzeel, his i wawar kurepaskro mursh, kai baro koowa kras. Kowa das kol dui sorele murshen mulo, kai wan kharedo ‘lewe dran Moab’. Ap i diwes, kai gib das, djas lo an i brunna, un das koi i lewes mulo. Job maras ninna i baro murshes, i Egiptari. Koles his o witsepaskro tchuri an o wast. Job djas pash leste tele, i kasht an o wast, un tserdas ko witsepaskro tchuri dran kol Egiptareskro wast, un das les kolah tele tchurje. Kowa kras o Benaja, koleskro dad o Jojada his. Job his bares an-diklo mank kol wawar trijanda sorele kurepangre. Un was budeder an-diklo har i wawar kol triin-deshendar. Job his gar jaake an-diklo har kol triin. Un o David kras, te well job o pralstuno pral leskre lurdende, kai denn jak ap leskro djipen. Mashkral kol triin-deshende his: o Asahel, koleskro phraal o Joab hi, o Elhanan, koleskro dad o Dodo his dran Betlehem. O Shamma un o Elika dran Harod. O Helez dran Bet-Pelet, un o Ira, koleskro dad o Ikkesh hi dran Tekoa, o Abijeser dran Anatot, o Mebunnai dran Husha, o Zalmon dran Ahoach, un o Mahrai dran Netofa, o Heled, koleskro dad o Baana hi, dran Netofa, un o Itai, koleskro dad o Ribai hi, dran Gibea an o them Benjamin, o Benaja dran Piraton, o Hiddai dran Nahale-Gaash, o Abialbon dran Bet-Araba, o Asmawet dran Bahurim, o Eljachba dran Shaalbon, o Jasheneskre tchawe, un o Jonatan, koleskro dad o Shamma hi, dran Harar, o Achijam, koleskro dad o Sharar hi, dran Arar, o Elifelet, koleskro dad o Ahasbai hi, dran Maacha, o Eliam, koleskro dad o Ahitofel hi, dran Gilo, o Hezro dran Karmel, o Paarai dran Arab, o Jigal, koleskro dad o Natan hi, dran Zoba, o Bani dran Gad, o Zelek, ko Ammonari, o Nachrai dran Beerot. Kowa hidjras o charo o murshestar Joab, koleskri dai i Zeruja hi. O Ira un o Gareb dran Jattir, o Urija, ko Hetari. Lauter khetne his 37 (trijanda-te-efta). Un o baro Dewel was pale chojedo ap o Israel. Un job kras, te anell o David bibacht ap kol menshende an Israel, un penas leske: “Dja koi un hatse win, har bud mursha hi an Israel un an Juda!” Un o baro rai penas ap o Joab un ap kol pralstune lurdende, kai pash leste his: “Djan trujel pash kol tsele menshende an o tselo them Israel, jek rigjatar ap i wawar, un hatsenn win, har bud mursha koi hi, kai nai wenn lurde mange! Kamau de djinap, har bud kolla hi.” O Joab penas ap o baro rajeste: “Miro baro rai, kamau o djijestar, te dell tut tiro baro Dewel sheel kope jaake bud menshen koi pashel, har kai hi, un te nai dikess tu kowa tire jakentsa, miro rai. Hoske kameh tu, miro baro rai, sawo koowa te krell un djinell, har bud kolla hi?” O baro rajeskro lab his sorleder har kol laba o Joabestar un leskre pralstune lurdendar. Jaake djas o Joab kol pralstune lurdentsa o baro rajestar krik, te hatsell job win har bud mursha an Israel hi. Un jon djan wergel o pani Jordan un wan pash o foro Aroer un pash ko foro, hoi mashkral an i panjeskri tala tchiddo hi an o them Gad. Un kotar djan le pash o foro Jaser, un dureder an o them Gilead, un an ko them, kai kol Hetarja djiwan pash o foro Kadesh. Un koi pal wan le an Dan-Jaan, un kotar dureder ap o drom, kai djal an Sidon. Palle wan jon an o sorelo foro Tirus un an kol tsele forja, kai kol Hiwarja un kol Kanaanitarja djiwan, un ninna an o them Negev an o them Juda bis pash o foro Beersheba. Jaake djan jon an ko tselo them, un wan pal enja tchon un biish diwessa pale an o foro Jerusalem. Un o Joab penas o baro rajeske, har bud mursha koi his. Un an Israel his 800.000 (ochta-sheel-serja) mursha, kai hidjran i charo un an Juda 500.000 (pantch-sheel-serja) mursha. Un o Davideskro dji djas sikeder har job kol tsele murshen an i liil pre-tchinas. Un o David penas ap o baro Debleste: “Kowa his i bari doosh, hoi anom ap mande. Me krom i tchilatcho koowa. Un kanna mangau tut, baro Dewel, le mange koi doosh krik!” Har stas o David taissarlake pre, was o Debleskro rakepaskro, o Gad, pash leste. O Gad his o Davideskro dikepaskro. Un o baro Dewel rakras leha un penas ap leste: “Dja pash o Davideste un pen leske: Kawa penell o baro Dewel: Triin koowa penau tuke. Rode tuke jek win, un kowa krau me tuke.” Jaake was o Gad pash o Davideste un penas leske kowa, un putchas lestar: “Kameh tu, te well triin bersh i bari bok an tiro them? Kameh, te nashess triin tchon kolendar krik, kai kamenn tut te marell un lenn tut palla? Kameh, te well triin diwessa i baro nasslepen an tiro them? Kanna muk kowa an tiro shero trujel te djal! Palle pen mange, hoi me ap koleste penap, kai bitchras man!” Un o David penas ap o Gad: “Man hi bari traash. Muk men an o baro Debleskro wast te perell! Leskro kamlepen hi baro. Me kamau gar an i menshengro wast perell.” Koi mukas o baro Dewel i baro nasslepen pral o Israel te well, hoi was taissarlakro un djas bis ap ko tsiro, hoi o Dewel penas. Jaake meran an o tselo them 70.000 (efta-deesh-serja) menshe. Har sikras ko bolepaskro peskro wasteha ap o foro Jerusalem, te well ko nasslepen koi, khaitas o baro Debles koi bibacht. Un job penas ap ko bolepaskro, kai anas o merepen pral i menshende: “Kanna hi doha! Le tiro wast lendar krik!” O Debleskro bolepaskro his tardo ap koi djobeskri platsa o murshestar Arauna. Kowa his i Jebusari. Har o David kol bolepaskres dikas, kai marell kol menshen, penas job ap o baro Debleste: “Shun, kowa hom me, kai anom doosh ap mande. Me krom i tchilatcho koowa. Kol menshe kate kran kek tchilatcho koowa. Jon hi har bakre, ap kolende kek doosh hi. Mangau tut, muk koi phagi ap mande un miro dadeskro kheer te well!” Un o Gad was ap ko diwes pash o David un penas ap leste: “Dja koi pral ap koi djobeskri platsa ko murshestar Arauna, ko Jebusari! Un kre kote o baro Debleske i chatchepaskri!” Koi djas o David pral, jaake har o baro Dewel lestar kamas un o Gad leske penas. Un o Arauna dikas o baro rajes peskre an-dikle murshentsa, har jon pash leste wenna. Un job djas pash lende un tchiwas pes glan o baro rajeste ap peskro mui tele ap i phub, un penas: “Hoske weh tu, miro baro rai, pash mande, tiro budepaskreste?” Penas o David: “Kamau te ginell tutar tiri djobeskri platsa, te krap kote i chatchepaskri o baro Debleske, te djal koi nasslepen i menshendar krik.” O Arauna penas ap o David: “Miro baro rai, le tuke kowa lauter un mare viechen o Debleske, jaake har kameh. Dik, koi hi i grumja chatchepaske! Le ninna ko wurdin un ko wawar kasht, hoi hi i grumjen trul i meen, te well tut kasht chatchepaske! Me dau tut kowa lauter.” Un o Arauna penas pale ap leste: “O baro Dewel, kai tiro Dewel hi, mu krell peskro dji tuke pre.” Un o baro rai penas ap o Arauna: “Jaake djal gar. Tchatchepah, me kamau tutar kowa tele ginell, un plaissrau, hoi ko koowa molella. Me kamau o baro Debleske tchi te chatchrell, hoi lom tchitcheske.” Jaake ginas o David ko kotar them un kol grumja un plaissras paash-sheel rupene kotja. Un o David kras koi o baro Debleske i chatchepaskri un anas viechen leske, sawen kai wan tseles chatchedo un sawen, kai chan le khetne glan o baro Debleste. Un o baro Dewel dikas pale latches ap ko them Israel. Un ko nasslepen djas kol menshendar pale krik. Un o baro rai David was i phuro mursh. Les his i lengsto djipen. Un leske nai was gar tato, ninna te tchiwan le plaashke pral leste. Leskre budepangre rakran leha un penan: “Muk men tuke, maro rajeske, i terni tchai te rodell, kai djinell kek murshestar. Koja te well pash tute, te well li tuke koi, un te tchiwell li pes pash tute, te well tuke tato.” Un jon rodan i shukar terni tchai an o tselo them Israel, un hatsan i Abishag dran o gab Shunem, un anan lat o baro rajeske. Un kai terni tchai his bud shukar. Joi his o baro rajeske koi un his leskri budepaskretsa. O baro rai David sowas gar lah. Un o Adonija, koleskri dai o Davideskri romni, i Haggit his, kowa kras pes baro un penas: “Me, me kamau baro rai te well!” Un job las peske wurdja un graja, un i paash-sheel mursha, te nashenn le glan leste. An leskro tselo djipen tchingras leskro dad kek kopo leha un putchas lestar: “Hoske kreh tu kawa?” O Adonija his i shukar mursh, un was boldo pal o Absalom. Un o Adonija rakras kol dui murshentsa, o Joab, koleskri dai i Zeruja his, un o rashajeha, o Abjatar. Kolla dui rikran ap o Adonija. O rashai Zadok his gar leha, witar gar o Benaja, koleskro dad o Jojada his, witar gar o Debleskro rakepaskro, o Natan, witar gar o Shimi, un o Rei, un o Davideskre sorele kurepangre. Un o Adonija kras i baro chapen pash o bar, hoi kharell Sohelet pash o pani Rogel. Un anas bakren un grumjen un thulle terne grumjen o Debleske, [te wenn leske kol feteder kotja mass chatchedo, un te chan le ko wawar mass.] Un peskre phralenge, o baro rajeskre wawar tchawenge, mukas lo te penell, te wenn le pash o chapen. Ninna i tsele wawar murshenge dran Juda, kai budran an o baro rajeskro kheer, mukas lo te well. Kokres o Debleskro rakepaskres, o Natan, un o Benaja un o Davideskre sorele kurepangren un leskro phrales, o Salomo, mukas lo gar te kharell. Kote penas o Natan ap i Batsheba, o Salomeskri date: “Shunal tu gar, kai o Adonija, koleskri dai i Haggit hi, maro baro rai was, un o David, maro rai, djinell kolestar tchi? Kanna, shun, hoi tuke penau, te nai rikress tu tiro djipen un o djipen tiro tchawestar Salomo. Dja pash o baro rajeste, o David, un pen ap leste: Tu, miro baro rai, dal tut sowel, un penal mange: ‘Tiro tchawo o Salomo well pal mande o baro rai, job un kek wawar.’ Hoske was palle o Adonija o baro rai?” O Natan penas dureder ap i Batsheba: “De jak, te hal tu gomme glan o baro rajeste o David tardo un rakreh leha, wau me ninna pashel un rakrau leha dureder.” Un i Batsheba djas dren pash o baro rajeste an leskri isema. O baro rai David his i phuro mursh, un i Abishag dran o gab Shunem his leske koi. Un i Batsheba tchiwas pes glan o baro rajeste ap i phub. Kote putchas o baro rai: “Hoi kameh tu?” Un joi penas ap leste: “Miro rai, tu dal tut sowel pash o baro Debleste, kai tiro Dewel hi, un penal mange, tiri budepaskretsa: ‘Tiro tchawo Salomo well pal mande o baro rai, job un kek wawar.’ Kanna dik, har djas: O Adonija was o baro rai. Un tu, miro baro rai, djineh kolestar tchi. Un o Adonija maras mursh grumjen un thulle terne grumjen un bud bakren o Debleske, un mukas tire tsele tchawenge te penell, te wenn le pash o chapen, ninna o Abjatar, ko rashai, un o Joab, o pralstuno pral i lurdende. Kokres tiro tchawes, o Salomo, mukas lo gar te well. Kanna dikenn i tsele Israelitarja ap tute, miro baro rai, te peness lenge, koon pal tute o baro rai well. Te kreh tu kowa gar, un ko tsiro well, kai hal buder gar djido, palle hom me un miro tchawo, o Salomo, an lengre jaka phukepangre.” An ko tsiro, kai joi rakras o baro rajeha, was o Debleskro rakepaskro, o Natan, an o kheer dren. Un jon penan o baro rajeske: “Kate hi o Debleskro rakepaskro, o Natan.” Un har was job dren glan o baro rajeste, peras lo ap peskre tchanga glan o baro rajeste un atchas ap peskro mui glan leste tchiddo ap i phub. Un job penas: “Miro baro rai, penal tu ‘O Adonija te well pal mande o baro rai?’ Job djas kau diwes koi, un maras o Debleske mursh grumjen un thulle terne grumjen un bud bakre, un mukas tire tsele tchawenge te penell, te wenn le pash o chapen. Ninna i pralstune lurden, un o rashajes Abjatar mukas lo te well. Un kanna chan un pijenn le glan leste, un denn gole: ‘I rah djipen o baro rajeske Adonija!’ Man, miro rai, mukas lo gar te kharell, witar gar o Zadok, ko rashajes, un o Benaja, koleskro dad o Jojada his. Un tiro tchawes, o Salomo, mukas lo witar gar te kharell. Was kowa tutar, miro baro rajestar, jaake penlo? Kamal tu gar, te djinenn kol pralstune an tiro them, koon pal tute o baro rai well?” O baro rai David rakras pale un penas: “Denn i Batsheba gole!” Un joi was dren glan o baro rajeste. Un har joi glan leste tardo his, das pes o baro rai sowel un penas: “Me dau man sowel pash o djido Debleste, kai las man win dran kowa lauter, hoi miro djipen phares kras: Me krau kau diwes, har me man glan tute sowel dom pash o baro Debleste, kai o Israeleskro Dewel hi, har penom: ‘O Salomo, tiro tchawo, well pal mande o baro rai.’” Kate peras li glan leste ap peskro mui ap i phub un penas: “I lengsto djipen miro rajeske, o baro rajeske o David!” Un o baro rai David penas: “Denn mange gole o rashajes o Zadok, un o Debleskro rakepaskres o Natan un o Benaja, koleskro dad o Jojada his!” Un jon wan glan leste. Un o baro rai penas ap lende: “Lenn tumentsa i pralstunen pral miro kheer, un penenn miro tchaweske, o Salomo, te beshell lo pes ap miri burika, un djan leha tele pash o pani Gihon! Un kote makenn le les dren o latcho djeteha, o rashai o Zadok, un o Debleskro rakepaskro, o Natan, te well lo baro rai pral Israel. Un tumer phurdenn an i phurdepangre un denn pashel gole: ‘I rah djipen o baro rajeske, o Salomo!’ Un djan pal leste un wenn leha pale kai, un job te beshell ap miri beshepaskri. Kek wawar har job te well o baro rai pal mande. Me tchiwau les pral i themma Israel un Juda.” Kote penas o Benaja, koleskro dad o Jojada his, o baro rajeske: “Jaake krah mer kowa! Jaake kamell kowa o baro Dewel, kai ninna o Dewel miro baro rajestar hi. Har o baro Dewel miro baro rajeha his, jaake te well job o Salomeha. Mu well o tchawo gomme bareder har leskro dad!” Un o rashai Zadok, un o Debleskro rakepaskro o Natan, un o Benaja, koleskro dad o Jojada his, un i Kretarja un i Pletarja djan tele un mukan o Salomes te klissell ap i burika o baro rajestar David, un jon anan les pash o pani Gihon. Un o rashai Zadok las o djet dran o Debleskro plachteno kheer, un makas o Salomes koleha dren. Un jon phurdan an i phurdepangre, un i tsele menshe dan gole: “I rah djipen o baro rajeske, o Salomo!” Un i tsele menshe djan pale pre pal o Salomeste, un jon kran i shukar bashepen, un dan jaake gole i bachtjatar, te trissas i phub. Un o Adonija shunas kowa un halauter, kai pash leste his, har o chapen trujel his. Un har o Joab shunas, har phurdan le an i phurdepangre, penas lo: “Hoi hi koi bari diwji gole an o foro?” Har job gomme rakras, was o Jonatan, koleskro dad o rashai Abjatar hi. Un o Adonija penas ap leste: “Ab kate pash mande! Tu hal i mursh o labestar un aneh menge latche laba.” O Jonatan penas ap o Adonija: “Na-a, shun, maro rai, o baro rai David, kras, te well o Salomo o newo baro rai, un bitchras leha o rashai, o Zadok un o Debleskro rakepaskro, o Natan, un o Benaja, koleskro dad o Jojada hi, un i Kretarja un i Pletarja. Un jon mukan les te klissell ap i burika o baro rajestar. Un o rashai Zadok, un o Debleskro rakepaskro Natan makan les latcho djeteha dren, te well job o baro rai. Kowa kran le pash o pani Gihon. Kotar djan le pale pre bashepah un gipah. Jaake was o foro pherde menshe, kai denn gole i bachtjatar. Doleske shunan tumer kate koi bari gole. Un o Salomo beshas pes ap o rajeskri beshepaskri. Kanna hi job o baro rai. Un dik, kol pralstune an o kheer maro baro rajestar David wan pash leste, un rakran latche laba pral leste win un penan: ‘Tiro Dewel, mu krell lo tiro tchawes Salomo gomme bareder har tut! Mu well o them tel leste gomme sorleder har tel tute.’ Un o baro rai David penas peskro shereha ‘awa’ ap peskro tchiben. Ninna penas lo: ‘Sharenn o baro Debles, kai o Israeleskro Dewel hi! Kau diwes tchiwas lo jekes mire tchawendar ap miro rajeskri beshepaskri, un mukas man kowa gomme te dikell!’” Kate was i bari traash pral halauterende, kai pash o Adonija beshdo his. Un halauter stan pre, un hakeno djas peskro drom. Un pral o Adonija was i bari traash o Salomestar. Un job stas pre, un djas pash o Debleskri chatchepaskri un tchiwas peskre wasta trul lakre shinga. Un o Salomeske was penlo: “Dik, o Adonija las bari traash tutar. Job djas pash o Debleskri chatchepaskri un tchiwas peskre wasta ap lakre shinga, un penas: ‘O baro rai Salomo mu dell pes sowel kau diwes, te marell lo man gar o chareha, man, kai leskro budepaskro hom.’” O Salomo penas: “Te rikrell lo ap mande, krau leske tchi; hatsau tchilatchepen ap leste, hunte merell lo.” Un o baro rai Salomo bitchras jekes pash o Debleskri chatchepaskri, kai o Adonija tardo his, un mukas les kotar pash peste te anell. Un har job was, witsras lo pes glan o baro rajeste Salomo ap i phub tele. Un o baro rai Salomo penas ap leste: “Dja kanna khere!” Un o tsiro was, kai hunte merell o David. Kote rakras lo peskro tchaweha, o Salomeha, un penas ap leste: “Djinau, me hunte merap, har hako mensho hunte merell. Ab sorelo! Ab i mursh! Djib tiro djipen glan tiro baro Debleste! Dja ap leskre dromma! Kre, hoi o Dewel tutar kamell, un rike tut ap leskre laba un ap leskro tchatchepen! Djib jaake, har job mende sikras an o Moseskre lila. Palle djal tuke halauter mishto, hoi kreh, un kai tu ninna djah. Un o baro Dewel mukell peskro lab tchatcho te well, hoi job ap mande rakras, har lo penas: ‘Te denn tire tchawe garda ap pengre dromma, te djiwenn jon pengro tselo djipen glan mande, un rikrenn ap mande pengro tselo djijestar un pengri tseli sorjah, palle hi an hako tsiro jek tire tchawendar o baro rai pral Israel.’ Koi hi ninna tchomone, hoi hunte penap tuke: Tu djineh, hoi kras mange o Joab, koleskri dai i Zeruja hi, har maras lo kol dui pralstune lurden pral Israel: o Abner, koleskro dad o Ner hi, un o Amasa, koleskro dad o Jeter hi. Job maras len, har kek kurepen his, har te wals lo an o kurepen. Kol dui murshen his kek doosh ap pende. Un o Joab anas lengro rat pral peste. Kre leha jaake har glan tire jaka mishto hi! Job hi kanna i phuro mursh. Muk les gar an o latchepen te merell! O tchawenge o murshestar Barsillai dran o them Gilead, ab latches, un muk len mank kolende te well, kai tiro chapastar chan! Jon his kamles ap mande, har hunte nashom mange tiro phralestar, o Absalomestar. Un dik, pash tute hi o Shimi, koleskro dad o Gera hi, dran o foro Bahurim an o them Benjamin. Kowa praassas man an ko tsiro, kai djom me an o foro Mahanajim. Pal kowa was lo pash mande pash o pani Jordan. Un kote dom man sowel glan o baro Debleste, un penom: ‘Me marau tut gar.’ Kau koowa hunte less tu an tiro wast. Tu hal i gosewo mursh un tu djineh, hoi hunte kress leha. Job hi i phuro mursh. Muk les gar an o latchepen te merell! Muk les mulo te dell!” Un o David meras un was paskedo an o foro Jerusalem. Ko tsiro, kai o David o baro rai his pral o Israel his star-deesh bersha. An ko tsiro djiwas lo an o foro Hebron efta bersha, un an o foro Jerusalem trijanda-te-triin bersha. Jaake was o Salomo o baro rai pal leskro dadeste, o Davideste. Un leskri rajeskri soor was bareder un bareder. Un o Adonija, koleskri dai i Haggit hi, was pash i Batsheba, o Salomeskri dai. Un joi penas: “Weh tu pash mande an o latchepen?” Un job penas: “Awa. Me hunte rakrap tuha.” Joi penas: “Rake!” Un job penas: “Tu djineh, me hom kowa, kai hunte woms o baro rai. Un i tsele Israelitarja patsan, te wap me lengro baro rai; kanna was wawartchandes, un miro phraal was o baro rai. O baro Dewel kamas kowa jaake. Un kanna mangau tutar, kre, hoi tutar mangau!” Kote penas joi ap leste: “Hoi kameh tu mandar, te krap tuke?” Job penas: “Rake tu o baro rajeha Salomo, te dell lo man i Abishag dran o gab Shunem, te romedinerap lat. Tu te mangeh les, shunell lo ap tute.” Un i Batsheba penas koi pre: “Mishto, me kamau o baro rajeha tuke te rakrell.” Un i Batsheba djas pash o baro rajeste Salomo, te rakrell li leha pral kowa, hoi o Adonija lestar kamell. Un o baro rai, har dikas lo peskri dai, stas lo pre glan late, tchiwas peskro shero tele glan late, un beshas pes ap peskri rajeskri beshepaskri. Un lake mukas lo ninna i beshepaskri te well, te beshell li pes nai ap leskri tchatchi rig. Un joi penas ap leste: “Man hi i tikno mangepen, hoi kamau glan tute te anell. Ma pen ap mande: Kowa djal gar!” O baro rai penas ap late: “Rake, miri dai! Me kamau te krell, hoi tu peneh.” Joi penas: “Nai romedinerell tiro phraal, o Adonija, i Abishag dran o gab Shunem?” Kote penas o baro rai Salomo pale pale ap peskri date: “Hoske mangeh man tu, te mukap miro phrales, o Adonija, i Abishag dran o gab Shunem, te romedinerell? Hoske mangeh man gar, te mukap les o baro rai te well? Job hi miro phureder phraal. Un pal leste hi o rashai o Abjatar tardo, ninna o Joab, koleskri dai i Zeruja hi.” Un o baro rai Salomo das pes sowel glan o baro Debleste un penas: “Kau mangepaske hunte merell o Adonija. O baro Debleskri choli te well pral mande, te mukau les gar te marell! O baro Dewel kras man baro rai pal miro dadeste David, un penas mange, te wenn dran miro kheer i raja pral Israel. Pash leste, o djido Debleste, dau man sowel: Kau diwes hunte merell o Adonija!” Un o baro rai Salomo bitchras o Benaja, koleskro dad o Jojada his, pash o Adonija, un kowa das les mulo. Un ap o rashajeste Abjatar penas o baro rai: “Dja an o foro Anatot, kote kai tiri phub hi. Ninna te hunte merals, kamau tut kau diwes gar te marell. Tu hidjral ko mochton, kai o Debleskre laba dren hi, glan miro dadeste, o David. Un tu rikral win khetne miro dadeha, kol tsele duka, hoi ap leste wan.” Jaake bitchras o Salomo o Abjatares khere, te atchell job buder gar rashai glan o baro Debleste. Jaake was ko lab o baro Deblestar tchatchepen, hoi job penas pral o kheer o rashajestar Eli, kowa, kai djiwas an o foro Shilo. Un o Joab shunas, hoi kote djas. An ko tsiro, har hadas pes o Absalom pral o Davideste, rikras o Joab gar ap o Absalom. Kau kopo, har kamas o Adonija baro rai te well, tchiwas lo pes ap koleskri rig. Har job kanna shunas, hoi kol murshentsa, o Adonija un o Abjatar, djas, kote nashas o Joab sik an o baro Debleskro plachteno kheer, un tapras kote i shinga ap i chatchepaskri an. Un o Salomeske was penlo: “O Joab nashas an o baro Debleskro plachteno kheer. Un kanna hi lo tardo pash i chatchepaskri, kai mer i vieche marah.” Kote bitchras o Salomo ko murshes Benaja koi, koleskro dad o Jojada his, un penas: “Naash, de le temerl!” Un o Benaja djas pash o baro Debleskro plachteno kheer, un penas ap o Joab: “O baro rai penell tuke, te djas win!” Job penas: “Na-a. Kate kamau te merell.” Un o Benaja penas kowa o baro rajeske pale pale, un penas leske kol laba, hoi o Joab ap leste penas. Lengro rat atchell ap o shero o Joabestar un leskre tchawendar pal leste hako tsireske. O David un halauter, kai wenn pal leste, un kai wenn bare raja pal leste, kolendar mu rikrell o baro Dewel i bibacht dur krik an hako tsiro!” Un o Benaja, koleskro dad o Jojada his, djas koi un das les temerl. Un job was paskedo an peskro kheer an o mulo tato them. Un o baro rai tchiwas o Benaja pral i lurdende, te well job lengro pralstuno. Un o rashajeste, o Zadok, das lo koi budi, hoi o rashajes o Abjatar his. Un o baro rai mukas o Shimi pash peste te kharell, un rakras leha un penas: “Kre tuke i kheer an o foro Jerusalem, un djib kote, un ma dja kotar krik, – gar kate un witar gar kote! Djin, an ko diwes, kai tu djah win un nasheh pral o pani Kidron, hunte meress. An ko diwes well tiro rat pral tute.” O Shimi penas ap o baro rajeste: “Miri rai, ko hi mange mishto jaake! Jaake har o baro rai rakras, jaake krau me les.” Jaake djiwas o Shimi an o foro Jerusalem bud diwessa. Pal triin bersha, nashan leske dui budepangre krik pash o Achish, koleskro dad o Maacha his. O Achish his o rai pral o foro Gat. Un o Shimeske was penlo: “Dik, tire budepangre hi an o foro Gat!” Kote tchiwas o Shimi i ledertikri plachta ap peskri burika, beshas pes pre, un klissas an o foro Gat pash o Achish, te rodell lo peskre budepangre. Un job was koi, hatsas len un anas len pale an o foro Jerusalem. Un o Salomeske was penlo, kai djas o Shimi dran o foro Jerusalem an o foro Gat, un kai was lo kotar pale. Kote bitchras o baro rai jekes pash leste, un mukas les te kharell, un penas ap leste: “Penom me tuke gar: Pash o baro Debleste dau man sowel, te djas tu gar dran o foro Jerusalem – gar kate un gar kote! Me dom tut trad un penom tuke: Tu hunte djiness, ap ko diwes, kai mukeh kau foro, hunte meress. Un tu penal ap mande: ‘Jaake hi mishto mange. Me haiwom les.’ Hoske rikral tut gar ap kai sowel, hoi dal glan o baro Debleste, un kral gar, hoi me tuke penom?” Un o baro rai penas dureder ap o Shimi: “Tu djineh an tiro dji ko tselo tchilatchepen, hoi kral miro dadeske, o Davideske. Kau tchilatchepen mukell o baro Dewel ap tiro shero te well. Ap mande, o baro rajeste Salomo, mu tchiwell lo peskri bacht, un mukell dran o Davideskro kheer an hake tsirja i bare raja te well pral Israel.” Un o baro rai penas ap o Benaja, koleskro dad o Jojada his, te dell lo o Shimi temerl. Un kowa djas koi un maras les. Un o Salomes his halauter penepaske pral o them. Un o Salomo romedineras i tchai o baro rajestar pral o them Egiptia. Kowa his o Farao. Un o Salomo anas lat an ko kotar o forestar Jerusalem, hoi kharell ‘Davideskro foro’, te djiwell li kote jaake rah har budran i budepangre ap o Salomeskro kheer un ap o baro Debleskro kheer un ap i massuri trul Jerusalem. An ko tsiro his o baro Debleske gomme kek kheer kerdo. Doleske anan i menshe viechen un wawar koowa i chochene deblenge an ko them. O Salomo kamas o baro Debles o djijestar, un djiwas pal kol laba, hoi leskro dad, o David, leske penas. Jek koowa kras lo, hoi gar mishto his: Job maras ninna viechen i wawar deblenge un chatchras lenge sungepaskro koowa. I diwes was, kai djas o baro rai Salomo an o foro Gibeon, te marell lo kote viechen o Debleske. Koi platsa his i feteder platsa, kai chatchran le viechen o Debleske. An o tselo tsiro his jaake jek sero viechen, hoi o Salomo kote ap koi chatchepaskri o Debleske chatchras. Kote an o foro Gibeon mukas pes o baro Dewel o Salomeske an i suni te dikell an i rati. Un o Dewel penas: “Tu nai putcheh man, hoi kameh mandar.” Kote penas o Salomo: “Baro latchepen kral tu miro dadeske, o Davideske, kai tuke koi his, un ap tute rikras, un djiwas an tiro tchatchepen peskro tselo djijeha glan tute. Un mukal tiro latchepen pral leste te well, un dal les i tchawo. Kowa hi kanna ap leskri beshepaskri beshdo pal leste. Un kanna, miro baro Dewel, kral tu, miro rai, te wom me baro rai pal miro dadeste, o Davideste. Un dik, me hom i terno mursh un djinau gar, har te krap sawi budi. Un mange dal tu kol tsele menshen an o wast, kol menshen, kai tu tuke win rodal. Jon hi jaake bud te nai djinell kek, kitse jon hi. Doleske mangau tut, de man i dji, hoi shunella, hoi tu peneh, te nai rakrap o tchatchepen win pral i menshende, un te haiwap, hoi mishto un hoi gar mishto hi. Har nai dap hakeneste tire bud menshendar peskro tchatchepen, tu te deh kowa mande gar?” Un his mishto an i jaka o Deblestar, kai o Salomo kowa lestar mangas. Un o Dewel penas ap leste: “Tu nai mangals mandar i lengsto djipen un brawlepen un o merepen kolendar, kai kurenn pen tuha. Kowa kral gar. Tu mangal mandar goswepen, te rakress o tchatchepen win pral i menshende. Doleske krau jaake har tu kowa mandar mangal. Me dau tut i gosewo dji, te haiwess halauter, hoi glan tute wella. Jaake his pash kekeste glan tute. Un pal tute well witar kek, har tu hal. Koi pashel dau tut, hoi tu gar mandar mangal, brawlepen un railepen, jaake te well kek baro rai har tu an tiro tsiro. Un te djah tu an mire dromma, jaake har tiro dad, o David, un rikreh mire laba un kreh, hoi tutar kamau, palle kamau me tuke i lengsto djipen te dell.” Un har o Salomo pre djangras, haiwas lo, kai job i suni das. Un job was an o foro Jerusalem, un atchas glan o mochton tardo, kai o Debleskre deesh laba dren his. Un job mukas viechen te marell. Bud lendar wan tseles chatchedo o Debleske. Un wawarendar chatchran le o thulepen un kotja mass, te parkrenn le pen pash o Debleste. Ko wawar mass chan le khetne. Un o Salomo kras i baro chapen un mukas i tsele pralstunen, kai leske budran, te well. An ko tsiro wan dui lubja glan o baro rajeste pengro tchingepah. Un jek kol dujendar penas: “Miro rai, me un kai djuwel kate, djiwah an jek kheer. Un me anom i tchawes ap i phub an o kheer. Joi his koi pashel. Un pal triin diwessa anas joi ninna i ternepen ap i phub. Un mer dui hams khetne, un kek wawar his mentsa an ko kheer. Un ko tchawo kai djuwjatar meras an i rati. Joi his an o sopen ap ko ternepen tchiddo. Un joi stas pre an i rati un las miro tchawes, kai pash mande tchiddo hi, un tchiwas les an lakri mussi, un lakro tchawo, kowa, kai meras, tchiwas li an miri mussi. Un me, miro rai, sowom un haiwom tchi. Un taissarlakro, har me pre stom, te dap miro tchawes te pijell, kote his lo mulo. Un me dikom ap leste, un haiwom, kai ko mulo ternepen gar miro ternepen hi.” Kote penas koi wawar djuwel: “Ko hi gar tchatcho. Miro tchawo djiwella, tiro ternepen meras.” Kote penas koi ersti djuwel pale pale: “Na-a, tiro tchawo meras, un miro tchawo djiwella.” Un jaake tchingran jon pen glan o baro rajeste. Un o baro rai penas: “Kaja penella: ‘Miro tchawo djiwella, un tiro tchawo meras.’ Koi wawar penella: ‘Na-a, tiro tchawo meras, un miro tchawo djiwella.’ Anenn mange i charo!” Un jon anan leske i charo. Un job penas: “Marenn ko djido ternepen, un krenn dui kotja dran leste, un denn haki djuwjat o paash ternepen!” Un koi djuwjake, kai lakro ternepen djiwas, chatchras lakro dji peskro tchaweske, un joi das gole ap o baro rajeste: “Miro rai, mangau tut, de lat ko ternepen djides, un mare les gar!” Koi wawar penas: “Na-a, job te well gar miro, witar gar tiro. Tchinenn les an dui kotja!” Kote penas o baro rai: “Ma marenn les! Denn kolat o ternepen djides, kai penas: ‘Ma mare les!’ Joi hi leskri dai!” Un an o tselo them Israel shunan le ko tchatcho lab, hoi o baro rai hatsas. Un jon dikan pre ap o baro rajeste, un jon haiwan, kai o goswepen o Deblestar an leste his, te nai dell lo i menshenge lengro tchatchepen. Un jaake his o Salomo o baro rai pral o tselo Israel. Un kalla hi i pralstune an leskro them: o baro rashai: o Asarja, koleskro dad o Zadok hi; I tchinepangre, kai tchinan o rajeskre lila his: o Elihoref un o Achija, kolengro dad o Shisha his. Kowa, kai penas i menshenge o baro rajeskre laba his: o Josafat, koleskro dad o Ahilud his. O pralstuno lurdo his: o Benaja, koleskro dad o Jojada his. I rashaja his: o Zadok un o Abjatar. O rai pral kol pralstunende, kai his tardo pral o them, his: o Asarja, koleskro dad o Natan his. O baro rajeskro maal his: o Sabud, koleskro dad o Natan his. O pralstuno pral o baro rajeskro kheer his: o Ahishar. O pralstuno pral i budepangre his: o Adoniram, koleskro dad o Abda his. Un o Salomes his deesh-te-dui pralstune, kai his tardo pral o them Israel. Kolla dan garda, te well o baro rajeske un leskro kheer doha chapaske anlo. Hakeno lendar hunte anell ko chapen o baro rajeskro khereske jek tchon an o bersh. Kolla his kol mursha: O Ben-Hur his o pralstuno pral i berge Efrajim. O Ben-Deker his o pralstuno pral kal forja: Makaz, Shaalbim, Bet-Shemesh, Elon un Bet-Hanan. O Ben-Hesed his o pralstuno pral i forja: Arubbot, Socho un o tselo them Hefer. O Ben-Abinadab his o pralstuno pral o bergetikro them Dor. Leskri romni kharas Tafat. Lakro dad his o Salomo. O Baana, koleskro dad o Ahilud hi, job his o pralstuno pral i forja Taanach un Megiddo, un pral o tselo them pash o foro Bet-Shean – ko foro his pash o foro Zaretan tchiddo, tel o foro Jesreel, mank o foro Bet-Shean un o foro Abel-Mehola, bis pal o foro Jokneam. O Ben-Geber his o pralstuno pral o foro Ramot an o them Gilead, ninna pral kol gaba, kai hi kharedo pal ko mursheste, o Jair, koleskro dad o Manasse hi, ninna pral ko them Argob, hoi hi an Bashan tchiddo. Kote his shob-deesh bare forja, kolen his massurja trul pende un wudja, hoi sasteha pandlo wan. O Ahinadab, koleskro dad o Iddo hi, job his o pralstuno pral o foro Mahanajim. O Ahimaaz his o pralstuno pral o them Naftali. Leskri romni his i Basmat, lakro dad his o Salomo. O Baana, koleskro dad o Hushai hi, his o pralstuno pral o them Asser un o foro Bealot. O Josafat, koleskro dad o Paruach hi, his o pralstuno pral o them Issachar. O Shimi, koleskro dad o Ela hi, his o pralstuno pral o them Benjamin. O Geber, koleskro dad o Uri hi, job his o pralstuno pral o them Gilead, kai glan i tsiro o Sihon o rai his, ko baro rai pral i Amorarja, un o Og o baro rai pral Bashan his. Kokres jek mursh his o pralstuno pral kau them. An o them Juda un Israel djiwan jaake bud menshe har santa hi pash o baro pani. Un jon chan un pijan un mukan les penge mishto te djal. Un jaake his o Salomo o baro rai pral i tsele themma, hoi hi tchiddo mank o pani Eufrat un ko them, kai i Filistarja djiwan, un tele bis pash o them Egiptia. Pral kolende his les penepaske, un jon plaissran leske rup un sonakai, jaake rah har job djiwas. Un o chapaske o Salomeske un kol menshenge an peskro baro kheer hunte was leske hako diwes anlo: trijanda gone latcho jarro un shob-deesh gone wawar jarro, deesh pesse grumja un biish grumja, kai win djiwan, un sheel bakre. Koi pashel wan tserfe, wesheskre grumja un wesheskre busja, un i pesse papja. Un les his penepaske pral i tsele themma, kai hi ap koi rig o panjestar Eufrat, kai o kham tele djal, o forestar Tifsach bis pash o foro Gaza. Job his o baro rai pral i tsele raja kal themendar. Un les his kek kurepen kol tsele thementsa, kai trul leste his. Jaake nai djiwan i menshe kek darjah an o them Israel un an o them Juda. Hakeno nai beshas tel peskro drakengro ruk un peskro faigetikro ruk. Kowa his jaake an o tselo them, o themestar Dan bis tel pash o foro Beersheba, jaake rah har o Salomo djiwas. Un o Salomes his star-serja stanje i grajenge, kai tserdan leskre kurepangre wurdja, un deesh-te-dui serja mursha, kai klissan ap i graja. Un kol pralstune pral o chapen dan o baro rajeste Salomo halauter, hoi leske un kolenge an leskro kheer hunte well chapaske, hakeno an peskro tchon. Jaake his len doha halauterestar. Ninna djob un phuss i grajenge anan jon kote, kai i graja tarde his, jaake har hakeneske penlo was. Un o baro Dewel das o Salomes baro goswepen un i latcho shero. Job djinas budeder koowa har i santa pash o baro pani hi. Leskro goswepen his bareder har ko tselo goswepen halauterendar khetne, kai djiwan an o them, kai o kham pre djal, un ninna har ko goswepen fun i Egiptarja. Un job his gosweder har i tsele menshe, ninna gosweder har o Etan dran Esra, un gosweder har o Heman, o Kalkol un o Darda, kolengro dad o Mahol hi. Un o Salomo his an-diklo mank i menshende an i tsele themma trul leste. Un job tchinas 3.000 (triin-serja) gosewe laba pre un 1.005 (jek-seri-te-pantch) gilja. Job rakras pral i ruka, kol bare zedertikre rukendar, kai hi ap o Libanon tardo, bis pash o tikno bur, o Ysop, hoi well dran i massuri win. Ninna rakras job pral i viechende ap o them: pral i tchirkle, un pral i tikne vieche, hoi djan pral i phub, un pral i matche. Un dran i tsele themma wan i menshe, te shunenn le ko gosewo rakepen o Salomestar. Ninna bud bare raja i tseli phubjatar bitchran bitchepangre pash leste, te shunenn le les. Un o Hiram, ko baro rai o forestar Tirus – job his hako tsiro i latcho maal o Davidestar – job shunas, kai was o Salomo o baro rai pal leskro dadeste, o David. Un job bitchras peskre bitchepangre pash o Salomo. Un o Salomo mukas o Hirameske te penell: “Tu djineh, miro dad nai kras kek kheer leskro baro Debleske. Job hunte djas pale te pale an o kurepen trul leste trujel, bis ap ko diwes, kai tchiwas o baro Dewel kolen, kai leha kuran, tel leskre pire. Kanna an kau tsiro kras miro baro Dewel, te hi man kek kurepen kol thementsa trul mende. Kek kamell pes te kurell mentsa. Men hunte well kek daar, te djal jek ap mende pre. Doleske was mange an miro dji, te krap i kheer miro baro Debleske, te mangas les kote an, jaake har o baro Dewel ap miro dadeste, o David, penas: ‘Tiro tchawo, kai well pal tute o baro rai, job te krell mange o kheer, kai wau an-mangedo.’ Kanna mangau tut, pen ap tire budepangre, te denn le mange zedertikre ruka tele ap i berga Libanon. Mire budepangre te wenn lenge pash o wast. Un kol lowe koi tseli budjake plaissrau me, halauter jaake har tu mange peneh. Tu djineh, pash mende hi kek, kai haiwell jaake mishto kasht te dell, har tire budepangre dran o foro Sidon.” Har o Hiram o Salomeskre laba shunas, sanas leskro dji, un job penas: “Sharau o baro Dewel kau diwes! Job das o Davideske i gosewo tchawes, kai was o baro rai pral kal bud menshende, kai djiwenn an peskro them.” Un o Hiram mukas o Salomeske te penell: “Me shunom, hoi tu mange mukal te penell. Un me kamau halauter jaake te krell, har tu les peneh: Ko tselo kasht well pash tute anlo. Mire mursha mu te anenn ko kasht i berga Libanon tele un pash o baro pani. Un me mukau ko tselo kasht khetne te pandell, un pral o baro pani kote te anell, kai tu mange peneh. Un kote nai pandenn le ko kasht pale pre. Un tire budepangre nai lenn penge ko kasht kote. Un tutar kamau, te dess man ko chapen, hoi i menshen an miro kheer hunte well.” Jaake das o Hiram o Salomes ko tselo zedertikro kasht un zipresstikro kasht, har les o Salomo penas un kamas. Un o Salomo das o rajes Hiram biish-serja gone jarro, te well les un leskro kheer maro chapaske, un das les biish-serja bare pirja latcho djet. Kowa das o Salomo hako bersh o rajes Hiram. Un o baro Dewel das o Salomo goswepen, har job leske penas. Un an ko tsiro his kek kurepen mashkral o Hiram un o Salomo. Un jon kran win, te atchenn le mala. Un o Salomo mukas trijanda-serja budepangre dran o tselo them Israel te kharell, kai hunte budrenn leske. Un job bitchras len ap i berga Libanon, hako tchon deesh-serja, jaake his le jek tchon ap o Libanon un budran. Un dui tchonna his le khere. Un o Adoniram his lengro pralstuno. Un o Salomes his 70.000 (efta-deesh-serja) hidjepangre, un 80.000 (ochta-deesh-serja), kai phagan i barra win an i berge. Koi pashel his gar kol pralstune, kai dan garda ap halauter. Kolla his triin serja un triin-sheel mursha. Jon penan, hoi hunte well kerdo. Un o baro rai penas, te wenn bare un latche barra win dino dran i berge, un lengre rigja shukar tele dino, te well ap lende o Debleskro kheer pre tchiddo. Un o Salomeskre budepangre un o Hirameskre budepangre un kol budepangre dran o foro Gebal budran khetne. Jon dan i barra un tchinan o kasht jaake har mishto hi, te nai well o Debleskro kheer pre-tchiddo. An o starto bersh, har o Salomo o baro rai pral Israel his, an o tchon Siw, kowa hi o duito tchon an o bersh, kran pen i budepangre o Salomestar ap i budi, te krenn le o baro Debleskro kheer. Kowa his 480 (star-sheel-te-ochta-deesh) bersha pal kowa, kai i Israelitarja dran o them Egiptia djan. Un o kheer, hoi kras o baro rai Salomo o baro Debleske, his trijanda metarja lengsto, un deesh metarja buchlo un deesh-te-pantch metarja baro. Un job mukas i glanstuni halla glan o kheer te krell: Koja his jaake buchlo har ko kheer, deesh metarja, un pantch metarja lengsto. Un job kras wochja an o kheer un kras sasterne kashta glan koi. Win trul o kheer ap kol dui rigja un ap i palstuni massuri mukas lo rigjengre iseme te krell. Kolla djan ap triin dromma jek pral o wawar trul o kheer. Telstunes his koi isema 2,5 metarja buchlo. Koi pral his koi isema 3 metarja buchlo. Un koi pral his koi isema 3,5 metarja buchlo. Jaake nai tchiwan le i kashta ap kol kashta koi tel, un hunte tchiwan i kashta gar an i barra o kherestar dren. I barra ko khereske wan dino, glan te was o kheer kerdo. Jaake was kek sasterno depaskro shunlo, kek tower, witar kek wawar sasterne koola, an ko tselo tsiro, har o Debleskro kheer kerdo was. Ap i tchatchi rig o kherestar his i wudar an i rigjakri isema. Kote djas i treppa pre an i isema koi pral, un kotar dureder an koi pralstuni isema. Jaake kran o Salomeskre budepangre ko tselo kheer. Un ap o kheer mukas lo zedertikre kashta te tchiwell, jek langs o wawar. Koi rigjakri isema djas trul o tselo kheer. Fun tel bis pash o mashkralstunepen his li dui-te-paash metarja baro. Un fun o mashkralstunepen bis pral his li ninna dui-te-paash metarja baro. Un zedertikre kashtentsa his li pandlo ap o kheer. Un o baro Dewel penas ap o Salomo: “Tu te kreh, hoi tutar kamau un djiweh pal miro tchatchepen un rikreh mire tsele laba, palle well miro lab tchatcho an tiro djipen, ko lab, hoi me rakrom tiro dadeha, o Davideha, un me kamau te djiwap an kau kheer, hoi tu mange kreh, mank i Israelitarja, un kamau mire menshen Israel gar kokres te mukell.” Un o Salomo kras ko tselo kheer jaake. Har i massurja kerdo his, tchakras lo i massurja fun dren i zedertikre kashtentsa, hoi djan fun tel bis pral. Un i phub tchakras lo kashtentsa kol rukendar, hoi kharenn zipresse. Un deesh metarja glan i palstuni massuri kras job i wawar massuri dran zedertikre kashta. Kai massuri djas fun tel bis pral. Jaake kras lo an o kheer i kutch isema o baro Debleske, hoi leske kokres his. Un biish metarja his koi isema glan koi kutch isema. Fun dren his ko tselo kheer zedertikro kashteha win tchiddo. Kek bar nai was diklo. Un an o kasht his rukengre un shukar blume dren tchinlo. Un mashkral an o kheer kras lo koi isema, kai te well koi mochton tchiddo, kai o baro Debleskre deesh laba dren his. Koi isema his deesh metarja lengsto, deesh metarja buchlo, un deesh metarja bis pral. Un pral i massurja his latcho sonakai maklo. O Salomo kras ninna i bob dran zedertikro kasht, te well kote sungepaskro koowa chatchedo o Debleske, un tchiwas ko bob glan o kutch isema, Un job mukas dui bolepangre te krell, te wenn le an kai kutch isema tardo. Kolla his pantch metarja baro un his kerdo dran olivtikro kasht. Len his mussja har tchirkle. Haki mussi his dui-te-paash metarja bares. Dui mussja buchles kerdo his khetne pantch metarja buchles jek rigjatar ap i wawar. Un ko duito bolepaskro his jaake baro har ko wawar un dikas win har ko wawar. Hake dui his pantch metarja baro. Un o Salomo tchiwas len mashkral an i kutch isema, jek langs i wawar. Un lengre mussja his jaake buchles, te djas koi mussi jekestar bis ap koi jek massuri un koi mussi o wawarestar bis pash koi wawar massuri. Mashkralstunes wan i mussja khetne. Un job tserdas latcho sonakai pral i bolepangre. Un an i tsele massurja an o Debleskro kheer mukas lo dren un win shukar koowa dren te tchinell, hoi win dikas har bolepangre, palmtikre ruka un blume. Un pral o kasht ap i phub an o Debleskro kheer mukas lo sonakai te tserdell. Un o wudar an o kutch isema his dran dui kotja dran olivtikro kasht. I pesse kashta, hoi tchatches un serwes pash o wudar his, kolen his pantch rigja. Ninna an kol dui kotja an o wudar mukas lo shukar koowa dren te tchinell: bolepangre un palmtikre ruka un blume; un mukas sonakai koi pral te tserdell. Un jaake kras lo ninna o wudar glan o Debleskro kheer: I pesse kashta, hoi serwes un tchatches lestar hi, his dran olivtikro kasht, un len his star rigja. Un mank lende his dui wudja dran zipresstikro kasht, hakeno dran dui kotja, hoi nai rissrenn pen. Un an kol wudja mukas lo pale shukar koowa dren te tchinell: bolepangre, palmtikre ruka un blume, un tserdas pral halauter sonakai. Job mukas ninna i glanstuni platsa trul o Debleskro kheer te krell. Trul i platsa kras lo i massuri, kai triin kope barra ap barra tchiddo wan, un ap i triinte barra wan zedertikre kashta tchiddo. An o starto bersh, har o Salomo baro rai his, wan i telstune barra o khereske o baro Deblestar tchiddo. Kowa his an o tchon Siw. Un an o deesh-te-jekto bersh an o tchon Bul, – kowa hi o ochtato tchon – his o kheer kerdo. Un lauter his jaake har hunte wals kowa. Un jon budran efta bersha ap leste. Ap peskre khera budras o Salomo 13 (deesh-te-triin) bersha, bis te halauter kerdo his. Jek leskre kherendar his kharedo ‘Libanoneskro weesh’. Kau kheer his 50 (paash-sheel) metarja lengsto, un 25 (biish-te-pantch) metarja buchlo un 15 (deesh-te-pantch) metarja baro, un his tardo ap zedertikre ruka, kolengre pralstune kotja tele tchinlo his. Kolla his tardo an star reihe. Un pesse zedertikre kashta his tchiddo ap lende. Ap lende his 45 iseme, hoi his tchakedo o zedertikro kashteha, deesh-te-pantch an jek reiha. An kau kheer his wochja an triin reihe, jek reiha pral i wawar. I wochja his jaake kerdo, te his jek wochni wergel koi wawar. Un i tsele wudja un wochja his star rigja. Un kol wochja ap jek rig his jaake kerdo, te his jek wochni wergel koi wochni ap i wawar rig, – kowa his jaake ap hake triin reihe. Ninna mukas o Salomo i baro kheer te krell, koleskri dacha his tardo ap turme. Kau kheer his 25 (biish-te-pantch) metarja lengsto, un 15 (deesh-te-pantch) metarja buchlo. Glan kau kheer his i glanstuni halla, kolat his ninna turme, un i treppa koi glan. Job mukas pes ninna i kheer te krell, kai leskri beshepaskri tardo his, un kai job o tchatchepen win rakras pral i menshende. Kau kheer was kharedo “Tchatchepaskro Kheer.” Kau kheer mukas lo fun tel bis pral zedertikro kashteha win te tchiwell. Un leskro kheer, kai job djiwas, his tchiddo pal ko kheer, kai leskri beshepaskri his, ap i wawar platsa. Kau kheer his jaake kerdo, har kol wawar khera ninna. Un job mukas ninna sawo kheer te krell peskri romjake. Koja his i tchai o baro rajestar pral o them Egiptia. Kol tsele khera mukas job dran latche barra te krell, fun tel bis pral, un fun win bis dren ap i bari platsa. Kal barra his mishto tchinlo ap hake star rigja. I telstune barra his pharo un baro, pantch un star metarja lengsto. Un ap lende his latche barra, mishto dino ap hake star rigja, mank lende his pesse zedertikre kashta. Trul koi bari platsa his i massuri dran tchinle barra un pesse kashta: triin kope tchinle barra jek ap i wawar, un koi pral jek kopo zedertikro kasht. Jaake his ninna koi massuri trul i platsa glan o Debleskro kheer kerdo un koi glanstuni halla glan ko kheer. Job kras dui turme dran lolo saster, hakeno his enja metarja baro, un jaake pesso, te djals i dori, hoi shob metarja lengsto hi, trul leste. Un job kras dui sherja dran lolo saster un tchiwas len pral pre ap i turme, hako shero his 2,5 (dui-te-paash) metarja baro. Un ap hako shero his i shukar pandepen, hoi win dikas har efta shelle. Un job tchiwas kol dui turme pre glan koi glanstuni halla glan o Debleskro kheer. Ko turmo ap i tchatchi rig mukas lo Jachin te kharell, un ko turmo ap i serwi rig mukas lo Boas te kharell. Un pral ap kol turme wan kol sherja pre tchiddo, hoi win dikenn har blume. Jaake was kai tseli budi ap kol turme kerdo. Un o Huram kras i baro thopaskro tcharo. Kowa his pantch metarja lengsto fun jek rig ap i wawar, un 2,5 (dui-te-paash) metarja fun tel bis pral. Un i dori, hoi 15 (deesh-te-pantch) metarja lengsto hi, djals trul leste trujel. Un pral trul ko thopaskro tcharo his figure har patria, deesh figure ap i paash metari. Kolla djan dui kope trul o tcharo, un his khetne ko tchareha dran lolo saster an jek kotar kerdo. Tardo his ko thopaskro tcharo ap 12 (deesh-te-dui) grumja dran lolo saster. Kolendar dikan triin ap i serwi rig, triin ap i palstuni rig, triin ap i tchatchi rig un triin ap i glanstuni rig. Lengre palstune herja his mashkral tel o thopaskro tcharo. Kowa his tardo ap lengre dume. Ko lolo saster fun ko thopaskro tcharo his jaake pesso har i wast. Un leskro mui his har o mui i khorestar. Kowa dikas win har i lilja, te djal li pre. An ko thopaskro tcharo djan 40.000 (star-deesh-serja) litarja dren. Job kras ninna deesh panjeskre wurdja dran lolo saster, hakeno his dui metarja lengsto un buchlo un jek-te-paash metarja baro. Kal wurdja his jaake kerdo, te his len lengste sane kotja lolo saster pral un tele ap lengre rigja. Un ninna lengste sane kotja lolo saster djan fun tel bis pral. Un ap i rigja mashkral kal lengste sane kotja lolo saster his lewe, grumja un bolepangre, kai kharenna Cherubim. Un pral un tele kal lewendar un grumjendar his shukar shelle dran lolo saster pandlo. Un hako wurdin his tardo ap star rade dran lolo saster. Kolen his dui achse dran lolo saster. Un pral ap kol star ekke his hidjepangre pire, jek piro wergel ko wawar, te hidjrenn le i baro panjeskri piri. Ap ko wurdin his tchomone har i rundi meen, kai koi piri pre tchiddo was. Koi meen his i paash metari fun tel bis pral, un 75 (efta-deesh-te-pantch) zentimetarja buchlo. Un ninna an koi meen his figure dren tchinlo. Koi meen his tardo ap i kotar lolo saster, koles his star rigja un his gar rundo. Kol star rade his tel ap i rigja, un i achse fun kol rade his tel o wurdin pre kerdo. Haki rada his 75 (efta-deesh-te-pantch) zentimetarja baro. Kal rade his jaake kerdo har i rade ap kol kurepangre wurdja. Kol tsele kotja – achse, felge, speiche un nabe – wan halauter kerdo dran lolo saster. Un kol star hidjepangre ap kol star ekke his dran jek kotar o wurdineha kerdo. Un pral ap hako wurdin his i sano kotar lolo saster trul o tselo wurdin. Kowa his 25 (biish-te-pantch) zentimetarja buchlo. Ap leste his tapepangre o wasteske. Un o Huram mukas ap i tapepangre un ap i sane kotja lolo saster, kote kai platsa his, figuren dren te tchinell: Cherubim, lewe un palmtikre ruka. Un trul halauter his shukar shelle dran lolo saster pandlo. Un job kras deesh sawe wurdja. Hakeno his dran jek kotar kerdo. Halauter his emligo baro un dikan emliges win. Un job kras deesh bare panjeskre pirja dran lolo saster, hako wurdineske jek piri. Job kras len jaake baro, te djan 840 (ochta-sheel-te-star-deesh) litarja pani an haki piri dren. Haki piri his dui metarja buchlo. Un job tchiwas pantch wurdja ap i tchatchi rig o kherestar. Un kol wawar pantch wurdja tchiwas lo ap i serwi rig. O baro thopaskro tcharo mukas lo ap i tchatchi ekka glan o kheer te anell, ap koi rig, kai o kham pralstunes hi. Un o Huram kras ninna pirja, bare roja, un tchare. Un jaake kras lo halauter, hoi o rai Salomo lestar kamas, te krell lo o baro Debleskro khereske. Kau koowa his: kol dui turme un lengre sherja; kol dui shukar pandepen dran shelle, hoi ap i sherja his; kol star sheel phabja, hoi wan pandlo ap o pandepen, te tchakrenn le i sherja ap i turme: ap jek pandepen his dui reihe phabja, jek sheel phabja an haki reiha; deesh panjeskre wurdja un kol deesh bare pirja koi pre; o baro panjeskro tcharo un i deesh-te-dui grumja koi tel; i pirja, bare roja un tchare; Kol tsele kotja, hoi kras o Huram o baro Debleskro khereske, jaake har o baro rai Salomo leske penas, kolla his halauter dran shukar kerdo lolo saster. O baro rai mukas ko lolo saster tato te krell, un an phubjengre forme te tchorell an o telstuno them pash o pani Jordan mank kol forja Sukkot un Zaretan. Kol tsele kotja his jaake bud, te mukas o baro rai Salomo gar win te hatsell, har pharo kowa lauter his. Ninna mukas o Salomo ko tselo koowa te krell, hoi hunte well tardo an o baro Debleskro kheer: o sonakaskro bob; o sonakaskri chapaskri, kai o Debleskre mare pre tchiddo wenn; pantch momelengre, hoi tardo wenn ap i tchatchi rig un pantch momelengre, hoi tardo wenn ap i serwi rig glan o Debleskri kutch isema – kolla his dran djudjo sonakai; i sonakangre blume ap kol momelengre; i momlia; i tchinepangre, kolentsa i dorja an i momlia tele tchinlo wenna; i tchare, tchurja, tchare o rateske, roja un pirja, – kolla lauter his dran djudjo sonakai; i hidjepangre, hoi i wudja rikrenn: ko wudar glan o Debleskri kutch isema un o khereskro wudar. Kalla his kerdo dran sonakai. Har o tselo Debleskro kheer kerdo was un kowa, hoi dren his, hoi mukas o rai Salomo te krell, mukas lo ko koowa te anell, hoi peskro dad, o David, o baro Debleske das. Ko rup un sonakai un ko tselo koowa tchiwas lo an o baro Debleskro kheer, an koi isema, kai o brawlepen his. Kote mukas o baro rai Salomo i phureden an Israel pash peste well an o foro Jerusalem: kolla, kai his i pralstune pral i deesh-te-dui bare khera o Jakobeskre deesh-te-dui tchawendar, un i pralstune pral lengre tsele familje. Khetne lentsa kamas job o baro Debleskro mochton, kai o Debleskre deesh laba dren tchiddo hi, an o Debleskro kheer te anell. Ko mochton his tchiddo an o Davideskro foro ap i berga Zion. Un i tsele mursha dran Israel wan khetne pash o baro rajeste, o Salomo, an kol bare diwessa an o eftato tchon. Kowa hi o tchon, hoi kharell Etanim. Un har i tsele phureder dran Israel khetne his, hadan i rashaja o mochton kol deesh labentsa o baro Deblestar pre, un hidjran les an o Debleskro baro kheer. Ninna anan le o Debleskro plachteno kheer koi, un ko tselo Debleskro koowa, hoi koi dren his. Kowa kran i rashaja un i Levitarja. Un o rai Salomo un i tsele Israelitarja, kai wan khetne pash leste glan ko mochton, maran un chatchran bakren un grumjen o Debleske, jaake bud, kai kek djinas, har bud kolla his. Un i rashaja anan o mochton o Debleskre deesh labentsa ap peskri platsa an koi palstuni isema, hoi kharell Debleskri kutch isema. Jon tchiwan o mochton tel kol dui bolepangre figure, kai kharenn Cherubim, tel lengre tchirklengre mussja. Kal Cherubim kran pengre mussja buchles pral koi platsa, kai o mochton tardo his, un tchakran jaake o mochton un leskre hidjepangre kashta. Un i hidjepangre kashta his jaake lengsto, kai lengre palstune kotja nai diklo wan an koi glanstuni isema, hoi hi glan i palstuni isema. Fun win nai wan le gar diklo. Un kote his le bis ap kau diwes. Un an ko mochton his tchi dren, har kokres kol dui barra, hoi o Mose dren tchiwas pash i berga Horeb. An lende his o baro Debleskre deesh laba dren tchinlo, hoi i Israelitarja hunte rikrenn. Kowa kras lo lentsa win, har jon win wan dran o them Egiptia. Har i rashaja win djan dran o baro Debleskro kheer, his i wolka an o tselo kheer. An koi wolka his o baro Debleskro railepen. O tselo kheer his pherdo railepen o baro Deblestar. Doleske nai atchan i rashaja gar koi, te krenn le pengri budi. Koi penas o Salomo: “Baro Dewel, tu penal: ‘Me kamau te djiwap an i kali wolka.’ Un me mukom tuke kau railo kheer te krell, te djiwess koi dren un nai atcheh hako tsireske.” Un o rai Salomo rissras pes un dikas ap i menshende un rakras o Debleskri bacht win pral i tsele Israelitarjen, kai kote tarde his. Un job penas: “Sharedo well o baro Dewel, ko Dewel pral o Israel. Job mukas tchatches te well, hoi lo miro dadeske, o Davideske, penas, har penas lo: ‘Ko tselo tsiro, har mire menshen Israel dran o them Egiptia win anom, rodom me kek foro win an o tselo them Israel, te krenn le mange kote i kheer, kai wap sharedo. Na-a, hi o David, koles win rodom, te well lo rai pral mire menshende Israel.’” Un o Salomo penas palle: “Miro dadeske, o Davideske his ap o dji tchiddo, te krell lo i kheer o baro Debleske, kai o Israeleskro Dewel hi. Un o baro Dewel penas ap miro dadeste, o Davideste: ‘Tu kral mishto, te kameh mange i kheer te krell. Kanna te wess tu gar kowa, kai krell miro kheer, na-a, tiro tchawo, kowa, kai well tuke boldo, kowa mu krell mange i kheer.’ Un o baro Dewel mukas peskro lab tchatches te well. Dikenn ap mande: Me wom pal miro dadeste kanna o baro rai pral o Israel, jaake har o baro Dewel penas. Un me mukom leske i kheer te krell, te well job, o Dewel pral o Israel, kote an-mangedo. Un me tchiwom kote ko mochton dren, kai kol dui barra dren hi, kai o Debleskre deesh laba dren tchinlo hi, hoi job mare phurende das, te rikrenn le pen ap lende. Kolen das lo len an ko tsiro, kai job anas len dran o them Egiptia win.” Un o Salomo djas glan koi chatchepaskri, kai o baro Debleske vieche chatchedo wenn. Un i tsele Israelitarja his ninna koi. Un job hadas peskre wasta pral an o bolepen, un penas: Baro Dewel, tu o Dewel pral o Israel, kek dewel hi har tu pral an o bolepen, witar gar tele ap i phub. Tu rikreh tiro lab, hoi tire menshende dal, un hal lenge latches, kolenge, kai djiwenn glan tute pengro tselo djijeha. Tu rikral tiro lab, hoi dal miro dadeske, o Davideske, kai tuke koi his. Tu kral, te was halauter jaake har tu penal. Halauter nai dikenn kowa ap kau diwes. Kanna, baro Dewel, tu Dewel pral o Israel, rike ninna tiro wawar lab, hoi tu dal miro dadeske, o Davideske, kai tuke koi his. Tu penal, te well hako tsiro jek dran o Davideskri familja o rai pral o Israel. Kowa djal jaake rah, har denn leskre tchawe garda ap pengre dromma, te djiwenn le glan tute jaake, har o David glan tute djiwas. Tu, o Israeleskro Dewel, kanna muk tiro lab tchatches te well, hoi tu penal miro dadeske, o Davideske, kai tuke koi his. Nai well tchatcho, kai o Dewel kamell te djiwell ap i phub? O tselo bolepen hi gar bares doha leske. Har nai krals kowa kau kheer, hoi me mukom te krell? Miro baro Dewel, tu hal miro rai. Shun, hoi tutar mangau kau diwes! Shun miro mangepen! Rike tire jaka pre pral kau kheer an i rati un ap o diwes! De jak ap ko kotar phub, kolestar tu penal: Kote kamau te mangenn tumer man an. Shun man, miro rai, te rakrau kate tuha! Shun miro mangepen un ninna ko mangepen tire menshendar Israel, te denn le gole ap tute kai ap kau kotar phub. Un tu te shuneh les an tiro kheer an o bolepen, palle ab kamles, un le koi doosh mendar krik. Un te anell jek i doosh ap i wawareste, un kowa well kate anlo glan koi chatchepaskri an tiro kheer, un dell pes sowel, te nai well i bibacht pral leste, te rakrell lo gar o tchatchepen, palle shun an o bolepen, un kre o tchatchepen win pral tire budepangre. Kre te well o tchilatchepen, hoi jek kras, ap leskro shero. Un ko wawares, kai an o tchatchepen his, de les leskro tchatchepen, te well diklo, kek doosh hi ap leste. Te mukenn tire menshen Israel tiro drom un wenn doleske i menshendar dran wawar themma khetne dine, un jon wenn pale pash tute un denn tiro lab an-gole un mangenn pen tele glan tute kate an kau kheer palle shun len tu an o bolepen, un le lengri doosh lendar krik, un an len pale pale an ko them, hoi tu dal lengre phurende. Te mukenn tire menshen Israel tiro drom, un tu rikreh doleske o brishin pale, un jon denn tut an-gole un rissrenn lengre muja ap koi rig, kai kau kheer tardo hi, un mangenn pen tele glan tute un mukenn o tchilatchepen, koleske tu len dal, palle shun tu an o bolepen, un le ko tselo tchilatchepen krik, hoi jon un lengre raja kran. Sike lenge tiro latcho drom, te nai nashenn le ap leste! Un palle de len pale o brishin ap ko them, hoi tu lenge dal, te well lo lengro. Nai well i bari bok pral kau them, ninna i djungelo nasslepen, i tsiro, kai dell kek brishin, i nasslepen ap o djob, bud stepangre un kirme, kai chan o tselo senlepen, lurde, kai wenn dran wawar themma un tchiwenn pen trul i forja un pandenn len dren – hawi bibacht un nasslepen ninna wella, koon palle peskro tselo djijeha tutar mangella, nai well jek, nai wenn budeder, nai well o tselo Israel, un an peskro djijeskri duk rikrell lo peskre wasta ap kai rig, kai kau kheer hi, palle shun tu, kai djiweh an o bolepen. Biste leskri doosh un ab ap leskri rig! De hakeneste pal kowa, har job djiwas. Tu prindjreh hakeneskre dromma, un tu kokres dikeh hakeneske an o dji. Palle rikrenn le penge tut glan i jaka hako tsiro, jaake rah har jon an kau them djiwenn, hoi tu mare phurende dal. palle shun tu, kai djiweh an bolepen, un kre halauter, hoi ko wi-themari tutar mangell, te nai haiwenn i menshe an i tsele themma ap kai phub, koon tu hal, un mangenn tut an, jaake har tire menshe Israel. Palle djinenn le, kai tu djiweh an kau kheer, hoi tuke krom. An ko tsiro, kai bitchreh tu tire menshen an i kurepen wawar menshentsa, un tire menshe mangenn tut, o baro Debles, te wess ap lengri rig, un rissrenn pen koi pashel kote, kai kau foro hi, hoi tu win rodal, un kai kau kheer hi, hoi tuke krom, palle shun lengro mangepen! Awa, tu an o bolepen, shun un le lengro koowa an tiro wast! Tu djineh, kai kek mensho djudjo hi an peskro dji un an peskro djipen glan tute. Doleske nai well, kai mukenn tire menshe tiro drom, un tu choireh tut pral lende un mukeh len an o wast wawar menshendar te well, te anenn jon len pandles an pengro them – kowa nai well dur oder gar jaake dur. Un te lenn tire menshe les penge ap o dji an ko wawar them, kai jon pandle hi, un jon kamenn pale tiro drom te djal un mangenn pen tele glan tute un penenna: “Mer anam doosh ap mende un kram tchilatchepen un mukam tiro drom.” Te wenn le pash tute pale pengro tselo djijeha un lengro tselo djipah, an ko them, kai jon pandle hi, un denn gole ap tute un rissrenn pen koi pashel ap koi rig, kai lengro them hi, kai tu dal lengre phurende, un kai ko foro hi, hoi tu tuke win rodal, un ko kheer, kai me mukom tuke te krell, palle shun lengro mangepen! An o bolepen, kai tu djiweh, shun ap lende un le lengro koowa an tiro wast! Un biste ko tchilatchepen, hoi jon ap tute kran, lengri tseli doosh, hoi anas len tiro dromestar tele. Kre, te wenn un dikenn kolla latches ap lende, kai len pandles rikrenn. Jon hi tire menshe, kai tu tuke wi-rodal, un win anal dran o them Egiptia, har dran an i bob, kai bud jag dren hi. Un har o Salomo o baro Deblestar jaake mangas, his lo tchiddo ap peskre tchanga glan o Debleskri chatchepaskri un rikras peskre wasta an o bolepen. Har job halauter penas, hoi job kamas te penell, stas lo pre un las ninna peskre wasta pale tele. Un rissras pes pash i menshende un rakras o Debleskri bacht win pral i tsele menshende an Israel, un penas bari goljah: Sharedo well o baro Dewel! Job das peskre menshende i kotar phub, kai mer nai djiwah kek darjah, jaake har job kowa penas. Leskre tsele latche laba rikras job, har job penas menge dran o mui o Mosestar, koles leskro tchatcho wast his. Mu atchell maro baro Dewel mentsa, jaake har job mare phurentsa his, te atchell lo pash mende un mukell men gar kokres! Mu tserdell lo mare djia pash peste, te nai djas ap leskro drom, un te rikras leskre laba, un kras, hoi job mendar kamell, un djiwas pal leskre tchatchepaskre laba, hoi job mare phurende das. Mu wenn kal laba un hoi lestar mangom, maro baro Debleske an o shero, ap o diwes un an i rati, te dell lo men tchatchepen hako tsiro, man, kai leskro budepaskro hom, un ninna leskre tsele menshende Israel. Palle nai dikenn i menshe an i tsele wawar themma ap kai phub, kai o baro Dewel o tchatcho Dewel hi, job un kek wawar. Un tumer, atchenn tumaro tselo djijeha pash maro baro Debleste, un krenn, hoi job tumendar kamell, un rikrenn leskre laba, har tumer kau diwes krenn. Un o baro rai un i tsele Israelitarja anan viechen o baro Debleske. Un o Salomo mukas 22.000 (biish-te-dui-serja) grumjen un 120.000 (sheel-te-biish-serja) bakre te marell, te chan le len khetne glan o baro Debleste. Jaake dan le o kheer o baro Debleste, te well les leskro kheer. Kowa kras o rai Salomo khetne i tsele Israelitarja. Koi sasterni chatchepaskri his gar bares doha, te chatchrenn le kowa, hoi o Debleske dino was. Doleske las o baro rai Salomo ap ko diwes ninna o mashkralstuno kotar ap i platsa glan o Debleskro kheer chatchepaske. Kote mukas lo sawe viechen te chatchrell, hoi wan tseles o Debleske chatchedo, ninna jarro un ko thulepen kol viechendar, hoi chan le glan o baro Debleste. Un ap ko tsiro his kol bare diwessa, kai djiwenn i Israelitarja an patjengre khera. Un o Salomo khetne kol tsele Israelentsa rikran kol bare diwessa. His bud menshe kote khetne dran o tselo them, fun Lebo-Hamat bis pash koi tala mank Israel un Egiptia. Efta diwessa his le khetne glan maro baro Debleste, un koi pal pale efta diwessa. Kolla his khetne deesh-te-star diwessa. Un o wawar diwes mukas o Salomo i menshen khere te djal. Un jon parkran pen pash leste un djan bachteles khere. Lengro dji giwas pral ko tselo latchepen, hoi kras o baro Dewel ap leskro budepaskro, o Davideste, un ap peskre menshende Israel. Un jaake was, har o Salomo o baro Debleskro kheer kras, un ninna peskro kheer un halauter, hoi job kamas te krell, kote mukas pes o baro Dewel o Salomestar i duito kopo te dikell, jaake har job pes glan leste an o foro Gibeon mukas te dikell. Un o baro Dewel penas leske: Me shunom, har man an-mangal, un har mandar mangal, te dikap latches ap tute. Jaake rodom kau kheer mange win, hoi tu kral, te djiwap kote hako tsiro. Me dau garda koi pre. Kote krau miro dji tumenge pre. Un tu, te djiweh tu glan mande, har tiro dad, o David, glan mande djiwas i djudjo djijeha un kek chochepah, un kreh halauter jaake, har me tuke penom, un mire laba rikreh, un pal miro tchatchepen djiweh, palle krau me, te well hako tsiro jek tire menshendar o baro rai pral Israel. Jaake penom tiro dadeske o Davideske: ‘An tiri familja hi hako tsiro i mursh koi, kai well baro rai pral Israel.’ Te mukenn tumer miro drom, tumer un tumare tchawe, te rikrenn tumen gar pal mire laba un miro tchatchepen, hoi me tumenge dom, un djan pash wawar debla, un mangenn len an, un witsrenn tumen glan lende tele ap i phub, palle tradau me i Israelitarjen win dran lengro them, hoi me len dom. Un ko kheer, hoi mange win rodom, te wap kote an-mangedo, kolestar kamau tchi buder te djinell. Un i menshe an i tsele wawar themma rakrenn un sanenn pral o Israel. Un kau kheer well tele phagedo. Un halauter, kai djan kote un dikenn kowa, lenge atchell o rakepen krik i trashatar, un jon penenn: ‘Hoske kras o baro Dewel sawo koowa kau themeha un kau khereha?’ Palle well lenge penlo: ‘Jon mukan pengro baro Debles, koles kai lengre phuren dran o them Egiptia win anas. Jon rikran pen ap o wawar debla. Glan lende djan le ap pengre tchanga un mangan len an. Doleske anas o baro Dewel kai tseli bibacht pral lende.’ Biish bersha budran o Salomeskre budepangre ap kol dui khera, ap o baro Debleskro kheer un ap o baro rajeskro kheer. Un o Hiram, ko rai pral o foro Tirus, das o Salomeste ko tselo zedertikro kasht un zipresstikro kasht un jaake bud sonakai, har o Salomo lestar kamas. Har kol dui khera kerdo his, das o Salomo o Hirameste biish forja an o them Galilea. Un o Hiram djas win dran peskro foro Tirus, te nai dikell lo peske kol forja an, hoi o Salomo leske das. Un jon his gar mishto an leskre jaka. Un job penas: “Kal forja, mo phraal, hoi tu man dal, hi tchi moldo!” Un job das ko them, kai kal forja tardo hi, o lab Kabul. Jaake kharell ko them bis ap kau diwes. Ko tselo sonakai, hoi bitchras o Hiram o rajeske Salomo his sheel-te-biish (120) zentnarja sonakai. Kowa hi o lab, hoi tchinlo hi pral i budi, hoi hunte kran i budepangre o baro rajeske Salomo. Lentsa kras job o baro Debleskro kheer un peskro kheer, un ko turmo Millo, un koi massuri trul Jerusalem, un kol forja Hazor un Megiddo un Geser. [O Farao, ko baro rai pral Egiptia, kuras pes o foreha Geser, las les dren un chatchras les tele. Un i Kanaanitarjen, kolla, kai djiwan an o foro, mukas lo te marell. Un job das ko tselo foro peskri tchate, koja his o Salomeskri romni.] Un o Salomeskre budepangre tchiwan ko foro Geser pale pre, ninna ko telstuno kotar ko forestar, hoi kharas Bet-Horon, ninna o foro Bahalat un o foro Tamar an o mulo them an o them Juda, un i tsele forja, kai leskre djobengre khera his, un i forja, kai leskre wurdja un leskre graja tarde his, un lauter, hoi job kamas te krell an o foro Jerusalem, ninna an o them Libanon, un an o tselo them, koleskro rai job his. I menshendar Israel las lo kekes, kai hunte was leskro budepaskro. Jon wan leskre lurde, un pralstune an leskro kheer, un pralstune pral i lurdende, un kurepangre ap leskre wurdja, un pralstune pral leskre wurdja un leskre graja. 550 (Pantch-sheel-te-paash-sheel) pralstune his tardo pral o Salomeskre budepangre, kai budran ap i khera un forja, un dan garda ap lende. Un koi tchai o Faraestar tserdas win dran o Davideskro foro, un was an lakro kheer, hoi o Salomo mukas lake te krell. Koi pal mukas lo ko turmo te krell, hoi kharell Millo. Un o Salomo anas triin kope an o bersh viechen o Debleske, te wenn le chatchedo ap koi chatchepaskri, hoi lo leske kras. Kolla his sawe vieche, hoi wan tseles chatchedo un sawe vieche, kolendar chatchran le o thulepen, un chan ko wawar mass. Ninna sungepaskro koowa chatchras lo glan o baro Debleste. Jaake was an o kheer kowa kerdo, koleske o kheer kerdo was. Un o baro rai Salomo mukas ninna shiffe te krell an o foro Ezjon-Geber, hoi hi pash o foro Elat tchiddo, pash o Baro Lolo Pani an o them Edom. Un o Hiram bitchras leske murshen pestar, kai haiwan mishto ap o pani te ulerell. Kolla djan khetne o Salomeskre murshentsa ap kol shiffe. Kolla wan an o them Ofir un lan kotar sonakai pentsa, 420 (star-sheel-te-biish) zentnarja sonakai, un anan les pash o rajeste Salomo. Un koi rajetsa pral o them Saba shunas, har an-diklo o Salomo was, un hawo kheer job o baro Debleske kras. Kote was li pash leste, te putchell li lestar sawo koowa, hoi kek wawar djinell. Un joi was an o foro Jerusalem. Un bud lakre budepangre wan lah. Lakre khamele hidjran latcho sungepaskro djet un bud sonakai un kutch barra. Un har joi pash o Salomo was, putchas li lestar halauter, hoi lat ap o dji his. Un o Salomo penas lake i tsele laba pale, hoi putchas li. Un glan leste his tchi khatedo, hoi job nai penals lake gar. Un i rajetsa dran Saba dikas ko baro goswepen o Salomestar, un ko kheer hoi job peske kras, un ko chapen ap leskri chapaskri, un har kol pralstune ap leskri chapaskri beshdo his, un har leskre budepangre o chapen un o pipen anan, un har jon an-ride his, un kol vieche, hoi job mukas te marell un chatchrell an o kheer o baro Deblestar. Un lake atchas o rakepen krik, un joi penas ap o baro rajeste: “Halauter hi tchatchepen, hoi me an miro them pral tute shunom, kowa, hoi tu kral un har gosewo tu hal. Me dom gar bud ap ko rakepen, bis te wom un mire jaka halauter dikan. Hoi penap kanna? Kowa hoi mange penlo was, hi gar o paash kolestar hoi kate dikau. Tut hi budeder goswepen un brawlepen har shunom. Bachtele hi kol menshe trul tute, bachtele tire budepangre, kai o tselo diwes glan tute tardo hi, un nai shunenn tiro goswepen. Sharedo well o baro Dewel, kai tiro Dewel hi, job, kai dikell latches ap tute, un kras te wal o rai pral o Israel! O baro Dewel kamell peskre menshen Israel an hako tsiro. Doleske tchiwas lo tut pral lende, te wess lengro rai, te aness o tchatchepen pash lende, un hakeno peskro tchatchepen lell.” Un joi das o baro rajes Salomo 120 (sheel-te-biish) zentnarja sonakai, un bud latcho sungepaskro djet un bud kutch barra. An kek tsiro buder was jaake bud latcho sungepaskro djet an o them, har kowa, hoi i rajetsa dran Saba o rajeske Salomo anas. Ninna wan shiffe o rajestar Hiram. Kolla anan sonakai dran o foro Ofir un bud kutch kasht un kutch barra. Un o rai Salomo kras dran ko kasht shukar tchinle kashta o baro Debleskro khereske un peskro khereske, ninna dorjengre bashepangre, ap kolende i gipangre bashran. An kek tsiro was jaake bud kutch kasht an o them; bis ap kau diwes was kek kasht, hoi jaake latcho his, kote pale diklo. Un o rai Salomo das i rajetsa dran Saba halauter, hoi li kamas un lestar mangas, un koi pashel, hoi job pestar lat das. Un palle djas li pale an lakro them, joi un lakre budepangre. Un ko sonakai, hoi was o Salomeske anlo an jek bersh, his 666 (shob-sheel-shob-deesh-te-shob) zentnarja sonakai. Koi pashel was kol lowe, hoi hunte plaissran leske i bikepangre un i parepangre, kai djan dren un win an o them, un kol lowe, hoi dan leste i tsele bare raja dran o them Arabia un wawar themeskre raja. Un o baro rai Salomo mukas i bari beshepaskri te krell dran kutch parno dand, un latcho sonakai his pral tserdedo. Shob stufe his glan i beshepaskri. Pal ap i beshepaskri his i rundo shereskro kotar. Un tchatches un serwes his mussjengre. Pash haki mussjakri his i lewo tardo. Un deesh-te-dui lewe his tardo ap kol shob stufe, ap haki stufa tchatches un serwes jek lewo. An kek wawar them un kek tsiro was o baro rajeske sawi shukar beshepaskri kerdo. Un i tsele pipaskre tchare o rajestar Salomo his dran sonakai, un ko tselo koowa an o kheer, hoi kharell Libanoneskro weesh, his dran djudjo sonakai, tchi his dran rup kerdo. Rup his an i diwessa, kai o Salomo o baro rai his, tchi moldo. Un o baro rajes his bare shiffe. Kolla djan khetne kol shiffe o rajestar Hiram ap o baro pani. Kalla wan jek kopo an triin bersha, un anan sonakai un rup, kutch parno dand, un affe un pfaue. Un o rai Salomo his brawleder un gosweder har i tsele wawar bare raja ap kai phub. Un menshe dran i tsele themma ap kai phub kaman o Salomes te dikenn, te nai shunenn le leskro goswepen, hoi o Dewel leske an o dji tchiwas. Un hakeno, kai was, anas kutch koowa pash leste, rupeno un sonakaskro koowa, ripja un karmangre, sungepaskro djet, graja un maultikre burike. Kowa his hako bersh jaake. Un o Salomo mukas peskre tsele wurdja un klissepangre khetne te well. Un kote his les 1.400 (jek sero-te-star-sheel) wurdja un 12.000 (deesh-te-dui serja) klissepangre. Kolen mukas lo an kol wurdjengre forja un pash peste an o foro Jerusalem te anell. Un o baro rai kras, te his an o foro Jerusalem jaake bud rup har barra. Un i zedertikre ruka his jaake bud har i diwje faigetikre ruka an o telstuno them. Un o Salomo ginas graja an Egiptia un an Cilicia, leskre parepangre ginan len un plaissran len kote. Un jon anan wurdja dran o them Egiptia, jekeske plaissran le 600 (shob-sheel) rupene beme. Un jek grajeske plaissran le 150 (sheel-te-paash) rupene beme. Un palle bikran le lendar dureder ap i rajende pral i Hetarja un ap i rajende pral o them Syria. O baro rai Salomo romedineras bud djuwjen dran wawar themma: koi tchai o baro rajestar pral o them Egiptia, ninna djuwja dran i themma Moab, Ammon, un Edom, dran o foro Sidon un i menshendar Het. Kolla his sawe menshendar, kolendar o baro Dewel ap i Israelitarja penas: “Ma mukenn tumen lentsa dren, un jon hunte mukenn pen gar tumentsa dren. Jon tserdans tumare djia pash lengre deblende.” Ap kal djuwjende nashras o Salomo peskro dji. Un les his 700 (efta-sheel) romja, kai wan dran rajengre khera, un 300 (triin-sheel) wawar djuwja. Un leskre djuwja rissran leskro dji. Un jaake was, har o Salomo phuro was, anan les leskre djuwja jaake dur, te nashas lo wawar deblenge pal. Job rikras pes buder gar kokres ap o baro Debleste, kai leskro Dewel hi, har kowa leskro dad, o David kras. Un o Salomo mangas i debletsa Astarte an, hoi his koi debletsa fun i Sidonarja. Ninna o debles Milkom mangas lo an, ko djungelo debles, koles i Ammonarja an-mangan. Un o Salomo kras, hoi djungelo his glan o baro Debleskre jaka. Un job djas gar peskro tselo djijeha ap o Debleskro drom har kowa leskro dad, o David, kras. Ap i berga glan o foro Jerusalem kras o Salomo i mulni platsa, kai mangan le o djungelo debles an, kai kharell Kemosh. Koles mangan i Moabarja an. Ninna kras lo i mulni platsa, kai mangan le o Moloch an, ko djungelo debles, koles i Ammonarja an-mangan. Un peskre tsele romjenge, kai dran wawar themma wan, kras lo ninna mulne platse, kai nai chatchrenn jon sungepaskro koowa un viechen pengre deblenge. un penas ap leste: “Tu rikral tut gar ap kowa, hoi tuha win krom un rikral tut gar ap mire laba, hoi tuke penom. Doleske lau tiro them tutar krik, te atchess buder gar rai. Un dau kau them jekeste kol pralstunendar an o them. O Davideske, tiro dadeske, krau me kowa gar jaake rah har tu djiweh. Na-a, dran o wast tiro tchawestar lau les krik. Un gar o tselo them lau lestar krik. Me mukau tiro tchaweske jek kotar them, kai i menshe jek tchawestar o Jakobestar djiwenn. Kowa krau o Davideske, kai mange koi his, un dran o foro Jerusalem krau me kowa. Ko foro rodom me mange win.” Un o baro Dewel tchiwas o Salomeske jekes an o drom, kai hadas pes pral leste. Kowa his o Hadad dran o kheer kol rajendar pral o them Edom. Glan i rah tsiro, har kuras pes o David i murshentsa an o them Edom, koi djas o pralstuno pral i lurdende, o Joab, kote pral, te paskrell lo kolen, kai an o kurepen meran. Un job maras i tsele murshen un mursh tchawen an o them Edom. Shob tchonna atchas o Joab un leskre lurde koi, bis i tsele mursha dran Edom maredo his. An ko tsiro his o Hadad i terno mursh. Un job nashas peske, un khetne leha his Edomarja, kai his budepangre leskro dadestar. Un jon nashan an o them Egiptia. Un jon wan an o them Midian, un djan dureder an o mulo them Paran. Un dran Paran lan le murshen pentsa, un wan an o them Egiptia pash o Farao, ko rai pral Egiptia. Kowa das o Hadadeste i kheer, chapen un i kotar phub. Un o Hadad was i maal o Faraestar. Un o Farao das les i pheen leskri romjatar, te romedinerell lo lat. O Faraeskri romni his i rajetsa, kai kharas Tachpenes. Un lakri pheen un o Hadad lan i tchawo. Koles kharan le Genubat. Un i Tachpenes las o tchawes pash peste an o kheer o Faraestar. Un o Genubat was o Faraeskre tchawentsa bares. Un har shunas o Hadad an o them Egiptia, te meras o David, un te his o Joab, ko pralstuno i lurdendar ninna mulo, kote penas lo ap o Farao: “Muk man te djal, te nai djap pale an miro them!” Kote penas o Farao ap leste: “Hoske kameh an tiro them te djal? Hi tut gar lauter kate pash mande?” Un job penas: “Man hi lauter. Mangau tut, muk man te djal!” Un o Dewel tchiwas o Salomeske i wawar murshes an o drom, kai hadas pes pral leste. Kowa his o Reson, koleskro dad o Eljada his. Glan i tsiro nashas o Reson peske peskro rajestar, o Hadad-Eser, kowa his o rai pral o them Zoba. Un o Reson las kurepangren trul peste un was lengro pralstuno. Kowa his an ko tsiro, har o David i Syrarja maras. Un o Reson peskre lurdentsa djas an o foro Damaskus. Un jon djiwan kote, un his i raja pral Damaskus. Pal i tsiro was o Reson o baro rai pral o tselo them Syria. Un job hadas pes pral o Israel. Jaake rah har o Salomo djiwas, his o Reson jek, kai kras i Israelenge tchilatchepen, har ninna o Hadad kras. I wawar mursh, kai hadas pes pral o Salomo his o Jerobeam. Leskro dad his o Nebat, dran o foro Zereda an o them Efrajim. O Jerobeam his jek kol pralstunendar, kai budras o Salomeske. Leskri dai his i Zeruja, kolakro rom meras. Har hadas lo pes pral o baro rajeste, was kowa jaake: O Salomo mukas o turmo Millo te krell, un koi massuri tseles te krell, hoi djas trul o Davideskro foro. O Jerobeam his i terno sorelo mursh. Har o Salomo les dikas, kai job i latcho budi kras, tchiwas lo les pral i tsele budepangre dran o kheer Josef. His i diwes, koi djas o Jerobeam dran o foro Jerusalem win, un o Debleskro rakepaskro, o Achija dran Shilo, dikas les ap o drom. Koles his i newi plaashka ap peste. Un jon dui his kokres win glan o foro, kai kek wawar mensho his. Un o Achija las koi newi plaashka, hoi ap leste his, un tserdas lat an deesh-te-dui kotja paash. Un job penas ap o Jerobeam: “Le tuke deesh kotja! O baro Dewel, kai o Israeleskro Dewel hi, penell: Dik, me krau, te atchell o Salomo buder gar o rai pral o tselo Israel. Tuke dau i menshen, kai wenn deesh tchawendar o Jakobestar, te wess rai pral lende un lengro them. Kokres i menshen, kai wenn o Jakobeskro tchawestar, o Juda, un lengro them mukau o Salomeske. Kowa krau o Davideske, kai mange koi his, un ko foreske Jerusalem, ko foro, hoi me rodom mange win dran o tselo them Israel. O Salomo mukas man, un mangas i Astarte an, kai debletsa, hoi i Sidonarja an-mangenn. Ninna mangas lo o Kemosh an, ko dewel, hoi i Moabarja an-mangenn, un o Milkom, ko dewel, hoi i Ammonarja an-mangenn. Job djas gar ap mire dromma un kras gar, hoi mishto hi glan mire jaka. Pal mire laba un miro tchatchepen djiwas lo gar, har kowa leskro dad, o David kras. O Davideske, kai mange koi his, krau me kowa gar, jaake rah har o Salomo djiwell. O Davides rodom win, un job rikras pes ap mire laba un miro tchatchepen. Doleske nai atchell o Salomo baro rai peskro tselo djipen. Dran o wast leskro tchawestar lau o them un leskre menshen win, un dau les tute, kolla deesh kotja. Leskro tchawes mukau jek kotar. Jaake hi an hako tsiro i tchawo o Davidestar o rai an o foro Jerusalem. Kau foro rodom me mange win, te djiwap kote. Tut lau mange me, te wess rai pral halauter, hoi tiro dji kamella. Un tu weh mange o rai pral Israel. Te shuneh ap halauter, hoi me tuke penau, un te djah tu ap mire dromma un kreh, hoi glan mire jaka mishto hi, un djiweh pal miro tchatchepen un mire laba, har miro budepaskro, o David, kowa kras, palle hom me tuha. Un jaake har o Davideske krom, krau me, te well dran tiri familja hako tsiro jek, kai hi o rai. Un me dau tut o Israel, te wess rai pral leste. Jaake dau me o Davideskre tchawende pengri phagi. Kai phagi atchell gar hako tsireske ap lende.” Un o Salomo rodas i drom, har nai marell lo o Jerobeam. Koi kras pes o Jerobeam ap o drom, un nashas pash o Shishak, kowa his o rai pral o them Egiptia. Un o Jerobeam atchas an o them Egiptia jaake rah har o Salomo djiwas. Ko tselo wawar koowa, hoi pral o Salomo penepaske hi, un halauter, hoi lo kras, un leskro tselo goswepen, kowa hi tchinlo an i familjakro liil o Salomestar. Ko tsiro, kai o Salomo o baro rai his pral o tselo Israel, his star-deesh bersha. An ko tsiro djiwas lo an o foro Jerusalem. Un o Salomo meras un was paskedo pash peskre phurende an o Davideskro foro. Un leskro tchawo, o Rehabeam, was o baro rai pal leste. Un i Israelitarja bitchran murshen pash o Jerobeam un kharan les pash pende. Un job un i tsele Israelitarja, hoi khetne wan, rakran o Rehabeameha un penan: “Kowa, hoi tiro dad mendar kamas, djas bud kope pral mari soor. Muk tu tchomone tele mendar, un de men gar sawi phari budi har tiro dad men das, palle ham mer tire latche budepangre.” Kote pre penas lo ap lende: “Djan un denn man triin diwessa, un pal kowa wenn pale glan mande!” Un i menshe djan penge. Kote djas o rai Rehabeam pash i phureden; kolla his ninna glan leskro dadeste, o Salomeste, tarde, har job gomme djiwas. Un o Rehabeam penas: “Penenn mange tumaro goswepen, hoi te well kal menshenge penlo?” Kote rakran jon leha un penan: “Te shuneh tu kau diwes ap kal menshende, un kreh, hoi jon kamenna, un rakreh lentsa kamle laba, palle hi jon tire budepangre an hako tsiro.” Un job das tchi pre, hoi i phureder leske penan, un djas pash i terne murshende, kolla, kai wan leha khetne bares, un kanna leske budran. Un job penas ap lende: “Penenn mange tumaro goswepen, hoi te penas kal menshenge, kai penan mange: ‘Muk tchomone tele mendar! Ma tchip sau budepen ap mende, hoi tiro dad ap mende tchiwas!’” Un kol terne mursha, kolla, kai wan leha bares, penan leske: “Jaake pen ap kol menshende, kai penan ap tute: ‘Tiro dad tchiwas i pharo budepen ap mende. Muk tu tchomone tele mendar!’ Pen kowa ap lende: ‘Miro tikno gushto hi pesseder har miro dadeskri heri. Un kanna, te tchiwas miro dad i pharo djipen ap tumende, me krau tumaro djipen gomme phareder! Miro dad das tumen i tchupnijah. Me dau tumen i tchupnijah, hoi saster pre hi.’” Un o Jerobeam un i tsele menshe wan pal triin diwessa pash o Rehabeam, har job les lenge penas: “Awenn pal triin diwessa pale pash mande!” Un o baro rai das i menshenge tchilatche laba pale, un rakras gar jaake, har i phureder leske penan. Na-a, job rakras lentsa jaake, har i terne mursha kowa leske penan. Un penas: “Te tchiwas miro dad i pharo djipen ap tumende, me krau tumaro djipen gomme phareder! Miro dad das tumen i tchupnijah, me dau tumen i tchupnijah, hoi saster pre hi!” Un jaake shunas o baro rai gar ap i menshende. Kowa kamas o baro Dewel jaake, te nai well leskro lab tchatcho, hoi lo o Achija dran Shilo an o mui tchiwas, te penell kowa les ap o Jerobeam, koleskro dad o Nebat hi. Har i tsele Israelitarja dikan, kai kamas o baro rai gar ap lende te shunell, dan le gole: “Hoi djal men o David an un leskri familja! Hoi kran le menge? Mu dikenn le kokres pal lengro kheer! Nashas khere, mer dran Israel!” Kowa penan le, un hakeno djas pash peskro kheer. Kokres pral i menshende, kai an i forja an o them Juda djiwenn, atchas o Rehabeam o baro rai. Un o rai Rehabeam bitchras o pralstunes pral i budepangren, te djal lo pash i Israelitarjen. Leskro lab his Adoniram. Un o tselo Israel witsras barra ap leste, un jaake meras lo. Koi stas o rai Rehabeam ap peskro wurdin un uleras sik an o foro Jerusalem. Jaake peras o Israel tele o Davideskre tchawendar, un kowa hi jaake bis ap kau diwes. Un har i menshe an Israel shunan, kai o Jerobeam pale pale was, bitchran le murshen pash leste, un mukan leske te penell, te well lo ap i tsillo. Un kote tchiwan le les pral pende, te well lo lengro rai, o rai pral Israel. Kokres i menshe dran o kheer Juda rikran ap o Davideskre tchawende. Un o Rehabeam was an o foro Jerusalem pale un mukas kol murshen i menshendar Juda un Benjamin khetne te well, kai nai kurenn pen. Kolla his 180.000 (sheel-te-ochta-deesh serja) mursha. Kolentsa kamas lo an o kurepen i Israelentsa te djal, te anenn jon lengro them pale pale pash o Rehabeam, o Salomeskro tchawo. Kote penas o Dewel ap o Shemaja, ko Debleskro mursheste: Pen ap o Rehabeam, o Salomeskro tchawo, o rajeste pral Juda, un ap i tsele murshende dran Juda un Benjamin un ap i wawar menshende: Jaake penell o baro Dewel: “Ma djan pre, te kurenn tumen tumare phralentsa, kol murshentsa an Israel! Djan pale khere, hakeno an peskro kheer. Kau tselo koowa was mandar.” Kote shunan jon ap o lab o baro Deblestar un djan pale pale, hakeno an peskro kheer, har o baro Dewel lenge penas. Un o Jerobeam tchiwas o foro Sichem pale pre ap i berge Efrajim un djiwas kote. Palle djas lo kotar win un kras o foro Penuel sorleder. Un o Jerobeam rakras an peskro dji: Te krau tchi, perell o them pale ap o Davideskre tchawende. Te djan i menshe an miro them kote pre, te denn le viechen o baro Debleske an leskro kheer an Jerusalem, nai nashals lengro dji o baro rajeske pral Juda pale. Un man marans le, un tchiwans pale o Rehabeam pral peste, ko rajeste pral Juda. Un o rai Jerobeam djinas pash peste, hoi nai krell lo, un mukas dui sonakangre terne grumjen te krell, un penas ap i menshende: “Tumer Israelitarja, hi doha, kai djan tumer jaake rah an Jerusalem, te mangenn o Debles an. Kate hi tumare debla, kolla anan tumen dran o them Egiptia!” Un koi jek figura anas lo an o foro Betel un koi wawar an o foro Dan. Jaake peran i menshe o Debleskro dromestar tele, har djan le an i forja Betel un Dan, te mangenn le kal sonakangre terne grumjen an. O Jerobeam kras ninna mulne platse ap o pralstuno them, kai i mule debla an-mangedo wenn, un rodas rashajen win, kai gar Levitarja his. Un job tchiwas i baro diwes dren an o ochtato tchon, ap o deesh-te-pantchto diwes, te wals ko diwes har kol bare diwessa an o them Juda. Un ap i chatchepaskri chatchras lo viechen. Kowa kras lo an Betel, kote chatchras lo viechen kol terne grumjenge dran sonakai, hoi lo kras. Un kote an Betel tchiwas lo rashajen an pengri budi dren, te his le rashaja ap kol mulne platse, hoi lo kras, kai mangenn le i mule deblen an. Ap o 15. (deesh-te-pantchto) diwes an o ochtato tchon – ko tchon, hoi job peske kokres win rodas, – djas o Jerobeam pash koi chatchepaskri, hoi job kras an Betel, un chatchras sungepaskro koowa koi pre, te krell lo kote i festo i Israelenge. Koi was i Debleskro mursh dran Juda, koles bitchras o baro Dewel an Betel. Job was koi, har his o Jerobeam pash koi chatchepaskri tardo un chatchras sungepaskro koowa. Un jaake har o baro Dewel leske penas, das o Debleskro mursh gole: “Chatchepaskri! Chatchepaskri! Shun, hoi o baro Dewel penell! I tchawo well boldo an o Davideskri familja. Leskro lab hi Josia. Kowa marell ap tute kol rashajen, kai chatchrenn sungepaskro koowa ap tute i mule deblenge. Un menshengre kokale wenn chatchedo ap tute.” Palle penas o Debleskro mursh: “Kawa hi ko sikepen, hoi sikrell tumende, te rakras o baro Dewel dran miro mui: Kai chatchepaskri phagell an kotja, un koi jagakri tchik koi pre, perell ap i phub.” Un har shunas o baro rai i laba o Debleskro murshestar, kol laba, hoi ko Debleskro mursh win kharas pral koi chatchepaskri an Betel, koi sikras o Jerobeam peskro wasteha ap leste, un penas: “Taprenn les!” Koi nashras leskro wast peskri soor, un job nai tserdas les gar pale pash peste. Un koi chatchepaskri phagas an kotja, un koi jagakri tchik peras ap i phub, jaake har o Debleskro mursh kowa penas an o baro Debleskro lab. Koi penas o baro rai ap ko Debleskro mursheste: “Mange tu o baro Deblestar, kai tiro Dewel hi, un mange lestar mange, te krell lo miro wast pale sasto!” Un o Debleskro mursh mangas o baro Debles, un o baro rajeskro wast was pale sasto – jaake har lo glan kowa his. Palle penas o baro rai ap o Debleskro mursheste: “Ab mantsa an miro kheer! Cha un pi tchomone! Un me kamau te dap tut tchomone shukar.” “Na-a”, penas o Debleskro mursh, “ninna te deh man o paash tiro brawlepastar, wau me gar tuha, un chau kek maro un pijau kek pani kate. O baro Dewel penas mange: ‘Ma cha maro un ma pi pani, un ma naash ap ko drom pale pale, kai tu wal!’” Un job djas i wawar drom pale pale, un djas gar ko drom, ap hoi job was an Betel. An ko tsiro djiwas i phuro Debleskro rakepaskro an Betel. Un leskre tchawe wan pash leste, un penan leske halauter, hoi o Debleskro mursh kras ap kau diwes an Betel, un hoi lo o baro rajeha rakras. Kote penas lengro dad ap lende: “Hawo drom djas lo khere?” Un leskre tchawe sikran leste o drom, hoi las ko Debleskro mursh, kai was dran Juda. Kote penas ko phuro ap peskre tchawende: “Tchiwenn i ledertikri plachta ap miri burika!” Un jon kran kowa, un job beshas pes pre. Un job klissas o Debleskro mursheske palla, un hatsas les tel i ruk beshdo. Kote penas lo ap leste: “Hal tu ko Debleskro mursh, kowa, kai was dran o them Juda?” Kowa penas: “Me hom.” “Dja mantsa an miro kheer un cha maro mantsa”, penas o phuro. O Debleskro mursh penas: “Me nai nashau gar tuha pale pale. Un me chau kek maro un pijau kek pani kate tuha. O baro Dewel penas mange: ‘Tu, ma cha maro kote un ma pi pani kote, un ma dja pale ap ko drom, kai tu wal!’” Kote penas o phuro ap leste: “Me hom ninna i Debleskro rakepaskro har tu, un i bolepaskro o baro Deblestar penas mange: ‘An les khere pash tute, te nai chal lo maro un te nai pijell lo pani!’” Chochepen his kowa, hoi ko phuro penas. Jaake anas ko phuro o Debleskro murshes pale, te chal lo maro un te pijell lo pani an peskro kheer. Har his le beshdo ap i chapaskri, kote rakras o baro Dewel ko phureha. Un job das win gole un penas ap ko Debleskro mursheste dran Juda: “Kowa penell o baro Dewel: Tu shunal gar ap kol laba, hoi me, tiro baro Dewel tuke penom, un kral kowa gar, hoi me penom, te kress. Tu djal pale pale un chal maro un pijal pani kote, kai me tuke penom: ‘Ma cha maro un ma pi pani!’ Doleske weh tu gar paskedo pash tire phurende.” Pal o chapen mukas ko phuro Debleskro rakepaskro i ledertikri plachta ap peskri burika te tchiwell, un das koi burika o Debleskro mursheste. Un job klissas peske. Un i lewo hatsas les ap o drom un maras les. Un job atchas koi tchiddo ap o drom. Un i burika un o lewo his pash leste tardo. Kote wan menshe ap o drom, un jon dikan ko mules tchiddo ap o drom, un o lewo his pash leste tardo. Un jon wan an ko foro, kai ko phuro Debleskro rakepaskro djiwas, un rakran koi pral. Har shunas ko phuro Debleskro rakepaskro kowa, penas lo: “Kowa hi ko Debleskro mursh, kai kras gar, hoi o baro Dewel leske penas. Doleske bitchras o baro Dewel o lewes, te dandrell lo les mulo. Jaake was, hoi o baro Dewel penas.” Un job penas ap peskre tchawende: “Tchiwenn i ledertikri plachta ap miri burika!” Un jon kran kowa. Un job klissas koi, un hatsas ko maredo murshes tchiddo ap o drom. Un i burika un o lewo his pash leste tardo. Un o lewo chas tchi o mulo murshestar, un i burika dandras lo gar khetne. Kote hadas ko phuro Debleskro rakepaskro ko maredo Debleskro murshes pre, tchiwas les ap i burika, un anas les pale pale an o foro Betel, te rowenn le pral leste un paskrenn les. Un job tchiwas ko mulo murshes an peskro mulengro kheer, kote kai job kamell paskedo te well. Un jon rowan pral leste un penan: “Maro phraal meras!” Un har jon les paskran, penas o phuro ap peskre tchawende: “Te merau, paskrenn man kote, kai ko Debleskro mursh ninna paskedo hi, langs leskre kokale tchiwenn mire kokale! Kowa, hoi job penas, was o baro Deblestar. Un jaake, har job les penas, wella kowa pral koi chatchepaskri an o foro Betel un pral kol tsele platse, kai mangenn le i mule deblen an, hoi hi an i forja an o them Samaria.” Ninna pal kau koowa mukas o Jerobeam gar tele peskro tchilatcho dromestar. Job tchiwas rashajen an pengri budi dren, kai his kol mule deblenge koi. Un kolla wan wawar menshendar har kol menshendar Levi. Hakeno, kai kamas, nai was i rashai, un was dren tchiddo an peskri budi. Kai doosh, hoi anas o Jerobeam ap peste, kras, te meras leskri familja win, un was buder gar hatslo ap i tseli phub. An ko tsiro was o tchawo o Jerobeamestar nasselo. Kowa his o Abija. Kote penas o Jerobeam ap peskri romjate: “Rib tuke wawar ripja pral, te dikell kek, te hal tu miri romni. Un dja an o foro Shilo! Kote hi o Achija, ko Debleskro rakepaskro. Kowa penas mange, te wap o rai pral o them Israel. Un le tuha deesh mare, merklia un i khoro gwin! Un dja pash leste. Job nai penell tuke, hoi well maro tchaweha.” Un leskri romni kras kowa, un kras pes ap o drom, un djas an o foro Shilo, un was an ko kheer, kai o Achija djiwell. O Achija his jaake phuro, te nai dikas lo buder gar. Glan te was li koi, penas o baro Dewel ap o Achija: “Shun, koi romni o Jerobeamestar well, te putchell li tutar pral lakro tchaweste, kowa was nasselo. Jaake un jaake rake lah! Un te well li, krell li har te wals li i wawar djuwel.” Un jaake was, har shunas o Achija, har was li an o wudar dren, penas lo: “Ab dren, romni o Jerobeamestar! Hoske kameh tut har i wawar djuwel win te dell? Me wom bitchedo pash tute, un man hi i sorelo rakepen, hoi tu hunte shuness. Dja, pen ap o Jerobeam: Kawa penell o baro Dewel, kai o Israeleskro Dewel hi: Me hadom tut win dran mire menshende Israel, un tchiwom tut pral lende, te wess lengro rai. Un me krom, te was buder kek o Davideskre tchawendar o rai pral o them. Tut lom, te wess lengro rai. Un tu hals gar har o David, kai mange koi his, un ko rikras mire laba, un djas peskro tselo djijeha ap miro drom, un kras, hoi glan mire jaka mishto hi. Djungleder koowa kral tu har halauter, kai glan tute his: tu kral tuke wawar debla, figure dran lolo saster. Kowa kral, te choiress man, un sikral man o dumo. Dran kowa mukau me i bibacht pral tiro kheer te well, un marau i tsele mursha un mursh tchawen, kai pal tute wenna. Kek lendar atchell pral an Israel, jaake har kek tchik pral atchell, te well o kheer djudjes kerdo. Kowa, kai o Jerobeameskre menshendar hi, un merell an kau foro, koles chan i djukle ap o drom pre. Un kowa, kai merell glan o foro, koles chan i tchirkle. Kowa penas o baro Dewel.” Un o Achija penas ap koi djuwel: “Kanna dja khere! Un har tu an o foro dren weh, merell tiro tchawo! Un o tselo them Israel rowell pral ko tchaweste. Un jon paskrenn les; job kokres o Jerobeameskre menshendar well paskedo. Pash leste kokres hatsas o Israeleskro baro Dewel tchomone, hoi glan leskre jaka latcho his. Un o baro Dewel rodell peske i wawar rajes pral o them Israel win. Kowa krell, te atchell o Jerobeameskri familjatar kek pral. Kau diwes, awa kanna, djal kowa. Un o baro Dewel dell i menshende Israel dawa, te trissenn le, har trissell i shilftikro khass an o pani. Un o baro Dewel tserdell i Israelitarjen win dran kau latcho them, hoi das job lengre phurende. Un i Israelitarja wenn tradedo ap i wawar rig o panjestar Eufrat. Jon choiran o baro Debles, har kran le penge sawe figure, hoi sikrenn i debletsa Ashera. Dran o tchilatchepen, hoi o Jerobeam kras, mukell o baro Dewel i Israelitarjen. O Jerobeam djas o baro Debleskro dromestar tele, un kras, te djan i Israelitarja ninna o baro Debleskro dromestar tele.” Palle kras pes o Jerobeameskri romni ap o drom, un djas khere an o foro Tirza. Har was joi an o khereskro wudar dren, kote meras ko tchawo. Un jon paskran les, un i tsele Israelitarja rowan pral leste. Jaake wan kol laba tchatcho, hoi o baro Dewel peskro rakepaskres, o Achija, kai leske koi his, an o mui tchiwas. Ko tselo wawar koowa, hoi pral o Jerobeam penepaske hi, leskro kurepen un har lo baro rai his, kowa hi tchinlo an i familjakro liil i bare rajendar pral o Israel. Un ko tsiro, kai his o Jerobeam baro rai, his 22 (biish-te-dui) bersha. Un job meras, un leskro tchawo, o Nadab, was o baro rai pal leste. Un o Salomeskro tchawo, o Rehabeam, was o baro rai pral o them Juda. 41 (star-deesh-te-jek) bersh his lo phuro, har job baro rai was, un 17 (deesh-te-efta) bersha his lo baro rai an Jerusalem, ko foro, hoi o baro Dewel rodas peske win dran o tselo them Israel, te nai mangenn le les kote an. Un i dai o Rehabeamestar his i Naama. Joi his dran o them Ammon. Un i menshe an o them Juda kran, hoi djungeles his glan o baro Debleskre jaka. Un jon kran budeder tchilatcho koowa har lengre phure kran, un koleha choiran le les budeder har jon. Ap i tsele berge un tel hako baro ruk kran le penge mulne platse, tchiwan bare barra pre lengre chochene deblenge, ninna figure, hoi i debletsa Ashera sikrenn. Koi his ninna mursha un djuwja, kai bikran pen lowenge ap kol mulne platse. Un i menshe an Juda kran ko tselo djungelo koowa, hoi kol menshe kran, kolen o baro Dewel win tradas dran o them, har i Israelitarja dren wan. Un har o Rehabeam an o pantchto bersh o baro rai his, was o Shishak, ko baro rai pral o them Egiptia, peskre lurdentsa, te lell lo o foro Jerusalem dren. Un job las ko tselo brawlepen dran o baro Debleskro kheer un dran o baro rajeskro kheer, halauter las lo peha, ninna las lo kol sonakangre shilte, kolla, kai mukas o Salomo te krell. Doleske mukas o baro rai Rehabeam shilte te krell dran lolo saster, un das len i pralstunende pral kol lurdende, kai dan garda pash o baro wudar glan leskro kheer. Un hako kopo, kai djas o baro rai an o baro Debleskro kheer, hidjran i lurde, kai khetne leha djan, kal shilte. Un palle anan le len pale pale an lengri isema. Un ko tselo wawar koowa, hoi pral o Rehabeam penepaske hi, un halauter, hoi job kras, kowa hi tchinlo an i familjakro liil i bare rajendar pral o them Juda. Jaake rah har o Rehabeam o baro rai his, his kurepen mashkral leste un o Jerobeam. Un o Rehabeam meras un was paskedo pash peskre phurende an o Davideskro foro. Leskri dai his i Naama dran o them Ammon. Un leskro tchawo Abija was baro rai pal leste. Un an o 18. (deesh-te-ochtato) bersh har o Jerobeam, koleskro dad o Nebat his, o baro rai pral Israel his, was o Abija o baro rai pral Juda. Triin bersha his lo baro rai an o foro Jerusalem. Leskri dai his i Maacha, kolakro dad his o Abishalom. Un o Abija kras ko emligo tchilatchepen, hoi leskro dad glan leste kras. Un job rikras pes gar kokres ap peskro baro Debleste, har kowa leskro papo, o David, kras. Ninna te his jaake, das les leskro baro Dewel i tchawes, te well job baro rai pal leste an o foro Jerusalem, te djal Jerusalem gar tele. Kowa kras o baro Dewel o Davideske. O David kras, hoi glan o baro Debleskre jaka mishto his, un rikras pes peskro tselo djipen ap kol tsele laba, hoi o baro Dewel leske penas; win lino hi ko koowa, hoi kras lo ko mursheha Urija, ko Hetari. Mank o Rehabeam un o Jerobeam his kurepen an lengro tselo djipen. Un ko tselo wawar koowa, hoi pral o Abija penepaske hi, un halauter, hoi job kras, kowa hi tchinlo an i familjakro liil i bare rajendar pral o them Juda. Un kurepen his mashkral o Abija un o Jerobeam. Un o Abija meras un was paskedo an o Davideskro foro. Un leskro tchawo Asa was baro rai pal leste. An o biishto bersh, har o Jerobeam baro rai pral Israel his, was o Asa o baro rai pral o them Juda. Un job his 41 (star-deesh-te-jek) bersha baro rai an o foro Jerusalem. Leskri dai his i Maacha, lakro dad his o Abishalom. Un o Asa kras kowa, hoi mishto his glan o baro Debleskre jaka, har leskro phuro dad David ninna kras. Un job tradas kol murshen un djuwjen win dran o them, kai bikran pen lowenge ap kol platse, kai wan i mule debla an-mangedo. Un i tsele figuren kol mule deblendar, hoi leskre phure kran, mukas lo krik te anell. Un ninna kras lo, te his leskri dai, i Maacha, buder gar i rani. Kowa kras lo doleske, kai mukas li i djungeli figura te krell, hoi i debletsa Ashera sikras. Un o Asa das lakri djungeli figura an kotja un chatchras lat pash o pani Kidron. Ninna te atchenn kol bud mulne platse tardo, rikras pes o Asa ap o baro Debleste peskro tselo djijeha, jaake rah har job djiwas. Un ko rup un sonakai un ko wawar koowa, hoi leskro dad o baro Debleske anas, un hoi job o baro Debleske anas, kowa anas lo halauter an o baro Debleskro kheer. Mank o Asa un o rajeste pral Israel, o Baasha, his kurepen an lengro tselo djipen. Un o Baasha was peskre lurdentsa, te kurell lo pes i menshentsa an Juda. Un job kras o foro Rama soreles, te nai dan le jak ap i dromma, te nai was kek pash o Asa an o them Juda dren un win. Kote las o Asa ko tselo rup un sonakai, hoi pral atchas o brawlepastar an o baro Debleskro kheer un an o baro rajeskro kheer, un bitchras bitchepangre koleha an o foro Damaskus, pash o Ben-Hadad, koleskro dad o Tabrimmon his, koleskro dad o Hesjon his. O Ben-Hadad his o baro rai pral o them Syria. Un o Asa mukas leske te penell: “Kre mantsa win, te ham mer mala, jaake har miro dad un tiro dad mala his. Dik, me bitchrau tuke kate rup un sonakai. Le kowa mandar an! Un phage, hoi win kral o rajeha pral Israel, o Baasha, te hunte djal lo mandar krik.” Kote shunas o Ben-Hadad ap o baro rajeste Asa, bitchras peskre lurden pengre pralstunentsa, te kurenn le pen i forjentsa an o them Israel. Un jon lan kol forja Ijon, Dan un Abel-Bet-Maacha dren, koi pashel o tselo them Kinneret un o tselo them Naftali. Un jaake was, har o Baasha kowa shunas, kote mukas lo tele te krell lo o foro Rama sorleder, un djas palpale an peskro foro Tirza. O baro rai Asa mukas an o tselo them Juda win gole te dell, te well hakeno an o foro Rama, – kek nai atchas khere – te hidjrenn le kol barra un ko kasht krik, hoi o Baasha kote khetne anas, te krell lo o foro sorleder. Un kal barrentsa un kau kashteha mukas o baro rai Asa kol forja Mizpa un Geba sorleder te krell. O foro Geba hi an o them Benjamin. Un ko tselo wawar koowa, hoi pral o Asa penepaske hi, un leskri tseli soor, un halauter, hoi job kras, un i forja, hoi job soreles kras, kowa hi tchinlo an i familjakro liil i rajendar pral o them Juda. Har lo phuro his, wan leskre pire nasselo. Un o Asa meras, un was paskedo pash peskre phurende an o Davideskro foro. Un leskro tchawo, o Josafat was baro rai pal leste. Un o Nadab, koleskro dad o Jerobeam his, was baro rai pral Israel, har his o Asa an o duito bersh o rai pral Juda. Un o Nadab his dui bersha o rai pral Israel. Un job kras, hoi djungelo his glan o baro Debleskre jaka, un djas ap i dromma peskro dadestar, un mukas o baro Debleskro drom, har leskro dad ninna kras, un jaake i Israelitarjen ap i tchilatcho drom anas. O Baasha, koleskro dad o Achija his, dran o kheer Issachar, kras pes tchorchanes khetne wawarentsa, te dell lo les temerl. Un job maras les an o foro Gibbeton. Ko foro his an o them Filistia. An ko tsiro his o Nadab khetne i lurdentsa dran Israel trul o foro tardo, un rikran o foro dren pandles. Kote maras les o Baasha an o triinto bersh, har o Asa o baro rai pral o them Juda his. Un o Baasha was baro rai pral Israel pal o Nadab. Un har job baro rai was, maras lo i tseli familja o Jerobeamestar. Un job mukas kekes leskri familjatar djido. Jaake was kowa tchatcho, hoi penas o baro Dewel ap peskro budepaskro, o Achija dran Shilo, un hoi kowa dureder penas. Kowa his i phagi koleske, hoi o Jerobeam kras, har djas lo o baro Debleskro dromestar tele, un kras, te djan ninna i Israelitarja ap i tchilatcho drom. Doleske was o baro Dewel, kai o Israeleskro Dewel hi, jaake chojedo pral leste. Un ko wawar koowa, hoi pral o Nadab penepaske hi, un halauter, hoi job kras, kowa hi tchinlo an i familjakro liil i bare rajendar pral Israel. Un kurepen his mashkral o Asa un o Baasha, ko rajeste pral Israel, jaake rah har jon djiwan. An o triinto bersh, har o Asa o baro rai pral Juda his, was o Baasha, koleskro dad o Achija his, o baro rai pral Israel. 24 (biish-te-star) bersha his lo baro rai, un djiwas an ko tsiro an o foro Tirza. Un job kras, hoi djungelo his glan o baro Debleskre jaka, un kras, hoi o Jerobeam ninna kras. Kowa djas gar ap o baro Debleskro drom, un kras, te mukan i Israelitarja ninna o baro Debleskro drom. Un o baro Dewel rakras ap peskro rakepaskro, o Jehu, koleskro dad o Hanani his, un penas leske laba, hoi job hunte penell o rajeske Baasha: Me hadom tut pre dran i tchik, un krom, te wess o rai pral mire menshende Israel. Un tu hal har o Jerobeam: un aneh mire menshen Israel miro dromestar tele. Te dikau kowa, wau chojedo koi pral. Doleske krau tuha, Baasha, un tire menshentsa, har krom i menshentsa o Jerobeamestar, koleskro dad o Nebat his. Me mukau kek lendar djides. Koon i menshendar Baasha an o foro merella, koles chan i djukle, un koon leskre menshendar win glan o foro merella, koles chan i tchirkle. Un ko tselo wawar koowa, hoi pral o Baasha penepaske hi, un kowa, hoi job kras un leskri soor, kowa hi tchinlo an i familjakro liil i bare rajendar pral Israel. Un o Baasha meras un was paskedo an o foro Tirza. Un leskro tchawo, o Ela, was o baro rai pal leste. Kowa, hoi penas o baro Dewel ap peskro rakepaskro, o Jehu, kol laba pral o Baasha, kowa was pral koleste dran ko tselo tchilatchepen, hoi o Baasha kras glan o baro Debleste. Job kras peske mule debla, un kolentsa choiras job o baro Debles. Ninna mukas job i tsele tchawen o Jerobeamestar te marell. Doleske djas leske har koleskri familja. An o 24. (biish-te-starto) bersh, har o Asa o baro rai pral Juda his, was o Ela, koleskro dad o Baasha his, o baro rai pral Israel. Job his dui bersha baro rai un djiwas an ko tsiro an o foro Tirza. Un o Simri, ko pralstuno pral o paash i wurdjendar, kras pes tchorchanes wawarentsa khetne, te marell lo o Ela. His i diwes, kai his o Ela an o kheer ko pralstunestar pral o rajeskro kheer an Tirza. Ko pralstuno kharas Arza. Un o Ela pijas kote un was mato. Kote was o Simri an o kheer dren un das les temerl. Kowa his an o 27. (biish-te-eftato) bersh, har o Asa o rai pral Juda his. Un o Simri was o rai pral Israel pal o Ela. Un jaake sik har job o baro rai was, mukas lo i tsele murshen un mursh tchawen dran i familja Baasha te marell. Kekes lendar mukas lo djido, ninna leskre malen un wawaren leskre menshendar mukas lo te marell. Jaake kras o Simri, kai i tseli familja o rajestar Baasha win meras. Kowa was jaake, har o baro Dewel kowa pral o Baasha penas, un o Debleskro rakepaskro Jehu kawa ap o Baasha dureder penas. Kowa his koi phagi koleske, hoi kran o Baasha un leskro tchawo, o Ela, har anan jon i Israelitarjen o baro Debleskro dromestar tele, te mangan le i mule deblen an. Un jaake choiran le o baro Debles, kai o Israeleskro Dewel hi. Un ko tselo wawar koowa, hoi pral o Ela penepaske hi, un halauter, hoi job kras, kowa hi tchinlo an i familjakro liil i bare rajendar pral Israel. An o 27. (biish-te-eftato) bersh, har o Asa o baro rai pral Juda his, was o Simri o baro rai pral Israel. Job his kokres efta diwessa baro rai, un his an ko tsiro an o foro Tirza. An ko tsiro his Israelengre lurde tardo trul o foro Gibbeton un pandan ko fores dren. Kau foro his i Filistarengro foro. Un i lurde, kai glan o foro ap i lurdengri platsa his, shunan o rakepen: “O Simri kras pes tchorchanes wawarentsa khetne un maras o baro rajes.” Har shunan kowa i tsele Israeleskre mursha, kai ap i lurdengri platsa hi, hadan le ap kau diwes pengro pralstunes, o Omri, te well lo o baro rai pral Israel. Un o Omri khetne i tsele lurdentsa dran Israel, mukan o foro Gibbeton pal pende un djan pre pash o foro Tirza un pandan o foro dren. Har o Simri dikas, kai ko foro dren lino wella, djas lo ap i turmo peskro kherestar, chatchras peskro kheer un meras an i jag. Kowa his i phagi koleske, hoi job kras, un hoi tchilatcho his glan i jaka o baro Deblestar. Har o Jerobeam djas lo ap i tchilatcho drom, mukas o baro Debles, un kras, te djan i Israelitarja ninna o baro Debleskro dromestar tele. Un ko tselo wawar koowa, hoi pral o Simri penepaske hi, un leskro phukepen, kowa hi tchinlo an i familjakro liil i bare rajendar pral Israel. An ko tsiro peran i menshe an Israel an dui kotja, kolla ap koi jek rig nashan o Tibni palla, koleskro dad o Ginat his, te well job lengro baro rai, un kol wawar rikran ap o Omri. Kal menshe, kai ap o Omri rikran, wan sorleder har kol menshe, kai nashan o Tibni pal. Un har o Tibni meras, was o Omri o rai pral i tsele menshende. An o 31. (trijanda-te-jekto) bersh, har o Asa o baro rai pral Juda his, was o Omri o baro rai pral Israel. Deesh-te-dui bersha his lo baro rai. Kol erste shob bersha djiwas lo an o foro Tirza. Palle ginas lo koi berga Samaria o murshestar Shemer, un plaissras dui zentnarja rup. Un kote ap koi berga kras lo i foro, un kharas kau foro “Samaria” pal ko lab o murshestar Shemer, koleske i berga glan kowa his. Un o Omri kras, hoi tchilatcho his glan i jaka o baro Deblestar. Un job kras budeder tchilatcho koowa har halauter, kai glan leste kai his. Un job djas ap o tchilatcho drom, kai o Jerobeam ninna djas, koleskro dad o Nebat his. Un har o Jerobeam djas lo o baro Debleskro dromestar tele, un anas ninna i Israelitarjen o baro Debleskro dromestar tele, te mangan le wawar deblen an. Un jaake choiran le o baro Debles, kai o Israeleskro Dewel hi. Un ko tselo wawar koowa, hoi pral o Omri penepaske hi, un halauter, hoi job kras, un leskri soor, kowa hi tchinlo an i familjakro liil i bare rajendar pral Israel. Un o Omri meras un was an o foro Samaria paskedo, un leskro tchawo Ahab was o baro rai pal leste. O Ahab, koleskro dad o Omri his, was o baro rai pral Israel an ko bersh, har o Asa an o 38. (trijanda-te-ochtato) bersh o baro rai pral Juda his. An kol 22 (biish-te-dui) bersha har o Ahab baro rai his, djiwas lo an o foro Samaria. Un job kras, hoi djungleder his glan o baro Debleskre jaka har halauter, hoi kol bare raja glan leste kran. Un har te wals gar doha, kai kras job ko tselo tchilatcho koowa, hoi ninna o Jerobeam kras, koleskro dad o Nebat his, romedineras lo i Isebel, koi tchat o rajestar pral Sidon. Leskro lab his Etbaal. Un o Ahab djas koi un witsras pes glan o chocheno debleste Baal tele, un mangas les an. Un job mukas o Baaleske i kheer te krell an o foro Samaria, un tchiwas leske i chatchepaskri koi dren, te well leske sungepaskro koowa un viechen kote chatchedo. Ninna kras lo i figura, hoi i debletsa Ashera sikras. Jaake kras lo budeder koowa, hoi choiras o baro Debles, ko Debles pral Israel, har kran kol tsele Israeleskre bare raja, kai glan leste djiwan. An o emligo tsiro tchiwas i mursh, kai was dran o foro Betel, ko foro Jericho pale pre. Leskro lab his Hijel. Har i telstune barra tchiddo wan, meras peskro phureder tchawo, o Abiram. Un har o foreskre wudja dren kerdo wan, meras leskro terneder tchawo, o Segub. Jaake wan kol laba tchatcho, hoi tchiwas glan bud bersha o baro Dewel o mursheske Josua, an o mui, koleskro dad o Nun his. O Elija dran o gab Tishbe an o them Gilead penas ap o Ahab: “Me penau tuke an o lab o baro Deblestar, kai o Israeleskro djido Dewel hi, glan koleste hom me tardo: An kol bersha, hoi kanna wenna, dell kek brishin, witar gar djal i sapeno ducho pre dran i phub, bis te penau me kowa.” Pal kowa penas o baro Dewel ap o Elija: “Dja tuke kate krik! Dja kote, kai o kham pre djal, un khate tut pash o tikno pani Krit, kowa, kai nashell an o pani Jordan dren! Un jaake nai pijeh dran o pani. Un ap i korake penom, te anenn le tuke chapen.” Un job kras, har o baro Dewel leske penas, un djas ap i wawar rig o panjestar Jordan un atchas pash o tikno pani Krit. Taissarlakro un rati anan leske i korake maro un mass, un dran o pani pijas lo. Un har kek brishin das an o them, was o tsiro, kote his buder kek pani an ko tikno pani Krit. Koi penas o baro Dewel ap leste: “Kre tut ap o drom un dja an o foro Zarpat, ko hi pash Sidon tchiddo, un atch kote! Me penom kote i djuwjake, kolakro rom meras, te dell li tut chapen un pipen.” Un job stas pre un djas an o foro Zarpat. Un har was lo ap o foreskro wudar, dikas lo kote i djuwel, kolakro rom meras. Koja hadas kasht pre. Job rakras lah un penas: “Le mange i tcharo pani, te pijap!” Har djas li peske, te anell li kowa, das lo pal late gole un penas: “An mange i kotar maro tuha!” Kote penas li: “Pash o baro Debleste, tiro djido Debleste, man hi kek peklo chapen. Tchi har i wast pherdo jarro an i piri un i roi pherdo djet an o khoro hi man. Ake, jek, dui kotja kasht, hoi hadom pre. Kanna djau khere un krau mange un miro tchaweske i chapen, te chas. Un palle hunte meras.” Kote penas o Elija lake: “Ma traash! Dja koi un kre, har tu penal! De jak, te kress mange i tikno maro, un an les mange win. Un palle kre o maro tuke un tiro tchaweske! O baro Dewel, kai o Israeleskro Dewel hi, kowa penas: ‘O jarro an i piri well gar pre chalo, un an o khoro atchell doha djet, bis te well ko diwes, kai dell o baro Dewel o brishin ap i phub.’” Kote djas li un kras jaake har o Elija lake penas. Un job chas, un joi ninna un lakro tchawo bud diwessa. Ko jarro an i piri djas gar win, un an o khoro his doha djet, jaake har o baro Dewel ap o Elija penas, un job i djuwjake penas. Un koi djuwel las les an peskro kheer pre. Pal i tsiro was ko tchawo koi djuwjatar nasselo. Un leskro nasslepen his jaake soreles, te atchas buder kek ducho an leste. Kote penas joi ap o Elija: “Hoske kral tu kowa mantsa, Debleskro mursh? Tu wal pash mande, te was miri doosh an o Debleskro shero. Doleske hunte meras miro tchawo.” Job penas ap late: “De man tiro tchawes!” Un job las les tele dran lakre mussja, anas les an i pralstuni isema, kai job djiwell, un tchiwas les ap o tchiben. Palle das lo gole ap o baro Debleste un penas: “Miro baro Dewel, kreh tu tchatchepah sawo tchilatchepen ap kai djuwjate, kai las man pre an peskro kheer, un mareh lakro tchawes?” Un job tchiwas pes triin kope pral o tchaweste, un das pashel gole: “Miro baro Dewel, muk te well o djipen kau tchawestar pale an leste!” Un o baro Dewel shunas ap o Elija, un ko djipen was pale an o tchaweste, un job was pale djido. Kote las o Elija o tchawes un anas les tele dran i pralstuni isema an o kheer, un das les leskri dake. Un o Elija penas: “Dik, tiro tchawo djiwella!” Kote penas koi djuwel ap o Elija: “Kanna djinau, kai tu hal i Debleskro mursh. Un ko rakepen, hoi tu win rakreh an o baro Debleskro lab, hi o tchatchepen.” Pal i rah tsiro, an o triinto bersh, kai bokenn le, penas o baro Dewel ap o Elija: “Dja, muk tut te dikell glan o Ahab. Me mukau o brishin te well ap i phub!” Un o Elija kras pes ap o drom, te mukell lo pes glan o Ahab te dikell. An o them Samaria his i bok soreles. Un o Ahab mukas o Obadja te kharell, – kowa his o pralstuno pral leskro kheer. O Obadja shunas peskro tselo djijeha ap o baro Debleste. Un an ko tsiro, kai i Isebel o baro Debleskre rakepangren kamas te marell, las o Obadja sheel lendar un khatras len, i paash-sheel an kai grotta un i paash sheel an koi grotta, un anas lenge maro un pani, te chan le un pijenn le. Un o Ahab penas ap o Obadja: “Mer djas an o tselo them trujel, pash hake panja, tikne un lengste, un rodas senlepen, te nai atchenn i graja un i maultikre burike djido, un kek vieche merenn hunte.” Un hakeno kol dujendar djas an jek paash o themestar, te nashenn le jek rigjatar ap i wawar. O Ahab djas ap jek drom kokres, un o Obadja djas ap i wawar drom kokres. Har o Obadja jaake ap o drom his, kote was leske o Elija pash leste. O Obadja prindjras les, peras glan leste tele ap i phub un putchas: “Hal tu tchatchepah o Elija, miro rai?” Job penas: “Me hom. Dja un pen tiro rajeske: Ake, o Elija!” O Obadja penas: “Hoi krom tuke tchilatches, kai tu deh man an o Ahabeskro wast, te nai marell lo man? Me dau man sowel pash o baro Debleste, kai tiro Dewel hi: O Ahab rodas tut an hako them, pash i tsele bare rajende. Un te penan jon: ‘Job hi gar pash mende’, kamas lo, te denn le pen sowel, kai nai hatsan le tut gar. Un kanna peneh tu: ‘Dja, pen tiro rajeske: Ake, o Elija!’ Hoi hi, te djau kanna tutar, un o baro Debleskro ducho lell tut krik un anell tut ap i wawar kotar phub, hoi me gar djinau? Un me wau palle pash o Ahab un penau leske, tu hal kai, un job hatsell tut gar? Palle mukell lo man te marell. Tu djineh, me, tiro budepaskro, shunau ap o baro Debleste fun tiknes pre. Miro rai, was tuke gar penlo, hoi me krom, har mukas i Isebel o baro Debleskre rakepangren te marell, har me lendar sheel murshen khatrom, i paash-sheel an jek grotta un kol wawar paash-sheel an i wawar grotta, un anom lenge maro un pani, te nai chan un pijenn le? Un kanna peneh tu ap mande: ‘Dja un pen tiro rajeske: Ake, o Elija!’ Palle marell lo man!” O Elija penas: “Me dau man sowel pash o baro Debleste, ko rajeste pral o bolepen un i phub, glan koleste me tardo hom: Kau diwes sikrau man me glan o Ahabeste.” Kote djas o Obadja pash o Ahab un penas kowa leske. Palle djas o Ahab pash o Elija. Un har o Ahab o Elijas dikas, penas lo ap leste: “Hal tu kowa, kai anom o Israel an i bibacht dren?” Job penas: “Gar me anom o Israel an i bibacht dren. Kowa hal tu un tiro dadeskro kheer. Tumer mukan i laba o baro Deblestar un nashan ko debleske palla, kai kharella Baal. Kanna muk i tsele Israelitarjen te penell, te wenn le khetne pash mande ap i berga Karmel, ninna kol 450 (star-sheel-te-paash-sheel) rashaja o deblestar Baal un kol star-sheel rashaja, kai i debletsa Ashera sharenn, kolen i Isebel chapen un pipen dell.” Kote mukas o Ahab i tsele Israelitarjen un kol rashajen khetne gole te dell ap i berga Karmel. Har jon lauter khetne his, djas o Elija glan i tsele Israelitarjen un penas: “Har dur kamenn tumer gomme ap dui rigja te djan? Hi o baro Dewel o tchatcho Dewel, palle nashenn leske pal, te hi o Baal, palle nashenn leske pal!” I menshe penan leske kek lab pale pale. Kote penas o Elija ap i menshende: “Me kokres hom o baro Debleskro rakepaskro, kai atchas djido. O Baales hi 450 (star-sheel-te-paash) rashajen kai. Denn men dui gurma! O Baaleskre rashaja mu rodenn penge jek win, marenn les, tchinenn les khetne un tchiwenn les ap o kasht, te well lo chatchedo lengro debleske. Jon hunte tchiwenn kek jag koi pre. Me lau mange ko wawar gurum, un krau leha ninna jaake, un tchiwau ko mass ap o kasht, un tchiwau kek jag koi pre. Palle mu kharenn jon o lab lengro deblestar, un me kharau o lab o baro Deblestar. Un jaake hi: Ko dewel, kai mukell i jag te well, kowa hi o Dewel.” Kote penan i tsele menshe: “Kowa hi mishto.” Un o Elija penas ap o Baaleskre rashajende: “Tumer han budeder har me. Rodenn tumenge i gurum win un marenn les un tchiwenn les ap o kasht. Un denn o lab tumaro deblestar an-gole. Ma denn jag tel o mass!” Kote lan jon ko gurum, hoi dan le len, maran les, tchinan les khetne un tchiwan les ap o kasht, un kharan o Baales taissarlakro bis mashkral-diwes un penan: “Baal, shun ap mende!” Kek rakepen was, kek rakras ap lende. Un jon khelan trul pengri chatchepaskri, kai jon penge kran. Har mashkral-diwes was, sanas o Elija pral lende un penas: “Denn budeder gole! Job hi i dewel. Nai well, te dell lo suni, djas ap i rig, djas pral o them. Nai well, te sowell lo, un stell pre, te denn tumer budeder gole.” Un jon kharan budeder. Un jaake har pash lende kerdo well, tchinan le pen pengre charentsa un tchurjentsa an pengro mass, kai o rat nashas tele. Har o mashkral-diwes trujel djas, his jon buder gar pash pende, un khelan bis ap ko tsiro, kai rati o Debleskro chapen anlo well. Kek rakepen was, kek lab, witar kek sikepen. Kote penas o Elija ap i tsele menshende: “Awenn kate pash mande!” Un i menshe wan pash leste. Un job kras o baro Debleskri chatchepaskri, hoi paash dino his, pale newes, las deesh-te-dui barra, jek bar hako tchaweske o Jakobestar. Ap koleste penas o baro Dewel glan i rah tsiro: “Tiro lab well kanna Israel.” Un job tchiwas kol barra pre, te krell lo i chatchepaskri o baro Debleske, un hadas trul koi tseli chatchepaskri i phub win, jaake buchlo, te witsrans nai dui gone djob dren. Palle tchiwas lo ko kasht ap i chatchepaskri, tchinas ko gurum an kotja un tchiwas len ap ko kasht. Un penas: “Krenn mange star khore pherdo pani, un tchorenn o pani pral o mass un o kasht!” Pale penas lo: “Krenn kowa i duito kopo”! Un jon kran kowa i duito kopo. Un job penas: “Krenn kowa i triinto kopo!” Pale kran le les o triinto kopo. Jaake djas ko pani trul koi tseli chatchepaskri un ninna kote, kai lo i phub win hadas. Un lauter was pherdo pani. Un har ko tsiro was, kai rati o Debleskro chapen anlo was, djas o Elija pash koi chatchepaskri un kharas: “Baro Dewel, tu o Dewel o Abrahamestar, o Isaakestar un o Israelestar, kau diwes mu well diklo, kai tu hal o Dewel an Israel, un me hom tiro budepaskro, un krom kau tselo koowa jaake, har tu mange penal. Shun man, baro Dewel, shun ap miro rakepen, te haiwenn kalla menshe, kai tu, baro Dewel, maro Dewel hal, jaake te aness tu lengre djia pale pale pash tute.” Kote peras jag o baro Deblestar tele, un chas ko mass un ko kasht un kol barra un koi phub, un ninna o tselo pani, hoi trul i chatchepaskri his. Har i tsele menshe kowa dikan, peran le ap pengre muja un dan gole: “O baro Dewel, job hi o Dewel! O baro Dewel, job hi o Dewel!” Un o Elija penas ap lende: “Taprenn kol rashajen o deblestar Baal! Kek te nashell peske!” Un jon tapran len, un o Elija anas len tele pash o pani Kishon un maras len kote. Palle penas o Elija ap o Ahab: “Dja pre, cha un pi, kote well i baro brishin!” Har djas o Ahab pre, te chal lo un te pijell lo, djas o Elija pral pre ap i berga Karmel, kras pes tiknes ap i phub un tchiwas peskro shero mashkral peskre herja, un penas ap peskro budepaskro: “Dja pre un dik koi, kai hi o baro pani!” Job djas, dikas un penas: “Kote hi tchi!” Un o Elija penas: “Dja pale!” Un o budepaskro djas un was pale, efta kope. Pash o eftato kopo penas lo: “Dikau i wolka, kote kai o baro pani hi, tikno har i mursheskro wast.” Kote penas o Elija: “Dja pash o Ahab un pen leske: Ste ap tiro wurdin un ule tele an o them, te nai rikrell tut o brishin gar pre!” Un jaake was: Sik was o bolepen kalo, i sorelo ducho tradas kale wolke pash lende, un palle was i baro brishin. Un o Ahab beshas ap peskro wurdin un uleras tele an o foro Jesreel. Un o baro Debleskri soor was ap o Elija, un job pandas i pereskri dori trul peskro ripen un nashas glan o Ahab, bis te wan le an o foro Jesreel. Un o Ahab penas i Isebel halauter, hoi o Elija kras un har maras job i tsele rashajen o deblestar Baal o chareha. Kote bitchras i Isebel i bitchepaskres pash o Elija un mukas leske te penell: “I debla mu denn man i bari phagi, te krom gar tuha taissar an kau tsiro, hoi tu kral lentsa.” Un har o Elija kowa shunas, tapras les i daar, un job nashas peske, te atchell lo djido. Jaake was lo an o foro Beersheba. Ko his i foro an o them Juda. Un kote mukas lo peskro budepaskres. Un job djas i diwes dur an o mulo them. Un kote beshas lo pes tel i burra, un kamas te merell un penas: “Kanna hi doha, baro Dewel. Muk man te merell! Me hom gar feteder har mire phure.” Un kote tchiwas lo pes tele un sowas dren tel kol burra. Un ap jek kopo was i bolepaskro. Ko tapras les an un penas ap leste: “Ste pre un cha!” Job dikas trul peste un dikas pal peskro shero i kotar peklo maro un i khoro pani. Un job chas un pijas un tchiwas pes pale tele. Kote was o bolepaskro o baro Deblestar o duito kopo, tapras les an un penas: “Ste pre un cha, i dur drom hi glan tute.” Kote stas lo pre un chas un pijas, un djas an kai chapaskri soor star-deesh diwessa un star-deesh ratsja, bis te was lo ap o Debleskri berga, o Horeb. Kote djas lo an i grotta, un kamas pral i rati kate te sowell. Ap jek kopo shunas lo i rakepen. Un o baro Dewel putchas lestar: “Hoi kameh tu kate, Elija?” Un job penas: “Tu, baro Dewel un rai pral o bolepen un i phub, me budrom tuke miro tselo djijeha. Tire menshe Israel krenn buder gar, hoi tu lentsa win kral. I pre-tchidde barra, kai tuke vieche chatchedo wan, dan le khetne, un tire rakepangren maran le o chareha. Un me kokres atchom djido. Un jon kamenn man ninna te marell.” Un o baro Dewel penas: “Dja win un ab glan mande ap i berga! Un me djau glan tute wergel.” Koi phurdas i sorelo ducho pral i berge, te peran i barra tele, un i bare barra phagan. – O baro Dewel his gar an ko phurdepen. Un pal o sorelo phurdepen trissas i phub. – O baro Dewel his gar an ko trisslepen i phubjatar. Un pal kai phubjakro trisslepen was i jag. – Un an i jag his o baro Dewel witar gar. Un pal koja was i tikno ducho. Har o Elija kowa shunas, tchiwas lo peskri plaashka glan peskro mui, djas i kotar glan un atchas tardo an i wudar an koi grotta. Un i rakepen was pash leste, hoi penas: “Hoi kameh tu kate, Elija?” Un job penas: “Tu, baro Dewel un rai pral o bolepen un i phub, me budrom tuke miro tselo djijeha. Tire menshe Israel krenn buder gar, hoi tu lentsa win kral. I pre-tchidde barra, kai tuke vieche chatchedo wan, dan le khetne, un tire rakepangren maran le o chareha. Un me kokres atchom djido. Un jon kamenn man ninna te marell.” Kote penas o baro Dewel ap leste: “Dja ko drom pale, hoi tu wal, mank o mulo tato them. Un dja dren an o foro Damaskus! Mak latcho djet ap o shero o murshestar Hasael, te well job o rai pral o them Aram! Un o Jehu, koleskro dad o Nimshi hi, koleske makess ninna latcho djet ap o shero, te well job o rai pral o Israel. Un o Elisa, koleskro dad o Shafat hi dran Abel-Mehola, koleske mak ninna latcho djet ap leskro shero, te well job i Debleskro rakepaskro pal tute! Palle well jaake: Koon nai nashell peske glan o charo, koleha o Hasael dell, koles marell o Jehu. Un koon nai nashell peske glan o charo, koleha o Jehu dell, koles marell o Elisa. Un me mukau efta serja (7.000) murshen djido an Israel, kolla kai peran gar ap pengre tchanga glan o debleste Baal un tchumras les gar.” Un o Elija djas dureder un hatsas o Elisa, koleskro dad o Shafat hi. Un o Elisa budras ap i kotar phub. Glan leste djan deesh-te-jek budepangre, hakeno dui grumjentsa, kai hadan i phub trujel. Job kokres his o deesh-te-duito, kai djas glan dui grumja. Kote djas o Elija pash leste un witsras leske leskri plaashka trujel. Un o Elisa mukas i grumjen, nashas pal o Elija un penas: “Muk man te tchumrap miro dades un miri dai! Pale wau un djau tuke pal.” Kote penas lo ap leste: “Mishto, dja koi! Ma biste, hoi me tuke krom.” Un o Elisa djas pale pale pash i grumjende, las dui grumjen un maras len. Ko kasht, hoi kol dujen khetne rikras, las lo un kras i jag. Koi pre keras lo o mass, das les peskre menshende, un jon chan. Palle stas lo pre, un nashas pal o Elija, un was leskro budepaskro. Un o Ben-Hadad, ko baro rai pral o them Syria, tchiwas peskre tsele lurden khetne. Un 32 (trijanda-dui) wawar bare raja pengre lurdentsa his leha. Ninna his graja un kurepangre wurdja pash lende. Un lentsa halauterentsa djas job glan o foro Samaria. Un jon tchiwan pen trul o foro, un pandan o foro dren, te kurenn le pen o foreha. Un o Ben-Hadad bitchras bitchepangre an o foro pash o Ahab, ko baro rajeste pral Israel. Un mukas leske te penell: “Kawa penell o Ben-Hadad: Tiro rup un tiro sonakai hi miro, un tire djuwja un tire sorleder tchawe hi mire.” Kote penas o baro rai pral Israel pale pale: “Miro baro rai un pralstuno, jaake har tu peneh, jaake hi. Me hom tiro, un halauter, hoi man hi, hi ninna tiro.” Un i bitchepangre wan i duito kopo pash o Ahab un penan: “Kawa penell o Ben-Hadad: ‘Me mukom pash tute te bitchrell un mukom tuke te penell: Tiro rup un tiro sonakai un tire djuwja un tire tchawe hunte dess tu man an miro wast. Kanna djin, taissar an kau tsiro bitchrau me mire budepangren pash tute, te rodenn le an tiro kheer un an i khera kai tire budepangre djiwenn. Un halauter, hoi glan lengre jaka shukar hi, lenn jon pentsa krik tutar.’” Kote das o baro rai pral Israel i tsele phureden dran Israel pash peste gole, un penas: “Tumer nai dikenn tumare jakentsa, har rodell kau mursh o tchingepen. Job mukas mange te penell, te hunte dap les mire djuwjen, mire tchawen, miro rup un miro sonakai, un me penom: ‘Mishto, halauter hi tiro.’” Kote penan leske i tsele phureder un i tsele wawar menshe an o foro: “Shun gar ap leste! Ma kre, hoi kamell lo!” Kote penas job ap i bitchepangre, kolen o Ben-Hadad pash leste bitchras: Penenn miro rajeske, ko baro rajeske Ben-Hadad: “Halauter, hoi tu mandar kamal o ersto kopo, dau me tute. Kau koowa, hoi tu kanna kameh, nai krau me gar.” Un i bitchepangre djan pash o Ben-Hadad un penan leske kowa pale. Kote bitchras len o Ben-Hadad pale pash o Ahab, un mukas leske te penell: “I debla nai denn man mulo, te dau me gar o foro Samaria paash. Kau forestar atchell gar jaake bud pral, te nai lell hakeno mire lurdendar jek wast pherdo tchik peha.” Kote penas o baro rai Ahab: “Penenn leske: Kowa, kai pandell o charo trul peste, te djal lo an o kurepen, hunte krell kek baro rakepen. Kowa, kai well pale dran o kurepen nai krell pes bares.” Har kowa o Ben-Hadad shunas, – job un kol wawar raja his beshdo pash o pipen an pengre plachtene khera – koi penas job ap peskre lurdende: “Djan ap lende pre!” Un jon tchiwan pen pre tardo, te kurenn le pen o foreha. Koi was i Debleskro rakepaskro pash o Ahab, ko baro rajeste pral Israel, un penas ap leste: “Kawa penell o baro Dewel: Dikeh tu kol bud bud lurden? Tchatchepah, me kamau len kau diwes an tiro wast te dell, te haiwess tu, me hom o baro Dewel!” O Ahab putchas: “Koon mendar hunte kurell pes lentsa?” O Debleskro rakepaskro penas: “O baro Dewel penell: I terne mursha, kolengre pralstune pral o them tardo hi.” Un job putchas dureder: “Koon djal glanstunes an o kurepen?” Un job penas: “Tu!” Kote mukas o Ahab kol terne murshen glan te stakrell, kolengre pralstune pral o them tardo hi. Un jon his 232 (dui-sheel-trijanda-dui) mursha. Un pal lende mukas lo i tsele lurden an Israel glan te stakrell. Kolla his 7.000 (efta-serja). Un job penas: “Te wenn le an o latchepen, taprenn len djides! Te wenn le, te kurenn le pen mentsa, taprenn len ninna djides!” Har his kol terne mursha win glan o foro, un kol wawar lurde dran Israel pal lende, koi maran le hakenes, kai tchiwas pes lenge an o drom. Un i Syrarja nashan penge, un i Israelitarja nashan lenge palla. Un o Ben-Hadad, ko baro rai pral Syria, nashas peske ap i grai, un leskre kurepangre wurdja khetne leha. Un o Ahab, ko baro rai dran Israel, djas win un kuras pes i kurepangre wurdjentsa, un das i Syrarja an i baro marepen. Kote was ko Debleskro rakepaskro pash o baro rajeste dran Israel, un penas ap leste: “De jak, kre tut sorelo, te djiness un haiwess, hoi te kress. Ko baro rai dran Syria well palpale, te hi kau bersh trujel, te kurell lo pes tuha.” Un i bare mursha o baro rajestar dran Syria penan ap pengro rajeste: “O Israeleskro Dewel hi i dewel, kai djiwell ap i berge. Doleske his jon sorleder har mer. Te kurah men mer lentsa ap i telstuni phub, tchatchepah, palle ham mer sorleder har jon! Kawa kre: Muk kol 32 (trijanda-te-dui) bare rajen buder gar o penepaske pral i lurdende te well. Tchip kol themeskre rajen pral i lurdende! Un le tuke jaake bud lurden khetne har kolla, kolen tu nashral, un ninna jaake bud graja un wurdja, har tut his. Un muk men, te kuras men lentsa an o telstuno them! Palle dikeh, mer ham sorleder har jon!” Kote shunas lo ap lende, un kras jaake. Un jaake was, har o newo bersh was, koi djas o Ben-Hadad khetne peskre lurdentsa pral pash o foro Afek, te kurell lo pes kote i Israelentsa. Un i Israelengre lurde wan khetne kharedo, un lenge was peha dino, hoi len hunte well o kurepaske. Un jon djan win un mukan pen tele ap dui platse wergel kol Syrarja. I Israelitarja his gar bud. Jon dikan win har dui tikne busjengre herde. I Syrarja his jaake bud, te his o them lendar pherdo. Kote was o Debleskro mursh pash o baro rajeste pral Israel, un penas leske: Kawa penell o baro Dewel: “I Syrarja penan, me o baro Dewel, woms i dewel, kai ap i berge djiwell, un gar i dewel, kai ap o telstuno them djiwell. Doleske dau me kal tsele bud lurden an tiro wast, te haiwenn tumer, kai me o baro Dewel hom.” Un i Israelitarja his kol wawarenge efta diwessa jak an jak tardo. Ap o eftato diwes, was o kurepen. Un i Israelitarja his sorleder har i Syrarja, un maran lendar 100.000 (sheel-serja) mursha an jek diwes. Un kol wawar, kai djido atchan, nashan sik an o foro Afek. Kote peras o foreskri massuri ap lende, kai pral atchan. Kolla his 27.000 (biish-te-efta-serja) mursha. Un ninna o Ben-Hadad nashas peske an o foro, un khatras pes an i kheer an i palstuni isema. Kote rakran leskre bare mursha leha un penan: “Dik, mer shunam, kai i bare raja dran o kheer Israel latche raja hi. Muk men win te djal pash o rajeste pral Israel, i goneha trul mende pandlo, un i dori trul mari meen, te sikras mer leste, te hi lo maro rai. Jaake kamah lestar tiro djipaske te mangell.” Jaake pandan le gone trul pende un tchiwan dorja trul lengre menja, djan pash o baro rajeste pral Israel, un penan: “Tiro budepaskro, o Ben-Hadad, penell: Muk mange miro djipen!” Kote putchas job: “Hi lo gomme djido? Miro phraal hi job.” I mursha patsan, kowa, hoi job penas, hi i latcho sikepen, un penan: “Kowa hi har tu penal: O Ben-Hadad hi tiro phraal.” Kote penas job: “Djan un anenn les kai!” Kote was o Ben-Hadad pash leste win. Un o Ahab mukas les an peskro wurdin. Un o Ben-Hadad penas ap leste: “Kol forja, kai miro dad tiro dadestar krik las, dau me tuke pale pale. Un tu nai kreh tuke parepaskre khera an o foro Damaskus, jaake har kras miro dad an o foro Samaria.” “Mishto” penas o Ahab, “de man tiro dadeskro wast koi pre, palle mukau tut khere te djal.” Kote dan jon pen o wast pre. Un palle mukas job les te djal. Koi his Debleskre rakepangre, kai ap jek platsa khetne djiwan. Un jek lendar penas ap i wawareste: “O baro Dewel penas mange, te dess tu man.” Ko wawar kamas kowa gar te krell. Kote penas o ersto ap leste: “Tu kral gar, hoi o baro Dewel penas, doleske djin, jaake sik har djah mandar, well i lewo un marell tut.” Un job djas lestar krik, un i lewo was un maras les. Un job hatsas i wawar murshes un penas: “De man!” Kote das les o mursh jaake, te his les i baro dukepen. Palle djas ko Debleskro rakepaskro kote pash o drom, kai o baro rai djas, un tchiwas i diklo glan peskro mui un pral peskre jaka, te well lo gar prindjedo. Un jaake was, har o baro rai koi djas, das o Debleskro rakepaskro bari gole ap leste un penas: “Miro baro rai, me djom win an o kurepen. Un jek mare lurdendar was pash mande un anas mange i pandles, un penas ap mande: ‘De mishto jak ap leste! Te nashell lo peske, well tiro djipen tutar lino leskro djipaske. Oder tu hunte plaissress jek zentnari rup.’ Un man his kate te kote tchomone te krell. Ap jek kopo his lo buder gar koi!” O baro rai pral Israel penas ap leste: “Tu rakral i phagi pral tute win. Kowa well pral tute, har tu les penal.” Kote las ko Debleskro rakepaskro sik ko diklo tele, hoi glan leskre jaka his. Un o baro rai pral Israel dikas, te his job i Debleskro rakepaskro. Un job penas ap leste: “Kawa penell o baro Dewel: Tu mukal i murshes te djal, kai me kamom, te hunte merals lo. Doleske lau me tiro djipen leskro djipaske, un tire menshen leskre menshenge.” Kowa choiras o baro rajes pral Israel. Un job djas chojedo khere an o foro Samaria. Pal i tsiro djas kowa: O baro rajes Ahab dran Samaria his i kheer an o foro Jesreel. Koi pashel his i drakengro them. Kowa his i murshes dran Jesreel. Job kharas Nabot. Un o Ahab penas ap o Nabot: “Ko kotar phub, kai tire drakengre ruka tardo hi, hi gar dur miro kherestar. De les mande, te well lo mange i senlepaskri baar. Me kamau tuke i wawar un feteder kotar phub te dell drakengre rukentsa. Te hi an tire jaka feteder, nai dau tut ninna lowe koleske, jaake bud har kowa moldo hi.” Kote penas o Nabot ap o Ahab: “O baro Dewel mu rikrell man pale, te dap tut kowa, hoi mire phurendar lom pal lengro merepen!” Kote djas o Ahab an peskro kheer, dukedo un chojedo pral ko lab, hoi o Nabot dran Jesreel ap leste rakras, har penas lo: “Me dau tut kowa gar, hoi mire phurendar lom pal lengro merepen.” Un o Ahab tchiwas pes ap peskro tchiben, un tchiwas peskro mui ap i wawar rig, un chas tchi. Kote was pash leste leskri romni, i Isebel, un penas: “Hoske hal chojedo un chah tchi?” Kote penas job ap late: “Me penom ap o Nabot dran Jesreel: ‘De man tiro kotar phub, kai tire drakengre ruka tardo hi. Me plaissrau les tuke, oder, te kameh, dau tut i wawar kotar phub drakengre rukentsa.’ Job penas mange: ‘Me dau tuke gar miro kotar phub i drakengre rukentsa.’” Kote penas leskri romni, i Isebel, ap leste: “Bistral, te hal gar o rai pral Israel? Ste pre, cha tchomone! Biste tiri choli! Me lau kau koowa an o wast, te well tut ko kotar phub, hoi hi o Nabotes dran Jesreel.” Palle tchinas joi lila an o Ahabeskro lab, tchiwas i sikepen koi pre, hoi sikras, te wan kal lila o Ahabestar, un bitchras len ap i phurende un pralstunende, kai khetne o Naboteha an o foro Jesreel djiwan. Un an i lila his tardo: “Kharenn i tsiro win, kai chan tumer tchi! Un anenn i tsele menshen an o foro khetne, un mukenn o Nabotes glanstunes te beshell! Palle beshenn dui murshen, kai tchi moldo hi, pash leste. Kolla te rakrenn, har te penans le o tchatchepen glan lauterende: ‘Nabot, tu praassal o Debles un o baro rajes.’ Palle anenn les dran o foro win un witsrenn les i barrentsa mulo!” Un i phureder un pralstune, kai leha an o foro djiwenn, kran jaake, har i Isebel an lengre lila tchinas. Jon kharan i tsiro win, kai chan le tchi, un mukan o Nabotes glanstunes te beshell. Palle wan kol dui tchi-molde, un beshan pen wergel leste, un anan tchomone pre ap leste un penan glan i tsele menshende: “O Nabot praassas o Debles un o baro rajes.” Palle was lo dran o foro anlo, un jon witsran ap leste barra, jaake meras lo. Un jon bitchran murshen pash i Isebel, un mukan lake te penell: “O Nabot was maredo i barrentsa, job hi mulo.” Har shunas i Isebel, te was o Nabot i barrentsa mulo witsedo, penas li ap o Ahab: “Ste pre, un le tuke ko kotar phub i drakengre rukentsa, hoi his o Nabotes dran Jesreel, kowa, kai kamas job tuke gar te bikrell. O Nabot hi buder gar, job hi mulo.” Un har o Ahab shunas, kai o Nabot meras, kote djas lo sik tele pash ko kotar phub i drakengre rukentsa, hoi his o Nabotes dran Jesreel, te lell lo les peske. Kote penas o baro Dewel ap o Elija dran Tishbe: “Ste pre, dja tele pash o Ahab, ko rajeste pral Israel, kai an Samaria djiwell! Tu hatseh les ap ko kotar phub i drakengre rukentsa, hoi his o Nabotes. Kote djas lo, te lell lo kau kotar phub peske. Rake leha un pen leske, hoi me, o baro Dewel, leske penau: ‘Hi kowa gar doha, te maral i murshes? Hunte tchoress tu kanna leskro kotar them? Me, o baro Dewel, penau tuke: Ap ko kotar phub, kai i djukle pijan o rat o murshestar Nabot, kote pijenn i djukle tiro rat ninna.’” Kote penas o Ahab ap o Elija: “Hatsal man pale, tu, kai kameh mange tchilatchepen?” Kote penas lo: “Awa, me hatsom tut! Tu bikral tut, te kress kowa, hoi glan i jaka o baro Deblestar tchilatcho hi. Doleske penell job tuke: ‘Me anau bibacht pral tute. Un mukau tut te marell un tire mursh tchawen, kai pal tute wenna, i baren har i tiknen. Kek mursh, kai tutar wella, atchell djido an Israel. Tu kral man chojedo, un anal i Israelitarjen miro dromestar tele. Doleske djal tiri familjake jaake djungeles har koi familjake fun o Jerobeam, koleskro dad o Nebat his, un har koi familjake fun o Baasha, koleskro dad o Achija his.’ Ninna pral i Isebel rakras o baro Dewel un penas: ‘I djukle mu te chan i Isebel pash i massuri, hoi trul Jesreel hi. Koon o Ahabeskre tchawendar an o foro merella, koles chan i djukle. Un koon win glan o foro merella, koles chan i diwje tchirkle.’” Tchatchepah, kek his koi har o Ahab, kai bikras pes, te krell lo o tchilatchepen glan i jaka o baro Deblestar. Un leskri romni, i Isebel, his koja, kai anas les ap kau tchilatcho drom. Leskro djungleder koowa his, te nashas lo i mule deblenge palla, jaake har kran kowa i Amorarja, kolen tradas o baro Dewel glan i Israelitarjen krik. Har shunas o Ahab kal laba, tserdas lo peskri plaashka an kotja, riwas peske i gono trujel, chas tchi, un rakras buder gar. Ninna o sopaske riwas lo o gono gar win. Kote penas o baro Dewel ap o Elija dran Tishbe: “Dikal tu kowa, har kras pes o Ahab tiknes glan mande? Doleske mukau koi bibacht gar te well, jaake rah har job djiwell. An ko tsiro, kai leskro tchawo o baro rai hi, anau me koi bibacht pral leskro kheer.” Un jaake djan triin bersha trujel, un kek kurepen his mashkral o them Syria un o them Israel. An o triinto bersh djas o Josafat, ko baro rai pral o them Juda, pash o baro rajeste pral o them Israel. Un o baro rai pral o them Israel penas ap leskre budepangre: “Djinenn tumer gar, kai o foro Ramot an o them Gilead maro hi? Hoske rikrah men pale, un lah les gar dran o wast o baro rajestar pral Syria?” Un job penas ap o Josafat: “Kameh te djas mantsa khetne an o them Gilead an o kurepen, te las menge o foro Ramot pale?” Un o Josafat penas ap o rajeste pral o them Israel: “Awa, me kamau tuha te well, mire lurdentsa un mire grajentsa.” Un o Josafat penas dureder ap o baro rajeste pral o them Israel: “Putch glanstunes, hoi o baro Dewel pral kowa penell!” Kote mukas o rai pral o them Israel i dikepangren khetne te well – kolla his jaake star-sheel mursha – un putchas lendar: “Djap me an o kurepen, te kurap man o foreha Ramot an o them Gilead? Kamell o Dewel kowa? Kamell lo kowa gar?” Kote penan jon: “Dja koi, un o Dewel dell o foro an tiro wast.” O Josafat penas: “Hi kate buder kek rakepaskro o baro Deblestar, te putchas lestar, hoi o Dewel kamell.” O baro rai pral Israel penas ap o Josafat: “Kate hi gomme jek mursh, o Micha, koleskro dad o Jimla hi, kowa nai putchell menge o baro Deblestar. Man hi i choli ap leste. Hako kopo, kai penas lo mange tchomone glan-wi, his les kek latcho lab mange, kokres djungele laba his les mange.” O Josafat penas pale pale: “Tu, o baro rai, hunte rakress gar jaake!” Kote kharas o rai pral Israel i budepaskres, un penas leske: “Dja un an sik o Micha, koleskro dad o Jimla hi, pash mande!” Un o rai pral Israel un o Josafat, ko rai pral o them Juda, his beshdo hakeno ap peskri beshepaskri, an-rido an i rajeskri plaashka, ap koi platsa, glan o foreskro wudar o forestar Samaria. Un i tsele dikepangre his tardo glan lende, un penan, hoi wella. Un o Zedekja, koleskro dad o Kenaan his, kras peske sasterne shinga un penas: “Kawa penell o baro Dewel: I shingentsa har kalla deh tu i Syrarja tele, bis te halauter maredo hi!” Un i tsele dikepangre rakran ninna jaake, un penan: “Dja win, te kuress tut i murshentsa an o foro Ramot an o them Gilead. Tu weh sorleder har jon. O baro Dewel dell len an tiro wast.” Un ko bitchepaskro, kai was pash o Micha, te anell lo les, penas leske: “Shun ap mande! Kol laba, hoi rakran i dikepangre, hi har jek lab rakedo, latcho o baro rajeske. Rake tu kanna ninna jaake har jon rakran, un rake latche laba!” O Micha penas: “Pash o djido Debleste dau me man sowel: Me rakrau kokres kol laba, hoi o baro Dewel mange penell!” Un har job pash o baro rajeste was, penas o baro rai ap leste: “Micha, djas mer an o kurepen, te kuras men o foreha Ramot an o them Gilead? Mukas les?” Un o Micha penas ap leste: “Awa, dja, tu weh o sorleder! O baro Dewel dell o foro an tiro wast.” Kote penas o baro rai ap leste: “Kitse kope dap man sowel, te peness tu mange o tchatchepen an o lab o baro Deblestar!” Kote penas o Micha: “Me dikom i tsele lurden dran Israel tradedo kate te kote ap i berge, har bakre, kai kek bakrengro ap lende jak dell. Un o baro Dewel penas: ‘Kalen hi buder kek rai. Jon nai djan khere an o latchepen.’” Kote penas o rai pral o them Israel ap o Josafat: “Penom tuke gar: Job penell mange kek latche laba glan-wi, kokres tchilatche laba.” O Micha penas: “Shun, hoi o baro Dewel penell! Me dikom o baro Debles, har job beshdo his ap peskri beshepaskri. Un i tsele bolepangre his pash leste tardo ap leskri tchatchi rig un ap leskri serwi rig. Un o baro Dewel penas: ‘Koon nai krell, te patsell o Ahab o chochepen, un djal an o kurepen o foreha Ramot an o them Gilead, un merell kote?’ Un ko jek penas jaake, ko wawar penas jaake. Kote djas i bolepaskro ducho glan o baro Debleste un penas: ‘Me krau, te patsell lo o chochepen.’ Un o baro Dewel putchas: ‘Har kreh kowa?’ Un job penas: ‘Me mukau i chochepaskro ducho te well, hoi rakrell dran i muja leskre tsele dikepangren!’ Koi penas o baro Dewel: ‘Tu hunte kress kowa. Tuke djal kowa mishto. Dja win, un kre les jaake!’” O Micha penas dureder: “Dikeh, o baro Dewel bitchras i chochepaskro ducho pash tire dikepangre, te rakrenn le chochepen. O baro Debles hi an o dji, te mukell lo tut an i bibacht te nashell.” Kote was o Zedekja pashel, koleskro dad o Kenaan his, un das o Micha i tchamedini, un penas: “Hoi rakreh? Patseh, o ducho o baro Deblestar djas peske mandar, un rakrell kanna kokres tuha?” “Tchatchepah” penas o Micha, “tu dikeh les ap ko diwes, kai khatreh tut an i palstuni isema!” Kote penas o rai pral Israel: “Lenn o Micha un anenn les pash ko pralstuneste pral o foro, o Amon, un pash miro tchaweste, o Joash, un pen lenge: ‘Kawa penell o baro rai: Tchiwenn koles an o stilepen, un denn les gar bud maro te chal, un gar bud pani te pijell, bis te wau me sasto dran o kurepen pale.’” Kote penas o Micha: “Te weh tu sasto pale pale, palle rakras o baro Dewel gar dran miro mui.” Un palle penas lo: “Shunenn kowa, tumer menshe an i tsele themma!” Pale djas o rai pral o them Israel un o Josafat, o rai pral o them Juda, an o kurepen o foreha Ramot an Gilead. Glan o kurepen penas o rai pral o them Israel ap o Josafat: “Me kamau man jaake te riwell, te djinenn le gar, kai hom o rai pral o them Israel. Tu rib tiri rajeskri plaashka an!” Jaake riwas pes o rai pral o them Israel jaake, kai kek djinas, koon job hi, un djas an o kurepen. O rai o themestar Syria penas kol pralstunenge pral leskre wurdja – kolla his 32 (trijanda-te-dui) mursha: “Ma kurenn tumen i lurdentsa, gar i tiknentsa witar gar i barentsa! Djan kokres ap o rajeste pral o them Israel pre!” Un har i pralstune pral i wurdja o Josafates dikan, patsan jon, kai job o rai pral o them Israel hi, un djan trul leste, te kurenn le pen leha. Kote mukas o Josafat i gole. Har i pralstune pral i wurdja haiwan, kai job gar o rai pral o them Israel hi, kote mukan le lestar tele. Un i mursh las peskro bogo un das karje, un djinas gar, koon glan leste hi. Un ko failo tapras o rajeste pral Israel kote, kai leskro sasterno gad gar pandlo hi. Un o rai penas ap ko kurepaskro ap peskro wurdin: “Risse trujel, un an man dran o kurepen! Me wom an-karedino.” O kurepen ap ko diwes was sorleder un sorleder. Un o baro rai atchas an o wurdin tardo ap i wawar rig i lurdentsa dran Syria, bis ap i rati. Un o rat nashas lestar win an o wurdin. Un an koi rati meras lo. Har o kham tele djas, shunan i lurde, har lengro pralstuno gole das: “Hakeno nai djal an peskro them un an peskro foro, o baro rai hi mulo.” Un jon djan an o foro Samaria un paskran kote o baro rajes. Un har jon o wurdin win thowan pash o tikno pani an Samaria, kote pijan i djukle leskro rat. Un i lubja thowan pen kote. Jaake was tchatcho, hoi o baro Dewel penas. Un ko tselo wawar koowa, hoi pral o Ahab penepaske hi, un halauter, hoi job kras, kowa hi tchinlo an i familjakro liil o bare rajendar pral Israel. Kote dren hi ninna tardo, har job peske i kheer kras dran kutch parno dand, un hawe forja job mukas sorleder te krell. Un o Ahab meras, un leskro tchawo Ahasja was o baro rai pal leste. Un o Josafat, koleskro dad o Asa his, was o baro rai pral o them Juda, har o Ahab an o starto bersh o baro rai pral o them Israel his. O Josafat his 35 (trijanda-te-pantch) bersha, har was lo baro rai. 25 (biish-te-pantch) bersh his lo baro rai un djiwas an kau tsiro an o foro Jerusalem. Leskri dai his i Asuba, kolakro dad o Shilhi his. Un o Josafat djas ap ko tselo drom, kai leskro dad, o Asa, ninna djas. Un jaake har leskro dad kras lo, hoi latcho hi glan i jaka o baro Deblestar. Kokres kol platse, kai i mule debla an-mangedo wan, mukas lo tardo te atchell. Un i menshe chatchran viechen un sungepaskro koowa kote. Un o Josafat djiwas an o latchepen o baro rajeha pral o them Israel. Un ko wawar koowa, hoi pral o Josafat penepaske hi, un ko sorelo koowa, hoi job kras, un har kuras job pes, kowa hi tchinlo an i familjakro liil i bare rajendar pral o them Juda. Ninna tradas lo kol murshen un djuwjen dran o them win, kai bikran pen lowenge ap kol platse, kai i mule debla an-mangedo wan, kolla, kai pral atchan dran ko tsiro, kai leskro dad, o Asa, o baro rai his. An ko tsiro his kek Edomari o rai pral o them Edom. I pralstuno mursh, bitchedo o rajestar dran Juda, his o rai pral o them. O Josafat mukas bare shiffe te krell, te anenn le sonakai dran o them Ofir. Jaake dur was kowa gar. Kol shiffe phagan an kotja pash Ezjon-Geber. An ko tsiro penas o Ahasja, koleskro dad o Ahab his, ap o Josafat: “Muk mire mursha, tire murshentsa khetne te djal!” Kowa kamas o Josafat gar. Un o Josafat meras, un was paskedo pash peskre phurende an o Davideskro foro. Un leskro tchawo, o Joram, was baro rai pal leste. O Ahasja, koleskro dad o Ahab his, was o baro rai pral Israel, har o Josafat an o 17. (deesh-te-eftato) bersh o baro rai pral o them Juda his. O Ahasja his dui bersha rai pral Israel, un djiwas an ko tsiro an o foro Samaria. Un job kras, hoi tchilatcho hi glan i jaka o baro Deblestar, un djas ap i dromma peskro dadestar un peskri datar, un o baro rajestar Jerobeam, koleskro dad o Nebat his. O Jerobeam his kowa, kai anas i Israelitarjen o baro Debleskro dromestar tele. Un o Ahasja mangas o mulo debles Baal an, un witsras pes tele glan leste. Jaake choiras lo o baro Debles, kai o Israeleskro Dewel hi, jaake har leskro dad kowa ninna kras. Har o baro rai Ahab mulo his, kaman i menshe an o them Moab buder gar, te well o Israel o rai pral lende, un peran lestar tele. Ko baro rai, kai pal o Ahab was, his o Ahasja. His i diwes, har his lo an peskri pralstuni isema an o foro Samaria, koi peras lo tele dran i wochni un dukras pes. Un job bitchras murshen an o foro Ekron un penas ap lende: “Djan koi un putchenn o deblestar Baal-Sebub, – kowa hi o dewel o forestar Ekron: Wau me pale sasto?” Koi penas o baro Debleskro bolepaskro ap o Elija, – kowa his dran Tishbe: “Dja pash kol bitchepangre o baro rajestar dran Samaria, un pen ap lende: ‘Hi kai kek Dewel an Israel? Hoske djan tumer, te putchenn kol deblestar dran Ekron, o Baal-Sebub? Doleske penell o baro Dewel: Tu weh gar buder tiro tchiben tele, kai tut pre tchiwal. Tchatchepah tu mereh.’” Un o Elija djas kote. Un har kol bitchepangre pale pash o baro rajeste wan, putchas job: “Hoske wan tumer pale?” Jon penan ap leste: “Koi was i mursh pash mende, har mer ap o drom hams, un penas ap mende: ‘Djan pale pash o baro rajeste, kai bitchras tumen, un penenn ap leste: Kowa penell o baro Dewel: Hi kai kek Dewel an Israel? Hoske bitchreh murshen pash o Baal-Sebub, ko dewel pral Ekron, te putchess lestar? Doleske weh tu gar buder tiro tchiben tele, kai tu pre tchiddo hal. Tchatchepah tu mereh.’” Job putchas lendar: “Har dikas ko mursh win, koles dikan ap o drom, un ko tumenge kowa penas?” Jon penan ap leste: “Les his i plaashka ap leste dran viechengro bal. Un i ledertikro pereskri dori his trul leste pandlo.” Koi penas job: “Kowa hi o Elija dran Tishbe.” Un o baro rai bitchras pash o Elija i pralstuno lurdes. Koles his penepaske pral paash-sheel lurdende. Un kol paash-sheel las job peha. Har kolla pash o Elija wan, his kowa ap i berga beshdo. Ko pralstuno lurdo penas ap leste: “Debleskro mursh, o baro rai penell, te wess koi pral tele.” O Elija penas ap ko pralstuno lurdeste: “Te hom me i Debleskro mursh, jaake mu perell jag dran o bolepen un chal tut un tire paash-sheel lurden pre.” Koi peras jag dran o bolepen un chas les un kol paash-sheel murshen pre. Un o baro rai bitchras pale i wawar pralstuno lurdes pash leste, kai his les penepaske pral paash-sheel lurdende. Un kol paash-sheel las job peha. Un kowa was pash leste un penas: “Debleskro mursh, o baro rai penell: ‘Am sik pral tele!’” O Elija penas: “Te hom me i Debleskro mursh, jaake mu perell jag dran o bolepen un chal tut un tire paash-sheel lurden pre.” Koi peras o Debleskri jag dran o bolepen un chas les un kol paash-sheel murshen pre. Koi bitchras o baro rai pale o triinto kopo i pralstuno lurdes, kai his les penepaske pral paash-sheel lurdende. Un kolla wan leha. Har kowa pash o Elija was, djas job glan o Elija ap peskre tchanga, mangas lestar peskro djipen un penas: “Debleskro mursh, muk te well miro djipen kutch glan tire jaka, ninna o djipen kal paash-sheel murshendar. Tu djineh, jag peras dran o bolepen un chatchras kol dui pralstunen pre pengre lurdentsa, kai wan glan mande pash tute. Kanna muk man ap o djipen, te djal mange gar har lenge!” Koi penas o baro Debleskro bolepaskro ap o Elija: “Dja leha tele, un ma traash!” Un job djas leha tele pash o baro rajeste, un penas ap leste: “Kowa penas o baro Dewel: Tu bitchral bitchepangren pash o Baal-Sebub, ko dewel an Ekron, te putchess lestar i lab, har te wals kek Dewel an Israel, kai nai putcheh i lab. Doleske weh tu gar buder tiro tchiben tele, kai tu pre tchiddo hal. Tchatchepah tu mereh.” Un o Ahasja meras. Kowa was jaake har o baro Dewel rakras, un o Elija ap o Ahasja penas. Les his kek tchawo. Doleske was pal leste leskro phraal, o Joram, o baro rai. Leskro dad his o Josafat. An ko tsiro his o Joram an o duito bersh baro rai pral o them Juda. Ko wawar koowa, hoi o Ahasja lauter kras, kowa hi tchinlo an i familjakro liil i bare rajendar pral o Israel. O diwes was, kai kamas o baro Dewel o Elijas an i sorelo phurdepen an o bolepen te lell. O Elija un o Elisa djan dran Gilgal krik. Un o Elija penas ap o Elisa: “Atch tu kai, o baro Dewel bitchras man an o foro Betel.” O Elisa penas: “Me dau man sowel pash o djido Debleste. Jaake har tchatcho hi, kai tu djiweh, me mukau tut gar kokres.” Un har jon an Betel wan, djan o Debleskre rakepangre, kai kote djiwan, win pash o Elisa, un penan ap leste: “Djineh tu ninna, kai o baro Dewel kau diwes tiro rajes tutar krik lella?” Koi penas job: “Kowa djinau me. Atchenn!” Un o Elija penas ap leste: “Elisa, atch tu kai, man bitchras o baro Dewel, te djap an Jericho.” Job penas: “Me dau man sowel pash o djido Debleste. Jaake har tchatcho hi, kai tu djiweh, me mukau tut gar kokres.” Un har jon an Jericho wan, wan kol Debleskre rakepangre, kai kote djiwan, win pash o Elisa, un penan ap leste: “Djineh tu ninna, kai o baro Dewel kau diwes tiro rajes tutar krik lella?” Koi penas job: “Kowa djinau me. Atchenn!” Un o Elija penas ap leste: “Atch tu kai, man bitchras o baro Dewel pash o pani Jordan.” Koi penas job: “Me dau man sowel pash o djido Debleste. Jaake har tchatcho hi, kai tu djiweh, me mukau tut gar kokres.” Un kol dui djan ko drom khetne. Har his le pash o Jordan tardo, wan paash-sheel Debleskre rakepangre koi un atchenn i kotar dur krik tardo. Koi las o Elija peskri plaashka, tchiwas lat khetne un das koi peha ap o pani. Koi djas o pani ap dui rigja, jaake kai kol dui ap truk phub wergel djan. Un har jon wergel wan, penas o Elija ap o Elisa: “Mang mandar, hoi krap tuke, glan te wau tutar krik lino!” O Elisa penas: “De man dui kotja tiri Debleskri sorjatar.” O Elija penas: “Tu mangal pharo koowa. Te dikeh tu, har me krik lino wau, leh tu kowa. Te dikeh man gar, leh tu kowa gar.” Un har jon jaake djan un khetne rakran, koi was i jagakro wurdin i grajentsa dran jag un djas mank lende. Un i phurdepen hidjras o Elija an o bolepen. O Elisa dikas kowa un das gole: “Miro dad, miro dad, tu baro kurepaskro i Israelenge!” Un dikas les gar buder. Koi tapras job peskre koola un phagas len an dui kotja, un hadas o Elijeskri plaashka pre, hoi peras lestar tele, djas pale pale pash o Jordan, un las koi plaashka, das ap o pani un penas: “Kai hi kanna o baro Dewel, ko Dewel, koleske o Elija budras?” Un das ap o pani. Koi djas o pani ap dui rigja, un o Elisa djas ap i wawar rig. Un har dikan kowa kol Debleskre rakepangre, kai ap i wawar rig pash Jericho his, penan jon: “Koi soor o Elijestar hi ap o Elisa tchiddo.” Un jon djan pash leste un peran glan leste tele ap i phub. Un penan ap leste: “Mer ham tire budepangre. Mashkral mende hi paash-sheel sorele mursha. Kolen muk te djal, te rodenn le tiro rajes. Kowa nai was jaake, kai las o baro Debleskro ducho les un witsras les ap i berga oder an i tala.” Koi penas job: “Na-a, mukenn len gar te djal!” Jon rakran i sorjah ap leste dren, bis te job palla das un penas: “Muk len koi te djal!” Un jon bitchran kol paash-sheel murshen koi. Un kolla rodan triin diwessa pal o Elija, un hatsan les gar. Un jon wan pale an o foro Jericho, kai o Elisa gomme his. Un job penas ap lende: “Penom me tumenge gar, te djan gar koi?” Un kol mursha an ko foro Jericho penan ap o Elisa: “Maro rai, tu dikeh, an kau foro djiwah nai mishto. Kokres o pani hi gar mishto, un krell, te wenn i tchawe mules boldo.” Koi penas job: “Anenn mange i newo tcharo un tchiwenn loon dren!” Un jon anan leske kowa. Koi djas job win pash ko pani, tchiwas ko loon dren un penas: “Jaake penell o baro Dewel: ‘Me krom ko pani djudjo, un kek merell buder koi pre un kek tchawe wenn buder mules bolde.’” Jaake was ko pani djudjo bis kau diwes, jaake har o Elisa kowa penas. Un job djas pre an o pralstuno them pash Betel. Koi wan tikne mursh tchawe dran ko foro, san pral leste un dan ap leste gole: “Nango shero, am kai pral, nango shero am pral!” Job rissras pes trujel, un har job len dikas, praassas job len an o baro Debleskro lab. Koi wan dui bere dran o weesh un dandran star-deesh-te-dui kol mursh tchawendar an kotja. Kotar djas job dureder un was ap koi berga Karmel. Palle djas lo pale pale an o foro Samaria. O Ahabeskro tchawo, o Joram, was o baro rai pral o them Israel, har o Josafat 18 (deesh-te-ochta) bersha o baro rai pral o them Juda his. O Joram djiwas an o foro Samaria, un his 12 (deesh-te-dui) bersha baro rai pral o them Israel. O Mesha, ko baro rai pral i Moabarja, koles his bud bakre un hunte das ko baro rajes pral Israel sheel serja terne bakre un o bakrengro bal sheel serja mursh bakrendar. Har o Ahab meras, peras o baro rai pral kol Moabarja tele o baro rajestar pral Israel. Un sik djas ko baro rai Joram dran Samaria win un las peskre tsele lurden dran Israel khetne, un bitchras lurden pash o Josafat, ko baro rajeste an o them Juda un mukas leske te penell: “Ko baro rai pral kol Moabarja peras tele mandar. Am mantsa, te djas mer khetne ap lende pre!” O baro rai pral o them Juda penas: “Me kamau te well. Me hom har tu. Un mire menshe hi har tire menshe. Un mire graja hi har tire graja.” O Joram penas: “Hawo drom djas mer?” “Ko drom wergel o nango them Edom”, penas o Josafat. Jaake djan kol dui bare raja pral Israel un pral Juda win pengre lurdentsa. Ninna o baro rai pral Edom peskre lurdentsa djas lentsa. Har jon efta diwessa dur djan, his kol lurden un ko viechen, kai pash lende his, kek pani. Koi penas ko baro rai pral Israel: “Hawi bibacht! O baro Dewel das men triin rajen kate gole, te dell lo men an i wasta kol menshendar Moab!” O Josafat penas: “Hi kek baro Debleskro rakepaskro kai, te putchell kowa menge o baro Deblestar?” Koi penas jek kol murshendar ko baro rajestar pral Israel un penas: “Kate hi o Elisa, koleskro dad o Shafat hi. Job budras o Elijeske, tchoras leske o pani ap i wasta.” O Josafat penas: “Palle nai penell lo menge, hoi o baro Dewel mendar kamell.” Un o Josafat djas pash leste kol dui wawar bare rajentsa, ko baro rai pral Israel un o baro rai pral Edom. O Elisa penas ap o baro rai pral Israel: “Hoi djah tu man an? Dja pash kol Debleskre rakepangre, kolendar tiro dad un tiri dai i lab putchan!” “Na-a”, penas o baro rai pral Israel ap leste, “o baro Dewel das men triin rajen kai gole, te dell lo men an kol wasta i menshendar Moab.” O Elisa penas: “Me dau man sowel pash o baro Debleste, ko rajeste pral o bolepen un i phub, koleske budrau, kowa hi tchatcho, te sharoms me gar o baro rajes pral Juda, o Josafates, dikoms gar ap tute pre. Kanna, anenn mange i bashepaskro!” Un har ko bashepaskro ap i dorjengri bashepaskri bashras, was o baro Debleskri soor ap o Elisa, un job penas: “Kowa penell o baro Dewel: ‘Hadenn phub win kate un kote an kai tala!’ Ninna te shunenn tumer kek ducho un dikenn kek brishin, well kai tala pherdo pani. Un tumer un tumare vieche nai pijenna. Kowa hi kek baro koowa o baro Debleske. Job dell ninna kol Moabarja an tumare wasta. Lengre tsele sorele un kutch forja lenn tumer dren. Un kol tsele latche ruka denn tumer trujel, un krenn pandlo i tsele brunne, kai nashell pani win, un tchiwenn barra ap lengri hachetikri phub, jaake kai nai well tchi bares pre.” O wawar diwes taissarlakro, an ko tsiro, kai chatchran le chapen o Debleske, was pani i berge Edom tele. Un ko them was pherdo pani. Har i Moabarja shunan, kai kol triin bare raja pengre lurdentsa pre wan, te kurenn le pen lentsa, dan jon i tsele murshen khetne gole, kai phuro doha his, kai nai djan an o kurepen, un anan len pash i themeskri rig, kai o them Israel well. Un har jon taissarlakro pre stan, un o kham pre djas pral o pani, dikas kowa i lurdenge dran Moab dural jaake win, har te well ko pani lolo har rat. Un jon penan: “Kowa hi rat. Kol bare raja maran pen o chareha, un jek maras kol wawares. Kanna, Moab dja koi un le tuke, hoi kameh!” Un har jon pash koi platsa wan, kai i Israelitarja his, wan kolla win, un dan kol Moabarjen. Un jon nashan krik lendar. Un i Israelitarja lan len palla un dan len. Lengre forja kran le paash, un jon witsran barra ap haki latchi hachetikri phub, jaake kai koi phub i barrendar tchakedo was. Un kol brunna kran le pherdo tchik, un hako latcho ruk dan le trujel. Kokres i pre-tchidde barra trul o foro Kir-Heres atchan tardo. Trul o tselo foro his witsepangre tardo un witsran barra ap leste. Har ko baro rai pral kol Moabarja dikas, kai nashrell lo o kurepen, las job 700 (efta-sheel) lurden peha, kai kurenn pen nai o chareha, un kamas lentsa te nashell kote, kai o baro rai pral Edom peskre lurdentsa tardo hi. Kowa djas lenge gar. Koi las job peskro phureder tchawes, kai wals pal leste baro rai, maras les, un chatchras les ap kol pre-tchidde barra, hoi trul o foro hi. Koi was i bari choli pral o Israel, jaake kai tserdan jon pen pale, un djan pale an pengro them. Kote his i djuwel, kolakro rom his i Debleskro rakepaskro. Koja das pal o Elisa gole un penas: “Tiro budepaskro, miro rom, meras. Un tu djineh, kai lo ap o baro Debleskro drom djas. Un kanna well ko mursh, kai miro romes sijaan hi pash leste, un kamell mire dui tchawen te lell, te wenn le leskre ginle budepangre.” O Elisa penas ap late: “Hoi krap me tuke? Pen mange, hoi hi tut an o kheer!” Joi penas: “Man hi tchi har i khoro djet.” Job penas: “Dja pash kolende, kai djiwenn trul tute, un le khore lendar, kai tchi dren hi! Le jaake bud khore har nai leh! Un dja an o kheer, un klide o wudar tele pal tute un tire tchawende! Un tchore djet an kol tsele khore! Un te kral tu len pherdo, tchip len ap i rig!” Joi djas koi, un kras kowa jaake, un klidewas o wudar tele pal peste un lakre tchawende. Kolla anan lake kol khore, un joi tchoras djet dren. Un har kol khore pherdo his, penas joi ap peskro tchaweste: “An mange i wawar khoro!” Job penas: “Hi kek khoro buder koi.” Koi atchas o djet tardo. Un joi djas pale pash o Elisa un penas kowa o Debleskro mursheske. Job penas: “Dja un bike ko djet un plaisse tiri sijaan ap koleste, kai patsal! Tu un tire tchawe, nai djiwenn kolestar, hoi pral atchas!” His i diwes, kai djas o Elisa an o gab Shunem. Koi his i braweli djuwel. Koja mangas lestar, te chal job pash late. Un hako kopo, har was job an ko gab, djas job pash late un chas koi. Joi penas ap peskro romeste: “Me haiwau, kai kawa mursh i Debleskro mursh hi, kai hako kopo pash mende chal, te well lo an o gab. Mer kras leske i tikni isema pral un tchiwah i tchiben, i chapaskri, i beshepaskri, un i momeli dren, te nai djiwell lo koi, te well job kai pash mende!” His i diwes, kai was o Elisa pale an Shunem un djas pral an peskri isema un sowas. Pal kowa penas job ap peskro budepaskro, o Gehasi: “De koi djuwel gole!” Un har was li glan i isema, penas o Elisa ap o Gehasi: “Pen lake: ‘Tu kral tuke jaake bud budi menge. Hoi krap tuke? Kameh, te rakrap tuke pash o baro rajeste oder pash o pralstuno lurdeste?’” Joi penas: “Na-a, mange djal mishto, me djiwau kate pash mire menshende.” O Elisa putchas: “Krau tuke nai wawartchandes?” O Gehasi penas: “Ach, lat hi kek tchawo, un lakro rom hi phuro.” Job penas: “De lat gole, te well li kai!” Un har job lat gole das, was joi un his an o wudar tardo. Un job penas: “Wawar bersh an kau tsiro rikreh tu i tchawo an tiri mussi.” Koi penas joi: “Ach, miro rai, tu Debleskro mursh, kre mange tchi glan!” Un koi djuwel was an wawar koowa, un las i tchawo o wawar bersh an ko tsiro, har o Elisa kowa lake penas. Har ko ternepen baro his, was i diwes, kai djas job pash peskro dadeste, kai win pash i tchinepangre hi, un penas ap peskro dadeste: “Miro shero, miro shero!” Leskro dad penas ap peskro budepaskro: “An les pash leskri date!” Un kowa las les un anas les dren pash leskri date. Koja beshas les ap lakre herja bis mashkral-diwes. Koi meras job. Joi djas pral un tchiwas les ap o Debleskro mursheskro tchiben, klidewas tele un djas win, das peskro romes gole un penas: “Bitche mange jek budepaskro un i burika! Me djau sik pash ko Debleskro mursheste un wau sik pale.” Koi penas job: “Hoske kameh tu pash leste te djal? Kai diwes hi kek ‘newo-tchon’, witar kek Debleskro diwes.” Koi penas joi: “Muk lauter jaake!” Un joi tchiwas i ledertikri plachta ap i burika, beshas pes pre, un penas ap o budepaskro: “Kre, te djal li jaake sik har djala, un muk gar tele, bis te penau les tuke!” Jaake djas joi pash ko Debleskro mursheste ap koi berga Karmel. Har ko Debleskro mursh dikas, kai joi was, penas job ap peskro budepaskro, o Gehasi: “Dik, koi djuwel dran Shunem hi koi. Dja pash late un putch: Djal tuke mishto? Djal tiro romeske un tiro tchaweske mishto?” Joi penas: “Mishto!” Har joi pash o Debleskro mursheste ap koi berga was, tapras joi leskre herja trujel. O Gehasi was, te dell lo lat i spildini. Koi penas o Debleskro mursh: “Muk lat! Lake hi ropaske, un me djinau gar hoske. O baro Dewel penas mange tchi, hoi djas.” Joi penas: “Mangom me tutar, miro rajestar i mursh tchawo, te dess tu man? Na-a, me penom tuke, te kress mange tchi glan!” O Elisa penas ap o Gehasi: “Tchip tiro pereskri dori trul tute, un le miro lengsto kasht an tiro wast, un dja an Shunem! Te tapreh jekes ap o drom, atch gar tardo, te rakress leha! Un te kamell jek tuha te rakrell, le tuke kek tsiro leske! Un tchip miro lengsto kasht ap ko tchaweskro mui!” “Na-a”, penas o tchaweskri dai: “Me dau man sowel glan o djido Debleste un glan tute: Me mukau tut gar kate te atchell.” Koi stas job pre un djas lake pal. O Gehasi djas glan win, un tchiwas ko lengsto kasht ap ko tchaweskro mui. Un tchi djas: kek gole un kek ducho. Koi djas job pale pash o Elisa un penas leske: “Ko tchawo djangras gar pre.” Un har o Elisa an o kheer was, his ko tchawo mulo ap o tchiben tchiddo. Un job djas dren, pandas o wudar pal peste, un mangas o baro Debles, djas ap o tchiben un tchiwas pes ap ko tchaweste, tchiwas peskro mui ap leskro mui un peskre jaka ap leskre jaka un peskre wasta ap leskre wasta, un tchiwas pes jaake ap ko ternepaste, te well kowa pale tato. Palle stas job pre, djas an o kheer kate te kote, un tchiwas pes pale ap leste. Koi nisewas ko ternepen efta kope. Koi pal kras job i jaka pre. Un o Elisa das pal o Gehasi gole un penas: “De o tchaweskri dai gole!” Har job lat gole das, was joi dren pash o Elisa. Koi penas job: “Ake, le tiro tchawes!” Koi was joi, witsras pes glan leskre herja tele bis ap i phub, las peskro tchawes un djas win. Har o Elisa pale an Gilgal was, his i menshen tchi te chal an ko them. Un har kol Debleskre rakepangre glan leste beshdo his, penas job ap peskro budepaskro: “Le i bari piri un kere lenge i summi chapaske.” Koi djas jek win ap o them, te rodell lo senlepen, un hatsas diwje kürbisse, las len tele un hidjras len an peskri plaashka, tchinas kolla an kotja un tchiwas kowa an i piri. Kek djinas, hoi kowa his. Un tchiwas kowa glan kol murshende chapaske. Un har job chan, dan jon gole un penan: “Debleskro mursh, o merepen hi an i piri!” Un jon chan kowa gar. Job penas: “Anenn jarro!” Un job tchiwas jarro an i piri un penas: “Anenn kowa i murshende chapaske!” Koi nai chan jon kowa. Koi his o tselo chapen latcho. Koi was i mursh dran o them Baal-Shalisha un anas ko Debleskro mursheske maro dran newo djob: biish mare, un ninna newo djob an i gono. Un o Elisa penas ap peskro budepaskro: “De kowa i menshende chapaske!” Koi penas leskro budepaskro: “Kowa hi gar doha sheel murshenge!” O Elisa penas: “De les lenge, te chan le. O baro Dewel penell: ‘Jon chan, un atchell tchomone pral.’” Un job anas lenge kowa, te chan le. Un atchas tchomone pral, jaake har o baro Dewel kowa penas. O baro rajes pral o them Syria his i pralstuno lurdo. Leskro lab his Naaman. Kowa his i tchatcho mursh an peskro rajeskre jaka un leske bud moldo. Har anas job i Syrarja an o kurepen, kras o baro Dewel, te wenn jon i sorleder. I sorelo kurepaskro his lo, un les his i djungelo nasslepen ap peskro mass. Un lurde dran o them Syria djan win un tchoran i terni tchat dran o them Israel, un lan lat pentsa. Koja budras o Naamaneskri romjake. Koi terni tchai penas ap peskri rajetsa: “Ach, te wals miro rai pash ko Debleskro rakepaskro an Samaria! Kowa nai lals ko nasslepen ap leskro mass lestar krik.” Koi djas o Naaman pash peskro rajeste dren un penas leske, hoi koi terni tchai dran Israel rakras. “Dja koi”, penas o baro rai pral Syria. “Me kamau o baro rajeske pral Israel i liil te tchinell.” O Naaman djas koi un las peha efta zentnarja rup un shob serja sonakangre lowe un deesh raile ripja. Un anas ko liil pash o baro rajeste pral Israel. Koi his dren tchinlo: Te well ko liil pash tute, hunte djiness tu, kai me miro budepaskres Naaman pash tute bitchrom, te less ko nasslepen ap leskro mass lestar krik. Un har o baro rai pral Israel ko liil draweras, tserdas job i koola pestar tele un penas: “Hom me o Dewel, kai nai marau un krau djido? O baro rai pral Syria bitchrell kau murshes pash mande, te krap les sasto un lap ko nasslepen ap leskro mass lestar krik. Tumer dikenn, har rodell job tchingepen mantsa!” Har o Elisa, ko Debleskro mursh, kowa shunas, bitchras job murshen pash leste, te putchenn kolla lestar: “Hoske tserdal tu tire koola tutar? Muk ko murshes pash mande te well, te dikell job, kai i Debleskro rakepaskro an Israel hi!” Koi was o Naaman peskre grajentsa un peskro wurdin un atchas glan o wudar pash o Eliseskro kheer. Koi bitchras o Elisa jekes pash leste, te penell kowa leske: “Dja koi un thob tut efta kope an o Jordan! Palle djal o nasslepen tutar un tiro mass well pale sasto.” Koi was o Naaman chojedo, djas krik un penas: “Me penom mange: Job well win glan mande un dell peskro baro Debles an-gole, un hadell peskro wast pral miro nasselo mass. Un jaake lell lo o nasslepen mandar krik. Kol panja an Damaskus, Abana un Parpar, hi feteder har kol tsele panja an Israel. Me nai thowoms man ninna an kol panja un woms sasto.” Un job rissras pes un djas krik chojedo. Koi djan leskre budepangre pash leste, rakran leha un penan: “Maro rai, te penals ko Debleskro rakepaskro, te kress tchomone, hoi pharo hi, krals tu kowa gar? Kanna mangas lo tutar i tikno koowa, har penas lo: ‘Dja an ko pani un thob tut, un tu weh sasto.’ Hoske kameh kowa gar te krell?” Koi djas job tele pash o pani Jordan un tchiwas pes tel o pani efta kope jaake har o Debleskro mursh kowa penas. Un leskro mass was pale sasto har ko mass i tikno tchawestar. Un job was sasto ap peskro tselo mass. Un job djas pale pash ko Debleskro mursheste lauterentsa, kai pash leste hi, djas glan leste un penas: “Kanna djinau me, kai hi kek Dewel ap i tseli phub, kokres an Israel. Kanna le tchomone mandar, te parkrap man pash tute.” O Elisa penas: “Me dau man sowel pash o djido Debleste, koleske budrau, me lau kowa gar.” Un ninna har mangas lo lestar o tselo djijestar, te lell job kowa an, kamas o Elisa gar. Koi penas o Naaman: “Te leh tu gar, hoi kamom tut te dell, palle muk man jaake bud tchik mantsa te lell, har dui maultikre burike hidjrenna. Me, tiro budepaskro, kamau buder gar wawar deblenge tchomone te anell un lenge viechen te chatchrell, har kokres o baro Debleske. Hi jek koowa, hoi nai krau gar jaake: Te djal miro baro rai an o kheer peskro deblestar Rimmon, te mangell lo les an, palle tchiwell lo pes ap miri mussi, un me mangau les ninna an. Palle mu lell o baro Dewel koi doosh mandar krik!” O Elisa penas: “Dja o Debleha!” Un o Naaman kras pes ap o drom. O Debleskro mursh, o Elisa, les his i budepaskro. Leskro lab his Gehasi. Kowa penas ap peste: “Miro rai mukas o Naaman te djal un las lestar tchi, hoi kowa leske anas. Kau Syrari hunte plaissrals tchomone. Pash o djido Debleste, me nashau leske pal, te dell job man tchomone.” Un o Gehasi nashas pal leste jaake sik har djala. Har o Naaman dikas, kai was job pal leste, stas job o wurdin tele, djas pash leste un penas: “Djal tuke mishto?” Job penas: “Awa. Miro rai bitchras man, te penap tuke, te wan kanna pash leste dui Debleskre rakepangre dran kol berge Efrajim. De man lenge trijanda kilogramme rup un dui shukar ripja!” O Naaman penas: “Mangau tut, le shob-deesh kilogramme!” Un rakras ap leste dren, un tchiwas shob-deesh kilogramme rup an dui gone, las dui raile ripja un das kowa lauter peskre budepangrende, te hidjrenn le kowa glan leste koi. Un har o Gehasi pash koi tikni berga was, kai o Elisa djiwell, las job kowa dran lengre wasta un tchiwas ko koowa an o kheer ap i rig, un bitchras kol murshen pale. Un har jon krik djan, was job glan peskro rajeste. Un o Elisa putchas: “Gehasi, kai weh tu?” Kowa penas: “Me homs gar krik, miro rai.” O Elisa penas ap leste: “Me homs an miro ducho koi pashel, har ko mursh dran peskro wurdin djas un pash tute was. Kanna hi gar ko tsiro, te less rup un raile ripja, te giness tuke bakre un grumja, un them, kai djeteskre ruka un drakengre ruka baro wenn, un budepangre: mursha un djuwja. Ko nasslepen, hoi o Naamanes ap peskro mass his, perell ap tute un tire menshende, kai pal tute wenna.” Koi djas o Gehasi lestar krik, un ko nasslepen his ap leskro mass un dikas win har gib. Kol Debleskre rakepangre penan ap o Eliseste: “Dik, ko kheer, kai mer wah khetne, hi gar baro doha. Mer kamah pash o Jordan te djal, te las menge ruka, un krah menge i bareder kheer, kai mer khetne wah.” Job penas: “Djan koi!” Un jek penas: “Rai, dja mentsa!” Job penas: “Awa, me djau tumentsa.” Un job djas lentsa. Un har jon pash o Jordan wan, dan jon ruka trujel. Har jek i ruk tele das, peras leskro tower an o pani. Koi das job gole: “Rai, hoi krau kanna? Kau tower patsom mange jekestar.” O Debleskro mursh penas: “Sike mande, kai ko tower an o pani peras!” Har job leske kowa sikras, tchinas o Elisa peske i kasht tele, witsras kowa an o pani, kai o tower tele das, un ko tower was pale pral. “Tape pal o tower!” penas o Elisa. Un job las les dran o pani win. Ko baro rai pral Syria his an o kurepen i Israelentsa, un rakras peskre pralstune lurdentsa, hoi jon nai krenna. Un job penas: “Mer khatrah men un perah lenge koi tchorchanes an o dumo.” Koi bitchras ko Debleskro mursh, o Elisa, jekes pash o baro rajeste pral Israel un mukas leske te penell: “De garda un ma dja kawa drom! Kol Syrarja lurenn koi.” Koi bitchras ko baro rai pral Israel lurden koi pash ko drom, kolestar o Debleskro mursh rakras un penas “Ma djan koi!” Un kolla lan ko drom an i jak. Jaake djas kowa jek kopo, dui kope un ninna budeder. Koi was o baro rai pral Syria chojedo, un job das peskre pralstunen gole un penas ap lende: “Kamenn tumer mange gar te penell, koon mendar hi ap koi rig o baro rajestar pral Israel?” Koi penas jek leskre pralstunendar: “Kek mendar, miro baro rai. O Elisa, ko Debleskro rakepaskro an Israel, phukrell lauter o baro rajeske pral Israel, ninna, hoi tu rakreh an tiri isema, kai soweh.” Koi penas job: “Djan un hatsenn win, kai job hi. Un me kamau les te taprell.” Un jon penan leske: “Job hi an Dotan.” Koi bitchras job bud lurden grajentsa un kurepangre wurdjentsa. Har kolla koi wan an i rati, tchiwan jon pen tardo trul o tselo foro. Ko budepaskro ko Debleskro murshestar stas sik taissarlakro pre, djas win glan o wudar un dikas kol tsele lurden pengre grajentsa un kurepangre wurdjentsa tardo trul o tselo foro. Koi penas o budepaskro ap o Elisa: “Hawi bibacht, miro rai! Hoi krah mer kanna?” O Elisa penas: “Ma traash! Ap mari rig hi budeder lurde har ap lengri rig.” Un o Elisa rakras o Debleha un penas: “Baro Dewel, kre leskre jaka pre, te dikell lo!” Koi kras o baro Dewel ko budepaskreske i jaka pre. Un job dikas, kai hi koi berga pherde jagengre graja un jagengre wurdja trul o Elisa. Un har kol Syrarja tele pash lende wan, penas o Elisa ap o Debleste: “Baro Dewel, kre, te wenn kal menshe korelo!” Un o Dewel kras len korelo, jaake har o Elisa lestar kowa mangas. Un o Elisa penas ap lende: “Kowa hi gar ko drom un gar ko foro. Djan mange pal! Me anau tumen pash ko mursheste, koles tumer rodenna.” Un job anas len an Samaria. Un har jon an Samaria wan, penas o Elisa ap o Debleste: “Kre kalengre jaka pre, te nai dikenn le!” Un o baro Dewel kras lengre jaka pre, un jon dikan, un his mashkral an Samaria. Un har ko baro rai pral Israel len dikas, penas job ap o Elisa: “Tata, krap me len mulo? Kameh, te dap len mulo?” Koi penas o Elisa: “Na-a, ma de len mulo! Tu mareh witar kek lurden, kai tapral an o kurepen. Tchip maro un pani glan kalende, te chan le un te pijenn le, un muk len pash lengro rajeste te djal.” Koi kras job i baro chapen. Un har jon chan un pijan, mukas job len te djal, te djan le pale pash pengro rajeste. Pal kowa wan kek Syrarja buder an ko them Israel, te randenn le koi. Pal i tsiro las ko baro rai pral Syria – leskro lab his Ben-Hadad – peskre tsele lurden khetne, peras lentsa an o them Israel dren un tchiwas pes trul o foro Samaria. Har jon jaake i rah tsiro o foro dren pandan, was i bok an o foro Samaria baro. I eseltikro shero was 80 (ochta-deesh) rupene beme un i wast pherdo tchirklengri tchik was pantch rupene beme. His i diwes, kai djas o Israeleskro baro rai ap i pre-tchidde barra, hoi trul o foro hi. Koi das i djuwel ap leste gole un penas: “Ab ap miri rig, miro baro rai!” Job penas: “Well o baro Dewel gar ap tiri rig, har nai wau me ap tiri rig? Djob un mool hi buder gar koi. Hoi kameh mandar?” Joi penas: “Koi djuwel koi penas ap mande: ‘De tiro tchawes mende! Koles chah mer kai diwes. Taissar chah mer miro tchawes.’ Jaake keram miro tchawes un cham les. Har penom o wawar diwes ap late: ‘De tiro tchawes chapaske!’ koi khatras li les.” Har o baro rai i laba koi djuwjatar shunas, tserdas job i koola pestar tele, jaake dukan les kol laba an peskro dji. Un har job pral ap i massuri tardo his, dikan i tsele menshe, kai les tel peskre koola i gono trul leste hi. Un job penas: “O Debleskri choli mu well pral mande, te dau me kai diwes gar ko shero o Elisestar tele, koleskro dad o Shafat hi.” Un o baro rai kras pes ap o drom te djal lo pash o Elisa, un bitchras i murshes glan peste. O Elisa his an peskro kheer un kol phureder ko forestar his pash leste beshdo. Har ko bitchepaskro gomme gar pash leste was, penas o Elisa ap kol phurende: “Djinenn tumer, kai ko marepaskro jekes bitchras, te dell lo miro shero tele? Te well ko mursh, krenn o wudar pandlo. Te kamell lo dren te well, denn les i ladini o wudareha, te atchell lo win. Me shunau, kai well leskro rai pal leste.” Har job lentsa an o rakepen his, was o baro rai pash leste un penas: “O baro Dewel anas kai bibacht pral mende. Har nai dikau me kanna ap leste, te lell lo men koi win?” O Elisa penas: “Shunenn ap o baro Debleskre laba! Kawa penell o baro Dewel: Taissar an kau tsiro nai gineh an o foro Samaria i bari piri latcho jarro, hoi plaissreh jek rupeni bema, ninna dui pirja djob, kolenge plaissreh jek rupeni bema.” Ko pralstuno lurdo, kai tchiwas pes o baro rai ap leskri mussi, penas ap ko Debleskro mursheste: “Ninna te krals o baro Dewel gomme kau diwes o bolepen pre un dals brishin, har nai djal kowa?” O Elisa penas: “Tire jakentsa dikeh tu kowa, un tchi chah tu kolestar.” Glan ko foreskro wudar his star mursha, kolen i djungelo nasslepen ap pengro mass hi. Un jek penas ap o wawareste: “Hoske atchas mer kai bis te merah? Ninna te kamah mer an o foro te djal, hi koi i menshen tchi chapaske, un mer hunte meras koi. Un te atchah mer kai, merah ninna. Mer djah pash i lurdende dran Syria. Te mukenn jon men djido, djiwah mer. Krenn jon men mulo, jaake ham mer mulo.” Un har i rat was, djan le, te wenn le pash kol lurdende dran Syria. Un har jon kote wan, his kek buder koi. O baro Dewel kras, te shunenn kol Syrarja i bari gole, har te wenn bud lurde grajentsa un kurepangre wurdjentsa. Un jon rakran jek ap o wawareste: “Shunenn, ko baro rai pral Israel tchiwas pes khetne kol bare rajentsa pral kol Hetarja un pral kol Egiptarja, te perenn le khetne pral mende.” Un har i rat was, nashan jon sik penge un mukan lauter jaake tardo har his: pengre plachtene khera, pengre graja, burika, un dan an i herja, te wenn le gar maredo. Kol mursha, kai nasselo ap pengro mass hi, wan glan ap koi platsa, djan an jek plachteno kheer, chan, pijan un lan rup, sonakai un koola, djan krik un khatran kowa, wan pale, djan an i wawar plachteno kheer, lan lauter win un khatran kowa ninna. Koi penas jek ap o wawareste: “Kowa hi gar mishto, hoi mer krah. Kai diwes hi i baro diwes. Men hi latche laba te penell. Te rikrah mer kal laba menge un penah len gar dureder bis te well taissarlakro, palle anah doosh ap mende. Awenn, mer djah pale an o foro pash o baro rajeste, te penas kote, hoi djas.” Un jon djan pale pale pash o foro, dan kolen gole, kai denn garda ap o foreskro wudar, un penan lenge: “Mer wam pash koi platsa, kai kol Syrarja his. Koi his kek, un kek menshes shunam. Kol graja un burika his koi an-pandlo un kol plachtene khera koi tardo.” Un kolla, kai denn garda ap o foreskro wudar, dan jekes gole, te djal job pash o baro rajeskro kheer un penell kowa kote. Un o baro rai stas an i rati pre un penas ap kol pralstunende, kai trul leste hi: “Kamau tumenge te penell, hoi kol Syrarja mentsa krenna. Jon djinenn, kai bokah. Doleske mukan le pengri platsa un khatran pen ap i kotar them, un penan penge: Te wenn i Israelitarja win dran o foro, taprah len djides, un djah an o foro dren.” Koi penas jek kol pralstunendar: “Le pantch kol grajendar, kai atchan pral an kau foro! Bitche murshen lentsa win, te djinas, hoi koi glan djala. Ninna te rikrah len kai, djal lenge jaake har kol tsele wawar graja, kai meran.” Koi lan le dui wurdja i grajentsa. Un o baro rai bitchras len pal kol lurdende dran Syria, un penas: “Djan koi un dikenn, hoi djas!” Un jon djan lenge palla bis pash o pani Jordan, un dikan, kai ap o drom ripja un wawar koowa tchiddo hi, kai kol Syrarja an o sikepen krik witsran. Un har kol bitchepangre pale wan un kowa o baro rajeske penan, djan kol menshe dran o foro ap i platsa, kai i Syrarja his, un tchoran lendar lauter krik. Un lauter was jaake har o baro Dewel penas: Jek bari piri jarro was jek rupeni bema, un dui pirja djob ninna jek rupeni bema. Ko baro rai bitchras ko pralstuno lurdes, kai tchiwell lo pes ap leskri mussi, pash o foreskro wudar. Un kote pash ko baro wudar stakran kol menshe an leste jaake, kai meras lo, har ko Debleskro mursh kowa penas, har o baro rai pash leste was. Un kowa was lauter jaake har o Debleskro mursh o baro rajeske penas. Job penas: “Taissar an kau tsiro wenn dui pirja djob jek rupeni bema un jek piri jarro well jek rupeni bema an o foro Samaria.” Un koi pre penas ko pralstuno lurdo ap ko Debleskro mursheste: “Ninna te krals o baro Dewel gomme kau diwes o bolepen pre un dals brishin, har nai djal kowa?” Un o Elisa penas koi pre: “Tire jakentsa dikeh tu kowa, un tchi chah tu kolestar.” Jaake was kowa pral leste: Kol menshe stakran les khetne pash ko baro wudar jaake, kai meras lo. O Elisa rakras kol djuwjah, kai kras lo lakro tchawes djido, un penas: “Dja krik tire menshentsa an i wawar them, te djiwess koi! O baro Dewel mukell i tsiro te well an kau them, kai bokenn i menshe efta bersha.” Koi djuwel djas un kras har ko Debleskro mursh penas, un djas peskre menshentsa an ko them, kai kol Filistarja djiwenn, un djiwas efta bersha kote. Har kol efta bersha trujel his, was koi djuwel dran o them Filistia pale pale an peskro them, djas pash o baro rajeste, te lell joi peskro kheer un kotar them pale. Ap ko tsiro rakras o baro rai ap o Gehasi, ko Debleskro mursheskro budepaskro, un penas: “Pen mange ko tselo baro koowa, hoi o Elisa kras!” Un har o Gehasi o baro rajeske penas, kai o Elisa jekes djido kras, kai mulo his, koi was koi djuwel, kai kras job lakro tchawes djido, te rakrell li o baro rajeha pral lakro kheer un kotar them. Koi penas o Gehasi: “Miro baro rai, kaja hi koi djuwel, un kawa hi ko tchawo, koles o Elisa djido kras.” Ko baro rai putchas koi romjatar pral kau koowa. Un koi romni penas leske, hoi djas. Koi bitchras o baro rai i pralstunes lah, un penas leske: “De lake lauter pale, hoi lakro hi, un ninna lauter, hoi lake nashedo djas ap lakro kotar them ap ko tsiro, kai joi dran kau them djas bis kanna!” O Elisa was an Damaskus. Koi his o rai pral Syria, o Ben-Hadad, nasselo tchiddo. Un leske was penlo: “Ko Debleskro mursh was kate.” Koi penas o baro rai ap o Hasael: “Dja pash o Debleskro mursheste! Un le tchomone tuha, hoi deh les! Un mange lestar, te putchell lo mange o baro Deblestar, te djinap: Wau me pale sasto kau nasslepastar?” O Hasael djas pash o Elisa un las latcho un kutch koowa peha, hoi an Damaskus kerdo was, te dell lo les. Kowa his jaake bud, kai hidjran kowa star-deesh khamele. Un har job koi was, djas lo glan o Elisa un penas: “Tiro tchawo Ben-Hadad, ko baro rai pral Syria, bitchras man pash tute un putchell tutar: Nai wau me sasto kau nasslepastar?” O Elisa penas ap leste: “Dja koi un pen leske: ‘Tu weh sasto.’ Mange sikras o baro Dewel, kai job merella.” Un o Debleskro mursh dikas bare jakentsa i rah tsiro ap leste, bis te ladjas lo pes. Palle rowas o Debleskro mursh. Koi putchas o Hasael: “Hoske rowell miro rai?” Job penas: “Me djinau, hoi tu kol Israelentsa kreh: Tu chatchreh lengre forja pre, un lengre terne murshen deh o chareha mulo, un lengre terne tchawen mareh tu ninna, un kol djuwjen tchineh tu pre, kai an wawar koowa hi.” O Hasael penas: “Me hom i tchorwelo djuklo. Har nai krau me sawo koowa?” Koi penas o Elisa: “O baro Dewel sikras mande, kai weh tu baro rai pral Syria.” Un o Hasael djas peske o Elisestar, un was pash peskro rajeste. Kowa putchas lestar: “Hoi penas tuke o Elisa?” Job penas: “Kai tu sasto weh.” Ap o wawar diwes las job i plachta, tchiwas koja an o pani, un tchiwas koja ap o baro rajeskro mui. Koi meras job. Un o Hasael was pal leste baro rai pral o them Syria. O Ahabeskro tchawo, o Joram, his an o pantchto bersh baro rai pral Israel, koi was o Joram, koleskro dad o Josafat his, baro rai pral Juda. An ko tsiro his leskro dad Josafat ninna gomme baro rai pral Juda. 32 (trijanda-te-dui) bersha his o Joram, har lo baro rai was. Ochta bersha his lo baro rai, un djiwas an kau tsiro an o foro Jerusalem. Jek o Ahabeskre tchendar his leskri romni. Un jaake har o Ahabeskri familja djas lo ninna ap o tchilatcho drom, kai o Israeleskre bare raja djan, un kras, hoi djungeles his glan o baro Debleskre jaka. Ninna te djiwas lo sau tchilatcho djipen, kamas o baro Dewel i menshen an o them Juda gar te marell. Glan i rah tsiro penas job peskro budepaskreske David, te well jek kolendar, kai pal leste wenna, baro rai hako tsireske. An ko tsiro, kai o Joram baro rai his, phagan i menshe dran Edom o baro rajeha an Juda un tchiwan i wawar baro rajes pral pende dren. Koi djas o Joram peskre kurepangre wurdjentsa an o them Edom, un was pash o foro Zair. Kote djan i Edomarja trul lende un pandan len dren. An i rati djas lo khetne i pralstunentsa, kai ap i wurdja his, ap i Edomarja pre un das len. Leskre lurde nashan an pengre plachtene khera. Pal kowa his kol Edomarja buder gar an i wasta kol menshendar dran o them Juda bis ap kau diwes. An ko tsiro peran ninna kolla an o foro Libna o themestar Juda tele. Ko tselo wawar koowa, hoi pral o Joram penepaske hi, un lauter, hoi lo kras, kowa hi tchinlo an i familjakro liil i bare rajendar pral o Juda. Un o Joram meras un was paskedo pash peskre phurende an o Davideskro foro. Un leskro tchawo, o Ahasja, was baro rai pal leste. O Ahabeskro tchawo, o Joram his an o 12. (deesh-te-duito) bersh baro rai pral Israel, koi was o Jorameskro tchawo, o Ahasja, baro rai pral Juda. 22 (biish-te-dui) bersha his o Ahasja, har was lo baro rai. Un job his jek bersh baro rai, un djiwas an ko tsiro an o foro Jerusalem. Leskri dai kharas Atalja, lakro dad his o Omri. Kowa his baro rai pral Israel. Leskri dai his i menshendar Ahab. Un job djiwas jaake har o Ahabeskri familja, un kras, hoi djungeles his glan o baro Debleskre jaka. Un khetne o Ahabeskro tchaweha, o Jorameha, djas lo an o kurepen an o foro Ramot an o them Gilead, te kurell lo pes o baro rajeha pral o them Syria. Leskro lab his Hasael. Kol Syrarja dan o Jorames jaake, te djas lo pale an Jesreel, te well leskro dukepen pale sasto, hoi kol Syrarja les an o foro Rama dan, har job pes ko baro rajeha pral Syria, o Hasael, kuras. Un o Ahasja, koleskro dad o Joram his, was tele pash leste an Jesreel, kai o Joram dukedo tchiddo his. Un o Debleskro rakepaskro, o Elisa das jekes kol terne Debleskre rakepangren gole, un penas ap leste: “Tchip i pereskri dori trul tute, un le ko khoro, kai djet dren hi, tuha, un dja an ko foro Ramot an Gilead! Te weh tu koi, hatseh ko murshes Jehu, koleskro dad o Josafat hi, un koleskro dad o Nimshi hi. De les win gole dran kolende, kai pash leste hi! Un dja leha an i palstuni isema! Le ko khoro, kai djet dren hi, tchore kowa pral leskro shero un pen: ‘Jaake penell o baro Dewel: Me makau tut kau djeteha, te wess baro rai pral o Israel.’ Koi pal kre o wudar pre un naash tuke jaake sik har djala!” Un ko terno Debleskro rakepaskro djas an o foro Ramot an o them Gilead. Un har job koi was, his kol pralstune kol lurdendar koi khetne beshdo. Un job penas: “Tu pralstuno, tuke kamau tchomone penell.” Koi putchas o Jehu: “Koneske mendar?” Kowa penas: “Tuke, pralstuno!” Koi stas job pre un djas an o kheer dren. Un o Debleskro rakepaskro tchoras ko djet ap leskro shero un penas ap leste: “Kowa penell o baro Dewel, ko Dewel pral o Israel: Me makau tut kau djeteha dren, te wess baro rai pral mire menshende, i Israelende. Un tu maress kol menshen, kai wenna tiro rajestar Ahab. Jaake dau len i phagi ko rateske, hoi ratas, har maras i Isebel mire budepangren, mire rakepangren un kol tsele wawaren, kai mange koi his. Awa, kamau, te wenn kol tsele mursha maredo, kai wenna pal o Ahab, i terne har i phure. Un me kamau, te djal i menshenge, kai wan pal o Ahab, jaake har kol menshenge, kai wan pal o Jerobeam, koleskro dad o Nebat his, un har kol menshenge, kai wan pal o Baasha, koleskro dad o Achija his. Un i Isebel, i djukle chan lat pre ap ko kotar them pash Jesreel un kek hunte paskrell lat.” Un har job kowa penas, kras lo o wudar pre un nashas peske. Un har o Jehu win djas pash kol menshende leskro rajestar, putchan le lestar: “Hi tchomone? Hoske was ko dinelo pash tute?” “Tchi”, penas job. “Tumer prindjrenn kol murshes, kowa rakrell dinelo koowa.” Jon penan: “Tu chocheh men. Pen menge o tchatchepen!” Koi penas job lenge, hoi o Debleskro mursh leha rakras, un har lo penas: “Jaake penell o baro Dewel: ‘Me makom tut kau djeteha dren, te wess baro rai pral o Israel.’” Koi las sik hakeno peskri plaashka, tchiwas lat glan leste ap kol pralstune barra ko dromestar. Jon phurdan an i phurdepaskri un dan gole: “O Jehu hi baro rai!” Un o Jehu, koleskro dad o Josafat un koleskro papo o Nimshi hi, hadas pes pral o baro rai Joram un kamas gar, te atchell o Joram baro rai. [Glan jek tsiro djas o Joram khetne kol tsele lurdentsa dran Israel pash ko foro Ramot an Gilead, te kurell lo pes o baro rajeha pral o them Syria, o Hasael. An ko kurepen was o baro rai Joram ratles dino. Doleske was job pale an o foro Jesreel, te mukell lo pes sasto te krell kol dawendar, hoi kol Syrarja les dan.] Un o Jehu penas: “Te kamenn tumer pash mande rikrell, palle mukenn kekes dran o foro te nashell, te nai djal job an o foro Jesreel un penell kote, hoi kai djas.” Un job djas ap peskro wurdin un uleras an o foro Jesreel. Kote his o Joram tchiddo. Un o Ahasja, ko baro rai pral Juda, was tele, te djal lo pash o Joram. Pral ap ko turmo an Jesreel his jek tardo, kai dell jak. Kowa dikas kol kurepangre wurdja, kolentsa o Jehu was, un penas: “Me dikau lurden.” Koi penas o Joram: “Bitche i klissepaskres pash lende, te putchell job: ‘Awenn tumer an o latchepen?’” Un ko klissepaskro klissas koi un penas: “O baro rai putchell: ‘Awenn tumer an o latchepen?’” O Jehu penas: “Hi kowa tiro koowa? Dja pal mande un am mantsa!” Kowa, kai jak das, penas: “Ko bitchepaskro was pash lende koi un well gar pale.” Koi bitchras o Joram o duito klissepaskro. Har kowa pash lende was, penas job: “O baro rai putchell: ‘Awenn tumer an o latchepen?’” O Jehu penas: “Hi kowa tiro koowa? Dja pal mande un am mantsa!” Pale penas kowa, kai jak das: “Job was pash lende un well gar pale. Un koi hi jek, kai ulerell har i diwjo, har o Jehu, koleskro dad o Nimshi hi.” Koi penas o Joram: “Tchiwenn i graja glan o wurdin!” Un jon tchiwan i graja glan leskro wurdin. Un kol dui bare raja, o Joram, ko rai pral Israel, un o Ahasja, ko rai pral Juda, uleran hakeno ap peskro wurdin pash o Jehu. Un jon tapran pen ap ko kotar them, hoi his o Nabotes dran Jesreel. Har o Joram o Jehu dikas, putchas job: “Awenn tumer an o latchepen?” Koi penas lo: “Hoi – an o latchepen? Har nai wah an o latchepen jaake rah har tiri dai, i Isebel, sharell mule deblen un krell bengeskro koowa?” Koi rissras pes o Joram trujel, das an i herja un das gole ap o Ahasja: “Phukepen, Ahasja!” O Jehu tapras peskro bogo un das o Jorames mashkral i phika karje, jaake kai djas ko failo an leskro dji. Un o Joram phagas khetne an peskro wurdin. O Jehu penas ap peskro lurdeste, o Bidkar: “Le les pre un witse les ap ko kotar them, hoi his ko murshes Nabot dran Jesreel! Mange was an o shero, hoi o baro Dewel ap o Jorameskro dad, o Ahab, penas, har uleram mer dui ap i wurdin pal leste. O baro Dewel penas leske: ‘Me dikom har taissar o Nabot un leskre tchawe mulo dino wan. Kate ap leskro kotar them dau tut pale, hoi tu leske kral.’ Doleske penau tuke: Le les un witse les koi! Jaake well kowa, har o baro Dewel penas.” Har o Ahasja, ko baro rai pral Juda dikas, hoi djas, nashas job pash o foro Bet-Gan. O Jehu las les palla un mukas les ninna te marell ap o wurdin. Un jon dan ap leste karje ap ko drom pash o foro Gur, kai pash o foro Jibleam tchiddo hi. Un job nashas peske an Megiddo un meras koi. Un leskre lurde anan les an Jerusalem un paskran les an leskro mulengro kheer pash leskre phurende an o Davideskro foro. Har o Joram, o Ahabeskro tchawo, an o deesh-te-jekto bersh baro rai pral o Israel his, was o Ahasja baro rai pral o them Juda. Har o Jehu an o foro Jesreel was, un i Isebel kowa shunas, kras joi peskre jaka shukar un peskre balla ap o shero railes, un dikas dran i wochni win. Un har o Jehu tel ko foreskro wudar was, penas joi: “Djal mishto, tu Simri, kai peskro rajes mulo das?” Job dikas pral pash i wochni un das gole: “Koon hi ap miri rig?” Koi dikan dui, triin pralstune budepangre ap leste tele. “Witsrenn la tele”, penas job. Koi witsran le i Isebel tele. Un lakro rat peras ap i massuri un ap i grajende. Un job uleras pral late. Palle djas job dren, chas un pijas. Pal o chapen penas lo: “Dikenn pal koi bibachtliate un paskrenn lat! I baro rajeskri tchai hi li.” Har jon kote djan, te paskrenn le lat, hatsan jon latar tchi har i kokale o sherestar, i herjendar un i wastendar. Un jon wan pale un penan kowa ap o Jehu. Koi penas job: Kowa was jaake, har mukas o baro Dewel peskro budepaskres glan-wi te penell. Job, o Elija dran Tishbe, penas: “Ap o kotar them glan Jesreel chan i djukle i Isebelakro mass. Un joi well har viechengro ful ap o them pash Jesreel. Kek penell nai buder: Kowa hi i Isebel.” An o foro Samaria djiwan efta-deesh tchawe o Ahabestar. Un o Jehu tchinas lila un bitchras len ap kol pralstunende an ko foro Jesreel: ap kol phurende un ap kolende, kai tserdan o Ahabeskre tchawen pre. An ko liil hi dren tardo: “Pash tumende hi kol tchawe tumaro rajestar. Ninna hi tumen kurepangre wurdja un graja. Tumaro foro hi soreles kerdo. Un tumen hi chare un wawar kurepaskro koowa. Dikenn, koon ko feteder un gosweder hi mashkral o Ahabeskre tchawende! Krenn les baro rai pral tumende un kurenn tumen leske!” Kol pralstune pral o foro Samaria lan bari traash un penan: “Dui bare rajentsa kuras job pes un was o sorleder. Har nai kurah men leha un dah les?” Ko pralstuno pral o Ahabeskro kheer un o moskro un i phureder an o foro un kolla, kai tserdenn o Ahabeskre tchawen baro, kolla bitchran jekes pash o Jehu, un mukan leske te penell: “Mer ham tire budepangre. Mer krah lauter, hoi tu menge peneh. Mer kamah kek wawar baro rai pral mende. Kre, hoi an tire jaka mishto hi!” Koi tchinas job i duito liil ap lende: “Te han tumer ap miri rig un shunenn ap mande, lenn kol sherja kol tchawendar tumaro rajestar un anenn len pash mande an Jesreel taissar an kau tsiro!” Kol efta-deesh tchawe o baro rajestar djiwan pash kol an-dikle murshende an ko foro, kai tserdenn len baro. Har kanna ko liil pash kolende was, lan jon o baro rajeskre efta-deesh tchawen, maran len un tchiwan lengre sherja an korbe un bitchran len pash o Jehu an Jesreel. Har ko bitchepaskro pash leste was un leske penas “jon anan i sherja o baro rajeskre tchawendar”, penas job: “Tchiwenn len khetne ap dui platse glan o foreskro wudar, un atchenn len kote bis taissar.” O wawar diwes taissarlakro djas job win glan o foreskro wudar un penas ap kol tsele menshende, kai kote hi: “Tumen hi kek doosh. Me krom, te hadenn pen i menshe ap miro rajeste, un dom les mulo. Koon das kal tsele wawaren mulo? Ap kowa dikenn tumer, kai lauter jaake was, har o baro Dewel pral o Ahabeskro kheer penas. O baro Dewel kras kowa, hoi job mukas peskro budepaskres o Elija glan-wi te penell.” Palle das o Jehu lauteren mulo, kai atchan pral dran o Ahabeskri familja an Jesreel: kol tsele pralstunen, kol wawaren leskre menshendar un leskre rashaja. Kek lendar atchas djido. O Jehu djas ap ko drom, hoi an Samaria djal. Har job pash o foro Bet-Eked was, hatsas job kol phralen o baro rajestar pral Juda, koleskro lab Ahasja his. Un o Jehu putchas lendar: “Koon han tumer?” Koi penan jon: “Mer ham kol phrala o baro rajestar Ahasja un ham ap o drom pash leskri familja, te penas leskre tchawenge un leskri dakre tchawenge ‘latcho diwes’.” O Jehu penas ap peskre lurdende: “Tapenn len djides!” Un jon tapran len djides un maran len pash koi brunna ko forestar Bet-Eked, 42 (star-deesh-te-dui) murshen. Un kek lendar atchas djido. Un har job kotar dureder djas, dikas job o Jonadabes, koleskro dad o Rechab hi, un penas ap leste: “Latcho diwes”, un putchas lestar: “Rikreh tu ap mande, jaake har rikrau me ap tute?” O Jonadab penas: “Awa!” Koi penas o Jehu: “Te hi kowa jaake, de man tiro wast!” Un o Jonadab das les peskro wast. Koi mukas o Jehu les pash peste ap o wurdin te djal, un penas: “Am mantsa un dik har miri tseli sorjah o baro Debleske koi hom!” Un job mukas les peha ulerell ap peskro wurdin. Har job an Samaria was, das job mulo lauteren, kai atchan pral o Ahabeskre menshendar an Samaria. Kek lendar atchas djido. Lauter was jaake har o baro Dewel kowa ap o Elija penas. O Jehu las i tsele menshen dran Samaria khetne un mukas lenge te penell: “O Ahab his o debleske Baal gar doha koi. Me, o Jehu kamau kowa feteder te krell. Denn kol tsele murshen pash mande gole, kai hi leskre rakepangre, budepangre un rashaja. Kek hunte atchell krik. Me anau i baro chapen o debleske Baal. Koon gar wella, well mulo dino.” O Jehues his pal i kanda un kras kowa lauter, te dell lo i tsele murshen mulo, kai o debles Baal an-mangan. Un o Jehu penas: “Denn win gole, te well i baro diwes, kai wenn vieche maredo o debleske Baal, te well job sharedo!” Un kau lab was win gole dino. Ninna bitchras o Jehu bitchepangre an o tselo them Israel, te shunell hakeno ko lab. Un lauter, kai mangenn o debles Baal an, wan khetne an Samaria. Kek atchas krik. Un jon djan an o kheer o deblestar Baal, jaake kai o tselo kheer pherdo was. Un o Jehu penas ap kolende, kai dan jak ap i ripja: “Anenn raile ripja win lauterenge, kai mangenn o debles Baal an!” Un jon anan kol ripja win. Un o Jehu un o Jonadab, koleskro dad o Rechab hi, kol dui djan khetne an o kheer o deblestar Baal. Un o Jehu penas ap kolende, kai mangenn o debles Baal an: “Dikenn tumen trujel un denn garda, te well kek mashkral tumende, kai mangell o baro Debles an! Kokres kolla hunte wenn kate, kai mangenn o debles Baal an!” Win glan o kheer tchiwas o Jehu 80 (ochta-deesh) murshen, un penas lenge: “Denn jak, te nashell kek kal murshendar krik, kai dom an tumare wasta! Te nashell jek lendar peske, well kowa tumendar mulo dino, kai mukas les te nashell.” Un o Jehu un o Jonadab wan dren, te marenn le viechen o debleske Baal, sawe vieche, kai chan le khetne un sawe, hoi wenn tseles chatchedo. Har kolla pre chatchan, penas o Jehu ap kol klistende un pralstune lurdende: “Djan dren un denn lauteren mulo! Mukenn kekes krik nashell!” Un jon dan len o chareha. Un kol lurde, kai jak dan un pralstune lurde witsran kolen win, kai mulo hi, un djan dureder dren an o kheer o deblestar Baal. Un lan kol figure win, hoi i Ashera sikrenn, un chatchran len pre. Un ko baro bar, hoi pre-tchiddo was o debleske Baal, koles dan le an kotja, ninna leskro tselo kheer. Bis kai diwes hi koi platsa i platsa, kai djan i menshe ap i rig. Jaake kras o Jehu, te well o dewel Baal buder gar sharedo an Israel. Kol wawar chochene deblen mukas lo tardo: kol sonakangre terne grumja an Betel un Dan. Kolen kras o Jerobeam, koleskro dad o Nebat his. Un o Jerobeam anas i Israelitarjen o Debleskro dromestar tele, te mangenn jon kol figure an. Un o Jehu mukas len kowa ninna te krell. O baro Dewel penas ap o Jehu: “Kowa, hoi kral ap o Ahabeskro kheer, his mishto an mire jaka. Tu kral ap leste, hoi man an miro dji his. Doleske wenna dran tiri familja bare raja jaake rah, bis te star familje jek pal i wawar djiwan.” O Jehu rikras pes gar peskro tselo djijestar ap i laba o baro Deblestar, kai o Israeleskro Dewel hi. Job mukas gar kol chochene deblen, hoi o Jerobeam kras, un kolentsa job i Israelitarjen o Debleskro dromestar tele anas. Ko tselo wawar koowa, hoi pral o Jehu penepaske hi, un leskro baro koowa, hoi lo kras, kowa hi tchinlo an i familjakro liil i bare rajendar pral o Israel. Un o Jehu meras, un was paskedo pash peskre phurende an o foro Samaria. Un leskro tchawo, o Joahas was baro rai pal leste. O Jehu his 28 (biish-te-ochta) bersha baro rai pral Israel un djiwas an ko tsiro an o foro Samaria. Har o Ahasja mulo his, stas leskri dai, i Atalja, pre, te marell li hakenes, kai o baro rajeha dran jek familja was. Kowa shunas i tchai o baro rajestar Joram. Lakro lab hi Josheba. Un lakro phraal his o Ahasja. Koja tchoras peskro phraleskro tchawes, o Joash, mashkral dran o rajeskre tchawende, kai wenn marede. Un anas les un koi djuwel, kai das ap leste garda, an i tchibjengri isema un khatras les glan i Atalja. Un jaake nai was lo gar maredo. Un job his pash i Josheba khatedo an o baro Debleskro kheer shob bersha. An ko tsiro his i Atalja i rani pral o them. An o eftato bersh bitchras o rashai Jojada bitchepangre, un mukas kol pralstune lurden un klisten gole te dell, kai dan jak ap o rajeskro kheer. Un jon wan pash leste an o baro Debleskro kheer. Un kote las job lendar i sowel tele, te rikrenn le pash leste. Un job sikras len o rajeskro tchawo. Palle penas lo lenge, hoi te krenn le: “I triinto kotar tumendar”, penas lo, “kai ap o Debleskro diwes pash i budi well, dell garda an o baro rajeskro kheer. I wawar triinto kotar dell garda ap o wudar, hoi kharell Sur. Un pale i wawar triinto kotar dell garda ap o wudar pal o kheer, kai o baro rajeskre kliste tarde hi. Jaake han tardo trul o tselo kheer un denn garda. Kolla, kai lengri budi kerdo hi ap o Debleskro diwes, dui triinte kotja lendar, atchenn pash o baro Debleskro kheer, un denn garda an o kheer ap o baro rajeste. Jon hunte wenn tardo trul leste, hakeno peskro chareha an o wast. Koon phagell kote dren, kowa hunte well maredo. Atchenn pash o baro rajeste, te djal lo win un te djal lo dren!” Un i pralstune lurde kran halauter, har les o rashai Jojada ap lende penas, un lan pengre murshen pash pende, kolen kai ap o Debleskro diwes ap pengri budi wenn, un kolen, kolengri budi kerdi his, un wan pash o rashajeste Jojada. O rashai Jojada das hako pralstuno lurdes kol witsepaskre tchurja un kol sasterne patria, kai o baro rajes, o Davides his, un an o baro Debleskro kheer pre-rikedo wan. Un i kliste his tardo glan o Debleskro kheer jek rigjatar bis ap i wawar, un glan o sasterni chatchepaskri, un trul o rajeste trujel. Un hakenes his peskro witsepaskro tchuri an o wast. Palle mukas o Jojada o baro rajeskro tchawes win te well, te nai dikell les hakeno, un tchiwas leske koi rajeskri stadi ap o shero, un das les ko liil, kai tchinlo hi, hoi te krell lo. Un tchoras djet pral leskro shero, te well lo baro rai. Koi dan le halauter an i wasta un dan gole: O baro rai te djiwella! Har shunas i Atalja i gole kol klistendar un wawar menshendar, djas li an o baro Debleskro kheer, kai kol menshe khetne wan. Un dikas o newo baro rajes kote tardo, kai i platsa o baro rajeske his: pash i bari lengsto bar. Un trul leste his i pralstune lurde un i phurdepangre tarde. Un i tsele menshe ko themestar his bachtelo un phurdan an pengre bashepangre. I Atalja tserdas peskre ripja an kotja un das gole: “Phukepen, Phukepen!” Un o rashai o Jojada kamas gar te well li maredo an o baro Debleskro kheer. Doleske penas lo kol pralstune lurdenge: “Anenn lat win! Un koon lake pal nashella, koles denn mulo o chareha!” Un jon tapran la un anan la ko drom, kai i graja pash o baro rajeskro kheer nashenna. Un kote was li maredo. Un o Jojada mukas o baro rajes un i menshen dran Juda i sowel te dell o baro Debleske, te djiwenn le jaake, har o baro Dewel peskre menshendar kamella. Ninna mukas lo len i sowel te dell, te rikrenn le hako tsiro pash pengro baro rajes, un job pash lende. Palle djan i tsele menshe dran o them Juda an o kheer ko deblestar Baal, un kran kol tsele figure paash, hoi les sikran. Un kol chatchepangre, kai viechen un wawar koowa leske chatchedo wan, phagan le tele. Un glan kol chatchepangre maran le leskro rashajes, o Mattan. Un o rashai Jojada bitchras klisten, te denn le jak ap o baro Debleskro kheer. Palle das lo lauteren khetne gole: i pralstune lurden, i klisten, kai denn jak ap o baro rajeskro kheer un ap leskri familja un i tsele menshe dran Juda. Un kolla anan o baro rajes tele dran o baro Debleskro kheer un wan pash ko wudar, kai kol kliste garda denna, un dureder pash o baro rajeskro kheer. Kote beshas lo pes ap peskri rajeskri beshepaskri. Un i tsele menshe dran Juda his bachtelo. Un an o foro das kek kurepen, har maran le i Atalja o chareha pash o baro rajeskro kheer. O Joash his efta bersha phuro, har lo baro rai was. An ko tsiro his o Jehu an o eftato bersh o baro rai pral o them Israel. O Joash his star-deesh bersha baro rai pral o them Juda, un djiwas an ko tsiro an o foro Jerusalem. Leskri dai kharas Zibja, un was dran o foro Beersheba. Un o Joash kras, hoi o baro Debleske mishto his, jaake rah har o rashai Jojada leskro sikepaskro his. Kokres kol mulne platse mukas lo gar khetne te dell, kai chatchran i menshe i mule deblenge viechen un sungepaskro koowa. Un o Joash penas ap i rashajende: “Lenn ko tselo rup, hoi i menshe anenna an o baro Debleskro kheer: kol lowe, hoi hunte denn le, un ninna kol lowe, hoi denn le pendar dran o dji. Hako rashai te lell kol lowe pash peste kolendar, kai prindjrell lo. Kol lowentsa well o Debleskro kheer kote pale newo un shukar kerdo, kai tchomone paash djas un djungelo was.” Un har o biish-te-triinto bersh was, kai o Joash baro rai his, un i rashaja kran gomme tchi newes un shukar ap o Debleskro kheer, das o baro rai Joash o rashajes Jojada pash peste gole, ninna kol wawar rashajen, un putchas lendar: “Hoske krenn tumer tchi ap o Debleskro kheer newes un shukar? Kanna, ma lenn buder kek lowe pash tumende kol menshendar, kai tumer prindjrenna! Denn kol tsele lowe, te well ap o Debleskro kheer kowa newes un shukar kerdo, hoi paash un djungelo hi.” “Mishto” penan i rashaja, “mer lah buder kek lowe i menshendar.” Un lenge his mishto, te hunte kran le tchi newes un shukar ap o Debleskro kheer. Un o rashai Jojada las i mochton un kras i cheb dren, un mukas ko mochton pash o sasterno bob te tchiwell ap i tchatchi rig, kote kai i menshe dren wenna an o baro Debleskro kheer. Kol rashaja, kai kote jak dan, tchiwan ko tselo rup kote dren, hoi an o baro Debleskro kheer anlo wella. Un jaake was, har jon dikan, kai bud rup an ko mochton dren his, was ko mursh, kai tchinas i lila o baro rajeske. Job was khetne o baro rashajeha, un kol dui dikan pal, har bud rup an o baro Debleskro kheer anlo his, un pandan o rup khetne an gone, un tchiwan les ap i waga un dikan pal, har bud kowa his. Un palle dan le les i pralstunende pral i budepangre, kai budran an o baro Debleskro kheer. Un kolla dan les kolende, kai budrenn o kashteha un krenn i massurja, ap kolende, kai tchiwenn i barra jek ap o wawar, un ap kolende, kai tchinenn i barra, ninna ap kolende, kai ginenn kasht un shukar dine barra dren un ko tselo wawar koowa, hoi hunte was ninna ginlo o khereske. Kol lowentsa, hoi an o baro Debleskro kheer anlo was, wan kek khore, tchare, tchurja un phurdepangre bashepangre dren ginlo, witar kek sonakangre un rupene koola o baro Debleskro khereske. Kol tsele lowe dan le kol budepangren, te nai well halauter pale newes un shukar kerdo, hoi paash un djungelo his ap o baro Debleskro kheer. Un kol murshen, kai ko tselo rup dino was, te denn le les i budepangren, kolla hunte penan kekeske, har jon ko rup win dan. Jon his mursha o labestar un lenge was patslo. Kol wawar lowe, hoi i menshe pashel dan, har anan le viechen o Debleske, te well lengri doosh krik lino, un te well lauter pale mishto, kol lowe was gar o baro Debleskro khereske lino. Kol lowe his i rashajenge kokres. An ko tsiro djas o baro rai pral o them Syria, – leskro lab his Hasael – pash o foro Gat un las les peske dren. Un har lo dureder djas, te kurell lo pes o foreha Jerusalem, las o Joash, ko baro rai pral o them Juda, ko tselo kutch koowa, hoi dan leskre phure, kol bare raja, o Josafat, o Joram un o Ahasja, o baro Debleske, ninna kowa, hoi job kokres o Debleske das, un ko tselo sonakai, hoi was hatslo an o baro Debleskro kheer un an o baro rajeskro kheer, un bitchras halauter pash o Hasael, ko baro rajeste pral o them Syria. Kote djas peske o Hasael o forestar Jerusalem krik. Ko tselo wawar koowa, hoi pral o Joash penepaske hi, un halauter, hoi lo kras, kowa hi tchinlo an i familjakro liil i bare rajendar pral o them Juda. Har o Joash, koleskro dad o Ahasja his, an o biish-te-triinto bersh o baro rai pral o them Juda his, was o Joahas, koleskro dad o Jehu his, baro rai pral o them Israel. O Joahas his 17 (deesh-te-efta) bersha baro rai. An ko tsiro djiwas lo an o foro Samaria. Job kras, hoi glan o baro Debleskre jaka djungeles his jaake har o Jerobeam kras, koleskro dad o Nebat his. O Jerobeam anas o Israel o Debleskro dromestar tele, un kras, te mangan le wawar deblen an. Un o Joahas mukas len kowa ninna te krell. Un ko tselo tsiro, har o Joahas baro rai his, was o baro Debleskri choli pale te pale pral i Israelende. Un job das len an o wast o baro rajestar Hasael un leskro tchawestar Ben-Hadad. O Hasael his o baro rai pral o them Syria. Palle mangas o Joahas o baro Debles i ropaskri goljah, un o baro Dewel shunas les. Job dikas, har o Israel tele rikedo was, un har o baro rai pral o them Syria lenge o djipen phares kras. Un o baro Dewel bitchras i Israelenge jekes, kai len win las dran i tchilatche wasta i menshendar dran o them Syria, te nai djiwenn i Israelitarja pale an pengre khera, jaake har glan ko tsiro his. Ninna te dikan le, hoi o baro Dewel lauter lenge kras, mukan le gar tele ko tchilatcho dromestar, kai o kheer Jerobeam len pre anas, un mangan dureder i wawar deblen an. Ninna mukan le koi kashteni debletsa, i Ashera, an o foro Samaria tardo. Jaake atchan o rajeske Joahas kek lurde pral, har kokres 50 (paash-sheel) klissepangre, deesh kurepangre wurdja un 10.000 (deesh-serja) pirengre lurde; Kol tsele wawar maras o baro rai pral o them Syria un kras, te wan le har i phubjakri tchik ap o drom. Ko tselo wawar koowa, hoi pral o Joahas penepaske hi, lauter, hoi lo kras, un leskro baro koowa, kowa hi tchinlo an i familjakro liil i bare rajendar pral o Israel. Un o Joahas meras un was paskedo pash peskre phurende an o foro Samaria. Un leskro tchawo, o Joash, was baro rai pal leste. Har o Joash an o 37. (trijanda-te-eftato) bersh ko baro rai pral o them Juda his, was o Joash, koleskro dad o Joahas his, o baro rai pral Israel. Job his 16 (deesh-te-shob) bersha baro rai un djiwas an ko tsiro an o foro Samaria. Job kras, hoi djungeles his glan o baro Debleskre jaka, un mukas gar ko tchilatcho drom, hoi o Jerobeam djas, koleskro dad o Nebat his. O Jerobeam anas o Israel o Debleskro dromestar tele un kras te mangan le wawar deblen an. Un o Joash kras kowa ninna. Ko tselo wawar koowa, hoi pral o Joash penepaske hi, lauter, hoi lo kras un leskro baro koowa, har kuras pes lo o baro rajeha pral Juda – koleskro lab hi Amazja – kowa hi tchinlo an i familjakro liil i bare rajendar pral o Israel. Un o Joash meras un was paskedo an Samaria pash peskre phurende, kol bare rajende pral o them Israel. Un o Jerobeam, was baro rai pal leste. Har o Elisa an i nasslepen tchiddo his, ap kowa lo ninna hunte meras, was o Joash, ko baro rai pral o them Israel, pash leste tele, un rowas glan leste un penas: “Miro dad, miro dad! Tu baro kurepaskro i Israelenge!” O Elisa penas ap leste: “Le tiro bogo un tire faile!” Un har lo peskro bogo un i faile las, penas o Elisa ap leste: “Tserde o bogo tiro wasteha!” Un job tserdas les peskro wasteha. Un o Elisa tchiwas peskro wast ap o baro rajeskro wast, un penas: “Kre i wochni pre kote, kai o kham pre djala!” Un job kras i wochni pre. Un o Elisa penas: “De karje!” Un job das karje. Un o Elisa penas: “Ko failo hi i sikepen, kai krell men o baro Dewel soreles, sorleder har i Syrarja! Awa, tu kureh tut lentsa un deh len pash Afek, bis te lauter mulo hi.” Palle penas o Elisa: “Le i faile!” Un har lo len las, penas o Elisa ap leste: “De ap i phub!” Un job das triin kope ap i phub, un mukas tele. Kote was o Debleskro mursh chojedo ap leste un penas: “Dals pantch, shob kope ap i phub, dals i Syrarja jaake, te wans le lauter mulo. Kanna nai deh len gar budeder har triin kope.” Un o Elisa meras un was paskedo. Hako bersh peran i Moabarja an o them. Un i diwes was, kai paskran i Israelitarja i murshes, kote dikan le kurepangre dran o them Moab. Sik lan le ko murshes un witsran les an o mulengro kheer pash o Elisa, un nashan penge. Un har ko mulo mursh ap i kokale o Elisestar peras, was lo djido un stas pre. O baro rai pral o them Syria, o Hasael, phagas pale te pale an o them Israel dren an ko tselo tsiro, kai o Joahas djiwas. Un o baro Dewel his latcho ap i Israelende un kras peskro dji lenge pre un dikas kamles ap lende, jaake har job peskro lab das o Abrahameste, o Isaakeste un o Jakobeste. Un job das len gar an o merepen un witsras len gar pestar krik bis ap kau diwes. Un o Hasael, ko baro rai pral o them Syria meras. Un leskro tchawo Ben-Hadad was baro rai pal leste. O Joash las kol forja an o kurepen pale pale dran o wast o baro rajestar Ben-Hadad, koleskro dad o Hasael his, – kol forja, kai o Hasael an o kurepen o Joasheskro dadestar Joahas krik las. Triin kope das les o Joash un las jaake kol Israeleskre forja pale pale. Har o Joash, koleskro dad o Joahas his, an o duito bersh o baro rai pral o them Israel his, was o Amazja baro rai pral o them Juda. Leskro dad his o Joash, ko baro rai pral o them Juda. Job his 25 (biish-te-pantch) bersh phuro, har lo baro rai was. Un 29 (biish-te-enja) bersha his lo baro rai. An ko tsiro djiwas lo an o foro Jerusalem. Leskri dai kharas Joaddan. Joi was dran o foro Jerusalem. O Amazja kras, hoi mishto his glan o baro Debleskre jaka. Kokres har leskro dad David his lo gar, na-a, job his jaake har leskro dad Joash un djiwas ninna jaake. Kol mulne platse, kai i menshe viechen un sungepaskro koowa chatchrenn i mule deblenge, mukas lo gar krik te lell. Har les o them soreles an peskro wast his, mukas lo kol pralstunen te marell, kai dan leskro dades mulo, ko baro rajes Joash. Lengre tchawen mukas lo gar te marell. Job kras har tchinlo hi an o Moseskro liil, kai o baro Dewel penell: I dada hunte wenn gar marede dran koi doosh, hoi i tchawe ap pende anan. Un i tchawe hunte wenn gar marede dran koi doosh, hoi i dada ap pende anan. Hakeno hunte well kokres koleske maredo, hoi job kras. O Amazja das ninna i Edomarja an i Londi Tala, 10.000 (deesh-serja) mursha. Un an o kurepen las lo ko foro Sela dren, un das ko fores i wawar lab. Jaake kharell ko foro Jokteel ninna gomme kau diwes. Un o Amazja bitchras bitchepangre pash o Joash, ko baro rajeste pral o them Israel. Koleskro dad his o Joahas, un leskro papo his o Jehu. Un mukas leske te penell: “Ab pash mande, mer kamah te dikell, koon o sorleder mendar hi!” Un o Joash, ko baro rai pral o them Israel, mukas o baro rajeske pral o them Juda, o Amazja, te penell: “O subjengro bur an o Libanon bitchras jekes pash o Zedertikro ruk, un mukas leske te penell: ‘De tiri tchai miro tchaweste, te romedinerell lo lat!’ Koi wan diwje vieche un stakran o subjengro bur tel pende. Tu maral i Edomarja an o kurepen. Un doleske phurdell pes tiro dji pre. Mishto tuke, kanna atch khere an tiro kheer! Hoske rodeh tiri bibacht, te peress, un o them Juda tuha?” Un o Amazja shunas gar koi pre. Kote djas o Joash pral. Un jon dui, o Joash un o Amazja, kuran pen khetne pash Bet-Shemesh. Kowa hi an o them Juda tchiddo. Un i mursha dran Juda wan i murshendar dran Israel dino. Un jon nashan penge, hakeno an peskro kheer. Un o Joash tapras o Amazja pash o foro Bet-Shemesh un pandas les. Un o Joash djas dureder un was an o foro Jerusalem un phagas i massuri o forestar Jerusalem dren ap dui-sheel metarja lengstepen: mank o wudar Efrajim un o wudar, kai i rigja khetne wenn. Un job las o tselo sonakai un rup un ko tselo kutch koowa, hoi hatslo wan an o baro Debleskro kheer un o tselo brawlepen an o baro rajeskro kheer, koi pashel kol pandle menshen, un djas pale an Samaria. Ko tselo wawar koowa, hoi pral o Joasheste penepaske hi, kowa, hoi lo kras un leskro baro koowa, un har kuras pes lo o baro rajeha pral Juda – koleskro lab hi Amazja – kowa hi tchinlo an i familjakro liil i bare rajendar pral o Israel. Un o Joash meras un was paskedo an o foro Samaria pash peskre phurende, kol bare rajende pral o them Israel. Un leskro tchawo, o Jerobeam, was baro rai pal leste. Un o Amazja, ko baro rai pral Juda, djiwas pal o merepen o baro rajestar pral Israel, o Joash, 15 (deesh-te-pantch) bersha. Ko tselo wawar koowa, hoi pral o Amazja penepaske hi, kowa hi tchinlo an i familjakro liil i bare rajendar pral o them Juda. Un jon kran pen khetne an o foro Jerusalem, te marenn le o Amazja. Job nashas peske an o foro Lakish. Un jon bitchran murshen leske palla an o foro Lakish un maran les kote. Un jon tchiwan les ap graja un anan les an o foro Jerusalem. Un job was paskedo pash peskre phurende an o Davideskro foro. Un i tsele menshe dran o them Juda lan leskro tchawo, o Asarja, un kran les baro rai, har his lo 16 (deesh-te-shob) bersha phuro. Un pal o merepen leskro dadestar, las o Asarja o foro Elat pale dren un anas les pale pash o Juda. Har o Amazja, koleskro dad o Joash his, an o deesh-te-pantchto bersh o baro rai pral o them Juda his, was o Jerobeam baro rai pral o them Israel. Leskro dad kharas ninna Joash. O Jerobeam his 41 (star-deesh-te-jek) bersha baro rai un djiwas an ko tsiro an o foro Samaria. Un job kras, hoi glan o baro Debleskre jaka djungelo his, un mukas gar ko tchilatcho drom, hoi o Jerobeam djas, koleskro dad o Nebat his. O Jerobeam anas o Israel o Debleskro dromestar tele un kras te mangenn le wawar deblen an. O Jerobeam las kol themeskre kotja pale dren, hoi wawar lenge krik lan, jaake te was o them Israel pale khetne, ko forestar Hamat bis pash o Londo Baro Pani. Jaake was tchatcho, hoi penas o baro Dewel, o Israeleskro Dewel, ap peskro budepaskro, o Jona, koleskro dad o Amitai his, dran o foro Gat-Hefer. Un o Jona, ko Debleskro rakepaskro, penas kowa i Israelenge dureder. Ko tselo wawar koowa, hoi pral o Jerobeam penepaske hi, lauter, hoi lo kras un leskro baro koowa un kurepen, un har lo Damaskus un Hamat pale pash Israel anas, kowa hi tchinlo an i familjakro liil i bare rajendar pral o Israel. Un o Jerobeam meras, un was paskedo pash peskre phurende, kol bare rajende pral o them Israel. Un leskro tchawo, o Secharja, was baro rai pal leste. Har o Jerobeam an o 27. (biish-te-eftato) bersh baro rai pral o them Israel his, was o Asarja baro rai pral o them Juda. Leskro dad his o Amazja. 16 (deesh-te-shob) bersha his lo phuro, har lo baro rai was. Un 52 (pantch-deesh-te-dui) bersha his lo baro rai. An kau tsiro djiwas lo an o foro Jerusalem. Leskri dai kharas Jekolja, un his dran o foro Jerusalem. Un job kras, hoi glan o baro Debleskre jaka mishto his, jaake har leskro dad, o Amazja. Kokres kol mulne platse mukas lo gar khetne te dell. Un i menshe chatchran kote i mule deblenge viechen un sungepaskro koowa. Un o baro Dewel mukas i djungelo nasslepen ap leste te well. Un jaake rah har job djiwas, his lo nasselo ap peskro mass, un hunte djiwas peske an i kheer. Leskro tchawo, o Jotam, his o pralstuno pral o rajeskro kheer, un his o tchatchepaskro rai pral i menshende an o them. Ko tselo wawar koowa, hoi pral o Asarja penepaske hi, un halauter, hoi lo kras, kowa hi tchinlo an i familjakro liil i bare rajendar pral o Juda. Un o Asarja meras un was paskedo pash peskre phurende an o Davideskro foro. Un leskro tchawo, o Jotam, was baro rai pal leste. Har his o Asarja an o 38. (trijanda-te-ochtato) bersh o baro rai pral o them Juda, was o Secharja, koleskro dad o Jerobeam his, baro rai pral o them Israel. Shob tchonna his lo baro rai un djiwas an ko tsiro an o foro Samaria. Un job kras, hoi djungeles his glan o baro Debleskre jaka, jaake har leskre phure kowa ninna kran. Un mukas gar ko tchilatcho drom, hoi o Jerobeam djas, koleskro dad o Nebat his. O Jerobeam anas o Israel o Debleskro dromestar tele un kras te mangenn le wawar deblen an. O Shallum, koleskro dad o Jabesh his, tchiwas pes wawarentsa khetne, un das o Secharjes mulo un was baro rai pal leste. Ko tselo wawar koowa, hoi pral o Secharja penepaske hi, kowa hi tchinlo an i familjakro liil i bare rajendar pral o Israel. Jaake was tchatcho, hoi o baro Dewel ap o Jehu penas: “Tutar wenna bare raja pral o them Israel jaake rah bis te djiwan star familje jek pal o wawar.” Un jaake was kowa. O Shallum, koleskro dad o Jabesh his, was baro rai pral Israel, har o Usija an o 39. (trijanda-te-enjato) bersh baro rai pral o them Juda his. Un o Shallum his jek tchon baro rai an o foro Samaria. O Menahem, koleskro dad o Gadi his, djas pral dran Tirza un was an o foro Samaria un das o Shallumes mulo, koleskro dad o Jabesh his, un was baro rai pal leste. Ko tselo wawar koowa, hoi pral o Shallum penepaske hi, un har lo pes wawarentsa khetne tchiwas, te denn le o baro rajes mulo, kowa hi tchinlo an i familjakro liil i bare rajendar pral o Israel. An ko tsiro kuras pes o Menahem o foreha Tifsach. Un kolla, kai kote djiwenn, kaman les gar dren mukell. Doleske was lo dran Tirza un das halauteren mulo, kai djiwan an o foro Tifsach un trul ko foro trujel. Un i tsele djuwjenge, kai wawartchandes his, mukas lo o per pre te tchinell. Har o Asarja an o 39. (trijanda-te-enjato) bersh ko rai pral o them Juda his, was o Menahem, koleskro dad o Gadi his, o baro rai pral o them Israel. Deesh bersha his lo baro rai un djiwas an kau tsiro an o foro Samaria. Un job kras, hoi glan o baro Debleskre jaka djungeles his. Un an peskro tselo djipen mukas lo gar ko tchilatcho drom, hoi o Jerobeam djas, koleskro dad o Nebat his. O Jerobeam anas o Israel o Debleskro dromestar tele un kras te mangan le wawar deblen an. Un o baro rai pral o them Assur, – leskro lab his Pul – was an o them. Un o Menahem das les jek sero zentnarja rup, te rikrell pes lo leha, un te mukell lo les baro rai te atchell. Ko rup las o Menahem jaake khetne, te tchiwas lo i sijaan ap hako brawelo mursheste an o them Israel. Hakeno lendar hunte plaissras i paash-sheel rupene lowe. Har o baro rai pral Assur kol lowe las, djas lo pale khere peskre lurdentsa, un atchas gar an o them. Ko tselo wawar koowa, hoi pral o Menahem penepaske hi, un lauter, hoi lo kras, kowa hi tchinlo an i familjakro liil i bare rajendar pral o them Israel. Un o Menahem meras un was paskedo pash peskre phurende. Un leskro tchawo, o Pekachja was baro rai pal leste. Har o Asarja an o 15. (deesh-te-pantchto) bersh o baro rai pral o them Juda his, was o Pekachja, baro rai pral o them Israel. Leskro dad his o Menahem. Un o Pekachja his dui bersha baro rai an o foro Samaria. Un job kras, hoi glan o baro Debleskre jaka djungeles his. Un mukas gar ko tchilatcho drom, hoi o Jerobeam djas, koleskro dad o Nebat his. O Jerobeam anas o Israel o Debleskro dromestar tele un kras te mangan le wawar deblen an. Un jek leskre pralstune lurdendar, o Pekach, – leskro dad his o Remalja – tchiwas pes wawarentsa khetne. Un pash leste his i paash-sheel lurde dran Gilead. Un job das o Pekachjes mulo an o turmo pash peskro kheer an o foro Samaria. Un o Argob un o Arje meran kote ninna. Un o Pekach was o baro rai pal leste. Ko tselo wawar koowa, hoi pral o Pekachja penepaske hi, un halauter, hoi lo kras, kowa hi tchinlo an i familjakro liil i bare rajendar pral o them Israel. Har o Asarja an o 52. (pantch-deesh-te-duito) bersh o baro rai pral o them Juda his, was o Pekach, koleskro dad o Remalja his, baro rai pral o them Israel. Biish bersha his lo baro rai un djiwas an ko tsiro an o foro Samaria. Un job kras, hoi glan o baro Debleskre jaka djungeles his. Un mukas gar ko tchilatcho drom, hoi o Jerobeam djas, koleskro dad o Nebat his. O Jerobeam anas o Israel o Debleskro dromestar tele un kras te mangan le wawar deblen an. An ko tsiro, har o Pekach ko baro rai pral o them Israel his, was o Tiglat-Pileser, ko baro rai pral o them Assur, un peras an o them Israel dren un las peske kol forja Ijon, Abel-Bet-Maacha, Janoach, Kedesh, Hazor, Gilead un dran o them Galilea ko tselo them Naftali. Un mukas kol menshen, kai kote djiwenn, krik te anell an o them Assur. Un o Hoshea, koleskro dad o Ela his, tchiwas pes wawarentsa khetne un das o Pekaches, koleskro dad o Remalja his, mulo un was baro rai pal leste. Kowa djas, har o Jotam, koleskro dad o Usija his, an o biishto bersh o baro rai pral o them Juda his. Ko tselo wawar koowa, hoi pral o Pekach penepaske hi, un halauter, hoi lo kras, kowa hi tchinlo an i familjakro liil i bare rajendar pral o them Israel. Har o Pekach, koleskro dad o Remalja his, an o duito bersh ko baro rai his pral o them Israel, was o Jotam baro rai pral o them Juda. Leskro dad his o Usija. Job his 25 (biish-te-pantch) bersh phuro, har lo baro rai was. Un 16 (deesh-te-shob) bersha his lo baro rai an o foro Jerusalem. Leskri dai kharas Jerusha, lakro dad his o Zadok. Un job kras, hoi glan o baro Debleste mishto his, jaake har leskro dad o Usija les kras. Kokres kol mulne platse mukas lo gar khetne te dell. Un i menshe chatchran kote i mule deblenge viechen un sungepaskro koowa. O Jotam kras ko pralstuno wudar ap o baro Debleskro kheer. Ko tselo wawar koowa, hoi pral o Jotam penepaske hi, un halauter, hoi lo kras, kowa hi tchinlo an i familjakro liil i bare rajendar pral o them Juda. An kol diwessa bitchras o baro Dewel o ersto kopo ko baro rajes pral o them Syria – leskro lab hi Rezin – an o them Juda, ninna o Pekaches, koleskro dad o Remalja his. Un o Jotam meras un was paskedo pash peskre phurende an o Davideskro foro. Un leskro tchawo, o Ahas, was baro rai pal leste. Har o Pekach, koleskro dad o Remalja his, an o 17. (deesh-te-eftato) bersh baro rai pral Israel his, was o Ahas o baro rai pral o them Juda. Leskro dad his o Jotam. Biish bersha phuro hi o Ahas, har lo baro rai was; un 16 (deesh-te-shob) bersha his lo baro rai, un djiwas an ko tsiro an o foro Jerusalem. Leskro phuro dad, o David kras, hoi glan peskro baro Debleskre jaka mishto hi. Kowa kras o Ahab gar. Na-a, job djas ap kol dromma, kai kol bare raja dran o them Israel ninna djan. Ninna mukas lo peskro tchawes an i jag te chatchrell, jaake har kowa kol menshe kran, kai o baro Debles gar prindjrenn un sawo djungelo koowa krenn. Kolen tradas o baro Dewel glan i Israelitarja dran o them win, te nai djiwenn i Israelitarja koi dren. Un job chatchras viechen un sungepaskro koowa i chochene deblenge ap kol mulne platse un tel hako senelo ruk. An ko tsiro djas o Rezin, ko baro rai dran o them Syria, un o Pekach, koleskro dad o Remalja his, ko baro rai dran o them Israel, pral an o them Juda, te kurenn le pen o foreha Jerusalem. Un jon tchiwan pengre kurepangre trul o foro Jerusalem. Jon nai lan ko foro gar dren. An ko tsiro anas o Rezin, ko baro rai pral o them Syria, ko fores Elat pale pash o them Edom, un tradas i menshen dran Juda dran o foro Elat win. Pal kowa wan i Edomarja un djiwan pale an Elat. Kote hi le ninna kau diwes. Un o Ahas bitchras peskre bitchepangre pash o Tiglat-Pileser, ko baro rajeste pral o them Assur, un mukas leske te penell: “Me hom tiro budepaskro un tiro tchawo. Ab pre un le man kate win dran i wasta kol bare rajendar pral i themma Syria un Israel. Kolla djan ap mande pre!” Un o Ahas las ko rup un ko sonakai, hoi lo an o baro Debleskro kheer hatsas, un hoi lo an peskro rajeskro kheer hatsas, un bitchras halauter o baro rajeske pral o them Assur, te lell lo les dran leskro wast kamles pash peste. Un o baro rai pral o them Assur shunas ap leste un djas pral pash o foro Damaskus un las les dren. Un mukas kol menshen, kai kote djiwan, pandles krik te anell an o foro Kir, un maras o baro rajes Rezin. Un o baro rai Ahas djas an o foro Damaskus, te dikell lo kote o baro rajes dran o them Assur, o Tiglat-Pileser. Un har lo koi sasterni chatchepaskri dikas, kai an o foro Damaskus tardo hi, kote bitchras o baro rai Ahas peskre bitchepangre pash o rashai Urija un mukas leske te sikrell, har koi chatchepaskri win dikell un har baro koja hi un har li kerdo was. Un o rashai Urija kras sawi chatchepaskri har les kol bitchepangre sikran, kolen o baro rai Ahas dran Damaskus pash leste bitchras. Un koi chatchepaskri his kerdo, har o baro rai Ahas dran o foro Damaskus pale was. Un har lo pale was, un koi chatchepaskri dikas, djas lo koi pral, un chatchras kote marede viechen un chapen, un tchoras mool koi win un witsras ko rat koi pre kol marede viechendar, hoi chan le khetne. Un koi chatchepaskri dran lolo saster, kai o baro Debleske vieche chatchedo wan, koi chatchepaskri mukas lo krik te tchiwell, te well li gar mashkral koi newi chatchepaskri un o baro Debleskro kheer tardo, un tchiwas les serwes pash koi newi chatchepaskri. Un o baro rai Ahas mukas o rashajeske Urija te penell: “Ap koi newi bari chatchepaskri chatche kol viechen, hoi wenn taissarlake chatchedo, un ko chapen, hoi well rati chatchedo, ninna kol viechen un chapen, hoi anell o baro rai, un kol tsele viechen un ko chapen un koi mool, hoi anenn i menshe. Un ko tselo rat i viechendar, kolendar, kai wenn chatchedo un kolendar, kai wenn chalo, ko rat witse ap koi newi chatchepaskri. Koi chatchepaskri dran lolo saster lau mange, te rodap an i viechengre buke, hoi te krap.” Un o rashai Urija kras halauter, hoi leske o baro rai Ahas penas. O baro rai Ahas phagas kol sasterne rigja tele kol tikne wurdjendar, kai i pirja pre tardo his, un las kol pirja tele. Un ko thopaskro tcharo, hoi ap sasterne grumjende tardo his, las lo tele, un tchiwas les ap i barrengri phub. Ninna las lo koi dacha krik, hoi pral koi platsa his, kai i menshe ap o Debleskro diwes an o baro Debleskro kheer djan. Un ko winstuno wudar, kai i bare raja an o Debleskro kheer djan, kras lo pandlo. Kowa lauter kras lo jaake, har o baro rajeske pral o them Assur mishto his. Ko tselo wawar koowa, hoi pral o Ahas penepaske hi, un hoi lo kras, kowa hi tchinlo an i familjakro liil i bare rajendar pral o them Juda. Un o Ahas meras un was paskedo pash peskre phurende an o Davideskro foro. Un leskro tchawo Hiskija was baro rai pal leste. Har o Ahas an o 12. (deesh-te-duito) bersh baro rai pral o them Juda his, was o Hoshea, koleskro dad o Ela his, baro rai pral o them Israel. Job his enja bersha baro rai an o foro Samaria. Un job kras, hoi glan o baro Debleskre jaka djungeles his. Kokres jaake tchilatcho har kol bare raja an Israel, kai glan leste his, his lo gar. Un o baro rai pral o them Assur, o Salmanassar, was peskre lurdentsa pral leste. Un i Israelitarja wan dino. Un o Hoshea hunte das leske hako bersh rup un sonakai. Pal i tsiro bitchras o Hoshea bitchepangre pash o baro rajeste pral o them Egiptia, – leskro lab his So – te krell lo pes koleha khetne. Un o Hoshea bitchras buder kek rup un sonakai o baro rajeste pral o them Assur. Har kowa kau koowa shunas, mukas lo les te taprell un witsras les an o stilepen. Un o baro rai pral o them Assur djas peskre lurdentsa an o tselo them ap i Israelitarja pre, un was ninna pash o foro Samaria, un tchiwas peskre kurepangre kote triin bersha trul o foro. Un har o Hoshea an o enjato bersh baro rai his, las o baro rai pral o them Assur o foro Samaria dren, un anas i menshen dran Israel pandles krik an o them Assur, un mukas len te djiwell an o them Halach un pash o lengsto pani Habor an o them Gosan, un an i forja, kai i Medarja djiwan. Kau koowa was ap i Israelende doleske, kai djan jon gar ko drom o baro Deblestar, kai lengro Dewel hi, un len win las dran o them Egiptia, dran o wast o Faraestar, ko rajestar pral o them Egiptia. Un jon mangan wawar deblen an, un kran har pengre bare raja ninna kran, un djiwan pal i laba kol wawar menshendar, kolen o baro Dewel glan lende win tradas. Un i Israelitarja kran kowa khatedes, hoi gar tchatcho his glan o baro Debleskre jaka, kai lengro Dewel hi. Un jon kran penge mulne platse an hake gaba un forja, tikne un sawe bare, kai sorele massurja trul lende hi. Un ap haki berga un tel hako baro ruk tchiwan le bare barra pre pengre deblenge, ninna figure, kai i debletsa Ashera sikrenn. Un ap kol mulne platse chatchran le viechen kol chochene deblenge jaake har kol menshe kran, kolen o baro Dewel glan lende win tradas. Un jon kran tchilatcho koowa un choiran o baro Debles. Jon mangan i mule deblen an, ninna te penas o baro Dewel lenge: “Ma krenn kowa!” Un o baro Dewel das kol menshen an o them Israel un an o them Juda trad, har mukas lo peskre rakepangre un dikepangre lenge te penell: “Mukenn tumaro tchilatche dromma! Un krenn hoi me penau! Un djiwenn pal miro tchatchepen! Un djan tumaro tselo djijeha ap miro drom, hoi sikrom tumare phurende. Un djiwenn pal kol laba, hoi penan tumenge mire budepangre, kai mire rakepangre hi.” Jon kaman gar te shunell, un pandan pengre djia har lengre phure ninna kran, kai patsan gar lengro baro Debles. Un jon rikran gar leskre laba. Un ko lab, hoi das lo lengre phurende, kai lo penas, te hi lo lengro Dewel un jon leskre menshe, ko lab his lenge tchi moldo. Jon mukan pen gar lestar trad te dell, un nashan kol deblen palla, hoi tchi molenna. Un jaake djiwan le tchitcheske. Jon kran sawo koowa har kol menshe an i themma trul lende, kolendar o baro Dewel lenge penas, te krenn le gar har jon krenna. Un jon mukan kol tsele laba o baro Deblestar, kai lengro Dewel hi, un kran penge dui terne gurma un i figura, hoi i debletsa Ashera sikras, un mangan i tsele bolepangre momlia an un ninna o debles Baal. Un jon mukan pengre tchawe un tcha an i jag te chatchrell, un kran durkepen un drawepen. Un jaake dan le pen an sawo koowa, hoi glan o baro Debleskre jaka djungeles hi un choiran les. Kote was o baro Dewel chojedo pral i Israelitarja, un tchiwas len krik glan leskre jaka, jaake kai atchan kokres menshe dran o kheer Juda pral. Ninna kolla dran Juda rikran pen gar ap i laba lengro baro Deblestar, na-a, jon djiwan jaake har kol wawar dran Israel ninna djiwan. Doleske witsras o baro Dewel kol tsele menshen Israel ap i rig, un kras lengro djipen phares, un das len an i wasta kol menshendar, kai lendar tchoran, bis te his le dur lestar krik tradedo. O baro Dewel tchinas i Israelitarja tele kol menshendar Juda, jaake te his le buder gar jek them. Un i Israelitarja lan o Jerobeames, koleskro dad o Nebat his, te well lo lengro baro rai. Un kowa anas i Israelitarjen o baro Debleskro dromestar tele un kras, te anan le bari doosh ap pende. Jaake kran i Israelitarja ko tselo tchilatcho koowa, hoi o Jerobeam kras, koleskro dad o Nebat his. Un jon mukan gar tele te krenn le kowa. Kowa djas jaake rah, bis te o baro Dewel i Israelitarjen glan peste krik tradas, un was jaake har leskre budepangre glan-wi penan, kolla, kai leskre rakepangre his. Jaake wan i Israelitarja dran o them Israel pandles krik anlo an o them Assur. Kote hi le gomme kau diwes. Har i Israelitarja dran o them Samaria krik anlo wan, mukas o baro rai pral o them Assur menshen dran wawar forja te well, te djiwenn le kote. Kolla wan dran i forja Babilon, Kuta, Awa, Hamat un Sefarwajim, un djiwan kanna an kol forja an o them Samaria. Un jaake lan le kau them dren. An ko ersto tsiro, kai djiwan le kote, mangan le gar o baro Deblestar an. Kote bitchras lo lewe mank lende, un kolla maran menshen lendar. Un o baro rajeske pral o them Assur was penlo: “Kolla menshe, kai tu mukal kate te well, te djiwenn le an i forja an o them Samaria, djinenn tchi pral ko debleste an kau them, un har te sharenn le les. Doleske bitchras lo lewe pash lende. Un kolla maran menshen lendar.” O baro rai pral o them Assur penas: “Bitchrenn jek rashajes pale pale koi, koles kotar krik lom; job te djal kote un djiwell an ko them mashkral lende un sikrell lenge, har te sharenn le ko debles ko themestar.” Kote djas jek kol rashajendar, kai dran o them Samaria krik anlo was, pale pale, un djiwas an o foro Betel un sikras lenge, har te mangenn le o baro Debles an. Kol menshe, kai wan dran wawar forja un djiwan kanna an Samaria, jon kran penge pengre deblen an kol forja, kai djiwenn le, un tchiwan len ap i mulne platse an kol khera, hoi i Samaritarja kran. Kol menshe dran Babilon kran penge o debles Sukkot-Benot, kolla dran Kuta kran penge o debles Nergal, kolla dran Hamat kran penge o debles Ashima, kolla dran Awa kran penge i deblen Nibhas un Tartak; kolla dran Sefarwajim chatchran pengre tchawe glan pengre deblende, o Adrammelech un o Anammelech. Kal menshe mangan ninna o baro Debles an, un rodan murshen mank pende win, te wenn le rashaja un chatchrenn viechen o baro Debleske an kol khera ap kol mulne platse. Jaake mangan le o baro Debles an un ninna wawar deblen, jaake har kol menshe kran, kolendar jon wan. Gomme kau diwes djiwenn le jaake har lengre phure djiwan. Jon darenn gar o baro Deblestar, un krenn gar, hoi lo lendar kamell, djiwenn gar pal leskro tchatchepen, djan gar ap leskro drom un rikrenn pen gar ap leskre laba, hoi das o baro Dewel kol menshende, kai wenn pal o Jakob, koles job ninna Israel kharas. Lenge das o baro Dewel peskro lab, te hi lo lengro Dewel un jon leskre menshe. Ap lende penas lo: “Sharenn kek wawar deblen! Ma tchiwenn tumen tele glan lende! Ma mangenn len an! Un anenn lenge kek viechen un kek sungepaskro koowa! Man kokres mangenn an! Glan mande tchiwenn tumen tele un anenn mange viechen un sungepaskro koowa. Me hom o baro Dewel, kai anom tumen dran o them Egiptia win miro sorelo wasteha un bari sorjah. Un krenn, hoi me, o baro Dewel tumendar kamau, djiwenn pal miro tchatchepen, djan miro drom, un rikrenn tumen ap mire laba, hoi mukom tumende an i liil te tchinell. Kowa krenn hako tsiro, un ma mangenn wawar deblen an! Ma bistrenn, hoi kram win: Te hom me tumaro Dewel un tumer han mire menshe. Ma mangenn wawar deblen an! Me, o baro Dewel kokres, hom tumaro Dewel. Man mangenn an! Un me lau tumen win dran i wasta lauterendar, kai kamenn tumen marell.” Jon kaman gar ap leste te shunell, un djiwan jaake har lengre phure djiwan. Un kal menshe, kai wan dran wawar forja, mangan o baro Debles an, un mangan ninna pengre deblen an. Un ninna lengre tchawe un tchawengre tchawe krenn jaake har lengre phure kran bis ap kau diwes. O Hoshea, koleskro dad o Ela his, his an o triinto bersh o baro rai pral o them Israel, har was o Hiskija o baro rai pral o them Juda. Leskro dad his o Ahas. O Hiskija his 25 (biish-te-pantch) bersh phuro, har lo baro rai was; un 29 (biish-te-enja) bersha his lo baro rai un djiwas an kau tsiro an o foro Jerusalem. Leskri dai kharas Abi, lakro dad his o Secharja. Un job kras, hoi glan o baro Debleskre jaka mishto hi, har leskro phuro dad, o David, ninna kras. O Hiskija kras kol mulne platse paash, kai le i mule deblen an-mangan. Job mukas kol bare barra an kotja te phagell, hoi le lenge pre-tchiwan, un mukas koi kashteni debletsa Ashera trujel te dell. Un job das ko sasterno sap paash, hoi mukas o Mose te krell. Glan ko tsiro, kai o Hiskija kowa kras, chatchran i Israelitarja sungepaskro koowa glan ko sap, un dan leste ko lab Nehushtan. O Hiskija patsas o baro Debleske, kai o Israeleskro Dewel hi. Mank i tsele bare rajende pral o them Juda his kek, kai patsas jaake soreles o baro Debleske har o Hiskija, kek kai glan leste baro rai his, un witar kek kai pal leste baro rai was. Job rikras pes ap o baro Debleste un mukas lestar gar tele, un rikras pes ap leskre tsele laba, kai o baro Dewel o Moseske penas. O baro Dewel his leha, un halauter hoi lo peske glan las, djas leske mishto. Un job peras tele o baro rajestar pral o them Assur, un mukas koles buder gar peskro rai te well. O Hiskija kuras pes ninna i menshentsa dran o them Filistia un las len palla bis pash Gaza un ko them trujel. Un las i tikne gaba un i sorele forja dren. O Hiskija his an o starto bersh o baro rai pral o them Juda, – ko his ko eftato bersh, kai o Hoshea o baro rai pral Israel his. Koleskro dad his o Ela. Koi djas o baro rai pral o them Assur, o Salmanassar, peskre lurdentsa pral an Israel un tchiwas pes trul o foro Samaria un pandas o fores dren. Un pal triin bersh las lo ko foro peske dren. Kowa his an o shobto bersh, kai o Hiskija o baro rai his, un an o enjato bersh, kai o Hoshea o baro rai pral Israel his. Un o baro rai pral o them Assur mukas i menshen dran Israel krik te anell an o them Assur, un mukas len te djiwell an o them Halach un pash o pani Habor an o them Gosan, un an i forja, kai i Medarja djiwenn. Kowa lauter was pral i Israelitarja doleske, kai jon gar shunan ap i laba lengro baro Deblestar, un rikran pen gar ap kowa, hoi job lentsa win kras; un ap halauter, hoi o Mose, o baro Debleskro budepaskro lenge penas, jon shunan gar koi pre, un djiwan gar koi pal. Jaake das leste o Hiskija ko tselo rup, hoi hatsas pes an o baro Debleskro kheer un an o baro rajeskro kheer. An ko tsiro phagas o Hiskija ninna o sonakai tele i wudjendar an o baro Debleskro kheer, hoi mukas lo glan i tsiro pre te krell, un das les o baro rajestar pral o them Assur. Un o baro rai pral o them Assur bitchras peskre triin pralstune murshen pash o Hiskija: o Tartan, o Rabsaris un o Rabshake. Kolla djan bud lurdentsa dran o foro Lakish pre an o foro Jerusalem. Un har le koi wan, atchan le pral tardo pash o panjeskro drom, kai nashell o pani an o foro Jerusalem. Kowa hi pash koi platsa, kai i djuwja pengre koola thowenna. Kote mukan le o baro rajes te kharell. Un o Hiskija bitchras pash lende triin murshen: o pralstunes pral peskro kheer, o Eljakim, leskro dad hi o Hilkija, un o Shebna, kowa kai tchinell i lila, un o moskro Joach, koleskro dad o Asaf hi. Un jek kol triin pralstunendar dran o them Assur penas ap lende: “Penenn tumaro rajeske Hiskija: Jaake rakrell o baro rai, ko rai pral o them Assur: Har nai patseh, te hals soreles doha te kuress tut mantsa? Patseh tchatchepah, tire labentsa nai weh o gosweder un o sorleder an i kurepen? Ap koneste dikeh, te well lo tuke ap i rig, kai peral mandar tele un hadal tut pral mande? Patseh, te well o them Egiptia tuke ap i rig? Kowa wals, har te lals tu i shilftikro khass an o wast, te rikress tut soreles ap leste. Ko shilftikro khass phagals un dals tut an o wast tchurje. Jaake hi o Farao, ko rai pral o them Egiptia lauterenge, kai leske patsenna. Kamenn tumer mange te penell: ‘Maro baro Dewel well menge ap i rig!’ Bistran tumer, kai job kowa hi, koleskre mangepaskre platse o Hiskija krik las, ninna leskre chatchepangre? Un o Hiskija mukas i menshenge an o them Juda un an o foro Jerusalem te penell: ‘Kokres glan koi chatchepaskri, kai an o foro Jerusalem tardo hi, hunte witsrenn tumen tele.’ Un kanna krau tuha win an o lab miro rajestar, ko baro rajestar pral o them Assur: Me kamau tuke 2.000 (dui serja) graja te dell, te nai hatseh 2.000 mursha, kai klissenn len? Har kameh tu jek kol tikneder lurdendar miro rajestar pale te tradell. Tu rikreh tut kokres ap i Egiptarja un patseh, te bitchrenn le tuke kurepangre wurdja un klissepangre. Patseh, kai djoms me kokres mandar kai pral, te marap halauteren, kai kate djiwenn? Na-a, o baro Dewel penas les mange: Dja pral an kau them un mare halauteren!” Kote penas o Eljakim, koleskro dad o Hilkija hi, un o Shebna un o Joach ap ko pralstuneste, kai pash lende bitchedo was: “Mo rai, rake mentsa aramtikes! Mer nai haiwah ko rakepen. Un ma rake mentsa hebretikes, te shunenn kowa i menshe gar, kai kate ap i massuri tarde hi.” O pralstuno penas ap lende: “Bitchras man miro rai kokres pash tiro rajeste un pash tute koi, te rakrap kal laba? Na-a, ninna pash i murshende, kai ap i massuri tarde hi, bitchras lo man, te chan le tumentsa khetne pengro ful un pijenn pengro mutepen.” Un ko pralstuno djas glan un das gole an o hebretikro rakepen: “Shunenn ko lab o baro rajestar, ko rajestar pral o them Assur! Jaake rakras o baro rai: Ma mukenn tumen o Hiskijestar te chochell! Les hi gar koi soor, te lell lo tumen win dran miro wast. Ma mukenn tumen dren te rakrell, te dikenn ap o baro Debleste! Te penell o Hiskija tumenge: ‘O baro Dewel kurell pes menge un tserdell men kote win, un kau foro well gar dino an o wast o baro rajestar pral o them Assur’, ma patsenn kowa! Ma shunenn ap o Hiskija! Shunenn ap mande: O rai pral o them Assur penell tumenge: Was men khetne mala, un awenn pash mande win! Palle nai chal hakeno peskre molengre drake un faige peskre rukendar, un nai pijell peskro pani dran peskri brunna, bis te me wau un lau tumen mantsa, un anau tumen an i wawar them, hoi hi jaake har tumaro them. An ko them hi doha djob, mool, maro, drakengre ruka, djeteskre ruka un gwin. Palle nai atchenn djides un hunte merenn gar. Shunenn gar ap o Hiskija! Job chochell tumen, te penell lo ap tumende: ‘O baro Dewel lell men dran lengre wasta win.’ Nai lan i debla wawar themendar pengre menshen win dran o wast o baro rajestar pral o them Assur? Kai hi kanna kol debla dran i forja Hamat un Arpad? Kai hi kanna i debla dran i forja Sefarwajim, Hena un Awa? Kai hi kanna i debla dran Samaria? Lan le Samaria win dran miro wast? Kai hi jek dewel mank i tsele debla an i wawar themma, kai peskro them dran mire wasta nai win tserdell? Patsenn tchatchepah, te nai tserdell kokres o baro Dewel o foro Jerusalem win dran miro wast?” Un i menshe shunan, har lengro baro rai penas “Ma penenn tchomone!” Un atchan pokones, un penan kek lab. Un kol triin pralstune, kolen o Hiskija bitchras, o Eljakim, ko pralstuno pral leskro kheer, koleskro dad o Hilkija hi, un o Shebna, kai tchinas i lila, un o moskro Joach, koleskro dad o Asaf hi, jon kran pengre koola paash i dukatar un djan pash o Hiskija un penan leske kol laba, kai ko pralstuno dran o them Assur ap lende penas. Har o baro rai Hiskija kowa shunas, kras lo peskre koola paash un riwas i gono ap peste, un djas an o baro Debleskro kheer. Un job bitchras ko pralstunes pral leskro kheer, o Eljakim, ninna o Shebna, kai tchinas i lila, un kol phureder rashaja pash o Debleskro rakepaskro, o Jesaja, koleskro dad o Amoz hi. Kol mursha his ninna rido an gone. Un jon hunte penan leske: “Kawa penell o Hiskija: ‘Kau diwes hi i diwes pherdi traash, phagi un ladj. Hi jaake har penlo well: O ternepen kamell ap kai phub te well, un i dat hi kek soor, te anell li les win. O baro rai pral o them Assur bitchras peskro pralstunes, te praassell lo o djido Debles. Har kamoms, te shunell o baro Dewel, tiro Dewel, kol tsele laba, hoi ko mursh penas, un dell les i phagi! Mange o Deblestar kol menshenge, kai pral atchan leskre menshendar, te rikrell lo peskro wast pral lende!’” Har shunas o Jesaja i laba kol bare murshendar, kolen o Hiskija bitchras, mukas lo lenge te penell: “Penenn tumaro rajeske: Jaake rakras o baro Dewel: ‘Tu shunal kol laba, kolentsa man i bitchepangre o baro rajestar dran o them Assur praassan. Ma traash glan kowa, hoi jon penan! Me krau, te penell jek tchomone ap o baro rajeste, hoi les tradell, te djal lo pale an peskro them. Un kote krau, te well lo maredo o chareha.’” An ko tsiro his o baro rai pral o them Assur buder gar an o foro Lakish. Job djas dureder an o kurepen o foreha Libna. Har leskro pralstuno, koles job pash o Hiskija bitchras, kowa shunas, djas lo kote pale. Un o baro rai pral o them Assur shunas, kai hi o baro rai Tirhaka dran o them Etiopia peskre lurdentsa ap o drom, te kurell lo pes leha. Kote bitchras job murshen pash o Hiskija, ko baro rajeste pral o them Juda, un mukas leske te penell: “Muk tut tiro Deblestar gar te chochell, ap koleste tu patseh un peneh: ‘O foro Jerusalem well gar an o wast dino o baro rajestar pral o them Assur.’ Tu djineh, hoi i bare raja dran o them Assur an i tsele themma kran, har le halauteren maran, un tu patseh, te wess kokres win lino dran o merepen? Mire phure maran i menshen an wawar themma, un kolengre debla nai lan len gar win dran lengre wasta – kol menshen dran Gosan, Haran, Rezef, ninna kolla dran Eden, kai an o foro Telassar his. Un kai hi kanna i bare raja pral i forja Hamat, Arpad, Sefarwajim, Hena un Awa?” I bitchepangre dan ko liil o Hiskija. Har job les draweras, djas lo pral an o baro Debleskro kheer un tchiwas ko liil glan o baro Debleste ap i phub, un mangas o baro Debles un penas: “Baro Dewel, kai hal o Israeleskro Dewel, tu hal pral i bolepangre beshdo. Tu kokres hal o Dewel pral i tsele themma ap kai phub. Tu hal, kai kral o bolepen un i phub. Baro Dewel, dik, hoi menge djala, un shun, har o Sanherib tut, o djido Debles, praassell. Tchatcho hi, baro Dewel, kai maran i raja pral o them Assur i menshen an bud themma, un kran dran lengre themma i mulo them. Kolengre debla witsran le an i jag. Kolla his kek tchatche debla, wan kerdo i menshengre wastentsa dran kasht un bar. Doleske wan le khetne dino. Kanna, maro baro Dewel, le men win dran o wast o baro rajestar pral o them Assur, te nai dikenn un haiwenn i menshe an i tsele themma ap kai phub, kai tu, baro Dewel, kokres o Dewel hal.” Kote bitchras o Jesaja, koleskro dad o Amoz hi, jekes pash o Hiskija, un mukas leske te penell: Kawa penell o baro Dewel, kai o Israeleskro Dewel hi: Hoi tu ap mande rakral pral o Sanherib, ko rajeste pral o them Assur, un mandar mangal, kowa shunom me. Kawa hi ko lab, hoi o baro Dewel ap leste penell: Dik, har o foro Zion pral tute sal! An leskre jaka tchi-moldo hal. Har i terni tchai o Jerusalem hi, un kamell te djinell tutar tchi. Koon hi kowa, pral koleste tchilatche laba rakral? Un kones tire labentsa praassal? I pre-phurdo hal, un ap mande tele dikal, pral o Israeleskro Debleste tut hadal! Tire bitchepangren bitchral, te praassenn le man, un penal: “Pral ap i berge mire wurdjentsa djom, un dur dren an o Libanon wom. I bare un shukar ruka trujel dom, un an o diwjo weesh lengro khatepen hatsom. An i wawarengro them pani hatsom, un kolestar pijom. Pash i Egiptarja kanna djau, un lengre panja mire pirentsa truk krau.” Shun un muk tuke te penell: Kowa was jaake har me kamom. Glan i rah tsiro his jaake an miro shero. Kanna mukom te djal, kai tu wal, un sorele forja paash dal. Un kokres lengre barra pral atchan. Un kolla kai kote djiwan, pengri soor jon nashan, un tutar trashan un palle meran. Lenge djas har o senlepen, hoi dran i truk phub was, un har o khass ap o kheer, hoi tele meras, un gar baro was. Tiro tardepen prindjrau un tiro beshepen dikau, un ko tsiro djinau, kai djah tu win, un kai weh pale dren. Un ninna djinau, hawi bari choljah tu diwjes ap mande djah. Tiri choli was glan mire kanda. Tiro pre-phurdo rakepen hi prindjedo mandar. Kanna shun, hoi tuke krau: An tiro nak i gustri tchiwau, un i ledertikri rima trul tiri meen pandau, un ap ko drom, kai tu wal, bitchrau me tut kanna pale pal. Un tuke, Hiskija, mu well kowa i sikepen: An kau bersh chan tumer, hoi pestar kokres bares wella, ninna an o wawar bersh. Un an o triinto bersh nai tchiwenn pale djob an i phub un anenn djob dren, un tchiwenn drakengre ruka an i phub un chan tumenge i drake, hoi ap lende bares wenna. Un kol menshe, kai pral atchan dran o kheer Juda, wenna pale har i sorelo ruk, koleskre draba dur an i phub djan un ap koleskre kashta rukengre bares wenna. Awa, dran o foro Jerusalem wenna pale menshe, kai kolendar wenna, kai djido atchan. Un ap i berga Zion djiwenn kolla, kai win lino wan dran o merepen. Job, o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, hi, kai kowa krell. Doleske penell o baro Dewel pral o baro rajeste pral o them Assur: Na-a, job well gar an kau foro, un dell kek failo karje an kau foro dren. Glan kau foro nai tchiwell lo kek lurden, kai rikrenn pengre shilte pre. Un kek phub mukell lo pre te tchiwrell, te nai djal lo koi pral an o foro dren. Ap ko drom, kai lo was, hunte djal lo pale pale. An kau foro well lo gar. Kowa penell o baro Dewel. “Me rikrau mire wasta pral kau foro, un me lau les win dran i tchilatche wasta. Kowa krau me mange kokres, un o Davideske, kai miro budepaskro his.” Un an koi rati was o baro Debleskro bolepaskro kote, kai i lurde dran o them Assur sowan, un maras 185.000 (sheel-ochta-deesh-te pantch serja) mursha lendar. Un har le taissarlakro pre stan, his kote lauter mule tchiddo. Un o Sanherib, ko baro rai pral o them Assur, mukas peskre plachtene khera tele te phagell, un djas peskre lurdentsa pale pale, un atchas an o foro Ninive. Un har lo an-mangas an o kheer leskro deblestar, o Nisroch, dan les leskre tchawe, o Adrammelech un o Sharezer, mulo o chareha. Un jon nashan penge krik an o them Ararat. Un leskro tchawo Asarhaddon was baro rai pal leste. An kol diwessa was i merepaskro nasslepen pral o Hiskija. Un o Debleskro rakepaskro, o Jesaja, koleskro dad o Amoz his, was pash leste un penas ap leste: “Kawa penell o baro Dewel: ‘Tu weh gar sasto kau nasslepastar un hunte meress. Doleske pen tire menshenge, har te djal pal tiro merepen dureder!’” O Hiskija rissras pes o mujeha ap i massuri un mangas o baro Debles un penas: “Ach, baro Dewel, mangau tut, biste gar, kai djiwom glan tute an o tchatchepen un i djudjo djijeha un krom, hoi mishto hi glan tire jaka.” Un o Hiskija rowas i baro ropen glan leste. O Jesaja his gomme ap i mashkralstuni platsa, kote rakras o baro Dewel ap leste: “Dja pale pale un pen ap o Hiskija, ko rajeste pral mire menshende: ‘Kawa penell o baro Dewel, ko Dewel tiro dadestar, o Davidestar: Me shunom tiro mangepen un me dikom tire swa. Dik, me kamau tut sastes te krell – an o triinto diwes nai djah tu pral an o baro Debleskro kheer. Un me kamau 15 (deesh-te-pantch) bersha pre te tchiwell ap tiro djipen. Kamau tut un kau foro win te lell dran o wast o baro rajestar pral o them Assur. Un me rikrau mire wasta pral kau foro. Ko krau mange un o Davideske, kai miro budepaskro his.’” Un o Jesaja penas: “Anenn mange i merkli dran faige!” Un jon anan kowa un tchiwan les ap ko dukepen, te well lo pale sasto. Un o Hiskija penas ap o Jesaja: “Hoi hi ko sikepen, kai o baro Dewel man sastes krella, un me nai pral djau ap o triinto diwes an o baro Debleskro kheer?” Un o Jesaja penas: “Kowa hi tuke ko sikepen o baro Deblestar, te djiness, kai o baro Dewel kowa rikrella, hoi lo penas: Kameh, te djal koi khameskri kambana deesh kotja glan oder deesh kotja pale?” O Hiskija penas: “Hi gar jaake phares, te djal li deesh kotja glan. Kowa kamau me gar. Me kamau te djal li deesh kotja pale.” Kote das o Debleskro rakepaskro, o Jesaja, ap o baro Debleste gole. Un o baro Dewel mukas koi khameskri kambana deesh kotja pale te djal. Koja his i kambana, hoi mukas o Ahas te krell. O baro rai pral o them Babilonia, o Merodach-Baladan, koleskro dad o Baladan hi, shunas, kai o Hiskija nasselo his. Un job bitchras leske i liil un kutch koowa. Un o Hiskija las len kamles pre, un sikras lende peskro tselo brawlepen, rup, sonakai, sungepaskro koowa, latcho djet, un ko kheer, kai kol tsele kurepaskre koola dren hi, un leskro tselo kutch koowa. Tchi his an leskro kheer un an leskro them, hoi lo lenge gar sikras. Kote was o Debleskro rakepaskro Jesaja pash o rajeste Hiskija un putchas lestar: “Hoi penan kal mursha? Un hawo themestar wan le pash tute?” O Hiskija penas: “Jon wan dran i dur them kate pash mande, dran o them Babilonia.” Un job putchas: “Hoi dikan le an tiro kheer?” O Hiskija penas: “Jon dikan halauter, hoi an miro kheer hi. Un tchi dran miro brawlepen hi koi, hoi me len gar mukom te dikell.” Koi penas o Jesaja ap o Hiskija: “Shun, hoi o baro Dewel penell: Ko tsiro wella, kai halauter an o them Babilonia anlo wella, hoi an tiro kheer hi, un hoi tire phure khetne tchiwan bis ap kau diwes. Un tchi atchell kate. Kowa penell o baro Dewel. Ninna tire tchawendar, kai tutar wenna, wenn lino un wenn budepangre an o kheer o baro rajestar pral o them Babilonia.” Kote penas o Hiskija ap o Jesaja: “Ko lab o baro Deblestar hi mishto, hoi tu rakral.” O Hiskija penas peske: Mange hi mishto, te hi kek kurepen un marepen an mire diwessa. Ko tselo wawar, hoi pral o Hiskija penepaske hi, un leskro baro koowa, hoi lo kras, hi tchinlo an o familjakro liil kol bare rajendar pral o them Juda. Kote hi ninna tchinlo, har lo ko tikno pani dren pandas un ko panjeskro drom kras, te nai well ko pani an o foro dren. Un har o Hiskija meras, was leskro tchawo, o Manasse, baro rai pal leste. Har was o Manasse baro rai, his lo deesh-te-dui bersha phuro; un job his pantch-deesh-te-pantch bersha baro rai an o foro Jerusalem. Leskri dai kharas Hefzi-Bah. Un job kras, hoi his tchilatcho glan o baro Debleskre jaka: ko emligo djungelo koowa, har kol wawar menshe kran, kolen o baro Dewel glan o Israel win tradas dran o them. Job tchiwas kol mulne platse pale pre, kai i mule deblenge vieche chatchedo wan. Kol platse das leskro dad, o Hiskija, khetne. Un o Manasse mukas chatchepangre te krell, kai vieche chatchedo wenn o debleske Baal, kai i chocheno dewel hi. Un job kras i debletsa Ashera, har ko baro rai pral o them Israel, o Ahab, kowa ninna kras. Un job mangas i bolepangre momlia an un witsras pes glan lende tele. Un an o baro Debleskro kheer tchiwas job chatchepangre pre i mule deblenge, kote, kai o baro Dewel penas: “An o foro Jerusalem kamau te mangenn le man an.” Un i tsele bolepangre momelenge tchiwas lo chatchepangre pre an kol dui glanstune platse glan o baro Debleskro kheer. Un job mukas peskro tchawes an i jag te djal un shunas ap tchirklengre golja un wawar sikepen, un rikras peske drawepangre un sawe menshen, kai i mulen putchan. Jaake kras lo bud koowa, hoi tchilatcho hi glan o baro Debleskre jaka, te choirell lo les. Un job anas koi kashteni debletsa Ashera, hoi lestar kerdo was, an o Debleskro kheer, kolestar o baro Dewel ap o David penas un leskro tchaweste, o Salomo: “An kau kheer un an o foro Jerusalem, hoi me mange wi-rodom dran o tselo Israel, kate kamau me, te mangenn le man an hako tsiro. Un me kamau te djan i Israelitarja buder gar krik dran kau them, kai me dom lengre phurende, jaake rah jon halauter krenna, hoi me lenge penom, un ko tselo drom djan, hoi sikras len o Mose, koles miro tchatcho wast his.” I menshe an o them Juda shunan gar ap o baro Debleste. Un o Manasse anas len ap o tchilatcho drom; un jon djiwan tchilatcheder har kol wawar menshe, kolen o baro Dewel glan o Israel krik tradas. Kote rakras o baro Dewel ap leskre budepangre, kai leskre rakepangre hi. Un kolla penan leskre laba i menshenge dureder. Job penas: O Manasse, ko baro rai pral o them Juda, kras baro tchilatchepen, hoi djungleder hi har lauter, hoi i Amorarja kran, kai glan leste djiwan. Un job anas ninna i menshen dran o them Juda ap i tchilatcho drom peskre tsele mule deblentsa. Doleske penell o baro Dewel, kai o Israeleskro Dewel hi: Me anau bibacht pral o foro Jerusalem un pral o them Juda. Hakeno, kai kowa shunella, rikrell peskre kanda i dukatar. Un me kamau ko emligo koowa ap o foro Jerusalem te krell, har krom ap o foro Samaria. Un dau o fores sawi phagi har tchiwom ap o kheer Ahab. Un kamau i menshen dran o foro Jerusalem win thowell, jaake har tchare win thode wenna, un ap o shero tchiddo wenn. Un kolla, kai mire menshendar pral atchenna, bitchrau mandar krik, un dau len an o wast kolendar, kai tchorenn o them win un lenn i menshen pandlo pentsa. Mire menshe kran, hoi glan mande djungeles hi, un choiran man ko tselo tsiro, har lengre phure dran o them Egiptia win djan bis ap kau diwes. Ninna mukas o Manasse bud menshen te marell, ap kolende kek doosh his. An o foro Jerusalem nashas lengro rat har pani. Koi pashel was koi doosh, hoi lo ap o them Juda anas, har anas lo i menshen ap i tchilatcho drom, kai kran le, hoi gar mishto hi an o baro Debleskre jaka. Ko tselo wawar, hoi pral o Manasse penepaske hi, un halauter, hoi lo kras, ninna peskri doosh, hoi lo ap peste anas, kowa hi tchinlo an o familjakro liil kol bare rajendar pral o them Juda. Un o Manasse meras un was paskedo an i baar pash leskro kheer, an koi baar, hoi o Usaes his. Un leskro tchawo, o Amon, was baro rai pal leste. Har was o Amon baro rai, his lo biish-te-dui bersha phuro; un job his dui bersha baro rai an o foro Jerusalem. Leskri dai kharas Meshullemet, lakro dad his o Haruz dran Jotba. Un o Amon kras, hoi tchilatcho hi glan o baro Debleskre jaka, jaake har leskro dad o Manasse les kras. Un djas ap o tchilatcho drom, har leskro dad, un mangas i mule deblen an, har leskro dad kowa ninna kras, un witsras pes glan lende tele. Un job mukas o baro Debles, ko Debles, koles leskre phure an-mangan, un djas gar ap o baro Debleskro drom. Un i bare mursha an leskro them tchiwan pen tchorchanes khetne, un maran o rajes Amon an peskro kheer. I mursha dran Juda dan halauteren mulo, kai pen khetne tchiwan te marenn le o baro rajes Amon. Un jon lan leskro tchawes, o Josia, te well lo baro rai pal leste. Ko tselo wawar koowa, hoi o Amon kras, kowa hi tchinlo an o familjakro liil kol bare rajendar pral o them Juda. Un jon paskran les an leskro mulengro kheer an i baar, hoi o Usaes his. Un leskro tchawo, o Josia, was rai pal leste. O Josia his ochta bersha, har was lo baro rai; un job his 31 (trijanda-te-jek) bersha baro rai an o foro Jerusalem. Leskri dai kharas Jedida, lakro dad his o Adaja dran Bozkat. Un job kras, hoi mishto hi glan o baro Debleskre jaka, un djas o drom, kai leskro phuro dad o David ninna djas, un peras gar kau dromestar tele, gar ap i tchatchi rig un witar gar ap i serwi rig. Un har o Josia an o deesh-te-ochtato bersh baro rai his, bitchras lo o Shafan, kai i lila tchinas, an o baro Debleskro kheer. O Shafaneskro dad his o Azalja un leskro papo his o Meshullam. Un o Josia penas: “Dja pral pash o baro rashajeste o Hilkija, te dikell lo palla, har bud kol lowe hi, hoi an o baro Debleskro kheer anlo was, hoi kol mursha, kai ap o wudar garda denna, i menshendar dren lan. Un o rashai mu dell kol lowe kol murshenge an o wast, kai pral i budepangre tardo hi, kai ap o baro Debleskro kheer budrenna, te krenn le kowa pale newes, hoi ap o kheer paash djas. Kal lowentsa hunte wenn kol mursha plaissedo, kai budrenn o kashteha, ninna kolla, kai tchiwenn i barra pre. Ninna kasht un tchinle barra wenna dre-ginlo kol lowentsa. Kol pralstune budepangre krenn pengri budi an o tchatchepen. Doleske hunte putchell o rashai lendar gar, hoi le kol tsele lowentsa kran.” Har o Shafan kowa lauter o baro rashajeha Hilkija rakras, penas kowa ap leste: “Me hatsom i liil an o baro Debleskro kheer, kai menge o Debleskro drom siklo wella.” Un o Hilkija das ko liil o Shafaneste, un kowa draweras les. Un djas pash o baro rajeste un penas leske, har halauter djas, un penas: “Tire budepangre, i rashaja, lan kol tsele lowe win, hoi an o baro Debleskro kheer his, un dan len kol murshenge ap o wast, kai pral kolende hi, kai budrenna an o baro Debleskro kheer.” O Shafan penas o baro rajeske ninna: “O rashai Hilkija das man i liil.” Un o Shafan draweras ko liil glan o baro rajeste. Jaake was, har o baro rai i laba dran ko liil shunas, kras lo peskre koola paash, kai ap leste his. Un o baro rai kharas kol murshen khetne: o rashai Hilkija, o Ahikam, ko his i tchawo o Shafanestar, o Achbor, koleskro dad o Mikaja hi, o Shafan, kai tchinas i lila, un o Asaja, ko his i pralstuno an o baro rajeskro kheer. Un o baro rai penas lenge: “Djan koi un putchenn o baro Debles mange un i menshenge an o them Juda, pral kol laba an ko liil, hoi hatslo was. Mare phure shunan gar ap kol laba, hoi kote tardo hi, un djiwan gar jaake, har kote tele tchinlo hi. Doleske hi o baro Debleskri choli bares ap mende tchiddo.” Kote djan o rashai Hilkija, o Ahikam, o Achbor, o Shafan un o Asaja pash i Debleskri rakepaskretsa Hulda. Koja djiwas an o newo kotar o forestar Jerusalem. Lakro rom his o Shallum. Leskro dad his o Tikwa. Koleskro dad his o Harha. O Shallum das garda ap o ripjengro kheer. Un kol mursha rakran lah. Joi penas ap lende: Kawa penell o baro Dewel, ko Dewel pral o Israel: Penenn ko mursheske, kai tumen pash mande bitchras: Kawa penell o baro Dewel: “Me anau tchilatchepen pral kau foro un pral i menshende, kai kate djiwenn. Ko tselo koowa, hoi an ko liil tardo hi, un hoi mukas peske o baro rai pral Juda glan te drawerell, anau pral tumende. I menshe an Jerusalem mukan man un anan wawar deblenge viechen, te choirenn le man halautereha, hoi le pengre wastentsa kran; doleske well miri choli har i jag ap kau foro, un kek nai krell les win.” Ko baro rajeske pral o them Juda, kowa kai tumen pash mande bitchras, te putchenn o baro Debles, nai penenn: Kawa penell o baro Dewel, ko Dewel pral o Israel: “Tu shunal kol laba an kau liil. Un kral tiro dji lenge pre. Un kral tut tiknes glan o baro Debleste, har tu shunal, hoi me penom pral kau foro un kol menshende, kai kate djiwenna, te djal lenge jaake djungeles, te atchell wawar menshenge o rakepen krik i trashatar. Un kowa, kai kamell te well i bibacht pral i wawareste, penella: ‘Tuke te djal, har djas o foreske Jerusalem!’ Har tu kowa shunal, kral tire koola paash, kai ap tute his, un rowal glan mande. Doleske shunom me tut ninna”, penell o baro Dewel. “Un anau kai bibacht gar pral kau foro jaake rah har tu djiweh. Tu dikeh lat gar tire jakentsa. Me mukau tut an o latchepen te merell. Un tu weh paskedo an o mulengro kheer tire phurendar.” Un kol mursha penan kal laba o baro rajeske. Un o baro rai, o Josia, bitchras peskre bitchepangre, un mukas i tsele phureder an o them Juda un an o foro Jerusalem pash peste khetne gole te dell. Un job djas pral an o baro Debleskro kheer. Un khetne leha djan i tsele mursha dran o them Juda un i tsele menshe, kai djiwan an o foro Jerusalem, i rashaja un o Debleskre rakepangre un kol wawar menshe, tikne un bare. Un kote mukas lo glan lende i tsele laba te drawerell dran ko liil, hoi an o baro Debleskro kheer hatslo was, kai tchinlo hi, hoi o Dewel peskre menshendar kamella. Un o baro rai his ap ko pralstuno kotar tardo glan o Debleskro kheer un das o baro Debleste peskro lab, te djan le ap o Debleskro drom, un rikrenn leskre laba, un djiwenn jaake, har job len sikras un pal leskro tchatchepen. Pengro tselo djijeha un pengri tseli sorjah kaman le pal kal laba te djiwenn, hoi o Dewel len das, un hoi an kau liil tchinlo hi. Un i tsele menshe pandan pen an pengro lab, te rikrenn le kowa, hoi an o liil tchinlo hi. Un o baro rai penas o pralstuno rashajeske Hilkija un wawar bare rashajenge, un kolenge, kai denn garda ap o wudar, te witsrenn le dran o baro Debleskro kheer kol tsele koola win, hoi kol deblenge Baal un Ashera un kol tsele bolepangre momelenge kerdo wan. Un job mukas halauter te chatchrell an i jag, win glan o foro Jerusalem an o telstuno them, hoi kharell Kidron. Un i jagakri tchik mukas lo an o foro Betel te anell. Un job bitchras i rashajen krik, kai i mule deblenge budrenn, un kolen i bare raja pral o them Juda mukan te well, te chatchrenn le sungepaskro koowa ap i mulne platse an i forja an o them Juda un trul o foro Jerusalem. Kol mule debla, kolenge chatchran le sungepaskro koowa, his: o Baal, o kham un o tchon, un i tsele bolepangre momlia. Un o Josia mukas koi kashteni debletsa Ashera dran o baro Debleskro kheer te anell glan o foro Jerusalem pash ko tikno pani, kai kharell Kidron. Un kote mukas lo lat te chatchrell. Un hoi latar pral atchas, mukas lo tiknes te krell har phubjakri tchik, un tchiwas kowa khetne koi jagakri tchik ap o handako, kai i tchorwele paskedo wan. Un job mukas kol tsele lubjengre khera tele te phagell, kai pash o baro Debleskro kheer tardo his. An kol khera kran i djuwja ripja i Asherake. Un job mukas i tsele rashajen dran o them Juda an o foro Jerusalem te well, un kras i mulne platse pale-tchiddo, kai i rashaja i mule deblenge sungepaskro koowa chatchran. Kowa kras lo an o tselo them mank o foro Geba un o foro Beersheba. Un job phagas koi chatchepaskri tele, hoi his tardo glan ko wudar, hoi o moskro, o Josua, kras, ap i serwi rig, te well jek an o foro dren. Kol rashaja, kai kol chochene deblenge budran, nai chan ko maro, kai kek shutlo jarro dren hi, khetne i wawar rashajentsa. Jon hunte chatchrenn kek viechen ap koi sasterni chatchepaskri o baro Deblestar an o foro Jerusalem. O Josia kras ninna koi platsa pale-tchiddo, hoi kharella Tofet, un hi an i tala Hinnom tchiddo. Kowa kras lo, te nai chatchrell kek peskro tchawes witar gar peskri tchai an i jag o chocheno debleske Moloch. Un job mukas i grajen krik te anell un i wurdja te chatchrell, kolen i bare raja pral o them Juda koi anan, te mangenn le o kham an. Kol graja un kol wurdja his tardo ap i platsa glan o baro Debleskro kheer, pash koi isema, kai djiwas o pralstuno, o Natan-Melech. Un job kras kol chatchepangre paash, hoi pral ap o kheer koi tardo his, kai o Ahases leskri isema his. Kol chatchepangren mukan i bare raja pral o them Juda te krell. Ninna kolla, kai o Manasse kras, phagas lo tele. Kolla his tardo ap kol dui platse glan o baro Debleskro kheer. Un o Josia djas koi un witsras lengri tchik an ko tikno pani, hoi kharell Kidron. Ninna kras lo kol mulne platse pale-tchiddo, hoi kras o Salomo, ko baro rai pral Israel. Kolla his tardo ap koi rig o forestar Jerusalem, kai o kham pre-djal, ap i tchatchi rig o djeteskri bergatar. O Salomo kras len, te wenn kote kol djungele mule debla an-mangedo: i Astarte, koi debletsa dran Sidon; un o Kemosh, ko dewel dran o them Moab; un o Milkom, ko dewel dran o them Ammon. Job phagas kol bare barra paash, hoi le pengre deblenge pre-tchiwan, un das kol figure tele, hoi sikran i Ashera. Un kote, kai le tardo his, witsras lo menshengre kokale pre. Ninna koi mulni platsa an Betel kras lo paash, hoi o Jerobeam, ko Nebateskro tchawo kras, te anell lo o Israel o baro Debleskro dromestar tele. Koi chatchepaskri phagas lo tele, das lakre barra paash un kras len jaake tiknes, te wan le phubjakri tchik. Un i figura, hoi sikras i debletsa Ashera, chatchras lo pre. Glan kowa dikas o Josia trujel un dikas i handako ap koi berga, un bitchras koi un mukas i mulengre kokale win te lell un chatchras len ap i chatchepaskri un kras lat pale-tchiddo, jaake har o baro Debleskro rakepaskro win kharas. Un job dikas pes trujel un putchas: “Koon hi kote paskedo?” Un i menshe dran o foro penan ap leste: “Kote hi ko Debleskro mursh paskedo, kai dran o them Juda was, un wi-kharas, hoi tu kral ap kai chatchepaskri kate an Betel.” Un job penas: “Mukenn les tchiddo! Kek tumendar hunte lell leskre kokale win!” Jaake atchan leskre kokale tchiddo, ninna kol kokale ko Debleskro rakepaskrestar, kai was dran Samaria. Un o Josia las ninna i mangepaskre khera an i forja an o them Samaria krik. Kolen kran i bare raja pral o them Israel, te krenn le o baro Debles chojedo. Un o Josia kras halauter jaake har lo kowa an o foro Betel kras. Un mukas i tsele rashajen, kai i mule deblenge budran, te marell ap lengre chatchepangre, un chatchras menshengre kokale koi pre. Un palle was lo pale an o foro Jerusalem. Un o baro rai, o Josia, mukas i menshenge soreles te penell: “Krenn tumaro baro Debleske ko chapen, hoi kharell Passa, jaake har tchinlo hi an ko liil, kai tardo hi, hoi o Dewel peskre menshendar kamella!” Un kek Passa was jaake rikedo har kawa, hoi jon kanna kran, gar an ko tsiro, kai i tchatchepangre raja i menshenge an Israel o tchatchepen penan, un witar gar an ko tsiro pal lende, kai bare raja pral o Israel un o pral o Juda his. Kau chapen Passa was o baro Debleske rikedo an o deesh-te-ochtato bersh o baro rajestar Josia an o foro Jerusalem. Ninna tradas o Josia i tsele drawepangren krik, un kolen, kai i mulen putchenn, un mukas i khereskre deblen un i wawar chochene deblen krik te anell dran o them Juda un dran o foro Jerusalem. Kowa kras lo, te well halauter jaake kerdo, har tchinlo hi an ko liil, kai lenge o Debleskro drom siklo well, – ko liil, hoi o rashai Hilkija an o baro Debleskro kheer hatsas. Kek baro rai his glan leste, kai was jaake har o Josia pash o baro Debleste peskro tselo djijeha un peskro tselo djipah un peskri tseli sorjah, un djiwas jaake har an o Moseskre lila tchinlo hi. Un pal leste his witar kek har job. Ninna te kras o Josia kowa lauter, mukas o baro Dewel gar tele peskri choljah, hoi les his pral o them Juda, fothe choiras les ko tselo djungelo koowa, hoi o Manasse kras. Un o baro Dewel penas: “Me kamau ninna i menshen dran o them Juda mandar krik te tchiwell, jaake har me kolen dran o them Israel mandar krik tchiwom. Un kamau kau foro pale te tchiwell, kau foro Jerusalem, hoi me mange wi-rodom, un ko kheer, kolestar me penom: ‘Kamoms te mangenn le man kote an.’” Ko tselo wawar koowa, hoi pral o Josia penepaske hi, un halauter, hoi lo kras, kowa hi tchinlo an o familjakro liil o bare rajendar pral o them Juda. An ko tsiro djas o Farao Necho, ko baro rai pral o them Egiptia, pral pash ko pani, hoi kharella Eufrat, te kurell lo pes o baro rajeha pral o them Assur. Un o baro rai Josia tchiwas pes leske an o drom. Un o Necho maras les pash o foro Megiddo, har lo les dikas. Un i mursha, kai pash leste his, tchiwan ko mules ap o wurdin un anan les dran Megiddo win an o foro Jerusalem, un paskran les an leskro mulengro kheer. Un i mursha dran o them Juda kharan leskro tchawes, o Joahas, un tchoran makepaskro djet pral leste, te well job lengro baro rai pal leskro dadeste. Biish-te-triin (23) bersh his o Joahas phuro, har lo baro rai was. Un job his triin tchonna baro rai an o foro Jerusalem. Leskri dai kharas Hamutal. Lakro dad his o Jirmeja dran Libna. Un job kras, hoi tchilatcho hi glan o baro Debleskre jaka, jaake har leskre phure kran. O Farao Necho tchiwas les stildes an o foro Ribla an o them Hamat, te atchell lo buder gar baro rai an o foro Jerusalem. Un job tchiwas i sijaan ap o them: 70 (efta-deesh) zentnarja rup un 35 (trijanda te pantch) kilogramme sonakai. Un o Farao Necho kras, te well o Josijeskro tchawo, o Eljakim, baro rai pal leskro dadeste Josia. Un das les i wawar lab un kharas les Jojakim. Leskro phrales, o Joahas, las lo peha un anas les an o them Egiptia; kote meras lo. Un o Jojakim das o rup un o sonakai o Faraeske. Doleske hunte tchiwas lo i sijaan ap o them, te nai anell lo kol lowe khetne, hoi o Farao kamella. Hakenestar dran o them las lo jaake bud rup un sonakai dren, har koles brawlepen hi, te nai dell lo les o Farao Necho. Biish-te-pantch bersh phuro his o Jojakim, har lo baro rai was; un job his deesh-te-jek bersh baro rai an o foro Jerusalem. Leskri dai kharas Sebuda. Lakro dad his o Pedaja dran Ruma. Un job kras, hoi tchilatcho his glan o baro Debleskre jaka, jaake har leskre phure kran. An ko tsiro, har o Jojakim o baro rai his, djas o baro rai dran o them Babilonia peskre lurdentsa pre ap o them Juda. Leskro lab his Nebukadnezar. Un o Jojakim hunte witsras pes tel leste un hunte plaissras leske bud lowe. Pal triin bersha phagas lo leha un kras buder gar, hoi kowa kamas. Un o baro Dewel mukas bud lurden pral leste te well, kai trujel djan un randan an o them Juda. Kolla wan dran i themma Babilonia, Syria, Moab, un Ammon, un kran o them paash. Kowa was jaake, har o baro Dewel rakras ap peskre rakepangre, kai leske koi his, un har jon kowa i menshenge dureder penan. Tchatchepah koi bibacht was jaake pral i menshende an o them Juda, har o baro Dewel penas, te tchiwell lo len pestar krik ko bud tchilatchepaske, hoi o Manasse kras. Kowa anas i menshen o Debleskro dromestar tele, un maras bud sawen, kai kek tchilatchepen kran, un anas lengro rat pral peste. Un o tselo foro Jerusalem his pherdo rat. Kau koowa kamas o baro Dewel gar te bistrell. Kowa, hoi budeder penepaske hi pral o Jojakim, un halauter, hoi lo kras, kowa hi tchinlo an i familjakro liil i bare rajendar pral o them Juda. Un o Jojakim meras un was paskedo pash peskre phurende. Un leskro tchawo, o Jojachin, was baro rai pal leste. Un o baro rai pral o them Egiptia djas buder gar dran peskro them win. O baro rai pral o them Babilonia las leske halauter krik, hoi lo peske dren las: o tselo them mank o them Egiptia un o pani Eufrat. Deesh-te-ochta bersh his o Jojachin, har lo baro rai was. Un job his baro rai triin tchonna, un djiwas an ko tsiro an o foro Jerusalem. Leskri dai kharas Nehushta. Lakro dad his o Elnatan dran o foro Jerusalem. Un o Jojachin kras, hoi djungeles his an o baro Debleskre jaka, jaake har leskro dad ninna kras. An ko tsiro bitchras ko rai pral o them Babilonia, o Nebukadnezar, peskre lurden pash o foro Jerusalem. Un jon tchiwan pen trul ko tselo foro, te nai nashell kek dran o foro win te dren. Un o Nebukadnezar was pash ko foro, har leskre lurde ninna koi tardo his, un mukan kekes dren te win. Un o Jojachin, ko rai pral o them Juda, das pes an i wasta ko rajestar dran o them Babilonia, un djas win pash leste: job un leskri dai un leskre pralstune budepangre un bare lurde, ninna kol raja, kai an leskro kheer his. Un o Nebukadnezar, ko baro rai dran o them Babilonia, tchiwas les stildes. An ko tsiro his o Nebukadnezar an o ochtato bersh baro rai. Un job las peske o tselo brawlepen, hoi his an o baro Debleskro kheer un an o rajeskro kheer. Un kol tsele sonakangre koola, hoi mukas o Israeleskro rai, o Salomo, te krell o baro Debleskro khereske, kowa mukas o Nebukadnezar khetne te dell. Lauter was jaake, har o baro Dewel les penas. Un o Nebukadnezar anas i tsele menshen dran o foro Jerusalem an peskro them Babilonia, i pralstune, i bare lurde, un i tsele budepangre, kai nai budran mishto o kashteha un o sasteha. Kolla lauter his 10.000 (deesh serja) pandle. Kek atchas pale, kokres i tchorwele an o them. Un job mukas an o them Babilonia te anell: o Jojachin un leskri dai un leskre romja; kol raja, kai an leskro kheer his; ninna pandas lo an o foro Jerusalem i pralstunen pral o them Juda, un anas len an o them Babilonia; koi pashel 7.000 kol feteder murshendar; un 1.000 mursha kolendar, kai nai budran mishto o kashteha un o sasteha; un i tsele kurepangre. Kolen lauteren anas lo an o pandepen an o them Babilonia. Un o baro rai pral o them Babilonia las o Jojachineskro kak, – leskro lab his Mattanja – un kras, te well lo o baro rai pal o Jojachin pral o them Juda, un das les i wawar lab, un kharas les Zedekja. Biish-te-jek bersh his o Zedekja, har lo baro rai was; un deesh-te-jek bersha his lo baro rai an o foro Jerusalem. Leskri dai kharas Hamutal. Lakro dad his o Jirmeja dran Libna. Un o Zedekja kras, hoi djungeles his glan o baro Debleskre jaka, jaake har o Jojakim ninna kras. Kowa halauter kras o baro Debles jaake chojedo pral o foro Jerusalem un o them Juda, te tradas lo len pestar krik. Un o Zedekja phagas o baro rajeha pral o them Babilonia, un kras buder gar, hoi kowa kamas. Har o Zedekja an o enjato bersh baro rai his, was o baro rai pral o them Babilonia, o Nebukadnezar, peskre tsele lurdentsa pre glan o foro Jerusalem. Kowa his ap o deshto diwes an o deshto tchon. Un job tchiwas peskre lurden trul o tselo foro, un mukas tchik pre te witsrell trul o foro, te krell lo i drom, hoi djal pral ap o foreskri massuri. Jaake was ko foro dren pandlo bis an o deesh-te-jekto bersh, kai o Zedekja baro rai his. Ap o enjato diwes an o starto tchon was i bok bares an o foro, un i menshen his buder tchi te chal. Kote phagan i Babilonarja an o foro dren. Un an koi rati nashan i tsele kurepangre win dran ko wudar mashkral kol dui massurja, hoi hi pash o rajeskro baar, ninna te his i Babilonarja trul o foro tchiddo. Koi nashas o Zedekja peskre lurdentsa an o telstuno them, kai o pani Jordan nashell. Un i lurde dran o them Babilonia lan sik o baro rajeske Zedekja palla. Un jon lan les dren un tapran les an o telstuno them pash o foro Jericho. Un kol tsele kurepangre, kai pash leste his, nashan penge lestar krik, un mukan les. I lurde dran o them Babilonia lan o baro rajes Zedekja un pandan les un anan les an o foro Ribla pash o baro rajeste pral o them Babilonia. Un jon rakran i phagi pral leste win. Un leskre mursh tchawen maran le kote glan leskre jaka. Un leske wan i jaka win dino. Un jon pandan les sasterne shellentsa un anan les an o them Babilonia. O baro rajes pral o them Babilonia, o Nebukadnezar, les his i baro lurdo an peskro kheer. Koleskro lab his Nebusaradan. Job his o pralstuno pral i lurdende. Har his o Nebukadnezar an o deesh-te-enjato bersh o baro rai pral o them Babilonia, koi was o Nebusaradan ap o eftato diwes an o pantchto tchon an o foro Jerusalem. Un job chatchras o baro Debleskro kheer tele, ninna ko kheer o baro rajestar un kol wawar khera an o foro Jerusalem; awa, hako baro kheer chatchras lo tele. Un kol tsele lurde dran o them Babilonia, kai leha wan, phagan i massurja trul o foro Jerusalem tele. Un kol menshen, kai pral atchan an o foro Jerusalem, anas o Nebusaradan pandles krik an o them Babilonia, ninna kolla, kai dan pen an o wast o baro rajestar pral o them Babilonia, khetne kolentsa, kai pral atchan kol budendar, kai glan i tsiro koi djiwan. Kokres i tchorwelendar an o them mukas lo sawe koi, te budrenn le ap o drakengro them un ap o hachetikro them. Un i lurde dran Babilonia phagan i bare turme paash, hoi dran lolo saster kerdo wan un glan o kheer o baro Deblestar tardo his. Ninna phagan le kol wurdja an kotja un ko thopaskro tcharo, hoi dran lolo saster kerdo was, un hoi an o baro Debleskro kheer tardo his. Un ko tselo lolo saster anan i Babilonarja an o them Babilonia. Ninna lan le pentsa krik kol pirja, bare roja, i tchinepangre, kolentsa i dorja an i momlia tele tchinlo wenn, un tchare, kai sungepaskro koowa dren well un o tselo wawar koowa dran lolo saster, kai budran le leha an o Debleskro kheer. Ninna kol jagakre tchare un kol bare tchare, kai o rat dren nashell, halauter, hoi dran sonakai un rup kerdo was, las ko pralstuno, o Nebusaradan, krik. Kolla dui turme, ko baro thopaskro tcharo un kol wurdja, kai o Salomo mukas te krell o baro Debleskro khereske, kolla lauter his dran jaake bud lolo saster kerdo, te djinas kek, har phares kowa his. Enja metarja his kol dui turme bares tarde. Un lengre sherja his ninna dran lolo saster kote pre kerdo. Hako shero his jek te paash metarja bares tardo. Un trul hako shero his i shukar pandepen phabjentsa, halauter dran lolo saster. Jek turmo his har ko wawar. Un o pralstuno lurdo las o pralstuno rashajes, o Seraja, pandlo, ninna ko rashajes Zefanja, kai was pal o Seraja, un ninna kol triin murshen, kai dan jak ap o wudar. Un an o foro his gomme: ko pralstunes pral i lurdende; wawar pantch murshen, kai an hako tsiro glan o baro rajeste nai wan; ko tchinepaskro, kai i laba i lurdendar pre tchinas un i lurden win rodas; un shob-deesh wawar bare mursha. Kolen halauteren las o Nebusaradan, ko pralstuno lurdo pandlo, un anas len pash o baro rajeste an o foro Ribla an o them Babilonia. Un o baro rai pral o them Babilonia mukas len temerl te dell an o foro Ribla an ko kotar them, hoi kharell Hamat. Jaake wan i menshe dran o them Juda krik anlo dran pengro them. Pral kol menshende, kai pral atchan an o them Juda, kolen o Nebukadnezar, ko rai pral o them Babilonia, pral mukas, tchiwas lo o murshes Gedalja, koleskro dad o Ahikam his, koleskro dad o Shafan his. Un har i pralstune lurde dran Juda shunan, kai o baro rai pral o them Babilonia o Gedaljes pral o them Juda dren tchiwas, wan le i lurdentsa pash o Gedalja an o foro Mizpa. Kol pralstune lurde his: o Jishmael, koleskro dad o Netanja his; o Johanan, koleskro dad o Kareach his; o Seraja, koleskro dad o Tanhumet his dran Netofa un o Jaasanja dran Maacha. Un o Gedalja das pes glan lende un kol wawar murshende sowel un penas ap lende: “Ma trashenn i lurdendar dran o them Babilonia! Atchenn an o them un budrenn o baro rajeske dran o them Babilonia, palle djal tumenge mishto.” Un an o eftato tchon was o Jishmael, koleskro dad o Netanja his, koleskro dad o Elishama his. Kolla his dran o baro rajeskri familja. Un deesh mursha his pash leste. Un jon dan o Gedaljes temerl. Koi pashel maran le ninna kol murshen dran o them Juda un dran o them Babilonia, kai pash leste his an o foro Mizpa. Un i darjatar glan i Babilonarja kran pen i tsele menshe an o them ap o drom, tikne un bare. Un i pralstune lurde his ninna pashel. Un jon nashan penge an o them Egiptia. Har o Ewil-Merodach o baro rai pral Babilonia was, mukas lo gomme an kau bersh o Jojachin, ko rajes pral o them Juda dran o stilepen te lell. Kowa his an o 37. (trijanda-te-eftato) bersh, har o Jojachin krik anlo was, ap o 27. (biish-te-eftato) diwes an o deesh-te-duito tchon. Un o Ewil-Merodach rakras kamles leha, un hadas les pral kol wawar raja, kai pash leste his an o them Babilonia. Un o Jojachin tchiwas kol ripja pestar krik, hoi les an o stilepen ap leste his, un chas peskro tselo djipen pash o baro rajeste ap leskri chapaskri. Un leske was dran o baro rajeskro wast hako diwes kowa dino, hoi les hunte well djipaske, jaake rah har job djiwas. O Adam, o Set, o Enosh, o Kenan, o Mahalalel, o Jered o Henoch, o Metuselach, o Lamech o Noah, o Sem, o Ham, o Jafet. O Jafet: Leskre tchawe his: o Gomer, o Magog, o Madai, o Jawan, o Tubal, o Meshech un o Tiras. O Gomer: Leskre tchawe his: o Ashkenas, o Difat un o Togarma. O Jawan: leskre tchawe his: o Elisha, o Tarsis, i Kitarja un i Rodanarja. O Ham: Leskre tchawe his: o Kush, o Mizrajim, o Put un o Kanaan. O Kush: Leskre tchawe his: o Seba, o Hawila, o Sabta, o Ragma, un o Sabteka. O Ragma: Leskre tchawe his: o Saba un o Dedan. O Kush his o phuro dad ko murshestar Nimrod. Kowa his o ersto, kai kras pes lo i sorelo ap kai phub. O Mizrajim: Leskre tchawe his: i Ludarja, i Anamarja, i Lehabarja, i Naftuharja, ninna i Patrusarja, un i Kasluharja un i Kaftorarja; kolendar wan i Filistarja. O Kanaan: leskro phureder tchawo his o Sidon. Pal leste was o Het, ninna i Jebusarja, i Amorarja, un i Girgasharja, un i Hiwarja, i Arkarja, un i Sinarja, un i Arwadarja, i Zemararja, un i Hamatarja. O Sem: Leskre tchawe his: o Elam, o Assur, o Arpaksad, o Lud, o Aram, o Uz, o Hul, o Geter, un o Meshech. O Arpaksad: leskro tchawo his o Shelach. Koleskro tchawo his o Eber. O Eber: Leske wan dui tchawe boldo. Ko jek kharas Peleg. An leskro tsiro atchan i menshe buder gar khetne. Haki bari familja las peskro them. Doleske was lo Peleg kharedo. Un o lab leskro phralestar his Joktan. O Joktan: Leskre tchawe his: o Almodad, o Shelef, o Hazarmawet, o Jerach, o Hadoram, o Usal, un o Dikla, o Ebal, o Abimael un o Saba, o Ofir, o Hawila un o Jobab. Kolla halauter wan pal o Joktan. Kolla wan pal o Sem: leskro tchawo his o Arpaksad, lestar was o Shelach, lestar was o Eber, lestar was o Peleg, lestar was o Regu, lestar was o Serug, lestar was o Nahor, lestar was o Terach, lestar was o Abram, kowa hi o Abraham. O Abraham his o dad dui mursh tchawendar: o Isaak un o Ismael. O Ismaeles his deesh-te-jek tchawe, kai jaake boldo wan: O phureder his o Nebajot. Pal leste was o Kedar un o Adbeel, un o Mibsam, o Mishma un o Duma, o Massa, o Hadad, un o Tema, o Jetur, o Nafish, un o Kedema. Kolendar lauterendar his o Ismael o dad. O Abrahames his shob tchawe peskri duiti romjatar Ketura: o Simran, o Jokshan, o Medan, o Midian, o Jishbak un o Shuach. O Jokshan his o dad dui mursh tchawendar: o Saba un o Dedan. O Midian his o dad kol murshendar: o Efa, o Efer, o Henoch, o Abida, un o Eldaa. Kolendar halauterendar his i Ketura i dai. O Abraham: Leskro tchawo his o Isaak. Koleskre tchawe his o Esau un o Jakob (Israel). O Esau: Leskre tchawe his: o Elifas, o Reguel, o Jehush, o Jalam, un o Korach. O Elifas: Leskre tchawe his: o Teman, un o Omar, o Zefi un o Gatam, o Kenas, i Timna un o Amalek. O Reguel: Leskre tchawe his: o Nahat, o Serach, o Shamma un o Missa. O Seir: Leskre tchawe his: o Lotan, o Shobal, o Zibon, o Ana, o Dishon, o Ezer un o Dishan. O Lotan: Leskre tchawe his: o Hori un o Hemam. O Lotaneskri pheen his i Timna. O Shobal: Leskre tchawe his: o Alwan, o Manahat, o Ebal, o Shefi, un o Onam. O Zibon: Leskre tchawe his o Aja un o Ana. O Ana: Leskro tchawo his o Dishon. Un koleskre tchawe his: o Hemdan, o Eshban, o Jitran, un o Keran. O Ezer: Leskre tchawe his. o Bilhan, o Saawan, un o Akan. O Dishan: Leskre tchawe his o Uz un o Aran. Kalla hi i bare raja an o them Edom, glan ko tsiro, kai i Israelitarjen i baro rai his: Jaake kharenn le: o Bela, koleskro dad o Beor his, un leskro foro kharas Dinhaba. Har o Bela meras, was pal leste o Jobab o rai, koleskro dad o Serach his, dran Bozra. Har o Jobab meras, was pal leste o Husham o rai dran o them Teman. Har o Husham meras, was pal leste o Hadad o rai, koleskro dad o Bedad his. Kowa kuras pes i Midianarja, un das len an o them Moab, un was o sorleder. Un leskro foro kharas Awit. Har o Hadad meras, was pal leste o Samla dran Masreka o rai. Har o Samla meras, was pal leste o Shaul dran Rechobot o rai. O foro Rechobot hi tchiddo pash o lengsto pani. Har o Shaul meras, was pal leste o Baal-Hanan o rai, koleskro dad o Akbor his. Har o Baal-Hanan meras, was pal leste o Hadad o rai. Un leskro foro kharas Pagu. Un leskri romni his i Mehetabel, kolakri dai i Matred his, un kolakro papo o Mesahab his. Un har o Hadad meras, his kolla i pralstune raja pral Edom: o Timna, o Alwa, o Jetet, o Oholibama, o Ela, o Pinon, o Kenas, o Teman, o Mibzar, o Magdijel, un o Iram. Kolla his i pralstune pral Edom. Kalla hi o Israeleskre mursh tchawe: o Ruben, o Simeon, o Levi, un o Juda, o Issachar, un o Sebulon, o Dan, o Josef un o Benjamin, o Naftali, o Gad un o Asser. O Juda his o dad triin mursh tchawendar: o Er, o Onan un o Shela. Kolla triin wan leske bolde peskri romjatar, koi Kanaanitetsa, kolakro dad o Shua his. Un o Er, ko phureder tchawo his tchilatches an i jaka o baro Deblestar; doleske maras lo les. Un i Tamar, leskro tchaweskri romni anas leske o Perez un o Serach ap i phub. Jaake his o Juda o dad pantch mursh tchawendar. O Perez: Leskre tchawe his: o Hezron un o Hamul. O Serach: Leskre tchawe his: o Simri, o Etan, o Heman un o Kalkol un o Darda; khetne his le pantch. O Karmi: Leskro tchawo his o Achan. Kowa anas Israel an i bibacht. Job rikras peske sawo koowa, hoi o baro Debleske his. O Etan: Leskro tchawo his o Asarja. O Hezron: Leskre tchawe his: o Jerachmeel un o Ram un o Kelubai. O Ram: Leskro tchawo his o Amminadab, un koleskro tchawo his o Nachshon, ko pralstuno pral o kheer Juda. O Nachshon: Leskro tchawo his o Salma, un koleskro tchawo his o Boas. Un koleskro tchawo his o Obed, un koleskro tchawo his o Isai. Un o Isai las tchawe: o phureder his o Eliab, o duito his o Abinadab, o Shimea his o triinto, o Netanel his o starto, o Raddai his o pantchto, o Ozem his o shobto, o David his o eftato. Un lengre phenja his: i Zeruja un i Abigail. Un i tchawe fun i Zeruja his: o Abishai un o Joab un o Asahel; khetne his le triin. Un i Abigail was i dai ko murshestar Amasa. Leskro dad his o Jeter, ko Ismaelari. O Kaleb, koleskro dad o Hezron his, romedineras i Asuba. Lengri tchai his i Jeriot. Un lakre tchawe his: o Jesher, o Shobab, un o Ardon. Un har i Asuba meras, las peske o Kaleb i Efrata, un joi anas leske o Hur ap i phub. Koleskro tchawo his o Uri, un koleskro tchawo his o Bezalel. Har o Hezron shob-deesh bersha phuro his, romedineras lo i tchat ko murshestar Machir, koleskro dad o Gilead his. Un joi anas leske i tchawo ap i phub. Ko kharas Segub. Koleskro tchawo his o Jair. Koles his biish-te-triin forja an o them Gilead. Pal i tsiro wan i Geshurarja un i Syrarja, un lan lenge shob-deesh forja krik. Mashkral lende his kol ‘Jaireskre gaba’ un ko foro Kenat un kol gaba trujel. Hakeno an ko kotar them was pal ko mursheste Machir, koleskro dad o Gilead his. Un har o Hezron meras, romedineras o Kaleb i Efrata, koi romjat peskro dadestar Hezron. Un joi anas leske o Ashhur ap i phub. Kowa kras o foro Tekoa. O Jerachmeel, ko phureder tchawo ko murshestar Hezron, las tchawe: o phureder his o Ram, pal leste was o Buna, o Oren un o Ozem un o Achija. Un o Jerachmeeles his koi pashel i wawar romni. Koja kharas Atara. Lakro tchawo his o Onam. O Ram, ko phureder tchawo o murshestar Jerachmeel las tchawe: o Maaz, o Jamin un o Eker. O Onam: Leskre tchawe his: o Shammai un o Jada. O Shammai his o dad kol dui murshendar: o Nadab un o Abishur. O Abishures his i romni. Lakro lab his Abihajil. Un joi anas leske o Achban un o Molid ap i phub. O Nadab: Leskre tchawe his: o Seled un o Appajim. O Seled meras un les his kek tchawe. O Appajimeskro tchawo his o Jishi. Un koleskro tchawo his o Sheshan. Un koleskro tchai his i Achlai. O Jada, ko phraal fun o Shammai, les his dui tchawe: o Jeter un o Jonatan. Un o Jeter meras un les his kek tchawe. O Jonatan, les his dui tchawe: o Pelet un o Sasa. Kalla his i mursha, kai wan pal o Jerachmeel. Un o Sheshan, les his kek mursh tchawe. Kokres tcha wan les. Un les his i budepaskro, kowa was dran o them Egiptia un kharas Jarha. Leske das o Sheshan jek peskre tchendar, te well li leskri romni. Koja anas leske i tchawes ap i phub. Kowa his o Attai. Koleskro tchawo his o Natan. Koleskro tchawo his o Sabad. Koleskro tchawo his o Eflal. Koleskro tchawo his o Obed. Koleskro tchawo his o Jehu. Koleskro tchawo his o Asarja. Koleskro tchawo his o Helez. Koleskro tchawo his o Elasa. Koleskro tchawo his o Sismai. Koleskro tchawo his o Shallum. Koleskro tchawo his o Jekamja. Koleskro tchawo his o Elishama. O Kaleb, koleskro phraal o Jerachmeel his, les his tchawe: leskro phureder his o Mesha. Koleskro tchawo his o Sif. O duito his o Maresha. Koleskro tchawo his o Hebron. O Hebron: Leskre tchawe his: o Korach, o Tappuach, o Rekem, un o Shema. O Shema: Leskro tchawo his o Raham, koleskro tchawo his o Jorkoam. O Rekem: Leskro tchawo his o Shammai. Koleskro tchawo his o Maon. Koleskro tchawo his o Bet-Zur. O Kaleb, les his budeder romja. Jek kharas Efa. Joi anas o Haran, o Moza un o Gases ap i phub. O Haraneskro tchawo his o Jahdai. Koleskre tchawe his: o Regem, o Jotam, o Geshan, o Pelet, o Efa, un o Shaaf. Jek wawar romni ko murshestar Kaleb his i Maacha. Joi anas o Sheber un o Tirhana ap i phub. Un joi las ninna o Shaaf. Koleskre tchawe his o Madmanna, un o Shewa. O Shewa his o dad kol murshendar Machbena un Gibea. Un i Achsa his o Kalebeskri tchai. Un o Shobal, – kowa, kai kras o foro Kirjat-Jearim, lestar was i familja Reaja, kolla his o paash kolendar, kai djiwenn an o foro Manahat. An Kirjat-Jearim djiwan: i Jeterarja un i Putarja, un i Shumatarja un i Mishrarja, kolendar wenn i menshe, kai djiwenn an i forja Zora un Eshtaol. O Salma, leskre tchawe his: Kolla, kai djiwenn an i forja Betlehem, Netofa, Atrot-Bet-Joab, un i paash kolendar, kai djiwenn an Manahat. Kolla wan dran Zora. Ko murshestar Salma wan ninna kol tchinepangre, kai tchinan an lila, hoi djas an o them. Jon djiwan an o foro Jabez. Kolla his i Tirarja, i Shimatarja, i Sucharja. Kolla hi i Kenarja, un wan pal o Hammat. Kowa his o phuro dad kolendar dran o kheer Rechab. Un kolla his i tchawe o rajestar David, kolla kai wan leske boldo an o foro Hebron: leskro phureder his o Amnon. Leskri dai his i Ahinoam dran Jesreel. Ko duito his o Daniel. Leskri dai his i Abigajil dran Karmel. O triinto his o Absalom. Leskri dai his i Maacha, kolakro dad his o Talmai. Kowa his o rai pral Geshur. O starto his o Adonija. Leskri dai his i Haggit. O pantchto his o Shefatja. Leskri dai his i Abital. O shobto his o Jitream. Leskri dai his i Egla. Kolla shob wan leske an o foro Hebron boldo. Kote his lo o baro rai efta bersha un shob tchon. Palle djiwas lo an o foro Jerusalem. Kote his lo trijanda bersha o baro rai. Un kalla wan leske an o foro Jerusalem boldo: o Shimea un o Shobab un o Natan un o Salomo: Kol starendar hi i Batsheba i dai. Kolakro dad his o Ammijel. O Davideskre wawar tchawe his: o Jibhar, o Elishama, un o Elifelet, un o Noga, o Nefeg, un o Jafia, un o Elishama, o Eljada, un o Elifelet. Khetne his le enja. Koi pashel wan i tchawe leskre wawar djuwjendar. Un i Tamar his lengri pheen. O Salomo his o dad o murshestar Rehabeam, koleskro tchawo his o Abija, koleskro tchawo his o Asa, koleskro tchawo his o Josafat. Koleskro tchawo his o Joram, koleskro tchawo his o Ahasja, koleskro tchawo his o Joash, koleskro tchawo his o Amazja, koleskro tchawo his o Asarja, koleskro tchawo his o Jotam, koleskro tchawo his o Ahas, koleskro tchawo his o Hiskija, koleskro tchawo his o Manasse, koleskro tchawo his o Amon, koleskro tchawo his o Josia. Un i tchawe o murshestar Josia his: o phureder his o Johanan, o duito his o Jojakim, o triinto his o Zedekja, o starto his o Shallum. Un i tchawe o murshestar Jojakim his o Jekonja, un o Zedekja. O Jekonja was pandles anlo an o them Babilonia. Leskre tchawe his: o Shealtijel, o Malkiram un o Pedaja un o Shenazzar, o Jekamja, o Hoshama, un o Nebadja. O Pedaja his o dad dui tchawendar: o Serubbabel un o Shimi. O Serubbabel his o dad kol dui mursh tchawendar, o Meshullam un o Hananja. Un i Shelomit his lengri pheen. Les his ninna pantch wawar tchawe: o Hashuba, o Ohel, o Berechja, o Hasadja un o Jushab-Hesed. Un i tchawe o murshestar Hananja his: O Pelatja un o Jeshaja, o Refaja, o Arnan, o Obadja un o Shechanja. O Shechanja, les his shob tchawe: o Shemaja, o Hattush un o Jigal, un o Bariach un o Nearja un o Shafat. O Nearja, les his triin tchawe: o Eljoenai un o Hiskija, un o Asrikam. O Eljoenai, les his efta tchawe: o Hodawja un o Eljashib, un o Pelaja un o Akkub un o Johanan, un o Delaja, un o Anani. O Juda: leskre tchawe his: o Perez, o Hezron, o Karmi, o Hur un o Shobal. O Shobaleskro tchawo his o Reaja. Koleskro tchawo his o Jachat. Koleskre tchawe his o Achumai un o Lahad. Kolla lauter hi i menshe dran o kheer Zora. Un o Ashhur, kowa, kai kras o foro Tekoa, koles his dui romja: i Hela un i Naara. Un i Naara anas leske o Ahussam ap i phub, ninna o Hefer un o Temni un o Ahashtari ap i phub. Un i Hela las: o Zeret, o Zohar, un o Etnan. O murshestar Koz was o Anub un o Zobeba, ninna i menshe dran o kheer Aharhel, koleskro dad o Harum his. Un o Jabez his an-dikleder har leskre phrala. Har lo boldo was, das les leskri dai ko lab Jabez, un penas: ‘Me anom les bud dukentsa ap i phub’. Un o Jabez das gole ap o Israeleskro Debleste un penas: Tchip tiri bacht ap mande, un kre miro them bareder har lo kanna hi. Ab mantsa, un rike tiro wast pral mande, te well nai kek duk pral mande! Un o Dewel mukas te well, hoi job putchas peske lestar. Un o Kelub, koleskro phraal o Shuha his, las i tchawo. Kowa his o Mehir. Leskro tchawo his o Eshton. Koleskre tchawe his: o Bet-Rafa, un o Paseach un o Techinna. O Techinna kras o foro Nahash. Kolestar wan i mursha, kai djiwan an Reka. O Kenas, les his kal tchawe: o Otnijel un o Seraja. I tchawe o murshestar Otnijel his: o Hatat un o Meonotai. Un o Meonotai was o dad o murshestar Ofra. O Seraja was o dad o murshestar Joab. Job kras ko gab, hoi well kharedo: Tala kolendar, kai budrenn o kashteha. Jon his lauter latche wastengre budepangre. O Kaleb, koleskro dad o Jefunne his, las kal tchawe: o Iru, o Ela, un o Naam. Un o Ela was o dad o murshestar Kenas. O Jehallelel, les his star tchawe: o Sif un o Sifa, o Tirja un o Asarel. Un o Hodija romedineras koi pheen o murshestar Nacham. Lendar wan i Garmarja, kai djiwenn an o foro Kehila, un i Maachatarja, kai djiwenn an o foro Eshtemoa. O Shimon, leskre tchawe his: O Amnon un o Rinna, o Ben-Hanan, un o Tilon. O Jishi, leskre tchawe his: o Sohet un o Ben-Sohet. O Shela, koleskro dad o Juda hi, leskre tchawe his: o Er, kowa kras o foro Lecha, un o Lada, kai kras o foro Maresha, ninna i menshe, kai djiwan an Ashbea. Kolla kran latcho laintikro than. O murshestar Shela wan ninna o Jokim un i mursha dran Koseba, ninna o Joash un o Saraf, kolla, kai pralstune his pral o them Moab. Kote djiwan le jek tsiro un wan pale pale an Betlehem, – jaake well penlo. Jon kran pirja un djiwan an i forja Netajim un Gedera pash o baro rajeste un budran leske. O Simeon, leskre tchawe his: o Jemuel, un o Jamin, o Jarib, o Serach, o Shaul, koleskro tchawo his o Shallum, koleskro tchawo his o Mibsam un koleskro tchawo his o Mishma. Un i tchawe o murshestar Mishma his: o Hamuel, koleskro tchawo his o Sakkur, koleskro tchawo his o Shimi. Un o Shimi, les his deesh-te-shob mursh tchawe un shob tcha. Leskre phralen his gar jaake bud tchawe. O kheer Simeon was gar jaake baro har o kheer Juda. Kol menshe, kai wan o Simeonestar djiwan an i forja Beersheba, Molada un an Hazar-Shual, an Bilha, Ezem un Tolad, an Betuel, Horma un an Ziklag, an Bet-Markabot, Hazar-Susim, Bet-Biri un an Shaarajim. Kolla his lengre forja, bis te was o David lengro baro rai. Ninna his lenge kol pantch forja Etam, Ajin, Rimmon, Tochen un Ashan, koi pashel kol tsele gaba trul lengre forja bis pash Baal. Jaake hi pre-tchinlo an kol lila, kai lengre familjengre laba dren tardo hi. Lengre pralstune pral i familje his: o Meshobab, un o Jamlek un o Josha, koleskro dad o Amazja his, un o Joel un o Jehu, koleskro dad o Joshibja his, koleskro dad o Seraja, koleskro dad o Asijel his; ninna o Eljoenai un o Jakoba un o Jeshochaja un o Asaja un o Adijel un o Jesimijel un o Benaja; un o Sisa, koleskro dad o Shifi his, koleskro dad o Allon his, un koleskro dad o Jedaja his, un koleskro dad o Shimri his, un koleskro dad o Shemaja his. Kal mursha, kolengre laba pre tchinlo hi, his i pralstune pral pengre menshende. Un lengre familje wan baro un bareder. Un jon djan dur an i tala ap koi rig an i tala, kai o kham pre djal, bis pash Gedor, te nai hatsenn le senlepen lengre bakrenge un busjenge. Un kote hatsan le latcho pesso senlepen. Un ko them his buchlo ap hake dui rigja, un shukar. Kek kurepen his koi. Kol menshe, kai glan lende koi djiwan, his sawe, kai wan o murshestar Ham. Un an ko tsiro, kai o Hiskija o baro rai pral Juda his, wan kolla, kai o labeha pre tchinlo his, un djan ap kol menshende Ham pre, kai kote an pengre plachtene khera djiwan, un ninna pral i Meunarja, kai kote djiwan. Un jon maran len lauteren. Jaake djiwenn jon kote bis ap kau diwes. Kote his bud senlepen lengre bakrenge un busjenge. Mank kolende, kai wan pal o Simeon, his ninna sawe – jaake pantch-sheel mursha – kolla djan pash i berga Seir: Lengre pralstune his o Pelatja un o Nearja un o Refaja un o Usijel, kolengro dad his o Jishi. Un jon maran kolen, kai atchan pral kolendar dran Amalek, kai nashan penge kote. Un kate djiwenn le gomme kau diwes. O Ruben his o Jakobeskro phureder tchawo. Doleske his les o tchatchepen, hoi o phureder tchaweske hi. Kowa nashras lo, har sowas lo peskro dadeskri romjah. Un o Rubeneskro tchatchepen was i tchawenge leskro phralestar Josef dino. Ninna te his kowa jaake, was gar tchinlo an i familjakro liil, te his o Josef o phureder. O sorleder mank peskre phrala his o Juda. Doleske was jek dran o kheer Juda o baro rai pral Israel, ninna te his o Josefes o tchatchepen, hoi i phureder tchaweske hi. O Ruben his o Jakobeskro phureder tchawo. Leskre tchawe his: o Henoch, o Pallu, o Hezron un o Karmi. O Joel, leskre tchawe his: o Shemaja, koleskro tchawo his o Gog, koleskro tchawo his o Shimi, koleskro tchawo his o Micha, koleskro tchawo his o Reaja, koleskro tchawo his o Baal, koleskro tchawo his o Beera. Koles anas o Tiglat-Pileser, o baro rai pral o them Assur, pandles an leskro them. Ap ko tsiro his lo o pralstuno pral o kheer Ruben. Wawar i menshendar Ruben his pengre menshentsa pre-tchinlo an o familjakro liil. Kolla his o pralstuno o Jehijel, palle o Secharja, un o Bela, koleskro dad o Asa his, koleskro dad o Shema his, koleskro dad o Joel his. I menshe dran o kheer Ruben djiwan an o them trul Aroer bis pash o Nebo un Baal-Meon. Un kote, kai o kham pre djala djiwan le bis an o mulo them dren, hoi pash o lengsto pani Eufrat tchiddo hi. Len his bud vieche an o tselo them Gilead. An ko tsiro, kai o Saul djiwas, djan le an o kurepen i menshentsa, kai kharenn Hagararja, un wan sorleder har jon. Un jaake djiwan jon an kolengre plachtene khera ap kai tseli rig o themestar Gilead, kai o kham pre djala. Un i menshe dran o kheer Gad djiwan wergel i menshende dran o kheer Ruben, an o them Bashan bis pash Salka. Lengro pralstuno his o Joel. Ko duito his o Shafam. Pal lende wan o Janai un o Shafat. Kolla djiwan an Bashan. Un lengre phrala pengre familjentsa his: o Michael, o Meshullam, o Sheba, o Jorai, o Jakan, o Sia un o Eber. Khetne his le efta. Kolengro dad his o Abichajil, koleskro dad his o Huri, koleskro dad o Jaroach, koleskro dad o Gilead, koleskro dad o Michael, koleskro dad o Jeshishai, koleskro dad o Jachdo, koleskro dad o Bus. Lengro pralstuno his o Achi, koleskro dad o Abdijel his, koleskro dad o Guni his. Kal menshe djiwan an Gilead, an o them Bashan un an kol forja, kai kote his, un ap kol tsele platse, kai lengre vieche his an o tselo them Sharon bis ap leskre rigja. An ko tsiro, kai o Jotam o rai pral o them Juda his, un o Jerobeam o rai pral o them Israel his, wan i laba kal tsele murshendar pre-tchinlo an o familjakro liil. I lurde dran i khera Ruben un Gad un dran i paash familja Manasse his 44.760 (star-deesh-te-star-serja-efta sheel-te-shob-deesh) mursha. Kolen his shilte, chare un boge un his latche kurepangre. Jon kuran pen i menshentsa dran i khera Jetur un Nafish un Nodab. Kolla his Hagararja. Un i lurde dran i khera Ruben un Gad un Manasse dikan ap o baro Debleste un dan gole ap leste, te well lo lenge ap i rig. Un job shunas ap lende, un das i Hagararja an lengre wasta un lauteren, kai pash lende his. Un jon tapran lengre vieche: 50.000 (paash-sheel serja) khamele, 250.000 (dui-sheel-te-pantch-deesh serja) bakre, 2.000 (dui serja) burike, un jon lan penge 100.000 (sheel serja) murshen un djuwjen un kran lendar pandepangre. Ninna atchan bud maredes tchiddo. Kau kurepen was o Deblestar. Un i Israelitarja djiwan an lengro them ap lengri phub bis te wan le pandles krik anlo. Un koi paash familja Manasse djiwas an o them mank Bashan un Baal-Hermon un bis pash o Senir un i berga Hermon. Un jon wan bud un budeder. Un kalla his i pralstune pral pengre dadengre khera: o Efer, o Jishi, o Eljel, o Asrijel, o Jeremia, o Hodawja un o Jachdijel. Jon lauter his soreles an o kurepen un mursha o labestar. Un jon peran tele lengro dadengro Deblestar, un mangan i deblen kol wawar menshendar an, kolen o Dewel glan lende win tradas dran o them. Kote bitchras o Israeleskro Dewel pral lende o baro rajes dran o them Assur, o Pul, – leskro lab hi ninna Tiglat-Pileser – un job mukas i menshen dran o kheer Ruben un Gad un i paash familja dran o kheer Manasse pandles krik te anell, un anas len an i themma trul i forja Halach un Habor un Hara un pash o lengsto pani Gosan. Kote hi le gomme kau diwes. O Levi: Leskre tchawe his: o Gershon, o Kohat un o Merari. O Kohat, leskre tchawe his: o Amram, o Jizhar, o Hebron, un o Usijel. O Amram, leskre tchawe his: o Aron un o Mose, jaake har ninna i Mirjam. O Aron, leskre tchawe his: o Nadab un o Abihu, o Eleasar un o Itamar. O Eleasar his o dad o murshestar Pinhas, leskro tchawo his o Abishua, koleskro tchawo his o Bukki, koleskro tchawo his o Usi, koleskro tchawo his o Serachja, koleskro tchawo his o Merajot, koleskro tchawo his o Amarja, koleskro tchawo his o Ahitub, koleskro tchawo his o Zadok, koleskro tchawo his o Ahimaaz, koleskro tchawo his o Asarja, koleskro tchawo his o Johanan, koleskro tchawo his o Asarja. Kowa hi ko rashai, kai kras i rashajeskri budi an o Debleskro kheer, hoi o Salomo mukas te krell an o foro Jerusalem. O Asarja his o dad o murshestar Amarja, koleskro tchawo his o Ahitub, koleskro tchawo his o Zadok, koleskro tchawo his o Shallum, koleskro tchawo his o Hilkija, koleskro tchawo his o Asarja, koleskro tchawo his o Seraja, koleskro tchawo his o Jozadak, Un o Jozadak was pandles krik anlo kol menshentsa dran Juda un Jerusalem. Kolen das o baro Dewel an o wast o baro rajestar Nebukadnezar, un kowa mukas len pandles krik te anell. O Levi: Leskre tchawe his: o Gershon, o Kohat un o Merari. O Gershon, leskre tchawe his: o Libni un o Shimi. O Kohat, leskre tchawe his: o Amram un o Jizhar un o Hebron un o Usijel. O Merari, leskre tchawe his: o Machli un o Mushi. Un kalla hi i menshe, kai wan pal o Levi pal lengre dadengre khera: O Gershon: leskro tchawo his o Libni, koleskro tchawo his o Jachat, koleskro tchawo his o Simma, koleskro tchawo his o Joach, koleskro tchawo his o Iddo, koleskro tchawo his o Serach, koleskro tchawo his o Jeatrai. O Kohat: leskro tchawo his o Amminadab, koleskro tchawo his o Korach, koleskro tchawo his o Assir, koleskro tchawo his o Elkana, koleskro tchawo his o Abiasaf, koleskro tchawo his o Assir, koleskro tchawo his o Tachat, koleskro tchawo his o Urijel, koleskro tchawo his o Usija, koleskro tchawo his o Shaul. O Elkana his o dad kol murshendar: o Amasai un o Achimot, un o Elkana, koleskro tchawo his o Zuf, koleskro tchawo his o Nachat, koleskro tchawo his o Eliab, koleskro tchawo his o Jeroham, koleskro tchawo his o Elkana, koleskro tchawo his o Samuel. Koleskre tchawe his: o Joel, leskro phureder, un o Abija. O Merari, leskre tchawe his: o Machli, koleskro tchawo his o Libni, koleskro tchawo his o Shimi, koleskro tchawo his o Ussa, koleskro tchawo his o Shimea, koleskro tchawo his o Haggija, koleskro tchawo his o Asaja. Mank i Levitarja his kalla, kolen o David i budi das, te giwenn le an o Debleskro kheer. Kowa his an ko tsiro, har o Debleskro mochton kol deesh labentsa khere anlo was, un an o Debleskro kheer dren tchiddo was. Un jon giwan pengre gilja jaake har lenge penlo was glan o Debleskro plachteno kheer bis ap ko diwes, kai kras o Salomo o baro Debleske i kheer an o foro Jerusalem. Un kalla hi kol gipangre un lengre tchawe: dran o kheer Kohat his o Heman ko gipaskro, koleskro dad his o Joel, koleskro dad his o Samuel, koleskro dad his o Elkana, koleskro dad his o Jeroham, koleskro dad his o Eljel, koleskro dad his o Toah, koleskro dad his o Zuf, koleskro dad his o Elkana, koleskro dad his o Machat, koleskro dad his o Amasai, koleskro dad his o Elkana, koleskro dad his o Joel, koleskro dad his o Asarja, koleskro dad his o Zefanja, koleskro dad his o Tachat, koleskro dad his o Assir, koleskro dad his o Abiasaf, koleskro dad his o Korach, koleskro dad his o Jizhar, koleskro dad his o Kohat, koleskro dad his o Levi, koleskro dad his o Israel. Un leskro phraal, kai ap leskri tchatchi rig tardo his, his o Asaf. Koleskro dad his o Berechja, koleskro dad his o Shimea, koleskro dad his o Michael, koleskro dad his o Baseja, koleskro dad his o Malkija, koleskro dad his o Etni, koleskro dad his o Serach, koleskro dad his o Adaja, koleskro dad his o Etan, koleskro dad his o Simma, koleskro dad his o Shimi, koleskro dad his o Jachat, koleskro dad his o Gershon, koleskro dad his o Levi. Un lengre phrala, i Merarja, his ap i serwi rig tardo: o Etan, koleskro dad his o Kishi, koleskro dad his o Abdi, koleskro dad his o Malluch, koleskro dad his o Hashabja, koleskro dad his o Amazja, koleskro dad his o Hilkija, koleskro dad his o Amzi, koleskro dad his o Bani, koleskro dad his o Shemar, koleskro dad his o Machli, koleskro dad his o Mushi, koleskro dad his o Merari, koleskro dad his o Levi. Un kol wawar Levitarja, lengre phrala, wan an koi tseli budi an o Debleskro kheer dren tchiddo. O rashajeskri budi his kokres o Aroneske un leskre tchawenge. Jon chatchran i viechen ap o Debleskri sasterni chatchepaskri, ninna sungepaskro koowa ap o Debleskro sonakaskro bob. Jon kokres nai djan an o Debleskri kutch isema, te krenn le o Debleskro koowa, te well o Israeleskri doosh krik lino, lauter jaake, har penas o Mose, koles o Debleskro wast his. Un kalla hi o Aroneskre tchawe: leskro tchawo o Eleasar, koleskro tchawo hi o Pinhas, koleskro tchawo hi o Abishua, koleskro tchawo hi o Bukki, koleskro tchawo hi o Usi, koleskro tchawo hi o Serachja, koleskro tchawo hi o Merajot, koleskro tchawo hi o Amarja, koleskro tchawo hi o Ahitub, koleskro tchawo hi o Zadok, koleskro tchawo hi o Ahimaaz. Un kalla his lengre forja un gaba, kai tchiwan o Aroneskre menshe pengre plachtene khera pre. Kolla his dran o kheer Kohat. Har i Israelitarja tikne barra tchiwan, te hatsenn le win, koon hawe gaba lell, his i Kohatarja i glanstune, kai lan pengre gaba. Un jon dan len o foro Hebron an o them Juda un koi tseli phub trul Hebron lengre viechengre, te nai chan le. Ko hachetikri phub pash o foro un kol gaba trujel dan le o Kaleb, koleskro dad o Jefunne his. Un an o them Benjamin dan jon len i forja Geba; Alemet un Anatot un i tseli phub trujel lengre viechenge. Lengre tsele forja his khetne deesh-te-triin lengre tsele familjenge. Kol wawar menshende dran o kheer Kohat, dan le deesh forja. Kal forja his an o them Efrajim, an o them Dan un an ko them, kai i paash familja Manasse djiwas. Kol forja lan le jaake har kol tikne barra sikran, hoi witsran le. Kol menshende dran o kheer Gershon dan le deesh-te-triin forja. Kal forja his an i themma, kai i menshe Issachar, Asser, un Naftali djiwan, un an o them Bashan, kai i paash familja Manasse djiwas. Kol menshende dran o kheer Merari dan le deesh-te-dui forja. Kol forja his an i themma, kai i menshe Ruben, Gad un Sebulon djiwan. Kal forja lan le jaake, har kol tikne barra sikran, hoi witsran le. Un jaake dan i Israelitarja i menshen dran o kheer Levi forja un phub trul kol forja, te nai chan lengre vieche. [Kol forja an i themma Juda, Simeon un Benjamin his lende ninna jaake dino, har kol tikne barra sikran, hoi witsran le.] His familje koi dran o kheer Kohat, kolla lan forja un phub lengre viechenge an o them Efrajim: o foro Sichem ap i berge Efrajim, kowa his i foro, kai nai khatran pen i naashepangre, ninna kol forja Geser, Jokmeam, Bet-Horon, Ajalon un Gat-Rimmon. Un kol menshende, kai pral atchan dran o kheer Kohat, dan le i forja Aner un Bileam an o them koi paash familjatar Manasse, khetne koi phub trul i forja i viechenge. I menshende dran o kheer Gershon dan le kal forja khetne koi phub trujel i viechenge: an o them i paash familjatar Manasse: o foro Golan an o them Bashan, un o foro Astarot; an o them Issachar: i forja Kadesh un Daberat, Ramot un Anem; an o them Asser: Mashal, Abdon, Hukok un Rehob; an o them Naftali: Kedesh an Galilea, Hammon un Kirjatajim. Kolla, kai atchan pral i menshendar dran o kheer Merari lan kol forja khetne i phub trujel i viechenge: an o them Sebulon: Rimmon un Tabor; an o them Ruben, ap i wawar rig o panjestar Jordan, wergel o foro Jericho, kote, kai o kham pre djala: o foro Bezer an o mulo them, un o foro Jahaz; un Kedemot un Mefaat; un an o them Gad: Ramot an Gilead un Mahanajim, Heshbon un Jaser. O Issachar: Leskre tchawe his: O Tola, o Puwa, o Jashub un o Shimron; lauter khetne his star. O Tola: Leskre tchawe his: o Usi, o Refaja, o Jerijel, o Jachmai, o Jibsam, un o Samuel. Kolla his pralstune pral pengre familje un bare kurepangre. An o tsiro, kai o David djiwas, his kolla, kai wan pal o Tola, 22.600 mursha. Jaake his dren tchinlo an i familjakro liil. O Usi: Les his jek tchawo, o Jisrachja. Leskre tchawe his: o Michael, o Obadja, o Joel, un o Jishija; lauter khetne his pantch. Kolla his pralstune pral pengre familje. Len his jaake bud romja un tchawe, kai wan dran lengre familje 36.000 mursha, kai his kurepangre. Jaake his dren tchinlo an i familjakro liil. Un lengre phrala an i wawar familje, kolengro phuro dad o Issachar his, kolla his lauter sorele kurepangre. Khetne his le 87.000, kai his dren tchinlo an i familjakro liil. O Benjamin: Leskre tchawe his: o Bela, o Becher, o Jedjael, lauter khetne his triin. O Bela: Leskre tchawe his: o Ezbon, o Usi, o Usijel, o Jerimot un o Ir; lauter khetne his pantch. Jon his pralstune pral pengre familje un sorele kurepangre. Lendar wan 22.034 mursha, kai his dren tchinlo an i familjakro liil. O Becher, leskre tchawe his: o Semira, o Joash, o Elijeser, o Eljoenai, o Omri, o Jeremot, o Abija, o Anatot, un o Alemet. Jon his dren tchinlo an i familjakro liil pal pengre familje. Lendar wan 20.200 mursha, kai his sorele kurepangre. O Jedjael: Leskro tchawo his o Bilhan. Leskre tchawe his: O Jehush, o Benjamin, o Ehud, o Khenaana, o Setan, o Tarsis un o Ahishachar. Kolla his pralstune pral pengre familje. Lendar wan 17.200 mursha, kai his sorele kurepangre un nai djan an o kurepen. I tchawe o murshestar Ir his o Shuppim un o Huppim. O Hushim his o tchawo o murshestar Acher. O Naftali, leskre tchawe his: o Jachzeel, o Guni, o Jezer, un o Shallum. I Bilha his lengri mami. O Manasse, leskre tchawe his: o Asrijel un o Machir; lengri dai his i djuwel dran o them Syria. O Machir was o dad o murshestar Gilead. Un o Machir las peske i romni, koja his i pheen kol murshendar Huppim un Shuppim. Lakro lab his Maacha. Leskro wawar tchawo his o Zelofhad. O Zelofhad, koles his tcha un kek tchawe. Un i Maacha, koi romni o murshestar Machir, anas leske dui tchawe ap i phub, ko jekes kharas li Peresh, ko wawar kharas Sheresh, un koleskre tchawe his o Ulam un o Rekem. Un o Ulam, les his jek tchawo: o Bedan. Kalla hi i mursha, kai wan pal o Gilead; leskro dad his o Machir un leskro papo his o Manasse. Un leskri pheen his i Molechet. Koja his i dai kol murshendar Ishhod, o Abijeser un Machla. Un i tchawe o murshestar Shemida his: o Achjan, o Sichem, o Likhi un o Aniam. Un lengro dad, o Efrajim, rowas i rah tsiro, un leskre phrala wan, te rakrenn leha latche laba. Un job djas pash peskri romjate, un joi was an wawar koowa, un anas i tchawes ap i phub. Un dran koi bibacht, hoi ap leskro kheer tchiddo hi, das job ko tchawes ko lab Beria. Un o Efrajim, les his ninna i tchai. Koja his i Sheera. Joi mukas triin forja pre te tchiwell: o telstuno Bet-Horon, ko pralstuno Bet-Horon, un ninna Usen-Sheera. Un leskre tchawe his: o Refach un o Reshef. Koleskro tchawo his o Telach, koleskro tchawo o Tachan, koleskro tchawo o Ladan, koleskro tchawo o Ammihud, koleskro tchawo o Elishama, koleskro tchawo, o Nun, un koleskro tchawo, o Josua. Un lengro kotar phub un lengre forja his: o foro Betel un kol gaba koi trujel; un kote, kai o kham pre djal: o foro Naaran; kote, kai o kham tele djal: o foro Geser un kol gaba koi trujel; o foro Sichem un kol gaba koi trujel, bis pash Aja un kol gaba koi trujel; un ap koi rig ko themestar, kai i menshe dran o kheer Manasse djiwenn, his kol forja: Bet-Shean, un kol gaba koi trujel, Taanach un kol gaba koi trujel, Megiddo un kol gaba koi trujel, Dor un kol gaba koi trujel. I menshe, kai djiwan an kal forja un gaba, his i tchawe o murshestar Josef, koleskro dad o Jakob his. O Asser: Leskre tchawe his: o Jimna, o Jishwa, o Jishwi, o Berja, un i Serach, lengri pheen. O Berja, leskre tchawe his: o Heber, o Malkijel, kowa hi o dad o murshestar Birsajit. O Heber, leskre tchawe his: o Jaflet, o Shomer, o Hotam, un i Shua, lengri pheen. o Jaflet, leskre tchawe his: o Pasak, o Bimhal, o Ashwat. o Shemer, leskre tchawe his: o Achi, o Rohga, o Jeshubba un o Aram. Un kol tchawe leskro phralestar, o Helem, his: o Zofach, o Jimna, o Shelesh, un o Amal. O Zofach, leskre tchawe his: o Suach, o Harnefer, o Shual, o Beri, o Jimra, o Bezer, o Hod, o Shamma, o Shilsha, o Jitran un o Beera. Un i tchawe o murshestar Jeter his: o Jefunne, o Pispa un o Ara. O Ulla, leskre tchawe his: o Arach, o Hannijel, un o Rizja. Kolla halauter his tchawe o murshestar Asser. Jon his pralstune pral pengre familje, wi-rodede sorele kurepangre, latche pralstune. Lendar wan 26.000 mursha, kai his kurepangre un dren tchinlo an i familjakro liil. O Benjamin: Leskro phureder tchawo his o Bela, leskro duito o Ashbel, leskro triinto o Achrach, leskro starto o Noha, leskro pantchto o Rafa. O Bela, leskre tchawe his: o Addar, o Gera, o Abihud, o Abishua, o Naaman, o Achoach, o Gera, o Shefufan un o Huram. O Shaharajim: Job djiwas an o them Moab, un mukas peskre dui romjen, i Hushim un i Baara. Leskri wawar romjah, i Hodesh his les tchawe: Kolla his o Jobab, o Zibja, o Mesha, o Malkam, o Jehuz, o Sachja un o Mirma. Kolla his pralstune pral pengre familje. Leskri romjah, i Hushim, his les kol tchawe, o Abitub un o Elpaal. O Elpaal, leskre tchawe his: o Eber, o Misham, un o Shemed, kowa tchiwas i forja Ono un Lod pre, un kol gaba trujel. O Berja un o Shema his i pralstune pral pengre familje, kai an o foro Ajalon djiwan. Jon tradan i menshen, kai djiwan an o foro Gat, dran o foro win. Lengre phrala his o Achjo, o Shashak un o Jeremot. I tchawe o murshestar Berja his: o Sebadja, o Arad, un o Eder, un o Michael, un o Jishpa, un o Joha. I tchawe o murshestar Elpaal his: o Sebadja, o Meshullam, o Hishi, o Heber, o Jishmerai, o Jislia, un o Jobab. I tchawe o murshestar Shimi his: o Jakim, o Sichri, o Sabdi, o Eljenai, o Zilletai, o Eljel, o Adaja, o Beraja, un o Shimrat. I tchawe o murshestar Shashak his: o Jishpan, o Eber, o Eljel, o Abdon, o Sichri, o Hanan, o Hananja, o Elam, o Antotija, o Jifdeja un o Penuel. I tchawe o murshestar Jeroham his: o Shamsherai, o Secharja, o Atalja, o Jaareshja, o Elija, un o Sichri. Kalla hi pralstune pral pengre familje, kai djiwan an o foro Jerusalem. Un an o foro Gibeon djiwas o Jejel. Job his o dad o murshestar Gibeon. Un o lab leskri romjatar his Maacha. Leskro phureder tchawo his o Abdon. Leskre wawar tchawe his o Zur, o Kish, o Baal, o Nadab, o Gedor, o Achjo, o Secher un o Miklot. O tchawo o murshestar Miklot his o Shima. Ninna jon djiwan an o foro Jerusalem, ap i wawar rig lengre phralendar. O Ner, leskro tchawo his o Kish. Koleskro tchawo his o Saul, un koleskre tchawe his o Jonatan, o Malkishua, o Abinadab un o Eshbaal. O Jonatan, leskro tchawo his o Merib-Baal, koleskro tchawo his o Micha. O Micha, leskre tchawe his o Piton, o Melech, o Tachrea un o Ahas. O Ahas, les his i tchawo, kowa his o Joadda, koleskre tchawe his o Alemet, o Asmawet un o Simri. O tchawo o murshestar Simri his o Moza. Koleskro tchawo his o Bina, koleskro tchawo his o Rafa, koleskro tchawo his o Elasa, koleskro tchawo his o Azel. O Azel, les his shob tchawe: o Asrikam, o Bochru, o Jishmael, o Shearja, o Obadja, un o Hanan. Un leskro phrales o Eshek his tchawe: o phureder his o Ulam, o duito his o Jehush, leskro triinto tchawo his o Elifelet. Un i tchawe o murshestar Ulam his sorele kurepangre, kai haiwan mishto o bogeha karje te dell. Len his bud tchawe un tchawengre tchawe, khetne 150 (sheel-te-paash-sheel). Kal tsele familje wenn pal o Benjamin. Un i tsele Israelitarja wan pengro labeha dren tchinlo an familjengre lila. Kal lila hi khetne lino an o liil i bare rajendar pral Israel. Un i menshe dran o them Juda mukan pengro Debles un wan doleske pandles anlo an o them Babilonia. Un mank kol erste menshe, kai pale wan, un pale an pengro them un pengre forja djiwan, his Israelitarja, rashaja, Levitarja un sawe, kai budran an o Debleskro kheer. An o foro Jerusalem djiwan menshe dran o kheer Juda, un dran o kheer Benjamin un dran o kheer Efrajim un dran o kheer Manasse. Dran o kheer Juda: o Utai, koleskro dad o Ammihud hi, koleskro dad o Omri hi, koleskro dad o Imri hi, koleskro dad o Bani hi. Jon hi menshe, kai wan o murshestar Perez, koleskro dad o Juda his. O Shela les his tchawe: leskro phureder tchawo his o Asaja un leskre tchawe. Kol menshendar Serach was o Jehuel un leskre phrala, khetne 690 (shob-sheel-te-enja-deesh) mursha. Dran o kheer Benjamin: o Sallu, koleskro dad o Meshullam hi, koleskro dad o Hodawja hi, koleskro dad o Senua hi, un o Jibneja, koleskro dad o Jeroham hi, un o Ela, koleskro dad o Usi hi, koleskro dad o Michri hi, un o Meshullam, koleskro dad o Shefatja hi, koleskro dad o Reguel hi, koleskro dad o Jibnija hi. Khetne pengre phralentsa dran i wawar familje his le 956 (enja-sheel-te-pantch-deesh-te-shob) mursha. Kolla lauter his pralstune pral pengre familje. I rashajendar wan pale an o them Juda: O Jedaja, o Jojarib, o Jachin, o Asarja, koleskro dad o Hilkija hi, koleskro dad o Meshullam hi, koleskro dad o Zadok hi, koleskro dad o Merajot hi, koleskro dad o Ahitub hi, ko pralstuno pral o Debleskro kheer, ninna o Adaja, koleskro dad o Jeroham hi, koleskro dad o Pashur hi, koleskro dad o Malkija hi, un o Maasai, koleskro dad o Adijel hi, koleskro dad o Jachsera hi, koleskro dad o Meshullam hi, koleskro dad o Meshillemot hi, koleskro dad Immer hi. Khetne pengre phralentsa his le 1.760 mursha. Kolla his pralstune pral pengre familje, un haiwan mishto pengri budi te krell an o Debleskro kheer. I Levitarendar wan pale an o them Juda: Dran o kheer Merari: o Shemaja, koleskro dad o Hashub hi, koleskro dad o Asrikam hi, koleskro dad o Hashabja hi, ninna o Bakbakar, o Heresh, o Galal, un o Mattanja, koleskro dad o Micha hi, koleskro dad o Sichri hi, koleskro dad o Asaf hi, ninna o Obadja, koleskro dad o Shemaja hi, koleskro dad o Galal hi, koleskro dad o Jedutun hi, un o Berechja, koleskro dad o Asa hi, koleskro dad o Elkana hi, kowa kai an i gab i familjatar Netofa djiwas. Un kolla, kai denn garda ap i wudja, his: o Shallum, o Akkub, o Talmon un o Ahiman; lengro phraal, o Shallum, his o pralstuno lendar. Un bis kanna denn kolla garda ap o baro rajeskro wudar, hoi hi kote, kai o kham pre-djal. Lengre phure his kolla, kai dan garda ap koi platsa, kai i Levitarjen pengre plachtene khera his. O Shallum his o tchawo ko murshestar Kore, koleskro dad o Abiasaf his, koleskro dad o Korach his. O Shallum un wawar mursha dran o kheer Korach dan garda ap o wudar glan o Debleskro plachteno kheer, jaake har lengre phure garda dan pash o wudar ap o baro Debleskri platsa an o mulo tato them. Glan kau tsiro his o Pinhas, koleskro dad o Eleasar his, o pralstuno pral lende, – o baro Dewel mu well leha! O Secharja, koleskro dad o Meshelemja his, das garda ap o wudar glan o Debleskro plachteno kheer. Kolla lauter his win rodedo, te denn le garda ap i wudja. Jon his 212 (dui-sheel-deesh-te-dui) mursha, kolengre laba his dren tchinlo an lila kol gabendar, kai jon djiwan. O David un o Samuel, ko dikepaskro, tchiwan len an lengri budi dren, te denn jon un lengre tchawe garda ap i wudja glan o baro Debleskro plachteno kheer. Jon his tardo trul o Debleskro plachteno kheer un dan garda ap hake star rigja: glan un palla, serwes un tchatches. Un jon atchan pral i rat trul o Debleskro kheer. Jon hunte dan garda koi pre, un jon klidewan haki taissarla i wudja pre. Mank lende his sawe, kai dan garda ap kol tchare, pirja un wawar koola, kolentsa budran le an o Debleskro kheer. Te wan kol koola win un dren hidjedo, hunte dikenn le pal, kitse jon his. Un wawar lendar dan garda ap o jarro un ap i mool un o djet un o sungepaskro koowa. Koi his ninna rashaja, kai kran ko sungepaskro djet. Un o Mattitja, jek kol Levitarendar, – job his o phureder tchawo o murshestar Shallum dran o kheer Korach – kowa das garda, te was hako tsiro o maro peklo, hoi was o Debleske dino un chatchedo. Lengre phrala, kolla kai wan dran o kheer Kohat, lendar his sawe koi, kai hunte dan jak, te wan hako Debleskro diwes newe mare ap i chapaskri tchiddo an o Debleskro kheer. I menshendar dran o kheer Levi, his ninna sawe koi, kai his gipangre. Lengre familjakre pralstune djiwan an i iseme pash o Debleskro plachteno kheer. Diwes un rati his le an pengri budi. Kol tsele pralstune pral pengre familjende, kai dran o kheer Levi hi, kolla djiwan an o foro Jerusalem. Un an o foro Gibeon djiwas o Jehijel. Lestar wan kolla, kai an kau foro djiwan. Un o lab leskri romjatar his Maacha. Leskro phureder tchawo his o Abdon. Leskre wawar tchawe his o Zur, o Kish, o Baal, o Ner, o Nadab, o Gedor, o Achjo, o Secher un o Miklot. O tchawo o murshestar Miklot his o Shima. Ninna jon djiwan an o foro Jerusalem, ap i wawar rig lengre phralendar. O Ner, leskro tchawo his o Kish. Koleskro tchawo his o Saul, un koleskre tchawe his o Jonatan, o Malkishua, o Abinadab un o Eshbaal. O Jonatan, leskre tchawe his o Merib-Baal, koleskro tchawo his o Micha. O Micha, leskre tchawe his o Piton, o Melech, o Tachrea un o Ahas. O Ahas, les his i tchawo, kowa his o Joadda, koleskre tchawe his o Alemet, o Asmawet un o Simri. O tchawo o murshestar Simri his o Moza. Koleskro tchawo his o Bina, koleskro tchawo his o Refaja, koleskro tchawo his o Elasa, koleskro tchawo his o Azel. O Azel, les his shob tchawe: o Asrikam, o Bochru, o Jishmael, o Shearja, o Obadja, un o Hanan. I Filistarja maran pen i Israelentsa. Un i Israelitarja nashan glan lende, un bud lendar wan ap i berga Gilboa mulo dino. Un i Filistarja lan o Saules palla, un dan leskre mursh tchawen, o Jonatan, o Abinadab un o Malkishua mulo. Un o marepen trul o Saul was sorleder un sorleder. Un i kurepangre, kai denn i failentsa karje, hatsan les un dukran les phares. Un job penas ap koleste, kai leskro kurepaskro koowa hidjrell: “Le tiro charo un de man mulo, jaake te wenn gar kalla pash mande, kai gar tchinle hi ap pengro mass, un krenn mantsa, hoi jon kamenn!” Un ko lurdo, kai leskro kurepaskro koowa hidjrell, kamas gar. Les his bari daar. Kote las o Saul o charo, un mukas pes an leste perell. Un har ko hidjepaskro lurdo dikas, te hi o Saul mulo, mukas job pes ninna an peskro charo te perell un meras. Jaake meras o Saul un leskre triin tchawe, un leskro tselo kheer. Har shunan kol Israelitarja, kai djiwan wergel i tala Jesreel, te nashan penge i Israelengre lurde, un kai meras o Saul un leskre tchawe, kote nashan jon dran pengre forja un nashan penge ninna. Un i Filistarja wan koi un djiwan an kol forja. Un ap ko diwes pal o kurepen wan i Filistarja, te randenn le lauter kolendar, kai kote mulo tchiddo hi. Un koi pashel hatsan le o Saules un leskre tchawen mules ap koi berga Gilboa tchiddo. Un jon randan les win, un lan leskro shero un leskro sasterno ripen, un bitchran murshen koleha lautereha an o tselo them Filistia trujel, te sikrenn le i menshende un lengre chochene deblen, hoi djas. Un jon tchiwan leskro charo un leskro witsepaskro tchuri an o kheer pengro deblestar. Un leskro shero dan le sasterentsa ap i massuri o kherestar pengro deblestar Dagon. Har shunan halauter, kai djiwenn an o foro Jabesh an o them Gilead, hoi i Filistarja o Sauleha kran, kran pen i tsele tchatche mursha ap o drom, un lan o mulo Saules un leskre mule tchawen, un anan len an o foro Jabesh, un paskran len tel ko baro ruk pash o foro Jabesh, un chan tchi efta diwessa. O Saul meras doleske, kai job gar kras, hoi o baro Dewel leske penas, un kai job pash koi djuwjate djas, kai i mulentsa rakras, un lat putchas. O baro Debles putchas lo gar. Doleske mukas o baro Dewel les merell, un kras, te was o David baro rai, koleskro dad o Isai hi. Un pash o Davideste an o foro Hebron wan mursha dran o tselo them Israel, un penan leske: “Shun, mer ham tire menshendar, tiro mass un rat. Glan i rah tsiro har o Saul baro rai his, anal tu o Israel an o kurepen un pale khere. Un tiro baro Dewel penas tuke ninna: ‘Tu dess jak ap mire menshende Israel, un tu wess o rai pral o Israel.’” Har kol tsele phureder dran Israel pash o baro rajeste an o foro Hebron his, kras kote o David lentsa win, te well lo lengro baro rai. Un jon dan ap o baro Debleste gole, te shunell job kowa. Un jon tchoran djet pral o Davideskro shero, te well job baro rai pral o Israel, jaake har glan i tsiro o baro Dewel ap o Samuel penas. Palle djas o David i tsele murshentsa dran Israel glan o foro Jerusalem, kai kharas an ko tsiro Jebus. Kote djiwan i Jebusarja. Kolla penan ap o Davideste: “Tu weh kai gar dren.” O David las ko sorelo kheer Zion peske dren. Kowa hi kanna o Davideskro foro. Un o David penas: “Koon o ersto hi, kai dell kol Jebusarjen, kowa wella o pralstuno lurdo!” Kote djas o Joab, koleskri dai i Zeruja hi, glan i wawarende pre an o foro, un was o pralstuno lurdo. Un o David djiwas an kau sorelo kheer. Doleske well ko kheer kharedo ‘Davideskro foro’. Un job kras budeder khera un kras o foro buchleder kotar, kai o Millo his. Un o Joab tchiwas ko wawar kotar o forestar pale pre. Un o David was bareder un sorleder. Un o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub his leha. Kalla hi kol laba o Davideskre sorele murshendar, kai rikran soreles pash leste. Khetne i tsele menshentsa Israel kran le les baro rai pral Israel, jaake har o baro Dewel penas pral Israel. Un kolla hi kol laba o Davideskre sorele murshendar: o Jashobam kol menshendar Hachmoni, ko pralstuno kol trinendar. Kowa das peskro chareha 300 (triin-sheel) lurden ap jek kopo mulo. Pal koleste was o Eleasar, koleskro dad o Dodo hi, dran o gab Ahoach. Job his jek kol trinendar, kai pash o Davideste an Pas-Dammim his, har kol Filistarja kote khetne wan, te kurenn le pen i Israelentsa. Kote his i kotar phub, kai djob bares was. Un i Israelitarja nashan penge glan i Filistarja. Un job djas mashkral ap ko kotar phub, tserdas pes gar pale, un maras kol Filistarjen. Un o baro Dewel das bari bacht. Har his i Filistarja an i tala Refajim tardo, koi wan triin kol trijanda sorele murshendar pash ko baro bar, kai his o David an koi grotta pash o foro Adullam. Kote his o David an peskro khatepen an i berga. Un kol Filistarja, kai jak dan, his an o foro Betlehem. Un o Davides his trush, un penas: “Koon kamell mange pani pipaske te lell dran koi brunna pash o foreskro wudar an o foro Betlehem?” Koi tchoran pen kol triin dren ap i platsa, kai kol Filistarja his, un lan pani dran koi brunna pash ko foreskro wudar an Betlehem, un anan kowa pash o Davideste. Job kamas gar te pijell, un tchoras ko pani win o baro Debleske, un penas: “Miro Dewel mu mukell man kowa gar te krell! Kowa hi har te pijoms ko rat kol murshendar, kai len kek traash his pengro djipaske, un djan koi, te lenn le ko pani mange.” Un job kamas gar te pijell. Kau baro koowa kran kol triin sorele kurepangre. O Abishai, koleskro phraal o Joab hi, un kolengri dai i Zeruja hi, kowa his ko pralstuno kol triin-deshendar. O Abishai las leskro witsepaskro tchuri, un das triin-sheel lurden mulo, un les his i baro lab mank kol triin-deshende. Un job was budeder an-diklo har kol wawar kol triin-deshendar, un his lengro pralstuno. Jaake an-diklo har kol triin, hi job gar. O Benaja, koleskro dad o Jojada his, dran o gab Kabzeel, his i wawar kurepaskro mursh, kai baro koowa kras. Kowa das kol dui sorele murshen mulo, kai wan kharedo ‘lewe dran Moab’. Ap i diwes, kai gib das, djas lo an i brunna, un das koi i lewes mulo. Job maras ninna i murshes, i Egiptari. Kowa his pral dui metarja baro. Un les his o witsepaskro tchuri an o wast. Un ko kotar kasht, hoi ko witsepaskro tchuri rikrella, his jaake pesso har i tikno ruk. O Benaja djas pash leste tele, i kasht an o wast, un tserdas ko witsepaskro tchuri dran kol Egiptareskro wast, un das les kolah tele tchurje. Kowa kras o Benaja, koleskro dad o Jojada his. Job his bares an-diklo mank kol wawar trijanda sorele kurepangre. Un was budeder an-diklo har i wawar kol triin-deshendar. Job his gar jaake an-diklo har kol triin. Un o David kras, te well job o pralstuno pral leskre lurdende, kai denn jak ap leskro djipen. I sorele kurepangre hi kolla: o Asahel, koleskro phraal o Joab hi, o Elhanan, koleskro dad o Dodo his dran Betlehem. O Shammot dran Harod. O Helez dran Pelon, o Ira, koleskro dad o Ikkesh hi, dran Tekoa, o Abijeser dran Anatot o Sibbechai dran Husha o Ilai dran Ahoach, un o Mahrai dran Netofa, o Heled, koleskro dad o Baana hi, dran Netofa, o Itai, koleskro dad o Ribai hi, dran Gibea an o them Benjamin, o Benaja dran Piraton, o Hurai dran Nahale-Gaash, o Abijel dran Bet-Araba, o Asmawet dran Bahurim, o Eljachba dran Shaalbon, o Hashem dran Gison, o Jonatan, koleskro dad o Shage hi, dran Harar, o Achijam, koleskro dad o Sachar hi, dran Harar, o Elifal, koleskro dad o Ur hi, o Hefer dran Mechera, o Achija dran Pelon, o Hezro dran Karmel, o Naarai, koleskro dad o Esbai hi, o Joel, koleskro phraal o Natan hi, o Mibhar, koleskro dad o Hagri hi, o Zelek, ko Ammonari, o Nachrai dran Beerot. Kowa hidjras o charo o murshestar Joab, koleskri dai i Zeruja hi. O Ira un o Gareb dran Jattir, o Urija, ko Hetari, o Sabad, koleskro dad o Achlai hi, o Adina, koleskro dad o Shisa hi; o Adina his jek kol pralstunendar dran o kheer Ruben, un his i pralstuno pral trijanda murshende. o Hanan, koleskro dad o Maacha hi, O Josafat, dran Meten, o Usija, dran Astarot, o Shama un o Jehijel, kolengro dad o Hotam hi, dran Aroer, o Jedjael, koleskro dad o Shimri hi, un o Joha, leskro phraal, dran Tiz, o Eljel, dran Mahawim, o Jeribai un o Joshawja, kolengro dad o Elnaam hi, o Jitma, ko Moabari, o Eljel, o Obed un o Jaasijel dran Zoba. Un kolla hi i mursha, kai wan pash o Davideste an o foro Ziklag, an ko tsiro, kai hunte rikras job pes dur krik o Saulestar, koleskro dad o Kish hi. Jon his sorele kurepangre, kai his pash leste an o kurepen. Len his boge un faile, un haiwan mishto i failentsa karje te dell. Kowa nai kran le pengro tchatcho wasteha un pengro serwo wasteha. Kalla hi i laba kolendar, kai wan pash o Davideste dran o kheer Benjamin, kai ninna o Saul dran was: O pralstuno, o Ahijeser, un o Joash, lengro dad his o Shemaa dran Gibea; o Jesijel un o Pelet, lengro dad his o Asmawet; o Berachja un o Jehu, dran Anatot; O Jishmaja dran Gibeon; job his o pralstuno pral i trijanda sorele kurepangre; o Jirmeja, o Jahasijel, o Johanan, o Josabad, dran o foro Gedera; o Elusai, o Jerimot, o Bealja, o Shemarja, o Shefatja, dran o foro Haruf; o Elkana, o Jishija, o Asarel, o Joeser, o Jashobam, dran o kheer Korach; o Joela, un o Sebadja, kolengro dad o Jeroham hi dran o foro Gedor. Kalla hi i laba kolendar, kai wan pash o Davideste dran o kheer Gad, an ko tsiro, har his job pral ap i berga an peskro sorelo kheer an o mulo them. Jon his sorele mursha un kurepangre. Len his shilte un witsepangre tchurja, un jon kuran pen har lewe, un his sik har i tserfe ap i berge. O ersto his o Eser, o duito his o Obadja, o triinto his o Eliab, o starto his o Mishmanna, o pantchto his o Jirmeja, o shobto his o Attai, o eftato his o Eljel, o ochtato his o Johanan, o enjato his o Elsabad, o deshto his o Jirmeja, o deesh-te-jekto his o Machbannai. Kolla his dran o kheer Gad. Jon lauter his pralstune lurde. O tikneder lendar his o pralstuno pral sheel lurdende, un ko bareder his o pralstuno pral i sero lurdende. Jon djan wergel o pani Jordan an o ersto tchon, har o pani jaake bud his, te djas lo pral peskre dui rigja, un kol telstune themma kai kote tchiddo hi, tele tchinlo his. Ninna mursha dran kol khera Benjamin un Juda wan pash o Davideskro sorelo kheer ap i berga. Un o David djas pash lende win, un penas ap lende: “Wan tumer an o kamlepen pash mande, te rikrenn pash mande, palle hi miro dji tumentsa jek! Te wan te phukrenn ap mande pash kolende, kai kamenn man te marell, palle mu dikell o Dewel mare dadendar koi pal, un mu dell tumen i phagi. Job djinell, kai krom kek tchilatcho koowa.” Kote was o Debleskro ducho pral o Amasai, ko pralstuno pral i trijanda sorele kurepangre, un job penas: David, tire ham mer! ap tute rikrah men, tu o Isajeskro tchawo! Latchepen un bacht mu well pral tute, un ninna pral kolende, kai pash tute hi! Tiro Dewel hi ap tiri rig! Koi las len o David pash peste, un kras lendar pralstune pral peskre lurdende. Ninna dran o kheer Manasse wan mursha pash o Davideste. Kowa his an ko tsiro, har djas lo khetne i Filistarentsa an o kurepen, te kurenn le pen o Sauleha. O David his ap i Filistarengri rig. Lengre pralstune penan penge: “Job nai nashals an o kurepen pash leskro rajeste, o Saul, ap i rig, palle nashrah mare sherja.” Un jon bitchran o Davides krik. Har djas o David pale an o foro Ziklag, wan mursha dran o kheer Manasse pash leste: o Adnach, o Josabad, o Jedjael, o Michael, o Josabad, o Elihu, un o Zilletai. Hakeno lendar his i pralstuno pral jek sero lurdende i menshendar Manasse. Un jon wan o Davideske ap i rig, un kuran pen kol murshentsa, kai dan pen kote trujel un tchoran i menshen win. Kol mursha dran o kheer Manasse his halauter latche kurepangre un wan pralstune pral i lurdende. Jaake wan hako diwes budeder mursha pash o Davideste, te wenn le leske ap i rig, bis te his le bud bud lurde. Un kalla hi kol kurepangre, kai wan pash o Davideste, har lo an Hebron his, te krenn le les o baro rai pal o Sauleskro merepen, jaake har o baro Dewel penas. Dran o kheer Juda: 6.800 lurde, kai hidjran shilte un witsepangre tchurja; Dran o kheer Simeon, 7.100 sorele kurepangre; Dran o kheer Levi: 4.600 mursha; koi pashel o Jojada, ko pralstuno pral o kheer Aron, leha his 3.700 mursha; o Zadok, i terno sorelo kurepaskro, un leskre menshendar 22 (biish-te-dui) pralstune. Dran o kheer Benjamin, o Sauleskre menshendar: 3.000; bis ap ko tsiro rikran bud i menshentsa dran o Sauleskro kheer. Dran o kheer Efrajim: 20.800 sorele kurepangre, kai an-dikle his pash pengre familjende. Dran o paash kheer Manasse: 18.000 mursha, kolla wan o labeha win rodedo, te djan le koi, te krenn le o Davides o baro rai. Dran o kheer Issachar, 200 pralstune, kai dikan nai, hoi o Israel hunte krella, un kaana o tchatcho tsiro koleske was. Lengre tsele phrala shunan ap lengro lab. Dran o kheer Sebulon, 50.000 lurde. Len his kurepaskro koowa pash pende. Jon rikran pengro tselo djijeha pash o Davideste. Dran o kheer Naftali: 1.000 pralstune, un pash lende his 37.000 lurde, kai hidjran shilte un witsepaskre tchurja. Dran o kheer Dan: 28.600 mursha; len his kurepaskro koowa pash pende. Dran o kheer Asser: 40.000 lurde; len his kurepaskro koowa pash pende. Dran i familje Ruben un Gad un dran i paash familja Manasse, – jon hi kolla kai ap i wawar rig o panjestar Jordan djiwan: 120.000 mursha; len his kurepaskro koowa pash pende. Kal tsele kurepangre wan an o foro Hebron te krenn le o Davides baro rai. Jon his jaake pre tardo har djans le an o kurepen. Pengro tselo djijestar kaman le, te well o David baro rai pral o tselo them Israel. Len un i wawar Israelitarjen his jek dji, te krenn le kowa. Un jon his kote pash o David triin diwessa un chan un pijan, lengre phrala anan lenge chapen. Ninna kol menshe, kai djiwan gar dur, anan lenge chapen. Jon wan jaake dur har dran kol themma Issachar, un Sebulon un Naftali, un anan ko chapen ap burike, khamele, maultikre burike un grumja: chapen dran jarro, faige un pekle drake, mool, djet, ninna bud grumja un bakre. I Israelitarja giwan un bashran. Un o David beshas pes khetne kol pralstunentsa pral i sero lurdende un kolentsa pral sheel lurdende un kol wawar bare lurdentsa un rakras lentsa. Palle penas lo ap i tsele Israelitarja, kai kote his: “Te hi tumenge mishto, un latcho glan maro baro Debleskre jaka, palle bitchras mer bitchepangre pash mare phralende an i tsele kotja o themestar Israel, ninna pash i rashajende un i Levitarja, kote kai jon djiwenn. Un mer mukah lenge te penell, te wenn le pash mende khetne. Mer khetne kamah ko mochton, kai o Debleskre deesh laba dren hi, pale pash mende te lell. An ko tsiro, har o Saul djiwas, putcham gar pal leste.” Kote penan i tsele Israelitarja, kai kote khetne his: “Kowa hi mishto. Mer krah kowa.” Jaake mukas o David i tsele Israelitarjen khetne gole te dell, kotar, kai o pani Sihor hi an o them Egiptia, bis kotar, kai djal pash o foro Lebo-Hamat, te lenn le ko mochton o deesh labentsa o Deblestar dran o foro Kirjat-Jearim. Un o David djas i tsele Israelentsa pral an o foro Baala. Kawa hi i wawar lab o foreske Kirjat-Jearim, un hi an o them Juda tchiddo. Kote his o mochton tardo o baro Deblestar, kai beshdo hi pral i bolepangre, kai kharenna Cherubim, un kai well job an-mangedo. Un jon mukan ko mochton ap i newo wurdin dran o kheer te anell, kai o Abinadab djiwell. Un o Usa un leskro phraal djan o wurdineha un dan ap leste jak. O David un i tsele menshe an Israel khelan bachteles glan o Debleste, giwan gilja, un kran bashepen ap dorjengre bashepangre, ap pauke, ap phurdepangre un wawar bashepangre. Har wan le pash ko djobeskri platsa o murshestar Kidon, kaman i grumja win te phagell, un o Usa rikras o mochton, te perell lo gar. Kowa hunte krals lo gar. Job hunte tapras gar o Debleskro mochton an. Koi was o baro Debleskri choli pral o Usa. Un o Dewel maras les koi. Un job meras kote glan o Debleste. Koi was o David chojedo, kai o baro Dewel o Usaes jaake krik las. Doleske kharell koi platsa ‘Perez-Usa’ gomme kai diwes. Un o David trashas o Deblestar ap ko diwes, un penas: “Har nai lau me o Debleskro mochton pash mande?” Un job mukas les gar pash peste te anell an o Davideskro foro. Na-a, job mukas les an ko kheer te anell, kai djiwell o Obed-Edom. Kowa his i mursh dran o foro Gat. Jaake atchas o baro Debleskro mochton triin tchon an koleskro kheer. Un o baro Dewel tchiwas peskri bacht un soor ap leste un ap halauter, hoi les his. O baro rai pral o foro Tirus, o Hiram, bitchras murshen pash o Davideste, kai anan leske zedertikro kasht, ninna budepangren, kai haiwan mishto i barrentsa un o kashteha te budrell. Kolla kran o Davideske i shukar baro kheer. O David haiwas, te kras o baro Dewel, te well un atchell job baro rai pral Israel. Kowa kras job peskre menshenge, i Israelenge. Un o David las peske budeder romja an o foro Jerusalem, Un leske wan budeder tchawe un tcha boldo. Kalla hi kol laba kol tchawendar, kai wan an o foro Jerusalem boldo: o Shamua, o Shobab, o Natan, o Salomo, o Jibhar, o Elishua, o Elpelet, o Noga, o Nefeg, o Jafia, o Elishama, o Beeljada, un o Elifelet. Har kol Filistarja shunan, kai was djet pral o Davideskro shero tchoredo, te well job baro rai pral Israel, djan jon lauter koi, te rodenn le les. Har o David kowa shunas, djas job win te kurell lo pes leha. Un i Filistarja wan, un his an koi tseli tala Refajim. O David putchas o baro Deblestar: “Djap me pral pash kol Filistarja? Kameh len an mire wasta te dell?” Un o baro Dewel penas ap o Davideste: “Dja pral! Me dau kol Filistarjen an tire wasta.” Un o David was an Baal-Perazim, un kote das lo i Filistarjen, un penas: “Jaake har i sorelo pani peske i drom krell, kras mange o baro Dewel i drom mashkral kolende, kai kaman mange tchilatchepen.” Doleske kharell koi platsa “Baal-Perazim.” Har i Filistarja nashan penge, lan le pengre chochene deblen gar pentsa. Un o David penas, te wenn kolla chatchedo. Kol Filistarja djan pale koi pral, un his an koi tseli tala. Un o David putchas pale o Deblestar, un o Dewel penas ap leste: “Tu djas gar pral pal lende. Tu wess koi wawar rigjatar pral lende, koi rigjatar, kai i balsamtikre ruka tchidde hi. Tu te shuneh i gole, har te djal jek pral an i ruka, palle am win! Palle djal o Dewel glan tute, te marell job i Filistarengre lurden.” Un o David kras jaake, har o Dewel leske penas. Un jon dan kol Filistarjen un tradan len pale o tselo drom dran Gibeon bis pash o foro Geser. Un o David his i sharedo mursh an i tsele themma. Un o baro Dewel kras, te was i traash glan leste ap i tsele themma. Un o David mukas peske khera te krell an o Davideskro foro. Job rodas ninna i kotar phub win, kai te well o mochton o Debleskre deesh labentsa pre tchiddo, un mukas leske i plachteno kheer pre te tchiwell. An ko tsiro penas o David: “Kek hunte hidjrell o mochton o Debleskre deesh labentsa, har kokres i Levitarja, kolen rodas o baro Dewel win, te hidjrenn jon ko mochton, un te budrenn jon leske hako tsiro.” Un o David mukas i tsele Israelitarjen an o foro Jerusalem khetne te well, te nai anenn le o mochton o baro Debleskre deesh labentsa ap ko kotar phub, kai was leske win rodedo. Un o David mukas ninna i tchawe o rashajestar Aron khetne te kharell un i Levitarja: i tchawendar o murshestar Kohat: o Urijel, ko his o pralstuno, un leskre phrala; khetne his le 120 mursha; i tchawendar o murshestar Merari: o Asaja, ko his o pralstuno, un leskre phrala; khetne his le 220 mursha; i tchawendar o murshestar Gershon: o Joel, ko his o pralstuno, un leskre phrala; khetne his le 130 mursha; i tchawendar o murshestar Elizafan: o Shemaja, ko his o pralstuno, un leskre phrala; khetne his le 200 mursha; i tchawendar o murshestar Hebron: o Eljel, kowa his o pralstuno, un leskre phrala; khetne his le 80 mursha; i tchawendar o murshestar Usijel: o Amminadab, ko his o pralstuno, un leskre tsele phrala; khetne his le 112 mursha; Un o David mukas i rashajen o Zadok un o Abjatar pash peste te well, ninna i Levitarjen, o Urijel, o Asaja, o Joel, o Shemaja, o Eljel, un o Amminadab. Un job penas ap lende: “Tumer han i pralstune pral tumare menshende dran o kheer Levi. Krenn tumen djudjo o Debleske, tumer un tumare phrala, te nai anenn o mochton o deesh labentsa o baro Deblestar, kai o Israeleskro Dewel hi, ap ko kotar phub, hoi me rodom leske win! Ko wawar kopo hans tumer gar koi pashel. Doleske das men o baro Dewel i pharo dap. Mer putcham lestar gar jaake har hunte wals.” Koi kran pen i rashaja un i Levitarja djudjo o Debleske, te nai anenn le o mochton koi pral. Un i Levitarja hidjran o mochton ap pengre phika i hidjepaskre kashtentsa, jaake har o baro Dewel penas kowa o Moseske, un kowa les i Israelenge penas. Un o David penas i pralstunenge pral i Levitarja, te rodenn jon gipangren win dran pengre phralende. Kalla hunte giwenn i bachtjatar i bari goljah, un bashrenn ap i dorjengre bashepangre un wawar bashepangre. Koi rodan i Levitarja o gipaskres o Heman win, koleskro dad o Joel hi, un leskro phrales, o Asaf, koleskro dad o Berechja hi. Ninna rodan le o Etan win, koleskro dad o Kushaja hi, dran i familja Merari. Un lenge ap i rig wan: o Sacharja, o Ben-Jaasijel, o Semiramot, o Jehijel, o Unni, o Eliab, o Benaja, o Maaseja, o Mattitja, o Elifelehu, o Mikneja, o Obed-Edom, o Jehijel, kolendar, kai dan garda ap i wudja. Un i gipangre his: o Heman, o Asaf, un o Etan. Kolla dan i patria dran lolo saster khetne. Un kolla, kai bashrenn ap i harfa, his o Secharja, o Jaasijel, o Semiramot, o Jehijel, o Unni, o Eliab, o Maaseja, un o Benaja. Un kolla, kai bashrenn ap ochta-dorjengre bashepangre his: O Mattitja, o Elifelehu, o Mikneja, o Obed-Edom, o Jehijel, un o Asasja. O Kenanja, o pralstuno pral i Levitarja, his o pralstuno pral o gipen, job haiwas kowa mishto, un sikras i wawarende, har te giwenn le. Un o Berechja un o Elkana, his dui kolendar, kai dan jak ap o mochton o Debleskre deesh labentsa. Glan o mochton djan i rashaja: o Aba, o Shebanja, o Josafat, o Netanel, o Amasai, o Secharja, o Benaja, un o Elijeser. Jon phurdan an bare phurdepangre. Un o Obed-Edom un o Jechija djan pal o mochton un dan jak ap leste. Un o David un i phureder dran Israel djan kote, te anenn le o mochton o Debleskre deesh labentsa pre dran o kheer o murshestar Obed-Edom. Lentsa djan i pralstune pral i lurdende, kolla pral jek sero un kolla pral jek sheel. Halauteren his bachtele djia. Un o Dewel his i Levitarentsa, kai o mochton hidjrenn, kai o baro Debleskre deesh laba dren hi, un lauter djas mishto. Doleske maran le leske efta terne gurma un efta mursh bakre. Un o Davides his i plaashka dran bijalo laintikro than ap peste. Un jaake his ninna i tsele Levitarja an-rido, kai o mochton hidjrenn, ninna i gipangre un o Kenanja, ko pralstuno pral i gipangre. Un o David his ninna i laintikri damdira ap peste, har i rashaja hidjrenn. Jaake anan i tsele Israelitarja o mochton o baro Debleskre deesh labentsa pral an Jerusalem. Jon dan gole i bachtjatar, giwan un bashran ap phurdepangre, dorjengre bashepangre un wawar bashepangre. Un har was o mochton o baro Debleskre deesh labentsa an o Davideskro foro anlo, dikas i Michal, kolakro dad o Saul his, dran i wochni. Un har dikas li o baro rajes, o David, har job stas un khelas, dikas li tele ap leste an lakro dji. Har jon o Debleskro mochton dren anan, tchiwan jon les an ko plachteno kheer, hoi o David leske pre tchiwas, un chatchran viechen o baro Debleske, un maran wawar viechen, te chan le len khetne glan o Debleste. Un pal kowa rakras o David pral i menshende i bacht o baro Deblestar win. Un job das hako menshes, kai kote hi, murshen un djuwjen, hakenes, jek maro, jek kotar mass un jek drakengri merkli. Un job rodas gipangre win dran i Levitarja, te hi le tardo glan o baro Debleskro mochton, te sharenn le o baro Debles un parkrenn pen pash leste pengre giljentsa. Kolla his: o Asaf, lengro pralstuno; o Secharja his o duito; pal leste o Jasijel, o Semiramot, o Jehijel, o Mattitja, o Eliab, o Benaja, o Obed-Edom un o Jehijel. Jon te giwenn un bashrenn ap pengre dorjengre bashepangre. Un o Asaf te dell ap i sasterne patria. I rashaja, o Benaja un o Jahasijel, lengri budi his, te phurdenn le ap pengre phurdepangre hako tsiro glan o mochton o Debleskre deesh labentsa. Ap ko diwes mukas o David o ersto kopo o Asafes un leskre phralen kai gili te giwell, te parkrenn le pen pash o baro Debleste. Parkrenn tumen pash o baro Debleste, un hadenn leskro lab! Penenn i menshenge an wawar themma kowa, hoi job kras! Giwenn un bashrenn leske! Rakrenn pral ko tselo baro koowa, hoi job lauter kras! Sharenn koles, koon kokres o tchatcho Dewel hi! Awenn bachteles pral leste, tumer, kai rodenn o baro Debles! Putchenn pal o baro Debleste, un pal leskri soor! Awenn glan leste hako tsiro! O baro Dewel hi maro Dewel, un o tchatchepaskro rai pral i tseli phub. Ma bistrenn, hoi job mentsa win kras! Leskro lab, hoi das lo, atchella jaake rah har menshe ap i phub djiwenna. Kowa hi ko lab, hoi das lo o Abrahameste, koi sowel, hoi das lo o Isaakeste, un pal leste o Jakobeste, un das peskro wast pre, te atchell kau lab i Israelenge hako tsireske. Job penas: “Tuke dau kau them Kanaan, kowa hi ko them hoi tumenge well.” An ko tsiro his le gar bud, gar budeder har i wast pherdo, un his wi-themarja an o them. Un jon djan jek themestar an o wawar, djan trujel an bud rajengre themma. Un o Dewel das jak, te taprell len kek an. Un i bare rajen pral kol themma das lo trad un penas lenge: “Lenn i wasta krik mire menshenge, kolen mange win rodom! Ma krenn tchilatchepen kolenge, kai mire rakepangre hi!” Giwenn leske, o baro Debleske, tumer menshe an i tsele themma! Penenn i menshenge, te hi job kowa, kai lell win dran o tchilatchepen. Penenn kolenge, kai les gar prindjrenna, hawo railepen les hi. Penenn i menshenge an hake themma hawo baro koowa job kras. O baro Dewel hi o pralstuno, un hakeno hunte sharell les. Mank i tsele wawar debla hi job kowa, konestar daras mer. I debla i wawar menshendar hi chochene debla. O baro Dewel hi kowa, kai o bolepen kras. Job hi bareder har hako wawar. Shukapen hi trul leste, Leskri soor un leskri bacht hi an leskro kheer. Tumer dran i wawar themma, sharenn o baro Debles! Sharenn leskro railepen un leskri soor! Krenn leskro lab bares jaake har job moldo hi! Awenn glan leste, un anenn leske shukar koowa! Mangenn o baro Debles an ap ko diwes, kai well lo an shukar un kutch ripja. I tseli phub hunte trissell glan leste. Job kras i phub, te well li soreles tardo. O bolepen well bachtelo, un i phub sala. Penenn i tsele menshenge: O baro Dewel hi o baro rai. O baro pani stell i bachtjatar un lauter, hoi an leste hi. O them well bachtelo un lauter, hoi ap leste baro was. I tsele ruka an o weesh giwenna i bachtjatar glan o baro Debleste. Job wella, un anell o tchatchepen ap i phub. Sharedo well o baro Dewel! Parkrenn tumen pash o baro Debleste! Job hi i latcho Dewel. Leskro latchepen atchella hako tsireske. Penenn: Maro Dewel, ab ap mari rig! tu hal kowa, kai lell men win dran o tchilatchepen. Doleske le men win dran i wasta kol wawar menshendar! An men pale lauter khetne, te sharas tut un parkras men pash tute, kai kokres o tchatcho Dewel hal. Sharedo well o baro Dewel, kai o Israeleskro Dewel hi, kanna un hako tsireske! Un i tsele menshe penan: “Amen! Sharedo well o baro Dewel!” Un jaake har o David lenge penas, atchan o Asaf un leskre phrala glan o mochton o baro Debleskre deesh labentsa, te krenn le kote koi budi, hoi hako diwes hunte kerdo well. Ninna o Obed-Edom, koleskro dad o Jedutun his un leskre 68 (shob-deesh-te-ochta) phrala atchan kote. O Obed-Edom un o Hosa dan garda ap i wudja. I rashaja, o Zadok un leskre phrala, kran pengri budi pash o baro Debleskro plachteno kheer ap i berga pash o foro Gibeon. Jon hunte anan o baro Debleske hako diwes viechen, kai leske tseles chatchedo wenn ap i sasterni chatchepaskri, taissarlakro un ratsjakro. Jaake his glan tchinlo an o Moseskre lila, kai tardo hi, hoi o baro Dewel peskre menshendar Israel kamella. Ninna atchan kote wi-rodede gipangre, kai pengro labeha pre kharedo wan, te parkrenn le pen pash o baro Debleste, kai leskro latchepen an hako tsiro kai hi. Mank lende his o Heman un o Jedutun. Jon sharan o Debles pengro bashepah, un bashran ap i phurdepangre un dorjengre bashepangre un wawar bashepangre. I tchawen o murshestar Jedutun das o David koi budi, te denn le garda ap i wudja. Un i tsele menshe djan penge, hakeno an peskro kheer. Un ninna o David djas khere, te penell lo peskri familjake ‘latcho diwes’. Har kanna o David an peskro kheer djiwas, penas lo ap o Debleskro rakepaskro, o Natan: “Me djiwau an i kheer dran zedertikro kasht, un o mochton, kai i deesh laba o baro Deblestar dren hi, hi tardo an i plachteno kheer. Hi kowa mishto?” Penas o Natan ap leste: “Dja koi un kre lauter, hoi tut ap o dji hi! O baro Dewel hi pash tute!” Un an koi rati penas o baro Dewel ap o Nataneste: Dja koi un pen ap miro budepaskro, o David: Jaake penell o baro Dewel: “Tu hal kowa gar, kai krell mange i kheer, te djiwap koi. Me djiwom an kek kheer, fun ko diwes, kai me kol Israelitarjen win anom dran o them Egiptia bis kai diwes. Man his tchi har i plachteno kheer, har djom lentsa fun jek platsa ap i wawar. An ko tselo tsiro penom me kekeske, kai das garda ap mire menshende Israel: ‘Hoske kreh tu mange kek kheer dran zedertikro kasht?’” Doleske hunte peness tu ap miro budepaskro, o David: Jaake penell o baro Dewel, kai hi o rai pral o bolepen un i phub: “Me lom tut i bakrendar krik, kai tu pre garda dal, te wess tu rai pral mire menshende Israel. Me homs pash tute, kai tu ninna djal, un marom kolen lauteren glan tute, kai kuran pen tuha. Me krom tiro lab bares, jaake prindjedo har i laba kol bare rajendar ap i phub. Un me kamau mire menshen Israel i them te dell, kai nai atchenn jon. Un koi djiwenn le, kai trashenn jon buder gar, un kai wenn jon gar buder tele rikedo kol tchilatche menshendar, har an ko tsiro, kai rodom me tchatchepangre raja mire menshenge win. Un me krau kolen tiknes glan tute, kai kurenn pen tuha. Me mukau tuke kanna te penell: Tu kreh mange kek kheer. Me krau tuke i kheer. Te hi tiro tsiro trujel, un tu mereh, hadau jekes tire tchawendar, kai pal tute wenna, te well lo baro rai, un atchell kowa. Kowa krell mange i kheer. Un me krau, te atchell lo hako tsiro baro rai. Me kamau leskro dad te well. Un job well miro tchawo. Miro latchepen lau gar lestar krik, har me miro latchepen kolestar krik lom, kai glan tute o baro rai his. Me tchiwau les pral mire menshende, te atchell lo baro rai pral lende hako tsireske. Un tiro rajengri beshepaskri atchell hako tsiro.” Har o Natan kol tsele laba, hoi o Dewel leske sikras, o Davideske penas, djas o baro rai David an o Debleskro plachteno kheer, witsras pes tele glan o baro Debleste un penas: “Baro Dewel, miro rai, koon hom me, un hoi hi miro kheer, kai tu kral jaake bud mange? Un kanna hi kowa tuke gar doha, miro Dewel. Tu penal mange, hoi mire tchawende kameh te dell an ko tsiro, hoi dur glan mende hi. Un tu dikal ap mande har ap i baro mensheste, miro baro Dewel. Tu kral man, tiro budepaskres, jaake railo! – Hoi nai rakrau me gomme budeder? Tu djineh, hoi an miro dji hi. Baro Dewel, mange kral tu kau tselo baro koowa. Kowa his jaake an tiro dji, te sikress tiro tselo railepen. Baro Dewel, kek hi jaake har tu! Un dell kek dewel har tu, pal lauter, hoi mer mare kandentsa shunam. Un kai hi menshe ap i phub har tire menshe Israel? Kolenge djal tu koi, te less len dran o pandepen win. Ko baro un sorelo koowa, hoi tu lenge kral, kras, te wal prindjedo ap i phub. Tu tradal wawar menshen win glan tire menshende, kai tu win lal dran Egiptia. Tu rodal tuke kol menshen Israel win, te wenn jon tire menshe hako tsireske. Un tu, baro Dewel, wal lengro Dewel. Un kanna, baro Dewel, muk ko lab tchatcho te well hako tsireske, hoi tu pral mande un pral miro kheer penal. Un kre jaake, har tu penal, te djinenn i menshe, kai kowa, hoi tu penal, ninna jaake well, un tiro lab sharedo well an hake tsirja, un i menshe penenna: ‘O baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, koles i Israelitarja an-mangenn, job hi o Israeleskro Dewel.’ Un o kheer David, kai tiro budepaskro hi, atchell tardo glan tute. Tu, miro Dewel, sikral man, hoi kameh te krell – un penal mange: ‘Me krau tuke i kheer.’ Doleske lom man khetne un rakrom tuha. Baro Dewel, tu hal o tchatcho Dewel, un dal man tiro lab, te dess kau latcho koowa mande, tiro budepaskro. Kanna tchip tiri bacht pral mande un mire menshende, te atchenn le glan tute hako tsiro. Ap koneste tu tiri bacht tchiwal, ap koleste atchell tiri bacht tchiddo hako tsireske.” Pal kowa kuras pes o David i Filistarentsa un his sorleder har jon, un las o foro Gat un i gaba trul Gat dran lengro wast. Ninna das lo i Moabarja. Un jon wan o Davideskre budepangre un hunte plaissran ap leste, hoi lo lendar kamas. O David kuras pes ninna o baro rajeha pral o them Zoba. Leskro lab his Hadad-Eser. Har o Hadad-Eser koi djas, te lell lo o them pash ko pani Eufrat dren, was o David peskre lurdentsa, un das les un leskre lurden pash o foro Hamat. Un o David las lestar jek sero wurdja, 7.000 (efta serja) klissepangre, un 20.000 (biish-serja) lurden, un kras i tsele grajen bango. Kokres sheel lendar mukas lo pral. Koi wan kol Syrarja dran o them Damaskus pash o Hadad-Eser, ko baro rai pral o them Zoba, te wenn le leske ap i rig. Un o David maras lendar 22.000 (biish-te-dui-serja) murshen. Un job tchiwas moskre dren an lengro them. Un o Davides was penepaske pral i Syrarja, un jon hunte plaissran ap leste, hoi lo lendar kamas. Jaake his o baro Dewel o Davideske ap i rig, kai lo ninna djas. Kol lurden o baro rajestar Hadad-Eser his sonakangre shilte. Kolen anas o David an o foro Jerusalem. Un bud lolo saster las lo dran i forja Tibhat un Kun. Kal forja his an o them, kai his o Hadad-Eser o baro rai. Kolestar mukas o Salomo o panjeskro tcharo un kol dui turme un wawar koola dran lolo saster o Debleskro khereske te krell. Kowa lauter das o baro rai David o baro Debleste, un tchiwas kowa an leskro kheer, ninna ko rup un sonakai, hoi las job kol menshendar dran i themma Edom, Moab, Ammon, Filistia un Amalek. Un o Abishai, koleskri dai i Zeruja hi, das i Edomarja ap ko kotar phub, hoi kharell Londi Tala. Un job maras an koi tala 18.000 (deesh-te-ochta-serja) lurden. Un o David tchiwas moskre dren an hako foro an o them Edom. Un o Davides his penepaske pral o tselo them Edom. O baro Dewel his ap o Davideskri rig, kai job ninna djas. Jaake his o David baro rai pral o tselo them Israel, un kras, te lell hakeno peskro tchatchepen. O Joab, koleskri dai i Zeruja hi, his o pralstuno pral i tsele lurdende, un o Josafat, koleskro dad o Ahilud his, his o baro rajeskro rakepaskro. O Zadok, koleskro dad o Ahitub hi, un o Ahimelek, koleskro dad o Abjatar hi, his rashaja. O Shawsha his kowa, kai tchinas i lila. O Benaja, koleskro dad o Jojada hi, his o pralstuno pral kol Kretarja un Pletarja, kai his trul o baro rajeste tardo, te denn le ap leste jak. Un o Davideskre tchawe his i glanstune ap i rig o baro rajestar. Pal ko tsiro meras o Nahash, ko baro rai pral kol Ammonarja. Un leskro tchawo, o Hanun, was baro rai pal leste. Koi penas peske o David: “Me kamau o tchaweha o Nahashestar, o Hanun, maal te well, jaake har leskro dad miro maal his.” Un o David bitchras murshen koi, un mukas leske kamle laba te penell pral leskro dadeste, te well leske gar buder ropaske. Har kanna kolla, kai o David bitchras, an ko them Ammon wan pash o Hanun, te penenn le leske kamle laba, koi penan kol pralstune pral kol Ammonarja ap o Hanun: “Patseh tu tchatchepah, kai bitchras o David murshen, te sharenn le tiro dades glan tire jaka, un te penenn le tuke kamle laba pral leste? Patseh tu gar, kai job doleske murshen pash tute bitchras, te dikenn le pal, har sorelo maro them hi, un hoi koi glan djala, te lell lo les dren?” Koi tapras o Hanun kolen, kai o David bitchras, un mukas lenge i balla un i tchor tele te tchinell, un i koola paash tele tchinell, bis pral i herja, un mukas len te djal. Un jon djan penge. Kowa, hoi lentsa kerdo was, his i bari ladj kol murshenge. Har o Davideske kowa penlo was, bitchras job murshen pash lende, un mukas lenge te penell: “Atchenn an o foro Jericho, bis te tumari tchor pale bares was! Koi pal awenn pale!” Har o Hanun un kol Ammonarja dikan, kai kran le o Davides mulo chojedo, lan le jek sero zentnari rup, un bitchran kau rupeha murshen an i themma Mesopotamia un Syria, un kote an i tikne themma Maacha un Zoba, te ginenn le kote lurden un kurepangre wurdja un klissepangre. Un jon lan penge 32.000 kurepangre wurdja, un o baro rajes dran Maacha un leskre lurden. Kolla wan un tchiwan pengre plachtene khera pre glan o foro Medeba. Un i Ammonarja wan ninna dran pengre forja un wan khetne kurepaske. Har kowa o David shunas, bitchras job o Joabes pash lende peskre tsele sorele lurdentsa. Un kol Ammonarja djan win an o kurepen, un atchan tardo pash ko baro wudar lengro forestar. Kol raja dran Syria his kokres penge tardo ap i kotar phub. Un o Joab dikas, kai kolla kaman pen leha te kurell, un wan fun glan un pal. Koi rodas job peskre feteder murshen win, te kurenn pen kolla kol lurdentsa dran o them Syria. Kol wawar lurden tchiwas job tel o wast peskro phralestar Abishai, te kurenn pen kolla kol Ammonentsa. Un penas ap leste: “Te hi kol Syrarja sorleder har me, weh tu ap mari rig. Te hi kol Ammonarja sorleder har tu, wau me ap tiri rig. Ma dare, las men khetne te kuras kek darjah mare menshenge un kol forjenge maro Deblestar! O baro Dewel krella, hoi mishto hi an leskre jaka.” O Joab was kol lurdentsa, kai pash leste hi, te kurenn le pen kolentsa dran Syria. Kolla nashan penge lendar. Har kol Ammonarja dikan, kai kol Syrarja nashan, nashan jon ninna glan o Abishai, un tserdan pen pale an o foro dren. Un o Joab was pale pale an o foro Jerusalem. Har i Syrarja dikan, kai jon i Israelendar dino his, bitchran le murshen pash i Syrarja, kai djiwenn wergel o pani Eufrat, un mukan len gole te dell, te djan jon ninna an o kurepen. Un o Shobach, ko pralstuno lurdo ko baro rajestar Hadad-Eser, djas glan lende. Un o Davideske was kowa penlo. Un job las o tsele Israelitarjen khetne un djas pral o pani Jordan. Un har job pash lende was, tchiwas lo peskre lurden wergel lendar pre. Un i Syrarja kuran pen leha. Un kol Syrarja hunte nashan penge i Israelendar. Un o David maras lendar 7.000 (efta-serja) murshen, kai ap i kurepangre wurdja his, un 40.000 (star-deesh-serja) lurden. Un o Shobach, ko pralstuno lurdo o baro rajestar Hadad-Eser, koles maras lo ninna. Un kol tsele raja, kolengro pralstuno o Hadad-Eser hi, dikan, kai i Israelitarja i sorleder hi pral lende. Koi mukan le tele, te kurenn le pen o Davideha. Un les was penepaske pral lende. Un kol Syrarja kaman buder gar i lurdenge dran Ammon ap i rig te well. Un ko bersh djas trujel. Un an ko tsiro, kai kol bare raja an o kurepen djan, djas o Joab peskre lurdentsa an o kurepen. Un jon kuran pen i Ammonentsa, kran lengro them paash un tchiwan pen trul o foro Rabba. O David atchas an Jerusalem. Un o Joab las o foro Rabba dren un das les an kotja. Palle was ninna o David un las o baro rajeske dran o them Ammon leskro shereskro sonakai tele. Kowa his 35 (trijanda-te-pantch) kilogramme pharo, un ap leste his kutch barra. Un kau shereskro sonakai tchiwan jon ap o Davideskro shero. Un job anas bud brawlepen dran ko foro krik. Kol menshen dran ko foro anas lo win. Un kolla hunte budran phares ap i tchinepangre, te tchinenn le bar, un ap i sasterne tower un wawar sasterne koola. Jaake kras o David kol tsele forjentsa kol Ammonendar. Pal kowa djas o David peskre tsele lurdentsa pale an o foro Jerusalem. Koi pal was i wawar kurepen kol Filistarentsa pash o foro Geser. Koi das o Sibbechai dran o gab Husha i wawar murshes kol bare menshendar mulo. Koleskro lab his Sippai. Jaake wan i Filistarja dino. Pal kowa was pale i kurepen i Filistarentsa. Koi das o Elhanan, koleskro dad o Jair his, o murshes Lachmi mulo. Kowa hi i phraal o Goliatestar dran Gat. Koles his i lengsto witsepaskro tchuri. Un ko kotar kasht, hoi ko witsepaskro tchuri rikrella, his jaake pesso har i tikno ruk. Pal kowa was pale i kurepen pash o foro Gat. Mank i Filistarja his i wawar baro mursh. Koles his shob gushte ap hako wast, un shob tsebe ap hako piro. Un job praassas o Israel. Un o Jonatan, koleskro dad o Shimea his, das les mulo. O Shimea his i phraal o Davidestar. Kolla his bare mursha un djiwan an o foro Gat. Un kolla wan mulo dino o Davidestar un leskre lurdendar. Un o beng kamas tchilatchepen te krell ap i menshende Israel. Jaake das lo o Davideske an o dji, te hatsell lo win, har bud mursha an Israel hi, kai nai djan an o kurepen. Un o David penas ap o Joab un ap kol pralstunende pral Israel: “Djan trujel pash kol tsele menshende an o tselo them Israel, jek rigjatar ap i wawar, un hatsenn win, har bud mursha koi hi, kai nai wenn lurde mange! Un penenn kowa mange!” O Joab penas ap leste: “Miro baro rai, kamau o djijestar, te dell tut o baro Dewel sheel kope jaake bud menshen koi pashel, har kai hi. Jon halauter kamenn tuke koi te well un rikrenn ap tute. Hoske kameh tu, miro rai, sawo koowa te krell un djinell, har bud kolla hi? Hoske kameh te aness i doosh ap Israel?” O baro rajeskro lab his sorleder har o kol laba o Joabestar. Jaake djas o Joab win, un nashas o tselo them Israel tele, un was pale an o foro Jerusalem. Un job penas o Davideske, har bud mursha koi hi. Un an o tselo Israel his 1.100.000 (deesh-te-jek-sheel-serja) mursha, kai hidjran i charo un an Juda 470.000 (star-sheel-efta-deesh-serja) mursha. I mursha dran i khera Levi un Benjamin his gar koi pashel. O Joabeske his o Davideskre laba gar mishto. Doleske dikas lo gar pal, har bud mursha an kal dui bare familje hi. Kau tselo koowa his djungeles glan o Debleskre jaka. Doleske das lo i Israelenge i phagi. Un o David penas ap o Debleste: “Kowa hi i bari doosh, hoi anom ap mande. Me krom i tchilatcho koowa. Un kanna mangau tut, le mange koi doosh krik!” Un o baro Dewel rakras ap o Gad. Kowa his o Davideskro dikepaskro. Un penas ap leste: Dja pash o Davideste un pen leske: Kawa penell o baro Dewel: “Triin koowa penau tuke. Rode tuke jek win, un kowa krau me tuke.” Un har o Gad pash o Davideste was, penas lo ap leste: Kawa penell o baro Dewel: Rode win: “Kameh tu, te well triin bersh i bari bok? Kameh, te nashess triin tchon kolendar krik, kai kamenn tut te marell un lenn tut o chareha palla? Kameh, te well triin diwessa i baro nasslepen an o them? Kau nasslepen hi o baro Debleskro charo, un leskro bolepaskro marell bud menshen an o tselo them Israel. Kanna muk kowa an tiro shero trujel te djal! Palle pen mange, hoi me ap koleste penap, kai bitchras man!” Un o David penas ap o Gad: “Man hi bari traash. Muk man an o baro Debleskro wast te perell! Leskro kamlepen hi baro. Me kamau gar an i menshengro wasta perell.” Koi mukas o baro Dewel i baro nasslepen pral o Israel te well, un 70.000 (efta-deesh-serja) menshe meran. Un o Dewel bitchras ko bolepaskres an o foro Jerusalem, te marell lo len an o foro. Har was ko nasslepen koi, khaitas o baro Debles koi bibacht. Un job penas ap ko bolepaskro, kai anas o merepen pral i menshende: “Kanna hi doha! Le tiro wast lendar krik!” O Debleskro bolepaskro his tardo ap koi djobeskri platsa o murshestar Arauna. Kowa his i Jebusari. Un o David dikas pral un dikas ko bolepaskres o baro Deblestar tardo mashkral i phub un o bolepen. An leskro wast his i charo, koleha sikras lo pral o foro Jerusalem. Kote peras o David un i phureder ap pengro mui. Halauter his le an gone an-rido. Un o David penas ap o baro Debleste: “Shun, kowa hom me, kai mukom pal te dikell, har bud mursha an o them hi. Me anom doosh ap mande un krom i tchilatcho koowa. Kol menshe kate kran kek tchilatcho koowa. Jon hi har bakre, ap kolende kek doosh hi. Miro baro Dewel, mangau tut, muk koi phagi ap mande un miro dadeskro kheer te well, un gar ap tire menshende! Kre lenge kek tchilatchepen!” Un o baro Debleskro bolepaskro penas ap o Gad: Pen o Davideske: “Dja koi pral ap koi djobeskri platsa ko murshestar Arauna, ko Jebusari! Un kre kote o baro Debleske i chatchepaskri!” Koi djas o David pral, jaake har o baro Dewel lestar kamas, un o Gad leske penas. Ap ko diwes das o Arauna o djob, te perell o tikno djob win. Un job rissras pes trujel un dikas ko bolepaskres. Un job un leskre star tchawe khatran pen. Har was o David pash o Arauna, dikas o Arauna pre un dikas o Davides. Un job djas win dran o djobeskri platsa un djas pash o Davideste un tchiwas pes glan leste ap peskro mui tele ap i phub. Un o David penas ap o Arauna: “Bike mange tiri djobeskri platsa, te krap kote i chatchepaskri o baro Debleske, te djal koi nasslepen i menshendar krik. Me dau tut jaake bud lowe har koi platsa moldo hi.” O Arauna penas ap o David: “Miro baro rai, le tuke kowa lauter, un kre jaake har kameh. Dik, me dau tut i grumja chatchepaske, un ko wurdin te well tut kasht chatchepaske, ninna djob, hoi nai chatchreh o Debleske, kowa lauter dau tut.” Un o baro rai David penas ap o Arauna: “Jaake djal gar. Tchatchepah, me kamau tutar kowa tele ginell, un plaissrau, hoi ko koowa molella. Kamau gar kowa te lell o baro Debleske, hoi tiro hi, kamau leske tchi te chatchrell, kai lom tchitcheske.” Jaake ginas o David ko kotar them un plaissras 600 (shob-sheel) sonakangre kotja. Un o David kras koi o baro Debleske i chatchepaskri, un anas viechen leske, sawen kai wan tseles chatchedo un sawen, kai chan le khetne glan o baro Debleste. Un har job o baro Debles an-kharas, mukas job jag dran o bolepen te perell ap i chatchepaskri, kai kol mule vieche tchiddo hi. Un ap o bolepaskro penas o baro Dewel, te lell job peskro charo pale pale. O David haiwas, kai o baro Dewel les shunas, un te chatchrell lo nai viechen kote ap koi djobeskri platsa o murshestar Arauna, ko Jebusari. An ko tsiro his o Debleskro plachteno kheer un koi sasterni chatchepaskri ap i berga Gibeon. Kowa his ko kheer, hoi kras o Mose, har his i Israelitarja an o mulo tato them. Kote, ap i berga Gibeon nai djas o David gar glan o Debleste, te putchell lo lestar, jaake baro his leskri traash glan o charo, hoi o bolepaskres o baro Deblestar an peskro wast his. Un o David penas: “Kate te well o kheer o baro Debleske tardo. Kate krah leske i chatchepaskri, kai i Israelitarja nai chatchrenn viechen leske.” Un o David mukas i wi-themarjen khetne te well, kai djiwenn an o them Israel. Un job das len koi budi, te denn le barra o khereske o baro Deblestar. Un o David mukas bud saster te anell, te wenn lestar nagle i wudjenge un sasterno pandepen kerdo, ninna bud lolo saster, jaake bud, te nashte kek penas, har bud ko lolo saster hi. I menshe dran Sidon un Tirus anan o Davideske bud zedertikro kasht. Jaake his les jaake bud zedertikro kasht, kai kek nai penas har bud. O David penas peske: Miro tchawo, o Salomo, hi terno un djinell gomme gar, har te krell i kheer; ko kheer o baro Debleske hunte well jaake baro un railo, te nai well lo prindjedo un sharedo an i tsele themma. Doleske kamau me leske doha koowa koi te tchiwell. Un jaake las o David bud koowa khetne glan leskro merepen. Un job kharas peskro tchawes, o Salomo, pash peste, un penas leske, te krell lo i kheer o baro Debleske, kai o Israeleskro Dewel hi. Un o David penas ap o Salomo: “Miro tchawo, an miro dji his, te krap i kheer o baro Debleske, kai miro Dewel hi. Koi penas o baro Dewel mange: ‘Tu maral bud menshen, un tut his baro kurepen. Dikom ko rat, hoi ap i phub nashas. Doleske kress tu mange kek kheer. Dik, i tchawo well tuke boldo, job well i mursh, kai djinell kek kurepen. Me krau te kurell pes kek leha kolendar halauterendar, kai trul tumende djiwenn. Jaake rah har job djiwell, nai djiwenn i Israelitarja kek kurepah un marepah. Doleske de les o lab Salomo. Kowa te krell mange i kheer. Un job mu well miro tchawo, un me kamau leskro dad te well. Un me krau, te well hako tsiro jek leskre tchawendar o rai pral Israel.’ Kanna, miro tchawo, mu well o baro Dewel ap tiri rig, te nai kreh tiro baro Debleske i kheer, jaake har job tutar penas. Mu dell lo tut goswepen, te djiness, hoi te kress. Job krell tut rai pral Israel, te djas ap leskro drom. Te rikreh tut ap kol laba, hoi o baro Dewel o Moseske penas, te djiwell o Israel koi pal, un kreh pal o Debleskro tchatchepen, palle djal tuke tiri budi mishto. Ab sorelo! Un ma traash! Ma dare tchi! Un ma traash kekestar! Un kanna dik, me marom man tele te anom bud koowa khetne o khereske o baro Deblestar: sheel serja (100.000) zentnarja sonakai un i sero serja (1.000.000) zentnarja rup; koi pashel lolo saster un wawar saster jaake bud, kai nai penau gar har bud kowa hi. Ninna mukom kasht un barra te anell. Un tu nai tchiweh gomme budeder pashel. Un o David penas ap i tsele pralstunende pral Israel, te wenn le leskro tchaweske Salomo ap i rig tardo. Job penas: “Tumaro baro Dewel hi pash tumende! Job kras, te han an kek kurepen kol thementsa trul tumende. Job das len an miro wast, un o baro Dewel un leskre menshe hi o rai pral lende. Kanna denn tumaro djipen un tumaro dji o baro Debleste, kai tumaro Dewel hi! Un stenn pre un krenn leske i kheer, kai leske kokres hi. Kote te well o mochton o baro Debleskre deesh labentsa dren tchiddo, ninna ko wawar Debleskro koowa. Kau kheer krenn tumer, te well o baro Dewel sharedo.” O Davides his i lengsto djipen, un his phuro, har kras lo peskro tchawes, o Salomo, o rai pral Israel. Un job mukas i tsele pralstunen dran Israel un i rashaja un i Levitarja khetne te well. Un job mukas pal te dikell, har bud mursha mank i Levitarjen his, kai hi trijanda bersha un phureder. Un kolla his khetne 38.000 (trijanda-te-ochta serja) mursha. Un kolendar las o David 24.000 (biish-te-star serja) mursha, te budrenn le ap o kheer o baro Debleske, un 6.000 (shob serja) mursha, te wenn le pralstune un tchatchepangre mursha. 4.000 (star serja) mursha wan wudjengre mursha, kai hunte denn garda ap i wudja. Un 4.000 (star serja) mursha wan gipangre, kai giwenn gilja o baro Debleske, un bashrenn koi pashel ap kol bashepangre, hoi mukas o David koleske te krell. I Levitarja his i menshe, kai wan kol triin tchawendar o murshestar Levi: o Gershon, o Kohat un o Merari. Un o David tchiwas dran kol triin familja murshen khetne, te budrenn le khetne. O Gershon, leskre tchawe his: o Ladan un o Shimi. O Ladan, les his triin tchawe: o phureder his o Jehijel, palle was o Setam un o Joel. O Shimi, les his triin tchawe: o Shelomit, o Hasijel, un o Haran. Kolla his i pralstune pral i familje, kolengro phuro dad o Ladan hi. O Shimi, les his star tchawe: o Jahat, o Sina, o Jehush, un o Benja. O Jahat his o phureder, un o Sisa his o duito. O Jehush un o Benja, kolen his gar bud tchawe. Doleske wan jon dikles har jek familja, kai khetne budrenn. O Kohat, les his star tchawe: o Amram, o Jizhar, o Hebron, un o Usijel. O Amram, leskre tchawe his: o Aron un o Mose. Un o Aron un leskre tchawe wan win rodedo, te wenn le rashaja hako tsireske. Jon kokres nai kran o baro Debleskri budi: nai chatchran viechen ap leskri chatchepaskri, un nai rakran o Debleskri bacht win pral i Israelitarja. I tchawe o Mosestar, ko Debleskro murshestar, wan pash o kheer Levi kharedo. Leskre tchawe his o Gershon un o Elijeser. O Gershon, leskro phureder tchawo his o Shubael. O Elijeser, les hi kokres jek tchawo, o Rechabja. Koles his bud tchawe. O Jizhar, leskro phureder tchawo his o Shelomit. O Hebron, leskro phureder tchawo his o Jerija, palle was o Amarja, o Jahasijel, un o Jekamam. O Usijel, leskro phureder tchawo his o Micha, o duito his o Jishija. O Merari, les his dui tchawe: o Machli un o Mushi. o Machli, leskre tchawe his: o Eleasar un o Kish. O Eleasar, les his kek tchawe, kokres tcha; un lengre nebude, kol tchawe lengro kakestar, o Kish, romedineran len. O Mushi, les his triin tchawe: o Machli, o Eder un o Jeremot. Kolla hi i tchawe o murshestar Levi, kai his biish bersh un phureder. Lengre laba his pre tchinlo pal lengre familjende, kolengre pralstune jon his. Jon wan win rodedo, te krenn le i budi an o baro Debleskro kheer. Kolestar penas o David: O baro Dewel, kai o Israeleskro Dewel hi, das peskre menshen i them, kai le khere hi. Un job kamell hako tsiro an o foro Jerusalem te djiwell. Jaake hunte hidjran i Levitarja buder gar o Debleskro plachteno kheer un halauter, hoi koi dren his, har glan kowa kerdo was. I tsiro pal kowa, glan peskro merepen, penas o David, te wenn kol Levitarja pre tchinlo an i liil, kai hi biish bersh un phureder. Jon te wenn o Aroneskre tchawende pash o wast, pash i budi an o baro Debleskro kheer, ap kol glanstune platse, un an i iseme. Jon hunte krenn ko tselo koowa djudjo, hoi o Debleske hi, un ninna wawar budi an o Debleskro kheer. Lengri budi his, te dikenn le pal o Debleskre mare, pal ko latcho jarro, hoi leske chatchedo well, un pal o maro, hoi kek shutlo jarro dren hi, un pal o peklo chapen, kai djet dren hi. Ninna hunte dikenn le, kai kol barra, hoi ap waga tchiddo wenn, o tchatcho pharepen sikrenn, un kol kashta, hoi o lengstepen sikrenn, kowa tchatches krenna. Un haki taissarla hunte wenn i Levitarja koi tardo, te giwenn le o baro Debleske gilja, un parkrenn pen pash leste. Un jaake hunte well ninna haki rati kerdo. Ninna hunte wenn le glan o baro Debleste tardo, an kol diwessa, kai marenn i rashaja o baro Debleske viechen, hoi leske tseles chatchedo wenn. Kowa his ap o Debleskro diwes, un ap ko diwes, kai o newo tchon diklo well, un ap i tsele wawar bare diwessa. Hako diwes hunte wenn jaake bud Levitarja glan o baro Debleste, har glan tchinlo hi. Jaake hunte krenn jon pengri budi an o baro Debleskro plachteno kheer, un pal i tsiro an leskro baro kheer, hoi kerdo well, un hunte wenn i rashajenge ap i rig pash lengri budi an o baro Debleskro kheer. I rashaja hi lengre phrala dran o kheer Aron. Kolla hi i laba kol murshendar, kai his i pralstune pral i rashajende, kai hako kopo khetne budran an o baro Debleskro kheer. O Aroneskre tchawe his: o Nadab, o Abihu, o Eleasar un o Itamar. O Nadab un o Abihu meran, har o Aron gomme djido his, un len his kek mursh tchawe. O Eleasar un o Itamar wan rashaja. Un o David tchiwas dran kol dui familja i murshen jaake khetne, har hunte budrenn le khetne. O Zadok dran o kheer Eleasar un o Ahimelech dran o kheer Itamar, wan leske koi pashel ap i rig. Koi hatsan le win, kai his budeder mursha an o kheer Eleasar har an o kheer Itamar. Un jon lan 16 (deesh-te-shob) pralstune dran o kheer Eleasar un ochta pralstune dran o kheer Itamar. An kol dui khera his pralstune pral o Debleskro kheer un rashaja. Un jon witsran barra, te dikenn le, hawi budi hakeno hunte krella. Un o Shemaja, ko Levitari, koleskro dad o Netanel his, tchinas lengre laba pre, hako kopo dui dran o kheer Eleasar un jek dran o kheer Itamar. Koi pashel his o baro rai, i pralstune, o rashai Zadok, o Ahimelech, koleskro dad o Abjatar his, i pralstune pral i familjende o rashajendar un o Levitarendar. Kalla hi i rashaja, kai wan wi-rodedo, te wenn le i pralstune pral kol rashajende, kai hunte budrenn khetne an o baro Debleskro kheer, jaake har lengro phuro dad, o Aron, lenge glan tchinas. Kowa kras o Aron jaake, har penas leske o baro Dewel, kai o Israeleskro Dewel hi. Kalla hi wawar pralstune dran i familje, kai wan pal o Levi: dran i familja Amram: o Shubael; dran i familja Shubael: o Jechdeja; dran i familja Rechabja: o Jishija, ko phureder tchawo; dran i familja Jizhar: o Shelomit; dran i familja Shelomit: o Jahat. I tchawe o murshestar Hebron his: o Jerija, ko phureder tchawo, o Amarja, ko duito tchawo, o Jahasijel, ko triinto, o Jekamam, ko starto; dran i familja Usijel: o Micha; dran i familja Micha: o Shamir. O Michaeskro phraal his o Jishija; dran i familja Jishija: o Secharja. I tchawe o murshestar Merari his: o Machli un o Mushi un o Jaasija; dran i familja Jaasija: o Shoham, o Sakkur un o Ibri, dran i familja Machli: o Eleasar; koles his kek mursh tchawe. dran i familja Kish, o Jerachmeel. I tchawe o murshestar Mushi his: o Machli, o Eder un o Jeremot. Kolla hi i Levitarja, pre tchinlo an i liil pal pengre familje. Jaake har lengre phralenge, kol rashajenge dran o kheer Aron, wan ninna kal murshenge barra witsedo, te sikrenn le, hawi budi jon hunte krenna: i pralstunenge jaake har i ternenge. Un o baro rai David his koi pashel, ninna o Zadok un o Ahimelech un i pralstune pral i familjende i rashajendar un i Levitarendar. Un o David khetne i pralstunentsa pral i lurdende, rodas i gipangre un bashepangre win, te giwenn le Debleskre gilja, bashrenn ap dorjengre bashepangre, un denn ap sasterne patria. Kolla wan dran i khera Asaf, Heman un Jedutun. I tchawe o murshestar Asaf: o Sakkur, o Josef, o Netanja, o Asarela. Lengro dad his lengro pralstuno. Koleske penas o David, te krell lo Debleskre gilja. I tchawe o murshestar Jedutun: o Gedalja, o Zeri, o Jesaja, o Hashabja, o Mattitja, o Shimi. Khetne his le shob. Lengro dad his lengro pralstuno, kai bashras ap i dorjengri bashepaskri, har giwas lo Debleskre gilja, te hadell lo un sharell lo o baro Debles. I tchawe o murshestar Heman: o Bukkija, o Mattanja, o Usijel, o Shubael, o Jerimot, o Hananja, o Hanani, o Eljata, o Giddalti, o Romamti-Eser, o Joshbekasha, o Malloti, o Hotir un o Mahasiot. Kalla lauter his o Hemaneskre tchawe. Job his o baro rajeskro dikepaskro. O Dewel penas leske, te krell lo les an-diklo, un das les deesh-te-star mursh tchawe un triin tcha. Kalla lauter giwan an o baro Debleskro kheer un bashran ap sasterne patria un dorjengre bashepangre, jaake har o baro rai penas. Lengre dada, o Asaf, o Jedutun un o Heman his i gipangre raja. Khetne lengre phralentsa, kai haiwan ninna mishto te giwell o baro Debleske, his le 288 (dui-sheel-ochta-desh-te-ochta) mursha – lauter latche gipangre. Un jon witsran barra, te hatsenn le win, koon pal koneste o gipaske un bashepaske an o Debleskro kheer hunte djal. Kolla hi i mursha, kai dan garda ap i wudja. Dran o kheer Korach was o Meshelemja, leskro dad his o Kore, leskro papo o Abiasaf. O Meshelemja, les his tchawe: o phureder his o Secharja, o duito o Jedjael, o triinto o Sebadja, o starto o Jatnijel, o pantchto o Elam, o shobto o Johanan, o eftato o Eljoenai. Un leskro tchaweske, o Semachja, wan ninna tchawe boldo. Jon his an-dikle mursha, un wan pralstune pral pengre menshende. Jon his o Otni, o Refael, o Obed un o Elsabad un leskre phrala, o Elihu un o Semachja. Kolla his an-dikle mursha. Kalla lauter his i mursha, kai wan pal o Obed-Edom. Jon pengre tchawentsa un phralentsa his an-dikle mursha, kai haiwan mishto pengri budi te krell. Khetne his le 62 (shob-deesh-te-dui) mursha. I mursh tchawe un phrala o murshestar Meshelemja his 18 (deesh-te-ochta). Kal mursha dan garda ap i wudja glan o Debleskro kheer. Hako kopo budras jek pralstuno kol murshentsa dran peskri familja khetne. Jaake har lengre phrala, i wawar Levitarja, kran le pengri budi ap o baro Debleskro kheer. Un jon witsran barra, te dikenn le, hawi familja dell garda ap hawo wudar. Kowa kran le i tikne har i bare familjentsa. O wudar, hoi ap i glanstuni rig hi, koleske peran i barra ap o Meshelemja. O wudar, hoi ap i serwi rig hi, koleske peran i barra ap leskro tchawo, o Secharja. Kowa his i gosewo mursh, kai djinas, hoi te krell. O Obed-Edom hunte das garda ap o wudar, hoi ap i tchatchi rig his, un leskre tchawe ap o djobeskro kheer. O Shuppim un o Hosa hunte dan garda ap o wudar hoi ap i palstuni rig hi, ninna ap o wudar, hoi kharell Shallechet, kai o drom pre djal. Jaake hunte denn i mursha garda: Ap i glanstuni rig hunte wenn shob mursha tardo hako diwes, ap i serwi rig star mursha, ap i tchatchi rig star mursha, pash o djobeskro kheer dui mursha, ap i palstuni rig, star pash o drom un dui pash koi platsa, hoi kharell ‘Parbar’. Jaake hi glan tchinlo, har i wudjengre mursha hunte jak denn. Jon lauter wan dran i familje Korach un Merari. Wawar Levitarja dan jak ap o brawlepen an o Debleskro kheer un ko kutch koowa, hoi i menshe o Debleske dan. Mank lende his i tchawe o murshestar Ladan dran o kheer Gershon. Jon his i pralstune mank pengre menshende. Mank lende his o Jehijel. Leskre tchawe, o Setam un o Joel, dan jak ap o brawlepen an o baro Debleskro kheer. Wawar mursha, kai dan garda ap o Debleskro brawlepen, his dran i familje Amram, Jizhar, Hebron un Usijel. O Shubael, koleskro dad o Gershon his, un koleskro dad o Mose his, kowa his o pralstuno pral o brawlepen. Leskro phraal, o Elijeser, les his i tchawo: o Rechabja; koleskro tchawo his o Jesaja, koleskro tchawo his o Joram, koleskro tchawo his o Sichri, koleskro tchawo his o Shelomit. Kau mursh Shelomit un leskre phrala his i pralstune pral o kutch koowa, hoi o Debleske dino was. Kau koowa anan o baro rai David un i pralstune pral i familjende, ninna i pralstune pral i lurdende, kolla pral jek sero lurdende un kolla pral jek shelende un wawar bare lurde. Dran kowa, hoi anan le pentsa khere dran o kurepen, dan le les, te well o baro Debleskro kheer kerdo. O Shelomit un leskre phrala his i pralstune pral halauter, hoi o Debleske dino was, ninna pral kowa, hoi glan ko tsiro o dikepaskro o Samuel o Debleske anas, un o Saul, koleskro dad o Kish his, un o Abner, koleskro dad o Ner his, un o Joab, koleskri dai i Zeruja his. Dran o kheer Jizhar lan le o Kenanja un leskre mursh tchawe, te wenn jon pralstune un tchatchepangre mursha an Israel. Dran o kheer Hebron, lan le o Hashabja un leskre phrala, te denn jon jak, te well halauter mishto kerdo, hoi o baro Debleske un o baro rajeske kerdo well an o them ap i wawar rig o panjestar Jordan. Jon khetne his 1.700 an-dikle mursha. O pralstuno pral o kheer Hebron peskre tsele familjentsa his o Jerija. Har his o David an o star-deshto bersh o baro rai, rodan le an-dikle mursha mank lende un hatsan len an o foro Jaser an o them Gilead. O Jeria, les his 2.700 an-dikle mursha mank peskre menshende. Kolla his pralstune pengre familjendar. Un o David tchiwas len un lengro pralstuno, o Jerija, pral i familjende Ruben un Gad un pral i paash familja Manasse, te denn le jak, kai kolla pengri budi o baro Debleske un o baro rajeske mishto krenn. Kalla hi i mursha an Israel, kai djan o baro rajeske an o kurepen. Mank lende his familjengre pralstune, ninna lurdengre pralstune, kolla pral jek sero lurdende, un kolla pral jek sheel lurdende, ninna wawar bare lurde. Hako kopo djan 24.000 (biish-te-star-serja) lurde khetne. Jon hunte wenn jek tchon o baro rajeske koi. Hako tchon his wawar 24.000 mursha koi. Jaake djas kowa o tselo bersh. An o ersto tchon his o Jashobam, koleskro dad o Sabdijel his, o pralstuno pral 24.000 lurdende. Job was dran o kheer Perez, un his o pralstuno pral i tsele bare lurdende an o ersto tchon. An o duito tchon his o Dodai dran Ahoach o pralstuno pral 24.000 lurdende. Un o Miklot his o baro lurdo pral lende. An o triinto tchon his o Benaja, koleskro dad o baro rashai Jojada his, o pralstuno pral 24.000 lurdende. O Benaja his jek kol trijanda bareder lurdendar un o pralstuno lendar. Leskro baro lurdo his leskro tchawo Ammisabad. An o starto tchon his o Asahel, ko phraal o Joabestar, o pralstuno pral 24.000 lurdende. Un pal leste was leskro tchawo, o Sebadja, o pralstuno. An o pantchto tchon his o Shamhut dran o kheer Serach, o pralstuno pral 24.000 lurdende. An o shobto tchon his o Ira dran Tekoa, koleskro dad o Ikkesh his, o pralstuno pral 24.000 lurdende. An o eftato tchon his o Helez dran Pelon, dran o kheer Efrajim o pralstuno pral 24.000 lurdende. An o ochtato tchon his o Sibbechai, dran o foro Husha dran o kheer Serach o pralstuno pral 24.000 lurdende. An o enjato tchon his o Abijeser dran o foro Anatot dran o kheer Benjamin o pralstuno pral 24.000 lurdende. An o deshto tchon his o Mahrai, dran o foro Netofa, dran o kheer Serach, o pralstuno pral 24.000 lurdende. An o deesh-te-jekto tchon his o Benaja dran o foro Piraton, dran o kheer Efrajim, o pralstuno pral 24.000 lurdende. An o deesh-te-duito tchon his o Heldai, dran o foro Netofa dran o kheer Otnijel, o pralstuno pral 24.000 lurdende. Kalla his i pralstune pral kol deesh-te-dui bare familje an Israel: pral i familja Ruben: o Elijeser, koleskro dad o Sichri his; pral i familja Simeon: o Shefatja, koleskro dad o Maacha his; pral i familja Levi: o Hashabja, koleskro dad o Kemuel his; pral i familja Aron: o Zadok; pral i familja Juda: o Elihu, jek o Davideskre phralendar; pral i familja Issachar: o Omri, koleskro dad o Michael his; pral i familja Sebulon: o Jishmaja, koleskro dad o Obadja his; pral i familja Naftali: o Jeremot, koleskro dad o Asrijel his; pral i familja Efrajim: o Hoshea, koleskro dad o Asasja his; pral i paash familja Manasse: o Joel, koleskro dad o Pedaja his; pral i paash familja Manasse an o them Gilead: o Jiddo, koleskro dad o Secharja his; pral i familja Benjamin: o Jaasijel, koleskro dad o Abner his; pral i familja Dan: o Asarel, koleskro dad o Jeroham his. Kolla hi i pralstune pral i khera Israel. O David mukas gar i laba kolendar pre te tchinell, kai his terneder har biish bersha. O baro Dewel penas bud bersha glan kowa, te krell lo i Israelitarjen jaake bud har i momlia an o bolepen. O Joab, koleskri dai i Zeruja his, kras pes ap i budi te tchinell i laba pre, un hunte mukas tele, har was o Debleskri choli doleske pral o Israel. Un jaake hi gar tchinlo an o familjakro liil o baro rajestar David, kitse mursha an o them Israel his, kai nai wenn lurde. O pralstuno pral o rajeskro chapen his o Asmawet, koleskro dad o Adijel his. O pralstuno pral o chapen an o them, an i forja, gaba un lurdengre khera his o Jonatan, koleskro dad o Usija his. O pralstuno pral i hachende, kai budran ap o baro rajeskri phub, his o Esri, koleskro dad o Kelub his. O pralstuno pral i drakengre themma his o Shimi dran o foro Ramat. O pralstuno pral i mool ap i drakengre themma his o Sabdi dran o foro Shefam. O pralstuno pral i djeteskre ruka un i faigetikre ruka an o bergetikro them his o Baal-Hanan dran o foro Geder. O pralstuno pral o djet his o Joash. O pralstuno pral i grumjende an o them Sharon his o Shitrai, kai dran o them Sharon his. O pralstuno pral i grumjende an i telstune themma his o Shafat, koleskro dad o Adlai his. O pralstuno pral i khamele his o Obil, ko Ismaelari. O pralstuno pral i burike his o Jechdeja dran o foro Meronot. O pralstuno pral i bakre his o Jasis, ko Hagarari. Kolla halauter his i pralstune pral o rajeskro koowa. O Jonatan, o Davideskro kako, job his i gosewo un siklo mursh, kai djinas, hoi te krell. O Jehijel, koleskro dad o Hachmoni his, his pash o baro rajeskre tchawende. O Ahitofel his ninna jek, kai penas o baro rajeske, hoi wals mishto te krell. O Hushai i menshendar Arki, his o baro rajeskro maal. Har o Ahitofel meras, his dui mursha koi, kai penan o baro rajeske, hoi mishto wals te krell lo: Kolla his o Jojada, koleskro dad o Benaja his, un o Abjatar. O Joab his o pralstuno pral i lurdende. O David mukas i tsele pralstunen khetne gole te dell an o foro Jerusalem: Kolla his: i pralstune pral i deesh-te-dui bare familjende, i pralstune pral i lurdende, kai his khetne lino, te wenn le jek tchon an o bersh o baro rajeske koi, i pralstune pral jek sero lurdende un kolla pral jek sheel lurdende, kol mursha, kai dan jak ap o brawlepen un ap i viechende o baro rajestar un leskre tchawendar, i pralstune pral o baro rajeskro kheer, i sorele kurepangre, un i tsele an-dikle mursha. Un o baro rai David stas pre un penas: “Mire phrala, murshale mire menshendar, shunenn, hoi penau tumenge! An miro dji his, te krap i kheer, kai well o mochton o deesh labentsa o baro Deblestar dren tchiddo, un kai nai atchell o mochton. Kowa hi har i tikno banko tel i pire maro Deblestar. Un me lom bud koowa khetne kau khereske, hoi kamom pre te tchiwell. Koi mukas o Dewel mange te penell: ‘Tu hal i kurepaskro un maral menshen. Doleske hal gar tu, kai krell mange i kheer.’ Kanna hi jaake, te rodas man o baro Dewel win dran miro dadeskro tselo kheer. Job, o Israeleskro Dewel kamas, te wap me o rai pral Israel hako tsireske. Job rodas o Juda win, te well lo o pralstuno pral peskre phralende. Un dran o kheer Juda rodas lo miro dadeskro kheer win. Un miro dadeskre tchawendar hom me, ap koleste job latches dikas, te krell lo man rai pral o tselo Israel. Un o baro Dewel das man bud tchawe. Mank lende rodas job miro tchawes, o Salomo win. Koleste das o baro Dewel peskro tchatcho wast, te well job baro rai pral Israel. Un ap mande penas lo: ‘Tiro tchawo, o Salomo, krell mange i kheer un platse koi glan. Les rodom mange win, te well job miro tchawo, un me wau leskro dad. Te djiwell lo pal mire laba un miro tchatchepen, jaake har lo kanna krell, krau me, te well hako tsiro jek leskre tchawendar, kai pal leste wenna, o baro rai.’ Kanna penau tumenge glan i jaka i tsele Israelendar – jon hi o baro Debleskro kheer – un glan i kanda maro Deblestar: Rikrenn tumen ap i tsele laba tumaro baro Deblestar, un djiwenn koi pal! Palle nai atchenn tumer an kau latcho them, un nai denn les dureder ap tumare tchawende, kai pal tumende wenna, hake tsirenge. Un tu, miro tchawo Salomo, pats ap o Debleste tiro dadestar, te well job tiro Dewel. Kre tiro tselo djijeha, hoi lo tuke penell! Job dikell an i menshengre djia, un haiwell, hoi an lengre sherja trujel djal. Te rodeh les, hatseh les. Te mukeh les, tchiwell lo tut pale hako tsireske. Doleske de tut jak, o baro Dewel rodas tut win, te kress i kheer leske. Ab sorelo, un kre tut ap i budi!” Un o David das peskro tchawes, o Salomo, i liil, kai pre tardo hi, har te krell lo o Debleskro baro kheer: o wudareskri isema, kol glanstune halle, kol iseme, kai tchomone pre garedo well, kol pralstune iseme, ninna kol iseme, kai dren hi, un koi isema, kai o mochton o Debleskre deesh labentsa dren well. Koi pashel das o David les kol lila, kai pre tchinlo hi, hoi leske an o shero trujel djas, har ko wawar koowa win dikell: kol glanstune platse un kol iseme, hoi trul o kheer wenn, kai well o brawlepen pre garedo, un ko kutch koowa, hoi i menshe o Debleske denna. Ninna das o David o Salomes kol lila, kai tchinlo hi, hawe rashaja un hawe Levitarja khetne budrenn an o baro Debleskro kheer, un hawi budi jon krenn, un hawe tchare, pirja un khore hunte kerdo wenn kai budjake. Un job penas har bud sonakai, rup un saster jon hunte lenn hakeneske lendar, un har pharo hake sonakangre momelengre un lengre momlia hunte wenn, ninna har pharo hake rupene momelengre un lengre momlia hunte wenn. Kol momelengre his gar emligo baro. Un job penas ninna har bud sonakai lino well, te krenn le kol chapangre, kai o Debleskre mare pre tchiddo wenn, un har bud rup lino well fer i rupene chapangre, ninna har bud latcho sonakai fer i forshette, i tchare un i khore, un har bud rup i rupene khorenge, un har bud sonakai o Debleskro sonakaskro bobeske, un o wurdineske, kai o Debleskro mochton pre tchiddo well. Ap leste his sonakangre bolepangre, kai hadenn pengre mussja pral o baro Debleskro mochton. Kowa lauter hi pre tchinlo an i liil, jaake har sikras o baro Dewel o Davideste, har kau kheer kerdo hunte well. Un o David penas ap peskro tchaweste, o Salomo: “Ab sorelo, ma traash un kre tut ap i budi! Ma dare tchi un ma traash kekestar! O baro Dewel, maro rai, kai miro Dewel hi, hi pash tute un well tuke ap i rig. Un job mukell tut gar, bis te tu kai tseli budi ap o baro Debleskro kheer kral. Dik, i rashaja un i Levitarja wan jaake khetne lino, har jon khetne budrenn an o Debleskro kheer. Haki budjake hi rashaja un Levitarja koi. Ninna koi tseli wawar budjake ap o kheer hi tut budepangre, kai gosewo hi, un haiwenn pengri budi mishto te krell. Koi pashel hi tut i pralstune mursha un menshe, te krenn le halauter, hoi tu lenge peneh.” Un o baro rai, o David, penas ap i tsele menshende, kai kote khetne his: “O Dewel rodas jek mire tchawendar win, o Salomes: Job hi terno un djinell gomme gar, har te krell lo i kheer. Un i kheer maro Debleske te krell, hi i bari budi. Kowa well gar i kheer i mensheske, na-a, kowa well i kheer o baro Debleske. Miri tseli sorjah lom bud koowa khetne o khereske miro Deblestar: o sonakai, rup, lolo saster un wawar saster, un kasht, te wenn kol tsele koola kerdo, hoi an o kheer wenna, ninna bud kutch barra, hoi lolo, senelo, blaueto un djelto hi un bud parno marmor. Te krap o kheer miro Deblestar jaake shukar har djala, dau ninna dran miro brawlepen triin serja zentnarja sonakai dran Ofir un efta serja zentnarja latcho rup, te wenn i massurja o kherestar koleha pral maklo. Kolestar, hoi pral atchell, well rupeno un sonakaskro koowa kerdo, ninna ko wawar koowa, hoi kolla krenna, kai haiwenn shukar koowa te krell. Kanna putchau tumendar: Koon tumendar della ninna tchomone pestar o baro Debleske?” Har shunan kol laba i pralstune pral i bare familjende un pral i deesh-te-dui khera o Jakobeskre tchawendar, ninna i pralstune pral i lurdende, kolla pral jek sero un kolla pral jek sheel, un kol pralstune pral ko tselo koowa, hoi o baro rajeske his, dan le pendar o Debleskro khereske: 5.000 zentnarja sonakai, 10.000 sonakangre kotja, 10.000 zentnarja rup, 18.000 zentnarja lolo saster un 100.000 zentnarja wawar saster. Un kones kutch barra his, kowa das len ninna pash o brawlepen an o baro Debleskro kheer. Ap ko brawlepen das o Jehijel, ko Gershonari, jak. Un i tsele menshe his bachtelo, kai dan lengre pralstune jaake bud kutch koowa dran pengro wast pengro tselo djijeha o baro Debleste. Un ninna o baro rai David his bachtelo pral kowa, un sharas o baro Debles glan i tsele menshende, un penas: Baro Dewel, tu Dewel maro dadestar Israel, mer sharah tut kanna un hako tsiro. Baro Dewel, tu hal o baro rai, hal sorelo, railo, sorleder har hako wawar, un o pralstuno pral hako wawareste. Halauter, hoi an o bolepen un ap i phub hi, hi tiro. Tu hal o rai pral i tsele themma, un tut hi penepaske pral halauter. Brawlepen un sharepen well tutar. Tu kokres hal o rai. Tu kreh sorelo un baro, un nai kreh i menshes baro un sorelo. Maro Dewel, mer parkrah men pash tute, un sharah tiro railo lab. Me hom tchi, un mire menshe hi tchi. Mendar nai dah tut gar sawo bud koowa! Lauter, hoi men hi, well tutar. Ninna kau koowa, hoi dam tute, lam tutar. Har mare phure ham mer ninna wi-themarja glan tute, ham i tikno tsiro ap kai phub un djah dureder. Maro djipen ap kai phub hi har i shatto un atchell gar. Baro Dewel, maro rai, kau tselo brawlepen, hoi khetne anam, te kras mer tuke i kheer, te well tiro lab sharedo, kowa lauter was tutar un hi tiro. Miro Dewel, djinau, te dikeh an o dji. Un tuke hi mishto, te hi i menshes i tchatcho dji. Doleske dom tut kawa lauter mandar dran i tchatcho dji, un hom bachtelo te dikau, kai tire menshe, kai kate glan tuke tardo hi, tute ninna lauter pendar win dan. Baro Dewel, tu Dewel mare phurendar, o Abrahamestar, o Isaakestar un o Jakobestar, kre, kai tire menshengre djia hako tsiro tuke pre hi, un jon pen ap tute rikrenn! Un miro tchaweste Salomo de i tchatcho dji, te rikrell lo tire laba, un krell, hoi tu lestar kameh, un djiwell pal tiro tchatchepen; te krell job ninna lauter, te well tuke kau kheer kerdo, koleske kau tselo koowa khetne anom. Un o David penas ap i tsele menshende, kai kote khetne his: “Sharenn tumaro baro Debles!” Koi sharan i tsele menshe o baro Debles, ko Debles lengre phurendar. Un jon djan ap pengre tchanga glan o baro Debleste un glan o baro rajeste, un anan o baro Debleske viechen. O wawar diwes, taissarla, maran le o baro Debleske sawe viechen, kai wan leske tseles chatchedo: jek sero terne gurma, jek sero mursh bakre, un jek sero terne bakre. Ninna tchoran le mool win o baro Debleske, un maran leske bud viechen, hoi chan i tsele Israelitarja khetne glan leste. Un jon chan un pijan ap ko diwes glan o baro Debleste. Un o duito kopo kharan le win, kai o Davideskro tchawo, o Salomo, o baro rai hi. Un jon tchoran djet ap leskro shero, te well job o baro Debleske koi. Ninna tchoran le djet ap o shero o murshestar Zadok, te well job o rashai. Palle beshas pes o Salomo ap o rajeskri beshepaskri, un was o baro rai pral o baro Debleskre menshende, jaake har glan leste leskro dad, o David his. Un i menshe dikan pre ap leste un shunan ap leste. Un i tsele pralstune un sorele kurepangre, ninna o Davideskre wawar tchawe, tchiwan pen tel leste. Un i tsele Israelitarja nai dikan, har kras o baro Dewel, te was o Salomo bareder un bareder. O Salomo was an-diklo un sharedo har kek wawar rai pral Israel glan leste. Un job his i brawelo un an-diklo mursh. Les his i rah djipen. Un job meras an o mishto phurepen. Un pal leste was peskro tchawo, o Salomo, o baro rai. Ko tselo wawar koowa, hoi pral o Davideskro djipen penepaske hi, kowa hi tchinlo an kol triin lila: ‘O liil pral o dikepaskro, o Samuel’, un ‘o liil pral o Debleskro rakepaskro, o Natan’, un ‘o liil pral o dikepaskro, o Gad’. Kote hi tardo, hawo baro rai un sorelo kurepaskro job his, un hoi an ko tsiro djas an Israel un an i wawar themma trujel. Un o Davideskro tchawo, o Salomo, was i sorelo rai. Un o baro Dewel, kai leskro Dewel his, his leha, un kras les baro un bareder. I diwes was, kai mukas o Salomo i tsele pralstune Israelitarjen pash peste te kharell: i pralstune pral jek sero lurdende, i pralstune pral jek sheel lurdende, i tchatchepangre mursha, i pralstune pral kol deesh-te-dui bare khera, kai wenna o Jakobeskre deesh-te-dui tchawendar, un i pralstune pral bare familje. Khetne lentsa djas o Salomo ap i mangepaskri platsa pash o foro Gibeon. Kote his o Debleskro plachteno kheer tardo. Ko kheer mukas o Mose, koles o baro Debleskro wast his, an o mulo tato them te krell. [Ko mochton, kai o Debleskre deesh laba dren hi, mukas o David i tsiro glan kowa dran o foro Kirjat-Jearim te lell, un anas les an o foro Jerusalem, un mukas ko mochton kote an i plachteno kheer te tchiwell, hoi mukas job koleske te krell.] Glan o baro Debleskro plachteno kheer an o foro Gibeon his ninna koi chatchepaskri dran lolo saster tardo, hoi o Bezalel kras, koleskro dad o Uri his, un koleskro dad o Hur his. Kote djas o Salomo, un khetne leha i Israelitarja. Un o Salomo chatchras jek sero viechen o baro Debleske ap i chatchepaskri dran lolo saster, hoi glan o Debleskro plachteno kheer tardo his. An koi rati mukas pes o Dewel o Salomeske te dikell, un penas leske: “Tu nai putcheh man, hoi kameh mandar!” Kote penas o Salomo ap o Debleste: “Baro latchepen kral tu miro dadeske, o Davideske, un kral, te wom me baro rai pal leste. Baro Dewel, miro rai, muk tiro lab tchatches te well, hoi tu penal miro dadeske, o Davideske; tu tchiwal man dren, te wom rai pral kal menshende, kai jaake bud hi, har i stauba ap kai phub hi. De man kanna goswepen, te djinap har te djap lentsa trujel! Har nai dap hakeneste tire bud menshendar peskro tchatchepen, tu te deh man kowa gar?” Un o Dewel penas ap o Salomo: “Tu nai mangals mandar brawlepen, kutch koowa, an-dikepen, i lengsto djipen un o merepen kolendar, kai kurenn pen tuha. Kowa kral gar. Tut hi an tiro dji, te mangal mandar goswepen, te djiness, har te nai rakress o tchatchepen win pral mire menshende, pral kolende me tut o rai krom. Doleske dau tut goswepen, te djiness, hoi te kress. Koi pashel dau tut brawlepen, kutch koowa un an-dikepen, har kek baro rajes glan tute his, un kek baro rajes pal tute well.” Un o Salomo mukas koi mangepaskri platsa, hoi pash o foro Gibeon tchiddo hi, un kai o Debleskro plachteno kheer tardo hi, un djas an o foro Jerusalem. Kote djiwas lo, har his lo o baro rai pral Israel. Un o Salomo mukas peskre tsele wurdja un klissepangre khetne te well. Un kote his les 1.400 (jek sero-te-star-sheel) wurdja un 12.000 (deesh-te-dui serja) klissepangre. Kolen mukas lo an kol wurdjengre forja un pash peste an o foro Jerusalem te anell. Un o baro rai kras, te his an o foro Jerusalem jaake bud rup un sonakai har barra. Un i zedertikre ruka his jaake bud har i diwje faigetikre ruka an o telstuno them. Un o Salomo ginas graja an Egiptia un an Cilicia, leskre parepangre ginan len un plaissran len kote. Un jon anan wurdja dran o them Egiptia, jekeske plaissran le 600 (shob-sheel) rupene beme. Un jek grajeske plaissran le 150 (sheel-te-paash) rupene beme. Un palle bikran le lendar dureder ap i bare rajende pral i Hetarja un ap i bare rajende pral o them Syria. Un o Salomo penas peske, te kamell lo i kheer te krell o baro Debleske, te well job kote an-mangedo. Ninna kamas lo peske, o baro rajeske, i kheer te krell. Un o Salomo mukas 70.000 (efta-deesh-serja) murshen win te rodell, te wenn le hidjepangre, un 80.000 (ochta-deesh-serja), te phagenn le i barra win an i berge. Pral lende his 3.600 (triin-serja-te-shob-sheel) mursha tardo. Un o Salomo bitchras murshen pash o rajeste pral o foro Tirus, – leskro lab his Hiram – un mukas leske te penell: Ab mange ap i rig har wal tu miro dadeske, o Davideske, ap i rig, un bitchral leske zedertikro kasht, har kamas lo peske i kheer te krell. Dik, kanna kamau me i kheer miro baro Debleske te krell, – i kheer, hoi leske hi, kai nai mangah les an, un nai chatchrah latcho sungepaskro koowa glan leste, un tchiwah hako tsiro maro glan leste win, un chatchrah viechen leske taissarlake un rati, ninna ap o Debleskro diwes, un ap ko diwes, kai o newo tchon diklo well, un ap wawar bare diwessa, te sharas maro baro Debles. Job penas menge, te kras mer kowa hako tsiro. Un ko kheer, hoi me kamau te krell, hunte well baro; maro Dewel hi bareder har hako wawar dewel. Koon nai krell leske i kheer? O tselo bolepen hi gar bares doha leske. Koon palle hom me, te krap leske i kheer? Halauter hoi nai krau, hi, te krap i platsa, kai nai chatchrah sungepaskro koowa glan leste. Doleske mangau tut, bitche mange i murshes i latcho wasteha, kai haiwell shukar koowa te krell dran o sonakai, rup, lolo saster un wawar saster, lole thaba, blauete thaba un thaba, hoi hi lolo har jag. Ninna hunte haiwell lo te dell shukar koowa win tchurje dran kasht un wawar koowa. Kowa te krell lo khetne kol murshentsa, kai haiwenn pen mishto ap koi budi, un kai pash mande hi an o them Juda un an o foro Jerusalem, kolen miro dad, o David, mange das, te krenn le koi budi. Un bitche mange zedertikro kasht un zipresstikro kasht un wawar kutch kasht dran i berge Libanon! Me djinau, kai tire mursha haiwenn pen win, te denn le i ruka. Un me bitchrau mire murshen pash tire murshende, te nai budrenn le lentsa khetne. Kote hunte well mange bud kasht kerdo. Ko kheer, hoi me kamau te krell, hunte well baro un jaake shukar, te krenn i menshe bare jaka. Un shun, tire murshen, kai denn kol ruka tele, dau me, 20.000 (biish-serja) gone gib, un 20.000 gone djob, 20.000 bare khore mool un 20.000 bare khore djet. O Hiram, ko rai pral o foro Tirus, bitchras i liil ap o Salomeste. Kote dren his tardo: O baro Dewel kamell peskre menshen. Doleske tchiwas lo tut pral lende, te wess lengro rai. Sharedo well o baro Dewel, kai o Israeleskro Dewel hi, kowa kai kras o bolepen un i phub! Job das o baro rajeske, o Davideske, i gosewo tchawes, kai haiwell bud, un djinell, hoi te krell. Kowa kamell o baro Debleske i kheer te krell, ninna i kheer peske, ko baro rajeske. Kanna bitchrau tuke i murshes, koles i latcho wast hi, un peskri budi mishto haiwell. Leskro lab hi Huram-Abi. Leskri dai hi i menshendar Dan. Un leskro dad his dran o foro Tirus. Kowa haiwell shukar koowa te krell dran sonakai, rup, lolo saster un wawar saster, barra, kasht, lole un blauete thaba, ninna thaba, hoi hi lolo har jag, un latcho laintikro than. Ninna nai dell lo shukar koowa win tchurje dran kasht un wawar koowa. Job nai krell halauter, hoi tu lestar mangeh, un budrell khetne tire murshentsa, kai haiwenn pen mishto ap koi budi, un ninna kolentsa, kai budran tiro dadeske, o baro rajeske David, ap koleste me pre dikau. Miro rai, bitche menge kanna kowa, hoi tu penal: gib, djob, djet un mool. Mer kate dah ruka tele ap o Libanon, jaake bud har tu kameh, un pandah len khetne un anah len tuke ap o baro pani an o foro Jaffa. Fun kotar nai mukeh len tu pral te anell an o foro Jerusalem. Un o Salomo mukas win te hatsell, kitse wi-themarja an o them Israel hi. Glan i tsiro kras leskro dad, o David, kowa ninna. Kanna wan 153.600 (jek-sheel-pantch-deesh-te-triin-serja shob-sheel) mursha hatslo. Un job las lendar 70.000 (efta-deesh-serja) mursha, un kras lendar hidjepangre, un 80.000 (ochta-deesh-serja) mursha, te denn le barra dran i berge win. Un 3.600 (triin-serja-shob-sheel) mursha tchiwas lo pral lende, te budrenn le mishto. Un o Salomeskre budepangre kran pen ap i budi te krenn le o kheer o baro Debleske an o foro Jerusalem ap i berga Morija, ap i platsa, hoi o Salomeskro dad, o David, win rodas. Koja his koi djobeskri platsa, hoi o murshes Arauna his. Kowa his i Jebusari. Glan i tsiro mukas pes kote o baro Dewel o Davidestar te dikell. An o starto bersh, har o Salomo o baro rai pral Israel his, an o duito tchon, ap o duito diwes kran pen leskre budepangre ap koi budi, te krenn le o baro Debleskro kheer. Un kawa hi o barepen o kherestar, hoi o Salomo o Debleske kras: o kheer his trijanda metarja lengsto, un deesh metarja buchlo. Un koi glanstuni halla glan o kheer his jaake buchlo har ko kheer, deesh metarja, un 60 (shob-deesh) metarja fun tel bis pral. Un kai bari halla was dren latcho sonakajeha pral-maklo. An o baro kheer mukas lo i massurja o kashteha te tchakrell, hoi well kol rukendar, kai kharenn zipresse. Un pral ko kasht was latcho sonakai maklo un figure dren tchinlo, hoi win dikan har palme un pandle shelle. Un job mukas ko kheer kutch barrentsa shukar te krell. Un ko sonakai his sonakai, hoi was dran Parwajim. Un job tserdas latcho sonakai pral halauter dren an o kheer: i pesse hidjepaske kashta, i kashta an i wudja, i massurja un i wudja. Un an i massurja mukas lo bolepangre, dren te tchinell, hoi kharenn Cherubim. Un job kras o Debleskri kutch isema. Koi isema his deesh metarja lengsto un deesh metarja buchlo, jaake buchlo har ko tselo kheer. Un job mukas latcho sonakai pral i massurja te tserdell. 600 (shob sheel) zentnarja sonakai lan le koleske. Un i paash kilogrammi sonakai lan le, te krenn le nagle. Ninna i pralstune iseme wan pral-maklo o sonakajeha. Un job mukas ninna dui bolepangre te krell, hoi kharenn Cherubim, te wenn le an kai kutch isema tardo. Kolla his shukar kerdo un pral-maklo o sonakajeha. Un o Salomo mukas ninna i plachta te krell o wudareske. Koja his kerdo dran latcho laintikro than un thabentsa, hoi his blaueto, lolo un lolo har jag. Un Cherubim his dren sido. Un glan o kheer mukas lo dui turme te krell. Hakeno his 17,5 (deesh-te-efta-te-paash) metarja baro, un les his i shero, hoi his 2,5 (dui-te-paash) metarja baro. Un job kras i pandepen dran shelle un tchiwas les pral ap i turme. Un mukas sheel phabja te krell un pandas len ap kol shelle. Un job tchiwas kol dui turme pre glan o Debleskro kheer, jek ap i tchatchi rig, un jek ap i serwi rig. Un mukas ko turmo ap i tchatchi rig Jachin te kharell. Un ko turmo ap i serwi rig mukas lo Boas te kharell. Un job kras i Debleskri chatchepaskri dran lolo saster. Koja his deesh metarja lengsto un buchlo un pantch metarja fun tel bis pral. Un job kras i baro rundo thopaskro tcharo dran lolo saster. Kowa his pantch metarja lengsto fun jek rig ap i wawar, un dui-te-paash metarja fun tel bis pral. Un i dori, hoi 15 metarja lengsto hi, djals trul leste trujel. Un pral trul ko thopaskro tcharo his figure har grumja, deesh figure ap i paash metari. Kolla djan dui kope trul o tcharo, un his khetne ko tchareha dran lolo saster an jek kotar kerdo. Tardo his ko thopaskro tcharo ap deesh-te-dui grumja dran lolo saster. Kolendar dikan triin ap i serwi rig, triin ap i palstuni rig, triin ap i tchatchi rig un triin ap i glanstuni rig. Lengre palstune herja his mashkral dren. Ko lolo saster fun ko thopaskro tcharo his jaake pesso har i wast. Un leskro mui his har o mui i khorestar. Kowa dikas win har i lilja, te djal li pre. An ko thopaskro tcharo djan 60.000 litarja dren. Un job kras deesh bare panjeskre pirja. Un pantch kolendar tchiwas lo ap i tchatchi rig un pantch kolendar ap i serwi rig, te nai thowenn le kol kotja mass, hoi o Debleske chatchedo wenn. O baro thopaskro tcharo mukas lo koi te tchiwell, te nai thowenn pen i rashaja koi dren. Un job kras deesh sonakangre momelengre jaake, har leske penlo was, un tchiwas len an o Debleskro baro kheer, pantch ap i tchatchi rig un pantch ap i serwi rig. Un job kras deesh chapangre un tchiwas len ninna an o kheer, pantch ap i tchatchi rig un pantch ap i serwi rig. Un job kras sheel sonakangre tchare. Un job kras i glanstuni platsa i rashajenge, ninna i bari glanstuni platsa un wudja glan i glanstuni platsa, un mukas kol wudja lolo sasteha pral te tserdell. Un o baro thopaskro tcharo tchiwas lo ap i tchatchi rig glan o kheer, kote kai o kham pre djala. Un o Huram kras ninna pirja, bare roja, un tchare. Un jaake kras lo halauter, hoi o rai Salomo lestar kamas, te krell lo o Debleskro khereske. Kau koowa his: kol dui turme un lengre sherja; kol dui shukar pandepen dran shelle, hoi ap i sherja his; kol star sheel phabja, hoi wan pandlo ap o pandepen, te tchakrenn le i sherja ap i turme: ap jek pandepen his dui reihe phabja, jek sheel phabja an haki reiha; panjeskre wurdja un kol bare pirja koi pre; o baro panjeskro tcharo un i deesh-te-dui grumja koi tel; Kol tsele kotja, hoi kras o Huram-Abi o baro Debleskro khereske, jaake har o baro rai Salomo leske penas, kolla his halauter dran shukar kerdo lolo saster. O baro rai mukas ko lolo saster tato te krell, un an phubjengre forme te tchorell an o telstuno them pash o pani Jordan mank kol forja Sukkot un Zereda. Un o Salomo mukas jaake bud kotja dran lolo saster te krell, te nai penas kek, har pharo kowa lauter his. Ninna mukas o Salomo ko tselo koowa te krell, hoi hunte well tardo an o Debleskro kheer: o sonakaskro bob; i chapangre, kai o Debleskre mare pre tchiddo wenn; i momelengre un lengre momlia, hoi tardo wenn glan o Debleskri kutch isema, jaake har glan-tchinlo hi – kolla his dran djudjo sonakai; i sonakangre blume ap kol momelengre; i momlia; i tchinepangre, kolentsa i dorja an i momlia tele tchinlo wenna; kowa lauter his dran sonakai. i tchurja, tchare o rateske, roja un pirja, – kolla lauter his dran djudjo sonakai; kol wudja glan o Debleskri kutch isema un glan o Debleskro kheer. Kalla his kerdo dran sonakai. Har o tselo Debleskro kheer kerdo was un kowa, hoi dren his, hoi mukas o rai Salomo te krell, mukas lo ko koowa te anell, hoi peskro dad, o David, o baro Debleske das. Ko rup un sonakai un ko tselo koowa tchiwas lo an o Debleskro kheer, an koi isema, kai o brawlepen his. Kote mukas o baro rai Salomo i phureden dran Israel pash peste well an o foro Jerusalem: kolla, kai his i pralstune pral i deesh-te-dui bare khera o Jakobeskre deesh-te-dui tchawendar, un i pralstune pral lengre tsele familje. Khetne lentsa kamas job o baro Debleskro mochton, kai o Debleskre deesh laba dren tchiddo hi, an o Debleskro kheer te anell. Ko mochton his tchiddo an o Davideskro foro ap i berga Zion. Un i tsele mursha dran Israel wan khetne pash o baro rajeste an kol bare diwessa an o eftato tchon. Un har i tsele phureder dran Israel kote khetne wan, hadan i Levitarja o mochton kol deesh labentsa o baro Deblestar pre, un hidjran les an o Debleskro baro kheer. Ninna anan le o Debleskro plachteno kheer koi, un ko tselo Debleskro koowa, hoi koi dren his. Kowa kran i rashaja un i Levitarja. Un o rai Salomo un i tsele Israelitarja, kai wan khetne pash leste glan ko mochton, maran un chatchran bakren un grumjen o Debleske, jaake bud, kai kek djinas, har bud kolla his. Un i rashaja anan o mochton o Debleskre deesh labentsa ap peskri platsa an koi palstuni isema, hoi kharell Debleskri kutch isema. Jon tchiwan o mochton tel kol dui bolepangre figure, kai kharenn Cherubim, tel lengre tchirklengre mussja. Kal Cherubim kran pengre mussja buchles pral koi platsa, kai o mochton tardo his, un tchakran jaake o mochton un leskre hidjepangre kashta. Un i hidjepangre kashta his jaake lengsto, kai lengre palstune kotja nai diklo wan an koi glanstuni isema, hoi hi glan i palstuni isema. Fun win nai wan le gar diklo. Un kote his o mochton bis ap kau diwes. Un an ko mochton his tchi dren, har kokres kol dui barra, hoi o Mose dren tchiwas pash i berga Horeb. An lende his o baro Debleskre deesh laba dren tchinlo, hoi i Israelitarja hunte rikrenn. Kowa kras lo lentsa win, har jon win wan dran o them Egiptia. An koi wolka his o Debleskro railepen. O tselo kheer his pherdo o railepen o baro Deblestar. Doleske nai atchan i rashaja gar koi, te krenn le pengri budi. Koi penas o Salomo: Baro Dewel, tu penal: ‘Me kamau te djiwap an i kali wolka.’ Un me mukom tuke kau railo kheer te krell, te djiwess koi dren un nai atcheh hako tsireske. Un o rai Salomo rissras pes un dikas ap i menshende un rakras o Debleskri bacht win pral i tsele Israelitarjen, kai kote tarde his. Un job penas: “Sharedo well o baro Dewel, ko Dewel pral o Israel. Job mukas tchatches te well, hoi lo miro dadeske, o Davideske, penas, har penas lo: ‘Ko tselo tsiro, har mire menshen Israel dran o them Egiptia win anom, rodom me kek foro win an o tselo them Israel, te krenn le mange kote i kheer, kai wap sharedo. Un rodom mange witar kek murshes win, te well lo rai pral mire menshende Israel. Kanna rodom mange Jerusalem win, te wap kote an-mangedo. Un me rodom mange o Davides win, te well job o rai pral mire menshende Israel.’ Miro dadeske, o Davideske, his ap o dji tchiddo, te krell lo i kheer o baro Debleske, kai o Israeleskro Dewel hi. Un o baro Dewel penas ap miro dadeste, o Davideste: ‘Tu kral mishto, te kameh mange i kheer te krell. Kanna te wess tu gar kowa, kai krell miro kheer, na-a, tiro tchawo, kowa, kai well tutar, kowa mu krell mange i kheer.’ Un o baro Dewel mukas peskro lab tchatches te well. Dikenn ap mande: Me wom pal miro dadeste kanna o baro rai pral o Israel, jaake har o baro Dewel penas. Un me mukom leske i kheer te krell, te well job, o Dewel pral o Israel, kote an-mangedo. Un me tchiwom kote ko mochton dren, kai kol dui barra dren hi, kai o Debleskre deesh laba dren tchinlo hi, hoi job i Israelende das, te rikrenn le pen ap lende.” Un o Salomo djas glan koi chatchepaskri, kai o baro Debleske vieche chatchedo wenn. Un i tsele Israelitarja his ninna koi. Un job hadas peskre wasta an o bolepen. Un o Salomo mukas peske i tchomone te krell dran lolo saster, ap koleste job nai well tardo, un mashkral ap i glanstuni platsa te tchiwell. Kowa his dui-te-paash metarja lengsto un buchlo un jek-te-paash metarja baro. Koi pre his lo tardo un peras ap peskre tchanga tele glan i tsele Israelitarja un hadas peskre wasta pral an o bolepen, un penas: Baro Dewel, tu o Dewel pral o Israel, kek dewel hi har tu: kek an o bolepen, witar gar ap i phub. Tu rikreh tiro lab, hoi tire menshende dal, un hal lenge latches, kolenge, kai djiwenn glan tute pengro tselo djijeha. Tu rikral tiro lab, hoi dal miro dadeske, o Davideske, kai tuke koi his. Tu kral, te was halauter jaake har tu penal. Halauter nai dikenn kowa ap kau diwes. Kanna, baro Dewel, tu Dewel pral o Israel, rike ninna tiro wawar lab, hoi tu dal miro dadeske, o Davideske, kai tuke koi his. Tu penal, te well hako tsiro jek dran o Davideskri familja o rai pral o Israel. Kowa djal jaake rah, har denn leskre tchawe garda ap pengre dromma, te djiwenn le ap tiro drom jaake, har o David glan tute djiwas. Baro Dewel, tu, kai hal o Israeleskro Dewel, kanna muk tiro lab tchatches te well, hoi tu penal o Davideske, kai tuke koi his. Nai well tchatcho, kai o Dewel kamell te djiwell pash i menshende ap i phub? O tselo bolepen hi gar bares doha, te rikrell lo tut. Har nai krals kowa kau kheer, hoi me mukom te krell? Miro baro Dewel, tu hal miro rai. Shun, hoi tutar mangau! Shun miro mangepen! Rike tire jaka pre pral kau kheer an i rati un ap o diwes! De jak ap ko kotar phub, kolestar tu penal: Kote kamau te mangenn tumer man an. Shun man, miro rai, te rakrau kate tuha! Shun miro mangepen un ninna ko mangepen tire menshendar Israel, te denn le gole ap tute kai ap kau kotar phub. Un tu te shuneh les an tiro kheer an o bolepen, palle ab kamles, un le koi doosh mendar krik. Te anell jek i doosh ap i wawareste, un kowa well glan tiri chatchepaskri anlo, kate an tiro kheer, un job hunte dell pes sowel, te nai well i bibacht pral leste, te rakrell lo gar o tchatchepen, palle shun tu an o bolepen, un kre o tchatchepen win pral tire budepangre. Kre te well o tchilatchepen, hoi jek kras, ap leskro shero. Un ko wawares, kai an o tchatchepen his, de les leskro tchatchepen, te well diklo, kai kek doosh ap leste hi. Te mukenn tire menshen Israel tiro drom un wenn doleske i menshendar dran wawar themma khetne dine, un jon wenn pale pash tute un denn tiro lab an-gole un mangenn pen tele glan tute kate an kau kheer palle shun len tu an o bolepen, un le lengri doosh lendar krik, un an len pale pale an ko them, hoi tu lenge un lengre phurenge dal. Te mukenn tire menshen Israel tiro drom, un tu rikreh doleske o brishin pale, un jon denn tut an-gole un rissrenn lengre muja ap koi rig, kai kau kheer tardo hi, un mangenn pen tele glan tute un mukenn o tchilatchepen, koleske tu len dal, palle shun tu an o bolepen, un le ko tselo tchilatchepen krik, hoi jon un lengre raja kran. Sike lenge tiro latcho drom, te nai nashenn le ap leste! Un palle de len pale o brishin ap ko them, hoi tu lenge dal, te well lo lengro. Nai well i bari bok pral kau them, ninna i djungelo nasslepen, i tsiro, kai dell kek brishin, i nasslepen ap o djob, bud stepangre un kirme, kai chan o tselo senlepen, lurde, kai wenn dran wawar themma un tchiwenn pen trul i forja un pandenn len dren – hawi bibacht un nasslepen ninna wella, koon palle peskro tselo djijeha tutar mangella, nai well jek, nai wenn budeder, nai well o tselo Israel, un an peskri bibacht un peskro djijeskri duk rikrell lo peskre wasta ap kai rig, kai kau kheer hi, palle shun tu, kai djiweh an o bolepen! Biste leskri doosh un ab ap leskri rig! De hakeneste pal kowa, har job djiwas. Tu prindjreh hakeneskre dromma, un tu kokres dikeh hakeneske an o dji. Palle rikrenn le penge tut glan pengre jaka, un djan ap tire dromma hako tsiro, jaake rah har jon an kau them djiwenn, hoi tu mare phurende dal. Ninna i menshe dran wawar themma, kai gar tire menshendar Israel hi, shunenn, har baro tu hal, un hawo baro sorelo koowa tu kral tire menshenge. Kanna, te well jek lendar dran i dur them, te mangell lo tut an kate an kau kheer, palle shun tu, kai djiweh an bolepen, un kre halauter, hoi ko wi-themari tutar mangell, te nai haiwenn i menshe an i tsele themma ap kai phub, koon tu hal, un mangenn tut an jaake har tire menshe Israel. Palle djinenn le, kai tu djiweh an kau kheer, hoi tuke krom. An ko tsiro, kai bitchreh tu tire menshen an i kurepen wawar menshentsa, un tire menshe mangenn tut, te wess ap lengri rig, un rissrenn pen koi pashel kote, kai kau foro hi, hoi tu win rodal, un kai kau kheer hi, hoi tuke krom, palle shun lengro mangepen! Awa, tu an o bolepen, shun un le lengro koowa an tiro wast! Tu djineh, kai kek mensho djudjo hi an peskro dji un an peskro djipen glan tute. Doleske nai well, kai mukenn tire menshe tiro drom, un tu choireh tut pral lende un mukeh len an o wast wawar menshendar te well, te anenn jon len pandles an pengro them – kowa nai well dur oder gar jaake dur. Un te lenn tire menshe les penge ap o dji an ko wawar them, kai jon pandle hi, un jon kamenn pale tiro drom te djal un mangenn pen tele glan tute un penenna: “Mer anam doosh ap mende un kram tchilatchepen un mukam tiro drom.” Te wenn le pash tute pale pengro tselo djijeha un lengro tselo djipah, an ko them, kai jon pandle hi, un denn gole ap tute un rissrenn pen koi pashel ap koi rig, kai lengro them hi, kai tu dal lengre phurende, un kai ko foro hi, hoi tu tuke win rodal, un ko kheer, kai me mukom tuke te krell, palle shun lengro mangepen! An o bolepen, kai tu djiweh, shun ap lende un le lengro koowa an tiro wast! Un biste ko tchilatchepen, hoi jon ap tute kran! Kanna, miro Dewel, dik hako tsiro latches ap mende, un shun maro mangepen, hoi kate mangah! Un kanna, baro Dewel, maro rai, ste pre, un dja pash koi platsa, kai khere hal, tu un ko mochton, hoi men tiri bari soor sikrell. Baro Dewel, maro rai, tchip o tchatchepen pral tire rashajende har i ripen! Mu denn tire menshe gole i bachtjatar pral tiro latchepen! Tu baro Dewel, maro rai, ma bitche man, ko rajes, kones tu win rodal, tutar krik. Muk tuke ko latchepen an o shero te well, hoi penal o Davideske, kai tuke koi his. Har o Salomo o baro Debleha rakras, har lo peskre tsele laba wi-rakras, peras i jag dran o bolepen un chatchras i marede viechen un kol kotja mass, hoi his tchiddo ap i chatchepaskri. Un o kheer was pherdo o baro Debleskro railepen, te nai djan i rashaja gar an o kheer dren. Un i tsele Israelitarja dikan, har i jag dran o bolepen peras un o baro Debleskro railepen ap o kheer his. Un jon djan ap pengre tchanga pengro mujeha ap i barra ap i phub, un mangan les an, un sharan o baro Debles kal labentsa: “Job hi kamlo, un leskro latchepen hi hako tsiro menge koi.” Un o baro rai un i tsele Israelitarja anan viechen o baro Debleske. Un o baro rai Salomo mukas 22.000 (biish-te-dui-serja) grumjen un 120.000 (sheel-te-biish-serja) bakre te marell. Jaake dan le o kheer o baro Debleste, te well les leskro kheer. Kowa kras o baro rai Salomo khetne i tsele Israelitarja. Un i rashaja kran pengri budi. Un i Levitarja his pashel tardo un bashran ap pengre dorjengre bashepangre, hoi kerdo his o baro Debleske. Kal bashepangre mukas o baro rai, o David glan i tsiro te krell, te sharenn le o baro Debles. Jon bashran un giwan koi Debleskri gili, hoi o David kras: “Leskro latchepen hi an hako tsiro menge koi.” Un i rashaja his ap i wawar rig tardo, un phurdan an i phurdepangre. Un i tsele Israelitarja his koi tardo. Koi sasterni chatchepaskri, hoi o Salomo kras, his gar bares doha, te chatchrenn le kol viechen, ko jarro un ko thulepen, hoi o Debleske dino was. Doleske las o baro rai Salomo ninna o mashkralstuno kotar ap i platsa glan o Debleskro kheer chatchepaske. Kote mukas lo sawe viechen te chatchrell, hoi wan tseles o Debleske chatchedo, ninna ko thulepen kol viechendar, hoi chan le khetne glan o baro Debleste. Ap ko tsiro his kol bare diwessa, kai djiwenn i Israelitarja an patjengre khera. Un o Salomo khetne kol tsele Israelentsa rikran kol efta bare diwessa. His bud menshe kote khetne dran o tselo them, fun Lebo-Hamat bis pash koi tala mank Israel un Egiptia. Efta diwessa his le khetne, te denn le jaake koi sasterni chatchepaskri an o baro Debleskro wast. Un koi pal wan kol efta diwessa, kai djiwan le an patjengre khera. Ap o ochtato diwes wan le lauter khetne glan o baro Debleste. Un ap o 23. (biish-te-triinto) diwes an o eftato tchon mukas o Salomo i menshen khere te djal. Un jon djan bachteles khere. Lengro dji giwas pral ko tselo latchepen, hoi kras o baro Dewel ap o Davideste, un ap o Salomeste, un ap peskre menshende Israel. Un jaake kras o Salomo o baro Debleskro kheer, un ninna peskro kheer. Un leske djas halauter mishto, hoi job kamas te krell ap kal dui khera. Un o baro Dewel mukas pes o Salomestar an i rati te dikell, un penas leske: Me shunom, har man an-mangal, un rodom kau kheer mange win, te wenn mange kate kowa chatchedo, hoi tumer mange anenn. Shun, te bitchrau i tsiro, kai dell kek brishin, kai chan i stepangre o tselo senlepen ap o them pre, oder kai bitchrau i djungelo nasslepen ap mire menshende, un mire menshe, kai miro labeha kharedo wenn, dikenn palle dren, hoi le kran, un mangenn man, un rodenn man un djan pengre tchilatche dromma tele, palle shunau an o bolepen lengri gole, un lau lengri doosh krik un krau lengro them sasto. Mire jaka rikrau pre, un mire kanda shunenn kowa, hoi tumer mandar kate mangenna. Me rodom kau kheer win, te well lo miro kheer, te wap kote an-mangedo hako tsiro. Un me dau garda koi pre. Kote krau miro dji tumenge pre an i tsele diwessa. Un tu, te djiweh tu glan mande, har tiro dad, o David, glan mande djiwas, un kreh halauter jaake, har me tuke penom, un mire laba rikreh, un pal miro tchatchepen djiweh, palle krau me, te well hako tsiro jek tire menshendar o baro rai pral Israel. Jaake krom tiro dadeske o Davideske win, un penom: “An tiri familja hi hako tsiro i mursh koi, kai well o rai pral Israel.” Te mukenn tumer miro drom, un rikrenn tumen gar ap mire laba un miro tchatchepen, hoi me tumenge dom, un djan pash wawar debla, un mangenn len an, un witsrenn tumen glan lende tele ap i phub, palle tradau me i Israelitarjen win dran lengro them, hoi me len dom. Un kau kheer, hoi mange win rodom, te wap kote an-mangedo, kolestar kamau tchi buder te djinell. Un i menshe an i tsele wawar themma rakrenn un sanenn pral leste. Un hakeno kai djal kate, un dikell, hoi pral atchas kau kherestar, hoi kanna jaake baro un railo hi, koleske atchell o rakepen krik i trashatar, un job penell: “Hoske kras o baro Dewel sawo koowa kau themeha un kau khereha?” Palle well lenge penlo: “Jon mukan o baro Debles, ko Debles lengre phurendar, koles kai len dran o them Egiptia win anas. Jon rikran pen ap i wawar debla. Glan lende djan le ap pengre tchanga un mangan len an. Doleske anas job kai tseli bibacht pral lende.” Biish bersha budran o Salomeskre budepangre ap o baro Debleskro kheer un ap o baro rajeskro kheer. Ninna kran le kol forja sorleder, hoi o Hiram o Salomeske das. Un o Salomo mukas i Israelitarjen koi dren te djiwell. Un o Salomo djas peskre lurdentsa pash o foro Hamat-Zoba un las les dren. Un job kras ko foro Tadmor sorleder an o mulo them, un kol wawar forja, hoi his tchiddo pash o foro Hamat, un an kolende job djobengre khera pre tchiwas. Un o Salomeskre budepangre kran o pralstuno foro Bet-Horon un o telstuno foro Bet-Horon sorleder, te wan le sorele forja, kolen massurja, wudja un pandepangre hi. Ninna o foro Bahalat kras lo newes, un i tsele forja, kai leskre djobengre khera hi, un i forja, kai leskre wurdja un leskre graja tarde hi, un lauter, hoi job kamas te krell an o foro Jerusalem, ninna an o them Libanon, un an o tselo them, koleskro rai job his. I menshendar Israel las lo kekes, kai hunte was leskro budepaskro. Jon wan leskre lurde, un pralstune pral i lurdende, un kurepangre ap leskre wurdja, un pralstune pral leskre wurdja un leskre graja. 550 (pantch-sheel-te-paash-sheel) pralstune his tardo pral o Salomeskre budepangre, un dan garda ap lende. Un o Salomo anas peskri romjat, koi tchai o Faraestar, dran o Davideskro foro pral an ko kheer, hoi job mukas lake te krell. Un job penas: “I djuwel hunte djiwell gar an o kheer o Davidestar, ko rajestar pral Israel. Glan i tsiro his kote ko mochton tardo, kai o baro Debleskre laba dren hi. Haki platsa, kai ko mochton tardo his, hi i Debleskri platsa.” Kau tsireha anas o Salomo viechen o baro Debleske, kai wan chatchedo ap koi chatchepaskri, hoi kran leskre budepangre glan o baro Debleskro kheer. Un kowa was jaake kerdo har tchinlo his an o Moseskre lila. Kote dren hi tardo, hoi hunte well hako diwes chatchedo, ninna ap i Debleskre diwessa, un ap kol diwessa, kai well o newo tchon diklo, un ap kol bare diwessa, kai halauter khetne wenn, triin kope an o bersh: Kolla hi kol diwessa, kai chan le maro, kai kek shutlo jarro dren hi, ninna kol diwessa, kai well o newo djob anlo, un kol diwessa, kai djiwenn i Israelitarja an patjengre khera. Un jaake har peskro dad, o David penas, tchiwas o Salomo i rashajen jaake khetne, har hunte budrenn le khetne. Ninna penas lo ap i Levitarja, hawi budi jon hunte krenn: Koi his sawe mank lende, kai giwan, un wawar wan i rashajenge pash o wast, jaake har hunte his hako diwes. Ninna i wudjengre mursha wan jaake khetne anlo, har hunte denn le jak ap i wudja. Hako wudareske his sawe koi, kai dan jak ap leste. Jaake penas kowa o David, ko Debleskro mursh. Un kek kras tchomone wawar har kowa, hoi o baro rai, o David, penas pral i budi i rashajendar un i Levitarendar. Un ninna was o brawlepah an o Debleskro kheer jaake kerdo har job les penas. Un jaake was halauter kerdo, hoi o Salomo kamas te well kerdo, fun ko diwes, kai i telstune barra o baro Debleskro kherestar tchiddo wan, bis ap ko diwes kai o kheer koi tardo his. Ap ko tsiro djas o Salomo an i forja Ezjon-Geber un Elat, hoi pash o Baro Lolo Pani tchiddo hi an o them Edom. Un o Hiram bitchras leske shiffe un murshen pestar, kai haiwan mishto ap o pani te ulerell. Kolla djan khetne o Salomeskre murshentsa ap kol shiffe, un wan an o them Ofir un lan kotar sonakai pentsa, 450 (star-sheel-te-paash-sheel) zentnarja sonakai, un anan les pash o rajeste Salomo. Un koi rajetsa pral o them Saba shunas, har an-diklo o Salomo was, un was pash leste an o foro Jerusalem, te putchell li lestar sawo koowa, hoi kek wawar djinell. Un bud lakre budepangre wan lah. Lakre khamele hidjran latcho sungepaskro djet un bud sonakai un kutch barra. Un har joi pash o Salomo was, putchas li lestar halauter, hoi lat ap o dji his. Un o Salomo penas lake i tsele laba pale, hoi putchas li. Un glan leste his tchi khatedo, hoi job nai penals lake gar. Un i rajetsa dran Saba dikas ko baro goswepen o Salomestar, un ko kheer hoi job peske kras, un ko chapen ap leskri chapaskri, un har kol pralstune ap leskri chapaskri beshdo his, un har leskre budepangre o chapen un o pipen anan, un kol vieche, hoi job mukas te marell un chatchrell an o kheer o baro Deblestar. Un lake atchas o rakepen krik, un joi penas ap o baro rajeste: “Halauter hi tchatchepen, hoi me an miro them pral tute shunom, kowa, hoi tu kral un har gosewo tu hal. Me dom gar bud ap ko rakepen, bis te wom un mire jaka halauter dikan. Hoi penap kanna? Kowa hoi mange penlo was, hi gar o paash kolestar hoi kate dikau. Tiro goswepen hi bareder har me shunom. Bachtele hi kol menshe trul tute, bachtele tire budepangre, kai o tselo diwes glan tute tardo hi, un nai shunenn tiro goswepen. Sharedo well o baro Dewel, kai tiro Dewel hi, job, kai dikell latches ap tute, un kras te wal o rai pral o Israel! O baro Dewel kamell peskre menshen Israel, un kamell te atchenn le an hako tsiro. Doleske tchiwas lo tut pral lende, te wess lengro rai, te aness o tchatchepen pash lende, un hakeno peskro tchatchepen lell.” Un joi das o baro rajes Salomo 120 (sheel-te-biish) zentnarja sonakai, un bud latcho sungepaskro djet un bud kutch barra. An kek tsiro das jaake kutch sungepaskro djet har kowa, hoi i rajetsa dran Saba o rajeske Salomo anas. Un o Hirameskre budepangre un o Salomeskre budepangre, kai o sonakai dran o them Ofir anan, kolla anan ninna kutch kasht un kutch barra. Un o rai Salomo kras dran ko kasht shukar tchinle kashta o baro Debleskro khereske un peskro khereske, ninna dorjengre bashepangre, ap kolende i gipangre bashran. Glan ko tsiro was sawo kasht gar diklo an o them Juda. Un o rai Salomo das i rajetsa dran Saba halauter, hoi li kamas un lestar mangas. Kowa his budeder, har kowa, hoi joi leske anas. Un palle djas li pale an lakro them, joi un lakre budepangre. Un ko sonakai, hoi was o Salomeske anlo an jek bersh, his 666 (shob-sheel-shob-deesh-te-shob) zentnarja sonakai. Koi pashel was kol lowe, hoi anan i bikepangre un i parepangre, kai djan dren un win an o them. Ninna anan i tsele bare raja dran o them Arabia un i themeskre raja sonakai un rup o Salomeske. Un o baro rai Salomo mukas i bari beshepaskri te krell dran kutch parno dand, un latcho sonakai his pral maklo. Shob stufe his glan i beshepaskri, un i tikno banko i pirenge dran sonakai. Un tchatches un serwes his mussjengre. Pash haki mussjakri his i lewo tardo. Un deesh-te-dui lewe his tardo ap kol shob stufe, ap haki stufa tchatches un serwes jek lewo. An kek wawar them un kek tsiro was o baro rajeske sawi shukar beshepaskri kerdo. Un i tsele pipaskre tchare o rajestar Salomo his dran sonakai, un ko tselo koowa an o kheer, hoi kharell Libanoneskro weesh, his dran djudjo sonakai, tchi his dran rup kerdo. Rup his an i diwessa, kai o Salomo o baro rai his, tchi moldo. Un o rajes his bare shiffe. Kolla djan khetne kol shiffe o rajestar Hiram ap o baro pani bis pash Tarsis. Kalla wan jek kopo an triin bersha, un anan sonakai un rup, kutch parno dand, un affe un pfaue. Un o rai Salomo his brawleder un gosweder har i tsele wawar bare raja ap kai phub. Un i tsele bare raja ap kai phub kaman o Salomes te dikenn, te nai shunenn le leskro goswepen, hoi o Dewel leske an o dji tchiwas. Un hakeno lendar, kai was, anas kutch koowa pash leste, rupeno un sonakaskro koowa, ripja un karmangre, sungepaskro djet, graja un maultikre burike. Kowa his hako bersh jaake. Un o Salomes his 4.000 stanje peskre grajenge un wurdja, un 12.000 klissepangre. Kolen mukas lo an kol wurdjengre forja un pash peste an o foro Jerusalem te anell. Un job his o baro rai pral i tsele rajende pral i themma mank o baro pani Eufrat un o them, kai i Filistarja djiwan un bis pash o them Egiptia. Un o baro rai kras, te his an o foro Jerusalem jaake bud rup har barra. Un i zedertikre ruka his jaake bud har i diwje faigetikre ruka an o telstuno them. Un o Salomo mukas graja te ginell dran o them Egiptia un dran wawar themma. Ko tselo wawar koowa, hoi pral o Salomo penepaske hi, kowa hi tchinlo an o liil, hoi o Debleskro rakepaskro, o Natan tchinas, un an o liil, kai kowa dren tchinlo hi, hoi o Debleskro rakepaskro, o Achija dran Shilo penas, ninna an o liil, kai tchinlo hi, hoi sikras o baro Dewel peskro rakepaskres, o Jedo, pral o Jerobeam, koleskro dad o Nebat his. Un o Salomo his 40 (star-deesh) bersha o baro rai pral o tselo Israel. An ko tsiro djiwas lo an o foro Jerusalem. Un o Salomo meras un was paskedo pash peskre phurende an o Davideskro foro. Un leskro tchawo, o Rehabeam, was o baro rai pal leste. Un i Israelitarja bitchran murshen pash o Jerobeam un kharan les pash pende. Un job un i tsele Israelitarja, hoi khetne wan, rakran o Rehabeameha un penan: “Kowa, hoi tiro dad mendar kamas, djas bud kope pral mari soor. Muk tu tchomone tele mendar, un de men gar sawi phari budi har tiro dad men das, palle ham mer tire latche budepangre.” Kote pre penas lo ap lende: “Djan un denn man triin diwessa, un pal kowa wenn pale glan mande!” Un i menshe djan penge. Kote djas o rai Rehabeam pash i phureden; kolla his ninna glan leskro dadeste, o Salomeste, tarde, har job gomme djiwas. Un o Rehabeam penas: “Penenn mange tumaro goswepen, hoi te well kal menshenge penlo?” Kote rakran jon leha un penan: “Te hal tu kau diwes kamles ap kal menshende, un kreh hoi jon kamenna, un rakreh lentsa latche laba, palle hi jon tire budepangre an hako tsiro.” Un job das tchi pre, hoi i phureder leske penan, un djas pash i terne murshende, kolla, kai wan leha khetne bares, un kanna leske budran. Un job penas ap lende: Penenn mange tumaro goswepen, hoi te penas kal menshenge, kai penan mange: “Muk tchomone tele mendar! Ma tchip sau budepen ap mende, hoi tiro dad ap mende tchiwas!” Un kol terne mursha, kolla, kai wan leha bares, penan leske: “Jaake pen ap kol menshende, kai penan ap tute: ‘Tiro dad tchiwas i pharo budepen ap mende. Muk tu tchomone tele mendar!’ Pen kowa ap lende: ‘Miro tikno gushto hi pesseder har miro dadeskri heri. Un kanna, te tchiwas miro dad i pharo djipen ap tumende, me krau tumaro djipen gomme phareder! Miro dad das tumen i tchupnijah. Me dau tumen i tchupnijah, hoi saster pre hi.’” Un o Jerobeam un i tsele menshe wan pal triin diwessa pash o Rehabeam, har job les lenge penas: “Awenn pal triin diwessa pale pash mande!” Un o Rehabeam das i menshenge tchilatche laba pale, un rakras gar jaake, har i phureder leske penan. Na-a, job rakras lentsa jaake, har i terne mursha kowa leske penan. Un penas: “Te tchiwas miro dad i pharo djipen ap tumende, me krau tumaro djipen gomme phareder! Miro dad das tumen i tchupnijah, me dau tumen i tchupnijah, hoi saster pre hi!” Un jaake shunas o baro rai gar ap i menshende. Kowa kamas o baro Dewel jaake, te nai well leskro lab tchatcho, hoi lo o Achija dran Shilo an o mui tchiwas, te penell kowa les ap o Jerobeam, koleskro dad o Nebat hi. Har i tsele Israelitarja dikan, kai kamas o baro rai gar ap lende te shunell, dan le gole: “Hoi djal men o David an un leskri familja! Hoi kran le menge? Mu dikenn le kokres pal lengro kheer! Nashas khere, mer dran Israel!” Kowa penan le, un hakeno djas pash peskro kheer. Kokres pral i menshende, kai an i forja an o them Juda djiwenn, atchas o Rehabeam o baro rai. Un o rai Rehabeam bitchras o pralstunes pral i budepangren, te djal lo pash i Israelitarjen. Leskro lab his Adoniram. Un o tselo Israel witsras barra ap leste, un jaake meras lo. Koi stas o rai Rehabeam ap peskro wurdin un uleras sik an o foro Jerusalem. Jaake peras o Israel tele o Davideskre tchawendar, un kowa hi jaake bis ap kau diwes. Un o Rehabeam was an o foro Jerusalem pale un mukas kol murshen i menshendar Juda un Benjamin khetne te well, kai nai kurenn pen. Kolla his 180.000 (sheel-te-ochta-deesh serja) mursha. Kolentsa kamas lo an o kurepen i Israelentsa te djal, te anenn jon lengro them pale pale pash o Rehabeam. Kote penas o baro Dewel ap o Shemaja, ko Debleskro mursheste: Pen ap o Rehabeam, o Salomeskro tchawo, o rajeste pral Juda, un ap i tsele murshende dran Israel, kai djiwenn an i themma Juda un Benjamin: Jaake penell o baro Dewel: “Ma djan pre, te kurenn tumen tumare phralentsa! Djan pale khere, hakeno an peskro kheer. Kau tselo koowa was mandar.” Kote shunan jon ap o lab o baro Deblestar un djan pale pale, un djan gar an o kurepen o Jerobeameha. O Rehabeam djiwas an o foro Jerusalem, un leskre budepangre kran massurja trul i forja an o them Juda, te krenn le len sorleder. Kal forja his: Betlehem, Etam, Tekoa, Bet-Zur, Socho, Adullam, Gat, Maresha, Sif, Adorajim, Lakish, Aseka, Zora, Ajalon un Hebron. Kolla his i sorele forja an i themma Juda un Benjamin. Un i rashaja un i Levitarja, kai an o tselo them Israel his, wan ap leskri rig un rikran pen ap leste. I Levitarja mukan pengre forja un halauter, hoi len his, un wan an o them Juda un an o foro Jerusalem. An o them Israel mukas len o Jerobeam un leskre mursh tchawe buder gar rashaja te atchell, kai budrenn o baro Debleske. O Jerobeam rodas peske rashajen win, kai budran ap i mulne platse i bengenge un kol mule deblenge, hoi win dikan har terne grumja, hoi job mukas te krell. Un kol menshe, kai rodan pengro tselo djijeha o baro Debles, kai o Israeleskro Dewel hi, jon kran jaake har i Levitarja kran, un wan dran o tselo them Israel un djan an o foro Jerusalem, te chatchrenn le viechen o baro Debleske, kai o Dewel lengre phurendar hi. Jaake kran le, te was o them Juda sorelo. Un triin bershenge dan le pengri soor o baro rajeste pral Juda, o Rehabeam, koleskro dad o Salomo his. An kal triin bersha djiwan le har ninna o David un o Salomo djiwan. Un o Rehabeam romedineras i Machalat, kolakro dad o Jerimot hi, koleskro dad o David his. Lakri dai his i Abihajil, kolakro dad o Eliab hi, koleskro dad o Isai his. I Mahalat las triin tchawe: o Jehush, o Shemarja un o Saham. Pal late romedineras o Rehabeam i Maacha, kolakro dad o Abishalom his; koja anas o Abija, o Attai, o Sisa un o Shelomit ap kai phub. O Rehabeam kamas i Maacha, kolakro dad o Abishalom his, budeder har leskre tsele romjen un wawar djuwjen. Les his 18 (deesh-te-ochta) romjen un 60 (shob-deesh) wawar djuwjen. Un job was o dad 28 (biish-te-ochta) mursh tchawendar un 60 (shob-deesh) tchendar. Un o Rehabeam tchiwas o Abija, koleskri dai i Maacha hi, pral leskre phralende, te well job o glanstuno lendar. Job kamas, te well o Abija o baro rai pal leste. Un job kras i gosewo koowa, un tchiwas leskre tsele wawar mursh tchawen an i wawar forja an i themma Juda un Benjamin, an kol forja, hoi his soreles kerde, un das len bud chapen un bud romjen. Har his o Rehabeam soreles ap peskri rajeskri beshepaskri beshdo, un i sorelo baro rai his, mukas lo o baro Debleskro drom. Un i tsele Israelitarja kran kowa leske palla. Har o Rehabeam an o pantchto bersh o baro rai his, was o Shishak, ko baro rai pral o them Egiptia, peskre lurdentsa, te lell lo o foro Jerusalem dren. Kowa was pral i Israelitarja doleske, kai djan le o baro Debleskro dromestar tele. Pash o Shishak his 1.200 (jek-sero-dui-sheel) kurepangre wurdja un 60.000 (shob-deesh-serja) klissepangre. Un kol lurde, kai khetne leha wan dran o them Egiptia, his jaake bud, te hatsas kek win, kitse jon hi. Kolla his Libjarja, Sukkijarja un sawe dran o them Kush. Un job las kol tsele sorele forja dren, kai an o them Juda his, un was bis glan o foro Jerusalem. Un o Debleskro rakepaskro, o Shemaja was pash o Rehabeam un pash kol pralstunende pral o them Juda. Kolla wan halauter khetne an o foro Jerusalem, har shunan le, kai well o Shishak. Un o Shemaja penas ap lende: “Kawa penell o baro Dewel: Tumer mukan man; doleske mukom me tumen ninna, un dom tumen an o wast o rajestar Shishak.” Har shunan kol pralstune un o baro rai kal laba, khaitas len ko tchilatchepen, hoi le kran, un penan: “O baro Dewel hi an o tchatchepen.” Har o baro Dewel dikas, kai khaitell len, hoi le kran, penas lo ap o Shemaja: “Len khaitell, kai mukan le man. Doleske mukau len gar te marell. An i tikno tsiro lau len win dran lengri bibacht. Me mukau miri choli gar jaake pral o foro Jerusalem te well, te krap, te dell o Shishak peskre lurdentsa i menshen an o foro mulo. Tel leskro wast hunte atchenn le, te haiwenn le, har kowa hi, te hi i wawar them o rai pral lende un gar me.” Un o Shishak, ko baro rai dran Egiptia, was an Jerusalem, un las ko tselo brawlepen dran o baro Debleskro kheer un dran o baro rajeskro kheer, halauter las lo peha. Ninna las lo kol sonakangre shilte peha, kolla, kai mukas o Salomo te krell. Doleske mukas o baro rai Rehabeam peske shilte te krell dran lolo saster, un das len i pralstunende pral kol lurdende, kai dan garda pash o baro wudar glan leskro kheer. Un hako kopo, kai djas o baro rai an o baro Debleskro kheer, wan i lurde un hidjran kal shilte. Un palle anan le len pale pale an lengri isema. Un har khaitas o Rehabeameske kowa, hoi lo kras, djas i choli o baro Deblestar lestar krik. Un job un leskri familja wan gar maredo. Ninna his an o them Juda gar halauter tchilatcho. Un o Rehabeam was pale i sorelo rai an o foro Jerusalem, un atchas o baro rai pral o them Juda. Leskri dai his i Naama, dran o them Ammon. Har was lo baro rai, his lo 41 (star-deesh-te-jek) bersha. Un 17 (deesh-te-efta) bersha his lo baro rai, un djiwas an ko tsiro an o foro Jerusalem, ko foro, hoi rodas pes o baro Dewel win dran i tsele forja an Israel, te well lo kote an-mangedo. Un o Rehabeam kras, hoi tchilatcho his, un putchas gar pal kowa, hoi o baro Dewel kamas. Ko tselo wawar koowa, hoi pral o Rehabeam penepaske hi, kowa hi tchinlo an o liil, hoi tchinan o Debleskro rakepaskro, o Shemaja un o dikepaskro, o Iddo. Kau liil hi tchinlo har i familjakro liil. Mashkral o Rehabeam un o Jerobeam his kurepen jaake rah har jon djiwan. Un o Rehabeam meras un was paskedo an o Davideskro foro. Un leskro tchawo, o Abija, was o baro rai pal leste. An o 18. (deesh-te-ochtato) bersh, har o Jerobeam o baro rai pral Israel his, was o Abija o baro rai pral Juda. Triin bersha his lo baro rai an o foro Jerusalem. Leskri dai his i Mikaja, kolakro dad his o Urijel dran o foro Gibea. An ko tsiro his kurepen mashkral o Abija un o Jerobeam. Un o Abija las 400.000 wi-rodede lurden peha. O Jerobeam las peske 800.000 wi-rodede lurden khetne, te kurell lo pes leha. Un o Abija stas ap i berga Zemarajim an i bergetikro them Efrajim un das gole ap o Jerobeam un i tsele Israelitarja: “Djinenn tumer gar, kai kras o baro Dewel, kai o Israeleskro Dewel hi, o Davideha win, te well hako tsiro jek leskre tchawendar o rai pral Israel? Koi sowel hoi das lo pes, nai well an kek tsiro phagedo. O Jerobeam, koleskro dad o Nebat his, ko budepaskro o Salomestar, job hadas pes pral peskro rajeste, o Davideskro tchaweste. Un leske ap i rig wan tchi-molde, tchilatche mursha, un jon wan sorleder har o Rehabeam, o Salomeskro tchawo; an ko tsiro his o Rehabeam terno, un leskro dji his gar sorelo. Jaake nai rikras lo pes gar soreles glan lende. Un kanna patsenn tumer, te han sorleder har ko them, pral koleste o baro Dewel o Davideskre tchawen tchiwas, te wenn le bare raja. Bud han, ko dikau, un pash tumende hi tumare sonakangre terne grumja, hoi o Jerobeam tumenge das, te wenn le tumare debla. Tumer tradan i rashajen o baro Deblestar – kolla hi o Aroneskre tchawe, – ninna i Levitarjen dran tumende krik, un kran tumenge newe rashaja, har krenn i menshe an wawar themma. Hakeno, kai was, un les his hi terni mursh grumni un efta bakre pash peste, kowa nai was i rashai tumare figurenge, kai kek dewel hi. Mer djinah, o baro Dewel hi maro Dewel; les mukam mer gar; mare rashaja, kai leske budrenn, wenn o rashajestar o Aronestar, un i Levitarja wenn lenge ap i rig. Haki taissarla un haki rat chatchrenn le viechen o baro Debleske, un koi pashel latcho sungepaskro koowa, un tchiwenn leske mare ap i chapaskri dran djudjo sonakai. Un haki rati chatchenn le i momlia an ap koi sonakaskri momelengri. Jaake rikrah men ap o baro Debleskre laba. Maro Dewel hi lo, koles tumer mukan. Dikenn, mentsa hi o Dewel un djal glan mende. Ninna leskre rashaja hi kate, te phurdenn le an i phurdepangre un denn men o sikepen, te djas mer an o kurepen tumentsa. Tumer Israelitarja, ma kurenn tumen o baro Debleha, kai o Dewel tumare phurendar hi! Tumenge djal kowa gar mishto win!” Un o Jerobeam bitchras peskre lurdendar an i khatepen pal i lurdende dran Juda, te nai perenn le lenge an o dumo. Jaake his le glan kolende dran Juda tardo un ninna pal lende. Un har i lurde dran Juda pen trujel rissran, dikan le, kol Israelitarja his glan lende un ninna pal lende. Kote dan le ap o baro Debleste gole, un i rashaja phurdan an i phurdepangre. Un i mursha dran Juda dan i bari kurepaskri gole. Un har jon gole dan, das o Dewel o Jerobeames un i tsele lurden dran Israel, te hunte tserdan le pen pale glan o Abija un leskre lurdende dran Juda. Un i Israelitarja nashan penge glan i lurdende dran Juda, un o Dewel das len an lengro wast. Jaake was, kai o Abija un leskre lurde kol wawaren soreles dan. Lendar atchan 500.000 (pantch-sheel-serja) wi-rodede lurde mules tchiddo. Jaake wan i mursha dran Israel phagedo, un i mursha dran o them Juda wan i sorleder doleske kai rikran jon pen ap o baro Debleste, koles lengre phure an-mangan. Un o Abija las o Jerobeames palla, un las leske forja krik: Betel un kol gaba koi trujel, Jeshana un kol gaba koi trujel, un Efron un kol gaba koi trujel. Jaake rah, har o Abija djiwas, nai las o Jerobeam peskri rajeskri soor buder gar pale. Un o baro Dewel das les, un jaake meras lo. Un o Abija was i sorelo rai. Un job las peske 14 (deesh-te-star) romja, un leske wan 22 (biish-te-dui) mursh tchawe boldo un 16 (deesh-te-shob) tcha. Kowa, hoi budeder pral o Abija penepaske hi – kowa, hoi job kras un rakras – kowa hi tchinlo an o liil, hoi o Debleskro rakepaskro, o Iddo, tchinas. Un o Abija meras un was paskedo an o Davideskro foro. Un leskro tchawo, o Asa was baro rai pal leste. An koleskro tsiro his kek kurepen an o them deesh bersha. Un o Asa kras, hoi mishto his un glan i jaka leskro baro Deblestar latcho his. Job mukas i chatchepangre paash te krell, hoi ap i mulne platse tardo his, un kai viechen i mule deblenge chatchedo wan. Un kol bare barra, hoi le lenge pre-tchiwan, mukas lo an kotja te phagell, un i figure, hoi i Ashera sikrenn, das lo tele. Un job penas i menshenge an o them Juda, te hunte rodenn le o baro Debles, ko Dewel lengre phurendar, un te djan le ap leskro drom un djiwenn pal leskre laba. Un an i tsele forja an o them Juda, kras lo i mulne platse paash, kai viechen i mule deblenge chatchedo wan, ninna i boba, kai lenge sungepaskro koowa chatchedo was. An leskro tsiro his kek kurepen an o them. Un i menshe an o them Juda nai djiwan an o latchepen kol thementsa trul lende. O baro Dewel kras kowa, te was kek kurepen an kal bersha. Jaake mukas o Asa i forja soreles te krell an o them Juda. Un job penas ap i menshende an o them Juda: “Mer krah kal forja soreles, un krah massurja trul lende un turme un bare wudja un sorele pandepangre, jaake rah har o them maro hi. Mer rodam o baro Debles, kai maro Dewel hi, un job kras, te nai djiwas an o latchepen kal thementsa trul mende.” Un jaake kran le pen ap i budi. Un lenge djas mishto, te krenn le i forja soreles. Un o Asa, les his bud lurde: dran o them Juda 300.000 (triin-sheel-serja) mursha, kolen his bare shilte un witsepangre tchurja; un dran o them Benjamin 280.000 (dui-sheel-ochta-deesh-serja) mursha, kolen his tikne shilte un nai dan karje i bogentsa. Kolla halauter his sorele kurepangre mursha. Un o Serach, ko Kushari, was peskre lurdentsa te kurell lo pes lentsa. Les his 1.000 (jek-sero) kope 1.000 lurde, un 300 (triin-sheel) kurepangre wurdja. Un job was jaake dur har o foro Maresha tchiddo hi. Un o Asa peskre lurdentsa was win glan leste, un jon lan i kurepangro tardepen dren an o telstuno them Zefata pash o foro Maresha. Un o Asa das gole ap peskro baro Debleste un penas: “Baro Dewel, tuke hi gar phares, te wess koles ap i rig, kai kek soor an leste hi, te nai kurell lo pes koleha, kai sorleder hi har job. Ab ap mari rig, maro baro Dewel, mer rikrah men ap tute. Un an tiro lab wam mer kate khetne, te kuras men kal bud murshentsa. Baro Dewel, maro Dewel hal tu. Kek mensho nai krell tchomone, tu te kameh les gar.” Un o baro Dewel das i Kusharja glan o Asa un i menshende dran Juda jaake, kai jon nashan penge an i daar. Un o Asa un i tsele lurde, kai pash leste his, lan len palla bis pash o foro Gerar. Un i Kusharja wan jaake dino, te nai kurenn le pen buder gar. O baro Dewel kras, te wan le khetne dino leskre lurdendar dran Juda. Un kalla lan lendar bud kutch koowa pentsa. Un pral kol tsele forja trul o foro Gerar was i bari traash o baro Deblestar. Jaake nai lan i lurde dran Juda ninna kal tsele forja dren, un tchoran i tsele forja win, un hatsan kote bud kutch koowa. Ninna djan le ap i plachtene khera pre, kai kolla djiwan, kai dan garda ap pengre vieche, un lan bud bakre un khamele pentsa. Pal kowa djan le pale an o foro Jerusalem. Un o Debleskro ducho was pral o Asarja, koleskro dad o Oded his. Un job djas win, te rakrell lo o baro rajeha, o Asa, un penas leske: “Shunenn man, Asa un tumer menshe dran o tselo them Juda un Benjamin! O baro Dewel hi tumentsa, jaake rah har tumer tumen ap leste rikrenn. Te rodenn tumer les, mukell job pes te hatsell tumendar. Te mukenn les, mukell job tumen. Bud bersha prindjran i Israelitarja o tchatcho Debles gar. Len his kek rashai, kai sikras lende o Debleskro drom, un kek Debleskro lab, hoi penas lenge, har te djiwenn le. Un har lenge djungeles djas, rissran le trujel pash o baro Debleste, kai o Israeleskro Dewel hi, un rodan les. Un job mukas pes lendar te hatsell. An kol tsirja djiwan i menshe gar an o latchepen khetne an kal themma. Jaake hunte darell hakeno peskro djipaske, kai djas ap o drom. O Dewel mukas traash un hakelai bibacht pral lende te well. Jaake kuras pes jek them o wawar themeha un jek foro o wawar foreha. Tumer, awenn sorelo, ma mukenn tumen daar te krell! O baro Dewel plaissrell tumen koleske, hoi krenn!” Un har o Asa kau rakepen shunas, hoi o Debleskro rakepaskro, o Asarja, glan-wi penas, was les soor. Un job mukas dran ko tselo them Juda un Benjamin un dran kol forja, hoi job dren las ap i berge Efrajim kol djungele figuren krik te anell, hoi i menshe an-mangan. Un job mukas o sonakaskro bob newes te krell, kai sungepaskro koowa o baro Debleske chatchedo well. Kowa his tardo glan i bari glanstuni isema o baro Debleskro kherestar. Un job mukas i tsele menshen khetne te well dran o them Juda un Benjamin un halauter dran i khera Efrajim, Manasse un Simeon, kai pash lende djiwan. [His jaake, kai bud menshe dran Israel pash leste an o them Juda wan, har dikan le, te his o baro Dewel, kai leskro Dewel hi, ap leskri rig.] Un jon wan khetne an o foro Jerusalem an o triinto tchon an o 15. (deesh-te-pantchto) bersh, har o Asa o baro rai his. Un anan ap kau diwes o baro Debleske kolestar, hoi jon pentsa anan, har wan le dran o kurepen pale: 700 (efta sheel) grumja un 7.000 (efta serja) bakre. Un jon dan pengro lab, te rikrenn le pen ap kowa, hoi o baro Dewel lengre phurentsa win kras, te rodenn le les o tselo djijeha un i tseli sorjah. Un hakeno, kai kamals o baro Debles, kai o Israeleskro Dewel hi, gar te rodell, hunte wals maredo, o tikno un o baro, mursh un djuwel. Jon dan pen sowel glan o baro Debleste i bari goljah un gipah un bashepah ap i phurdepangre. Un i tsele menshe dran Juda his bachtelo pral koi sowel, hoi dan le pengro tselo djijeha. Un jon rodan o Debles pengri tseli sorjah. Un job mukas pes lendar te hatsell. Un o baro Dewel mukas len an o latchepen te djiwell i thementsa trul lende. Un ninna kras o baro rai Asa, te his leskri dai, i Maacha, buder gar i rani. Kowa kras lo doleske, kai mukas li i djungeli figura te krell, hoi i debletsa Ashera sikras. Un o Asa das lakri djungeli figura an kotja un chatchras lat pash o pani Kidron. Ninna te atchenn kol bud mulne platse tardo an Israel, rikras pes o Asa ap o baro Debleste peskro tselo djijeha, jaake rah har job djiwas. Un ko rup un sonakai un ko wawar koowa, hoi leskro dad o baro Debleske anas, un hoi job o baro Debleske anas, kowa anas lo halauter an o baro Debleskro kheer. Un kek kurepen his an o them bis an o 35. (trijanda-te-pantchto) bersh, har o Asa o baro rai his. An o 36. (trijanda-te-shobto) bersh, har o Asa baro rai his, was o Baasha, ko baro rai pral Israel, peskre lurdentsa, te kurell lo pes i menshentsa an Juda. Un job kras o foro Rama soreles, te nai dan le jak ap i dromma, te nai was kek pash o Asa an o them Juda dren un win. Kote las o Asa rup un sonakai dran o brawlepen an o baro Debleskro kheer un an o baro rajeskro kheer, un bitchras bitchepangre koleha an o foro Damaskus, pash o baro rajeste pral o them Syria – leskro lab his Ben-Hadad – un mukas leske te penell: “Kre mantsa win, te ham mer mala, jaake har miro dad un tiro dad mala his. Dik, me bitchrau tuke kate rup un sonakai. Le kowa mandar an! Un phage, hoi win kral o rajeha pral Israel, o Baasha, te hunte djal lo mandar krik.” Kote shunas o Ben-Hadad ap o baro rajeste Asa, bitchras peskre lurden pengre pralstunentsa, te kurenn le pen i forjentsa an o them Israel. Un jon lan kol forja Ijon, Dan un Abel-Majim dren, ninna i tsele forja, kai djobengre khera dren hi an o them Naftali. Un jaake was, har o Baasha kowa shunas, kote mukas lo tele te krell lo foro Rama sorleder, un mukas kai budi. O baro rai Asa mukas an o tselo them Juda win gole te dell, te well hakeno an o foro Rama, te hidjrenn le kol barra un ko kasht krik, hoi o Baasha kote khetne anas, te krell lo o foro sorleder. Un kal barrentsa un kau kashteha mukas o baro rai Asa kol forja Mizpa un Geba sorleder te krell. An ko tsiro was o dikepaskro, o Hanani pash o Asa, ko rajeste pral Juda, un penas ap leste: “Tu rikral tut ap o baro rajeste pral o them Syria, un gar ap o baro Debleste, kai tiro Dewel hi. Doleske nai nashas peske o rai pral Syria peskre lurdentsa dran tiro wast. Bistral tu, har bud kurepangre wurdja un klissepangre i Kusharja un i Libjarja pash pende his? Un his gar jaake, te das len o baro Dewel an tiro wast, har rikral tut ap leste? O baro Debleskre jaka dikenn an i tsele themma, te dell lo soor kolenge, kai rikrenn pen pengro tselo djijeha ap leste. Tu rikral tut dineles an kau koowa. Doleske well fun kau tsiro kurepen pral tute.” O Asa choiras pes pral o dikepaskro, un an peskri bari choli mukas lo les an o stilepen te anell. An ko tsiro rikras job ninna wawar menshen an o them i dawentsa tele. Un ko tselo wawar koowa, hoi pral o Asa penepaske hi, kowa hi tchinlo an i familjakro liil i rajendar pral o them Juda un o them Israel. Har lo an o 39. (trijanda-te-enjato) bersh o baro rai pral Juda his, wan leskre pire nasselo. Ninna te was leskro nasslepen djungleder un djungleder, rodas lo gar o baro Debles. Job djas pash i dramangre. Un o Asa meras, har lo an o 41. (star-deesh-te-jekto) bersh o baro rai his, un was paskedo an peskri barrengri grufta, hoi mukas job peske win te dell an o Davideskro foro. Un jon tchiwan les ap i tchiben, kai bud latcho sungepaskro koowa un sungepaskro djet dren his, hoi kolla kran, kai haiwan pen mishto koi pre. Un jon kran i bari jag, te sharenn le les. Un leskro tchawo, o Josafat, was o baro rai pal leste. Job sikras pes soreles pral o Israel. Job tchiwas lurden an i tsele sorele forja an o them Juda, un tchiwas pralstune murshen dren an o them Juda, ninna an o them Efrajim, an kol forja, kai leskro dad, o Asa, dren las. Un o Josafat djas ap o Debleskro drom har glan leste leskro phuro dad, o David. Un nashas gar i mule deblenge palla, hoi kharenn ‘Baal’. Doleske his o baro Dewel pash leste. O Josafat rodas o Debles peskre phurendar, un djiwas pal o Debleskre laba, – un gar jaake har i bare raja pral Israel djiwan. Doleske kras o baro Dewel, te was o Josafat i sorelo baro rai. Un dran o tselo them Juda wan i menshe, un dan les kutch koowa. Jaake was les baro brawlepen, un job his bares an-diklo. Un leskro dji was sorelo un sorleder, har djas lo ap o baro Debleskro drom, un jaake mukas lo an o tselo them Juda kol mulne platse, kai i mule debla an-mangedo wan, paash te krell, ninna i figuren, hoi sikran i debletsa Ashera. Har o Josafat an o triinto bersh o baro rai his, bitchras lo pralstune murshen, o Ben-Hajil, o Obadja, o Secharja, o Netanel un o Mikaja, pash i menshende an i forja an o them Juda, te sikrenn le lende o Debleskro drom. Un lentsa djan o Shemaja, o Netanja, o Sebadja, o Asahel, o Semiramot, o Jonatan, o Adonija, o Tobija un o Tob-Adonija. Kolla his Levitarja. Un ninna i rashaja, o Elishama un o Joram, djan lentsa. Un jon penan i menshenge an o tselo them Juda, har te djan le ap o Debleskro drom. Len his o baro Debleskro liil, kai dren tchinlo hi, har te djiwenn le, pash pende. Un djan trujel an i tsele forja an o them Juda, un sikran i menshende o Debleskro drom. Ap i tsele themma, hoi trul o them Juda tchiddo his, mukas o baro Dewel i traash te well, jaake te djas kek an o kurepen o rajeha Josafat. Ninna mank i Filistarja his sawe, kai anan leske kutch koowa, un ko rup, hoi job lendar mangas. Un ninna i Arabarja anan leske 7.700 (efta-serja-efta-sheel) mursh bakre un 7.700 mursh busja. Un o Josafat was baro un bareder. Un kras an o them Juda sorele lurdengre khera, ninna forja kai djobengre khera dren his. Un ninna an i wawar forja an o them Juda his bud chapen. Un sorele kurepangre his les an o foro Jerusalem. Kolla his jaake khetne lino, har wan le dran pengre familje: I pralstune dran o them Juda: o glanstuno his o Adna, tel leste his 300.000 lurde; ko duito his o Johanan, tel leste his 280.000 lurde; ko triinto his o Amasja, koleskro dad o Sichri his; job kamas dran peste kokres an i budi o baro Debleske te well, un tel leste his 200.000 lurde. I pralstune dran o them Benjamin his: o Eljada, kowa his i sorelo kurepaskro, un tel leste his 200.000 lurde; kolen his boge un shilte; o Josabad un tel leste his 180.000 kurepangre. Kolla halauter his o baro rajeske an Jerusalem koi. Koi pashel his kol mursha, kolen o baro rai tchiwas an i wawar forja an o them Juda. Un o Josafat his bud brawlepen un was mishto an-diklo. Un job romedineras an i familja Ahab. Pal dui, triin bersha djas o Josafat tele an o foro Samaria pash o Ahab, ko baro rajeste pral Israel. Un o Ahab mukas leske un kol menshenge, kai pash leste his, bud bakre un grumja te marell. Palle rakras lo jaake leha, te djal lo leha an o foro Ramot an o them Gilead, te kurenn le pen ko foreha, un putchas lestar: “Kameh te djas mantsa khetne an o them Gilead an o kurepen, te kuras men o foreha Ramot?” Un o Josafat penas ap o baro rajeste pral o them Israel: “Awa, mer wah tuha, me un mire lurde. Mer kamah tuha khetne an o kurepen te djal.” Un o Josafat penas dureder ap o baro rajeste pral o them Israel: “Putch glanstunes, hoi o baro Dewel pral kowa penell!” Kote mukas o baro rai pral o them Israel i dikepangren khetne te well – kolla his star-sheel mursha – un putchas lendar: “Djas mer an o kurepen, te kuras men o foreha Ramot an o them Gilead? Djas mer gar?” Kote penan jon: “Dja koi, un o Dewel dell o foro an tiro wast.” O Josafat penas: “Hi kate buder kek rakepaskro o baro Deblestar, te putchas lestar, hoi o Dewel kamell.” O baro rai o themestar Israel penas ap o Josafat: “Kate hi gomme jek mursh, o Micha, koleskro dad o Jimla hi, kai nai mukah o baro Deblestar te putchell. Man hi i choli ap leste. Hako kopo, kai penas lo mange tchomone glan-wi, his les kek latcho lab mange, kokres djungele laba his les mange.” O Josafat penas pale pale: “Tu, o baro rai, hunte rakress gar jaake!” Kote kharas o baro rai pral Israel i budepaskro, un penas leske: “Dja un an sik o Micha pash mande, koleskro dad o Jimla hi!” Un o baro rai pral Israel un o Josafat, ko baro rai pral o them Juda, his beshdo hakeno ap peskri beshepaskri, an-rido an i rajeskri plaashka, ap koi platsa glan o foreskro wudar o forestar Samaria. Un i tsele dikepangre his tardo glan lende, un penan, hoi wella. Un o Zedekja, koleskro dad o Kenaan his, kras peske sasterne shinga un penas: Kawa penell o baro Dewel: “I shingentsa har kalla deh tu i Syrarja tele, bis te halauter maredo hi!” Un i tsele dikepangre rakran ninna jaake, un penan: “Dja win, te kuress tut i murshentsa an o foro Ramot an o them Gilead. Tu weh sorleder har jon. O baro Dewel dell len an tiro wast.” Un ko bitchepaskro, kai was pash o Micha, te anell lo les, penas leske: “Shun ap mande! Kol laba, hoi rakran i dikepangre, hi har jek lab rakedo, latcho o baro rajeske. Rake tu kanna ninna jaake, har jon rakran, un rake latche laba!” O Micha penas: “Pash o djido Debleste, me rakrau kokres kol laba, hoi miro Dewel mange penell!” Un har job pash o baro rajeste was, penas o baro rai ap leste: “Micha, djas mer an o kurepen, te kuras men o foreha Ramot an o them Gilead? Mukas mer les?” Un o Micha penas ap leste: “Awa, dja, tu weh o sorleder! O baro Dewel dell o foro an tiro wast.” Kote penas o baro rai ap leste: “Kitse kope dap man sowel, te peness tu mange o tchatchepen an o lab o baro Deblestar!” Kote penas o Micha: “Me dikom i tsele lurden dran Israel tradedo kate te kote ap i berge, har bakre, kai kek bakrengro ap lende jak dell. Un o baro Dewel penas: ‘Kalen hi buder kek rai. Jon nai djan khere an o latchepen.’” Kote penas o baro rai pral o them Israel ap o Josafat: “Penom tuke gar: Job penell mange kek latche laba glan-wi, kokres tchilatche laba.” O Micha penas: “Shunenn, hoi o baro Dewel penell! Me dikom o baro Debles, har job beshdo his ap peskri beshepaskri. Un i tsele bolepangre his pash leste tardo ap leskri tchatchi rig un ap leskri serwi rig. Un o baro Dewel penas: ‘Koon nai krell, te patsell o Ahab, ko baro rai pral Israel, o chochepen, un djal an o kurepen o foreha Ramot an o them Gilead, un merell kote?’ Un ko jek penas jaake, ko wawar penas jaake. Kote djas i bolepaskro ducho glan o baro Debleste un penas: ‘Me krau, te patsell lo o chochepen.’ Un o baro Dewel putchas: ‘Har kreh kowa?’ Un job penas: ‘Me kamau i chocheno ducho te well, hoi rakrell dran i muja leskre tsele dikepangren!’ Koi penas o baro Dewel: ‘Tu hunte kress kowa. Tuke djal kowa mishto. Dja win, un kre les jaake!’” O Micha penas dureder: “Dikeh, o baro Dewel bitchras i chochepaskro ducho pash tire dikepangre, te rakrenn le chochepen. O baro Debles hi an o dji, te mukell lo tut an i bibacht te nashell.” Kote was o Zedekja pashel, koleskro dad o Kenaan his, un das o Micha i tchamedini, un penas: “Har djals kowa, te djas o ducho o baro Deblestar peske mandar, un rakrell kanna tuha?” “Tchatchepah” penas o Micha, “tu dikeh les ap ko diwes, kai khatreh tut an i palstuni isema!” Kote penas o rai pral Israel: Lenn o Micha un anenn les pash o Amon, ko moskro, un pash miro tchaweste, o Joash, un pen lenge: Kawa penell o baro rai: “Tchiwenn koles an o stilepen, un denn les gar bud maro te chal, un gar bud pani te pijell, bis te wau me sasto dran o kurepen pale.” Kote penas o Micha: “Te weh tu sasto pale pale, palle rakras o baro Dewel gar dran miro mui.” Un palle penas lo: “Shunenn kowa, tumer menshe ap i tseli phub!” Pale djas o rai pral o them Israel un o Josafat, o rai pral o them Juda, an o kurepen o foreha Ramot an Gilead. Glan o kurepen penas o rai pral o them Israel ap o Josafat: “Me kamau man jaake te riwell, te djinenn le gar, kai hom o rai pral o them Israel. Tu rib tiri rajeskri plaashka an!” Jaake riwas pes o rai pral o them Israel jaake, kai kek djinas, koon job hi, un jon djan an o kurepen. O rai o themestar Syria penas kol pralstunenge pral leskre wurdja: “Ma kurenn tumen i lurdentsa, gar i tiknentsa witar gar i barentsa! Djan kokres ap o rajeste pral o them Israel pre!” Un har i pralstune pral i wurdja o Josafates dikan, patsan jon, kai job o rai pral o them Israel hi, un djan trul leste, te kurenn le pen leha. Kote mukas o Josafat i gole. Un o baro Dewel was ap leskri rig, un kras te rissran le pen lestar krik. Har i pralstune pral i wurdja haiwan, kai job gar o rai pral o them Israel hi, kote mukan le lestar tele. Un i mursh las peskro bogo un das karje, un djinas gar, koon glan leste hi. Un ko failo tapras o rajeste pral Israel kote, kai leskro sasterno gad gar pandlo hi. Un o rai penas ap ko kurepaskro ap peskro wurdin: “Risse trujel, un an man dran o kurepen! Me wom an-karedino.” O kurepen ap ko diwes was sorleder un sorleder. Un o baro rai pral Israel atchas an o wurdin tardo ap i wawar rig i lurdentsa dran Syria, bis ap i rati. Un har o kham tele djas, meras lo. Un o Josafat, ko baro rai pral Juda, was sasto pale khere an o foro Jerusalem. Un kote was leske o dikepaskro, o Jehu an o drom. Koleskro dad his o Hanani. Un o Jehu penas ap o baro rajeste Josafat: “Hoske wal tu o tchilatcho mursheske ap i rig, un wal i maal kolestar, kai kamas o baro Deblestar tchi te djinell? Doleske well i choli o baro Deblestar pral tute. Tchomone latches was pash tute ninna hatslo: Tu chatchral kol figure an o them, hoi i debletsa Ashera sikrenn, un rodal pal kowa, hoi o baro Dewel kamell.” Un o Josafat djiwas an o foro Jerusalem, un djas pale an o tselo them trujel fun o foro Beersheba bis pash i berge Efrajim, un anas i menshen pale pash o baro Debleste, kai o Dewel lengre phurendar his. Un an i tsele sorele forja an o them Juda tchiwas lo tchatchepangren an pengri budi dren, un penas ap lende: Denn garda, har rakrenn o tchatchepen win pral i menshende! Tumer rakrenn an o lab o baro Deblestar un gar an o lab i menshendar. Un job hi tumentsa, te rakrenn tchatchepaskre laba win. Un kanna rikrenn o baro Debles glan tumare jaka, rikrenn tumen ap o tchatchepen un denn hakeneste peskro tchatchepen. Ma bistrenn, pash maro baro Debleste hi kek chochepen. Un job dikell witar gar ap kowa koon glan leste tardo hi. Un job mukell pes gar te ginell. Un ninna an o foro Jerusalem rodas o Josafat tchatchepangre murshen win dran i Levitarjen un i rashajendar un i pralstunendar pral i bare familje an Israel, te rakrenn le o tchatchepen pral i menshende jaake win, har an o baro Debleskre lila tchinlo hi, un te hi i menshe an o foro Jerusalem tchingepen mank pende. Lenge penas lo: “Rikrenn pash tumari budi o baro Debles glan tumare jaka! Rikrenn tumen ap leskre laba tumaro tselo djijeha an halauter, hoi krenn. Te wenn pash tumende tumare phrala, kol tchatchepangre dran kol wawar forja, un putchenn tumendar, hoi te krenn le pash kau te ko tchingepen, nai djal trul rat fer rat, nai djal trul o Debleskro drom un leskre laba, kowa, hoi job tumendar kamell, un hoi an leskre tchatchepaskre laba tchinlo hi, palle hunte tumer lenge penenn un sikrenn, har kowa tchatcho hi, te anenn le kek doosh pral pende glan o baro Debleste, un leskri choli pral tumende well un pral tumare phrala. Te sikrenn tumer lende lauter mishto, anenn tumer kek doosh ap tumende. Dikenn, o pralstuno rashai, o Amarja hi pral tumende tardo an o Debleskro tselo koowa. Un o Sebadja, koleskro dad o Jishmael his, – job hi o pralstuno pral o kheer Juda – les hi penepaske pral halauter, hoi an miro, o baro rajeskro, wast hi. Un i Levitarja hi tumare tchinepangre, kai tchinenn an lila, hoi hunte well pre tchinlo. Krenn tumari budi kek darjah! O baro Dewel well kolenge ap i rig, kai krenn, hoi mishto hi.” Pal i tsiro wan i Moabarja un i Ammonarja, te kurenn le pen o Josafateha. Un lentsa wan ninna lurde dran o them Meun. Kote was o Josafateske penlo: “Bud lurde dran o them Edom wenn i wawar rigjatar o baro panjestar, hoi kharell Londo Baro Pani, te kurenn le pen tuha. Un jon hi tardo pash o foro Hazezon-Tamar.” I wawar lab kau foreske hi En-Gedi. Kote was i traash pral o Josafat, un job kamas o baro Debles te mangell, te well lo ap lengri rig. Jaake mukas lo i tsele menshenge an o them Juda te penell, te chan le tchi buder. Un dran o tselo them Juda wan i menshe khetne, te mangenn le o baro Debles, te well lo lenge ap i rig. Awa, dran i tsele forja wan le an o foro Jerusalem, te mangenn le o baro Debles, te well lo lenge ap i rig. Un i menshe dran o them Juda khetne kolentsa dran o foro Jerusalem his khetne ap o newo glanstuni platsa an o baro Debleskro kheer. Un o Josafat his tardo glan lende. Un job penas: “Baro Dewel, tu Dewel mare phurendar, tu hal o Dewel an o bolepen un o rai pral i tsele raja un lengre themma ap kai phub. Un an tiro wast hi i soor un o penepaske pral halauter, un kote hi kek, kai nai well sorleder har tu. Maro Dewel hal tu, un tradal kol tsele wawar menshen an kau them win glan mende, tire menshende Israel. Un dal kau them hako tsireske kol menshenge, kai wan o Abrahamestar, kai tiro maal his. Un jon djiwan an kau them un kran tuke i kheer, te djiwess kate un wess kate an-mangedo. Jon penan: Te well pral mende i bibacht, nai well i baro kurepen, i phagi, i djungelo nasslepen, i bari bok, palle kamah glan tute te well glan kau kheer, kai tu weh an-mangedo, te das mer i bari gole ap tute. Un palle shuneh tu un leh men win dran koi bibacht, hoi pral mende was. Kanna dik! O Ammonarja, un o Moabarja un kolla dran i berge Seir, kamenn pen mentsa te kurell. Har mare phure wan dran o them Egiptia win, mukal len gar an kal themma te djal. Jaake djan le trul kal themma trujel un maran len gar. Un kanna dik, har jon parkrenn pen pash mende! Jon wenn, te tradenn le men win dran tiro them, hoi mende dal. Maro Dewel, kameh len gar pengri phagi te dell? An mende hi kek soor, te dikah har bud jon hi, kai kamenn pen mentsa te kurell. Un mer djinah gar, hoi te kras; doleske dikenn mare jaka ap tute.” Un i tsele mursha dran o them Juda, ninna lengre tchawe un djuwja pengre tikne tchawentsa, halauter his tardo glan o baro Debleste. Un o baro Debleskro ducho was ap i Levitari, kai his tardo mashkral kol bud menshende. Job was i menshendar Asaf. Leskro lab his Jahasijel, koleskro dad his o Secharja, koleskro dad his o Benaja, koleskro dad his o Jehijel, koleskro dad his o Mattanja. Un o Jahasijel penas: “Shunenn mishto, menshale dran o them Juda un dran o foro Jerusalem, un tu, baro rai Josafat! Kawa penell o baro Dewel tumenge: Ma darenn, un denn gar tiknes palla glan kol bud lurdende, kolen tumer dikenna! Kau kurepen hi gar tumaro kurepen, o Debleskro kurepen hi. Taissar djan tele pash lende! Te wenn jon pre ap o pralstuno drom pash Ziz, wenn tumer lentsa khetne kote, kai i tala pre herella, glan o mulo diwjo them Jeruel. Gar tumer hunte kurenn tumen kote. Atchenn glan lende tardo! Atchenn kote un dikenn, har me, o baro Dewel, tumen dran lengro wast win lau. Me hom pash tumende, tumer menshe dran Juda un Jerusalem. Ma darenn! Trashenn tchi! Taissar djan pash lende! O baro Dewel hi tumentsa.” Un o Josafat witsras pes ap i phub o mujeha. Un i tsele menshe dran o them Juda un dran o foro Jerusalem witsran pen tele glan o baro Debleste, un mangan les an. Un i Levitarja dran i khera Kohat un Korach, stan pre un sharan i bari goljah o baro Debles, kai o Israeleskro Dewel hi. Un jon stan sik taissarlake pre, un djan win an o mulo them Tekoa. Har jon win djan, djas o Josafat glan lende, un penas: Murshale dran Juda un Jerusalem, shunenn, hoi tumenge penau: Patsenn o baro Debleske, kai tumaro Dewel hi, un tumer atchenn sorelo, patsenn, hoi leskre rakepangre tumenge penan, palle well lauter mishto tumenge. Job rakras pes i menshentsa tele, un bitchras gipangre, te djan le glan i lurdende, an-rido an pengre shukar koola, un giwenn o baro Debleske koi gili: Parkrenn tumen pash o baro Debleste! Leskro latchepen hi an hako tsiro koi. Un har jon giwan un pen parkran, kras o baro Dewel, te lan kol wawar lurde bari daar, kol Ammonarja, Moabarja un kolla dran i berge Seir, kai wan, te kurenn len pen i menshentsa dran Juda. Un jon dan pen jek o wawares temerl. I Ammonarja un i Moabarja kuran pen kolentsa dran i berge Seir, un dan len khetne. Un har jon halauteren maran dran i berge Seir, djas jek ap o wawareste, un jon dan pen kokres khetne. Un har i lurde dran Juda ap ko kotar them wan, kai nai dikan le an o mulo them dren, un pen trujel dikan pal kol bud lurdende, dikan le kokres mulen kote tchiddo ap i phub. Kek djiwas buder. Kote djan o Josafat un leskre lurde, te lenn le kowa, hoi i mule lurden pash pende his, un hatsan bud viechen, brawlepen, ripja un kutch koowa. Jaake bud his, te nai hidjran le les gar halauter. Triin diwessa his le koi, te lenn le o tselo koowa, jaake bud his kowa. Ap o starto diwes wan le lauter khetne an i Sharepaskri tala un sharan o baro Debles. Doleske kharan le koi tala ‘Sharepaskri tala’. Jaake kharell li bis ap kau diwes. Jaake djan i mursha dran o them Juda un dran o foro Jerusalem pale pale an o foro Jerusalem. Un o Josafat djas glan lende. Lengre djia his bachtelo. O baro Dewel das len koi bari bacht an o dji, te das lo len gar an i wasta kolendar, kai wan, te kurenn le pen lentsa. Un jon wan an o foro Jerusalem dren, un bashran ap i zimbale, harfe un phurdepangre. Jaake wan le glan o baro Debleskro kheer. Har shunan i menshe an kol wawar themma, har kuras pes o baro Dewel kolentsa, kai kaman i Israelitarjen te marell, un har was job o sorleder, koi was i bari traash o Deblestar pral lende. Jaake nai djiwan i menshe an o them Juda, kai o Josafat o baro rai his, kek kurepah. Leskro Dewel kras, te djiwas lo an o latchepen kol thementsa trul leste. Un o Josafat his o baro rai pral o them Juda. Job his 35 (trijanda-te-pantch) bersha, har was lo baro rai. 25 (biish-te-pantch) bersh his lo baro rai, un djiwas an kau tsiro an o foro Jerusalem. Leskri dai his i Asuba, kolakro dad o Shilhi his. Un o Josafat djas ap o drom, kai leskro dad, o Asa, ninna djas. Un jaake har leskro dad kras lo, hoi latcho hi glan i jaka o baro Deblestar. Kokres kol platse, kai i mule debla an-mangedo wan, mukas lo tardo te atchell. Ap ko tsiro wan i menshe gar pengro tselo djijeha pale pash o Debleste pengre phurendar. Un ko tselo wawar koowa, hoi pral o Josafat penepaske hi, kowa hi tchinlo an o liil, hoi tchinas o Jehu, koleskro dad o Hanani his, un was pre-lino an i familjakro liil i bare rajendar pral o them Israel. Har his o Josafat o baro rai pral Juda, his o Ahasja o baro rai pral Israel. Kowa djiwas jaake, har glan o baro Debleste gar mishto hi. Koi was i diwes, kai kran kol dui win, te krenn le penge shiffe, te bitchrenn le len an o them Tarsis. Un jon mukan kol shiffe pash o foro Ezjon-Geber te krell. Koi his i mursh, kowa kharas Elijeser, un his dran Maresha. Leskro dad his o Dodawa. Ap leste penas o baro Dewel i lab, hoi kowa dureder penas ap o Josafat. Job penas: “Tu kral tut khetne mit o Ahasja. Doleske krell o baro Dewel kowa paash, hoi kral.” Un kol shiffe phagan an kotja, un nai djan gar an Tarsis. Un o Josafat meras un was paskedo pash peskre phurende an o Davideskro foro. Un leskro tchawo, o Joram, was baro rai pal leste. Les his phrala: o Asarja, o Jehijel, o Secharja, o Asarja, o Michael, un o Shefatja; kolla halauter his i tchawe o baro rajestar Josafat, ko rajestar pral Juda. Un lengro dad das len bud koowa dran rup un sonakai un wawar kutch koowa. Koi pashel das lo len sorele forja an o them Juda. O Joram, kai his o phureder lendar, koles kras lo baro rai. Un har o Joram o baro rai was pal peskro dadeste, un les bud penepaske his, kote maras lo peskre tsele phralen o chareha, un ninna i pralstunendar pral Israel. 32 (trijanda-te-dui) bersha his o Joram, har lo baro rai was. Ochta bersha his lo baro rai, un djiwas an kau tsiro an o foro Jerusalem. Jek o Ahabeskre tchendar his leskri romni. Un jaake har o Ahabeskri familja djas lo ninna ap o tchilatcho drom, kai o Israeleskre bare raja djan, un kras, hoi djungeles his glan o baro Debleskre jaka. Ninna te djiwas o Joram sau tchilatcho djipen, kamas o baro Dewel o Davideskri familja gar te marell, koleske hoi job o Davideha win kras. Job penas leske, te well jek kolendar, kai pal leste wenna, baro rai hako tsireske. An ko tsiro, kai o Joram baro rai his pral o them Juda, phagan i menshe dran Edom leha, un tchiwan i wawar baro rajes pral pende dren. Koi djas o Joram peskre tsele kurepangre wurdjentsa an o them Edom. Kote djan i Edomarja trul lende un pandan len dren. An i rati djas lo khetne i pralstunentsa, kai ap i wurdja his, ap i Edomarja pre un das len. Pal kowa his kol Edomarja buder gar an i wasta kol menshendar an o them Juda bis ap kau diwes. An ko tsiro peran ninna kolla an o foro Libna o themestar Juda tele. Kowa was doleske, kai job mukas o baro Debles, ko Dewel, koles leskre phure an-mangan. Ninna kras lo mulne platse ap i berge an o them Juda, kai i menshe i mule debla an-mangan. Jaake anas lo i menshen an Juda un an Jerusalem o baro Debleskro dromestar tele. Koi bitchras o Debleskro rakepaskro, o Elija, leske i liil. An leste his tardo: O baro Dewel, ko Dewel tiro phuro dadestar David, penell tuke: Tu atchal gar ap o drom, kai djas tiro dad, o Josafat un tiro papo, o Asa, ko baro rai pral Juda. Na-a, tu djiweh har i bare raja pral o them Israel, un aneh i menshen an o them Juda un an o foro Jerusalem jaake dur, te mangenn le i mule deblen an. Tu kreh jaake har o kheer Ahab kras. Ninna maral tire phralen, kolen kai latcheder his har tu. Doleske dell tut o baro Dewel i pharo dap, hoi taprell i menshen an tiro them, tire tchawen un tire romjen, un halauter hoi tut hi. Ap tute well bud nasslepen an tire buke. Kowa well djungleder un djungleder, bis tire buke dran tute win wenna. Un o baro Dewel kras, te wan i Filistarja chojedo pral o Joram. Ninna kol Arabarja, kai djiwan langs i Kusharja, wan chojedo ap leste. Un jon djan khetne pre an o them Juda, un lan halauter pentsa, hoi hatsan le an o kheer o baro rajestar, ninna leskre tchawe un leskre romja. Un jaake atchas leske kek tchawo pral, kokres leskro terneder tchawo, o Joahas. Pal kau tselo koowa, tchiwas o baro Dewel i nasslepen an leskre buke. Kolestar nai was lo gar sasto. Un o nasslepen was djungleder un djungleder. Un pal dui bersha wan leskre buke dran leste win. Un job meras an bud duka. Un kek dran leskro them kras leske i jag, te sharenn le les, har kran le kowa pash leskre phurende. 32 (trijanda-te-dui) bersha his lo, har was lo baro rai. Un 8 (ochta) bersha his lo o baro rai an o foro Jerusalem. Kekes khaitas leskro merepen. Ninna te paskran le les an o Davideskro foro, his leskri grufta gar an o mulengro kheer, kai i wawar bare raja paskedo wan. Har o Joram meras, lan i menshe an o foro Jerusalem leskro ternester tchawes, o Ahasja, te well lo o baro rai pal leskro dadeste. Glan i tsiro wan Arabarja ap i lurdengri platsa, kai i lurde dran Juda his, un peran pral lende. Lentsa khetne wan randepangre lurde un maran kol tsele phureder tchawen o Joramestar. Doleske was o Ahasja o baro rai pral Juda. Biish-te-dui (22) bersha his o Ahasja, har was lo baro rai. Un job his jek bersh baro rai, un djiwas an ko tsiro an o foro Jerusalem. Leskri dai kharas Atalja, lakro dad his o Omri. Ninna job djiwas jaake har o Ahabeskri familja, un putchas gar pal o baro Debleste. Leskri dai kamas kowa jaake un penas leske kowa ninna. Jaake kras lo, hoi glan o baro Debleskre jaka tchilatcho hi, jaake har kran kowa leskre menshe dran o Ahabeskro kheer. Pal o merepen leskro dadestar penan jon leske, hoi te krell lo. Un kowa his leskri bibacht. Jaake har jon leske penan, djas lo khetne o Israeleskro rajeha, o Joram, koleskro dad o Ahab his, an o kurepen an o foro Ramot an o them Gilead, te kurell lo pes o baro rajeha pral o them Syria. Leskro lab his Hasael. Kol Syrarja dan o Jorames jaake, te djas lo pale an Jesreel, te well leskro dukepen pale sasto, hoi kol Syrarja les an o foro Rama dan, har job pes ko baro rajeha pral Syria, o Hasael, kuras. Un o Ahasja, koleskro dad o Joram his, was tele pash leste an Jesreel, kai o Joram dukedo tchiddo his. O Dewel kamas kowa jaake, te djal o Ahasja pash o Joram, te well lo kote maredo. Un har job koi was, djan kol dui, o Ahasja un o Joram pash o Jehu, koleskro dad o Nimshi hi. Koles rodas o baro Dewel win, te well lo baro rai un marell o Ahabeskri tseli familja. Jaake was, har o Jehu i phagi pral o Ahabeskri familja anas, hatsas lo ninna pralstune lurden dran Juda, un kol tchawen o Ahasjeskre phralendar. Kolla budran pengro kakeske, o Ahasja. Kolen mukas o Jehu te marell. Palle rodas lo o Ahasja. Un jon tapran les an o foro Samaria, kote khatras lo pes. Un jon anan les pash o Jehu. Kote maran le les. Un jon paskran les doleske, kai o Josafat leskro papo his. Kowa rikras pes peskro tselo djijeha ap o baro Debleste. Kanna his buder kek koi dran o Ahabeskri familja, kai doha soor an leste wals, te nai wals lo baro rai. Har o Ahasja meras, stas leskri dai, i Atalja, pre, te marell li hakenes, kai o baro rajeha pral Juda dran jek familja was. Jek kol tchendar o baro rajestar – lakro lab hi Josheba – tchoras o tikno tchawes peskro phralestar Ahasja mashkral dran o rajeskre tchawende, kai wenn marede. O tikno tchawo kharas Joash. Un i Jocheba anas les un koi djuwel, kai das ap leste garda, an i tchibjengri isema. Jaake khatras li les i glan i Atalja, te was lo gar maredo. I Josheba his i tchai o baro rajestar, o Joram, un i romni o rashajestar, o Jojada. O Ahasja his lakro phraal. Un o Joash his pash lende khatedo an o baro Debleskro kheer shob bersha. An ko tsiro his i Atalja i rani pral o them. An o 7. (eftato) bersh las o Jojada peskri tseli soor khetne, un kras pes khetne pantch pralstune lurdentsa: o Asarja, koleskro dad o Jeroham his, o Jishmael, koleskro dad o Johanan his, o Asarja, koleskro dad o Obed his, o Maaseja, koleskro dad o Adaja his un Elishafat, koleskro dad o Sichri his. Kolla djan an o tselo them Juda trujel, un lan i Levitarjen dran i tsele forja an o them Juda khetne, ninna i pralstunen pral i bare familje an o them Israel, te djan le halauter an o foro Jerusalem. Un har jon halauter khetne his an o Debleskro baro kheer, penas o Jojada ap lende: “Dikenn, kate hi o rajeskro tchawo. Job te well o baro rai, jaake har penas o baro Dewel, te wenn i bare raja o Davideskre tchawendar.” Un kolla lauter, kai kote khetne his, kran ko terno rajeha win, te well lo lengro rai. Un o Jojada penas lenge: Kawa hi ko koowa, hoi tumer hunte krenn: “I triinto kotar tumendar, kol rashajendar un Levitarja, kai ap o Debleskro diwes ap i budi wenn, hunte denn garda ap i bare wudja. I wawar triinto kotar dell garda an o baro rajeskro kheer, un pale i wawar triinto kotar dell garda ap o wudar, hoi kharell Jesod. I tsele wawar menshe hunte atchenn ap i glanstune platse an o baro Debleskro kheer! Kek te djal an o baro Debleskro kheer dren! Kokres i rashaja un kol Levitarja, kai ap ko diwes hunte budrenn, kolla nai djan dren. Jon hi o Debleske koi. Un i tsele wawar menshe hunte krenn, hoi o Dewel penas. I Levitarja hunte wenn tardo trul o baro rajeste, hakeno peskro chareha an o wast. Un jon hunte djan leha, te djal lo win un te djal lo dren. Koon phagell an o baro Debleskro kheer dren, kowa hunte well maredo.” Un i Levitarja un i tsele menshe dran Juda kran halauter, har les o rashai Jojada ap lende penas. Un hakeno las peskre murshen pash peste, kolen kai ap o Debleskro diwes ap pengri budi wan, un kolen, kolengri budi kerdi his. Ninna kolen mukas o rashai Jojada gar khere te djal. O rashai Jojada das kol pralstune lurden kol witsepaskre tchurja un kol shilte, bare un tikne un wawar karmangre, hoi o baro rajes, o Davides his, un an o baro Debleskro kheer pre-hadedo wan. Un i mursha his tardo glan o Debleskro kheer i tchatchi rigjatar bis ap i serwi rig. Jaake his le tardo glan o sasterni chatchepaskri, un trul o rajeste trujel. Un hakenes his peskro witsepaskro tchuri an o wast. Palle mukas o Jojada o baro rajeskro tchawes win te well, te nai dikell les hakeno, un tchiwas leske koi rajeskri stadi ap o shero, un das les ko liil, kai tchinlo hi, hoi te krell lo. Palle tchoran o Jojada un leskre mursh tchawe djet pral leskro shero, te well lo baro rai, un dan gole: O baro rai te djiwella! Har shunas i Atalja i gole kol menshendar, kai wan pashel naashedo un dan gole i bachtjatar, djas li an o baro Debleskro kheer, kai kol menshe khetne wan. Un dikas o newo baro rajes ap peskri platsa an o wudar tardo. Un trul leste his i pralstune lurde un i phurdepangre tarde. Un i tsele menshe ko themestar his bachtelo, un i phurdepangre phurdan an pengre bashepangre. Ninna i gipangre his koi, un o bashepah ap pengre dorjengre bashepangre giwan le glan, un i menshe giwan lentsa. I Atalja tserdas peskre ripja an kotja un das gole: “Phukepen, Phukepen!” Un o rashai, o Jojada, kamas gar, te well li maredo an o baro Debleskro kheer. Doleske penas lo kol pralstune lurdenge: “Anenn lat win! Un koon lake pal nashella, koles denn mulo o chareha!” Un jon tapran lat un anan lat pash o baro rajeskro kheer glan ko wudar, hoi kharell Grajengro Wudar. Un kote was li maredo. Un o Jojada mukas o baro rajes un i menshen dran Juda i sowel te dell o baro Debleske, te djiwenn le jaake, har o baro Dewel peskre menshendar kamella. Palle djan i tsele menshe dran o them Juda an o kheer ko deblestar Baal, un kran o kheer paash. Un kol chatchepangre, kai viechen un wawar koowa leske chatchedo wan, phagan le tele, ninna kol figure, hoi an-mangedo wan. Un glan kol chatchepangre maran le o Mattan, ko rashajes o deblestar Baal. Un o Jojada das kol rashajen un Levitarjen koi budi, hoi hunte well kerdo an o baro Debleskro kheer. Jon hunte krenn pengri budi jaake har o David penas, un hunte chatchrenn viechen o baro Debleske jaake har tchinlo hi an o Moseskre lila. Ninna hunte sharenn le o baro Debles giljentsa un i bachtelo djijeha. Jaake penas kowa o David. Un o Jojada bitchras klisten glan i wudja o baro Debleskro kherestar, te denn le jak, te nai djas kek dren, kai kras pes ap tchomone pale-tchiddo. Palle las o Jojada i pralstune lurden peha, ninna i brawele un an-dikle murshen un i tsele menshe, kai kote khetne wan. Un jon anan o baro rajes tele dran o baro Debleskro kheer, un wan pash ko pralstuno wudar, djan dren un dureder an o baro rajeskro kheer. Kote beshas lo pes ap peskri rajeskri beshepaskri. Un i tsele menshe dran Juda his bachtelo. Un an o foro das kek kurepen, har maran le i Atalja o chareha. O Joash his efta bersh, har was lo baro rai. Un job his star-deesh bersha baro rai an o foro Jerusalem. Leskri dai kharas Zibja, un was dran o foro Beersheba. Un o Joash kras, hoi glan o baro Debleskre jaka mishto hi jaake rah, har o rashai Jojada djiwas. Un o Jojada rodas leske dui djuwjen win, te romedinerell lo len. Un o Joashes his tchawe un tcha lentsa. Pal i tsiro las peske o Joash glan, te krell lo kowa newes, hoi an o baro Debleskro kheer paash djas un djungelo was. Un job mukas i rashajen un i Levitarjen khetne te well, un penas ap lende: “Djan an i tsele forja an o them Juda, un anenn lowe dran o tselo them Israel, te nai krah mer hako bersh kowa pale newes, hoi ap o Debleskro kheer paash djas. Krenn kowa sik!” I Levitarja lan penge bud tsiro un kran kowa gar. Kote mukas o baro rai o pralstuno rashajes, o Jojada, te kharell, un penas ap leste: “Hoske dal tu gar jak, te lenn i Levitarja kol menshendar an o them Juda un an o foro Jerusalem kol lowe o Debleskro khereske dren, jaake har penas glan i rah tsiro o Mose, koles o baro Debleskro wast his, te anenn i Israelitarja lowe o baro Debleskro plachteno kheer. I Atalja, koi djungeli, un lakre tchawe mukan o Debleskro kheer tele te well. Un halauter, hoi i menshe o baro Debleske leskro khereske dan, anan jon pash o mulo debleste Baal.” Un o baro rai penas, te well i mochton kerdo. Un kowa was win glan o wudar glan o baro Debleskro kheer tchiddo. Un jon mukan win gole te dell an o them Juda un an o foro Jerusalem, te anell hakeno kol lowe o baro Debleske, jaake har i Israelitarja kowa kran an o mulo tato them, har penas lenge kowa o Mose, koles o baro Debleskro wast his. Un kau lab his shukar i tsele menshenge un lengre pralstunenge. Un bachteles anan le lowe un witsran len an o mochton, bis te lo pherdo his. Hako diwes anan i Levitarja ko mochton pash kol pralstunende o baro rajestar. Jon te dikan, kai bud lowe dren his, palle was ko mursh, kai tchinas i lila o baro rajeske. Un leha khetne was o bitchepaskro o baro rashajestar. Un jon tchoran kol lowe win. Un palle was o mochton pale glan o baro Debleskro kheer anlo. Jaake anan le bud lowe khetne. Un o baro rai un o Jojada dan kol lowe i pralstunende pral i budepangre, kai budran an o baro Debleskro kheer. Un kolla lan penge budepangre, kai tchinenn i barra, un budrenn o kashteha un o sasteha un o lolo sasteha, te well kowa newes kerdo, hoi paash his ap o baro Debleskro kheer. Un kol pralstune budepangre dan jak koi pre, te nashell koi budi mishto. Un jaake kran le o Debleskro kheer pale jaake shukar un sorelo, har lo an o phuro tsiro his. Un har jon halauter kran, hoi hunte was kerdo, anan jon kol lowe, hoi pral atchan, o baro rajeske un o rashajeste Jojada. Kal lowentsa kran le tchare un wawar rupene un sonakangre koola i budjake an o baro Debleskro kheer, te wenn vieche chatchedo o Debleske. Un jaake rah har o Jojada djiwas, anan le viechen o Debleske, hoi wan leske tseles chatchedo. Un o Jojada his phuro, les his i lengsto djipen. 130 (jek-sheel-trijanda) bersha his lo, har lo meras. Un doleske, kai lo bud latcho koowa kras i Israelenge, o Debleske un o Debleskro kheer, paskran le les an o Davideskro foro pash i bare rajende. Un har o Jojada mulo his, wan i pralstune dran o them Juda un witsran pen glan o baro rajeste ap i phub. Koi shunas job ap kowa, hoi jon leske penan, te krell lo. Jaake was, te djan i menshe an leskro them buder gar an o kheer o baro Deblestar, kai o Dewel lengre phurendar his. Jon mangan i figuren an, hoi i debletsa Ashera sikrenn un wawar mule deblen. Jaake anan le doosh ap pende glan o baro Debleste. Un leskri choli was pral o them Juda un pral o foro Jerusalem. Un o baro Dewel bitchras peskre rakepangren pash lende, te wenn le pale pale pash o baro Debleste. Ninna te dan kolla len trad, shunan i menshe gar ap lende. Un o Debleskro ducho was pral o Secharja, koleskro dad o rashai Jojada his. Job djas glan i menshende un penas ap lende: “Kawa penell o Dewel: Hoske rikrenn tumen gar ap kowa, hoi penom? Doleske djal kowa gar mishto, hoi krenna. Tumer mukan o baro Debles. Doleske mukell job tumen ninna.” Koi rakran le pen mank pende tele, te marenn le les, un witsran les i barrentsa mulo ap i glanstuni platsa glan o baro Debleskro kheer. Jaake penas les lenge o baro rai, o Joash. Un o Joash bistras har bud latchepen o Jojada ap leste kras, koleskro tchawo o Secharja his, koles job mukas te marell. Har o Secharja meras, penas lo: “O baro Dewel dikell kowa, un job dell pale pale, hoi le ap mande kran.” Un har kau bersh trujel djas, wan i lurde dran o them Syria an o them Juda un an o foro Jerusalem, un maran o tsele pralstune murshen an o them. Un halauter, hoi jon tchoran, bitchran jon pash o baro rajeste an o foro Damaskus. Ninna te his gar bud lurde, kai wan dran o them Syria, das o baro Dewel bud bud lurden dran o them Juda an lengro wast. Kowa kras lo doleske, kai mukan i menshe an o them Juda les, o baro Debles, ko Debles lengre phurendar. Un jaake anan jon i phagi pral o Joash. Har i Syrarja penge djan, mukan le o Joashes bares dukedo pal pende. Kol pralstune an leskro kheer kran win, te marenn le les, te denn le les pale, hoi job ap o tchaweste o rashajestar Jojada kras. Un jon maran les an peskro tchiben. Un job meras un was paskedo. Ninna te was lo paskedo an o Davideskro foro, was lo gar paskedo pash i wawar bare rajende. Un kolla, kai kran pen tchorchanes khetne, te marenn le les his: o Joashar, koleskri dai i Shimat hi, koja his dran o them Ammon, un o Josabad, koleskri dai i Shimrit hi, koja was dran o them Moab. I laba leskre mursh tchawendar, un kitse lowe job dren las i menshendar, un hawi budi job ap o baro Debleskro kheer kras, kowa hi halauter pre-tchinlo an o liil i bare rajendar. Un leskro tchawo, o Amazja, was o baro rai pal leste. O Amazja his 25 (biish-te-pantch) bersh phuro, har lo baro rai was. Un 29 (biish-te-enja) bersha his lo baro rai. An ko tsiro djiwas lo an o foro Jerusalem. Leskri dai kharas Joaddan. Joi was dran o foro Jerusalem. O Amazja kras, hoi mishto his glan o baro Debleskre jaka, ninna te rikras lo gar peskro tselo djijeha ap leste. Har les o them soreles an peskro wast his, mukas lo kol pralstunen te marell, kai dan leskro dades mulo, ko baro rajes Joash. Lengre tchawen mukas lo gar te marell. Job kras har tchinlo hi an o Moseskro liil, kai o baro Dewel penell: I dada hunte wenn gar marede dran koi doosh, hoi i tchawe ap pende anan. Un i tchawe hunte wenn gar marede dran koi doosh, hoi i dada ap pende anan. Hakeno hunte well kokres koleske maredo, hoi job kras. Un o Amazja mukas i tsele murshen dran i khera Juda un Benjamin glan peste te anell. Un tchiwas len pal pengre familje khetne. Pral lende tchiwas lo pralstunen, sawe pral jek sero murshende, un sawe pral jek sheel murshende. Un job mukas pal te dikell, har bud kolla hi, kai hi biish (20) bersh un phureder. Un kolla his 300.000 (triin-sheel-serja) wi-rodede kurepangre. Hakenes his i shilto un o witsepaskro tchuri. Koi pashel ginas lo peske 100.000 (sheel-serja) lurden dran o them Israel. Kolenge plaissras lo 100 (sheel) zentnarja rup. Kote was i Debleskro mursh pash leste un penas: “Baro rai, ma muk kol lurden dran o them Israel tuha te djal! O baro Dewel hi gar i Israelentsa, kol tsele murshentsa dran Efrajim. Dja tu kokres tire lurdentsa an o kurepen, un ab sorelo! Te leh kol Israelitarjen tuha, krell o Dewel, te wenn kolla, kai kurenn pen tuha, sorleder har tu. Pash o Debleste hi i soor, te well lo tuke ap i rig, un te mukell lo tut te perell.” Un o Amazja putchas o Debleskro murshestar: “Un hoi hi kol sheel zentnarja rup, hoi me kol lurdende dran Israel dom?” O Debleskro mursh penas: “Pash o baro Debleste hi jaake, te nai dell lo tut budeder har tu len dal.” Kote penas o Amazja kol lurdenge, kai wan dran o them Efrajim pash leste, te djan le pale khere. Har jon kowa shunan, wan le chojedo ap i menshende dran Juda. Un jon djan penge pale khere i bari choljah. Un o Amazja las peskri tseli soor khetne, un anas peskre lurden win an o kurepen. Un jon wan an i Londi Tala, un maran kote 10.000 (deesh-serja) murshen dran o them Seir. Un i mursha dran o them Juda tapran 10.000 (deesh-serja) djide lurde un anan len pral ap i barrengri berga, un witsran len lauter tele, jaake kai halauter meran. Kol lurde, kolen o Amazja pale pale bitchras, te djan le gar an o kurepen leha un leskre lurdentsa, kolla djan win un peran an kol forja an o them Juda dren, kai hi mank o foro Samaria un o foro Bet-Horon. Un dan 3.000 (triin-serja) murshen temerl, un lan bud un kutch koowa pentsa. Un jaake was, har o Amazja khere was dran o kurepen i lurdentsa dran o them Edom, anas lo kol debla peha, kolen i Edomarja an-mangan, un tchiwas len pre, har te wenn jon leskre debla. Un glan lende witsras lo pes tele, un chatchras lenge sungepaskro koowa. Kote was o baro Dewel chojedo pral o Amazja, un job bitchras i Debleskro rakepaskro pash leste. Un kowa penas ap leste: “Hoske mangeh tu o debla kol menshendar an, kai nai lan pengre menshen gar dran tiro wast win?” Un har o Debleskro rakepaskro leha jaake rakras, penas o baro rai ap leste: “Tchiwom me tut dren, te peness mange, hoi te krap? Rike tiro mui, te kameh gar dawa te lell!” Un o Debleskro rakepaskro mukas tele un penas: “Kanna, kai dikau, hoi kral, un kameh gar te shunell, hoi tuke penom, haiwau me, kai hi an o Debleskro dji, te marell lo tut.” Un o Amazja, ko baro rai pral Juda, putchas wawarendar, hoi te krell lo, un bitchras bitchepangre pash o Joash, ko baro rajeste pral o them Israel. Koleskro dad his o Joahas, un leskro papo his o Jehu. Un mukas leske te penell: “Ab pash mende, mer kamah te dikell, koon o sorleder mendar hi!” Un o Joash, ko baro rai pral o them Israel, mukas o baro rajeske pral o them Juda, o Amazja, te penell: “O subjengro bur an o Libanon bitchras jekes pash o Zedertikro ruk, un mukas leske te penell: ‘De tiri tchai miro tchaweste, te romedinerell lo lat!’ Koi wan diwje vieche un stakran o subjengro bur tel pende. Tu penal tuke: ‘Me marom i Edomarja an o kurepen.’ Un doleske phurdell pes tiro dji pre. Un kanna rodeh budeder sharepen. Wals feteder tuke, te atchals khere. Hoske rodeh tiri bibacht, te peress, un o them Juda tuha?” O Amazja shunas gar koi pre. O baro Dewel kamas te dell lo i menshen dran Juda an o wast o baro rajestar Joash doleske, kai mangan le i debla an, kai an o them Edom an-mangedo wan. Un o Joash, ko baro rai pral Israel, djas pral an o them Juda peskre lurdentsa. Un pash o foro Bet-Shemesh was o kurepen mank kol dui rajende, o Joash un o Amazja un lengre lurdentsa. Un i mursha dran Juda wan i murshendar dran Israel dino. Un jon nashan penge, hakeno an peskro kheer. Un o Joash tapras o Amazja pash o foro Bet-Shemesh un pandas les. Un o Joash djas dureder un was an o foro Jerusalem un phagas i massuri o forestar Jerusalem dren ap dui-sheel metarja lengstepen: mank o wudar Efrajim un o wudar, kai i rigja khetne wenn. Un o tselo sonakai un rup un ko tselo kutch koowa, hoi hatslo was an o baro Debleskro kheer un ap kowa o Obed-Edom garda das, ninna o tselo brawlepen an o baro rajeskro kheer, las job peha, koi pashel kol pandle menshen, un djas pale an Samaria. Un o Amazja, ko baro rai pral Juda, djiwas pal o merepen o baro rajestar pral Israel, o Joash, 15 (deesh-te-pantch) bersha. Ko tselo wawar koowa, hoi pral o Amazja penepaske hi, kowa hi tchinlo an i familjakro liil i bare rajendar pral o Juda un o Israel. Un ko tsirestar, kai o Amazja mukas o baro Debles, kran pen murshen khetne an o foro Jerusalem, te marenn le les. Job nashas peske an o foro Lakish. Un jon bitchran murshen leske palla an o foro Lakish un maran les kote. Un jon tchiwan les ap graja un anan les pale. Un job was paskedo pash peskre phurende an o Davideskro foro. Pal o merepen o baro rajestar Amazja, lan i tsele menshe dran o them Juda leskro tchawes, o Usija, un kran les baro rai. Job his kowa, kai kuras pes trul o foro Elat, un anas les pale pash o them Juda, un kras ko foro soreles. Kowa his, har leskro dad mulo his. 16 (deesh-te-shob) bersha his o Usija, har job o baro rai was; un 52 (pantch-deesh-te-dui) bersha his lo baro rai an o foro Jerusalem. Leskri dai kharas Jekolja un his dran o foro Jerusalem. Un o Usija kras, hoi mishto his glan o baro Debleskre jaka, jaake har leskro dad, o Amazja, ninna kras. Un job rodas o Debles, jaake rah har o Secharja djiwas. Kowa sikras leste, har nai djiwell lo o Debleha. Un jaake rah, har job o baro Debles rodas, mukas leske o Dewel halauter mishto te djal. Un job djas an o kurepen un kuras pes i Filistarentsa un phagas i massurja tele trul i forja Gat, Jabne un Ashdod. Un mukas sorele barrengre khera te krell an o them trul Ashdod un an o Filistarengro them. O Dewel his leha, har kuras lo pes i Filistarentsa un i Meunarja un kol Arabarja, kai djiwan an o foro Gur-Baal. Un i Ammonarja dan les kutch koowa. Un job was sorleder un sorleder un prindjedo bis an o them Egiptia. Un o Usija kras turme an o foro Jerusalem pash ko wudar, kai i rigja khetne wenn, un pash o Telstuno Wudar un pash i bangi ekka. Job kras ninna turme an o mulo tato them un hadas bud panjenge brunne win; les his bud vieche an o pralstuno them un an o telstuno them, ninna djobengre hache un moljengre hache ap i berge un ap i berga Karmel. Leske his i hachengri budi ap o dji tchiddo. Un o Usija, les his latche lurde dran o tselo them. O tchinepaskro Jehijel un o pralstuno Maaseja tchinan lengre laba pre un tchiwan len jaake khetne pre har hunte djan le an o kurepen. Pral kolende dujende his o Hananja tardo, jek o pralstunendar o baro rajestar. Mank i lurdende his 2 600 (dui serja shob sheel) mursha, kai his i pralstune pral pengre familje. Tel lende his 307 500 sorele mursha tarde, te kurenn le pen kolentsa, kai an o kurepen khatar lengro baro rajeste djan. Un o Usija mukas shilte i tsele lurdenge te krell, ninna witsepaskre tchurja, sasterne stadja, sasterne gada, boge un witsepaskre barra. Un an o foro Jerusalem kran gosewe budepangre witsepangre saster, hoi wenn tardo ap i turme un ap o foreskre massurja, kote kai i rigja khetne wenn, te nai well kote failentsa un barrentsa karje dino. Un o Dewel his pash leste un kras les sorelo un baro. Un leskro lab was prindjedo, ninna an dur themma his job prindjedo. Un har leske bud sorlepen dino was, phurdas pes leskro dji pre. Un job kras, hoi leske gar mishto his, un hoi tchilatcho his glan leskro baro Debleste: Job djas an koleskro kheer te chatchrell lo leske sungepaskro koowa ap o sonakaskro bob. O rashai Asarja djas leske pal, un ochta-deesh rashaja o baro Deblestar his pash leste, halauter tchatche mursha. Un jon stakran o baro rajeske Usija an o drom un penan ap leste: Usija, hi gar tiri budi, te chatchess o baro Debleske sungepaskro koowa. Kokres o Aroneskre tchawe hi i rashaja, kai wi-rodede hi, te chatchenn le sungepaskro koowa. Dja win dran o Debleskri isema! Tu kreh, hoi gar mishto hi glan o baro Debleste. Job, kai tiro Dewel hi, sharell tut gar koleske. Un o Usija, koles an peskro wast i piri his pherdo sungepaskro koowa, was chojedo. Un har job jaake pral i rashaja chojedo his, was pral leskre jaka i djungelo nasslepen win ap peskro mass. Un i tsele rashaja, kai an o baro Debleskro kheer pash o sonakaskro bob tardo his, dikan kowa. Un o pralstuno rashai Asarja dikas leske an o mui un i wawar rashaja ninna. Un tchatchepah, pral leskre jaka his ko djungelo nasslepen ap leskro mass. Un jon tradan les win dran o kheer. Un sik nashas lo peske. Kai phagi was o baro Deblestar. Un o baro rai Usija atchas nasselo ap peskro mass bis te meras lo, un hunte djiwas an i pale-tchiddo kheer, un nai djas buder gar an o baro Debleskro kheer. O Jotam, leskro tchawo, was o pralstuno pral leskro kheer un rakras o tchatchepen win pral i menshende an o them. Ko tselo wawar koowa, hoi pral o Usija penepaske hi, kowa hi tchinlo an o liil, hoi o Debleskro rakepaskro, o Jesaja tchinas, koleskro dad o Amoz his. Un o Usija meras, un jon paskran les pash peskre phurende ap i kotar phub, langs o mulengro kheer, kai i bare raja paskedo wan; jon penan penge: Les hi i djungelo nasslepen. Un leskro tchawo, o Jotam, was baro rai pal leste. O Jotam his 25 (biish-te-pantch) bersha, har lo baro rai was. Un 16 (deesh-te-shob) bersha his lo baro rai an o foro Jerusalem. Leskri dai kharas Jerusha, lakro dad his o Zadok. Un job kras, hoi glan o baro Debleste mishto his, jaake har leskro dad, o Usija, les kras. Koi doosh, hoi peskro dad Usija ap peste anas, har djas lo kote an o baro Debleskro kheer dren, kai kokres i rashaja nai djan dren, kai doosh kras o Jotam gar. I menshe an Juda atchan ap pengro tchilatcho drom. O Jotam his kowa, kai kras o pralstuno wudar ap o baro Debleskro kheer. Ninna kras lo koi massuri sorleder, hoi djal trul ko foreskro kotar, hoi kharell Ofel. Un job kras kol forja ap i berge Juda sorleder. Un an i wesha kras lo sorele kurepangre khera un turme. Ninna kuras lo pes o baro rajeha dran o them Ammon, un was sorleder har i Ammonarja. Un jaake hunte anan jon leske an ko bersh 100 (sheel) zentnarja rup, 100.000 (sheel serja) gone gib un 100.000 gone djob. Jaake bud anan le leske ninna an o duito bersh un an o triinto bersh. O Jotam djiwas mishto glan peskro baro Debleste. Doleske was lo i sorelo baro rai. Ko tselo wawar koowa, hoi pral o Jotam penepaske hi, leskro tselo kurepen, un har job djiwas, kowa hi tchinlo an i familjakro liil i bare rajendar pral Israel un Juda. 25 (biish-te-pantch) bersha his lo, har lo baro rai was; un job his 16 (deesh-te-shob) bersha baro rai an o foro Jerusalem. Un o Jotam meras, un was paskedo an o Davideskro foro. Un leskro tchawo, o Ahas, was baro rai pal leste. O Ahas his biish bersh, har lo baro rai was. Un 16 (deesh-te-shob) bersh his lo baro rai an o foro Jerusalem. Leskro phuro dad, o David kras, hoi glan o baro Debleskre jaka mishto hi. Kowa kras o Ahas gar. Na-a, job djas ap kol dromma, kai kol bare raja dran o them Israel ninna djan. Koi pashel kras lo figure, hoi o chocheno debles Baal sikran, un chatchras sungepaskro koowa an i tala, hoi kharell Ben-Hinnom. Ninna chatchras lo peskre tchawen i chochene deblenge. Jaake kras lo sawo djungelo koowa, har i menshe an wawar themma kran, – sawe menshe har kolla, kai o baro Dewel glan i Israelende dran o them tradas. Un job chatchras viechen un sungepaskro koowa i chochene deblenge ap kol mulne platse ap i berge un tel hako senelo ruk. Doleske das les leskro baro Dewel an o wast o baro rajestar pral o them Syria. Kol Syrarja dan i lurden dran Juda khetne, un lan bud lendar pandles, un anan len an pengro foro Damaskus. Ninna i lurde dran Israel kuran pen i lurdentsa dran Juda, un wan i sorleder un maran bud lendar. O Israelengro baro rai – leskro lab his Pekach, leskro dad his o Remalja – job peskre lurdentsa maras ap jek diwes 120.000 (sheel-te-biish-serja) kurepangre an o them Juda. Kowa his i phagi doleske, kai mukan jon o baro Debles, ko Dewel lengre phurendar. Un o Sichri, i kurepaskro lurdo dran o them Efrajim, maras o baro rajeskro tchawes, leskro lab his Maaseja. Ninna maras lo o pralstunes pral o rajeskro kheer, leskro lab his Asrikam. Un kowa, koles his penepaske pal o baro rajeste, leskro lab his Elkana, koles maras o Sichri ninna. Un kol lurde dran o them Israel lan pengre phralendar dran o them Juda 200.000 (dui-sheel-serja) djuwja, tchawe un tcha pandles pentsa. Koi pashel lan le bud kutch koowa lendar, un anan len an o foro Samaria. Kote djiwas i Debleskro rakepaskro. Leskro lab his Obed. Kowa djas win un stakras kol lurdenge an o drom, kai wan pale an o foro Samaria, un penas ap lende: “O baro Dewel, ko Dewel tumare phurendar, his chojedo pral i menshende an o them Juda. Doleske das job len an tumare wasta. Tumer dan len i bari choljah jaake khetne, kai lengre golja an o bolepen shunlo wan. Un kanna kamenn tumer ninna kol pandlen dran o them Juda un o foro Jerusalem tel tumare pire te tchiwell, te wenn le tumare budepangre. Patsenn tumer, kai anenn kau koweha kek doosh ap tumende glan tumaro baro Debleste? Shunenn kanna ap mande! Kal pandle hi tumare phrala un phenja. Mukenn len pale khere te djal! Djinenn, kanna hi o baro Debles ap tumende i bari soreli choli.” Ninna star mursha dran o them Efrajim, kai his pralstune pral bare familje, kolla stakran kol lurdenge an o drom, kai dran o kurepen wan. Kal star his: o Asarja, koleskro dad o Johanan his, o Berechja, koleskro dad o Meshillemot his, o Jehiskia, koleskro dad o Shallum his, un o Amasa, koleskro dad o Hadlai his. Un jon penan ap lende: “Ma anenn kol pandlen kate pash mende! Te krenn kowa, anenn tumer i doosh pral mende glan o baro Debleste, un krenn, te well mari doosh gomme bareder har li hi. Doha doosh anam pral mende. Un o baro Debles hi i bari soreli choli ap Israel.” Kote mukan i lurde kol pandlen te djal, un dan len lengro kutch koowa pale. Un kol pralstune un i tsele menshe, kai kote his, dikan kowa. Un kol mursha, kolengre laba kharedo wan, jon dikan pal kol pandlende un dan kolende, kai tchi an-ripaske his, koola un kircha dran ko koowa, hoi i lurde lenge krik lan. Ninna dan le len te chal un te pijell. Un kolenge, kai dukedo his, tchiwan le djet ap lengro dukepen. Un hakenes, kai nai nashas buder gar, beshan le ap i burika, un anan len pash pengre menshende an o foro Jericho. Kau foro hi ninna kharedo ‘Palmtikro foro’. Palle djan i mursha dran Israel pale khere an o foro Samaria. Ninna i Filistarja peran an i forja an o them Juda dren – an kol forja, kai hi an o bergetikro them un an o mulo them Negev. Un jon lan penge kal forja: Bet-Shemesh, Ajalon, Gederot un Socho un i tsele gaba koi trujel, un Timna un i tsele gaba koi trujel, un Gimso un i tsele gaba koi trujel, un jon djiwan kote. Sawi phagi mukas o baro Dewel pral i menshende an o them Juda te well doleske, kai mukas lengro baro rai, o Ahas, o baro Debles, un kai mukas lo i menshen an peskro them bipandles te well. Palle was o baro rai pral o them Assur – leskro lab his Tiglat-Pileser – job was gar o Ahaseske ap i rig – na-a, job kras leske o djipen phares. Un o Ahas las bud kutch koowa dran o baro Debleskro kheer un dran o baro rajeskro kheer un dran i khera kol pralstunendar, un das les o baro rajeste dran o them Assur. Ninna te kras lo kowa, was leske kawa gar ap i rig. Ninna te his ko tsiro jaake pharo o baro rajeske Ahas, anas lo i budeder doosh ap peste glan o baro Debleste. Job chatchras viechen glan i chochene debla dran o foro Damaskus, ninna te dan i lurde dran Damaskus leskre lurden khetne. Job penas: “Kal debla wan i bare rajenge pral o them Syria ap i rig; doleske anau len viechen, te wenn le mange ninna ap i rig.” Kolla anan les un i tsele menshen an leskro them an i bari bibacht. Un o Ahas anas kol koola khetne, kolentsa budran le an o Debleskro kheer, un das len an kotja, un pandas i wudja an o baro Debleskro kheer, un tchiwas peske chatchepangre pre an haki platsa an o foro Jerusalem. Ninna an hako wawar foro an o them Juda mukas lo mulne platse te krell, te well sungepaskro koowa i chochene deblenge chatchedo. Un jaake kras lo, te was o baro Dewel, ko Dewel leskre phurendar, chojedo. Kowa, hoi budeder pral o Ahas penepaske hi, fun ko tsiro, har lo baro rai was, bis te meras lo, kowa hi tchinlo an o liil i bare rajendar pral Juda un Israel. Un o Ahas meras. Ninna te paskran le les an o foro Jerusalem, tchiwan le les gar an o mulengro kheer, kai i bare raja pral Israel tchiddo hi. Un leskro tchawo, o Hiskija, was baro rai pal leste. O Hiskija his 25 (biish-te-pantch) bersha, har lo baro rai was; un 29 (biish-te-enja) bersha his lo baro rai, un djiwas an kau tsiro an o foro Jerusalem. Leskri dai kharas Abi, lakro dad his o Secharja. Un job kras, hoi glan o baro Debleskre jaka mishto hi, har leskro phuro dad, o David, ninna kras. An o ersto bersh, har lo baro rai his, an o ersto tchon kras job i wudja an o baro Debleskro kheer pale pre, un mukas len kote, kai his le paash, newes te krell. Un job mukas i rashajen un i Levitarjen khetne te well ap koi platsa pash o Debleskro kheer, hoi ap i rig his, kai o kham pre djala. Un penas ap lende: “Murshale dran o kheer Levi, shunenn mire laba! Krenn tumen kanna djudjo o baro Debleske, un krenn leskro kheer pale djudjo leske, kai o Dewel tumare phurendar hi! Un witsrenn ko tselo koowa win, hoi kras kau kheer pale-tchiddo. Mare phure mukan o baro Debleskro drom, un kran, hoi glan i jaka maro Deblestar gar mishto hi, un djiwan buder gar leha, un sikran leske un leskro khereske o dumo. Un jon pandan i wudja glan i glanstuni halla, un mukan i momlia win te djal, un chatchran kek sungepaskro koowa, witar kek viechen, o Debleske pral Israel. Doleske was i choli o baro Deblestar pral o them Juda un o foro Jerusalem. Un job mukas mentsa sawo koowa te krell, te atchell kol wawar menshenge, kai kowa dikenn, o rakepen krik i trashatar, un jon rissrenn pengre jaka krik. Un mer wam lenge sapaske, har tumer tumare jakentsa dikenna. Mare dada wan o chareha maredo, un i djuwja un tchawe un tcha wan pandles an i wawar themma anlo. Kanna hi man an o shero, te pandap man ap o baro Debleste, ko Dewel pral o Israel, te djal peske leskri choli mendar, hoi jaake sorelo ap mende tchiddo hi. Tumer, kai han har mire tchawe, ma nashrenn kek tsiro! Djan ap tumari budi! Tumer han kolla, kai o baro Dewel wi-rodas, te wenn glan leste tardo un budrenn leske un anenn leske viechen un sungepaskro koowa.” Kote stan kal Levitarja glan: dran o kheer Kohat: o Machat, koleskro dad o Amasai his, un o Joel, koleskro dad o Asarja his; dran o kheer Merari: o Kish, koleskro dad o Abdi his, un o Asarja, koleskro dad o Jehallelel his; un dran o kheer Gershon: o Joach, koleskro dad o Simma his, un o Eden, koleskro dad o Joach his; dran o kheer Elizafan: o Shimri un o Jehijel; dran o kheer Asaf: o Secharja un o Mattanja; dran o kheer Heman: o Jehijel un o Shimi; dran o kheer Jedutun: o Shemaja un o Usijel. Un jon dan pengre phralen khetne gole, un kran pen djudjo o Debleske, un djan an o baro Debleskro kheer, te krenn le les djudjo, jaake har o baro rai les lenge penas, un o baro Dewel les kamas. Un i rashaja djan an o baro Debleskro kheer dren, te krenn le les djudjo, un anan ko tselo koowa, hoi pale-tchiddo his, win ap i glanstuni platsa. Un kote lan i Levitarja kowa un anan les win pash o pani Kidron. I rashaja un i Levitarja kran pen ap i budi ap o ersto diwes an o ersto tchon, te krenn le o Debleskro kheer djudjo. Un ap o ochtato diwes an o ersto tchon wan jon an i glanstuni halla, un budran wawar ochta diwessa. Ap o deesh-te-shobto diwes his koi tseli budi kerdo. Un jon djan pash o baro rajeste, o Hiskija, un penan: “Mer kram o tselo kheer o baro Deblestar djudjo, ninna i sasterni chatchepaskri un i chapaskri o Debleskre marenge, un i tsele koola har pirja, roja, tchare un khore. Ninna kol tsele wawar tchare, pirja un wawar koowa, hoi o Ahas win witsras, har job o baro rai his, un o baro Debleskro dromestar tele djas, kowa halauter anam mer pale, un kram les djudjo, un tchiwam les glan i chatchepaskri.” Un o baro rai Hiskija stas taissarlake sik pre un mukas i pralstunen dran o foro khetne te well, un djas lentsa pral pash o baro Debleskro kheer. Un jon anan efta terne gurma, un efta mursh bakre un efta terne bakre un efta mursh busja, te marenn un chatchrenn le len o baro Debleske, te nai well i doosh krik lino o rajeskro kherestar, un o Debleskro kherestar un i tsele menshendar an o them Juda. Un o Hiskija penas ap i rashajende dran o kheer Aron, te chatchrenn le i viechen ap i chatchepaskri o baro Debleske. Un jon maran kol grumja, un i rashaja lan o rat un witsran les ap koi chatchepaskri. Palle maran le i mursh bakre, un palle i terne bakre, un hako kopo witsran le lengro rat ap i chatchepaskri. Un palle anan le i busja glan o baro rajeste un glan kol Israelitarja, kai pashel his. Kolla tchiwan pengre wasta ap lengre sherja. Palle maran i rashaja kol busja, un witsran lengro rat ap i chatchepaskri, te well i doosh i Israelendar krik lino. Kowa kran le jaake, har lenge o baro rai penas: te marenn le viechen, kai tseles chatchedo wenn un wawar, te well i doosh i tsele Israelendar krik lino. Un job penas, te tchiwenn pen i Levitarja pre an o baro Debleskro kheer un lenn pengre bashepangre an o wast: kol zimbale, harfe un wawar dorjengre bashepangre. Jaake penas les o David, har leske penlo was, kai o baro Dewel kowa jaake kamell. Kowa penan leske o dikepaskro, o Gad, un o Debleskro rakepaskro, o Natan. Un i Levitarja his koi tardo. Un kol bashepangre, hoi o David kras, his an lengre wasta. Un i rashaja his koi tardo, un len his phurdepangre an o wast. Un o Hiskija penas, te anenn le kanna i marede vieche, kai o Debleske tseles chatchedo wenna, un tchiwenn len ap i chatchepaskri. Un an ko tsiro, kai o mass chatchedo was, giwan i Levitarja o baro Debleske, un i phurdepangre phurdan an pengre bashepangre. Un ninna was bashedo ap i wawar bashepangre, hoi kras o David, ko baro rai pral Israel. Un i tsele menshe mangan o baro Debles an, i gipangre giwan un i bashepangre bashran. Un kowa djas jaake rah, bis ko tselo mass chatchedo his. Har halauter kerdo was, djan o baro rai, un halauter, kai pash leste his, ap i tchanga, un mangan o baro Debles an. Un o Hiskija un i pralstune penan ap i Levitarja, te sharenn le o baro Debles kol giljentsa, hoi kras o David un o dikepaskro, o Asaf. Un jon giwan bachteles, un witsran pen ap i phub un mangan o baro Debles an. Palle penas o Hiskija ap i menshende: “Kanna han djudjo o baro Debleske. Awenn un anenn tumare viechen, kolentsa parkrenn tumen pash o baro Debleste!” Un jon anan viechen, te parkrenn le pen pash leste. Un hakeno, kai kamas budeder te dell, anas sawe viechen, kai wan tseles chatchedo o baro Debleske. Khetne his kolla 70 (efta-deesh) grumja, 100 (sheel) mursh bakre un 200 (dui-sheel) terne bakre. Jaake bud vieche wan tseles chatchedo o baro Debleske. Koi pashel wan 600 grumja un 3.000 bakre anlo, te wenn le maredo o Debleske. Lengro mass chan i menshe. Kote his gar doha rashaja, te tserdenn le i hauta kol tsele marede viechendar tele. Doleske wan lenge lengre phrala, kol Levitarja, pash o wast, bis te i tseli budi kerdo his, un budeder rashaja pen djudjo kran o baro Debleske. [I Levitarja his sikeder koi pashel, te krenn le pen djudjo o Debleske har i rashaja.] Koi his bud budi kol tsele viechentsa, kai wan tseles chatchedo. Ninna hunte was o thulepen chatchedo kol wawar viechendar, kolengro mass i menshe chan. Un mool hunte was wi-tchoredo pash ko mass kol viechendar, kai wan tseles chatchedo. Un jaake was koi budi an o baro Debleskro kheer pale newes kerdo. O Hiskija un i tsele Israelitarja his bachtelo pral kowa, kai mukas o baro Dewel peskre menshen kawa lauter te krell. Kek patsas, kai kowa jaake sik wella. Un o Hiskija bitchras bitchepangre an o tselo them Israel un Juda un tchinas lila, hoi lo bitchras an i themma Efrajim un Manasse, te wenn le an o baro Debleskro kheer khetne an o foro Jerusalem, te rikrenn le kol bare diwessa, hoi kharenn ‘Passa’ o baro Debleske, kai o Israeleskro Dewel hi. Glan kowa rakras pes o baro rai tele kol pralstune murshentsa un kolentsa an o foro Jerusalem, un putchas lendar, te wals mishto, te rikrenn le o Passa kau bersh an o duito tchon. Jon nai kran les gar an o tchatcho tsiro, kowa wals o ersto tchon. Len his gar doha rashaja mank pende, kai kran pen djudjo i budjake o Debleske, un i menshe nai wan gar jaake sik an o foro Jerusalem. Doleske patsan o baro rai un i tsele menshe, kai kote khetne his, kai kowa mishto hi, te rikrenn le o Passa an o duito tchon. Un jaake kran le win, te well win gole dino an o tselo them Israel, fun Beersheba bis Dan, te wenn le an o foro Jerusalem, un rikrenn o Passa o baro Debleske, kai o Israeleskro Dewel hi. An kol wawar bersha nai rikran bud lendar les gar jaake har glan-tchinlo was. Un o baro rai un i pralstune dan i bitchepangren i lila an o wast. Un kolla nashan an o tselo them Israel un Juda, un dan win gole jaake har o baro rai lenge penas: “Tumer Israelitarja, kai pral atchan un win lino wan dran i wasta kol bare rajendar pral o them Assur, awenn pale pash o baro Debleste, ko Dewel tumare phurendar, o Abraham, o Isaak un o Israel! Palle well job pale pash tumende. Ma awenn jaake har tumare dada un tumare phrala, kolla kai mukan o baro Debles, ko Dewel pengre phurendar! Doleske mukas lo len an i bibacht te nashell, har tumer les kanna dikenna. Ma krenn tumare djia har bar, har les tumare phure kran! Shunenn ap o baro Debleste! Un awenn an leskro kheer, koles job peske win rodas hako tsireske, un mangenn les an, kai tumaro Dewel hi! Palle djal leskri bari choli tumendar krik. Te wenn tumer pale pash o baro Debleste, palle hatsenn tumare phrala un tchawe kamlepen pash kolende, kai len pandles rikrenna, un jon nai wenn pale pale an kau them. O baro Dewel, tumaro Dewel, hi i latcho un kamlo Dewel. Un job sikrell tumen gar o dumo, te wenn tumer pale pash leste.” Un i bitchepangre djan jek forestar an o wawar an o them Efrajim un Manasse, un nashan bis Sebulon. Bud kol menshendar kote sanan len win un rikran len dineleske. Gar bud mursha his dran i khera Asser un Manasse un Sebulon, kai shunan ap lende, un kran pen gar bares, un wan an o foro Jerusalem. Un o Debleskro wast his pral o them Juda, te kran le jek djijeha, hoi o baro rai un i pralstune lenge penan, un hoi o baro Dewel lendar kamella. Un an o foro Jerusalem wan bud menshe khetne, te rikrenn le kol bare diwessa, kai chan le mare, kai kek shutlo jarro dren hi. Un an o duito tchon his bud bud menshe kote khetne. Un jon kran pen ap i budi, te lenn le kol tsele chatchepangre krik dran Jerusalem, kai i mule debla an-mangedo wan. Ninna kol boba, kai lenge sungepaskro koowa chatchedo was, lan le krik un witsran halauter pash o pani, hoi kharell Kidron. An o 14. (deesh-te-starto) diwes an o duito tchon maran le terne bakren, te chan le ko chapen, hoi kharell ‘Passa’. Un i rashaja un i Levitarja, kai pen glan kowa gar djudjo kran o Debleske, kolla ladjan pen. Un kanna kran le pen djudjo un anan viechen pash o baro Debleskro kheer, te wenn le chatchedo. Un jon his tardo ap pengri platsa, jaake har tchinlo hi an i lila, hoi o Debleskro mursh, o Mose, tchinas. Un i Levitarja dan i rashajende o rat kol marede viechendar, un kolla witsran les ap i chatchepaskri. Bud kolendar, kai khetne wan, kran pen gar djudjo glan kal diwessa. Jaake nai maran le penge gar i terno bakro. Doleske maran i Levitarja i bakren lenge. Jaake nai dikas o baro Dewel latches ap kol bakre. Un o baro Dewel shunas ap o Hiskija un mukas kek phagi ap lende te well. Un i Israelitarja, kai an o foro Jerusalem khetne wan, rikran efta diwessa ko festo, kai chan le kek maro dran shutlo jarro. Un len his bari bacht an o dji. Un i Levitarja un i rashaja sharan o baro Debles hako diwes baro bashepah. Un o Hiskija rakras kamles ap i tsele Levitarja, kai kran le pengri budi mishto glan o baro Debleste. Efta diwessa kran i Israelitarja ko festo. Un khetne chan le ko mass kol viechendar, hoi dan le o baro Debleste, un parkran pen pash leste, ko Dewel lengre phurendar. Pal kol diwessa kran le win, te atchenn le wawar efta diwessa khetne. Un ninna an kal efta diwessa chan un pijan le un his bachteles khetne. Un o Hiskija, o baro rai pral Juda, das len 1.000 (jek sero) terne gurma un 7.000 (efta serja) bakre. Un i pralstune dan len ninna jek sero terne gurma un deesh serja bakre. Un bud kol rashajendar kran pen djudjo pengri budjake o Debleske. Un i tsele menshe his bachtelo, kolla kai wan dran o them Juda, i rashaja un i Levitarja, un kolla, kai wan dran Israel, un ninna i wi-themarja, kolla kai wan dran o them Israel, un kolla, kai djiwan an o them Juda. Jaake his bud bachtelo gipen un sapen an o foro Jerusalem. Jaake rah har o Davideskro tchawo, o Salomo, o baro rai pral Israel his, was sawo koowa buder gar diklo an o foro Jerusalem. Un i rashaja un i Levitarja stan pre un rakran o Debleskri bacht pral i tsele menshende win. Un o baro Dewel shunas lengro rakepen, un hoi le lestar mangan, was pash leste an o bolepen shunlo. Un har kowa halauter kerdo his, djan kol tsele Israelitarja, kai kote khetne his, an i forja an o them Juda. Un jon phagan kol bare barra an kotja, hoi i mule deblenge pre-tchiddo his, un dan koi kashteni debletsa Ashera trujel, un kran kol mulne platse un kol chatchepangre paash, kai i mule debla an-mangedo wan, bis te tchi lendar pral atchas. Kowa kran le an o tselo them Juda, Benjamin, Efrajim un Manasse. Palle djan i tsele Israelitarja pale khere an lengre forja, kai lengre khera un lengri phub his. Un o Hiskija tchiwas i rashajen un i Levitarjen jaake khetne, har hunte budrenn le, hakenes an peskri budi. I rashaja hunte anan kol viechen o Debleske, hoi wan tseles chatchedo un kolen, hoi chan le khetne. I Levitarja wan lenge ap i rig, un sharan o baro Debles bashepah un gipah an i wudja ko kherestar, kai o baro Dewel djiwell. Un o baro rai das peskre viechendar, te wenn le chatchedo o Debleske, jaake har tchinlo hi an i lila o baro Deblestar: haki taissarla un haki rati, ninna ap o Debleskro diwes, un ap o diwes, kai well o newo tchon diklo, un ap kol bare diwessa. Un job penas i menshenge, kai an o foro Jerusalem djiwan, te denn le ninna pengro kotar, te nai lenn i rashaja un i Levitarja pengro tselo tsiro, te krenn le o Debleskri budi, jaake har an o baro Debleskre lila tchinlo hi. Un har i menshe ko lab shunan, dan le bud kolestar, hoi pash lende bares was: o feteder djob, mool, djet, gwin un kolestar, hoi ap lengri hachetikri phub bares was. Ninna o deshto kotar halauterestar anan le, un kowa his bud. Un i menshe dran i wawar forja an o them Juda khetne kol Israelentsa, kai pash lende djiwan, jon anan ninna pengro deshto kotar lengre grumjendar un bakrendar un o wawarestar, hoi jon kaman lengro baro Debleske te dell. Kowa lauter tchiwan le khetne ap bare haufe, jek haufe langs i wawar. Kowa djas fun o triinto tchon bis an o eftato tchon. Un har o Hiskija un i pralstune koi djan, un dikan, har bud khetne was, sharan le o baro Debles un leskre menshen Israel. Un o Hiskija putchas i rashajendar un i Levitarja, har sawo bud koowa khetne was. Un o baro rashai Asarja dran o kheer Zadok, penas ap leste: “Fun ko tsiro, kai wan i menshe an o baro Debleskro kheer un anan leske, hoi lenge penlo was, cham un wam tchales, un ninna atchas bud pral. O baro Dewel tchiwas peskri bacht ap peskre menshende. Doleske atchas jaake bud chapen pral.” Kote penas o baro rai, o Hiskija, te wenn bare iseme kerdo an o baro Debleskro kheer. Un jon kran les jaake. Kote tchiwan le kowa lauter kotar fer kotar dren: o chapen, hoi dan le har glan-tchinlo hi, un kowa, hoi o deshto kotar kolestar hi, hoi jon dren anan, un kowa hoi dan le pendar o baro Debleske. Un o pralstuno koi pral his ko Levitari, o Konanja. Un o duito his leskro phraal o Shimi. Lenge ap i rig wan o Jehijel, Asasja, Nahat, Asahel, Jerimot, Josabad, Eljel, Jismachja, Machat un o Benaja. Jaake penas kowa o baro rai, o Hiskija, un o Asarja, ko his o pralstuno pral halauter an o Debleskro kheer. Un jek Levitari, o Kore, koleskro dad o Jimna his, job das jak ap o wudar ap koi rig, kai o kham pre djala, un was kanna dren tchiddo te dell lo garda ap ko koowa, hoi i menshe pendar o baro Debleske dan. Un job hunte das kowa ap i rashajende un i Levitarjen win, hoi lengro kotar hi, ninna kol kotja mass, hoi kokres i rashajenge his. Un shob wawar mursha wan leske mishto pash o wast an kol forja, kai i rashaja djiwan. Kolla his o Eden, o Minjamin, o Jeshua, o Shemaja, o Amarja un o Shechanja. Lengri budi his te denn le pengre phralende lengro kotar chapaske, i phurende har i ternende, jaake har jon pengri budjake khetne tchiddo wan, un an lila dren tchinlo wan. Dren tchinlo his hako mursh un mursh tchawo, kai triin bersh un phureder his. Jon his jaake dren tchinlo, har jon khetne budran an o baro Debleskro kheer an ko tsiro, hoi lenge penlo was. Un i laba i rashajendar his an i liil tchinlo pal pengre dadengre khera. Un i Levitarja his ninna an lila dren tchinlo, hakeno kai biish bersh un phureder his. Jon wan jaake dren tchinlo, har jon pengri budjake khetne tchiddo wan. An kol lila wan ninna lengre familje dren tchinlo: lengre romja, tchawe un tcha. Kowa was doleske kerdo, kai i mursha pengro tselo djipah o Debleske koi his. Ninna i rashaja, kol tchawe o Aronestar, kai djiwan win glan lengro foro ap koi phub, kai i vieche chana, kolla lan pengro kotar chapaske. Lenge wan mursha pengro labeha wi-rodedo hako foreske, te denn le i tsele murshende an i rashajengre familje pengro kotar, ninna kol Levitarjen, kai an i lila dren tchinlo wan. An o tselo them Juda kras o Hiskija jaake, har mishto un tchatcho his glan o baro Debleste. Jaake djiwas lo peskro Debleha. Un halauter, hoi job kras, te well koi budi an o Debleskro kheer jaake kerdo har glan tchinlo hi, kowa kras lo peskro tselo djijeha. Job rodas, te krell lo, hoi peskro Dewel lestar kamas. Doleske mukas o baro Dewel kowa leske mishto te djal. Har o Hiskija kowa lauter kras, un jaake sikras, te rikrell lo pes peskro tselo djijeha ap o Debleste, koi was o Sanherib, ko baro rai pral o them Assur, un peras peskre lurdentsa an o them Juda dren. Un jon tchiwan pen trul i sorele forja, te lenn le len penge dren. Un har o Hiskija dikas, kai o Sanherib peskre lurdentsa was, te kurell lo pes o foreha Jerusalem, rakras lo kol pralstunentsa an peskro them un kol sorele kurepangren, un putchas lendar, te wals gar mishto, te tchakrenn le kol tsele tikne panja, hoi win glan o foro hi; un jon dikan kowa ninna jaake. Un jaake wan bud menshe khetne un tchakran kol tsele tikne panja un ninna ko lengsto pani, hoi nashas tel i phub. Jon penan penge: “Te wenn kol bare raja dran o them Assur, nai hatsenn le kek pani kate pash mende.” Un o Hiskija rikras pes mishto un mukas kol massurja trul o foro, kote kai le tele phagedo his, newes te krell. Un kol turme kras lo bareder, un mukas win i duiti massuri pre te tchiwell. Ninna mukas lo o Millo sorleder te krell an o Davideskro foro, un mukas bud witsepaskre tchurja un shilte te krell. Un job tchiwas pralstune murshen pral i tsele kurepangre, un das len khetne gole pash peste ap i platsa glan o foreskro wudar, un rakras lenge an o dji un penas: “Awenn sorelo, un ma trashenn! Ma darenn tchi! Ma trashenn o baro rajestar dran o them Assur un leskre tsele lurdendar, kai pash leste hi! Mentsa hi i bareder har leha hi. O baro rai dran Assur rikrell pes ap i menshengri soor. Pash mende hi o baro Dewel, kai maro Dewel hi. Job well menge ap i rig un kurell pes menge.” Un i menshe rikran pen ap kol laba, hoi lengro baro rai, o Hiskija, lenge penas. Pal i tsiro, har his ko baro rai pral o them Assur, o Sanherib, peskre lurdentsa pash o foro Lakish tardo, bitchras lo peskre pralstune murshen an o foro Jerusalem pash o Hiskija, ko baro rajeste pral o them Juda, un mukas leske un kol tsele menshenge dran Juda, kai an Jerusalem his, te penell: Kawa penell o Sanherib, ko baro rai pral o them Assur: “Tumer, kai han an Jerusalem, mire lurde hi trul tumaro foro tardo! Koon, patsenn tumer, nai well tumenge ap i rig? O Hiskija penell tumenge chochene laba, te penell lo tumenge: ‘O baro Dewel hi maro Dewel, job lell men win dran o wast o baro rajestar pral o them Assur.’ Tchatchepah, job mukell tumen i bokatar un i trushatar te merell. O Hiskija hi kowa, kai mukas kol mangepaskre platse un chatchepangre krik te lell, kai leskro Debleske vieche chatchedo wan. Un ap tumende an o them Juda un an o foro Jerusalem penas lo: ‘Kokres glan jek chatchepaskri djan ap i tchanga, un chatchrenn viechen o Debleske!’ Djinenn tumer gar, hoi me un mire phure kram i menshentsa an i wawar themma? Nai lan lengre debla pengro them win dran miro wast? Kek kol tsele deblendar an kol themma, hoi dan mire phure khetne, nai las peskre menshen dran miro wast. Har nai penenn tumer, kai tumaro Dewel tumen dran miro wast nai lella? Ma mukenn tumen o Hiskijestar te chochell un dinelo koowa dren te rakrell! Patsenn leske kek lab! Kek dewel dran kol tsele wawar themma nai las peskro them win dran mire phurengre wasta un dran miro wast. Palle nai lell witar gar tumaro Dewel tumen dran miro wast.” Un kol bitchepangre penan budeder tchilatche laba pral o baro Debleste, kai o tchatcho Dewel hi, un pral o Hiskija, kai leskro Debleske koi his. Ninna tchinas o Sanherib i liil, kai lo o baro Debles, ko Dewel pral Israel, praassas, un penas: Jaake har i debla an i wawar themma pengre menshen gar dran miro wast nai lan, jaake nai lell o Dewel fun o Hiskija peskre menshen witar gar dran miro wast. Un i bitchepangre dan i bari gole an o rakepen har lo an o them Juda rakedo well, ap i menshende, kai an o foro Jerusalem djiwan, un ap o foreskri massuri tardo his, te krenn le len traashnes un darenes. Un jaake kaman le o foro dren te lell. Un jon rakran djungele laba pral o Debleste, kai an o foro Jerusalem djiwell, har te wals lo i dewel har kolla, kai i menshengre wastentsa kerdo hi, un kolen i menshe an wawar themma an-mangenn. Un o baro rai, o Hiskija, un o Debleskro rakepaskro, o Jesaja, koleskro dad o Amoz his, dan gole ap o baro Debleste an o bolepen, te well lo lenge ap i rig. Kote bitchras o baro Dewel i bolepaskres. Kowa maras i tsele lurden, ninna lengre pralstunen un bare lurden ap i lurdengri platsa o baro rajestar dran o them Assur. Un i ladjatar djas lo pale an peskro them. Har job an o kheer leskro deblestar was, maran les leskre tchawe o chareha. Un jaake las o baro Dewel o Hiskija un kolen kai an o foro Jerusalem djiwan dran o wast o baro rajestar dran Assur – leskro lab his Sanherib – un dran o wast i tsele wawarendar. Un i menshe nai djiwan an o latchepen kolentsa, kai an i themma trul lende djiwenn. Bud menshe anan tchomone o baro Debleske an o foro Jerusalem un shukar un kutch koowa o baro rajeske an Juda, o Hiskija. Kau tsirestar his lo bares an-diklo kol menshendar an i tsele wawar themma. An kol diwessa was i merepaskro nasslepen ap o Hiskija; un job mangas o baro Debles. Un kowa rakras leha un das les i sikepen, te well lo sasto. Har o Hiskija sasto was, was lo pre-phurdo un das o baro Debleste ko latchepen gar pale, hoi kowa ap leste kras. Doleske was o baro Dewel chojedo pral leste un pral o them Juda un pral o foro Jerusalem. Koi khaitas o Hiskijes, kai phurdas lo pes pre. Job un i menshe an Jerusalem dikan pengri doosh dren. Doleske was koi choli o baro Deblestar gar pral lende jaake rah, har o Hiskija djiwas. O Hiskija his latches an-diklo, un les was bud un budeder brawlepen. Un job kras peske khera, kai was pre-hadedo leskro rup, sonakai, kutch barra, sungepaskro djet, shilte, un wawar kutch koowa. Un job kras djobengre khera, ninna khera i moljake un o djeteske, un stanje hake viechenge un platse, kai i bakre dren pandlo his. Un job kras peske forja. Un les his bud bakre un grumja. Ko tselo brawlepen das les halauter o Baro Dewel. O Hiskija his kowa, kai mukas o pralstuno kotar o panjestar Gihon te tchakrell, un o pani dureder tel i phub te nashell an o Davideskro foro, ap koi rig, kai o kham tele djal. Halauter, hoi o Hiskija kras, djas leske mishto. An ko tsiro, kai bitchran i pralstune dran o them Babilonia bitchepangren pash o Hiskija, te putchenn le lestar, hoi an o them djas, har o Dewel sawo baro koowa kras, hoi kek wawar nai krella, kote mukas les o Dewel kokres, te dikell lo, hoi an leskro dji hi, un hoi krals lo. Ko tselo wawar koowa, hoi pral o Hiskija penepaske hi, un har rikras lo pes ap o Debleste, kowa hi tchinlo an o liil, hoi o Debleskro rakepaskro, o Jesaja, tchinas, koleskro dad o Amoz hi, un an o liil i bare rajendar pral Juda un Israel. Un o Hiskija meras, un jon paskran les ap jek kol feteder platse an o mulengro kheer, kai i bare raja dran o Davideskro kheer paskedo his. Un i tsele menshe an o them Juda un an o foro Jerusalem, sharan les pash peskro paskepen. Un leskro tchawo, o Manasse, was o baro rai pal leste. Har was o Manasse baro rai, his lo deesh-te-dui bersha phuro; un job his pantch-deesh-te-pantch bersha baro rai an o foro Jerusalem. Un job kras, hoi his tchilatcho glan o baro Debleskre jaka: ko emligo djungelo koowa, har kol wawar menshe kran, kolen o baro Dewel glan o Israel win tradas dran o them. Job tchiwas kol mulne platse pale pre, kai i mule deblenge vieche chatchedo wan. Kol platse das leskro dad, o Hiskija, khetne. Un o Manasse mukas chatchepangre te krell, kai vieche chatchedo wenn o debleske Baal, kai i chocheno dewel hi. Un job kras figure, hoi sikran i debletsa Ashera. Un job mangas i bolepangre momlia an un witsras pes glan lende tele. Un an o baro Debleskro kheer tchiwas job chatchepangre pre i mule deblenge, kote, kai o baro Dewel penas: “An o foro Jerusalem kamau te mangenn le man an hako tsireske.” Un i tsele bolepangre momelenge tchiwas lo chatchepangre pre an kol dui glanstune platse glan o baro Debleskro kheer. Un job mukas peskre tchawen an i jag te djal an i tala Ben-Hinnom, un shunas ap tchirklengre golja un wawar sikepen, un kras durkepen un rikras peske drawepangre un sawe menshen, kai i mulen putchan. Jaake kras lo bud koowa, hoi tchilatcho hi glan o baro Debleskre jaka, te choirell lo les. Un mukas i figura te krell, hoi i chocheno dewel sikras, un anas lat an o Debleskro kheer, kolestar o Dewel ap o David penas un leskro tchaweste, o Salomo: “An kau kheer un an o foro Jerusalem, hoi me mange wi-rodom dran o tselo Israel, kate kamau me, te mangenn le man an hako tsiro. Un me kamau te djan i Israelitarja buder gar krik dran kau them, kai me dom lengre phurende, jaake rah jon halauter krenna, hoi me lenge penom, un miro tselo drom djan, un mire laba rikrenn un pal miro tchatchepen djiwenn, jaake har sikras len o Mose.” Un o Manasse anas i menshen an o them Juda un an o foro Jerusalem ap i tchilatcho drom; un jon djiwan tchilatcheder har kol wawar menshe, kolen o baro Dewel glan o Israel krik tradas. Ninna te das o baro Dewel o Manasse trad un i menshen an leskro them, dan jon gar garda koi pre. Doleske mukas o baro Dewel i pralstunen pengre lurdentsa dran o them Assur pral lende te well; kolla tapran o Manasse i sasteha un pandan les shellentsa dran lolo saster, un anan les an o them Babilonia. Har lo an bari daar his, mangas lo o ropah o baro Debles, kai leskro Dewel un o Dewel leskre phurendar his, un penas leske, har bud les leskri doosh khaitas. Un har lo jaake mangas, mukas pes o baro Dewel te mangell, un shunas leskro mangepen, un anas les pale an o foro Jerusalem an leskro them, kai job baro rai hi. Koi haiwas o Manasse, kai o baro Dewel o tchatcho Dewel hi. Un pal kowa mukas lo win glan o Davideskro foro i bari massuri te krell. Koi massuri djas ap koi rig, kai o kham tele djal, pash o pani Gihon an i tala un dureder kote, kai o drom pash o Matchengro wudar djal, un trul ko foreskro kotar, hoi kharell Ofel. Un job bitchras bare lurden an hako sorelo foro an o them Juda. Un job mukas i figuren i chochene deblendar krik te anell, ninna koi debleskri figura, hoi job an o baro Debleskro kheer tchiwas. Ninna anas lo i tsele chatchepangre krik, kolla, kai tchiwas lo pre ap i berga, kai o Debleskro kheer tardo hi, un kolla, kai an o foro Jerusalem tardo his; job witsras ko tselo koowa win glan o foro. Un job mukas o baro Debleskri chatchepaskri newes te krell, un anas o baro Debleske viechen, sawe, hoi chan le khetne glan leste, un sawe, te parkrell lo pes pash leste. Un ap i menshende an o them Juda penas lo, te mangenn le kokres o baro Debles an. Job hi o Dewel pral Israel. Ninna te anan i menshe dureder viechen ap kol mulne platse an o them, chatchran le len kote kokres o baro Debleske, kai lengro Dewel hi. Ko tselo wawar koowa, hoi pral o Manasse penepaske hi, un har lo peskro Debles mangas, un kol laba, hoi i dikepangre ap leste rakran, hoi penas lenge o baro Dewel, kai o Israeleskro Dewel hi, kowa hi halauter dren tchinlo an o liil i bare rajendar pral Israel. An o liil, hoi i dikepangre tchinan, hi tchinlo, har o Manasse o baro Debles mangas, un har kowa les shunas, ninna leskri tseli doosh, un har lo o baro Debles mukas, un kai lo mulne platse kras, un chochene deblen pre tchiwas, ninna koi figura, hoi i Ashera sikras, – kowa lauter, hoi lo kras, glan te dikas lo peskri doosh dren glan o baro Debleste. Un o Manasse meras, un jon paskran les an leskro kheer. Un leskro tchawo, o Amon, was baro rai pal leste. Har was o Amon baro rai, his lo 22 biish-te-dui bersha phuro; un job his dui bersha baro rai an o foro Jerusalem. Un o Amon kras, hoi tchilatcho hi glan o baro Debleskre jaka, jaake har leskro dad o Manasse kowa kras. Un anas viechen i mule deblenge, hoi leskro dad o Manasse kras, un witsras pes tele glan lende. Un job sikras gar o baro Debleste, kai les khaitas, hoi job kras, har leskro dad o Manasse kras. Na-a, job las gomme budeder doosh ap peste. Un i bare mursha an leskro them tchiwan pen tchorchanes khetne, un maran les an peskro kheer. Doleske dan i mursha dran Juda halauteren mulo, kai pen khetne tchiwan, te marenn le o baro rajes Amon. Un jon lan leskro tchawes, o Josia, te well lo baro rai pal leste. O Josia his ochta bersha, har was lo baro rai; un job his 31 (trijanda-te-jek) bersha baro rai an o foro Jerusalem. Un job kras, hoi mishto hi glan o baro Debleskre jaka, un djas o drom, kai leskro phuro dad o David ninna djas, un peras gar kau dromestar tele, gar ap i tchatchi rig un witar gar ap i serwi rig. Har lo an o ochtato bersh baro rai his, un gomme i terno mursh his, rodas lo ko Debles, koles leskro phuro dad, o David, an-mangas. Un an o 12. (deesh-te-duito) bersh kras lo pes ap i budi, te witsrell lo dran o them Juda un dran o foro Jerusalem kol chochene deblen un figuren krik. Koi pashel his ninna i figure, hoi i debletsa Ashera sikrenn. Un glan leskre jaka mukas lo i chatchepangre tele te phagell, kai viechen ko debleske chatchedo wan, kai kharell Baal. Un kol boba, hoi koi pral tardo his, un kai sungepaskro koowa chatchedo was, mukas lo trujel te dell. Un i figure, hoi sikrenn i debletsa Ashera, un kol wawar figure, hoi le pengre wastentsa kran, kolen phagas lo an kotja, un das len jaake khetne, te atchas tchi har tchik pral. Kai tchik witsras lo pral ko handako, kai kolla paskedo his, kai chatchran viechen un wawar koowa kol chochene deblenge. Un palle chatchas lo i kokale lengre rashajendar ap kol tchatchepangre, kai jon viechen i chochene deblenge chatchran. Un jaake kras lo, te his o them Juda un o foro Jerusalem buder gar pale-tchiddo. Kowa kras lo ninna jaake ap i tsele platse an i forja, hoi an i themma Manasse, Efrajim un Simeon tchiddo hi, un bis an o them Naftali. Un an o tselo them Israel phagas lo kol chatchepangre tele, ninna i figure, hoi i Ashera sikran. Un i tsele wawar figure das lo an kotja un kras len jaake tiknes, te his le har tchik. Un i boba, kai sungepaskro koowa chatchedo was, das lo trujel. Pal kowa djas lo pale an o foro Jerusalem. Un har o Josia an o 18. (deesh-te-ochtato) bersh baro rai his, un ko them un o Debleskro kheer djudjo kras i chochene deblendar, koi bitchras lo triin murshen, te krenn le kowa pale newes, hoi an peskro baro Debleskro kheer paash djas. Kol triin mursha his o Shafan, koleskro dad o Azalja his, un o Maaseja, ko moskro, un o Joach; kowa his leskro tchinepaskro, kai i lila tchinas, leskro dad his o Joahas. Un jon wan pash o pralstuno rashai, o Hilkija. Un lenge was kol tsele lowe dino, hoi an o Debleskro kheer anlo was, un hoi lan i Levitarja dren, kai ap o wudar garda dan, kol menshendar dran o them Manasse un Efrajim un kolendar, kai an Israel pral atchan, ninna kolendar dran o tselo them Juda un Benjamin, un kolendar, kai an o foro Jerusalem djiwan. Un jon dan kol lowe kol murshenge an o wast, kai pral i budepangre tardo hi, kai ap o baro Debleskro kheer budrenna, te krenn le kowa pale newes, hoi ap o kheer paash djas. Un kolla plaissran kol lowentsa kolenge, kai budrenn o kashteha un tchiwenn i barra pre, un ginan glan-dine barra, ninna kasht, kolestar pandepangre un pesse tchinle kashta kerdo wan. Kal kotja ap o kheer his khetne phagedo, har mukan i bare raja pral Juda ko kheer tele te well. Un kol mursha kran pengri budi an o tchatchepen. Un kolla hi i laba kol murshendar dran o kheer Levi, kai pral lende tardo his, te denn le jak ap i budepangre: o Jahat un o Obadja dran o kheer Merari, un o Secharja un o Meshullam dran o kheer Kohat. Un i Levitarja his halauter latche bashepangre. Wawar Levitarja his tardo pral i hidjepangre, un dan ninna jak ap i wawar budepangre. Mank i Levitarja his ninna sawe, kai tchinan i lila, wawar dan jak ap i budepangre, un wawar ap i wudja. Un har jon kol lowe win lan, hoi an o baro Debleskro kheer anlo was, hatsas o rashai Hilkija ko liil, kai tchinlo his, har te djan ap o baro Debleskro drom, jaake har o baro Dewel les o Moseske penas. Un o Hilkija penas ap o tchinepaskro, o Shafan: “Me hatsom i liil an o baro Debleskro kheer, kai menge o Debleskro drom siklo wella.” Un o Hilkija das ko liil o Shafaneste. O Shafan anas les pash o baro rajeste, un penas leske, har halauter djas, un penas: “Halauter, hoi tire budepangre penlo was, krenn le. Jon lan kol tsele lowe win, hoi an o baro Debleskro kheer his, un dan len kol murshenge an o wast, kai pral i budi tchiddo hi an o baro Debleskro kheer, un lengre budepangrenge.” Un o tchinepaskro, o Shafan, penas o baro rajeske ninna: “O rashai Hilkija das man i liil.” Un o Shafan draweras ko liil glan o baro rajeste. Jaake was, har o baro rai i laba dran ko liil shunas, kras lo peskre koola paash, kai ap leste his. Un o baro rai kharas kol murshen khetne: o Hilkija, o Ahikam, ko his i tchawo o Shafanestar, o Achbor, koleskro dad o Micha hi, o Shafan, kai tchinas i lila, un o Asaja, ko his i pralstuno an o baro rajeskro kheer. Un o baro rai penas lenge: “Djan koi un putchenn o baro Debles mange un i menshenge dran Israel, kai pral atchan, un kolenge an o them Juda, pral kol laba an ko liil, hoi hatslo was. Mare phure shunan gar ap o baro Debleskre laba, un djiwan gar jaake, har dren tchinlo hi an kau liil. Doleske hi o baro Debleskri choli bares ap mende tchiddo.” Kote djas o rashai Hilkija khetne kolentsa, kolen o baro rai bitchras, pash i Debleskri rakepaskretsa, i Hulda. Koja djiwas an o newo kotar o forestar Jerusalem. Lakro rom his o Shallum. Leskro dad his o Tokhat. Koleskro dad his o Harha. O Shallum das garda ap o ripjengro kheer. Un kol mursha rakran lah. Joi penas ap lende: “Kawa penell o baro Dewel, ko Dewel pral o Israel: Penenn ko mursheske, kai tumen pash mande bitchras: Kawa penell o baro Dewel: ‘Me anau tchilatchepen pral kau foro un pral i menshende, kai kate djiwenn. Koi tseli bibacht, hoi an ko liil tardo hi, hoi mukas peske o baro rai pral Juda glan te drawerell, anau pral tumende. I menshe an Jerusalem mukan man un anan wawar deblenge sungepaskro koowa. Halautereha, hoi le pengre wastentsa kran, choiran le man. Doleske well miri choli har i jag ap kau foro, un kek nai krell les win.’ Ko baro rajeske pral o them Juda, kowa kai tumen pash mande bitchras, te putchenn o baro Debles, nai penenn: Kawa penell o baro Dewel, ko Dewel pral o Israel: ‘Tu shunal kol laba an kau liil. Un kral tiro dji lenge pre. Un kral tut tiknes glan o baro Debleste, har tu shunal, hoi me penom pral kau foro un kol menshende, kai kate djiwenna, un kral tire koola paash, kai ap tute his, un rowal glan mande. Doleske shunom me tut ninna’, penell o baro Dewel. ‘Un anau kai bibacht gar pral kau foro un kolende, kai kate djiwenn, jaake rah har tu djiweh. Tu dikeh lat gar tire jakentsa. Me mukau tut an o latchepen te merell. Un tu weh paskedo an o mulengro kheer tire phurendar.’” Un kol mursha penan kal laba o baro rajeske. Un o baro rai, o Josia, bitchras peskre bitchepangren, un mukas i tsele phureden an o them Juda un an o foro Jerusalem khetne gole te dell. Un job djas pral an o baro Debleskro kheer. Un khetne leha djan i tsele mursha dran o them Juda, un i menshe, kai djiwan an o foro Jerusalem, i rashaja, i Levitarja un i tsele wawar menshe, bare un tikne. Un kote mukas lo glan lende i tsele laba te drawerell dran ko liil, hoi an o baro Debleskro kheer hatslo was, kai tchinlo hi, hoi o Dewel peskre menshendar kamella. Un o baro rai his ap peskri platsa tardo un das o baro Debleste peskro lab, te djan le ap o Debleskro drom, un rikrenn leskre laba, un djiwenn jaake, har job len sikras un pal leskro tchatchepen. Pengro tselo djijeha un pengri tseli sorjah kaman le pal kal laba te djiwenn, hoi o Dewel len das, un hoi an kau liil tchinlo hi. Un halauter, kai his an o foro Jerusalem un an o them Benjamin, kolen mukas lo o baro Debles pengro lab te dell, te krenn le pal kal Debleskre laba. Un jaake djiwan i menshe an o foro Jerusalem pal i laba hoi o Dewel lentsa win kras, ko Dewel, kai ninna o Dewel lengre phurendar his. Un o Josia witsras i tsele djungele chochene deblen dran o tselo them win, kai i Israelitarja djiwan, un kras, te mangan le halauter o baro Debles an, kai lengro Dewel hi. Jaake rah, har o Josia djiwas, mukan le gar o baro Debles, ko Debles, koles ninna lengre phure an-mangan. Un o Josia kras an o foro Jerusalem ko festo, hoi kharell Passa, te sharenn le o baro Debles. Ap o 14. (deesh-te-starto) diwes an o ersto tchon maran le i terne bakre, te chan le len ap ko festo. Un job das i rashajende pengri budi, un rakras kamles lentsa, te krenn le pengri budi mishto an o baro Debleskro kheer. Un job penas ap i Levitarja, kai o baro Debleske koi his, un i tsele menshende an Israel leskro drom sikran: “Anenn o Debleskro mochton, kai o Debleskre deesh laba dren hi, an o Debleskro kheer, hoi mukas o Davideskro tchawo, o Salomo, ko rai pral Israel, te krell. Tumer hunte hidjrenn les buder gar ap tumare phika. Kanna budrenn tumer kate an o kheer tumaro baro Debleske un leskre menshenge Israel. Awenn pash i budi jaake, har tumer pal tumare familje khetne tchiddo han, te krenn kowa, hoi o baro rai, o David, un leskro tchawo, o Salomo, tumenge glan tchinan. Tchiwenn tumen jaake khetne tardo an o Debleskro kheer, te djinenn kol familje dran Juda un Israel pash koneste jon hunte djan: jek gruppa tumendar budrell fer jek gruppa lendar, jaake har jon khetne tchiddo hi pal lengre familje. Te wenn jon pengre bakrentsa, marenn tumer kol terne bakre o chapaske Passa! Krenn tumen djudjo o Debleske! Un krenn o masseha jaake, har glan tchinlo hi, te nai krenn tumare phrala halauter jaake, har o baro Dewel o Moseske penas.” Un o Josia das i menshende, kai kote khetne his, peskre bakrendar un busjendar 30.000 (trijanda-serja) te wenn le maredo o chapaske Passa, un koi pashel 3.000 (triin-serja) grumja. Un i pralstune an leskro them dan pendar kokres viechen i menshenge un i rashajenge un i Levitarenge. I pralstune pral o Debleskro kheer, kolla his o Hilkija, o Secharja un o Jehijel, jon dan i rashajende ko chapaske Passa 2.600 (dui serja-shob-sheel) tikne bakre un tikne busja, koi pashel 300 (triin-sheel) grumja. O Konanja un leskre phrala, o Shemaja un o Netanel, khetne kol pralstunentsa pral i Levitarja, kolla his o Hashabja, o Jehijel un o Josabad, jon dan i Levitarjen 5.000 (pantch-serja) tikne bakre un tikne busja ko chapaske Passa, un koi pashel 500 (pantch-sheel) grumja. Un jaake was halauter kerdo o chapaske Passa. Un i rashaja his ap pengre platse tardo, un i Levitarja his jaake khetne tardo, har le khetne budrenn, un har les o baro rai penas. Un jon maran i terne bakre, dan o rat i rashajende, un kolla witsran les trul i chatchepaskri. Un i Levitarja tserdan i hauta tele. Un i Levitarja tchiwan ko mass kol viechendar, hoi wan tseles chatchedo, ap i rig, te denn le les hake bare familjende, te nai anenn jon les glan o baro Debleste, jaake har tchinlo hi an o Moseskro liil. Kowa kran le ninna i grumjentsa. Un jaake har kerdo was, pekan le kol bakre o chapaske Passa ap i jag. Un ko wawar mass, hoi o Debleske dino was, keran le an pirja, pfanne un tchare, un anan les sik pash i tsele menshende. Un koi pal kran i Levitarja o chapen penge un i rashajenge; i rashajen dran o kheer Aron his jaake bud budi kol tsele viechentsa, hoi wan tseles chatchedo un ko thulepah, hoi was chatchedo, te kran i Levitarja penge un i rashajenge ko chapen. Un i gipangre dran o kheer Asaf atchan ap penge platse tardo. Jaake penas kowa o David un o Asaf un o Heman un o Jedutun, kowa his o baro rajeskro dikepaskro. Ninna kol mursha, kai dan garda ap i tsele wudja, mukan gar pengre platse. Un i Levitarja kran ninna lenge o chapen. Un jaake was ap ko diwes halauter kerdo, te sharenn le o baro Debles. Jon chan o chapen Passa un anan o baro Debleske wawar viechen, hoi wan tseles chatchedo ap leskri chatchepaskri, jaake har kowa o baro rai Josia kamas un penas. Un i Israelitarja, kai an ko tsiro khetne wan, kran o festo Passa, un rikran pal kowa kol efta bare diwessa, kai chan le maro, kai kek shutlo jarro dren hi. Un pal ko tsiro, kai o Debleskro rakepaskro, o Samuel, djiwas, rikras kek baro rai an Israel ko festo Passa jaake, har o Josia les kanna rikras khetne kol rashajentsa, Levitarja un i tsele menshentsa dran o them Juda un kolentsa, kai dran Israel wan, un kolentsa, kai an Jerusalem djiwan. Kau festo Passa was rikedo, har o Josia an o 18. (deesh-te-ochtato) bersh o baro rai his. Pal ko tsiro, kai o Josia o baro Debleskro kheer djudjes kras, djas o Necho, ko baro rai pral o them Egiptia, win peskre lurdentsa, te kurell lo pes o foreha Karkemish, hoi pash o pani Eufrat tchiddo hi. Un o Josia djas win leske an o drom. Un o Necho bitchras murshen pash leste un mukas leske te penell: “Tu rai pral Juda, miro kurepen kate hi gar tiro koowa! Gar tuha kamah men te kurell. Me kamau man ko rajeha pral o them Babilonia te kurell, koleha me an o kurepen tardo hom. Un o Dewel penas, te krap sik. Job hi mantsa, doleske tchip tut leske gar an o drom, te marell lo tut gar!” Un o Josia mukas gar tele leste un kamas pes leha te kurell, un shunas gar ap kowa, hoi o Necho penas, ninna te was kowa o Deblestar. Un o Josia was, te kurell lo pes leha an o telstuno them, hoi kharell Megiddo. Un i kurepangre pengre bogentsa dan ap o rajeste Josia karje. Un o baro rai Josia penas ap kol murshende, kai trul leste his: Anenn man kate krik, me wom phares an-karedino! Un leskre mursha hadan les leskro wurdin tele, tchiwan les ap i wawar wurdin, un anan les an o foro Jerusalem. Un job meras un was paskedo an o mulengro kheer, kai peskre phure paskedo his. Un i menshe an o tselo them Juda un an o foro Jerusalem rowan pral o Josia. Un o Jeremia giwas i ropaskri gili pral o Josia. Un i tsele gipangre, mursha har djuwja, giwan ropangre gilja pral o Josia bis ap kau diwes. Jaake well kowa gomme kau diwes kerdo an Israel. Kal tsele gilja hi tele tchinlo an o liil, hoi kharell: Ropangre gilja. Ko tselo wawar koowa, hoi pral o Josia penepaske hi, un har lo lauter kras, te rikrell lo pes ap o baro Debleskre laba, un halauter pral leskro djipen, kowa hi tchinlo an o liil i bare rajendar pral Israel un Juda. Un i menshe dran o them Juda tchiwan o Joahas, koleskro dad o Josia his, pral pende, te well lo o baro rai pal leskro dadeste an o foro Jerusalem. Biish-te-triin (23) bersh his o Joahas phuro, har lo baro rai was. Un job his triin tchonna baro rai an o foro Jerusalem. Un o baro rai pral o them Egiptia las les win dran o foro Jerusalem, te atchell lo buder gar baro rai. Un job tchiwas i sijaan ap o them: 70 (efta-deesh) zentnarja rup un 35 (trijanda-te-pantch) kilogramme sonakai. Un o baro rai pral o them Egiptia kras, te well o Josijeskro tchawo, o Eljakim, baro rai pral Juda un Jerusalem. Un das les i wawar lab un kharas les Jojakim. Leskro phrales, o Joahas, las o Necho peha, un anas les an o them Egiptia. Har was o Jojakim baro rai, his lo 25 (biish-te-pantch) bersh phuro. Un job his 11 (deesh-te-jek) bersh baro rai an o foro Jerusalem. Un job kras, hoi tchilatcho his glan i jaka o baro Deblestar, kai leskro Dewel his. Un o Nebukadnezar, ko baro rai pral o them Babilonia, was, te kurell lo pes leha, un mukas les sasterne shellentsa te pandell, te nai anell lo les an o foro Babilon. Ninna ko kutch kowestar dran o baro Debleskro kheer mukas o Nebukadnezar an o foro Babilon te anell, un tchiwas kowa kote an peskro debleskro kheer. Ko tselo wawar koowa, hoi pral o Jojakim penepaske hi, un ko djungelo koowa, hoi lo kras, un hoi leske djas, kowa hi tchinlo an i familjakro liil i bare rajendar pral o them Israel un Juda. Un leskro tchawo, o Jojachin, was baro rai pal leste. Deesh-te-ochta (18) bersh his o Jojachin, har lo baro rai was. Un job his baro rai triin tchonna un deesh diwessa, un djiwas an ko tsiro an o foro Jerusalem. Un job kras, hoi djungeles his glan o baro Debleskre jaka. Un har o bersh trujel his, mukas les o Nebukadnezar an o foro Babilon te anell, un mukas leha bud kutch koowa dran o baro Debleskro kheer te anell, un tchiwas leskro kakes, o Zedekja, pral o them Juda un o foro Jerusalem, te well lo baro rai. Biish-te-jek (21) bersh his o Zedekja, har lo baro rai was; un deesh-te-jek (11) bersha his lo baro rai an o foro Jerusalem. Un job kras, hoi djungeles hi glan i jaka o baro Deblestar, kai leskro Dewel his, un kras pes gar tiknes glan o Debleskro rakepaskro, o Jeremia, har kowa leha rakras, un leske penas, hoi o baro Dewel leske an o mui tchiwas. Ninna te hunte das job pes sowel glan o Debleste, te rikrell lo pes ap o baro rajeste pral o them Babilonia, o Nebukadnezar, peras lo kolestar tele, un shunas buder gar ap leste. Un job djas pal peskro shero un kras peskro dji har i bar, un was buder gar pale pash o baro Debleste, kai o Israeleskro Dewel hi. Ninna i tsele pralstune an o them Juda un i rashaja un i menshe an o them kran pengri doosh gomme bareder pengro djipah: Jon djiwan pal ko djungelo koowa, hoi i menshe an i wawar themma kran, un kran o baro Debleskro kheer pale-tchiddo, ko kheer, hoi job wi-rodas, te djiwell lo kote an o foro Jerusalem. Un o baro Dewel, lengro phurengro Dewel, bitchras bud bitchepangren pash lende, te dell lo len trad. Les khaitan peskre menshen un peskro kheer. Jon sanan o Debleskre bitchepangren win. Un leskre laba his lenge tchi moldo, un jon rikran o Debleskre rakepangre dineleske. Doleske was o baro Debleskri choli jaake phares pral peskre menshende, te nai wan le gar win lino koi dran. Un o baro Dewel mukas o baro rajes Nebukadnezar dran o them Babilonia pral lende te well. Leskre lurde maran i terne murshen o chareha, ninna an o Debleskro kheer. O baro rajes dran Babilonia khaitas kek, gar i terne mursha, witar gar i terne tcha, gar i phure, ninna te his le nasselo. Halauteren das o baro Dewel an leskro wast. Un o tselo koowa dran o Debleskro kheer, bare un tikne koola, ninna ko kutch koowa dran o baro Debleskro kheer un o brawlepen o baro rajestar un kol pralstunendar an o them, halauter mukas o Nebukadnezar an o foro Babilon te anell. Kol lurde dran o them Babilonia chatchran o baro Debleskro kheer un phagan o foreskre massurja tele. Un i tsele turme chatchran le i jagatar win. Un jaake was lengro tselo kutch koowa chatchedo an i jag un buder tchi moldo. Un kolen, kai gar o chareha maredo wan, anas lo pandles an o them Babilonia. Un jon hunte budran leske un leskre tchawenge, bis ko tsiro was, kai i Persarja i bare raja wan. Glan i rah tsiro penas o Mose ap i Israelitarja: “Hako eftato bersh hunte budrell kek tumendar ap peskri hachetikri phub, te lell i phub pale newi soor!” Ap ko lab rikran pen i Israelitarja gar. Kanna atchas ko them efta-deesh bersha muklo tchiddo. Jaake was ko lab tchatcho, hoi o baro Dewel o Jeremijeske an o mui tchiwas: “O them atchell muklo tchiddo efta-deesh bersha, bis te kol bersha trujel hi, kolen i Israelitarja gar dren rikran.” An o ersto bersh, kai o Kirus o baro rai pral o them Persia his, kras o baro Dewel, te was ko lab tchatcho, hoi lo ap o Jeremia rakras, un job i menshenge dureder penas. O baro Dewel das o baro rajeske, o Kirus an o dji, te mukell lo an peskro tselo them win te kharell un i lilentsa halauterenge te penell: “Kawa penell o Kirus, ko rai pral o them Persia: O baro Dewel an o bolepen das man i tsele themma ap kai phub. Un job penas mange, te krap leske i kheer an o foro Jerusalem an o them Juda. Koon kanna mank tumende leskre menshendar hi, koleha te well peskro Dewel! Un job nai djal pral an o foro Jerusalem.” An o ersto bersh, kai o Kirus o baro rai pral o them Persia his, kras o baro Dewel, te was ko lab tchatcho, hoi lo ap o Jeremia rakras, un kowa i menshenge dureder penas. O baro Dewel das o baro rajeske, o Kirus an o dji, te mukell lo an peskro tselo them win te kharell un i lilendar halauterenge te penell: Jaake rakrell o Kirus, ko rai pral o them Persia: O baro Dewel an o bolepen das man i tsele themma ap kai phub. Un job penas mange, te krap leske i kheer an o foro Jerusalem an o them Juda. Koon kanna mank tumende leskre menshendar hi, koleha te well peskro Dewel! Un job nai djal pral an o foro Jerusalem an o them Juda, un nai tchiwell o baro Debleskro kheer pre! Kowa hi o Israeleskro Dewel. Un job rodas peske o foro Jerusalem win, te well lo kote an-mangedo. Un hakeno, kai pral atchas o Debleskre menshendar, kai lo ninna djiwell an kau them, koleske hunte wenn kolla ap i rig, pash kolende job djiwell, un hunte denn les rup un sonakai un vieche un wawar latcho koowa. Un hoi hakeno pestar kamell te dell, te well o baro Debleskro kheer pre-tchiddo an o foro Jerusalem, kowa hi hakeneskro koowa kokres. Kote kran le pen ap o drom, te tchiwenn le o baro Debleskro kheer pale pre an o foro Jerusalem. Kolla, kai djan, his i pralstune pengre familjendar dran Juda un Benjamin, ninna i rashaja un i Levitarja, halauter kolla, kolenge o Dewel o dji pre kras, te djan le kote. Un halauter, kai trul lende trujel djiwan, kran lengre wasta soreles un dan len rup, sonakai, wawar latcho un kutch koowa un vieche, ninna wawar koowa, hoi jon len dran pengro kamlepen dan. Un o baro rai Kirus das len o tselo koowa, hoi an o baro Debleskro kheer tardo his. Glan bud bersha mukas les o Nebukadnezar dran o foro Jerusalem te anell un tchiwas les an o kheer leskro deblestar. Un o Kirus, ko rai pral Persia, das halauter an o wast kolestar, kai pral o brawlepen his. Leskro lab his Mitredat. Un o Mitredat tchinas kol tsele koola an i liil, un das ko liil o Sheshbazar. Kowa his o pralstuno pral o them Juda. Un jaake bud koola his kote: 30 (trijanda) sonakangre tchare 1.000 (jek sero) rupene tchare 29 (biish-te-enja) tchurja 30 (trijanda) sonakangre khore un 410 (star-sheel-te-deesh) rupene khore un 1.000 (jek sero) wawar koola. Kol tsele koola dran sonakai un rup his khetne 5.400 (pantch-serja-star-sheel). Halauter anas o Sheshbazar pral an o foro Jerusalem. Un pash leste his kol tsele menshe, kai wan krik anlo an o them Babilonia, un djan kanna leha pale an o foro Jerusalem. Kalla hi kol menshe, kai an o them Juda djiwenn. Kolla wan pale dran o pandepen, kai o baro rai pral Babilonia, o Nebukadnezar, len krik anas. Kolla wan pale pale an o foro Jerusalem un an o them Juda, hakeno an peskro foro. Jon wan khetne kol murshentsa: O Serubbabel, o Jeshua, o Nehemja, o Seraja, o Reelaja, o Mordokai, o Bilshan, o Misperet, o Bigwai Rehum un o Baana. Kolla hi i laba kol familjendar, kai wan pale an Israel un kitse mursha an lende his: o kheer Parosh: 2.172 (dui-serja-jek-sheel-te-efta-deesh-te-dui); o kheer Shefatja: 372 (triin-sheel-te-efta-deesh-te-dui); o kheer Arach: 775 (efta-sheel-te-efta-deesh-te-pantch); o kheer Pahat-Moab: leskre tchawendar o Jeshua un o Joab: 2.812 (dui-serja-ochta-sheel-te-deesh-te-dui); o kheer Elam: 1.254 (jek-sero-dui-sheel-te-pantch-deesh-te-star); o kheer Sattu: 945 (enja-sheel-te-star-deesh-te-pantch); o kheer Sakkai: 760 (efta-sheel-te-shob-deesh); o kheer Bani: 642 (shob-sheel-te-star-deesh-te-dui); o kheer Bebai: 623 (shob-sheel-te-biish-te-triin); o kheer Asgad: 1.222 (sero-dui-sheel-te-biish-te-dui); o kheer Adonikam: 666 (shob-sheel-te-shob-deesh-te-shob); o kheer Bigwai: 2.056 (dui-serja-paash-sheel-te-shob); o kheer Adin: 454 (star-sheel-te-paash-sheel-te-star); o kheer Ater, kai was ninna Hiskija kharedo: 98 (enja-deesh-te-ochta); o kheer Bezai: 323 (triin-sheel-te-biish-te-triin); o kheer Jorah: 112 (jek-sheel-te-deesh-te-dui); o kheer Hashum: 223 (dui-sheel-te-biish-te-triin); o kheer Gibbar: 95 (enja-deesh-te-pantch); dran o foro Betlehem: 123 (jek-sheel-te-biish-te-triin); dran o foro Netofa: 56 (paash-sheel-te-shob); dran o foro Anatot: 128 (jek-sheel-te-biish-te-ochta); dran o foro Bet-Asmawet: 42 (star-deesh-te-dui); dran i forja Kirjat-Jearim un Kefira un Beerot: 743 (efta-sheel-te-star-deesh-te-triin); dran i forja Rama un Geba: 621 (shob-sheel-te-biish-te-jek); dran o foro Michmas: 122 (jek-sheel-te-biish-te-dui); dran i forja Betel un Ai: 223 (dui-sheel-te-biish-te-triin); o kheer Nebo: 52 (paash-sheel-te-dui); o kheer Magbish: 156 (sheel-te-pantch-deesh-te-shob); o wawar kheer Elam: 1.254 (jek-sero-dui-sheel-te-pantch-deesh-te-star); o kheer Harim: 320 (triin-sheel-te-biish); dran i forja Lod un Hadid un Ono: 725 (efta-sheel-te-biish-te-pantch); dran o foro Jericho: 345 (triin-sheel-te-star-deesh-te-pantch); o kheer Senaa: 3.630 (triin-serja-shob-sheel-te-trijanda); o kheer Jedaja, leskro tchawestar o Jeshua: 973 (enja-sheel-te-efta-deesh-te-triin); o kheer Immer: 1.052 (jek-sero-te-pantch-deesh-te-dui), o kheer Pashur: 1.247 (jek-sero-dui-sheel-te-star-deesh-te-efta); o kheer Harim: 1.017 (jek-sero-te-deesh-te-efta); dran i khera Jeshua, Kadmijel, Binnui un Hodawja: 74 (efta-deesh-te-star); dran o kheer Asaf: 128 (sheel-biish-te-ochta); kolla his i gipangre; dran i khera Shallum, Ater, Talmon, Akkub, Hatita un Shobai: khetne 139 (jek-sheel-te-trijanda-te-enja); kolla dan jak ap o foreskre wudja; i familje, kolendar i mursha wan, kai budran an o Debleskro kheer: Ziha, Hasufa, Tabbaot, Keros, Siaha, Padon, Lebana, Hagaba, Akkub, Hagab, Salmai, Hanan, Giddel, Gahar, Reaja, Rezin, Nekoda, Gasam, Usa, Paseach, Besai, Asna, Meunim, o Nefusim, Bakbuk, Hakufa, Harhur, Bazlut, Mehida, Harsha, Barkos, Sisera, Temach, Nezjach un Hatifa. I familje kolendar, kai budran o baro rajeske Salomo: Sotai, Soferet, Peruda, Jaala, Darkon, Giddel, Shefatja, Hattil, Pocheret-Zebajim, Ami. I tsele budepangre, kai budran an o Debleskro kheer un kolla, kolengre phure o Salomeske budran, his khetne 392 (triin-sheel-te-enja-deesh-te-dui). Un koi his ninna menshe, kai khetne i Israelitarja pre wan dran Tel-Melach, un dran Tel-Harsha, un dran Kerub-Addon, un dran Immer. Jon nai penan gar, dran hawo dadengro kheer jon hi, un te hi lengre menshe dran o Israel. Kolla his i familje Delaja, Tobija, un Nekoda. Khetne his le 652 (shob-sheel-te-pantch-deesh-te-dui) menshe. Un ko moskro penas lenge, te nai chan le gar o chapen, hoi kokres i rashajenge his, jaake rah bis te i rashai was un win hatsas, hoi i barra Momeli un Tchatchepen pral kau koowa penan. Halauter khetne his le 42.360 (star-deesh-te-dui-serja-triin-sheel-te-shob-deesh). Win lino his lengre budepangre: Kolla his 7.337 (efta-serja-triin-sheel-te-trijanda-te-efta) mursha un djuwja: Koi pashel wan lengre gipangre: 200 (dui-sheel) mursha un djuwja. Un len his 736 (efta-sheel-te-trijanda-te-shob) graja, un 245 (dui-sheel-te-star-deesh-te-pantch) maultikre burike, 435 (star-sheel-te-trijanda-te-pantch) khamele un 6.720 (shob-serja-efta-sheel-te-biish) burike. Un har i pralstune pral pengre familjen pash o baro Debleskro kheer an o foro Jerusalem wan, dan jon pendar lowe, te nai well o Debleskro kheer pre-tchiddo kote kai lo tardo his. Un jon dan pash ko lowe, hoi o khereske koi his, jaake bud jon nai denna. Kowa his khetne: 61.000 (shob-deesh-te-jek-serja) sonakangre lowe un 5.000 (pantch serja) funto rup un sheel rashajengre baja. Un mank lende, kai an o foro Jerusalem djiwan, his i rashaja, un i Levitarja. I gipangre un kolla, kai jak dan ap o foreskre wudja, ninna kolla, kai budran an o Debleskro kheer, jon djan an penge forja un djiwan kote. Ninna kol tsele wawar Israelitarja djiwan hakeno an peskro foro. Un har o 7. (eftato) tchon was un i Israelitarja an pengre forja his, wan i tsele menshe har jek mursh khetne an o foro Jerusalem. Un o Jeshua, koleskro dad o Jozadak his, kras pes ap i budi khetne peskre phralentsa, kol rashajentsa, un o mursheha Serubbabel, koleskro dad o Shealtijel his, un leskre phralentsa. Un jon kran i newi sasterni chatchepaskri, te nai chatchrenn le viechen koi pre o Israeleskro Debleske, jaake har tchinlo hi an o liil o Debleskro murshestar, o Mosestar. Un ninna te hi len daar i wawar menshendar an o them, tchiwan le i sasterni chatchepaskri pre ap peskri phuri platsa, un anan kote viechen o baro Debleske, un chatchran len koi pre. Kowa kran le taissarlake un ratsjake. Un jon rikran kol bare diwessa, kai djiwenn i Israelitarja an patjengre khera, jaake har tele tchinlo was, un chatchran jaake bud viechen o Debleske kol tsele efta diwessa, har hako diweske glan tchinlo his. Pal ko tsiro anan le hako diwes kol viechen, kai wan taissarlake un ratsjake chatchedo o baro Debleske. Un ninna ap hako newo tchon un ap i wawar bare diwessa anan le viechen o baro Debleske. Un dan ninna kowa, hoi jek pestar kamas te dell o baro Debleste. O ersto kopo har anan le viechen, te wenn le chatchedo o baro Debleske, his ap o ersto diwes an o eftato tchon. An ko tsiro his i telstune barra o baro Debleskro khereske gomme gar tchiddo. Un jon dan lowe kol murshen, kai budrenn i barrentsa un kol murshen, kai budrenn o kashtentsa. Ninna dan le chapen un pipen un djet kol murshen dran Sidon un Tirus, te nai anenn le Zedertikro kasht dran o Libanon pral o baro pani an ko foro Jafo. Kowa lauter kran le jaake har les lenge o Kirus, ko rai pral Persia penas. An o duito bersh har jon pale wan an o foro Jerusalem, un an o duito tchon, kran pen i Israelitarja ap i budi, te tchiwenn le o Debleskro kheer pale pre. O Serubbabel, koleskro dad o Shealtijel his, un o Jeshua, koleskro dad o Jozadak his, un lengre wawar phrala, kolla his i rashaja un i Levitarja, un halauter, kai wan dran pengro pandepen pale an o foro Jerusalem budran khetne ap o Debleskro kheer. Un jon rodan i Levitarjen win, kai biish bersh un phureder his, te denn le jak ap koi tseli budi an o baro Debleskro kheer. Un o Jeshua un leskre mursh tchawe un leskre phrala, o Kadmijel, o Binnui un o Hodawja his khetne koi tardo, te nai sikrenn le kol budepangren ap o Debleskro kheer, har koi budi hunte kerdo wella. Koi pashel his ninna kol Levitarja, kolengro phuro dad o Henadad his. Un har tchiwan i budepangre i telstune barra pre o baro Debleskro khereske, his i rashaja koi tardo an pengre rashajengre ripja un phurdan an pengre phurdepangre. Un i Levitarja, kolengro phuro dad o Asaf his, kolen his pengre bashepangre, hoi kharenn Zimbale, ninna pashel, te nai sharenn le o baro Debles, jaake har o David, ko baro rai pral Israel kowa penas. Un jon giwan, sharan un parkran pen pash o baro Debleste: “Job hi latcho un leskro kamlepen hi an hako tsiro pral Israel.” Un i tsele menshe dan gole i bachtjatar, har parkran le pen pash o baro Debleste doleske, kai i telstune barra leskro khereske tchiddo his. Bud i phure rashajendar, i Levitarendar un i familjengre pralstunendar djinan, har o baro Debleskro phuro kheer win dikas. Kolla rowan soreles, har jon kanna dikan, har i telstune barra kau newo khereske tchiddo wan. Wawar dan gole i bachtjatar, jaake his, kai nai wan le dur shunlo. Un kek djinas, hoi sorleder hi, koi gole i bachtjatar oder ko sorelo ropen; i menshe dan jaake bares gole, te was kowa dur shunlo. I wawar menshe an o them, kolla, kai kaman gar i bibolden dran i khera Juda un Benjamin, jon shunan, te krenn kolla, kai wan pale pale dran o them Babilonia, i newo kheer o baro Debleske, kai o Israeleskro Dewel hi. Koi djan le pash o Serubbabel un pash i familjengre pralstunende un penan: “Mer kamah tumentsa o Debleske i kheer te krell. Mer mangah ninna tumaro Debles an, un maram leske viechen, jaake rah har o baro rai pral o them Assur, o Asarhaddon, men halauter kate an kau them mukas te anell.” Kote penan lenge o Serubbabel un o Jeshua un i familjengre pralstune: “Kowa hi gar mishto, te krenn tumer un mer khetne o Debleskro kheer. Mer kokres kamah o kheer te krell o baro Debleske, kai o Israeleskro Dewel hi. Kowa penas menge jaake o baro rai pral o them Persia, o Kirus.” Kote kran kol wawar menshe, kai djiwan ninna an o them, i biboldenge o djipen phares. Un jon kaman len daar te krell, te budrenn le buder gar dureder ap o Debleskro kheer. Un jon dan kolende lowe, kai budran o baro rajeske, te rikrenn jon kowa pre, hoi i bibolde penge glan lan. Kowa kran le jaake rah, har o Kirus o baro rai pral o them Persia his, un gomme an ko tsiro, kai o Darius o baro rai pral o them Persia his. Un har o Ahasveros baro rai was, an leskro ersto bersh, tchinan le i fullo liil pral i menshende dran o them Juda un Jerusalem. Un an ko tsiro, har o Artaxerxes o baro rai his, tchinan o Bishlam, o Mitredat, o Tabeel un lengre mala i tchilatcho liil o rajeske pral o them Persia. Ko liil his tchinlo an o aramtikro tchinepen un an o aramtikro rakepen. Ninna o pralstuno Rehum un o Shimshai, kai haiwas lila te tchinell, kolla dui tchinan i fullo liil pral Jerusalem, un bitchran les pash o baro rajeste Artaxerxes. An ko liil his tardo: Mer, o pralstuno Rehum un o tchinepaskro, o Shimshai, un kolla wawar halauter, i tchatchepangre mursha, i bare lurde, i tchinepangre, un i wawar pralstune, un i mursha dran Erech, dran Babilon, un dran Susa, kolla hi i Elamarja, mer tchinah kau liil khetne i menshentsa dran kol wawar themma, kolen o baro un sorelo Asenappar an kau them mukas te anell, te djiwenn le an o foro Samaria un an i wawar forja ap i wawar rig o panjestar Eufrat. Un kal laba his tardo an ko liil: Ap o baro rajeste Artaxerxes, i murshendar ap i wawar rig o panjestar Eufrat. Mer ham tire budepangre, un kamah tuke te penell, kai i bibolde, kolla kai dran tiro them kai pral pash mende wan, kolla hi kanna an o foro Jerusalem un kamenn ko foro pale pre te tchiwell, ko foro, kolestar i menshe jaake diwjo un tchilatcho hi. Jon tchiwenn bar ap bar, te wenn i massurja ko forestar kerdo. I telstune barra hi pale newes tchiddo. Mer halauter hunte penas o baro rajeske: Kau foro te well newes kerdo, un i massurja hi pale tardo, denn i menshe buder kek themeskre lowe, witar kek foreskre lowe, un wawar koowa witar gar. Kek lowe wenn kolendar pash maro rajeste. Mer halauter rikrah pash o baro rajeste un chah o loon dran leskro kheer, un mer kamah gar te dikell, har well ladj ap o baro rajeste anlo. Doleske bitchrah leske kau liil. Muk pal te dikell an i familjakre lila tire phurendar, palle hatseh un dikeh, kai kau foro pes pre hadas, un pral wawar rajende un themma doosh anas. Ninna an i phure tsirja hadan pen i menshe an kau foro pre. Doleske was kau foro ninna khetne maredo, un kek bar atchas ap o wawar. Un kanna penah mer o baro rajeske, kai job buder tchi an peskro wast nai rikrella, hoi ap i wawar rig o panjestar Eufrat tchiddo hi, te well kau foro pale newes kerdo, un i massurja pale pre-tchiddo wenn. Koi bitchras lenge o rai pral o them Babilonia kau liil un mukas lenge te penell: Tuke Rehum, ko pralstuneske un tuke Shimshai, ko tchinepaskro, un tumenge wawarenge halauterenge an o foro Samaria un kol wawarenge halauterenge ap i wawar rig o panjestar Eufrat: Bacht tumentsa! Un kanna kamau tumenge te penell: Ko liil, kai tumer mange tchinan, was mange lab pal lab glan drawedo. Un har me les penom, was pal diklo, un halauter hi tchatchepen, hoi tumer mange tchinan, kai hadas pes ko foro pale te pale an o phuro tsiro un anas tchingepen i tsele rajenge, un peras tele lengre rajentsa. Ninna his sorele bare raja an o foro Jerusalem, kai his i raja pral halauter, hoi ap i wawar rig o panjestar Eufrat djiwella, jaake kai was lenge hunte themeskre lowe dino, ninna foreskre lowe un wawar koowa. Doleske kamau, te penenn tumer kol menshenge soreles, te nai budrenn le gar dureder, te nai well ko foro gar pale pre-tchiddo, jaake rah bis te me penau i wawar lab! Denn jak, te krenn kowa sik, te well kek doosh pral maro them, un te nashrap kek lowe. Un ko liil o baro rajestar Artaxerxes was drawedo glan o Rehum un ko tchinepaskro, o Shimshai, un glan kol tsele wawar murshende, kai pash lende his. Koi djan le sik an o foro Jerusalem pash i bibolde, un rikran len sorjah pengri budjatar pale, jaake te nai budran le buder gar dureder. Kote atchas i budi ap o Debleskro kheer an o foro Jerusalem tardo. Un kowa atchas jaake bis o rai Darius an o duito bersh o baro rai his pral o them Persia. Un o Debleskre rakepangre, o Haggai un o Sacharja, koleskro dad o Iddo his, kolla rakran i biboldentsa, kai djiwan an o them Juda un an o foro Jerusalem, un penan lenge, hoi lengro Dewel, ko Dewel pral o Israel, lenge kal biboldenge penas. Kote kran pen ap i budi o Serubbabel, koleskro dad o Shealtijel his, un o Jeshua, koleskro dad o Jozadak his. Un jon budran dureder ap o Debleskro kheer an Jerusalem. Un lentsa khetne budran o Debleskre rakepangre un dan len soor. An ko tsiro wan mursha pash lende: o Tattenai, ko his o pralstuno pral o them ap i wawar rig o panjestar Eufrat, un o Shetar-Bosnai un lengre mala un penan: “Koon penas tumenge, te tchiwenn kau kheer pale pre un te krenn kal massurja pale newo?” Un palle putchan le lendar: “Har kharenn kol mursha, kai tchiwenn kau kheer pale pre?” Un o Debleskre jaka his pral i phureder an o them Juda, un jon nai budran dureder, bis i liil pash o Darius bitchedo was un i liil lestar pale pale was. Kawa hi ko tele tchinlo liil, hoi was bitchedo ap o rajeste Darius. Kau liil mukas o Tattenai te tchinell khetne o mursheha Shetar-Bosnai un lengre malentsa, kol tchatchepangre an o them, kai ap i wawar rig o panjestar Eufrat his. Kalla hi i laba, hoi jon leske tchinan: O baro rajeske Darius bud bacht! Mer kamah tuke te penell, kai mer nasham an o them Juda, pash o kheer o baro Deblestar. Ko kheer well bare barrentsa kerdo. Un kasht well an i massurja dren tchiddo. Un i budi well mishto kerdo, un djal an lengro wast sik dureder. Kote putcham mer palle lengre pralstunendar: ‘Koon penas tumenge, te krenn kau kheer un te tchiwenn kal massurja pale pre?’ Un ninna putcham mer lendar pal lengre laba, jaake te nai tchinas mer len pre un nai penas tuke, koon i pralstune pral kai budi hi. Un kowa hi, hoi jon menge penan: “Mer ham i budepangre o Deblestar, kai kras o bolepen un i phub, un tchiwah kau kheer pale pre, kai glan bud bersha kate tardo his, un koles i baro sorelo rai dran o them Israel mukas pre te tchiwell. Jaake his ko kheer shukar koi tardo. Mare phure choiran o bolepaskro Debles; un palle das lo len an o wast o baro rajestar dran o them Babilonia. Kowa his o Nebukadnezar, ko Kaldeari. Job mukas kau kheer khetne te phagell, un anas i menshen, kai kate djiwan, an o them Babilonia. An o ersto bersh, kai o Kirus o baro rai pral o them Babilonia was, mukas lo te penell, te well kau Debleskro kheer pale pre-tchiddo. Ninna kol sonakangre un rupene kotja, hoi tchoras o Nebukadnezar dran o Debleskro kheer an Jerusalem, un mukas len an peskro debleskro kheer te anell an o them Babilonia, kolen las o baro rai Kirus pale win, un das halauter ko mursheste Sheshbazar. Koles tchiwas lo pral o them Juda, un penas ap leste: ‘Le kal tsele kotja tuha, un dja an o foro Jerusalem, un an len kote an o Debleskro kheer! Un o Debleskro kheer hunte well pre-tchiddo kote, kai lo tardo his.’ Kote was o Sheshbazar un tchiwas i telstune barra pre o Debleskro khereske kate an Jerusalem. Jaake rah budrah ap o Debleskro kheer, un kowa hi gomme gar tseles kerdo.” Un kanna, maro baro rai, te hi tuke mishto, palle muk an tiro kheer pal te dikell, kote kai tiro brawlepen un i phure familjakre lila hi, te hi tchatcho, kai mukas o baro rai Kirus te penell, te well o Debleskro kheer an o foro Jerusalem pale pre-tchiddo. Un ab jaake kamles un muk men te djinell, hoi tu pral kowa peneh. Kote mukas o rai Darius te penell, te wenn i familjakre lila rodedo an i khera, kai o brawlepen un i phure lila tchiddo hi an o them Babilonia. Koi was i liil hatslo an o foro Ekbatana an o them Media. Ap ko liil his tchinlo: Laba, hoi hunte wenn gar bistedo: An o ersto bersh, kai o Kirus baro rai was, mukas lo te penell: O Debleskro kheer an o foro Jerusalem hunte well pale pre-tchiddo, jaake te well lo i platsa, kai wenn vieche anlo un pre chatchedo o Debleske. Un i massurja hunte wenn newes kerdo. O kheer hunte well trijanda metarja bares, un trijanda metarja buchles, un well dran djudje dine barra jaake kerdo, te wenn triin barra jek ap o wawar tchiddo, un koi pral kasht, un palle pale triin barra jek ap o wawar, un koi pral kasht, un jaake dureder. Un i lowe koleske lautereske nai well dran o baro rajeskro kheer lino. Ninna hunte wenn pale pale dino kol tsele sonakangre un rupene kotja, hoi an o Debleskro kheer an Jerusalem tardo his, kolla kai mukas o Nebukadnezar krik te anell an o them Babilonia. Halauter hunte well pale anlo an o Debleskro kheer an Jerusalem, un kote pre-tchiddo, kai lo tardo his an o Debleskro kheer. Ap o Tattenai, ko pralstuneste pral o them ap i wawar rig o panjestar Eufrat, un ap o Shetar-Bosnai, un tumare tsele malenge, kol tchatchepangre mursha, penau me: Rikrenn tumen pale kau kowestar! Mukenn o pralstunes i biboldendar un lengre phureden pengri budi te krell ap o Debleskro kheer, te nai tchiwenn le les kote pale pre, kai lo tardo his. Me mukau tumenge ninna te penell, hoi tumer lengre pralstunen hunte denn, te nai well o Debleskro kheer pale pre-tchiddo. Lenn dran o rajeskro brawlepen kol lowendar, hoi dren well pash tumende ap i wawar rig o panjestar Eufrat, un denn len jaake bud, hoi len hunte well, te hi len hako tsiro doha halauterestar. Denn len ninna hako diwes kol viechen, hoi len hunte well, te anenn le len o bolepaskro Debleske: terne gurma, bakre un terne bakre. Ninna djob, loon, mool un djet denn len jaake bud har penenn tumenge lengre rashaja an o foro Jerusalem. Denn jak, te well kowa lende jaake sik dino, te hunte mangenn le gar. Palle nai chatchrenn le kol viechen jaake o bolepaskro Debleske, te dikell lo latches ap lende, un jon nai mangenn lestar latchepen mange, miro djipen un koleske mire tchawendar. Un pale mukau tumenge te penell: Te rikrell pes jek tumendar gar ap mire laba, hunte well i baro kasht dran leskro kheer win tserdedo, un job hunte well koi pre dino. Un leskro tselo kheer hunte well tele phagedo, doleske kai job gar mire laba dren rikras. Un ko Dewel, kai o Jerusalem win rodas, te well lo kote an-mangedo, job mu te phagell hako baro rajes un hako them, kai rikrell pes gar ap kau lab, hoi penom, un hadell peskro wast, te phagell lo ko Debleskro kheer tele an Jerusalem. Me, o Darius, penom kau lab un mukom les pre te tchinell, te rikrell pes hakeno ap leste! Kote kras o Tattenai, ko pralstuno pral o them ap i wawar rig o panjestar Eufrat, un o Shetar-Bosnai un kol mursha, kai pash lende his, pal hako lab, hoi lenge o rai Darius penas. Un o phureder i biboldendar kran pengri budi ap o Debleskro kheer dureder. Un i budi djas mishto, jaake har penan kowa o Debleskre rakepangre, o Haggai un o Sacharja, koleskro dad o Iddo his. Un jon tchiwan o kheer pre, un kran halauter jaake har les lenge o Israeleskro Dewel penas un pal i laba, kai penan i raja pral o them Persia, o Kirus, o Darius un o Artaxerxes. Un koi tseli budi was kerdo ap o triinto diwes an o tchon Adar. Kowa his, har o Darius an o shobto bersh o baro rai his. Un i Israelitarja, i rashaja, i Levitarja un kolla wawar, kai wan dran o pandepen pale pale, rikran kol bare diwessa i bachtele djijentsa, kai dan le o Debleskro newo kheer an leskre wasta. Koleske anan le an o Debleskro kheer 100 (sheel) gurma, 200 (dui-sheel) bakre, un star-sheel (400) terne bakre, te wenn le maredo o Debleske, ninna deesh-te-dui mursh busja, jek haki bari familjake, hoi well o deesh-te-dui Israeleskre tchawendar. Kol busja wan chatchedo o Debleske, te well i doosh i Israelendar krik lino. Un jon tchiwan i rashajen un i Levitarjen an pengri budi dren an o Debleskro kheer an Jerusalem, un kran win, hawe rashaja hunte khetne budrenn, un hawe Levitarja hunte khetne budrenn. Lauter kran le jaake har tele tchinlo was an o Moseskre lila. Un kolla, kai wan dran o pandepen pale an o them Israel, rikran o Passa ap o 14. (deesh-te-starto) diwes an o ersto tchon. Koleske thowan pen i Levitarja jaake har glan tchinlo his, te wenn le djudjo glan o Debleste. Un hake mursha lendar his djudjo un maran i terne bakre, hoi wenn Passa kharedo, lauterenge, kai wan dran o pandepen pale, ninna lengre phralenge un i rashajenge un penge kokres. Un i Israelitarja, kai wan dran o pandepen pale, chan o Passa, un lentsa khetne ninna i tsele wawar menshe an kau them, kai mukan pengre menshen, kai wawar deblen an-mangenn. Un jon rikran pen kanna pash i Israelitarjen, te mangenn le kolengro Debles an. Kowa hi o baro Dewel. Un jon lauter rikran kol bare diwessa, kai chan le efta diwessa maro, kai kek shutlo jarro dren hi. Halauterenge his i gipaskro tsiro. O baro Dewel das len bachtele djia un kras, te dikas o rai pral o them Assur kamles ap lende. Jaake wan lengre wasta soreles, te nai kran le o kheer o Israeleskro Debleske. Pal kau koowa, an ko tsiro, kai o Artaxerxes o baro rai pral o them Persia his, djiwas an o them Babilonia i biboldo, koleskro lab Esra his. Leskro dad his o Seraja, koleskro dad o Asarja, koleskro dad o Hilkija, koleskro dad o Shallum, koleskro dad o Zadok, koleskro dad o Ahitub, koleskro dad o Amarja, koleskro dad o Asarja, koleskro dad o Merajot, koleskro dad o Serachja, koleskro dad o Usi, koleskro dad o Bukki, koleskro dad o Abishua, koleskro dad o Pinhas, koleskro dad o Eleasar, koleskro dad o Aron, ko baro rashai. Kau mursh Esra djas win dran o them Babilonia, te djal lo an o foro Jerusalem. Job his i sikepaskro, un djinas kol laba mishto, hoi an o Moseskre lila tchinlo hi. Kol laba das o baro Dewel peskre menshende Israel. Un har o Esra gomme an Babilonia his, rikras o baro Dewel peskre wasta pral leste, un kras, te das o baro rai o Esraes halauter, hoi job lestar mangas. Un khetne leha djan wawar Israelitarja pral an Jerusalem, rashaja, Levitarja, gipangre, mursha kai denn jak ap i wudja, un budepangre, kai budran an o Debleskro kheer. Kolla halauter wan an Jerusalem an o eftato bersh, kai o Artaxerxes o rai pral o them Persia his. An o pantchto tchon an kau bersh wan le kote an. Ap o ersto diwes an o ersto tchon kran le pen ap o drom, un ap o ersto diwes an o pantchto tchon wan le an o foro Jerusalem. O Debleskro kamlo wast his pral leste. O Esra tchiwas peskre djijeskre jaka ap o Debleskro drom, te haiwell lo les bud un budeder, un te djiwell lo pal o Debleskro lab, un te sikrell lo halauterenge an o them Israel, hoi o baro Dewel lendar kamell, un har nai djiwenn le pal leskro tchatchepen. Un o rai Artaxerxes mukas i liil te tchinell, te dell lo les o rashajeste, o Esra. Kowa his i sikepaskro un prindjras mishto o Debleskre laba un djinas, hoi o baro Dewel peskre menshendar, o Israel, kamell. An ko liil his kal laba tardo: Me, o Artaxerxes, o rai pral i tsele raja, penau ap o Esra, ko rashai un sikepaskro i labendar ko Deblestar, kai an o bolepen hi. Bud bacht tuke! Un kanna well mandar penlo, kai halauter kolla, kai dran o them Israel an miro them wan, ninna lengre rashaja un Levitarja, jon te kamenn tuha te djal an o foro Jerusalem, palle nai djan le. O baro rai un leskre efta gosewe mursha bitchrenn tut, te djas an o them Juda un an o foro Jerusalem, te dikess, har rikrenn pen i menshe kote ap tiro Debleskro lab, hoi an tiro wast hi. Tu aneh lenge rup un sonakai, hoi tut o baro rai un peskre gosewe mursha tuha denna, te dess kowa o Debleste pral o them Israel, koleskro kheer an Jerusalem hi. Le ninna ko tselo rup un sonakai, hoi nai leh khetne an o tselo them Babilonia, un koi pashel hoi kol menshe un i rashaja pendar kokres kamenn te dell o khereske lengro Deblestar an Jerusalem. Halauter kowa le un gin goswepah kol lowentsa gurma, bakre, terne bakre; koi pashel djob un mool o Debleske; te nai well kowa lauter chatchedo ap i chatchepaskri an o kheer tumaro Deblestar an Jerusalem. Te atchenn lowe pral, krenn kolentsa, hoi tuke un tire phralentsa mishto hi, jaake har tumaro Dewel kowa kamella. Un kol pirja un tchare un wawar koowa, hoi tuke dino wan i budjake an o kheer tiro Deblestar, an leske an o foro Jerusalem! Ninna hoi tut budeder hunte well tiro Debleskro khereske, un hoi hunte plaissress, kowa well tut halauter dino dran i khera, kai o rajeskro brawlepen tchiddo hi. Me, o rai Artaxerxes, penom ap halauterende, kai an o them wergel o panjestar Jordan ap i khera garda denn, kai miro brawlepen dren hi: Halauter, hoi mangell tumendar o Esra, ko rashai un sikepaskro kol labendar o bolepaskro Deblestar, kowa denn les sik; rup bis 3.500 (triin-te-paash serja) kilogramme, un 100 (sheel) gone bijalo gib, un 100 (sheel) pirja mool, un 100 (sheel) pirja djet, un loon jaake bud har kamenn le. Halauter, hoi o bolepaskro Dewel penas, te well an leskro kheer, kowa hunte well leste jaake dino, har lo penas, te well leskri choli gar pral o rajeste, leskre tchawende un leskro them. Ninna penau tumenge: Kekeste tumendar dau me o tchatchepen, te nai mangell lo themeskre lowe, foreskre lowe un wawar koowa kol rashajendar un kol wawarendar, kai budrenn an o kheer kau Deblestar, har Levitarja, gipangre, mursha, kai jak denn ap i wudja un budepangre. Un tu Esra, tchip o goswepah, hoi tiro Dewel tut dell, tchatchepangren un rakepangren an i budi dren, te rakrenn le o tchatchepen win i tsele menshenge, kai wergel o panjestar Eufrat djiwenna, halauterenge, kai i laba tiro Deblestar prindjrenn. Un koon kal laba gar prindjrell, koleske sikrenn, hoi tumaro Dewel lestar kamell! Hakeno, kai dell gar jak ap o lab tiro Deblestar un rikrell pes gar ap o lab o rajestar, kowa lell peskri phagi: nai well, te well lo maredo, pale-tchiddo, hunte plaissrell lowe, oder well an o stilepen. Sharedo well o baro Dewel, ko Dewel mare phurendar! Job hi kowa, kai tchiwas sau koowa an o rajeskro dji, te nai well o baro Debleskro kheer an o foro Jerusalem jaake railo un shukar! O Dewel kras, te dikas o rai un leskre gosewe un pralstune mursha latches ap mande. Un o baro Debleskro wast his pral mande un kras man soreles, un nai anom bud murshen khetne, kai his pralstune pral pengre familje, te djan le lauter mantsa pre an maro them. Kalla hi i pralstune pengre familjendar kol murshentsa, kai wan mantsa khetne dran o them Babilonia pre an o foro Jerusalem an ko tsiro har o Artaxerxes o baro rai his. dran i familja Pinhas: o Gershom; dran i familja Itamar: o Daniel; dran i familja David: o Hattush, koleskro dad o Shechanja his; dran i familja Parosh: o Secharja, un khetne leha his 150 mursha, kai an i liil tchinlo wan; dran i familja Pahat-Moab: o Eljoenai, koleskro dad o Serachja his, un khetne leha 200 mursha; dran i familja Sattu: o Shechanja, koleskro dad o Jahasijel his, un leha 300 mursha; dran i familja Adin: o Ebed, koleskro dad o Jonatan his, un khetne leha 50 mursha; dran i familja Elam: o Jeshaja, koleskro dad o Atalja his, un khetne leha 70 mursha; dran i familja Shefatja: o Sebadja, koleskro dad o Michael his, un khetne leha 80 mursha; dran i familja Joab: o Obadja, koleskro dad o Jehijel his, un khetne leha 218 mursha; dran i familja Bani: o Shelomit, koleskro dad o Josifja his, un khetne leha 160 mursha; dran i familja Bebai: o Secharja, koleskro dad o Bebai his, un khetne leha 28 mursha; dran i familja Asgad: o Johanan, koleskro dad o Katan his, un khetne leha 110 mursha; dran i familja Adonikam ninna i palstune, kai wan pale. Un jon kharan: Elifelet, Jehijel un o Shemaja, un khetne lentsa 60 mursha; dran i familja Bigwai: o Utai, koleskro dad o Sabbud his, un khetne leha 70 mursha. Un me anom len khetne pash ko lengsto pani, hoi an o foro Ahawa nashella. Un mer atcham kote triin diwessa. Un har lom kote i menshen an o jak, dikom rashajen mank lende. Me dikom kek Levitarjen. Kote mukom i gosewe pralstune pengre familjendar pash mande te well: o Elijeser, o Arijel, o Shemaja, o Elnatan, o Jarib, o wawar Elnatan, o Natan, o Secharja un o Meshullam, un kol dui sikepangre, o Jojarib un o Elnatan, un bitchrom len pash o Iddo, ko moskro an o foro Kasifja, kai i Levitarja djiwenn, te bitchrenn le menge budepangre o khereske maro Deblestar. Un me penom lenge, hoi te rakrenn le o Iddeha un leskre phralentsa, kai pash leste his an o foro Kasifja. Un maro Debleskro kamlo wast his pral mende. Un jon anan menge i gosewo mursh dran i familja Machli, i Levitari. O Levi his i tchawo o Jakobestar. Kau mursh kharas Sherebja. Un pash leste his leskre tchawe un phrala. Khetne his le 18 (deesh-te-ochta) mursha. Koi pashel wan o Hashabja un o Jeshaja dran i familja Merari, un leskre phrala un lengre mursh tchawe, khetne 20 (biish) mursha. Palle wan gomme 220 (dui-sheel-te-biish) budepangre, te budrenn le an o Debleskro kheer. Lengre laba hi lauter pre-tchinlo. Jon wan kol menshendar, kai o David un i pralstune win rodan, te budrenn le i Levitarenge an o wast. Un me mukom kote pash o pani Ahawa i tsiro win te kharell, kai chas mer tchi, un djas ap i tchanga glan maro Debleste, te djal lauter mishto ap maro drom, te djah an maro them, un te wenn kek tchilatche menshe pral mende un mare tchawende un halauter hoi men hi. Kamom gar o rajestar klissepangre te mangell, kai denn jak ap mende un kurenn pen menge, te wenn tchilatche menshe pral mende. Ladjom man te mangap kowa lestar. Glan i tikno tsiro penam leske: O wast maro Deblestar hi kamlepah pral kolende, kai les rodenn, un leskri soreli choli well pral kolende, kai kamenn lestar tchi te djinell. Doleske cham tchi un mangam halauter maro Deblestar, un job shunas ap maro mangepen. Un me rodom mange 12 (deesh-te-dui) dran i pralstune rashajende win, koi pashel o Sherebja un o Hashabja un deesh wawar Levitarja. Kolen dom ko tselo rup un ko tselo sonakai un kol tsele kutch kotja an o wast, hoi wan dino o Debleskre khereske, kowa lauter, hoi das o baro rai un leskre tchatchepangre un kol pralstune un i tsele Israelitarja, kitse kai le his, an o them Persia. Me dom ko tselo koowa an lengre wasta: 20.000 (biish serja) kilogramme rup, un rupene koola, hoi khetne 3.000 (triin serja) kilogramme pharo his, un 3.000 (triin serja) kilogramme sonakai, 20 (biish) sonakangre tchare, kolla his enja kilogramme pharo un jaake bud moldo har 1.000 (jek sero) sonakangre lowe, un dui khore dran lolo saster, hoi win dikan har sonakai un jaake bud moldo his har sonakai. Un me penom ap lende: “Tumer han o Debleske wi-rodedo, un kol tsele kotja hi o Debleske ap i rig tchiddo: Un ko rup un ko sonakai was o Debleske dino dran o menshengro kamlepen. Jon dan kowa pendar o baro Debleske, koles ninna pengre phure an-mangan. Denn mishto jak koi pre, bis te wan an Jerusalem an o baro Debleskro kheer. Kote tchiwenn tumer kowa lauter ap i waga, un denn les an i wasta i pralstune rashajendar un i Levitarendar un i pralstunendar i familjendar an Israel.” Kote lan i rashaja un i Levitarja ko tselo rup un sonakai un kol tsele kutch kotja o Debleskro khereske pentsa, te anenn le kowa an o foro Jerusalem an o kheer maro Deblestar. Ap o deesh-te-duito diwes an o ersto tchon kram men ap o drom un mukam ko pani Ahawa pal mende, te djas an o foro Jerusalem. Un maro Debleskro wast his pral mende un das men gar an i wasta kolendar, kai kaman maro merepen un kai men ap o drom palla lan. Un mer wam an Jerusalem, un kram triin diwessa tchi, te well men newi soor. Ap o starto diwes djam an o Debleskro kheer, un dam ko tselo rup un sonakai un kol wawar kutch kotja o rashajeske Meremot an o wast, koleskro dad o Urija his. Un pash leste his o Eleasar, koleskro dad o Pinhas his. Un khetne lentsa his kol Levitarja, o Josabad, koleskro dad o Jeshua his, un o Noadja, koleskro dad o Binnui his. Hako kotar, hoi lende dam, was ap i waga tchiddo un an i liil tchinlo, har pharo lo his, un kitse kotja kolendar koi his. Un kol menshe, kai wan pale dran o pandepen, anan viechen o Israeleskro Debleske, un maran len leske: 12 (deesh-te-dui) terne gurma i tsele menshenge an Israel, 96 (enja-deesh-te-shob) mursh bakre, 77 (efta-deesh-te-efta) terne bakre. Ninna anan le 12 (deesh-te-dui) mursh busja, kai wan maredo, te well i doosh i menshendar krik lino. Un kol tsele vieche wan pre chatchedo o baro Debleske. Un jon anan ko liil, hoi o baro rai dran o them Babilonia len lentsa das, pash i pralstunende un i themeskre rajende wergel o panjestar Eufrat. Un kolla wan i Israelenge ap i rig, un dikan ninna, te well o Debleskro kheer pale pre-tchiddo. Har kowa halauter kerdo his, wan i pralstune pash mande un penan: “I menshe dran Israel, i rashaja un i Levitarja rikran pen gar pale i wawar menshendar, kai djiwenn an kau them: kol Kanaanitarja, Hetarja, Perisarja, Jebusarja, Ammonarja, Moabarja, Egiptarja un Amorarja. i Israelitarja krenn jaake djungelo koowa har kolla. Jon lan kolengre djuwjen penge un pengre mursh tchawenge ninna. Un jaake hi mank o Debleskre menshende sawe, kai gar lendar hi. I pralstune un i tchatchepangre mursha his i erste, kai kowa kran, un peran o Deblestar tele.” Har kowa shunom, krom miri baja un miro gad paash, un tserdom mange miro baal dran o shero un dran o tchor, un beshom man koi, un homs beshdo har mulo i dukatar. Un pash mande wan halauter kolla khetne, kai an i traash his, hoi o Dewel pral o them Israel penella, kai leskre laba wan i pirentsa stakedo kolendar, kai wan dran o them Babilonia pale pale. Un me homs koi beshdo har mulo, bis te was rati - ko tsiro, kai o Debleske i viecho anlo un maredo well. Har kau tsiro was, lom man khetne, stom pre an miro paash gad un miri paash baja, perom ap mire tchanga un rikrom mire wasta pral pash miro baro Debleste, un penom: “Miro Dewel, me ladjau un trashau man, te hadap mire jaka pral pash tute, miro Dewel; mari doosh was pral maro shero, un maro tchilatchepen hi baro bis pral an o bolepen. Ko tsirestar, kai mare phure djiwan, bis ap kau diwes anam mer bud doosh ap mende, un dran maro djunglepen dal men, mare rajen un rashajen an i wawar rajengre wasta, kai an i themma trul mende djiwenn. O chareha maran le men, an o stilepen witsran le men, un jon tchoran men win, un anan ladj ap mende, jaake har ninna kau diwes hi. Kanna was men i tikno tsiro baro kamlepen dino tutar, maro baro Deblestar. Tu mukal menshen mendar djides un anal men pale kote, kai tu khere hal, te djiwas mer kote kek trashah. Doleske sanenn mare jaka, un newo djipen hi an mende, ninna te ham gomme budepangre. Mer hams pandle budepangre, un tu, maro Dewel, mukal men gar kokres an maro pandepen. Tu kral, te dikan i raja pral o them Persia latches ap mende, un dal men newi soor, te nai tchiwas mer tiro kheer pale pre, jaake te was dran kol paash dine un chatchede barra i newo kheer tuke. Kowa kral tu, te djiwas mer pale an o them Juda un an o foro Jerusalem kek trashah. Un kanna, maro Dewel, hoi te penas pal kau tselo koowa? Mer djiwam gar pal tire laba, kai tu kolenge penal, kai tire budepangre, tire rakepangre his, te penenn le kowa menge dureder. Tu penal menge: ‘Ko them, kai tumer koi wenna, te lenn les tumenge, hi i pale-tchiddo them. I menshe, kai kote djiwenn, kran les pale-tchiddo ko tselo djungelo koweha, hoi le kran, har mangan le wawar deblen an. Lengre mule debla hi an o tselo them jek rigjatar bis ap i wawar. Doleske ma denn tumare tchen lengre tchawenge! Un lengre tchen ma lenn len tumare tchawenge! Ma awenn lengre mala! Un denn jak, te wenn le gar brawelo, an kek tsiro. Palle nai wenn tumer soreles an o them, un nai chan ko latchepen, hoi an ko them koi hi. Kowa nai denn palle tumare tchawen, te djiwenn le an hako tsiro an ko them.’ Un har ko tselo tchilatcho koowa kram un jaake bud doosh ap mende anam, was kai bari bibacht ap mende. Ach, maro Dewel, tu rikral tut pale un dal men gar koi phagi, hoi hunte lams. Un mukal mendar sawe djides, kai wan dran o pandepen pale win, un wan pale kate an o them Israel. Har nai was kowa jaake, te kras kowa kanna pale, te shunas gar ap tire laba, un te las menge romjen kol wawar menshendar, kai sawo djungelo koowa krenn? Hunte well tiri choli gar jaake pral mende, bis te atchell kek mendar ap o djipen? Bis te kek menshe mendar buder koi hi, kai pral atchan un nai djiwenn dureder? Baro Dewel, tu o Israeleskro Dewel, hal an o tchatchepen tardo un lal men, kai pral atcham, win dran o merepen, jaake har kau diwes hi. Dik, kate ham glan tute an mari doosh, un djinah, mer nai atchah gar tardo glan tute!” Un har o Esra glan o Debleskro kheer ap peskre tchanga tchiddo his, un ropah o Debleha rakras un koi tseli doosh win rakras, wan bud menshe dran Israel trul leste trujel, mursha, djuwja un tchawe; un jon halauter rowan soreles. Un o Shechanja, koleskro dad o Jehijel his, i menshendar Elam, penas ap o Esra: “Awa, mer peram maro Deblestar tele, har lam menge romjen wawar menshendar, kai kate an kau them djiwenna. Un kanna dell gomme i drom menge, i Israelitarjen, te was mer dran kau tselo koowa win! Mer kras maro Debleha win, te bitchras mer kol tsele djuwjen un lengre tchawen mendar krik, jaake har penan tumer – tu, miro rai, un kolla, kai rikrenn maro Debleskre laba. Mer kamah les jaake te krell, har an o Moseskre lila tchinlo hi. Kanna ste pre! Ap tute hi kau koowa tchiddo. Un mer ham halauter tuha. Ab kanna soreles un kre kowa!” Kote stas o Esra pre, un las i sowel i pralstune rashajendar un i Levitarendar un i tsele Israelendar, te krenn le pal kau lab. Un jon dan pen sowel. Un o Esra djas peske krik o Debleskro kherestar, un djas an i kheer o Johananestar, koleskro dad o Eljashib his. Kote atchas lo i tseli rati, chas kek maro un pijas kek pani; leske his phares pral kolende, kai dran o pandepen dran o them Babilonia win wan un o Debleskro dromestar tele peran. Un an o them Juda un an o foro Jerusalem was win kharedo halauterenge, kai pandle his an o them Babilonia: “Awenn khetne an o foro Jerusalem. Un koon gar well an triin diwessa, jaake har i pralstune un i phureder penan, koleskro brawlepen un halauter hoi les hi, hunte well lestar krik lino. Un job te well infam kerdo un nai djiwell buder gar mank peskre menshende, kai wan win dran o pandepen an o them Babilonia.” Kote wan i tsele mursha i menshendar Juda un Benjamin an o foro Jerusalem khetne. Ap o triinto diwes his le lauter koi. Kowa his o 20. (biishto) diwes an o 9. (enjato) tchon. Un i tsele menshe his beshdo ap i platsa glan o Debleskro kheer un trissan i trashatar pral kau koowa, hoi jon kran, un ninna o baro brishinestar. Un o Esra, ko rashai, stas pre un rakras lentsa un penas: “Tumer peran o Deblestar tele, kai lan tumenge romjen kol menshendar, kai gar tumendar hi, un jaake anan tumer budeder doosh ap Israel. Un kanna, penenn tumari doosh leske, ko baro Debleske tumare phurendar! Un krenn, hoi job kamella, un rikrenn tumen pale kol wawar menshendar, un bitchrenn tumare romjen, kai lendar hi, tumendar krik!” Un lauter penan sorjah, har jek mursh: “Jaake har tu penal, jaake krah kowa!” Un jon penan palle: “Dik, mer ham jaake bud menshe, un kanna hi brishinengro tsiro, un mer nai atchah gar halauter win tardo an o brishin. Ninna hi ko koowa gar an jek, dui diwessa kerdo, jaake bud mendar anan an kau koowa doosh pral mende. Muk mare pralstune menge kate atchenn. Un hakeno, kai las peske i romjat wawar menshendar an mare forja, job te well glan lende ap i wi-kerdo tsiro, un khetne leha i phureder un i tchatchepangre mursha dran leskro foro. Jaake krah mer lauter, bis te was maro Debleskri choli pral kau koowa mendar krik lino.” Kokres o Jonatan, koleskro dad o Asahel his, un o Jachseja, koleskro dad o Tikwa his, jon kaman kowa gar te krell. Un ap lengri rig his o Meshullam un o Levitari, o Shabbetai. Kolla wawar halauter, kai wan win dran o pandepen an o them Babilonia, rikran pen ap kowa, hoi le penan. Un o rashai Esra kharas dran haki bari familja lengro pralstunes peskro labeha. Un tchiwas kol pralstunen ap i rig, te dell lo kau koowa an lengre wasta. Un kolla beshan pen khetne ap o ersto diwes an o deshto tchon, te dikenn le, hoi kerdo hunte wals pash hako mursheste, kai las peske i romjat wawar menshendar. Un i pralstune kran pengri budi an triin tchonna. Ap o ersto diwes an o ersto tchon ko newo bershestar his halauter kerdo. Kalla hi i mursha, kai lan penge romjen kol menshendar, kai kek Israelitarja his: an i familja o murshestar Jeshua, koleskro dad o Jozadak his, un pash leske phralende: o Maaseja, o Elijeser, o Jarib un o Gedalja. Un jon dan pengro wast pre, kai bitchrenn le pengre romjen pendar krik, un kai kamenn le o Debleske i mursheskro bakro te dell, te well lengri doosh krik lino. Un an i familja Immer: o Hanani un o Sebadja; Un an i familja Harim: o Maaseja, o Elija, o Shemaja, o Jehijel un o Usija; Un an i familja Pashur: o Eljoenai, o Maaseja, o Jishmael, o Netanel, o Josabad un o Elasa; o Josabad, o Shimi un o Kelaja – ko hi o Kelita, o Petachja, o Juda un o Elijeser; o Eljashib; o Shallum, o Telem un o Uri. an i familja Parosh: o Ramja, o Jisija, o Malkija, o Mijamin, o Eleasar, o Malkija un o Benaja; an i familja Elam: o Mattanja, o Secharja, o Jehijel, o Abdi, o Jeremot un o Elija; an i familja Sattu: o Eljoenai, o Eljashib, o Mattanja, o Jeremot, o Sabad un o Asisa; an i familja Bebai: o Johanan, o Hananja, o Sabbai un o Atlai; an i familja Bani: o Meshullam, o Malluch, o Adaja, o Jashub, o Sheal un o Jeremot; an i familja Pahat-Moab: o Adna, o Kelal, o Benaja, o Maaseja, o Mattanja, o Bezalel, o Binnui un o Manasse; an i familja Harim: o Elijeser, o Jishija, o Malkija, o Shemaja, o Simeon, o Benjamin, o Malluch un o Shemarja; an i familja Hashum: o Mattenai, o Mattatta, o Sabad, o Elifelet, o Jeremai, o Manasse un o Shimi; an i familja Bani: o Maadai, o Amram, o Uel, o Benaja, o Bedja, o Keluhi, o Wanja, o Meremot, o Eljashib, o Mattanja, o Mattenai, o Jaasai; an i familja Binnui: o Shimi, o Shelemja, o Natan, o Adaja, o Machnadbai, o Shashai, o Sharai, o Asarel, o Shelemja, o Shemarja, o Shallum, o Amarja un o Josef; an i familja Nebo: o Jehijel, o Mattitja, o Sabad, o Sebina, o Jaddai, o Joel un o Benaja. Kolla halauter lan penge romjen wawar menshendar, kai kek Israelitarja his; un kanna bitchran le kol djuwjen un lengre tchawen pendar krik. Kawa hi, hoi pral o Nehemia tchinlo hi, koleskro dad o Hachalja hi. Har his o Artaxerxes an o biishto bersh o baro rai, homs an o tchon Kislew an baro rajeskro kheer an o foro Susa. Ap ko tsiro was o Hanani pash mande, jek mire phralendar, wawar murshentsa dran o them Juda. Un me putchom lendar, har djal i biboldenge, kai wan gar pandles krik anlo un atchan an o them Juda. Ninna putchom lendar, har djal o foreske Jerusalem. Un jon penan mange: “Kol menshe an o them Juda, kai wan gar pandles krik anlo, djiwenn an bari bibacht un ladj. Un i massuri trul Jerusalem hi tele phagedo, un i bare wudja hi pre-chatchedo.” Un har me kol laba shunom, beshom man koi un rowom an bari duk budeder diwessa. Un me chom tchi, un mangom o Debles an o bolepen, un penom: “Ach, baro Dewel, tu hal o Dewel an o bolepen, un hal baro un jaake sorelo, te daras hunte tutar. Tu rikreh koi sowel, hoi tu mentsa kral, un dikeh latches ap kolende, kai kamenn tut o djijestar un shunenn ap tire laba. Dik latches ap mande, tiro budepaskro, un shun, hoi tutar mangau. Diwes un rati mangau i Israelenge, tire budepangre. Un o tchilatchepen, hoi mer ap tute kram, anau me pash tute: Me un miro dadeskro kheer anam ninna doosh ap mende. Tchilatcho koowa kram ap tute, har shunam gar ap tire laba, hoi tu penal ap o Mose, koles tiro wast his. Un kram gar, hoi tu mendar kamal un djiwam gar pal tiro tchatchepen. Ma biste tiro lab, hoi dal tu leske, har tu penal: ‘Tumer te phagenn mantsa, palle tradau me tumen dran tumaro them, un tumer hunte djiwenn mank wawar menshende. Te rissrenn tumer pale trujel pash mande, un rikrenn mire laba un djiwenn pal lende, palle anau tumen pale ap koi platsa, hoi win rodom, te wap kote prindjedo. Kowa krau me, ninna te wans tumer krik tradedo bis an o palstuno kotar ap i phub.’ Jon hi tire budepangre, tire menshe, kolen tu win lal dran i tchilatche wasta tiri bari sorjah un tiro sorelo wasteha. Ach rai, shun ap miro mangepen un ap o mangepen kolendar, kai ninna tire budepangre hi, kai mangenn tut o djijestar an. Jaake muk kowa mishto te djal, hoi man glan hi, un kre, te dikell o baro rai, o Artaxerxes, latches ap mande.” An ko tsiro homs ko mursh, dran koleskro wast o pipen o baro rajeske was. Un an ko tsiro, har his o Artaxerxes an o biishto bersh o baro rai, an o tchon Nisan, homs glan leste tardo. Pash o chapen lom me i mool un dom lat o baro rajeste. Mange his ropaske. Glan kowa dikas lo kek tsireske, kai miro dji rowas. Jaake putchas lo mandar: “Hoske dikau duk an tiro mui? Hal tu nasselo? Na-a, kowa hi kowa gar. Kowa hi tiro dji, hoi rowell.” I bari daar tapras man. Un me penom ap o rajeste: “Baro rai, te djiwess hako tsireske! Har nai well mange gar ropaske? Ko foro, kai mire phure paskedo hi, hi paash kerdo. Un leskre bare wudja hi pre chatchedo.” Un o baro rai putchas: “Hoi kameh tu?” Kote rakrom o Debleha an o bolepen, un penom palle ap o baro rajeste: “Te hi mishto an tire jaka, miro rai, un te dikeh latches ap mande, palle bitche man an o them Juda, an ko foro, kai mire phure paskedo hi, te tchiwau ko foro pale pre.” Kote putchas o baro rai mandar, un leskri romni, i rajetsa, his pash leste beshdo: “Har rah atcheh krik? Un kaana weh pale?” Un har o baro rajeske mishto his, te bitchrell lo man, penom leske jek tsiro. Un me penom ap leste: “Miro rai, te hi tuke mishto, palle de man lila mantsa i rajenge pral ko them pal o pani Eufrat, jaake te hunte mukenn le man wergel te djal, bis te wom an o them Juda. Un muk ninna i liil te tchinell ap o Asaf, ko pralstuno pral o rajeskre wesha, te dell lo man kasht, te nai krap wudja o sorelo khereske, hoi pash o Debleskro kheer tardo hi, un ninna kasht, te tchiwap i massuri trul o foro pale pre, un kasht ko khereske, an koleste me palle djiwau.” Un o baro rai das kowa lauter. Miro Debleskro latcho wast his mantsa. Un o baro rai bitchras ninna pralstune lurden un murshen ap graja mantsa. Un me wom pash kol themeskre rajende, kai ap i wawar rig ko lengsto panjestar Eufrat his, un dom len o baro rajeskre lila. Un har shunan kowa o Sanballat, ko Horonari, un leskro budepaskro, ko Ammonari o Tobija, wan le an bari choli, te was jek, kai kamas i Israelenge latchepen te krell. Un me wom an o foro Jerusalem. Un pal triin diwessa krom man rati pre, lom dui, triin murshen mantsa, un penom kek mensheske, hoi miro Dewel mange an o dji tchiwas, te krap me o foreske Jerusalem. Un his kek grai pash mande, har ko jek ap koleste me klissom. Jaake djom rati dran o Telstuno Wudar win, un dureder glan wergel ko pani, hoi kharell Sapeskro Pani, un kotar dureder bis pash o Viechengro Fuleskro Wudar. Un me dikom mange mishto an, kai o foreskre massurja dren phagedo hi un kol wudja pre-chatchedo wan. Un me klissom dureder pash o Djido Panjeskro Wudar un pash o rajeskro pani. Un har wom miro viecheha kote gar budeder dureder, klissom i kotar dureder an o telstuno panjeskro them, un dikom mange mishto ko massuri kote an. Palle rissrom man un wom pale pash o Telstuno Wudar, kai glan i tsiro dren djom. Un i tchatchepangre mursha an o foro haiwan tchi kolestar, kai me homs un hoi me krom. Tchi penom i biboldenge, witar gar i rashajenge, i pralstunenge, i tchatchepangre murshenge un kek wawarenge, kai pash koi budi hoi man glan his, pashel hunte wenn. Kanna penom ap lende: “Tumer dikenn kai bibacht, an kalate mer ham: o tselo foro Jerusalem hi paash dino koi tchiddo. Un leskre wudja hi tele chatchedo. Awenn, te tchiwas mer i massurja trul o foro Jerusalem pale pre, jaake te nai praassenn le men gar buder.” Un me penom lenge ninna, har latches miro Dewel ap miri rig was, un hoi o baro rai Artaxerxes ap mande penas. Kote penan le: “Awenn, kras men ap i budi, te tchiwas lauter pale pre!” Un jon kran jek o wawareske i wasta soreles, te krenn le koi latchi budi. Kote his ninna mursha, kai praassan men un san pral mende, har shunan le kowa. Jon his o Sanballat, ko Horonari, un leskro budepaskro, o Tobija, ko Ammonari, un o Geshem, ko Arabari. Kolla penan: “Hoi hi kowa, hoi kote krenn? Kamenn tumer o baro rajestar tele te perell?” Kote penom me ap lende: “O Dewel an o bolepen, job krell, te djal menge kawa mishto. Un mer, leskre budepangre, kram men ap i budi, te tchiwas o foro pale pre. Tumen hi kek tchatchepen ap ko foro, witar kek penepaske. Un tumare laba hi gar mank kolende, kai wenn gar bistedo.” Un o baro rashai Eljashib kras pes ap i budi peskre phralentsa, kol wawar rashajentsa, un jon tchiwan o foreskro wudar pale pre, hoi kharas Bakrengro Wudar. Un jon rakran o Debleskri bacht pral leste win, un tchiwan kol dui wudja dren. Un jon tchiwan ninna koi massuri pale pre bis pash ko turmo, hoi kharell Mea, un bis pash ko turmo, hoi kharell Hananel, un rakran o Debleskri bacht pral i massuri win. Un leske ap i rig budran i mursha dran Jericho. Un ap kolengri rig budras o Sakkur, koleskro dad o Imri his. Un ko foreskro wudar, hoi kharella Matchengro Wudar tchiwan i mursha pre, kolengro dad o Senaa his. Jon tchiwan kol pesse buchle kashta pre, un tchiwan kol dui wudja dren, ninna i kashtengre un o saster, hoi kol wudja pandella. Un kolenge ap i rig budras o Meremot, koleskro dad o Urija his un koleskro dad o Hakkoz his. Un ap koleskri rig budras o Meshullam, koleskro dad o Berechja his, koleskro dad o Meshesabel his. Un ab koleskri rig budras o Zadok, koleskro dad o Baana his. Un ap koleskri rig budran i mursha dran o foro Tekoa. Un lengre pralstune kaman gar te budrell un kran gar, hoi lenge penlo was. Un o foreskro wudar, hoi kharell Phuro Wudar, kras o Jojada, koleskro dad o Paseach his, khetne o Meshullam, koleskro dad o Besodja his. Jon tchiwan kol pesse sorele kashta pre, un tchiwan kol dui wudja dren, ninna i kashtengre un o saster, hoi kol wudja pandella. Un kolenge ap i rig budras o Melatja dran Gibeon un o Jadon dran Meronot, ninna i mursha dran Gibeon un Mizpa, kai ko themeskro rai djiwas, kai ap i wawar rig o lengsto panjestar o rai his. Un kolenge ap i rig budras o Usijel, koleskro dad o Harhaja his. Job his i mursh, kai kras shukar koowa dran sonakai. Un koleske ap i rig budras o Hananja. Kowa his i mursh, kai kras makepaskro djet. Un jon kran o kotar bis pash i Buchli Massuri. Un kolenge ap i rig budras o Refaja, koleskro dad o Hur his. O Refaja his o pralstuno pral o paash foro Jerusalem. Un koleske ap i rig budras o Jedaja, koleskro dad o Harumaf his. Leskro kheer his ap i wawar rig o dromestar, kai jon budran. Un koleske ap i rig budras o Hattush, koleskro dad o Hashabneja his. Un i wawar kotar massuri kras o Malkija, koleskro dad o Harim his. Job budras khetne o mursheha Hashub, koleskro dad o Pahat-Moab his. Jon kran ninna o bobeskro turmo. Un kolenge ap i rig budras o Shallum, koleskro dad o Lohesh his. Job his o pralstuno pral o wawar paash o forestar Jerusalem. O Shallum budras peskri tchentsa. O Telstuno Wudar kras o Hanun un kol menshe, kai an foro Sanoach djiwan. Un jon tchiwan kol dui wudja dren, un i kashtengre un o saster, hoi i wudja pandenna. Un jon kran ko kotar massuri bis pash o Viechengro Fuleskro Wudar. Ko kotar massuri his jek seri mussja lengsto. Un o Viechengro Fuleskro Wudar tchiwas o Malkija pre, koleskro dad o Rechab his. Kowa his o pralstuno pral o them trul Bet-Kerem. Un job tchiwas kol dui wudja dren, un i kashtengre un i saster, hoi i wudja pandenna. Un o Djido Panjeskro Wudar kras o Shallum, koleskro dad o Kol-Hose his. O Shallum his o pralstuno pral o them trul o foro Mizpa. Job kras ko Djido Panjeskro Wudar un tchiwas i dacha pre, un kol dui wudja dren, ninna i kashtengre un i saster, hoi i wudja pandenna. Un job tchiwas i massuri pale pre pash ko tikno pani Shelah, hoi pash o baro rajeskri baar his, bis pash o barrengro drom, hoi djal tele dran o Davideskro foro. Pal koleste budras o Nehemja, koleskro dad o Asbuk his. O Nehemja his o pralstuno pral o paash ko themestar trul o foro Bet-Zur. Job kras i massuri bis pash o Davideskro mulengro kheer un bis pash ko tikno pani, hoi kerdo was, un bis pash o kheer, kai i lurde djiwan. Pal koleste budran i Levitarja: o Rehum, koleskro dad o Bani his; o Hashabja, kowa his o pralstuno pral o paash them trul o foro Kehila. Job budras ap i massuri ap kau kotar them; o Binnui, koleskro dad o Henadad his. O Binnui his o pralstuno pral o wawar paash ko themestar trul o foro Kehila; o Eser, koleskro dad o Jeshua his. O Eser his o pralstuno pral o foro Mizpa. Un job budras ap ko kotar ap i massuri, hoi hi tchiddo ap i wawar rig ko kherestar, kai i marepaskre koola dren hi, un djal bis pash i bangi ekka; o Baruch, koleskro dad o Sabbai his. O Baruch budras peskro tselo djijeha ap ko kotar ap i massuri, hoi djal dureder bis pash o kheer, kai o baro rashai Eljashib djiwas; o Meremot, koleskro dad o Urija his, koleskro dad o Hakkoz his. Job kras ko kotar, kai djal fun kotar, kai o wudar hi an o Eljashibeskro kheer bis kote, kai leskro kheer pre heras. Pal koleste budran i rashaja ap i massuri: i mursha dran o telstuno them pash o pani Jordan; o Benjamin un o Hashub. Jon kran ko kotar an i massuri, kai lengre khera ap i wawar rig o dromestar his; o Asarja, koleskro dad o Maaseja his, koleskro dad o Ananja his. O Asarja kras ko kotar an i massuri, hoi pash peskro kheer his; o Binnui, koleskro dad o Henadad his. Job kras ko kotar an i massuri, pash o Asarjeskro kheer bis pash i bangi ekka un dureder bis pash i ekka; o Palal, koleskro dad o Usai his. Job budras ap ko kotar an i massuri, hoi hi wergel i bangi ekka un ko pralstuno turmo o baro rajeskro kherestar. Ko turmo hi pash i lurdengri platsa. o Pedaja, koleskro dad o Parosh his, kras i massuri dureder bis wergel o Panjeskro Wudar ap koi rig, kai o kham pre djal, un ko turmo, hoi pash o Debleskro kheer glan tardo hi. Kowa his gar dur fun koi platsa Ofel, kai kol budepangre djiwan, kai an o Debleskro kheer budran. Pal koleste budran i mursha dran o foro Tekoa ap i massuri, wergel kotar, kai ko turmo glan tardo his, bis pash koi massuri trul i platsa Ofel. Ko kotar massuri pral o Grajengro Wudar kran i rashaja newes, hakeno wergel peskro kheer. Pal kolende budras o Zadok, koleskro dad o Immer his. Job budras wergel peskro kheer. Un pal leste budras o Shemaja, koleskro dad o Shechanja his. Job his kowa, kai ap o Glanstuno Wudar jak das. Pal koleste budras o Hananja, koleskro dad o Shelemja his, un o Hanun, o shobto tchawo ko murshestar Zalaf. Kolla kran i wawar kotar an i massuri newes. Pal kolende budras o Meshullam, koleskro dad o Berechja his. Un job budras wergel peskri isema. Pal koleste budras o Malkija. Kowa his jek kolendar, kai dran sonakai kutch koowa krenn. Un job kras i massuri dureder bis pash o kheer, kai djiwenn i parepangre un kol budepangre, kai an o Debleskro kheer budrenn. Kowa his ap i wawar rig ko wudarestar, hoi kharell Mifkad Wudar, un wergel koi pralstuni isema ap i ekka an i massuri. Un mashkral i pralstuni isema ap i ekka un i Bakrengro Wudar budran i parepangre un kolla, kai krenn shukar koowa dran sonakai. Har shunas o Sanballat, te tchiwah mer i massuri pale pre, kote was lo chojedo, un leskri choli his baro. Un job praassas i bibolden, un penas glan peskre phralende un ap i kurepangre dran Samaria: “Hoi krenn kol paash-mule bibolde? Kamenn le tchatchepah o foro Jerusalem pale pre te tchiwell? Patsenn jon, te denn le viechen o Debleske, palle nai krenn le kowa lauter an jek diwes? Kamenn le kol chatchede barra dran koi tele-phagedi tchik pale djides te krell?” Un o Tobija, ko Ammonari, his pash leste tardo un penas: “Muk len, te well i tikno diwjo djuklo un stell ap koi massuri pre, palle phagell li khetne.” Me mangom miro Debles: “Shun maro Dewel, har praassenn le men. Un muk lengro praassepen ap lengre sherja pale te well. De lenge, te wenn le win randedo un pandles anlo an i wawar them. Lengri doosh te well gar tele tchakedo tutar! Ma biste ko tchilatchepen, hoi le kran: Jon praassan men, kai krah i massuri trul tiro foro newes.” Mer budram dureder ap koi massuri, jaake te was li paash pre kerdo. Un i tsele menshe his o tselo djijeha pash i budi pashel. Un i budi ap o foreskri massuri djas mishto dureder, un kol kotja, kai i barra gomme win phagedo his, wan pale newes kerdo. Har shunas kowa o Sanballat un o Tobija, ninna kol menshe dran Arabia, dran Ammon un dran Ashdod, koi tapras len bari choli. Un jon tchiwan pen khetne, te djan le ap o foro Jerusalem, un te krenn le i menshen kote jaake diwjo, te djinell kek buder, hoi te krell lo. Kote mangam maro Debles an, un tchiwam murshen pre, kai jak hunte dan ap o diwes un an i rat, kaana jon wans. I menshe dran Juda kran i gili, hoi le giwan: Koi hi tchiddo jaake bud tchik, hoi hunte hidjras mer gomme krik. Mari soor men mukas, koi massuri gar dureder nai kras. Kolla, kai mentsa tchingepen rodan, penan jek ap o wawareste: “Mer kamah sik un tchorchanes mank lende te well, te dikenn le men gar, bis te mer mashkral lende wam. Palle dah len mulo. Jaake krah, te djal koi budi gar buder dureder.” Kol bibolde, kai gar dur lendar djiwan, wan pale te pale pash mende un penan menge, hoi kolen glan his. Doleske tchiwom me i murshen kote pash i massuri pre, kai i barra gomme win phagedo his. Un me tchiwom len jaake pre, te hi hako kopo kolla dran jek bari familja khetne tardo. Un len his pengre chare un witsepangre tchurja un boge pash pende. Un har lengri daar dikom, djom pash lende un penom ap i pralstunende un ap i tchatchepangre murshende un ap i tsele murshende: “Ma darenn lendar! Dikenn ap o Debleste, kai hi baro un jaake sorelo, te darell hunte hakeno lestar! Un djan an o kurepen tumare phralenge, un tumare tchawenge un tchenge, tumare romjenge un tumare kherenge!” Un kolla, kai kaman maro merepen, shunan, kai menge penlo was, hoi len glan his. Jaake mukas len o Dewel gar te krell, hoi len glan his. Kanna nai djam mer pale pale pash i massuri, hakeno kote, kai job budras. Un o paash mendar budras ap i massuri. Un ko wawar paash das jak, un len his i witsepaskre tchurja, un i shilte un i boge pash pende un i kurepaskre gada ap pende. Un i pralstune his tardo pal i tsele menshende dran Juda, kai ap i massuri budran. Un kolla kai i tchik krik hidjrenn, budran jaake: Koi jek wasteha budran le, un an o wawar wast rikran le pengro witsepaskro tchuri. Un hakeno kolendar, kai i barra pre tchiwan, hidjras an peskri pereskri dori peskro charo trul peste pandlo. Un jaake budran le. Un ko mursh, kai an i phurdepaskri dren hunte phurdell, his pash mande tardo. Un me penom ap i pralstunende un tchatchepangre murshende un ap lauterende, kai kote his: “Hi gomme bud budi te krell, un hakeno mendar hi tardo ap i massuri dur krik o wawarestar. Tumer te shunenn koi phurdepaskri, djan koi un awenn kote mentsa khetne. Un maro Dewel kurell pes menge.” Jaake budram mer o tselo diwes jaake rah har o kham pre djas bis pash ko tsiro, kai i bolepangre momlia glan wan. Un o paash mendar das jak un rikras o witsepaskro tchuri an o wast. An ko tsiro penom me ap i pralstunende: “Hakeno te atchell peskre murshentsa rati an o foro Jerusalem, jaake te hi men doha mursha, kai denn jak an i rat un budrenn ap o diwes.” Un kek mendar riwas peskre koola rati win, me un mire phrala gar, un witar gar kolla, kai tel mande budran un kolla, kai jak dan. Un hakenes his peskro witsepaskro tchuri tchiddo ap peskri tchatchi rig. Un pal i tsiro was i bari gole pre, un i mursha un lengre romja tchingran pral i brawelende mank lengre biboldengre phralende. His sawe koi, kai penan: “Mer un mare tchawe un tcha ham bud! Mer hunte ginas djob, te hi men chapaske jaake te nai djiwas!” Un wawar penan: “Mer hunte dam mari hachetikri phub koi, ninna maro drakengro them un mare khera, te nai las lowe pre, te nai ginas chapen an kau tsiro, kai lauter bokenna.” Un pale wawar penan: “Mer hunte patsam menge lowe ap mari hachetikri phub un ap maro drakengro them, te nai plaissras kol themeskre lowe o baro rajeske.” Jon lauter penan: “Mer ham har mare phrala, lengro mass un rat. Mare tchawe hi har lengre tchawe! Un mer hunte das mare tchawen un tchen lende, te wenn le lengre budepangre. Un mank mare tchende hi sawe, kai wan sorjah an-tapedo. Un mer nai krah tchi. Un mari hachetikri phub un maro drakengro them hi wawaren.” Koi was i bari choli an mande pre, har shunom koi bari gole un kol laba dran lengro mui! Un rakrom miro djijeha, un djom pash i pralstunende un i tchatchepangre murshende un tchingrom ap lende un penom: “Tumer pijenn o rat tumare phralendar win!” Un me krom i baro tsillo, un penom ap lende: “Kai kowa an maro wast his, ginam i bibolden, mare phralen, pale, kai ap i wawar menshende bikedo wan. Un kanna kamenn tumer, te bikrenn pen tumare phrala ap tumende, kai lengre menshendar han!” Kote atchas lenge o mui pre, un jon hatsan kek laba, hoi le nai penans. Un me penom: “Gar mishto hi kowa, hoi tumer kai krenna! Tumer hunte djiwans glan o baro Debleskre jaka, un krans, hoi mishto hi, te nai praassens men kol wawar menshe gar, kai trul mende djiwenn un maro merepen kamenn. Shunenn! Ninna me un mire phrala un mire budepangre patsan len lowe win un ninna djob. Mer te mukas lenge koi sijaan tele, jaake te hunte denn le tchi pale! Denn len gomme kau diwes lengri hachetikri phub pale, ninna lengro drakengro them, lengre djeteskre ruka un lengre khera! Un mukenn lenge lengri tseli sijaan tele, hoi jon pash tumende hi, lowe, djob, mool un djet!” Kote penan le: “Mer kamah kowa pale te dell, un tchi lendar pale te lell! Mer kamah jaake te krell har tu menge penal!” Un me mukom i rashajen te well, un mukom i pralstunen pen sowel te dell glan lende, te krenn le les jaake, har le kowa penan. Ninna trisslom miri baja win, un penom: “Jaake trissell o Dewel hakenes tumendar, kai rikrell gar peskro lab. O Dewel lell lestar leskro kheer un lauter, hoi les hi.” Un lauter, kai kote khetne wan, penan: “Amen!” Un jon sharan o baro Debles. Un i menshe kran pal kol laba, har jon penan. Fun ko diwes an, kai mange penlo was, te wap o rai pral o them Juda, lom me mange un mire menshenge tchi kolestar, hoi o themeskro rajeste hunte dino wals. Deesh-te-dui bersha krom jaake. Kowa his an ko tsiro, kai o Artaxerxes an o 20. (biishto) bersh baro rai his, bis an leskro 32. (trijanda-te-duito) bersh. Kol wawar themeskre raja glan mande tchiwan pharo koowa ap i menshende. Hako diwes lan le lendar maro un mool un kote pashel gomme 40 (star-deesh) rupene beme. Un kolengre budepangre kran pen ninna rai pral i menshende, jaake har le kaman! Me krom kowa gar jaake, djinom, o Dewel dikell man! Miri tseli sorjah budrom ap i massuri un ginom mange kek phub. Un mire tsele budepangre hunte budran kote mantsa khetne. Un i biboldendar chan 150 (jek-sheel-te-paash) tchatchepangre mursha ap mari chapaskri, un ninna kolla, kai wan pash mende dran i wawar themma trul mende. Un kowa, hoi an jek diwes o chapaske koi hunte his, his jek grumni, shob thulle bakre, ninna papja un kachja. Un hako deshto diwes ginom bud newi mool. Ninna te ginom jaake bud chapen, lom me gar kowa, hoi i themeskro rajeste hunte wals dino. Kowa, hoi i menshe hunte plaissrenn, his phares doha. Ma biste kowa mange, miro Dewel, hoi lauter kol menshenge krom! O Sanballat un o Tobija un o Geshem, ko Arabari, un kol tsele wawar, kai menge tchilatchepen kaman, kolla shunan, kai his i massuri kerdo, un kek kotar pral atchas, kai barra wi-phagedo his. An ko tsiro his kokres i wudja gomme gar dren. Kote bitchras o Sanballat un o Geshem murshen pash mande, un mukan mange te penell: “Ab pash mende an o gab Kefirim an o telstuno them pash o foro Ono!” Len his glan, te krenn le mange tchilatchepen. Un me bitchrom lenge bitchepangre pale, un mukom lenge te penell: “Me krau kate i bari budi, un me nai wau gar tele. Te mukoms kate lauter tchiddo un woms tele pash tumende, nai wals jaake, te djals koi budi gar dureder.” Star kope bitchran le murshen pash mande kol labentsa. Un star kope penom lenge kal emlige laba pale. Kote bitchras o Sanballat o pantchto kopo peskro bitchepaskres pash mande un das les i liil peha, hoi gar pandlo his. An koleste his tchinlo: Mank i tsele menshende djal o rakepen trujel, un o Geshem penell les ninna: Tut hi glan, te hadess tut khetne i biboldentsa pral mende! Doleske tchiweh tu i massuri pale pre. Un pal kowa, hoi rakedo well, kameh tu lengro baro rai te well, un mukal Debleskre rakepangre pash tute gole te dell, kai glan tute win kharenn an o foro Jerusalem, te hal tu o baro rai pral o them Juda. Djiness, kowa well ninna o baro rajeske penlo. Jaake ab pash mande, te rakras mer khetne pral lauter, hoi hunte kras! Kote mukom leske te penell: “Tchi kolestar, hoi tu kai rakreh, hi tchatcho. Dran tiro dji well kawa lauter!” Jon lauter kaman menge daar te krell, te budras gar dureder, te well i massuri gar kerdo. Doleske krom mire wasta sorleder. Un me wom an o kheer, kai o Shemaja djiwas, koleskro dad o Delaja his, un koleskro dad o Mehetabel his. O Shemaja nai djas gar dran peskro kheer win, un penas mange: “Me un tu hunte was khetne an o Debleskro kheer un hunte pandas men dren an i palstuni isema. Jon wenna, te denn le tut temerl. Rati wenn le, te denn le tut temerl.” Me penom: “I mursh, har me hom, nashell gar krik. Patseh, te djoms an o Debleskro kheer, te atchap djido? Me djau gar dren!” Me haiwom, koles bitchras gar o Dewel! His o Tobija un o Sanballat, kai dan les lowe, te penell job sau koowa mange, te darap man un krap kowa un anap jaake doosh ap mande. Palle wals len doha, hoi le pal mande nai rakrans, un nai praassans man koleha! Miro Dewel, biste kowa lenge gar, hoi o Tobija un o Sanballat kran, un ninna hoi i Noadja an o Debleskro lab pral mande win rakras, un kol tsele wawar, kai kran, har te rakrans le Debleskre laba win, un kaman mange daar te krell. Un ap o biish-te-pantchto diwes an o tchon Elul his lauter ap i massuri kerdo. Paash-sheel-te-dui diwessa djas koi tseli budi. Har shunan kowa kolla lauter, kai menge tchilatchepen kaman, trashan i menshe an i tsele themma, hoi trul mende hi. Un lengro pre-phurdepen djas krik. Un jon haiwan, te his maro Dewel pal koi budi tardo. An kol diwessa tchinan bud pralstune dran Juda lila ap o Tobija, un lila lestar djan ap lende. An o them Juda his bud, kai pen sowel dan, te rikrenn le pash leste. O dad leskri romjatar his o Shechanja, koleskro dad o Arach his. Un leskro tchawo, o Johanan, romedineras i tchat fun o Meshullam, koleskro dad o Berechja his. Un jon rakran glan mande pral ko tselo latchepen, hoi job lauter kras. Un penan leske, hoi me penom. Un o Tobija bitchras mange lila, kolentsa job kamas mange daar te krell. Un har i massuri tardo his, un me o wudja dren tchiwom, was kol murshen pengri budi dino, kai pash i wudja jak hunte dan, ninna i gipangren un i Levitarjen. Un me tchiwom dui pralstunen pral o foro Jerusalem, miro phrales, o Hanani, un o Hananja, kai o pralstuno lurdo pral o lurdengro kheer his. Job his i mursh o labestar, un djiwas jaake o Debleha har gar bud wawar. Un me penom ap lende: “I bare foreskre wudja wenn gar pre kerdo jaake rah o kham gar pral ap o bolepen tardo hi. Un kol wudja hunte wenn pandlo un klido sorele kashtentsa jaake rah har o kham gomme ap o bolepen diklo well. Un mursha hunte wenn win rodedo dran kolende, kai an Jerusalem djiwenn, te denn le jak ap o foro. Kol jek wenn tardo kote, kai lenge penlo well. Un kol wawar denn jak trul pengre khera trujel.” O foro Jerusalem his baro un buchlo, un gar bud menshe djiwan kote, un kek khera his koi. Un miro Dewel das man an o dji, te dom khetne gole i pralstunen un tchatchepangre murshen, un lauter, kai kote djiwan, te wenn lengre laba pre tchinlo, hakeno pash peskri familja. Un me hatsom o familjakro liil kolendar, kai i glanstune his, kai pale wan. An ko liil his tchinlo: Kalla hi kol menshe, kai an o them Juda djiwenn. Kolla wan pale dran o pandepen, kai o baro rai pral Babilonia, o Nebukadnezar, len krik anas. Kolla wan pale pale an o foro Jerusalem un an o them Juda, hakeno an peskro foro. Jon wan khetne kol murshentsa Serubbabel, Jeshua, Nehemja, Asarja, Raamja, Nahamani, Mordokai, Bilshan, Misperet, Bigwai, Nehum, un Baana. Kolla hi i laba kol familjendar, kai wan pale an Israel un kitse mursha an lende his: o kheer Parosh: 2.172 (dui-serja-jek-sheel-te-efta-deesh-te-dui); o kheer Shefatja: 372 (triin-sheel-te-efta-deesh-te-dui); o kheer Arach: 652 (shob-sheel-te-pantch-deesh-te-dui); o kheer Pahat-Moab, kol tchawendar o Jeshua un o Joab: 2.818 (dui-serja-ochta-sheel-te-deesh-te-ochta); o kheer Elam: 1.254 (jek-sero-dui-sheel-te-pantch-deesh-te-star); o kheer Sattu: 845 (ochta-sheel-te-star-deesh-te-pantch); o kheer Sakkai: 760 (efta-sheel-te-shob-deesh); o kheer Binnui: 648 (shob-sheel-te-star-deesh-te-ochta); o kheer Bebai: 628 (shob-sheel-te-biish-te-ochta); o kheer Asgad: 2.322 (dui-serja-triin-sheel-te-biish-te-dui); o kheer Adonikam: 667 (shob-sheel-te-shob-deesh-te-efta); o kheer Bigwai: 2.067 (dui-serja-te-shob-deesh-te-efta); o kheer Adin: 655 (shob-sheel-te-pantch-deesh-te-pantch); o kheer Ater, o tchawestar Hiskija: 98 (enja-deesh-te-ochta); o kheer Hashum: 328 (triin-sheel-te-biish-te-ochta); o kheer Bezai: 324 (triin-sheel-te-biish-te-star); o kheer Harif: 112 (jek-sheel-te-deesh-te-dui); o kheer Gibeon: 95 (enja-deesh-te-pantch); dran i forja Betlehem un Netofa: 188 (jek-sheel-te-ochta-deesh-te-ochta); dran o foro Anatot: 128 (jek-sheel-te-biish-te-ochta); dran o foro Bet-Asmawet: 42 (star-deesh-te-dui); dran i forja Kirjat-Jearim un Kefira un Beerot: 743 (efta-sheel-te-star-deesh-te-triin); dran i forja Rama un Geba 621 (shob-sheel-te-biish-te-jek); dran o foro Michmas: 122 (jek-sheel-te-biish-te-dui); dran i forja Betel un Ai: 123 (jek-sheel-te-biish-te-triin); o wawar kheer Nebo: 52 (paash-sheel-te-dui); o wawar kheer Elam: 1.254 (jek-sero-dui-sheel-te-pantch-deesh-te-star); o kheer Harim: 320 (triin-sheel-te-biish); dran o foro Jericho: 345 (triin-sheel-te-star-deesh-te-pantch); dran i forja Lod un Hadid un Ono: 721 (efta-sheel-te-biish-te-jek); o kheer Senaa: 3.930 (triin-serja-enja-sheel-te-trijanda); I rashaja: o kheer Jedaja dran o kheer Jeshua: 973 (enja-sheel-te-efta-deesh-te-triin); o kheer Immer: 1.052 (jek-sero-te-pantch-deesh-te-dui); o kheer Pashur: 1.247 (jek-sero-dui-sheel-te-star-deesh-te-efta); o kheer Harim: 1.017 (jek-sero-te-deesh-te-efta); I Levitarja: dran i khera Jeshua, Kadmijel, Binnui un Hodawja: 74 (efta-deesh-te-star); dran o kheer Asaf: 148 (sheel-te-star-deesh-te-ochta); kolla his gipangre; dran i khera Shallum, Ater, Talmon, Akkub, Hatita un Shobai: khetne 138 (jek-sheel-te-trijanda-te-ochta); kolla dan jak ap o foreskre wudja; I familje, kolendar i mursha wan, kai budran an o Debleskro kheer: Ziha, Hasufa, Tabbaot, Keros, Sia, Padon, Lebana, Hagaba, Salmai, Hanan, Giddel, Gahar, Reaja, Rezin, Nekoda, Gasam, Usa, Paseach, Besai, Meunim, Nefusim, Bakbuk, Hakufa, Harhur, Bazlut, Mehida, Harsha, Barkos, Sisera, Temach, Nezjach un Hatifa. I familje kolendar, kai budran o baro rajeske Salomo: Sotai, Soferet, Perida, Jaala, Darkon, Giddel, Shefatja, Hattil, Pocheret-Zebajim, un Amon. I tsele budepangre, kai budran an o Debleskro kheer un kolla, kolengre phure o Salomeske budran, his khetne 392 (triin-sheel-te-enja-deesh-te-dui). Un koi his ninna menshe, kai khetne i Israelitarja pre wan dran Tel-Melach, un dran Tel-Harsha, un dran Kerub-Addon, un dran Immer. Jon nai penan gar, dran hawo dadengro kheer jon hi, un te hi lengre menshe dran o Israel. Kolla his i familje Delaja, Tobija, un Nekoda. Khetne his le 642 (shob-sheel-te-star-deesh-te-dui) mursha. Un ko moskro penas lenge, te nai chan le gar o chapen, hoi kokres i rashajenge his, jaake rah bis te i rashai was un win hatsas, hoi i barra Momeli un Tchatchepen pral kau koowa penan. Un i tsele Israelitarja, kai wan khere dran pengro pandepen, his khetne 42.360 (star-deesh-te-dui-serja-triin-sheel-te-shob-deesh) menshe. Win lino his lengre budepangre. Kolla his 7.337 (efta-serja-triin-sheel-te-trijanda-te-efta) mursha un djuwja. Koi pashel wan lengre gipangre: 245 (dui-sheel-te-star-deesh-te-pantch) mursha un djuwja. Un len his 736 (efta-sheel-te-trijanda-te-shob) graja, 245 (dui-sheel-te-star-deesh-te-pantch) maultikre burike, 435 (star-sheel-te-trijanda-te-pantch) khamele, un 6.720 (shob-serja-efta-sheel-te-biish) burike. Un mank kolende, kai his i pralstune pral pengre familje, his sawe, kai dan pendar lowe un wawar koowa o Debleskro khereske. Ko moskro das 1.000 (jek-sero) sonakangre lowe un 50 (paash-sheel) tchare, un 530 (pantch-sheel-te-trijanda) rashajengre baja. Un wawar pralstune dan 20.000 (biish-serja) sonakangre lowe un 1.100 (jek-sero-te-jek-sheel) kilogramme rup. Un kol wawar menshe dan khetne 20.000 (biish-serja) sonakangre lowe un 1.000 (jek sero) kilogramme rup un 67 (shob-deesh-te-efta) rashajengre baja. Un lauter djan an pengre forja, te djiwenn le kote: I rashaja un i Levitarja, kolla, kai ap o foreskre wudja jak dan, i gipangre, wawar menshe, kolla kai an o Debleskro kheer budran, un i tsele Israelitarja. Un har o eftato tchon was, un i Israelitarja pale an pengre forja his, wan i tsele menshe khetne har jek mursh ap i platsa glan o Panjeskro Wudar. Un jon penan ap o Esra, te anell job o Moseskro liil, kai dren tardo hi, hoi o baro Dewel penas, hoi i Israelitarja hunte krenn un rikrenn. O Esra his i sikepaskro, kai prindjras mishto o Debleskro lab. Jaake anas o rashai Esra ap o ersto diwes an o eftato tchon o Moseskro liil glan i tsele Israelitarja, kai khetne wan, glan kol tsele murshende un djuwjende, un lauterende, kai nai haiwan les. Un sik taissarlakro bis mashkral o diwes draweras job dran ko liil glan, kote ap koi platsa glan ko Panjeskro Wudar. Un hakeno das jak ap kowa, hoi an ko liil dren tardo his. Un o sikepaskro, o Esra, his tardo pre ap i kashteno mochton, hoi koleske kerdo was, te dikenn un nai shunenn les lauter. Un pash leste his tardo, ap i tchatchi rig: O Mattitja, un o Shema, un o Anaja, un o Urija, un o Hilkija, un o Maaseja. Un ap leskri serwi rig: O Pedaja, un o Mishael, un o Malkija, un o Hashum, un o Hashbaddana, un o Secharja, un o Meshullam. Un o Esra his tardo pral ap o kashteno mochton. Un i tsele menshe dikan, har kras lo o liil pre. Koi stan le lauter pre. Un o Esra sharas o baro Debles, kai bareder hi har lauter wawar. Un i tsele menshe penan: “Amen, Amen!” Un har le kowa penan, hadan le pengre wasta pre. Un palle witsran le pen tele glan o baro Debleste lengre mujentsa ap i phub. Palle stan le pale pre hakeno ap peskri platsa. Un i Levitarja penan i menshenge, hoi kol laba an o Moseskro liil kamenn te penell. Kol Levitarja his o Jeshua, un o Bani, un o Sherebja, un o Jamin, un o Akkub, un o Shabbetai, un o Hodija, un o Maaseja, un o Kelita, un o Asarja, un o Josabad, un o Hanan, un o Pelaja. Un ko liil, kai o Debleskro lab dren tchinlo his, his an o hebretikro rakepen. Un i Levitarja rakran kol laba an o aramtikro rakepen, hoi kal menshe kote rakran. Un palle sikran le len, hoi kol laba kamenn te penell, jaake te haiwan le, hoi koi glan drawedo was. Un i tsele menshe rowan, har shunan le kol laba, hoi an o Moseskro liil tardo his. Un o Nehemia, kowa his o moskro pral o foro Jerusalem, un o rashai Esra, kowa his o sikepaskro, un kol Levitarja, kai i menshenge penan, hoi o Debleskro lab kamell te penell, kolla penan ap lauterende: “Kau diwes hi i baro diwes o baro Debleske, kai tumaro Dewel hi. Doleske mukenn tumare djia gar phares te well! Un ma rowenn!” Un job penas pale ap lende: “Djan koi un chan thullo chapen un pijenn gudlo pipen! Un bitchrenn kolestar ninna kolenge, kai kran pen kek chapen! Kau diwes hi i baro diwes o Debleske, maro rajeske. Mukenn tumenge o dji gar phares te well! Na-a, mukenn tumare djia giwenn o baro Debleske! Palle han sorelo.” Un i Levitarja rakran latches ap i menshende un penan: “Atchenn kanna! Kawa diwes hi i Debleskro diwes. Mukenn tumare djia gar jaake phares te well!” Kote djan i tsele menshe koi, te chan le un pijenn le. Un jon bitchran pengro chapastar kolenge, kai len tchi his, un giwan un khelan i bachtjatar. Jon haiwan kol laba, hoi lenge penlo wan. Un ap o duito diwes wan i pralstune kol Israelengre familjendar un i rashaja un i Levitarja khetne pash o Esra, ko sikepaskro, kai o Debleskro lab mishto djinas, te sikrell lo len, hoi an o Moseskro liil tardo hi, te haiwenn le o Debleskro drom feteder. Un an ko liil hatsan le kol laba, kai penas o baro Dewel ap o Moseste, te hunte rikrenn i Israelitarja kol bare diwessa, kai kharenn ‘Patjengre Khera ’ an o eftato tchon. Un an kol diwessa hunte djiwenn le an tikne khera, hoi jon penge dran patria krenn. Jaake dan le win gole an pengre tsele forja, ninna an Jerusalem, un penan: “Djan win ap i berge un anenn kashta i djeteskre rukendar, ninna i diwje djeteskre rukendar, un i mirtetikre rukendar un i palmtikre rukendar un wawar rukendar, kolen bud patria hi. Un krenn kolendar tikne khera dran patria, jaake har an o Moseskro liil tchinlo hi.” Kote djan i menshe win un anan kashta i patjentsa un kran penge patjengre khera. Un hakeno kras peske sau kheer, kol jek pral ap pengre khera, kol wawar pal pengre khera, ninna ap koi platsa glan o Debleskro kheer un ap i platse pash o Panjeskro Wudar un pash o Efrajimeskro Wudar. Un i tsele menshe, kai khere wan dran i themma, kai le pandle his, kolla kran penge khera dran patria un djiwan an lende. Kowa kran i Israelitarja buder gar jaake rah, har o Josua mulo hi, koleskro dad o Nun his. Un jon his bud bud bachtelo. Hako diwes draweras o Esra dran o liil glan, kai o Debleskro drom siklo well, o tselo tsiro, kai jon kol bare diwessa rikran. Un kol bare diwessa djan efta diwessa. Un ap o ochtato diwes wan le lauter jaake khetne, har tchinlo his an i tchatchepaskre laba. Un ap o 24. (biish-te-starto) diwes an kau tchon wan i Israelitarja khetne, un jon chan tchi un riwan pen an gone un tchiwan tchik ap pengre sherja. Un hakeno, kai i Israelendar hi, mukas kolen, kai gar peskre menshendar hi. Un jon wan glan o Debleste un mangan pen tele, un penan hawi doosh jon un pengre phure ap pende anan. Un jon his hakeno ap peskri platsa tardo, har was glan drawedo dran ko liil, kai sikrell o drom o baro Deblestar, kai lengro Dewel hi. I starto kotar o diwestar was glan drawedo un o starto kotar o diwestar penan le pengri doosh, un witsran pen tele glan o baro Debleste, koles jon an-mangan. Un ap i pralstuni platsa, hoi i Levitarenge his, stas o Jeshua pre, un o Bani, un o Kadmijel, un o Shebanja, un o Bunni, un o Sherebja, un o Bani, un o Kenani. Un jon dan bares gole ap pengro baro Debleste, te well lo ap lengri rig. Un i Levitarja, o Jeshua, un o Kadmijel, un o Bani, un o Hashabneja, un o Sherebja, un o Hodija, un o Shebanja, un o Petachja penan: Stenn pre! Sharenn o baro Debles! Job hi tumaro Dewel. Sharenn les kanna un hako tsireske! Baro Dewel, hakeno te sharell tiro railo lab! Kek wawar lab hi jaake baro un railo har tiro lab. Tu, baro Dewel hal kokres o Dewel! Tu kral o bolepen un leskre tsele bolepangre momlia, un i phub un lauter, hoi ap late hi, ninna o baro pani un lauter, hoi an leste hi. Un tu kral, te djiwell kowa lauter. Un i tsele bolepangre an o bolepen witsrenn pen tele glan tute. Tu hal o baro Dewel, o Dewel, kai o Abrames win rodas, un anal les win dran o foro Ur dran o them Kaldea, un dal les o lab Abraham. Un har dikal, te rikrell lo pes ap tute peskro tselo djijeha, kral tu leha win un dal tu tiro lab, te dess leskre tchawende un kolengre tchawende, kai pal lende wenn, ko them, kai djiwenn i Kanaanitarja, un i Hetarja, un i Amorarja, un i Perisarja, un i Jebusarja, un i Girgasharja. Un tu rikral tiro lab. Tu hal tardo an o tchatchepen. Un tu dikal o pharo djipen mare phurendar an o them Egiptia, un shunal lengri gole, har his le pash o Baro Lolo Pani. Un tu kral baro sorelo koowa, hoi kek wawar nai krell, ap o baro rajeste Farao un i pralstunende un i tsele menshende leskro themestar, har dikal, te rikran le mare phuren tele. Un jaake kral tiro lab bares, jaake har kowa kau diwes hi. Tu dal o baro pani, jaake te djas lo ap dui rigja krik, un i drom koi his, kai nai djan tire menshe mashkral ko baro pani ap i wawar rig. Kolla, kai tire menshe palla lan, tassan un djan tele har barra an o telstuno pani. Un tu sikral len o drom. Ap o diwes djas i wolka glan lende, un i rati i jag, te well len i momeli ap o drom, koles jon hunte djan. Un ap i berga Sinai wal tu tele, un dran o bolepen rakral tu lentsa. Un tu penal lenge tchatchepaskre laba, hoi mishto hi, un sikral len tchatche dromma, un dal len latche laba, hoi penan lenge, hoi te krenn le. Un tu sikral len, har te rikrenn le o diwes, hoi tuke hi. Kowa hi o Debleskro diwes. Un an wawar laba, hoi penas lenge o Mose, koles tiro wast his, sikral tu len, hoi tu lendar kameh un har nai djan le tire dromma. Un maro dran o bolepen dal tu len, har len bok his. Un mukal lenge dran o baro bar pani win nashell, har len trush his. Un tu penal lenge, te djan le koi un lenn o them dren. Ko them koleske tu tiro wast hadal, un dal tut sowel, te dess len ko them. Un mare phure hadan pen un djan pal pengro shero, kran pengre djia har bar, un shunan gar ap tire laba. Un jon kaman gar te krell, hoi tu lenge penal, un bistran ko tselo baro koowa, hoi tu lenge kral, hoi kek wawar nai krella. Jon kran pengre djia pandlo har bar. Un rodan jekes win, te well lo lengro rai, un anell len pale an o them Egiptia, an pengro pandepen. Tu hal i Dewel, kai i doosh krik lell, un hal kamlo un kreh tiro dji pre i menshenge. Tu weh gar sik chojedo un tiro latchepen hi baro. Un tu djal gar lendar. Ninna palle djal tu lendar gar, har kran jon penge i sonakaskro terno gurum un penan: “Kawa hi tumaro Dewel, kai anas tumen win dran o them Egiptia.” Jaake bud dukran le tut, maro Dewel. Tu mukal len gar kokres, kote an o mulo them. Jaake baro his tiro kamlepen lenge. Koi bari wolka atchas ap o diwes, te sikrell li o drom, koles jon hunte djan. Un i jag atchas an i rat, te well len i momeli ap o drom, koles jon djan. An tiro latchepen penal lenge, hoi te krenn le. Un tiro maro dran o bolepen dal len chapaske, ninna pani, har len trush his. Star-desha bersha dal len lauter, hoi len hunte his o djipaske. Lengre koola djan gar paash, lengre pire wan gar pesso. Un dal rajengre themma un wawar menshen an lengre wasta; jek them pal o wawar dal tu len. Jaake lan le o them Heshbon dren, kai o Sihon o baro rai his, ninna o them Bashan, kai o Og o baro rai his. Un lengre tchawen mukal tu budeder te well har i momlia an o bolepen, un anal len an ko them, kolestar tu ap lengre phurende penal, te djan le koi un lenn ko them dren. Un i tchawe wan an ko them un lan les dren. Un tu kral len sorleder har i Kanaanitarja, kolla, kai an ko them djiwan, un dal lengre bare rajen un ninna i menshen an lengro wast, un jon nai kran lentsa, hoi jon kaman. Jon lan sorele forja dren, un i latcho them, khera, hoi pherdo latcho koowa his, pani, hoi dran wi-dine bare barra was, drakengre ruka, djeteskre ruka, un bud wawar ruka, hoi latcho chapen hidjran. Un jon chan un wan tchalo un thullo. Un jon mukan les penge latches te djal. Jaake baro his tiro latchepen ap lende. Un pale shunan le gar buder ap tute, un hadan pen pral tute, un kaman buder gar tiro drom te djal. Un jon dan tire rakepangren mulo, kolla kai len trad dan, te anenn le len pale pale pash tute. Doleske dal tu len an o wast kolendar, kai lenge i pharo djipen kran. Un har len bari daar his, dan le gole ap tute. Un tu shunal len dran o bolepen, un kral tiro dji lenge pre, un bitchral lenge murshen, kai len win lan dran i tchilatche wasta. Un har lenge pale mishto djas, kran le pale, hoi tchilatcho his glan tute. Un tu dal len an o wast kolendar, kai lenge tchilatchepen kaman. Un kolla wan i raja pral lende. Un jon dan pale gole ap tute, te wess ap lengri rig. Un tu shunal dran o bolepen, un an tiro baro latchepen lal len win dran lengre wasta. Un kowa kral tu bud kope jaake. Un tu dal len trad, te aness len pale pale ap tiro drom. Jon his pre-phurdo un shunan gar ap tire laba, un djiwan gar pal tire tchatchepaskre laba, kolendar tu penal: Koon len rikrell, djiwell. Un jon sikran tuke pengro dumo, un pandan pengre djia, un shunan gar ap tute. Un tut his jaake bud latchepen lenge kol tsele bersha. Un dal len trad kol labentsa, hoi tire rakepangre lenge penan, kai an lende tiro ducho hi. Jon shunan gar koi pre. Kote dal len tu an o wast kol menshendar dran wawar themma. An tiro baro latchepen dal len gar mulo, un mukal len gar. I latcho Dewel hal, un tut hi i baro dji. Maro Dewel, har baro hal tu, jaake sorelo, te daras mer tutar. Tu pandal tiro dji ap mende, un rikreh tiro lab, hoi dal tut sowel. Kanna mangah tut, ma biste koi tseli bibacht, hoi pral mende was, pral mare bare rajende un mare pralstunende, pral i rashajende un o Debleskre rakepangre, pral mare phurende un men lauterende, an ko tselo tsiro, har wan i bare raja dran o them Assur pral mende bis ap kau diwes. Tu hal an o tchatchepen tardo, har anal kowa lauter pral mende. Kowa, hoi tu kral, his mishto, ninna te djiwam mer jaake, har te wals men kek Dewel. Mare bare raja un pralstune, mare rashaja un phure, kolla djan gar ap tiro drom, un shunan gar tire laba, hoi sikrenn, har te djiwenn le. Un an ko tsiro, har his mare phure i raja an ko them, hoi tu len dal, mangan le tut gar an. An tiro latchepen dal tu len i buchlo un brawelo them. Un jon mukan gar pengro tchilatcho drom. Dik, men hi kau diwes raja pral mende; an ko them, hoi tu mare phuren dal, te chan le ko tselo latcho koowa, an kau them hi men wawar raja pral mende. Un ko bud koowa, hoi i phub win anell, lenn kol bare raja, kolla kai tu pral mende tchiwal, har anam doosh ap mende. Un jon krenn mentsa un mare viechentsa har jon kamenn. Un maro djipen hi jaake pharo. Un doleske rakrah men kanna tele un tchinah kowa pre, te rikrah men ap lauter, hoi mer kate penam. Un mare pralstune, mare Levitarja, un mare rashaja tchiwenn pengre laba tel kau liil un pandenn palle o liil khetne. Un kalla hi i laba kolendar, kai tchiwan pengro lab tel kau liil: Nehemia, ko moskro, koleskro dad o Hachalja his, un o Zedekja. I rashaja: Seraja, Asarja, Jirmeja, Pashur, Amarja, Malkija, Hattush, Shebanja, Malluch, Harim, Meremot, Obadja, Daniel, Ginneton, Baruch, Meshullam, Abija, Mijamin, Maasja, Bilga, Shemaja. I Levitarja: o Jeshua, koleskro dad o Asanja his, o Binnui, koleskro dad o Henadad his, un o Kadmijel; un lengre phrala: Shechanja, Hodija, Kelita, Pelaja, Hanan, Micha, Rehob, Hashabja Sakkur, Sherebja, Shebanja, Hodija, Bani, Beninu. I pralstune pral i Israelitarja: Parosh, Pahat-Moab, Elam, Sattu, Bani, Bunni, Asgad, Bebai, Adonija, Bigwai, Adin, Ater, Hiskija, Asur, Hodija, Hashum, Bezai, Harif, Anatot, Nebai, Magpiash, Meshullam, Hesir, Meshesabel, Zadok, Jaddua, Pelatja, Hanan, Anaja, Hoshea, Hananja, Hashub, Lohesh, Pilha, Shobek, Rehum, Hashabna, Maaseja, Achija, Hanan, Anan Malluch, Harim, Baana. I tsele Israelitarja, i rashaja, un i Levitarja, un kolla, kai jak denn ap o foreskre wudja, un i gipangre, un i budepangre an o Debleskro kheer, un kolla i wawar menshendar, kai mukan pengre menshen un djan kanna o Debleskro drom, ninna lengre romja, lengre tchawe un tcha, kai haiwenn kowa, jon dan pen khetne pengre phralentsa, kol pralstunentsa mank lende, un dan pen sowel, te djan le ap o Debleskro drom, jaake har sikras lende o Mose, koles o Debleskro wast his, te djiwenn le pal hako lab un pal o tchatchepen, hoi das len o baro Dewel, lengro rai, un te kamenn kowa te krell, hoi job lendar kamell. Mer kamah mare tchen gar i murshentsa i wawar menshendar an kau them te romedinerell, un ninna lengre tchen gar mare tchawenge te lell. Mer kamah gar ap o Debleskro diwes djob un wawar koowa te ginell kol menshendar, kai an kau them djiwenn, te wenn jon pengro koweha ginepaske ap o Debleskro diwes un ap wawar bare diwessa. An hako eftato bersh budrah gar ap mari hachetikri phub. Un mer mukah hakeneske peskri sijaan tele. Koi budjake an o Debleskro kheer dell hakeno mendar star gramme rup. Ko rup hi i marenge, hoi o Debleske koi tchiddo wenn, un ko chapaske un kol viechenge, hoi wenn leske chatchedo hako diwes; ninna kolenge, kai wenn o Debleske anlo ap hako Debleskro diwes, un ap hako newo tchon un ap i wawar bare diwessa. Ko rupeha well ninna o wawar koowa plaissedo, hoi denn le o Debleske, ninna kol vieche, hoi wenn chatchedo, te well i Israelengri doosh krik lino, un i tseli budjake an maro Debleskro kheer. Mer anah hako bersh o kasht chatchepaske an maro Debleskro kheer, te nai well les chatchedo ap i chatchepaskri maro baro Deblestar, jaake har tchinlo hi an o Moseskro liil. Mer, i rashaja, i Levitarja un i wawar Israelitarja, witsrah tikne barra, te sikrenn le, koon mare familjendar an hawo tsiro kau kasht anell. Ninna hako bersh dah o feteder halauterestar, hoi was baro ap mari phub un ap mare ruka, un anah kowa an o baro Debleskro kheer. Mer anah hako phureder mursh tchawes un hako vieches, hoi o phureder peskri datar hi, an maro Debleskro kheer. Ninna i grumjendar un i bakrendar anah ko phureder pash kol rashajende, kai budrenn an maro Debleskro kheer. Mer dah len ninna fun o newo jarro un kol newe rukengre, hoi ap mare ruka bares wan, ninna fun i newi mool un o newo djet un tchiwenn kowa lauter an i iseme pash maro Debleskro kheer. Ninna i Levitarjen te well, hoi lenge hi: o deshto kotar lauterestar, hoi ap maro phub baro was. Kolla te wenn un lenn penge o deshto kotar an hako gab un hako foro, kai mari hachetikri phub hi. Un jek rashai kol menshendar Aron hunte djal lentsa ap ko tsiro, kai lenn le ko deshto kotar dren. Un i Levitarja hunte anenn o deshto kotar fun lengro deshto kotar an maro Debleskro kheer un tchiwenn kowa an ko kheer, kai sawo koowa pre garedo well. An kau kheer anenn i Israelitarja un i Levitarja ko djob, i mool un o djet, hoi denn le o Debleske. Kote hi ninna kol koola, kolentsa budrenn le an o Debleskro kheer, ninna i rashaja, kai kote budrenn, un kol mursha, kai ap i wudja jak denn, un i gipangre. Jaake dah jak, te well lauterestar doha an o kheer maro Deblestar. Un i pralstune pral i Israelitarja djiwan an o foro Jerusalem. Un i tsele wawar familje witsran kashta, te rodenn le jek familja dran deesh win. Un kolla te djan ninna an o Debleskro foro Jerusalem, te djiwenn le koi. Un kol enja wawar familje atchan an i wawar gaba un forja. Un i menshe rakran i bacht pral kolende win, kai kaman an o Jerusalem te djan, te djiwenn le koi. Ninna an i wawar forja an o them Juda djiwan Israelitarja, un rashaja, un Levitarja, un budepangre, kai an o Debleskro kheer budran, un kol menshe, kai wan kolendar, kai budran o Salomeske. Jon lauter djiwan ap pengro kotar phub an pengre forja. Un kalla hi i pralstune, kai djiwan an o them Juda, an o foro Jerusalem. Un an o Jerusalem djiwan sawe i menshendar Juda un sawe i menshendar Benjamin. o Ataja, koleskro dad o Usija his, koleskro dad o Secharja his, koleskro dad o Amarja his, koleskro dad o Shefatja his, koleskro dad o Mahalalel his. Kolengro phuro dad his o Perez; o Maaseja, koleskro dad o Baruch his, koleskro dad o Kol-Hose his, koleskro dad o Hasaja his, koleskro dad o Adaja his, koleskro dad o Jojarib his, koleskro dad o Secharja his. Kolengro phuro dad his o Shela. I tsele mursha, kai wan pal o Perez un djiwan an Jerusalem, his 468 (star-sheel-te-shob-deesh-te-ochta) mursha, lauter tchatche mursha. Un kalla his i menshendar Benjamin: o Sallu, koleskro dad o Meshullam his, koleskro dad o Joed his, koleskro dad o Pedaja his, koleskro dad o Kolaja his, koleskro dad o Maaseja his, koleskro dad o Itjel his, koleskro dad o Jeshaja his; Un pal koleste: o Gabbai un o Sallai. Lauter khetne his 928 (enja-sheel-te-biish-te-ochta). Un lengro pralstuno his o Joel, koleskro dad o Sichri his. Un o duito, kai pral o foro penepaske his, his o Juda, koleskro dad o Senua his. I rashaja: O Jedaja, koleskro dad o Jojarib his, un o Jachin; o Seraja, koleskro dad o Hilkija his, koleskro dad o Meshullam his, koleskro dad o Zadok his, koleskro dad o Merajot his, koleskro dad o Ahitub his; job his o pralstuno pral o Debleskro kheer. Khetne lengre phralentsa, kai an o Debleskro kheer budran, his le 822 (ochta-sheel-te-biish-te-dui) mursha; o Adaja, koleskro dad o Jeroham his, koleskro dad o Pelalja his, koleskro dad o Amzi his, koleskro dad o Secharja his, koleskro dad o Pashur his, koleskro dad o Malkija his. Khetne leskre phralentsa his le 242 (dui-sheel-te-star-deesh-te-dui) mursha, kai his pralstune pral pengre familje. o Amashsai, koleskro dad o Asarel his, koleskro dad o Achsai his, koleskro dad o Meshillemot his, koleskro dad o Immer his. Khetne leskre phralentsa his le 128 (jek-sheel-te-biish-te-ochta) tchatche mursha. Un lengro pralstuno his o Sabdijel, koleskro dad o Haggedolim his. I Levitarja: o Shemaja, koleskro dad o Hashub his, koleskro dad o Asrikam his, koleskro dad o Hashabja his, koleskro dad o Bunni his; o Shabbetai un o Josabad; kolla his mank i pralstunende pral i Levitarja; an lengro wast his i budi win ap o Debleskro kheer; o Mattanja, koleskro dad o Micha his, koleskro dad o Sabdi his, koleskro dad o Asaf his; job his kowa, kai glan giwas an i sharepaskre gilja, hoi giwan le o Debleske; o Bakbukja, jek leskre phralendar; job his o duito glan-gipaskro; o Abda, koleskro dad o Shamua his, koleskro dad o Galal his, koleskro dad o Jedutun his. I tsele Levitarja an o Debleskro foro his 284 (dui-sheel-te-ochta-deesh-te-star). Un kolla kai ap i bare wudja jak dan, his: o Akkub, un o Talmon un lengre phrala; kolla kai an i wudja tardo his un jak dan, his 172 (jek-sheel-te-efta-deesh-te-dui). Un i tsele wawar Israelitarja, kol rashaja un i Levitarja atchan an o wawar forja an o them Juda, hakeno ap peskro kotar phub. Un kol budepangre, kai budran an o Debleskro kheer, djiwan an ko kotar o forestar Jerusalem, hoi kharell Ofel. Lengre pralstune his o Ziha un o Gishpa. Un o pralstuno pral i Levitarja an Jerusalem his o Usi, koleskro dad o Bani his, koleskro dad o Hashabja his, koleskro dad o Mattanja his, koleskro dad o Micha his. Lengro phuro dad his o Asaf, kolestar i gipangre wan, kolengri budi his, te giwenn le an o Debleskro kheer. O baro rai mukas lenge te penell koon lendar ap hawo diwes an o Debleskro kheer hunte giwell. Un o Petachja, koleskro dad o Meshesabel his, i menshendar Serach, koleskro dad o Juda his, job djas o baro rajeske pash o wast an kau tselo koowa, hoi trul i Israelitarja djas. Bud i menshendar Juda djiwan an pengre khera pash pengri hachetikri phub an i forja: Kirjat-Arba un leskre gaba; Dibon un leskre gaba; Jekabzeel un leskre gaba; Jeshua, Molada, Bet-Pelet, Hazar-Shual, Beersheba un leskre gaba, Ziklag, Mekona un leskre gaba, En-Rimmon, Zora, Jarmut, Sanoach, Adullam un leskre gaba, Lakish un o them koi trujel, Aseka un leskre gaba. Jaake djiwan le an ko tselo them mank o foro Beersheba un i tala Hinnom. I menshe Benjamin djiwan an i forja: Geba, Michmas, Aja, Betel un leskre gaba, Anatot, Nob, Ananja, Hazor, Rama, Gittajim, Hadid, Zebojim, Neballat, Lod, Ono un an koi tala, kai djiwenn kolla, kai budrenn i kashteha. Un mank i Levitarja dran Juda his sawe, kai djiwan an o them Benjamin. Un kalla hi i rashaja un i Levitarja, kai wan pale dran o pandepen khetne kol dui murshentsa, o Serubbabel, koleskro dad o Shealtijel his, un o Jeshua: o Seraja, o Jirmeja, o Esra, o Amarja, o Malluch, o Hattush, o Shechanja, o Rehum, o Meremot, o Iddo, o Ginneton, o Abija, o Mijamin, o Maadja, o Bilga, o Shemaja, o Jojarib, o Jedaja, o Sallu, o Amok, o Hilkija, un o Jedaja. Kalla his i pralstune pral i rashaja un lengre phrala an ko tsiro, har o Jeshua djiwas. I Levitarja: o Jeshua, o Binnui, o Kadmijel, o Sherebja, o Juda, o Mattanja; jon his i gipangre, kai giwan i sharepaskre gilja. o Bakbukja, o Unni, un lengre phrala. Jon his i gipangre, kai giwan pale, har i wawar glan giwan. O Jeshua las i tchawo. Leskro lab his Jojakim. Koleskro tchawo his o Eljashib, koleskro tchawo his o Jojada, koleskro tchawo his o Jonatan, koleskro tchawo his o Jaddua. Har his o Jojakim o baro rashai, his kal wawar rashaja i pralstune pral pengre familje: o Meraja pral i familja Seraja; o Hananja pral i familja Jirmeja; o Meshullam pral i familja Esra; o Johanan pral i familja Amarja; o Jonatan pral i familja Meluki; o Josef pral i familja Shebanja; o Adna pral i familja Harim; o Helkai pral i familja Merajot; o Secharja pral i familja Iddo; o Meshullam pral i familja Ginneton; o Sichri pral i familja Abija; … pral i familja Minjamin; o Piltai pral i familja Moadja; o Shamua pral i familja Bilga; o Jonatan pral i familja Shemaja; o Mattenai pral i familja Jojarib; o Usi pral i familja Jedaja; o Kallai pral i familja Sallu; o Eber pral i familja Amok; o Hashabja pral i familja Hilkija; o Netanel pral i familja Jedaja. An ko tsiro, har o Eljashib, un o Jojada, un o Johanan, un o Jaddua bare rashaja his, wan i laba an i liil tchinlo kol pralstunendar i familjendar, dran kolende i Levitarja un i rashaja wan. Kowa was jaake rah kerdo bis te was o Darius o baro rai pral o them Persia. I laba kol pralstunendar pral i Levitarja wan jaake rah an i familjakro liil tchinlo, bis te was o Johanan o baro rashai, koleskro dad o Eljashib his. Jon djiwan an ko tsiro, kai o Jojakim rashai his, koleskro dad o Jeshua his, koleskro dad o Jozadak his. An ko tsiro djiwas ninna o Nehemia, kai o themeskro rai his, un o Esra, ko rashai un sikepaskro, kai o Debleskre laba mishto djinas. Un har i massuri trul o foro Jerusalem kerdo was, kran le i baro festo, un mukan i Levitarjen gole te dell dran lengre tsele gaba, te denn jon i massuri an o Debleskro wast un parkrenn pen pash leste bachtele djijentsa, un giwenn un bashrenn leske ap sasterne patria, hoi wenn khetne dino, un ap dorjengre bashepangre, hoi kharenna Harfe un Laute. Kote wan i gipangre khetne dran i gaba, hoi trul Jerusalem hi, un dran i gaba pash o gab Netofa, ninna dran Bet-Gilgal un dran o them trul i forja Geba un Asmawet. Un i rashaja un Levitarja tchoran Debleskro pani ap pende, te krenn le pen djudjo glan o Debleste. Un palle tchoran le ninna o Debleskro pani ap i menshende, ap o foreskre wudja un ap i massuri. Un me – penas o Nehemia – mukom i pralstunen o themestar Juda pre ap i massuri te djal; un mukom gipangren ap i tchatchi rig un ap i serwi rig te djal, te sharenn le o Debles. Kolla, kai tchatches pre djan, djan dureder pash o Viechengro Fuleskro Wudar. Un kolenge palla djas o Hoshaja un o paash i pralstunendar dran o them Juda. Pal lende wan i rashaja: o Asarja, un o Esra un o Meshullam, un o Juda, un o Benjamin, un o Shemaja, un o Jirmeja, un wawar, kai phurdan an i phurdepangre. Pal lende was o Secharja, koleskro dad o Jonatan his, koleskro dad o Shemaja his, koleskro dad o Mattanja his, koleskro dad o Mikaja his, koleskro dad o Sakkur his, koleskro dad o Asaf his; un leskre phrala: o Shemaja un o Asarel, un o Milalai, un o Gilalai, un o Maai, un o Netanel, un o Juda, un o Hanani. Len his sawe bashepangre, har o Debleskro mursh, o David, bashras. Un glan lende djas o Esra, ko sikepaskro, kai o Debleskre laba mishto djinas. Un jon djan pash ko wudar, hoi Djido Panjeskro Wudar kharell; un dureder pre an o Davideskro foro, kote, kai djal i massuri bis pral o Davideskro kheer, un dureder bis pash o Panjeskro Wudar. Kowa hi ap koi rig o forestar, kai o kham pre djala. Un kol wawar gipangre djan serwes. Un me djom pal lende khetne ko wawar paash kol pralstunendar. Un mer djam pral ap koi massuri bis pash ko bobeskro turmo un dureder pash ko kotar an i massuri, hoi kharell Buchli Massuri, un palle dureder bis pash o Efrajimeskro Wudar, un palle pash ko Phuro Wudar un palle dureder pash ko Matchengro Wudar un dureder bis pash ko turmo, hoi kharell Hananel, un dureder bis pash ko turmo, hoi kharell Mea, un dureder bis pash o Bakrengro Wudar. Un pash ko Stilepaskro Wudar atchan le tardo. Jaake wan i gipangre i tchatchi rigjatar un i serwi rigjatar, un atchan tardo pash o Debleskro kheer. Me ninna un ko paash kol pralstunendar, kai mantsa djam, wam un atcham koi tardo. Un i rashaja, o Eljakim, un o Maaseja, un o Minjamin, un o Mikaja, un o Eljoenai, un o Secharja, un o Hananja, bashran ap i phurdepangre. Pash lende his kol Levitarja tardo: o Maaseja un o Shemaja un o Eleasar un o Usi un o Johanan un o Malkija un o Elam un o Eser. Un i gipangre giwan bari goljah. Un lengro pralstuno his o Jisrachja. Un ap ko diwes anan le bud viechen o Debleske. Un jon giwan un khelan i bachtjatar. O Dewel kras, te wan lengre djia bachtelo un san. Un ninna i djuwja un i tchawe dan gole i bachtjatar. Un koi bari bachteli gole an o foro Jerusalem was shunlo fun dural. An ko tsiro wan mursha win rodedo, kai jak hunte dan ap kol khera, kai o chapen dren anlo was, hoi i Israelitarja jaake hunte dan, har an o Moseskro liil tchinlo his: newo djob un newe rukengre, un o deshto kotar lauterestar, hoi le ap pengri phub trul i forja dren anan. Kowa lauter his i rashajenge un i Levitarenge. Un kol menshe an Juda his bachtelo pral pengre rashaja un Levitarja, kai o Debleske budran, un o thopaskri budi kran, te wenn i menshe djudjo un erligo glan o Debleste. Un ninna i gipangre un kolla, kai ap o foreskre wudja jak dan, kran pengri budi jaake har o David un leskro tchawo, o Salomo, lenge penas. Glan i rah tsiro, har o David o baro rai his, his o Asaf o pralstuno pral i gipangre, kai giwan o Debleske un sharan les. Un kau tsiro, kai o Serubbabel un o Nehemia i pralstune pral o them Juda his, dan i tsele Israelitarja i gipangren un kolen, kai jak ap i foreskre wudja dan, kowa, hoi len hako diwes o djipaske hunte well. I menshe anan kowa, hoi le o Debleske dan, pash i Levitarja. Un kolla dan palle i rashajen jaake bud kolestar, har glan tchinlo his. Ap ko diwes draweran le dran o Moseskro liil glan i tsele menshende. Un jon hatsan, te hi an ko liil tchinlo: ‘Kek i menshendar Ammon, witar kek i menshendar Moab nai djiwenn o Debleskre menshentsa khetne, un kowa kek tsireske.’ Glan i rah tsiro dan i Ammonarja un i Moabarja i Israelende kek maro un kek pani, har kolla ap o drom his. Un i Moabarja plaissran o Bileames, te rakrell lo i bibacht pral i Israelitarja win. Maro Dewel kras dran i bibacht i bacht. Un har shunan i Israelitarja kanna kau tchinlo lab, rodan le lauter kolen win, kai wawar menshendar his un mank lende djiwan. Un kolla nai atchan gar buder pash lende. Glan jek tsiro was o rashai Eljashib o pralstuno pral i chapangre khera pash o Debleskro kheer. Un jek leskre menshendar his o Tobija. Koles das lo ko baro kheer, kai glan kowa o djob tchiddo his, hoi o Debleske chatchedo was, ninna o sungepaskro koowa un kol tsele koola, hoi i budjake koi his, un ninna o djob un i mool, un o djet, hoi o deshto kotar kolestar his, hoi ap i Israelengri phub bares was. Kowa lauter his i Levitarenge un i gipangrenge un kolenge, kai ap o foreskre wudja jak dan un ninna i rashajenge. Har o Eljashib ko baro chapaskro kheer o Tobijaske das, te djiwell lo koi, homs me gar an o foro Jerusalem. An ko bersh, har o Artaxerxes an o 32. (trijanda-te-duito) bersh o baro rai pral Babilonia his, djom me pash leste pale. Pal i tsiro putchom lestar, te mukell lo man pale pale te djal an Jerusalem. Un har wom pale an o foro Jerusalem, dikom me kowa, hoi kote glan djas, un hoi gar pal o tchatchepen his, hoi o Eljashib koi o Tobijaske kras, har lo leste ko chapaskro kheer das ap platsa glan o Debleskro kheer. Un miri choli pral kowa his baro. Un me djom koi un witsrom ko tselo koowa, hoi o Tobijas his, dran o kheer win, un penom soreles, te krenn le ko kheer djudjo, un ninna kol khera, kai pashel his. Un pal kowa anom pale ko tselo koowa, hoi i budjake an o Debleskro kheer hi, ninna o djob chatchepaske, un o sungepaskro koowa. Un kote dikom ninna, te anan i Israelitarja gar i Levitarenge ko koowa, hoi len hunte dino wals. Doleske kran i Levitarja un i gipangre buder gar pengri budi an o Debleskro kheer, un nashan penge hakeno ap peskri kotar phub. Kote tchingrom ap i tchatchepangre murshende un putchom: “Har nai well jaake dur, te well buder kek budi kerdo an o Debleskro kheer?” Un me mukom i Levitarjen un i gipangren pale pale te anell, un dom hakenes peskri budi! Un i tsele menshe dran Juda anan pale o deshto kotar pengro djobestar un djetestar un pengri moljatar an kol chapangre khera. Un me rodom murshen win, te wenn le i pralstune pral i chapangre khera. Kolla his o rashai, o Shelemja, un o tchinepaskro, kai lila tchinell, o Zadok, un o Levitari, o Pedaja. Kolenge ap i rig his tardo o Hanan, koleskro dad o Sakkur his, koleskro dad o Mattanja his. Kolla star his mursha o labestar. Kolenge was penlo, te denn le ko chapen ap pengre phralende. Dik, hoi kai krom, miro Dewel! Ma biste ko latchepen, hoi krom ap tiro kheer, te well koi budi an leste mishto kerdo. An kol diwessa dikom me an o them Juda menshen, kai ap o Debleskro diwes molengre drake stakran, un wawar, kai anan djob un tchiwan les ap burike, ninna mool, drake, faige un wawar koowa, un anan kowa an o foro Jerusalem. Un me rikrom len pre un dom len trad, te bikrenn le kowa gar ap ko diwes. An o foro Jerusalem djiwan ninna menshe dran Tirus. Kolla anan matchen un wawar koowa un bikran kowa ap o Debleskro diwes ap i menshende dran Juda. Kote tchingrom ap i pralstunende an Juda un putchom lendar, hoi kowa te well. “Tumer lenn o Debleske leskro diwes krik”, penom me. “Ko diwes, kai leske kokres hi. Kran kowa tumare phure gar ninna jaake, te anas maro Dewel koi bari bibacht pral mende un pral kau foro? Un tumer krenn i choli pral o Israel gomme bareder, doleske te budrenn tumer ap o Debleskro diwes.” Un me penom, te wenn o foreskre wudja pandlo glan te was o Debleskro diwes, an ko tsiro har o kham tele djas, un te wenn le gar pale pre kerdo glan ko tsiro, kai hi o Debleskro diwes trujel. Un me bitchrom murshen an o foreskre wudja, te denn le jak, te well kek koowa an o foro Jerusalem dren hadedo. Kote atchan kol parepangre un bikepangre pengro koweha jek, dui kope win glan o foro Jerusalem pral i rat. Un me dom len trad un penom ap lende: “Hoske atchenn tumer pral i rat win glan i massuri? Te krenn kowa gomme jek kopo, mukau tumen an o stilepen te witsrell.” Fun ko tsiro wan le gar buder ap o Debleskro diwes. Un me penom ap i Levitarja, te krenn le pen djudjo o Debleske. Palle te wenn le pash o foreskre wudja un denn koi jak, te well o Debleskro diwes dren rikedo. Ninna kawa biste mange gar, miro Dewel. Un dik latches ap mande an tiro baro kamlepen. An ko tsiro dikom me bibolden, kai lan penge romjen dran o Filistarengro foro Ashdod, ninna dran i themma Ammon un Moab. Un o paash kolengre tchawendar rakran ashdodikes un haiwan gar o biboldengro rakepen. Jon rakran o rakepen kol wawar menshendar. Un me tchingrom kol murshentsa, praassom len, un dom ninna murshen lendar, un tserdom lengre balla win. Un krom, te denn le pen sowel pash o Debleste, te denn le kek pengre tchendar kol wawarengre tchawende, un lenn kek kolengre tchendar penge un pengre tchawenge. “Djinenn gar”, penom, “te kras o baro rai Salomo sawo koowa un anas doosh ap peste? Un an bud wawar themma, his kek baro rai har job his. Un o Dewel kamas les jaake, te kras lo, te well lo rai pral o tselo them Israel. Ninna les anan peskre romja dran kol wawar themma jaake dur, te anas lo doosh ap peste! Un kanna hunte shunap tumendar, te anenn sawi bari doosh ap tumende, un rikrenn tumen gar ap ko lab, hoi o Dewel das, un lenn tumenge romjen dran wawar themma!” Un o tchawo o baro rashajestar Eljashib, o Jojada, koles his mursh tchawe, kolendar jek i romjat las, kolakro dad o Sanballat hi dran o foro Bet-Horon. Un koles tradom mandar krik! Miro Dewel, ma biste, kai anan jon ladj ap o rashajeskri budi, un rikran pen gar ap ko lab, hoi tu i rashajentsa un i Levitarentsa win kral. Un jaake krom me i Israelitarjen pale djudjo un erligo glan o Debleste, un las dran lende lauter krik, hoi dran o wi-them an lende dren was. Un penom lenge, koon i rashajendar un i Levitarendar hawi budi hunte krell, jaake te djinas hakeno, hoi te krell lo. Un penom ninna, koon ap hawo tsiro o kasht hunte anell chatchepaske, un krom, te well o newo djob un i newe rukengre anlo. Biste kowa mange gar, miro Dewel, un dik latches ap mande! His an ko tsiro, har o Ahasveros o baro rai his pral 127 (jek-sheel-te-biish-te-efta) themma, hoi djan o themestar India bis pash o them Etiopia. Leskri rajeskri beshepaskri his tardo an peskro sorelo kheer an o foro Susa. Har job o triinto bersh o baro rai his, kras job i baro festo i tsele pralstunenge un barenge: kolenge, kai his pralstune pral kol bud lurdende an i themma Persia un Media, ninna kol brawelenge un themeskre rajenge dran peskre tsele themma. Kau baro festo djas 180 (jek-sheel-te-ochta-deesh) diwessa. Un an ko tsiro sikras lo len peskro baro brawlepen un ko tselo kutch koowa, pral kowa job halauter o rai hi. Har kol diwessa trujel djan, kras o baro rai i baro chapen kolenge lauterenge, kai an peskro sorelo kheer an o foro Susa his, i barenge un i tiknenge. Ko baro chapen djas efta diwessa. Un i menshe wan khetne an i baar pash o baro rajeskro railo kheer. Kote his parne un blauete plachte pandlo ap rupene gustria mank turme dran marmor. Trul kol plachte his laintikre un lole dorja. Beshepangre i herjentsa dran sonakai un rup his kote tardo ap i kutch barrengri phub, hoi senelo, parno, djelto un kalo his. O pipen was win tchoredo an khore dran sonakai, kolendar his kek har o wawar. Un das bud rajeskri mool, budeder har bud. O baro rai rikras lat gar pale. Job penas i pralstunenge pral peskro kheer, te nai pijell hakeno jaake bud har job kamella. Doleske penas kek o wawareske, har bud te pijell lo. Un ninna i rani Wasti kras i baro chapen i djuwjenge an o railo kheer o baro rajestar Ahasveros. Har penan kol efta mursha i ranjake Wasti, hoi o baro rai latar kamell, kamas li gar pash leste te well. Kote tapras i bari choli i baro rajes. Un o baro rai rakras i gosewe murshentsa, kai prindjran mishto o themeskro tchatchepen. Pash lende his jaake, kai o baro rajeskro koowa hunte well glan kolende, kai haiwan mishto o themeskro tchatchepen un djinan, hoi te krenn. Mank lende his o Karshena, o Shetar, o Admata, o Tarsis, o Meres, o Marsena, un o Memukan. Kol efta his i raja pral i themma Persia un Media. Un pal o baro rajeste his jon i pralstune an o tselo them. Ap lende rakras lo, te kamell lo tchomone te djinell. Un job penas ap lende: “Me, o baro rai, bitchrom mire budepangren pash i rani Wasti, te penenn le lake, hoi latar kamom. Un joi shunas gar ap miro lab. Hoi te kras mer kanna lah pal maro tchatchepen?” Koi penas o Memukan glan o baro rajeste un glan i pralstunende: “Koi doosh, hoi i rani Wasti ap peste anas, hi gar kokres i doosh ap o baro rajeste, na-a, kaja hi i doosh ap i tsele pralstunende un ap i tsele murshende an i tsele themma, kai o Ahasveros o baro rai hi. Kowa, hoi i rani Wasti kras, shunenn i tsele djuwja, un dikenn tele ap pengre romende un penenn: O baro rai Ahasveros penas, te well i rani Wasti glan leste. Un joi kamas gar. Kau diwes penenn i pralstunengre romja an o them Persia un Media pengre romenge, hoi i rani kras. Un jon dikenn buder gar pre ap pengre romende. Un kolla wenn chojedo pral lende. Te hi mishto an o baro rajeskre jaka, palle djal i lab win lestar, te nai well i Wasti buder gar glan leste. Ko lab well tchinlo an o tchatchepaskro liil ko themestar Persia un Media, kai kek nai lell les buder pale. Un palle lell o baro rai i wawar tchai, te well li rani, – i tchai, kai latcheder hi har i Wasti. Kanna te well kau lab o baro rajestar penlo an o tselo them, palle dikenn i tsele djuwja pre ap pengre romende, – pash i brawelende, ninna pash i tchorwelende.” Un kal laba his mishto an o baro rajeskre jaka un i jaka leskre pralstunendar. Un o baro rai kras jaake, har o Memukan penas. Un bitchras lila an i tsele themma, kai lo baro rai his. Hako liil his jaake tchinlo, har an ko them tchinlo well, un an ko rakepen, har kote rakedo well, kai ko liil bitchedo was. Un an ko liil was penlo, te well hako romes an peskro kheer o penepaske, un te well an hako kheer ko rakepen rakedo, hoi o rom rakrella. Un pal ko koowa, har djas i choli o baro rajestar Ahasveros pale, djas leske an o shero trujel, hoi i Wasti kras, un hoi lah kerdo was. Kote penan leskre budepangre ap leste: “Maro rai, pen, te wenn shukar terne tchen rodede, kolen kek murshestar an-tapedo wan. Un bitche murshen an i tsele themma, kai baro rai hal, te anenn le i tsele shukar terne tchen kate an tiro sorelo kheer an o foro Susa, un kote an o djuwjengro kheer. Un de len an o wast ko pralstunestar, o Hegai, kai dell jak ap i djuwjende. Un job mukell lauter ap lende te krell, hoi i djuwjat shukar krell. Palle le koi terni tchai, hoi an tire jaka i shukeder hi, te well li rani, har i Wasti glan late rani his.” Un kol laba his mishto an i jaka o baro rajestar. Un job kras kowa jaake. Un an o sorelo kheer an Susa djiwas i biboldo. Kowa kharas Mordekai. Leskro dad his o Jair, un leskro papo his o Shimi. Koleskro dad his o Kish. Kowa his i Benjaminari. Leskri familja his mank kol menshende, kai pandlo wan, har lengro baro rai, ko baro rai pral o them Juda, o Jekonja, pandlo was. Un o baro rai pral o them Babilonia, o Nebukadnezar, mukas len an peskro them te anell. Un pash o Mordekai djiwas i terni tchai, i Hadassa, kai ninna Ester kharedo was. Joi his leskro kakeskri tchai, un lat his buder kek dad un kek dai. Un joi his i shukar un raili tchai. Un har lakro dad un lakri dai meras, las o Mordekai lat pash peste un was lake har lakro dad. Har kanna kol laba o baro rajestar trujel djan, wan bud tcha anlo an o sorelo kheer an o foro Susa. Un ninna i Ester his mank lende un was an o djuwjengro kheer anlo, un an o wast ko murshestar Hegai dino, kai dell jak ap o djuwjengro kheer. Un joi his shukar an koleskre jaka, un las jaake leskro latchepen. Un job dikas koi pre, te lell li sik kutch makepaskro djet un sasto chapen, hoi i djuwjat shukar krell. Un job das lat efta wi-rodede djuwjen, te wenn le lake koi. Un anas lat un lakre budepaskretse an i feteder iseme an o djuwjengro kheer. Glan kowa penas o Mordekai ap i Ester, te penell li gar, dran hawo them un hawe menshendar joi hi. Jaake penas i Ester tchi kolestar. Un o Mordekai djas hako diwes glan ko djuwjengro kheer pre te tele, te nai hatsell lo win, har i Esterake djal, un hoi jon lah krenn. Jek bersh rah was haki tchai shukar kerdo ko diweske, kai djal li pash o baro rajeste dren: shob tchonna was li dren maklo o djeteha, kai Myrrhe dren hi, un pale shob tchonna o djeteha, kai Balsam dren hi un wawar kutch sungepaskro koweha. Un palle djas jek tchai pal i wawar pash o baro rajeste dren. Un lauter, hoi kamas li peha te lell, hunte was lat dino. Un joi was dran o djuwjengro kheer an o baro rajeskro kheer anlo. Ap i rat djas li dren un taissarlake djas li palle an i wawar djuwjengro kheer, tel i wasta ko pralstunestar, kai kharas Shaashgas. Kowa das ap kol djuwjende jak, kai o baro rajeskre wawar djuwja his. Un kek kol djuwjendar was i duito kopo pash o baro rajeste, kokres kolla, kai his shukar an leskre jaka, un kolen job mukas pash pengro lab te kharell. Ko tsiro was, te djal i Ester pash o baro rajeste. Lakro dad his o Abichajil un lakro kako o Mordekai, kai lat pash peste las, har well li leskri tchai. Un joi kamas tchi budeder peha te lell, har o Hegai, ko pralstuno pral i djuwjende, lake penas. Un an i jaka lauterendar, kai dikan lat, his li shukar. Un jaake was i Ester pash o baro rajeste Ahasveros an leskro rajeskro kheer anlo. Un kowa his an o deshto tchon, har job an o eftato bersh o baro rai his. Kau tchon kharas Tebet. Un o baro rai kamas lat budeder har i tsele wawar djuwjen. An leskre jaka his li shukeder un feteder har haki wawar terni tchai. Un job tchiwas ko shereskro sonakai ap lakro shero, hoi i rani hidjrell. Un kras latar i newi rani, jaake har i Wasti glan late his. Un o baro rai kras i baro chapen i tsele rajenge un pralstunenge, te well i Ester hadedo. Un i tsele themenge mukas lo lowe palla, hoi jon leste hunte dans. Un mukas djob tchitcheske win te dell, jaake har bare raja krenna. His an ko tsiro, har i duito kopo terne tcha khetne anlo wan o baro rajeske. Koi his o Mordekai beshdo an o baro wudar glan o baro rajeskro kheer. I Ester shunas ap o Mordekai jaake har an ko tsiro, har joi gomme pash leste his. Un jaake har lo lake penas, penas li gar dran hawo them un hawe menshendar joi hi. An kol diwessa har o Mordekai an ko baro wudar glan o baro rajeskro kheer beshdo his, wan dui budepangre an i bari choli. Kolla dan jak ap i wudja un kharan Bigtan un Teresh. Un jon lan penge glan, te denn le o baro rajes Ahasveros mulo. Un ko koowa shunas o Mordekai un penas les ap i rani Ester, un penas lake ninna, te penell li les o baro rajeske dureder. Un i Ester kras kowa. Un har dikan le palla, was win, te his kowa tchatcho. Un kol dui wan ap o kasht bladedo. Un o baro rai mukas kau koowa dren te tchinell an o bershengro liil o themestar. Pal i tsiro hadas o baro rai Ahasveros i murshes pral i tsele pralstunende, kai pash leste hi. Ko mursh kharas Haman. Leskro dad his o Hammedata i menshendar Agag. Un o baro rai penas, te djan i tsele pralstune, kai an o baro wudar glan leskro kheer hi, ap i phub glan o Haman un parkrenn les. Un jaake kran le. Kokres o Mordekai kamas gar, un djas gar glan leste tele ap i phub. Kote putchan lestar i wawar pralstune, kai an o wudar glan o baro rajeskro kheer his: “Hoske kreh tu kowa gar, hoi o baro rai penas?” Un jaake putchan le les hako diwes. Un job penas lenge: “Me hom i biboldo un nai witsrau man gar tele glan o Haman.” Un har job gar ap lende shunas, djan le koi un penan kowa o Hamaneske. Jon kaman te dikell, hoi o Haman penell, te djinals lo, hoi o Mordekai kras. Un har o Haman dikas, te witsrell o Mordekai pes gar glan leste tele, tapras les i bari choli. An leskre jaka his kowa gar doha, te taprell lo peske o Mordekai kokres. Job kamas ninna leskre menshen te marell. Har shunas lo, kai o Mordekai i biboldo hi, rodas lo, har nai marell lo i tsele bibolden, kai djiwenn an kol themma, kai o Ahasveros o baro rai hi. Un an o ersto tchon, kowa hi o tchon Nisan, an o deesh-te-duito bersh ko baro rajestar Ahasveros, mukas o Haman peske tikne barra te witsrell, hoi kharenna ‘Purim’, te hatsell lo win, hawo diwes an hawo tchon ko feteder hi, te krell lo, hoi lo peske glan las. Un kol tikne barra Purim peran ap o deesh-te-triinto diwes un ap o deesh-te-duito tchon. Kowa hi o tchon Adar. Koi pal penas o Haman ap o baro rajeste Ahasveros: “Kate denna menshe, kai djiwenn penge kokres mank i tsele wawar menshende kate te kote an tire tsele themma. Un len hi i wawar tchatchepen har i tsele wawar menshen. Un ap kowa, hoi tu, baro rai, peneh, te well kerdo, shunenn le gar. Kowa hi gar mishto tuke, te mukess len jaake dureder te krell. Miro rai, te kameh, muk i liil te tchinell, kai dren tardo hi, te wenn le maredo. Un me dau deesh-serja kotar rup an i wasta i pralstunendar pral o rajeskro brawlepen.” O baro rai las peskri gustri o gushto tele. Un das koi gustri an o Hamaneskro wast, kai kamas i bibolden te marell. Koleskro dad his o Hammedata kol menshendar Agag. Un o baro rai penas ap o Haman: “O rup nai rikreh, ninna wenn tuke kol menshe dino, te nai kress lentsa hoi tu kameh.” Ap o 13. (deesh-te-triinto) diwes an o ersto tchon wan kol mursha kharedo, kai o baro rajeskre lila tchinenn. Un kolla tchinan, hoi o Haman lenge penas, an lila ap i pralstunende ko themestar, ap i themeskre rajende un i pralstunende pral hako them. Hako liil his jaake tchinlo, har an ko them tchinlo was, un an ko rakepen, har kote rakedo was. An o lab o baro rajestar Ahasveros wan kol lila tchinlo. Un leskri gustjah was leskro sikepen tel hako liil tchiddo. Koi dren his tchinlo: I tsele bibolde hunte wenn maredo, terne un phure, ninna i tchawe un djuwja, te atchell kek lendar buder djido. Un kowa te well ap jek diwes, ap o deesh-te-triinto diwes an o deesh-te-duito tchon. Kowa hi o tchon Adar. Un i biboldengro koowa nai lell hakeno peske. Un naashepangre wan kharedo, un lenge was penlo, te anenn le kol lila an i tsele themma, kai o Ahasveros baro rai hi. Un o baro rai penas ninna, te hunte wenn kal tchinle laba prindjedo kerdo an hako them, jaake te rikrenn pen i menshe kote ap lende, un djinenn, hoi te krenn le, te well ko diwes. Un kol naashepangre djan sik win, jaake har o baro rai penas. Un an o sorelo kheer an o foro Susa was ko liil kote ap i kasht dino, kai nai dikell les hakeno. Un o baro rai un o Haman beshan pen tele, te chan un pijenn le. O tselo fores Susa tapras i daar. Un har o Mordekai shunas, hoi djas, kras lo peskre koola paash, hoi ap leste his. Un riwas peske i gono an, un tchiwas jagakri tchik ap peste. Un djas dren mashkral o foro un rowas un das gole. Un jaake was lo bis glan o baro wudar o baro rajeskro kherestar. Un kote atchas lo. Kek, kai his rido an gone, nai djas dren. Un an hako them, kai o liil o baro rajestar was, his baro ropen mank i bibolde. Un bud kaman buder tchi te chal, rowan un riwan pen an gone un tchiwan jagakri tchik ap pende. Un i djuwja, kai i Esterake budrenn un kol pralstune, kai lake koi hi, wan pash late un penan lake kau koowa. Un kote tapras i rani bari daar. Un joi bitchras ripja pash o Mordekai, te riwell lo len an, un te tchiwell lo o gono pestar tele. Un job kamas gar. Kote mukas i Ester i murshes te kharell. Kowa kharas Hatach un his i pralstuno, koles o baro rai late das, te well lo lake koi. Un koles bitchras li pash o Mordekai te putchell lo lestar, hoske job jaake krell. Un o Hatach djas pash o Mordekai win ap i platsa, hoi his glan o wudar o baro rajeskro kherestar. Un o Mordekai penas leske lauter, hoi leske djas, un ninna har bud rup o Haman kamas te tchiwell lo pash o baro rajeskro brawlepen pashel, te wenn i tsele bibolde maredo. Un o Mordekai das les i liil peha, kai kol laba tele tchinlo his, hoi an o foro Susa ap i kasht dino his, kai tardo hi, te wenn i bibolde maredo. Kau liles te sikrell lo i Esterake, un te penell lo lake lauter, un mangell latar, te djal li pash o baro rajeste dren, un mangell les i ropah, te krell lo peskro dji pre lakre menshenge. Un o Hatach djas un penas i Esterake, hoi o Mordekai penas. Kote bitchras i Ester les pale pash o Mordekai, te penell lo leske: “I tsele pralstune, kai o baro rajeske budrenn, ninna i menshe an hako them, koles o baro rai hi, kolla prindjrenn ko tchinlo lab, te well hako mursh un haki djuwel maredo, kai djal dren pash o baro rajeste un well ap i platsa an leskro kheer, un hi lestar gar kharedo. Kokres te lell o baro rai peskro sonakaskro raan un sikrell ap leste, atchell lo djido. Me wom trijanda diwessa buder gar pash o baro rajeste dren kharedo.” Har shunas o Mordekai, hoi mukas i Ester leske te penell, mukas lo lake pale te penell: “Ma pats, te nai weh tu tiro djipah krik, doleske, kai djiweh an o baro rajeskro kheer! Ma pats, te atchess tu kokres djido i tsele biboldendar! Tu te peneh tchi kanna an kau tsiro, palle well i wawar, kai men bibolden win lell. Un tu un tiro dadeskro kheer wenn maredo. Un koon djinell, te wal tu gar rani sawo tsireske har kawa kanna hi?” Kote mukas i Ester ap o Mordekai te penell: “Dja koi un de i tsele bibolden an o foro Susa khetne gole! Chan un pijenn triin diwessa tchi, gar ap o diwes, witar gar an i rati. Krenn kowa mange, te dikell o Dewel latches ap mande! Un me un kol djuwja, kai mange budrenn, mer kamah kowa ninna jaake te krell. Un pal kowa kamau pash o baro rajeste dren te djal, ninna te hi khatar o tchinlo lab. Un te denn le man mulo, palle denn le man mulo.” Un o Mordekai djas peske un kras lauter jaake har i Ester leske penas. Un ap o triinto diwes riwas i Ester rajengre ripja an un djas ap koi platsa, hoi hi dren an o baro rajeskro kheer, wergel koi bari isema, kai o baro rai hi. Un job his beshdo ap peskri raili beshepaskri wergel o wudar. Un har dikas o baro rai i rani Ester tardo ap koi platsa, dikas lo latches ap late, un sikras o sonakaskro raneha, hoi an leskro wast hi, ap late. Kote was i Ester pash leste un tapras o glanstuno kotar ko ranestar peskre gushtentsa an. Un o baro rai putchas: “Hoi hi tuke, rani Ester? Un hoi kameh tu? Un te kameh o paash lauterestar, hoi man hi, palle well kowa tut dino.” Koi penas i Ester: “Miro rai, te hi mishto an tire jaka, palle ab tu un o Haman kau diwes pash ko chapen, hoi me tumenge krau.” Un o baro rai penas: “Djan sik un anenn o Hamanes, te kras kowa, hoi i Ester penas!” Un o baro rai un o Haman wan pash ko chapen, hoi i Ester lenge kras. Un har le i mool pijan, putchas o baro rai: “Hoi hi kowa, hoi tu mandar mangeh? Me dau les tute. Hoi kameh tu? Un te kameh o paash lauterestar hoi man hi, kowa well tut dino!” Koi penas i Ester: “Kowa, hoi me kamau un tutar mangau, hi kawa: Te hal mange latches, un te hi mishto an tire jaka, miro rai, mange kowa te dell, hoi me tutar mangau, palle ab tu un o Haman pash o chapen, hoi me tumenge taissar krau. Un taissar penau tuke, hoi kamau tutar.” Har o Haman ko diwes dran o kheer djas, his lo bachtelo un peskro dji sanas. Koi dikas lo o Mordekajes beshdo an o baro wudar glan o baro rajeskro kheer. Un kowa stas gar pre, un witsras pes gar glan leste tele. Koi tapras o Hamanes i bari choli pral o Mordekai. Job rikras lat pale un djas dureder an peskro kheer. Kote mukas lo peskre malen un peskri romjat Seresh te well. Glan lende phurdas pes o Haman pre un penas lenge, har baro leskro brawlepen hi, un kitse mursh tchawe les hi, un har hadas les o baro rai un tchiwas les pral i tsele pralstunende un pral i tsele rajeskre budepangre. Un o Haman penas: “Un pash kowa lauter kamas i rani Ester, te well kek wawar pash o chapen pashel, hoi joi o baro rajeske kras, har man kokres. Un ninna taissar kamell li, te wap me o baro rajeha pash late te chal. Kowa lauter hi mange tchi moldo, jaake rah me ko biboldes Mordekai dikau an o baro wudar glan o baro rajeskro kheer.” Kote penas leskri romni Seresh un leskre tsele mala ap leste: “Muk i kasht pre te tchiwell, hoi hi i paash-sheel (50) mussja bares! Un taissarlakro pen ap o baro rajeste, te mukell lo o Mordekajes ap ko kasht pre te bladell. Un palle dja leha bachteles pash o chapen.” Un kol laba his o Hamaneske latches, un job mukas sawo kasht pre te tchiwell. An koja rat nai sowas o baro rai gar, un mukas peske glan te drawerell dran o bershengro liil o themestar. Un koi hatsas pes dren tchinlo, har kaman kol dui mursha, o Bigtan un o Teresh, o baro rajes mulo te dell. Kol dui his pralstune, kai dan jak glan o wudar o baro rajeskro kherestar. Ninna his kote tchinlo, kai o Mordekai kowa win hatsas un an-sikras. Kote putchas o baro rai: “Hoi las o Mordekai koleske? Har was lo bares kerdo?” Un kol budepangre, kai leske koi hi, penan: “Leske was tchi kerdo.” Kote putchas o baro rai: “Koon hi win ap i glanstuni platsa?” Un kote his o Haman ap ko tsiro ap i glanstuni platsa glan o baro rajeskro kheer, te penell lo o baro rajeske, te mukell job o Mordekajes pre te bladell ap ko kasht, hoi lo koleske pre-tchiwas. Un kol budepangre o baro rajestar penan ap leste: “O Haman hi ap i platsa tardo.” Un o baro rai penas: “Job well dren!” Un o Haman was dren. Un o baro rai putchas les: “Hoi te krap ko mursheske, koles me, o baro rai, kamau o djijestar te hadell?” Kote penas o Haman an peskro dji: “Kones kamell o baro rai budeder te hadell har man?” Un o Haman penas ap o baro rajeste: “Ko mursheske, koles kamell o baro rai o djijestar te hadell, mu wenn rajeskre koola anlo, ninna i rajeskro grai. Un ap leskro shero well i rajeskri stadi tchiddo. Un jek o pralstunendar o baro rajestar riwell ko murshes an, un anell les ap o grai pral i foreskri platsa, un mukell glan leste win te kharell: ‘Jaake krell o baro rai ko mursheha, koles job kamell o djijestar te hadell.’” Kote penas o baro rai ap o Haman: “Le sik kol koola un o grai, jaake har tu penal. Un kre kowa jaake ko biboldeha, o Mordekai. Kowa hi beshdo an o wudar glan o baro rajeskro kheer. Un muk tchi kolestar lauterestar krik, hoi tu penal!” Kote las o Haman kol koola un ko grai un djas pash o Mordekai un riwas leske kol koola an, un anas les pral ko foreskri platsa, un kharas glan leste win: ‘Jaake krell o baro rai ko mursheha, koles job kamell o djijestar te hadell.’ Palle djas o Mordekai pale an o wudar pale glan o baro rajeskro kheer. Un o Haman ladjas pes un khatras peskro shero, un djas sik khere. Un job penas peskri romjake, i Seresh, un peskre tsele malenge, lauter hoi leske djas. Kote penan leskre mala un leskri romni, i Seresh, ap leste: “Te peral tu kanna glan o Mordekai, koon i biboldendar hi, palle nai kreh tu buder tchi khatar leste. Na-a, tu djah tele un nashreh lauter.” Un har jon gomme leha rakran, wan o baro rajeskre budepangre un anan les sik pash o chapen, hoi i Ester lenge kras. Un o baro rai un o Haman wan pash o chapen, hoi i rani Ester kras. Un o baro rai putchas ninna ap kau duito diwes, har jon i mool pijan: “Hoi hi kowa, hoi tu mandar mangeh, rani Ester? Me dau les tute. Hoi kameh tu? Un te kameh o paash lauterestar hoi man hi, kowa well tut dino!” Kote penas i rani Ester: “Miro baro rai, te hal mange latches, un te hi mishto an tire jaka, mange kowa te dell, hoi me tutar mangau, palle, miro baro rai, muk man te djiwell, man un mire menshen. Kowa hi, hoi me kamau. Mer wam bikedo, me un mire menshe, te was mer maredo, jaake te atchell kek mendar djido. Te wams mer kokres bikedo, mursha un djuwja, te was ginle budepangre, kroms miro mui gar pre. Kowa wals gar phares doha, te wap koleha pash o baro rajeste.” Kote putchas o baro rai Ahasveros i ranjatar Ester: “Koon hi kowa? Un kai hi lo, koles an o shero was, te krell lo sau koowa?” Un i Ester penas: “Kowa, kai lell men palla un kamell men te marell, kawa hi ko tchilatcho mursh Haman!” Kote tapras o Haman i daar glan o baro rajeste un i ranjate. Un o baro rai stas chojedo pre kotar, kai le mool khetne pijan. Un djas win an i baar pash peskro kheer. Un o Haman atchas pash i ranjate Ester, te mangell lo latar peskro djipen. Job dikas koi bibacht, hoi pral leste well, hoi o baro rai peske glan las. Har was o baro rai dran i baar pale pale an koi isema, kai jon khetne mool pijan, dikas lo o Haman, kai glan i diwana tchiddo his, kai i rani hi. Koi das lo gole: “Kamell lo kanna pash mande an miro kheer i ranjake tchomone te krell?” Kol laba his gomme gar dran o baro rajeskro mui tseles win, koi tchakran i budepangre o Hamaneskro shero. Un jek o pralstunendar, o Harbona, penas: “Ake, kote pash o Hamaneskro kheer hi o kasht tardo, hoi hi i paash-sheel mussja baro, koles o Haman mukas pre te tchiwell o Mordekajeske. Kawa hi ko mursh, kai o baro rajeske penas, kai murshen glan his, te marenn le les.” Kote penas o baro rai: “Bladenn les koi pre!” Jaake bladan le o Hamanes ap ko kasht pre, koles job o Mordekajeske mukas pre te tchiwell. Un i choli o baro rajestar djas pale. Ap ko diwes das o baro rai, o Ahasveros, i ranjate Ester ko kheer, hoi his o Hamanes, kai i bibolden kamas te marell. Un i Ester penas o baro rajeske, kai o Mordekai lakro kako hi. Un o baro rai mukas les glan peste te well. Un las peskri gustri, hoi job o Hamanestar krik las, un das lat o Mordekai. Un i Ester tchiwas o Mordekajes pral o Hamaneskro tselo kheer. Un i Ester rakras i wawar kopo o baro rajeha, un witsras pes glan leskre herja tele, un rowas ap leste un mangas lestar, te well ko tchilatchepen gar pral i biboldende, hoi kamas o Haman i menshendar Agag, pral lende te anell. Un o baro rai las peskro sonakaskro raan un sikras leha ap i Ester. Kote stas i Ester pre un was glan leste, un penas: “Miro baro rai, te hi mishto un tchatcho glan tire jaka, un te hal mange latches un dikeh kamles ap mande, palle le kol lila pale, hoi tchinas o Haman, koleskro dad o Hammedata hi dran o kheer Agag, an kolende tchinlo hi, te wenn i bibolde maredo an hako them, kai tu baro rai hal. Har nai dikap me sawi bari bibacht, hoi mire menshenge well? Un har nai wap me kote pashel tardo, te denn le mire tsele menshen mulo, un krau tchi?” Kote penas o baro rai Ahasveros ap i rani Ester un ap o Mordekai, ko biboldo: “Djinenn, o Hamaneskro kheer dom i Esterate, te well lo lakro. Un les mukom ap ko kasht pre te bladell doleske, kai kamas lo i bibolden te marell. Kanna tchinenn tumer i wawar liil, hoi te well i biboldenge, jaake har mishto hi an tumare jaka! Tchinenn ko liil an miro lab un tchiwenn miri gustjah miro sikepen koi pre! I liil, hoi an o lab o baro rajestar tchinlo was un ap koleste leskro sikepen hi, nai well gar pale lino.” Jaake wan kol murshen kharedo, kai o baro rajeskre lila tchinenn. Kowa his an o triinto tchon, – kowa hi o tchon Siwan – ap o biish-te-triinto diwes. Un i lila wan jaake tchinlo, har o Mordekai penas: ap i biboldende, un ap i pralstunende ko themestar, ap i themeskre rajende un i pralstunende pral i tsele themma mank o pani Indus un o pani Nil. Kolla his 127 (jek-sheel-te-biish-te-efta) themma. Un tchinlo was jaake har an hako them tchinlo was, un an o rakepen kol menshendar, kai kote djiwan, un ninna ap i bibolde jaake har jon tchinenn un rakrenn. Un i lila wan tchinlo an o baro rajeskro lab, un leskro sikepen was pre-tchiddo. Un klissepangre ap sik graja anan len kote, kai le bitchedo wan. Un an kol lila his tchinlo: O baro rajeske hi mishto, te wenn i bibolde khetne an hako foro, kai djiwenn le, te kurenn le pengro djipaske, un marenn kolen, kai ap lende djan, ninna lengre tchawen un djuwjen, jaake te atchell lendar kek djido. Un lauter, hoi kolenge his, nai lenn le penge, te well lengro. Un kowa nai krenn le an i tsele themma, kai o Ahasveros baro rai hi, ap o deesh-te-triinto diwes an o deesh-te-duito tchon, – kowa hi o tchon Adar. Un an kol tsele themma hunte wan kal tchinle laba prindjedo kerdo, jaake te djinan i menshe kote, te krenn pen i bibolde soreles ko diweske, te djan le ap kolende, kai kamenn len te marell. Un kol bitchepangre i lilentsa klissan sik win ap o rajeskre graja, jaake har o baro rai penas. Un ko tchinlo lab was ninna an o baro rajeskro kheer an o foro Susa ap i kasht dino, te well lo prindjedo. Un o Mordekai djas win o baro rajestar, rido an rajeskre koola. Kolla his blaueto un parno. Un ap leskro shero his shereskro sonakai. Leskri baja his dran laintikro than un lolo bakrengro bal. Un i menshe an o foro Susa stan un dan gole i bachtjatar. I biboldenge his o djipen pale shukar. Bacht un sapen was ap lende. Un jon wan hadedo un an-diklo. Un an hako them un an hako foro, kai o baro rajeskro lab was, his bacht un sapen pash i biboldende. Un jon kran baro chapen un wan bachteles khetne. Un bud menshe i wawar menshendar lan daar i biboldendar un wan bibolde. Un palle was o 13. (deesh-te-triinto) diwes an o 12. (deesh-te-duito) tchon. Kowa hi o tchon Adar. Ap ko diwes hunte wals kerdo pal o baro rajeskro tchinlo lab. Un i menshe, kai i bibolden gar kaman, patsan, te nai marans le i bibolden ap ko diwes. Kanna was kowa wawartchandes: I bibolde wan sorleder har i wawar menshe, un wan khetne an pengre forja an i tsele themma, kai o Ahasveros baro rai hi, te djan le ap kolende pre, kai lengri bibacht kaman. Un kek nai atchas tardo glan lende. Un i bari daar glan lende peras ap i menshende an i tsele themma. I darjatar glan o Mordekai tchiwan pen i pralstune an kol themma ap i rig i biboldendar, ninna i raja, i themeskre raja un i rakepangre o baro rajestar. Jon shunan, kai was o Mordekai i baro mursh an o kheer o baro rajestar. An i tsele themma was prindjedo, har lo baro un bareder was. Jaake maran i bibolde lauteren o chareha, kai ap lende djan, un mukan kekes djido, un kran jaake lentsa, har jon kaman. Un an o sorelo kheer o baro rajestar an o foro Susa dan le pantch-sheel (500) murshen mulo. Ap ko diwes was o baro rajeske penlo, kitse mule das an o rajeskro sorelo kheer an o foro Susa. Un o baro rai penas ap i rani Ester: “Kokres an miro sorelo kheer an Susa dan i bibolde pantch-sheel murshen mulo. Ninna i deesh tchawen o Hamanestar maran le. Putchau man, hoi kran le an mire wawar themma? Hoi mangeh tu budeder, te well tut dino? Un hoi kameh tu? Kowa well kerdo.” I Ester penas: “Te hi miro rajeske mishto, palle muk i bibolden taissar an o foro Susa gomme jek kopo pal ko lab te krell, hoi kau diweske tchinlo his. Un kol deesh tchawe o Hamanestar wenn ap deesh bare kashta pre bladedo.” Un o baro rai penas, te well kowa jaake kerdo. Un ko lab was tchinlo un prindjedo kerdo an o foro Susa. Un kol deesh mule tchawe o Hamanestar wan ap kashta pre pandlo. Un i bibolde an o foro Susa wan ap o 14. (deesh-te-starto) diwes an o tchon Adar gomme jek kopo khetne, un dan an Susa 300 (triin-sheel) murshen mulo. Lengro koowa tchoran le penge gar. Un ninna i tsele wawar bibolde, kai an i themma o baro rajestar djiwenn, wan penge khetne, un kuran pen pengro djipaske, te perenn le buder gar an i tchilatche wasta. Un jon dan 75.000 (efta-deesh-te-pantch-serja) murshen mulo. Lengro koowa tchoran le gar penge. Un kowa his ap o 13. (deesh-te-triinto) diwes an o tchon Adar. Un ap o 14. (deesh-te-starto) diwes kran jon tchi. Un kran lestar i diwes, kai wenn le khetne, chan un pijenn un hi bachtelo. Kol bibolde, kai an o foro Susa djiwan, kolla djan an o marepen ap o 13. (deesh-te-triinto) un ap o 14. (deesh-te-starto) diwes an ko tchon. Un ap o 15. (deesh-te-pantchto) diwes kran le tchi. Un kran lestar i diwes, kai krenn le tchi un wenn khetne, chan un pijenn un hi bachtelo. Doleske hi o 14. (deesh-te-starto) diwes an o tchon Adar i baro diwes kol biboldenge, kai djiwenn win ap o them un an i gaba. Un jon chan un pijenn un denn jek o wawareste latcho chapen. Un o Mordekai tchinas kawa lauter an i liil, un bitchras lila ap i tsele biboldende, kai dur hi un kai gar dur hi, an hako them o baro rajestar Ahasveros. An kol lila his tchinlo, te well o 14. un o 15. diwes an o tchon Adar i baro diwes. Koles hunte rikrenn le hako bersh, te bistrenn le gar, kai an kol diwessa i bibolde win lino wan dran i tchilatche wasta, un kai kawa o tchon hi, kai was bacht dran lengre duka, un sapen dran lengro ropen. Doleske hunte rikrenn le kol diwessa bares, un wenn khetne, chan un pijenn un hi bachtelo. Un jek te dell o wawareste latcho chapen. Un ninna i tchorwele hunte wenn gar bistedo un hunte lenn tchomone. Un i bibolde kran jaake har o Mordekai lenge an o liil tchinas. An hako bersh rikran le kal bare diwessa jaake har kran le o ersto kopo. An ko liil, hoi o Mordekai lenge bitchras, tchinas lo lenge, hoi o Haman kras, koleskro dad o Hammedata his i menshendar Agag: Job kamas i bibolden te marell, un mukas kol tikne barra te witsrell, hoi kharenna Purim, te hatsell lo win, hawo diwes o feteder ko marepaske hi. An ko liil his ninna tardo, har i Ester pash o baro rajeste djas un har kowa an i liil penas, te well o Hamaneha ko tchilatcho koowa kerdo, hoi job kamas i biboldentsa te krell. Un jaake was o Haman un peskre tchawe ap i bare kashta pre bladedo. Doleske wan kol bare diwessa ‘Purim’ kharedo, jaake har kol tikne barra kharenna, hoi witsedo wan. Un jaake har o Mordekai lenge an o liil tchinas, un doleske, hoi jon kokres dikan un kran, lan pen i bibolde glan, te rikrenn le kol dui diwessa bares, un mukenn gar tele, te rikrenn le len hako bersh jaake har glan tchinlo was. Un jaake was kowa pash lende kerdo. Un kowa his ninna moldo lengre tchawenge, kai pal lende wenna, un kolenge, kai kek bibolde hi un pash lende rikrenna. Ap hako tsiro hunte rikrenn i bibolde kal diwessa ‘Purim’ an hako them un hako foro, te bistrenn lengre tchawengre tchawe gar, hoi an kol diwessa djas. Un i rani Ester, kolakro dad o Abichajil his, tchinas i duito liil, khetne lakro kakeha, o biboldeha Mordekai. An kau liil tchinas li, te hunte well lauter jaake kerdo har an ko liil, hoi o Mordekai tchinas pral kol diwessa Purim. Un lakro liil djas ap i tsele biboldende an kol 127 (jek-sheel-te-biish-te-efta) themma, kai o Ahasveros o baro rai his. An ko liil his tardo: “Bacht un tchatchepen tumenge! Mer, o biboldo Mordekai un i rani Ester, mangah tumendar, te rikrenn kol diwessa Purim ap o tchatcho tsiro jaake dren, har mer kowa glan tchinam. Kal laba hi tumenge un tumare tchawenge, kai pal tumende wenna.” An kau liil penan le lenge ninna, har te rikrenn le ko ropaskro tsiro dren, kai rowenn le un chan tchi. Un jaake har i Ester an kau liil tchinas, wan kol o bare diwessa Purim dren tchiddo. Un lakre laba wan an i baro liil tchinlo. Un o rai Ahasveros tchiwas ap o them un ap i panjengre themma i sijaan, hoi i menshe hunte plaissrenna. Ko tselo baro railo koowa, hoi lo kras un leskri soor pral kol bud themma, kowa hi tchinlo an i familjakro liil kol bare rajendar pral o them Media un Persia. Kote hi ninna tchinlo, har o baro rai o Mordekajes hadas un bares kras, jaake te was o biboldo Mordekai o duito pal o baro rajeste Ahasveros. Un job his baro pash i biboldende un latches an-diklo pash i tsele biboldende. Job rodas o latchepen lenge un rakras, hoi leskre menshenge ko feteder his. An o them Uz djiwas i mursh, kowa kharas Hiob. Job his an o tchatchepen tardo, un kek doosh his ap leste. Job mangas o Debles an, un rikras pes dur krik o tchilatchepastar. Un les his efta mursh tchawe un triin tcha. Ninna his les bud vieche: 7.000 (efta-serja) bakre un 3.000 (triin-serja) khamele, un jek serja grumja, kolendar hako kopo dui khetne budran, un 500 (pantch-sheel) djuwelkane burike. Un les his bud bud budepangre. Kek mensho his brawleder har o Hiob an ko them, hoi hi kote tchiddo, kai o kham pral djal. Un leskre mursh tchawe, hakeno lendar, kras i baro chapen an peskro kheer ap peskro diwes. Un jon mukan pengre triin phenjen te well, te chan un pijenn le khetne. Un har kol diwessa trujel his, kai le chan un pijan, palle bitchras o Hiob pash lende, te wenn le pash leste. Un job stas sik taissarlakro pre, un maras hakeneske lendar i viecho, un chatchras les o Debleske, te well lengri doosh krik lino. Job penas peske: Nai djals, te lan mire mursh tchawe doosh ap pende, un rakran djungeles pral o Debleste an pengre djia. Un jaake kras o Hiob pal hako baro chapen, hoi leskre mursh tchawe kran. Un was i diwes, kote wan i tsele bolepangre pash o baro Debleste khetne, un tchiwan pen tardo glan leste. Ninna o beng his mashkral lende. Un o baro Dewel putchas o benges: “Kai weh tu?” Un o beng penas ap o baro Debleste: “Wau i phubjatar. Kote djom trujel.” Un o baro Dewel putchas o bengestar: “Dal tu ninna jak ap miro budepaskro, o Hiob? Kek wawar hi ap i phub, kai hi jaake har kowa. Job hi an o tchatchepen tardo, un kek doosh hi ap leste. Job mangell man an, un rikrell pes dur krik o tchilatchepastar.” Un o beng penas ap o baro Debleste: “Patseh, te mangell lo tut tchitcheske an? Tu deh jak ap leskro kheer un ap lauter, hoi les hi. Tu tchiwal tiri bacht ap lauter, hoi job an-taprell. Un leskre vieche wan bud un budeder an o tselo them. Hoi hi, te leh tu lestar krik, hoi leskro hi? Tchatchepah palle praassell lo tut!” Kote penas o baro Dewel ap o beng: “Mishto! Halauter, hoi les hi, dau an tiro wast. Les kokres ma tape an!” Pal kowa djas o beng krik o baro Deblestar. Ap jek diwes his o Hiobeskre tchawe khetne an o kheer kolestar, kai o phureder lendar hi. Un jon chan un pijan mool khetne. Kote was i bitchepaskro pash o Hiob un penas: “I grumjentsa rissram i phub trujel, un i burike chan kote pash lende. Kote peran kolla dran o them Saba pral mende, un randan i viechen un dan tire budepangren o chareha mulo. Un me nai nashom, me kokres, te nai penap kowa tuke.” Ko budepaskro rakras gomme, koi was i wawar un penas ap o Hiob: “Jag dran o bolepen peras tele, un chatchras i bakre un i busja un tire budepangre, kai ap lende jak dan. Un me nai nashom, me kokres, te penap kowa tuke.” Har ko budepaskro gomme rakras, was i wawar un penas: “I Kaldearja wan ap triin rigja un peran pal tire khamele dren un lan len penge krik, un dan tire budepangren o chareha mulo. Un me nai nashom, me kokres, te nai penap kowa tuke.” Kowa rakras gomme, koi was i wawar un penas: “Tire mursh tchawe un tire tcha his pash o chapen beshdo, un pijan mool an o kheer pengro phureder phralestar. Koi was i phurdepen dran o mulo tato them un das ap ko kheer ap leskre star rigja. Un ko kheer peras khetne pral kol terne menshende. Un jon meran. Un me nai nashom, me kokres, te nai penap kowa tuke.” Kote stas o Hiob pre, un sorjah tserdas lo peskre pralstune koola pestar tele, un kras len paash, jaake bud dukas leskro dji. Job tchinas peskre balla tele, mukas pes ap i phub te perell un mangas o Debles an. Un job penas: “Har boldo wom, his kek koola ap mande. Un ap ko diwes, kai merau, lau kek koola mantsa. O baro Dewel das man lauter, hoi man hi. Un o baro Dewel las les pale mandar. Job well sharedo!” Ninna te was kowa lauter jaake, anas o Hiob kek doosh ap peste, un witsras o Debleske kek tchilatchepen glan. Un was o diwes, kai wan i bolepangre pale khetne pash o baro Debleste un tchiwan pen tardo glan leste. Un o beng his ninna pale mashkral lende. Un o baro Dewel penas ap o beng: “Fun kai weh tu?” Un o beng penas ap leste: “Wau i phubjatar. Kote djom trujel.” Un o baro Dewel putchas o bengestar: “Dal tu ninna jak ap miro budepaskro, o Hiob? Kek wawar hi ap i phub, kai hi jaake har kowa. Job hi an o tchatchepen tardo, un kek doosh hi ap leste. Job mangell man an, un rikrell pes dur krik o tchilatchepastar. Ninna kanna anell lo kek doosh ap peste, kai tu mandar kamal, te anap les an i bibacht, ninna te kras lo tchi.” Un o beng penas ap o baro Debleste: “Lauter, hoi i menshes hi, dell lo peskro djipaske. Hade tiro wast un tape leskre kokale un leskro mass an! Palle dikeh, te praassell lo tut glan hake menshende!” Kote penas o baro Dewel ap o beng: “Mishto, dau les an tiro wast. Leskro djipen ma tape an!” Kote djas o beng win o baro Deblestar, un das o Hiobes i djungelo nasslepen ap peskro mass, hoi chandjras un dukas leske fun o shero bis tele pash i pire. Un o Hiob las i kotar i paash-dino khorestar, te chandjrell lo pes koleha. Un job his beshdo mashkral i jagakri tchik. Kote penas leskri romni ap leste: “Rikreh tu gomme ap tiro patsepen? Pen tut o Deblestar tele un mere!” O Hiob penas ap late: “Tu rakreh jaake har i dineli tchai rakrell. O latchepen lam o Deblestar. Las mer gar ninna o tchilatcho koowa lestar?” Ninna te was kowa lauter jaake, anas o Hiob kek doosh ap peste un witsras o Debleske kek tchilatchepen glan. O Hiobes his triin mala. Har shunan jon fun koi bibacht, hoi was pral o Hiob, wan le pash leste khetne, hakeno fun kotar, kai job djiwell: O Elifas dran o foro Teman, o Bildad dran o them Shuach, o Zofar dran o them Naama. Un jon kran penge win, te djan le pash leste, te sikrenn le leste, har khaitell lo len, un te penenn le leske latche laba. Har dikan le les fun dural, prindjran le les gar buder pale. Un jon rowan phares. Un sorjah tserdas hakeno lendar peskre koola pestar tele, un kras len paash. Un jon witsran tchik pre un ap pengre sherja. Un jon his kote pash leste ap i phub beshdo efta diwessa un efta ratsja. Un kek lendar rakras leha. Jon dikan, leskre duka his baro un pharo. Pal kowa kras o Hiob peskro mui pre, un praassas ko diwes, kai lo boldo was. Un o Hiob penas: Nashedo hunte djal ko diwes, kai me boldo wom, un koi rat, kai miri dai mantsa wawartchandes was! Mu well ko diwes kali rat, – kai kek bolepaskri momeli pre djal, – kai ninna o Dewel an o pralstunepen ko diwes bistrell! Mu well ko diwes pherdo kalepen un tamlepen! Kale wolke mu atchenn pral leste! Un o kham mu well kalo ap ko diwes, te well i menshenge bari daar! Koi rat, kai miri dai mantsa wawartchandes was, mu lell o tamlepen koi rat peske, te well li gar kharedo mank i tsele diwessa an o bersh, witar gar mank i diwessa an o tchon! Kek djuwel te well wawartchandes an koi rat, Kek te dell gole i bachtjatar an koi rat! I durkepangre mu praassenn ko diwes – kolla, kai haiwenn i bibacht pral i diwes win te rakrell, un kai nai djangrell o Leviatan pre. Koi rati te atchell kalo, kek bolepaskri momeli djal pre taissarlakro. Koi rati mu dikell pal o diwes – un kowa well gar. O kham djal gar pre. Koi rati mukas miri dai wawartchandes te well, un mukas man bari bibacht te dikell. Hoske merom me gar, har boldo wom, har me dran late win wom? Hoske las li man an i gali? Hoske das li man i tchutchi te pijap? Te woms mulo, woms koi tchiddo, un sowoms, un woms pokones. Palle woms tchiddo mank i bare rajende un pralstunende ap kai phub, kai kran pen shukar mulengre khera. Woms tchiddo mank i pralstunende, kolen sonakai his, un kolengre khera pherdo rup his. Palle tchiwans le man tel i phub har sau ternepen, hoi glan o tsiro mules boldo was. Palle woms paskedo har sawo tchawo, hoi o kham kek tsireske dikas. Kote mukenn i tchilatche tele pengri diwji goljatar. Kote nai sowenn kolla, kai hunte maran pen tele. Ninna i pandle wenn buder gar tradedo, un shunenn kekes buder, kai dell len an-gole tchilatche labentsa. Kote hi o baro un o tikno, lauter jek har o wawar. Un o pandlo budepaskres hi buder kek rai pral peste. Hoske mukell o Dewel kolen djido, kai len jaake phares hi? Hoske dell lo kolen o djipen, kolengro dji pherdo ropen hi? Jon kamenn te merenn, un o merepen well gar. Jon rodenn les budeder har brawlepen, un giwans un sans i bachtjatar, te nai merans le. Hoske hunte djiwell kowa, koleskro drom khatedo hi, un koles o Dewel haki rigjatar dren pandas? Mire swa hi miro chapen. un koi gole, hoi dau, well dran mande win har pani. Kowa, hoi me darom, was pral mande. Kolestar trashom, kowa tapras man. Me hatsom kek ruha, un nai lom kek newi soor. Dap ap dap was ap mande. Un o Elifas dran o foro Teman penas ap leste: Te rakrau ap tute, muk kowa tuke gar chojedo te krell. Me nai rikrau gar mire laba pale. Tu sikral bud menshen o tchatcho drom, un kral khine wasta pale soreles. Tire laba hadan koles pale pre, kai peras. Tu kral kol herja pale soreles, hoi trissan. Kanna, kai was i bibacht pral tute, nashreh tiri soor. Kanna, kai tut kowa tapras, pereh tu khetne i trashatar. Tu rikreh tuke o Debles glan i jaka pash halauter, hoi kreh, un djah o tchatcho drom. Doleske nai leh newi soor, un patseh, te well lauter pale mishto tuke. Rake tiro djijeha, un pen mange, kai maras o Dewel jekes, ap koleste kek doosh his? Kai las lo o djipen jekestar krik, kai his an o tchatchepen tardo? Jaake har me les dikom, well tchilatchepen pral kolende, kai tchilatchepen kran, un bibacht pral kolende, kai bibacht ap wawarende anan. O Dewel phurdell ap lende, un jon merenn. Leskri choljakro ducho marell len. Jon nai denn bari gole har i lewe, o Dewel phagell lenge i danda win. I lewe merenn, te hi len tchi marepaske un chapaske. Un lengre terne nashrenn pen kate te kote. Mange wan tchorchanes laba penlo. I tikni goljah rakras jek an miro kand. Rati, har sowom soreles dom djungeles suni. Traash un trisslepen was ap mande. Mire tsele kokale trissan. I ducho phurdas ap miro mui, un mire balla ap mande his pre tardo. Glan mire jaka dikom jekes tardo, un djinom gar koon kowa his. Shunom tchi. Palle rakras jek un penas: Har nai well i mensho an o tchatchepen tardo glan peskro Debleste? Har nai djiwell i mursh i djudjo djipen glan o Debleste, kai kras les? O Dewel nai patsell gar peskre budepangren an o bolepen. Un ap leskre bolepangre hatsell lo doosh. Har bud budeder hatsell lo doosh ap kolende, kai wan dran tchik kerdo – ap kolende, kai nai wenn khetne stakedo har i kirmo. An i tsalla djal lenge mishto, un rati merenn le, un hi buder gar koi. Un kek dell jak pre. Un wawar lenn, hoi len his. Jon merenn un haiwenn gar, hoi lenge djal. De gole un dik: Hi jek koi, kai shunell ap tute? Hawo bolepaskres kameh an te mangell, te well lo ap tiri rig? Koon choirell pes pral halauter, hi dinelo. Leskri choli tassrell les. Koon peskri choli gar pale rikrell, hi narwelo. Job merell ap peskri choli. Me dikom i dineles, kai har i baro ruk soreles tardo his. Sik rakrom bibacht win pral leskro kheer. Leskre tchawen his kek bacht an pengro djipen. Har anas jek tchomone ap lende pre, his kek koi, kai was ap lengri rig, un las lengro koowa an o wast. Ko djob, hoi job tchinas un dren anas, kowa chan kolla pre, hoi bokenn. Ninna kowa, hoi mank i subjengre burra bares was, lan le penge. Bokle menshe chan leskro brawlepen. Dran i phub well kek tchilatchepen win, witar kek bibacht dran o hachetikri phub. Dran o mensheste kokres well i bibacht, jaake har dran i jag tikne chatchede kotja pre phurdedo wenn. Te djals mange har tuke, rodoms o Debles, un anoms miro koowa glan leste. Job hi kowa, kai krell bud baro un sorelo koowa, hoi kek haiwell un kek wawar nai krell. Job dell brishin ap i phub, un mukell pani ap o them te perell. Job krell kolen baro, ap kolende i wawar tele dikan. Un kolenge ropaske hi, kolen krell lo bachtelo. Job dell kowa paash hoi penge kolla glan lan, kai kamenn i wawaren pral o kand te dell. Jaake nai krenn le tchi. Job taprell i gosewen an pengro goswepen. Un kowa, hoi kolla dui tchipjentsa mank pende win kran, kowa mukell lo gar te djal. Pral o diwes mukell lo len an o tamlepen te nashell, un mashkral diwes dikenn le pengro drom gar, har te wals rati. O Dewel lell o tchorweles dran o tchilatcho rakepen win, un dran o wast o sorleder tserdell lo les win. Jaake lell o tchorwelo pale newi soor an peskro dji, un o tchilatchepen hunte rikrell peskro mui. Dik, bachtelo hi ko mensho, koleske o Dewel leskri doosh sikrell! Doleske ma hade tut khatar leste, te dell tut o sorelo Dewel. Job dukrell, un palle tchiwell lo i pandepen ap ko dukepen. Job dell khetne, un leskre wasta krenn pale sasto. Hako kopo, kai perell i bibacht ap tute, lell lo tut win. Un kek tchilatchepen nai taprell tut an. Te hi bari bok an o them, mukell lo tut gar te merell. Un an o kurepen mukell lo tut gar i chareha te marell. Job khatrell tut glan o rakepen, hoi i tchilatche tchipja rakrenn. Te well i kurepaskro tsiro, hunte well tut kek daar. Tu nai saneh, te well kurepen un bok, un kol diwje viechendar well tut kek daar. I barra ap i hachetikri phub hi tire mala, un i diwje vieche krenn tuke tchi. Un tu dikeh un haiweh, te djal lauter mishto an tiro kheer. Ninna kote, kai tire vieche hi, hi kek lendar nashedo. Un tu dikeh, har tire tchawe bud wenna, awa, kolla, kai pal tute wenna, wenn jaake bud har o senlepen ap i phub. Un tu mereh an o latcho phurepen, jaake har o djob dren anlo well, te was leskro tsiro. Dik, kawa lauter hatsam mer win. Jaake hi kowa. Un tu, shun koi pre, un de jak koi pre! Un o Hiob penas koi pre: Kamoms, te nai lals jek miri duk un miri bibacht, un tchiwals len ap i waga! Kolla hi phareder har i tseli santa glan o baro pani. Doleske rakrau har i dinelo rakrell. Mange djal jaake, har te dals o sorelo Dewel karje ap mande, un leskre faile wans an mande, hoi anenn mange o merepen. Kowa, hoi mukell o Dewel ap mande te well, krell man i bari daar. Kek burika dell gole, te hi lat senlepen te chal. Kek grumni dell gole, te hi lat doha te chal. Koon kamell i chapen te chal, kai kek loon dren hi? Koon kamell o parnepen i jalo jarestar te chal? Sau chapen taprau gar an. Kowa hi mange jaake djungeles, te nai lau les gar tele. Ach, te shunell o Dewel, hoi lestar mangau, un krell kowa, hoi lestar kamau! Har kamoms, te wals leske shukar, te dell lo man mulo, te lell lo miro djipen mandar. Kowa krals koi duk an miro dji tikneder. An mire tsele bare duka djinau, te krom hako tsiro, hoi o Dewel mange penas. Man hi buder kek soor, te nai rikrap dureder win. Hoi atchell miro djipastar, te dikap ap ko tsiro, hoi wella? Miri soor hi gar dran bar. Un miro mass hi gar dran saster. Tchatchepah, djinau buder gar dureder. Kek hi koi, kai dell man newi soor. Kones kek dji hi peskro maleske, koles hi gar o sorelo Dewel glan i jaka pash kowa, hoi lo krell. Mire mala sikran pen, te hi le chochene. Har panja hi le, kai truk wenn. An o wend hi kol panja shila un tamlo un gib tchakrell len. Te well o nijal, djal bud un budeder pani krik. Te well tato, hi buder kek pani koi. I khamele un lengre klissepangre djan pengro dromestar tele, te rodenn le kote pani. Jon nashenn an o mulo them trujel un merenn. Mursha pengre khamelentsa wenn dran Tema un Saba un rodenn kal panja. Un har wenn le kote, his lauter tchitcheske: Kek pani hi koi. Jaake har kal panja, hoi buder gar koi hi, jaake wan tumer kanna mange. Tumer dikenn, har djungeles mange djal, un tumen taprell i bari daar. Penom me ap tumende: Denn man lowe? Plaissrenn tumer mange jekes tumaro brawlepastar? Lenn tumer man win dran i wasta kolestar, kai kamell man te marell? Lenn tumer man win dran i wasta kolestar, kai rikrell man tele? Tchatchepah, sawo koowa penom gar. Sikrenn mange, kai djom o tchatcho dromestar tele, un me rikrau miro mui. Sikrenn kowa mange jaake, te haiwap les! Tchatche laba rakrenn an o dji. Tumare laba hi tchi moldo. Tumer penenn mange gar, hawo tchilatchepen me krom. Hi mare laba tchilatcho an tumare kanda? Me hom i mursh, kai djinell buder gar, hoi te krell lo, un koleskro rakepen hi tchitcheske. Tumer han sawe, kai khelans trul i tchaweste, koles kek dad buder hi, un bikrans tumaro males lowenge. Dikenn mange an i jaka! Chochroms me tumenge an o mui dren? Mukenn tele, tchilatchepen ap mande pre te anell! Awa, mukenn tele koleha! O tchatchepen hi ap miri rig! Rakrell miro mui chochene laba? Na-a! Me djinau, hoi latcho un hoi tchilatcho hi! I menshe hunte budrenn phares ap kai phub. Pengro tselo djipen marenn le pen tele har i budepangre, kai wenn haki rati plaissedo. Jaake har i budepaskro, kai kamell, te well rati, kai well lo dran o kham, un kai well lo plaissedo, jaake wan mange i tsele tchonna, kai djiwom tchitcheske, un bud ratsja pherdo daar un duk. Te tchiwom man tele, penau me: Kaana nai stau pale pre? I rat kamell gar pre te herell, un me rissrau man jek rigjatar ap i wawar, bis te well o diwes. Miro mass ap mande hi tchakedo kirmentsa un tchik. Miri hauta phagell pre, un djelto pani nashell win. Mire diwessa djan trujel jaake sik har i sub, hoi pre un tele djal. Un kowa hoi gomme glan mande hi, nai well tchi, hoi shukar hi. Ma biste, miro Dewel, te hi miro djipen har i ducho. Mire jaka dikenn buder kek bacht. Tu, kai leh man kanna an o jak, nai dikeh man palle buder gar. Te rodeh pal mande, hom me buder gar koi. Jaake har i wolka ap jek kopo buder gar koi hi, jaake hi o mensho, kai merell. Job well buder gar pale dran o mulengro them. Pash peskro kheer well lo gar buder pale Un kote, kai djiwas lo, well lo bistedo. Doleske kamau me ninna gar miro mui te rikrell, kamau te rakrap dran miro djijeskri daar, un miri bari duk win gole te dell. Hom me o baro pani oder i baro panjeskro viecho, te dess tu jaake jak ap mande, te krap tchi? Te penau: Ap miro tchiben djal mange feteder, an miro sopen well miri duk tikneder, palle bitchreh tu mange djungele sunja, hoi krenn man daar un traash. Mange wals feteder, te tassrals man jek. O merepen hi latcheder har sau djipen. Me kamau gar buder, kamau gar buder te djiwell. Muk tele mandar! Miro djipen hi sik trujel. Hoi hi o mensho, te dikess tu ap leste, har te well lo komone baro? Hoske rissreh tu tiro tselo dji pash leste? Haki tsalla dikeh ap leste, un mukeh les gar i tikno tsireske dran tiro jak, te dikess palla, har un hoske job kowa kras, hoi lo kras? Hoske dikeh gar krik mandar i tikno tsireske, jaake rah har me pijau miri tchunger an miro mui tele? Tu hal kowa, kai lell i menshen an o jak. Lom me doosh ap mande? Te wals kowa jaake, hoi krom me koleha tuke? Hoske hom me kowa, ap koleste karje deh? Hom me tuke i pharepen, hoi hunte hidjress? Hoske leh tu ko tchilatchepen gar krik mandar, hoi krom, un bistreh miri doosh? An i tikno tsiro wau tel i phub. Te rodeh pal mande, hom me gar buder koi. O Bildad dran o them Shuach penas koi pre: Har rah gomme kameh tu sau koowa win rakrell? Kowa, hoi rakreh hi har i sorelo phurdepen. Patseh tchatchepah, te krell o sorelo Dewel gar, hoi mishto un tchatcho hi? Patseh, te rissrell lo peskre tchatchepaskre laba trujel? Tire tchawe kran, hoi tchilatches his glan leskre jaka. Doleske das lo len pengri phagi. Te rodeh tu o Debles tiro tselo djijeha, un mangeh ropah o sorelo Deblestar, te well lo tuke pale latches, un djiweh i djudjo djipen an o tchatchepen, palle stell lo tuke pre, un mukell les tuke un tiri familjake pale mishto te djal, jaake har tchatcho hi. Kowa, hoi tut glan kowa his, well tuke tiknes glan, te dikeh ko baro brawlepen, hoi dell tut o Dewel an ko tsiro, hoi wella. Dik ap kowa, hoi djinan i menshe an o phuro tsiro! De jak ap kowa, hoi hatsan mare phure win! Hi jaake har te wams boldo taissar. Mer djinah tchi. Maro tsiro, kai ham ap kai phub, hi tikno har i suni. Tire phure nai sikrenn tut, hoi le win hatsan, un hoi jon an pengro djipen dikan: I shilftikro khass nai well kokres kote baro, kai sapeno hi. Panjeskro senlepen nai djal gar kote pre, kai kek pani hi. Te hi lo gomme senelo un gar bares doha, te well lo tele tchinlo, marell lo sikeder tele har ko wawar senlepen, te hi les kek pani. Jaake djal hakeneske, kai o Debles bistrella. Kowa, kai gar o Debleha djiwell, koleske atchell tchi, hoi dell les pale newi soor. Kowa, hoi kamell lo te well, kowa well gar. Ap koleste job pes rikrell, kowa hi jaake har i sano thab, hoi i spinna tserdell. Rikrell lo pes ap peskro kheer, phagell kowa khetne. Rikrell lo pes ap kowa, hoi les hi, atchell kowa gar. I mensho kek Debleha hi har senlepen, koles doha pani hi, glan te djal o kham pre, un hoi buchles well, un djal pral i tseli baar. Leskre draba tserdenn pen pral barra, un rikrenn pen soreles ap lende. Te tserdell jek les win, djinell buder kek, kai lo tardo his. Kaja hi leskri tseli bacht an peskro djipen. Un ap leskri platsa djan pale wawar pre. Penau tuke, o Dewel witsrell kolen gar pestar, kai an o tchatchepen djiwenn. Un job rikrell gar i tchilatchen pash o wast. Job krell, te nai saneh pale, un deh gole i bachtjatar. Kolla, kai kamenn tuke tchilatchepen te krell, hunte ladjenn. Un i khera i tchilatchendar atchenn gar tardo. O Hiob penas koi pre: Tchatchepah, djinau te hi jaake. Har nai well i mensho an o tchatchepen glan o Debleste? Te kamell lo pes leha te tchingrell, nai putchals lestar o Dewel jek sero koowa. Un o mensho nai penals gar jek pale. O Dewel hi gosewo an peskro dji un les hi bari soor. Kekeske, kai las pes glan te tchingrell lo leha, djas kowa mishto. O Dewel tchiwell i berge jek rigjatar ap i wawar, glan te haiwenn le kowa. An peskri choli witsrell lo len trujel. Job taprell ap i phub un koja trissell, Ninna i barra, hoi hidjrenn lat, trissenn. Rakrell lo soreles ap o kham, djal o kham gar pre. Un i bolepangre momelentsa krell lo, te wenn le gar diklo. Job kokres kras o bolepen buchles pral i phub, un djal pral o baro pani. Job kras kol bolepangre momlia, hoi kharenna: Baro Wurdin, Orion, Efta Momelengre, ninna kol bolepangre ap koi rig, kai o kham pralstunes tardo hi. Job krell sawo baro un sorelo koowa, te nai haiwah les gar, sawo bud baro koowa, hoi kek wawar nai krell, te nai djinah gar, har bud kowa hi. Job djal glan mande dureder, un me dikom les gar. Job djal glan mande dureder, un me haiwom gar, te his lo koi. Te lell lo jekes sorjah krik, koon kamell les pre te rikrell? Kek nai penell ap leste: Hoi kreh tu? O Dewel rikrell peskri choli gar pale, un was sorleder har kolla, kai wan o baro panjeskro sapeske Rahab ap i rig. Har nai hatsoms me laba, te nai penap tchomone ap leste? Ninna te wals man tchatches, nai rakroms tchi ap leste, hoi job mandar putchas. Me nai mangoms kokres latchepen lestar, kai miro tchatchepaskro rai hi. Ninna te mukals lo man leha te rakrell, patsau me gar, te shunals lo ap miro rakepen. Job bitchrell i sorelo phurdepen, te taprell lo pal mande, un dell man bud dukepen, ninna te krom tchi. Job mukell man gar jek kopo ducho te lell, na-a, job krell man pherdo ropen un duk. Te djoms ap leste sorjah, job hi o sorleder! Te kamoms les glan i tchatchepangre te anell, penals lo: Kones kameh te bitchrell, te anell lo man koi? Ninna te waus an o tchatchepen, miro rakepen anals i phagi pral mande. Ninna te wals kek doosh ap mande, dals lo man i doosh. Te well i bari bibacht, un marell menshen ap jek kopo, palle sal lo pral kowa, ninna te hi kek doosh ap lende. Job das i phub an o wast i tchilatchendar. Un kolla, kai o tchatchepen win krenn, kolen kras lo korelo, te dikenn le tchi. Te his job kowa gar, koon wawar his kowa? Miro djipen nashell sikeder krik har i naashepaskro. Hako diwes djal trujel un anas mange kek bacht. Miro djipen nashell jaake sik dureder har i sik bero un har i baro tchirklo, hoi mukell pes tele te perell ap i tikno viecho, te taprell lo les. Te penau mange: Kamau te bistrap miri tseli duk, un kamau te krap i wawar mui, un pale te sanap, palle taprau pale daar i tsele dukendar. Un djinau, glan o Debleskre jaka hi man doosh. Job kamell i doosh ap mande te dikell. Hoske marap man palle tchitcheske tele? Ninna te thowoms man gibeha tele, un mire wasta sapuneha, witsrals lo man an i tchikli cheb, te wans mire ripja djungeles glan mande. O Dewel hi kek mensho har me hom, te nai penoms leske i lab pale, te nai djams khetne pash jekeste, koon nai krals o tchatchepen mashkral mende win. Kamoms te dals i tchatchepaskro mursh mashkral mende, koon o pralstuno pral mende dujende hi, te lell kowa o kasht krik, koleha o Dewel man dell, un man buder gar daar wals! Palle nai rakroms un man wals kek daar lestar. Jaake har kanna pash mande hi, nai krau kowa gar. Kamau buder gar te djiwell. Doleske rikrau miro ropen ninna gar pale, un rakrau jaake, har miro dukedo dji mange penell. Me penau ap o Debleste: Ma pen: Doosh hi ap tute! Pen mange, hawi doosh tu ap mande hatsal? Hoi aneh kawa tuke, te rikreh man sorjah tele? Hoske witsreh man tutar krik, man, koles tire wasta kran, un mukeh kowa mishto te djal, hoi lan pen i tchilatche glan? Hi tut mensheskre jaka? Dikeh tu jaake har i mensho dikell? Hi tiro djipen jaake tikno har i mensheskro djipen? Djan tire bersha jaake sik trujel har i menshengre bersha? Hoske rodeh doosh ap mande, un dikeh palla, hawo tchilatchepen krom? Tu djineh, te hi ap mande kek doosh, un te hi kek koi, koon nai lell miro djipen dran tiro wast win. Tu kral man tire wastentsa, lauter ap mande hi tutar kerdo; un kanna chah tu man pre! Ma biste, te kral man dran tchik. Kameh tu kanna, te wap pale tchik? Tu kral, te was miri dai mantsa wawartchandes, un kral, te wom me i tikno mensho an late. Tu dal man kokale un muskle, pandal len khetne, un tchakral mass un hauta pral lende. Tu dal man djipen un kral latchepen ap mande, un dal mishto jak ap miro djipen. Ninna te his jaake, djinau, khatedo an tiro dji his tut tchomone wawar mantsa glan: Tu kamal jak ap mande te dell, te dikess, te loms me doosh ap mande. Palle kamal miri doosh ap mande te mukell. Te lom doosh ap mande, djal mange djungelo! Ninna te lom kek doosh ap mande, hunte rikrap miro shero tele. Miri ladjatar un miri dukatar hom har mato. Te hadau miro shero pre, palle leh tu man palla, har te wals i lewo, un sikreh tiri bari soor, te dukress man. Tu tchiweh menshen pre tardo, kai tchomone ap mande pre anenn. Un tiri choli ap mande well gomme bareder. Un tu bitchreh jek phagi pral i wawar ap mande. Hoske mukal man boldo te well? Hoske mukal tu man gar glan kowa te merell? Palle dikals man kek! Mange wals feteder, te woms har kolla, kai wan mules boldo, un paskedo. Kol diwessa, hoi man gomme hi, hi buder gar bud. Muk mandar tele, dik krik mandar, te nai wap i tikno tsiro gomme bachtelo, glan te djau koi, kai wau buder gar pale – an o tamlo them, kai hako tsiro kali rat hi awa, an ko them pherdo tamlepen un kali rat, kai lauter diwjes trujel tchiddo hi, un kai ninna i momeli tamlo hi. Pal kowa rakras o Zofar dran o them Naama un penas ap o Hiob: Patseh, te nai penah mer tchi pale ap kau bud rakepen? Sikrenn bud laba, te hi jek an o tchatchepen? Tiro tselo rakepen nai rikrell men gar pale, te kras mer maro mui pre. Te rikreh men dineleske, patseh, te tchingras gar tuha? Tu penal: “Kowa hoi me rakrom, hi halauter tchatcho. Me hom djudjo glan o Debleskre jaka.” Kamoms, te krals o Dewel kanna peskro mui pre un rakrals kokres ap tute! Job djinell halauter pral halauter. Kamoms, te sikrals lo tute peskro goswepen, hoi menge khatedo hi. Palle hunte haiwess, te dikell o Dewel pral bud doosh tutar pral wergel! Patseh, te djineh halauter, hoi an o Debleskro dji hi? Nai haiweh tu, har baro o sorelo Dewel hi? Te well job un pandell jekes, un anell les glan i tsillo, te krell lo o tchatchepen pral leste win, koon nai rikrals les pale? Job djinell, koon i tchi-molde hi, un dikell o tchilatcho koowa, hoi le krenn. Kowa hi gar khatedo glan leste. Nai well kowa gosewo, koles tchi an o shero hi? Jaake rah gar, har i burika kek menshes ap i phub anell! Tu, Hiob, hunte rissress tut tiri tseli sorjah pash o Debleste, un hadess tire wasta pre leske. Te kral tchilatchepen, muk tele kolestar, te well kek tchilatchepen an tiro kheer hatslo. Palle nai hidjreh tu tiro shero pre, un hunte ladjess gar. Palle hal soreles tardo un dareh tchi. Tiri bibacht nai bistreh. Te well li tuke an tiro shero, hi li har pani hoi krik nashas. Un pral tiro djipen djal o kham pre, un hi sorelo har mashkral diwes. Ninna te hi kanna tamlo, well i newo diwes. Un tiro dji lell pale newi soor un djineh, lauter well mishto. Rati dikeh tut trujel, un tchiweh tut pale tele kek darjah. Un tu hal tchiddo, un kek well pral tute, un krell tut traash. Un bud wenna, kai mangenn tutar, te kress lenge latchepen. I tchilatche haiwenn gar, hoske lenge djungeles djal, un hatsenn gar win dran lengri bibacht. Lenge atchell tchi har te dikenn le ap ko diwes, kai merenn le. Koi rakras o Hiob un penas: Tchatchepah, tumer han kolla, ap kolende hakeno hunte shunals! Tumentsa merell o goswepen win! Me ninna hom jaake gosewo har tumer. An tchi krenn tumer mange tchomone glan. Hakeno djinell kowa, hoi tumer penan. Hoske wom mire malenge sapaske? Me dom gole ap o Debleste, un job shunas man. Ninna te hom an o tchatchepen tardo un djau o tchatcho drom, sanenn le man win. Kolla, kai lenge mishto djal, dikenn tele ap koleste, kai an i bibacht hi, un stakrenn kolen gomme, kolengre herja trissenn. I khera kolendar, kai i wawaren sorjah tele rikrenn, hi soreles tardo. Un kek krell kolenge daar, kai krenn sawo koowa te well o Dewel chojedo, Jon patsenn, te hi len o Dewel an pengro wast. Putch i viechen un i tchirklen, hoi djinenn le pral o Debleste. Un jon penenn les tuke. Putch ninna i tikne viechen ap i phub, un i matche an o baro pani, un jon penenn les tuke. Koon hi kowa, kai djinell gar, te kras o baro Debleskro wast kowa lauter? An leskro wast hi o djipen halauterestar, hoi djiwella, ninna o djipaskro ducho i tsele menshendar! Te shunell i mensho, hoi rakedo well, putchell lo pes gar, hoi tchatcho un hoi gar tchatcho hi? Kowa hi jaake har peskro mui djinell, hawo chapen latcho un hawo chapen gar mishto hi. Phure menshen hi goswepen. Kolla, kai bud bersha djiwan, haiwenn bud. O Debles hi goswepen un ninna soor. Job haiwell halauter, un nai penell, hoi te well kerdo. Kowa, hoi job tele phagas, nai tchiwell kek pale pre. Kones job dren pandas, koleske nai krell kek pale pre. Rikrell job o brishin pale, well o tselo them truk. Mukell lo bud brishin te perell, tchakrell bud pani o them, un krell les paash. Pash leste hi i soor un o tchatcho goswepen. Les hi ninna i soor pral koleste, kai perell o tchatcho dromestar tele, un pral koleste, kai anell les o tchatcho dromestar tele. Kol pralstune, hoi i rajenge penenn, hoi te krenn le, kolendar lell lo lengro goswepen krik, un krell i tchatchepangre rajen dinelo. I pandlen kol bare rajendar anell lo dran o pandepen win, un anell i bare rajen an o pandepen. I rashajenge lell lo lengre rashajengre ripja krik, un i sorelenge lengri soor pral i wawarende. Kolla, kai nai rakrenn latches glan i wawarende, kolenge lell lo i laba krik, un i phurentsa krell lo, te djinenn le buder gar hoi tchatcho hi un hoi gar tchatcho hi. Bari ladj anell lo ap i an-dikle pralstunende. Un i sorelendar lell lo lengro kurepaskro koowa krik. Job anell kowa glan, hoi khatedo his an o kalo telstunepen, un krell, te well o tamlepen diklo. Job krell, te wenn i natsjone baro, un ninna, te wenn le pale tikno. Un job dell i menshen i baro them, un tradell len pale kote win. Job krell, te wenn lengre raja dinelo, un krell, te nashenn le trujel kote, kai kek drom hi. Har korele rikrenn le pengre wasta win, te hatsenn le pengro drom an i kali rat, kai kek momeli hi, un har i mate nashrenn le pen. Kawa lauter dikan mire jaka, un shunan mire kanda. Un me haiwom les. Jaake bud har tumer djinenn, djinau me ninna, An tchi krenn tumer mange tchomone glan. Gar tumentsa, na-a, o sorelo Debleha kamau te rakrell. glan leste kamau miro koowa glan te anell. Tumer tchakrenn o tchatchepen o chochepah, han dramangre, kai tchi-moldo hi, – tumer halauter. Kamoms, te rikrans tumare muja! Palle dikans jaake win, har te wans gosewo. Shunenn mishto, har me miro koowa glan anau! Un denn jak, hoi miro mui penell! Kamenn tumer o Debleske te chochell, un chochepen te rakrell, te well lo an o tchatchepen? Kamenn tumer tumen ap leskri rig te tchiwell? Kamenn tumer leske mantsa an o tchingepen te djal? Patsenn tumer, te djal kowa tumenge mishto, te lell lo tumen an o jak? Mukell lo pes tumendar te chochell, har te wals lo i mensho? Te tchiwenn tumer tumen tchorchanes ap leskri rig, tchatchepah, palle sikrell lo tumen i sorelo rakepah, te hunte well kowa gar jaake kerdo. Te hadell lo pes, taprell tumen i traash! Un bari daar mukell lo ap tumende te perell. Tumaro gosewo rakepen hi gar budeder moldo har jagakri tchik. Kowa hoi tumer kate glan anenn, rikrell gar feteder har khera dran tchik. Rikrenn tumare muja, un mukenn man te rakrell! Un kowa, hoi palle pral mande well, mu well lo! Hoske rikrap ap miro djipen? Me dau gar jak ap miro djipen. Mu marell lo man, man hi tchi te nashrell. Me djom tchatche dromma; un kowa kamau me leske an o mui te penell. Te wap me glan leste, sikrell kowa, te hi kek doosh ap mande. Kek dui djijentsa well glan leste. Shunenn mishto, hoi penau! Denn jak ap hako lab! Me anom kawa pre, te well win kerdo, hoi o tchatchepen hi. Me djinau, te hi man tchatcho. Koon hi, kai nai sikrell, te hi i doosh ap mande? Palle kamaus miro mui te rikrell, un te merell. Miro Dewel, kal dui koowa kre mantsa, palle khatrau man ninna gar glan tire jaka: Le tiri phagi mandar krik, kre mange buder gar daar un traash! Palle de ap mande gole, un me dau pale gole. Oder muk man tut te putchell, un tu peneh mange pale! Har bud doosh lom me ap mande? Hawo tchilatchepen krom me? Muk man te djinell, kai me tiro dromestar tele djom, un krom, hoi tu gar kameh! Hoske khatreh tu tiro mui glan mande? Hoske rikreh man jekeske, kai kamell tuke tchilatchepen te krell? Hoi hom me? – I patri, hoi o rukestar tele phurdedo was, un i kotar phuss, hoi i ducho krik hidjrell. Hoske kreh mange daar un leh man palla? Tu aneh djungelo koowa ap mande pre un tchineh les an i liil. Ninna koi doosh, hoi anom ap mande, har terno homs, aneh tu ap miro shero pale. Mire herja tchiwal an shelle, un deh jak ap hako drom mandar, un leh mire pire an o jak, kai le djan. Jaake perau khetne har phuro kasht, har kol ripja, kolen i kirme paash chan. O mensho, boldo i djuwjatar, djiwell i tikno tsiro, un marell pes tele peskro tselo djipen. Har i bluma well lo baro un merell tele. Jaake har i shatto, hoi well buder gar diklo, te djal o kham tele, hi lo buder gar. Un sawo hom me. Un tu leh man an o jak, un aneh man glan i tsillo, te kress o tchatchepen win pral mande. I tsele menshen hi doosh ap pende. Har nai well lendar jek, koles kek doosh ap peste hi? Tu penal, har phuro i mensho well, kitse tchonna job djiwell. Un penal, ap hawo diwes leskro djipaskro tsiro trujel hi. Palle dik lestar krik, muk les kokres, te nai krell lo peskro diweskri budi! Te dell jek i ruk tele, hi leske gar lauter trujel. Dran leste nai wenn pale newe tikne kashta win, un wenn bud un budeder. Ninna te wenn leskre draba phuro an i phub, un o telstuno kotar merell tele an i tchik, te perell pani ap leste, well lo pale senelo, ninna te hi kowa gar bud pani. Un newe tikne kashta wenn dran leste, har te wals lo i terno ruk. Merell i mursh, hi lo buder gar. Kek ducho atchell an leste. Kai hi lo? Dran o baro pani nashell o pani win. Un o lengsto pani nashrell bud un budeder pani, bis te hi lo truk. Jaake hi ko mensho, kai tchiwell pes tele un merell. Job stell gar buder pre. Jaake rah har o bolepen koi hi, well lo buder gar djangelo, un kek djangrell les pre dran peskro sopen. Har kamoms, te khatress tu man an o mulengro them, te pandess man kote dren, bis te tiri choli trujel hi. Kamoms te mukals man jek tsiro koi, un palle woms tuke pale an o shero! Te merell i mensho, well lo palle pale djido? Palle bistroms, har djungeles mange kanna djal, un dikoms ap ko tsiro, kai mange feteder djal. Tu dals ap mande gole, un me shunaus un daus pale gole. Un tiro dji nashals pal mande, koles tu tire wastentsa kral. Tu dals jak ap mire dromma, dals gar jak, hawi doosh me ap mande laus! Ko tchilatchepen, hoi krom, pandals khetne har an i possita. Koi doosh, hoi ap mande lom, tchakrals tu, te well li buder gar diklo. I berga nai phagell an peste khetne, un i baro bar hi buder gar koi, kai lo his. O pani thowell i barra jaake rah tele, bis te tchi lendar atchell. Jaake har hidjrenn sorele panja i tchik krik, jaake leh tu kowa krik, hoi i mensho glan-wi dikell peskro djipaske. Tu witsreh les tele, te stell lo buder gar pre. An o merepen hi leskro mui buder gar shukar. Tu bitchreh les krik – job well buder gar pale. Te wenn leskre tchawe an-dikle menshe, job djinell kowa gar. Te well tele diklo ap lende, job haiwell kowa gar. Kokres peskro mass dukrell les. Un les hi ropaske trul peste kokres. Koi penas o Elifas dran o them Teman ap o Hiob: Te wals tchatchepah gosewo, rakrals gar sawe pre-phurde laba! Kawa, hoi tu kate rakreh, hi tchi har i tato ducho. Tu rakreh tuke sawe labentsa, hoi kekeske mishto hi. Tiro rakepen hi tchi moldo. Tchatchepah, tu kreh har te wals o patsepen ap o Debleste tchi moldo, un kreh, te mangell les buder kek an. Pal bud laba khatreh tiri doosh, un rakreh har i chocheno rakrell. Hi tiro mui, hoi penell, te hi doosh ap tute. Me hunte penap kowa gar. Hako lab, hoi rakreh, sikrell kowa. Hal tu o ersto mensho, kai boldo was? Hals tu koi, har kras o Dewel i berge? Hals tu pashel, har o Dewel peskre bolepangre khetne his, un shunal, hoi kote rakedo was? Patseh, te hal tu kokres gosewo? Hoi djineh, hoi mer gar djinah? Un hoi haiwal, hoi mer gar haiwam? Mank mende hi ninna phure mursha, mursha parne ballentsa, kai phureder wan har tiro dad. Dran mende rakras o Dewel kamles tuha. Job kamell o duk dran tiro dji krik te lell. Hi kowa tuke gar doha? Hoske kereh tu pral har thud ap i jag? An tire jaka chatchell tiri choli. Ap o Debleste hal chojedo. Doleske well sawo rakepen dran tiro mui. Hoi hi o mensho, te nai wals lo erligo glan o Debleste? Kek ap kai phub hi an o tchatchepen tardo glan leste. Ninna leskre bolepangren nai patsell lo gar. Un o bolepen hi gar djudjo glan leskre jaka. Har bud budeder hatsell lo doosh ap o mensheste. O mensho krell djungelo koowa un hi tchi-moldo. O tchilatchepen krell lo, har te pijals lo pani. Me kamau tuha te rakrell. Shun ap kowa, hoi me penau! Kowa, hoi me dikom, kamau te penell: Shunom les gosewe menshendar. Lengre phure rikran les lenge gar pale. Lenge kokres his o them dino. Kek wi-themari djas mashkral lende peha. I tchilatcho mensho marell pes tele i darjatar peskro tselo djipen. Kowa, kai i wawaren tele rikrell, hi gar bud bersha glan leste. An leske kanda shunell lo i gole, hoi krell leske daar. An ko tsiro, kai leske latches djal, well o marepaskro pral leste. Job nai patsell gar, te well lo dran o tamlepen pale win. un dikell o charo pral leskro shero. Job djal kate te kote un rodell chapen, un hatsell tchi. Un job haiwas, te well i kalo diwes pral leste. Daar un traash perenn ap leste, un pandenn les dren, har i baro rai an o kurepen i foro dren pandell. Jaake djal ko mursheske, kai hadas peskro wast ap o sorelo Debleste, un kras pes bares ap leste, un nashell peskro shereha ap leste, peskro shilto an o wast. Leske djal mishto, un leskro per hi thullo. Un job djiwell an mukle forja, an khera, hoi khetne perenn, kai kek hunte djiwell. Job atchell gar brawelo. Leskro brawlepen atchell gar. Kowa, hoi les hi, well gar bareder ap kai phub. Job nai well gar win dran o tamlepen, un hi har ko ruk, koleskre senele kashta chatchedo wenn an i jag. Un o Dewel phurdell ap leste, un krik hi lo. Koon rikrell pes ap tchomone, hoi tchi moldo hi, kowa chochell pes kokres. un lell pale, hoi tchi moldo hi. Job hi har i ruk, hoi well djelto glan peskro tsiro, un hidjrell an kek tsiro buder senele patria. Har i drakengro ruk hi lo, kolestar i drake tele perenn an i tsiro, kai hi le gomme tikno. Un har ko djeteskro ruk hi lo, koleskre blume tele perenn, glan te wenn drake lendar. Jaake djal i familjenge kolendar, kai djiwenn kek Debleha. Jon atchenn kek tchawentsa. Un i jag chatchrell lengre khera pre, hoi kran le kol lowentsa, hoi lenge plaissedo was te chochenn le. An lengre sherja hi midjak koowa. Pral pende un i wawarende anenn le bibacht. Un lengre djia hi pherdo phukepen. Un o Hiob penas koi pre: Bud sau koowa shunom me. Tumare latche laba, hoi tumen mange hi, tumer halauter, krenn les mange gomme phareder! Nai herenn tumer kanna pre kau dinelo rakepah! Elifas, hoi anell tut jaake pre te hunte rakress palpale? Te wans tumer ap miri platsa, palle nai rakroms me jaake har tumer nai kroms bare laba pral tumende, un trissloms miro shero pral tumende. Bud labentsa doms tumenge pale newi soor. Un kowa, hoi penoms, krals tumari duk tikneder. Tchi, hoi penau, krell miri duk tikneder. un te rakrau gar, djal mange witar gar feteder. Tchatchepah, o Dewel las mange miri soor krik. Tu, miro Dewel, lal mange miri tseli familja krik! Un tu pandal man dren, har te kroms i tchilatcho koowa. Me hom tchi har hauta un kokale. Doleske patsenn i menshe, te lom doosh ap mande. Leskri choli dandras man khetne un las man palla. Job sikrell peskre danda, un peskre jaka dikenn ap mande har te wans le tchurja. Menshe wenn khetne trul mande, un dikenn ap mande pre-kerde mujentsa. Te well len tchomone sapaske denn le man tchamedinja. Miro Dewel das man o tchilatchenge an i wasta, kolenge, kai kamenn lestar tchi te djinell. Djiwom an o latchepen, har o Dewel das man khetne. Job tapras man ap miri meen, un witsras man tele. Job tchiwas man jaake pre, te dell lo ap mande karje. Leskre faile djan haki rigjatar ap mande. Job dell man karje an mire buke dren. Un les khaitau gar. Miri galla tchorell lo win ap i phub. Jek dap pal i wawar dell lo an mande dren. Har i kurepaskro nashell lo ap mande. Me siwom mange i gono trul mande, un hom tchiddo kek sorjah an i tchik. Miro tselo shero hi lolo miro bud ropah. Tel mire jaka hi kalepen. Jaake hi kowa, ninna te krom kek tchilatchepen, un mangom miro Debles i djudjo djijeha an. Me hom har i mursh, kai was maredo. I phub te khatrell gar miro rat, te well leskri gole hako tsiro shunlo. Ninna kanna hi jek an o bolepen, kai stell mange pre un well ap miri rig. Kowa, kai mange mishto rakrell, hi an o pralstunepen. Mire mala sanenn pral mande. Mire jaka hi pherde swa, har dikau me pre pash miro Debleste. Jaake har i mensho peskro maleske mishto rakrell, kamoms te rakrell jek mange mishto glan o Debleste. Gar bud bersha hi gomme glan mande, un me djau ko drom, kolestar kek palpale well. Man hi buder kek soor. miro djipen hi trujel. Ap mande lurell o handako. Hakeno sal pral mande. Un me hunte dikap, har tchingran le ap mande. Hi jaake, har te woms an o stilepen. Mangau tut, plaisse tu kol lowe, te wap win lino! Man hi kek wawar, kai mange mishto rakrell. I djia mire malendar kral tu korelo, jaake te nai dikenn le tchi dren. Doleske mukeh len tu gar sorleder te well har me. Hi penlo: Jek chal khetne peskre malentsa, un leskre tchawe hunte bokenna. Kanna wom jek, pral koleste i menshe sapaskre gilja giwenn, un koleske jon an o mui tchungrenn. Mire jaka dikenn buder gar mishto i dukatar un ropastar. Mire mussja un herja hi sano har i kasht. Te dikenn man kolla, kai an o tchatchepen tardo hi, atchell lenge o rakepen krik i trashatar. Un kolla, an kolende kek doosh hatslo well, penenn chojedes: “Kowa djiwell gar o Debleha. Jek, kai an o tchatchepen tardo hi, mukell gar tele peskro dromestar. Un koon i djudjo djipen djiwell, well sorleder un sorleder.” Ninna te wans jon halauter kai glan mande, hatsoms kek gosewo murshes mank lende. Miro djipaskro tsiro hi trujel. Kowa, hoi me mange lauter glan lom, un hoi miro dji kamas, was tchitcheske. Te hi rati, penenn le, te wals diwes. Te well tamlo, penenn le, te wals o diwes sik. Hi buder tchi, ap kowa nai dikaus. Glan mande hi o mulengro them. Kote an o kalepen nai tchiwau man tele. Ap i grufta penau: Tu hal miro dad! Ap i kirme: Tumer han miri dai un mire phenja. Ap hawo wawar koowa dikap? Koon dikell latchepen mange te well? Ko latchepen, ap hoi dikom, djal mantsa an o mulengro them tele, un well mantsa khetne an i tchik tchiddo. Un o Bildad dran Shuach penas koi pre: Har rah kamenn tumer gomme dureder te rakrell? Rakrenn tumare djijentsa! Un palle kamah mer khetne te rakrell! Hoske rikreh tu men jaake narwelo har vieche? Hoske ham mer dinelo an tire jaka? An tiri choli dukreh tut kokres! Patseh, i phub hunte well i mulo them, un i bare barra hunte djan jek rigjatar ap i wawar, te well diklo, kai hal tu an o tchatchepen? Na-a, o djipaskri momeli o tchilatchestar djal win. Un leskri jag chatchell buder gar. An leskro kheer well tamlo. Un koi momeli pral leste djal win. Leskre herja, kolentsa job soreles pre stakras, hi palle buder kek soor an lende. Un job perell pral kowa, hoi las lo pes glan. Leskre pire taprenn pen an i netsa, un job perell an i tchakedi gruba. Pandle dorja rikrenn leskro piro soreles un mukenn les gar buder win. Khatedo ap ko drom, kai lo djal, hi i dori win tchiddo, te taprell lo les. Trul leste trujel well haki rigjatar bari traash, un lell les palla, kai job ninna stakrell. I bok lell leske leskri soor krik. I bibacht hi tardo pash leste, har te wals li leskro maal. O nasslepen chal les pre, i merepaskro nasslepen chal leskre mussja un herja krik. O merepen tserdell les win dran o kheer, kolestar job patsas, te nai djal leske tchi. Un job well anlo glan koleste, kai hi o rai pral i mulende. An leskro kheer djiwenn palle kolla, kai gar lestar wenn. Un ap leskro kheer wenn jagakre barra witsedo. Job hi har i ruk: Tella merell leskro drab tele, un pral wenn leskre patria djelto. Kek ap i tseli phub djinell gomme, koon job his. Pash hakeneste well lo bistedo. I phubjatar, kai i djide djiwenn, was lo tradedo an ko tamlo them, kai i mule hi. Leske atchell kek tchawo, witar kek tchawengro tchawo mank peskre menshende. Kote, kai djiwas lo, atchell kek lendar djido. Te well o diwes, kai well leskri phagi pral leste, lenn kolla traash, kai kote djiwenn, kai o kham pre djal. Un kolenge atchell o rakepen krik i darjatar, kai kote djiwenn, kai o kham tele djal. Tchatchepah, jaake djal i tchilatchenge un kolenge, kai kamenn tchi o Deblestar te djinell. Un o Hiob penas koi pre: Har rah kamenn tumer mange miro dji te phagell, un man tumare labentsa paash te krell? Deesh kope praassan man kanna, un ladjenn tumen gar, te dukrenn man. Ninna te wals man tchatchepah gar tchatches, wals kowa miro koowa. Tchatchepah, tumer patsenn, te han feteder har me, un kamenn mange te sikrell, te hi miri doosh, hoi anas man an i ladj! Dikenn tumer gar dren, te hi kowa o Dewel, kai djas gar mishto mantsa trujel? Hi jaake, har te taprals lo man an i netsa. Te dau win gole ‘Awenn ap miri rig’, shunell man kek. Ninna te dau soreles gole, dell kek man miro tchatchepen. Ap miro drom tchiwas lo jaake bud barra, te nai djau gar pral wergel. Un job mukell man an o kalepen miro drom te hatsell. Job las miro tselo brawlepen mandar, ninna miro an-dikepen pash i menshende. Job dell man khetne haki rigjatar, sik hom gar buder. Job kras, te patsap buder gar ap o latchepen, te dell lo man kowa. Un peskri choli mukas lo pral mande pre chatchell, un rikrell man har sawo mursheske, kai kamell leske tchilatchepen te krell. Hi jaake, har te bitchrals job peskre lurden, te djan le ap mande. Jon kran penge i drom pash mande, un tchiwan pen pre trul miro kheer. Job rikras mire phralen dur mandar krik. Un kolen, kai me latches prindjrom, krenn jaake, har prindjrans le man gar. Mire menshe wenn gar pash mande, un mire mala bistran man. Kolla, kai mantsa an miro kheer djiwenn un kol djuwja, kai mange budrenn, an lengre jaka hom har i wi-themari, har jek, koles prindjrenn jon gar. Te dau gole ap miro budepaskro, shunell lo gar, ninna te mangap les sorjah. Miro ducho dran miro mui khandell jaake, te rissrell pes miri romni mandar krik. Ninna mire phralenge hom i khand. Ninna i tchawenge hom tchi moldo. Te kamau me pre te stell, sanenn le pral mande. Mire latche mala dikenn tele ap mande. Un kolen, kai me o djijestar kamom, sikrenn mange o dumo. Mire mussja un herja hi sane har kashta. nashrom halauter, kokres miro djipen atchas. Mire mala, krenn tumare djia mange pre! Awenn mange latches! O Debleskro wast das man! Hoske lenn tumer man palla har o Dewel kowa krell? Kran tumer mange gomme gar doha duka? Kamoms, te wans mire laba an i liil tchinlo, te wenn le gar bistedo. Kamoms, te wenn le i sasteha dino an i baro bar, te atchenn le hako tsireske! Me djinau, te djiwell o Dewel, kowa, kai miro koowa an peskro wast lell. Un an o tsillo, kai o tchatchepen win rakedo well pral kai phub, hi job miro rakepaskro. Ninna te hi miro mass jaake dukedo un wom jaake sano, well ko tsiro, kai dikau miro Debles. Awa, dikau les mire jakentsa. Un job hi mange kek, kai prindjrau gar. Miro dji nashell leste palla. Te putchenn tumendar: “Har nai lah les palla? Hawo koowa nai anah ap leste pre?” Palle darenn tumen o charestar! Jek, kai sawi doosh ap peste anell, pral leste well o charo. Palle djinenn tumer, te hi o Dewel o tchatchepaskro mursh. Un o Zofar dran o them Naama penas koi pre: Mange djan jaake bud laba an o shero trujel; doleske hunte rakrap me tuha pale: Tu praassal man tiro tchingepah. Shun, me djinau, hoi te penap tuke koi pre. Djinal tu gar hako tsiro, jaake rah har i mensho ap kai phub hi, well koi bachteli gole kol tchilatchendar kokres i tikno tsiro shunlo. Un koi bacht kolestar, kai kamell tchi o Deblestar te djinell, djal sik trujel. Ninna te well lo jaake baro, te djal lo bis pash o bolepen pre, un leskro shero pral bis pash i wolke, well lo krik lino, un well pale tchik. Kek tsireske well lo buder hatslo. Un kolla, kai prindjran les putchenn palle: Kai hi lo? Job djal krik har i suni, un well buder gar hatslo. Har kowa, hoi jek suni das, buder gar koi hi, jaake atchell tchi lestar. Kolla, kai dikan les, dikenn les buder gar. Kote, kai djiwas lo, hi lo buder gar. Leskre tchawe hunte denn kowa pale, hoi lengro dad i tchorwelendar tchoras. Ninna te hi lo gomme terno un sorelo, hunte merell lo, un well an i tchik tchiddo. An leskro mui hi o tchilatchepen har i gudlo chapen, hoi job khatrell tel peskri tchip, un rikrell les kote jaake rah har djala, te pijell lo i rah tsiro leskro gudlepen. Te well ko chapen an leskro per, nashrell lo peskro gudlepen, un well har i sapeskro tchunger, hoi anell o merepen. Leskro randedo koowa hi har i chapen, hoi hunte tchadell lo pale win. O Dewel lell ko randedo koowa lestar krik. Ko tchilatcho koowa, hoi lo kras, hi an leste har sapeskro tchunger, un marell les har i tchilatcho sap, kai dandras les. Job dikell buder tchi o brawlepastar an kau them, ko bud gwin un thud, hoi har lengste panja nashenn. Kowa, hoi lo peske khetne anas, hunte dell lo pale, un nai rikrell les gar. Un kowa, hoi lo dren paras, krell les gar bachtelo. I tchorwelen rikras lo tele, un was lenge gar ap i rig. Job tradas menshen dran pengre khera, te lell lo peske kol khera, hoi job gar kras. An kek tsiro nai las lo doha. Doleske atchell leske ninna tchi fun leskro kutch koowa. Job chas lauter an peste dren, mukas tchi pral i wawarenge. Doleske atchell leskro shukar djipen gar. An ko tsiro, kai les an lauter budeder har doha hi, well i daar pral leste. I phari bibacht dell les tele. Ap ko tsiro, kai krell lo peskro per pherdo, bitchrell o Dewel peskri soreli choli ap leste, un mukell lat har brishin tele ap leste te perell. Ninna te nai nashell lo glan o sasterno charo, dell les jek tele karje. Ko failo well an leskro buko karje dino, un dran o dumo djal lo win. Bari traash taprell les. Leskro tselo kutch koowa well paash kerdo. Un i jag, hoi kek mensho tchiwas, chatchrell les pre, un kolla, kai an leskro kheer pral atchan. O bolepen rakrell win, hawi doosh job ap peste anas, un i phub hadell pes un penell: Tu hal tchilatcho. Leskro tselo brawlepen an leskro kheer well krik lino – ap ko diwes, kai well o Debleskri choli pral i tchilatchende har diwje panja. Kawa hi, hoi o Debles i tchilatchenge hi, kowa, hoi lo lenge glan dikas. Koi pre penas o Hiob: Shunenn mishto, hoi penau! Te shunenn tumer man, palle djal mange feteder an miro dji. Mangau tumen, mukenn man te rakrell! Pal kowa nai sanenn pral mande! Tchatchepah, miro tchingepen hi gar i mensheha. Ninna te wals jaake, hoske te wap me gar chojedo? Dikenn ap mande! Un tumer krenn bare jaka i trashatar, un tchiwenn tumaro wast glan o mui! Te well mange an miro shero, har djungeles mange djal, taprell man i daar, un mukell man te trissell. Hoske atchenn kol tchilatche djido wenn phuro, un lengri soor well bareder? Lengre tchawe djiwenn trul lende trujel. Un jon dikenn, har lengre tchawengre tchawe baro wenn. Jon djiwenn an latchepen an lengre khera kek darjah. Un o Dewel dell len kek phagi. Lengre gurma stenn ap i grumja, un kolla lenn terne, kolendar kek merell. I tchilatche bitchrenn lengre tchawen win khelepaske. Un jon stenn trujel har tikne bakre. Un giwenn pash o bashepen ap i tikne pauke un dorjengre bashepangre, un khelenn bachteles pash o bashepen ap i tikne phurdepangre. Kol tchilatchen hi i shukar djipen. Un kek dukentsa merenn le, un djan an o mulengro them. I tchilatche penenn ap o Debleste: “Dja tuke mendar! Mer kamah tchi tire dromendar te djinell. Koon hi o sorelo Dewel, te budras mer leske? Hoi hi kowa menge moldo, te mangas les an?” Kal menshe penenn, te hi len pengri bacht an pengre wasta. Me patsau gar, te hi kowa tchatcho, hoi rakrenn jon penge dren. Gar bud kope meras i tchilatcho, glan te was lo phuro. Gar bud kope was i bibacht pral leste. Gar bud kope anas o Dewel i phagi pral leste an peskri choli, un phurdas les krik, har phurdell i ducho o phuss krik, un har hidjrell i sorelo phurdepen o tchik krik. Tumer penenn, te anell o Dewel i phagi pral i tchawende ko tchilatchestar. Me penau: Job hunte dals koi phagi koleste, kai tchilatcho koowa kras, te haiwell job kowa, un dikell peskre jakentsa peskri bibacht, un haiwell kokres, har kowa hi, te well o sorelo Debleskri choli ap leste. Hi lo mulo, hi leske jek, har djal leskre tchawenge. Nai penell i mensho o Debleske, har tchomone hunte well – leske, kai hi o tchatchepaskro rai pral halauterende, ninna pral i pralstunende? Ko jek merell, te hi lo sasto un sorelo, un djiwell i shukar djipen kek darjah. Job hi thullo latcho chapastar, un leskre kokale hi sorelo. Ko wawar merell pal i pharo djipen un dikas kek bacht. Khetne hi le tel i phub, un i kirme tchakrenn len. Me haiwau, hawo koowa an tumare sherja trujel djal, un har kamenn man te dukrell. Tumer penenn: “Hoi was dran o kheer ko rajestar, kai jaake bud tchilatchepen kras?” Putchan tumer gar kolen, kai ap tumaro drom wan? Patsenn tumer gar, hoi jon dikan un shunan? Ap ko diwes, kai well i bibacht, kai well o Debleskri choli pral i menshende, atchell o tchilatcho djido. Kek penell o tchilatcheske an o mui dren, hawo djungelo koowa job kras. Kek dell les ko tchilatchepen pale, hoi lo ap i wawarende kras. Ap ko diwes, kai well lo ap o handako anlo, denn mursha jak ap leskri grufta. Te well lo kote anlo, djan bud bud menshe pal leste un glan leste. Un jaake har lo paskedo well, hi kowa leske shukar. Patsenn tumer, kai tumare laba krenn, te djal mange feteder an miro dji? Tumare laba hi tchi-moldo! Kowa, hoi mange penenn, hi tchi har chochepen! Un o Elifas ko Temanari penas koi pre: Nai well kowa, hoi i mensho krell, o Debleske tchomone moldo? Te hi i menshes goswepen, hi kowa leske kokres tchomone moldo. Te hal tu i latcho un tchatcho mursh, un kek doosh hi ap tute, hi o sorelo Debles tchomone kolestar? Tchingrell o Dewel tuha, un dell tut i phagi doleske, kai djiweh leha! Na-a! Tiro tchilatchepen hunte wals baro – doleske krell lo kowa! Kreh tu gar pale te pale tchilatcho koowa? Har tiro phraal tutar patsas, lal tuke tchomone lestar, te rikress les, bis te job peskri sijaan plaissras. Leskre koola lal lestar, un mukal leske kek an-ripaske. Koles, kai trush his, dal kek pani. Koles, kai bokas, dal kek maro. O mursh, koles bud penepaske hi, las peske o them, un o an-diklo djiwell kote dren. Koi djuwel, kolakro rom meras, bitchral tu tutar krik, un dal lat tchi an o wast. Un djal kol tchawentsa tchilatches trujel, kolengro dad meras. Doleske djal tuke kanna, har te wals pandlo an i netsa. Un tu trisseh i darjatar, hoi tut ap jek kopo tapras. Tamlepen hi trul tute, te nai dikeh tchi. Un bare panja djan pral tute. Hi o Dewel gar dur pre an o bolepen? Dik pre pash i bolepangre momlia, dik, har dur pre kolla hi! Un tu putcheh: “Hoi nai djinell o Dewel? Hi lo gar khatedo pal kale wolke? Har nai rakrell lo o tchatchepen pral mende win? Job nashell kote, kai o bolepen un i phub khetne wenn, un pesse wolke hi trul leste, jaake te nai dikell lo tchi.” Kameh tu o phuro drom te djal, kai i tchilatche pre djan? Kolla meran, har his le gomme gar phuro – wan krik thodo har i kheer i sorelo panjestar. Un jon penan ap o Debleste: “Dja tuke mendar!” Un: “Hoi nai krell menge o sorelo Dewel?” Un job his kowa, kai kras lengre khera pherdo latcho koowa! Hoske i tchilatche sau koowa rakrenna an pengre djia, haiwau me gar. I latche menshe hi bachtelo, te dikenn le, har lenn i tchilatche pengri phagi, Un kolla, ap kolende kek doosh hi, sanenn pral lende: “Tchatchepah, halauter, hoi i tchilatchen his, hi paash, Un kowa, hoi pral atchas, chatchras i jag.” Jaake, ab o Debleha pale an o latchepen! Un ma tchinge leha! Palle well pale bacht an tiro djipen. Muk tuke dran leskro mui tchomone te penell, un rike leskre laba an tiro dji! Te weh tu pale pash o sorelo Debleste, krell lo tut pale sorelo. Tchip o tchilatchepen dur krik dran tiro kheer! Te hi tuke tiro sonakai gar budeder moldo har tchik, tiro latcheder sonakai gar budeder har kol barra an i tikne panja, palle well tuke o sorelo Dewel har tiro sonakai un kutch rup. Palle hal bachtelo pral o sorelo Debleste. Un tu hadeh tiro shero pre pash leste. Tu mangeh les an, un job shunell ap tute. Un tu aneh leste kowa, hoi tu leske sowel dal. Hoi tu tuke glan lal, kowa djal tuke mishto. Un i momeli djal pre pral tire dromma. Ap kolende, kai hunte djan i telstuno drom, peneh tu: Stenn pre! Un o Dewel hadell koles pale pre, kai hidjrell peskre jaka gar pre. Ninna koles, kai doosh ap peste hi, lell lo dran o merepen win, dran kowa, kai tu kek tchilatchepen kreh. Un o Hiob penas koi pre: Ninna kau diwes rakrau me dran i dukedo dji. O Debleskro wast hi phares ap mande tchiddo, te hunte lap phares ducho. Kamoms te djinap, har nai hatsau les, un har nai wau kote, kai lo o tchatchepen win rakrell! Palle anoms miro koowa glan leste, un penoms leske kowa lauter, hoi nai rakrell mange mishto. Kamoms te djinap, hoi job koi pre penell, un te shunap, hoi les hi mange te penell. Tchingrals lo mantsa an peskri bari soor? Na-a, job shunals mishto ap mire laba. Palle anoms miro tchingepen glan leste, un sikroms, te hom an o tchatchepen tardo. Un o Dewel, miro tchatchepaskro rai, dikals, te hi kek doosh ap mande, un mukals man te djal hako tsireske. Te rodau me o Debles glan mande, hi lo gar koi, te rodau les pal mande, haiwau me lestar tchi. Te djau serwes, dikau tchi, hoi job krell, te rissrau man ap i tchatchi rig, dikau les kote witar gar. Job djinell hawo drom me djau. Dikals lo palla, har djiwau, hatsals lo win, te hom djudjo har sonakai. Me rikrom mire pire ap leskro drom, un atchom ap leste, un djom gar tele lestar. Me rikrom man ap hako lab, hoi was dran leskro mui. Un rikrom halauter an miro dji, hoi lo rakras. Job atchell koon job hi. Koon nai anell les kolestar krik, hoi lo kamell te krell? Kowa, hoi kamell lo te krell, kowa krell lo. Awa, job krell kowa dureder, hoi les mantsa glan his. Un les hi bud koowa mange an peskro dji. Doleske taprell man i traash glan leste. Te well kowa mange an o shero, darau soreles lestar. Awa, o Dewel kras miro dji darenes, o sorelo Dewel kras mange bari traash. Hi gar i kali rat, witar gar ko tamlepen glan mande, te merap i darjatar. Na-a, darau o Deblestar. Hoske dell o sorelo Dewel kek tsirja, kai rakrell lo o tchatchepen win pral i tchilatchende? Kolla, kai les prindjrenn, dikenn gar, har un kaana job kowa krell. O tchilatche tchiwenn kol barra ap i rig, hoi sikrenn har baro jekeskro them hi. Un jon tchorenn bakre un anenn len ap pengro kotar phub. Jon lenn penge i burika kolendar, kai len kek dad buder hi, un lenn koi grumni kolatar, kolakro rom meras, bis te plaissrell li peskri sijaan. Jon tradenn i tchorwelen o dromestar tele. Un kolen tchi hi, kolla hunte khatrenn pen lendar. Jaake har i diwje burike hunte djan le an o mulo tato them, te rodenn le chapen, kote, kai gar bud bares well, te hi len tchomone, hoi denn le pengre tchawen te chal. Ap i hachetikri phub wawarendar rodenn le djob, hoi pral atchas. Un i drakengre rukendar, hoi i brawelen hi, lenn le penge kol drake, hoi bistedo wan. An i rati hi len kek koola, te tchakrenn le pen, kek plachta, hoi len tato rikrell an o shil. Te dell bari brishin an i berge, wenn le sapeno, un hunte beshenn tel i bare barra, te khatrenn le pen glan o brishin. Tchilatche menshe lenn sorjah i tchorweli dake o ternepen dran i mussja krik, koleskro dad meras. Un jon penenn ap late: ‘Me dau les tuke pale, te plaissral mange tiri sijaan.’ I tchorwele djan trujel, un len hi tchi an-ripaske, un hunte bokenna, ninna te hidjrenn le o khetne pandlo djob. Mank barra krenn le djet, un stakrenn i drake, te krenn le mool, un koi pashel hunte trushenn le. An i forja denn kolla gole, kai hi dukedo un merenn. Un o Dewel dell kek jak ap ko narwelo koowa, hoi i tchilatche krenn. Tchilatche menshe kamenn gar o diwes, un djan gar ap dromma, ap kolende o kham perell. Sawe dromendar djan le tele. Glan te djal o kham pre, stell o marepaskro pre un marell o tchorweles, koles tchi hi. Un rati djal o marepaskro trujel, te tchorell lo. Kowa, kai kamell pash o wawareskri romjate te djal, lurell ap i rat. Job penell peske: ‘An i rat nai dikell man kek jak.’ Un tchiwell i diklo glan peskro mui. An i rat phagenn i tchorepangre an i khera dren. Un te well o diwes, khatrenn le pen, un kamenn gar, te wenn le diklo. Kali rat hi lenge lauterenge har wawarenge i tsalla. An i rati hi len kek daar. O tchilatcho well sik krik hidjedo har i patri ap o pani. Ap leskro kotar phub hi i praassepen tchiddo. Pash peskre drakengre ruka djal lo buder gar. Jaake har o gib krik djal, te well o kham un o tatepen, jaake djan kolla an o mulengro them, kai o Debleskro dromestar tele djan. Sawes bistrell ninna leskri dai. I kirme chan pen tchales ap leste. Kekeske well lo buder an o shero. Jaake phagell o tchilatchepen khetne har kasht. Job randas kolatar, kai kek tchawe nai las, kolake kek tchawo boldo was. Un kolake o rom meras, lake kras lo kek latchepen. Peskri sorjah lell o Dewel o djipen krik kolendar, kai bud penepaske hi. Te stell lo pre, hunte darenn le pengro djipaske. Job mukell len te patsell, te djal lenge tchi. Un lell hako koowa an o jak, hoi le krenn. Kol an-dikle wan baro i tikno tsireske. Un ap jek kopo hi le buder gar koi. Jon tchiwenn pengro shero tele har i bluma hoi merell. Un har o shero ap o djob wenn le tele tchinlo. Hi kowa gar jaake? Koon kamell man kanna i chocheneske te krell, un sikrell, te his kowa gar tchatcho, hoi me penom? O Bildad dran Shuach penas koi pre: O Debles hi i soor pral halauter, un hakeno hunte trashell lestar. I sorelo wasteha krell lo, te well kek tchingepen an peskro bolepaskro them. Kek nai ginell kitse bolepangre lurde les hi. Kek hi koi, pral koleste leskro kham gar pre djal. Glan o Debleskre jaka hi kek mensho an o tchatchepen tardo. Kek mensho hi erligo glan leste. Ninna o tchon un i bolepangre momlia hi gar djudjo glan leskre jaka. Te dikell lo ap i mensheste, hi kowa glan leste gar budeder har i kiri un i kirmo! Un o Hiob penas koi pre: Patseh, kau rakepah wal ap i rig mange, i mursheske, koles kek soor buder hi, un kai nai rikrell pes buder gar ap i herja? Har shukar penal mange, hoi te krap, mange, i mursheske, koles kek goswepen hi! Un sikral mange bud koowa, hoi hunte djinap un haiwap! Koon penas tuke, te rakress jaake? Koon tchiwas tuke kal laba an o mui? An o mulengro them, an i panja tel i phub trissenn i mule i darjatar. O mulengro them hi pre tchakedo tchiddo glan o Debleste. Tchi khatrell les glan leskre jaka. O Dewel kras o bolepen buchles pral kowa, kai tchi hi, un pandas i phub kote pre, kai tchi hi. Job pandell o brishin dren an i wolke, un kolla djan gar paash, fothe pharo o pani ninna hi. Job khatrell peskri beshepaskri pal pesse wolke. Job tchiwas i bogo pral o baro pani jek rigjatar ap i wawar, te well o diwes un i rati gar khetne. Te dell o Dewel kol bergen trad, hoi hidjrenn o bolepen, trissenn le i darjatar. Peskri sorjah kras lo o baro pani, te well lo diwjo, un job haiwas, har nai das lo o Rahab mulo. Job phurdas i wolke krik, un o bolepen was shukar. Un leskro wast das ko sik panjeskro sap mules tchurje. Dik, kawa hi tchi har i tikno kotar kolestar, hoi job kras. Un hoi lestar shunam, hi gar budeder har i tikno lab. Kek nai haiwell, har baro leskri soor tchatchepah hi! Un o Hiob rakras pale un penas kal laba: O Dewel kras, te lap gar miro tchatchepen. O sorelo Dewel kras miro djipen shutlo. Me dau man sowel pash o djido Debleste: Jaake rah har an mande gomme djipen hi, un o ducho o Deblestar an miro nak hi, rakrell miro mui kek chochepen, un miri tchip kokres kowa, hoi tchatcho hi. An kek tsiro kamau, te dap tumen tchatches. Bis te merau, penau me: ‘Kek doosh anom ap mande.’ Me hom an o tchatchepen. Ap kowa rikrau man soreles, un atchau koi pashel. Kek diwes penell miro dji mange: ‘Kowa hoi kral, his gar mishto.’ Koon kamell mange tchilatchepen, leske te djal har i tchilatchenge! Koon stakrell khatar mande pre, leske te djal har kolenge, kai gar an o tchatchepen hi! Ap hoi nai rikrell pes kowa, kai kamell tchi o Deblestar te djinell, te well ko tsiro, kai lo hunte merell, un o Dewel leskro djipen lestar lell? Te well i pharo tsiro pral leste, un job dell gole ap o Debleste, shunell o Dewel palle? Na-a! Job hi gar sawo mensho, kai hatsell peskri bacht pash o sorelo Debleste, un dell hako tsiro gole ap leste. Me kamau tumende te sikrell, hoi o sorelo Dewel krell. Kamau win te rakrell, hoi an leskro dji hi. Tumer dikan kawa lauter ninna! Hoske rakrenn tumer palle sawo dinelo koowa? Kowa hi koi phagi, hoi dell o sorelo Dewel i tchilatcheske, koleske, kai i wawaren sorjah tele rikras: Te wenn leskre tchawe ninna bud, merenn bud lendar an o kurepen. Wawaren hi gar doha te chal. Kolla lendar gomme pral atchenn, kolen marell i djungelo nasslepen. Un lengre romja nai rowan gar pral pengre mule romende. Ninna te las job peske jaake bud rup khetne har tchik, un bud bud koola an-ripaske, well i wawar, jek, kai an o tchatchepen tardo hi, un hidjrell kol koola. Un ko rup lenn kolla, ap kolende kek doosh hi. Leskro kheer, hoi lo peske kras, hi gar sorelo tardo – hi har i spinnakri netsa, un har sau patjengro kheer, hoi jek peske kras, kai dell garda ap i kotar phub. Braweles tchiwell lo pes tele, – i letsto kopo! Te krell lo peskre jaka pale pre, hi buder tchi koi. I daar well pral leste har i sorelo pani. An i rat lell les i bari phurdepen peha. I tato sorelo ducho hadell les pre, hidjrell les krik, un phurdell les krik dran peskro kheer. Ko ducho phurdell ap leste peskri tseli sorjah, un mukell gar tele. Un ko mensho marell pes tele, te nashell lo peske glan leskri soor. Ko ducho hi har jek, kai dell i wasta pral leste khetne, un dell shol har te sals lo pral leste, kai lo ninna djal. Tel i phub nai hatsenn le rup. Un o sonakai, les hi i platsa, kai thowenn le les win. Dur dran i phub lenn le saster win, un lolo saster dran i barra, hoi wenn tato kerdo, te well o lolo saster win. O mensho lell i momeli peha, te nai budrell lo tel i phub, un rodell kote an i barra, jaake dur har djala, pal kowa, hoi khatedo hi an o tamlepen. Dur krik fun kotar, kai menshe djiwenn, krenn le i gruba, hoi djal dur tele, kote kai kek mensho ap i raisa djal. Un pandenn pen ap i shello, un mukenn pen tele an koi gruba, dur krik i wawar menshendar. Pral ap i phub well djob baro. Un tella an i phub rissrenn le lauter trujel, jaake te dikell kowa win har pal i jag. An kol bare barra an i phub hatsenn le kutch blauete barra, un an i tchik sonakai. Kek adlari prindjrell o drom pash kol barra, un kek tchirklo, koles i feteder jaka hi. Kek lewo un kek wawar diwjo viecho djas ap ko drom, hoi kote djal. O mensho phagell an kol bare sorele barra, un rissrell i tsele berge trujel. Dren an kol barrengre berge krell lo dromma, un hatsell kote bud kutch koowa. Job dikell kol tikne panja, hoi wenn dran i phub, un wenn lengste panja. Un ko kutch koowa an i phub, hoi kek dikas, lell lo win, un anell les kote, kai well lo diklo. Koon nai penell mange, kai nai well o goswepen hatslo? Kai nai hatsah win, har te djiwas i gosewo djipen? Kek mensho djinell, har bud o goswepen moldo hi. Ap i phub, kai i menshe djiwenn, well lo gar hatslo. O telstunepen penell: An mande hi lo gar! Un o baro pani penell: Pash mande hi lo witar gar. I menshe nai ginenn gar o goswepen, nai denn kek rup witar kek sonakai, te plaissrenn le leske. O goswepen hi budeder moldo har o latcheder sonakai un kutch blauete barra. O sonakai un kutch glaso hi gar jaake kutch har o goswepen. Witar kek shukar sonakangre tchare nai dell jek, te lell lo o goswepen. Koralle un kristallo hi gar doha moldo, te ginell jek lentsa o goswepen. Kones goswepen hi, hi brawleder har kones kutch mirklia hi. Ninna ko kutch djelto bar dran o them Etiopia un ko latcheder sonakai hi gar jaake bud moldo har o goswepen. O goswepen, fun kai well lo? Un kai nai hatsah mer win, har te djiwas i gosewo djipen? Khatedo hi lo glan i jaka halauterendar, kai djiwenn. Ninna i tchirkle an o bolepen nai dikenn les gar. Un an o mulengro them well penlo: Mer shunam mare kandentsa, har was pral leste rakedo. O Dewel kokres hi kowa, kai djinell o drom, hoi anell pash o goswepen. Un job kokres djinell, kai o goswepen khere hi. Job hi kowa, kai dikell ap i tseli phub, jaake dur har djal li, un lauter, hoi ap late hi. Har job o ducho peskri soor das, har lo penas, bis kai ko baro pani nai djal, har job o brishin peskre tsirja das, un o bolepaskri jag peskro drom sikras, koi dikas lo, har bud moldo o goswepen hi. Job las les an i jak un penas: O goswepen hi latcho! Job penas ap o mensheste: Sawo mensho hi gosewo, kai rikrell pes o Debles glan i jaka pash kowa, hoi lo krell. Sawo mensho haiwas, har te djiwell lo o gosewo djipen, kai rikrell pes pale o tchilatchepastar. Un o Hiob rakras pale un penas kal laba: Ach, te woms pale har an ko tsiro, hoi pal mande hi, har an kol bersha, kai o Dewel ap mande jak das, har leskri momeli pral miro shero his, un me jaake an i kali rat nai trujel djom, har his man gomme miri tseli soor, un o Dewel miro maal his, un jak das ap miro kheer, har o sorelo Dewel mantsa his, un mire tchawe trul mande his, har dan mire grumja un busja budeder har doha thud, un mire djeteskre ruka jaake bud djet dan, te nashas lo har pani win dran o bar, kai wan i djeteskre drake tiknes kerdo! Har djom me pre an o foreskro baro wudar, un beshom man pash i pralstunende, dikan man i terne un djan ap i rig, un i phure stan pre un atchan tardo. I pralstune rikran pengre laba pale, un tchiwan pengro wast ap o mui. Ninna i bare mursha o forestar rakran buder gar, un rikran pengro mui. Hakeno, kai shunas man, sharas man. Un koon man dikas, rakras latcho koowa pral mande. Me wom ko tchorweleske ap i rig, kai ap mande gole das. Un ko tchawo, koleskro dad meras, un leske kek buder koi his, koleske homs me koi. Kolla, kai merans, te woms gar koi, rakran i bacht pral mande win. Un me krom, te giwas o dji kolatar, kolakro rom meras. Hako tsiro krom, hoi tchatcho hi. Un miro tchatchepen his ap mande, har te wals lo miro ripen un miri stadi. O koreleske homs me har i jak, un i heri koleske, kai nai nashell gar. O tchorweleske homs me har i dad, un lom koleskro koowa an o wast, kai i wi-themari his. I tchilatcheske dom i danda paash, un tserdom koles dran leskro mui, hoi kamas lo te chal. An ko tsiro patsom, te wau i phuro mursh, un merau an o latcho phurepen mank mire tchawende. Me homs har i ruk, koleskre draba djan bis pash o pani, un koleskre kashta wenn sapeno haki rat. Pash i menshende homs hako tsiro an-diklo, un lom pale te pale newi soor. Jon shunan, hoi man penepaske his. Un rakran tchi, bis te penom lenge, hoi te krenn le. Pal mande penas buder kek wawar tchomone. Mire laba peran ap lende tele har latcho brishin. Jon dikan ap mande, te rakrap, har kamenn le, te well brishin. un pijan mire laba, har i hachetikri phub o brishin pijell. Te his lenge ropaske, som kamles ap lende. Un har dikom latches ap lende, lan le pale newi soor. Me homs lengro pralstuno, un rodom lenge o drom win. Un djiwom mank lende har i baro rai mashkral peskre lurdende. Un rakrom latches kolentsa, kolenge ropaske his. Kanna sanenn le pral mande, kolla, kai terneder hi har me, kolengre dada an mire jaka gar doha moldo his, te denn le jak ap mire bakre khetne mire djuklentsa. Len his buder kek soor an pengre mussja. Hoi wals man kolestar, te budrans le mange? Tchorwele his le, un i bokatar dandran le ap kowa trujel, hoi le an o mulo diwjo them hatsan, kai kek djiwell. Kote rodan le pen o londo senlepen khetne mashkral i burra, un chan ninna i draba kol burrendar, hoi kharenn Ginster. Fun kotar, kai i menshe khetne djiwenn, wan jon win tradedo. Jon dan pal lende gole, har pal i tchorepaskro. An i barrengre berge, hoi djan ap i rigja i lengsto panjestar dur pre, hi le khere, ninna tel i phub, un mank i bare barra. Mashkral i burra denn le gole, un tel i subjengre burra wenn le khetne. Tchi-molde hi le, kolengre laba kek prindjrell, un kai wan win tradedo dran o them. Un kanna giwenn lengre tchawe sapaskre gilja pral mande. Me wom lenge rakepaske. Lenge well djungeles glan mande, un rikrenn pen dur krik mandar, un tchungrenn mange an o mui. O Dewel phagas miri soor, un kras man tiknes. Doleske krenn le mantsa, hoi le kamenn. Ap miri tchatchi rig hadenn pen tchilatche terne mursha, un stakrenn mange mire herja krik. Un kran mange sawe dromma, te hunte perap ap lende. Jon kran bare chebja an miro drom, te nashap mange gar. Un kek hi koi, kai len pale rikrell. Har lurde i foreskri massuri paash krenna, un tel i barra, hoi tele peran, dren wenna, wenn jon pash mande. Bari daar tapras man. Miro an-dikepen djas peske, har te phurdals les i ducho krik. Un miri bacht djas krik har i wolka. O djipen an mande nashell krik har pani. Tchilatche diwessa wan pral mande. Rati dell i duk tchurje an mire kokale. un koi duk, hoi man chal, sowell gar. Peskri sorjah krell li miri hauta phuro. Koja hi mange har miro gad, hoi mange buchlo trul i meen hi. Job witsras man an i tchik. Kanna hom me ninna buder tchi har tchik. Me dau ap tute gole un tu rakreh ap mande gar pale. Me hom kai tardo, un tu deh gar jak ap mande. Tu wal mange har i tchilatcho, un tiri tseli sorjah leh man palla. Tu mukeh i ducho te well, hoi hadell man pre un phurdell man krik, un witsrell man pre un tele an i baro phurdepen. Me djinau kanna, tu kameh man an o mulengro them te anell, kai i tsele djide khetne wenn pal lengro merepen. Te peras jekeskro kheer khetne, un job hi tchiddo tel i barra, rikrell lo gar peskro wast win? Te well i bibacht pral jekeste, dell lo gar gole? Me rowom kolenge, kai len sawe phare diwessa his. Un miro dji dukas, har dikom ko tchorweles. Me patsom, te well latchepen ap mande, un tchilatchepen was. Mire jaka rodan pal i momeli, un kalepen was. Lauter an mande chatchella, un i duk mukell gar pale. Phare djungele diwessa peran pral mande dren. Ropah djau me trujel, un kek kham dikau me buder. Kote kai i menshe khetne wenn, stau me pre un dau gole. Miri gole hi har i gole i diwje djuklendar un kol tchirklendar, kai kharenn Strausse. Miri hauta was kalo ap mande, un perell mandar tele. Un o fibro chatchell an mire kokale. Miri dorjengri bashepaskri bashrell kokres ropaskre gilja. Un o bashepen ap miri tikni phurdepaskri hi har o ropen pral jekeste, kai meras. Me djom i sowel mire jakentsa dren, te dikap gar lubekanes i terni tchake palla. Te rikroms me gar ap kowa, hoi krals palle mantsa o Dewel an o pralstunepen? Tchatchepah o sorelo Dewel, kai hi an o pralstuno bolepen, dals man kek latcho koowa koleske! Pral i tchilatcho well bibacht, un koleske, kai krell djungelo koowa, djal tchi mishto. O Dewel dikell halauter, hoi krau, un djinell, hawo drom mire pire djan. Djom me i chocheno drom? Rakrom dui tchipjentsa? Me mangau o Debles, te dikell lo palla an o tchatchepen: Lom me doosh ap mande oder gar? Palle dikell lo, te hom an o tchatchepen tardo. Te djan mire herja tele leskro dromestar, un te nashas miro dji mire jakenge palla, un te kran mire wasta tchomone, hoi gar mishto hi, palle kamau djob an i phub te witsrell, un i wawar nai chal kowa, hoi kolestar bares was. Un kowa, hoi mange dran i phub win was, tserdenn palle i wawar dran i phub win. Te mukas pes miro dji i wawareskri djuwjake dren, un te luroms me ap late pash koleskro wudar, palle te kerell miri romni i wawareske, un wawar mursha te sowenn lah! Kowa wals i wi-ladjedo koowa, un i doosh, hoi hunte well glan i tchatchepaskre murshende anlo. Sawi doosh wals har i jag, hoi man tseles chatchrell, un ninna halauter, hoi man hi, pre chals. Te doms miro budepaskres – nai well i mursh, nai well i djuwel – gar tchatches an i tchingepen, kai les tchatches his, hoi kroms me nai palle, te hadals pes miro Dewel pre, un dikals ko koowa palla? Hoi nai penoms me leske? Job, kai kras man an miri dakro per, hi kowa, kai kras ninna kolen, kai mange budrenn. Dom me gar o tchorweles kowa, hoi lo mandar mangas? Wom me gar koi djuwjake ap i rig, kolakro rom meras, un kai gar doha djipaske his? Chom me miro chapen kokres, un dom kolen tchi, kolen buder kek dad his? Fun tiknes pre dom me ap lende jak, har te woms me lengro dad. Un miro tselo djipen wom kol djuwjenge ap i rig, kolengro rom meras. Te dikom jekes, kai jaake tchorwelo his, te his les kek ripen, te tatsrell lo pes, dom me leste koola kerdo dran i balla mire bakrendar, te was leske tato. Un job parkras pes pash mande o tselo djijestar. An kek tsiro hadom me miro wast pre ap i tchaweste, koles kek dad buder hi, ninna te djinom, te hi halauter ap miri rig, kai his an o foreskro wudar beshdo. Te kroms me sau koowa, palle mu phagell miri mussi, un win tserdedo well dran miri phik! Sau koowa nai kroms me gar, me trashau o Deblestar, un hunte daroms, te well leskri choli pral mande! Miro sonakai was gar miro dewel. Ap leste penom me gar: Tu hal kowa, hoi man hunte well! Me stom gar i bachtjatar, te was miro brawlepen baro, un mange jaake bud khetne lom. Me mangom gar o kham an peskro railepen an, witar gar o tchon an peskro shukapen. Miro dji rissras pes gar tchorchanes pash lende, te witsroms me lenge i wasteskri tchum koi! Kowa wals i doosh, hoi hunte wals glan o tchatchepangre murshende anlo. Koleha phukroms ap o Debleste an o pralstunepen. Me wom gar bachtelo koi pral, har djas koleske djungeles, kai mange tchilatchepen kamas. Witar gar dom gole i bachtjatar, har was i bibacht pral leste. Me anom kek doosh ap mande, te rakroms i bibacht pral leste win, te merell lo. Na-a, lauter kai pash mande djiwenn, djinenn, hakeno, kai pash mande was, las latches un doha te chal. Kolla, kai ap pengro drom pash miro wudar wan, kolenge krom me pre. Kek wi-themari hunte sowas win ap o drom. An kek tsiro kamom miri doosh te khatrell, har wawar menshe krenn. Man his kek daar kolestar, hoi nai rakrens i menshe pral mande, witar kek traash i ladjatar, hoi nai anens mire menshe ap mande, te penoms doleske tchi, un djoms gar glan miro wudar. Ach, te wals jek koi, kai ap mande shunell! Hoi penom, tel kowa nai tchinau miro lab. O sorelo Dewel te rakrell pale! Kai hi ko liil, an koleste kowa miri doosh pre-tchinas, kai penell, te lom doosh ap mande? Tchatchepah me hadaus kau liil ap miri phik pre, un hidjraus les har i rajeskri stadi ap miro shero. Me penaus leske hako koowa, hoi krom an miro djipen, un har i rai waus me glan leste. Te das miri hachetikri phub gole pral mande, un leskri tchik hunte rowas, te chom ko djob, un plaissrom koleske tchi, un mukom i hachen i bokatar te merell, palle te well buder kek gib un djob win dran miri phub! Na-a, palle te anell i phub subjengre burra un djungelo senlepen win! Kate herell o Hiobeskro rakepen pre. Un kol triin mursha penan buder tchi pale ap o Hiob doleske, kai his job an peskre jaka an o tchatchepen tardo. Kote was i choli an o Elihu, koleskro dad o Barachel his i menshendar, kai kharenn Busarja, dran i familja Ram. O Elihu was chojedo doleske, te patsas o Hiob, te wals job budeder an o tchatchepen har o Dewel. Ninna was lo chojedo pral o Hiobeskre triin mala: Ninna te hatsan jon tchi, hoi nai penenn le o Hiobeske pale, patsan le, te his doosh ap leste. O Elihu rikras pes o tselo tsiro pale peskro rakepah, bis te rakran kol wawar o Hiobeha. Jon his phureder har job. Har job kanna dikas, te his len tchi buder te penell, mukas lo peskri choli win. Un o Elihu, koleskro dad o Barachel his, ko Busari, penas: Me hom terno. Tumer han phure mursha. Doleske darom tumenge te penell, hoi djinau. Me penom mange: Muk i phuren te rakrell. Jon hi kolla, kai nai sikrenn, hoi goswepen hi. Hi tchatcho, kowa, hoi krell i menshes gosewo, hi o ducho o sorelo Deblestar, koles job an i mensheste dren tchiwas. I phure hi gar hako tsiro i gosweder. Lengro phurepen krell gar, te djinenn le, hoi tchatcho hi. Doleske penau me: Shunenn kanna, hoi man penepaske hi! Me kamau ninna te sikrap, hoi djinau. Me mukom tumen win te rakrell, un dom jak hawe laba tumer hatsans, un har tumer kau koowa dikenn. Un me shunom mishto, hoi penan. Un kek his mank tumende, kai nai sikrals o Hiobeste, te his les gar tchatcho. Kek penals leske ap leskro rakepen tchomone pale. Ma penenn: “Mer hatsam win, hoi goswepen hi. Kowa hi o Dewel, kai hunte sikrell leste leskri doosh, un kek mensho!” Ap mande rakras o Hiob gar. Un me rakrau witar gar kol labentsa, hoi tumer rakran ap leste pale. Hiob, tire triin malenge atchas o rakepen krik. Jon djinenn buder gar, hoi te penell tuke. Har nai rikrap man kanna pale, kai jon gar buder dureder rakrenn? Kote hi le tardo un nai penenn tchi pale. Me kamau ninna te penell, hoi me djinau, un kowa, hoi me haiwom, tumenge dureder te dell. Man hi bud laba te penell. Me nai rikrau gar mire laba pale, hoi an mande hi un win kamenn. Te nai rakrau gar, djal mange har i moljakro gono, kai newi mool dren hi, hoi nai well gar win, un o gono pre phagell. Me hunte rakrap, te nai lap pale ducho. Awa, kamau win te rakrell, hoi kamau tumenge te penell. Me wau ap kekeskri rig tardo, un kek mensheske rakrau pal o mui. Me haiwau man gar koi pre, te rakrap jekeske pal o mui. Te kroms kowa, lals kowa, kai mange miro djipen das, sik miro djipen pale mandar krik. Tut Hiob mangau, shun miro rakepen, un de jak, hoi man tuke penepaske hi! Dik, me krom miro mui pre, un mire laba hi mange ap i tchip tchidde. Mire laba wenn dran miro dji, un hi tchatcho. Kowa hoi djinau, rakrau i djudjo djijeha. O ducho o Deblestar kras man. Awa, o ducho o sorelo Deblestar das man o djipen. Pen mange pale, te haiweh kowa! Muk tuke an o shero te well, hoi kameh glan te anell, un stake glan mande! Dik, glan o Debleste hom me jaake bud har tu hal. Un me ninna hom dran i tchik kerdo. Tut hunte well kek daar mandar. Un miro wast well gar phares ap tute tchiddo. Tu rakral glan mire kanda. Un me shunom kol laba dran tiro mui, har tu penal: “Me djiwom i djudjo djipen, un krom kek tchilatcho koowa. Kek doosh hi ap mande. O tchatcho dromestar djom gar tele. O Dewel anell tchomone ap mande pre, hoi me gar krom. Job rikrell man har sawo mursheske, kai kamell leske tchilatchepen te krell. Job tchiwell mire pire an shelle, un dell jak ap hako drom, kai me djau.” Dik, Hiob, me hunte penap tuke, kate hal tu gar an o tchatchepen. O Dewel hi bareder har i mensho. Hoske hal tu chojedo leha, te rakras lo tchi pale ap kowa, hoi penal? Pale te pale rakrell job, jek kopo jaake, un jek kopo jaake. Un mer menshe dah gar jak koi pre. An i rat, te perell o sopen ap i menshende, dell lo len sunja. Te hi le tchiddo ap pengro tchiben, krell lo lenge i kanda pre, te denn le pen jak. Un soreles dell lo len trad, te anell lo len tele pengro tchilatcho dromestar, un te rikrell lo len pale, te wenn le pre-phurdo. Jaake rikrell lo o menshes pale, te nashrell lo gar peskro djipen, un merell. Nai well, te bitchrell o Dewel i mensheske duka, te dell lo les jaake trad – sawe duka, hoi witsrenn les ap o tchiben un djan leske an leskre tsele kokale. Un leske well djungeles glan o chapen, ninna glan ko chapen, hoi lo jaake kamas. Job well sano, kek mass hi buder ap leskre kokale, jaake te stakrenn i tsele kokale glan. Job hi gar dur o merepastar un o themestar, kai i mule hi. Te well palle i bolepaskres pash leste, kowa ap leskri rig hi, jek kol serjendar, kolen o Dewel win bitchrell, te penenn le menge, hoi menge mishto hi, palle krell o bolepaskro peskro dji leske pre, un penell ap o Debleste: “Le les win, te hunte djal lo gar tele pash i mulende. Me hatsom leske i lowe, hoi les dran o merepen win ginenn.” Pale lell lo pale newi soor, well sasto un sorelo, har an ko tsiro, kai lo terno his. Job mangell o Debles, un kowa dikell latches ap leste, un mukell les bachteles glan peste te well. Un o Dewel tchiwell les pale an o tchatchepen. Ko mensho giwell palle glan i menshende un penell: “Me lom doosh ap mande, un rissrom mange o tchatchepen jaake har me kamom. Un miro Dewel mukas kowa gar ap miro shero pale te well. Job las miro djipen win dran o merepen, te djap gar pash i mulende. Un me hom bachtelo te atchom djido.” Dik, kawa lauter krell o Dewel dui, triin kope an o djipen i menshestar, te anell lo leskro djipen tele ko dromestar, hoi anell an o mulengro them, un te well lo pale bachtelo pral peskro djipen. Dik Hiob, shun ap mande! Ma rake tu, muk man te rakrell! Te hi tut tchomone te penell, palle pen mange ap kawa tchomone pale. Rake, kamoms o djijestar, te dap tut tchatches! Te hi tut tchi te penell, palle shun tu ap mande un ma rake, te sikrap tute, har te wess gosewo. Un o Elihu rakras pale un penas: Tumer gosewe mursha, shunenn miro rakepen! Tumer, kai sikle han, shunenn, hoi kamau tumenge te penell. Jaake har o mui haiwell, hi o chapen latcho oder gar, jaake hunte hatsell o kand win, hi ko rakepen mishto oder gar. Mer te hatsas kanna khetne win, hoi an kau koowa tchatcho un mishto hi. O Hiob penas: “Me hom an o tchatchepen tardo. Un miro tchatchepen las o Dewel mandar krik. Hunte rakrap chochepen un penap: Me lom doosh ap mande? Mange was i baro dukepen dino, ninna te hi kek doosh ap mande.” Koon hi sawo mursh har o Hiob, kai rikrell pes gar pale te praassell lo i wawaren? Kowa hi leske har te pijals lo pani. Un jaake hi lo har jek kolendar, kai djungelo koowa krenn, un djal ap o drom, kai i tchilatche djan. Job penas kokres: Tchi hi jekes kolestar, te kamell lo o Debleskro maal te well! Doleske, tumer mursha, kai jaake bud haiwenn, shunenn ap mande! An kek tsiro krell o sorelo Dewel i tchilatcho koowa. Hako tsiro hi lo an o tchatchepen tardo! Job dell o menshes ap o shero pale, hoi job kras, un jaake, har djiwas lo, well kowa ap leste. Tchatchepah, o sorelo Dewel krell kek tchilatcho koowa, un o tchatchepen rissrell lo gar trujel. Koon his, koon les i phub an leskre wasta das? Kek! Job kras i phub. Kek hi pral leste tardo. Te lals job peske glan, te lell lo peskro djipaskro ducho palpale o menshestar, palle merans halauter, hoi djiwenn, ap jek kopo, un o mensho wals pale tchik. Hiob, te haiweh, hoi penau, palle shun kawa! De mishto jak ap miro rakepen! Nai wals o Dewel o rai pral i phub, te stakrals lo peskre pirentsa ap o tchatchepen? Kameh doosh ap o sorelo Debleste te anell, kai hako tsiro an o tchatchepen tardo hi? Job nai penell ap i baro rajeste ‘tu tchi-moldo’ un ap i pralstuneste ‘tu tchilatcho’! Job dikell gar i pralstunes feteder an har i wawares, un tserdell o braweles gar o tchorweleske glan. Leskro wast kras len halauter. Ap jek kopo merenn le. Mashkral an i rat trissenn le un hi gar buder. Kol sorele wenn krik lino kek mensheskro wasteha. O Dewel lell hako koowa an o jak, hoi i mensho krell, un dikell les, kai lo ninna djal. Kek rat un kek kalepen hi jaake tamlo, te nai khatrans pen i tchilatche kote dren. O Dewel hunte tchiwell kek tsiro dren, te anell lo i menshes glan peste, te rakrell lo o tchatchepen pral leste win. Job dell i sorele rajen khetne, un hunte hatsell gar win, hoi jon kran. Ap lengri platsa tchiwell lo wawaren. Tchatchepah, job djinell ko koowa, hoi le kran. Rati mukell lo len te perell, te wenn le khetne stakedo. Ap i platsa, kai i tchilatche pengri phagi lenna, un hakeno nai dikell len, dell lo len lengri phagi. Kowa krell lo doleske, kai djan jon leskro dromestar tele, un dan gar jak ap kowa, hoi job lendar kamas. Jon djan jaake tchilatches i tchorwelentsa trujel, te dan jon gole ap o Debleste. Un job shunas koi gole kolendar, kai tele rikedo wan. Te rikrell pes o Dewel pale, nai penell kek leske: ‘Tu anal doosh ap tute!’ Te khatrell lo pes, nai dikell les kek. Hoi nai krenn i menshe, hoi nai krell i natsjona, te tchiwals o Dewel i tchilatches pral lende, te well lo lengro rai, un kowa anell len o tchatcho dromestar tele? I mensho hunte penals ap o Debleste: “Me hidjrau miri doosh, un kamau buder gar tchilatcho koowa te krell. Sike tu man, hoi me gar dikau! Te his kowa tchilatches, hoi me krom, krau me les palle buder gar.” Kameh, te anell o Dewel ap saweste i phagi? Kameh tu kowa gar? Tu hunte peness, hoi kameh, un gar me. Pen menge kanna, har kau koowa dikeh! Gosewe mursha un sawe, kai haiwenn bud, un shunan, hoi penom, kolla penenn ap mande: O Hiob djinell gar, hoi lo rakrell. Un leskre laba sikrenn, te haiwas lo gar bud. Kamoms, te wals o Hiob glan i tchatchepangre murshende anlo, te lenn jon hakenes leskre labendar an o jak, hoi job rakras, Job rakrell har i tchilatche rakrenna. Gar kokres doosh anas lo ap peste, na-a, job hadas pes ninna pral o Debleste. Glan mare kanda krell bare laba un rikrell o Debles dineleske. Un o Elihu penas palle: Patseh, te hi kowa tchatcho, hoi penal? Tu penal: “Me hom an o tchatchepen glan o Debleste.” Un tu putcheh: “Hoi hi man kolestar, te lau kek doosh ap mande? Hawo latchepen lom koleske?” Kowa kamau tuke te penell, tuke un tire malenge pash tute: Dik pre, dik an o bolepen pre! Dik ap i wolke dur pral tute! Koi doosh, hoi tu ap tute leh, kolah nai kreh tu tchi ap o Debleste. Te kral bud tchilatcho koowa, nai kreh tu leske tchi koleha. Te hal tu an o tchatchepen tardo, hoi hi les kolestar? Na-a, tu nai deh leske tchi dran tiro wast, hoi leske tchomone moldo hi. Kolla hi i wawar menshe, kolenge kowa djungeles hi, te kreh tchilatcho koowa, un kolenge kowa latcho hi, te kreh latcho koowa. Te krenn i sorele i wawarenge bud tchilatcho koowa, rowenn kolla, un denn gole pal jekeste, kai lell len win dran i wasta kol sorelendar. Un kek lendar putchell pal o Debleste, kai les kras. Un job hi kowa, kai krell, te nai giwell i mensho gilja an i kali rat. Job kras, te djinas mer budeder har i vieche ap i phub, un kras men gosweder har i tchirklen tel o bolepen. Te denn i tchilatche palle gole, kolla, kai pen jaake bares kran, penell o Dewel lenge tchi pale. Lengri gole hi tchitcheske! O sorelo Dewel shunell lat gar, un dell kek jak koi pre. Tu Hiob peneh, tu nai dikeh les gar! Tiro koowa hi glan leste tchiddo. Muk gar tele, te dikess ap leste! Tu peneh, o Dewel mukell peskri choli gar te well. Dell lo witar gar jak ap o narwelo rakepen? O Hiob hi i baro mujeskro, job rakrell, hoi tchi-moldo hi, krell bare laba, un djinell gar, hoi lo rakrell. Un o Elihu rakras dureder un penas: Rike gomme i tikno tsiro mantsa win, un me kamau tuke budeder te sikrell! Man hi tchomone budeder te penell o Deblestar. Me sikrau tuke ko bud koowa, hoi me djinau, te sikrap, te hi kowa tchatcho un mishto, hoi kras o Dewel, kowa, kai man kras. Tchatchepah miro rakepen hi kek chochepen. I mursh, kai djinell, kolestar job rakrell, hi glan tute tardo. O Dewel hi baro un sorelo, un dikell ap kekeste tele. Koi hi tchi, hoi haiwell un djinell job gar. Job mukell o tchilatches gar djides, un well koleske ap i rig, kai tele rikedo well, te lell job peskro tchatchepen. Job dell jak ap kolende, kai hi an o tchatchepen tardo, un mukell len khetne i rajentsa ap rajengre beshepangre te beshell. Hako tsiro hi le baro. Te hi le pandles tchiddo an shelle, un lenge djal djungeles an o stilepen, palle sikrell job len, hoi le kran, un hawi doosh jon ap pende anan, har phurdan le pen pre. Un job krell lenge i kanda pre, te shunenn le, har job len trad dell. un penell lenge, te mukenn le pengre tchilatche dromma. Te shunenn le ap leste, un krenn, hoi job lendar kamell, palle djal lenge mishto, un jon hi bachtelo an kol tsele bersha, hoi glan lende hi. Te shunenn le gar ap leste, nashrenn le pengro djipen, un haiwenn gar, hoske kowa lenge jaake djal. Kolla, kai kamenn tchi o Deblestar te djinell, rikrenn pengri choli an lengre djia. Ninna te dell o Dewel len i phagi, denn le gar gole, te well lo lenge ap i rig. Doleske merenn le an ladj, an i tsiro, kai hi le gomme terno. Phare tsirja un duka hi ko Debleskro drom, har rakrell o Dewel i mensheha. Koi krell lo leske i kanda pre, te shunell lo ap leste. Ninna tut anals o Dewel win dran i bibacht, un anals tut kote kai buder kek daar hi, un dals tut lauter, hoi tut hunte well djipaske. Un tumari chapaskri wals pherdo latcho koowa. Kanna lal tu i phagi har i tchilatche lenna. I tchatchepaskre laba hi win rakedo pral tute, un tiri phagi was. De jak, te anell tut tiri choli gar ap i djungelo drom! O Debles nai gineh tu gar, kitse lowe tu ninna deh! Tiro brawlepen un tiro sonakai hi gar doha. Witar gar kowa, hoi tu tiri sorjah nai kreh. Ma pen: Mu well sik rati! Kowa hi o tsiro, kai i natsjone ap jek kopo buder gar koi hi. De tu jak, te wess gar ap i tchilatcho drom! Tire duka wan ap tute, te rikress tu tut pale o tchilatchepastar. Dik, har baro o Dewel hi! Leskri soor hi bareder har halauter! Koon hi i sikepaskro har job? Kek nai penell leske, hoi te krell lo! Kek nai penell leske: Hoi kral, hi gar mishto. Ma biste, te sharess o Debles koleske, hoi job kras, har ninna wawar menshe sharenn les pengre giljentsa! I tsele menshe dikenn ap kowa, hoi lo kras, ninna te nai dikenn le les kokres fun dural. Dik, o Dewel hi jaake baro, te nai haiwah gar, har baro job hi. Un kek nai hatsell win, har phuro job hi. Job tserdell o pani pre pash o bolepen, un lell les khetne, te well brishin, hoi tele perell dran o bolepen ap kol bud menshende. An leskro wast rikrell lo koi jag, un mukell lat kote karje te dell, kai job kamell. Koi bari gole, hoi well koi pashel, sikrell, te well i sorelo phurdepen. Un ninna i vieche haiwenn kowa. Koi pral trissell miro dji, un dell sik un diwjo. Shunenn, har bares job gole dell, har chojedo koja gole dran leskro mui well! Tel o tselo bolepen mukell lo koi jag karje te dell, un koja djal pral i tseli phub jek rigjatar ap i wawar. Pal kowa well koi bari soreli gole shunlo, hoi hi har o baro Debleskro rakepen. Un job rikrell peskri jag gar pale, te mukell lo peskro rakepen te shunell. Te mukell o Dewel peskro rakepen te shunell, krell lo kowa sawi bari goljah, te atchell menge o rakepen krik. Job krell baro koowa, hoi nai haiwah mer gar. Ap o gib penell lo: Pere ap i phub! Ap i wolke: De sorelo brishin! Jaake krell lo, te mukenn i menshe pengri budi tchiddo, te dikell hakeno, hoi job nai krell. I diwje vieche djan an pengro khatepen, un tchiwenn pen kote tele. O sorelo phurdepen well fun tchatches dran peskro kheer, un o shil well fun serwes. Dran o ducho, hoi dran o Debleskro mui win djal, djajell o pani. Un kol buchle bare panja wenn sorelo har bar. Job krell i wolke pharo un pherdo pani, un dran lende dell i jag karje. Kol wolke djan kate te kote, jaake har job len bitchrell, te krenn le halauter jaake, har job les kamell ap i tseli phub. Nai well, te bitchrell lo o brishin, te dell lo o themes i phagi, ninna nai well, te bitchrell lo les, te sikrell lo peskro latchepen. Hiob, shun kawa mishto! Atch, un de jak ap kowa, hoi o Dewel an peskri soor krell! Djineh tu, har o Dewel i wolkenge penell, kai te djan le? Un har lo i jag dran lende karje win dell? Haiweh tu, har i wolke tel o bolepen djan, un gar tele perenn? Sawo koowa nai krell kokres kowa, kai halauter djinell. Tu, koleske tel i koola tato well, te phurdell i tato ducho pral o them, nai kreh tu o bolepen buchles pral i phub, har job kowa kras, te well o bolepen soreles har i dikepaskri? Pen tu menge, hoi penas mer leske? Mer djinah tchi. Un men hi tchi, te anas glan leste! Penell jek leske: Dik, kate hi jek, kai kamell tuha te rakrell? Na-a! Kowa wals jaake, har te kamals lo maredo te well. Kanna nai dikell kek an o kham, jaake sorelo hi o kham, te phurdas o ducho i wolke krik. Fun kotar, kai norden hi, well tchomone har sonakai. O Dewel well an peskro railepen. Ko railepen trul leste krell men daar. Pash leste, ko soreleste, nai wah mer gar. Leskri soor hi baro. Hako tsiro krell lo, hoi mishto hi, un dell hakeneske peskro tchatchepen. Doleske dikenn i menshe pre ap leste. Job dikell kekes an, kai rikrell pes jekeske, kai hi gosewo. Palle rakras o baro Dewel o Hiobeha dran i baro phurdepen win, un penas ap leste: Koon hal tu, te putcheh dineles: Hi kowa gosewo, hoi o Dewel krell? Kanna ste pre har i mursh! Un me putchau tutar. Un tu peneh mange, hoi kamau te djinell. Kai hals tu, har me i phub krom? Pen les mange, te djineh les tu? Koon his, kai penas, har bares i phub well? Koon his kowa, kai tchiwas i dori pral late, te dikell lo, har bares i phub well? Djineh tu kowa? Ap hoi hi kol hidjepangre tardo, hoi hidjrenn i phub? Koon tchiwas ko telstuno bar, hoi rikrell i phub ap peskri platsa? Har lo tchiddo was, giwan i tsele bolepangre momlia, hoi tsalla pre djan, un i bolepangre dan gole i bachtjatar. Har o baro pani win phagas dran i phub, koon pandas les dren, te djal lo gar pral o tselo them? Me homs kowa, kai leske i ripen dran wolke kras, un kale wolke pral leste tchiwas. Un me sikrom leste, har dur, un bis kai job nai djal, un krom leske wudja un pandom les dren. Un me penom: “Bis kate, un gar dureder wess! Tire sorele panja hunte djan gar pral wergel!” Penal tu jek kopo an tiro djipen ap i tsalla: “Ab pre!” Un sikral tu lake lakri platsa? Penal lake, te djal li pral i tseli phub jek rigjatar ap i wawar, jaake te nashenn penge i tchilatche un khatrenn pen? Te djal o kham pre, wenn i berge un tale mishto diklo. Un i phub hi tardo shukar an-rido. Te well diwes, nai krenn i tchilatche buder kek tchilatcho koowa an o tamlepen, un nai dukrenn buder gar wawar menshen. Hals tu an o telstunepen kai i bare panja boldo wan? Un hatsal win, hoi kote khatedo hi an o telstunepen? Hals tu tardo pash i wudja an o mulengro them? Un dikal tu i wudja glan koi platsa, kai hi baro kalepen. Djineh tu, har dur un buchlo i phub hi? Pen les mange, te djineh kowa lauter! Kai hi ko drom, ap koleste weh pash o kham? Kai hi koi platsa, kai o kalepen hi? Nai aneh tu len ap pengre dromma, un pale khere ap lengri platsa, kai le win djan. Tu djiness kowa lauter, jaake phuro har hal, un boldo hals, har kowa krom! Wal tu jaake dur, kai garau o gib pre? Dikal, kai rikrau i brishineskre barra i tsireske hoi wella? Kolla rikrau pale ko tsireske, kai duka, kurepen un marepen wenna. Kai hi ko drom kote, kai dell i jag karje ap o bolepen? Un kai phurdell ko ducho win, hoi well fun kotar, kai o kham pre djal? Koon kras i drom o brishineske, kai perell lo tele? Koon kras ko drom, kai o bolepaskri jag pre te tele karje dell? Koon dell o brishin ap o mulo tato them, kai kek mensho djiwell, te lell o diwjo them, kai tchi bares was, pani, jaake te well senlepen win. Hi o brishin har i mensho, koles i dad hi? Un ko pani, hoi haki tsalla ap o senlepen tchiddo hi, hi koles i dad? Dran koneste win was o djajedo pani? Koon hi leskri dai? Konestar was o shil boldo, hoi well tele dran o bolepen, un krell, te well o pani har bar, un o baro pani jaake soreles, te nai stakrell jek pre? Pandal tu nai i bolepangre momlia khetne, kai kharenn ‘efta momelengre’? Nai pandeh tu i dorja pre, hoi rikrenn kol momlia khetne, hoi kharenn Orion? Nai mukeh tu i bolepangre momlia win te well, te hi lengro tsiro? Nai sikreh tu kolende, hoi kharenn ‘Baro Wurdun’ un ‘Tikno Wurdun’ pengro drom, hoi le hunte djan? Prindjreh tu kol laba, ap kolende o bolepen shunell? Peneh tu leske, har te well lo rai pral i phub? Deh tu ap i wolke gole, te tchorenn le brishin ap tute tele? Bitchreh tu o bolepaskri jag tele ap i phub, un putchell koja tutar: Kai kameh, te dap pre te tele karje? Koon tchiwas o goswepen kote, kai lo khatedo hi? Un koon krell, te nai haiwell i mensho tchomone? Koon hi jaake gosewo, te djinell lo, har bud wolke koi hi? Koon tchorell lengro pani ap i phub tele? Palle well dran i stauba soreli tchik, un i pre-phagedi phub well pale jek tselo kotar phub. Koon hi kowa, kai dell o korakeske leskro chapen, te denn leskre tchawe pash o Debleste gole, un i bokatar kate te kote nashenna? Prindjreh tu o tsiro, kai i diwji busni peskro ternepen lell? Dikal tu, har i wesheskri grumni peskro ternepen las? Nai peneh tu, kitse tchonna jon hunte hidjrenn, un djineh o tsiro, kai le pengro ternepen ap i phub anenn? Jon beshenn tele, te perell o ternepen gar ap i phub, te well lo boldo. Lengre tchawe wenn bares win ap o them, un wenn soreles, un djan penge, un wenn gar buder pale pash lende. Koon mukas i diwji burika kote te nashell, kai li kamell, un pandas lat gar dren? Me dom lat i diwjo truk them, te hi li kote khere, un ko londo them, te djiwell li kote. Koi diwji burika rikrell pes dur krik koi bari goljatar, hoi krenn le an i forja, un hunte shunell gar ko murshes, kai dell gole: Sikeder! Sikeder! Koi diwji burika hatsell peskro chapen ap i berge, un rodell pal halauter, hoi senelo hi. Kamell o diwjo gurum tuke te budrell, kamell lo rati kote te atchell, kai tu tire viechenge chapen deh? Nai pandeh tu leske i shello trujel, te budrell lo tuke ap i hachetikri phub, un tserdell ko saster, hoi i phub pre phagell? Fothe sorelo job hi, nai deh tu leske tiri budi an o wast, un nai djineh, te krell lo, hoi tu lestar kameh? Nai patseh leske, te anell lo tiro djob khere ap tiri djobeskri platsa? Bachteles dell koi bari kachni, hoi kharell straussa, peskre mussjentsa. Lakre mussja hi gar har kol mussja un phora, kolen o storcho hi. I straussa mukell peskre jare ap i phub tchiddo, an koi tchik mukell li len tates te well. Un joi bistrell, te nai stakrell i heri len khetne, un te nai stakrenn i diwje vieche len paash. Joi djal pengre tchawentsa jaake soreles trujel, har te wans jon gar latar. Te merenn le, un joi peskre jare tchitcheske tchiwas, krell kowa lake ninna tchi win. O Dewel das lat kek goswepen, un kras, te haiwell li tchi. Te hadell li pes un nashell, hi li sikeder har i grai un leskro klissepaskro, un nai sal pral lende. Dal tu o grajes peskri soor? Tchiwal tu lengste balla pral ap leskri meen? Dal tu leske i soor, te stell lo har i stepaskro? Te phurdell lo soreles win dran peskro nak, darenn i menshe. O grai stakrell peskre herjentsa an i phub, un hi bachteles pral peskri soor, te nashell lo an o kurepen. O grai prindjrell kek daar, un lell kek traash, un djal glan o charo gar pale. Ap leskri rig hi i possita, an kolate stenn i faile, un i lengste tchurja dikenn win har jag, te perell o kham pre. Te shunell o grai i phurdepaskri, witsrell lo pes bari sorjah glan, un mukell pes gar tele te rikrell. Hako kopo, kai shunell lo i phurdepaskri, dell lo pre gole: Hui-i! Un sungell o kurepen fun dural – koi kurepaskri gole i lurdendar un lengre pralstunendar. Sikral tu o baro tchirkles, har djal lo dur pre an o bolepen, un har te krell lo peskre mussja buchlo un djal kote, kai o kham pralstunes tardo hi? Penal tu ap o adlari, te djal lo dur pre ap i berge, te krell lo kote peskro kheer? Ap i bare barra hi lo khere, pral pre ap i berge un bare barra djiwell lo. Fun kotar dikell lo tele, un rodell peskro chapen. Fun dural dikenn les peskre jaka. Leskre tchawe trushenn pal rat, un kote, kai i mule tchiddo hi, kote hi job ninna. Un o baro Dewel putchas o Hiobes: Tu kameh tut mantsa te tchingrell – mantsa, kai o sorelo Dewel hom? Tu, kai doosh ap mande hatsal, un mange penal, hoi gar mishto krom, pen kanna tchomone kai pre! Un o Hiob penas ap o baro Debleste: Dik, me hom tchi moldo! Hoi penap me tuke? Me tchiwau miro wast ap miro mui. Jek kopo rakrom, un me kamau tchi buder te penell. Un dui kope rakrom, un me kamau les gar buder te krell. Un o baro Dewel rakras pale o Hiobeha dran i baro phurdepen win, un penas ap leste: Kanna ste pre har i mursh! Un me putchau tutar. Un tu peneh mange, hoi kamau te djinell. Kameh tu tchatchepah te penell, me djau gar pal o tchatchepen? Peneh, te anom me doosh ap mande, te nai wess tu koi tardo, har te wals tut tchatches? Hi tut sawi bari soor har man? Nai rakreh tu sawi sorjah har me? Sike, har baro un an-diklo hal! Muk tut an tiro shukapen un railepen te dikell! Tchore tiri tseli choli win, dik ap lauterende, kai pre-phurdo hi, un witse len tele! Awa, dik ap kol pre-phurde, un kre len tiknes! Un stake i tchilatchen ap jek kopo khetne! Paske len halauteren an i phub, un pande len dren an o mulengro them! Te kral tu kowa lauter, palle sharau ninna me tut, un penau, te das tiro tchatcho wast tuke i soor, te hal tu o sorleder. Dik ap ko baro viecho, o Behemot, koles me krom, har me tut ninna krom! Job chal senlepen har i grumni. Dik, hawi bari soor les an peskre herja hi, un hawi soor an leskro per! Leskri pori hi jaake sorelo har i zedertikro ruk. Leskre muskle an leskre herja hi sorelo har pesse shelle. Leskre herja hi har dran saster, leskre kokale har dran lolo saster. Job his o glanstuno kol viechendar, hoi krom. Me, kowa kai les kras, das les ninna leskro charo. Ap i berge well o senlepen baro, hoi leske chapaske hi, kote, kai i tsele diwje vieche penge khelenn. Tel subjengre burra tchiwell lo pes tele, un khatrell pes mank shilftikro khass an i sapeni tchik. Kol pesse subjengre burra khatrenn les glan o kham. Un kol ruka, hoi pash o pani tardo hi, hi trul leste trujel. Ninna te well ko lengsto pani sorleder un diwjeder, nashell lo gar darenes krik. Ninna te dell o pani Jordan leske an o mui, krell leske kowa tchi. Kek nai taprell leske an i jaka, un tserdell leske i shello an o nak. Tserdeh tu o Leviatanes i ranjah pash tute, un pandeh i shello trul leskro mui? Tserdeh tu leske i shello an o nak, un tchiweh leske i gustri an o kokalo tel leskro mui? Mangell job tutar, te kress tiro dji leske pre, un rakrell tuha latche labentsa? Krell lo tuha win, te well lo tiro budepaskro hako tsireske? Kheleh tu leha, har te wals lo i tikno tchirklo, un pandeh les ap i shello i tchenge an tiro kheer? Kamenn les i starepangre te bikrell? Tchinenn les i parepangre an kotja un bikrenn leskro mass? Nai deh tu an leskri hauta un an leskro shero tchurje tchurjentsa, har te taprals i baro matcho? Tchip tiro wast ap leste! Tu kreh kowa gar i duito kopo. Kau kurepen bistreh tu gar. Hakeno, kai patsell, te nai well lo sorleder har o Leviatan, hunte dikell dren, te djal kowa gar. Hi gar jaake, te perell kowa i darjatar ap i phub, kai dikell les? Kek hi jaake dineles, te choirell lo les. Un koon hi kowa, kai nai atchell tardo glan mande? Koon nai djal i choljah ap mande, un me anau kowa gar ap leskro shero pale? Tel o tselo bolepen hi kek sawo! Me kamau ninna pral kowa te rakrell, hawe herja o Leviatanes hi, un har sorelo un shukar job kerdo hi. Kek nai riwell leske leskri baja win, hoi hi kerdo har dran saster! Un kek nai dell tchurje koi dren. Nai krell jek leskro baro mui pre? Na-a! Te dikell lo leskre danda, taprell les i bari daar. Leskro dumo tchakrenn shuppe, hoi hi sorelo har bar. Jek shuppa pal i wawar hi le pandlo ap leste. Un jek shuppa tchiwell pes jaake ap i wawar, te nai djal kek ducho mashkral lende dren. Jon hi jaake khetne kerdo, te taprell jek an o wawar, un kek nai tserdell jek dran o wawar win. Te phurdell lo dran o nak, well tikno pani win, hoi dikell win har brishin an o kham. Leskre jaka hi lolo har o kham, hoi pre djal. Dran leskro mui well jag, awa, jagakre kotja denn win karje. Tampa well dran leskro nak har dran i piri, hoi hi pral i jag tardo, un an kolate tchomone kerell. Leskro ducho mukell kasht te chatchell, un jag djal dran leskro mui. Leskri meen hi sorelo. Kai lo ninna djal, taprell i menshen i daar. Leskro per hi masselo un sorelo har saster. Leskro dji hi har bar, awa, jaake sorelo har i baro bar. Te stell lo pre, taprenn ninna i sorleder bari daar, un i trashatar tserdenn le pen pale. Dell jek o chareha pal leste, krell kowa leske tchi. Kek lengsti tchuri, kek witsepaskro tchuri, kek failo nai dukrell les. Leske hi saster jaake, har te wals lo phuss, un lolo saster har phuro sapeno kasht. Kek failo nai tradell les krik, un witsepaskre barra hi leske har phuss. Ninna i depaskro kasht hi leske gar budeder har i phusseskri halma. Un pral i lengsti tchuri, hoi ap leste witsedo was, sal lo. Leskro per tchakrenn sawe shuppe, hoi tchinenn har i paash-dino tcharo. Te tserdell lo pes pral koi sapeni phub, dikell kowa win, har te djals i tchinepaskro wurdin koi pral. Te djal lo an o baro pani, krell lo les diwjo, har pani, hoi kerell, un har djet, hoi an i piri pre kerell. Pal leste mukell lo i parno drom. hoi dikell win, har te wans rupene balla. Ap i phub hi kek wawar har job, jaake kerdo, te nai krell leske tchi daar. Job dikell halauterenge an i jaka, un hi o rai pral i tsele diwje viechende. Un o Hiob penas koi pre ap o baro Debleste: Me haiwom kanna, te nai kreh tu halauter. Un halauter, hoi kameh te krell, kowa kreh tu ninna. Tu putchal: “Koon hal tu, kai putcheh dineles: Hi kowa gosewo, hoi o Dewel krell?” Awa, tut hi tchatcho: Rakrom, hoi dinelo his, un hoi gar haiwom un kolestar tchi djinom. Shun, penal tu, me putchau tutar. Un tu peneh mange, hoi kamau te djinell. Ap ko tsiro djinom tchi tutar, har kowa hoi mange penlo was. Kanna dikom tut mire jakentsa. Doleske lau pale, hoi rakrom un hom beshdo an i tchik un an i jagakri tchik, te sikrap, kai khaitell man kowa, hoi rakrom. Un har o baro Dewel kol laba rakras o Hiobeha, penas job ap o Elifas dran Teman: “Kowa hoi o Hiob, koles miro tchatcho wast hi, pral mande rakras, hi tchatcho. Kowa, hoi tu un tire dui mala mandar rakran, hi gar tchatcho. Doleske hom chojedo ap tumende. Kanna lenn efta terne gurma un efta bakre un djan pash o Hiob, un marenn kol viechen kote, un chatchrenn len mange! Un o Hiob, koles miro tchatcho wast hi, hunte mangell man tumenge. Ap koleste shunau un krau tumentsa gar, har hunte kroms. Tumer rakran gar o tchatchepen pral mande har job kras.” Kote djas o Elifas peskre dui malentsa, o Bildad dran Shuach un o Zofar dran Naama, pash o Hiob, un jon kran, hoi o baro Dewel lenge penas. Un o baro Dewel shunas ap kowa, hoi o Hiob lestar mangas. Un har o Hiob peskre malenge mangas, las o baro Dewel koi bibacht o Hiobestar krik, un kras les pale brawelo, un das les dui kope jaake bud, har les his. Un leskre tsele phrala un phenja un kolla, kai les glan ko tsiro prindjran, wan pash leste, un chan khetne leha, un rakran latches leha, un penan har koi bibacht lenge dukas, hoi mukas o baro Dewel pral leste te well. Un hakeno das les i sonakaskri bema un i gustri. Un o baro Dewel tchiwas budeder bacht ap o Hiob har glan kowa. Un job las 14.000 (deesh-te-star-serja) bakre un 6.000 (shob-serja) khamele un 2.000 (dui serja) grumja un 1.000 (jek sero) burike. Un leske wan efta mursh tchawe boldo un triin tcha. Un i phureder tchat das lo o lab Jemima un i duiti tchat o lab Kezia un i triinti tchat o lab Keren-Happuch. Un an o tselo them his kek djuwja jaake shukar har o Hiobeskre tcha. Un lengro dad das len ninna dran leskro brawlepen jaake har lengre phralen, te lenn le kowa pal leskro merepen. Un o Hiob djiwas pal kowa gomme 140 (sheel-te-star-deesh) bersha. Un job dikas peskre tchawen un tchawengre tchawen, un kolengre tchawen un kolengre tchawen. Un job meras pal i lengsto djipen. Bachtelo hi kowa, kai shunell gar ap kowa, hoi i tchilatche penenna, Bachtelo hi kowa, kai djal gar kolentsa, kai mukan o Debleskro drom. Bachtelo hi kowa, kai beshell gar pash kolende, kai sanenn pral o Debleste. Kowa hi bachtelo, kai kamell o baro Debleskre laba, un mukell kol laba peske an o shero trujel te djal ap o diwes un an i rat. Kowa hi har i ruk, hoi tardo hi pash o pani. Ap o tchatcho tsiro wenn leskre rukengre baro. Un leskre patria atchenn senelo. Lauter, hoi job krella, djala mishto. Jaake hi i tchilatchentsa gar. Jon hi har tchik, hoi i ducho krik phurdell. Ap ko diwes, kai i phagi win penlo wella, nai atchenn i tchilatche gar tardo. Un kolla, kai o Debleskro drom mukan, nai atchenn gar kote, kai kolla khetne wenna, kai an o tchatchepen tardo hi. O baro Dewel prindjrell o drom kolendar, kai an o tchatchepen tardo hi. Un o drom i tchilatchendar anell len an i bibacht. I menshe an i wawar themma hi diwjo. Hoi kamenn le? Jon hadenn pen pral o baro Debleste! Hoske? Hoi le krenn, hi tchitcheske! I bare raja ap kai phub stakrenna pre, un i pralstune beshenn khetne, un krenn win, har nai hadenn le pen pral o baro Debleste un pral koleste, kones job win rodas. “Mer kamah buder gar te wenn le rai pral mende”, penenn le. “Witsras lengre shelle mendar, kolentsa jon men pandan!” O Dewel, kai an o bolepen beshdo hi, sal pral lende un lengro dinelo rakepen. Well i diwes, kai rakrell lo lentsa i choljah. Awa, leskri choljah krell lo lenge daar, te penell lo: “Ap i berga Zion, kai mange hi, tchiwom me i baro rajes, koles me wi-rodom.” Kau baro rai penell: “Mukenn man tumenge kowa te penell, hoi o baro Dewel kamell te krell. Job penas ap mande: ‘Miro tchawo hal tu. Kau diwes wom tiro dad.’ Te mangeh mandar i tsele themma, dau me len tute. Awa, i tseli phub dau me tute, te well li tiro. Ab rai pral lende i sasterno wasteha, tu phageh len nai har tchare.” Doleske awenn gar dinele, tumer bare raja ap kai phub! Shunenn mishto ap kowa, hoi penau, tumer, kai han tchatchepangre raja ap kai phub! Budrenn o baro Debleske un darenn lestar, perenn glan leste tele un tchumrenn leskre pire! Tchumrenn o tchawes, te well lo gar chojedo ap tumende, un tumer ap o drom merenna. Leskri choli nai chatchella sik. Bachtele hi kolla lauter, kai khatrenn pen pash leste. I gili o Davidestar, hoi lo kras an ko tsiro, har hunte nashas lo peske glan peskro tchaweste, o Absalom. Baro Dewel, dik, har bud hi kolla, kai ap mande djan! Dik, har bud hadenn pen ap mande! Bud penenn mandar: “O Dewel hi gar ap leskri rig.” Tu, baro Dewel, rike tiro wast pral mande! Tu hal kowa, kai miro shero pale hadell, te hunte ladjap man gar. Dau me gole ap o baro Debleste, shunell lo man ap peskri berga, kai job djiwell. Me tchiwom man tele un sowom, un djinom, har djangrom, o baro Dewel das jak ap mande i tseli rat. Me darau gar deesh-serja lurdendar, kai djan ap mande hake rigjendar. Ste pre, baro Dewel, un le man win, mo Dewel! Hakenes, kai ap mande djal, deh tu ap i tcham. Awa, i tchilatchenge deh tu i danda paash. Baro Dewel, tu hal kowa, kai lell man win dran i bibacht. Te well tiri bacht ap tire menshende! I gili o rajeske pral i gipangre, te giwell pash o bashepen ap i dorjengri bashepaskri. O David kras kai gili. Shun man, te dau ap tute gole! Miro Dewel, kai deh man tchatcho! An miri daar kral tu miro dji soreles. Ab latches ap mande un shun har me tut mangau! Murshale, har rah tserdenn tumer miro lab an i tchik! Tumer rodenn pal kowa, hoi tchi moldo hi, un kamenn o chochepen. Dikenn un haiwenn: O baro Dewel rodas kolen win, kai kamenn les o tselo djijestar. O baro Dewel shunell man, te dau ap leste gole. Te well i choli an tumende pre, palle anenn kek doosh ap tumende! Rakrenn an tumare djia, te han an tumaro tchiben tchiddo, un rakrenn kek lab! Denn kowa o Debleste, hoi mishto un tchatcho hi! Un patsenn, te krell o baro Dewel lauter mishto! Bud penenna, koon mukell men latchepen dikell? Tu, baro Dewel, muk tiro latchepen har i momeli pral mende pre te djal! Tu kral miro dji bachtleder har o dji kolendar, kolen bud djob un mool hi. Me tchiwau man tele un sowau kek darjah. Tu kokres, baro Dewel, deh jak ap mande, te nai krell mange kek i tchilatcho koowa. I gili o rajeske pral i gipangre, te giwell pash o bashepen ap i tikni phurdepaskri. O David kras kai gili. Baro Dewel, shun mire laba! Shun, har me ap tute rowau! De jak ap miri gole! Tu hal miro baro rai un miro Dewel, koles me mangau. Baro Dewel, sik taissarlakro dau gole ap tute. Sik taissarlakro wau pash tute un penau tuke, hoi mange ap o dji hi. Un dau palle jak, hoi tu mange peneh. Tu hal i Dewel, kai tchilatche dromma gar kamella. Pash tute nai atchell i tchilatcho gar. Kol pre-phurden kameh tu gar glan tire jaka te dikell, un tu choireh tut ap hakeneste, kai i wawarenge tchilatchepen krella. Tu mareh kolen, kai o chochepen rakrenna. Praassedo hi glan o baro Debleste kolla, kolen doosh ap o rat i wawarendar hi, un kai i wawaren chochenn. Mange hal latches un mukeh man an tiro kheer dren te djal. Me nai witsrau man tele glan tiro railo kheer, un nai mangau tut an. Baro Dewel, sike man o drom, hoi tchatcho hi glan tute! Kre mange o drom, hoi te djap! Muk kolen te dikell, kai mange tchilatchepen kamenna, kai hal tu ap miri rig! Ap lengro lab nai dell jek tchi. An lende hi tchilatchepen. Lengro rakepen anell o merepen. Jon rakrenn dui tchipjentsa. Tchip lengri doosh ap lengre shere, mo Dewel! Muk len te perell an pengre netse, hoi jon i wawarenge kran! Trade len tutar krik! Bud kope kran le o tchilatchepen. Pral tute hadan le pen. Bachtele wenn kolla, kai khatrenn pen pash tute! Kolla denn gole i bachtjatar o tselo tsiro. Tu rikreh tiro wast pral lende. Doleske sanenn un giwenn le – kolla, kai tiro lab kamenna. Tu, baro Dewel, tchiweh tiri bacht ap kolende, kai an o tchatchepen tardo hi. Tu tchiweh tiro latchepen trul lende har i plaashka, jaake te nai dukrell len tchi. I gili o rajeske pral i gipangre, te giwell pash o bashepen ap i bashepaskri ochta dorjentsa. O David kras kai gili. Baro Dewel, tu hal chojedo ap mande. Ma de man sawi bari phagi! Ma de man gar an tiri choli! Baro Dewel, ab latches ap mande, mange djal gar mishto! Baro Dewel, kre man pale sasto! Man hi buder kek soor an mande. Man hi bari traash. Ach, baro Dewel, har rah hal tu chojedo ap mande? Risse trujel, baro Dewel, un le man win! Tu hal jaake latcho, le man win! Te hom mulo, nai sharau me tut buder gar. Pash i mulende parkrenn le pen gar pash tute. Khino hom o ropastar. I tseli rat nashenn mire swa, un miro tchiben hi sapenes lendar. Me dikau buder gar mishto, – jaake pharo hi miro dji. Mire jaka hi pesso o ropastar kol budenge, kai mange o djipen phares krenna. Djan tumenge, tumer lauter, kai han tchilatches! O baro Dewel shunas miro ropen. Awa, o baro Dewel shunas miri gole. Miro mangepen las lo an. Ladj ap kolende, kai mange tchilatchepen kamenna! Sik te well i bari traash ap lende, te hunte nashenn le un ladjenn pen! I ropaskri gili, hoi giwas o David o baro Debleske, har o Benjaminari Kush leske o djipen phares kras. Baro Dewel, tu hal miro Dewel, pash tute khatrau man. Le man win dran i wasta kolendar, kai man palla lenna! Te weh tu gar ap miri rig, wenn le har i lewo un taprenn man un dandrenn man. Un kek nai tserdell man mank lengre danda win. Baro Dewel, tu hal miro Dewel, me te krom sawo koowa, hoi penan le, un te hi doosh ap mande, te homs tchilatches ap kolende, kai mange latches kaman, un kolendar tchoroms, kai les mange phares kran, ninna te krom me lenge tchi, palle mu lenn man palla kolla, kai hi chojede ap mande! Mu taprenn le man, un witsrenn man ap i phub, un mukenn le man an i tchik tchiddo! Ab chojedo, baro Dewel, un hade tut ap kolende, kai chojede hi ap mande un ap mande djan. Un ab ap miri rig, un rake o tchatchepen win! De i menshen dran i tsele themma khetne gole trul tute, un besh tut dur pral lende ap tiro tchatchepaskro stamin! Baro Dewel, tu hal o baro tchatchepaskro rai pral i menshende dran i tsele themma. De man miro tchatchepen! Tu djineh, me hom tardo an o tchatchepen un kek doosh hi ap mande. Tu hal i Dewel, kai an o tchatchepen tardo hi, un dikeh an hakeneskro dji un shero. Kanna kre, te nai krenn i tchilatche kek tchilatchepen buder! Kre kolen sorelo, kai an o tchatchepen tardo hi! O Dewel rikrell peskro wast pral mande. Job lell kolen dran i bibacht win, kai shunenn ap leste pengro tselo djijeha. O Dewel hi i tchatchepaskro rai, kai an o tchatchepen tardo hi. Job hi i Dewel, koleskri choli nai chatchella hako diwes. Tchatchepah, pale las o tchilatcho peskro charo, un hadell peskro bogo, te dell lo karje. Dik, peskro merepaskro charo un i faile, hoi chatchenna, hadas lo pre, te dell lo karje! Les hi tchilatchepen an o shero, un midjak koowa an o dji. Un dran leste well chochepen. Job hadas i cheb win, hoi djas dur tele, un peras palle kokres dren, – an koi cheb, hoi job i wawareske wi-hadas. Koi bibacht, hoi kamas lo ap i wawareste te anell, was ap leskro shero pale. Ko tchilatcho koowa, hoi kamas lo i wawareske te krell, peras ap leste pale. Me parkrau man pash o baro Debleste, te hadas lo o tchatchepen pre, un sharau o baro Debles, ko Debles pral halauter. I gili o rajeske pral i gipangre, te giwell pash o bashepen ap i bashepaskri ochta dorjentsa. O David kras kai gili. Baro Dewel, maro rai, har railo hi tiro lab ap i tseli phub! Tiro railepen hi bareder har o bolepen. Dran o mui i tchawendar un tikne tchawendar wenn kol laba, hoi sharenn tut. Jaake hunte rikrenn pengro mui kolla, kai kamenn tut gar un hi chojedo ap tute. Me te dikau o bolepen, hoi tu tire gushtentsa kral, o tchon un i momlia an o bolepen, hoi tu kral, palle putchau mandar: Hoi hi o mensho? Hoske well lo tuke an o shero? Hi lo tuke jaake kutch, te weh ap leskri rig? Tu kral les gar bud tikneder har tut kokres. Baro un railo kral tu les. Tu kral les rai pral halauter, hoi tire wasta kran. Lauter tchiwal tu tel leskre herja: Bakre, busja un grumja, un i diwje vieche ninna, i tchirkle an o bolepen un i matche an o baro pani, un lauter, hoi an o pani djiwell. Baro Dewel, maro rai, har railo hi tiro lab ap i tseli phub! I gili o rajeske pral i gipangre, te giwell har koi gili ‘Muth labben’. O David kras kai gili. Baro Dewel, me parkrau man pash tute o tselo djijeha, un rakrau pral ko tselo baro koowa, hoi tu kral. Pral tute hom bachtelo, un miro dji giwell tutar, un sharau tiro lab, tu Dewel pral halauter! Glan tute hunte tserdan pen kolla pale, kai his chojedo ap mande. Jon peran un meran glan tute. Awa, tu lal miro koowa an tiro wast, un beshal tut ap tiro tchatchepaskro stamin un dal man tchatches. Tu hal i tchatchepaskro rai, kai an o tchatchepen tardo hi. Tu dal trad kol menshen an wawar themma, un maral kolen, kai kaman tutar tchi te djinell. Lengre laba hi bistedo kanna un hako tsireske. Awa, kolla, kai kaman tut gar, hi buder gar koi. Krik hi le hako tsireske. Lengre forja kral tu paash. Hako tsireske hi le bistedo. O baro Dewel atchella hako tsireske. Leskro tchatchepaskro stamin hi tardo. Job hi o tchatchepaskro rai pral i tseli phub. Un pral i tsele themma rakrell job o tchatchepen win. I bibachtele nai khatrenn pen pash leste, un job rikrell peskro wast pral lende, un dell jak ap lende an phare tsirja. Doleske rikrenn kolla ap tute, kai tiro lab prindjrenna. Koon tut, o baro Debles, rodella, koles mukeh tu gar kokres. Giwenn o baro Debleske, kai ap i berga Zion khere hi! Penenn i menshenge an wawar themma, hoi job lauter kras! Kowa, kai bistrell gar te dell lo kolen i phagi, kai lan i rateskri doosh ap pende. Job shunell i gole un o mangepen kolendar, kai tchorwelo un palla lino hi. Ab latches ap mande, baro Dewel! Dik o tchilatchepen, hoi kolla mantsa krenna, kai hi mulo chojedo ap mande! Un tserde tu man win dran o merepaskro wast! Palle djau an i wudja tiro forestar Zion dren, un rakrau lauterentsa pral ko latchepen, hoi tu ap mande kral, un sharau tut i bachtelo djijeha, kai tu man dran i bibacht win lal. I menshe an wawar themma, peran an koi cheb, hoi jon i win hadan. An koi netsa, hoi jon win tchiwan, tapran le pen kokres. O baro Dewel sikras, koon job hi, un das i tchilatchende pengri phagi. I tchilatche pandan pen an koi netsa, hoi jon pengre wastentsa kran. Kamau, te djan le lauter pash i mulende, – kalla, kai kamenn o Deblestar tchi te djinell, un bistrenn, kai hi job o Dewel. O Dewel bistrell o tchorweles gar – an kek tsiro. I bibachtele nai djinenn, te well i tsiro, kai wenn le bachtelo. Baro Dewel, ste pre! Muk i menshen gar te hadenn le pen pral tute! An i menshen dran i tsele themma glan tute! Un rake o tchatchepen pral lende win! Tchip i daar ap lende, baro Dewel, un sike lende, te hi le tchi har menshe! Baro Dewel, hoske hal tu jaake dur mandar krik? Hoske khatreh tu tut mandar an o tchilatcho tsiro? O tchilatcho hi pre-phurdo un lell i tchorwelen palla, un krell lentsa ko tchilatcho koowa, hoi leske an leskro shero trujel djal. Job sharell pes pral kowa, hoi lo kamell te krell. Un kowa, kai i meen gar pherdo lell, praassella o baro Debles un sal pral leste. O tchilatcho rikrell o nak pral un penell peske: O Dewel putchell gar palla. Lauter, hoi leske an o shero trujel djala, hi: Dell kek Dewel. Lauter djal leske, har job kamella. Te deh tu leste i phagi, patsell lo kowa gar, jaake dur hal tu lestar krik. Job tchungrell ap lauterende, kai leske an o drom tardo hi. Job penell peske an peskro dji: Tchi nai witsrell man trujel. Kek bibacht well ap mande. Job koshell, chochell un dell trad. Leskro rakepen anella duka un bibacht. Khatemen pal i khera hi lo beshdo, un tchorchanes dell lo kolen mulo, kai ap lende kek doosh hi. Leskre jaka djan o tchorweleske palla. Tchorchanes khatedo har i lewo an i burra, jaake lurell job ap o tchorweleste, un taprell les an peskri netsa un tserdell les krik. Job djal tele ap i tchanga un stell ap o tchorweleste, un peskri sorjah witsrell lo les an i tchik. An peskro dji penell lo peske: “O Dewel djinell kowa gar. Job das gar jak pre un dikell tchi.” Ste pre, baro Dewel! Mo Dewel, hade tiro wast! Ma biste i tchorwelen! Hoske nai praassell tut kowa, kai kamell tutar tchi te djinell? Hoske nai penell lo an peskro dji: “O Dewel putchella gar palla.” Tu dikal les. Tu deh jak ap kolende, kolenge le o djipen phares krenn, un djineh lengre duka, un leh lengro koowa an tiro wast. Awa, i tchorwele tchiwenn pengro djipen an tiro wast. Tu hal ap i rig kolendar, kolen kek dad buder hi. Phage i soor kol tchilatchendar un midjak menshendar, hoi len pral i wawarende hi! De len pengri phagi, te krenn le buder kek tchilatcho koowa! O baro Dewel hi o baro rai kanna un hako tsiro. Kolla, kai gar ap leste patsenna, djan penge dran leskro them. Kowa, hoi i tchorwele tutar mangenna, shuneh tu, mo baro Dewel. Tu kreh lengro dji sorelo, un tiro kand hi lenge pre. Un tu deh o tchatchepen i tchorwelenge un kolenge, kai len kek dad buder hi, jaake te nai krell buder kek mensho i wawarenge daar ap kai phub. I gili o rajeske pral i gipangre. O David kras kai gili. Me tchiwau miro tselo patsepen ap o baro Debleste. Har nai penenn tumer palle ap mande: “Naash har i tchirklo an i berge! Dikeh tu gar, te tserdenn i tchilatche o bogo un tchiwenn pengre faile koi pre, jaake te denn le khatemen karje ap kolende, kai shunenn pengro tselo djijeha ap o Debleste. Te perell lauter an kotja, nai krell kowa tchi, kai an o tchatchepen tardo hi.” O baro Dewel hi an peskro railo baro kheer. Leskro rajeskri beshepaskri hi an o bolepen. Leskre jaka dikenna tele ap i menshende, un job lell len an o jak. Job rodell an i djia i latchendar un i tchilatchendar. Koon o tchilatchepen kamell, ap koleste hi lo peskro tselo djijeha chojedo. Mu dell lo i tchilatchen i phagi: Jag un jagakri khand mukell lo pral lende te perell, un i tato ducho phurdell ap lende. O baro Dewel hi an o tchatchepen tardo, un kamell hakenes, kai o tchatchepen krella. Koon ap leste shunella peskro tselo djijeha, kowa dikell les peskre jakentsa. I gili o Davidestar te giwess lat pash o bashepen ap i ochta-dorjengri bashepaskri. Baro Dewel, ab ap miri rig! Tire menshe hi buder gar bud. Awa, kolla, kai patsle hi mank i menshende, hi gar bud. Hakeno chochell o wawares. Jon rakrenn dui tchipjentsa un dran dui djia. Baro Dewel, kre, te rikrenn le pengre muja, kolla, kai rakrenn dui tchipjentsa! Pande kolenge o mui, kai jaake bares rakrenna, un penenna: “Mer haiwah te rakrell. Maro rakepah ham soreles. Koon hi o pralstuno pral mende?” “Kanna”, penell o baro Dewel, “stau me pre. Ap i tchorwelende djan le sorjah. Me shunom lengro ropen. Kanna rikrau mire wasta pral hakeneste, kai peskro tselo djijeha kamell, te wap ap leskri rig.” O baro Debleskre laba hi djudjo har rup, thodo an i jagakro bob efta kope. Tu, mo baro Dewel, rikreh tiro lab, un rikreh tiro wast pral mende hako tsiro, te nai krenn kol menshe menge kek tchilatchepen, ninna te nashenn kolla trujel, kai kamenn tutar tchi te djinell, un o tchilatchepen bareder well mank i menshende. I gili o rajeske pral i gipangre. O David kras kai gili. Baro Dewel, har rah bistreh tu man? Kameh tu man hako tsiro te bistrell? Har rah darap an miro dji? Har rah putchap man darenes hako diwes: Har rah hadell pes kowa pral mande, kai kamell mange tchilatchepen te krell? Tu, mo Dewel, dik ap mande un shun miro mangepen! Muk man i momeli te dikell, te merap gar! Kowa, kai kamell mange tchilatchepen, nai sharals pes un penals, te wals lo sorleder har me. Kolla, kai hadenn pen ap mande, wans bachtelo pral miro perepen. Me dikau ap tiro latchepen, miro dji bashrell koi pral, kai tu man win leh dran i tchilatche wasta. Me kamau te giwap o baro Debleske, kai mange jaake latches hi. I gili o rajeske pral i gipangre. O David kras kai gili. Dinele hi le, kai rakrenn penge: “O Dewel dell pes gar!” Tchi-molde hi le! I ladj hi kowa, hoi jon krenn. Kek hi koi, kai krell latchepen. O baro Dewel dikell dran o bolepen tele ap i menshende, te dikell lo: Dell jek, kai gosewo hi un pal leste putchella? Halauter rissran pen lestar krik, un djiwenn i djungelo djipen, jek har ko wawar. Kek hi koi, kai krell o latchepen, awa, kek! “Djinenn kol tchilatche gar, hoi jon krenna”, penell o baro Dewel, – “kolla, kai chan mire menshen har i kotar maro? Un ap mande denn le gar gole.” Sik well ko tsiro, kai perenn le an i daar. O Dewel rikrell pash kolende, kai an o tchatchepen tardo hi. “Tumer kaman i tchorwelenge tchilatchepen te krell, un kowa paash te krell, hoi jon kaman. O baro Dewel rikrell peskre wasta pral lende.” Har kamaus me, te wals kowa koi berga Zion tele, kai lell o Israel win dran i bibacht! Awa, har kamaus me, te anell o baro Dewel peskre pandle menshen pale! Palle stenna o Jakobeskre tchawe i bachtjatar, awa, o tselo Israel well bachtelo. I gili o Davidestar. Baro Dewel, koon nai well an tiro kheer? Kones mukeh tu ap koi berga te djiwell, kai tu khere hal? Koles kokres, kai i djudjo djipen djiwell, un hako tsiro krell, hoi tchatcho hi. Kowa, kai kek chochepen rakrella, witar kek djunglepen pral jekeste penella. Kowa, kai peskro maleske kek tchilatchepen krella, un kolen gar praassella, kai pash leste djiwenna. Kowa, kai hadell gar kolen, kai kowa krenna, hoi o baro Dewel gar kamella, Na-a, job hadell kolen, kai o baro Debleha djiwenna. Job krell, ap hoi job pes sowel das, ninna te well kowa leske phares. Te patsas lo peskre lowe, lell lo gar budeder lowe pale. Ninna te denn le les shukar koowa, anell lo kek chochepen ap koleste, kai kek tchilatchepen kras. Koon jaake djiwella, kowa hi soreles tardo an peskro djipen. I gili o Davidestar. Rike tiro wast pral mande, miro Dewel! Me tchiwau miro tselo patsepen ap tute. Me penom ap o baro Debleste: Tu hal miro rai. Hako latcho koowa, hoi man hi, well tutar. I Debleskre menshe an o them hi railo. Jon krenn miro dji bachteles. Bud hi i duka kolendar, kai nashenn i wawar debleske palla. Me kamau kol chochene deblenge kek rat win te tchorell. Witar gar kamau lengro lab an miro mui te lell. Tu, baro Dewel, hal miro brawlepen, un deh man lauter, hoi man hunte well djipaske. Miro tselo djipen hi an tiro wast. Kowa, hoi job mange wi-rodas, hi an i shukar them. Awa, kowa, hoi job man dell, hi shukar. Me sharau o baro Debles, kai mange penell, hoi hunte krap. Ninna an i rat rakrell miro dji mantsa, te bistrap gar, hoi job kamella. Miro baro Dewel hi man hako tsiro glan mire jaka. Job te hi ap miri tchatchi rig, nai hom me soreles tardo. Doleske hi miro dji bachtelo, un halauter an mande stell i bachtjatar. Awa, me nai tchiwau man tele kek darjah. Tu mukeh man gar an o merepen, un kameh gar, te merell miro mass tele an i phub. Tu sikreh o drom, kai an o djipen anell. Pash tute hom bachtelo. Te hom kote, kai tu hal, bashrell miro dji hako tsiro. I mangepen o Davidestar. Baro Dewel, shun, hoi tutar mangau: De man miro tchatchepen! De jak, har dau ap tute gole! Shun miro mangepen, hoi well dran i mui, hoi gar chochella! Rake tu mange latches! Tu dikeh, ap hawi rig o tchatchepen hi. Tu djineh, hoi mange an o shero djal. Ninna an i rati dikal palla, har an miro dji wi-dikella, un hatsal tchi an mande, hoi gar mishto hi. Ninna kek tchilatcho lab was dran miro mui win. Jaake har i menshe krenna, krau me les gar. Me rikrau man ap tire laba, un djau gar ap tchilatche dromma. Mire pire djan ap tiro drom un peran gar tele. Me dau ap tute gole, un tu, mo Dewel shuneh man. Risse tiro kand pash mande, un shun, hoi me ap tute rakrau! Sike tiro latchepen, tu, kai leh kolen dran i tchilatche wasta win, kai pen pash tute khatrenna, Rike tiro wast pral mande, jaake har te woms tiri jak. Khate man jaake har i tchirklo peskre tchawen tel peskre mussja khatrell! Tu dikeh kol tchilatchen, kai i sorjah ap mande pre djan, kolla, kai haki rigjatar ap mande wenna, te denn le man. Lengre djia pandenn le, te khaitell len kek, un pengro mujeha krenn le pen bares. Kai mer ninna djah, jon hi trul mende un lenn men an i jak, te stakrenn le men an i phub. Jon hi har i lewo, hoi khatedes beshdo hi, un ap jekeste lurella, hoi job nai chal. Baro Dewel, ste tu pre, tchip tut lenge an o drom! Stake len khetne! Ab un le tiro charo, un le miro djipen win dran i wasta kol tchilatchendar. Baro Dewel, tiro wasteha le man win dran o wast kol menshendar, kai djiwenn i phubjake. Lengro brawlepen lenn jon an kau djipen! Tu kreh lengro per pherdo ko koowa, hoi tu lenge deh. Ninna lengre tchawe wenn tchalo, un mukenn pral pengre tchawenge. Me krom, hoi tchatcho hi. Doleske nai dikau tut. Te djangrau pre, dikau me tut un hom tchalo i bachtjatar. I gili o rajeske pral i gipangre. O David, kai o baro Debleskro budepaskro hi, kras kai gili un giwas lat o baro Debleske ap ko diwes, har o baro Dewel les win las dran i wasta lauterendar, kai leske tchilatchepen kaman, un ninna dran i wasta o baro rajestar Saul. Un job penas: Baro Dewel, miro tselo djijestar kamau tut. Tu kreh man soreles. Baro Dewel, tu hal mange har i baro sorelo bar, kai nai khatrau man, har i sorelo kheer, kai nai krell kek mange tchilatchepen. Miro Dewel, tu hal kowa, pash koleste nai wau un man khatrau. Tire wasta rikreh tu pral mande. Tu hal ko sorelo ap miri rig, un hal mange har i sorelo kheer pral ap i berga. Me sharau o baro Debles! Te dau ap leste gole, lell lo man win dran i wasta kolendar, hoi mange tchilatchepen kamenna. O merepen pandas man an peskre shelle, un merepaskri daar djas pral mande har sorele panja. I mulengro them pandas peskre shelle trul mande, un o merepaskre shelle tserdan man tele. An miri daar kharom ap o baro Debleste. Awa, bari gole dom ap miro Debleste. An peskro railo kheer shunas lo man, un miri gole was glan leskre kanda. Koi trissas i phub, pral un tele djan i berge o Debleskri bari choljatar. Jagakro ducho djas dran leskro nak pre, baro tatepen was dran leskro mui win, ninna jag das karje lestar win. Un job tserdas o bolepen ap i rig, un was tele. Kali rat his tel leskre herja. Un job beshas ap i cherub un hadas pes har i tchirklo; awa, job mukas pes te hidjrell ap i mussja o duchestar. Kali rat his leskro ripen, An kalo pani un pesse wolke his lo khatedo. Dran o railepen glan leste djan leskre wolke dureder, brishineskre barra un barra, hoi chatchran, peran dran lende. Un o baro Dewel mukas o bolepen bari gole te dell, awa, o Dewel pral halauter mukas pes te shunell bari goljah. Un job das jag karje dran o bolepen kate te kote, un tradas i wolke krik. Kote was o telstunepen tel i panja diklo, un i telstuni phub was pre-tchakedo, har tu, baro Dewel, tchingral un trad dal an tiri choli. Dran o bolepen tapras man tiro wast, un tserdas man dran o baro pani win. Tu lal man win dran o wast kol sorelendar, kai kaman miro merepen, awa, dran ko wast kolendar, kai his jaake chojedo ap mande un bud sorleder har me. Ap o diwes, kai i bibacht pral mande was, peran le pral mande. Koi was o baro Dewel ap miri rig. Job las man win dran lengre wasta un anas man an i buchlo them. Job kamell man, doleske kras lo kowa. O baro Dewel djinas, te homs an o tchatchepen tardo. Doleske kras lo mange latchepen. Kek doosh his ap mande. Doleske his lo mange latcho. Me rikrom man ap i dromma o baro Deblestar, un mukom gar miro Debles. Awa, leskro tselo tchatchepen hi glan mire jaka, un rikrau ap lauter, hoi job kamell, te krap. Jaake te hatsell lo tchi ap mande, kai nai tchingrell lo mantsa, un dau jak, te well kek doosh ap mande. Miro tchatchepen his glan leskre jaka. Un kek doosh his ap mande. Doleske kras o baro Dewel mange latchepen. Tu rikreh ap koleste, kai ap tute rikrell, un kreh, hoi mishto hi koleske, kai krella, hoi tu lestar kameh. Tu hal latcho ap koleste, kai hi latcho ap i wawarende un hal gosweder har kowa, kai ap bange dromma djal. Tu weh ap i rig i tchorwelenge, un kol pre-phurden kreh tu tiknes. Miro baro Dewel, tu kreh miri momeli soreles, un kreh miri rat jaake har wals diwes. Awa, khetne tuha nai djau me an o kurepen. Khetne miro Debleha nai stau me pral bare pre-tchidde barra. I tsele dromma, kai o Dewel man anella, hi latcho. Leskre laba hi latcho un tchatcho. Job rikrell peskro wast pral hakeneste, kai well pash leste. Jek kokres hi o Dewel. Kowa hi o baro Dewel. Jek kokres hi har i baro sorelo bar menge, kai nai khatrah men. Kowa hi maro Dewel. Job hi kowa, kai dell man soor un krell i latcho drom glan mande. Job krell mire herja jaake sik, har te wans le i herja i wesheskri grumjatar, te wap soreles tardo ap i pralstune berge. Job sikrell man, har mire wasta hunte kurenn pen, un har miri mussi rikrell o sasterno bogo. Baro Dewel, tu rikreh tiro wast pral mande, te dukrell man kek. Tiri tchatchi mussi dell man soor, un tu dikeh latches ap mande un kreh man bares. Tu kral, te nai stakrau soreles pre, un kral mange o drom dur pre. Me lom kolen palla, kai ap mande pre djan, un taprom len, un mukom gar tele, bis te his le mulo dino. Me dukrom len jaake, te nai stan le gar buder pre, un stakrom len tel mire herja. Tu dal man i soor, te nai kurom man lentsa un witsral kolen ap i phub glan mande, kai hadan pen ap mande. Tu kral, te hunte nashan le mandar. Jaake nai marom kolen, kai mange tchilatchepen kaman. Fothe dan le gole, his kek koi, kai nai lals len dran miro wast win. Ap o baro Debleste dan le gole, un job rakras gar pale ap lende. Un me dom len khetne, dom len tiknes har tchik, hoi i baro ducho krik phurdell. Har tchik tchorom len win ap o drom. Tu lal man win dran o tchingepen mire menshentsa, un kral man o rai pral i menshende dran wawar themma, Menshe, kolen me gar prindjrom, budrenn mange. I wi-themarja rakrenn shukar ap mande, un shunenn ap mande un krenn sik, hoi penau. Len hi buder kek soor an pende. Darjah wenn le dran pengre sorele rajengre khera win. O baro Dewel djiwella! Les sharau: har i baro sorelo bar hi lo mange. Miro Debles hadau: job das ap mande jak, un kras man sorleder har kolla, kai kuran pen mantsa, un witsras i menshen dran wawar themma tel mande. Tu lal man win dran i wasta kolendar, kai kaman miro merepen. Tu hadal man pral kolende, kai hadan pen ap mande, un mukal man gar an i tchilatche wasta. Doleske sharau tut mank kolende, kai hi gar tire menshendar, baro Dewel, un giwau gilja tuke. Tu kreh baro koowa o Davideske, koles tu wi-rodal, te well lo o baro rai. Un hal jaake latches ap leste un kolende, kai lestar wenn. Tiro kamlepen lenge atchell hako tsireske. I gili o rajeske pral i gipangre. O David kras kai gili. O bolepen sikrella, har baro un railo o Dewel hi, un i bolepangre momlia sikrenna, hoi job lauter kras. Jek diwes penell les o wawareske un jek rat i wawarake. Kek labentsa rakrenn le. Un lengri gole well gar shunlo. Lengro rakepen djal an hako them, un well shunlo ap i tseli phub. O Dewel kras i kheer o khameske an o bolepen. Taissarlake djal o kham win har i bijabeskro dran peskri isema, un har i sorelo naashepaskro hi lo bachtelo, te nashell peskro drom. O kham djal pre ap koi jek rig o bolepastar, un nashell peskro drom bis ap i wawar rig, un glan leskro tatepen atchella tchi khatedo. O baro Debleskre laba hi lauter tchatcho un krenn mare djia sorelo. O baro Debleskro rakepen hi latcho, un krell i dinelen gosewo. Kowa, hoi o baro Dewel menge penell, te kras mer, hi tchatcho, un krell maro dji bachtelo. Kowa, hoi lo mendar kamell, nai haiwell hakeno. Kowa hi har i momeli, hoi sikrell men o drom. Te hadau o baro Debles pre, hi kowa mishto. Hako tsiro well lo hadedo. O tchatchepen, hoi o baro Dewel win rakrella, hi lauter latcho un tchatcho. Leskro tchatchepen hi kutcheder har o sonakai, har o raileder sonakai, un gudleder har o gwin, har o djudjeder gwin. Miro rai, me mukau tire laba ap miro dji te rakrell. Koon rikrell pes ap lende, koleske djal mishto. Kek mendar djinell haki doosh, hoi lo ap peste anas. Le koi doosh mandar krik, hoi anom ap mande un djinau kowa gar! Muk man gar khetne kolentsa te djal, kai hi pre-phurde, te tserdenn le man gar ap lengri rig. Jaake well kek doosh ap mande, un me krau kek baro tchilatcho koowa. Muk o rakepen, hoi well dran miro mui, un kowa, hoi rakrau an miro dji, shukar te well tuke! Baro Dewel, tu rikreh man, un hal kowa, kai man win las dran o tchilatchepen. I gili o rajeske pral i gipangre. O David kras kai gili. Mangau o baro Debles, o Jakobeskro Debles, te shunell lo tut ap o diwes, kai i bibacht pral tute well. Mu rikrell job peskro wast pral tute! Mu well lo dran leskro kheer ap tiri rig! Un dran o foro Zion bitchrell lo tuke soor! Mu bistrell lo kek latcho koowa, hoi tu leske anal, un dikell latches ap kol viechen, hoi tu leske chatchral! Mu dell lo tut lauter, hoi tiro dji kamella, un krell, te djal tuke lauter mishto, hoi tu tuke glan lal! Palle kamah mer te giwell i bachtjatar. Un sharah maro Debles un hidjrah o themeskri plachta, te sikras, kai job tut soreles kras pral kolende, kai kuran pen tuha. O baro Dewel mu dell tut lauter, hoi tu lestar mangeh! Kanna djinau, kai well o baro Dewel ap i rig kolestar, koles job win rodas, te well lo baro rai. Dran o bolepen, kai job khere hi, shunell lo ap leste, un peskri bari sorjah well lo ap leskri rig. Wawar menshe patsenna ap i soor pengre grajendar un wurdja. Mer dah gole ap maro baro Debleste. Jon hi kolla, kai phagenn khetne un perenn. Mer atchah tardo un dah gar palla. Baro Dewel, ab o baro rajeske ap i rig! Mu shunell lo men ap o diwes, kai dah ap leste gole! I gili o rajeske pral i gipangre. O David kras kai gili. Baro Dewel, har bachtelo hi o baro rai pral tiri soor! Tu hal ap leskri rig. Doleske bashrell leskro dji. Kowa, hoi job o djijestar kamas, dal tu les, un kowa, hoi job tutar mangas, rikral gar pale. Tu tchoral pral leste bacht pral bacht, tchiwal shereskro sonakai ap leskro shero. Djipen mangas lo tutar, un tu dal les leste: o djipen, hoi gar pre-herella, dal tu les. Tu hal ap leskri rig un kral leskro railepen bares. Shukapen un barepen tchiwal tu ap leste. Tiri bacht hi ap leste hako tsiro. Tu hal pash leste. Doleske bashrell leskro dji. O baro rai patsell ap o baro Debleste, ko Debleste pral halauter. Un dran o Debleskro latchepen nai atchell o baro rai soreles tardo. Tiro wast hatsell hakenes, kai kamell tuke tchilatchepen te krell. Tiro tchatcho wast hatsell kolen, kai pen ap tute choirenna. Tu chatchreh len har an i bobeskri jag, an ko tsiro, kai tu mukeh tut te dikell. Tiri choli chatchrell har i jag, un chal len pre. Kek lengre tchawendar atchenn djido, gar jek lendar atchell ap kai phub. Jon wan khetne un rakran, har nai krenn le tuke tchilatchepen. Tchi, hoi kamenn le tuha te krell, djal lenge mishto. Tu leh tiro bogo un rikreh ap lende, un kreh, te rissrenn le pen trujel un nashenn penge. Baro Dewel, hade tut an tiri soor! Palle giwah tuke gilja un sharah tiri soor. I gili o rajeske pral i gipangre, te giwell har koi gili ‘I wesheskri grumni, hoi sik ap o diwes tradedo wella.’ O David kras kai gili. Mo Dewel, mo Dewel, hoske mukal tu man? Me dau gole ap tute, un tu weh gar ap miri rig. Hoske atcheh dur mandar? Mo Dewel, ap o diwes dau ap tute gole, un tu shuneh man gar, ninna rati kharau tut, un hatsau kek sopen. Tu hal ko jek tchatcho Dewel, un hal beshdo ap tiri rajeskri beshepaskri, un o Israel giwell tuke gilja. Ap tute dikan mare phure, un tu wal ap lengri rig. Ap tute dan le gole, un tu lal len win. Ap tute dikan le, un tu mukal len gar kokres. I kirmo hom me un buder kek mensho. I menshe praassenn man, un dikenn tele ap mande. Hakeno, kai dikell man, sal pral mande, rissrell peskre jaka, un tchiwell peskro shero ap i rig un penell: “De gole ap o baro Debleste! Te kamell lo tut, palle lell lo tut win un rikrell peskro wast pral tute.” Tu, mo Dewel hals kowa, kai kras te wom boldo, tu mukal man kek darjah te sowell ap o betch miri datar. Fun tiknes pre, deh tu jak ap mande, Jaake rah har djiwau, hal tu miro Dewel. Atch gar dur mandar, man hi daar, un kek hi ap miri rig tardo. Bud gurma hi trul mande, awa, diwje sorele gurma pandan man dren. Pengre bare muja krenn le pre, un denn bari gole ap mande har i lewo glan peskro chapen. Miri soor hi win tchoredo har pani, mire tsele kokale rikrenn buder gar khetne, Miro dji nashras peskri soor, har i momeli hoi tele chatchras. Miri meen hi truk. Ninna miro tchip hi buder gar sapeno, un tu tchiwal man an o merepaskri tchik. Tchilatche menshe tchiwan pen khetne un djan trul mande, har djukle, kai mukenn man gar win te djal. Jon denn tchurje an mire wasta un an mire pire. Me hom jaake sano, te nai dikenn le mire tsele kokale. Un kol tchilatche dikenn ap mande, un lenn man an i jak. Jon lenn penge mire koola un khelenn win, koon miri plaashka lell. Atch gar dur mandar, mo baro Dewel! Tu, miri soor, ab sik ap miri rig! Le man win, te dell man o charo gar mulo, te chan kol djukle gar miro djipen! Tserde man win dran o leweskro mui! Un le man krik glan i shinga diwje gurmendar! Tu shunal man. Tutar kamau me te rakrell pash mire phralende. Kote, kai wenn le khetne, kamau me tut te sharell. Tumer, kai o baro Debles an-mangenna, sharenn les! Tumer lauter dran o kheer Jakob, hadenn les pre! Un darenn lestar, tumer lauter dran o kheer Israel! Job dikas gar krik o tchorwelestar un leskre duka, un khatras gar peskro mui lestar, Na-a, har job ap leste gole das, shunas lo les. Tut kamau me te sharell, kote, kai bud khetne wenna. Glan kolende, kai tut an-mangenna, kamau me tuke te dell, hoi sowel dom. Mu chan i tchorwele un wenn tchalo! Un kolla, kai ap o baro Debleste gole denna, mu sharenn les! Lenge te well i djipen, hoi gar pre-herella! Mu rodenn i menshe ap i tseli phub o baro Debles, un wenn pash leste! Mu mangenn le les an, an hako them! O baro Dewel hi o rai pral i tseli phub. Awa, o baro rai hi lo pral i tsele themma. Ninna i brawele ap kai phub, kolen hako tsiro budeder hi har doha chapaske, hunte witsrenn pen tele glan leste. Ninna hakeno, kai meras un pale tchik was, hunte perell ap i tchanga glan leste. Ninna kolla, kai bolde wenna, wenn leske koi. Un jon rakrenn ap pengre tchawende un tchawengre tchawende o baro Deblestar. Ko tchatcho koowa, hoi job kras, penenn le dureder ap kolende, kai bolde wenna. I gili o Davidestar. O baro Dewel dell jak ap mande har i bakrengro dell jak ap peskre bakre. Man hi lauter, hoi man hunte well djipaske. Job mukell man tele te tchiwell ap i phub pherdo senlepen, un anell man pash latcho pani. Job dell miro djipen newi soor. Job anell man ap o tchatcho drom, jaake har job peskro lab koi pre das. Ninna te nashau me mashkral i tamli tala, darau me glan kek bibacht. Tu hal pash mande. Tiro kashteha aneh tu man pale, un rikreh i diwje viechen mandar krik, jaake hunte trashap gar. Glan i jaka kolendar, hoi mange tchilatchepen kamenn, tchiweh tu mange latcho chapen pre. Miro shero makeh o djeteha, hoi mishto sungella. Miro khoro nashella pral. Tchatchepah, tiro latchepen djal mange palla, un hako diwes kreh tu tiro dji mange pre, jaake rah, har me djiwau. Un me atchau an o baro Debleskro kheer hako tsiro. I gili o Davidestar. O baro Debleske hi i phub un lauter, hoi koi pre hi, awa, i tseli phub un kolla, kai kote djiwenna. Job kras lat un tchiwas lat pral o baro pani, un rikras lat soreles pral i panja. Koon hi kowa, kai ap o baro Debleskri berga nai djal? Koon hi kowa, kai an leskro kheer nai tardo atchella? Kawa, ap koleskre wasta kek doosh hi, un koles i djudjo dji hi. Kowa, kai djiwell gar peskro djipen ap chochepen, un dell pes gar chocheni sowel. Sawo lell bacht o baro Deblestar. Leskro Dewel hi ap leskri rig un dell les tchatchepen. Jaake hi i menshe, kai pal leste putchenna, un pash leste wenna. Jon hi i tchatche tchawe o Jakobestar. Krenn i bare wudja buchles pre! Awa, krenn kol phure wudja bares pre, te nai djal o baro rai dren, kones o tselo railepen hi. Koon hi kau baro rai, kones o tselo railepen hi? Kowa hi o baro Dewel, ko sorelo kurepaskro, awa, o baro Dewel hi sorelo an o kurepen. Krenn i bare wudja buchles pre awa, krenn kol phure wudja bares pre, te nai djal o baro rai dren, kones o tselo railepen hi! Koon hi kau baro rai, kones o tselo railepen hi? Kowa hi o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub. Job hi o baro rai, kones o tselo railepen hi. I gili o Davidestar. Baro Dewel, miro mangepah wau pash tute. Ap tute rikrau man, miro Dewel. Muk man gar tchitcheske ap tute te dikell, te nai san kolla pral mande, kai kamenn mange tchilatchepen. Kek, kai pes ap tute rikrell, hunte ladjell pes. Kolla, kai phukrenn ap tute tchitcheske, hunte ladjenn pen. Baro Dewel, sike man tiro drom, un hoi tu mandar kameh! Sike mande, har te djiwap miro djipen an tiro tchatchepen! Tu hal miro Dewel, kai rikrell man! Hako diwes dikau ap tute. Miro baro Dewel, ma biste tiro kamlepen un tiro latchepen, hoi hako tsiro ap tire menshende sikral. Biste miri doosh, hoi ap mande lom, har terno homs, un miro tchilatcho koowa! Kre mange tiro dji pre, miro baro Dewel! Latcho un tchatcho hi o baro Dewel. Doleske sikrell lo kolen, kai doosh ap pende lan, o tchatcho drom. Kolen, kai tele rikedo hi, anell lo ap o tchatcho drom, un sikrell lende, hoi lo lendar kamella. I tsele dromma hi latcho un tchatcho, kai o baro Dewel kolen anell, kai rikrenn pen ap leskre laba un krenn, hoi job lenge penell. Baro Dewel, kre tiro lab baro, un le miri doosh mandar krik, hoi jaake bares hi! Hoi hi ko mursheha, kai djiwell o baro Debleha? Koleste sikrell lo hawo drom job te djal. Kowa djiwella an i bacht, un leskre tchawenge hi o them. O baro Dewel hi o maal kolenge, kai djiwenn leha, un lende sikrell lo, te hi lo lengro Dewel un jon peskre menshe. Mire jaka dikenn hako tsiro ap o baro Debleste, job lell mire pire dran i netsa win, kai jon dren pandle hi. Risse tut pash mande, un kre tiro dji mange pre, me hom jaake muklo un kokres. I daar an miro dji hi baro. Le man win dran miri bibacht! Dik ap miro pharo djipen, un har djungeles mange djala, un biste miri tseli doosh! Dik, har bud kolla hi, kai kamenn mange tchilatchepen, un hawi bari choljah jon pen ap mande choirenna! Rike tiro wast pral miro djipen, un le man dran lengre wasta win! Muk man gar tchitcheske pash tute te well un ap tute te dikell! Me rikrau man ap tute miro tselo djijestar. Doleske muk man te djiwap miro djipen an djudjepen un tchatchepen. Miro Dewel, le o Israel win dran kau tselo parepen, hoi ap leste hi! I gili o Davidestar. Baro Dewel, de man miro tchatchepen! Kek doosh hi ap mande. Un me patsau tut, mo baro Debles, un perom gar tutar tele. Le man an i jak, baro Dewel! Dik palla, hoi an miro dji hi, un hoi mange an o shero trujel djal! Tiro latchepen hi glan mire jaka, un me djiwau miro djipen an tiro tchatchepen. Me beshau gar khetne chochene menshentsa. Un kolentsa, kai rakrenn dui tchipjentsa, hom gar khetne. Me kamau gar kote te djal, kai i tchilatche khetne wenna, un kolendar, kai midjak koowa krenna, rikrau man pale. Me thowau mire wasta, te sikrap, kai hi kek doosh ap mande, un djau kote, kai wenn vieche tuke chatchedo, un parkrau man pash tute, un rakrau pral ko tselo baro koowa, hoi tu lauter kral. Me kamau o kheer, kai tu djiweh, miro tselo djijestar, un koi platsa, kai tiro railepen diklo wella. Ma de man mulo khetne i tchilatchentsa! Le mange gar o djipen khetne kolentsa, kai ap rat win djan, kolengre wasta pherdo midjak koowa hi, un jon i lowenge chocheno koowa krenn. Me djiwau an kek tchilatchepen. Ab mange latches un le man win dran o merepen! Mire herja hi soreles tardo un perenn gar o tchatcho dromestar tele. Me kamau miro baro Debles te sharell, kote, kai leskre menshe khetne wenna. I gili o Davidestar. O baro Dewel hi mange i momeli, un job hi kowa, hoi man win lella dran i wasta tchilatche menshendar. Kekestar hunte darap man. O baro Dewel rikrell man an o djipen. Kekestar hunte trashap me. Te wenn i tchilatche ap mande har diwje vieche, kai kamenn man te chal, kolla, hoi les mange phares krenn un mange tchilatchepen kamenn, palle hi jon kolla, kai nashrenn pengri soor un perenn. Ninna te wenn bud lurde trul mande trujel, taprell miro dji kek daar. Ninna te djan le an o kurepen khatar mande, hom me pherdo patsepen ap miro baro Debleste. Jek koowa mangau miro baro Deblestar, kowa kamaus me lestar, te nai atchoms an leskro kheer jaake rah har me djiwau, te nai dikap o tselo tsiro leskro shukapen, un nai putchap pal leskro kamlepen an leskro kheer. An o tchilatcho tsiro lell lo man an peskro kheer. Awa, an peskro kheer khatrell lo man, pral ap i baro bar hidjrell lo man. Un kanna hadell pes miro shero pre pral kolende, kai trul mande hi un mange tchilatchepen kamenn, O baro Debleske kamau me viechen te chatchrell, un dau gole i bachtjatar un parkrau man pash leste an leskro kheer; i gipah un bashepah sharau les. Shun, baro Dewel! Ap tute dau me gole. Ab mange latches un shun miro mangepen! Tire laba wan mange an o shero, hoi tu penal: “Awenn pash mande!” Doleske wau pash tute. Ma dja tuke mandar! Bitche man, tiro budepaskres, gar tutar krik an tiri choli! Tu hal kowa, kai was mange ap i rig hako tsiro. Miro Dewel, tu hal kowa, kai man win lell. Ma muk man! Ma de man pre! Te mukenn man miro dad un miri dai, leh tu, baro Dewel, man pash tute pre. Baro Dewel, sike man tiro drom! Un an man ap o tchatcho drom, te hunte rikrenn kolla pengro mui, kai mange tchilatchepen kamenna. Ma de man an lengre wasta! Dik, menshe hi koi, kai chochepen ap mande pre anan, un ladjenn pen gar, te denn le man trad. Me djinau, te dikau me o latchepen o baro Deblestar an kau djipen. Rike tut ap o baro Debleste tiro tselo djijeha! Ab soreles, un ma traash, un rike tut ap o baro Debleste! I gili o Davidestar. Tu, baro Dewel, hal mange har i baro sorelo bar, kai nai khatrau man. Ap tute dau me gole. Ma risse tire kanda mandar! Tu te shuneh gar, har gole dau, palle hom jaake har kolla, kai pash i mulende an o mulengro them djan. Shun ap miro ropen! Shun, har ap tute gole dau! Dik ap mire wasta, hoi me pre-hidjrau pash tiro kheer, kai tu hal! Ma kre mantsa har i tchilatchentsa un kolentsa, kai krenn i wawarenge tchilatchepen, kai rakrenn latches, un an lengro dji hi tchilatchepen! Kre lentsa pal kowa, hoi jon kran, pal lengro tchilatchepen, hoi jon kran, pal kowa, hoi jon pengre wastentsa kran! De len pale pal kowa, hoi kran le i wawarenge! Jon dikenn gar ap kowa, hoi o baro Dewel krell, witar gar ap kowa, hoi job peskre wastentsa kras. Doleske witsrell lo len ap i phub, te nai stenn le buder gar pre. Sharedo well o baro Dewel, job shunas miro ropen. O baro Dewel hi miri soor, un rikras peskro wast pral mande. Ap leste patsau miro tselo djijeha. Un job was ap miri rig. Kanna stell miro dji, un hi bachteles, un me kamau les sharell un leske giwell. O baro Dewel hi o sorelo ap i rig peskre menshendar. Un o baro rajeske, hoi job wi-rodas, hi lo har i baro sorelo kheer. Ab ap i rig tire menshenge! Tchip tiri soor un tiri bacht ap mende, kai tiro ham! Ab hako tsiro har i bakrengro menge, kai dell jak ap peskre bakrende un dell len lauter, hoi len hunte well djipaske! I gili o Davidestar. Tumer bolepangre, sharenn o baro Debles! Sharenn leskro railepen un leskri soor! Krenn leskro lab baro! Awenn un witsrenn tumen tele glan o baro Debleste, te well lo an peskre shukar un kutch ripja! O baro Debleskro rakepen well shunlo pral i panja. Te dell o sorelo Dewel gole, hi kowa har koi bari gole, hoi dell o bolepen, te dell baro brishin. O baro Dewel hi o rai pral i tsele bare panja. Leskro rakepen hi pherdi soor, un sikrell hawo baro rai job hi. O baro Debleskro rakepen phagella sorele ruka, ninna kol zedertikre ruka ap i berga Libanon. Job mukell len te stell har i terne grumja, I berga Libanon mukell lo te stell har i terni grumni stell, un i berga Sirjon har i terno diwjo gurum. Te rakrell o baro Dewel, dell jag karje dran o bolepen. Te rakrell o baro Dewel, trissell o mulo tato them. O baro Dewel mukell te trissell o mulo tato them, hoi kharella Kadesh. Te rakrell o baro Dewel, anenn i wesheskre grumja pengre terne ap i phub. Ninna nashrenn i ruka pengre patria an i wesha. An o Debleskro kheer dell hakeno gole: “Har baro hi o Dewel!” O baro Dewel hi beshdo pral i panja. O baro Dewel hi o baro rai hako tsireske. O baro Dewel dell peskre menshende soor, ninna bacht un latcho koowa. I gili o Davidestar, te giwenn le ap kol bare diwessa, kai o Debleskro kheer kerdo was. Me hadau tut, miro baro Dewel, tu tserdal man pre, har me dur tele homs, un mukal gar kolen pral mande te sal, kai mange tchilatchepen kaman. Miro baro Dewel, har dom gole ap tute, kral tu man sasto. Baro Dewel, tu lal miro djipen win dran o merepen, te djom gar an o mulengro them. Tu dal man miro djipen pale. Bashrenn o baro Debleske, tumer, kai han leskro! Sharenn les, un bistrenn gar, te hi lo o Dewel. I tikno tsiro kokres hi lo chojedo. O tselo djipen hi lo menge latcho. Rati well o ropen dren, un taissarlakro hi pale sapen koi. Har mange mishto djas, penom: “Tchi nai well, hoi nai krell mange tchomone.” Tu, baro Dewel, hals mange latcho, un kral man jaake sorelo har i baro bar. Ap jek kopo khatral tu tut mandar, un man tapras i daar. Ap tute, baro Dewel, dom gole, ap tute, miro rai, rowom un penom: “Hoi hi tut miro merepastar, te merau? Te wom paskedo un wom pale tchik, nai sharau tut buder gar, witar gar nai rakrau pral tiro tchatchepen. Shun, baro Dewel, un ab mange latcho! Ab ap miri rig, miro baro Dewel!” Dran miro ropaskri gili kral tu mange i bachtjakro khelepen. Tu pandal mange ko gono tele, hoi miro ropaskro ripen his, un tchiwal bacht har i ripen ap mande. Jaake kamau te giwap tuke gilja, un mukau gar tele, te sharap tut. Miro baro Dewel, me kamau man pash tute te parkrell kanna un hako tsiro. I gili o rajeske pral i gipangre. O David kras kai gili. Baro Dewel, pash tute wau, te rikress tire wasta pral mande. Muk man gar tchitcheske pash tute te well! Tu hal latcho un tchatcho. Doleske le man dran i tchilatche wasta win! Shun, har dau ap tute gole, un ab sik ap miri rig! Ab mange har i baro sorelo bar, kai nai khatrau man! Ab mange har i sorelo kheer, te nai hatsell man kek! Awa, tu hal mange har i sorelo kheer ap i baro bar. Dja mantsa un an man ap i drom, kai kek nai taprell man, te well tiro lab sharedo. Tserde man dran koi netsa win, hoi kran le, te perap dren. Tu hal o sorelo, kai ap miri rig hi. Me dau man an tire wasta. Tu leh man dran i tchilatche wasta win, baro Dewel. Tu hal i Dewel, kai rikrell peskro lab. Me nai dikau kolen gar glan i jaka, kai mangenn wawar deblen an. Me rikrau man ap tute, baro Dewel. Miro dji sal un me stau i bachtjatar pral tiro latchepen. Tu dikal, har mange djungeles djas, un djinal, har pharo miro djipen his. Tu dal man gar an i wasta kolendar, kai mange tchilatchepen kaman. Kanna nai djau, kai me kamau. Baro Dewel, ab latches mange! Me djiwau an i daar, mire jaka hi pesso o ropastar. Un kek soor hi buder an mande. I daar chas miro djipen pre, un mire bersha his pherdo ropen. Miri doosh lell miri soor mandar, jaake te djap bango. Kolla, kai mange tchilatchepen kamenn, san pral mande. Gomme djungleder kran mange kolla, kai djiwenn langs mande. Mire mala trashenn mandar. Te dikenn le man ap o drom, nashenn le penge mandar. Bud bistran man, har te woms mulo un paskedo. Lenge hom har i phagedo tcharo, hoi krik witsedo was. Me shunau, har rakrenn le djungeles pral mande. I traash hi trul mande. Jon tchiwenn pen khetne, un rodenn i drom, har te denn le man mulo. Baro Dewel, me rikrau man ap tute. Miro Dewel hal tu. Miro djipaskro tsiro hi an tire wasta. Le man win dran i wasta kolendar, kai mange tchilatchepen kamenn, un man palla lenn. Dik latches ap mande! Me hom tiro budepaskro! Ab kamles mange un tserde man dran lengre wasta win! Baro Dewel, muk man gar tchitcheske gole te dell ap tute! Kre, te ladjenn pen i tchilatche! Jon mu djan tele un merenn! Palle nai rakrenn le buder gar, kolla chochene, kai hi pre-phurde un praassenn kolen, kai an o tchatchepen tardo hi. Har baro hi tiro latchepen, miro Dewel, kolenge, kai djiwenn tuha! Hakeneste sikreh tu, har latcho tu kolenge hal, kai rikrenn pen ap tute. Tu khatreh len pash tute kol menshendar, kai tchiwenn pen khetne, te krenn le lenge tchilatchepen. Tu mukeh kek praassepen pral lende te well. Baro Dewel, parkrau man pash tute. Tu sikral tiro baro latchepen ap mande, har homs har i foro, trul koleste bud lurde tarde his. Me homs jaake dareno, te penom: “Mo Dewel, tu kameh mandar buder tchi te djinell!” Kowa his gar jaake: Tu shunal man, har rowom ap tute. Kamenn o baro Debles o tselo djijestar, tumer kai leskre han! Koon ap leste patsella, hi an leskro wast. Koon pes pre phurdell, ap koleste well leskri choli. Awenn soreles an tumaro dji, un ma darenn, tumer halauter, kai dikenn ap o baro Debleste. Laba o Davidestar. Bachtelo hi kowa, koleske o tchilatchepen, hoi ap leste his, krik lino hi, un leskri doosh bistedo hi. Bachtelo hi ko mensho, koneske o baro Dewel i doosh gar glan-rikrell, un an koleste kek chochepen hi. Har kamom miri doosh gar win te rakrell, nashrom me miri soor un rowom hako diwes. Miro Dewel, diwes un rati his tiro wast phares ap mande tchiddo, un miri djipaskri soor djas jaake peske mandar, har o senlepen peskri soor nashrella an o tato nijal. Doleske penom me tuke miri doosh, un khatrom gar o tchilatchepen, hoi me krom. Me penom mange: “Me kamau o baro Debleske ko tchilatchepen te penell, hoi krom.” Un tu lal miri doosh mandar krik. Doleske mangenn tut lauter kolla an, kai tiro hi, an ko tsiro, kai taprell len i daar. Palle, te wenn i bare panja, nai taprenn le len gar. Pash tute nai khatrau me man, glan kowa, hoi mange daar krell. Doleske sharau tut i bachtelo djijeha pral kowa, har tu man win lal dran i bibacht. “Me kamau tute te sikrell hawo drom tu hunte djas, un penau tuke, har tu les djas, un dau jak ap tute,” penell o baro Dewel. “Ma awenn dinele har i graja, un i maultikre burike! Lenge hunte tchiwess i shello trujel un i saster an o mui, te nai aness len kote, kai kameh.” Ap i tchilatche menshende wenn bud duka. Koon tchiwell peskro tselo patsepen ap o baro Debleste, trul koleste tchiwell job peskro latchepen. Tumer, kai an o tchatchepen tardo han, awenn bachtelo pral tumaro baro Debleste! Mukenn tumare djia san un bashrenn! Denn gole i bachtjatar, tumer lauter, kai shunenn o tselo djijeha ap o Debleste. Tumer, kai an o tchatchepen tardo han, denn gole i bachtjatar pral kowa, hoi o baro Dewel krell. Hi mishto, te sharenn les, tumer, kai tumaro tselo djijeha ap leste shunenn! Parkrenn tumen pash o baro Debleste, un bashrenn leske ap dorjengre bashepangre! Giwenn leske gilja, un bashrenn leske ap i bashepaskri i deesh dorjentsa! Giwenn leske i newi gili! Krenn shukar bashepen un denn gole i bachtjatar! O baro Debleskro lab hi tchatcho. Un kowa, hoi krell lo, hi sorelo. Job kamell i tchatche dromma un i tchatche laba. Un i tseli phub hi pherdo latchepen o baro Deblestar. Dran o lab o baro Deblestar was o bolepen kerdo. Dran o ducho, hoi dran leskro mui djas, wan i tsele bolepangre momlia kerdo. Job rikrell i bare panja khetne har an i gono, un tchiwell i bare panja khetne har an i kheer. I tseli phub hunte darell o baro Deblestar, hakeno, kai ap i phub djiwella, hunte penell leske: “Tu hal o Dewel.” Job te rakrell, palle well, hoi job penas, jaake har lo kowa penas, jaake hi kowa koi tardo. O baro Dewel mukell kowa gar te well, hoi kol menshe an i wawar themma kamenn te krell. Lenge tchiwell lo barra an o drom. Kowa, hoi o baro Dewel kamell te krell, atchell soreles tardo, un kowa, hoi les an peskro dji hi, te krell lo, atchell jaake rah har menshe koi hi. Bachtele hi kol menshe, kolengro Dewel o baro Dewel hi, kol menshe, kai job peske wi-rodas, te wenn le leskre menshe. O baro Dewel dikell tele dran o bolepen, un dikell i tsele menshen. Job hi beshdo ap peskri rajeskri beshepaskri un dikell ap lauterende, kai ap i phub djiwenna. Job tchiwell lenge an o dji, hoi te krenn le, un dell jak ap lauter, hoi jon krenna. I baro rai bud lurdentsa well gar dran peskri soor o sorleder an o kurepen. Un i tchatcho mursh, koles bud soor hi, well gar dran peskri soor win lino dran o kurepen. Hi witar gar i graja, kai nai lenn win dran o kurepen, ninna te hi len bari soor. Kowa hi o baro Dewel, kai dell garda ap kolende, kai djiwenn leha, kolla, kai dikenn ap leste, te well lo lenge latcho, un lell lengro djipen dran o merepen win. Ninna te well bari bok pral o them, merenn le gar. Mer rikrah men ap o baro Debleste maro tselo djijeha. Job well ap mari rig, un rikrell peskro wast pral mende. An leste hi maro dji bachtelo, un mer rikrah men ap leste, kai hi kokres o Dewel. Dik, har mer dikah ap tute, baro Dewel, jaake muk tiro latchepen pral mende te well! I gili o Davidestar, hoi job giwas, har job pash o Abimelech kras, har te wals lo dinelo, un kowa les krik tradas. Me kamau o baro Debles te sharell hako tsireske, un kamau gar tele mukell, te parkrap man pash leste. Kowa, hoi job lauter kras an miro djipen, kamau me te sharell. Mu shunenn kowa kolla, kai tele rikedo hi, un wenn bachtele! Giwenn mantsa gilja o baro Debleske! Krenn leskro lab mantsa khetne baro! Me rodom o baro Debles, un job shunas man. Job las man win dran miri tseli daar. Kolla, kai ap leste dikenna, lengre jaka wenna har i momeli, un jon hunte ladjenn pen gar. Ake hi jek, kai gole das ap o baro Debleste, har leske djungeles djas, un job shunas les un las les win dran lauter, hoi leske o djipen phares kras. O baro Debleskro bolepaskro hi trul kolende, kai djiwenn o baro Debleha, un lell len win dran i bibacht. Haiwenn un dikenn har kamles o baro Dewel hi! Bachtelo hi kowa, kai pes ap leste rikrella. Tumer, kai o baro Debleskre menshe han, djiwenn leha! Kolen, kai djiwenn leha, hi lauter o djipaske. I bare diwje margodje hatsenn gar hako diwes doha chapaske un hunte bokenna. Kol menshen, kai rodenn o baro Debles, hi lauter doha djipaske. Awenn, tumer tchawe un shunenn, hoi me penau! Me kamau tumen te sikrell, har djiwenn tumer o baro Debleha. Kamenn tumer te djiwenn i shukar un rah djipen? Palle denn garda ap tumari tchip, te rakrell li kek tchilatchepen un kek chochepen! Rikrenn tumen pale dran o tchilatchepen un krenn o latchepen! Tumari tseli sorjah krenn lauter, te well kek tchingepen mank tumende! O baro Dewel dikell ap kolende, kai an o tchatchepen tardo hi. Un leskre kanda shunenn len, te denn le gole. O baro Dewel hi gar kolentsa, kai o tchilatchepen krenna, un krell, te wenn le sik bistedo pal lengro merepen. Te denn kolla ap leste gole, kai rikrenn ap leste, palle shunell len o baro Dewel, un lell len win dran lengri tseli bibacht. O baro Dewel hi pash kolende, kai lengro dji phagedo hi. Un kolenge, kai dikenn buder kek momeli an pengro djipen, hi lo ap i rig tardo. Bud duka wenna ap koleste, kai an o tchatchepen tardo hi. Dran kowa lauter lell o baro Dewel les win. Job dell jaake jak ap leste, te well kek kokalo lestar phagedo. O tchilatcho merell dran peskro tchilatchepen. Un kolla, kai kamenn tchilatchepen ap i latchende te anell, lenna pengri phagi. O baro Dewel rikrell peskre budepangre ap o djipen. Un ap lauterende, kai rikrenn pen ap leste, well kek doosh anlo. I gili o Davidestar. Baro Dewel, le miro koowa an tiro wast un tchinge kolentsa, kai mantsa tchingrenna! Kure tut kolentsa, kai kurenn pen mantsa! Le tiro shilto an o wast, rib tiro sasterno ripen ap tute! Un ab ap miri rig! Le tiro charo un tiro tower, un tchip tut kolenge an o drom, kai man palla lenna! Pen mange: “Me hom ap tiri rig.” Mu well ladj un praassepen ap kolende, kai kamenn miro merepen! Mu wenn le pale-tchiddo un ladjenn pen, kolla, kai rodenn miri bibacht! Mu tradell len o baro Debleskro bolepaskro krik, jaake te wenn le har phuss, hoi i ducho krik phurdell! Lengro drom te well kalo un sapeno, te dikenn le tchi un perenn le! Un o baro Debleskro bolepaskro te lell len palla! Jon tchiwan mange i netsa win, te perap dren, ninna te krom me lenge tchi. Tchitcheske hadan le mange i cheb win, te perap dren. Muk i bibacht pral lende te well jaake sik har i dap! Mu perenn le an koi netsa, hoi jon tchiwan mange. Mu perenn le an koi cheb, hoi jon hadan mange win! Miro dji mu giwell un bashrell, te las man o baro Dewel dran lengre wasta win. Lauter, hoi an mande hi, penell: Baro Dewel, koon hi jaake har tu? Tu leh o tchorweles win dran i wasta kolendar, kai sorleder hi har job. Tu leh koles, kai bibachtelo un tchorwelo hi, win dran i wasta kolendar, kai tchoran leskro koowa. Chochene wenna, un anenn doosh ap mande. Jon putchenn mandar, hoi me gar djinau. Me homs ap lende latches. Jon denn man tchilatchepen pale, un krenn, te wap kokres. Har jek lendar nasselo his, riwom ropaskre ripja ap mande, chom tchi un bokom leske, un pale te pale mangom o Debles leske, har te wals lo miro maal un phraal. Mange was ropaske jaake har te wals lo miri dai. Hi wawartchandes lentsa. Har me perom, stan le i bachtjatar, un tchiwan pen khetne, te djan le ap mande pre. Depangre wan, kai prindjrom gar, un dan man dawa un mukan gar tele. Khetne kol tchilatchentsa praassan le man un sikran mange pengre danda. Rai, har rah kameh tu kowa te dikell un kreh tchi? Le miro djipen dran i wasta kolendar win, kai peran pral mande har diwje vieche. Palle kamau man pash tute te parkrell kote, kai bud menshe khetne wenna an o Debleskro kheer. Awa, glan i tsele menshende sharau tut. Ma muk, te sanenn kolla pral mande, kai kamenn mange tchilatchepen, ninna te krom me len tchi. Ma muk len i jakentsa te dell pal mande! Jon rakrenna, hoi dukepen anella. Un anenn chochepen pre ap kolende, kai djiwenn kek tchingepah an kau them. Pengre muja krenn le dur pre un denn gole ap mande: “Ha! Ha! Koleske dam les!” Baro Dewel, tu dikal kowa. Rike tut gar pale, rake! Miro rai, ma ab kanna dur mandar krik! Hade tut! Ste pre, un de man miro tchatchepen! Le miro koowa an tiro wast, mo Dewel un mo rai! Baro Dewel, tu hal an o tchatchepen tardo. De man miro tchatchepen! Miro Dewel, muk len gar pral mande te sal! Muk len gar an pengre djia te penell: “Dik! Men hi, hoi kamam. Kanna chah mer les djides!” Kre, te ladjenn le pen, un nai hadenn pengro shero gar pral, kolla lauter, kai hi bachtelo pral miri bibacht! Mu well praassepen un ladj ap lende, kai hadenn pen pral mande. Kre, te stenn un sanenn i bachtjatar kolla, kai kamenn, te lap miro tchatchepen. Mu penenn le pale te pale: “Har baro hi o baro Dewel, kai hi jaake latcho ap peskro budepaskro!” Me kamau te rakrap pral tiro tchatchepen, un sharau tut hako diwes. I gili o rajeske pral i gipangre. O David, ko baro Debleskro budepaskro, kras kai gili. O tchilatchepen hi o tchilatcheske an o rat. Job kamell o Deblestar tchi te djinell un darell lestar gar. An peskre jaka hi kowa jaake shukar, hoi lo krella, te haiwell lo gar, kai kowa i doosh hi, kai hunte rikrals pes lo latar pale. Tchi har midjak un chochene laba wenn dran leskro mui win. Latcho koowa haiwell lo buder gar te krell. Te hi lo ap peskro tchiben tchiddo, djal o tchilatchepen an leskro shero trujel. Un job rikrell soreles ap i drom, hoi gar mishto hi, un rikrell pes gar pale, te krell lo o tchilatchepen. Baro Dewel, tiro latchepen hi jaake baro har o bolepen. Un tiro kamlepen ap tire menshende djal bis pash i wolke. Tiro tchatchepen djal jaake pre har i bare berge. Un i tchatche laba, hoi tu win rakreh, djan dur tele har o baro pani. Baro Dewel, tu deh i menshen un i viechen kowa, hoi len hunte well. Har railo hi tiro latchepen, miro Dewel! I menshe wenn pash tute, te rikress tire wasta pral lende, har i tchirklo rikrell peskre mussja pral peskre terne. Tu tchoreh pral lende latcho koowa dran o brawlepen an tiro kheer. Un deh len tiro latchepen te pijell, har te pijans le latcho pani. Tu hal o djido pani, hoi newo djipen della. Tu hal i momeli maro djipaske. Tchip tiro latchepen ap kolende, kai tut prindjrenna, un muk tiro tchatchepen te well kolenge, kai shunenn ap tute o tselo djijestar. Muk i pre-phurden gar te stakrenn le man tele. Kre te nai tradenn man i tchilatche gar dran miro kheer win. Dikenn, i tchilatche peran! Jon hi tchiddo ap i phub, un nai stenn gar buder pre. I gili o Davidestar. Ma choje tut pral i tchilatchende! Te djal kolenge mishto, kai krenn tchilatcho koowa, ma silwe ap lende! Jon hi har khass, hoi merell, te dell kek brishin, un har o senlepen, hoi atchell gar. Dik ap o baro Debleste, te krell lo tuke latchepen! Un kre, hoi mishto hi! Atch an o them, un djib kolestar, hoi tire wastentsa budral! Rode tiri bacht pash o baro Debleste, palle dell job tut lauter, hoi tiro dji kamella. De tiro djipen an o wast o baro Deblestar, un pats ap leste! Palle krell job lauter mishto. Un job mukell tiro tchatchepen pre te djal har o kham, un mukell tiro tchatchepen diklo te well har o kham mashkral o diwes. Atch pokones un dik ap o baro Debleste, te well lo ap tiri rig! Ab gar chojedo pral koleste, kai leske mishto djala, ninna te hi les tchilatchepen an o shero. Muk tele i choljatar! Ma choje tut pral o tchilatchepen, hoi i wawar krenna! Kowa nai anell tut jaake dur, te kreh tu ninna o tchilatchepen. I tsiro wella, kai hi buder kek tchilatche ap kai phub. Kolla, kai ap o baro Debleste dikenna, te well leskro tsiro, kolenge hi palle o them. An i tikno tsiro hi o tchilatcho buder gar koi. Un kote, kai job djiwas, hatseh les buder gar. I tchorwele lenn ko them. Kote hi len budeder bacht har doha. O tchilatcho kamell midjak koowa te krell ap koleste, kai an o tchatchepen tardo hi, un sikrell leske i danda. O baro Dewel sal pral leste, job dikell leskro diwes te well. I tchilatche lenn pengro charo, un hadenn pengro bogo, te marenn le i tchorwelen un kolen, kai nai kurenn pen gar, ninna lauteren, kai djan ap o tchatcho drom. Jon denn pen pengro chareha kokres an pengro dji tchurje, un lengre boge wenna phagedo. Ko tikno brawlepen, hoi koleskro hi, kai an o tchatchepen tardo hi, hi feteder har ko baro brawlepen bud tchilatchendar. Kolengri soor well phagedo. O baro Dewel rikrell kolen, kai an o tchatchepen tardo hi. O baro Dewel prindjrell i diwessa kolendar, kai ap leste shunenna pengro tselo djijeha, un lengro them atchell lenge hako tsireske. An i tchilatcho tsiro mukell lo len gar, un an i boklo tsiro dell job len doha te chal. I tchilatche merenna, un kolla, kai o baro Debles gar kamenna, hi har kol shukar diwje blume, hoi sik tele merenn, un djan penge har i jagakro ducho, hoi pre djal. O tchilatcho patsell peske lowe, un plaissrell gar pale. Kowa, kai an o tchatchepen tardo hi, krell peskro dji pre un della. Kol menshe, ap kolende o baro Dewel peskri bacht tchiwas, lenn ko them. Kolla, ap kolende o baro Dewel i bibacht tchiwas, kolendar atchell kek. O baro Deblestar well, te djal i mursh o tchatcho drom. Pral koleste hi lo bachtelo. Ninna te perell lo, atchell lo gar tchiddo, o baro Dewel rikrell les ap peskro wast. Me homs terno un wom phuro. An ko tselo tsiro dikom me kekes kokres muklo, kai an o tchatchepen tardo hi; un kekes leskre tchawendar dikom, kai hunte mangas peske maro. O tselo tsiro krell job peskro dji pre un patsella, un ap leskre tchawende well o Debleskri bacht diklo. Muk o tchilatchepen pal tute, un kre o latchepen! Palle nai atcheh hako tsireske khere an o them. O baro Dewel kamell o tchatchepen un mukell peskre menshen gar kokres. Hako tsiro dell job jak ap lende. Kolla, kai kamenn o Deblestar tchi te djinell, merenna, ninna lengre tchawe un kolengre tchawe. Kolla, kai an o tchatchepen tardo hi, lenn o them, un djiwenn kote hako tsireske. Goswepen well dran o mui i latcho menshestar, un leskri tchip rakrell o tchatchepen. O Debleskre laba hi an leskro dji. Un job perell gar o tchatcho dromestar tele. O tchilatcho lell koles an o jak, kai an o tchatchepen tardo hi, te hatsell lo i drom, te nai dell lo les mulo. O baro Dewel mukell les gar an o tchilatcheskro wast. Te anenn le les glan i tchatchepangre, nai anenn jon kek doosh ap leste pre. Dik ap o baro Debleste, te well lo ap tiri rig! Un atch ap leskro drom! Palle hadell lo tut un dell tut ko them. Un tu dikeh, har wenn i tchilatche maredo. Me dikom i tchilatches, kai hadas pes pral i wawarende, un kras pes buchlo har i baro sorelo ruk. Un har wom i wawar kopo koi, his lo buder gar koi. Un me rodom les, un hatsom les gar. Kre jaake har kowa, kai shunell ap o Debleste peskro tselo djijeha! Un djib jaake har kowa, kai well kek doosh ap leste hatslo. Sawo mensheske djal mishto an ko tsiro, hoi wella. Kolla, kai o Deblestar tele peran, wenna lauter mulo dino. Un i tchilatchendar pengre tchawentsa un tchawengre tchawentsa atchell kek pral. O baro Dewel well ap i rig kolendar, kai ap leste rikrenna. An i pharo tsiro dell lo len soor. Un o baro Dewel hi pash lende tardo, un lell len win, awa, dran o wast i tchilatchendar lell lo len win. Jon nashenn pash leste, un job dell garda ap lende. I gili o Davidestar, te bistrell les o Dewel gar. Baro Dewel, ma tchinge ap mande an tiri choli! Ma de man i phagi an tiri choli! Tu dal karje ap mande un dukral man, un tiro wast das man ap i phub tele. Ap miro mass hi buder tchi sasto dran tiri choli. Ninna mire kokale dukrenna. Dran miri doosh was kowa ap mande. Miri doosh was jaake bares an mande, te djal li pral miro shero. Me nai hidjrau lat gar, jaake pharo hi li. Miro bud dukepen khandella, un i djelto pani djal dran o dukepen win. Dran miro dinlepen well kowa ap mande. Me nashau bango i dukatar, har te loms dawa. Un o tselo diwes rowell miro dji. An mande chatchrell i tatepen, un tchi ap mande hi sasto. Kek soor hi buder an mande, un me hom phagedo. Miro dji hi jaake dareno, kai dau gole i dukatar. Miro rai, tu djineh, hoi me miro djijestar kamau, un miro tselo ropen hi gar khatedo glan tute. Miro dji djal sikeder. Miri soor mukas man. Un mire jaka nashran pengri soor. Mire mala un mire menshe darenn glan miro nasslepen. Un kolla, kai pash mande djiwenna, hi dur mandar krik tardo. Kolla, kai kamenn man te marell, tchiwenn mange dorja win, te perap dren. Kolla, kai rodenn miri bibacht, rakrenn khetne, hoi nai krenn le mantsa. O tselo diwes rodenn le pal kowa, har nai chochenn le man. Me krau har nai shunoms tchi, un krau miro mui gar pre har jek, kai buder gar nai rakrell. Awa, me wom har i mursh, kai buder tchi shunell, kai les buder kek lab an o mui hi, hoi job pale nai rakrell. Tchatchepah, me tchiwau miro tselo patsepen ap tute, baro Dewel, te rakress tu mantsa, mo rai un mo Dewel. Un me penom tuke: “Ma muk len te sal pral mande!” Me te peroms, sharans jon pen pral mande. Hi buder gar dur, te perap, un mire duka hi hako tsiro glan mire jaka. Doleske penau tuke, hawo tchilatcho koowa me krom, un miri doosh khaitell man. Kolla, kai mange tchilatchepen kamenna, hi soreles un hi bud. Bud choirenn pen ap mande, ninna te krom len tchi. Awa, jon denn man tchilatchepen ap o latchepen pale. Un tchingrenn ap mande, kai krom o latchepen. Ma biste man, baro Dewel! Miro Dewel, ab gar dur mandar! Ab sik ap miri rig! Miro rai, tu hal kowa, kai man dran lengre wasta win lell. I gili o rajeske pral i gipangre, o Jedutun. O David kras kai gili. Me penom mange: Me dau ap mande jak, te rakrap kek tchilatchepen. Me tchiwom miro wast ap miro mui jaake rah har o tchilatcho his trul mande. Un me rikrom miro mui, un homs pokones. Har penom tchi, witar kek latcho lab, was i daar an mande baro. Un miro dji chatchras i dukatar, un miro shero was tato, un me nai rikrom man buder gar pale, un penom: Baro Dewel, sike mande, har sik o djipen trujel hi, un kai miro merepen wella, te djinap, te nai atchau gar hako tsiro kai. Miro djipen hi jaake tikno har i wast buchlo hi. Kowa hi har tchi pash tute. Har sorelo i mensho ninna tardo hi, leskro djipen hi har i ducho. O mensho well un djal pale har i suni. O mensho budrella bud tchitcheske un krell bud gole trul tchi. Job anell peske bud brawlepen khetne, un djinell gar, koon kowa lella. Kanna, miro rai, hoi well ap mande? Me dikau ap tute, te less man win dran miri tseli doosh! Ma muk i dinelen pral mande te sal! Me penau buder tchi. Miro mui atchell pandlo. Tutar well kowa, hoi pral mande was. Me mangau tut: Le tiro wast mandar krik. Te deh tu man dureder, hunte merap. Tu te deh o menshes i phagi, te anas lo doosh ap peste, palle djal lo jaake paash har i ripen, hoi chalo well i kirmestar. Awa, o mensheskro djipen hi tchi buder har i ducho. Baro Dewel, shun miro mangepen! Un shun, har dau ap tute gole! Dik mire swa un rake mantsa! Me hom gar khere ap kai phub, djiwau har i wi-themari pash tute, jaake har ninna mire phure djiwan. Muk man kanna, te lap newi soor, bis te hunte merap, un me gar buder hom. I gili o rajeske pral i gipangre. O David kras kai gili. Miro tselo djijeha dikom ap o baro Debleste, un job rissras peskro kand pash mande, un shunas, har ap leste gole dom. Job hadas man win dran i grufta, dran o merepen un i tchik, un tchiwas mire pire ap i baro bar, te wap soreles tardo. An miro mui tchiwas lo i newi gili, i gili, hoi maro Debles sharell. Bud, kai dikenn kowa, haiwenn, te hi o baro Dewel o rai, un jon patsenn ap leste. Bachtelo hi ko mensho, kai rikrell pes ap o baro Debleste, un djal gar kolentsa, kai hi pre-phurde un chochene. Miro baro Dewel, har bud hi ko baro koowa, hoi tu ap mende kral, hoi kek wawar nai krals, har tu kokres. Te kamoms pral kowa lauter te rakrell, nai kroms kowa gar, jaake bud hi kowa. Kol viechen un ko chapen, hoi i menshe tuke anenna, kameh tu gar. Tu dal man kanda, te haiwap, hoi kameh: kek viechen, hoi i menshe tuke chatchrenna, witar kek, hoi marenn le, te less tu lengri doosh lendar krik. Doleske penom tuke: Ake hom. Me krau, hoi mandar tchinlo hi an o liil: “Miro Dewel, me kamau te krap o djijestar, hoi tu kameh. Un tiro lab hi an miro dji.” Kote, kai lauter khetne wenna, penau me lenge, kai tu leh win dran o tchilatchepen. Miro mui pandau me gar. Tu, baro Dewel, djineh kowa. Me rikrau man gar pale te penap lenge, hoi tu mendar kameh, un kai tu rikreh tiro lab, un leh i doosh krik. Un me rikrau man gar pale, te rakrap pral tiro latchepen un tchatchepen kote, kai bud menshe khetne wenna. Baro Dewel, muk tiro dji hako tsiro mange pre te well! Tu kameh man un hal mange latches. Doleske rike tiro wast pral mande hako tsiro! Haki rigjatar was bibacht ap mande, jaake bud, te djinau gar, har bud kope i bibacht man das. Miri doosh tapras man, un hi jaake bud, te nai dikap lat gar lauter. O tchilatcho koowa, hoi krom, hi budeder har mire balla ap miro shero, un miro dji hi dareno. Baro Dewel, dik latches ap mande, un le man win dran o tchilatchepen! Ab sik ap miri rig! Kre, te ladjenn le pen, un lenn i lolo shero, kolla lauter, kai kamenn man mulo dell! Kre len tikno, te ladjenn le pen, kolla, kai hi bachtelo pral miri bibacht! Mu well ladj un daar ap lende, kai pral mande sanenn un gole denn: “Awa, Awa, Awa!” Kolla lauter, kai tut rodenna, mu wenn le bachtelo pral tute un giwenn i bachtjatar! Kolla, kai mangenn tutar, te less len win dran o tchilatchepen, mu penenn le hako tsiro: “Sharedo well o baro Dewel!” Me hom tchorwelo. Un man hi kek soor an mande. Miro Rai, biste man gar! Tu hal kowa, kai well ap miri rig un lell man win dran o tchilatchepen. Am sik miro Dewel! I gili o rajeske pral i gipangre. O David kras kai gili. Bachtelo hi kowa, kai dell jak ap kolende, kai gar soreles hi. Ap ko diwes, kai les i bibacht taprella, lell o baro Dewel les win. O baro Dewel rikrell peskre wasta pral leste, un rikrell leskro djipen, un krell, te djal leske mishto ap i phub. Un job mukell les gar an i tchilatche wasta te perell. O baro Dewel dell les newi soor ap o nasslengro tchiben, un krell les sasto. Me penom: “Baro Dewel, kre tiro dji mange pre! Me anom doosh ap mande. Kre man sasto!” Kolla, kai kamenn mange tchilatchepen, rakrenn djungeles pral mande un penenna: “Kaana merell lo, te well leskro lab bistedo?” Te well jek lendar pash mande, te dikell lo pal mande, palle well lo i tchilatcho djijeha. Job rodell i doosh, hoi nai anell lo ap mande pre. Te djal lo palle mandar win, rakrell lo chochepen pral mande. Kolla, kai kamenn mange tchilatchepen, tchiwenn pengre shere khetne, un rakrenn djungeles pral mande. “I bibacht hi ap leste”, penenn le. “Koon jaake tchiddo hi, stell buder gar pre.” Ninna miro latcheder maal, kowa, kai mantsa khetne chas, phukras ap mande. Tu, baro Dewel, kre tiro dji mange pre! Hade man pale pre! Palle dau len lauter pale, hoi jon mange kran. Muk len gar pral mande te sal! Palle dikau, te dikeh tu latches ap mande. Me shunau ap tute miro tselo djijeha. Doleske rikreh tu miro djipen, un mukeh man te djiwell pash tute hako tsiro. Sharas o baro Debles, ko Debles pral o Israel, kanna un hako tsiro. Amen! Awa, Amen! I gili jekestar, kai hi dran i familja Korach. Kai gili hi o rajeske pral i gipangre. Har i wesheskri busjat bari trush hi pal shila pani, jaake nashell miro dji pal tute miro Dewel. Awa, man hi trush pal o Debleste, pal ko djido Debleste. Kaana nai wau glan tute an tiro kheer, te dikap tut? I wawar penenn ap mande hako diwes: “Kai hi tiro Dewel?” Doleske rowau o tselo diwes un haki rati; mire swa wan miro pipen. Miro dji phagell an mande, har mukau mange an miro shero trujel te djal, har djom bud menshentsa ap o drom un anom len an o Debleskro kheer. Ap o drom sharam les bari goljah, te parkras men pash leste, un hams bud, kai giwan leske gilja i bachtelo djijeha. Hoske rowell miro dji, un hi jaake pharo an mande? Ap miro Debleste kamau te dikell. Me djinau, te well i tsiro, kai sharau les, miro Debles, te was lo ap miri rig. Kanna, mo Dewel, rowell miro dji. Doleske dikau ap tute kote, kai hom: an o them pash o pani Jordan, pash i berge Hermon un Misar. Tire panja perenn bari sorjah un goljah tele. Jek baro pani pal o wawar djal pral mande wergel. Pral o diwes bitchrell o baro Dewel mange peskro latchepen, un rati giwau leske gilja, un mangau o Debles, kai les miro djipen an o wast hi. Me penau ap miro Debleste, kai hi mange har i sorelo kheer, kai nai khatrau man: Hoske bistral tu man? Hoske hunte rowap me? Kolla djan ap mande, kai mange o djipen phares krenna. Jon sanenn pral mande un putchenn mandar hako diwes: “Kai hi tiro Dewel? Kai atchell lo?” Lengro praassepen hi mange har i merepaskro dukepen an mire kokale. Me penau mange: Hoske roweh tu, miro dji, un hal jaake pharo an mande? Ap mo Debleste kamau te dikell. Me djinau, te well i tsiro, kai sharau les, miro Debles, te was lo ap miri rig. Miro Dewel, kre te lap miro tchatchepen! Le miro koowa an tiro wast, un rake mange latches pash kol menshende, kai kamenn tchi tutar te djinell! Le man win dran o wast i chochenendar un tchilatchendar! Tu hal o sorelo Dewel ap miri rig. Hoske mukal tu man? Hoske djal mange jaake djungelo? Hoske nai krenn kolla mange o djipen pharo, kai mange tchilatchepen kamenn? Bitche tiri momeli, te dikap tiro tchatchepen, hoi anell man ap o drom pash tiri Debleskri berga, kai tu djiweh. Kote kamau me glan tiri Debleskri chatchepaskri te well, glan tute, miro Debleste, kai kreh, te giwap i bachtjatar. Miro bashepah ap i dorjengri bashepaskri kamau man te parkrap pash tute, miro Dewel. Hoske rowell miro dji un hi jaake pharo an mande? Ap miro Debleste kamau te dikell. Me djinau, te well i tsiro, kai parkrau man pash leste, miro Debleste, te was lo ap miri rig. I gili o rajeske pral i gipangre. Kai gili hi jekestar dran i familja Korach. Maro Dewel, mare kandentsa shunam mer, har mare phure menge penan, hoi tu kral an lengre diwessa glan i rah tsiro. Tu tradal tiro wasteha i wawar menshen win dran lengro them, un dal ko them mare phurende. Kol wawar menshen dal tu paash, te nai djiwan mare phure an ko them. Jon lan o them gar dren pengre charentsa, witar gar pengri sorjah. Na-a! Kowa kras tiri tchatchi mussi un tiri soor. Tu hals pash lende un dikal kamles ap lende. Tu hal miro baro rai, miro Dewel. Tu hal kowa, kai krell, te wenn o Jakobeskre tchawe o sorleder an o kurepen. Khetne tuha witsrah mer kolen ap i phub, kai kurenn pen mentsa. Tiri sorjah stakrah mer kolen paash, kai hadenn pen ap mende. Me djinau, miro bogo krell man gar soreles, un miro charo nai lell man gar win dran i tchilatche wasta. Tu hal kowa, kai lell men win dran i tchilatche wasta. Un tu kreh kolen tikno, kai kamenn menge tchilatchepen. Hako diwes ham bachtelo pral tute, maro Debleste, un sharah tut kanna un hako tsiro. Kanna tchiwal men pale un witsral men an i ladj. Tu djah gar mare lurdentsa an o kurepen. Tu mukal men pale te djal glan kolende, kai kuran pen mentsa. Jaake nai tchoran kolla mare koola, kai pral mende wan. Har vieche, hoi wenn maredo, dal tu men pre. Un an i tsele themma trujel tradal tu men, jaake te atcham gar khetne. Hi jaake har te bikrals tire menshen tchitcheske, un lals gar bud lowe lenge dren, har bikral len. Tu kral, te hunte ladjas men glan i menshende, kai djiwenn an i themma trul mende; jon sanenn pral mende un praassenn men. I menshe an wawar themma rakrenn laba sapaske pral mende, un tchiwenn pengre shere jek rigjatar ap i wawar pal mende. O tselo diwes hi miri ladj glan mande, un miro mui chatchrell glan ladj. Me shunau, har sanenn le pral mende un praassenn men, un hunte dikap kolen, kai menge tchilatchepen kamenn un menge o djipen phares krenn. Kawa lauter was pral mende, ninna te bistram tut gar un kram, hoi tu mentsa win kral. Mare djia mukan tut gar, witar gar djan mare herja tiro dromestar tele. Fothe kram kowa gar, hi kowa jaake, har te dals tu men khetne, un mukals men mank diwje djukle te djiwell. Kek momeli hi glan mende. Bistrams mer tut, maro Debles, un mangams i wawar debles an, palle djinals tu kowa. Tu dikeh, hoi pash hakeneste an o dji khatemen hi, un hoi kek wawar djinell. Tire menshe ham mer. Doleske wah mer o tselo tsiro mulo dino, har wams vieche, hoi wenn maredo. Ste pre! Hoske soweh tu, mo rai? Ste pre un tchip men gar pale hako tsireske! Hoske dikeh tu gar ap mende? Bistral tu, har djungeles menge djala, har phares jon menge o djipen krenna? An i tchik ham witsedo. Un mer nai stah gar pre. Ste pre un ab ap mari rig! Le men dran i tchilatche wasta win! Mer dikah ap tiro latchepen. I bijabeskri gili jekestar, kai hi dran i familja Korach. Koi gili hi o rajeske pral i gipangre, te giwell pash o bashepen ap i shob-dorjengri bashepaskri. Miro dji hi pherdo shukar laba i giljake, hoi kamau te giwap miro baro rajeske. Miri tchip hi har i tchinepaskro jekestar, kai haiwell mishto laba te tchinell. Tu hal shukeder har i wawar menshe. Dran tiro mui wenn latche laba. Tchatchepah o Dewel tchiwas peskri bacht ap tute, te atchell li hako tsireske ap tute. Tchip tiro charo ap tiri rig, tu tchatcho mursh, un sike tiro railepen un soor! Besh tut ap tiro grai! Dja trujel an o them un kre o tchatchepen soreles! Le i tchorwelengro koowa an tiro wast un kre, te lenn le pengro tchatchepen! Jaake krell tiri tchatchi mussi baro sorelo koowa. De tire faile karje, te djan le an o dji kolendar, kai kurenn pen tuha. Jaake perenna i wawar themma glan tute. Miro Dewel, tiri rajeskri beshepaskri atchell hako tsireske. Tu hal i tchatcho un latcho rai pral tire menshende. Tu kameh o tchatchepen, un nai dikeh gar kolen glan tire jaka, kai o tchilatchepen krenna. Doleske rodas tut o Dewel, tiro Dewel, win un tchoras bud bacht pral tute win, budeder har pral hako wawar rajeste. Tire ripja sungenn mishto pal Myrrhe, Aloe un Kassia. Bashepangre bashrenn tuke an tire rajengre khera, hoi shukar un kutch kerdo hi. I bare rajengre tcha hi pash tute, un ap tiri tchatchi rig hi tiri pirni tardo, un ap late hi o latcheder sonakai. Shun miri tchai! Dik un shun mishto: Biste tire menshen un tiri tseli familja! Tu hal jaake shukar, te kamell tut o baro rai. Job hi tiro rai. Doleske dja ap i tchanga glan leste! I menshe dran o foro Tirus wenn pash tute un anenn tuke shukar koowa. I brawele dran o tselo them wenna, un rodenn te dikess kamles ap lende. I baro rajeskri tchai well dren, shukar un railo kerdo, un an-rido an sonakangre ripja. Pral i kutch stakepangre anenn le lat pash o baro rajeste. Un pal late djan kol terne tcha, lakre mala, kolen anenn le pash tute. Har djan le an o baro rajeskro kheer, denn i menshe gole i bachtjatar. Miro rai, mu well ko tsiro, kai beshenn tire mursh tchawe ap o rajeskri beshepaskri, kai tire phure dada beshdo his; un tu kreh len rajen pral i tseli phub. Me kamau tutar te rakrell, te prindjrenn tut ninna kol menshe, kai pal mende wenna. Jaake sharenn tut i menshe an hake themma kanna un hako tsiro. I gili jekestar, kai hi dran i familja Korach. Kai gili hi o rajeske pral i gipangre, te giwell lo lat har koi gili ‘terne tcha’. O Dewel hi menge har i sorelo kheer, kai nai khatrah men. Job hi ap mari rig an phare tsirja. Doleske hi men kek traash, ninna te djals kai phub tele, un perens i berge an o baro pani, ninna te wals o baro pani diwjo un chojedo, un djals sawi sorjah pre, te perenn i berge khetne. Latcho djudjo pani nashella an o Debleskro foro, kai o Dewel pral halauter djiwell un leskro kheer hi, Ko pani krell ko fores bachtelo. O Dewel hi mashkral leste, doleske perell o foro gar khetne. O Dewel well ap leskri rig sik taissarlakro. Job te dell gole, darenna i menshe an i wawar themma, un bare rajenge well i soor krik lino pral pengre themma. I tseli phub trissella i darjatar. O baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, hi ap mari rig. Job hi o Jakobeskro Dewel un rikrell peskre wasta pral mende. Awenn un dikenn ko baro koowa, hoi o baro Dewel kras! Dareno koowa krell lo ap i phub: Ap o marepen penell lo: “Muk tele ap i tseli phub!” Kol kashta, kolentsa dan le karje, phagell lo khetne, un lengre chare dell lo paash, i kurepangre wurdja chatchrell lo pre. “Mukenn tele”, dell lo gole, “un haiwenn, te hom me o Dewel. Me hom o pralstuno pral i menshende an i tsele themma, awa, o pralstuno pral i tseli phub.” O baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub hi pash mende. Job, o Jakobeskro Dewel, rikrell peskre wasta pral mende. I gili o rajeske pral i gipangre. Kai gili hi jekestar dran i familja Korach. Tumer menshe dran i tsele themma, denn an i wasta! Sharenn o Debles un denn leske bachteles gole! O baro Dewel hi o pralstuno, lestar darenna lauter. Job hi o baro rai pral i tseli phub. Job witsras menge i menshen dran wawar themma tel mare pire, un tchiwas men pral lende. Job rodas menge o them win, un das les mende, te djiwas kote. Pral kowa ham bachtelo, mer, i tchawe o Jakobestar, kolen job bud kamell. O Dewel djal pre pash peskri rajeskri beshepaskri, un i menshe denn bachteles gole un phurdenn an i phurdepaskri, har o baro Dewel pre djal. Giwenn o Debleske! Giwenn un sharenn les, giwenn maro baro rajeske! Giwenn! O Dewel hi o baro rai pral i tseli phub. Giwenn un sharenn les i giljentsa! O Dewel hi o baro rai pral i tsele themma. O Dewel beshas pes ap peskri rajeskri beshepaskri, hoi leske kokres hi. I raja pral i wawar themma wan khetne un hi kanna khetne o Debleskre menshentsa. Lengro Dewel hi o Abrahameskro Dewel. Leske hi kol tsele sorele ap i phub koi. Job hi pral hakeneste. I gili jekestar dran i familja Korach. O baro Dewel, sorelo hi lo! Maro Dewel, moldo hi lo, te sharas les an peskro foro, hoi hi pral ap koi berga, kai job djiwella. Shukar hi o foro ap i berga Zion. I bacht hi i tseli phubjake. An kau foro hi o Dewel o baro rai. Job hi an i sorele khera an kau foro. Un i menshe kote djinenn, te dell lo garda ap lende. Bare raja dran wawar themma wan khetne un djan khetne pengre lurdentsa pash o foro pre. Jon dikan kowa un lenge atchas o dji tardo. Len tapras i daar un jon nashan penge. Lengri daar his jaake baro, te trissan le. Lengri traash his har i traash i djuwjatar, kai lell li i ternepen. Lengre kokale djan, har i bare shiffe phagenn, te djal i sorelo ducho pral o baro pani. Jaake har mer kowa shunam, jaake dikam les an o foro o baro Deblestar, kai hi o rai pral o bolepen un i phub. Job rikrell o foro un mukell les gar tele te djal an kek tsiro. Maro Dewel, kate an tiro kheer mukah menge tiro latchepen an o shero trujel te djal. Jaake baro har tiro lab, maro Dewel, jaake baro hi tiro railepen ap i tseli phub. Tiro tchatcho wast hi pherdo tchatchepen. Pral kowa hi kol menshe ap i berga Zion bachtelo. Tu dal men maro tchatchepen. Doleske denn le gole i bachtjatar an i tsele forja an o them Juda. Nashenn trul i berga Zion trujel! Dikenn, kitse bare turme koi hi! Denn jak ap i pre-tchidde barra trul o foro un i sorele khera an o foro, jaake te nai penenn kowa tumare tchawenge. Penenn lenge: Awa, kawa Dewel hi maro Dewel kanna un hako tsireske. Job djal mentsa an maro tselo djipen. I gili o rajeske pral i gipangre. Kai gili hi jekestar dran i familja Korach. Tumer menshe an hake themma, shunenn mishto! Tumer lauter, kai ninna han, krenn tumare kanda pre! An-dikle menshe un sawe, kai gar an-diklo hi, brawele un tchorwele, tumer lauter, shunenn! Miro mui rakrell gosewe laba, un dran miro dji well kowa, hoi mishto haiwom. Miro kand shunell ap gosewe laba, un hoi kolla kamenn te penell, kamau me tumende te sikrell pash o bashepen ap i dorjengri bashepaskri. Hoske te darap an i tchilatche diwessa, kai kolla trul mande hi, kai mange tchilatchepen kamenna? Jon tchiwenn pengro patsepen ap pengro brawlepen, un sharenn pen har brawele jon hi. Kek menshes hi doha lowe, te nai ginell lo peskro phraleskro djipen o Deblestar, un peskro djipen witar gar. I mensheskro djipen hi jaake kutch, te nai plaissrell lo les gar. An kek tsiro hi les doha te dell, te nai djiwell lo hako tsiro, un hunte merell gar. Na-a, mer dikah: O gosewo hunte merell, jaake har o narwelo un o dinelo ninna. Un lauter, hoi len his, hunte mukenn le pale i wawarenge. Paskedo wenn le un atchenn an lengre mulengre khera hako tsiro, ninna te das i tsiro, kai dan le pengro them pengro lab. Fothe brawelo i mensho ninna hi, job hunte merell jaake har i viecho ninna. Dikenn har kolenge djala, kai hi jaake dinelo un kamenn pengro rakepen te shunell! Har bakre djan le an o mulengro them. Lengro bakrengro, kai anell len ap o drom, hi o merepen. Sik well ko diwes, kai wenn o Debleskre menshe i raja pral kolende, kolengro mass tele merell an i phub, kai hunte atchenn le pash i mulende. Miro djipen lell o Dewel win dran o merepaskri soor. Awa, job lell man pash peste. Ma choje tut, te well jek brawelo, un leskro kheer bareder un shukeder wella! Te merell lo, lell lo tchi peha. Leskro tselo brawlepen hunte atchell pale. Ninna te sharell lo pes pral peskro shukar djipen, un i wawar penenn leske shukar laba, te djal leske mishto, hunte merell lo un djal kote, kai leskre mule phure hi, kolla, kai buder gar i momeli dikenna. I mensho, kai haiwell gar, te nai atchell lo gar ap i phub, hunte merell har i vieche, ninna te his lo brawelo. I gili o Asafestar. O Dewel rakrell, o baro un sorelo Dewel dell i menshen ap i tseli phub gole, kotar, kai o kham pre djas bis kote, kai lo tele djal. Ap i berga Zion, an o shukeder foro, sikras pes o Dewel an peskro railepen. Maro Dewel wella un mukell pes te shunell. Glan leste nashell i jag un chal lauter pre. Un trul leste phurdell i baro sorelo ducho. O Dewel well te rakrell lo o tchatchepen win pral peskre menshende. Ap o bolepen un i phub dell job gole: “Anenn mange mire menshen khetne, kai mantsa win kran, te wap me lengro Dewel, un mange viechen anan.” O bolepen kharell: O Dewel hi o tchatchepaskro rai! Un lauter hoi job wi-rakrell, hi tchatcho. “Mire menshe, shunenn! Me kamau rakrell. Israel, shun, har me, tiro Dewel penau tuke, kai kowa, hoi kral, gar mishto hi. Tchingrau gar, te anals tu mange kek viechen. Kol viechen, hoi tu mange chatchral, hi hako diwes glan mire jaka. Man hunte wals kek gurum dran tiri stanja, witar kek bakre. I tsele vieche an o weesh hi mire, un ninna kol vieche ap i serja berge hi mire. Me prindjrau i tsele tchirkle ap i berge. Un kowa, hoi ap i phub jaake trujel nashella, prindjrau me lauter. Te wals man bok, me penoms tuke kowa gar. I tseli phub hi miro un lauter, hoi ap late hi, ninna. Chap me grumjakro mass? Pijap me o rat i bakrendar? Na-a! Kowa, hoi tutar kamau, hi, te parkress tut pash mande, tiro Debleste, un te rikress tiri sowel, hoi dal tu mande, o pralstuneste. Un de gole ap mande ap ko diwes, kai hal an i bibacht! Palle lau tut win, un tu sharess man.” Ap o tchilatcheste penell o Dewel: “Hoske leh tu mire laba an o mui? Hoske peneh, me woms tiro Dewel? Kowa choirell tut, te hunte rikress tut ap mire laba. Kowa, hoi tuke penom, kameh tu gar te krell. Hako kopo, kai dikeh tu i tchorepaskres, kreh tu tut leskro maal, un hal beshdo khetne kolentsa, kai djan i wawar romjentsa. Dran tiro mui well praassepen win. Un tiri tchip rakrell chochepen. Tu rakreh djungeles pral tire phralende. Pral tiri dakro tchaweste aneh tu chochepen pre. Kowa kral tu, un me penom kek lab. Koi rikral tu man har jek, kai hi jaake har tu. Me sikrau tut koi doosh, hoi anal ap tute, un anau tuke tiro tchilatcho koowa glan tire jaka. Tumer, kai kamenn tchi mandar te djinell, haiwenn, hoi penom, te wap gar un dap tumen, un kek hi koi, kai lell tumen win dran miro wast. Kowa, kai pes pash mande parkrella, hi kowa, kai sharell man. Kowa hi o drom, kai sikrau leste, har latcho leske hom.” I gili o rajeske pral i gipangre. O David kras kai gili, har o Debleskro rakepaskro Natan pash leste was, pal kowa o David i wawareskri romjat, i Batsheba, las. Miro Dewel, tu hal jaake latcho, un tiro kamlepen hi baro! Dik latches ap mande! Un le ko tchilatcho koowa, hoi krom, mandar krik! Thob miri doosh mandar tele, un le ko tselo tchilatchepen mandar krik, te wap pale djudjo! Awa, djinau, kai anom doosh ap mande. Un ko tchilatcho koowa, hoi krom, hi man o tselo tsiro glan mire jaka. Ap tute kokres krom, hoi tchilatcho hi. Awa me krom, hoi midjak hi glan tire jaka. Doleske hi tut tchatches an tiro rakepen. Tu kreh o tchatchepen, te deh man i phagi. Doosh hi ap mande, jaake rah har hom ap kai phub, ninna har boldo wom, his o tchilatchepen ap mande. Tu rodeh o tchatchepen an o mensheskro dji. An miro dji sikreh tu, har te wap gosewo. Le miri doosh mandar krik! Palle hom djudjo an miro dji. Thob man! Un me wau parneder har gib. Muk man pale bacht te haiwell! Tu phagal man, kanna muk man pale te stell! Ma dik ap miri doosh, un le o tchilatcho koowa, hoi krom, mandar krik! Miro Dewel, de man i newo dji, hoi hi djudjo un tuke kokres koi! Ma trade man tutar krik! Ma le tiro ducho mandar krik! Muk man te dikell, kai hal pash mande, te sal miro dji pale! De man i dji, hoi shunell ap tute! Kolen, kai shunenn gar ap tute, kamau me tiro drom te sikrell, te mukenn le pengro tchilatcho drom, un wenn pale pash tute. Me anom rat ap mande, ma de man mulo, miro Dewel! Tu hal o Dewel, kai lell man win dran o merepen. Un me kamau tiro tchatchepen te sharell. Baro Dewel, kre miro mui pre, te rakrap, hoi sharell tut! Vieche, hoi anenn le tuke, kameh gar. Te wals jaake, doms len tute. Vieche, hoi tuke chatchedo wenna, krenn tiro dji gar bachtelo. Kowa, hoi tu kameh te well tuke anlo, hi i phagedo dji. Ap i mensheste, kai rowell pral peskri doosh, dikeh tu, miro Dewel, latches. Kre latchepen ap o foro Zion! Ab ap i rig kol menshenge an o foro Jerusalem, te wenn i barra o forestar pale newes pre-tchiddo! Palle anenn le tuke latcho koowa an o tchatchepen, ninna vieche, hoi tuke tseles chatchedo wenn. Awa, palle wenn tuke terne gurma chatchedo ap tiri chatchepaskri. Un tu dikeh latches ap kowa lauter. I gili o rajeske pral i gipangre. O David kras kai gili, har o Doeg, ko mursh dran o them Edom, pash o Saul was, un leske penas: “O David hi pash o Ahimelech.” Hoske shareh tu tut tiro tchilatchepah, tu, kai kameh te well tut penepaske pral halauter! O latchepen o Deblestar hi o tselo diwes kai. Tu rodeh, har te dukress jekes, un tiri tchip tchinella har i latchi tchuri, tu chocheno! Tu kameh o tchilatchepen budeder har o latchepen. Un o chochepen kameh tu budeder har o tchatchepen. Tu kameh laba, hoi phagenn, un rakreh dui tchipjentsa. Doleske phagell tut ninna o Dewel hako tsireske. Job stakrell tut khetne, witsrell tut win dran tiro kheer, lell tut krik kai phubjatar, kai djiwah. Un kolla, kai an o tchatchepen tardo hi, dikenn kowa un darenn un sanenn pral leste: “Dikenn ko murshes! Kowa tchiwas gar peskro patsepen ap o Debleste. Na-a! Job patsas ap peskro baro brawlepen, un leskro tchilatchepen kras les sorelo.” Me hom har i senelo djeteskro ruk an o Debleskro kheer. Me patsau ap o latchepen miro Deblestar kanna un hako tsiro. Me kamau man hako tsireske pash tute te parkrell, hoi tu lauter mange kral. Miro Dewel, me dikau ap tute glan i jaka tire menshendar, tu hal jaake latcho. I gili o rajeske pral i gipangre, te giwell har koi gili ‘Mahalat’. O David kras kai gili. Dinele hi le, kai rakrenn penge: “Hi kek Dewel.” Tchi-molde hi le. Lauter, hoi le krenna, hi djungelo un chocheno koowa. Kek hi koi, kai krell o latchepen. O Dewel dikell dran o bolepen tele ap i menshende, te hatsell lo jekes, kai gosewo hi un pal o Debleste putchella. Halauter rissran pen lestar krik, un djiwenn i djungelo djipen, jek har ko wawar. Kek hi koi, kai krell o latchepen, awa kek! “Kolla, kai o tchilatcho koowa krenna, haiwenn tchi”, penell o Dewel, – “kolla, kai mire menshen chana har i kotar maro. Man denn le gar an-gole.” Ap jek kopo taprenn le i traash, ninna te hi tchi koi, hoi len nai traash krella. O Dewel marell kolen, kai ap peskre menshende pre djan. Un lengre kokale atchenn tchiddo un wenn gar paskedo. O Dewel tchiwas len pale. Har kamaus me, te wals kowa koi berga Zion tele, kai lell o Israel win dran i bibacht! Awa, har kamaus me, te anell o Dewel peskre pandle menshen pale! Palle stans o Jakobeskre tchawe i bachtjatar, awa, o tselo Israel wals bachtelo. Miro Dewel, sike koon tu hal un ab ap miri rig! Sike tiri soor un kre, te lap miro tchatchepen! Miro Dewel, shun miro mangepen! Shun o rakepen, hoi dran miro mui wella! Menshen, kai me gar prindjrau, kolla hadenn pen ap mande, depangre kamenn man te marell. O Dewel hi len gar glan i jaka. Tu, miro Dewel, weh ap miri rig. Tu, miro rai, hal kowa, kai man rikrella. Tu deh kolen ko tchilatchepen pale, hoi jon kaman ap mande te anell. Sike mande, te hal mantsa, un le len krik kai phubjatar! Palle anau me tuke latcho koowa i bachtelo djijeha, un sharau tut, baro Dewel, tu hal jaake latcho. Tu lal man win dran o tselo koowa, hoi mange o djipen phares kras. Kanna nai dikau tele ap kolende, kai kaman man te marell. I gili o rajeske pral o gipangre, glan te giwell pash o bashepen ap i dorjengre bashepangre. O David kras kai gili. Miro Dewel, shun miro mangepen! Me rowau ap tute. Ma khate tut mandar! Dik ap mande un shun, har gole dau un rowau. Kolla, kai kamenn man tchilatchepen, krenn bare laba, un o tchilatcho dell man trad. Jon kamenn bibacht pral mande te anell, un djan ap mande pre bari choljah. Miro dji kamell i trashatar tardo te atchell. Un me darau, te hunte merap. I daar tapras man jaake, te trissau, un o shil tchiwas pes ap mande. Kamoms mussja har i tchirklo, te nai hadoms man pre un djoms krik, un hatsoms i platsa, kai nai krell man kek tchomone. Dur krik djoms un atchoms an o mulo tato them. Sik nashoms, te khatrap man glan o baro un sorelo ducho, hoi pral i phub phurdell, un glan o baro brishin. Miro rai, kre, te rakrenn le bud tchipjentsa, te haiwenn le pen buder gar! An o foro dikau tchi har tchilatchepen un tchingepen, hoi kolla krenn, kai djan hako diwes un haki rat trujel pral ap i barra, hoi djan trul o foro. Un an o foro hi bibacht un tchorwlepen. O tchilatcho koowa hi baro mank lende. Ap i dromma, kai parenn un bikrenn le, wenn i menshe tikno rikedo un chochedo. Kowa, kai praassell man kanna, hi gar jek kolendar, kai kaman mange tchilatchepen. Palle hidjroms kowa. Job, kai hadell pes pral mande, hi gar kolendar, kai djan ap mande pre. Palle khatroms man glan leste. Na-a! Tu hal kowa, jek mendar, miro maal, kowa, kai leske lauter penoms. Mer haiwam men jaake mishto, un djam khetne an o Debleskro kheer. Mu taprell o merepen sik kolen, kai kamenn man te marell! Mu well lo sik pral lende, te djan le djides an o mulengro them! O tchilatchepen hi an lengre djia khere. Me dau ap miro Debleste gole. Un o baro Dewel lell man win dran lengre wasta. Rati un taissarlakro un mashkral o diwes, anau miro mangepen un miro ropen glan leste, un job shunell ap mande. Job lell miro djipen win dran i wasta kol budendar, kai ap mande djan. Un krell, te mukenn le tele mandar. O Dewel, kai hako tsiro o Dewel hi, kowa shunell miro mangepen un stakrell len tele, kolen, kai kamenn pal pengro shero te djiwell, un kamenn lestar tchi te djinell. O phukepaskro djal ap peskro maleste pre un rikrell gar peskri sowel, hoi das lo leste glan o Debleste. Leskro rakepen hi gudlo har gwin. An leskro dji kamell le o kurepen. Leskre laba hi har djet, un tchinenn har chare. Witse kowa, hoi tuke phares hi, ap o baro Debleste! Job hi kowa, kai lell tiro koowa an peskro wast. An kek tsiro mukell job koles te perell, kai an o tchatchepen tardo hi. I marepangren un chochenen witsreh tu, miro Dewel, dur tele an o telstunepen. Glan ko tsiro, kai lengro djipen paash trujel hi, merenn le. Me kamau ap tute te dikell un man te rikrell. I gili o rajeske pral i gipangre, te giwell har koi gili ‘I tauba an i dur them.’ Kai gili kras o David, har tapran les i Filistarja an o foro Gat. Miro Dewel, ab latches ap mande, i menshe lenn man palla! Hako diwes djan le ap mande pre, un krenn mange o djipen phares. Kolla, kai kamenn mange tchilatchepen, lenn man hako diwes palla. Bud djan pre-phurdemen ap mande. Ap ko diwes, kai man i daar taprella, dikau me ap tute, mo Dewel, un rikrau man ap tute. Me kamau o Debleskro lab te sharell, man ap leste te rikrell, un man gar te darell. Hoi nashte krenn man i menshe? O tselo diwes rissrenn le mire laba trujel. Jon rodenn, har nai dukrenn le man. An pengro khatepen hi le tchiddo, lenn le man an o jak, un djinenn hako djapen mandar. Jon rodenn, har nai denn le man mulo. Miro Dewel, kameh len kek phagi te dell lengro tchilatchepaske? De kal menshen an tiri choli khetne! Dik, har bud diwessa hom me ap o naashepen! Le mire swa an i tcharo khetne! Pash tute hi le lauter pre-tchinlo an i liil. Ap ko diwes, kai dau ap tute gole, hunte djan kolla pale, kai kamenn man te marell. Kawa hi, hoi djinau: Tu hal mantsa, miro Dewel. Me kamau o Debleskro lab te sharell. Awa, o baro Debleskro lab kamau te sharell. Ap leste dikau un rikrau man, un darau gar. Hoi nashte krenn man i menshe? Miro Dewel, me dom man sowel, te parkrap man pash tute. Tu lal man win dran o merepen. Awa, glan o perepen rikral tu mire herja pale, jaake te nai djiwap glan tute, miro Dewel, khetne kolentsa, kai djide hi. I gili o rajeske pral o gipangre, te giwell har koi gili ‘Ma mare men’. O David tchinas kai gili an ko tsiro, har job glan o Saul ap o naashepen his, un pes an koi grotta khatras. Kre tiro dji mange pre, miro Dewel! Kre tiro dji mange pre! Pash tute wau, te khatrap man. An tire mussja nashau, bis te kai bibacht krik djas. Ap o Debleste, ko pralstuneste, dau me gole, ap koleste, kai miro koowa mishto krella. Dran o bolepen mu well lo mange ap i rig, un lell man win dran o praassepen kolestar, kai man palla lell. O Dewel mu sikrell man, te hi lo mange latcho, un te rikrell lo pash mande. Me hom tchiddo mank menshe, kai hi har lewe, kai kamenn man pre te chal. Lengre danda hi har tchurja un faile, un lengri tchip dell tchurje har i charo. Sike tiro barepen, hoi bareder hi har o bolepen, miro Dewel! Tiro railepen mu well pral i tseli phub! I netsa tchiwan le glan mire pire, te perap dren. I dori pandan le trul miri meen. Ap miro drom hadan le i cheb win, – un jon peran kokres dren. Sorelo was miro dji, miro Dewel, sorelo was miro dji. Me kamau tuke te giwell un te bashrell. Ste pre miro dji! Kamau te bashrap ap i dorjengre bashepangre. Kau diwes kamau me o khames pre te djangrell! Mank i menshende dran bud themma kamau tut te sharell, miro rai. Glan i natsjone kamau tuke te giwell. Tiro latchepen hi jaake baro har o bolepen. Un tiro tchatchepen djal bis pash i wolke. Sike tiro barepen, hoi bareder hi har o bolepen, miro Dewel! Tiro railepen mu well pral i tseli phub! I gili o rajeske pral i gipangre, te giwell har koi gili ‘Ma mare men’. O David tchinas kai gili. Tumer sorele, rakrenn tumer tchatchepah o tchatchepen win pral i menshende? Denn tumer hakeneste peskro tchatchepen? Na-a, kowa krenn tumer gar. Tumer kamenn o tchilatchepen te krell. Tumare wastentsa krenn djungelo koowa. I tchilatche peran o tchatcho dromestar tele, jaake rah har jon boldo wan. Fun tiknes pre djan le i chocheno drom. Lengro rakepen marell har i tchip i tchilatcho sapestar. Jon hi har i sap, hoi nashte shunell gar. Jon pandenn pengre kanda har i sap, kai kamell gar te shunell, hoi o durkepaskro ap leste rakrell, ninna te haiwell lo mishto i sapentsa te rakrell. De lenge i danda dren, miro Dewel! Phage lengre lewengre danda win, miro baro Dewel! Kre te atchenn le gar djido, un hunte krik djan har pani, hoi an i phub nashell. Te tchiwenn le pengre faile an, muk len tele phagenn. Jaake har i momeli tele chatchrell, un buder gar koi hi, un jaake har i ternepen, hoi mulo boldo well un o kham gar dikas, jaake te atchenn jon witar gar. Lenge djal har i subjengre burra: I baro ducho tserdell len dran i phub win. Jaake phurdell o Dewel len krik an peskri bari choli. O dji kolendar well bachtelo, kai hi an o tchatchepen tardo, te dikenn le, kai lenn i tchilatche pengri phagi. An kolengro rat thowenn le pengre pire. Un i menshe penenna: “Kowa, kai o tchatchepen kras, lell peskro plaissepen. Awa, o Dewel hi o tchatchepaskro rai pral i phub.” I gili o rajeske pral i gipangre, te giwell har koi gili ‘Ma mare men’. O David tchinas kai gili an ko tsiro, har o Saul peskre lurden trul leskro kheer tardo tchiwas, te denn le les mulo. Le man win dran i wasta kolendar, kai kamenn mange tchilatchepen, miro Dewel! An man krik kolendar, kai ap mande djan! Le man win dran i wasta kol tchilatchendar, kol menshendar, kai kamenn te dikell, har miro rat nashell. Dik, baro Dewel, har jon lurenn, te marenn le man! Fothe krom me tchi, un kek doosh ap mande hi, djan sorele mursha khetnes ap mande. Ninna te krom me kek tchilatchepen, nashenn le kai, te denn le man mulo. Ste pre! Ab un dik les tuke kokres an! Baro Dewel, tu, kai hal o rai pral o bolepen un i phub, un o Israeleskro Dewel, ste pre un de kol menshen an i tsele wawar themma pengri phagi! Ma ab latches ap kolende, kai phukepangre hi! Haki rat wenn le pale un nashenn tchorchanes trul o foro. Har djukle denn le gole. Tchilatchepen well dran lengro mui win. Lengre laba tchinenn har chare. Jon patsenn, te shunell len kek. Tu, mo baro Dewel, tu saneh pral lende. Awa, tu saneh pral kol menshende an kol tsele wawar themma. Tu hal miri soor. Ap tute kamau me man te rikrell. Miro Dewel, tu hal mange i sorelo kheer. Tu hal latches ap mande. Tu hal ap miri rig un mukeh man sorleder te well har kolla, kai kamenn man te marell. Ma de len mulo, te bistrenn kowa mire menshe gar! Trade len tiri sorjah, te nashenn le kate te kote! Stake len tele, tu, kai rikreh tiro wast pral mende. Jon praassenna un chochenna. Hako labeha, hoi jon penenn, dukrenn le tut. Muk lengro pre-phurdepen i shello lenge te well, jaake te hunte perenn le, un wenn kokres dren pandlo. De len mulo an tiri bari choli! De len mulo, te atchell lendar tchi, jaake te dikell hakeno ap i tseli phub, kai tu, maro Dewel, o rai hal pral o Israel. Un haki rat wenn le pale, nashenn trul o foro trujel, un denn gole har i djukle, hoi nashenn trujel, te rodenn le penge chapen. Un te wenn le gar tchalo, sikrenn le pengre danda. Me kamau tiri sorjatar te giwell. Taissarlakro sharau tiro latchepen. Tu hal mange i sorelo kheer, un i khatepen an kol diwessa, kai mange ropaske hi. Tu hal miri soor. Tuke kamau te bashrell, miro Dewel. Tu hal mange i sorelo kheer. Tu hal ko Dewel, kai mange latches hi. I gili o rajeske pral i gipangre te giwell pash o bashepen ap i dorjengri bashepaskri. O David kras kai gili, te sikrell lo mende tchomone. Job kras lat an ko tsiro, har lo an o marepen his i menshentsa Aram dran Mesopotamia un Zoba. Har was lo pale, maras o Joab i Edomarja an i Londi Tala: deesh-te-dui serja murshen. Miro Dewel, tu tchiwal men pale, un tradal men kate te kote. Bari choli hi tut ap mende. Rake mentsa pale latches! Tu kral, te trissas i phub jaake, te phagas li. Kre lat pale tseles, te phagell li gar khetne! Tu mukal tire menshen pharo koowa te dikell. Tu dal men sawi mool te pijell, te wam mato. Kolen, kai tuha djiwenna un ap tute shunenna, sikral, har te nai nashenn le penge glan i lurdende. Ab ap mari rig tiro sorelo wasteha un le men, tire malen, win! Shun, har dah ap tute gole! O Dewel penas an peskro kheer, kai job djiwell: “Me wom o sorleder”, “Me dau o foro Sichem mire menshende, un ninna i tala Sukkot. O them Gilead hi miro un o them Manasse hi miro. O them Efrajim hi miri sasterni stadi, un o them Juda hi kowa, koles penepaske hi. O them Moab hi miro thopaskro tcharo. Ap o them Edom witsrau miro kirach. Pral i Filistarja dau gole: Me hom o sorleder!” Koon anell man an ko sorelo foro? Koon anell man an o them Edom? Koon nai krell kowa, har tu kokres, maro Dewel? Tu mukal men un djah gar win mare lurdentsa an o kurepen. Ab tu ap mari rig un le men win dran i tchilatche wasta! Te hi menshe ap mari rig, hi kowa tchitcheske un tchi moldo. Maro Debleha krah mer baro koowa. Un job stakrell kolen khetne, kai jaake soreles ap mende djan. I gili o rajeske pral i gipangre, te giwell pash o bashepen ap i dorjengri bashepaskri. O David kras kai gili. Shun, miro Dewel! Shun miri gole! Shun, har me tut mangau! Dur kotar, kai khere hom, dau me ap tute gole, miro dji tapras i daar. Le tu man un an man pre ap i baro sorelo bar. Pash tute nai khatrau man. Awa, har i baro sorelo kheer wal tu mange, kai me man khatrau glan kolende, kai man palla lenn. Muk man an tiro kheer te djiwell hako tsiro, tel tire mussja man te khatrell, har i tikno tchirklo khatrell pes tel peskri dakre mussja. Kowa, hoi tuke sowel dom, shunal tu, miro Dewel, un deh dran tiro brawlepen kolende, kai djiwenn tuha. De o baro rajes i rah djipen, de les bud bersha, te djiwell lo gomme i rah tsiro. Job te atchell o baro rai glan tute, miro Dewel, hako tsiro! De tu an tiro latchepen un tchatchepen jak ap leste! Jaake kamau tuke te giwell hako tsiro, un miri sowel te rikrell hako diwes. I gili o rajeske pral i gipangre, o Jedutun. Kai gili kras o David. Pash o Debleste kokres hi miro djijes kek daar, Job well ap miri rig. Job hi mange har i baro sorelo kheer ap i barreskri berga, kai man khatrau, un job ap mande jak della, jaake te perap gar. Har rah djan tumer lauter ap jek mursheste, te denn les mulo? Hom buder tchi har i bango kheer, hoi kamell dren te phagell, un koleskre barra buder gar khetne rikrenna. Tumenge djal an o shero trujel, har nai krenn te perap khetne. O chochepen hi tumenge shukar. Tumare mujentsa rakrenn tumer i bacht win pral jekeste, un an tumare djia rakrenn i bibacht pral leste. Pash o Debleste kokres hi miro djijes kek daar! Djinau, job hi, kai krell halauter mishto. Job hi har i baro sorelo kheer ap i barreskri berga, kai man khatrau, un job ap mande jak della, jaake te perap gar. Miro Deblestar well, te wap win lino dran o tchilatchepen, un te wap an-diklo. Lestar well miri soor, pash miro Debleste khatrau man. Dikenn ap leste hako tsiro, tumer, leskre menshe! Tchorenn tumare djia win glan leste! Pash o Debleste nai khatrah men. I menshe hi tchi har i ducho. Tikne har bare hi tchi moldo. Te wans le ap i waga tchiddo, wans le lauter khetne lino gar phareder har i ducho. Ma patsenn, te lenn brawlepen, te djan ap jekeste i sorjah pre! Ma patsenn, te krell tumen kowa brawelo, hoi tchoran! Ninna te wenn brawleder un brawleder, ma tchiwenn tumare djia pre! Budeder har jek kopo shunom: O Dewel kokres hi sorelo, un leskro latchepen hi baro. Tu, miro rai deh hakenes pal kowa, hoi job kras. I gili o Davidestar. Job kras kai gili an o mulo tato them Juda. Dewel, tu hal miro Dewel. Tut rodau me o djijestar. Miro dji djal pal tute. Man hi trush pal tute har i truk tato them trushell pal o pani. An tiro kheer rodau tut, kamoms te dikap tiri soor un tiro railepen. Tiro latchepen hi mange budeder moldo har o djipen. Doleske sharau tut. Me parkrau man pash tute jaake rah har me djiwau. Un me hadau mire wasta pre, te mangap tut an. Tu kreh miro dji jaake tchalo un bachtelo, har te chap i shukar chapen. Miro mui giwell tuke i gili un sharell tut. Me te hom ap o tchiben tchiddo, weh tu mange an o shero. An i rat, kai me sowau gar, rakrau tuha an miro dji. Tu wal ap miri rig, Tu rikreh tiro wast pral mande, har i tchirklo rikrell peskre mussja pral peskre ternende. Kote giwau tuke i bachtjatar i gili. Miro dji rikrell pes ap tute. Tiro tchatcho wast rikrell man. Kolla, kai kamenn man mulo te dell, mu merenn le, un djan tele an o mulengro them! Mu dell len o charo mulo, un i diwje djukle te chan len! O baro rai hi bachtelo pral o Debleste. Koon dell pes sowel glan o Debleste, kowa nai sharell pes. Un i chochenenge well o mui pandlo. I gili o rajeske pral i gipangre. O David kras kai gili. Miro Dewel, shun har ap tute rowau. Man hi daar glan kolende, kai kamenn man te marell. De jak ap miro djipen! Kol tchilatche wenn khetne un rakrenn, har jon nai krenn mange tchilatchepen. Khate man, miro Dewel, glan lengri choli! Lengre tchipja hi har chare, hoi mishto tchinenna, lengre laba dukrenn har faile. Ap jek kopo denn le karje dran pengro khatepen ap koleste, kai o tchatcho drom djal, un ladjenn pen gar. Jek krell o wawares soreles an lengro tchilatcho koowa. Un jon rakrenn pen tele, har nai tchiwenn le dorja win, te perenn i wawar dren, un penenn pashel: “Koon dikell kowa?” Len hi tchilatchepen an o shero, un penenn tchorchanes: “Jaake krah mer kowa. Jaake djal kowa mishto. Har gosewe ham mer!” O Dewel dell ap lende karje. Sik hi le ap i phub tchiddo. Lengre laba kokres krenn, te san kolla pral lende, kai dikenn len. Un lauteren taprell i daar, un jon penenn: “Kawa kras o Dewel”, un haiwenn, te was kowa lestar. Kolla, kai an o tchatchepen tardo hi, hi bachtelo pral o baro Debleste, un rikrenn pen ap leste. Un hakeno, kai shunell ap o Debleste o djijestar, sharell pes leha. I gili o rajeske pral i gipangre. Kai gili kras o David. Tu, Dewel, kai djiweh ap i berga Zion, tu hal moldo, te sharas tut, un rikras mare sobja, hoi tuke dam. Tu shuneh, hoi tutar mangah. Doleske wenn i tsele menshe pash tute. Ko tchilatchepen, hoi krom, hi phares ap mande tchiddo. Tu hal kowa, kai i doosh krik lell. Har bachtelo hi kowa, koles tu tuke win rodal, un mukeh les pash tute te well, te djiwell lo ap i platsa glan tiro kheer. Kowa well tchalo o latchepastar an tiro railo kheer, kai tu djiweh. Tu rakreh mentsa dran baro koowa, hoi tu kreh an tiri soor un an tiro tchatchepen. Tu, Dewel, leh men win dran o tchilatchepen. Ap tute dikenn i menshe ap i tseli phub. Ninna kolla dikenn pal tute, kai djiwenn pash i bare panja, hoi jaake dur krik hi. Tiri sorjah tchiwal tu i berge soreles ap i phub, un tchiwal tiri bari soor trul tute har i ripen. Tu peneh ap o diwjo pani: “Muk tele”, un ap o pani, hoi dur pre djal: “Tchip tut”, un ap koi diwji gole, hoi i menshe an wawar themma krenna: “Atch kanna!” Un i menshenge ap i tseli phub atchell o rakepen krik glan ko baro koowa, hoi tu kral. Kotar, kai o kham pre djal bis kote, kai lo tele djal, mukeh tu halauteren te sal un bachteles te well. Tu djineh, hoi o themes hunte well, un deh jak, te well les doha pani, un kreh les braweles. Miro Dewel, tut hi hako tsiro doha pani. Tu mukeh bud djob bares te well i menshenge. Koi hachetikri phub deh tu doha te pijell, un kreh i phub sapeno, un deh brishin, te well lauter bares. Tu deh bud latcho koowa un kreh, te well o bersh i latcho bersh. Kote kai tu brishin dal, well jaake bud latcho koowa win, te hi budeder har doha koi. Kote, kai i bakre djan, hi lauter pherdo senlepen, un ap i berge shunah khelepen un bashepen. O pralstuno them hi pherdo bakre. Un ap o telstuno them hi o djob tardo pesso un thullo. Un lauter stenn un giwenn. I gili o rajeske pral i gipangre. Sharenn o Debles ap i tseli phub! Giwenn leske, te well leskro lab hadedo! Rakrenn win, har railo job hi! Penenn ap o Debleste: Har baro hi kowa lauter, hoi tu kral. Kolla, kai tut gar kaman, hunte tchiwenn pen tele glan tute, glan tiri bari soor! Mu mangell tut i tseli phub an un sharell tut i giljentsa, awa, mu sharenn le tiro lab. Awenn un dikenn, hoi o Dewel kras. I menshenge atchell o rakepen krik, te dikenn le, hoi kras lo ap lende. Dran o baro pani kras job i truk phub. Jon nai djan mashkral ap i wawar rig. Pral kowa giwam i bachtjatar. Job hi o baro rai hako tsireske. Leskri soor pral i menshenge hi baro. Hake themma lell job an o jak, te nai hadenn pen kolla gar, kai lestar tele peran. Tumer menshe an hake themma, sharenn maro Debles! Tumari sharepaskri gili te well dur shunlo! Job rikras men ap o djipen, un das jak, te peras gar. Tu, maro Dewel, kamal te dikell, har maro dji ap tute rikrell. Doleske kral tu mentsa har o rupeha, hoi an jag thodo well, te well lo djudjo. Tu mukal men pandlo te well, un tchiwal menge pharo koowa pre. Tu mukal menshe pral mende te well, mukal men an i jag un an o pani te djal. Un palle anal tu men dran lauter win un dal men newi soor. Doleske kamau an tiro kheer te djal, te anap tuke viechen, hoi tuke chatchedo wenna. Kamau te dap tut, hoi dom man sowel glan tute. Anau, hoi penom un win rakrom, har mange o djipen phares his. I thulle bakrendar anau me tuke, te wenn le tuke chatchedo. Ninna grumja un busja anau glan tute. Te wenn le chatchedo ap tiri chatchepaskri, djal i jagakro ducho pre pash tute. Awenn un shunenn, tumer lauter, kai ap o Debleste patsenna, te penap tumenge, hoi job mange kras. Miro mujeha dom gole ap leste, miri tchipjah sharom les. Sharedo well miro Dewel! Job rissras pes gar krik miro mangepastar, un las peskro latchepen gar mandar. I gili o rajeske pral i gipangre, te giwell pash o bashepen ap i dorjengre bashepangre. Dewel, kre tiro dji menge pre, un tchip tiri bacht ap mende! Dik tu latches ap mende! Palle dikenn i menshe ap i tseli phub, har tu sikreh men tiro drom. Un i menshe an i tsele themma dikenn har tu leh men win dran o tchilatchepen. Maro Dewel, mu parkrenn pen pash tute i menshe dran hake themma, mu sharenn le tut halauter! Mu stenn un giwenn le i bachtjatar: Te rakreh tu o tchatchepen win pral lende, djah tu pal o tchatchepen. Pral hake themma ap i phub hal tu o rai. Maro Dewel, mu parkrenn pen pash tute i menshe dran hake themma, mu sharenn le tut halauter! I phub mukas latcho chapen bares te well; o Dewel, maro Dewel das men bacht. Awa, o Dewel das men bacht. Mu hadenn les hake menshe ap i phub! I gili o rajeske pral i gipangre. O David kras kai gili. O Dewel stell pre, un tradell kolen krik, kai kamenn les gar; awa, kolla, kai hi chojedo ap leste, hunte nashenn lestar. Jaake har i jagakro ducho krik phurdedo well, jaake phurdell job len krik. Jaake har i momeli chatchrell tele un buder gar koi hi, jaake wenn kol tchilatche buder gar diklo glan o Debleste. Hi wawartchandes kolentsa, kai an o tchatchepen tardo hi: Jon wenn bachtelo, stenn un sanenn i bachtjatar glan o Debleste. Giwenn o Debleske! Bashrenn un hadenn leskro lab! Krenn leske i drom, koleske, kai ulerell ap o bolepen. ‘Baro Dewel’ hi leskro lab. Awenn bachtelo un giwenn glan leste! O Dewel, kai djiwell an peskro railo kheer, job hi i dad kolenge, kolen kek dad buder hi. Un job well kol romjenge ap i rig, kolengro rom meras. Kolen, kai kokres hi, anell lo khere, kolen, kai stilde hi, lell lo win dran o stilepen, te djal lenge pale mishto. Hi wawartchandes kolentsa, kai kamenn tchi lestar te djinell: Kolla hunte atchenn an o mulo them. Maro Dewel, har djal tu glan tire menshende, un anal len ap o drom mashkral o mulo tato them, kote trissas i phub, un o bolepen das baro brishin glan tute, o Debleste ap i berga Sinai, awa, glan o Debleste pral o Israel. Tu, maro Dewel, dal doha brishin, un mukal tiro tato themes pale pre te djiwell, te djiwan nai tire menshe kote. Tu, maro Dewel, hal jaake latcho, te mukal kol tchorwelen kote khere te well. O baro Dewel penas i lab; un bud djuwja nashan un penan ko shukar koowa, hoi djas: “I bare raja nashenn penge, lengre lurde hi ap o naashepen, un kowa hoi jon hunte mukan tchiddo, hi budeder har bud. Un khere denn i djuwja hakenes kolestar. Kamenn tumer win ap o them pash i bakre te atchell? Kote hi tchomone tchiddo, hoi wi-dikell har i rupene un sonakangre tchirklengre mussja.” An ko tsiro, har o sorelo Dewel i bare rajen dran o them tradas, peras gib ap i berga Zalmon. Baro hi i berga Bashan. Lat his bud bergetikre sherja. Tumer berge, tumer bergetikre sherja, hoske silwerenn tumer ap koi berga, kolat o Dewel peske win rodas, te djiwell job kote? Awa, hako tsireske atchell o baro Dewel koi. Bud serja wurdja hi o Debles. Lentsa was lo ap i berga Sinai, un djal dren an peskro kheer. Tu, Dewel, djal pre an o pralstunepen un lal stilde tuha. Tu lal kutch koowa kol menshendar, kai kaman tchi tutar te djinell. Tu, baro Dewel, djiweh kote. Sharedo well o Dewel, maro rai, hako diwes! Job hidjrell menge o pharo koowa, un well menge ap i rig. Men hi i Dewel, kai menge koi hi. Job hi o baro Dewel, maro rai, kai lell men win dran o merepen. Kolenge, kai les gar kamenna, stakrell lo o shero dren, hake tchilatchenge, kai mukenn gar pengro tchilatchepen. O Dewel, miro rai, penas: Me anau len pale i bergatar Bashan, ninna dran o telstunepen o baro panjestar anau len pale pale. Jaake te thoweh tire herja an o rat kolendar, kai kaman tut te marell, un tire djukle pijenn les. Miro Dewel, tu hal miro baro rai. Halauter dikenn har tu weh an tiri soor, un dren djah an tiro Debleskro kheer. I gipangre djan glan tute un i bashepangre pal tute. Un mashkral dren djan i terne tcha un denn pengre pauke. “Sharenn o Debles kote, kai peskre menshe khetne wenna! Sharenn o baro Debles, tumer, kai han dran o Israel.” I menshe dran o kheer Benjamin, ko terneder tchawo o Jakobeskre tchawendar, djan glan i wawarende. Pal lende wenn i pralstune dran o kheer Juda pengre bud menshentsa, pal lende i pralstune dran o kheer Sebulon un dran o kheer Naftali. Bitche tiri soor, maro Dewel, tiri soor, hoi tu ap mende sikral! Dran tiro Debleskro kheer an o foro Jerusalem, kai anenn tuke i bare raja kutch koowa, de ko themes Egiptia trad, ko diwjo vieches pash o pani. Tchinge kol sorelentsa un rajentsa pral bud menshende! Tchip tut kolenge an o drom, kai pal o rup nashenna. Trade kol natsjone, kolenge o marepen shukar hi. Dran o them Egiptia wenn bitchepangre pash tute, un kolla dran o them Etiopia hadenn pengre wasta pre pash o Debleste. Tumer themma ap kai phub, giwenn o Debleske, bashrenn leske, maro rajeske! Job ulerell pral pre ap o bolepen, hoi hako tsiro koi his. Shunenn, har soreles job gole dell! Hadenn o Debles! Job hi o bareder. Leskro railepen hi pral o Israel, un leskri soor djal bis ap i wolke. Har baro hi o Dewel an peskro Debleskro kheer! Job hi o Israeleskro Dewel, un krell peskre menshen soreles, un dell len soor pral wawar menshende. Sharedo well o Dewel! I gili o rajeske pral i gipangre, te giwell pash o bashepen ap i shob-dorjengri bashepaskri. Kai gili kras o David. Le man win, mo Dewel! O pani djal mange bis pash i meen. Me tassau an sapeni tchik, mire herja hatsenn kek phub, kai jon nai tardo atchans. Hom an pani, hoi dur tele djal. Un sorele panja kamenn man tele te tserdell. Me dom gole, bis te man kek soor buder an mande his, un miri meen dukas. Mire jaka wan khino, jaake rah dikau pal miro Debleste. Budeder har mire balla ap miro shero hi kolla, kai hi chojedo ap mande, ninna te krom me len tchi. Un kolen, kai kamenn mange tchilatchepen, hi bari soor, un kamenn man te marell. Me krom len tchi, un hunte dap kowa pale, hoi me gar tchorom. Miro Dewel, tu djineh, har dinelo homs, un prindjreh miri doosh, hoi ap mande anom. Ma muk kolen pengro patsepen te nashrell, kai pen ap tute rikrenna, te dikenn le har djungeles mange djala. Tu, baro Dewel, kai hal o rai pral o bolepen un i phub, ma muk man te anap ladj ap kolende, kai tut rodenna, o Debles pral o Israel. Dran tute hi i bari ladj ap mande, un miro shero hi lolo i ladjatar. Wom har i gadjo mire phralenge. I tchawe miri datar prindjrenn man buder gar. Kamau tiro kheer jaake bud, te chatchell miro dji an mande har i jag. Un kolla, kai praassenn tut, praassenn man ninna. Rowom un kamom tchi te chal, un jon san man doleske win. Har riwom i gono an, te sikrap har pharo miro dji hi, kran le i sapaskri gili pral mande. Ap i platsa, kai le khetne wenn, rakrenn le pral mande. Un mate giwenn gilja pral mande. Me mangau tut, baro Dewel, o tsiro hi kai, te wess mange latches. Mo Dewel, tiro latchepen hi baro! Shun man, rike tiro lab un ab ap miri rig! Le man win dran kai sapeni tchik, te tassap gar dren, Le man win dran i wasta kolendar, kai kamenn man te marell! Tserde man win dran o pani, kai hi man buder kek phub tel i herja, te tserdenn man i sorele panja gar tele, un me tassap. Ma muk man te merell! Shun man, mo baro Dewel, tiro latchepen hi mishto mange. Kre tiro dji mange dur pre un dik ap mande! Ma khate tut mandar, kai tiro budepaskro hom! Me hom an bari daar, shun man sik! Ab pash mande un le man win! Le man win dran i wasta kolendar, kai kamenn miro merepen. Tu prindjreh i ladj, hoi ap mande peras, tu djineh, har jon man praassan un pal mande rakran. Kolla, kai mange o djipen phares krenn, hi lauter glan tire jaka. Kai ladj phagell miro dji, un krell man nasselo. Patsom, te khaitoms me jekes, te wals jek kai, kai mange mire swa tele khossals. Na-a, kote his kek, gar jek, kai kowa krals. Jon dan man i shutlo chapen, un har his man trush, dan le man shut te pijell. An kol diwessa, kai wenn le khetne te chan shukar chapen, muk lengro chapen lenge te well i netsa, kai perenn le dren! Lengre jaka te wenn korelo, te nai dikenn le buder tchi! Le lendar lengri soor, te djan le bango. De lenge i phagi! Un tiri bari choli mu taprell len. Mu well koi platsa paash dino, kai lengre plachtene khera tardo hi, te djiwell buder kek mensho koi. Jon lenn koles palla, koles tu dal, un lenge hi shukar, te rakrenn le pral i duka un dawa, hoi tu les dal. Tchin haki doosh lendar an i liil; jaake te mukess len tu gar an tiro tchatchepen te well. Le lengre laba win dran tiro liil, kai kolla dren tchinlo hi, kai o djipen lenna, te hi jon gar dren tchinlo khetne kolentsa, kai an o tchatchepen tardo hi. Me hom tchorwelo un man hi bud duka. Mo Dewel, ab ap miri rig un de ap mande jak! I giljah kamau tut te sharell, un tiro lab te hadell, un man pash tute te parkrell. Kowa hi tuke feteder har te anap tuke i grumni, awa, i sorelo gurum, te well lo tuke chatchedo. Te dikenn kowa kolla, kai tele rikedo hi, wenn le bachtelo. Un kolenge, kai o Debles rodenna, djiwell lengro dji pale pre. O baro Dewel shunell i gole kolendar, kai tele-rikede hi, un bistrell peskre pandle menshen gar. O bolepen un i phub sharenn les! Ninna i bare panja un halauter, hoi dren djiwell. O Dewel well o foreske Zion ap i rig, un krell i forja an o them Juda pale newes. Leskre menshe djiwenn kote, un o them hi lengro. Un i tchawe kolendar, kai hi o Debleske koi, lenn ko them. Un kolla, kai o Debles o djijestar kamenna, djiwenn koi. I gili o rajeske pral i gipangre. O David kras kai gili, te bistrell les o Dewel gar. Kre sik, mo Dewel, te wess ap miri rig! Baro Dewel, le man win dran i tchilatche wasta! Praassepen un ladj mu well ap kolende, kai kamenn man te marell! Kre, te djal kolenge gar, hoi jon penge glan lan, kai kamenn mange tchilatchepen. Kre, te sanenn i wawar pral lende! Mu well lengri ladj jaake baro, te hunte rissrenn le trujel un djan pale, – kolla lauter, kai sanenn pral mande. Bachtelo pral tute mu wenn kolla lauter, kai pal tute putchenna, un lengre djia mu giwenna. Kolla, kai kamenn tut, kai tu lal len dran o tchilatchepen win, te penenn le hako tsiro: Baro hi o Dewel! Me hom tchorwelo un bibachtelo. Miro Dewel, ab sik pash mande! Tu hal kowa, kai hal ap miri rig, un leh man win dran lengre wasta. Baro Dewel, muk tut kek tsiro un ab sik pash mande! Baro Dewel, me rikrau man ap tute. Muk man gar tchitcheske pash tute te well! Tu kreh, hoi tchatcho hi. Doleske ab tu ap miri rig un le man win dran i tchilatche wasta! Shun miri gole un rike man! Ab mange har i baro sorelo bar, pash koleste nai nashau un man khatrau! Tu dal tiro lab, te wess ap miri rig. Tu hal mange har i baro sorelo kheer ap i barreskri berga, kai nai khatrau man. Miro Dewel, le man win dran i wasta i tchilatchendar, un kolendar, kai o tchatchepen stakrenna, un i wawaren i sorjah tele rikrenna. Miro rai, tu baro Dewel, ap tute dikau, fun tiknes pre patsom ap tute. Miro tselo djipen rikrom man ap tute. Jaake rah har boldo wom, rikral tu tire wasta pral mande. Tut kamau me te sharell hako diwes. Ninna te patsenn bud, kai praassal tu man, hal tu mange har i sorelo kheer, kai nai khatrau man. O tselo diwes kamau te sharap tut un giwap tuke gilja. Kanna, kai phuro hom, ma muk mandar! Ma dja mandar kanna, kai hi buder kek soor an mande! Kolla, kai mange tchilatchepen kamenn, rakrenn pal mande. Kolla, hoi kamenn mange o djipen te lell, rakrenn khetne, un penenn: “O Dewel djas peske lestar. Las les palla un tapras les! Kek hi koi, kai les dran mare wasta win lell.” Miro Dewel, ab gar dur mandar! Kre sik, un ab ap miri rig! Mu wenn le tele witsedo un merenn, kolla, kai mange o tchilatchepen kamenn. Praassepen un ladj mu well ap kolende, kai kamenn miri bibacht. Me dikau hako tsiro ap tute un sharau tut bud un budeder. Me penau i wawarenge, har tchatcho tire dromma hi. Hako diwes rakrau pral o latchepen, hoi tu lauter kral. Kowa hi budeder har nai haiwau. Me wau un rakrau pral o sorelo koowa, hoi tu kral, miro rai, baro Dewel, un sharau tchi wawar har tiro tchatchepen. Miro Dewel, tu hal miro sikepaskro fun tiknes pre, un ninna kanna rakrau me pral ko baro koowa, hoi tu lauter kral. Ninna kanna, kai phuro wom, un mire balla parno wan, ma dja mandar, miro Dewel! Kamau te penap i tchawengre tchawenge un lauterenge, kai pal lende wenna, har sorelo tu hal. Miro Dewel, tiro tchatchepen djal bis pash o bolepen. Tu, kai kreh baro koowa, koon hi jaake har tu, miro Dewel? Tu mukal bud un bari daar ap mande te well. Un tu deh man pale newo djipen, un aneh man pale win dran o telstunepen i phubjatar. Tu kreh man an-diklo, un khosseh mire swa tele. Jaake kamau me man pash tute te parkrell o bashepah ap i dorjengri bashepaskri, kai rikral tu tiro lab, miro Dewel. O bashepah ap i harfa kamau tuke gilja te giwell. Tu kokres hal o tchatcho Dewel, ko Dewel pral o Israel. Tu lal miro djipen win dran o merepen. Doleske dau gole i bachtjatar un giwau tuke gilja. Hako diwes penau dureder, har tu rikral pash mande. Un kolla, kai kaman miri bibacht, hunte wenn tikno un ladjenn pen. I gili o Salomestar. Mo Dewel, de tiro tchatchepen o baro rajeste an o dji, te rakrell lo o tchatchepen jaake har tu o tchatchepen rakrals. Kre lestar i tchatchepaskro rai, kai dell koles o tchatchepen, kones tchatcho hi, ninna te hi lo tchorwelo. Kote, kai job o baro rai hi, djiwenn i menshe i latcho djipen o Debleha, un tchatchepen well an o tselo them, ninna ap peskre tikne un bare berge. O baro rai mu rakrell i tchorwelenge mishto, un well ap i rig kolendar, kai tele rikedo wenn, un stakrell kolen khetne, kai len dukrenna. Muk les te djiwell jaake rah har o kham un o tchon ap o bolepen hi, un jaake rah har menshe ap i phub hi! Muk les te well har o brishin, hoi perell ap i phub, har o pani, hoi krell o them sapeno. Palle djal mishto kolenge, kai an o tchatchepen tardo hi. Un i menshe djiwenn latches khetne, bis te o tchon buder gar koi hi. Un job well o baro rai pral i tsele themma, fun jek baro pani bis pash o wawar baro pani. Glan leste mukenn pen kolla tele te perell, kai an o mulo tato them djiwenna. Un kolla, kai les gar kamenna, hunte tchiwenn pen glan leste an i tchik. I bare raja, kai djiwenn an o foro Tarsis un an i panjeskre themma, kolla anenn leske kutch koowa. Ninna i bare raja pral i forja Saba un Seba bitchrenn leske shukar koowa. I tsele bare raja perenn tele ap i phub glan leste. Un i tsele natsjone budrenn leske. Job hi kowa, kai shunell o tchorweles, kai dell gole, un lell les dran i bibacht win, un well ap i rig kolestar, kones kek hi, hoi leske koi hi. Kolen, kai kek soor hi un kolla, kai tchorwelo hi, ap kolende hi lo latcho un dell jak, te atchenn le djido. Job lell len win dran o wast kolendar, kai lenge o djipen phares kran. Un kolendar, kai len dawa dan, lell lo len krik. Lengro djipen hi leske bud moldo. Rah djiwell o baro rai! Denn les o sonakai dran o them Saba! Mangenn leske latchepen o Deblestar hako tsiro! Rakrenn o Debleskri bacht win pral leste hako diwes! An o them muk bud djob bares te well, te hi lo tardo bis pral ap i berge, jaake har o weesh ap i berga Libanon. An i forja mu wenn jaake bud menshe har o senlepen ap o them! Leskro lab mu atchell hako tsireske. Jaake rah har o kham ap o bolepen hi, mu well leskro lab sharedo! Lestar mu well latchepen ap i menshende an i tsele themma. Un jon te rakrenn i bacht pral leste win. Sharas o baro Debles, ko Debles pral o Israel. Job kokres krell baro un sorelo koowa! Sharas leskro baro railo lab hako tsiro! Leskro railepen mu well diklo an i tsele themma! Amen, jaake te well kowa! Kate herenn pre o Davideskre gilja, kolentsa job o Debles an-mangas. O Davideskro dad his o Isai. I gili, hoi o Asaf kras. O Dewel hi latcho ap o Israel, ap lauterende, kolen i djudjo dji hi. Wals sik, kai peroms o Debleskro dromestar tele. Mire herja his buder gar soreles tardo, har dikom, te djal i tchilatchenge jaake mishto. Me silwerom ap kolende, kai krenn pen baro. Kek duka hi len, sasto un pesso hi le. Lenge djal gar djungeles har i wawar menshenge. Jon hunte marenn pen gar tele har i wawar menshe. Doleske hi le pre-phurdo, Lengro sharepen hi har i werkli trul i meen. Un lengro tchilatcho koowa hi lengro ripen. Dran lengre djia well tchilatchepen. Un jon krenn lauter pal pengro shero. Lenge hi tchi moldo. Jon rakrenn pral lauter tchilatches. Bare labentsa rikrenn le i menshen tele. Jon krenn pengro mui pre, te tchingrenn le ap o bolepen. Un hoi le penenn, hunte well kerdo ap i phub. Doleske nashenn lenge leskre menshe palla, un pijenn lengre laba har pani. Jon penenna: “Har shunell nai o Dewel kawa? Har haiwell lo kowa, job, kai pral an o bolepen hi?” Jaake hi kol tchilatche. Len hi i shukar djipen. Brawleder un brawleder wenn le. His kowa tchitcheske, kai rikrom miro dji djudjo, un anom kek doosh ap mande? Man hi duka hako diwes, haki tsalla haiwau tire dawa. Te penoms me: Kamau ninna jaake te rakrell har jon, palle phukroms o Debleskre tchawen. Koi lom mange tsiro, te nai haiwap kawa, un phares his kowa an mire jaka, bis te djom an o Debleskro kheer. Kote haiwom, hoi ap lende wella: Tchatchepah, tu tchiwal len ap i sapeni phub, kai hunte perenn le. Ap jek kopo hi le buder gar koi. Lengro merepen nai wals gar djungleder! Jon hi har i suni, hoi jek bistrell, te stell lo pre. Jaake bistreh tu len ap ko tsiro, kai hadeh tut tu, baro Dewel. Har dukas man an miro dji, un tchurje das an mire buke, koi homs dinelo un haiwom tchi. Awa, dinleder har i viecho homs glan tute. Kanna atchau hako tsiro pash tute. Tu rikreh man pash miro tchatcho wast. Tu aneh man ap ko drom, hoi tut mange hi. Un pal miro djipen ap kai phub leh tu man pash tute an tiro railepen. Te hi man tut, putchau tchi pal o bolepen, un witar gar pal i phub. Te djal i soor peske dran mande, un miro dji buder gar sorelo hi, palle atcheh tu, miro Dewel, hako tsiro miri soor un miro brawlepen. Koon tutar krik djal, djal tele. Un koon mukell tut, koles aneh an o mulengro them. Mange hi mishto, te rikrap man ap miro Debleste. Te wap pash tute, miro rai, baro Dewel, kowa hi miri bacht, te rakrap halauterestar, hoi tu kral. Giwede laba o Asafestar. Maro Dewel, hoske tchiwal tu men pale hako tsireske? Hoske hal tu jaake chojedo pral mende? Tu hal maro bakrengro, un mer ham tire bakre! Ma biste gar, te ham kol menshe, kai tu tuke glan i rah tsiro wi-rodal. Tu ginal men win dran i wasta kolendar, kai men tele rikran. Tu kamal, te was mer tiro. Ma biste i berga Zion, hoi tuke wi-rodal, te djiwess kote. Ab kai un dik kol barra tchiddo, hoi tiro kheer his. Halauter hi paash dino kolendar, kai hadan pen pral tute. Bari gole dan le an tiro kheer, un tchiwan kol plachte pre, hoi sikrenn, te hi jon i sorleder. Mer dikam, har hadan le pengro tower, har te dans le kasht tiknes an o weesh. Ko tselo kutch koowa, hoi dran o kasht wi-tchinlo was, dan le paash. Pengro tower un o saster dan le dren. Tiro railo kheer chatchran le tele. Ko kheer, kai tu khere hals, kran le pale-tchiddo, un penan penge an pengre djia: “Kras lenge jaake, te atchell lendar buder tchi.” An o tselo them chatchran le o Debleskre khera tele. Kek sikepen hi buder kai, hoi men sikrell, te hal tu pash mende. Kek Debleskro rakepaskro hi buder kai. Un kek djinella, har rah kowa jaake atchell. Miro Dewel, har rah mukeh tu len pal tute te sal? Mukeh tu len hako tsiro tiro lab te praassell? Har rah rikreh tu tut pale, un sikreh len gar tiro wast? Miro Dewel, fun tiknes pre hal miro baro rai. Tutar well, te wenn i menshe win lino dran i bibacht. Tiri bari sorjah phagal o baro pani pre, stakral i sherja kol bare panjeskre sapendar dren. Tu stakral i sherja ko baro viechestar Leviatan paash, un dal leskro mass i diwje viechenge te chal. Tu mukal pani te nashell, kai kek his. Un kote, kai sorele panja nashan, hi le kanna buder gar koi. Tiro hi o diwes, un tiro hi i rat. Tu dal o kham un o tchon pengro drom, kai te djan le. Tu penal, har baro i phub te well. I nijal un o wend kral tu. Kanna, baro Dewel, muk tuke an o shero te well, har praassenn tut kolla, kai hadan pen pral tute. Dik, har dinele menshe tiro lab an i tchik tserdenna. Mer ham har i tikno tchirklo. De men gar i diwje viechen te chal! Ma biste men gar hako tsireske, men, tire menshen, kai palla lino wenn! Biste gar koi sowel, hoi tu men dal, te rikreh tu pash mende! An o tselo them well djungelo un tchilatcho koowa kerdo an o khatepen. Ma muk kolen i ladjah penge te djal, kai palla lino hi! Kre, te sharenn i tchorwele un tikne tiro lab! Ste pre, miro Dewel, un kre o tchatchepen win! Dik ko praassepen, koleha tut kol dinele hako diwes praassenna. Ma biste gar koi bari gole kolendar, kai hadan pen pral tute! Shun, har diwjo jon hi! Lengri gole well bareder un bareder. I gili o rajeske pral i gipangre, te giwell har koi gili ‘Ma mare men’. Kai gili kras o Asaf. Mer sharah tut, maro Dewel. Mer parkrah men pash tute, te hal pash mende, un rakrah halauterestar, hoi tu kral an tiri bari soor. “Te was miro tsiro”, penell o Dewel, “rakrau o tchatchepen win pral hakeneste. Ninna te trissell i phub un lauter, kai djiwell koi pre, me rikrau lat, te atchell li soreles tardo.” Me penom ap kolende, hoi pen bares krenn: ‘Ma phurdenn tumen jaake pre!’ Un ap i tchilatchende penom: ‘Ma hadenn tumen! Atchenn! Ma hadenn tumen! Mukenn tele tumaro tchilatcho rakepah!’ Tchatcho barepen well gar kotar, kai o kham pre-djala, un gar kotar, kai o kham tele djala, witar gar dran o mulo tato them. Na-a, o Dewel hi o tchatchepaskro rai, kai ko jekeske i soor krik lell, un o wawares bares krell. O baro Debles hi o khoro an o wast pherdo soreli mool, hoi job dren tchoras. Un i tsele tchilatche ap kai phub hunte pijenn lat, bis te buder kek mool an o khoro hi. Me kamau o Deblestar te rakrell hako tsiro. Un leske, ko Jakobeskro Debleske, giwau un bashrau. Maro Dewel, tu phageh i soor i tchilatchendar, un deh i soor kolen, kai an o tchatchepen tardo hi. I gili o rajeske pral i gipangre, te giwell pash o bashepen ap i dorjengre bashepangre. O Asaf kras kai gili. An o them Juda prindjrell hakeno o Debles, an o tselo them Israel hi lo prindjedo. An o foro Jerusalem was leskro kheer kerdo, kote ap i berga Zion djiwell lo. Kote phagas job o marepaskre koola: i faile, i shilte un i chare. Tu hal raileder un bareder har i berge, hoi hako tsiro atchenna. I sorele mursha wan wi-tchoredo un meran. Un i kurepangre lan pengre mussja gar pre. Har dal tu len trad, tu, o Jakobeskro Dewel, peran i graja un kolla, kai ap lende beshdo hi, an o sopen. Glan tute kokres hunte well men daar. Koon nai atchell tardo glan tute, tu te choireh tut? Tu rakral dran o bolepen i phagi win pral i phub. Un i phub trashas un penas kek lab, har o Dewel pre stas, te rakrell lo o tchatchepen win, un te well lo halauterenge ap i rig, kai tikno rikedo wan ap kai phub. Te hadenn pen chojede menshe pral tute, maro Debleste, well diklo, har baro tu hal. Un kowa, hoi pral atchell lengri choljatar, hi tuke har i shukar ripen, hoi riweh. Denn tumen sowel, te denn tchomone o baro Debleste, kai tumaro Dewel hi. Un rikrenn tumari sowel! Anenn leske kutch koowa, tumer dran i tsele themma, kai trul leste hi. Job hi kowa, kolestar hakeno darella. Job pandell i pralstunenge pengro baro mui, un i bare rajenge ap kai phub krell lo traash. I gili o rajeske pral i gipangre, o Jedutun. Kai gili kras o Asaf. Me dau gole ap miro Debleste, dau bari gole ap leste. Awa, ap o Debleste dau gole, bis te shunell lo man. An miri bari daar rodom me o baro Debles. Rati rikrom miro wast pre pash leste un mukom gar tele. Miro dji rowas un kamas gar tele te mukell. Har djas mange o Dewel an o shero, phagas miro dji. Har rakrom miro djijeha, wan mange i swa. Mire jaka rikral tu pre, jaake te nai sowom me gar. Me djinom gar dureder, un man his buder kek laba. Mange was o phuro tsiro an o shero, kol bersha, hoi glan i rah tsiro his, stan an mande pre. Rati djas mange bud an o shero trujel, rakrom miro djijeha un rodom te haiwap: Bistras o baro Dewel men hako tsireske? Well lo menge buder gar latcho? Hi leskro latchepen menge gar buder koi? Las job peskro lab pale? Krell o Dewel buder gar peskro dji menge pre? Hi lo jaake chojedo, te pandas lo peskro dji menge? Kote penom me: Kawa hi miro nasslepen, te kras pes o Dewel wawartchandes. I soor o pralstunestar well buder gar diklo. Kanna mukau mange kowa an miro shero te djal, hoi tu, baro Dewel, kral, awa, penau mange ko baro un sorelo koowa, hoi kral an tiri bari soor. Un rakrau miro djijeha pral kowa lauter, hoi tu kral, pale te pale penau mange kowa. Miro Dewel, halauter, hoi tu kreh, hi tchatcho. Kek wawar dewel hi jaake sorelo har tu. Tu hal ko Dewel, kai sawo baro koowa krell, hoi kek wawar nai krella. Tu sikral tiri bari soor pash i menshende an wawar themma. Tiri sorjah lal tu tire menshen win dran lende. Awa, kolla, kai wan pal o Jakob un pal o Josef lal tu win. I bare panja dikan tut, mo Dewel. Har dikan le tut, tapras len i daar, un jon trissan. Ninna an o telstunepen was o pani diwjo. Dran o bolepen das baro sorelo brishin. O bolepen das bari gole, un i jag das karje ap o bolepen kate un kote. Tu kral bari gole ap o bolepen. Koi jag ap o bolepen kras i rat har te wals diwes. I phub trissas i darjatar. Tu djal mashkral o baro pani. Tire herja djan an o telstuno pani. Un kek nai dikas, kai tire herja stakran. Tu djal glan tire menshende jaake har i bakrengro djal glan peskre bakrende, un rodal o Moses un o Arones win, te djan le glan lende ap o drom. Giwede laba o Asafestar. Mire menshale, shunenn, hoi tumenge penau! Shunenn mishto ap mire laba! Me kamau te rakrap i gosewe labentsa pral i phure tsirja. Kowa, hoi mer shunam un djinah, un hoi mare phure menge penan, kowa kamah gar te khatrell glan mare tchawende; na-a, kolenge, kai pal mende wenna, kamah te penell, har sorelo o baro Dewel hi un hawo baro koowa job kras an peskri soor. Job sikras o Jakobeskre tchawende, har te djiwenn le. Un sikras i Israelende peskro drom. Mare phurenge penas lo, te sikrenn jon pengre tchawende, har te djan le leskro drom. Jaake te djinenn les kolla, kai pal lende wenna, kolla, kai gomme gar bolde hi. Jon ninna sikrenn o Debleskro drom pengre tchawende, jaake te rikrenn jon pengro tselo djijeha ap o Debleste, un bistrenn gar, hoi o Dewel lauter kras, un rikrenn lauter, hoi job penas, jaake te wenn le gar har pengre phure, kai o Debleskro dromestar tele peran, un kaman gar te shunell. Kolengre djia his gar sorelo, un jon his gar pengro tselo djijeha pash o Debleste. Jaake his i mursha dran o kheer Efrajim: Ninna le haiwan le mishto o bogeha trujel te djal, nashan le penge ap o diwes, kai o kurepen hi. Jon rikran pen gar ap o Debleskre laba, hoi job lentsa win kras, un kaman gar ap leskro drom te djal. Jon bistran, hoi job lauter kras, – ko tselo baro koowa, hoi job ap lende kras un hoi kek wawar nai krella. Glan lengre phurende kras job baro sorelo koowa an o them Egiptia, pash o foro Zoan. Job kras i drom an o baro pani, un mukas len mashkral ap i wawar rig te djal. Ap kol dui rigja his o pani pral tardo har i kheer. Ap o diwes djas lo glan lende an i wolka, un rati an i jag, te was len i momeli. An o mulo tato them phagas lo bare barra, un das len pani te pijell, budeder har doha hakeneske. Job mukas panja te well dran i bare barra, te nashan le tele har bare lengste panja. Ninna te kras lo kowa lauter lenge, shunan le gar ap leste, un an o mulo tato them hadan le pen ap leste, ko pralstuneste. An pengre djia patsan le gar, te nai dals len o Dewel ko chapen, pal kowa len bok his. Un jon rakran pal o Debleste un penan: “Nai dell men o Dewel chapen kate an o mulo tato them? Kowa hi tchatcho: Job phagas o baro bar, un bud pani was win un nashas tele kate te kote pral o them. Nai dell lo men ninna maro? Haiwell lo peskre menshenge mass te anell?” Har o baro Dewel kowa shunas, was lo chojedo ap o Jakobeskre tchawende. Peskri choli was ap o Israel har i jag. Jon patsan gar, te hi lengro Dewel ap lengri rig, un dikan gar ap leste, te dell lo len, hoi len hunte well. Un job rakras soreles ap i wolke un kras i bolepaskre wudja pre, un das len bolepaskro djob te chal, hoi kharell Manna. Kowa peras tele ap lende, har brishin tele perell ap i phub. Awa, maro, hoi i bolepangre chan, das lo lende lauterende. Bud chapen das lo len un kras len tchalo. Job bitchras i baro ducho, hoi phurdas kotar, kai o kham pre djal. Un peskri sorjah tradas lo i wawar ducho pash lende, hoi phurdas kotar, kai o kham pralstunes hi, Un o ducho anas bud bud tchirklen peha, te well len mass te chal, jaake bud tchirkle har i santa pash o baro pani. Mashkral ap i platsa peran le, kote, kai lengre plachtene khera tardo hi. Kote das lo len, hoi jon kaman, un jon chan un wan tchalo, Har his le gomme pash o chapen un mass an lengro mui, koi was o Debleskri choli pral lende, un job maras lengre pralstunen, un i terne sorele murshen i Israelendar mukas lo te merell. Ninna te dikan le kowa lauter, anan le pale te pale doosh ap pende, un patsan gar ap lauter, hoi kras job an peskri bari soor. Koi kras lo, te djal lengro djipen sik trujel, un lengre bersha his pherdi daar. Te anas lo o merepen pral lende, rodan le o Debles, un putchan pale pal leste. Un lenge was an o shero, te hi o Dewel kowa, kai rikrell len, un kai job, o Dewel pral halauter, kowa hi, kai len win lell dran o merepen. Kowa, hoi le leske penan, his chochedo. un lengre laba his chochepen. Pengre djijentsa his le gar pash leste, un ap leskre laba, hoi le leha win kran, rikran le gar pengro tselo djijeha. Job kras lenge peskro dji pre, un maras len gar. Na-a, job las lendar i doosh tele. Bud kope rikras job peskri choli pale, un mukas gar peskri tseli choli ap lende te well. Job djinas, te hi le menshe, kai hunte merenn, un hi sik buder gar koi, jaake har i ducho, hoi djal un gar pale wella. Bud kope hadan le pen ap leste an o mulo tato them, un dukran leskro dji. Pale te pale kaman le te dikell, hoi job haiwella. Jaake dan le leske an o dji, koleske, kai kokres o tchatcho Dewel hi, o Dewel pral o Israel. Jon bistran leskri bari soor un ko diwes, har las lo len win dran i tchilatche wasta. Lenge was gar an o shero, har sikras lo peskri bari soor an o them Egiptia, un hawo baro koowa job kras pash o foro Zoan. Kote kras lo, te was o pani an o Nil rat, te nai pijan i Egiptarja gar dran pengre panja. Un job bitchras matsille an lengro them, hoi len dandran, un djambe, hoi o them khandlo kran. Lengro djob chan i stepangre pre. Kolla chan lauter, hoi ap lengri phub bares was. Un lengre drakengre ruka das i barrengro brishin paash, un lengre faigetikre ruka o djajedo pani. I brishineskre barra dan lengre grumjen mulo, un koi jag, hoi pral un tele djas ap o bolepen, das i bakren mulo. Jaake bitchras o Dewel peskri bari choli ap i Egiptarja. Leskri choli his har i jag, hoi chatchras, un i bari phagi pral lende anas. I bibacht tapras len har te wals lat bitchedo i bolepangrendar, kai anenn o merepen. Un o Dewel rikras peskri choli gar pale, un las len gar win dran o merepen, un mukas len te merell ap i djungelo nasslepen. Job maras i tsele phureder mursh tchawen an o them Egiptia, kol tchawen kolendar, kai wenna pal o Ham, an kolende pengre dadengri bareder soor hi. Palle anas job peskre menshen win, un djas glan lende har i bakrengro djal glan peskre bakre, un sikras len o drom an o mulo tato them. Job rikras peskre wasta pral lende. Un len hunte was kek daar. Un kolla, kai len palla lan, an o baro pani jon tassan. Job anas len an o them, hoi job peske wi-rodas, pash kai berga, hoi job peskri sorjah dren las. Job tradas i tsele wawar menshen glan lende win, un das lengro them peskre menshende, hakeneste kol deesh-te-dui bare familjendar das lo lengro kotar, te well ko them lengro. An i plachtene khera kol wawar menshendar mukas lo i Israelitarjen te djiwell. Kolla hadan pen pale te pale ap o Debleste, ko pralstuneste, un kaman gar ap leste te shunell, un rikran gar leskre laba. Jon peran lestar tele. Un jaake har lengre phure menshe kran, kran jon ninna, un kaman o Deblestar buder tchi te djinell. Tchi-moldo his le har i bogo, koleskri dori buder gar sorelo hi. Jon mangan i wawarengre deblen an. Un choiran o Debles, har kran le penge chochene deblen. Har o Dewel kowa shunas, was lo jaake chojedo, te das lo o Israel pre. Un job mukas peskro kheer an o foro Shilo, kote, kai job mank peskre menshende djiwas. Un ko sonakaskro mochton, hoi sikras peskri soor un peskro railepen, mukas lo an i wasta kolendar te perell, kai kuran pen peskre menshentsa. Un peskre menshen das job an lengre wasta, te marenn le len o chareha. Jaake chojedo his lo ap lende. I terne murshen chas i jag. Un i terne tcha nai hatsan buder kek romes. I rashaja wan maredo o chareha, un lengre romja nai rowan gar pral pengre mule romende. Koi stas o baro Dewel pre, har jek, kai sowas un pre djangras. Sorelo his lo har jek, kai pash i pipen bachtelo was. Un job das kolen, kai kuran pen peskre menshentsa un tradas len pale. Lengri ladj atchas hako tsireske ap lende. O Josefeskre tchawen las job gar, te wenn lendar i pralstune pral o Israel, witar gar rodas lo peske i menshen dran o kheer Efrajim win. Na-a, i menshen dran o kheer Juda rodas lo peske win, un koi berga Zion, hoi job o djijestar kamella. Kote pre tchiwas lo peskro kheer, dur pral djal lo pre – har o bolepen, un hi soreles tardo har i phub, hoi lo kras hako tsireske. Un job rodas peske o Davides win, te was lo leskro budepaskro, un las les kotar krik, kai das lo jak ap i bakrende. Kolendar kharas lo les krik, te well lo o baro rai pral o Israel, te dell lo jak ap o Debleskre menshende, har i bakrengro dell jak ap peskre bakrende. Un peskro tselo djijeha das o David jak ap lende, un goswepah sikras lo len o drom. I gili, hoi o Asaf kras. Maro Dewel, menshe dran wawar themma peran an tiro them dren; tiro kheer, hoi tuke kokres his, kran le pale-tchiddo. Un o foro Jerusalem dan le paash. Tire budepangren dan le mulo, un lengro mass dan le i tchirklende tel o bolepen te chal. Kolen, kai tu tuke wi-rodal, maran le, un lengro mass dan le i diwje viechen te chal. Lengro rat nashas har pani trul o foro Jerusalem, un kek his koi, kai len paskras. Mer ham praassedo kolenge, kai trul mende djiwenn, ham lenge sapaske, un jon rikrenn men dineleske. Baro Dewel, har rah atchell tiri choli ap mende? Har rah chatchrell li har i jag? Tchore tiri choli ap kol menshende win, kai tut gar prindjrenna, ap kol themma, kai tut gar an-gole denna! Jon chan o Jakobes pre, un stakran leskro them paash. De men kek phagi koleske, hoi mare phure kran! Kre sik tiro dji menge pre! Dik, men hi buder kek soor! Ab ap mari rig, maro Dewel! un le men win! Le men win dran lengre wasta, te well tiro lab hadedo! Un le mari doosh mendar krik, te well tiro lab pale baro! Hoske nai penenn i wawar menshe: ‘Kai hi tumaro Dewel?’ Muk men te dikell, har tu len khetne stakreh koleske, kai maran le tire budepangre! Shun, har i stilde rowenn! Tu hal jaake sorelo, rike kolen ap o djipen, kai hi jaake mishto har mulo. Kolla, kai an i themma trul mende djiwenn, praassan tut, maro rajes. De len kowa efta kope pale, hoi kran le ap tute! Mer ham tire menshe. Tu hal menge har i bakrengro, kai anell peskre bakre kote, kai hatsenn le chapaske. Mer parkrah men pash tute hako tsiro, un sharah tut kanna un an ko tsiro, hoi wella. I gili o rajeske pral i gipangre, te giwell pash o bashepen ap i shob-dorjengri bashepaskri. Kai gili kras o Asaf. Shun ap mende, tu, kai deh jak ap i Israelende. Har i bakrengro jak dell ap peskre bakre, deh tu jak ap o Josefeskre tchawende. Tu, kai hal beshdo pral i cherubim, ab, un sike tut glan tire menshende dran o kheer Efrajim, Benjamin un Manasse! Sike tiri bari soor un ab ap mari rig! Baro Dewel, hade men pale pre! Dik latches ap mende, jaake djal menge pale mishto. Tu, baro Dewel un rai pral o bolepen un i phub, har rah kameh tu mentsa chojedo te well, kanna, kai tire menshe tut an-mangenn? I swa hi maro chapen, dran i khoro pherde swa deh tu men te pijell. Kolla, kai trul mende djiwenna, tchingrenn pen pral maro them. Kolla, kai kamenn men krik te tradell, praassenn men. Tu, Dewel un rai pral o bolepen un i phub, hade men pale pre! Dik latches ap mende, jaake djal menge pale mishto. Dran o them Egiptia anal tu i drakengro ruk; tradal wawar menshen dran lengre themma, un tchiwal les an i phub. Tu kral leske bud platsa, leskre draba nai djan dur an i phub, un job was buchlo an o tselo them. Peskre kashtentsa tchakras lo i berge. Leskre lengste kashta tchakran i bare zedertikre ruka. Leskre mussja djan bis pash o baro pani ap koi jek rig, un bis pash ko sorelo lengsto pani ap koi wawar rig. Hoske phagal tu kol barra tele, hoi trul leste pre-tchiddo wan? Kanna nai lell hakeno peske drake lestar tele, kai kote djal. I diwje bale chan les pre, un diwje vieche mukenn tchi pral. Ab pale pash mende, tu, o Dewel pral o bolepen un i phub! Dik dran o bolepen ap mende, un de pale jak ap tiro drakengro ruk! Rike tiro wast pral leste, hoi tu an i phub tchiwal, pral ko terno drakengro ruk, hoi tu bares un soreles kral. Dik, har hi lo tele dino un pre-chatchedo! Tchinge jaake ap kolende, kai kowa kran, te phagenn le khetne. Rike tiro wast pral koleste, kai hi beshdo ap tiri tchatchi rig, pral ko mursheste, koles tu soreles kral. Jaake kamah mer gar tiri rigjatar te djal. Muk men te djiwell! Un mer dah tiro lab an-gole. Tu, baro Dewel un rai pral o bolepen un i phub, hade men pale pre! Dik latches ap mende, jaake djal menge pale mishto! I gili o rajeske pral i gipangre, te giwell ap i bashepaskri, hoi kharella gittit. O Asaf kras kai gili. Giwenn i bachtjatar o Debleske! Job hi mari soor. Sharenn o Jakobeskro Debles! Giwenn leske Debleskre gilja! Denn ap i pauka! Bashrenn ap i dorjengre bashepangre! Phurdenn an i phurdepaskri ap ko diwes, kai well o tchon pale diklo, ninna ap ko diwes, kai well o tselo tchon diklo. Kowa hi o baro diwes, kai wah bachteles khetne. Ap kau lab hunte rikrenn pen i Israelitarja. Kawa hi i tchatchepaskro lab, hoi o Jakobeskro Dewel lende das. Kowa penas o Dewel o Josefeskre menshenge, har djas lo an o kurepen khatar i Egiptarja. Shunau i rakepen, hoi me gar prindjrom: Me lom tumendar ko pharo koowa tele, hoi ap tumare phika his, un tumare wasta hunte hidjrenn buder gar kol phare barra. Har tuke ropaske his, un tu pal mande gole dal, wom me un lom tut win. Tu putchal mandar, un me rakrom tuha dran koi wolka. Pash o pani Meriba lom tut an i jak, te dikap, har tu shuneh ap mande. Mire menshe, shunenn ap mande, me dau tumen trad. Israel, shuness, hoi me tuke penau: Pash tumende hunte well kek wawar dewel, un tu mangess kek wawar debles an! Me hom tiro baro Dewel, kai tut dran o them Egiptia win anas. Kre tiro mui dur pre, un me dau tut bud chapen. Mire menshe shunan gar ap mande. O Israel kamas man gar. Jaake mukom len kowa te krell, hoi jon kaman, un mukom len pal pengro shero te djal. Har kamoms me, te shunans mire menshe ap mande, te djals o Israel ap miro drom! Sik anoms ladj ap kolende, kai ap lende djan, un tchiwoms miro wast phares ap lende. Kolla, kai pen ap o baro Debleste choirenn, hunte witsrens pen tele glan leste. Lengri phagi atchals hako tsireske. Un i Israelende doms o latcheder djob chapaske, un o feteder gwin, te wans le tchalo. I gili o Asafestar. O Dewel hi tardo mashkral o bolepaskro tsillo, un rakrell o tchatchepen win pral i debla. “Har rah djan tumer gar pal o tchatchepen? Har rah denn tumer koleste peskro tchatchepen, koles gar tchatcho hi? Dikenn, te lenn i tchorwele pengro tchatchepen, ninna kolla, kolen kek dad buder hi! Awenn ap i rig kolendar, kolen tchi hi un gar an-diklo hi, un dikenn, te lenn le pengro tchatchepen! Awenn ap i rig i tchorwelenge, un kolenge, kai tikno rikedo wenna, un lenn len win dran i wasta i tchilatchendar! Tumer mukenn tumenge tchi te penell. Dinele han tumer, un djan tumaro drom, har te wals kali rat, kai dikenn tchi. Doleske dell kek tchatchepen buder ap kai phub. Awa, me penom: ‘Tumer han debla, tumer lauter han tchawe o pralstunestar.’ Kanna penau: ‘Tumer hunte merenna jaake har i menshe merenna, awa, jaake har sorele raja perenna, perenn tumer ninna.’” Ste pre, maro Dewel un rake o tchatchepen win pral i tseli phub! Tire hi i menshe an i tsele themma. I gili o Asafestar. Miro Dewel, rake! Muk tut te shunell! Atch gar pokones! Dik! Kolla, kai choirenn pen ap tute, hi diwjo. Kolla, kai kamenn tuke tchilatchepen, hadenn pengro shero pral tute. Jon tchiwenn pen khetne un rakrenn, har nai krenn le tire menshenge tchilatchepen. Pal o dumo krenn le win, te djan le ap kolende, kai khatrenn pen pash tute. “Awenn”, penenn le, “Stakras len khetne, kol Israelitarjen! Kal menshenge hi kek platsa ap kai phub. Ko lab Israel hunte well bistedo!” Jon hi jek dji un jek djipen un kran win, te djan le ap tute: Kolla hi i menshe dran o Edom un dran o Ismael, dran o Moab, dran i Hagar, dran o Gebal, o Ammon, un o Amalek, ninna i Filistarja un kol menshe dran o foro Tirus. Ninna o Assur tchiwas pes ap lengri rig. Jon wan jek mussi i menshentsa, kai wenna pal o Lot. Miro Dewel, kre lenge, har kral ap i Midianarja, ap o Sisera, un ap o Jabin pash ko tikno pani Kishon. Kolla wan mulo dino pash En-Dor, un atchan koi tchiddo, un wan tchik. Kre lengre pralstunenge har kral kol murshentsa o Oreb un o Seeb. Ap lengre tsele rajende kre jaake har kral ap o Sebach un o Zalmunna. Kolla penan: “Mer kamah o Debleskro them menge te lell.” Miro Dewel, phurde len krik har patria, har phuss an i baro ducho! Ab lenge har i jag, hoi o weesh tele chatchrell, un pes an i berge dureder chal! Bitche i baro phurdepen un trade len krik! Kre lenge daar tiro sorelo ducheha! Kre, te wenn lengre sherja lolo i ladjatar, te putchenn le pal tute, baro Dewel. An ladj un traash ap lende hako tsireske, te merenn le an i ladj. Mu dikenn le, te hal tu kokres o baro Dewel un o pralstuno rai ap i tseli phub. I gili jekestar dran i familja Korach. Kai gili hi o rajeske pral i gipangre, te giwell pash o bashepen ap i bashepaskri, hoi kharella Gittit. Tu, baro Dewel un rai pral o bolepen un i phub, har kamau me tiro kheer o djijestar! Miro dji nashell pal tiro kheer, baro Dewel. Kamau te wap dren ap i platsa glan tiro kheer. Miro tselo djijeha giwau bachtele gilja tuke, o djido Debleske. O tchirklo hatsas peske i kheer, un o khereskro tchirklo kras peske i kheer peskre tchawenge, gar dur kotar, kai tu sharedo well. Tu baro Dewel un rai pral o bolepen un i phub, tu hal miro baro rai un miro Dewel. Bachteles hi kolla, kai djiwenn an tiro kheer. Hako tsiro hadenn le tut. Bachteles hi kol menshe, kolengri soor an tute hi, un kai o djijestar pash tiro kheer djan. Te djan le an o tato them, nashell kote pani lenge win. Un o brishin mukell lauter senelo un baro te well. Pale te pale lenn le newi soor, bis te dikenn le o tchatcho Debles ap i berga Zion. Tu baro Dewel un rai pral o bolepen un i phub, shun miro mangepen! Muk les glan tute te well, tu o Jakobeskro Dewel! Dik latches ap o baro rajeste, koles menge ap mari rig tchiwal! Dik ap leste, koles win rodal, te well lo maro rai! Jek diwes ap i platsa glan tiro kheer hi feteder har i serja wawar diwessa. Me kamau budeder te wap tardo pash o wudar glan tiro kheer, har te djiwap pash i tchilatchende. Maro baro Dewel hi o kham maro djipaske. Job rikrell peskre wasta pral mende. O baro Dewel dell men latchepen un railepen. Kolen, kai o djijestar ap leste shunenna, dell lo hako latchepen, hoi len hunte wella. Tu baro Dewel un rai pral o bolepen un i phub, bachtelo hi ko mensho, kai rikrell pes ap tute. I gili jekestar dran i familja Korach. Kai gili hi o rajeske pral i gipangre. Baro Dewel, tut his i dji tiro themeske, un lal o Jakobeskre pandle menshen win dran i tchilatche wasta. Tu lal o tchilatchepen, hoi tire menshe kran, lendar krik! Lengri tseli doosh bistral tu. Tu rikral tiri choli pale, un chatchral buder gar i choljatar. Maro Dewel, kai tu lauter menge mishto kreh, ab ninna kanna ap mari rig! Muk tele tiri choljatar, hoi tut ap mende hi! Kameh i tsele tsirja ap mende chojedo te atchell? Mukeh tu buder gar tiri choljatar tele? Kameh men buder gar newi soor te dell, te wenn tire menshe pale bachtelo pral tute? Baro Dewel, ab menge latches, un kre lauter menge pale mishto! Kamoms te shunap, har o baro Dewel penell, te well an leskro them un leskre menshenge kek kurepen, jaake te djas mer gar ap dinele dromma. Tchatchepah, job hi ap kolengri rig, kai leha djiwenna un ap leste shunenna. Un leskro railepen atchell an maro them. Palle well leskro latchepen ap mende, un mer rikrah soreles ap leste. Mer krah hoi tchatcho hi, un job dell men bacht an o dji. Kate ap kai phub rikrah mer soreles ap o Debleste. Un dran o bolepen well o Debleskro tchatchepen ap mende. Awa, o baro Dewel mukell menge mishto te djal, un mari phub anell menge bud chapen. Hako tsiro un ap hake dromma djal o baro Dewel pal o tchatchepen. O David mangas o Debles kol labentsa: Baro Dewel, me hom tchorwelo, un mange djal gar mishto. Shun, har dau ap tute gole, un rake mantsa! De garda ap miro djipen! Me hom tiro. Ab ap miri rig, miro Dewel, me hom tiro budepaskro, un rikrau man ap tute. Baro Dewel, ab mange latches! Ap tute dau gole hako diwes. Miro dji djal pal tute, baro Dewel. Kre man pale bachtelo. Me hom tiro budepaskro. Tu hal latcho, miro baro Dewel, un leh i doosh krik. Tiro latchepen hi baro kolenge, kai ap tute gole denn. Baro Dewel, shun miro mangepen! Shun, har rowau ap tute! Ap ko diwes, kai mange ropaske hi, dau ap tute gole, un tu shuneh man. Miro rai, dell kek debles har tut. Kek nai krell kowa, hoi tu kreh. I tsele natsjone, kolen tu kral, kolla wenna un mangenn tut an, maro rajes, un sharenn tiro railepen. Tu hal baro un kreh baro koowa, hoi kek wawar nai krella. Tu kokres hal o Dewel. Baro Dewel, sike man tiro drom, te djap an tiro tchatchepen. Rike miro dji pash tute, te krap, hoi tu kameh! Mo Dewel un mo rai, parkrau man miro tselo djijestar pash tute, un hadau tut hako tsiro. Tiro latchepen mange hi baro. Tu lal miro djipen win dran o merepen. Miro Dewel, pre-phurde mursha hadenn pen ap mande. Kolla, kai sorelo un tchilatcho hi, tchiwan pen khetne, un kamenn man te marell. Pal tute putchenn le gar. Tu, baro Dewel, hal i latcho Dewel, un kreh tiro dji tire menshenge pre. Tu weh gar sik chojedo, Tiro latchepen hi baro un tu rikreh pash tire menshende. Risse tut pash mande, un ab mange latches! Hom tiro budepaskro, – de man tiri soor! Ninna miri dai his tiri budepaskretsa, doleske ab ap miri rig! Sike mande, te hal tu mantsa latches, baro Dewel! Palle hunte ladjenn pen kolla, kai kamenn mange tchilatchepen, te dikenn le, kai tu ap miri rig hal, un mire swa tele khosseh. I gili jekestar dran i familja Korach. O baro Dewel kras o foro Zion soreles, pral ap peskri berga. O djijestar kamell lo o foro Zion peskre shukar wudjentsa. Budeder kamell lo ko foro har i tsele khera, kai djiwenn o Jakobeskre tchawe. Shun, tu o Debleskro foro, hawo shukar rakepen o Dewel pral tute rakrell: Mank kolende, kai man prindjrenna, hi i menshe dran i themma Egiptia un Babilonia, ninna i Filistarja un i menshe dran Tirus, ninna kolla dran o them Etiopia, kai kate boldo hi. Pral o foro Zion nai peness: Hakeno hi kate khere; o Dewel, ko pralstuno, kokres rikrell o fores soreles. An o liil, kai i menshe dran hake themma dren tchinlo wenn, tchinell o baro Dewel pal hako lab: ‘Kawa hi kate khere.’ Un pash o khelepen giwenn le lauter: Dran tute, tu foro Zion, well ko tselo latchepen, hoi men hi. I gili o rajeske pral i gipangre, te giwell har koi gili ‘Mahalat Leannoth’. Kai gili kras jek dran i familja Korach. O Heman dran i familja Esra tchinas kal laba. Baro Dewel, tu hal o Dewel, kai mange lauter mishto krell. Ap tute dau me gole hako diwes un haki rat. Muk miro mangepen glan tute te well. Shun, har ap tute rowau! Man hi doha kol tsele dukendar. Hom gar dur o merepastar. Hom lauterenge har jek, kai ap o merepen tchiddo hi. Hom har i mursh, koles kek soor buder hi. Man dan le pre har i mules. Mange djal har kolenge, kai mulo dino un paskedo wan, un kolen bistral, un lenge buder tchi kreh. Tu tchiwal man an i phub, an o telstunepen, kai kali rat trul mande hi. Tiri choli hi phares ap mande tchiddo, un jaake har bud pani jekes tele tserdell, tserdeh tu man tele. Tu kral, te mukan man mire mala. Hom lenge djungelo. Me hom dre-pandlo an i bibacht un wau gar win. I dukatar well mange kales glan i jaka. Ap tute, baro Dewel, dau me gole hako diwes. Mire wasta hadau me pash tute pre. Kreh tu baro sorelo koowa ap i mulende? Stenn i mule pre un sharenn tut? Rakrenn le pral tiro latchepen pash i mulende? – Pral tiro tchatchepen an o mulengro them? Djinenn le kote, kai kali rat hi, hawo baro koowa tu kral an tiri soor? Haiwenn le tiro tchatchepen kote an ko them, kai lauter bistedo hi? Me dau ap tute gole, baro Dewel. Sik taissarlakro anau miro mangepen glan tute. Hoske tchiwal man pale un khatreh tut glan mande? Fun tiknes pre hom nasselo, un gar dur o merepastar. Hoske tchiweh tu pale te pale i traash ap mande? Me nai hidjrau lat buder gar. Tiri choli was pral mande har i jag. Tire dawa phagenn man. Jon wenn ap mande haki rigjatar, har baro diwjo pani hi le trul mande o tselo diwes. Mire tsele malen tserdal tu mandar krik, mire menshen rikreh tu mandar pale, un hom kokres har an i kali rat. Giwede laba, hoi o Etan dran i familja Esra pre-tchinas. Hako tsiro kamau te giwell pral o latchepen, hoi o baro Dewel men dell. Lauterenge kamau te penell, har job pash peskre menshende rikrell. Kowa hi hoi me penau: Hako tsireske atchell leskro latchepen, jaake rah har dell o bolepen, rikrell job peskro lab. Job penas: “Miri sowel dom man koleste, koles me mange win rodom: Me dom miro lab miro budepaskro, o Davideste: I menshe, kai tutar wenna, hako tsireske jon atchenna. Dran tiro kheer i bare raja wenna, un hako tsiro i raja atchenna.” Baro Dewel, o bolepen sharell, hoi tu an tiri soor lauter kral, I bolepangre sharenn, har hako tsiro pash tire menshende rikral. Koon an o bolepen hi jaake har tu, maro baro Dewel? Hawo Dewel nai well jaake har maro baro Dewel? Kote, kai i bolepangre khetne wenn, o Deblestar jon darenn. Kolla lauter, kai hi trul leste, hi dareno tardo glan o baro Debleste. Tu baro Dewel un rai pral o bolepen un i phub, koon hi jaake sorelo har tu? Koon rikrell jaake pash peskre menshende har tu? Tu hal o rai pral o baro diwjo pani. Job te hadell pes, kreh tu, te djal lo tele. O baro panjeskro sap Rahab dal tu mulo, un kolen, kai tuke tchilatchepen kaman, tradal tu krik. O bolepen, tiro hi lo, un i phub, tiri hi li, un tu kral lauter, hoi dren hi. Ko them, kai o kham gar tardo hi, tu kral les. Ninna ko them, kai o kham pral tardo hi, tu kral les. Koi berga Tabor un i berga Hermon sharenn tut i bachtjatar. Tut hi i soreli mussi, tiro wast hi sorelo, un pre hadedo tiro tchatcho wast, te sikress tiri soor pral i menshende. O tchatchepen pral i menshende rakreh, un tchatchepaskre laba lenge peneh. Doleske atcheh tu o baro rai. An lauter, hoi kreh, dikah tiro latchepen, un har pash mende rikreh. Baro Dewel, har bachtelo hi kol menshe, kai sharenn tut i giljentsa, kai djiwenn an tiro latchepen! O tselo diwes hi le bachtelo pral tute. O tchatchepen, hoi tu len deh, krell len baro. Tu kokres hal lengro railepen un lengri soor, un dran tiro latchepen nai hadah mare sherja. Baro Dewel, tu dal men koles, kai ap mende garda della. Tu, o Dewel pral o Israel, rodal les win, te well lo maro baro rai. Glan i rah tsiro rakral tu ap jekeste tire menshendar an i visiona un penal: “Me dom miro wast i tchatcho mursheste, te well lo ap tumari rig. Me rodom les win dran mire menshende, te well lo baro rai. Me hatsom o Davides, miro budepaskro. Me makom les miro djeteha, te well lo baro rai. Miro wast rikrell les, un miri mussi krell les soreles. Kek, kai ap leste djal, well o sorleder pral leste, un kek tchilatcho nai hadell pes pral leste. Me kamau kolen khetne te stakrell, kai ap leste djan, un kolen, kai leske tchilatchepen kamenn, dau me an i phub. Hako tsiro rikrau pash leste, un hom leske latcho. Me krau les bareder har kolla, kai trul leste hi. Me dau les penepaske pral ko tselo them mank o baro pani un o lengsto pani Eufrat. Job penell ap mande: Tu hal miro dad, miro Dewel, kowa, kai rikrell peskre wasta pral mande un well ap miri rig. Un me krau, te well lo miro phureder tchawo, un o pralstuno pral i bare rajende ap kai phub. Hako tsiro atchell miro latchepen ap leste, un miro lab, hoi leske sowel dom, rikrau me. Hako tsiro well jek leskre tchawendar, kai pal leste wenna, o baro rai pral o them, jaake rah har o bolepen koi hi. Leskre tchawe, te mukenn le miro drom, un djan gar pal miro tchatchepen, un krenn gar, hoi lendar kamau, un rikrenn pen gar ap mire laba, palle dau len dawa lengri doshake, un duka lengro tchilatchepaske. Miro latchepen lau lendar gar krik, un miro lab, hoi len dom, phagau me gar. Koi sowel, hoi lenge dom, phagau gar. Un kol laba, hoi dran miro mui djan, krau me gar wawartchandes. Jek kopo dom me man sowel, un chochau o Davides gar: Jaake har tchatcho hi, kai hom o Dewel, jaake hi tchatcho, te wenn o Davidestar bare raja an hake tsirja, jaake rah har o kham koi hi, un o tchon ap o bolepen tardo hi, un dikell, hoi ap kai phub djala.” Kanna, baro Dewel, tchiwal tu les pale, koles tu win rodal, te was lo baro rai, Tu mukal les te perell, un hal chojedo ap leste. Tu phagal tiri sowel, hoi tiro budepaskres dal. Leskri rajeskri stadi witsral ap i phub, an i tchik. Leskro foro kral tu paash, un kol bare sorele khera dal an kotja paash. Lauter, kai ap o drom djan un les dikan, tchoran les win. Kolla, kai langs leste djiwenn, san pal leste. Kolla, kai ap leste djan, mukal, te hadenn le pen. Un kral kolen bachtelo, kai leske tchilatchepen kamenn. An o kurepen his leskro charo buder gar sorelo. Un tu mukal o Davides gar o sorleder te well. Tu lal lestar o railepen, un leskri raili beshepaskri stakral an i phub. Glan o tsiro mukal tu les phuro te well, un anal ladj ap leste. Baro Dewel, har rah kameh tut gomme te khatrell? Har rah mukeh tiri choli te chatchrell har i jag? Tu djineh, har tikno miro djipen hi. Ma biste, har sik i mensho buder gar kai hi! Tu kokres kral les jaake. Kek mensho hi koi, kai hunte merell gar. Kek nai lell peskro djipen win dran o merepen. Baro Dewel, glan i rah tsiro dal tu men tiro lab, te tchiwess tiro latchepen ap mende. Hoske rikreh tu gar koi sowel, hoi dal o Davideste? Ma biste koi ladj, hoi hi ap mande, tiro budepaskro! Dik, har hidjrau ko tselo praassepen kolendar, kai tut gar prindjrenna. Baro Dewel, kolla, kai tut gar kamenna, praassenn man, o baro rajes, koles tu tuke win rodal. Sharedo well o baro Dewel hako tsireske. Amen. Awa! Amen. O mangepen o Mosestar, ko Debleskro murshestar. Baro Dewel, maro rai, tu hal kowa, pash koleste nai wah un khere ham. Glan i berge kerdo wan, un tu i phub kral, hals tu, o Dewel, koi. Un tu atcheh hake tsirja. Tu penell menge: “Awenn pale, tumer menshe!” Un mukeh men pale tchik te well. Jek sero bersha hi pash tute har jek diwes, har ko diwes, hoi taissar his, un buder gar koi hi, un har i tikno tsiro an i rat. Har i lengsto pani sik dureder nashell, jaake mukeh mare diwessa dureder te nashell. Maro djipen hi tikno har i sopen. Mer ham har i senlepen, hoi taissarlakro dran i phub well, bares well un shukar hi, un rati tele merell un truk well. Dran tiri choli merah jaake sik. Tiri choli khossell men krik. Maro tchilatcho koowa hoi kram, tchiwal tu glan tute tardo. Mari khatedi doosh tchakreh tu pre. Dran tiri choli djan mare diwessa tchitcheske trujel. Mare bersha djan jaake sik har te phurdell jek o ducho win. Maro djipen hi 70 (efta-deesh) bersha, te hi bud, 80 (ochta-deesh) bersha. Un kowa, hoi menge shukar his, hi tchi har budi un pharepen. Un sikeder har sik hi lauter trujel. Koon patsell, te nai well tiri choli jaake baro? Un koon darell tiri choljatar? Sike men, har sik maro djipen trujel hi, te was mer gosewo. Baro Dewel, har rah kameh te choireh tut ap mende? Dik pale latches ap mende, tire budepangre! Haki tsalla kre maro djipen pherdo tiro latchepen! Palle sharah tut un giwah tuke gilja jaake rah har djiwah. I rah tsiro hams tele rikedo. De men kanna jaake bud bachtele bersha, har hams an i bibacht. Mer tire budepangre kamah te dikas o baro koowa, hoi tu kreh. Muk mare tchawen tiro railepen te dikell! Tu rai, maro Dewel, dik latches ap mende, un tchip tiri bacht ap kowa, hoi mare wastentsa krah. Awa, muk mari budi mishto te djal! Kowa, kai beshell tel o wast o Deblestar, ko pralstunestar, un atchell pash leste, ko sorelo Debleste, kowa penell ap o baro Debleste: “Pash tute hom khere. Tu hal mange har i baro sorelo kheer, miro Dewel, ap tute dikau.” O baro Dewel dell jak ap tute, te peress gar an i dorja, hoi tchiwell kowa tuke, kai kamell tut te taprell. Ninna lell o Dewel tiro djipen win dran o nasslepen, hoi anell an o merepen. Har i kachni peskre ternen tel leskre mussja khatrell, jaake khatrell o Dewel tut tel leskre sorele mussja. Kote nai djal tuke tchi. Job rikrell tut jaake har lo penas. Doleske nai well kek tchilatchepen ap tute. Tu hunte tapress kek daar glan kowa, hoi rati nai wella, witar gar glan kol kashta, hoi ap o diwes karje dino wenna, witar gar glan ko nasslepen, hoi tchorchanes an i rat well, witar gar glan ko tchilatchepen, hoi ap o diwes marell. Ninna te perenn i serja menshe ap tiri rig, un deesh serja ap tiri tchatchi rig, tuke djal tchi. Awa, tire jakentsa dikeh tu les. Tu dikeh har i tchilatche lenn pal kowa, hoi jon kran. Tu penal: “Pash o baro Debleste hom khere.” Tu khatral tut pash o Debleste, ko pralstuneste. Doleske well kek bibacht ap tute, un kek nasslepen nai well an tiro kheer. Job kokres penas ap peskre bolepangre, te denn le jak ap tute ap tire tsele dromma, te hidjrenn le tut ap pengre wasta, jaake te nai dukress tiri heri ap kek bar. I lewe un i sapa nai dukrenn tut gar. Tu stakreh len lauter khetne. O Dewel penell: “Job kamell man o tselo djijestar. Doleske lau les dran kowa lauter win. Job prindjrell man. Doleske dau jak ap leste. Job dell ap mande gole. Doleske shunau me ap leste, un hom pash leste, te djal leske gar mishto. Me lau les win dran i bibacht un krau les bares. Me dau les i lengsto djipen un sikrau les, te hom kowa, kai les win lell dran i bibacht.” I gili, te giwell ap o Debleskro diwes. Har shukar hi, te parkrau man pash tute, o baro Debleste, te giwau gilja tuke, o pralstuneske, te rakrau pral tiro latchepen taissarlakro, un pral tiro tchatchepen an i rat, te bashrau tuke ap i deesh-dorjengri bashepaskri un ap i harfa. Kowa, hoi tu kral, baro Dewel, mukell man bachteles te giwell. Kowa, hoi tire wasta lauter kran, sharau me. Baro Dewel, hawo baro koowa kral tu! Hi phares menge te haiwas, hoi tuke an o shero djal. I dinelo patsell kowa gar; un i narwelo haiwell les gar: I tchilatche wenn baro har o senlepen. Kolenge, kai tchilatcho koowa krenna, djal mishto. Kowa lauter well, te wenn le krik lino hako tsireske. Tu, baro Dewel, hal o pralstuno, un atcheh hake tsirenge. Mer djinah, lauter, kai tut tchilatchepen kamenn, hunte merenn. Un lauter, kai tchilatcho koowa krenna, wenn krik tradedo. Man kral tu sorelo har i diwjo gurum, un makal man newo djeteha, hoi pral mande tchoral. Me dikau tele ap kolende, kai mange tchilatchepen kaman, un shunau i gole kol tchilatchendar, kai hadan pen ap mande. Kolla, kai an o tchatchepen tardo hi, wenn sorelo har i senele palmtikre ruka. Jon well baro har i zedertikre ruka ap i berga Libanon. Jon hi har ruka, kai hi tardo an o baro Debleskro kheer, un kai wenn senelo ap i platsa glan o Debleskro kheer. Ninna te wenn le phuro, hi le senele, pherdi soor, un rukengre wenn ap lende baro. Jaake dikah: O baro Dewel krell lauter tchatches. Job hi har i baro sorelo bar, kai nai khatrau man, un kek chochepen hi ap leste. O baro Dewel hi o baro rai. Railepen un soor hi trul leste har i ripen. Job kras i phub jaake te hi li soreles tardo. Baro Dewel, jaake rah har o bolepen un i phub koi hi, hal tu o baro rai. Glan hako tsiro hals tu koi. Baro Dewel, i bare panja hadenn pen. O pani well diwjo un dell soreli gole. Diwjo un sorelo djal lo pre. Ninna te hi o baro pani diwjo un leskri gole sorelo, bareder hi o baro Dewel an o bolepen. Tiro lab hi o tchatchepen, un tiro kheer hi hako tsiro tuke kokres, baro Dewel, jaake rah har i phub koi hi. Baro Dewel, tu hal o Dewel, kai o tchilatchepen pale deh kolenge, kai wawaren tchilatchepen kran. Ab, un sike tut! Tu hal o tchatchepaskro rai pral i tseli phub, de kol pre-phurden pengri phagi! Baro Dewel, har rah nai krenn pen i tchilatche bares? Har rah? Bare laba krenn le, sharenn pen kokres, kolla lauter, kai krenn i wawarenge tchilatchepen. Tire menshen, baro Dewel, rikrenn le tikno. Tire menshenge krenn le o djipen phares. Kol djuwjen, kolengro rom meras, marenn le, ninna i wi-themarjen, un kol tchawen, kolen kek dad buder hi, denn le mulo. “O baro Dewel”, penenn le, “dikell kowa gar, o Jakobeskro Dewel dell gar jak pre.” Denn jak, tumer dinele mank i menshende, tumer narwele, kamenn gar gosewo te well? Kowa, kai kras o kand, nai shunell kowa gar? Kowa, kai kras o jak, nai dikell kowa gar? Kowa, kai i menshen an i wawar themma tchingrell, dell lo tumen kek phagi? Job hi o sikepaskro halauterendar – hi les kek goswepen? O baro Dewel djinell, hoi an i menshengre sherja hi: lauter tchi-moldo koowa. Bachtelo hi kowa, koneste tu, baro Dewel, leskri doosh sikreh, koleste tu sikreh, har te djiwell lo. Jaake rikreh les pale te djal lo an peskri bibacht, bis te well o tchilatcheske i phub win hadedo, te perell lo dren. O baro Dewel tchiwell peskre menshen gar pale, un mukell gar len kokres. I tchatchepangre mursha djan pale pal o tchatchepen. Un lauter, kai o tchatcho drom djan, rikrenn pen ap kowa. Koon well ap miri rig, te kuras men i tchilatchentsa? Koon well pash mande, te djas mer khetne ap kolende, kai krenn midjak koowa? Wals o baro Dewel gar ap miri rig, woms me jaake mishto har mulo. Har penom, te perom, rikral man tu, baro Dewel, an tiro latchepen. Har his mange ropaske, rakral tu latches ap miro dji, un kral les pale soreles. Tu tchiwal tut gar khetne kolentsa, kai tchatchepangre mursha hunte wans, un jon djan gar pal o tchatchepen, un penenn ap o chochepen: “Kowa hi o tchatchepen.” Jon tchiwenn pen khetne, te anenn le doosh ap koleste pre, kai an o tchatchepen tardo hi, un denn koles i phagi, koles kek doosh hi, te well lo maredo. Miro baro Dewel was mange har i sorelo kheer. Pash leste, miro Debleste, nai wau un khatrau man. Job mukell lengro midjak koowa ap lende pale te perell, un dran lengro tchilatchepen marell lo len. Awa, maro baro Dewel marell len! Awenn, te giwenn gilja o baro Debleske! Denn gole i bachtjatar glan leste! Job hi maro rikepaskro, kai menge lauter mishto krella. Awenn glan leste, te parkras men pash leste, te giwas leske gilja un sharas les! O baro Dewel hi o pralstuno Dewel, o baro rai pral i tsele debla. An leskro wast hi o telstunepen i phubjatar, un i bareder berge hi ninna leskre. Leskro hi o baro pani. Job kras les. Ninna o them, job kras les leskre wastentsa. Awenn, mangas les an! Te djas ap mare tchanga, un peras tele glan o baro Debleste! Job hi kowa, kai kras men. Job hi maro Dewel, un mer ham leskre menshe. Job dell jak ap mende har i bakrengro dell jak ap peskre bakre, un anell len kote, kai hi len doha te chal. Kau diwes rakrell job ap tumende. Shunenn ap leskre laba: Ma pandenn tumare djia, har tumare phure kran ap i platsa Meriba un Massa an o mulo tato them. Fothe dikan le lauter, hoi lenge krom, patsan le gar, te hom me, o Dewel, mank lende, un nai dau len lauter, hoi len hunte well djipaske. Star-deesh bersha was mange djungeles, te dikom ap kol menshende, un penom: “Kalla hi menshe, kai peran ap pengre sherja un djinenn gar, hoi tchatcho hi. Ap miro drom kamenn le gar te djal.” Doleske dom man sowel an miri choli: “Jon te djan gar dren an miro them, kai nai wans le khere!” Giwenn o baro Debleske i newi gili! Tumer menshe ap i tseli phub giwenn gilja o baro Debleske! Giwenn leske, o baro Debleske! Sharenn les! Penenn i menshenge, te hi job kowa, kai lell win dran o tchilatchepen. Penenn kolenge, kai les gar prindjrenna, hawo railepen les hi. Penenn i menshenge an hake themma hawo baro koowa job kras. O baro Dewel hi o pralstuno, un hakeno hunte sharell les. Mank i tsele wawar debla hi job kowa, konestar daras mer. I debla i wawar menshendar hi chochene debla. O baro Dewel hi kowa, kai o bolepen kras. Job hi bareder har hako wawar. Shukapen hi trul leste, Leskri soor un leskro railepen wenn diklo an leskro kheer. Tumer dran i wawar themma, sharenn o baro Debles! Sharenn leskro railepen un leskri soor! Krenn leskro lab bares jaake har job moldo hi! Awenn glan leskro kheer, un anenn leske shukar koowa! Mangenn o baro Debles an ap ko diwes, kai well lo an shukar un kutch ripja. I tseli phub hunte trissell glan leste. Penenn i tsele menshenge: O baro Dewel hi o baro rai. Job kras i phub, te well li soreles tardo. Job hi o tchatchepaskro rai pral i tsele themma un djal pal o tchatchepen. O bolepen well bachtelo, un i phub sala. O baro pani stell i bachtjatar un lauter, hoi an leste hi. O them well bachtelo un lauter, hoi ap leste baro was. I tsele ruka an o weesh giwenna i bachtjatar glan o baro Debleste. Job wella. Awa, job wella, un anell o tchatchepen ap i phub. Job rakrell o tchatchepen win pral i menshende an hake themma. Un hi lengro tchatchepaskro rai, kai djal pal o tchatchepen. O baro Dewel hi o baro rai! Doleske te giwell i phub un sal! Ninna kol bud panjengre themma te wenn le bachtelo! Kale wolke hi trul leste trujel. Job hi i baro rai, kai djal pal o tchatchepen, un rakrell o tchatchepen win pral i menshende. Glan leste djal i jag, un chatchrell halauteren, kai ap leste djan. I jag dran o bolepen, hoi tele ap kai phub karje dell, mukell i rat win dikell har o diwes. Un i phub dikell kowa un trissell. Jaake har i momeli tele chatchrell, wenna bare berge tikno glan o baro Debleste. Job hi o baro rai pral i tseli phub. O bolepen sikrell leskro tchatchepen, un leskro railepen dikenn i tsele menshe. Ladj ap kolende, kai krenn penge wawar debla, un sharenn pen pengre mule deblentsa! Perenn tele ap i phub, tumer wawar debla, glan o baro Debleste! Tu, baro Dewel, hal i rai, kai djal pal o tchatchepen. Kowa shunenn i menshe an o foro Zion un hi bachtelo. Un kolla an o them Juda sanenn un khelenn i bachtjatar. Tu, baro Dewel, hal o pralstuno pral i tseli phub. Tu hal bareder har i tsele debla. Tumer, kai o baro Debles kamenna, stakrenn o tchilatchepen khetne. O baro Dewel rikrell peskre wasta pral o djipen kolendar, kai leskre hi, un lell len win dran o wast i tchilatchendar. I momeli djal pre koleske, kai an o tchatchepen tardo hi. Un bachtelo well kowa, kai o tchatcho drom djal. Awenn bachtelo pral o baro Debleste, tumer, kai an o tchatchepen tardo han! Un parkrenn tumen pash leste, kai kokres o tchatcho Dewel hi! I gili Giwenn o baro Debleske i newi gili! Job kras baro koowa. Peskro wasteha un Debleskri sorjah was lo o sorleder pral o tchilatchepen. Job mukell i menshenge an i tsele themma te penell, te lell lo len win dran o tchilatchepen. Glan lende mukell lo peskro tchatchepen te dikell. Job bistras gar peskro latchepen o khereske Israel, un rikrell peskro lab, hoi das lo lende. I tseli phub dikas, har las lo len win dran o tchilatchepen. Giwenn o baro Debleske, tumer lauter, kai ap kai phub han! Denn gole i bachtjatar, sharenn les i giljentsa! Bashrenn leske ap i harfa! Sharenn les o bashepah ap i dorjengre bashepangre! Bashrenn ap i phurdepangre un shinga! Denn gole i bachtjatar glan o baro Debleste! Job hi tumaro baro rai. Mu well o baro pani diwjo i bachtjatar, un lauter, hoi an leste djiwell, ninna i tseli phub, un kolla, kai ap late djiwenn. Tumer bare lengste panja, denn an i wasta! Tumer berge, giwenn i bachtjatar glan o baro Debleste! Job wella un rakrell o tchatchepen win pral i tseli phub. Job hi o tchatchepaskro rai pral i tsele themma, un dell hakeneste pal kowa, hoi lo kras. O baro Dewel hi o baro rai. Job hi beshdo pral i Cherubim. Lestar darella i phub, un hake themma trissenna. Sorelo hi o baro Dewel an o foro Zion, o pralstuno hi lo pral i tsele themma. Mu hadenn le lauter tiro baro un railo lab! Tu kokres hal o tchatcho Dewel. Tuke hi bari soor. Tu hal o baro rai, kai kamell o tchatchepen o djijestar. Tu penal, hoi tchatcho hi, un tchiwal o tchatchepen pre an o them Israel, te djan i tchatchepangre mursha pal o tchatchepen. Hadenn maro baro Debles! Un perenn ap i phub glan i beshepaskri, kai job peskre herja pre tchiwella. O baro Dewel kokres hi o tchatcho Dewel. O Mose un o Aron his leskre rashaja, un o Samuel his mank kolende, kai les an-mangan. Jon dan ap o baro Debleste gole, un job shunas len. Dran i wolka rakras lo lentsa, un jon rikran leskre laba, un kran, hoi job lendar kamas. Baro Dewel, tu hal maro Dewel. Tu shunal len, un lal i doosh tire menshendar krik, ninna te dal len i phagi koleske, hoi jon kran. Hadenn maro baro Debles! Mangenn les an ap leskri berga, kai job djiwella. Maro baro Dewel kokres hi o tchatcho Dewel. I gili, te parkras men pash o Debleste. Giwenn o baro Debleske, tumer lauter, kai han ap kai phub! Mangenn o baro Debles bachteles an! Awenn glan leste un denn gole i bachtjatar! Ma bistrenn: O baro Dewel kokres hi o Dewel! Job kras men, un leskre ham mer. Leskre menshe ham, un job hi menge har i bakrengro, kai djal glan leskre bakre un anell len kote, kai len doha chapaske hi. Awenn an i wudja glan leskro kheer un parkrenn tumen! Awenn ap i platsa glan leskro kheer un sharenn les i giljentsa! Parkrenn tumen pash leste un sharenn les. Kamlo hi o baro Dewel. Leskro latchepen atchell hako tsireske. Un leskro tchatchepen herell gar pre. I gili o Davidestar. Pral o latchepen un o tchatchepen kamau me te giwell. Tut, mo baro Debles, kamau me te sharell. Me dau jak, te djap o tchatcho drom. Kamau te wess pash mande. I djudjo djijeha djiwau khetne lauterentsa an miro kheer. Rikrau man pale te krap chocheno koowa, un kamau gar khetne te well kolentsa, kai bango koowa krenn. Sawo koowa kamau gar glan i jaka te dikell. Kones i chocheno dji hi, kowa hunte djal peske mandar. I tchilatchen kamau me gar te prindjrell. Koon rakrell tchorchanes djungelo koowa pal o dumo kolendar, kai trul leste hi, koles pandau leskro mui. Kamau koles gar, kai pre-phurdo hi, un ap wawar menshende tele dikell. Mire jaka rodenn pal kolende an o them, kai rikrenn pen ap tire laba, te djiwenn jon pash mande. Kolen, kai o tchatcho drom djan, lau me pash mande, te budrenn le mange. Kolla, kai rakrenn dui tchipjentsa, nai atchenna gar an miro kheer, un i chochene hunte djan mange dran i jaka. Hako diwes tchiwau i tsele tchilatchen an o them pale. Kolen, kai i wawaren tchilatchepen kran, mukau buder gar an o baro Debleskro foro te djiwell. I mangepen jekestar, koleske gar mishto djal, un koles buder kek soor hi, un kai glan o baro Debleste peskri dji win tchorella. Baro Dewel, shun miro mangepen! Shun, har dau ap tute gole! Ma dja krik mandar ap kau diwes, kai mange ropaske hi! Risse tut pash mande ap kau diwes, kai ap tute gole dau! Shun man sik! Mire diwessa djan trujel har i tampa hoi djal dran i jag pre. Mange hi tato, har wals i jag an mande. Miro dji hi phagedo, un les hi buder kek soor jaake har o khass, hoi tele dino was. Bistrau ninna miro maro te chal. Me hom jaake sano, kai nai dikeh i kokale, jaake bud rowau un dau gole. Me wom har i diwjo tchirklo an o mulo them, har i ratsjakro tchirklo, hoi djiwell mank i barra i paash-dino forestar. Rati sowau gar, dau gole har i tchirklo, hoi kokres hi un pral ap o kheer beshdo hi. Hako diwes sanenn kolla pral mande, kai kamenn mange tchilatchepen, un praassenn man. Miro djipen djal peske har o diwes, te well i rat, har o khass, hoi tele merell an o kham. Tu, baro Dewel, atcheh hake tsirenge, tut denn le an-gole an ko tsiro, hoi wella. Ste pre un ab pale kamles ap i menshende an o foro Zion. O tsiro was, te less lengri doosh lendar krik. Kanna hi o tchatcho tsiro kai. Tire budepangre kamans, te well o foro newes kerdo. Lenge hi ropaske pral i barra ko tele-phagedo forestar. I menshe an i tsele themma trashenn palle glan tute, o baro Debleste. Un i tsele bare raja ap kai phub witsrenn pen tele glan tiro railepen. O baro Dewel tchiwell o foro Zion pale pre, un mukell pes te dikell an peskro railepen. Job shunell o mangepen kolendar, hoi muklo wan. Ap lengro mangepen dikell job latches. Tchinenn kal laba pre kolenge, kai pal mende wenna, jaake te sharenn ninna kolla menshe o baro Debles! O baro Dewel dikas pral tele dran o pralstunepen, kai lo khere hi. Dran o bolepen dikas lo tele ap i phub, te shunell lo o ropen kolendar, hoi stilde hi, te krell lo i shelle pre kol menshendar, kai an o merepen hi. Jaake te sharenn le o baro Debles ap i berga Zion, an o tselo foro Jerusalem hadenn le leskro lab, ap ko tsiro, kai wenn menshe dran i tsele rajengre themma kote khetne, te mangenn le o baro Debles an. Har homs gar dureder har mashkral ap miro drom, phagas job miri soor, mukas man sikeder phuro te well. Me penom: Mo Dewel, le man gar krik ap o paash drom miro djipastar! Tiro djipen herell gar pre, an kek tsiro. Tu kral i phub glan rah tsirja, un tire wasta kran o bolepen. Jon atchenna gar. Tu hal kowa, kai atchella. Jon wenn phuro un djan paash har i ripen. Tu tchiweh len ap i rig har phure ripja un leh tuke newe. I phure hunte djan penge. Tu atcheh jaake har tu hal, un djiweh hako tsiro. Mare tchawen mukeh tu an o them te djiwell, un ninna lengre tchawe wenn bares glan tute. O Davidestar. Miro tselo djijestar sharau o baro Debles. Lauter, hoi an mande hi, sharell leskro Debleskro lab! Miro tselo djijestar sharau o baro Debles, un bistrau gar o latchepen, hoi job mange kras. Job hi kowa, kai miri tseli doosh mandar krik lella, kowa, kai miro tselo nasslepen krik lella un man sastes krella, kowa, kai man dran o merepen win lella, kowa, kai peskro latchepen un kamlepen pral mande win tchorella, kowa, kai man tchales krella peskro latchepah, un man pale terno krella, un sorelo har i adlari. O baro Dewel tchiwell o tchatchepen pre, un dell kolende pengro tchatchepen, kai wenn tele rikedo. Job mukas o Moses te djinell, hoi job krella, un kras glan i Israelende baro koowa, kai kek wawar nai krella. O baro Dewel hi i latcho Dewel, kai krell peskro dji pre peskre menshenge. Job well gar sik chojedo. Un leskro latchepen herell gar pre. Job tchingrell gar hako tsireske, un atchell gar hako tsireske chojedo. Job dell men gar i phagi pal kowa, hoi kram, un dell men maro tchilatchepen gar pale. Jaake dur har o bolepen pral i phub hi, jaake baro hi leskro latchepen kolenge, kai djiwenn leha. Koi rig, kai o kham pre djal, hi dur krik kolatar, kai lo tele djal. Jaake dur har kai jek rig hi koi wawaratar, jaake dur tchiwas job mari doosh mendar krik. Jaake har i dad peskro dji pre krell peskre tchawenge, jaake krell o baro Dewel peskro dji pre kolenge, kai djiwenn leha. Job djinell, kai menshe ham; te ham dran tchik kerdo, bistrell lo gar. I mensho hi har khass, har senlepen, hoi pre-djas. Palle phurdell i ducho pral wergel, un krik hi lo, un koi platsa, kai lo his, prindjrell les buder gar. O latchepen o baro Deblestar hi gar jaake. Kowa atchella hako tsireske. An kek tsiro lell lo les krik kolendar, kai djiwenn leha. Ninna lengre tchawenge un kolengre tchawenge rikrell job peskro lab, kolenge, kai bistrenn gar, hoi job lengre phurentsa win kras, un rikrenn pen ap leskre laba. O baro Dewel tchiwas peskri raili beshepaskri an o bolepen. Un job hi o rai pral halauter. Sharenn o baro Debles, tumer bolepangre, kai han leskre sorele kurepangre, un krenn, hoi job penell, un shunenn ap leskre laba! Sharenn o baro Debles, tumer leskre bolepangre lurde, kai budrenn leske un krenn, hoi job kamell! Sharenn o baro Debles, tumer lauter, kai wan lestar kerdo! Sharenn les, kai tumer ninna djiwenna an leskro them! Ninna tu, miro dji, share o baro Debles! Miro tselo djijestar sharau o baro Debles. Miro baro Dewel, har baro hal tu! An shukapen un railepen hal tu rido. Har i baja tchiwal i bari momeli trul tute. Tu tserdal o bolepen buchlo har i bari plachta, un kral tuke i kheer pral i panja. Tu ulereh ap i wolke har ap i wurdin, un i winta hidjreh tut. O ducho, hoi phurdell tel o bolepen, hi tiro bitchepaskro. Un i jag hi tiro budepaskro. Tu tchiwal i phub soreles tardo, te atchell li tardo hako tsireske. I panja tchakran lat har i ripen, un o pani his pral haki berga tardo. Har tchingral ap leste, djas o pani pale, glan tiri gole nashas lo peske, un nashas i berge pral tele an i tala, jaake dur har tu penal. Tu penal, har dur i panja nai djan, un dureder nai djan le gar. I duito kopo hunte djal o pani gar pral i tseli phub. An o telstuno them mukeh tu tikne panja dran i phub te well, te nashenn le mank i berge. Jaake well i wesheskre viechen te pijell, un i diwje burike nai pijenn, bis te hi len buder kek trush. Pral lende an i ruka hi i tchirkle beshdo un giwenna. Dran o bolepen deh tu brishin ap i berge, un kreh te well i phubjat doha pani. Tu mukeh i viechenge o khass bares te well, un djob un senlepen i menshenge. Jaake anell lenge i phub lengro chapen win: i mool, hoi o mensheskro dji bachteles krella, o djet, hoi leskro mui shukar krella, un o maro, hoi o menshes soreles krella. Ninna i bare ruka lenn doha pani, kol zedertikre ruka ap i berga Libanon, hoi tu, baro Dewel, kote an i phub tchiwal. An kol ruka krenn i tikne tchirkle pengre khera, un i storche beshenn pral ap i ruka. An i bare berge djiwenn i diwje busja. Un mank i barra hi i bergetikre shoshoja khere. Tu kral o moonto, te sikrell lo men i deesh-te-dui tchonna an o bersh. O kham djinell peskro tsiro, har lo tele djala. Tu peneh, te well rati, un koi wenn i tsele weshengre vieche win. Kol terne diwje margodje denn gole pal mass, un mangenn o Deblestar pengro chapen. Te djal o kham pre, tserdenn le pen pale, un tchiwenn pen tele an pengro khatepen. Palle djan i menshe win ap pengri budi un budrenna bis ap i rat. Baro Dewel, har baro un bud hi kowa, hoi tu halauter kral! Har gosewes kral tu halauter! I phub hi pherdo o tselo koowa, hoi tu kral. Kote hi o baro pani, baro un buchlo. Un vieche hi dren: bare un tikne, jaake bud, te nai djinell kek har bud. I shiffe ulerenn pengro drom; un koi hi o baro panjeskro viecho, o Leviatan, hoi tuke kral, te kheless tu leha. Kolla lauter denn jak, kaana tu weh, te dess len te chal ap o tchatcho tsiro. Tu deh len, un jon lenn les. Tu kreh tiro wast pre, un jon lauter wenn tchalo. Tu te djah lendar krik, taprell len i daar. Tu te leh lendar o ducho, merenn le, un wenn pale tchik. Tu te bitchreh tiro djipaskro ducho, wenn le kerdo, un tu deh newo djipen ap i phub. O Debleskro railepen mu atchella hako tsiro! Mu well lo bachtelo pral kowa, hoi job kras! Job dikell i phub an, un joi trissella. Job taprell i berge an, un i jagakri tampa djal pre dran lende. Kamau te giwell o baro Debleske, jaake rah har djiwau, kamau te bashrell miro Debleske, jaake rah me hom. Mu well miri gili leske shukar! Me hom bachtelo pral miro baro Debleste. Mu atchenn kolla gar djido ap i phub, kai o Debleskro drom mukan. Mu well ko tsiro, kai hi buder kek tchilatche koi! Miro tselo djijestar sharau o baro Debles. Sharedo well o baro Dewel! Parkrenn tumen pash o baro Debleste, un hadenn leskro lab! Penenn i menshenge an i wawar themma kowa, hoi job kras! Giwenn un bashrenn leske! Rakrenn pral ko tselo baro koowa, hoi job lauter kras! Sharenn koles, koon kokres o tchatcho Dewel hi! Awenn bachteles pral leste, tumer, kai rodenn o baro Debles! Putchenn pal o baro Debleste, un pal leskri soor! Awenn glan leste hako tsiro! O baro Dewel hi maro Dewel, un o tchatchepaskro rai pral i tseli phub. An kek tsiro bistrell lo peskri sowel, hoi lo mentsa dren djas. Peskro lab, hoi das lo, atchella jaake rah har menshe ap i phub djiwenna. Kowa hi ko lab, hoi das lo o Abrahameste, koi sowel, hoi das lo o Isaakeste, un pal leste o Jakobeste, un das peskro wast pre, te atchell kau lab i Israelenge hako tsireske. Job penas: “Tuke dau kau them Kanaan, kowa hi ko them, hoi tumenge well.” An ko tsiro his le gar bud, gar budeder har i wast pherdo, un his wi-themarja an o them. Un jon djan jek themestar an o wawar, djan trujel an bud rajengre themma. Un o Dewel das jak, te taprell len kek an. Un i bare rajen pral kol themma das lo trad un penas lenge: “Lenn i wasta krik mire menshenge, kolen mange win rodom! Ma krenn tchilatchepen kolenge, kai mire rakepangre hi!” Un job mukas i bari bok an o them te well, te das buder kek maro. [Un jon djan an o them Egiptia.] Glan lende bitchras lo i murshes. Kowa his o Josef. Job was i ginlo budepaskro. Leskre herja pandan le an sasterne shelle, un trul leskri meen tchiwan le saster, bis te was ko tsiro, kai ko lab tchatcho was, hoi o Josef o baro Deblestar las un glan-wi penas. Un o baro rai bitchras jekes koi, te mukell lo les win dran o stilepen. Un o baro rai pral menshende an bud themma mukas les win. Un kras, te was o Josef o pralstuno pral leskro kheer, un tchiwas lauter, hoi les his, an leskre wasta. Job te sikrell o baro rajeskre budepangre, hoi te krenn le. Kol pralstunende pral o them sikras lo, har te krenn le o feteder o themeske. Palle was o Jakob an o them Egiptia, un o Israel his i wi-themari an o them o Hameskre tchawendar. O baro Dewel mukas peskre menshen bud un budeder te well. Jaake wan le bareder un sorleder har kolla, kai len tikno rikrenn. Kolenge das lo an o dji, te dikenn le tchilatche jakentsa ap o Debleskre menshende, un kran lenge midjak koowa. Job bitchras peskro budepaskres, o Moses, un o Arones, koles job peske wi-rodas. Un jon kran baro koowa an o Debleskri soor mank i Egiptarja, sawo koowa, hoi kek wawar nai kras an o them o Hameskre tchawendar. O baro Dewel bitchras i tamlepen, te was kales, har rati. I Egiptarja shunan gar ap leskre laba. Job kras rat dran i tsele panja i Egiptarendar, un mukas i matche kote dren te merell. Job kras o tselo them pherde djambe, ninna kote, kai i bare raja sowenna, his le. Job penas, te wenn matsille, hoi tchurje denn, un bud matsille wan an o tselo them. Har dikan i Egiptarja ap brishin, bitchras lo lenge barrengro brishin an lengro them, ninna jag, hoi pral un tele djas ap o bolepen. Lengre drakengre ruka un faigetikre ruka das lo tele, un phagas i tsele ruka an lengro them. Job penas, te wenn stepangre, un stepangre wan, jaake bud, te nai penas kek, kitse jon hi. Un kolla chan lauter pre, hoi baro was an lengro them, ninna o djob ap i hachetikri phub. Job das o phureder mursh tchawes mulo haki datar an o them Egiptia. Kolla his lengre dadengri feteder soor. Har anas o baro Dewel i Israelitarjen win, lan le rup un sonakai pentsa. Un kek lendar his nasselo un hunte atchas pale. I Egiptarja daran lendar, un his bachtele, har djan jon penge. O baro Dewel khatras peskre menshen tel i wolka, un rati sikras len i jag o drom. Jon mangan lestar mass, un job mukas pesse tchirkle te well. O mareha dran o bolepen kras lo len tchalo. Job phagas i baro bar, un pani nashas win, un nashas an o mulo them har i lengsto baro pani. Job bistras gar peskro Debleskro lab, hoi das lo peskro budepaskres, o Abraham. Har anas lo peskre wi-rodede menshen win, sanas lengro dji. Un jon giwan i bachtjatar. Job das len o them wawar menshendar, un halauter, hoi kolen his, das lo lende, te well kowa lengro. Kawa kras lo, te rikrenn le leskre laba, un shunenn ap kowa, hoi job lenge penas. Sharedo well o baro Dewel! Sharedo well o baro Dewel! Parkrenn tumen pash o baro Debleste! Job hi i latcho Dewel. Leskro latchepen atchella hako tsireske. Koon nai penella ko tselo baro koowa, hoi o baro Dewel lauter kras? Koon nai sharell les doha? Bachteles hi kolla, kai leskre laba rikrenna, un hako tsiro o tchatchepen krenna. Baro Dewel, tu dal tire menshende tiro lab, te wess ap lengri rig. Biste man gar un ab mange latcho! Te nai dikap i bacht, hoi tu kolen dal, hoi tuke wi-rodal, te nai wap bachteles khetne tire menshentsa, te nai sharas men, te ham tire. Mer anam doosh ap mende jaake har mare phure, un kram gar, hoi tchatcho hi. Na-a, mer kram tchilatcho koowa. Mare phure haiwan gar ko baro sorelo koowa, hoi tu an o them Egiptia kral, un bistran har bud lenge latches hals, un hadan pen pral tute pash o Baro Lolo Pani. O baro Dewel sikras, te hi lo lengro Dewel, un was ap lengri rig, te sikrell lo peskri soor. Job tchingras ap o Baro Lolo Pani. Koi djas o pani pale, un i phub his buder gar sapeno. Un job mukas len mank o pani te djal har te wals truk them. Jaake las lo len win dran i wasta kolendar, kai kaman len te marell. Un o pani tassas lauteren, kai len palla lan. Kek atchas djido. Palle patsan le leskre laba, un giwan leske gilja. Sik bistran le lauter, hoi job kras, un putchan gar, hoi job lendar kamell. An o mulo them lan le bok pal o mass, un patsan gar, te nai dell o baro Dewel len lauter, hoi len hunte well djipaske. Kote das lo len, hoi jon mangan, un das len jaake bud, te was lenge kowa dran o nak win. Ap lengri platsa hadan le pen pral o Moseste, un pral o Aroneste, koles o baro Dewel peske win rodas. Koi djas i phub pre, un chas o Datan, un tchakras tel peste o Abiram peskre menshentsa. Un i jag chatchras mank lende un chatchras kolen, kai kau tchilatcho koowa kran. Pash i berga Horeb kran le penge i sonakaskri terni grumni, witsran pen glan late tele un mangan lat an. Jon mukan o railo baro Debles, un mangan i figura i grumjatar an, hoi khass chal. Jon bistran ko Debles, kai lengro djipen dran o merepen win las, un baro koowa an o them Egiptia kras, sawo koowa, hoi kek wawar nai kras, ninna sawo sorelo koowa pash o Baro Lolo Pani, kai lenge o rakepen krik atchas. Doleske kamas lo len mulo te dell, te wals kote gar o Mose, koles job peske wi-rodas. Kowa stas pre, te rikrell lo o Debles leskri choljatar tele, jaake te dell lo len gar mulo. Un lenge his ko shukar them tchi moldo, un patsan gar ap ko lab, hoi o Dewel len das. An pengre plachtene khera rakran le djungeles pral leste, un shunan gar ap o baro Debleste. Kote hadas lo peskro wast un das pes sowel, te marell lo len an o mulo tato them, un tradell lengre tchawen an wawar themma, te djiwenn jon mank wawar menshende. Pal i tsiro witsran pen i Israelitarja glan kol wawarengro debleste Baal tele ap i berga Peor, un chan ko mass kol viechendar, hoi wan maredo i mulenge. O baro Debles tapras i bari choli pral kowa, hoi peskre menshe kran. Un job mukas i pharo nasslepen pral lende te well. Kote stas o Pinhas pre, un das len i phagi, un ko nasslepen djas krik. Kowa, hoi o Pinhas kras, his shukar glan o Debleskre jaka. Doleske kras o Dewel les tchatcho glan peskre jaka hako tsireske. Pash o pani Meriba choiran le pale o Debles, un anan o Moses an i bibacht: Jon kran les jaake chojedo, te rakras job sik, un leskre laba his gar gosewo. Mare phure maran gar kol wawar menshen an o them, har o baro Dewel lenge penas. Na-a, jon romedineran pen kolentsa, kai o Debles gar prindjrenn, un kran sau koowa har jon kran, un mangan lengre deblen an. Jaake peran le o baro Debleskro dromestar tele. Jon maran pengre tchawen un tchen i bengenge. Awa, jon dan pengre tchawen un tchen mulo, kai kek doosh ap pende anan, un dan len kol mule deblen, kolen i Kanaanitarja an-mangan. Jaake anan le rateskri doosh ap o them Kanaan, un kran pen pale-tchiddo koleha, hoi jon kran, un peran o baro Debleskro dromestar tele. Kote choiras pes o baro Dewel ap peskre menshende, un nai dikas len buder gar glan peskre jaka. Job das len an o wast i menshendar an wawar themma, te wenn kolla rai pral lende, kai dikan tchilatche jakentsa ap lende. Un kolla, kai lenge tchilatchepen kaman, rikran len tikno, un soreles his lengro wast ap lende tchiddo. Bud kope las lo len dran lengre wasta win. Un pale te pale kran le kowa, hoi choiras les, un mukan gar tele pengro tchilatcho koowa, un wan bud un budeder koi dren. Un te dan le gole ap leste an pengre duka, un job dikas, har djungeles lenge djal, palle was an leskro shero, hoi kras lo lentsa win, te hi lo lengro Dewel. Un an peskro baro latchepen khaitan le les. Un job kras, te dikan lauter kolla latches ap lende, kai len pandan. Baro Dewel, le men win dran i wasta kol wawar menshendar, maro Dewel! An men pale lauter khetne an o them Israel, te parkras men pash tute, kai kokres o tchatcho Dewel hal. Mari bacht hi, te nai sharah tut. Sharedo well o baro Dewel, kai o Israeleskro Dewel hi, kanna un hako tsireske! Mu penenn i tsele menshen: “Amen! Sharedo well o baro Dewel!” Sharenn o baro Debles. Job hi latcho. Leskro latchepen atchell hako tsireske. Kowa te penenn i wi-line menshe, kolen o baro Dewel win las dran i wasta kolendar, kai len pandan. Job anas len khetne dran bud themma, kotar, kai o kham pre-djala, kotar, kai o kham tele djal, kotar, kai o kham gar well, un kotar, kai o kham pralstunes tardo hi. Mank lende his sawe menshe, kai his nashedo an o mulo tato them. Kek drom hatsan le, witar kek foro, kai menshe djiwenna. Jon bokan un trushan, un patsan buder gar, te wenn le win. Har lenge jaake djungeles djas, dan le gole ap o baro Debleste. Un job las len win dran lengri daar. Un job sikras len o tchatcho drom, jaake te wan le an i foro, kai menshe djiwenna. Jon hunte parkrenn pen pash o baro Debleste, te was lo jaake latches ap lende, un kras baro shukar koowa ap i menshende. Kolen, kai his len trush, das lo doha te pijell, un kolen, kai his len bok, das lo bud latcho chapen. Wawar his beshdo an o stilepen, kai his kek momeli, kokres kali rat. Lengre wasta un herja his pandle an saster un dukran len. Jon shunan gar ap o Debleste, kai hi o Dewel pral halauter, un tchiwan leskre laba ap i rig. Doleske mukas lo len khetne te phagell. Jon his koi tchiddo, un kek his koi, kai hidjrals len pre. Har lenge jaake djungeles djas, dan le gole ap o baro Debleste. Un job las len win dran lengri daar, un anas len win dran i kali rat, kai kek momeli his, un kras lengre sasterne shelle pre. Jon hunte parkrenn pen pash o baro Debleste, te was lo jaake latches ap lende, un kras baro shukar koowa ap i menshende, te das lo sasterne wudja dren, un phagas sasterne pandepangre. Wawar kran dinelo koowa, peran o Debleskro drom tele, un anan doosh ap pende. Doleske djas lenge jaake djungeles, te nai chan le buder tchi, un his budeder mulo har djido. Har lenge jaake djungeles djas, dan le gole ap o baro Debleste. Un job las len win dran lengri daar, un rakras i lab, un jon was sasto. Un job las len win dran o merepen. Jon hunte parkrenn pen pash o baro Debleste, te was lo jaake latches ap lende, un kras baro shukar koowa ap i menshende. Ninna hunte anenn le leske shukar koowa, te parkrenn le pen pash leste. Un i bachtelo djijeha hunte rakrenn le kolestar, hoi job lenge kras. Wawar uleran ap i shiffe win ap o baro pani, te bikrenn un parenn le. Kolla dikan, hoi o baro Dewel nai krell, un hawi soor les pral o baro pani hi. Job rakras, un i sorelo ducho phurdas, hoi o pani pral un tele das. Un o shiffo was pre hidjedo an o bolepen, un peras pale tele an o telstunepen. Un i mursha an o shiffo dan gole i darjatar, un nai rikran pen gar ap i herja, har te wans le mate, un djinan buder gar, hoi te krenn le. Har lenge jaake phares his, dan le gole ap o baro Debleste, un job las len win dran pengri daar, un kras, te phurdas o sorelo ducho buder gar. Un o pani tchiwas pes pale. Un jon wan bachtelo, te tchiwas pes lauter. Un job anas len pash o them, kai jon nai atchan. Jon hunte parkrenn pen pash o baro Debleste, te was lo jaake latches ap lende, un kras baro shukar koowa ap i menshende. Jon hunte sharenn les kote, kai jon khetne wenna, un hadenn les kote, kai i phureder khetne wenna. Dran o them, kai pani nashell, kras lo i mulo them, un mukas kol lengste panja buder gar te nashell. Jaake was i phub, kai bud djob un senlepen baro was, i mulo londo them. Kowa kras lo dran o tchilatchepen kol menshendar, kai kote djiwenn. Un pale mukas lo an o mulo them bud pani te nashell, un dran i truk phub pani te well. Un mukas kolen, kai bokenn, kote te djiwell, un kolla kran penge kote i foro, un tchiwan djob an i phub, ninna drakengre ruka, un anan bud chapen dren. Un job das len bacht, un jon wan bud un budeder. Un job das len ninna bud viechen. Pale wan le tikno rikedo, un i bibacht his soreles ap lende. Un jon wan tikno un tikneder. Koi mukas lo ladj ap lengre raja te perell, un jon hunte nashan an o mulo them trujel, kote kai kek drom hi. I tchorwelen las lo win dran lengri bibacht, un kras, te wan jon pale bud, jaake har bakre, hoi wenn bud un budeder. Kowa dikenn kolla, kai o tchatcho drom djan, un hi bachteles, un i tchilatchenge well o mui pandlo. Koon gosewo hi, bistrell kowa gar, un haiwell, har latcho o baro Dewel hi. I gili o Davidestar. Miro Dewel, miro dji hi pale sorelo. Me kamau tuke te giwell un te bashrell, awa, kowa kamau me. Bashrenn, tumer miri harfa un miri gitarra! Kau diwes kamau me o kham pre te djangrell. Baro Dewel, me kamau tut te sharell, mank i menshende dran bud themma tuke gilja te giwell. Tiro latchepen hi jaake baro, te djal lo pral o bolepen, un tiro tchatchepen jaake dur har i wolke nashenn. Sike tiro barepen ap o bolepen, miro Dewel, un tiro railepen ap i tseli phub! Ab ap mari rig tiro sorelo wasteha un le men, kolen tu kameh, win dran i tchilatche wasta! Shun, har dau ap tute gole! O Dewel rakras an peskro kheer, kai job djiwell: “Me wom o sorleder”, dell lo gole i bachtjatar. “Me dau o foro Sichem mire menshende, un ninna i tala Sukkot. O them Gilead hi miro, un o them Manasse hi miro. O them Efrajim hi miri sasterni stadi, un o them Juda hi kowa, koles penepaske hi. O them Moab hi miro thopaskro tcharo. Ap o them Edom witsrau miro kirach. Pral i Filistarja dau wi-gole, te wom lengro rai.” Koon anell man an ko sorelo foro? Koon sikrell man o drom an o them Edom? Koon nai krell kowa, har tu kokres, mo Dewel, kai mukal men? Djah tu gar win mare lurdentsa an o kurepen? Ab tu ap mari rig un le men win dran i tchilatche wasta! Te hi menshe ap mari rig, hi kowa tchitcheske un tchi moldo. Maro Debleha krah mer baro koowa. Un job stakrell kolen khetne, kai jaake soreles ap mende djan. I gili o rajeske pral i gipangre. Kai gili kras o David. Tu, miro Dewel, tut sharau un giwau gilja tuke, ma rike tut pale! Kre tchomone! Tchilatche menshe rakrenn djungeles pal mande, un anenn chocheno koowa ap mande pre. Pengre tchilatche tchipjentsa dukrenn le man, un tchingrenn ap mande, ninna te krom me lenge tchi. Jon kamenn mange tchilatchepen, ninna te hom kamlo ap lende. Me mangau tutar latchepen lenge. Har homs lenge latcho, dan le man tchilatchepen pale. Har sikrom len miro kamlepen, dikan le tchilatche jakentsa ap mande. Tchip i tchilatches pral leste, kai dell les gar o tchatchepen. Tchip jekes ap leskri tchatchi rig, kai anell doosh ap leste pre! Te well lo glan i tchatchepangre raja anlo, muk kolen i phagi pral leste win rakrell. Te mangell lo tut, dik ap leskro mangepen, har te wals kowa i doosh. Muk les sik te merell, un leskri budi te lell i wawar dren. Leskre tchawen well kek dad, un leskri romjat well buder kek romes. Kre, te wenn leskre tchawe win tradedo dran pengro kheer, hoi paash dino was, un hunte nashenn trujel, un mangenn penge maro. Kowa, kai leske lowe patsas, kowa lell lestar lauter, hoi les hi. Menshe, kai gar lestar hi, lenn lauter, koleske job budras. Kek te krell leske latchepen, un kek krell peskro dji pre leskre tchawenge. Kre, te merenn kolla win, kai pal leste wenna. Leskre tchawengre tchawen wenn kek tchawe buder, jaake te well lengro lab bistedo. Baro Dewel, ma biste i doosh leskre phurendar! Ma biste o tchilatcho koowa, hoi leskri dai kras! Muk kowa, hoi le kran, hako tsiro glan tire jaka te well! Kre, te well leskro lab bistedo an o tselo them! Job kras kek latchepen i wawarenge. I tchorwelen un bibachtelen las job palla, ninna koles, kai les kek soor buder his, te dell lo les mulo. Job kamas o praassepen. Jaake mu well kowa ninna ap leste! Job kamas gar te rakrell i bacht pral jekeste win. Kanna, mu atchell i bacht dur lestar! Job riwas o praassepen an har i gad. Doleske mu djal o praassepen an leste dren har pani, hoi pijell lo, un har djet, koleha makell lo pes dren. Mu atchell o praassepen ap leste tchiddo har i ripen, un har i pereskri dori, hoi job hako diwes trul peste tchiwella. Kowa well i phagi o baro Deblestar kolenge, kai doosh ap mande pre anenn un tchilatcho koowa pral mande rakrenn. Tu, miro baro Dewel, ab mantsa, te hadap tiro lab. Me rikrau ap tiro latchepen. Ab ap miri rig un le man win dran i tchilatche wasta! Me hom tchorwelo un kek hi ap miri rig. Miro dji hi phagedo. Miro djipen nashella mandar jaake har o diwes, te well i rat. Un me wau krik phurdedo har i stepaskro. Chom tchi jaake bud diwessa, te hi mire herjen buder kek soor, un man hi kek thulepen ap i kokale. Kolla, kai anan doosh ap mande pre, san pral mande. Te dikenn le man, rissrenn le pengre jaka. Miro baro Dewel, ab ap miri rig! Tu hal jaake latcho. Sike tiro latchepen ap mande! Muk len te dikell, te kreh tu kowa, te well kowa lauter tutar. Jon te praassenn man, palle de tu man bacht! Jon te hadenn pen ap mande pre, palle kre, te hunte ladjenn le pen! Jaake te nai sau me pale! An i ladj ap kolende lauterende, kai anan doosh ap mande pre. Lengri ladj mu well jaake baro, te wenn le latar tchakedo har i bajah. Me kamau man te parkrap pash o baro Debleste o tselo djijestar, un les sharell glan bud menshende. Job well o tchorweleske ap i rig, un lell les win dran i wasta kolendar, kai penenn: “Job hunte well maredo.” I gili o Davidestar. O baro Dewel penas ap miro baro rajeste: “Besh tut ap miri tchatchi rig! Kamau te tchiwap kolen tel tire herja, kai tuke tchilatchepen kamenn.” O baro Dewel kras, te wal tu baro rai ap i berga Zion, un job krell tiro them baro un bareder. “Ab rai”, penell lo, “pral lauterende, kai hadan pen ap tute.” Tu te deh tire lurden gole, wenn le lauter o djijestar tuha. Shukar an-rido hi kol terne mursha, kai wenn pash tute ap o Debleskri berga, railo har o diwes, te djal o kham pre. O baro Dewel das pes sowel, un job las lat gar pale. Job penas: “Tu hal rashai hako tsireske, sawo har o Melchisedek his.” O baro Dewel hi ap tiri tchatchi rig tardo, un dell bare rajen khetne ap ko diwes, kai leskri choli wella, un job o tchatchepen win rakrella, un an hake themma bud menshen i phagi della. Palle hi bud menshe mulo tchiddo ap o buchlo them. Bud pralstune wenn khetne dino. O baro rai pijell dran o pani, hoi pash leskro drom nashell, un lell newi soor un well o sorleder. Sharedo well o baro Dewel! Miro tselo djijestar sharau o baro Debles kote, kai kolla khetne wenna, kai o tchatcho drom djan. Baro hi kowa, hoi o baro Dewel lauter kras. Koneske kowa an o shero trujel djal, kowa well bachtelo. Kowa, hoi o baro Dewel krella, hi railo un shukar. Un leskro tchatchepen atchella hako tsireske. Job mukell men gar te bistrell, hoi lo an peskri bari soor kras. Latcho un kamlo hi lo. Chapen dell lo kolen, kai djiwenn leha. An kek tsiro bistrell lo ko lab, hoi das lo lengre phurende. Job sikras peskre menshende, har sorelo job hi, un das len i themma wawar menshendar, te wenn le lengre. Job rikrell peskro lab, un lauter, hoi krell lo, hi tchatcho. Un mer nai rikrah men ap leskre laba. Kal laba atchenna hako tsireske. Tchatcho hi le, un mer te rikras men ap lende. O baro Dewel las peskre menshen win dran i tchilatche wasta, un kras lentsa win, te wenn le leskre menshe hako tsiro. Job kokres hi lengro Dewel. Baro hi lo! Koon djiwell o baro Debleha, kowa lell goswepen. Gosewo hi hakeno, kai ap o baro Debleskre laba shunella. Te sharas les hako tsiro! Sharedo well o baro Dewel! Bachtelo hi kowa, kai djiwell o baro Debleha, un rikrell pes o tselo djijestar ap leskre laba. Koleskre tchawe wenn soreles an o tselo them. O baro Dewel tchiwell peskri bacht ap kolengre tchawende, kai o tchatcho drom djan. Lengre familje wenn brawelo. Len hi lauter, hoi len hunte well djipaske. Un lengro tchatchepen atchell hako tsireske. Ninna an i kali rat well i momeli kolenge, kai o tchatcho drom djan, kolenge, kai hi latcho un kamlo un djan pal o tchatchepen. Mishto djal koleske, kai krell peskro dji pre, un patsell i wawaren win, un krell peskro koowa jaake har tchatcho hi. Job atchell soreles tardo hako tsireske. Kowa, kai an o tchatchepen tardo hi, well an kek tsiro bistedo. Les well kek daar, te shunell lo, kai tchilatcho koowa wella. Job dikell peskro tselo djijeha ap o baro Debleste. Soreles atchell leskro dji, un darell gar, bis te job tele dikell ap kolende, kai leske tchilatchepen kaman. Job dell bud i tchorwelen. Leskro tchatchepen atchell hako tsireske. Leskri soor un leskro railepen well baro. O tchilatcho dikell kowa un choirell pes. I choljatar dandrell lo i danda khetne. Job merell, un kowa, hoi kamas lo te krell, hi tchitcheske. Sharedo well o baro Dewel! Sharenn o baro Debles, tumer, kai han leskre budepangre! Sharenn leskro lab! Mu well o baro Debles sharedo kanna un hako tsireske! Mu well lo sharedo kotar, kai o kham pre djala bis kote, kai o kham tele djala! O baro Dewel hi o rai pral i menshende an hake themma. Leskro railepen djal dur pral o bolepen. Koon an o bolepen un ap i phub hi jaake har maro baro Dewel? Job hi beshdo an o pralstunepen, un dikell tele ap o bolepen un i phub. Koles, kai tchi hi, hadell lo dran i tchik win, un o tchorweles hadell lo pre dran i jagakri tchik, un dell les i beshepaskri pash i pralstunende leskre menshendar. Kolat, kai kek tchawe nai las, hadell lo, te well li i bachteli dai. Sharedo well o baro Dewel! Har o Israel dran o them Egiptia win djas, har o Jakobeskre menshe kol menshen mukan, kolengro rakepen jon gar haiwan, koi was o them Juda kowa them, kai le o baro Debles an-mangan. Un o Israel was kowa them, pral koleste job o baro rai hi. Har wan le pash o baro pani, nashas o pani peske. Har wan le pash o pani Jordan, djas o pani pale. I berge stan har bakre, un i tikne berge har terne bakre. “Tu baro pani, hoi his tuha, te nashal tuke, un tuha, tu pani Jordan, te djal pale? Un tumer berge, hoi his tumentsa, te stan har i bakre? Hoi his tumentsa, tumer tikne berge, te stan har terne bakre?” O baro Dewel his koi. Doleske was kowa jaake. Hakeno ap i phub hunte trissell glan o baro Debleste, ko Debleste o Jakobestar. Job hi kowa, kai kras pani dran i baro bar, un mukas dran barra tikne panja te nashell. Tu kokres, baro Dewel, wess sharedo! Tu hunte wess sharedo, gar mer! Tu hal kowa, kai latcho hi un hako tsiro peskro lab rikrell. Hoske penenn i wawar menshe: “Kai hi lengro Dewel?” Maro Dewel hi an o bolepen, un job nai krell lauter, hoi lo kamella. Lengre debla hi dran rup un sonakai. Menshengre wasta kran len. I mui hi len, un jon nai rakrenn gar. Jaka hi len un jon nai dikenn gar. Kanda hi len, un jon nai shunenn gar. I nak hi len, un jon nai sungenn gar. Len hi wasta, un jon nai taprenn tchi an. Herja hi len, un jon nai djan gar. Kek gole well dran lengri meen. Kol menshe, kai sawe deblen kran, un ap lende patsenn, mu wenn le jaake har jon! Tumer Israelitarja, rikrenn tumen ap o baro Debleste! Job well ap tumari rig, un rikrell peskre wasta pral tumende. Tumer rashaja dran o kheer Aron, rikrenn tumen ap o baro Debleste! Job well ap tumari rig, un rikrell peskre wasta pral tumende. Tumer, kai djiwenn o baro Debleha, rikrenn tumen ap leste! Job well ap tumari rig, un rikrell peskre wasta pral tumende. O baro Dewel bistras men gar, un tchiwell peskri bacht ap mende. Job tchiwell peskri bacht ap o kheer Israel. Job tchiwell peskri bacht ap i rashajende dran o kheer Aron. Job tchiwell peskri bacht ap hakeneste, kai djiwell leha, awa, ap i tiknen un ap i baren. Mu dell tumen o baro Dewel bud tchawe, tumenge un tumare tchawenge! Mu well ap tumende i bacht kolestar, kai o bolepen un i phub kras. O bolepen hi o baro Debleske kokres. I phub das job i menshende. Baro Dewel, i mule sharenn tut gar, kek, kai an o mulengro them djal, kote, kai tchi buder rakedo wella. Mer, i djide, sharah tut kanna un hako tsireske. Sharedo well o baro Dewel! Me kamau o baro Debles o djijestar, job shunas man, har rowom me ap leste. Leskro kand hi mange pre. Doleske rakrau leha jaake rah har djiwau. O merepen pandas man an peskre shelle. Djinom buder gar dren un win, jaake baro his miri daar te hunte meroms un djoms pash i mulende. Kote dom gole ap o baro Debleste: “Me mangau tut, baro Dewel, le miro djipen win dran o merepen!” O baro Dewel hi latcho un tchatcho, un o djijestar kamlo hi maro Dewel. O baro Dewel dell jak ap kolende, kai nai denn gar kokres ap pende jak. Har his man kek soor, was lo mange ap i rig. Me penau ap miro dji: “Ma dare buder! O baro Dewel his latcho ap tute.” Tu lal man win dran o merepen. Mire swa khossal tu, un ap mire herja dal jak, te perap gar. Jaake djiwau glan tute kate ap kai phub, kai i menshe djide hi. Me patsom o Debles, ninna te penom: “Man hi kek soor buder.” Homs jaake phagedo, te penom: “I tsele menshe hi chochene.” Har nai krau me kowa pale mishto miro baro Debleske, hoi job lauter mange kras? Me anau les i khoro mool, te parkrap man pash leste, kai las lo man win dran o merepen. Glan peskre tsele menshende anau o baro Debleske kowa, hoi dom man sowel glan leste. O baro Dewel dikell i dukentsa ap o merepen peskre menshendar. Ach, baro Dewel, me hom jek kolendar, kai tuke budrenn. Awa, tiro budepaskro hom un budrau tuke har miri dai kras. Tu kral i shelle pre, hoi pandan man. Pash tute kamau me man te parkrell, un tut an-mangell. Glan tire tsele menshende anau tuke, hoi dom man sowel glan tute, un dau les tute kote ap i platsa glan tiro kheer an o foro Jerusalem. Sharedo well o baro Dewel! Sharenn o baro Debles, tumer menshe ap i tseli phub! Sharenn les, tumer menshe an i tsele themma! Leskro latchepen un tchatchepen hi ap mende tchiddo jaake rah har i phub koi hi. Sharedo well o baro Dewel! Parkrenn tumen pash o baro Debleste! Job hi kamlo, un leskro latchepen atchella hako tsireske. Jaake hunte penenn i Israelitarja: Leskro latchepen atchella hako tsireske. Jaake hunte penell o Aroneskro kheer: Leskro latchepen atchella hako tsireske. Jaake hunte penenn kolla, kai djiwenn o baro Debleha: Leskro latchepen atchella hako tsireske. Har tapras man i daar, dom me gole ap o baro Debleste, un job shunas man, un kras miro dji soreles. O baro Dewel hi pash mande. Me darau gar. Hoi nai krell man i mensho? O baro Dewel hi pash mande, te well lo ap miri rig tardo. Jaake dikau mire jakentsa, har tchiwell lo kolen tel mande, kai kamenn mange tchilatchepen. Hi feteder te rikras men ap o baro Debleste, har te rikras men ap i menshende. Hi feteder te rikras men ap o baro Debleste, har te rikras men ap i rajende. Bud menshe his trul mande, kai kaman mange tchilatchepen. An i soor o baro Deblestar nai tradom len pale. Haki rigjatar wan le ap mande pre. An i soor o baro Deblestar nai tradom len pale. Jon peran ap mande pre har i biene. An i soor o baro Deblestar nai tradom len pale. Har i jag sik win djal, hoi an i subjengre burra chatchell, jaake sik his le krik. Har dan le man i soreli dap, te perap, was o baro Dewel ap miri rig. Lestar well miri soor. Leske giwau miri gili. Job was un las man win dran i tchilatche wasta. Shun koi gili, hoi giwenn o Debleskre menshe bachteles an pengre khera: “O baro Dewel hi o sorleder. Job hi o sorleder an o kurepen. Leskro tchatcho wast hi hadedo: Job hi o sorleder an o kurepen.” Me merau gar. Na-a, atchau djido, un penau i menshenge, hoi o baro Dewel lauter kras. Ninna te das lo man soreles, mukas lo man gar te merell. Krenn mange i bare wudja pre an o Debleskro kheer, te djap dren, te parkrap man pash miro baro Debleste. Kate hi o baro Debleskro wudar: i Debleskre menshe djana kote dren. Me parkrau man pash tute, te shunal tu man, un wal ap miri rig. Ko bar, hoi i budepangre ap i rig witsran, kowa was ko sorelo bar, ap koleste o kheer tardo hi. O baro Dewel kras kowa. Un kowa hi menge i baro koowa, hoi haiwah gar. Kawa hi o diwes, hoi o baro Dewel kras. Giwenn un khelenn i bachtjatar pral leste! Baro Dewel, ab ap mari rig! De men bacht, te djal lauter mishto! Sharedo well kowa, kai well an o baro Debleskro lab. Kate, dran o Debleskro kheer rakrah o Debleskri bacht pral tumende win. O baro Dewel hi kokres o Dewel. Kamles dikell lo ap mende. Awenn, lenn palmtikre patria an o wast, un djan khelepah glan o Debleskri chatchepaskri! Tu hal miro Dewel. Pash tute kamau man te parkrell. Miro Dewel, tut kamau me te sharell. Parkrenn tumen pash o baro Debleste! Job hi kamlo, un leskro latchepen atchella hako tsireske. Har bachtelo hi kolla, kai jaake djiwenna, te hunte tchingrell o Dewel gar lentsa, kolla, kai ap o baro Debleskro drom djana. Har bachtelo hi kolla, kai jaake djiwenn, har job lenge sikras, un pengro tselo djijestar ap leste shunenn. Kolla krenn kek tchilatchepen un djan ap o Debleskre dromma. Tu, baro Dewel, penal menge, hoi te kras mer, te rikras mer kowa hako tsiro. An miro tselo djipen kamoms te krap, hoi mandar kameh. Te dau jak ap tire laba, krau tchi te hunte ladjap man. Me parkrau man pash tute o tselo djijestar, te sikreh tu mange tire tchatchepaskre laba. Me kamau te krap, hoi mandar kameh. Ma muk man kokres! Har nai djal i terno mursh peskro drom jaake, te atchell peskro djipen djudjo? Kowa nai krell lo, te rikrell lo pes ap tiro lab. Miro tselo djijeha rodau tut. Ma muk man te mukap tire laba. Me rikrau tiro lab an miro dji, te anap kek doosh ap mande. Sharedo wess tu, mo baro Dewel! Tu sikral mange, hoi mandar kameh. Me penau i wawarenge, har tu o tchatchepen wi-rakral. Me hom jaake bachtelo pral tiro drom, kai tu mange sikral, har te djiwap. Kowa hi mange shukeder har i baro brawlepen. Me rakrau kolestar, hoi tu menge penal, te kras kowa, un dau jak, te atchap ap tiro drom. Mange hi shukar, te krap, hoi tu mandar kameh, un bistrau tire laba gar. Ab latches ap mande, tiro budepaskro, te djiwap un rikrap tiro lab. Kre mange i jaka pre, te nai dikap har shukar hi te djap tiro drom. Me hom gar khere ap kai phub. Muk man te haiwap tire laba! Miro dji chatchrell, te dikap har tu rakreh o tchatchepen win. Tu tchingreh pral kolende, kai phurdenn pen pre. Praassedo hi kolla, kai mukan tire laba. Muk kek ladj ap mande te well! Muk len gar pral mande te sal! Me djau miro drom jaake har tu mange sikral. I raja hi khetne beshdo, un rakrenna, har te krenn le mange tchilatchepen. Me hom tiro budepaskro un bistrau gar, hoi tu mandar kameh. Tire laba, hoi sikrenn mange, har te djiwap, krenn man bachtelo. Jon hi mange har i latcho maal, ap koleste me shunau. An i tchik hom witsedo. De man pale newi soor jaake har tu mange penal! Me penom tuke lauter dran miro djipen, un tu shunal man. Sike mande, hoi mandar kameh! Muk man te haiwap, hoi tire laba mange kamenn te penell. Jaake te rakrap pral ko baro sorelo koowa, hoi tu kral. Miro dji rowell jaake te hi man buder kek soor. De man pale newi soor, jaake har penal. Rike man pale i chocheno dromestar! An tiro latchepen sike man, har te djap ap tiro drom. Me kamau tiro drom an o tchatchepen te djal, un jaake djiwell har tire tchatchepaskre laba menge penenn. Me rikrau man soreles ap tire laba, hoi mange sikrenn, har te djiwap. Baro Dewel, ma muk i wawaren pral mande te sal! Miro dji hi dur pre, te krap lauter jaake har tu mandar kameh. Sike tu man, baro Dewel, har te krap kowa lauter jaake, har tu mandar kameh, te djiwap miro tselo djipen jaake, har tu kameh. Muk man lauter haiwell, te dap jak ap tiro drom, un shunap ap tute o tselo djijestar. Ab mange ap i rig, te rikrap tire laba! Shukar hi le mange. Kre te dikap ap tire laba, hoi mange sikrenn, har te djiwap, un dikap gar ap o brawlepen! Kre, te dikap gar ap kowa, hoi tchi moldo hi, un de man pale newi soor ap tiro drom! Me hom tiro budepaskro. Rike mange tiro lab, ko lab, hoi tu lauterenge dal, kai mukenn tut pengro rai te well. Le mandar koi ladj krik, kolatar darau. Jaake har tu o tchatchepen an o wast leh, hi mishto. Pen mange, hoi te krap tuke! Tu hal an o tchatchepen tardo. De man pale newi soor an miro djipen! Baro Dewel, ab mange latches, un ab mange ap i rig jaake har tu penal, te well man i lab, hoi penau koleske, kai praassell man. Me lau tut pash tiro lab. Kre te penap hako tsiro o tchatchepen! Me dikau ap tute, har tu o tchatchepen an o wast leh. Me kamau tiro drom te djal kanna un hako tsiro. Hoi tu mange penal, krau me. Doleske djau bachteles miro drom. Glan i bare rajende rakrau kolestar, hoi tu menge penal, hoi te kras mer, un ladjau man gar. Kamau tire laba o djijestar, un hom bachtelo te rikrap man ap lende. Me hadau tire laba pre, un kamau len o djijestar, un mukau len an miro shero trujel te djal. Ma biste tiro lab, hoi dal tu man, tiro budepaskres! Dikau ap tiro lab, te well jaake har tu les penal. Har mange o djipen phares his, dal tu man newi soor. Tiro lab mukas man pre djiwell. Ninna te sanenn pre-phurde menshe pral mande, mukom gar tiro drom. Baro Dewel, te well mange an o shero, har lal tu an o phuro tsiro o tchatchepen an o wast, palle krell kowa miro dji pale sorelo. I choli taprell man, te dikau, har i tchilatche mukan tiro drom. Kate ap kai phub, kai me gar khere hom, giwau gilja pral tire laba. Rati weh tu mange an o shero, baro Dewel, te djap ap tiro drom. Mange hi shukar te krap kowa, hoi tu menge penal. Me penom mange: O baro Dewel hi o pralstuno an miro djipen. Pal leskre laba kamau te djiwell. Miro tselo djijeha rodau me tiro kamlepen. Ab mange latches jaake har tu les penal. Me dau jak, har me miro djipen djiwap, un djau tiro drom jaake har tu les menge sikral. Me tradom man, un krau sik, hoi tu mandar kameh. I tchilatche tchiwan dorja win trul mande, te perap dren. Me bistrau tiro drom gar. Mashkral an i rat stau me pre, te sharap tut, kai lal tu o tchatchepen an o wast. Me rikrau man pash kolende, kai djiwenn tuha un krenn, hoi tu peneh. Baro Dewel, latcho hal i menshenge ap i tseli phub. Sike mande, hoi tu mandar kameh! Tu hals latches ap mande, tiro budepaskro, jaake har tu kowa penal. Sike mande te haiwap un djinap, hoi te krap! Tire laba hi mishto. Kowa patsau. Har djom tiro dromestar tele, dal tu man i phagi. Kanna rikrau tiro lab. Tu hal latcho un kamlo. Sike mande, hoi tu mandar kameh! Kol pre-phurde anan chochepen pre ap mande. Miro tselo djijestar krau me kowa, hoi tu menge penal. Kolla menshe pandan pengre djia, te haiwenn le gar tiro lab. Me hom bachtelo, te djap tiro drom. His mishto mange, te dal man i phagi, te shunap ap tute un krau hoi tu mandar kameh. Tiro drom kamau me budeder har bud serja kotja sonakai un rup. Tire wasta kran man un rikran man. Kre, te haiwap tire laba! Kolla, kai djiwenn tuha, wenn bachtelo, te dikenn le, har patsau ap tiro lab. Baro Dewel, me djinau, tu te deh i phagi, djah tu pal o tchatchepen. Tuke his tchatcho har dal man i phagi. Kre miro dji pale sorelo dran tiro latchepen, jaake har tu penal ap mande, tiro budepaskro. Kre tiro dji mange pre, te djiwap! Me hom bachtelo, te djap tiro drom. Kre, te hunte ladjenn pen kol pre-phurde, kai chochepen ap mande pre anan. Miro djijeha rakrau pral kowa, hoi tu menge penal, te kras mer. Ach, te rikrens kolla pash mande, kai djiwenn tuha un prindjrenn tire laba, hoi menge sikrenn, har te djiwas. Muk miro dji ap tiro drom te atchell, te krap, hoi mandar kameh, jaake te hunte ladjap man gar. Miro dji nashell pal tute: Ab ap miri rig! Me dikau ap tute, te rakress mantsa. Me dikau mange i jaka win pal kowa, hoi tu mange penal. Kaana weh tu, un khosseh mange i swa tele? Me perom an mande khetne har i moljakro gono, hoi pash i jag tchiddo hi. Ninna te hi man buder kek soor, bistrau me gar, hoi tu mandar kameh. Har rah, baro Dewel, rikreh tut pale, bis te deh kolen i phagi, kai man, tiro budepaskres, palla lenn. Kol pre-phurde kran chebja, te perap dren, kolla, kai djan gar ap tiro drom. Tire tsele laba hi o tchatchepen. Kol pre-phurde lenn man palla un anenn chochepen ap mande pre. Ab ap miri rig! His buder gar bud, palle marans le man an kau them. Me mukom gar tire laba, hoi menge penenn, hoi te kras mer. Tu hal jaake latcho, de man pale newi soor, te rikrap tire laba, hoi sikrenn menge har te djiwas. Baro Dewel, tiro lab atchella hako tsireske, un hi soreles tardo an o bolepen. Tiro tchatchepen atchell jaake rah har menshe koi hi. Tu kral i phub un joi atchella tardo. Jaake har tu kamal, hi li gomme kau diwes tardo. Lauter ap i phub hunte krell, hoi tu kameh. Te woms gar bachtelo te djap tiro drom, palle meroms, jaake phares his miro djipen. An kek tsiro kamau te bistrap hoi tu menge penal, te kras mer. Dran tire laba rikreh tu man djido. Me hom tiro un kamau te krap, hoi mange peneh. Doleske ab ap miri rig! I tchilatche lenn man an i jak, te denn le man mulo. Me dau jak ap tire laba, hoi menge sikrenn, har te djiwas mer. Me dikom te atchell tchi, witar gar kowa, hoi mishto hi. Tiro lab kokres atchella tardo. O djijestar kamau tiro drom te djal. O tselo diwes hi tire laba an miro shero. Tire laba hi hako tsiro miro brawlepen, un krenn man gosweder har kolen, kai mange tchilatchepen kamenn. Me rakrau miro djijeha pral tire laba, hoi menge sikrenn, har te djiwas. Doleske haiwau budeder har mire sikepangre. Me krau, hoi tu menge penal. Doleske haiwau budeder har i phure. Hako tchilatcho dromestar rikrom mire herja pale, te rikrap tiro lab. Me krau pal tire tchatchepaskre laba. Tu hals miro sikepaskro. Tiro lab hi har i gudlo chapen mange, awa, gudleder har gwin hi lo. Tiro lab krell man gosewo. Doleske nai dikau gar chochene dromma glan i jaka. Tiro lab hi har i momeli, hoi sikrell, kai te djap, awa, i momeli ap miro drom. Me dom man sowel, un me kamau lat te rikrell: Kamau te djap pal tire tchatchepaskre laba. Miro dji hi phares dukedo, baro Dewel. De man pale newi soor jaake har tu mange penal! Baro Dewel, dik latches ap mire laba, kolentsa parkrau man pash tute. Sike mande tire tchatchepaskre laba. Miro djipen hi hako tsiro gar dur o merepastar. Tiro drom bistrau me gar. I tchilatche tchiwan dorja win, te taprenn le man. Me mukau gar tire laba, hoi menge penenn, hoi te kras mer. Tire laba, hoi menge sikrenn, har te djiwas, hi mange kutch un atchenna mange hako tsiro. Awa, jon hi kolla, hoi miro dji bachteles krenn. Me krau miro dji pre, te krap, hoi tu mandar kameh kanna un hako tsiro. Me choirau man ap kolende, kolen dui djia hi, tiro drom kamau me o djijestar. Tu hal kowa, pash koleste man khatrau, un koon peskre wasta pral mande rikrella. Doleske dikau ap tiro lab, hoi tu man dal. Djan pale mandar, tumer, hoi krenn o tchilatchepen! Me rikrau ap i laba miro Deblestar. Rike man ap o djipen jaake har dal man tiro lab. Ma muk man tchitcheske ap tute te dikell. Hade man pre, te nai taprell man kek, un me kamau hako tsiro te krell, hoi mandar kameh. Kolen, kai gar krenna, hoi lendar kameh, tradeh tu tutar. Lengro chochepen hi tchitcheske. I tchilatchen khosseh tu krik kai phubjatar har tchik. Doleske kamau me tire laba, hoi menge sikrenn, har te djiwas. Tutar darau jaake, te trissau. Tu deh i phagi kolen, kai shunan gar ap tute. Me krau o tchatchepen, un djau o tchatcho drom. De man gar an o wast kolendar, kai kamenn ap mande pre te djan. Me hom tiro budepaskro. Rake mange mishto, te nai djan gar i pre-phurde i sorjah ap mande pre. Mire jaka nashenn pal tute: Le man win dran o tchilatchepen, jaake har tu penal an tiro tchatchepen. Ab latches mange, kai tiro budepaskro hom, un sike mange, hoi tu mandar kameh. Tiro budepaskro hom me. Muk man tire laba te haiwell, hoi menge sikrenn, har te djiwas. Kanna hi o tsiro, kai o baro Dewel hunte krell tchomone. Jon peran tiro dromestar tele. Me kamau tire laba budeder har o sonakai, awa, budeder har o latcheder sonakai. Tire tsele laba, hoi menge penal, hi mange mishto. Kamau tchi te djinell i chocheno dromestar. Tire laba, hoi sikrenn menge, har te djiwas, kolla sikrenn tiri bari soor. Doleske rikrau len o djijestar. Te haiwah tiro lab, palle krell men kowa bachtelo, un ninna kolla, kai tchi djinenn, wenn gosewo. Me krau miro mui dur pre, un pijau tiro lab, jaake bud trush hi man pal tire laba. Risse tut pash mande, un ab mange latches, jaake har kolenge hal, kai kamenn tut o djijestar. Muk te atchap soreles ap tiro drom, jaake har tu penal, te well o tchilatchepen kek rai pral mande! Le man win dran i wasta kolendar, kai man tikno rikrenn, un me kamau kowa te krell, hoi tu menge penal. Dik latches ap mande, tiro budepaskro, un sike mange, hoi tu mandar kameh! Rowau bud swa pral kolende, kai mukenn tiro drom. Baro Dewel, tu hal an o tchatchepen tardo, un tire tchatchepaskre laba hi mishto. Tire laba, hoi sikrenn menge, har te djiwas, kolla lauter hi tchatcho un mishto. I choli tapras man un kamas man pre te chatchrell, har dikom, kai bistran kolla tire laba, kai mange o djipen phares krenna. Tire laba hi latcho un tchatcho, un me, tiro budepaskro, kamau len miro tselo djijeha. Ninna te hom gar an-diklo, un i menshe dikenn tele ap mande, bistrau me tchi, hoi menge penal, te kras mer. Tiro tchatchepen atchella hako tsiro, un tiro drom hi tchatcho. Ninna te hi miro djipen pharo un i daar tapras man, hom bachtelo pral tire laba. Tire laba, hoi menge sikrenn, har te djiwas, atchenna hako tsiro tchatcho. Sike mande, har te haiwap len! Palle djiwau. O tselo djijeha dom me gole. Shun man, mo baro Dewel! Me kamau lauter te krell, hoi tu mandar kameh. Ap tute dom me gole. Ab ap miri rig! Me kamau man te rikrap ap tire laba, hoi mende sikrenn, har te djiwas. Sik taissarlakro dau me gole ap tute, te wess ap miri rig, un dau jak, te rakreh ap mande. Ninna an i rat djangrau pre, un rakrau miro djijeha pral tire laba. Shun man, hoi me penau! Baro Dewel! Tu hal jaake latcho! De man pale newi soor tire tchatchepaskre labentsa! Kol tchilatche, kai man palla lenn, hi buder gar dur mandar. Tiro dromestar hi le dur. Baro Dewel, tu hal pash mande. Un tire tsele laba hi o tchatchepen. I rah tsiro prindjrau tire laba, hoi menge sikrenn, har te djiwas. Tu kral, te atchenn le hako tsireske. Dik, har djungeles mange djal un le man win dran i bibacht! Tiro drom bistrom me gar. Le tu miro koowa an tiro wast, un le man win dran i tchilatche wasta! De man pale newi soor jaake har tu mange penal! I tchilatche krenn gar, hoi tu lendar kameh. Doleske tchiweh tu len gar an o tchatchepen. Baro Dewel, tu kreh tiro dji dur pre menge. De man pale newi soor tire tchatchepaskre labentsa! Bud hi kolla, kai man palla lenna, un les mange phares krenna. Me mukau gar tire laba, hoi menge sikrenn, har te djiwas. Me nai dikau kol phukepangren gar glan i jaka, kai rikrenn pen gar ap tire laba. Dik, har me kamau tire laba, hoi menge penenn, hoi te kras mer. Baro Dewel, tu hal jaake latcho, de man pale newi soor! Tiro tselo lab hi o tchatchepen. Un tire tsele tchatchepaskre laba atchenna hako tsireske. Raja lenn man palla, ninna te krom me lenge tchi, tire laba kokres hi kolla, kai me darau man lendar. Pral tiro lab hom jaake bachtelo har jek, kai las bud brawlepen. Chochepen hi mange djungelo, un me nai dikau les gar glan i jaka. Tiro drom kamau me o djijestar. Jaake har tu o tchatchepen wi-rakreh, hi kowa mishto. Un me sharau tut koleske efta kope an o diwes. I bari bacht hi kolen, kai tiro drom kamenna. Jon perenn gar tiro dromestar tele. Baro Dewel, dikau ap tute, te tchiwess man an o tchatchepen, un krau, hoi mandar kameh. Miro tselo djijeha rikrau man ap tire laba, hoi menge sikrenn, har te djiwas, un kamau len bud un budeder. Me rikrau tire laba, hoi menge penenn, hoi te kras un har te djiwas; lauter, hoi krau, dikeh tu. Baro Dewel, shun miro ropen! Muk man tire laba te haiwell, jaake har tu penal! Shun koi gole miro djijestar! Le miro djipen win dran i bibacht jaake har tu mange penal! Tu sikreh mange, hoi mandar kameh. Doleske kamell miro mui tuke te giwell. Miri tchip kamell tiro lab te giwell. Tire tsele laba hi mishto un tchatcho. De man tiro wast, hoi hadell man! Me krom miro dji pre, te rikrap tire laba, hoi menge penenn, hoi te kras mer. Baro Dewel, miro tselo djijeha kamau, te tchiwess man an o tchatchepen. Me hom bachtelo te djap tiro drom. Muk man te djiwell, te sharap tut, kre man soreles tire tchatchepaskre labentsa. Me hom har i bakro, hoi nashedo djas. Rode man, tiro budepaskres, me bistrom tire laba gar! I gili te giwell ap o drom an Jerusalem. Har djas mange djungeles, dom gole ap o baro Debleste, un job shunas man. “Baro Dewel” penom, “ab un le man win dran i wasta kol chochenendar, kai dui tchipjentsa rakrenna.” Hoi te krell lo tumentsa, tumer chochene? Hawi phagi anell lo ap tumende? Jagengre faile dell i kurepaskro karje ap tumende! Hawi bibacht hi mange, te hunte djiwap mank i wi-themarja, pash i menshende, kai prindjrenn gar miro Debles. O tsiro well mange rah, kai djiwau pash kolende, kai kamenn o tchingepen. Me kamau kek kurepen. Te penau kowa lenge, krenn jon o tchingepen. I gili te giwell ap o drom an Jerusalem. Me dikau pre ap i berge. Kai well kowa, kai well mange ap i rig? Kowa, kai well ap miri rig, hi o baro Dewel, job, kai o bolepen un i phub kras. Job mukell tut gar te perell. Job sowell gar un rikrell peskre wasta pral tute. Kowa, kai rikrell peskre wasta pral o Israel, well gar khino un sowell gar. O baro Dewel rikrell peskre wasta pral tute, un atchell ap tiri rig. Jaake chatchrell tut gar o kham ap o diwes, un o tchon nai krell tuke tchi an i rat. O baro Dewel rikrell peskre wasta pral tiro djipen, te taprell tut kek bibacht. O baro Dewel rikrell peskre wasta pral tute ap tire tsele dromma, kote kai weh un kote kai djah kanna un hako tsiro. I gili o Davidestar te giwell ap o drom an Jerusalem. Miro dji giwas, har jon penan: Mer djah pash o baro Debleskro kheer. Kanna hi mare herja tardo an o bare wudja o forestar Jerusalem. Jerusalem hi i sorelo kerdo foro, kai i menshe khetne wenna. Kote djan bud menshe pre, kol tsele menshe, kai o baro Debles an-mangenn. Kote sharenn le les, jaake har job lenge penas. Kote hi beshdo ap pengre rajengre beshepangre kol bare raja, kai wenna dran o kheer David, te rakrenn le o tchatchepen win pral i menshende. Mangenn o Deblestar i bacht pral o foro Jerusalem un penenn: “Kolenge, kai kamenn tut, Jerusalem, mu djal mishto! Kek kurepen te well an tute! An tire shukar khera te well brawlepen!” Kamau, te djal mishto mire phralenge un malenge. Doleske penau: “Mu well kek kurepen an o foro!” Kote hi maro baro Debleskro kheer tardo. Doleske mangau maro Debles, te djal lauter mishto i menshenge an Jerusalem. I gili te giwell ap o drom an Jerusalem. Ap tute dikau pre, kai tu an o bolepen khere hal. Jaake har i budepaskro ap o wast peskro rajestar dikella, un i budepaskretsa ap i wasta peskri ranjatar dikella, jaake dikah mer ap maro baro Debleste, bis te krell lo menge peskro dji pre. Kre tiro dji menge pre, baro Dewel, kre tiro dji menge pre! Har rah dikenn le ap mende, har te wams tchi moldo! Dik, har rah sanenn i brawele pral mende! Har rah dikenn kolla ap mende tele, kai pre-phurde hi. I gili o Davidestar te giwell ap o drom an Jerusalem. Hoi wals, te wals o baro Dewel gar ap mari rig? Pen les mange, tu Israel! Te wals o baro Dewel gar ap mari rig, har i menshe pre djan ap mende, palle chans le men djides pre an pengri bari choli ap mende. Palle tassals men o pani, hoi pral mende was, un tserdals men peha, un tchakrals men tel peste. Sharedo well o baro Dewel! Job mukas men gar mank lengre danda. Mer nai nasham menge har i tchirklo, dran koi netsa, hoi i tchirklengro pral leste witsras. Koi netsa was paash kerdo, un mer wam win. Kowa hi o baro Dewel, kai las men win, job, kai o bolepen un i phub kras. I gili te giwell ap o drom an Jerusalem. Kolla, hoi ap o baro Debleste patsenna, hi har i berga Zion, hoi soreles tardo hi, un atchell hake tsirenge. Jaake har i berge trul o foro Jerusalem hi, jaake hi o baro Dewel trul peskre menshende kanna un hako tsiro. I tchilatche atchenn gar i raja pral o them kolendar, kai an o tchatchepen tardo hi. Te wals jaake, nai krans kolla ninna o tchilatchepen. Ab latcho, baro Dewel, kolenge, kai latcho hi, kolenge, kai o djijestar ap tute shunenna. Kolen, kai tiro drom mukenn un djan ap bange dromma, deh tu, baro Dewel, i phagi khetne kolentsa, kai i wawarenge tchilatchepen krenna. Bacht te well pral o Israel! I gili te giwell ap o drom an Jerusalem. Har anas men o baro Dewel pale pash i berga Zion, hams mer har sawe, hoi suni denna. Kote sanas maro mui, un mari tchip das gole i bachtjatar, un pash i tsele wawar menshende penan le: “O baro Dewel kras baro koowa ap lende.” Awa, o baro Dewel kras baro koowa ap mende, un maro dji giwas i bachtjatar. Baro Dewel, an pale lauteren mendar, kai pandle hi, jaake har tu aneh kol tikne panja pale, an o them, kai o kham pralstunes hi. Koon ropah o djob an i phub witsrella, kowa dell gole i bachtjatar ap ko diwes, kai lell lo o djob dren. Job djala ropah, te witsrell lo o djob win, un well bachteles khere, i gonentsa pherdo djob. I gili o Salomestar te giwell ap o drom an Jerusalem. Te krell o baro Dewel gar o kheer, palle budrenn i budepangre tchitcheske. Te dell o baro Dewel gar jak ap o foro, palle hi tchitcheske, te denn mursha jak ap o foro. Tchitcheske hi, te stenn tumer sik taissarlakro pre, un han beshdo bis an i rat, un marenn tumen tele, te lenn tumaro chapen. Kowa dell o baro Dewel peskre malen an o sopen. Tumare tchawen das o baro Dewel tumende. Hi i kutch koowa, te nai lell jek tchawe. Sorele mursh tchawe hi pengro dadeske har faile, hoi i kurepaskro an o wast hidjrell, te dell lo karje. Bachtelo hi kowa, koles bud kolendar pash peste hi. Te well i doosh ap leste anlo, wenn le leske ap i rig, te lell lo peskro tchatchepen. I gili te giwell ap o drom an Jerusalem. Bachtelo hi hakeno, kai djiwell o baro Debleha, un djal ap leskro drom. Tu chah kolestar, hoi tire wasta budran. Mishto tuke! Tuke djal latcho. Khere hi tiri romni. Un joi hi har i drakengro ruk, hoi bud drake hidjrella. Un tire tchawe hi beshdo trul tiri chapaskri har terne djeteskre ruka. Sawi bacht hi ko murshes, kai djiwell o baro Debleha. O baro Dewel dell tut bacht kotar, kai lo khere hi, ap i berga Zion. Jaake rah har djiweh, dikeh koi bacht, hoi well dran o foro Jerusalem. Un ninna dikeh i tchawe tire tchawendar. Bacht te well pral o Israel! I gili te giwell ap o drom an Jerusalem. Bud kope kran le mange o djipen phares jaake rah har djiwau, – kowa hunte penell o kheer Israel – bud kope kran le mange o djipen phares. Mulo nai dan le man gar. Miro dumo dan le pre, har i hacho i phub pre dell un lengste tchinepangre krell. An peskro tchatchepen das o baro Dewel kol shelle paash, kolentsa i tchilatche man pandan. Kolla, kai choirenn pen ap o foro Jerusalem, kamoms, te tserdenn le pen pale un hunte ladjenn pen! Lenge te djal har o khass, hoi pral ap o kheer pre djal: Kowa hi gomme gar baro, koi well lo truk. Kek hacho tchinell les tele, un witar kek pandell les khetne. Un kek, kai kote ap o drom djal, penell ap lende: “O baro Debleskri bacht well ap tumende! Mer rakrah bacht pral tumende an o baro Debleskro lab.” I gili te giwell ap o drom an Jerusalem. Dran o telstunepen miro djijestar dau me gole ap tute, baro Debleste. Miro rai, shun man! Shun, har ap tute rowau! Te tchinals tu, baro Dewel, mari doosh an i liil, koon nai atchals palle glan tute tardo? Tu hal kowa, kai i doosh krik lella. Doleske dikah pre ap tute un shunah ap tute. Ap tute, baro Dewel, rikrau me, miro tselo djijestar dikau ap tute, te rakress mantsa. Miro dji dikell ap o Debleste, miro rajeste, te well lo ap miri rig. Un o tsiro well mange rah, budeder har kolenge, kai rati jak denn ap o foro un kamenn, te well sik o diwes. Awa, budeder har kolla! Tu, Israel, dik ap o baro Debleste! Job hi latches menge, un leskro dji hi hako tsiro pre, te lell lo men win dran o tchilatchepen. Awa, job lell o kheer Israel win dran leskri tseli doosh. I gili o Davidestar te giwell ap o drom an Jerusalem. Baro Dewel, me hom gar pre-phurdo, un mire jaka dikenn gar tele ap i wawarende. Me kamau gar baro koowa, witar gar sawo koowa, hoi dur pral mande hi. Na-a, miro dji hi pokones un tchalo, jaake har i tikno tchawo tchalo hi an i mussi peskri datar, awa, jaake tchalo hi miro dji. Israel, dik ap o baro Debleste, kanna un hako tsiro. I gili te giwell ap o drom an Jerusalem. Baro Dewel, ma biste o Davides un ko tselo pharo koowa, hoi lo ap peste las. Job das pes sowel glan tute, o Jakobeskro sorelo Debleste, un penas: “Me djau gar an miro kheer, un tchiwau man gar tele an miro tchiben, pandau gar mire jaka, te sowap gar dren, bis te hatsom i platsa o baro Debleske, un krom i kheer o Jakobeskro sorelo Debleske.” Har hams an Efrata, shunam kai o sonakaskro mochton hi, ko sikepen, kai o Dewel khere hi. Kowa hatsam mer pash o foro Jaar. Awenn, mer djah an leskro kheer, un perah tele glan o stamin, kai tchiwell lo peskre herja pre. Baro Dewel, ste pre, un dja pash koi platsa, kai khere hal, tu un ko mochton, hoi men tiri bari soor sikrell. Tchip o tchatchepen pral tire rashaja har i ripen! Mu denn tire menshe gole i bachtjatar! Tu rodal o Davides win, te well lo baro rai. Ma bitche les tutar krik, tiro budepaskres! O baro Dewel das o Davideste i sowel, un job lell koi sowel gar pale. Un job penas: Me rodau jekes tire tchawendar win, te well lo baro rai pal tute. Te rikrenn tire tchawe ap mande un mire laba un krenn, hoi me lenge penau, palle wenn ninna lendar bare raja, jaake te well hako tsiro jek tire tchawendar baro rai. O baro Dewel rodas peske i berga Zion win. Un leske hi shukar te djiwell lo kote. “Kaja hi i platsa, kai khere hom hako tsiro” penell lo. “Kate kamau te djiwell.” Me dau i menshen an o foro Jerusalem lauter, hoi len hunte well djipaske. Ninna i tchorwelende, kai kote djiwenn, dau doha chapen. Lengre rashajenge dau an o dji, te penenn le miro latchepen dureder. Un kol menshe, kai mire hi, denn gole i bachtjatar. Kote well jek o Davideskre tchawendar i sorelo baro rai. Ko baro rai, koles mange wi-rodom, well i menshenge har i momeli, hoi hako tsiro chatchella. Leskro railepen well baro un bareder. Un ap kolende, kai leske tchilatchepen kamenn, tchiwau bari ladj. I gili o Davidestar te giwell ap o drom an Jerusalem. Dikenn, har mishto un shukar hi, te djiwenn phrala an o latchepen khetne. Kawa hi jaake har ko latcho makepaskro djet, hoi ap o Aroneskro shero tchoredo well, un tele nashella ap leskri tchora, un kotar dureder ap i meen leskro gadestar. Kawa hi jaake har o taissarlakro pani, hoi i berga Hermon tele nashella ap i berge Zion! Kote kamell o baro Dewel peskri bacht te dell, un o djipen, hoi hako tsiro atchella. I gili te giwell ap o drom an Jerusalem. Stenn pre! Sharenn o baro Debles, tumer tsele budepangre o baro Deblestar, kai han tardo rati an o baro Debleskro kheer! Hadenn tumare wasta pre an leskro Debleskro kheer, un sharenn o baro Debles! O baro Dewel, kai o bolepen un i phub kras, hi khere ap i berga Zion. Fun kotar mu tchiwell lo peskri bacht ap tute! Halleluja! Sharenn o baro Debles! Sharenn les, tumer budepangre o baro Deblestar, tumer, kai tardo han an o baro Debleskro kheer, ap koi platsa glan o kheer maro Deblestar. Sharenn o baro Debles! Latcho hi o baro Dewel. Hadenn les tumaro bashepah. Kamlo hi lo menge. O baro Dewel rodas peske o Jakobeskre menshen win, awa, o Israel las lo, te well lo leskro. Kanna djinau: O baro Dewel hi o pralstuno. Maro baro Dewel hi bareder har hako wawar dewel. Lauter, hoi job kamell te krell, krell lo an o bolepen un ap i phub, an o baro pani, un an o telstunepen. Job mukell wolke pral i phub pre te djal, dell brishin ap i phub, ninna koi jag, hoi ap o bolepen pre un tele karje dell. Job anell o baro ducho win, hoi pral i phub phurdell. Job hi kowa, kai das i phureder mursh tchawen mulo an o them Egiptia pash i menshende, ninna pash i viechende, un sikras baro koowa un peskri bari soor ap tute, Egiptia, un ap tiro baro rai un leskre tsele budepangre. O baro Dewel hi kowa, kai was sorleder har bud themma, un sorele bare rajen mulo das: O Sihon, ko baro rai pral i Amorarja, un o Og, ko baro rai pral Bashan, un i tsele bare raja an o them Kanaan. Lengre themma das lo peskre menshende Israel, te wenn le lengre. Baro Dewel, tiro lab atchella hako tsirenge. Tiro barepen atchella jaake rah, har menshe koi hi. O baro Dewel anell peskre menshenge o tchatchepen, un krell peskro dji pre peskre budepangre. I debla i wawar menshendar hi dran rup un sonakai, Menshenge wasta kran len. I mui hi len, un rakrenn gar. Jaka hi len, un dikenn gar. Kanda hi len un shunenn gar. Len hi kek ducho an lengro mui. Kolla, kai sawe deblen krenna, un ap lende patsenna, wenn jaake har jon. Tumer dran o kheer Israel, sharenn o baro Debles! Tumer rashaja dran o kheer Aron, sharenn o baro Debles! Tumer dran o kheer Levi, sharenn o baro Debles! Tumer lauter, kai djiwenn o baro Debleha, sharenn les! Sharedo well o baro Dewel ap i berga Zion! An o foro Jerusalem hi lo khere. Halleluja! Sharenn o baro Debles! Job hi kamlo! Leskro latchepen atchella hako tsireske. Sharenn o Debles, kai hi bareder har i tsele debla. Leskro latchepen atchella hako tsireske! Sharenn o Debles, kai hi o rai pral i tsele rajende. Leskro latchepen atchella hako tsireske! Job kokres krell baro koowa, hoi kek wawar nai krella. Leskro latchepen atchella hako tsireske! Job kras o bolepen an peskro goswepen. Leskro latchepen atchella hako tsireske! Job tchiwas i phub pral o pani wergel. Leskro latchepen atchella hako tsireske! Job kras o kham un o tchon. Leskro latchepen atchella hako tsireske! O kham, te well lo rai pral o diwes. Leskro latchepen atchella hako tsireske! O tchon un i bolepangre momlia, te wenn le rai pral i rat. Leskro latchepen atchella hako tsireske! Job maras i phureder mursh tchawen i Egiptarendar. Leskro latchepen atchella hako tsireske! Un anas o Israel dran o them Egiptia win. Leskro latchepen atchella hako tsireske! Peskro sorelo wasteha kras lo kowa. Leskro latchepen atchella hako tsireske! O Baro Lolo Pani kras lo an dui kotja. Leskro latchepen atchella hako tsireske! Un mukas o Israel mashkral wergel te djal. Leskro latchepen atchella hako tsireske! O baro rajes pral o them Egiptia un leskre tsele lurden witsras lo an o Baro Lolo Pani. Leskro latchepen atchella hako tsireske! Job anas peskre menshen ap o drom mashkral o mulo tato them. Leskro latchepen atchella hako tsireske! Job was sorleder har bare raja. Leskro latchepen atchella hako tsireske! Un maras sorele rajen. Leskro latchepen atchella hako tsireske! O Sihon, o baro rai pral i Amorarja. Leskro latchepen atchella hako tsireske! Un o Og, o baro rai pral o them Bashan. Leskro latchepen atchella hako tsireske! Un das lengro them peskre menshende. Leskro latchepen atchella hako tsireske! Te well les i Israelenge, kai leskre budepangre hi. Leskro latchepen atchella hako tsireske! Job bistras men gar, har tele rikede hams. Leskro latchepen atchella hako tsireske! Un las men win dran i wasta kolendar, hoi menge o djipen phares kran. Leskro latchepen atchella hako tsireske! Job dell chapen hake menshende un viechende. Leskro latchepen atchella hako tsireske! Sharenn o Debles pral o bolepen! Leskro latchepen atchella hako tsireske! Pash i panja an o foro Babilon hams beshdo un rowan, har menge o Zion an o shero was. Mare harfe tchiwam kote ap kol ruka. Kolla, kai men tapran, kaman, te giwas lenge i gili: “Giwenn menge i gili pral o Zion”, penan le. Har nai giwams o baro Debleske i gili an i wawar them? Bistrau me tut, Jerusalem, mu merell tele miri tchatchi mussi! Miri tchip te atchell pral an miro mui, me te bistraus tut, Jerusalem, me te kamaus tchomone budeder har tut. Baro Dewel, ma biste gar, hoi i Edomarja kran, har jon ap ko diwes gole dan an i Jerusalem: “Phagenn o foro tele! Phagenn les tele bis ap o telstuno bar!” Tu, foro Babilon, tu, kai lauter an kotja deh! Bachteles well kowa, hoi tuke pale della kowa, hoi tu menge kral! Bachteles well kowa, kai tire tchawe taprella un len ap i bare barra mulo witsrella! I gili o Davidestar. Parkrau man pash tute miro tselo djijeha. Tuke giwau miri gili, un kek wawar debleske. Glan tiro Debleskro kheer perau tele, un parkrau man pash tute, te kral tiro dji mange pre un rikral tiro lab. Awa, tu dal men budeder har menge penal. Tiro lab hi raileder har i tsele wawar. Ap ko diwes, hoi me ap tute gole dom, shunal tu man, un dal man pale bari soor. Baro Dewel, i tsele raja ap kai phub sharenn tut, te shunenn le tire laba, hoi dran tiro mui djana. Jon giwenna pral kowa, hoi tu kral: ‘Tiro railepen hi baro.’ Awa, ninna te hal jaake dur pral halauter, dikeh tu kolen, kai tele rikede hi. Un kol pre-phurden prindjreh fun dural. Ninna te hom an i daar, deh tu man newi soor, un tchiweh tut kolenge an o drom, kai kamenn mange tchilatchepen te krell. Tiri sorjah weh tu ap miri rig. Baro Dewel, tu leh miro koowa an tiro wast. Baro Dewel, tiro latchepen atchella hako tsireske. Ma muk kowa, hoi lal an tiro wast! I gili o rajeske pral i gipangre. Kai gili kras o David. Baro Dewel, tu dikeh an miro dji un prindjreh man mishto. Tu prindjreh miro beshepen un miro tardepen. Tu haiweh fun dural, hoi an miro shero trujel djal. Te djau win, un te hom tchiddo, tu hal pash mande. Mire tsele dromma, tu prindjreh len. O lab hi gomme gar ap miri tchip, koi djineh tu, baro Dewel, hoi kamau te rakrap. Haki rigjatar lal tu man trujel, un rikreh tiro wast pral mande. Tu prindjreh man jaake mishto, kowa hi mange bares un phares. Me nai haiwau kowa gar. Kai djau me nai, te wap dur tutar? Kai nashap, kai tu man gar dikeh? Te djoms an o bolepen pre, palle hal tu koi. Te tchiwoms man pash i mulende, ninna kote wals tu koi. Te hadoms man har i tchirklo un djoms kote, kai o kham pre-djala, un mukoms man tele pal o baro pani, kai o kham tele djal, ninna kote taprals man tiro wast un rikrals man. Un penaus me: “Kali rat te khatrell man, un tamlepen te well trul mande”, palle wals tuke i rat gar kali, awa, i rat wals har o diwes, un o tamlepen har i momeli. Tu kral lauter, hoi an mande hi. An miri date tchiwal man khetne. Me parkrau man pash tute, te kral man jaake shukar. Ap mande dikau, lauter hoi kreh, hi jaake mishto, te atchell mange o rakepen krik. Me homs gar khatedo glan tute, har kral man kote, kai kek dikell, har wom i ternepen an miri dakro per. Tu dikal man, har gar kerdo homs, un hako diwes miro djipastar his tchinlo an tiro liil, har gomme kek lendar koi his. Phares te haiwell hi mange kowa, hoi tu an tiro shero rakreh, mo Dewel. Har bud hi kowa! Te kamoms les tele te ginell, wals kowa budeder har i santa pash o baro pani. Te stau pre o wawar diwes, hom gomme pash tute. Mo Dewel, kamoms te dess tu i tchilatchen mulo! Kamoms, te djan penge kolla, kolen doosh ap o rat i wawarendar hi! Jon, kai praassenn tut un hadenn pen ap tute, lenn tiro lab an o mui te chochenn le. Baro Dewel, hunte choirap man gar ap kolende, hoi pen ap tute choirenn? Mange well djungeles, te dikau kolen, kai hadenn pen ap tute. Kolla, kai kamenn tut gar, kamau me witar gar. Awa, nai dikau len gar glan mire jaka. Dik an miro dji, miro Dewel, un dik, hoi lauter koi dren hi! Un le man an o jak, un dik, hoi mange an o shero trujel djala! Un te dikeh, te hom ap i drom, hoi tutar krik djala, palle ab un le man pale ap ko drom, hoi pash tute djala! I gili o rajeske pral i gipangre. Kai gili kras o David. Baro Dewel, le man win dran i wasta kol tchilatchendar! Khate man glan i marepangre! Kolen hi tchilatchepen an o dji, un krenn tchingepen hako diwes. Lengre tchipja denn tchurje har sapengre tchipja, lengre laba anenn o merepen. Baro Dewel, de ap mande jak, te taprenn man i tchilatche gar! Khate man glan i marepangre, glan kolende, kai kamenn te perap! Kol pre-phurde tchiwan mange dorja win, te stakrap dren un perap. Jon tchiwan i netsa win ap miro drom, te taprenn le man. Me penom ap o baro Debleste: Tu hal miro Dewel. Baro Dewel, shun, har ap tute rowau! Baro Dewel, miro rai, tu hal o sorelo ap miri rig. Tu rikreh tire wasta pral mande an o kurepaskro tsiro. De kol tchilatchen gar, hoi jon kamenna! Kowa, hoi jon pen glan lan, muk gar te djal, te hadenn le pen gar! Kolla, kai trul mande hi, kamenn mange bibacht. Muk koi bibacht ap lende pale te djal! Muk jagakre barra ap lende te perell! Witse len an i jag! Muk len te perell an o telstunepen, jaake te nai stenn le buder gar pre! Koles i tchilatchi tchip hi, koles te well kek bacht an kau them! Un i marepangre, te wenn le tradedo i bibachtjatar un hunte perenn! Me djinau, te lell o baro Dewel i tchorwelengro koowa an peskro wast, un dell jak, te lenn le pengro tchatchepen. Awa, i tsiro wella kolenge, kai an o tchatchepen tardo hi, te sharenn le tut. Un kolla, kai o tchatcho drom djan, djiwenna pash tute. I gili o Davidestar. Baro Dewel, ap tute dau me gole. Ab sik pash mande! Shun ap mande ap ko tsiro, kai ap tute gole dau! Muk miro mangepen tuke jaake shukar te well, har chatchroms me tuke sungepaskro koowa. Dik ap mire pre-hadede wasta jaake har ap i viecho, hoi mukoms tuke rati te chatchrell. Baro Dewel, de jak ap miro mui, de garda ap miri tchip. Muk miro dji gar o tchilatchepen palla te dell, te krap gar midjak koowa khetne i tchilatchentsa. Muk man gar te chap lengro shukar chapen! Latche menshe mu denn man i phagi, un tchingrenn mantsa an o latchepen. I tchilatchendar kamau gar, te sharenn le man. Un me mangau o Deblestar, te krenn le mange kek tchilatchepen. Ap ko diwes, kai well i phagi pral lengre pralstunende wi-rakedo, wenn jon i barrengri berga tele witsedo. Palle well diklo, har tchatcho mire laba pral lende his. Jaake har o hacho i phub pre phagell un trujel witsrell, jaake hi lengre kokale trujel tchiddo. Un o mulengro them krell peskro mui lenge pre. Ap tute, baro Dewel, dikenn mire jaka. Pash tute kamau me man te khatrell. Muk man gar te merell! De jak ap mande, te perap gar an i dorja, hoi jon mange wi-tchiwan, awa, te perap gar kote dren, kai i tchilatche kamenn man te taprell. Muk len lauteren kokres te perell an pengri netsa, hoi jon mange wi-tchiwan, un man muk te nashap mange! Giwede laba o Davidestar. Har khatras job pes an koi grotta, mangas job o Debles kal labentsa. Ap o baro Debleste dau bari gole. Ap o baro Debleste rowau! Leske penau lauter, hoi ap miro dji hi, un mukau les te djinell, hoi mange phares hi. Har djinom buder gar, hoi te krap, djinal tu, har mantsa dureder djal. Ap ko drom, hoi me hunte djom, tchiwan le dorja win, te perap dren. Dik tut trujel: Kek kamell mandar tchomone te djinell. Me nashte nashau gar mange. Kek putchell pal mande. Baro Dewel, ap tute dau me gole, un penau tuke: Pash tute nai khatrau man. Tu hal kowa, hoi man an miro djipen hunte well. Shun, har dau gole. Mange hi ropaske. Le man win dran i wasta kolendar, kai man palla lenn! Jon hi sorleder har me. Le miro djipen win dran kau stilepen, te nai sharap tiro lab mank kolende, kai an o tchatchepen tardo hi, te kral tu mange latchepen. I gili o Davidestar. Baro Dewel, shun miro mangepen! De jak ap miro ropen! Tu hal latcho un tchatcho! Doleske shun man! De man, tiro budepaskres, kek phagi; glan tute hi kek mensho an o tchatchepen tardo. Kowa, kai mange tchilatchepen kamell, lell man palla, stakrell miro djipen an i phub. Me hom har an i stilepen, kai kali rat hi, hom har kolla, kai meran glan i rah tsiro. Bari daar hi an miro dji. Miri tseli soor, hoi an mande his, nashrom. Mange djal kowa an o shero, hoi tu lauter kral glan i rah tsiro. Pral kowa, hoi tire wasta kran, rakrau miro djijeha. Mire wasta hadau pre pash tute. Har i truk them trushella pal pani, jaake trushell miro dji pal tute. Baro Dewel, shun man sik! Man hi buder kek soor. Ma khate tut mandar, te wap gar har kolla, kai hunte merenn. Ap i tsalla muk man tiro latchepen te shunell. Me dikau ap tute. Sike man hawo drom me hunte djap. Miro dji nashell pal tute. Baro Dewel, le miro djipen win dran i wasta kolendar, kai ap mande djan. Pash tute wau, te khatrap man. Sike mange, hoi tuke shukar hi, te krap me, tu hal miro Dewel. Tiro latcho ducho mu sikrell man o tchatcho drom. Baro Dewel, rike tire wasta pral miro djipen jaake har penal. Tu hal an o tchatchepen tardo. Doleske le man win dran i bibacht! Tu hal jaake latcho ap mande. Doleske le kolen krik, kai ap mande djan, un mare lauteren, kai mange miro djipen phares krenn. Me hom tiro budepaskro! I gili o Davidestar. Sharedo well o baro Dewel, kai rikrell peskre wasta pral mande. Job sikrell mange, har te kurap man. Mire wastenge sikrell lo har te dap i chareha. Job well ap miri rig, un hi mange har i sorelo kheer, kai nai khatrau man, un kek man an-taprell. Job rikrell peskre wasta pral mande, Ap leste rikrau man. Job stakrell i menshen dran wawar themma tel mire herja. Baro Dewel, hoi hi o mensho, tu te deh jak ap leste? Hoi hi o mensho, kai hunte merell, tu te dikeh ap leste? Har i ducho hi lo. Leskro djipen djal trujel har i suni. Baro Dewel, tchip o bolepen ap i rig un ab tele! Tape i berge an, te well jagakro ducho win! Bitche tiri jag, hoi ap o bolepen pral un tele djal! De tire faile karje ap kolende, kai ap mande djan! Rike mange tiro wast dran o bolepen! Tape man, un le man win dran kau baro pani, dran i wasta kol wawar menshendar! Kolengro mui chochepen rakrella, ninna te denn le pen sowel. Miro Dewel, me kamau tuke i newi gili te giwell. Ap i deesh-dorjengri bashepaskri kamau tuke te bashrell. Tu kreh, te well jek themeskro rai sorleder har ko wawar. Un tu kreh, te well tiro budepaskro, o David, gar maredo o chareha. Tape man, un le man win dran i wasta kol wawar menshendar! Kolengro mui chochepen rakrella, ninna te denn le pen sowel. Muk mare mursh tchawen har ruka te well, hoi baro wenna an pengri terni soor. Un mare tchen muk shukar te well, har kol shukar figure an o rajeskro kheer. Muk mare djobengre khera pherdo te well, te well men bud latcho chapen te chal. Muk mare bakren serja terne te lell, awa, deesh-serja an mare gaba. Mare grumja te nashrenn kek pengre ternendar, hoi gar boldo hi. Kek ropaskri gole te well shunlo ap mare dromma! Bachteles hi kol menshe, kolenge jaake djala! Awa, bachteles hi kol menshe, kolengro Dewel o baro Dewel hi! Kai gili kras o David te sharell lo o Debles. Me kamau tut te hadell, miro Debles. Tu hal o baro rai. Tut kamau me te sharell kanna un hako tsiro. Hako diwes kamau man pash tute te parkrell. Kanna un hako tsiro kamau tut te sharell. Sorelo hi o baro Dewel un bud moldo, te well lo sharedo. Kek haiwell, har baro job hi. Ninna mare tchawengre tchawe sharenn, hoi tu kral, un rakrenn pral tiro sorelo koowa. Jon rakrenn pral tiro railepen un barepen. Un me mukau mange an o shero te well, hoi tu kral un hoi kek wawar nai krella. Jon rakrenn pral tiri soor, hoi jaake baro hi, te well men daar. Un me rakrau pral tiro railepen. Jon sharenn tiro baro latchepen, un giwenn pral tiro tchatchepen. Latches hi o baro Dewel un krell i menshenge peskro dji pre. Job well gar sik chojedo. Un leskro kamlepen hi baro. O baro Dewel hi latches ap hakeneste. Un krell peskro dji pre halauterenge, kolen job kras. Kolla lauter, kai tu kral, mu sharenn le tut, baro Dewel, mu parkrenn pen pash tute kolla, kai tire hi, un sharenn, hawo railo un latcho baro rai tu hal. Mu penenn le, har baro tiri soor hi, te shunenn i tsele menshe, hawo baro koowa tu kral, un hawo railo un latcho rai tu hal pral mende. Tu hal un atcheh o baro rai kanna un hako tsireske. O baro Dewel rikrell peskre tsele laba, un hi latcho an halauter, hoi krell lo. O baro Dewel rikrell hakenes, kai perell, un hadell hakenes pale pre, kai tele dino hi. Menshe un vieche denn jak ap tute, te dess len pengro chapen ap o tchatcho tsiro. Tu kreh tiro latcho wast pre, un deh lauteren, hoi djiwenna, jaake bud te chal, te wenn le tchalo. An lauter, hoi o baro Dewel krell, djal lo pal o tchatchepen. An lauter, hoi krell lo, hi lo latcho. O baro Dewel hi gar dur hakenestar, kai dell les an-gole, hakeneske, kai dell les an-gole an o tchatchepen. Kolenge, kai o djijestar ap leste shunenna, krell lo, hoi jon mangenna, un shunell, har denn le gole, un well ap lengri rig. Kolla, kai les o djijestar kamenna, pral kolende rikrell lo peskre wasta. Kolla, kai tchilatcho koowa krenna, mukell lo te merell. Miro mui te sharell o baro Debles! Lauter, hoi djiwella, mu sharell koles, kai kokres o tchatcho Dewel hi, – kanna un hako tsiro! Halleluja! Miro dji sharell o baro Debles. Jaake rah har me djiwau, kamau o baro Debles te sharell. Jaake rah har hom ap kai phub, kamau leske te bashrell. Rikrenn tumen gar ap tumare pralstunende! Menshe hi le un nai lenn tumen gar win dran i bibacht. O menshengro djipen atchell gar. Un job well pale tchik i phubjatar. Ko diwes, kai merell lo, djala lauter nashedo, hoi job peske glan las. Bachtelo hi kowa, koleske o Jakobeskro Dewel ap i rig well, awa, kowa hi bachtelo, kai kokres ap peskro baro Debleste dikell. Job hi o Dewel, kai o bolepen un i phub kras, un o baro pani, un kowa, hoi dren hi. Job hi kowa, kai hako tsiro peskro lab rikrell, un kolen pengro tchatchepen dell, kai tele rikedo wenn. Kolen, kai bokenn, dell lo te chal. O baro Dewel hi kowa, kai i stilde win lell dran o stilepen. O baro Dewel krell, te nai dikenn i korele pale. O baro Dewel hadell kolen pale pre, kai tele dino hi. O baro Dewel kamell kolen o djijestar, kai an o tchatchepen tardo hi. O baro Dewel dell ap i wi-themarja jak, un hi ap i rig kol tchawendar, kolen kek dad buder hi, un ap i rig kol djuwjendar, kolengro rom meras. I tchilatchenge tchiwell lo barra an lengro drom. O baro Dewel hi o baro rai hako tsireske. Job hi tiro Dewel, Zion, kanna un hako tsiro. Sharedo well o baro Dewel! Halleluja! Sharenn o baro Debles! Latcho hi, te giwas gilja maro Debleske! Shukar un mishto hi, te bashras leske. O baro Dewel tchiwella Jerusalem pale pre, un lauteren, kai krik tradedo wan, anell job pale khetne. Kolen, kai lengro dji phagedo hi, krell lo pale sasto, un kolenge, kai dukedo hi, tchiwell lo i pandepen pre. Job ginell i bolepangre momlia tele un kharell lengre laba. Baro hi o Dewel, maro rai, un les hi bari soor. Kowa lauter, hoi job an peskro goswepen krella, haiwah nai gar. O baro Dewel hadell kolen pre, kai tele rikedo hi, un i tchilatchen witsrell lo tele ap i phub. Giwenn i gili o baro Debleske! Parkrenn tumen pash leste! Bashrenn maro Debleske ap i harfa! Job tchiwell wolke ap o bolepen, dell brishin ap i phub, mukell o senlepen bares te well ap i berge. I viechende dell lo pengro chapen, ninna i terne korake, hoi pal chapen gole denna. I grajengri soor hi leske gar shukar, witar gar i murshengri soor. O baro Debleske hi kolla shukar, kai leha djiwenna un ap leste dikenna, te well lo lenge latches. Tumer menshe an o foro Jerusalem, sharenn o baro Debles! Tumer dran o foro Zion, hadenn tumaro Debles! Kol bare foreskre wudja krell lo soreles, un ap tumare tchawende tchiwas lo peskri bacht. Kek kurepen well an tumaro them, un o latcheder djob dell lo tumen te chal. Job penell, hoi te djal ap i phub. Un sik djal kowa, hoi penas lo. Jaake mukell lo gib te perell, parno har bakrengro bal, un witsrell djajedo pani har jagakri tchik. Bare brishineskre barra witsrell lo ap i phub; un bitchrell baro shilapen. Koon nai atchell an kawa shilapen? Job penell i lab, un o gib well pani; job bitchrell i ducho, hoi phurdell pral i phub, un o pani, hoi djajedo his, nashella palle. O Jakobeskre menshen mukell lo peskro lab te shunell; un ap i Israelitarja penell lo, hoi lo lendar kamell, un dell len peskre tchatchepaskre laba. Kowa kras lo kek wawar menshenge. Leskre tchatchepaskre laba prindjrenn jon gar. Sharedo well o baro Dewel! Halleluja! Sharenn o baro Debles, tumer an o bolepen! Sharenn les, tumer kai han dur pral an o bolepen! Tumer tsele bolepangre, sharenn les! Tumer leskre kurepangre, sharenn les! Tumer, kham un tchon, sharenn les! Ninna tumer bolepangre momlia, sharenn les! Tu, o pralstuno bolepen, share les! Tu, o pani, hoi pral o bolepen hi, share les! Tumer lauter, sharenn o baro Debles! Job rakras, un jon wan kerdo. Job tchiwas len ap pengro drom. Un kote atchenn le hako tsireske. Job penas lenge, har dur nai djan le, un jon nai stakrenn gar wergel. Sharenn o baro Debles, tumer kai han tele ap i phub: bare panjengre vieche un lauter, hoi an i telstune panja djiwella; jag, brishineskre barra, gib un jagakro ducho, un o sorelo phurdepen, hoi krell, hoi job penell. Sharenn les, tumer bare un tikne berge; tumer ruka, ap kolende rukengre baro wenna chapaske, ninna tumer subjengre ruka, tumer diwje vieche un khereskre vieche, tikne vieche un tchirkle! Sharenn les, tumer bare raja ap kai phub tumare menshentsa, tumer pralstune un tchatchepangre raja; terne mursha un terne tcha, phure un terne! Kolla lauter mu sharenn o baro Debleskro lab. Leskro lab hi bareder har i tsele wawar laba. Leskro railepen djal pral i phub un o bolepen. Job das peskre menshende i soor pral i wawar menshende. Sharenn les, tumer, leskre menshe, tumer dran o Israel, kai han pash leste. Sharedo well o baro Dewel! Sharedo well o baro Dewel! Giwenn o baro Debleske i newi gili! Sharenn les kote, kai leskre menshe khetne wenna! Tu Israel, tiro dji mu bashrell pral koleste, kai kras tut. Tumer menshe dran Zion, giwenn i bachtjatar pral tumaro baro rajeste. Sharenn leskro lab an tumaro khelepen! Bashrenn leske ap i pauka un i harfa! O baro Dewel dikell latches ap peskre menshende. Job well kolenge ap i rig, kai tele rikedo hi un hadell len pre. Kolla, kai leskre hi, mu giwenn i bachtjatar! Ninna an i rati mu sharenn le les un hadenn le les. Lengre muja denn bari gole, te sharenn le pengro Debles. An lengre wasta well len i charo, hoi ap dui rigja tchinella, jaake te denn le i menshen an wawar themma pale, hoi kolla ap lende kran, un anenn i phagi pral i natsjone. Lengre bare rajen pandenn le an shelle, lengre pralstunen an sasterne shelle, un anenn o tchatchepen pral lende, har kowa tchinlo hi an o Debleskro lab. Jaake well o railepen o Debleskre menshendar diklo. Sharedo well o baro Dewel! Halleluja! Sharenn o Debles an peskro baro kheer! Sharenn les, ko soreles an o bolepen! Sharenn les koleske, hoi job lauter kras! Sharenn leskro baro railepen! Sharenn les o bashepah ap i bare phurdepangre! Sharenn les o bashepah ap i dorjengre bashepangre! Sharenn les o bashepah ap i pauke, un khelenn leske! Sharenn les o bashepah ap i dorjengre bashepangre un tikne phurdepangre! Sharenn les o bashepah ap i zimbale, hoi denn sawi gole, har te giwell i djuwel un har te giwell i mursh. Lauter, koles ducho hi, sharell o baro Debles! Halleluja! An kau liil hi i gosewe laba o Davideskro tchawestar, o Salomestar. Job his i baro rai pral o Israel. Kal laba sikrenn mende, hoi tchatcho goswepen hi, te nai haiwas, hoi men dureder anell, un hoi gosewo rakepen kamell te penell. Kol laba sikrenn mende, har te djiwas mishto un tchatcho, har te djiwas i djipen kek chochepah, un har te djas ap o tchatcho drom. Jaake wenn ninna kolla gosewo, kolen tchi an o shero hi. Un terne mursha haiwenn, hoi hunte krenn le, un dikenn dren, hoi mishto hi. Kolla, kai gosewo hi, shunenn, har te wenn le gomme gosweder. Kolla, kai siklo hi, hatsenn, har te djan le pengro drom. Jon nai haiwenn gosewe laba, un rakepen, kai o tchatchepen dren khatedo hi, awa, laba, kai gosewe menshe penan, un sawe, kai hunte rodess, hoi jon kamenn te penell. Glan halauter hunte djiwess o baro Debleha, te kameh gosewo te well. Koneske o goswepen tchi moldo hi, un koon kamell tchi te djinell, hi dinelo. Miro tchawo, shun ap i laba, hoi tiro dad tuke penell! De jak ap kowa, hoi tiri dai tutar kamell! Kowa hi tuke har i shukar stadi ap tiro shero, har i werkli trul tiri meen. I tchilatche, te penenn le: ‘Dik, hoi krah!’ Palle dja gar koi! Jon nai penans: “Am mentsa! Mer lurah jekes pre un marah les. Mer nai hatsams sawen, kai kek tchilatchepen an lengro shero hi. Kolen lah palla, te well men tchomone sapaske. Mashkral dran lengro djipen las len win, un bitchras len tele pash i mulende an o mulengro them! Tchoras kutch koowa menge, te kras mare khera pherdo kolestar. Ab mentsa! Hakeno mendar lell jaake bud har ko wawar.” Miro tchawo, ma dja lentsa ap lengro drom! Rike tut krik lendar! Jon denn an i herja, te krenn le tchilatchepen. Sik nashenn le, te marenn le menshen. Tchitcheske well i netsa glan i tchirkle pre-pandlo. Jon dikenn lat un djan gar dren. Hi gar jaake kal murshentsa: Jon kamenn i wawaren te marell, un haiwenn gar, te perenn le kokres an pengri netsa. Jaake djal hakeneske, kai kamell o wawareskro brawlepen te lell. Sawo mensho lell peske kokres o djipen. O goswepen hi har i dai, kai kharell ap i dromma, un dell gole ap i forjengre platse. Joi mukell pes glan i bare wudja an o foro te shunell, un kote, kai bud menshe khetne wenn: Tumer, kolen tchi an o shero hi: Har rah kamenn tumer dinelo koowa te krell? Tumer sapangre, har rah kamenn tumer pral o wawareste te sal un les praassell? Tumer dinele, har rah penenn: Mer kamah gar te djinell, hoi tchatcho hi? Te shunans ap mande, har dom tumen trad, sikroms tumende, hoi an miro dji hi, un mukoms tumen mire laba te haiwell. Har kharom tumen, kaman gar te shunell. Har hadom miro wast, dan tumer gar jak. Tumer mukan tumen tchi te penell, un dan gar jak ap kowa, hoi penom. Jaake kamau me ninna te sal, te well i bibacht pral tumende, awa, me sau, te well kowa, hoi darenna, un well pral tumende har i sorelo baro ducho; te well i bibacht pral tumende har i phurdepen, hoi lauter khetne phagell; te well i pharo tsiro un bari daar pral tumende. Palle denn le pal mande gole, un me mukau tchi mandar te shunell. Palle rodenn le man un hatsenn man gar. Jon kaman o tchatchepen gar te djinell, un gar o baro Debleha te djiwell. Har penom lenge, hoi lenge latcho hi, kran le kowa gar. Har dom len trad, dikan le krik. Doleske hunte chan le, hoi ap lengre dromma bares was. un wenn tchalo kolestar, hoi an lengre sherja trujel djas. Kolen tchi an o shero hi, kolla rissrenn o Debleske o dumo; un kowa anell lenge o merepen. Un lengro pre-phurdepen marell len. Koon ap mande shunell, nai djiwell kek darjah, un leskro dji hunte darell kek bibacht. Miro tchawo, shun ap mire laba, un rike tut ap kowa, hoi me tuke penom, de jak ap o goswepen, un kre tiro dji pre, te haiwess lauter mishto! Mange mandar goswepen, un putch man, hoi te kress! Rode pal miro goswepen, har te rodals rup un i khatedo brawlepen! Palle haiweh, har nai djiweh o baro Debleha, un prindjreh les bud un budeder. O baro Dewel hi kowa, kai dell goswepen. Lestar well, te djinell un haiwell i mensho bud koowa. Kolen, kai an o tchatchepen tardo hi, dell lo, hoi len hunte well. Un dell jak ap kolende, kai leskro drom djan, te krell lenge kek tchomone. Job well ap i rig kolenge, kai krenn o tchatchepen, un rikrell peskre wasta pral kolende, kai djan ap leskro drom. Palle haiweh, hoi glan o Debleste mishto un tchatcho hi, har nai djah ap leskro drom, un djiweh i djipen, hoi an leskre jaka latcho hi. O Debleskro goswepen well an tiro dji, un hoi job tute sikrell, hi tuke shukar. Un tu deh jak, har te djiwess, un djineh, hoi mishto hi, un weh gar ap i tchilatcho drom, un shuneh gar ap i menshende, kai chochepen rakrenna, un o tchatcho drom mukan, un i djipen an o tchilatchepen djiwenn. Lenge hi shukar, te krenn le tchilatcho koowa, un jon sanenn, te krenn le djungelo koowa. Lengre dromma hi bango, o tchatcho dromestar djan le tele. Ma kre har jon, te peress gar dren ap i shukar laba i djuwjatar kai i wawareskri romni hi, un mukas peskro romes, koleha li khetne djas har li terno his, un bistras, hoi li peskro romeste sowel das glan lakro Debleste. Te djah an lakro kheer, weh ap i drom, hoi djal an o merepen. Lakre dromma djan an o mulengro them. Hakeno, kai djal pash late dren, well gar buder pale, un well gar ap o drom, hoi an o djipen anell. Doleske dja tu o drom, kai i latche djana, un atch an o tchatchepen tardo. Kolla, kai an o tchatchepen tardo hi, un o Debleskro drom djan, djiwenn an kau them un atchenn koi dren. Kolla, kai o tchilatchepen krenn un o Debles mukenn, wenn win tradedo dran o them, jaake te hatseh buder kek lendar. Miro tchawo, ma biste kowa, hoi tuke sikrom, rike mire laba an tiro dji! Jaake well tut i lengsto djipen, un tire djipaskre bersha wenn pherdo latchepen. Djib hako tsiro an o latchepen un an o tchatchepen! Pande mire laba har i werkli trul tiri meen, un tchin len an tiro dji! Palle hal latcho un gosewo glan i jaka o Deblestar un i menshendar. Tchip tiro tselo dji ap o baro Debleste! Ma pats, kai djineh kokres, hoi mishto un tchatcho hi! Rike tut ap o baro Debleste, hoi tu ninna kreh! Un job krell tiro drom tchatcho glan tute. Ma ab gosewo an tire jaka! Muk o baro Dewel tiro rai te well, un rike tut krik i tchilatche dromma! Kowa dell tut sastepen un newi soor. De o baro Debleste tiro brawlepastar un ko feteder kolestar, hoi tuke khetne anal, jaake hadeh leskro lab. Palle wenn tire djobengre khera pherdo djob, un tiri bari moljakri piri jaake pherdo, te nashell i mool pral. Miro tchawo, ma dik tchilatches, te dell tut o baro Dewel i phagi! Ma naash lestar krik, te dell lo tut trad. Kones o baro Dewel o djijestar kamell, koles dell lo, jaake har i dad peskro tchaweha krell, ap koleste job latches dikell. Har bachtelo hi ko mensho, kai o goswepen hatsas, kowa, kai djinell, hoi mishto hi. Te hi tut goswepen, hi kowa budeder moldo, har te well tut rup un sonakai. O goswepen hi kutcheder har mirklia. Awa, tchi, hoi kamals, te well tut, hi jaake bud moldo har o goswepen. An peskro tchatcho wast, rikrell o goswepen i lengsto djipen tuke, peskro serwo wasteha dell lo tut brawlepen un railepen. O goswepen anell ap shukar dromma, kai dell kek tchingepen. Har i ruk, hoi o djipen dell, hi o goswepen hakeneske, kai les an peste pre-lell. Bachtele hi lauter, kai o goswepen an pengre djia rikrenn. O baro Dewel kras i phub o goswepah, un o bolepen jaake, har job djinas, kai kowa mishto his. Leskri goswepah mukas lo pani te well dran i phub un brishin dran o bolepen. Miro tchawo, muk o goswepen gar dran tire jaka! Rike tut ap kowa, hoi mishto un gosewo hi! Kowa dell tiro djipen soor un krell les shukar har i werkli trul tiri meen. Jaake nai djah soreles tiro drom, un pereh gar pral i barra, hoi kote tchiddo hi. Rati tchiweh tut tele kek darjah, un tu nai soweh mishto. Tut hunte well kek daar glan i bibacht, hoi well sik, witar gar glan o merepen, hoi well pral kolende, kai kamenn o Deblestar tchi te djinell. O baro Dewel hi pash tute. Job dell jak ap tute, te stakress gar an i khatede dorja, hoi kamenn tut te taprell. Te hi tut latcho koowa, de ninna koleste, koles tchi hi. Te nai deh les kowa kanna, ma pen ap leste: ‘Dja tuke un ab o wawar diwes pale! Palle kamau tut tchomone te dell’. Ma le tuke glan, te kress tchilatchepen koleske, kai pash tute an o latchepen djiwell! Ma tchinge tchitcheske jekeha, kai tuke tchi kras! Ma dik silwe jakentsa ap jekeste, kai las pes i sorjah, hoi i wawareske his. Ma kre har job! O baro Dewel dikell chojedes ap kolende, kai bange dromma djan. I maal hi lo kolenge, kai ap o tchatcho drom djan. O baro Dewel tchiwell i bibacht ap o kheer i tchilatchendar, un bacht ap o kheer kolendar, kai an o tchatchepen tardo hi. Kolla, kai praassenn i wawaren, kolen praassell lo ninna. Kolla, kai krenn pen gar bares, ap kolende dikell lo latches. Kolla, kai tchatchepah gosewo hi, wenna sharedo. Kolla, kai dinelo koowa krenn, hunte hidjrenn pengri ladj. Mire tchawe, shunenn ap kowa, hoi me, tumaro dad, tumenge pashel anau. Denn jak ap mire laba, te wenn gosewo! Mire laba hi latcho. Doleske ma bistrenn len! Har me gomme i tikno tchawo homs pash miro dad, kek wawar tchawo his miri dat har man, kote sikras lo man, har te djiwap, un penas: An tiro dji le mire laba pre un biste len gar! Rike ap mire laba, palle djiweh. Kre lauter, te wess gosewo un haiwess, hoi mishto hi. Ma biste mire laba! Kre jaake, har tuke penom! Ma muk o goswepen! Te hal gosewo, weh tu win lino dran o tchilatchepen. Te kameh o goswepen, hi lo har i sorelo kheer trul tute. O feteder koowa, hoi nai leh, hi o goswepen. Doleske kre lauter, te less les! Hidje o goswepen pral an tiro djipen, palle krell lo tut bares. Rike o goswepen soreles, palle dikenn i wawar pre ap tute. Har i rajeskri stadi ap tiro shero hi o goswepen tuke. Awa, har i rajeskri stadi krell lo tut shukar. Shun miro tchawo, un de jak ap miro rakepen, jaake te djiwess i lengsto djipen. Me anau tut ap o drom, kai dikeh, har te djiwess gosewes. Me sikrau tut o tchatcho drom. Ap kau drom hi tuke kek barra tchiddo, hoi tire herja nai pale rikrenn. Ninna te nasheh sik, hi tchi koi, pral koleste tu nai pereh. Atch pash kowa, hoi tuke siklo was, muk kowa gar! Rike tut ap kol gosewe laba! Dran lende well tut i latcho djipen. Ma dja ap o drom, kai i tchilatche djan! Ma kre har jon! Muk lengro drom ap i rig tchiddo, ma dja ap leste! Risse tut lestar krik, un dja dureder! Kol menshe nai sowenn gar jaake rah bis te kran le tchomone tchilatcho. Lenge well o sopen randedo, te anan le gar jekes an i bibacht. Lengro tchilatcho koowa hi lengro chapen, hoi krell len tchalo. Jon djan i sorjah ap i wawarende pre. Un kowa hi lenge shukar har te pijenn le mool. O drom kolendar, kai o tchatchepen krenn, hi har o kham, hoi taissarlakro pre djal, un o diwes anell un sorleder well bis te hi lo pralstunes tardo. O drom kolendar, kai o tchilatchepen krenn, hi har i kali rat; jon nai dikenn gar, pral hoi jon perenn. Miro tchawo, de jak ap kowa, hoi rakrau! Shun mishto ap mire laba! Ma biste len! Rike len an tiro dji! Kol laba anenn o djipen un o sastepen kolenge, kai len pre lenn. De jak ap kowa, hoi patseh dur an tiro dji! Kolestar well o djipen. Muk kek chochene laba dran tiro mui te well! Tiro rakepen te well mishto un tchatcho! Muk tuke tchi an i jaka te well! Dik glan tute un gar tchatches un serwes! De jak te djas i tchatcho drom! Un rake tiro djijeha pral lauter hoi kreh! Dja gar tele kau dromestar, gar tchatches un gar serwes. Rike tire herja pale o tchilatcho dromestar! Miro tchawo, de jak ap kol gosewe laba, hoi tuke penau! Shun ap kowa, hoi tuke pashel anau. Palle haiweh hoi mishto hi, un tire laba sikrenn, kai hal gosewo. O rakepen o wawareskri romni hi gudlo har gwin. Un lakre laba hi tuke shukar har latcho djet. Pal kowa hi kowa, hoi tut latar hi, har i djungelo pipen un har i charo hoi ap dui rigja tchinell. Joi tserdell tut peha an o merepen. Ko drom, kai li djal, anell an o mulengro them. Joi djal gar ap o drom, kai anell o djipen. Lakro drom hi bango, un joi dikell kowa gar. Doleske, mire tchawe, shunenn ap mande, un krenn, hoi tumenge penau! Rike tiro drom dur krik latar! Ma dja pash o wudar lakro kherestar! Te kreh tu kowa gar, nai well kowa jaake, te budreh i wawarenge, un deh tire feteder bersha kolende, kolen kek dji tuke hi. Palle djiwenn wawar menshe tiro brawlepastar. Un kowa, hoi tu tuke jaake phares khetne lal, well an o wawareskro kheer. Palle leh tu phares ducho, pereh khetne, un peneh: “Har dinelo homs, har dom gar jak, hoi mange penlo was. Hoske shunom gar ap koleste, kai das man trad? Hoske shunom gar ap mire sikepangre, un dom jak ap lengro rakepen? Har sik nai woms an i bibacht! Un mire tsele menshe dikans kowa!” Pi dran tiri brunna! Tut hi latcho pani, hoi nashella. Pi kolestar! Kameh, te nashell tiro pani win ap o drom un an o foro? Tuke kokres hi lo, un kek wawareske. Ap tiro pani hi o Debleskri bacht tchiddo. Ab bachtelo pral tiri romjate, kolat romedineral, har terno hals. I kamli wesheskri grumni hi li, i shukar diwji busni. Kokres mank lakre tchutchja tchiwess tut. Kokres an lakre mussja hatseh tiri bacht. Miro tchawo, hoske rodeh tiri bacht pash i wawareskri romni? Hoske kameh i wawar romjat trujel te taprell? O baro Dewel dikell, har hakeno djiwell. Kowa, hoi hakeno krella, djinell lo. O tchilatcho koowa pandell koles, kai kowa krella. Leskri doosh hi har shelle, hoi les pandenn. Sawo merella doleske, kai mukas job peske tchi te penell. Dran leskro dinlepen djal lo nashedo. Miro tchawo, dal tu tiro dadeskro wast i wawareske un penal, te plaissreh koleskri sijaan? Pandal tut tiro labeha? Hal tu pandlo an tiro rakepen, hoi dran tiro mui was? Palle hal tu an o wawareskro wast, miro tchawo. Kanna kre lauter, te wess pale win! Dja pash leste, rake ap leste dren! Muk gar tele, te mangess lestar, te mukell lo tut win. Rode kek sopen! Muk tire jaka gar dren te sowell! Tserde tut win dran leskre wasta har i wesheskri busni dran i pandle dorja, un har i tchirklo dran o wast kolestar, kai tapras les. Tu tchi-moldo, kai kameh gar te budrell, tuke penau: Dja pash i kiri, dik hawi budi joi krell! Un ab gosewo! Kolat hi kek pralstuno, kek rai, kek, kai lake penell, hoi te krell li. An i nijal anell li peskro chapen khetne. Un an ko tsiro, kai o djob dren anlo well, lell li peskro chapen khetne o tsireske, kai tchi dell. Tu tchi-moldo, kai kameh gar te budrell, har rah kameh gomme tchiddo te atchell? Kaana kameh tu pre te stell? Tu peneh: “Muk man gomme i tikno tsiro te sowell, i duito kopo i jaka te pandell, un i wasta an i gali te tchiwell.” Un jaake well o tchorwlepen pral tute har i tchorepaskro, kai lell tuke lauter krik, hoi tut hi. I tchilatcho mensho un i tchi-moldo hi kowa, kai chochepen rakrell, kai i jakentsa dell, peskre herjentsa i sikepen krell, un i gustjentsa khatemen sikrell. An peskro dji hidjrell lo tchilatchepen, un hako tsiro anell lo tchingepen. Doleske well leskri bibacht sik pral leste. Sik hi lo dukedes ap i phub tchiddo, un kek sastepen hi leske koi. Shob koowa hi, ap kolende dikell o baro Dewel chojedes; un i eftato koowa hi leske o djungleder: jaka, kai dikenn tele ap i wawarende; i mui, hoi rakrell chochepen; wasta, hoi marenn sawen, kai kek tchilatchepen kran; i dji, hoi tchilatcho koowa peske glan lell; herja, hoi sik tchilatcho koowa palla nashenn; jek, kai tchomone ap i wawareste pre anell, hoi gar tchatcho hi; jek, kai anell tchingepen mank phralende. Miro tchawo, rike tut ap i laba tiro dadestar! Ma biste ko drom, hoi tiri dai tute sikras. Tchip lengre laba an tiro dji, pande len tuke trul tiri meen har i werkli. Te djah, sikrenn le tuke o drom, te tchiweh tut, denn le ap tute jak. Un te steh pale pre, wenn le tuke an o shero. Kowa, hoi tiro dad un tiri dai tuke pashel anan, hi har i momeli ap tiro drom. Te denn le tut trad, rikrenn le tut ap o drom, hoi o djipen anell. Lengre laba rikrenn tut pale, te djas gar pash i romjate i wawarestar, te shuness gar ap i shukar laba i wawar djuwjatar. Muk tiro dji gar lakro shukapen palla te nashell! Muk tut gar lakre shukar jakentsa te taprell! Tu djineh, i lubjake hunte dess gar budeder har jek maro. I romjake i wawar murshestar hunte dess tiro djipen. Nai hidjrell jek i jag tel peskre koola jaake te chatchenn le gar? Nai nashell jek ap kasht, hoi chatchell, un chatchrell peskre pire gar? Jaake djal koleske, kai pash i romjate i wawarestar djal. Hakeno, kai lat an-taprell, lell peskri phagi. I ladj koleske, kai bokas un doleske tchoras Dawa un ladj perenn ap leste, un ko praassepen ap leste djal gar buder krik. I rom, kai silwerell, leskri choli well baro. Un te well ko diwes, kai nai dell lo leske pale, hoi job leske kras, palle krell lo kowa un rikrell pes gar pale. Job lell kek lowe, har bud les ninna kameh te dell, tchi nai deh, hoi les nai pale rikrell. Miro tchawo, rike mire laba, un hoi tuke penom, khate an tiro dji! Rike mire laba un tu djiweh, de jak ap lende har ap tiro jak! Pande len trul tiro gushto, tchin len an tiro dji! Dik ap o goswepen, har te wals lo tiri pheen, un ap gosewo rakepen, har te wals lo tiro feteder maal. Te hal gosewo, rikreh tut pale i wawareskri romjatar, awa, i wawar djuwjatar, kai shukar laba rakrell. His i diwes, kai homs tardo pash i wali miro kherestar un dikom win. Ap o drom dikom bud terne murshen, un mank lende jek, koles tchi an o shero hi. Job djas ap o drom kote, kai i dromma khetne wenna pash i kheer, kai i djuwel djiwell. His tamlo un i rati was. Koi dikom lat, koi djuwel, rido an i ripen har i lubni. Joi djal pash leste un djinell mishto, hoi lat glan hi. Diwjo his li un bipandlo, te rikrell lat nai tchi an lakro kheer. Ap i dromma, ap i platse un kote, kai i dromma khetne wenna was li diklo, har rodell li pal jekeste. Un joi taprell ko terno murshes, tchumrell les, dikell leske an i jaka un penell ap leste: Kau diwes anom o Debleske i viecho, jaake har leske sowel dom. Ko mass hi khere pash mande. Doleske djom win, te rodap tut, un kate hatsom tut! Me tchiwom shukar plachte ap miro tchiben, sawe plachte, hoi wan kerdo dran kutch than, hoi dran Egiptia wella. Lom kutch panja, hoi latches sungenna pal Myrrhe, Aloe un zimto, un tchorom len ap o tchiben. Ab, te kamas men i tseli rat, te was mer dui bachtelo hakeno an i mussja o wawarestar. Miro rom hi gar khere; job djas krik ap i dur drom. Leskri ladetsa bud lowentsa las lo peha, un well gar khere bis te o tchon pale pherdo hi. Fothe joi ap leste dren rakras, kran kol bud laba les har mato, un lakro shukar rakepah tserdas li les peha. Un job nashas lake palla, har i grumni, hoi gar djinell, te well li maredo, un jaake har i wesheskri busni, hoi stakrell an i dorja, hoi lat taprenn, kai i failo lake an o dji tchurje dell. Ko terno mursheske djal jaake har i tchirklo, hoi an i netsa djal, un gar djinell, te hunte merell lo. Doleske, mire tchawe, shunenn ap mire laba! Denn jak ap miro rakepen! Ma nashe tiro dji ap sawi djuwjate! Ma dja lake palla! Bud mursha kras li paash. Bud nashran dran late pengro djipen. Lakro kheer hi o wudar an o mulengro them. Koon pash late djal, hi ap o drom an o merepen. O goswepen hi har i dai, kai dell tut gole, har i pheen, kai mukell pes te shunell. Pral pash o drom, hi li tardo, kote, kai i dromma khetne wenna. Pash i foreskre wudja dell li gole, kote kai jek dran o foro win djal, un kote, kai jek an o foro dren djal: Ap tumende lauterende dau gole, miro rakepen hi hakeneske ap kai phub. Haiwenn tumer tchi? Palle denn jak ap gosewe laba! Han tumer dinelo? Palle dikenn dren, hoi tumenge mishto hi! Shunenn, hoi rakrau! Me penau tumenge kutch laba. Un miro mui rakrell, hoi tchatcho hi. Awa, miro rakepen hi o tchatchepen. Kamau te rakrap kek tchilatchepen. Kowa wals djungeles an mire jaka. Lauter, hoi rakrau, hi tchatcho. An miro rakepen hi kek chochepen, tchi hoi gar tchatcho hi. Koon haiwell, hoi mishto un gar mishto hi, kowa haiwell, te hi mire laba tchatcho. Un koon bud djinell, kowa dikell, te hi le o tchatchepen. Mukenn tumen mandar te penell, har te djiwenn! Kowa hi tumenge feteder har te nashenn o rup palla! Rodenn, har te djinenn budeder. Kowa hi tumenge feteder har kutch sonakai. O goswepen hi budeder moldo har kutch mirklia. Un tchi, koleske tiro dji nai palla nashell, hi jaake bud moldo har o goswepen. Me hom o goswepen, un djinau, hoi tchatcho hi. un nai penau wawarenge, hoi lenge mishto hi. Kowa, kai kamell o baro Debleha te djiwell, kowa kamell o tchilatchepen gar glan peskre jaka te dikell, kowa dikell gar tele ap o wawareste un phurdell pes gar pre, kowa djal gar i tchilatcho drom, un rakrell kek chochepen. Mire labentsa sikrau jekeste o drom, un krau leskre jaka pre. Djinau, hoi mishto un gar mishto hi, un man hi i soor. Mandar well i soor, hoi dau i bare rajenge. Mandar well, te nai rakrenn i tchatchepangre raja o tchatchepen win. Mandar lenn i pralstune pengri soor, te penenn le i menshenge, hoi te krenn le. Mandar lenn i tchatchepangre raja pengri soor, te rakrenn le o tchatchepen win pral i menshende. Me kamau kolen, kai man kamenn. Un kolla, kai rodenn man o djijestar, kolla hatsenn man ninna. Brawlepen un barepen dau me, brawlepen, hoi atchella, un o tchatchepen well mandar. Hoi tumer mandar lenn, hi feteder har o latcheder sonakai, kutcheder har o latcheder rup. Kote, kai i menshe ap o tchatcho drom djan, un an o tchatchepen tardo hi, kote hom me ninna, te dap kolen, kai man o djijestar kamenn, jaake bud, te nai djiwenn le mishto, te krap lengre khera pherdo brawlepen. O baro Dewel kras man glan i rah tsiro. Glan hako wawar koowa kras lo man. Me homs koi glan hako tsiro, har i phub gomme gar kerdo was. Har i bare panja gomme gar koi his, wom boldo. Har i tikne panja gomme gar nashan, homs me. Har i bare berge gomme gar tardo his, un i tikne berge gar kerdo his, wom me boldo. O baro Dewel kras gomme gar i phub un o them, witar gar i tchik koi pre. Me homs pashel, har kras lo o bolepen un koi platsa, kai dikell win, har te wans o bolepen un o baro pani kote khetne. Har tchiwas lo i wolke ap o bolepen, un kras o pani an o telstunepen soreles, har lo i panjenge penas ‘bis kate un gar dureder’, har lo i phub tardo kras, kote homs leskro tchawo an leskri gali. Un job his bachtelo pral mande hako diwes. Un me khelom mange glan leste hako tsireske. Ap i phub, hoi job kras, khelom, un miro dji sanas, har homs mashkral i menshende. Doleske, mire tchawe, shunenn ap mande! Bachtele hi kolla, kai ap miro drom djana! Shunenn, te dau tumen trad! Lenn kowa ap o dji un krenn, hoi penom! Bachtelo hi ko mensho, kai shunell ap mande, kai hi tardo pash miro wudar hako diwes, un dell jak ap miro kheer. Ko mensho, kai man hatsas, kowa hatsas o djipen, un o baro Dewel dikell latches ap leste. Kowa, kai gar pash mande well, krell peskro djipen paash. Hakeno, kai kamell tchi mandar te djinell, hi ap o drom, hoi anell an o merepen. O goswepen hi har i djuwel, kai mukas efta bare pesse kashta te tchinell un pre te tchiwell, un peskro kheer ap lende te krell. Joi maras i grumjat, kras i mool mishto, un tchiwas tchare, khore, tchurja ap i chapaskri. Palle bitchras li djuwjengre budepangre ap i pralstuni platsa an o foro, te denn le gole: “Kones tchi an o shero hi, kowa well kate pash mande!” Ap o narweleste, penell li: Ab, cha miro maro un pi i mool, hoi me krom! Ma dja kolentsa, kolen tchi an o shero hi! Palle djiweh. Dja kolentsa, kai gosewe hi! Te kameh i pre-phurdes tchomone pashel te anell, palle praassell lo tut. Te peneh i tchilatcheske, te kras lo, hoi gar mishto hi, palle dukell lo tut. Te peneh i pre-phurdes, kai kowa, hoi lo kras, gar mishto hi, palle well lo chojedo ap tute. Te peneh i gosewes, kai kowa, hoi lo kras, gar mishto hi, palle kamell lo tut. Pen i goseweske kowa, hoi job gar mishto kras! Palle well lo gomme gosweder. An koleske tchomone pashel, kai an o tchatchepen tardo hi! Palle djinell lo gomme budeder. Glan halauter hunte djiwess o baro Debleha, te kameh gosewes te well. Te prindjreh koles, kai o tchatcho Dewel hi, hal tu tchatchepah gosewo. Me, o goswepen, dau tut i lengsto djipen, krau, te djiweh bud bersha. Te hal gosewo, hi kowa tuke bud moldo. Te hal pre-phurdo, hunte hidjress kokres, hoi kowa tuke anell. O dinlepen hi har i narweli, bi-pandli djuwel, kolat tchi an o shero hi. Glan o wudar peskro kherestar hi li beshdo, pral ap i platsa an o foro. Un penell ap hakeneste, kai koi djal un ap o tchatcho drom hi: “Koles tchi an o shero hi, kowa well pash mande!” Un ap koleste, kai narwelo hi, penell li: “Tchoredo pani hi gudlo! Un maro, hoi chah khatedo, hi o latcheder!” Un job djinell gar, te hi kote i mule. Kolla, kai pash late wenn, hi ap ko drom, kai an o merepen djal. Kalla hi i gosewe laba o Salomestar. I gosewo tchawo krell peskro dades un peskri dat bachtelo. I dinelo tchawo krell, te well lenge ropaske. Tchoredo brawlepen hi tchitcheske. O tchatchepen lell tut dran o merepen win. O baro Dewel mukell i latches gar te bokell. Krik pestar tradell lo ko tchilatches, koles bok pral bud koowa hi. Koon peskre wasta an i gali tchiddo mukell, kowa well tchorwelo. Koon bud budrell, kowa well brawelo. Koon nijaleske peskro djob dren anell, hi i gosewo tchawo. Koon sowell an ko tsiro, kai o djob dren anlo well, kowa hi i tchawo, koleske peskro dad pes hunte ladjell. O Debleskri bacht hi tchiddo ap koleste, kai an o tchatchepen tardo hi. An o rakepen i tchilatchendar hi lengro djungelo koowa khatedo. Latche menshe wenn gar bistedo. Kowa, hoi le kran, hi o Debleskro latchepen. I tchilatche wenn bistedo. Koles, kai i gosewo dji hi, rikrell pes ap kol laba, hoi leske penlo wan. jek, kai dinelo koowa rakrell, nashrell halauter. Kowa, kai an o tchatchepen djiwell, hunte darell gar. Kowa, kai ap bange dromma djal, well tapedo. Kowa, kai i jakentsa dell, dukrell i wawaren. Kowa, kai dinelo koowa rakrell, nashrell halauter. Har i brunna dran kolate djido pani nashell, jaake hi i laba kolestar, kai an o tchatchepen tardo hi. Pal i laba i tchilatchendar hi lengro djungelo koowa khatedo. Dran choli well tchingepen. Koon o wawares o djijestar kamell, bistrell leskro tselo tchilatcho koowa. Kowa, kai haiwell, hoi mishto un gar mishto hi, rakrell gosewe laba. Koles, kai tchi an o shero hi, kowa lell dawa. Gosewe menshe rodenn pal kowa, te djinenn le bud koowa. O rakepen i dinelestar anell sik an i bibacht. O brawlepen i brawelestar hi leske har i sorelo kheer. I bibacht o tchorwelestar hi leskro tchorwlepen. I budi kolestar, kai an o tchatchepen tardo hi, anell leske doha djipaske. I chocheno kras peskro brawlepah tchilatcho koowa. Kowa, kai shunell ap koleste, kai dell les trad, kowa djal ap o drom, hoi anell o djipen. Kowa, kai kamell gar te shunell, hi ap i drom, kai djal lo nashedo. Koles hi i chocheno mui, kai peskri choli ap i wawareste khatrell. Un kowa, kai chochepen pral i wawareste rakrell, hi i dinelo. Koon bud laba krell, anell ninna doosh ap peste. Koon peskro mui rikrell, hi gosewo. O rakepen kolestar, kai an o tchatchepen tardo hi, hi har kutch rup. Kowa, hoi i tchilatches an o shero hi, hi tchi moldo. O rakepen kolestar, kai an o tchatchepen tardo hi, dell bud menshen newi soor. Kolen tchi an o shero hi, kolla merenn dran ko dinelo koowa, hoi le kran. Te tchiwell o baro Dewel peskri bacht ap tute, weh tu brawelo. Un kowa, hoi tu koi pashel kreh, hi tchitcheske. O dineleske hi shukar, te krell lo wi-ladjedo koowa. O gosewo mursheske hi shukar, te haiwell lo gomme budeder. Kolestar i tchilatcho darell, kowa well pral leste. Un kowa, hoi i latche mangenna, kowa well lenge dino. Har i sorelo ducho pral i phub phurdas, his o tchilatcho buder gar koi. Kowa, kai an o tchatchepen tardo hi, atchell hako tsireske. Har shut i dandenge, un jagakro ducho i jakenge, jaake hi o tchi-moldo, kai kamell gar te budrell, kolenge, kai les ap i budi bitchran. Kowa, kai djiwell o baro Debleha, djiwell bud bersha. O djipen o tchilatchestar well tikneder. Kowa, kai i latche pre dikenna, te well len, kowa well lenge dino; un jon wenn bachtelo. Kowa, kai i tchilatche pre dikenn, te well len, kowa well gar. O drom o baro Deblestar hi har i sorelo kheer kolenge, kai an o tchatchepen tardo hi. I tchilatchen anell lo an o merepen. Kowa, kai an o tchatchepen tardo hi, atchell hako tsiro soreles tardo. I tchilatche atchenn gar an o them. Dran o mui kolestar, kai an o tchatchepen tardo hi, wenn gosewe laba. I chocheni tchip well tele tchinlo. O rakepen kolestar, kai an o tchatchepen tardo hi, krell bachtelo. O rakepen i tchilatchendar dukrell. I waga, hoi sikrell gar tchatches, har pharo tchomone hi, hi i djungelo koowa glan o baro Debleskre jaka. Job hi bachtelo pral koleste, kai plaissrell pal o tchatcho pharepen. I pre-phurdo dji well sik an i ladj. I dji, hoi hadell pes gar, hi gosewo. Lengro djudjo dji anell i latchen ap o tchatcho drom. Ko midjak koowa, hoi i phukepangre krenn, well ap lende pale un phagell len. O brawlepen hi i brawelenge tchi moldo ap ko diwes, kai o Debleskri choli pral i menshende well. Kol menshe, kai an o tchatchepen tardo hi, wenn win lino dran o merepen. Ko tchatcho koowa, hoi o Debleskre menshe krenna, krell lengre dromma tchatcho. Ko tchilatcho nashrell pes an peskro tchilatcho koowa. Ko tchatcho koowa, hoi o Debleskre menshe krenna, lell len win dran o merepen. I phukepangre wenn tapedo an pengri bok pal i lowe. Ap ko diwes, kai merell o tchilatcho, merell ninna kowa, kai lo peskro dji pre tchiwas. Kowa, hoi leske bud moldo his, hi tchitcheske. Kowa, kai an o tchatchepen tardo hi, well win lino dran i bibacht. Un pal leste well ko tchilatcho koi dren. Jek, kai kamell tchi o Deblestar te djinell, anell peskro rakepah i wawaren o Debleskro dromestar tele. Kolla, kai an o tchatchepen tardo hi, lenn pengro gosewo rakepah wawaren dran o merepen win. Te djal i latchenge mishto, palle hi i menshe an o tselo foro bachtelo. I tchilatche, te merenn le, denn le an o foro gole i bachtjatar. O Debleskre menshe anenn o Debleskri bacht pral o foro. Un o foro well sorelo. Dran o mui i tchilatchendar well sau rakepen, hoi phagell o foro tele. Koon praassell o wawares, hi narwelo. I gosewo mursh rikrell peskro mui. Kowa, kai djungelo koowa pral i wawarende rakrell, phukrell, hoi lo tchorchanes shunas. I mursh o labestar rikrell kowa peske. Kote, kai kek an o them hi, kai i menshenge o drom sikrell, djan le tele. Kote, kai bud penenn, har nai dureder djal, djal i menshenge mishto. Kowa, kai peskro dadeskro wast das, te plaissrell lo i wawareskri sijaan, koles khaitell kowa, hoi lo kras. Koon kowa gar kamell te krell, koleske djal feteder. I kamli djuwel well sharedo. Un i mursh, kai haiwell pes te kurell, well brawelo. Kowa, kai latcho ap o wawareste hi, krell peske kokres mishto. Kowa, kai o wawares dukrell, dukrell pes kokres. I tchilatcho mensho lell peske sau koowa khetne, hoi leske gar atchell. Koon an o tchatchepen peskri budi krell, lell i plaissepen, hoi atchell. Te kreh o tchatchepen, hal ap o drom an o djipen. Te nasheh o tchilatchepen palla, djah ap o drom an o merepen. O baro Dewel dikell chojedes ap kolende, kolen dui djia hi. Latches dikell lo ap kolende, kai o tchatcho drom djan. Tu nai deh tiro wast koi pre: O tchilatcho lell peskri phagi. Kolla, kai an o tchatchepen tardo hi, wenn win lino dran o merepen. I shukar djuwel, kai djinell gar, hoi tchatcho hi, hi har i sonakaskri gustri an o nak i balestar. Kowa, hoi kolla kamenn, kai o tchatchepen krenn, anell lenge latchepen. Un kowa, hoi i tchilatche kamenn, anell lenge o Debleskri choli. Kote hi jek, kowa dell un dell; un job lell budeder un budeder. Un kote hi i wawar, kowa hi tchinlo un dell tchi; un well tchorwleder. Kones i baro dji i wawarenge hi, koleske well jaake bud dino, te well lo budeder har tchalo. Un kowa, kai i trusheles pani dell, koles well ninna pani dino. Kowa, kai djob pale rikrell, pral koleste rakrenn le bibacht win. Un bacht rakrenn le win pral koleste, kai djob bikrell. Kowa, kai kamell o tselo djijeha o latchepen te krell, ap koleste dikenn le latches. Kowa, kai o tchilatchepen rodell, ap koleste well kowa. Kowa, kai tchiwell peskro dji ap peskro brawlepen, merell tele har patria. Kolenge, kai krenn o tchatchepen, djal mishto har i senelo ruk. Kowa, kai gar jak dell ap peskro kheer un ap peskri familja, pral koleste well i phurdepen, hoi lauter krik phurdell. Un ko dinelo well palle o budepaskro kolestar, koles i gosewo dji hi. Kowa, hoi i latcho un tchatcho mensho krell, hi har i ruk, hoi o djipen dell. Ko mensho, kai gosewo hi, tserdell wawar menshen ap peskri rig. Djiness, i latcho mensheske ap kai phub well o latchepen pale dino, hoi lo kras. Har bud budeder well palle o tchilatchepen pale dino kolenge, kai o tchilatchepen kran un o Debleskro drom mukan. Koleske, kai kamell gosewo te well, hi shukar, te well leske penlo, hoi lo gar mishtes kras. Kowa, kai mukell pes tchi te penell, atchell dinelo. Ap i latcho mensheste dikell o baro Dewel latches. Pral koleste, koles o tchilatchepen glan hi, rakrell lo i phagi win. O tchilatchepen dell kekes i soor, te atchell lo soreles tardo. Kowa, kai an o tchatchepen hi, atchell soreles tardo har i ruk bare drabentsa. I romni, kai peskri budi mishto krell, hi peskro romeske har shereskro sonakai. I romni, kai anell ladj ap peskro romeste, hi har i djungelo nasslepen an leskre kokale. O Debleskre menshe kamenn o tchatchepen te krell. Tchilatche menshen hi tchi an o shero har chochepen. I tchilatchengre laba kamenn jekes an o merepen te anell. O rakepen kolendar, kai o tchatcho drom djan, lell len dran o merepen win. I tchilatche wenn tele witsedo un hi gar buder koi. O kheer kolendar, kai an o tchatchepen tardo hi, atchell tardo. Kones gosewo koowa an o shero hi, kowa well sharedo. Kones dinelo koowa an o shero hi, ap koleste dikenn le tele. Hi feteder, te hi jek tchorwelo un hunte djal ap i budi, har te krell pes jek bares un les hi gar doha chapaske. Kowa, kai an o tchatchepen tardo hi, les hi i dji peskre viechenge. I tchilatchen hi kek dji lenge. Koon ap peskro kotar phub budrell, koleske well bud maro. Koon sawo koowa pal nashell, hoi tchi moldo hi, kowa hi narwelo. Tchilatche menshenge hi shukar, te krenn le midjak koowa. Kolla, kai an o tchatchepen tardo hi, hi soreles tardo un krenn latcho koowa. O tchilatcho taprell pes kokres an peskre chochene laba. Kolla, kai an o tchatchepen tardo hi, wenn win dran i bibacht. Koon latchepen rakrella, djiwell ninna latches. I mensho lell pale, hoi lo peskre wastentsa krell. O drom, kai o dinelo djal, hi an leskre jaka tchatcho. I gosewo mensho shunell ap kowa, hoi wawar leske penenn, te krell lo. Koon peskri choli sik sikrell, hi dinelo. Koon krell, har te shunals lo o praassepen gar, kowa hi gosewo. I mursh o labestar rakrell o tchatchepen win. I chocheno, kai dell glan, te penell lo, hoi lo dikas un shunas, anell chochepen pre. Laba, hoi sik win rakedo wenna, nai denn tchurje har i charo. O rakepen i gosewe menshendar anell sastepen. O tchatcho rakepen atchell hako tsireske. Chochene laba rikrenn gar rah. Chochepen hi an i djia kolendar, kai tchilatcho koowa win krenn. Kolla, kai jaake rakrenn, te well kek tchingepen pre, wenn bachtelo. Kek tchilatcho koowa well ap kolende, kai an o tchatchepen tardo hi. Ap i tchilatchende well bud bibacht. O baro Dewel dikell chojedes ap kolende, kai chochenna. Latches dikell job ap kolende, kai krenn o tchatchepen. Jek, kai gosewo hi, sikrell gar, har bud job djinell. I dinele denn pengro dinlepen win gole. Koon bud budrell, well o rai pral wawar. Koon peskre wasta an i gali tchiddo mukell, well i budepaskro, un hunte budrell tel dawa. I pharo dji tserdell i menshes tele. I latcho lab krell les bachtelo. Kowa, kai an o tchatchepen tardo hi, hatsell peskro drom. I tchilatchen anell pengro drom kote, kai djan le nashedo. Koon peskre wasta an i gali tchiddo mukell, hatsell tchi, hoi job nai chals. Koles, kai bud budrell, hi bud chapaske. O djipen hi kote, kai djan le ap o tchatcho drom. Kau drom hi mishto kerdo un anell gar an o merepen. I gosewo tchawo shunell ap peskro dadeste, te penell job leske, hoi lo gar mishto kras. I pre-phurdo sal un shunell ninna gar, te well lo trad dino. I latcho mensho djiwell ko latchepastar, hoi dran leskre laba wella. I phukepangre bokenna pal o kurepen. Kowa kai ap peskro rakepen jak dell, kowa dell jak ap peskro djipen. Koles i baro mui hi, kowa tserdell bibacht ap peste. Kowa, hoi jek kamell, kai kamell gar te budrell, well les gar. Kolenge, kai bud budrenn, hi doha koi. O chocheno rakepen hi djungeles glan i jaka kolestar, kai an o tchatchepen tardo hi. O tchilatcho krell praassedo koowa un wi-ladjedo koowa. Lengro tchatcho koowa anell kolen dran i bibacht win, kai kek doosh ap lende hi. I doosh i tchilatchendar anell len an i bibacht. Kote hi jek, kai krell, har te wals lo brawelo. Un les hi tchi. Un kote hi jek, kai krell, har te wals lo tchorwelo. Un les hi bud brawlepen. I brawelo nai ginell peskro djipen win. I tchorweleste dell kek trad. Pash leste hi tchi te lell. Koon an o tchatchepen tardo hi, hi har i momeli, hoi bachteles chatchell, un i tchilatcho har i momeli, hoi djal win. Mank i pre-phurde hi hako tsiro tchingepen. Te hal gosewo, mukeh tuke tchomone te penell. O brawlepen, hoi sik khetne lino was, djal ninna sik pale krik. Kowa, kai anell lokes peskre lowe khetne, lell budeder un budeder. Te dikell jek i rah tsiro ap tchomone, un kowa well gar, well leskro dji pharo. Te well kowa, ap hoi jek jaake rah dikas, palle djiwell leskro dji pale pre. Koleske, kai i latcho lab i herjentsa stakrell, djal djungeles. Koleske, kai rikrell pes ap ko lab, djal mishto. I laba, hoi i gosewo rakrell, hi har djipaskro pani, un sikrenn hawo drom jek hunte djal, te perell lo gar an o merepaskre shelle. Kol menshe, kai haiwenn, hoi hunte kerdo well, hatsenn mala. I phukepangre djan i drom, kai anell len an i bibacht. Hakeno, kai gosewo hi, krell tchi, te rakras lo gar peskro djijeha pral kowa. I dinelo mensho dell peskro narwlepen win gole. I tchilatcho bitchepaskro anell bibacht. I bitchepaskro o labestar rakrell jaake, te well lauter pale mishto. An tchorwlepen un ladj well kowa, kai mukell pes tchi te penell. An-diklo well kowa, kai shunell, te well lo trad dino. Te well kowa, hoi jek jaake rah kamas, hi lo bachtelo. I dinele choirenn pen, te hunte mukenn le pengro tchilatcho drom. Kowa, kai khetne hi kolentsa, kai gosewo hi, kowa well ninna gosewo. Kowa kai i maal hi i dinelentsa, kowa well bibachtelo. Kolla, kai o Debleskro dromestar tele djan, kolen lell i bibacht palla un taprell len. Kolla, kai an o tchatchepen tardo hi, lenn latcho koowa. Kowa, hoi i latcho mursh pale mukell, well dureder dino leskre tchawende un tchawengre tchawende. O brawlepen kolestar, kai an o tchilatchepen djiwas, lell kowa, kai an o tchatchepen tardo hi. Bud djob well bares ap i phub i tchorwelenge. Lengro tchatchepen lenn le gar, un bud merenn i bokatar. I dad, kai peskro tchaweste kek phagi dell, krell leske gar mishto. Koon les kamell o djijestar, kowa rikrell pes gar pale, te dell lo les i phagi. Koles, kai an o tchatchepen tardo hi, hi doha chapaske. O per i tchilatchestar bokella. I gosewi djuwel krell, te well lakro kheer soreles tardo. I dineli djuwel phagell les peskre wastentsa tele. Kowa, kai kamell o baro Debleha te djiwell, djal o tchatcho drom. Koon tchi lestar kamell te djinell, djal ap bange dromma. O rakepen o dinelestar sikrell peskro pre-phurdepen. I laba i gosewendar hi har wasta trul leste, hoi rikrenn len. Kote, kai kek grumja hi, well kek djob dren anlo. I sorjah i grumjendar aneh bud djob dren. Te penell i mursh o labestar, hoi lo dikas un shunas, rakrell lo o tchatchepen. Te penell i chocheno, hoi lo dikas un shunas, anell lo chochepen pre. I pre-phurdo, te rodell lo o goswepen, hatsell lo les gar. Kowa, kai peskro djijeha rakrell, koleske hi gar phares tchomone dren te dikell. Ma dja khetne i narweleha! Tu shuneh lestar tchi wawar har dinelo koowa. O gosewo dell jak har lo djiwell, doleske hi lo gosewo. I narwele perenn hako kopo ap dinlepen dren. Un jaake chochenn le pen kokres. I dinele sanenn pral i doosh, hoi jon ap pende anan. O Dewel dikell latches ap kolende, kai o tchatcho drom djan. Ko mensho, koleskro dji rowell, hi kokres. Un ninna te stell leskro dji i bachtjatar, nai haiwell kek wawar tchatchepah leskri bacht. O kheer o tchilatchestar well tele phagedo, i familjake kolestar, kai djal o tchatcho drom, djal mishto un well bareder. Hi menshe koi, kai patsenn, kai lengro drom o tchatcho drom hi, un djinenn gar, kai anell lo len an o merepen. Ninna te sal jek, nai rowell o dji. Un pal o sapen well o ropen. Koon bange dromma djal, koleske djal jaake, har lo djiwas. Ninna i latcho mursheha hi jaake: job lell pale pal kowa, hoi job kras. Koles tchi an o shero hi, kowa patsell hako lab, hoi jek ap leste rakrell. Kones i gosewo dji hi, kowa dell jak, hoi lo krell un kai lo djal. O gosewo darella un rikrell pes pale o tchilatchepastar. O dinelo well sik chojedo un patsell, te nai djal leske kek tchilatchepen. Koon sik an i choli well, krell jek dinelo koowa pal o wawar. Un koon lell pes tchilatchepen glan, pral koleste hi le chojedo. Kolen tchi an o shero hi, lenna pale, hoi dran lengro dinlepen well. O gosewo djinell bud. Kowa hi leske har i rajeskri stadi, hoi krell les shukar. I tchilatche hunte witsrenn pen tele glan i latchende. Awa, jon hunte witsrenn pen tele glan i wudja kolendar, kai an o tchatchepen tardo hi. Kek kamell o tchorweles, witar gar kowa, kai pash leste hi. O braweles hi bud mala. Kowa kai ap o wawareste tele dikell, anell doosh ap peste. Bachtelo well kowa, koles i dji i tchorwelenge hi. Kolen, kai tchilatchepen an o shero hi, kolla djan nashedo. Kolla, kai kamenn o latchepen te krell, kolenge hi i wawar menshe latches un rikrenn ap lende. Kote, kai budrenn le, wenn le ninna plaissedo. Kote, kai rakepen hi un tchi wawar, hi len gar doha djipaske. O goswepen hi har shereskro sonakai i gosewenge. Ap o shero i narwelendar hi lengro dinlepen har i stadi. Kowa, kai dureder penella an o tchatchepen, hoi lo dikas un shunas, kowa lell menshen dran o merepen win. Kowa, kai anell chochepen ap i wawareste pre, hi i chocheno. Kowa, kai djiwell o baro Debleha, koles hi soor an o dji. Ninna pral leskre tchawende rikrell o baro Dewel peskre wasta. Kowa, kai o baro Debleha djiwell, nai djiwell kek darjah. Job rikrell peskre herja pale, te perell lo gar an i dorja, hoi tserdenn les an o merepen. Te hi i baro rajes bud menshe, palle hi lo sorelo. Te hi les gar bud menshe, djal lo tele. Kowa, kai gar sik chojedo well, hi gosewo. Koon sik chojedo wella, sikrell har dinelo job hi. Shukapen an o dji krell o tselo menshes sasto. I dji, hoi silwerell, hi har i nasslepen, hoi i kokale pre chal. Koon sorjah i tchorweles tele rikrell, kowa praassell koles, kai o tchorweles kras. Kones leske i baro dji hi, sharell o Debles. O tchilatcho well tele witsedo dran leskro tchilatchepen. Kowa, kai an o tchatchepen tardo hi, koleskro patsepen rikrell les ninna gomme an o merepen. O goswepen hi khere an o dji kolestar, kai haiwell, hoi mishto un gar mishto hi. An i dinelengre djia hi kek goswepen. Te well hakeneste peskro tchatchepen dino an jek them, palle well kau them an-diklo. Kote, kai i menshe o tchatcho dromestar tele djan, hunte ladjenn le pen. I baro rai dikell latches ap peskro budepaskro, kai lauter mishto haiwell. Un leskri choli well ap koleste, kai wi-ladjedo koowa krell. I kamlo lab krell te djal o wawareskri choli pale. I lab, hoi o wawares dukrell, krell les chojedo. O gosewo rakrell jaake, te haiwenn i wawar, hoi mishto hi. Dran o narweleskro mui well tchi har dinlepen. I jaka o baro Deblestar dikenn lauter, kowa, hoi i tchilatche krenna, un kowa, hoi i latche krenna. I latcho lab, hoi i wawares soor dell, hi har o ruk, hoi djipen della. I midjak lab phagell leskro dji. O dinelo shunell gar ap leskro dadeste, te dell lo les trad. Kowa, kai shunell koi pre, hi gosewo. Kowa, kai an o tchatchepen tardo hi, les hi budeder har les hunte well djipaske. Kowa, hoi i tchilatcho khetne lell, anell leske bibacht. I gosewengro rakepen sikrell i wawarende, hoi lenge mishto hi. Kowa, hoi i dinelen an o shero hi, hi tchi moldo. O baro Dewel dikell chojedes ap kowa, hoi o tchilatcho leske anell. Te mangenn les kolla an, kai an o tchatchepen tardo hi, dikell lo latches ap lengro mangepen. O baro Dewel dikell chojedes ap kowa, hoi i tchilatche krenn. Koon peskro tselo djijeha o tchatchepen krell, koles kamell job. Kolla, kai o Debleskro drom mukenn, lenn i phari phagi. Koon mukell pes tchi te penell, hunte merell. O baro Dewel djinell, hoi hi an o telstunepen un an o mulengro them. Har bud budeder djinell job, hoi an i menshengre djia hi. O pre-phurdo choirell pes pral koleste, kai leske penell, hoi lo gar mishto kras. Un job djal gar pash kolende, kai gosewo hi. I bachtelo dji mukell o mujes te sal. Kones i pharo dji hi, koles hi tchi sapaske. Jek, kai haiwell, hoi mishto un gar mishto hi, kowa rodell, har te djinell lo gomme budeder. O narwelo bokell pal dinelo koowa. Kolen, kai i pharo dji hi, kolenge hi hake diwessa tchilatche. Jekes, kai shukapen an o dji hi, leskro dji giwell un bashrell hako diwes. Hi feteder, te hal tchorwelo un djiweh o baro Debleha, har te hi tut i baro brawlepen un hunte daress halautereske. Hi feteder te hi tut shacha te chal tire malentsa, har latcho grumjengro mass kolentsa, kai hi choli an lende. I mursh an koleste choli hi, anell tchingepen. Jek, kai gar sik chojedo well, kowa lell i jag dran o tchingepen. O drom kolendar, kai kamenn gar te budrell, hi pherdo subjengre burra. Kolenge, kai o tchatchepen krenn, hi kek barra an o drom tchiddo. I gosewo tchawo krell peskro dades un peskri dat bachteles. I dinelo sal pral lende. Kones tchi an o shero hi, kowa kamell narwelo koowa. I mursh, kai haiwell, hoi mishto un gar mishto hi, atchell ap o tchatcho drom. Kowa, hoi jekes an o shero hi, djal gar mishto, te putchell lo gar i wawarendar, hoi jon patsenna. Kote, kai bud menshe hi, kai denn pengro goswepen pashel, kote djal mishto. Bachtelo hi o mursh, te djinell lo, hoi te rakrell lo. Har latcho hi o tchatcho lab ap o tchatcho tsiro. Kowa, kai haiwell, hoi mishto un gar mishto hi, koleske djal peskro drom pre an o djipen. Un job rikrell pes pale o dromestar, kai djal tele pash i mulende. O baro Dewel phagell o kheer kolestar, kai pre-phurdo hi. Job dell jak, te lell kek koi phub i romjatar krik, kolakro rom meras. O baro Dewel dikell chojedes ap ko midjak koowa, hoi lell pes i tchilatcho glan. Latches dikell lo ap koleste, kai rakrell latche laba. Koon chochepah peskro brawlepen khetne lell, anell peskri familja an i bibacht. Koon mukell pes gar te ginell, sawo djiwell. Koon an o tchatchepen tardo hi, rakrell peskro djijeha glan kowa job tchomone penell. Dran o mui o tchilatchestar wenn tchilatche laba win har diwjo pani. O baro Dewel hi dur krik kolendar, kai tchilatcho hi. Job shunell kowa, hoi kolla lestar mangenna, kai an o tchatchepen tardo hi. Te dikeh latches ap jekeste, well lo bachtelo. Te peneh leske i latcho lab, well lo sorelo. Te shuneh ap jekeste, kai penell tuke, hoi tuke mishto hi, palle hal mashkral i gosewende. Koon gar shunell, te well lo trad dino, tchinell pes an peskro mass. Koon mukell pes tchomone te penell, kowa well gosweder. Kolla, kai djiwenn o baro Debleha, dikenn dren, hoi lenge mishto hi, un wenn gosweder. Kolenge, kai krenn pen gar bares, well ko tsiro, kai sharenn len i wawar. O mensho lell pes tchomone glan an peskro dji. Hoi tchatchepah wella, penell o baro Dewel. Hako drom hoi i mursh djal, hi an leskre jaka tchatcho, o baro Dewel dikell dur an leskro dji. Tchip kowa, hoi tu kameh te krell an o baro Debleskro wast, un job mukell kowa jaake te well, har tuke glan lal. Lauter, hoi o baro Dewel kras, hi tchomoneske, ninna kras lo o tchilatcho menshes ko diweske, kai i bibacht wella. O baro Dewel dikell chojedes ap hakeneste, koles i pre-phurdo dji hi. O wast pre, kowa lell peskri phagi. Ab latches un rike pash o Debleste, un job bistrell tiri doosh. Te djiweh leha, rikreh tut pale o tchilatchepastar. Te dikell o baro Dewel latches ap kowa, hoi jek krell, palle krell lo, te wenn ninna kolla leskre mala, kai kaman leske tchilatchepen. Hi feteder, te hi tut gar bud, un kowa lal tuke khetne kek chochepah, har te well tut bud brawlepen, hoi anal khetne o chochepah. O mensheskro dji lell peske tchomone glan, o baro Dewel hi kowa, kai anell leskre herja ap ko drom, har job kamell. Te rakrell i baro rai, hoi o Dewel leske an o mui tchiwell, palle rakrell lo o tchatchepen win pral i mensheste jaake har tchatcho hi. I waga, hoi o tchatcho pharepen sikrell, well o baro Deblestar. Job penas, har pharo i saster hunte well, hoi o pharepen sikrell. Te krenn bare raja tchilatcho koowa, hi kowa i djungelo koowa glan o Debleste. Te krenn le o tchatchepen, atchell lengri rajeskri beshepaskri soreles tardo. I mensho, kai o tchatchepen rakrell, krell, te dikell o baro rai latches ap leste. Job kamell o murshes o labestar. I baro rai, kai choirell pes, nai bitchrell jekes an o merepen. Un i gosewo mursh krell lauter, te bistrell job peskri choli. Te dikell o baro rai latches ap jekeste, nai djiwell kowa pre. Un leskro kamlepen hi har i brishin, hoi mukell o djob bares te well. Hi budeder moldo te less goswepen har te less sonakai. Te haiweh, hoi mishto un gar mishto hi, hi kowa tuke feteder har rup. Kolla, kai ap o tchatcho drom djan, atchenn dur krik o tchilatchepastar. Koon jak dell, hawo drom job djal, kowa dell jak ap peskro djipen. Koon pes bares krell, well phagedo. Un i pre-phurdo mensho perell. Hi feteder te weh gar an-diklo un djiweh i tchorwelentsa, har te wess jek kolendar, kolen i baro mui hi, un djiweh fun lengro tchoredo koowa. Kowa, kai dell jak ap o lab, hoi leske penlo was, hatsell bacht, un kowa hi bachtelo, kai tchiwell peskro dji ap o baro Debleste. Kowa kai haiwell, hoi mishto un gar mishto hi, kowa well kharedo ‘gosewo mursh’. Un jek, kai latche laba hatsell, hi i latcho sikepaskro. Tchatcho goswepen hi har djido pani koleske, kai les hi. O dinlepen hi i phagi kolenge, kai dinelo hi. I mensho i gosewo djijeha rakrell laba, hoi mishto hi. Un kowa, hoi lo penell, sikrell i wawarende, hoi te krenn le. Kamle laba hi har gwin, rakrenn kamles an o dji un denn newi soor. Kote dell i drom, kowa i mursheske tchatches win dikell, pal i tsiro anell lo les an o merepen. Te hi i budepaskres bok, budrell lo budeder. Leskri bok penell leske, te krell lo dureder. I tchilatcho mensho rodell i drom, har nai dukrell lo i wawaren. Hoi lo rakrell, chatchell har jag. I midjak mensho anell tchingepen. Un kowa, kai djungelo koowa pral wawarende rakrell, krell, te tchingrenn pen latche mala. I tchilatcho marepaskro anell peskro rakepah peskro males ap i drom, hoi gar mishto hi. Kowa kai i jakentsa dell un peskro mui khetne tserdell, koles hi tchilatchepen an o shero. Parne balla hi har i kutch rajeskri stadi, hoi o Dewel kolen dell, kai leskro drom djan. Jek, kai gar sik chojedo wella, hi feteder har i tchatcho kurepaskro. Un koon o rai pral peste hi, hi budeder moldo har jek, kai i tselo foro dren lell. O mensho witsrell tikne kashta, te djinell lo, hoi te krell. Har le perenn, kowa well o baro Deblestar. I truk kotar maro un kek tchingepen hi feteder har i kheer pherdo mass o tchingepah. I budepaskro, kai djinell, hoi te krell, kowa well o rai pral o tchaweste ko kherestar, kai ladj ap peste anas. Ko budepaskro lell palle ninna kolestar, hoi i tchawe lenna pral pengro dadeskro merepen. Jaake har o rup an i jag tchiddo well, un o sonakai an i bob, jaake lell o baro Dewel i menshengre djia an o jak. Kowa, kai tchilatcho koowa krell, shunell ap midjak rakepen. Un i chocheno shunell ap sawe laba, hoi bibacht anenn. Kowa kai pral i tchorweleste sal, kowa praassell koles, kai les kras. Kowa, kai bachtelo hi pral o wawareskri bibacht, sawo lell peskri phagi. Tchawengre tchawe hi har i rajeskri stadi i phurenge. Un i tchawe sharenn pen pengro papeha un pengri mami. Kowa djal gar, te krenn i narwele bare un shukar laba. Witar gar djal, te rakrell i an-diklo mursh chochepen. Kowa, kai wawaren tchorchanes lowe dell, te krenn le, hoi job kamell, an koleskre jaka hi peskre lowe har durkepangre barra, hoi anenn leske bacht an hako koowa. Kowa, kai i doosh i wawarendar bistrell, krell peske mala. Kowa, kai pale te pale pral koi doosh rakrell, nashrell peskre malen. Te tchingreh jekeha, kai mukell pes tchomone te penell, lell job kowa peske budeder an o dji, har te dell jek sheel kope an i dineleste dren. I tchilatcho mensho rodell hako tsiro tchingepen. Doleske well jek pash leste bitchedo, ko dell les i phari phagi. Hi tuke feteder, te wess pash i bari diwji margodja, kolake i terne krik lino wan, har te wess i dineleha khetne, kai narwelo koowa krell. Koleske latchepen kerdo was, un job tchilatchepen pale das, dran koleskro kheer djal i bibacht buder gar krik. Muk tele o tchingepah jaake rah har lo gomme tikno hi! Tchingepen hi har pani, hoi dran i phub win phagell. Muk tele glan kowa job sorleder well! Kowa hi dui kope i djungelo koowa glan o baro Debleskre jaka: te rakrell jek koles tchatches, kai doosh ap peste las, un ninna, te tchiwell jek doosh ap koleste, kai o tchatchepen kras. Hoske hunte dals i dinelo lowe win, te nai djal lo an i sikepaskri? Leske djal tchi an leskro shero. I maal sikrell hako tsiro pengro kamlepen. Un i phraal well boldo, te well lo tuke ap i rig an phare tsirja. Narwelo hi kowa, kai dell peskro dadeskro wast un penell, te plaissrell lo i sijaan i wawareske. Kowa, kai tchingepen kamell, kowa kamell ninna o tchilatchepen. Kowa kai hadell pes kokres pral, nai perell sik. Jek dui djijentsa hatsell kek latchepen. Un jek dui tchipjentsa perell an i bibacht. Kones i tchawo hi, hoi narwelo koowa krell, koles hi i pharo djipen. I dineleskro dades hi tchi sapaske. I bachtelo dji hi mishto tiro sastepaske. Te hi tuke hako tsiro ropaske, nashreh tiri soor. O tchilatcho kamell i lowe, hoi leske tchorchanes dino well, te rissrell lo o tchatchepen trujel. Kowa, kai haiwell, hoi mishto un gar mishto hi, mukell pes gar tele te rikrell, te lell lo gomme budeder goswepen. I dinelo dikell kate te kote. I dinelo tchawo krell peskro dadeske choli. Un leskri date well ropaske pral leste. Kowa hi gar mishto, te lell kowa i phagi, kai kek doosh ap peste anas. Gomme djungleder hi, te chal i an-diklo mensho dawa. Kowa, kai peskre laba pale rikrell, sikrell, te djinell lo, hoi mishto hi. Kowa, kai gar sik an i choli well, sikrell, te hi lo gosewo. Ninna i dinelo, kai rikrell peskro mui, nai well jaake an-diklo, har te wals lo gosewo. Te krell lo peskro mui gar pre, hi lo i wawarenge har i gosewo. Koon pes i wawarendar krik rikrella, rodell, hoi peske kokres shukar hi, un kamell gar dren te dikell, hoi latcho leske wals. I dinelo kamell tchi te haiwell, job kamell te sikrell, hoi job lauter djinell. Tchilatchepen un ladj djan khetne. Un kai ladj hi, koi i ninna praassepen. I laba i gosewo menshestar hi har telstune panja, hoi nashenna an i phub un denn djipen. Hi gar mishto, te dell i tchatchepaskro mursh koles tchatchepen, kai i doosh ap peste anas, un shunell gar ap koleste, kai an o tchatchepen tardo hi. Kowa, hoi i dinelo rakrell, anell tchingepen. Un leskro mui dell pal dawa gole. O rakepen o dinelestar anell les an i bibacht. Un job taprell pes kokres an peskre laba. Te shunah djungelo rakepen pral i wawarende, hi kowa menge har shukar chapen, un djal menge tele har djet. I tchi-moldo, kai kamell gar te budrell, hi gar feteder har kowa, kai marepen un merepen anell. O baro Dewel hi har i baro sorelo kheer. Kowa, kai an o tchatchepen tardo hi, nashell pash leste un khatrell pes pash leste. Glan i braweleskre jaka hi leskro brawlepen har i sorelo foro un har i bari massuri trul leste. Pre-phurdepen well glan o perepen. Kolenge, kai krenn pen gar bares, well ko tsiro, kai sharenn len i wawar. Shun! Un palle rake! Te kreh wawartchandes, hal dinelo un hunte ladjess tut. I mensho kai sorelo an peskro dji hi, nai hidjrell peskro nasslepen. Te hi leskro dji phagedo, har nai hidjrell lo peskro pharepen? I gosewo mensho kamell bud te djinell, un krell peskre kanda pre, te haiwell lo, hoi tchatcho hi. I mensho, kai i wawaren shukar koowa dell, krell peske i wudja pre pash i pralstunende. An i tchingepen dikell win, har te wals koles tchatcho, kai glanstunes rakrell. Te well palle o wawar, well win, kones tchatchepah tchatches hi. Te tchingrenn pen dui sorele, un tikne kashta wenn witsedo, te well diklo, kones tchatcho hi, djal o tchingepen krik, un jon mukenn pendar tele. I phraal, kai dukedo was an peskro dji, mukell gar peha te rakrell, un hi pandlo har i foro, kai hi i soreli massuri trul leste. Un o tchingepen hi har ko kashteskro, hoi o foreskro wudar pandell. I mursh lell, hoi leskro mui rakras. Dran leskre laba lell lo doha djipaske. Kol laba, hoi jek rakrell, nai anenn leske o merepen un ninna o djipen. Un kowa, kai bud rakrell, dikella, hoi leskre laba leske dren anenn. Koon i romjat hatsas, hatsas i bacht. O baro Dewel dikas latches ap leste. O tchorwelo mangell o ropah, o brawelo rakrell pale i djijeha, hoi hi har i bar. Dell mala, kai anenn tut an i bibacht. I tchatcho maal rikrell budeder ap tute har i phraal. Hi feteder te hal an o tchatchepen tardo un djiweh an tchorwlepen, har te wess i dinelo, kai rakrell chochepen. Jek, kai peskro koowa gar haiwell, hi tchi moldo, ninna te budrell lo sik. Kowa, kai sik nashell, perell. O mensheskro dinlepen anell les ap i drom, kai nashrell lo pes. Un palle dell lo o baro Debleste i doosh. Brawele menshe hatsenn bud mala. I tchorweleskre mala djan penge lestar. Kowa, kai chochras, har penas lo, hoi lo dikas un shunas, kowa lell peskri phagi. Un kowa kai chochepen pre anas, kowa well tapedo un nai nashell gar peske. Bud makenn o braweleske gwin trul o mui, un hakeno hi o maal kolestar, kai dell tchomone tchitcheske. I phrala i tchorwelestar kamenn tchi lestar te djinell. Un har bud budeder rikrenn pen leskre mala lestar krik. Te kamell lo lentsa te rakrell, hi le buder gar koi. Kowa, kai peske bud pashel anas, kras peske latchepen. Kowa, kai lauter mishto haiwell, hatsell bacht. Kowa, kai chochras, har penas lo, hoi lo dikas un shunas, kowa lell peskri phagi. Un kowa hoi chochepen pre anell, kowa nashrell peskro djipen. I latcho djipen hi gar i dinelenge. Har bud budeder djal gar, te well i budepaskro o rai pral i pralstunende. Koles tchatcho goswepen hi an o dji, kowa well gar sik chojedo, un dikell gar ap i doosh i wawarendar. Doleske dikenn le pre ap leste. Har koi gole, hoi i lewo dell, hi i choli o baro rajestar. Un leskro latchepen hi har o brishin ap i phub, hoi krell lat pale sapeno. I dinelo anell peskro dades an i bibacht. Un i djuwel, kai i tselo tsiro tchingepen rodell, hi har i kheer, kai dren della. I kheer un lowe lell o tchawo peskro dadestar pal koleskro merepen. I romni, kai an peskro dji dikell, glan te rakrell li, well o baro Deblestar. Kowa, kai kamell gar te budrell, well khino. Mukell lo peskre wasta an i gali tchiddo, well ko tsiro, kai hunte bokell lo. Kowa, kai rikrell pes ap o tchinlo lab, dell jak ap peskro djipen. Kowa kai gar jak dell ap peskre dromma, merella. Kowa, kai peskro dji pre krell un i tchorweles dell, kowa hi har jek, kai patsals o baro Debleske. Un o baro Dewel dell les ko latchepen pale, hoi lo kras. Tchinge tiro tchaweha jaake rah har job terno hi, un ap tute shunella. De jak, te dess les gar jaake, te merell lo. Kowa, kai dran i bari choli tchomone kras, muk les peskri phagi te lell. Weh tu ap leskri rig, hunte kress tu kowa pale te pale. Shun ap kowa, hoi jek ap tute penell, un muk tuke tchomone te penell, te wess pal kowa gosewo. Bud koowa hi, hoi i mursh peske glan lell an peskro dji; kokres kowa wella, hoi o baro Debles glan hi jekeha. Kowa, hoi i mensho rodell, hi kamlepen. Hi feteder te hal tchorwelo har te wals i chocheno. Te djiweh o baro Debleha, hi tut o djipen: tut hi doha chapaske; tu nai soweh mishto; kek bibacht well ap tute. I tchi-moldo, kai kamell tchi te krell, tchiwell peskro roi an o tcharo, un anell peskro wast gar pash o mui. Te deh tu jekes, kai pral halauter sal, palle wenn kolla gosewo, kolen tchi an o shero hi. Un te tchingreh koleha, kai haiwell, hoi mishto un gar mishto hi, palle haiwell lo gomme budeder. Kowa, kai peskro dades dell un peskri dat tradell, kowa hi i tchawo, hoi ladj ap peste un lende anell. Miro tchawo, te mukeh tuke tchi buder te penell, palle djineh tu sik buder gar, hoi tchatcho hi. Jek, kai hunte penell, hoi lo dikas un shunas, un kai tchi moldo hi, leske hi o tchatchepen sapaske. Un tchilatche menshe chan o tchilatchepen har maro. Pral kol pre-phurden, kai pral halauter sanenn, well i phagi win rakedo; un dawa ap o dumo lell o dinelo. Te pijeh i sorelo pipen, weh diwjo un saneh pral lautereske. Kowa, kai jaake bud pijell, te well lo mato, koles hi kek goswepen. I baro rai, te dell lo trad, palle hi kowa, har te dell i lewo gole. Kowa, kai leskri choli ap peste tserdell, nashrell peskro djipen. O mursh, kai rikrell pes o tchingepastar krik, well sharedo. Kolla, kai rodenn o tchingepen, hi halauter dinele. Ko tchi-moldo, kai kamell gar ap peskri phub te budrell an o tchatcho tsiro, kowa hatsell tchi an ko tsiro, kai o djob dren anlo well. Kowa, hoi i mensho peske glan lell, hi dur tele an peskro dji har pani an i brunna. I gosewo anell kowa nai pre. Bud menshe sharenn pen pengro latchepah. Nai hatseh tchatchepah i murshes o labestar? Kowa, kai an o tchatchepen tardo hi un o Debleskro drom gar mukell, bachtelo hi leskre tchawe, kai pal leste wenna. I baro rai, kai o tchatchepen win rakrella pral i menshende, hatsell kolen win, kai tchilatcho hi. Koon nai penell pestar: ‘Me rikrom miro dji djudjes, man hi kek doosh?’ I waga, hoi gar tchatches sikrella, har pharo tchomone hi, un i khoro, kai gar jaake bud dren hi, har penlo was, kol dui hi i djungelo koowa glan o baro Debleskre jaka. An kowa, hoi i tikno tchawo krell, mukell pes te dikell, har job wella: i mursh, kai djiwell i djudjo djipen un djal o tchatcho drom oder gar. O kand, hoi shunell un i jak hoi dikell, kol dujen kras o baro Dewel. Te kameh o sopen, weh tchorwelo. Kre sik taissarlakro tire jaka pre, palle well tut doha chapaske. “Kawa hi tchi moldo”, penell o ginepaskro. Un te djal lo peske, palle sharell lo les! Dell sonakai un bud kutch barra. I kutcheder koowa hi i mui, hoi rakrell, hoi mishto un tchatcho hi. Jek, kai dinelo doha hi, te dell lo peskro dadeskro wast un penell, te plaissrell lo i wawareskri sijaan, kolestar le leskri baja un gar ko wawareskri baja, te hi tut tchomone an o wast, bis te job plaissrell. Tchoredo maro hi gudlo. Pal i tsiro hi kowa har tikne barra an o mui. Rake i wawarentsa pral kowa, hoi tuke glan lal, te well kowa mishto. Kowa hunte kress, hoi tut ninna glan hi, har bud budeder te kameh i kurepen te krell. Kowa, kai djal trujel un rakrell djungelo koowa pral wawarende, phukrell ninna win, hoi i wawar leske tchorchanes penan. Doleske rike tut pale kolestar, kai nai rikrell gar peskro mui. Kowa, kai pral peskro dades un peskri date bibacht win rakrell, koleske djal har jek, koleskri momeli win djal an i kali rat. Te kameh sik kowa te lell, hoi jek tire phurendar peskre menshenge pale mukell, palle anell kowa tuke kek bacht. Ma le tuke glan, te dess o tchilatchepen pale, hoi jek ap tute kras. Dik ap o baro Debleste! Kowa lell tiro koowa an peskro wast. I bikepaskro, kai tchiwell pash jekeste sau saster ap i waga un pash i wawareste i wawar saster, kowa krell i djungelo koowa glan o baro Debleskre jaka. I waga, hoi i chocheno pharepen sikrell, hi gar mishto. O baro Deblestar well, har o djipen hakenestar djal. Har djinell i mensho, kai leskro drom les anell? Kowa, kai sik penell: “Me dau man sowel pash o baro Debleste, te dap les kawa te kowa”, un mukell les peske gar glan kowa an o shero trujel te djal, har nai rikrell lo peskro lab, koleske hi peskre laba har dorja, an kolende job dren stakrell un perell. I baro rai, kai gosewo hi, hatsell i tchilatchen dran peskre menshende win, un les hi kek dji lenge un dell len pengri phagi. O mensheskro ducho hi har i momeli o baro Deblestar. Koleha nai dikell o mensho an peste dren un dikell, hoi an peskro dji hi. O baro rajeske atchell leskri rajeskri soor jaake rah har lo o latchepen un o tchatchepen krella. O railepen i terne murshendar hi lengri soor. Un parne balla hi o shukapen i phurenge. Ratle dawa lenn o tchilatchepen krik. Un dawa djan koleske, kai dino well, an o dji. O baro rajeskro dji hi har i lengsto pani an o baro Debleskro wast, hoi mukell lo kote te nashell, kai job kamell. Hako drom i menshestar hi mishto an peskre jaka. O baro Dewel dikell palla, hawo dji koi palla tardo hi. Te djah o tchatcho drom un djiweh pal o Debleskro tchatchepen, hi kowa o baro Debleske budeder moldo har te anals leske viechen. I tchilatchen hi i pre-phurdo dji un jaka, hoi tele dikenn ap i wawarende. Kowa hi lengri doosh. Rake tiro djijeha pral kowa, hoi kameh te krell, un palle kre les tiri tseli sorjah. Un tut well bud djipaske. Kowa, kai lauter sik sik krella, koles hi tchi. Ko brawlepen, hoi khetne anlo was o chochepah, hi har o ducho, hoi sik krik djal kolendar, kai o merepen rodenna. I tchilatche kamenn gar te djiwell pal o tchatchepen. Ko tchilatcho koowa, hoi krenn le ap i wawarende, anell len jaake dur, te nashrenn le halauter. Kowa, kai doosh ap peste anas, djal bange dromma. Koles, kai i djudjo dji hi, krell o tchatchepen. Hi feteder te djiwell jek win ap i dacha, har dren an o kheer khetne i romjah, kai o tselo tsiro tchingepen rodell. Tchilatche menshen hi o tselo tsiro bok pal o tchilatchepen. Len hi kek dji i wawarenge. Te lell i pre-phurdo peskri phagi, wenn ninna kolla gosewo, kolen tchi an o shero hi. Te aneh i goseweske tchomone pashel, djinell lo budeder. O Dewel hi an o tchatchepen tardo, un lell o tchilatcheskri familja an i jak, un witsrell i tchilatchen an i bibacht. Kowa, kai jaake krell, har te shunell lo gar koi gole ko tchorwelestar, leske djala jaake, kai dell job ninna gole un kek shunell les. Te hi jek chojedo ap tute, un tu deh les tchomone khatedo, kreh tu jaake, te djal leskri bari choli pale. Te well o tchatchepen kerdo, hi kolla bachtelo, kai an o tchatchepen tardo hi, un i tchilatche darenn pen. I mensho, kai kamell gar te djinell, hoi gosewo hi, djal ap o drom pash i mulende. Kowa, kai kamell i shukar djipen un dell bud lowe koleske win, kowa well tchorwelo. Un kowa, kai kamell mool un kutch djet makepaske, well gar brawelo. Ap i tchilatchende un i phukepangre well koi bibacht anlo, hoi kaman le te anell ap i latche un tchatche menshende. Hi feteder te djiwell jek an o mulo tato them har khetne i romjah, kai o tselo tsiro tchingepen rodell un chojedo hi. I shukar brawlepen un kutch djet hi an o kheer kolestar, kai gosewo hi. I dinelo dell peskre lowe sikeder win, har lell lo len. Kowa, kai o tchatchepen un o latchepen palla nashell, kowa hatseh o djipen un well an-diklo. I gosewo mursh nai djal pre ap i foro, kai lauter tchatche kurepangre dren hi, un phagell ko foro tele, kolestar jon patsan, te hi lo soreles tardo. Kowa, kai nai rikrell peskro mui un dell jak ap peskri tchip, sawo rikrell bibacht pestar krik. Ko baro-mujeskro, kai dikell tele ap i wawarende, well pre-phurdo kharedo. Job patsell, te nai krell lo lauter un kek les pale rikrell. Kol tchi-molde, kai kamenn gar te budrell, merenna i bokatar. O tselo diwes djal lenge kowa an o shero trujel, hoi kamenn le te lell. Kowa, kai an o tchatchepen tardo hi, kowa dell un rikrell gar pale. Kowa, hoi anenn i tchilatche o baro Debleske, hi djungeles glan leskre jaka. Har bud budeder, te krenn le kowa dran i tchilatcho dji. Kowa, kai chochras, har penas lo, hoi lo dikas un shunas, ap koleskro shero well leskro chochepen pale. Ko mursh, kai mishto shunas, hoi leske penlo was, koles mukenn le rakrell, un hoi job penell, atchell lenge an o shero. O tchilatcho stakrell soreles pre i baro mujeha. Kowa, kai o tchatchepaske tardo hi, mukell gar peskro drom. Kote dell kek goswepen, tchi hoi jek feteder nai djinals un penals, har nai krell o baro Dewel. Tu nai leh i kurepaskro grai un djah an o marepen. Kowa, kai krell, te wess o sorleder, hi o baro Dewel. Te rakrenn le pral tute latcho koowa, hi kowa feteder har baro brawlepen. Te dikenn le latches ap tute, hi kowa feteder har rup un sonakai. Brawelen un tchorwelen hi jek koowa khetne: Kol dujen kras o baro Dewel. Koles i gosewo dji hi, kowa dikell, har i bibacht wella un khatrell pes. Kolen tchi an o shero hi, kolla nashenn dureder, un i bibacht well ap lende. Kowa, kai krell pes gar bares un djiwell o baro Debleha, lell brawlepen un sharepen un o tchatcho djipen. O drom, kai i tchilatche djana, hi pherde subjengre burra un shelle, kai nai stakrenn le dren. Kowa, kai ap peskro djipen jak dell, djal kote gar. Sike i tikno tchawes peskro drom, palle djal job gar kolestar krik, ninna te well lo phuro. O brawelo hi o rai pral o tchorweleste. Un kowa, kai patsell peske lowe, hunte budrell koleske, pash koleste job sijaan hi. Kowa, kai chochepen win witsrell har djob, kowa anell bibacht dren. Palle nai djal lo buder gar i wawarentsa jaake trujel har job kamell. Kowa, kai latches ap i wawarende dikell, dell peskro maro i tchorweleste. Ap leste well bacht wi-rakedo. Trade ko pre-phurdes win, kai sal pral halauter. Palle djal o tchingepen leha. Un kol tchilatche laba un o praassepen djan ninna krik. Kowa, koles i djudjo dji hi un latchepen rakrell, koleskro maal hi o baro rai. O baro Dewel dell jak, te well diklo, haweskre laba mishto un tchatcho hi. Un job tchakrell kol laba pre, hoi i phukepaskro rakras. Ko tchi-moldo, kai kamell gar te budrell, penell: I lewo hi win ap o drom, kai nai chals man. O mui i wawareskro romjatar hi har i gruba, hoi dur tele an i phub djal. Un kolla perenn dren, pral kolende o baro Dewel chojedo hi. Tikne tchawe krenn dinelo koowa. Te chan le dawa, krenn le kowa buder gar. Kowa, kai rikrell i tchorweles tele, te well job kokres brawleder, ninna kowa, kai dell i braweles tchomone, kowa krell, te well lo kokres tchorwelo. Shun mishto un de jak ap i laba kol gosewendar! Le mire laba an o dji, hoi tuke sikrenn, hoi mishto un tchatcho hi. Ma biste len! Har shukar hi, te nai peneh len dureder! Kamoms, te dikess un rikress ap o baro Debleste. Doleske penau me tuke kowa kau diwes. Me tchinom tuke 30 (trijanda) laba pre, hoi tuke penenn, hoi te kress, hoi tuke mishto hi, te sikrap tute, hoi o tchatchepen hi, jaake te nai peness koleske, kai tut bitchras, hoi lo kamell te djinell. Ma rande o tchorweles win, doleske kai lo tchorwelo hi! Te hal leha glan i tchatchepangre, ma le leskro tchatchepen krik. O baro Dewel lell lengro koowa an o wast. Un kowa, kai len win randas, koleske lell job o djipen krik. Muk tut gar dren jekeha, kai sik an bari choli well. Ma ab leha khetne beshdo! Palle nai djal tuke jaake, te weh har job, un pereh an i bibacht. Ma ab jek kolendar, kai denn pengro dadeskro wast un penenn, te plaissrenn le i sijaan i wawarenge. Te nai plaissreh lat palle gar, lenn le ninna tiro tchiben tel tute krik. Ma tchip kol phure barra krik, hoi sikrenn har baro tiro them hi, un hoi tire phure kote tchiwan. Dikeh i mursh, kai peskri budi haiwella, palle djiness, kowa nai budrell bare rajenge. Sawenge, kai gar an-diklo hi, budrell lo gar. Te well, te beshess pash i rajeste ap i chapaskri, palle biste gar, koon glan tute beshdo hi. Ma pere pral o chapen, har bari ninna tiri bok hi. Muk tiro dji gar pal leskro latcho chapen te nashell! Kowa nai well i chocheno chapen. Ab jaake gosewo, te maress tut gar tele, brawelo te well. Te dikeh tire jakentsa pre, hi o brawlepen gar buder koi, jaake sik hi lo krik har i tchirklo, hoi hadell peskre mussja un hadell pes an o bolepen. Ma cha ko maro, hoi i tchinlo tute dell. Muk tiro dji gar pal leskro latcho chapen te nashell! Les hi dui djia. Ap tute penell lo: “Cha un pi”, an leskro dji kamell lo tute tchi te dell. Kowa, kai tu tele dandral un chal, koles hunte tchadess tu pale win. Un tire latche laba his tchitcheske. Ma rake an i kanda i dinelestar! Ap tiro goswepen dikell job tele. Ma tchip kol phure barra krik, hoi sikrenn, har baro tiro them hi. Ma le i phub kol tchawendar krik, kolen kek dad buder hi. O baro Dewel well lenge soreles ap i rig, un lell lengro koowa an o wast, un krell o tchatchepen pral tute win. De jak ap kowa, hoi tiro sikepaskro tuke penell, un shun ap kowa, hoi mishto un tchatcho hi. Ma rike tut pale, te dess tiro tchawes i phagi. Te deh les o kashteha, merell lo kolestar gar. Tu deh les o kashteha, un rikreh les jaake pale, ap o merepaskro drom te well. Miro tchawo, te hi tiro dji tchatches gosewo, palle hi miro dji ninna bachtelo. Te rakreh, hoi mishto hi, sal miro dji. Ma silwe ap kolende, kai o Debleskro drom mukan. Hako diwes de jak, te djiwess o baro Debleha. Palle hi tut i latcho djipen glan tute, un kowa wella, hoi tu o djijestar kamal. Shun, miro tchawo un ab gosewo, un dja o djijestar o tchatcho drom! Ma ab mank kolende, kai pen mates pijenn, witar gar mank kolende, kai budeder mass an pende dren chan har mishto hi. Ko pipaskro un ko chapaskro wenn tchorwelo, un kolenge, kai kamenn gar te budrell, well ko tsiro, kai hi len tchi te riwell har koola hoi paash hi. Shun ap tiro dadeste un tiri date! Jon dan tut o djipen. Ma dik tele ap lende, te wan le phuro. Muk tuke o tchatchepen un o goswepen bud moldo te well! Muk tuke hako tsiro tchomone te penell, te haiwess lauter mishto. Bachtelo hi i dad, te hi leskro tchawo an o tchatchepen tardo un les i gosewo dji hi. Doleske kre tiro dades un tiri dai bachteles! Kre, te giwenn le i bachtjatar pral tute. Miro tchawo, kre tiro dji mange pre, un dja ap mire dromma! Ma dja pash i lubjate, witar gar pash o wawareskri romjate. Kolla hi har i brunna, hoi dur tele djal, kai weh gar buder win. Jon hi har tchorepangre, kai lurenn khatemen pash o drom, un anenn bud murshen jaake dur, te chochenn le pengre romjen. Koneske hi ropaske? Koneske djal djungelo? Koon krell tchingepen? Koon hi bibachtelo? Kones hi duk kek nasslepah? Kones hi mate jaka? Kowa hi kolla, kai dur an i rati gomme pash i mool beshdo hi, un sorelo wawar pipen khetne tchorenn un pijenn. Ma dik i mool an, te hi li jaake shukar loles an o khoro, un djal tele har djet. O wawar diwes djal tuke jaake, har te dandrals tut i tchilatcho sap. Tire jaka dikenn kowa, hoi gar koi hi. Un tiro dji penell tuke dinelo koowa. Un tu hal har jek, kai hi tchiddo an i shiffo, hoi djal pral un tele ap o baro pani, un har sawo, kai hi kote beshdo pral pre ap o pesso kasht. Palle peneh: “Mange hi, har dans le man, ninna te haiwom kek duk, har te marans le man khetne, ninna te dukell mange tchi. Te hom wi-sodo, palle djau pale koi.” Ma silwe ap tchilatche menshende, ma rode lengro maal te well! Lengre djia lenn penge sawo koowa pherdo marepen glan, un hoi le rakrenn, anell bibacht. Tut hunte well goswepen, te tchiwess i kheer pre, un tu hunte haiwess mishto, hoi te kress, te atchell ko kheer soreles tardo. Koon bud djinell, kowa haiwell, har te krell lo peskre tsele iseme pherdo kutch shukar koowa. I gosewo mursh hi har i sorelo, un jek, kai bud djinell, an koleste hi pherdi soor. Te kamell lo i kurepen te krell, hunte haiwell lo mishto, har te djal glan. Un kote, kai bud mursha pengro goswepen khetne tchiwenn un pral rakrenn, hoi mishto wals, djal lengro kurepen mishto. I dinelo haiwell gar gosewe laba. Kote, kai i tchatchepangre khetne wenna, nai krell lo peskro mui gar pre. Kowa, kai peske glan lell te krell lo tchilatcho koowa, koles denn le ‘tchilatcho bedo’ gole. Kowa, kai mukell pes tchi te penell, lell peske sawo koowa glan, hoi anell les o Debleskro dromestar tele. Un i menshe dikenn chojedes ap koleste, koles i pre-phurdo dji hi. Kowa hi gar sorelo, kai an phare tsirja gar soreles tardo hi. Dja un le kolen dran o merepen win, kai wenn pandles ap koi platsa tserdedo, kai wenn le maredo. Rike kolen pale, kai koi djan. Te peneh tu: Mer djinam kowa gar! Palle djiness: Kowa, kai an i djia dikell, haiwell les. Un kowa, kai ap tiro djipen jak dell, kowa djinell les. Un job dell o menshes kowa pale, hoi lo kras. Cha gwin, miro tchawo! latcho hi lo, un gudlo an tiro mui. Jaake hi o goswepen latcho tiro djipaske. Te hatsal les, palle hi tut i latcho djipen glan tute, un kowa wella, hoi o djijestar kamal. Ma lure har i tchilatcho ap o kheer kolestar, kai an o tchatchepen tardo hi! Ma de koi platsa khetne, kai tchiwell lo pes sopaske! Kowa, kai an o tchatchepen tardo hi, nai perell efta kope, hako kopo stell lo pale pre. I tchilatche perenn an i bibacht. Te perell kowa, kai tuke tchilatchepen kamell, ma ab bachtelo! Tiro dji te sal gar pral leskri bibacht! O baro Dewel nai dikals kowa i choljah, un palle rissrals lo peskri choli kolestar tele! Ma ab chojedo ap kolende, kai midjak koowa krenn! Ma silwe ap i tchilatchende! Kolenge, kai tchilatcho hi, well kek latcho tsiro. Lengro djipen hi har i momeli, hoi djal win. Miro tchawo, djib glan o baro Debleskre jaka un kre, hoi o baro rai tutar kamella! Ma dja kolentsa, kai wawaren ap lende pre anenn! Sik well i bibacht pral sawende. Nai djineh tu, hawi bibacht o baro Deblestar un o baro rajestar nai well? Ninna kolla hi laba, hoi i gosewe penan: Kowa hi gar mishto, te dikenn i tchatchepangre mursha jekes feteder an har o wawares. Kowa, kai ap koleste penell, kai doosh ap peste las ‘tut hi kek doosh’, koles praassenn i menshe un rakrenn i bibacht win pral leste. Kol tchatchepangre mursha, kai djan pal o tchatchepen, kolenge djal mishto. Un bari bacht well ap lende. Te deh tu i latcho lab pale, hi kowa har te dess i tchum. Dja win ap tiri phub un kre tiri budi! Pal kowa le i romni, te well tut i familja! Ma an chochepen pre ap i wawareste! Pen o tchatchepen! Ma pen: “Jaake har job mange kras, krau me leske ninna. Hakeneste dau pale, har job mange kras.” Me djom glan wergel ko kotar phub sawestar, kai kamell gar te budrell, un dikom i drakengro them jekestar, koles tchi an o shero hi. Un subjengre burra his koi tardo un lauter djungelo senlepen, un i massuri trul ko kotar them his tele peredo. Un me dikom kowa, un mukom les an miro dji te djal; un kowa sikras mange: Te kameh o sopen un pandeh i jaka un tchiweh i wasta an i gali un kreh tchi, palle well o tchorwlepen lengste herjentsa pral tute. Un tut wenn phare tsirja. Ninna kalla hi gosewe laba o Salomestar. I sikepangre an o kheer o baro rajestar Hiskija lan kal laba khetne. O Hiskija his o baro rai pral o them Juda. O Dewel well sharedo koleske, hoi job khatedo rikrell. O baro rai well sharedo koleske, hoi job pre tchakrell. O bolepen djal dur pre, un i phub djal dur tele, un kek nai djinell, hoi an o baro rajeskro dji hi. Le i tchik dran o rup win, palle nai krell kowa, kai budrell o rupeha, i shukar tcharo kolestar. Le o tchilatches krik o baro rajestar, palle atchell job i baro rai, kai an o tchatchepen tardo hi. Ma kre tut bares glan o baro rajeste, un pash i pralstunende ab gar tardo! Hi feteder, te penenn le ap tute ‘ab kate pre’, har te bitchrenn le tut tele kotar, kai beshal tut, un denn tiri beshepaskri i wawareste, kai budeder an-diklo hi. Ma dja sik pash i tchatchepangre murshende, te peness lenge, hoi dikal. Te well palle i wawar un sikrell, kai hi tut gar tchatcho, hoi kreh tu palle? Te hi tut i tchingepen i wawareha un mukeh o tchatchepen win te krell mashkral tumende, ma rake pral kowa, hoi djineh khatedes lestar. Te kreh tu kowa, shunenn wawar menshe kolestar un kharenn tut ‘phukepaskro’. Un kowa well tuke gar buder bistedo. I lab rakedo an o tchatcho tsiro, hi har sonakangre phabja an i rupeno tcharo. I gosewo mensho, kai trad dell, un i kand, hoi ap leste shunell, kolla hi har i sonakaskri gustri un i sonakaskri werkli trul i meen. I mursh o labestar hi koleske, kai les bitchras, har shila pani an ko tato tsiro, kai o djob dren anlo well, un dell les newi soor. Kolla, kai penenn, te denn le tchomone, un palle denn le kowa gar, kolla hi har wolke un i phurdepen, hoi denn kek brishin. Bud latche labentsa nai tserdeh pralstunen ap tiri rig. Un i kamlo rakepen phagella kokale khetne. Te hatsal gwin, palle cha gar budeder har tuke mishto hi, te wess gar tchalo lestar un hunte tchadess les pale win. Ma dja hako kopo pash tiro maleste khere. Les nai wals o nak tutar pherdo un wals chojedo ap tute. Kowa, kai ap i wawareste chochepen pre anell, sawo hi har i tower, un i charo, un tchinell har i tchuri. Te hi tut i kalo diwes un dikeh ap i maleste, te well lo ap tiri rig, un job hi kek mursh o labestar, palle hi kowa, har te dandals ap i tele phagedo dand, un har te nashals ap jek heri. Te giweh gilja jekeske, koleskro dji rowella, palle hi kowa leske, har te randjell jek i baja win ap i shil diwes, un har te tchorell jek shut an i dukepen. Te hi koles bok, kai kamell tuke tchilatchepen, palle de les maro te chal. Un te hi les trush, de les pani te pijell! Palle chatchell les an leskro dji un les khaitell, hoi lo kras. Un o baro Dewel dell tut tiro latchepen pale. I phurdepen un kale wolke anenn brishin, un i tchip, hoi pal o wast rakrell, anell choli. Hi feteder te beshess ap i dacha, har an o kheer khetne i romjah, kai hako tsiro tchingepen rodell. I liil dran i dur them latche labentsa hi har shil pani koleske, kai trushella. Har i djungelo pani un i brunna, hoi khandella, hi jek, kai an o tchatchepen tardo hi un glan i tchilatcheste trissella. Bud gwin hi gar mishto. Jaake hi ninna, te shareh tu i wawares bud shukar labentsa. Jaake har i foro, kai kek massuri trul leste hi, jaake hi i mursh, kai nai rikrell gar peskri choli pale. Har gib an i nijal un har depen an ko tsiro, kai anenn le o djob dren, jaake djal gar, te well o dinelo sharedo! Har i tchirklo, hoi hadell pes an o bolepen, un well gar tele pash i mensheste, jaake hi o praassepen, hoi was win rakedo pral jekeste, kai kek doosh ap peste anas. Ko praassepen taprell les gar. I tchupni o grajeske, un i ledertikri rima trul i meen i eslatar, un i kasht ap o dumo i dinelestar. Ma rake dinlepen ap i dineleste pale, te wess gar har job! Rake i dineleha, kai rakrell dineles ap tute, jaake te haiwell lo, har dinelo job hi. Kowa, kai i dinelo bitchepaskres bitchrell, kowa hi har jek, kai dell peske kokres i herja tele un chal dawa. Har i herja i bango menshestar kek soor an lende hi, jaake hi i gosewo lab an o mui i dinelestar. Jek, kai sharell o dineles hi har jek, kai pandell i bar jaake soreles an i witsepaskri, te nai witsrell lo les gar. I subjengro kasht an o wast kolestar, kai mato hi, jaake hi i gosewo lab an o mui i dinelestar. Har jek, kai trul peste karje dell, un hakenes dukrell, jaake hi kowa, kai lell i dineles, te budrell lo leske, oder sawen, kai djan ap o drom. Har i djuklo, hoi pale chal, hoi lo win tchadas, jaake hi o narwelo, kai krell pale te pale dinelo koowa. I dinelo nai well sikeder gosewo har jek, kai pestar kokres patsell, te hi lo gosewo. Ko tchi-moldo, kai kamell gar te budrell, kowa penell: Win hi i lewo, awa, mashkral ap o drom hi i lewo. Jaake har i wudar rissrell pes an i rikepangre, jaake rissrell pes an peskro tchiben ko tchi-moldo, kai kamell tchi te budrell. I tchi-moldo, kai kamell tchi te krell, tchiwell peskro roi an o tcharo, un anell peskro wast gar pash o mui. I tchi-moldo, kai kamell gar te budrell, hi an peskre jaka gosweder har efta, kai djinenn, hoi mishto un tchatcho hi. Kowa, kai pes dren mukell an i wawarengro tchingepen, kowa hi har jek, kai taprell i djukles pash i kanda. Har i baro dinelo, kai trul peste karje dell un menshen mulo karje dell, jaake hi ko mursh, kai peskro males chochell, un palle penell: Hoi krom, his sapaske. Kote, kai buder kek kasht hi, kote djal i jag win, un kote, kai kek buder hi, kai chochepen ap wawarende pre anell, kote djal o tchingepen krik. Jaake har krell o kasht, te chatchell i jag dureder, jaake krell i mursh, hoi tchingepen rodell, te djal o tchingepen dureder. Kol laba kolestar, kai chochepen ap wawarende pre anell, hi har latcho chapen, un djan tele har djet. Har tchare dran chatchedi tchik, pral kolende rup maklo was, jaake hi o mui, hoi shukar laba rakrella, hoi wenn dran i tchilatcho dji. I midjak mensho hi pherdo chochepen. Kowa khatrell lo pal shukar laba. Te rakrell lo ninna jaake kamles, ma pats leske! Les hi efta bengeskro koowa an leskro dji. Ninna te khatrell lo peskri choli ap i wawarende pal shukar laba, well ko diwes, kai dikell hakeno leskro tchilatchepen. Kowa, kai i wawareske i gruba win hadas, kowa perell kokres dren. Un jek, kai witsrell i bar, ap koleste perell lo pale tele. Kowa, kai chochepen rakrell, kamell o wawareske tchilatchepen te krell un les dukrell. Un kowa, kai gudle labentsa rakrell, anell i bibacht. Ma share tut pral kowa, hoi hi tut glan o wawar diwes! Tu djineh gar, hoi tuke ko diwes anell. Muk i wawaren tut te sharell un gar tiro mui! Hi feteder te sharell tut i wawareskro mui har tiro mui. Phares hi barra un tchik. Dui kope phareder hi i choli, hoi jekes hi pral i dinelestar. I choli hi diwjo un sorelo har i sorelo pani, hoi lauter peha krik tserdell. Koon nai atchell tardo te silwerell i mursh? Feteder hi, te well jekeske an o mui penlo, hoi lo gar mishto kras, har te penell jek leske gar, te kamell lo les o djijestar. Laba, hoi dukrenn har dawa un wenn tiro malestar, hi feteder har i tchumma kolestar, kai tuke tchilatches hi. Kowa, kai tchalo hi, mukell o feteder gwin tardo. Koles bok hi, koleske hi shutlo koowa har te well lo gudlo. Har i tchirklo, hoi krik djal dran peskri nesta, jaake hi ko mursh, kai hunte nashell peske dur krik dran peskro foro. Djet un sungepaskre kashta krenn o dji bachteles. Feteder hi o djijeskro kamlepen i malestar. Ma muk tiro males, witar gar tiro dadeskro males! Te djal tuke djungeles, ma dja an o kheer tiro phralestar. Hi feteder, te djas pash jekeste, kai gar dur tutar djiwell, har pash tiro phraleste, kai dur tutar krik djiwell. Ab gosewo, miro tchawo! Un kre miro dji bachteles, jaake te nai rakrau ap kolende pale, kai man praassenn. Koles i gosewo dji hi, kowa dikell i bibacht te well, un khatrell pes. Kolen tchi an o shero hi, kolla nashenn dureder, un i bibacht well ap lende. Jek, kai dinelo doha hi, te dell lo peskro dadeskro wast un penell, te plaissrell lo i wawareskri sijaan, kolestar le leskri baja un gar ko wawareskri baja, te hi tut tchomone an o wast, bis te job plaissrell. Kote hi jek, kai sik taissarlake bares gole dell ‘latcho diwes’ ap koleste, kai pash leste djiwell. Kowa hi koleske har te rakras lo bibacht pral leste win. I romni, kai hako tsiro tchingepen rodell, hi har i kheer, kai dren dell, te hi brishin. Kowa, kai kamell lat pale te rikrell, hi har jek, kai kamell i phurdepen pre te rikrell, un har jek, kai kamell djet an o wast te rikrell. Te dell saster ap saster, wenn hake dui har i tchuri, hoi mishto tchinell. Kai menshe khetne hi, sikell jek o wawarestar, har te djan le mishto khetne trujel. Kowa, kai ap peskro faigetikro ruk jak della, kowa chal lestar ninna. Un kowa, kai ap peskro rajeste latchepen krell, well lestar sharedo. An o pani nai dikeh tiro mui. Un an tiro dji nai dikeh, har hal. O mulengro them well gar tchalo. Jaake hi ninna i menshengre jaka: Jon lenn gar doha. An i jag well diklo, har bud o rup moldo hi, un an o bob sikrell pes, har bud o sonakai moldo hi. Hoi i mursh moldo hi, sikrell pes ap kowa, hoi pral leste rakedo well. I kashteha well djob tiknes kerdo an i piri. Ninna te krals jaake i dineleha, perals leskro dinlepen gar lestar tele. De mishto jak ap tire bakre un busja, te hi len lauter, hoi len hunte well. Brawlepen atchell gar, un i themeskro rai atchell gar rai hako tsiro. Anal o phuss dren un o newo senlepen well pale win, un lal khetne ko senlepen ap i berge, palle hi tut bakrengro bal tire ripjenge, un nai bikreh tire busjendar. Un kol lowentsa nai gineh tuke i hachetikri phub. Un tut hi doha busjengro thud tuke un tiri familjake, un ninna i djuwjenge, kai budrenn tuke. O tchilatcho hi ap o naashepen, ninna te lell les kek palla. Kowa, kai an o tchatchepen tardo hi, hi har i terno lewo un darell tchi. Te hi bud tchilatchepen an o them, wenn ninna bud raja pre. Te well sawo mursh o rai, kai djinell bud un haiwell lauter mishto, palle hi o tchatchepen i rah tsiro an o them. I tchorwelo mursh, kai was baro un rikrell i tchorwelen tele, hi har depen, hoi lauter krik thowell un o djob paash krell. Kolla, kai mukan o Debleskro drom, sharenn i tchilatchen. Kolla, kai djan ap o Debleskro drom, kurenn pen lentsa. Tchilatche menshe haiwenn gar, hoi o tchatchepen hi. Kolla, kai o baro Debles rodenn, kolla haiwenn lauter mishto. Hi feteder te hal tchorwelo un djiweh i djudjo djipen, har te wals brawelo un djals ap bange dromma. Kowa, kai o Debleskro drom djal, haiwell, hoi mishto un gar mishto hi. Kowa, kai i maal kolentsa hi, kai tchi-molde hi, anell ladj ap peskro dadeste. Kowa, kai bare lowe kolendar lell, kolen pash leste sijaan hi, un krell pes koleha braweles, koleskro brawlepen lell sawo mensho, koles i baro dji i tchorwelenge hi un lende dell. Kowa, kai kamell tchi o Debleskro dromestar te djinell, un palle mangell lo tchomone o baro Deblestar, koleskro mangepen hi djungelo glan o Debleskre jaka. Kowa, kai anell o Debleskre menshen ap i tchilatcho drom, kowa perell kokres an i gruba. Kolla, kai kek doosh ap pende anan, lenna latcho koowa. O brawelo hi gosewo an peskre jaka, un o tchorwelo, kai tchatchepah gosewo hi, dikell, koon glan leste hi, un perell gar ap leste dren. Te hi kolen penepaske, kai an o tchatchepen tardo hi, palle hi bachtelo tsiro. Te well i tchilatchen penepaske, palle khatrenn pen i menshe. Kowa, kai peskri doosh khatrell, kowa well gar dur an peskro djipen. Kowa, kai penell, hoi lo kras, un mukell peskri doosh, hatsell o Debleskro kamlepen. Bachtelo hi kowa, kai hako tsireske o Debleha djiwell! Kowa, kai mukell peskro dji har i bar te well, perell an i bibacht. I tchilatcho, kai hi o baro rai pral tchorwele menshende, hi har i lewo, hoi bares gole dell, un har i diwjo viecho, hoi bokell ap peskro chapen. I rai, kai haiwell gar mishto peskre menshentsa trujel te djal, krell bud doosh. Koles, kai kamell gar chochepah braweles te well, koles well i lengsto djipen. I mensho, kai i wawares mulo das, kowa atchell ap o naashepen, jaake rah har djiwell lo. Kek te rikrell les pre! Kowa, kai i djudjo djipen djiwell, well win lino dran i bibacht. Kowa, kai ap dui dromma djal, perell ap jekeste. Kowa, kai ap peskri phub budrell, les hi doha maro. Kowa, kai tchi-moldo koowa krell, well tchorwelo. I murshes o labestar hi bacht an bud koowa. Kowa, kai kamell sik braweles te well, anell ninna doosh ap peste. Te dikeh latcheder ap o braweleste har ap o tchorweleste, hi kowa gar mishto. I kotar mareske nai anell i mursh doosh ap peste. Koles, kai bok pal i lowe hi, nashell o brawlepen palla, un djinell gar, te well jaake o tchorwlepen pral leste. Te peneh jekeske, hoi job gar mishto kras, palle well ko tsiro, kai parkrell lo pes pash tute. Un kowa budeder, har te rakrals leske pal o mui. Koon peskro dades un peskri dat wi-randell un penell ‘kowa hi kek doosh’, sawo hi gar feteder har i tchorepaskro. Kowa, kai bokell pal i lowe, sawo anell tchingepen pre. Kowa, kai rikrell pes ap o baro Debleste, lell budeder har doha te chal. Dinelo hi kowa, kai krell kokres, hoi peskro dji leske penell. Koon djiwell goswepah, well dran i bibacht win lino. Kowa, kai dell i tchorweleste, koles well doha djipaske. Kowa, kai jaake krell, har te dikell lo o tchorweles gar, pral koleste rakrenn bud i bibacht win. I tchilatche, te wenn le raja, palle khatrenn pen i menshe. Jon te merenn, palle wenn kolla budeder, kai o tchatchepen krenn. Koon mukell pes tchi te penell, un djal hako tsiro pal peskro shero, sawo wella ap jek kopo phagedo, un kek hi palle koi, kai hadell les pale pre. Te hi bud menshe koi, kai an o tchatchepen tardo hi, palle hi i tsele menshe bachtelo. Te hi i tchilatcho o rai pral lende, palle hi i tsele menshenge ropaske. Kowa, kai kamell o goswepen, krell peskro dades bachtelo. Kowa, kai pes lubjentsa dren mukell, nashrell peskro brawlepen. I baro rai, kai rikrell pes ap o tchatchepen, kowa krell, te djal o themeske latches. Kowa, kai lell bud themeskre lowe peskre menshendar, kowa krell o them paash. Kowa, kai makell i wawareske gwin trul o mui, kowa tchiwell i netsa khatedo win glan koleskre pire. I tchilatcho taprell pes an peskro tchilatchepen. Kowa, kai an o tchatchepen tardo hi, djal bachteles peskro drom. Kowa, kai an o tchatchepen tardo hi, kowa dell ninna jak, te lell o tchorwelo peskro tchatchepen. I tchilatche djinenn gar, hoi tchatcho hi. Kol pre-phurde, kai djinenn lauter feteder, krenn i tselo fores diwjes. I gosewe haiwenn, har te lenn le lengro tchingepen krik. Te well i gosewo khetne i dineleha pash o tchatchepaskro mursheste, te well o tchatchepen wi-kerdo, palle well o dinelo diwjo un sal. Tchi dikell lo dren. I marepangre hi chojedo pral koleste, kai kek doosh ap peste anas. Kolla, kai an o tchatchepen tardo hi, denn jak ap koleskro djipen. I dinelo rikrell peskri choli gar pale. I gosewo hi o rai pral peskri choli. I rai, kai ap chochene laba shunella, koleskre budepangre wenn lauter chochene. O tchorwelo un kowa, kai les tele rikrell, kol dujen hi jek koowa khetne: Kol dujende das o baro Dewel jaka. I baro rai, kai dell i tchorwelen lengro tchatchepen, atchell rai i rah tsiro. Te lell i tchawo i phagi un well leske penlo, hoi lo gar mishto kras, palle well lo gosewo. I tchawo, kai ap peste kokres jak hunte dell, sawo anell ladj ap peskri date. Kote, kai bud tchilatche hi, kote hi ninna bud doosh. Well ko tsiro, kai dikenn kolla, kai an o tchatchepen tardo hi, har i tchilatche perenn. Sike tiro tchawes soreles, hoi lo gar mishto kras. Palle krell lo tut bachtelo. Un tu hunte ladjess leske gar. Te hi kek Debleskro rakepen koi, palle wenn i menshe diwjo un bi-pandlo. Bachtelo hi kowa, kai shunell ap o Debleskre laba. I labentsa mukell pes o budepaskro tchi te sikrell. Ninna te haiwals job, rikrell lo pes gar ap kowa. Dikeh tu i murshes, kai sik ap o rakepen hi, i dineleske nai djal feteder har saweske. Te deh tu tiro budepaskres lauter, hoi kamell lo, fun tiknes pre, palle well ko diwes, kai shunell lo buder gar ap tute. I mursh, kai hako tsiro an i choli hi, sawo krell tchingepen, un anell bud doosh ap peste. O pre-phurdepen i menshestar krell, te perell lo. Kowa, kai hadell pes gar, well an-diklo. Kowa, kai djal khetne jekeha, kai tchorell, tchinell pes an peskro mass: job djinell, o praassepen hunte wals ap leste, te penell lo tchi. Un job kamell tchi te penell. Kowa, kai darell i menshendar, perella. Kowa, kai rikrell pes ap o baro Debleste, pral koleste rikrell lo peskre wasta. Bud rodenn i rajes pre, te rakrenn le leha. Kowa, kai dell o menshes peskro tchatchepen, hi kokres o baro Dewel. Chojedo pral kolende, kai tchilatcho koowa krenn, hi kolla, kai o tchatchepen krenn. Un chojedo pral koleste, kai o tchatchepen krell, hi kolla, kai tchilatcho koowa krenn. Kolla hi laba, hoi rakras o Agur, koleskro dad o Jake his, dran Massa. Kau mursh penas: Me marom man tele, mo Dewel, me marom man tele, mo Dewel, un djinau gar buder dureder. Har i viecho hom, un menshengro goswepen hi man kek. Kek sikras man har te wap gosewo, un djinau tchi o Deblestar. Koon djas pre an o bolepen un pale tele? Koon las o phurdepen an peskre wasta? Koon pandas i tsele panja an i baja? Koon penas, har dur i phub te djal? Har kharell lo? Har kharell leskro tchawo? Djineh tu kowa? O Dewel rikrell hako lab, hoi das lo. Job rikrell peskre wasta pral kolende, kai wenn pash leste, te dell lo jak ap lende. Tchip kek lab pash kowa pashel, hoi job penas, te dell lo tut gar trad, un hakeno dikell, kai hal i chocheno. Mo Dewel, dui koowa mangau me tutar. De len mande jaake rah har djiwau: Rike man pale, te chochap! Un ma kre, te wap tchorwelo un witar gar, te wap brawelo. De man kokres, hoi man hunte well o djipaske. Te wals man budeder har man hunte well, nai penaus: “Koon hi o baro Dewel?” Un te wals man gar doha, nai tchoraus un anaus ladj ap miro Debleste. Ma an chochepen pre ap i budepaskro pash leskro rajeste, te rakrell job kek bibacht pral tute win, un tu hunte plaissress koleske. Hi menshe koi, kai rakrenn pral pengro dad bibacht win, un penenn kek latcho lab pral pengri date. Hi menshe koi, kai an pengre jaka djudjo hi, un lengro djungelo koowa was gar tele thodo. Hi menshe koi, kai patsenn pendar, har latcho jon hi, un dikenn tele ap hako wawareste. Hi menshe koi, kolengre danda dukrenn har chare un tchinenn har tchurja. Un jon chan i tchorwelen an o them, un kolen, kai lenge kek ap i rig well. Hi menshe koi, kai hi har ko kirmo, hoi o rat pijell. Koles hi dui tcha. Kolla kharenna: “De kai! De kai!” Triin hi koi, kai gar tchalo wenn, un star penenn an kek tsiro: “Kanna hi man doha”: o mulengro them; o per i djuwjatar, kai lell kek tchawe; i phub, kai gar bud brishin dell; un i jag, hoi gar gole dell ‘Kanna hi doha!’. Kowa, kai praassell peskro dades, un kamell gar ap peskri date te shunell, koleske hunte dens i korake i jaka win, un i bare tchirkle hunte chans len. Triin koowa hi mange jaake baro, te haiwau len gar. Un o startestar djinau me tchi: O drom o baro tchirklestar, har hadell lo pes an o bolepen; o drom o sapestar ap i bare barra; o drom fun i shiffo ap o baro pani; un o drom o murshestar pash i terni djuwjate. I djuwel, kai chochell peskro romes un sowell i wawareha, thowell pes pal kowa un penell: “Me krom kek tchilatchepen”, jaake har te chals li un thowals peske o mui tele. Tel triin koowa trissell i phub, un tel o starto rikrell li les gar win: Tel i budepaskro, kai i baro rai was; un tel i narwelo, kai brawelo was; tel i tchilatchi djuwel, kai well romedino. Un tel i budepaskretsa, kai las koi platsa peskri rajetsa dren. Star vieche hi i tikneder ap kai phub, un hi gosweder har i gosewe menshe: I kirja: Ninna te hi len kek soor, anenn le pengro chapen khetne an i nijal. I bergetikre shoshoja: Len hi witar gar bud soor un krenn pengre khera an i bare barra. I stepangre: Len hi kek rai un djan win har kurepangre, kolenge penlo was, har le hunte djan. I eideksa: Tu nai taprell lat i wastentsa, un hatseh lat ninna an i sorele shukar khera i bare rajendar. Triin hi, kai railes pre stakrenn, un o starto hi o raileder: O lewo, ko sorleder mank i viechende: Glan kekeste djal lo pale; o bashno, har djal lo pre-phurdemen trujel; o mursh busni; un o baro rai, har djal lo glan peskre lurdende. Te hals jaake dinelo, te hadal tut pre, un lal tut tchilatcho koowa glan, atch un tchip o wast ap tiro mui! Te deh thud, well kolatar khil. Te deh jekes ap o nak, ratell kowa. un te mukeh i choli win, well tchingepen. Kolla hi i laba, hoi rakras i dai o baro rajestar Lemuel ap leste. O Lemuel his o baro rai pral Massa. Miro tchawo, koles me ap i phub anom, tu, ko tchawo, koles o Deblestar mangom, hoi penap tuke? Ma de tiri soor i djuwjenge! Ma dja ko drom, ap koleste i bare raja nashedo djan. Ma pi tut mates! Mool un chatchedo pipen hi tchi bare rajenge un pralstunenge. Te pijenn le, nai bistrans le, hoi o Dewel lendar kamell, un dikenn buder gar koi pre, te lenn i tchorwele pengro tchatchepen. Denn sorelo pipen kolenge, kai ap o merepen tchiddo hi, un mool kolenge, kai lenge ropaske hi. Sawe nai pijenna, te nai bistrenn le pengri bibacht un kowa, hoi lengre djia dukrell. Kre tu tiro mui pre kolenge, kai gar nai rakrenna, hakeneske, koles gar i soor hi, te anell lo peske kokres peskro tchatchepen dren. Kre tiro mui pre, kre o tchatchepen jaake win, te lell hakeno peskro tchatchepen, ninna i tchorwele un bibachtele. I latchi romni, koon hatsell lat? Joi hi budeder moldo har kutch barra. Lakro rom nai patsell lat un djinell, te rikrell li pash leste. Un dran kowa hoi les hi, krell li gomme budeder. Joi krell leske latchepen un kek tchilatchepen, jaake rah har djiwell li. Joi lell bakrengro bal un laintikre thaba, un budrell bachteles peskre wastentsa. Joi anell chapen khetne fun dural har i shiffo, hoi paredo koowa anell. Joi stell pre, kote hi gomme rati, un krell o chapen peskro khereske, un penell i djuwjenge, kai lake budrenn, hoi te krenn le. Joi rodell i hachetikri phub un ginell lat, un kol lowentsa, hoi lakre wasta dren anan, tchiwell li terne drakengre ruka an i phub. Joi budrell phares un krell peskre mussja soreles. Joi haiwell, te anell lakri budi tchomone dren. Ninna rati djal pash late i momeli gar win. Joi lell koi thabeskri spindla an o wast, un krell peskre thaba. Joi krell peskro wast pre i tchorwelenge, un dell kolende, kolen gar doha hi. Joi darell gar peskro khereske, te well o wend. Hakenes an lakro kheer hi tate koola. Plachte krell li peske, rido hi li an latcho laintikro than un lolo bakrengro bal. Lakro rom hi an-diklo an o foro, te rakrell lo pes tele i phurentsa. Kutch gada krell li un bikrell len, un i parepangre lenn latar kol pereskre dorja, hoi jon bikrenn. Joi hi sorelo un an-diklo, un joi darell gar o tsirestar, hoi wella. Lakro rakepen hi pherdo goswepen, un latche labentsa sikrell li, har tchomone djal. Joi dikell pal lauter, hoi an o kheer kerdo well. Un ko mareske, hoi li chal, budras li. Lakre mursh tchawe stakrenn glan un sharenn lat. Un lakro rom sharell lat kal labentsa: “Bud romja hi bud moldo, tu hal i latcheder lendar lauterendar!” O shukapen atchell gar, un i shukar djuwel well ninna phuro. I romni, kai djiwell o baro Debleha, kolat sharenn le. Parkrenn tumen pash late lautereske, hoi joi kras! Giwenn kolestar ap i platse an o foro! Kalla hi i laba, hoi o sikepaskro rakras. Job hi i Davideskro tchawo un o baro rai an o foro Jerusalem. Phares te haiwell hi halauter, penas o sikepaskro, halauter an o djipen hi phares te haiwell. Hoi lell o mensho peske dran peskri tseli phari budi, hoi les hi ap kai phub? Menshe wenna un djana. Kokres i phub atchell, har li hi. O kham djal pre un djal pale tele, un nashell kote, kai lo pale pre djal. O ducho tel o bolepen phurdell an jek rig, un palle rissrell lo un phurdell an i wawar rig, kai his lo. I tsele tikne panja nashenn an o baro pani. Un o baro pani well gar pherdo. Un o pani well pale kote, kai lo his, un kotar nashell lo pale. Khines krell man halauter, hoi i menshe rakrenna, un kek nai hatsell i tchatche laba. O jak nai dikell pes gar tchales, un o kand nai shunell pes gar tchales. Hoi koi his, hi hoi wella, un hoi kerdo was, hi hoi kerdo wella. Kek newo koowa hi tel o kham! Dik kowa, penenn le, ko hi newo! Ninna kowa his glan maro tsiro koi, an kol tsirja kai glan mende his. Mer bistrah kol menshen, kai glan mende djiwan. Un kolla, kai pal mende wenn, wenn bistedo kolendar, kai pal lende wenn. Me, o sikepaskro, me homs o rai pral o them Israel un djiwom an o foro Jerusalem. Miri tseli djijeskri sorjah un goswepah rodom, te haiwap o tselo koowa, hoi ap i phub halauter kerdo wella. Hawo pharepen das o Dewel i menshende, te marenn le pen tele koleha. Me dikom halauter, hoi kerdo was ap kai phub, un nai penau tumenge, halauter hi tchitcheske, un jaake har te nashals jek pal o ducho, hoi djal pral i phub. Tu nai kreh gar tchatcho, hoi bango hi. Un hoi gar koi hi, nai well gar ginlo. Me penom mange: Me wom i baro mursh, gosweder har hakeno, kai glan mande o baro rai an Jerusalem his. Man hi i gosewo dji un haiwau bud. Miri tseli djijeskri sorjah kamom te hatsap win, hoi tchatchepah goswepen hi, un hoi dinelo un narwelo hi. Un kote hatsom win, kai kowa jaake hi, har te nashoms pal o ducho, hoi djal pral i phub. Kones bud goswepen hi, koleske djal ninna bud an o shero trujel. Koon bud djinell, koleske well ropaske pral kowa. Me penom mange: Mishto palle, me kamau latches te djiwell un mukau les mange mishto te djal! Kote haiwom, kai kowa ninna tchitcheske hi. Me hatsom win, kai ninna o sapen dinlepen hi! Un o gipen an tiro dji anell tuke tchi. An miro rodepen pal o goswepen rakrom miro djijeha, un penom mange: Pi tuke i mool, te wess bachtelo. Un jaake har i dinelo wom mato. Koi putchom mandar: Hi sawo koowa mishto o mensheske an peskro tikno djipen? Me krom baro koowa: Me krom mange khera un drakengre themma, un wawar kotja them, kai tchiwom shukar burra un ruka an i phub, ninna sawe ruka, kai hidjrenn rukengre. Me krom mange tikne panja, te well man doha pani kol bud rukenge. Me ginom mange budepangren, murshen un djuwjen. Un man his ninna budepangre, kai wan boldo an miro kheer. Man his budeder grumja un bakre har halauter, kai glan mande i bare raja an o foro Jerusalem his. Me lom mange ninna rup un sonakai khetne, un hoi wawar raja un themma man dan. Me mukom gipangren pash mande khetne te well, murshen un djuwjen. Un man his jaake bud djuwja har kamom, te krenn le man bachtelo. Un me wom baro un bareder har hakeno, kai glan mande o rai an o foro Jerusalem his. Un ko tselo koowa, hoi kote krom, krom o goswepah. Halauter hoi mire jaka kaman, kowa dom len. Un miro djijeske dom halauter, hoi mukas les te bashrell. Jaake wom bachtelo pral halauter hoi krom. Un halauter, koleske man tele marom, anas mange tchatchepah bacht an o dji. Un har dikom ko tselo koowa, hoi mire wasta kran, un koi budi, hoi man koi pashel his, kote haiwom, lauter hi tchitcheske, har te nashoms pal o ducho, hoi djal pral i phub. Un tchi well win dran halauter, hoi krom an miro djipen. Kote djom trujel, te dikap, hoi well dran o goswepen win? Hi kowa wawartchandes har kowa, hoi well dran o narwlepen un o dinlepen win? Hoi krell ko mursh, kai pal mande o baro rai hi? Kowa hoi glan leste kerdo was, krell job ninna! Me dikom, o goswepen hi feteder har o dinlepen, jaake har o diwes feteder hi har i rati. Kowa, kai gosewo hi, dikell, kai lo djal. O dinelo nashell an i rati. Un ninna haiwom, jekeske djal har o wawareske. Kote penom mange: Te djal mange har o dineleske, hoske rodom palle pal o goswepen? Ninna kowa hi tchitcheske. I gosewe hunte merenn, un i dinele ninna. Un ko gosewo well jaake sik bistedo har ko dinelo. An i tsirja kai wenna, hi halauter bistedo. Kote his mange miro djipen buder gar shukar. Kowa, hoi i menshe krenna ap kai phub, hi tchitcheske. Halauter hi tchitcheske, un jaake har te nashals jek pal o ducho, hoi djal pral i phub. Un kowa halauter, koleske man tele marom an miro djipen, hunte mukap jekeske, kai pal mande well. Doleske his mange kowa witar gar shukar. Koon djinell, koon kowa hi, kai pal mande well, i gosewo mursh oder i dinelo mursh? Well har wella! Job well o rai pral halauter, koleske man tele marom un gosewes pre tchiwom an miro djipen. Jaake hi kowa ninna tchitcheske. Awa, miro dji peras an i rati pral koleste me man tele marom an miro djipen. Kowa, hoi i mensho goswepah un latche wastentsa kras, hunte mukell lo halauter i wawareske, kai kras tchi koleske. Kowa hi ninna tchitcheske un i bari bibacht. Hoi atchell o mensheske, kai pes tele budras un tele maras pash peskri budi? Leskro tselo djipen hi pherde duka, un leskro budepen pherdo ropen. Ninna an i rati nai sowell lo gar. Kowa hi ninna tchitcheske. Tchi hi feteder o mensheske, har te chal lo un pijell lo un well bachtelo pral kowa, hoi lo krell. I bachtelo dji, kowa dikom, well dran o Debleskro wast. Kekes hi chapen, un kek nai mukell les peske mishto te djal, te dell les o Dewel kowa gar! Kol menshe, kai djiwenn jaake har glan o Debleste mishto hi, kolla lenna lestar goswepen un bacht an o dji. Kolla, kai djan o Debleskro dromestar tele, kolen mukell lo te budrell un brawlepen khetne anell, hoi pal i tsiro i wawareske well, jekeske, kai djiwell jaake har glan o Debleste mishto hi. Palle his leskri tseli budi tchitcheske, un jaake har te nashals lo pal o ducho, hoi djal pral i phub. Halauter, hoi djal ap i phub, koles hi peskro tsiro. Halauter, hoi krah, djal an o tchatcho tsiro: Jek tsiro hi koi, kai o mensho boldo wella, un jek tsiro hi koi, kai o mensho merella; jek tsiro, kai tchiwah senlepen an i phub, un jek tsiro, kai well ko senlepen pale win tserdedo. Dell jek tsiro, kai well maredo, un jek tsiro, kai well o dukepen sasto; jek tsiro, kai well o kheer tele phagedo, un jek tsiro, kai well o kheer pre-tchiddo. O ropaske hi jek tsiro, un o sapaske hi jek tsiro. Dell tsirja, kai rowell maro dji, un wawar tsirja, kai khelah i bachtjatar. Jek tsiro hi koi, te witsras barra, un jek tsiro, te tchiwas barra khetne. Dell jek tsiro, kai taprah men trujel, un jek tsiro, kai taprah men buder gar trujel. Jek tsiro hi koi, te rodas tchomone, un jek tsiro, kai rodah buder gar. Jek tsiro hi koi, kai rikrah tchomone, un jek tsiro, kai witsrah les krik. Koi hi jek tsiro, kai krenn i menshe pengre koola paash, un jek wawar tsiro, kai siwenn le penge newe koola. Koi hi jek tsiro, kai rakrah gar, un i wawar tsiro, kai rakrah. Koi hi tsirja, kai i menshe kamenn pen, un tsirja, kai tchingrenn le ap i wawarende. Dell tsirja, kai djiwah an o kurepen, un wawar tsirja, kai dell kek kurepen. Hoi well koleske win, kai krell peskri budi un marell pes tele? Me lom koi budi an o jak, hoi das o Dewel i menshende, kolah marenn le pen tele. Hako koowa, hoi o Dewel krell, krell lo ap o tchatcho tsiro. Un job tchiwas o mensheske an o dji, te haiwell lo, kai hi tchomone koi, hoi atchell hako tsiro. Ninna te hi kowa jaake, nai haiwell o mensho gar ko tselo koowa, hoi o Dewel krell, kokres tikne kotja kolestar. Doleske penom mange: Tchi hi feteder o mensheske, har te djiwals lo i shukar djipen un hi bachtelo koi pashel. Jaake nai penah: Mer te chas, pijas un budras i bachtelo djijeha. Kowa lauter well men o Deblestar. Me haiwom, kai halauter, hoi o Dewel krella, hako tsireske atchella. Kek mendar nai krell tchomone pashel, un kek mendar nai lell tchomone krik. Kowa halauter krell o Dewel, te sharas mer les. Hoi kanna koi hi, his glan mende koi. Un hoi pal mende wella, his ninna koi. Un o Dewel anell pale, hoi jek kopo koi his. Ninna dikom ap i phub, kote kai hunte rakrans i tchatchepangre o tchatchepen, his o tchilatchepen o rai. Un kote, kai hunte djans le pal o tchatchepen, rakran le chochepah. Kote penom mange: O Dewel rakrell o tchatchepen win pral koleste, kai djiwell an o tchatchepen, un pral koleste, kai djiwell an o tchilatchepen. Hako koowa, un halauter, hoi jek krell, koleske dell i tchatcho tsiro. Me penom mange: Halauter djal jaake, te dikell o Dewel, har hako mensho pes rikrella. Un job kamell les te sikrell, te hi lo gar feteder har i viecho. O mensheske djal har o viecheske: I vieche merenna, jaake merenn ninna i menshe. Un len halauter hi i ducho. Un o menshes hi tchi glan-wi glan o viecho. Tchatchepah, kowa hi phares te haiwell. Halauter hunte merell, hako djipen was dran i tchik, un hako djipen well pale tchik. Kek nai djinell, te djal o mensheskro ducho pral an o bolepen un o viecheskro ducho tele an i phub. Jaake dikom dren, tchi hi feteder, har te krell i mensho bachteles peskri budi; i bachtelo dji hi leskro brawlepen. Kek nai penell o mensheske, hoi ap i phub djala, te hi lo buder gar koi. Palle dikom halauter, hoi gar tchatcho hi ap i phub. Me dikom i swa kolendar, kai dan le lenge gar lengro tchatchepen, un kolenge kek ap i rig was. Kolla, kai kran lenge tchilatchepen, his sorelo. Doleske was kek ap lengri rig. Kote penom mange, bachteles hi kolla, kai meran un paskedo hi, kolenge hi feteder har kolenge, kai kanna djiwenna. Un feteder har kol dujenge hi koleske, kai was gar boldo un dikas gar ko tselo tchilatchepen, hoi well kerdo ap i phub. Un me dikom, har marenn pen i menshe tele un krenn latchi budi, te wenn le feteder har kol wawar, jaake te silwerenn kolla ap lende. Kowa hi ninna tchi-moldo, un jaake har te nashals jek pal o ducho, hoi djal pral i phub. Koon kamell gar te budrell, tchiwell peskre wasta glan peskri betch khetne. Job hi dinelo un leske atchell tchi te chal. Feteder i wast pherdo djipaske un tsirja, kai kreh tchi, har dui wasta pherdo djipaske un bud budi un i naashepen pal o ducho, hoi djal pral i phub. Un palle dikom i wawar koowa ap i phub, hoi hi phares te haiwell. Kote hi jek kokres, un kek hi pash leste. Kek tchawo hi les un kek phraal. Un job budrell un budrella, te well lo brawelo. Job hunte putchals pestar: Koneske budrau man tele, un mukau les mange gar mishto te djal? Sawo koowa hi phares te haiwell un i bibacht. Dujenge djal feteder har jekeske. Te budrenn dui khetne, well jek o wawareske pash o wast. Te perell jek, hadell les ko wawar pre. Har djungeles djal koleske, kai kokres hi, un perella! Palle hi kek wawar koi, kai hadell les pre. Ninna, dui te hi an o tchiben tchiddo, nai tatsrenn le pen khetne. Har nai tatsrell pes jek, te hi lo kokres? Jek te hi lo kokres, nai well sik khetne dino. Dui te hi khetne, nai wenn le sorleder har kowa, kai djal ap lende pre. Triin pesse thaba krenn i dori, hoi djal gar sik paash. I terno mursh, kai gosewo hi, ninna te hi lo gar brawelo, hi feteder har i phuro baro rai, kai dinelo hi, un mukell peske tchi te penell. Kowa hi tchatcho, ninna te his ko terno mursh i pandlo budepaskro un was win ginlo, te well lo baro rai, ninna te was lo boldo an i tchorweli familja an ko them, pral leste job o rai well. Un me dikom, har i tsele djide menshe ap kai phub pengro djipen djiwenn. Ninna dikom i wawar terno murshes, kai pal leste o baro rai wals. Un me dikom bud menshe, jaake bud te penau nai gar, kitse jon hi. Kolla kai his glan leste, un kolla, kai wan pal leste, kek lendar his bachtelo pral kowa, hoi job kras. Kowa hi ninna tchi-moldo, un jaake har te nashals jek pal o ducho, hoi djal pral i phub. De garda, hoi kreh, te djah tu an o Debleskro kheer! Ab glan o Debleste un shun ap leskre laba! Kowa hi feteder, har te aneh leske viechen kokres, har dinele menshe krenn. Kolla djinenn gar, kai krenn le dinelo koowa. Ma kre tiro mui sik pre, te rakreh glan o Debleste. O Dewel hi an o bolepen, un tu hal ap i phub. Doleske kre gar bud laba, te rakreh. Koneske bud an o shero trujel djal, kowa dell phare sunja. Un koon bud laba krell, rakrell sik dinelo koowa. Te deh tu tut sowel glan o Debleste, palle muk tut tchitchestar pale te rikrell, te kress kowa, hoi glan leste penal! O Dewel dikell gar latches ap ko dineleste, kai nai rikrell gar, hoi lo sowel das. Feteder hi, te deh tut gar sowel, har te deh tut sowel un rikreh gar, hoi penal. De garda te rakress gar sawo koowa, hoi nai rikreh gar dren! Ma pen glan i Debleskro mursheste: ‘Kowa kamom gar te penell’. O Debles nai well i choli pral tire laba, un job nai mukals kowa gar mishto te djal, hoi tire wastentsa kral. Tchatchepah, bud sunja un bud laba molenn tchi. Dran kowa kre kowa, hoi o Debles sharell! Te dikeh tu, har an o them o tchorwelo tele rikedo well, un o tchatchepen tele stakedo well, un kek peskro tchatchepen lell, palle kre kek bare jaka: I pralstune rikrenn khetne, un pral lende hi wawar pralstune, kai rikrenn i wasta pral kolende. Hi feteder o themeske, te hi les i baro rai, kai dikell koi pre, te well ap o hachetikro them budedo, te well i menshen doha djipaske. Kowa, kai i lowe kamella, koles nai well gar doha lowe. Un kowa, kai lell pes brawlepen khetne, koles nai well witar gar doha. Ninna kau koowa hi tchitcheske. Kote kai bud brawlepen hi, kote hi ninna bud, kai chan o brawlepen pre; un koles, kai kowa lauter hi, leske atchell tchi, har te dikell lo les an! Gudlo hi o sopen koleske, kai budrella, te chas lo bud oder gar bud; o brawlepen o brawelestar mukell les gar te sowell. I djungelo koowa dikom ap i phub: Hi menshe koi, kai garenn pengro brawlepen pash peste un denn mishto jak ap kowa. Un i bibacht well un jon nashrenn halauter. Un te hi i tchawo koi, atchell leske tchi an o wast. Jaake har jek nanges boldo was, jaake djal lo pale, har lo was. Ninna te budras lo bud, nai lell lo tchi pestar peha, te merell lo. Job hunte djal, har lo was. Kowa hi i bari bibacht leske. Leskri phari budjatar atchell leske tchi. Kowa hi, har te marals lo pes tele tchitcheske. Peskro tselo djipen mukas lo pes gar mishto te djal. Bud pharo koowa djas leske an o shero trujel un kras leske daar. Un koi pashel was nasslepen un choli an leskro djipen. Kowa hi, hoi me dikom dren, un hoi mishto hi, un ko feteder, hoi nai krah an maro tikno djipen, hoi o Dewel men das, te chas mer un pijas un kras i bachtelo djijeha mari budi. Jaake kamell kowa o Dewel mendar. Te dell o Dewel i menshes brawlepen un latcho kowa, te nai chal lo un pijella, un te nai mukell lo peske mishto te djal, un leskro dji sal pral halauter, hoi leske dran peskri phari budi was, palle hi kowa tchomone, hoi o Deblestar was. O Dewel das les bacht an o dji. Doleske hunte krell lo peske kek shero pral o tikno tsiro, kai hi lo ap kai phub. Kote hi i bibacht, hoi me dikom ap kai phub, koja well pale te pale pral i menshende. Kote hi jek, koles kras o Dewel baro un an-diklo, das les brawlepen un bud latcho koowa. Jaake hi les halauter, hoi o dji kamella. Un palle mukell les o Dewel gar kolestar te chal un bachteles te well. I wawar lell kowa halauter un chal les pre. Sawo koowa hi ninna phares te haiwell un krell man nasselo. Nai well i mursh, koleske wenn sheel tchawe boldo, un job djiwell bud bersha. Te wals lo jaake phuro un wals gar bachtelo pral o latchepen an peskro djipen, un leske wals witar kek paskepen kerdo, kolestar penau me: I ternepen, kai mulo boldo was, djal feteder har leske. Ko ternepen was boldo kek djipah, un an i rati djal lo koi. Kek nai djinell, hoi lestar wals. O kham dikas lo gar un prindjras o djipen gar. Job sowell i latcho sopen, feteder har ko brawelo. Ninna te wals kowa dui serja bersha phuro, les wals tchi peskro djipastar – hake dui hunte meran. O mensho marell pes tele peskro chapaske. Un pale te pale lell lo bok un well gar tchalo hako tsireske. Hoi hi o gosewes o dineleske glan-wi an kau koowa? Hoi molell kanna o tchorweleske, te djinell lo, har te djal lo peskro drom mishto? Well penlo: Feteder hi te dikas ap kowa, hoi men hi, har te nashas wawar koowa palla. Kowa hi ninna tchitcheske, un jaake har te nashams pal o ducho, hoi djal pral i phub. Halauter, hoi koi hi, las peskro lab. Mer djinah, har i menshe hi. Doleske nai tchingrell i mensho gar koleha, kai sorleder hi har job. Jaake bud rakrell lo, jaake budeder hi leskro rakepen tchi-moldo. Hoi anell kowa o mensheske? Kek djinella, hoi o mensheske mishto hi an peskro djipen, hoi jaake tikno hi. Kau diwes hi lo koi un o wawar diwes buder gar. Un koon nai penell o mensheske, hoi pal leste wella ap kai phub? Well penlo: Hi feteder, te well jek latches an-diklo mank i menshende, har te makell lo pes latcho djeteha. Me penau: O diwes, kai i mensho merella, hi feteder har ko diwes, kai i mensho ap kai phub wella. O mensheske hi feteder te djal lo an i kheer, kai jek meras un i menshe rowenna, har te djal lo an i kheer, kai krenn le i bijab. Kote, kai jek meras, well diklo, kai hako mensho hunte merella. Un koon gomme djido hi, mukell pes kowa an o dji te djal. Ropen hi feteder har sapen; pash o ropen nai well jekeskro dji feteder. O gosewo djal kote, kai jek meras un i menshe rowenna. O dinelo djal kote, kai sapaske hi. O mensheske hi feteder te shunell lo ap i goseweste, kai tchingrell leha, har te shunell lo ap i gilja, kolentsa i dinele les sharenn. O sapen i dinelendar hi menge gar budeder moldo har i gole, hoi denn sane kashta tel i piri, te wenn le chatchedo. Ninna o gosewo well har i dinelo, te mukell lo pes te ginell. Dell jek leste lowe, te krell lo, hoi gar tchatcho hi, un job lell kol lowe an, palle nai djal lo buder gar pal o tchatchepen. Feteder hi, te pandess tiro mui, har te kress tiro mui pre o rakepaske. Feteder hi, te dess gar sik pre, har te wess pre-phurdo. De garda te wess gar sik chojedo! Koon choirell pes pral halauter, hi dinelo. Ma pen: An o phuro tsiro his halauter feteder har kanna! Te wals tu gosewo, penals tu kowa gar! O goswepen hi jaake mishto har i brawlepen, hoi o dad peskro tchaweske mukas. Hakeneske ap kai phub hi o goswepen bud moldo. O goswepen hi har lowe. Kones kolestar doha hi, kowa hunte darell gar. Leskro goswepen rikrell o gosewes an o djipen. Dik, hoi o Dewel halauter kras! Kek nai krell wawartchandes, hoi job bango kras! Te hi tut i latcho tsiro, palle muk les tuke latches te djal. Te hi tut i djungelo tsiro, palle dikess dren: O Dewel kras ko jek tsiro har ko wawar, te djinell o mensho gar, hoi wella an kol diwessa, kai wenna. Me dikom bud koowa an miro djipen, hoi haiwom me gar: Koi hi i latcho mursh, kai djiwas i tchatcho djipen, un job merella glan te was lo phuro. Un koi hi i chocheno mursh, ko djiwell an o tchilatchepen, un job djiwell i rah djipen. Ma rike o tchatchepen sorleder dren har tchinlo hi! Un ma kre tut gosweder har hal! Hoske kameh tut paash te krell? Rike tut pale o tchilatchepastar! Un ma ab har i dinelo! Hoske kameh te merell glan tiro tsiro? Mishto hi, te rikreh tut ap ko jek lab, un bistreh witar gar ko wawar lab. Koon djiwell o Debleha, rikrell pes ap kowa lauter. Leskro goswepen krell o gosewes sorleder har deesh sorele pralstune, kai an o foro garda denna. Kek mensho hi jaake an o tchatchepen tardo, te krell lo kokres latcho koowa un anell kek doosh ap peste. De tchi ap ko tselo rakepen, hoi i menshe rakrenna! Nai wals te shuneh, har tiro budepaskro pral tute tchingrell. Tu djineh, bud kope tchingral pral wawarende. Kowa halauter kamom te haiwell i gosewo djijeha. Me penom mange ‘me kamau gosewo te well’. Un me nai haiwom les gar. Lauter, hoi koi hi, hi phares te haiwell. Un hoske kowa jaake hi, djinell kek. Palle penom mange, tu hunte rodess budeder, te hatsess win, hoske tchomone jaake hi. Jaake lom bud koowa an i jak, te haiwap len. Kamom te djinap, well o tchilatchepen dran o dinlepen un o pre-phurdepen dran narwlepen? Un me hatsom tchomone, hoi shutleder hi har o merepen, – i djuwel, kai i murshen taprell; kolakro kamlepen hi har dorja, kolentsa len pandell li; lakre mussja, hoi le trul lende tchiwell hi har shelle. I mursh, kai mishto hi glan o Debleskre jaka, kowa nai nashell peske latar; o dinelo well latar tapedo. Dik, penell o sikepaskro, kowa hi, hoi hatsom win, har dikom ap jek koowa pal o wawar, te haiwap kau tselo koowa feteder. Har rodom kate te kote, hatsom win: Me nai haiwau gar halauter. Jek koowa dikom: Mank serja menshe hatsom jek mursh, kai his, har hunte wals lo. Sawi djuwel hatsom me gar mank kol bud djuwjende. Dik, kowa kokres hatsom: O Dewel kras o menshes jaake, te djiwell lo an o tchatchepen; i menshe rodenn penge bud dromma, kai nai krenn le tchilatchepen. Kai hi ko mensho, kai hi tchatchepah gosewo? Kai hi kowa, kai haiwell te penell, hoske tchomone jaake hi har kowa hi? Dik i menshes an i jaka, palle nai peneh, hi lo gosewo oder gar. Te hi lo gosewo, palle dikell lo latches ap i wawareste. Leskro goswepen lell leskri choli krik. Te dan tumen sowel glan o baro Debleste, te shunenn ap kowa, hoi o baro rai tumenge penell, palle rikrenn tumen ap kowa! Ma djan sik lestar krik! Ma krenn, hoi djungeles hi glan leskre jaka! O baro rai nai krella, hoi job kamella. An o baro rajeskro lab hi sorlepen, un kek nai penell ap leste: Hoske kreh tu kowa? Kowa, kai rikrell pes ap o baro rajeskro lab, kowa djal gar khetne kolentsa, kai hadenn pen pral o baro rajeste. O gosewo djinell, o tsiro well, kai lenn le i phagi. Lautereske, hoi i mensho krella, well o tsiro, kai well o tchatchepen pral leste wi-rakedo. Un o mensheskro tchilatchepen hi phares ap leste tchiddo. Mer djinah gar, hoi wella. Koon nai penell menge, har halauter wella? O menshes hi kek soor, te nai rikrell lo o phurdepen pre. Un les hi kek soor pral ko diwes, kai merell lo. Ninna glan o kurepen nai nashell peske kek. Un peskro tchilatcho koowa nai lell gar o tchilatches win dran i bibacht. Kowa halauter dikom, un lom halauter an o jak, hoi well kerdo ap kai phub, kai hadell pes jek pral o wawareste un krell les bibachtelo. Un pale dikom, har tchilatche menshe shukar paskedo wan. Un kolla, kai o tchatcho koowa kran, hunte mukan o Debleskro kheer, un wan bistedo an o foro. Kowa hi ninna phares te haiwell. Ko mensho, kai kras tchilatcho koowa, lell gar sik pal kowa peskri phagi. Doleske rikrenn pen i menshe gar pale, te krenn le pengro djungelo koowa dureder. Ninna te djiwell kowa i lengsto djipen, kai krell sheel kope fullo koowa, djinau me, te djal kolenge kokres mishto, kai djiwenn o Debleha un mukenn les lengro rai te well. O tchilatcheske djal gar mishto. Un jaake har i shatto gar rah koi hi, djiwenn kolla gar rah, kai kamenn tchi o Deblestar te djinell. Phares te haiwell hi kowa, hoi hi kerdo ap kai phub: Kote hi menshe kai djiwenn an o tchatchepen, un kolenge djal har i menshenge, kai djiwenn i djungelo djipen. Un pale hi menshe koi, kai djiwenn i fullo djipen, kolenge djal har te djiwans le an o tchatchepen. Kote penom: Kowa hi ninna phares te haiwell. Doleske penau me: Men hunte wals i dji, hoi bachtelo hi. O mensheske dell tchi ap kai phub, hoi feteder hi, har te chal lo un te pijell lo, un te mukell lo les peske mishto te djal. Kowa hi, hoi nai krah pash mari tseli budi an maro djipen, hoi o Dewel men das ap kai phub. Me kamom win te hatsell, har te nai wau gosewo, un lom halauter an o jak, hoi i menshe ap kai phub krenna. Diwes un rati nai sowom gar. Un me dikom halauter, hoi o Dewel kras. Tchatchepah, i menshe nai haiwenn gar halauter, hoi job kras ap kai phub. Ninna te rodell o mensho phares, te haiwell lo ko koowa, nai hatsell lo gar win, hoske halauter jaake hi. Un ninna o gosewo, te penell lo: “Me djinau les”, nai hatsell lo les gar win. Kowa halauter lom ap miro dji, te haiwap kowa: Tchatche un gosewe, un halauter hoi jon krenna, hi an o Debleskro wast. Kek djinella, wenn i wawar latches ap leste? Wenn le chojedo ap leste? Kowa lauter well diklo an ko tsiro, hoi wella. Halauter hunte merenna. Kowa djal jaake jekeske har ko wawareske, koleske, kai shunell ap o Debleste har koleske, kai kamell tchi o Deblestar te djinell, koleske, kai krell o latchepen un koleske, kai krell o tchilatchepen, koleske, kai hi erligo un koleske, kai hi pale-tchiddo, koleske, kai chatchrell viechen o Debleske har koleske, kai chatchrell kek viechen leske. Jaake har o latcheske djal, jaake djal o tchilatcheske. Un kowa, kai dell pes sowel, koleske djal jaake har koleske, kai kamell pes gar sowel te dell. Kowa hi koi bibacht pash halauter, hoi djal ap kai phub, te djal ko jekeske har ko wawareske djala. Un koi pashel hi o dji o menshendar pherdo tchilatchepen un pherdo dinlepen, jaake rah har jon djiwenna; pal kowa merenn le! Kowa, kai gomme djido hi, dikell ap ko tsiro, hoi wella. I djido djukleske djal feteder har i mulo leweske. I djide djinenna, kai hunte merenn le, i mule djinenn tchi. Koleske, hoi le kran, well len witar buder tchi. Bistedo hi le. Har i menshe kaman len, un har choiran le pen pral lende, un har silweran jon ap lende, kowa lauter hi buder gar koi. Len hi tchi buder i menshentsa ap kai phub khetne, un koleha, hoi kerdo well ap kai phub. Doleske cha tiro maro un pi tiri mool i bachtelo djijeha; kowa kamell o Dewel jaake tutar. Rib shukar ripja un tchip sungepaskro djet ap tire balla! Muk les tuke mishto te djal an tiro djipen tiri romjah, kai tu kameh, jaake rah har tut kau djipen hi, hoi tut o Dewel das, un hoi jaake sik trujel hi. Sawi bacht was tuke o Deblestar pash tiri tseli budi, hoi tu hunte kress kate ap kai phub. Halauter, hoi tuke glan o wast well, te kress, kowa kre o tselo djijestar! Pash i mulende, kai tu ninna hunte djas, kote well buder tchi kerdo. Un kek krell peske kote i shero, hoi nai krell lo, har nai djinell lo tchomone, un har nai well lo gosewo. Pale dikom, har ap kai phub djala: O sikeder naashepaskro well gar glanstunes an. O sorleder kurepaskro hi gar o feteder lurdo. Sikle menshe hi gar kolla, konen o budeder chapen hi. I gosewe hi gar i brawele. Kowa, kai tchomone mishto haiwell, hi gar kowa, kai an-diklo hi. O tsiro un i bacht penenn, har hakeneske djal. Ninna djinell o mensho peskro tsiro gar, un well tapedo an o tchilatcho tsiro, hoi ap jek kopo pral leste perell, jaake har i matche tapedo wenn an i netsa, un i tchirkle an pandle dorja. Ninna dikom ap kai phub, hoi i gosewo kras, un kowa his mange bares: Kote his i tikno foro, un gar bud lurde his an ko foro. Un palle was i baro sorelo rai, un tchiwas pes un peskre lurden trul ko tselo foro trujel, un kras phubjakre dromma, hoi djan ap o foreskre massurja, te djal lo an o foro dren. Un an ko foro his i tchorwelo, gosewo mursh. Peskro goswepah nai lals kowa ko foro win dran o wawareskro wast. Un kek his koi, kai rakras leha un putchas ko tchorwelo murshes. Kote penom mange: Ninna te hi o goswepen feteder har o sorlepen, well o tchorweleskro goswepen gar an-diklo, un ap leskre laba well gar shunlo. I gosewo rakepen, hoi kek goljah rakedo was, hi budeder moldo har i rajeskri bari gole mashkral i dinelendar. O goswepen hi budeder moldo har i sorelo charo; un jek dinelo koowa krell bud latcho koowa paash. Mule matsille an o sungepaskro djet krenn o latcho djet fulles. I tikno dinlepen nai krell o tselo goswepen un an-dikepen i menshestar paash. O goseweske penell leskro dji, te krell lo, hoi tchatcho hi. O dineleske penell leskro dji, te krell lo, hoi gar tchatcho hi. I narweleskro drom sikrell, har dinelo job hi. Lauter penenn lestar: Hawo narwelo hi lo! Te well o rajeskri choli pral tute, palle ma dja tutar; jek kai haiwell te rikrell lo pes pale, rakrell jaake, te djal i choli krik. I djungelo koowa dikom ap kai phub, kowa anenn i sorele pale te pale ap pende: I dineleske denn le peskri beshepaskri kote, kai i pralstune beshenna, un i brawele hunte beshenn pen ap i telstune beshepangre. Budepangren dikom, kai ap graja beshde hi, un pralstune hunte nashan har budepangre. Koon i cheb win hadella, nai perell koi dren. Un koon i massuri khetne phagella, koles nai dandrell i sap. Koon barra khetne phagella, kowa nai dukrell pes koi pashel. Un kowa, kai kasht tiknes krella, nai dukrell pes, te dell lo gar garda. Te hi jekes i tower, hoi tchinell buder gar, hunte budrell job peskri tseli sorjah. Te hi lo gosewo, dikell lo palla, te tchinell o tower mishto. I murshes, kai haiwell mishto o sapeha te rakrell, hi tchi kolestar, te well job dandedo, glan te durkras lo o sap. O rakepen hoi dran o goseweskro mui win wella, anell leske an-dikepen, o dineleskro rakepen chal les pre. Hako lab, hoi penell lo, hi fun glanstunes bis palstunes dinelo rakepen. Ko dinelo krell bud laba un haiwas gar, kai kek mensho djinella, har halauter wella. Un kek nai penell leske, hoi pal leste wella. I budi krell o dineles khino, un job djinell gar, har te hatsell lo o drom an o foro. Djungeles djal i menshenge an i them, koleskro baro rai i tchawo hi, un kai i pralstune taissarlakro chapangre hi! Bachtelo hi ko them, kai o baro rai i an-diklo mursh hi, un i pralstune an o tchatcho tsiro latches chana, har an-dikle mursha un gar har mate. Te kamell jek gar te budrell, perell leskro kheer khetne, un o brishin well dren. Kones chapen hi, nai sal. Koon mool pijell, nai giwell. I lowentsa nai well tut kowa halauter. Ma praasse o baro rajes, witar gar an tiro dji! Un ma praasse i braweles, witar gar an tiro tchiben, kai tu tut pasheh. I tikno tchirklo nai shunals tut, un penals dureder, hoi penal. Witse tiro maro ap o pani; un tu hatseh les pale pal bud diwessa. Phage tiro maro an kotja, un de les efta, ochta menshenge; tu djineh gar, hawi bibacht well pral kai phub. Te hi i wolke pherdo pani, palle denn le brishin ap i phub. Un te perell i ruk – nai well ap i tchatchi rig, nai well ap i serwi rig – kote kai lo perella, kote atchell lo tchiddo. Koon ap o phurdepen garda della, ko tchiwell kek djob an i phub, te well kowa baro. Un koon ap i wolke garda della, ko anell gar o baro djob an peskro kheer dren. Tu djineh gar hawo drom o phurdepen djala, un har i kokale kerdo wenna an i dakro per. Jaake nai djineh tu witar gar, hoi o Dewel halauter krella, un har job halauter krella. Doleske tchip o djob taissarla an i phub, un muk gar tele bis an i rati. Tu djineh gar, hoi bares wella, kawa te kowa, oder hake dui. Shukar hi menge, te dikas i momeli. Un mare jakentsa hi mishto, te dikenn le o kham. I mensho, te djiwell lo bud bersha, mu well lo bachtelo pral hako bersh, kai djiwell lo. Mu bistrell lo gar, te wenn kale diwessa. Ninna kolla hi bud. Halauter, hoi wella, hi menge khatedo. Terno mursh, muk tiro dji te giwell an tire terne bersha! Ab bachtelo jaake rah, har terno hal. Kre, hoi tiro dji tuke penella un tire jakentsa mishto hi; un biste gar, te well i diwes, kai rakrell o Dewel o tchatchepen win pral tute un halauter, hoi kral. Dja koleske dran o drom, hoi anell tuke choli un duka. Ko tsiro, kai hal i tchawo un i terno mursh, hi sik trujel. Jaake rah har terno hal, ma biste koles, kai tut kras! Un djin, te wenn kol tchilatche diwessa un kol bersha, kai tu peneh: “Jon hi mange gar mishto”! Palle hi tuke, har te wals o kham tamlo, ninna o tchon un o bolepangre momlia. Un pal hako brishin, wenn pale newe wolke. Palle trissenn tire mussja, hoi jaake sorelo his. Un tire herja, hoi hidjran tut, len hi buder kek soor. I danda perenn tuke win, jek pal o wawar. Tire jaka dikenn buder gar mishto, un tire kanda shunenn buder gar mishto. Te deh tu gole, hi kaja har i tchirklengro ropen. Un tu haiweh buder gar te giwell. Tut hi traash glan i treppa. Un ap o drom nai pereh. Tire balla wenn parno. Un tu tserdeh tut jek rigjatar ap i wawar. Tut hi buder gar bud bok. O mensho hunte djal peske kote, kai atchell lo hako tsiro. Un i wawar paskrenn les un rowenn ap o drom. Maro djipen hi har i rupeni werkli, hoi perell an kotja, har i sonakaskro tcharo, hoi phagell, har o khoro, hoi djal an kotja pash i brunna, un har o shello, hoi djal paash, te tserdeh pani dran i brunna pre. O mensho well pale phub, kolatar job kerdo was. Un o ducho hunte djal pale pash o Debleste, kai das o duches o mensheste. Halauter hi tchitcheske, penell o sikepaskro, tchitcheske hi halauter. Kau koowa atchell un hunte well penlo: O sikepaskro his i gosewo mursh un penas i menshenge tchatche laba. Job mukas peske bud gosewe laba an o shero trujel te djal. Job rodas, hoi kaman le te penell un tchinas len tele. Job rodas, te hatsell lo kamle laba. Un job tchinas pre, har tchomone tchatchepah hi. I laba, hoi i gosewe rakrenna, hi har subja. Un kowa, hoi le penenn, djal dur an o mensheskro dji. Kowa, kai rakras len, hi har i bakrengro, kai dell garda ap peskre bakre. Miro tchawo, koi hi i wawar koowa, hoi hunte djiness: Jek, kai kamell lila te tchinell, las pes bud phari budi glan. Un jek, kai kamell bud te haiwell un te djinell, well khino. Kowa lauter, hoi kate penlo was, hi khetne lino kowa: Shun ap o Debleste un rike leskre laba! Kowa molell i tsele menshenge. O Dewel rakrell o tchatchepen win pral halauter, hoi kram, ko latcho un ko tchilatcho koowa, ninna te hi kowa kanna khatedo. Kate hi i shukester gili, tchinlo o Salomeske. Ab un tchumme man! Tiro kamlepen hi latcheder har mool. Tiro sungepaskro djet sungell jaake latcho. Hakeno prindjrell tut. I tsele tcha kamenn tut. Le miro wast, tradas men! Miro pirno mu anell man khere pash peste! Mer kamah khetne te sanell un bachteles te well. Tiro kamlepen hi mange shukeder har mool. Kol tchen hi tchatcho, kai tut kamenna. Kales hom un shukar hom, tumer tcha dran o foro Jerusalem, kalo har i plachtene khera an o them Kedar un har o Salomeskre stakepangre. Ma dikenn tele ap mande, har kalo hom! O kham chatchas man kales. Mire phrala his chojedo ap mande, un kaman te dap garda ap i drakengre ruka. Ap miro shukapen nai dom kek garda. Tu, koles miro dji kamell, pen mange, kai aneh tire bakre, te chan le? Kai besheh tu tut tele mashkral o diwes? Te nashap gar trujel mank i bakre, te rodap tut pash i wawar bakrengre! Djineh tu kowa gar, tu shukester mank i djuwjende, palle dja win, un naash pal i bakre un le tire tikne busja tuha, te chan le pash o plachtene khera, kai i bakrengre djiwenn! Tu, miri pirni, hal shukar har i grai glan o wurdin o baro rajestar an o them Egiptia. Tire tchamja hi shukar mank i kanengre, un tiri meen hi shukar an werklia dran mirklia. Sonakangre werklia kamah mer tuke te krell, kai rupene mirklia dren hi. Miro pirno, miro rai, his tchiddo ap peskro tchiben, un miro sungepaskro djet sungas latches. Miro pirno hi mange har i tikno gono pherdo sungepaskro kasht, tchiddo ap miro betch. Har i diwje blume mank i drakengre ruka an En-Gedi hi lo mange. Har shukar tu hal, miri pirni, tu hal jaake shukar, tire jaka hi har taube. Un tu, miro pirno, har shukar hal tu! Har kreh man bachtelo! Maro tchiben hi an o senlepen. Shukar sorele ruka hi maro kheer, un ruka bud senele patjentsa krenn pen buchles pral mende. I tikni bluma hom me, har hi le tardo ap o telstuno them Sharon, i lilja an i tala. Awa, har i lilja – i lilja mank i subjengre burra, jaake hi miri pirni mank i tchende. Har i phabjengro ruk mank i diwje ruka an o weesh, jaake hi miro pirno mank i terne murshende. Bachteles hom beshdo an leskro shatto, un leskre phabja hi gudlo mange. Job anas man an o moljengro kheer, un tchakras man peskro kamlepah. Krenn man pale soreles drakentsa, denn man newi soor phabjentsa! Miro kamlepen tuke krell man nasselo. Leskro serwo wast hi tel miro shero tchiddo, un leskro tchatcho wast taprell man trujel. Tumer tcha dran o foro Jerusalem, i wesheskre busja un i tserfe shunenn, har mangau tumen: Mukenn men kokres jaake rah har khetne ham, bis te stah pre. Miro pirno dell gole pal mande! Dik, oke well lo, un stell pral i bare un tikne berge. Miro pirno hi har i terni wesheskri busni har i terno tserfo. Kate hi lo! Pal maro kheer! Un dikell an i wochni, mank i kashta dren. Miro pirno dell pal mande gole: Ste pre, miri pirni, miri shukester, un ab! Dik, o wend hi buder gar, un o brishin djas peske. I blume djan pre an o them, O tsiro o gipaske hi koi, un i tchirkle mukenn pen te shunell an maro them. I faige wenn baro ap o ruk, un i drakengre ruka sungenna jaake gudlo. Ste pre, miri pirni, miri shukester, un ab mantsa! Miri tauba, ma khate tut glan mande, har i tchirklo khatrell pes mank i bare barra, an o khatepen ap i berge! Muk man tut te dikell, muk man tut te shunell! Gudlo hi tiro rakepen, un kamles dikeh tu win. Taprenn menge i diwje djukle, kol tikne diwje djukle, hoi krenn o moljengro them paash! Mare drakengre ruka hidjrenn knospe. Miro pirno hi miro, un me hom leskri. Job hatsell peskri bacht mank i lilja. O diwes te well shila, un o kham djal tele, ab pash mande, miro pirno! Ab sik har i wesheskri busni, har i terno tserfo ap i barrengre berge! Ap miro tchiben an i ratsja rodom les, koles miro dji kamell, me rodom les un hatsom les gar. Kamau pre te stell, kamau an o foro te nashell, ap i dromma un ap i platse kamau les te rodell, koles miro dji kamell. Me rodom les un hatsom les gar. I lurde hatsan man, kolla, kai ap o foro garda denna un kote trujel djan: ‘Dikan tumer les, koles miro dji kamell?’ Har me lendar i tikno kotar dureder djom, hatsom les, koles miro dji kamell. Me taprom leskro wast, un mukom les buder gar mandar te djal, lom les khere pash mande, an miri dakri isema, kai boldo wom. Tumer tcha dran o foro Jerusalem, i wesheskre busja un i tserfe shunenn, har mangau tumen: Mukenn men kokres, jaake rah har khetne ham, bis te stah pre. Koon hi kolla, kai wenn pre dran o mulo tato them, har i jagakro ducho, hoi pre djal, te well sungepaskro koowa chatchedo? Latcho khand well pash mende, dran ko sungepaskro koowa, hoi i parepangre anenn. Dikenn mishto kote! Kowa hi o Salomeskro tchiben! Shob-deesh tchatche mursha hi trul leste, kol sorleder murshendar an Israel. Latche kurepangre hi le halauter, un haiwenn mishto te kurenn le pen o chareha. Hakeno lendar hidjrell peskro charo ap i rig, te kurell lo pes koleha, kai tchorchanes nai well an i rati. O baro rai Salomo mukas pes kau tchiben te krell dran kutch kasht, i pire dran rup, o palstuno kotar dran sonakai, un i pernitse dran lolo than, shukar khetne sido kamlepah i djuwjendar an o foro Jerusalem. Tumer tcha dran o foro Jerusalem, awenn win! Tumer tcha dran Zion dikenn o baro rajes, o Salomes! Dikenn leskri rajeskri stadi, hoi leskri dai leske ap o shero tchiwas, ap ko diwes, kai lo romedineras, un leskro dji i bachtjatar bashras. Har shukar hal tu, hejo! har shukar hal! Tire jakentsa dikeh latches win har i tauba pal tiro diklo! Tire balla hi har kale busja, kai stenn tele i berga Gilead. Tire danda hi parno har bakre, kai wan newes tchinlo un thodo. Tire tsele danda hi shukar tardo; un i tsele pralstune danda un telstune danda hi koi. Har i loli dori hi tiro mui, un tiro rakepen hi kamlo. Lolo har i phabi hi tire tchamja pal tiro diklo. Har o Davideskro turmo, barra ap barra pre-tchiddo, un serja shilte an-pandlo, jaake shukar hi tiri meen kol werkjentsa, hoi hi trujel pandlo jek pral o wawar. Tire dui tchutchja hi har dui terne wesheskre busja, kai hi tchiddo mank i lilja. O diwes te djal peske un i rati well, kamau pash tire berge te djal, hoi jaake latcho sungenna. Halauter ap tute hi shukar, hejo! Un kek djunglepen hi ap tute. Ab mantsa, miri pirni! Muk o Libanon, ab mantsa! Ab tele i berge, kai hi jaake dur mandar, – kol berge Amana, Senir un Hermon! Naash krik kotar, kai i lewe djiwenn, un i bare diwje margodje pen khatrenn! Tu tchoral mange miro dji, hejo, miri pirni. Tu tchoral mange miro dji tire jakentsa, har dikal ap mande, un jek werkliah, hoi trul tiri meen pandlo hi. Har shukar hi tiro kamlepen, hejo, miri pirni! Har bud kope shukeder hi tiro kamlepen har mool! Un tiro sungepaskro djet hi feteder har i tsele wawar latche djeta. Miri pirni, tire tchumma hi har gwin, gudlo har gwin un thud. Un tire koola, hoi ap tute hi, sungenna latches har o Libanon sungella. Hejo, miri pirni, tu hal har i baar, kai o wudar pandlo hi, awa har i baar, har i brunna pandlo i tsele wawarenge. I pani, hoi an i baar nashella hal tu, i djido pani, hoi dran o Libanon tele nashella. Ab, tu phurdepen, ab fun serwes un ab fun tchatches, un phurde an miri baar, te djal o latcho sungepen an miri baar pre! Miro pirno mu well an peskri baar, un chal lakre latche phabja! Me wau an miri baar, hejo, miri pirni. Un lau mire sungepaskre rukengre, kashta un patria. Un chau miro gudlo gwin, un pijau miri mool un miro thud. Chan, mala, un pijenn! Un wenn mate an tumaro kamlepen! Me sowom, miro dji his djangelo. Shun, miro pirno dell ap o wudar: Kre mange pre, hejo, miri pirni, miri tauba, miri gudli! Mire balla hi sapeno. Riwom miro ripen win, hoske te riwap les kanna pale an? Thowom mire pire, hoske te krap len kanna pale tchikles? Miro pirno tchiwas peskro wast an o wudareskri wochni, un halauter, hoi an mande hi, kamas pash leste. Me stom pre, te krap miro pirneske o wudar pre, un mire wasta his pherdo sungepaskro djet. O djet nashas mire gushte tele, har len ap i pandepaskri tchiwom. Me krom o wudar miro pirneske pre, koi hi lo buder gar koi – djas peske dureder. Miro dji kamas tardo te atchell, har djas job peske. Me rodom les, un hatsom les gar. Me kharom les, un shunom kek rakepen lestar. Koi hatsan man kol mursha, kai denn garda an o foro un kai kote trujel nashenn. Jon dan man dawa un dukan man. Kal mursha tserdan i plaashka mandar tele. Tumer tcha dran Jerusalem, mangau tumen o tselo djijestar: Te hatsenn tumer miro pirnes, penenn leske, kai nasselo hom pal leste, jaake bud kamau les. Hoske hi tiro pirno feteder har wawar mursha? Pen kowa menge, tu shukester mashkral i djuwjende! Hoske hi tiro pirno feteder har wawar mursha, te mangeh tu mendar jaake soreles kau koowa? Miro pirno hi sasto un sorelo, kokres jek mank serjende hi har job. Leskro shero hi shukar har dran latcheder sonakai. Leskre balla hi tchiddo har bakrengro baal, un hi kalo har i korako. Leskre jaka hi har taube pash i panja, – taube, kai hi jaake bijalo har thud un beshdo kote, kai bud pani hi. Leskre tchamja sungenna mishto har i phub, kai sungepaskre burra tardo hi. Leskre wushte hi har lilja, sapeno latcho djeteha. Leskre gushte hi har dran sonakai, Ap lende hi gustria kutch barrentsa. Job hi har i kutch figura dran elefantikro dand, shukar kerdo kutch blauete barrentsa. Leske herja hi har dran parno marmor, soreles tardo ap pire dran sonakai. Baro hi lo har o Libanon, sorelo har i zedertikre ruka. Leskro rakepen hi gudlo, un halauter ap leste hi kamlo. Kowa hi miro pirno; awa, kowa hi miro maal, tumer tcha dran o foro Jerusalem! Kai djas kanna tiro pirno koi, tu shukester mashkral i djuwjende? Hawo drom nashas tiro pirno, te nai rodas les tuha? Miro pirno djas tele an peskri baar, kote, kai i sungepaskre burra tardo hi, te well lo bachtelo koi, un te lell lo peske lilja khetne. Miro pirno hi miro, un me hom leskri. Job hatsell peskri bacht mank i lilja. Shukar hal tu, miri pirni, har ko rajeskro foro Tirza, un kamlo har ko foro Jerusalem. Te dikau tut, atchell mange o rakepen krik. Ma dik jaake ap mande! Tire jaka krenn man dineles! Tire balla hi har i kale busja, kai stenn tele i berga Gilead. Tire danda hi parno har bakre, kai wenn win kotar, kai le thodo wan. Tire tsele danda hi shukar tardo, un i tsele pralstune danda un telstune danda hi koi. Lolo har i phabi hi tire tchamja pal tiro diklo. Shob-deesh romja hi o baro rajes, un ochta-deesh wawar djuwja, un jaake bud tcha, te nai djinell kek, kitse jon hi. Jek kokres hi miri tauba, miri gudli. Lakri dat hi kek wawar tchai. Lake hi li i latcheder tchai. I wawar tcha dikan lat un penan: Har bachteli hi li! O baro rajeskre romja un wawar djuwja dikan lat un sharan lakro shukapen. Dikenn kolat, kai stell pre har o newo diwes, shukar har o tchon hi li, un djudjo har o kham! Koon dikell lat, koleske atchell o rakepen krik. An i rukengro baar djom tele, te dikap, har i ruka senelo wenn, un har i drakengre ruka newe patria lenn, un har i phabjengre ruka tikne phabja hidjrenn. Hoi djal mantsa? Miro dji nashell pal tute, har te djoms an o rajeskro wurdin. Risse tut trujel, risse tut trujel, Sulamit! Risse tut pash mende, te nai dikas tut! Hoi kamenn tumer ap i Sulamit te dikell, har khelell li mank i wawarende? Har shukar hi tire pire an tire kircha, tu tchai i pralstunestar! Tire herja hi shukar har i werkli trul tiri meen, kerdo jekestar, kai haiwas, hoi lo kras. Tiro gali hi har i tcharo, kai hako tsiro mool dren hi. un har i berga sonakaskro djob. Un lilja hi koi trujel tardo. Tiro betch hi har terne wesheskre busja. Tiri meen hi har i turmo dran elefantikre danda. Tire jaka hi har kol tikne panja an o foro Heshbon pash o wudar Bat-Rabbim. Tiro nak hi har ko turmo ap o Libanon, hoi dikell ap o foro Damaskus. Har i berga Karmel rikreh tiro shero pral. Un tire balla hi har feteder phar. Tiro baro rai hi pandlo an lengro shukapen. Har shukar hal tu, har kamlo! Tu hal kaja, kai miri bacht hi. Baro har i palma hal tu. un tire tchutchja hi har drake. Me kamau pre te djal ap koi palma un taprau pal lakre patria. Tire tchutchja mu wenn mange har drake ap i drakengro ruk! Un tiro ducho sungell har phabja. Tire tchumma hi mange har i latchi mool, hoi nashell pral miro mui un mire danda. Me hom miro pirneskri pirni, un pal mande nashell leskro dji. Ab, miro pirno, te djas mer win glan o foro, un atchah pral i rati mank i diwje blume. Taissarlake nashah menge kote, kai i drakengre ruka tardo hi, te dikas, har wenn le senelo un hidjrenn blume, un har i phabjengre ruka tikne phabja hidjrenn. Kote dau tut miro kamlepen. I kamlepaskre phabja sungenna mishto. Un pash maro wudar hi lauter latcho koowa, newo un phuro koowa, kai me, miro pirno, tuke pre garom. Kamoms te wals mange har i phraal, i tchawo miri datar! Hatsoms tut kaimone win, nai tchumroms tut, un kek nai wals chojedo ap mande. Me loms tut pash o wast, un anoms tut khere pash mande, an miri dakri isema, kai boldo wom. Me doms tut miri feteder mool, un miri phabjengri mool. Leskro serwo wast hi tel miro shero tchiddo, un leskro tchatcho wast taprell man trujel. Tumer tcha dran o foro Jerusalem, me mangau tumen o djijestar: Mukenn men kokres, jaake rah har khetne ham, bis te stah pre. Koon hi koja, kai well pre dran o mulo tato them, mussi an mussi peskri pirneha? Tel o phabjengro ruk djangrom tut, kote, kai tiri dai tuha wawartchandes was, un tu boldo wal. Tchin miro lab ap tiro dji! Muk man har i gustri ap tiro wast te well! Te kamenn pen dui, hi lengro kamlepen soreles har o merepen, un rikrell len pandles har o mulengro them. Len hi i dji jek o wawareske, hoi chatchell soreles har i jag o baro Deblestar. Ninna bud panja nai krenn o kamlepen gar win, un i sorele panja nai hidjrenn o kamlepen gar krik. Te kamals jek o kamlepen te ginell, un dals peskro tselo brawlepen koleske, sans i menshe les win. Men hi i tikni pheen, koi hi jaake terno, te nai romedinerell li gar, Hoi te kras mari phenjah ap ko diwes, kai well jek te romedinerell lo lat? Te hi li har i massuri, krah lat shukar kutch rupeha. Te hi li har i wudar, pandah ko wudar sorele tchinle kashtentsa. Me hom i massuri, un mire tchutchja hi har turme. Doleske dikell lo ap mande har ap jekate, kai anell leske bacht. O Salomes hi i kotar phub ap i berga Baal-Hermon, Kote hi drakengre ruka tardo. Koi kotar them das lo kol hachende an i wasta. Hakeno lendar hunte plaissrals i drakenge, hoi bikrals lo, i sero kotja rup. Salomo, tut nai well kol sero kotja rup, un dui-sheel nai wenn i hachen! Man hi miro kotar them mire drakentsa! Tu, kai hal beshdo an i baar, de man gole pash tute! Mire mala hi koi un kamenn tut te shunell. Naash, miro pirno! Ab sik har i wesheskri busni un har i terno tserfo ap i berge, kai i burra tardo hi, hoi sungenna latcho. Kowa hi, hoi mukas o baro Dewel o murshes Jesaja te dikell pral o them Juda un pral o foro Jerusalem. O Jesaja his o tchawo ko murshestar Amoz. Kowa his an ko tsiro, kai his o Usija, o Jotam, o Ahas, un o Hiskija i bare raja pral o them Juda. Tu, o bolepen, un tu, i phub, shunenn, hoi me, o baro Dewel, penau: Me tserdom tchawen bares. Un har jon baro wan, phagan le mantsa. Haki grumni prindjrell koles, koneske joi hi. Un haki burika djinell koi platsa, kai lakro rai dell lat te chal. O Israel prindjrell kowa gar. Mire menshe haiwenn kowa gar. Tumenge djal djungelo, tumer tchilatche menshe, kai anan jaake bud doosh ap tumende! Tumer han bede, tchawe, kai molenn tchi! Tumer mukan o baro Debles, kamenn tchi buder te djinell o Israeleskro Deblestar, kai kokres o Dewel hi, un sikran leske tumaro dumo. Han gomme gar doha dino? Hoske rikrenn tumare djia pandlo un djan dureder ap tumaro tchilatcho drom? Tumaro tselo shero hi pherdo dukepen, un tumaro tselo dji hi nasselo. Fun o shero bis pash i pire hi kek kotar ap tumende, hoi sasto wals. Tumaro mass hi pherdo dukepen, phuro un newo dukepen, kai dino wan. Tumaro tchinepen hi gar wi-thodo, witar gar dren pandlo. Kek djet was pre tchiddo. Tumaro them hi i mulo them, tumare forja wan tele chatchedo. Glan tumare jaka chan i wi-themarja kowa, hoi ap tumari phub bares was. Lauter hi mulo un paash, har te perans i diwje koi pral. Kokres o foro Jerusalem atchas pral, i foro trul koleste i lurde tardo hi. Ko foro hi kokres har i tikno kheer an i drakengro them, har i kheer, kai jek jak dell an i rati ap kowa, hoi ap peskri phub bares well. Te mukals o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, gar mendar pral, djals menge har i forjenge Sodom un Gomorra. Tumer raja dran Sodom, shunenn o lab o baro Deblestar! Tumer menshe dran Gomorra, shunenn, hoi kamell maro Dewel tumenge te penell! “Hoi krap me kol tsele viechentsa, hoi tumer mange anenn”, putchell o baro Dewel. “Man hi doha tumare bakrendar, hoi mange chatchran, hom tchalo ko thulepastar i pesse grumjendar. Ko rat i murshkane grumjendar un tikne bakrendar un busjendar kamau me gar. Te wenn tumer glan mande, glan miro kheer, stakrenn tumer i platsa glan miro kheer khetne. Koon penas tumenge te krenn tumer kowa? Ma anenn buder kek chapen chatchepaske! Kowa hi tchitcheske. Ma chatchrenn mange buder kek sungepaskro koowa! Man hi o nak doha. Tumer wenn mange khetne ap o newo tchon, ap o Debleskro diwes un ap wawar bare diwessa. Kowa hi mange gar mishto, jaake rah har mukenn tumer gar tumaro djungelo koowa. Kol bare diwessa, kai tumer rikrenn, te well i newo tchon, un ninna i wawar bare diwessa nai dikau gar buder. Jon wan mange phares te hidjrap len, un me wom khino tel lende. Un te hadenn tumer tumare wasta pre, te mangenn man an, palle tchakrau me mire jaka tele, te dikap tumen gar. Un ninna te mangenn mandar pale te pale, me shunau tumen gar: Tumare wasta hi pherdo rat. Thowenn tumen, krenn tumen djudjo! Anenn tumaro tchilatcho koowa, hoi kran, dran mire jaka krik. Mukenn o tchilatchepen! Dikenn, har te krenn o latchepen, denn jak, te lell hakeno peskro tchatchepen. Awenn ap i rig kolenge, kai tele rikedo wenn. Kol tchawe, kolen kek dai un kek dad hi, kolenge krenn o tchatchepen win. Un kol djuwja, kolenge o rom meras, kolengro koowa lenn an tumaro wast!” “Awenn”, penell o baro Dewel, “te kras men tel mende o tchatchepen win! Te hi i doosh, hoi tumer ap tumende anan jaake lolo har o rat, palle well li parno, jaake parno har gib. Un te hi li lolo har o purpur, palle well li jaake parno har o bakrengro bal. Kamenn tumer ap mande te shunell? Palle nai chan tumer o tselo latchepen, hoi o them win anell. Kamenn tumer gar te shunell, un pandenn tumare djia glan mande, palle wenn o chareha mulo dino. Kowa penau me, o baro Dewel!” Har nai was kowa? Kau foro, hoi rikras pes ap mande peskro tselo djijeha, was har i lubni! O foro his pherdo tchatchepen, un i menshe djiwan pal o Debleskre tchatchepaskre laba. Un kanna djiwenn kate lauter marepangre, kai wawaren mulo denn! Tu Jerusalem, hals har djudjo rup, kanna wal har tchik, hoi rupenes win dikell. Tu hals har latchi mool, kanna hal har mool, kai pani dren hi. Tire pralstune hadan pen pral mande un djan khetne i tchorepangre. Un hakeno lendar mukell pes te ginell. Un kol tchawe, kolen kek dai un kek dad hi, kolenge krenn le kek tchatchepen win. Un ko koowa kol djuwjendar, kolengro rom meras, mukenn le gar glan pende te well. Doleske penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, kai hi o Israeleskro sorelo Dewel: Dikenn tumen glan! Me dau tumen pale, hoi ap mande kran, tumen, kai kamenn man gar. Miri bari choli well pral tumende, kai krenn lauter wawartchandes, har me kamau. Jerusalem, miro wast hadau ap tute, te dap tut, te chatchap i tchik tutar win, har kowa o rupeha kerdo well, jaake te atchell o latcho rup pale. Me dau tut pale tchatchepangre murshen un rakepangren, kai o tchatchepen win krenn, jaake har an i phure tsirja his. Un palle kharenn le tut ‘tchatchepaskro foro’ un ‘foro kolendar, kai ap o Debleste patsenna.’ Tumer menshe an Zion, te djiwenn pale pal o tchatchepen, un djan pale ap o Debleskro drom, plaissrom tumenge, te wenn win lino dran o pandepen. Khetne phagedo wenn kolla, kai o Debleskro dromestar tele djan, khetne kolentsa, kai doosh ap pende anan. Un kolla, kai o baro Debles mukan, hunte merenn. Tumer, kai mangan i bare ruka an, hunte ladjenn tumen koleske. Awa, tumer wenna lolo an o mui dran ladj pral kol wawar deblen, hoi rodan win un mangan len an ap lengre shukar platse. Un tumer kokres wenn har i ruk, koleskre patria buder gar senelo hi, un har i baar, an kolate kek pani buder hi. Un ko mursh, hoi sorelo his har i ruk, well har mulo kasht. Un ko sorelo koowa, hoi lo kras, well har i jag, hoi ko mulo kasht pre chatchell. Jaake djal lauter an i jag pre, un kek nai krell koi jag win. Kawa hi, hoi dikas o Jesaja, pral o them Juda un o foro Jerusalem. Leskro dad hi o Amoz. Well i tsiro, koi hi koi berga, kai o baro Debleskro kheer tardo hi, bareder har i tsele wawar berge, un dikell tele ap i tsele tikne berge. Un i menshe dran bud themma nashenn pash kai berga, un penenn: “Awenn, te djas pre ap i berga o baro Deblestar, pash o kheer o Jakobeskro Deblestar, te sikrell lo men peskre dromma, te djinas, hoi lo mendar kamell.” O baro Debleskre laba djan win dran Zion. Dran o foro Jerusalem rakrell lo i menshentsa. Un job well o tchatchepaskro rai, kai krell o tchatchepen win mashkral i menshende dran i wawar themma, un penell lenge, te mukenn le pengro tchingepen. Un kolla lenn palle pengre chare un witsepaskre tchurja, un krenn lendar hachetikre koola, kolentsa budrenn le nai an i phub un tchinenn i drakengre kashta tele. Un palle kurenn pen i menshe dran jek them buder gar i menshentsa dran i wawar them. Un kek sikrell i wawaren buder, har te marenn le pen. Tumer menshe, kai wenn pal o Jakob, awenn, te djas o drom, kai o baro Debleskri momeli men sikrell, har te djiwas. Baro Dewel, tu mukal tire menshen. Jon krenn drawepangro koowa, har kol menshe, kai wenn kotar, kai o kham pre djala. Un jon hi durkepangre har i Filistarja. I menshentsa dran wawar themma krenn le tchomone win, un denn pengro dadeskro wast pre. O them Israel hi pherdo rup un sonakai, un leskro brawlepen hi jaake bud, te djinell kek, har bud kowa hi. Un o them hi pherde graja, un lengre kurepangre wurdja nai ginell kek tele. Ninna hi o them pherde chochene deblen, un jon witsrenn pen tele glan kolende, kolen jon pengre wastentsa kran. Doleske well hakeno tiknes kerdo, un hakeno hunte ladjell pes. Ma biste koi doosh, hoi le ap pende anan! Dja mank i bare barra, un khate tut an i tchik, i darjatar o baro Deblestar un glan leskro railo barepen. Hakeno, kai dikell tele ap o wawareste, hunte dikell tele glan peste i ladjatar. Un i pre-phurde menshe wenn phagedo. Ap ko diwes hi kokres o baro Dewel baro. Leskro diwes wella, ko diwes o baro Deblestar, ko rajestar pral o bolepen un i phub. Ap ko diwes well hako pre-phurdo tiknes kerdo, ninna hakeno, kai hadas pes, hakeno kai kras pes bares. Ap ko diwes wenn lauter tiknes kerdo: kol bare zedertikre ruka ap o Libanon un kol eichtikre ruka an o them Bashan, ninna i bare berge, kai dur pre djan, un i tikne berge, hoi pen hadan, ninna hako baro turmo un haki soreli massuri, i tsele bare shiffe an o baro pani, un i tsele shukar bere. Palle well lenge kowa krik lino, koleha i menshe phurdan pen pre. Un lengro sharepen atchell gar. Ap ko diwes hi kokres o baro Dewel o Dewel pral halauter. Un kol tsele chochene deblentsa hi palle hako tsireske trujel. Ap ko diwes, kai o baro Dewel pre stell, te anell lo i traash pral i phub, khatrenn pen i menshe an i grotte, mank i bare barra un an i phub, i darjatar o baro Debleskri choljatar un glan leskro railo barepen. Un kol rupene un sonakangre figure, hoi i menshe pen kran, te mangenn le len an, kolen witsrenn le i kermusenge un i fledertikre kermusenge koi. Un jon khatrenn pen mank i bare barra un an i barrengre grotte i darjatar o baro Deblestar un leskro railo barepen, te stell lo pre, te anell lo i traash pral i phub. Mukenn tele i menshendar! Lengro djipen hi jaake tikno har i ducho. Hoi hi le moldo? O baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, lell dran o foro Jerusalem un dran o them Juda lauter krik, ap koleste i menshe pen rikran un hoi len soor das. O tselo maro un o tselo pani lell lo lendar krik. Ninna i sorele murshen, i kurepangren, i tchatchepangre murshen, o Debleskre rakepangren, i durkepangren un i phureden lell lo lendar. Ninna i pralstune lurden, i an-dikle menshen, i rakepangren, i gosewen, i durkepangren un kolen, kai i mulen putchenn, lell lo kolendar krik. Job penell: Me mukau terne murshen pral lende rai te well, kai lentsa krenn, hoi le kamenn. Un an o them djal hakeno ap o wawareste un dell les pral o kand: o terno o phures, o tchi-moldo o an-dikles. Palle taprell jek peskro phrales an peskro dadeskro kheer un penell ap leste: “Tut hi i baja ap tute, tu wess maro pralstuno an kau pharo tsiro.” Ap ko diwes dell job pes sowel un penell: “Me hom kek dramaskro, un an miro kheer hi kek maro un kek baja. Ma krenn te wap me rai pral tumende!” O foro Jerusalem peras, un o them Juda hi koi tchiddo. Hoske? Jon dukran o baro Debles pengre labentsa, un ninna koleha, hoi le kran. Kowa, hoi o sorelo Dewel lenge penas, kaman le gar te krell. O tchilatchepen dikell dran lende win. Un jon anenn doosh ap pende un kolah sharenn le pen ninna gomme, jaake har kol menshe an o foro Sodom ninna kran. I bibacht well ap lende, koja anenn jon kokres pengro djungelo djipah pral pende! I bacht well ap kolende, kai an o tchatchepen tardo hi! Un lauter djal lenge mishto. Ko latcho koowa, hoi le kran, well ap lende pale. Ap i tchilatchende well bibacht. Lenge djal gar mishto. Ap lengro shero well ko tchilatchepen pale, hoi le kran. Mire menshe, penell o baro Dewel, tumare pralstune hi tchawe. Un djuwja hi i raja pral tumende. Kolla kai hunte sikrans tumenge o drom, anenn tumen o tchatcho dromestar tele, un krenn, te nashrenn tumen. Koi well lo, o baro Dewel, te penell lo, kones tchatches hi an o tchingepen. Job hi koi tardo, te krell lo o tchatchepen win pral peskre menshende. Ap i phurende un rajende pral peskre menshende penell job: Tumer chan i tsele drake, hoi ap miro drakengro them bares wan, An tumare khera hi kowa, hoi tumer i tchorwelenge randan! Hoske stakran tumer mire menshen tel tumare herja? Un hoske dan o tchorweles an o mui? Me, o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, putchau kowa tumendar. Un o baro Dewel penas: Dikenn, har pre-phurde jon hi, kol djuwja an o foro Jerusalem! Lengre sherja hidjrenn le pre, witsrenn pengre jakentsa trujel, te dikenn len hakeno. Jon khelenn pash o naashepen. Lengre pire hadenn le jaake, te bashrenn kol werklia, hoi le trul pengre pire tchiwan. Doleske mukau me, o baro Dewel, i tchiklo dukepen ap lengre sherja te well, un mukau lenge i tsele balla tele te tchinell. Ap ko tsiro lell o baro Dewel i djuwjenge ko tselo kutch koowa krik, koleha jon pen jaake shukar krenn, kol werklia, hoi tchiwenn le trul pengre pire, pengre sherja, pengre menja, pengre mussja. Un lengre kanengre un lengre shereskre dikle lell lo lendar ninna krik, ninna lengre stadja, tikne werklia, pereskre dorja, lengro sungepaskro pani, lengre bachtjakre, lengre gustria un nakeskre kanengre, lengre shukar ripja, lengre plaashke un baja un ladetse, lengre blendarja un lengre gada, lengre stadja un lengre shereskre bare dikle. Un palle well, te hi djungeli khand, kai shukar sungepen his, un kote, kai i shukar pereskro pandepen his, hi kanna i dori. Un kolat, kai shukar bal his, kolat hi palle kek bal ap o shero, un kolat, kai kutch koola his, koja riwell palle i gono trul peste. Un kote, kai shukapen his, hi kanna tchi har i ladj. I murshen an o foro wenn mulo dino o chareha. Ninna i sorleder merenn an o kurepen. I menshe an tiro foreskre wudja, Jerusalem, denn palle gole un rowenn. Un o foro hi palle wi-tchoredo un muklo. Ap ko tsiro taprenn efta djuwja jek murshes un penenn: Mer kamah kokres maro chapen un mare ripja te ginell. Romedine men, te well i ladj mendar krik lino! I tsiro wella, kai krell o baro Dewel peskro them Israel railo un shukar. Un kolla, kai pral atchan un an o them djiwenn, hi bachtelo pral ko bud latcho koowa, hoi i phub win anell. Un wawar menshe sharenn len koleske. Un kolla, kai djides atchan an Jerusalem, un pral atchan ap i berga Zion, kolla wenn kharedo ‘Debleskre menshe’. Lengre laba hi tchinlo an o liil, kai kolla o djipaske an o foro Jerusalem dren tchinlo hi. Kowa wella, te thowell o Dewel i tchik tele i menshendar, kai djiwenn an Zion, un lell koi phari doosh krik dran Jerusalem. Te krell lo kowa, hi kowa har i jag, hoi chatchell ko tselo djungelo koowa krik. Pral i tseli berga Zion un pral kai platsa, kai wenn le khetne, bitchrell o baro Dewel palle jek wolka ap o diwes, un i jagakro ducho an i rati. Jaake tchakrell lo o foro peskro railepah har i kheer, kai djan le dren, te chatchrell o kham tella, un kai nai khatrenn le pen, te dell brishin un phurdell i sorelo ducho. Shunenn, kamau miro maleske i gili te giwell, i gili pral leskro drakengro them. Miro males his i latchi phub ap i tikni berga. Un job rissras koi phub, un las i tsele barra krik, un tchiwas wi-rodede, latche drakengre ruka an koi phub. Un job tchiwas i turmo pre tardo mashkral dren. Un hadas i gruba win, kai wenn i drake win stakedo, te well o mool win. Un palle dikas lo ap ko tsiro, kai wenn i drake bares, – latche drake, patsas lo. Har ko tsiro was, wan diwje shutle drake baro. Kanna awenn, tumer menshe an o foro Jerusalem un an o them Juda, un krenn o tchatchepen win mashkral mande un miro drakengro them! Hoi hunte kroms budeder an miro drakengro them, hoi gar krom? Hoske anas lo diwje shutle drake win? Un me patsom, te hi le latcho un gudlo. Jaake kamau tumenge kanna penell, hoi kamau te krell ko drakengro themeha, hoi mange hi. Me kamau kol burra krik te lell, hoi trul leste hi, jaake te well lo tele chalo, un leskri massuri mukau tele te phagell, jaake te well lo khetne stakedo. Un me mukau ko them tchiddo, har lo hi. I ruka wenn gar pale tchinlo, un i phub gar trujel witsedo. Palle wenna subjengre burra un subjengro senlepen bares koi pre. Un me penau o brishineske, te perell lo gar koi tele. O kheer Israel hi o drakengro them o baro Deblestar, ko rajestar pral o bolepen un i phub. Un i mursha an o them Juda hi kol drakengre ruka, hoi job an i phub tchiwas un pral kolende job bachtelo his. Ap lende dikas lo, te anenn le o latchepen glan. Un hoi was, his tchilatchepen. Jon te dans hakenes peskro tchatchepen, un kran, hoi his tchi har tchilatchepen. Djungelo djal kolenge, kai krenn pen jek kheer pal o wawar, un ginenn penge jek kotar phub pal o wawar, bis te buder kek kotja phub pral atchenn, un lenge kokres o tselo them hi. O baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, das pes sowel un penas glan mire kanda: Kol bud khera wenn paash dino, un kek djiwell buder an kol bare shukar khera! Ap deesh hektarja drakengro them wenn drake bares, hoi denn gar budeder har ochta litarja mool. Un sheel kilogramme djob, hoi wi-witsedo wan an i phub, anenn gar budeder har deesh kilogramme djob. Djungelo djal kolenge, kai stenn pre taissarlake, te djan le an i kertchima, un rati gomme koi beshdo hi un mato wenn! Jon mukenn penge mishto te djal un krenn bashepen ap dorjengre bashepangre un phurdepangre un wawar bashepangre. Un mool hi ninna pashel. Ap kowa, hoi o baro Dewel krell, dikenn le gar. Kolestar kamenn le tchi te djinell. Doleske penell o baro Dewel: Mire menshe haiwan tchi. Doleske wenn le pandles krik lino, un i brawele mank lende merenn i bokatar, un kol bud menshe merenn i trushatar. O mulengro them bokell pal lende un kras peskro mui dur pre, un peskri meen jaake dur har djal, un chal i brawelen un kol wawaren, kai i bachtjatar gole dan un khelan. Un jaake well o mensho tikno, un hunte dikell dren, te hi lo tchi. Un kolla, kai dikan tele ap i wawarende, hunte tchiwenn pengre jaka tele pherdi ladj. O baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub sikrell peskri soor, un krell, hoi tchatcho hi. O tchatcho Dewel sikrell, te hi lo kokres o Dewel, kai rakrell o tchatchepen win. Mank i barra ko paash-dino forestar nashenn i bakre trujel un rodenn o chapen. Un i busja chan mank i khera, hoi kol brawele pale hunte mukan. Djungelo djal i tchilatchenge, kai kamenn o chochepen. Jaake har i grai o wurdin tserdell, jaake tserdenn jon lengri doosh pal pende, un penenn: Mu well kowa sik, hoi o baro Dewel kamell te krell, te dikas kowa! Mu well tchatcho, hoi o Israeleskro latcho Dewel peske glan las, te prindjras kowa! Djungelo djal kolenge, kai penenn ap o tchilatchepen ‘kowa hi latcho’, un ap o latchepen ‘kowa hi tchilatcho’. I rati kharenn le ‘diwes’, un o diwes kharenn le ‘rati’. Shutlo koowa hi lenge gudlo, un gudlo koowa hi lenge shutlo. Djungeles djal kolenge, kai an pengre jaka kokres gosewo hi, un pash pende kokres krenn, har te haiwenn le halauter. Djungeles djal kolenge, kai hi tchatche mursha pash o pipen, un sorele mursha te krenn le chatchedi. Djungeles djal kolenge, kai i lowenge koles an o tchatchepen tchiwenn, kai doosh ap peste anas, un kolenge lengro tchatchepen krik lenn, kai an o tchatchepen tardo hi. Doleske merenn le tele har o senlepen, koleskre draba nasselo hi, un koleskri bluma tele perell, un har o khass, pral koleste i jag djal un les pre chatchrell. Jon kaman gar te djal o drom o baro Deblestar, kai hi o rai pral o bolepen un i phub. Un i labendar lengro latcho Deblestar kaman le tchi te djinell. Doleske mukell o baro Dewel peskri choli pral peskre menshende te well. Un job hadell peskro wast ap lende un dell len. Un i berge trissenn. Un i mule atchenn tchiddo ap i dromma har tchik. Un an kowa lauter mukell leskri choli gar palla, leskro wast atchell hadedo, te dell lo trad. Un job bitchrell i sikepen i menshenge an i them, hoi dur krik hi. Un job sholell, te wenn le dran o palstuno i phubjatar. Dik, kote wenn le – jaake sik har djala! Pash lende hi kek khino, un kek, kai djal banges, kek, koleske i jaka pandlo djan un kek, kai sowella. Un kekeske lendar djal o pereskro pandepen pre, un lengre dorja ap lengre kircha hi soreles un djan gar paash. Lengre faile hi har tchurja, un lengre boge hi pre tserdedo. Ko saster tel lengre grajengre pire hi sorelo har bar. Un i rade ap lengre wurdja hi sik har i sorelo ducho, hoi phurdell pral i phub. Lengri gole hi har koja, hoi i lewo dell, awa, jaake har dell i terno lewo gole, hoi well dur dran leskri meen. Un palle stell lo pre un taprell ko vieches, hoi lo chapaske kamell, un hidjrell les kote, kai kek nai lell les leske krik. Un an ko tsiro well pral lende i bari gole, sawi gole har o baro pani krell. Un te dikell jek palle tele ap i phub, dikell lo kalepen un bare duka. Un pesse wolke krenn, te well o diwes tamlo. An ko bersh. kai o baro rai Usija meras, kote dikom me o Debles, maro rajes, beshdo ap i bari raili beshepaskri. Un o Debleskro kheer his pherdo ko telstuno kotar leskri plaashka. Jagengre bolepangre his pral leste tardo, hakenes lendar his shob mussja har tchirklengre mussja: dujentsa tchakran le pengre jaka, dujentsa tchakran le pengre pire un dujentsa hadan le pen an o bolepen. Un jek das ap o wawareste gole un penas: Latcho - un tchatcho - har kek wawar - hi o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub. I tseli phub hi pherdo leskro railepen! Koi gole lendar mukas i telstune barra o kherestar te trissell. Un o kheer his pherdo jagakro ducho. Un me penom: “Kanna hunte merap! Me hom i mursh, dran koleskro mui sawo rakepen djas, te nai wau me gar glan o Debleste. Un me djiwau mank menshende, dran kolengre muja ninna sawo rakepen djal. Un mire jakentsa dikom o baro rajes, les, o baro Debles, kai hi o rai pral o bolepen un i phub.” Un jek kol jagengre bolepangrendar was pash mande. Un job las i jagakri forshetta an leskro wast, un las kolah i kotar kasht, hoi chatchell, o Debleskro chatchepaskri tele. Un ko kasht, hoi chatchell, rikras lo ap miro mui, un penas: “Dik kawa was ap tiro mui, un jaake hunte djas tiri doosh tutar krik, un ko tchilatchepen, hoi tu kral, hi tutar krik lino.” Un me shunom, har o baro Dewel, maro rai putchas: “Kones bitchrap, un koon rakrell mange?” Kote penom me: “Kate hom, bitche man!” Un job penas: Dja koi, un pen ap kal menshende: Tumer shunenn un shunenn, un haiwenn tchi, un dikenn un dikenn un haiwenn gar, hoi dikan. Rake lentsa, ninna te pandenn le pengre djia, un krenn pengre kanda kashteno, un pengre jaka pandlo. Te dikans le pengre jakentsa, un shunans pengre kandentsa, un haiwans pengre djijentsa, mukans le pengro tchilatcho drom un wans pash mande, un me kroms len sasto. Un me putchom: “Har rah, rai?” Un job penas: “Bis te buder kek menshe an i forja djiwenn, witar kek mensho an i khera, un ko hachetikri phub har i mulo them was.” O baro Dewel tradell i menshen dur krik dran kau them. Un o tselo them atchell muklo koi tchiddo. Ninna te atchell o deshto kotar gomme koi, djal lenge har i tikne kashta, kai wenn dran i tele-dino ruk. I jag chatchrell len pre. Ko telstuno kotar o rukestar atchell. Un dran leste well newo djipen, hoi hi o Debleske koi. Un i kurepen was an ko tsiro, har o baro rai pral o them Juda o Ahas his, koleskro dad o Jotam his, un koleskro dad o Usija his. O baro rai pral Syria, o Rezin, un o baro rai pral Israel, o Pekach, koleskro dad o Remalja his, wan pash o foro Jerusalem, te kurenn le pen o foreha. Jon nai lan les gar dren. Un har o baro rajeske pral Juda penlo was, kai tchiwan i Syrarja pengre plachtene khera pre an o Efrajimeskro them, kote trissas lo i trashatar. Un ninna i tsele menshe an Juda trissan jaake har i ruka an i wesha trissenn, te phurdell i sorelo ducho. Un o baro Dewel penas ap o Jesaja: Dja win, dja pash o Ahas, tu un tiro tchawo Shear-Jashub. Tu hatseh les kote, kai o panjeskro drom gar dureder djal, pash ko pralstuno pani, ap ko drom pash koi platsa, kai kolla budrenn, kai plachte krenna. Un pen ap leste: “De jak! Atch pokones! Ab sorelo un ma traash glan kol dujende, o Rezin, ko Syrari, un o Pekach, koleskro dad o Remalja hi. Ninna te hi le chojedo, hi le tchi wawar har tele chatchedo kasht, kai gomme jagakro ducho pre djal. Hi tchatcho, i Syrarja un i Efrajimarja khetne lengro baro rajeha, o Pekach, lan penge tchilatchepen glan khatar tute un penan: ‘Mer kamah pral te djal an o them Juda, un i menshenge koi daar te krell, un lengro them dren te lell. Un o Tabealeskro tchawes tchiwah pral lende, te well lo lengro baro rai.’ Kawa penell o baro Dewel, maro rai: Kowa well gar jaake un djal lenge gar! Un o baro Dewel rakras pale ap o Ahas un penas: “Mange mandar, tiro baro Deblestar, i sikepen! Muk man te krap tchomone an o mulengro them oder an o bolepen, hoi tut sikrell, te well kowa jaake har penom!” O Ahas penas: “Me kamau gar te mangap o baro Deblestar, te krell lo tchomone, te sikrell lo, kai lo ap mari rig hi.” Kote pre penas o Jesaja: “Shunenn, tumer, kai wenna o Davideskre tchawendar! Hi tumenge gar doha, te krenn menshen khino? Krenn kanna ninna miro Debles khino? Doleske dell o baro Dewel kanna kokres i sikepen, te sikrell lo, kai hi lo ap tumari rig: I terni tchai well wawartchandes un lell i mursh tchawes. Un koles dell li o lab Immanuel. Khil un gwin chal lo, bis te djinell lo, hoi tchilatcho un hoi latcho hi. Glan te was ko tsiro, kai djinell lo kowa, well ko them muklo tchiddo, glan koleskre dui bare rajende tut sawi bari daar hi. Un pral tute un tire menshende un i menshende an tiro them anell o baro Dewel sawe diwessa, har jon gar wan, jaake rah har dran o them Israel dui themma wan: o Israel un o Juda. Kol diwessa wenna o baro rajeha pral o them Assur.” An ko tsiro phurdell o baro Dewel an i tikni phurdepaskri: Un lurde wenna dran o them Egiptia har matsille, un dran o them Assur har biene. Un jon lauter beshenn pen ap hake platse – an i telstuni tala un mank i bare barra, an i burra un ap o senlepen. An ko tsiro bitchrell o Dewel o baro rajes dran o them Assur. I wawar rigjatar o panjestar Eufrat kharell lo les kai, te well lo har i tchuri, hoi tchinell tumare balla tele ap o shero un ap i herja. Un ninna i tchora tchinell lo tele. An ko tsiro hi jek murshes jek terni grumni un dui bakre. Kolla denn jaake bud thud, te well i tseli familja khil te chal. Koon an ko tsiro pral atchas an o them, chal khil un gwin. Un an ko tsiro well jaake: Kote, kai kanna i seri drakengre ruka tardo hi, hoi khetne jek sero rupene beme moldo hi, kote hi palle subjengre burra un subjengro senlepen tardo. Kote djan le o bogeha un i failentsa, te denn le viechen karje. O tselo them hi pherdo subjengre burra un subjengro senlepen. Ninna koi phub, hoi kanna i hachetikri phub hi, well jaake pherde subjengre burra un subjengro senlepen, te darenn i menshe, te djan le koi. Un jon tradenn i grumja koi, un i bakre stakrenn lauter khetne. Un o baro Dewel penas ap mande: “Le tuke tchomone, kai nai tchineh laba pre, un tchin an i latcho tchinepen jaake, te nai drawerell hakeno kol laba ‘Sik-randedo un sik-tchoredo’.” Un me lom mange dui murshen, kai mursha o labestar hi, un sikrom lende kol laba, hoi tchinom. Kolla his o rashai Urija un o Secharja, koleskro dad o Jeberechja his. Un me djom pash miri romjate dren. Joi his i Debleskri rakepaskretsa. Un joi was wawartchandes un anas i mursh tchawes ap i phub. Un o baro Dewel penas ap mande: “De les o lab ‘Sik-randedo un sik-tchoredo’! Glan te nai dell o ternepen gole ‘tata’ un ‘mama’, mukell o baro rai pral Assur o tselo brawlepen dran Damaskus un o tselo kutch koowa dran Samaria krik hidjrell.” Un o baro Dewel rakras pale ap mande un penas: An i jaka kal menshendar hi o tikno pani Siloah tchi moldo, hoi nashell lokes an Jerusalem. Un kol dui raja, o Rezin un o Pekach, wenn lenge jaake sorelo glan, te trissenn le i darjatar. Doleske mukell o Dewel o baro rajes dran Assur pral lende te well. Leskre bud sorele lurde wenna har o baro sorelo pani o panjestar Eufrat, hoi djal diwjes pral peskre rigja un tchakrell i phub koi trujel. Un jon wenna an o them Juda dren, har pani hoi dren phagell, un hoi bis pash i meen pre djal. O Dewel hi pash mende! Leskre mussja hi pral mende jaake dur har o them buchlo hi. Shunenn, tumer menshe an dur themma! Ninna te tchiwenn tumen khetne, te djan ap o Juda, ninna te denn i kurepaskri gole, tumer wenn khetne stakedo! Rakrenn khetne har te djan glan, un djinenn, kolestar well tchi. Rakrenn jaake bud har kamenn, Tchi well win. O Dewel hi mentsa. O baro Dewel rakras ap mande, har leskro wast soreles ap mande his un man sikras, te dap man jak, te djap gar ap o drom, kai kol wawar menshe an Juda djana. Un job penas: Tu un kolla, kai ap tute shunenn, ma krenn har kal menshe, kai patsenn, kai lauter phukepaskro koowa hi. Un ma darenn kolestar, hoi jon darenn! Mukenn tumen koi darjatar gar te taprell! O baro Debles, ko rajes pral o bolepen un i phub mukenn kokres tumaro Dewel te well! Un kolestar darenn un trashenn! Pash leste nai khatrenn tumen. Kol wawarenge an Israel un Juda hi lo har i bar, pral koleste jon perenn, awa, har i baro sorelo bar, pral koleste jon pen choirenn. Un i menshenge an Jerusalem hi lo har khatede pandle dorja, an kolende jon perenn un pen taprenn. Un bud lendar dukrenn pen, perenn un phagenn pen i herja, taprenn pen an i dori, un wenn pandlo. Tumer, kai shunenn ap mande, pandenn kau liil, kai tchinlo hi, hoi o Dewel mande sikras, un denn jak ap kol laba! Me kamau ap o baro Debleste te dikell. Miro dji djal leske palla, ninna te khatras lo peskre jaka o Jakobeskre menshendar. Me un kol tchawen, kai o baro Dewel man das, ham har i sikepen, hoi sikrell, hoi kamell o baro Dewel te krell an Israel, job, ko rai pral o bolepen un i phub, kai hi khere ap i berga Zion. Nai well, te penenn i menshe tumenge: “Putchenn kolen, kai i mulentsa rakrenn, un putchenn i drawepangren, kolla, kai rakrenn lokes glan pende.” Ap kolende penenn: “Hunte putchenn gar i menshe pengro debles? Putchenn le i mulen i djidenge?” Rikrenn tumen ap o Debleskro drom, un ap kowa, hoi job tumende sikrell! Te penenn i menshe tumenge wawar koowa, palle well lenge kek momeli ap lengro drom. Un jon djan an o them trujel, phares dino un bari bokah. Un palle, te hi len bari bok, taprell len i choli, un jon praassenn pengro themeskro rajes un pengro debles. Un jon dikenn pre an o bolepen un tel pende ap i phub, un hatsenn tchi har daar un tamlepen, awa bari daar un kali rat, kai hi le dren tradedo. Djinenn, kek tamlepen atchell pral kolende, kai an i daar djiwenn. An o phuro tsiro anas o Dewel praassepen pral i themma Sebulon un Naftali. An ko tsiro, hoi wella, anell lo railepen ap kau them, hoi pash o baro pani tchiddo hi, ninna ap o them wergel o panjestar Jordan, kai djiwenn kanna i wawar menshe. Kol menshe, kai djiwenn an i kali rat, dikenn i bari momeli. Kolenge, kai djiwenn an i tamlo them, djal o kham pre. Baro Dewel, tu kral, te wenn i menshe bud, kral, te well lengri bacht bares. Glan tute stenn un sanenn le i bachtjatar, jaake har an ko tsiro, kai lenn le o djob dren, un jaake har lurde bachtelo hi, te lenn le pengro kotar kolestar, hoi randedo was an o kurepen. Tu kral, te hi le buder gar pandle budepangre, un phagal ko kasht, koleha jon ap i budi tradedo wan, jaake har ap ko diwes, kai lal i menshen win dran i wasta kol Midianendar. I lurdengre kircha, kolentsa i lurde phares pre stakran un lengre baja, kai rat ap lende hi, wenn an i jag witsedo un chatchrenn pre. I ternepen was menge boldo, i mursh tchawo was men dino. Kowa well i baro rai, un kharell: latcho rakepaskro, sorelo Dewel, dad-hako-tsireske, rai-kai-lell-o-kurepen-krik. I rajeskri soor, hoi les hi, well baro un bareder. Un an kek tsiro dell tchingepen. Job well beshdo ap o Davideskri beshepaskri, un hi i rai, kai krell o tchatchepen jaake win, har o Dewel kamell un mishto hi kanna un hako tsireske. O baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, krell kowa lauter. Jaake las lo pes kowa soreles glan. O baro Dewel rakras o tchatchepen win pral o kheer Jakob. Un leskri choli peras ap i Israelende. Un i tsele menshe an Efrajim un an Samaria haiwan kowa. Un jon atchan pre-phurde un sharan pen un penan: “Kol barra dran chatchedi tchik peran, – kowa krell tchi. Mer tchiwah mare khera sorele barrentsa pale pre. I faigetikre ruka wan tele dino. Kote tchiwah zedertikre ruka an i phub.” O baro Dewel kras kolen soreles, kai kamenn i Israelenge tchilatchepen te krell, o Rezin un kol wawaren, te djan le ap lende pre: I Syrarja wenna fun glan un i Filistarja fun pal, te chan le o Israel pre har i diwjo viecho, hoi peskro mui dur pre krell. Un pral kowa lauter mukell o Debleskri bari choli gar tele, un leskro wast atchell pre hadedo, te dell lo len i phagi. Un i menshe dran Israel wan gar pale pash koleste, kai len kol dawa dell, un rodan gar o baro Debles, ko rajes pral o bolepen un i phub. I pralstune pral i menshende anenn i menshen ap bange dromma un krenn te djinenn jon buder gar, hoi tchatcho hi. Doleske nai well o Dewel gar bachtelo pral lengre terne murshende, un les nai hi kek dji kol tchawenge, kolen kek dad buder hi, ninna kol djuwjenge, kolengre romma meran. Jon halauter peran o Debleskro dromestar tele, kran tchilatcho koowa, un rakrenn pen dinlepen khetne. Pral kowa lauter mukell o Debleskri choli lendar gar tele, un leskro wast atchell pre hadedo, te dell lo len i phagi. O menshengro tchilatchepen hi har i jag, hoi chal trul peste, un chatchrell subjengre burra un subjengro senlepen, un ninna o tselo weesh. Un pesso kalo jagakro ducho djal kote pre. I choli o baro Deblestar, ko rajestar pral o bolepen un i phub, hi har i jag: O them chatchell, un i menshe chatchrenn ninna. Un kek rowas o wawareske, un hakeno dikas kokres ap peste. Un lengri bok hi jaake baro, te taprenn le pal chapen ap hake rigja, un chan hako tikno kotar, un wenn gar tchalo. Hakeno krell o djipen o wawarestar paash. I menshe dran o kheer Manasse perenn ap kolende dran o kheer Efrajim, un kolla dran Efrajim ap kolende dran Manasse. Un kol dui khetne djan ap i menshende dran Juda. Un pral kowa lauter mukell o Debleskri choli lendar gar tele, un leskro wast atchell pre hadedo, te dell lo len i phagi. Hawi bibacht well ap kolende, kai krenn tchatchepangre laba win, hoi denn i menshen gar lengro tchatchepen, un tchinenn laba pre, hoi krenn lenge o djipen phares. An i tchorwelengro koowa rakrenn le kek tchatchepen win. Un kolenge, kai gar an-dikle hi mank mire menshende, lenn le kowa krik, hoi lenge pal o tchatchepen hi. Jon lenn kowa krik, hoi i djuwjen hi, kolengre romma meran, un tchorenn i tchawen win, kolen kek dad buder hi. Hoi kamenn tumer te krell ap ko diwes, kai well tumari phagi pral tumende? Ap ko diwes, kai well i bibacht fun dural pral tumende? Pash koneste kamenn tumer palle te nashell? Un kai mukenn tumer palle tumaro brawlepen? Te han gar mank kolende, kai mulo dino wan, atchell tumenge tchi pral, har te tchiwenn tumen glan tele kolentsa, kai pandle wan. Un pral kowa lauter mukell o Debleskri choli tumendar gar tele, un leskro wast atchell pre hadedo, te dell lo tumen i phagi. Hawi bibacht well ap i menshende an o them Assur! Har homs chojedo ap o Israel, his i Assirja har i kasht an miro wast, koleha i Israelitarjen dom. Me bitchrom len pash kol menshende, kai kamenn mandar tchi te djinell, un ap kolende chojedo hom, te djan le ap lende pre, un randenn len win un tchorenn len win, un stakrenn len khetne har i tchik ap o drom. O baro rajes pral o them Assur his kowa gar doha. Un job las pes gomme budeder glan, un kamas i menshen an bud themma temerl dell, jaake bud har djala. Job penas: “Tchatchepah, mire tsele pralstune lurden hi jaake bud penepaske har bare raja. Jek foro pal o wawar lom dren: Kalno un Karkemish, Hamat un Arpad, Samaria un Damaskus. Miri sorjah lom ninna kol themma dren, kai budeder debla un figure hi har an Jerusalem un Samaria. Jaake har me i deblentsa an Samaria krom, krau me les ninna i deblentsa an Jerusalem.” An ko tsiro, kai kras o baro Dewel, maro rai, lauter, hoi job peske glan las, te krell lo ap i berga Zion un an Jerusalem, lell lo peske o baro rajes o themestar Assur glan, koleskro dji jaake pre-phurdo hi, un koleskre jaka tele dikenn ap i wawarende. Kowa penas: I sorjah mire wastendar krom kowa lauter, un miro goswepah. Tchatchepah, man hi bud goswepen. Me lom wawar themma dren, un random lengro brawlepen, un har i diwjo gurum stakrom kolen khetne, kai koi djiwan. Jaake har jek peskro wast ap i tchirklengro kheer tchiwell un i jare win lell, jaake tapras miro wast o brawlepen an kol themma un las les peha. Un jaake har lell jek i tchirklengre jare peha, hoi muklo wan, jaake lom me i tsele themma mange. Kote his kek, kai peskre mussjentsa pal mande dals, un kek, kai peskro mui pre krals, te well i gole win. O baro Dewel penell: “Nai sharell pes i tower pral koleste kai leha dell? Na-a! Witar gar hadell pes i tchinepaskri, hoi kasht tchinell, pral koleste, kai leha tchinell. Kowa wals jaake, har te dals o kasht koles, kai les pre hadas, un jaake har te hadals ko kotar kasht o murshes.” Doleske bitchrell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, i nasslepen ap i pesse menshende an o them Assur, hoi chal len pre. Un i jag chatchrell lengro brawlepen pre. Un ko Dewel, kai o Israeleskri momeli hi, well i jag, awa, lengro Dewel well i jagakri tchip, un chatchrell i subjengre burra un o subjengro senlepen pre ap jek diwes. Un i tsele shukar wesha un o tselo senelo them merell tele, jaake har i nasselo, kai lokes merell un buder gar koi hi. I tsele weshendar atchell kokres i wast pherde ruka pral. Har bud kolla hi, nai tchinell i tikno tchawo pre. I tsiro wella, kai atchan buder gar bud menshe pral an Israel. Kolla, kai hi gomme djido o Jakobeskre tchawendar, rikrenn pen palle buder gar ap kolende, hoi len dawa dan. Na-a, kolla rikrenn pen palle ap o baro Debleste, kai o Israeleskro Dewel hi, un mukenn lestar gar buder tele. Kol Israelitarja, hoi pral atchan, mukenn pengro drom un djan pale pale ap o drom o sorelo Deblestar. Ninna te wans i Israelitarja jaake bud har i santa pash o baro pani, gar bud lendar atchenn pral, un wenn pale pale ap o Debleskro drom. O merepen well budenge. Kowa hi i wi-kerdo koowa. Jaake well o tchatchepen kerdo. O baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, krell kowa, hoi lo peske soreles glan las: Leskri choli well pral o tselo them un bud merenna. Doleske penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, ap peskre menshende, kai ap i berga Zion djiwenn: Ma darenn i lurdendar dran o them Assur, ninna te denn le tumen pengre kashtentsa un hadenn len pre, te denn le tumen trad, jaake har kowa i Egiptarja ninna kran. An i tikno tsiro rissrau miri choli tumendar krik, un miri choli perell ap i menshende an o them Assur un anell lenge o merepen. Palle dau len i tchupnijah, me, o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, jaake har dom an o phuro tsiro i menshen dran o them Midian pash ko baro bar, hoi kharell Oreb. Un me hadau miro kasht jaake pral o baro pani, har krom an o them Egiptia. Ap ko diwes lau tumen win dran i wasta kolendar dran o them Assur, te nai rikrenn le tumen buder gar tele. Palle han buder gar lengre pandle budepangre. I lurde dran o them Assur djan pre an Rimmon, un wenn pash o foro Aja, un djan wergel o foro Migron; an o foro Michmas mukenn le pengro koowa pale, djan dureder mank kol dui berge un wenn an o foro Geba, te atchenn le kote pral i rat. I menshe an o foro Rama trissenn i darjatar. Kolla dran o Sauleskro foro Gibea nashenn penge. Tumer menshe an o foro Gallim, denn bari gole! Shunenn koi gole, tumer an o foro Lajesha! Bare duka wenn ap o foro Anatot! I menshe an o foro Madmena nashenn penge. Kolla kai an o foro Gebim djiwenn, nashenn pengro djipaske. I lurde dran o them Assur atchenn an o foro Nob. Lengro baro rai hadell peskro wast, te dell lo trad o fores Jerusalem ap i berga Zion. Dikenn, har o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, peskri bari sorjah len tele dell har jek i kashta i rukendar tele dell, un i bare ruka trujel dell. Un kolla, kai pen pre hadan, wenn tiknes kerdo. Un kol pesse burra, hoi jaake khetne tardo hi, te well kek dureder, kolen dell lo i towereha tele. Un i shukar sorele ruka ap i berge Libanon perenna. Jaake har well i tikno newo kasht dran i tele dino ruk, un i newo tikno ruk mank leskre draba win, jaake well i newo baro rai dran o Davideskro kheer. Un ap koleste well o ducho o baro Deblestar tchiddo, un dell les o goswepen, te haiwell lo bud koowa, un djinell, hoi te krell lo. Ko Debleskro ducho dell les ninna i soor koleske, un sikrell les, har o baro Dewel hi, un har te djiwell lo leha. Leske hi shukar, te rikrell lo peske o baro Debles glan i jaka pash kowa, hoi lo krell. Job krell gar o tchatchepen win pal kowa, hoi glan leskre jaka hi un leske penlo was. Na-a, job dell i tchorwelende pengro tchatchepen, un well kolenge ap i rig, kai gar an-dikle hi, te lenn jon pengro tchatchepen. Penell lo i sorelo lab, palle lenn i marepangre pengri phagi. Les hi i soor, te penell ap o tchilatcheste: “Tu hunte meress!” Hako tsiro krell lo o tchatchepen. Hako tsiro penell lo, hoi tchatcho hi. Doleske hi o tchatchepen trul leste har i pereskri dori trul i ripen. An ko tsiro djiwenn i diwje djukle khetne i tikne bakrentsa. Un i bare diwje margodje tchiwenn pen tele pash i tikne busja. Terne grumja un terne lewe wenn khetnes baro. Un i tikno tchawo dell jak ap lende. I grumja un i bere chan khetne. Un lengre tchawe hi khetne tchiddo. Un o lewo chala khass har i grumja. Un i tikno tchawo khelell pes kote, kai i tchilatcho sap khere hi, un taprell peskro wasteha tel o bar, kai ko sap hi. Un o sap dandrell les gar. Ap o Debleskri berga Zion krell buder kek tchilatcho koowa, witar gar dukrell jek i wawares. Jaake har o baro pani pherdo pani hi, jaake well i tseli phub pherde menshe, kai prindjrenn o baro Debles. Ap ko diwes well i mursh dran o Davideskro kheer, har i tikno ruk dran i draba i tele-dino rukestar, un well i sikepen i tsele menshenge ap i phub. Menshe dran wawar themma putchenn pal leste. Un leskro foro, kai job djiwell, well pherdo railepen. Un ap ko diwes hadell o Dewel peskro wast i duito kopo, te ginell lo kolen win, kai peskre menshendar pral atchan an i themma Assur un Egiptia, Patros, Kush, Elam, Shinar, Hamat, un an kol panjeskre themma. Un job tchiwell i sikepen pre, te sikrell lo kol menshen an i wawar themma, te anell lo kolen khetne, kai dran Israel un Juda win tradedo his. Kolen anell lo pale dran hake rigja i phubjatar. Palle silwerenn i menshe an Efrajim buder gar ap kolende an Juda. Un kolla dran Juda krenn kolenge dran Efrajim buder kek tchilatchepen. Palle djan le khetne bari sorjah ap i Filistarja, kai kote djiwenn, kai o kham tele djal. Un khetne randenn le kolen win, kai an i themma djiwenn, kai o kham pre djal. I themma Edom un Moab lenn le dren. Un i Ammonarja hunte krenn, hoi jon penenn. Un o baro Dewel mukell i kotar o baro panjestar pash o them Egiptia truk te well. Un leskro wast mukell i sorelo tato ducho pral o pani Eufrat te djal, te atchenn lestar kokres efta tikne panja pral, hoi nashenn, jaake te nai djan le pengre kirchentsa koi wergel. Un palle dell i drom dran o them Assur win kolenge, kai leskre menshendar Israel kote djides atchan, jaake har i drom das peskre menshenge ap ko diwes, har djan jon dran o them Egiptia win. I diwes wella, kai i menshe an Jerusalem giwenna: Me sharau tut, baro Dewel! Awa, tu hals chojedo ap mande. Kanna hal buder gar chojedo un rakreh latches mantsa. O Dewel lell man dran i bibacht win. Me rikrau ap leste, un darau gar. Peskri sorjah was o baro Dewel ap miri rig. Miri giljah sharau les dran o dji. Job las man win. Ap ko tsiro, kai lell tumen o Dewel win, wenn tumer jaake bachtelo har trushele menshe bachtelo hi, te hatsenn le pani. Un ap ko tsiro denn tumer gole: Parkrenn tumen pash o baro Debleste! Denn ap leste gole, te well lo ap tumari rig! Penenn i menshenge an i tsele themma, hoi lo kras. Penenn hakeneske te hi leskro lab bareder har hako wawar lab! Giwenn gilja o baro Debleske! Railo koowa kras lo. Hakeno ap i phub te shunell lestar. Giwenn un denn gole i bachtjatar, tumer, kai djiwenn an o foro Zion. O Israeleskro Dewel hi bares mashkral tumende. Kawa hi, hoi sikras o Dewel o Jesajes pral o foro Babilon. O Jesaja hi o tchawo o murshestar Amoz. Ap i bari nangi berga tchiwenn i sikepen pre! Denn soreles i lurden khetne gole! Sikrenn len i wastentsa, te djan le dren an o foreskre wudja, kai i raja djiwenn. Me, o baro Dewel, dom mire sorele kurepangren khetne gole. Kolla, kai hadenn man bachteli goljah, tchiwom mange ap i rig, te anenn le miri choli pral lende. Shunenn i bari gole ap i berge har bud bud menshendar! Shunenn koi bari gole, hoi denn i menshe dran bud themma, kai kate khetne wan. O baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, anell peskre lurden o marepaske khetne. Dran dur themma wenn le koi, i palstuni rigjatar i phubjatar. O baro Dewel well kolentsa, kai leskri choli pral o tselo them anenna, te krenn le halauter paash. Rowenn, o diwes, kai o baro Debleskri choli well, hi buder gar dur. Ap ko diwes anell o sorelo Dewel bari bibacht pral tumende. Doleske hi i menshen buder kek soor, te krenn le tchomone, un daar peras ap lende. Un jon perenn an pende khetne, tserdenn pen khetne i dukatar har i djuwel, te lell li i ternepen. Jek dikell darenes ap o wawareste, un lengre muja hi lolo har jag. Kanna well lo, ko diwes, kai o baro Debleskri choli well! Djungeles hi ko diwes, pherdi choljah. An leskri bari choli krell o baro Dewel i phub paash, un tradell i tchilatchen latar win. I bolepangre momlia chatchenn buder gar. Hi sawe koi, kai dikeh buder gar. O kham well kalo, sik pal kowa kai lo pre djas. Un o tchon hi buder gar djelto. O baro Dewel penell: Me anau bibacht ap i phub, un mukau o tselo tchilatchepen, hoi i tchilatche kran, ap lende pale te well. I pre-phurden hi buder tchi, koleha nai sharenn le pen. Un me krau kol pre-phurden tikno, kai rikran pengri sorjah kolen tele, kai len kek soor hi. Me krau, te atchenn gar bud menshe djido. Tu hunte rodess budeder, te hatsess jek menshes, har te rodeh pal latcho sonakai. Awa, hi phareder te hatsess menshen har te hatsess o sonakai dran Ofir. Me mukau o bolepen te trissell. Un i phub atchell buder gar kote tardo, kai li kanna hi, ap ko diwes, kai me, o baro Dewel, o rai pral o bolepen un i phub, anau miri choli pral i phub. Un kol wi-themarja, kai djiwenn an o foro Babilon, kolla nashenn pash pengre menshende, hakeno an peskro them. Jon hi har wesheskre busja, kai tradede hi, un har bakre, kolen kek bakrengro hi. Koon an o foro Babilon hatslo well, well tele tchurje dino. Un koon tapedo well, well o chareha mulo dino. Lengre tikne tchawe wenn glan lengre jaka ap bare barra mules witsedo, un lengre khera wenn win tchoredo, un lengre romjen taprenn le sorjah an. Me, o baro Dewel, dau i menshenge an o them Media an o dji, te djan le ap kolende pre an o them Babilonia. Kolla denn tchi ap rup, un putchenn gar pal o sonakai. I terne murshen denn le karje mulo pengre bogentsa. Un len hi kek dji i tikne tchawenge; i tchawe khaitenn len gar. O Babilon his i shukester foro mank i rajengre themma. Koleha sharenn pen i Kaldearja. O Dewel krell kau foro paash, jaake har lo i forja Sodom un Gomorra paash kras. Kek djiwell buder an ko foro kek tsireske, un kek mukell pes buder kote tele. Kek Arabari tchiwell kote peskro plachteno kheer pre. Un kolla, kai denn jak ap i bakre, mukenn kolen gar kote te chal. Diwje vieche dran o mulo them djiwenn koi. I khera wenn pherde ratsjakre tchirkle. Bare diwje tchirkle djiwenn koi, un diwje busja khelenn koi. Diwje djukle rowenna an i rajengre khera, kai his jaake shukar un railo. I tsiro o foreske Babilon was, te lell li peskri phagi. Un leskre diwessa hi trujel. O baro Dewel krell peskro dji peskre menshenge pre. Un pale rodell lo peske i Israelitarjen win, un mukell len an pengro them te djiwell. Un wi-themarja wenna un djiwenna khetne lentsa. Un menshe dran wawar themma anenn i Israelitarjen an ko them pale, hoi o baro Dewel len das. Un kol wi-themarja, mursha un djuwja, wenn lengre budepangre. Un kolla, kai i Israelitarjen pandles krik lan, kolen lenn jon pandles, un wenn i raja pral kolende, kai rikran len tele. Un an ko tsiro lell o baro Dewel i Israelitarjen win dran lengre duka un lengro ropen un lengri phari budi, hoi jon hunte kran. Palle giwenn le kai sapaskri gili pral o baro rajeste pral Babilon: Har nai djal kowa? Tu, kai menge i pharo djipen kral, wal dino. Kekes nai dukreh buder. O baro Dewel phagas tiro kasht, tu tchilatcho, awa, o rajeskro kasht phagas lo an kotja. Tu dal i menshen an bud themma, un dal un dal un mukal gar tele. Diwji choljah rikral tu len tele, un lal len palla kek latchepah. Kanna dell kowa lauter buder gar. Latchepen un bacht wan pale ap i phub. Hakeno giwell i bachtjatar. Ninna i zipresstikre ruka hi bachtele pral tute, un kol zedertikre ruka ap o Libanon penenn: “Jaake rah har tu koi tchiddo hal well kek kai pre, un dell men trujel.” O tselo mulengro them hi ap i herja un djinell, te weh. I mulen mukenn le gar te sowell, tu te weh. Kolla, kai bare raja his ap i phub, awa, i raja pral bud menshende, stenn pre fun pengre rajengre beshepangre. Un lauter penenn tuke: Ninna an tute atchas kek soor, tuke djas har menge! Tiro railepen, hoi trul tute his, was witsedo an o telstunepen, un i bashepangre bashrenn buder gar tuke. I kirme hi kanna tiro tchiben, un kirmentsa tchakreh tut. Tu shukar bolepaskri momeli, har nai was, kai peral tu tele? Tu, kai stakral i tsele themma tel tute, har djas, kai wal ap i phub tele dino? Un tu penal tuke an tiro dji: “Me kamau pre te djal an o bolepen, pral i tsele bolepaskre momlia o Deblestar kamau me miri beshepaskri pre te tchiwell, un man beshell kote ap i berga, kai i debla khetne wenn, kote kai o kham gar diklo well. Me djau dureder pre har i wolke hi, un krau man jaake bares har o Dewel, ko pralstuno, hi.” Awa, tele pash i mulende djal tu, an o telstuno mulengro them! Kolla, kai dikenn tut, krenn bare jaka, un nai patsenn kowa gar: “Hi kowa ko mursh, glan koleste i tseli phub trissas, un i tsele rajengre themma bari darjah glan leste trissan? Hi job kowa, kai dran i phub i mulo them kras, un i forja khetne phagas, un leskre pandlen gar buder khere mukas?” I tsele themengre raja wan shukar paskedo, hakeno an peskro mulengro kheer. Tu hal an i tchik witsedo, har i kotar kasht krik witsedo hi. Tut hi kek muleskro kheer, hal rido har kolla, kai wan maredo o chareha, hal witsedo lentsa an i barrengri phub un khetne stakedo. Tu kral tiro them paash, un maral i menshen an tiro them. Doleske weh tu gar paskedo har kol wawar raja, kai an barrengre khera paskedo wan. Un tiri tchilatchi familja well bistedo hako tsireske. Tire mursh tchawe hunte merenn! Awenn un denn len mulo! Jon hunte merenn ko tchilatchepaske, hoi lengre phure kran, te nai hadenn le pen gar buder, un lenn i phub penge dren un krenn penge forja koi pre. O baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, penell: Me hadau man pre ap i menshende an o foro Babilon. Leskro lab well bistedo. Un kek lendar atchell djido, witar gar lengre tchawe un tchawengre tchawe. Me krau dran o foro i sapeni platsa, kai i stachelengre djiwenn. Un khossau o tselo foro krik, har jek i besa lell un o kheer win khossell. Kowa penau me, o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub. O baro Dewel, o rai pral o bolepen un i phub, penas un das pes sowel: Jaake har me les mange glan lom, jaake krau les ninna. Un jaake har an miro dji hi te krap, jaake well ninna. Me dau i Assirjen an miro them, ap mire berge stakrau len khetne, te nai rikrenn le buder gar mire menshen tele, un krenn lenge buder gar i pharo djipen. Jaake his kowa an o Debleskro dji te krell lo ap i phub. Un leskro wast hadas lo pre, te dell lo i menshen an hake themma pengri phagi. O baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, las pes kowa glan. Koon nai krell, te well kowa gar? Leskro wast hi hadedo. Koon nai lell leskro wast pale? Kawa hi, hoi sikras o Dewel o Jesajes an ko bersh, kai o baro rai Ahas meras. Tumer menshe an o them Filistia, ma awenn bachtelo, te was o kasht, koleha dino wan, kanna phagedo. Te merell i sap, well i djungleder sap pal leste. Un lestar well i wawar sap, hoi hi gomme djungleder un nai hadell pes har i tchirklo. I tchorwelen mire menshendar hi doha te chal. Un kolen, kai tchi hi, nai tchiwenn pen tele kek darjah. Tumen, Filistarja, mukau i bokatar te merell. Un hoi tumendar pral atchell, dau mulo. Denn soreles gole, tumer, kai han tardo pash o foreskre wudja! Rowenn bari goljah, tumer, kai djiwenn an o foro! Trissenn i darjatar an o tselo them Filistia! Fun kotar, kai norden hi, well jagakro ducho un bud bud lurde, un kek kolendar atchell pale. Hoi hunte penas kolenge, kai i Filistarendar bitchedo wan? Penenn lenge: O baro Dewel tchiwas o foro Zion soreles pre. Un kate nai khatrenn pen peskre tchorwele menshe kek darjah. Kate sikrell o Dewel, hoi pral o them Moab wella. An jek rat well o foro Ar an o them Moab khetne stakedo. Un ko foro hi buder gar koi. An jek rat well o foro Kir an o them Moab khetne stakedo. Un o foro hi buder gar koi. I menshe dran o kheer Dibon djan pre pash kol pre-tchidde barra, kai mangenn le pengre deblen an, te rowenn le koi pral i forja Nebo un Medeba. Pengre balla un pengre tchora tchinan le tele i dukatar. I menshe ap i dromma hi rido an gone. Un pral ap pengre khera un an o foro denn le lauter gole un rowenna. I menshe an i forja Heshbon un Elale denn jaake bares gole, te wenn le shunlo an o foro Jahaz. Ninna i lurde dran Moab denn gole un trissenn. Miro dji rowell pral o them Moab; lengre menshe nashenn penge jaake dur har o foro Zoar, jaake dur har Eglat-Shelishija. Hi sawe, kai djan pre ap o drom an Luhit o ropah. Wawar djan ap o drom an Horonajim, un denn bari gole i dukatar. An i tala Nimrim hi buder kek pani. O khass meras un kek senlepen hi buder koi. Doleske anenn le pengro koowa, hoi le khetne lan, un hoi lenge atchas, un hidjrenn kowa ap i wawar rig o panjestar Ha-Arabim. Trul o tselo them Moab trujel well ko ropen shunlo, un djal bis Eglajim un Beer-Elim. Pash o foro Dimon hi i panja pherdo rat. Un gomme budeder bibacht mukell o baro Dewel pral o foro Dimon te well: I lewo djal ap kolende, kai pral atchenn an o them Moab. Bitchrenn bakre dran Sela an o mulo tato them pash o rajeste an o them Juda ap i berga Zion! I bitchepangre te penenn leske: “I djuwja an Moab hi har tchirkle, kai krik tradedo wan dran lengro kheer. Pash o lengsto pani Arnon nashenn le kate te kote. Pen menge, hoi hunte kras? Kre tchomone! Khate kolen, kai palla lino wenn! Rike tire mussja pral lende, jaake har i buchlo ruk, te well o diwes lenge har i rat, kai wenn le gar diklo. Ma phuke ap kolende, kai ap o naashepen hi! Muk kolen, kai dran o them Moab tradedo wan, pash tute te djiwell. Khate len glan lende, kai len palla lenn.” Ko tsiro well, kai kek buder tele rikedo well, kai o them buder gar paash dino well, un kolla, kai o them khetne stakran, gar buder hatslo wenn. Palle well i rajeskri beshepaskri pre tardo. Un jek o Davideskre menshendar hi koi pre beshdo, un hi i latcho rai. Les hi i dji peskre menshenge. Un hi i tchatchepaskro rai, kai krell, hoi tchatcho hi, un dell hakenes peskro tchatchepen. Mer shunam, hoi pral i Moabarja rakedo was, kai hi le jaake pre-phurdo, un dikenn tele ap i wawarende, un krenn pen kokres bares. Un len hi i baro mui. O diwes well, kai rowenn le an o them Moab. Halauter rowenna. Lenge hi phares an o dji, te hi len buder kek drakengre merklia, hoi wan kerdo an o foro Kir-Heres. Dino an o dji denn jon gole i dukatar. Ap ko hachetikri phub trul o foro Heshbon well buder kek latcho djob bares. Mulo hi kol drakengre ruka pash o foro Sibma. I themengre raja dan i feteder drakengre kashta tele, hoi djan bis pash o foro Jaser. Un ap jek rig djan i newe kashta bis an o mulo tato them, ap i wawar rig bis pash o Mulo Baro Pani. Doleske rowau me khetne kolentsa, kai an o foro Jaser djiwenn, rowau pral i drakengre ruka pash o foro Sibma. Bud hi mire swa, hoi rowau pral tute, Heshbon, un pral tute, Elale. Pral tumare rukengre un pral tumari djob denn kolla gole i bachtjatar, kai kuran pen tumentsa. O gipen un o sapen well buder gar shunlo tel i ruka an i baar. An o drakengro them dell buder kek gole i bachtjatar. Kek mool well kerdo. Kek gipen well shunlo. Doleske rowell miro dji pral i menshende an o them Moab. Lauter an mande trissell o foreske Kir-Heres. Un ninna te djans i Moabarja pash pengre pre-tchidde barra, un chatchrans viechen pengro debleske, un marans pen tele leske, un mangans les an, wals kowa tchitcheske. Kalla hi kol laba, hoi o baro Dewel glan tsirja pral o them Moab rakras. Kanna penell job: An triin bersha – kek diwes sikeder un kek diwes palla – well o Moabeskro brawlepen un sharepen krik lino. Kol bud menshendar atchenn gar budeder djido har i wast pherdo. Un kolla hi gar sorelo. Kate sikrell o Dewel, hoi pral o foro Damaskus wella: I tsiro well sik, kai o foro Damaskus buder kek foro hi. Lestar atchell tchi har tele phagede barra. Kol forja an Syria hi muklo, un i vieche nai chan kote, un kek hi koi, kai len krik tradell. Trul i forja an Israel hi buder kek massurja. Un o foro Damaskus hi kek rajeskro foro buder. Kol Syrarja, kai atchenn djido, lenge djal jaake har i Israelenge. Lengro railepen atchell gar. Kowa penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub. An ko tsiro hi o themes Israel buder kek railepen, kote, kai brawlepen his, hi kanna tchorwlepen. Palle hi o tselo them Israel har i hachetikri phub, kai o djob tchinlo un dren anlo was, jaake muklo har i tala Refajim, te was o djob dren anlo. Kokres i wast pherdo menshe atchenn djido. O Israel hi har i djeteskro ruk, kolestar dan le i djeteskre drake tele. Un dui te triin drake atchan pral ap i pralstune kashta, un star te pantch ap i telstune kashta. Me, o baro Dewel, hom o Israeleskro Dewel, un penom kowa. Ap ko diwes dikenn i menshe ap koleste, kai len kras. Kowa hi o Israeleskro Dewel. Un jon dikenn buder gar ap kol mule deblen, hoi jon pengre wastentsa un gushtentsa kran, – kol figuren, hoi sikrenn i debletsa Ashera, un kol boba, kai lake sungepaskro koowa chatchedo well. An kol diwessa hi lengre sorele barrengre forja muklo tchiddo, har i forja, hoi i Hiwarja un i Amorarja pal pende mukan, har nashan le penge glan i Israelitarjen. Un kek mensho djiwell buder koi. Israel, tu bistral tiro Debles, kowa, kai tut win las dran i tchilatche wasta. Tu bistral koles, kai his tuke har i baro sorelo bar, pal koleste nai khatral tut. Un kral tuke pre-tchidde barra, kai mangeh wawar deblen an. Ninna te tchiwal kote shukar drakengre ruka an i phub, hoi sik pre djan un senelo wan, wenn ap lende kek newe drake bares. Un tu nai aneh tchi dren. Kowa, hoi tuke well, hi nasslepen un duka, hoi kek nai krik lell. Shunenn, bud bud lurde wenna dran bud themma, un lengri gole hi baro un diwjo har o baro pani. Sorele natsjone hadan pen un wenna har sorele diwje panja. Awa, har bare diwje panja wenn le sik. Koi tchingrell o Dewel ap lende, un jon nashenn penge, un wenn tradedo har o phuss, hoi phurdell i sorelo ducho pral o them, un har patria, hoi phurdell lo trujel. Ap i rati krenn le i menshen bari traash. Un glan o newo diwes wella, hi le gar buder koi. Jaake djal kolenge, kai kamenn men win te randell. un kamenn menge kowa te tchorell, hoi menge hi. Djungeles djal o themeske Etiopia, ko themeske pash i bare lengste panja, kai jaake bud stepangre hi. Kau them bitchrell peskre bitchepangren pral o baro pani. An tikne shiffe ulerenn le pral i panja. Tumer sik bitchepangre, djan pash kol menshende, kai hi baro un djeteha dren maklo, pash koi natsjona, kolendar i menshe darenna an hake themma, pash kolende, kai bari sorjah i wawarende khetne stakrenn, an kolengro them bare lengste panja nashenna. Denn jak, tumer menshe, kai ap i phub djiwenn, te rikrell jek o themeskri plachta pre pral ap i berge, palle denn jak! Un te phurdell jek an i phurdepaskri, palle shunenn koi! O baro Dewel penas ap mande: Fun pral dran miro kheer lau an i jak, hoi djala ap i phub, un atchau pokones har o tatepen mashkral o diwes, un har i sapeni wolka an o tato tsiro, kai o djob dren anlo well. Ap ko tsiro, kai i drake bares wenn, glan kowa kai le dren lino wenn, tchinell o baro Dewel peskro tchurjeha i newe kashta tele. Ninna kolla, kai lengsto un sano hi, dell lo tele. Un kolla lauter mukell lo tchiddo i tchirklenge, kai mass chan ap i berge, un i diwje viechenge ap i phub. Un kol tchirkle chan kolendar o tselo nijal un kol diwje vieche o tselo wend. An ko tsiro wenna kol mursha, kai jaake baro un djeteha dren maklo hi, dran koi natsjona, kolendar i menshe darenna an hake themma, kolla, kai bari sorjah i wawarende khetne stakrenn, un an kolengro them bare lengste panja nashenna. Jon wenna un anenn kutch koowa o baro Debleske, ko rajeske pral o bolepen un i phub. Kowa anenn le pash i berga Zion, kote kai job khere hi. Kate sikrell o Dewel, hoi pral o them Egiptia wella: O baro Dewel ulerell ap i sik wolka un well pral o them Egiptia. Un i tsele chochene debla an Egiptia trissenna glan leste. Un i Egiptarenge perell o dji an i cholopja. Un me kamau len jek ap o wawareste pre te anell, jaake te marell pes jek phraal o wawareha, jek maal o wawareha, jek foro o wawareha, un jek them o wawareha. Palle djinenn i Egiptarja gar buder, hoi te krenn le. Un me krau, te djal lenge gar, hoi kamenn le te krell. Un palle djan le pash pengre chochene deblen, te putchenn le lendar, un pash kolende, kai i mulen putchenn, un pash i durkepangren un drawepangren. Un me dau o them Egiptia an o wast i tchilatcho rajestar. Awa, jek, kai djal sorjah ap lende, well lengro baro rai. Kowa penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub. O pani an o Nil well krik chalo, ko lengsto pani hi gar buder. Un kol wawar lengste panja khandenn palle, un i tikne panja nashrenn pengro pani un wenn truk. Un o panjeskro khass un o shilftikro khass well kalo. Ninna o senlepen pash o pani merell tele, un o djobeskro them, hoi pash leste tchiddo hi, well truk. Un i ducho hidjrell o djob krik un hi gar buder. Un i matchepangre denn gole un i wasta khetne pral o shero. Un lauterenge, kai pengri raan un netse an o pani witsran, lenge hi ropaske. Un kolla, kai laintikre thaba krenn, un kolla, kai lendar latcho than krenn, kolla lauter djinenn buder gar, har dureder djal, un jon wenn parno i darjatar. Un lauter, ap hoi le pen jaake rikran, hi khetne dino. Hakeneske, kai lowenge budras, hi ropaske. I pralstune dran o foro Zoan hi dinele, i gosewe rakepangre o baro rajestar Farao penan leske narwelo koowa. Har nai penenn le leske: Mer ham i tchawe gosewe murshendar, mare phure his bare raja an o phuro tsiro? Tu, rai pral Egiptia, kai hi tire gosewe mursha? Nai penenn le tuke, hoi o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, kamell te krell tiro themeha? I pralstune pral o foro Zoan wan dinele, un i pralstune pral o foro Memfis kran pen tchomone glan. I tsele pralstune an Egiptia anan i menshen ap i chocheno drom. O baro Dewel kras, te wenn le har mato un rakrenn sawo koowa, te djinenn i Egiptarja buder gar, hoi te krenn. Jaake perenn le jek rigjatar ap i wawar har i mato, kai perell an peskro tchadepen. Un kekeske an o them Egiptia djal kowa mishto, hoi lo peske glan lell: kek braweleske un kek tchorweleske, kekeske, kai an-diklo hi, un kekeske, kai gar an-diklo hi. Ap ko diwes darenn i Egiptarja har djuwja; jon trissenn i trashatar glan o baro Debleste, ko rajeste pral o bolepen un i phub, ap ko diwes, kai hadell lo peskro wast, te dell lo len. un jon darenn o themestar Juda. Hako kopo, kai well o lab Juda wi-rakedo, trissenn le glan kowa, hoi o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, penas, te anell lo pral lende. Ap ko diwes hi pantch forja an o them Egiptia, kai rakrenn le o hebretikro rakepen, un denn pen sowel pash o baro Debleste, ko rajeste pral o bolepen un i phub. Un jek kol forjendar kharella Khameskro Foro. Ap ko diwes hi mashkral an o them Egiptia i chatchepaskri, kai vieche o baro Debleske chatchedo wenna, un kote, kai i themma Egiptia un Israel khetne wenna, well i baro bar o baro Debleske pre tardo, kai lo sharedo wella. Ko bar sikrella, te hi o baro Dewel ninna an o them Egiptia, job, kai hi o rai pral o bolepen un i phub. Un te denn le ap o baro Debleste gole, te lell lo len win dran i wasta kolendar, kai rikrenn len tele, palle bitchrell lo lenge jekes, kai lell lengro koowa an o wast, un lell len win dran lengre wasta. Un o baro Dewel sikrell pes palle i Egiptarende, un jon prindjrenn les un mangenn les an, un anenn leske viechen un chapen, hoi well leske chatchedo. Un denn pen glan leste sowel, te denn le les tchomone, un rikrenn koi sowel ninna. Un pal kowa, kai das o baro Dewel i Egiptarjen, krell lo len sasto. Un jon wenn pale pash leste. Un job mukell pes lendar te mangell un krell len sasto. Ap ko diwes dell i drom, hoi djal dran o them Egiptia pash o them Assur. Un i menshe dran Assur wenn an Egiptia, un i Egiptarja wenn an Assur. Un khetne mangenn le o Debles an. Ap ko diwes well o Israel o triinto baro them khetne i themma Egiptia un Assur. Un kolla triin hi i sikepen, hawi bari bacht o Dewel i tsele menshenge ap i phub anell. O baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, tchiwell peskri bacht ap lende un penell: Bachtelo hal tu Egiptia. Tumer han mire menshe. Bachtelo hal tu Assur. Tumen krom me mire wastentsa. Bachtelo hal tu Israel. Tumen rodom me mange win, te wenn mire menshe. O baro rai pral o them Assur, o Sargon, bitchras peskro pralstuno lurdes, te kurell lo pes o foreha Ashdod. Un an ko bersh, har job ko foro dren las, rakras o baro Dewel ap o Jesaja, koleskro dad o Amoz his, un penas: “Rib tiri goneskri damdira un tire kircha win!” Kowa kras o Jesaja. Job riwas peskre koola win, ninna peskre kircha, un djas jaake trujel triin bersha rah. Palle penas o baro Dewel: Jaake har miro budepaskro, o Jesaja, triin bersha nanges un pirkenes trujel nashas, te sikrell lo, hoi pral i themma Egiptia un Etiopia wella, jaake lell o baro rai pral Assur i menshen an Egiptia un an Etiopia pandles, un tradell len krik, i ternen un i phuren. Un jon hunte djan nanges un pirkenes. Un len hi kek cholopja ap pende. Hawi ladj hi kowa lenge! Palle lenn kolla bari daar un traash, kai patsan, te wenn i lurde dran Etiopia lenge ap i rig, un kai sharan pen, te denn i Egiptarja jak ap lende. Palle penenn kolla, kai pash o baro pani djiwenn: Hi kolla kal menshe, pash kolende nasham, te lenn le men win dran i wasta o baro rajestar pral Assur? Koon nai lell men kanna gomme koi win? Kate sikrell o Dewel, hoi pral o diwjo them pash o baro pani wella. Har i sorelo ducho, hoi phurdell an o them Negev, wenn i lurde dran i mulo tato them, un dran i them, hoi traash pral i menshende anell. Hawo pharo koowa was mange siklo! O phukepaskro phukrella, un o randepaskro randella. Tumer lurde dran i themma Elam un Media, krenn tumen ap o drom, un tchiwenn tumen pre trul lo foro Babilon. O baro Dewel krell, te hunte rowell buder kek pral kowa, hoi i Babilonarja kran. Hoi shunom, hi jaake djungelo, kai phagau khetne. Hoi dikom, krell man bari traash. Mire kokale trissenna, duka tapran man har i djuwjat, kai lell i ternepen. Me hom nasselo an o shero, i daar mukell man te trissell. Dikom ap i rati, te djal mange feteder. Har i rati was, djas mange gomme djungleder. O chapen hi ap i chapaskri tchiddo, un i stakepangre hi ap i phub tchiddo, jon chan un pijenn. Koi dell jek gole: “Stenn pre, tumer pralstune! lenn tumare shilte an o wast!” O baro Dewel, maro rai, penas mange: Dja koi un tchip i murshes tardo, te dell lo jak. Un kowa hoi lo dikell, hunte penell lo tuke! Te dikell lo bud wurdja, hakeno tserdedo dui grajendar, un klissepangre ap burike un ap khamele, palle hunte dell lo mishto jak. Koi das ko mursh gole, kai jak dell: Rai, me hom ap miri platsa tardo o tselo diwes, un dau jak haki rati. Kanna dikom i murshes ap i wurdin dui grajentsa. Un ko mursh das gole: O foro Babilon peras, peras. Un i tsele chochene debla hi paash dino ap i phub. Mire menshe an Juda, tumer wan dino har djob ap i djobeskri platsa win dino well. Me penom tumenge, hoi shunom o baro Deblestar, ko rajestar pral o bolepen un i phub, kai ninna o Israeleskro Dewel hi. Kate sikrell o Dewel, hoi pral o them Edom wella. Dran o them Seir denn le ap mande gole un putchenn: “Tu, kai jak deh, har dur hi an i rat? Kaana hi i rat trujel?” Me penau: “Ninna te well o diwes sik, kanna hi gomme rat! Te kamenn i wawar kopo te putchell, palle awenn pale!” Kate sikrell o Dewel, hoi pral o them Arabia wella. Tumer mursha dran o foro Dedan, atchenn tumare khamelentsa win an o diwjo them! Atchenn pral i rati mank i burra! Tumer, kai an o them Tema djiwenn, djan pash kolende win, kai ap o naashepen hi! Anenn kolenge, kai trushenna, pani te pijell, un denn len maro te chal! Jon nashenn penge glan o charo, awa, glan o wi-tserdedo charo, un glan ko bogo, hoi pral rikedo was. Glan ko pharo sorelo marepen nashan le penge. Jaake rakras o baro Dewel, maro rai, ap mande: An jek bersh – kek diwes sikeder un kek diwes palla – well o tselo railepen dran o them Kedar krik lino. Un kol murshendar dran Kedar, kai haiwenn mishto o bogeha karje te dell, atchenn gar bud pral. Kowa penau me, o baro Dewel, koon o Israeleskro Dewel hi. Kate sikrell o Dewel, hoi pral i dikepaskri tala wella. Hoi djas tuha, Jerusalem? Hoske djan tumer lauter pral ap i khera? O foro hi pherdi gole un pherde bachtele menshe, kai diwjes trujel nashenn. Kek tumare lurdendar, kai mules ap o drom tchiddo hi, was mulo dino o chareha. Jon meran gar an o kurepen. Tumare pralstune lurde nashan khetne penge. Kek failo was karje dino, har wan le tapedo. Lauter wan tapedo un pandlo fothe dur jon ninna nashan. Doleske penau tumenge: Ma dikenn ap mande! Mukenn man te rowell. Miro dji hi jaake pharo. Ma rakrenn latches ap mande, kamau gar te bistrap koi bibacht, hoi ap mire menshende was. O baro Dewel, o rai pral o bolepen un i phub, rodas i diwes win, kai an i dikepaskri tala bud menshe bares gole denn, kai lurde lauter khetne stakrenn, un i menshe narwelo i darjatar wenn. I massurja wenn tele phagedo. Un i gole djal pre ap i berga. I lurde dran o them Elam hidjrenn pengre gone i failentsa, un wenn ap wurdja i grajentsa. Lurde dran o them Kir rikrenn pengre shilte an i wasta. Un maro shukar telstuno them well pherde wurdja; un mursha, kai ap pengre graja klissenn, hi glan o foreskre wudja pre tardo. Un o baro Dewel rikrell peskre wasta buder gar pral o Juda. Har kowa djas, lan tumenge i chare win dran o wesheskro kheer. Un mashkral kol dui massurja kran tumer i panjeskro kheer o panjeske dran o Phuro Pani. Ap o Debleste, kai kowa lauter kras, dikan tumer gar, un ap koleste, koles kowa glan i rah tsiro an peskro dji his, rikran tumen gar. Un ap ko diwes das o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub gole: “Rowenn un denn gole, tchinenn tumenge i balla tele, un riwenn tumen an ripja dran gone, te sikrenn, kai khaitell tumen tumari doosh!” Un hoi krenn tumer? Tumer sanenn un khelenn, marenn grumjen un bakren, chan mass un pijenn mool. Tumer penenn: “Mukenn men te chal un te pijell, taissar merah mer!” Ap mande penas o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub: “Kaja doosh well lendar gar krik lino jaake rah har djiwenn le.” Jaake rakras o baro Dewel, o rai pral o bolepen un i phub, ap mande: Dja pash ko pralstuno budepaskro pral o baro rajeskro kheer, pash o Shebna, un pen ap leste: Koneske rikreh tut? Un koon dell tut o tchatchepen, te mukeh tu tuke kate i mulengro kheer te krell, un mukell les an i baro bar win te dell, jek kheer, hoi baro hi un dur an i bar djal. Tu patseh, te hal i sorelo mursh! Shun, o baro Dewel lell tut un witsrell tut dur krik! Job taprell tut, un pandell tut khetne har te pandals lo i shereskro pandepen un palle witsrell job tut i sorjah an i buchlo them. Kote mereh tu. Un kote atchenn tire kutch wurdja. Tu hal i ladj ko khereske tiro rajestar. Un me tradau tut dran tiri budi, un tserdau tut tele dran tiri pralstuni platsa. An ko tsiro dau miro budepaskres, o Eljakimes gole, koleskro dad o Hilkija hi. Un riwau les an tiri kutch baja, un tiro pereskro pandepen tchiwau leske trujel. Un lauter, pral kowa tu rai hals, dau an leskro wast, te well lo har i dad kolenge, kai an Jerusalem djiwenn un o tselo khereske Juda. Un me dau les o klido o wudareske an o Davideskro kheer. Hoi krell job pre, nai pandell kek tele. Hoi pandell job tele, nai krell kek pre. Un me krau les soreles an peskri budi jaake har i saster soreles dren dino well. Un job anell sharepen ap leskro dadeskro kheer. Peskre tsele menshe hi ap leskri meen, peskre tchawentsa un tchawengre tchawentsa. Palle djal leske har o saster, ap koleste pirja, tchare un khore pre bladedo hi. Ko saster phagell win un perell tele. Un ko tselo koowa, hoi o saster hidjras, phagell khetne. Kowa penell o baro Dewel. Kate sikrell o Dewel, hoi pral o foro Tirus wella: “Tumer ap i shiffe, kai wenn khere dran Tarsis, rowenn! O foro Tirus hi khetne phagedo. Kek kheer atchas tardo.” Har wan le pash o them Kittim, shunan le kowa. Tumer, kai djiwenn pash o pani, tumer bikepangre an o foro Sidon, Mu atchell tumenge o rakepen krik i darjatar! Tumare bitchepangre djan an shiffe pral o baro pani, te ginenn le o djob un o gib, hoi an i tala Shihor pash o pani Nil bares was. Pral o baro pani anan le kowa pash tumende. O foro Sidon was i parepangro foro i menshenge dran bud themma. Kanna ladjenn tumen, tumer menshe an o foro Sidon! O Tirus, ko sorelo foro pash o baro pani, ap koleste tut rikral, penell: “Me hom har i djuwel, kai kek tchawen las. Wau buder gar dai, un tserdau kek terne murshen un kek terne tcha pre.” Te shunenn kowa i Egiptarja, lenn le traash pral kowa, hoi lenge pral Tirus penlo was. Ulerenn wergel pash o them Tarsis! Rowenn un denn gole, tumer kai pash o baro pani djiwenn. Hi kawa tumaro foro, kai sapen un khelepen dren his, ko foro, hoi an i phure tsirja kerdo was? Kolengre parepangre an dur themma djan un kote pen tele mukan? Koon penas, te well kowa pral o foro Tirus? Ko foro, hoi jaake sorelo his, te tchiwas lo raja dren pral wawar themma. Leskre parepangre his har rajengre tchawe, un leskre bikepangre his mank i pralstunende ap i tseli phub. O baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub penas, te well kowa jaake. Job kamas lenge ko tselo railepen krik te lell, koleha jon pen jaake bares kran, un kamas i an-dikle murshen ap i phub tiknes te krell. Tumer menshe an o them Tarsis, kanna hunte tchiwenn tumenge djob an i phub an tumaro them, jaake har krenn i hache pash o pani Nil. Kek shiffe wenn buder pash tumende dran Tirus. O baro Dewel hadas peskro wast pral o baro pani win, un anas traash pral i tsele rajengre themma. Job penas soreles, te wenn i sorele barrengre khera an o them Kanaan paash dino. Un job penas ap i menshende an Sidon: Tumenge djal har i terni tchake, hoi sorjah an-tapedo was. Tumer giwenn un stenn buder gar i bachtjatar. Ninna te krenn tumen ap o drom un djan an o them Kittim, well tumen kote kek bacht. Kolla, kai kowa tumentsa kran, hi gar i menshe dran Assur, na-a, kolla hi i menshe dran Babilonia. Jon kran, te was tiro foro i mulo foro, kai diwje vieche djiwenna. Bare dromma kran le, hoi djan pral ap i foreskre massurja, te nai wenn le an o foro dren, un phagan i shukar khera tele. O forestar atchas kek bar ap i wawar. Rowenn un denn gole, tumer mursha ap i shiffe dran o them Tarsis! O sorelo foro Tirus, ap koleste tumer rikran, hi khetne phagedo. An ko tsiro well o foro Tirus 70 (efta-deesh) bersha bistedo, jaake bud bersha har i baro rai djiwell. Pal kol 70 bersha djal o foreske Tirus jaake har koi lubjake an koi gili: “Le tiri bashepaskri, dja an o foro, tu bistedi lubni! Bashe mishto un gib bud gilja, te wess lenge pale an o shero!” Te hi kol 70 (efta-deesh) bersha trujel, dikell o baro Dewel pale ap o foreste Tirus. Un jon djan pale parepaske un parenn i tsele rajengre thementsa ap kai phub. Un kol lowe, hoi le dren lenn, well o baro Debleste dino. Kol lowe well gar khetne anlo an i brawlepaskro kheer. Na-a, kol lowe lenn kolla, kai pash o baro Debleskro kheer djiwenn, te well len doha chapaske un latche koola an-ripaske. I diwes wella, kai lell o baro Dewel o djipen i phubjatar krik. Un i phub well i mulo them. Un kowa, hoi ap late tardo hi, witsrell lo trujel. Un i menshe wenn kate te kote tradedo: i rashaja un i wawar menshe, o rai un o budepaskro, i rajetsa un i budepaskretsa, o bikepaskro un o ginepaskro, kowa, kai peske lowe patsell un kowa, kai lowe win patsell, koles, kai sijaan hi un kowa, pash koleste jekes sijaan hi. I tseli phub well nango un tchi atchell pral ap late. Awa, wi-randedo un win tchoredo well li. Kowa rakras o baro Dewel. Hako senlepen ap i phub well truk un merell tele. I phub nashrell peskri soor un merell tele, un i an-dikle menshen hi buder kek soor. I menshe ap i phub mukan o Debleskro drom, un rikran pen gar ap leskre laba, un djiwan gar jaake, har lo lentsa win kras, un hoi hako tsireske tchatcho hi. Jaake kran le i phub pale-tchiddo. Doleske chal i bibacht i tseli phub pre. Un kolla, kai koi djiwenn, lenn pengri phagi. Bud un budeder merenn. Un gar bud atchenn djido. I drakengro ruk merell, un newi mool dell gar. Kolenge, kai i bachtelo dji his, hi kanna ropaske. I bashepangre denn buder gar ap i pauke. O gipen un o khelepen well buder gar shunlo. Kek bashrell buder ap i dorjengre bashepangre. Kek giwell buder pash o pipen, un shutlo hi i mool kolenge, kai pijenn. Tele phagedo un khetne stakedo hi o foro, hako kheer hi tele pandlo, te nai well kek dren. Ap i dromma denn le gole pal mool, kolatar kek buder koi hi. Kek sapen well shunlo, kek khelepen dell buder. An o foro hi kokres paash dine khera. Un leskre bare wudja hi an kotja dino. I menshentsa an i themma djal jaake har an ko tsiro win dikell, kai wan i drake i djeteskre rukendar un i moljakre rukendar tele dino. Un kokres i wast pherdo atchenn ap i ruka. Kolla, kai atchenn djido, giwenn i bachtjatar. Kolla, kai djiwenn ap i wawar rig o Mashkralstuno Baro Panjestar sharenn o baro Debleskro railepen: Hadenn o baro Debles, tumer kai djiwenn kote, kai o kham pre djal! Un an i panjengre themma denn win gole: “Har railo hi o baro Dewel, kai o Israeleskro Dewel hi!” Dran themma, kai dur mendar krik hi, shunah o gipen: “Sharedo well o Dewel, kai o tchatchepaskro hi.” Me penom mange: Mange hi ropaske! Mange hi ropaske! Har djungelo djal mange? Phukepangre phukrenn, awa, phukepangre phukrenn, un mukenn gar tele pengro phukepah. Pral tumende, kai ap i phub djiwenn, well bari traash. Tumer perenn an grube, un taprenn tumen an netse. Kowa, kai nashell nai peske glan i trashakri gole, perell an i gruba. Un kowa, kai tserdell pes pral dran i gruba, well an i netsa tapedo. O bolepen krell pes pre un dell baro brishin un o telstunepen, hoi i phub hidjrell, trissella. Un i phub phagell khetne, phagell an kotja un perell khetne. I phub perell jek rigjatar ap i wawar har i mato, un perell khetne har i plachteno kheer. O tchilatcho koowa ap i phub hi jaake pharo, te perell li un stell gar buder pre. Un ap ko diwes dell o baro Dewel i bolepangre lurden lengri phagi, un ninna i bare rajen ap i phub. Jon lauter wenn khetne lino un an i gruba witsedo, un an o stilepen dren pandlo, un pal bud diwessa well palle pral lende i phagi win rakedo. Un o tchon well lolo i ladjatar, un o kham ladjell pes un khatrell pes. O baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, well o baro rai ap i berga Zion an o foro Jerusalem. Un i phureder dikenn leskro railepen. Baro Dewel, tu hal miro Dewel. Tut sharau, un tuke giwau. Tu kral baro koowa, hoi kek wawar nai krella. Hoi tu penal i glan rah tsiro, ap kowa rikral tut un kral kowa. Tu kral o sorelo foro paash. Lestar atchas tchi pral har barra. Ko foro, kai i soreli massuri trul leste his, hi tchiddo an kotja. Kote, kai rajen dran wawar themma pengre shukar khera his, hi kek foro buder. Un kek nai tchiwell len pale pre. Doleske sharenn tut i menshe an sorele themma. Un i menshe an forja, kai lengre pralstune i sorjah ap lende djan, mangenn tut an. Tchatchepah, tu wal o tchorweleske har i sorelo kheer, kai job pes nai khatrell. Te krenn le leske o djipen phares, nai well lo pash tute. Tu hal har i kheer, kai nai khatrell jek pes, te dell baro brishin, un te chatchell o kham tele. Kol pralstune, kai sorjah ap mende djan, hi har i baro phurdepen, hoi phurdell an o wend, un har o kham an o tato tsiro, hoi lauter chatchrell. Tu kral, te hunte mukan le mendar tele, kolla, kai wan dran wawar themma, un djan diwjes ap mende pre. Jaake har djal o tatepen krik, te wenn wolke glan o kham, jaake lal lendar lengro gipen krik, hoi giwan le pral ko baro koowa, hoi le kran. Kate ap i berga Zion mukell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, i menshenge an i tsele themma i latcho chapen glan te tchiwell; i chapen thullo masseha un latchi phuri mool, awa, wi-rodedo latcho mass un wi-rodedi phuri mool. Kate ap kai berga lell lo palle ko diklo krik, hoi tchakrell i sherja i tsele menshendar, koi merepaskri plachta, hoi hi tchiddo pral i menshende an i tsele themma. O merepen lell lo krik hako tsireske. O baro Dewel, maro rai, khossell palle hakeneske i swa tele. Un koi ladj, hoi ap peskre menshende tchiddo hi an hake themma, lell lo lendar krik. Kowa penas o baro Dewel. Ap ko diwes penell hakeno: Dik, kowa hi maro Dewel! Ap koleste rikram men, te well lo ap mari rig. Job hi maro baro Dewel, ap koleste men rikram! Giwas i bachtjatar: Job las men win dran o merepen. O baro Dewel rikrell peskro wast pral kai berga. I menshen an o them Moab stakrell lo tel peskre herja khetne, jaake har phuss khetne stakedo well, hoi an i tchik tchiddo hi. Ninna te hadenn le pengre wasta un krenn len buchles har i shwimari, djan le tele, un ninna kowa, hoi le pengre wastentsa kran. Jaake krell o baro Dewel len tiknes. Un kol sorele bare khera an o them Moab phagell o Dewel tele, un dell len khetne, te perenn le tele an i tchik. Ap ko diwes giwenn le kai gili an o them Juda: Men hi i sorelo foro. O Dewel tchiwas sorele massurja trul mende, te krell kek menge tchilatchepen. Krenn o foreskre bare wudja pre, te djan kolla dren, kai an o tchatchepen tardo hi, un rikrenn ap pengro Debleste. Baro Dewel, tu rikreh tire wasta pral kolende, kai mukenn pen gar tutar krik te tserdell, un deh len shukapen an o dji. Ap tute rikrenn le pen. Doleske, rikrenn tumen ap o baro Debleste hako tsiro, O baro Dewel, maro rai, hi har i baro sorelo bar, pash leste nai khatrah men hako tsireske. I pre-phurden witsrell lo ap i phub, Lengro foro phagell lo tele, bis te hi lo tchiddo an i tchik. Khetne stakedo well ko foro kolendar, kai tchorwelo un tikno hi. Tu kreh kolenge, kai o tchatchepen krenn, o drom, un leh krik, hoi lenge an o drom tchiddo hi. Baro Dewel, mer dikah ap tute, te peness tu o tchatchepen win. Lauter an mende rodell tut, un kamell, te well tiro lab sharedo. Ratsjake djal miro dji tuke palla, o ducho an mande rodell tut taissarlake. Te kreh tu o tchatchepen win ap i phub, palle dikenn lauter, kai ap i phub djiwenn, hoi tchatchepen hi. Te kreh latchepen i tchilatchenge, dikenn jon gar, hoi tchatchepen hi. Ninna an o them, kai djan halauter pengre dromma pal o tchatchepen, djan i tchilatche dureder ap pengre bange dromma, un dikenn gar tiro barepen, baro Dewel. Baro Dewel, tiro wast hadal dur pre, te dess len trad. Un jon kamenn gar te dikell. Muk len dren te dikell, hawo kamlepen tut tire menshenge hi, te ladjenn le pen. Chatche len pre an tiri jagakri choli, kolen kai kamenn tut gar. Baro Dewel, le o kurepen krik, te djal menge mishto! Lauter hoi kram, kral tu menge. Baro Dewel, maro rai, pral mende his gomme wawar i raja. Tut kokres sharah mer. I mule wenn buder gar djido, un stenn buder gar pre. Kolen, kai pral mende i raja his, dal tu lengri phagi: Jon hi buder gar koi. Un i menshe bistran len. Baro Dewel, tu mukal tire menshen bud te well, mer wam i bari natsjona. Un maro them kral bareder un buchleder. Jaake sikral tiro barepen un tiri soor. Baro Dewel, an o pharo tsiro rodan tire menshe tut. Har dal len i phagi, dan le darenes ap tute gole. Jon dan gole glan tute, baro Dewel, har i djuwel, kai lell i ternepen un dell gole i dukatar. Har sawi djuwel hams an bari duk. Mare duka his tchitcheske un anan menge tchi. Maro them nai lam gar win dran i wasta i tchilatchendar. Mer wam gar i sorleder pral lende. Baro Dewel, muk tire mulen djides te well! Muk len pre te stell! Tumer, kai wan paskedo, stenn pre dran o sopen un denn gole i bachtjatar! Tu, baro Dewel, hal har brishin, hoi dell djipen ap i phub. Doleske dell i phub i mulen pale win. Tumer, mire menshe, djan an tumare khera! Pandenn i wudja pal tumende! Khatrenn tumen i tikno tsiro, bis te i choli trujel hi. O baro Dewel well dran peskro kheer win, te anell lo o tchilatchepen pale ap i sherja kolendar, kai o tchilatchepen kran. Palle well o rat kolendar diklo, kai maredo wan. Un i phub khatrell len buder gar. Ap ko diwes lell o baro Dewel peskro baro sorelo charo, hoi jaake mishto tchinell, un dell o sapes mulo, hoi kharell Leviatan, awa, ko baro panjeskro sap, hoi ap o naashepen hi un mukell pes gar te taprell. Ap ko diwes penell o baro Dewel tumenge: Man hi i shukar drakengro them; giwenn leske i gili! Me, o baro Dewel, dau ap leste jak, un dau les pale te pale pani. Kek tsiro mukau les dran miro jak, jaake te nai krell les kek tchomone. Me hom buder gar chojedo ap leste. Te hatsoms subjengre burra un subjengro senlepen dren, djoms ap lende un chatchroms len halauter pre. Jaake djal lauterenge, kai gar pash mande wenn, te rikrap mire wasta pral lende. Mu wenn le pash mande, te las kowa krik, hoi mank mende tardo hi. Awa, mu wenn le, te was mer mala. Ko tsiro wella, kai well o Jakob pale sorelo. Awa, o Israel well har i ruk, koles sorele draba hi, un senelo well, un ap koleste blume pre djan, un bud rukengre win anenn. Kolendar well i tseli phub pherdo. Das o baro Dewel i Israelitarjen jaake har lo kolen das, kai len dan? Maras job jaake bud lendar, har maras lo kolendar, kai len maran? Na-a, job das len lengri phagi, har job len pestar krik bitchras. Dran lengro them wan le krik tradedo har i sorelo ducheha, hoi kotar phurdell, kai o kham pre djal. Jaake well o Israelengri doosh krik lino. Un ap kowa sikrell pes, te hi lengri doosh krik lino: Te denn le i pre-tchidde barra jaake khetne, kai mangan le i wawar deblen an, te atchell tchi har tchik. Un te mukenn le kek figure tardo, hoi sikrenn i debletsa Ashera, witar kek boba, kai lake sungepaskro koowa chatchedo was. I sorelo foro hi muklo. Kek djiwell buder an i shukar khera. O foro hi har i diwjo muklo them, kai i grumja chan un pen tele tchiwenn, un o senlepen ap i burra chan. Un lengre kashta wenn truk un phagenn tele. Un djuwja wenn un lenn len, te krenn le i jag. Kal menshe haiwan tchi. Doleske well koles, kai len kras, kek dji lenge, un hi lenge gar latcho. I tsiro wella, kai lell o baro Dewel peskre menshen khetne dran o tselo them mank o pani Eufrat un o them Egiptia. Job rodell len win har jek o tikno djob win rodell dran o phuss, jek pal o wawar. Un ap ko diwes well an i bari phurdepaskri phurdedo. Un i Israelitarja, kai his nashedo an o them Assur, un kai his win tradedo an o them Egiptia, kolla lauter wenna un mangenn o baro Debles an ap o Debleskri berga an o foro Jerusalem. Djungeles djal tuke, tu foro Samaria! Tu hal tchiddo ap i berga, hoi hi tardo pral o brawelo them. Un hal har i rajeskri stadi. I menshe dran o them Efrajim, kai i moljatar mate hi, sharenn pen tuha. Tiro shukapen hi har i blume, hoi merell tele. O baro Dewel bitchrell jekes, koles bud soor un penepaske hi. Un kowa well har i baro diwjo phurdepen, kai brishineskre barra dren hi, un hoi lauter paash dell. Job witsrell halauter tel peste an i tchik, jaake har i baro brishin, hoi lauter tel pani tassell. Peskre herjentsa stakrell lo ko pre-phurdo foro khetne, kai i mate dran Efrajim djiwenn. Un ko railepen kol pralstunendar hi har i bluma, hoi merell tele, un hi buder gar koi. Lenge djal har i faige, kai wan glan lengro tsiro bares. Jaake sik har jek len dikell, hi le an leskro wast un job chal len pre. Ap ko diwes hi o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, har i shukar rajeskri stadi un shereskro sonakai kolenge, kai pral atchan leskre menshendar. Un i tchatchepangre rajende dell lo o tchatchepen an o dji, te nai rakrenn le tchatchepah o tchatchepen win. Un kol kurepangren dell lo i soor, te nai tradenn le i lurden dran wawar themma pale dran o foro win. Ninna i rashaja un o Debleskre rakepangre hi mato i moljatar, un perenn jek rigjatar ap i wawar o sorelo pipastar, hoi le pijan. Jaake bud mool un sorelo pipen pijan le, te nai atchenn le buder gar tardo. Te rakrenn le o Debleskro lab win, hi le mato koi pashel. Te krenn le o tchatchepen win, perenn le jek rigjatar ap i wawar. Lengre chapangre, kai jon beshdo his, hi pherdo tchadepen, kek platsa atchas djudjo. Jon penenn: “Menge kamell job tchomone pashel te anell un leskre dromma te sikrell? Mer ham buder kek tikne tchawe, kai glan i tikno tsiro gomme o thud pash pengre daja pijan! Tchatchepah, lauter hoi lo rakrell, hi laba, hoi haiwell kek, hi sau koowa, har i ternepen rakrell: ba-ba-ba, ma-ma-ma.” Awa, i tsiro wella, koi bitchrell o Dewel wi-themarja pash kal menshende. Un kolengro rakepen haiwenn le gar. Kowa rakras job, kai glan rah tsiro ap lende penas: “Kate hi o them, kai nai lenn newi soor. Mukenn kolen pen tele te tchiwell, kai jaake tele maredo wan. Kate nai tchiwenn le pen tele.” Jon kaman gar te shunell. Doleske haiwenn le gar, hoi o baro Dewel lenge penell. Leskro lab hi lenge tchi wawar koowa har sau koowa, hoi i ternepen rakrell: ba-ba-ba, ma-ma-ma. Jaake te djan le koi un perenn, un phagenn pen i herja, taprenn pen an i dori, un wenn pandlo. Tumer pre-phurde, kai penenn i menshenge an o foro Jerusalem, hoi le hunte krenn, kanna shunenn o lab o baro Deblestar: Tumer penan: “Mer kram win o merepah un o mulengro themeha, te was menge tchi. Ninna te wenn i lurde dran wawar themma har i baro sorelo pani pral mende, wenn le gar sorleder har mer.” Tumer patsenn, te nai khatrenn tumen pal tumare chochene laba un pal ko chochepen, hoi kran. Doleske penell o baro Dewel, maro rai: Ap i berga Zion tchiwau i sorelo bar, ap koleste miro kheer tardo well. Sorelo un kutch hi ko bar un rikrell lauter win. Ap leste hi tardo: Koon ap mande patsell, nashell peske gar. An miro kheer djiwell o tchatchepen, un mire menshende dau tchatchepaskre laba. Sorelo brishin, kai brishineskre barra dren hi, dell palle o chochepen paash, ap koleste tumen rikrenn. Un panja hidjrenn tumaro khatepen krik. Un kowa, hoi tumer win kran o merepah un o mulengro themeha, well krik lino un hi gar buder. Un i lurde wenn har i baro pani, un stakrenn tumen khetne. Hako kopo, kai wenn le, taprenn le tumendar un anenn tumen krik, nai well ap o diwes un ninna an i rat. Te haiwans tumer, hoi shunenn, palle atchals tumenge o rakepen krik i trashatar. Palle djans tumenge har penlo well: O tchiben hi gar lengsto doha, un i plachta hi gar buchles doha, te nai tchiwess lat trul tute. O baro Dewel stell pre, har kras lo pash i berga Perazim, un well chojedo har an i tala Gibeon, te krell lo lauter, hoi job peske glan las. Un kowa hoi job kanna krell, haiwenn tumer gar. Kowa well tumenge jaake glan, har te wals gar lestar. Kanna, ma san buder pral mire laba, te wenn i shelle trul tumende gar gomme sorleder khetne pandlo. O baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, mukas man te djinell, te las lo pes glan, te well o merepen pral o tselo them. Shunenn, hoi penau! Denn mishto jak ap miro rakepen! I hacho, hoi peskri phub trujel budrell, krell job kowa hako diwes? Witsrell job pale te pale i phub pre? Hi kowa gar jaake: Te kras lo i kotar phub, palle witsrell lo tikne djoba dren: o dill un i kimmla, ninna o gib un o djob, hakenes ap i wawar kotar phub, ninna tchomone ap i rig. Un har job kowa hunte krell, sikras les o Dewel, kowa hoi job djinell, well lestar. O dill dell lo gar win har jek o djob win dell, un pral i kimmla ulerell lo gar. Na-a, o dill un i kimmla well o kashteha win dino. Well o djob jaake win dino, te djal lo paash? Na-a, kowa well i tikno tsiro dino. Un te ulerell o hacho peskre grajentsa koi pral, krell lo kowa gar jaake rah, te atchell tchi pral. Ninna kawa djal win o baro Deblestar, ko rajestar pral o bolepen un i phub. Kowa, hoi job peske glan las, hi jaake shukar, te atchell menge o rakepen krik. Un leskro goswepen hi baro. Djungeles djal tumenge an o foro Arijel, ko foro, kai o David djiwas! Djungeles djal tumenge, ninna te mukenn gar tele un wenn hako bersh, te rikrenn tumare bare diwessa! Me anau jaake bud traash ap o foro Arijel, te denn tumer bari gole, un denn i wasta khetne pral o shero. Un palle well o foro i tchatcho chatchepaskro bob mange. Me tchiwau lurden trul o foro pre ap hake rigja. Un mukau barra un tchik trul leste pre te tchiwell, te wenn tumer dren pandlo. Palle han tchiddo ap i phub. Un dran i tchik rakrenn tumer palle jaake, har te wans tel i phub. Un tumaro rakepen well gar mishto shunlo, un hi har o rakepen i mulestar, kai dran i phub rakrell. Ap jek kopo wenn kol bud bud lurde, kai ap tumende djan, krik phurdedo har i stauba. Un kol sorele kurepangre hi har o phuss, hoi krik phurdedo well un buder gar koi hi. Jaake sik, har jek i jakentsa dell, well o baro Dewel, o rai pral o bolepen un i phub, un lell tumen win dran lengre wasta. Job wella bari goljah un mukell i phub trissell. Un o bolepen dell gole, un i sorelo ducho phurdell pral i phub, un bari jag chal trul peste. Un kol tsele natsjone, kai pengre bud lurdentsa ap o foro Arijel djan, un o foro dren pandan, un leske daar kran, kolla hi jaake sik krik, har djal i suni krik, un kowa, hoi jek an i suni dikas. Jek, kai bokella, dell suni, te chal lo. Un te krell lo peskre jaka pre, hi les gomme bok. Un jek, kai trushella, dell suni, te pijell lo. Un te krell lo peskre jaka pre, hi les trush, un leskro mui hi truk. Jaake djal kol menshenge dran i tsele themma, kai djan an o kurepen i bergah Zion. Krenn dureder, har te wans dinelo an o shero! Krenn dureder, har te wans korelo ap i dui jaka! Tumer han mato – un pijan kek mool. Tumer perenn jek rigjatar ap i wawar – un pijan kek sorelo pipen. O baro Dewel tchiwas i sopaskro ducho ap tumende. O Debleskre rakepangre hunte wans tumare jaka, – o Dewel kras len korelo, un i dikepangre dikenn buder tchi, har te wals i diklo trul lengre jaka pandlo. Lauter, hoi tumen o Dewel sikras, hi tumenge har i laba an i liil, hoi krell nai kek pre. Kowa hi jaake, har te dals jek i liil jekeste, kai haiwell te drawerell, un penell leske: Drawe mange glan, hoi tardo hi. Un kowa penell: Kowa djal gar, ko liil nai krell kek pre. Un palle dell lo ko liil jekeste, kai haiwell gar te drawerell, un penell: Drawe mange glan, hoi tchinlo hi. Un kowa penell: Me haiwau gar te drawerell. O baro Dewel, maro rai, penas: Kal menshe sharenn man labentsa. Lengre tchipja hadenn man. Lengre djia hi dur krik mandar. Te mangenn le man an, rakrenn le palla, hoi lenge glan penlo was. Doleske krau kal menshentsa pale sawo koowa, hoi le gar haiwenn, un hoi win dikell, har te wals kowa gar mandar, jaake te atchell lenge o rakepen krik. Lengre gosewe menshe hi palle buder gar gosewo. Un kolla, kai bud haiwan, haiwenn buder tchi. Djungeles djal kolenge, kai kowa, hoi le penge an pengre djia glan lan, glan o baro Debleste khatrenn, un an o kalepen i ratsjatar pengro koowa krenn, un penenn: “Koon dikell men? Un koon djinell, te hams mer kowa?” Tumer rissrenn lauter trujel! Hi o tchik, dran koleste i pirja un khore chatchedo wenn, kanna budeder har ko mursh, kai len krell? Nai rakrenn i pirja lestar: Job kras men gar. Nai penals o khoro lestar: Kowa haiwell tchi. Tchatchepah an i tikno tsiro well o weesh ap i berga Libanon i djobeskro them. Un hoi kanna i djobeskro them hi, well palle i weesh. Ap ko diwes shunenn kolla, kai nai shunenn gar, i laba dran i liil. Un i korele nai dikenn un djiwenn buder gar an o kalepen un an i rat. Un o baro Dewel krell kolen pale bachtelo, kai wan tele rikedo. Un i tchorwele giwenn i bachtjatar pral o Israeleskro Debleste. Sorele raja, kai i wawaren tele rikran, nashrenn pengri soor. Un i pre-phurde hi buder gar koi. Un maredo wenn halauter, kai kaman i bibacht pral i wawarende te anell, kolla, kai chochepah doosh ap i wawarende anan, un chochenn i tchatchepangre murshen, un anenn len pengre chochene labentsa jaake dur, te denn le kek tchatchepen koleste, kai kek doosh ap leste hi. O baro Dewel, kai o Abrahames win las dran peskro phuro djipen, kowa penell pral o Jakobeskro kheer: Kanna hunte ladjell pes o Jakob buder gar, un leskro mui hunte well gar buder parno. Te dikenn leskre tchawe ko koowa, hoi mire wastentsa mashkral lende krau, palle hadenn le miro lab; jon sharenn man, o Jakobeskro Debles, kai hom kokres o tchatcho Dewel. Un jon mangenn man an, o Israeleskro Debles. Un kolla, hoi tchi haiwan, haiwenn palle, hoi mishto un gar mishto hi. Un kolla, kai mukenn pen tchi te penell, lenn kowa an, hoi lenge siklo well. O baro Dewel penell: Djungeles djal mire tchawenge, kai mandar tele peran, un kai penge kowa glan lan, te krenn le hoi gar mandar win djas. Jon tchiwenn pen wawarentsa khetne, har me kowa gar kamau. Un jaake anenn pale te pale le doosh ap pende. Mandar putchenn le gar, hoi te krenn le. Na-a, jon djan tele pash i Egiptarjen, te mangenn le o rajestar Farao, te well job ap lengri rig, un te rikrell lo peskre wasta pral lende. Kowa djal tumenge gar mishto. O Farao nai rikrell gar peskre wasta pral tumende. O them Egiptia nai well gar tumaro khatepen. Tumer hunte djan khere i ladjah. Tumare pralstune djan an o foro Zoan, un tumare bitchepangre wan an o foro Hanes. Kol menshe kote nai wenn tumenge gar ap i rig. Tchi nai krenn le, hoi tumenge moldo hi. Lendar hi tumen tchi. Kokres ladj un praassepen anenn le ap tumende. Kate sikrell o Dewel, hoi pral i viechende an o mulo tato them Negev wella: An o them pherdi daar un traash, kai djiwenn o lewo un i lewetsa, ninna tchilatche sapa un wawar sapa, kolengro dandepen o merepen anell, kote hunte hidjrenn i burike pharo koowa ap pengro dumo, un i khamele bud kutch koowa ap pende, hoi anenn i menshe dran Juda pash kol menshende, kolendar jon tchi hi. Kowa lauter hi tchitcheske. Hoi i Egiptarja nai krenn, hi tchi moldo. Doleske penau ap o them Egiptia: Tu hal i Rahab, kai atchell beshdo un krell tchi. Mange penas o baro Dewel: Dja tu kanna koi, un tchin kal laba an i bar glan i jaka kal menshendar, awa, tchin len an i liil, te wenn le i sikepen, hoi atchell o tsireske, hoi wella. Kal menshe peran mandar tele. Har tchawe hi le, kai rakrenn chochepen, un kamenn gar mire laba te shunell. Ap i dikepangre penenn le: “Ma dikenn i dikepen.” Un ap o Debleskre rakepangre penenn le: “Ma penenn menge, hoi o Dewel tumende sikras un hoi tchatcho hi! Penenn menge kowa, hoi pes menge shukar an-shunell! Un sikrenn men sau koowa, har mari djia les kamenn. Djan tele tumaro dromestar! Mukenn o tchatcho drom! Penenn menge buder gar, hoi o Israeleskro Dewel penell.” Doleske penell o Israeleskro Dewel, kai kokres o tchatcho Dewel hi: Tumer kamenn tchi kolestar te djinell, hoi penom. Un rikrenn tumen ap kolende, kai rikrenn i wawaren tele, un kamenn chochepah dureder te well. Kai doosh hi har i phagepen an i kheer. Ko kheer hi buder gar soreles tardo, un ap jek kopo perell lo khetne. Un kek patsas te well kowa jaake. Ko kheer hi an kotja tchiddo jaake har o khoro, hoi paash dino was. Lestar atchell kek tikno kotar, koleha nai lals jag dran o bob un pani dran i brunna. Doleske penell o baro Dewel, maro rai – job, kai kokres o Israeleskro Dewel hi: Te mukenn tumaro drom, wenn pash mande, un dikenn ap kowa, hoi me tumenge krau, palle wenn win lino dran o kurepen. Te rikrenn tumen pale, un rikrenn tumen ap mande, palle wenn sorelo. Kowa kamenn tumer gar te krell. Tumer penenn: “Na-a, ap graja kamah sik te klissell. Mare graja hi sik naashepangre.” Awa, tumer nashenn sik tumenge. Un kolla, kai tumen palla lenn, nashenn gomme sikeder. I sero mursha tumendar nashenn penge glan jekeste, kai peskro mui pre krell un penell ‘Kanna lenn tumare dawa.’ Awa, glan pantch sawendar nashenn tumer lauter krik. Tumare tsele lurdendar atchell tchi pral har koi plachta ap i kasht, hoi pre tardo tchiwan pral ap i berga, te dikenn le lat fun dural. Doleske dikell o baro Dewel ap ko diwes, kai nai well lo tumenge pale latches, un te nai krell lo peskro dji tumenge pre. O baro Dewel hi i Dewel, kai hako tsiro o tchatchepen krell. Bachtelo hi hakeno, kai ap leste dikell. Tumer menshe an o foro Jerusalem, kai djiwenn ap i berga Zion, tumer hunte rowenn buder gar. Te denn tumer ap leste gole, hi lo latches ap tumende. Jaake sik har shunell lo tumari gole, rakrell lo ap tumende pale. Ninna te das lo tumen jaake bud kurepen un i pharo djipen har maro un pani, sikrell lo tumenge kanna peskro drom, un khatrell pes gar buder glan tumende. Ko diwes wella, kai dikenn tumer les tumare jakentsa. Te kamenn ap i tchatchi oder ap i serwi rig leskro dromestar tele te djal, palle shunenn tumare kanda i rakepen, hoi pal tumende rakrell: Kawa hi o drom, kowa djan! Palle dikenn tumer ap tumare rupene un sonakangre figure har ap tchomone, hoi pale-tchiddo hi. ‘Krik kolentsa’ penenn tumer un witsrenn len krik har tchik. Palle dell o baro Dewel brishin ap o djob, hoi tu ap tiro kotar phub win witsral. Un tiri phub anell jaake bud djob win, te well tut budeder har doha maro. Un tire viechen well doha senlepen te chal ap i buchlo senelo them. Un kol grumja un burike, kai ap i hachetikri phub budrenn, kolla chan latcho chapen dran djoba, hoi khetne lino lenge glan tchiddo was. Un an ko tsiro, kai o baro marepen hi, un i sorele khera khetne phagenn, nashenn panja, tikne un bare, o pralstuno themestar un ap haki berga tele. An ko tsiro, kai pandell o baro Dewel i pandepen trul o dukepen peskre menshendar, hoi job len das, un krell lengro nasselo un ratlo mass pale sasto, hi o tchon jaake sorelo har o kham. Un o kham hi efta kope sorleder har kanna. Dikenn, o baro Dewel wella fun dural. Leskri choli hi baro, un i pesso jagakro ducho well dran leskro nak. Pherdi choli hi leskro rakepen. un leskri tchip hi har i jag hoi lauter pre chatchrell. Un leskro ducho hi jaake sorelo har i pani, hoi sorjah nashell, un hoi i mensheske bis pash i meen djala. Job lell i natsjone un witsrell len trujel, un trissell len, bis te gar bud lendar pral atchenn. Un job tchiwell saster an lengre muja, har te wans le graja, un tradell len koleha kate te kote. Tumer, o Debleskre menshe, giwenna gilja, har pash i baro chapen an i rat, kai sharenn o Debles un giwenn leske. Tumer wenn jaake bachtelo, har te djans bashepah pre ap i berga o baro Deblestar, kai ap o Israeleskri rig hi. Palle mukell o baro Dewel peskri bari soreli gole te shunell, un i menshe dikenna, har leskri mussi tele dell an i choli. Kote hi jag, hoi trul peste chal, un baro sorelo brishin, un i sorelo phurdepen un brishineskre barra. I Assirja lenn bari traash, te shunenn le o baro Debleskro rakepen, un dikenn, te dell lo len peskro kashteha. Un pash haki dap, hoi o baro Dewel ko kashteha ap lende tele dell, dell bashepen ap i tikne pauke un harfe. Jaake dell lo len trad un kurell pes lentsa an o kurepen. I rah tsiro hi i chatchepaskri platsa kerdo, dur tele djal li un buchles hi li. Ninna o baro rajeske hi li kerdo. Jag hi koi un bud kashta chatchepaske. Un o ducho o baro Deblestar phurdell soreles koi pre, un krell i jag, hoi lauter pre chatchrella. Djungeles djal kolenge, kai djan tele pash i Egiptarjen, te mangenn le lendar, te wenn jon lenge ap i rig; un patsenn, kai kolengre graja un bud kurepaskre wurdja un kol sorele klissepangre len win lenn dran i tchilatche wasta. Un ap o Israeleskro Debleste, kai kokres o Dewel hi, dikenn le gar. Awa, pal o baro Debleste putchenn le gar! Ninna job hi gosewo un djinell hoi lo krell. Job bitchrell i bibacht, un lell gar peskre laba pale, kolentsa job len trad das. I tchilatchen dell lo i phagi un ninna kolen, kai lenge ap i rig wan. I Egiptarja hi menshe un kek debla. Un lengre graja hi vieche, – len hi kek debleskri soor. Ap ko tsiro, kai hadell o baro Dewel peskro wast pre, te dell lo len, perenn kolla, kai wan i wawarenge ap i rig, khetne kolentsa. Un khetne merenn le. Kawa hi, hoi rakras o baro Dewel ap mande: I lewo – nai well i phuro, nai well i terno – hoi i vieches tapras, mukell pes gar lestar krik te tradell. Job dell gole un darell gar kolendar, kai ap i viechende jak dan, un kanna khetne kharedo wan, un bari gole ap leste denn. Ninna te hi kolla bud, trashell lo lendar gar. Jaake wau me, o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, tele ap i berga Zion, te kurap man mire menshenge. Har tchirkle pengre mussja pral pengre ternende rikrenn, jaake rikrell o baro Dewel peskre wasta pral o foro Jerusalem. Job, ko rai pral o bolepen un i phub, well ap leskri rig, un lell les win dran i bibacht, te well leske kek tchilatchepen, un kek wawar buder o rai pral leste hi. Tumer Israelitarja, rissrenn trujel pash o baro Debleste, kolestar tumer jaake dur tele peran! Tumer kran tumen rupene un sonakangre figure, hoi an-mangan. Kowa his i bari doosh. O diwes well, kai witsrell hakeno tumendar kal figure krik, hoi lo peskre wastentsa kras. I Assirja wenn dino o chareha. Kek charo, hoi i mensho hadell, marell len. Na-a, o Debleskro charo dell len mulo. Un jon nashenn penge glan ko charo, un lengre terne mursha wenn tapedo un wenn pandle budepangre. Un lengre sorele kurepangre hi har mulo i trashatar, un lengre pralstune mukenn koi pre-tchiddi plachta, hoi lengro sikepen his. Kowa penell o baro Dewel, kai ap i berga Zion khere hi, kai leskri jag chatchell. Un leskro bob hi an o foro Jerusalem. Sik well i baro rai, kai krell halauter an o tchatchepen, un i pralstune pral o them denn hakenes peskro tchatchepen. Un hakeno lendar hi har i kheer, kai jek nai khatrell pes glan i baro phurdepen, un glan i baro sorelo brishin. Awa, jon hi har i panja an i mulo them, un har i baro bar pal koleste jek pes khatrell, te chatchell o kham tele an i tato them. Palle nai dikenn halauter pale mishto. Un kolla, kai nai shunenn, krenn pengre kanda pre. Un kolla, kai rakran gar pengro djijeha glan te krenn le tchomone, jon dikenn kanna dren, hoi mishto un gar mishto hi. Un kolla, kai kek lab win anan, rakrenn pale mishto, un i laba nashenn har pani dran lengro mui. I dinelo well gar buder kharedo ‘baro mursh’, witar gar well ap i chocheno penlo ‘tchatchepaskro mursh’. Ko dinelo mensho rakrell dinlepen. Un an leskro dji hi djunglepen. Job rakrell dui tchipjentsa, un kowa, hoi lo pral o baro Debleste penell, hi gar tchatcho. Kolen, kai bokenna, dell lo tchi te chal, un kolen, kai trush hi, mukell lo gar te pijell. O chocheno djal chochene dromma. Tchilatcho koowa lell lo peske glan, un leskro chochepah anell lo doosh ap i tchorwelende, ninna te hi kolla an o tchatchepen. Ko pralstuno, kai hi an o tchatchepen tardo, lell peske tchatcho koowa glan. un mukell gar tele, te krell lo kowa ninna. Shunenn mishto, tumer djuwja, kai tumenge kek shero krenn pral kowa, hoi wella! Tumer tcha, kai dikenn kokres ap tumende, krenn tumare kanda pre un shunenn, hoi me rakrau! An jek bersh trissenn tumer i darjatar, tumer, kai kanna patsenn, te djal lauter mishto tumenge. Kek moljakre drake nai anenn dren. Un tchi wawar was baro, te nai lenn les khetne un anenn les dren. Trissenn, tumer djuwja, kai tumenge kek shero krenn, trissenn i darjatar, tumer, kai dikenn kokres ap tumende! Riwenn tumare ripja win, un tchiwenn i gono trul tumende! Te dikenn tumer, hoi was dran i latchi phub un dran i shukar drakengre ruka, denn tumare wasta khetne pral o shero un rowenn! Ap i hachetikri phub mire menshendar wenn subjengre burra un subjengro senlepen baro. Rowenn ninna trul i khera, kai pherdo sapen his an ko bachtelo foro. An o rajeskro kheer well kek buder. Muklo well o foro, kai jaake bud menshe trujel nashenn. I sorele barrengre khera un o turmo, kai pral an o foro tardo hi, perenn khetne. Un mank lende djiwenn diwje burike i rah tsireske, un bakre un grumja chan kote. Jaake atchell kowa bis an ko tsiro, kai tchorell o Dewel peskro ducho pral mende win. Palle well o mulo them i latcho them, kai jaake bud djob tardo hi, te dikell win har i weesh. Un an o tselo them djiwenn le pal o Debleskre tchatchepaskre laba, un an o mulo tato them har an o latcho them krenn le, hoi tchatcho hi. Un kote, kai o tchatchepen khere hi, un i menshe pal o Debleskre tchatchepaskre laba djiwenn, kote hi kek kurepen un kek tchingepen. Un kekes hunte well daar. Jaake atchell kowa hako tsireske. Palle djiwenn mire menshe an i them, kai kek kurepen hi, an khera, kai hunte well len kek daar, te krell jek lenge tchomone, un ap platse, kai nai atchenn le, un kek tradell len krik. Ninna te denn brishineskre barra o weesh paash, un o foro djal tele, har bachtele nai wenn tumer, kai nai witsrenn tumaro djob win pash hake panja, un nai mukenn tumare grumja un burike kote djan un chan, kai le kamenn. Djungeles djal tuke, kai tu lauter khetne dal, un kokres wal gar khetne dino. Djungeles djal tuke, tu phukepaskro, ap koleste kek phukras. Pal kowa, kai dal halauter khetne, weh tu ninna khetne dino. Pal kowa, kai phukral ap hakeneste, phukrenn le ap tute ninna. Baro Dewel, ab latches menge! Ap tute dikah. De men soor hako diwes! An ko pharo tsiro le men win dran i bibacht! I menshe dran wawar themma nashenn penge, te shunenn le tiri gole. Te steh tu pre an tiri soor, wenn le krik tradedo ap hake rigja. Palle perah pral kowa, hoi le tchiddo mukan, har stepangre perenn pral o senlepen, awa, har bud stepangre wenna un halauter pre chana. Sharedo pral halauter hi o baro Dewel. Pral an o bolepen djiwell lo. Un ap i berga Zion krell job o tchatchepen win, te lell hakeno peskro tchatchepen. Un tumer menshe an Jerusalem, tumenge well i tsiro, kai hunte darenn tchi. Bud bacht un goswepen well tumenge. Tumer djinenn, hoi tumenge mishto un gar mishto hi, un djiwenn o baro Debleha. Job hi tumaro bareder brawlepen. Shunenn, sorele mursha denn bari gole, un kol bitchepangre, kai bitchedo wan, te penenn le, te hi o kurepen win, kolla rowenn soreles. I dromma hi wi-meredo, un kek djal buder gar koi. Kolla, kai win kran, te rikrenn le khetne, rikrenn gar pengro lab. Un ap kolende, kai koi pashel his, har kowa win kerdo was, well gar shunlo. I menshengro djipen hi lenge tchi moldo. Ninna o them rowell un nashrell peskri soor. I ruka ap i berge Libanon ladjenn pen un merenn tele. O shukar telstuno them Sharon dikell win har i diwjo truk them. Un i ruka ap i berge Bashan un Karmel witsrenn pengre patria tele. “Kanna kamau me pre te stell”, penell o baro Dewel. “Kanna hadau man un sikrau miri soor.” Hoi tumenge an o shero trujel djal, hi phuss. Hoi koi pashel win well, hi khass. Tumari choli hi har i jag, hoi tumen kokres pre chal. Kol menshe an wawar themma wenn chatchedo, te atchell tchi har parni jagakri tchik. Har subjengre burra, hoi tele dino wan, wenn le chatchedo an i jag. Tumer, kai dur krik han, un tumer kai gar jaake dur han, shunenn, hoi me krom un haiwenn hawi soor man hi! Ap i berga Zion lenn kolla traash, kai doosh ap pende hi. Halauter trissenna, kai o Debles bistran, un penenn kanna: Kek mendar nai atchell tardo pash i jag, hoi lauter pre chatchrell. Kek mendar nai rikrell kowa win pash koi jag, hoi chatchell hako tsiro har koi jag ap o Debleskri chatchepaskri. Kolla, kai an o tchatchepen tardo hi, un rakrenn, hoi tchatcho hi; kolla, kai kekeske chochepah lowe tele lenn, te wenn le brawelo, un tserdenn pengre wasta pale, te kamell jek len lowe te dell, te anenn le chochepen pre; kolla, kai shunenn gar ap kolende, kai kamenn jekes te marell, un kolla, kai djan gar kolentsa, kai o tchilatchepen krenn, sawe menshe djiwenn palle an o pralstunepen, an i berge hi lengro khatepen. Un len hi doha chapen un pipen. Tire jaka dikenn o baro rajes an peskro tselo shukapen. Tu dikeh i buchlo them. Kowa, hoi glan kau tsiro tuke traash kras, well tut an o shero, un tu putcheh tutar: Kai hi kol tchinepangre, kai mendar lowe lan? Kai hi kol pralstune, kolenge rup ap i waga hunte tchiwam? Kai hi kowa, kai pal dikas, har bud turme koi hi? Kol pre-phurde menshen dikeh tu gar buder, kolengro rakepen gar haiwal, kol laba, kolendar gar djinal, hoi kamenn le te penell. Dik ap ko foro Zion, kai mer khetne wah ap i bare diwessa. Dik, har i Jerusalem i foro hi, kai djiwenn i menshe kek darjah. Ko foro hi har i plachteno kheer, hoi buder gar tele phagedo well. Kol saster, hoi les rikrenn, wenn gar buder win tserdedo, un lengre shelle djan gar buder paash. Te well jek shiffo, palle hi lengre pesse shelle gar soreles pandlo, un nai rikrenn ko mashkralstuno pesso kasht gar. Un kol plachte hi gar buchles kerdo. Palle wenn kolla, kai pash o pani djiwenn un lenn, hoi le hatsenn. Ninna kolla, kai bango djan, hidjrenn tchomone krik, – jaake bud hi koi. Un kek mensho, kai kote djiwell, penell buder: “An mande hi kek soor.” Un kol menshe, kai an kau foro djiwenn, kolenge hi pengri phagi krik lino. Awenn kai, tumer menshe dran wawar themma, un shunenn! Denn jak ap hako lab! I tseli phub un lauter, hoi ap late djiwell, mu shunell, hoi penau. O baro Debles hi i bari choli ap i tsele themma lengre bud lurdentsa. Un job kras pash peste win, te hunte merenn le, un das len an i wasta kolendar, kai marenn len. Un kolla, kai temerl dino wan, atchenn tchiddo un wenn gar paskedo. Un o khand lendar djal pre, un ko rat lendar nashell i berge tele har pani. Un i tsele bolepangre momlia perenn khetne. Un o bolepen tserdell pes khetne har i liil, hoi well khetne lino. Un kol bolepangre momlia perenn tele har mule patria ap o drakengro ruk un har faige, hoi gar bares wan ap i faigetikro ruk. Miro charo kras peskri budi ap o bolepen. Kanna mukau les tele te perell ap o them Edom, un ap leskre menshende, kolen pengri phagi dau un len marau. O charo o baro Deblestar hi pherdo rat un thulepen, jaake har i tchuri pherdo rat un bukengro thulepen hi ap ko diwes, kai wenn terne bakre, busja un mursh bakre maredo o Debleske. Kanna rikrell o baro Dewel i marepaskro diwes an o foro Bozra, un marell bud bud menshen an o them Edom. Ninna diwje gurma merenn lentsa, terne gurma khetne kol sorele phurentsa. Un lengro them well pherdo rat, un thulepen tchakrell lengri phub. Kawa hi o tsiro, kai o baro Dewel i wawar themma pengri phagi dell, koleske, hoi le ap i menshende ap i berga Zion kran. Un kol panja, hoi nashenn an o them Edom, wenn har pesso kalo djet, un leskri phub chatchrell un well djelti jagakri tchik. Ko tselo them well pesso kalo djet, hoi chatchell diwes un rati. Un koi jag djal gar win. Un latar djal i kalo ducho pre an o bolepen hako tsiro. Un kek nai djiwell buder an ko them jaake rah har menshe koi hi, un kek djal pral wergel an i wawar them an kek tsiro. I ratsjakre tchirkle un i mulengre tchirkle djiwenn kote. Un massengre tchirkle un korake hi kote khere. Un o baro Dewel dell o themeske peskre rigja, mashkral lende atchell o them mulo un muklo. Kek an-dikle mursha hi buder koi, kolendar jek lengro rai nai wals. I tsele pralstune hi buder gar. Un an i rajengre khera djan i subjengre burra pre, un ap i barrengre massurja well subjengro senlepen baro. I diwje djukle djiwenn kote, un bare diwje tchirkle hi kote khere. Wawar diwje vieche dran o mulo tato them wenn kote khetne, un diwje busja denn gole jek ap o wawareste. Ninna o mulo, kai rati trujel djal, hatsell i platsa kote, kai atchell lo. Kote krenn i ratsjakre tchirkle pengro kheer, tchiwenn pengre jare dren, beshenn pen koi pre un denn jak ap lende. Ninna i bare tchirkle, kai mass chan, wenn kote khetne, hakeno peskri romjah. Rodenn kanna an o liil o baro Deblestar un drawerenn, hoi kote tchinlo hi: ‘Kal tsele viechendar un tchirklendar hi koi. Kek lendar hi kek romjah.’ Jaake penas o baro Dewel, un leskro ducho anas len khetne. Un job das len ko them, hakenes peskro kotar; un hakenes hi peskri platsa, kai lo khere hi, te djiwenn jon un pengre tchawe an ko them hako tsireske, jaake rah, har sawe lendar koi hi. Bachteles well ko them, hoi kanna tato un mulo hi. Un o diwjo truk them sal, un lauter an leste djiwell pre un anell blume win. Shukar har diwje blume well o them, un giwell un dell gole i bachtjatar. O baro Dewel krell les railo har i berge Libanon, un shukar har i berga Karmel un i tala Sharon. Un i menshe dikenn o railepen o baro Deblestar, ko baro koowa, hoi maro Dewel kras. Krenn pale soreles tumare khine wasta, un tumare herja, hoi jaake trissenn. Penenn ap kolende, kolen i dareno dji hi: Awenn sorelo! Un ma darenn! Dikenn, kote hi tumaro Dewel! Job well, te dell lo tumen tumaro tchatchepen un i phagi kolende, kai kran tumenge tchilatchepen. Job well un lell tumen dran lengre wasta win. Palle nai dikenn i korele, un kolla, kai nai shunan gar, shunenn. Un har i wesheskri busni stell kowa, kai nai nashas gar. Un kowa, kai nai rakras gar, rakrell nai un dell gole i bachtjatar. An o mulo tato them well pani win dran i phub. Un an o diwjo truk them nashenn lengste panja. Kote, kai jaake tato his, well pani khetne un atchell tardo. Un kote, kai jaake truk his, krenn panja i phub sapeno. Kote, kai i diwje djukle tchiddo his, well panjeskro khass un shilftikro khass. Un kote hi palle i drom, hoi kharell ‘Debleskro drom’. Kek, kai pale-tchiddo glan o Debleste hi, nai djal ap leste. Kokres o Debleskre menshe djan ap leste. Kek, kai djal ap ko drom, nashrell pes, witar kek, kai gar bud haiwell. Kek lewo hi kote; witar kek wawar viecho, hoi wawar viechen chal, djal ap ko drom; sawe vieche wenn gar kote hatslo. Ap kau drom djan kokres sawe menshe, kolen o baro Dewel win las dran o pandepen. Kolen, kai job dran o pandepen win las, wenn pale khere, un wenn o gipah pash i berga Zion. Lengri bacht lell kek lendar. Lengre djia giwenn un bashrenn i bachtjatar. Un duk un ropen dell gar buder. O Hiskija his an o 14. (deesh-te-starto) bersh baro rai pral o them Juda, koi djas o baro rai pral o them Assur, o Sanherib, an o them Juda un las i tsele sorele forja peske dren. Un o baro rai dran o them Assur bitchras jekes leskre pralstunendar bud lurdentsa dran o foro Lakish pash o baro rajeste Hiskija an o foro Jerusalem. Un o pralstuno atchas tardo pash o panjeskro drom, kai nashell o pani an o foro Jerusalem. Kowa hi pash koi platsa, kai i djuwja pengre koola thowenna. Koi wan pash leste kol triin mursha: o pralstuno pral o rajeskro kheer, o Eljakim, leskro dad hi o Hilkija, un o Shebna, kowa kai tchinell i lila, un o moskro Joach, koleskro dad o Asaf hi. Un o pralstuno dran o them Assur penas ap lende: “Penenn ap o Hiskija: Jaake rakrell o baro rai, ko rai pral o them Assur: Har nai patseh, te hals soreles doha te kuress tut mantsa? Patseh tchatchepah, tire labentsa nai weh o gosweder un o sorleder an i kurepen? Ap koneste dikeh, te well lo tuke ap i rig, kai peral mandar tele un hadal tut pral mande? Patseh, te well o them Egiptia tuke ap i rig? Kowa wals, har te lals tu i shilftikro khass an o wast, te rikress tut soreles ap leste. Ko shilftikro khass phagals un dals tut an o wast tchurje. Jaake hi o Farao, ko rai pral o them Egiptia, lauterenge, kai leske patsenna. Kamenn tumer mange te penell: ‘Maro baro Dewel well menge ap i rig!’ Bistran tumer, kai job kowa hi, koleskre mangepaskre platse o Hiskija krik las, ninna leskre chatchepangre? Un o Hiskija mukas i menshenge an o them Juda un an o foro Jerusalem te penell: ‘Kokres glan koi chatchepaskri, kai an o foro Jerusalem tardo hi, hunte witsrenn tumen tele.’ Un kanna krau tuha win an o lab miro rajestar, ko baro rajestar pral o them Assur: Me kamau tuke 2.000 (dui serja) graja te dell, te nai hatseh 2.000 mursha, kai klissenn len? Har kameh tu jek kol tikneder lurdendar miro rajestar pale te tradell. Tu rikreh tut kokres ap i Egiptarja un patseh, te bitchrenn le tuke kurepangre wurdja un klissepangre. Patseh, kai djoms me kokres mandar kai pral, te marap halauteren, kai kate djiwenn? Na-a, o baro Dewel penas les mange: Dja pral an kau them un mare halauteren!” Kote penas o Eljakim un o Shebna un o Joach ap ko pralstuneste, kai pash lende bitchedo was: “Mo rai, rake mentsa aramtikes! Mer nai haiwah ko rakepen. Un ma rake mentsa hebretikes, te shunenn kowa i menshe gar, kai kate ap i massuri tarde hi.” O pralstuno penas: “Bitchras man miro rai kokres pash tiro rajeste un pash tute koi, te rakrap kal laba? Na-a, ninna pash i murshende, kai ap i massuri tarde hi, bitchras lo man, te chan le tumentsa khetne pengro ful un pijenn pengro mutepen.” Un ko pralstuno djas glan un das gole an o hebretikro rakepen: “Shunenn ko lab o baro rajestar, ko rajestar pral o them Assur! Jaake penas o baro rai: Ma mukenn tumen o Hiskijestar te chochell! Les hi gar koi soor, te lell lo tumen win dran miro wast. Ma mukenn tumen dren te rakrell, te dikenn ap o baro Debleste! Te penell o Hiskija tumenge: ‘O baro Dewel kurell pes menge un tserdell men kote win, un kau foro well gar dino an o wast o baro rajestar pral o them Assur’, ma patsenn kowa! Ma shunenn ap o Hiskija! Shunenn ap mande: O rai pral o them Assur penell tumenge: Was men khetne mala, un awenn pash mande win! Palle nai chal hakeno peskre molengre drake un faige peskre rukendar, un nai pijell peskro pani dran peskri brunna, bis te me wau un lau tumen mantsa, un anau tumen an i wawar them, hoi hi jaake har tumaro them. An ko them hi doha djob un mool, maro un drakengre ruka. Shunenn gar ap o Hiskija! Job chochell tumen, te penell lo ap tumende: ‘O baro Dewel lell men dran lengre wasta win.’ Nai lan i debla wawar themendar pengre menshen win dran o wast o baro rajestar pral o them Assur? Kai hi kanna kol debla dran i forja Hamat un Arpad? Kai hi kanna i debla dran Sefarwajim? Kai hi kanna i debla dran Samaria? Lan le Samaria win dran miro wast? Koon mank i tsele debla an i wawar themma, nai las peskro them dran mire wasta win? Patsenn tchatchepah, te nai tserdell kokres o baro Dewel o foro Jerusalem win dran miro wast?” Un i menshe shunan, har lengro baro rai penas “Ma penenn tchomone!” Un atchan pokones, un penan kek lab. Un kol triin pralstune, kolen o Hiskija bitchras, o Eljakim, ko pralstuno pral leskro kheer, koleskro dad o Hilkija hi, un o Shebna, kai tchinas i lila, un o moskro Joach, koleskro dad o Asaf hi, jon kran pengre koola paash i dukatar un djan pash o Hiskija un penan leske kol laba, kai ko pralstuno dran o them Assur ap lende penas. Har o baro rai Hiskija kowa shunas, kras lo peskre koola paash un riwas i gono ap peste, un djas an o baro Debleskro kheer. Un job bitchras murshen pash o Debleskro rakepaskro, o Jesaja, koleskro dad o Amoz hi. Kol mursha his o pralstuno pral leskro kheer, o Eljakim, un o Shebna, kai tchinas i lila, un kol phureder rashaja. Jon his ninna rido an gone. Un jon hunte penan leske: “Kawa penell o Hiskija: Kau diwes hi i diwes pherdi traash, phagi un ladj. Hi jaake har penlo well: ‘O ternepen kamell ap kai phub te well, un i dat hi kek soor, te anell li les win.’ O baro rai pral o them Assur bitchras peskro pralstunes, te praassell lo o djido Debles. Har kamoms, te shunell o baro Dewel, tiro Dewel, kol tsele laba, hoi ko mursh penas, un dell les i phagi! Mange o Deblestar kol menshenge, kai pral atchan leskre menshendar, te rikrell lo peskro wast pral lende!” Har shunas o Jesaja i laba kol bare murshendar, kolen o Hiskija bitchras, mukas lo lenge te penell: “Penenn tumaro rajeske: Jaake rakras o baro Dewel: ‘Tu shunal kol laba, kolentsa man i bitchepangre o baro rajestar dran o them Assur praassan. Ma traash glan kowa, hoi jon penan! Me krau, te penell jek tchomone ap o baro rajeste, hoi les tradell, te djal lo pale an peskro them. Un kote krau, te well lo maredo o chareha.’” An ko tsiro his o baro rai pral o them Assur buder gar an o foro Lakish. Job djas dureder an o kurepen o foreha Libna. Har leskro pralstuno, koles job pash o Hiskija bitchras, kowa shunas, djas lo kote pale. Un o baro rai pral o them Assur shunas, kai hi o baro rai Tirhaka dran o them Etiopia peskre lurdentsa ap o drom, te kurell lo pes leha. Kote bitchras job murshen pash o Hiskija, ko baro rai pral o them Juda, un mukas leske te penell: “Muk tut tiro Deblestar gar te chochell, ap koleste tu patseh un peneh: ‘O foro Jerusalem well gar an o wast dino o baro rajestar pral o them Assur.’ Tu djineh, hoi i bare raja dran o them Assur an i tsele themma kran, har le halauteren maran, un tu patseh, te wess kokres win lino dran o merepen? Mire phure maran i menshen an wawar themma, un kolengre debla nai lan len gar win dran lengre wasta – kol menshen dran Gosan, Haran, Rezef, ninna kolla dran Eden, kai an o foro Telassar his. Un kai hi kanna i bare raja pral i forja Hamat, Arpad, Sefarwajim, Hena un Awa?” I bitchepangre dan ko liil o Hiskija. Har job les draweras, djas lo pral an o baro Debleskro kheer un tchiwas ko liil glan o baro Debleste ap i phub, un mangas o baro Debles un penas: “Baro Dewel, tu rai pral o bolepen un i phub, tu hal o Israeleskro Dewel, un hal pral i bolepangre beshdo. Tu kokres hal o Dewel pral i tsele themma ap kai phub. Tu kral o bolepen un i phub. Baro Dewel, dik, hoi menge djala, un shun, har o Sanherib tut, o djido Debles, praassell. Tchatcho hi, baro Dewel, kai maran i raja pral o them Assur i menshen an bud themma, un kran dran lengre themma i mulo them. Tchatcho hi, baro Dewel, kai stakran i raja pral o them Assur i tsele themma khetne. Un kolengre debla witsran le an i jag. Kolla his kek tchatche debla, wan kerdo i menshengre wastentsa dran kasht un bar. Doleske wan le khetne dino. Kanna, maro baro Dewel, le men win dran o wast o baro rajestar pral o them Assur, te nai dikenn un haiwenn i menshe an i tsele themma ap kai phub, kai tu, baro Dewel, kokres o Dewel hal.” Kote bitchras o Jesaja, koleskro dad o Amoz hi, jekes pash o Hiskija, un mukas leske te penell: Kawa penell o baro Dewel, kai o Israeleskro Dewel hi: Hoi tu ap mande rakral pral o Sanherib, ko rajeste pral o them Assur, un mandar mangal, kowa shunom me. Kawa hi ko lab, hoi o baro Dewel ap leste penell: Dik, har o foro Zion pral tute sal! An leskre jaka tchi-moldo hal. Har i terni tchai o Jerusalem hi, un kamell te djinell tutar tchi. Koon hi kowa, pral koleste tchilatche laba rakral? Un kones tire labentsa praassal? I pre-phurdo hal, un ap mande tele dikal, pral o Israeleskro Debleste tut hadal! Tire budepangren bitchral, te praassenn le man, un penal: “Pral ap i berge mire wurdjentsa djom, un dur dren an o Libanon wom. I bare un shukar ruka trujel dom, un an o diwjo weesh bis ap o pralstunepen djom. An i wawarengro them pani hatsom, un kolestar pijom. Pash i Egiptarja kanna djau, un lengre panja mire pirentsa truk krau.” Shun un muk tuke te penell: Kowa was jaake har me kamom. Glan i rah tsiro his jaake an miro shero. Kanna mukom te djal, kai tu wal, un sorele forja paash dal. Un kokres lengre barra pral atchan. Un kolla kai kote djiwan, pengri soor jon nashran, un tutar trashan un palle meran. Lenge djas har o senlepen, hoi dran i truk phub was, un har o khass ap o kheer, hoi tele meras, un gar baro was. Tiro tardepen prindjrau un tiro beshepen dikau, un ko tsiro djinau, kai djah tu win, un kai weh pale dren. Un ninna djinau, hawi bari choljah tu diwjes ap mande djah. Tiri choli was glan mire kanda. Tiro pre-phurdo rakepen hi prindjedo mandar. Kanna shun, hoi tuke krau: An tiro nak i gustri tchiwau, un i ledertikri rima trul tiri meen pandau, un ap ko drom, kai tu wal, bitchrau me tut kanna pale pale. Un tuke, Hiskija, mu well kowa i sikepen: An kau bersh chan tumer, hoi pestar kokres bares wella, ninna an o wawar bersh. Un an o triinto bersh nai tchiwenn pale djob an i phub un anenn djob dren, un tchiwenn drakengre ruka an i phub, un chan tumenge i drake, hoi ap lende bares wenna. Un kol menshe, kai pral atchan dran o kheer Juda, wenna pale har i sorelo ruk, koleskre draba dur an i phub djan un ap koleskre kashta rukengre bares wenna. Awa, dran o foro Jerusalem wenna pale menshe, kai kolendar wenna, kai djido atchan. Un ap i berga Zion djiwenn kolla, kai win lino wan dran o merepen. Job, o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, hi, kai kowa krell. Doleske penell o baro Dewel pral o baro rajeste dran o them Assur: Na-a, job well gar an kau foro, un dell kek failo karje an kau foro dren. Glan kau foro nai tchiwell lo kek lurden, kai rikrenn pengre shilte pre. Un kek phub mukell lo pre te tchiwrell, te nai djal lo koi pral an o foro dren. Ap ko drom, kai lo was, hunte djal lo pale pale. An kau foro well lo gar. Me, o baro Dewel, penau kowa. Un me rikrau mire wasta pral kau foro, un me lau les win dran i tchilatche wasta. Kowa krau me mange kokres, un o Davideske, kai miro budepaskro his. Un an koi rati was o baro Debleskro bolepaskro kote, kai i lurde dran o them Assur sowan, un maras 185.000 (sheel-ochta-deesh-te pantch serja) mursha lendar. Un har le taissarlakro pre stan, his kote lauter mule tchiddo. Un o Sanherib, ko baro rai pral o them Assur, mukas i plachtene khera tele te phagell, un djas peskre lurdentsa pale pale, un atchas an o foro Ninive. Un har lo an-mangas an o kheer leskro deblestar, o Nisroch, dan les leskre tchawe, o Adrammelech un o Sharezer, mulo o chareha. Un jon nashan penge krik an o them Ararat. Un leskro tchawo Asarhaddon was baro rai pal leste. An kol diwessa was i merepaskro nasslepen pral o Hiskija. Un o Debleskro rakepaskro, o Jesaja, koleskro dad o Amoz his, was pash leste un penas ap leste: “Kawa penell o baro Dewel: ‘Tu weh gar sasto kau nasslepastar, un hunte meress. Doleske pen tire menshenge, har te djal pal tiro merepen dureder!’” O Hiskija rissras pes o mujeha ap i massuri, un mangas o baro Debles un penas: “Ach, baro Dewel, mangau tut, biste gar, kai djiwom glan tute an o tchatchepen un i djudjo djijeha un krom, hoi mishto hi glan tire jaka.” Un o Hiskija rowas i baro ropen glan leste. Kote penas o baro Dewel ap o Jesaja: Dja pash o Hiskija, un pen leske: “Kawa penell o baro Dewel, ko Dewel tiro dadestar, o Davidestar: Me shunom tiro mangepen, un me dikom tire swa. Shun, me kamau pash tiro djipen gomme 15 (deesh-te-pantch) bersha pashel te tchiwell. Un kamau tut un kau foro win te lell dran o wast o baro rajestar pral o them Assur. Un me rikrau mire wasta pral kau foro. Kowa hi tuke ko sikepen o baro Deblestar, te djiness, kai o baro Dewel kowa rikrella, hoi lo penas. Dik ap i khameskri kambana, hoi mukas o Ahas te krell. O baro Dewel mukell i kambana deesh kotja pale te djal.” Un jaake kras les o kham ninna, un i kambana djas deesh kotja pale pale. Kawa hi koi gili, hoi kras o Hiskija, ko baro rai pral o them Juda, har job nasselo his un pale sasto was: Me penom mange: Mashkral an miro djipen hunte merap un pash i mulende hunte djap. I bersha, hoi mange hunte wans, wan mange randedo! Me dikau o baro Debles gar buder kate an o them, kai i djide hi. Un kote, kai hi kek djipen buder, dikau kek wawar menshen buder. Tele phagedo hi miro djipen, har o plachteno kheer i bakrengro murshestar, kai dureder djal. Tele tchinlo hi miro djipen har i thab dran i kotar than. Diwes un rati mukeh tu man te haiwell, te hi mantsa trujel. I tseli rati rowau i dukatar, hoi jaake hi, har te phagals i lewo mire kokale. Diwes un rati mukeh tu man te haiwell, te hi mantsa trujel. An miri gole hi kek soor. Har i tchirklengri gole shunell pes miri gole an, un har te rowals i tauba. Mire jaka hi khino, jaake rah dikom ap tute pre. Miro rai, hom an o merepen! Ab tu ap miri rig! Hoi penap pal kowa gomme: Job kras, hoi lo mange penas Me nai sowau buder gar. Miro tselo djipen was mange shutlo. Rai, dran tire laba djiwenn i menshe. Un dran lende djiwau me ninna. Kre tu man sasto! Un rike man djido! Dik, kowa his mange mishto, te wom nasselo: An tiro kamlepen tserdal tu miro djipen win dran o merepen. I tseli doosh, hoi me ap mande anom, witsral tu pal tiro dumo. An o mulengro them sharenn le tut gar. I mule nai giwenn tuke kek gilja. Un kolla kai paskedo hi, nai dikenn buder gar, te rikreh tu tiro lab. Kolla, kai djiwenn, awa, i djide hi kolla, kai sharenn tut, jaake har me sharau tut kau diwes. I dada penenn pengre tchawenge, kai tu tiro lab rikreh. O baro Dewel his kowa, kai las man win dran o merepen. Un mer kamah leske te bashrell ap i dorjengre bashepangre an o baro Debleskro kheer hako diwes jaake rah mer djiwah. Un o Jesaja penas, te lenn le i merkli, hoi dran faige kerdo was, un tchiwenn lat ap ko dukepen pre, te well lo pale sasto. Un o Hiskija penas ap o Jesaja: “Hoi hi ko sikepen, kai me nai pral djau an o baro Debleskro kheer?” O baro rai pral o them Babilonia, o Merodach-Baladan, koleskro dad o Baladan hi, shunas, kai o Hiskija nasselo his un pale sasto was. Un job bitchras leske i liil un kutch koowa. Un o Hiskija his bachtelo pral i bitchepangre, un sikras lende peskro tselo brawlepen, rup, sonakai, sungepaskro koowa, latcho djet, un ko kheer, kai kol tsele kurepaskre koola dren hi, un leskro tselo kutch koowa. Tchi his an leskro kheer un an leskro them, hoi lo lenge gar sikras. Kote was o Debleskro rakepaskro Jesaja pash o rajeste Hiskija un putchas lestar: “Hoi penan kal mursha? Un hawo themestar wan le pash tute?” O Hiskija penas: “Jon wan dran i dur them kate pash mande, dran o them Babilonia.” Un job putchas: “Hoi dikan le an tiro kheer?” O Hiskija penas: “Jon dikan halauter, hoi an miro kheer hi. Un tchi dran miro brawlepen hi koi, hoi me len gar mukom te dikell.” Koi penas o Jesaja ap o Hiskija: “Shun, hoi penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub: Ko tsiro wella, kai halauter an o them Babilonia anlo wella, hoi an tiro kheer hi, un hoi tire phure khetne tchiwan bis ap kau diwes. Un tchi atchell kate. Kowa penell o baro Dewel. Ninna tire tchawendar, kai tutar wenna, wenn line un wenn budepangre an o kheer o baro rajestar pral o them Babilonia.” Kote penas o Hiskija ap o Jesaja: “Ko lab o baro Deblestar hi mishto, hoi tu rakral.” O Hiskija penas peske: “Mange hi mishto, te hi kek kurepen un marepen an mire diwessa.” “Rakrenn latches mire menshentsa, un khossenn lengre swa”, penell tumaro Dewel. “Rakrenn i menshenge an Jerusalem an o dji, un penenn lenge: Ko tsiro hi trujel, kai hunte budran tel duka un dawa. Tumari tseli doosh hi plaissedo. O baro Dewel das tumen i phagi, hoi his jaake baro, har te lans dui kope i phagi tumaro tselo tchilatchepaske.” Shunenn! Koi dell jek gole: “Krenn o baro Debleske o drom an o mulo tato them, te nai well lo pash i menshende! Lenn halauter krik, hoi maro Debleske an o drom tchiddo hi! Krenn, te well haki berga tikneder! Un hadenn ko them, hoi mank i berge tchiddo hi! O bango drom te well buder gar bango! Un o djungelo drom te well mishto kerdo. O baro Debleskro railepen well diklo. Un i tsele menshe dikenn les. Kowa penas o baro Dewel.” Un shunom, har jek penas: “Rake tire menshentsa!” Un me putchom: “Hoi dap gole?” “I tsele menshe hi har khass, un har diwje blume djiwenn le kek rah tsiro. Te phurdell o baro Dewel pral lende, well o khass djelto, un i bluma perell tele. Tchatchepah, i menshe hi har khass! Un o khass well djelto un i bluma perell tele, – o rakepen o baro Deblestar kowa atchell hako tsireske.” Tu, koi berga Zion, hal har i tchai, kai anell i latcho lab. Tu, o foro Jerusalem, hal bitchedo te aness bacht. Dja pre ap i bari berga! De sorjah gole, un ma dare! Dja pre ap i bari berga! Pen ap i forja an o them Juda: “Ake, tumaro Dewel!” Dikenn, o baro Dewel, maro rai, well bari sorjah. Un job hi o rai pral halauter. Kolen, kai job win las dran o pandepen, hi pash leste. Awa, kolen, kai job peske ginas, djan leske glan win. Job dell jak ap lende har i bakrengro dell jak ap peskre bakre un dell len te chal, un lell i terne bakren an peskre mussja, un hidjrell len an peskri baja. Un kolla, kai len terne hi, lenge djal lo latches trujel. Koon hi jaake baro, te nai lell lo i tsele panja an peskro wast? Koon nai tchiwell peskro wast ap o bolepen un penell, har buchlo kowa hi? Koon nai tchiwell i tseli tchik i phubjatar an i baro tcharo, te dikell lo har bud kowa hi? Un koon nai penell, har pharo i berge hi, un nai tchiwell len ap i waga? Kek mensho nai krell kowa! Kek nai penell o baro Debleske, hoi te krell lo. Kek nai sikrell les, har te krell job tchomone. Kekestar putchas job goswepen, te haiwell lo, hoi mishto hi. Kek sikras les, har te krell lo o tchatchepen win. Kek sikras les, har te djinell lo kau tselo koowa, un haiwell lauter mishto. Dik, i menshe dran wawar themma hi leske gar budeder moldo har o pani, hoi ap o khoro tele nashell, un har i stauba, hoi ap i waga tchiddo atchas. Dik, i tikne themma an o baro pani hidjrell lo pre, har te wans le i wast pherdo tchik. Un o tselo kasht ap i berga Libanon hi gar doha, te well kolestar o Debleske i jag kerdo. Un i tsele wesheskre vieche kote hi gar doha, te wenn le leske maredo un chatchedo. I tsele themma hi har tchi glan leste, un hi leske tchi moldo jaake har te wans le gar. Koon hi har o Dewel? Hi tchomone jaake har job? I figura, nai well li har o Dewel? I budepaskro krell lat dran saster, un i wawar tchiwell sonakai trul late, un krell rupene werklia un pandell len ap late pre. Jek, kai hi tchorwelo, rodell peske i kasht, hoi sorelo atchell, un anell les pash i mursheste, kai haiwell mishto o kashteha te budrell, te krell lo leske i figura, hoi gar trujel perell. Haiwan tumer gar? Shunenn tumer gar? Was kowa tumenge gar penlo glan rah tsiro? Djinenn tumer gar, har i phub kerdo was? Job hi kowa, kai hi o rai pral i tseli phub. Un kolla, kai ap i phub djiwenn, hi glan leste har stepangre. Job hi kowa, kai tchiwas o bolepen pral i phub har i buchli plachta, har te krell jek i plachteno kheer, te nai djiwell lo dren. Job krell, te well i pralstunen buder tchi penepaske, un i rajenge pral i phub lell lo lengri soor krik. Jon hi har djoba, hoi an i phub witsedo hi. Jaake sik har i drab lendar win djal, phurdell i ducho pral lende, te wenn le truk. Un i baro phurdepen phurdell len krik har phuss. “Koon hi jaake har me”, putchell o tchatcho Dewel, te nai penenn tumer: “O baro Dewel hi jaake har kowa?” Hadenn tumare jaka pre, un dikenn: Koon kras kowa? Job anell kol tsele bolepangre momlia ap lengro drom, un djinell kitse jon hi, un dell hakeni pash peskro lab gole. Un kek hi koi, hoi palle gar well. Jaake baro un sorelo hi lo. Hoske penenn tumer Israelitarja, tumer, kai wenna pal o Jakob: “O baro Dewel prindjrell men buder gar. Maro Dewel dikell gar koi pre, te well men maro tchatchepen.” Haiwan tumer gar? Shunan tumer gar? O baro Dewel hi i Dewel kai atchell hako tsireske. Job kras i tseli phub. Khino well lo gar, un lestar djal i soor gar krik. Leskro goswepen hi jaake baro, te nai hatsell les kek win. Job dell kolen, kai khino wan, newi soor. Un an kolende, kai kek soor buder hi, dell lo newo djipen. Ninna terne menshe wenn khino un nashrenn pengri i soor, un terne kurepangre perenn, te hi len kek soor buder. Kolla, kai ap o baro Debleste dikenn, lenn newi soor. Jon hadenn pen har bare tchirkle hadenn pen pengre mussjentsa. Jon nashenn un lengri soor djal gar krik. Jon djan trujel un wenn gar khino. O Dewel penell ap i menshende an dur themma: Atchenn, un shunenn ap mande! Awa, ap kolende an wawar themma penell lo: Lenn tumen khetne un awenn pash mande! Palle nai rakrenn. Mukenn men khetne o tchatchepen win te krell! Koon das i rajes gole, te well lo fun kotar, kai o kham pre djal? Ko rai hi sorleder har i wawar, kai lo ninna djal. O Dewel dell leste i wawar themma tel leskre herja, un krell, te perenn lengre bare raja glan leste tele. Un leskro charo tradell len krik har patria. Un glan leskro bogo hi le har phuss, hoi i ducho krik phurdell. Job lell len palla, un kek taprell les nai, jaake sik nashell lo. Koon hi kowa, kai kras kowa lauter? Koon dell i menshen gole un penell, hoi lentsa djala? Me hom kowa, o baro Dewel; glan hake tsirja homs koi, un hom gomme koi, te wenn i palstune diwessa. Kolla, kai djiwenn an dur themma, dikan, hoi krom, un daran. I tsele menshe ap i phub trissan i darjatar. Jon kran pen ap o drom un wan khetne. Jek rikrell pash o wawareste, un penell ap peskro phraleste: Ab soreles! O budepaskro, kai kras i figura, penell ap koleste, kai tchiwell sonakai trul late: Ko kral tu mishto! Un kowa, kai das o sonakai sano, penell ap koleste, kai kol kotja khetne tchiwas: Hi mishto jaake! Ko rikrell. Un jon denn saster an koi figura, te atchell li soreles tardo. Tu, Israel, hal miro budepaskro, tu hal o Jakob, koles mange win rodom, tu weh o Abrahamestar, kai miro maal hi. Tu hal kowa, koles win lom dran i palstune themma ap kai phub. Fun dural dom tut gole un penom ap tute: Miro budepaskro hal tu, tut rodom win, un tchiwom tut gar ap i rig. Ma dare! Me hom tuha! Ma dik darenes! Me hom tiro Dewel! Me krau tut soreles, me wau ap tiri rig, awa, me rikrau tut miri tchatchi mussjah, hoi krell tut sorleder har i wawar. Dik, ladj well ap lauterende, kai hi chojedo tuha, un jon wenn sapaske i wawarenge. Un kolla, kai kurenn pen tuha, hi sik buder gar koi. Tchi atchell lendar. Tu rodeh len palle, un nai hatseh len gar. Kol mursha, kai pen tuha tchingrenn, har tchi hi le. Un har wans le gar koi, wenn kol mursha, kai kuran pen tuha. Me, o baro Dewel, hom tiro Dewel, un taprau tiro tchatcho wast, un penau tuke: Ma dare! Me hom ap tiri rig! Ma dare, tu kirmo Jakob, tu djuw Israel! Me, rikrau pash tute, me, o baro Dewel. Kowa, kai ginas tut win dran o wawareskro wast, hom me, o Israeleskro tchatcho Dewel. Jaake har dell i hacho o djob win peskro tchinepaskro wurdineha, jaake krau tutar i newo tchinepaskro wurdin, koles sasterne danda hi har tchurja, te dess i berge khetne, te wenn le tchik, un i tikne berge har phuss, hoi i ducho krik phurdell. Tu witsreh len pre, un i ducho hidjrell len krik, un i phurdepen phurdell len kate te kote. Palle weh bachtelo pral tiro baro Debleste, un shareh tut tiro Debleha, kai o Israeleskro tchatcho Dewel hi. Kolla, kai tchorwele hi, un kolen gar doha hi djipaske, rodenn pal pani, un dell kek. Un len hi bari trush. Me, o baro Dewel, shunau ap lende, me, o Israeleskro Dewel, mukau len gar. Me mukau pani i berge tele te nashell, un pani dran i phub te well an o telstuno them. Me krau o mulo them te well lestar i them, kai panja nashenna, un dran ko truk them krau i panjeskro them. An o mulo tato them mukau ruka bares te well: zedertikre ruka, akatstikre ruka, mirtetikre ruka un djeteskre ruka. Un o diwjo truk them well pherde subjengre ruka un wawar ruka. Kowa well jaake, te dikenn i menshe un haiwenn, un dikenn dren un djinenn: Dran i soor o baro Deblestar was kowa jaake. Awa, o Israeleskro tchatcho Dewel kras kawa halauter. O baro Dewel, ko rai pral o Israel, penell ap i menshende an wawar themma: Awenn glan un anenn tumaro koowa glan, pral koleste kamenn mantsa te tchingrell. Anenn kowa glan, koleha tumer kamenn te sikrell, te hi tumen tchatcho! Anenn tumare deblen, te penenn le menge, hoi wella an ko tsiro, hoi wella. Putchenn lendar, hoi penan le glan-wi an o phuro tsiro, te dikas, te was kowa jaake. Te nai krenn le kowa gar, mukenn men kowa te shunell, hoi gomme well! Awa, kol debla mu penenn menge, hoi pal kawa well, jaake te nai dikas: Jon hi debla! Penenn lenge, te krenn le tchomone, nai well i latcho koowa, nai well i tchilatcho koowa, jaake te atchell menge o rakepen krik, un mer halauter trashas. Djinenn, kowa nai krenn le gar! Kol debla hi tchi-moldo un nai krenn tchi. Koon len peske win rodell, krell i pale-tchiddo koowa glan o Debleste. Me dom i rajes gole, te well lo peskre lurdentsa fun kotar, kai o kham gar diklo well. Un job was dran peskro them, hoi kote hi, kai o kham pre djala. Un job dell gole ap mande, un stakrell kol wawar bare rajen khetne, har te wans le tchik. un krell lentsa har ko mursh, kai pirja dran tchik chatchell, un glan kowa peskre pirentsa ap ko tchik stakrell. Koon tumendar penas kowa glan-wi, jaake te nai djinams kawa? Koon tumendar rakras kolestar glan i tsiro, jaake te nai penams: Tchatcho hi! Kek tumendar hi koi, kai kowa glan-wi penas, kek, kai rakras kolestar. Kekestar shunam, kai rakras sawe laba. Me homs o glanstuno, kai penom ap i menshende ap i berga Zion: Dikenn, kote wenn le. Un me bitchrom i bitchepaskres an o foro Jerusalem, te penell lo lenge kal laba. Har dikom man trujel, te dikap jek dewel tumendar, hoi nai kras kowa, hatsom kek. Kek his koi, kai nai penell mange, hoi te krap; kek, koles me nai putchoms, un job les mange nai penals! Jon halauter hi chochene, un nai krenn tchi. Un i figure lendar hi gar budeder moldo har i ducho. O baro Dewel penell: Ake, miro budepaskro; les hi miro wast. Me rikrau les, un rodom les mange win, un hom bachtelo pral leste. Miro ducho tchiwom ap leste, te anell lo miro tchatchepen pash i menshende an i tsele themma. Job dell gar gole, un krell kek bare laba, un leskro rakepen well gar shunlo an i dromma. I an-phagedo shilftikro khass, phagell lo gar tele, un i momeli hoi gomme i tikni jagah chatchell, koja krell lo gar win. Tchatchepah, job krell, te lell hakeno peskro tchatchepen. Leske kokres djal gar i soor krik, un job phagell witar gar khetne, bis te kras lo, te djiwenn i menshe ap i tseli phub pal o tchatchepen. Un i menshe an dur themma dikenn ap leste, te sikrell lo len peskro drom. O baro Dewel hi maro rai, kowa, kai o bolepen kras, un har i plachta buchles kras. Ninna i phub kras lo, un lauter hoi li win anell. Un i menshen ap late dell lo o ducho, un djipen kolende, kai ap late djiwenn. Job penell: Me, o baro Dewel, dom tut gole, te aness o tchatchepen pash i menshende. Me taprom tut pash tiro wast. Un me dau jak ap tute. Tu wess o rakepaskro, kai krell i menshentsa win, te wap lengro Dewel; un wess i menshenge an i tsele themma i momeli, hoi sikrell len o drom pash mande. Tu kress i korelenge i jaka pre, un less i pandlen win dran o stilepen, kai hi le beshdo an i kali rat. Me hom o baro Dewel, kowa hi miro lab. Un ko railepen, hoi mange hi, dau me kek wawares, witar gar dau i chochene deblen ko sharepen, hoi mange hi. Kowa, hoi glan i rah tsiro penom, kowa was. Kanna penau newo koowa glan-wi. Glan o tsiro, kai kowa wella, mukau me les tumen te shunell. Giwenn o baro Debleske i newi gili! Sharenn les ap i tseli phub bis an i palstune themma! Sharenn les, tumer, kai ap o baro pani ulerenn, un tumer lauter, kai an o baro pani djiwenn! Ninna tumer, kai an o panjeskre themma djiwenn, sharenn les! Giwenn i bari goljah, tumer an i forja an i mule tate themma, un tumer menshe dran Kedar, kai an i gaba djiwenn! Giwenn bari goljah, tumer, kai an o foro Sela djiwenn! Denn gole i bachtjatar, tumer, kai pral ap i berge djiwenn! Tumer lauter, sharenn o baro Debles! Un kolenge an i panjeskre themma penenn, har baro job hi! O baro Dewel djal win an o kurepen har i sorelo mursh; un kurell pes har i kurepaskro, koleskro dji pherdo hi, te djal lo an o marepen. Soreles dell lo o kurepaskri gole, un kek darjah djal lo win ap kolende, kai kurenn pen leha. Job penell: I rah tsiro penom tchi, atchom pokones, un rikrom man pale. Kanna kamau gole te dell, har i djuwel, kai i ternepen lell, lau pharo ducho un dau palle bari gole. Dran i tsele bare un tikne berge krau i mulo them. Lengro senlepen well djelto. Kote, kai panja nashenn, well i truk them, un i sapeni phub well truk. Mire menshen, kai hi har korele, sikrau i drom, kolestar jon tchi djinenn. Un anau len ap dromma, kolendar jon tchi shunan. Jon djiwenn har an kali rat, un me lau o tamlepen glan lende krik. Un kol barra, hoi ap lengro drom tchiddo hi, lau krik. Kawa krau lenge, un mukau len gar. Kolla, kai rikrenn pen ap i chochene debla, un penenn ap kolende, hoi i menshengre wastentsa kerdo wan: ‘Tumer han mare debla’, kolla wenn pale-tchiddo un hunte ladjenn pen. O baro Dewel penell: Shunenn, tumer, kai shunenn nai gar! Un tumer korele, dikenn un haiwenn! Kek hi jaake korelo har tu, miro budepaskro Israel, kek jaake kashteno har tu, miro bitchepaskro, un kek jaake korelo har tu, miro wi-rodedo budepaskro, kai mange koi hunte wals. Ninna te dikan tumer bud koowa, lan les gar an o dji. Ninna te his tumare kanda pre, shunan gar. O baro Dewel hi o tchatchepaskro. Doleske his leske shukar, te sikrell lo, har baro un railo leskre tchatchepaskre laba hi. Hoi was dran leskre menshende? Lengro them hi wi-tchoredo un wi-randedo. Jon halauter hi tapedo, un pandlo an o stilepen. Randedo hi le, un kek hi koi, kai lell len win dran o pandepen. Tchoredo hi le, un kek hi koi, kai penell: De pale kai! Koon tumendar kamell kawa peskre kandentsa te shunell? Koon kamell koi pre jak te dell an ko tsiro, hoi wella? Koon his kowa, kai mukas o Jakobes win te randell, un das o Israeles i tchorepangren an i wasta? His kowa gar o baro Dewel? Job hi, koleske o dumo sikram un leskro drom gar djam, un ap leskre laba gar shunam. Kote mukas lo peskri bari choli pral mende te well, un mukas men an i sorelo kurepen te well. Leskri choli his trul mende trujel har i jag, un mer haiwam kowa gar. Ninna har chatchras men leskri choli, lam kowa gar an mare djia. Kanna penell o baro Dewel, kowa, kai tumenge, o Jakobeskre tchawenge, o djipen das, un tutar, Israel, i natsjona kras: Ma dare! Me ginom tut win! Me dom tut pash tiro lab gole, te wess mange. Te djah tu an o pani, me hom pash tute, te tassenn tut kol sorele panja gar. Un te djah tu an i jag, palle chatchell li tut gar, un nai krell tuke tchi. Me, o baro Dewel, hom tiro Dewel. Me, o Israeleskro Dewel lau tut win dran o merepen. Me dau lenge o them Egiptia, te ginap tut win. I themma Etiopia un Seba dau koi pashel. Tu hal mange jaake kutch un bud moldo, un kamau tut o tselo djijestar, te dap menshen tuke koi, un dau themma koi, te nai djiwess tu. Ma dare! Me hom tuha! Me anau kolen, kai tutar hi, khere dran i themma, kai kote hi, kai o kham pre djal, un kai o kham tele djal. Ap i rajende pral i themma, hoi hi serwes un tchatches tutar, penau: De kai! Ma rike len pale! Anenn mire tchawen un tchen fun dural, anenn len dran i palstune themma i phubjatar! Halauter te wenn khere, kai miro labeha kharedo wenn, kolen mange krom, te well miro lab baro, kolendar i natsjona krom, hoi miro hi. An kai glan mande kol menshen, kai korele hi, ninna te hi len jaka, un kolen, kai shunenn gar, ninna te hi len kanda! I menshe dran i tsele themma wan khetne. Kek kolendar penas glan-wi, hoi an o phuro tsiro was. Kek kolendar penas menge glan-wi, hoi kanna well. Mu sikrenn le men, koon lendar tchomone glan-wi penas, hoi tchatchepah jaake was, te shunas mer kowa un nai penah: Kawa hi tchatcho! O baro Dewel penell: Mire menshe, tumer han kolla, kai djinenn, hoi me krom; un tumer han kolla, kai mange wi-rodom, te wenn mange koi. Kanna djinenn tumer un patsenn un haiwenn, te hom me o tchatcho Dewel. Glan mande was kek wawar dewel, un pal mande well witar kek wawar dewel. Me kokres hom o baro Dewel, un dell kek wawar har me, kai nai lell tumen win dran o merepen. Me penom glan-wi, hoi kroms; me lom tumen win dran o pandepen, jaake har penom. Kek wawar dewel mank tumende kras kowa. Kowa nai penenn tumer i wawarenge. Kowa penell o baro Dewel. Me hom o Dewel. Un kowa atchau me ninna. Kek hi koi, kai nai lell win dran miro wast, un tchiwell pes mange an o drom. O Israeleskro Dewel hi o baro Dewel, kai tumen dran o pandepen win lell, un penell: Tumenge, kai an o them Babilonia han, bitchrom jekes koi, te anell lo tumen, kai pandle han, win. Un kol Babilonarja, kai kanna i bachteli gole denn, rowenna palle. Me hom o baro Dewel, tumaro Dewel, kowa, kai dran tumende i natsjona Israel kras. Tumaro baro rai hom me. Kawa penell o baro Dewel, kowa, kai kras i drom an o baro pani, te nai djan mank sorele panja. Me hom kowa, kai mukom i wurdja un i graja win te djal, ninna bud sorele kurepangre. Khetne his le koi tchiddo, un stan buder gar pre; win chatchedo hi le har i momeli, hoi buder gar chatchell. Bistrenn ko koowa, hoi his! Ap kowa, hoi pal tumende hi, denn buder gar jak! Dik, me krau newo koowa! Kanna well kowa! Haiwenn un dikenn les gar? Awa, me krau i drom an o mulo them, un mukau bare sorele panja te nashell an o tato them. Mire wi-rodede menshenge dau pani an o mulo them, awa, lengste sorele panja an o tato them. Doleske sharenn man i diwje vieche, ninna i diwje djukle un bare diwje tchirkle. Un mire menshe Israel, kolen mange krom, sharenn man glan i wawarende. Jakob, kowa hal gar tu, kai dal pal mande gole. Israel, tu maral tut gar pal mande tele. Kol bakre, hoi anal, te wenn le chatchedo, his gar mange. Un kol viechentsa, hoi mange maral, sharal man gar. Me krom tuke kek budi i djobeha, hoi mange chatchrals, un krom tut gar khino o sungepaskro koweha, hoi mange chatchrals. Mange ginal tu gar lowenge gudlo sungepaskro khass, witar gar chatchral o viechengro thulepen, te wap tchalo. Na-a, mange kral bud budi tiri doshah. Ko tselo tchilatchepen, hoi kral, kras man khino. Kowa hom me, kai thowau o tchilatchepen tutar tele. Me kokres hom kowa, kai nai krell les. Un bistrau koi doosh, hoi tu ap tute lal. Pen mange, hoi krom, hoi kamal tu gar! Dikas khetne ap kowa, hoi tumer kran! Rake tu, te dikap, te hal an o tchatchepen! Tiro phuro dad, kolendar tumer lauter wan, ninna kowa las doosh ap peste, un tire rakepangre phagan mantsa. Doleske tchiwom tire rashajen pale. Un mukom menshen dran wawar themma pral tute well, te wess paash dino, Jakob. Un krom, te wan tumer Israelitarja praassedo. Kanna shun tu, Israel, miro budepaskro, tumer mire wi-rodede menshe, kolengro phuro dad o Jakob his. Kowa hi, hoi me, o baro Dewel, tuke penau: Me krom tut un dom tut o djipen har gomme gar boldo hals; me hom ap tiri rig. Ma dare, miro budepaskro Jakob, tu Israel, koles me mange win rodom! Me tchorau pani ap o them, koles trush hi, un lengste panja nashenn an o truk them. Miro ducho tchorau ap kolende, kai tutar wenna, un miro latchepen ap tire tchawende. Un jon wenn baro har o senlepen pash o pani, un har i ruka pash i panjengre rigja. Jek pal o wawar penell: O baro Dewel hi miro rai. Bud kamenn tire menshe te well. Jon tchinenn ap pengro wast: ‘Me hom o baro Debleske’, un kharenn pen ‘Debleskre menshe’. O baro Dewel, ko rai pral o Israel, kai ginas les win dran i tchilatche wasta, – job, kai hi o rai pral o bolepen un i phub, penell: Me hom o glanstuno un me hom o palstuno, un dell kek wawar debles har man kokres. Un koon hi har me? Kowa mu dell gole un penell les un sikrell les mande! Koon mukas an o phuro tsiro glan-wi te penell, hoi wella? Mu penenn le menge, hoi wella! Ma darenn, mire menshe! Ma trashenn! Mukom me kowa tumen gar te shunell un penom les tumenge gar glan i rah tsiro? Un tumer shunan un dikan les. Dell i wawar debles har man kokres? Dell i wawar sorelo debles, koles gar prindjrau? Kolla, kai deblengre figure kran, hi tchi moldo, un kol shukar figure hi ninna tchitcheske. Un kolla, kai mangenn len an, dikenn un haiwenn tchi, hoi lengro dewel krals. Koon krals i debles un tchinals i figura, hoi tchi moldo hi? Dik, halauter, kai les an-mangenn, hunte ladjenn pen. Un kolla, kai ko debles pengre wastentsa kran, hi menshe un tchi wawar Mu wenn le halauter khetne glan o tchatcho Debleste! Palle taprell len i daar, un an i ladj hi le koi tardo halauter. Ko budepaskro, kai budrell o sasteha, tchiwell o saster an i jag un krell i tchuri dran leste, un peskri soreli mussjah dell lo koi pre. Palle lell lo bok un nai budrell gar dureder, un job lell trush un leskri soor djal peske. Un ko budepaskro, kai o kashteha budrell, lell i kotar kasht, dikell pal, har baro kowa hi, un tchinell glan, hoi lo i tchurjeha palle win tchinell. Un job krell dran ko kasht i figura, te well li tardo an i kheer. Koi figura dikell win har i mensho, awa, har i shukar mensho. Job tchiwas ruka an i phub, un o brishin mukas len bares te well. Un job djal koi, te dell lo i zedertikro ruk trujel, oder rodell wawar ruka win, hoi wan baro un sorelo an o weesh. Ko kasht lell i mensho chatchepaske, un job lell les un krell i jag, te well leske tato, un pekell maro koi pre. Un ninna lell lo kau kasht un krell i dewel lestar, glan koleste witsrell lo pes ap i phub tele un mangell les an. Jek kotar kasht chatchrell lo an i jag, un ap koleste pekell lo mass. Un chal ko mass un well tchalo. Un job tatsrell pes un penell: “Hawi shukar jag! Mange was tato.” Un ko wawar kasht lell lo un krell peske lestar i dewel, te mangell lo les an, un tchiwrell pes glan leste tele un sharell les un penell: “Le man dran o merepen win, tu hal miro dewel!” Kolla, kai mangenn i figuren an, haiwenn tchi, kek goswepen hi an lende, lengre jaka hi pandlo, te nai dikenn le tchi. Un lengro dji haiwell tchi. Sawo mensho haiwell gar, hoi lo krell. Tchi djal an leskro shero, un kek goswepen hi an leste, jaake te penals lo peske: “O paash kolestar chatchrom an i jag, un ap koi jag pekom maro un mass, un chom les. Un ko wawar paash kolestar, krap i dewel, glan koleste me man tele ap i phub witsrap? Glan i kotar kasht?” Kowa hi jaake, har te mangals lo i jagakri tchik an. Leskro dinelo dji anas les an o chochepen. Kote hatsell lo kek drom win, te penals lo peske: “Rikrau me man gar ap o chochepen?” Ma biste kowa, Jakob! Tu, Israel, hal miro budepaskro. Me krom tut, tu hal miro budepaskro. Israel, me bistrau tut gar. Ko tchilatcho koowa, hoi tu kral, lom tutar krik, te hi lo gar buder. Jaake har i nebla, har i wolka krik phurdedo well, jaake phurdom koi doosh krik, hoi ap tute his. Ab pale pash mande, me plaissrom tuke, te wess miro. Tu bolepen, gib kolestar, hoi o baro Dewel kras! Tu telstunepen i phubjatar, de gole i bachtjatar! Tumer berge, giwenn! Tu weesh tire tsele rukentsa, gib! O baro Dewel las o Jakobes dran o merepen win, un o Israel sharell les. Kawa penell o baro Dewel, kowa, kai ginas tut win dran i bibacht, un kowa, kai tut kras har gomme gar boldo hals: Me, o baro Dewel hom kowa, kai lauter kras, Me kokres krom o bolepen buchlo pral i phub, Un har me i phub soreles pre tchiwom, his kek kote pash mande. Me krau, te wenn kol laba gar tchatcho, hoi i durkepangre penan, un mukau kol drawepangre har dinele win te dikell. Me sikrau, har hi tchi-moldo ko goswepen kolendar, kai patsenn, te hi le gosewo. Me tchakrau pre, te hi lengro goswepen tchatchepah dinlepen. Me krau, te wenn kol laba tchatcho, hoi miro budepaskro rakras. Un kowa, hoi mire bitchepangre glan-wi penan, mukau jaake te djal, har le les penan. Me hom kowa, kai ap o foro Jerusalem penell: “Mu djiwenn menshe an tute!” Un pral i forja an o them Juda penau: “Jon wenn pale pre tardo.” Lauter hoi khetne phagedo hi, tchiwau me pale pre tardo! Me hom kowa, kai ap o baro pani penell: “Ab truk!” Un kol lengste panja, hoi nashenn an o baro pani, krau me truk! Me hom kowa, hoi ap o Kirus penell: “Tu dess garda ap mire menshende har i bakrengro ap peskre bakre.” Un job krell lauter, hoi kamau, te krell lo. Pral o foro Jerusalem penell lo: “Tchiwenn les pale pre!” Un pral o Debleskro baro kheer penell lo: “Tchiwenn leskre barra pale pre!” Kawa penell o baro Dewel ap o Kirus, koles job win rodas, te well lo baro rai: Me taprom tiro tchatcho wast, te witsrap wawar themma tel tire herja, un te lap i chare lengre bare rajendar krik, te wenn wudja pre kerdo glan tute, te atchenn foreskre wudja gar pandlo glan tute. Me djau glan tute, un krau tiro drom tchatcho. Me dau kol sasterne wudja dren, un phagau ko saster, hoi rikrell kol wudja pandles. Me dau tut brawlepen, hoi khatedo his, un kutch koowa, hoi mishto tchakedo his. Te haiwess tu, te hom me o baro Dewel, ko Dewel pral o Israel, un dom tut gole pash tiro lab. Me krom tiro lab bares, ninna te prindjral man gar, un dom tut gole tiro labeha. Kowa krom o Jakobeske, kai mange koi hi, awa, o Israeleske, koles mange win rodom. Me hom o baro Dewel un dell kek wawar. Me kokres hom o Dewel. Me dom tut bari soor, ninna te prindjral man gar, te haiwenn le ap i tseli phub, te dell kek wawar dewel har man. Me hom o baro Dewel. Un dell kek wawar. Me hom kowa, kai krell, te well diwes un rati. Me hom kowa, kai dell bacht un bibacht. Me, o baro Dewel, krau kowa lauter. Tu bolepen, de tchatchepen ap i phub har brishin! Tu phub, kre tut pre, un an latchepen win! Un o tchatchepen mu well baro ap tute! Me, o baro Dewel krom kowa lauter. Djungeles djal koleske, kai chojedo hi koleha, kai les kras! Job hi tchi har i kotar dran i paash dino tcharo mank wawar paash dine kotja. Ko tchik, dran koleste tchare chatchedo wenn, nai penell lo ap koleste, kai lestar tchomone krell: Hoi kreh tu? Un ko tcharo, hoi lo kras, penell kowa nai ap leste: Tu haiweh tchi! Djungeles djal koleske, koon ap peskro dadeste penell: Hoske kral tu man? Un ap i date penell: Hoske anal man ap i phub? Kawa penell o baro Dewel, kai kokres o tchatcho Dewel hi. Job hi o Israeleskro Dewel, un kowa, kai les kras: Hunte penap tumenge, hoi mire tchawentsa krau? Kamenn mange glan te tchinell, hoi te krap mire wastentsa? Me hom kowa, kai kras i phub, un ko menshes, kai ap late hi, ninna. Mire wastentsa krom o bolepen buchles, un kol tsele momlia ap leste penom me, kai le wenn. Me hom kowa, kai mukas o Kiruses pre te stell, te anell lo o tchatchepen. Un me kamau lauter krik te lell, hoi leske ap leskro drom tchiddo hi. Job tchiwell mange ko foro pale pre. Un mire menshe, kai pandles krik anlo wan, kolen mukell job te djal. Kek dell les lowe koleske, witar gar wawar koowa. Kowa penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub. Kawa penell o baro Dewel: O brawlepen dran o them Egiptia, un kowa, hoi i menshe dran Etiopia dren lan, well pash tute, te well lo tiro. Un kol bare sorele mursha dran Seba wenn tire budepangre. Pandles shellentsa wenn le pash tute, un witsrenn pen glan tute ap i phub, un penenn: Kokres pash tute hi o Dewel, un dell kek wawar dewel. Tchatchepah, tu hal i Dewel, kai rikrell pes khatedo, tu o Dewel pral o Israel, tu leh dran o tchilatchepen win! Jon halauter, kai pen chochene deblen kran, hunte wenn wi-ladjedo koi tardo, un hunte wenn lolo i ladjatar. O Israel well win lino o baro Deblestar dran o tchilatchepen hako tsireske. Kek ladj un kek praassepen well ap leste – an kek tsiro. O baro Dewel hi o Dewel, kai o bolepen kras. Job hi o Dewel, kai i phub kras un soreles pre tchiwas. Job kras lat gar jaake, te nai djiwell tchi koi pre. Na-a, job kras lat jaake, te well djipen ap late. Job penell: Me hom o baro Dewel, un dell kek wawar Dewel har man! Me rakrom gar tchorchanes an i khatepen, kai kek shunell, un penom gar ap o Jakobeskre tchawende: Rodenn man tchitcheske! Me, o baro Dewel, rakrau o tchatchepen, un penau tumenge, hoi tchatcho hi. Awenn khetne, tumer, kai nashan tumenge glan o kurepen dran bud themma! Awenn pash mande, te kras o tchatchepen win! Kolla, kai hidjrenn pengre deblen pentsa, haiwan tchi, jon mangenn deblen an, kai nai wenn lenge gar ap i rig. Awenn un sikrenn, te hi tumen tchatcho. Rakrenn khetne un krenn win, hoi kamenn te penell! Koon hi kowa, kai mukas glan i rah tsiro te shunell, hoi kanna djal? Koon penas kowa glan-wi? Homs me kowa gar, o baro Dewel? Un dell kek wawar Dewel har man. Me hom i Dewel, kai o tchatchepen penell un krell. Un i Dewel, kai dran o merepen win lell, hom me kokres un kek wawar. Tumer menshe ap i tseli phub, awenn pash mande! Un me lau tumen dran o tchilatchepen win. Me hom o Dewel un dell kek wawar har man! Me dom man sowel pash mande kokres, un hoi penom, hi tchatcho un nai well gar krik lino: Hakeno hunte witsrell pes glan mande ap i phub, un hako mui dell pes sowel un penell mandar: “Kokres an o baro Debleste hi tchatchepen un soor.” Kolla, kai tchingran ap mande, wenna wi-ladjedo glan mande tardo. O baro Dewel tchiwell o tselo Israel an o tchatchepen. Un jon wenn bachtelo pral kowa, hoi me, o baro Dewel, krom. O chocheno dewel Bel phagas khetne, un o chocheno dewel Nebo peras. Lengre figure, hoi tumer trujel hidjran, wan kanna i viechenge ap lengro dumo pandlo. Jon hunte hidjrenn len un wenn khino tel ko pharo hidjepen. Kal chochene debla phagenn khetne un perenn, un nai anenn gar pengre figuren win, un hunte djan pandles an i wawar them. Tumer dran o kheer Jakob, tumer, kai pral atchan dran o kheer Israel, shunenn ap mande, tumer, kolen rikrom jaake rah har ap i phub han. Awa, jaake rah har boldo wan, hidjrom tumen. Ninna te wan tumer phuro, atchau me kowa, kai homs; ninna te lan tumer parne balla, rikrau tumen. Me hom, kai krom tumen. Un me rikrau tumen, un hidjrau tumen, un lau tumen dran o tchilatchepen win. Konestar nai penenn tumer: “Kowa hi jaake har o Dewel?” Kek hi jaake har me! Ap koneste nai penenn: “Tu un o baro Dewel, tumer han jek har o wawar?” Kekestar nai penenn kowa. Kol menshe, kai krenn pen i chocheno dewel, lenn sonakai dran lengri possita, un tchiwenn rup ap i waga, te plaissrenn le koles, kai haiwell mishto te budrell an sonakai un rup, te krell lo kolestar i dewel lenge. Glan koleste witsrenn jon pen tele ap i phub, un mangenn les an. Jon hadenn les ap pengri phik, un hidjrenn les trujel, un tchiwenn les pale pale ap leskri platsa. Un kote hi lo tardo, un djal fun kokres gar dureder. Dell jek gole ap leste, rakrell lo gar pale, krell peskro mui gar pre, un djal gar koi, te lell lo les win dran i bibacht. Bistrenn kowa gar, tumer, kai peran o Debleskro dromestar tele! Mukenn les an tumaro dji te djal! Mukenn tumenge an o shero te djal, har an o phuro tsiro his: Me hom o Dewel, un dell kek wawar har man. Kek hi jaake har me! An o phuro tsiro penom me glan-wi, hoi wella. Glan rah tsiro rakrom kolestar, hoi gomme gar his. Un me penau: Kowa hoi me mange glan lom, well jaake. Un me krau lauter, hoi kamau te krell. Fun kotar, kai o kham pre djal, dau gole i baro tchirkleste, kai mass chal, te well job. Kowa hi ko mursh, kai krell, hoi mange glan lom. Dran i dur them well lo. Kowa well jaake, har penom. Hoi mange glan lom, krau ninna. Shunenn ap mande, tumer, kai barrengre djia an tumende hi, tumer, kai patsenn, te well tumen kek tchatchepen. Me anau tumenge miro tchatchepen. Kowa hi gar dur tumendar krik. Sik lau tumen dran i bibacht win. An o foro Zion krau i menshen bachteles. un i Israelende sikrau miro railepen. Tele tumentsa, tumer Babilonarja, tumer, pral kolende bis kanna kek o sorleder his! Beshenn tumen an i tchik! Tumer dran o them Kaldea hans beshdo har i rajetsa ap peskri beshepaskri. Kanna besh tut ap i phub! Tutar penell kek buder: ‘Babilon, koi shukar tchai’ un ‘Babilon, koi raili’. Le kol dui barra, kolentsa o djob tiknes kerdo well, un kre jarro! Tchip ko diklo glan tire jaka pale, hade tiri tsocha pre, tchake tire herja pre, un dja an o pani! Tu well diklo, har djal nanges, un ladj well ap tute. Kanna dau me tut ko tselo tchilatchepen pale, hoi kral. Un kek nai rikrell man pale. Kowa penell o Israeleskro Dewel, kai kokres ko tchatcho Dewel hi, un kai lell o koowa peskre menshendar an peskro wast. Leskro lab hi ‘baro Dewel, rai pral o bolepen un i phub’. Rike tiro mui, un besh tut tele, Babilon! Khate tut an i kali rati! Tu well buder gar kharedo ‘Rajetsa pral bud themma’. Me homs chojedo pral mire menshende, un tchiwom len pale mandar, har te wans le buder gar mire, un dom len an tiro wast. Un tut his kek dji lenge. Ninna ap i phurende tchiwal tu tiro pharo wast un dal len phari budi. Un tu penal: Me atchau rajetsa hako tsiro. Un mukal gar an tiro dji te djal, te nai perals kau koowa ap tute pale. Har kowa win djals, his tuke tchi moldo. Shun kanna, tu, kai kameh o brawlepen, un patseh, kote kai beshdo hal, nai djal tuke tchi, un an tiro dji peneh: “Me hom i bareder. Kek well sorleder har me. Me hom kek, kolakro rom merella, un me hom kek, kolat kek tchawe hi.” Well i diwes, kai well kowa lauter pral tute: Tu nashreh tiro romes, un tire tchawe hi mulo. Kowa well sik un soreles ap jek diwes pral tute, ninna te djineh bud drawepangre laba pre te penell, hoi te rikrenn i bibacht dur tutar, un kral bud bengeskro koowa. Tu rikral tut ap tiro tchilatchepen un penal: “Kek dikas man!” Tiro goswepen un lauter, hoi djineh, kras tut pre-phurdo, jaake te penal an tiro dji: “Me hom i bareder. Kek well sorleder har me.” Kanna well i bibacht pral tute, hoi tu nai gar krik drawereh. Awa, bibacht perell ap tute, kolatar nai nasheh gar tuke. Un jaake sik well koi bibacht pral tute, te nai dikeh lat gar glan-wi. Stake glan, pen kol tsele laba pre, hoi te rikrenn i bibacht dur tutar! Kre tiro bengeskro koowa, hoi kral fun tiknes pre! Dik, har tu tut koi nai win leh! Bud gosewe penan tuke, hoi te kress, jaake te wal khino kol bud labendar. Mu wenn le kanna un lenn tut dran i bibacht win, kolla, kai drawerenn an i bolepangre momlia, te djinenn le, hoi wella, un hako newo tchon tuke penenn, hoi pral tute well. Dik, jon wan har tchinlo phuss, hoi i jag pre chatchrell! Kaja hi gar i tikni jag, pash kolate besheh un tut tatsreh. Na-a, jaake sorelo hi koi jag, te nai nashenn le gar penge, un nai lenn gar pengro djipen win. Jaake hi kol tsele drawepangre, kolentsa khetne budral, kolla, kai paran tuha fun ko tsiro, har terno hals. Kek lendar nai rikrell pes ap peskre herja, un perell fun jek rig ap i wawar. Un kek hi koi, kai lell tut win dran i bibacht. Shunenn, tumer dran o kheer Jakob, tumer, kai wenn o labeha Israel gole dino, un wenn dran o kheer Juda. Tumer denn tumen sowel pash o baro Debleste, un penenn, te mangenn o Israeleskro Debles an. An o tchatchepen un i djudjo djijeha krenn tumer kowa gar. Tumer kharenn tumen pal o Debleskro foro, un rikrenn tumen ap o Debleste pral o Israel. Leskro lab hi ‘baro Dewel, rai pral o bolepen un i phub’. An o phuro tsiro penom tumenge glan-wi, hoi wella. Dran miro mui djas kowa win. Me mukom les te shunell. Un jaake sik, har jek i jaka dell, krom kowa, un lauter was jaake, har glan-wi penom. Me djinau, te hi tumen barrengre djia, un tumare menja hi sorelo har dran saster, un tumare sherja har dran lolo saster. Doleske penom me kowa tumenge glan i rah tsiro. Un glan kowa was, mukom me les tumen te shunell, te nai penenn gar: “Miri debleskri figura kras kowa, un koi figura dran kasht un saster, hoi an-mangom, kaja penas, te well kowa jaake.” Kowa lauter shunan tumer, un dikan, kowa was jaake har penom. Kamenn tumer kowa gar dren te dikell un dureder te penell? Kanna mukau tumen newo koowa te shunell, tchomone, hoi khatedo his, un tumer gar prindjrenn. Kau koowa was kanna kerdo un gar an o phuro tsiro. Un tumer shunan tchi kolestar, te nai penenn gar: “Kau koowa, mer djinam les.” An kek tsiro shunan tumer, hoi penom, witar gar kaman kowa te djinell. Un i rah tsiro his tumare kanda pandlo mire labenge. Tchatchepah, me djinom tumaro phukepen. Un jaake rah har ap i phub han, wenn tumer kharedo: Kolla, kai kamenn tchi o Deblestar te djinell. Miri bari choli rikrau pale, te well gar djungeles rakedo pral miro lab. Un lau man phares khetne, te well miro lab gar tiknes kerdo, un te mukap tumen gar mulo te dell. Dik, jaake har rup an i jag tchiddo well, te wenn i djungele barra win, jaake mukom tumen an phare tsirja te well, te wenn djudjo mange. Te rikrau man kanna pale, te dap tumen budeder dawa, palle krau les mange, awa miro labeske. Kamau gar, te well miro lab praassedo. Kamau gar, te lell i wawar o sharepen, hoi mange hi. Shun ap mande, Jakob, tu, kai kharedo weh ‘Israel’! Tu hal kowa, koles gole dom! Me kokres hom o Dewel, un atchau kowa, kai homs un hom. Mire wastentsa krom i phub, un tchiwom o bolepen buchles pral i phub. Me dom len gole, un jon his koi tardo. Awenn tumer lauter khetne, un shunenn! Kek tumare chochene deblendar penas kowa glan-wi: Me, o baro Dewel, rodom o Kirus win, te krell lo o themeha Babilonia, hoi kamau, un te sikrell lo miri soor ap kolende an o them Kaldea. Me penom kawa, awa, me dom kau murshes gole, un mukom les te well. Un kowa, hoi lo peske glan las, kowa djal ninna. Stakrenn glan mande, un shunenn kawa! Glan i rah tsiro penom tumenge, hoi wella. Kowa penom gar an i khatepen. Har kowa was, homs koi. Un kanna bitchras man o baro Dewel, maro rai, un das man peskro ducho. O baro Dewel, kowa, kai tut, Israel, win las dran o pandepen, job, o tchatcho Dewel, hi o Israeleskro Dewel un penell: Me, o baro Dewel, hom tiro Dewel, kowa, kai tute sikrell, hoi tuke mishto hi, un ap hawo drom tu hunte djas. Kamaus, te shunals tu ap mire laba. Palle wals jaake bud latchepen an tiro djipen, har pani an i lengsto pani hi. Un pale te pale wals bacht ap tute, jaake har o baro pani pale te pale ap o them nashell. Tire tchawe, kai pal tute wenn, wans jaake bud har i santa pash o baro pani. Un lengre laba merans gar win. Un kek nai tradans len krik glan mande. Djan win dran Babilon! Sik, nashenn dran o them Kaldea! Denn win gole i bachtjatar, un penenn kawa dureder, jaake te shunenn le kowa ap i tseli phub. Penenn: O baro Dewel las peskro budepaskres, o Jakobes, win dran o pandepen! O baro Dewel anas len ap o drom an o mulo them, un jon trushan gar. Dran i baro bar mukas lo lenge pani te well. Job phagas ko bar an dui kotja, un mukas dran leste pani te nashell. Kau tselo latcho koowa, hi gar i tchilatchenge, penell o baro Dewel. Shunenn ap mande, tumer kai pash o baro pani djiwenn! Denn jak ap miro rakepen, tumer an i themma, hoi dur krik hi! Har gomme gar boldo wom, das man o baro Dewel gole, un das man miro lab. Job kras miro rakepen har i charo, hoi mishto tchinell, un khatras man tel peskro wast. Un job kras mandar i failo, hoi dell mishto tchurje, un rikrell man khatedo har i faile an lengri possita. Un job penas ap mande: Miro budepaskro hal tu, Israel, ap tute sikrau miro railepen. Mange was kowa wawartchandes glan. Un me penom: Tchatchepah, his tchitcheske koi phari budi, hoi ap mande lom. Dom tchitcheske miri tseli soor kolake. Djinau, miro tchatchepen hi pash o baro Debleste, un kowa, hoi lau koleske, hoi krom, well miro Deblestar. Kowa his o baro Dewel, kai kras man jaake, te wap leskro budepaskro, har gomme gar boldo wom. Job kamell, te anap o Jakobes pale pash leste, jaake te well o tselo Israel pash leste khetne. Un miri budi hi bud moldo an i jaka o baro Deblestar. Miro Dewel was miri soor. Kanna shunenn, hoi lo penas: Job penas: Kowa hi gar doha, te hal miro budepaskro, te tchiwess o them Israel pale pre, un aness kolen pale pash mande, kai o Jakobeskre tchawendar pral atchan. Na-a, me krau ninna, te wess i momeli i tsele natsjonenge, hoi sikrell halauterenge ap i phub, kai lau len dran o tchilatchepen win. O baro Dewel, kowa, kai o Israel dran o tchilatchepen win lell, un kokres leskro Dewel hi, job penell koleske, kai i menshe tele dikenn ap leste, un koles i menshe dran bud themma gar kamenna, un lengre raja lestar pengro budepaskro krenn, ap koleste penell o baro Dewel: Bare raja dikenn tut, un stenn pre glan tute. Un pralstune dikenn tut un witsrenn pen ap i phub glan tute, Jon dikan, kai rikrau pash tute, me, o Israeleskro Dewel, kai tut win rodom. Kawa penell o baro Dewel: Har his o tsiro mishto, shunom ab tiri gole. Har was ko diwes, kai lom tut win dran i bibacht, wom ap tiri rig. Un me dom jak ap tute. Me lom tut: – te wess i drom, kai nai wenn i menshe dran hake themma pash mande, – te tchiwess pale o them pre tardo, – te dess tu lende kol kotja them, hoi lenge hi, un kanna muklo hi, – te peness i pandlen: Djan win; un kolenge, kai an i kali rat hi: Awenn win! Palle hi le har bakre, hoi chapen hatsenn pash o drom. Un ap o pralstuno them hatsenn le senlepen. Jon bokenna gar un trushenna witar gar. Un o tato ducho dran o mulo them dukrell len gar, witar gar dell len o kham tchurje. Me, kai man i baro dji lenge hi, sikrau lenge o drom, un anau len pash shila pani, te nai pijenn le. Mank mire tsele berge krau i drom, un mire dromma djan pral lende wergel. Dikenn, mire menshe wenn fun dural: dran i themma, hoi serwes un tchatches tchiddo hi, un fun kotar, kai o kham tele djal. De gole i bachtjatar, tu bolepen! Ab bachtelo, tu phub! Giwenn, tumer berge! O baro Dewel khossas i swa peskre menshendar tele, un kras peskro dji kolenge pre, kai tele rikedo wan. I menshe dran Zion penenn: O baro Dewel mukas men. Maro rai bistras men. Bistrell i djuwel peskro ternepen? Hi lat gar i kamlo dji leske, hoi joi ap i phub anas? Un ninna te bistrals koja les nai, me bistrau tut gar. Dik, an mire dui wasta tchinom me tut dren, Jerusalem! I massurja trul tute hi hako tsiro glan mire jaka. Sik wenn kolla pash tute, kai tut pale pre tchiwenn. Un kolla, kai tut tele phagan un paash dan, nashenn penge. Dik, hoi an i themma trul tute djal! Kol menshe wan khetne, te wenn le pash tute! Me dau man sowel pash miro djipen, penell o baro Dewel: Jon hi tuke har i sonakaskri werkli, hoi trul tiri meen tchiweh, un har i shukar pereskri dori, hoi i tchai trul late pandell, te hi lat bijab. Tchatchepah, i gaba un forja an tiro them wan paash dino un tele chatchedo. Un buder gar bud menshe djiwenn koi. Ko tsiro well, kai hi kau them gar bares doha kol bud menshenge, kai djiwenn kote. Un kolla, kai kaman tut pre te chal, atchenn dur krik tutar. Un kol tchawe, kai tuke boldo wan, har kek an tiro foro djiwas, kolla denn palle gole glan tire jaka un penenn: Kai platsa hi gar lengsto un buchlo doha. Kre menge budeder platsa! Palle putcheh tutar an tiro dji: Koon anas mange jaake bud tchawen ap i phub? Me homs muklo, kek tchawentsa, kokres un krik tradedo. Un kolla kote, koon tserdas len bares? Atchom me gar kokres pral? Kai his kolla? Kawa penell o baro Dewel, maro rai: Dik, me hadau miro wast un miri themeskri plachta pre, te sikrap i menshende an wawar themma, hoi te krenn le. Un palle wenn le un hidjrenn tire mursh tchawen ap i mussi pash tute, un tire tchen hidjrenn le ap pengri phik pash tute. Un bare raja wenn tuke koi un lengre romja denn jak ap tire tikne tchawende. Un bare raja witsrenn pen glan tute ap i phub, un tchumrenn i tchik tire pirendar. Kote haiweh tu palle, te hom me o baro Dewel. Un kolla, kai dikenn ap mande, te wap ap lengri rig, dikenn gar tchitcheske ap mande. Nai lell jek i sorelo mursheske kolen dran leskro wast, kolen job peske randas? Nai tserdell jek i pandlen dran o wast i sorelo rajestar? Kawa hi kowa, hoi well, penell o baro Dewel: Ninna ko sorelo mursheske wenn leskre pandlen krik lino. Un kolen, hoi ko sorelo rai randas, wenn leske krik tserdedo. Kolla, kai kurenn pen tuha, kolentsa kurau me man, un tire tchawen lau dran lengre wasta win. Kolla, kai chan tut, kolla hunte chan pengro mass un hunte pijenn pengro rat, un wenn kolestar jaake mato, har te pijans le gudli mool. Palle haiwenn i tsele menshe, te hom me o baro Dewel, kowa, kai lell tut win dran o merepen, un tserdell tut win dran i tchilatche wasta, me o sorelo Dewel o Jakobestar. Kawa penell o baro Dewel: Kai hi ko liil, hoi me hunte tchinoms, kai dren tardo hi, te mukom me tumari dat? Koon hi kowa, pash koleste man sijaan wals un tumen leske bikroms. Dran tumari doosh han bikedo. Tumer peran miro dromestar tele. Doleske hi tumari dai muklo. Hoske wom me, un kek mensho his koi, dom gole, un kek das pes glan? Hi miri mussi gar lengsto doha, te nai lap tumen gar dran o pandepen win? Hi an mande kek soor, te nai lap gar jekes win dran o wawareskro wast? Dikenn, te tchingrau me ap o baro pani, palle well lo truk i darjatar, un lengste panja wenn har o mulo them. I matchen an lende hi buder gar doha pani, un merenn i trushatar un khandenn palle. Me riwau o bolepen an kalepen, jaake te hi lo, har hidjrals lo kales jekeske, kai meras. O baro Dewel, miro rai, das man i tchip har i siklen jek hi, te djinap, har te rakrap latches kolentsa, kai khino hi. Taissarlakro djangrell lo mire kanna pre, te shunap har jek, hoi lestar siklo well. O baro Dewel, miro rai, kras mange o kand pre, un me tchiwom gar leskro lab ap i rig, un me djom leske gar dran o drom. Me rikrom kolenge miro dumo, kai dan mange dawa, un rikrom mire tchamja kolenge koi, kai tserdan balla dran miri tchora. Me khatrom gar miro mui, har praassan le man un tchungran ap mande. O baro Dewel, miro rai, hi ap miri rig. Doleske atchom gar wi-ladjedo tardo. Me krom miro mui har dran bar, un djinom, me dikau gar tchitcheske ap leste. O Dewel hi pash mande un dell man miro tchatchepen. Koon kamell mantsa an o tchingepen te djal? Mu well lo, te stakras mer khetne glan o tchatchepaskro rai! Koon hi kowa, kai anell tchomone pre ap mande? Kowa stakrell glan, te dikap les. Dikenn, o baro Dewel, miro rai, hi ap miri rig. Koon hi palle, kai penell, te hi man i doosh? Lauter kolla, kai kamenn tchomone ap mande pre te anell, perenn khetne har i phuro ripen, hoi an kotja perell, te chan les i kirme pre. Kowa tumendar, kai krell, hoi o baro Dewel kamell, un shunell ap leskro budepaskro, kowa nai djinell: Ninna te djiwell lo an i kali rat un dikell kek momeli glan peste, hi lo an o baro Debleskro wast. Un kowa krell leske halauter mishto. Tumer lauter, kai i jag krenn, un kashta tchinenn un an-chatchenn, te denn tchurje lentsa, nashenn an tumari jag! Un chatchrenn tumen kokres kol kashtentsa, hoi an-chatchan! Kawa hi, hoi ap tumende well dran o wast o baro Deblestar: An phare duka wenn tumer koi tchiddo. Shunenn, hoi penau, tumer, kai rodenn o tchatchepen, tumer, kai rodenn pal o baro Debleste tumari tseli sorjah: Dikenn ap o Abraham, tumaro phuro dad. Job his har i baro sorelo bar, un tumer han har barra, hoi dran leste dino wan. Dikenn ap tumare phurende, kolendar tumer wenna: ap o Abraham, tumaro phuro dad un ap i Sara, tumari phuri dai! Len his kek tchawe, har dom o Abrahames gole. Un me tchiwom miri bacht un soor ap lende un dom len bud tchawen. O baro Dewel khossell i swa i menshendar an o foro Zion, un tchiwell o tele phagedo foro pale pre. Job krell, te well o mulo tato them har i baar Eden, un o diwjo truk them har o baro Debleskri baar. Kote sanenn un stenn le, parkrenn pen pash o Debleste un giwenn leske. Shunenn ap mande, mire menshe, denn jak ap kowa, hoi penau! Me sikrau o drom, hoi te djan. Un mire tchatchepaskre laba hi har i momeli, hoi sikrell i menshenge an i tsele themma. hoi tchatcho hi. O tsiro, kai miro tchatchepen well, hi gar dur. Un ko diwes well sik, kai lau tumen win dran o tchilatchepen. Un me wau o tchatchepaskro rai pral i wawar themma. I menshe, kai djiwenn pash o baro pani, dikenn ap mande, te lap o kurepen krik. Dikenn pre an o bolepen un tele ap i phub! O bolepen verdjal har i jagakro ducho verdjal. Un i phub perell an peste khetne har i ripen, un hi gar buder. Ninna te merenn kolla, kai ap late djiwenn, har i matsille, lau me tumen dran o merepen win hako tsireske. Un hako tsireske tchiwau tumen an o tchatchepen. Shunenn, hoi penau, tumer, kai prindjrenn o tchatchepen, tumer menshe, kai kamenn miro drom te djal. Ma darenn glan ko praassepen, koleha i menshe tumen praassenn! Ma darenn glan lengro baro mui! Lenge djal har i ripen dran bakrengro bal, hoi i kirme paash chan. Miro tchatchepen atchell hako tsiro tardo, un hako tsireske lau tumen dran i bibacht win. Baro Dewel, ste pre, ste pre! Sike tiri soor! Ste pre har an kol phure tsirja, har mare phurenge ap i rig wal. Hals gar tu kowa, kai o baro panjeskro sap, i Rahab, an kotja das? Hals gar tu kowa, kai o baro pani truk kras, un mank kol panja, hoi jaake dur tele djan, i drom das, jaake te nai djan kolla wergel, kai dran o pandepen win lino wan? Kolen o baro Dewel dran o pandepen win las, wenn pale khere, un wenn o gipah pash i berga Zion. Lengri bacht lell kek lendar. Lengre djia giwenn un bashrenn i bachtjatar. Un duk un ropen dell gar buder. Me hom kowa, kai latches tumentsa rakrella. Un koon hal tu, te dareh i menshendar, kai merenna, awa, kai tele merenn har o khass? Bistran tumer o baro Debles, kowa, kai tumen kras? Job hi kowa, kai o bolepen buchles pral i phub kras, un i phub pre tchiwas. Hoske darenn tumer o tselo tsiro glan i choli kolendar, kai rikrenn tumen tele un kamenn tumen te marell? Lengri choli nai taprell tumen gar! Kolla, kai tele rikede hi, wenn sik win dran o pandepen. Jon merenn gar an lengro stilepen, un len well doha chapen. Me hom o baro Dewel, tiro Dewel, kowa, kai o baro pani diwjo krell, un mukell i baro phurdepen pral leste te djal. Miro lab hi ‘baro Dewel, rai pral o bolepen un i phub’. Un me tchiwom mire laba an tiro mui, un rikrau mire wasta pral tute. Me hom kowa, kai krom o bolepen buchles pral i phub un tchiwom i phub pre. Un me penau ap i menshende an o foro Zion: Mire menshe han tumer! Ste pre! Ste pre! Hade tut, Jerusalem! Tu pijal dran o baro Debleskro khoro, hoi his pherdi leskri choli. Tu hunte pijal ko khoro win, bis te tchi buder an leste his. Kolestar wal har jek, kai hi mato, un nai well buder gar tardo ap peskre herja. Kote his kek mank tire tsele tchawende, kolen ap i phub anal, kai sikras tut o tchatcho drom. Un kek his koi, kai tut ap o wast las, tire tsele tchawendar, kolen bares tserdal. Kal dui koowa wan ap tute: Tiro them was paash dino un tire forja tele-phagedo. Bud tire menshendar meran i bokatar un an o kurepen. Un kek hi koi, te rowell lo tuha, te penell lo tuke latche laba. Tire tchawe peran khetne, un his tchiddo ap hake dromma. Jon hi har i tserfo, hoi an i netsa djas. Jaake tapras len koi choli o baro Deblestar, un leskro tchingepen. Doleske shun tu kawa, tu bibachteli, kai mati hal, i moljatar hal gar mati: Kawa penell o baro Dewel, kai tiro rai un tiro Dewel hi, kowa, kai lell o koowa leskre menshendar an peskro wast: Dik, me lau ko khoro, hoi tut mates kras, dran tiro wast win. Tu hunte pijess buder gar dran o khoro, hoi pherdi miri choli his. Me dau les kanna an o wast kolendar, kai tiro djipen jaake phares kran, kolla, kai ap tute penan: “Witse tut tele, te djap pral tute wergel!” Un tu kral tiro dumo jaake, te hals jek i phubjah, un hals lenge har o drom, pral koleste jon pral wergel djan. Ste pre! Ste pre, Zion! Ab pale soreles! Tchip tire kutch rajengre ripja ap tute, Jerusalem, tu Debleskro foro! Tchatchepah, kek tsiro well kanna buder, kai djal jek an tute dren, hoi gar tchinlo was ap peskro mass, witar gar jek, kai glan mande pale-tchiddo hi. Jerusalem, ste pre dran i tchik! Trissle koi tchik tele! Un besh tut ap i rajeskri beshepaskri! Witse kol shelle tele, hoi trul tiri meen pandlo hi, tu stildi tchai Zion! Kawa penell o baro Dewel: Tchitcheske wan tumer bikedo, un gar lowenge wenn tumer pale win ginlo. Kawa penell o baro Dewel, maro rai: Glan i rah tsiro djan mire menshe an o them Egiptia, te atchenn le kote i tsiro. Un ninna kolla dran o them Assur rikran len tele un kran lenge tchitcheske i pharo djipen. Hoi krap me kate? penell o baro Dewel. Mire menshe wan tchitcheske pandles krik lino. Kolla, kai kran pen rai pral lende, sanenn un phurdenn pen pre, penell o baro Dewel. Un o tselo diwes rikrenn le man dineleske. Doleske well i diwes, kai mukau me mire menshen te djinell, koon hom. Un palle haiwenn le, me hom kowa, kai penell: Kate hom! Har shukar hi, te well kowa pral i berge, kai penell menge latcho newo koowa, un penell: Hi buder kek kurepen. I latcho tsiro was. Tumer han buder gar pandlo. Un ap mende an Zion penell lo: Tiro Dewel hi o baro rai! Shunenn, hoi kol mursha gole denn, kai jak denn ap o foro! Jon halauter denn gole i bachtjatar. Pengre jakentsa dikenn le, har o baro Dewel an o foro Zion pale well. Giwenn khetne i bachtjatar, tumer dran o khetne phagedo foro Jerusalem! O baro Dewel las pes peskre menshenge an, un krell o foro Jerusalem newes. Glan i jaka i menshendar an i tsele themma sikrell o baro Dewel peskri soor, kolah job peskre menshen win lell dran o pandepen. Ap i tseli phub dikenn le, har maro Dewel peskre menshen khere anell. Djan win! Djan win! Djan kotar win, un taprenn tchi an, hoi pale-tchiddo hi! Tumer rashaja, kai hidjrenn o baro Debleskro koowa, djan dran Babilonia win, un thowenn tumen jaake har glan tchinlo hi, te han djudjo glan o Debleste! Kau kopo hunte nashenn gar sik kotar win, witar gar jaake har wans ap o naashepen. O baro Dewel djal tumenge glan win, un dell pal tumende jak, job, o Dewel pral o Israel. Dik, kowa, hoi miro budepaskro krell, djal leske mishto. Job well sharedo un bares kerdo, un well dur pral tardo. His i tsiro, kai dikan bud menshe darenes ap leste, jaake dino dikas lo win, te dikas lo buder gar har i mensho win, awa, djungleder dino har hako wawar mursh. Un kanna dikenn bud menshe dran wawar themma bare jakentsa ap leste, un lengre rajenge atchell o rakepen krik. Kowa, hoi lenge gar dren ginlo was, dikenn le kanna. Un kolestar jon tchi shunan, kowa dikenn le un haiwenn les. Koon patsals kowa, hoi mer kanna shunam! Koon hi kowa, ap koleste sikras o baro Dewel sawi soor? Job was baro glan o baro Debleste har i sano terno ruk, har i drab hoi dran i truk phub well. Les his kek shukapen un kek barepen. Un har mer les dikam, hatsam tchi, hoi an mare jaka shukar wals. I menshe dikan tele ap leste, un tchiwan les ap i rig. I mursh pherde duka un nasslepen his lo. I grecho his lo lenge, glan koleste jon pengro shero krik rissran. Un menge his lo tchi-moldo. Tchatchepah, maro nasslepen, hoi menge his, las job ap peste. Un mare duka tchiwas lo ap peste. Mer patsam, te his leskri doosh, un kai o Dewel das les un phagas les. Mari doosh his kowa, kolake job dukedo was. Un koleske, hoi mer tchilatches kram, was job khetne dino. I phagi his ap leste tchiddo, te djas menge mishto. Job was dukedo, te was mer sasto. Mer halauter hams har bakre, kai nashan pen. Hakeno djas ap peskro drom. O baro Dewel mukas ap leste mari tseli doosh te perell. Job was phares dino, un rikras kowa win, un das kek gole. Har sau terno bakro his lo, koles jek koi anella te well lo maredo. Un har sau bakro, hoi gar gole dell, te wenn lestar i balla tele tchinlo. Jaake kras job peskro mui gar pre. Job was stildo un glan i tchatchepangre anlo un krik lino, te well lo maredo. Un kek nai rakrell leskre tchawendar, kai pal leste wenna. I doshake mire menshendar was job win tserdedo dran o them, kai i djide djiwenn. Un job was paskedo kote, kai i tchilatche paskedo wenn. Un an i mulengro kheer i brawelestar was job tchiddo, ninna te kras job kekeske tchilatchepen, un kek chochepen an leskro mui hatslo was. O baro Dewel kamas kowa jaake, te was lo phagedo. Job mukas ap leste duka te well. Pal kowa, kai das lo peskro djipen i doshake i menshendar, dikell lo tchawen, kai lestar wenna, un djiwell i lengsto djipen. Un kowa, hoi o baro Dewel peske glan las, well lestar kerdo. Job las jaake bud daar un duka ap peste, doleske dikell job ninna i momeli, un leskro dji well tchalo. Miro budepaskro hi tardo an o tchatchepen. Un dran kowa lauter, hoi ap leste was, nai tchiwell job ninna bud menshen an o tchatchepen. Un lengri doosh lell job ap peste. Doleske dau me les i platsa mank i bare un sorele rajende. Doleske, te das job peskro djipen an o merepen. Ninna te dikan i menshe ap leste, har te wals lo i tchilatcho, las job i doosh kol budendar ap peste, un mangas o Debles i tchilatchenge. Jerusalem, tu hal har i djuwel, kai kek tchawe nai lell, kanna gib, tu, kai kek tchawes ap i phub anal, ab bachtelo, gib un de gole i bachtjatar! O baro Dewel penell tuke: Tu, koi mukli djuwel, tut wenn budeder tchawe har kolat, kai romedino hi. Kre tiro plachteno kheer buchlo! Tserde kol plachte ap i rigja dureder! Ab gar tchindo! Kre i shelle lengsto, un de kol saster, hoi rikrenn len, soreles an i phub dren! Tiri familja well bareder un bareder un len hunte well budeder platsa ap i tchatchi rig un ap i serwi rig. Un tire tchawe tradenn wawar menshen win, un djiwenn pale an kol forja, hoi paash dino wan. Ma dare! Tu weh gar wi-ladjedo koi tardo! Mukau kekes, te sal lo pral tute. Doleske ma ladj tut! Tu bistreh koi ladj, hoi ap tute his, har terno hals. Un ko tsiro, har tiro rom meras, well tuke buder gar an o shero. Kowa, kai tut kras, hi kanna tiro rom. ‘Baro Dewel, rai pral o bolepen un i phub’ hi leskro lab. Job ginas tut win dran o pandepen, un hi o Israeleskro tchatcho Dewel. Job well kharedo: O Dewel pral i tseli phub. Tu hal har i djuwel, kai muklo was, un kolakro dji ratell. Kanna dell tut tiro baro Dewel pash peste gole un penell: Har nai tradoms miri romjat krik, kolat win rodom, har terno homs? I tikno tsireske mukom tut. Kanna krau miro dji bares pre tuke un lau tut pale pash mande. Har miri choli pral keras, rissrom me man tutar tele i tikno tsireske. Miro latchepen tuke herell gar pre. Doleske krau miro dji tuke bares pre, penell o baro Dewel, kowa kai tut dran o pandepen win lell. Me krau kanna har an ko tsiro, kai o Noah djiwas, kai dom me man sowel, te well gar buder jaake baro pani pral i phub. Kau diwes dau man sowel, te wap gar buder chojedo ap tute, un te tchingrap gar buder tuha. I berge nai djan ap i rig, un i tikne berge nai perenn khetne, miro latchepen, kowa djal gar tutar, un kowa, hoi win kram, te ham mer mala, atchell tardo. Kowa penau me, o baro Dewel, kai peskro dji tuke pre kras. Jerusalem, tu bibachtelo foro, pral koleste i baro phurdepen djas, Tut his kek, kai tire swa tele khossas! Dik, me tchiwau tut pale pre kutch barrentsa. Tire telstune barra krau dran safire. I turme ap tire massurja hi dran rubine, tire wudja dran kristallo, un tire massurja dran shukar barra, hoi bud moldo hi. O baro Dewel sikrell peskro drom tire tsele tchawende, un lenge djal mishto. An o tchatchepen weh tu soreles tardo. Tu hunte daress kekestar, te rikrell lo tiro djipen phares. Un tu hunte daress kek bibacht. Kaja nai well gar pash tute! Dik, ninna te djan le ap tute pre, well kowa gar mandar. Koon kurell pes tuha, kowa well dino un perell. Dik, me kokres krom koles, kai o saster budrell, un i jag tato krell, te krell lo i charo dran o saster. Un me kokres krom ko kurepaskres, kai marell ko chareha. Kek charo, hoi kerdo was, te dell lo tut mulo, nai dukrell tut. Un hako kopo, kai jek tchomone ap tute pre anell, nai sikreh tu, kai job chochras. Kowa krau kolenge, kai mange budrenn. Un me sikrau, te hi jon an o tchatchepen, penell o baro Dewel. Awenn pash o pani, tumer kolen trush hi! Un tumer, kai tumen kek lowe hi, awenn un ginenn un chan! Awenn un ginenn kek lowentsa un lenn tchitcheske mool un thud! Hoske denn lowe koleske, hoi kek maro hi? Hoske denn tumer kowa, hoi tumer tumari phari budjake lan, tchomoneske win, hoi gar tchalo krell? Shunenn ap mande, palle well tumen latcho koowa te chal, un nai chan tumen tchalo ap i feteder chapen. Shunenn mishto, hoi penau, un awenn pash mande! Shunenn ap mande, te atchenn djido! Un me kamau tumentsa win te krell, te atchas mer mala hako tsireske. Ko latcho koowa, hoi o Davideske penom, well ap tumende. Dikenn, me krom les, te well lo rai un pralstuno pral wawar themma, te sikrell job lende, koon me hom. Ninna tumer denn menshen pash mande gole, kolen gar prindjrenn. Un sawe, kai prindjrenn tumen gar, wenn pash tumende naashedo, te dikenn le, hoi me, tumaro baro Dewel, tumenge krom. Me, o tchatcho Dewel pral o Israel, krau tumen baro un railo. Rodenn o baro Debles jaake rah job mukell pes te hatsell! Denn les an-gole jaake rah job gar dur hi! Koon kamas tchi o Deblestar te djinell, kowa te djal kanna peskro tchilatcho dromestar tele! Un kowa, kai tchilatcho koowa an peskro shero hi, job te mukell sawo koowa, un well pale pash maro baro Debleste, jaake te krell job peskro dji leske pre, un lell leskri doosh krik. O baro Dewel penell: Kowa, hoi mange an o shero djal, hi gar kowa, hoi tumenge an tumare sherja djal. Un tumare dromma hi gar mire dromma. Jaake dur o bolepen pral i phub hi, jaake dur hi ninna mire dromma pral tumare dromma, un kowa hoi mange an miro shero djal, hi feteder har kowa, hoi tumenge an tumare sherja djal. O brishin un o gib perenn tele dran o bolepen, un djan gar buder kote pale. Jon krenn i phub sapeno, te djal latar senlepen un djob win, jaake te well i menshen maro te chal, un djob, hoi nai witsrenn le an i phub o wawar bersh. Jaake hi kol laba, hoi dran miro mui win djan. Jon wenn tchatcho, un kowa, hoi penom, well jaake har me kamau. Un kowa, hoi mange glan lom, well jaake kerdo. Tumer djan bachteles win an o latchepen, un kek rikrell tumen pre. I bare un i tikne berge denn gole i bachtjatar, te dikenn le tumen. Un i ruka an o weesh denn an pengre wasta. Kote, kai subjengre burra un subjengro senlepen bares wan, djan kanna bare senele ruka pre. Doleske well o baro Debleskro lab sharedo. Un kowa hi ninna i sikepen, te bistrell kek, te his o baro Dewel kowa, kai sau koowa kras. Kawa penell o baro Dewel: Djiwenn pal mire tchatchepaskre laba, un krenn, hoi tchatcho hi! Sik well ko diwes, kai lau tumen dran o tchilatchepen win, un tchiwau tumen an o tchatchepen. Mishto djal ko mensheske, kai djiwell jaake, un rikrell pes soreles ap mire laba: kowa, kai rikrell o Debleskro diwes dren un budrell gar ap leste; un kowa, kai rikrell peskro wast pale, te krell lo tchilatcho koowa. Un i wi-themari, kai djal ap o baro Debleskro drom, kowa hunte penell gar: O baro Dewel tchiwell man pale peskre menshendar. Un ko mursh, kai jaake tchinlo hi ap peskro mass, te lell lo buder kek tchawe, hunte penell gar: Me hom i mulo ruk! Leske penell o baro Dewel: Te rikreh tu o Debleskro diwes dren, un kameh kowa te krell, hoi mange mishto hi, un rikreh tut ap kol laba, hoi mire menshendar win krom, palle dau tut i bar an miro kheer, kai tiro lab dren tchinlo hi. Kowa hi feteder har tchawe un tcha. Kau lab, hoi tut dau, well an kek tsiro bistedo. Un kol wi-themarja, kai djan ap o baro Debleskro drom, un hi leske koi, un kamenn les pengro tselo djijeha, un kamenn leskre budepangre te well, hakeno, kai rikrell o Debleskro diwes dren un budrell gar ap leste, un rikrell pes ap kol laba, hoi mire menshentsa win krom, kolen anau pash miri berga, kai me djiwau, un krau len bachteles an miro kheer, kai mangenn man i menshe an. Jon nai anenn mange viechen: sawe, hoi wenn mange chatchedo ap miri chatchepaskri, ninna sawe, hoi chan le glan mande. Un me dikau latches ap kowa. Miro kheer well kharedo: Kheer, kai i menshe dran hake themma o Debles an-mangenn. O baro Dewel, maro rai, kowa kai anas i krik-tradede Israelitarjen pale an lengro them, penell: Me anau gomme budeder khetne pash kolende, kai khetne anlo wan. Awenn kai, tumer lurde dran wawar themma, un perenn pral mire menshende har diwje vieche un chan! Kol mursha, kai hunte jak denn ap mire menshende, hi korelo, un jon halauter haiwenn tchi, un hi har djukle, kai kek gole denn. Jon hi koi tchiddo un dikenn suni, un kamenn te sowell. Bud chapen kamenn le, un lenn gar doha. Jaake hi kolla, kai ap mire menshende jak denn. Jon haiwenn tchi, hakeno dikell ap peste kokres, un rodell, har nai anell lo peskre lowe khetne. Jon denn gole: Awenn kai, me kamau mool te anell, te pijas men mates! Un taissar krah har kau diwes, un gomme shukeder! O baro Dewel penell: Kowa, kai an o tchatchepen tardo his, meras. Un kek lell kowa an peskro dji. Un kolla, kai rikran ap mande, nashran pengro djipen. Un halauter krenna, har te wals kowa gar lengro koowa. Tchatchepah, ko tchatcho mensho was win lino dran o tselo tchilatchepen un bibacht. Job djal kote, kai leske mishto djal. Kek darjah hi kolla an pengre tchibja tchiddo, kai pengro drom an o tchatchepen djan. Tumer, kai mangenn chochene deblen an, han har drawepangre, har mursha, kai pash wawar djuwjende djan, un har djuwja, kai lubja hi. Tumer san pral mande, un krenn tumaro mui bares pre, un sikrenn mange i tchip. Tumer han phukepangre un chochene! Tel hako baro ruk lubrenn tumer trujel, te sharenn i chochene deblen! Un an i tala mank i bare barra marenn tumer lenge tumare tchawen, har te wans le vieche. Un ap kol latche platse an i tala tchorenn tumer lenge chapen un pipen win. Doleske well ko diwes, kai wenn kote maredo tchiddo! Patsenn tchatchepah, te dau jekes, kai sawo koowa krell, kowa gar pale? Israel, tu kral tiro tchiben pral ap i bari berga, un djal koi pre, te maress viechen kolenge, kai kek dewel hi. Un palla ap o wudar un ap i pesse kashta, hoi ap i rigja o wudarestar hi, kral tiro sikepen. Mandar rissral tut tele, un tchakral tiro tchiben wawarenge pre, djal dren un kral les buchles, un mukal tut lendar te plaissrell. Tu kamal te djal an o tchiben lentsa, un dikal len pre tchakedo un nango. Tu djal latcho djeteha pash o debleste Moloch, un ap tute tchiwal bud kutch djet, hoi mishto sungella. Tu bitchral murshen an dur themma, bis an o mulengro them, te anenn le tuke wawar deblen. Kowa lauter, hoi kral, kras tut khino. Un tu penal gar: “Mukau kanna kowa.” Na-a, tu hatsal newi soor un hals buder gar khino. Konestar trashal un daral tu jaake, te chochral man un bistral man, un mukal man tuke gar an o shero te well? Hi kowa gar jaake: I rah tsiro penom tchi koi pral. Un doleske dareh buder gar mandar. Kanna sikrau me, hoi kowa moldo hi, hoi tu ‘tchatcho koowa’ khareh. Ko tselo koowa, hoi tu kral, hi tuke gar mishto. Te deh tu palle gole, mu wenn jon ap tiri rig – tire tsele chochene debla! I phurdepen hadell len lauter krik. I tikno ducho phurdell len trujel. Kolla, kai rikrenn pen ap mande, lenn o them, te well lo lengro, un djiwenn ap miri berga, kai an-mangedo wau. O baro Dewel penell: Krenn o drom! Krenn o drom! Krenn mire menshenge o drom! Lenn halauter krik, hoi lenge ap o drom tchiddo hi! Me, o pralstuno, kai hadedo hom, un hako tsiro djiwau, un kokres o tchatcho Dewel hom, penau: Me djiwau an o pralstunepen an miro bolepaskro kheer, un ninna pash o mensheste, kai i phagedo un tele-rikedo dji an leste hi, te dap pale soor koleste, kai tele rikedo hi, un mukap koles pre te djiwell, koleskro dji phagedo hi. Kamau gar hako tsiro pral i menshende te tchingrell un man choirell. te merenn le gar lauter glan mande, kol menshe, kolen me krom. Lengri doosh his, te lan le gar doha. Pral kowa wom chojedo, un koleske dom me len, khatrom man glan lende un choirom man. Un jon djan dureder ap pengro drom un wan gar pale pash mande. Lengre dromma dikom me, un doleske krau jaake: Me krau len sasto, sikrau len o drom, un rakrau latches lentsa. Un kolenge, kai rowenn, tchiwau i gili an lengro mui, kolah sharenn le man. Kolenge, kai dur krik hi, ninna kolenge kai gar dur hi, lenge halauterenge mu djal mishto, penell o baro Dewel. Me krau len sasto. I tchilatche hi har i diwjo baro pani, hoi rikrell pes nai gar pale, un well pale te pale un hadell khandli phub un tchik pre. Kek latcho koowa hi i tchilatchenge, penell miro Dewel. De bari gole! Rike tut gar pale! Hade tiri gole, te well li jaake sorelo har i phurdepaskri! Un pen mire menshenge, hawo tchilatcho koowa jon kran! Awa, pen o khereske Jakob, hawi doosh job ap peste las! Jon wenn hako diwes, har te rodans le man, un penenn, te kamans le mire dromma te djinell, har te wans le menshe, kai o tchatchepen krenn, un pengro Debles gar mukan. Un jon kamenn, te krap me o tchatchepen lenge win, un te wap pash lende. Bud kope cham tchi, penenn le, te dikess latches ap mende. Hoske dikeh tu kowa gar? Mer rikram men pale o chapastar, un tu haiweh kowa gar! Dikenn, penell o baro Dewel, ap ko diwes, kai tumer mange tchi chan, krenn tumer, hoi tumenge mishto hi, un rikrenn tumare budepangre tele. Ap ko diwes, kai chan mange tchi, tchingrenn tumen un kurenn tumen, un denn i tchilatcho wasteha dren. An kau tsiro, kai chan mange tchi un krenn sawo tchilatcho koowa, nai wenn tumer gar shunlo an o bolepen. Patsenn tumer, kai mange mishto hi, te rikrell pes i mensho pale o chapastar, un mukell peskro shero tele te perell har i phagedo shilftikro halmo? Te pandell lo i gono trul peste un beshell pes an i jagakri tchik? Patsenn tumer, sawo koowa hi mishto mange? Hi kowa tchatchepah i diwes, ap koleste me, o baro Dewel, latches dikau? Kanna penau tuke, hoi i diwes hi, hoi glan mire jaka mishto hi: I diwes, kai kreh tu kol shelle pre kolendar, kai pandlo wan, un kai kek tchilatchepen kran. Muk kolen te djan, ap kolende pharo koowa tchiwal! Le ko koowa krik, koleha len tele rikral! Un phage kol shelle, hoi trul lengre menja pandlo hi. De koles te chal, kai bokell! un le kolen khere pash tute, kai tchorwelo hi un ap o drom djiwenn. Te dikeh jekes, koles kek ripja hi, de les koola! Un ab tiri familjake koi! Palle well tiro tchatchepen glan har o kham taissarlakro. Un tiro dukepen well sik sasto. Un hakeno dikell ko latcho un tchatcho koowa, hoi kral. Un o baro Dewel djal pal tute peskri sorjah un dell jak ap tute. Palle deh tu gole, un o baro Dewel rakrell ap tute pale! Hako kopo, kai deh gole ‘ab ap miri rig’, penell job: ‘Kate hom.’ Tu rikress kekes tele pash tute, un aness tchi ap jekeste pre, hoi gar tchatcho hi, un rakress gar djungeles pral leste. Tu dess tiro maro koles, kai bokell, un dess koles, kai les gar doha djipaske hi, lauter, hoi les hunte well. Palle djal tuke o kham pre an o kalepen, kai tu djiweh. Un tiri rati well har o mashkral-diwes. Un hako tsireske sikrell tut o baro Dewel tiro drom. Ninna te djiweh an o mulo tato them, dell lo tut doha djipaske, un dell tut newi soor. Palle hal tu har i baar, kolat hako tsiro doha pani hi, awa, har i pani, hoi dran i phub pre djal, un koleskro pani hako tsiro nashell. Un tire menshe tchiwenn pale kol phure forja pre, hoi bud bersha paash dino koi tchiddo his. Awa, jon krenn kol phure massurja newes, kolen tire phure menshe koi tchiwan glan i rah tsiro. Un tu weh kharedo: Kowa, kai phagede massurja pale pre tardo tchiwell, un kowa, kai i dromma kote pale tseles krell, kai i menshe djiwenn. Te rikreh tire herja pale, te djas gar ap i budi ap o Debleskro diwes, un djah gar i lowenge palla ap ko diwes, hoi mange hi, un peneh: Kowa hi miro shukeder diwes, kai sharau o baro Debles un mangau les an, te shareh les tu jaake, te djas gar ap i budi un kek lowenge palla, un kreh kek bare laba, palle hatseh tchatchi bacht an o baro Debleste. Un me, o baro Dewel, hadau tut pral i pralstune berge. Un dau tut ko them, hoi dom tiro phuro dadeste, o Jakobeste. Kawa hi, hoi o baro Dewel penas. Dik, o baro Debleskri mussi hi lengsto doha, te nai lell lo tumen dran o tchilatchepen win! Un leskre kanda hi gar pandlo, te nai shunell lo gar. Na-a, tumari doosh, hoi ap tumende lan, hi tardo mank tumende un tumaro Debleste. Dran ko tchilatchepen, hoi kran, khatrell lo peskre jaka tumendar, un doleske shunell job gar. I wawarengro rat kras tumare wasta ratlo, un koi doosh, hoi ap tumende lan, kras tumare gushte tchiklo. Tumaro mui rakrell chochepen, un tumari tchip tchilatchepen. Kekeske tumendar, kai djal glan o tchatchepaskro mursheste, djal trul o tchatchepen. Un kek, kai anell tchomone ap i wawareste pre, penell o tchatchepen. Pash tumende hi jaake: Ap kowa, hoi tchi moldo hi, rikrenn tumen, un rakrenn o chochepen. Kowa, hoi an tumare sherja trujel djal, hi har nai chochenn un dukrenn i wawaren. Ko tchilatcho koowa, hoi win well, anell o merepen, jaake har tikne tchilatche sapa, kai dran lengre jare wenn, un har koi netsa, hoi i spinna krell. Kowa, kai kol sapengre jare chala, hunte merell. Te stakrell lo i jaro khetne, well i sap win. Kowa, hoi tumer win krenn, hi tchitcheske, hi gar budeder moldo har i ripen kerdo dran i netsa, hoi i spinna kras, un koleha nai tchakreh tchi tele. Kowa hoi tumer krenn, hi chochepen. Tumare wastentsa dukenn un marenn tumer. Tumare herja nashenna pal o tchilatchepen, un hi sik, te mukenn le kolen te ratell, kai kek tchilatchepen kran. Kowa, hoi mukenn tumenge an o shero te djal, hi har nai chochenn un dukrenn i wawaren. Ap tumare dromma atchell phagedo djipen pale. Tumenge hi tchi moldo, te djal i wawarenge mishto. Un o tchatchepen kamenn gar te krell. Bange dromma djan tumer. Sawe menshe perenn an i bibacht. Doleske dell men o Dewel gar maro tchatchepen, un leskro latchepen well gar ap mende. Hoske bitchrell lo menge kek momeli? Lauter, hoi dikah, hi kali rat. Kaana djal menge o kham pre? An o pessester kalepen nashah mer trujel. Har korele taprah pal i wanta, har sawe, kai dikenn gar, kai le djan. Mashkral o diwes perah har te wals rati. Mank i saste ham jaake har te wams mule. Har pandle diwje vieche dah gole i dukatar, un rowah har i taube. Mare djia nashenn pal ko diwes, kai well menge o Dewel ap i rig, un lell men win dran i tchilatche wasta. Job well gar, un tchi djala. Baro Dewel, bud kope peram tutar tele. Mari doosh, hoi mer ap mende lam, sikrell har tchilatcho ham. Ko tchilatchepen, hoi kram, hi glan mare jaka, un mer djinah, hawo djunglepen ap tute kram: Mer phagam maro baro Debleha, djiwam har te prindjrams les gar, un peram lestar tele. Kram i wawaren tiknes maro rakepah, un phukram ap lende. Lam men chochepen glan un rakram chochepen. Mer dam i wawaren gar lengro tchatchepen, un bud kope rakram gar o tchatchepen pral lende win. Ap i parepaskri platsa ginam un bikram o chochepah, un tchatcho rakepen hatseh kote gar. Jaake meras o tchatchepen, un ko mensho, kai kamell tchi o tchilatchepastar te djinell, well win randedo. O baro Dewel dikas kowa lauter, un leske his djungeles, te dell kek tchatchepen buder. Un bare jakentsa dikell lo, te hi kek mursh koi, kai koi djal, te well lo kolenge ap i rig, kai tele rikedo hi. Kote was lo kokres peskri sorjah, un peskro tchatchepen was leske pash o wast. Un jaake har riwell i lurdo i sasterno gad an, jaake riwell job o tchatchepen an. Un jaake har i lurdo i sasterni stadi ap peskro shero tchiwell, jaake tchiwell job o kurepaskri bacht ap peste. Leskri choli hi har i plaashka ap leste, te dell lo kolende pengri phagi, kai i wawarenge tchilatchepen kran. Kolen dell lo pale pal kowa, hoi jon kran. Bari choljah djal lo ap lende. Ninna kolen dell job pengri phagi, kai djiwenn dur krik wergel o baro pani. Palle taprell i daar i menshen ap i tseli phub glan o baro Debleste un leskro railepen. Job wella har i diwjo sorelo pani hoi nashella, koles o ducho o baro Deblestar glan peste phurdell. O baro Dewel penell: Mire menshenge an o foro Zion wau, te lap len dran o merepen win. Kolenge dran o kheer Jakob wau, kai mukan pengro tchilatcho drom. Kawa krau me lentsa win, penell o baro Dewel: Me tchiwom miro ducho ap tumende. Un mire laba, hoi penom tumenge, atchenn pash tumende. Un tumer penenn len dureder ap tumare tchawende, un jon ap pengre tchawende, un kolla ap pengre tchawende. Kowa atchella jaake kanna un hako tsireske. Kowa penau me, o baro Dewel, Ste pre, Jerusalem, ab railo har o kham! I newo diwes well tuke, un o Debleskro railepen djal pre pral tute. Dik, kalepen tchakrell i phub un tamlepen i wawar themma, pral tute stell o baro Dewel pre, un leskro railepen mukell pes pral tute te dikell. Un i menshe dran wawar themma wenna, te dikenn le, har railo tu hal. Un lengre raja wenna, te dikenn le ko railepen, hoi pral tute pre djas. Dik trujel, un dik, hoi djal! Tire menshe wenn khetne, te djan le khere. Tire mursh tchawe wenn fun dural, un tire tcha wenn hidjedo ap mussja. Palle dikeh tu kowa, un bari bachtjatar chatchell tiro mui har i momeli, un tiro dji trissella un djal dur pre. Bud brawlepen dran wawar themma well anlo pash tute, fun wergel o baro pani well lo pash tute. Bud khamele tchakrenn tiro them, terne khamele dran Midian un Efa. Kolla anenna sonakai un sungepaskro koowa dran Saba. Un i menshe sharenn o baro Debles. I tsele bakre dran Kedar un Nebajot wenn anlo pash tute, te wenn le maredo un chatchedo o baro Debleske, te dikell lo latches ap tute. Un jaake krell o baro Dewel peskro railo kheer gomme shukeder. Koon hi kol shiffe, kai wenn sik har i wolke, un har i parne tchirkle, hoi wenn khere an pengro kheer? Ap mande dikenn i menshe wergel o baro pani. Un i shiffe, hoi wenna dran Tarsis, ulerenna glan win, te anenn le tire tchawen, hoi dur krik his, khere. Un lengro sonakai un rup anenn le peha, te sharenn le tiro baro Debles. Job kokres hi o Israeleskro tchatcho Dewel, un kowa, kai kras tut railo. Un i wi-themarja tchiwenn tire massurja pale pre, un lengre bare raja wenn tuke pash o wast. An miri choli dom me tut, an miro latchepen lau tut pale pre. Un tire bare wudja atchenn hako diwes pre. Pral o diwes har an i rat wenn le gar pandlo, te nai anenn kol menshe dran wawar themma pengro brawlepen pash tute, un te nai wenn lengre raja glan tute. Kol themma, kolengre menshe kamenn gar tuke te budrell, wenn paash stakedo, un lengre menshe maredo, te atchell tchi lendar pral. Kutch kasht dran o shukar weesh ap i berge Libanon well pash tute anlo, te well miro kheer shukar kerdo. Un jaake sikrau, har railo kai platsa hi, kai tardo hom. Un i tchawe kolendar, kai rikran tut tele, wenn pash tute, un tchiwenn pen glan tute tele. Un kolla, kai praassan tut, witsrenn pen glan tire herja an i tchik. Un jon kharenn tut ‘foro o baro Deblestar’, un ‘Zion, o foro o Israeleskro Deblestar’. His i tsiro, kai hals muklo, un kek kamas tut un djas pash tute. Kanna krau tutar, te wess hako tsiro sharedo un shukar, i foro, kai hi hakeno bachtelo jaake rah har menshe ap kai phub hi. Tu leh o brawlepen i menshendar dran wawar themma un kutch koowa lengre rajendar. Palle haiweh, te hom me, o baro Dewel, kowa, kai las tut win dran o pandepen, te hom me, o Israeleskro sorelo Dewel, kowa, kai tuke plaissras. Sonakai anau me, un gar lolo saster. Rup anau un gar saster. Lolo saster anau un gar kasht. Un saster anau un gar barra. Tire raja rikrenn tut buder gar tele. Tel lende djal tuke mishto un tut well tiro tchatchepen. I kurepaskri gole well gar buder shunlo an tiro them. Paash-dine forja un kurepen dell gar buder koi. Na-a, mank tire massurja krell kek tuke tchilatchepen, un tu shareh man koleske. Tut hunte well buder gar o kham ap o diwes, witar gar o tchon an i rat, te well tut i momeli. Na-a, o baro Dewel well tuke i momeli hako tsireske. O railepen tiro Deblestar well tiri momeli. Tiro kham djal gar buder tele, un tiro tchon atchell diklo. o baro Dewel well tuke i momeli hako tsireske. Un kol phare diwessa, an kolende tu rowal, hi palle trujel. Tire menshe hi halauter an o tchatchepen tardo. Un kau them hi lenge hako tsireske. Jon hi har i tikne ruka, hoi tchiwom an i phub, un hoi bares wan. Mire wastentsa krom len, te sikrap miro railepen. Ninna dran tiri tikneder familja wenn jek sero menshe. Un i familjatar, hoi gar an-diklo hi, well i soreli natsjona. Me, o baro Dewel, krau kowa peskro tsireske sik. O baro Debleskro ducho hi ap mande. O baro Dewel rodas man win un bitchras man, te penap i tchorwelenge o latcho lab. te krap i phagede djia sasto, te penap i pandlen, te hi le buder gar pandlo, un penap i stilden, te nai djan le win dran o stilepen. Me wom bitchedo, te dap win gole, te was ko bersh, kai sikrell o baro Dewel peskro latchepen ap peskre menshende. Ninna was ko diwes, kai dell maro Dewel hakenes ko tchilatchepen pale, hoi job ap o them Juda kras. Job bitchras man, te khossap i swa tele kolenge, kai kanna rowenn. Un kolla an o foro Zion, kolengre djia rowenn, hunte wenn buder gar beshdo an i jagakri tchik un rido an gone. Na-a, me dau len werklia, te krenn le pen shukar, un sungepaskro djet. Lengre djia te giwenn un atchenn buder gar phagedo. Un jon wenn kharedo: ‘Bare ruka, hoi anenn sharepen o Debleske’, un ‘Ruka, hoi o baro Dewel peske an i phub tchiwas’, te well leskro railepen diklo. Kol phure forja, hoi jaake rah tele phagedo un paash dino koi tchiddo hi, tchiwenn jon pale pre. Kal forja, kai bud bersha buder kek djiwell, wenn pale newes kerdo. Wi-themarja wenna un denn jak ap tumare bakre, un budrenn tumenge ap i hachetikri phub un ap o drakengro them. Tumer wenn rashaja o baro Deblestar, un wenn kharedo ‘maro Debleskre budepangre’. Un ko brawlepen dran wawar themma, koleha mukenn les tumer tumenge mishto te djal, un koleha sharenn tumen. Tumer hidjran bari ladj un praassepen, doleske lenn tumer kanna i baro them un i bacht, hoi atchella hako tsireske. Me, o baro Dewel kamau o tchatchepen, un hom chojedo pral o tchorepen un o tchilatchepen. Un tchatchepah, me dau latcho koowa i menshende an Juda ko tselo tchilatchepaske, hoi ap lende was. Un me krau lentsa win, te atchas mer mala hako tsiro. Koi pre dau miro tchatcho wast. Lengre tchawe, kai pal lende wenna, hi prindjedo un an-diklo pash i menshende an hake themma. Un koon len dikell, haiwell: Kolla hi i menshe, ap kolende o baro Dewel peskri bacht tchiwas. Me hom bachtelo pral o baro Debleste, un miro dji giwell miro Debleske. Job hi trul mende har i ripen, te well kek tchilatchepen ap mende, un tchiwas tchatchepen ap mende har i plaashka, jaake har hidjrell i bijabeskro i shukar stadi, un leskri pirni shukar werklia un gustria. Jaake har mukell i phub o senlepen pre te djal, un bares te well, jaake mukell o baro Dewel, maro rai, o tchatchepen pre te djal, un maro sharepen bares te well pash i menshende an i tsele themma. Te dikau tut, Jerusalem, nai rikrau gar miro mui, dran o kamlepen ap tute dau gar pre, bis te lell o foro peskro tchatchepen, un leskri bacht pre djal har o kham un diklo well har i jag an i rati. Palle dikenn i menshe an wawar themma tiro tchatchepen, un i tsele bare raja dikenn tiro railepen. Un tu weh pash i newo lab kharedo, kowa, hoi o baro Dewel tut dell. Un tu weh har i kutch rajeskri stadi an o baro Debleskro wast, awa, i rajeskro shereskro an tiro Debleskro wast. Tu weh gar buder kharedo ‘muklo foro’ un tiro them ‘mulo them’. Tu weh gole dino ‘o Debleskri pirni’, un tiro them ‘bachteli romni’. O baro Dewel dikell latches ap tute, un romedinerell pes tiro themeha. Jaake har i terno mursh peske i terni tchai lell, jaake lenn tire menshe o them Juda penge. Un jaake bachtelo ko bijabeskro hi pral i terni tchai, kolah job bijab krell, jaake bachtelo hi tiro Dewel pral tute. Jerusalem, me tchiwom murshen ap tire massurja, te denn le jak ap tute. O tselo diwes un i tseli rat denn le bares gole, un mukenn gar tele, te bistrell tut o baro Dewel gar. Jon denn jaake rah gole, bis te job o foro Jerusalem pale pre tardo tchiwas, un bis te job les jaake kras, te well o foro ap i tseli phub sharedo. O baro Dewel das pes sowel un das peskro tchatcho wast pre, un hadas peskri soreli mussi, un penas, te dell kek tsiro buder, kai mukell lo kolen tiro djob te chal, kai kurenn pen tuha, un witar gar i menshen dran wawar themma tiri mool te pijell, kolake tu jaake phares budral. Awa, kolla, kai o djob dren anan, kolla chan les ninna un sharenn o baro Debles. Un kolla, kai i drake dren anan, kolla pijenn ninna i mool lendar ap i platse glan miro kheer. Murshale an o foro Jerusalem, djan win dran o foreskre wudja! Djan win! Krenn i drom i menshenge, kai khere wenn! Krenn o drom tchatcho! Lenn kol barra krik! Krenn ko drom djudjo! Hadenn i sikepen pre i menshenge dran wawar themma! Dikenn, o baro Dewel mukell kal laba te shunell ap i tseli phub: Penenn i menshenge an o foro Jerusalem: Kowa, kai lell tumen win dran o tchilatchepen, hi ap o drom. Kolen job peske khetne anas, kolla hi pash leste. Awa, kolen job peske ginas, kolla djan glan leste. Un jon wenn kharedo ‘Debleskre menshe’ un ‘wi-ginle o baro Deblestar’. Un tut denn le gole ‘o foro, hoi o Dewel kamell’ un ‘o foro, hoi buder gar muklo hi’. Koon hi kowa, kai well dran o them Edom dran o foro Bozra, rido an lole koola? Koon hi kowa, kai hi jaake railes rido, un kai nashell railes an peskri bari soor. Kowa hom me, o baro Dewel, kai rakrell an o tchatchepen: Man hi i soor, te lap tumen dran o merepen win. Hoske hi loles ap tire koola? Un hoske hi tire koola har jekestar, kai stakrell i drake? Me stakrom kol drake kokres, un i menshendar dran wawar themma his kek pash mande. Me stakrom len miri choljah, awa, bari choljah stakrom len khetne. Un lengro rat was ap mire koola, un miri baja was ratlo. An miro dji was o diwes, kai dau hakenes pale, hoi lo kras. Un ko bersh was, kai lau mire menshen dran o tchilatchepen win. Me dikom man trujel, un kek his koi, kai ap miri rig his. Un kamom les gar te patsell, te rikrals kek pash mande. Koi kras man miri choli soreles. Un me stakrom i menshen an wawar themma khetne an miri choli. Un jon wan mato dran miro choli. Un me mukom lengro rat ap i phub te nashell. Me kamau te rakrap pral o Debleskro latchepen, ko baro koowa, hoi o baro Dewel halauter menge kras, un ko tselo latcho koowa, hoi mukas lo ap o kheer Israel te well. Les hi lenge i baro dji un hi lenge jaake latches. Job penas: Tchatchepah, mire menshe hi le, menshe kek chochepah. Doleske was lo, te lell lo len win dran ko tselo pharo koowa, hoi ap lende tchiddo his. Kek wawar, kek bolepaskro un kek bitchepaskro was lenge ap i rig. Na-a job kokres was, un las len dran kowa lauter win. Dran leskro tselo dji kamas lo len un his lenge latches. Doleske las lo len koi win, hadas len pre, un hidjras len hake diwessa an ko phuro tsiro. Ninna te his lo lenge jaake latches, kaman le gar ap leste te shunell, un dukran les an leskro dji. Kote was lo chojedo ap lende, un kuras pes lentsa. Kote mukan le penge pale i phure tsirja an o shero te djal, kol diwessa, kai o Mose, djiwas, un putchan pendar: Kai hi o baro Dewel, kai las peskre menshen win dran o baro pani, khetne kolentsa, kai ap lende jak dan? Kai hi o baro Dewel, kai ap lende peskro ducho tchiwas? Kai hi kowa, kai peskri bari sorjah ap o Moseskri tchatchi rig was? – Kowa, kai kras, te djal ko pani glan lende ap dui rigja, un peske jaake i baro lab kras, hoi an kek tsiro bistedo well. Kai hi kowa, kai mukas mare phuren mank telstune panja te djal, jaake har diwje graja, hoi soreles ap i herja hi? Har grumja, kai djan i berga tele, te hatsenn le senlepen, jaake anas o baro Dewel peskre menshen kote, kai len doha djipaske his. Awa, baro Dewel, jaake anal tu len pengro drom, un kral tuke i railo lab. Dik dran o bolepen tele, un dik tele dran tiro railo kheer! Kai hi tiro kamlepen, hoi menge chatchell? Kai hi tiri soor? Hi tut buder kek dji un kek latchepen menge? Tu hal maro dad. O Abraham djinell tchi mendar, un o Jakob prindjrell men gar. Tu, baro Dewel, hal maro dad, kowa kai men win las dran o them Egiptia. Glan rah tsiro kral tu tuke koleha i baro lab. Hoske, baro Dewel, mukeh tu men tire dromendar tele te djal, te kram mare djia har bar, jaake te djiwam buder gar tuha? Ab pale pash mende! Ma biste tire budepangre! Mer ham tire menshe. I tikno tsiro tradan menshe dran wawar themma men, tire menshen, dran maro them. Kolla, kai kuran pen mentsa, stakran tiro kheer khetne, kai tu khere hals. Un mer wam har sawe, pral kolende tu an kek tsiro o rai hals, un pral kolende tiro lab gar win gole dino was. Ab har i jag, hoi chatchrell truk kasht, un mukell o pani an i piri te kerell! Sike koon tu hal mank kolende, kai kamenn tut gar, te trissenn i menshe dran wawar themma glan tute, te kreh tu pale baro sorelo koowa, hoi kek wawar nai krell, witar gar glan-wi dikell. Ab tele, te trissenn i berge glan tute! An kek tsiro shunas jek i deblestar jaake har tu hal. Kek kand shunas sawestar, un kek jak dikas i debles, kai krell sawo baro koowa kolenge, kai dikenn ap leste. Tu wal pash kolende, kai kran o tchatchepen i bachtelo djijeha, un djan ap tire dromma un kran, hoi lendar kamal. Tu choiral tut, har shunam buder gar ap tute. Te djah ap tire dromma, leh tu men win dran o tchilatchepen. Kanna wam halauter glan tute har jek, kai pale-tchiddo hi. Ninna o tchatcho koowa, hoi kram, hi har i ratli baja ap mende. Mer halauter wam har mule patria. Mari doosh hidjrell men krik, har i ducho mule patria krik phurdell. Un koi hi kek, kai tiro lab an-gole dell, kek, kai well pash tute, te rikrell lo pes ap tute. Tchatchepah, tu kameh buder tchi mendar te djinell, un mukeh men tapedo an maro tchilatchepen. Kanna, baro Dewel, tu maro dad, mer ham har i loli phub, dran kolate tu i tcharo chatcheh. Tire wasta kran men halauter. Baro Dewel, muk tiri choli gar jaake bares te well, te bistress mari doosh gar buder. Dik ap mende, mangah tut, tire menshe ham halauter. Tire forja wan har i mulo them. O foro Jerusalem hi paash dino un i berga Zion muklo. Maro railo Debleskro kheer, kai sharan tut mare phure, chatchras i jag pre, un maro shukar koowa hi khetne stakedo tchiddo. Baro Dewel, kameh tut pash kawa lauter kanna gomme pale rikrell? Kameh tu tchi penell, un mari ladj gomme dureder un bareder te krell? O baro Dewel penell: Me homs koi, te rodenn le man. Un jon putchan gar pal mande. Me homs koi, te hatsenn le man. Un jon rodan man gar. Me penom: Kate hom! Kate hom! ap menshende, kai man gar an-gole dan. Me rikrom o tselo diwes mire wasta win kol menshenge, kai kaman gar ap mande te shunell, un djan i drom, hoi gar mishto hi, un djiwenn pal pengro shero. Kol menshe mukenn gar tele, te krenn le kowa, hoi man choirell: Jon anenn viechen i wawar deblenge ap lengre shukar platse, un chatchrenn lenge sungepaskro koowa ap barra. Rati hi le beshdo pash i mulengre khera, te putchenn le i mulen, un atchenn pral i rat an khatede platse, kai mangenn le wawar deblen an. Jon chan balengro mass, un pijenn summi, hoi mass dren hi kol viechendar, hoi pale-tchiddo hi. Un jon penenn i wawarenge: Atch krik tuke, ma tape man an! Me taprom ko koowa miro deblestar an. Sawe menshe, penell o baro Dewel, nai dikau me gar glan i jaka. Miri choli pral lende hi har i jag, hoi o tselo diwes chatchell. Dikenn, kowa lauter hi pre tchinlo an i liil glan mande. Un me rikrau gar miro mui, bis te dom len ko tselo tchilatchepen pale, hakeneske ap peskro shero: Ko tchilatcho koowa, hoi jon kran, un ko tchilatcho koowa, hoi lengre phure kran, penell o baro Dewel. Jon chatchran ap i berge wawar deblenge sungepaskro koowa, un koleha anan le ladj ap mande. Jaake dau me kowa ap lengre sherja pale, kowa lauter, hoi kran le ninna an i phure tsirja. Kawa penell o baro Dewel: Jaake har kek hacho peskre drake tele dell un krik witsrell, kai gomme mool an lende hi, jaake kamau me ninna te krell mire menshentsa, te mukap len gar lauteren te marell. Hi sawe mank lende, kai mange koi hi. O Jakobestar wenna pale menshe, un dran Juda wenna sawe, kai ap mire berge djiwenna. Kolen, kai me win rodom, lenge well o them, un mire budepangre djiwenn kote. Mire menshenge, kai putchenn pal mande, well i tala Sharon koi platsa, kai anenn le pengre bakre, un i tala Achor well koi platsa, kai atchenn pengre grumja. Tumenge, kai o baro Debles mukan, well wawartchandes: Tumer bistran miri berga, kai wau an-mangedo, un tchiwan o chocheno debleske, o Gad, chapen glan. Un glan o chocheno debleste, o Meni, tchoran mool win. Doleske penau me, tumer wenn mulo dino o chareha, un hunte djan ap i tchanga, te wenn maredo har vieche. Har dom me tumen gole, dan tumen gar glan. Har rakrom tumentsa, shunan gar, un kran, hoi djungeles hi an mire jaka, un rodan tumenge kowa win, hoi gar kamau. Doleske penell o baro Dewel, maro rai: An ko tsiro, kai tumer bokenn, hi mire budepangren chapaske. An ko tsiro, kai tumer trushenn, hi mire budepangren doha te pijell. An ko tsiro, kai han an i ladj, hi mire budepangre an i bacht. An ko tsiro, kai denn tumer gole darjatar, un rowenn dran i phagedo dji, hi mire budepangre jaake bachtelo, te giwenn le i bachtjatar. Pash mire wi-rodede menshe hi tumare laba sawe laba, kolentsa jon i bibacht pral jekeste win rakrenn, un penenn: “O baro Dewel maro rai, mu dell tut mulo har kales un koles.” Lengre budepangren dell job i newo lab. Palle penenn kolla an o them Juda, kai rakrenn i bacht win pral jekeste: “I bacht o tchatchepaskro Deblestar well pral tute!” Un kowa, kai dell pes sowel an o them, kowa dell pes sowel pash o tchatchepaskro Debleste. Palle hi bistedo kol phare diwessa pherdi bibacht, hoi glan kau tsiro his, un wenn mange buder gar glan i jaka. Tchatchepah, me krau i newo bolepen, un i newi phub. Un ko phuro bolepen un koi phuri phub hi palle bistedo, un wenn buder gar i menshenge an o shero. Giwenn un denn gole i bachtjatar hako tsiro pral kowa, hoi me krau! Me krau, te well Jerusalem i bachtelo foro, un i tsele menshe koi dren giwenn i bachtjatar. Me ninna, wau bachtelo pral Jerusalem, un miro dji giwell pral mire menshende. Ropen well kote buder gar shunlo, witar gar dell jek gole i darjatar. Un kote dell buder kek ternepen, kai gar bud diwessa phuro well, un kek phuro, kai merell glan peskro tsiro. O terneder lendar well sheel bersh phuro. Un kowa, kai merell un his kek sheel bersh phuro, kolestar penenn le, te was pral leste i bibacht win rakedo. Jon tchiwenn penge khera pre tardo, un djiwenn dren. Un jon tchiwenn penge drakengre ruka an i phub un chan lengre drake. Jon tchiwenn kek kheer pre tardo, un i wawar djiwell palle dren. Un jon tchiwenn tchi an i phub, un i wawar chal les palle. Jaake phuro i ruk well, jaake phuro wenn ninna mire menshe. Un mire wi-rodede menshe wenn i rah tsiro bachteles pral kowa, hoi lengre wasta kran. Jon budrenn gar tchitcheske, un lengre tchawe wenn gar boldo, te merenn le sik. Jon hi menshe, ap kolende o baro Debleskri bacht tchiddo hi, – ap lende, ninna ap lengre tchawende. Un kawa well jaake: Jon dan gomme gar gole, koi dom man glan, un jon rakrenn gomme, koi shunau me. O diwjo djuklo un o terno bakro chan khetne jek pash o wawar. Un o lewo chal phuss har i grumni, un o sap hunte chal tchik. Kek krell tchomone, hoi duka anell, witar tchi, hoi tchilatcho hi ap miri tseli berga, kai djiwau, penell o baro Dewel. O baro Dewel penell: O bolepen hi miri raili beshepaskri, un i phub i tikno banko, kai me mire herja pre tchiwau. Hawo kheer kamenn tumer mange pre te tchiwell, An hawo kheer kamenn tumer, te djiwap? Me, o baro Dewel, krom miro wasteha kowa lauter, hoi koi hi. Un me dikau kamles ap koleste, kai hi tele rikedo un phagedo an peskro dji, un kai darell glan miro lab. Kowa, kai mange i gurum marell, marell ninna i menshes i chocheno debleske. Kowa, kai mange i terno bakro temerl dell, marell ninna i djukles i chocheno debleske. Kowa, kai mange chapen glan anell, anell ninna balengro rat i chocheno debleske. Kowa, kai mange sungepaskro koowa chatchrell, parkrell pes ninna pash i chocheno debleste. Jon djan pengre dromma jaake har jon les kamenna. Un shukar hi an lengre jaka, hoi an mire jaka djungeles hi. Doleske hi mange shukar, te anap len an i bibacht. Un anau kowa pral lende, glan leste jon jaake darenna. Me dom ap lende gole, un kek shunas un kek rakras pale. Me dom len trad, un kek das pre jak. Awa, jon kran kowa, hoi an mire jaka tchilatcho hi, un lenge his shukar, te krenn le kowa, hoi an mire jaka djungelo hi. Shunenn, hoi o baro Dewel penell, tumer, kai glan leskro lab darenna. Tumer rikrenn pash mande, doleske choirenn pen tumare phrala pral tumende, un tchiwenn tumen pale, un praassenn tumen un penenn: Mu sikrell o baro Dewel peskro barepen un peskri soor, te dikas mer, har job tumen bachteles krell! Kolla hunte ladjenn pen palle. Shunenn i diwji gole dran o foro, i kurepaskri gole dran o Debleskro kheer! Shunenn, o baro Dewel rakrell i phagi win pral kolende, kai choiran les! Miro foro hi har i djuwel, kai las i ternepen kek bare dukentsa. Koon shunas sau koowa? Koon dikas sau koowa? Was i them ap jek diwes boldo? Wan lengre menshe ap jek diwes ap i phub? Jaake sik har i Zion duka las, anas li peskre tchawen ap i phub. Me mukau gar jaake dur te well, te kamell o ternepen win te well, un palle mukau les gar, penell o baro Dewel. Awenn bachteles o foreha Jerusalem, un giwenn un khelenn leske, tumer lauter, kai les o djijestar kamenn. Awenn bachteles leha, tumer lauter, kai pral leste rowan. Kanna nai wenn tumer tchalo leskro brawlepastar, jaake har pijell pes i ternepen tchalo pash peskri date, un pijell bachteles jaake bud thud har nai pijell lo. Kawa penell o baro Dewel ap o foro Jerusalem: Dik, me mukau bud latchepen pral tute te well har i lengsto pani. Un o brawlepen dran wawar themma nashell an tute har i diwjo pani. Me dau garda ap tute har i dai ap peskro ternepen, hoi hidjrell li ap i wasta, un tchiwell les ap peskre herja un khelell leha. Awa, jaake har i dai peskro tchaweske i swa tele khossell, jaake krau me les tumentsa, un khossau tumare swa tele an o foro Jerusalem. Tumer dikenn kowa, un tumare djia giwenna. Un tumer lenn newi soor, jaake har o senlepen, te dell brishin. Un i menshe dikenn, te hi o baro Debleskri soor pash peskre budepangre, un leskri choli ap kolende, kai shunenn gar ap leste. Dik, o baro Dewel well an i jag, un leskre wurdja hi har i sorelo phurdepen. Job dell len lengro tchilatchepen pale i bari choljah, un leskro tchingepen hi har jag, kai chatchrell. I jagah un peskro chareha krell o baro Dewel o tchatchepen win pral i tsele menshende, un bud lendar wenn jaake maredo. Kolla hi sawe, kai krenn pen djudjo, te mangenn le i chocheno debles an, hoi hi tardo mashkral ap i shukar platsa. Kolla hi ninna sawe, kai chan ko mass i balendar un i kermuse un wawar pale-tchidde viechendar. Kolla lauter wenn khetne trujel, penell o baro Dewel. Me djinau kowa, hoi jon kran, un kowa, hoi an lengre sherja glan djas. Un me wau, te lap i menshen khetne dran i tsele themma un dran hako rakepen. Un jon wenna un dikenn miro railepen. Un me tchiwau i sikepen pre mank lende. Un kolendar, kai djides atchan, bitchrau me pash i menshende an themma Tarsis, Put un Lud, Meshech, Rosh, Tubal, Jawan un pash kolende dur wergel o baro pani, kai mandar gomme tchi shunan, un miro railepen gomme gar dikan. Un mire bitchepangre penenn kol menshenge, har railo me hom. Un kolla anenn tumare phralen dran i tsele themma pale, te denn le len o baro Debleske. Ap miri berga an Jerusalem anenn le len ap graja, un ap wurdja, hoi pre hi, un an wurdja, hoi pandlo hi, ap maultikre burike un ninna ap khamele, penell o baro Dewel. Jon anenn len jaake har i Israelitarja anan djob an djudje tchare an o baro Debleskro kheer. Un ninna kolendar lau mange, te wenn le mange rashaja un Levitarja, penell o baro Dewel. Tumare tchawe un tumaro lab atchenn glan mande, jaake rah har o newo bolepen un i newi phub, hoi me krau, glan mande atchenna, penell o baro Dewel. Un hako tchon, ap ko diwes, kai well o newo tchon diklo, un hako kurko ap o Debleskro diwes, wenna menshe dran hake themma glan mande, te witsrenn le pen glan mande tele, penell o baro Dewel. Un jon djan win, te dikenn le penge kol mule menshen an, kai mantsa phagan. Kolengro kirmo merell gar, un lengri jag djal gar win. Un jon hi tchadepaske halauterenge, kai dikenn le. Kalla hi kol laba, hoi o Jeremia rakras. Leskro dad his o Hilkija. Kowa his jek kol rashajendar an o gab Anatot an o them Benjamin. O baro Dewel rakras ap o Jeremia, har o Josia, koleskro dad o Amon his, an o 13 (deesh-te-triinto) bersh o baro rai pral o them Juda his. An ko tsiro pal kowa, har koleskro tchawo, o Jojakim, o baro rai his, rakras o baro Dewel pale ap o Jeremia bis ko tsiro was, kai i menshe dran Juda pandles an i wawar them anlo wan. Kowa his an o pantchto tchon an ko deesh-te-jekto bersh, har o Zedekja, koleskro dad o Josia his, o baro rai pral Juda his. Un o baro Dewel penas ap mande: Me prindjrom tut, glan te krom tut an tiri dakro per, un rodom tut win, glan te wal boldo, te wess miro rakepaskro i menshenge dran i tsele themma. Un me penom: Baro Dewel, miro rai, me hom gar mishto doha te penap tiro lab. Me hom gar phuro doha. O baro Dewel penas ap mande: Pen gar: Me hom gar phuro doha! Tu hunte djas, kai me tut bitchrau. Un pen halauter, hoi me tuke penau. Ma traash lendar. Me hom pash tute, un rikrau mire wasta pral tute. Ko penau me, o baro Dewel. Un o baro Dewel tchiwas peskro wast ap miro mui, un penas ap mande: Dik, me tchiwau mire laba an tiro mui. Dik kai! Me dau tut kai diwes penepaske pral bud menshende un themma, te tradess len win, phagess len khetne, dess len tele un kress len paash, un mukess len pale bares te well, un kress len soreles. Un o baro Dewel penas ap mande: “Jeremia, hoi dikeh tu?” “Dikau i kasht i mandeltikro rukestar,” penom me. Un o baro Dewel penas ap mande: “Tu dikal mishto. Me dau garda ap miro lab, te krap kowa.” Un o baro Dewel penas o duito kopo ap mande: “Hoi dikeh tu?” Penom: “Me dikau i piri pherdo pani, hoi kerell pral kotar, kai norden hi.” Un o baro Dewel penas ap mande: Kotar, kai norden hi, well i bibacht pral halauterende, kai djiwenn an kau them. Shun mishto: Me dau gole i tsele menshen an kol themma, hoi an o norden tchiddo hi, te wenn jon, penell o baro Dewel. Lengre raja tchiwenn pengre beshepangre glan kol wudja o forestar Jerusalem, un trul leskre massurja un trul kol tsele forja an o them Juda. Un me dau i menshen an Juda i phagi lengro tchilatchepaske, hoi jon kran. Jon djan krik mandar un anan viechen wawar deblenge un mangan kol figuren an, hoi le pengre wastentsa kran. Ab soreles! Un kre tut ap o drom! Un pen lenge halauter, hoi me tuke penau! Ma traash lendar, te krap me gar, te trashess tu glan lende! Kau diwes dau me tut i soor, te wess jaake sorelo har i sorelo foro, i sasterno ruk, un i massuri dran lolo saster. Hakeno an kau them well chojedo ap tute: i bare raja un pralstune pral o them Juda, ninna i rashaja un i menshe an kau them. Ninna te tchingrenn le tuha, nai krenn le tuke tchi. Me hom pash tute, te lap tut dran lengre wasta win. Kowa penau me, o baro Dewel. O baro Dewel penas ap mande: Dja koi, un rake glan i tsele menshende an o foro Jerusalem, un pen: Kowa penell o baro Dewel: Israel, me djinau, har ap mande rikral har terno hals, un har kamal man har i pirni peskro pirnes, un har tu mantsa djal an o mulo tato them, an ko them, kai tchi bares well an i phub. An ko tsiro hals mange kokres koi, jaake har o newo djob mange hi. Koon tut an-tapras, anas doosh ap peste, un i bibacht was pral leste. Kowa penell o baro Dewel. Shunenn o baro Debleskro lab, tumer Israelitarja, tumer, o Jakobeskre menshe! Kowa penell o baro Dewel: Hawo djungelo koowa hatsan tumare phure ap mande, kai djan jon mandar krik, un mangan figuren an, kai kek dewel hi. Un jaake djan le tele. Un putchan pen gar: Kai hi o baro Dewel, kai anas men dran o them Egiptia win, un djas glan mende an o mulo tato them, an ko diwjo un truk them, kai tchi har santa un barra hi, kai kek drom hi, un kek mensho djiwell? Un me anom tumen an i latcho them, kai bud chapen hi, te chan ko tselo latcho koowa, hoi kote baro wella. Un har tumer an ko them djan, kran les tumer pale-tchiddo. Un miro them was djungeles glan mire jaka. Tumare rashaja putchan gar: ‘Kai hi o baro Dewel?’ Har penan le i menshenge, hoi te krenn le, rikran le pen gar ap mire laba. Un kol pralstune pral mire menshende hadan pen pral mande, un shunan buder gar ap mande. Un mire rakepangre, kai hunte penans mire laba dureder, rakran an o lab ko chocheno deblestar Baal, un mangan figuren an, kai kek dewel hi. Doleske hunte anap tumari doosh ap tumende, un ap tumare tchawende un kolengre tchawende. Djan pral o baro pani pash i panjeskre themma, kai kol Kitarja djiwenn, un dikenn tumen trujel! Bitchrenn murshen an o them Kedar un lenn i menshen kote ninna an o jak! Krenn jon sawo koowa har tumer kran? Ninna te hi lengre debla kek tchatche debla, lenn jon kek wawar deblen an! Mire menshe, kai miro railepen dikan, jon paran man dren jekeha, kai kek dewel hi, un koles kek soor hi. Dare tu, bolepen, un tut well traash pral kau koowa, penell o baro Dewel. Mire menshe kran tchomone, hoi dui kope tchilatcho hi: Man, ko djido pani mukan jon, un hadan penge panjeskre chebja win, kai paash hi, un nai rikrenn kek pani. Hi o Israel i ginlo budepaskro? Hi lo i budepaskro, kai pandles boldo was, kai nai hakeno krell leha, hoi kamella? O lewo dell gole pral leste, dell sorelo gole un krell leskro them paash. Un leskre forja wenn pre chatchedo jaake, kai nai djiwenn kek koi dren. Ninna tchinenn kol menshe dran Memfis un Tachpanes tuke i tsele balla tiro sherestar tele. Kowa lauter hi tiri doosh! Bud kope kamas o baro Dewel, tiro rai, tut ap o tchatcho drom te anell. Un tu mukal les! Hoi hi tut kolestar, te djah an o them Egiptia, un kameh koi dran o pani Nil te pijell? Un hoi hi tut kolestar, te djah tu an o them Assur un kameh dran o pani Eufrat te pijell? Dran tiro tchilatchepen well kowa ap tute. Tu shunal gar. Doleske leh tu sawi phagi. Tu hunte djiness un haiwess, hawo pharo koowa un duka ap koleste wenna, kai djal peskro baro Deblestar krik, un kamell lestar buder tchi te djinell. Kowa penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub. O baro Dewel penell: Hako tsiro hadal tut pral mande, un kamal mange gar palla te djal. Tu penal: Me kamau kek rai pral mande. Un tchiwal tut koi har i lubni ap i berga tel hako senelo ruk. Me tchiwom tut dren har i wi-rodedo drakengro ruk, i latcho shukar ruk. Un hoi was kanna dran tute? I diwjo djungelo ruk! Tu nai thoweh tut jaake bud har kameh, un leh ko sorlester sapuni! Ko tchilatchepen, koleha tut pale-tchiddo kral, atchell glan mire jaka, penell o baro Dewel, maro rai. Har nai peneh tu: Me krom man gar pale-tchiddo? Me nashom gar kol deblenge palla, hoi kharenn Baal. Dik ap tute, hoi tu kreh an i tala! Ma biste, har djiwal! Har i khamela, kai hi bipandlo, nasheh tu trujel, har i diwji burika an o mulo them, te dell joi gole un nashell trujel an lakro bipandlo tsiro, un kek nai rikrella pre. Koon lat kamell, hunte rodell gar dur. Joi mukell pes sik te hatsell an ko tsiro. Israel, de garda ap tire herja, te nashess len gar dukenes, un ap tiro mui, te well lo gar truk! Tu peneh: Rike man gar pre! Me kamau kol menshen dran wawar themma, un hunte nashap lenge palla. Har i tchorepaskro hunte ladjell peske, te well job tapedo, jaake hunte ladjenn penge kol menshe an o them Israel, ninna kol bare raja, un pralstune un rashaja un Debleskre rakepangre, kolla, kai ap i debla penenna: “Tu hal miro dad!” un ap i barrengre debla: “Tu anal man ap i phub.” Mange sikran le pengro dumo un gar pengro mui. Te well kanna i bibacht pral lende, denn le gole: “Rai! Ab ap mari rig!” Kai hi tumare debla, kai tumenge kran? Mu stenn jon pre, un lenn tumen win dran tumari bibacht! Tumer menshe an o them Juda, tumen hi jaake bud debla har forja! Tumer kamenn man i doosh te dell. Tumer han kolla, kai peran lauter mandar tele, penell o baro Dewel. Koi tseli phagi, hoi dom tumen, his tchitcheske. Tumer mukan tumen gar te tserdell. Mire rakepangren, kai pash tumende bitchrom, maran tumer. Tumaro charo chas len har i chojedo lewo. O baro Dewel penell: Tumer tchilatche menshe! Denn garda ap kowa, hoi me tumenge penau! Hom me i Israelenge i mulo them, i them, kai kek pani hi? Hoske penenn mire menshe: ‘Mer nai djah, kai kamah, un hunte nashas tuke gar buder gar pal.’ Nai bistrell i terni tchai peskro sonakai, i terni djuwel, kai kamell romedinerell, peskro bijabeskro ripen? Na-a! Mire menshe bistrenn man pale te pale. Har sik hatseh tu i drom, te less tuke i wawar pirnes! Un jaake djas tu pale te pale ap tchilatche dromma. Ninna hatsan le ap tire koola o rat i tchorwelendar, kai kran kek tchilatchepen, un kai tu gar koi pashel tapral, kai phagan le an tiro kheer dren. Ninna te kral tu kowa lauter, peneh tu: ‘Me krom tchi. O baro Dewel hi buder gar chojedo ap mande.’ Djiness, me dau tut i phagi koleske, kai tu penal: ‘Me krom kek tchilatchepen.’ Har sik djal tu kai te koi, te rodess tuke menshen, kai krenn pen tuha khetne? O them Egiptia nai well tut gar feteder ap i rig har o them Assur. O tsiro wella, kai djah tu kotar krik, un deh tire wasta pral o shero khetne i ladjatar; o baro Dewel kamell tchi lendar te djinell, ap konende tiro dji tchiwal, un lentsa hi tut kek bacht. O baro Dewel penas: Te bitchras i mursh peskri romjat krik, un joi djal pash i wawar mursheste, nai lell job lat gar pale. Palle wals ko them pale-tchiddo. Tu dal tut trujel budentsa, un kameh pale pash mande te well? Ap hawi berga hals tu gomme gar i mursheha tchiddo? Ap o drom hal tu beshdo, un lureh ap lende, har i Arabari an o mulo tato them. Un tu kreh ko them pale-tchiddo tiro wi-ladjedo un djungelo koweha. Doleske dell kek brishin an o wend, witar gar an o nijal. Tu dikeh win har i lubni un kameh tut gar te ladjell. Un kanna peneh ap mande: ‘Kamlo dad, tu hal miro maal jaake rah har djiwau. Kameh tu hako tsiro chojedo atchell un tchilatches ap mande te dikell?’ Jaake rakreh un kreh tchilatchepen, un mukeh tuke tchi te penell. An ko tsiro, kai o Josia o baro rai his, penas o baro Dewel ap mande: Dikal tu, hoi i Israelitarja kran? Jon hi har i djuwel, kai mukas peskro romes, un djas ap kol tsele berge un tel hake senele ruka un das pes trujel wawar murshentsa. Un me patsom, har joi kowa lauter kras, well joi pash mande pale. Kowa kras joi gar. Lakri pheen, i Juda, kai man ninna chochras, dikas, har me lakri phenjat, i Israel, krik bitchrom koleske, kai das li pes wawar murshentsa trujel, un dom lat i liil, kai tchinlo hi, te bitchrom lat krik. Kowa kras i chocheni Judake kek daar. Joi djas koi un das pes ninna trujel wawar murshentsa. Un lakro wi-ladjedo koweha kras joi o them pale-tchiddo. Kasht un barra mangell li an. Un an ko tselo koowa was i Juda, lakri pheen, gar pash mande o tselo djijestar, kokres o mujeha, penas o baro Dewel. Un o baro Dewel penas ap mande: I Israel, kai djas mandar krik, hi feteder har i chocheni Juda. Dja koi un de kol laba gole ap kolende, kai djiwenn an o norden un pen: “Tu Israel, kai djal mandar krik, am pale”, penas o baro Dewel. Palle kamau buder gar chojedo ap tumende te dikell. Man hi i dji tumenge, un kamau gar hako tsiro chojedo te well ap tumende. Tu hunte kress tchi, har te dikess dren, kai anal doosh ap tute, har hadal tut pre pral o baro Debleste, kai tiro Dewel hi. Tu nashal kai te koi trujel, te mangess wawar deblen an tel hake senele ruka, un shunal gar ap mire laba, penell o baro Dewel. Awenn pale, tumer tchawe, kai nashan mandar krik, penell o baro Dewel. Me hom tumaro rai. Me kamau tumendar te lell jekes dran hako foro un dui dran haki familja, un kamau tumen an Zion te anell. Me kamau tumen sawe pralstunen te dell, kai denn garda ap tumende, har me kowa krau. Kolla sikrenn tumen tumaro drom goswepah, un haiwenn, hoi tumenge mishto hi. Un an ko tsiro, kai wan tumer bud menshe, un djiwenn an o tselo them, koi penell buder kek tumendar: ‘Anenn o Debleskro mochton, te well o baro Dewel pash mende.’ Kekeske well kowa an o shero, kek putchell koi pal, un tumenge hi jek, kai hi lo krik. Un kek krell i newo. Ko penell o baro Dewel. An ko tsiro well o foro Jerusalem kharedo: O baro Debleskri beshepaskri. Un i tsele menshe wenn koi khetne. Un jon djan buder gar pal pengro shero un pengro tchilatcho dji. Ap ko diwes djan kol menshe dran o kheer Juda pash kol menshende dran o kheer Israel: Un jon djan khetne khere dran o norden an ko them, hoi dom me tumare phurende, te atchell kowa lengro. Me, o baro Dewel penom, har nai rikrau me tut, har te wess tu miro tchawo? Kamoms te dap tut ko latcho them, ko shukester kotar them i tsele themendar. Un patsom, tu peness palle ap mande ‘kamlo tata’, un djals buder gar mandar krik. Tchatchepah, har i romni, kai chochras peskro romes i wawar mursheha, jaake chochras man o kheer Israel. Me, o baro Dewel, penau kowa. I gole un i ropen well shunlo ap o pralstuno them: Kolla hi i Israelitarja, kai djiwan i tchilatcho djipen, un bistran lengro baro Debles. Awenn pale pale, tumer kai djan tumenge mandar! Un me kamau lauter bistrell, hoi kran. Dik, mer wah pash tute. Tu hal o baro Dewel, maro rai. Tchatchepah, har dam gole pal kol deblende ap kol berge, wan le gar ap mari rig. Kokres tu, maro baro Dewel, nai leh men tchatchepah win dran mari bibacht. Har mangam ko djungelo debles Baal an, nashram lauter, hoi mare phure penge khetne lan, har terne hams: bakre, grumja, tchawe un tcha. Mer hunte ladjams men, un mari ladj hunte tchakrals men har i plachta! Maro tselo djipen djiwam jaake, har o baro Dewel, maro rai, gar kamas. Mer un mare phure djiwam jaake, un shunam gar ap kowa, hoi job menge penas, te kras mer. O baro Dewel penell: Tumer Israelitarja, te kamenn tumaro tchilatcho drom te mukell, palle awenn pash mande! Te lenn tumer kol djungele deblen glan mire jaka krik, hunte nashenn buder gar jek rigjatar ap i wawar. Te denn tumen sowel un penenn: Me dau man sowel pash o djido Debleste … un tumer chochenn gar koi pashel, un rikrenn tumaro lab, palle putchenn mandar i menshe an i wawar themma, te tchiwap miri bacht ap lende, un jon sharenn pen, kai prindjrenn jon man. Kowa hi, hoi penell o baro Dewel i menshenge an Juda un an Jerusalem: Lenn i newo kotar phub un phagenn i phub pre! Ma witsrenn o djob mank i subjengro senlepen! Rikrenn tumen ap i laba, hoi tumentsa win krom! Un krenn tumare djia mange pre, tumer menshe an Juda un Jerusalem. Te krenn kowa gar, well miri choli pral tumende har jag, un chatchella jaake, te nai krell kek koi jag win. Denn soreles gole an Juda, kharenn win an Jerusalem, un penenn: Phurdenn koi phurdepaskri an o tselo them! Denn win gole, te wenn le an i sorele forja khetne! Tchiwenn i sikepen pre ap o drom, hoi sikrell o drom an Zion! Nashenn un atchenn gar tardo, me anau bari bibacht un baro ropen, hoi well kotar, kai norden hi. I marepaskro, hoi marell i menshen an bud themma, stas pre. Har i lewo, hoi well dran o weesh, kras lo pes ap o drom, te dell job tumaro them paash un chatchrell tumare forja jaake, kai nai djiwell kek koi dren. Doleske riwenn tumen an i gono! Rowenn un denn gole! O baro Dewel las peskri bari choli gar mendar krik. O baro Dewel penell: Ko diwes wella, kai trashenn o baro rai un i pralstune pral Israel. O Debleskre rakepangre un leskre rashaja djinenn gar buder, hoi te penenn le. Koi penom me: Baro Dewel, miro rai, tu chochral kol menshen an Jerusalem an, har tu penal, kai kek kurepen mashkral lende well. O charo hi koi un kamell len mulo te dell. An ko tsiro well kol menshenge an Jerusalem penlo: I sorelo tatepen well dran kol berge dran o mulo tato them pash tumende. Kowa hi kek phurdepen, hoi phurdell o phuss un o tchik krik, na-a, ko phurdepen, hoi lenge bitchrau, hi bud sorleder. Palle dau len lengri phagi. Dik, har wolke well ko marepaskro. Leskre kurepangre wurdja hi sik har i phurdepen, un leskre graja hi sikeder har i adlari. Hawi bibacht! Mer ham nashedo! Jerusalem, te kameh win lino te well, palle thob tiro tchilatchepen tiro djijestar tele! Har rah kameh tu ko tchilatchepen an tiro shero te rikrell? Shunenn, bitchepangre wenna dran o foro Dan un dran i berge Efrajim, un rakrenn pral ko tchilatcho koowa, hoi wella. Denn i menshen trad! Penenn kolenge an o foro Jerusalem: kurepangre wenna dran dur themma, un denn pengro kurepaskri gole win, te lenn le i forja an o them Juda dren. Jon tchiwenn pen trujel o foro Jerusalem, har kol mursha, kai denn garda ap i kotar phub. Tumer menshe an Jerusalem mukan tumenge tchi mandar te penell. Kowa penell o baro Dewel. Hoi tumer kran un har djiwan, anas tumenge kowa dren. Kowa well dran tumaro tchilatchepen, te djal tumenge jaake djungelo, un djal tumenge an tumaro dji. Har dukell man kowa, hawi daar hi an mande! Miro dji djal soreles an miro betch, me nai atchau gar pokones; me shunau koi phurdepaskri, un ko kurepaskri gole. Jek foro pal i wawar well dino. O tselo them denn le paash. Ap jek kopo hi mire un plachtene khera khetne dino. Har rah hunte dikap me kol kurepangro sikepen, un shunap koi phurdepangri gole? O baro Dewel penell: Mire menshe hi diwjo, un patsenn man gar. Dinelo hi le, man prindjrenn le gar. Har dinele tchawe hi le, kai tchi haiwenn. Gosewo doha hi le, te krenn le tchilatchepen. Har jon latchepen krenna, djinenn le gar. Me dikom ap kai phub. Koja his mulo. Kek djipen his koi. Me dikom an o bolepen. Kowa his tamlo. Me dikom ap kol bare un tikne berge. Kolla trissan. Me dikom pal i menshende. Un kek his buder koi. Ninna kol tchirkle djan penge krik. Me dikom pal ko latcho them. Kowa was i mulo them. Un i tsele forja his paash tchiddo glan o baro Debleste un leskri soreli choli. O baro Dewel penas: Ninna te well kai tseli phub har i mulo them, kamau gar lauter paash te krell. I phub rowella, un o bolepen riwell pes an kalepen. Me, o baro Dewel penom, hoi kamau te krell, un kowa khaitell man gar, un mukau gar kolestar tele. Dran kol tsele forja nashenn le penge glan koi gole kol lurdendar, kai klissenn ap i graja, un kolendar, kai denn karje, un nashenn an pesse wesha un khatrenn pen mashkral i barra. Hako foro well muklo tchiddo. Kek djiwell buder koi dren. Jerusalem, tu hal dino! Hoi kreh tu? Tu riweh kutch lole koola ap tute, tchiweh sonakai ap tute, un makeh tire jaka an. Tu kreh tut shukar tchitcheske! Tire pirne kamenn tut gar buder, un kamenn tut mulo te dell. Me shunau i gole, har i djuwjatar, kai lell o ersto kopo i ternepen. Kaja hi koi gole o forestar Zion, kai taprell pal ducho, un peskre wasta pre hadell, un gole dell: Me hom nashedo! Kolla wenna un denn man mulo! Djan kol dromma an Jerusalem pral un tele! Krenn tumare jaka pre un rodenn ap kol dromma o forestar! Te hatsenn jekes, kai djiwell an o tchatchepen, un rikrell pes ap o Debleste, palle bistrau i doosh o tselo forestar. Ninna te denn jon pen sowel pash o djido Debleste, hi kowa chochepen. Baro Dewel, tire jaka dikenn ap i djipen an o tchatchepen. Tu dal len i phagi. – Jon haiwenn kowa gar. Tu kral len paash mulo. – Un jon atchan, har jon hi. Jon djan pal pengro shero. un kamenn gar pengro tchilatcho drom te mukell. Me penom mange: Kolla hi tchorwele menshe, kai tchi djinenna, un prindjrenn gar o Debleskro drom un leskro tchatchepen. Me kamau pash i pralstunende te djal, te rakrap lentsa. Kolla djinenn o Debleskro drom un nai penenn mange, hoi an i jaka lengro Deblestar mishto hi. Palle haiwom: Ninna kolla kaman gar, te well job lengro rai, un kaman gar ap leste te shunell. Doleske wenna lewe dran o weesh un marenn len; diwje djukle dran o diwjo un truk them dandrenn len an kotja, un bare diwje margodje lurenn glan lengre forja. Hakeno, koon win wella, wella an kotja dandedo. Lengri doosh hi bud un phari. Bud kope djan le mandar krik. Hoske bistrap i doosh mire menshendar? Jon djan mandar krik, un denn pen sowel pash koleste, kai kek dewel hi. Har me len tchalo krom, phagan le mantsa, un djan an i lubjengro kheer. Hakenes hi chantch ap kol wawareskri romjate har i grai, kai diwjo hi pal haki djuwjate. Un me hunte dap len kek phagi? penell o baro Dewel, un dap hawe menshen har kalla gar pale, hoi jon kran? Nashenn pre, kai lengre drakengre ruka tardo hi, un krenn len paash! Ma tserdenn i tsele burra win! Mukenn tchomone tardo! Tserdenn i kashta i drakentsa win, kolla hi gar mange. Jon sikran mange o dumo, penell o baro Dewel, kol menshe an Israel un kol menshe an Juda. Jon penan chochepen pral o baro Debleste, un penan: ‘Kowa krell job gar! Jaake djungelo djal menge gar! Kurepen un bok well gar pash mende. O Debleskre rakepangre rakrenn, hoi tchi moldo hi. Hoi jon penan, well gar o Deblestar. Mu perell ap lende, hoi le penan.’ Doleske penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub: Sawo koowa rakrenn tumer! Doleske kamau me mire laba an tiro mui, Jeremia, har jag te krell, un i menshen har kasht chatchepaske, un koi jag chal kol kashta pre. Pen kol menshenge an Israel: Me anau menshen fun dural pash tumende, penell o baro Dewel, menshe, kolengro rakepen, un hoi jon penenna, haiwenn tumer gar. I phuri natsjona hi le. Un len hi bari soor. Lengre faile anenn o merepen. Jon hi halauter tchatche mursha, kai haiwenn pen te kurell. Jon chan tiro djob un tiro maro, tire tchawen, tire tchen, tire bakren un grumjen, tire drake, tire faigetikre ruka. Tumer patsenn, te djal tumenge tchi an tumare sorele forja. Kolen lenn jon tumendar o chareha krik. Me, o baro Dewel, kamau mire menshen gar lauteren te marell an ko tsiro. Un te putchenn jon: Hoske krell maro baro Dewel kowa menge lauter?, hunte peness tu lenge: Jaake har tumer mandar krik djan, un wan wawar deblenge koi an tumaro them, jaake hunte budrenn tumer wawar menshenge an i them, kai gar tumaro hi. O baro Dewel penas ap mande: Pen ap kol menshende dran o kheer Jakob, un ap kol menshende an o them Juda: Shunenn kai, tumer menshe, kai tumen tchi an o shero hi, kai len jaka hi, un dikenn tchi, kai len kanda hi un shunenn tchi! Hi tumen kek traash mandar, putchell o baro Dewel. Trissenn tumer gar glan mande? Me krom, te atchell o baro pani ap jek platsa, un tchiwom santa koi glan. Koi hunte atchell o pani hako tsiro, un dureder nai nashell lo gar. Ninna te well ko pani jaake diwjo, un djal pral un tele, nai djal lo gar dureder. Kal menshe djan pal lengro shero, un kamenn gar te shunell. Jon djan mandar krik un djan pengro drom. An pengro dji penenn le gar: Mer te dikas pre ap maro baro Debleste! Job bitchrell menge o brishin an o tchatcho tsiro, brishin an o wend un brishin an i nijal, te well men o djob chapaske an ko tchatcho tsiro. Tumari doosh, hoi ap tumende anan, un ko tchilatchepen, hoi krenna, rikras ko latchepen tumendar pale, jaake te wan phare tsirja ap tumende. O baro Dewel penella: Mashkral mire menshende hi tchilatche menshe, kai lurenn ap wawarende, te taprenn le len, har kolla, kai tapenn i tchirklen dren, un kolen tchirklengre khera pherde tchirkle hi. Jaake hi lengre khera pherdo tchoredo koowa. Doleske wan jon baro un brawelo. Thullo un pesso hi le, un mukenn gar tele te krenn le tchilatchepen. O tchatchepen lenn le gar an o wast, te lenn kolendar pengro tchatchepen, kai tchorwelo hi, ninna kol tchawendar, kai len kek dad buder hi. Mukap me len kowa te krell un penap tchi koi pre, penell o baro Dewel. Dap me sawe menshen kek phagi? An kau them djal bud tchilatchepen un djungelo koowa. O Debleskre rakepangre rakrenn chochepen, un kol rashaja rodenn penge ko feteder win, un mire menshe kamenn kowa jaake. Hoi kamenn tumer te krell, te hi tumaro tsiro trujel? Tumer menshe dran o kheer Benjamin, nashenn dran Jerusalem! un phurdenn koi phurdepaskri an Tekoa! Krenn i jag ap i berga Bet-Kerem, te well o jagakro ducho i sikepen! Bari bibacht un merepen well kotar, kai norden hi. Tu, shukar foro Jerusalem, ko tsiro hi koi, kai weh paash dino. Bare raja pengre lurdentsa wenna pral tute har bakrengre pengre bakrentsa. Kolla tchiwenn pengre plachtene khera trul tute pre. Hakenes hi i platsa peskre lurdenge. Jon penenna: Stas pre, te kuras men o foreha! Te djas pre jaake rah har mashkral o diwes hi! – Na-a, i rati kamell te well, un sik well tamlo. Palle djas ap i rati, un kras lengre raile khera paash. Kawa penell o baro Dewel, o rai pral o bolepen un i phub: Denn i ruka tele an o foro Jerusalem, un krenn i drom, hoi djal pre ap o foreskri massuri o forestar Jerusalem! An kau foro hi tchi har tchilatchepen dren. Doleske lell lo peskri phagi. Jaake har dran i brunna o pani wella, jaake well dran o foro o tchilatchepen. I gole kolendar, kai wenn sorjah tele rikedo un dukedo, shunau. Menshe lenn glan mande dawa un wenn maredo. Jerusalem, muk tut trad te dell! Te shuneh tu gar, krau me miro dji tuke pandlo. Un dran tute krau i nango them, kai kek nai djiwell buder. O baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, penas ap mande: Jaake har i hacho dui, triin kope peskre drake tele tchinell, te lell lo ninna kolla tele, hoi pral atchan, jaake djas tu pale pash kolende, kai an Israel pral atchan, te aness len pash mande. Koneha rakrap me? Koneske penap tutar? Koon shunella koi pre? Lengre kanda hi pandlo. Jon nai shunenn gar, hoi tu lenge kameh te penell, un san pral tire laba, un choirenn pen pral lende. Tiri choli pral lende chatchell ninna an mande. Me nai rikrau lat gar pale. Koi penas o baro Dewel ap mande: Palle tchore miri choli pral lende win: pral kol tchawende ap o drom, un pral kol terne murshende. Jon lauter, mursha un djuwja, ninna kol phure un an-dikle, wenn pandles krik anlo. Lengre khera lenn kol wawar, ninna lengre themma un lengre djuwjen. Me hadau miro wast, te marap kolen, kai djiwenn an kau them, penell o baro Dewel. Kol baren un kol tiknen hi bok ap brawlepen, hoi gar lengro hi. Un o Debleskre rakepangre un i rashaja chochenn i menshen, un krenn jaake, har te wans kol duka mire menshendar gar jaake pharo. Jon penenna: ‘Lauter hi mishto’, lauter hi mishto, ninna te hi tchi mishto. Jon hunte ladjans pen ko djungelo koweha, hoi jon kran. Kowa krenn le gar. Jon ladjenn gar. Jon djinenn gar, hoi ladj hi. Doleske wenn jon maredo khetne kol wawarentsa. Te wau me, un dau len i phagi, atchell kek lendar djido, penell o baro Dewel. O baro Dewel penas lenge: Atchenn tardo ap ko drom, kai tumer djan! Dikenn un putchenn pal i phure dromma! Hatsenn win, hawo drom anell tumenge latchepen! Un djan kau drom! Palle well shukapen an tumare djia. Jon penan: Kowa kamah mer gar te krell. Ninna dom tumen menshen, kai denn jak ap tumende. Denn garda koi pre, te phurdenn le i phurdepaskri, hoi sikrella: Bibacht wella … Jon penan: Mer kamah len gar te shunell. Doleske shunenn, tumer menshe an i tsele themma: Denn garda, hoi kal menshentsa krau! I menshe ap i tseli phub hunte shunenn kowa. Me kamau bibacht pral kal menshende te anell. Ap mire laba denn le kek garda, un djan gar ap miro drom. Doleske lenn le pengri phagi. Me putchau tchi pal o sungepaskro koowa dran o them Saba, un pal ko gudlo sungepaskro djet, hoi well dran i dur them. Kol vieche, hoi tumer mange chatchrenna, kamau me gar. Un ap kol vieche, hoi tumer mange marenna, dikau gar latches. Doleske penell o baro Dewel: Me kamau kal menshenge bud barra an o drom te tchiwell, te perenn i mursha un lengre tchawe koi pral. Un ninna kolla, kai djiwenn pash lende, un lengre mala wenn maredo. Kowa penell o baro Dewel: Denn garda: Bud menshe wenna dran lengro them, hoi kote tchiddo hi, kai norden hi. Awa, bud menshe krenn pen ap o drom an ko dur them, te djan le an o kurepen. Lengre lurde kurenn pen i bogentsa un i charentsa. Jon hi midjak un len khaitell kek. Ap graja klissenn le i goljah, hoi jaake baro hi har i gole, hoi o baro pani krell. Jon wenna, te kurenn le pen tuha, tu foro Zion! Mer shunam lendar, un mare mussja peran menge tele. Un i bari traash was ap mende. Men hi bare duka har i djuwel, kai i ternepen lella. Ma djan ap tumaro kotar them, kharell jek ap o wawareste! Ma nashenn ap i drom! I lurde wenna haki rigjatar un marenn hakenes pengre charentsa. Tumer, mire menshe, tumenge penau: Riwenn gone ap tumende! Tchiwenn tumen an i jagakri tchik! Rowenn har te merals tumaro tchawo, un tumen kek wawar hi! Giwenn i ropaskri gili! Kol marepangre perenn ap jek kopo pral mende. O baro Dewel penas ap mande: Me kamau, te djas tu pash mire menshende, un dikess, hoi jon krenna, un har jon djiwenna. Jon djan lauter penge krik mandar, un rakrenn djungeles jek pral o wawareste. Djia dran saster hi len. Jon lauter djiwenn an o chochepen. Mire menshe hi har tchiklo rup. O bob chatchas soreles, kai o rup djudjo kerdo hunte wals. Ko tchik was gar win. Djudjo rup atchas gar pral. Lauter his tchitcheske. Mire menshe hi jaake tchilatcho, te well nai o tchilatchepen gar dran lende win. Doleske wenn le kharedo: Ko rup, hoi molell tchi. O baro Dewel kamell buder tchi lendar te djinell. O baro Dewel rakras ap o Jeremia un penas: Dja un tchip tut an ko wudar o baro Debleskro kherestar, un pen i menshenge kal laba: Tumer lauter dran o them Juda, kai djan kate dren, te mangenn o baro Debles an, shunenn o baro Debleskro lab! Kowa penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, – job hi o Israeleskro Dewel: Mukenn tumaro phuro drom un tumaro phuro djipen, palle mukau tumen an kau them te djiwell. Ma patsenn kol chochene laba, te penenn jon: ‘Kate hi o baro Debleskro kheer, kai djiwell lo. Awa, kate hi o baro Debleskro kheer!’ Mukenn tumaro phuro drom un tumaro phuro djipen, un awenn latcho ap hakeneste! Ma rikrenn kolen tele, kai hi dran i wawar them, witar gar kol tchawen, kai len kek dad buder hi, un kol romjen, kai len kek rom buder hi! Ma denn kol menshen ratles, kai kek tchilatchepen kran! Ma nashenn wawar deblenge palla. Jon anenn tumen an i bibacht. Palle kamau me hako tsiro pash tumende djiwell ap kai platsa, an kau them, hoi me tumare phurende dom. Tumer patsenn chochene laba. Kowa hi tchitcheske. Tumer han tchorepangre un marepangre, kai denn wawaren mulo, tumer mursha chochenn tumare romjen wawar djuwjentsa, tumer djuwja, chochenn tumare romen, wawar murshentsa, tumer denn tumen sowel un rikrenn koja gar dren, tumer chatchrenn viechen o chocheno debleske Baal un nashenn pal wawar deblende. Un palle wenn tumer glan mande an kau kheer, hoi mange kerdo was, un penenn: ‘Menge nai djal tchi’. Un krenn sawo koowa dureder, hoi choiran man. Kau kheer, hoi mange kerdo was, hi kawa tumenge i kheer, kai i tchorepangre pengro tchoredo koowa khatrenn? Mishto, palle dikau me kowa ninna jaake, penell o baro Dewel. Djan pash ko foro Shilo, kai glan rah tsiro miro kheer tardo his. Un dikenn, hoi me kote krom doleske, kai mire menshe Israel tchilatchepen kran. Tumer kran ninna lauter sawo koowa, penell o baro Dewel. Un me rakrom pale te pale tumentsa, un tumer kaman gar te shunell. Un me dom tumen gole, un tumer penan koi pre tchi. Doleske krau me kau khereha, har me ko foreha Shilo krom, ninna te was kau kheer mange kerdo, un tumer patsenn, kote nai djal tumenge tchi. Me krau koi platsa paash, hoi dom tumen un tumare phuren. Un me tradau tumen mandar krik, har me tumare phralen krik tradom, un kol tsele menshen dran Efrajim. Tu, Jeremia, mangess gar un rowess gar glan mande kal menshenge, witar gar peness mange, hoi len ap o dji hi, un hoi len hunte well, un stakress lenge pash mande witar gar dren. Me kamau tumen gar an-shunell. Dikeh tu gar, hoi jon krenna an kol forja an Juda un ap kol dromma an Jerusalem? Kol tchawe rodenn kasht, kol dada krenn jag, i djuwja krenn merklia koi bolepaskri rajetsake. Un kol wawar deblenge anenn jon pipaske, te choirap me man koi pral. Mange krenn jon koweha kek duka, penell o baro Dewel. Ap pende kokres anenn le ladj. Doleske penell o baro Dewel, maro rai: Miri bari choli well pral kau foro, pral i menshende un pral i viechende, pral kol ruka an o weesh un pral ko djob an kau them. Miri choli hi har i jag, hoi kek nai krell win. Kowa penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, kai hi o Israeleskro Dewel: Hoske chatchrenn tumer viechen mange? Tchiwenn len pash kol wawarende, hoi chan tumer khetne glan mande! Chan ko tselo mass! Ap ko diwes, har anom tumare phuren dran o them Egiptia, penom lenge gar, te anenn jon mange viechen chatchepaske, witar kek, hoi hunte chan le glan mande. Me penom lenge: Shunenn ap miro lab, palle kamau me tumaro Dewel te well, un tumer han mire menshe. Djan ap ko drom, kai me tumenge penom, palle djal tumenge mishto. Jon shunan gar ap mande, un lengre kanda pandan le, un djiwan pal lengro shero, un kran hoi lengro tchilatcho dji penella, un sikran mande pengro dumo, un gar pengro mui. Fun ko diwes, har me tumare phuren dran Egiptia anom bis kai diwes, bitchrom pale te pale mire budepangren pash tumende, kol rakepangren, kai mire laba dureder penan. Tumer shunan gar ap mande, un dan kek garda ap mire laba. Tumer djan pal tumaro shero, un kran budeder tchilatchepen har tumare phure. Te peneh tu, Jeremia, lenge kowa lauter, shunenn jon gar ap tute. Te deh tu len gole, penenn jon tchi koi pre. Doleske pen ap lende: tumer han kal menshe, kai shunan gar ap lengro baro Debleste. Un tumer mukenn tumen tchi te penell. O tchatchepen hi mulo. Kek rakrell buder pral o tchatchepen. Tchin tire lengste balla tele, un witse len tutar krik! Gib i ropaskri gili ap i berge! O baro Dewel hi chojedo pral kal menshende, un tradell len pendar krik, un kamell lendar tchi te djinell. Kol menshe an o them Juda krenn, hoi mange djungeles hi, penell o baro Dewel. Jon tchiwan kol djungele deblen an kau kheer, hoi mange kerdo was, un kran les pale-tchiddo. Un kran an koi tala Ben Hinnom i chatchepaskri, hoi kharell Tofet, te chatchrenn jon pengre tchawen un tchen. Sawo koowa penom me lenge gar. Un kowa was mange gar an o shero. “Doleske well ko tsiro”, penell o baro Dewel, “kai penenn le gar buder Tofet un Ben Hinnom ap koi tala. Palle kharell koi tala ‘tala, kai wan le maredo’. Kote paskrenn le pengre mulen, kek wawar platsa hi buder koi. Tchirkle un diwje vieche chan kol mule menshen pre, un kek tradell len krik. Un o them Juda well i mulo them. An lengre forja un ap kol dromma an Jerusalem giwell un sal kek buder i bachtjatar. Un koi bachteli gole o pirnestar un i pirnjatar shunah mer buder gar.” O baro Dewel penell: An ko tsiro wenn kol kokale kol bare rajendar dran o them Juda kote win lino, kai le paskedo hi, ninna kol kokale kol pralstunendar un rashajendar, kol kokale o Debleskre rakepangrendar, un kol kokale kol menshendar an Jerusalem. Un kol kokale wenn koi trujel witsedo glan o kham un o tchon un i tsele bolepangre momlia, kolen kaman kol menshe, un mangan len an, un nashan lenge pal. Kolendar putchan jon un sharan len. Kol kokale wenn gar pre hadedo un wenn gar paskedo. Jon wenn ful i phubjake. Un lauter kolla, kai pral atchan kal tchilatche menshendar, kai djiwenn kote, kai me len tradom, lenge wals o merepen feteder har o djipen. Kowa penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub. Ap mande penas lo: Pen ap lende: Kowa penell o baro Dewel: Te perell jek, stell job sik pale pre. Te nashrell pes jek, rissrell job sik pale trujel. Hoske nashrenn pen kal menshe an o foro Jerusalem pale te pale, un rissrenn gar trujel? Jon atchenn pash kol chochene deblende, un kamenn gar palpale pash mande te well. Me dikau un shunau, kai rakrenn jon gar o tchatchepen. Koi hi kek, kai khaitell les hawo tchilatchepen job kras. Kek putchella: Hoi krom me? Hakeno nashella dureder ap peskro drom, har i grai an o kurepen. O storcho tel o bolepen djinell peskro tsiro, un kol wawar tchirkle rikrenn o tsiro dren, kai wenn le pale. Har nai penenn tumer: ‘Mer ham gosewo. Men hi o baro Debleskro lab pash mende.’ Chochepen hi kowa lauter, hoi kol sikepangre dran kowa krenna. Kol gosewe witsran o Debleskro lab pal pende. Hawo goswepen atchell lenge? O diwes well, kai well ladj un daar pral lende. Jon wenn tapedo un pandles krik anlo. Lengre djuwjen dau wawar murshende. Un lengre kotja them dau kolende, kai tradan len krik. Halauter, tikne un bare, chochenna, te wenn le brawelo. Ninna i Debleskre rakepangre un rashaja chochenn i menshen, un krenn jaake, har te wans kol duka mire menshendar gar jaake pharo. Jon penenna: Lauter hi mishto, lauter hi mishto, ninna te hi tchi mishto. Jon hunte ladjans koleske hoi jon kran, koweha man choiran. Kowa krenn le gar. Jon ladjenn gar. Hoi ladj hi, djinenn le gar. Doleske wenn jon maredo khetne kol wawarentsa. Te wau me, un dau len i phagi, hunte perenn le, penell o baro Dewel. Te kamau pash mire menshende latchepen te hatsell, hom har i hacho, kai kamell drake un faige dren te lell, un kai hatsell kek drake un kek faige ap i ruka. Ninna kol patria peran tele, penell o baro Dewel. Doleske dom kal menshen pre. Wawar menshe lenn penge lengro them. Hoske ham mer kai trujel beshdo? [putchenn i menshe dran Juda.] Mer was khetne, te djas mer an kol sorele forja, te was koi maredo! Mer mukam o baro Debles, maro rajes. Doleske kamell lo maro merepen, un dell men sawo pani te pijell, hoi marell men. Mer patsam, kai well lauter mishto. Tchi was mishto! Mer kamams, te well i tsiro, kai kowa, hoi an mende nasselo hi, sasto wals. Kowa was gar. I daar was. Kolla, kai kamenn te kurenn pen mentsa, hi pash o foro Dan tardo. Fun kotar shunah koi gole lengre grajendar. O tselo them trissell koi goljatar hoi i graja denn. Jon wenna un chan ko tselo them pre, lauter, hoi ap ko them hi, kol forja un lauter, hoi koi dren djiwella. Me, o baro Dewel penau: Me bitchrau tchilatche sapa pash tumende, sawe, kai anenn o merepen. Kolen nai rikrell kek pre. Kolla dandrenn tumen. Miro dji phagell. Man hi ropaske. Hoi nai krell man pale sorelo? Dran o tselo them shunau me, har denn mire menshe gole. Kamell o baro Dewel buder gar o Dewel an Zion te well? Hi o fores Zion buder kek baro rai? Hoske kran jon man jaake chojedo [penell o baro Dewel], har mangan le pengre figuren un chochene deblen an, kai kekeske ap i rig wenna? O tsiro hi trujel, kai o djob dren anlo well. O nijal hi trujel, un kek was, kai men dran i bibacht win las. Mire menshe phagan khetne. Doleske rowell miro dji. Mange hi, har te merap, un djinau gar, hoi te krap. Hi an o them Gilead kek dukepaskro djet? Hi kek dramaskro koi? Hoske dell kek sastepen mire menshenge? Ach, te wals man doha pani an miro shero, un mire jaka te wans har i quella, te rowap nai ap o diwes un ap i rati, pral kolende mire menshendar, kai wan mulo dino! Te wals man an o mulo tato them i kheer, kai nai atchau, mukoms me mire menshen, un djoms mange. Jon lauter hi har romma, kai mukan pengre romjen beshdo. Jaake mukan kal phukepangre o baro Debles. Lengri tchip hi har i tchuri. Lengro chochepah wan le soreles an o them. O tchatchepen rakrenn le gar. Jek tchilatcho koowa pal o wawar krenn le. Man prindjrenn jon gar, penell o baro Dewel. Hakeno mu dell pes garda peskro malestar, un ninna peskro phralestar! Jek phraal dell kol wawar phrales pral i kanda. Un i maal rakrell djungeles pral o wawareste. Jon lauter chochenn pengre malen. Un kek rakrell laba, hoi tchatcho hi. Jon penan pengre tchipja, te rakrenn le chochepen. Pale te pale krenn le tchilatchepen ap i wawarende, Un mukenn gar tele, te rikrenn le i wawaren tele, un te chochenn le len. Man kamenn le gar te prindjrell, penell o baro Dewel. Doleske penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub: Har o rup an i jag djudjes kerdo well, jaake kamau mire menshen dukentsa djudjes te krell. Dell tchi wawares, hoi krap me nai mire menshenge. Lengro rakepen hi har faile, hoi anenn o merepen. Peskro mujeha rakrell hakeno kamles, an o dji lurell job, har te taprell lo o wawares. Dap me sawe menshen kek phagi, penell o baro Dewel. Mukap me kal menshen jaake te djal, un krap lenge tchi? Me kamau pral kau them an i berge rowell, un pral ko senelo pralstuno them i ropaskri gili te giwell. Lauter hi pre-chatchedo. Kek mensho djal koi trujel. Kek grumja un bakre denn kote gole. Ninna kol tchirkle un i diwje vieche nashan penge, un mukenn pen buder gar te dikell. O baro Dewel penell: Me kamau Jerusalem tele te phagell, jaake te atchenn kokres barra pral, un kai diwje djukle dren djiwenna. Un dran kol forja an Juda krau i mulo them, kai nai djiwell kek buder dren. Me putchom: Baro Dewel, hoske chatchell ko them un well mulo, jaake kai nai djal kek buder koi trujel? Koon hi gosewo un haiwell kowa? Ap koneste penal tu kowa, jaake te penell job kowa i wawarenge? O baro Dewel penell koi pre: Me sikrom len miro drom, un jon mukan les, un shunan gar ap mire laba, un djiwan gar koi pal. Jon kran, hoi lengre tchilatche djia lenge penan, un djan o debleske Baal palla, jaake har lengre phure lende sikran. Doleske penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, kai o Israeleskro Dewel hi: Me dau kal menshen shutlo senlepen chapaske, un pani, kolestar merenn le. Me tradau len krik pash menshende, kai prindjrenn jon gar, witar gar lengre phure, un kamau o charo pal lende bitchrell, bis te jon lauter mulo hi. O baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, penell: Denn garda ap kowa, hoi wella! Denn kol djuwjen gole, kai i baro ropen krenna! Bitchrenn pal kolende, kai haiwenn ropaskre gilja te giwenn! Pen lenge, te wenn jon sik, un giwenn i ropaskri gili pral mende, te nashenn i swa dran mare jaka, un mare jaka sapeno hi i ropastar. Shunenn, o ropen well shunlo an o foro Zion: Ach, har djan jon sorjah ap mende! I ladj was ap mende! Mer hunte djas dran kau them. Mare khera chatchran jon tele. Shunenn, tumer djuwja, o baro Debleskro rakepen! Denn garda ap leskre laba! Sikrenn tumare tchende, har te giwenn le koi ropaskri gili; jek te anell i wawarat kai gili pashel: An mare khera was o merepen, an i wochja djas lo dren. I tchawe ap i dromma meran, un i terne mursha hi mulo tchiddo ap i platse. O baro Dewel penell: Kol mule menshe atchenn tchiddo har ful ap i hachetikri phub, har o djob, hoi tchinlo was, un tchiddo atchas pal o tchinepaskro, un kek las les khetne. I gosewo te sharell pes gar, kai job gosewo hi. I sorelo te sharell pes gar, kai job sorelo hi. I brawelo te sharell pes gar, kai job brawelo hi. Koon kamell pes te sharell, kowa te sharell pes, kai job prindjrell man, un te haiwell job, kai me o baro Dewel hom. Me krau miro dji pre i menshenge, un krau, hoi tchatcho un mishto hi ap i phub. Sawo koowa hi mishto glan mire jaka. Kowa penau me, o baro Dewel. Shunenn, penell o baro Dewel, ko tsiro well, kai dau hakenes i phagi, kai tchinlo hi ap peskro mass, un djiwell, har te wals lo gar tchinlo: kol menshe an i themma Egiptia, Juda, Edom, Ammon un Moab, un lauter kolla, kai tchinenn pengre balla trujel tele, un djiwenn an o mulo tato them. Ninna te hi jon un i tsele Israelitarja tchinlo ap pengro mass, djiwenn le, har te wans le gar tchinlo. Tumer Israelitarja, shunenn, hoi o baro Dewel tumenge penella! Kowa penell o baro Dewel: Ma djan i dromma, hoi i menshe an wawar themma djana! Jon darenn glan o sikepen, hoi krenn i momlia ap o bolepen. Tumer hunte darenn kowa gar. Lengro patsepen ap i mule deblende hi tchi moldo. Jon denn i ruk tele an o weesh, te krenn le i figura. Un kowa, kai haiwell o kashteha te budrell, lell peskri tchuri, un krell dran o kasht i figura peskre wastentsa. Palle tchiwell lo rup un sonakai koi pre, un tchiwell koi figura ap pire, dell nagle an late, te atchell li nai tardo. Sawe debla hi tchi wawar har kol figure, hoi i hache ap pengro kotar phub tchiwenn, kai senlepen bares well, te tradenn le i tchirklen krik. Jon nai rakrenn gar, witar gar nai djan le, jaake hunte wenn jon hidjedo. Doleske hunte trashenn tumer lendar gar. Jon nai krenn kekeske tchilatchepen, witar kek latchepen. Baro Dewel, kek hi har tu hal! Tu hal baro un sorelo! Un tiri bari soor dikan i menshe. Hakeno hunte trashell tutar un hunte hadell tut. Tu hal o baro rai pral i themma! Ap tute hunte shunenn le. Mashkral kol tsele gosewende un bare rajende ap kai phub hi kek jaake har tu hal. Lauter hi jon dinelo un narwelo, kolla, kai mangenn o kasht an. Kol debla nai sikrenn lende tchi. Jon hi kerdo menshendar, kai haiwenn mishto pengre wastentsa te budrell. Rupeno saster dran o them Tarsis un sonakai dran o foro Ufas tserdenn le pral kol figuren, un riwenn len an blaueto un lolo ripja. O baro Dewel hi o tchatcho Dewel, ko djido Dewel, kai hako tsireske o baro rai atchell. Te well job chojedo, trissell i phub, un i menshe nai rikrenn leskri choli gar win. Pen lenge: Kol deblenge, kai kran gar o bolepen, witar gar i phub, hi kek platsa ap kai phub un tel o bolepen, un nai atchenn gar. Job, o baro Dewel, kras i phub peskri sorjah. Dran peskro goswepen tchiwas lo i phub soreles tardo, un kras o bolepen koi pral. Te dell job gole, well bud pani khetne an o bolepen; i wolke mukell job te well fun dural, un mukell jag pral un tele karje te dell an o brishin. Ninna o phurdepen well win dran peskro kheer. Glan sau baro koowa hi hako mensho dineles koi tardo. Sawo koowa nai haiwell lo gar te krell. Kolla lauter, kai kran figure, te mangenn le len an, hunte ladjenna pen. Lengre figure hi kek tchatche debla, kek djipen hi an lende. Jon molenn tchi, un hi sapaske. An ko tsiro, kai rakrell o baro Dewel o tchatchepen win, hunte djan jon tele. Har wawartchandes hi ko Dewel, koles o Jakobeskre tchawe an-mangenna! Job hi kowa, kai kras halauter. Un i Israelitarja hi leskre menshe. Job kharell: o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub. Le tiro koowa khetne, Jerusalem! I lurde hi trul tute tardo ap hake rigja. O baro Dewel penell: Kau kopo kamau me kal menshen krik tradell dran lengro them, te wenn jon an i traash, un lenn bare duka. Ach, har dukell man miro dji! Miro dukepen kamell gar sasto te well. Patsom, kowa hi har i nasslepen un me rikrap kowa win. Miro plachteno kheer was paash dino, un mire shelle hi an kotja tchinlo. Mire tchawe djan mandar krik, un hi gar buder koi. Kek tchiwell miro kheer pale pre, kek tchiwell i plachta koi pral. Kol pralstune his dinele, un putchan gar pal o baro Debleste. Doleske his lauter tchitcheske, hoi jon kran. Un kolla, kai denn jon garda pre, hi buder gar khetne, un djan kate te kote. Shunenn, hoi gole dino well! Bari gole – har kurepangre wurdjendar – well dran ko them, hoi kote tchiddo hi, kai norden hi. Lurde wenna un krenn i forja an Juda jaake paash, te well o them i mulo them, kai djiwenn i diwje djukle dren. Baro Dewel, me djinau, kowa, hoi pral i mensheste wella, hi gar an ko mensheskro wast tchiddo. Kowa hi gar job, kai krell peskro djipah, hoi job kamella. Baro Dewel, de man i phagi an o tchatchepen, un gar an tiri choli, te maress man gar! Tiri choli muk te well pral kol menshende, kai kamenn tutar tchi djinell, pral kolende, kai tut gar sharenn! Har diwje vieche wawar viechen chan, jaake chan jon o Jakobeskre menshen pre, bis te buder tchi pral atchas, Un dran leskro them kran jon i mulo them. O baro Dewel rakras ap o Jeremia un penas: Rake kol menshentsa dran Juda un kol menshentsa dran Jerusalem, un pen lenge: Rikrenn, hoi tumentsa win krom! Pen lenge: O baro Dewel, kai hi o Israeleskro Dewel, penell: Bibacht well pral hakeneste tumendar, kai rikrell gar kol laba, hoi me tumentsa win krom. Har me tumare phuren dran o them Egiptia lom, har dran i sasterno jagakro bob, krom me lentsa win, te shunenn le ap mande, un krenn har lenge penom, palle hi jon mire menshe, un me hom lengro Dewel. Palle rikrap nai koi sowel dren, hoi dom len, un dap len ko them, kai thud un gwin nashenna, jaake har kowa kai diwes hi. Me penom: Awa, baro Dewel, jaake hi kowa. Un o baro Dewel penas ap mande: Dja an kol forja an o them Juda, un ap kol dromma an o foro Jerusalem, un pen: Shunenn kol laba, hoi me tumentsa wi-krom, un krenn kowa ninna! Me dom tumare phuren trad ap ko diwes, har anom len dran Egiptia win, bis ap kau diwes, un penom lenge pale te pale: Shunenn ap miro rakepen! Jon shunan gar ap mande, un dan gar jak ap mire laba. Hakeno djas pal peskro shero, un kras kowa, hoi leskro midjak dji leske penas. Me penom lenge, te hunte rikrenn le dren, hoi lentsa win krom. Kowa kran le gar. Doleske mukom pral lende koi tseli bibacht te well. Un o baro Dewel penas ap mande: Me djinau, kai hadan pen kol menshe an o them Juda un an o foro Jerusalem pral mande. Jon krenn sawo tchilatcho koowa har lengre phure kran, kai glan lende his, un kaman ap mire laba witar gar te shunell, un nashan kol wawar deblen palla un mangan len an. Jaake rikran kol menshe dran o kheer Israel un dran o kheer Juda kol laba gar dren, hoi krom lengre phurentsa win. Doleske penell o baro Dewel: Me anau bibacht pral lende, kolatar nai nashenn le gar krik. Jon denn pal mande gole, un me kamau len gar te shunell. Palle denn kol menshe an o them Juda un an Jerusalem gole pal kol deblende, kai chatchran jon lenge sungepaskro koowa. Kal debla nai haiwenn len gar dran lengri bibacht win te anell. Jaake bud forja tumen hi, jaake bud deblen hi tumen, tumer menshe an Juda. Un jaake bud dromma an Jerusalem hi, jaake bud chatchepangre kran tumer, kai chatchrenn viechen o djungelo debleske Baal. Tu Jeremia, mangess gar kal menshenge, un rowess gar kolenge glan mande! Te denn jon gole pal mande an koi pharo tsiro, kamau me len gar te shunell. Kal menshe, kai len kamau, hoi krenn le an miro kheer? Jon krenn tchilatchepen un penenna: ‘Koi doosh, hoi ap mende anam, well mendar krik lino, te dah mer sowel, te anah o Debleske viechen.’ Un te krenn jon djungelo koowa, hi le bachtelo koi pral. His i tsiro, kai penas o baro Dewel tumendar: Jon hi har i shukar senelo djeteskro ruk, kai bud djeteskre drake baro wenna. Kanna tchiwas job ap leste i jag, hoi bari goljah leskre patria chatchrell un leskre kashta phagell. Me, o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, krom dran o kheer Israel un dran o kheer Juda i natsjona. Un jon kran tchilatcho koowa un choiran man, har chatchran le viechen o debleske Baal. Doleske dau len trad, te well bari bibacht pral lende. O baro Dewel penas mange, hoi len glan hi, te djinap me kowa. Me homs har i terno bakro, kai djinell gar, te well lo kote anlo, kai well lo maredo. Jaake djinom gar, kai rakran le khetne, har te krenn le mange tchilatchepen. Jon penan mandar, har te woms i ruk: Mer dah ko ruk tele, jaake rah har hi lo sasto. Maras les, te well lo bistedo! Koi penom: Baro Dewel, tu rai pral o bolepen un i phub, djineh, hoi an o mensheskro dji un shero glan djala. Tu hal i tchatchepaskro, kai djal pal o tchatchepen. An tire wasta dau miro koowa. Muk man dikell, har tu len ko tchilatchepen pale deh, hoi jon kamenn mange te krell. An ko bersh, kai dau i menshende an Anatot i phagi, un anau i bibacht pral lende, atchell kek lendar djido. Baro Dewel, kamoms gar te penap, kai tu doosh ap tute anal. Djinau, tu hal an tiro tchatchepen. Ninna te hi jaake, kamau te putchap tutar, har nai haiwap tiro tchatchepen. Hoske djal kolenge mishto, kai djiwenn i tchilatcho djipen? Hoske hi kolen, kai tutar krik djan, halauter, hoi len hunte well? Jon hi har ruka, kai tu tchiwal an i phub. Jon wan baro un sorelo, un hidjrenn bud rukengre. Lengro mui rakrell latchepen tutar, lengro dji hi dur tutar krik. Baro Dewel, tu dikeh un prindjreh man, un djineh, kai miro dji hako tsiro pash tute his. Kol wawaren tserde krik har bakre krik tserdedo wenn, te wenn jon maredo! Un tchip len ap i rig, te wenn jon mulo dino! I rah tsiro hi kau them kek brishineha, un ko tselo senlepen meras tele. I vieche un i tchirkle meran. Kowa lauter was dran o tchilatchepen kol menshendar, kai kate djiwenn. Jon penenna: O Dewel dikell gar, hoi krah. Te kras tut kowa khino, har nashal khetne wawar menshentsa, har kameh khetne i grajentsa te nashell? Te kameh tu tut ninna kate an o them te khatrell, kai bud menshe hi, hoi kameh tu an o pesso weesh te krell, hoi pash o pani Jordan hi? Ninna tire phrala un i menshe dran tiro dadeskro kheer mukan tut te perell, un dan tchilatches gole pal tute har kol wawar. Dik tut glan lendar, ninna te rakrenn jon kamlo tuha. Me mukom mire menshen, ko kheer Israel. Kolen, kai mange win rodom, tradom mandar krik. Kol menshen, kai o djijestar kamau, dom an i wasta kolendar, kai kamenn len te marell. Mire menshe wan mange har i lewo an o weesh, kai kras o mui pre, un das man tchilatches an-gole. Doleske kamau len buder gar. O them mire menshendar was i them, kai i diwje djukle khetne wan. Un trul lende hi sawe tchirkle, kai chan mass: Awenn khetne tumer tsele diwje vieche! Kate hi chapen! Bud raja dran wawar themma wan, un kran miro drakengro them paash, un stakran miro kotar phub khetne. Dran miro shukar kotar them kran jon i mulo them. Hi ropaske, har paash ko them glan mande tchiddo hi, kek djiwell buder koi. O tselo them hi paash, un kek khaitell les. Pral ko nango pralstuno them wenn kol kurepangre, kai denn lauter khetne. O baro Dewel anas len kai, te kurenn le pen i menshentsa an o tselo them, jek rigjatar bis ap i wawar. Un kek nai nashell peske lendar. Mire menshe tchiwan djob an i phub, un subjengro senlepen lan le khetne. Jon maran pen tele, un lan tchi dran lengri phari budi. Lauter his tchitcheske! His koi bari choli o baro Deblestar, hoi kras lauter paash. O baro Dewel penella: Kol tchilatche menshe, kai djiwenn trul mire menshende, un tapran lengro them an, hoi dom mire menshende Israel, te well ko them lengro hako tsireske, kolen lauter tradau dran lengro them win. Un o kheer Juda lau dran lengre wasta win. Pal kowa, kai anom kol wawar menshen dran lengro them, krau me lenge miro dji pale pre, un anau len pale an lengro them, kote, kai jon glan ko tsiro djiwan. Jon sikran mire menshende, har te denn le pen sowel ap o debleste Baal. Kanna well jaake: Te mukenn jon pen mire menshendar te sikrell, har te denn jon pen ap miro lab sowel, un penenn: Pash o djido Debleste … palle mukau len mashkral mire menshende te djiwell. Te hi jek natsjona koi, hoi kamell gar ap mande te shunell, lau lake lakro them hako tsireske krik, un kai natsjona djal tel. Kowa penell o baro Dewel. O baro Dewel penas mange: Dja un gin tuke i laintikro pereskro pandepen! Un pande kowa trul tute! Muk les gar sapeno te well! Un me ginom kowa un pandom les trul mande, har o baro Dewel penas. Pal i tsiro rakras o baro Dewel o duito kopo mantsa: Le ko pereskro pandepen, hoi tu ginal un tchiwal trul tute, un dja pash o lengsto pani Eufrat un khate les mashkral kol bare barra. Me djom koi un khatrom kowa pash o Eufrat, jaake har o baro Dewel mange kowa penas. Pal i rah tsiro penas o baro Dewel ap mande: Dja pash o Eufrat un le ko pereskro pandepen pale, hoi mukom tut kote khatrell. Me djom pash o Eufrat un lom ko pandepen kotar, kai khatrom les. O pandepen his gar buder tselo, un tchi buder moldo. Koi rakras o baro Dewel mantsa un penas: Kowa penell o baro Dewel: Ninna kamau me o tselo pre-phurdepen i menshendar dran Juda un Jerusalem paash te krell. Kalla tchilatche menshe, kai kamenn mire laba gar shunell, djan pal pengro shero, un djan wawar deblenge pal, anenn lenge viechen, un mangenn len an. Jon hunte wenn har ko pereskro pandepen, hoi buder tchi molella. Jaake har i mursh ko pandepen trul peste pandella, jaake pandom me kol tsele menshen dran Israel un kol tsele menshen dran Juda trul mande, te wenn jon mire menshe. Kamom, te wap dran lende sharedo un miro lab bares un prindjedo well; jon kaman gar ap mande shunell, penell o baro Dewel. O baro Dewel penas mange: Pen kal menshenge: Kowa penell o baro Dewel, kai o Israeleskro Dewel hi: An i tsele khore well mool tchoredo. Un te penenn jon ap tute: Koon djinell kowa gar, kai an i khore mool dren tchoredo wella? Palle pen lenge: Kowa penell o baro Dewel: Me kamau lauteren mato te krell, kai djiwenn an kau them: kol bare rajen, kai ap o Davideskri beshepaskri beshdo hi, i rashajen un o Debleskre rakepangren un i tsele menshen, kai djiwenn an o foro Jerusalem. Jaake har kol khore phagenn, te wenn le khetne dino, jaake krau, te phagell jek ap o wawareste, ninna i dada ap lengre tchawende. Jon khaitenn man gar, un i dji hi man witar gar lenge, un rikrau man gar pale, te marap len lauter. Kowa penell o baro Dewel. O baro Dewel rakras tumentsa. Doleske krenn tumare kanda pre, un wenn gar pre-phurdo! Hadenn tumaro baro Debles, jaake rah har o diwes hi, un tumen tumare pire gar an o tamlepen ap i berge dukrenna. Ninna te lurenn tumer ap koi momeli, anell o baro Dewel tamlepen un kali rat pral tumende. Te kamenn tumer kowa gar te shunell, hunte rowap tchorchanes pral tumare pre-phurde djia. O Debleskre menshe wenna pandles krik anlo. Un mire swa herenn gar pre te nashell. Pen o baro rajeske un leskri dake: Awenn tele tumari beshepaskri! I raili rajeskri stadi peras tumaro sherestar tele. Kol forja an o mulo tato them Negev hi pandlo, un koi hi kek, kai krenn len nai pre. Kol tsele menshe dran Juda wan halauter krik anlo. Jerusalem, dik hoi wella! Kurepangre wenna kotar, kai norden hi! Hoi well kanna dran kol forja an Juda? Tu hals lenge har i bakrengro, un i menshe koi dren har tire bakre, kolentsa sharal tut. Hoi peneh tu, te kamell o baro Dewel, te wenn kolla rai pral tute, kai an tire jaka tire mala his? I dukatar deh tu gole har i djuwel, kai lell i ternepen. Un te putcheh tu tutar: Hoske well koi bibacht pral mande, palle penau tuke: Kowa well pral tute ko bud tchilatchepaske, hoi kral. Un kolla hadenn tiro ripen un djan sorjah ap tute. Nai krell i kalo mensho peskri kali hauta wawartchandes? Na-a! Nai krell i diwji margodja peskre balla wawartchandes? Na-a! Jaake nai krenn tumer kek latchepen, ko tchilatchepen djas tumenge an o mass un o rat. Doleske tradau tumen kate te kote, te atchenn gar buder khetne, jaake har phurdell o ducho dran o mulo tato them o phuss kate te kote. Tumer bistran man un djan chochene deblen palla. Doleske well kai phagi pral tute, Jerusalem, hoi me, o baro Dewel tut dau. Kowa well jaake har te hadaus me tiro ripen pral tiro shero, te dikell hakeno, kai nango hal. Jerusalem, me dikom, har mukal man, dikom tiri chantch pal wawar deblen, tiro wi-ladjedo koowa, tire figure, kolentsa choiral man ap i berge un ap o them. Tu bibachteli, hal pale-tchiddo glan mande! Har rah kameh tu kowa te atchell? O baro Dewel penas ap o Jeremia pral ko them, kai i rah tsiro kek brishin das. O them Juda hi bibachtelo koi tchiddo. I menshe an i forja merenna i bokatar. Lenge hi ropaske un jon beshenn pen ap i phub. Un an Jerusalem denn le i wasta pral o shero khetne. Kol brawele bitchrenn pengre budepangren pal pani. Kolla djan pash i brunna, un hatsenn kek pani. Lengre khore anenn le kek panjeha pale. Lenge hi ropaske, un khatrenn pengro mui i ladjatar. I phub hi truk un dell gole pal brishin. Doleske hi kol hachenge ropaske, un khatrenn pengro mui. Ninna koi wesheskri grumni, kai las peskro ternepen, hatsell kek senlepen, mukell peskro ternepen tchiddo un djal peske. Kol diwje burike hi tardo ap nange berge, un lenn pharo ducho, har diwje djukle, kai trushenna. Jon hatsenn kek senlepen buder, un lengre jaka wenn korelo. Baro Dewel, mari doosh hi glan mare jaka tardo. Bud kope djam tutar krik, un shunam gar ap tute. Ab pale ap mari rig, te dikell hakeno, har kamlo hal! Ap tute dikenn i Israelitarja, te wess ap lengri rig, un leh len win dran kai bibacht. Hoske kreh tu, har te wals i wi-themari an maro them, un har jek, kai atchell jek rati un djal palle dureder? Hoske kreh tu, har te djinals gar, hoi te kress, har te wals i kurepaskro kek sorjah? Tchatchepah, baro Dewel, tu hal pash mende. Mer ham tire menshe. Ma muk men! Jaake penas o baro Dewel kal menshendar: Jon nashenn jek rigjatar ap i wawar, jaake har kamenn le. Doleske dikell o baro Dewel gar latches ap lende. Leske well an o shero, hawo tchilatcho koowa jon kran. Un lengri doshake dell job len i phagi. Un o baro Dewel penas ap mande: Tu mangess gar kal menshenge, te wap latches ap lende. Jon nai rikrenn pen pale o chapastar, un rowenn ap mande jaake bud har kamenn le, me shunau len gar. Ninna te chatchrenn jon mange viechen un chapen, dikau gar latches ap lende. Me marau len an o kurepen, ninna i bok un o nasslepen marenn le. Koi penom me: Baro Dewel, miro rai, tire rakepangre penan lenge: ‘Kek kurepen un kek bok well pash tumende. O baro Dewel krell, te well kek kurepen pash tumende an kek tsiro.’ O baro Dewel penas ap mande: Kol rakepangre rakran chochepen an miro lab. Me bitchrom len gar. Un me penom lenge tchi, hoi te krenn le, un rakrom lentsa witar gar. Jon rakrenn pral kowa, hoi dikan le, – kowa was gar mandar. Un kowa, hoi le glan-wi penan, hi chochepen un durkepen, un hi tchi moldo un well dran lengre djia. Kowa hi, hoi me, o baro Dewel, krau ap kol rakepangre, kai penenn, te rakrenn le an miro lab, ninna te bitchrom len gar. Jon penenn ninna, te well kek kurepen un kek bok an kau them. Sawe rakepangre hunte merenn an o kurepen un i bokatar. Jaake djal ninna kol menshenge, kai shunenn ap lende. Jon hi mulo tchiddo ap i dromma an Jerusalem. I bok un o charo maras len. Un kek paskrell len, lengre romjen un lengre tchawen. Me anau tchilatchepen pral lende, jaake har jon tchilatchepen kran. Un tu peness lenge kal laba: Me rowau ap o diwes un ap i rati, un nai mukau gar tele. Mire menshe, kolen kamau har miri tchai, hi khetne dino, un lengro dukepen well gar buder sasto. Djau me win ap o them, dikau me menshen, kai peran an o kurepen. Wau me an o foro, hi koi menshe tchiddo, kai meran i bokatar. Ninna Debleskre rakepangre un rashaja nashenn trujel an o them, un djinenn gar, hoi te krenn. Dal tu kol menshen an Juda pre? Kameh tu o forestar Zion tchi buder djinell? Hoske dal tu men jaake, kai nai krell men kek buder sasto? Mer patsam, kai well lauter mishto. Tchi was mishto! Mer kamam, te well i tsiro, kai kowa, hoi an mende nasselo hi, sasto wals. Kowa was gar. I daar was. Baro Dewel, mer dikah dren, kai djiwam gar tuha, un mare phure tchilatchepen kran. Mer lam doosh ap mende glan tute. Bitche men gar tutar krik, te well gar djungeles rakedo pral tute! Muk kek te sal pral Jerusalem, kai tiri raili beshepaskri tardo hi! Ma biste, hoi tu mentsa win kral, un le tire laba gar pale! Kek dewel, koles i menshe an wawar themma an-mangenna, nai bitchrell brishin! Witar gar dell o bolepen dran peste brishin! Na-a, maro baro Dewel, tu hal kowa, kai krell sawo koowa. Doleske dikah ap tute. Un o baro Dewel penas ap mande: Ninna te wals o Mose un o Samuel glan mande tardo, kroms me kal menshenge miro dji gar pre. Trade len krik mandar, un muk len te djal! Un te putchenn jon tutar: ‘Kai djas mer’, pen lenge: O baro Dewel penell: Ap koneste o merepen wella, ap koleste well lo. Koon mulo dino wella i chareha, kowa well mulo dino. Pral koneste i bok wella, kowa merella i bokatar. Koon pandlo wella, kowa well pandlo. Me, o baro Dewel, lom man glan, te anap star kope pharo koowa pral lende: o chareha te wenn le mulo dino, i djukle tserdenn len krik, i tchirkle chan len, un kowa hoi lendar pral atchell, chan i diwje vieche pre. I tsele menshe ap i phub denn i wasta pral o shero khetne, te dikenn jon kowa. Koja hi koi phagi koleske, hoi ko baro rai Manasse an Jerusalem kras. Leskro dad hi o Hiskija, ko baro rai pral Juda. Koon krell peskro dji tuke pre, Jerusalem? Kones khaiteh tu? Un koon wella un putchella, har tuke djala? Tu djal mandar krik, penell o baro Dewel, un kamal mandar tchi buder djinell. Doleske hadom me miro wast ap tute, te marap tut. Me hom khino, te krap miro dji tuke pre. An hako foro an o them Juda krom me i menshentsa jaake har jek, kai witsrell o djob pral, te perell o phuss win. Jaake tradom len kate te kote. Un mire menshe mukan gar pengre tchilatche dromma. Koi marom lengre tchawen, un mukom len tele te djal. Koi hi budeder djuwja, kolengre romma meran, har barra pash o baro pani. I daja shunan, kai meran lengre tchawe mashkral o diwes. Koi was i bari traash un daar pral lende. Koi djuwjat, kai efta tchawe his, lake atchas kek buder djido. Lakro dji phagas. Lakro kham djas tele mashkral ap o diwes. Lakro sharepen un lakri bacht hi buder gar koi. Un hoi kol menshendar pral atchas, dau me an i wasta kolendar, kai denn len mulo o chareha. Kowa penell o baro Dewel. Me bibachtelo, hoske das miri dai mande o djipen? Hakeno dikell tchilatches ap mande. An o tselo them tchingrenn le ap mande. Ninna te patsom kekestar lowe, un kek patsas man lowe, praassell man hakeno. Baro Dewel, te mangom tutar gar latchepen lenge, te mangom tutar gar, te less len win dran i tchilatche wasta an lengre phare tsirja un an lengri daar, palle mukess koi bibacht te well, hoi kamenn jon ap mande te anell. Kek nai phagell saster, saster un lolo saster dran ko them, hoi kote tchiddo hi, kai norden hi! [O baro Dewel penas:] Juda, me kamau te well tiro tselo brawlepen tuke tchoredo, jaake plaissreh tu ko tchilatchepaske, hoi kral an tiro tselo them. Un me kamau, te wess tu i budepaskro kolenge, kai rikrenn tut tele an lengro them – i them, hoi tu gar prindjreh. Miri choli chatchell har i jag, un well pral tute. Baro Dewel, tu djineh halauter! Ma biste man, un ab ap miri rig! De kolen lengro tchilatchepen pale, kai man palla lenna! Rike tiri choli ap lende gar jaake rah pale, te wap gar maredo! Tu djineh, me hom tuke koi. Doleske tchingrenn le ap mande. Baro Dewel, tu rai pral o bolepen un i phub, me hom tiro. Jaake was tiro lab miro chapen hako kopo, kai me kowa shunau. Te shunau tiro lab, giwell miro dji, un well pale sorelo. Me nai hom gar wawar menshentsa bachteles khetne beshdo, un sau lentsa, tu tchiwal tiro wast ap mande, un hom kokres. Tiri choli pral kal menshende was ninna an mande. Hoske wenn mire duka gar sasto? Hoske hi miro dukepen jaake djungelo, te well lo gar sasto? Tu wal mange har i brunna, kai an o nijale kek pani dren hi. Doleske penell o baro Dewel: Te rikreh tu tut ap mande, rikrau me man ap tute, un tu atcheh miro rakepaskro. Te rakreh tu, hoi mishto hi, un rakreh gar, hoi tchi-moldo hi, hal tu miro mui. Jon hunte wenn pash tute, tu djas gar pash lende! Me krau tut kal menshenge har i soreli massuri. Ninna te djan le ap tute, nai witsrenn le tut gar trujel. Me, o baro Dewel, hom pash tute, te wap ap tiri rig, un te lap tut win dran lengre wasta, – awa, dran i wasta kolendar, kai tchilatcho ap tute hi, un kai djan sorjah ap tute pre. O baro Dewel penas ap mande: Tu hunte less tuke kek romni un less kek tchawen an kau them. Me, o baro Dewel penau tuke, hoi djal kol tchawenge, kai wan kate boldo, un lengre dajenge un lengre dadenge an kau them. Lendar hunte merenn ap pharo nasslepen, un kek rowell pral lende un paskrell len. Jon atchenn tchiddo ap i hachetikri phub har viechengro ful. Wawar merenn an o kurepen. Un ninna wawar merenn i bokatar. Un i tchirkle un i diwje vieche chan len pre. O baro Dewel penas ap mande: Tu djas an kek kheer, kai rowenn le pral jekeste, kai meras. Tu rowess gar lentsa, witar gar peness lenge latche laba; me hom buder gar i maal kal menshendar, hom lenge buder gar latcho, un krau miro dji lenge pandlo. Kowa penell o baro Dewel. Kol bare un kol tikne hunte merenn an kau them, un wenn gar paskedo. Un kek rowell pral lende. Un kek tchinell pes ratles lenge oder tchinell peskre tsele balla lenge tele. Koi hi kek buder, kai dell chapen kolen, kai pral atchan un rowenn. Ninna te meras lengro dad un lengri dai, hi kek koi, kai dell len tchomone te pijell, te wenn le pale soreles. Tu djas witar gar an i kheer, kai krenn le i bijab, te wess pash lende beshdo, te chas un pijess! O baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, kai ninna o Israeleskro Dewel hi, penell: Me mukau o tsiro te well, kai khelell un giwell kek buder i bachtjatar an o them Juda. I bachteli gole o pirnestar un leskri pirnjatar shunenn buder gar. Kowa well glan tumare jaka un jaake rah har djiwenna. Te penal tu kowa lauter kol menshenge, putchenn jon tutar: Hoske dell men o baro Dewel trad, kai well sawo midjak koowa pral mende? Hawi doosh anam ap mende? Hawo tchilatchepen kram mer ap o baro Debleste, kai maro Dewel hi? Palle hunte peness tu lenge: Tumare phure djan mandar krik, un nashan wawar deblenge palla. Jon witsran pen tele glan lende un mangan len an. Man mukan le un rikran pen gar ap kol laba, hoi lenge penom. Tumer kran budeder tchilatchepen har tumare phure. Hakeno tumendar djiwell pal peskro shero un peskro tchilatcho dji. Ap mande shunell kek. Doleske tradau me tumen dran kau them win an i them, kai prindjrenn tumer gar un kai prindjran tumare phure witar gar. Kote hunte wenn wawar deblenge koi ap o diwes un ap i rati; me krau miro dji tumenge pandlo. Dikenn, well ko tsiro, penell o baro Dewel, kai well gar buder sowel dino kal labentsa: … pash o djido Debleste, kai las kol Israelitarjen win dran o them Egiptia. Na-a, jon penenna: … pash o djido Debleste, kai las kol Israelitarjen win dran ko them, hoi kote tchiddo hi, kai norden hi, ninna dran kol tsele wawar themma, kai job len tradas. Tchatchepah, me kamau len pale anell an ko them, kai dom lengre phurende. Me kamau bud matchepangren win bitchrell. Kolla hunte matchrenn len. Pal kowa bitchrau bud jegarjen win, te taprenn jon len, kai jon ninna hi: ap haki bari un tikni berga, un mank kol bare barra, kai khatran le pen. Mire jaka dikenn halauter, hoi jon krenna. Jon nai khatrenn pen gar glan mande. Lengri doosh hi glan mire jaka tardo. Jon lenn mandar pengri tseli phagi lengri doshake un ko tchilatchepaske, hoi jon kran. Me mukau lenge tchi. Jon kran miro them pengre mule deblentsa pale-tchiddo. Ko them, hoi mange win rodom, hi pherdo ko koweha, hoi djungelo glan mire jaka hi. Baro Dewel, tu deh man soor un deh garda ap mande. Pash tute nai wau me un khatrau man an i bibacht. Dran i tsele themma ap i phub wenn i menshe pash tute, un penenn: Kol debla mare phurendar hi lauter chochepen, tchi-moldo hi le, un nai wenn gar ap mari rig. Kek mensho nai krell peske deblen. Hoi lo krell, hi kek dewel. Doleske dikenn: Kau kopo sikrau me lenge miri bari soor, te haiwenn le, kai me o baro Dewel hom. Tumer menshe an o them Juda, tumaro tchilatchepen hi dren tchinlo an tumare djia, un ap kol shinga ap kol chatchepangre, kai tumer viechen chatchrenn. Ko tchilatchepen hi jaake dren tchinlo, te nai krenn kowa gar buder krik, har te was kowa an o bar dren dino i sasteha, hoi les i diamantikro shero hi. Un tumer hunte djan dran kau them, hoi dom tumen hako tsireske. Un me krau, te wenn tumer budepangre kolenge, kai rikrenn tumen tele an i them, kai prindjrenn gar. Miri choli hi har i jag, hoi gar buder win djala. O baro Dewel penell: Praassedo well ko mursh, kai mukell man, o baro Debles, un rikrell pes ap i menshende, un putchell lendar, te wenn le ap leskri rig. Job hi har i subjengri bur an o diwjo truk them, un dikell kek latchepen an ko tsiro wella. Job atchell an o mulo tato them, kai kek pani hi, un tchi wawar bares well, un kek mensho djiwell. O Debleskri bacht hi tchiddo ap kol mursheste, kai rikrell pes ap o baro Debleste. Kowa hi har i ruk, kai pash o pani tardo hi, un tchiwell peskre draba an o pani. Ninna te well o baro tatepen, hi les kek traash. Leskre patria atchenn senelo. Te well i bersh, kai dell kek brishin, hunte well les kek daar. Job mukell gar tele, te hidjrell lo rukengre. Koon nai prindjrell o mensheskro dji? Tchi hi jaake tchilatcho un chocheno har o mensheskro dji. Me, o baro Dewel prindjrau o mensheskro dji, un dikau dur dren an kowa, hoi an leste hi, un dau hakeneste pal kowa, hoi job kras. Har i diwji kachni, kai beshell pes ap i jare, kai gar lakre hi, jaake djal koleske, kai lell peske brawlepen khetne chochepah. An o feteder tsiro nashrell lo peskro brawlepen, un hi koi tardo har i narwelo. Maro Debleskro kheer hi har i rajeskri beshepaskri, pherdo o Debleskro railepen, un tardo ap i bari berga, jaake rah har lo koi hi. Tu, baro Dewel, hal kowa, ap koleste i Israelitarja dikenn. Pral halauterende, kai mukan tut, well ladj. Un kolla, kai djan tutar krik, kolengre laba wenn bistedo har te wans le tchinlo an i tchik. Jon mukan tut, o baro Debles, kowa, kai hi har i quella, dran kolate djido pani well. Kre man sasto, baro Dewel, Te kreh man sasto, palle hom sasto. Le man win dran i bibacht! Palle nai krell man kek tchi. Tu hal kowa, kones sharau. Jon penenn ap mande: Kai atchell kowa, kolestar o baro Dewel rakras? Mu well kowa pral mende! Tu djineh, me homs lenge har i bakrengro, un krom hoi mange penal. Me kamom gar, te well bibacht pral lende. Lauter, hoi lenge penom, djineh tu. Kameh tu man traashnes te krell? Pash tute wau me un khatrau man ap o tchilatcho diwes. Muk ladj pral kolende te well, kai man palla lenn, un gar pral mande! Jon hunte trashenn pen, un gar me! Muk ko diwes te well, kai well koi bibacht ap lende! Un phage len an kotja! O baro Dewel penas ap mande: Dja pash ko baro wudar o forestar, kai djan i bare raja pral Juda dren un win, un ninna pash kol tsele wawar wudja o forestar Jerusalem, un pen i menshenge: Shunenn, hoi o baro Dewel penella, tumer bare raja an Juda, un tumer lauter an Juda un Jerusalem, kai djan an kal wudja dren un win! O baro Dewel penell: Denn tumen jak, te hidjrenn tchi ap o Debleskro diwes dren an kol wudja o forestar Jerusalem. Un hidjrenn tchi ap o Debleskro diwes dran tumare khera. Un budrenn gar! Ko diwes hi o Debleske. Rikrenn les jaake dren, har me kowa tumare phurenge penom. Jon shunan gar ap mande, un dan gar jak ap mire laba, djan pal pengro shero, un rikrenn pen gar ap kowa, hoi lenge penom. Te shunenn tumer kanna ap mande, penell o baro Dewel, un hidjrenn ap o Debleskro diwes tchi dren an wudja kau forestar, un rikrenn ko diwes dren un budrenn gar ap ko diwes, palle nai djan ninna bare raja dran o Davideskri familja dren an kau foreskre wudja, kai beshenn ap graja un wurdja, jon un wawar pralstune, un lauter, kai an Juda un Jerusalem djiwenna. Un an kau foro djiwenn hako tsiro menshe. Un menshe wenna dran kol forja o themestar Juda, un dran i gaba trul Jerusalem, un dran o them Benjamin un dran kol tikne un bare berge un dran o them Negev. Un jon anenn an o baro Debleskro kheer viechen chatchepaske un chapaske, djob un kutch sungepaskro koowa, un wawar koowa, koleha parkrenn le pen pash o baro Debleste. Te shunenn tumer gar ap mande, un djiwenn ap o Debleskro diwes har ap hako wawar diwes, un hidjrenn tumaro koowa ap o Debleskro diwes dren an kol wudja o forestar Jerusalem, palle tchiwau me jag an kol wudja, te chatchrenn i sorele khera pre an Jerusalem. Un kek nai krell koi jag win. O baro Dewel rakras ap o Jeremia un penas: Dja tele an ko kheer kolestar, kai krell pirja dran tchik. Koi shuneh tu, hoi kamau tuke te penell. Un me djom tele an ko kheer kolestar, kai krell pirja, un dikom les pash i budi kol dui barrentsa, hoi rissrenn pen, te well dran i tchik i piri. Un te was koi piri gar mishto, hoi job kras dran tchik, koi kras job latar i wawar, jaake har glan leskre jaka mishto his. Koi penas o baro Dewel ap mande: Putchau tumendar dran o kheer Israel: Nai krau me tumentsa gar har kowa kai krell pirja? Dikenn, har koi tchik an leskro wast hi, jaake han ninna tumer dran o kheer Israel an miro wast. Nai well i tsiro, kai penau me i menshenge an i rajeskro them, te lap len win dran lengro them, phagap ko them tele un krap les paash. Te mukenn jon palle pengro tchilatcho koowa, khaitell man kowa, kai dom len trad, te well bibacht pral lende. I wawar kopo penau me ap i menshende an i rajeskro them, kai krau len baro un sorelo. Te krenn jon palle, hoi djungeles glan mande hi, un shunenn gar, hoi lenge penau, krau me lenge gar ko latchepen, hoi kamom lenge te krell. Un kanna Jeremia, pen kol menshenge an Juda un kolenge, kai djiwenn an Jerusalem: Kowa penell o baro Dewel: Djinenn, man hi an o dji, te dap tumen i phagi, un kamau bibacht pral tumende te anell. Doleske djan tele hakeno peskro tchilatcho dromestar! Un djiwenn i wawar djipen! Jon penenn: “Na-a, hoske? Mer kamah jaake te djiwell, har mer kamah.” Un hakeno djal pal peskro shero un krell, hoi leskro tchilatcho dji leske penella. Doleske penell o baro Dewel: Putchenn i menshendar an wawar themma: Kai das sawo djungelo koowa, har kol menshe dran Israel kran? Te dell gib ap i berga Libanon, atchell o gib i raheder tsiro tchiddo, un ko brishineskro pani nashell gar jaake sik krik, har mire menshe man bistran. Jon anenn viechen un sungepaskro koowa kol deblenge, kai kek hi. Kolla anan len o phureder drom tele, un mukenn len ap i djungele dromma te djal. Doleske well lengro them har i mulo them, kai le daar lenna. Un kolenge, kai dikenn kowa, atchell o rakepen krik. Un jon denn i wasta pral o shero khetne. Me mukau wawar menshen pral mire menshende te well, kai tradenn len krik har i sorelo ducho, kai well kotar, kai o kham pre djala. Me kamau lenge o dumo te sikrell, un wau gar ap lengri rig ap ko diwes, kai well i bibacht pral lende. Koi hi menshe, kai penenn: Awenn, te rakras koi pral, hawo tchilatchepen mer nai krah ap o Jeremia. Men hi doha rashaja, kai nai sikrenn men maro drom, un doha gosewe, kai nai penenn menge, hoi te kras, un doha Debleskre rakepangre, kai nai penenn menge o Debleskre laba. Mer tapras les leskre labentsa, un das tchi ap leskro rakepen! Baro Dewel, de garda ap mande, un shun, hoi kolla rakrenna, kai ap mande tchingrenna! Jon lurenn koi pre, te taprenn le man. Hi kowa mishto, te krenn le mange tchilatchepen, ninna te krom lenge latchepen? Ma biste, har me glan tute tardo homs, te rakrap lenge mishto, te less tiri choli lendar krik! Kanna muk lengre tchawen merell i bokatar, un muk len mulo dino te well o chareha, te atchenn lengre djuwjenge kek tchawe un romma, te wenn lengre mursha tapedo o merepastar, un lengre terne mursha an o kurepen maredo. Bitche lurden, kai wenn ap jek kopo pral lende un lengre khera, te denn le gole i trashatar! Jon lurenn koi pre te taprenn le man, un tchiwan dorja, te taprenn mire herja koi dren. Tu baro Dewel, djineh, hoi len mantsa glan hi, kai kamenn le man mulo te dell. Ma biste lenge lengro tchilatchepen! Ma le lengri doosh lendar krik! Muk len glan tute khetne te phagell, te well tiri choli pral lende! O baro Dewel penell: Dja pash ko mursheste, kai krell pirja, un gin tuke i khoro! Un le tuha pralstunen un phureder rashajen. Un dja win an koi tala Ben-Hinnom, kai glan ko foreskro wudar hi, kai i paash-dine pirja tchiddo hi. Un pen i menshenge kol laba, hoi me tuke penau. Un pen: Shunenn o baro Debleskro lab, tumer bare raja pral o them Juda un menshe an Jerusalem. Jaake penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, kai o Israeleskro Dewel hi: Shunenn, me kamau bari bibacht pral kau foro te anell, kai hakeno, kai shunell kowa, leskre kanda dukenna. Mire menshe mukan man un kran kau kotar them pale-tchiddo, har chatchran le sungepaskro koowa wawar deblenge, kolen prindjrenn jon gar un witar gar lengre phure. Ninna kol bare raja pral o them Juda prindjran len gar. An kau foro maran le menshen, kai kek tchilatchepen kran. Un ko chocheno debleske, hoi kharell Baal, kran le chatchepaskre platse, te chatchrenn le pengre tchawen leske. Kowa penom me lenge gar. Sawo koowa was kek tsiro an miro shero, te penoms ap lende: ‘Krenn kowa.’ Doleske well i tsiro, kai penenn jon ap kai platsa gar buder ‘Tofet’ un ‘tala Hinnom’. Jon penenn koi pre ‘marepaskri platsa’. Hoi kol menshe an o them Juda un an Jerusalem penge glan lenn, mukau me gar te well. Me mukau kolen pral lende te well, kai kamenn len te marell, un krau, te wenn le mulo dino o chareha. Un kol mulen dau i tchirklende un i diwje viechende chapaske. Me kamau sawi bari bibacht pral kau foro te anell, kai hakeneske, kai dikell kowa, o rakepen krik atchella un job pral leste sala. Kol lurde, kai kamenn len te marell, tchiwenn pen trul o foro un pandenn les dren. Koi well sawo tchilatcho tsiro, kai kol menshe an ko foro jek i wawares pre chan, ninna pengre tchawen chan jon pre. Tu dess ko khoro paash glan kol murshengre jaka, kai tuha djan. Pen ap lende: Kowa penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub: Me dau paash kal menshen un kau foro, har deh sorjah i khoro jaake paash, kai nai kreh kowa gar buder tselo. Un i menshe paskrenn i mulen ap i platsa Tofet, – kek wawar platsa hi lenge koi. Jaake krau me kau foreha un kol menshentsa, kai djiwenn koi, te well kau foro har koi platsa Tofet. Kowa penell o baro Dewel Un kol khera an Jerusalem un kol khera kol bare rajendar an o them Juda, kolla wenn ninna pale-tchiddo har koi platsa Tofet, – i tsele khera, kai jon pral pre i tsele bolepangre momelenge sungepaskro koowa chatchran un i wawar chochene deblenge mool win tchoran. Un o Jeremia djas pale dran Tofet, kai bitchras les o baro Dewel koi, te penell job o Debleskre laba. Un djas ap koi glanstuni platsa glan o baro Debleskro kheer, un penas ap i tsele menshende: O baro Dewel, o rai pral o bolepen un i phub, kai o Israeleskro Dewel hi, penell: I menshe an Jerusalem un an i gaba un forja trujel pandan pengre djia, un kamenn mire laba gar te shunell. Doleske anau pral lende koi tseli bibacht, hoi lenge glan-wi penom. Ko rashai Pashur, koleskro dad o Immer his, his o pralstuno an o baro Debleskro kheer. Har job shunas, hoi o Jeremia rakrell, das lo les, un pandas leskre herja an i kotar kasht pash o wudar, hoi kharell Benjamineskro Wudar, un hi pash o baro Debleskro kheer. Un ap o wawar diwes mukas o Pashur o Jeremijes dran o kasht win. Koi penas o Jeremia ap leste: O baro Dewel dell tut gar buder Pashur gole. Tu khareh kanna ‘Traash ap hakeneste’. Kowa penell o baro Dewel: Tu aneh traash ap tute un ap tire malende. Jon wenn maredo o chareha kolendar, kai kurenn pen lentsa. Un tu dikess kowa tire jakentsa. Un me kamau i tsele menshen an o them Juda an o wast o baro rajestar dran o them Babilonia te dell. Kowa anell i kotar lendar pandles an Babilonia un dell i wawaren mulo o chareha. Ko tselo brawlepen an kau foro dau me kolen, kai len win randenn. I tsele lowe, hoi i menshe an Jerusalem dran pengri budi khetne anan un lengro kutch koowa un o tsele brawlepen kol rajendar pral o them Juda lenn le pentsa un anenn les an o them Babilonia. Un tu, Pashur, weh tapedo khetne kolentsa, kai pash tute an o kheer hi, un pandles an Babilonia anlo. Kote hunte meress un weh paskedo tire tsele malentsa, kai ginal lenge chochepen dren. Baro Dewel, tu rakral jaake rah ap mande dren bis te krom, hoi tu kamal. Tu hal sorleder har me. Kanna wom lenge sapaske, un hakeno sal man win. Hako kopo, te rakrau, hoi tu mange penal, hunte dap gole: Marepen un dukepen! Doleske san le pral mande hako diwes un taprenn pen ap o shero. Awa, te penau mange, me kamau o Debles te bistrell, un rakrau buder gar an leskro lab, palle chatchell leskro lab an mande har i jag. Me lau miri tseli soor khetne, te rikrap kowa win. Un kowa djal gar. Me shunau, har bud menshe tchorchanes rakrenna: “Job krell menge tchi har traash. Anas doosh ap leste! Sikras les an!” Ninna mire mala lurenn koi pre, te perap. “Dikas, te anas les jaake dur, te penell job tchomone, hoi gar mishto hi. Palle dah les pale, hoi lo mentsa kras!” O baro Dewel hi pash mande un dell ap mande garda har i sorelo mursh. Doleske perenn kolla, kai man palla lenn un hunte tserdenn pen pale. Kowa, hoi len glan hi, nai krenn jon gar. Un wawar san pral lende. Hako tsiro hi kowa lenge i ladj un well lenge gar bistedo. Baro Dewel, tu rai pral o bolepen un i phub, tu prindjreh lauteren, kai ap tute rikrenn. Tu dikeh, hoi an lende hi, prindjreh lengre djia. Muk man te dikell, har tu kolen i phagi deh, kai man palla lan. Me dom miro koowa an tire wasta. Giwenn o baro Debleske! Sharenn les, job lell o tchorweles dran i wasta i tchilatchendar. Bibacht ap ko diwes, kai wom boldo! Kek te penell, kai anas ko diwes bacht, kai miri dai man ap i phub anas. Bibacht ap ko mursheste, kai kras miro dades bachtelo, har penas lo leske: Tuke was i mursh tchawo boldo. Ko diwes te well har kol forja, kai o baro Dewel paash kras, un kolla les gar khaitan. Taissarlake mu shunell lo ropen un mashkral o diweske o kurepaskri gole. Doleske kai mukas job man gar te merell an miri dakro per, jaake te wals miri dakro per har i mulengro kheer mange, un joi atchals hako tsiro an wawar koowa. Hoske wom dran miro dakro per win, te dikap ropen un duka, un djiwap hako diwes an ladj? O baro rai Zedekja bitchras dui murshen pash o Jeremia. Ko jek his o Pashur, koleskro dad o Malkija his, un ko wawar his o rashai Zefanja, koleskro dad o Maaseja his. Un o Zedekja mukas leske te penell: “O Nebukadnezar, ko baro rai pral Babilonia was, te kurell lo pes mentsa, un hi peskre lurdentsa trul o foro Jerusalem tardo. Mange menge o baro Deblestar! Te kamell job, nai well lo menge peskri bari sorjah ap i rig, har job kowa budeder kope kras, jaake te hunte tserdell pes o Nebukadnezar pale.” O Jeremia penas ap lende: Penenn ap o Zedekja: Kowa penell o baro Dewel, ko Dewel pral Israel: Me tradau tumare lurden pale pengre charentsa, hoi an lengre wasta hi, un kolentsa kurenn le pen o baro rajeha dran o them Babilonia un leskre lurdentsa, kol Kaldearja, kai hi win tardo glan tumaro foreskri massuri. Me mukau len mashkral an o foro dren. Me kurau man tumentsa o sorelo wasteha, un hadau miri mussi ap tumende bari choljah, un krau miro dji pandlo tumenge. Un me kamau lauteren an kau foro te marell, menshen un viechen. Jon hunte merenn ap i pharo nasslepen. Un koi pal dau me o Zedekja, ko baro rajes pral Juda, an kol wasta o baro rajestar pral Babilonia, o Nebukadnezar, ninna leskre pralstunen un kol menshen kate an kau foro, kolla, kai gar meran ap o nasslepen, an o kurepen un i bokatar. Kowa penau me, o baro Dewel. Me dau tumen an i wasta kolendar, kai kamenn tumen te marell. O Nebukadnezar mukell tumen lauteren o chareha mulo te dell, un les khaitell kowa gar, un job krell peskro dji tumenge pandlo. Un ap kal menshende an o foro Jerusalem pen: Kowa penell o baro Dewel: Tumer nai rodenn tumenge win, hoi kamenna: o djipen oder o merepen. Koon an kau foro atchella, hunte merella an o kurepen, i bokatar, un ap i pharo nasslepen. Koon win djala un pash kol Kaldearja nashella, kai trul tumaro foro tardo hi, kowa atchell djido. Leske atchell tchi har peskro djipen. Djinenn, man hi soreles glan, te anap bibacht pral kau foro, un wau gar ap leskri rig, penell o baro Dewel. Kau foro perell an o wast ko baro rajeske pral Babilonia. Kowa tchiwell jag ap leste un chatchrell les pre. Un ap o baro rajeste pral Juda pen: Shunenn ko lab, hoi mukell o baro Dewel tumenge te penell: Tumer dran o Davideskri familja! Kowa penell o baro Dewel: Hako diwes, te rakrenn o tchatchepen win, denn jak, te lell hakeno peskro tchatchepen! Un lenn kolen, kai wan tele rikedo, dran kol tchilatchengre wasta win! Te krenn kowa gar, well miri choli pral tumende, har i jag, kai nai krell kek win. Tumer kran jaake bud tchilatchepen! Denn jak, penell o baro Dewel: Kanna wau me pral tumende, kai djiwenn pral i tala ap ko baro bar. Tumer penenn: Kek nai well pral mende. Kek nai well an maro kheer. Me hom kowa, kai wau pash tumende, un dau tumen i tchatchi phagi koleske, hoi kran, penell o baro Dewel. Me tchiwau i jag an tumaro weesh, te chatchrell lauter tele. Kowa penell o baro Dewel: Dja tele an ko kheer ko baro rajestar pral o them Juda, un rake koi kau lab. Un pen: Tu baro rai pral Juda, kai hal ap o Davideskri beshepaskri beshdo, shun, hoi penell o baro Dewel tuke un tire pralstunenge un kol menshenge, kai wenn pash tute an tiro railo kheer! Kowa penell o baro Dewel: Krenn hakeneske, hoi mishto un tchatcho hi! Un lenn kolen, kai wan wi-tchoredo dran kol tchilatchengre wasta win! Un lenn tchi krik kol menshendar, kai hi wi-themarja pash tumende, witar gar kol tchawendar, kolen kek dad buder hi, un kol romjendar, kolengro rom meras. Ma djan sorjah ap jekeste pre! Ma bitchrenn kolen an o merepen, kai kek doosh ap lende lan. Te rikrenn tumen ap kowa, palle djan bare raja dran o Davideskri familja ap graja un wurdja dren an kol bare wudja, an ko railo kheer, jon un lengre pralstune. Un ninna i menshe dran o them nai djan an ko railo kheer dren. Te shunenn tumer gar ap kal laba, well kau kheer paash dino. Kowa dom man sowel pash mande kokres, penell o baro Dewel. Un kowa hi, hoi o baro Dewel penell pral o kheer o baro rajestar pral o them Juda: Ninna te kamau kau kheer jaake har i wesha an o them Gilead un i berge Libanon, krau kau foro har i mulo foro, kai kek buder djiwell. Me bitchrau lurden pash tute, kai krenn tiro kheer paash; hakenes lendar hi peskro tower an o wast un dell kol wi-rodede pesse kashta an kotja un witsrell len an i jag. Menshe dran bud themma djan glan o foro dureder un penenn jek ap o wawareste: Hoske kras o baro Dewel sawo koowa ap kau baro foreste? Un palle penenn le lenge: Leskre menshe rikran gar dren, hoi job lentsa win kras, te hi lo lengro Dewel un jon peskre menshe. Un jon mangan wawar deblen an un peran glan lende tele. Ma rowenn pral koleste, kai meras, ko baro rai Josia. Ma denn gole i dukatar leske! Na-a, rowenn pral leskro tchaweste, kai was krik anlo, o baro rai Joahaz. Kowa well buder gar pale, te dikell lo kau them pale. Har o baro rai Josia meras, was leskro tchawo, o Shallum, baro rai pral o them Juda. Un job was pandles krik anlo an o them Babilonia. Pral koleste penell o baro Dewel: Job well buder gar pale an Juda. Job merell an i dur them un dikell buder gar peskro them pale. Bibacht ap koleste, kai krell peskro kheer chochepah, un djal gar pal o tchatchepen, te krell lo peskro kheer bareder un shukeder! Un mukell peskre budepangre tchitcheske te budrell, un dell len kek lowe. Bibacht ap koleste, kai penell peske: ‘Kamau man i baro kheer te krell, kai hi bare iseme un bud wochja dren.’ Ap i massurja mukell lo zedertikro kasht te tchiwell un lolo djet te makell. Jojakim, patseh tu, kau zedertikro kasht krell dran tute i baro rai? Tiro dad, o Josia, chas un pijas ninna latcho koowa! Un job rikras pes ap o Debleskro tchatchepen, un kras, hoi mishto un tchatcho his. Un doleske mukas leske o baro Dewel mishto te djal. Job das o tchorweleste un koleste, kai tele rikedo his, peskro tchatchepen. Doleske djas leske mishto. Jaake hunte djiwell o mensho, kai man prindjrell, penell o baro Dewel. Jojakim, tire jaka un tiro dji dikenn ap tchi wawares, har te wess brawleder tiro chochepah. Tu mareh kolen, kai kek tchilatchepen kran, un rikreh i menshen sorjah un dawentsa tele. Doleske penell o baro Dewel pral o Jojakim, ko baro rajeste pral o them Juda, koleskro dad o Josia his: Te merell job, rowenn le gar pral leste. Kek penell: Mo phraal, mo pheen, hoske hunte meras lo? Witar gar penenn le: Maro rai, i pralstuno, hunte meras! Job well gar paskedo, job well krik tserdedo har i muli burika, un win witsedo glan i wudja o forestar Jerusalem. Tumer menshe dran Jerusalem, djan pre ap i berga Libanon, un denn gole! Rowenn ap i berge Bashan! Un denn soreles gole ap i berge Abarim! Tumare tsele mala, kai kote djiwan, wan dino, un hi buder gar koi. Jerusalem, har djas tuke gomme mishto, dom me tut trad. Tu penal, me dau gar jak ap kowa, hoi lo rakrell. Jaake kral hako tsiro. Ninna har tu gomme terno hals, shunal gar ap mande. Tire pralstune wenn krik anlo, har te wans le krik phurdedo i sorelo duchestar. Un tire mala hunte djan pandles an i wawar them. Jaake well ladj pral tute, un tu weh sapaske i wawarenge. Kowa well pral tute tiro tselo tchilatchepaske. Kanna hi tiro baro rai beshdo ap i berga Libanon, un mukell peske mishto te djal an khera dran zedertikro kasht. Sik well koi phagi pral leste. Un palle dell lo gole i dukatar, har i djuwel, kai lell i ternepen. Me dau man sowel pash miro djipen, penell o baro Dewel: Konja, tu tchawo o Jojakimestar un rai pral o them Juda, me penau tuke: Ninna te wals tu i gustri ap miro gushto, hoi sikrell kai me o baro rai hom, tserdoms me ko gustri tele. Me dau tut an i wasta kolendar, kai kamenn tut te marell, un kolendar tut traash hi, an i wasta o baro rajestar dran Babilonia, o Nebukadnezar, un leskre lurdendar, kol Kaldearja. Un me tradau tut un tiri dat an i wawar them, kai gar khere han. Kote merenna tumer dui. Tu weh gar pale an kau them, ninna te kameh o djijestar pale te well. Jek nai penals: Hoske kreh tu ko mursheha Konja jaake har i khoreha, hoi an kotja dino was, un hoi kek kamell? Hoske well job un leskre tchawe krik tradedo, un sorjah an i wawar them anlo, hoi prindjrenn le gar? Tumer menshe an kau them, shunenn! Shunenn mishto! Shunenn o baro Debleskro rakepen: Kowa penell o baro Dewel: An ko liil, kai o bare rajengre laba dren tchinlo wenna, tchinenn kau mursheskro lab jaake, har te wals job kek tchawentsa, un koleske tchi mishto djas an peskro tselo djipen. Kek leskre tchawendar well baro rai pral o them Juda un beshdo ap o Davideskri beshepaskri. Bibacht ap tumende, tumer pralstune, kai hunte wans har bakrengre mire menshenge, un mukenn len nashedo te djal, un rikrenn len gar khetne. Doleske penell o baro Dewel, ko Dewel pral o Israel, ap i pralstunende, kai hunte dans garda ap leskre menshende: Tumer rikran mire menshen gar khetne. Jon hi har bakre, kai wan kate te kote tradedo. Tumer dan gar garda ap lende. Kanna dau me garda, te lenn tumer tumari phagi ko tchilatchepaske, hoi kran. Un me lau khetne kolen, kai djido atchan mire menshendar dran i tsele themma, kai tradom len. Me anau len pale khere. Kote djal lenge mishto, un jon wenn pale bud menshe. Un me dau pralstunen pral lende, kai hi har latche bakrengre: Jon denn garda ap lende, te hunte darenn un trashenn le buder gar. Kek bakro djal buder nashedo. Kowa penell o baro Dewel. Ko diwes wella, penell o baro Dewel, kai mukau dran o Davideskri familja i mursh bares te well. Kowa hi an o tchatchepen tardo. Job well i latcho baro rai, un rikrell pes ap o Debleskro tchatchepen, un krell hoi mishto un tchatcho hi an o them. An leskro tsiro well o Juda win lino dran i tchilatche wasta, un o Israel nai djiwell kek darjah. Un i menshe denn les o lab ‘o baro Dewel krell men tchatcho.’ O diwes well, penell o baro Dewel, kai well gar buder sowel dino kal labentsa: … pash o djido Debleste, kai las i Israelitarjen win dran o them Egiptia. Na-a, jon penenna: … pash o djido Debleste, kai las i Israelitarjen win dran ko them, hoi kote tchiddo hi, kai norden hi, ninna dran kol tsele wawar themma, kai job len tradas. Palle djiwenn jon pale an pengro them. Kowa penas o Jeremia ap kol rakepangre, kai hunte rakrans o Debleskre laba, un krenn kowa gar: Miro dji kamell te phagell an mande. Mire tsele kokale trissenn. O baro Dewel rakras mantsa. Un leskre laba, hoi lo penas, kran, te nai rikrau man buder gar ap i herja. Me wom har mato har jek kai hi mato i moljatar. O tselo them hi pherdo kolentsa, kai mukan o baro Debles. Doleske hi i praassepen ap o them tchiddo: Kek brishin dell, un o senlepen merell tele. Tchi har tchilatchepen hi an lengro shero, un an o chochepen hi le sorelo. O baro Dewel penell: Mire rakepangre shunenn gar ap mande, witar gar mire rashaja. Lengro tchilatcho koowa hatsau ninna an miro kheer. Doleske well ko drom, kai le djan har i sapeno drom an o tamlepen, kai wenn le tradedo un perenn. Me mukau bibacht pral lende te well an ko tsiro, kai dau len i phagi. Kowa penell o baro Dewel. Kowa, hoi dikom pash mire rakepangre an Samaria, hi i djungelo koowa mange. Jon penan laba glan-wi, kolendar penan le, kai wan le o deblestar Baal. Un jaake anan le mire menshen Israel o tchatcho dromestar tele. Ko djungelo koowa, hoi dikau pash mire rakepangre an Jerusalem, hi gomme bareder: I mursha chochenn pengre romjen, un i djuwja pengre romen; jon rakrenn chochepen, un krenn i tchilatchen sorelo. Jaake rikrenn le i menshen pale, te mukenn le pengro tchilatcho drom. Kal rakepangre hi jaake tchilatcho har i menshe an Sodom un Gomorra his. Doleske penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, pral lende: Kol rakepangre an Jerusalem kran, te kamenn i menshe an o tselo them tchi buder mandar te djinell. Doleske dau me kal rakepangren chapen te chal un pani te pijell, hoi krell len nasselo. Kowa penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub: Ma shunenn ap i laba, hoi kol rakepangre penenn! Jon chochenn tumen, un rakrenn pral dikepen, hoi well dran lengre djia un gar o baro Deblestar. Kolenge, kai san pral o baro Debleskro lab, penenn le: ‘Tumenge djal mishto an ko tsiro, hoi wella!’ Un kolenge, kai djan pal pengro shero, penenn le: ‘Kek bibacht well pral tumende.’ Kek kal murshendar his tardo glan o baro Debleste un dikas un shunas, hoi lo penas. Kek lendar das jak ap leskre laba un haiwas len. Shunenn: O baro Debleskri choli well jaake pral tumende, har i baro ducho pral i phub phurdell. I sorelo phurdepen djal tele ap i sherja i tchilatchendar. O baro Debleskri choli mukell gar tele, bis te kras lo, hoi les glan his. I tsiro well, kai haiwenn tumer kowa. [O baro Dewel penell:] Ninna te bitchrom me kal rakepangren gar, nashenn le pash tumende. Ninna te rakrom gar lentsa, penenn le laba glan-wi. Te wans jon glan mande tardo an miro tsillo, rakrans jon mire laba mire menshenge, un penans lenge, te mukenn le pengro tchilatcho drom un pengro tchilatcho koowa, hoi kran le. Me hom i Dewel, kai ap i tseli phub hi, un gar ap jek platsa. Kek nai khatrell pes jaake tchorchanes, te dikau les gar, penell o baro Dewel. Kek platsa hi an o bolepen un ap i phub, kai me gar hom. penell o baro Dewel. Me shunom mishto, hoi kal rakepangre rakrenn, har penenn jon chochepen glan-wi un penenn: ‘Kowa well o baro Deblestar. Me dom les suni. An i suni penas o Dewel kowa mange.’ Har rah kamenn le sawo koowa te krell? Har rah penenn kal rakepangre chochepen glan-wi, hoi well dran lengro dji un gar mandar? Jek penell o wawareske peskri suni. Un koleha krenn le, te bistrenn man mire menshe jaake, har bistran man lengre phure, har mangan le o debles Baal an. Te dell i rakepaskro suni, mu penell lo peskri suni! Kowa, kai lell i lab mandar, kowa te penell ko lab mishto dureder! Me, o baro Dewel penau tumenge: O phuss un o djob hi gar o emligo koowa. Jaake hi witar gar emligo ko rakepen, hoi kol chochene rakepangre rakrenna, un o rakepen, hoi mandar wella. Miro rakepen hi har i jag, un har i depaskro saster, hoi barra phagell. Doleske, penell o baro Dewel, djau me ap kol rakepangre pre, kai tchorenn i lab jek o wawarestar, un penenn: Kowa well o baro Deblestar. Awa, me djau ap kolende pre, kai rakrenn, hoi dran lende well, un penenn: ‘Kowa penas o baro Dewel.’ Me kurau man kolentsa, kai chochene sunja rakrenna, un anenn mire menshen o tchatcho dromestar tele lengro chochepah un dinelo rakepah. Me bitchrom len gar, un dom len kek lab, te penenn le kowa dureder. Jon molenn tchi mire menshenge, penell o baro Dewel. O baro Dewel penas ap o Jeremia: Te putchell tutar jek mire menshendar, i rakepaskro oder i rashai: Hoi penas o baro Dewel tuke, hoi phares ap tute tchiddo hi? Palle peness: Tumer han phares ap mande tchiddo. Kamau te witsrap tumen krik mandar, penell o baro Dewel. Te penell i chocheno rakepaskro, i rashai oder i wawar: ‘Man hi i lab o baro Deblestar, hoi hi phares ap mande tchiddo’, palle dau me i phagi koleste un leskri familjate. Kowa hi, hoi hunte putchenn tumer jek o wawarestar: Hoi penas o baro Dewel, har rakral leha? Hawo lab hi les menge? Ma penenn buder: ‘Man hi i lab o baro Deblestar, hoi phares ap mande tchiddo hi.’ Kowa, hoi hi phares tchiddo ap i mensheste, well i menshendar un gar o baro Deblestar. Ma krenn sawo koowa i labentsa o djido Deblestar! Job hi o rai pral o bolepen un i phub, un maro Dewel. Putchenn kolestar, kai penell, te hi lo i Debleskro rakepaskro: Hoi penas o baro Dewel tuke, har rakral leha? Hawo lab hi les menge? Te shunenn tumer gar ap mande un kharenn sawo lab i pharo koowa, hoi o baro Dewel ap tumende tchiwas, palle djinenn, me hadau tumen pre har i pharo koowa, un witsrau tumen krik mandar, tumen un tumaro foro, hoi dom tumende un tumare phurende. Un me anau ladj un praassepen ap tumende, hoi atchell hako tsiro ap tumende, un well gar bistedo. His an ko tsiro, kai anas o Nebukadnezar, ko baro rai dran o them Babilonia, o baro rajes pral Juda, o Jekonja, koleskro dad o Jojakim his, pandles dran Jerusalem an o them Babilonia. Khetne leha anas lo i pralstunen pral Juda krik, ninna kolen, kai haiwan o kashteha un o sasteha te budrell. An ko tsiro sikras man o Dewel dui korbe, kai faige dren his, tardo glan o baro Debleskro kheer. An koi jek korba his latche un shukar faige har kol newe faige an i bersh. An koi wawar korba his djungele faige, jaake djungele te nai chal len kek. Un o baro Dewel putchas mandar: “Jeremia, hoi dikeh?” Me penom: “Dikau faige: latche faige, hoi hi baro un shukar, ninna djungele faige, hoi hi jaake djungele, kai nai chal len kek.” Koi penas o baro Dewel ap mande: Kowa penell o baro Dewel, ko Dewel pral o Israel: Kol menshe dran o them Juda, kolen tradom kate krik an ko them, kai i Kaldearja djiwenn, jon hi har i latche faige. Ap lende dikau latches, un anau len pale pale an kau them. Un mukau len pale bares te well, un krau len gar paash, krau len pale soreles, un tradau len buder gar dran lengro them win. Me dau len djia, kai prindjrenn man, te djinenn le, me hom o baro Dewel. Jon te wenn mire menshe, un me hom lengro Dewel; pengro tselo djijestar wenn le pale pash mande. O baro rai Zedekja dran o them Juda un kol pralstune, kai leske budrenn, un kol tsele menshe, kai pral atchan an o foro Jerusalem un an o them Juda, ninna kolla, kai nashan penge an o them Egiptia, kolentsa lauterentsa krau me jaake har kol djungele faigentsa, hoi jaake djungele hi, te nai chal len kek. Kowa penau me, o baro Dewel. Me anau sawi bibacht pral lende, te atchell i menshenge an i tsele themma ap kai phub o rakepen krik. Kote, kai len tradau, wenn le sapaske un praassepaske. Te kamell jek o wawares te praassell, penell lo: Tuke te djal har kol menshenge dran Jerusalem un Juda! Me anau kurepen, bok un nasslepen mank lende, bis te kek lendar pral atchas an kau them, hoi dom len un lengre phurende. O Jojakim, koleskro dad o Josia his, his o starto bersh o baro rai pral o them Juda. Un o Nebukadnezar his o ersto bersh baro rai pral o them Babilonia. Koi rakras o baro Dewel ap o Jeremia, un das les i lab o tselo themeske Juda. Un o Debleskro rakepaskro, o Jeremia, penas kau lab i tsele menshenge an o them Juda un an Jerusalem. Un job penas lenge: O baro Dewel rakras mantsa biish-te-triin bersha, fun ko deesh-te-triinto bersh, kai o Josia, koleskro dad o Amon his, o baro rai his pral o them Juda, bis kau diwes. Un me penom tumenge leskre laba pale te pale. Un tumer kaman len gar te shunell. Bud kope bitchras o baro Dewel leskre rakepangre, kai leske budran. Tumer kaman gar ap lende te shunell, un kran tumare kanda pandlo, un dan kek garda ap lengre laba. Job mukas tumenge te penell: “Djan tele, hakeno leskro tchilatcho dromestar! Mukenn tumaro tchilatcho koowa! Te wenn pale ap o tchatcho drom, nai atchenn an ko them, hoi dom me tumende un tumare phurende, kanna un hako tsireske. Ma nashenn wawar deblenge palla, te perenn tele glan lende, te mangenn len an! Ma choirenn man kolentsa, hoi tumare wastentsa kran, te anap kek bibacht pral tumende!” Tumer kaman gar ap mande te shunell, penell o baro Dewel. Tumare deblentsa, hoi kran tumenge, choiran man jaake bud, te dap tumen tumari phagi. Doleske penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub: Tumer shunan gar ap mire laba. Doleske mukau kol lurden te well dran i themma, kai kote tchiddo hi, kai norden hi. Lengro pralstuno hi o baro rai, o Nebukadnezar, dran o them Babilonia. Koles rodom win, te krell job, hoi kamau. Kolla perenn pral tumende un tumaro them, ninna pral kol tsele themma kai trujel. Kal themma mukau jaake paash te dell, te atchell tchi har barra pral hako tsireske. Un i wawar menshenge, kai kowa dikenn, atchell o rakepen krik i trashatar, un jon denn i wasta pral o shero khetne. Me krau, te dell buder kek bachtelo gipen. Un koi bachteli gole o pirnestar un i pirnjatar shunenn buder gar. Witar gar shunenn tumer, har i djuwja djob tiknes krenna mank dui barra. Un kek momeli chatchell an tumare khera. Kau tselo them well i mulo them, kai kek djiwell. Un i menshe dran Israel un kol themma trujel wenn an o them Babilonia anlo, un hunte budrenn o baro rajeske pral Babilonia efta-deesh bersha. Pal kol efta-deesh bersha dau me i phagi ko rajeske pral o them Babilonia un leskre menshenge koi doshake, hoi le ap pende anan. Palle well o them Babilonia i mulo them hako tsireske. Me mukau mire tsele laba tchatcho te well, hoi penom pral kau them, lauter hoi an kau liil tchinlo hi, hoi o Jeremia glan-wi penas pral i tsele natsjone. Awa, ninna i Babilonarja wenn budepangre un hunte budrenn i menshenge an bud themma un lengre sorele bare rajenge. Jaake dau len pale, hoi jon ap mire menshende kran. Jaake lenn le pengri phagi. O baro Dewel, ko Dewel pral o Israel, penas ap mande: Le ko khoro mool dran miro wast. Kau khoro hi pherdi miri choli. De les i tsele natsjonenge te pijell, pash kolende me tut bitchrau. Jon hunte pijenn les, te wenn le mato, un perenn har dinelo an ko charo, hoi bitchrau mank lende. Un me lom ko khoro dran o wast o baro Deblestar, un dom les i tsele natsjonenge te pijell, pash kolende o baro Dewel man bitchras. Kolla his i menshe pengre bare rajentsa un pralstunentsa an o foro Jerusalem un an kol wawar forja an o them Juda. Jon hunte pijenn, te wenn le khetne dino un paash kerdo, jaake te denn i wawar menshe i wasta khetne pral o shero un rakrenn lendar har praassede menshendar. Pal lende hunte pijenn i wawar menshe dran kau khoro: o baro rai pral Egiptia; ninna kol wawar pralstunende; un i tsele Egiptarja; un wi-themarja an o them Egiptia; i tsele bare raja an o them Uz; i tsele raja an kol Filistarengre forja Ashkelon, Gaza, Ekron un kolla, kai pral atchan an Ashdod; i tsele menshe an i themma Edom, Moab un Ammon; i bare raja an i forja Tirus un Sidon; i bare raja an i themma wergel o baro pani; i menshe an i forja Dedan, Tema, un Bus; i menshe, kai tchinenn pengro bal tiknes; i tsele bare raja an Arabia; i tsele bare raja pral i menshende an o mulo tato them; i tsele bare raja an i themma Simri, Elam un Media; i tsele bare raja an kol themma, kai kote tchiddo hi, kai norden hi. Awa, i tsele themma ap i phub, kolla, kai hi dur, un kolla kai hi gar dur o themestar Israel. Lengre bare raja hunte pijenn dran ko khoro, jek pal o wawar. Un o baro rai pral Sheshach hunte pijell pal lende. Un o baro Dewel penas mange: Pen lenge: Kowa hi, hoi penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, kones i Israelitarja an-mangenn: Pijenn, te wenn mato un hunte tchadenn, bis te perenn tele un nai stenn gar buder pre! Perenn an o charo, hoi bitchrau mank tumende! Te hi jek lendar pashel, koleste o khoro deh, un kowa kamell gar te pijell dran leste, pen leske: O baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, penell: Tumer hunte pijenn koi dran! Shunenn, ko foro, hoi pal mande kharedo hi, hi kowa, kai anau i bibacht glanstunes ap leste. Patsenn tumer, kai lenn gar tumari phagi? Na-a! Tumer ninna lenn tumari phagi. Me bitchrau o kurepen pral halauterende, kai djiwenn ap kai phub. Kowa penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub. Tu Jeremia, hunte peness lenge kal tsele laba, hoi penom. Pen lenge ninna: O baro Dewel dell gole dran o bolepen, un mukell peskri soreli gole te shunell dran peskro bolepaskro kheer. Job dell bares gole har i lewo, un well shunlo an peskro tselo them; Job dell gole har ko mursh, kai stakrell ap peskre drake, te well i mool win. Leskri gole well shunlo ap i tseli phub. Ninna i menshe an dur themma shunenn les. O baro Dewel hi o tchatchepaskro rai pral i menshende an i tsele themma, un rakrell pral halauterende o tchatchepen win. I tchilatchen dell lo koi, te wenn le maredo o chareha. Kowa penas o baro Dewel. O baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub penell: Shunenn, Bibacht well pral jek them pal o wawar. Un miri choli hadell pes har i pharo phurdepen, hoi well fun dural. Ap ko diwes marell o baro Dewel menshen ap i tseli phub jek rigjatar ap i wawar. Un i mule menshe hi koi tchiddo, un kek rowell pral lende, hadell len pre un paskrell len. Jon atchenn tchiddo har ful ap i phub. Tumer pralstune, kai hunte wans har bakrengre o baro Debleskre menshenge, rowenn un denn gole! Tchiwenn tumen tele an i jagakri tchik! O tsiro hi koi, kai wenn maredo. Tumer perenn tele un wenn phagedo har i kutch khoro, hoi perell tele. Tumer hatsenn kek platsa, kai nai khatrenn tumen. Kek tumendar nai nashell peske. Shunenn, har denn i pralstune gole! Shunenn, har rowenn le! O baro Dewel krell lengro latcho them paash. Lengro them, hoi jaake shukar his, hi palle i mulo them. O baro Dewel an peskri choli kras les paash. Job djas win, har i terno lewo win well dran peskro khatepen, te marell lo. Un lengro them atchas khetne stakedo tchiddo. Jaake baro his o kurepen, un o baro Debleskri choli pral lende. Kawa hi ko lab, hoi penas o baro Dewel ap mande. Kowa his i tikno tsiro palla, kai was o Jojakim, koleskro dad o Josia his, o baro rai pral o them Juda: Kowa hi, hoi me, o baro Dewel, tuke penau: Dja ap i glanstuni platsa glan miro baro kheer, un rake ap kol tsele menshende, kai wan dran i tsele forja dran o them Juda, te mangenn le man an. Pen lenge i tsele laba, hoi tuke penom. Ma muk tchomone krik! Te peneh lenge halauter, nai well, te denn le jak ap kowa, un djan tele hakeno peskro tchilatcho dromestar. Palle rikrau man tele, te anap koi bibacht pral lende, hoi kamom ap lende te anell ko tchilatchepaske, hoi jon kran. palle krau kau khereha har ko khereha an Shilo. Un me krau, te penenn i wawar menshe, te kamenn le jekes te praassell: Mu djal tuke har o foreske Jerusalem! Hoske peneh tu glan-wi an o baro Debleskro lab: Kau khereske djal har koleske an Shilo? Hoske peneh, kai kau foro well jaake paash dino, te djiwell buder kek koi dren?” Un i tsele menshe wan trul leste an o baro Debleskro kheer. Har shunan i pralstune pral Juda, hoi kate djas, wan le dran o baro rajeskro kheer, un djan pre an o baro Debleskro kheer un beshan pen tele pash o Newo Wudar, te rakrenn le o tchatchepen pral leste win. Un i rashaja un i chochene rakepangre penan ap i pralstunende un i wawar menshende, kai hi koi: “Kau mursh hunte merell; job rakras djungeles pral kau foro, har shunan tumer tumare kandentsa.” O Jeremia penas ap i pralstunende un i wawar menshende: “O baro Dewel bitchras man, te penap kowa lauter glan-wi, hoi shunan tumer man te penell pral kau kheer un pral kau foro. Kanna mukenn tumaro tchilatcho drom un o tchilatcho koowa, hoi krenna. Un shunenn ap tumaro baro Debleste! Palle rikrell lo pes pale un anell gar koi bibacht pral tumende, kolatar job rakras. Me hom an tumare wasta. Tumer nai krenn mantsa, hoi kamenn, har kowa glan tumare jaka tchatcho un mishto hi. Djinenn! Te marenn man, marenn tumer jekes, kai kek doosh ap leste hi, un anenn miro rat ap tumende un ap kau foro un kolende, kai dren djiwenn. Tchatchepah, o baro Dewel bitchras man pash tumende, te penap kawa lauter glan tumare kanda.” Palle penan i pralstune un kol wawar menshe ap i rashajende un kol chochene rakepangre: “Kau mursh hunte merell gar! Job penas menge kol laba, hoi das les maro baro Dewel.” Un i phurendar stan sawe pre, kai penan ap kol tsele menshende, kai kote khetne his: “Har o Hiskija o baro rai pral Juda his, penas o Debleskro rakepaskro, o Micha dran o foro Moreshet, ap i tsele menshende an Juda: Kowa penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub: I diwes well, kai well o foro Zion jaake trujel witsedo har i hachetikri phub, te well o pralstuni phub tele un i telstuni phub pral. O forestar Jerusalem atchell tchi pral har barra. Un ap koi berga, kai kanna o Debleskro kheer tardo hi, well i diwje burra bares. Har o Micha kowa glan-wi penas, mukas les o baro rai Hiskija un kol menshe an Juda te marell? Na-a! Jon lan o baro Debleskre laba ap o dji un mangan lestar, te marell lo len gar. Un o baro Dewel rikras pes pale un bitchras gar koi bibacht pral lende, kolatar job rakras. Un kanna, te marah mer o Jeremijes, anah i bari bibacht ap mende!” Kote his i wawar mursh, o Uria, koleskro dad o Shemaja his, dran o foro Kirjat-Jearim. Kowa penas ninna glan-wi, hoi o baro Dewel leske penas, un rakras pral koi bibacht, hoi well pral kau foro un kau them, jaake har o Jeremia rakras. Har shunas o baro rai Jojakim un leskre lurde un pralstune, hoi o Uria rakras, kamas o baro rai les te marell mukell. Un o Uria shunas kowa, daras un nashas peske un was an o them Egiptia. Koi bitchras o baro rai Jojakim murshen an Egiptia, o Elnatan, koleskro dad o Achbor his, un wawar murshen. Kolla tapran o Uries un anan les pale pash o baro rajeste Jojakim. Kowa mukas les o chareha mulo te dell un pash i tchorwelende te paskrell. Pral o Jeremijes rikras o Ahikam peskro wast. Koleskro dad his o Shafan. O Ahikam mukas les gar an i wasta kol menshendar te dell, kai kaman les te marell. Kawa hi ko lab, hoi penas o baro Dewel ap o Jeremia. Kowa his i tikno tsiro palla, kai was o Zedekja, koleskro dad o Josia his, o baro rai pral o them Juda. O baro Dewel penas ap mande: Kre tuke i kasht un tchip les ledertikre dorjentsa trul tiri meen, har i kasht trul i grumjakri meen tchiddo well! Man hi i lab kol bare rajenge pral i themma Edom, Moab, Ammon, Tirus un Sidon. Lengre bitchepangre hi an Jerusalem pash o baro rajeste Zedekja. Muk lenge te penell, te penenn le lengre rajenge kau lab: Kowa hi, hoi penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, koles o Israel an-mangell: Miri bari sorjah krom kai phub un i menshen un viechen, kai ap i phub hi. Un me dau len, koneste kamau. Me dom kal tsele themma an i wasta o baro rajestar, o Nebukadnezar dran o them Babilonia. Job krell, hoi kamau, te krell lo. Ninna i diwje viechen dom les, te well lo rai pral lende. I menshe dran i tsele themma hunte budrenn leske un leskro tchaweske, un koleskro tchaweske, bis te well ko tsiro, kai nashrell ninna leskro them peskri soor. Un menshe dran wawar bare themma un lengre sorele bare raja wenn i raja pral lende. Kanna penau tumenge, te hunte krenn tumer, hoi kamell o baro rai dran Babilonia tumendar, jaake har hunte krell i gurum, koles i kasht trul leskri meen hi, kowa, hoi leskro rai kamell. Hako them peskre menshentsa, hoi kamell kowa gar te krell, koles dau i phagi. Leskre menshe hunte merenn an o kurepen, i bokatar un dran nasslepen, bis te mukau o Nebukadnezares ko them dren te lell. Ma shunenn ap tumare chochene rakepangre un ap i durkepangre, witar gar ap kolende, kai sikrenn, hoi sunja penenn, witar gar ap kolende, kai krenn bengeskro koowa un kai putchenn i mulen. Kolla lauter penenn tumenge, te hunte krenn gar, hoi o baro rai pral Babilonia tumendar kamell. Kal menshe penenn tumenge chochepen. Te patsenn tumer lenge, wenn tumer dran tumaro them krik anlo. Me tradau tumen mandar krik, un tumer merenna. Kol menshe an wawar themma, kai mukenn o baro rajes dran Babilonia pengro rai te well, un krenn, hoi job kamell, kolla nai atchenn an pengre themma, un nai budrenn ap pengri phub un djiwenn kote. Kowa penell o baro Dewel. Un me penom kal tsele laba ap o baro rajeste pral o them Juda, o Zedekja, un penom leske ninna: Te kamenn tumer djido te atchell, krenn, hoi o baro rai dran Babilonia tumendar kamell, un mukenn les un leskre menshen o rai pral tumende te well! Hoske kamenn tumer te merell, tu un tire menshe, te well o kurepen, i bok un o nasslepen pral tumende, jaake har o baro Dewel penas, te well kowa pral kol menshende, kai kamenn gar te krell, hoi o baro rai dran Babilonia lendar kamell. Ma shunenn ap kol chochene rakepangre, kai tumenge penenn: ‘Tumer hunte mukenn gar o baro rajes dran Babilonia tumaro rai te well.’ Kolla penenn chochepen glan-wi. O baro Dewel penell lendar: Me bitchrom len gar. Jon penenn, te wenn lengre laba mandar. Kowa hi chochepen. Te patsenn tumer lenge, tradau tumen win, un tumer wenn maredo khetne kol chochene rakepangre. Palle penas o Jeremia ap i rashajende un i tsele menshende, kai kote his: Kowa hi, hoi o baro Dewel penell: Ma patsenn kol rakepangre, kai penenn tumenge: Ko kutch koowa dran o baro Debleskro kheer, hoi was anlo an o them Babilonia, kowa well sik pale pale anlo. Kowa, hoi jon glan-wi penenn, hi chochepen. Ma denn garda ap lengre laba! Mukenn o baro rajes dran Babilonia tumaro rai te well! Palle atchenn djido! Hoske te well kau foro i mulo foro? Te hi le tchatchepah Debleskre rakepangre, kolengre laba o baro Deblestar wenna, palle hunte mangenn le lestar, ko rajestar pral o bolepen un i phub, te mukell lo gar ko kutch koowa, hoi gomme kate hi, an o them Babilonia te anell – ko kutch koowa, hoi hi kanna an leskro kheer, un an o kheer o baro rajestar pral o them Juda, un an o foro Jerusalem. Kowa hi, hoi penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, pral ko koowa, hoi pral atchas an o foro Jerusalem: kol bare turme un ko baro thopaskro tcharo, un kol panjeskre wurdja, un ko wawar kutch koowa an o Debleskro kheer, hoi o baro rai dran Babilonia, o Nebukadnezar, gar peha las, har anas lo o baro rajes pral o them Juda, o Jekonja, koleskro dad o Jojakim his, an o them Babilonia, khetne kol pralstunentsa dran o them Juda un dran o foro Jerusalem. Kowa hi, hoi penas o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, kai ninna o Israeleskro Dewel hi, pral ko kutch koowa, hoi pral atchas an leskro kheer, un an o kheer o baro rajestar pral Juda, un an o foro Jerusalem: Kowa lauter well krik anlo an o them Babilonia, un atchell kote, bis ap ko diwes, kai me pal kowa dikau, un mukau les pale pale kate te anell. Kowa penell o baro Dewel. An kau emligo bersh an o pantchto tchon an o starto bersh, har o Zedekja o baro rai pral Juda his, rakras o rakepaskro, o Hananja, ap mande. Leskro dad his o Asur. O Hananja his i rakepaskro dran Gibeon, kai das glan, kai leskre laba o baro Deblestar wenna. Job rakras ap mande, har homs an o baro Debleskro kheer. Un i rashaja un kol wawar menshe, kai ninna koi his, shunan, har job mange penas: “Kowa penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, kai o Israeleskro Dewel hi: Me phagom koi soor o baro rajestar dran Babilonia. Glan dui bersha trujel hi, anau ko tselo kutch koowa pale pale, hoi an o baro Debleskro kheer his, un hoi o baro rai dran Babilonia, o Nebukadnezar, kotar krik las, un an o them Babilonia anas. Ninna anau o baro rajes pral Juda pale an kau foro, o Jekonja, koleskro dad o Jojakim his, khetne kol tsele menshentsa, kai dran o them Juda an o them Babilonia pandles anlo wan. Awa, phagau i soor o baro rajestar dran Babilonia. Kowa penell o baro Dewel.” Koi rakras o Debleskro rakepaskro, o Jeremia ap o rakepaskro, o Hananja. Un i rashaja un i tsele menshe, kai an o Debleskro kheer tardo hi, shunan, har lo penas: “Amen! O baro Dewel te krell jaake! Mu krell job, te well tiro lab tchatcho, hoi glan-wi penal, te anell lo ko kutch koowa dran leskro kheer, hoi an o them Babilonia anlo was, pale pale an kau foro, ninna kol tsele menshen, kai pandles krik anlo wan. Kanna shun, hoi tuke penau un kal tsele menshenge: O Debleskre rakepangre, kai his glan mande un glan tute, kolla rakran glan i rah tsiro pral kurepen, bok un nasslepen, hoi well pral sorele themma un bud menshende. I rakepaskro, kai penell bacht glan-wi, kolestar djinenn le gar, hi lo bitchedo o baro Deblestar oder gar. Kowa well diklo, te well kowa tchatcho, hoi lo glan-wi penas.” Koi las o rakepaskro, o Hananja, ko kasht tele, hoi his o Jeremijes trul i meen, un phagas les an kotja. Un o Hananja penas glan i tsele menshende, kai kote his: “Kowa penell o baro Dewel: Jaake phagau i soor o baro rajestar Nebukadnezar dran Babilonia khetne, glan dui bersha trujel hi, un lau i tsele themma dran leskre wasta win.” Un o Debleskro rakepaskro o Jeremia djas peske. Pal kowa, kai phagas o Hananja o kasht tele, hoi trul o Jeremijeskri meen his, penas o baro Dewel ap o Jeremia: “Dja pash o Hananja un pen leske: Kowa penell o baro Dewel: Tu phagal i kasht. Kanna well i saster kote, kai o kasht his. O baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, kai o Israeleskro Dewel hi, kowa penell: Me krau, te hunte budrenn i menshe an kal tsele themma o baro rajeske dran Babilonia, o Nebukadnezar. Leskro wast hi phares ap lende tchiddo har i saster, hoi o hacho trul o gurumeskri meen tchiwell. Ninna i viechen tchiwom an leskro wast.” Un o Jeremia penas ap o Hananja: “Shun, Hananja! O baro Dewel bitchras tut gar. Tu kral, te patsenn kal menshe chochepen. Doleske penell o baro Dewel: Tiro rakepah anal i menshen o Debleskro dromestar krik. Doleske lau tut krik i phubjatar. Kau bersh mereh tu.” Un o Hananja meras an kau emligo bersh an o eftato tchon. O Debleskro rakepaskro, o Jeremia, tchinas i liil ap i phurende, kai pral atchan kolendar, kai pandles krik anlo wan, un ap i rashajende un o Debleskre rakepangre un ap i tsele menshende, kolen o Nebukadnezar an Jerusalem pandles las un an o them Babilonia anas. Job tchinas kau liil pal kowa, kai o baro rai Jekonja un leskri dai krik anlo wan khetne kol pralstunentsa dran o baro rajeskro kheer un i pralstunentsa dran o them Juda un dran o foro Jerusalem. Ninna kol budepangre an Jerusalem, kai haiwenn mishto te budrell o kashteha un o sasteha wan lentsa krik anlo. O Jeremia das peskro liil kol dui murshenge peha, o Elasa, koleskro dad o Shafan his, un o Gemarja, koleskro dad o Hilkija his. Kolen bitchras o baro rai pral Juda, o Zedekja, an o them Babilonia pash o baro rajeste pral Babilonia, o Nebukadnezar. An ko liil his tardo: O baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, kai o Israeleskro Dewel hi, penell ap i pandlende, kolen mukas job an Jerusalem pandles te lell un an o them Babilonia te anell: Krenn tumenge khera, un djiwenn koi dren! Tchiwenn ruka un senlepen an i phub, un chan hoi kote bares well! Romedinerenn un lenn tchawen! Lenn romjen tumare mursh tchawenge, un rodenn tumare tchenge murshen, te romedinerenn le, un anenn tchawen un tchen ap i phub! Awenn bud un gar tikneder! Rodenn koi pal, te djal mishto o foreske, kai mukom tumen te anell. Un mangenn ko foreske mandar latchepen! Te djal o foreske mishto, djal tumenge ninna mishto. O baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, kai o Israeleskro Dewel hi, kowa penell: Ma mukenn tumen te chochell kolendar, kai penenn glan-wi, hoi wella: kol rakepangre, kai pash tumende hi, un kol durkepangre. Ma shunenn ap lengre sunja! Jon rakrenn chochepen an miro lab. Me bitchrom len gar, penell o baro Dewel. Kowa penell o baro Dewel: Ap ko tsiro, kai hi i Babilonarja efta-deesh bersha i raja pral tumende, dikau me pale ap tumende, te rikrap miro latcho lab un anau tumen pale khere. Djinau mishto, hoi man tumenge an o shero hi: latcho koowa un gar tchilatcho koowa, te djal tumenge jaake har tumer kamenna. Te denn tumer man an-gole un wenn un mangenn mandar, palle shunau me ap tumende. Tumer rodenn man un hatsenn man. Te rodenn man tumaro tselo djijeha, palle mukau man tumendar te hatsell, penell o baro Dewel. Un me lau tumen dran tumaro pandepen win, un anau tumen khetne dran i tsele menshende un themma, kai tradom tumen, penell o baro Dewel. Un me anau tumen pale an kau them, kai mukom tumen krik te anell. Tumer penenn, kai o baro Dewel das tumen peskre rakepangre ninna an o them Babilonia. – Shunenn, hoi o baro Dewel penell pral o baro rajeste, kai ap o Davideskri beshepaskri beshdo hi, un pral kol menshende an kau foro, kolla kai tumare phrala hi, kai wan gar tumentsa pandles krik anlo. O baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub penell: Me bitchrau kurepen, bok un nasslepen mank lende, un krau lentsa, har te wans le djungele faige, hoi nai chal kek. O kurepen, i bok un o nasslepen lenn len palla. Un i menshe dran i tsele themma ap kai phub denn i wasta khetne pral o shero, te dikenn le len. An hako them, kai tradau len, dikenn le ap lende har ap praassede menshende, kolendar darenn le. Un jon denn shol pral lende un praassenn len. Kowa well pral lende doleske, kai shunan le gar ap kol laba, hoi mire rakepangre lenge pale te pale penan. Jon kaman gar te shunell, penell o baro Dewel. Kanna shunenn, tumer lauter dran o foro Jerusalem, kai pandles krik anlo han an o them Babilonia! Shunenn, hoi mukell o baro Dewel tumenge te penell: Kowa penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, kai o Israeleskro Dewel hi: O Ahab, koleskro dad o Kolaja his, un o Zidkija, koleskro dad o Maaseja his, kolla dui rakran chochepen ap tumende an miro lab. Doleske dau len an i wasta o baro rajestar Nebukadnezar dran Babilonia. Kowa mukell len mulo te dell glan tumare jaka. I tsiro well, kai penenn i menshe dran o them Juda, kai krik anlo wan an Babilonia, te kamenn jon jekes te praassell: Mu krell o baro Dewel tuha, har kras lo ap o Zidkija un ap o Ahab, kolen mukas o baro rai dran Babilonia djides te chatchrell. Koi phagi was ap lende doleske, kai kran le i wi-ladjedo koowa an Israel, un lan penge romjen, kai romedino hi, un penan an miro lab tchomone glan-wi, hoi chochepen his, hoi me lenge gar an o mui tchiwom. Me djinau, hoi le kran, me dikom les, penell o baro Dewel. Un ap o Shemaja dran o foro Nehelam hunte peness: Kowa penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, kai o Israeleskro Dewel hi: Tu bitchral an tiro lab lila ap i Israelitarja an o foro Jerusalem, un kek penas tuke, te kress kowa. Kal lila bitchral ap o rashajeste Zefanja, koleskro dad o Maaseja his, un ap i tsele wawar rashajende. An kal lila penal o rashajeske Zefanja: O baro Dewel rodas tut win, te wess o rashai pal o rashajeste Jojada. Tu wess o pralstuno an o baro Debleskro kheer, te tchiwess kol tsele narwelen pandles, kai wenna un penenn, te hi le Debleskre rakepangre, un penenn tchomone glan-wi. Tu tchiwess lengre pire an kashta un sasterne shelle trul lengri meen. Kanna, de koi phagi o Jeremijeste dran Anatot, kai pash tumende glan-wi penell, hoi wella. Job bitchras menge i liil an o them Babilonia, un mukas menge te penell: Tumer hunte atchenn i rah tsiro koi. Krenn tumenge khera un djiwenn koi dren! Tchiwenn ruka un senlepen an i phub, un chan, hoi ap lende bares wella. Ko liil, hoi o Shemaja tchinas, draweras o rashai Zefanja glan o Debleskro rakepaskro, o Jeremia. Koi pal penas o baro Dewel ap o Jeremia: Bitche i liil ap i tsele Israelitarjen, kai wan anlo an o them Babilonia, un muk lenge te penell: Kowa penell o baro Dewel pral o Shemaja dran o foro Nehelam: O Shemaja das glan, te hi lo miro rakepaskro, un me bitchrom les gar. Job kras, te patsan tumer leskro chochepen. Doleske dau me, o baro Dewel, leste un leskri familjate i phagi. Kek lendar atchell djido mank kal menshende. Un job dikell gar ko latchepen, hoi krau ap mire menshende. Peskro rakepah anas job mire menshen mandar krik. Kowa penell o baro Dewel. Kowa penas o baro Dewel ap o Jeremia: O baro Dewel, kai o Israeleskro Dewel hi, penas ap leste: Tchin tuke halauter, hoi tuke penom, an i liil! Dik, o tsiro wella, kai lau o pandepen krik mire menshendar, o kherestar Israel un o kherestar Juda, penell o baro Dewel; Un me anau len pale an ko them, hoi lengre phurende dom, te well kowa lengro them. Un kalla hi kol laba, hoi o baro Dewel rakras pral i menshende dran Israel un dran Juda. Job penas: Mer shunah i gole i trashatar; kokres i daar hi koi un kek latchepen. Putchenn un dikenn: Nai anenn mursha tchawe ap i phub? Har djal kowa, te dikau, har rikrenn i tsele mursha pengre wasta ap o per, har djuwja, kai i ternepen lenna? Hoske hi lengre muja jaake parno? Awa, hawo djungelo diwes wella, i diwes, hoi hi har kek wawar! Ko tsiro hi pherdi daar o Jakobeskre tchawenge; jon nai djinenn, te wenn le win lino dran kowa lauter. O baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub penell: An ko tsiro phagau ko kasht, hoi hi trul lengre menja, un lau i shelle tele, hoi rikrenn len pandles. Jon hunte budrenn buder gar wawar menshenge, kokres pengro baro Debleske, un pengro baro rajeske. Kowa hi i tchawo o Davidestar, koles me i baro rajes krau. Doleske ma dare, tu, miro budepaskro Jakob! Ma traash, Israel, penell o baro Dewel. Shun, me lau tut un tire tchawen win dran ko dur them, kai pandle han. Tumer wenn khere an tumaro them. Kote djal tumenge mishto. Kek krell tumenge kote tchilatchepen. Tchi hunte krell tumenge daar. Me, o baro Dewel, hom pash tumende, te wap ap tumari rig. Kol natsjone, mank kolende tradom tumen, kolla hunte djan tele. Tumer djan gar tele. Tumende dau i phagi har tumenge mishto hi. Kek dawentsa nai mukau tumen gar. Wals gar mishto, te dap tumen kek phagi. O baro Dewel penell: Tiro tchinepen hi djungelo, tiro dukepen nai krell kek mensho sasto. Tiro koowa lell kek an peskro wast. Kek dramaskro hi koi, kai pandell tiro dukepen, un kek nai krell tut sasto. Tire tsele pirne bistran tut, putchenn buder gar pal tute. Me dom tut dawa, har jekes, koles kamom te marell. Krom miro dji tuke pandlo, har dom tut dawa tiri bari doshake un ko bud tchilatcho koowa, hoi kral. Hoske deh tu gole pral tiro phagepen? Kowa, hoi tuke duka krell, nai krell kek sasto. Tiri doosh hi baro, un tiro tchilatcho koowa hi bud. Doleske dom tut kai phagi. Tu hunte djiness, kolla lauter, kai chan tut, wenn ninna chalo. Un lauter, kai kran tut daar, wenn pandles krik anlo. Un kolla, kai tchoran tiro koowa, wenn ninna win tchoredo. Un kolla, kai randan tut, wenn ninna randedo. Tut un tiro dukepen krau me pale sasto, penell o baro Dewel, ninna te penenn le ap tute ‘o praassedo them’ un: ‘o foro Zion, pal koleste kek putchella’. Kowa penell o baro Dewel: Me anau mire menshen pale khere an pengro them, un krau miro dji haki familjake pre. Un o foro Jerusalem well pale pre-tchiddo ap peskre berge, un o baro rajeskro sorelo kheer kote, kai lo tardo his. Un i menshe, kai djiwenn kote, giwenn sharepaskre gilja, un denn gole i bachtjatar. Un me dau len bud tchawe, te wenn le budeder. Me krau len railes un bares un gar tikneder. Tumer Jakobeskre tchawe han pale, har hans an o phuro tsiro: i natsjona, hoi soreles tardo hi glan mande; me dau lauteren i phagi, kai kamenn tumen tele te rikrell. Un lengro rai well dran lende. Awa, lengro pralstuno hi jek lendar. Me mukau les glan mande te well. Kek nai well glan mande un atchell djido, te mukau les gar. Kowa penell o baro Dewel. Tumer han mire menshe, un me hom tumaro Dewel. Shunenn: O baro Debleskri choli well jaake, har i baro ducho pral i phub phurdell. I sorelo phurdepen djal tele ap i sherja i tchilatchendar. O baro Debleskri choli mukell gar tele, bis te kras lo, hoi les glan hi. I tsiro well, kai haiwenn tumer kowa. O baro Dewel penell: An ko emligo tsiro hom me o Dewel o tselo Israeleskre familjenge, un jon hi mire menshe. O baro Dewel penell: Kol menshe, kai wan gar maredo o chareha, lenge sikrau latchepen an o mulo tato them; o Israel hi ap o drom khere. O baro Dewel sikras pes mande fun dural: Me kamom tut hako tsiro, doleske tserdom tut pash mande dran miro latchepen. Israel, miri pirni! Me krau tut pale baro. Tutar well pale i natsjona. Tu kress tut pale shukar, bashress un djas win ap o khelepen. Tu tchiweh pale drakengre ruka an i phub ap i berge an Samaria, un chah lengre drake. Ko tsiro wella, kai denn le gole ap i berge Efrajim: Awenn, te djas pre an o foro Zion pash maro baro Debleste! O baro Dewel penell: Giwenn un denn gole i bachtjatar pral o Israel, o pralstuno mank i natsjone! Denn bari gole, hoi was! Sharenn o baro Debles un penenn: O baro Dewel was peskre menshenge ap i rig, kolenge, kai i Israelendar pral atchan! Awa, me, o baro Dewel, anau len dran o them, hoi kote tchiddo hi, kai norden hi. Un anau len khetne dran i tsele themma ap i phub, ninna kolen, kai korelo, bango un an wawar koowa hi, ninna i terne daja. Kolla lauter hi bud bud menshe, kai wenn pale kai. Jon wenna ropah. Un me rakrau lenge latches, un anau len pash panja un ap latche dromma, te perell kek; me hom o Israeleskro dad, un o Efrajim hi miro phureder tchawo. Shunenn, tumer menshe dran wawar themma, hoi o baro Dewel penell! Djan pral o baro pani pash i panjeskre themma, un rakrenn kote leskre laba! Penenn: Kowa, kai tradas o Israel an bud themma, kowa lell len pale khetne un dell garda ap lende har i bakrengro ap peskre bakre garda dell. O baro Dewel lell o Jakobeskre tchawen win dran o wast o sorelestar. Jon wenna pral ap i berga Zion, un denn gole i bachtjatar, un wenn bachteles pral kowa, hoi o baro Dewel len dell: djob, mool, djet un terne bakre un grumja. Lengre djia wenn sorelo har i garta, kolat hako tsiro doha pani hi. Un lenge hi buder gar ropaske. I terne tcha giwenn un khelenn, awa, i terne un i phure hi khetne bachtelo; lengro ropastar well sapen. Lengre djia, kai rowan, krau pale sorelo un bachtelo. I rashaja wenn pale tchalo o feteder massestar. Un mire menshenge dau budeder har doha chapaske, penell o baro Dewel. Kowa penell o baro Dewel: I gole un sorelo ropen well shunlo an o foro Rama: I Rachel rowell pral peskre tchawen: Jon hi mulo. Un joi kamell kek shukar laba te shunell. Kanna penell o baro Dewel: Muk tiri gole un tiro ropen! Khosse tire swa! Kowa, hoi kral tire tchawenge, his gar tchitcheske, penell o baro Dewel. Jon wenn pale pale dran o them, kai wan le tele rikedo. Tire tchawe, kai pal tute wenna, wenn pale khere. Un bud latchepen well ap lende. Shunom mishto, har o Efrajim rowas: “Baro Dewel, homs har i terno gurum, kai djinas gar, har te tserdell lo. Tu sikral man dawentsa, hoi te krap. An man pale, me kamau pash tute te well. Tu hal miro Dewel. Har dikom miri doosh dren, mukom miro tchilatcho drom, un har khaitas man, hoi krom, dom mire wasta pral o shero khetne. Ko wi-ladjedo koowa, hoi krom, har terno homs, koleske ladjom un wom lolo i ladjatar.” Efrajim, tu hal miro kutch tchawo, miro tchawo, koles kamau bud! Hako kopo, kai hunte dap les trad, well lo mange gar dran o shero. Miro dji dell soreles an mande: me hunte wap leske latches, penell o baro Dewel. Tu terni tchai Israel, muk tuke an o shero te well, hawo drom tu djal, har djal an o pandepen. Ap kau drom djas pale khere an tire forja! Tchip barra pre pash o drom, hoi sikrenn tute, har te djas! Har rah kameh te nashess trujel, tu, miri tchai, kai mukal miro drom? O baro Dewel krell tchomone newes ap i phub: I romni hi pash peskro romeste. Kowa penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, kai o Israeleskro Dewel hi: “An ko tsiro, kai anau len pale dran kol themma, kai jon pandle his, penenn i menshe dran i forja an o them Juda: O baro Dewel mu tchiwell peskri bacht ap tute, tu them, kai o tchatchepen khere hi, un o Dewel ap peskri berga djiwell. An o them Juda un an leskre tsele forja djiwenn pale menshe, ninna hache un bakrengre, kai djan pengre bakrentsa trujel. Kolen, kai khino hi, dau me pale soor, un kolen kai bokenna, dau doha te chal.” Har djangrom un krom mire jaka pre, haiwom, kai miro sopen shukar his. Dik, ko tsiro well, penell o baro Dewel, kai dau o khereske Israel un o khereske Juda pale bud menshen un viechen. Jaake har garda dom, te wan le win tserdedo un khetne phagedo, paash kerdo, un tele dino un dukedo, jaake dau palle garda, te wenn le pale bares un soreles, penell o baro Dewel. Ap ko tsiro well buder gar penlo: “I phure chan shutle drake, un i tchawenge dukan i danda lendar.” Na-a, koon shutle drake chal, koleske dukenn leskre danda. Kowa kamell te penell: Hakeno merell peskri doshake. Denn jak, penell o baro Dewel. Ko tsiro wella, koi krau i menshentsa an Israel un an Juda tchomone newes win. Kowa hi gar har kowa, hoi lengre phurentsa win krom, har lom len pash o wast un lom len dran o them Egiptia. Kol laba, hoi lende dom, te rikrenn le pen ap lende, phagan le, ninna te hom me lenge i latcho rai. Ko newo koowa, hoi palle i menshentsa Israel win krau, hi wawartchandes. Me dau len mire laba an lengre djia un an lengre sherja. Me wau lengro Dewel, un jon wenn mire menshe. Kawa penell o baro Dewel. Kek hunte penell ap o wawareste: Tu prindjress o baro Debles. Halauter djinenn, koon me hom, i tikne un i bare. Kowa penau me, o baro Dewel. Me bistrau koi doosh, hoi le ap pende anan, un lengro tchilatchepen well buder gar an miro shero. Kowa penell o baro Dewel, kai mukell o kham pre te djal, te well diwes, un o tchon un o bolepangre momlia, te nai dikah mer an i rat. Job krell o baro pani diwjo, te djal lo pral un tele. Leskro lab hi ‘baro Dewel, rai pral o bolepen un i phub’. Job, o baro Dewel, penell: Jaake har tchatcho hi, kai nashrau gar miri soor an o bolepen un ap i phub, jaake hi tchatcho, kai atchenn i Israelitarja i natsjona glan mande hako tsiro. O baro Dewel penell: Jaake har penell nai kek, har baro o bolepen hi, un kek nai penell, hoi an i telstuni phub hi, jaake nai witsrau me gar i Israelitarjen mandar koleske lautereske, hoi jon kran. Dik, penell o baro Dewel, o tsiro well, kai well o baro Debleskro foro Jerusalem newes kerdo. Leskri massuri djal fun ko turmo Hananel bis ap o wudar, kai i rigja khetne wenn; un kotar djal koi massuri dureder bis pash koi tikni berga Gareb, un palle dureder ap koi rig, kai Goa tchiddo hi. Un koi tseli tala, kai i mule paskedo hi, un i jagakri tchik win tchoredo was, tele bis pash o pani Kidron, pral bis pash o grajengro wudar, hoi ap koi rig hi, kai o kham pre djal, koi tseli tala hi o baro Debleske. Un ko foro well buder gar tele phagedo un paash kerdo – an kek tsiro. Kawa hi ko lab, hoi o baro Dewel penas ap o Jeremia an o deshto bersh, har o Zedekja o baro rai pral Juda his. Kowa hi o deesh-te-ochtato bersh har o Nebukadnezar o baro rai pral Babilonia his. An ko tsiro his i lurde o baro rajestar dran o them Babilonia trul o foro Jerusalem tardo. Un o Debleskro rakepaskro, o Jeremia, was pandles ap i lurdengri platsa rikedo. Koi platsa his pash o kheer o baro rajestar pral o them Juda tchiddo. Glan i tsiro stilas les o baro rai pral o them Juda, o Zedekja, doleske, kai penas o Jeremia glan-wi: Kowa penell o baro Dewel: Me dau kau foro an o wast o baro rajestar dran o them Babilonia, un job lell ko foro peske dren, un o Zedekja nai nashell gar peske glan i lurdende dran o them Babilonia. Me kamau les an o wast o baro rajestar dran o them Babilonia te dell, te nai rakrell lo leha mui ap mui, un te dikell lo les peskre jakentsa. Un o baro rai dran Babilonia mukell o Zedekjes an o them Babilonia te anell; kote atchell lo ninna, bis te dau me les peskri phagi, penell o baro Dewel. Ninna te kurenn tumen i lurdentsa dran o them Babilonia, djal tumenge kowa gar mishto win. Un o Jeremia penas: O baro Dewel rakras mantsa un penas: Shun, o Hanamel, ko tchawo tiro kakestar, o Shallum, well pash tute un penella: Gin tuke miro kotar them pash o foro Anatot; tu hal o ersto mank mare menshende, kai hunte ginell les mandar, te atchell ko kotar them an i familja. Un jaake har o baro Dewel mange penas, was o Hanamel, – kowa his miro nebudo – pash mande ap i lurdengri platsa, un rakras mantsa un penas: Gin tuke miro kotar them, hoi pash o foro Anatot an o them Benjamin tchiddo hi; tu hal o ersto mank mare menshende, kai hunte ginell les mandar. Gin tu ko kotar them! Kote haiwom, kai kau lab o baro Deblestar was. Kote ginom ko kotar them an Anatot miro nebudestar, o Hanamel, un plaissrom leske deesh-te-efta rupene kotja koleske. un dom hake dui lila o mursheste Baruch. Koleskro dad his o Nerija, koleskro dad his o Machseja. Koi pashel his miro nebudo, o Hanamel, un kol mursha kai kowa halauter dikan, un kai tel o ginepaskro liil pengro labeha tardo his, ninna i tsele mursha dran Juda, kai ap i lurdengri platsa his. Un rakrom soreles ap o Baruch un penom: Kawa penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, kai o Israeleskro Dewel hi: Le kal lila, ko pandlo ginepaskro liil khetne ko lileha, hoi gar pandles hi, un tchip len an i khoro, te atchenn le i rah tsiro tseles. O baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, kai o Israeleskro Dewel hi, penell: O tsiro well, kai wenn pale khera ginlo an kau them, ninna hachetikri phub un drakengro them. Un har dom me ko liil o Barucheste, koleskro dad o Nerija his, rakrom o baro Debleha un penom: Baro Dewel, miro rai, tu kral o bolepen un i phub dran tiri bari soor un tiro sorelo wasteha. Un tchi hi koi, hoi nai kreh gar. Tu mukeh latchepen pral bud serja menshende te well. Un i doosh i dadendar mukeh ap i sherja lengre tchawendar te well. Tu hal o baro un sorelo Dewel. Tiro lab hi: Baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub. Tu leh tuke baro koowa glan, un hoi kreh, hi sorelo. Un tire jakentsa dikeh i tsele dromma i menshendar, te dess hakenes pal kowa, har job djiwas un hoi lo kras. Tu sikral tiri bari soor un kral baro koowa, hoi kek wawar nai krella, har mare phure an o them Egiptia his bis ap kau diwes. Kowa kral tu ap i Israelitarja, un ap i wawar menshende ninna. Jaake was tiro lab prindjedo, har kau diwes hi. Tu kral baro un sorelo koowa, hoi kek wawar nai krella, har anal tire menshen, i Israelitarjen, win dran o them Egiptia i sorelo wasteha, un i pre-hadedi mussjah, un kral bari traash i wawarenge. Un dal tire menshen kau them, har tu tut sowel dal glan lengre phurende, te dess les lenge, – i them kai bud thud un gwin hi. Un har jon an o them dren wan, un les penge lan, shunan jon gar ap tute, djan witar gar ap tiro drom. Un halauter, hoi tu lenge soreles penal, te krenn le les, kowa kran jon gar. Doleske mukal ninna kau tseli bibacht pral lende te well: I Babilonarja hi trul o foro tardo, un tchiwan phub pre, te krenn le i drom, te nai djan le an o foro dren. Kau drom djal bis pash o foreste. Sik hunte perell o foro an lengre wasta. Un i menshendar koi dren merenn bud i bokatar un ap o djungelo nasslepen. Un wawar wenn maredo o chareha. Jaake har tu kowa penal, jaake was ninna; tu nai dikeh kokres, har hi. Un tu, baro Dewel, miro rai, peneh ap mande: ‘Gin tuke i kotar them, un plaisse kol lowe, te well lo tute! Un le murshen pashel, te dikenn le halauter, har tu gineh ko kotar them.’ Kowa penal, ninna te well kau foro an o wast i menshendar dran o them Babilonia dino! Un o baro Dewel penas ap o Jeremia: Dik, me, o baro Dewel, hom o Dewel pral i tsele menshende. Dell tchomone ap i phub, hoi nai krau gar? Doleske penau: Tchatcho hi, me dau kau foro an o wast i lurdendar dran o them Babilonia un an o wast lengro baro rajestar, o Nebukadnezar. Job well pral kau foro un lell les peske dren. Un kol lurde dran o them Babilonia, kai trul kau foro tardo hi, wenna dren, un chatchrenn kau foro tele kol tsele kherentsa, kai was ap i dache sungepaskro koowa chatchedo o chocheno debleske Baal, un mool win tchoredo kol wawar chochene deblenge. Doleske was i choli an mande. I menshe dran o kheer Israel un dran o kheer Juda kran, hoi glan mire jaka djungelo hi, jaake rah har jon i natsjona hi: Bari choli chatchas an mande pral kau foro jaake rah har lo tardo hi. Doleske hunte tchiwap les glan mande krik, te dikap les buder gar. Kowa hunte krap dran ko tselo tchilatchepen, hoi i menshe dran Israel un Juda kran, te choirenn le man. Jon, lengre bare raja, pralstune, rashaja un rakepangre, ninna kolla, kai djiwenn an o foro Jerusalem, kolla lauter sikran mange pengro dumo un gar lengro mui. Ninna te dom me lenge an hako tsiro sikepangre, kai sikran len miro drom, kaman jon gar te shunell, un mukan gar pengro phuro djipen. Koi pashel tchiwan le pengre chochene deblen an ko kheer, hoi mange kerdo was. Un jaake kran le les pale-tchiddo. Un jon kran mulne platse o chocheno debleske, o Baaleske an o telstuno them, kai kharella Ben-Hinnom, te nai mukenn le pengre tchawen un tchen o debleske Moloch an i jag te djal. Sawo koowa penom me lenge gar. Un an kek tsiro was mange kowa an miro shero dren, te putchoms sawo koowa lendar. Har jon sawo djungelo koowa kran, anan le i doosh ap o tselo them Juda. Doleske hi kanna jaake: Tumer penenn: Kau foro well an i wasta o baro rajestar dran Babilonia dino. Un i menshe an kau foro wenn maredo o chareha, merenn i bokatar un ap i djungelo nasslepen. Ninna te well kowa jaake, penau me, o baro Dewel, kai o Israeleskro Dewel hi, pral kau foro: Tchatchepah, me anau mire menshen pale kate an kau foro, dran kol tsele themma, kai me len tradau an miri bari choli, hoi chatchell har i jag an mande. Me anau len pale an kau foro, te djiwenn le kate kek darjah. Jon hi mire menshe, un me hom lengro Dewel. Me krau, te well len jek dji un jek djipen, te kamenn le ap mande te shunell pengro tselo djipen. Palle djal lenge mishto, ninna lengre tchawenge pal lende. Un me krau lentsa win, te mukap gar tele, te krap lenge latchepen, un te dap len i dji, hoi ap mande shunell, un mukell man gar. Kau lab, hoi lentsa win krau, atchell hako tsireske. Miro dji sala, te nai krau lenge latchepen. Un me mukau len soreles an kau them well, un jon hunte mukenn les buder gar. Tchatchepah, kowa krau miro tselo djijeha un miri tseli sorjah. Kowa penell o baro Dewel: Jaake har me pral kal tsele menshende kai bari bibacht anom, jaake mukau ninna ko tselo latchepen pral lende te well, kai me lenge penom. Tumer penenn kau themestar: “Kowa hi i mulo them, kai kek menshe dren djiwenna, un kek vieche koi hi; un i Babilonarja hi i raja an leste.” Shunenn, o diwes well, kai wenn pale hachetikre themma ginlo an kau them. Awa, kotja them wenn ginlo, un ginepaskre lila wenn tchinlo. Kal lila wenn pandlo un i sikepen pre-tchiddo, un mursha hi kote pashel, te well lauter tchatches kerdo. Kowa lauter well jaake kerdo an o them Benjamin, an i gaba trul o foro Jerusalem, an wawar forja an o them Juda, ninna an i forja ap i bare un tikne berge, un an i forja an o them Negev. Me krau, te well pale lauter mishto mire menshenge, penell o baro Dewel. Un o baro Dewel penas ap o Jeremia o duito kopo, har lo ap i lurdengri platsa stildo his: Kowa penell o baro Dewel, kai halauter krell un mukell lauter te well, hoi lo peske glan las. ‘Baro Dewel’ hi leskro lab. Khare man, palle kamau tuha te rakrell, un kamau tuke baro koowa te sikrell, hoi tu gar haiweh, un kolestar tchi djinal. O baro Dewel, kai o Israeleskro Dewel hi, penell pral i khera an kau foro un pral kol khera i bare rajendar pral o them Juda, hoi phagan le tele, te krenn le o foreskre massurja lentsa sorleder un bareder, te nai wenn gar i Babilonarja pral pengre pre-tchidde dromma an o foro dren. Tumaro kurepen lentsa hi tchitcheske. Jaake wenn i khera an o foro pherdo i mule menshendar, kai mukom me an miri choli mulo te dell. I menshe an kau foro his jaake tchilatcho, te kamom buder gar ap lengri rig te well. Kanna shun, me kamau kau foro pale soreles te krell, un leskro dukepen sasto te krell, te djal leskre menshenge mishto, un te nai djiwenn le kek darjah. Awa, me krau te well pale lauter mishto i menshenge Juda un Israel, un krau kal themma pale jaake sorelo, har his le glan kowa. Un me lau ko tselo tchilatcho koowa krik, hoi le ap mande kran, un djungelo koowa, koleha jon man dukran un choiran. Palle well o foro Jerusalem mange i foro, pral koleste bachtelo hom. I menshe an i tsele themma sharenn man, un hadenn man, te shunenn le ko tselo latcho koowa, hoi me o foreske Jerusalem krau. Lenge atchell o rakepen krik, un jon krenn bare jaka, te dikenn le ko tselo latchepen un koi tseli bacht, hoi dau kau foreske. Kowa penell o baro Dewel: Tumer penan: ‘Kau them hi i mulo them, kek menshe un kek vieche djiwenn kote.’ Djinenn, kal forja an o them Juda un i dromma o forestar Jerusalem, kai kanna jaake paash dino hi, te hi kote buder kek mensho un kek viecho dren, kote well pale sapen shunlo un bachteli gole. O pirno un leskri pirni, kai i bijab krenn, giwenn pale. Un wawar anenn viechen an miro kheer, te parkrenn le pen pash mande, un giwenn koi pashel: Parkrenn tumen pash o baro Debleste, ko rajeste pral o bolepen un i phub; job hi kamles ap mende. Hako tsiro hi leskro latchepen menge koi. Me krau te djal kau themeske pale jaake mishto, har leske glan kowa djas. Kowa penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub: Ninna te dikell kau them kanna win har i mulo them, kai nai djiwenn kek menshe un kek vieche, well i tsiro, kai hi hako fores pale latcho them, kai i bakrengre pengre bakren anenna. Un i bakrengre ginenn pale pengre bakre, kitse jon hi, te djan le win un dren glan kol forja, kai hi ap i bare un tikne berge, un an o them Negev, un an o them Benjamin un trul Jerusalem, un an i forja o themestar Juda. Kowa penell o baro Dewel. Tchatchepah, penell o baro Dewel, ko tsiro wella, kai mukau ko latcho lab tchatches te well, hoi me penom ap o khereste Israel un ap o khereste Juda. An kol diwessa mukau i baro rai dran o Davideskri familja pre te stell, kai hi an o tchatchepen tardo. Kowa krell hoi mishto un tchatcho hi an o tselo them. An ko tsiro wenn i menshe an Juda win lino dran i tchilatche wasta, un kolla an Jerusalem nai djiwenn kek darjah. Un o foro well kharedo ‘o baro Dewel krell men tchatcho’. O baro Dewel penell: Hako tsiro hi jek o Davideskre tchawendar o baro rai pral o them Israel. Un hako tsiro hi rashaja koi dran o kheer Levi, kai chatchrenn mange hako diwes viechen un chapen, sawe vieche, hoi tseles chatchedo wenn un wawar, kolendar kotja mass chatchedo wenn. Un o baro Dewel penas ap o Jeremia: Kowa penell o baro Dewel: Pal o diwes well i rat. Jaake, har kek nai krell kowa wawartchandes, jaake nai lell kek ko lab pale, hoi dom Davideske, kai mange koi his. Leske penom, te hi hako tsiro jek leskre tchawendar o baro rai pral Juda. Witar gar nai lell jek ko lab pale, hoi dom i Levitarenge, kol rashajenge, kai mange budrenn. Kek nai penell, kitse bolepangre momlia an o bolepen hi. Un kek nai penell har bud santa pash o baro pani hi. Jaake dau miro budepaskro o Davideste jaake bud tchawe, kai pal leste wenna, te djinell kek, har bud jon hi. Un ninna krau, te wenn i Levitarja bud bud, kai mire rashaja hi. Un o baro Dewel penas ap o Jeremia: Shunal tu, hoi kal menshe rakran: “I menshe dran kol dui khera, dran o kheer Juda un dran o kheer Israel, kolen o baro Dewel peske win rodas, kolendar kamell lo buder tchi te djinell.” Un jon dikenn tele ap mire menshende. An lengre jaka hi jon buder kek natsjona. Doleske penell o baro Dewel: Jaake har krau me gar i tsirja wawartchandes, un pal o diwes i rati wella, jaake tchiwau me gar mire menshen pale, kai wenna pal o David, kowa, kai mange koi his, un pal o Jakobeskre wawar tchawende. Dran o Davideskro kheer lau jekes, kai well o baro rai pral i menshende, kai wenna pal o Abraham, o Isaak un o Jakob. Me krau te well mire menshenge halauter pale mishto. Un me krau miro dji lenge pre. Kawa hi ko lab, hoi o baro Dewel ap o Jeremia penas, an ko tsiro har o Nebukadnezar, ko rai dran o them Babilonia, peskre tsele lurdentsa trul o foro Jerusalem tardo his. Ninna trul i wawar forja an o them Juda his le tardo. Un gar kokres dran o them Babilonia his le, na-a ninna dran kol tsele wawar themma, pral kolende o Nebukadnezar o rai his. Koi penas o baro Dewel, kai o Israeleskro Dewel hi, ap o Jeremia: Dja pash o Zedekja, ko rajeste pral o them Juda, un pen leske: Kowa penell o baro Dewel: Me dau kau foro an o wast o baro rajestar dran o them Babilonia, un job chatchrell les tele. Un ninna tu nai nasheh gar glan leskro wast krik. Na-a tu weh tapedo un an leskro wast dino. Tu dikeh les tire jakentsa un rakreh leha mui ap mui. Un palle weh an o them Babilonia anlo. Zedekja, tu kai hal rai pral o them Juda, shun ap o baro Debleskro lab! Kawa penell o baro Dewel pral tute: Tu te meress gar o chareha, na-a, tu mereh an o latchepen. Un jaake har kran i menshe tire phurenge, kai glan tute bare raja his, jaake krenn le ninna tuke: Jon krenn i jag un chatchrenn sungepaskro koowa, te sharenn le tut. Un denn gole o ropah: “Maro rai meras!” Me, o baro Dewel, penau kowa. Un o Debleskro rakepaskro, o Jeremia, penas kol tsele laba ap o Zedekja, ko rajeste pral o them Juda, an o foro Jerusalem. An ko tsiro his i lurde o rajestar dran o them Babilonia tardo trul o foro Jerusalem un trul i forja Lakish un Aseka; kokres kal forja Lakish un Aseka his gomme gar dren lino kol tsele sorele forjendar an o them Juda. Kawa hi ko lab, hoi o baro Dewel ap o Jeremia penas, pal ko tsiro, kai o baro rai Zedekja i menshentsa an o foro Jerusalem win kras, te mukenn le i tsele ginle budepangre win, kolla, kai Hebrearja hi, mursha un djuwja, jaake te hunte budrell kek jekeske peskre menshendar. Un i pralstune un i tsele wawar menshe, kai penan ‘awa’ ap kowa, kran ninna jaake, un mukan pengre budepangren te djal. I tsiro koi pal, kaman le pengre budepangren pale pale, kolen kai mukan jon te djal. Un jon lan len sorjah pale pale, te wenn le pale budepangre pash lende. Kote penas o baro Dewel ap o Jeremia: Kawa penell o baro Dewel, kai o Israeleskro Dewel hi: Me krom tumare phurentsa win, har anom len dran o them Egiptia win, kai jon pandle budepangre his, te mukell hakeno peskro ginlo budepaskres te djal, kowa, kai i wawar Israelitari hi, un kai bikras pes leske, un budras leske shob bersha. An o eftato bersh hunte mukas lo les te djal. Tumare phure shunan gar ap mande, un rikran pen gar ap mire laba. Tumer wan pale ap miro drom, un kran, hoi glan mire jaka mishto hi, un mukan win gole te dell, te wenn kol budepangre win muklo, kai hi Israelitarja. Un tumer dan tumen sowel, glan mande an ko kheer, kai mange kerdo was, te krenn kowa jaake. Un kanna rikran gar, hoi tumen sowel dan, un kran, har te wals miro lab tchi moldo! Hakeno tumendar kamell kol murshen un djuwjen pale, kai leskre budepangre his, un kolen job mukas te djal, te nai djan le penge kote, kai le kaman. Kanna lell lo len sorjah pale pale, te wenn le pale leskre pandle budepangre. Doleske penell o baro Dewel: Tumer shunan gar ap mande un mukan tumare phralen un phenjen gar win te djal, kai ninna Israelitarja hi har tumer, doleske mukau me, o baro Dewel tumen te djal, te wenn maredo o chareha, merenn ap o djungelo nasslepen un i bokatar. Te dikenn i menshe an tsele themma ap i phub, hoi tumentsa djal, denn le i wasta pral o shero khetne. Un me dau len an i wasta kolendar, kai kamenn len te marell, un lenge ap o djipen djan. Un lengro mulo mass well o chapen i tchirklenge un i diwje viechenge. Ninna o Zedekja, ko rai pral o them Juda, un leskre pralstune, kolen dau an i wasta kolendar, kai kamenn len te marell. Kol lurde o baro rajestar dran Babilonia, kai tumendar krik djan, an kolengre wasta dau len. Awa, me kharau len pale kai, un anau len pale glan kau foro, penell o baro Dewel. Jon wenn trul kau foro tardo, un lenn kau fores penge dren, un chatchrenn les tele. Un kol forja an o them Juda mukau jaake khetne te dell, te wenn le har i mulo them, kai nai djiwell buder kek dren. An ko tsiro, har o Jojakim, koleskro dad o Josia his, o baro rai pral o them Juda his, penas o baro Dewel ap o Jeremia: Dja pash i murshende dran o kheer Rechab, rake lentsa un an len an o baro Debleskro kheer. Dja kote lentsa an jek bari isema dren, un de len mool te pijell. Koi djom me, o Jeremia, pash o Jaasanja, koleskro dad o Jirmeja his, koleskro dad o Habazzinja his, un lom les khetne leskre phralentsa un leskre tsele tchawen, un halauteren dran i familja Rechab, un anom len an o baro Debleskro kheer, an koi bari isema i tchawendar o Debleskro murshestar, o Hanan, koleskro dad o Jigdalja his. Koi bari isema hi langs koi isema o pralstunendar un pral koi isema o Maasejestar, koleskro dad o Shallum hi. O Maaseja his kowa, kai das garda ap o wudar. Un me tchiwom glan kol murshende dran o kheer Rechab khore pherdi mool, ninna tchare, te nai pijenn le, un penom: Pijenn mool! Jon penan: Mer pijah kek mool; maro dad, o Jonadab, koleskro dad o Rechab his, penas menge soreles: Tumer un tumare tchawe kai pal tumende wenna, hunte pijenn an kek tsiro mool, witar gar tchiwenn tumenge khera pre, tchiwenn kek djob an i phub, witar gar drakengre ruka. Tumen hunte well kek drakengro them. An plachtene khera hunte djiwenn tumer tumaro tselo djipen, te djiwenn i lengsto djipen an kau them, an koleste tumer trujel djan. Jaake shunam ap o rakepen maro dadestar Jonadab an halauter, hoi job menge penas, te pijas kek mool maro tselo djipen, mer gar, mare romja witar gar, un mare tchawe un tcha witar gar. Un mer tchiwah kek khera pre, te djiwas kote dren. Un men hi witar kek drakengro them, un kek hachetikri phub, un kek djob. Mer djiwah an plachtene khera un krah halauter jaake, har maro dad o Jonadab menge penas. Un har o Nebukadnezar, ko rai pral o them Babilonia, an o them Juda was, te kurell lo pes leha, penam menge mer halauter: Awenn, te nashas menge glan kol lurdende dran o them Babilonia un dran o them Syria, un djah an o foro Jerusalem! Jaake atcham kate an Jerusalem. Koi penas o baro Dewel ap o Jeremia: Kawa penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, kai o Israeleskro Dewel hi: Dja un rake i menshentsa dran o them Juda un dran o foro Jerusalem: Har rah kamenn tumer gar ap mire laba te shunell, putchell o baro Dewel tumendar. Kol laba, hoi penas o Jonadab, koleskro dad o Rechab his, peskre menshenge, kai pal leste wenna, rikrenn jon dren bis ap kau diwes, un pijenn kek mool, jaake har lengro dad lenge penas. Me mukom tumenge pale te pale mire laba te penell, un tumer shunenn gar, hoi me penau. Me bitchrom tumenge pale te pale mire rakepangre, kai mange budrenn, un mukom tumenge te penell: Djan tele, hakeno peskro tchilatcho dromestar! Mukenn tumaro tchilatcho koowa, un nashenn buder gar mule deblenge palla, te mangenn len an! Palle nai atchenn an kau them, hoi me tumenge un tumare phurenge dom. Tumer dan gar jak ap mire laba un shunan gar ap mande. Kolla, kai wenn pal o Jonadab, jon rikran dren, hoi lengro phuro dad lenge penas. Tumer, i menshe dran Juda, shunenn gar ap mande! Doleske penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, kai o Israeleskro Dewel hi: Me rakrom tumentsa, un tumer kaman gar ap mande te shunell. Me dom tumen gole, un tumer rakran gar mantsa. Doleske anau pral o them Juda un pral i tsele menshende an o foro Jerusalem koi tseli bibacht, doleske me len trad dom. I menshenge dran o kheer Rechab penas o Jeremia: Kawa penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, kai o Israeleskro Dewel hi: Tumer shunan ap tumaro dadeste Jonadab, un rikran tumen ap leskre tsele laba, un kran halauter jaake, har job tumenge penas, doleske penau tumenge: Hako tsiro hi menshe koi o Jonadabeskre tchawendar, kai mange budrenn. Kowa penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, kai o Israeleskro Dewel hi. O Jojakim, koleskro dad o Josia his, kowa his an o starto bersh baro rai pral o them Juda, koi penas o baro Dewel ap o Jeremia: Le i liil un tchin halauter dren, hoi penom tuke pral o Israel un o Juda, un i menshende an kol tsele wawar themma dran ko tsiro, kai o baro rai Josia djiwas bis kau diwes. Te shunenn i menshe dran Juda, hawi bibacht kamau pral lende te anell, nai well, te mukenn le pengro tchilatcho drom un wenn pale pash mande, te nai lap lengri doosh un lengro tchilatchepen lendar krik. Koi kharas o Jeremia o murshes, koleskro lab Baruch hi. Leskro dad his o Nerija. Un o Baruch tchinas i tsele laba pre, hoi o baro Dewel ap o Jeremia penas, jaake har o Jeremia leske kowa penas. Palle penas o Jeremia ap leste: Mange was penlo, te djap buder gar an o baro Debleskro kheer. Doleske dja tu koi ap ko diwes, kai chan le tchi o Debleske. Un drawe kol laba an ko liil glan i menshende, kai an o baro Debleskro kheer hi, ninna glan kolende dran Juda, kai dran pengre forja kote wenn. Nai well, te mukenn le pengro tchilatcho drom un mangenn pen tele glan o baro Debleste un wenn pale ap leskro drom. Palle nai rikrell o baro Dewel peskri bari choli pale, hoi les ap kal menshende hi, un hunte dell len gar koi phari phagi, kolah lo len trad das. O Baruch kras, hoi o Debleskro rakepaskro, o Jeremia, leske penas un draweras o baro Debleskre laba glan i menshende an o baro Debleskro kheer. An o pantchto bersh an o enjato tchon, har his o Jojakim, koleskro dad o Josia his, o baro rai pral Juda, was win gole dino, te chan i menshe tchi, te dikell o baro Dewel latches ap lende. Kowa was kolenge penlo, kai an Jerusalem djiwan un an i wawar gaba un forja an Juda un kai wan an Jerusalem khetne. Un o Baruch draweras dran ko liil o Jeremijeskre laba glan i menshende an o baro Debleskro kheer. Job his tardo an koi isema ko murshestar Gemarja, koleskro dad o Shafan his. Kowa his o tchinepaskro, kai i lila tchinas. Leskri isema his ap i pralstuni platsa pash o newo wudar o baro Debleskro kherestar. O Gemarja, les his i tchawo. Koleskro lab his Micha. Kowa shunas halauter, hoi o Baruch dran o liil glan draweras, kol tsele laba, hoi o baro Dewel penas. Un sik djas lo an o baro rajeskro kheer, kote, kai i pralstune khetne beshdo his: o tchinepaskro Elishama, kai i lila tchinas, o Delaja, koleskro dad o Shemaja his, o Elnatan, koleskro dad o Achbor his, o Gemarja, koleskro dad o Shafan his, o Zidkija, koleskro dad o Hananja his, un kol wawar pralstune. O Micha penas lenge kol tsele laba, hoi shunas lo, har o Baruch dran o liil draweras glan i menshende. Kote bitchran kol pralstune i murshes, kai kharas Jehudi, pash o Baruch. O Jehudi his i tchawo o Netanjestar, leskro papo his o Shelemja un koleskro dad o Kushi. – O Jehudi penas ap o Baruch: An ko liil, dran koleste glan draweral, pash i pralstunende! Un o Baruch, koleskro dad o Nerija his, las ko liil peha un djas pash lende. Kol pralstune penan ap leste: Besh tut un drawe men glan! Un o Baruch beshas pes un draweras. Har shunan le kol tsele laba, lan le traash un penan leske: Ko hunte penas mer o baro rajeske! Palle putchan le o Baruchestar: Pen menge, har tchinal tu kal laba pre? Job penas: O Jeremia penas mange kal laba glan. Un me lom tinta un tchinom len an kau liil. Koi penan kol pralstune ap leste: Tu un o Jeremia, tumer hunte khatrenn tumen, te djinell kek, kai han! Kol pralstune mukan ko liil an i isema ko murshestar Elishama, kai o tchinepaskro his. Un jon djan pash o baro rajeste dren un penan leske halauter. O baro rai bitchras o Jehudes, te anell lo o liil. Job las les dran i isema ko murshestar Elishama un draweras o baro rajeske glan, ninna kol pralstunenge, kai pash leste his. His an o wend un o baro rai his beshdo an peskro wendeskro kheer glan i jag. Les hi i tchuri an o wast un hako kopo, har draweras o Jehudi triin te star kotja, tchinas o baro rai len i tchurjeha tele un witsras len an i jag, bis te his o tselo liil pre chatchedo. Kek kolendar, kai shunan kol laba, las traash un sikras, kai kol laba leske an o dji djan, gar o baro rai un witar gar kol pralstune pash leste. Un fothe kol mursha Elnatan, Delaja un Gemarja o baro rajestar mangan, te chatchrell lo gar ko liil, shunas job gar ap lende. Job penas ap peskro tchaweste, o Jerachmeel un ap o Seraja, koleskro dad o Asrijel his, un ap o Shelemja, koleskro dad o Abdeel his, te tapenn le o tchinepaskres, o Baruch, un o Debleskro rakepaskres, o Jeremia. Kolen khatras o baro Dewel. Doleske hatsan le len gar. Har chatchras o baro rai Jojakim ko liil, penas o baro Dewel ap o Jeremia: Le i newo liil un muk halauter dren te tchinell, hoi an o phuro liil tchinlo his! Pral o Jojakim mukess te tchinell: Kawa penell o baro Dewel: Tu chatchral ko ersto liil un penal ap o Jeremia: Hoske mukal pre te tchinell, kai well i baro rai dran Babilonia, un krell kau them paash, un tradell i menshen un i viechen win? Doleske penau pral tute, Jojakim, rai pral Juda: Kek tire tchawendar well pal tute o rai pral o Davideskro them. Tu mereh un weh win witsedo un atcheh tchiddo an o kham ap o diwes un an o shilapen an i rati. Me mukau i phagi te well pral tute, tire tchawende un pral i pralstunende pash tute tumaro tchilatchepaske. Pral tumende un kolende an Jerusalem un Juda anau me koi tseli bibacht, kolah tumen trad dom, doleske kai kek tumendar shunas ap mande. Koi las o Jeremia i newo liil un das les o Baruches, ko tchinepaskres, koleskro dad o Nerija his. Un o Baruch tchinas kol tsele laba pre, hoi o Jeremia leske glan penas, kol laba, hoi an o ersto liil tardo his, hoi o Jojakim, ko baro rai pral Juda an i jag witsras. Un bud wawar laba, hoi jaake har kolla his, wan koi pashel tchinlo. O Zedekja, koleskro dad o Josia his, was o baro rai pral o them Juda. Koles tchiwas o baro rai dran Babilonia, o Nebukadnezar, dren, te well lo baro rai pal o Konja. Kowa his o tchawo o Jojakimestar. O Zedekja un i pralstune trul leste un kol wawar menshe an o them shunan gar ap i laba, hoi o baro Dewel ap peskro rakepaskro, o Jeremia, penas, te penell lo len lenge dureder. Un o baro rai Zedekja bitchras o Juchal, koleskro dad o Shelemja his, ninna o rashajes Zefanja, koleskro dad o Maaseja his, pash o Jeremia un mukas leske te penell: Mange maro baro Debles menge, i Israelitarja! O Jeremia djas an ko tsiro pash i menshende dren un win, un was gomme gar an o stilepen witsedo. An ko tsiro djan i lurde o Faraestar dran o them Egiptia win. Har o Babilonarja, kai glan o foro Jerusalem pre tardo his, kowa shunan, tserdan le pen pale dran o foro Jerusalem. Un kote penas o baro Dewel ap peskro rakepaskro, o Jeremia: Kowa penell o baro Dewel, kai o Israeleskro Dewel hi: Pen o baro rajeske dran o them Juda, kowa kai bitchras tumen pash mande, te putchenn man: Kol lurde o Faraestar, kai djan win dran pengro them, te wenn le ap tumari rig, kolla djan pale khere an o them Egiptia. Un i Babilonarja wenn kate pale un rikrenn kau foro an pengro wast, un lenn kau foro penge dren, un chatchrenn kau fores tele. Doleske penell o baro Dewel: Chochenn tumen gar un penenn tumenge gar: “I Babilonarja wenn gar pale kai.” Jon wenna pale kai. Te nai marans tumer ninna i tsele lurden dran o them Babilonia khetne, kolla kai kurenn pen tumentsa, un te atchans lendar kokres i wast pherdo pral, kai dukedo hi, palle stakrans le dran pengre plachtene khera pre, un chatchrans kau fores tele. Har i egiptikre lurde pash Jerusalem wan, mukan i Babilonarja o foro Jerusalem. Koi kamas o Jeremia dran o foro Jerusalem win te djal an o them Benjamin, te rakrell lo peskre menshentsa pral kowa, hoi jek, kai meras, lenge palla mukas, un hoi hakeno lella. Har job pash o Benjamineskro Wudar was, his kote i lurdo, kai das garda, koon dren te win nashella. Kowa kharas Jirija, leskro dad his o Shelemja, koleskro dad his o Hananja; o Jirija das garda ap ko wudar, un rikras o Jeremijes peske wastentsa pre, un penas: Tu kameh pash i Babilonarja wergel te nashell. Kote penas o Jeremia: Kowa hi gar tchatcho, me kamau gar pash i Babilonarja wergel te nashell. O Jirija kamas gar ap o Jeremia te shunell, un tapras les un anas les pash i pralstune murshende. I pralstune wan chojedo ap o Jeremia, un mukan les dawa te dell, un witsran les an o stilepen an o kheer o murshestar Jonatan. Kowa his i mursh, kai haiwas lila te tchinell; dran koleskro kheer kran le i stilepen. Jaake was o Jeremia stildo an i isema dur tele an kau kheer. Kote atchas lo bud diwessa. I diwes was, kai mukas o baro rai Zedekja les tchorchanes pash peste te anell, un putchas lestar: Hi tut i lab o baro Deblestar? Un o Jeremia penas: Awa, man hi i lab tuke: Tu weh an o wast o baro rajestar dran o them Babilonia dino. Palle putchas o Jeremia o baro rajestar Zedekja: Hoi krom me tuke un tire pralstunenge, un hawo tchilatchepen krom ap kal menshende kate, kai witsran le man an o stilepen? Kai hi kanna tumare dikepangre, kai penan tumenge glan-wi, te well o baro rai dran o them Babilonia gar pral tumende, un witar gar pral kau tselo them? Miro pralstuno un rai, muk miro mangepen glan tute te well! Un shun, hoi tutar mangau! Ma muk man pale te anell an o kheer o Jonatanestar, kowa kai tchinell i lila. Kowa wals miro merepen! Kote mukas o baro rai Zedekja te penell, te rikrenn le o Jeremia ap koi platsa stildo, kai rikran pen i lurde pre. Un job mukas leske hako diwes i maro te anell, kotar kai o maro peklo was, jaake rah bis te his buder kek maro an o foro. Jaake atchas o Jeremia ap koi platsa stildo. His pralstune koi, kai shunan, hoi o Jeremia ap i tsele menshende penas. Kolla his o Shefatja, koleskro dad o Mattan his, un o Gedalja, koleskro dad o Pashur his, un o Jukal, koleskro dad o Shelemja his, un o Pashur, koleskro dad o Malkija his. Jon shunan har o Jeremia penas: Kowa penell o baro Dewel: Kowa, kai atchell an kau foro, kowa well o chareha, i bokatar un i nasslepastar maredo. Un kowa kai djal win pash i Babilonarja, kowa atchell djido, ninna te atchell leske tchi har peskro djipen. O baro Dewel penell: Kau foro well an o wast kol lurdendar un lengro rajestar dino, kai wenn dran o them Babilonia. Kolla lenn kau fores dren. Kote rakran kol pralstune o baro rajeha un penan: Muk kau murshes, o Jeremia te marell; jaake har job rakrella, lell lo i soor kol lurdendar krik, kai kate pash mende pral atchan an kau foro. Un jaake djal ninna i tsele menshenge an kau foro. Kau mursh rodell gar, hoi i menshenge mishto hi. Na-a, job anell len an i bibacht. Kote penas o baro rai Zedekja ap lende: Ake, krenn leske, hoi kamenna! Man hi tchi penepaske pash tumende. Kote lan le o Jeremijes un anan les pash i brunna ap koi lurdengri platsa. Koi brunna his o baro rajeskro tchawes, o Malkija. Un dorjentsa mukan le o Jeremijes tele an kai brunna. Kote dren his kek pani, kokres sapeni tchik his kote, un o Jeremia peras i kotar dren an koi tchik. An o baro rajeskro kheer his i pralstuno dran o them Etiopia. Leskro lab his Ebed-Melech. Kowa shunas, kai o Jeremia an koi brunna witsedo was. Ap ko diwes his o baro rai Zedekja beshdo pash ko Benjamineskro Wudar. Un o Ebed-Melech djas dran o rajeskro kheer pash o baro rajeste un penas: Miro baro rai, kowa hoi kal mursha ko mursheha Jeremia kran, hi i baro tchilatcho koowa. Jon witsran o Debleskro rakepaskres an koi brunna. Kote hunte merell lo i bokatar. Kate an i foro hi buder kek maro. Kote penas o baro rai Zedekja ap o Ebed-Melech: Le triin murshen tuha un tserde les dran koi brunna win, te merell lo gar. Un o Ebed-Melech las kol murshen peha un djas an o baro rajeskro kheer, kote kai i ripja garedo hi, un las kotar phure kotja plachte, un pandas len ap i dori, un mukas len tele pash o Jeremia an koi brunna. Un o Ebed-Melech, penas ap o Jeremia: Tchip kal phure kotja plachte tel tire mussja, te tchinell tut gar koi dori an i mass; kowa kras o Jeremia. Un jon tserdan les kol dorjentsa pre dran koi brunna. Un job atchas ap i lurdengri platsa. Un o baro rai Zedekja bitchras murshen pash o Debleskro rakepaskro, o Jeremia, un mukas les pash peste te anell pash o triinto wudar an o baro Debleskro kheer. Kote penas o baro rai Zedekja ap o Jeremia: Me kamau tut tchomone te putchell; ma kate tchomone glan mande! Kote penas o Jeremia ap o Zedekja: Me te penau tuke tchomone, palle mareh tu man. Te penau tuke, hoi te kress, palle shuneh gar ap mande. Kote das pes o baro rai Zedekja tchorchanes sowel un penas: Glan o djido Debleste, kai men maro djipen das, penau tuke: Me mukau tut gar te marell, un me dau tut witar gar an o wast kol murshendar, kai kamenn tut te marell. Un o Jeremia penas ap o Zedekja: Kowa penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, kai o Israeleskro Dewel hi: Te dja tu win pash i pralstunende o baro rajestar dran o them Babilonia, palle atcheh tu djido, un kau foro well gar chatchedo, tu un tiro kheer atchenna djido. Te djah tu gar win pash o pralstunende o baro rajestar dran o them Babilonia, palle dau kau foro an lengro wast. Un jon chatchrenn kau fores pre. Un tu nai nasheh witar gar lendar krik. O baro rai Zedekja penas ap o Jeremia: Man hi traash, te wap an o wast dino kol menshendar dran o them Juda, kai nashan wergel pash i Babilonarja, un jon mantsa djungelo koowa krenna. O Jeremia penas: Jon denn tut gar an lengro wast. Shun ap o baro Debleskro rakepen, hoi me tuke penau, palle djal tuke mishto, un tu atcheh djido. Te djah tu gar win pash lende, palle well kowa, hoi o baro Dewel mange sikras: Me dikom, har wan i tsele djuwja, kai pral atchan an tiro kheer win anlo pash i pralstunende o baro rajestar dran o them Babilonia. Kol djuwja penenn tuke palle: “Tire mala, kai tuke penan ‘lauter hi mishto’, rakran jaake bud an tute dren, te kral tu i dinelo koowa. Kanna, kai tire pire an i sapeni tchik hi, mukenn jon tut kokres.” Tire tsele romja un tire tsele tchawe wenn pash i Babilonarja win anlo. Un tu ninna nai nasheh gar lendar krik. Jon taprenn tut, un denn tut an i wasta o baro rajestar dran Babilonia. Un kau foro well tele chatchedo. Un o Zedekja penas ap o Jeremia: “De jak, te shunell kek kal laba, hoi tu mange penal. Palle mereh witar gar. Un te shunenn i pralstune, kai me tuha rakrom, un te wenn le pash tute un penenna: ‘Pen menge, hoi rakral tu o baro rajeha; ma khate les glan mende, palle mukah tut te djiwell un marah tut gar. Hoi rakras o baro rai tuha?’ Palle pen lenge: ‘Me mangom o baro rajestar, te mukell lo man gar buder an o Jonataneskro kheer te anell, kote hunte meroms.’” Kote wan i pralstune pash o Jeremia un putchan les win. Un job rakras lentsa jaake, har o baro rai kowa leske penas. Un jon anan tchi dran leste win. Kote mukan le lestar tele. Un o Jeremia atchas ap koi lurdengri platsa bis ap ko diwes, kai o foro Jerusalem dren lino was. An o enjato bersh, har o Zedekja o baro rai pral o them Juda his, an o deshto tchon, was o Nebukadnezar, ko baro rai dran o them Babilonia un leskre tsele lurde pash o foro Jerusalem, un his trul o foro trujel tardo. An o deesh-te-jekto bersh, kai o Zedekja baro rai his, ap o enjato diwes an o starto tchon, phagan jon an o foro dren. Un i tsele pralstune o baro rajestar dran o them Babilonia djan dren un atchan pash o Mashkralstuno Wudar. Mank lende his o Nergal-Sharezer, o Samgar-Nebo, o Sar-Sechim – kowa his o pralstuno pral o baro rajeskro kheer, i wawar Nergal-Sharezer – kowa his o pralstuno i gosewendar, un bud wawar pralstune. Har o Zedekja, ko rai pral o them Juda, un leskre lurde kowa dikan, nashan le penge rati dran o foro win, ap ko drom, hoi djal an o rajeskri baar. Kote his i wudar mashkral kol dui massurja. Dran ko wudar nashan le penge ap koi rig, kai o telstuno them o panjestar Jordan hi. I lurde dran Babilonia lan len palla, un tapran o Zedekja an o telstuno them pash o foro Jericho, un pandan les un anan les pash o Nebukadnezar, ko baro rai dran o them Babilonia. Kowa his an o foro Ribla an o them Hamat. Job rakras pral leste i phagi win. Kote an o foro Ribla mukas o baro rai dran o them Babilonia i tsele tchawen o Zedekjestar glan leske jaka te marell. Un kote mukas lo ninna i tsele pralstunen dran o them Juda te marell. O Zedekjeske wan i jaka win tchurje dino. Un job was an sasterne shelle pandlo, un was an o them Babilonia anlo. Kol lurde dran Babilonia chatchran o baro rajeskro kheer un kol tsele menshengre khera an o foro Jerusalem, un dan o foreskre massurja tele. O pralstuno i lurdendar – leskro lab his Nebusaradan – kowa anas kolen, kai gomme an o foro his, ninna kolen, kai pash lende wergel nashan, pandles an o them Babilonia. Kokres i tchorwelen, kolen kai tchi his, mukas o Nebusaradan, an o them Juda pale, un das len drakengro them un hachetikri phub. Un o Nebukadnezar, ko rai dran o them Babilonia, rakras o pralstuneha i lurdendar, o Nebusaradan, un penas leske, hoi te krell lo o Jeremijeha: Le les pash tute, penas lo. Un de garda ap leste! Ma duke les! Un jaake har job les kamella, jaake kre les leha. Har his o Jeremia gomme stildo ap i lurdengri platsa, rakras o baro Dewel ap o Jeremia un penas: Dja pash o Ebed-Melech, kai dran Etiopia hi, un pen leske: Kowa penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, kai o Israeleskro Dewel hi: Shun, mire laba, hoi rakrom pral kau foro, wenn tchatcho: Bibacht un kek bacht wenn pral kau foro. Un tu dikeh kowa ap ko emligo tsiro. Tut kamau an ko tsiro win te lell dran i bibacht, penell o baro Dewel. Un tu weh kol menshenge gar an o wast dino, glan kolende tut traash hi. Me kamau te djiwess, un te wess gar o chareha maredo. Tu patsal mange. Doleske krau, te nai nasheh tuke. Tiro djipen atchell tuke. Kowa penell o baro Dewel. I lurde dran Babilonia tapran bud menshen dran o foro Jerusalem un dran wawar gaba un forja an o them Juda. Jon pandan len shellentsa un anan len khetne an o foro Rama, te anenn le len pandles an o them Babilonia. Mank lende his ninna o Jeremia, peskre wasta i shellentsa pandles. Kote hatsas les o pralstuno i lurdendar, o Nebusaradan, un mukas les te djal. Pal kowa rakras o baro Dewel o Jeremijeha. Glan te mukas o pralstuno i lurdendar o Jeremijes te djal, mukas lo les pash peste te anell, un penas ap leste: Tiro baro Dewel penas kai bibacht glan-wi, hoi was pral kau them. Jaake har job les penas, was ninna. Tumer anan doosh pral tumende, un kran gar, hoi o baro Dewel kamas un tumenge penas. Doleske was kau tselo koowa pral tumende. Un kanna dik, me lau i shelle tutar tele, kai tire wasta pandan. Te kameh, un te hi tuke mishto, ab mantsa an o them Babilonia, ab un me dau garda ap tute. Te kameh gar te djas mantsa an o them Babilonia, palle nai mukeh les. Dik, o tselo them hi glan tute tchiddo; kai tu kameh un kai tuke mishto hi, kote nai djah tu tuke koi. Har job dikas, kai atchell o Jeremia tardo, penas lo ap leste: Dja pash o Gedalja, koleskro dad o Ahikam his, koleskro dad o Shafan his. Koles tchiwas o baro rai dran o them Babilonia pral i tsele forja an o them Juda. Atch pash leste mank tire menshende; oder dja kote koi, kai tu kameh. Un o pralstuno i lurdendar das les chapen ap peskro drom, un wawar latcho koowa, un mukas les te djal. Jaake was o Jeremia an o foro Mizpa pash o Gedalja, koleskro dad o Ahikam his, un atchas pash leste mank peskre menshende, kai atchan pral an o them. Koi his pralstune lurde dran o them Juda pengre lurdentsa kate te kote an o them. Jon shunan, kai tchiwas o baro rai dran o them Babilonia ko tchawes o Ahikamestar, o Gedalja, pral o them un pral kol murshende un djuwjende un tchawende un kol tchorwelende, kai gomme an o them Juda his, un gar an o them Babilonia krik anlo wan. Kal pralstune lurde his: O Jishmael, koleskro dad o Netanja his, o Johanan un o Jonatan, kolengro dad o Kareach hi, un o Seraja, koleskro dad o Tanhumet his, un i mursh tchawe o murshestar Efai dran Netofa, un o Jaasanja dran Maacha. Jon lauter un lengre lurde wan pash o Gedalja. Kowa his an o foro Mizpa. Un o Gedalja das pes glan lende sowel un penas: Ma trashenn i lurdendar dran Babilonia! Mukenn len pral tumende o rai te well! Atchenn kate an o them un budrenn o baro rajeske dran o them Babilonia! Palle djal tumenge mishto. Me atchau kate an Mizpa, un hom tumaro rakepaskro, kai rakrau ap i Babilonarja, te wenn le pash mende. Djan an tumare forja, un djiwenn pale kote! Anenn dren, hoi kote bares was: moljengre drake, nijaleskre rukengre un djeteskre drake. Krenn mool un djet un tchiwenn kowa lauter an bare pirja! Glan ko tsiro nashan bud menshe dran Juda an i themma Moab, Ammon un Edom un an wawar themma. Har kolla shunan, kai o baro rai dran o them Babilonia i wast pherdo menshen pral mukas an o them Juda, un tchiwas o Gedalja pral lende, kote wan jon ninna pale an o them Juda dran i tsele themma, kai le his. Un jon djan pash o Gedalja an o foro Mizpa, te sikrenn le pen glan leste. Un jon anan bud moljengre drake un nijaleskre rukengre dren. Pal i tsiro was o Johanan, koleskro dad o Kareach his, khetne kol tsele wawar pralstunentsa, kai kate te kote an o them djiwan, pash o Gedalja an o foro Mizpa, un penan ap leste: Djineh tu ninna, kai bitchras o Baalis, ko baro rai pral o them Ammon, jekes, te dell lo tut temerl? Kowa hi o Jishmael, koleskro dad o Netanja his. Kowa kamas o Gedalja lenge gar te patsell. Kote penas o Johanan tchorchanes ap o Gedalja: Muk man te djap koi, te marap o Jishmael. Kek hunte djinell, koon kowa kras! Mer kamah gar, te dell lo tut mulo. Palle nai atchans i tsele menshe dran o them Juda, kai kate pash tute hi, buder gar khetne, un hunte djiwans pale kate te kote! Un kolla, kai pral atchans an o them Juda, wans maredo! Kote penas o Gedalja ap o Johanan: Na-a, ma kre kowa! Kowa hi gar tchatcho, hoi tu pral o Jishmael penal. An o eftato tchon was o Jishmael an o foro Mizpa. Leskro dad his o Netanja, koleskro dad o Elishama his. O Jishmael his dran i rajengri familja, un jek o pralstunendar o baro rajestar. Un pash leste his deesh mursha. Khetne djan le pash o Gedalja, koleskro dad o Ahikam his. Un jon chan kote khetne an o foro Mizpa. Un o Jishmael stas khetne peskre deesh murshentsa pre, kai pash leste his, un dan o Gedalja o chareha mulo, koles o baro rai dran o them Babilonia pral o them tchiwas. Ninna maras o Jishmael i tsele menshen dran o them Juda, kai pash o Gedalja his an o foro Mizpa. Un i tsele lurden dran o them Babilonia, kai kote his, maras lo ninna. Ap o wawar diwes, har gomme kek djinas, kai o Gedalja mulo dino his, wan ochta-deesh mursha dran i forja Sichem, Shilo un Samaria. Lengre tchora his tele tchinle, un lengre ripja paash, un jon tchinan pen ap pende kokres, te sikrenn le kai lenge ropaske hi. Un jon hidjran chapen pash pende o baro Debleske, un sungepaskro koowa, te anenn le kowa an o baro Debleskro kheer. Un o Jishmael, koleskro dad o Netanja his, djas win dran o foro Mizpa, un nashas pash lende o ropah. Har job pash lende was, penas lo ap lende: Awenn pash o Gedalja, koleskro dad o Ahikam hi! Har jon an o foro wan, maras len o Jishmael, job un kol mursha, kai pash leste his, un witsran len an i brunna. Mank lende his kokres deesh mursha, kai wan gar maredo. Jon penan ap o Jishmael: Ma mare men; mer sikrah tut, kai khatram bud chapen ap i hachetikri phub: gib un djob, djet un gwin. Kote mukan le lendar tele, un maran len gar i wawarentsa. Koi brunna, kai witsras o Jishmael kol mule murshen, kai lo maras, ninna o Gedaljes, koi brunna hi koja, kai o baro rai Asa mukas te krell, har his lo an o kurepen o baro rajeha pral o them Israel, leskro lab his Baasha. Koi brunna kras o Jishmael pherdo kol murshendar, kai maras lo. Un job las i menshen pandles, kai an o foro Mizpa djides atchan: o baro rajeskre tcha un kol wawar menshe, halauteren, kai o Nebusaradan, ko pralstuno i lurdendar, an o foro Mizpa pale mukas, te dell o Gedalja garda ap lende. Un o Jishmael djas lentsa peske, un kamas wergel pash i Ammonarja te djal. Har o Johanan, koleskro dad o Kareach his, un i tsele pralstune i lurdendar, kai pash leste his, ko tselo tchilatchepen shunan, hoi o Jishmael kras, lan le i tsele murshen pash pende khetne, un djan koi, te kurenn le pen o Jishmaeleha. Jon tapran les pash ko baro pani pash o foro Gibeon. Har kol bud menshe, kai pash o Jishmael his, o Johananes dikan un kol tsele pralstunen i lurdendar, kai pash leste his, was lenge mishto trul o dji. Un jon halauter, kolen o Jishmael pandles krik anas dran Mizpa, rissran trujel, un nashan pash o Johanan wergel. O Jishmael khetne ochta murshentsa nashas peske un djas pash i Ammonarja. O Johanan, koleskro dad o Kareach his, un i tsele pralstune mursha i lurdendar, kai pash leste his, kolla lan kol tsele menshen pash pende, kolen o Jishmael dran o foro Mizpa pandles krik anas, har lo o Gedaljes temerl das, un kolen jon pash o foro Gibeon dran leskre wasta win lan. Kolla his kurepangre, djuwja un tchawe, un i pralstune dran o baro rajeskro kheer. Un jon anan len lauteren an o gab Geruth-Kimham pash Betlehem. Kotar kaman le dureder te djal an o them Egiptia. Len his traash glan i Babilonarja, doleske kai o Jishmael o Gedaljes mulo das, koles o baro rai dran o them Babilonia pral o them Juda tchiwas. Kote wan i pralstune i lurdendar khetne, o Johanan, koleskro dad o Kareach his, o Asarja, koleskro dad o Hoshaja his, un i tsele menshe, tikne un bare, un penan ap o Debleskro rakepaskro, o Jeremia: Muk maro mangepen glan tute te well, un mange tiro baro Deblestar kal tsele menshenge, kai pral atchan! Glan i tsiro hams bud, kanna atchan gar bud pral mendar, har tu nai tire jakentsa dikeh. Mange tiro baro Deblestar, te penell lo menge, kai te djas, un hoi te kras. Un o Jeremia, penas ap lende: Mishto, me shunau ap tumende, un mangau tumaro baro Deblestar, har tumer penan. Un lauter, hoi o baro Dewel penell, penau tumenge dureder. Un me rikrau tumenge tchi pale, hoi job mange penell. Kote penan jon ap o Jeremia: Mer kamah lauter te krell, hoi tiro baro Dewel menge dran tiro mui penell. Job kokres nai penell, te kram mer kowa lauter jaake oder gar. Hoi job penell pral mende, hi mishto un tchatcho. Te penell lo menge, hoi te kras, palle kamah te shunell ap leskre laba, – te hi le latches un te hi tchilatches menge, mer kamah te shunell ap maro baro Debleste, pash koleste bitchrah mer tut. Palle djal menge mishto. Pal deesh diwessa rakras o baro Dewel o Jeremijeha. Kote kharas lo o Johananes, un i pralstunen i lurdendar, kai pash leste his, un i tsele menshen, tikne un bare, un penas ap lende: Kowa penell o baro Dewel, kai o Israeleskro Dewel hi, pash koleste tumer man bitchran, te anap tumaro mangepen glan leste: Te atchenn tumer an kau them, palle mukau me tumen pale bares te well, un me phagau tumen gar khetne; me krau tumen soreles, un tradau tumen gar win dran o them; man khaitell, kai hunte anom sawi bibacht pral tumende. Ma trashenn o baro rajestar dran o them Babilonia, glan koleste tumen traash hi, penell o baro Dewel; me hom pash tumende, te wap tumenge ap i rig, un lap tumen dran leskro wast win. Doleske ma trashenn lestar! Me krau tumenge miro dji pre, un krau, te krell job tumenge peskro dji pre, un mukell tumen pale ap tumari phub khere te well. Te shunenn tumer gar ap o baro Debleste un penenn: “Mer kamah gar an kau them te atchell. An o them Egiptia kamah te djal, te dikas kek kurepen, un te shunas kek kurepaskri phurdepaskri, un te well men doha maro chapaske. Awa, kote kamah te atchell.” Palle shunenn o baro Debleskro lab, tumer kai atchan pral an o them Juda! Kowa penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, kai o Israeleskro Dewel hi: Te krenn tumen ap o drom, te djan an o them Egiptia, un te djiwenn kote, palle taprell tumen o charo an o them Egiptia, glan koleste tumer tumen kanna trashenn. Un koi bok, glan kolate tumer tumen kanna darenn, lenn tumen palla an o them Egiptia. Un tumer merenn kote. Hi koon hi: Kowa kai krell pes ap o drom te djal lo an o them Egiptia, un te djiwell lo kote, kowa merell o chareha, i bokatar un o djungelo nasslepah. Un kek atchell djido lendar. Un kek nai nashell dran koi bibacht, hoi kamau me pral lende te anell. Doleske penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, kai o Israeleskro Dewel hi: Te djan tumer an o them Egiptia, well miri soreli choli jaake pral tumende har was li pral i menshende an o foro Jerusalem. An o them Egiptia han har praassede menshe. Pral kolende denn le i wasta khetne pral o shero. Jon san pral tumende. Un te kamenn le jekes te praassell, penenn le: Mu djal tuke har i Israelenge an o them Egiptia! Un kau them, kai kanna han, dikenn tumer buder gar. Kawa hi ko lab, hoi penas o baro Dewel, tumenge, kai atchan djido an o them Juda: “Ma djan an o them Egiptia.” Doleske bistrenn gar, kai dom tumen kau diwes trad, te djan gar an o them Egiptia. Tumer bitchran man pash tumaro baro Debleste, un penan: “Putch maro baro Deblestar menge, un pen menge halauter, hoi lo penell, te kras mer kowa.” Te shunenn tumer kanna gar ap leste, anenn tumer tumen an i bibacht. Kowa penom tumenge kau diwes. Un tumer kamenn gar ap tumaro baro Debleste te shunell, te krenn halauter, hoi job mukas tumenge dran miro mui te penell. Doleske shunenn un djinenn: Mank tumende hi sawe, kai wenn maredo o chareha, wawar merenn i bokatar un o djungelo nasslepah kote, kai djan koi, te djiwenn kote. Har o Jeremia i tsele menshenge halauter penas, hoi lengro baro Dewel leske penas, te penell lo lenge, rakran pre-phurde mursha leha – mank lende his o Asarja, koleskro dad o Hoshaja his, un o Johanan, koleskro dad o Kareach his – un penan ap leste: Tu chocheh! Maro baro Dewel bitchras tut gar pash mende, te peness menge: “Ma djan an o them Egiptia, un ma djiwenn kote!” O Baruch, koleskro dad o Nerija hi, kowa rakras an tute dren, te penal sawo koowa. Job kamell, te peras an o wast i lurdendar dran Babilonia, te marenn le men oder te anenn men pandles an o them Babilonia. Un o Johanan, un i tsele pralstune lurde, un i tsele wawar menshe dran o them Juda shunan gar ap kowa, hoi o baro Dewel lenge penas, te atchenn le an o them Juda. O Johanan un i tsele pralstune lurde lan halauteren khetne pash pende, kai pral atchan dran o them Juda, un kolla kai nashan penge an wawar themma, un palle khere wan, te djiwenn le an o them Juda. Kolla his mursha, djuwja un tchawe. Mank lende his ninna o baro rajeskre tcha, un kol wawar halauter, kai mukas o Nebusaradan pale pash o Gedalja, koleskro dad o Ahikam his, koleskro dad o Shafan his. O Nebusaradan his o pralstuno lurdo, kolendar kai dan jak ap o Nebukadnezar. Mank kolende, kai khetne lino wan, his ninna o Debleskro rakepaskro, o Jeremia un o Baruch, koleskro dad o Nerija his. Un jon djan an o them Egiptia. Un jaake shunan le gar ap kowa, hoi o baro Dewel lenge penas. Un jon wan an o foro Tachpanes. Un kote an o foro Tachpanes, penas o baro Dewel ap o Jeremia: Le bare barra un tchip len an i phub pash o wudar, kai djal an o Faraeskro kheer an o foro Tachpanes! Kre kowa jaake, te dikenn i mursha dran o them Juda, hoi tu kreh! Un pen ap lende: Kawa penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, kai o Israeleskro Dewel hi: Shunenn, me dau o Nebukadnezares kate gole. Job, ko baro rai dran o them Babilonia, krell miri budi. Pral ap kal barra, hoi mukom an i phub te tchiwell, mukau leskro shukar plachteno kheer pre te tchiwell, kai lo beshdo hi un sikrell, kai job o baro rai hi. Job peskre lurdentsa well dren an o them Egiptia un well o sorleder. Palle merenn bud menshen, wawar wenn pandles lino, un wawar o chareha maredo. Hakeno well jaake tapedo har leske glan-wi diklo hi Un me mukau kol khera te chatchrell, hoi i Egiptarja pengre deblenge kran. Un lengre debla mukau pandles krik te anell. Un job krell o them Egiptia djudjo i chochene deblendar jaake har i bakrengro i djuwa win lell dran peskri plaashka. Un palle djal lo dureder un kek rikrell les pre. Un job phagell i bare barra pash o foro Bet-Shemesh an kotja. Un i khera i deblentsa chatchrell lo tele an o them Egiptia. Kawa hi kau lab, hoi o baro Dewel penas ap o Jeremia pral kol tsele menshende dran o them Juda, kai djiwenn an o them Egiptia. Jon his an i forja Migdol, Tachpanes un Memfis, ninna an o them Patros. Kawa penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, kai o Israeleskro Dewel hi: Tumer dikan koi tseli bibacht, kai me mukom pral o foro Jerusalem te well, un pral kol tsele forja an o them Juda; kau diwes hi lendar tchi har barra pral, un kek djiwell buder an kol forja. Un kowa krom doleske, kai jon bud tchilatchepen kran, un jon man chojedo kran, har mangan le wawar deblen an, un chatchran lenge sungepaskro koowa. Kolla his sawe debla, kolen jon glan kowa gar prindjran, witar gar tumer un witar gar tumare phure. Un me bitchrom lenge pale te pale mire rakepangre, kai mange budran, un mukom lenge te penell: “Ma krenn sau djungelo koowa, kai man sorjah choirenna!” Jon shunan gar, un dan gar jak ap mire laba, un mukan gar pengro tchilatchepen, un mukan gar tele te chatchrenn le sungepaskro koowa kol wawar deblenge. Doleske was miri choli jaake baro, un chatchas har i jag an i forja an o them Juda un ap i dromma an o foro Jerusalem, te atchas lendar tchi har barra pral. Un kek nai djiwell kote, jaake har ap kau diwes hi. Doleske penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, kai o Israeleskro Dewel hi: Hoske krenn tumer sawo tchilatchepen ap tumende kokres? Kamenn tumer, te merenn tumare menshe win: mursha un djuwja, tchawe un ternepen? Un tchi atchell pral tumendar, kai wan dran o them Juda? Tumer choirenn man koleha, hoi krenn kote an o them Egiptia, kai djan, te djiwenn koi. Tumer chatchrenn sungepaskro koowa wawar deblenge. Kamenn tumer halauter te merell? Kamenn, te praassenn tumen i menshe dran i tsele wawar themma un san pral tumende? Bistran tumer koi doosh, hoi tumare phure ap pende anan, i doosh i bare rajendar dran o them Juda, un i doosh lengre romjendar, ninna tumari doosh, kai anan pral tumende, un ko tchilatcho koowa, hoi tumare romja kran an o them Juda un ap i dromma an o foro Jerusalem? Bis ap kau diwes khaitas tumen tumari doosh gar. Tumer hadenn man gar, un djiwenn gar pal mire laba un pal miro tchatchepen, hoi me tumenge un tumare phurenge dom. Doleske penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, kai o Israeleskro Dewel hi: Me lom mange soreles glan, te tchiwap bibacht ap tumende. Tumendar halauterendar, kai wan dran o them Juda, atchell kek djido. Me mukau kekes te djiwell kolendar, kai atchan djido an o them Juda, un kai djan an o them Egiptia, te djiwenn le kote. Jon halauter hunte merenn kote an o them Egiptia. O chareha wenn le maredo, un i bokatar merenn le: i tikne un i bare. Te dikenn wawar menshe, har lenge djal, hi le lenge har praassede menshe, kolendar darenn le. Jon san pral lende. Un te kamenn le jekes te praassell, penenn le: Mu djal tuke har i Israelenge an o them Egiptia! Jaake har dom i menshende an Jerusalem i phagi, jaake dau ninna kol menshende dran Juda i phagi, kai an Egiptia djiwenn. Jon merenn o chareha, i bokatar un o djungelo nasslepah. Kek kolendar, kai pral atchan an o them Juda, un kate an o them Egiptia wan, te djiwenn le kate, nai nashell krik un atchell djido. Jon wenn buder gar pale an o them Juda, ninna te kamans le pale pale te djal, un kote te djiwell. Kokres i wast pherdo lendar nai nashell peske un nai well kote pale. I tsele mursha, kai djinan, kai lengre romja wawar deblenge sungepaskro koowa chatchran, un i tsele djuwja, kai pashel tardo his, ninna kol Hebrearja dran o them Egiptia un dran Patros, – khetne his le bud bud menshe – kolla lauter penan ap o Jeremia: Kol laba hoi tu menge an o baro Debleskro lab peneh, ap kolende kamah mer gar te shunell. Mer kamah kowa te rikrell, hoi mer penam, un koi bolepaskri rajetsake sungepaskro koowa te chatchrell, un lake mool win tchorell. Kowa kram mer, un kran mare phure, mare bare raja un pralstune an i forja o themestar Juda un an i dromma o forestar Jerusalem. Har kowa kram, his men ninna doha maro, un menge djas mishto, un mer dikam kek bibacht. Har mukam tele, te chatchrell sungepaskro koowa i bolepaskri rajetsake, un tchoram lake buder kek mool win, koi his men buder gar doha chapaske un wam o chareha un i bokatar maredo. Un i djuwja penan: Te anah mer djuwja i bolepaskri rajetsake sungepaskro koowa un tchorah mool glan late win, palle krah mer kowa gar dran mende kokres. Na-a, mare romma djinenn kowa, te krah lake merklia, hoi win dikenn har joi, un tchorah mool glan late win. Kote penas o Jeremia ap kol tsele menshende, kol murshende un djuwjende un kol tsele menshende, kai leske kal laba penan: Ma patsenn, kai djinas o baro Dewel gar, hoi kran an i forja o themestar Juda un an i dromma o forestar Jerusalem, tumer un tumare phure, tumare bare raja, pralstune un i tsele menshe an o them! Kowa djas o baro Debleske an o dji, un job nai dikas buder gar, har djan ap tumaro tchilatcho drom un kran sawo djungelo koowa! Doleske was tumaro them i mulo them. I menshe, kai shunenn kolestar, denn i wasta pral o shero khetne. Un te kamenn le jekes te praassell, penenn le: Mu djal tuke har o themeske Juda! Kek mensho djiwell buder koi. Jaake hi kowa kau diwes! Tumer chatchran sungepaskro koowa i bolepaskri rajetsake, un kran, hoi djungeles hi glan o baro Debleskre jaka, un shunan gar ap leste, un djiwan gar pal leskre laba un pal leskro tchatchepen, un kran gar, hoi job tumendar kamas. Doleske was sawi bibacht pral tumende, jaake har kau diwes hi. Un o Jeremia penas ap i tsele menshende, ninna ap i djuwjende: Shunenn o baro Debleskro lab, tumer halauter dran o them Juda, kai han an o them Egiptia! Kowa penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, kai o Israeleskro Dewel hi: Tumer un tumare romja penan: “Mer kamah mari sowel te rikrell, hoi mer i bolepaskri rajetsake dam, te chatchras sungepaskro koowa lake un te tchoras mool glan late win.” Un kowa kran tumer ninna. Palle mishto, palle rikrenn tumari sowel, un krenn, hoi dan lake sowel! Kanna shunenn, hoi o baro Dewel tumenge penell, tumer halauter dran o them Juda, kai djiwenn an o them Egiptia: Me dau man sowel pash miro baro lab, penell o baro Dewel, te well miro lab buder gar win rakedo kol menshendar dran o them Juda, kai kate an o them Egiptia djiwenn. Kek lendar hunte penella: “Pash o djido Debleste, maro rajeste!” Me dau garda, te well bibacht ap lende un kek bacht: Koon dran o them Juda hi, un an o them Egiptia was, kowa merell o chareha un i bokatar, bis te hi kek lendar buder koi. Kokres i wast pherdo lendar well gar maredo o chareha an Egiptia, un well pale an o them Juda. Jaake haiwenn halauter, kai pral atchan dran o them Juda, un kai an o them Egiptia djan, te djiwenn le kote, hawo rakepen tchatcho was, miro rakepen oder lengro rakepen. Un kawa hi ko sikepen, penell o baro Dewel: Me kamau tumen kate tumari phagi te dell, te djinenn tumer halauter, kai miro rakepen tchatcho wella, te well koi bibacht pral tumende. Me dau o baro rajes pral o them Egiptia – leskro lab hi Farao Hofra – an i wasta kolendar, kai kamenn les te marell, jaake har dom o Zedekjes, ko rajes dran o them Juda, an o wast o rajestar pral o them Babilonia, kowa kai kamas les te marell. Leskro lab hi Nebukadnezar. Kowa penau me, o baro Dewel. An o starto bersh, har o Jojakim, koleskro dad o Josia his, o baro rai pral o them Juda his, tchinas o Baruch, koleskro dad o Nerija his, halauter an i liil, hoi o Debleskro rakepaskro, o Jeremia, leske penas. Koi penas o Jeremia ap o Baruch: O baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, kai o Israeleskro Dewel hi, penell pral tute: Tu peneh: Me bibachtelo! Har das man o baro Dewel ropen un duk an miro djipen! Me rowau man khines un hatsau kek sopen. Pen leske: Kowa penell o baro Dewel: Dik, miro them, hoi me bares krom, kowa krau me paash. Mire menshe, kolendar i natsjona krom, tradau win dran o them. Un tu kameh tuke baro koowa? Wals feteder te kamess tchi! Me mukau bibacht te well pral i tsele menshende, penell o baro Dewel. Tu atcheh djido, kai tu ninna djah, ninna te atchell tuke tchi har tiro djipen. Kawa hi o lab pral i wawar themma, hoi penas o baro Dewel ap leskro rakepaskro, o Jeremia. An o starto bersh, har o Jojakim, koleskro dad o Josia his, ko baro rai pral o them Juda his, rakras o baro Dewel pral o them Egiptia. Koi his i lurde o Faraestar Necho, ko baro rai pral o them Egiptia, pash o pani Eufrat tardo pash o foro Karkemish. Un o Nebukadnezar, ko baro rai dran o them Babilonia, kuras pes lentsa un das len. [O baro Dewel mukas o Jeremia te shunell, har i egiptikre pralstune gole denn:] Lenn tumare shilte an o wast! Djan an o kurepen! Tchiwenn i grajenge i dorja an o mui! Klissepangre, beshenn tumen pre! Tchiwenn i lurdengre stadja ap tumaro shero! Lenn tumare lengste tchurja, un riwenn tumaro sasterno gad an! Hoi dikau me kote? putchell o baro Dewel. Len hi traash, kol lurde, un tserdenn pen pale! Ninna i sorele kurepangre wenn dino. Hakeno nashell jaake sik har djala, un dikell buder gar pal peste! Kowa kai sik hi, nai nashell peske gar. Un kowa kai sorelo hi, well tapedo. Kote, an o nordetikro them pash o pani Eufrat peran le, un atchenn le mulo tchiddo. Koon hi kowa, kai hadas pes, har ko pani, hoi kharell Nil, un hoi nashell pral peskre rigja, un tchakrell lauter tel peste? Kowa hi o them Egiptia, hoi hadas pes har o Nil, un was sorelo har bare panja. Kowa penell: Me hadau man, te tchakrap i phub, un krau kol forja paash, un marau kolen, kai kote djiwenna. Mishto, beshenn tumen ap i graja, ulerenn o kurepangre wurdjentsa! Bitchrenn tumare sorele kurepangren win, kolen dran i themma Etiopia un Libia, kolen, kai shilte hidjrenna, un kolen dran Lud, kai bogentsa karje denna! Kawa hi o diwes o baro Deblestar, kai hi o rai pral o bolepen un i phub. Ap ko diwes dell lo kolen, kai kamenn les gar, kowa pale, hoi jon ap leskre menshende kran. Leskro charo chal len, bis te hi lo tchalo, un well mato lengro rateha. Jon hi har vieche, kai maredo wenn o baro Debleske, kowa, kai hi o rai pral o bolepen un i phub. Job mukell len mulo te dell pash o pani Eufrat an o them, hoi kote tchiddo hi, kai norden hi. Tu bibachteli Egiptia, ninna te djah pral an o them Gilead, un leh tuke djet tiro dukepaske, hi kowa tchitcheske. Hi jek, har bud draba un djet tu leh, kowa nai krell tut gar sasto. Tiri ladj was an i wawar themma win gole dino. Halauter shunan tiro ropen. Tire sorele kurepangre peran jek pral o wawar, un atchan jek pash o wawareste tchiddo. Kawa hi o lab, hoi penas o baro Dewel ap leskro rakepaskro, o Jeremia, an ko tsiro, har o Nebukadnezar, ko baro rai dran o them Babilonia, an o them Egiptia djas, te lell lo les dren: Denn win gole an o them Egiptia! Penenn i menshenge an i forja Migdol, Memfis un Tachpanes: Kurenn tumen kolentsa, kai ap tumende pre djan! O charo chal kolen, kai trul tumende hi. Hoi dikau me kote? Tire sorele perenn ap i phub, un nai atchenn gar tardo. O baro Dewel das len tele. Job krella, kai bud lendar perenna, un jek ap o wawareste ap i phub tchiddo hi. Kote penenn i lurde: Awenn, mer djas pale pash mare menshende, an kol themma, kai khere ham! Awenn, nashas glan kal marepaskre chare! Kharenn ko lab o Faraestar, ko rajestar pral o them Egiptia: ‘Baro Mujeskro, koleskro tsiro trujel hi’. Me dau man sowel pash miro djipen, penell o baro rai, koleskro lab hi ‘o baro Dewel, o rai pral o bolepen un i phub’: I baro rai wella, kai hi bareder har i tsele wawar, jaake har i berga Tabor bareder hi har i berga trul late, un har i berga Karmel hadell pes pash o baro pani. Tumer Egiptarja, rodenn tumare koola khetne, tumer hunte nashenn tumenge. O foro Memfis well har o mulo them, un chatchedo well lo, jaake kai kek nai djiwell kote. O them Egiptia hi har i shukar terni grumni. O marepaskro well koi rigjatar, kai norden hi, te marell lo lat. Ninna i lurde, kai plaissedo wenna an kau them, hi har terne thulle grumja. Jon nashenn penge un kurenn pen gar ap ko tchilatcho diwes, kai well i bibacht pral lende, un jon pengri phagi lenna. Pokones har i sap, tchorenn le pen krik. Kolla, kai kamenn o them penge dren te lell, wenn bud lurdentsa, un anenn pengre tower pral lende har kol weshengre budepangre, kai denn pengro weesh trujel. Jaake denn le ap Egiptia dren. Kowa penell o baro Dewel. Jon hi budeder har stepangre jaake bud, kai djinell kek, kitse lurde jon hi. Palle hi i ladj ap o them Egiptia tchiddo. I Egiptarja hi an o wast kol menshendar dino, kai wenna koi rigjatar, kai norden hi. O baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, kai o Israeleskro Dewel hi, job penell: Me anau i phagi ap ko debleste Amon an o foro No, ninna ap o baro rajeste pral o them Egiptia, un ap o tselo them Egiptia peskre deblentsa un rajentsa. Awa, o Farao un halauter, kai patsenn, te well lo lenge ap i rig, kolla lenn pengri phagi. Me dau len an i wasta kolendar, kai kamenn len te marell: an o wast ko baro rajestar dran Babilonia, o Nebukadnezar, un an o wast leske bare murshendar. Pal ko tsiro well pale jaake har an i phure tsirja: An o them Egiptia djiwenn pale menshe. Kowa penell o baro Dewel. Tu, miro budepaskro Jakob, ma traash! Tu, Israel, ma rob! I diwes well, kai anau tut khere dran wawar themma. Lau tire tchawen win dran ko them, kai le pandles anlo wan. O Jakobeskre tchawe wenn pale, un nai djiwenn pale kek kurepah un kek darjah. Kek te krell lenge traash. Doleske, ma traash, Jakob, miro budepaskro, penell o baro Dewel. Me hom pash tute. Kol tsele natsjone, kai me tut tradom, mukau gar te djiwell. Tut mukau te djiwell. Dawa hunte dap tut, har tuke mishto hi. Kek dawentsa nai mukau tut gar. Glan ko tsiro, kai o Farao ko foro Gaza khetne das, rakras o baro Dewel ap peskro rakepaskro, o Jeremia, pral i Filistarende. Kawa penell o baro Dewel: Dik, panja wenna koi rigjatar, kai norden hi. Un kolla wenna i diwjo sorelo lengsto pani, hoi tchakrell kau tselo them tel peste, un halauter hoi koi dren hi, i forja un kol menshen, kai kote djiwenna. Un i menshe an kau them denn gole un rowenna. Jon shunenn, har i herja kol sorele grajendar kote pre stakrenna, un koi bari gole, hoi i rade lengre kurepangre wurdjendar krenn. Koi lenn le jaake daar, te dikenn pen i dada gar trujel pal pengre tchawende. Ko diwes was, kai nashrenn i tsele Filistarja pengro djipen. Kek atchell djido, kai nai wals kol forjenge Tirus un Sidon ap i rig. O baro Dewel marell kol Filistarjen, kolla kai atchan kolendar pral, kai wan dran ko panjeskro them Kreta. Pral o foro Gaza well o ropen, un o foro Ashkelon well khetne dino. Tumer, kai atchan pral o menshendar Anak, har rah kamenn tumen an o mass te tchinell? Tu, o baro Debleskro charo, kaana kameh tu pre te herell? Muk tele un dja pale an tiri possita, un atch pokones! Har nai mukell o charo tele? O baro Dewel hi kowa, kai penas leske, te well lo pral o foro Ashkelon, un kai bitchras les pash kolende, kai djiwenn pash o baro pani. Laba pral o them Moab. Kowa penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, kai o Israeleskro Dewel hi: Djungeles djal kol menshenge an o foro Nebo. Khetne dino well lengro foro. Ladj well pral o foro Kirjatajim. Dren lino well lo. I massuri trul o foro well tele dino un khetne phagedo. I Moabarja nai phurdenn pen buder gar pre pral lengro foro Heshbon. Wawar menshe kamenn o foreske tchilatchepen te krell, un penenn: Awenn, kras ko foro paash, te djiwenn buder kek menshe an leste! Un tu, foro Madmen atcheh witar gar. I lurde wenn pral tute. I bari gole well shunlo dran Horonajim, kote peras halauter khetne, un phagas halauter. O Moab hi khetne dino. Leskre tikne tchawe rowenn bari goljah. O ropah djan le pre ap o drom an Luhit. Ninna ap o drom tele an o foro Horonajim well i bari ropen shunlo. “Nashenn tumenge sik”, kharenn le. “Nashenn tumaro djipaske! Nashenn an o mulo tato them, te djiwenn kote har i bur.” Tu Moab, patsal, kai taprell tut kek tchilatchepen an tire sorele khera un pash tiro baro brawlepen. Doleske weh tu ninna dren lino. Tiro dewel, o Kemosh, leskre rashaja un pralstune hunte wenn pandles anlo an i wawar them. O marepaskro, kai halauter marella, well pral hako foro an tiro them, kek foro atchell tardo. O telstuno them well har o mulo them, un o pralstuno them well khetne stakedo. Kowa penas o baro Dewel. Tchiwenn i sikepen pre ap o drom, kai i Moabarja nai nashenn penge. Lengre forjendar atchell tchi har barra pre. Kek nai djiwell buder koi dren. Praassedo hi, koon o baro Debleskri budi tchiddo mukell; praassedo hi, kai rikrell leskro charo pale, te marell lo gar! Jaake rah har o them Moab koi hi, djiwan leskre menshe kek kurepah. An kek tsiro hunte djan i Moabarja an o pandepen. Jon nai atchan khere jaake har i mool, kai atchas an jek kashtengri piri, un was gar tchoredo dran jek piri an i wawar. Doleske sungell li pal peste kokres, un lakro sungepen atchas ap leste. Doleske dik, penell o baro Dewel, ko tsiro wella, kai bitchrau sawen pash lende, kai krenn lentsa, har menshe i moljah krenn, hoi le win tchorenn un i khore paash witsrenn. Un i Moabarja, kai patsan, te well lengro dewel, o Kemosh, lenge ap i rig, jon hunte ladjenn pen, jaake har o kheer Israel hunte ladjas pes, har wan leske leskre debla an o foro Betel gar ap i rig, ap kolende jon pen soreles rikran. Tumer mursha dran o kheer Moab, har nai penenn tumer tumendar: Mer ham sorele kurepangre un tchatche mursha? O them Moab well paash dino, un leskre forja wenn dren lino. Leskre feteder lurde djan win, te kurenn le pen, un wenn maredo. Kowa penell o baro rai, kai kharell ‘baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub.’ Hi buder gar rah, palle djal o them Moab tele, un leskri bibacht well sik pral leste. Tumer halauter, kai djiwenn trul o them Moab un han leskre mala, awenn, un denn i ropaskri gole un penenn: Hawi grecha! O Moabeskri soor un leskro railepen hi phagedo! Tumer an o foro Dibon, kai han pre-phurdo pral tumaro railepen, djan tele un beshenn tumen an i tchik! Kolla, kai phagan i wawar forja an o them Moab khetne, wenn pash tumende, un krenn tumare sorele khera paash. Tumer, kai djiwenn an o foro Aroer, djan ap o drom un dikenn kolen, kai nashenn penge krik! Putchenn lendar: “Hoi djas kanna kate?” Ach, o them Moab hi paash dino un khetne stakedo! Rowenn un denn golja! Penenn i menshenge pash o pani Arnon, te was o them Moab khetne phagedo! I phagi was pral ko telstuno them, pral kol forja, kai kharenn: Holon, Jahaz, Mefaat, Dibon, Nebo, Bet-Diblatajim, Kirjatajim, Bet-Gamul, Bet-Meon, Kerjot, Bozra, un pral i tsele wawar forja an o them Moab, kolla, kai dur hi, un kolla kai gar dur hi. I bari soor o themestar Moab hi phagedo, hi jaake, har te wals leskri mussi tele dino. Kowa penell o baro Dewel. Tumer menshe an o them Moab, nashenn win dran tumare forja, un djiwenn mank i bare barra! Un krenn les har i taube, kai krenn pengre khera kote, kai i barra dur tele djan. An hako tsiro was penlo pral o them Moab, har pre-phurdo job hi, un hawo sharedo job hi, har rikrell lo bud pestar, hawo baro mujeskro job hi, un har dikell lo tele ap i wawarende! O baro Dewel penell pral leste: Me prindjrau leskro pre-phurdo dji mishto, un leskro baro mui; Lauter hi chochepen. Doleske hunte rowap pral i Moabarja, un dau gole pral o tselo them. Mange hi ropaske pral kol menshende an o foro Kir-Heres. Tumer menshe an o foro Sibma, rowau budeder pral tumende har rowom pral o foro Jaser. Tu hal har i drakengro ruk; tire lengste kashta djan pral o baro pani, un wan bis pash o foro Jaser. An ko tsiro, kai i drake un i wawar rukengre dren anlo wenn, wenn kolla pral lende, kai lauter paash krenna. Tchi atchell pral. Kote, kai i ruka un burra tardo hi an o them Moab, giwenn un khelenn le buder gar pral ko latcho koowa, hoi kote bares was. Kek mool well kerdo. Kek drake wenn buder khetne stakedo, te nashell i mool win. O moljengro rai giwell buder gar peskri gili. Kolla golja i menshendar dran o foro Heshbon wenn shunlo bis pash i forja Elale un Jahaz. Un koi gole dran o foro Zoar djal bis pash o foro Horonajim un o gab Eglat-Shelishija; Ninna kol panja pash Nimrim hidjrenn buder kek pani an pende. Me, o baro Dewel, kamau buder gar, te djan i Moabarja ap i mulne platse, te chatchrenn le viechen pengre deblenge. Me mukau kowa buder gar te krell. Doleske giwau miri ropaskri gili pral o them Moab, pral i menshende an o foro Kir-Heres. Miri gili hi har ko bashepen ap i tikne phurdepangre, hoi bashrenn le, te meras jek. Ko tselo brawlepen, hoi le penge khetne anan, hi buder gar koi. I mursha tchinan o tselo baal ap pengre shere tele, ninna pengre tchora, te sikrenn le, kai lenge ropaske hi. Lengre wasta hi pre tchinle. Un hakeno riwas i gono pral peste. Pral ap i khera an o tselo them Moab, un ap leskre tsele dromma denn le bares gole. O baro Dewel penell: Me phagom o them Moab an kotja har i khoro, hoi kek buder kamella. Dikenn, har hi o them khetne dino! Har bares denn le gole i ropastar! I ladjatar rikrenn le o shero tele. An i tsele themma trul o them Moab, san i menshe pral lende, un dikenn darene jakentsa ap lende. Kawa penell o baro Dewel: Dikenn, kowa, kai marell o Moab, well sik har i adlari, un krell peskre mussja buchles pral o them. Kal forja un sorele khera wenn dren lino. Ap ko diwes hi i djia o tchatche murshendar an o them Moab jaake dareno, har o dji i djuwjatar, kai anell i ternepen ap kai phub. O Moab hadas pes pral o baro Debleste. Doleske well lo jaake dino, te hi lo buder kek natsjona. O baro Dewel penell: Tumer menshe an o them Moab, Bari traash well pral tumende, an bare chebja un dorja wenn tumer tapedo. Kowa kai nashell peske glan koi bari traash, kowa perell an i cheb dren, un kowa kai nai stakrell dran i cheb win, kowa well i dorjentsa pandlo. Awa, ko bersh wella, kai dau i menshenge an o them Moab pengri phagi. Kowa penell o baro Dewel. Khine naashepangre dran wawar forja wenn pash o foro Heshbon, te atchenn le koi. Koi well i jag win dran Heshbon, un i bari jagakri tchip djal dran o kheer o baro rajestar Sihon win, un chatchrell o them, kai kol bare mujengre djiwan, fun win bis mashkral dren ap i berge. Har djungeles djal tuke, tu them Moab! Nashedo hi kol menshe, kai o debles Kemosh an-mangan; tire tchawe un tire tcha wan anlo an o pandepen. I diwes well, kai krau me, te well i menshenge dran o them Moab pale lauter mishto, penell o baro Dewel. Kate herell pre, hoi o Jeremia pral o them Moab penas. Laba pral i Ammonarja. Kawa penell o baro Dewel: Hi o Israeles kek tchawe? Hi les kek tchawe, kai nai lenn o them pengre phurendar dren? Hoske las ko dewel, koles i Ammonarja an-mangenn, o Milkom, o them Gad dren? Un hoske djiwenn leskre menshe kote? Doleske penell o baro Dewel: Ko tsiro well, kai mukau i kurepaskri gole te shunell: Lurde wenna pral o foro Rabba, ko baro foro fun i Ammonarja. O forestar Rabba atchell tchi pral har barra. Un kol wawar forja koi trujel wenn pre chatchedo. O Israel well o rai pral kolende, kai lan penge leskro them. Kowa penell o baro Dewel. Rob, tu foro Heshbon! O foro Ai hi khetne phagedo. Denn gole, tumer djuwja an o foro Rabba, un riwenn i gono pral tumende! denn ropaskri gole, un nashenn kate te kote! O Milkom peskre rashajentsa un i pralstune wenn pandles krik anlo. Rabba, tu foro, hoi hadal tut pral o baro Debleste, hoske shareh tut tiro themeha, kai jaake bud pani nashell? Tu rikreh tut ap tiro brawlepen un peneh tuke an tiro dji: Koon nai djal ap mande pre? O baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub penell: Me anau bari traash pral tumende. I menshe dran i themma trul tumende, kolla perenn pral tumende, un tumer wenn win tradedo ap hake rigja. Un kek lell tumen pale khetne. Pal ko tsiro well jaake, te mukau i menshen dran o them Ammon pale pale te well. Kowa penell o baro Dewel. Laba pral i Edomarja. Kawa penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub: Hi kanna buder kek goswepen an o foro Teman? Djinenn i gosewe buder gar, hoi te krenn le? Tserdas pes o goswepen lendar krik? Tumer menshe an o foro Dedan! Nashenn tumenge sik, khatrenn tumen tele an i phub! Me anau i bibacht pral kolende, kai wenn pal o Esau, Kanna dau len pengri phagi. Kolla, kai i drake tele lenna, wenna pral lende. Tchi mukenn le pral! Tchorepangre wenn rati pral lende, un tchorenn len win, har lengro dji les lenge penella! Me dom o kheer Esau an lengre wasta, un tchakrom lengro khatepen pre, te nai khatrenn le pen gar. Lengre tchawe, lengre phrala un kol menshe, kai djiwan lentsa khetne, wenn maredo. Un kek lendar hi koi, kai nai penell: “Te hal buder gar koi, dau me tire tchawen, hoi len hunte well, djipaske. Un kol djuwja, kolengro rom meras, jon nai djinenn: Me wau lenge ap i rig.” Shunenn mishto, tumer Edomarja, penell o baro Dewel. Dran ko khoro, kai hi pherdo miri choli, hunte pijan ninna kolla, kai kek tchilatchepen kran. Un tumer kamenn, te well kek phagi ap tumende? Na-a, tumer lenn tumari phagi. Tumer hunte pijenn ko khoro ninna! Me, o baro Dewel, dom man pash mande kokres sowel, te well tumaro foro Bozra i foro, kolestar i menshe i trashatar pengro shero krik rissrenn. Pral koleste ladjenn le pen, jaake paash dino well ko foro. Te kamell jek o wawares te praassell, penell lo: Mu djal tuke har o foreske Bozra! Ninna i tsele wawar forjendar an o them Edom atchell tchi pral har barra hako tsireske! O baro Dewel bitchras peskro bitchepaskres pash i menshende an wawar themma. Un me shunom, har job penas: Awenn khetne! Mer djas an o kurepen, un kuras men i menshentsa an o them Edom! Me kamau o them Edom jaake paash te krell, kai hakeneske, kai dikell kowa, o rakepen krik atchella, un job pral kowa sala, har kau themeske djas. Jaake har djas i forjenge Sodom un Gomorra un kol forjenge trul lende, jaake djal ninna o themeske Edom: Ko them well jaake paash dino, kai nai djiwell buder kek mensho koi. Un kek mensho krell pes kote i kheer. Kowa penell o baro Dewel. Har i lewo win well dran i burra pash o pani Jordan, wau me, un tradau i Edomarjen sik dran lengro them, un tchiwau koles pral o them, kones me win rodom. Kek hi har me! Kek hunte penell mange, hoi te krap! un kek rai hi sorleder har me! Shunenn, hoi o baro Dewel peske glan las, te krell lo ap i Edomarja, un hoi kamell lo te krell i menshentsa an o foro Teman. Tchatchepah, jon halauter wenn krik tradedo har bakre, ninna lengre tikne tchawe wenn krik tserdedo. Hakeneske, kai dikell kowa, atchell o rakepen krik. Te phagell o Edom khetne, trissell i phub tel leste. Un lengre golja wenn shunlo pash ko Baro Lolo Pani. Dik, job wella pral o them har i adlari, un tchiwell peskre mussja pral o foro Bozra. An ko tsiro hi i djia kol tchatche murshendar an o them Edom jaake dareno, har ko dji i djuwjatar, kai anell i ternepen ap i phub. Laba pral o foro Damaskus. I menshe an i forja Hamat un Arpad shunan tchilatcho koowa. Jon lan bari daar un djinenn gar, hoi te krenn. I traash well pral lende har o baro pani, hoi gar tardo atchell. I menshe an Damaskus hi dareno un nashenn penge. Jon trissenna, un bari traash un duka hi an lende, har i djuwjat hi, kai anell i ternepen ap i phub. Har hi lo kanna kokres muklo, ko brawelo un bachtelo foro! Leskre terne mursha wenn maredo ap leskre dromma. Ap ko diwes nashrenn leskre tsele kurepangre pengro djipen. Kowa penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub. Me tchiwau jag ap i massurja o forestar Damaskus, te wenn i brawele khera, kai o Ben-Hadad djiwas, pre chatchedo. Laba pral i menshende an Kedar un pral o them Hazor, hoi o Nebukadnezar, ko rai pral o them Babilonia, peskre lurdentsa dren las. Kawa penell o baro Dewel ap i Babilonarja: Djan an o kurepen i menshentsa an Kedar! Un marenn kolen, kai djiwenn kote, kai o kham pre djal! Palle tchorenn le lenge lengre plachtene khera un lengre vieche, ninna lengre plachte, un lengro tselo koowa un lengre khamele. Un pral lende well kharedo: Traash trul lende! Me, o baro Dewel, penau i menshenge an o them Hazor: Nashenn tumenge, hadenn tumen sik krik kau themestar, khatrenn tumen dur an i phub dren! O Nebukadnezar, ko rai dran o them Babilonia, koles hi an o shero, te krell lo tumenge tchilatchepen, un mukell pes kolestar gar tele te anell. Me, o baro Dewel, penom ap i Babilonarja: Djan pre an o kurepen! Kurenn tumen i menshentsa, kai djiwenn kek darjah an pengro them, un kolenge kek tchilatchepen kamell. Jon djiwenn kokres, un lengre forja, len hi kek massurja, witar kek wudja. Lenn tumenge lengre khamele un lengre bud viechen! Kolla, kai lengro baal trul o shero tele tchinenn, kolen tradau ap hake rigja. Haki rigjatar anau bibacht pral lende. Kowa penell o baro Dewel. O them Hazor well i mulo them hako tsireske. Diwje djukle djiwenn koi, un buder kek menshe. Kek mensho krell pes kote i kheer. Kawa hi ko lab, hoi penas o baro Dewel ap peskro rakepaskro, o Jeremia, pral o them Elam. Kowa his i tikno tsiro palla, kai was o Zedekja o baro rai pral o them Juda. Kowa penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub: I Elamarja denn mishto karje pengre bogentsa. Doleske hi le jaake sorele. Me phagau lengre boge. Hake star rigjendar mukau i phurdepen te well, hoi well pral lende, un tradell len ap hake rigja, jaake te hi kek them ap kai phub, kai hi kek menshe dran o them Elam tradedo. Un me krau, te lenn i Elamarja traash kolendar, kai kurenn pen lentsa un kamenn len te marell. Miri choli pral lende hi baro. Doleske anau bibacht pral lende. Un bitchrau o charo pal lende, bis te buder kek lendar pral atchell. Lengro baro rajes un lengre pralstunen marau me, un tchiwau miri rajeskri beshepaskri kote an o them Elam. Kowa penell o baro Dewel. Pal i rah tsiro krau me, te well i menshenge dran o them Elam pale lauter mishto. Kowa penell o baro Dewel. Kawa hi ko lab, hoi penas o baro Dewel ap peskro rakepaskro, o Jeremia, pral o them Babilonia un leskro foro Babilon: Denn win gole an i wawar themma! Halauter hunte shunenn! Hadenn tumari themeskri plachta pre! Hakeno te shunell kowa! Rikrenn les gar pale! Penenn: O foro Babilon hi dren lino, Lengro dewel Bel nai kras tchi, lengro dewel Marduk hi khetne phagedo; lengre mule debla nai kran tchi, lengre figure hi pash kerdo! Lurde wenna dran ko them, hoi kote hi, kai norden hi, un djan an o kurepen lentsa. Kolla krenn, te well lengro them i mulo them, jaake kai kek nai djiwell kote. I Menshe un i vieche hunte nashenn penge dran ko them. An kol diwessa un ap ko emligo tsiro, penell o baro Dewel, wenn kol menshe dran o them Israel, khetne kol menshentsa dran o them Juda un djan trujel o ropah, un rodenn man, pengro Debles. Jon putchenn pal o drom ap i berga Zion, kote kamenn le te djal: “Awenn, te kras men ap o drom pash o baro Debleste! Mer kamah pale leskre menshe te well, un job te well maro Dewel! Kowa te atchell jaake hako tsiro, mer kamah les gar te bistrell.” Mire menshe hi har nashede bakre. Lengre bakrengre anan len o tchatcho dromestar tele. Jaake nashran le pen ap i berge. Pral tikne un bare berge hunte nashan le, un bistran, kai le khere hi. Halauter, kai len hatsan, chan len pre. Un kolla, kai his chojedo ap lende, penan: Mer krah tchi, hoi gar tchatcho hi! Jon anan doosh ap pende, har mukan le o baro Debles, kai das len lauter, hoi len hunte well djipaske, un ap koleste lengre phure patsan. Nashenn sik dran o foro Babilon, mukenn ko them! Un krenn har i mursh bakre, kai nashenn glan kol wawar bakre! Shunenn, me bitchrau bud lurden dran bud themma, kai fun kotar wenna, kai norden hi, te kurenn le pen i menshentsa an Babilon. Jon wenna un lenn ko foro dren. Kal lurde denn mishto karje, un taprenn hako kopo kowa, hoi kamenn le te taprell. Jon tchorenn o tselo them Babilonia win. Halauter kai kote randenna, wenn tchalo. Kowa penell o baro Dewel. Ninna te han bachtelo un sharenn tumen, kai randan miro them win, un stenn har o terne grumja an o senlepen, un denn gole har i sorele graja, o tsiro well, kai hi tumaro themes, kai boldo wan, buder tchi sapaske. Menshe dran wawar themma san pral leste. Mank i tsele natsjone well o them Babilonia o tchorwleder, i mulo tato them, kek panjeha, kai tchi bares well. Miri choli well jaake pral o foro Babilon, te djiwell nai kote kek mensho buder. Tchi har barra atchell lestar pral. Hakeneske, kai dikell kowa, atchell o rakepen krik. Job trissell peskro shero pral i tseli bibacht hoi kau foro tapras. Tumer, kai i bogentsa karje denn, tchiwenn tumen trul o foro Babilon pre! Lenn bud faile un denn pal leste karje! Kau foro kras tchilatchepen ap o baro Debleste. Denn i kurepaskri gole haki rigjatar! Dikenn, o foro dell pre! Leskre turme phagenn khetne. Leskre massurja hi tele phagedo. O baro Dewel dell o foro Babilon peskri phagi. Denn o foreske halauter pale pale, hoi kau foro ninna kras! Mukenn kekes djido, kai tchiwell djob an i phub, un kekes, kai tchinell o djob tele an ko tsiro, kai hi lo baro! Lauter kolla, kai hi gar khere an kau them, nashenn penge glan o marepaskro charo, un nashenn pash pengre menshende an pengro them. O Israel his har i nashedo bakro, hoi lan i lewe palla. Ko ersto his o baro rai dran o them Assur, kowa chas les. Pal leste was o baro rai pral o them Babilonia, o Nebukadnezar. Kowa dandras ko mass tele, hoi ap leskre kokale atchas. Doleske penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, kai o Israeleskro Dewel hi: Tchatchepah, me dau o rajes pral o them Babilonia un leskro them pengri phagi, jaake har dom o rajes pral o them Assur peskri phagi. O Israel anau me pale khere, te djiwenn le pale ap i berga Karmel un an o them Bashan, un hatsenn doha chapen, un wenn tchalo ap i berge Efrajim un an o them Gilead. An ko tsiro un an kol diwessa well koi doosh rodedo, hoi o Israel un o Juda ap pende anan. Un kote well kek doosh hatslo. Me lau lat kolendar krik, kai mukom pral atchell. Kowa penau me, o baro Dewel. Djan an o kurepen i menshentsa an o them Meratajim; kurenn tumen i menshentsa an o them Pekod; Marenn len un denn lauter paash, hoi len hi, penell o baro Dewel. Krenn halauter jaake, hoi me tumenge penom! Shunenn i kurepaskri gole an o them Babilonia, un o baro ropen. Babilonia, tu hal har i depaskro saster, kai das wawar themma an kotja. Kanna weh tu ninna tele phagedo un an kotja dino. I menshenge an i wawar themma atchell o rakepen krik, te dikenn le tut. Me tchiwom dorja pral tiro drom, te peress dren, Babilon, un sikeder har tu dikal, mukal tut te taprell. Pral mande, o baro Debleste, hadal tut. Doleske wal tapedo un pandlo. O baro Dewel kras peskro kurepaskro kheer pre, un las o marepaskre koola win, kolentsa job an peskri choli ap o them Babilonia pre djal. Job, o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, les hi kote bud te krell. Awenn pral kau them haki rigjatar, krenn leskre djobenge khera pre, witsrenn halauter khetne ap i phub, un chatchrenn les pre, te atchell tchi pral! Marenn i tsele terne murshen, denn len tele tchurje har terne gurma! Har djungeles djal lenge! Lengro diwes was, ko tsiro, kai lenn le pengri phagi! I bari gole well shunlo kolendar, kai hunte nashenn penge sik, kolendar, kai wan win dran o them Babilonia. An Jerusalem ap i berga Zion penenn le, hoi maro baro Dewel ap i Babilonarja kras, te dell lo lenge pale, hoi jon leskro khereha kran. Kharenn kolen khetne, kai haiwenn pengre bogentsa karje te dell! Jon halauter hunte tchiwenn pen pre trul o foro Babilon, un mukenn kekes te nashell peske krik un djiwell! O foro Babilon phurdas pes pre un hadas pes pral mande, o baro Debleste, kai o Israeleskro tchatcho Dewel hi. Doleske denn o foreske o tchilatchepen pale pale, hoi lo kras! Jaake har job ap i wawarende kras, jaake krenn leske ninna! Leskre terne mursha wenn maredo ap leskre dromma. Ap ko diwes nashrenn leskre tsele kurepangre pengro djipen, penell o baro Dewel. Dik, tu pre-phurdo, me kamau ap tute te well, penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub; tiro diwes was, ko tsiro, kai tiri phagi leh. Kote perell ko pre-phurdo un atchell tchiddo. Un kek hi koi, kai tchiwell les pale ap peskre pire. Me kamau an leske forja jag te tchiwell, kowa te chal halauter pre, hoi kote trujel hi. Kawa penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub: Kanna hi jaake: I menshe dran o them Israel khetne kol menshentsa dran o them Juda wenn tele rikedo. Un halauter, kai pandan len un anan len win dran lengro them, rikrenn len soreles pash pende, un kamenn len gar pale pale an pengro them te mukell. O diwes well, kai lau len kote win, me hom sorelo. Me, o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, lau lengro koowa an miro wast, un lau o kurepen krik i phubjatar, Pral i menshende an o them Babilonia anau traash. O baro Dewel penell: O charo mu wella pral o them Babilonia, un pral o foro Babilon peskre pralstunentsa un gosewe murshentsa! O charo mu well pral lengre durkepangre, te well diklo, hawo dinelo rakepen jon rakran! O charo mu well pral lengre sorele mursha, te darenn le! O charo mu well pral lengre graja un lengre kurepaskre wurdja, un pral hake lurdende, kai wenn dran wawar themma, te wenn le har djuwja! O charo mu well ninna pral lengro brawlepen, kowa well lenge krik lino! O brishin te well pale rikedo, te nashenn kek panja buder an o them! O them Babilonia hi pherdo mule debla, un lengro patsepen ap kal tchilatche mule debla kras i menshen narwelo. Doleske well ko tsiro, kai djiwenn diwje vieche dran o mulo them kote, ninna diwje djukle un kol bare tchirkle, kai kharenn strausse. Kek mensho djiwell buder koi, An kek tsiro krenn i menshe penge kote khera. Jaake har das o Dewel i forja Sodom un Gomorra khetne, ninna kol forja trul lende, jaake djal ninna o themeske Babilonia: Ko them well jaake paash dino, kai nai djiwell buder kek mensho koi. Kowa penell o baro Dewel. Denn garda: Bud menshe wenna dran lengro them, hoi kote tchiddo hi, kai norden hi. Awa, bud menshe pengre bare rajentsa krenn pen ap o drom dran ko dur them, te djan le an o kurepen. Len hi boge un chare. Jon hi midjak un len khaitell kek. Ap graja klissenn le i goljah, hoi jaake baro hi har i gole, hoi o baro pani krell. Jon wenna, te kurenn le pen tuha, tu foro Babilon. Te shunell o baro rai an Babilon lendar, perenn leskre wasta ap leskre herja tele. Un i bari traash well ap leste har i traash i djuwjatar, kai i ternepen lella. Har i lewo win well dran i burra pash o pani Jordan, wau me un tradau i Babilonarjen sik dran lengro them, un tchiwau koles pral o them, kones me win rodom. Kek hi har me! Kek hunte penell mange, hoi te krap! un kek rai hi sorleder har me! Shunenn, hoi o baro Dewel peske glan las te krell lo ap o foro Babilon, un hoi kamell lo te krell i menshentsa an o them Babilonia. Tchatchepah, jon halauter wenn krik tradedo har bakre. Ninna lengre tikne tchawe wenn krik tserdedo. Hakeneske, kai dikell kowa, atchell o rakepen krik. Te well o foro Babilon dren lino, trissell i phub koi goljatar. Un koi ropaskri gole well shunlo an i wawar themma. Kawa penell o baro Dewel: Dik, me bitchrau i ducho, hoi anell o merepen pral o them Babilonia un pral kolende, kai kote djiwenna – kolla, kai hadan pen pral mande. Me bitchrau an o them Babilonia wi-themarja, kai tradenn i Babilonarjen win dran pengro them, har i ducho, hoi phurdell o phuss krik, bis te o them djudjo hi. Ap ko tchilatcho diwes wenn le haki rigjatar pral lende. Me penau lenge: Denn kol lurden an Babilon kek tsiro, te denn le karje! Ma mukenn len pengro kurepaskro gad ap pende te riwell! Lengre terne mursha te khaitenn tumen gar! Marenn lengre tsele lurden halauter khetne! Palle hi i mule lurde tchiddo an o tselo them Babilonia, un tele tchurje-dine ap i dromma. I Babilonarja kran baro tchilatchepen ap o Israeleskro Debleste. O Israel un o Juda wan gar muklo pengro Deblestar, ko baro Deblestar, kai hi o rai pral o bolepen un i phub. Nashenn sik dran o foro Babilon, nashenn tumaro djipaske! te djan gar halauter tele an koi doosh, hoi kau foro ap peste anas! Kowa hi o baro Debleskro tsiro, kai dell lo i Babilonarjen ko tchilatchepen pale, hoi kolla kran. O foro Babilon his har i sonakaskro khoro an o baro Debleskro wast, i khoro, hoi pherdi mool his, kolestar i menshe an i tsele themma pijan un mato wan. Doleske wan jon jaake narwelo. Har i khoro tele perell un an kotja phagell, jaake sik peras o foro Babilon un khetne phagedo. Rowenn pral o foro Babilon! Anenn leske dukepaskro djet, Nai well, te well lo pale sasto! [I wi-themarja, kai kote djiwenn, penenn:] Mer kamam o foro Babilon sastes te krell, un job kamas gar sasto te well. Palle mukenn les, har job kamella! Mer djas halauter pale an mare themma! Leskri phagi hi jaake baro, te djal li bis an o bolepen. [I Israelitarja penenn:] O baro Dewel sikras, kai ham an o tchatchepen tardo. Awenn, te djas ap i berga Zion, te penas, hoi maro baro Dewel latcho koowa kras. I Babilonarja kran o baro Debleskro kheer paash. Doleske las pes o baro Dewel glan, te phagell lo o foro Babilon tele. Job das i rajende dran o them Media bud soor an lende, te djan le ap o foro Babilon pre. Tchinenn tumare faile! Lenn tumare sasterne betcheskre patria an o wast! Hadenn o kurepaskri plachta pre, te sikrenn, kai djan tumer an o kurepen o foreha Babilon. Tchiwenn bud kurepangren trul o foro! Tchiwenn ninna kol lurden kote koi, kai garda denn! Tchiwenn ninna lurden khatemen pal o foro, te nai perenn le i Babilonarjen an o dumo. O baro Dewel krell, hoi job pes glan las, un hoi lo pral i menshende an o foro Babilon rakras. Tu foro, kai hal kote, kai bare panja hi, tu, kai tut baro brawlepen hi, tiro tsiro hi trujel, tiro djipaskro thab well tele tchinlo. O baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub das pes sowel pash peste: Tchatchepah, me anau bud lurden an tiro foro – jaake bud har stepangre! Un jon denn bari gole i bachtjatar, te lenn le tiro foro dren. Job, o baro Dewel, kras i phub peskri sorjah, un kras lat soreles an peskro goswepen, un kras o bolepen koi pral. Te dell job gole, well bud pani khetne an o bolepen; i wolke mukell job te well fun dural, un mukell jag pral un tele karje te dell an o brishin. Ninna o phurdepen well win dran peskro kheer. Glan sau baro koowa hi hako mensho dineles koi tardo. Sawo koowa nai haiwell lo gar te krell. Kolla lauter, kai kran figure, te mangenn le len an, hunte ladjenna pen. Lengre figure hi kek tchatche debla, kek djipen hi an lende. Jon molenn tchi, un hi sapaske. An ko tsiro, kai rakrell o baro Dewel o tchatchepen win, hunte djan jon tele. Har wawartchandes hi ko Dewel, koles o Jakobeskre tchawe an-mangenna! Job hi kowa, kai kras halauter. Un i Israelitarja hi leskre menshe. Job kharell: o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub. Un job penell: Tu, foro Babilon, hals miro depaskro saster, miro kurepaskro tower; wawar natsjone dom tuha khetne, un wawar rajengre themma krom tuha paash. Tiri sorjah dom me grajen un klissepangren paash, ninna wurdja un kol kurepangre, kai koi pral tardo hi. Tiri sorjah dom murshen un djuwjen mulo, phure un terne, tchawe un tcha. Tiri sorjah dom bakrengre un lengre bakre mulo, hache un lengre grumja, kai i wurdja tserdan, ninna themeskre raja un wawar raja. Kanna dikenn tumer, har plaissrau o foreske Babilon un i tsele menshenge, kai an o them Babilonia djiwenn, lengro tselo tchilatchepen pale pale, hoi jon ap i berga Zion kran. Kowa penell o baro Dewel. Babilon, tu marepaskri berga, tu, kai o merepen anal pral i tseli phub, dik, me wau pral tute, penell o baro Dewel. Me taprau tut miro wasteha, un witsrau tut i berga tele. Hoi tutar atchell hi chatchede barra. Kek barra hi mank lende, kai hi jaake latcho, te tchiwenn le i kheer ap lende pre, un hoi nashte hidjrenn i kheer. Hako tsireske atchell tutar tchi har barra pral. Kowa penell o baro Dewel. Hadenn o kurepaskri plachta pre ap i phub! Phurdenn an i phurdepaskri an i tsele themma! Denn i rajen pral i wawar themma gole, te djan le an o kurepen o foreha Babilon! Penenn i bare rajenge pral i themma Ararat, Minni un Ashkenas, te bitchrenn le lurden, te kurenn le pen i menshentsa an Babilon! Rodenn lurdengre pralstunen win! Anenn jaake bud graja khetne har stepangre! Denn i rajen pral i wawar themma gole, te djan le an o kurepen o foreha Babilon, kol bare rajen dran o them Media, lengre themeskre rajen un kol wawar pralstunen, ninna kol tsele lurden an kol themma, kai jon penepaske hi. I phub trissella un darella! Kowa, hoi o baro Dewel pes glan las, well jaake: O foro Babilon un o tselo them Babilonia well i mulo them, kai buder kek nai djiwella. Kol sorele kurepangre an o them Babilonia atchenn an lengre sorele khera, un djan gar an o kurepen. Lengri sorjah hi tchi buder, jon wan har djuwja. O foreskre wudja hi pre-phagedo, un i khera chatchenna. Bitchepangre wenn haki rigjatar, jek pal o wawar, te penenn le o baro rajeske pral o foro Babilon: “Tiro foro was dren lino haki rigjatar. Lurde hi tardo pash o lengsto pani, te nashell nai buder kek wergel. I sorele khera hi tele chatchedo. Un mare kurepangre wan dareno.” Kawa penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, kai o Israeleskro Dewel hi: O foro Babilon hi har i djobeskri platsa, hoi well i pirentsa soreles stakedo, te denn le nai kote o djob win. Sik well o tsiro o foreske, kai well lo khetne stakedo. Doleske penell o baro Dewel ap o foro Jerusalem: Dik, me kamau tiro koowa an miro wast te lell. Me krau, te well lengro lengsto pani Eufrat truk, un te nashell an lengre wawar panja buder kek pani. Tchi te atchell o forestar Babilon har barra, un diwje djukle djiwenn kote. Kolenge, kai dikenn ko foro, atchell o rakepen krik i trashatar. O foro well lenge sapaske. Un kek mensho djiwell buder kote. Kanna denn le khetne gole har i lewe, un sikrenn i danda har i terne lewe. Len hi bari bok – un me krau lenge i chapen, un krau, te pijenn le pen mates, un lenge hi halauter sapaske. Palle sowenn le dren hako tsireske, un stenn buder gar pre. Kowa penell o baro Dewel. Me kamau len kote te anell, kai wenn le tele tchurje dino har terne bakre, mursh bakre un busja. O foro Sheshach hi khetne phagedo! Ko foro, hoi ap i tseli phub bares an-diklo his, hi dren lino! Har nai was kowa? I menshenge an i wawar themma atchell o rakepen krik i trashatar. I baro pani was pral o foro Babilon, sorele panja tchakran o foro tel pende. I wawar forja an o them hi paash dino. O them Babilonia was i mulo tato them kek panjeha, i diwjo truk them, kai kek mensho djiwell, un kek mensho ap i raisa djal. O baro Dewel penell: Awa, me dom o chocheno debles Bel an o them Babilonia peskri phagi, un tserdom dran leskro mui kowa, hoi job pre chas. I menshe dran wawar themma nashenn leske buder gar palla. I massurja o forestar Babilon peran khetne. Tumer Israelitarja, mire menshe, djan win dran ko them! Hakeno tumendar mu nashell peskro djipaske! Miri bari choli well pral o foro. Te shunenn tumer, hoi an o them rakedo well, nai darans tumer, un nai nashrans tumare djia pengri soor. Hako bersh well wawar djungelo koowa rakedo: Bari sorjah djan le ap i tiknende an kau them, un jek rai djal ap o wawareste. Dikenn, ko tsiro wella, kai krau me kol mule deblen an Babilonia paash. O them Babilonia djal tele an ladj. Un kolla, kai wan maredo, atchenn kote ap i phub tchiddo. O bolepen un i phub, un halauter, hoi kote dren hi, denn gole i bachtjatar, te perell o foro Babilon an i wasta kolendar, kai wenn dran ko them, hoi kote tchiddo hi, kai norden hi, te denn le o foro Babilon paash. Kowa penell o baro Dewel. I lurde dran Babilon maran bud bud menshen ap i tseli phub. Kanna hunte well o foro Babilon maredo doleske, kai maran leskre lurde kol menshen dran Israel. Tumer i menshendar Israel, kai wan gar maredo, djan win dran o foro Babilon! Un rikrenn tumen gar pre! Ninna te han an i dur them, ma bistrenn o baro Debles, witar gar o foro Jerusalem! Tumer penenn: I ladj was pral mende. Menshe dran wawar themma praassan men un san pral mende. Wi-themarja peran an o kheer o baro Deblestar dren. O baro Dewel penell: Doleske penau tumenge: Ko tsiro wella, kai krau i chochene deblen an Babilon paash. Un an o tselo them hi kolla tchiddo, kai an o kurepen dukedo wan, un denn i bari gole. Ninna te stakrals o foro Babilon pral an o bolepen, un te krans le pengre massurja jaake baro, te nai stakrals kek pral wergel, bitchrau me marepangre, kai wenn pral lende. Kowa penell o baro Dewel. Bari gole well shunlo dran o foro Babilon, un sorelo ropen dran o them Babilonia. O baro Dewel krell o foro Babilon paash, un marell kol bud menshen, kai kote djiwenn. Har i baro sorelo pani, hoi bari gole dell, wenn kolla pral o foro Babilon, kai phagenn o foro tele. Kol sorele kurepangre an Babilon wenn pandlo, lengre boge wenn phagedo. O baro Dewel hi i Dewel, kai dell lenge ko tchilatchepen pale, hoi le kran. O baro Dewel penell: Me krau len mato, kol pralstunen an Babilon, kol gosewe murshen, themeskre rajen, pralstune lurden, un kol wawar lurden an Babilon, te perenn le an i sopen, kolestar jon buder gar pre stenn. Kowa penell o baro rai, koleskro lab hi: baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub. Kawa penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub: I massurja ko baro forestar Babilon wenn tele phagedo bis ap i phub, un o foreskre bare wudja wenn chatchedo. Palle hi koi budi tchitcheske kerdo, hoi menshe dran wawar themma kran. Koleske jon pen tele maran, kowa chatchrell pre. Un o Jeremia penas ap o Seraja: Te weh tu an o foro Babilon, palle dik, te draweress kal tsele laba glan. Un palle pen: “Baro Dewel, tu penal, kai kreh kau foro paash, jaake kai kek nai djiwella buder kate, kek mensho un kek viecho. Tu penal, te well kau foro i mulo foro hako tsireske.” O Jeremia penas dureder ap o Seraja: Te draweral kau liil win, palle pande i bar koi trujel, un witse les an o Pani Eufrat, un pen: “Jaake hunte djal o foro Babilon tele, un well buder gar pre dran koi bari bibacht, hoi o baro Dewel pral kau foro anell.” Palle hi ko foro buder gar koi. Kalla his o Jeremijeskre laba. Biish-te-jek bersh his o Zedekja, har lo baro rai was; un deesh-te-jek bersha his lo baro rai an o foro Jerusalem. Leskri dai kharas Hamutal. Lakro dad his o Jirmeja dran Libna. Un o Zedekja kras, hoi djungeles his glan o baro Debleskre jaka, jaake har o Jojakim ninna kras. Kowa halauter kras o baro Debles jaake chojedo pral i menshende an o foro Jerusalem un an o them Juda, te tradas lo len pestar krik. Un o Zedekja phagas o baro rajeha pral o them Babilonia, un kras buder gar, hoi kowa kamas. Har o Zedekja an o enjato bersh baro rai his, was o baro rai pral o them Babilonia, o Nebukadnezar, peskre tsele lurdentsa glan o foro Jerusalem. Kowa his ap o deshto diwes an o deshto tchon. Un job tchiwas peskre lurden trul o tselo foro, un mukas tchik pre te witsrell trul o foro, te krell lo i drom, hoi djal pral ap o foreskri massuri. Un ko foro atchas dren pandlo bis an o deesh-te-jekto bersh, kai o Zedekja baro rai his. Ap o enjato diwes an o starto tchon was i bok bares an o foro, un i menshen his buder tchi te chal. Kote phagan i Babilonarja an o foro dren. Un an koi rati nashan i tsele kurepangre win dran o foro, un djan dran ko wudar mashkral kol dui massurja, ap o drom, hoi djal pash o rajeskri baar. Un i Babilonarja his trul o foro tchiddo. Har djan i kurepangre ko drom, hoi djal an o telstuno them, kai o pani Jordan nashell, koi nashan i lurde dran o them Babilonia sik o baro rajeske Zedekja palla. Un jon lan les dren un tapran les an o telstuno them pash o foro Jericho. Un kol tsele kurepangre, kai pash leste his, nashan penge krik. I lurde dran o them Babilonia lan o baro rajes Zedekja, un pandan les un anan les pash o baro rajeste pral o them Babilonia an o foro Ribla, hoi an o them Hamat tchiddo hi. Un job rakras i phagi pral leste win. Un o baro rai dran o them Babilonia mukas i mursh tchawen o rajestar Zedekja glan leskre jaka te marell. Un mukas ninna i tsele pralstunen dran o them Juda te marell. Kowa kras lo kote an o foro Ribla. O Zedekjeske mukas lo i jaka win tchurje te dell, un les sasterne shellentsa te pandell. Palle mukas les o baro rai pral Babilonia an o foro Babilon te anell. Kote was lo stildo bis te meras lo. O baro rajes pral o them Babilonia, o Nebukadnezar, his i baro lurdo, koles bud penepaske his. Koleskro lab his Nebusaradan. Job his o pralstuno pral i lurdende. Har his o Nebukadnezar an o deesh-te-enjato bersh o baro rai pral o them Babilonia, koi was o Nebusaradan ap o deshto diwes an o pantchto tchon an o foro Jerusalem. Un job chatchras o baro Debleskro kheer tele, ninna ko kheer o baro rajestar un kol wawar khera an o foro Jerusalem; awa, hako baro kheer chatchras lo tele. Un kol tsele lurde dran o them Babilonia, kai leha wan, phagan i tsele massurja trul o foro Jerusalem tele. Un kol menshe, kai pral atchan an o foro Jerusalem, kolen anas o Nebusaradan pandles an o them Babilonia. Mank lende his tchorwele, ninna kolla, kai dan pen an o wast o baro rajestar pral o them Babilonia, un sawe, kai pral atchan kol budepangre menshendar, kai glan i tsiro koi djiwan. Kokres i tchorwelendar an o them mukas lo sawe koi, te budrenn le ap o drakengro them un ap o hachetikro them. Un i lurde dran Babilonia phagan i bare turme paash, hoi dran lolo saster kerdo wan un glan o kheer o baro Deblestar tardo his. Ninna phagan le kol wurdja an kotja un ko baro thopaskro tcharo, hoi dran lolo saster kerdo was, un hoi an o baro Debleskro kheer tardo his. Un ko tselo lolo saster anan i Babilonarja an o them Babilonia. Ninna lan le pentsa krik kol pirja, bare roja, i tchinepangre, kolentsa i dorja an i momlia tele tchinlo wenn, un bare un tikne tchare un o tselo wawar koowa dran lolo saster, kai budran le leha an o Debleskro kheer. Ninna kowa, hoi dran sonakai un rup kerdo his, las ko pralstuno, o Nebusaradan, peha: khore, tchare, an kolende o sungepaskro koowa chatchedo well, bare tchare, pirja, momelengre, roja un tikne tchare. Kolla dui turme, ko baro thopaskro tcharo, kol deesh-te-dui grumja, ap kolende ko thopaskro tcharo tardo his, un kol wurdja, kai o baro rai Salomo mukas te krell o baro Debleskro khereske, kolla lauter his dran jaake bud lolo saster kerdo, te djinas kek, har phares kowa his. Ochta metarja his kol dui turme bares tarde. I dori, hoi pantch-te-paash metarja lengsto hi, djals jek kopo trul hakeneste. O lolo saster ap hako turmo his star gushte pesso. Dren an i turme his tchi. Un lengre sherja his ninna dran lolo saster kote pre kerdo. Hako shero his budeder har dui metarja baro. Un trul hako shero his i shukar pandepen phabjentsa, halauter dran lolo saster. Jek turmo his har ko wawar. Win his 96 (enja-deesh-te-shob) phabja pre pandles; halauter khetne his sheel phabja ap ko pandepen trujel pandlo. Un o pralstuno lurdo las o pralstuno rashajes, o Seraja, pandlo, ninna ko rashajes Zefanja, kai was pal o Seraja, un ninna kol triin murshen, kai dan jak ap o wudar. Un dran o foro las lo: ko pralstunes pral i lurdende; wawar efta murshen, kai an hako tsiro trul o baro rajeste trujel hunte wenn; ko tchinepaskro, kai i laba i lurdendar pre tchinas un i lurden win rodas; un shob-deesh wawar bare mursha, kai an Jerusalem his. Kolen las o Nebusaradan, ko pralstuno lurdo, pandlo, un anas len pash o baro rajeste dran o them Babilonia. Kowa his an o foro Ribla. Un o baro rai pral o them Babilonia mukas len temerl te dell an o foro Ribla, hoi an o them Hamat tchiddo hi. Jaake hunte djan i menshe dran o them Juda an o pandepen. Kalla hi kol menshe, kai mukas o Nebukadnezar pandles an Babilonia te anell: Har lo an o eftato bersh o baro rai his: 3.023 (triin-serja-biish-te-triin) menshe dran o them Juda; har lo an o deesh-te-ochtato bersh baro rai his: 832 (ochta-sheel-trijanda-te-dui) menshe dran o foro Jerusalem. Har lo an o biish-te-triinto bersh baro rai his, anas o Nebusaradan, ko pralstuno lurdo, 745 (efta-sheel-star-deesh-te-pantch) menshe dran o them Juda krik. Halauter khetne his 4.600 (star-serja-shob-sheel). Har o Ewil-Merodach o baro rai pral Babilonia was, mukas lo gomme an kau bersh o Jojachin, ko rajes pral o them Juda dran o stilepen te lell. Kowa his an o 37. (trijanda-te-eftato) bersh, har o Jojachin krik anlo was, ap o 25. (biish-te-pantchto) diwes an o deesh-te-duito tchon. Un o Ewil-Merodach rakras kamles leha, un hadas les pral kol wawar raja, kai pash leste his an o them Babilonia. Un o Jojachin tchiwas kol ripja pestar krik, hoi les an o stilepen ap leste his, un chas peskro tselo djipen pash o baro rajeste ap leskri chapaskri. Un jaake har o baro rai dran Babilonia kowa kamas, was leske dran o baro rajeskro wast hako diwes kowa dino, hoi les hunte well djipaske, jaake rah har job djiwas. Jerusalem, har muklo hal koi tchiddo, tu, kai hals pherde menshe! An-diklo hals pash i tsele themma. Kanna hal kokres har i romni, kolakro rom meras. I rajetsa hals pral wawar themma. Kanna hunte budress i wawarenge. An i rati roweh, un tire swa nashenn tuke i tchamja tele. Kek tire tsele pirnendar well, un penell tuke i kamlo lab. Tire tsele mala mukan tut, un wan tchilatches ap tute. I menshe dran Juda hi pandle budepangre, hunte budrenn tel dawa, un djiwenn an wawar themma. Ninna kote hunte well len daar. Halauter, kai len palla lenn, wenna un rikrenn pengro wast ap lengri meen. I dromma pash i berga Zion hi muklo. Kek well an o foro an kol bare diwessa. I tsele foreskre wudja hi pre, i rashajenge hi ropaske, i terne tcha rowenna. Har pharo hi kowa lauter o foreske! Kolla, kai kamenn o foreske tchilatchepen te krell, len hi kanna penepaske pral leste, un lenge djal mishto. O baro Dewel anas koi bibacht pral o foro te dell lo les i phagi leskri bud doshake. Un kolla, kai lan o foro dren, lan i tchawen pandles, un tradan len glan pende win dran o them. O foro Zion nashras peskro tselo shukapen! Leskre pralstune hi har tserfe, kai hatsenn kek senlepen. Un wi-bokedo hi len kek soor, te nashenn le penge glan kolende, kai len palla lenn. An kau tsiro, kai i menshenge dran Jerusalem djungeles djal, un jon kate te kote tradedo hi, well lenge ko bud latcho koowa an o shero, hoi len an o phuro tsiro his. Har jon an i wasta kol tchilatchendar peran, was lenge kek ap i rig. Kol wawar menshe dikan ap lende tele, un san, har o foro tele djas. Jerusalem anas doosh ap peste, doleske hi kau foro har i chatchedi djuwel. Halauter, kai hadan lat an o bolepen, praassenn lat kanna. Jon dikenn, har nango joi hi. Joi rowella un khatrell peskro mui. Lakro ripen hi pherdo tchik. Un joi patsas gar kai lake jaake djala. Dur tele peras li, un kek hi lake koi, kai penell lake i kamlo lab. “Dik, baro Dewel, har djungeles mange djala, un kolla, kai man khetne dan, krenn pen bares.” Un jon tchiwan pengre wasta ap lakro tselo kutch koowa. Joi hunte dikas peske jakentsa, har i wawar menshe an lakro Debleskro kheer dren djan. Un tu, baro Dewel, penal, te hunte djan jon gar kote dren. I menshe an Jerusalem rowenna un rodenn pal maro. Lengro kutch koowa denn le koi, te well len chapaske, te hunte merenn le gar. Jerusalem rowell: “Ach baro Dewel, kre tire jaka pre, un dik, har i menshe tele dikenn ap mande!” Tumenge halauterenge, kai nashenn kate ap o drom, penau: Hadenn tumare jaka un dikenn! Hi jek dukepen har miro dukepen, hoi pral mande was? O baro Dewel anas les pral mande ap ko diwes, kai leskri soreli choli pral mande was. Job bitchras i jag dran o bolepen an mire kokale, hoi an mande chatchell. Job tchiwas i netsa win, te taprenn pen mire pire dren, un mukas man ap o dumo te perell. Job mukas man kokres tchiddo. O tselo tsiro hom nasselo. Ko bud tchilatcho koowa, hoi krom, hi phares ap mande tchiddo. O baro Dewel tchiwas les ap mire phika. Un me phagom khetne tel kowa. O baro Dewel das man an i wasta kolendar, kai nai wau kokres buder gar win. O baro Dewel stakras mire sorele kurepangren khetne, kai pash mande his; Job mukas i marepaskro chapen win te kharell, te nai wenn mare terne mursha maredo. Jaake har drake khetne stakedo wenn, te well i mool win, stakras lo i menshen dran Juda khetne. Doleske rowau, un mire jaka hi pherde swa. Man hi kek, kai penell mange latche laba, te lell miro dji pale newi soor. Mire tchawe hi kokres koi tardo, Kolla, kai dan men khetne, wan i sorleder. O foro Jerusalem hi har i djuwel, kai rikrell peskre wasta dur pre, un kek hi koi, kai lake ap i rig well. O baro Dewel kharas haki rigjatar kolen khetne, kai kurenn pen o Jakobeskre tchawentsa. O foro Jerusalem hi lenge har i chatchedi djuwel, ap kolate jon tele dikenn. O baro Debles his tchatcho, har das lo man i phagi. Me shunom gar ap leskro lab. Shunenn, tumer menshe an wawar themma, un dikenn, har baro miri duk hi! Mire terne tcha un terne tchawe wan pandles krik lino. Me kharom mire pirnen, un jon mukan man kokres. Mire rashaja un i phureder meran an o foro, har dikan le pal i kotar maro, te nai rikrenn le pen djido. Ach, baro Dewel, dik, har bud traash man hi, har i duk an mande chatchella! Miro dji rissrell pes an mande! Hoske shunom gar ap tute? Glan o kheer tapras o charo mire tchawen, un an o kheer meran le dran i djungelo nasslepen. I menshe shunan, har dau phares ducho, un kek well, te penell lo mange latche laba. Kolla, kai hi chojedo ap mande, shunan miri bibachtjatar, un sanan, te kral tu kowa mantsa. Muk ko diwes te well, kolestar rakral, te djal lenge har mange kanna. Muk lengro tselo tchilatchepen glan tute te well! Kre lentsa har mantsa kral, har dal mange miri phagi miro tselo tchilatchepaske! O tselo tsiro dau phares ducho, un miro dji rowell. Ach, o baro Debleskri choli hi tchiddo ap o foro Zion har i kali rati! Jerusalem, hoi sharedo was bis an o bolepen, was tele witsedo ap i phub. Ap ko diwes, kai leskri choli pral i berga Zion was, his leske tchi, te his o foro i banko peskre pirenge. I gaba un i khera kras lo paash, an kolende o Jakobeskre tchawe djiwan. Un jon khaitan les gar. I sorele forja an o them Juda phagas lo tele an peskri choli. Pral lengro them anas lo ladj, un lengre raja witsras lo an i tchik. An peskri soreli choli phagas lo halauter tele, hoi o themes Israel sorelo kras. Har i lurde dran wawar themma wan, tserdas lo peskro tchatcho wast mendar pale. Un o Jakobeskro them kras lo paash, jaake har i bari jag halauter pre chatchrella. Job rikras peskro bogo, un las i failo an peskro tchatcho wast, har jek, kai kurell pes mentsa. Un har i kurepaskro maras lo halauteren, kai menge kamlo un kutch his. Un leskri choli was pral mende har i soreli jag. O baro Dewel was har jek, kai hi tchilatcho ap mende. Job das o them Israel khetne. Job phagas i tsele shukar khera tele un kras i sorele forja paash. Bud ropen un dukepen anas lo pral o them Juda. Job phagas peskro kheer tele, har te wals lo i kashteno kheer an i baar, un kras koi platsa paash, kai wam khetne glan leste. Job kras, te well buder kek an o foro Zion ap i bare diwessa un ap o Debleskro diwes. An peskri soreli choli tchiwas lo o baro rajes un i rashajen pale. Fun peskro altaro kamell lo buder tchi te djinell. Peskro khereske sikrell lo o dumo. Leskre massurja das lo kolenge an o wast kai maro foro paash kran, un koi pashel i bari gole dan an o baro Debleskro kheer, har an kol bare diwessa, kai kote bud menshe khetne wan. O baro Dewel las peske soreles glan, te phagell lo i massurja o forestar Jerusalem tele, un tserdas i dori pral lende, te dikell lo pal, har bud tele phagedo wella, un las peskro wast gar krik, bis kek bar ap o wawar atchas. I massurja un turme hi ropah tchiddo ap i phub, un len hi buder kek soor. O foreskre wudja peran un hi tchiddo an i tchik. Lengre pesse pandepangre kashta phagas lo an kotja. Lengro baro rai un lengre pralstune djiwenn an wawar themma. Kek hi koi, kai sikrell i menshenge o Debleskro drom. O Debleskre rakepangren hi buder tchi te penell. O baro Dewel sikras len tchi. I phure an o foro Jerusalem hi beshdo ap i phub, un penenn kek lab. Jon witsran tchik ap pengro shero, un riwan gone ap pende. I terne tchenge an o foro Jerusalem hi ropaske. Jon djan ap pengre tchanga o mujeha ap i phub. Mire jaka hi pherde swa, i duk an mande chatchella. Miro dji phagell, te dikau koi bibacht, hoi pral i menshende an miro them was. Kol terne tchawe un ternepen merenn i bokatar ap i dromma an o foro. Ap pengre dajende penenn le ropah: “Man hi bok! Man hi trush!” un perenn khetne ap i dromma har dukede lurde, un merenn an i mussja pengre dajendar. Ach, Jerusalem, hoi te penap tuke? Miro foro, hoi jaake kamau, har nai dap tut kamle laba? Kekeske djas jaake djungeles har tuke! Hoi nai penoms tuke, te djal tuke feteder? Tiri duk hi jaake baro har o baro pani. Koon nai krell tut sasto? Kolla, kai hunte penans tuke o Debleskre laba, penan tuke chocheno koowa glan-wi, hoi tchi moldo hi. Un sikran tuke gar tiri doosh. Kowa te krans le, perals gar jaake har kanna peral. Na-a, jon mukan tut chochene laba te shunell, un anan tut o tchatcho dromestar tele. Halauter, kai djan ap o drom, un dikenn tut, denn i wasta khetne pral o shero, denn shol, un tchiwenn o shero ap i rig, un san pral kowa, hoi tutar pral atchas, Jerusalem: “Hi kawa kau foro, pral koleste penlo was: Kek foro hi shukeder har kawa! I tseli phub dikell bachteles ap leste.” Halauter, kai ap tute tchilatcho hi, krenn pengro mui dur pre pral tute, denn shol, un sikrenn tuke pengre danda. “Mer dam les khetne”, penenn le. “Awa, kawa hi kau diwes, kai mer kamam, te well lo! Mer lam, hoi kamam.” O baro Dewel kras, hoi lo peske glan las. Un kras kowa, har lo menge glan i rah tsiro trad das. Les khaital tu gar, har mukas lo tut khetne te dell, un kolen, kai ap tute djan, i sorleder te well. Har tu peral, nai san le. Jerusalem, de soreles o Debleske gole, pen leske, hoi tuke phares hi! Ap o diwes un an i rati muk tire swa tele te nashell har i lengsto pani, hoi nashella. Rob, un ma muk tele! Ste pre an i rati, un de gole pale te pale ap o baro Debleste! Tchore tiro dji win glan o Debleste. Rike tire wasta glan leste pre un mange lestar o djipen tire terne tchawendar, kai i bokatar merenna ap hako dromeskri ekka. Baro Dewel, muk tire jaka ap mende te dikell! Dik, koneha jaake trujel djal! Hunte chan i djuwja pengre tchawe, kolen jon ap i mussja hidjrenn? Hunte wenn i rashaja un tire rakepangre an tiro kheer mulo dino? Tchawe un phure hi tchiddo an i dromma. Terne tcha un terne mursha wan o chareha maredo. Ap ko diwes kai tiri choli pral mende was, hi tut kek dji lenge, un maral len halauteren. Haki rigjatar kharal kolen, kai kran menge daar un traash. Jon wan har pash i baro chapen. Un kek mendar nai nashas peske ap o diwes, kai tiri choli, baro Dewel, pral mende was, un kek atchas pral. Kolen, kai me ap i wasta hidjrom un bares tserdom, kolla wan lendar maredo. Me hom ko mursh, koon djinell, har kowa hi, te dell o baro Dewel dawa an peskri choli. Man anas lo dureder un dureder an i kali rati, un kek momeli his koi. Kokres ap mande hadas lo peskro wast o tselo diwes. Job kras miro mass un miri hauta phures, un mire kokale phagas lo an mande khetne. Haki rigjatar pandas lo man dren, duka un daar hi trul mande. An kali rati mukell lo man te djiwell, har kolla, kai meran glan i rah tsiro. Job tchiwas i massuri trul mande, te nai wau gar win, un tchiwas sasterne shelle trul mire pire. Ninna te dau gole un mangau les, kamell lo miro mangepen gar te shunell. Ap miro drom tchiwas lo bare barra. Kai me ninna djau, wau gar dureder. Job luras mange pre, har te wals lo i tchilatcho diwjo viecho, un har i lewo an peskro khatepen. Job tserdas man tele o dromestar, dandras man an kotja, un mukas man tchiddo. Job tserdas peskro bogo pre, te dell lo karje ap mande. Job das peskre faile an mire buke karje. I sapen hom mire tsele menshenge. I sapaskri gili hom lenge o tselo diwes. Shutlo senlepen das lo man chapaske, un shutlo pipen te pijell. Job stakras man an i tchik, te dandrap ap barra. Me bistrom, hoi i latcho djipen hi. Un djinau buder gar, hoi bacht hi. Kote penom mange: Me nai djiwau buder gar, un nai patsau buder gar, te well o baro Dewel ap miri rig. Te dikau, har djungeles mange djal, un har muklo hom, hi kowa mange har i shutlo pipen, hoi nasselo krell. An miro shero djal kowa halauter trujel, un miro dji hi tele rikedo. Jek koowa bistrau gar – ap kowa rikrau soreles: O baro Debleskro latchepen herell gar pre, leskro kamlepen hi hako tsiro menge koi. Haki tsalla hi menge leskro kamlepen un latchepen newes koi. Kowa hi jaake tchatcho, har o kham pre djal! Me penau mange: O baro Dewel hi halauter, hoi man hunte well; doleske dikau ap leste. Latches hi o baro Dewel koleske, kai dikell ap leste, un rodell les o tselo djijestar. O feteder koowa hi, te dikas mer pokones ap o baro Debleste, te well job menge ap i rig. Mishto hi i mensheske, te hidjrell lo, hoi o Dewel leske bitchras, jaake rah har lo terno hi. Te tchiwell o Dewel i pharepen ap leste, mu beshell lo pes kokres un rakrell gar. Peskro mui mu tchiwell lo tele an i tchik, Nai well i tsiro, kai djal leske pale feteder. Te lell lo i tchamedini, mu te rikrell lo peskri tcham koleske koi, kai dell les. Mu rikrell lo o praassepen win! O baro Dewel mukell men gar hako tsireske. Ninna te dukell lo jekes, well lo leske pale kamles. Jaake baro hi leskro latchepen. Job hi gar bachtelo, te dell lo i menshes peskri phagi, un anell o ropen pral leste. Koon hi kowa, kai penas ‘Kowa te well’ un jaake was. Hi kowa gar o Dewel, kai penell, te well tchomone? Kowa hi o Dewel pral halauter, kai penell, te well i bibacht un ninna i bacht. Har nai penell i mensho i ropah: “O Dewel djal gar mishto mantsa trujel.” Wals feteder te rowals lo pral peskri doosh! Dikas ap maro djipen, har mer djiwah, un rissras trujel pash o baro Debleste. Hadas mare djia, ninna mare wasta pre o Debleske an o bolepen! Mer anam doosh pral mende kokres, un shunam gar ap tute. Kowa bistral tu menge gar. Tu tchakral tut an tiri choli, un lal men palla, un maral men. Un tut khaitam mer gar. Tu khatral tut an i wolka, te nai well maro mangepen gar glan tute. Tu kral, te wam har tchik un fulepen i menshenge an i wawar themma. Halauter, kai chojedo ap mende hi, praassenn men. Traash un daar was ap mende. Trul mende phagell un perell halauter khetne. I swa nashenn dran mire jaka tele, te dikau har djungeles mire menshenge djal. Mire swa nashenn un nashenna, un me nai mukau gar tele miro ropah, bis te dikell o baro Dewel dran o bolepen tele, un lell men pale an o jak. Mire jaka dukenna, te dikau, har i djuwjenge an miro foro djala. Kolenge tchi krom, kolla lan man palla, har te woms i tchirklo. Jon witsran man djides an i brunna, un witsran barra ap mande. Pani djas pral miro shero; kote penom: Kanna hom nashedo. Baro Dewel, tiro lab dom gole, dur tele dran i phub shunal miri gole: “Ma khate tire kanda glan miro ropen un glan mire golja!” Har kharom tut goljah, wal tu pash mande, un penal: “Ma traash buder gar!” Miro rai, tu lal miro koowa an tiro wast, un lal miro djipen dran o merepen. Baro Dewel, tu dikeh, har mange tchilatchepen kerdo wella! De tu mange miro tchatchepen! Tu dikeh, har jon kamenn man tchilatchepen pale te dell, un tu prindjreh, hoi an lengro shero trujel djala, un hoi kamenn le mantsa te krell. Baro Dewel, tu shuneh lengro praassepen, un halauter, hoi le khetne rakrenna, te krenn le mantsa. Tu shunal o rakepen kolendar, kai hadenn pen ap mande, un hoi le pal o wast pral mande rakrenna o tselo diwes. Dik koi: Te hi le beshdo, un te hi le tardo, giwenn le sapaskre gilja pral mande. De lenge les pale, baro Dewel, har jon mantsa kran! Kre lengre djia har i barra, un tchip tiro praassepen ap lende! Le len palla tiri tseli choljah, te atchell kek lendar djido ap kai phub! Har was o sonakai jaake kalo, un o latcho sonakai jaake djungelo! Har nai wan i kutch barra trujel tchiddo ap i dromma! I terne mursha dran o foro Zion, – kutch har o latcheder sonakai his le menge – kanna hi le gar budeder moldo har pirja, hoi kerdo wan dran tchik! Ninna diwje djukle denn pengre tchawen i tchutchi. I daja mank mire menshende sikrenn kek dji pengre tchawenge. Har kol bare diwje kachja an o mulo them hi le, hoi mukenn pengre jare. I tikne tchawen hi jaake trush, te well lengri tchip truk an o mui. I tchawe mangenna i kotar maro, un kek hi koi, te dell lo lenge i kotar. Kolla, kai bud latcho chapen chajan, merenn kanna i bokatar win ap i dromma. Kolla, kai ap kutch pernitse hidjedo wan, hi kanna an i khandli tchik tchiddo. Koi doosh, hoi mire menshe ap pende anan, hi bareder har koi doosh, hoi anan i menshe an o foro Sodom pral pende. Kolengro foro djas sik tele, un kek wast was lenge ap i rig. I pralstune pral Zion his djudjeder har gib, un parneder har thud. Jon his sasto un sorelo, un shukar har i kutch blaueto bar. Kanna hi lengre sherja kalo har jagakri tchik. Kek prindjrell len buder ap o drom. Lengri hauta tserdas pes khetne ap lengre kokale, un hi truk har i kotar kasht. Kolenge, kai o chareha maredo wan, djas feteder har kolenge, kai meran i bokatar. Har kek djob buder bares was, phagan le khetne i bokatar, bis te meran le. I bibacht, hoi was ap mire menshende, was jaake baro, te keran i djuwja pengre tchawen, – kol djuwja, kolengro dji pherdo kamlepen his – te nai was len tchomone te chal. O baro Dewel mukas peskri tseli choli win te well. Leskri tseli choli was pral lende. Un an o foro Zion mukas lo i bari jag te well, te chatchras o foro tele bis ap i telstune barra. Kanna was, hoi i bare raja pral i themma gar patsans, witar gar i tsele menshe ap kai phub: Lurde dran wawar themma, kai kaman maro them dren te lell, djan an i wudja o forestar Jerusalem dren. Kowa was pral o foro koi doshake, hoi o Debleskre rakepangre un i rashaja ap pende anan. Jon mukan kote sawe menshen te marell, kai kek tchilatchepen kran. Jon nashran pen an i dromma har korele, un rat his ap lengre koola, te kamas kek len an te taprell. “Djan tumenge, tumer pale-tchidde”, dan le lenge gole. “Djan tumenge, djan tumenge! Ma taprenn ap tchomone!” Jaake nashan le penge, un djinan gar, kai te djan. An i wawar themma was lenge penlo: “Pash mende nai atchenn gar!” O baro Dewel kamell len buder gar te dikell. Job hi kowa, kai tradas len kate te kote. Ap kol rashajende dikas buder kek pre, un i phurentsa djan le gar kamles trujel. Pale te pale dikan mare jaka pen trujel pal jekeste, kai menge ap i rig well. Un kek was. Ko them, ap koleste dikam, nai las men gar dran i bibacht win. Jon lan men palla, te nai nasham buder gar ap mare dromma. Mentsa hi trujel. Mer ham nashedo. Maro djipen hi trujel. Kolla, kai men palla lan, his sikeder har i adlarja tel o bolepen. Ap o pralstuno them lan le men palla, un an o mulo them luran le menge pre. Maro rajes, koles o baro Dewel win rodas, lan le pandlo. Job his kowa, kolestar maro djipen was, un lestar patsam, te rikrell lo peskro wast pral mende, te nai krenn men i wawar themma tchi. Awa, san tumenge un khelenn, tumer Edomarja an o them Uz! Pash tumende well ninna ko khoro pherdo o Debleskri choli, hoi hunte pijenn, bis te wenn mato un riwenn tumen win. Tumer an o foro Zion, palle hi tumari doosh tumendar krik lino! O baro Dewel mukell tumen buder gar pandles krik te anell. Palle anell job tumari doosh, tumer Edomarja, ap tumare sherja pale, un tchakrell ko tchilatcho koowa pre, hoi kran. Baro Dewel, ma biste, hoi mentsa djas! Dik ap mende un dik mari ladj! Ko them, hoi men dal, hi an i wawarengro wast. Un an mare khera djiwenn wi-themarja. Muklo ham, mare dada hi buder gar koi. Mare daja hi har djuwja, kolengro rom meras. Maro pani hunte plaissras mare lowentsa, un maro kasht hunte plaissras ninna. Kolla, kai men palla lenna, beshenn menge ap i meen. Ninna te ham khino, mukenn le men gar tele te beshell. Mer hunte rikras mare wasta i themma Egiptia un Assur koi, te well men i kotar maro, te bokas gar. Mare phure anan doosh ap pende, un djiwenn buder gar. Mer kitse kai ham, hunte hidjras lengri tseli doosh. Budepangre hi i raja pral mende, un kek hi koi, kai lell men win dran lengre wasta. Te djah win, te las chapen dren, hunte daras maro djipaske. Kurepangre dran o mulo them kamenn men o chareha te marell. Har te hams an i bob, chatchell mari hauta koi bari bokatar. I djuwjen an o foro Zion tapran le sorjah an, ninna i terne tchen an i forja o themestar Juda. I pralstune mursha wan lendar i dorjentsa pre pandlo, un ap i phurende dikan le gar pre. Terne mursha hunte hidjran jarrengre barra, un tchawe peran tel o bud kasht, hoi hunte hidjran le. I pralstune hi buder gar beshdo an o foreskro wudar. Un i terne mursha bashrenn buder gar ap i dorjengre bashepangre. Mare djia giwenn buder gar, maro khelepen hi kanna maro ropen. Mer nashram maro railepen. Mari doosh, hoi anam ap mende, anas men an i bibacht! Doleske hi maro dji nasselo, un mare jaka wi-rowedo, te dikah mer ap i berga Zion, kai li jaake mulo koi tchiddo hi, un i diwje djukle pral late nashenna. Tu, baro Dewel, hal hako tsiro koi. Tu hal un atcheh o rai hako tsireske. Hoske kameh tu men te bistrell, un maro tselo djipen tchi mendar te djinell? An men, baro Dewel, pale pash tute, te was pale khere! Kre, te djal menge pale latches har an o phuro tsiro! Witsral men tutar krik hako tsireske? Nai djal tiri choli pral mende gar krik? An o 30. (triin-deshto) bersh djiwom khetne wawar menshentsa, kai pandles krik anlo wan, pash ko lengsto pani, hoi kharell Kebar. An o starto tchon ap o pantchto diwes an ko bersh djas o bolepen pre, un o baro Dewel sikras pes mande. Kowa his o pantchto bersh, har was o baro rai Jojachin pandles krik anlo an o them Babilonia. Kote an o them Babilonia pash o lengsto pani Kebar rakras o baro Dewel ap mande, un leskri soor was pral mande. Me hom o Hesekijel. Miro dad hi o rashai, o Busi. Un me dikom i baro sorelo phurdepen, hoi was fun kotar kai norden hi, un tradas i bari wolka glan peste. Un jag was win, hoi pre un tele djas. Un o bolepen koi trujel his shukar har o kham. Un mashkral dren his tchomone, hoi dikas win har sonakai, hoi an i jag thodo well. Un kote dren dikom star bolepangre, hoi win dikan har menshe. Hakenes lendar his star tchirklengre mussja un i shero, kai ap hake star rigja i mui un jaka his. Jon his tardo har menshe. Un lengre pire his har grumjengre pire. Kolla his har lolo saster, hoi an i jag thodo well. Ap lengre star rigja his len menshengre wasta tel lengre tchirklengre mussja, tel haki tchirklengri mussi jek wast. Hakenes kol starendar his jaka un i mui ap hake star rigja leskro sherestar. Un hakenes his star tchirklengre mussja. Kolentsa tapras jek ap o wawareste. Jon djan khetne ap hake rigja, un hunte rissran pen gar. Hakeno dikas glan peste. Pash hakeneste kol starendar dikas o shero ap i glanstuni rig win har i mensheskro shero, ap i tchatchi rig har i leweskro shero, ap i serwi rig har i gurumeskro shero, un ap i palstuni rig har o shero fun i adlari. Dui lengre tchirklengre mussja his buchles rikedo un pre hadedo. Un i mussi jekestar tapras koi mussi ko wawarestar. Kol dui wawar tchirklengre mussjentsa tchakran le pen. Hakenes his jaka ap hake star rigja. Jaake djan le hako kopo khetne kote, kai kaman le. Jon rissran pen gar trujel. Mashkral kol star bolepangre his tchomone, hoi dikas win har kasht, hoi loles chatchell, un har lengste kashta, hoi loles chatchenna un jek rigjatar ap i wawar mank kol bolepangre nashenn. Un koi jag his lolo, un dran late das jag karje win. Kol bolepangre nashan sik jek rigjatar ap i wawar, te dikas kowa win, har te dell jag karje ap o bolepen. Un har dikom ap kol bolepangre, dikom star rade ap i phub, jek rada glan hakeneste lendar. Kol rade dikan senelo win har i kutch senelo bar. Jek rada dikas win har koi wawar. Un jon his jaake kerdo, te djas jek rada an i wawar dren. Te djan le, nai djan le ap hake star rigja, un jon rissran pen gar trujel. Un kol rade his baro un kran daar. Ap lende his jaka trul lende trujel, un kowa pash hake starende. Te djan kol star bolepangre, palle djan ninna kol rade ap lengri rig pentsa. Un te hadan pen kol bolepangre pre i phubjatar, hadan pen kol rade ninna. Kote kai kaman le te djal, kote djan le. Un kol rade hadan pen lentsa. I rade kran, hoi i bolepangre kaman. Te djan le, djan kol rade ninna. Te atchan le tardo, atchan kol rade ninna tardo. Un te hadan le pen pre i phubjatar, hadan pen i rade ninna pre. I rade kran, hoi i bolepangre kaman. Pral i sherja fun kol bolepangre his tchomone har i bolepen dran kristallo. Kek nai dikas koi dren, te kamals lo gar korelo te well. Tel kowa his i bolepangre. Hakeno lendar rikras peskre dui tchirklengre mussja jaake win, te tapras lo o wawares ap peskri rig. Kol dui wawar tchirklengre mussjentsa tchakran le pen. Pral o bolepen, hoi pral lengre sherja his, his tchomone, hoi win dikas har i rajeskri beshepaskri dran kutch blaueto bar. Un ap koleste his jek beshdo, kowa dikas win dikas har i mensho. Un leskro shero un leskro betch dikan win har o sonakai, kai o kham pre perell. Un trul kowa trujel his jagakre tchipja. Un o telstuno kotar, kowa hoi win dikas har leskre herja, his har jag. Un trul leste his shukar, har i brishineskro bogo, hoi well diklo ap o bolepen pal i brishin. Jaake sikras pes o baro Dewel an peskro railepen mange. Un har les dikom, mukom man glan leste ap i phub te perell. Un me shunom jekes, kai rakras. Un job penas ap mande: Tu, mensho ste pre! Me kamau tuha te rakrell. Un har job mantsa rakras, was o Debleskri soor an mande, un hadas man pre. Un kowa, kai mantsa rakras, penas: Tu, mensho, me bitchrau tut pash i Israelitarja. Kolla hadan pen un peran mandar tele. Ninna lengre phure hadan pen pale te pale pral mande. Un kolla, kai kau diwes djiwenn, hi gar wawartchandes. Jon djan pal pengro shero, un lengro dji hi dran bar. Pash kolende bitchrau tut. Lenge peness: Kawa penell o baro Dewel, maro rai! Jon nai shunenn oder shunenn gar ap tute. Ninna te mukenn le pen tchi te penell, hunte djinenn le, te hi i Debleskro rakepaskro mashkral lende. Un tu mensho, tu daress gar lendar, witar gar lengre labendar, hoi jon rakrenna. Tu djiweh mank lende har mank skorpione. Jon hi har subjengre burra trul tute. Ma muk len tuke daar te krell! Ma traash kolestar, hoi kolla rakrenna, kai mukenn pen tchi te penell! Pen lenge mire laba! Nai well, te shunenn le, nai well, te shunenn le gar. Jon hi menshe, kai mukenn pen tchi te penell. Un tu mensho, shun, hoi me tuke penau! Ab tu gar har kolla, kai kamenn lauter feteder te djinell! Kre tiro mui pre un cha kowa, hoi me tuke dau! Un me dikom i wast, hoi his win rikedo ap mande. Un an ko wast his i liil, hoi khetne lino his. Un job kras les glan mande pre. Un laba his ap kol dui rigja tchinlo: ropangre gilja un ropaskri gole un dukedi gole. Un job penas ap mande: Tu, mensho, cha kowa, hoi glan tute hi! Cha kau liil, un dja pash i menshende Israel, un rake ap lende! Un me krom miro mui pre. Un job das man ko liil chapaske, un penas mange: Tu, mensho, cha kau liil, hoi tut dau! Un kre tiro per pherdo leha! Un me chom les. Un an miro mui his lo gudlo har gwin. Un job penas ap mande: Tu, mensho, ste pre un dja pash o kheer Israel! Un pen lenge kol laba, hoi tuke penau! Me bitchrau tut gar pash sawe menshende, kolen i wawar tchip hi, kolengro rakepen tu gar haiweh. Na-a, pash o kheer Israel bitchrau tut. Te bitchroms tut pash sawe menshende, kolen i wawar tchip hi, un kolengro rakepen tu gar haiweh, kolla shunans ap tute. Kolla dran o kheer Israel kamenn gar ap mande te shunell. Doleske shunenn le witar gar ap tute. Jon lauter djan pal pengro shero. Un lengre djia hi har dran bar. Dik, me dau tut i soor, te dikess lenge an o mui, un krau te well tiro shero har saster, jaake har lengre sherja ninna hi. Awa, krau tut sorelo har i bar, awa jaake sorelo har i diamanto. Ma dare lendar, muk tuke kek traash te krell lendar. Jon hi menshe, kai mukenn pen tchi te penell. Un pale penas job ap mande: Tu, mensho, mire tsele laba, hoi me tuke penau, de jak ap lende, un le len an tiro dji! Dja pash i menshende dran tiro them, kai pandles krik anlo wan an o them Babilonia! Rake ap lende un pen lenge, hoi me o baro Dewel, lengro rai, kamell lenge te penell! Nai well, te shunenn le. Nai well, te shunenn le gar. Un i ducho hadas man pre. Un pal mande shunom me i bari soreli gole, hoi penas: Sharenn o railepen o baro Deblestar kote, kai lo khere hi! Un kol tchirklengre mussja fun kol bolepangre kran i bari soreli gole, har das jek mussi ap i wawareste. Ninna i rade pash lende kran jaake bari gole, har te trissals i phub soreles. Un o ducho hadas man pre un las man krik. Un an mande his i bari choli. Kowa, hoi o baro Dewel mande sikras, his phares tchiddo ap mande. Un me wom pash kolende, kai pandlo krik anlo his, un an o gab Tel-Abib djiwan pash o lengsto pani, hoi kharell Kebar. Efta diwessa homs kote beshdo pash lende, un homs har mulo kolestar, hoi dikom. Un har kol efta diwessa trujel his, penas o baro Dewel ap mande: Tu, mensho, wess kowa, kai dikell i bibacht te well un penell kowa i Israelenge dureder, jaake har jek ap i foro jak dell, un i menshenge penell, te wenn lurde. Te penau me tuke i lab, hunte peness kowa lenge, te djinenn le, hoi kamau ap lende te anell. Te penau me ap i tchilatcheste: Tu hunte meress! Palle hunte peness tu leske kowa, un dess les trad, jaake te nai djal lo peskro tchilatcho dromestar tele, un atchell djido. Te peneh tchi, lell lo peskri phagi un hunte merell. Ap tute penau me palle: Tut hi doosh ap leskro merepen. Tu te dal les trad, un job djal gar tele peskro tchilatcho dromestar, un djiwell dureder an o tchilatchepen, palle lell lo peskri phagi, un hunte merell. Tiro djipen lal tu dran o merepen win. Te djal i latcho mensho peskro latcho dromestar tele, un krell o tchilatchepen, un tu deh les gar trad, krau, te perell lo. Peskri doshake hunte merell lo. Un ko latchepen, hoi kras lo glan kowa, well bistedo. Ap tute penau me palle: Tut hi doosh ap leskro merepen. Tu te penal ap ko latcheste: Risse trujel! Un job shunell ap tute un mukell o tchilatchepen, tchatchepah palle atchell lo djido. Un tiro djipen lal tu dran o merepen win. Un i soor o baro Deblestar was kote pral mande, un job penas ap mande: Kre tut ap o drom, un dja win an o telstuno them. Un kote kamau me tuha te rakrell. Un me krom man ap o drom un djom win an o telstuno them. Un kote dikom me pale o railepen o baro Deblestar, jaake har dikom les, har homs pash o pani Kebar. Un me mukom man ap i phub te perell. Kote was i soor o Deblestar an mande dren, un tchiwas man ap mire herja. Un o baro Dewel penas ap mande: Tu mensho, dja an tiro kheer un pande tut dren! Shun, hoi tuha djala! Tu weh pandlo shellentsa, te nai djah gar win pash i menshende. Jon hi sawe menshe, kai mukenn pen tchi te penell. Doleske krau, te nai rakress buder gar, un nai dess len buder gar trad. Ap ko tsiro kai rakrau pale tuha, krau me tiro mui pre. Un tu peness palle ap lende: Kawa penell o baro Dewel, maro rai … Koon kamell te shunell, kowa shunell ap tute. Koon kamell gar te shunell, kowa shunell gar ap tute. Jon hi menshe, kai mukenn pen tchi te penell. Tu, mensho, le i bar dran chatchedi tchik, un tchip les glan tute, tchin dren, har o foro Jerusalem win dikell! Kau barreha sike, har ko foro dren lino well! Kre bare turme trul leste, un tchip tchik khetne, te kress i drom, hoi djal ap o foreskre massurja pre. Tchip lurden trul o foro trujel! Un tchip bare pesse rukengre kotja pash i massurja trul o foro, kolentsa i massurja paash dino wenn. Un le tuke i bobeskro saster, un tchip les pre mank tute un o foro, har te wals lo i massuri! Un palle dik ap o foro, un kre jaake, har te pandals les dren. Kowa hi i sikepen i Israelenge, hoi sikrell lende, hoi pral lende wella. Un te hi ko tsiro trujel, palle tchip tut i duito kopo tele, kau kopo ap i tchatchi rig, un hidje i doosh o kherestar Juda 40 (star-deesh) diwessa. Jek diwes hi jek bersheske. Un koi pashel dikess kote, kai o dren pandlo foro Jerusalem hi, un dess les trad tiri pre tchakedo mussjah, un peness leske glan-wi, hoi pral o foro wella. Un me tchiwau shelle ap tute, te nai rissress tu tut gar jek rigjatar ap i wawar, jaake rah har o foro Jerusalem dren pandlo hi. Un le tuke gib un djob un bohne un linse un hirsa un dinkel. Un tchip len khetne an jek tcharo, un kre tuke maro kolestar! Kowa hi tiro chapen, hoi chah 390 diwessa, jaake rah har ap tiri serwi rig tchiddo hal. Hako diwes chas tu i paash funto maro. Cha kowa hako diwes ap o emligo tsiro! Un hako diwes pijess tu i paash litari pani. Pi kowa hako diwes ap o emligo tsiro! Peke ko maro har sane mare dran djob. Peke les pral menshengro ful! Kre kowa glan i menshende, te dikenn le kowa. Un o baro Dewel penas dureder: Kowa sikrell, te well i tsiro, kai tradau i Israelitarjen an wawar themma mank wawar menshende. Un kote hunte chan le maro, hoi pale-tchiddo hi. Kote penom me: Ach miro rai, baro Dewel! An kek tsiro wom me pale-tchiddo. Fun tiknes pre bis kau diwes, chom gar viechen, kai meran, witar gar sawen, kai khetne dandedo wan. Kek mass, hoi pale-tchiddo hi, was an miro mui. Un job penas ap mande: Mishto, palle le grumjengro ful un kek menshengro ful, te pekess tiro maro koi pre! Un job penas pale ap mande: Tu, mensho, me krau, te well buder gar doha maro an o foro Jerusalem. Palle hi hakenes kokres i tikno kotar maro, un nai pijell kokres i tikno khoro pani. Un jon lenn daar, te hunte merans le i bokatar. Awa, maro un pani hi gar doha lenge. Un an lengri traash wenn le sano, un jek pal o wawar merell. Kowa hi i phagi lengri doshake. O baro Dewel penas: Tu, mensho, le tuke i charo, hoi mishto tchinell, un tchin tuke koleha i balla ap tiro shero tele un tiri tchor. Palle le i waga, tchip i balla pre, un kre triin kotja lendar, hakeno jaake pharo har ko wawar. Ap ko tsiro, kai well o foro dren lino, chatche jek triinto kotar fun kol balla mashkral an o foro. Un i wawar triinto kotar de ko chareha paash win glan kol foreskre wudja. Un ko wawar triinto kotar witse pre, te lell len o ducho peha! Jaake lau me i menshen dran Jerusalem palla o chareha. Rike kol ballendar tchomone pale un pande len tella an tiri baja. Un kolendar less triin-star kotar un witse len an i jag un chatche len pre! Fun kolendar djal i jag win un well pral o tselo kheer Israel. Kawa hi, hoi penau me, o baro Dewel, tumaro rai: Kau bar hi o foro Jerusalem! Mashkral dren an i themma, kai wawar menshe djiwenn, tchiwom kau foro. I menshe an Jerusalem mukan pen tchi mandar te penell, un shunan gar ap mande. Jon wan tchilatcheder har kol themma, kai trul lende hi. Mire tchatchepaskre laba witsran le pal pende, un djiwan gar jaake har lendar kamom. Doleske penau me, o baro Dewel, lengro rai, ap lende: Tumer hans tchilatcheder har i menshe an i themma trul tumende, un djiwan gar jaake har tumendar kamom, un rikran gar mire tchatchepaskre laba dren. Awa, tumer han jaake tchilatcho, te rikran tumen witar gar ap o tchatchepen kol wawar menshendar, kai trul tumende djiwenn. Doleske shunenn, tumer menshe an Jerusalem, hoi penau me, o baro Dewel, tumaro rai: Kanna sikrau les tumenge! Un dau tumen tumari phagi glan i jaka kol wawar menshendar. Un me kamau tumentsa jaake te krell, har kowa kekeha krom, un witar gar krau an ko tsiro, hoi wella. Kawa krau doleske, kai kran sawo bud djungelo koowa. I tsiro well, kai chan dada pengre tchawen mashkral an Jerusalem, un tchawe chan pengre daden. Jaake pharo well miri phagi, hoi dau tumende. Un halauter, kai tumendar pral atchenn, wenn win tradedo ap hake rigja. Tumer kran miro kheer pale-tchiddo kol chochene deblentsa un djungelo koweha, hoi kote kran, penau me, o baro Dewel, tumaro rai. Doleske dau man sowel, me o djido Dewel, te dap tumen paash. Tumer khaitenn man buder gar un me krau miro dji buder gar tumenge pre. O triinto kotar tumendar merell ap i pharo nasslepen un i bokatar. Un i triinto kotar tumendar well glan o foro o chareha mulo dino. Un i triinto kotar tumendar tradau win ap hake rigja, un me lau len palla o chareha. Te mukom miri tseli choli ap tumende win, un dom tumen pale, hoi kran, palle djal miri choli krik, un hom buder gar chojedo pral tumende. Un tumer djinenn, te homs me, o baro Dewel, kai das tumen trad o tselo djijeha. Tutar, Jerusalem, krau i mulo foro. Tchi har barra atchenn tutar pral. I menshe an i wawar themma trul tute trujel, san pral tute – hakeno kai djal koi un dikell tut. Awa, jon san pral tute un praassenn tut. Lenge well traash, te dikenn le, har miri bari choli pral tute well, un har djungeles sawe menshenge djal, kai man mukan. An miri choli anau tiri doosh ap tute pale. Me, o baro Dewel, rakrom. Te bitchrau i bok mank tumende, hi kowa jaake har te doms tchilatche faile karje mank tumende, te marap tumen. An ko tsiro well tumen buder gar doha te chal. Un i bok well baro un bareder mank tumende. Awa, i bok un diwje viechen bitchrau mank tumende. Kolla marenn tumare tchawen. Ninna pharo nasslepen, marepen un kurepen anau pral tumende. Me, o baro Dewel, rakrom. Un o baro Dewel penas ap mande: Tu, mensho, dik kote, kai i berge Israel hi, un pen lenge glan-wi, hoi pral lende wella! Pen lenge: Tumer berge Israel, shunenn hoi o baro Dewel tumenge penell! O baro Dewel, maro rai, penell ap i bare un tikne berge, ap i panja un ap i tale, kai kran pen i menshe platse, kai le pengre chochene deblen an-mangenn: Shunenn, me anau o kurepen pral tumende, un krau kol mulne platse paash. An o tselo them atchell tumare forjendar tchi har barra pral. Tumare mulne platse wenn paash kerdo, un i chatchepangre tele phagedo, te atchell lendar tchi har barra pral. Tumare chochene debla wenn khetne dino, un nai wenn buder gar an-mangedo. Un kol boba, kai sungepaskro koowa chatchran, wenn tele dino. Kowa, hoi kran tumenge, hi kanna paash. Un kolla tumendar, kai mulo dino wenn, atchenn tchiddo ap i phub. Palle dikenn un haiwenn tumer, te hom me o baro Dewel. Gar halauter tumendar mukau o chareha mulo te dell. Kolla, kai atchenn djido, mukau pandles krik te anell an wawar themma. Kote, kai le pandle hi, wau me lenge an o shero. Un jon dikenn dren, te dom len i phagi koleske, hoi jon kran: Jon phagan mantsa un nashan chochene deblen palla. Palle rissrell lenge halauter an pende pral ko tselo djungelo koowa, hoi jon kran. Un jon dikenn un haiwenn palle, te dom me, o baro Dewel, len gar tchitcheske trad, har penom, hawi bibacht pral lende wella. Un o baro Dewel, miro rai, penas ap mande: De an tire wasta un stake tire herjentsa soreles pre, un de win gole: Hawi bibacht well pral i menshende Israel dran ko bud djungelo koowa, hoi jon kran! O chareha un i bokatar un ap i pharo nasslepen hunte merenn le. Kolla, kai an i dur them hi, merenn ap o nasslepen. Un kolla, kai djiwenn an o them Israel un trul o them trujel, kolla merenn an o kurepen. Un kolla, kai pral atchenn, merenn i bokatar. Jaake krau lentsa, bis te miri choli trujel hi. Palle hi i mulo-dine tchiddo mashkral pengre chochene deblende, un trul lengre chatchepangre trujel ap haki tikni un bari berga, un tel hako baro ruk bud patjentsa, un tel hake wawar senele ruka, kai mangan le pengre chochene deblen an, un chatchran lenge latcho sungepaskro koowa. Un tumer dikenn un haiwenn, te hom me o baro Dewel. Un me hadau miro wast ap lende un krau lengro them paash, te well ko tselo them mank o mulo diwjo them Juda un o foro Ribla i muklo them. Hako forestar, kai le djiwan, atchell tchi har barra. Palle dikenn un haiwenn le, te hom me, o baro Dewel. Un o baro Dewel penas ap mande: Tu, mensho, kawa hi, hoi penau me, o baro Dewel tumaro rai ap o them Israel. Hi doha! O tsiro hi koi, kai djal o tselo them Israel tele. Israel, kanna well miri choli pral tute, un tu djah tele. Me rakrau o tchatchepen pral tute win, un tu leh tiri phagi. Ko tselo djungelo koowa, hoi kral, anau ap tiro shero pale. Me dikau buder gar latches ap tute. Man khaiteh tu gar. Ko djungelo koowa, hoi kral, well ap tiro shero pale. Un tu leh tiri phagi. Un tumer dikenn un haiwenn palle, te hom me o baro Dewel. Kawa hi, hoi o baro Dewel, maro rai penell: Shunenn, bibacht pal bibacht wella! O tsiro hi koi, kai djal o tselo them tele. Tele djal o tselo them! Dikenn tumer, har i bibacht wella? Koi hi li! I bibacht perell pral tumende dren, pral tumende kai djiwenn an o them. O tsiro was, ko diwes hi koi, kai o ropen well, un buder kek gipen pral ap i berge hi. Sik tchorau miri choli pral tumende win. Un djau choljah tumentsa trujel, bis te miri choli trujel hi. Me rakrau o tchatchepen pral tumende win, un tumer lenn tumari phagi. Ko tselo djungelo koowa, hoi kran, anau ap tumare sherja pale. Me dikau buder gar latches ap tumende. Man khaitenn tumer gar. Ko djungelo koowa, hoi kran, well ap tumare sherja pale. Un tumer lenn tumari phagi. Un tumer dikenn un haiwenn palle, te hom me o baro Dewel, kowa kai tumen dell. Dikenn ko diwes! Dikenn, hoi wella! I bibacht hi glan o wudar. O tchilatchepen was bud un budeder. Un o pre-phurdepen hi baro. Kolla, kai djan tchilatches i wawarentsa trujel, wan tchilatche raja. Tchi atchell lendar pral. Lengro brawlepen atchell gar, witar gar lengro railepen un an-dikepen. Ko tsiro was, ko diwes hi koi! O ginepaskro nai sal gar buder. Un kowa, kai hunte bikrell tchomone, hunte rowell gar koi pral. O baro Debleskri choli well pral kal tsele menshende. O bikepaskro lell kowa gar pale, hoi lo bikras, ninna te atchell lo djido. Kowa, hoi glan-wi penlo hi, well pral kal tsele menshende. O baro Dewel lell kowa gar pale. Kek, kai doosh ap peste las, atchell djido. I menshe shunan, har an i phurdepaskri phurdedo was, te kharenn le len an o kurepen, un i kurepangre lan pengre karmangre. Un palle well miri choli jaake sik pral lende halauterende, te djal kek koi. Glan o foro hi kol lurde, kai kamenn i Israelitarjen te marell. An o foro hi i pharo nasslepen un bok. Koon win glan o foro hi, kowa well o chareha maredo. Un koon an o foro dren hi, merell ap o pharo nasslepen un i bokatar. Un kolla, kai nai nashenn penge, djiwenn ap i berge har darene taube mank i bare barra, un rowenn pral pengri doosh. Kek soor hi len buder an pengre wasta. I darjatar nai rikrenn le pengro pani gar. Gone tchiwenn le trul pende har ripja, un tchinenn pengre balla ap lengro shero tele, te sikrenn le har bud khaitell len lengri doosh. Jon trissenn i darjatar. Un lengre sherja hi lolo i ladjatar. Lengro rup witsrenn le ap o drom, un lengro sonakai hi lenge har tchik. Lengro rup un lengro sonakai nai lell len gar dran o merepen win, ap ko diwes, kai i choli o baro Deblestar pral lende well. Lengro rup un sonakai was tchi-moldo. Jon nai chan les gar, un nai krenn gar pengro per lestar pherdo. Lengro brawlepen his kowa, hoi anas len jaake dur, te peran le o baro Debleskro dromestar tele. Lengro tselo shukar koowa kras, te wan le pre-phurdo. Un jon kran pen kolestar djungele figure, chochene deblen, hoi le an-mangan. Doleske krom me, te well kau koowa lenge har tchik. Un me dau kowa an o wast kolendar, kai wenn dran wawar themma. Kol tchilatche ap kai phub randenn les, un krenn, te nai wenn kol figure buder gar an-mangedo. Un me rissrau miro shero krik mire menshendar. Un wawar menshe krenna, te well kowa pale-tchiddo, hoi mange jaake kutch hi. Awa, randepangre phagenn dren un krenn, te nai djiwau me buder gar koi. Kre i shello! O tselo them hi pherdo kolendar, kai lan rateskri doosh ap pende. Un o foro hi pherdo kolentsa, kai rikran i wawaren i sorjah tele. Doleske mukau lurden dran tchilatche natsjone pral o Israel te well, te lenn le lengre khera penge dren. Un kol raja, kai rikran i tchorwelen sorjah tele, lenge krau o pre-phurdepen paash. Un kol platse, kai mangan le pengre deblen an, mukau pale-tchiddo te krell. I daar well bari. Tchitcheske rodenn le i khatepen, kai djal lenge tchi. Kek hatsenn le. Bibacht pal bibacht well. Pale te pale shunenn le, hawo djungelo koowa was. Tchitcheske djan le pash o Debleskre rakepangre, un putchenn lendar, hoi o baro Dewel sikras len. Witar gar i rashaja nai penenn lenge, hoi te krenn le. Un i phureder djinenn kek drom win dran o merepen. O baro rai rowell, un i pralstune darenn pengro djipaske. Hakeno an o them trissell i darjatar. Me krau lentsa pal kowa har jon kran. Un jaake har kran jon o tchatchepen win pral i wawarende, jaake krau me o tchatchepen win pral lende. Palle dikenn un haiwenn le, te hom me o baro Dewel. An o shobto bersh, ap o pantchto diwes an o shobto tchon homs beshdo an miro kheer. Un i phureder kolendar, kai wan dran o them Juda pandles anlo an o them Babilonia, his glan mande beshdo. Kote peras i soor o baro Deblestar, miro rajestar, ap mande. Un me dikom jekes, kai win dikas har i mursh. Un leskro shero un leskro betch dikan win har o sonakai, kai o kham pre perell. Un o telstuno kotar, kowa hoi win dikas har leskre herja, his har jag. Un job tchiwas tchomone har i wast pal mande win, un tapras man ap mire balla ap o shero. Un an ko dikepen, hoi dikom, un hoi was o Deblestar, hadas man o ducho pre dur pral i phub, un anas man an o foro Jerusalem pash o baro wudar, hoi hi ap i nordetikri rig, glan koi platsa, hoi djal trul o Debleskro kheer. Kote his i figura tardo, hoi i menshe an-mangan, un pral kolate o baro Dewel bares chojedo his. Kote dikom o Israeleskro Dewel an peskro railepen, jaake har les dikom an koi tala. Un job penas ap mande: Tu, mensho, dik kote, kai norden hi! Un me dikom kote, kai norden hi. Un kote win glan o wudar his i chatchepaskri. Un pash o wudar his koi figura, pral kolate o Dewel jaake chojedo his. Un o baro Dewel penas ap mande: Tu, mensho, dikeh tu, hoi le krenn? Baro djungelo koowa hi, hoi o kheer Israel kate krell, te djap mange dran miro kheer win. Un tu dikess gomme bareder djunglepen. Un job anas man an o wudar glan koi platsa, hoi glan o Debleskro kheer hi. Kote dikom i cheb an i massuri. Un job penas ap mande: Tu mensho, de koi massuri dren! Un me phagom koi massuri dren. Un dikom i wudar koi palla. Un job penas ap mande: Dja koi dren, un dik ko tselo tchilatcho djungelo koowa, hoi jon kate krenn. Un me djom dren an i isema un dikom bud djungele figure an i massurja dren dino: sapa un wawar djungele vieche, kolen i menshe dran o kheer Israel an-mangenn. Glan kol figure his 70 (efta-deesh) phureder dran o kheer Israel tardo, mank lende o Jaasanja, koleskro dad o Shafan his. Un hakeno lendar his i tcharo an o wast, kai sungepaskro koowa dren hi. Un dran kowa hadas pes i tampa pre. Un o baro Dewel penas ap mande: Tu mensho, dikal tu kawa, hoi krenn i phureder dran o kheer Israel tchorchanes – hakeno lendar glan peskri figura an lakri isema? Jon penenn penge: O baro Dewel dikell men gar, un djas peske dran kau them! Un job penas dureder: Tu dikess gomme bareder djungelo koowa, hoi jon krenn. Un job anas man pash o wudar ap i nordetikri rig glan o baro Debleskro kheer. Kote his djuwja beshdo. Un kolla rowan pral o merepen ko deblestar, kai kharell Tammus. Un o baro Dewel penas ap mande: Tu mensho, dikal tu kowa? Tu dikess gomme bareder djungelo koowa, har kawa. Un job anas man dren ap koi tikni platsa glan o baro Debleskro kheer. Un glan o wudar o kherestar mashkral i glanstuni halla un i sasterni chatchepaskri his 25 (biish-te-pantch) mursha tardo. Kolla rissran pengre dume khatar o baro Debleskro kheer, un dikan ap koi rig, kai o kham pre djal. Un jon mukan pen ap i phub te perell, un mangan o kham an. Un job penas ap mande: Tu mensho, dikal tu kawa? Hi i menshenge dran o kheer Juda gar doha, te krenn le ko tselo djungelo koowa kate? O tselo them kran le pherdo tchilatchepen. Hunte choirenn le man pale te pale? Dik, har rikrenn le penge senele patria glan pengre naka! Doleske djau lentsa i choljah trujel. Jon khaitenn man buder gar. Un man well kek latchepen lenge. Ninna te denn le palle glan mire kanda pre gole, shunau me gar ap lende. Un me shunom, har das o baro Dewel soreles gole, un penas: Mu wenn le, kolla, kai denn o foro peskri phagi! Hakeno lendar te lell peskro kurepaskro kasht an o wast! Koi wan shob mursha ap o drom, kai was kotar, kai o pralstuno baro wudar hi, ap i nordetikri rig o baro Debleskro kherestar. Un hakenes his tchomone an o wast, koleha job nai marell. Un pash lende his jek, koleskre koola his dran laintikro than. Ap leskro pereskri dori his i tchinepaskri pandlo, koleha job nai laba pre tchinell. Un jon wan un atchan pash i sasterni chatchepaskri tardo. Un o railepen o Israeleskro Deblestar, kai his pral kol star bolepangren, kai kharan Cherubim, hadas pes fun kotar, un djas pash o kheer, kote kai o wudar hi. Un o baro Dewel das ap ko mursheste gole, koleskre koola dran laintikro than his, un koles i tchinepaskri ap peskri rig his, un penas ap leste: An o foro Jerusalem hi gomme menshe, kolengro dji rowell un dell gole pral kau bud djungelo koowa, hoi kate kerdo well. Dja an o tselo foro trujel, un kre i sikepen glan ap kolengre sherja. Ap kol wawar murshende penas lo jaake, te shunom kowa: Djan pal leste an o foro un denn hakenes mulo. Dikenn kek kamlepah ap lende! Kek hunte khaitell tumen! Denn i phuren mulo, un i terne murshen un i terne tchen, ninna i tchawen un i djuwjen! Ma taprenn jekeske an, koles ko sikepen glan ap peskro shero hi! Djan glanstunes pash miro kheer, un fun kotar dureder. Jaake kran le, un maran glanstunes kol pralstunen, kai glan o baro Debleskro kheer tardo his. Un o baro Dewel penas ap lende: Anenn kolen, kai mulo dino wan, ap i platse glan o Debleskro kheer! Krenn jaake o kheer pale-tchiddo! Palle djan win an o foro! Un jon djan win, un dan i menshen an o foro mulo. Un har le kowa kran, atchom me kokres ap i platsa glan o Debleskro kheer pale. Un mukom man ap i phub te perell, un dom pre gole un penom: Baro Dewel, miro rai! Hal tu jaake chojedo pral Jerusalem, te mukess halauteren mulo te dell, kai i Israelendar pral atchan? Un job penas ap mande: I doosh, hoi i menshe dran o kheer Israel un dran o kheer Juda ap pende anan, hi jaake bud. Bud marepen hi an o them. Un an o foro rikrenn i sorele i wawaren sorjah tele. Un jon penenn: “O baro Dewel djas peske dran kau them. Job dikell men gar!” Doleske dikau me kek kamlepah ap lende, un jon khaitenn man gar. Lengro tchilatchepen anau ap lengre sherja pale. Koi was ko mursh, koleskre koola dran laintikro than his, un koles i tchinepaskri ap peskro pereskri dori pandles his, un penas: “Me krom kowa, hoi tu mange penal.” Un me dikom ap ko bolepen, hoi his pral i sherja fun i bolepangre, un dikom tchomone jaake blaueto har ko kutch blaueto bar, hoi kharell Safiro. Kowa dikas win har i rajeskri beshepaskri. Un o baro Dewel penas ap ko mursheste, kai his rido an laintikro than: Dja mashkral kol rade tel i bolepangre, un le tire wasta pherdo jagengro kasht, hoi chatchell, un mashkral kol bolepangre hi. Un witse les pral o foro win. Un ko mursh djas glan mire jaka mank kol rade. Un har lo kote dren djas, his kol bolepangre tardo ap i tchatchi rig o Debleskro kherestar. Un i wolka kras koi tikni platsa glan o Debleskro kheer pherdo. Un o baro Debleskro railepen, hoi his pral kol bolepangren, hadas pes fun kotar, un djas pash o kheer, kote kai o wudar hi. Un o tselo kheer was pherdo fun koi wolka, un i glanstuni platsa his pherdo o baro Debleskro railepen. Un kol tchirklengre mussja fun kol bolepangre kran jaake bari gole, har te rakrell o sorelo Dewel. Un me shunom lat ninna an koi bari glanstuni platsa. Un har penas o baro Dewel ko mursheske, kai his rido an laintikro than, te djal lo mank i rade un mank i bolepangre, te lell lo jag, djas ko mursh mank lende un atchas tardo pash jek rada. Kote tchiwas jek kol bolepangrendar peskro wast win, un las koi jagatar, hoi mashkral kol bolepangre his, un das lat an i wasta ko murshestar, kai his rido an laintikro than. Un kowa las koi jag un djas win. Un tel lengre tchirklengre mussja his i bolepangren tchomone har win dikas har i mensheskre wasta. Un me dikom star rade tardo pash i bolepangre, pash hako bolepaskro his jek rada. Un kol rade dikan senelo win har i kutch senelo bar. Jek rada dikas win har i wawar. Un jon his jaake kerdo, har te well jek rada an i wawar dren. Te djan le, nai djan le ap hake star rigja. Un jon rissran pen gar trujel. Kote, kai i glanstuni djas, ap koi rig djan i wawar ninna. Un jon rissran pen gar trujel. Un halauter lendar, o dumo, i wasta, i tchirklengre mussja un lengre rade his pherde jaka ap haki rig. Un hakenes his peskri rada. Un me shunom, har wan i rade kharedo ‘tradede rade’. Un hakenes kol bolepangrendar his i shero, kai his ap hake star rigja jaka un i mui. Ap i glanstuni rig dikas lo win har i bolepaskro, ap i duiti rig har i mensho, ap i triinti rig har i lewo, ap i starti rig har i adlari. Un kol bolepangre hadan pen. Kolla his kol emlige bolepangre har dikom, har homs pash o lengsto pani Kebar. Te djan kol bolepangre, palle djan ninna kol rade pentsa. Un te kran le pengre tchirklengre mussja pre un buchlo, te hadenn le pen pre i phubjatar, palle atchan ninna i rade ap lengri rig. Te atchan jon tardo, palle atchan jon ninna tardo. Un te hadan le pen pre i phubjatar, hadan jon pen ninna. I rade kran, hoi i bolepangre kaman. Un o baro Debleskro railepen, hoi his pash o wudar o kherestar, djas pale krik un hadas pes pral kol bolepangre. Un kol bolepangre kran pengre tchirklengre mussja buchlo, un hadan pen pre i phubjatar glan mire jaka. Un har djan le win, his kol rade ap lengre rigja. Un i bolepangre tchiwan pen pash ko wudar o baro Debleskro kherestar, hoi ap koi rig hi, kai o kham pre djal. Un o railepen o Israeleskro Deblestar his pral lende. Kolla his kol bolepangre, hoi dikom me tel o Israeleskro Debleste, har homs pash ko lengsto pani Kebar. Un me haiwom, te his kolla Cherubim. Hakenes lendar his jaka un i mui ap hake star rigja leskro sherestar. Un hakenes his star tchirklengre mussja, un tel kol tchirklengre mussja har wals len menshengre wasta. Un lengre sherja his jaake har dikom me len, har homs pash ko pani Kebar. Un jon djan khetne ap hake rigja, har kaman le. Hakeno dikas glan peste. Un o ducho hadas man pre un anas man glan o baro Debleskro kheer, pash ko baro wudar, hoi kote hi, kai o kham pre djala. Un glan ko baro wudar his 25 (biish-te-pantch) mursha. Un me dikom mashkral lende o Jaasanja, koleskro dad o Assur his, un o Pelatja, koleskro dad o Benaja his. Kolla his pralstune pral i menshende. Un o baro Dewel penas ap mande: Tu, mensho, kalla hi kol mursha, kolen tchilatchepen glan hi. Te putchenn i menshe an o foro lendar: “Hoi hunte kras mer?” Palle penenn le lenge sawo koowa, hoi anell len an i bibacht. Jon penenn: “Hi gar o tsiro koi, te kras menge khera? O foro hi har i piri, un mer ham har o mass, hoi dren hi. Menge djal tchi.” Doleske peness tu, mensho, lenge, hoi mukau me, o Dewel, ap lende te well! Un o ducho o baro Deblestar was ap mande, un penas ap mande: Pen i menshenge an Israel: Kawa penell o baro Dewel: Djinau tumaro rakepen. Un kowa, hoi an tumaro shero trujel djal, prindjrau me ninna. Tumer dan buden mulo an kau foro. Un i dromma an kau foro hi pherdo kolendar, kai wan mulo dino. Doleske penau me, o baro Dewel, tumaro rai: Kolen, kai tumer an o foro mulo dan, kolla hi o mass, un o foro hi i piri. Tumen witsrenn le dran leste win. Tumer darenn glan o kurepen. Un o charo anau pral tumende. Kowa penell o baro Dewel, tumaro rai. Me tradau tumen dran ko foro win, un dau tumen an o wast i menshendar dran i wawar them, un mukau len te denn le tumenge tumari phagi. Tumer wenn o chareha mulo dino. Kate an o them Israel dau tumen tumari phagi. Un tumer dikenn un haiwenn, te hom me o baro Dewel. Tumer atchenn gar an kau foro har o mass an i piri. Kate an o them Israel dau tumen tumari phagi. Un tumer dikenn un haiwenn, te hom me o baro Dewel. Tumer kran gar kowa, hoi tumendar kamom. Un rikran gar ap mire tchatchepaskre laba. Na-a, tumer djiwan pal i tchatchepangre laba kol menshendar, kai an i themma trul tumende djiwenna. Un har rakrom kal laba win, hoi o Dewel man das, meras o Pelatja, koleskro dad o Benaja his. Un me mukom man ap i phub te perell, un dom bari gole: Baro Dewel, miro rai! Kameh tu halauteren mulo te dell, kai i Israelendar pral atchan? Un o baro Dewel penas ap mande: Tu, mensho, kol menshe, kai gomme an o foro Jerusalem djiwenn, kolla penenn fun tire phralendar un tire menshendar un i tsele wawar Israelendar, kai pandles an o them Babilonia anlo wan: “Dur krik hi le o baro Deblestar! Menge hi kanna o them!” Doleske pen: Kawa penell o baro Dewel, maro rai: Awa, me tradom len dur krik an wawar themma, un mank wawar menshende. Ninna te djiwenn le kate te kote an bud themma, un hi buder gar khetne, hom me pash lende, te nai mangenn le man an, an kol themma, kai le anlo wan. Me, o baro Dewel, lengro rai, lau len khetne dran kol tsele themma un natsjone, an kolende jon tradedo wan, un dau len o them Israel pale. Te wenn le kote khere, witsrenn le kol tsele chochene deblen un djungele figuren win dran o them. Un me dau len i newo dji, un tchiwau i newo ducho an lende dren. Un me lau ko dji dran bar dran lengro betch win. Un dau len i masselo dji. Palle krenn le, hoi lendar kamau, un djiwenn pal mire tchatchepaskre laba. Un jon hi mire menshe, un me hom lengro Dewel. Kolla, kai pandan pengro dji ap i chochene deblen un djungele figuren, kolenge anau lengro tchilatchepen ap lengre sherja pale. Kawa penell o baro Dewel, maro rai. Un kol bolepangre hadan pengre tchirklengre mussja, un khetne lentsa hadan pen kol rade. Un o railepen o Israeleskro Deblestar his pral lende. Un o baro Debleskro railepen hadas pes un djas dran o foro win, un tchiwas pes ap i berga, hoi glan o foro tchiddo hi, kote kai o kham pre djala. Un an ko dikepen, hoi dikom, un hoi was o Deblestar, hadas man o ducho pre, un anas man pale pash kolende, kai pandlo krik anlo wan an o them Babilonia. Un ko dikepen, hoi dikom, djas krik. Un me penom kol pandlenge halauter, hoi o baro Dewel mange penas un sikras. Un o baro Dewel penas ap mande: Tu, mensho, djiweh mank sawe menshende, kai mukenn pen tchi te penell. Kolen hi jaka, te dikenn le, un kamenn tchi te dikell. Un len hi kanda, te shunenn le, un kamenn gar te shunell. Jon mukenn pen tchi te penell. Tu mensho, le tire koola khetne, har te wals jek, kai hunte djal an o pandepen. Un kre tut pral o diwes ap o drom, te nai dikenn kowa halauter. Glan lengre jaka djas tu kote win, kai khere hals, un djas ap i wawar platsa. Jaake te nai wals, te djal lenge i jaka pre – kolenge, kai mukenn pen tchi te penell. Ap o diwes hidje ko koowa hoi tuha leh win dran o kheer, te hunte dikenn le les. Un rati dja win glan lengre jaka, jaake har jek win djal, kai djal an o pandepen. Glan lengre jaka phage barra dran i massuri win, un hidje tiro koowa koi win. Glan lengre jaka le halauter ap tiri phik! Un har tamlo was, dja win! Un tchip i diklo trul tire jaka, jaake te dikess gar o them, hoi mukeh. Kamau, te wess i sikepen i Israelenge, hoi sikrell lende, har dau len trad. Un me krom jaake, har mange penlo was. Miro koowa hidjrom pral o diwes jaake win, har jek, hoi hunte mukell peskro them. Un har rati was, phagom barra win dran i massuri mire wastentsa. Un har tamlo was hidjrom halauter koi win, lom les ap miri phik, un djom mange glan lengre jaka. Un sik o wawar diwes penas o baro Dewel ap mande: Tu, mensho, shunal, hoi penan i Israelitarja. Kal menshe, kai mukenn pen tchi te penell, putchan tutar: “Hoi kreh tu koi?” Pen lenge: O baro Dewel, miro rai, rakras mantsa. Kowa hoi lo mange penas, te penap tumenge dureder, hi i pralstunenge an o foro Jerusalem un i tsele Israelenge, kai kote djiwenn. Ap kowa, hoi krom, nai dikenn le, har lenge djal. Me hom lenge i sikepen: Jon hunte djan penge un wenn pandles krik anlo. Un o rai pral lende lell peskro koowa ap i phik un djal win an o tamlepen. Un jon phagenn barra win dran i massuri, te hidjrell lo peskro koowa kote win. Trul peskre jaka pandell lo i diklo, te dikell lo gar o them. Me, o baro Dewel, witsrau miri netsa pral leste win, te well lo tapedo an mire dorja. Un pandles well lo an o them anlo, kai i Babilonarja djiwenn. Ko them nai dikell lo gar. Un kote merell lo. Un i tsele menshe, kai trul leste trujel hi, kolla, kai pash leste rikrenn, un leskre lurde, kolen tradau me ap hake rigja. Un o charo lell len palla. Palle, te tradom len an wawar themma un mank wawar menshende, dikenn un haiwenn le, te hom me o baro Dewel. O charo, i bok un i pharo nasslepen marenn bud lendar. Gar bud lendar mukau djido. Kolla nai penenn kol menshenge, pash lende jon djiwenn, hawo djungelo koowa i Israelitarja kran. Jaake dikenn un haiwenn kolla ninna, te hom me o baro Dewel. Un o baro Dewel penas ap mande: Tu, mensho, cha tiro maro trisslepah! Un an daar un trisslepen pijess tiro pani. Un pen ap i Israelitarja, kai hi pash tute an kau them: Kawa penell o baro Dewel, maro rai, pral kolende, kai djiwenn an o foro Jerusalem an o them Israel: Bud tchilatcho koowa krenn le: Jek rikrell o wawares tele. Doleske well ko diwes, kai chan le pengro maro darjah, un pijenn pengro pani trisslepah i trashatar. Lengro them well i muklo them, kai tchi atchell. An kol forja djiwell buder kek. Un o hachetikro them well i mulo them. Palle dikenn un haiwenn tumer, te hom me o baro Dewel. Un o baro Dewel penas ap mande: Tu mensho, pen mange, hawo rakepen hi kowa, hoi tumer rakrenn an o them Israel? Tumer penenn: O tsiro djal trujel un tchi well kolestar, hoi o Debleskre rakepangre penan. Doleske pen ap lende: Kawa penell o baro Dewel, maro rai: Me sikrau lende, te hi kowa gar tchatcho. Un krau, te well ko rakepen gar buder rakedo an o them Israel. Pen lenge: O tsiro well sik, kai well lauter tchatcho hoi glan-wi penlo was. Palle dikell kek mank i Israelitarja tchomone glan-wi, hoi tchi-moldo hi. Witar kek penell laba glan-wi, hoi i menshe kamenn te shunell, un hoi wenn gar o Deblestar. Me, o baro Dewel, penau ap tumende! Kowa, hoi me rakrau, well ninna, un well an i tikno tsiro. Tumenge, kai mukenn tumen tchi te penell, penau me: Jaake rah har tumer djiwenn, krau, te well tchatcho, hoi penom. Kawa penau me, o baro Dewel, tumaro rai. Un pale penas o baro Dewel ap mande: Tu, mensho, shun, hoi penell o kheer Israel pral tute: “Ko dikepen, hoi kowa dikell, kowa well gar sik. Un kowa, hoi lo glan-wi penell, hi i tsireske, hoi gomme dur krik hi.” Doleske pen lenge: Kawa penell o baro Dewel, miro rai: Kowa, hoi penom, well sik. Ko lab hoi me rakrom, well tchatcho. Kowa penau me, o baro Dewel, tumaro rai. O baro Dewel penas ap mande: Tu, mensho, de kolen an Israel trad, kai denn glan, te hi le mire rakepangre, un rakrenn dran pende win, un penenn ‘Kau lab well o Deblestar’. Pen lenge: Shunenn, hoi o baro Dewel penell tumenge! Kawa penell o baro Dewel, maro rai: Bibacht well ap kol tchilatche rakepangre, kai penenn glan-wi, hoi dran lengro dji wella, un kolen kek dikepen dikan, hoi mandar was! Tumer Israelitarja, kolla, kai penenn, te hi le tumaro Debleskre rakepangre, hi har diwje djukle, kai rodenn chapen mank i barra o tele-phagedo forestar. Jon tchiwan pen gar pre an koi cheb, kai i barra win phagedo wan, un kran kek massuri trul o kheer Israel, te atchans le soreles tardo an o kurepen ap ko diwes, kai o baro Dewel o tchatchepen win krell pral lende. Lengro dikepen hi tchi-moldo. Un lengro durkepen hi chochepen. Ninna te bitchras len gar o baro Dewel, penenn le ‘Jaake penas o baro Dewel’, un lurenn pre, te well kowa, hoi jon glan-wi penan. Me penau lenge: Tumaro dikepen hi tchi-moldo. Un tumaro durkepen hi chochepen. Har nai penenn tumer: “Kawa penell o baro Dewel”, kai me tchi rakrom? Doleske penell o baro Dewel, maro rai: Tumer rakrenn, hoi gar tchatcho hi, un penenn glan-wi, hoi chochepen hi, doleske wau me pral tumende, penell o baro Dewel, maro rai. Miro wast well pral kol rakepangre, kai penenn glan-wi, hoi gar tchatcho hi, un kai durkrenn chochepen, te dap len i phagi. An o tsillo, kai mire menshe khetne wenn, nai wenn jon gar dren. Un an o liil, kai i laba i menshendar dran Israel dren tchinlo hi, wenn lengre laba gar dren tchinlo. Un an o them Israel wenn le gar palpale. Palle dikenn un haiwenn tumer, te hom me o baro Dewel, tumaro rai. Jon anenn mire menshen o tchatcho dromestar tele, un penenn: “Lauter hi mishto.” Un tchatchepah, tchi hi mishto. Mire menshe kran pen i massuri dran barra, hoi rikrenn gar. Un i rakepangre wan, un makan lat parnes. Pen kolenge, kai makenn parnepen koi pral: “Kai massuri perell khetne!” I sorelo brishin well, un brishineskre barra perenn, un i sorelo ducho phurdell. Koi perell koi massuri khetne. Palle putchenn le tumendar: Kai hi ko shukar parnepen, hoi makan ap koi massuri? Kawa penell o baro Dewel, maro rai: An miri tati choli mukau me i sorelo ducho win te phagell, un i sorelo brishin te well, un brishineskre barra te perell, te well i massuri paash dino. Jaake phagau koi massuri tele, hoi tumer parnes makan. Me mukau lat trujel te witsrell, te wenn lakre telstune barra diklo. Te perell li khetne, perenn i barra ap tumende, un tumer merenn. Un tumer dikenn un haiwenn, te hom me o baro Dewel. Te was miri tseli choli ap koi massuri un ap kolende, kai kran lat parno, penau ap tumende: Koi massuri hi buder gar koi, witar gar kolla, kai lat parnes makan. Kolla hi i rakepangre an o them Israel, kai dan glan, te wals len i lab o Deblestar un penan i menshenge an Jerusalem glan-wi “lauter hi mishto”, ninna te hi tchi mishto. Kowa penau me, o baro Dewel, tumaro rai. Tu mensho, pen ap i djuwjende tire menshendar, kai denn glan, te hi le Debleskre rakepangre! De len trad, un pen lenge: Kawa penell o baro Dewel, maro rai: Bibacht well ap tumende! Tumer siwenn durkepangre dikle, hoi wenn pandlo trul i mussja un trul i sherja hakenestar, i ternendar un i phurendar, te well tumen soor pral lende. Kamenn tumer wawar menshen an o merepen te anell, un tumer kokres djido atchenn? Tumaro durkepah anenn tumer ladj ap mande glan mire menshende, te lenn i wast pherdo djob un i kotar maro. Mire menshenge penenn tumer chochene laba. Un jon kamenn te shunell ap chochepen. Tumaro chochepah anenn tumer sawe menshen an o merepen, kai hunte merans gar, un krenn, te atchenn sawe djido, kai hunte merans. Doleske penell o baro Dewel, maro rai: Me krau tumare durkepangre dikle paash, kolentsa taprenn tumer menshen har te wans le tchirkle. Kal dikle tserdau tumare mussjendar tele. Un lau kol menshen win, kolen tumer tapran, har te wans le tchirkle. Un kol dikle, hoi tchiwan trul tumare sherja, tserdau krik. Un lau mire menshen dran tumaro wast win, te nai taprenn len buder gar. Palle dikenn un haiwenn tumer, te hom me o baro Dewel. Tumare chochene labentsa dukran i djia kolendar, kai an o tchatchepen djiwenn, un kolenge kamom kek daar te krell. Un tumer kran i wasta kolendar sorelo, kai tchilatcho koowa krenn. Jaake kran tumer, te djan le gar tele lengro tchilatcho dromestar, te atchenn le djido. Doleske krau, te penenn nai buder gar chochepen glan-wi, witar gar nai durkrenna! Na-a, me kamau mire menshen dran tumare wasta win te lell. Un tumer dikenn un haiwenn palle, te hom me o baro Dewel! Un pash mande wan mursha i phurendar dran Israel, un jon beshan pen glan mande tele. Koi penas o baro Dewel ap mande: Tu, mensho, kal mursha rikran ap pengre chochene deblen, un tchiwan len pre glan pende, kolen, kai anenn len ap o tchilatcho drom. Hoske mukap man sawendar te putchell? Pen lenge: Kawa penell o baro Dewel, maro rai: Hakeno dran o kheer Israel, kai kras peskro dji pre peskre chochene deblenge, un tchiwas len pre glan peste, kolen, kai anenn les ap o tchilatcho drom, un well palle pash miro rakepaskro, te putchell lo mandar tchomone, koleha rakrau me, o baro Dewel, jaake, har hunte well rakedo jekeha, kai bud chochene deblen an-mangell. Jaake krau, te krenn i Israelitarja pengre djia pale mange pre, jon, kai mukan miro drom un mangenn wawar deblen an. Doleske pen ap o kheer Israel: Kawa penell o baro Dewel, maro rai: Djan tele tumaro tchilatcho dromestar, un mukenn tumare chochene deblen, hoi jaake djungelo an mire jaka hi! Hako Israelitari, un hako wi-themari pash tumende, kai mange o dumo sikrell, un peskro dji i chochene deblenge pre krell, un len glan peste tchiwell, kolen, kai anenn les ap o tchilatcho drom, un well palle pash miro rakepaskro, te putchell lo mandar tchomone, koleha rakrau me, o baro Dewel, kokres. Me dikau tchilatches ap leste. Un ap leste dikenn i menshe, hoi saweha djal, kai sawo koowa krell, un jon rakrenn lestar i rah tsiro. Me krau les pale-tchiddo hako tsireske, te nai djiwell lo buder gar mank mire menshende. Jaake dikenn un haiwenn tumer, te hom me o baro Dewel. Te mukell pes i Debleskro rakepaskro jaake dur te anell, te dell lo les i lab mandar dureder, palle krau me, o baro Dewel, te dell lo i chocheno lab dureder. Un me hadau miro wast pral leste, un krau les pale-tchiddo, te djiwell lo buder gar mank mire menshende Israel. Jaake hunte hidjrenn kol dui pengri doosh: Kowa, kai putchas, un ko Debleskro rakepaskro. Kowa krau, te perell o kheer Israel gar buder mandar tele, un krell pes buder gar pale-tchiddo dran ko tseli doosh, hoi le ap pende anenn. Un jon wenn mire menshe, un me wau lengro Dewel, penell o baro Dewel, maro rai. Un o baro Dewel penas ap mande: Tu, mensho, djiness, te phagenn i menshe an jek them mantsa, un rikrenn buder gar ap mande, dau me len i phagi. Un krau, te hi len buder gar doha maro. Un bitchrau i bok an o them, te merenn i menshe un i vieche i bokatar. Ninna te wans kal triin mursha an ko them, o Noah, o Daniel un o Hiob, palle lans jon kokres pengro djipen dran o merepen win, kek wawar lentsa. Jon djiwan an o tchatchepen. Doleske loms len kokres dran o merepen win. Kawa penau me o baro Dewel, tumaro rai. Te anoms diwje viechen an o them, kai marenn kolen, kai kote djiwenn, un o tselo them wals i mulo them, kai kek buder ap o drom hi i darjatar kol diwje viechendar, un kal triin mursha wans ninna an ko them, nai lans le kokres pengro djipen dran o merepen win, un gar lengre tchawen un tchen. Un o them wals i mulo them. Jaake dau man sowel pash miro djipen, penell o baro Dewel, maro rai. Te mukoms me i kurepen win te phagell an ko them, un mukoms menshen un viechen kote mulo te dell, un kal triin mursha wans an ko them, nai lans le kokres pengro djipen dran o merepen win, un gar lengre tchawen un tchen. Jaake dau man sowel pash miro djipen, penell o baro Dewel, maro rai. Te bitchroms i pharo nasslepen an ko them, un mukoms an miri tati choli menshen un viechen te merell, un o Noah, o Daniel un o Hiob wans ninna an ko them, palle lans le gar pengre tchawen un tchen dran o merepen win. Kokres pengro djipen nai lans le dran o merepen win doleske, kai djiwan jon an o tchatchepen. Jaake dau man sowel pash miro djipen, penell o baro Dewel, maro rai. Un kanna penell o baro Dewel, maro rai: Ap ko tsiro, kai bitchrau star phare dawa pral ko foro Jerusalem – kurepen, bok, diwje vieche un pharo nasslepen, – te merenn i menshe un vieche koi dren, palle hi sawe koi, kai atchenn djido lendar. Kolla wenn khetne pengre tchawentsa un tchentsa win anlo pash tumende an o them Babilonia. Te dikenn tumer palle, har jon djiwenn, un hoi le krenn, well tumari duk pral koi bari bibacht tikneder, hoi anom pral o foro Jerusalem. Te dikenn tumer, har le djiwenn, un hoi le krenn, haiwenn tumer, hoske me kowa jaake o foreha Jerusalem hunte krom. Un tumari duk koi pral well krik lino dran tumare djia. Kowa penau me, o baro Dewel, tumaro rai. Un o baro Dewel penas ap mande: Tu, mensho, pen mange: Hi o kasht i drakengro rukestar feteder har o wawar kasht dran o weesh? Well lo lino, te krell jek tchomone lestar? Nai well lo an i massuri dino, te pandell jek tchomone ap leste? Na-a, i drakengro kasht well an i jag witsedo, te well lo chatchedo. Te chatchras o glanstuno kotar un o palstuno kotar lestar un kowa mashkral hi an-chatchedo, hi lo gomme tchomone moldo? Na-a! Har his ko kasht gomme tseles, nai kras kek tchomone lestar. Kanna, kai hi lo chatchedo, hi lo budeder tchi-moldo. Doleske penell o baro Dewel, maro rai: Jaake har krom, te hi o drakengro kasht tchi wawareske moldo, har te well lo chatchedo, jaake krau ninna kolentsa, kai djiwenn an o foro Jerusalem. Me dikau tchilatches ap lende, un dau len pengri phagi: Bis kanna wan le dran i jag win. Kanna well i jag pral lende, un chatchrenn len pre. Koi pre dikenn un haiwenn tumer, te hom me o baro Dewel. Me krau, te well o them i mulo them. Kowa krau doleske, kai phagan le mantsa, penell o baro Dewel, maro rai. Un o baro Dewel penas ap mande: Tu mensho, rike i menshenge an o foro Jerusalem glan i jaka, hawo djungelo koowa jon kran! Pen lenge: Kawa penell o baro Dewel, maro rai: O them Kanaan hi o them, dran koleste tire phure wan, un kai tu boldo wal. Tiro dad his i Amorari, tiri dai i menshendar Het. Ap ko diwes, har tu boldo wal, his kowa jaake: Kek tchinas koi dori tele, kolah ap tiri date pandlo hals. Witar kek thowas tut an pani tele, un makas tut o loneha tele. Kek tchiwas pherne trul tute. Kekes khaital tu, te krals lo sawo koowa ap tute dran kamlepen. Na-a, tu wal tchiddo muklo win ap i phub. Jaake his ap ko diwes, har tu boldo wal. Kek kamas tut. Kote djom me kote miro drom, kai tu tchiddo hals. Un me dikom tut, har tu ratles koi tchiddo hals. Un me penom ap tute: Tu atchess djido! Awa, ap tute penom: Tu djiwess, un wess baro! Tu wal har i shukar bluma. Un wal baro un i un shukar djuwel. Tire tchutchja wan baro un tire balla lengsto. Nango hals. Un me djom miro drom, kai tu hals, un dikom tut. Un tiro tsiro was, te kamess i murshes un kress le bijab. Kote tchiwom miri baja pral tute un tchakrom tut. Un me djom tuha i sowel dren, un pandom miro dji ap tute, un penom: “Tu wess miro.” Kawa hi, hoi penas o baro Dewel, maro rai. Un me thowom tut an pani, un thowom o rat tutar tele, un makom tut djeteha. Un me riwom tut an raile ripja, kai shukar koowa dren sido his, un tchiwom kircha dran latcho ledera ap tire pire, un i pandepen dran kutch laintikro than ap tiro shero. Un i baja dran phar tchiwom trul tute. Un kutch koowa tchiwom ap tute: Werklia trul tire mussja, un trul tiri meen, i gustri an tiro nak, un kanengre an tire kanda, un i kutch rajeskri stadi ap tiro shero. Un jaake wal tu shukar kerdo o sonakajeha un rupeha. Un tire koola his dran kutch laintikro than un dran phar. Un tut his raile ripja kerdo an shukar subjakri budi. Un tu chal o chapen dran latcho jarro, gwin un djet. Un tu hals i shukapen un wal i rajetsa. Un tutar was an i wawar themma penlo, har shukar tu hal. Ko kutch koowa, hoi ap tute tchiwom, kras tiro shukapen jaake baro, te nai wals gar bareder. Kawa hi, hoi penas o baro Dewel, maro rai. Un tu wal pre-phurdo dran tiro shukapen. Un har i wawar tut jaake sharan, witsral tut hakeneske ap i meen, kai kote djas, kai tu hals, un dal tut leske. Un tu lal tire raile ripjendar, un tchiwal len kote ap i phub, kai i chochene debla an-mangedo wan. Un jaake har i lubni dal tut hakeneske, kai kamas. Sawo koowa das an kek tsiro, un well buder gar. Un tu lal ko kutch koowa dran sonakai un rup, hoi me tut dom, un kral tuke figure lestar, un mangal len an, un chochral man jaake lentsa. Un tu lal ninna tire raile ripja, kai hi kerdo an shukar subjakri budi, un riwal len lenge an. Un glan lende tchiwal ko djet un ko sungepaskro koowa, hoi mandar lal. Un kowa hoi dom me tut te chal, ko latcho jarro, djet un gwin tchiwal tu glan lende, te dikenn le latches ap tute. Awa, jaake dur djal tu, penell o baro Dewel, maro rai. Tire tchawe un tcha, kai hi mire tchawe, kolen lal tu un dal len lenge mulo, te chan le len pre. His tuke gar doha, te mukal man? Hunte lal gomme mire tchawen un dal len mulo, un mukal len i chochene deblenge te chatchrell? Un pash ko tselo djungelo koowa, hoi tu kral, un har i lubni djiwal, bistral ko tsiro, kai terno hals, un nango hals un ratles tchiddo hals. Har djungeles djal tuke, penell o baro Dewel, maro rai! Gar kokres kau tchilatcho koowa kral! Na-a, ap i tsele platse, kai menshe khetne wenn an i foro, kral tuke mangepaskre platse, kai mangal chochene deblen an. Un kote kai i dromma khetne wenn, kral mangepaskre platse un kral te was tiro shukapen tchadepaske. Un sowal hakeneha, kai was tuke ap o drom. Un tiro lubjengro koowa was budeder un budeder. Tu lubras trujel i Egiptarentsa, kolen bari chantch hi, un kolengro them pash tiro them tchiddo hi. Un kral bud lubjengro koowa, te tapras man i choli. Doleske hadom miro wast, te dap tut i phagi, un lom tuke i kotar them krik kolestar, hoi dom tut. Un i djuwjenge an o them Filistia, kai his chojedo ap tute, dom tut an i wasta, te krenn le tuha, har jon kamenn. Un jon ladjan pral tiro wi-ladjedo djipen. Tu lal gar doha, un lubral kolentsa dran o them Assur trujel. Un ninna kowa his tuke gar doha. Koi kral gomme budeder lubjengro koowa, un lubral trujel kolentsa dran o them Babilonia, kai i parepangre djiwenn. Un ninna kolendar lal gar doha. Har chatchell miri choli pral tute, te kral tu kowa lauter, penell o baro Dewel, maro rai. Tu wal i bari wi-ladjedi lubni. Kote kai i dromma khetne wenn, un ap haki platsa kral mangepaskre platse, kai chochene deblen an-mangal. Un tu hals gar har wawar lubja: Tu kamal kek lowe koleske, hoi kral. Tu hal har i djuwel, kai chochras peskro romes, un sowal wawar murshentsa un gar tiro romeha. Haki wawar lubjat well lowe dino. Tu dal gomme kolen, kai tut lan, tchomone. Un ginal len, te wenn le pash tute dran kol themma, kai le hi, un sowenn tuha. Jaake kral wawartchandes har i wawar lubja: Tuke nashas kek palla. Un kek das tut lowe. Tu plaissral len! Jaake kral wawartchandes har wawar lubja krenn. Doleske shun, Jerusalem, tu lubni, hoi o baro Dewel penell! Kawa penell o baro Dewel, maro rai: Tiri chantch his baro. Un har i lubni sikral tut nanges glan tire pirnende, un mangal tire djungele chochene deblen an, un maral lenge tire tchawen. Doleske dik, me kharau lauteren khetne, kai tuha trujel kran, un an kolengre jaka jaake shukar hals, kolen tu kamal, un kolen gar kamal. Un dran i tsele themma, hoi trul tute tchiddo hi, anau len khetne, te djan le ap tute pre. Palle riwau tuke glan lengre jaka tire koola win, te dikenn le tut, har tu nango hal. Un me dau tut sawi phagi, har kol djuwja lenna, kai chochran pengro romes un maran i menshes. Un me mukau miri soreli choli pral tute te well. Un me dau tut an lengre wasta, te denn le tire mangepaskre platse khetne, kai chochene deblen an-mangal, un randjenn tuke tire koola win, un lenn penge tiro sonakaskro koowa, un mukenn tut nanges tchiddo. Un jon lenn bud menshen khetne, kai djan khatar tute, un witsrenn tut barrentsa mulo. Un pengre charentsa denn le tut an kotja. Un tire khera chatchrenn le an i jag pre, un denn tut tiri phagi glan i jaka bud djuwjendar. Jaake krau, te nai lubreh buder gar trujel, un nai gineh tuke buder kek pirnes. Palle djal miri tati choli pral tute krik, un miro dji dukrell man buder gar, un hom buder gar chojedo pral tute. Tu bistral, hoi tuke krom, har terno hals. Un choiral man ko tselo koweha, hoi kral. Bud djungelo koowa kral, un koi pashel kral wi-ladjedo koowa. Doleske anau kowa lauter, hoi kral, ap tiro shero pale, penell o baro Dewel, maro rai. Jerusalem, tu dikess: Menshe san pral tute kal gosewe labentsa: “Jaake har i dai, jaake ninna i tchai.” Tu hal i tchai tiri datar, koja peskro romeske un peskre tchawenge o dumo sikras. Un tu hal i pheen tiri phenjatar, kai peskro romeske un peskre tchawenge o dumo sikras. Tumari dai his i menshendar Het un tumaro dad his i Amorari. Tiri phureder pheen hi i Samaria peskre tchentsa, kolla ap i serwi rig tutar djiwenn. Un tiri tikni pheen, hoi ap i tchatchi rig tutar djiwell, hi i Sodom peskre tchentsa. Tuke his gar doha, te djas ap lengre tchilatche dromma, un te kress ko djungelo koowa, hoi jon kran! Na-a, tu wal gomme tchilatcheder har jon, un kral gomme djungleder koowa har jon kran. Doleske dau man sowel pash miro djipen, me o baro Dewel, tumaro rai: I Sodom, tiri pheen, un lakre tcha kran gar sawo wi-ladjedo koowa, har kral tu un tire tcha! Koi doosh tiri phenjatar Sodom his kaja: Joi his pre-phurdo. Lat his budeder har doha chapen un djiwas pengre tchentsa i shukar djipen. Kol tchorwelenge un kolenge, kai tele rikede wan, wan le gar ap i rig. Na-a, jon kran pen bares, un kran glan mire jaka, hoi mange djungeles hi. Doleske lom lat ninna krik, har kowa latar dikom. Tu hal budeder har dui kope jaake tchilatcho har i Samaria. Tu kral budeder djungelo koowa har i Sodom un i Samaria kran. Te dikell jek ap tute, un palle ap lende, hunte patsell lo, te hi kol dui latche forja. Kanna hunte hidjress tiri ladj! Tiri doosh hi jaake bud bareder har tire phenjengri doosh. Un jon dikenn langs tute win, har te wals len kek doosh. Jaake dau tute i bareder phagi har lende dom. Doleske ladjess tu tut. Hidje tiri ladj! O diwes well, kai krau, te well lauter pale latches i forjenge Sodom un Samaria un kol gabenge trul lende. Un ninna tuke well lauter pale mishto. Kowa krau, te hidjress tiri ladj un ladjess pral halauter, hoi kral, jaake te dikenn i forja Sodom un Samaria, te anan le gar jaake bud doosh ap pende har tu ap tute anal. Palle lenn lengre djia newi soor. Un tire phenja, i Sodom un i Samaria, un lengre tcha wenn pale jaake, har jon glan kowa his. Ninna tu un tire tcha wenn pale jaake, har tumer glan kowa hans. An ko tsiro, kai jaake pre-phurdo hals, rakral pal tiri phenjate Sodom. Palle was ko tsiro, kai dikas hakeno, har tchilatcho hals. Un kanna dikenn i menshe an i themma Edom un Filistia un an i wawar themma, hoi trul tute hi, ap tute tele un praassenn tut. Jaake perell tiro wi-ladjedo un djungelo koowa ap tute pale. Un tu hunte hidjress tiri ladj. Kawa penell o baro Dewel. Kawa penell o baro Dewel, maro rai: Awa, me krau tuke jaake, har tu kral: Tu dal tut sowel, te rikreh ap mande, un rikral koi sowel gar. Ninna te rikral tiro lab gar, bistrau me kowa gar, hoi tuha win krom, har hals terno. Un me krau tuha pale newes win, te wap tiro Dewel. Un kowa, hoi tuha newes win krau, atchell hako tsireske. Palle ladjeh tut pral kowa, hoi kral, te dikeh, har lau tiri phureder un tiri terneder pheen, un tchiwau tut pral lende, te wenn le tuke har tire tcha. Kowa hi bud budeder har tuke win krom. Te krau tuha newes win, te wap tiro Dewel, dikeh un haiweh tu, te hom me o baro Dewel. Me lau tiri tseli doosh tutar krik, hoi ap tute anal. Te well tuke palle tiro phuro djipen an o shero, ladjeh tu, un nai kreh tiro mui buder gar pre i ladjatar. Kawa penau me, o baro Dewel, tiro rai. Un o baro Dewel penas ap mande: Tu, mensho, pen i menshenge dran o kheer Israel phare laba, un putch lendar, hoi kamenn kolla te penell! Pen lenge: Kawa penell o baro Dewel, maro rai: Kote his i baro adlari. Koles his bare mussja un pesse shukar phora trul peskro shero. Kowa djas ap i berga Libanon un phagas o pralstuno kotar i rukestar krik, hoi kharell zedera, un anas ko pralstuno kasht an o them, kai i parepangre hi, un tchiwas les kote an i foro an i phub. Palle las lo i drab dran o them un tchiwas les an latchi phub, kai bud pani his. Pash ko pani tchiwas lo les an i phub. Un ko drab anas kashta un patria win, un was i drakengro ruk. Kowa was buchlo un atchas tikno. Leskre kashta djan kote, kai o adlari hi. Un leskre draba djan dur tele an i phub. Jaake was dran ko drab i drakengro ruk, kolestar wan kashta un newe tikne burra win. Un kote his i wawar baro adlari. Koles his ninna bare mussja un bud phora trul peskro shero. Un kanna rissras o drakengro ruk peskre draba un kashta pash koleste, te dell kowa les budeder pani, har koi phub, an kolate job dren tchiddo was, ninna te his job an latchi phub dren tchiddo, un his tardo pash bud pani. Un lestar nai djans bud kashta win, un nai djans bud drake ap leste pre, jaake te wals lo i shukar drakengro ruk. Kanna putchell tumendar o baro Dewel, tumaro rai: Well o drakengro ruk bareder? Atchell lo djido? Hi gar jaake, te well o ersto adlari un tserdell les khetne peskre drabentsa win dran i phub, un phagell i drake lestar tele, jaake te merenn leskre newe senele patria lauter tele, un ko tselo bur merell? Palle well lo wi-tserdedo khetne peskre drabentsa. Un koleske hunte well kekes bud soor, un gar bud menshe. Jaake well o bur gar baro, ninna te was lo an i phub tchiddo. Te well o sorelo tato ducho fun kotar, kai o kham pre djal, un phurdell ap leste, merell lo tele, ap koi platsa, kai was job an i phub tchiddo. Un o baro Dewel penas ap mande: Pen kol menshenge, kai mukenn pen tchi te penell: Haiwenn tumer gar, hoi kowa kamell te penell? O baro rai dran o them Babilonia was an Jerusalem, un las leskro baro rajes un leskre pralstunen pandles, un anas len pash peste an o foro Babilon. Un job las o rajeskre tchawendar jekes, un kras leha win, te well job o rai pral o them Juda, un mukas les i sowel te dell, te perell lo gar lestar tele. I pralstunen dran ko them las lo pandles an Babilonia, te well ko them Juda gar sorelo un nai hadell pes gar, un te well kowa dren rikedo, hoi jon win kran. I tsiro koi pre hadas pes o rai o themestar Juda, un bitchras murshen an o them Egiptia, te bitchrenn le leske graja un lurden. Djal kowa mishto? Lell jek, kai sawo koowa krell, kek phagi? Nai phagell lo peskri sowel, un lell kek phagi? Me dau man sowel pash miro djipen, penell o baro Dewel, maro rai: Ko rai pral Juda phagas peskri sowel, un rikras gar dren, hoi lo o baro rajeha dran o them Babilonia win kras, koleha, kai les rai kras. Doleske merell lo an koleskro foro – mashkral an Babilon. Un o Farao peskre bud lurdentsa well witar gar ap leskri rig, ap ko tsiro, kai hunte kurell lo pes. I Babilonarja wenna, un tchiwenn bud tchik pre win trul o foreskri massuri, te nai djan le koi pral ap o foreskri massuri pre. Un jon krenn turme, te denn le karje tele an o foro, jaake te marenn le bud menshen. O rai pral Juda phagas peskri sowel. Un kowa, hoi lo win kras ko baro rajeha dran Babilonia, un ap kowa job peskro wast das, rikras lo gar dren. Kau tselo koowa kras job. Doleske well lo gar win lino dran i bibacht. Doleske penell o baro Dewel, maro rai: Jaake har tchatcho hi, kai djiwau, jaake hi tchatcho, te anap ap leskro shero pale, hoi lo kras. Job phagas peskri sowel, hoi das lo glan mande, un rikras gar dren, hoi lo mantsa win kras. Me witsrau miri netsa pral leste win, te well lo tapedo an mire dorja. Un anau les an o them Babilonia. Kote dau les i phagi koleske, kai phagas lo mantsa. Un leskre wi-rodede lurde wenn o chareha mulo dino. Un kolla, kai djido atchenn, wenn tradedo ap hake rigja. Un tumer dikenn un haiwenn, te rakrom me, o baro Dewel. Kawa penell o baro Dewel, maro rai: Me phagau ko tikni kasht, hoi pralstunes ap i zedertikro ruk win was, un tchiwau les an i phub dren. Awa, me lau i pralstune kashtendar i terno newo kasht, un tchiwau les an i phub ap i berga, hoi bareder hi har halauter trul leste. Pral ap koi bari berga an o them Israel, kote tchiwau les an i phub. Un job lell bud kashta un hidjrell rukengre, un well i railo zedertikro ruk. Un an leste djiwenn bud tchirkle un hi khere mank leskre kashta. Un i tsele ruka an o them dikenn un haiwenn, te hom me o baro Dewel. I baro rukes krau tikno, un i tikno rukes krau baro. I senelo rukes mukau tele te merell, un i truk rukes senelo te well. Me, o baro Dewel, penau kowa, un krau kowa ninna. Un o baro Dewel penas ap mande: Hoske penenn tumer an o them Israel kau lab: I phure chan shutle drake, un i ternenge dukenn i danda. Me, o baro Dewel, dau man sowel: Jaake har tchatcho hi, kai djiwau, jaake well sawo lab tumendar an o them Israel buder gar rakedo! Djinenn, man hi o djipen hakenestar an miro wast – o dadeskro djipen jaake har o tchaweskro djipen. Kokres kowa, kai anell doosh ap peste, hunte merell. I mursh, kai djiwell an o tchatchepen un krell, hoi mishto un tchatcho hi, kowa chal tchi ko massestar, hoi i chochene deblenge dino was. Job mangell gar i chochene deblen an, kolen i Israelitarja an-mangenn, un djal gar i wawareskri romjah, un sowell gar i djuwjah an ko tsiro, kai lat peskro koowa hi. Job rikrell kekes sorjah tele. Te patsas lo lowe win, dell lo kowa pale, hoi das les ko tchorwelo ko tsireske, kai les sijaan pash leste hi. Job lell kekestar tchomone sorjah peske. Peskro maro dell lo koles, kones bok hi, ninna koola koles, kai kek an-ripaske hi. Te patsas lo lowe win, lell lo peske gar budeder lowe pale. Job rikrell peskro wast pale, te krell lo kek tchilatchepen. Un an i tchingepen dell lo jak, te lell hakeno peskro tchatchepen. Job krell, hoi lestar kamau, un djiwell pal miro tchatchepen. Sawo menshes hi kek doosh ap peste. Job atchell djido. Kowa penau me, o baro Dewel, tumaro rai. Hoi djal, te well leske i mursh tchawo boldo? Un kowa hi i tchi-moldo, kai dell i wawares mulo, un krell ko tselo koowa, hoi leskro dad gar kras. Un chal ko massestar, hoi i chochene deblen dino was, un djal i wawareskri romjah, un rikrell i tchorwelen sorjah tele, ninna kolen, kolen gar doha djipaske hi, un lell sorjah peske, hoi gar leskro hi. Te patsas lo lowe win, dell lo kowa gar pale, hoi das les ko tchorwelo ko tsireske, kai les sijaan pash leste hi. Un job mangell i chochene deblen an, un krell, hoi glan o Debleske jaka djungeles hi. Te patsell lo lowe win, lell lo peske budeder lowe pale. Nai atchell sawo mensho djido? Na-a! Koon sawo djungelo koowa kras, hunte merell. Job hunte lell peskri phagi! Hoi djal, te well koleske i mursh tchawo boldo, un kowa dikell ko tselo tchilatcho koowa, hoi leskro dad kras? Un ninna te dikell lo kowa, krell job kowa gar. Job mangell gar kol chochene deblen an, hoi i Israelitarja an-mangenn, un chal gar o massestar, hoi lenge dino was. I wawareskri romjah djal lo gar. Kekes rikrell lo sorjah tele. Te hi jekes sijaan pash leste, mangell lo lestar tchi ko tsireske, kai koles sijaan pash leste hi. Job lell gar sorjah peske, hoi o wawares hi. Un dell kolen maro, kolen bok hi, un koola kolen, kolen tchi an-ripaske hi. Job rikrell peskro wast pale, te krell lo kek tchilatchepen. Te patsas lo lowe win, lell lo gar budeder lowe pale. Jaake djiwell lo pal miro tchatchepen un krell, hoi lestar kamau. Sawo mensho hunte merell gar. Job atchell djido, ninna te las leskro dad bud doosh ap peste. Leskro dad, kowa, kai chochras i wawaren, un las peske sorjah, hoi i wawares hi, un kras wawar tchilatcho koowa mank peskre menshende, kowa hunte merell ko tselo tchilatchepaske, hoi lo kras. Tumer putchenn: “Hoske hidjrell ko tchawo gar i doosh peskro dadestar?” Me penau tumenge: O tchawo kras, hoi mishto un tchatcho his, un rikras halauter, hoi lestar kamom. Doleske atchell job djido. Kokres kowa, kai doosh ap peste anell, hunte merell. I tchawo hunte hidjrell gar i doosh peskro dadestar. Witar gar hunte hidjrell o dad koi doosh, hoi o tchawo ap peste anas. Kowa, kai o tchatchepen kras, ap leste well leskro tchatchepen pale. Un kowa, kai doosh ap peste anas, ap leste well leskri doosh pale. I tchilatcho, kai mukell peskro tchilatcho drom, un ko tselo tchilatcho koowa, hoi lo kras, un krell kanna, hoi lestar kamau, un hoi mishto un tchatcho hi, sawo hunte merell gar. Ko tselo tchilatcho koowa, hoi lo kras, well bistedo! Dran ko latcho un tchatcho koowa, hoi lo kanna krell, atchell lo djido. Patsenn tumer, an mire jaka wals mishto, te merell kowa, kai tchilatcho koowa kras? putchell o baro Dewel, maro rai. Na-a, an mire jaka hi shukar, te mukell lo peskro tchilatcho drom un atchell djido. I latcho mursh, te mukell job peskro latcho drom, un krell kanna o tchilatchepen, un ko tselo djungelo koowa, hoi ko tchilatcho kras, atchell lo djido? Na-a! Ko tselo latcho un tchatcho koowa, hoi lo kras, well bistedo. Job mukas o Debleskro drom un anas doosh ap peste. Doleske hunte merell lo. Tumer penenn: O Dewel djal gar pal o tchatchepen. Shunenn, tumer dran o kheer Israel! Djau me gar pal o tchatchepen? Hi gar jaake, te han tumer kolla, kai djan gar pal o tchatchepen? Te djal i latcho mensho peskro tchatcho dromestar tele, un krell o tchilatchepen, hunte merell lo. Dran peskro tchilatchepen, hoi lo kras, hunte merell lo. I tchilatcho, kai djas tele peskro tchilatcho dromestar, un djiwell buder gar an o tchilatchepen, un krell kanna hoi mishto un tchatcho hi, kowa atchell djido. Job dikas peskri tseli doosh dren, hoi lo ap peste anas, un mukas peskro tchilatcho drom, doleske atchell lo djido un hunte merell gar. Un kote penenn tumer Israelitarja: “O Dewel djal gar pal o tchatchepen.” Hom me kowa, kai djal gar pal o tchatchepen? Hi gar jaake, te han tumer kolla, kai djan gar pal o tchatchepen? Doleske penau me, o baro Dewel, tumaro rai: Me krau o tchatchepen win pral tumende dran o kheer Israel – pral hakeneste, jaake har djiwas lo. Mukenn tumaro tchilatcho drom! Krenn buder gar ko tselo tchilatcho koowa, hoi kran, te anenn kek doosh ap tumende. Mukenn tumare tchilatche dromma! Un lenn tumenge i newo dji un i newo ducho! Hoske kamenn tumer te merell, tumer dran o kheer Israel? Mange hi gar shukar, te hunte merell jek, penell o baro Dewel, maro rai. Doleske mukenn tumare tchilatche dromma, un djiwenn! O baro Dewel penas mange: Tu, gib i ropaskri gili pral i rajende dran o kheer Israel. Un pen: Hawi raili lewetsa his tiri dai! Mashkral terne lewe his li tchiddo, un tserdas peskre tchawen baro. Un jek lendar, hoi tserdas li pre, was i terno sorelo lewo, Leske sikras li, har te dandrell lo viechen mulo, un ninna menshen chas lo pre. Har i menshe an wawar themma lestar shunan, tapran le les an pengri gruba, un tserdan les shellentsa an o them Egiptia. Un i dai luras, te well lo pale. Har dikas li, te luras li tchitcheske, un job buder gar pale was, kote las li i wawares peskre tchawendar un tserdas les baro. Kowa djiwas mank i wawar lewe, was i sorelo terno lewo, un djinas, har te dandrell lo viechen mulo, un ninna menshen chas lo. An forja un sorele khera phagas lo dren, un kras len paash; muklo atchenn le tchiddo. Un i menshe an ko them daran un trissan, har das lo gole. Kote tchiwan pen i menshe dran i themma koi trujel, khetne, te djan le ap leste. Un witsran pengri netsa pral leste, un tapran les an lengri gruba. Un jon tchiwan leske i gustri an o nak un i kasht trul leskri meen, un anan les pash o rajeste an o them Babilonia. Un kote tchiwan le les an o stilepen, te was leskri gole buder gar shunlo ap i berge an Israel. Tiri dai his har i drakengro ruk, hoi was pash o pani an i phub tchiddo. Un har les jaake bud pani his, hidjras lo bud drake, un bud senele kashta his ap leste. Un kolla wan jaake sorelo, te nai krans le rajengre kashta dran lende. Ko bur was baro, bareder har kol wawar ruka trul leste. Hakeno nai dikas, har sorelo job his, un har bud senele kashta les his. Koi was i chojedo wast, un tserdas les win dran i phub, un witsras les tele. Un i tato ducho, hoi was fun kotar, kai o kham pre djal, mukas leskre drake truk te well. Leskre sorele kashta wan tele phagedo, te meran le tele un wan an i jag chatchedo. Kanna hi ko drakengro ruk an i mulo tato them tardo, kai kek pani hi. Un i jag djas win dran leskro pesseder kasht, un chatchras leskre drake. Kek sorelo kasht atchas buder pral, kolestar nai wals i rajeskro kasht kerdo. Kawa hi i ropaskri gili. Koja was giwedo kolendar, kolengro dji rowas. An o eftato bersh an o pantchto tchon ap o deshto diwes an ko tchon, kote wan mursha kol phurendar dran Israel pash mande, te putchenn le o baro Deblestar tchomone. Un jon beshan glan mande tele. Koi penas o baro Dewel ap mande: Tu, mensho, pen kol phurenge dran Israel: Kawa penell o baro Dewel, maro rai: Tumer wan, te putchenn mandar? Me dau man sowel pash miro djipen: Me mukau man gar tumendar te putchell, me gar, penell o baro Dewel, maro rai. Ap mande penas lo: Tu mensho, rake pral lende o tchatchepen win! Kre kowa! Rike lenge ko djungelo koowa glan i jaka, hoi lengre phure kran! Pen lenge: Kawa penell o baro Dewel, maro rai: Me rodom i Israelitarja win, te wenn le mire menshe. Har jon gomme an o them Egiptia his, penom lenge, koon me hom. Awa, me hadom miro wast pre, te dap man sowel, un penom kolenge dran o kheer Jakob: Me, o baro Dewel, hom tumaro Dewel. Me dau man sowel, te anap tumen win dran o them Egiptia un anau tumen an i them, koles me tumenge win rodom. Kowa hi i them, kai budeder har doha thud un gwin hi. Kau them hi shukeder har i tsele wawar themma. Un me penom ap lende: Hakeno tumendar hunte witsrell kol djungele figuren krik, hoi lo an-mangell. Rikrenn tumen pale kol chochene deblendar, kolen i Egiptarja an-mangenn, te wenn tumer gar pale-tchiddo! Me, o baro Dewel, hom tumaro Dewel. Jon mukan pen tchi mandar te penell, un kaman gar ap mande te shunell. Kek witsras kol djungele figuren krik, hoi lo an-mangas. Kol egiptikre deblen kaman le gar te mukell. Kote kamom miri choli pral lende win te tchorell. Gomme kote an o them Egiptia kamom miri tseli choli ap lende win te mukell. Palle krom kowa gar, te nai rakrenn kol wawar menshe gar djungeles pral mande, mank kolende jon his, un glan kolende me penom, te hom o Israeleskro Dewel, un te anap len win dran o them Egiptia. Un me anom len win dran o them Egiptia, un anom len an o mulo tato them. Un kote penom lenge, hoi lendar kamau, har te djiwenn le pal miro tchatchepen. Miro tchatchepen hi kowa, koleha i mensho djido atchell, te rikrell lo pes ap leste. Ninna tchiwom o diwes dren, hoi mange hi, kai hunte budrenn le gar. Ko diwes his o sikepen koleske, hoi win kram. Jaake kamom, te djinenn i Israelitarja, kai me, o baro Dewel, rodom len mange win, te wenn le mire menshe. Ninna an o mulo tato them mukan pen i Israelitarja tchi mandar te penell. Jon djiwan gar jaake, har lendar kamom. Un ap mire tchatchepaskre laba dan le tchi. Un mire tchatchepaskre laba hi kolla, kolentsa o mensho djido atchell, te rikrell lo pes ap lende. Un jon kran bud koowa ap o Debleskro diwes, hoi hunte krans le gar, un jaake wom gar sharedo. Kote kamom miri choli pral lende win te tchorell, te hunte merans le lauter an o mulo tato them. Palle krom kowa gar, te nai rakrenn kol wawar menshe gar djungeles pral mande, glan kolengre jaka mire menshen win anom dran o them Egiptia. Me hadom miro wast pre, un dom man sowel, te anau len gar an ko them, hoi lenge win rodom, ko them, an koleste budeder har doha thud un gwin hi, un hoi shukeder hi har i tsele wawar themma. Kowa wals i phagi doleske, kai dan le tchi ap mire tchatchepaskre laba, un kran gar, hoi lendar kamom, un rikran gar o Debleskro diwes dren. Na-a, pengre chochene deblen nashan le palla! Palle khaitan le man. Doleske rikrom man pale, te marap len halauteren kote an o mulo tato them. Un me penom lengre tchawenge an o mulo tato them: Ma rikrenn tumen ap kol laba, pal kolende tumare phure djiwan! Ma djiwenn pal lengre tchatchepangre laba! Rikrenn tumen pale lengre chochene deblendar, te wenn tumer gar pale-tchiddo! Me, o baro Dewel, hom tumaro Dewel. Rikrenn tumen ap mire laba, hoi tumenge sikrenn, hoi tumendar kamau! Djiwenn pal mire tchatchepaskre laba! Un rikrenn o Debleskro diwes dren, te krenn kek budi ap leste. Ko diwes hi i sikepen koleske, hoi win kram, te djinenn tumer, te hom me, o baro Dewel, tumaro Dewel. Un ninna lengre tchawe mukan pen tchi mandar te penell, un kran gar hoi lendar kamom, un djiwan gar pal miro tchatchepen. Mire tchatchepaskre laba hi kolla, kolentsa i mensho djido atchell, te rikrell lo pes ap lende. Un jon kran sawo koowa ap o Debleskro diwes, hoi hunte krans le gar. Un jaake wom gar sharedo. Kote kamom miri choli pral lende win te tchorell. Kote an o mulo tato them kamom miri tseli choli ap lende win te mukell. Un pale rikrom man pale un krom lenge tchi, te nai rakrenn kol wawar menshe gar djungeles pral mande, glan kolengre jaka mire menshen win anom dran o them Egiptia. Me hadom miro wast pre, un dom man sowel kote an o mulo tato them, te tradap len an wawar themma un mank wawar menshende, doleske, kai djiwan le gar pal miro tchatchepen un kran gar, hoi lendar kamom, un budran ap o Debleskro diwes, un nashan kol chochene deblenge palla, kolen lengre phure an-mangan. Un ninna dom len tchatchepaskre laba, hoi tchi-moldo his, un hoi anan lenge kek djipen. Un har mukan le pengre phureder mursh tchawen i chochene deblenge te chatchrell, rakrom pral lende win: “Tumer han mange pale-tchiddo.” Jaake kamom len bari daar te krell, te haiwenn le, te hom me o baro Dewel. Tu, mensho, rake ap o kheer Israel, un pen lenge: Kawa penell o baro Dewel, maro rai: Tumare phure anan ladj ap mande, har phagan le mantsa. Har me len an o them anom, kolestar man sowel dom, te dap les lende, mangan le wawar deblen an. Hako kopo, kai dikan le i tikni berga oder i baro ruk bud patjentsa, chatchran le viechen i chochene deblenge, un kran man chojedo koleha, hoi le lenge anan. Jon chatchran sungepaskro koowa lenge, un tchoran mool win lenge. Un me putchom lendar: “Hoske djan tumer ap kal platse, te mangenn wawar deblen an?” Doleske kharenn kol platse bis kau diwes: mulne platse. Doleske pen ap i Israelitarja: Kawa penell o baro Dewel, maro rai: Kamenn tumer har tumare phure te krell, kai mantsa phagan, un djungele figuren an-mangan? Un doleske wan le pale-tchiddo. Kamenn tumen ninna pale-tchiddo te krell? Bis ap kau diwes chatchrenn tumer viechen kol chochene deblenge, un krenn tumen jaake pale-tchiddo. Ninna chatchrenn lenge tumare tchawe. Un me mukap man tumendar dran o kheer Israel, te putchell? Pash miro djipen, penell o baro Dewel, maro rai, dau man sowel, te mukau man gar tumendar te putchell! Un me lau tumen win dran kol tsele themma un natsjone, kai tradedo wan, un anau tumen pale khetne. I sorelo wasteha un i pre-hadedi mussjah un bari choljah krau me kowa. Un anau tumen an o mulo tato them mashkral kol wawar natsjone. Un kote krau me o tchatchepen pral tumende win, jaake te dikas mer menge an i jaka. Jaake har tumare phurende lengri phagi dom, har his le an o mulo tato them pash o them Egiptia, jaake dau tumende ninna tumari phagi, penell o baro Dewel, tumaro rai. Me krau, te wenn tumer pale menshe, kai djiwenn pal kowa, hoi mer win kram. Jaake har i bakrengro peskre bakrentsa krell, un bakre lendar ap i rig tchiwell, jaake djau tumentsa trujel. Kolen, kai mantsa phagan un mandar tele peran, tchiwau ap i rig. Ninna te lau len win dran kol themma, kai le wi-themarja his, well kek lendar an o them Israel. Palle dikenn un haiwenn tumer, te hom me o baro Dewel. Tumer dran o kheer Israel, shunenn, hoi o baro Dewel, tumaro rai, penell: Krenn, hoi kamenn! Hakeno tumendar nai mangell peskro chocheno debles an! Tchatchepah, pal kowa well ko tsiro, kai shunenn pale ap mande, un anenn buder kek ladj ap mande tumare chochene deblentsa, un koleha, hoi lenge chatchrenn. Ap miri bari berga an Israel, kai me djiwau, kote mangenn man i tsele Israelitarja an, halauter kai an o them hi. Un me lau len an o latchepen an, un kamau, te anenn le mange kote viechen un djob, jaake har glan tchinlo hi, ninna ko koowa, hoi mange ap i rig tchiwan. Te sungau ko latcho sungepen, hoi dran kowa win well, hoi tumer mange chatchrenn, dikau latches ap tumende. Jaake well kowa an ko tsiro, kai lom tumen win dran i themma un natsjone, kai wan tradedo. Un i tsele wawar natsjone dikenn, te hom me o tchatcho Dewel. Me anau tumen pale an o them Israel – an ko them, kolestar sowel dom, te dap les tumare phurende. Palle dikenn un haiwenn tumer, te hom me o baro Dewel. Un kote well tumenge kowa an o shero, hoi kran un har djiwan, koleha tumer tumen pale-tchiddo kran. Un ko tselo tchilatcho koowa, hoi kran, well tumenge tchadepaske. Tumer Israelitarja, te djau me jaake tumentsa trujel, te wap sharedo, un krau gar pal tumare tchilatche dromma, un pal tumaro tchilatcho koowa, hoi kran, palle dikenn un haiwenn tumer, te hom me o baro Dewel, tumaro rai. O baro Dewel penas ap mande: Tu, mensho, dik kote, kai o kham pralstunes tardo hi. De o them trad, hoi kote hi! Un pen ap o weesh an o them Negev, hoi ap leste wella. Pen leske: Kawa penell o baro Dewel, maro rai: Shun, hoi tuke penau! Me krau i jag an tute, koja chatchrell hako ruk, hoi senelo hi un koles, hoi truk hi. Kek nai krell koi jag win. Koja djal dureder an o tselo them, jek rigjatar ap i wawar. Un o tatepen chatchrell hakeneske peskro mui. Un palle haiwell hakeno, te mukom me, o baro Dewel, koi jag pre te chatchell, un kek nai krell lat win. Un me penom: Ach, baro Dewel, miro rai! Jon penenn mandar: Kol laba, hoi kowa rakrell, hi laba, hoi kek haiwell! Un o baro Dewel penas ap mande: Tu, mensho, dik kote, kai o foro Jerusalem hi! Rake kolestar, hoi djal o khereske, kai well o Dewel an-mangedo! Un pen i menshenge an o them Israel, hoi pral lende wella! Pen lenge: Kawa penell o baro Dewel: Kanna sikrau les tumenge! Miro charo lau dran peskri possita, un marau tumen halauteren, i latchen har i tchilatchen. Awa, miro charo well win dran peskri possita, un well pral hakeneste an o them jek rigjatar ap i wawar, te wenn i latchen har i tchilatchen maredo. Palle dikell un haiwell hakeno, te lom me, o baro Dewel, miro charo dran peskri possita, un me tchiwau les gar pale pale koi. Un tu mensho, dja banges un le phares ducho! Awa, le phares ducho, har te phagals tiro dji! Kre kowa glan i jaka i Israelendar! Un te putchenn le tutar: Hoske le tu jaake phares ducho? Palle peness: Shunom djungelo rakepen, hoi gomme well. Koon kowa shunell, koles taprell i bari daar. An leskre wasta hi buder kek soor. Leskro dji dell sik. I darjatar nai rikrell lo peskro pani gar. O tsiro hi kai, kowa well sik! Tchatchepah, kowa well, penell o baro Dewel, maro rai. Un o baro Dewel penas ap mande: Tu, mensho, pen glan-wi, hoi wella! Pen lenge: Kawa penell o baro Dewel: Dik o charo, o charo, hoi latches tchinell, un djudjo kerdo hi. Mishto tchinell lo. te marell lo bud menshen. Un djudjo kerdo hi lo, jaake djudjo har i blendari. Ma penenn: “Mer nai wah bachteles. Maro rai sal pral i tsele wawar rajende.” Ko charo was djudjo kerdo o kurepaske. Mishto tchinell lo, un djudjo hi lo har i blendari. Denn les o marepaskro an o wast! De gole un rob, tu mensho! Mire menshe hi, kolen o charo marell. I pralstunen an Israel dell miro charo mulo, un lentsa khetne mire tsele menshen! Doleske de ap tiro betch o ropastar! Me dikom, hoi an lengre djia hi. Har djal lenge, te well o charo ninna pral lengro rajeske, un job atchell gar djido? Kawa penell o baro Dewel, maro rai. Un tu mensho, de tire wasta pral tute khetne, un pen lenge, hoi pral lende wella! O charo dell tele ap lende: jek kopo, dui kope, triin kope! I marepaskro charo hi lo, bud menshen marell lo, haki rigjatar well lo ap lende, te taprell i menshen bari daar, un bud merenn. Pash hake foreskre wudja wenn menshe maredo o chareha. Djudjo har i blendari hi ko charo. O marepaske hi lo kerdo. Tu charo, de dren ap i tchatchi rig, un ninna ap i serwi rig, hako kopo glan tute, kote, kai hal! Jaake kamau ninna me, o baro Dewel, mire wasta khetne te dell i choljatar. Un pal kowa hom buder gar chojedo. Un o baro Dewel penas ap mande: Tu mensho, tchin i tikno kashteha dui dromma an i phub. Un sike jaake, ap hawo drom nai well o baro rai dran Babilonia peskro chareha. Dran jek them djan kol dui dromma win. Un tchip i sikepen kote, kai dran jek drom kol dui win djan. Ko sikepen sikrell, an hawo foro hako drom djal. Ko jek djal an o foro Rabba, kai i Ammonarja djiwenn, ko wawar an o sorelo foro Jerusalem an o them Juda. Jaake sikreh tu kol dromma, ap kolende o baro rai nai well peskre lurdentsa. Kote kai ko jek dromestar dui dromma win djan, atchell lo o baro rai dran Babilonia tardo, te putchell lo i durkepangren, hoi te krell. Job witsrell kashta ap i phub, te dikell lo, har le perenn. Un putchell peskre khereskre deblen. Un job dikell palla, har i buko i maredo viechestar win dikell. Ko sikepen sikrell ap i tchatchi rig un penell leske, te djal lo peskre lurdentsa an o foro Jerusalem. Kote denn le bari gole – i bari kurepaskri gole. Jon tchiwenn bare pesse rukengre kotja pash i wudja an o foreskri massuri, te denn le kolentsa i wudja dren. Ninna tchiwenn le tchik pre win trul i massuri, te nai djan le pral ap i massuri. Un jon krenn turme, te denn le karje an o foro. I menshenge an o foro Jerusalem well kowa glan har i chocheno durkepen. O baro rai dran Babilonia krals lentsa win, te krell lo lenge tchi, un dals peskro wast koi pre. Kanna te well job pral lende, well lenge an o shero, te rikran jon gar dren, hoi le leha win kran. Un jon wenn tapedo. Doleske penell o baro Dewel, maro rai: Tumari doosh was diklo. Tumare tchilatche dromma wan pre-tchakedo. An halauter, hoi krenna, well tumaro tchilatchepen diklo. Tumer kran, te well tumari doosh gar bistedo. Doleske wenn tapedo i sorelo wasteha. Tu tchilatcho rai pral Israel, tu pale-tchiddo! Tiro diwes was! Tiri doosh hi jaake baro, te was ko tsiro, kai leh tiri phagi. Me, o baro Dewel, tiro rai, penau tuke: Krik ko dikleha trul tiro shero! Le i rajeskri stadi tele! Tchi atchell har his. Kowa, kai pral his, well tele. Un kowa, kai tele his, well pral! An kotja dau o foro Jerusalem! Paash, paash krau me les. Kawa well gar, bis te well ko mursh, koles wi-rodom, te dell lo o foro peskri phagi. An leskro wast dau o foro. Tu, mensho, de kol menshen an o them Ammon trad, un pen: Kawa penell o baro Dewel, maro rai, pral i Ammonarja kai pral o Israel san. Pen lenge: Dik o charo! O charo was win lino dran peskri possita, te marell lo bud menshen. Djudjo kerdo hi lo o marepaske. Djudjo har i blendari hi lo. O charo tchinell i pale-tchidde un tchilatche menshenge lengre sherja tele. Lengro diwes was. Lengri doosh was jaake baro, te was ko tsiro, kai lenn le pengri phagi. Kowa, hoi le pral o charo an i dikepen dikan, hi chochepen. Kowa, hoi lenge glan-wi penlo was, hi ninna chochepen. Tchip tiro charo pale an peskri possita! An o them, kai tu boldo wal, an ko them kai khere hal, kote dau tut tiri phagi. Me tchorau miri choli win ap tute, miri tati choli well soreles pral tute. Un me dau tut an i wasta diwje menshendar, kai haiwenn har te marenn le. An i jag weh chatchedo. An tiro them nashell tiro rat. Un tu weh bistedo. Kawa penau me, o baro Dewel. Un o baro Dewel penas ap mande: Tu mensho, rake o tchatchepen win! Awa, rake o tchatchepen win pral o foro, hoi hi pherde marepangre! Sike leste peskro tselo djungelo koowa, hoi lo kras! Pen: Kawa penell o baro Dewel, maro rai: Tumer, kai djiwenn an o foro, maran bud menshen tumendar un kran tumenge chochene deblen, te wan pale-tchiddo o baro Debleske. Tumaro tsiro hi koi! Ko rateha kolendar, kai maran, anan tumer doosh ap tumende. Un kol chochene deblen, hoi tumenge kran, kolentsa kran tumen pale-tchiddo. Doleske well ko diwes sik, kai lenn tumari phagi. Tumaro tsiro hi trujel. Doleske krau, te praassenn tumen i menshe dran wawar themma. Ap i tseli phub san le pral tumende. Kolla, kai dur hi, un kolla kai gar dur tumendar djiwenn, san pral tumende. Tumaro foro well kharedo ‘pale-tchiddo foro’. Kek rikrell pes ap tchatchepaskre laba. I pralstune pral Israel, kai djiwenn an tumaro foro, krenn har te wals len jaake bud penepaske, te nai marenn le menshen. Kolla, kai an Jerusalem djiwenn, dikenn tele ap pengro dadeste un ap pengri date, un chochenn i wi-themarjen, kai pash lende djiwenn. Un kol djuwjen, kolengro rom meras, un kol tchawen, kolengro dad meras, kolen rikrenn le sorjah tele. Kowa, hoi mange kutch hi, hi tumenge tchi moldo. Un an kol diwessa, hoi mange hi, budrenn tumer. Mank tumende hi sawe menshe, kai rakrenn chochepen, te anenn le doosh ap wawarende, jaake te wenn kolla maredo. Wawar tumendar chan o mass sawe viechendar, hoi i chochene deblenge maredo wan, un krenn wi-ladjedo koowa mank tumende: Ko jek sowell peskro dadeskri romjah, i wawar sowell i djuwjah, kolat i djuwjakro koowa hi, ninna te kamell li kowa gar. Ko jek sowell i wawareskri romjah, un ko wawar sowell peskro tchaweskri romjah un krell lat jaake pale-tchiddo. Pale i wawar taprell sorjah peskri phenjat an, ko tchat peskro dadestar. Hi sawe mank tumende, kai mukan pen te plaissrell, te marenn le jekes. Kolen, kai sijaan pash tumende hi, kolendar lenn tumer budeder lowe pale, har patsan lenge. Tumer krenn tumen braweles ap i wawarende, kolen tumer chochenn un ap lende sorjah djan. Un man, o baro Debles, tumaro rajes, bistran tumer. Me dau mire wasta khetne kol lowenge, hoi tumer chochepah khetne anan, un ko rateske kolendar, kai pash tumende maredo wan. Tchatchepah, an kol diwessa, kai djau khatar tumende, atchenn tumare djia gar soreles, un tumer nai hadenn buder gar tumare wasta! Me, o baro Dewel, rakrom, un hoi penom, krau me ninna. Me tradau tumen an wawar themma, mank wawar menshende. Un lau o tselo pale-tchiddo koowa dran tumaro foro win. Un glan i jaka kol wawar menshendar hi o foro Jerusalem i praassedo foro doleske, hoi tumer kran. Un palle dikenn un haiwenn tumer, te hom me o baro Dewel. Un o baro Dewel penas ap mande: Tu, mensho, o kheer Israel was mange buder tchi moldo. I Israelitarja hi mange har koi tchik, hoi pral atchell an o bob, te was o rup an i jag djudjo kerdo. Jon hi har koi tchik dran saster, lolo saster, zinno un blaio, hoi pral atchell. Doleske penell tumenge o baro Dewel, tumaro rai: Tumer halauter wan mange har koi tchik, hoi pral atchell an o bob. Doleske anau tumen halauter an o foro Jerusalem khetne. Jaake har o rup khetne o sasteha un o blaio an o bob tchiddo well, un i jag koi tel kerdo well, te nashell kowa har pani, jaake anau me tumen ninna khetne an Jerusalem. Kau foro well tumenge har i bob, kai well miri tati choli ap tumende. Awa, me anau tumen khetne, un mukau miri choli ap tumende soreles te well. Un an miri tati choli djal tumenge jaake, har te wans rup an i bob. Jaake har o rup an o bob gar atchell hoi lo his, jaake djal tumenge, te well o foro Jerusalem har i bob tumenge. Un tumer dikenn un haiwenn palle, te hom me o baro Dewel, kai tchoras peskri choli pral tumende win. Un o baro Dewel penas ap mande: Tu, mensho, pen ap o them Israel: Tu hal jaake pale-tchiddo, te bitchrap buder kek brishin an ko tsiro, kai well miri choli ap tute. Tire raja hi mank tute har lewe, kai denn gole, har dandrenn le viechen khetne. Jon marenn menshen, tchorenn penge brawlepen khetne, un krenn, te nashrenn bud romja an o them pengre romen. Tire rashaja rissrenn mire laba trujel. Un krenn kowa pale-tchiddo, hoi mange hi. Kowa, hoi mange dino was, hi lenge gar budeder moldo har hako wawar koowa. I wawar menshenge sikrenn le gar, hoi pale-tchiddo un hoi gar pale-tchiddo hi. Un jon pandenn pengre jaka, te wenn o Debleskre diwessa gar dren rikedo. Jaake krenn le, te wap me buder gar sharedo. Tire pralstune hi har diwje djukle, kai marenn, un hi boklo pal rat. Jon marenn menshen, te lenn le lengro koowa penge. Un o Debleskre rakepangre tchakrenn kolengro tselo tchilatchepen latche labentsa. Jon rakrenn pral tchomone, hoi sikroms lenge. Un me sikrom len tchi. Un jon penenn chochepen glan-wi, un penenn: “Kawa penell o baro Dewel, maro rai”, kai me lenge tchi penom. I menshe an Israel chochenn un randenn wawaren. Jon rikrenn kolen tele, kai tchorwelo hi, un kolen gar doha djipaske hi. Ninna i wi-themarjen, kai mank lende djiwenn, rikrenn le sorjah tele, un denn len gar pengro tchatchepen. Un me rodom i murshes mank lende, kai krals i massuri trul o foro pale newes. Rodom jekes, kai tchiwas pes pre glan mande kote, kai i barra win phagedo wan, un rakrals mishto kol menshenge, te hunte marap len gar. Un me hatsom kekes. Doleske tchorau miri choli win pral lende. Miri tati choli well pral lende har i jag, un jon merenn. Jaake anau lengro tchilatchepen pale ap lengro shero. Kowa penell o baro Dewel, maro rai. Un o baro Dewel penas ap mande: Tu, mensho, his dui djuwja, tcha jek datar. Kolla wan lubja an o them Egiptia, har le terne his. Kote mukan le pengre tchutchja an te taprell. Koi bari kharas Ohola un lakri pheen Oholiba. Un me romedinerom len, un jon wan mire romja, un anan mange tchawen un tchen ap i phub. I Ohola hi o foro Samaria. Un i Oholiba hi o foro Jerusalem. Un an ko tsiro, har his li miro, lubras i Ohola trujel, un nashas wawar murshenge palla. Lakre pirne his kurepangre dran o them Assur, rido an raile koola, themeskre raja un pralstune lurde, halauter shukar terne mursha, kai ap graja klissenn. Un joi lubras trujel lentsa, kol an-dikle murshentsa dran o them Assur. Un joi mangas kol chochene deblen an kol murshendar, kolenge joi palla nashas. Un jaake was li pale-tchiddo mange. Har li i terni djuwel his an o them Egiptia, sowan i mursha lah, un tapran lakre tchutchja an, un kran lah trujel. Un sawo koowa mukas li kanna gar. Doleske dom lat an i wasta kol murshendar dran o them Assur, kai lakre pirne his, un kolenge joi palla nashas. Jon riwan lake lakre ripja win, un lan lakre tchawe un tcha latar. Un lat dan le o chareha mulo. Un har i wawar djuwja dikan, har li peskri phagi las, rakran le pal late. Lakri pheen, i Oholiba, dikas kowa. Ninna te dikas li har lakri phenjake djas, nashas li gomme budeder murshende palla, un lubras djungleder trujel har lakri pheen. Joi nashas kol kurepangren dran o them Assur palla, kol themeskre rajenge un pralstune lurdenge, rido an raile koola, halauter shukar terne mursha, kai ap graja klissenn. Un me dikom, te kras li pes pale-tchiddo lentsa, jaake har lakri phureder pheen ninna kras. Un kowa his lake gar doha. Joi dikas lole bilte ap i massuri, hoi sikran murshen dran Babilonia. Len his i kutch pandepen trul pengro per, un shukar stadja dorjentsa ap pengro shero. Lauter his sorele kurepangre. Jaake dikan i tchatche Babilonarja win, kolengro them o them Kaldea hi. Har li kol bilte dikas, chatchas li ap kol murshende, un bitchras murshen pash lende an o them Babilonia, te wenn le pash late. Un i Babilonarja wan pash late, te sowenn le lah. Un jaake kran le lat pale-tchiddo. Un har kras li pes pale-tchiddo lentsa, his lat doha lendar. Jaake kras li, te nai dikas hakeno, har li trujel lubras, un har li nanges win dikell. Kote sikrom lake miro dumo, jaake sikrom lakri phenjake miro dumo. Un joi kras kowa gomme djungleder, un lake was ko tsiro an o shero, har li terni his, un an o them Egiptia i lubni was. Un lakro dji nashas lengre pirnende palla, kai lat kote his, kolengri chantch jaake baro his har pash i murshkani esla un pash i grai. Un joi kamas pale sawo wi-ladjedo koowa te krell har an ko tsiro, kai li terno his, har i Egiptarja lakre tchutchja an-tapran. Doleske shun, Oholiba, hoi o baro Dewel, maro rai, tuke penell: Me mukau tire pirnen, kolenge tu o dumo sikral, ap tute pre te anell. Hake rigjatar perenn le pral tute, kol mursha dran o foro Babilon un dran kol wawar forja an o them Babilonia, ninna kol mursha dran Pekod un Shoa un Koa, un khetne lentsa kolla dran o them Assur. halauter shukar terne mursha, pralstune un bare lurde, un kurepangre un raja, kai lauter ap pengre graja klissenn. Un jon wenn pral tute pengre wurdjentsa o kurepaske, ninna kol wurdjentsa, hoi hidjrenn chapen un wawar koowa, un bud bud lurdentsa. Un jon wenn trul tute trujel, un hidjrenn bare un tikne shilte, un sasterne stadja. Lenge dau tut an i wasta, te denn le tut tiri phagi pal lengro tchatchepen. Me hom jaake chojedo ap tumende, te mukap len tuha choljah trujel te djal. Tiro nak un tire kanda tchinenn le tuke tele. Un kolla, kai tutar djido atchenn, wenn o chareha mulo dino. Tire mursh tchawen un tire tchen lenn le tutar. Un kowa, hoi tutar pral atchell, well an i jag chatchedo. Jon riwenn tuke tire koola win, un lenn tuke tire kutch gustria, werklia un kanengre krik. Jaake krau me, te nai kress buder kek wi-ladjedo koowa, un nai lubreh buder gar trujel, har tu kowa kral fun ko tsiro, kai an o them Egiptia hals. Palla nashenn tire jaka buder gar kol murshenge dran Egiptia palla. O them Egiptia well tuke buder gar an o shero. Kawa penell o baro Dewel, maro rai: Me dau tut an i wasta kolendar, kai lenge tiro dumo sikral, un ap kolende tele dikeh. Kolla djan tchilatches tuha trujel, un lenn tuke halauter, hoi tuke khetne anal, tutar krik. Jon mukenn tut nanges tchiddo. Hakeno nai dikell, har nango hal, un kai djiwal har i lubni, un kral wi-ladjedo un djungelo koowa. Kowa well pral tute doleske, kai lubral trujel kol murshentsa dran wawar themma, un mangal lengre chochene deblen an, un wal doleske pale-tchiddo. Ap o drom tiri phenjatar djal tu, doleske dau tut ko emligo khoro an tiro wast, har late dom, te pijess les win har joi hunte pijas les win. Kawa penell o baro Dewel, maro rai: Tu hunte pijess ko emligo khoro win har tiri pheen. Kau khoro hi baro un buchlo. Un bud djal dren. Hakeneske wess sapaske. Ko khoro, hoi tiri pheen Samaria pijas, hi i khoro pherdi traash un khetne-phagepen. Sawo khoro hunte pijess tu ninna win. I darjatar nai weh buder gar tardo ap tire herja, har te wals mato. Kau khoro hunte pijess tu jaake win, bis te tchi buder dren hi. Palle deh les paash, un kol kotjentsa lestar tchineh tiri tchutchja tele. Kawa hi, hoi penau me, o baro Dewel, tiro rai. Tu bistral man un sikral man o dumo. Doleske hidje kanna tiri doosh, hoi ap tute anal, har wi-ladjedo koowa kral un har i lubni djiwal. Kowa penell o baro Dewel, maro rai. Un o baro Dewel penas ap mande: Tu, mensho, hunte rakress o tchatchepen win pral i Ohola un i Oholiba! Sike lenge hawo djungelo koowa jon kran! Jon chochran man wawar murshentsa, un maran menshen. Pengre chochene deblentsa chochran le man. Un kolenge dan le pengre tchawen chapaske, – kol tchawen, kai ninna mire tchawe his! Ninna bitchran le bitchepangre pash wawar murshende, te wenn jon dran dur themma pash lende. Un, awa, jon wan! Un lenge thowan tumen, un kran tumare jaka shukar, un tchiwan sonakai ap tumende. Un beshan tumen ap i raili beshepaskri. Un glan tumende his i chapaskri tardo, ap kolate latcho koowa his. Un koi pashel tchiwan tumer sungepaskro koowa un djet, hoi mange his. Un trul tumende dan le gole i bachtjatar pral kol bud murshende, kai wan dran o mulo them. Un kolla tchiwan tumenge gustja trul tumare mussja, un rajengre stadja ap tumare sherja. Un me penom mange: Kolla kai jaake bud wawar murshentsa sowan, un kolestar phuro un khino wan, krenn le dureder pengro lubjengro koowa? Awa, jon nai mukenn les gar un hi bachteles koi pashel. Un jaake har mursha pash lubjende dren djan, jaake djan le pash i Ohola un pash i Oholiba, kol wi-ladjede djuwjende. Doleske krenn tchatchepangre mursha pral lende o tchatchepen win, un denn len i phagi jaake har kol romjenge i phagi dino well, kai chochran pengre romen un maran menshen. Kal dui chochran pengro romes un ap lengre wasta hi rat. Kawa penell o baro Dewel, maro rai: Anenn menshen khetne, kai perenn ap lende, un krenn len daar un randenn len win. Un palle witsrenn le len barrentsa mulo, un denn len pengre charentsa an kotja, un denn lengre mursh tchawen un lengre tchen mulo, un chatchrenn lengre khera. Un jaake krau te well buder kek wi-ladjedo koowa kerdo an o them. Jaake dau i tsele djuwjen trad, te krenn le gar sawo wi-ladjedo koowa har tumer dui phenja kran. Un ko wi-ladjedo koowa, hoi kran, well ap tumende pale. Un tumer lenn tumari phagi koleske, kai mangan i chochene deblen an. Palle dikenn un haiwenn tumer, te hom me o baro Dewel, tumaro rai. Un o baro Dewel rakras mantsa an o enjato bersh, an o deshto tchon, ap o deshto diwes an ko tchon, un penas: Tu mensho, tchin tuke kau diwes an i liil, te well gar bistedo, hawo diwes kowa hi! Kau diwes tchiwell o baro rai dran o them Babilonia peskre lurden trul o foro Jerusalem trujel, te lenn le les dren. Pen mire menshenge, kai mukenn pen tchi mandar te penell, sawe laba, hoi sikrenn lenge, har kowa lenge wella! Pen lenge: Kawa penell o baro Dewel, maro rai: Tchip i piri pral i jag, un tchip ninna pani dren! Kawa penell o baro Dewel, maro rai: Hawi bibacht well ap o foro, hoi jaake bud rateskri doosh ap peste las! Ko foro hi har i piri, hoi gar djudjo kerdo was, un kolakro tchik gar tele djal. Le jek kotar mass pal o wawar win dran late! Muk tchi an i piri dren! Ko rat kolendar, kolen i menshe an o foro maran, hi gomme mashkral lende. Ap i baro bar nashas ko rat, un gar ap i phub, te nai tchakrals jek les tchikeha tele. Me mukom ko rat ap ko baro bar, kai well lo diklo, te mukap miri choli soreles te well pral lende, te dap len pale, hoi le kran. Kawa hi, hoi o baro Dewel, maro rai, penell: Djungeles djal tuke, tu foro, kai lal rateskri doosh ap tute! Ninna me tchiwau bud kasht khetne i jagake. An bud kasht khetne! Kre i jag, un kere o mass mishto! Muk i summi jaake rah te kerell, bis te buder tchi pral hi, un i kokale tele chatchenn! Un i piri, te hi buder tchi an late dren, palle tchip lat ap ko tele chatchedo kasht, hoi gomme lolo hi, te well li tato, un lakro saster lolo o tatepastar, te djal ko tselo tchik tele, hoi les tchiklo kras! Tchitcheske his koi tseli budi! Ninna te was koi piri an i jag jaake tato, djas lakri tchik gar tele! Jerusalem, kowa, hoi kras tut pale-tchiddo, hi tiro wi-ladjedo koowa. Har kamom me ko pale-tchiddo koowa tutar krik te lell, kamal te atchell har hals. Doleske atcheh pale-tchiddo, jaake rah me miri choli ap tute win mukom! Me, o baro Dewel penom kowa, un me krau les ninna jaake. Kau tsiro was, te krap kowa. Me rikrau man gar pale, te dap tumen i phagi, tumer khaitenn man gar. Me krau miro dji gar pre tumenge. Tumer lenn tumari phagi pal kowa har djiwan un hoi kran. Kowa penell o baro Dewel, maro rai. Un o baro Dewel penas ap mande: Tu, mensho, djiness, ap jek kopo lau tuke ko menshes, kai tuke o kamleder hi. Tu kress kek gole un rowess gar! Kek swa wenn dran tire jaka. Tchorchanes nai leh phares ducho. Ma rob i bari goljah har jek pral jekeste rowell, kai meras! Rike tiro diklo trul tiro shero, un ma rib tire kircha win! Ma tchake tiri tchor tele! Un ma cha ko maro, hoi kolenge anlo well, kai rowenn pral i mensheste, kai meras. An i tsalla rakrom ap i menshende, un ap i rat meras miri romni. Un o wawar diwes krom jaake, har o Dewel mange penas. Kote putchan i menshe mandar: “Hoske kreh tu kowa? Hoi kamell kowa menge penell?” Me penom ap lende: O baro Dewel rakras mantsa un penas: Pen ap o kheer Israel: Kawa penell o baro Dewel, maro rai: Djinau, tumenge hi miro kheer o kamleder koowa. Un tumaro dji nashell pal leste. Tumer han pre-phurdo un patsenn, kolenge, kai kote hi, nai djal kek tchilatchepen. Tchatchepah, me dau miro kheer kolenge an o wast, kai krenn les pale-tchiddo. Un tumare mursh tchawe un tcha, kolen tumer kote an Jerusalem pale mukan, kolla wenn o chareha mulo dino. Palle krenn tumer har me, o Hesekijel, krom: Tumare tchora tchakrenn gar tele, un tumer chan kek maro, har kolla chan, kai pral i muleste rowenn. Tumare dikle mukenn trul tumare sherja un kircha ap tumare pire. Tumer denn gar gole un rowenn gar. Tumer perenn an tumende khetne, jaake baro hi i doosh ap tumende. Un mank tumende lenn tumer phares ducho. O Hesekijel hi i sikepen tumenge. Jaake har job kras, krenn tumer palle ninna. Ap ko diwes, kai well kowa, djinenn un haiwenn tumer, te hom me o baro Dewel, tumaro rai. Un tu mensho, djiness, me krau ko sorelo kheer paash, kolestar jon patsenn, te well i menshenge kote kek tchilatchepen, ko railo kheer, pral koleste jon jaake bachtelo hi. Un hoi jon budeder kamenna har halauter, pal koleste lengre djia nashenn, lengre mursh tchawen un lengre tchen, lau lendar krik. Ap ko diwes, kai krau kowa, well jek pash tute, kai nai nashas peske, te penell lo kowa tuke. Ap ko diwes well tiro mui pre kerdo, un tu nai rakreh pale. Un jaake wess tu lenge i sikepen. Palle dikenn un haiwenn le, te hom me o baro Dewel. Un o baro Dewel penas ap mande: Tu, mensho, dik kote, kai o them Ammon hi, un pen glan-wi, hoi pral i Ammonarjen wella! Pen lenge: Shunenn, hoi o baro Dewel, maro rai, tumenge penell! Kawa penell o baro Dewel, maro rai: Tumer san pral miro kheer, un penenn: Haha, har pale-tchiddo hi lo! Un pral o them Israel san tumer, un penenn: I mulo them was kowa! Ninna pral o kheer Juda san tumer, un penenn: An o pandepen anlo wan le. Doleske dau tumaro them an i wasta kolendar, kai kotar wenn, kai o kham pre djal, te tchiwenn le pengre plachtene khera pash tumende pre, un djiwenn an tumaro them. Jon chan ko djob, hoi ap tumari phub bares was, un pijenn i thud tumare viechendar. Un me krau, te well tumaro baro foro Rabba i platsa, kai i khamele chan. Un tumare gaba un forja wenn i them, kai i bakre un busja djiwenn. Un tumer dikenn un haiwenn, te hom me o baro Dewel. Kawa penell o baro Dewel, maro rai: Tumer hans tchilatcho ap o them Israel un san, har dikan, har lenge djal, un dan an i wasta un stan i bachtjatar. Doleske djau sorjah ap tumende pre, un dau tumen an o wast i menshendar dran wawar themma. Tumer wenn lenge har ko kutch koowa, hoi i kurepangre penge lenna, te wan le i sorleder an o kurepen. Un me krau, te atchess buder kek natsjona. Tumenge atchell kek them. O tselo kheer Ammon djal paash. Un tumer dikenn un haiwenn, te hom me o baro Dewel. Kawa penell o baro Dewel, maro rai: I menshe dran i themma Moab un Edom penenn: O kheer Juda hi jaake har hake wawar natsjone. Doleske dau i forja ap i berge an o them Moab an i wasta kolendar, kai krenn len paash, – kol raile sorele forja, hoi kharenn Bet-Jeshimot, Baal-Meon un Kirjatajim. Un me dau o them Moab kolenge, kai wenn kotar, kai o kham pre djal, te lenn le les dren. Jon hi kolla, kai ninna o them Ammon penge dren lenn. Un i Ammonarja wenn bistedo mank i wawar themma. Ninna i Moabarjen dau lengri phagi. Jaake dikenn un haiwenn le, te hom me o baro Dewel. Kawa penell o baro Dewel, maro rai: I Edomarja dan i menshenge dran o kheer Juda pale, hoi kolla ap lende kran. Kowa dan le len jaake pale, te lan le bari doosh ap pende. Doleske penau me, o baro Dewel, tumaro rai: Me hadau miro wast, te dap o them Edom peskri phagi. Menshe un vieche wenn mulo dino. Kek atchell djido an o tselo them mank kol forja Teman un Dedan. I tsele menshe merenn an o kurepen. Mire menshe Israel hi kolla, kai denn i Edomarjen pengri phagi. I Israelitarjen mukau lentsa jaake trujel te djal, te well miri bari soreli choli ap lende. Un i Edomarja dikenn un haiwenn, kai me kowa hom, kai anell lengro tchilatchepen pale ap lengre sherja. Kowa penell o baro Dewel, maro rai. Kawa penell o baro Dewel, maro rai: An i tsele tsirja his i Filistarja ap tchingepen un kurepen mire menshentsa win. Baro tchilatchepah djan le ap lende pre, un kaman len te marell. Doleske penau me, o baro Dewel, tumaro rai: Me hadau miro wast, te dap i Filistarjen i phagi. I tsele menshen, kai an lengro them djiwenn, marau me, kol Kretarjen un ninna i wawaren, kai djiwenn pash o baro pani. Me anau lengro tselo tchilatchepen pale ap lengre sherja. Un an miri choli dau len i phari phagi. An ko tsiro, kai anau lengro tchilatchepen pale ap lengre sherja, dikenn un haiwenn le, te hom me o baro Dewel. An o 11. (deesh-te-jekto) bersh har hams an o pandepen, ap o ersto diwes an o tchon penas o baro Dewel ap mande: Tu, mensho, kol menshe dran o foro Tirus san un penenn pral o foro Jerusalem: Tele phagedo hi ko foro, kolestar bud parepangre win djan an wawar themma parepaske. Kanna ham mer kolla, kai wenn brawelo. O forestar Jerusalem atchas tchi har barra pral! Doleske penell o baro Dewel, maro rai: Kanna sikrau les tuke, tu foro Tirus! Dran bud themma anau me lurden kurepaske tuha. Jek them pal o wawar djal ap tute pre, jaake har dell o baro pani ap o themeskri rig. Un jon phagenn i massurja un i turme o forestar Tirus dren. Ninna i tseli tchik khossau lestar krik, te atchell kokres i nango baro bar, hoi djal win dran o pani. Kote tchiwenn i matchengre pengre gone win ap i phub. Kowa penom me, o baro Dewel, tumaro rai. I menshe dran wawar themma randenn o foro Tirus win. Un ninna leskre gaba wergel ap o them wenn o chareha dino. Un i menshe dikenn un haiwenn palle, te hom me o baro Dewel. Kawa penell o baro Dewel, maro rai: Me mukau o Nebukadnezar, ko baro rai dran o them Babilonia, ko sorleder i tsele rajendar, pral tute, Tirus, te well fun kotar, kai norden hi. Un khetne leha wenn graja, wurdja o kurepaske, klissepangre un bud bud lurde. Tire gaba, hoi wergel tutar ap o them hi, dell lo o chareha. Trul tire massurja mukell lo phub pre te tchiwell, te nai djan le pral wergel. Ninna mukell lo turme te krell, kolendar denn le karje an o foro. Un job mukell shilte pre te tchiwell, pal lende i lurde tardo hi. Un bare pesse kotja kasht lenn le, te denn le tire massurja trujel. Un pengre towerentsa phagenn le tire turme tele. Lengre graja hi jaake bud, te tchakrell tut koi tchik, hoi le pengre pirentsa pre witsrenn. Te djan le an tire pre-phagede wudja dren, trissenn tire massurja koi bari goljatar, hoi i graja un i wurdja un i klissepangre krenna. I graja stakrenn tire tsele dromma paash. Tire menshe wenn o chareha mulo dino. Un tire sorele barrengre turme perenn ap i phub. Un jon randenn tiro brawlepen un tchorenn, hoi tuke parepah khetne anal. Tire massurja wenn tele phagedo, un tire shukar khera paash kerdo. Kol barra un ko kasht un tchik, hoi pral atchell, wenn an o baro pani witsedo. Me krau, te well buder kek gipen an tute shunlo, witar kek dorjengro bashepen. Me krau, te wess i nango baro bar, ap koleste i matchengre pengre gone win tchiwenn. Un tu wess buder gar newes kerdo. Kawa penom me, o baro Dewel, tumaro rai. Kawa penell o baro Dewel, maro rai, ap o foro Tirus: Te pereh tu khetne bari goljah, palle trissenn i tikne themma, hoi an o baro pani tchiddo hi. Kolla, kai kote djiwenn, trissenn i darjatar, te shunenn le kol budendar, kai maredo wan, un shunenn i gole kolendar, kai tchurje dino wan i charentsa. Un i raja an kol themma pash o baro pani stenn pengre raile beshepangre pre, un djan lendar tele, un riwenn pengre kutch baja un shukar gada win, un riwenn paash koola an. Un beshenn ap i phub un mukenn gar tele te trissell. Un jon giwenn kai ropaskri gili pral tute: Ach, har wal tu an kotja dino, tu sharedo sorelo foro! Pash o baro pani hals tchiddo. Tu un kolla, kai an tute djiwan, hans i raja ap o baro pani. Tumendar daras o tselo them. Kolla, kai djiwenn ap i tikne themma hoi an o baro pani tchiddo hi, trissenn kanna ap kau diwes, kai tu khetne peral. Har bango hi le i trashatar, kai tu tele djal! Kawa penell o baro Dewel, maro rai: Me krau, te wess tu i mulo foro har kol forja, kai buder kek djiwell. Me mukau bud pani pral tute te well, te djas tele. Un witsrau tut tele pash kolende an o mulengro them, pash kol menshende, kai meran glan i rah tsiro. Dur tella an i phub, pash kowa, hoi kol phure forjendar pral atchas, hoi tele djan, dau tut i platsa pash i mulende. Jaake nai djiwell buder kek an tute. Tu weh buder kek foro ap i phub, kai i djide djiwenn. Kowa hoi tuha djal, krell, te trissell hakeno, kai tutar shunell. Un tut dell buder gar. Te weh rodedo, weh buder gar hatslo. Kawa penell o baro Dewel, maro rai. Un o baro Dewel penas ap mande: Tu mensho, gib i ropaskri gili pral o foro Tirus! Un pen ap ko foro, kai kote tardo hi, kai nai djan i shiffe pral o baro pani, – ko foro, kai bud thementsa, kai pash o baro pani hi, pengro koowa parell. Kawa penell o baro Dewel, maro rai: Tu, Tirus peneh: Me hom o shukester foro ap i phub! Tu hal tardo mashkral an o baro pani. un kolla, kai tut kran, kran tut jaake shukar har i railo shiffo. Tu wal kerdo dran zipresstikro kasht, hoi lan le i bergatar Senir. Un i zedertikro ruk lan le i bergatar Libanon, te krenn le tuke ko baro lengsto kasht, hoi hidjrell i plachte, kai o ducho dren phurdell. Tire lengste tchinle kashta his dran zipresstikro kasht, hoi dran o them Kittim lino was. Dren tchiddo an kol kashta his elefantikro dand. Dran o them Bashan was eichtikro kasht. Kolestar tchinan le kol kashta, kolentsa o shiffo tserdedo well. Koi plachta, kai o ducho dren phurdell, his dran kutch laintikro than, hoi dran o them Egiptia well. An koleste was shukar koowa dren sido. Kowa his tiro sikepen, hoi fun dural diklo well. Te chatchrell tut gar o kham, was i plachta pre pandlo, hoi his kerdo dran kutch than, hoi blaueto un lolo his, un dran o foro Elisha was. Mursha dran i forja Sidon un Arwad his tire budepangre, kai anan kashtentsa o shiffo glan. Dran tute, Tirus, wan kol mursha, kai haiwenn mishto o shiffo te ulerell. Dran o foro Gebal wan kol budepangre, kai pengri budi mishto haiwenn, un kran, te djal kek pani an o shiffo dren. I tsele shiffe un kolla, kai ap lende ulerenn, wan pash tute, te parenn le pengro koowa tuha. Lurde dran i themma Persia un Lud un Put wan, kolla, kai tuke an o kurepen djan. Lengre sasterne stadja un lengre shilte pandan le ap tire rigja. Kolla kran tut jaake shukar! I mursha dran o foro Arwad his tire lurdentsa tardo ap tire massurja. Un lurde dran o foro Gamad his an kol turme, un dan jak ap o foro. Lengre shilte pandan le ap i tsele massurja trujel, un kran tut jaake shukar. Tu hals i brawelo foro. Bud koowa nai ginan le pash tute. O foro Tarsis ginas pash tute, un das tut koleske rup, saster, zinno un blaio. Parepangre dran i themma Jawan un Tubal un Meshech wan pash tute, un anan tuke ginle budepangre un koola dran lolo saster. Mursha dran Bet-Togarma paran tuha un anan tuke graja un klissepangre, ninna maultikre burike. I parepangre dran Rhodos wan pash tute. Un bud menshe, kai djiwan ap panjeskre themma paran tuha, un anan elefantikro dand un kutch kalo kasht, koleha plaissran le. Tut hi bud koowa bikepaske. I Edomarja, kai tutar ginan, dan tut koleske: kutch lolo than, kotja than kerdo an shukar subjengri budi, latcho laintikro than, shukar kutch senele un lole barra, hoi wan hatslo an i phub un an o pani. I themma Juda un i Israel paran tuha un dan tut: latcho gib, hoi was dran o foro Minnit, ninna wawar jarro, gwin, djet un rukengro djet, hoi mishto sungell. Tut his bud bud koowa bikepaske. Jaake ginas ninna o foro Damaskus tutar, un das tut koleske mool dran o foro Helbon un parno bakrengro bal dran o them Zahar, un bare khore mool dran o them Izalla, ninna sasterno koowa, zimto un gudlo sungepaskro djet. I menshe dran Dedan paran ninna tuha, un dan tuke plachte, kai i klissepangre pre beshenn. I menshe dran Arabia un i raja dran o them Kedar paran tuha un dan tut bakre un busja. I parepangre dran Saba un Ragma paran tuha un anan tuke kutch sungepaskro djet, kutch barra un sonakai. I forja Haran un Kanne un Eden, un i parepangre dran o them Saba un dran i forja Assur un Kilmad wan parepaske tuha. Jon paran tuha raile koola, baja dran kutch blaueto than, un wawar than kerdo an shukar subjakri budi, stakepangre an bud farbe pandle dorjentsa, hoi kran len sorelo. Kowa halauter paran le pash tute tchomone wawareske dren. Bud bare shiffe pash tute wan, un tiro koowa pral o baro pani anan. Brawleder un brawleder wal, har i railo shiffo hals mashkral an o baro pani. Kolla, kai anan kashtentsa o shiffo glan, anan tut win ap o baro pani. I sorelo ducho hoi kotar was, kai o kham pre djal, kowa tapras tut un phagas tut an kotja, mashkral ap o baro pani. Tiro brawlepen un parepaskro koowa, halauter hoi tut his, perell an o baro pani. Kol mursha, kai ap o shiffo budrenn, un les ulerenn, un kolla, kai krenn, te djal kek pani dren, tire parepangre, tire lurde, tire budepangre, kai an tute hi, halauter tassenn an o baro pani. Ap ko diwes kai tu djal tele, djan le halauter khetne tuha tele. Kolla, kai anan tiro shiffo kashtentsa glan, denn bari gole. Un kolla, kai pash o baro pani djiwenn un len shunenn, trissenn i darjatar. Un kolla, kai ap i wawar shiffe budrenn, un i shiffe ulerenn, halauter djan le win, halauter djan le ap o them. Hi i bari gole, hoi le pral tute denn, un o djijestar trul tute rowenn. Ap lengre sherja witsrenn le tchik, un tchiwenn pen an i jagakri tchik. Pengre balla tchinenn le tele, un gone pandenn le trul pende. Kowa krenn le tuke, un rowenn o djijestar, un denn gole pral tute. An lengri duk krenn le i ropaskri gili un giwenn: Koon his jaake har tu Tirus hals, ko sorelo foro mashkral an o baro pani! Har tire parepangre pral o baro pani djan, un an bud themma o brawlepen anan, kral tu koweha, hoi tut o parepaske his i raja ap i phub braweles. Kanna hal an kotja phagedo, un an o baro pani tele witsedo. Un tiro parepen halauter tele djas. Un kolla, kai tuke budran, halauter an o pani tassan. I daar taprell i tsele menshen, kai pash o baro pani djiwenn, un shunenn, hoi tuha djas. Un lengre rajenge atchenn i balla tardo i trashatar. Un lengre muja wenn parno. I parepangre dran wawar themma nai patsenn gar, hoi tuha djas, kai tu jaake sik tele djal un buder gar koi hal. Un o baro Dewel penas ap mande: Tu mensho, pen ap o rajeste pral o foro Tirus: Kawa penell o baro Dewel, maro rai: Tiro dji hadas pes un penas: “Me hom i dewel! Un hom beshdo ap i debleskri beshepaskri mashkral dren an baro pani!” Ninna te kreh, har te wals i dewel, hal tchi har i mensho! Hi tchatcho, tu hal gosweder har o Daniel, un haiweh halauter. Tiro goswepah un ko koweha, hoi tu halauter djineh, anal tuke ko tselo brawlepen khetne. Tiro brawleskro kheer hi pherdo sonakai un rup. Bari goswepah paral tiro koowa un wal brawelo un brawleder. Tiro tselo brawlepen kras tut pre-phurdo. Doleske penell o baro Dewel, maro rai: Tu hadal tut un kreh, har te wals i dewel, doleske bitchrau wi-themarja, kai djan ap tute pre, – sorele lurden dran bud themma, kai silah ap wawarende djan. Lengre charentsa krenn le ko railo un shukar koowa paash, hoi tiro goswepah tuke khetne anal. Jon marenn tut. Un tu mereh har jek, kai o chareha maredo well – mashkral ap o baro pani. Te dikeh tu palle kolenge an o mui, kai tut mulo denn, peneh buder gar: “Me hom o Dewel!” Te hal an i wasta kolendar, kai marenn tut, haiweh, te hal i mensho un kek dewel. Tu meress har jek, kai hi gar tchinlo ap peskro mass. Wi-themarja denn tut mulo. Kawa penau me, o baro Dewel. Un o baro Dewel penas ap mande: Tu, mensho, gib i ropaskri gili pral o baro rajeste o forestar Tirus, un pen leske: Kawa penell o baro Dewel, maro rai: Ap tute was diklo, har jek hi, koleske lauter mishto djas. Baro goswepen his tut un hals jaake shukar, te djals gar shukeder. Tut his i shukar djipen, har te djiwals an o Debleskri bar ‘Eden’. Ap tute his hake kutch barra: Rubin, Topas, Diamant, Krisolit, Onyx, Jaspis, Safiro, Karfunkel un Smaragdo. Kol barra his an shukar kerdo sonakai dren pandlo, un tuke koi, te less len ap ko diwes, kai boldo wal. Tu hals har i sorelo bolepaskro, kai dell jak. Un ap miri Debleskri berga tchiwom tut. Mank kutch barra, hoi dikan win har jag, djal tu trujel. Ap ko diwes har tut krom, his kek doosh ap tute. Un jaake atchal bis ko diwes was, kai tchilatchepen kral. Har tiro parepah brawelo wal, rikral wawaren sorjah tele. Un jaake lal doosh ap tute. Koi krom me tut pale-tchiddo, un tradom tut tele miri bergatar. Tu bolepaskro, kai jak dal, tut tradom win dran koi platsa, kai i kutch barra hi, hoi dikenn win har jag. Tiro shukapen kras tut pre-phurdo. Un har brawelo un railo wal, kral sawo koowa, hoi gar gosewo hi. Doleske witsrom tut ap i phub, un mukom i wawar bare rajen ap tute tele te dikell, te wess lenge sapaske. Har paral tiro koowa chochepah, anal bud doosh ap tute. Jaake kral tu tire deblengre khera pale-tchiddo. Doleske mukom mashkral an tiro foro i jag win te phagell, hoi chatchras o foro pre, te atchas tchi har tchik pral. Hakeno nai dikas har tuke djas. I menshenge an i wawar themma, kai prindjran tut, atchenn i balla tardo, kai tu jaake sik tele djal un buder gar pre weh. Un o baro Dewel penas ap mande: Tu, mensho, dik kote, kai o foro Sidon hi, un pen glan-wi, hoi pral o foro wella! Un pen: Kawa penell o baro Dewel, maro rai: Kanna sikrau les tuke, tu foro Sidon! Ap tute sikrau, har baro un sorelo me hom, te dikenn un haiwenn i menshe an tute, te hom me o baro Dewel. Te well miri phagi pral tute, sikrau i menshende, te hom o tchatcho Dewel. An tute phagell i pharo djungelo nasslepen win. Un an tire dromma nashell o rat kolendar, kai maredo wan o chareha. Haki rigjatar wenn kol lurde, kai marenn tire menshen. Palle dikell un haiwell hakeno, te hom me o baro Dewel. I themma trul o them Israel dikenn kanna gomme tele ap o Israel un dukrenn les. Jon hi i Israelenge har i subja i subjengre burrendar. I tsiro well, kai hi kowa buder gar jaake. Palle dikenn i menshe, te hom me, o baro Dewel, lengro rai. Me, o baro Dewel, tumaro rai, penau: An ko tsiro, kai anau me i Israelitarjen pale khetne dran i tsele wawar themma, kai wan le tradedo, sikrau koleha i menshen an i tsele themma te hom me o tchatcho Dewel. Un i Israelitarja djiwenn pale an pengro them, hoi dom me miro budepaskres, o Jakobeste. Un jon djiwenn an ko them, un len hunte well kek daar i wawar themendar. Jon krenn penge khera un tchiwenn drakengre ruka an i phub. Un kek nai krell lenge tchilatchepen. An ko tsiro kai dau kol themma trul lende pengri phagi, kai tele dikan ap i Israelitarja, dikenn un haiwenn i Israelitarja, te hom me o baro Dewel lengro Dewel. An o deshto bersh an o deshto tchon ap o 12. (deesh-te-duito) diwes an ko tchon penas o baro Dewel ap mande: Tu, mensho, dik kote, kai o them Egiptia hi, un pen glan-wi, hoi well ap leskro baro rajeste, o Faraeste, un ap o tselo them Egiptia. Pen leske: Kawa penell o baro Dewel, maro rai: Tu Farao, baro rai pral Egiptia, kanna sikrau les tuke! Tu hal har i baro tchilatcho viecho tchiddo an tire bare lengste panja, un peneh: “Ko baro lengsto pani hi miro. Mange krom les.” Me dau sasterne kanengre tchurje an tiro mui. Un krau te atchenn i matche an tire shuppe pandlo. Palle tserdau tut win dran o pani khetne kol matchentsa, kai ap tute pandlo hi. Me witsrau tut an o mulo them, tut un i tsele matche dran tire bare lengste panja. Ap i phub witsrau tut. Kote atcheh tchiddo. Un kek well, kai hadell tut pre un paskrell tut. Me dau tut i diwje viechenge un i tchirklenge chapaske. Jaake dikenn un haiwenn halauter, kai an o them Egiptia djiwenn, te hom me o baro Dewel. Tu, Egiptia, hals i menshenge an o them Israel har i shilftikro khass. Te tapran le pengre wastentsa ap tute, phagal un dal lenge an i rig tchurje. Un te rikran le pen ap tute, phagal, un jon dukran pengro dumo. Doleske penell o baro Dewel, maro rai: Dik, me anau o kurepen pral tute. Un i menshe un vieche an tute wenn mulo dino. Un i tseli Egiptia well i mulo them, kai tchi har barra pral atchenn. Un jon dikenn un haiwenn palle, te hom me o baro Dewel. Tu, Farao, penal: “Kau baro lengsto pani hi miro. Me hom kowa, kai kras les.” Doleske shun! Kanna sikrau les tuke un tire lengste panja. O tselo them Egiptia well i mulo them, kai tchi har barra pral atchenn fun o foro Migdol bis pash o foro Syene un bis ap koi rig, kai o them Etiopia tchiddo hi. An o tselo them Egiptia djal buder kek mensho trujel, witar kek viecho. 40 (Star-deesh) bersha djiwell buder kek an o them. Me krau ko them Egiptia, te well lo i mulo them, jaake har i wawar themma trul leste mule themma hi. Star-deesh bersha atchell leskre forjendar tchi har barra pral, jaake har pash kol wawar forja ninna hi, hoi an i themma koi trujel tchiddo hi. Un i Egiptarjen tradau an wawar themma, te djiwenn le mank wawar menshende. Ninna penau me, o baro Dewel, tumaro rai: Te hi kol star-deesh bersha trujel, palle anau i Egiptarjen dran kol themma pale khetne, an kolende jon tradedo wan. Me krau, te well lenge lauter pale mishto, un anau len an o them Patros, an ko them, kolestar jon wenna. Kote well len palle i tikno rajeskro them, tikneder har wawar rajengre themma, te hadenn le pen buder gar pral wawar themma. Me krau, te well len gar bud penepaske, te nai wenn le buder gar i raja pral wawar themma. Jon wenn gar buder kolla, pash kolende i Israelitarja nashenn un lendar putchenn, te wenn le lenge ap i rig. Har le kowa kran, anan le bari doosh ap pende. Kowa hunte bistrenn le gar. Palle dikenn un haiwenn le, te hom me o baro Dewel, lengro rai. An o 27. (biish-te-eftato) bersh an o jekto tchon ap o jekto diwes an ko tchon penas o baro Dewel ap mande: Tu, mensho, shun! O Nebukadnezar, ko rai pral o them Babilonia, mukas peskre lurden i phari budi te krell, har lan le o foro Tirus dren: Ap lengre sherja his buder kek balla, un lengre phika his pre un jek dukepen. Fothe jon ninna budran, an o foro Tirus his leske un leskre lurdenge kek plaissepen. Doleske penell o baro Dewel, maro rai: Kamau te dap o them Egiptia o rajeske Nebukadnezar an i wasta, te lell job ko tselo brawlepen kote krik un mukell o them win te randell. Un kowa, hoi jon khetne randan, well palle o plaissepen leskre lurdenge. O Nebukadnezar un leskre lurde budran mange, har pandan le o foro Tirus dren un kran les paash. Doleske well lenge o them Egiptia lengri budjake. Kowa penau me, o baro Dewel, tumaro rai. An ko tsiro mukau me o kheer Israel pale soreles te well. Un tuke, Hesekijel, krau o mui pre, te rakress mire laba mank lende. Palle dikenn un haiwenn le, te hom me o baro Dewel. Un o baro Dewel penas ap mande: Tu, mensho, pen glan-wi, hoi pral o them Egiptia wella! Pen: Kawa penell o baro Dewel, maro rai: Rowenn soreles! Hawo djungelo diwes wella! Ko diwes well sik, ko diwes, kai o baro Debleskri choli wella. Kalo har i rati hi ko diwes, i tsiro, kai bibacht well pral i themma. O charo well pral o them Egiptia, un bud menshe wenn kote maredo. Un lengro brawlepen well krik lino, un lengre forja tele phagedo bis ap i telstune barra. Koi trissenn i menshe an o them Etiopia i trashatar. Mank kolende, kai merenn an kau kurepen hi ninna i ginle lurde dran Etiopia un dran Put un Lud un Kub, un wawar wi-themarja, un kol tsele wawar, kolentsa i Egiptarja pen khetne tchiwan. Kawa penell o baro Dewel: Halauter wenn maredo, kai o themeske Egiptia ap i rig wan. Leskro pre-phurdepen un leskri soor wenn phagedo. An o tselo them mank o foro Migdol un o foro Syene wenn le o chareha mulo dino. Jaake penell kowa o baro Dewel, maro rai. O them Egiptia well i mulo them, jaake har i wawar themma trul leste mule themma hi. Un leskre forjendar atchell tchi har barra pral, jaake har pash kol wawar forja ninna hi, hoi koi trujel tchiddo hi. An ko tsiro, kai tchiwau jag an o them Egiptia, un hakeno mulo hi, kai lenge ap i rig was, palle dikenn un haiwenn jon, te hom me o baro Dewel. An kau tsiro bitchrau murshen win, kai djan ap i shiffe an o them Etiopia. Kolla, kai kote djiwenn, patsenn, te well lenge kek tchilatchepen. Te wenn mire bitchepangre un penenn lenge, har o themeske Egiptia djas, taprell len i bari daar. Te shunenn le, kai Egiptia paash hi, trissenn le i darjatar. Tchatchepah, kau diwes wella! Kawa penell o baro Dewel, maro rai: Me bitchrau o baro rajes dran Babilonia, o Nebukadnezares, un kowa lell o tselo brawlepen dran o them Egiptia krik. Job well peskre sorele lurdentsa, kai dran bud themma wenna, un kai silah ap wawarende djan, te krenn le o them paash. Un jon djan ap i Egiptarjen pengre charentsa pre, te wenn an o tselo them i mule tchiddo. Me krau, te wenn i lengste panja an o them Egiptia truk, un dau o them an o wast tchilatche menshendar. Un wi-themarja krenn o them un kowa, hoi dren hi, paash. Me, o baro Dewel penom kowa. Kawa penell o baro Dewel, maro rai: Me mukau i chochene deblen paash te krell, un lau i figuren dran o foro Memfis krik. Un an o them Egiptia hi buder kek rai. Un bari daar taprell o tselo them. Un me krau, te well ko kotar them, hoi kharell Patros, i mulo them. An o foro Zoan tchiwau jag, te chatchrell lo tele. Un i menshenge an o foro Theben dau lengri phagi. Miri choli tchorau win pral o foro Sin, hoi o sorleder foro an Egiptia hi. Un ko brawlepastar an o foro Theben atchell tchi pral. Me tchiwau jag an o them Egiptia. Un pral i menshende an o foro Sin well daar un duk. O foro Theben well tele phagedo. Un an o foro Memfis perenn lurde mashkral ap o diwes dren. I terne mursha dran i forja On un Pi-Beset wenn o chareha mulo dino, un i wawar dran kol forja wenn pandles krik anlo. An o foro Tachpanes well ko diwes kalo, kai phagau kote koi soor, hoi o themes Egiptia pral wawar themma hi. Leskre bud sorele lurde, ap kolende i Egiptarja jaake bachtelo un pre-phurdo his, wenn krik lino. Kale wolke tchakrenn o foro. Un i menshe dran i gaba trujel wenn an o pandepen anlo. Jaake dau o them Egiptia peskri phagi, te dikenn un haiwenn le, te hom me o baro Dewel. An o 11. (deesh-te-jekto) bersh an o jekto tchon ap o eftato diwes an ko tchon penas o baro Dewel ap mande: Tu, mensho, me phagom i mussi o baro rajestar pral Egiptia, kai Farao kharedo well. Kek pandas leske i diklo trul i mussi, te well koi mussi pale sasto un sorelo, un nai rikrell i charo. Un pale penas o baro Dewel, maro rai: Miri choli well ap o Farao, ko rajeste pral o them Egiptia. Me phagau leskre mussja, koi sasti mussi un koi phagedi, un krau, te hunte mukell lo o charo te perell. Un i Egiptarjen tradau an wawar themma, te djiwenn le mank wawar menshende. Un me krau i mussja o baro rajestar pral o them Babilonia soreles. Un dau les miro charo an o wast. Un o Farao peskre phagede mussjentsa dell gole i dukatar glan leste har i mursh, kai was phares dukedo un hunte merell. Awa, i mussja o rajestar pral Babilonia krau soreles. Un o Farao hunte mukell peskre mussja tele te perell. An ko tsiro, kai dau miro charo an o wast o rajestar pral Babilonia, te kurell lo pes i Egiptarentsa, dikenn un haiwenn i Egiptarja, te hom me o baro Dewel. Un i Egiptarjen tradau an wawar themma, te djiwenn le mank wawar menshende. Palle dikenn un haiwenn le, te hom me o baro Dewel. An o 11. (deesh-te-jekto) bersh an o triinto tchon ap o jekto diwes an ko tchon penas o baro Dewel ap mande: Tu, mensho, pen ap o Farao, ko baro rajeste pral o them Egiptia un ap leskre tsele menshende: Kek hi jaake baro har tu! Tu hal har o them Assur his – har i baro zedertikro ruk ap i berga Libanon shukar buchle senele kashtentsa, kai nai khatrenn le pen tel lende glan o kham. Un job his jaake baro, te djas lo dureder pral har i wawar ruka an o weesh. Les his bud pani. O pani tel i phub kras, te was lo baro. Ko panjestar tel i phub djan lengste panja win un nashenn trul koi platsa, kai o zedertikro ruk tardo hi. Un tikne panja nashenn dureder pash kol tsele wawar ruka an o weesh. Doleske was lo bareder har kol wawar ruka an o weesh. Un les wan bud lengste senele kashta. Jaake was ko ruk buchlo dran ko bud pani. Hake tchirkle kran pengre khera an leste. Un i wesheskre vieche anan pengre tchawen tel leste ap i phub. Un menshe dran hako baro them djiwan tel leste, te khatrenn le pen glan o kham. Shukar his ko ruk, har lo jaake baro un buchlo his! Leskre draba his doha pani. Un kek wawar zedertikro ruk an o Debleskri bar his jaake shukar har job. I zipresstikre ruka un i platantikre ruka, len his gar jaake shukar senele kashta har les his. Kek ruk an o Debleskri bar his jaake shukar har job. Me krom les shukar un dom les bud buchle senele kashta. Un i tsele ruka an i bar Eden, hoi hi o Debleskri bar, silweran ap leste. Doleske penell o baro Dewel, maro rai: Ko ruk was jaake baro, bareder har i wawar ruka, un leskro dji phurdas pes pre dran leskro barepen. Doleske dom me les an o wast o sorleder i tsele rajendar, te djal kowa leha jaake trujel, te krell lo leha pal leskro tchilatchepen. Me witsrom les mandar. Lurde dran wawar themma, kolen kek dji leske hi, wan un dan les trujel, un mukan les tchiddo. Ap i berge un an i tale peran leskre kashta. Ninna pash i tsele tikne panja an o them his lauter phagede kashta lestar tchiddo. Un i tsele menshe dran wawar themma, kai nai khatran pen buder gar glan o kham tel leste, mukan les tchiddo un djan penge. Un i tsele tchirkle hi beshdo ap ko tele dino kotar ruk, hoi gomme ap i phub tchiddo hi, un i diwje vieche tchiwenn pen tele ap leskre kashta. An ko tsiro, hoi wella, well buder kek ruk jaake baro – bareder har i tsele wawar – te nai phurdell lo pes pre, ninna te hi lo pash o pani tardo. Kek ruk nai hadell pes pral i wawarende. Kol tsele ruka hunte merenn, un djan tele an o mulengro them, pash i wawar menshende, kai meran. Kawa penell o baro Dewel, maro rai: Ap ko diwes, har ko zedertikro ruk an o mulengro them djas, krom, te rowas o baro pani tel i phub pral leste. I lengste panja nashan buder gar, un i bare panja atchan tardo. I berga Libanon tchakras pes an o kalepen. Un i tsele ruka an o weesh meran tele. Har i menshe an i wawar themma shunan, te peras ko baro ruk, un kai witsrom me les tele pash i mulende an o mulengro them, trissan le i darjatar. Un i tsele ruka dran i bar Eden un kol shukeder un feteder ruka i bergatar Libanon, halauter kai pash o pani tardo his, un kanna tel i phub hi, lenge his kowa mishto, te djas ko baro rukeske jaake har lenge ninna djas. Kolla dran wawar themma, kai ap leskri rig his, un pral kolende job peskro wast rikras, ninna jon hunte djan leha khetne tele pash i mulende, pash kolende, kai wan o chareha mulo dino. Kek hi jaake baro un railo har tu, Farao – kek mank i tsele ruka an i bar Eden! Ninna tu hunte djas an i telstuni phub, khetne kol rukentsa dran Eden, un hunte wess tchiddo pash kolende, kai hi gar tchinlo ap pengro mass, un kai wan maredo o chareha. Jaake djal o Faraeske un leskre pre-phurde menshenge. Kawa penell o baro Dewel, maro rai. An o 12. (deesh-te-duito) bersh ap o 12. (deesh-te-duito) tchon, ap o jekto diwes an ko tchon, penas o baro Dewel ap mande: Tu, mensho, gib i ropaskri gili pral o Farao, ko baro rajeste o themestar Egiptia, un pen leske: Tu patseh, te hal har i terno lewo, o bareder rai mank i tsele rajende, un hal har i baro tchilatcho viecho an o baro pani. An kol lengste panja, kai djiweh, phurdal ducho dran tiro nak, te das o pani pre karje. Un tire herjentsa stakral jaake, te was i tchik dran o pani pre un o pani tchiklo. Kawa penell o baro Dewel, maro rai: Me bitchrau bud menshen dran bud themma pash tute. Kolla witsrenn miri netsa pral tute, un taprenn tut, un tserdenn tut win dran o pani. Un me witsrau tut ap i phub, un mukau tut kote tchiddo ap o them. Un krau, te beshenn pen i tsele tchirkle ap tute tele. Un i tsele diwje viechen krau tchalo tiro masseha. Un me tchiwau tiro mass ap i berge, un krau i tsele tale pherdo tiro mulo masseha. Un me dau o themes tiro rat te pijell, hoi nashell bis pash i berge, un i tikne panja wenn pherdo lestar. Ap ko diwes kai tiro djipen wi-phurdedo well, tchakrau o bolepen tele, un i bolepangre momlia wenn kalo. Un glan o kham djan wolke, un o tchon well buder gar diklo. I tsele momlia ap o bolepen pral tute wenn kalo. Un pral tiro them anau tamlepen. Kawa penell o baro Dewel, maro rai. Kowa, hoi tuha djas, har tu tele djal, shunenn le an bud themma, ninna an sawen, kolen tu gar prindjreh. Un i menshe an bud themma lenn bari daar. Ap ko tsiro, kai well miri phagi ap tute, atchenn lenge i balla tardo. Un lengre raja trissenn i darjatar, te dikenn le, hoi tuha krau. Te hadau miro charo glan lende, trissenn le o tselo tsiro. Hakeno darell peskro djipaske. Kawa penell o baro Dewel, maro rai: O baro rai dran o them Babilonia well, te kurell lo pes tuha. Khetne leha wenn kol sorele lurde dran bud themma, kai tchilatche sorjah ap wawarende djan. Jon denn i menshen an tiro them mulo pengre charentsa. Palle hi i Egiptarja buder gar pre-phurdo. Lengro tselo brawlepen well krik lino. Un lengre tsele viechen mukau te merell, te atchell kek djido pash kol bare lengste panja. Jaake te nai krell buder kek mensheskri piri witar kek viecheskri heri ko pani tchiklo. Palle krau lengre panja pale djudjo, te nashenn lengre lengste panja har djet. Kawa penell o baro Dewel, maro rai. Te krom me o them Egiptia, te well lo i wi-meredo them, un lom lauter krik, hoi kote dren hi, un dom halauteren, kai kote djiwan, palle dikenn un haiwenn le, te hom me o baro Dewel. Kawa hi i ropaskri gili, hoi i menshe giwenn. An i tsele themma giwenn i djuwja kai gili. Pral o them Egiptia un leskre tsele menshende giwenn le kai ropaskri gili, penell o baro Dewel, maro rai. An o 12 (deesh-te-duito) bersh ap o 15. (deesh-te-pantchto) diwes an ko tchon, penas o baro Dewel ap mande: Tu, mensho, rob pral i menshende an o them Egiptia, khetne kol djuwjentsa dran i wawar sorele themma! Un bitche i Egiptarjen tele an o mulengro them pash i mulende. Pen ap o them Egiptia: Hal tu kanna shukeder har i wawar themma? Dja tele pash i mulende! Tchip tut pash kolende, kai hi gar tchinlo ap pengro mass! Mashkral kolende, kai o chareha maredo wan, wenn i Egiptarja tchiddo! Tchatchepah, o charo well pral i Egiptarjen! Anenn len kai un denn len lauter mulo! An o mulengro them penenn lendar i sorele kurepangre, un kolla, kai lenge ap i rig wan: Jon wan tele pash mende, kote hi le tchiddo, kolla, kai hi gar tchinlo ap pengro mass, un wan o chareha maredo. Kote hi o Assur peskre tsele menshentsa. Trul leste trujel hi le paskedo, halauter maredo o chareha. Jon hi paskedo an i telstuneder platsa an o mulengro them. Trul leste trujel hi le paskedo. Maredo o chareha hi le halauter, kolendar i wawaren bari daar his an ko tsiro, har le djido his. Kote hi o Elam peskre tsele menshentsa. Trul leste trujel hi le paskedo. Jon halauter wan maredo o chareha, un djan tele an o mulengro them, kolla, kai gar tchinlo wan ap pengro mass. Har le djido his, his i wawaren bari daar lendar. Kanna hunte hidjrenn le pengri ladj khetne kol wawarentsa an o mulengro them. Mashkral kolende, kai wan maredo, hi le tchiddo pengre tsele menshentsa. Trul leste trujel hi le paskedo. jon halauter, kai gar tchinle hi ap pengro mass, un o chareha maredo wan. Har le djido his, his i wawaren bari daar lendar. Kanna hunte hidjrenn le pengri ladj khetne kol wawarentsa an o mulengro them, un hunte wenn tchiddo mank kolende, kai o chareha maredo wan. Kote hi o Meshech-Tubal peskre tsele menshentsa. Trul leste trujel hi le paskedo. Jon halauter hi gar tchinlo ap pengro mass un wan o chareha maredo. Har le djido his, his i wawaren bari daar lendar. Un jon hi gar kote tchiddo, kai i sorele kurepangre tchiddo hi, kai an o phuro tsiro meran, un khetne pengre karmangre paskedo wan. Kolenge wan lengre chare tel lengre sherja tchiddo. Un lengre shilte wan pral lengre kokale tchiddo. Har le djido his, his le sorele kurepangre, kolendar i wawar daran. Ninna tu Egiptia weh phagedo, un weh tchiddo mashkral kolende, kai hi gar tchinlo ap pengro mass khetne kolentsa, kai o chareha maredo wan. Kote hi o Edom un leskre raja un leskre tsele pralstune. Ninna te his le jaake sorelo, hi le kanna kote tchiddo, kai kolla tchiddo hi, kai o chareha maredo wan. Kote an o mulengro them hi le tchiddo pash kolende, kai gar tchinlo hi ap pengro mass. Kote hi i pralstune pral i tsele themma, kai hi kote tchiddo, kai norden hi. Kote hi ninna i tsele Sidonarja, kai pash kolende tele djan, kai wan maredo. Ninna te kran le wawarenge bari daar, hi kanna lengri bari soor paash dino. Jon hi gar tchinlo ap pengro mass un hi tchiddo pash kolende, kai o chareha maredo wan, un hidjrenn pengri ladj khetne kol wawarentsa an o mulengro them. O Farao un leskre lurde dikenn len halauteren. Palle hi leske buder gar jaake ropaske pral kol tsele menshende an leskro them, kai wan khetne leha maredo o chareha. Kawa penell o baro Dewel, maro rai. Har o Farao djido his, mukom bari daar glan leste win te djal pash i menshende ap kai phub. Kanna hi lo tchiddo mank kolende, kai hi gar tchinlo ap pengro mass, khetne kolentsa, kai o chareha maredo wan, o Farao un leskre tsele menshe. Kawa penell o baro Dewel, maro rai. Un o baro Dewel penas ap mande: Tu, mensho, rake ap i menshende dran tiro them, un pen lenge: Te anau me o charo pral i them, un i menshe an ko them rodenn i murshes lendar win, te dell job jak, un job dikell lurden te well, palle phurdell lo an i phurdepaskri, te djinenn i menshe, hoi wella. Te shunell jek palle i phurdepaskri, un dell gar jak koi pre, un i lurde wenna un denn les mulo, palle hi les kokres doosh ap peskro merepen. Job shunas koi phurdepaskri un das gar jak koi pre. Les kokres hi doosh ap peskro merepen. Te dals lo jak ap i phurdepaskri, palle lals lo peskro djipen dran o merepen win. Hi wawartchandes, te dikell kowa, kai jak hunte dell, i lurden te well, un job phurdell gar an i phurdepaskri, te djinenn i menshe, hoi pral lende wella. Un palle wenn i lurde un denn jekes mulo. Palle merell kawa peskri doshake, hoi lo ap peste anas. Ap koleste, kai gar an i phurdepaskri phurdas, penau me palle: Tut hi doosh ap leskro merepen. Tu, mensho, tut rodom win, te dess jak ap o kheer Israel. Te shuneh i lab dran miro mui, hunte peness kowa lenge, te djinenn le, hoi kamau me pral lende te anell. Te penau me ap i tchilatcheste: Tu tchilatcho, hunte meress! Palle hunte peness tu leske kowa, un dess les trad, jaake te nai djal lo peskro tchilatcho dromestar tele. Te peneh tchi, lell lo peskri phagi un hunte merell. Ap tute penau me palle: Tut hi doosh ap leskro merepen. Tu te dal les trad, un penal leske, te hunte djal lo tele peskro tchilatcho dromestar, un job krell kowa gar, palle lell lo peskri phagi, un hunte merell. Tiro djipen lal tu dran o merepen win. Tu mensho, pen ap o kheer Israel: Tumer penenn: Mari doosh un ko tchilatcho koowa, hoi kram, hi phares ap mende tchiddo. Mer nai hidjrah kowa buder gar. Har nai djiwah mer gomme? Pen ap lende: O baro Dewel, maro rai penell: Me dau man sowel pash miro djipen: Mange hi gar shukar, te merell o tchilatcho mensho. Na-a me kamaus, te djal lo peskro tchilatcho dromestar tele, un djiwell lo! Doleske, djan tele tumare tchilatche dromendar! Hoske kamenn tumer te merell, tumer dran o kheer Israel? Tu mensho, pen i menshenge dran tiro them: I mensho, kai kras, hoi latcho un tchatcho hi, te djal job ap i tchilatcho drom, hunte merell lo. Ko latcho un tchatcho koowa, hoi lo glan kowa kras, lell les gar dran o merepen win. I tchilatcho mensho, te mukell lo peskro tchilatcho drom, hunte merell gar. Ko tchilatcho koowa, hoi lo glan kowa kras, anell les gar an o merepen. Un ko latcho un tchatcho koowa, hoi kras i latcho mensho, kai palle ap i tchilatcho drom was, nai lell les gar dran o merepen win. Te penau me ap i latcho un tchatcho mensho: Tu djiwess! Un job patsell, kanna nai djal leske tchi, un krell o tchilatchepen, palle well ko tselo tchatchepaskro koowa bistedo, hoi lo kras. Un job merell peskro tchilatchepaske, hoi job kras. Un te penau ap o tchilatcheste: Tu meress! Un job mukell peskro tchilatcho drom un krell kanna, hoi mishto un latcho hi, un dell koleste kowa pale, hoi lo koleske las, har lo leske tchomone patsas, un dell ninna kowa pale, hoi lo tchoras, un djiwell kanna pal kol laba, hoi o djipen anenn, un krell buder gar o tchilatchepen – palle djiwell lo! Job merell gar! Ko tselo tchilatchepen, hoi lo kras, well bistedo. Kanna djiwell lo an o tchatchepen. Doleske atchell lo djido. I menshe dran tiro them penenn: “O Dewel djal gar pal o tchatchepen.” Hi gar jaake, te hi jon kolla, kai djan gar pal o tchatchepen? Te mukell kowa, kai latcho un tchatcho his, peskro latcho drom un krell o tchilatchepen, palle merell lo doleske. Un te mukell o tchilatcho peskro tchilatcho drom, un krell, hoi mishto un latcho hi, palle atchell lo doleske djido. Ninna te hi kowa jaake, penenn tumer: “O Dewel djal gar pal o tchatchepen.” Djinenn, tumer dran o kheer Israel: Me krau pral tumende o tchatchepen win, pral hakeneste jaake har job djiwas. An o 12. (deesh-te-duito) bersh, kai mer pandlo krik lino hams, an o deshto tchon, ap o pantchto diwes an ko tchon, kote was jek pash mande, kai nai nashas peske dran o foro Jerusalem, un penas: O foro hi dren lino! I rati glan kowa was o wast o baro Deblestar phares ap mande. Kanna ap koi tsalla, kai kowa pash mande was, kras o baro Dewel miro mui pre, jaake te nai rakrom pale. Un o baro Dewel penas ap mande: Tu, mensho, kolla, kai an kol khetne dine forja an o them Israel djiwenn, penenn: “O Abraham his jek, un kowa las o tselo them peske dren. Mer ham bud, – tchatchepah, menge hi o them dino!” Doleske pen lenge: Kawa penell o baro Dewel, maro rai: Tumer chan ko mass o rateha, un mangenn chochene deblen an un marenn menshen! Patsenn tchatchepah, ko them hi tumaro? Tumare charentsa lenn tumenge, hoi kamenn, un krenn, hoi djungelo hi glan mire jaka, un ko jek sowell i romjah o wawarestar. Patsenn tchatchepah, ko them hi tumaro? Jaake peness tu lenge: Kawa penell o baro Dewel, maro rai: Pash miro djipen dau man sowel, halauter, kai an kol tele phagede forja djiwenn, wenn maredo o chareha. Un kolla, kai win ap o them djiwenn, wenn khetne dandedo i diwje viechendar. Un kolla, kai khatrenn pen an sorele barrengre khera un an i phub, kolla merenn ap i djungelo nasslepen. Un me krau o them, te well lo i wi-meredo them, te nai wenn tumer buder gar pre-phurdo un sorelo. I berge an Israel wenn i mulo them, kai buder kek pral wergel djal. Tumer krenn, hoi glan mire jaka djungelo hi. Doleske krau ko them, te well lo i wi-meredo them. Palle dikenn un haiwenn tumer, te hom me o baro Dewel. Tu, mensho, i menshe dran tiro them rakrenn pral tute an o foro un glan lengre khera, un penenn jek ap o wawareste: “Awenn un shunenn, hoi o baro Dewel penas!” Un jon wenn pash tute jaake, har menshe khetne wenn, un beshenn pen pash tute, un shunenn, hoi peneh. Kowa, hoi penal, krenn le gar. Pengre mujentsa penenn le, te kamenn le man. Lengro dji djal koleske palla, har le bud lowe nai krenn. Un tu, tu hal lenge har sawo, kai giwell pirneskre gilja, un haiwell shukar te giwell un bashrell. Jon shunenn tire laba, un krenn len gar. Djiness, kowa hoi penal glan-wi, well tchatchepah jaake! An ko tsiro, kai well kowa, dikenn un haiwenn le, te his i Debleskro rakepaskro mashkral lende. O baro Dewel penas ap mande: Tu, mensho, pen i pralstunenge pral Israel glan-wi, hoi pral lende wella! Pen lenge: Kawa penell o baro Dewel, maro rai: Djungeles djal tumenge! Tumer han i bakrengre mire menshenge, un hunte anans i Israelitarjen har bakre kote, kai hatsenn le latcho senlepen. Kowa krenn tumer gar. Tumer dikenn kokres ap tumende, te djal tumenge mishto. O thulepen kol bakrendar chan tumer, lengre ballendar krenn tumaro an-ripen. Un i thulle bakre marenn tumer. Ap i bakre denn tumer gar jak. Kolenge, kai len kek soor buder his, wan tumer gar ap i rig, te wenn le pale soreles. Un kolla, kai nasselo his, kran tumer gar sasto. Un kolla, kai phagan pen i heri, lenge tchiwan kek diklo trul koi dukedi heri. Un kolla, kai nashran pen, anan tumer gar pale. Un kolla, kai nashedo his, rodan tumer gar. Un tchilatche sorjah hans i raja pral lende. Un har his mire bakren kek bakrengro, nashan le penge kate te kote, un wan o chapen i diwje viechendar. Jon nashan trujel ap i tsele tikne un bare berge, un hi buder gar khetne. Kate te kote an o tselo them hi le. Un kek hi koi, kai pal lende putchell un len rodell. Doleske shunenn, tumer bakrengre, hoi o baro Dewel tumenge penell! Pash miro djipen dau man sowel, penell o baro Dewel, maro rai: Mange hi doha te dikap, har wenn mire bakre khetne dandedo un chalo i diwje viechendar. Len hi kek bakrengro, kai ap lende jak dell. Mire bakrengre dikenn kokres ap pende, te djal lenge mishto, un putchenn gar pal mire bakre. Mire bakren anenn le gar kote, kai latcho senlepen hi. Doleske shunenn, tumer bakrengre, hoi o baro Dewel penell: Kawa penell o baro Dewel, maro rai: Me djau ap i bakrengre, un kamau mire bakren dran lengro wast pale. Un me krau, te atchenn le buder gar bakrengre, te dikenn le buder gar ap pende kokres, te djal lenge mishto. Un me lau mire bakren dran lengre muja win, te wenn le lenge buder gar chapaske. Kawa penell o baro Dewel, maro rai: Me hom kai, un me dikau kanna pal mire bakren un rodau len. Jaake har i bakrengro, kai pash peskre bakre hi, kolen rodell, kai nashran pen, jaake rodau me mire bakren, un lau len pale dran haki platsa, kai le tradedo wan ap ko djungelo kalo diwes. Un me anau len win dran wawar themma un wawar menshendar. Un anau len pale khetne an lengro them. Un me hom lenge koi ap i berge an o them Israel, un pash i panja, un ap hake platse, kai i menshe djiwenn an o them. Kote, kai latcho senlepen hi, anau len. Ap latche platse pral ap i berge an Israel nai tchiwenn le pen tele un chan pen tchalo. Me kokres hom lengro bakrengro, un anau len kote, kai le pen tele nai tchiwenn kek darjah. Kawa penell o baro Dewel, maro rai. Kolla, kai nashedo hi, rodau me. Un kolla, kai nashran pen, anau me pale. Un kolla, kai pen dukran, pandau i diklo trujel. Un kolla, kai nasselo hi, krau soreles. Un i thullen un sorelen lau an i jak. Me dau jak ap lende har mishto hi. Tumenge, mire bakre, penau: Me, o baro Dewel, tumaro rai, krau o tchatchepen win mashkral jek bakro un o wawar bakro. Tumer murshkane bakre un murshkane busja, hi gar doha, te chan o latcheder senlepen? Hoske stakrenn o wawar senlepen tumare herjentsa khetne? Hi gar doha, te pijenn o djudjo pani? Hoske stakrenn koi dren un krenn les tchiklo? Un mire bakre hunte chan kowa, hoi tumare herja khetne stakran, un hunte pijenn, hoi tumare herja tchiklo kran! Doleske penau me, o baro Dewel, tumaro rai ap tumende: Me hom kowa, kai krell o tchatchepen win mashkral kol thulle bakre un kol wi-bokede bakre. Tumer sorele, tumer dan i spildini kolenge, kai len kek soor hi, un dan tumare shingentsa an lende dren, jaake rah bis te tradan len win tumendar. Kanna wau lenge ap i rig, te wenn le buder gar chalo. Un me krau o tchatchepen win mashkral ko jek bakro un ko wawar bakro. Un me mukau jek bakrengro lenge pre te stell, kai dell jak ap lende. Kowa well dran i familja o Davidestar, un hi har o David miro budepaskro. Job well lengro bakrengro un dell jak ap lende. Un me, o baro Dewel, wau lengro Dewel. Un ko mursh, kai hi har miro budepaskro, o David, well o rai mank lende. Kawa penau me, o baro Dewel. Un me pandau miro dji ap lende, un krau lentsa win, te nai djiwenn le an o latchepen. Hake diwje viechen tradau krik dran o them. Un an o mulo them nai djiwenn le kek darjah. Un an i wesha sowenn le. Un me tchiwau miri bacht ap lende un ap o tselo them, hoi trul miri berga hi. Un dau brishin an o tchatcho tsiro. Kau latcho brishin krell, te hidjrenn i ruka latche rukengre, un te well bud djob bares ap i hachetikri phub. Un mire menshe djiwenn an pengro them kek darjah. Me phagau kol shelle, kolentsa jon pandlo his. Un lau len win dran i wasta kolendar, kolenge jon hunte budran. Palle dikenn un haiwenn le, te hom me o baro Dewel. Un i menshe dran wawar themma randenn len buder gar win. Un i diwje vieche chan len buder gar. Jon nai djiwenn kek darjah. Un kek krell lenge buder traash. Me krau lengro them, te well lo i shukar baar, hoi hi prindjedo ko latchepaske, hoi kote baro well. Kek lendar hunte bokell buder gar. Un i menshenge an wawar themma hi le buder gar sapaske. Palle dikenn un haiwenn le, te hom me, o baro Dewel, lengro Dewel, kowa, kai lentsa hi, un te hi jon dran o kheer Israel mire menshe. Kawa penell o baro Dewel, maro rai. Awa, tumer mire menshe, han mire bakre, ap kolende jak dau. Un me hom tumaro Dewel. Kawa penell o baro Dewel, maro rai. Un o baro Dewel penas ap mande: Tu, mensho, dik kote, kai i berga Seir hi, un pen glan-wi, hoi pral o them Edom wella! Pen leske: Kawa penell o baro Dewel, maro rai: Kanna sikrau les tuke, tu berga Seir. Un djau sorjah ap tute pre, un krau tutar te wess i mulo un muklo them. Tire forjendar atchell tchi har barra pral. O tselo them well i mulo them. Palle dikeh un haiweh, te hom me o baro Dewel. O tselo tsiro hals ap tchingepen un marepen win kol Israelentsa. Un tu phukral len un dal len an i wasta kolendar, kai maran len, an ko tsiro har bari bibacht pral lende was, un me lenge lengri phagi dom. Doleske dau man sowel pash miro djipen, me o baro Dewel, tumaro rai: Tu lal rateskri doosh ap tute, doleske wess tu ninna maredo. Me mukau tut te marell, un tu nai nasheh tuke gar. Un me krau i berga Seir, te well li i mulo un muklo them. Un mukau kekes djido, kai kote dren oder win djal. Un me krau tire berge, te wenn le pherdo kolentsa, kai maredo wan an o kurepen. Ap i tikne berge, un an i tale, un an i tikne panja hi kolla tchiddo, kai o chareha mulo dino wan. Hako tsireske wess i mulo them. An tire forja djiwell buder kek. Palle dikenn un haiwenn tumer, te hom me o baro Dewel. Tumer penan: “Kol dui themma Israel un Juda pengre menshentsa hunte wenn maro. Las len menge dren!” Tumer bistran, te hi kowa miro them, kai me, o baro Dewel, djiwau. Doleske dau man sowel pash miro djipen, penell o baro Dewel, maro rai: Me krau tumentsa har tumer kran ap i Israelitarja. Kowa, hoi ap lende kran an tumari choli, har hans tchilatcho un silweran ap lende, kowa mukau pale te perell ap tumare sherja. Jaake well miri choli pral tumende, un me sikrau mire menshende, koon me hom. Palle dikenn un haiwenn tumer, te shunom me o baro Dewel, ko tselo djungelo koowa, hoi tumer pral i berge Israel rakran, har tumer penan: I berge Israel hi wi-meredo koi tchiddo. Kanna hi le menge koi. Jaake phurdan tumen pre, un tumaro baro mujeha hadan tumen pral mande. Me shunom halauter. Kawa penell o baro Dewel, maro rai: Tu, berga Seir, me krau tutar, te wess i mulo them. Un ap i tseli phub wenn menshe bachtelo koi pral. Tu hals bachtelo, har was o Israelengro them i mulo them. Doleske krau, te djal tuke jaake har lenge djas. I berga Seir khetne o tselo them Edom well i mulo them. Palle dikenn un haiwenn i menshe, te hom me o baro Dewel. Tu, mensho, rake ap i berge an Israel un pen lenge, hoi lentsa djal, un pen: Tumer berge Israel: Shunenn, hoi o baro Dewel penell! Kawa penell o baro Dewel, maro rai: Kolla, kai chojedo pral tumende hi, san pral tumende un penenn: Haha! Kal berge, kai his hako tsiro koi, wan kanna menge! Doleske pen ap i berge, hoi wella! Pen: Kawa penell o baro Dewel, maro rai: Hi tchatcho, jon kran, te wan tumer i mulo them. Haki rigjatar wan le un stakran o them khetne. Un menshe dran i themma trul tumende wan un lan tumaro them penge. Un i menshe rakrenn djungeles pral tumende. Doleske shunenn, tumer berge Israel, hoi o baro Dewel penell! Kawa penell o baro Dewel, maro rai, ap i bare un tikne berge, ap i panja un tale, ap i barra, hoi i tele-phagede kherendar pral atchan, un ap i mukle forja. I menshe dran i themma trul tumende, randan tumen win, un tumer wan lenge sapaske. Doleske penell o baro Dewel, maro rai: Tchatchepah, an miri tati choli rakrom me i phagi win pral i menshende an o them Edom un an i themma trul tumende, kolla miro them penge lan, te randenn le les win. Koi pashel san le pen mulo pral tumende, te djas tumenge jaake, un praassan tumen. Doleske pen glan-wi, hoi pral o them Israel wella. Pen ap i bare un tikne berge, ap i panja un tale: Kawa penell o baro Dewel, maro rai: Tumer hunte hidjran sawo baro praassepen kol wawar menshendar. Doleske hom chojedo pral lende, un an miri tati choli rakrau i phagi win pral lende. Doleske penau me, o baro Dewel, tumaro rai: Me hadau miro wast un dau man sowel: Tchatchepah, kol wawar menshe, kai djiwenn an i themma trul tumende, jon hi kolla, kai wenn praassedo wawarendar. Tumer berge Israel, ap tumende wenn pale ruka baro un senelo, un hidjrenn rukengre mire menshenge Israel. Sik well ko tsiro, kai wenn le pale khere. Tumer dikenn: Me hom ap tumari rig, un dikau latches ap tumende. Un ap tumende budrenn pale hache un witsrenn djob win ap i phub. Un me krau, te wenn i menshe bud, kai djiwenn ap tumende. O tselo kheer Israel, halauter lendar, djiwenn kote. Palle djiwenn le pale an lenge forja. Un kol tele-phagede forja wenn pale newes kerdo. Un me krau, te wenn i menshe un vieche bud ap tumende. Jon lenn bud tchawe. Un me krau te nai djiwenn i menshe kote jaake, har an i phure tsirja his. Un krau tumenge budeder latchepen har an kek tsiro glan kowa. Palle dikenn un haiwenn tumer, te hom me o baro Dewel. Un me mukau pale mire menshen Israel ap tumende te djiwell. Tumer berge wenn pale lengro them, kai djiwenn le hako tsiro. Un tumer krenn buder gar, te merenn lengre tchawe i bokatar. Kawa penell o baro Dewel, maro rai: Pal o them Israel well penlo: “Ko them marell peskre menshen, un krell, te merenn i tchawe kolendar, kai an leste djiwenn.” Doleske penau me, o baro Dewel, tumaro rai: Kowa te well buder gar jaake! Tu chah buder gar menshen! Un kreh buder gar, te merenn i tchawe kolendar, kai an tute djiwenna. Me krau, te shuness buder gar o praassepen kolendar dran wawar themma, un hunte ladjess tut buder gar glan lende. Tu kreh buder gar, te hi tumare menshen buder kek tchawe. Kawa penell o baro Dewel, maro rai. Un o baro Dewel penas ap mande: Tu, mensho, har o kheer Israel an peskro them djiwas, kran le sawo koowa, un djiwan jaake, te was o them pale-tchiddo. Lengro djungelo djipen his mange har ko pale-tchiddo tsiro i djuwjatar, kolat pengro koowa hi. Jon maran menshen, un mangan djungele deblen an. Jaake kran le o them pale-tchiddo. Doleske mukom miri choli ap lende te well. Un me tradom len an wawar themma mank wawar menshende, un dom len pengri phagi koleske, hoi le kran un har le djiwan. An hawo them, kai le ninna wan, was lendar penlo: “I menshe o baro Deblestar hi kalla, un hunte djan penge dran leskro them.” Jaake anan le ladj ap miro latcho lab. Kote, kai le wan, rakran i menshe djungeles pral mande. Kowa dukas man, te was miro latcho lab an i tchik tserdedo. Doleske pen ap o kheer Israel: Kawa penell o baro Dewel, maro rai: Tumer kran, kai was djungeles rakedo pral mande mank i menshende an wawar themma, pash kolende tumer wan. Kowa, hoi kanna krau, krau gar tumenge dran o kheer Israel. Na-a, kowa krau, te well miro latcho lab pale sharedo. Tumer kran, kai was djungeles rakedo pral miro baro lab mank i menshende an wawar themma. Un me krau, te wap pale sharedo. Kowa hoi krau tumenge, sikrell lende, te hom tchatchepah o Dewel. Un jon hunte dikenn un haiwenn, te hom me o baro Dewel. Kowa penau me, o baro Dewel, tumaro rai. Me lau tumen win dran i tsele themma un wawar menshendar. Un lau tumen khetne un anau tumen an tumaro them. Me witsrau djudjo pani ap tumende, te wenn djudjo halauterestar, hoi kras tumen pale-tchiddo. Ko tselo tchilatchepen, hoi ap tumende anan, har mangan i chochene deblen an, thowau tumendar tele. Me dau tumen i newo dji, un tchiwau i newo ducho an tumende, un lau ko dji dran bar dran tumende win, un dau tumen i dji dran mass. Me dau miro ducho an tumende, un me krau sawe menshe tumendar, kai krenn, hoi tumendar kamau, un djiwenn pal mire tchatchepaskre laba, un rikrenn len dren. Un tumer djiwenn an kau them, hoi dom tumare phurende, un han mire menshe, un me hom tumaro Dewel. Un me lau tumen win dran ko tselo koowa, hoi kras tumen pale-tchiddo. Un o djob mukau pale bares un bud te well, un mukau buder kek bok pral tumende te well. Me krau, te anenn i ruka bud rukengre. Un kowa hoi ap i phub pre djal, well bud un budeder. I menshe dran wawar themma nai san buder gar pral tumende, doleske, kai hi tumen tchi te chal. Un palle well tumenge an o shero, har tchilatcho kowa his, hoi kran un har djiwan. Un ko tselo tchilatcho koowa, hoi kran, un har i chochene deblen an-mangan, well tumenge tchadepaske. Me o baro Dewel, tumaro rai penau tumenge: Hi gar tumenge, kai me krau kau latcho koowa. Ma bistrenn kowa! Tumer dran o kheer Israel, ladjenn tumen un awenn lolo i ladjatar pral kowa, hoi kran! Kawa penell o baro Dewel, maro rai: An ko tsiro, kai me tumari doosh tumendar tele thowom, mukau tumen pale an tumare forja te djiwell. Palle nai krenn tumer i forja pale newes, kolendar kanna tchi har barra pral hi. Un ap tumaro them budrenn pale i hache. Palle hi ko them buder gar mulo un muklo tchiddo glan i jaka halauterendar, kai kote djan. Palle penenn le: Kau them his muklo un diwjo. Kanna hi lo har i baar Eden. Un kal forja his paash-dino, tele-phagedo un wi-meredo. Kanna hi le soreles koi tardo, un menshe djiwenn pale dren. Un kol menshe an i wawar themma trul tumende, kai djido atchan, kolla dikenn un haiwenn, te krom me, o baro Dewel, kowa newes, hoi tele-phagedo his, un mukom senlepen un djob bares te well kote, kai tchi bares was. Me, o baro Dewel, penom kowa glan-wi, un me krau kowa ninna jaake. Kawa penell o baro Dewel, maro rai: Ninna kowa krau i menshenge dran o kheer Israel: Te mangenn le mandar, mukau lendar jaake bud te well, har hi len bakre. An kol forja, kolendar kanna tchi har barra koi hi, djiwenn palle jaake bud menshe, har his bakre an o foro Jerusalem an kol bare diwessa, har kol bakre o baro Debleske maredo un chatchedo wan. Un jon dikenn un haiwenn palle, te hom me o baro Dewel. I soor o baro Deblestar was pral mande, un leskro ducho hidjras man win, un mukas man tele mashkral an i buchli tala. Koja his pherdo mule kokale. Un job mukas man mank lende trujel te djal an i tseli tala. Un me dikom, kote his bud bud kokale, un jon his truk. Un job penas ap mande: “Tu, mensho, wenn kal mule kokale pale djide menshe?” Un me penom: “Baro Dewel, miro rai, tu djineh kowa.” Kote penas lo ap mande: Pen glan-wi, hoi kal kokalentsa djal! Pen ap lende: Tumer truk kokale, shunenn, hoi o baro Dewel penell! Kawa penell o baro Dewel, maro rai, ap kal mule kokale: Me anau ducho an tumende, un tumer wenn djido. Un me tchiwau muskle ap tumende, un mukau mass pral tumende te well, un tserdau hauta pral. Un dau ducho an tumende, te wenn djido. Un tumer dikenn un haiwenn pale, te hom me o baro Dewel. Un me rakrom kol laba win, jaake har mange penlo was. Un har kal laba win rakrom, das i gole, har kal kokale khetne wan – kokalo ap kokalo djas pale khetne. Un me dikom, muskle un mass djan pral lende, un hauta tserdas pes pral. Gomme his kek ducho an lende. Un o baro Dewel penas ap mande: Tu, mensho, rake laba win, hoi mandar wenna! Pen ap o ducho: Kawa penell o baro Dewel, maro rai: Tu ducho, ab dran hake rigja, un phurde ap kol marede menshende, te wenn le djido! Un me rakrom kal laba win, jaake har mange penlo was. Un o ducho was un djas an lende. Un jon wan djido, un tchiwan pen ap pengre herja tardo. Kolla his bud bud lurde. Un job penas ap mande: Tu, mensho, i Israelitarja hi har kal mule kokale. Kanna penenn le: “Mare kokale hi truk, un halauter hi nashedo, mentsa hi trujel.” Doleske pen lenge laba, hoi mandar wenna. Pen lenge: Kawa penell o baro Dewel, maro rai: Mire menshe, me krau tumare grufte pre. Un mukau tumen dran tumare grufte win te well. Un me anau tumen an o them Israel. Mire menshe, an ko tsiro, kai krau tumare grufte pre, un lau tumen dran tumare grufte win, palle dikenn un haiwenn tumer, te hom me o baro Dewel. Un me dau miro ducho an tumende, te djiwenn pale. Un me tchiwau tumen an tumaro them. Un tumer dikenn un haiwenn palle, te hom me o baro Dewel, un krau, hoi penom. Kowa penell o baro Dewel. Un o baro Dewel penas ap mande: Tu, mensho, le tuke i kotar kasht, un tchin ap leste: O rajeskro them Juda. Un le i wawar kasht un tchin ap koleste: O rajeskro them Israel. Un an kol dui kashta khetne, ko jek pash o wawareste, jaake te well lendar jek kasht an tiro wast. Un te putchenn tutar i Israelitarja, kai pash tute hi: Kameh tu menge gar te penell, hoi kamell kowa te sikrell? Palle pen ap lende: Kawa penell o baro Dewel, maro rai: Dik, me lau o kasht, hoi sikrell o kheer Israel – ko kasht hi an o Efrajimeskro wast – un tchiwau les pashel pash o kasht, hoi sikrell o kheer Juda, un krau lendar, te wenn le jek kasht, koles rikrau an miro wast. Un kol kashta, ap kolende tu tchinal, rike an tiro wast glan lengre jaka. Un pen ap lende: Kawa penell o baro Dewel, maro rai: Denn jak, me lau i Israelitarjen dran kol tsele themma win, an kolende jon hunte djan, un lau len khetne haki rigjatar, un anau len pale an lengro them. Un me krau lendar, te wenn le jek natsjona an o them, ap i berge Israel. Un jek rai kokres well pral lende halauter rai. Un jon hi buder gar dui natsjone an dui themma dui rajentsa. Un jon mangenn buder gar pengre chochene deblen un djungele figuren an, un krenn pen buder gar pale-tchiddo dran kolende un dran ko wawar djungelo koowa, hoi le kran. Me lau len win dran lengri doosh, hoi le pale te pale ap pende anan, har le miro dromestar tele djan. Un me krau, te hi le buder gar pale-tchiddo. Un jon wenn mire menshe, un me wau lengro Dewel. Un jek dran i familja o Davidestar, kai hi har o David miro budepaskro, well lengro baro rai. Job well i bakrengro kolenge halauterenge, un dell jak ap lende. Un jon djiwenn pal mire tchatchepaskre laba un krenn, hoi lendar kamau. Un jon djiwenn pale an ko them, hoi dom me miro budepaskres o Jakobeste, an koleste tumare phure djiwan Hako tsireske djiwenn le kote, jon un lengre tchawe un kolengre tchawe. Un jek dran i familja o Davidestar, kai hi har o David miro budepaskro, well lengro rai hako tsireske. Un me pandau miro dji ap lende, un krau lentsa win, te nai djiwenn le an o latchepen. Kowa te atchell hako tsireske jaake. Un me mukau len bud te well, un krau lendar i soreli natsjona. Un miro kheer atchell mashkral lende hako tsireske. Un me djiwau mank lende. Un me hom lengro Dewel, un jon hi mire menshe. Miro kheer atchell mashkral lende hako tsireske. Palle dikenn un haiwenn i menshe an i wawar themma, te rodom me o baro Dewel, i Israelitarjen mange win, te wenn le mire menshe. Un o baro Dewel penas ap mande: Tu, mensho, dik kote, kai o them Magog hi, un pen ap o Gog, ko pralstuneste pral i natsjone Meshech un Tubal, hoi pral leste wella. Pen: Kawa penell o baro Dewel, maro rai: Gog, tu pralstuno pral i natsjone Meshech un Tubal, kanna sikrau les tuke! Un krau, te rissress tut trujel. Un me dau sasterne kanengre tchurje an tiro mui. Un tserdau tut win dran tiro them tire tsele lurdentsa, i grajentsa un kolentsa hoi ap lende klissenn, halauter shukar an-rido. Bud bud lurde hi le, un hidjrenn bare un tikne shilte un chare. Mank lende hi lurde dran Persia, Etiopia, un Libia pengre sasterne stadjentsa un pengre shiltentsa. Koi pashel hi ninna i tsele lurde dran i themma Gomer un Bet-Togarma, kai kote djiwenn, kai norden hi. Awa, lurde dran bud themma djan tuha. De jak, Gog! Krenn lauter, te nai djan an o kurepen, tu un tire tsele lurde, kai wan khetne, te djan le an o kurepen tuke! Un tu wess lengro pralstuno! Bud bersha djan gomme trujel bis te wenn tumer khetne gole dino o kurepaske. Pal i rah tsiro djas tu tire lurdentsa an i them, hoi pal i kurepen pale newes kerdo was, un koleskre menshe dran bud themma khetne anlo wan, te djiwenn le ap i berge an Israel. I rah tsiro his kau them wi-meredo. Kanna wan leskre menshe win anlo dran bud themma, un djiwenn kote kek darjah. Un tu djah pre an o them, un weh pral lende har i sorelo phurdepen, un har i wolka, hoi o tselo them tele tchakrell, tu un tire tsele lurde un kol bud lurde dran wawar themma, kai tuha djan. Kawa penell o baro Dewel, maro rai: An ko tsiro well tchomone pre an tiro dji, un tu leh tuke tchilatcho koowa glan. Un peneh tuke: Me kamau pral ko them te perell, kai kek massurja trul leskre forja hi. Un kamau pral kolende te well, kai djiwenn an o latchepen kek darjah. Kek massurja un pandle wudja hi trul lengre gaba un forja. Tu kameh te randess lengro koowa, un te tchoress tuke lengro brawlepen. Lengre gaba un forja kameh tuke dren te lell, hoi paash-dino his, un kai kanna pale menshe djiwenn. Un kameh ap kol menshende pre te djal, kai dran wawar themma pale kate khetne wan, kolen pale vieche hi, un penge wawar brawlepen khetne lan. Jon djiwenn an ko them, hoi hi mashkral ap i phub. I menshe dran i forja Saba un Dedan un kol tsele parepangre dran o foro Tarsis un leskre pralstune penenn palle ap tute: Dikah, tu wal, te randess! Un mukal tire tsele lurden khetne te well, te tchorenn le penge rup un sonakai, un lenn penge viechen un halauter, hoi tchomone moldo hi. Awa, koi hi bud, hoi nai randeh tuke khetne! Tu, mensho, pen ap o Gog laba, hoi mandar wenna! Pen: Kawa penell o baro Dewel, maro rai: An ko tsiro, kai mire menshe Israel an o latchepen djiwenn kek darjah, kreh tu tut ap o drom. Awa, tu weh dran tiro them, hoi dur krik kote hi, kai norden hi. Un lurde dran bud themma djan tuha, kai halauter ap graja klissenna. Bud bud lurde hi le, un khetne hi len i bari soor. Un tu djah ap mire menshen Israel pre, un tire lurde tchakrenn o them har i wolka. An o palstuno tsiro well kowa jaake, te mukau tut pral miro them te well, te nai dikenn i menshe an wawar themma, koon me hom. Te dikenn le hoi krau tuha, Gog, haiwenn le, te hom me o Dewel. Kawa penell o baro Dewel, maro rai, ap tute: Tu hal ko mursh, kolestar mukom mire rakepangren glan i rah tsiro te rakrell, kolla, kai kran, hoi lenge penom. An lengro tsiro penan le i Israelenge glan-wi, te mukau tut pral lende te well. Un an ko tsiro, kai well o Gog un perell an o them Israel dren, well miro choli pre an mande, penell o baro Dewel, maro rai. Un an miri bari un tati choli dau man sowel: Tchatchepah, an ko tsiro trissell i phub an o them Israel soreles. Un glan mande trissenn i matche an o baro pani, i tchirkle un i wawar vieche, bare un tikne, hoi djiwenn ap i phub. Ninna i tsele menshe trissenn i darjatar. Un i berge phagenn khetne, i bare barra un i massurja perenn khetne. Un me dau o charo gole, te well lo pral o Gog ap mire tsele berge, penell o baro Dewel, maro rai. Leskre lurde djan pengre charentsa jek ap o wawareste pre. Un me dau les peskri phagi: I pharo nasslepen un marepen well ap leste. Un sorelo brishin, brishineskre barra, un jag un shwefla mukau ap lende tele te well, ap leste un ap leskre lurdende, un ap kol bud lurdende dran wawar themma, kai leha djan. Un jaake sikrau me glan i jaka bud menshendar dran wawar themma, te hom i sorelo Dewel. Un jon dikenn un haiwenn palle, te hom me o baro Dewel. Tu, mensho, pen ap o Gog, hoi pral leste wella! Pen: Kawa penell o baro Dewel, maro rai: Kanna sikrau les tuke, Gog, tu pralstuno pral i natsjone Meshech un Tubal. Un krau, te rissress tut trujel, un tserdau tut win dran ko them, hoi dur krik kote hi, kai norden hi. Un me anau tut ap i berge Israel. Un me dau tuke tiro bogo dran tiro serwo wast, un tire faile dran tiro tchatcho wast. Ap i berge Israel weh tu mulo dino, tu un tire tsele lurde, ninna kol lurde dran wawar themma, kai tuha wan. Un me dau tumen i diwje viechenge un hake tchirklenge, kai mass chan, te chal. Un tumer atchenn mulo tchiddo ap i phub. Me, o baro Dewel, penom kowa. Un me bitchrau jag ap i forja an o them Magog, un ap kolende, kai djiwenn pash o baro pani, un kolen kek daar hi wawarendar. Palle dikenn un haiwenn le, te hom me o baro Dewel. Me sikrau mire menshenge Israel, te hom o Dewel, un mukau buder kek ladj ap mande te anell. I menshe an wawar themma hunte dikenn un haiwenn, te hom me o baro Dewel, o Dewel pral o Israel. Denn jak, kowa, hoi penom, wella, un well sik. Kowa hi o diwes kolestar me rakrom, penell o baro Dewel, maro rai. Un kolla, kai djiwenn an i forja an o them Israel, djan palle win, un lenn kol karmangre kol mule lurdendar khetne, un krenn jag un chatchrenn len, kol tikne un bare shilte, kol boge un faile, kol kashtene depangre un witsepaskre tchurja. Un kolentsa krenn le efta bersha pengri jag. Un jon hunte lenn buder kek kasht an o weesh khetne, witar gar hunte denn le ruka tele, te well len jagakro kasht. Na-a, kol karmangre lenn le un krenn lentsa pengri jag. Un jon randenn kolen win, kai kaman len win te randell. Kolla, kai kaman pash lende te tchorell, wenn kanna lendar win tchoredo. Kawa penell o baro Dewel, maro rai. An ko diwes dau i platsa an o them Israel, kai well o Gog paskedo. Koja hi koi tala, hoi kharell Abarim, un hi pash o baro pani ap koi rig, kai o kham pre djala. Kote well job peskre bud lurdentsa paskedo. Doleske nai djan kolla, kai ap i raisa hi, buder gar wergel. Koi tala well kharedo Tala Hamon Gog. Un i Israelitarja paskrenn len, te atchell o them buder gar pale-tchiddo. Len hunte well efta tchonna, te paskrenn le len halauter. Un i tsele menshe an o them Israel paskrenn len. Koleske wenn le sharedo i wawar menshendar ap ko diwes, kai sikrau har baro un railo hom. Kowa penell o baro Dewel, maro rai. Un pal kal efta tchonna bitchrenn le murshen win, te djan jon an o tselo them trujel un rodenn pal mulen, kai pral atchan, te wenn le paskedo, te atchell o them buder gar pale-tchiddo. Un te djan kolla an o them trujel un hatsenn menshengre kokale, palle hunte tchiwenn le i sikepen pre, hoi sikrell, te hi i mulo koi tchiddo, bis te wenn kolla, kai paskrenn ko mules an i Tala Hamon Gog, gar dur ko forestar Hamona. Un jaake krenn le, te hi ko them buder gar pale-tchiddo. O baro Dewel, maro rai penas ap mande: Tu, mensho, pen ap i tsele tchirkle un ap i tsele diwje vieche: Awenn khetne, awenn kai, awenn khetne haki rigjatar, pash ko baro chapen, hoi krau tumenge. Kowa well i baro chapen ap i berge Israel. Awenn, chan mass un pijenn rat! Chan o mass i sorele lurdendar, un pijenn o rat i pralstunendar ap kai phub! Jon wenn maredo, har te wans le thulle vieche, kai o Debleske maredo wenn, har murshkane bakre, tikne bakre, busja un gurma, kai halauter dran o them Bashan hi. Pash kau chapen, hoi tumenge krau, chan tumer thulepen, bis te han tchalo. Un pijenn rat bis te han mato. Chan i grajen un i klissepangren, i pralstunen un i tsele lurden! Chan tumen tchalo ap miri chapaskri! Kawa penell o baro Dewel, maro rai. Un me sikrau i menshenge an wawar themma, har baro un railo me hom. Halauter dikenn, har me o tchatchepen win krau pral o Gog, un hawi sorjah dau les un leskre lurden pengri phagi. Un an ko tsiro dikenn un haiwenn i Israelitarja, te hom me o baro Dewel, lengro Dewel, un bistrenn kowa buder gar. Un i menshe an wawar themma dikenn un haiwenn palle, te wan i Israelitarja pengri doshake, hoi le ap pende anan, an o pandepen anlo. Jon rikran buder gar ap mande. Doleske mukom len. Un dom len an o wast kolendar, kai kuran pen lentsa. Jaake wan lengre tsele lurde o chareha maredo. Jon kran pen pale-tchiddo glan mire jaka, har djan le miro dromestar tele. Doleske mukom len, un dom lenge lengri phagi jaake har mishto his. Kanna krau, penell o baro Dewel, maro rai, te well lauter pale mishto o Jakobeske, un krau miro dji pre o tselo khereske Israel. Miro tselo djijeha krau, te well buder gar djungeles rakedo pral mande. An ko tsiro, kai djiwenn le pale kek darjah an pengro them, un kek len traash krell, bistrenn le ko tsiro, kai was bari ladj ap lende har mukan le man. Me anau len pale dran i themma kolendar, kai kuran pen lentsa un wan i sorleder, un anau len pale khetne an o them Israel. Un jaake sikrau bud menshen an wawar themma, te hom me o Dewel. Palle dikenn un haiwenn i Israelitarja, te hom me, o baro Dewel, lengro Dewel, kowa kai anas len an o pandepen an wawar themma, un mukell len palpale te well an lengro them. Kek lendar atchell kote pale. Me tchorau miro ducho win ap o kheer Israel, un mukau len buder gar. Kawa penell o baro Dewel, maro rai. His an o 25. (biish-te-pantchto) bersh, kai mer an o pandepen hams – kowa his an o 14. (deesh-te-starto) bersh har o foro Jerusalem dren lino was – ap o 10. (deshto) diwes an ko bersh. Ap ko diwes was i soor o baro Deblestar pral mande. Un job anas man an o foro Jerusalem. An i visiona anas lo man an o them Israel, un mukas man tele ap i bari berga, hoi dur pre djas. Ap koi rig i bergatar, kai o kham pralstunes tardo hi, dikom tchomone, hoi win dikas har i foro. Un job anas man kote, un dikom i murshes. Kowa dikas win har wals lo dran saster. An leskro wast his i laintikri dori un i kasht, koleha jek tele ginell, har bares tchomone hi. Un job his mashkral an o baro wudar tardo. Un ko mursh penas ap mande: Tu, mensho, dik un shun mishto, un de jak ap halauter, hoi sikrau tut. Doleske wal tu kate anlo, te sikrap kowa tuke. Halauter, hoi kate dikal, pen i menshenge dran o kheer Israel! Un dikom i massuri, hoi win hi trul o Debleskro kheer. Un ko mursh ginas ko kashteha tele, har bares koi massuri hi. Ko kasht his jaake triin metarja lengsto. Un koi massuri his jaake pesso har ko kasht lengsto his, un djas ninna jaake dur pre har ko kasht. Un job djas pash o baro wudar, hoi ap koi rig hi, kai o kham pre djal. Un djas i treppa pre. Un dikas pal, har dur ko wudar dren djal. Un kowa djas jaake dur dren, har ko kasht lengsto his – triin metarja. Dren an o wudareskro kheer his ap hake dui rigja triin iseme. Haki isema his jaake lengsto har buchlo, – triin metarja lengsto un triin metarja buchlo. Un i massurja, hoi mank lende hi, his 2,5 (dui-te-paash) metarja pesso. Palla an o wudareskro kheer his pale i wudar, hoi djas triin metarja dren. Koi pal his koi wudareskri halla wergel o Debleskro kheer. Un job dikas pal, har baro koi wudareskri halla hi. Kaja his star metarja lengsto. Palla an lakri massuri his i kotar pre, kai djah win. Tchatches un serwes kolestar his i massuri jek metari pesso. Wergel koi wudareskri halla his o Debleskro kheer. Un kol tikne iseme, hoi his ap kol dui rigja dren an o baro wudar, his triin ap haki rig, hakeni jaake buchlo har koi wawar. Un i massurja mank lende his ninna emligo buchlo. Pal kowa dikas job pal, har lengsto un buchlo o wudareskro drom his: Kowa his 6,5 (shob-te-paash) metarja lengsto un pantch metarja buchlo. Un glan i tikne iseme, his ap haki rig i tikni massuri i paash metari baro. Haki isema his triin metarja lengsto un triin metarja buchlo. Un job dikas pal, har buchlo o tselo baro wudar hi: fun i winstuni rig fun koi jek tikni isema bis pash i winstuni rig fun koi tikni isema wergel: Fun jek rig ap i wawar his 12,5 (deesh-te-dui-te-paash) metarja. Un koi wudareskri halla his deesh metarja buchlo. Un i glanstuni platsa djas bis pash i massuri fun ko baro wudar. Un o tselo wudareskro drom fun win, kai weh dren, bis pash koi wudareskri halla his 25 (biish-te-pantch) metarja lengsto. Un an i tikne iseme, hoi his ap kol dui rigja, his tikne wochja an kol winstune massurja. Ninna an i wudareskri halla his wochja ap lakre dui rigja. Un dren an kol massurja his palmtikre ruka dren dino. Un job anas man an i bari glanstuni platsa. Un trul i glanstuni platsa trujel djas i barrengro drom. Un pal o barrengro drom his trijanda tikne iseme tardo trul i glanstuni platsa. Un ko barrengro drom djas trul i tseli platsa, un djas jaake dur dren ap i platsa har i bare wudja. Ko barrengro drom his o telstuneder drom. Un ko mursh dikas pal, har buchlo koi bari glanstuni platsa hi: Fun o telstuno wudar bis pash i massuri, hoi djas trul i tikni glanstuni platsa his 50 (paash-sheel) metarja. Kawa his koi rig, kai o kham pre djal. Palle djas lo glan mande ap koi rig, kai norden hi. Un ko mursh dikas pal, har baro un buchlo ko wudar hi, hoi glan i bari glanstuni platsa hi ap koi rig, kai norden hi. An kau wudareskro kheer his ninna tikne iseme, triin ap haki rig. Un leskre massurja un koi wudareskri halla his jaake baro har pash ko wawar baro wudar, kote kai o kham pre djal. Khetne his kau wudar 25 (biish-te-pantch) metarja lengsto un 12,5 (deesh-te-dui-te-paash) metarja buchlo. Un leskre wochja un leskre palmtikre ruka, hoi an i massurja dino hi, his jaake har pash ko baro wudar ap koi rig, kai o kham pre djal. Glan kau wudar djan efta stufe pre. Un les his i wudareskri halla ap i wawar rig. Un jaake har pash ko wudar ap koi rig, kai o kham pre djal, his pash kau wudar ap i nordetikri rig. Wergel lestar his i baro wudar, hoi djas an i tikni glanstuni platsa. Un ko mursh ginas tele, har dur hi fun ko jek wudar bis pash ko wawar. Un kowa his 50 (paash-sheel) metarja. Palle anas man ko mursh ap koi rig, kai o kham pralstunes tardo hi. Un ap kai rig dikom ninna i baro wudar. Un job dikas pal, har baro leskre massurja un koi wudareskri halla hi. Un jon his jaake baro har pash kol wawar bare wudja. Un kote his wochja an o wudar un an i wudareskri halla, jaake har pash kol wawar bare wudja. Khetne his kau wudar 25 (biish-te-pantch) metarja lengsto un 12,5 (deesh-te-dui-te-paash) metarja buchlo. Un glan kau wudar djan efta stufe pre. Un les his i wudareskri halla ap i wawar rig. Un palmtikre ruka his an lakre massurja dren dino ap haki rig. Un wergel kau baro wudar his ninna i wawar wudar, hoi djas an i tikni glanstuni platsa. Kol dui bare wudja his ap koi rig, kai o kham pralstunes tardo hi. Un ko mursh dikas pal har dur his fun ko jek wudar bis pash o wawar. Kowa his 50 (paash-sheel) metarja. Un ko mursh djas mantsa an kau baro wudar, kai kote hi, kai o kham pralstunes tardo hi, un dureder ap i tikni glanstuni platsa. Un job dikas pal, har baro kau wudar hi. Un kowa his jaake baro har kol wawar wudja. Un leskre tikne iseme un leskre massurja un koi wudareskri halla, jon his jaake baro, har kolla an i wawar bare wudja. Koi his ninna wochja an o wudareskro kheer un an i glanstuni halla. Khetne his kau wudar 25 (biish-te-pantch) metarja lengsto un 12,5 (deesh-te-dui-te-paash) metarja buchlo. Un koi trujel his glanstune halle. Khetne his le 12,5 (deesh-te-dui-te-paash) metarja lengsto un 2,5 (dui-te-paash) metarja buchlo. Un i wudareskri halla djas bis pash i bari glanstuni platsa. Un an lakri massurja his palmtikre ruka dren dino. Ochta stufe djan kote pre. Un job anas man an koi tikni glanstuni platsa ap koi rig, kai o kham pre djal. Un dikas pal, har baro ko baro wudar kote hi. Un kowa his jaake baro har kol wawar. Un leskre tikne iseme un leskre massurja un i wudareskri halla, jon his jaake baro har kolla an i wawar wudja. Koi his ninna wochja an o wudar un an i wudareskri halla. Khetne his kau wudar 25 (biish-te-pantch) metarja lengsto un 12,5 (deesh-te-dui-te-paash) metarja buchlo. Un koi wudareskri halla djas bis pash koi bari glanstuni platsa. Un an i massurja ap lakre dui rigja his palmtikre ruka dren tchinlo. Un ochta stufe djan kote pre. Un job anas man pash ko wudar, hoi kote hi, kai norden hi. Un dikas pal, har baro kawa hi. Kowa his jaake baro har kol wawar. Les his tikne iseme, massurja, i wudareskri halla un wochja trul leste. Khetne his kau wudar 25 (biish-te-pantch) metarja lengsto un 12,5 (deesh-te-dui-te-paash) metarja buchlo. Un koi wudareskri halla djas bis pash koi bari glanstuni platsa. Un an lakre massurja his palmtikre ruka dren tchinlo. Ochta stufe djan kote pre. An i wudareskri halla fun o nordetikro wudar his i wudar, hoi djas an i tikni isema. Kote well o mass kol viechendar thodo, hoi wenn tseles chatchedo o Debleske. Un an i wudareskri halla fun kau wudar his star chapangre tardo, dui ap haki rig. Un ap lende wenn kol vieche maredo, hoi o Debleste dino wenn, kolla kai wenn tseles chatchedo, un kolla kai wenn maredo, te well i doosh krik lino, ninna kolla kai wenn maredo, te well lauter pale mishto. Un win glan i wudareskri halla his star chapangre, dui ap haki rig kote, kai djan le dren an o nordetikro wudar. Jaake his ap haki rig pash ko baro wudar star chapangre tardo. Kolla hi khetne ochta chapangre, ap kolende i vieche maredo wenn. Un kol star chapangre, hoi kol viechenge hi, hoi o Debleske tseles chatchedo wenn, kolla his dino dran bare barra, 75 (efta-deesh-te-pantch) centimetarja lengsto, un ninna jaake buchlo, un i paash metari baro. Koi pre wenn kol tchurja un wawar koola tchiddo, kolentsa i vieche maredo wenn, sawe vieche, kai wenn tseles chatchedo, un hake wawaren ninna. Un ap i chapangre was o mass tchiddo. Un an i massurja trujel his hidjepangre dren dino, hoi hi i wast buchlo. Palle anas lo man glan koi tikni glanstuni platsa. Kote dikom dui iseme, kolengre wudja ap koi tikni glanstuni platsa djan. Koi jek isema his pash o nordetikro wudar, un lakri glanstuni rig sikrell kote, kai o kham pralstunes tardo hi. Un koi wawar isema his pash ko wudar, hoi kote tardo hi, kai o kham pralstunes hi, un lakri glanstuni rig sikrell kote, kai norden hi. Un ko mursh penas ap mande: Kai isema kolakri glanstuni rig kote sikrell, kai o kham pralstunes tardo hi, hi kol rashajenge, kai budrenn an o Debleskro kheer. Un koi isema, kolakri glanstuni rig kote sikrell, kai norden hi, hi kol rashajenge, kolla pengri budi ap i chatchepaskri krenn. Kolla hi kol mursha, kolengro dad o Zadok his. I tsele murshendar, kai wenn dran o kheer Levi, hi jon kokres kolla, kai nai wenn glan o baro Debleste, te budrenn le leske. Un ko mursh dikas pal, har baro koi tikni glanstuni platsa hi: Koles his star rigja, kolendar hakeni jaake baro hi har koi wawar: 50 (paash-sheel) metarja. Glan o Debleskro kheer his koi chatchepaskri tardo. Un job anas man dren an i glanstuni halla o Debleskro kherestar. Un job dikas pal, har baro i glanstuni halla hi: Ap haki rig o wudarestar his i massuri 2,5 (dui-te-paash) metarja pesso. O wudar his efta metarja buchlo. Un i massurja ap haki rig lestar his 1,5 (jek-te-paash) metarja buchlo. Koi tseli glanstuni halla his deesh metarja buchlo un shob metarja lengsto. Un deesh stufe djan ap late pre. Un pash o wudar his ap haki rig jek turmo tardo. Un ko mursh anas man an koi bari isema o Debleskro kherestar dren. Un job dikas pal, har baro i massurja hi, hoi tchatches un serwes pash o wudar hi. Jon his triin metarja pesso. Un o wudar his pantch metarja buchlo. Un i massurja tchatches un serwes o wudarestar his hakeni 2,5 (dui-te-paash) metarja buchlo. Un job ginas tele, har baro koi tseli bari isema hi. Koja his 20 (biish) metarja lengsto un 10 (deesh) metarja buchlo. Palle djas ko mursh an koi palstuni isema. Un job dikas pal, har pesso koi massuri pash o wudar hi: Ap haki rig his li jek metari pesso. Un o wudar his triin metarja buchlo. Un i massurja ap kol dui rigja o wudarestar his hakeni 3,5 metarja lengsto. Un job ginas tele, har baro koi tseli palstuni isema dren hi: Koja his 10 metarja baro un deesh metarja buchlo, jaake buchlo har koi bari isema ninna hi. Un job penas ap mande: Kaja hi o Debleskri kutch isema. Un job dikas pal, har baro i massuri o Debleskro kherestar hi: Koja his triin metarja pesso. Trul o kheer trujel his i rigjakro kheer, kai tikne iseme dren hi. Haki isema his dui metarja buchlo. Un kol tikne iseme his jaake tardo, te his trijanda iseme tella, un trijanda mashkralstunes un trijanda pralstunes. Un jon his jaake trul o Debleskro kheer trujel tardo, te wenn le rikedo an peste, un hunte wenn gar an o khereskri massuri dren. Un kol tikne isema, hoi pral i wawarende his, his buchleder har kolla tel lende. Kolla, hoi telstunes his, his i tikneder. Un kolla, kai pralstunes his, his i buchleder. Un i treppa djas fun o telstuno an o mashkralstuno un fun kote an o pralstuno. Palle dikom tele un dikom, kai his i hadedi platsa trul o Debleskro kheer. Kai platsa his triin metarja pesso. Koi pre his ko rigjakro kheer tardo. Wergel koi kotar phub un pal o Debleskro kheer his i wawar kheer tardo ap koi rig, kai o kham tele djal. Kau kheer his 35 (trijanda-te-pantch) metarja lengsto un 45 (star-deesh-te-pantch) metarja buchlo. Leskri massuri his ap hake star rigja 2,5 (dui-te-paash) metarja pesso. Un o mursh dikas tele, har lengsto o Debleskro kheer hi: Kowa his 50 (paash-sheel) metarja lengsto. Un koi platsa pal o Debleskro kheer bis pash ko kheer, hoi ap koi rig hi, kai o kham tele djal, un kau kheer un leskre massurja his ninna 50 (paash-sheel) metarja. Un o buchlepen o glanstuni rigjatar fun o Debleskro kheer un koi platsa ap koi rig, kai o kham pre djal, his khetne ninna 50 (paash-sheel) metarja. Un o mursh dikas pal, har lengsto ko kheer hi, hoi ap koi rig tardo hi, kai o kham tele djal. Khetne peskre massurja ap kol dui rigja his kau kheer 50 metarja lengsto. Un kol massurja an koi bari isema an o Debleskro kheer un an i glanstuni halla, his dren i kashteha tchakedo fun i phub bis pre pash i tikne wochja. Un trul i wochja djan triin shukar sane kashta trujel. An i kashteni massuri pral o baro wudar un an i tsele kashtene massurja an o Debleskro kheer his shukar koowa dren tchinlo, koles his jek barepen. Koi his bolepangre un palmtikre ruka: jek palmtikro ruk mashkral dui bolepangre. Hako bolepaskres his jaka un i mui ap dui rigja: Ap jek rig dikas o mui i menshestar ap i palmtikro ruk. Ap i wawar rig dikas o mui i terno lewestar ap i palmtikro ruk. Un sawo tchinepen his an i tsele kashtene massurja trujel dren tchinlo an o Debleskro kheer: Fun i phub bis pre pral i wudja his sawe bolepangre un palmtikre ruka an i kashtene massurja dren tchinlo. An i bari isema his pesse kashta tchatches un serwes pash o wudar tardo, kolen his star rigja, hoi his emligo bares, jaake har ko wudar glan i kutch isema. Koi his tchomone tardo, hoi win dikas har i kashteno altaro. Kowa his 1,50 (jek-te-paash) metari baro, un jek metari lengsto un jek metari buchlo. Un leskre ekke, leskro piro un leskre rigja his dran kasht kerdo. Un ko mursh penas ap mande: Kawa hi koi chapaskri, hoi glan o baro Debleste tardo hi! Un ninna an kol wudja glan i bari isema his bolepangre un palmtikre ruka dren tchinlo, jaake har an i kashtene massurja. Win glan o wudar glan i glanstuni halla his i dacha dran kasht. Un an i massurja an i glanstuni halla his ap kol dui rigja tikne wochja dren. Un palmtikre ruka his an i kashtene massurja dren tchinlo, jaake har ninna an o rigjakro kheer un an i kashteni dacha. O mursh anas man win ap i bari glanstuni platsa ap i nordetikri rig. Kote his i kheer tardo, kai iseme dren hi. Kau kheer his wergel ko kheer un leskri platsa, hoi pal o Debleskro kheer tardo his. Kau kheer ap koi nordetikri rig his 50 (paash-sheel) metarja lengsto un 25 (biish-te-pantch) metarja buchlo. Leskri glanstuni rig his ap i nordetikri rig. Kau kheer his tardo mank koi tikni glanstuni platsa, hoi his deesh metarja buchlo, un koi drom, hoi djas trul i bari glanstuni platsa. Kau kheer his jaake kerdo, te his iseme telstunes, mashkralstunes un pralstunes. Un glan i iseme djas i drom, kolestar djan le dren an i iseme. Ko drom his pantch metarja buchlo un 50 (paash-sheel) metarja lengsto. Un i wudja his ap i nordetikri rig. Un kol iseme, hoi pralstunes his, his tikneder har kolla koi tel. Un kol mashkralstune iseme his tikneder har kolla, hoi telstunes his. Jon his kerdo har i bari treppa, hoi djas triin stufe pre. Doleske wan i iseme fun tel bis pral tikneder. Len his kek pesse kashta tardo tel pende, te hidjrenn le len, har an i glanstune platse his. Un win his i massuri wergel kol iseme, koja his 25 (biish-te-pantch) metarja lengsto. Ap lakri wawar rig his koi bari glanstuni platsa. O lengstepen fun kal iseme, hoi pash koi bari glanstuni platsa tchiddo hi, his 25 (biish-te-pantch) metarja. Kol iseme, hoi wergel o Debleskro kherestar tardo hi, his 50 (paash-sheel) metarja lengsto. Ap koi rig, kai o kham pre djal, djas i drom an kol telstune iseme kolenge, kai wenn fun koi bari glanstuni platsa. Ap koi buchli rig fun koi massuri, hoi djas trul i glanstuni platsa, kote, kai o kham pralstunes tardo hi, his ninna i kheer, kai iseme dren hi. Kal iseme his wergel ko kheer un koi platsa koi glan, hoi pal o Debleskro kheer tardo hi. Kolla his jaake har kol iseme ap i nordetikri rig. Lengro lengstepen, lengro buchlepen, lengre wudjengre dromma un lengre wudja his emligo un jaake kerdo har kol wawar. Ninna o drom glan i iseme his jaake har ko drom glan kolende ap i nordetikri rig. Lengre wudja sikran ap koi rig, kai o kham pralstunes tardo hi. Un ap i rig, kai o kham pre djal, nai wan le ap i drom, hoi djal an i iseme dren. Kau drom djas mank i iseme un i massuri. O mursh penas ap mande: Kal isema, kolla ap i nordetikri rig, un kolla ap koi rig, kai o kham pralstunes tardo hi, hoi pash koi platsa tchiddo hi, hoi pal o Debleskro kheer hi, kolla hi kolenge, kai budrenn o Debleske. I rashaja, kai glan o baro Debleste pengri budi krenn, nai chan kote pengro kotar kolestar, hoi o Debleske anlo was, un hoi kokres i rashaja nai chan. An kal iseme tchiwenn le kowa, hoi o Debleske anlo was: ko djob, un ko mass kol viechendar, hoi i doshake maredo wan un doleske, te well lauter pale mishto. Kal iseme hi koleske, hoi o Debleske hi. Te kran i rashaja pengri budi an o Debleskro kheer, un djan pale win dran o Debleskro kheer, hunte riwenn le pengre rashajengre koola win an kal iseme, un hunte riwenn wawar koola an. Palle nai djan le ap i glanstuni platsa mank i wawar menshende. I rashajengre koola hunte wenn gar an-tapedo wawar menshendar. Un har ko mursh pal dikas, har baro o Debleskro kheer dren hi, anas lo man win dran ko wudar, hoi kote hi, kai o kham pre djal, un job dikas pal, har baro koi massuri hi, hoi trul halauter trujel hi. Jaake dikas lo pal, har baro koi tselo kotar them his, trul koleste i massuri djas. Koja his 250 (dui-sheel-te-paash) metarja ap haki rig. Haki rig his emligo lengsto. Koi massuri his koi, te well ko kotar them, hoi o Debleske hi, gar khetne o wawar themeha. Un o mursh anas man pale pash ko baro wudar, hoi ap koi rig hi, kai o kham pre djal. Un kote dikom, har was o railepen o Israeleskro Deblestar fun kotar, kai o kham pre djal. Khetne ko railepen was i gole, har i gole, hoi bare panja denn. Un dran o railepen was i momeli ap o tselo them. Un kowa, hoi me dikom an kai visiona his har kowa, hoi dikom, har homs pash o lengsto pani Kebar, un ninna har kowa, hoi dikom, har was o Dewel an o foro Jerusalem, te dell lo o foro paash. Un me mukom man ap i phub te perell glan leste. Un o baro Debleskro railepen was an o baro wudar, hoi kote hi, kai o kham pre djal, un djas an o kheer dren. Un o ducho hadas man pre un anas man ap koi tikni glanstuni platsa. Un dikom o baro Debleskro railepen, kolestar o kheer pherdo his. Un ko mursh his tardo pash mande. Un dran o kheer win shunom jekes, kai mantsa rakras. Job penas ap mande: Tu, mensho, kate hi koi platsa, kai miri beshepaskri tardo hi un ko banko, ap koleste mire pire tchiwau. Kate djiwau hako tsireske mashkral i Israelitarjen. Un i Israelitarja anenn buder gar ladj ap mande, jon gar un lengre bare raja witar gar. Kowa kran le, har mangan le wawar deblen an, un har paskran le pengre bare rajen gar dur miro kherestar. Jon kran pengre bare khera langs miro kheer, lengre wudja langs mire wudja, jaake te his jek massuri halauter mank mande un lende. Un jaake anan le ladj ap mande pengro djungelo koweha, hoi le kran. Doleske marom len an miri choli. Kanna mangenn le buder gar wawar deblen an. Un pengre mule bare rajen rikrenn le dur mandar. Un me djiwau mashkral lende hako tsireske. Tu, mensho, pen i Israelenge, har miro kheer win dikell. Te dikenn le har baro un shukar kowa hi, ladjenn le pen i doshake, hoi le ap pende lan. Te khaitenn len kowa tchatchepah, hoi le kran, palle sike len, har o kheer wi-dikell un kerdo hi, leskre dromma un wudja un halauter, hoi koi pashel hi. Pen lenge, hoi jon hunte krenn, un hoi lendar kamau, te mangenn le man kate an kau kheer an. Un tchin kowa glan lengre jaka an i liil, te haiwenn le halauter, hoi un har le tchomone hunte krenn, te rikrenn le pen ap kowa, un krenn jaake! Glan halauter hunte well dre-rikedo, te hi koi tseli platsa pral ap i berga, kai miro kheer tardo hi, kokres mange koi. Ninna halauter, hoi koi trujel hi, hi mange. Jaake baro hi kai chatchepaskri: Leskri piri hi jek paash metari baro un jek paash metari buchlo. Un trul leste hi i tikni massuri, hoi hi 25 (biish-te-pantch) centimetarja baro. Kai chatchepaskri hi kerdo an triin kotja: Fun i phub bis pash o telstuno kotar hi jek metari. Kau kotar hi jek paash metari buchleder har ko kotar, hoi well koi pral. Kowa hi dui metarja baro, un jek paash metari buchleder har ko kotar koi pral. Ko triinto kotar hi o bob, kai well o mass chatchedo. O bob hi ninna dui metarja baro. Ap leskre star ekke djan star shinga pre. O bobes hi star rigja un hi 6 (shob) metarja lengsto un 6 (shob) metarja buchlo. O mashkralstuno kotar, les hi ninna star rigja, un hi 7 (efta) metarja lengsto un 7 (efta) metarja buchlo. Trul i chatchepaskri djal i tikni massuri trujel, hoi hi 25 (biish-te-pantch) centimetarja baro. Lakri piri hi jek paash metari baro. Un ap koi rig, kai o kham pre djal, djan stufe pre. Un job penas ap mande: Tu mensho, kawa penell o baro Dewel, maro rai: Kawa hi, hoi hunte kress ap kau diwes, kai hi kai chatchepaskri kerdo, ap kolate vieche chatchedo wenn o baro Debleske, un viechengro rat ap late witsedo well. Kokres i rashaja dran o kheer Levi, kolengro phuro dad o Zadok hi, nai wenn glan mande, te budrenn le mange. Kawa penell o baro Dewel, maro rai. Kal rashajenge dess tu i terno gurum, te marenn le les, te well i doosh i menshendar krik lino. Un tu less leskro rat, un makess tchomone ap kol star shinga, un pral ap kol star ekke, un ap koi tikni massuri, hoi trujel djal. Jaake leh koi tseli doosh un o pale-tchiddo koowa krik, hoi ap i chatchepaskri hi. Un tu less ko terno gurum, hoi i doshake maredo was, te well lo chatchedo ap i platsa, hoi koleske koi hi, win glan i massuri, hoi hi trul o Debleskro kheer. Un ap o duito diwes aness tu i sasti mursh busni, te well li maredo i doshake. Tu kress lah jaake, har kowa kerdo was o gurumeha ninna, te well ko rateha i doosh un o pale-tchiddo koowa krik lino fun i chatchepaskri. Pal kowa less i terno sasto gurum, un i sasto mursh bakro, te wenn le maredo o baro Debleske. Un tu aness len glan leste. Un i rashaja witsrenn loon ap kol kotja mass un chatchrenn len o baro Debleske. Efta diwessa maress tu hako diwes jek mursh busni, te well i doosh krik lino. Un ninna i terno gurum un i mursh bakro, hoi hake dui sasto hi, wenn maredo un chatchedo o baro Debleske. Efta diwessa well kowa jaake kerdo, te well i doosh un o pale-tchiddo koowa krik lino fun i chatchepaskri, te nai well li o Debleske koi. Un pal kal efta diwessa, ap ko ochtato diwes, un fun kotar dureder, chatchrenn i rashaja ko mass kol viechendar, hoi anenn tumer o baro Debleske, kolla, kai wenn leske tseles chatchedo, un ko thulepen kolendar, kai chan tumer khetne glan leste. Te krenn kowa jaake, dikau latches ap tumende, penell o baro Dewel, maro rai. Un o mursh anas man pale pash ko wudar, hoi win glan i bari glanstuni platsa hi, ap koi rig, kai o kham pre djal. Kau wudar his pandlo. Un o baro Dewel penas ap mande: Kau wudar atchell pandlo, un well gar pre kerdo. Un kek djal an kau wudar dren! Me, o baro Dewel, ko Dewel pral Israel, djom an kau wudar dren. Doleske atchell lo pandlo. Kokres o rai pral Israel nai djal dren, un beshell koi, un chal kote glan mande peskro kotar kolestar, hoi mange, o baro Debleske anlo was. Te well lo kote, hunte djal lo an i wudareskri halla dren un ninna kote pale win. Un o mursh anas man pash o wudar, hoi ap i nordetikri rig hi, un djas kote mantsa dren ap koi tikni glanstuni platsa glan o baro Debleskro kheer. Koi dikom, kau kheer his pherdo o baro Debleskro railepen. Un me mukom man ap i phub te perell glan leste. Un o baro Dewel penas ap mande: Tu, mensho, kre tire jaka un kanda pre, un de jak ap halauter, hoi me tuha rakrau! Kamau tuke te penell, hoi tumendar kamau miro khereske, un hoi kote hunte krenn. De jak, te djiness, koon nai djal dren un koon gar. Ap i Israelitarjen, kai hi sawe menshe kai mukenn pen tchi te penell, pen: Kawa penell o baro Dewel, maro rai: Tumer dran o kheer Israel, mukenn tele tumaro tselo djungelo koweha! Tumer mukan wawar menshen an miro kheer dren, sawen kolengro dji gar mange hi, un kai hi gar tchinlo ap pengro mass. Jaake kran, te was miro kheer pale-tchiddo. Jon his koi pashel, har anan tumer chapen un thulepen un rat glan mande. Jaake phagan tumer, hoi mer win kram. Koi pashel well kau tselo djungelo kowa, hoi kran. Tumer kokres kran gar koi budi an miro kheer. Na-a, tumer lan wawar murshen, te krenn le tumenge koi budi an miro kheer. Doleske penau me, o baro Dewel, tumaro rai: Kek dran i wawar them, koleskro dji gar mange hi, un kai hi gar tchinlo ap peskro mass, nai well an miro kheer dren, witar kek wi-themari, kai mank tumende djiwell. Har i Israelitarja mange o dumo sikran, un wawar deblenge palla nashan, koi djan ninna i Levitarja mandar krik. Kanna hunte hidjrenn le pengri phagi. Lengri budi an miro kheer hi kanna, te denn le jak an i bare wudja glan miro kheer. Ninna hunte marenn le kol viechen, hoi i menshe mange anenn, sawe vieche, kai wenn tseles chatchedo un sawe, hoi chan le khetne glan mande. Jaake budrenn le mire tsele menshenge. Bis kau diwes anan le viechen lenge glan lengre chochene deblende, un kran jaake, te peran i Israelitarja miro dromestar tele. Doleske hadom miro wast un dom man sowel, te dap len pengri phagi. Kawa penell o baro Dewel, maro rai. Jon nai atchenn buder gar mire rashaja un wenn buder gar pash kol tsele koola, hoi mange hi, un hunte rikrenn pen pale fun ko chapen, hoi mange dino was, un kokres i rashaja nai chan. Jon hunte ladjenn pen pral ko djungelo koowa, hoi le kran. Un me krau lendar budepangre, kai an miro kheer koi budi krenn, hoi kerdo hunte well. Kol rashaja dran o kheer Levi, kolengro phuro dad o Zadok his, jon atchenn mire rashaja, un nai budrenn mange. Har i Israelitarja mandar tele peran, kran jon pengri budi mishto an miro kheer. Doleske nai atchenn le mire rashaja un nai anenn o thulepen un o rat kol marede viechendar glan mande. Kawa penell o baro Dewel, maro rai. Jon nai wenn an miro kheer dren, un jon wenn pash miri chapaskri, te wenn le mange koi un budrenn mange an miro kheer. Te wenn le an kol wudja dren, hoi djan ap koi tikni glanstuni platsa, hunte riwenn le i rashajengre laintikre koola an. Kek koola dran bakrengre balla hunte wenn ap lende an ko tsiro, kai budrenn ap i tikni glanstuni platsa un dren an o kheer. Lengro shereskro diklo un lengre cholopja hunte wenn dran laintikro than. Kek koola hunte wenn ap lende, hoi krenn, te well lenge tato un te nashell o pani lendar tele. Te djan le ap i bari glanstuni platsa win pash i menshende, hunte riwenn le kol koola, an kolende jon budran, pale win, un tchiwenn len tele an kol iseme, hoi i rashajenge hi. Un riwenn wawar koola an, te taprenn i menshe gar i rashajengre koola an, un merenn. Un i rashaja hunte tchinenn gar pengre balla tseles tele, un mukenn len ninna gar lengsto te well. Tiknes hunte wenn le tchinlo. Te djan le dren ap koi tikni glanstuni platsa glan o Debleskro kheer, hunte pijan le kek mool. Un i mukli djuwjat nai romedinerenn le gar, witar gar i djuwjat, kolakro rom meras. Na-a, kokres i tchai dran o kheer Israel, kai kek murshestar an-tapedo hi, nai romedinerenn le, un i djuwel, kolakro rom i rashai his un meras. I rashaja hunte sikrenn mire menshende, hoi mange, o Debleske hi, un kowa, hoi i menshenge hi. Un jon hunte djinenn, hoi pale-tchiddo glan mande hi, un hoi gar pale-tchiddo glan mande hi. Te well i tchingepen glan lende anlo, hi jon i tchatchepangre mursha un hunte penenn o tchatchepen win, un hunte djan pal mire tchatchepaskre laba. Un jon hunte krenn, te wenn mire bare diwessa ap o tchatcho tsiro jaake dren rikedo, har me penom, te well kowa kerdo. Ninna denn le jak, te well o Debleskro diwes dren rikedo. Un pash i muleste hunte djan le gar dren, te krenn le pen gar pale-tchiddo. Kokres pash pengro dadeste un pengri date un pash o tchaweste un pash i tchate un pash o phraleste un pash i phenjate, kolat gomme kek murshes hi, pash lende nai djan le. Kote nai krenn le pen pale-tchiddo. Te kras pes i rashai ap sau muleste pale-tchiddo, hunte krell lo, hoi glan tchinlo hi, te well lo pale erligo. Te was lo pale erligo, atchell lo gomme efta diwessa khere. Ap ko diwes, kai djal lo pale ap koi tikni glanstuni platsa, te krell lo peskri budi an miro kheer, hunte marell lo mange i vieches, te well o pale-tchiddo koowa lestar krik lino. Kawa penau me, o baro Dewel, tumaro rai. I rashajenge well kek kotar phub, hoi o dadestar ap o tchaweste dureder dino well. Me hom lengro kotar. Len well kek kotar them an o them Israel. Me dau len, hoi len hunte well djipaske. Lengro chapen lenn le kolestar, hoi glan mande anlo well, ko djobestar un kol viechendar, hoi maredo wenn, te well i doosh un o pale-tchiddo koowa krik lino, un kol viechendar, hoi wenn maredo, te well lauter pale mishto. Ninna lenn le halauter, hoi i menshe mange ap i rig tchiwan. Ninna o feteder djob kolestar, hoi newes baro was, un kowa, hoi hunte denn i menshe o Debleske, hi i rashajenge. Anenn lenge ninna i erste mare, hoi o newo djobestar peklo wan. Koon kowa krell, ap koleste un leskri familja well o Debleskri bacht. Kek tchirklen un wawar viechen, hoi meran oder mulo dandedo wan, te chan i rashaja. Ap ko diwes, kai witsrenn tumer tikne kashta, te djinenn, koneske hawo kotar them well, tchiwenn i kotar them ap i rig, hoi o baro Debleske hi: 12,5 (deesh-te-dui-te-paash) kilometarja lengsto un 10 (deesh) kilometarja buchlo. Kau tselo kotar them hi o baro Debleske. Kau tselo kotar them, hoi 12,5 (deesh-te-dui-te-paash) kilometarja lengsto un 5 (pantch) kilometarja buchlo hi, hi o Debleske ap i rig tchiddo. Kate hi o Debleskro kheer tardo. Un kate nai tchiwenn leskre rashaja pengre khera pre, kolla kai budrenn glan leste an leskro kheer. Ko wawar kotar them, hoi hi 12,5 (deesh-te-dui-te-paash) kilometarja lengsto un 5 (pantch) kilometarja buchlo hi i Levitarenge, kolla an o Debleskro kheer budrenn. Kote nai krenn le penge forja, an kolla jon djiwenn. Ap i rig fun ko kotar them, hoi o Debleske hi, well i kotar them o foreske Jerusalem, hoi hi 12,5 (deesh-te-dui-te-paash) kilometarja lengsto un 2,5 (dui-te-paash) kilometarja buchlo. Kate nai djiwenn menshe dran o tselo them Israel. Un o rajeste pral o them denn i kotar them ap kai rig un ap i wawar rig fun ko kotar them, hoi hi o Debleske un o foreske Jerusalem, ap koi rig, kai o kham tele djal, un ap koi rig, kai o kham pre djal. Ap kal dui rigja djal o rajeskro them jaake dur, har ninna o them djal, hoi kol deesh-te-dui tchawe o Jakobestar lenna. Kau kotar them well o rajeske. Les well gar budeder them an Israel. Kamau gar, te tchorenn mire raja o them mire menshendar. Na-a, jon hunte mukenn o them i Israelenge jaake har kowa o Jakobeskre tchawenge dino was. Kawa penell o baro Dewel, maro rai: Kanna hi doha! Tumer raja pral o Israel, herenn pre, te rikrenn i menshen i sorjah tele! Dukrenn len buder gar! Krenn, hoi mishto un tchatcho hi! Mukenn tele, te tradenn mire menshen dran pengre khera win! Kawa penell o baro Dewel, maro rai. Tumen hunte well i waga, hoi o tchatcho pharepen sikrell. Un tumare pirja un khore, hoi lenn tumer, te dikenn, har bud tchomone hi, kolla hunte wenn o tchatcho barepen. I piri, hoi sikrell har bud djob dren hi, un o khoro, hoi sikrell har bud djet dren hi, kolla dui hunte wenn emligo bares. An hakeno lendar hunte djal i deshto kotar fun i korba, an koleste 220 litarja djan. Pal sawi korba well lengro barepen win kerdo, har bares jon wenn. Un kol barra, hoi sikrenn har pharo tchomone hi, hunte sikrenn o tchatcho pharepen. Kowa hi, hoi tumer hunte anenn o baro Debleske: o 60. (shob-deshto) kotar fun o djob un fun o gib, hoi tumer dren anan. Un jek litari djet fun sheel litarja, hoi kran. Te hi jekes dui sheel bakre, hunte anell lo jek lendar. Dran o tselo them Israel hunte anenn i menshe kowa, te well mange chapen dran djob chatchedo, ninna vieche, hoi tseles chatchedo wenn, un wawar, hoi chan le khetne glan mande, te well lauter krik lino, hoi mank mande un i menshende tardo hi. Kawa penell o baro Dewel, maro rai. Un hakeno an o them Israel hunte dell kowa, un anell kau koowa pash o rajeste pral Israel. O rai hunte dikell koi pre, te wenn i vieche, o djob un i mool anlo glan o baro Debleste an kol bare diwessa, kai wenn i Israelitarja khetne, te sharenn le o Debles, ninna ap ko diwes, kai well o newo tchon diklo, un ap o Debleskro diwes, un ap kol tsele wawar bare diwessa. O rai dell ko djob, koi mool un kol viechen i rashajen, te anenn jon kowa glan o baro Debleste, te well lauter krik lino, hoi mank o Debleste un i Israelitarjen tardo hi. I vieche, hoi maredo wenn, hi sawe, kai wenn tseles chatchedo un sawe, kai wenn maredo, te well i doosh krik lino, un sawe, kai chan i menshe khetne glan o baro Debleste. Kawa penell o baro Dewel, maro rai: An o jekeskro tchon ap o jekeskro diwes an ko tchon well i terno sasto gurum wi-rodedo un maredo, te well leskro rateha i doosh un o pale-tchiddo koowa dran o Debleskro kheer krik lino. Un o rashai lell ko rat ko viechestar, un makell les ap i pesse kashta, hoi hi tchatches un serwes o wudarestar an o Debleskro kheer, un ap i star ekke fun i chatchepaskri, un ap i pesse kashta tchatches un serwes o wudarestar glan i tikni glanstuni platsa. Un jaake kress tu kowa ninna ap o eftato diwes fun ko tchon, hakeneske, kai doosh ap peste las, un kowa gar kamas un djinas. Un jaake lenn tumer i doosh un o pale-tchiddo koowa krik dran o kheer. An o glanstuno tchon ap o 14. (deesh-te-starto) diwes an ko tchon, rikrenn kol bare diwessa dren, hoi kharenn Passa, un hoi djan 7 (efta) diwessa. An kau tsiro hunte chan kek maro dran shutlo jarro. Ap o deesh-te-starto diwes anell o rai peske un i tsele menshenge an Israel i gurum, hoi maredo well, te well i doosh lendar krik lino. Un an kol efta diwessa, anell lo hako diwes efta terne saste gurma, un efta saste mursh bakre, te wenn le maredo un tseles chatchedo o baro Debleske, un koi pashel hako diwes jek mursh busni, te well i doosh un o pale-tchiddo koowa krik lino. Pash hako gurum un hako bakro wenn 12 (deesh-te-dui) kilogramme jarro un jek khoro djet koi pashel dino. An o eftato tchon ap o 15. (deesh-te-pantchto) diwes an ko tchon well ko festo, kai djiwenn i Israelitarja an patjengre khera efta diwessa. An kal efta diwessa krell o rai jaake har an kal efta diwessa glan kowa, un anell ko emligo koowa o baro Debleske: vieche, hoi wenn maredo un tseles chatchedo, un sawe, hoi wenn maredo, te well i doosh krik lino, ninna djob un djet. Un halauter well jaake kerdo har glan kowa. Kawa penell o baro Dewel, maro rai: Ko wudar glan i tikni glanstuni platsa ap koi rig, kai o kham pre djal, kowa atchell pandlo ap kol shob diwessa, kai budrenn le. Ap o eftato diwes – ko Debleskro diwes – well lo pre kerdo, ninna ap o diwes, kai o newo tchon diklo well. Un o rai djal fun i bari glanstuni platsa dren an i wudareskri halla un atchell tardo pash i pesse kashta, hoi hi tchatches un serwes o wudarestar. Un i rashaja lenn leskre vieche, hoi lo o Debleske dell, un marenn len, un anenn len glan o baro Debleste, kolen kai wenn tseles chatchedo, un kolen, kai wenn chalo glan o Debleste. Un o rai atchell an o wudar un mangell o baro Debles an. Un palle djal lo pale win. O wudar atchell pre, bis te well i rati. Ninna i Israelitarja wenn glan kau baro wudar ap o Debleskro diwes un ap ko diwes, kai well o newo tchon diklo, un mangenn o baro Debles an. Kol vieche, hoi anell o rai o baro Debleske ap o Debleskro diwes, te wenn le leske maredo un tseles chatchedo, hi shob terne saste bakre, un jek murshkano bakro. Un ko chapen dran djob, hoi glan o Debleste anlo well, hi 12 (deesh-te-dui) kilogramme jarro ko murshkano bakreske, un jaake bud jarro, har kamell lo, i terne bakrenge. Un jek khoro djet pash hake 12 (deesh-te-dui) kilogramme jarro. Ap o diwes, kai well o newo tchon diklo, anell o rai jek terno gurum un shob terne bakre – halauter hunte wenn sasto – te wenn le maredo un chatchedo o Debleske. Koi pashel anell lo 12 (deesh-te-dui) kilogramme jarro ko gurumeske un 12 (deesh-te-dui) kilogramme jarro ko murshkano bakreske, un jaake bud jarro, har kamell lo, i terne bakrenge. Un jek khoro djet pash hake 12 (deesh-te-dui) kilogramme jarro. Un ap ko emligo drom, kai djas o rai dren an koi wudareskri halla, djal lo pale win. I wawar Israelitarja, te wenn le glan o baro Debleste, te mangenn le les an ap kol bare diwessa, hunte djan jon gar an o emligo baro wudar dren un win. Koon dren djal an ko baro wudar, hoi ap koi rig hi, kai norden hi, kowa djal win dran ko wudar ap koi rig, kai o kham pralstunes tardo hi. Un koon an o wudar dren well, hoi ap koi rig hi, kai o kham pralstunes tardo hi, djal dran ko wudar win, kai kote hi, kai norden hi. Job djal gar an ko wudar win, kai lo dren djas. Na-a, dran o wudar, hoi wergel hi, djal lo win. Un o rai djal lentsa dren ap koi bari glanstuni platsa, un djal ninna pale lentsa win. Un ap kol bare diwessa anell lo 12 (deesh-te-dui) kilogramme jarro ko gurumeske un 12 (deesh-te-dui) kilogramme jarro ko murshkano bakreske, un jaake bud jarro, har kamell lo i terne bakrenge. Un jek khoro djet pash hake 12 kilogramme jarro. Un te kamell o rai i viecho pestar o baro Debleske te anell, nai well sawo viecho, hoi well tseles chatchedo, nai well sawo viecho, hoi chan le khetne glan o baro Debleste, palle well leske o baro wudar pre kerdo, hoi ap koi rig hi, kai o kham pre djal, te nai well o dren, har lo ap o Debleskro diwes ninna dren well. Un palle djal lo pale koi win. Un o baro wudar hunte well pal leste pandlo. Haki tsalla hunte well jek sasto terno bakro, hoi jek bersh phuro hi, maredo un chatchedo o baro Debleske. Un haki tsalla well koi pashel i chapen glan o baro Debleste anlo: dui kilogramme jarro un jek litari latcho djet, hoi ap o jarro tchoredo well. Jaake well kowa kerdo hako tsireske. Haki tsalla, diwes pal diwes, well o bakro, o jarro un o djet o baro Debleske chatchedo. Kawa penell o baro Dewel, maro rai: Te dell o rai jekes peskre tchawendar i kotar them pestar, atchell kowa hako tsireske leske. Te dell o rai i budepaskres i kotar them pestar, atchell ko kotar them koleske jaake rah, bis te well ko bersh, kai halauter pale dino hunte well ap koleste, koneske kowa his. Palle djal ko kotar them pale pale pash o rajeste. Kokres i tchawe o rajestar nai rikrenn, hoi len dino well. Un o rai lell gar ko themestar, hoi i Israelenge dino was, te atchell kowa lenge. Jon hunte wenn gar win tradedo dran koleste, hoi lenge hi. Fun peskro, hoi leskro hi, dell o rai peskre tchawen, te well kowa lenge. Kek mire menshendar hunte well win tradedo dran kowa, hoi lenge hi. Un ko mursh anas man ap ko drom, hoi langs ko baro wudar hi, hoi kote hi, kai norden hi, un anas man pash i rashajengre iseme, hoi kote hi, kai norden hi. Dur palla dikom i isema an koi ekka, kai o kham tele djal. Un job penas ap mande: Kowa hi koi isema, kai kerenn i rashaja ko mass kol viechendar, hoi maredo wan, te well i doosh pale mishto, ninna kol viechendar, kai maredo wan, te well i doosh un o pale-tchiddo koowa krik lino, un kai le pengro maro pekenn dran ko djob un dran ko djet, hoi o Debleske dino was. Jon hunte hidjrenn kowa gar ap i bari glanstuni platsa, te taprenn gar i menshe kowa an, hoi o Debleske hi. Un palle anas lo man win ap i bari glanstuni platsa, un mukas man an i star ekke fun kai platsa te djal. Un koi dikom an haki ekka his i tikni platsa. Haki tikni platsa his jaake baro har koi wawar: 20 metarja lengsto un 15 metarja buchlo. Un trul lende djas i massuri trujel. Un dren trul koi massuri his boba tardo. Un o mursh penas ap mande: Kalla hi i boba, kate kerenn i budepangre o Debleskro kherestar o mass kol viechendar, hoi chan i menshe khetne glan o Debleste. Un ko mursh anas man palpale pash o wudar o Debleskro kherestar. Leskri glanstuni rig his koi rig, kai o kham pre djal. Kote dikom pani, hoi nashas tel o wudar win. Kau pani nashas i kotar tele ap koi glanstuni rig o kherestar pash koi rig, kai o kham pralstunes tardo hi. Palle djas lo kote, kai koi chatchepaskri tardo hi, dureder ap koi rig, kai o kham pre djal. Un job anas man win dran ko wudar, hoi kote hi, kai norden hi. Un anas man win trul i massuri pash ko wudar, hoi kote hi, kai o kham pre djal. Kote dikom, har nashas o pani tel o wudar win, ap koi rig, kai o kham pralstunes tardo hi. Un ko mursh djas dureder kote, kai o kham pre djal, un les his i dori an peskro wast. Un kolah ginas lo 500 metarja tele, un mukas man an o pani dren te djal. O pani tchakras mire pire. Un job ginas gomme 500 metarja tele, un mukas man an o pani dren te djal. Un o pani djas mange bis pash i tchanga. Un job ginas gomme 500 metarja tele, un mukas man an o pani dren te djal, un o pani djas mange tel o betch. Un job ginas gomme 500 metarja tele, un ko pani djas jaake dur tele, te nai djom gar dren. Ko pani his jaake dur tele, te hunte shwimrals jek wergel. Un job penas ap mande: Tu mensho, dikal tu kawa? Un job anas man palpale ap o panjeskri rig. Un har pale wom, dikom kote bud ruka ap kol dui rigja o panjestar. Un job penas ap mande: Kau pani nashell win an ko kotar them, hoi kote hi, kai o kham pre djal, un dureder tele an i tala, kai o Jordan nashell, bis te well lo an o Londo Baro Pani. Un ko baro pani well palle sasto. Kote kai ko lengsto pani nashell un well, kote hi djipen. Un kau pani krell, te well o Londo Baro Pani sasto, un bud bud matche djiwenn koi dren. Kai kau pani nashell, well halauter sasto un djiwell. Un pash leste hi matchengre tardo. An o tselo them mank En-Gedi un En-Eglajim tchiwenn le pengre matchengre gone win, te wenn le truk. Hako matcho, hoi dell, hi an leste, jaake bud har an o Mashkralstuno Baro Pani. Kokres kote, kai o pani tardo hi, un gar nashell, atchell o pani londo, un lestar lenn le loon. Ap kol dui rigja o lengsto panjestar hi ruka tardo. Kolla hi o tselo bersh senelo, un hidjrenn hako tsiro rukengre. Hako tchon wenn newe rukengre bares. Ko lengsto pani, kolestar jon pani lenn, well win dran o Debleskro kheer. Lengre rukengre hi o chapaske. Un lengre patria krenn i nasselen sasto. Ap koi rig, kai norden hi, djal o them Israel fun o baro pani bis pash o foro Hetlon, un dureder bis pash i forja Hamat un Zedad, un dureder bis pash i forja Berota un Sibrajim, hoi kote tchiddo hi, kai o them trul Damaskus khetne well ko themeha trul Hamat. Fun kotar djal o them Israel dureder bis pash o foro Hazar-Enan, hoi pash o them tchiddo hi, hoi trul i berga Hauran hi. Jaake djal o them Israel ap i nordetikri rig fun o Mashkralstuno Baro Pani bis pash o foro Hazar-Enan. Ap koi nordetikri rig lestar hi kol forja Damaskus un Hamat tchiddo. Un koi rig o themestar Israel djal fun kotar, kai o kham pre djal, mashkral o foro Hauran un o foro Damaskus dureder langs o lengsto pani Jordan bis tele pash o Londo Baro Pani. O Jordan nashell mank o them Israel un o them Gilead. Pash o Londo Baro Pani djal o them Israel bis pash o foro Tamar. Jaake dur djal o them Israel ap koi rig, kai o kham pre djal. Un ap koi rig, kai o kham pralstunes tardo hi, djal o them Israel fun o foro Tamar bis pash o pani, hoi kharell Meriba-Kadesh, un dureder langs ko tikno pani, hoi nashell mank Israel un Egiptia, bis pash o Mashkralstuno Baro Pani. Jaake dur djal o them Israel ap koi rig, kai o kham pralstunes tardo hi. Un kote, kai o kham tele djal, djal o them Israel bis pash o Mashkralstuno Baro Pani, bis pre wergel o foro Hamat. Jaake dur djal o them Israel ap koi rig, kai o kham tele djal. Denn kau them i Israelenge, te well hako tchaweske o Jakobestar peskro kotar them. Kau them hi tumare familjenge, un well o dadestar ap o tchaweste dureder dino. Te witsrenn tumer kashta, hoi sikrenn, koon hawo kotar them lella, palle bistrenn gar kol wi-themarjen, kai mank tumende djiwenn, un kolenge pash tumende tchawe boldo wan! Jon hunte wenn tumenge har jek fun tumendar Israelitarja. Un khetne tumentsa lenn le pengro kotar them, un kowa atchell an lengre familje. Un hakeno lendar lell peskro kotar them pash ko Jakobeskro tchaweste, kai job djiwell. Kawa penell o baro Dewel, maro rai. Un kalla hi i laba kol deesh-te-dui bare familjendar un ko kotar them, hoi hakeni lendar lell. Ko kotar them, hoi ap i nordetikri rig tchiddo hi, lell o kheer Dan. Kau them djal fun o Mashkralstuno Baro Pani bis pash o foro Hetlon, un dureder bis pash o foro Hamat, un dureder bis pash o foro Hazar-Enan. Ap leskri nordetikri rig hi o foro Damaskus tchiddo, wergel ko foro Hamat. Jaake dur hi kau kotar them, hoi o kheer Dan lell, fun kotar, kai o kham pre djal, bis kote, kai o kham tele djal. Ap i tchatchi rig ko themestar, hoi o kheer Juda lell, tchiwenn i kotar ap i rig, hoi mange hi. Kau kotar djal ninna fun kote, kai o kham pre djal bis kote, kai o kham tele djal, un hi 12,5 (deesh-te-dui-te-paash) kilometarja buchlo, un jaake lengsto har kol wawar kotja ninna. Mashkral dren hi miro kheer tardo. Kau kotar them, hoi tchiwenn tumer mange ap i rig hi 12,5 (deesh-te-dui-te-paash) kilometarja lengsto un 10 (deesh) kilometarja buchlo. Fun kau kotar hi i paash i rashajenge: 12,5 (deesh-te-dui-te-paash) kilometarja lengsto un 5 (pantch) kilometarja buchlo. Mashkral dren hi miro kheer tardo. Kau kotar hi kol rashajenge, kai wenn pal o Zadok. Jon hi mange koi, un budran mange, un peran gar mandar tele, har i Levitarja khetne i Israelentsa mandar tele peran. Doleske well lenge kau kotar ko themestar, hoi mange hi, un kai miro kheer tardo hi. Kau kotar hi kokres i rashajenge, un hi tchiddo pash ko kotar them, hoi lenn i wawar Levitarja. Un langs ko kotar them, hoi lenn kol rashaja, lenn i Levitarja pengro kotar them. Kowa hi ninna 12,5 (deesh-te-dui-te-paash) kilometarja lengsto un 5 (pantch) kilometarja buchlo. Ko tselo kotar, hoi o Debleske ap i rig tchiddo hi, hi 12,5 (deesh-te-dui-te-paash) kilometarja lengsto un 10 (deesh) kilometarja buchlo. Un i Levitarja hunte bikrenn tchi pengro themestar un tchi parenn. Kau fetester kotar them hunte well gar an i wawarengre wasta. Kau kotar them was o baro Debleske dino. Un ko kotar them, hoi pral atchell – 2,5 (dui-te-paash) kilometarja buchlo un 12,5 (deesh-te-dui-te-paash) kilometarja lengsto – kowa hi gar o Debleske. Kowa hi o foreske Jerusalem, te djiwenn i menshe kote, un te hatsenn i vieche kote senlepen. Un ko foro well mashkral dren. Un jaake baro well ko foro: 2.250 (dui-serja-dui-sheel-te-paash-sheel) metarja ap haki rig. Un trul o foro, ap hake star rigja, well i kotar them, hoi hi 125 (sheel-te-biish-te-pantch) metarja buchlo. Kote nai chan i vieche. Ap kol dui rigja o forestar, kai o kham pral djal un kai lo tele djal, atchell i kotar them, hoi hi ap kal dui rigja 5 (pantch) kilometarja lengsto. Leskri nordetikri rig djal bis ap ko kotar them, hoi mange, o baro Debleske dino hi. Kate nai budrenn kolla ap i hachetikri phub, kai an o foro Jerusalem budrenn, te well len chapaske. Jon wenna dran kol tsele 12 (deesh-te-dui) bare familje an Israel. Ko tselo kotar them, hoi tumer ap i rig tchiwenn o Debleske un o foreske Jerusalem, kowa hi ap haki rig 12,5 (deesh-te-dui-te-paash) kilometarja lengsto. Haki rig hi emligo baro. O them Gad djal ap koi rig, kai o kham pralstunes tardo hi, bis pash o foro Tamar, un fun kote dureder bis pash o pani Meriba pash o foro Kadesh, un fun kotar dureder bis pash ko tikno pani, hoi nashell mank Israel un Egiptia bis pash o baro pani. Kawa hi o them, hoi denn tumer i bare familjenge, kai wenna kol 12 (deesh-te-dui) tchawendar o Jakobestar, te lell hakeni peskro kotar them. Kau them hi hako tsireske i Israelenge, un well o dadestar ap o tchaweste dureder dino. Kawa penell o baro Dewel, maro rai. Kal star rigja o forestar hi khetne enja (9) kilometarja lengsto. Fun ko tsiro well o foro kharedo: O baro Dewel hi kai! An ko tsiro, har o Jojakim an o triinto bersh o baro rai pral o them Juda his, was o baro rai pral o them Babilonia – leskro lab his Nebukadnezar – glan o foro Jerusalem, un tchiwas pes peskre lurdentsa trul o foro. Un o baro Dewel, maro rai, das o Jojakimes, ko baro rajes pral o them Juda, an o wast o baro rajestar dran o them Babilonia. Ninna ko shukar koowa, hoi an o Debleskro kheer his, kolestar peras an leskre wasta. Un job anas kowa an o them Shinar, an o kheer leskro deblestar. Un tchiwas les pash ko brawlepen leskro deblestar pashel. Un o baro rai penas o pralstuneske pral peskro kheer, – leskro lab his Ashpenas – te rodell lo dran i Israelitarjen terne murshen win, kai wenn dran rajengre un an-dikle familje. “Jon hunte wenn sasto un shukar, gosewo un siklo”, penas lo. “Ninna hunte haiwenn le pen an halauter mishto win, un nai haiwenn sik, jaake te nai budrenn le mange an miro kheer. Un lenge well pashel anlo, har i Kaldearja rakrenn un pengro rakepen tchinenn.” Un o baro rai penas, te lenn le o chapen, hoi job ninna chal, un i mool, hoi job pijell. Un triin bersha hunte well lende lauter siklo un pashel anlo. Un palle budrenn le leske. Mank kol wi-rodede terne murshende dran o them Juda his: O Daniel, o Hananja, o Mishael un o Asarja. Un o pralstuno pral o rajeskro kheer das hakenes lendar i wawar lab. O Daniel kharas kanna Beltsazar, un o Hananja Shadrach, un o Mishael Meshach, un o Asarja Abed-Nego. O Daniel las peske an peskro dji glan, te chal lo gar o baro rajeskro chapen un pijell gar leskri moljatar, te krell lo pes gar pale-tchiddo. Un job mangas o pralstunestar pral o rajeskro kheer, te hunte krell lo pes gar pale-tchiddo. Un o Dewel kras, te was o pralstuno pral o rajeskro kheer latches un kamles ap o Danieleste. Un kowa penas ap o Daniel: “O baro rai kokres penas, hoi te chan un pijenn tumer. Me darau lestar, te dikell lo, te dikenn tumer gar jaake mishto win har kol wawar terne mursha. Te wals kowa jaake, wals mange tumenge o shero tele dino.” Koi his i mursh, koles o pralstuno pral o rajeskro kheer pral lende tchiwas, te dell lo jak ap o Daniel, ap o Hananja un o Mishael un o Asarja. Ap koleste penas o Daniel: “Hoi wals, te dess tu men, tire budepangren, deesh diwessa senlepen te chal un pani te pijell? Un palle nai dikals tu, har mer wi-dikah, un har kol terne mursha win dikenn, kai chan o rajeskro chapen. Un pal kowa, hoi tu dikal, kre tu mentsa dureder.” Un job shunas ap lende un kras deesh diwessa lentsa jaake har o Daniel penas. Un pal kol deesh diwessa sikras pes, te dikan jon feteder un sorleder win har kol tsele terne mursha, kai o rajeskro chapastar chan. Kote las ko mursh, kai ap lende jak das, ko chapen un koi mool krik, hoi lenge kerdo was, un das len senlepen te chal. Un kol star terne murshen das o Dewel i baro goswepen, te haiwan le lila an bud rakepen te drawerell. Ninna haiwan le pen win an bud koowa. Un o Daniel haiwas ninna te penell, hoi sunja un dikepen kamenn te penell. Un har ko tsiro trujel his, hoi o baro rai lende das, te wenn le siklo, anas len o pralstuno, o Ashpenas, glan o baro rajeste Nebukadnezar. Un o baro rai rakras lentsa! Un mank kol tsele mursha was kek hatslo, koon jaake his har o Daniel un o Hananja un o Mishael un o Asarja. Un jon wan pralstune an o baro rajeskro kheer. Un an hako koowa, hoi o baro rai lendar putchas, his jon deesh kope gosweder un haiwan budeder har i tsele durkepangre un drawepangre an i tsele themma, kai o Nebukadnezar baro rai his. Un o Daniel atchas pralstuno bis an o ersto bersh, kai o Kirus baro rai his. Un an ko tsiro, har o Nebukadnezar an o duito bersh o baro rai his, his les i suni, kai les sawi daar kras, te nai sowas lo buder gar dren. Un o baro rai mukas khetne te kharell i tsele durkepangren un drawepangren, kolen, kai bengeskro koowa krenn un kolen, kai an i bolepangre momlia drawerenn. Jon hunte penan leske, hoi leskri suni kamell te penell. Un jon wan un his tardo glan leste. Un o baro rai penas ap lende: “Me dikom i suni, koja mange palla djal, un me kamau tumendar te djinell, hoi dom suni, un hoi koi suni kamell te penell.” Kote rakran i durkepangre an aramtikes ap leste un penan: “Maro baro rai, te djiwess hako tsiro! Pen tiri suni ap mende, tire budepangre! Un mer kamah tuke te penell, hoi koi suni kamell te penell.” O baro rai penas ap lende: “Hi jaake har penom: Tumer hunte penenn mange i suni, un hoi koja kamell te penell. Te krenn tumer kowa gar, palle mukau me tumen an kotja te tchinell, un tumare khera tele te phagell. Tumer te penenn mange koi suni un hoi koja kamell te penell, palle krau me tumen braweles un bares. Doleske penenn mange koi suni un hoi koja kamell te penell.” Un jon penan o duito kopo: “Maro baro rai, mer ham tire budepangre. Pen menge tiri suni! Un mer penah tuke, hoi li kamell te penell.” Un o baro rai penas: “Tchatchepah, me dikau, tumer rakrenn jaake, te well tumen budeder tsiro. Tumer djinenn, kowa hoi me penom, krau ninna tumentsa. Tumer lan tumenge glan, te rakrenn o chochepen glan mande, bis te well o tsiro wawartchandes. Doleske penau: Te penenn tumer mange gar koi suni, palle well i phagi pral tumende lauterende. Kanna penenn mange koi suni! Palle nai djinau, te nai penenn mange ninna, hoi joi kamell te penell.” Un jon penan ap leste: “Kek mensho ap kai phub nai penell tuke, hoi tu kameh, baro rai! Kek baro rai, har baro un sorelo job ninna his, putchas sawo koowa jekestar mank peskre durkepangre un drawepangre un kolendar, kai an i bolepangre momlia drawerenn. Kowa, hoi tu, baro rai, kai kameh, hi jaake pharo, te nai penell kowa kek, kokres i debla. Un kolla djiwenn gar pash i menshende.” Kote was o baro rai jaake chojedo, te penas lo, te wenn i tsele sikle mursha maredo an o them Babilonia. Un kau lab was i lurdenge penlo. Un jaake rodan le ninna o Danieles un leskre malen, te marenn le len. Koi djas o Daniel pash o pralstuno lurdeste kolendar, kai dan jak ap o baro rajeste. Leskro lab his Arjoch. Job his kowa, kai win djas, te marell lo i sikle murshen an o them Babilonia. Un o Daniel rakras gosewe labentsa leha un putchas lestar: “Hoske rakras o baro rai sawi phari phagi win?” Un o Arjoch penas o Danieleske, hoi djas. Kote pre djas o Daniel pash o baro rajeste dren, un mangas lestar, te dell lo les i tsiro, te nai penell lo leske, hoi koi suni kamell te penell. Pal kowa djas o Daniel khere, un penas lauter peskre malenge, – un kolla his o Hananja un o Mishael, un o Asarja – te mangenn le o bolepaskro Debles, te well lo lenge latches, un te sikrell lo len ko khatedo koowa, jaake te wenn jon gar maredo khetne kol wawar sikle murshentsa an o them Babilonia. Un an i rati dikas o Daniel i dikepen un leske was koi suni sikedo. Un o Daniel sharas o bolepaskro Debles, un penas: Sharedo well o Dewel kanna un hako tsireske! Leske hi o goswepen un i soor. Job hi o rai pral o tsiro, un dell hakeneste peskro tsiro; job lell i bare rajendar lengro them, un tchiwell wawar rajen dren; job dell i gosewen lengro goswepen un kolen, kai haiwenn tchomone, das job an o shero, te nai haiwenn le. Job tchakrella pre un sikrell, hoi khatedo hi, un djinell, hoi an o tamlepen hi; pash leste hi kek tamlepen. Tu, o Dewel mire phurendar, pash tute parkrau man un tut sharau, te dal man goswepen un soor, un mukal man te djinell, hoi tutar mangam, un sikral man kowa, hoi o baro rai kamell te djinell. Un o Daniel djas dren pash o Arjoch, koles o baro rai bitchras, te marell lo i siklen an o them Babilonia. Un o Daniel penas ap leste: “Ma mare i siklen dran Babilonia! An man pash o baro rajeste, te nai penap me leske, hoi leskri suni kamell te penell.” Kote anas o Arjoch o Danieles sik pash o baro rajeste un penas ap leste: “Me hatsom i murshes mank kolende, kai wan pandlo dran o them Juda kate anlo. Kowa nai penell tuke, miro baro rai, hoi tiri suni kamell te penell.” Un o baro rai putchas o Danielestar, koleskro lab kanna Beltsazar his: “Haiweh tu kowa, te nai peness tu mange, hoi me suni dikom, un hoi koi suni kamell te penell?” Un o Daniel penas ap o baro rajeste: “Kowa, hoi tu kameh te djinell, miro rai, kowa nai penell tuke kek siklo, kek drawepaskro, kek durkepaskro un kek, kai nai drawerell an i bolepangre momlia. Kanna djin, an o bolepen hi i Dewel, kowa nai sikrell, hoi khatedo hi. Un job mukell o baro rajes Nebukadnezares te djinell, hoi wella an kol tsirja, kai wenna. Ake kowa, hoi suni dal un ko dikepen, hoi dikal, har sowal: Har hals ap tiro tchiben tchiddo, djas tuke, baro rai, an o shero trujel, hoi pal kawa lauter wella. Un o Dewel, kai tchakrell pre, hoi khatedo hi, kowa sikras tut, hoi wella. Me hom gar gosweder har i wawar, kai ap i phub djiwenna. Man was kawa sikedo, te djiness tu, hoi koi suni kamell te penell, un te haiwess, hoi an tiro dji hi. Tu, miro baro rai, dikal an i suni i bari figura glan tute tardo. Un i baro railepen djas latar win. Un i figura dikas win, te hunte las jek daar. Lat his i shero, hoi his dran latcho sonakai. Un o betch un i mussja his dran rup. Un o per bis ap i herja his dran lolo saster. Un i pralstune herja his dran saster. Un kotja i pirendar his dran saster, un wawar kotja dran phubjakri tchik. Un har dikal ap koi figura, koi peras i bar tele, koles kek mensho witsras. Un ko bar peras ap kol pire dran saster un phubjakri tchik, un das len paash. Koi djas i tseli figura paash. Un o saster, i phubjakri tchik, o lolo saster, o rup un o sonakai peran khetne an tikne kotja. Un i ducho phurdas len krik har phuss. Un kek nai hatsas len buder. Un ko bar, hoi koi figura khetne das, was i bari berga, un las i tseli phub dren. Kawa hi koi suni. Un kanna kamau o baro rajeske te penell, hoi li kamell te penell: Tu miro baro rai, hal o bareder i tsele rajendar. O bolepaskro Dewel kras, te wal baro rai, das tut soor un kras tut bares. Un das an tiro wast i tsele themma, kai menshe djiwenna, ninna i viechen an o weesh un i tchirklen tel o bolepen. Un kras tut rai pral lende. Tu hal ko shero dran sonakai. Un pal tute well i wawar rai. Kowa hi buder gar jaake sorelo har tu. Un pal koleste well i triinto rai. Koleskro them hi har dran lolo saster, un hi rai pral i tseli phub. Un ko starto rai hi sorelo har saster. Un jaake har o saster lauter phagell un paash dell, jaake krell job ninna lauter paash, hoi leske an o drom tchiddo hi. Tu dikal, kai i kotja i pirendar dran phubjakri tchik hi un wawar kotja dran saster. Kowa kamell te penell, koi hi budeder themma, hoi gar tchatchepah khetne rikrenna. Kai saster dren hi, kote hi le soreles. Un kai kol tsebe dran saster un phubjakri tchik hi, kamell menge te penell, kai o paash them sorelo hi, un o wawar paash gar sorelo. Un tu dikal, kai o saster un i phubjakri tchik khetne kerdo hi. Kowa kamell te penell, te romedineran le mank pende, un wan gar jek. Jaake har o saster un i phubjakri tchik nai wenn gar jek. Un an ko tsiro, kai kol bare raja djiwenna, krell o bolepaskro Dewel jek them, hoi an kek tsiro paash kerdo nai well. Kau them well an kek tsiro wawar menshendar dren lino. Leskro baro rai krell kol wawar rajengre themma paash, un leskri soor atchell hako tsireske. Kowa kamell ko bar te penell, hoi tu dikal, koles kek mensho witsras. Tu dikal, har was lo i berga tele un das koi figura dran saster, lolo saster, phubjakri tchik, rup un sonakai, an tikne kotja. Jaake mukell tut o baro Dewel te djinell, hoi pal kawa wella. Un kai suni penell o tchatchepen. Un hoi me penom, hoi kai suni kamell te penell, hi ninna tchatcho.” Kote mukas pes o baro rai Nebukadnezar ap i phub te perell, glan o Daniel, un penas, te chatchrenn le leske chapen un sungepaskro koowa. Un o baro rai penas ap o Daniel: “Tchatchepah tumaro Dewel hi o Dewel pral i tsele debla, un o rai pral i tsele bare raja ap kai phub. Job sikrell kowa, hoi khatedo his un kek djinas. Jaake nai penal tu menge, hoi koi suni kamas te penell.” Un o baro rai kras o Danieles baro, un das les bud kutch koowa. Un job tchiwas les pral o tselo them Babilonia, un das les penepaske koi pral un kras, te well lo o pralstuno pral i tsele sikle murshende an o them Babilonia. Un o Daniel mangas o baro rajestar, te wenn o Shadrach un o Meshach un o Abed-Nego i moskre pral i forja an o them Babilonia. Un kowa was jaake. O Daniel atchas an o baro rajeskro kheer. O baro rai Nebukadnezar kras i sonakaskri figura, hoi shob-deesh (60) mussja bares un shob mussja buchles his. Un job tchiwas lat pre an o buchlo them Dura. Ko them Dura his an o them Babilonia. Un o baro rai Nebukadnezar bitchras murshen win, te anenn le khetne i tsele pralstunen, bare lurden, themeskre rajen, tchatchepangre murshen, lowengre pralstunen, rakepangre, pralstune kliste un lauteren, kai his penepaske pral wawarende. Kolla te wenn pashel, te well koi figura o ersto kopo an-mangedo. Un jon halauter wan un his tardo glan koi figura. Un jek, kai win gole dell, hoi o baro rai kamella, stas pre un das gole: “Menshale dran hako them un rakepen, shunenn, hoi o baro rai tumenge penell: Te shunenn tumer o bashepen ap i phurdepangre, ap i dorjengre bashepangre un ap i tsele wawar bashepangre, palle hunte witsrenn tumen tele glan koi sonakaskri figura, hoi mukas o baro rai Nebukadnezar pre te tchiwell. Un kowa, kai witsrell pes gar tele un mangell koi figura gar an, kowa well sik lino un an i bobeskri jag witsedo.” Un kol tsele menshe, kai khetne wan dran hako them un dran hako rakepen, shunan o phurdepaskro bashepen un o bashepen ap kol dorjengre bashepangre un ko tselo wawar bashepen. Koi witsran le pen tele ap i phub glan koi sonakaskri figura, hoi mukas o baro rai Nebukadnezar pre te tchiwell. An ko tsiro wan Babilonarja un phukran ap i biboldende. Un jon penan ap o baro rajeste Nebukadnezar: “O baro rai te djiwell hako tsireske! Tu, maro baro rai rakral un penal: ‘Hakeno, kai shunell o phurdepaskro bashepen, o bashepen ap i dorjengre bashepangre un ko wawar bashepen, kowa hunte witsrell pes tele un hunte mangell koi sonakaskri figura an. Un kowa, kai witsrell pes gar glan late tele un mangell lat gar an, kowa hunte well an i bobeskri jag witsedo.’ Un kate hi biboldengre mursha, hoi tu dren tchiwal an pengri budi, te wenn le pralstune an o them Babilonia. Kolla krenn gar, hoi tu penal, un sharenn tiro debles gar un mangenn koi figura gar an, hoi tu mukal pre te tchiwell. Kolla hi o Shadrach, o Meshach un o Abed-Nego.” Un i bari choli tapras o Nebukadnezar. Un job penas, te anenn le kol triin murshen glan leste. Un i mursha wan glan leste anlo. Un o Nebukadnezar putchas lendar: “Hi kowa tchatcho, Shadrach, Meshach, un Abed-Nego? Kamenn tumer gar miro debles te sharell, un koi sonakaskri figura gar an-mangell, hoi mukom pre te tchiwell? Kanna shunenn: Jaake sik, har shunenn tumer o phurdepaskro bashepen un bashepen ap i dorjengre bashepangre un ko tselo wawar bashepen, witsrenn tumen tele ap i phub, un mangenn koi figura an, hoi me krom! Te witsrenn tumen gar glan late ap i phub, palle wenn tumer gomme kate an i bobeskri jag witsedo! Un koon hi ko dewel, kai nai lell tumen win dran miro wast?” Un o Shadrach, o Meshach un o Abed-Nego penan ap o baro rajeste Nebukadnezar: “Mer hunte penas tuke kate tchi! Maro Dewel, koles mer an-mangah, te kamell job, palle nai lell lo men win dran i bobeskri jag un dran tiro wast. Un ninna te kamell lo kowa gar te krell, tu djiness: Mer sharah tiro debles gar, un mangah gar koi sonakaskri figura an, hoi tu mukal pre te tchiwell.” Kote was o Nebukadnezar jaake pherdi choli, te was leskro mui lolo i choljatar pral o Shadrach, o Meshach un o Abed-Nego. Un job penas soreles, te well o bob efta kope jaake tateder kerdo, har glan ko tsiro. Pale penas lo peskre sorleder lurdenge, te pandenn le o Shadrach un o Meshach un o Abed-Nego, un te witsrenn le len an koi bobeskri jag. Un kolla pandan len un witsran len an koi bobeskri jag. Len his gomme pengre tsele koola ap pende: lengre baja, cholopja un stadja. Un jaake har o baro rai penas, te krenn le, chatchras i jag an o bob soreles, jaake soreles, te tapras li kol murshen, kai kol trinen, o Shadrach un o Meshach un o Abed-Nego pre anan. Un kol mursha chatchran pre. Un o Shadrach un o Meshach un o Abed-Nego peran pandles an i jag. Un ap jek kopo kras o baro rai Nebukadnezar bare jaka. Un job stas ap peskre herja, un putchas kol pralstunendar, kai pash leste hi: “Mukam mer gar triin murshen te pandell un len an i jag te witsrell?” “Awa, baro rai, jaake hi!” penan le. Job penas: “Me dikau star murshen, kai an i jag trujel djan. Un jon hi buder gar pandlo, un kek dukepen hi ap lende. Un ko starto dikell win har i bolepaskro.” Un o Nebukadnezar djas pash ko wudar ko bobestar un das gole: “Shadrach, Meshach un Abed-Nego, tumer budepangre o pralstuno Deblestar, awenn koi win, un wenn pash mande!” Un o Shadrach, o Meshach un o Abed-Nego djan win dran i jag. Un i pralstune, i bare lurde, o themeskre raja un wawar pralstune o baro rajestar wan khetne, un dikan penge kol murshen an, un dikan, kai i jag kek soor pral kolende his. Un i balla ap lengre sherja his gar chatchedo. Un lengre baja his gar paash. Un ap lende sungas nai kek i jagakri khand. Un o Nebukadnezar penas: “Sharedo well o Dewel, koles o Shadrach un o Meshach un o Abed-Nego an-mangenn. Job bitchras peskro bolepaskres un las peskre budepangren dran o merepen win. Kolla rikran ap leste, un shunan gar ap miro lab, un dan pengro djipen an o merepen. Jon kaman kek wawar debles an-mangenn har pengro Debles kokres. Un jaake penau me kanna: Koon i tsele menshendar dran hako them un rakepen rakrell djungeles pral ko Debleste, koles o Shadrach un o Meshach un o Abed-Nego an-mangenn, kowa well an kotja dino. Un koleskro kheer well pash dino. Hi kek wawar dewel, kai nai lell jekes jaake dran o merepen win har job.” Pal kowa das o baro rai kol triin murshende bud penepaske an o them Babilonia. O baro rai Nebukadnezar mukas i liil te tchinell ap i menshende dran hako them un hako rakepen, kai ap i tseli phub djiwenna. “Bari bacht tumenge! Mange hi shukar, te penap tumenge ko baro koowa, hoi o pralstuno Dewel ap mande kras, hoi kek wawar nai krella. Har baro hi kowa, hoi job krell! Har sorelo hi lo un krell, hoi kek wawar nai krella! Job hi un atchell o rai kanna un hako tsireske.” Me, o Nebukadnezar homs bachtelo an miro kheer, un man his lauter, hoi kamom. His jek rati, har homs tchiddo ap miro tchiben, koi dom suni. Un koja kras mange daar. Awa, kowa, hoi dikom, kras mange bari traash. Un me penom soreles, te wenn i tsele sikle mursha an o them Babilonia pash mande khetne, te nai penenn le mange, hoi koi suni kamell te penell. Kote wan pash mande: i tsele durkepangre un drawepangre, un kolla, kai an i bolepangre momlia drawerenn, un kolla, kai i mulen putchenn. Un me penom lenge, hoi me suni dom. Un jon nai penan mange gar, hoi koi suni kamell te penell. Un o palstuno, koon glan mande was, his o Daniel, kowa kanna Beltsazar kharell pal o lab miro deblestar. Un an leste hi o ducho o bolepangre deblendar. Un ap leste penom: “Beltsazar, tu pralstuno pral i tsele siklende, djinau, te hi o ducho i bolepangre deblendar an tute, un tuke hi tchi khatedo. Jaake pen mange, hoi miri suni kamell te penell!” “Kawa hi koi suni, hoi dikom, har homs ap miro tchiben tchiddo: I baro ruk his tardo mashkral ap kai phub. Ko ruk was bareder un sorleder, jaake te djal lo bis ap o bolepen. Un hakeno ap kai phub nai dikas les. Leskre patria his shukar, un bud rukengre his ap leste. Un chapaske his hakeneske doha ap leste. Tel leste tchiwan pen i wesheskre vieche tele. Un ap leskre kashta beshan i tchirkle. Un lauter, hoi djiwas, chas lestar. Un har homs gomme tchiddo ap miro tchiben, dikom i bolepaskres, kai was tele dran o bolepen. Kowa las lauter an i jak, un das gole: ‘Denn ko ruk trujel! Un denn leskre kashta tele! Tserdenn leskre patria lestar tele! Un witsrenn leskre rukengre trujel, te nashenn i vieche tel leste lestar krik! Un i tchirkle mukenn pengre kashta ninna! Leskro telstuno kotar i drabentsa hunte atchell an i phub mashkral o senlepen, hoi trul leste bares wella. Un sasterne shelle wenn trul leste pandlo. Un o brishin perell ap leste tele un krell les sapenes. Un har i vieche chal lo o senlepen ap i phub. Leskro mensheskro dji well lestar krik lino, un i viecheskro dji well leske dino! Un efta bersha djan jaake pral leste krik! I bolepangre, kai lauter an o jak lenn, rakran kowa win. Un jon, kai wenna o Deblestar, kamenn, te well kowa jaake, te dikenn i menshe, te hi o pralstuno Debles i soor pral i rajengre themma, un job len koleste dell, koneste job kamell. Koles, kai tikno hi mank i menshende, nai tchiwell job pral lende.’ Kawa hi koi suni hoi his man, o baro rajes Nebukadnezar. Un tu, Beltsazar, pen mange, hoi koi suni kharell! I tsele sikle mursha an mire themma nai penan mange gar, hoi joi kharell. Tu kokres haiweh kowa. An tute hi o ducho o bolepangre deblendar.” Un o Daniel, koleskro lab ninna Beltsazar his, his koi tardo un penas nai kek lab. Koi suni his leske har i dap. Un kowa, hoi leske pashel an leskro shero trujel djas, kras leske bari daar. Kote penas o baro rai ap o Beltsazar: “Kai suni, un hoi joi kamell te penell, hunte krell tuke kek daar!” Un o Beltsazar penas: “Miro rai, kai suni te djal ap kolende, kai kamenn tuke tchilatchepen! Un kowa, hoi koi suni kamell te penell, te djal ap kolende, kolentsa an o tchingepen hal! Ko ruk, koles tu dikal, kowa, kai baro un sorelo was, – jaake baro, te djas lo bis ap o bolepen, un koles hakeno nai dikas, kai lo ninna his ap kai phub, un koleskre patria shukar his, un koles jaake bud rukengre hidjras, te his hakeneske doha te chal, tel koleste i weshengre vieche tchiddo his un i tchirkle ap leskre kashta beshdo his, kowa hal tu, miro baro rai. Tu hal jaake baro un sorelo. Un tiri soor hi baro un djal bis pash o bolepen, un tu wal o rai pral i tseli phub. Un tu, baro rai, dikal, har i bolepaskro dran o bolepen tele was, kai lauter an o jak las. Un kowa penas: ‘Denn ko ruk trujel un denn les paash! Leskro telstuno kotar i drabentsa mukenn an i phub un pandenn sasterne shelle trul leste! Job te atchell tchiddo mank o senlepen. Un o brishin perell ap leste tele un krell les sapenes. Un mank i viechende djiwell lo efta bersha.’ Miro baro rai, kai suni kamell tuke te penell, hoi o pralstuno Dewel penas, te well pral tute: Tu weh pale-tchiddo un hunte djiwess pash i viechende un buder gar mank i menshende. Jon denn tut khass te chal har i grumjen. Un tu tchiweh tut win tele. Un o brishin perell ap tute tele un krell tut sapenes. Un efta bersha djan jaake trujel, bis te tu haiweh, te hi o pralstuno Debles i tsele rajengre themma an peskro wast, un job dell kol themma koleste job kamell. Kate was penlo, te atchell o telstuno kotar i drabentsa an i phub tchiddo. Kowa kamell te penell, te less tire rajeskre themma pale, te haiwal, te hi o bolepaskro Dewel o rai pral halauter. Doleske, miro baro rai, muk o tchilatcho kowa, un an buder kek doosh ap tute! Un dja an o tchatchepen, un kre latchepen ap i tchorwelende! Palle djal tuke mishto i rah tsiro.” Un lauter was jaake pral o baro rajeste, o Nebukadnezar. Har 12 (deesh-te-dui) tchonna trujel his, un job pral ap peskro kheer an o foro Babilon trujel djas, kharas lo win: “Ake, o baro foro Babilon! Me tchiwom les pre miri bari sorjah, te well lo miro foro, kai hom baro rai. Lauter, kai dikenn les, sharenn miro railepen.” Un har kol laba gomme an leskro mui his, was i rakepen dran o bolepen un penas: “Tuke, baro rai Nebukadnezar, well penlo: Tiri rajeskri soor un tire themma hi tutar krik lino. Tut tchiwenn le pale, te djiwess pash i wesheskre viechende un buder gar pash i menshende. Un jon denn tut khass te chal har i grumjen. Un efta bersha djan trujel, bis te tu haiweh, te hi o pralstuno Debles i tsele rajengre themma an leskro wast, un job dell kol themma koleste job kamell.” Un gomme an ko tsiro, har lo koi pral tardo his, was kau lab tchatcho. Un job was pale-tchiddo un djiwas buder gar mank i menshende. Un job chas khass har i grumja. Un job tchiwas pes win tele. Un o brishin peras ap leste tele un kras les sapeno. Leskre balla wan jaake lengsto har i phora bare tchirklendar, un leskre naja bango har i tchirklengre tsebe. Un har kol bersha trujel djan, penas o Nebukadnezar: “Me hadom mire jaka pre pash o bolepen. Un me wom pale sasto an miro shero. Un me parkrom man pash o pralstuno Debleste. Les sharom un hadom, kai hako tsiro djiwella. Hako tsiro hi lo o pralstuno. Job hi un atchell o rai. Kolla, kai ap i phub djiwenna, hi har tchi glan leste. Un har job kamella, djal job kol pralstunentsa trujel, kai an o bolepen hi, un ninna kolentsa, kai ap i phub djiwenna. Un kek nai penell leske: ‘Kowa hunte kress tu gar!’ Witar kek nai putchell lestar: ‘Hoi kreh tu kate?’ Ap kau emligo tsiro wom pale sasto an miro shero. Un man was miro railepen un barepen pale dino, un miro brawlepen un miro them wan sharedo. Un i pralstune un kol murshen, kai bud penepaske his, wan pash mande, un tchiwan man pale pral miro them dren. Un miri rajeskri soor was gomme bareder. Me, o Nebukadnezar parkrau man pash o bolepaskro rajeste un hadau les un sharau les. Lauter, hoi job krell un kras, hi mishto. Un leskre dromma hi tchatcho. Un kolen, kai pen bares krenn, nai krell lo tiknes.” Un o baro rai Belsazar kras i baro chapen peskre jek-sero (1.000) bareder murshenge. Khetne lentsa pijas lo mool. Un mates i moljatar penas lo, te anenn le kol sonakangre un rupene khore, hoi leskro dad Nebukadnezar dran o Debleskro kheer an o foro Jerusalem peha las. Dran kolende kamas lo te pijell khetne peskre bare murshentsa un peskre romjentsa un wawar djuwjentsa. Un kote anan le kol sonakangre un rupene khore, hoi tchoredo wan dran o Debleskro kheer an o foro Jerusalem. Un o baro rai un leskre bare mursha un leskre romja un wawar djuwja pijan dran kol khore. Koi pashel sharan le i deblen dran sonakai, rup, lolo saster, wawar saster, kasht un bar. Ap jek kopo wan gushte diklo har i menshengro wastestar. Un kolla tchinan laba ap i parni massuri, hoi wergel i momelengri hi an o rajeskro kheer. Un o baro rai dikas ko wast, hoi kote tchinell. Koi was o baro rajeskro mui parno. Un job trashas jaake, te nashras lo haki soor, un leskre herja trissan. Un o baro rai das sorjah gole un penas, te anenn le i drawepangren pash leste, ninna kolen, kai an i bolepangre momlia drawerenn un kolen, kai i mulen putchenn. Un job mukas kol siklenge dran o foro Babilon te penell: “Hakeno, kai nai drawerella, hoi koi tchinlo hi, un mange nai penella, hoi kowa kharella, kowa well rido an rajengre lole koola, un lell koi pashel i sonakaskri werkli trul peskri meen. Un job well o triinto pralstuno an miro them.” Kote wan i tsele sikle mursha o baro rajestar koi, un kek lendar nai draweras, hoi koi tchinlo hi. Un kek lendar nai penas o baro rajeske, hoi kowa nai kharella. Kote tapras o baro rajes Belsazar gomme bareder daar. Un leskro mui was mulo parno, un leskre bare mursha trashan un daran. Win shunas i rajeskri dai i gole, hoi o baro rai un leskre bare mursha kran. Un joi djas an o kheer, kai pilo was, un penas: “Rai, te djiwess hako tsireske! Muk tuke kowa kek daar te krell! Tu hunte wess gar jaake parno. Koi hi i mursh an tiro them, an koleste hi o ducho i bolepangre deblendar. An kol diwessa, har tiro dad o baro rai his, sikras pes, kai an leste jaake bud goswepen hi har i deblen hi. Job haiwell un djinell, hoi kek wawar haiwell un djinell. Un tiro dad Nebukadnezar tchiwas les pral i tsele durkepangre un drawepangre un pral kolende, kai an i bolepangre momlia drawerenn, un kai i mulen putchenn. Kowa, hoi job haiwell, hatseh gar pash i wawareste. Job hi gosewo, nai penell, hoi sunja kamenn te penell, haiwell phare laba, un sikrell pre, hoi kek djinell. Job hi o Daniel. Un o baro rai das les o lab Beltsazar. Muk kanna o Danieles gole te dell, te well lo kai. Un job penell tuke, hoi kawa kamell te penell.” Un o Daniel was glan o baro rajeste anlo. Un o baro rai putchas lestar: “Hal tu o Daniel, jek kolendar, kai o baro rai, miro dad, pandles dran o them Juda peha anas? Me shunom, te hi o ducho o bolepangre deblendar an tute. Ninna well tuke kowa siklo, hoi i wawarenge khatedo atchell, un hal gosewo un djineh bud koowa. Me mukom i siklen un drawepangren glan mande te anell, te drawerenn le kol laba, hoi koi tchinlo hi, un te penenn le mange, hoi kolla kamenn te penell. Un jon haiwan kowa gar. Tutar shunom, te nai peneh tu, hoi kowa kamell te penell, un te nai tchakreh tu pre, hoi kek djinell. Haiweh tu kanna kol laba te drawerell, hoi kote tchinlo hi un nai peneh mange, hoi kolla kamenn te penell, palle weh tu rido an rajengre lole koola, un leh koi pashel i sonakaskri werkli trul tiri meen. Un tu weh o triinto pralstuno an miro them.” Kote penas o Daniel ap o baro rajeste: “Kowa hoi kameh man te dell, nai rikreh tuke. Un tiro kutch koowa de i wawareste! Ninna jaake kamau tuke kal laba te drawerell, un tuke te penell, hoi kolla kamenn te penell. Tu miro rai! O pralstuno Dewel das tiro dades Nebukadnezar themma, rajeskri soor, barepen un railepen. Doleske daran un trissan i menshe dran hako them un rakepen lestar. Un job maras, jaake har job kamas, un mukas koles te djiwell, kones job kamas, te atchell lo djido. Job hadas menshen un kras wawaren tikno, jaake har leske shukar his. Har hadas pes leskro dji, un was job jaake pre-phurdo, te rikras lo glan tchi buder pale, was lo tele witsedo peskro rajeskro beshepaskri. Un o rajeskro barepen was lestar krik lino. Un job was pale-tchiddo un nai djiwas buder gar mank i menshende. Un leskro dji was har i viecheskro dji. Un job djiwas pash i diwje burike. Un jon dan les khass te chal har i grumjen. Un job tchiwas pes win tele. Un o brishin peras ap leste tele un kras les sapeno, bis ap ko diwes, kai job haiwas, te hi o pralstuno Debles i tsele rajengre themma an peskro wast, un job dell len koleste, koneste job kamell. Un tu Belsazar, leskro tchawo, djinal kawa lauter, un kral tut gar tiknes glan o Debleste. Un tu hadal tut pral leste, ko bolepaskro rajeste, un penal, te anenn le i khore dran leskro kheer glan tute. Un tumer pijan mool dran lende, tu un tire bare mursha, ninna tire romja un wawar djuwja. Un tu sharal i deblen dran rup un sonakai, dran lolo saster un wawar saster, kasht un bar, kol deblen, kai gar dikenn un gar shunenn. Ko Debles, koles tiro ducho an peskro wast hi, un pash koleste tire tsele dromma hi, koles hadal tu gar. Doleske bitchras lo ko wast, un kowa tchinas kal laba. Un kawa hi kol laba, hoi tchinlo wan: mene, mene, tekel uparsin. Un kawa hi, hoi i laba kharenna: ‘mene’ kharell ‘khetne ginlo’. O Dewel ginas i diwessa khetne, kai hal rai; un ko tsiro hi trujel. ‘Tekel’ kharell ‘ap i waga tchiddo’. Tu wal ap i waga tchiddo, un hal gar phares doha. ‘Peres’ kharell ‘paash tchinlo’. Tiro them well an dui kotja un well ap i Medarja un i Persarja dino.” Har o Daniel kol laba rakras, penas o Belsazar, te riwenn le les an lole rajengre koola, un tchiwenn leske i sonakaskri werkli trul leskri meen. Un job hadas les, te well lo o triinto pralstuno an o rajeskro them. An kai rat was o Belsazar, ko baro rai pral o them Babilonia, maredo. Un o Darius, ko Medari, was o newo baro rai. Un job his 62 (shob-deesh-te-dui) bersha, har was lo baro rai. Un an leskre jaka his latcho, te tchiwas lo 120 (sheel-te-biish) pralstunen pral i tsele themma, kai job o rai his. Un pral kolende tchiwas lo triin rajen. Jek kolendar his o Daniel. Kolenge hunte penenn i pralstune, kitse lowe jon an pengro them dre-lan un wi-dan, un hoi le lauter kran, jaake te hunte dikas gar o baro rai ap sawo koowa. Un o Daniel his gosweder un feteder har kol tsele wawar raja un pralstune. Un doleske his o baro rajes an peskro dji, te tchiwell lo les pral o tselo rajeskro them. Koi rodan kol dui wawar raja un kol pralstune i doosh an leskri budi o baro rajeske, hoi nashte anans le ap o Danieleste pre. Un jon hatsan tchi. Lauter kras lo mishto un tchatcho. Un kek doosh was ap leste hatslo, witar gar i tikneder koowa. Kote penan kol mursha: “Mer nai rodah gomme jaake bud, mer hatsah tchi, hoi nai anah ap o Danieleste pre. Jek koowa atchell, kai nashte well, te taprams les. Kowa hi leskro patsepen ap leskro Debleste.” Kote nashan kol raja un kol pralstune sik pash o baro rajeste un penan ap leste: “Tu baro rai Darius, te djiwess hako tsireske! Mer, i pralstune tiro themestar, i bare lurde, i themeskre raja, i rakepangre un kol wawar, kai hi len penepaske, mer lauter patsah te wals mishto, te mukess tu, baro rai, win gole te dell, te mangell kek mensho tchomone jek deblestar, ninna i wawar menshestar har tutar kokres an o trijanda (30) diwessa, hoi glan mende hi. Kowa te well i lab, hoi hunte well dre-rikedo. Un ko mensho, kai i wawarestar tchomone mangella, hunte well witsedo an i gruba pash i lewe. Doleske, baro rai, muk kau lab win gole te dell, un an i liil te tchinell, te nai lell les kek buder pale, jaake har o tchatchepen hi pash i Medarja un i Persarja.” Jaake mukas o baro rai kau lab pre te tchinell un tchiwas peskro lab tele. Un har o Daniel shunas, te was sawo lab tchinlo o baro rajeskro labeha koi tele, djas lo an peskro kheer. Un an peskri pralstuni isema his les walja, ap koi rig, kai o foro Jerusalem hi. Un triin kope an o diwes djas lo tele ap peskre tchanga un mangas peskro Debles an un sharas les. Un kowa kras lo kanna ninna har hako wawar diwes. Kote nashan kol mursha sik khetne un hatsan o Danieles, har job kote peskro Debles o tselo djijestar mangas. Un jon djan pash o baro rajeste un rakran leha pral ko lab, hoi mukas lo win gole te dell, un penan: “Maro baro rai, mukal tu gar sawe laba pre te tchinell, un tchiwal tiro lab koi tele, te well hakeno pash i lewe an i gruba witsedo, kai mangell an kal trijanda (30) diwessa, hoi wenn, i wawarestar tchomone un gar tutar, te wals i deblestar har ninna i menshestar?” Un o baro rai penas: “Awa, kowa hi tchatcho. Un ko lab hi gar pale te lell. Jaake hi o tchatchepen pash i Medarja un i Persarja.” Koi penan le o baro rajeske: “O Daniel, jek kolendar, kai pandles dran o them Juda anlo wan, hadell tut gar un rikrell gar ko lab, hoi mukal tu win gole te dell. Triin kope ap o diwes, mangell job peskro Debles an.” Un har o baro rai shunas, te rakrenn le pral o Daniel, his kowa leske gar mishto. Un job rodas i drom, har job o Danieles koi pale nai win lell. O tselo diwes rodas lo bis o kham tele djas, te well job gar maredo. Kote nashan kol mursha pale khetne pash o baro rajeste un penan ap leste: “Tu djineh, baro rai, pash i Medarja un o Persarja hi o tchatchepen jaake, te nai well kek lab pale pale lino, hoi o baro rai mukas te tchinell!” Kote mukas o baro rai o Danieles te anell, un mukas les an i gruba dren te witsrell pash i lewe, un penas ap leste: “Ko Dewel, kones tu hako tsiro an-mangeh, kowa te lell tut kanna koi win!” Un i bar was anlo un ap i gruba tchiddo. Un o baro rai tchiwas peskro sikepen koi pre peskri gustjah un i gustjentsa kol wawar rajendar, jaake te nai krell kek wawar tchomone o Danieleha. Un o baro rai djas peske an peskro kheer, un chas tchi un mukas peske kek chapen te well un nai sowas gar i tseli rat. Sik taissarlakro, har o kham gar pre djas, stas o baro rai pre, un djas sik pash i gruba, kai i lewe hi. Un har job pash koi gruba was, das lo ropah gole pal o Daniel un penas: “Daniel, tu budepaskro o djido Deblestar, koles tu hako tsiro an-mangeh, nai las tut tiro Dewel win dran i lewengre mujendar?” Kote rakras o Daniel o baro rajeha un penas: “Baro rai, te djiwess hako tsireske! Miro Dewel bitchras peskro bolepaskres, un kowa pandas i muja kol lewendar, jaake te nai dukran le man gar. Miro Dewel dikell kek doosh ap mande. Un ninna ap tute, miro baro rai, krom me tchi, koleske i phagi hunte loms.” Kote stas o baro rajeskro dji i bachtjatar. Un job penas, te lenn le o Danieles win dran koi gruba. Un o Daniel was win lino, un kek dukepen was ap leste hatslo, doleske kai rikras job soreles ap peskro Debleste. Un o baro rai mukas kol murshen glan peste te anell, kai kowa ap o Daniel pre anan. Un job mukas len an i gruba te witsrell pash i lewe, len un lengre tchawen un romjen ninna. Un har jon gomme gar ap i phub tele wan, tapran i lewe len, un phagan lengre kokale. Palle mukas o baro rai Darius i liil te tchinell ap i menshende dran hako them un rakepen ap i phub: Bari bacht tumenge! Kawa hi hoi tumendar kamau: An i tsele themma, kai me baro rai hom, hunte darell hakeno o Danieleskro Debles peskro tselo djijestar. Job hi o djido Dewel, un atchella hako tsireske. An kek tsiro nashrell lo peskri rajeskri soor. I tsele tsirenge atchell lo baro rai. Job nai lell jekes dran o merepen win, an hawi bibacht kowa ninna hi. An o bolepen un ap i phub, krell lo baro sorelo koowa, hoi kek wawar nai krella. O Danieles las job dran i lewengre muja win, jaake te nai dukran le les gar. Un o Daniel his baro un an-diklo an ko tsiro, kai o Darius o baro rai his, un ninna an ko tsiro, kai o Kirus o baro rai pral o them Persia his. An ko tsiro, har o Belsazar an o ersto bersh o baro rai his pral o them Babilonia, dikas o Daniel i dikepen an i suni, har his lo tchiddo ap peskro tchiben. Un job tchinas an i liil, hoi dikas lo. Un kawa hi koi suni: Me, o Daniel, dikom i dikepen an i rati: I baro ducho was dran i star rigja i phubjatar un phurdas pral o baro pani, te was lo diwjo. Un star bare vieche wan dran o baro pani win. Un hakeno his wawartchandes har o wawar. O ersto his har i lewo, un les his tchirklengre mussja har i adlari. Un me dikom, har i bare tchirklengre mussja lestar krik lino wan. Un ko viecho was pre hadedo i phubjatar, un pre-tchiddo ap peskre pire har i mensho. Un les was o dji i menshestar dino. Un me dikom i wawar vieches, ko duites. Kowa his har i bero un his tardo ap dui herja. Un an leskro mui his les triin betcheskre kokale mashkral leskre danda. Un ap leste was penlo: “Ste pre un cha bud mass!” Un pal kowa dikom i wawar vieches, hoi win dikas har i bari margodja. Koles his star tchirklengre mussja ap peskro dumo. Un ko vieches his star sherja un les was bari soor dino pral i menshende. Un pal kowa dikom an kau dikepen koi rati i starto vieches, hoi tchilatcheder un diwjeder his har kol wawar. Les his bud soor un sasterne danda, chas trul peste un dandras lauter paash. Un kowa, hoi pral atchas, stakras lo peskre pirentsa tel peste khetne. Un job his wawartchandes har kol wawar vieche, hoi glan leste his. Un les his deesh shinga. Un har me jaake ap kol deesh shinga jak dom, was i tikno wawar shing pre mashkral kol wawar shinga. Un triin lendar wan glan leste win tserdedo. Ap ko shing his jaka har menshengre jaka, un i mui, hoi baro koowa rakras. Un me dikom har bare rajengre beshepangre pre-tchiddo wan. Un jek, kai bud phuro his, beshas pes. Leskro ripen his parno har gib. Un leskre balla ap leskro shero his parno har bakrengro bal. Un leskri beshepaskri his har i bari jag. Un i rade tel i beshepaskri his har i jag, hoi pre un tele djal. Un i lengsti jag das lestar karje win. Un leske budran serja kope serja. Un deesh-serja kope deesh-serja his glan leste tardo. Un i tchatchepangre raja beshan pen, un i lila wan pre kerdo. Un me dom jak ap ko tikno shing, hoi sawe bare laba kras. Un dikom, kai ko viecho mulo dino was, un leskro mass an i jag witsedo was. Un kol wawar viechenge was i soor krik lino, hoi len his pral i menshende. Lengro djipen djas i tikno tsiro dureder, jaake rah har lenge dino was. Un me dikom an kau dikepen an i rat jekes, kai wi-dikas har i mensho. Kowa was mank i wolke bis pash ko phureste, un was glan leste anlo. Un kowa das les i rajeskri soor un barepen un railepen, te well lo rai pral i menshende dran hako them un rakepen. Leskri rajeskri soor atchell hako tsiro un herell gar pre. Un job atchell baro rai an i tsele tsirja. Mange o Danieleske, was miro ducho an mande pharo, un kowa hoi dikom, kras mange bari daar. Un me djom pash jekeste, kai kote tardo his. Un mangom les, te sikrell lo mande, hoi kowa lauter kamell te penell. Un job rakras mantsa un mukas man te djinell, hoi kowa kamell te penell: “Kol star bare vieche hi star bare raja, kai hadenn pen ap i phub. Un pal lende lenn i wi-rodede menshe o pralstuno Deblestar i rajeskri soor pral i tsele menshende un lengre themma. Un koi soor atchell lenge hako tsireske, un well lendar gar krik lino.” Kanna kamom me budeder te djinell pral ko starto viecho, hoi jaake wawartchandes his har kol wawar, jaake tchilatcho, un koles sasterne danda un naja dran lolo saster his, un trul peste chas. Un kowa hoi pral atchas, stakras lo peskre pirentsa khetne. Un ninna kamom te djinell, hoi kol deesh shinga ap leskro shero kamenn te penell, un ko wawar shing, hoi win was, un glan koleste kol triin wawar shinga win peran. Un kau shing his bareder har kol wawar. Un les his jaka un i mui, hoi baro koowa rakras. Un me dikom, har djas ko shing an o marepen un kuras pes i Debleskre menshentsa, un his sorleder har jon, un das len, bis te kowa was, kai bud phuro his. Un job, ko pralstuno Dewel, kras, te lenn peskre menshe pengro tchatchepen, un wenn i raja pral halauter. Un kowa, kai kote tardo his, penas mange: “O starto viecho hi i starto tsiro, kai bari rajengri soor ap i phub diklo wella. Koi rajengri soor hi wawartchandes har kolla, kai glan kowa his, un chal i tsele themma pre, stakrell len khetne un dell lauter paash. Un kol deesh shinga hi deesh bare raja, kai lenn koi rajengri soor. Un pal lende well jek wawar rai. Un job hi wawartchandes har kolla glan leste. Un job witsrell triin lendar pengre beshepangre tele. Un job praassell o pralstuno Debles un tchiwell pharo koowa ap o Debleskre menshende. Un krell lauter, te wenn o Debleskre diwessa un laba wawartchandes rikedo. Un o Debleskre menshe wenn an leskro wast dino jek tsireske un dui tsirenge un i paash tsireske. Pal kowa well o bolepaskro tsillo, un o tchatchepen well wi-rakedo. Un ko rajestar well peskri soor krik lino, te hi lo buder kek rai. Un lestar atchell tchi buder pral. Un kol tsele themma ap i phub wenn kol menshende o pralstuno Deblestar dino. Un jon wenn i raja pral lende, un len well i soor un penepaske pral lende. Un o pralstuno Dewel atchell o baro rai hako tsireske. Un kolla lauter, kai pralstune hi ap kai phub, hunte mangenn les an un hunte shunenn ap leste.” Kawa hi, hoi me dikom. Mange, o Danieleske, kras kawa bari daar. Un me wom parno an o mui i trashatar, un rakrom kekeha pral kau koowa. An ko tsiro, har o Belsazar an o triinto bersh baro rai his, dikom me, o Daniel, i dikepen, jaake har glan kowa dikom. An miri suni homs an o sorelo kheer an o foro Susa an o them Elam, pash o lengsto pani Ulai. Un kote dikom pre, un dikom i bakro glan ko pani tardo. Koles his dui shinga, jek lendar his bareder har ko wawar. Un ko bareder was pal ko tikneder win. Un me dikom, har das ko bakro peskre shingentsa ap kol triin rigja: kote, kai o kham tele djal, un kote, kai o kham gar well, un kote, kai lo pralstunes tardo hi. Un kek viecho his sorleder har ko bakro. Un koon an leskre wasta peras, koles nai las kek win. Un ko bakro kras, hoi job kamas, un was pre-phurdo. Un har dom me ap ko bakro jak, kote was i mursh busni dran koi rig, kai o kham tele djal, un leskre herja wan gar ap i phub. Un les his jek baro shing mashkral peskre jaka. Un koi mursh busni was pash o bakro, koles kol dui shinga his, koles me pash ko pani tardo dikom. Un bari choljah nashas koi busni pash leste, das les an peskri bari choli, un phagas ko bakreske leskre shinga tele. Un an ko bakro his buder kek soor, te atchell lo tardo. Un koi mursh busni witsras ko bakres tel peste, un stakras les khetne. Un kek was leske ap i rig. Un koi mursh busni was bareder un bareder. Un har koi busni jaake sorelo was, phagas ko jek shing tele, un star wawar shinga wan kote win, kai glanstunes ko jek his. Un hako shing sikras ap i wawar rig: glan un pal, tchatches un serwes. Un dran jek lendar was jek wawar tikno shing win. Kowa was bareder un bareder un sikras ap koi rig, kai o kham pralstunes tardo hi, un palle ap koi rig, kai o kham pre djal, un palle ap koi rig, kai o railo them hi. Un ko shing was jaake baro, te was lo bis pash i bolepangre momlia pre, un lendar witsras lo tele ap i phub, un stakras len khetne. Awa, ko shing kras pes bareder har ko rai pral i bolepangre lurdende, un kras, te anenn o Debleskre rashaja leske buder gar kol viechen, hoi leske hako diwes anlo hunte wans. Un ninna kras lo o Debleskro kheer pale-tchiddo. Un i bolepangre lurde wan dino an leskro wast. Un kol vieche, hoi o Debleske hako diwes dino hunte wans, wan leske buder gar anlo, jaake te was o Dewel buder gar sharedo. Un ko shing witsras o tchatchepen ap i phub. Un lauter, hoi kras o shing, djas leske mishto. Un me shunom i bolepaskres te rakrell. Un i wawar bolepaskro putchas lestar: “Har rah djal kowa, hoi an kau dikepen diklo was? Har rah well o Debleske buder gar kowa dino, hoi leske hako diwes hunte wals? Un har rah well o Debleskro kheer pale-tchiddo kerdo, un ap i bolepangre lurdende trujel stakedo?” Un job penas mange: “Jaake rah har 2.300 (dui-serja-triin-sheel) kope rati un pale diwes was. Palle well lauter an o Debleskro kheer newo kerdo.” Un me, o Daniel, kamoms te haiwell, hoi dikom an kau dikepen. Ap jek kopo his jek glan mande tardo, kowa dikas win har i mursh. Un me shunom jekes gole te dell pral ko pani Ulai, jaake har i mensho gole dell. Un kowa penas: “Gabrijel, pen leske, hoi job kate dikas, te haiwell lo les!” Un o Gabrijel was pash mande, kai me tardo homs. Un i daar tapras man jaake soreles, te perom ap i phub. Job penas ap mande: “Tu mensho, de jak un shun! Kowa hoi dikal, kowa hi ko tsireske, kai o tsiro kai phubjake tele nashell.” Un har job jaake mantsa rakras, homs tchiddo har mulo ap miro mui ap i phub. Un job tapras man un tchiwas man pale ap mire herja, te homs pale tardo. Un job penas ap mande: “Shun, me kamau tute te sikrell, hoi well an ko tsiro, kai o Debleskri choli pral i menshende well. Kowa hi ko tsiro, kai o tsiro kai phubjake tele nashell. Ko bakro kol dui shingentsa, hoi tu dikal, kolla hi i bare raja pral i themma Media un Persia. Un koi mursh busni hi o baro rai pral o grichtikro them. Un ko baro shing, hoi mashkral leskre jaka his, hi ko ersto baro rai. Un kol star shinga, kai wan baro, har ko ersto tele phagas, kolla hi star rajengre themma, kai wenn dran ko jek rajeskro them. Kol star hi gar jaake sorele har ko ersto. Ap ko tsiro, kai lengro rajengro tsiro tele naashedo hi, hadenn pen bud menshe pral o Debleste un krenn baro tchilatcho koowa. Palle stell i baro rai pre, koles hi i tchilatcho mui, un hi i baro chocheno. Un les well bud penepaske, ninna te well leskri soor gar dran leste. Un job anell sawi bari bibacht, te nai patsenn le les gar. Lauter, hoi lell lo an o wast, djal leske mishto. Ninna i sorelen dell lo mulo. Un o Debleskre menshen taprell lo an. Peskro goswepah chochell lo bud menshen. Un job phurdell pes pre un djal ap budende un marell kolen, kai patsenn, te krell lo lenge tchi. Un ninna hadell lo pes pral o pralstuno rajeste. Un palle well job phagedo kek mensheskro wasteha. Un kau dikepen, hoi dikal, un kowa hoi tuke penlo was pral kol viechende, hoi o Debleske buder gar haki rati un haki tsalla anlo wan, kowa hi o tchatchepen. Hi gomme i rah tsiro, bis te kowa jaake wella. Doleske rike les khatedo un ma rake kolestar!” Un man, o Danieles, his buder kek soor, un me homs diwessa nasselo. Un pal kowa stom pale pre, un krom miri budi pash o baro rajeste. Un ko dikepen, hoi dikom, kras mange daar un nai haiwom les gar. His an ko tsiro, har o Darius, ko Medari, an o ersto bersh o baro rai his pral o them Babilonia. Leskro dad his o Ahasveros. An kau ersto bersh, kai job kote o baro rai his, dom me, o Daniel, jak ap kowa, hoi an o Debleskre lila tchinlo hi, kote kai penell o baro Dewel ap peskro rakepaskro, o Jeremia, te atchell o foro Jerusalem 70 (efta-deesh) bersha khetne dino tchiddo. Un me dikom pre pash o Debleste, miro rajeste, un rodom les un mangom les ropah, chom tchi un riwom man an i gono, un witsrom jagakri tchik pral mande. Un me rakrom ap miro baro Debleste un mangom man tele, un penom: Ach, miro rai, tu hal o baro Dewel un mer sharah tut. Tu rikreh tiro lab, hoi kolenge dal, kai kamenn tut o djijestar un rikrenn tire laba. Un hal lenge latches. Mer anam bari doosh ap mende, kram, hoi gar mishto hi, atcham gar tuha un mukam tiro drom. Mer djiwam gar pal tire laba un pal tiro tchatchepen. Un mer shunam witar gar ap tire budepangre, kol rakepangre, kai rakran tuke ap mare rajende, pralstunende, phurende un ap mare tsele menshende. Tu, rai, hal an o tchatchepen. Un mer hunte ladjas men, mer, kai wah dran o them Juda un dran o foro Jerusalem, ninna dran o tselo them Israel. Mer kram tchilatcho koowa ap tute. Doleske tradal men an wawar themma, kai dur hi un kai gar jaake dur hi, te djiwas buder gar khetne. Awa, baro Dewel, mer hunte ladjas men, mer, mare raja, mare pralstune un mare phure, te kram tchilatcho koowa ap tute. Maro rai un Dewel, tut hi i baro dji un hal kowa, kai lell i doosh krik. Mer mukam tiro drom, un shunam gar ap kowa, hoi tu, maro baro Dewel, menge penal, un djam gar ap tiro drom, hoi sikran men tire rakepangre, kai tuke budran un menge tire laba penan. Un o tselo Israel djas tiro dromestar tele, un kras, hoi job kamas, un shunas gar ap tute. Un jaake was koi tseli bibacht pral mende, hoi tchinlo hi an o liil o Mosestar, koles tiro tchatcho wast his. Mer kram tchilatchepen ap tute. Doleske was kai bibacht jaake pral mende, har tu tut sowel dal. Un tu rikral tiro lab un anal kowa, hoi penal, pral mende un pral mare tchatchepangre murshende, hoi menge o tchatchepen win krenn. Koi bibacht, hoi mukal pral mende te well, his jaake baro, te was tel o tselo bolepen sau koowa gar diklo har kowa, hoi an o foro Jerusalem djas. Jaake har an o Moseskro liil tchinlo hi, jaake was ninna koi bari bibacht pral mende. Un mer mangam men gar tele glan tute, maro baro Debleste, un mukam gar maro tchilatcho drom, un dam gar jak ap tiro tchatchepen. Un jaake dal tu jak, baro Dewel, te well koi bari bibacht pral mende. Tchatchepah, tu maro baro Dewel hal an o tchatchepen an halauter hoi kreh. Un mer shunam gar ap tute. Maro rai un Dewel, tu sikral tiri soor, har anal tire menshen win dran o them Egiptia, un kral tiro lab bares bis kau diwes. Mer anam doosh ap mende. Mer kram tchilatcho koowa. Ach, maro rai, kre pal tiro tselo tchatchepen! Un muk tiri choli pale te djal! Ab buder gar chojedo ap tiro foro Jerusalem un ap koi berga, kai tu djiwal. Mer un mare phure anam doosh ap mende un kram tchilatcho koowa. Un kolla lauter, kai djiwenn trul mende, praassenn doleske tiro fores Jerusalem un tire menshen. Kanna, maro Dewel, shun miro mangepen! Shun har me, tiro budepaskro, ap tute rowau. Dik pale latches ap tiro kheer, hoi khetne dino koi tchiddo hi. Kre kowa, te djinell hakeno, tu hal o tchatcho Dewel! Miro Dewel, shun miro mangepen! Kre tire jaka pre un dik i tele-phagede barra ko forestar, hoi pal tiro lab kharedo hi. Glan tute ham tchiddo maro mangepah un dikah gar ap o tchatchepen hoi mer krams, na-a mer dikah ap tute, te kress tu tiro baro dji menge pre. Ach rai, shun! Ach rai, le mari doosh krik! Ach rai, shun un kre tchomone! Kre les sik! Gar menge, tuke kre les, miro Dewel! Tiro foro un tire menshe wenn pal tiro lab kharedo. Un har me jaake miro baro Debleha rakrom, un man tele mangom, un leske miri doosh un i doosh mire menshendar Israel penom, un me glan leste trul o Debleskri berga rowom, koi was ap jek kopo ko mursh Gabrijel ap tchirklengre mussja pash mande dren. Koles dikom an o dikepen ap ko tsiro, kai rati o Debleske i viecho anlo well. Un job rakras mantsa, te sikrell lo man tchomone, un penas: Daniel, kanna wom pash tute, te sikrap tute, har te haiwess ko dikepen. Har mangal o Debles, un rakral tire erste laba win, lom i lab lestar. Un me wom, te penap tuke kau lab. Tu hal kutch o Debleske. Kanna de jak, hoi penau, te haiwess, hoi ko dikepen kamell te penell. Efta kope efta-deesh (70) bersha hi ko tsiro, hoi o Dewel peske glan tchiwas, te well o tchilatchepen un i doosh krik lino tire menshendar un dran o Debleskro foro. Palle well i phagi krik lino un ko tchatchepen well, hoi hako tsiro atchella. Un kowa, hoi an o dikepen diklo was, well tchatcho, ninna kowa, hoi o Debleskre rakepangre glan-wi penan. Un o Debleskro kheer well pale newes o Debleste dino. Kanna dikess un haiwess: Har ko lab penlo was, te well o Jerusalem pale newes kerdo bis pash ko tsiro, kai well i rai o Deblestar bitchedo, djan efta kope efta bersha trujel. Un pal efta kope 62 (shob-deesh-te-dui) bersha hi lo pale newes kerdo peskre dromentsa un sorele kherentsa, ninna te hi kowa an i pharo tsiro bud kurepah. Un pal kol efta kope 62 (shob-deesh-te-dui) bersha well ko rai maredo, kai o Deblestar bitchedo was. Un kek his ap leskri rig tardo. Un palle wenna lurde jek rajestar, kai gomme wella, un denn o fores un o Debleskro kheer paash. Un jon djan tele har an i baro pani. Un jaake rah har i phub gomme koi hi, atchell kurepen un marepen. Kowa hi i wi-kerdo koowa. Un job krell pes budentsa khetne efta bershenge. Pal triin-te-paash bersha krell lo, te well o Debleske buder kek viecho anlo, witar kek chapen. Un i djungeli tchilatchi figura well pre-tchiddo an o Debleskro kheer un atchell koi, bis te well i phagi pral koleste, kai tchiwas les koi, – i phagi, hoi o Dewel leske glan dikas. An ko tsiro, har o Kirus an o triinto bersh o baro rai his pral o them Persia, las ko Daniel, kai ninna Beltsazar kharella, i lab o Deblestar. Un kowa, hoi leste siklo was, well tchatchepah un rakrell i pharo tsirestar. Un job rodas te haiwell lo les, un dikas an i dikepen, hoi kowa kamell te penell. [Job ginell dren:] Triin tsele kurke rowom me, o Daniel, an ko tsiro. Latcho chapen chom me kek an ko tsiro. Kek mass un kek mool was an miro mui, un makom man gar djeteha dren, bis te kol triin kurke trujel his. Un ap o 24. (biish-te-starto) diwes an o ersto tchon, homs me tardo pash ko baro lengsto pani Tigris. Un dikom pre, un dikom i murshes. Kowa his rido an laintikre koola, un i pereskri dori dran sonakai his trul leste. Un leskro betch un per his har ko kutch bar, hoi kharell Krisolit. Un leskro shero un mui dikas win har koi jag, hoi ap o bolepen pral un tele djal. Un leskre jaka his har jag. Un leskre mussja un herja his har lolo saster. Un leskro rakepen his, har te rakrans bud menshe. Un me kokres, o Daniel, dikom ko dikepen. Kol mursha, kai pash mande his, dikan kowa gar. Ap lende peras i bari daar, jaake te nashan le un khatran pen. Un me atchom kokres koi, un dikom ko baro dikepen. Un i tseli soor an mande djas krik; miro mui was parno, un kek soor his buder an mande. Un me shunom i laba, hoi job rakras. Un har shunom len, perom har mulo ap miro mui ap i phub. Un i wast tapras man. Un mire wasta un tchanga trissan. Un job penas ap mande: “Daniel, tu hal kutch o Debleske! De jak ap kol laba, hoi me tuha rakrau! Un ste pre! Me wom kanna pash tute bitchedo.” Un har job kawa mantsa rakras, stom me pre, un mire tsele kokale trissan ap mande. Un job penas ap mande: “Daniel, ma dare! O Dewel shunas tire laba fun o ersto diwes an, har kamal tiro tselo djijeha o dikepen te haiwell, un tut tiknes kral glan tiro Debleste. Un kol labenge, hoi tu rakral, wom me. Un o bolepaskro, kai rai hi pral o them Persia tchiwas pes mange an o drom 21 (biish-te-jek) diwessa. Un jek kol glanstunendar mank i bolepangre, o Michael, was ap miri rig, har homs kote pash i rajende pral o them Persia. Kanna wom me, te penap tuke, hoi tire menshenge djal an kol diwessa, kai wenna, un kanna gomme dur glan mende hi. Ninna kau dikepen well tchatcho an o tsiro, kai gomme dur krik hi.” Un har job jaake mantsa rakras, dikom me tele ap i phub, un nai penom buder tchi. Koi was ko jek, kai win dikas har i mensho, un tchiwas peskro gushto ap miro mui. Un me krom miro mui pre, un rakrom, un penom ap koleste, kai glan mande tardo his: “Miro rai, har dikom ko dikepen, tapras man sawi daar, te atchas kek soor an mande. Har nai rakrau me, tiro budepaskro, tuha, miro rai, kanna, kai buder kek soor an mande hi, un kek ducho an mande atchell?” Kote tapras man kowa pale an, kai win dikas har i mensho, un das man pale soor, un penas: “Ma dare gar! Tu hal kutch o Debleske! Lauter te djal tuke mishto! Ab sorelo, ab sorelo!” Un har job mantsa rakras, wom me sorelo, un penom: “Miro rai, rake! Tu dal man soor.” Koleske wom me ninna ap i rig, un dom les soor un dom jak ap leste an ko tsiro, kai o Darius, ko Medari, an o ersto bersh o baro rai his.” Un job penas dureder: Un kanna penau, hoi tchatchepah wella an ko tsiro hoi wella. Shun, triin bare raja stenn pre jek pal o wawar an o them Persia. Pal lende well i starto, kai well brawleder har i tsele wawar. Un ko brawlepen krell les soreles. Un te hi les palle bud penepaske, krell lo wawaren diwjo, te djan le khetne leha an o kurepen o grichtikro themeha. Palle stell i sorelo baro rai pre, koles bud penepaske hi. Kowa krell, hoi job kamell. Ap ko tsiro, kai was lo baro, phagell leskro them an star kotja – pal kol star bolepangre rigja. Kek kal star tikneder themma well jaake sorelo har leskro them his. Un kek leskre tchawendar lell tchomone kolestar. Na-a, leskri rajeskri soor was paash un was ap wawarende dureder dino. Un o baro rai pral o them Egiptia well bares un soreles. Jek leskre bare lurdendar well gomme bareder un well i baro un sorelo rai. Un bersha pre krenn le penge win, te tchiwenn le pen khetne. Un o baro rai pral o them Egiptia bitchrell peskri tchat pre pash o baro rajeste pral o them Syria, te romedinerell li les. Ninna te krenn le kowa, te well lengro malepen soreles kerdo, nashrell joi peskri soor. Un ninna job un lengro tchawo atchenn gar. Un joi perell an wawarengre wasta khetne kolentsa, kai anan lat kote. Un lakro dad un lakro rom hunte merenn ninna. An ko tsiro stell jek lakre menshendar pre un well rai pal leskro dadeste. Un job djal pre an o kurepen kol lurdentsa o rajestar pral o them Syria. Un well pash koleskro baro sorelo kheer un phagell an leste dren, un well o sorleder. Ninna lell lo lengre deblen un figuren un lengro kutch koowa, hoi dran rup un sonakai hi, un anell kowa an o them Egiptia. Un palle mukell lo bershenge tele ko baro rajestar pral o them Syria. Un kowa, ko baro rai pral o them Syria, perell dren an o them Egiptia, un palle djal lo pale an peskro them. Un leskre tchawe djan an o kurepen, un anenn bud bud lurden khetne. Un jek lendar well har i sorelo pani pral o them, un djal kau kopo glan bis pash o sorelo foro o wawar baro rajestar. Un o baro rajes pral o them Egiptia taprell bari choli. Un job djal win, te kurell lo pes o baro rajeha pral o them Syria. Un kowa lell bud lurden khetne. Un jon lauter wenn an o wawareskro wast dino, un maredo. Fothe phurdell pes o baro rai pral o them Egiptia pre, un marell serja un serja, atchell lo gar jaake soreles. An i bersha, kai wenna, anell o baro rai pral o them Syria pale bud lurden khetne, budeder har ko wawar kopo. Un palle djal lo win an o kurepen bud sorele lurdentsa. Kolen hi halauter pash pende, hoi len hunte well i latcho kurepaske. Un an ko tsiro hadenn pen bud menshe pre ap o baro rajeste pral o them Egiptia. Un ninna diwje mursha tire menshendar stenn pre khatar leste, te well kowa tchatcho, hoi was diklo an i dikepen. Un kowa hi lengri bibacht. Un ko baro rai pral o them Syria mukell tchik dran i phub win te hadell un trul i sorelo foro pre te tchiwell, te nai lell lo les dren. Un kol lurde o egiptikro rajestar hi gar soreles doha, te rikrenn le ko foro. Ninna leskre wi-rodede kurepangre hi gar soreles doha, te rikrenn le i Syrarjen pre. Un ko baro rai dran o them Syria krell lentsa, hoi job kamell. Un kek nai atchell glan leste tardo. Un job peskre lurdentsa well ninna an o railo them, un stakrell les khetne. Un job kamell ninna o tselo them Egiptia an peskro wast te lell. Doleske rakrell lo pes o baro rajeha pral o them Egiptia tele, un dell les peskri tcha, te well li leskri romni. Kowa krell lo, te anell lo nai koleskro them an i bibacht. Kowa djal leske gar, un well gar jaake har job kamell. Palle djal lo pash i panjeskre themma, un lell lendar bud dren. Un i pralstuno dran i wawar them tchiwell pes leske an o drom un krell, te hunte rikrell lo peskro baro mui. Un leskro pre-phurdepen well ap leste pale. Pal kowa rissrell lo pes un djal pale an kol sorele forja an peskro them. Un kowa djal gar mishto, un job merell un well gar buder hatslo. Un pal leste stell i baro rai pre, kowa bitchrell jekes, te lell lo leske lowe dren an o railo them. Un pal i tikno tsiro denn le les mulo, tchorchanes un gar an o kurepen. Un pal koleste stell jek pre, kowa hi gar an-diklo un gar moldo, te well lo baro rai. Un pokones un chochenes lell job peske i rajeskri soor. Un kol lurde, kai har bare panja ap leste djan, thowell lo pestar tele, har te wans le tchi. Un ninna marell lo i rajes, kai hi o pralstuno pral o Debleskre menshende. Pal kowa job pes wawar rajentsa maal kras, chochell lo len, un djal pash lende pre, un well sorleder un sorleder, ninna te hi les gar bud mursha pash peste. Un pokones perell lo dren an i brawele forja o themestar, un tchorell len win, un dell kolen, kai leha djan, ko tselo brawlepastar, hoi jon kote lan. Un sawo koowa, har job krell, kras kek leskre phurendar glan leste. Un ninna kol sorleder forja kamell lo an peskro wast te lell. Kowa djal leske i tikno tsiro kokres. Un peskri tseli sorjah un bud lurdentsa djal lo an o kurepen o baro rajeha dran o them Egiptia. Un kowa anell gomme budeder lurden khetne un djal lentsa an o kurepen o baro rajeha dran Syria. Un chocheno koowa well wi-kerdo khatar o baro rajeste dran Egiptia. Doleske nai rikrell lo pes gar. Kolla, hoi leha ap jek chapaskri beshdo hi un leskro chapen leha chan, kolla phagenn les. Un leskre tsele lurde nashenn penge, un bud lendar wenn maredo. Un kol dui bare raja hi ap tchilatchepen win. Un jon beshenn pen ap jek chapaskri un rakrenn khetne. Un lengro rakepen hi chochepen. Kowa, hoi le penge glan lenn, djal lenge gar. Ko diwes hi gomme gar koi, kai o tsiro kai phubjake trujel hi. Un ko baro rai dran o them Syria krell pes ap o drom, te djal lo pale khere an peskro them, un lell i baro brawlepen peha. Un job rodell, har te krell lo o patsepen o Debleskre menshendar paash. Un ap o drom khere krell lo, hoi las lo pes glan. Un palle djal lo an peskro them pale. Pal jek tsiro djal lo pale an o them Egiptia. Kau kopo hi gar jaake har o ersto kopo. Kotar, kai o panjeskro them Kittim hi, wenna shiffe un djan jaake khatar leste, te taprell les i daar. Un job djal pale. Palle well lo chojedo ap o Debleskre menshende un lengro patsepen un krell lenge tchilatchepen, un tchiwell pes kolentsa khetne, kai o Debleskro drom mukan. Un job bitchrell lurden, kai o Debleskro kheer ap i berga pale-tchiddo krenn, un krenn, te wenn o Debleske buder gar hako diwes vieche anlo. Un jon tchiwenn kote koi djungeli tchilatchi figura pre. Un chochepah anell lo kolen o Debleskro dromestar tele, kai leskre laba buder gar rikrenna. I wawar, kai prindjrenn pengro Debles, atchenn soreles tardo un krenn, hoi tchatcho hi. Un kolla, kai gosewo hi mank lende, sikrenn budende o tchatcho drom. Doleske wenn le i tikno tsiro palla lino, un o chareha maredo un jagah chatchedo, un an o stilepen witsedo. Un kowa hoi lengro his, well lenge krik lino. An ko tsiro, kai wenn le jaake palla lino, wenn lenge menshe ap i rig. Kolla hi gar bud. Bud wawar rikrenn gar tchatchepah pash lende. Un mank kol gosewe hi sawe, kai wenn maredo, te wenn bud wawar soreles an o patsepen, un lengre djia djudjo kerdo o Debleske. Kowa djal jaake jek tsireske, bis ko diwes wella, kai o tsiro kai phubjake trujel hi. Un ko baro rai krell, hoi job kamell. Job hadell pes un patsell, te hi lo bareder har hako dewel. Ninna pral o pralstuno Debleste rakrell lo sawo koowa, hoi nai rakrell kek win. Un kowa krell lo jek tsireske, un djal leske mishto, bis te well o Debleskri choli pral leste. Palle krell o Dewel, hoi las lo pes glan. Un o baro rai hadell witar gar ko debles peskre phurendar. Na-a, kek wawar debles sharell lo, witar gar ko debles, koles i djuwja an-mangenn. Job tchiwell pes pral halauter. Koles job hadell, kowa hi ko dewel, kai dell jak ap sorele khera un forja. Ko debles prindjran leskre phure gar. Koleste dell lo sonakai, rup, kutch barra un wawar kutch koowa. Un kol sorele khera un forja dell lo tel o wast kau wawar deblestar. Un kolla, kai rodenn penge kau debles win, kolen krell lo bares, un tchiwell len pral bud menshende, un dell len themma, hoi nai ginenn le penge. Un an ko tsiro, kai i phub buder gar rah koi hi, djal o baro rai pral o them Egiptia ap leste pre. Un o baro rai pral o them Syria dell i sorjah pale, un well peskre kurepangre wurdjentsa un peskre lurdentsa, kai ap i graja klissenna un bud shiffe. Un sorjah perell lo an i themma dren; har i baro sorelo pani well lo pral lende. Un job perell dren an o railo them. Un bud merenn kote. Kalla, kai nashenn dran leskro wast, hi i menshe dran i themma Edom un Moab, un i pralstune i menshendar dran o them Ammon. Un job tchiwell peskro wast ap o them Egiptia, un o them Egiptia nai krell tchi. O tselo brawlepen an o them Egiptia, o sonakai un o rup un o tselo kutch koowa perell an leskro wast. Un menshe dran i themma Libia un Kush hunte djan leske palla, un hunte budrenn leske. Palle shunell lo, hoi rakedo well kolestar, hoi djas an o them, kai glan leste hi, kote kai o kham pre djal, un an ko them, kai serwes lestar hi. Un ko rakepen krell leske daar. Un i bari choljah djal lo win, te dell lo bud menshen mulo. Un job tchiwell peskre kutch plachtene khera pre mashkral o baro pani un o Debleskri berga. Un kote well leske o merepen, un kek well ap leskri rig. Un an ko tsiro stell o bolepaskro Michael pre, kowa, kai ap i rig tire menshendar hi. Ko tsiro hi jaake pharo, har das kek wawar glan kowa, jaake rah har menshe koi hi. Un an ko tsiro wenn tire menshe wi-lino dran i bari bibacht, lauter kolla, kai an o Debleskro liil dren tchinlo hi. Un bud kolendar, kai tel i phub tchiddo his un sowan, kolla stenn pre, ko jek o djipaske, hoi gar pre herella, un ko wawar i bari ladjake un o praassepaske, hoi buder gar pre herella. Un kolla, kai haiwan o Debleskro drom, hi har i momeli ap o bolepen. Un kolla, kai sikran i wawarende o tchatcho drom, hi har i bolepangre momlia hako tsireske. Un tu Daniel, rike kau lab khatemen. Un pande i dori trul kau liil un tchip tiro sikepen pre, te nai krell les kek pre, bis ko tsiro wella, kai i phub buder gar rah koi hi. Palle rodenn bud koi dren un haiwenn bud un budeder. Un me, o Daniel dikom: Dui wawar his koi tardo, ko jek ap kai rig o lengsto panjestar un ko wawar ap koi wawar rig. Un job penas ap ko mursheste, kai an laintikre koola rido his, un pral ko lengsto pani tardo his: “Kaana hi ko tsiro, kai kau baro sorelo koowa pre herella?” Un me shunom ko murshes, kai an laintikre koola rido his, un pral ko lengsto pani tardo his. Un kowa hadas peskro tchatcho un peskro serwo wast pre ap o bolepen, un das pes sowel pash koleste, koleskro djipen gar pre herella, un penas: “Jek tsiro un dui tsirja un i paash tsiro. Un ap ko tsiro, kai o Debleskre menshe pale khetne djiwenna, un buder gar kate te kote tradedo hi, palle hi kowa lauter kerdo.” Un me shunom kowa un haiwom les gar. Un me penom: “Miro rai, har djal lauter win?” Un job penas: “Dja koi, Daniel! Kal laba atchenn khatedo un dre-pandlo, bis te well ko tsiro, kai i phub buder gar rah koi hi. I djia bud menshendar wenn djudjo kerdo un wenn thodo, har sonakai an i jag thodo well. Un i tchilatche krenn dureder o tchilatchepen. un haiwenn kau koowa gar. Kokres kolla, kai o Debleskro drom prindjrenna, haiwenn ninna kau koowa. Un ko tsirestar, kai anenn le buder gar hako diwes viechen o Debleske, un kai tchiwenn le koi djungeli tchilatchi figura pre, hi 1.290 (jek-sero-dui-sheel-te-enja-deesh) diwessa. Bachtelo hi kowa, kai win rikrell bis te 1.335 (jek-sero-triin-sheel-te-trijanda-te-pantch) diwessa trujel hi. Un tu, Daniel, atch o Debleha tiro tselo djipen! Un palle sob! Te hi kai phubjakro tsiro trujel, steh tu pale pre o djipaske un leh tiro brawlepen.” Kawa hi o lab, hoi penas o baro Dewel ap o Hosea, koleskro dad o Beeri his, an ko tsiro, har o Usija, o Jotam, o Ahas un o Hiskija kol bare raja pral o them Juda his, un o Jerobeam, koleskro dad o Joash his, ko baro rai pral o them Israel his. Har rakras o baro Dewel o ersto kopo ap o Hosea, te penell job leskre laba i menshenge, penas lo ap leste: Rode tuke i lubni un romedine lat! Tut hunte well tchawe, kai i lubjatar ap i phub anlo wenn. Jaake sikreh: I menshe an kau them hi har i lubni: Jon mukan man un nashenn wawar deblenge palla. Un o Hosea djas koi, un romedineras i Gomer, kolakro dad o Diblajim his. Un joi was wawartchandes un anas leske i mursh tchawes ap kai phub. Un o baro Dewel penas ap leste: De les ko lab Jesreel! An i tikno tsiro anau ap o rajeskro kheer koi doosh pale, hoi o baro rai, o Jehu, ap peste anas, har maras lo bud mire menshendar an i tala Jesreel. Un krau, te hi o themes Israel buder kek rai. An ko tsiro krau, te wenn kote an i tala Jesreel i Israelengre lurde dino. Un i Gomer was o duito kopo wawartchandes, un anas i tchai ap i phub. Kote penas o Dewel ap leste: De lat ko lab Lo-Ruhama! Man hi buder kek dji i menshenge dran o kheer Israel, un bistrau lengri doosh buder gar. I menshenge dran o kheer Juda krau miro dji pre. Me, o baro Dewel, hom lengro Dewel, un wau lenge ap i rig. Kowa krau gar o bogeha, o chareha, un o kurepaskro koowa, witar gar i grajentsa un i kurepangre wurdjentsa. Un har joi i Lo-Ruhama buder kek tchutchja das, was li pale wawartchandes, un anas i mursh tchawes ap kai phub. Un o Dewel penas: De les ko lab Lo-Ammi! I menshe an Israel hi gar mire menshe, un me hom gar lengro Dewel. Un i Israelitarja wenn jaake bud har i santa pash o baro pani hi. Kek nai penella, har bud kote tchiddo hi. His i tsiro, kai penas o Dewel ap lende: “Tumer han gar mire menshe.” Palle well i tsiro, kai ap lende penlo well: “Tumer tchawe o djido Deblestar!” Palle wenn i menshe dran o them Juda un i menshe dran o them Israel khetne. Un khetne rodenn le penge jek pralstunes win, te well lo o rai pral lende. Un jon djiwenna an o tselo them. Hawo baro diwes well ko diwes, kai djal jaake, har o lab Jesreel kharell! Penenn tumare phralenge, te hi le mire menshe, un ap tumare phenja, te krau me miro dji lenge pre. O baro Dewel penell: Penenn, hawi doosh o them Israel ap peste anas! O them Israel, tumari dai, hi buder gar miri romni, un me hom buder gar lakro rom. Mangenn latar, te lell li kowa krik, hoi sikrell, te hi li i lubni, – ko koowa an lakro mui un kowa, hoi hidjrell li ap peskri betch. Te krell li kowa gar, palle riwau lat win, te hi li nanges tchiddo, har ap ko diwes, kai li boldo was. Un krau, te well o them i mulo them, kai kek pani hi, kai hunte merell li i trushatar. Lakre tchawe hi i lubjengre tchawe. Lenge krau miro dji gar pre. Lengri dai nashas wawar murshenge palla, un anas ladj ap peste. Joi penas peske: “Me kamau mire pirnenge palla te nashell: Jon denn man, hoi man hunte well djipaske: Maro un pani, bakrengre balla un laintikre thaba, djet un mool.” Doleske tchiwau subjengre burra ap lakro drom un krau i massuri, te nai hatsell li peskro drom gar. Un te nashell li peskre pirnenge palla, un nai lell len gar dren, un te rodell li pal lende, un nai hatsell len gar, palle penell li: “Me kamau pale pash miro ersto romeste te djal. An ko tsiro djas mange feteder har kanna.” Joi kamas gar te haiwell, kai me homs kowa, kai dom lat djob, mool un djet, ninna bud rup un sonakai. Un kowa das li o mulo debleske, o Baal. Doleske kamau miro djob un mire drake pale te lell an ko tsiro, kai le baro wan, un dren anlo wans. Ninna lau latar mire bakrengre balla, un miro laintikre thaba lakre ripjenge. Glan lakre pirnengre jaka riwau lat nanges win. Un kek nai lell lat dran miro wast win. Me krau, te wenn i Israelitarja buder gar bachteles khetne ap kol bare diwessa. Ap kek Debleskro diwes, ap kek diwes, kai well o newo tchon diklo, un ap kek wawar baro diwes wenn le buder khetne. Me krau lakre drakengre ruka paash, ninna lakre faigetikre ruka, kolendar joi penas: “Kolentsa plaissran man mire pirne.” Me krau i diwjo weesh dran lende. Un kol rukengre, hoi pral atchenn, chan i diwje vieche. Me dau lat i phagi hako diweske, kai nashas li peskre pirnenge palla, kol chochene deblenge, un chatchras sungepaskro koowa lenge, un tchiwas kanengre un werklia ap peste; te krell li pes shukar lenge. Un man bistras li! Kowa penell o baro Dewel. Doleske dik, me kamau lat te tserdell, un kamau lat an o mulo tato them te anell. Un kote rakrau kamles lah. Kote dau late pale lakro drakengro them, un koi tala Achor well lake har i baro wudar, pal koleste lake o kham pre djal. Un kote nashell li pale kamles pal mande, har an ko tsiro, kai li terno his, har an ko tsiro, kai li dran o them Egiptia djas. Palle, penell o baro Dewel, kharell li man pale ‘miro rom’, un gar buder ‘miro Baal’. Un me krau, te lell li o lab ‘Baal’ buder gar an o mui. Hako tsireske wenn i laba kol chochene deblendar bistedo. An ko tsiro krau i diwje viechentsa, i tchirklentsa un i sapentsa win, te krenn le lake kek tchilatchepen. Me phagau o tselo kurepaskro koowa paash, i boge un i chare an o them. Un mukau len kek darjah kote te djiwell. Israel, tu weh miri romni hako tsireske. Me djau tuha trujel, har mishto un tchatcho hi. Me hom latches ap tute, un krau miro dji pre tuke. Me atchau hako tsiro pash tute. Un tu prindjreh man, o baro Debles. An ko tsiro, penell o baro Dewel, kamau te shunell: Me shunau, hoi o bolepen mandar mangell, un o bolepen shunell, hoi i phub lestar mangell. Un i phub shunell, hoi o djob, i drake, un i djeteskre ruka latar mangenn. Un jon shunenn, hoi o Jesreel lendar mangell. Un me anau i Israelitarjen pale an o them, te wenn le kote i bari natsjona. Un man hi pale i dji lenge, kai kharedo wan: ‘Les hi kek dji lenge.’ Un ap kolende, kai kharedo wan: ‘Gar mire menshe’ penau palle: ‘Mire menshe’. Un jon penenna: ‘Miro Dewel’. Un o baro Dewel penas pale ap mande: “Dja, un sike i djuwjake har kameh lat, sawi djuwjake, kai nashell wawar murshenge palla, ninna te kamell lat lakro pirno. Jaake sikrau me, o baro Dewel, i Israelitarjen, te kamau len, ninna te nashenn le wawar deblenge palla un kamenn kol drakengre merklia, hoi le lenge anenn.” Kote ginom lat mange un plaissrom 15 (deesh-te-pantch) rupene kotja un 330 (triin-sheel-te-trijanda) litarja djob. Un me penom ap late: “Tu atchess pash mande i rah tsiro, un lubress tut gar trujel, un sowess gar wawar murshentsa. Un an kau tsiro kamau me witar gar tuha te sowell.” Jaake djal i Israelenge: I rah tsiro hi len kek rai un kek pralstune pral pende, un jon anenn kek viechen o Debleske an leskro kheer. Len hi buder kek pre-tchidde barra, kek rashajeskri damdira un kek khereskre debla, te putchenn le lendar, hoi te krenn. Pal ko tsiro wenn i Israelitarja palpale pash o baro Debleste, kai lengro Dewel hi, un pash lengro baro rajeste – jekeste dran o kheer David. Un trisslepah wenn le pash o baro Debleste. Un job well lenge latches an ko tsiro, hoi wella. Tumer Israelitarja, shunenn, hoi o baro Dewel tumenge penell! O baro Dewel hunte tchingrell tumentsa, kai djiwenn an o them Israel. Tumer rikrenn gar khetne, han gar kamles jek o wawareha un prindjrenn o Debles gar. Kowa, hoi pash tumende hatslo well hi koshepen, chochepen, tchorepen, menshe wenn mulo dino, un bud mursha chochenn pengre romjen, un bud djuwja pengre romen. Un jon marenn jekes pal o wawares. Doleske trushell o them, un i menshe merenn; ninna i diwje vieche, i tchirkle un i matche hunte merenn. Kek te tchingrell ap i wawareste un penell: ‘Kowa hi tiri doosh.’ Na-a, kokres tumentsa, kol rashajentsa hunte tchingrap, penell o baro Dewel. Doleske perenn tumer rashaja ap o diwes, un o Debleskro rakepaskro, kai pash tumende hi, perell ratsjake. Un o kheer Israel, tumari dai, krau paash. Mire menshe prindjrenn o tchatcho drom gar. Doleske djan le tele. Tumer kaman lenge gar miro drom te sikrell. Doleske kamau me tumendar witar tchi te djinell. Tumer han buder gar mire rashaja. Tumer bistran miro drom. Doleske bistrau tumare tchawen. Jaake har tumer rashaja bud un budeder wan, kran tumer bud un budeder tchilatchepen ap mande. Doleske krau, te wenn buder gar an-diklo, un witsrau tumen an i ladj. Tumer rashaja chan ko mass, hoi denn i menshe o Debleste pengri doshake. Doleske han tumer bachtelo pral i menshengri doosh. Doleske djal i rashajenge jaake har kol wawar Israelenge: Me dau tumen lauteren i phagi, un dau tumen pale pal kowa, hoi tumer kran. Tumer mukan man, o baro Debles, te djan wawar deblenge palla. Doleske chana un wenn gar tchalo, djan bud djuwjentsa un lenn gar bud tchawe. Mool – phuri mool un newi mool – krenn, te haiwenn i menshe buder gar, hoi latcho un hoi tchilatcho hi. Mire menshe putchenn pengre deblen un wawar kashta, te penenn jon lenge, hoi te krenn le. Lengre djia nashenn i chochene deblenge palla. Har i lubni mukell peskro romes, nashan le mandar, pengro Deblestar, krik. Pral ap i berge marenn le viechen pengre chochene deblenge, un ap i tikne berge chatchrenn le lenge sungepaskro koowa, tel i bare un buchle ruka, kai gar jaake tato hi un shukar te beshell. Doleske wenn lengre tcha lubja, un lengre tchawengre romja chochenn pengre romen. Kek phagi dau tumare tchenge, witar gar tumare tchawengre romjenge koleske, hoi le kran. Na-a, tumenge murshenge dau i phagi. Tumer djan i lubjentsa ap i rig, un chan khetne lentsa o mass kol viechendar, hoi i chochene deblenge maredo wan. Un i menshe, kai dikenn kowa, un djinenn gar, hoi latcho un hoi gar latcho hi, jon perenn o tchatcho dromestar tele. Israel, ninna te kameh tu tut trujel te lubrell, kamau gar, te krenn i menshe an o them Juda sau koowa har tu, un anenn doosh ap pende. Ma djan an i forja Gilgal un Bet-Awen, te mangenn kote i chochene deblen an! Un ma denn tumen kote sowel un penenn “Me dau man sowel pash o djido Debleste.” I menshe an Israel hi har i diwji grumni, un mukenn pen tchi te penell. Har nai krals o baro Dewel lentsa, har te wans le tikne bakre, un nai anals len win ap i buchlo kotar phub, te hatsenn le kote senlepen? I menshe an o them Efrajim mukan pen chochene deblentsa dren. Mu te krenn le har kamenn le! Jon pijenn pen mates, un palle lubrenn le trujel. Jon nashenn wi-ladjedo koowa palla, un ladjenn pen gar. I sorelo ducho taprell len un hidjrell len krik. Un ladj well ap lende doleske, kai maran jon viechen kol chochene deblenge. Tumer rashaja, shunenn kowa! Un denn garda, tumer dran o kheer Israel! Ninna tumer dran o baro rajeskro kheer, shunenn kal laba! Tumer hunte dans jak, te well o tchatchepen kerdo. Un tumer anan i menshen jaake dur, te mangenn le chochene deblen an. Lenge wan tumer har pandle dorja, hoi jek win tchiwas an o foro Mizpa, un har i netsa, koleha jek tchirklen taprell ap i berga Tabor. Tumer, kai peran tele mandar, anan bari doosh ap tumende. Doleske dau tumen halauteren tumari phagi. Me prindjrau o Efrajim mishto, un kowa hoi o Israel krell, hi gar khatedo glan mande. O Efrajim lubras pes trujel, o Israel kras pes pale-tchiddo. Ko tchilatcho koowa, hoi le kran, rikrell len pale, te wenn le pash mande. Jon nai mukenn gar tele, te mangenn le chochene deblen an. Man, o baro Debles, prindjrenn jon gar. Lengre pre-phurde djia sikrenn, har bud doosh ap lende hi. Dran lengri doosh perenn i Israelitarja an i bibacht. Ninna i menshe dran o them Juda perenn lentsa khetne. Palle wenn le pengre bakrentsa un pengre grumjentsa, te anenn le len o baro Debleske, te well job lenge latches. Un job sikrell lenge o dumo, te nai hatsenn le les gar. Jon phagan mantsa, o baro Debleha, un anan tchawe ap i phub, kai man gar prindjrenn. Doleske wenn le halauter krik lino an kol diwessa, kai well o newo tchon diklo, – jon khetne pengro themeha. Phurdenn an i phurdepaskri an i forja Gibea un Rama! Denn i kurepaskri gole an o foro Bet-Awen! Tumer kurepangre dran o kheer Benjamin, nashenn glan, mer nashah tumenge palla! An ko tsiro, kai dau o Efrajimeske peskri phagi, well leskro them i mulo them. Halauter, hoi i Israelenge trad dom, well jaake har penom. I pralstune an o them Juda lan penge o themestar, hoi i Israelenge his. Jon hi har kolla, kai tchiwenn kol barra i kotar krik, hoi sikrenn har baro jekeskro kotar phub hi. Doleske tchorau miri choli pral lende win har pani. O Efrajim las pes glan, te nashell lo i chochene deblenge palla. Doleske well lo kanna tele rikedo. Un leskro tchatchepen well i pirentsa stakedo. Me hom o khereske Efrajim har i motta, hoi chal i ripen paash. Un o khereske Juda hom har i kirmo, hoi chal o kasht paash. Har dikas o Efrajim peskro nasslepen un o Juda peskro dukepen, djas o Efrajim an o them Assur, un putchas kote o baro rajestar, te well lo leske ap i rig. Kowa nai well tumenge gar ap i rig, witar gar nai krell lo tumaro dukepen sasto. Me hom o themeske Efrajim har i lewo, un o khereske Juda har i terno lewo. Me dandrau len an kotja, un djau mange. Me hidjrau len krik, un kek nai lell len dran miro wast win. Me djau mange pale kote, kai khere hom, bis te dikenn le pengri doosh dren un rodenn man. Te djal lenge gar mishto, palle putchenn le pale pal mande. Awenn, te djas pale pash o baro Debleste! Job dukas men, un job krell men pale sasto. Job das men dawa, un job pandell men pale khetne. Pal dui diwessa dell lo men newo djipen, un ap o triinto diwes mukell lo men pale ap i pire tardo te well, te nai djiwas glan leste. Mer te das jak koi pre o tselo djijestar, te prindjras o baro Debles! Job wella! Kowa hi jaake tchatcho, har o kham hako diwes pre djala. Job wella, har i brishin pash mende wella, awa, har i brishin pal o wend i phub sapenes krella. Hoi te krap tuha, Efrajim? Hoi te krap tuha, Juda? Tumer mukenn man jaake sik har i wolka, hoi taissarlakro krik djal, un har ko pani, hoi ap o senlepen hi. Doleske bitchrom tumenge mire rakepangre. Un lengro rakepah dau me tumen khetne, un marau tumen mire labentsa, hoi wenn dran miro mui. Miro tchatchepen well glan har o kham. Dikenn, hoi kamau: Kamau, te rikrenn tumer i latcho djijeha ap mande, un kamau gar, te anenn mange viechen. Kamau te prindjrenn man tchatchepah, un kamau gar, te chatchrenn mange viechen. Jaake sik har wan le an o them dren pash o foro Adam, rikran le pen buder gar ap kowa, hoi me, o baro Dewel lentsa win krom, un mukan man. Gilead hi i foro pherdo tchilatche menshe. Mank lende hi ninna sawe, kai maran wawaren. Un i rashaja krenn pen khetne har tchorepangre, kai lurenn an o khatepen, te well jek, koles nai le win randenn. Ap o drom an o foro Sichem marenn le. Sawo tchilatcho koowa krenn le! An o them Israel dikom djungelo tchilatcho koowa. Kote mukas man o kheer Efrajim har i djuwel, kai peskro romes chochell. Jaake kran pen mire menshe pale-tchiddo. Ninna i menshenge an o them Juda well ko tsiro, kai lenn le pengri phagi koleske, hoi le kran. Hako kopo, kai kamau mire menshenge lauter pale mishto te krell, palle sikrell pes, hawi doosh o Efrajim ap peste anas, un har baro o tchilatchepen kol menshendar an o foro Samaria hi. Jon hi chochepangre. Tchorepangre phagenn an i khera dren. Un randepangre tchorenn i menshen win ap o drom. Un kowa djal gar an lengro shero dren, te djinau me lengro tselo tchilatchepen. Lengro tchilatcho koowa hi trul lende trujel, un hi mange tardo glan mire jaka. Pengro tchilatchepah krenn le o baro rajes bachtelo, un pengro chochepah i pralstunen. Jon halauter hi phukepangre. Lengri choli chatchell har i jag an i bob, hoi hi jaake tato, te hunte dell o pekepaskro buder gar jak koi pre, jaake rah har krell lo o maro, hoi kamell lo te pekell. Ap maro baro rajeskro diwes pijenn pen i pralstune mates i moljatar. Un o baro rai beshell pes khetne kolentsa, kai san pral halauter. An ko tsiro, kai lenn le penge tchilatcho koowa glan, hi lengro dji tato har i bob. I tseli rati sowell lengri choli, taissarlake chatchell li pre har i bari jag. Halauter lendar chatchenn i choljatar har i bob. Jon marenn pengre tchatchepaskre rajen. Lengre bare raja perenn jek pal o wawar. Un kek lendar dell pal mande gole. O them Efrajim djal khetne wawar thementsa. O Efrajim hi har i paash-pekedi merkli, hoi was gar trujel rissedo. I wawar menshe chan leskri soor, un job haiwell kowa gar. O Efrajim hi har i phuro mursh, koleskre balla parno wan. Un job haiwell gar, kai leskro tsiro sik trujel hi. I Israelengre pre-phurde djia sikrenn, har bud doosh ap lende hi. Ninna te hi kowa jaake, wenn le gar pale pash mande, lengro baro Debleste, un rodenn man gar. O Efrajim hi har i dineli tauba, kai mukell pes sik te kharell. Ap jek diwes kharell lo i Egiptarjen, te wenn le leske ap i rig, o wawar diwes nashell lo an o them Assur. Te krenn i menshe an o them Efrajim jaake dureder, witsrau me miri netsa pral lende, un taprau len har tchirkle, un dau len pengri phagi, jaake har lenge penom, har jon khetne his. Bibacht ap lende! Jon djan mandar krik! Merepen pral lende! Jon peran mandar tele! Me kamoms len dran i bibacht te lell, un jon rakrenn chochepen pral mande. Te denn le gole ap mande, well kowa gar dran lengro dji. Tchiddo hi le ap pengro tchiben un rowenna soreles, un tchinenn pen ratles, te well len djob un mool. Ap mande shunenn le gar. Me homs lengro sikepaskro un krom len soreles. Un len hi tchilatchepen an o dji, hoi kamenn le mange te krell. Jon rissrenn pash i debleste, koles kek soor hi. Jon hi har i bango bogo, koleha kek failo kote djal, kai te djal lo. Lengre pralstune hi bare mujengre. Doleske wenn le maredo o chareha. Palle san i Egiptarja pral lende. O baro Dewel penell: Phurde soreles an i phurdepaskri! Har i adlari wenn le pral miro them. Kolla kai kote djiwenn, rikran pen gar ap kowa, hoi lentsa win krom, un hadan pen pral mire laba. Ninna te denn le pal mande gole ‘Maro Dewel, mer prindjrah tut, mer i Israelitarja’, witsrenn le ap i rig, hoi latcho hi. Doleske lenn len i lurde dran wawar themma palla. Jon kran penge bare rajen, kai gar mandar wi-rodede his. Pralstune tchiwan le pral pende, un putchan man gar. Dran lengro rup un sonakai krenn le penge chochene debla – jaake nashenn le an pengri bibacht. Tumer an o foro Samaria, ko sonakaskro terno gurum, koles tumer an-mangenn, hi mange pale-tchiddo. Miri choli pral tumende hi sorelo. Har rah atchell kowa jaake, te rikrenn ap ko pale-tchiddo koowa? I budepaskro dran Israel kras koi figura. Doleske nai well li kek dewel. An kotja dino well ko terno gurum, hoi i menshe an Samaria an-mangenn! Kowa, hoi le krenn, hi har te tchiwans le i ducho an i phub un kek djob. Un hoi win well, hi i baro phurdepen. Kek djob well baro. Kowa hoi pre djal, anell kek jarro. Un te anals kowa jarro, wans wawar menshe un chans les pre. O Israel hi nashedo; i menshenge dran i wawar themma trul lende, hi lo har i piri, hoi tchi moldo hi. Jon djan pral an o them Assur kutch koweha. I diwji burika atchell peske kokres. O Efrajim kamell malen peske te ginell. Ninna te denn le lowe kol rajende pral i wawar themma, kamau len me khetne te lell, te dap len i phagi. An i tikno tsiro hunte djan le dukentsa tel o pharepen, hoi tchiwell o baro rai dran o them Assur ap lende. I menshe an o them Efrajim kran penge bud chatchepangre, kai chatchran le tchomone, te well lengri doosh krik lino. Un jaake kran le, te was lengri doosh gomme bud un budeder. Te mukau lenge deesh-serja mire labendar pre te tchinell, hi mire laba lenge tchi-moldo, har te wans le fun i wi-themarja. Jon anenn mange viechen, un chan pen tchalo ap ko mass. Me, o baro Dewel, dikau gar latches koi pre. Lengri doosh bistrau me gar, un lengro tchilatchepen well pral lende: Jon hunte djan pale an o them Egiptia pale. I Israelitarja bistran koles, kai kras len. Jon krenn penge bare shukar khera. Un i menshe an o them Juda krenn penge sorele forja. Me, o baro Dewel, witsrau i jag an lengre forja, hoi lengre khera pre chatchrell. Ma de gole i bachtjatar, Israel, har i menshe an wawar themma krenna! Tiro Deblestar djal tu krik un wawar deblenge palla. Tu bikreh tut ap lende ap haki platsa, kai o djob win dino wella. Doleske well jaake, te hi tumen buder gar doha djob, witar gar doha djet. Ninna dell buder kek newi mool. Tumer atchenn gar an o them, hoi o baro Dewel tumen das. I menshe dran o them Efrajim hunte djan pale an o them Egiptia, ninna an o them Assur. Kote hunte chan le sawo koowa, hoi pale-tchiddo hi. Kote nai anenn le kek mool o baro Debleske. Un ap kol vieche, hoi le leske marenn, dikell lo gar latches. O chapen, hoi le kote chan, hi pale-tchiddo, un krell hakenes pale-tchiddo, hoi kowa chal – jaake har ko maro, hoi an i kheer hi, kai jek meras. Lengro maro nai chan le pash pende kokres, un nai anenn tchi an o baro Debleskro kheer. Hoi kamenn tumer palle te krell an kol bare diwessa, kai wenn khetne te sharenn o baro Debles? Dran tumaro them, hoi paash kerdo hi, hunte djan tumenge krik. O them Egiptia lell tumen pash peste pre, un an o foro Memfis wenn tumer paskedo. Kote, kai kanna tumaro kutch rup hi, well subjengro senlepen baro, un subjengre burra wenn baro an tumare khera. O tsiro hi koi, kai me tumenge tumari phagi dau, un tumaro tchilatchepen ap tumare sherja pale anau. Un tumer Israelitarja haiwenn kowa! Tumer penenn: “I narwelo hi ko Debleskro rakepaskro! Ko mursh, koles o Debleskro ducho hi, rakrell dinelo koowa!” Jaake baro hi tumari doosh un tumari choli ap mande! Miro Dewel bitchras man, leskro rakepaskres, te dap jak ap tumende an o them Efrajim. Un tumer tchiwenn i netsa win ap mire tsele dromma, te taprenn man har i tchirkles. Ninna an o kheer miro Deblestar lenn tumer man palla. Tumaro tchilatcho koowa, hoi krenn, hi jaake djungelo har kowa, hoi was kerdo an o foro Gibea glan i rah tsiro. Doleske bistrell o baro Dewel gar tumari doosh un dell tumen tumari phagi. O baro Dewel penell: I Israelitarja his mange har drake an o mulo them, har hatsom len kote. Un tumare phure his mange har newe faige ap i faigetikro ruk. I tsiro koi pre, har wan le pash i berga Peor, dan le pen o wi-ladjedo debleske Baal koi, un wan jaake pale-tchiddo har ko dewel, kones jon kaman. Efrajim, tiro railepen djal peske, har i tchirklo peske djal. I djuwja wenn buder gar wawartchandes, un anenn buder kek tchawen ap i phub. Ninna te tserdenn le pengre tchawen bares, lau len lendar pale krik. Kek lendar atchell djido. Hawi bibacht well pral lende, me te tserdau man lendar krik! Har me dikom o Efrajimes, his lo har i terni palma, tardo ap shukar senlepen. Kanna hunte dell lo peskre tchawen an i wasta kolendar, kai marenn len. Baro Dewel, hoi te putchap tutar, te dess lende? Kre, te nai wenn i djuwja buder gar wawartchandes, un nai denn buder kek tchawo i tchutchi. O baro Dewel penell: Lengro tselo tchilatchepen krenn le kote pash o foro Gilgal; kote choirom man pral lende ko tselo tchilatchepaske, hoi jon kran. Doleske tradau me len dran miro kheer win. Me kamau len buder gar. Lengre tsele pralstune mukenn pen tchi mandar te penell. O Efrajim hi har i mulo ruk. Leskre draba, len hi kek pani. Un rukengre wenn gar bares ap leste. Te lenn i djuwja ninna tchawe, me marau len, kolen jon pengro djijestar kamenna. I menshe Efrajim shunan gar ap miro Debleste. Doleske witsrell lo len pestar krik. Jon wenn naashepangre an i wawar themma. O Israel hi har i sasto drakengro ruk, ap koleste bud drake bares wenn. Un har i menshe brawelo un brawleder wan, kran le penge bud un budeder altare i chochene deblenge. Kote, kai o them o latcheder his, tchiwan le i shukar bare barra lenge pre. Lengre djia hi pherdo chochepen. Kanna well lengri doosh pral lende. Lengre altare wenn khetne phagedo, un kol pre-tchidde bare barra wenn tele dino. Palle hunte penenn le: “Mer shunam gar ap o baro Debleste, doleske hi men kanna buder kek baro rai. Ninna te wals men jek baro rai, nai krals lo buder tchi menge!” I bare raja krenn bud laba, denn pen chochene sobja, un krenn pen wawar thementsa khetne. Kowa, hoi kharenn le ‘tchatchepen’, hi har ko tchilatcho senlepen, hoi well baro ap i hachetikri phub un anell o merepen. I menshe an o foro Samaria darenn, te well ko sonakaskro terno gurum krik lino, hoi hi tardo an o foro Bet-Awen. Jon rowenna har pal jekeske, kai meras. Leskre rashaja trissenna trul leskro shukapen, te well lo lestar krik lino. Awa, ko terno gurum well an o them Assur anlo, un kote well lo o baro rajeste, o Jareb, dino. Hawi ladj o Efrajimeske! Hawi ladj well ap i Israelitarja, kai patsan, te hi le jaake gosewo! O rai pral o foro Samaria hi buder gar koi, har i patri ap o pani was lo krik hidjedo. Khetne dine wenn i mulne platse, kai i Israelitarja i chochene deblen an-mangan, un o baro Deblestar tele peran. Subjengro senlepen un subjengre burra wenn bares ap lengre altare. Un jon penenna: Tumer bare un tikne berge, perenn pral mende, un tchakrenn men! O baro Dewel penell ap i Israelitarja: Tumare phure hadan pen pral mande an o foro Gibea. Fun ko tsiro mukan tumer pale te pale miro drom. Doleske well an o foro Gibea o kurepen pral kol tchilatche menshende. Man hi an miro dji, te dap len kote dawa. Me anau lurden dran wawar themma khetne, te lenn le len pandlo, kol dui doshenge, hoi le ap pende anan. O Efrajim his i terni grumni hoi budras mishto, te dell li o djob win. Har dikom lakro shukar meen, tchiwom lake i kasht pre, te dap lat i phareder budi: O Juda te witsrell i phub trujel, un o Jakob hunte krell i phub tchatcho. Djiwenn an o tchatchepen, te well latchepen dran tumaro djipen! Krenn tumaro dji newes pre o baro Debleske, jaake har i hacho i newo kotar phub pre krell o djobeske. Kanna hi o tsiro, te rodenn man, o baro Debles. Palle wau un tchorau o latchepen pral tumende win har i brishin. Tumer kran o tchilatchepen, un tumaro djipen anas tchilatcho koowa win. Un tumer chan, hoi dran tumaro chochepen win was. Tumer djan pal tumaro shero, un dikenn ap tumare bare un sorele kurepangre, te wenn le tumenge ap i rig. Doleske well i kurepaskri gole shunlo an tumaro them. Un tumare tsele sorele forja wenn khetne dine. Tumenge djal jaake har o foreske Bet-Arbeel, hoi das o rai Shalman paash an o kurepen, har wan i daja mulo dine khetne pengre tchawentsa. Jaake djal tumenge an o foro Betel ninna. Kowa well dran tumaro baro tchilatchepen! Te djal o kham pre ap ko diwes, hi trujel o baro rajeske dran Israel. Har o Israel terno his, kamom les o djijestar, un dran o them Egiptia kharom les, miro tchawes. Un te kharau len kanna, nashenn le mandar krik, un chatchrenn viechen i mule deblenge, un sungepaskro koowa glan i figure. Me sikrom o Efrajimeske, har te nashell lo, un lom les ap mire mussja. Un jon haiwan gar, hoi me lenge krom. Latchepah tserdom len, un kamlepah sikrom lenge lengro drom, un hidjrom khetne lentsa ko pharepen ap lengre phika, un me djom ap mire tchanga, te dap len te chal. An o them Egiptia djan le gar pale. O them Assur well o rai pral lende, doleske kai kaman le gar pale pash mande te well. An lengre forja djal o charo trujel, un dell i chochene rakepangren mulo, te nai krenn le buder gar, hoi le penge glan lan. Mire menshe atchenna krik mandar, un kamenn gar pash mande te well. Ninna te wenn le pash mande, o pralstuneste, hadenn le man gar. Har nai mukaus me tutar, Efrajim, har nai daus tut an o wast kolendar, kai marenn tut, Israel? Kraus me tuha, har krom kol forjentsa Adma un Zebojim? Na-a, kowa phagals miro dji! Tu khaiteh man jaake! Me kamau gar jaake te krell, har mange les miri tati choli penella. Un kamau gar te dap o Efrajimes pale pre. Me hom o Dewel, un kek mensho. Me, ko jek tchatcho Dewel, hom mank tumende, un wau gar, te marap tumen. Palle djan le o baro Debleske palla, un job dell gole har i lewo, awa, job dell gole har i lewo, un leskre tchawe wenn trisslepah pash leste fun kotar, kai o kham tele djal. Ninna dran o them Egiptia wenn le trisslepah har tchirkle, un dran o them Assur har taube. Un me mukau len pale an lengre khera te djiwell. Kowa penell o baro Dewel. O baro Dewel penell: O chocheno rakepen i menshendar an o them Efrajim hi trul mande. O kheer Israel chochell man wawar deblentsa. Ninna i menshe an o them Juda rikrenn pen gar ap mande, ko tchatcho Debleste, kai rikrell peskro lab. O Efrajim kamell o ducho dren te taprell, un nashell o tato ducho palla, kai well kotar, kai o kham pre djal. Un hako diwes krell lo budeder chochepen un randepen. Jon tchiwenn pen o themeha Assur khetne, un anenn djet an o them Egiptia. Ninna i menshenge an o them Juda rikrell o baro Dewel lengro tchilatcho koowa glan i jaka. Job dell o Jakobes peskri phagi koleske, hoi lo kras, un har lo djiwas. Har lo an o per peskri datar his, chochras lo peskro phrales. Un har lo i mursh was, kuras lo pes o Debleha. Job kuras pes o bolepaskreha un was o sorleder, un mangas lestar o ropah latchepen. Un o Dewel hatsas les pash Betel un rakras kote leha, job, o rai pral o bolepen un i phub, leskro lab hi ‘baro Dewel’. Tumer Israelitarja, awenn pale pash tumaro Debleste! Krenn, hoi latcho un tchatcho hi! Hako tsiro rikrenn tumen ap tumaro Debleste! O Efrajim hi har i parepaskro. An leskro wast hi i waga, hoi o chocheno pharepen sikrell. Job hi bachtelo, te nai dell lo i wawaren pral o kand. Job penell peske: Me wom brawelo, un lom mange i baro brawlepen khetne. Hi kowa i tchilatcho koowa? Hoi hi djungelo koleha, hoi mange khetne lom? Me, o baro Dewel, hom tiro Dewel fun ko tsiro, kai anom tut dran o them Egiptia. Me mukau tut pale an plachtene khera te djiwell, har an ko tsiro, har homs pash tute an o mulo tato them. Me rakrom ap mire rakepangre, un sikrom lende bud kope, hoi wella. Dran lende mukom tumenge trad te dell. An o foro Gilead mangenn le chochene deblen an. Tchi-moldo hi kolla, kai kowa krenna! An o foro Gilgal marenn le gurma i chochene deblenge. Doleske wenn lengre pre-tchidde barra trujel dino, un atchenn tchiddo ap i hachetikri phub. O Jakob hunte nashas peske an o them Aram, un o Israel hunte budras i wawareske, te lell lo i romjat, un hunte das jak ap i bakre, te nai romedinerell lo lat. O baro Dewel bitchras peskro rakepaskres, te anell lo i Israelitarjen dran o them Egiptia win. Un leskro rakepaskro das jak ap lende. O kheer Efrajim dukas o baro Debles un kras les chojedo. Doleske well o rat kolendar, kolen jon maran, pral lende. Un lengro rai anell koi ladj ap lende pale, hoi le leske kran. His i tsiro, koi trissan i menshe, te rakras o Efrajim. Jaake an-diklo his lo an o them Israel. Palle was i tsiro, koi djas lo o Debleskro dromestar tele, un mukas pes o debleha Baal dren. Kowa his leskro merepen. Un kanna krell o kheer Efrajim budeder tchilatcho koowa: Dran pengro rup krenn le penge figure, hoi wi-dikenn, har jon kamenn, un hoi le an-mangenn. Mursha, kai lengri budi mishto haiwenn, krenn len pengre wastentsa. I menshenge well penlo: Koon anell tchomone o Debleske, hunte tchumrell kal rupene terne grumjen! Doleske hi le har i wolka, hoi taissarlakro sik krik djal, un har ko pani, hoi ap o senlepen hi, un sik buder gar koi hi. Awa, har o phuss hi le, hoi well dran i platsa win phurdedo, kai o djob win dino was, un har i jagakro ducho, hoi tserdell dran i wochni win. Me o baro Dewel, hom tiro Dewel, fun ko tsiro, kai anom tut dran o them Egiptia win. Tu te prindjress kek wawar debles har man, Un kek wawar nai lell tut dran o merepen win har me kokres. Me hom, kai dom garda ap tumare phurende an o mulo tato them, kote kai kek senlepen hi. Un har dom len te chal, un jon tchalo wan un len doha his, phurdan le pen pre, un bistran man. Jaake wau lenge har i lewo, un har i diwji margodja taprau len tele ap o drom. Me perau pral lende har i baro diwjo viecho, koleske i tchawe krik line wan. Me dandrau len an kotja un chau len pre har i lewo, awa, har i diwjo viecho dandrau len khetne. Israel, mange sikral o dumo, kai me kokres kowa hom, kai nai lell tut dran o merepen win. Jaake aneh bibacht pral tute. Kai hi tiro baro rai, kowa kai well ap tiri rig an tire tsele forja? Kai hi tire tchatchepangre raja? Tumare phure penan: Tchip i rai un pralstune pral mende! Me dom tumen i rai an miri choli, un an i choli lom les tumendar pale krik. Ko tchilatcho koowa, hoi o Efrajim kras, hi an i liil tchinlo, hoi hi khetne pandlo un mishto khatedo. Duka wenna pral leste, har i djuwjat duka hi, kai anell i ternepen ap i phub. O Efrajim hi har i ternepen, kai haiwell gar, te was o tsiro, kai well lo boldo, un job kamell gar win te well. Ginap me len win dran i soor, hoi o mulengro themes hi? Lap me len win dran o merepen? Tu, merepen, kai hi tut ko nasslepen, ap koleste i menshe merenn? Tu, mulengro them, kai hi tut ko pharo nasslepen, hoi anell i menshen pash tute? Kal menshe khaitenn man buder gar. Ninna te hi o Efrajim mank peskre phralende har i senelo ruk, hoi hidjrell latche rukengre, bitchrell o baro Dewel i tato ducho, hoi well kotar, kai o kham pre djal. Dran o mulo tato them well lo, un krell, te wenn i tsele panja truk. Un job lell leskro tselo brawlepen lestar krik, – ko tselo kutch koowa. I menshe an o foro Samaria lenn pengri phagi. Jon mukan pen tchi te penell pengro Deblestar. Doleske wenn le o chareha maredo. Un lengre tikne tchawe wenn mulo dino. Un i djuwja, kai lenn i tchawo, wenn pre tchinle. Tu Israel, dja pale pash o baro Debleste, ko tiro Dewel hi! Koi doosh, hoi ap tute anal, mukas tut an i bibacht te perell. Lenn kal laba tumentsa, un awenn pale pash o baro Debleste, un penenn leske: Le mari tseli doosh mendar krik, un shun maro mangepen! Palle kamah tut te sharell mare tchipjentsa. Mer putchah buder gar kolendar dran o them Assur, te wenn le menge ap i rig, un djinah, mari soor well gar mare grajendar un wurdja. Un ap kowa, hoi mer mare wastentsa kram, penah buder gar: “Tumer han mare debla.” Tu kreh tiro dji pre kolenge, kolen kek dad buder hi. Jaake penell o baro Dewel: Me anau mire menshen pale ap miro drom, kai le tele peran. Me kamau len o djijestar, un hom buder gar chojedo ap lende. Kamau lenge te well har brishin, hoi ap i truk phub perell, te djan le pre har shukar blume, un wenn soreles tarde har i ruka ap i berga Libanon. O Israel well har i shukar djeteskro ruk, koles bud buchle mussja hi. Un i shukar khand djal lestar win, har i khand i rukendar ap i berga Libanon. Un me hom lenge har i ruk, kai leskre mussja pral lende rikrell, un tel koleste jon beshdo hi. Un lenge well djob pale bares. Un jon wenn har i drakengro ruk, koles bud bud drake hi. Latches well pral lende rakedo, har pral koi mool dran o Libanon. Palle penell o Efrajim ap mande: Hoi te krap kanna i mule deblentsa? Me shunau un dikau ap tute. Me hom har i baro senelo ruk. Kowa, hoi ap mande bares well, well tutar. Koon hi gosewo? Mu haiwell lo kal laba! Kones hi goswepen? Mu dell lo jak ap kol laba! O baro Debleskre dromma hi tchatchepen. Ap lende djan kolla, kai an o tchatchepen tardo hi. Un kolla, kai kamenn lestar tchi te djinell, perenn ap lende. Kawa hi i lab o baro Deblestar, hoi penas lo ap o Joel, koleskro dad o Petuel hi. Shunenn, tumer phure, un denn jak tumer halauter, kai djiwenn an kau them! Penenn mange, das sawo koowa jaake rah har tumer djiwenn? Das sawo koowa an tumare phurengro tsiro? Penenn kowa tumare tchawenge, te penenn jon les dureder lengre tchawenge, un kolla lengre tchawenge: Bud bud stepangre wan pral o them un beshan pen ap o djob. Hoi mukan kolla pral, chan kolla, kai pal lende wan. Hoi kolla pral mukan, chan kolla, kai pal kolende wan. Hoi palle pral atchas, chan kolla, kai pal kolende wan. Stenn pre, tumer mate, un rowenn! Denn gole, tumer pipangre! Rowenn trul i moljake, hoi was krik lino tumare mujendar. Bud bud stepangre peran an maro them dren. Len hi danda har lewen hi. Tchi hi buder ap mare drakengre ruka, kek patria hi buder ap mare faigetikre ruka. Ninna lengro kasht hi nango un parno, lauter hoi ap lende his, chan le tele. Rob har i terni tchai, kai nashras lakro pirno, un riwell pes an i gono. Djob un mool hi buder gar koi, hoi nai wals dino o baro Debleste an leskro kheer. I rashajenge hi ropaske. Len hi buder tchi, te anenn le o baro Debleske. O hachetikri phub hi pherde barra, un tchi well buder baro koi pre. O djob hi paash, i molengre drake un i djetengre drake meran tele. I hachenge hi ropaske. Dell kek gib, un dell kek djob. Lauter hi nashedo. I drakengre ruka hi truk. i faigetikre ruken hi buder kek patria. Ninna ap i phabjengre ruka un palmtikre ruka, har ap i tsele diwje ruka hi buder kek patria. Un dran o bachtelo tsiro was i menshenge i bibachtelo tsiro. Tumer rashaja, kai han tardo pash o Debleskri chatchepaskri, riwenn tumen an gone, un denn gole i bibachtjatar! Ninna ratsjake riwenn ko gono gar win, tumer, kai budrenn miro Debleske! Hi kek djob koi un kek mool, hoi nai anans tumaro Debleske an leskro kheer. Denn i menshen khetne gole! Penenn, te chan le tchi, te sikrenn le, kai lengri doosh len khaitell. Mukenn i phureden un i tsele menshen an kau them pash o baro Debleskro kheer te well! Job hi tumaro Dewel. Denn ap leste gole! Hawo bibachtelo tsiro! O diwes, kai o baro Debleskri choli well, hi buder gar dur. Ap ko diwes anell o sorelo Dewel bari bibacht pral mende. Mare jakentsa dikam, har maro chapen krik lino was, un gipen un khelepen dran maro Debleskro kheer. O djob an i phub meras tele, kek chapen hi buder an i djobengre khera, o djob was djungelo, un i djobengre khera phagenn khetne. I grumja denn gole i bokatar, un nashenn trujel un hatsenn kek khass. Ninna i bakre bokenna. Baro Dewel, ap tute dau gole! I jag chatchras o khass an o diwjo them, un i tsele ruka an o weesh. Ninna i diwje vieche denn gole ap tute. Kek pani nashell un well dran i phub, un i jag chatchras o khass an o diwjo them. Phurdenn an i phurdepangre! Denn bares gole ap miri berga, koi berga Zion! Trashenn, tumer lauter, kai djiwenn an o them Juda! O diwes o baro Deblestar wella sik! Kowa hi i kalo diwes, i tamlo diwes, pherde wolke. Jaake sik har o kham pre djal pral i berge, wenn bud bud lurde pral o them, kolla hi jaake sorelo un jaake bud, har gomme gar koi his, un witar buder gar wella an kek tsiro. Glan lende djal i jag un pal lende chatchell i phub. Glan ko tsiro, kai wenn le, hi o them har o Debleskri baar Eden, un te djan le pral wergel, atchell i diwjo paash them. Kek nai nashell lendar krik. Jon dikenn win har graja un nashenn har kurepangre graja. Te stenn le pral i berge, hi koi gole har i gole, hoi i wurdja krenn, un har i jag an o phuss, awa, har sorele kurepangre, kai o marepaske rido hi. Menshe an wawar themma trashenn lendar, un lengre muja wenn parno. Jon nashenn har sorele mursha, un stenn pral i massurja har kurepangre; kek lendar mukell peskro drom, un djal gar tchatches witar gar serwes o dromestar tele. Kek well o wawareske an o drom; hakeno atchell ap peskro drom, Kek charo nai rikrell len pre. Dureder un dureder djan le. Jon witsrenn pen ap o foro, djan pre ap i massurja, un dren an i khera. Jaake har i tchorepaskro wenn le an i wochja dren. I phub un o bolepen trissenna glan lende, o kham un o tchon wenn kalo, un i bolepangre momlia chatchenn buder gar. O baro Dewel dell bari gole glan peskre kurepangre, te penell lo len, hoi te krenn le. Bud bud hi le un len hi bari soor, un krenn, hoi lo lenge penell. Awa, o diwes o baro Deblestar hi baro un pherdi traash. Koon nai rikrell les win? “Ninna kanna”, penell o baro Dewel, “nai mukenn tumaro tchilatcho drom un wenn pash mande. Awenn tumaro tselo djijeha, chan tchi un rowenn, denn gole i bibachtjatar! Tserdenn tumare djia an kotja un gar tumare ripja!” Un djan pale pash tumaro baro Debleste! Les hi i baro dji, pherdo kamlepen. Job well gar sik chojedo. Leskro latchepen hi baro. Un koi phagi, hoi kamas lo te dell, lell lo pale. Koon djinell, te rikrell lo ninna kau kopo i phagi pale, un mukell djob un drake bares te well, te nai anenn tumer jarro un mool o baro Debleske, kai hi tumaro Dewel. Phurdenn i phurdepaskri ap i berga Zion! Denn i menshen khetne gole! Penenn lenge, te chan le tchi, un sikrenn jaake, te khaitell lenge lengri doosh. Kharenn i menshen khetne, un thowenn tumen jaake har glan tchinlo hi, te wenn djudjo glan o Debleste. Awenn halauter khetne, tumer phure, tchawe un ternepen! O bijabeskro te djal dran peskri isema, un leskri pirni dran kolakri. Penenn i rashajenge, kai budrenn o baro Debleske, te rowenn le ap i platsa mank o Debleskro kheer un leskri chatchepaskri, un penenn: Baro Dewel, kre tiro dji pre tire menshenge! Ma muk i menshen dran wawar themma men te praassell un sanell pral mende. Hoske te penenn le: ‘Kai hi lengro Dewel?’ Palle well o baro Debleskro kamlepen bares an leste peskro themeske, un job krell peskro dji pre peskre menshenge. Job penell lenge: Tchatchepah, me bitchrau tumen djob, mool un djet jaake bud, te nai chan tumen tchalo. Un i menshe dran wawar themma nai praassenn tumen buder gar. Un me tradau kol bud lurden krik tumendar, kai wenn koi rigjatar, kai norden hi. Kolla lendar, kai djan glanstunes, tradau an o Mulo Baro Pani, un kolla, kai wenn palstunes, tradau an o Mashkralstuno Baro Pani; un i tsele wawar lurden tradau an i diwjo tato them. Kote merenn le. Un lengri khand djal pre. Jaake lenn le pengri phagi ko bud tchilatchepaske, hoi le kran. Tu them, ma dare! Ab bachtelo un giw koleske, hoi o baro Dewel tuke lauter kras. Tumer diwje vieche, ma darenn! I phub well senelo, un i ruka hidjrenn pengre rukengre. Dell bud faige un drake. Un tumer menshe dran o foro Zion, awenn bachtelo, un giwenn pral kowa, hoi kras o baro Dewel. Job hi tumaro Dewel, un dell tumen doha brishin ap o tchatcho tsiro, har lo kras glan kowa, te wenn i djobengre khera pherdo djob, un budeder har doha mool un djet koi hi. Un me dau tumen kol bersha pale, hoi nashran, har i bud stepangre lauter chan. Me homs, kai kolen lauteren mank tumende bitchrom. Tumen well doha chapaske, un tumer sharenn o baro Debles, kai tumaro Dewel hi, un kras bud sorelo koowa mank tumende. Un tumer, mire menshe, wenn buder gar praassedo. Un tumer Israelitarja dikenna, te hom me mashkral tumende. Me, o baro Dewel, hom tumaro Dewel un kek wawar. Un tumer, mire menshe, wenn an kek tsiro buder praassedo. Un pal kowa tchorau miro ducho win pral i tsele menshende. Un tumare tchawen un tchen dau i lab mandar, hoi penenn le dureder. Un tumare phure denn sunja, un tumare terne mursha dikenn dikepen. An ko tsiro tchorau miro ducho ninna win pral i budepangre, mursha har djuwja. Un me dau sikepen ap o bolepen un ap i phub: rat, jag un jagakro ducho. Glan te well o diwes o baro Deblestar, ko baro diwes, hoi daar un traash anell, well o kham kalo, un o tchon lolo har rat. An ko tsiro well jaake: Koon o baro Debleskro lab an-gole dell, kowa well win lino dran o merepen. Ap i berga Zion un an o foro Jerusalem nai well lenge kek tchilatchepen, jaake har o baro Dewel penas. Un mank kolende, kai djido atchan, hi kolla, kolen o baro Dewel peske win rodas. Kawa hi, hoi sikras o Dewel o Amoseske pral o kheer Israel an ko tsiro, kai o Usija o baro rai his pral o them Juda. Un o Jerobeam, koleskro dad o Joash hi, his o baro rai pral Israel. His dui bersha glan ko tsiro, kai i phub soreles trissas un pre phagas. O Amos was dran o foro Tekoa un his jek kolendar, kai dan jak ap i bakrende. O Amos penas: O baro Dewel dell bari gole i berga Zion pral tele. Leskri gole hi har i gole, hoi i lewo della, un well shunlo dran Jerusalem. O bakrengro them well truk, un o khass ap i berga Karmel well djelto. O baro Dewel penell: I menshe an o foro Damaskus kran pale te pale djungelo koowa. Baro tchilatcho koowa kran le ap i menshende an Gilead. Doleske lenn le pengri phagi, un khaitenn man gar. Me bitchrau i jag an i shukar khera, hoi o rai Hasael peske kras. Un chatchrau i sorele khera tele, kai o baro rai Ben-Hadad djiwas. Me phagau i bare wudja o forestar Damaskus paash, un mukau i rajen dran Bikat-Awen un Bet-Eden mulo te dell. Un i menshe dran o them Syria wenn pandles krik anlo an o them Kir. Ko penell o baro Dewel. O baro Dewel penell: I menshe dran o foro Gaza kran pale te pale djungelo koowa. Jon lan i menshen dran tsele gaba pandlo, un bikran len an i wasta kolendar dran o them Edom, te wenn le lengre budepangre. Doleske lenn le pengri phagi un khaitenn man gar. Me bitchrau i jag ap i massurja trul o foro Gaza, hoi chatchrell leskre sorele khera tele. Un mukau i raja pral i forja Ashdod un Ashkelon mulo te dell, un dau o fores Ekron. Un i tsele Filistarja, kai pral atchan, merenna. O baro Dewel penell: I menshe dran o foro Tirus kran pale te pale djungelo koowa. Jon dan i tsele pandlen an i wasta kolendar dran o them Edom, un bistran, kai hi i pandle lengre phrala, un kai phrala hunte rikrenn khetne. Doleske lenn le pengri phagi un khaitenn man gar. Me bitchrau i jag ap i massurja trul o foro Tirus, hoi chatchrell leskre sorele khera tele. O baro Dewel penell: I menshe an o them Edom kran pale te pale djungelo koowa. Lengre phralen, i Israelitarjen lan le palla o chareha, un len his kek dji lenge. Hako tsiro hi le chojedo ap lende un mukenn gar tele lengri choljah. Doleske lenn le pengri phagi, un khaitenn man gar. Me bitchrau i jag an o foro Teman, un chatchrau i sorele khera tele an o foro Bozra. O baro Dewel penell: I menshe an o them Ammon kran pale te pale djungelo koowa. Har kuran le pen an o kurepen, te lenn le i bareder them, tchinan le djuwjen pre, kai wawartchandes his an o them Gilead. Doleske lenn le pengri phagi, un khaitenn man gar. Me bitchrau i jag ap i foreskre massurja o forestar Rabba, hoi chatchrell leskre sorele khera tele, ap ko diwes, kai well o kurepaskri gole dino, un o kurepen win phagell har i baro phurdepen. Lengro baro rai peskre pralstunentsa well pandlo un krik anlo an i wawar them. Ko penell o baro Dewel. O baro Dewel penell: I menshe an o them Moab kran pale te pale djungelo koowa. Jon chatchran i kokale o baro rajestar dran o them Edom, bis te wan le jagakri tchik. Doleske lenn le pengri phagi, un khaitenn man gar. Me bitchrau i jag an o them Moab, un chatchrau kol sorele khera tele an o foro Kerjot. I menshe an o them Moab merenna an o diwjo kurepen pash i gole, hoi i lurde un i phurdepangre denna. Me marau lengro baro rajes un i lengre tsele pralstunen, penell o baro Dewel. O baro Dewel penell: I menshe an o them Juda kran pale te pale djungelo koowa. Miro drom un mire laba his lenge tchi moldo. Un jon kran gar, hoi lendar kamom. Jon mukan pen o tchatcho dromestar tele te anell un mangan kol chochene deblen an, kolen ninna lengre phure an-mangan. Doleske lenn le pengri phagi, un khaitenn man gar. Me bitchrau i jag an o them Juda, un chatchrau kol sorele khera tele an Jerusalem. O baro Dewel penell: I menshe an o them Israel kran pale te pale djungelo koowa. Jon bikran lowenge menshen, kai lenge tchi kran, ninna i tchorwelen, kai nashte denn kek lowe i kirchenge. Jon stakrenn i tchorwelen an i tchik, un i tiknen dran o drom. Doleske lenn le pengri phagi, un khaitenn man gar. I mursh un peskro dad djan dren pash i emligi djuwjate. Jaake anenn le ladj ap mande. Ap hake platse, kai o Dewel sharedo well, sowenn le ap koola, hoi lan le i tchorwelenge krik, kai sijaan pash lende hi. Un an o kheer lengro Deblestar pijenn le mool, hoi lan le kolendar, kai sijaan pash lende hi. Djinenn tumer gar, mire menshe, his tumenge, kai tradom i Amorarja glan tumende krik, kolen, kai his jaake baro un sorelo har ruka. Tchi atchas lendar pral. Me anom tumen win dran o them Egiptia, djom glan tumende star-deesh bersha an o mulo tato them, un dom tumen o them, kai i Amorarja khere his, te well lo tumenge. Tumare mursh tchawendar rodom sawen win, kai wan mire rakepangre. Un tumare terne murshendar rodom mange murshen win, kai mange kokres koi hi. Tumer Israelitarja, penenn mange: Hi kowa gar jaake? penell o baro Dewel. Un hoi krenn tumer: Tumer denn kolen mool te pijell, kai mange koi hi! Un ap mire rakepangre penenn tumer: Ma rakrenn an o Debleskro lab! Kanna tserdau tumenge i phub tel tumare herja krik, te perenn fun jek rig ap i wawar har i wurdin, hoi pherdo djob hi. Ninna kolla, kai nashenn nai sik, nai nashenn gar penge. Sorele mursha nashrenn pengri soor. Un kurepangre atchenn gar djido. Kolla, kai denn karje, hunte tserdenn pen pale, sikede naashepangre wenn dren lino, un klissepangre nashrenn pengro djipen. Ninna o sorleder mank i tchatche murshende mukell ap ko diwes peskro charo pal peste un nashell peske. Kowa penell o baro Dewel. Shunenn, tumer Israelitarja, hoi o baro Dewel pral tumende rakras, pral o tselo kheer Israel peskre tsele familjentsa, kolen job win anas dran o them Egiptia: Mank i tsele natsjone ap kai phub han tumer kokres kolla, kolen mange win rodom, un ap lende jak dom. Doleske hi tumari doosh jaake baro, un me hunte dap tumen i phagi. O Amos penas: Nai denn pen dui mursha khetne ap i drom, un kran gar win, kai te taprenn le pen? Na-a! Dell i lewo gole an o weesh, te hatsas lo kek chapen? Na-a! Dell i terno lewo gole an leskro khatepen, te tapras lo tchi? Na-a! Perell i tchirklo an i netsa, te kras kek koi netsa buchlo? Na-a! Stell i saster pre, te taprell lo i kermuso, te peras tchi koi pre? Na-a! Phurdell jek an i kurepaskri trompeta an o foro, un i menshe lenn kek daar? Na-a! Well i bibacht pral o foro, hoi o baro Dewel bitchras gar? Na-a! Tchatchepah, o baro Dewel, maro rai, krell tchi, te rakras lo gar glan kowa koi pral ap peskre rakepangre, kai leske koi hi. O lewo dell gole – kones hi kek daar? O baro Dewel, maro rai, rakrell, koon nai rikrell man pale, te penap leskre laba dureder? Denn win gole an i shukar khera an o foro Ashdod un an o them Egiptia: Awenn khetne ap i berge trul o foro Samaria, un dikenn, har diwjo un tchilatcho i menshe kote hi, un har jek o wawares sorjah tele rikrell. Jon dikenn gar ap o tchatchepen, penell o baro Dewel. Jon lenn penge brawlepen khetne an pengre khera, hoi tchoran le un lan le sorjah i wawarendar krik. Doleske penell o baro Dewel, maro rai, ap i menshende an Samaria: Kurepangre wenn trul tumaro them, pandenn les dren, phagenn i sorele massurja tele, un randenn tumare khera win. Kowa penell o baro Dewel: I bakro, kai an o leweskro mui hi, kolestar nai tserdell o bakrengro gar budeder win har dui herja oder i kotar kand. Jaake djal i Israelenge, kai hi kanna beshdo an Samaria ap shukar beshepangre un ap pernitse dran phar. Lendar atchell gar bud pral. O baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, penell: Shunenn kal laba, un penenn i menshenge dran o Jakobeskro kheer: Kowa hi tchatcho: Ap ko diwes, kai dau i Israelenge i phagi lengro tchilatchepaske, dau me i chatchepangre an Betel paash. Lengre shinga wenn tele phagedo, un perenn ap i phub. Me dau lengre nijalengre khera khetne, un ninna lengre wendengre khera. Un khetne perenn kol khera, hoi shukar kerdo hi i dandentsa fun i elefante; hako baro kheer well paash dino, penell o baro Dewel. Shunenn kau lab, tumer romja i pralstunendar pral o foro Samaria! Tumer han har i thulle grumja ap i berge Bashan. Tumer krenn i tchorwelenge tchilatchepen, rikrenn i tiknen tele, un penenn ap tumare romende: Anenn menge mool, te pijas mer! O baro Dewel, maro rai, das pes sowel pash peskro lab: O tsiro wella, kai taprenn le tumen jaake har matche tapedo wenn i ranjentsa. Hakeno tumendar hi har i matcho ap i raan. Jek pal i wawar hunte djan tumer mank i massuri win – kote kai li paash hi. Un jon tradenn tumen kote, kai i berga Hermon hi. Kowa penau me, o baro Dewel. Tumer djan pash o Debleskro kheer an o foro Betel, un hadenn tumen pral o Debleste! Tumer djan an o Debleskro kheer an o foro Gilgal, un hadenn tumen ninna budeder pral o Debleste! Krenn dureder jaake: Taissarla marenn viechen o Debleske, un o wawar diwes anenn leske o deshto kotar kolestar, hoi dren anan! Anenn shutlo maro o Debleske, te parkrenn pen pash leste! Denn win gole, te anenn i menshe pendar tchomone o Debleske! Un palle denn win gole, hoi hakeno anas. Sawo koowa kamenn tumer jaake, tumer Israelitarja! Kowa penell o baro Dewel, maro rai. Me hom kowa, kai bitchras i bok an tumare tsele forja. Ninna te his tumen gar doha chapen an o tselo them, wan tumer gar pale pash mande, penell o baro Dewel. Triin tchon glan kowa kai anan tumaro djob dren, rikrom o brishin pale. Un me dom brishin ap jek foro un gar ap i wawar. O brishin peras ap jek hachetikri phub, un koi wawar phub, kai kek brishin das, meras tele. Un i menshe dran dui, triin forja djan an i wawar foro, te hatsenn le pani. Un kote his gar doha lenge. Ninna palle wan tumer gar pale pash mande, penell o baro Dewel. Me bitchrom i tato phurdepen un i nasslepen ap tumaro djob, jaake te meras o djob tele. Ninna chan i stepangre lauter, hoi bares was an tumari baar un an tumaro drakengro them, ap tumare faigetikre ruka un djeteskre ruka. Ninna palle wan tumer gar pale pash mande, penell o baro Dewel. Me bitchrom sawo pharo nasslepen ap tumende, har bitchrom ap o them Egiptia. Me marom tumare terne murshen an o kurepen, un mukom tumare grajen pandles krik te anell. O khand kol mule lurdendar ap lengri platsa mukom an tumare naka te djal. Ninna palle wan tumer gar pale pash mande, penell o baro Dewel. His sawe forja pash tumende, kai krom jaake paash, har krom i forja Sodom un Gomorra paash. Un tumer hans har i kotar kasht, hoi was win tserdedo dran i jag. Ninna palle wan tumer gar pale pash mande, penell o baro Dewel. Doleske, tumer menshe an Israel, krau tumentsa pale jaake har krom! Djinenn, me wau tumaro tchatchepaskro rai, kai dell tumen tumari phagi. O Dewel hi kowa, kai kras i berge, un mukell o phurdepen pral i phub te djal. Job sikrell i menshende, hoi kamell lo te krell. Job mukell o kham pre un tele te djal. Job hi o rai pral i tseli phub. Leskro lab hi: Baro Dewel, rai pral o bolepen un i phub. Shunenn tumer menshe an Israel, shunenn koi ropaskri gili, hoi giwau pral tumende: Koi terni tchai Israel peras, te stell li buder gar pre. Muklo hi li tchiddi ap i phub, un kek hi koi, kai hadell lat pre. O baro Dewel, maro rai, penell: An o foro, kolestar sero lurde win djan an o kurepen, wenn kokres sheel pale. An o foro, kolestar sheel win djan an o kurepen, wenn kokres deesh pale an o them Israel. O baro Dewel penell ap o kheer Israel: Rodenn man, palle djiwenn! Ma djan an Betel, witar gar an Gilgal! Ma krenn tumen ap o drom an Beersheba! Me penau tumenge: I menshe an Gilgal wenn pandles krik anlo. O foro Betel, hoi kharell ‘Debleskro kheer’, well i foro, kai i benga khere hi. Te kamenn djido te atchell, palle rodenn o baro Debles. Te krenn kowa gar, tumer dran o kheer Josef, well job pral Betel har i bari jag, hoi kek nai win krella. Bibacht ap tumende, tumer rissrenn o tchatchepaskre laba, un stakrenn ap o tchatchepen trujel! O baro Dewel kras o bolepangre momlia, kol momlia, hoi sikrenn: o wend well un i nijal well. Dran i rat krell job o diwes, un dran o diwes i rat. Dran o baro pani lell job o pani un tchorell les ap i phub. Job kharell ‘Baro Dewel’. Pral o soreleste anell job bibacht, un o sorelo foro phagell lo tele. Chojedo han tumer ap koleste, kai tumenge o tchatchepen penell, un tumende sikrell, kai kowa gar mishto hi, hoi kran. Kowa krenn tumer: I tchorwelen rikrenn tele, un lenn lendar budeder djob har tchatcho hi. Doleske well jaake: An kol shukar newe khera, hoi tumenge kran, djiwenn tumer gar. Un i mool kol newe drakengre rukendar, hoi an i phub tchiwan, pijenn tumer gar. Me djinau ko bud tchilatcho koowa, hoi kran tumer. Un dikau, har baro tumari doosh hi. Tumer rikrenn tumen gar pale, latche menshen palla te lell, un mukenn tumen te ginell. Kek tchatchepen denn tumer i tchorwelen. An sau tchilatcho tsiro hi ko mensho gosewo, koon penell kek lab koi pral. Rodenn kowa, hoi latcho hi! Un hoi tchilatcho hi, ma krenn! Jaake atchenn djido. Un o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, atchell tumentsa, jaake har tumer penenn. Dikenn tchilatches ap kowa, hoi tchilatcho hi, un dikenn latches ap kowa, hoi latcho hi! Dikenn koi pre, te lell kowa peskro tchatchepen, koon an o tchatchepen hi! Palle nai well o baro Dewel latches kolenge, kai dran o kheer Josef pral atchenn. Job hi o rai pral o bolepen un i phub. Un pral tumari doosh penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub: Ap i tsele platse wenn ropaskre gilja shunlo, un ap i tsele dromma denn le gole: Hawi grecha, hawi grecha! Ninna i hache wenn dren gole dino, te rowenn le pral kolende, kai meran. Un lauter, kai ropaskre gilja haiwenn, wenn kharedo, te giwenn le ropaskre gilja! Ninna an i tsele drakengre themma giwenn le ropaskre gilja. Kowa lauter well pral tumende, te wau me, te dap tumen i phagi. Kowa penau me, o baro Dewel. Djungeles djal kolenge, kai penenn: O baro Debleskro diwes te well sik! Hoi patsenn tumer, hoi palle well? Ko diwes anell tumenge kali rat un kek momeli! Kowa hi har te nashals jek peske glan o lewo, un i wawar baro diwjo viecho taprals les. Job khatrell pes an i kheer, tchiwell peskro wast ap i wanta, un i sap dandrell les. Awa, o baro Debleskro diwes anell tamlepen un kek momlia. I kalo diwes hi lo – kalo har i rat. O baro Dewel penell: Chojedo hom me pral kol bare diwessa, kai wenn tumer khetne. Mange hi le i tchadepen. Ninna te chatchrenn tumer mange viechen un chapen, hom gar bachtelo pral kowa. Kol thulle viechen, hoi mange marenn un glan mande chan, nai dikau buder gar glan i jaka. Mukenn tele koi gole tumare giljendar! Tumaro bashepen ap i harfe kamau buder gar te shunell. Krenn lauter, te well hakeneske peskro tchatchepen! Mukenn o tchatchepen te nashell an o tselo them har i lengsto pani, hoi les hako tsiro pani hi. Tumer Israelitarja, har hans an o mulo tato them kol star-deesh bersha, putchom tumendar kek viechen un chapen, hoi hunte chatchrans mange. Kanna hi jaake, tumer kran tumenge dui figuren, te mangenn len an: o Sakkut, koles kharenn ‘baro rai’ un o Kaiwan, koles kran har i sterna. Doleske hunte hidjrenn tumer kolen tumentsa an ko tsiro, kai anau tumen pandles an i them, hoi hi tchiddo pal o foro Damaskus. Me, o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, penau kowa. Djungeles djal kolenge, kai djiwenn i shukar djipen ap i berga Zion! Djungeles djal kolenge, kai djiwenn an o foro Samaria, un krenn pen kek shero! Djungeles djal tumenge, kai han i raja pral Israel – koi an-dikli natsjona, pash kolende i Israelitarja wenna! [Tumer penenn ap i menshende:] Djan an o foro Kalne! Un dikenn, har ko foro hi! Un kotar djan dureder pash o baro foro Hamat! Palle djan tele pash i Filistarja an o foro Gat! Hi le sorleder har kal themma Juda un Israel? Hi lengro them bareder har tumaro them? Na-a! Tumer patsenn, kai hi o tchilatcho diwes dur krik tumendar. Djinenn: Kowa, hoi krenn, mukell ko diwes sikeder te well, kai tchilatche raja pral tumende wenn. Har djungeles djal tumenge, kai han kanna tchiddo ap tchibja shukar kerde i dandentsa fun i elefante, un mukenn tumenge koi latches te djal. Tumer denn tumen o per pherdo o masseha i tikne bakrendar un terne thulle grumjendar, un bashenn ap i harfa un krenn gilja har o David. Mool pijenn tumer dran khore, un makenn tumen dren o feteder djeteha. Un tumen hi gar ropaske pral o kheer Josef, hoi paash dino well. Doleske wenn tumer i glanstune kolendar, kai wenn pandles krik anlo. Tumaro shukar djipen un pipaskro tsiro hi trujel. O baro un sorelo Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, das pes sowel pash peskro djipen un penas: Me hom chojedo pral o pre-phurdepen o Jakobeskre tchawendar, un nai dikau lengre shukar khera buder gar glan i jaka. Doleske dau o foro un lauter, hoi koi dren hi, an i wasta wawar menshendar. Ninna te atchenn deesh mursha djido an jek kheer, hunte merenn le. Te well palle o kako jekestar lendar, un lell les, te paskrell lo les, un dell gole an o kheer: ‘Hi gomme jek an o kheer?’ Un te hi i wawar khatedo kote, penell lo: ‘Na-a! Kek, kokres me.’ Palle penell o kako: ‘Atch, mer hunte rakras gar o baro Debleskro lab win!’ Djinenn: O baro Dewel, te penell job: ‘O baro kheer hunte perell khetne’, palle perell lo khetne. Un te penell job: ‘O tikno kheer hunte perell an kotja’, palle perell lo an kotja. Nashenn i graja ap i bare barra? Na-a! Nashte budrenn i hache koi pre i grumjentsa? Na-a! Tumer rissrenn o tchatchepaskre laba jaake, te wenn le har tchomone, hoi marell, un o tchatcho drom jaake, te hi lo har i shutlo pipen! Tumer phurdenn tumen pre pral o foro Lo-Dabar, un penenn: Mari sorjah lam o foro Karnajim dren. “Doleske”, penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, “bitchrau i natsjona, hoi djal ap tumende, kai han dran o kheer Israel. Kolla menshe lenn tumaro them dren fun Lebo-Hamat bis pash o lengsto pani an o telstuno them.” O baro Dewel, maro rai, mukas man te dikell, har kras jek stepangre. Kowa his an ko tsiro, har o khass o duito kopo pre djas, pal kowa, har mukas o baro rai o khass o ersto kopo te tchinell. An miro dikepen dikom, har kaman i stepangre o tselo senlepen te chal an o them. Koi penom: “Baro Dewel, maro rai, ma dik ap mari doosh! Har nai well o Jakobeskro kheer pale ap i herja, kai jaake tikno hi.” Koi khaitas kowa o baro Debles, un job penas: “Mishto, kowa well gar jaake!” Palle mukas man o baro Dewel, maro rai, i wawar dikepen te dikell: Job das i baro tatepen gole, te dell lo i menshen i phagi. Un o tatepen chas o baro pani pre, hoi tel i phub hi, un kamas o them pre te chatchrell. Koi penom: “Baro Dewel, maro rai, muk tele! Har nai well o Jakobeskro kheer pale ap i herja, kai jaake tikno hi.” Koi khaitas ninna kowa o baro Debles. Un o baro Dewel, maro rai, penas: “Kowa te well gar jaake!” Un job mukas man pale te dikell: Job his tardo ap i massuri, an peskro wast i dori, kai i blaio pre-pandlo hi, te dikell lo, te hi i massuri gar bango. Un o baro Dewel putchas mandar: “Hoi dikeh, Amos?” Me penom: “I dori, kai i blaio pre-pandlo hi.” Koi penas lo: “Dik, me tchiwau i dori, kai i blaio pre-pandlo hi, mank mire menshende Israel, te sikrap, kai hi le har i bangi massuri. Jon khaitenn man kanna buder gar. I mulne platse, kai mangan o Isaakeskre menshe chochene deblen an, kal platse wenna paash dino. Un kol khera, kai sharan i Israelitarja o Debles, wenn dino an kotja. Un me wau miro chareha pral o kheer Jerobeam.” Un o rashai o forestar Betel – leskro lab his Amazja – bitchras murshen pash o Jerobeam, ko baro rajeste an Israel, un mukas leske te penell: “O Amos krell i menshen diwjo, te hadenn le pen pral tute. Leskro rakepen nai shunah mer buder gar. Job penell: O Jerobeam well o chareha mulo dino. Un i Israelitarja wenn pandles krik anlo dran pengro them.” Un o Amazja penas ap o Amos: “Tu dikepaskro, dja tuke, un naash an o them Juda! Kote nai rakreh an o Debleskro lab, un jon denn tut tiro maro. Kate an Betel mangell o baro rai o Debles an, kate hi leskro kheer. Doleske nai rakreh tu gar pale kate an o Debleskro lab.” O Amos penas: “Me hom kek Debleskro rakepaskro, koles siklo was, har te rakrell lo o Debleskro lab, un kowa koleske plaissedo well. I bakrengro hom me, un faigetikre ruka hi man. Kolestar djiwau. O baro Dewel las man mire bakrendar krik un penas ap mande: ‘Dja koi, un pen mire menshenge Israel, hoi lenge penau!’ Kanna shun tu o Debleskro lab! Tu kamal gar, te penap me i Israelenge kol laba, hoi o baro Dewel pral lende penas. Tu kamal gar te rakrap pral o kheer Isaak. Doleske penell o baro Dewel: Tiri romni well i lubni an o foro. Tire tchawe un tcha wenn maredo o chareha. Tiri phub lenn wawar menshe. Tu meress an i pale-tchiddo them. Un i Israelitarja wenn win tradedo dran lengro them.” O baro Dewel, maro rai, mukas man i korba te dikell, kai rukengre dren hi, kolenge o tsiro was, te wenn le tele tchinlo i rukendar. Un job putchas mandar: “Hoi dikeh, Amos?” Me penom: “I korba, kai rukengre dren hi, kolenge o tsiro was, te wenn le tele tchinlo i rukendar.” Koi penas o baro Dewel: Jaake was mire menshenge Israel o tsiro, te wenn le tele tchinlo. Jon khaitenn man buder gar. An ko diwes giwenn i gipangre an o rajeskro kheer ropaskre gilja. An i tsele gaba un forja hi mule menshe tchiddo. Kolen witsran le pokones koi. Kowa penau me, o baro Dewel. Shunenn kowa, tumer parepangre, kai rikrenn i tchorwelen tele, te atchell len buder tchi djipaske! Tumer penenn tumenge: Mu djal o Debleskro diwes sik trujel, ninna ko baro diwes, hoi sikrell, kai o newo tchon was! Palle nai krah maro djobeskro kheer pale pre, te bikras djob! O bikepaske lah mer i tikneder piri, te kras lat pherdo djob, un budeder lowe har tchatcho hi, un tchiwah sawe barra ap i waga, te chochas mer i ginepangre. Ninna ko phuss, hoi o djobestar pral atchas, bikrah, har te wals lo djob. I tchorwele, kai nai plaissrenn gar pengri sijaan, kolen ginah menge, te budrenn le menge, ninna te hi lengri sijaan gar bareder har dui kircha. O baro Dewel, koles i Israelitarja sharenn, job das pes sowel un penas: An kek tsiro bistrau kau tchilatcho koowa, hoi le kran. Doleske krau, te trissell i phub, un hakeno an o them trashell. O tselo them hadell pes un djal pale tele har o lengsto pani Nil an o them Egiptia. O baro Dewel, maro rai, penell: An ko diwes djal o kham tele mashkral o diwes. Un mashkral o diwes well i rati pral o them. Tumare bare diwessa, kai hans bachtelo, wenn kanna diwessa, kai denn gole i bibachtjatar. Un tumare gilja wenna ropangre gilja. Tumer riwenn tumen an gone, un tchinenn tumare tsele balla ap o shero tele. Un han jaake har i dad un i dai, kai pral pengro tchaweste rowenn, kai meras, un len hi kek wawar tchawe. Un lauter, hoi djal an ko diwes, krell i menshenge bari daar. I tsiro wella, penell o baro Dewel, maro rai, koi bitchrau i bok an o them. Kaja hi kek bok pal maro un kek trush pal pani. Na-a, kaja hi i bok pal o lab o baro Deblestar, te shunenn le les. I menshe djan trujel pash o Mulo Baro Pani, un kotar dureder pash o Mashkralstuno Baro Pani, un kotar dureder ap koi rig, kai norden hi, un palle kote, kai o kham pre djal. Un jon rodenn jekes, kai nai penell lenge o baro Debleskro lab, un hatsenn kekes. An ko diwes perenn ninna saste terne mursha un djuwja khetne i trushatar. Un kolla, kai denn pen sowel pash o chocheno dewel an Samaria, un penenn: ‘pash ko dewel, koles o kheer Dan an-mangell’, un ‘pash o dewel o forestar Beersheba’, kal menshe perenn un stenn buder gar pre. Me dikom o Debles, maro rajes, tardo pash i chatchepaskri an peskro kheer. Un job penas: De ap o pralstuno kotar kol barrendar, kai hidjrenn miro kheer! De jaake soreles, te trissenn ninna i telstune barra, un o tselo kheer an kotja perella, un muk len te perell ap i sherja kal menshendar. Un hoi lendar pral atchell, kamau te marell o chareha. Kek nai nashell peske. Kek atchell djido. Ninna te paskrenn le pen tele pash i mulende, lau len kotar pre. Ninna te djan le pre bis pash o bolepen, anau len tele. Ninna te khatrenn le pen pral ap i berga Karmel, rodau me len un lau len tele. Ninna te khatrenn le pen mandar tele an o baro pani, jaake penau o panjeskro sap, te dandrell lo len. Ninna te djan le pandles an i wawar them glan kolende, kai pandan len, mukau len kote o chareha te marell. Me rikrau len an o jak, te krap len tchilatchepen, un kek latchepen. O baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub hi kowa, kai taprell i phub, te trissell li, un hadell pes un djal pale tele har o lengsto pani Nil an Egiptia. Un i menshe rowenn pral kolende, kai meran. Job hi kowa, kai krell peskro kheer an o bolepen, un tchiwell peskro bolepaskro kheer pral i phub. Job dell o pani win gole dran o baro pani, un tchorell les ap i phub. Leskro lab hi ‘baro Dewel’. O baro Dewel penell: Tumer Israelitarja han mange jaake har i menshe an o them Etiopia. Tumen lom dran o them Egiptia win, i Filistarjen lom dran o them Kreta win, un i Syrarja dran o them Kir. Hoi hi wawartchandes tumentsa? Me, o baro Dewel hom o rai, un lau ko tselo tchilatchepen an o jak, hoi i menshe an o them Israel krenn. Doleske thowau les krik i phubjatar. Win lino wenn gar bud menshe, ninna te well gar o tselo kheer Israel maredo. Kowa penau me, o baro Dewel. Me rakrau un kowa djal jaake: Jaake har djob an i sieba pal hake rigja witsedo well, un i djoba win perenn, un i barra dren atchenn, jaake krau, te well o kheer Israel pal hake rigja witsedo an kol themma, kai le tradedo wan. I tsele tchilatche mire menshendar hunte merenn an o kurepen, lauter kolla, kai penenn: Koi bibacht atchell dur mendar un taprell men gar. O baro Dewel penell: Ap ko diwes krau o Davideskro kheer newes, kowa hoi kanna khetne peredo hi. Kote, kai lo paash hi, krau les tseles. Kote, kai barra win phagedo hi, tchiwau len pale pre. Me krau les jaake har lo glan bud tsiro his. Un jaake lenn i Israelitarja pale dren, hoi pral atchas o themestar Edom un kol wawar themendar, kolendar kai his mange, har o David lengro baro rai his. Kowa penell o baro Dewel, kai krella, te well kowa jaake. Shunenn, penell o baro Dewel, o tsiro wella, kai well o djob jaake sik bares, te wenn i tchinepangre khetne kolentsa, kai i phub trujel witsrenn. Un jaake bud drake hi koi, te hi gomme gar i mool kerdo i tsele drakendar, har ko tsiro well, kai newo djob win witsedo well. Dell jaake bud drake, te nashell o mool i bare un tikne berge tele. Me anau mire menshen Israel pale an lengro them. Un jon krenn i tele-phagede forja pale newes, un djiwenn koi dren, un tchiwenn drakengre ruka an i phub, un pijenn lengri mool, tchiwenn ruka an i phub un chan lengre rukengre. Me anau mire menshen pale an lengro them, hoi lende dom. Un kek nai tserdell len dran lengro them win. Kowa penell tumaro baro Dewel. Kowa hi, hoi o Obadja dikas. Kawa penell o baro Dewel, maro rai, pral o them Edom: O baro Dewel bitchras peskro bitchepaskres pash i menshende an wawar themma. Un mer shunam, har job penas: Stenn pre! Mer djas an o kurepen un kuras men i menshentsa an o them Edom! O baro Dewel penell ap o them Edom: Me krau tut tiknes, jaake te dikell hako them ap i phub tele ap tute. Tiro sorelo foro hi tardo ap i bare barra, tu djiweh pral an i berge. Doleske phurdal tu tut pre. Dik, tiro dji chochras tut, har lo tuke dren rakras: ‘Kek nai witsrell tut tele ap i phub.’ Te krals tu ninna tiro kheer dur pral ap i berga har i adlari, jaake te dikell kowa win, har te wals tiro kheer mashkral i bolepangre momlia, djiness, me witsrau tut tele, penell o baro Dewel. Tchorepangre wenn rati pral tute un tchorenn tut win, bis te hi le doha! Hoi atchell tuke palle? Ninna kolla wenna pral tute, kai i drake tele lenna. Tuke mukenn le tchi pral! An tiro tselo them rodenn le trujel, un hatsenn tiro tselo khatedo kutch koowa! Tire tsele mala tradenn tut dran tiro them win! Kolen tu patsal, jon chochenn tut, un perenn tuke an o dumo. Kolla, kai tiro maro chan, phukrenn ap tute, un tu haiweh les gar. Me, o baro Dewel penau: An ko tsiro lau i gosewen an o them Edom krik. Un ap i berge Esau djinell buder kek, hoi te krell. Un i sorele kurepangre an o foro Teman lenn bari daar. Doleske well hakeno ap i berge Esau maredo. Tu kral djungelo koowa ap tiro phraleste, o Jakobeste! Doleske well i ladj ap tute, un tu wess jaake khetne stakedo, te stess buder gar pre! Tu, Edom, hals koi pashel tardo, har djan i wi-themarja an Jerusalem dren, un anan leskre lurden pandles krik, un khelan koi pral, koon kones lengre menshendar lella. Tu hals har jek lendar! Tu, Edom, ma dik buder tele ap tiro phraleste, o Juda, an ko tsiro, kai leske djungeles djal! Ma sa buder pral leskre tchawende an ko tsiro, kai lenge ropaske hi! Ma rake jaake pre-phurdo an ko tsiro, kai jon darenna! Ma dja dren an i wudja lengro forestar an ko tsiro, kai mire menshenge o ropaske hi! Ma dik tele ap lengri bibacht an ko tsiro, kai jon rowenna! Ma tape pal lengro koowa, an ko tsiro, kai lenge jaake djungeles djal! Ma tchip tut pash o drom khatedo tardo, kai i menshe nashenn penge, te dess len mulo! Ma phuke ap kolende, kai pral atchan an ko djungelo tsiro! O diwes well sik, kai well miri choli pral i tsele themma ap kai phub, penell o baro Dewel. Jaake har tu kral, jaake well tuke kerdo. Kowa hoi tu kral, well ap tiro shero pale. Tumer menshe dran Juda, kai djiwenn ap miri berga, tumenge penau: Jaake har pijan tumer dran o khoro miri choljatar, jaake hunte pijenn palle i tsele wawar menshe ap i phub koi dran hako diwes. Jon hunte tchorenn o pipen an pende dren, bis te tchi buder dren hi, un kek lendar buder koi hi. Palle well, har te dans jon gar. Ap i berga Zion djiwenn kolla, kai win lino wan dran o merepen. Un i berga hi pale o baro Debleske kokres. O Jakobeskre tchawe lenn o them pale penge, hoi lenge randedo was. Un i menshe dran i khera Juda un Israel wenn har i jag. Un o kheer Edom hi o phuss, hoi well pre chatchedo, bis te tchi o kherestar Esau pral atchas. Kowa penell o baro Dewel. Un i menshe dran o kheer Juda, kolla kai djiwenn an o them, kai o kham pralstunes hi, jon lenn kol berge dren, kai i Edomarja djiwenn. Un kolla, kai djiwenn kote, kai o kham tele djal, jon lenn o them dren, kai i Filistarja djiwenn. Un kol wawar lenn i themma Efrajim un Samaria penge dren. Un o kheer Benjamin lell o them Gilead dren. Un kolla, kai pandles krik anlo wan dran Israel, jon lenn o them Kanaan dren bis pash o foro Zarpat. Un kolla, kai dran o foro Jerusalem pandles an o foro Sefarad anlo wan, jon lenn kol forja penge, kai an o them Juda kote hi, kai o kham pralstunes tardo hi. Un kolla ap i berga Zion, kai win lino wan dran o pandepen, len hi penepaske pral i Edomarja ap pengre berge. Un o baro Dewel hi o baro rai. O baro Dewel rakras o mursheha Jona, koleskro dad o Amitai his, un penas: “Dja sik an o baro foro, hoi kharell Ninive, un de lakri doosh win gole. Lakro tchilatchepen was glan mande.” Un o Jona stas pre un kamas glan o baro Debleste an o foro Tarsis te nashell, un was tele an o foro Jafo. Un har lo i shiffo hatsas, hoi kamas pash o foro Tarsis te ulerell, das lo lowe koi, un stas dren, te nai ulerell lo lentsa pash o foro Tarsis, un te well lo glan o baro Debleskre jaka buder gar diklo. Kote mukas o baro Dewel i sorelo phurdepen pral o baro pani te well, hoi jaake sorelo his, te kamas ko shiffo khetne te phagell. Un i bari traash was ap kol tsele murshende, kai ap ko shiffo budran. Un jon dan i bari gole hakeno ap peskro debleste. Un jon witsran ko koowa, hoi ap ko shiffo tchiddo his, an o baro pani, te well ko shiffo buder gar jaake pharo. Un o Jona his tele an o shiffo, his koi tchiddo, un sowas soreles. Kote was ko rai pral kau shiffo pash leste un putchas lestar: “Hoi hi kanna tuha? Hoske soweh tu? Ste pre, un khare tiro debles an! Nai well, tiro dewel dikell kamles ap mende, te meras gar!” Un jek rakras o wawareha: “Awenn, mer kamah kashta te witsrell, te djinas nai, dran koneste sawi bibacht ap mende was.” Un har jon kol kashta witsran, sikran le ap o Jona. Kote penan jon ap leste: “Pen menge, koneskri doosh hi kowa, te djal menge jaake tchikles? Hoi hi tiri budi, un kai weh tu? Dran hawo them hal tu, un hawe menshendar weh tu?” Un job penas ap lende: “Me hom i Hebreari un mangau o baro Debles an, ko Dewel pral o bolepen, kowa kai kras o baro pani un ninna o them.” Ninna penas lo lenge, kai job o baro Deblestar krik nashas. Kote trashan kol mursha budeder, un putchan lestar: “Hoske kral tu kowa? Hoi te kras kanna tuha, te well ko baro pani pokones un mukell mendar tele?” Ap ko tsiro was o baro pani diwjes un diwjeder. O Jona penas ap lende: “Lenn man un witsrenn man an o baro pani! Palle well o baro pani pale pokones un mukell tumendar tele. Me djinau: Kowa hi miri doosh, kai kau baro phurdepen pral tumende was.” Ninna har lan kol mursha pengri tseli soor khetne, te anenn le ko shiffo pale ap o them, djas kowa lenge gar. Ko baro pani was diwjeder un diwjeder. Kote dan le ap o baro Debleste gole un penan: “Ach, baro Dewel, ma muk men te tassell dran kau mursheste. Ma muk leskro rat pral mende te well! Tu, baro Dewel, kral, hoi an tire jaka mishto hi.” Un jon lan o Jona un witsran les an o baro pani. Kote was ko baro pani ap jek kopo pokones un his buder gar diwjo. Kote lan i mursha bari traash glan o baro Debleste. Un jon chatchran leske i vieches, te parkrenn le pen pash leste, jaake har jon pen sowel dan. Un o baro Dewel mukas i baro matches te well, te chal lo o Jona pre. Un o Jona his an o per ko baro matchestar triin diwessa un triin ratsja. Un har lo an o matcheskro per his, mangas lo peskro baro Debles an, un penas: Me dom gole ap o baro Debleste an miri traash, un job rakras mantsa. Har kras o merepen peskro mui pre, te chal lo man, kharom tut, un tu shunal mire laba. Tu witsral man dur tele an o baro pani. Sorele panja his trul mande. Tire tsele panja djan pral un tele un phagan pral mande khetne. Un me penom mange, te kameh man buder gar glan tire jaka te dikell, un te dikau buder gar o Debleskro kheer, kai tu khere hal. O pani djas mange bis ap i meen. O telstunepen his trul mande, un o panjeskro khass pandas pes trul miro shero. Me djom tele bis kote kai hadenn pen i berge, bis an o mulengro them, kai o wudar well pandlo pal mande hako tsireske. Tu baro Dewel, miro Dewel, anal man djides win dran o merepen. Har kamas miro djipen an mande tele te merell, wal tu baro Dewel mange an o shero, pash tute was miro mangepen, an tiro kheer, kai tu khere hal. Kolla kai rikrenn pen ap tchitcheskro koowa, rikrenn pen buder gar ap tute. Me kamau man pash tute te parkrell, un anau tuke viechen. Hoi man sowel dom, ko kamau te rikrell. Tu baro Dewel, tserdal man win dran o merepen! Un o baro Dewel rakras ap ko matcho, un ko matcho tchungras o Jona dran peskro mui win ap o them. Un o baro Dewel rakras i duito kopo ap o Jona, un penas: “Dja sik an ko baro foro, hoi kharell Ninive, un de kote wi-gole, hoi me tuke penau!” Kote kras pes o Jona ap o drom un djas an o foro Ninive, jaake har leske o baro Dewel penas. O foro Ninive his jaake baro, te djal jek triin diwessa, te well lo jek rigjatar ap i wawar. Un o Jona djas i tselo diwes dren. Palle das lo gole un penas: “Star-deesh diwessa, palle phagell o foro Ninive khetne.” Un kol tsele menshe an o foro Ninive patsan o Debleske, un mukan win te kharell, kai kek te chal tchomone buder. Un halauter, bare un tikne, riwan gone pral pende, te sikrenn le, te khaitell len lengro tchilatcho djipen. Har o baro rai o forestar Ninive shunas, hoi o Jona rakras, stas lo pre peskro beshepastar, riwas peskri kutch plaashka win, un tchiwas i gono ap peste, un beshas pes an i jagakri tchik. Job mukas win kharell an o tselo foro: “Shunenn, hoi o baro rai un leskre pralstune budepangre tumenge penenn! Kowa hunte well hakenestar kerdo, i menshendar, ninna i viechendar: Kek mensho, kek grumni, witar kek bakro chal un pijell tchomone! Un i vieche wenn gar ap o senlepen anlo! Mukenn len witar kek pani te pijell! Un halauter hunte tchiwenn gone pral pende: i menshe un i vieche. Un hakeno hunte kharell ap o Debleste peskri tseli sorjah. Un hakeno hunte mukell peskro tchilatcho drom un ko tchilatcho koowa, hoi lo kras. Koon djinella? – Kowa, hoi o Dewel kamas te krell, nai khaitell les, un job mukell peskri choli gar pral mende te well, te meras gar halauter.” Har o Dewel dikas, hoi jon kran, har mukan le pengre tchilatche dromma, kote khaitas o Debles koi bibacht, hoi kamas lo pral lende te anell, un job kras les gar. Kowa choiras o Jones un chatchas an leste. Kote rakras lo ap o baro Debleste un penas: “Ach, baro Dewel, kowa hi, hoi penom an ko tsiro, har khere homs. Doleske kamom sik an o them Tarsis krik te nashell. Me djinom, kai tu i latcho Dewel hal, un tut i baro dji hi. Tu weh gar sik chojedo. Un tiro latchepen hi baro. Un koi bibacht, kolah i menshen trad deh, khaitell tut pal kowa. Un kanna, baro Dewel, le miro djipen mandar! Miro merepen hi mange mishto, budeder har te djiwap!” Un o baro Dewel putchas: “Hawo tchatchepen hi tut, te choiress tut jaake?” Un o Jona djas win dran o foro ap koi rig, kai o kham pre djala, un kras peske i dacha dran patria, un beshas pes koi tel, te dell les o kham gar tchurje. Kote atchas lo, te dikell lo, hoi o foreha wella. Un o baro Dewel, maro rai, mukas i bur bare patjentsa dran i phub bares te well kote, kai o Jona beshdo his, te dell les o kham gar tchurje, un te djal leske feteder. Un o Jona his bud bachtelo pral ko bur. O wawar diwes, har o kham pre djal, mukas o Dewel i kirmo te well. Kowa das ko bur tchurje, kai meras lo tele. Un har o kham ap o bolepen tardo his, mukas o baro Dewel i tato phurdepen dran o mulo them te well, un o kham das jaake tchurje ap o Joneskro shero, te nashras lo peskri soor. Un job kamas te merell un penas: “Miro merepen hi mange mishto, budeder har te djiwap!” Un o Dewel penas ap o Jona: “Hawo tchatchepen hi tut, te choiress tut jaake pral ko bur, hoi tele meras?” Un job penas: “Tchatchepah, mange hi jaake tchatcho, te choirap man, te kamau te merell.” Un o baro Dewel penas: “Tut khaitell ko bur, koleske tchi kral, te well lo baro. Leske maral tut gar tele. An jek rat was lo baro un an jek rat meras lo tele! Un man te khaitenn gar kol tsele menshe an o foro Ninive? Kate djiwenn budeder har 120.000 (sheel-te-biish-serja) menshe, kai gar djinenna, hoi latcho un tchilatcho hi, un koi pashel bud vieche!” Kawa hi i lab o baro Deblestar, hoi penas lo ap o Micha dran Moreshet an ko tsiro, kai o Jotam, o Ahas un Hiskija i bare raja pral o them Juda his. An ko tsiro sikras les o baro Dewel, hoi pral Samaria un Jerusalem wella. Shunenn tumer tsele themma! Denn jak, tumer ap i tseli phub! O baro Dewel, maro rai an o bolepen, kamell tumentsa te rakrell pral kowa, hoi kran! Dikenn, o baro Dewel djal win dran peskro kheer, un well tele un djal pral i berge ap kai phub. Tel leskre pire wenn i berge tikno har i momeli, hoi tele chatchell, un perenn tele an i tala, jaake har o pani i berga tele nashell. Kowa halauter well dran o tchilatchepen, hoi o Jakobeskre tchawe kran. O kheer Israel djas peskro Debleskro dromestar tele. Koon anas i Israelitarja jaake dur, te mukan le pengro Debleskro drom? Kowa his o foro Samaria! Koon anas o kheer Juda jaake dur, te mangan le wawar deblen an? Kowa his o foro Jerusalem! Doleske krell o baro Dewel, te well o foro Samaria khetne dino bis ap i telstune barra. Lestar atchell tchi pral har barra. Kolen witsrell lo an i tala. Kote kai o foro tardo his, wenn drakengre ruka an i phub tchiddo. I tsele figure, hoi i menshe an-mangan, wenn an kotja phagedo. Awa, kol chochene debla wenn paash dino. Un kowa, hoi anan i menshe an i khera kol chochene deblendar, well chatchedo. I menshe an Samaria nashan wawar deblenge palla har i lubni i murshenge palla nashell. Jaake lan le kau tselo koowa khetne. Kolla, kai wenn un randenn len win, lenn kau koowa pentsa khere, un anenn les an pengre deblengre khera. Pral kowa halauter hunte dap i bari gole un hunte rowap, me nashau pirkenes un nanges, te sikrap har miro dji rowella. Har i diwjo djuklo dau gole, un rowau har ko tchirklo, hoi kharell straussa. O dukepen o forestar Samaria nai well gar sasto. Koi bibacht well ninna an o them Juda, un taprell o foro Jerusalem, ko foro mire menshendar. Tumer menshe an Juda, penenn kolestar tchi an o them Gat, kai i Filistarja djiwenn! Ma mukenn tumaro ropen kote te shunell! Tchiwenn tumen an i tchik an Bet-Leafra, te sikrenn tumaro djijeskro duk! Tumer, kai djiwenn an o foro Shafir, djan an o pandepen, nanges un an ladj. I menshe an o foro Zaanan djan gar win dran lengro foro. An o foro Bet-Ezel well baro ropen shunlo. Kote hi tumenge kek khatepen. Kolla, kai djiwenn an o foro Marot, rodenn pal jekeste, kai penell lenge latche laba. Sawo well gar. I bibacht o baro Deblestar wella, un hi tardo glan i wudja o forestar Jerusalem. Tumer an o foro Lakish, lenn tumenge graja un tchiwenn len glan i wurdja, un nashenn tumenge! Tumer anan i menshen dran o foro Zion ap o tchilatcho drom! An tumaro foro well sawo tchilatchepen kerdo har an o them Israel. Tumer menshe an o them Juda hunte denn ninna o foro Moreshet-Gat pre. I raja dran Israel patsenn, te well lenge o foro Achsib ap i rig. Jaake well kowa gar. Kau foro well lenge har i brunna, an kolate kek pani hi. Tumer, kai djiwenn an o gab Maresha, me anau koles pral tumende, kai ninna tumaro foro dren lell. Un i bare un an-dikle mursha an Israel nashenn penge, un khatrenn pen pash o foro Adullam. Tu, Juda, muk tuke i balla tele te tchinell, te atchenn tuke kek balla ap o shero. Tire tchawe, kolen tu jaake kameh, wenn pandlo un tutar krik anlo. Hawi bibacht well pral kolende, kai hi tchiddo ap pengro tchiben, un an lengro shero djal tchilatcho koowa trujel, hoi kamenn le te krell. Jaake sik har o kham pre djal, krenn le, hoi le pen glan lan. Len hi i soor, te krenn le, hoi le kamenn. Kamenn le jekeskro kotar phub, randenn le les, un lenn penge khera wawar menshendar, har jon kamenna. Tchilatchi sorjah djan le ap jekeste, un lenn penge leskro kheer un kowa, hoi les peskro dadestar was. Doleske penell o baro Dewel ap lende: Kanna hom me, kai lell pes tchilatcho koowa glan, hoi anau ap tumaro kheer! Well jaake, har te wals i dori trul tumari meen, un tumer nai tserdenn tumaro shero buder gar win, un rikrenn les buder gar pre. Sawo tchilatcho tsiro well pral tumende. An ko tsiro giwenn le i sapaskri gili pral tumende, un krenn tumen palla, har tumer rowenn: “Halauter hi nashedo. Mer ham khetne maredo! Maro them las o Dewel mendar, un das les kolende, kai lan men pandlo.” An ko tsiro, kai lenn o baro Debleskre menshe pengro them pale, lenn tumer kek kotar. Atch! Muk! penenn le. Ma rake sawe laba! Sawi ladj well gar pral mende! Hi o Jakobeskro kheer praassedo? Patseh, o baro Dewel hi sik chojedo? Sau koowa anell lo gar pral mende! Awa, mire laba hi latches ap kolende, kai djan o tchatcho drom! Tumer hadenn pen pral mire menshende! Te djal jek kek darjah ap o drom, tserdenn tumer leske i baja un o gad tele, har lurde, kai wenn dran o kurepen. I djuwjen tradenn tumer dran lengre khera, hoi lenge bud moldo hi. Un ko latcho koowa, hoi man lengre tchawenge hi, lenn tumer lendar krik hako tsireske. Stenn pre, djan tumenge! An kau them nai atchenn tumer gar! Tumer kran les pale-tchiddo. Kate atchell kek bar ap o wawar. Te woms me i mursh, kai nashell o ducho palla, un rakroms o chochepen, un me penoms: “Pijenn bud mool un wawar pipen!” Palle penans tumer mandar: “Hawo latcho rakepaskro hi kau mursh!” Tumer, Jakobeskre tchawe, me anau tumen khetne, – halauteren, kai atchan pral fun o tselo Israel. Anau tumen khetne, har anell i bakrengro peskre bakren an lengro kheer. Jaake har anell lo peskre bud bakren kote, kai le khere hi, jaake anau tumen an tumaro them. Un o them well pherdo tumendar. Lengro pralstuno krell lenge o drom pre un djal glan lende. Jaake phagenn le o foreskre wudja pre un djan win. Un lengro baro rai djal glan lende. Kowa hi o baro Dewel, kai hi lengro pralstuno. Un o Micha penas: Tumer pralstune an o kheer Jakob, tumer raja an o kheer Israel! Shunenn, hoi tumenge penau! Tumer hunte wans kolla, kai djinenn, hoi o tchatchepen hi. Doleske shunell o baro Dewel gar ap tumende ap ko diwes, kai denn tumer gole ap leste. Job sikrell tumende o dumo ko tselo tchilatchepaske, hoi kran. Kawa penell o baro Dewel ap i rakepangre, kai penenn, te well len i lab o baro Deblestar, un kowa hi gar jaake. Jon chochenn i menshen un penenn kolenge, kai denn len chapaske: Halauter well mishto tumentsa! Kolenge, kai denn len tchi te chal, penenn le: I tchilatcho tsiro well pral tumende. Doleske well pral tumende kali rati. Tumer dikenn buder kek dikepen. Kek lab o Deblestar well tumen. O kham djal tele tumenge, un o diwes hi tumenge har i rati. Un i dikepangre hunte ladjenn pen, un i durkepangre wenn sapaske. Kek lab o Deblestar hi pash lende. I ladjatar hunte rikrenn le halauter i diklo glan pengro mui. Man hi i bari soor. O baro Dewel tchiwas peskro ducho an mande. un kras miro dji pherdi soor, te rakrap o tchatchepen win, te penap o Jakobeskre tchawenge pengri doosh, awa, te sikrap i Israelenge kai le o Debleskro dromestar tele djan. Jaake shunenn kowa, tumer pralstune an o kheer Jakob, un tumer raja an o kheer Israel! Tumer, kai stakrenn tumare pirentsa ap o tchatchepen trujel, un penenn fun kowa, hoi tchatcho hi: Kowa hi chochepen. Tumer krenn o Debleskro foro Jerusalem shukar un baro kol lowentsa, hoi anan khetne marepah un chochepah. Tumare tchatchepangre mursha mukenn pen te makell. Tumare rashaja lenn lowe koleske, hoi le i menshenge penenn. Un i lowenge penenn o Debleskre rakepangre, glan-wi, hoi wella. Un tumer penenn: “O baro Dewel hi ap mari rig. Kek bibacht nai well pral mende.” Doleske well o Debleskro foro trujel witsedo har i hachetikri phub. Un an o foro Jerusalem atchell kek bar ap o wawar. Ap i berga, kai o Debleskro kheer tardo hi, wenn diwje burra baro. Kowa lauter well jaake dran tumari doosh. O tsiro wella, kai hi koi berga soreles tardo, kai o baro Debleskro kheer tardo hi. Kai berga hi bareder har i tsele wawar berge. Un pash late wenn i menshe dran i tsele themma. Bud menshe dran wawar themma wenn kai, un penenn: “Awenn, djas pral ap i berga o baro Deblestar, pash ko kheer kolestar, kai o Jakobeskro Dewel hi. Kote sikrell job mende, har te djas ap leskro drom, te djiwas mer jaake har job kamell.” I berga Zion hi koi platsa, kai sikrell job i menshende, hoi lo lendar kamell. Un dran Jerusalem djan sawe menshe win, kai penenn i wawarenge o baro Debleskro lab. Job krell o tchingepen win mank bare natsjone, un rakrell o tchatchepen win pral budende an dur themma. Jon krenn dran lengre chare hachetikre koola, kolentsa witsrenn le i phub trujel. Un dran lengre witsepangre tchurja krenn le tchurja, kolentsa jon i drake tele tchinenn. An ko tsiro hi kek them o wawareha an o kurepen. Kek hunte sikrell len buder, har te kurenn le pen i chareha. Hakeno nai beshell tel peskre drakengre ruka un faigetikre ruka. Un kek krell leske traash. Kawa penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub. Ninna te mangell haki natsjona peskro debles an, mer djiwah kokres maro Debleha – kowa hi o baro Dewel – kanna un hako tsiro. O baro Dewel penell: O tsiro well, kai anau mire menshen pale khetne, jaake har anell i bakrengro peskre bakren pale khere, hoi dukedo hi un krik tradedo wan. Me dom len pengri phagi. Un me krau, te wenn lendar bud menshe. Awa, kolendar, kai krik tradedo his un pale khere anlo wan, well i baro natsjona. Un palle hom me, o baro Dewel, o baro rai pral lende ap i berga Zion hako tsireske. Un tu Jerusalem hal har i turmo, kolestar me garda dau ap mire menshende. Tu weh pale ko sorelo railo foro, hoi hals. An tute djiwell o baro rai. Hoske deh kanna sawi bari gole? Hi kek baro rai pash tute? Un kol mursha, kai sikran tut, hoi te kress, nashan le penge? Hoske hi tut sawe duka har i djuwel, kai lell i ternepen? Awa, tumer an o foro Zion, sawe duka wenn pral tumende. Un tumer denn bari gole, har i romni, kai lell i ternepen. Tumer hunte djan dran o foro, un hunte rikrenn tumen win ap o them pre, un wenn bis pash o foro Babilon anlo. Kote lell tumen o baro Dewel pale win. Job lell tumen win dran i wasta kolendar, kai rikran tumen tele. Kanna shun Jerusalem, lurde dran bud themma krenn pen khetne, te djan le ap tute pre Jon penenn: Nashedo hi kau foro. Dikas, har lo tele djal! Jon djinenn gar, hoi o baro Debles lentsa glan hi. Jon haiwenn gar, te anas lo len kate khetne, har djob, hoi win dino well. Jerusalem, ste pre un de len khetne, penell o baro Dewel. Me krau tut jaake sorelo har i gurum, koles sasterne shinga un sasterne pire hi. Mare len khetne, kol menshen dran bud themma! Un an lengro brawlepen an miro kheer, un halauter hoi len hi, an glan mande! Me hom o rai pral i tseli phub. Kanna, tumer an o dre-pandlo foro, rowenn un tchinenn tumen ratlo! I lurde wan un pandan tumaro foro dren. Un o Israeleskro tchatchepaskro murshes denn le o kashteha an o mui. Tu foro Betlehem an Efrata, kai hal tikno mank i forja an o them Juda, dran tute well mange kowa, kai hi o rai an o them Israel. Glan hako tsiro his job. An i phure diwessa his lo koi. Jek tsiro dell o baro Dewel peskre menshen an i wasta wawar menshendar, bis te well ko diwes, kai anell i djuwel ko tchawes ab i phub. Palle wenn leskre phrala, kai pral atchan, pale an pengro them pash i wawar Israelitarja. Un job, ko newo rai, dell garda ap lende, har i bakrengro garda dell ap peskre bakren. Leskro Dewel bitchras les, un leskri soor well lestar, o baro Deblestar. An ko tsiro djal leskro railepen un leskri soor jaake dur har i phub hi. Un i menshe an leskro them nai djiwenn kek darjah. Un job anell lenge i latcho tsiro. Te wenn i lurde dran o them Assur an maro them, un phagenn an mare khera dren, tchiwah mer sorele pralstunen un rajen pre, te rikrenn le len pale. Pengre charentsa lenn le o them Assur dren – ko them o murshestar Nimrod – un wenn i raja pral lende. Te phagenn i lurde dran o them Assur an maro them dren, un kamenn les dren te lell, palle lell men maro newo rai dran lengre wasta win. Un kolla kai djido atchan o Jakobeskre tchawendar, djiwenn mank wawar menshende an bud themma. Lenge hi le har o pani, hoi mukell o baro Dewel taissarlakro ap o senlepen te perell, un har o brishin, hoi o senlepen sapeno krell. Kek mensho hunte penell lenge, hoi te krenn le. Kolla, kai atchan pral o Jakobeskre menshendar, hi i menshenge an i wawar themma har i lewo mank i wawar viechende an o weesh, har i terno lewo mank i bakre. Job perell pral lende, marell len un dandrell len khetne. Un kek nai rikrell les pale. Israel, hade tiro wast pral halauterende, kai kurenn pen tuha, te atchell kek lendar djido! O baro Dewel penell: An ko tsiro lau tumare grajen krik, un tire wurdja dau khetne. Un tire forja dau paash, un tire tsele sorele khera phagau tele. Un o tselo bengeskro koowa lau tumendar krik, kek drawepangre atchenn pash tumende. Tumare figure, hoi an-mangenn, un tumare pre-tchidde barra dau paash, te mangenn tumer buder gar kowa an, hoi tumare wastentsa kran. Kol kashta, hoi i debletsa Ashera sikrenn, tserdau win dran i phub, un tumare forja krau paash. Un me dau an miri choli dren an i tsele themma ap kai phub, kai shunan gar ap mande. Shunenn, hoi penell o baro Dewel ap o Israel: Ste pre, un an tiro koowa glan! Un muk i bare un tikne berge tiro rakepen te shunell! Shunenn tumer phure berge, ap kolende i phub tardo hi! Denn jak, hoi hunte penell o baro Dewel peskre menshenge. Job rakrell o tchatchepen win pral peskre menshende, un penell i Israelenge, kai kowa, hoi le kran, gar mishto hi. Hoi krom tumenge, mire menshe? Tchiwom i phari budi ap tumende? Penenn les mange! Me hom kowa, kai anas tumen dran o them Egiptia win, kai hans pandle budepangre. Me dom tumen o Mose, o Aron un i Mirjam, te djan le glan tumende. Tumer mire menshe, mukenn tumenge an o shero te well, hoi kamas o Balak – ko baro rai pral o them Moab – tumenge te krell, un hoi penas leske o Bileam, koleskro dad o Beor his! Mukenn tumenge an o shero te well, har djan tumare phure pral wergel o pani Jordan ap lengro drom dran Shittim dureder an Gilgal. Palle haiwenn tumer, hawo bud latchepen tumenge krom. Tumer putchenn: Har te wap glan o baro Debleste? Hoi te anap ko pralstuno Debleske? Har nai mangau les an? Anap leske grumja, hoi jek bersh phuro hi, te wenn le leske maredo un tseles chatchedo? Hi o baro Dewel bachtelo pral bud serja bakre, un deesh serja khore djet? Hunte dap leske miro phureder tchawes, te well miri doosh krik lino un ko tchilatcho koowa, hoi krom? Na-a, o baro Dewel penas menge, hoi latcho hi, un hoi lo mendar kamella: Kowa hi: Rike tut ap o tchatchepen, ab latches ap o wawareste, un dja o tselo djijestar tiro Debleha! Shunenn, hoi dell o baro Dewel gole pral o foro Jerusalem! – Koon gosewo hi, kowa lell leskre laba ap o dji! Shunenn, tumer menshe, kai wenn khetne an o foro! An i khera i tchilatchendar hi brawlepen, hoi kolla chochepah khetne anan. Te bikrenn un ginenn le tchomone, lenn le i piri, hoi tikneder hi har li hunte wals. Sawo koowa hi djungeles glan mande. Lengri waga un kol barra koi pre sikrenn gar o tchatcho pharepen. Sawo koowa nai bistrau me gar. I brawele an o foro lenn i tchorwelen win, un rikrenn len tele. Un tumer halauter an o foro han chochene un rakrenn chochepen. Tumer lan bud doosh ap tumende. Doleske dau tumen tumari phagi, un krau tumaro foro paash. Te chan tumer tchomone, wenn gar tchalo. Un kowa, hoi tumer tumenge ap i rig tchiwenn, nai rikrenn gar. Kowa, hoi tumenge atchas, krau paash an o kurepen. Tumer tchiwenn djob an i phub, un nai anenn kek newo djob dren. Tumer krenn djet dran i djeteskre drake, un nai makenn tumen gar leha dren. Tumer krenn mool, un nai pijenn lat gar. Ko tchilatcho koowa, hoi kol raja, o Omri un o Ahab, tumenge glan kran, kowa kran tumer ninna. Un hoi jon penan, kowa kran tumer ninna. Doleske krau me dran tumaro foro i mulo foro. Un pral tumende, kai kote djiwenn, san i wawar menshe. Bari ladj well pral tumende. Me bibachtelo, mange hi har jekeske, kai bokella, un hatsell kek phabja ap o ruk, un kek drake ap i drakengro ruk. Kol tsele latche phabja un gudle drake hi krik. Kek, kai o Debleskro drom djal, hi buder an kau them. Kek dell mank i menshende, kai an o tchatchepen tardo hi. Jek rodell, har te marell lo o wawares. Un hakeno lell o wawares palla, te taprell lo les. Lengre wasta hi sik, te krenn le tchilatcho koowa. I pralstune un tchatchepangre raja denn kolen o tchatchepen, kai denn len lowe. Kol sorele an o them krenn, hoi le kamenn, chochenn un rissrenn o tchatchepen trujel. I feteder un latcheder lendar denn tchurje har subjengre burra. O diwes well sik, kai tumari phagi well, ko diwes, koles kolla glan-wi dikan, kai dan tumen trad. An ko tsiro well i daar pral tumende, te djinenn buder gar, hoi te krenn. Pats kekeske, kek maleske, witar kekeske, kai djiwell pash tute! De garda hoi rakreh, ninna pash i romjate, kolat kameh. An ko tsiro dikell o tchawo tele ap peskro dadeste, i tchai shunell gar ap peskri date, un o tchaweskri romni krell gar, hoi lakro romeskri dai penell. Un i djungleder menshe hi kolla, kai djiwenn khetne tuha an jek kheer. Me kamau te dikap ap o baro Debleste, un rikrau man ap leste, te well lo ap miri rig. Miro Dewel shunell miri gole. Ma san pral mande, tumer, kai kamenn man tele te rikrell! Ninna te wom ap i phub witsedo, stau me pale pre. Ninna te hom an i kali rat beshdo, hi o baro Dewel miri momeli. Djinau, me mukom o baro Debleskro drom. Doleske was leskri choli ap mande. Me hidjrau lat, bis te lell job miro koowa an leskro wast, un dell man miro tchatchepen. Job sikrell man peskri momeli, te dikap, har latcho job ap mande hi. Kolla, kai rikrenn man tele un putchenn mandar ‘kai hi tiro baro Dewel’, jon hunte dikenn kowa, un hunte ladjenn. Un mire jaka dikenn, har le khetne stakedo wenna, har tchik ap i drom. Tumer an o foro Jerusalem, ko diwes wella, kote well tumaro foro pale pre-tchiddo, un tumaro them well bareder har hi lo kanna. An kol diwessa wenn tumare menshe pash tumende dran o them Assur, un dran i forja an o them Egiptia, awa, dran o tselo them mank o them Egiptia un o baro lengsto pani Eufrat, un jek baro panjestar bis ap o wawar, un dran i berge, hoi dur krik hi. An ko tsiro hi i phub i mulo them dran kowa, hoi i menshe ap late kran. Baro Dewel, de jak ap tire menshende, har i bakrengro jak dell ap peskre bakre! Tu rodal tuke tire menshen win, te wenn le tiro. Jon djiwenn kokres an o weesh. Trul lende hi bud them latcho senlepah. Muk len pale an i themma Bashan un Gilead te djal, te hatsenn le kote latcho senlepen har an o phuro tsiro. Muk men tiri soor te dikell, ko sorelo koowa hoi menge kral, har mare phure dran o them Egiptia djan, te dikenn kolla an i wawar themma, hoi menge kreh, un hunte ladjenn pen an pengri tseli soor. Lenge atchell o rakepen krik, un jon kamenn buder tchi te shunell. Jon hunte tchiwenn pen ap i phub pengre mujentsa an i tchik har i sapa un i kirme. Un trisslepah wenn le win dran pengre sorele khera, un wenn glan tute, maro baro Debleste, bari darjah. Kek Dewel hi har tu, kai lell o tchilatchepen krik, hoi mer kram, un kai bistrell koi doosh, hoi anam ap mende – mer, kai tire menshendar pral atcham. Tu atcheh gar chojedo pral mende hako tsiro, un kreh tiro dji pre menge. Awa, tu kreh tiro dji pale menge pre un stakreh mari doosh tel tire pire. O tselo tchilatchepen, hoi kram, witsreh tu dur an o baro pani. Tu rikreh tiro lab, un mukeh o Jakobeskre tchawen gar. Kolenge, kai wenn pal o Abrahameste, hal tu latcho, jaake har penal kowa mare phurenge an o phuro tsiro, un dal tut sowel koi pre. Kawa hi ko liil, kai tchinlo hi, hoi rakras o baro Dewel pral o foro Ninive. Job sikras kowa peskro rakepaskreste, o Nahum. Kowa was dran ko gab Elkosh. O baro Dewel hi i Dewel, kai kamell, te mangenn i menshe kek wawar debles an har les kokres. Leskri choli well pral kolende, kai hadenn pen pral leste. Kolen, kai kamenn lestar tchi te djinell, dell job i phagi. Un bistrell gar, hoi jon ap leste kran. O baro Dewel well gar sik chojedo. Les hi bari soor, un tchatchepah, hakeneste, kai doosh ap peste anas, dell job peskri phagi. Kote, kai o baro Dewel djal, phurdell i sorelo ducho. Un i wolke hi har koi tchik, hoi leskre pire pre witsrenn. Job tchingrell ap o baro pani, un o pani djal krik. Un kol lengste panja nashenn buder gar. O senlepen an o them Bashan un i ruka ap i berga Karmel merenn tele. Ninna i blume ap i berga Libanon merenn. I bare berge trissenn glan leste, un kol tikne berge perenn khetne. Job te well, palle hadell pes i phub glan leste, un kolla, kai ap late djiwenna, trissenna. Koon nai atchell tardo glan leskri choli? Koon nai atchell djido, te well lo chojedo? Leskri choli chatchell har i jag. Ninna i berge phagenn an kotja glan leste. Kamles hi o baro Dewel. Job prindjrell kolen, kai ap leste dikenna. Jon nai khatrenn pen pash leste an phare tsirja. I baro sorelo panjeha khossell lo o foro krik kolendar, kai hadan pen pral leste. Un an i kali rat tradell lo len. Tumer hadenn tumen pral o baro Debleste. Hoske? Job dell tumen jek dap, te merenn halauter. Koi bibacht well gar i duito kopo. Tumer han tchi har subjengre kashta, hoi tchi-moldo hi, un hoi an i jag witsedo wenn, un pre-chatchenn har truk phuss, te atchell tchi lendar pral. Dran tute, Ninive, was ko mursh, kai hadas pes pral o baro Debleste, un koles tchilatchepen an o shero his. Kawa penell o baro Dewel ap peskre menshende: Ninna te hi kol kurepangre bud un sorelo, kai wenn, te kurenn le pen tumentsa, jon wenn khetne dino un merenna. Tumende dom i phagi – kanna hi doha! Kanna krau me kowa gar buder. Kanna phagau koi soor, hoi i Assirjen pral tumende hi, – koi soor, hoi har ko kasht hi, hoi i grumjat trul peskri meen hi. Un kol shelle, hoi pandenn tumen, tchinau paash. Ap i menshende an o them Assur penell o baro Dewel: Kek tchawe wenn tumen, kai tumare familjengre laba dureder hidjrenn. Dran i khera tumare deblendar witsrau i tsele figure win. Me krau tumenge i grufta, tumaro djipen his tchitcheske. Tumer menshe an Juda, dikenn: Pral i berge well i mursh, kai anell i latcho lab. Job penell: O kurepaskro tsiro hi trujel! Rikrenn pale tumare bare diwessa un awenn bachtelo koi dren! Denn o Debleske kowa, koleske tumen sowel dan. Ko tchilatcho, kai halauter paash das, well buder gar an tumaro them. Job hi buder gar koi. Tumer menshe an o foro Ninive, kurepangre wenna, te krenn le tumaro foro paash. Denn garda ap o foreskri massuri! Rikrenn i dromma an i jak! Lenn i chare an o wast! Anenn tumare tsele lurden khetne! O Israel his har i shukar drakengro them, hoi i randepangre khetne stakran, un lengre drakengre kashta tele dan. Kanna dell o baro Dewel o Jakobeskre tchawende pengro barepen pale pale. Kol lurde wenna, te kurenn le pen tuha, Ninive! I kurepangre hidjrenn lole shilte un lole gada. O saster ap i kurepangre wurdja dikell win har jag. Un i graja nashenn sik. Har diwjes ulerenn i wurdja ap i dromma! Jek hi sikeder har o wawar. Jon dikenn win har jag, un hi sik har koi jag, hoi har i karepen ap o bolepen pre un tele djal. I pralstune lurde wenn khetne gole dino. Jaake sik nashenn le, te perenn le pral pengre pire. Pash o foreskri massuri nashenn le, un tchiwenn pengro sorelo khatepen pre. Kol wudja pash i panja wenn pre kerdo. Un i daar taprell halauteren an o baro rajeskro kheer. Koi rani well pandles krik anlo. Lakre djuwjengre budepangre rowenn har i taube, un denn penge ap pengro betch. Halauter nashenn dran o foro Ninive har pani, hoi dre-pandlo his, win nashell, te well o wudar pre kerdo. Atchenn tardo! Atchenn tardo! denn le gole pal lende. Kek rissrell pes! Tumer lurde, randenn rup, randenn sonakai! O foro hi pherdo brawlepen, pherdo kutch koowa! Khetne stakedo un wi-tchoredo well o foro. Halauteren hi darene djia, lengre herja trissenn i darjatar. Jon djan bango i dukatar, lenge muja hi parno. Hoi was kanna dran o foro Ninive? O foro his har i khatepen, kai o lewo un i lewetsa pengre ternentsa trujel nashan, un kek koi his, kai lenge kote nai daar krals. O lewo randas un tapras jaake bud viechen, te wan leskre tchawe un leskre romja tchalo. Leskro khatepen kras lo pherdo koleha, hoi lo randas un maras. Dik, penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, me djau ap tute, un chatchrau tire kurepangre wurdja. Un o charo marell tire tchawen. Tu aneh buder gar randedo koowa khere. An kek tsiro bitchreh tu buder bitchepangren win, kai penenn i menshende an wawar themma, hoi te krenn le. Har djungeles djal tuke, tu foro, kai jaake bud rat nashas! Tu hal pherdo chochepen un tchoredo brawlepen, un nai mukeh tiro randepen gar. Kowa hi i phagi o foreske Ninive. O foro his har i shukar djuwel, kolat bud mursha hi, un o bengeskro koweha trujel djal, un jaake i menshen an wawar themma ap peste pandas. Dik, penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, kanna dau tut tiri phagi. Me tchakrau tiro ripen pre, hadau les pral tiro shero, te hal win rido tardo glan i menshende an i wawar themma, un hunte ladjess tut glan lende. Me witsrau tchik ap tute un praassau tut, un sikrau halauterenge tiri ladj. Hakeno, kai tut palle dikell, nashell tutar un penell: Ninive hi paash dino! Kekes khaitell ko foro. Kekes hi latche laba ko foreske. Hal tu feteder har ko foro Theben, hoi pash o pani Nil tchiddo his? Ko pani trul ko foro his har i massuri trul leste. Bud bud Egiptarja un lurde dran Etiopia kuran pen kau foreske. Koi pashel wan lurde dran i themma Put un Libia ap lengri rig. Ninna kau foro was dren lino, un leskre menshe pandles anlo an i wawar them. Lengre tchawe wan mulo dino ap hako drom. Pral lengre pralstunende witsran le kashta, koon kones lella. I tsele pralstunen pandan le sasterne shellentsa. Ninna tu, Ninive, weh mato i dukatar un dinelo an o shero. Ninna tu rodeh, kai tut nai khatress kolendar, kai kamenn tut te marell. Tire sorele barrengre khera hi har faige ap i ruk. Well ko ruk trisslemen, perenn kol faige koleske an o mui, kai les trisslell. Jaake sik perell ninna tiro foro an i wasta kolendar, kai kurenn pen leha. Tire kurepangre – har djuwja wan le! I wudja glan tiro them hi dur pre, te nai djan kolla dren, kai kamenn tut te marell. I jag chatchrell kol sorele kashta, kolentsa i bare wudja pandle hi. Hidjenn tumenge pani khetne ko tsireske, kai tchiwenn pen i lurde trul tumaro foro tardo, un tumer jaake dren pandlo han. Dikenn pal tumare massurja, krenn len sorleder! Stakrenn koi tchik, kolatar tumer barra chatchenn! Krenn sorele barra! Ninna te krenn kowa lauter, well i jag un chal tumen, un i lurde pengre charentsa marenn tumen. Ninna te han tumer jaake bud har stepangre, tumendar atchell gar budeder pral har i hachetikri phubjatar, kai chan i stepangre o djob pre. Tumen hi budeder parepangre har momlia ap o bolepen! Sik hi le krik – har i stepaskro win well dran peskro jaro – un sik hi lo krik! Tumare raja hi har sawe stepangre, tumare pralstune har bud sawe stepangre, kai beshenn pen khetne ap i massuri ap i shila diwes. Un har o kham palle pre djal, hi le pale krik, Kek djinell, kai le hi. Tu, o baro rai pral o them Assur, djiness, i pralstune pral tiro them sowenn hako tsireske, un tire sorele mursha stenn buder gar pre. I menshe an tiro them hi kate te kote tradedo ap i berge. Un kek dell len khetne gole. Tchi hi, hoi tiro dukepen sasto nai krell! Ko dukepen, hoi tu lal, ap koleste hunte meress. Lauter kolla, kai tutar shunenn, denn i wasta pral o shero khetne. Kek hi koi, ap koleste gar pale te pale tchilatcho hals. Kawa hi kowa, hoi mukas o Dewel peskro rakepaskres, o Habakuk, te dikell. Baro Dewel, har rah hunte dap gole, un tu kameh man gar te shunell? Har rah hunte dap gole glan tute: “Dik, hawo tchilatchepen hi kate!” Un tu kameh menge gar ap i rig te well? Hoske mukeh tu man sawo tchilatchepen te dikell? Hoske dikeh tu, har i menshe dukedo wenna, un kreh tchi? Kai dikau, dikau tchorepen un djungelo koowa, kurepen un tchingepen. O tchatchepen nashrell peskri soor, un well buder gar win rakedo. Kowa hoi i tchatchepangre mursha penenn, dell i tchilatchenge tchatcho un gar i latchenge. Jaake well dran o tchatchepen chochepen. [O Dewel penell:] Dikenn tumen trujel pash i menshende an wawar themma! Tumer krenn bare jaka, hoi dikenna! Me krau tchomone an tumare tsirja, hoi tumer gar patsenna, te wals tumenge kowa penlo. Me krau te wenn i Babilonarja soreles, kol tchilatche un sik kurepangre. Pral i tseli phub wenn le, de lenn le penge wawar themma dren hoi gar lengro his. Daar un traash krenn le. Jon krenn penge pengro tchatchepen, un krenn jaake har jon kamenn. Lengre graja hi sikeder har i bare diwje margodje. Un jon dandrenn sikeder har i diwje djukle an i rati. Lengre bud lurde wenna dran i dur them, un klissenna jaake sik har i adlari tele djal, te taprell lo i vieches. Jon wenna halauter, te kurenn le pen bari un tchilatchi sorjah. Kek lendar dikell pale. Jon lenn jaake bud pandle, te nai penell kek, kitse jon hi. Jon sanenn pral i bare rajende un pralstunende an wawar themma. Kol tsele forja, kai sorele massurja trul lende tardo hi, hi lenge har tchitcheske; jon tchiwenn tchik pre glan i massurja, un djan pral wergel, un lenn kol forja dren. Palle djan le dureder jaake sik har i sorelo phurdepen, un nashrenn kek tsiro; dran pengri soor krenn jon pengro dewel. [Me penom:] Tu, miro baro Dewel, hal kokres o tchatcho Dewel, un hal hako tsireske koi! Muk men gar te merell! Baro Dewel, pash tute khatrah men, tu dal len gole, te denn le menge i phagi, awa, tu bitchral len, te denn le men dawa. Tire jaka hi jaake djudjo, te nai dikeh kek tchilatchepen. Tu nai dikeh gar har i menshe dukedo wenna. Hoske kreh tu tchi, te dikeh kol chochene phukepangren, un peneh kek lab, te chal o tchilatcho koles pre, kai hi latcheder un tchatcheder har job? Tu kral, te djan le i menshentsa trujel, har te wans le matche an o baro pani, un kirme, kolen kek rai hi, kolen jon win tserdenn pengre ranjentsa un pengre matchengre gonentsa, un khetne tchiwenn an pengre netse. Palle sal lengro dji, un jon denn gole i bachtjatar. Lengre matchengre gone un lengre netse hi lenge har debla. Lenge chatchrenn le viechen un sungepaskro koowa, te parkrenn len pen, kai jon lenge jaake bud brawlepen un latcho chapen anan. Mukeh tu len pale te pale wawar themma dren te lell? Kameh tu, te marenn le kol tsele menshen koi, un sikrenn lenge kek kamlepen? Kate hom tardo ap miro turmo, un dau garda, te dikap, hoi job mantsa rakrell, un hawe laba job mange pale penell, ap kowa, hoi me leske halauter glan rikrom. O baro Dewel rakras mantsa pale un penas: Tchin pre, hoi tuke sikrau! Tchin les shukar pre ap i tafla, te nai drawerell les hakeno, kai kote djal un kowa dikell. Ko tsiro hi kanna gar koi, te well kowa jaake, hoi sikrom tuke. Kowa well tchatcho ap peskro tsiro. Tu nai djineh tchatchepah, kai kowa jaake wella. An kal laba hi kek chochepen. Ninna te well kowa gar jaake sik, de jak, te well kowa. Hi tchatcho, hoi penau: Kowa wella un atchell gar krik. Kawa hi, hoi hunte tchiness pre: Kones i pre-phurdo un i chocheno dji hi, kowa nashrell peskro djipen. Koon an o tchatchepen tardo hi, kowa djiwell dran peskro patsepen ap mande. O brawlepen chochell o menshes. O pre-phurdo mensho atchella gar, ninna te krell lo peskro mui dur pre, har ko mulengro them, hoi well gar tchalo, ninna te lell lo jek them pal o wawar peske dren. O diwes well, kai giwenn kolla lauter i sapaskri gili pral koleste, kai rikras len tele, un rakrenn laba, kolentsa jon pral leste san. Jon penenna: Djungeles djal tuke, kai leh tuke, hoi gar tiro hi! Har rah kameh jaake dureder te krell, un brawelo te well ko koweha, hoi kolla hunte denn tut, kolen sijaan pash tute hi? Sik stenn kolla pre, kai kamenn tutar lowe. Jon djangrenn pre, kai tuke daar krenn, un tut tchorenn jon win. Tu tchoral i menshen an bud themma win. Tu maral bud lendar, kral lengro them un lengre forja paash, un djal sorjah ap halauterende, kai kote djiwenn. Doleske tchorenn tut kanna kolla win, kai djido atchan. Djungeles djal tuke, kai tu chochepah tiro brawlepen khetne aneh! Ap tiro kheer well bibacht. Pral ap i berga kral tu tiro kheer, te nai well kek bibacht pral tute! An tiro dji his, te maress i menshen an bud themma. Kowa hoi tuke glan lal, anell i ladj pral tiro kheer, un tu weh maredo. Ninna i barra an o kheer denn gole, un i kashta, hoi hidjrenn i dacha, penenn lenge o lab pale pale. Djungeles djal tuke, kai kral i foro o rateha, un tchiwal les pre o marepah! O baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, krell, te well jaake: Ko tselo koowa, kai budran pen i menshe dran wawar themma temerl, kowa well i jagatar tele chatchedo. Un koleske kol menshe pen tele maran, his tchitcheske. Jaake har o baro pani pherdo pani hi, well i tseli phub pherde menshe, kai djinenn, har railo o baro Dewel hi. Djungeles djal tuke, kai mukeh i wawaren tiro khoro pherdi choli te pijell, un kreh len mato, te dikess len nango! Tu anal ladj ap tute un kek sharepen. O baro Dewel dell tut dran leskro khoro pherdi peskri choli te pijell. Kanna pi, bis te nai rikreh tut buder gar ap tire pire! Palle well i ladj pral tute, un tiro railepen hi gar buder. Tu dal i ruka ap i berga Libanon tele. Tu maral i viechen, kai kote djiwan. Lengri daar well kanna tiri daar. Tu maral bud menshen, kral lengro them un lengre forja paash, un djal sorjah ap halauterende, kai kote djiwenn. Ko tchilatchepen, hoi kral, well kanna pale ap tiro shero. Hoi well tuke palle ap i rig? I figura dran kasht un saster, hoi i mursh peskre wastentsa kras? Kowa hi chochepen! Har nai patsell jek ap i dewel, hoi nai rakrell gar, un koles job peskre wastentsa kras? Djungeles djal koleske, kai penell ap i kotar kasht: “Ste pre!”, un penell ap ko mulo bar: “Ab djido!” Har nai penell i mulo dewel tuke, hoi te kress? Ninna te hi rup un sonakai pral leste maklo, hi kek ducho an leste. O baro Dewel hi an peskro kheer, kai job djiwell. Ma rakrenn tchi glan leste, tumer menshe ap i tseli phub! Kawa hi ko mangepen, hoi o Debleskro rakepaskro, o Habakuk, o Deblestar mangas. Baro Dewel, me shunom, hoi tu lauter kral, Har baro hal tu, baro Dewel! Kre sawo koowa pale an maro tsiro, sawo baro koowa, muk les men ninna te dikell an maro tsiro! An tiri choli biste gar tiro kamlepen! O Dewel well dran o them Teman, dran kol berge, hoi kharenn Paran. O bolepen hi pherdo leskro railepen. Un ap i tseli phub sharenn les i menshe. Leskro shukapen hi har o kham, hoi pre djal. Har khameskri momeli djal dran leskre wasta win. Kote dren hi leskri soor khatedo. I djungelo nasslepen djal glan leste. Un pal leste well wawar i nasslepen, hoi chal i menshen pre. Tchiwell job peskro piro ap i phub, palle trissell li. Lell job i wawar themma an o jak, trashenn i tsele menshe. Kol bare phure berge phagenn an kotja, un kol tikne phure berge perenn khetne, te nashell job – har an o phuro tsiro – pral i phub. Me dikom, har daran kol menshe, kai djiwenn an plachtene khera an o them Kushan, un har trissan i menshe an o them Midian. Baro Dewel, his tut i choli ap i sorele panja? Wal tu chojedo pral o baro pani, har klissal tu win tire grajentsa, un tire kurepangre wurdja sorleder his har hake wawar? Tu lal tiro bogo win, un lal tire faile dran lengri possita. Tu phagal i phub pre, un lengste panja nashan win. I berge dikan tut un trissan. Sorelo brishin peras tele dran o bolepen. O baro pani das bari gole. O kham bistras te djal lo pre. Un o tchon atchas tardo, har dal tire faile karje. Tiri sasterno witsepaskro tchuri was diklo har i jag. I choljah stakral tu ap i phub, an tiri choli dal tu i menshen an wawar themma. Tu djal win, te wess ap i rig tire menshenge, un o rajeske, koles tu win rodal. I dacha ap o kheer o tchilatchestar dal tu khetne. Un leskro kheer rissral trujel bis ap i telstune barra. Tu dal leskre faile an leskro shero. Leskre tsele lurde nashan penge kate te kote. An pengro pre-phurdepen kaman le men krik te tradell. Kolen kai kek soor hi, kaman le pre te chal an pengro khatepen. Tu stakral ap o baro pani tire grajentsa, un o pani hadas pes sorjah. Har sikras man o Dewel kowa lauter, trissom me. Har shunom leskro rakepen, trissas miro mui. I traash djas mange an i kokale, un nashte homs buder gar ap mire herja tardo. Me kamau ap ko diwes te dikell, kai well koi bibacht pral kol menshende, kai djan ap mende pre. O faigetikro ruk hi gomme gar senelo, un ap i drakengre ruka hi kek drake. O djeteskro ruk hidjrell kek djeteskre drake. un ap i hachetikri phub well kek djob baro. Kek bakre hi win, un kek grumja hi tarde an i stanja. Miro dji hi bachtelo pral o baro Debleste, Miro dji giwell un djinell: Miro Dewel lell man win dran o merepen. O baro Dewel krell man soreles. Job krell mire pire har i pire o tserfestar, te nai stap pral i berge un perau gar. Pash kai gili well bashedo ap dorjengre bashepangre. Har o Josia, koleskro dad o Amon hi, o baro rai pral o them Juda his, an ko tsiro rakras o baro Dewel ap o Zefanja. Koleskro dad his o Kushi. Koleskro dad his o Gedalja. Koleskro dad his o Amarja. Koleskro dad o Hiskija. Kawa hi ko lab, hoi o baro Dewel penas: Me mukau halauter, hoi ap i phub djido hi, te merell: i menshen, i viechen, i tchirklen un i matche. Me lau i tchilatchen krik i phubjatar, un khetne lentsa lauter, hoi kras, te peran le mandar tele. Awa, kek mensho atchell djido ap kai phub. Kowa penell o baro Dewel. Me hadau miro wast pral o them Juda, un pral halauterende, kai an o foro Jerusalem djiwenn, te dap len lengri phagi. Un krau lauter paash, hoi kote o chocheno deblestar Baal pral atchas. Ninna leskre rashaja wenn bistedo, un kol wawar rashaja, kai mukan o baro Debles. Me marau lauteren, kai pral ap pengre khera i bolepangre momlia an-mangenn. Ninna kolen marau, kai witsrenn pen tele glan mande, un denn pen sowel ap mande, un ap i wawar rig denn le pen sowel ap ko mulo debleste, kai kharell Milkom. Marau ninna kolen, kai perenn mandar tele, un kolen, kai putchenn gar pal mande, un kamenn tchi mandar te djinell. Ma rakrenn tchi, te wenn glan o baro Debleste, maro rajeste! Ko diwes well sik, kai well o baro Debleskri choli pral i menshende. Kau diwes hi har i marepaskro diwes, kai viechen maredo wenn o Debleske un i chapen kerdo well. O baro Dewel kras ko chapen un das menshen khetne gole, te wenn le pash o chapen. O baro Dewel penell: Ap ko marepaskro diwes, dau me i pralstunen un o baro rajeskre tchawen pengri phagi, ninna halauter kolen, kai mangenn wawar deblen an. Ninna dau kolen i phagi, kai stenn an o wudar dren, te stakrenn le gar ap o kasht tel o wudar. Ninna kolen dau i phagi, kai anenn an pengro rajeskro kheer sawo koowa, hoi lan le chochepah un tchorepah. Ap ko diwes well i bari gole shunlo, hoi well kotar, kai o Matchengro Wudar hi. Un i ropen well shunlo, hoi well dran o Newo Foro. Un i kurepaskri gole well i tikne bergendar. Kowa penell o baro Dewel. Rowenn, tumer parepangre, kai djiwenn an o telstuno kotar o forestar! Kol tsele bikepangre, kai kote pengre lowe krenn, hunte merenna. An ko tsiro wella jaake, kai lau i momeli un rodau an o foro Jerusalem lauter kolen, kai djiwenn i shukar djipen un djinenn kek daar, un kai penenn an pengre djia: O baro Dewel krell menge tchi, kek latchepen, witar kek tchilatchepen. Lengro brawlepen well randedo, un lengre khera khetne dino. Jon krenn penge khera un djiwenn gar koi dren, un tchiwenn drakengre ruka an i phub, un pijenn kek mool kolendar. O baro diwes o baro Deblestar hi gar dur, sik well lo un hi glan o wudar tardo. Kowa hi sau tchilatcho diwes! Shunenn, har ninna i sorele bari gole denna! Kau diwes hi i diwes, kai o Debleskri choli pral i menshende well, i diwes pherdi daar un traash, i diwes, kai lauter paash dino un tele phagedo well, i diwes, kai tamlo well, un kali rati well, i diwes, kai kale wolke i phub tchakrenna, i diwes, kai i kurepaskri gole shunlo well, un an i phurdepangre phurdedo well, te djan i lurde an o kurepen, un phagenn tele kol sorele forja un bare massurja. I menshe kran tchilatchepen ap mande. Doleske krau len darenes, te nashenn le trujel har korele menshe. Lengro rat te nashell ap i phub har tchik, hoi krik witsedo well. Un lengre buke wenn krik witsedo har te wans le ful. Lengro rup un sonakai nai lell len gar win dran koi bibacht ap ko diwes, kai o baro Debleskri choli pral lende wella. Leskri bari choli well har i jag pral o tselo them un krell halauter paash. Sik well o merepen pral halauter, kai kote djiwenn. Tumer menshe, kai kamenn pen gar te ladjell! Dikenn dren, hoi kran! Un awenn pale pash o baro Debleste, glan ko diwes, kai well kowa, hoi job peske glan las, un tumer krik phurdedo wenn har o djobengri tchik, hoi i ducho krik phurdell; awa, glan ko diwes, kai well koi soreli choli o baro Deblestar pral tumende, un job i phagi pral tumende win rakrell! Tumer wawar, kai kran tumen gar bares un rikrenn o Debleskro tchatchepen, tumenge penau: Rodenn o baro Debles! Krenn, hoi glan leste tchatcho hi! Rikrenn tumen gar baro! Nai well, te rikrell lo peskro wast pral tumende, ap ko diwes, kai leskri choli pral i menshende well. O foro Gaza well muklo, un o foro Ashkelon well paash dino. I menshe an o foro Ashdod wenn mashkral ap o diwes dran o foro tradedo. Ninna kolla an o foro Ekron wenn dran lengro foro win tradedo. Djungeles djal kolenge, kai pash o baro pani djiwenn, kol menshenge, kai kharenna Kretarja! O baro Dewel mukell tumenge te penell: Tu them Kanaan, them, kai djiwenn i Filistarja, me kamau tut te marell. Kek tumendar, kai kote djiwell, atchell djido. Ko them pash o baro pani well i them, kai i bakre anlo wenn, te chan le kote pengro senlepen. Un i bakrenge djan kote trujel, un anenn pengre bakre un busja pash o pani. Kau kotar them pash o baro pani well kolende dino, kai atchan djido dran o kheer Juda. Jon mukenn pengre bakre kote te chal. Un rati sowenn le an kol khera an o foro Ashkelon. Awa, lengro baro Dewel krell peskro dji lenge pre, un anell len dran lengro pandepen pale win. Me shunom, har praassan i menshe an i themma Moab un Ammon, mire menshen, un san pral lende, un kran pen bares un penan, te lenn le penge lengro them. Me, o baro Dewel, kai hom o rai pral o bolepen un i phub un o Israeleskro Dewel, me dau man sowel pash miro djipen: Ko diwes wella, kai djal kol themenge Moab un Ammon har i forjenge Sodom un Gomorra. Hako tsireske wenn kal themma i mulo them, kai loneskre grube hi, un diwjo senlepen bares wella. Kolla, kai mire menshendar djido atchan, jon randenn len win, un lenn penge ninna lengro them. Jaake lenn i menshe an i themma Moab un Ammon pengri phagi. Jon his pre-phurdo un praassan i menshen o baro Deblestar, kai hi o rai pral o bolepen un i phub, un hadan pen pral lende. Kanna krell o baro Dewel lenge bari daar, te krell lo i chochene deblen ap i tseli phub paash. Un an hake themma witsrenn pen i menshe glan leste tele, hakeno an peskro them. Ninna pral tumende an o them Etiopia, bitchrau lurden, kai marenn tumen o chareha. Un o baro Dewel hadell peskro wast ap koi rig, kai norden hi, te krell lo o them Assur paash. Un o forestar Ninive atchell tchi har paash-dine khera. O foro well har i mulo them, kai buder kek menshe djiwenna. Bud vieche djiwenn koi dren, ninna diwje vieche hi kote khere. Ratsjakre tchirkle djiwenn mank i tele phagede turme. O muleskro tchirklo dell gole dran i wochni. Un o korako dell gole glan o wudar. Ko shukar kasht i kherendar hi tele phagedo. Jaake djala ko foreske, hoi hi jaake pre-phurdo, un koleskre menshe patsenn, te djal lenge kek tchilatchepen, un an pengro dji penenn: “Dell kek foro har maro foro!” Har muklo well ko foro! Diwje vieche djiwenna koi! Hakeno, kai nashell koi trujel, sal pral leste, un dell peskre wasta pral o shero khetne. Djungeles djal ko foreske, kai hadas pes pral o baro Debleste, ko foreske, an koleste tchilatchepen un marepen hi! Te dell jek kol menshen kote trad, shunenn le gar, un mukenn penge tchi te penell. Ap o baro Debleste rikran le pen gar, pengro Deblestar kamenn le tchi te djinell. Lengre pralstune hi har lewe, kai denn i bari gole. Lengre tchatchepangre mursha hi har diwje djukle an i rati, kai chan lauter, hoi maran le, un mukenn tchi pral o wawar diweske. Lengre dikepangre krenn, har te well tchi, un hi pherdo chochepen. Lengre rashaja krenn sawo koowa, hoi krell o Debleskro kheer pale-tchiddo, un penenn o Debleskro lab gar tchatches dureder. Kowa lauter krenn le, ninna te djiwell o baro Dewel mank lende. Job krell kek tchilatchepen. Un leskro tchatchepen atchell soreles tardo. Jaake har hako diwes o kham pre djal, jaake sikrell lo hako diwes, har te djiwenn le an o tchatchepen. Kol tchilatche menshe krenn pale te pale djungelo koowa, un ladjenn gar. O baro Dewel penell: Me krom, te hi tsele natsjone buder gar koi. Lengre forja hi paash. Lengre sorele khera hi tele phagedo, Kek menshe djiwenn buder koi. Ap i dromma djal buder kek mensho. Halauter hi krik. Me penom mange: Te dikenn mire menshe kowa lauter, dikenn le pre ap mande, un mukenn penge mandar tchomone te penell! Palle wals lengro foro gar paash kerdo! Un tchi wals pral lende, hoi me penom, kai kamau te krell. Kanna was wawartchandes: Lauter tchilatchepen krenn le un mukenn gar tele. Doleske djinenn, penell o baro Dewel, ko diwes well, kai wau me, un rakrau o tchatchepen win pral i phub. Me lom mange glan, te anap i menshen khetne dran wawar themma ap i phub, te tchorap miri choli pral lende win. Awa, miri soreli choli, hoi chatchell har i jag, well pral i tseli phub un chal lat pre. Pal kowa dau i menshen an i wawar themma djudje muja, te kharenn le halauter o baro Debleskro lab an, un mangenn les khetne an. Ninna dran o dur them Etiopia wenn mire menshe, kai kate te kote tradedo wan, te mangenn le man an, un anenn mange kutch koowa. An ko tsiro hunte ladjenn tumer Israelitarja tumen buder gar doleske kai tumen pral mande hadan, un jaake bud tchilatchepen kran. Me lau kol pre-phurden, kai rikran jaake bud pendar, mashkral dran tumende krik. Ap miri berga, kai me djiwau, dell buder kekes, kai krell pes bares. Kokres tchorwele menshen, un sawen, kai rikrenn gar bud pendar, mukau djido an tiro them. Kolla patsenn pengro tselo djijeha ap o baro Debleste. Un kol pral-mukle menshe an o them Israel krenn kek tchilatchepen, un chochenn gar, un rakrenn gar dui tchipjentsa. Lenge djal mishto, un jon djiwenn kote kek darjah. Awenn bachteles, tumer Israelitarja! Denn gole i bachtjatar, tumer ap i berga Zion! Giwenn un khelenn o tselo djijestar, tumer an o foro Jerusalem! O baro Dewel las tumari phagi tumendar krik, un tradas kolen krik, kai rikran tumen tele. O baro Dewel hi o baro rai pral Israel, un hi pash tumende. Tumer hunte trashenn buder kek bibacht. An ko tsiro well penlo ap i menshende an o foro Jerusalem: Ma trashenn tumen, tumer an Jerusalem! Ma mukenn tumare wasta tele te perell! Tumaro baro Dewel hi pash tumende, job hi sorelo un hi ap tumari rig. Leskro dji giwell pral tumende, un job hi tumenge latcho. Tumari doosh lell lo tumendar krik an peskro baro kamlepen, un job dell gole i bachtjatar pral tumende, har ap i baro diwes, kai giwenn le i bachtjatar. Me lau i bibacht tumendar krik, penell o baro Dewel. Tumer hunte hidjrenn buder kek ladj ap tumende. O tsiro wella, kai dau i phagi halauterenge, kai tumen tele rikran, un wau kolenge tumendar ap i rig, kai dukedo hi. Un anau kolen khere, kai win tradedo wan. Un krau, te wenn le sharedo un hadedo an i tsele themma, kai i menshe rikrenn kanna tchi lendar. An ko tsiro anau tumen khere. un anau tumen khetne. An ko tsiro dikenn tumer: Me krau, te well tumenge pale lauter mishto. Me krau tumen bares un an-dikles an i tsele themma ap kai phub. Kowa penell o baro Dewel. An o duito bersh, har o Darius o baro rai his, ap o ersto diwes an o shobto tchon, penas o baro Dewel laba ap peskro rakepaskro, o Haggai, te penell job kal laba dureder ap o Serubbabel, koleskro dad o Shealtijel his, un ap o Jeshua, koleskro dad o Jozadak his. O Serubbabel his o pralstuno pral o them Juda, un o Jeshua his o baro rashai. O Haggai penas: Kowa penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub: Kal menshe penenn: O tsiro hi gomme gar kai, te budras ap o kheer maro baro Deblestar. Koi pre penell o baro Dewel: Hi ko tsiro kai, te beshenn tumer an shukar kerde khera, un miro kheer hi paash dino un tchiddo an kotja? Doleske penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub: Denn garda har tumenge djala: Tumer budrenna ap tumari phub, un anenn gar bud dren. Tumer chan un wenn gar tchalo; tumer pijenn un tumari trush atchella; tumer riwenn tumen latches an, un tumenge well gar tates. Un kones lowe hi, kowa tchiwell len an i possita, kai i cheb dren hi. Kawa penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub: Haiwenn, hoske tumenge jaake djala! Djan ap i berge un lenn kasht, un krenn miro kheer shukar! Kowa hi mange mishto, un jaake wau sharedo, penell o baro Dewel. Tumer kamenn bud, un gar bud hi, hoi lenn tumer. Un te kamenn kowa khere te anell, lau les tumendar. Hoske kowa? penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub. Miro kheer hi paash dino un tchiddo an kotja. Un hakeno tumendar dikell kokres ap peskro kheer. Doleske well dran o bolepen kek pani, un dran i phub well kek senlepen. Doleske penom, te well kek brishin pral tumaro them, pral i berge, pral o them, kai o djob, i drake un i djeteskre ruka bares wenna, un pral halauter, hoi dran i phub well, ninna pral i menshende un i viechende. Kowa, hoi tumare wastentsa krenn, djal tumenge buder gar mishto. Un o pralstuno, o Serubbabel, koleskro dad o Shealtijel his, un o baro rashai, o Jeshua, koleskro dad o Jozadak his, kolla shunan kol laba. Ninna shunan len kol tsele menshe, kai his gar pandles krik anlo. Kol laba penas lenge o Debleskro rakepaskro, o Haggai, koles lengro baro Dewel pash lende bitchras. Un i menshe lan kol laba an o dji, un trashan o baro Deblestar. Kote penas o Debleskro rakepaskro, o Haggai, koles o baro Dewel bitchras, te anell lo kol laba o baro Deblestar i menshenge an o tselo them: ‘Me hom tumentsa’, penell o baro Dewel. Un o baro Dewel tchiwas lenge an o dji, te budrenn le ap o baro Debleskro kheer. Un jaake was o Serubbabel, ko pralstuno pral o them Juda, koleskro dad o Shealtijel his, un o Jeshua, ko rashai, koleskro dad o Jozadak his, un kol tsele menshe, kai gar pandles krik anlo wan, te budrenn le ap o kheer o baro Deblestar, ko rajestar pral o bolepen un i phub. Kowa his ap o 24. (biish-te-starto) diwes an o shobto tchon an o duito bersh, har o Darius o baro rai his. Ap o 21. (biish-te-jekto) diwes an o eftato tchon penas o baro Dewel ap peskro rakepaskro, o Haggai: Pen ap o Serubbabel, ko pralstuneste pral o them Juda, koleskro dad o Shealtijel hi, un ap o baro rashajeste, o Jeshua, koleskro dad o Jozadak hi, un ap i tsele menshende, kai pral atchan an o them: Koon tumendar hi gomme koi, kai dikas kau kheer, har lo an peskro shukester tsiro win dikas? Un har dikenn les tumer kanna? Hi tchi leskro shukapen pral! Kanna penell tumenge o baro Dewel: Awenn soreles, tu, Serubbabel, un tu Jeshua, un tumer halauter, un budrenn! Me hom tumentsa, penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub. Me dom tumen miro lab, har tserdan win dran o them Egiptia. Me atchau pash tumende. Ma darenn! Doleske penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub: An i tikno tsiro krau me, te trissenn o bolepen un i phub, o baro pani un o truk them. Awa, i menshenge an i tsele themma lau i soor krik. Un lengro kutch koowa well kate anlo, un me krau miro kheer pherdo railepen. Ko penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub. Ko tselo rup, miro hi lo, ko tselo sonakai – halauter hi miro, penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub. Kau kheer te well shukeder har miro ersto kheer his. Un me kamau tumen bacht te dell an kau foro, penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub. Ap o 24. (biish-te-starto) diwes an o enjato tchon an o duito bersh, har o Darius o baro rai his, penas o baro Dewel ap peskro rakepaskro, o Haggai: Kowa penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub: Putch i rashajen, hoi jon penenn an kau koowa: “Te hidjrals jek an peskro ripen mass, hoi o Debleske hi, un taprals kau ripeha maro an, keredo chapen, mool, un djet, wals ko koowa palle ninna o Debleske?” Un i rashaja rakran pale pale, un penan “Na-a.” O Haggai putchas pale: “Te taprals jek i mules an un wals jaake pale-tchiddo, un palle taprals lo o chapen an, wals ko chapen ninna pale-tchiddo?” “Awa”, penan i rashaja, “ko chapen wals pale-tchiddo.” Koi penas o Haggai: Jaake hi ninna kal menshentsa an kau them. An mire jaka hi le pale-tchidde. Un lauter, hoi krenn le pengre wastentsa, hi pale-tchiddo, ninna ko koowa, hoi le mange anenn. Un kanna denn garda, har djal tumenge kau diwes, un an ko tsiro, hoi wella! Glan kau diwes kai tchiwan tumer jek bar ap o wawar ap o baro Debleskro kheer, his jaake: Te was jek tumendar kote, kai i djob tchiddo hi, un kamas dui-sheel kilogramme te lell, hatsas job gar budeder har jek sheel kilogramme. Te was jek tumendar kote, kai i mool garedo well, un kamas sheel litarja te lell, hatsas lo gar budeder har star-deesh litarja. Me rikrom o brishin pale, tumaro djob meras tele, brishineskre barra mukom ap tumari hachetikri phub te perell. Pal ko tselo koowa wan tumer gar pale pash mande, un mangan tumen gar tele pash mande. Kau diwes hi o 24. (biish-te-starto) diwes an o enjato tchon. Kau diwes tchiwan tumer i telstune barra miro khereske jek ap o wawar. Kanna denn garda, har tumenge kau diwesseha djala! An tumare djobengre khera atchell doha djob. I drakengre ruka hidjrenn pale drake, i faigetikre ruka hidjrenn faige, i granatikre phabjengre ruka hidjrenn phabja, un i djeteskre ruka hidjrenn djeteskre drake. Kau diwesseha tchiwau miri bacht un miri soor ap tumaro them. Ap o 24. (biish-te-starto) diwes an ko tchon rakras o baro Dewel i duito kopo ap o Haggai: Pen ap o Serubbabel, ko pralstuneste pral o them Juda: Me krau, te trissell o bolepen un i phub. Un me witsrau i beshepangre kol themengre rajendar trujel un lau lengri soor krik. Lengre kurepangre wurdja witsrau trujel khetne kolentsa, kai koi pre beshenna. I graja un i klissepangre merenna. Jek dell o wawares mulo. O baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub penell: Ap ko diwes dau me tut, Serubbabel, miro tchatcho wast. Tu hal miro bitchepaskro. Tu hal mange jaake kutch har i gustri, koleha miro lab ap i liil tchiwau. Tut rodom win, te budress mange. Kowa penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub. An o ochtato tchon an o duito bersh, har o Darius o baro rai his, rakras o baro Dewel ap peskro rakepaskro, o Sacharja. Koleskro dad his o Berechja, un koleskro dad his o Iddo. O baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, penas leske, te penell lo i menshenge Israel: Me, o baro Dewel, homs chojedo pral tumare phurende. Kanna penau tumenge: Awenn pale pash mande! Un me wau pash tumende! Ma awenn har tumare phure! Glan bud bersha penan lenge mire rakepangre mire laba un penan: Kawa penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub: Mukenn tumare tchilatche dromma! Ma krenn buder gar tchilatcho koowa! Jon shunan gar ap mande un kran gar, hoi lenge penom. Tumare phure hi buder gar koi, un mire rakepangre, kai lentsa rakran, djiwenn gar buder. Kol laba, hoi jon, mire budepangre, tumare phurenge penan, tapran len. Koi mukan le pengro tchilatcho drom, un penan: Kowa, hoi o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, mentsa kras, hi i phagi maro tchilatcho djipaske un ko tchilatcho koowa, hoi kram, jaake har penas lo. O Debleskro rakepaskro, o Sacharja, koleskro dad o Berechja hi, un koleskro dad o Iddo hi, penas: Ap o 24. (biish-te-starto) diwes an o 11. (deesh-te-jekto) tchon – ko tchon kharell ‘Shebat’ – an o duito bersh, har o Darius baro rai his, rakras o baro Dewel ap mande, un mukas man tchomone te dikell. Me dikom an i rati i murshes, kai klissas ap i lolo grai. Job atchas tardo an i tala mank i mirtetikre ruka. Pal leste his wawar graja: lole graja, kalo-parne graja un parne graja. Un me penom: “Miro rai, koon hi kalla?” Un job penas: “Me sikrau tute, koon jon hi. O baro Dewel bitchras len, te dikenn le pen trujel ap i phub.” Jon penan ap o bolepaskro o baro Deblestar, kowa his ko mursh mank i mirtetikre ruka: “Mer djam an i tsele themma trujel. Jon halauter hi tele rikedo un hadenn pen buder gar.” Koi penas o bolepaskro: “Baro Dewel, tu rai pral o bolepen un i phub, har rah kameh tu gar tiro dji pre te krell i menshenge an Jerusalem un an i wawar forja an o them Juda? 70 (efta-deesh) bersha hal chojedo pral lende.” Un o baro Dewel rakras latche un kamle laba ap peskro bolepaskro. Un kowa penas mange, te penap dureder, hoi o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, penas: “Man hi i baro kamlepen o foreske Jerusalem un i berga Zion, un man hi i bari choli pral i pre-phurde themma. Miri choli ap mire menshende his gar jaake baro, har kowa, hoi kol wawar themma lentsa kran.” Doleske penell o baro Dewel: “Me krau miro dji pale pre pral i menshende an o foro Jerusalem. Kote te well miro kheer pale pre tardo, un o foro pale newes kerdo.” De pale gole: Kowa penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub: “An mire forja well pale budeder har doha latchepen. Un o baro Dewel rakrell pale latche laba ap i menshende ap i berga Zion. Un o foro Jerusalem well pale leskro wi-rodedo foro.” An i wawar dikepen dikom star shinga. Un me putchom ko bolepaskrestar, kai mantsa rakras: “Koon hi kalla?” Job penas: “Kalla hi i sorele natsjone, kai tradan i menshen dran Juda, Israel un Jerusalem kate te kote.” Un o baro Dewel sikras man star murshen, kai rikrenn i depaskro saster an o wast. Koi putchom lestar: “Hoi kamenn le te krell?” Job penas: “Jon wan, te denn le kol shinga tele. Kal natsjone djan ap i menshende an o them Juda pre un tradan len krik. Un kal star wan, te krenn le lenge bari daar un lenn lenge lengri soor krik.” An i wawar dikepen dikom i terno murshes i dorjah an peskro wast, te dikell lo pal, har baro tchomone hi. Un me putchom lestar: “Kai djah tu?” Job penas: “Kamau te dikap pal, har baro un buchlo o foro Jerusalem hi.” Un me dikom ko bolepaskres, kai mantsa rakras, har lo i kotar glan djas. Un i wawar bolepaskro was pash leste. Un o ersto penas ap o wawareste: “Naash un pen ko terno mursheske i dorjah: ‘An o foro Jerusalem wenn jaake bud menshe un vieche, te nai wenn kek massurja trul leste. Me kokres, penell o baro Dewel, wau i jagakri massuri trul o foro, un djiwau kote, un krau ko foro sorelo un shukar.’” “Nashenn! Nashenn! Nashenn dran o them Babilonia!” dell o baro Dewel gole, “tumer, kolen tradom ap hake rigja. Stenn pre, tumer menshe dran Zion, kai djiwenn an o them Babilonia, nashenn tumenge!” O baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, kowa, kai bitchras man, job penell pral i menshende an kol wawar themma, kai tchoran tumen win: “Hakeno kai dukrell tumen, dukrell kowa, hoi hi mange jaake kutch har miro jak. Denn garda! Me dau len trad miro wasteha, te wenn le tchoredo kolendar, kai hunte budran lenge.” Palle dikenn tumer, kai o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, kowa hi, kai bitchras man. “Giwenn un stenn i bachtjatar, tumer menshe an o foro Zion! Me wau te djiwap mank tumende”, penell o baro Dewel. An ko tsiro wenn i menshe dran bud themma pash o baro Debleste. Un jon wenn leskre menshe. Un job djiwell mashkral tumende. Un tumer dikenn, te bitchras man o baro Dewel pash tumende, ko rai pral o bolepen un i phub. Un dran peskro tselo them lell peske o baro Dewel o them Juda, te well lo leskro. Un o foro Jerusalem well pale leskro wi-rodedo foro. Hako mensho hunte atchell pokones glan o baro Debleste; o baro Dewel well dran peskro kheer, kai djiwell lo. Un o baro Dewel mukas man te dikell o baro rashajes Jeshua. Kowa his tardo glan o bolepaskro o baro Deblestar. Un ap leskri tchatchi rig his o beng tardo, te tchiwell lo i doosh ap o Jeshua. Un o bolepaskro o baro Deblestar penas ap o bengeste: “O baro Dewel te tchingrell ap tute, tu beng! O baro Dewel, kai rodas o Jerusalem win, mu tchingrell ap tute! Kau mursh hi har i kasht, win tserdedo dran i jag.” O Jeshua his koi tardo, an-rido an tchikle koola. Un o bolepaskro penas ap kolende, kai glan leste tardo hi: “Lenn kol tchikle koola lestar!” Un ap o Jeshua penas lo: “Me lom tiri doosh tutar, un mukau tuke newe koola te riwell.” Un job penas: “Tchiwenn i djudjo shereskro pandepen ap leskro shero!” Un jon tchiwan i djudjo shereskro pandepen ap leskro shero, un riwan leske djudje koola an. Un o bolepaskro o baro Deblestar his koi pashel tardo. Un o bolepaskro das peskro wast koi pre, har penas lo: Kowa penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub: Te djah tu ap mire dromma, un kreh koi budi mishto, hoi dom tute, palle wess o pralstuno pral miro kheer un kol glanstune platse. Un tu nai weh glan mande khetne kolentsa, kai kate tardo hi. Shun kanna, Jeshua, tu baro rashai: Tu un tire phrala, kai glan tute beshdo hi, tumer han i sikepen, hoi o baro Dewel kamell te krell an o tsiro, hoi wella: Me bitchrau miro budepaskres, kai kharell ‘newo ruk’. Dikenn ko jek bar, hoi tchiwom glan o Jeshua, ap leste hi efta jaka. Un me tchinau laba an ko bar, penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub. Me lau i doosh ko themestar krik ap jek diwes. An ko emligo tsiro, mukell jek o wawares te penell: Am pash mande, te was mer bachtelo tel i drakengre ruka un tel i faigetikre ruka. Kowa penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub. Un o bolepaskro, kai mantsa rakras, was pale un djangras man pre har dran o sopen, un penas ap mande: “Hoi dikeh?” Me penom: “Me dikau i momelengri kerdi dran sonakai. Ap late hi i tcharo. Koi pre hi efta momlia, hakeni i mujeha. Un dui djeteskre ruka hi koi tardo, jek ap lakri tchatchi rig un jek ap lakri serwi rig.” Un me penom ap o bolepaskro, kai mantsa rakrell: “Miro rai, hoi hi kowa?” “Djineh gar, hoi kowa hi”, putchas lo mandar. “Na-a, miro rai”, penom me. “Kol efta momlia hi o baro Debleskre jaka, hoi lauter dikenn, hoi ap i phub djala.” Un job putchas: “Djineh gar, hoi kolla hi?” Me penom: “Na-a, miro rai.” Job penas: “Kolla hi kol dui wi-rodede mursha, kolen o rai pral i tseli phub o djeteha dren makas, te krenn le leskri budi.” Un o bolepaskro rakras pale ap mande un penas: O baro Dewel penell ap o Serubbabel: Kowa, hoi kameh te krell, nai kreh gar lurdentsa, witar gar dran tiri soor. Kowa krell miro ducho. Kowa penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub. Hadell pes tchomone bares har i berga glan tute, Serubbabel? Kowa hunte perella an peste khetne. Tu tchiweh miro kheer pale pre. Un ap ko tsiro, kai tchiweh o pralstuno bar pre, denn i menshe gole: Shukar, kowa hi shukar! Un o baro Dewel penas mange: O Serubbabel tchiwas i telstune barra miro kherestar jek ap o wawar. Un leskre wastentsa tchiwell lo i pralstune barra pre, te well o kheer kerdo. Ap ko tsiro, kai well kau lab tchatcho, dikenn tumer: Kowa hi o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, kai bitchras man pash tumende. Koon dikas o ropah tele ap o tikno koowa, kowa dikell bachteles ap o pralstuno bar, har hidjrell les o Serubbabel an peskro wast. Me dikom pale pre un dikom i liil, hoi djas an i lufta. Un o bolepaskro putchas mandar: “Hoi dikeh?” Me penom: “I liil, hoi djal an i lufta. Ko liil hi enja metarja lengsto un star-te-paash metarja buchlo.” Un job penas ap mande: “Kowa hi o praassepen, hoi djal win pral o tselo them Juda. Kau liil penell: Hakeno, kai chochell, well win tradedo dran o them. Ninna hakeno, kai dell i chocheno sowel, well krik lino. O baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, penell, ko praassepen te well pral o tchorepaskro kheer un an o kheer kolestar, kai dell pes i chocheno sowel an o lab o baro Deblestar. Ko liil atchell an lengre khera, un chal len pre, ninna lengro kasht un lengre barra.” Un ko bolepaskro, kai mantsa rakrell, was glan un penas ap mande: “Dik! Hoi well kote?” Un me putchom: “Hoi hi kowa?” Job penas: “Kowa hi i korba, hoi kote win well. Kai korba hi o tchilatchepen o tselo themestar.” Pral ap koi korba his i pharo saster, te tchakrell lo koi korba. Un ko saster hadas pes. Un koi his i djuwel, beshdo an koi korba. Un o bolepaskro penas: “Koja hi o tchilatchepen.” Un job das lake i ladini, te perell li pale an i korba, un witsras o saster pale ap i korba. Un me dikom pre un dikom dui djuwjen, kai wan pash mande. Kolen his mussja har kol bare tchirkle, hoi kharenn ‘storche’. Un o ducho djas an lengre mussja un tradas len glan. Un kal djuwja hidjran koi korba mank i phub un o bolepen krik. Un me penom ap o bolepaskro, kai mantsa rakrell: “Kai hidjrenn le koi korba?” Job penas: “An o them Shinar, te well lake kote i kheer kerdo. Kote well koi korba pre tardo un an-mangedo.” Un me dikom pale pre un dikom star wurdja. Kolla wan mank dui berge win. Kol berge his dran lolo saster. Glan o ersto wurdin his lole graja, glan o duito kale graja, glan o triinto parne graja un glan o starto wurdin his kalo-parne graja. Jon halauter his sorelo. Un me penom ap o bolepaskro, kai mantsa rakrell: “Miro rai, koon hi kalla?” Un o bolepaskro penas: “Kolla hi kol star duche tel o bolepen, kolla his tardo glan o rajeste pral i tseli phub, un wenn kanna win.” I kale graja djan ap i serwi rig, i parne graja djan ap i rig, kai o kham tele djal, un i kalo-parne graja djan ap i tchatchi rig. Kol sorele graja wan sik win, te djan le an i themma trujel. Un o bolepaskro penas lenge: “Djan koi un dikenn tumen trujel ap i phub!” Un jon djan an i themma trujel. Palle das o bolepaskro gole ap mande: “Kol graja, kai djan ap o serwo drom, hoi djal an o them Babilonia, kolla kran, hoi o baro Dewel kote kamas te krell.” O baro Dewel penas mange: Un pen leske: Kowa penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub: Ko mursh, kai well kharedo ‘newo ruk’, well baro ap peskri platsa. Un job krell o baro Debleske i newo kheer. Job hi kowa, kai krell o baro Debleske i kheer, un job well sharedo har i baro rai. Job hi beshdo ap peskri raili beshepaskri un hi o rai pral peskre menshende. Un i rashai hi tardo ap peskri tchatchi rig. Un kol dui djiwenn latches khetne. Un o baro rajeskri stadi atchell an o baro Debleskro kheer, te wenn kol mursha Heldai, Tobija, Jedaja un Josia gar bistedo.” Dran dur themma wenna kolla, kai krenn o baro Debleskro kheer. Un palle dikenn tumer, kai o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, kowa hi, kai bitchras man pash tumende. Te krenn tumer kowa, hoi tumaro baro Dewel tumenge penell, wella kowa halauter jaake. An o starto bersh har o Darius o baro rai his, ap o starto diwes an o enjato tchon – ko tchon kharell Kislew – rakras o baro Dewel ap o Sacharja. Koi penas o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, ap mande: “Pen i tsele menshenge an o them un kol rashajenge: Har chan tumer tchi un dan gole ropah an o pantchto tchon un an o eftato tchon an kal efta-deesh bersha, kran tumer kowa mange? Na-a! Un ninna har chan un pijan, kran tumer kowa tumenge un gar mange!” Kawa hi kowa, hoi o baro Dewel mukas te penell dran o mui leskre rakepangre, kai glan mande koi his, har o foro Jerusalem brawelo his, un bud menshe kote djiwan, ninna an i forja trujel un an ko mulo them, hoi kharell Negev, un an o telstuno them. Kau lab penas o baro Dewel ap o Sacharja: Me, o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, penom glan bud bersha mire menshenge: “Tumer hunte denn jak, te well o tchatchepen kerdo. Un hakeno hunte krell peskro dji pre peskro phraleske un well leske latches. Ma krenn tchilatchepen kol romjenge, kolengro rom meras, un kol tchawenge, kolen kek dad buder hi, witar gar kolenge, kai wi-themarja hi un kol tchorwelenge! Ma lenn tumenge glan an tumare djia, te dukrenn tumaro phrales!” Mire menshe kaman gar jak te dell ap mire laba, un rissran mange pengro dumo, un pandan pengre kanda, te shunenn le gar, hoi me lenge penom. Lengre djia kran le har bar, te shunenn le gar ap mire laba, hoi sikrenn har te djan le miro drom. Kal laba penan lenge mire rakepangre, kai djiwan glan bud bersha. Doleske was miri bari choli ap lende. Un djas jaake: Jon shunan gar, hoi lenge penlo was. Doleske kamom witar gar te shunell, har jon gole dan, penas o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub. Doleske tradom len an wawar themma, hoi prindjran le gar. Un lengro them was muklo. Kek budras un djiwas buder gar koi. Jaake kran le dran kau latcho them i mulo them. Un o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub penas: Kowa penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub: “Me hom pherdo baro kamlepen o foreske Zion. Miro dji nashell, te well lo kau foreske ap i rig. Un miri choli well ap kolende, kai kamenn leskre menshen gar. Me wau pale ap i berga Zion un djiwau mashkral an o foro Jerusalem. Palle kharell pes Jerusalem ‘foro, kai rikrenn pen i menshe ap o baro Debleste’. Un i berga Zion, kai djiwau me, o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, kai berga kharell ‘Debleskri berga’.” O baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, penell: “I tsiro wella, kai beshenn pale phure menshe ap i platse an o foro. Jon hi jaake phuro, te djan le i kashteha. Un ap i dromma o forestar khelenn bud tchawe un tcha.” O baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, penell: “Ninna te patsenn kolla i Israelendar, kai palle pral atchan: ‘Kowa nai well gar’, krau me, te well kowa jaake. Kowa penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub.” Kowa penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub: “Awa, me lau mire menshen win dran o them, kai o kham pre djala, ninna dran o them, kai o kham tele djal. Me anau len khere un mukau len an o foro Jerusalem te djiwell. Jon te wenn mire menshe. Un me wau lengro Dewel: Me mukau len gar, un jon djiwenn mantsa an o tchatchepen.” Kowa penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub: “Krenn tumare wasta soreles, tumer, kai kanna shunenn kal emlige laba, hoi mire rakepangre penan an ko tsiro, kai i telstune barra pre-tchiddo wan miro newo khereske! Bis kanna his kek lowe koi, te plaissrenn le murshen pengre viechentsa lengri budjake. Un kolla, kai djan win un dren an o foro, hunte daran pengro djipaske. Hakeno djas ap o wawareste pre. Kanna kamau buder gar jaake te krell kolentsa, kai pral atchan kal menshendar, har an kol phure diwessa. Na-a, kanna nai witsrenn le djob an i phub kek darjah. I drakengre ruka hidjrenn drake, i phub anell senlepen win, un o bolepen dell brishin. Un kolenge, kai pral atchan kal menshendar, dau kowa lauter, te atchell kowa lenge. Tumer menshe dran o them Juda un dran o them Israel, hans i menshenge an wawar themma har menshe, ap kolende i bibacht tchiddo hi. Kanna krau tumentsa jaake, te dikenn le miri bacht ap tumende. Doleske ma darenn! Krenn tumare wasta soreles!” Kowa penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub: “Har kran man tumare phure chojedo, kamom i bibacht pral lende te anell, un tchi rikras man kolestar pale. Kanna kamau latchepen te krell ap o foro Jerusalem un ap o kheer Juda. Doleske ma darenn! Kowa hi, hoi hunte krenn tumer: Rakrenn o tchatchepen jek o wawareha. Denn hakeneste peskro tchatchepen, te well o tchingepen krik lino. Kek te lell pes tchilatchepen glan, te anell lo ap o wawareste. Ma denn tumen i chocheni sowel! Kowa lauter hi djungeles an mire jaka”, penell o baro Dewel. Un o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, penas ap mande: Kowa penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub: “Kol diwessa an o starto, pantchto, eftato un deshto tchon, kai i menshe tchi chan, te rodenn le man, kal diwessa wenn i bachtelo tsiro o khereske Juda. An kal diwessa giwenn un khelenn le i bachtjatar. Tumenge penau, rodenn o tchatchepen! Un denn jak, te well kek tchingepen mank tumende!” Kowa penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub: “O tsiro wella, kai wenn bud menshe dran wawar themma un forja an Jerusalem. Kolla dran jek foro penenn ap kolende dran i wawar foro: ‘Mer djah te mangas o baro Debles an, ko rajes pral o bolepen un i phub, te dikell lo latches ap mende. Awenn mentsa!’ Palle wenn bud menshe dran wawar themma an o foro Jerusalem, te mangenn le o baro Debles an, ko rajes pral o bolepen un i phub, te dikell lo latches ap lende.” Kowa penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub: “An ko tsiro wenn deesh wi-themarja pash jek biboldo, taprenn les ap leskri baja, mangenn lestar un penenn: ‘Mer shunam, o Dewel hi tumentsa. Doleske muk men tumentsa te djal!’” Kawa hi o lab, hoi rakras o baro Dewel; kau lab well an o them Hadrach un djal bis an o foro Damaskus. Tchatchepah, o baro Dewel dikell ap i tsele menshende, gar kokres ap i menshende an Israel. Job lell o them Hamat an i jak, hoi hi tchiddo ap i rig o forestar Damaskus. Ninna lell lo i forja Tirus un Sidon an i jak, kai i menshe jaake gosewo hi. I menshe an Tirus kran penge sorele massurja, un lan jaake bud rup un sonakai khetne har tchik ap o drom hi. O Dewel, maro rai, lell lenge krik, hoi len hi, un witsrell lengro brawlepen an o baro pani. Un o foro well tele chatchedo an i jag. I menshe an o foro Ashkelon shunenn kolestar un trashenna, un kolla an o foro Gaza lenn bari daar, ninna kolla an o foro Ekron. Len hi buder kek, kai rikrell peskro wast pral lende. An o foro Gaza dell buder kek baro rai, un an o foro Ashkelon djiwell buder kek Israelitari. Menshe dran wawar themma wenn an o foro Ashdod, te djiwenn le koi. O baro Dewel penell: “Kol pre-phurde Filistarjen krau me tikno. Lendar tserdau ko ratlo mass dran lengro mui win, un ko pale-tchiddo mass mank lengre danda krik.” Palle wenn kol Filistarja, kai pral atchenn, maro Debleskre menshe. Jon wenn har i familja dran o kheer Juda. Un i menshe dran Ekron djiwenn jaake mank lende har i Jebusarja an Jerusalem. “Me kokres dau garda ap miro them, te wenn kek lurde dran wawar themma dren. Kek baro rai i wawar themestar nai rikrell mire menshen tele. Mire jakentsa dikau kanna koi pre.” Ab bachtelo, tu foro Zion! Denn gole i bachtjatar, tumer menshe an Jerusalem! Dikenn, tumaro baro rai wella pash tumende! Job anell o tchatchepen, un well ap tumari rig. Job krell pes gar bares, un klissell ap i burika, awa, ap i terni burika. O baro Dewel penell: Me lau i kurepangre wurdja krik dran o them Israel, un i kurepangre graja dran Jerusalem. Un i kurepangre boge wenn phagedo. Tumaro baro rai lell o tchingepen krik mank i natsjone. Job hi o rai fun jek baro panjestar bis ap o wawar, fun o panjestar Eufrat bis an i dureder themma ap i tseli phub. Shunenn, penell o baro Dewel, me anau tumare pandlen win dran o stilepen, win dran o them, hoi hi har i brunna, kai kek pani dren hi. Kowa well jaake tchatcho har koi sowel, hoi tumentsa dren djom, un hoi rateha tchatcho was. Tumer pandle, awenn pale khere an ko sorelo foro, tumer, kai djinenn: Mer atchah gar hako tsireske pandle. Kau diwes penau tumenge: Me dau tumende dui kope jaake bud latchepen har kol duka, hoi hunte lan ap tumende. Me kurau man i lurdentsa dran o grichtikro them. I menshe dran Juda hi miro kurepaskro bogo. I menshe dran Israel hi mire faile, un kol mursha dran Jerusalem hi miro charo, koleha len dau. O baro Dewel mukell pes te dikell pral peskre menshende, [te rikrell lo peskre wasta pral lende]. Leskro failo djal sik har o bolepaskri jag. O baro Dewel, maro rai, mukell an i bari phurdepaskri te phurdell. Job djal an o sorelo ducho, hoi well kotar, kai o kham pralstunes tardo hi. O baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, rikrell peskre wasta pral peskre menshende. Jon wenn i sorleder un stakrenn i barra tele, hoi ap lende witsedo wan. Jon pijenn un denn gole har te wans le mato i moljatar. Jon wenn jaake pherdo rat, har i tcharo pherdo viechengro rat hi, hoi well win tchoredo o Debleske ap leskri chatchepaskri, un hoi nashell pral i rigja tele. Ap ko diwes lell len lengro baro Dewel win dran i tchilatche wasta. Job hi lenge har i bakrengro, kai dell garda ap peskre bakren. Har i kutch barra ap i rajeskri stadi krenn le o them shukar. Awa, har railo un shukar well kowa! I tchawe wenn sorele terne mursha un djuwja, jaake bud djob un mool hi koi. Mangenn o baro Deblestar, te dell lo brishin ap o tchatcho tsiro. Kowa hi o baro Dewel, kai krell i pesse wolke, un dell tumen doha brishin halautereske, hoi ap i phub bares well. Ma putchenn i khereskre deblen! Kowa, hoi jon rakrenn, hi dinelo koowa. Ma djan pash i durkepangre! Kowa, hoi jon glan-wi penenna, hi chochepen. Lengre sunja hi tchi moldo. Lengre latche laba hi gar tchatcho. Doleske nashrenn pen i menshe har bakre, kolen kek bakrengro hi, un kai merenna. O baro Dewel penell: Me hom chojedo pral i bakrengre, kai rikrenn mire bakren tele. Ninna ap i sorele mursh bakre djau me pre. Me, o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, hom har i bakrengro. Un o kheer Juda hi mire bakre. Ap lende dau jak. Me krau, te wenn le har i sorelo kurepaskro grai, koleha an o kurepen djau. Dran lende kokres wenna kolla, kai pral lende penepaske hi, lengre raja un pralstune. Jon hi har kol barra, kai rikrenn o kheer, un har i saster, hoi rikrell i plachteno kheer un har boge o kurepaske. I menshe an o them Juda wenn soreles har bare kurepangre, kai stakrenn kolen tele an i tchik ap o drom, kai kurenn pen lentsa. O baro Dewel hi lentsa an o kurepen. Ninna i klissepangre hunte tserdenn pen pale glan lende. Un me krau o kheer Juda soreles, un wau ap i rig kolenge dran o kheer Josef. Man hi i baro dji lenge, un mukau len pale te djal an pengro them. Te wenn le jaake har jon his, har krom len gomme gar pale-tchiddo. Me, o baro Dewel, hom lengro Dewel un shunau lengro mangepen. Un i mursha dran o kheer Efrajim hi palle sorelo har bare kurepangre, un bachtelo har kolla, kai pijan mool. Lengre tchawe dikenn kowa un denn gole i bachtjatar. Lengro dji giwell dran kowa, hoi o baro Dewel kras. Me kamau mire menshen gole te dell, awa, khetne gole te dell, te lap len win kotar, kai le pandle hi. Jon te wenn jaake bud har an o phuro tsiro. Me tradom len mank i menshende an dur themma, te wap lenge kote an o shero, te nai djiwenn le, jon un lengre tchawe, un pale khere wenna. Dran i themma Egiptia un Assur anau len khere, te djiwenn le an o them Gilead un Libanon. Ninna kote hi gar doha them lenge. Te djan le darjah mank o baro pani, tradau me o pani pale. Un o lengsto pani Nil, ninna te djal lo dur tele, well truk. Un me rikrau o pre-phurdo them Assur tele. Un o them Egiptia hi buder gar o rai pral wawar themma. Me, o baro Dewel, krau mire menshen soreles. Un jon mangenn man an un shunenn ap mande. Kowa penell o baro Dewel. Tu Libanon, kre tire wudja pre, te chatchrell i jag tire zedertikre ruka. Rowenn, tumer wawar senele ruka! Kol raile zedertikre ruka peran, hi buder gar koi. Rowenn, tumer eichtikre ruka an o them Bashan! O pesso weesh hi tele dino. I pralstune pral i themma denn gole i dukatar, lengro railepen hi buder gar. Shunenn i gole i lewendar! O weesh, kai le khere his, pash o pani Jordan, hi khetne stakedo. Miro baro Dewel penas ap mande: “Ab o bakrengro kol bakrenge, kai djan koi, te wenn le maredo! Lengre raja marenn len, un kowa djal lenge gar an o dji. Jon bikrenn len un penenn: ‘Sharedo well o baro Dewel! Mer ham brawelo.’ Ninna kol murshen, kai ap i bakre jak denn, hi kek dji lenge.” O baro Dewel penell: “Kanna khaitenn man buder gar i menshe an kau them. Me mukau i menshen te perell jek an o wast o wawarestar, un dau len ninna lengre pralstunenge an i wasta. Kolla denn o them paash, un me lau len gar win dran lengre wasta.” Un kol parepangre, kai ginan un bikran i bakre, dan man koi budi, te dap jak ap kol bakre, kai maredo wenn. Un me lom dui kashta: Ko jekes kharom ‘latchepen’ un ko wawar ‘harmenatsjona’. Un me dom garda ap kol bakre. Un an jek tchon krom me, te hunte djan penge kol triin wawar bakrengre. Me nai dikom len buder gar glan i jaka. Un jon his chojedo ap mande. Doleske penom: “Kamau buder gar te atchap i bakrengro tumenge. Kol bakre, kai merenna, mu merenn! Kolla, kai nashrenn pen, mu nashrenn le pen! Un kolla, kai djido atchenn, mu chan le jek o wawares!” Me lom miro kasht, hoi kharom ‘latchepen’ un phagom les. Jaake sikrom, kai phagom koi sowel, hoi o baro Dewel dren djas i tsele menshentsa Israel, Un koi sowel was phagedo ap kau diwes. Kol parepangre, kai i bakre bikran un ginan, dikan, hoi krom, un haiwan, o baro Dewel rakras dran kowa, hoi krom. Un me penom ap lende: “Hi tumenge mishto, te denn man lowe miri budjake, palle denn man miro plaissepen. Hi kowa tumenge gar mishto, mukenn les!” Un jon dan man trijanda rupene beme, te plaissrenn le man. Un o baro Dewel penas mange: “Hawo shukar plaissepen! Lenge hom gar budeder moldo har kawa! Tchip ko rup an o kheer, kai o brawlepen garedo well.” Un me lom kol trijanda rupene beme, un hidjrom len an o baro Debleskro kheer, un tchiwom len kote an o kheer, kai o brawlepen garedo well. Palle phagom miro kasht, hoi kharom ‘harmenatsjona’. Jaake sikrom, kai i menshe an o them Juda un an o them Israel buder gar phrala hi. O baro Dewel penas mange palle: “Le tuke pale o bakrengro koowa, te wess kanna i bakrengro, kai tchi moldo hi! Tchatchepah, me bitchrau i bakrengro an o them, kai dikell gar pal i bakre, kai hi nashedo. Witar gar rodell lo kolen, kai nashran pen. Kolenge, kai dukran pen, well lo gar ap i rig. Un leske hi jek, te well i sasten doha te chal un te pijell. I thulle bakren marell lo peske, un tserdell lenge ninna i pire win. Djungeles djal koleske, kai hi i tchi-moldo bakrengro un mukell i bakren kokres! Mu tchinell o charo leskri mussi tele, un leskro tchatcho jak win! Leskri mussjatar te atchell tchi har i tikno kotar, un leskro tchatcho jakeha dikell lo buder tchi!” Kawa hi o lab, hoi penas o baro Dewel pral o Israel: Kowa penell o baro Dewel, kai kras o bolepen buchlo un tchiwas i phub soreles tardo, un das o menshes o ducho. “Shunenn, me krau, te well o foro Jerusalem har i tcharo, kai i sorelo pipen dren hi. I menshe dran i themma trujel, kai wenn, te kurenn le pen o foreha, pijenn lestar un wenn har mate, kai nai atchenn buder gar ap i pire tardo. Ninna pral i menshende an o them Juda well kowa ap ko tsiro, kai hi o foro Jerusalem dren pandlo. Ap ko tsiro krau, te well o foro Jerusalem har i pharo bar i menshenge an hake themma. Kolla, kai kamenn les krik te hadell, dukrenn pengre wasta. Lurde dran i tsele themma ap i phub wenna, te kurenn le pen o foreha.” “An ko tsiro”, penell o baro Dewel, “krau me i grajenge bari traash, un i klissepangre wenn narwelo i darjatar. Awa, i tsele grajen kol menshendar krau korelo. Pral o kheer Juda rikrau mire jaka pre, te djal lenge kek tchilatchepen. Un kol pralstune an o them Juda penenn an pengre djia: ‘I menshe an Jerusalem hi sorelo. Jon rikrenn pen soreles ap pengro baro Debleste, ko rajeste pral o bolepen un i phub.’ An ko tsiro krau, te wenn i pralstune an Juda har i jagakro tcharo mashkral an o weesh, un har i jag mank o phuss, hoi chatchell ap haki rig. Un jon chan kol tsele natsjone trujel pre. O foro Jerusalem atchell kai lo hi.” O baro Dewel krell, te wenn glanstunes i lurde dran o them Juda i sorleder pral kolende, kai kurenn pen lentsa. Kowa krell lo jaake, te sharenn pen gar o Davideskre menshe un i wawar menshe an o foro Jerusalem, un dikenn tele ap i menshende an o them Juda. An ko tsiro rikrell o baro Dewel peskre wasta pral i menshende an o foro Jerusalem. Un i menshe kote sikrenn pen jaake sorelo, te hi i bango jaake sorelo har o David his. Un i menshe dran o Davideskro kheer djan glan lende, har te djals o Debleskro bolepaskro glan lende. “An ko tsiro”, penell o baro Dewel, “rodau te marap kol tsele natsjonen, kai djan an o kurepen o foreha Jerusalem. O Davideskre menshenge un i menshenge an Jerusalem krau lengre djia pre, te wenn le kamles jek ap o wawareste un mangenn mandar latchepen. Un jon dikenn ap koleste, kai dan le an i rig tchurje. Un jon denn gole i ropah pral leste, har jek pral peskro mulo tchaweste gole dell, koles kek wawar tchawe hi, un har rowenn i menshe pral pengro phureder tchawo, kai meras. O ropen trul leste an o foro Jerusalem well jaake baro har o ropen an Hadad-Rimmon an o telstuno them Megiddo. ninna kol wawar bare familje an o them, hakeni peske un lengre djuwja ninna penge.” “An ko tsiro nashell i pani an o foro Jerusalem, hoi nashell i menshenge dran o kheer David un i wawar menshenge an Jerusalem, te thowell lo lengri doosh un kowa krik, hoi kras len pale-tchiddo glan mire jaka”, penell o baro Dewel. O baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, penell: An ko tsiro krau, te mangenn i menshe an o them Juda buder kek chochene deblen an. Un kolengre laba wenn bistedo. Ninna kol rakepangre, kai penenn, te hi le Debleskre rakepangre un hi kowa gar, un jon rakrenn, hoi i wawar ducho lenge penell, kolen tradau win dran o them. Te penell sawo mursh dureder, te hi leskro rakepen o Deblestar, palle penenn leskro dad un leskri dai ap leste: “Tu hunte meress! Tu rakral chochepen an o lab o baro Deblestar.” Un leskro dad un leskri dai, denn les mulo tchurje, doleske, kai rakras lo chochepen an o baro Debleskro lab. An ko tsiro ladjenn pen kol chochene rakepangre koleske, hoi dikan le an i suni. Un jon riwenn buder gar i plaashka dran busjengre balla ap pende, te denn le i menshen pal i kanda. Na-a, hakeno lendar penell: “Me hom kek Debleskro rakepaskro. Me hom i hacho. I budi ap i hachetikri phub hi miri budi fun tiknes pre.” Te putchenn le lestar: “Hoi hi ko dukepen ap tiro betch?” Palle penell lo: “Kote wom dino an o kheer mire malendar.” O baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, penell: “Miro charo, hade tut! Dja ap o bakrengro pre, kai mange budrella, ap koleste, kai pash mande tardo hi! De o bakrengres! Palle nashenn i bakre krik, hakeno ap peskri rig! Ninna ap i tiknende hadau miro wast.” O baro Dewel penell: “An o tselo them wenn triin menshendar dui tele dino un merenn. Kokres jek atchell djido. Un kolenge, kai pral atchenn, wenn phare tsirja, kai hunte djan le dren, te wenn le djudjo kerdo, jaake har rup un sonakai djudjo kerdo well an i jag. Palle denn le ap mande gole, un me shunau len. Me penau: ‘Jon hi mire menshe.’ Un jon penenn: ‘Tu baro Dewel, hal maro Dewel.’” I diwes o baro Debleske wella: Kolla, kai kuran pen tuha, Jerusalem, tchorenn ap ko diwes tiro brawlepen. Un glan tumare jaka denn le hakenes pendar peskro kotar. Me lau i lurden dran i tsele themma khetne, te kurenn le pen o foreha Jerusalem. Jon lenn o fores dren, tchorenn i khera win, un taprenn sorjah i djuwjenge an. Kol menshendar an o foro well i paash pandles krik anlo. Kolla, kai pral atchan, atchenn nai an o foro. Palle djal o baro Dewel win, te kurell job pes jaake kol lurdentsa dran i wawar themma, har kuras lo pes peskre menshenge an i phure tsirja. Job hi tardo ap o djeteskri berga, hoi glan o foro Jerusalem tchiddo hi, kote kai o kham pre djala. Un koi berga phagell mashkral an dui kotja, fun kotar kai o kham pre djal bis kote, kai o kham tele djal. Jek kotar djal ap i serwi rig, o wawar kotar ap i tchatchi rig. Un mank kol dui berge hi i buchli tala. Koi tala djal jaake dur har Azel. An koi tala mank o baro Debleskre berge nashenn tumer tumenge jaake, har tumare phure nashan penge, har i berge trissan an ko tsiro, kai o Usija o baro rai pral o them Juda his. Un palle well miro baro Dewel. Un leskre tsele bolepangre wenn khetne leha. Ap ko diwes dell buder kek shilapen un kek djajepen. Hi jek diwes, – o baro Dewel prindjrell les. Pal o diwes well kek rat. An ko tsiro, kai rati hunte wals, well gar tamlo. An ko tsiro nashenn djide panja dran o foro Jerusalem win. Ko jek paash nashell an o baro pani, hoi kote hi, kai o kham pre djal. Ko wawar paash nashell an o baro pani, hoi kote hi, kai o kham tele djal. Ko pani nashell an i nijal har an o wend. Palle hi o baro Dewel o rai pral i tsele themma ap i phub. An ko tsiro hi job kokres o Dewel. Les kokres mangenn le an. O tselo them Juda well i buchlo telstuno them mank o foro Geba un o foro Rimmon, hoi tchatches o forestar Jerusalem tchiddo hi. O foro Jerusalem atchell pralstunes tchiddo, un djal o wudarestar Benjamin bis kote, kai o ersto wudar his, un kotar dureder bis pash o wudar, kai i rigja khetne wenna, un fun o turmo Hananel bis kote, kai i mool dran i drake o baro rajeske kerdo was. Kote, an o foro Jerusalem djiwenn bud menshe. Kek wella, te dell lo o foro paash. I menshe kote nai djiwenn kek darjah. Un kowa hi ko pharo nasslepen, hoi o baro Dewel ap kolende tchiwell, kai djan an o kurepen o foreha Jerusalem: Lengro mass merell tele, har le gomme ap lengre pire tardo hi, lengre jaka an o shero un lengri tchip an o mui merenn tele un perenn win. An ko diwes krell len o baro Dewel jaake daar, te djinenn le buder gar, hoi le krenn. Hakeno taprell o wawares. Un jon djan jek ap o wawareste pre. Ninna i menshe dran Juda djan ap kolende an Jerusalem pre. Palle lenn i menshe dran Jerusalem ko kutch koowa khetne, hoi kol wawar menshen dran i themma trul lende trujel pash pende hi: Kowa hi bud sonakai, rup un kutch ripja. Un kau pharo nasslepen, hoi was ap i menshende, well ninna ap i graja, i maultikre burike, khamele, burike un pral i tsele viechende, kai pash i lurdende hi. Un kolla, kai djides atchan kol menshendar dran i themma, kai his an o kurepen o foreha Jerusalem, kolla wenna hako bersh an Jerusalem, te sharenn le o baro rajes an Jerusalem. Job hi o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub. Kote an Jerusalem kamenn le ninna kol bare diwessa te rikrell, kai i menshe an patjengre khera djiwenn. Te hi jek them ap kai phub, dran koleste wenn le gar an Jerusalem, te sharenn le o baro Debles, ko rajes pral o bolepen un i phub, palle dell kek brishin ap ko them. Ninna te hi kolla i Egiptarja, kai djan gar pre an Jerusalem glan o baro Debleste, lenn le koi phagi, hoi dell o baro Dewel i menshenge an i tsele themma, kai wenn gar pre an Jerusalem, te rikrenn le kol bare diwessa, kai i menshe an patjengre khera djiwenna. Te rikrenn le gar kal diwessa, kol Egiptarja un kol tsele wawar menshe, lenn le pengri phagi. An ko tsiro hi tchinlo ap i tikne bashepangre, hoi hi pandlo trul i grajengre menja: o baro Debleske! I pirja an o Debleskro kheer hi o Debleske jaake bud moldo har i bare tchare glan o Debleskri chatchepaskri. I tsele pirja an Jerusalem un an o them Juda hi o Debleste dino; i menshe, kai an o Debleskro baro kheer wenna, nai lenn len un nai kerenn o mass koi dren. Un an ko tsiro dell buder kek parepaskro an o kheer o baro Deblestar, ko rajestar pral o bolepen un i phub. Kawa hi o lab, hoi penas o baro Dewel ap peskro rakepaskro, o Maleachi, te penell job kowa dureder ap i Israelitarja. “Me kamau tumen o djijestar”, penell o baro Dewel. Tumer penenn mange koi pre pale: “Har dikah mer kowa, kai tu kameh men?” “Hi gar o Esau un o Jakob phrala?” penell o baro Dewel. “Un me kamau o Jakobes, o Esaes kamau me gar. Un krom, te was leskro them, kai bud berge hi, har i mulo them, kai i diwje djukle djiwenn. Te penenn ninna leskre tchawe, kol Edomarja: ‘Ninna te wan mare forja paash dino, mer tchiwah len newes pre’, palle penau me, o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub: ‘Ninna te tchiwenn le kol forja pale pre, me dau halauter pale paash.’ Un wawar menshe penenn pral lende ‘tchilatcho them’ un ‘kalla hi menshe, pral kolende o baro Dewel pes choirella an hako tsiro’. Ko tsiro wella sik, kai dikenn kowa tumare jakentsa, un palle penenn tumer: ‘O baro Dewel hi sorelo pral o them Israel un dureder win.’” O baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, penell: I tchawo hunte hadell peskro dades, un i budepaskro hunte dikell pre ap peskro rajeste. Me hom tumaro dad – hoske hadenn man gar? Me hom tumaro rai – hoske dikenn gar pre ap mande? Tumer rashaja, tumer dikenn tele ap mande. Un tumer putchenn: Hoi kram, kai peneh ‘tumer dikan tele ap mande?’ Koi pre penau me: ‘Tumer anan ap o Debleskri chatchepaskri pale-tchiddo mass’, un putchenn: ‘Hoi anam tuke, hoi pale-tchiddo his?’ Tumer krenn har te wals miri chatchepaskri tchi moldo. Un anenn mange i viecho, hoi korelo, bango oder nasselo hi, un penenn tumenge: ‘Kowa hi kek djungelo koowa.’ Me penau tumenge: ‘Anenn sau viecho tumaro themeskro rajeske, un dikenn, hoi lo krell! Patsenn tumer, te dikell lo latches ap tumende?’ Ko penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub. Kanna nai mangenn lestar, tumer rashaja, – jaake bud har kamenn, te well lo menge latches! Hoi djal an tumaro shero glan? Sau koowa kran, un tumer patsenn, te well lo tumenge latches! ‘Na-a’, penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub. ‘Kamaus, te wals jek tumendar koi, kai krals o wudja an miro kheer pandles, te krenn tumer gar tchitcheske i jag ap miri chatchepaskri! Man hi doha tumendar’, penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub. ‘Un kol marede vieche, hoi mange anenn, hi mange gar mishto.’ O baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, penell: Fun kotar, kai o kham pre djala, bis kote kai o kham tele djal, well miro lab sharedo pash kolende an i wawar themma. An bud gaba un forja chatchrenn le mange sungepaskro koowa un viechen, hoi hi latcho an mire jaka. Kolla lauter sharenn miro lab. Tumenge hom tchi moldo, te penenn tumer: ‘Koi chatchepaskri o baro Deblestar hi tchi moldo. Anas leske tchomone, hoi ninna tchi moldo hi!’ Un tumer penenn: ‘Dikenn, hawi budi hi men koleha! Ko well menge dran o nak win.’ Tumer anenn mange viechen, kai hi tchoredo, bango un nasselo. Penap me koi pre: ‘Kowa hi shukar, hoi tumer mange krenn’, penell o baro Dewel. ‘Praassedo te well hakeno, kai pes sowel das, te dell lo man i latcho mursh viecho. Un palle chochell lo man un anell mange i nasselo vieches. Me hom o pralstuno rai, un i menshe dran wawar themma sharenn man’, penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub. Dikenn, hoi me kamau te krell: Kolla, kai tumendar wenna, kolen phagau. Un o ful kol viechendar, hoi tumer mange anenn, witsrau me an tumare muja. Un tumer wenn win witsedo khetne o fuleha. Palle haiwenn, kai kowa, hoi pral tumende was, mandar was, jaake har me tumenge penom. Kowa, hoi win krom kolentsa dran o kheer Levi, hunte atchell tardo, penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub. Lentsa krom win, te dap len djipen un latchepen, un jon hadan man. An kol diwessa shunan le ap mande, un len his traash mandar. Jon anan i menshenge kowa pashel, hoi tchatcho hi. Un kek tchilatcho lab his an lengre muja. Jon djiwan glan mande an o latchepen un an o tchatchepen, un rikran bud menshen o tchilatchepastar pale. Kowa hi i rashajengri budi: Jon hunte penenn o Debleskro lab an o tchatchepen, te nai djan i menshe pash lende, te kamenn le te djinell, hoi o baro Dewel lendar kamella. I rashaja hi i bitchepangre o baro Deblestar, ko rajestar pral o bolepen un i phub. Tumer rashaja nashan miro dromestar ap i wawar drom. Un bud menshe peran tumentsa miro dromestar tele. Tumer sikran lende buder gar o tchatcho drom, un phagan ko lab, hoi me i Levitarentsa win krom. Doleske penau me, o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub: Tumer rikran tumen gar ap miro drom, un dikan ap o mensheste, har an-diklo job hi, har penan leske, hoi te krell lo. Doleske krom tumen pale-tchiddo, un tchiwom ladj ap tumende glan i tsele menshende an Israel. Men halauteren hi jek dad! O emligo Dewel kras men halauter! Hoske phukrell ko jek ap o wawareste, un rikrell pes gar ap kowa, hoi o baro Dewel mare phurentsa win kras? I menshe dran Juda phagan pengri sowel, hoi dan le pengro Debleste. Un an o them Israel un an o foro Jerusalem djal djungelo koowa, hoi i menshen pale-tchiddo krell. I mursha an Juda romedineran djuwjen, kai wawar deblen an-mangenna. Un jaake kran le o kheer pale-tchiddo, kai o baro Dewel djiwell, un hoi lo kamell. Mu tchiwell o baro Dewel hako murshes pale, kai sau koowa kras, te djiwell job buder gar mank peskre menshende Israel, job gar un leskri familja witar gar, ninna te anell lo tchomone an o kheer o baro Deblestar, ko rajestar pral o bolepen un i phub. Koi hi gomme i wawar koowa, hoi tumer kran: Te wenn tumer glan o baro Debleste, un o baro Dewel dikell gar latches ap kowa, hoi leske anenna, un kamell tchi dran tumare wasta te lell, palle rowenn tumer un denn gole, un tumare swa tchakrenn leskri chatchepaskri. Un tumer putchenn: ‘Hoske lell lo tchi mendar?’ Djiness! O baro Dewel his pashel, har tu romedineral tiri romni har terno hals. Un tu lal tuke i wawar un chochral tiri romjat, ninna te his li koja, kai tuha djiwas. Un tu phagal tiro lab, hoi lake dal glan o Debleste. Kek krals sau koowa, te wals i tikno kotar fun miro ducho an leste. Job kamals tchawe te lell, kai o Debleske koi hi. Doleske denn jak an tumare djia, te chochell un mukell kek tumendar peskri romjat! Kowa kai choirell pes pral peskri romni, un tradell lat krik, krell i baro djungelo koowa, penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub. Doleske denn jak an tumare djia: Ma phagenn ko lab, hoi lake dan, har penan: ‘Me mukau tut gar.’ Tumer choirenn o baro Debles tumaro rakepah! Tumer penenna: ‘Har choiram mer les?’ Tumaro rakepen hi: ‘An o baro Debleskre jaka hi i tchilatche latcho. Job kamell len.’ Tumer penenn ninna: ‘Kai hi o Dewel, kai men i phagi della?’ O baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub penell: Denn jak, me bitchrau miro bitchepaskres! Job krell glan mande o drom jaake, har mange mishto hi. Un ko rai, kolestar tumer penenn, te rodenn les, kowa well sik pash peskro kheer. Ko bitchepaskro, kai tumentsa pral kowa rakrell, hoi tumentsa win krom, ap koleste tumer tumaro tselo djijeha dikenna, job hi gar dur. Koon tumendar nai rikrell ko diwes win, job te wella? Un koon tumendar nai atchell glan leste tardo, job te mukell pes te dikell? Job hi har i soreli sapuni un har i jag, hoi chatchell i tchik an o saster krik. Job krell har jek, kai krell o rup djudjo an i jag. Job krell i rashajen dran o kheer Levi jaake djudjo, har sonakai un rup djudjo kerdo wenna. An ko tsiro anenn jon o baro Debleske sawe viechen, hoi tchatcho hi glan leskre jaka. Un o baro Dewel dikell latches ap kowa, hoi i menshe dran Juda un dran Jerusalem leske anenna, jaake har kowa his glan bud bersha. Un me kamau pash tumende te well, te wap tumaro tchatchepaskro rai. Un mange nai patsenna, me rakrau o tchatchepen win pral i menshende, kai hadenn man gar: kolla, kai durkrenna, kol mursha, kai chochran pengri romjat, un kol djuwja, kai chochran pengri romes, kolla, kai phagenn pengri sowel, un kolla, kai djan djungeles kolentsa trujel, kai budrenn lenge, un kolla, kai chochenn kol djuwjen, kolengro rom meras, un kolla, kai chochenn kol tchawen, kolen buder kek dad hi, un kolla, kai rikrenn kol wi-themarjen tele, kai djiwenn mashkral tumende. Ko penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub. Me, o baro Dewel, atchau har hom. Un tumer, o Jakobeskre tchawe, atchan ninna har hans: Tumer mukan miro drom har tumare phure ninna kran, un rikran tumen gar ap mire laba. Mukenn kanna tumaro tchilatcho drom! Un awenn pash mande pale! Un me kamau pash tumende te well. Ko penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub. Tumer penenn: ‘Hoi kram mer, hoi tchilatcho hi?’ Me putchau tumendar: Hi mishto i menshestar, te tchorell lo o Deblestar har tumer mandar tchorenna? Koi pre penenn tumer: ‘Hoi kram, har tchoram tutar?’ Tumer denn man gar o deshto halauterestar, hoi dren lan, witar gar kowa, hoi hunte dans i rashajende. Doleske han praassedo! Halauter tumendar tchoran mandar. Anenn o deshto kotar halauterestar, hoi dren lan, an miro kheer, te well doha chapen an miro kheer. Un dikenn, hoi me palle tumenge krau: Me krau miri wochni an o bolepen pre, un dau tumen bud latcho koowa, budeder har tumen hunte well. Ko penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub. Un me rikrau i stepangren dur krik tumari phubjatar, te chan le gar kowa pre, hoi kote baro was. Un tumare drakengre ruka wenn pherde drake. Ko penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub. Un i menshe an i tsele themma penenn pral tumende: “Dikenn, har bachteles jon hi! Hawo shukar them len hi!” Ko penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub. Tumer rakrenn djungelo koowa pral mande, penell o baro Dewel. Tumer putchenn: ‘Hoi penam pral tute?’ Tumer penenn: ‘Dineles hi, te das maro djipen an o Debleskro wast. Hoi anell menge kanna, te rikrah leskre laba, un mangah men tele glan o baro Debleste, ko rajeste pral o bolepen un i phub? Doleske sharas mer kolen, kai phurdenn pen pre pral o baro Debleste. Kol tchilatchenge djal mishto. Ninna te krenn le, hoi o Dewel gar kamell, krell lo lenge tchi. Kek bibacht well pral lende.’ Koi rakran kolla mank pende, kai djiwenn o baro Debleha. Un o baro Dewel das jak ap lengre laba un shunas, hoi le penenn, un mukas len an i liil dren te tchinell, te wenn le gar bistedo. An kau liil hi kolla dren tardo, kai djiwan leha, un hadan leskro lab. Un pral lende penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub: Ap ko diwes, kai me wau, sikrell pes, kai hi le mire. Un me krau miro dji lenge jaake pre, har i mursh peskro dji pre krell peskro tchaweske, kai leske koi hi. Palle dikenn tumer pale, kai djal gar emliges kolenge, kai an o tchatchepen tardo hi un kolenge, kai krenn o tchilatchepen. Djal wawartchandes koleske, kai mangell o Debles an, har koleske, kai mangell les gar an. Doleske denn garda, ko diwes wella, un an ko diwes chatchella har i jag an i bob. Un i tsele tchilatche un kolla, kai phurdan pen pre pral mande, jon hi har phuss, hoi i jag chatchrell. Tchi atchell lendar pral, halauter wenn krik lino. Ko penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub. Tumenge penau kowa, tumenge, kai mantsa djiwenn: Tumenge djal o kham pre un anell tumenge o tchatchepen. Un leskro tatepen krell tumare duka sasto. Un tumer stenna i bachtjatar har terne grumja, hoi wenn win dran i stanja. Ap ko diwes, kai me wau, stakrenn tumer kol tchilatchen khetne. Jon wenn har tchik tel tumare pire. Kowa penell o baro Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub. Mukenn tumenge mire tchatchepaskre laba an o shero te well, hoi penas tumenge o Mose, koles miro wast his. Leske penom ap i berga Horeb, hoi kamau tumendar, i tsele Israelendar, te krenn tumer. Denn garda, me bitchrau tumenge miro rakepaskres, o Elija, glan te well ko baro diwes, kai miri choli pral i menshende well. Job lell o tchingepen krik mank i dadende un lengre tchawende. O djijestar rodell jek i drom pash o wawareste. Jaake hunte wap me gar, te tchiwap i praassepen pral o tselo them. Kawa hi o liil, hoi sikrella, koon o Jesus Kristeskre phure his. Mank lende his o David un o Abraham. O Abrahameskro tchawo his o Isaak. Leskro tchawo his o Jakob. Koleskre tchawe his o Juda un leskre phrala. O Juda las tchawen. Kolla his o Perez un o Serach. Lengri dai his i Tamar. O Perez las i tchawes. Kowa his o Esrom. Koleskro tchawo his o Aram. Koleskro tchawo his o Amminadab. Koleskro tchawo his o Nason. Koleskro tchawo his o Salmon. Koleskro tchawo his o Boas. Koleskri dai his i Rahab. O Boas las i tchawes. Kowa his o Obed. Koleskri dai his i Rut. O Obed las i tchawes. Kowa his o Isai. Koleskro tchawo his o David, ko baro rai. Koleskro tchawo his o Salomo. Koleskri dai his i romni fun o Urija. O Salomo las i tchawes. Kowa his o Rehabeam. Koleskro tchawo his o Abia. Koleskro tchawo his o Asaf. Koleskro tchawo his o Josafat. Koleskro tchawo his o Joram. Koleskro tchawo his o Usija. Koleskro tchawo his o Jotam. Koleskro tchawo his o Ahas. Koleskro tchawo his o Hiskija. Koleskro tchawo his o Manasse. Koleskro tchawo his o Amos. Koleskro tchawo his o Josia. Koleskre tchawe his o Jojachin un leskre phrala. Ap ko tsiro wan i Israelitarja pandlo, un wan an o them Babilonia anlo. Un har jon an o them Babilonia djiwan, was o Shealtijel boldo. Leskro dad his o Jojachin. Un o Shealtijel las i tchawes. Kowa his o Serubbabel. Koleskro tchawo his o Abihud. Koleskro tchawo his o Eljakim. Koleskro tchawo his o Azor. Koleskro tchawo his o Zadok. Koleskro tchawo his o Achim. Koleskro tchawo his o Eliud. Koleskro tchawo his o Eleasar. Koleskro tchawo his o Mattan. Koleskro tchawo his o Jakobo. Koleskro tchawo his o Josef. Koleskri romni his i Maria. Lakro tchawo hi o Jesus. Kowa kharella Kristo. Kol tsele phure, kai djiwan jek pal o wawar pal o Abraham un glan o David, his deesh-te-star phure. Un kol tsele phure, kai djiwan jek pal o wawar pal o David un glan ko tsiro, kai wan i Israelitarja an o them Babilonia anlo, his deesh-te-star phure. Un kol tsele phure, kai djiwan jek pal o wawar pal ko tsiro, un glan o Jesus Kristo, his ninna deesh-te-star phure. Un jaake his kowa, har o Jesus Kristo boldo was. Leskri dai his i Maria. Lakro pirno his o Josef. Har jon gomme gar romedino his, was i Maria wawartchandes dran o Debleskro Ducho. O Josef his i latcho mursh. Un job kamas kek ladj ap late anell. Doleske kamas lo lat tchorchanes te mukell. Har leske kowa an o shero trujel djas, was o Debleskro bolepaskro pash leste an i suni, un penas: “Josef, tu Davideskro tchawo, ma traash, te less i Mariat pash tute, te romedineress lat! O ternepen was dran o Debleskro Ducho an late. Un joi lella i tchawes. Tu deh les o lab Jesus. Job lella i doosh peskre menshendar ap peste. Kowa lauter was jaake, te well ko lab tchatcho, hoi o Dewel ap peskro rakepaskro penas: I terni tchai, kai gomme kek murshestar an tapedo was, lella i ternepen. Un jon denn les o lab Emmanuel. Kowa kharella: O Dewel hi mentsa.” Un o Josef stas pre, un kras jaake, har o Debleskro bolepaskro leske penas. Un job las i Mariat pash peste. Jaake rah, har ko ternepen gar boldo was, tchiwas lo pes gar pash late. Un har o tchawo boldo was, das job les o lab Jesus. Ap ko tsiro, har was o Jesus an o foro Betlehem an o them Judea boldo, his o Herodes o baro rai pral o them. Koi wan gosewe mursha dran o them, kai o kham pre djala, un djan an o foro Jerusalem. Jon putchan i menshendar an o foro Jerusalem: “Kai hi o ternepen, kai well o baro rai pral i biboldende? Mer dikam ko bolepaskri momeli ap o bolepen pre te djal, hoi mende sikras, kai job boldo was. Kanna wam kate, te mangas les an.” Har o baro rai Herodes kowa shunas, trashas lo. Un ninna bud menshe an o foro Jerusalem trashan leha khetne. Un o Herodes mukas i tsele bare rashajen un i biboldengre tchatchepangren khetne te well, un putchas lendar, kai ko baro rai boldo wella, kolestar o Dewel penas, te well job. Un jon penan leske: “An o foro Betlehem an o them Judea. Jaake tchinas kowa o Debleskro rakepaskro: Tu, o foro Betlehem, hoi an o them Judea tchiddo hi, tut hi i baro lab mashkral i tsele forja an o them Judea. Dran tute wella ko baro rai, kai ap mire menshende, o Israel, garda della, jaake har i bakrengro rai garda della ap peskre bakre.” Palle mukas o Herodes kol gosewe murshen tchorchanes pash peste te anell, te putchell lo lendar, kaana ko bolepaskri momeli diklo was. Un job penas lenge: Djan an o foro Betlehem un rodenn ko ternepen! Un te hatsan les, penenn les mange, te nai wap me ninna, te mangap les an. Un har jon kowa lestar shunan, djan le dureder. Un glan lende djas ko bolepaskri momeli, hoi jon an pengro them dikan. Un kote, kai o ternepen hi, atchas koi bolepaskri momeli pral wergel tardo. Un har jon koi bolepaskri momeli koi tardo dikan, wan le o tselo djijestar bachtelo. Un jon djan an ko kheer, un dikan kote o ternepas un leskri dat, i Mariat. Un jon witsran pen glan leste tele, mangan les an, un tchiwan ko kutch brawlepen glan leste, hoi dan le leste. Un kowa his sonakai, kutch kasht, hoi sungella mishto, ninna wawar kutch kasht, hoi wella djet lestar kerdo. Un an i suni penas o Dewel lenge, te djan le gar pash o Herodeste pale. Jaake djan le penge, te wenn le ap i wawar drom an pengro them pale. Un har jon penge djan, was o Debleskro bolepaskro pash o Josefeste an i suni, un penas ap leste: “Ste pre! Le o ternepas un leskri dat, un naash an o them Egiptia! O Herodes mukell o ternepas te rodell, te marell lo les. Atch koi, bis te penau me les tuke, te wess pale!” Un job stas pre an koi rat, las o ternepas un leskri dat, un djas lentsa an o them Egiptia. Un kote atchas lo, jaake rah har o Herodes djido his. Un jaake was kowa tchatcho, hoi o Dewel ap peskro rakepaskro penas: Dran o them Egiptia dom miro tchawes gole. I gosewe mursha djan ap i wawar drom an pengro them, un wan gar pash o Herodeste pale. Har job kowa haiwas, was i bari choli ap leste. Un job bitchras lurden an o foro Betlehem un an i gaba trujel, te marenn le kol tsele mursh tchawen, kai dui bersha un terneder hi. Kol dui bersha his ko tsiro, kai i gosewe mursha leske penan, te was o tchawo boldo bis ko diwes. Koi was kowa tchatcho, hoi o Debleskro rakepaskro, o Jeremia, penas: Bari gole un bud ropen shunan le an o gab Rama. I Rachel rowella pral peskre tchawende, un kamell kekestar latche laba te shunell. Lakre tchawe hi buder gar koi. An ko tsiro, har o Josef an o them Egiptia his, meras o Herodes. Koi was o Debleskro bolepaskro pash leste an i suni, un penas ap leste: “Ste pre! Le o tchawes un leskri dat, un dja pale an o them Israel! Kolla hi mulo, kai kaman o tchawes te marell.” Un job stas pre, las o tchawes un leskri dat, un djas an o them Israel pale. Ap o drom shunas lo, te hi o Archelao kanna o baro rai pral o them Judea. Kowa his o Herodeskro tchawo. Doleske trashas o Josef, te djal lo kote pale. Un o Dewel penas leske an i suni, kai te djal. Un job djas an o them Galilea. Un kote djiwas lo an i foro, hoi kharella Nazaret. Un jaake was kowa tchatcho, hoi o Debleskre rakepangre glan i rah tsiro penan: Jon denn les Nazaretari gole. An ko tsiro was i mursh an o mulo them an o them Judea. Leskro lab his Johanni. Job hi kowa, kai taufras i menshen. Un job penas i menshenge: “Mukenn tumaro tchilatcho drom, un djan ap o Debleskro drom! O tsiro well sik, kai lell o Dewel i menshen dran o tchilatchepen win.” O Johanni hi ko mursh, kolestar o Debleskro rakepaskro, o Jesaja, penas: Kote hi jek, kai an o mulo them gole della un penella: Krenn o drom o Debleske, te nai well lo pash i menshende! Lenn halauter krik, hoi o Debleske an o drom tchiddo hi. I plaashka dran viechengre balla his ap leste. Un i ledertikri dori his trul leste. Un leskro chapen his gwin un tikne stepangre, kai stenn an o senlepen trujel. Un bud menshe djan pash leste. Kolla wan dran o foro Jerusalem un dran o tselo them Judea un dran o them pash o pani Jordan. Un jon penan glan i menshende hawo tchilatcho koowa jon kran, un mukan pen lestar an o pani Jordan te taufrell. Ninna bud Farisarja un Sadduzarja wan pash leste, te mukenn le pen lestar te taufrell. Har job kolen dikas, penas lo ap lende: “Tumer tchilatche sapa! Tumer nai nashenn gar krik glan o Debleskri choli, hoi wella pral i menshende. Sikrenn i menshende, te djan tumer ap o Debleskro drom un buder gar ap o tchilatcho drom! Ma penenn: O Abraham hi maro dad! Me penau tumenge: O Dewel nai krell dran kal barra o Abrahameskre tchawen. Tumer han har ruka, kai wenna tele dino. I tower hi koi tchiddo, te well ko tselo ruk tele dino. Hako ruk, hoi hidjrella kek latcho koowa, well tele dino, un an i jag witsedo. Me tchiwau tumen an o pani. Kowa sikrella, kai tumer mukan tumaro tchilatcho drom, un djan kanna ap o Debleskro drom. Pal mande well jek, kowa hi sorleder har me. Un me hom gar moldo, te hidjrap leskre kircha leske. Kowa tchiwell o Debleskro Ducho ap tumende. Kowa hi har i jag. Job hi har i hacho, kai rikrell i witsepaskri an peskro wast, te witsrell lo o djob pral, jaake te perell o phuss tele ap i phub. Peskro djob anell lo an peskro djobeskro kheer dren. Un o phuss chatchrell lo an i jag, hoi hako tsiro chatchella.” Ap ko tsiro was o Jesus dran o them Galilea pash o pani Jordan, te mukell lo pes o Johannestar te taufrell. Kowa kamas les gar te taufrell. Job penas ap leste: “Tu hunte taufrals man. Hoske wal tu pash mande, te taufrap tut?” Koi penas o Jesus ap leste: “Muk kowa kanna jaake te well! Hi mishto menge, te kras kowa lauter, hoi o Dewel mendar kamella.” Un o Johanni kras, hoi o Jesus leske penas, un taufras o Jesuses. Har o Jesus dran o pani pral djas, djas o bolepen pre. Un job dikas o Debleskro Ducho har i parno tchirklo ap peste tele te well. Un i rakepen dran o bolepen penas: “Kawa hi miro tchawo, koles me kamau. Pral leste hom me bachtelo.” Pal kowa anas o Debleskro Ducho o Jesuses an o mulo them, kai kamas les o beng o Debleskro dromestar tele te anell. Un star-deesh (40) diwessa un ratsja chas o Jesus tchi. Un palle was les i bari bok. Koi was o beng pash leste, un penas: “Te hal tu o Debleskro tchawo, rake ap kol barra, te well lendar maro!” Penas o Jesus: “An o Debleskro lab hi tchinlo: O maro kokres rikrell i menshes gar djido. Job djiwell dran hako lab, hoi o Dewel rakrella. ” Pal kowa anas les o beng an o Debleskro foro. Kowa hi o foro Jerusalem. Un o beng tchiwas les ap o Debleskro baro kheer pral pre, un penas ap leste: “Te hal tu o Debleskro tchawo, muk tut tele te perell! An o Debleskro lab hi tchinlo: O Dewel penas ap peskre bolepangre, te hidjrenn le tut lengre wastentsa, te dukreh tu tire pire gar ap i barra. ” Penas o Jesus: “Ninna hi an o Debleskro lab tchinlo: Rike o Debles gar dineleske, te sikrell lo tut har sorelo job hi. ” Pal kowa anas les o beng ap i bari berga pre, un sikras les i tsele themma ap i phub un lengro brawlepen, un penas: “Kawa lauter kamau tut te dell, te pereh tu glan mande tele, un mangeh man an.” Koi penas o Jesus ap leste: “Dja tuke mandar, tu beng! An o Debleskro lab hi tchinlo: Tu mangess o Debles an, – job hi tiro rai, – un wess leske kokres koi! ” Koi djas peske o beng. Un bolepangre wan pash o Jesuseste, un his leske koi. Un har o Jesus shunas, te was o Johanni stildo, djas lo dran o them Judea win, un djas pale an o them Galilea. Kote atchas lo gar an o foro Nazaret. Job djas dureder un djiwas an o foro Kapernaum, hoi pash o baro pani Genezaret tchiddo hi. Kowa hi an i themma Sebulon un Naftali tchiddo. Jaake was kowa tchatcho, hoi o Debleskro rakepaskro, o Jesaja, glan i rah tsiro penas: Tumer menshe an i themma Sebulon un Naftali, tumer, kai djiwenna pash o baro pani, an o them wergel o pani Jordan, tumer djiwenn kote, kai kolla djiwenna, kai prindjrenn o Debles gar. Tumenge hi ko lab, hoi o Debleskro rakepaskro penas: Tumer djiwenna an i rati, un dikenna i bari momeli. Jaake har o kham pre djala, wella i momeli pash kolende, kai hi len traash o merepastar. Ap ko tsiro penas o Jesus ap i menshende: “Mukenn tumaro tchilatcho drom, un djan ap o Debleskro drom! O tsiro well sik, kai lell o Dewel i menshen dran o tchilatchepen win.” Un har job pash o baro pani an o them Galilea djas, dikas lo kote dui phralen: O Simon, kai kharella ninna Petro, un leskro phrales, o Andreas. Kolla his matchepangre, un witsran pengre matchengre gone an o pani, te taprenn le matchen. Un job penas ap lende: “Awenn mantsa! Me krau tumendar menshen, kai anenn wawaren pash mande.” Har jon kowa shunan, mukan le pengre matchengre gone, un djan leha. Un job djas dureder, un dikas dui wawar phralen: O Jakobo un o Johanni. Kolengro dad hi o Zebedeo. Jon his pash pengro dadeste an o bero beshdo, un kran i matchengre gone tseles. Un job das len gole. Un sik stan le pre, mukan o bero un pengro dades, un djan leha. Un job djas an o tselo them Galilea trujel, un rakras an i biboldengre kangria, un penas i menshenge ko latcho lab, kai o Dewel kamell len dran o tchilatchepen te lell, un kamell lengro rai te well. Un job kras lauteren sasto, kai mank lende nasselo hi. Un ninna an o tselo them Syria shunan le lestar. Un jon anan lauteren pash leste, kai nasselo hi. Mashkral lende his kolla, kai hi len bare duka, un kolla, kai hi an lende benga, un kolla, kai hi nasselo an pengro shero, un kolla, kai hi bango. Un job kras len sasto. Un bud menshe djan leske palla. Jon wan dran o them Galilea, un dran ko them, kai i deesh forja tchiddo hi. Jon wan ninna dran o them Judea, un dran o foro Jerusalem, un dran o them, hoi ap i wawar rig o panjestar Jordan tchiddo hi. Un har job kol tsele menshen dikas, djas lo ap i berga pre, un beshas pes tele. Un leskre mala wan pash leste, te shunenn les le. Un job penas ap lende: Bachtele hi kolla, kai djinenna, kai hi le tchorwelo glan o Debleste. Jon djiwenna o Debleha khetne an o bolepen un lenn leskro brawlepen. Bachtele hi kolla, kai kanna rowenna. O Dewel lell lengri duk dran lengro dji. Bachtele hi kolla, kai kek tchingepen krenna. O Dewel dell len i tseli phub. Bachtele hi kolla, kai kanna pal o tchatchepen bokenna un trushenna. O Dewel krell len tchalo. Bachtele hi kolla, kai hi len i baro dji i wawar menshenge. O Debles hi i baro dji lenge. Bachtele hi kolla, kai hi len i djudjo dji. Jon dikenn o Debles pengre jakentsa. Bachtele hi kolla, kai krenna, te well kek tchingepen mank i menshende. O Dewel kharell len peskre tchawe. Kolla, kai krenn, hoi o Dewel kamella, un doleske lenn len i menshe palla, kolla hi bachtelo! Jon djiwenna o Debleha khetne an o bolepen. Tumer patsenn ap mande. Doleske praassenn le tumen, lenn tumen palla, un rakrenn chochene tchilatche laba pral tumende. Te krenn le kowa, awenn bachtele! Giwenn un denn gole i bachtjatar ap ko diwes! O Dewel dell tumen i baro brawlepen an o bolepen. Jaake har jon tumen palla lenna, jaake lan le o Debleskre rakepangren an o phuro tsiro ninna palla. Tumer han o loon ap kai phub. Te nashras o loon peskri soor, hi lo buder gar mishto. Un tu nai kreh buder tchi, te well lo pale londo. Ko loon molell tchi buder. Tu nai witsreh les tutar. Un i menshe stakrenn les khetne. Tumer han i momeli ap kai phub. Un i foro, hoi pral ap i berga hi, nai atchell gar khatedo. Kek chatchell i momeli an un tchiwell lat tel i piri. Na-a, job tchiwell lat ap i momelengri, te well koi momeli diklo hakenestar, kai an o kheer hi. Jaake hunte wenn tumer har i momeli, hoi chatchell glan i menshende, te dikenn le, hawo latcho koowa tumer lauter krenna, un te sharenn le o Debles, kai hi tumaro dad an o bolepen. Haiwenn man mishto: Me wom gar, te tchiwap kol laba ap i rig, hoi o Mose un o Debleskre rakepangre penan. Na-a! Ko krau me gar. Me wom, te krap kowa, hoi jon penan. Tchatchepah, me penau tumenge: Jaake rah har o bolepen un i phub atchenna, jaake rah well tchi krik lino kol labendar, hoi o Mose un kol Debleskre rakepangre penan. Witar gar o tikneder lab well krik lino jaake rah, bis te well lauter tchatcho, hoi glan i rah tsiro penlo was. Koon jek kol tikneder labendar ap i rig tchiwella, un i menshenge kowa jaake penella, kowa hi o tikneder mashkral kolende, kai djiwenn khetne o Debleha an o bolepen. Koon krella, hoi o Dewel penas, un sikrell kowa i menshende, kowa wella bares mashkral kolende, kai djiwenn khetne o Debleha an o bolepen. Un me penau tumenge: Tumer nai djiwenn gar o Debleha khetne an o bolepen, te krenn tumer gar, hoi o Dewel kamella. Un tumer hunte krenn kowa feteder, har i biboldengre tchatchepangre un i Farisarja kowa krenna. Tumer djinenna, te was ap i phurende penlo: Ma mare kekes! Koon jekes marella, kowa hunte well glan o tchatchepaskro anlo, un lell peskri phagi. Me penau tumenge: Koon ap peskro phraleste chojedo hi, kowa hunte well glan o tchatchepaskro anlo. Un koon peskro phrales praassella, kowa hunte well glan i pralstune tchatchepangre anlo. Un koon penella: Dja tuke pash o bengeste! kowa wella an o bengeskri jag witsedo. Te djah tu an o Debleskro baro kheer, te dess o Debles tchomone, un kote djal tuke an o shero trujel, te hi tiro phraal chojedo ap tute, palle muk kowa tchiddo, hoi tu kamal o Debles te dell! Dja pash tiro phraleste, un dik, te wenn tumer pale mishto khetne! Un palle de kowa, hoi tu anal, o Debleste! Te hi tut sijaan pash jekeste, un hal leha ap o drom pash o tchatchepaskro, palle plaisse tiri sijaan jaake rah, har hal tu leha ap o drom, te nai dell job tut gar an o tchatchepaskro wast! Un kowa dell tut an o klisteskro wast. Un kowa witsrell tut an o stilepen! Tchatchepah, me penau tuke: Tu weh gar dran o stilepen win jaake rah, har tu plaissral gar tiri tseli sijaan. “Tumer djinenna, kai was glan i rah tsiro ap i phurende penlo: Romeha, ma choche tiri romjat i wawar djuwjah! Romnija, ma choche tiro romes i wawar mursheha! Me penau tumenge: Koon ap i wawareskri romjate dikella, te sowell lo lah, kowa chochras peskri romjat an peskro dji. Te kamell tiro jak tchomone te dikell, hoi anell tut ap i tchilatcho drom, palle tchin les win, un witse les tutar! Hi tuke feteder, te nashress jek jak, har te wess an o bengeskri jag witsedo. Un te kamell tiro tchatcho wast, te kress i tchilatcho koowa, palle de les tele, un witse les tutar! Hi tuke feteder, te nashress tu jek wast, har te djas an o bengeskri jag. Glan i rah tsiro was ap i phurende penlo: Kowa, kai peskri romjat mukella, kowa dell lat i liil, te nai djal li peske. Me penau tumenge: Kones hi i romni, kai chochras les gar i wawar mursheha, un job mukell lat, kowa krell, te lell li i wawares. Un jaake anell li doosh ap peste. Un kowa, kai romedinerell i mukli djuwjat, kowa anell doosh ap peste, te las lo i wawareskri romjat. Tumer djinenn ninna, kai was glan i rah tsiro ap i phurende penlo: De kek chocheni sowel tele! Un kowa, hoi tu o Debleske sowel dal, te kress ninna! Me penau tumenge: Ma denn tumen sowel! Ma denn gole ap o bolepen, te shunell lo tumari sowel! O Dewel hi kote o rai. Ma denn gole ap i phub, te shunell li tumari sowel! O Dewel hi ninna kote o rai. Ma denn gole ap o foro Jerusalem, te shunell lo tumari sowel! Kowa hi o Debleskro foro. Ma denn witar kek sowel ap tumaro shero! Tumer nai krenn kek bal ap tumaro shero kalo un kek bal parno. Te penenn tumer: Awa! jaake hunte well kowa ninna: Awa! Un te penenn tumer: Na-a! jaake hunte well kowa ninna: Na-a! Hako lab, hoi pral wergel hi, well o bengestar. Tumer djinenna, kai was glan i rah tsiro ap i phurende penlo: Koon dukrell i wawares, koleske kress, har job kras un gar budeder: Te dukras lo i wawareskro jak, palle duke leskro jek jak kokres. Te dukras lo i wawareskro dand, palle duke leskro jek dand kokres. Me penau tumenge: Ma hadenn tumaro wast ap koleste, kai kras tumen tchilatcho koowa! Te das tuke jek ap i tchatchi tcham, koleske rike ninna i serwi koi, te dell lo tut! Un kowa, kai anell tut glan i tchatchepangre, te lell lo tiro gad, koles de ninna tiri plaashka! Un te kamell jek tutar, te djas tu jek kotar drom leha, jaake dja leha dui kope jaake dur ap o drom! Te mangell jek tutar tchomone, palle de les kowa! Ma bitche koles tutar, kai kamell tutar lowe te patsell! Tumer djinenna, kai glan i rah tsiro i phurenge penlo was: Ab latches ap tire menshende! Ma ab latches ap koleste, kai kras tchilatcho koowa ap tute. Me penau tumenge: Awenn latches kolenge, kai hi tchilatcho ap tumende! Mangenn o Debles kolenge, kai lenn tumen palla! Jaake han tumer tchatchepah tchawe o baro Deblestar, kai hi tumaro dad an o bolepen. Job mukella o kham pre te djal kol tchilatchenge un kol latchenge. Un job dell brishin ap kolende, kai pal o tchatchepen djiwenna, ninna ap kolende, kai tchilatcho koowa krenna. Tumer te wenn latches kolenge, kai kran latcho koowa ap tumende, patsenn tumer, kai o Dewel sharell tumen? Na-a! Ninna i chochene hi latches kolenge, kai ap lende latches hi. Tumer te han latches ap tumare phralende kokres, palle krenn tumer, hoi lauter krenna. Ninna kolla, kai prindjrenn o Debles gar, krenn kowa, hoi tumer krenna. Tumer hunte wenn jaake latches ap i menshende, har tumaro dad an o bolepen hi latches ap i menshende. Denn jak, har krenn tumer latcho koowa! Ma krenn les jaake, te dikenn i menshe kowa un sharenn tumen! Koon tumendar kowa krella, koles dell tumaro dad an o bolepen kek latchepen pale. Tu te deh i tchorweles lowe, palle ma pen kowa hakeneske! Ma kre har kolla, kai hi len dui djia, un penenn an i biboldengre kangria un ap o drom, hawo latchepen jon kran, te wenn le i menshendar sharedo. Tchatchepah, me penau tumenge: Kolla lenna buder tchi o Deblestar. Jon anan pengro latchepen kokres dren. Tu te rakreh o Debleha, palle ma kre kowa har kolla, kai hi len dui djia. Jon kamenn, te dikenn len i menshe, har jon an i biboldengre kangria un ap o drom tardo hi, un o Debleha rakrenna. Tchatchepah, me penau tumenge: Kolla lenna tchi o Deblestar. Jon anan pengro latchepen kokres dren. Tu te rakreh o Debleha, palle dja an tiri isema, klide o wudar pal tute, un kote rake o Debleha! Un o baro Dewel, kai hi tiro dad an o bolepen, dikell tut kote. Un job dell o latchepen pale, hoi tu kral. Tumer te rakrenn o Debleha, palle penenn leske gar bud laba, jaake har kolla krenna, kai prindjrenn o tchatcho Debles gar. Jon patsenna, te rakrenn le bud, palle shunell len lengro dewel. Ma krenn kowa jaake har jon! Un o baro Dewel, kai hi tumaro dad an o bolepen, djinella, hoi hunte well tumen djipaske. Job djinella kowa glan ko tsiro, kai tumer les mangenna. Tumer te rakrenn o Debleha, penenn: Maro dad an o bolepen. Tiro lab well sharedo! Te well ko tsiro sik, kai tu o rai hal pral i tseli phub! Te krenn i menshe ap i phub kowa, hoi tu kameh, jaake har ninna kolla an o bolepen krenn, hoi tu kameh! De men maro maro hako diwes! Un biste mari doosh, hoi mer ap mende anam! Un ninna mer bistrah o tchilatchepen, hoi i wawar ap mende kran. Ma muk men tiro dromestar tele te djal! Le men dran o bengeskro wast win! Tumer te bistrenn o tchilatcho koowa, hoi i wawar ap tumende kran, palle bistrell tumaro dad an o bolepen ninna o tchilatchepen, hoi tumer kran. Tumer te bistrenn gar o tchilatcho koowa, hoi i wawar ap tumende kran, palle bistrell tumaro dad an o bolepen witar gar o tchilatchepen, hoi tumer kran. Te chan tumer i tikno tsiro tchi, te mangenn o Debles an, palle krenn kowa gar jaake, te dikenn i menshe kowa! Ma krenn har kolla, kai hi len dui djia! Jon sikrenn ap pengro mui, te bokenn le pengro Debleske. Tchatchepah, me penau tumenge: Kolla lenna tchi o Deblestar. Jon anan pengro latchepen kokres dren. Tu te chah tchi an ko tsiro, kai tu o Debleha rakreh, palle thob tiro mui, mak tire balla har hako diwes, te dikenn i menshe gar, kai tu bokeh o Debleske. Un o baro Dewel, kai hi tiro dad an o bolepen, djinella, hoi tu leske kreh. Job dikell tut, un dell tut o latchepen pale, hoi tu leske kral. Anenn tumenge kek brawlepen ap i phub khetne! Kote hi i kirme, hoi i ripja chana. Koi krell o pani o saster paash. Kote hi i tchorepangre, kai tchorenn tumaro brawlepen. Anenn tumenge brawlepen an o bolepen khetne, kai kek tchorepaskro tumaro koowa hatsella! Un kek kirme, witar kek pani krell les paash. Kote, kai tiro brawlepen hi, kote hi ninna tiro dji. O mensheskro jak hi har i momeli an i kheer. Te dikeh kokres ap o Debleste, hi kowa jaake, har te chatchell koi momeli mishto. Te dikeh ap o wawar koowa, un gar ap o Debleste, hi kowa jaake, har te chatchell kek momeli an kau kheer. Te chatchell tiri momeli buder gar, djiweh tu har an i kali rat. Kek budrell nai dui rajenge. Te wals kowa jaake, budrals lo ko jekeske mishto, un ko wawareske gar mishto. Ko jekes kamals job gar, kol wawares kamals job o djijestar. Tu nai budreh gar o Debleske un rodeh tiro brawlepen. Doleske penau me tumenge: Ma darenn tumaro djipaske! Ma darenn, te well tumen tchi te chal un tchi te pijell, witar gar, te well tumen tchi an-ripaske! O djipen hi budeder moldo har o chapen. Un o mensho hi budeder moldo har o ripen. Dikenn ap i tchirkle! Jon witsrenn kek djob an i phub, te well lo baro. Witar gar anenn le o baro djob dren, te tchiwenn le les an o djobeskro kheer. Tumaro dad an o bolepen dell len te chal. Tumer han budeder moldo har jon. Kek tumendar nai tchiwell jek diwes budeder pash peskro djipen pashel! Hoske trashenn tumen, te well tumen tchi an-ripaske? Dikenn, har ap o senlepen shukar blume baro wenna! Jon budrenna gar un krenn penge kek ripja. O baro rai Salomo an peskro tselo railepen his gar jaake shukar an-rido har jek lendar. O Dewel kras o senlepen jaake shukar, hoi kau diwes win tardo hi, un o wawar diwes an o bob witsedo wella. Kitse kope budeder nai dell lo tumen an-ripaske! Hoske hi tumaro patsepen jaake tikno? Ma darenn un ma penenn: Hoi chas? Hoi pijas? Hoi riwas? Kowa krenn kol menshe, kai prindjrenn o Debles gar. Tumaro dad an o bolepen djinella, hoi tumen hunte well djipaske. Mukenn o Debles o rai pral tumende te well, un krenn lauter, hoi job kamella! Un o Dewel dell tumen lauter, hoi tumen hunte well djipaske. Doleske penau tumenge: Ma darenn glan kowa, hoi taissar wella! Mukenn o wawar diwes ap tumende te well, un palle dikenna, hoi te krenn! Hako diwes hi tumen doha, hoi krell tumaro djipen phares. Ma sikrenn ap i wawarengri doosh! Un o Dewel dikell gar ap tumari doosh. Te hi tumen i baro dji i wawarenge, hi o Debles ninna i baro dji tumenge. Hi tumen kek baro dji lenge, hi o Debles witar gar i baro dji tumenge. Hoske kameh tu i tikno kasht dran tiro phraleskro jak win te tserdell, un tu dikeh gar o baro kasht an tiro jak? Har nai peneh tu ap leste: Miro phraal, am kai! Me kamau ko tikno kasht dran tiro jak win tserdell. Un tu dikeh gar o baro kasht an tiro jak. Tu chocheno! Tu kreh, har te wals tu latcheder har job. Le ko baro kasht dran tiro jak win, palle nai leh tu o tikno kasht dran tiro phraleskro jak win! Ma witsrenn gar o Debleskro brawlepen glan i djuklende, te djan jon gar ap tumende pre! Ma witsrenn gar i kutch barra glan i balende, te stakrenn le len gar i pirentsa khetne. Mangenn o Debles! Un o Dewel dell tumen! Rodenn les! Un tumer hatsenn les. Denn ap o wudar, un kowa well tumenge pre kerdo! Koon mangella, kowa lella. Koon rodella, kowa hatsella. Un koon ap o wudar della, koleske well pre kerdo. Mashkral tumende hi kek mursh, kai dell peskro tchawes i bar, te mangas job lestar i kotar maro. Witar gar dell kek dad peskro tchawes i sap an o wast, te mangas job lestar i matcho. Ninna te han tumer tchilatche menshe, denn tumer tumare tchawen latcho koowa. Har bud budeder dell tumaro dad an o bolepen latcho koowa kolen, kai les mangenna. Lauter, hoi tumer kamenna, te krenn i menshe tumenge, kowa krenn tumer lenge ninna! Te krenn tumer kowa, jaake krenn tumer lauter kowa, hoi o Mose un i Debleskre rakepangre penan. Djan an o tikno wudar dren! Nashedo hi kolla, kai djan an o baro wudar ap o buchlo drom. Un bud djan koi. Tikno hi ko wudar un gar buchlo hi ko drom, kai i menshe hatsenn o djipen. Un gar bud hi kolla, kai ap ko drom djana. Denn jak, te patsenn gar kol chochene rakepangren, kai penenn, te wans le o Deblestar bitchedo! Jon krenn, har te wans le tumare phrala. An lengro dji hi le diwje djukle, kai marenna. Ap kowa, hoi jon krenna, dikenn tumer, har jon hi. Ap i subjengro ruk wenna kek drake baro. Witar gar wenna faige baro ap subjengre burra. Jaake well latcho koowa dran i latcho ruk, un djungelo koowa dran i nasselo ruk. Dran i latcho ruk well kek djungelo koowa. Un dran i nasselo ruk well kek latcho koowa. Hako ruk, kai well kek latcho koowa dran leste, well tele dino, un an i jag witsedo. Ap kowa, hoi dran lende wella, dikenna, har jon hi. Kolen, kai penenn ap mande Rai, rai lell o Dewel gar lauter pash peste an o bolepen. Na-a! Kolla kokres, kai krenna, hoi miro dad an o bolepen kamella, kolen lell lo an o bolepen. Well ko diwes, kai o Dewel o tchatchepen pral i tsele menshende wi-rakrella. Ap ko diwes penenna bud ap mande: Rai, rai, an tiri soor penam mer i menshenge, hoi o Dewel menge penas. An tiri soor tradam i bengen win, un kram bud baro sorelo koowa. Palle penau lenge: Me prindjrau tumen gar. Djan mandar, tumer tchilatche! Hakeno, kai mire laba shunella un kowa krella, hoi me penau, kowa hi jaake har i gosewo mursh, kai peskro kheer ap i sorelo baro bar kras. Har das sorelo brishin, un bud pani was, un i sorelo ducho phurdas ap ko kheer, koi peras o kheer gar khetne. Kowa his ap i sorelo baro bar tardo. Hakeno, kai mire laba shunella un kowa gar krella, hoi me penau, kowa hi har i dinelo, kai peskro kheer ap i tchik kras. Har das sorelo brishin, un bud pani was, un i sorelo ducho phurdas ap ko kheer, koi peras ko tselo kheer khetne.” Un har o Jesus kowa lauter penas, kran kol bud menshe, kai trul leste his, bare jaka. Job rakras bari sorjah, un gar jaake har lengre tchatchepangre rakran. Un o Jesus djas i berga tele, un bud menshe djan leske palla. Kote was i mursh pash leste. Koles his i djungelo nasslepen ap peskro mass. Un job witsras pes glan o Jesuseste tele ap i phub, un mangas lestar: “Rai, te kameh tu, nai kreh man sasto.” Un o Jesus tchiwas peskro wast ap leste, un penas: “Me kamau, te wess sasto.” Un ap jek kopo djas ko nasslepen lestar. Un o Jesus penas ap leste: “Shun, pen kekeske, hoi me tuke krom! Dja an o Debleskro baro kheer pash o rashajeste un sike leste, kai tiro nasslepen tutar djas! Un an kowa glan o Debleste, hoi o Mose penas, te djinenn i menshe, kai tu sasto wal.” Un o Jesus djas dureder, un was an o foro Kapernaum. Kote was i pralstuno lurdo pash leste, un mangas les: “Rai, miro budepaskro hi khere tchiddo, un hi bango, jaake te nai djal lo buder gar. Un les hi bare duka.” Penas o Jesus ap leste: “Me kamau tuha te djal, un kamau les sasto te krell.” Koi penas o pralstuno lurdo: “Me hom gar moldo, te wess tu pash mande. Te peneh tu jek lab, jaake well miro budepaskro sasto. Jaake har me ninna hunte shunap ap mire pralstunende, jaake hi man ninna lurde, kai hunte krenn, hoi me penau. Me te penau ap jekeste: Dja koi! palle djal lo. Me te penau ap i wawareste: Am kai! palle well lo. Me te penau ap miro budepaskro: Kre kowa! palle krell job kowa.” Har o Jesus kowa shunas, kras lo bare jaka, un penas ap kolende, kai leha djan: “Tchatchepah, me penau tumenge: Sawo patsepen hatsom pash kekeste an o tselo them Israel. Bud menshe wenna dran bud wawar themma pash o Debleste an o bolepen, un beshenn pen tele, te chan le o Abrahameha un o Isaakeha, un o Jakobeha khetne. Un i biboldendar wenna bud an i kali rat win witsedo. Un jon rowenna, un dandrenn i danda i dukatar khetne.” Un palle penas o Jesus ap o pralstuno lurdo: “Dja khere! jaake har tu patsal, jaake well kowa.” Un ap kau tsiro was leskro budepaskro sasto. Un o Jesus djas an o Petreskro kheer. Kote dikas lo koleskri romjakri dai. Joi his ap o tchiben tchiddo un lakro shero his tato. Un job tapras lakro wast, un ko nasslepen djas latar. Un joi stas pre, un anas lenge i chapen. Un har i rati was, anan le bud menshen pash leste, kai hi benga an lende. Un job rakras soreles ap i bengende, te djan le dran i menshende win. Un jon wan win. Ninna kras lo lauteren sasto, kai nasselo hi. Jaake was kowa tchatches, hoi o Debleskro rakepaskro, o Jesaja, glan i rah tsiro penas: Job las mare duka, un maro nasslepen mendar. Un har o Jesus bud menshe trul peste dikas, penas lo peskre malenge: “Uleras ap i wawar panjeskri rig!” Koi was i biboldengro tchatchepaskro pash leste un penas: “Sikepaskro, me kamau tuha te djal, kai tu ninna djah.” Penas o Jesus ap leste: “I diwje djuklen hi i tchiben an i phub, kai sowenn le. Un i tchirklen hi tikne khera ap i ruka. Me, o Menshengro Tchawo, man hi tchi, kai nai tchiwap man tele, te sowap.” Un i wawar, jek leskre malendar, penas ap leste: “Rai, muk man khere te djal, te paskrap miro dades! Pal kowa wau tuha.” Penas o Jesus: “Muk i mule pengre mulen te paskrell! Dja tu mantsa!” Un o Jesus djas an o bero. Un leskre mala djan leha. Har jon ap o pani his, phurdas ap jek kopo i baro sorelo ducho pral o baro pani. Un o pani was diwjo, un djas pre te tele, un djas pral o bero wergel. Un o Jesus sowas. Palle djan jon pash leste, djangran les pre, un penan ap leste: “Rai! Le men kate win! Mer tassah.” Koi penas lo: “Hoske trashenn tumer? Kai hi tumaro patsepen?” Un job stas pre, un penas ap ko sorelo ducho, hoi phurdas pral o pani: “Atch kanna!” Un ap o baro pani penas lo: “Muk tele!” Un o sorelo ducho phurdas buder gar, un o pani his buder gar diwjo. Un peskre mala kran bare jaka un putchan pendar: “Hawo mursh hi kowa! Ninna o sorelo ducho un o baro pani shunenn ap leste.” Un jon wan ap i wawar panjeskri rig, an o them Gadara. Un dui mursha nashan dran i mulengre khera win, un wan pash o Jesuseste. Kolen hi benga an lende. Un jon hi jaake tchilatcho, te nai djas kek an lengro drom. Un jon dan gole: “Hoi kameh tu mendar, Debleskro tchawo? Wal tu pash mende, te dukress men tu glan o tsiro, kai rakrell o Dewel i phagi pral mende win?” Dur lendar his bud bale ap i berga. Un kol benga mangan les: “Tu te tradeh men dran kol murshende win, palle muk men an kol balende dren te djal!” Un job penas: “Djan tumenge!” Un jon wan dran i murshende win, un djan an kol balende dren. Un kol tsele bale wan diwjo un nashan i berga tele, un stan an o pani, un tassan. Un kote his mursha, kai ap i balende jak denna. Kolla nashan an o foro, un penan kote halauter, hoi jon dikan, ninna, kai wan kol dui mursha sasto, kai benga an lende his. Un i tsele menshe djan dran ko foro win, un wan pash o Jesuseste. Un har jon les dikan, mangan le les, te djal lo dran lengro them win. Koi djas lo pale an i bero, uleras ap i wawar panjeskri rig, un was an peskro foro. Un jon anan i murshes pash leste. Kowa nashte nashell gar un his ap o tchiben tchiddo. Un har o Jesus kolengro patsepen dikas, penas lo ap ko mursheste: “Ma traash, miro tchawo! Me lau tiri doosh tutar.” Har i biboldengre tchatchepangre kowa shunan, penan le ap pende kokres: “Kowa krell pes har o Dewel!” Un o Jesus haiwas, hoi an lengro shero trujel djas. Un job penas ap lende: “Hoske djal sawo tchilatchepen an tumaro shero trujel? Hi kowa phareder, te penap ap leste: Me lau tiri doosh tutar, har te penap: Ste pre un dja khere? Me kamau, te djinenn tumer, o Menshengro Tchawes hi koi soor ap i phub, te nai lell lo i doosh i menshendar.” Doleske penas job ap ko mursheste, kai nai nashell gar: “Ste pre, le tiro tchiben un dja khere!” Un kowa stas pre un djas khere. Un har kol bud menshe kowa dikan, daran le o Deblestar un sharan les, kai das i menshes jaake bud soor. Pal kowa djas o Jesus dureder. Un job dikas i murshes pash i kheer beshdo. Kowa his i biboldo, kai las i biboldendar lowe i Remarjenge dren. Leskro lab hi Mateo. Un o Jesus penas ap leste: “Am, dja mantsa!” Un job stas pre un djas leha. Pal kowa djas o Jesus pash koleste an o kheer. Un har job pash i chapaskri tchiddo his, wan kote ninna bud kolendar khetne, kai lenn i biboldendar kol lowe i Remarjenge dren, un wawar, kai tchilatcho koowa kran un doleske ninna pale-tchiddo hi. Un jon chan o Jesuseha un leskre malentsa khetne. Un har i Farisarja kowa dikan, penan le ap i Jesuseskre malende: “Hoske chal tumaro sikepaskro kolentsa, kai lenna i biboldendar kol lowe i Remarjenge dren, un kol wawarentsa, kai ninna pale-tchiddo hi?” Un o Jesus shunas kowa, un penas ap lende: “Kolla, kai sasto hi, djan gar pash o dramaskro. Kolla, kai nasselo hi, djan pash leste. Kowa hunte djinenn tumer: O Dewel penas: Me kamau gar, te marenn mange viechen. Na-a! Me kamau, te hi tumen i baro dji i wawarenge. Me wom gar, te dap kolen pash mande gole, kai djan ap o tchatcho drom. Na-a! Me wom, te dap kolen pash mande gole, kai hi ap o tchilatcho drom.” Palle wan o Johanneskre mala pash o Jesuseste, un penan ap leste: “Mer un i Farisarja chah un pijah i tsiro tchi, te mangas o Debles an. Hoske krenn tire mala kowa gar?” Penas o Jesus ap lende: “Jaake rah har o bijabeskro ap i bijab hi, hi peskre mala bachtelo. Ko tsiro wella, kai well o bijabeskro lendar lino. Ap ko tsiro chan le un pijenn le tchi, te mangenn le o Debles an. Kek siwell i newo kotar than ap i phuro ripen. Pash o thopen well o newo kotar tikneder un tserdell pes pale tele, un o phuro ripen djal budeder paash. Un kek tchorell i newi mool an i phure moljakre gone. I newi mool krell i phure moljakre gone paash. Un i mool nashell win. I newi mool well tchoredo an i newe moljakre gone. Palle djal i newi mool un i newe moljakre gone gar paash.” Un har job kowa rakras, was i pralstuno pral i biboldengri kangri pash leste, witsras pes glan leste tele ap i phub, un penas: “Miri tchai meras glan i tikno tsiro. Am mantsa un tchip tiro wast ap late! Un joi wella djido.” Un o Jesus stas pre un djas leha. Un leskre mala djan ninna leha. Ap o drom his i djuwel. Kolat his deesh-te-dui bersha i ratlo nasslepen. Koja penas peske: “Me te taprau ap leskro ripen, wau sasto.” Un joi djas pal leste, un tapras ap leskro ripen. Un o Jesus rissras pes trujel, dikas lat, un penas ap late: “Romnija ma traash! Tiro patsepen kras tut sasto.” Un ap kau tsiro was koi djuwel sasto. Un o Jesus djas dureder, un was pash ko pralstuneskro kheer. Kote his i bashepangre un bud menshe. Har job o merepaskro bashepen un i bari gole shunas, penas lo: “Djan tumenge! Kai tchai meras gar. Joi sowella.” Un jon san pral leste. Har kol tsele menshe win glan o kheer his, djas lo dren, tapras koi tchakro wast, un koi tchai djiwas pale, un stas pre. Un i tsele menshe, kai kote an i forja un gaba djiwan, shunan kowa. Un o Jesus djas dureder. Un dui korele mursha djan leske palla. Kolla dan gole: “Davideskro tchawo, kre men sasto!” Un har job an o kheer djas, wan i dui korele pash leste. Un o Jesus penas ap lende: “Patsenn tumer, te nai krau kowa?” Koi penan le: “Awa, rai.” Palle tchiwas lo peskro wast ap lengre jaka, un penas: “Jaake har tumer patsan, jaake han tumer kanna sasto.” Un jon nai dikan. Un o Jesus penas soreles ap lende: “Te shunell kowa kek!” Un jon djan win, un rakran pral kowa, hoi job lenge kras, jaake te shunan le lestar an kol tsele forja un gaba trujel. Un har jon win his, wan menshe pash lende, kai anan i murshes pash o Jesuseste, kai nashte rakras gar. Un les his i beng an leste. Un o Jesus tradas o benges win. Har ko beng win his, nai rakras ko mursh pale. Un kol bud menshe, kai kote tardo his, kran bare jaka un penan: “Kek tsireske was sawo koowa an o them Israel diklo.” I Farisarja penan: “O pralstuno beng das les koi soor. Doleske nai tradell job kol bengen win.” Un o Jesus djas an i forja un gaba trujel, un rakras an i biboldengre kangria, un penas i menshenge ko latcho lab, kai o Dewel kamell len dran o tchilatchepen te lell, un kamell lengro rai te well. Un job kras lauteren sasto, kai nasselo hi. Un har job kol bud menshen dikas, khaitan le les. Jon his leske har bakre, kai hi len kek bakrengro, kai ap lende garda della. Jon his khino, un len his buder kek soor an lende. Un job penas ap peskre malende: “Bud djob hi win tardo, te well lo an o kheer anlo. Jaake hi bud menshe koi, kai kamenn pash o Debleste te well. Un hi gar doha budepangre koi, te anenn le len pash leste. Doleske mangenn o Deblestar, te bitchrell lo budepangren, kai leske budrenna!” Un o Jesus das peskre deesh-te-dui malen pash peste gole, un das len i soor pral i benga, te nai tradenn le len dran i menshende win, un te nai krenn le lauteren sasto, kai nasselo hi. Kolla hi i laba kol deesh-te-dujendar, kolen o Jesus pash i menshende bitchras: O glanstuno his o Simon, kai kharas ninna Petro, un leskro phraal Andreas, un o Jakobo un leskro phraal Johanni, – kolengro dad his o Zebedeo, o Filipo, un o Bartolomeo, o Thomas un o Mateo, kai i biboldendar lowe i Remarjenge dren las, un o Jakobo, – koleskro dad his o Alfeo, un o Tadeo, un o Simon, kai his kol menshendar, kai kharenna Zelotarja un o Judas Iskariot, ko phukepaskro. Kolla deesh-te-dui mursha bitchras o Jesus pash i menshende, un penas soreles ap lende: Ma djan pash kolende, kai kek bibolde hi! Ma djan an i forja, kai i Samaritarja djiwenna! Djan pash i Israelitarja! Jon hi har nashede bakre! Tumer te wenn pash lende, palle penenn lenge: O tsiro well sik, kai lell o Dewel i menshen dran o tchilatchepen win. Krenn i nasselen sasto, un krenn i mulen djido! Un kolla, kai i djungelo nasslepen ap o mass hi, kolen krenn ninna sasto! Tradenn i bengen dran i menshende win! Kai soor dom tumen tchitcheske. Doleske krenn kowa ninna tchitcheske, un lenn kek lowe lendar! Ma lenn lowe tumentsa ap o drom, witar kek sonakai, kek rup, un witar kek tikne lowe! Lenn kek possita tumentsa, kek duito gad, kek kircha, witar kek kasht! I budepaskro lell peskro chapen kolendar, kolenge job budrella. Tumer te wenn an i foro un an i gab, palle putchenn pal jekeste, kai moldo hi, te atchenn tumer an leskro kheer. Pash leste atchenn jaake rah har tumer atchenn an ko foro. Te wenn tumer an i kheer dren, palle rakrenn o Debleskri bacht pral kol menshende win! Un jon te lenn tumen an lengro kheer dren, palle well o Debleskri bacht ap lende. Jon te lenn tumen gar an lengro kheer dren, palle well o Debleskri bacht gar ap lende. Kote, kai lenn le tumen gar pre, un kamenn tumen gar te shunell, kote djan tumenge dran ko kheer un dran ko foro win! Un denn koi tchik tumare pirendar tele! Tchatchepah, me penau tumenge: Ap ko diwes, kai o Dewel o tchatchepen pral i tsele menshende ap i phub wi-rakrella, lenna kol menshe, kai lan tumen gar pre, i bareder phagi har kolla, kai djiwan an i forja Sodom un Gomorra. Djinenn, me bitchrau tumen har bakre mank i diwje djuklende. Doleske wenn gosewo har i sapa un djudjo har i parne tchirkle, an kolende kek chochepen hi! Denn jak, hoi i menshe tumentsa krenna! Jon anenn tumen glan i tchatchepangre, un mukenn tumen an lengre kangria i tchupnijah dawa te dell. Tumer patsenn ap mande. Doleske anenn le tumen glan i pralstunende un glan i bare rajende, te rakrenn jon i phagi win pral tumende. Kowa well ap tumende, te rakrenn tumer mandar glan lende un glan kolende, kai o Debles gar prindjrenna. Kowa te well, palle ma darenn, hoi tumer hunte penenna! O Dewel sikrell tumende, hoi tumer hunte penenna ap ko diwes. Tumer han gar kolla, kai rakrenna. Kowa hi o Debleskro Ducho, kai dran tumende rakrella. Ap ko tsiro dell i phraal peskro phrales an lengre wasta, te well lo maredo. Un o dad dell o tchawes an lengre wasta, te well job maredo. Un i tchawe hi midjak ap pengre dadende un pengre dajende, un denn len an i wasta kolendar, kai marenn len. Tumer patsenn ap mande. Doleske wenn i menshe chojedo ap tumende. Kowa, kai atchell soreles tardo an o patsepen, jaake rah, har job djiwella, kowa lell o Debleskro djipen. Te lenn le tumen an jek foro palla, palle nashenn an i wawar foro! Tchatchepah, me penau tumenge, tumer wenna gar an hako foro an o them Israel jaake rah har o Menshengro Tchawo gar pale was. Jek, kai djal an o sikepaskro kheer, djinell gar budeder har o sikepaskro. Un i budepaskro haiwell gar budeder har peskro rai. Jek, kai djal an o sikepaskro kheer, koleske hi doha, te djinell lo jaake bud har peskro sikepaskro. Un i budepaskro, koleske hi doha, te haiwell lo jaake bud har peskro rai. Un te penenn le ap o rajeste pral o kheer: Beng! palle kharenn le ninna kolen jaake, kai an leskro kheer djiwenna. Doleske ma darenn lendar! Well o diwes, kai well kowa diklo, hoi kanna khatedo hi. Well o diwes, kai djinell hakeno kowa, hoi kanna kek djinella. Kowa, hoi me tumenge tchorchanes penau, kowa penenn i menshenge jaake, te shunell les hakeno! Un kowa, hoi tumenge an o kand penlo wella, kowa penenn i tsele menshenge! Ma trashenn kol menshendar, kai nai marenn tumen! Jon nai marenn gar o djipen an tumende, hoi ninna pal o merepen djiwella. Trashenn o Deblestar, kai nai tchiwell tumen pal o merepen an o bengeskri jag, kai han hako tsiro nashedo! Dui tikne tchirkle hi glan i menshende gar budeder moldo har jek bema. Un kek lendar perella ap i phub, te kamell o Dewel kowa gar. Job hi tumaro dad an o bolepen. Un job djinella, kitse balla ap tumaro shero hi. Doleske ma darenn! Tumer molenn budeder har bud tchirkle. Me penau tumenge: Koon glan i menshende penella: O Jesus hi miro rai! kolestar penau me glan miro dadeste an o bolepen: Job hi miro! Koon man buchoste della glan i menshende, koles dau me ninna buchoste glan miro dadeste an o bolepen. Ma patsenn, te lap o tchingepen ap kai phub krik. Na-a! Kowa krau gar. Mantsa well o kurepen. Mange tchingrenn pen i menshe. O tchawo tchingrell pes peskro dadeha. Un i tchai tchingrell pes peskri dah. Un o tchaweskri romni tchingrell pes peskro romeskri dai. Un kowa, kai ap o wawareste chojedo hi, djiwell leha an leskro kheer khetne. Koon kamell peskro dades un peskri dai budeder har man, hi gar moldo, te well lo miro maal. Un koon kamell peskro tchawes un peskri tchat budeder har man, hi gar moldo, te well lo miro maal. Un koon lell gar peskro trushel ap peste un djal pal mande, hi gar moldo, te well lo miro maal. Koon kamell peskro djipen te rikrell, kowa nashrell les. Koon peskro djipen mange nashrella, kowa lell les pale. Koon tumen an peskro kheer lella, lell man an peskro kheer. Un kowa, kai man an peskro kheer lella, kowa lell koles an peskro kheer, kai man bitchras. Koon i Debleskro rakepaskres an peskro kheer lella, un krell kowa doleske, kai kowa o Debleskro lab penella, koles dell o Dewel jaake bud brawlepen, har job peskre rakepangren della. Koon i Debleskro murshes an peskro kheer lella, un krell kowa doleske, kai kowa i Debleskro mursh hi, koles dell o Dewel jaake bud brawlepen, har job i Debleskro murshes della. Koon della jekes mire malendar i khoro shilo pani te pijell, koles dell o Dewel tchatchepah ko latchepen pale, hoi job kras. Un har o Jesus peskre deesh-te-dui malenge penas, hoi hunte krenn le, djas lo dureder an i wawar biboldengre forja, te sikrell lo kote i menshende o Debleskro drom. Ap ko tsiro his o Johanni an o stilepen. Kote shunas lo, hoi o Jesus Kristo lauter kras. Un job bitchras peskre malen pash leste, un mukas lestar te putchell: “Hal tu kowa, kai hunte well? Hunte dikas mer ap i wawareste, te well lo?” Penas o Jesus ap lende: “Djan pash o Johanneste, un penenn leske, hoi tumer shunan un dikan: I korele dikenna pale un i bange nashenna pale. I nassele, kai lengro mass ap lende tele merell, kolla wenna sasto. Kolla, kai nai shunan gar, shunenna kanna. I mule wenna djido. I tchorwele shunenn o Debleskro latcho lab. Un bachtelo hi kowa, kai choirell pes gar pral mande!” Un har o Johanneskre mala penge djana, rakras o Jesus ap kol bud menshende pral o Johanneste, un penas: Hoske djan tumer an o mulo them? Kaman tumer i murshes te dikell, kai hi har i patri, hoi i sorelo ducho pral i phub phurdella? Na-a, sawo mursh hi lo gar! Koon kaman tumer te dikell? Kaman tumer i murshes te dikell, kai an kutch koola rido hi? Na-a, sawo mursh hi lo witar gar! Kolla, kai riwenna kutch koola, djiwenn an i rajengre khera. Hoske djan tumer an o mulo them? Kaman tumer i Debleskro rakepaskro te dikell? Awa, kowa hi o Johanni. Un me penau tumenge: Job hi bareder har i Debleskro rakepaskro. Lestar hi tchinlo an o Debleskro lab: O Dewel penas ap peskro tchaweste: Me bitchrau i murshes glan tute ap o drom, te krell lo tuke i drom, te nai wess pash i menshende. Tchatchepah, me penau tumenge: Kek was boldo ap kai phub, kai hi bareder har o Johanni. Me penau tumenge ninna: O tikneder kolendar, kai mukenn man pengro rai te well, kowa hi bareder har o Johanni. Har o Johanni was un i menshen taufras, was o Debleskro newo tsiro. An kau tsiro dell o Dewel i menshen pash peste gole, te djan le ap leskro drom. Un bis kau diwes kamenn tchilatche menshe i sorjah o Debleskri budi paash te krell. Jon kamenn te well len penepaske koi pral. Un i tsele Debleskre rakepangre un o Mose rakran glan i rah tsiro pral kau newo tsiro. Kanna hi o Johanni koi, un ko newo tsiro was. Patsenn mange, o Johanni hi o Elija, kolestar penlo was, te well lo. Mukenn kowa an tumaro shero trujel te djal! I menshe an kau tsiro hi har tchawe, kai khelenn an o foro. Un jon denn gole jek ap o wawareste: Mer bashram tumenge. Tumer khelan gar. Mer giwam mulengre gilja. Tumer rowan gar. O Johanni chas un pijas gar. Un jon penenna: “I beng hi an leste.” Un me, o Menshengro Tchawo, me wom, chom un pijom, un mandar penenn le: “Kowa hi i baro chapaskro un i pipaskro. Kowa hi i maal kolendar, kai lenn i biboldendar lowe i Remarjenge dren. Un kowa hi i maal kolendar, kai tchilatcho koowa kran un doleske pale-tchiddo hi.” Ninna te rakrenn le jaake, dikenn le ap o Debleskre menshende, kai kowa tchatcho hi, hoi o Dewel krella. Palle tchingras lo pral kol forja, kai job bud baro koowa kras an o Debleskri soor. I menshe kote mukan gar pengro tchilatcho drom, te djan le ap o Debleskro drom. Un job penas: Bibachtelo wenna tumer menshe an o foro Korazin! Bibachtelo wenna tumer menshe an o foro Betsaida! Te krals jek an i forja Tirus un Sidon sawo baro koowa an o Debleskri soor, har me pash tumende krom, riwans i menshe kote i gono trul pende, un tchiwans jagakri tchik ap pengre shere, te sikrenn le, kai lengro tchilatchepen khaitell len. Un jon mukans pengro tchilatcho drom, un djans ap o Debleskro drom. Ap ko diwes, kai rakrell o Dewel o tchatchepen win pral i tsele menshende ap i phub, djal kol menshenge an i forja Sidon un Tirus feteder har tumenge kate. Un tumer menshe an o foro Kapernaum, patsenn tumer, kai wenn tumer an o bolepen hadedo? Na-a! Tumer djan an o mulengro them tele. O baro koowa, hoi krom an o Debleskri soor pash tumende, te kroms kowa an o foro Sodom, palle wals ko foro gomme kau diwes. Me penau tumenge: Ap ko diwes, kai rakrell o Dewel o tchatchepen pral i tsele menshende win, lenn tumer i bareder phagi, har kol menshe an o foro Sodom. Un ap kau tsiro penas o Jesus: Tata, tu hal o rai pral o bolepen un i phub. Me sharau tut. Kowa, hoi tu kreh, sikral tu kolende, kai gar bud djinenna. Kolla, kai gosewo hi un bud djinenna, kolla haiwenn kowa gar. Awa tata, jaake kamal tu kowa. Lauter das miro dad an mire wasta. Kek djinella, koon o tchawo hi, har kokres o dad. Un kokres o tchawo djinella, koon o dad hi. Un o tchawo sikrell kolen, kai patsenn ap leste, koon o dad hi. Tumer marenna tumen tele, te krenn kowa, hoi tumare phure ap tumende penan. Awenn pash mande! Me lau ko pharo koowa tumendar, te lenn tumer pale newi soor. Me hom tumenge i latcho rai, un dikau ap kekeste tele. Shunenn ap mande un krenn, hoi me tumenge penaua! Un tumaro dji well pale sorelo. Kowa, hoi me tumenge penaua, hi tumenge latcho. Un tumer hunte marenn tumen gar tele. Ap jek Debleskro diwes djas o Jesus peskre malentsa ap i tikno kotar them, kai o djob baro was. Un leskre malen his bok. Un jon lan o djob an i wasta, te chan le. Kowa dikan i Farisarja un penan ap o Jesuseste: “Dik, tire mala krenn ap o Debleskro diwes, hoi hi gar pal o biboldengro tchatchepen.” Penas lo ap lende: Hoi kras o baro rai David un peskre mala, har jon bokan? Draweran tumer kowa gar an o Debleskro lab? Job djas an o Debleskro kheer, un chas o Debleskro maro, job un kolla, kai pash leste hi. Pal i biboldengro tchatchepen his i mare i rashajenge kokres koi. Un tumer djinenn ninna, hoi an o Moseskre lila tardo hi, te krenn i rashaja ap o Debleskro diwes pengri budi an o Debleskro baro kheer. Un jaake krenn le o Debleskro diwes praassedo. Ninna te krenn le kowa, anenn le kek doosh ap pende. Kanna penau me tumenge: Kowa, kai glan tumende tardo hi, kowa hi bareder har o Debleskro baro kheer. Tumer haiwan kol laba gar, hoi o Dewel penas: Me kamau, te han tumer latcho ap i wawarende. Me kamau gar, te marenn tumer mange viechen. Te haiwans tumer, hoi kowa kharella, palle anans tumer kek doosh ap mire malende. Jon anan kek doosh ap pende. Me, o Menshengro Tchawo, hom ninna o rai pral o Debleskro diwes. Un job djas peske, un djas an i biboldengri kangri. Koi his i mursh, koles his i bango wast. Jon kaman i doosh ap o Jesuseste pre te anell, te anenn le les nai glan i tchatchepangre. Doleske putchan le lestar: “Nai krah mer jekes ap o Debleskro diwes sasto?” Penas lo ap lende: “Te hi jekes tumendar i bakro, un kowa perell ap o Debleskro diwes an i cheb an i phub, kek tumendar mukals les kote. Na-a, job djals kote, taprals les, un lals les kote win. I mensho hi budeder moldo har i bakro. Jaake hi kowa tchatcho, te krah mer i menshes ap o Debleskro diwes sasto.” Un ap ko mursheste penas lo: “Hade tiro wast pre!” Un job hadas peskro wast pre. Un leskro wast was sasto, har ko wawar wast. Koi djan i Farisarja win, un rakran khetne, har jon les nai marenna. Un o Jesus haiwas kowa, un djas peske. Un bud menshe djan leske palla. Un job kras hakenes lendar sasto. Un job penas soreles ap lende, te penenn le kowa kekeske. Un jaake was kowa tchatcho, hoi o Debleskro rakepaskro, o Jesaja, glan i rah tsiro penas: O Dewel penella: Dik, kowa hi miro budepaskro, kai me mange win rodom. Koles kamau o djijestar. Pral leste hom bachtelo. Me tchiwau miro Ducho ap leste. Un job penell i tsele menshenge, hoi me lendar kamau. Job tchingrell pes gar, un dell gar bari gole. Un job krell kek baro rakepen ap o drom. Job hi latcho ap koleste, kai hi les buder gar bud soor. Job phagell les gar har i kasht, kai hi an-phagedo. Ninna i momeli, hoi gomme i tikno kotar chatchella, krell lo gar win. Jaake hi lo, bis te hi peskro tchatchepen pral halauter tardo. Un i tsele menshe ap i phub dikenn ap leste. Palle anan le i murshes pash o Jesuseste. Kowa his korelo, un nashte rakras gar. Un i beng his an leste. Un o Jesus kras o murshes sasto, jaake te nai rakras lo, un dikas lo pale. Un i tsele menshe, kai trul leste tardo his, kran bare jaka. Un jon penan: “Hi kawa nai o Davideskro tchawo?” Har i Farisarja kowa shunan, penan le: “O pralstuno beng das les i soor. Dran kowa nai tradell job i bengen win.” O Jesus haiwas, hoi an lengro shero trujel djas. Un job penas ap lende: Hako them un hako foro djal paash, kai dui bare raja kurenn pen. Un an jek kheer nashte wenn gar dujen penepaske. Kowa djal gar. Te tradell o beng i wawar benges win, hi kowa jaake, har te kurell pes ko jek o wawareha. Palle nashrenn jon pengri soor. Te dals o pralstuno beng mande peskri soor, te nai tradoms i bengen win, koon dals tumare menshen i soor, te tradenn le i bengen win? Well jek diwes, kai jon penenn tumenge, kai kowa gar tchatcho hi, hoi tumer pral mande rakran. Na-a, gar o beng das man koi soor. O Debleskro Ducho das man koi soor, te nai tradap i bengen win. Koi pre dikenn tumer, kai ko tsiro was, kai o Dewel i menshen dran o tchilatchepen win lella, un leskri soor mank tumende hi. Kowa, kai kamell an o kheer i sorelo murshestar dren phagell, te lell lo leskro brawlepen, kowa hunte pandell ko sorelo murshes. Un palle randell lo leskro tselo brawlepen. Koon gar ap miri rig hi, kowa hi ap ko wawareskri rig. Un koon gar i menshe pash mande anella, kowa tradell len mandar. Tchatchepah, me penau tumenge kanna: O Dewel nai bistrell hako tchilatcho koowa, hoi i menshe kran. Un jon te rakrenn djungele laba pral leste, jaake nai bistrell lo kowa ninna. Jek penell djungele laba pral o Debleskro Ducho, palle bistrell lo kowa gar. Un jek te penell djungele laba pral o Menshengro Tchaweste, jaake nai bistrell lo kowa. Jek te rakrell djungele laba pral o Debleskro Ducho, kowa bistrell lo an kek tsiro, gar an kau tsiro, un witar gar an ko tsiro, kai wella. Te hi tumen i latcho phabjengro ruk, hi tumen ninna latche phabja. Te hi tumen i phabjengro ruk, kai gar latcho hi, hi tumen ninna phabja, kai gar latcho hi. Ap kowa, hoi o rukestar wella, dikenn tumer, har ko ruk hi. Tumer han sapa! Tumer han tchilatcho un nai rakrenn gar latcho koowa. I mensho penell kowa, hoi an leskro dji dren hi. Dran i latcho mensheskro dji wella latcho koowa. Dran i tchilatcho dji wella tchilatcho koowa. Me penau tumenge: Well ko diwes, kai rakrell o Dewel o tchatchepen pral i tsele menshende ap i phub win. Kote putchell lo lendar pal hako tchilatcho lab, hoi jon penan. Tu te penal i latcho un tchatcho koowa, leh tu kek phagi. Tu te penal kowa, hoi gar latcho un tchatcho hi, leh tu i phagi. Palle penan i biboldengre tchatchepangre un i Farisarja ap leste: “Sikepaskro, kre menge i baro koowa, hoi sikrell mende, te well tiri soor o Deblestar!” Kote penas lo ap lende: Har tchilatcho hi kol menshe, kai djiwenn an kau tsiro. Jon mukan o Debles, un kamenn i baro Debleskro koowa te dikell. Un o Dewel sikrell len tchi wawar har kowa, hoi i menshe ninna ap o Debleskro rakepaskro, o Jona, dikan. O Jona atchas triin diwessa un triin rati an o baro matcheskro per. Un jaake hunte atchell o Menshengro Tchawo triin diwessa un triin rati an i phub paskedo. Ap ko diwes, kai o Dewel o tchatchepen pral i tsele menshende wi-rakrella, stenna ninna i menshe dran o foro Ninive pre. Un jon penenna, te hi kol menshe tchilatcho, kai kanna djiwenna. Glan i rah tsiro penas o Jona i menshenge an o foro Ninive o Debleskro lab. Un jon mukan pengro tchilatcho drom, un djan ap o Debleskro drom. Kowa, kai glan tumende tardo hi, kowa hi bareder har o Jona. Ap ko diwes, kai rakrell o Dewel o tchatchepen win pral i tsele menshende, stella ninna i bari rani dran o foro Saba pre. Un joi penella, te hi kol menshe tchilatcho, kai kanna djiwenna. Glan i rah tsiro, was joi dran i dur them, un was pash o baro rai Salomo, te shunell li leskre gosewe laba. Kawa, kai glan tumende tardo hi, kawa hi bareder har o baro rai Salomo. Te djas i beng dran i mensheste win, nashell job an i them trujel, kai kek djipen hi, un rodell peske, kai atchell job nai, un hatsell tchi. Palle penell lo ap peste: Me kamau pale an miro kheer te djal, dran hoi me win djom. Un te well lo pale, hi ko kheer djudjo un shukar, un kek djiwell kote. Koi rodell lo peske wawar efta benga, kai tchilatcheder hi har job. Un jon djan an ko mensheste dren, un djiwenn an leste. Jaake hi ko mensheha djungleder har glan kau tsiro. Un jaake djal ninna kal tchilatche menshenge, kai kanna djiwenna. Un har job kowa kol menshenge penas, kai trul leste tardo his, koi was leskri dai un leskre phrala. Jon his win tardo, un kaman leha te rakrell. Un jek penas ap leste: “Shun, tiri dai un tire phrala hi win tardo un kamenn tuha te rakrell.” Penas lo ap koleste: “Me kamau tuke te sikrell, koon miri dai un mire phrala hi.” Un palle sikras lo ap peskre malende un penas: “Dik, kalla hi miri dai un mire phrala! Kowa, kai krella, hoi miro dad an o bolepen kamella, kowa hi miro phraal, un miri pheen, un miri dai.” Pal i tsiro djas o Jesus dran o kheer, un beshas pes pash o baro pani. Un bud menshe wan kote pash leste. Doleske djas lo an i bero, un beshas pes kote. Un i tsele menshe his pash o pani tardo. Un o Jesus rakras ap lende bud sawe laba, kai hi i khatedo tchatchepen dren. Un job penas: I hacho djas win, te witsrell lo o tikno djob ap peskro kotar them, te well ko djob bares. Un i tikne kotja peran ap o drom, un i tchirkle chan len pre. Un wawar djob peras ap i barra, kai gar bud phub his. Dran kowa was ko djob sik dran i phub win. Un har o kham djas pre, was ko djob, kai gar dur an i phub his, chatchedo un meras tele. Wawar djob peras mank i subjengre burra, un kol burra wan jaake baro, te las o djob kek ducho buder, un job meras. Wawar djob peras ap i latchi phub, un was baro, un hidjras sheel kope jaake bud. Wawar djob hidjras shob-deesh kope jaake bud, un wawar djob trijanda kope jaake bud. Mukenn kowa an tumaro shero trujel te djal! Un leskre mala wan pash leste un putchan lestar: “Hoske rakreh tu sawe laba ap lende, kai i khatedo tchatchepen dren hi?” Penas lo ap lende: O Dewel mukell tumen te haiwell, har kote djal, kai dell lo menshen pash peste gole, te djan le ap leskro drom. I wawar menshe haiwenn kowa gar. Koon o Debleskro lab an peskro dji rikrella, kowa haiwell les bud un budeder. Koon o Debleskro lab gar an peskro dji rikrella, koleske well ninna kowa krik lino, hoi job patsell, te hi les. Doleske rakrau sawe laba ap lende, kai hi i khatedo tchatchepen dren. Kal menshe dikenn, hoi krau. Un jon krenna, har te dikans le les gar. Un jon shunenn, hoi penau, un haiwenn kowa gar. Ap kolende well kowa tchatcho, hoi penas o Debleskro rakepaskro, o Jesaja, glan i rah tsiro: Tumer shunenn un haiwenn tchi. Un tumer dikenn un haiwenn witar tchi. O Dewel penas: Kalla menshe kamenn gar te haiwell, hoi shunenn le. Jon kamenn gar te shunenn, hoi me penau. Witar gar kamenn le te dikell, hoi tchatcho hi. Te kamans le kowa te dikell, shunans le. Un te shunans le, haiwans le, un wans pash mande. Un me nai kroms len sasto. Bachtele han tumer, kai dikenna un shunenna, hoi me tumenge penau un sikrau. Tchatchepah me penau tumenge: An o phuro tsiro his bud Debleskre rakepangre un wawar menshe, kai kran, hoi o Dewel kamella. Kolla kaman te dikell, hoi tumer dikenna, un dikan les gar. Un jon kaman te shunell, hoi tumer shunenna, un shunan les gar. Shunenn kanna, hoi kamenn kol laba pral o djob tumenge te penell: Ko djob, hoi peras ap o drom, sikrell tumende jekes, kai shunas ko lab, te dell les o Dewel pash peste gole. Un job haiwas ko lab gar. Un o beng was, un las ko lab dran leskro dji win. Wawar menshe hi har ko kotar phub, kai o djob ap i barra peras. Jon shunenn ko lab, len les sik bachteles pre, un bistrenn les ninna pale sik. Jon mukenn les gar an pengro dji soreles te well. Te well i pharo tsiro ap lende, un jon wenn mange palla lino, palle witsrenn le pengro patsepen ap i rig. Wawar menshe hi har ko kotar phub, kai o djob tel i subjengre burra peras. Jon shunan ko lab. Palle dikenn le ap i phubjakro koowa un kamenn brawele te well. Un o brawlepen chochell i menshen. Un ko lab, hoi shunan le, well tassedo, un nai rakrell buder gar an lengro dji. Pale wawar menshe hi har koi latchi phub, kai o djob peras. Kolla shunan un haiwan ko lab. An lende well ko patsepen baro. Un lengro djipen sikrella, te kamenn le o Debles, un shunenn le ap leste. Pash kolende hi ko lab har o djob, kai baro wella, un pash jekeste hidjrell lo sheel kope jaake bud. Un pash i wawareste hidjrell lo shob-deesh kope jaake bud. Un pale pash i wawareste hidjrell lo trijanda kope jaake bud. Un job penas lenge pale, har kote djal, kai dell o Dewel i menshen pash peste gole, te djan le ap leskro drom. Un job penas: I hacho witsras o latcho djob ap peskro kotar them, te well ko djob baro. An i rat, har i tsele menshe sowan, djas i tchilatcho ap ko kotar them, witsras o djungelo senlepen mashkral o djob, un djas peske. Un o tsiro was, te well o latcho djob win, un was bares. Un koi was ninna ko djungelo senlepen bares. Un i budepangre djan pash o hacheste, un putchan lestar: Rai, tu witsral o latcho djob ap tiro kotar them. Kai was o djungelo senlepen? Un job penas ap lende: Kawa kras i tchilatcho, kai man gar kamella. Koi putchan le lestar: Kameh tu, te djas kote, te tserdas ko djungelo senlepen win? Penas lo: Na-a! Tumer te tserdenn o djungelo senlepen win, palle tserdenn tumer o latcho djob ninna win. Mukenn kowa lauter khetne baro te well, bis te anah mer o djob an o djobeskro kheer! Un ap ko tsiro penau me ap kolende, kai ko djob tchinenna: Anenn o djungelo senlepen khetne, un pandenn les khetne, te chatchrenn les! Un palle anenn o djob khetne, un anenn les an o djobeskro kheer! Un pale penas o Jesus lenge laba, kai i khatedo tchatchepen dren hi: Un job penas: Kote, kai o Dewel i menshen pash peste gole della, te djan le ap leskro drom, hi kowa jaake har pash o djob dran i senftikro ruk, hoi witsras i mursh an i phub ap peskro kotar them. O senftikro djob hi tikneder har ko tselo wawar djob. Job te well baro, well lo bareder har i tsele wawar burra. Dran leste well i ruk. Un i tchirkle wenna, un djiwenn ap leste. Un pale penas o Jesus lenge laba, kai i khatedo tchatchepen dren hi: Un job penas: Kote, kai o Dewel i menshen pash peste gole della, te djan le ap leskro drom, hi kowa jaake har pash i kotar shutlo jarro, hoi las i djuwel un tchiwas les mashkral an i baro tcharo parno jarro. Un ko tikno kotar shutlo jarro kras ko tselo jarro shutlo. Kowa lauter rakras o Jesus ap lende sawe labentsa, kai i khatedo tchatchepen dren hi. Wawartchandes rakras lo gar ap lende. Un jaake was kowa tchatcho, hoi o Debleskro rakepaskro glan i rah tsiro penas: O Dewel penas: Me rakrau ap lende sawe labentsa, kai i khatedo tchatchepen dren hi. Me penau lenge kowa, hoi kek mensho djinas, jaake rah har i phub tardo hi. Un o Jesus bitchras kol tsele menshen khere, un djas an o kheer. Kote wan leskre mala pash leste, un putchan lestar: “Hoi sikrell men ko lab pral o djungelo senlepen, hoi ap o kotar them baro was?” Penas lo ap lende: Kowa, kai o latcho djob ap i kotar them win witsrella, kowa hom me, o Menshengro Tchawo. Un ko kotar them, kolla hi i tsele menshe ap i phub. Un o latcho djob, kolla hi kol menshe, kai mukenn o Debles pengro rai te well. Un ko djungelo senlepen, kolla hi i tchilatche, pral kolende o beng o rai hi. Un kowa, kai hi chojedo ap o Debleste un witsrell o djungelo senlepen ap i phub, kowa hi o beng. Un ko tsiro, kai anenn le o djob an o djobeskro kheer, kowa hi ko tsiro, kai o Dewel o tchatchepen pral i tsele menshende wi-rakrella. Un kol tchinepangre, kai tchinenn o djob tele, kolla hi bolepangre. Un jaake har ko djungelo senlepen khetne lino wella, un an i jag witsedo wella, jaake well kowa ap ko tsiro, kai o Dewel o tchatchepen pral i tsele menshende wi-rakrella. O Menshengro Tchawo bitchrell peskre bolepangren ap i phub. Un jon lenn kolen glan leskre jaka krik, kai kran, hoi o Dewel gar kamella, ninna kolen, kai anan i wawaren ap o tchilatcho drom. Un i bolepangre witsrenn len an i bobeskri jag. Kote rowenn le, un dandrenn i danda i dukatar khetne. Palle hi kolla, kai kran, hoi lengro dad an o bolepen kamas, har i bari momeli an leskro railo them. Mukenn kowa an tumaro shero trujel te djal! Kowa, kai hatsas o drom pash o Debleste, koleske hi kowa har i kutch brawlepen, hoi an i kotar phub khatedo hi. Un i mensho hatsell les, un khatrell les pale. Un job hi jaake bachtelo koi pral, te bikrell lo lauter, hoi les hi, un ginell ko kotar phub. Kowa, kai hatsas o drom pash o Debleste, kowa hi har i bikepaskro, kai raile un kutch barra rodas. Un har job i railo un kutch bar hatsas, bikras lo lauter, hoi les his, un ginas les. Ap ko diwes, kai o Debleskri harmenatsjona wella, well kowa jaake har pash i matchepangre, kai witsran pengre matchengre gone an o baro pani, un tapran bare un tikne matche. Un har kol gone pherdo matche his, tserdan le kolen ap o them, beshan pen tele, un tchiwan i latche matchen an i tcharo. Un i djungele matchen witsran le ap i rig. Jaake djal kowa ninna ap ko tsiro, kai o Debleskri harmenatsjona wella. I bolepangre wenna, un lenn kol tchilatchen mashkral i latchendar win. Un jon witsrenn i tchilatchen an i bobeskri jag. Un kote rowenn le, un dandrenn i danda i dukatar khetne. Haiwan tumer kawa lauter? Un jon penan ap leste: “Awa.” “Tumer dikenn,” penas lo, “hako tchatchepaskro, koon djinell o phuro biboldengro tchatchepen, un ap mande patslo was, kowa haiwell kanna o newo un o phuro koowa pral o Debleste, un nai penell kowa i menshenge.” Un har o Jesus i menshenge kol tsele laba penas, kai i khatedo tchatchepen dren hi, stas lo pre un djas peske. Un job djas an peskro dadeskro foro, un penas i menshenge o Debleskro lab an lengri kangri. Un jon kran bare jaka un penan: “Koon das les ko goswepen un koi soor, te nai krell lo sawo baro koowa? Hi kowa gar o tchawo kolestar, kai budrell i kashtentsa. Hi leskri dai gar i Maria? Un hi o Jakobo, o Josef, o Simon, un o Judas gar leskre phrala? Un djiwenn leskre phenja gar pash mende? Koon das les ko goswepen un koi soor?” Un jon wan chojedo ap leste, un kaman gar te patsell, kai o Dewel les bitchras. Koi penas o Jesus ap lende: “Kek Debleskro rakepaskro well kote sharedo, kai job khere hi. An i wawar forja un gaba well lo sharedo.” Un jon patsan gar ap leste. Doleske kras job gar bud baro koowa an o Debleskri soor. Ap ko tsiro his o Herodes o baro rai pral o them Galilea. Un job shunas, hoi pral o Jesuseste rakedo was. Un job penas ap peskre pralstune budepangre: “Kawa mursh hi o Johanni, kowa, kai taufras i menshen. Job stas i mulendar pre. Doleske hi les sawi soor, te nai krell lo ko baro koowa.” O Johanni his mulo. Doleske penas o Herodes kowa. Job marals les, te wans gar kol bud menshe koi, kai patsan, te hi o Johanni i Debleskro rakepaskro. Kolendar daras o Herodes. Koi was ko diwes, kai was o Herodes i bersh phureder. Un job mukas i baro chapen te krell. Un i Herodiakri tchai was, un khelas glan leste un glan kolende, kai pash leste hi. Un lakro khelepen his jaake shukar an leskre jaka, te das lo pes sowel, te dell lo lat lauter, hoi joi lestar mangella. Un joi djas pash peskri date un putchas latar, hoi joi nai lestar mangella. Un koja penas ap late, hoi joi hunte leske penella. Un jaake penas li ap leste: “De man kate ap i tcharo o shero o Johannestar, kowa kai taufras i menshen!” Har o Herodes kowa shunas, khaitas les, hoi job lake penas. Palle dikas lo ap kol tsele menshende, hoi shunan, har job pes sowel das. Doleske penas lo ap peskre lurdende, te denn le lat, hoi joi kamas. Dran kowa was o Johanneske leskro shero tele dino an o stilepen. Un jon tchiwan leskro shero ap i tcharo, un dan les i tchate. Un koja anas les pash lakri date. Un o Johanneskre mala wan, lan o mules, un paskran les. Un palle djan le pash o Jesuseste, un penan les leske. Un har o Jesus kowa shunas, djas lo an i bero, un uleras kote, kai hi lo kokres. Bud menshe shunan, kai job djas peske. Un jon wan dran i forja, te djan le ap o them pash leste. Un har o Jesus dran o bero djas, dikas lo kal bud menshen, un les khaitan le. Un job kras kolen sasto, kai mashkral lende nasselo hi. Har o kham tele djas, wan leskre mala pash leste, un penan ap leste: “Kate, kai mer ham, della tchi te chal, un i rati wella. Bitche kal menshen tutar, te djan le an i gaba, te ginenn le penge tchomone te chal!” Penas o Jesus ap lende: “Jon nashte atchenna kate. Denn tumer len te chal!” “Men hi gar budeder har pantch mare un dui matche,” penan le. Penas lo ap lende: “Anenn len pash mande!” Palle penas lo ap kol tsele menshende, te beshenn le pen. Un job las kol pantch mare un kol dui matche, dikas pre, parkras pes pash peskro dadeste an o bolepen, un phagas kol mare an kotja, un das len peskre malende. Un kalla dan len i tsele menshende te chal. Un jon chan lauter, un wan tchalo. Un pal o chapen hadan le kol kotja mare pre, hoi pral atchan. Un deesh-te-dui marengre gone wan pherdo. Kolla, kai chan, his nai jaake pantch serja (5.000) mursha. Ninna bud djuwja un tchawe his kote pashel. Un sik pal kowa tradas o Jesus peskre malen, te djan le an o bero, un te ulerenn le glan leste ap o wawar panjeskri rig. Job atchas pash i menshende, te bitchrell lo len khere. Palle djas job peske kokres ap i berga, te rakrell lo peskro dadeha an o bolepen. Har i rat was, his lo kote kokres. O Jesuseskre mala his an o bero dur win ap o baro pani. Kote phurdas i sorelo ducho pral o pani. Un o pani djas pral, un witsras o bero pral un tele. Starenge taissarlake djas o Jesus ap o baro pani pash lende. Un har peskre mala les dikan ap o pani te djal, trashan le un penan: “Kawa hi i mulo!” Un jon dan gole i darjatar. Koi penas lo sik ap lende: “Ma darenn! Me hom. Lauter hi mishto!” Penas o Petro ap leste: “Rai, tu te hal kowa, pen mange, te djap ap o pani pash tute!” “Ab!” penas lo. Un o Petro djas dran o bero, un djas ap o pani pash o Jesuseste. Ap jek kopo haiwas lo, har sorelo o ducho pral o baro pani phurdas. Un i daar tapras les. Koi djas lo lokes tele, un das i darjatar gole: “Rai, ma muk man te tassell!” O Jesus rikras leske o wast koi, tapras les, un penas ap leste: “Tiro patsepen hi tikno. Hoske patsal man gar?” Un jon djan an o bero, un ko sorelo ducho phurdas buder gar. Kolla, kai an o bero his, witsran pen glan o Jesuseste tele, un penan: “Tchatchepah, tu hal o Debleskro tchawo.” Un jon uleran wergel un wan an o them Genezaret. Un har i menshe kote dikan, te was o Jesus pash lende, mukan le kowa an kol tsele gaba un forja trujel te penell. Un kote anan le i tsele nasselen pash leste, un mangan lestar, te mukell lo len i kotar leskro ripen an-taprell. Un hakeno, kai les an-tapras, was sasto. Ap ko tsiro wan i Farisarja un i biboldengre tchatchepangre dran o foro Jerusalem pash o Jesuseste, un penan ap leste: “Hoske thowenn tire mala pengre wasta gar glan o chapen, jaake har mare phure menge penan?” Penas o Jesus ap lende: Tumenge hi kol phurengre laba budeder moldo, har o Debleskre laba. Hoske krenn tumer gar, hoi o Dewel kamella? O Dewel penas tumenge: Dik ap tiro dadeste un ap tiri date, te djal lenge mishto! Un o Dewel penas ninna: Koon ap peskro dadeste un ap peskri date i bibacht anella, kowa hunte merella! Tumer rakrenn dui tchipjentsa. O Debleskro rakepaskro Jesaja penas o tchatchepen pral tumende, har job penas: O Dewel penas: Kal menshe sharenn man pengre muja. Lengre djia hi dur mandar. Jon te mangenn man an, hi kowa mange tchi moldo! Jon penenn i menshenge i menshengre laba un gar mire laba. Un o Jesus das kol tsele menshende pash peste gole, kai kote tardo his. Un job penas ap lende: “Shunenn un haiwenn mishto, hoi me tumenge penau! O chapen un o pipen, hoi i mensho an peskro mui tchiwella, kowa krell les gar pale-tchiddo. Kol tchilatche laba, hoi i mensho rakrella, kolla krenn les pale-tchiddo.” Pal kowa wan peskre mala pash leste un penan ap leste: “Djineh tu, kai i Farisarja choiran pen, har jon tire laba shunan?” Penas lo: “Jon hi har ruka, kolen gar miro dad an o bolepen an i phub tchiwas, un jon wenna dran i phub win tserdedo. Mukenn le te rakrell! Jon hi korele un kamenn i korelen ap o wast te lenn. Un te lell i korelo i koreles ap o wast, perenn hake dui.” O Petro penas leske: “Pen menge, hoi kameh menge te penell kal labentsa pral o pale-tchiddo koowa?” Penas lo: Haiwan tumer kowa witar gar? Haiwenn tumer gar, kai lauter, hoi i mensho chala, djal an o per dren, un palle dran o mensheste win? Te penell i mensho tchilatche laba, wenn kolla dran leskro dji win. Un kol tchilatche laba krenn o menshes pale-tchiddo. Dran o mensheskro dji well o tchilatcho koowa, hoi an leskro shero trujel djal. Dran leskro dji well, te dell lo i wawares mulo. Te chochell i mursh peskri romjat, well kowa dran leskro dji. Te chochell i djuwel peskro romes, well kowa dran lakro dji. Dran o dji wella o wi-ladjedo koowa, o tchorepen, o chochepen, un o praassepen. Kowa lauter krell i menshes pale-tchiddo. Job te thowell gar peskre wasta glan o chapen, krell les kowa gar pale-tchiddo. Un o Jesus djas peske, un was an o them, kai i forja Tirus un Sidon tchiddo hi. Kote djiwas i djuwel, kai kek biboldetsa hi. Joi hi i Kanaanitetsa. Kaja was pash leste, un das ap leste gole: “Mo rai, tu Davideskro tchawo, kre tiro dji mange pre! I beng hi an miri tchate. Un kowa marell lat khetne.” O Jesus penas tchi ap late. Koi wan peskre mala pash leste, un penan ap leste: “Joi dell sawi bari gole pal mende. Bitche lat tutar!” Penas lo ap lende: “O Dewel bitchras man pash i Israeleskre menshende kokres. Kolla hi har bakre, kai nashedo hi.” Koi witsras li pes glan leste tele ap i phub, un penas: “Rai, kre miri tchai sasto!” Penas lo ap late: “Kowa hi gar mishto, te lell jek o tchawengro chapen lendar, un witsrell les glan i djuklende.” “Tiro hi tchatcho, miro rai” penas li, “ninna i djukle chan i tikne kotja, hoi mukenn lengre raja ap i phub te perell.” Penas lo: “Romnija, tiro patsepen ap mande hi bares. O Dewel krell tuke kowa, hoi tu kameh.” Un ap kau tsiro was lakri tchai sasto. Un o Jesus djas peske, un was pash o baro pani an o them Galilea. Un kote djas lo ap i berga, un beshas pes kote tele. Un bud menshe anan pengre nasselen pash leste: i bangen, i korelen, kolen, kai nashte rakrenn gar, kolen, kolengre wasta un herja gar sasto hi, un bud wawar nasselen. Un jon tchiwan kolen glan leste. Un job kras len sasto. Un i tsele menshe, kai trul leste tardo hi, kran bare jaka, har jon dikan, har i nassele sasto wan. Kolla, kai nashte rakran gar, rakrenn nai. Un kolla, kolengre wasta un herja gar sasto his, len hi kanna saste wasta un herja. Un i bange nai djana. Un i korele nai dikenna. Har i menshe kowa dikan, sharan le o Israeleskro Debles. Un o Jesus das peskre malen pash peste gole, un penas ap lende: “Man khaitenn kal menshe. Jon hi kanna triin diwessa pash mande, un len hi tchi te chal. Len hi buder kek soor. Dran kowa kamau len gar khere te bitchrell, te perenn le gar ap o drom khetne.” Un leskre mala putchan lestar: “Kai las mer doha maro an kau mulo them kal bud menshenge, te wenn le tchalo?” Penas o Jesus: “Kitse mare hi tumen?” Penan le: “Efta mare, un gar bud tikne matche.” Koi penas lo ap kal tsele menshende, te beshenn le pen ap i phub. Un job las kol efta mare un kol matche, parkras pes pash o Debleste, un phagas len an kotja. Un job das len peskre malende, un kolla dan len halauterende, kai kote beshdo hi. Un jon chan lauter, un wan tchalo. Un pal o chapen hadan le kol kotja maro pre, hoi pral atchan. Un efta marengre gone wan pherdo. Un kolla, kai chan, his star serja (4.000) mursha, ninna bud djuwja un tchawe. Un job bitchras kol tsele menshen khere, un djas an o bero. Un jon uleran pash o gab Magadan. Un i Farisarja un i Sadduzarja wan pash o Jesuseste. Jon kaman te taprenn le les leskre labentsa un penan ap leste: “Kre menge i baro koowa, hoi sikrell mende, te well tiri soor o Deblestar!” Koi penas lo ap lende: Te djal o kham tele, un o bolepen well lolo, penenn tumer: Taissar well shukar! Un te hi o bolepen taissarlake lolo, penenn tumer: Wella brishin! Jaake dikenn tumer ap o bolepen, un djinenn, hoi wella. Kowa, hoi kanna mashkral tumende djala, kowa haiwenn tumer gar. Har tchilatcho hi kol menshe, kai djiwenn an kau tsiro! Jon mukan o Debles, un kamenn i baro Debleskro koowa te dikell. Un o Dewel sikrell len tchi wawar har kowa, hoi i menshe ninna ap o Debleskro rakepaskro, o Jona, dikan. Un o Jesus mukas len, un djas peske. Un o Jesuseskre mala wan ap i wawar panjeskri rig, un haiwan, te bistran le o maro lentsa te lell. Un o Jesus penas ap lende: “Denn jak! O shutlo jarro hi gar mishto, hoi well i Farisarendar un i Sadduzarendar!” Har jon kowa shunan, rakran le pral leskre laba un penan: “Mer lam kek maro mentsa. Doleske penas lo kowa menge.” O Jesus haiwas, hoi jon penan, un job penas ap lende: “Hoske rakrenn tumer pral o maro, hoi tumer bistran? Hawo tikno patsepen hi tumen! Tumer haiwan man gar. Bistran tumer kol pantch mare, hoi dom kol pantch serja menshende te chal? Un pal ko chapen hadan tumer deesh-te-dui marengre gone pherdo maro pre, hoi pral atchas. Un bistran tumer ninna kol efta mare, hoi dom kol star serja menshende te chal? Un pal ko chapen hadan tumer efta marengre gone pherdo maro pre, hoi pral atchas. Haiwenn tumer kanna, kai me rakrom gar pral o maro, har penom: Denn jak! O shutlo jarro hi gar mishto, hoi well i Farisarendar un i Sadduzarendar!” Un koi haiwan le, te rakras lo gar pral o shutlo jarro, hoi lenn le, te pekenn le maro. Job rakras pral kol laba, hoi i Farisarja un i Sadduzarja i menshenge penenna. O Jesus djas pash o foro Cesarea Filipi. Un kote putchas lo peskre malendar: “Hoi penenn i menshe pral o Menshengro Tchaweste?” Un leskre mala penan ap leste: “Jon penenna, tu hal o Johanni, kowa, kai taufras i menshen. Wawar penenna, kai tu hal o Elija. Un wawar penenna, kai tu hal o Jeremia. Un pale wawar penenna, kai tu hal i Debleskro rakepaskro, kai i mulendar pre stas.” Penas lo: “Un hoi penenn tumer, koon me hom?” Penas o Simon Petro: “Tu hal o baro rai, kolestar o Dewel penas te well job. Tu hal o tchawo o djido Deblestar.” Penas o Jesus ap leste: “Bachtelo hal tu, Simon Bar-Jona. Kol laba, hoi tu pral mande penal, kolla wan gar tutar, witar gar wawar menshendar. Miro dad an o bolepen sikras tut kowa. Doleske penau tuke: Tiro lab hi kanna Petro. Kowa, hoi tu kate penal, hi har i sorelo bar, ap koleste tchiwau miro kheer. Un miro kheer hi kolla, kai patsenn ap mande. Un kek nashte lell len dran mire wasta win, ninna kek merepen. Me dau tut i klidepaskro, hoi krell o wudar pre, te wenn i menshe ap miro drom. Ap koleste, kai tu peneh: O Dewel las tiri doosh tutar, kolestar hi li krik lino. Ap koleste, kai tu peneh: Tiri doosh atchell ap tute, ap koleste atchell leskri doosh tchiddo.” Pal kowa penas lo peskre malenge, te penenn le kekeske, te hi lo ko baro rai, kolestar o Dewel penas, te well job. Un ap ko tsiro penas o Jesus peskre malenge, te hunte djal lo an o foro Jerusalem. Un job penas lenge: “Me hunte lap bud duka ap mande. I bare rashaja, un i biboldengre phureder un tchatchepangre, kolla marenn man. Un pal triin diwessa krell man o Dewel djido.” Koi las o Petro les ap i rig, un tchingras ap leste un penas: “Mo rai, ko nashte well gar. Ma muk kowa pral tute te well!” O Jesus rissras pes trujel, un penas ap o Petreste: “Dja tuke, tu beng! Tu kameh man o Debleskro dromestar tele te anell. Tu kameh gar, hoi o Dewel kamella. Na-a, tu kameh, hoi i menshe kamenna.” Palle penas o Jesus ap peskre malende: Koon ap miro drom mantsa djala, kowa hunte bistrell, hoi leske kokres mishto hi, un hunte lell peskro trushel ap peste, un djal mantsa. Koon peskro djipen soreles kamella, kowa nashrell les. Koon peskro djipen mange nashrella, lell les mandar pale. I mensheske wals kowa gar mishto, te lals lo o tselo brawlepen ap kai phub, un nashrals o djipen. I mensho nai dell tchi o Debleste, te lell lo ko djipen pale. Me hom o Menshengro Tchawo. Un me wau pale ap i phub an o railepen, hoi das man miro dad an o bolepen. Un mantsa wenna mire bolepangre. Un palle dikau ap hakeneste, hoi job kras. Un me dau latcho koowa kolen, kai latcho koowa kran. Un me dau i phagi kolen, kai tchilatcho koowa kran. Tchatchepah, me penau tumenge: Mashkral tumende hi sawe menshe, kai merenn gar, bis te dikenn le o Menshengro Tchawes, har job o baro rai hi. Un pal shob diwessa djas o Jesus ap i bari berga. Leha khetne djas o Petro un kol dui phrala, o Jakobo un o Johanni. Kek wawar djas lentsa. Un glan lengre jaka las lo i bolepaskro railepen. Leskro mui was har o kham. Un leskro ripen was bijalo har i bari momeli. Un ap jek kopo dikan le o Moses un o Elijas koi tardo, kai leha rakrenn. Koi penas o Petro ap o Jesuseste: “Rai, hi mishto, te ham mer kate. Tu te kameh, krau me triin tikne khera kate, jek tuke, jek o Moseske, un jek o Elijeske.” Un har job jaake rakras, was i parni wolka pral lende tele. Un dran koi wolka was o rakepen, hoi penas: “Kawa hi miro tchawo! Koles kamau o djijestar. Job krell man bachtelo. Shunenn ap leste!” Un har jon kowa shunan, witsran le pen i bari darjatar ap i phub. Un o Jesus djas pash lende, tchiwas peskre wasta ap lende, un penas: “Stenn pre! Ma darenn!” Un jon dikan pre, un dikan kekes buder, har o Jesuses kokres. Un o Jesus djas lentsa koi berga tele, un penas soreles ap lende: “Penenn kekeske, hoi tumer dikan, jaake rah har o Menshengro Tchawo gar i mulendar pre stas!” Un leskre mala putchan lestar: “Hoske penenn mare tchatchepangre, kai o Elija hunte well glan ko tsiro, kai kowa lauter wella?” Penas lo: “Kowa hi tchatcho: O Elija wella, un anell o Debleskre menshen lauter pale khetne. Tchatchepah, me penau tumenge: O Elija was pale. Jon prindjran les gar, un kran leha, hoi jon kaman. Un jaake hunte lell ninna o Menshengro Tchawo bud duka ap peste.” Kote haiwan leskre mala, te rakras lo o Johannestar, kowa, kai taufras i menshen. Un har jon pash kol tsele menshende wan, kai kote tardo hi, was i mursh pash o Jesuseste. Kowa witsras pes glan leste ap i phub, un penas: “Rai, kre tiro dji miro tchaweske pre! Job hi jaake nasselo, har te wals lo dinelo, un job perell ap i phub. Bud kope peras lo an i jag, un bud kope peras lo an i pani. Me anom les pash tire malende, te krenn le les sasto. Un jon nashte kran kowa gar.” Koi penas o Jesus: “Tumer tchilatche menshe, tumen hi kek patsepen! Har rah hunte atchap pash tumende? Har rah marap man tumentsa tele? Anenn les pash mande!” Un o Jesus das o benges trad, un penas leske, te djal job dran koleste win. Un o beng djas dran leste win. Un ko tchawo was sasto. Koi wan o Jesuseskre mala pash o Jesuseste, har job kokres his, un putchan lestar: “Hoske tradam mer les nashte gar win?” Un o Jesus djas peskre malentsa an o them Galilea trujel. Ap o drom penas lo ap lende: “O Menshengro Tchawo well an i menshengre wasta dino. Un jon marenn les. Pal triin diwessa well lo o Deblestar djides kerdo.” Un ko lab dukas len an o dji. Un jon djan an o foro Kapernaum. Kote his kolla, kai lenn o Debleskro khereskre lowe khetne. Kolla wan pash o Petreste, un putchan lestar: “Dell tumaro sikepaskro kol Debleskro khereskre lowe?” “Awa,” penas lo, “kowa plaissrell job.” Un o Petro djas an o kheer dren, te penell lo kowa o Jesuseske. Har o Jesus dikas, te well o Petro pash leste, putchas lo lestar: “Petro, koon hunte dell kol lowe i bare rajende ap kai phub? Hunte denn lengre menshe lende kol lowe? Hunte denn i wi-themarja lende kol lowe?” Penas o Petro: “I wi-themarja hunte denn kol lowe ap i bare rajende.” “Mishto,” penas o Jesus, “jaake hunte plaissrenna lengre menshe tchi ap lende. Ninna te hi kowa jaake, kamah gar, te wenn le chojedo ap mende. Doleske dja pash o baro pani, un witse i raan an o pani! Ko matcho, hoi tu tapreh, koleske kre o mui pre! Un tu hatseh an leskro mui i rupeni bema. Le koi rupeni bema, un de koi bema kolende, kai len kol lowe dren! Kowa hi doha mange un tuke.” Ap ko tsiro wan leskre mala pash leste un putchan lestar: “Koon hi o bareder mashkral kolende, kai djan ap o Debleskro drom?” Koi das o Jesus i tikno tchawes pash peste gole, un tchiwas les glan lende, un penas: Tchatchepah, me penau tumenge: Tumer te mukenn gar tumaro drom, un wenn gar har i tchawe, palle nashte wenn gar ap o Debleskro drom. Koon krell pes gar bares un well har kau tchawo, kowa hi o bareder mank kolende, kai djan ap o Debleskro drom. Un kowa, kai lell sawo tchawo pash peste pre, kowa lell man pash peste pre. Kowa, kai anell jekes kal tiknendar, kai patsenn ap mande, miro dromestar tele, koleske wals feteder, te well leske i pharo bar trul i meen pandlo, un te well lo tassedo an o baro pani. I bibacht hi kowa, kai della ap kai phub bud koowa, hoi anell i menshen ap o tchilatcho drom. Hawo bibacht well ap koleste, kai anell i wawaren ap o tchilatcho drom! Te kamell tiro wast, te kress i tchilatcho koowa, de les tele un witse les tutar! Te kamell tut tiro piro ap o tchilatcho drom te anell, de les tele, un witse les tutar! Hi tuke latcheder, te nashreh tu jek wast un jek piro, un leh ko djipen, hoi o Dewel tut della, har te djas tu dui wastentsa un dui pirentsa an i jag, hoi hako tsireske chatchella. Un te kamell tiro jak tchomone te dikell, hoi anell tut ap o tchilatcho drom, palle tchin les win, un witse les tutar! Hi tuke feteder, te nashress jek jak, un leh o djipen, hoi o Dewel tut della, har te djas dui jakentsa an o bengeskri jag. Ma tchiwenn kol tiknen ap i rig, har te wans le tchi moldo. Me penau tumenge: I bolepangre, kai ap lende jak denna, kolla nai djana hako tsiro glan miro dadeste an o bolepen, te mangenn le les lenge. O Menshengro Tchawo was ap i phub, te anell lo kolen ap o Debleskro drom pale, kai nashedo hi. Kowa hi jaake, har te hi i murshes sheel bakre, un jek lendar djal nashedo. Palle mukell lo kol enja-deesh-te-enja (99) bakre ap i pralstuno them tardo, un rodell ko jek bakres, hoi nashedo hi. Tchatchepah, me penau tumenge: Un te hatsell lo les, palle hi lo bachtleder pral ko jekeste, har pral kol tsele wawar, hoi khetne atchan. Un jaake kamell miro dad an o bolepen gar, te djal jek kol tiknendar nashedo. Te krell tiro phraal tchilatcho koowa ap tute, palle dja pash leste kokres, un pen leske, kai kowa gar mishto hi, hoi job kras. Un te dikell lo, kai kowa tchatcho hi, hoi tu leske penal, palle anal tu tiro phrales pale ap miro drom. Job te shunell gar ap tute, palle le dui wawar phralen tuha, un dja pash leste, te shunenn le, hoi tu leske peneh. Jaake djinenn dui, triin, hoi job kras. Te shunell lo kau kopo witar gar ap tumende, palle pen les i patslenge an i kangri. Un te shunell lo gar ap kolende, palle well lo tumenge har i mursh, kai prindjrell o Debles gar un har i pale-tchiddo. Tchatchepah, me penau tumenge: Ap koleste, kai tumer penenna: O Dewel las tiri doosh tutar, kolestar hi li krik lino. Ap koleste, kai tumer penenna: Tiri doosh atchell ap tute, ap koleste atchell leskri doosh tchiddo. Me penau tumenge ninna: Te mangenn dui tumendar khetne tchomone o Deblestar, palle dell len miro dad an o bolepen kowa, hoi jon lestar mangan. Un kote, kai dui, triin menshe khetne wenna an miro lab, kote hom me mashkral lende. Koi djas o Petro pash leste, un putchas lestar: “Rai, te hi miro phraal bud kope tchilatcho ap mande, kitse kope hunte bistrap ko tchilatcho koowa, hoi job ap mande kras? Hi efta kope doha?” Penas o Jesus ap leste: Na-a, me penau tuke, efta kope hi gar doha. Tu hunte bistress kowa efta-deesh kope un pale efta-deesh kope, jaake rah har job ap tute tchilatcho koowa krella. Me kamau te sikrap tumende har pash kolende hi, kai djan ap o Debleskro drom. O Dewel an o bolepen hi har i baro rai. Kowa mukell peskre budepangren glan peste te anell, te lell lo lendar kol lowe, hoi jon leske khetne anan dran pengri budi. Kote was i mursh glan leste anlo. Koles his deesh serja rupene beme sijaan pash leste. Kowa nashte plaissras kowa gar pale. Koi penas o rai: Bikrenn les peskri romjah, un peskre tchawentsa, un lauterentsa, hoi les hi! Un denn man kol lowe, hoi tumer lenge dren lenna! Koi witsras pes ko mursh glan leste ap i phub, un penas: Rai, me mangau tut: Ab latches ap mande! De man i tsiro, te nai plaissrap miri sijaan pash tute! Un o rajes khaitas kowa, un job mukas leske leskri tseli sijaan te perell, un mukas les te djal. Un o mursh djas dran ko kheer win, un tapras i wawar budepaskres ap o drom. Kales his sheel beme sijaan pash leste. Koi tchiwas lo peskre wasta trul koleskri meen, te tassrell lo les, un penas ap leste: De man kanna mire lowe pale! Koi witsras pes kau mursh glan o wawareste ap i phub un penas: Me mangau tut: Ab latches ap mande, un de man i tsiro, te nai plaissrap me tuke len pale! Ko wawar mursh kamas tchi te shunell, un witsras les an o stilepen, te atchell job kote jaake rah, har job gar koi sijaan pale plaissras. Un har shunan kowa kol tsele wawar budepangre, kai o rajeske budrenna, dukas kowa len an o dji. Un jon djan pash o rajeste, un penan leske lauter, hoi jon shunan. Koi das o rai ap o mursheste gole, un penas ap leste: Tu hal i tchilatcho budepaskro. Me mukom tiri sijaan tuke te perell, har tu mandar mangal. Jaake har dikom latches ap tute, jaake hunte dikals tu ninna latches ap koleste, kai les hi i sijaan pash tute. Un pherdo choli das les o rai an i wasta kolendar, kai denn les dawa an o stilepen. Kote hunte atchell job jaake rah, har job gar koi sijaan pale plaissras. Un o Jesus penas dureder: Te bistrenn tumer gar o tselo djijestar o tchilatcho koowa, hoi i wawar phraal ap tumende kras, jaake krell miro dad an o bolepen emligo tumentsa. Un har o Jesus kowa lauter peskre malenge penas, djas lo lentsa dran o them Galilea win, un was an o them Judea wergel o pani Jordan. Un bud menshe djan leske palla. Un job kras i nasselen kote sasto. Un i Farisarja wan pash leste, un kaman les leskre labentsa te taprell. Un jon putchan lestar: “Nai tradell i mursh peskri romjat pestar, ninna te kras li kek tchilatchepen?” Penas lo: “Tumer djinenn, hoi hi an o Debleskro lab tchinlo: O Dewel kras o murshes un i djuwjat. Un job penas: Doleske mukell i mursh peskro dades un peskri dat, te djiwell lo peskri romjah khetne. Un kol dui wenna har jek. Jaake hi le har jek un buder gar dui. Un kowa, hoi o Dewel khetne anas, kowa hunte krell i mensho gar paash!” Penan le ap leste: “Te hi kowa jaake, hoske tchinas o Mose an peskro liil: Te kamell i mursh peskri romjat te mukell, palle hunte dell lo lat i liil, kai tchinlo hi, kai job mukas lat?” Penas lo ap lende: “Tumaro dji hi dran bar, kai o Debleskro lab gar dren djal. Doleske tchinas o Mose, kai nai mukenn tumer tumari romjat. Ap ko tsiro, kai o Dewel i murshes un i djuwjat kras, his kowa gar jaake. Me penau tumenge: Te hi jekes i romni, kai chochras les gar i wawar mursheha, un job mukell lat, un romedinerell i wawar djuwjat, kowa anell doosh ap peste, te las lo i wawar romjat.” Penan leskre mala ap leste: “Te hi kowa jaake, palle hi i mursheske feteder, te romedinerell lo gar.” Penas lo: “Kau lab, hoi me penom, haiwell gar hakeno. Kolen, kai o Dewel kau lab an o dji tchiwas, kolla haiwenn les. Della menshe, kai wan jaake boldo, kai hi lenge kowa gar mishto, te romedinerenn le. Un wawar wan jaake ap o mass tchinlo, te romedinerenn le nai gar. Wawar kamenn o tselo djijestar o Debleske te budrell. Doleske romedinerenn le gar. Koneske kau lab mishto hi, kowa te krell jaake.” Koi anan le tchawen pash o Jesuseste, te tchiwell lo peskre wasta ap lende, te mangell lo o Debles, te dikell job latches ap lende. Har peskre mala kowa dikan, tchingran le ap kol menshende. Koi penas o Jesus ap lende: “Mukenn kol tchawen pash mande te well! Ma rikrenn len pale! Sawe har jon, kolen das o Dewel gole, te djiwenn le khetne leha an o bolepen.” Un job tchiwas peskre wasta ap lende, un djas peske. Un i mursh was pash leste un penas: “Sikepaskro, hawo latcho koowa hunte krap, te well man o djipen, hoi gar pre-herella?” Penas o Jesus: “Hoske putcheh tu mandar, hoi latcho hi? O Dewel kokres hi latcho. Tu te kameh o Debleskro djipen, palle kre kowa, hoi job penas!” Koi putchas lo lestar: “Hoi hunte krap?” Penas o Jesus: “Ma mare kekes! Ma choche tiri romjat i wawar djuwjah! Ma tchore! Ma pen chochepen pral jekeste! Dik ap tiro dadeste un ap tiri date, te djal lenge mishto! Un ap koleste, kai pash tute hi hunte wess jaake latches, har hal latches ap tute kokres.” Koi penas ko terno mursh ap leste: “Kowa lauter krom. Hoi hunte krap budeder?” Penas o Jesus ap leste: “Te kameh tu o tselo Debleskro kamlepen te krell, palle bike lauter, hoi tut hi! Un de kol lowe i tchorwelende! Palle hi tut i brawlepen an o bolepen. Un am un dja mantsa!” Ko terno murshes his bud brawlepen. Har job kal laba shunas, dukas kowa les. Un job djas peske. Un o Jesus penas ap peskre malende: “Tchatchepah, me penau tumenge: Pharo hi i braweleske, te well lo ap o Debleskro drom. Me penau tumenge ninna: Hi gar jaake pharo, te djal i baro viecho an i subjakro kand dren har te well i brawelo ap o Debleskro drom.” Har leskre mala kowa shunan, tapras len i daar. Un jon putchan lestar: “Te hi kowa jaake, koon lell nai o Debleskro djipen?” Un o Jesus dikas ap lende, un penas: “Hoi i menshe nai gar krenna, nai krell o Dewel halauter.” Koi penas o Petro ap leste: “Djineh, mer mukam lauter un djam tuha. Hoi lah mer?” Penas o Jesus ap lende: “Tchatchepah, me penau tumenge: Ko tsiro wella, kai o Dewel lauter newes krella. Ap ko tsiro hi o Menshengro Tchawo o rai pral lauterende, un job hi beshdo ap peskro rajeskro beshepaskro. Un tumer, kai mantsa djana, tumer wenn ninna raja, un han beshdo ap deesh-te-dui rajeskre beshepangre, un rakrenn o tchatchepen win pral i tsele menshende, kai wenna i deesh-te-dui Israeleskre tchawendar. Un hakeno, kai mukas peskro kheer, peskre phralen, peskre phenjen, peskro dades, peskri dat, peskre tchawen un peskro kotar them, te djal lo mantsa, kowa lell sheel kope pale, hoi job mukas. Un o Dewel dell les o djipen, hoi gar pre-herella. Un bud, kai kanna glan tardo hi, kolla hi ap ko diwes palla tardo. Un bud, kai kanna palla tardo hi, kolla hi ap ko diwes glan tardo.” Un o Jesus penas lenge, har kote hi, kai dell o Dewel menshen pash peste gole, te djan le ap leskro drom. O Dewel hi har i rai, koles his i kotar them, kai drakengre ruka tardo hi. Sik taissarlake djas lo an o foro dren, un rodas peske i budepangren, te budrenn le ap leskro kotar them. Kolentsa kras job win, te dell lo len jek rupeni bema kau diweske. Palle bitchras lo len ap peskro kotar them, te budrenn le leske. Har enjenge his, djas job pale an o foro, un dikas wawaren, kai his len kek budi. Ap kolende penas lo: Djan ap miro kotar them, un budrenn mange! Me dau tumen jaake bud lowe, har tumari budi moldo hi. Un jon djan kote. Har o paash diwes trujel his, djas lo pale an o foro dren, hatsas wawaren, kai hi len kek budi, un bitchras len ninna ap peskro kotar them. Ninna har trinenge his, kras job kowa jaake. Har pantchenge his, djas lo pale an ko foro, dikas pale wawaren koi trujel tardo, un penas ap lende: Hoske han tumer koi tardo, un budrenn gar? Penan le: Kek das men i budi. Koi penas job: Djan ap miro kotar them, un budrenn mange kote! Har i rati was, penas ko rai ap peskro pralstuno budepaskro: De i budepangren khetne gole, un de len lengre lowe! De kolen pengre lowe, kai an i rat wan, un palle kolen, kai o paash diwes wan, un palle kolen kai taissarlake wan! Koi wan kolla glan leste, kai an i rat wan, un lan jek rupeni bema lestar. Un lauter, kai pal lende wan, lan ninna jek rupeni bema lestar. Har kolla pash leste wan, kai budran o tselo diwes, patsan le, te lenn le budeder lowe. Ninna jon lan jek rupeni bema. Koi tchingran le ap ko rajeste, un penan: Kolla, kai an i rat wan, budran i tikno tsiro. Tu dal len jaake bud lowe har men. Tu djineh, te budram mer o tselo diwes. Un o kham chatchas soreles ap mende. Koi penas ko rai ap jekeste lendar: Miro maal, me chochrom tut gar. Tu kral mantsa win, te budress mange, un te leh jek rupeni bema mandar. Kanna le tire lowe, un dja khere! Me kamau, te dap koleste, kai an i rat was, jaake bud lowe har tut. Me krau nai mire lowentsa, hoi me kamau. Hoske hal tu tchilatcho ap mande, te hom me latcho? Un o Jesus penas dureder: “Dikenn, jaake wenn bud palla tardo, kai kanna glan tardo hi. Ninna wenn bud glan tardo, kai kanna palla tardo hi.” Un job djas dureder, te well lo an o foro Jerusalem. Ap o drom las lo peskre deesh-te-dui malen ap i rig, un penas lenge: “Shunenn, mer djah kanna an o foro Jerusalem. Kote denn le o Menshengro Tchawes an i wasta kol bare rashajendar un kol tchatchepangre murshendar. Un kolla krenn win, te well lo maredo. Jon denn les an i wasta kolendar, kai kek bibolde hi. Un kolla praassenn les, denn les dawa i tchupnijah, un denn les ap o trushel, te merell lo. Pal triin diwessa krell o Dewel les pale djido.” Pal kowa was o Zebedeskri romni lakre tchawentsa, o Jakobeha un o Johanneha, pash o Jesuseste. Un joi witsras pes glan leste ap i phub, te mangas li lestar tchomone. “Hoi kameh tu?” putchas lo latar. Penas li: “Ap ko diwes, kai tu hal o baro rai pral i tsele menshende, muk mire dui tchawen ap tiri rig te beshell: Jek ap tiri tchatchi rig un ko wawar ap tiri serwi rig.” Penas o Jesus: “Tumer djinenn gar, hoi mangenna mandar. Nai lenn tumer kol duka ap tumende, hoi me hunte lap ap mande?” Penan le: “Awa, ko nai krah mer.” “Hi tchatcho,” penas lo, “tumer hunte lenna bud duka ap tumende, jaake har me hunte lap len ap mande. Ninna te hi jaake, nai penau tumenge gar, koon beshell ap miri tchatchi rig un ap miri serwi rig. Kowa hi gar an miro wast. Miro dad an o bolepen rodas kolen win, kai ap miri rig beshenna.” Un har kol wawar deesh kowa shunan, wan le chojemen ap kol dui phralende. Doleske das len o Jesus pash peste gole, un penas ap lende: “Tumer djinenna, i bare raja un i pralstune ap kai phub, len hi penepaske pral i menshende an pengre themma. Un jon rikrenn i menshen sorjah tele. Un jon hunte shunenn ap lende un hunte budrenn lenge. Mank tumende hunte well kowa gar jaake! Koon tumendar kamell, te well lo baro, kowa hunte well tumenge koi. Un koon tumendar kamell o pralstuno te well, kowa hunte well tumaro budepaskro. Ninna o Menshengro Tchawo was gar ap i phub, te budrenn i menshen leske. Na-a. Job was ap i phub, te well lo lenge koi, un te merell lo budenge. Un jaake lell lo len dran o tchilatchepen un o merepen win.” Un o Jesus djas peskre malentsa dran o foro Jericho win. Un bud menshe djan leske palla. Pash o drom his dui korele mursha beshdo. Kolla shunan, te well o Jesus ap o drom. Un jon dan gole: “Maro rai, tu Davideskro tchawo, kre tiro dji menge pre!” Kol menshe, kai djan o Jesuseha, tchingran ap kol dujende, un penan ap lende: “Mukenn tele! Atchenn!” Koi dan jon budeder gole: “Maro rai, tu Davideskro tchawo, kre tiro dji menge pre!” Un o Jesus atchas tardo, kharas len pash peste, un penas: “Hoi kamenn tumer, te krap tumenge?” “Rai!” penan le, “mer mangah tut: Kre mare jaka sasto, te dikas nai pale!” Un o Jesuseske djas kowa phares an o dji. Un job tchiwas peskre wasta ap lengre jaka. Un ap jek kopo dikan le pale. Un jon djan leha. Ap o drom an o foro Jerusalem wan le an o gab Betfage, kai pash o djeteskri berga tchiddo hi. Un kote penas o Jesus ap dujende peskre malendar: “Djan an o gab koi wergel! Kote hatsenn tumer i esla pandlo un lakro ternepen pash late. Pandenn len tele, un anenn len pash mande! Jon te putchenn tumendar, hoi tumer lentsa kamenn te krell, palle penenn lenge: Hi maro rajeske, te beshell job koi pre. Un jon denn len tumende.” Un kowa djas jaake, har o Dewel kowa glan i rah tsiro ap o Debleskro rakepaskro penas: Penenn i menshenge an o foro Jerusalem: Dik, tiro baro rai well pash tute. Job hi latcho un krell pes gar bares. Job hi beshdo ap i esla, ap i terni esla. Un o Jesuseskre mala djan an o gab, un kran jaake, har o Jesus ap lende penas. Un jon anan koi esla un lakro ternepen pash leste, un tchiwan pengre ripja koi pre. Un o Jesus beshas pes pral pre. Un bud bud menshe, kai leha djan, tchiwan pengre ripja ap o drom. Un wawar dan i bare patria i rukendar tele, un tchiwan len ap o drom. Un kol bud menshe, kai djan glan leste un pal leste, dan bari gole: “Sharas o Davideskro tchawes! Sharedo well kowa, koles o Dewel bitchras. Sharas o Debles an o bolepen!” Un har o Jesus an o foro Jerusalem was, wan kote i tsele menshe diwjo, un jon putchan: “Koon hi kowa?” Un kol bud menshe, kai leha djan, penan lenge: “Kawa hi o Debleskro rakepaskro, o Jesus, kai was dran o foro Nazaret, hoi an o them Galilea tchiddo hi.” Un o Jesus djas an o Debleskro baro kheer, un tradas lauteren win, kai kote bikran un ginan. Un job witsras i lowengre stamja kolendar trujel, kai kol menshenge lowe paran. Ninna i stamja kolendar, kai tchirkle bikran, witsras lo trujel. Un job penas ap kol tsele menshende: “O Dewel penas: Miro kheer te well i kheer, kai sharenn man i menshe un mangenn man an. Tumer kran lestar i kheer, kai i menshe chochenna un randenna.” Koi wan korele un bange an o Debleskro baro kheer pash o Jesuseste, un job kras len sasto. Un i bare rashaja un i biboldengre tchatchepangre dikan ko baro koowa, hoi o Jesus kote kras an o Debleskri soor. Un jon shunan, har i tchawe an o Debleskro baro kheer bari gole dan un penan: “Sharas o Davideskro tchawes!” Un jon wan chojedo ap o Jesuseste, un penan ap leste: “Shuneh tu, hoi kol tchawe kote penenna?” “Awa,” penas o Jesus ap lende, “me shunau len. Djinenn tumer gar, hoi an o Debleskro lab tchinlo hi: Tu, o Dewel, kral, te sharenn tut i tchawe un i terne. ” Un job mukas len, djas dran o foro win, un was an o gab Betani. Un kote atchas lo pral i rat. Un o wawar diwes taissarlake, djas job an o foro pale. Ap o drom las lo bok. Un har job i faigetikro ruk dikas, djas lo kote un hatsas tchi har i patria kokres ap leste. Koi penas lo ap ko ruk: “Kek tsireske wenna pale faige ap tute!” Un ap jek kopo meras kau ruk tele. Un har leskre mala kowa dikan, kran le bare jaka, un putchan lestar: “Har nai meras kau ruk jaake sik tele?” Penas o Jesus: “Tchatchepah, me penau tumenge: Tumer te patsenn ap o Debleste, te krell lo nai hako koowa, palle nai krenn tumer ninna budeder, har me krom kau rukeha. Tumer penenn nai ap koi berga: Hade tut un witse tut an o baro pani! Un kai berga krell kowa. Te patsenn tumer, te lenn kowa, hoi mangenna o Deblestar, palle lenn tumer kowa lauter ninna.” Un har o Jesus an o Debleskro baro kheer was, ap i menshende rakras, un len o Debleskro drom sikras, koi wan i bare rashaja un i biboldengre phureder pash leste, un putchan lestar: “Koon penas tuke, te kress tu kowa lauter? Koon bitchras tut?” Koi penas o Jesus ap lende: “Ninna me kamau tumendar tchomone te putchell. Tumer te penenn les mange, palle penau me tumenge ninna, koon man bitchras, te krap me kowa lauter. Kanna putchau me tumendar: Bitchras o Dewel o Johannes, te taufrell lo i menshen? Bitchran i menshe o Johannes?” Un jon rakran mashkral pende, un penan: “Te penah mer leske: O Dewel bitchras o Johannes, palle penell lo menge: Hoske patsan tumer les gar? Te penah mer leske: I menshe bitchran o Johannes, palle hunte trashas i menshendar. Jon patsenna, te hi o Johanni i Debleskro rakepaskro.” Un jaake penan le ap o Jesuseste: “Mer djinah les gar.” Koi penas lo ap lende: “Jaake penau tumenge witar gar, koon man bitchras, te krap me kowa.” “Kanna kamau tumenge tchomone te penell: His i dad. Koles his dui tchawe. Un job djas pash ko phureder tchaweste, un penas ap leste: Mo tchawo, dja ap ko kotar them, kai hi i drakengre ruka tardo, un bude kote! Penas kowa: Na-a, me kamau gar. Pal i tikno tsiro, khaitas les kowa, hoi job penas. Un job djas, te budrell lo kote. Un o dad djas ninna pash o terneder, un penas leske i emlige laba. Un ko terneder penas: Awa, mo rai, me djau kote. Un job djas gar. Koon kol dujendar kras kowa, hoi o dad kamas?” Penan le ap leste: “O phureder.” Penas o Jesus: “Tchatchepah, me penau tumenge: Kol bibolde, kai i lowe i Remarjenge dren lenna un hi tumenge pale-tchiddo, un i lubja wenna sikeder ap o Debleskro drom har tumer. Har o Johanni pash tumende was, te sikrell lo tumende o tchatcho drom, patsan tumer leske gar. I pale-tchidde un i lubja patsan ap leskre laba. Ninna har tumer dikan, te patsan kolla ap leskre laba, mukan tumer gar tumaro tchilatcho drom un patsan leske witar gar.” Un o Jesus penas lenge laba, kai i khatedo tchatchepen dren hi: “Shunenn, hoi me tumenge kanna penau. His i rai. Koles his i kotar them. Kote tchiwas lo drakengre ruka an i phub. Trul ko kotar them tchiwas lo barra. Un kote kras lo ninna i platsa an i phub, kai nai stakrenn le ap i drake, te well i mool win. Mashkral kol ruka kras lo i kheer, kai kowa beshdo hi, kai dell garda ap i drake. Palle patsas o rai ko kotar them ap i hachende, te budrenn le kote leske. Un job djas peske an i wawar them. Har ko tsiro was, te anenn le i drake dren, bitchras lo peskre budepangren pash i hachende, te lenn le lendar kol drake, hoi leske hi. I hache tapran kol budepangren. Ko jekes dan le dawa, un ko wawares maran le. Un pale i wawares witsran le i barrentsa mulo. Job bitchras wawar budepangren pash lende, budeder har job o glanstuno kopo bitchras. Un i hache kran lentsa jaake, har kol wawarentsa. Koi penas o rai peske: Miro tchawestar darenn le. Un jaake bitchras lo peskro tchawes pash lende. Har i hache leskro tchawes dikan, rakran le mashkral pende: Kowa hi leskro tchawo, kai lauter lella pal peskro dadeskro merepen. Awenn, maras les, te well kau kotar them menge, hoi leske hunte wals. Un jon tapran les, tradan les dran ko drakengro them win, un maran les.” Kanna putchas o Jesus kolendar, kai kote tardo hi: “Hoi krell o rai pral ko drakengro them kol hachentsa, te well lo pale?” Penan le ap o Jesuseste: “Job marell kol tchilatche murshen. Les khaitenn jon gar. Un job dell ko kotar them kol wawarende, kai leske i drake an o tchatcho tsiro dren anenna.” Penas o Jesus ap lende: “Djinenn tumer gar, hoi an o Debleskro lab tchinlo hi? Kote hi tchinlo: His i bar, kai i budepangre lestar penan: Kowa hi tchi moldo. Ko bar las o Dewel un tchiwas les jaake an o kheer, te rikrell lo ko tselo kheer khetne. O Dewel kras kowa, un kowa hi i baro koowa menge. Awa, me penau tumenge: An ko tsiro, hoi wella, han tumer buder gar o Debleskre menshe. O Dewel dell wawar menshen khetne gole, te djiwenn le leha khetne. Un jon krenna, hoi o Dewel kamella. Koon ap kau bar perella, kowa merella. Ap koneste kau bar perella, koles dell ko bar khetne.” I bare rashaja un i Farisarja shunan kol laba un haiwan, te rakras lo lendar. Un jon kaman les te taprell, un kran kowa gar. Jon daran i menshendar. Kolla patsan, kai hi o Jesus o Debleskro rakepaskro. Un o Jesus rakras pale sawe laba ap lende, kai i khatedo tchatchepen dren hi. Un job penas: “Te dell o Dewel i menshen gole, te wenn le pash leste, hi kowa jaake har pash i baro rajeste, kai kras peskro tchaweske i bari bijab. Ap ko tsiro, kai i bijab his, bitchras lo peskre budepangren pash i menshende, te denn le len pash i bijab gole. Un jon kaman gar te well. Un pale bitchras lo wawar budepangren pash kolende, te penenn le ap lende: Shunenn, me krom i chapen tumenge, un marom thulle grumja. Un wawar latcho chapen un pipen hi lauter koi. Awenn ap i bijab! Un kolla shunan gar ap lende un djan penge. Ko jek djas ap peskro kotar phub, ko wawar ap o mangepen. Un pale wawar tapran kol budepangren, praassan len, un maran len. O baro rajes tapras i bari choli, un job bitchras peskre lurden, te marenn le kol marepangren, un te chatchrenn le lengro foro. Palle penas lo ap peskre budepangren: Kanna hi i bijab. Un kol menshe, kai me ap o chapen gole dom, hi gar moldo, te wenn le ap i bijab. Djan kanna ap i dromma, kai bud menshe hi! Un penenn lauterenge, kai tumer kote hatsenna, te wenn le ap i bijab! Un kol budepangre djan ap kol tsele dromma, un anan lauteren khetne, i tchilatchen un i latchen. Un jaake bud menshe wan ap i bijab, te was o kheer pherdo. Un o baro rai was an o kheer, te dikell lo kolen, kai kote hi. Koi dikas lo kote i murshes, kai kek bijabeskro ripen ap leste hi. Un job penas ap leste: Miro maal, tut hi kek bijabeskro ripen ap tute, te nai djah tu ap i bijab. Hoi kreh tu kate? Un kowa nashte penas leske tchi. Penas o baro rai ap peskre budepangre: Pandenn les ap i pire un ap i wasta, un witsrenn les win an i kali rat! Un kote rowenn le un dandrenn i danda i dukatar khetne.” Palle penas o Jesus ap kolende, kai trul leste tardo hi: “Bud menshen dell o Dewel gole. Kolla kokres, kai pash leste wenna, mukell lo dren te djal.” Un pal kowa wan i Farisarja khetne, un rakran mank pende, har jon nai taprenn o Jesuses an leskre laba. Un jon bitchran pengre murshen pash leste. Lentsa djan ninna wawar mursha. Kolla his o Herodeskre mala. Un jon penan ap leste: “Sikepaskro, mer djinah, tu peneh o tchatchepen, un sikreh mishto i menshende o Debleskro drom. Tu rakreh kekeske pal o mui, ninna te hi len bud penepaske. Pen menge kanna: Hi mishto pal maro tchatchepen, te das mer o themeskre lowe o baro rajeste an o foro Rom?” O Jesus haiwas lengro tchilatchepen un penas ap lende: “Tumer rakrenn dui tchipjentsa. Hoske kamenn tumer man an mire laba te taprell? Denn man i rupeni bema!” Un jon dan les jek bema. Koi putchas lo lendar: “Koneskro shero un lab hi ap kai bema?” Penan le: “O shero un o lab o baro rajestar an o foro Rom!” Penas lo ap lende: “Jaake denn leste, hoi leskro hi! Un denn o Debleste, hoi leskro hi!” Un har jon kol laba lestar shunan, kran le bare jaka. Un jon mukan les, un djan penge. Ap ko diwes wan i Sadduzarja pash leste. Jon hi kolla, kai penenna: O Dewel krell i mulen gar djido. Jon penan ap leste: “Sikepaskro, o Mose penas: Te merell i romedino mursh, un les his kek tchawe, palle hunte romedinerell peskro phraal koi romjat, te well peskro phraleske i ternepen boldo. Koi his pash mende efta phrala. Un o phurester, kai romedino his, meras. Les his kek tchawe. Doleske las peskro phraal koi romjat. Un ko duito meras, un les his kek tchawe. Un ko triinto romedineras lat un meras. Un les his kek tchawe. Un jaake djas kowa bis ap o eftato. Jek pal o wawar romedineran lat un meran. Un lauteren his kek tchawe. Un har i tsele phrala mulo his, meras koi romni ninna. Kanna putchah tutar: Ap ko tsiro, kai krell o Dewel i mulen djido, koneskri romni hi li? Hake efta his lah romedino.” Penas o Jesus ap lende: “Tumer prindjrenn gar o Debleskro lab un o Debleskri soor witar gar. Doleske haiwan tumer tchi. Kol mulen, kai o Dewel djido krella, kolla romedinerenn buder gar, un wenna gar romedino. Jon hi har i bolepangre an o bolepen. An o Debleskro lab hi tchinlo, te wenn i mule djido. Kote penell o Dewel: Me hom o Abrahameskro Dewel un o Isaakeskro Dewel un o Jakobeskro Dewel. Un me penau tumenge: Job hi gar o Dewel kolenge, kai mulo hi. Na-a, job hi o Dewel i djidenge.” Kolla bud menshe, kai trul o Jesuseste tardo his, kolenge atchas o rakepen krik, har jon kowa lestar shunan. O Jesus rakras jaake, te nashte penan leske i Sadduzarja tchi buder. Har i Farisarja kowa shunan, wan le khetne. Un jek lendar, i biboldengro tchatchepaskro, kamas te taprell lo les an leskre laba un putchas lestar: “Sikepaskro, kol tsele labendar, kai penenna, hoi o Dewel mendar kamella, hawo lab hi o bareder lendar?” Penas o Jesus ap leste: “Tu kamess tiro Debles o tselo djijestar an tiro tselo djipen, an lauter, hoi tu djineh. Kowa hi o bareder lauterestar, hoi o Dewel tutar kamella. Ninna kamell lo tutar, te wess jaake latches ap koleste, kai pash tute hi, har hal latches ap tute kokres. Kowa, hoi o Mose un i tsele Debleskre rakepangre menge penan, hoi o Dewel mendar kamella, kowa hi an kolla dui bare Debleskre laba penlo.” I Farisarja his gomme khetne pash o Jesuseste. Un job putchas lendar: “Hoi penenn tumer pral ko baro rajeste, kolestar o Dewel penas, te well job? Koneskro tchawo hi lo?” Penan le: “O Davideskro tchawo.” Penas o Jesus: “Te hi kowa tchatcho, har nai penas o David ap leste: Mo rai? Kau lab tchiwas o Debleskro Ducho an o Davideste, har job penas: O Dewel penas ap miro rajeste: Besh tut ap miri tchatchi rig, te tchiwap kolen tel tire pire, kai hi chojedo ap tute. Kate penas o David ap leste: Mo rai. Har well lo nai leskro tchawo?” Un kek lendar nashte penas o Jesuseske jek lab koi pre. Un pal ko diwes trashan le, te putchenn le lestar budeder. Palle rakras o Jesus ap i tsele menshende, kai trul leste tardo his, un ap peskre malende, un penas: I biboldengre tchatchepangre un i Farisarja, kolen hi o Moseskro wast, te penenn le i menshenge o Debleskro lab. Kowa, hoi jon tumenge penenna, kowa krenn lauter un rikrenn tumen ap kowa! Kowa, hoi jon krenna, ma krenn! Jon kokres krenn kowa gar, hoi jon i menshenge penenna. Un jon krenn i menshenge o djipen pharo. Ko tselo koowa, hoi kolla hunte rikrenn, hi har i pharo gono ap lengri phik. I tchatchepangre un i Farisarja kokres rikrenn pen gar ap kowa. Lauter, hoi kolla krenna, krenn le, te dikenn kowa i wawar. Te pandenn le i diklo trul o shero un trul i mussi, kai o Debleskre laba dren tchinlo hi, jaake hi lengro diklo buchleder har ko diklo i wawar murshendar. Un len hi lengste koola ap pende, te sikrenn le i menshende, te hi le o Debleskre mursha. Pash i baro chapen kamenn le ap i feteder beshepangre te beshell. Un an i biboldengre kangria kamenn le ap i pralstune beshepangre te beshell. Te djan le an o foro, kamenn le, te penenn i menshe ap lende: Latcho diwes, mo rai. Tumenge penau me: Ma mukenn tumen te kharell: Mo rai! Tumer han halauter phrala. Jek kokres hi tumaro rai. Ma kharenn jekes ap kai phub: Dad! Jek dad hi tumen. Kowa hi o Dewel an o bolepen. Ma mukenn tumen te kharell: Baro sikepaskro! Jek baro sikepaskro hi tumen. Kowa hi o Kristo. O bareder tumendar te well tumaro budepaskro. Kowa, kai krell pes baro, koles krell o Dewel tikneder har i wawar. Kowa, kai krell pes tikno, koles krell o Dewel baro. Tumer tchatchepangre un Farisarja! Kowa, hoi tumer krenna, ko hi gar mishto. Tumaro patsepen ap o Debleste hi chochepen! Tumer krenn o wudar pandlo, te well kek ap o Debleskro drom. Tumer djan gar koi dren. Witar gar mukenn i wawaren dren te djal. Tumer tchatchepangre un Farisarja! Kowa, hoi tumer krenna, ko hi gar mishto. Tumaro patsepen ap o Debleste hi chochepen. Tumer lenn i khera i djuwjendar krik, kolengre romma mulo hi. Tumer te rakrenn o Debleha, rakrenn tumer i rah tsiro, te dikenn i menshe har patslo tumer han. O Dewel rakrell o tchatchepen pral tumende win, un tumer lenn i sorleder phagi har i wawar. Tumer tchatchepangre un Farisarja! Kowa, hoi tumer krenna, ko hi gar mishto. Tumaro patsepen ap o Debleste hi chochepen. Tumer djan pral i tseli phub, te anenn i menshenge o biboldengro patsepen. Un te djiwell jek pal tumaro patsepen, palle krenn lestar i bengeskro tchawo. Un job well dui kope tchilatcheder har tumer han. Kowa, hoi tumer krenna, ko hi gar mishto. Tumer kamenn i wawaren o tchatcho drom te sikrell, un han kokres har i korele, kai tchi dikenna. Tumer penenn i menshenge: “Te dell jek pes ap o Debleskro baro kheer sowel, jaake hi kau sowel tchi moldo. Te dell jek pes ap o sonakai sowel, hoi an o Debleskro baro kheer hi, palle hunte krell lo kowa, hoi job penas.” Tumer han dinelo un korelo! Hi o Debleskro baro kheer gar budeder moldo har o sonakai, hoi an koleste hi un doleske i Debleskro koowa hi? Tumer penenn i menshenge ninna: Te dell jek pes ap o Debleskri chatchepaskri sowel, palle hi kau sowel tchi moldo. Te dell jek chapen sowel, hoi ap late tchiddo hi, palle hunte krell lo kowa, hoi job penas. Tumer han korelo! Hi o Debleskri chatchepaskri gar budeder moldo har o chapen, hoi ap late tchiddo hi un doleske i Debleskro koowa hi? Kowa, kai dell pes ap o Debleskri chatchepaskri sowel, kowa dell pes ninna ap lauter sowel, hoi kote pre tchiddo hi. Kowa, kai dell pes ap o Debleskro baro kheer sowel, kowa dell pes ninna ap o Debleste sowel, kai kote djiwella. Kowa, kai dell pes ap o bolepen sowel, kowa dell pes ninna ap o Debleskro beshepaskro sowel un ap o Debleste, kai kote beshdo hi. Tumer tchatchepangre un Farisarja! Kowa, hoi tumer krenna, ko hi gar mishto! Tumaro patsepen hi chochepen. Tumer denna o Debleste o deshto kotar dran hako senlepen an tumari baar. Un tumer bistrenn ko bareder koowa, hoi o Dewel tumendar kamella: O tchatchepen, un o kamlepen, un o patsepen. Kawa hunte krenn, un ko wawar gar mukenn! Tumer kamenn i wawaren o tchatcho drom te sikrell, un han kokres har i korele, kai tchi dikenna. Tumer trashenn hako tikno koowa, hoi tumen pale-tchiddo krella, un denn gar garda ap kowa, hoi tumen glan o Debleste pale-tchiddo krella. Tumer tchatchepangre un Farisarja! Kowa, hoi tumer krenna, ko hi gar mishto! Tumaro patsepen hi chochepen! Tumer thowenn i khore un tchare kokres wrijal. Tumer han har i tcharo, hoi win djudjo hi un dren djungelo. An tumare djia han boklo un tchilatcho. Tu Farisari, tu hal korelo. Kre tiro dji djudjo! Palle well tuke o tselo wawar koowa ninna djudjo. Tumer tchatchepangre un Farisarja! Kowa, hoi tumer krenna, ko hi gar mishto! Tumaro patsepen hi chochepen! Tumer han har i mulengre khera, hoi parno kerdo wan. Kolla hi win shukar. Dren hi le pherdo tchik un kokale. Jaake han tumer. Te dikenn tumen i menshe, patsenn le, te han latche un tchatche menshe. An tumende hi lauter chochepen un tchilatchepen. Tumer tchatchepangre un Farisarja! Kowa, hoi tumer krenna, ko hi gar mishto! Tumaro patsepen hi chochepen! Tumer krenn shukar mulengre khera kolenge, kai his o Debleskre rakepangre. Un i mulengre khera, kai latche menshe paskedo hi, krenn tumer shukar un railo. Un tumer penenna: Te djiwams mer an ko tsiro, kai mare phure djiwan, palle marams mer kol Debleskre rakepangren gar. Me penau tumenge: Te penenn tumer kowa jaake, palle sikrenn tumer, kai han i tchawe kolendar, kai o Debleskre rakepangren maran. Awa, krenn kowa dureder jaake, har tumare phure kran! Tumer han sapa. Awa, tchilatche sapa han tumer. O Dewel witsrell tumen an o bengeskri jag. Un tumer nashte nashenn gar glan koleste krik. Shunenn, bitchrau pash tumende mire rakepangren, mire gosewe murshen, un mire tchatchepangren. Kolen denn tumer ap o trushel, marenn len, un denn len dawa an tumare kangria. Un tumer lenn len palla an hako foro. Tumer han tchilatcho har tumare phure. Jon maran i latche menshen jaake rah har i phub tardo hi: O latcho mursh Abel was maredo glan i tsele wawar menshende. Pal leste maran le wawar latche menshen bis ap ko tsiro, kai o Zachari maredo was, koleskro dad his o Barachi. O Zachares maran tumer mashkral o Debleskro kheer un i sasterni chatchepaskri, kai i vieche o Debleske chatchedo wenna. Doleske well i phagi ap tumende, kai kanna djiwenna. Tchatchepah, me penau tumenge: Kalla menshe, kai kanna djiwenna, kolla lenna i tseli phagi. Tumer menshe an o foro Jerusalem! Tumer maran o Debleskre rakepangren, un dan kolen i barrentsa mulo, kai o Dewel pash tumende bitchras. Bud kope kamom tumen pash mande te lell, te dap garda ap tumende, har i kachni ap peskre terne garda della, un lell len tel peskre phora. Un tumer kaman gar. Doleske mukell o Dewel peskro kheer pash tumende un djiwell buder gar koi. Un me penau tumenge: Tumer dikenn man jaake rah buder gar bis te was ko tsiro, kai tumer penenna: Sharedo well kowa, kai hi o Deblestar bitchedo! Un o Jesus mukas o Debleskro baro kheer. Har job peske djas, wan peskre mala pash leste, te sikrenn le leste o tselo Debleskro baro kheer. Koi penas lo ap lende: “Kowa, hoi tumer kote lauter dikenna, kowa lauter djal paash. Kate atchell kek bar ap i wawareste.” Pale djas lo ap i djeteskri berga un beshas pes. Leskre mala kokres his pash leste un putchan lestar: “Ap hawo tsiro well o Debleskro baro kheer tele phagedo? Har nai dikas mer, te was ko tsiro, kai tu pale weh, un o Dewel o rai hi pral halauter?” Penas o Jesus: Denn jak, ma mukenn tumen kekestar o Debleskro dromestar tele te anell! Bud mursha wenna un penenna: Me hom o Kristo, ko baro rai, kolestar o Dewel penas, te well job! Un bud menshe patsenn ap lengro chochepen. Baro kurepen wella an kol themma, kai hi dur tumendar un ninna an kolla themma, kai hi gar dur tumendar. Te shunenn tumer kowa, ma trashenn! Ko hunte well jaake. Ko tsiro, kai o Dewel o rai hi pral halauterende, well gar jaake sik. I pralstune pral bare themma kurenn pen i wawar pralstunentsa. Un i menshe dran jek them marenn kolen an i wawar them. An bud themma hi i menshen gar doha te chal. Un kate un kote well i phub trisslemen. Kowa lauter wella jaake pral i phub, har i duka wenn pral i djuwjate, kai lell i ternepen. Palle taprenn le tumen, denn tumen dawa, un marenn tumen. Un i menshe an i tsele themma wenna chojedo ap tumende doleske, kai patsenn tumer ap mande. Un bud denn pengro patsepen ap mande pre, un phukrenn ninna ap i wawarende, kai ap mande patsenna, un jek krell o wawareske tchilatchepen. Ninna wenna bud chochene rakepangre un penenna, te hi le bitchedo o Deblestar. Kolla anenn bud menshen o tchatcho dromestar tele. O tchilatchepen well jaake baro ap i phub, te denn bud patsle pengro kamlepen i wawarenge pre. Kowa, kai atchell soreles tardo an o patsepen, jaake rah, har job djiwella, kowa lell o Debleskro djipen. Ap i tseli phub well i menshenge ko latcho lab penlo, kai o Dewel kamell len dran o tchilatchepen te lell un kamell lengro rai te well. I menshe an hake themma hunte shunenn ko lab. Un palle well ko tsiro, kai hi o Dewel o rai pral lauterende. Glan i rah tsiro rakras o Debleskro rakepaskro Daniel pral koi djungeli tchilatchi figura. Koon kawa drawerella, kamaus, te haiwell lo les ninna. Ap ko diwes, kai dikenn tumer koi djungeli tchilatchi figura an o Debleskro baro kheer tardo, hunte nashenn kolla, kai an o them Judea djiwenna, sik ap i berga. Kowa, kai pral ap o kheer hi, hunte djal buder gar an peskro kheer dren, te lell lo peskro koowa win. Un kowa, kai ap i kotar phub budrella, kowa hunte djal buder gar khere, te lell lo peskri baja. Koi bibacht hi bari kol djuwjenge, kai hi an wawar koowa, ninna kol djuwjenge, kai hi len i ternepen. Mangenn o Deblestar, te hunte nashenn gar krik an o wend, witar gar ap o Debleskro diwes! Ko tsiro wella djungleder har halauter, hoi ap i menshende was, jaake rah, har i phub tardo hi. Un ko tsiro, hoi well pal kowa, well witar gar jaake tchilatcho. Te krals o Dewel o tchilatcho tsiro gar tikneder, palle wals kek mensho dran o tchilatcho tsiro win. Kolen, kai o Dewel peske win rodas, kolenge krell lo o tchilatcho tsiro tikneder. Te penell jek ap tumende: Dikenn, kate hi o baro rai, kolestar o Dewel penas, te well job! palle patsenn les gar! Un te penell i wawar ap tumende: Ake, kote hi lo! palle patsenn les witar gar! Bud chochene mursha penenn ap tumende: Me hom ko baro rai, kolestar o Dewel penas, te well job. Un chochene rakepangre penenna: Me hom o Debleskro bitchedo. Un jon krenna baro un sorelo koowa, hoi i mensho nashte krell gar dran peskri soor. Kowa krenn le, te anenn le i menshen o tchatcho dromestar tele. Te djals kowa, anans le ninna kolen o Debleskro dromestar tele, kolen o Dewel peske win rodas. Ma bistrenn, hoi me tumenge penom! Jon te penenn tumenge: O baro rai, kolestar o Dewel penas, te well job, kowa hi an o mulo them! ma djan kote win! Un jon te penenn: Job hi an ko kheer! ma patsenn len! Ap ko diwes, kai o Menshengro Tchawo pale wella, dikenn les i tsele menshe, jaake har i Debleskri jag ap o bolepen diklo well, hoi djal jek rigjatar ap i wawar rig an o bolepen. Kote, kai i mulo mass tchiddo hi, kote wenn i bare diwje tchirkle khetne te chan le. Un sik pal kol tchilatche diwessa, well o kham kalo har i rat, un o moonto dikell kek buder. Un i bare momlia ap o bolepen perenn tele. Un i bolepaskri soor perell khetne. Palle dikenn le o Menshengro Tchawes, har job dran o bolepen wella. An hake themma dikenn le les, har job wella ap i wolke bari sorjah un railepen. Un jon rowenna un penenna: Patsams mer ap leste! Un job bitchrell peskre bolepangren pral i tseli phub. Un kolla phurdenn an i bashepangre, te anenn le dran hako them kolen khetne, kai o Dewel peske win rodas. Me kamau te sikrap tumende tchomone. Dikenn ap o faigetikro ruk! Te wenn leskre kashta senelo, un i patria wenn dran lende win, palle djinenn tumer, te well sik o nijal. Jaake hi kowa ninna koleha, pral kowa rakrom. Te dikenn tumer, har kowa lauter wella, palle djinenn tumer, kai o Debleskro tsiro was. Tchatchepah, me penau tumenge: Kol menshe, kai an ko tsiro djiwenna, dikenna kowa lauter pengre jakentsa. O bolepen un i phub atchenna gar. Mire laba atchenna hako tsiro. Kek djinell ko tsiro, kaana kowa lauter wella. I bolepangre an o bolepen djinenn les gar, witar gar o Debleskro tchawo. Miro dad an o bolepen kokres djinell les. Jaake har i menshe djiwan an ko tsiro, kai o Noah djiwas, jaake djiwenn le an ko tsiro, kai o Menshengro Tchawo pale wella. Glan ko tsiro, har o baro pani was, chan un pijan le, romedineran le, un wan romedino. Har o Noah an o panjeskro kheer djas, haiwan le gar, hoi koi djas. O baro pani was pral lende, un jon lauter tassan. Jaake djal kowa ninna ap ko diwes, kai well o Menshengro Tchawo pale. Dui budrenn ap i kotar phub. Ko jek well krik lino, ko wawar atchell koi. Dui djuwja krenn jarro dran djob. Koi jek well krik lino, koi wawar atchell koi. Rikrenn tumare jaka pre! Tumer djinenn gar ko diwes, kai tumaro rai pale wella. Haiwenn: Te djinals o rai pral i kheer ko tsiro an i rati, kaana o tchorepaskro wella, palle sowals lo gar, un mukals kekes an peskro kheer dren te phagell. Doleske penau tumenge: Denn garda! Me, o Menshengro Tchawo, wau pale an i tsiro, kai tumer gar djinenna. I latcho budepaskro della mishto garda ap peskro rajeskro kheer, un sowella gar. Leskro rai das peskre tsele budepangren an leskre wasta. Un ko latcho budepaskro dell len hako diwes kowa, hoi len hunte well djipaske. Bachtelo hi lo, te well leskro rai pale, un dikell, kai job peskri budi mishto kras. Tchatchepah, me penau tumenge: Leskro rai dell peskro tselo brawlepen an leskre wasta. Job te hi i tchilatcho budepaskro un penell ap peste: Miro rai well gar jaake sik pale, un job dell kol wawar budepangren dawa, un chal un pijell pes mato kolla matentsa, palle well leskro rai pale ap i diwes, kai o budepaskro gar patsell, te well job. Ap jek kopo hi lo koi, un dell ko budepaskres khetne, un anell les kote, kai i chochene hi. Kote rowenn le, un dandrenn i danda khetne i dukatar. Un o Jesus penas: Ap ko tsiro, kai wella o Menshengro Tchawo pale, djal kowa jaake har kol deesh terne tchentsa, kai djan ap i bijab. Jon lan pengre momlia an o wast, un djan ap o drom, kai o bijabeskro hunte wella. Pantch lendar his dinelo, un pantch lendar his gosewo. Kolla pantch dinele lan kek djet peha. I gosewe tchen his djet an pengre khore. Un ko bijabeskro was gar jaake sik. Doleske wan lauter khino un sowan dren. His deesh-te-dujenge an i rati, kote das jek bari gole: O bijabeskro wella! Djan win pash leste! Koi stan i tsele terne tcha pre, un kran i jag an pengre momlia bareder. Un kol dinele tcha penan ap kolla gosewe tchende: Denn men djet! Mare momlia djan win. Penan i gosewe: Na-a! Maro djet hi gar doha menge un tumenge. Djan pash i bikepangre, un ginenn tumenge djet! Har jon kote djan, te ginenn le penge djet, koi was o bijabeskro. Un kolen, kai len djet his, djan leha an o kheer, kai i bijab hi. Un o wudar was pal lende pandlo. Un pal i tikno tsiro wan ninna kolla wawar terne tcha glan o wudar, un penan: Rai, rai, kre menge o wudar pre! Penas lo ap lende: Tchatchepah, me prindjrau tumen gar. Doleske penau me tumenge: Rikrenn tumare jaka pre! Tumer djinenn gar ko diwes, kai o rai pale wella! Kowa hi jaake har pash o mursheste, kai kamas an i wawar them te djal. Dran kowa das lo peskre budepangren gole, un das len peskro tselo brawlepen an i wast. Hakeneste das lo jaake bud lowe, har kowa haiwas, te ginell un te bikrell kolla lowentsa. Ko jekeste das lo pantch gone pherdo rup, un ko wawareste das lo dui gone, un pale i wawareste jek gono. Un palle djas lo an o wawar them. Un ko mursh, kai kol pantch gone pherdo rup las, kowa djas sik pash i bikepangre, ginas un bikras bud koowa, un anas pantch wawar gone pherdo rup khetne pashel. Un ninna kowa, kai kol dui gone peskro rajestar las, kowa las dui wawar gone pashel. Ko mursh, kai jek gono peskro rajestar las, djas ap i kotar phub un khatras ko rup an i phub. Un pal i rah tsiro was lengro rai pale un mukas peskre budepangren glan leste te anell, te lell lo lendar kol lowe, hoi jon leske khetne anan. Un ko budepaskro, kai las lestar pantch gone pherdo rup, djas pash leste, un penas: Mo rai, pantch gone dal man. Un dik, me lom pantch wawar gone pashel. Penas o rai ap leste: Kowa kral tu mishto. Tu hal i latcho budepaskro. Me dom tut i tikni budi, un tu kral kai budi mishto. Doleske dau me kanna bud koowa an tire wasta. Ab an miro kheer dren, te wess tu mantsa bachteles! Un ko budepaskro, kai las lestar dui gone pherdo rup, kowa djas ninna pash leste, un penas: Mo rai, dui gone dal man. Un dik, me lom dui wawar gone pashel. Penas o rai ap leste: Kowa kral tu mishto. Tu hal i latcho budepaskro. Me dom tut i tikni budi, un tu kral lat mishto. Doleske dau me kanna bud koowa an tire wasta. Ab an miro kheer dren, te wess tu mantsa bachteles! Un ko budepaskro, kai jek gono pherdo rup las, kowa djas pash leste, un penas: Mo rai, me djinom, tut hi i dji dran bar. Tu leh tuke o djob, hoi i wawar an i phub tchiwas, te was kowa baro. Tu leh kote tuke khetne, kai budral gar. Doleske darom tutar, djom win, un khatrom tiro gono pherdo rup an i phub. Un dik, kate hi lo. Penas peskro rai ap leste: I tchilatcho budepaskro hal tu. Tu kral tiri budi gar mishto. Tu djinal, te lap mange o djob, hoi me gar an i phub tchiwom, un lap mange kote khetne, kai budrom gar. Tu hunte dals mire lowe kolende, kai patsenn i lowen win. Un te woms pale, palle loms budeder lowe pale, har tu len dal. Un palle penas o rai ap i wawarende, kai koi tardo hi: Lenn ko jek gono lestar, un denn les koleste, kai hi les kolla wawar deesh gone! Hakeno, kai hi les bud, kowa lell budeder. Jaake well les bud brawlepen. Un kowa, kai hi les gar bud, kolestar well ninna kowa krik lino, hoi les hi. Ko budepaskro, kai tchi moldo hi, witsrenn les an i kali rat win! Kote rowenn le, un dandrenn i danda i dukatar khetne. Un o Jesus penas: Ap ko diwes, kai well o Menshengro Tchawo an peskro tselo railepen, un leha wenna i tsele bolepangre, palle hi lo o rai pral halauter, un rakrell o tchatchepen win pral i tsele menshende ap i phub. Un glan leste wenn i tsele menshe dran hake themma khetne. Un job tchiwell len ap dui rigja, jaake har i bakrengro rai tchiwell i bakre ap jek rig un i busja ap i wawar rig. I latche menshen tchiwell lo ap peskri tchatchi rig, un i wawar ap peskri serwi rig. Un palle penell o baro rai ap kolende, kai ap leskri tchatchi rig tardo hi: Ap tumende well i bacht miro dadestar an o bolepen. Awenn un djiwenn mantsa khetne an miri harmenatsjona. Kowa kamas o Dewel jaake rah har o bolepen un i phub koi hi. Man his bok. Un tumer dan man te chal. Man his trush. Un tumer dan man te pijell. Me homs kek tumendar. Un tumer lan man an tumare khera. Man his kek ripen ap mande. Un tumer dan man i ripen. Me homs nasselo. Un tumer wan pash mande. Me homs an o stilepen. Un tumer wan ninna pash mande. Palle putchenn lestar i latche menshe, kai ap peskri tchatchi rig tardo hi: Rai, kaana his tut bok, un mer dam tut te chal? Un kaana his tut trush, un mer dam tut te pijell? Un kaana hals tu kek mendar, un mer lam tut an mare khera? Un kaana his tut kek ripen, un mer dam tut jek? Un kaana hals tu nasselo un stildo, un mer wam pash tute? Un o baro rai penell lenge: Tchatchepah, me penau tumenge: Ko latchepen, hoi tumer jekeske mire tchorwele phralendar kran, ko latchepen kran tumer mange. Un palle penell job kolenge, kai ap leskri serwi rig tardo hi: Tumer han tel o Debleskro praassepen tardo! Djan tumenge! Djan an koi jag, hoi chatchella hako tsiro, un hoi hi o bengeske un leskre kurepangre kerdo! Man his bok. Tumer dan man tchi te chal. Man his trush. Tumer dan man tchi te pijell. Me homs kek tumendar. Un tumer lan man gar an tumare khera dren. Man his kek ripen, un tumer dan man kek. Me homs nasselo un stildo, un tumer wan gar pash mande. Un palle penenn jon ap leste: Rai, kaana his tut bok un trush? Kaana hals tu kek mendar? Kaana his tut kek ripen? Kaana hals tu nasselo un stildo, un mer hams gar tuke koi? Palle penell lo ap lende: Tchatchepah, me penau tumenge: Ko latchepen, hoi tumer gar jekeske mire tchorwele phralendar kran, ko latchepen kran tumer mange ninna gar. Un kol tchilatche len i phagi hako tsireske. I latche lenn o djipen, hoi gar pre-herella. Un har o Jesus kowa lauter ap i tsele menshende penas, kai kote his, penas lo peskre malenge: “Tumer djinenna, an dui diwessa wenn kol bare diwessa, kai Passa kharenna. Un o Menshengro Tchawes well an i wasta kolendar dino, kai les ap o trushel denna, te merell lo.” Ap ko tsiro wan i bare rashaja un i biboldengre phureder khetne an o kheer o baro rashajestar. Koleskro lab his Kajafas. Un jon rodan i drom, har nai taprans le o Jesuses tchorchanes, te marenn le les. “Mer taprah les gar ap o Passa,” penan le, “te wenn i menshe gar diwjo un chojedo ap mende.” Un o Jesus his an o gab Betani, an o Simoneskro kheer. Kowa hi ko Simon, kai his les i djungelo nasslepen ap peskro mass. Un har o Jesus kote chas, was i djuwel pash leste. Kolat his i tushni an o wast. Kote his kutch djet dren. Ko djet tchoras joi ap leskro shero win, te makell li les dren. Un har leskre mala kowa dikan, choiran le pen un penan: “Hoske tchoras li ko djet tchitcheske win? Te bikrams ko djet, lams bud lowe. Un kol lowe nai dams mer i tchorwelende.” Un har o Jesus haiwas, hoi rakran le, penas lo ap lende: “Mukenn koi djuwjat! Joi kras i latcho koowa. I tchorwele hi hako tsiro pash tumende. Me hom gar hako tsiro pash tumende. Kowa, hoi joi kras, kras li, te makell li man dren ko diweske, kai wau paskedo. Tchatchepah, me penau tumenge: Ap i tseli phub, kai mire laba i menshenge penlo wenna, koi well ninna penlo, hoi koja djuwel mange kras. Joi well gar bistedo.” Pal kowa djas jek kol deesh-te-dujendar, leskro lab hi Judas Iskariot, pash i bare rashajende, un putchas lendar: “Kitse lowe denn man tumer, te dau les an tumare wasta?” Un jon dan les trijanda rupene beme. Un palle rodas o Judas i latcho tsiro, kai nai dals lo les an lengre wasta. O diwes glan ko kurko, kai i bibolde o maro chan, kai kek shutlo jarro dren hi, wan i Jesuseskre mala pash leste, un putchan lestar: “Kai kameh tu, te kras o chapen tuke?” Koi penas job lenge, pash hawo mursheste an o foro Jerusalem jon hunte djan. “Koleske penenn”, penas job, “maro sikepaskro penell tuke: Miro tsiro hi kanna kai. Pash tute kamau te chal o chapen mire malentsa.” Un o Jesuseskre mala djan kote, un kran les jaake, har job kowa penas. Un jon kran o chapen. Ap i rati was o Jesus peskre deesh-te-dui malentsa an ko kheer. Un jon beshan pen, te chan le ko chapen. Pash o chapen penas lo ap lende: “Tchatchepah me penau tumenge: Jek tumendar phukrella ap mande.” Kowa dukas len an o dji. Un jon putchan lestar, jek pal o wawar: “Mo rai, hom me kawa?” Penas lo ap lende: “Ko mursh, kai tchiwell o maro mantsa an jek tcharo, kawa phukrell ap mande. O Menshengro Tchawo hunte merella, jaake har hi lestar tchinlo an o Debleskro lab. Hawi bibacht well ap koleste, kai ap leste phukrella! Koleske wals feteder, te wals lo gar boldo.” Un o Judas, kai ap leste phukrell kamell, putchas lestar: “Sikepaskro, hom me kowa?” Penas o Jesus: “Awa, tu hal kowa.” Har jon chan, las o Jesus o maro, parkras pes pash o Debleste, phagas ko maro, das les peskre malende, un penas: “Ake, lenn ko maro un chan les! Kau maro hi miro mass.” Palle las lo i khoro, parkras pes pash o Debleste, das lende ko khoro, un penas: “Pijenn halauter lestar! Kai mool hi miro rat, hoi me ratau budenge, te lap lengri doosh lendar. Jaake krau i drom, kai o Dewel un i menshe mala wenna. Un me penau tumenge: Me pijau buder gar i mool, bis te well ko diwes, kai me pijau newi mool tumentsa khetne pash miro dadeste an o bolepen.” Un palle giwan le o Debleske i gili, un djan win pash o djeteskri berga. Kote penas o Jesus lenge: “Kai rati nashenn tumer halauter mandar. An o Debleskro lab hi tchinlo: O Dewel penella: Me dau o bakrengro rajes. Un i bakre nashenn penge. Pal kowa krell o Dewel man i mulendar djido. Un te djan tumer an o them Galilea, djau glan tumende.” Koi penas o Petro ap leste: “Ninna te nashenn halauter tutar krik, me mukau tut gar.” Penas o Jesus ap leste: “Tchatchepah me penau tuke: Kai rati dell o bashno gar gole jaake rah har tu man gar triin kope buchoste dal.” Penas o Petro: “Ninna te hunte meroms tuha, doms tut gar buchoste.” Ninna kol tsele wawar penan kowa. Un palle djas o Jesus peskre malentsa an i baar, hoi kharella Getsemani. Un job penas ap lende: “Beshenn tumen kate! Me djau kote, te rakrap o Debleha.” Un job las o Petres un kol dui Zebedeskre tchawen peha, un djas kote. Un leskro dji rowas, un i daar tapras les. Koi penas lo ap lende: “Miro dji rowella, un mange hi jaake har te merap. Atchenn kate un sowenn gar dren!” Un job djas i kotar drom dureder, witsras pes ap i phub, un mangas o Debles: “Mo dad, te kameh tu, muk kek duka un merepen ap mande te well! Mangau tut: Ma kre, har me kamau! Kre jaake, har tu kameh!” Un job djas pale pash lende un dikas, har sowan le, un penas ap o Petreste: “Kate dik, kek tikno tsiro nai atchan tumare jaka pre. Ma sowenn dren! Mangenn o Deblestar, te perenn gar miro dromestar tele! Tumen kokres hi kek soor te atchenn pash mande, ninna te kamell kowa tumaro dji.” Un palle djas lo i duito kopo kote, te mangell lo o Debles. Un job penas pale: “Mo dad, tu te kameh gar kol duka un merepen mandar te lell, palle muk kowa te well, hoi tu kameh!” Un job djas pale pash lende un dikas, te sowan le pale. Jon rikran nai pengre jaka gar pre. Un job mukas len, un djas pale kote, te mangell lo o Debles, un penas pale kolla laba o Debleske. Palle djas lo pash peskre malende pale, un penas: “Kamenn tumer dureder sowell un kate tchiddo atchell? O tsiro hi kai, kai denn le o Menshengro Tchawes an i wasta kol tchilatche menshendar. Stenn pre! Djas menge kanna! Kanna well kowa, kai phukrell ap mande.” Un har job jaake rakras, was o Judas, ko jek kol deesh-te-dujendar. Pash leste his bud wawar mursha. Len his chare un kashta an i wasta. Kolen bitchran i bare rashaja un i biboldengre phureder. O Judas kras lentsa win: “Koles, kai tchumrau, kowa hi lo. Koles taprenn!” Un sik djas lo pash o Jesuseste un penas ap leste: “Latcho diwes, mo rai!” un tchumras les. Penas o Jesus: “Mo maal, hoske wal tu?” Un palle wan kol wawar mursha, tapran o Jesuses, un pandan les. Un jek kolendar, kai o Jesuseha djas, las peskro charo un das jek klisteske o kand tele. Un kowa his i klisto, kai budrell o baro rashajeske. Koi penas o Jesus: “Tchip tiro charo tele! Hakeno, kai i charo lella un dell i wawares, ko well i chareha mulo dino. Me nai mangoms miro dadestar an o bolepen, te bitchrell lo mange budeder har efta-deesh-te-dui serja (72.000) bolepangren, te wenn le ap miri rig. Kowa te kroms, palle nai wals kowa gar tchatcho, hoi an o Debleskro lab tchinlo hi.” Un koi pre penas lo ap kol tsele murshende, kai trul leste tardo hi: “Tumer wan i charentsa un i kashtentsa pash mande, har te woms i marepaskro. Hako diwes homs an o Debleskro baro kheer un sikrom i menshende o Debleskro drom. Un tumer tapran man gar. Kawa lauter hunte djas, te well tchatcho, hoi o Debleskre rakepangre glan i rah tsiro an pengre lila tchinan.” Har peskre mala kowa shunan, nashan le penge lauter lestar. Kolla, kai o Jesuses pandan, anan les pash o baro rashajeste, o Kajafas. Un kote wan i biboldengre tchatchepangre un phureder khetne. Dur pal leste djas o Petro leske palla, un was glan o shukar kheer o baro rashajestar. Un job djas an o baro wudar dren, un beshas pes pash i lurdende, te nai dikell lo, hoi krenn le o Jesuseha. Un i bare rashaja un i tsele pralstune bibolde rodan murshen, kai anenn chocheno koowa ap o Jesuseste, te nai marenn le les. Un jon hatsan tchi, ninna te wan bud mursha pash lende, kai anan chocheno koowa ap leste. Palle wan dui mursha pash lende, un penan: “Kau mursh penas, te nai phagell lo o Debleskro baro kheer tele, un te nai tchiwell lo les an triin diwessa pale pre.” Un o baro rashai stas pre un putchas o Jesusestar: “Peneh tu tchi ap kowa, hoi jon ap tute pre anan?” O Jesus penas tchi. Pale penas o baro rashai ap leste: “Glan o djido Dewel, pen menge: Hal tu ko baro rai, kolestar o Dewel penas, te well job? Hal tu o Debleskro tchawo?” Penas o Jesus: “Awa, hi jaake, har tu penal. Un kanna penau tumenge: Ko tsiro well sik, kai dikenn tumer o Menshengro Tchawes, har hi lo beshdo ap i tchatchi rig o sorelo Deblestar, un har well lo ap i wolke dran o bolepen.” Koi kras o baro rashai peskro ripen paash, te sikrell lo peskri choli, un penas ap i wawar pralstunende: “Job krell pes har o Dewel. Tumer shunan les. Kek hunte penell menge budeder. Hoi kamenn tumer leha te krell?” Penan le: “Job hunte well maredo.” Un palle tchungran le leske an o mui, un dan les ap o shero. Wawar dan les an o mui, un penan ap leste: “Tu, baro rai, pen menge, koon das tut?” O Petro his win glan o kheer beshdo. Un i budepaskretsa was pash leste, un penas ap leste: “Tu hal ninna jek kolendar, kai o Jesuseha dran o them Galilea was.” Un job chochras glan kol tsele menshende, kai koi beshdo hi, un penas: “Me haiwau gar, hoi tu peneh.” Un job djas win pash o baro wudar glan ko kheer. Kote dikas les i wawar budepaskretsa. Un koja penas ap kolende, kai kote tardo hi: “Kowa hi ninna jek kolendar, kai his o Jesuseha dran Nazaret khetne.” Un pale chochras lo, das pes sowel, un penas ap late: “Me prindjrau kau murshes gar.” Un pal i tikno tsiro wan kolla pash o Petreste, kai kote tardo hi, un penan ap leste: “Tchatchepah, tu hal ninna jek kolendar. Tiro rakepen phukrell ap tute.” Koi tchingras lo, das pes sowel, un penas ap lende: “Me prindjrau kau murshes gar!” Un sik koi pre das o bashno gole. Un o Petreske wan o Jesuseskre laba an o shero, hoi job leske penas: “O bashno dell gar gole jaake rah, har tu man gar triin kope buchoste dal.” Un o Petro djas dran o baro wudar win, un rowas soreles. Sik taissarlake wan i tsele bare rashaja un i biboldengre phureder khetne. Un khetne kran le win, te marenn le o Jesuses. Un jon pandan les, un anan les pash o themeskro rajeste. Leskro lab his Pilato. Job his i Remari. An leskre wasta dan le o Jesuses. O Judas, ko phukepaskro, har haiwas lo, te kran le win, te well o Jesus maredo, khaitas kowa les. Doleske anas job kol trijanda rupene beme pale pash i bare rashajende un pash i biboldengre phureder. Un job penas ap lende: “Me anom doosh ap mande. Me phukrom ap koleste, kai kek doosh ap peste anas.” Penan le: “Kowa hi gar maro koowa. Kowa hi tiro koowa.” Koi witsras lo kol trijanda rupene beme an o Debleskro baro kheer, nashas lendar, tchiwas i dori trul peskri meen, un tassras pes. Kol bare rashaja lan kol rupene beme, un penan: “Ap kal lowe hi o rat pre. Mer nai tchiwah kal lowe gar pash o brawlepen an o Debleskro baro kheer. Kowa djal gar pal o biboldengro tchatchepen.” Un jon rakran khetne, hoi nai krans le kol lowentsa. Un jon penan: “Mer ginah i kotar them, te nai paskrah kote kolen, kai kek bibolde hi.” Un jon ginan ko kotar them ko romestar, kai krell pirja dran lolo tchik. Doleske dan le ko kotar them o lab ratli phub. Ninna kau diwes kharell kowa jaake. Un o Jesus his glan o themeskro rajeste, o Pilato tardo. Un kowa putchas lestar: “Hal tu o baro rai pral i biboldende?” Koi penas o Jesus: “Awa, hi jaake, har tu penal.” Un i bare rashaja un i biboldengre phureder anan doosh ap leste pre. O Jesus penas tchi. Koi penas o Pilato ap leste: “Shuneh tu gar, hoi jon lauter ap tute pre anenna?” O Jesus penas tchi, kek lab. Un o Pilato kras tchatchepah bare jaka. Ap ko tsiro his jaake, te mukas o themeskro rai ap o Passa jekes dran o stilepen win. Koles nai rodan i bibolde penge win. An ko bersh his i mursh kote stildo, leskro lab his Barabas. Hakeno djinas, te hi job i tchilatcho mursh. Un har jon lauter khetne his, putchas o Pilato lendar: “Kones mukap dran o stilepen win: O Barabes? O Jesuses, kai ninna o Kristo kharella?” O Pilato djinas mishto, te silwerenn le ap o Jesuseste. Un dran kowa dan le les an leskre wasta. Har o Pilato ap o tchatchepaskro beshepaskro beshdo his, te rakrell lo o tchatchepen pral leste win, mukas leskri romni leske te penell: “Ko mursh anas kek doosh ap peste. Muk les te djal! Taissar rati his man i tchilatchi suni, un man his bare duka dran leste.” I bare rashaja un i biboldengre phureder rakran bud ap kol tsele menshende kote dren, te penenn jon, te well o Barabas dran o stilepen win, un te well o Jesus maredo. Un o Pilato putchas lendar: “Kones kol dui murshendar mukap dran o stilepen win?” “O Barabes!” penan le. Koi penas o Pilato ap lende: “Hoi krap o Jesuseha, kai kharella ninna o Kristo?” Penan le halauter: “De les ap o trushel!” Putchas lo lendar: “Hawo tchilatcho koowa kras job?” Kote dan le bari gole: “De les ap o trushel!” Har o Pilato dikas, te nai krell lo tchi, un te wenn le diwjeder, las lo pani, thowas peskre wasta glan i tsele menshende, un penas: “Me anau kek doosh ap mande, te well lo maredo. Koi doosh well ap tumende.” Un kol tsele menshe penan: “Koi doosh well ap mende un ap mare tchawende!” Palle mukas lo o Barabes dran o stilepen win. Un o Jesuses mukas lo i tchupnijah dawa te dell, un das les an i lurdengre wasta, te denn le les ap o trushel. Palle anan o Pilateskre lurde o Jesuses an o baro kheer o themeskro rajestar. Un jon dan i tsele lurden gole, te wenn le kote khetne. Un jon riwan leske leskre koola win, un tchiwan leske i loli rajeskri plaashka trujel. Un jon pandan subjengre kashta khetne, un tchiwan len leske ap o shero, jaake har i baro rai hidjrell shereskro sonakai ap peskro shero. Ninna tchiwan le leske i kasht an leskro tchatcho wast. Un jon mukan pen glan leste ap i tchanga te perell, un kran jaake, har te mangans le i baro rajes an. Jon san pral leste, un penan: “Sharedo wess tu, tu baro rai pral i bibolde!” Un jon tchungran ap leste, lan leske o kasht dran o wast, un dan les leske ap o shero. Har jon san pral leste, riwan le leske koi loli plaashka pale win, un riwan leske leskre koola pale an. Un jon anan les win, te denn le les ap o trushel. Har jon dran o foro win djan, dikan le i murshes dran o foro Kirene. Leskro lab his Simon. Koles tapran le i sorjah, un kran, te hidjrell lo o Jesuseskro trushel. Un har jon ap ko kotar them wan, hoi kharella Golgata, – kowa kharella Muleskro Shero, – dan le les mool te pijell, kai tchomone dren hi, hoi kharella Galle. Har job kowa haiwas, kamas lo gar te pijell. Un jon dan les ap o trushel. Un palle khelan le pral leskre koola, te dikenn le, hoi hakeno lella. Un jon beshan pen kote tele, un dan ap leste jak. Ap o trushel pral leskro shero tchiwan le i kotar kasht, kai tchinlo hi, hoske job hunte meras. Un koi pre his tchinlo: Kawa hi o Jesus, o baro rai pral i biboldende. Leha dan le dui marepangren ap o trushel. Ko jekeskro trushel his tchatches lestar, ko wawareskro trushel his serwes lestar. Un kolla, kai kote pashel wan, sikran i gushteha ap o Jesuseste, un praassan les. Un jon penan ap o Jesuseste: “Tu kamal o Debleskro baro kheer tele te phagell, un an triin diwessa pale pre te tchiwell. Tu te hal o Debleskro tchawo, kre tuke, hoi kral i wawarenge un ab kau trushelestar tele!” Un ninna i bare rashaja, i biboldengre tchatchepangre un phureder san pral leste, un penan: “Wawaren las job dran o merepen win. Pes kokres nai lell lo gar dran o merepen win. Te hi lo o baro rai pral o Israel, palle well lo kanna o trushelestar tele. Palle patsah ap leste. Job patsas o Debles, un penas: Me hom o Debleskro tchawo. Te kamell o Dewel les o djijestar, mu well lo, un lell les kanna kau trushelestar tele!” Ninna kol dui marepangre praassan les, kolla kai langs leste ap pengro trushel dino wan. His deesh-te-dujenge, koi was o diwes kalo har i rat an o tselo them. Un kowa atchas jaake bis trinenge. Un har trinenge his, das o Jesus bari gole: Eli, Eli, lema sabachtani? Kowa kharella: Miro Dewel, miro Dewel, hoske mukal man tu? Un kolendar, kai kote tardo his, un kowa shunan, penan: “Kawa dell ap o Elija gole.” Un jek kol lurdendar anas sik tchomone har i kotar than, kras les pherdo shutli mool, tchiwas les ap i kasht, un das les o Jesuses te pijell. Wawar penan: “Muk les, dikas, te well o Elija, un lell les tele.” O Jesus das pale bari gole, un meras. Un ko wudar an o Debleskro baro kheer, hoi his kerdo dran kutch pesso than, kowa djas paash an dui kotja fun pral bis tele. Un i phub was trisslemen. Un i bare barra phagan an kotja. I mulengre khera phagan pre. Un bud kolendar, kai ap o Debles patsan un meran, wan djido, un djan dran pengre mulengre khera win. Pal kowa, har o Jesus ninna i mulendar djido was, djan le an o Debleskro foro Jerusalem. Un bud menshe dikan len kote. Ko pralstuno lurdo un kol wawar, kai khetne leha ap o Jesuseste jak dan, kolla dikan, te was i phub trisslemen, un hoi lauter koi djas. Koi tapras len i bari daar. Un jon penan: “Kau mursh his tchatchepah o Debleskro tchawo.” Bud djuwja his i kotar krik tardo un dikan kowa lauter. Kolla wan o Jesuseha dran o them Galilea, te denn le les chapen un pipen. Mashkral lende his i Maria Magdalena, un koi Maria, kai hi o Jakobeskri un o Josefeskri dai. Un o Zebedeskri romni, lakre tchawe his o Jakobo un o Johanni, joi his ninna kote pash lende. Har i rat was, was i brawelo mursh dran o foro Arimatia. Leskro lab his Josef. Kowa patsas ninna ap o Jesuseste. Job djas pash o Pilateste un mangas les, te dell lo les o mulo Jesuses. Un o Pilato penas i lurdenge, te denn le les leste. Un o Josef las o mulo Jesuses, tchiwas les an i djudji plachta, un tchiwas les an peskro newo mulengro kheer, hoi job das peske an i baro bar. Palle tchiwas job i baro bar glan o wudar an ko mulengro kheer, un djas peske. Kote his ninna i Maria Magdalena un i wawar Maria. Kolla beshan wergel ko mulengro kheer. O wawar diwes his o Debleskro diwes. Un i bare rashaja un i Farisarja wan pash o Pilateste khetne, un penan ap leste: “Rai, menge djas an maro shero trujel, te penas ko chocheno, har job djiwas: Pal triin diwessa krell o Dewel man djido. Dran kowa pen tire lurdenge, te denn le kol triin diwessa ap ko mulengro kheer jak! Jaake te nai tchorenn leskre mala les gar, un te penenn le i menshenge gar: Job stas i mulendar pre. Kowa wals i bareder chochepen har lauter kowa, hoi job penas.” Koi penas o Pilato ap lende: “Ake, lenn lurden tumentsa un denn jak ap ko mulengro kheer, jaake har tumer patsenn, te hunte well kowa!” Un jon djan pash o mulengro kheer, un kran i sikepen ap ko bar, te dikenn le, te las jek o bar krik. Un kol lurde dan jak ap ko mulengro kheer. O Debleskro diwes djas trujel. O wawar diwes, taissarlake, har o kham pre djala, djas i Maria Magdalena, un koi wawar Maria pash o mulengro kheer. Ap jek kopo was i phub soreles trisslemen. Un o Debleskro bolepaskro was dran o bolepen, tchiwas ko baro bar glan o mulengro kheer ap i rig, un beshas pes koi pre. Leskro mui chatchas har i soreli momeli. Un leskro ripen his parno har i gib. Kol lurde, kai kote jak dan, tapran sawi daar, te peran le ap i phub, un atchan kote tchiddo, har te wans le mulo. Un o bolepaskro penas ap kol djuwjende: “Ma darenn! Me djinau, te rodenn tumer o Jesuses, kai ap o trushel dino was. Job hi gar kate. O Dewel kras les i mulendar djido, jaake har job penas. Awenn un dikenn, kai job tchiddo his! Djan sik pash leskre malende un penenn lenge: O Dewel kras les djido! Shunenn, job djal glan tumende an o them Galilea. Un kote dikenn tumer les pale. Ma bistrenn, hoi me tumenge penom!” Un jon djan sik krik. Lengro dji his pherdo daar un bacht. Un jon nashan, te penenn le o Jesuseskre malenge kowa lauter. Ap o drom was o Jesus pash lende un penas: “Latcho diwes!” Un jon djan pash leste, peran glan leste tele, un tapran leskre pire. Koi penas o Jesus ap lende: “Ma darenn! Djan pash mire phralende un penenn lenge, te djan le an o them Galilea! Un kote dikenn le man pale.” Har i djuwja ap o drom his, djan ninna kol lurdendar, kai ap o mulengro kheer jak dan, an o foro. Un kolla penan i bare rashajenge lauter, hoi koi djas. Un i bare rashaja dan i biboldengre phureden khetne gole, un kran lentsa win, te denn le kol lurden bud lowe. Un jon penan ap kol lurdende: “Penenn i menshenge: Leskre mala tchoran les an i rat, har mer sowam. O themeskro rai, te shunell lo kowa, palle penah mer leske, te anan tumer an ko koowa kek doosh ap tumende. Jaake hunte trashenn tumer gar lestar.” Un kol lurde lan kol lowe, un kran kowa jaake, har i pralstune lenge penan. Un ko rakepen djal gomme kau diwes mashkral i biboldende trujel. O Jesuseskre deesh-te-jek mala djan an o them Galilea, ap koi berga, kai o Jesus penas, te wenn le kote. Un har jon les dikan kote tardo, peran le glan leste tele, ninna te patsan gar lauter, te hi job tchatchepah o Jesus. Un o Jesus djas pash lende un penas ap lende: “O baro Dewel das man i soor pral o bolepen un pral i phub. Doleske djan pash i menshende an hake themma, un penenn lenge mire laba, te patsenn le ap mande! Taufrenn len ap o lab o dadestar, o tchawestar un o Debleskro Ducho! Penenn lenge, te rikrenn le ap lauter, hoi me tumenge penom! Tchatchepah, me hom pash tumende hako diwes jaake rah, har i phub koi hi.” Kowa hi o latcho lab o Jesus Kristestar. Job hi o Debleskro tchawo. Kowa was jaake har o Debleskro rakepaskro, o Jesaja, glan i rah tsiro an peskro liil tchinas. O Dewel penas ap peskro tchaweste: Shun, me, o Dewel, bitchrau i murshes glan tute ap o drom, te krell lo tuke i drom, te nai wess pash i menshende. Koi hi jek an o mulo them, kai dell gole: Krenn maro Debleske o drom, te nai well lo pash i menshende! Lenn halauter krik, hoi o Debleske an o drom tchiddo hi! Kowa his o Johanni, kowa, kai taufras i menshen. Job his an o mulo them, un penas i menshenge: “Mukenn tumaro tchilatcho drom! Djan ap o Debleskro drom! Un mukenn tumen te taufrell! Un o Dewel lell tumari doosh tumendar krik!” Un bud menshe djan pash leste. Jon wan dran o tselo them Judea un dran o foro Jerusalem. Un jon penan o tchilatcho koowa, hoi jon kran. Un o Johanni taufras len an o pani Jordan. O Johanneskri plaashka his dran viechengre balla. Un i ledertikri dori his trul leste. Un leskro chapen his gwin un stepangre. Un job penas i menshenge: “Koi wella i mursh pal mande, kowa hi sorleder har me. Me hom gar moldo, te tchiwap man glan leste tele, te krap leskre kircha pre. Me tchiwom tumen an o pani, te well diklo, kai mukan tumaro phuro djipen. Kowa, kai well pal mande, tchiwell o Debleskro Ducho ap tumende.” His an kol diwessa, kai was o Jesus dran o foro Nazaret, hoi an o them Galilea tchiddo hi, un mukas pes o Johannestar an o pani Jordan te taufrell. Un har o Jesus pes dran o pani hadas, dikas lo, kai djas o bolepen pre, un o Debleskro Ducho was har i parno tchirklo ap leste tele. Un i rakepen dran o bolepen penas: “Tu hal miro tchawo, koles me kamau. Pral tute hom bachtelo.” Un sik pal kowa anas les o Debleskro Ducho an o mulo them. Un kote atchas lo star-deesh diwessa. Un o beng kamas les o Debleskro dromestar tele te anell. Kote his ninna diwje vieche. Un i bolepangre wan un his leske koi. Har o Johanni stildo was, djas o Jesus an o them Galilea, un sikras i menshende o Debleskro drom. Un job penas: “O tsiro was, kai lell o Dewel i menshen dran o tchilatchepen win. Mukenn tumaro phuro djipen! Un djan ap o Debleskro drom! Un patsenn ap kau latcho lab!” Har o Jesus pash o baro pani an o them Galilea djas, dikas lo o Simones un leskro phrales, o Andreas. Kolla his matchepangre, un witsran pengre matchengre gone an o pani, te taprenn le matchen. Un o Jesus penas ap lende: “Awenn mantsa! Me krau tumendar menshen, kai anenn wawaren pash mande.” Koi pre mukan le pengre matchengre gone un djan leha. Un o Jesus djas dureder, un dikas o Jakobes un leskro phrales, o Johanni. Lengro dad hi o Zebedeo. Jon his an o bero beshdo un kran i matchengre gone tseles. Har job len dikas, das lo len gole. Un jon mukan pengro dades, o Zebedeo, an o bero, khetne kolentsa, kai budran leske, un djan o Jesuseha. Un jon djan an o foro Kapernaum. Ap o Debleskro diwes djas o Jesus an i biboldengri kangri un sikras i menshende o Debleskro drom. Un jon kran bare jaka pral kowa, hoi job lenge penas. Job rakras bari sorjah un gar jaake har i biboldengre tchatchepangre rakrenna. An koi kangri his ninna i mursh, kai his an leste i beng. Un kowa das gole: “Hoi kameh tu mendar, Jesus dran Nazaret? Wal tu, te maress men? Me djinau, koon tu hal: Tu weh o Deblestar.” Un o Jesus das les trad un penas ap leste: “Ma rake un dja dran leste win!” Un ko beng, kai an ko mursheste his, tserdas kau murshes kate un kote, das soreles gole, un djas dran leste win. Un lenge atchas o rakepen krik. Un jon putchan mank pende: “Hoi hi kowa? I newo drom sikrell lo men i bari sorjah. Les hi ninna penepaske pral i benga. Un jon shunenn ap leste, un wenn dran i menshende win.” Un an i tikno tsiro shunas hakeno lestar an kau tselo them Galilea. Har jon dran i biboldengri kangri win wan, djan le an ko kheer, kai o Simon un o Andreas djiwenn. Ninna o Jakobo un o Johanni djan lentsa. Un i dai o Simoneskri romjatar his tchiddo ap o tchiben, un lakro shero his tato. Un jon penan o Jesuseske latar. Un job was pash late, tapras lat pash o wast un kras, te stell li pale pre. Un o nasslepen djas latar. Un joi anas lenge i chapen. Ap i rati, har o kham tele djas, anan jon pash leste i tsele nasselen un kolen, kai his benga an lende. Un i tsele menshe dran o foro wan khetne glan o wudar. Un job kras bud nasselen sasto, un las bud nasslepen lendar. Ninna bud bengen tradas lo win un mukas len gar rakrell. Jon djinan, koon job hi. Doleske mukas o Jesus len gar te rakrell. Un taissarlake, glan o diwes, stas lo pre, un djas kote, kai lo kokres hi. Un kote rakras lo o Debleha. Un o Simon un kolla, kai pash leste his, nashan leske sik palla. Un har hatsan le les, penan le leske: “Hakeno rodell tut.” Penas lo ap lende: “Mer djas ninna an i wawar forja, te penap kote i menshenge o Debleskro lab. Doleske wom kai, te penap kowa lenge.” Un job djas an o tselo them Galilea trujel, un rakras an i biboldengre kangria, un tradas i bengen dran i menshende win. I mursh was pash o Jesuseste. Koles his i djungelo nasslepen, kai leskro mass tele merella. Job peras glan leste tele, un mangas lestar: “Te kameh tu, nai kreh man sasto.” Un o Jesuses khaitas kowa, un job tchiwas peskro wast ap leste, un penas ap leste: “Me kamau, te wess sasto.” Un har job kowa penas, djas ko nasslepen lestar, un job was sasto. Un o Jesus bitchras les pestar un penas soreles ap leste: “Shun, pen kekeske, hoi me krom tuke! Dja pash o rashajeste un sike leste, kai tu sasto wal! Un an kowa glan o Debleste, hoi o Mose penas, te wess erligo kerdo. Kre kowa, te djinenn i menshe, kai tu sasto wal.” Un ko mursh djas peske, un rakras bud pral kowa, hoi o Jesus leske kras. Un bud shunan kowa, jaake, te nai djas o Jesus buder gar an i forja dren, har job kamas. Un job his win, kote, kai kek menshe djiwan. Un kote wan le pash leste dran i tsele gaba un forja. Pal i tikno tsiro djas o Jesus pale an o foro Kapernaum. Un bud shunan, kai job an o kheer his. Koi wan jaake bud menshe an o kheer un glan o wudar khetne, te nai djas buder kek an o kheer dren. Un o Jesus penas lenge o Debleskro lab. Koi anan le jekes ap o tchiben, kai nai nashell gar. Star mursha hidjran les. Kolla anan les nashte gar pash o Jesuseste, jaake bud menshe his trul leste. Koi djan jon ap o kheer pral pre, lan barra win, un mukan ko tchiben o nassleha glan o Jesuseste tele. Har o Jesus lengro patsepen dikas, penas lo ap koleste, kai nai nashell gar: “Miro tchawo, me lau tiri doosh tutar.” Koi his ninna biboldengre tchatchepangre beshdo. Kolla penan an pengre djia: “Har nai penell job kowa? Job krell pes har o Dewel! O Dewel kokres nai lell i doosh i menshendar!” O Jesus haiwas, hoi an lengro shero trujel djas un penas ap lende: “Hoske djal kowa an tumaro shero trujel? Hi kowa phareder, te penap ap leste: Me lau tiri doosh tutar, har te penap: Ste pre, le tiro tchiben un dja khere? Me kamau, te djinenn tumer: O Menshengro Tchawes hi i soor ap kai phub, te nai lell lo i doosh i menshendar krik.” Palle penas lo ap koleste, kai nasselo hi: “Ste pre, le tiro tchiben un dja khere!” Un job stas pre, las peskro tchiben un djas win. Un lauter dikan les, un kran bare jaka. Jon sharan o Debles, un penan: “An maro tselo djipen dikam sawo koowa gar.” O Jesus djas pale win pash o baro pani. Un bud menshe wan pash leste. Un job sikras len o Debleskro drom. Un har job jaake kote djas, dikas lo i murshes, kowa kharas Levi. Leskro dad hi o Alfeo. O Levi his pash ko kheer beshdo, kai las job lowe i Remarjenge dren. Penell o Jesus ap leste: “Am, dja mantsa!” Un job stas pre, un djas leha. Un o Jesus djas an leskro kheer un beshas pes tele. Un bud menshe djan leha. Bud his kolendar, kai lenn i biboldendar lowe i Remarjenge dren, un kolendar, kai tchilatcho koowa kran un doleske pale-tchiddo his. Un jon beshan pen tele o Jesuseha un leskre malentsa, te chan le. Mank i Farisarja his sawe, kai tchatchepangre hi. Har jon dikan, kai job kolentsa chal, penan le ap leskre malende: “Hoske chal job kolentsa, kai lenn i biboldendar lowe i Remarjenge dren, un kol wawarentsa, kai hi ninna pale-tchiddo?” Har o Jesus kowa shunas, penas job ap lende: “Kolla, kai sasto hi, djan gar pash o dramaskro. Kolla, kai nasselo hi, djan pash leste. Me wom gar, te dap kolen pash mande gole, kai ap o tchatcho drom hi. Na-a! Me wom, te dap kolen pash mande gole, kai djan ap o tchilatcho drom.” His i diwes, kai chan o Johanneskre mala un i Farisarja tchi, te mangenn le o Debles an. Koi wan mursha pash o Jesuseste, un penan ap leste: “Kolla, kai shunenn ap o Johanneste, ninna kolla, kai shunenn ap i Farisarja, chan i tsiro tchi, te mangenn le o Debles an. Hoske krenn tire mala kowa gar?” Penell o Jesus ap lende: “Jaake rah, har o bijabeskro ap i bijab hi, chan un pijenn leskre mala, kai leha ap i bijab hi. Ko tsiro wella, kai o bijabeskro lendar krik lino wella. Ap ko tsiro chan le un pijenn le tchi, te mangenn le o Debles an. Kek siwell i newo kotar than ap i phuro ripen. Pash o thopen well o newo kotar tikneder un tserdell pes pale tele, un o phuro ripen djal budeder paash. Un kek tchorell newi mool an i phure moljakre gone. I newi mool krell i phure moljakre gone paash. Un koi mool nashell win, un kol moljakre gone djan paash. I newi mool well tchoredo an newe moljakre gone!” Ap jek Debleskro diwes djas o Jesus ap i kotar them, kai djob baro was. Un leskre mala lan o djob an i wasta, te chan le. Un kol Farisarja penan ap leste: “Hoske krenn tire mala ap o Debleskro diwes sawo koowa, hoi hi gar pal maro tchatchepen?” Penas lo ap lende: “Hoi kras o baro rai David peskre malentsa, har jon bokan? Djinenn tumer gar, hoi an o Debleskro lab tchinlo hi? An ko tsiro, kai o Abjatar o baro rashai his, djas o David an o Debleskro kheer un chas o Debleskre mare, hoi kote tchiddo his. Pal i biboldengro tchatchepen his kol mare i rashajenge kokres koi. O David chas len, un das ninna kolen, kai pash leste his.” Un o Jesus penas ap lende: “O Debleskro diwes hi i menshenge koi. O mensho was gar kerdo, te hi lo o Debleskro diweske koi. Jaake hom me, o Menshengro Tchawo, ninna o rai pral o Debleskro diwes.” Un o Jesus djas pale an i biboldengri kangri. Koi his i mursh, koles his i bango wast. Un jon dikan ap leste, un putchan pendar: “Krell lo kanna kau murshes ap o Debleskro diwes sasto?” Jon rodan tchomone, te nai anenn le les glan i tchatchepangre. Un job penas ap kol mursheste, koles i bango wast hi: “Ste pre un am kai!” Palle penas lo ap lende: “Hoi kras mer pal maro tchatchepen ap o Debleskro diwes? Hi gar feteder te kras mer latcho koowa har tchilatcho koowa? Hi gar feteder te kras mer i nasselen sasto, har te mukas mer len te merell?” Jon penan tchi. Kowa dukas les, kai lengro dji har i bar his. Un job dikas chojemen ap lende un penas ap ko mursheste: “Sike tiro wast!” Un job sikras peskro wast. Un ko wast was sasto. Un kol Farisarja djan win, un djan pash kolende, kai shunenn ap o Herodeste, un rakran lentsa, har jon nai marenn les. Un har kol menshe, kai benga an lende his, les dikan, peran jon glan leste tele, un dan gole: “Tu hal o Debleskro tchawo!” Un job penas soreles ap lende, te penenn le kowa kekeske. O Jesus djas ap i berga, un das kolen pash peste gole, kai job win rodas. Un kolla wan pash leste. Job rodas deesh-te-dujen lendar win, te wenn le leskre bitchepangre. “Me rodom tumen win, te atchenn pash mande,” penas lo. “Me bitchrau tumen pash i menshende, te penenn lenge o Debleskro lab. Un tumen well i soor, te tradenn i bengen win.” Un kol deesh-te-dui his: o Simon, koles das job ko lab Petro, un o Jakobo un leskro phraal o Johanni. Lengro dad hi o Zebedeo. Kolen das lo ko lab Boanerges. Kowa kharella Mursha pherdo choli. Mank kol deesh-te-dujende his ninna o Andreas, un o Filipo, un o Bartolomeo, un o Mateo, un o Thomas, un o Jakobo, koleskro dad hi o Alfeo, un o Tadeo, un o Simon, kai his kol menshendar, kai kharenna Zelotarja, un o Judas Iskariot, ko phukepaskro. O Jesus djas an i kheer. Koi wan pale bud menshe khetne, jaake, kai his len kek tsiro, te chan le. Un har leskre menshe kowa shunan, penan le: “Job hi dinelo!” Un jon kaman les te taprell. Un i biboldengre tchatchepangre, kai wan dran o foro Jerusalem tele, penan: “O pralstuno beng hi an leste!” Un jon penan ninna: “O pralstuno beng das les i soor, te nai tradell job i bengen win.” Un o Jesus kharas len khetne, un rakras ap lende laba, kai i khatedo tchatchepen dren hi. Un job penas: Har nai tradell o beng o benges win? Te kurenn pen i bare raja an jek them, palle djal ko them paash. Un an jek kheer nai well gar dujen penepaske. Kowa djal gar. Te tchingrell jek beng i wawar bengeha, palle nashrell job peskri soor un job djal paash. Kek nai djal an i kheer, kai i sorelo mursh djiwella, un tchorell leskro koowa. Job hunte pandell ko sorelo murshes. Palle nai randell lo leskro tselo brawlepen. Tchatchepah, me penau tumenge: Hako tchilatcho koowa, hoi i menshe kran, nai bistrell o Dewel. Ninna te penenn le djungele laba pral leste, nai bistrell lo kowa. Koon pral o Debleskro Ducho djungele laba rakrella, kolestar well koi doosh gar krik lino. Leskri doosh atchella hako tsiro. Kowa penas lo lenge, har jon penan: “An leste hi i beng!” Koi was o Jesuseskri dai un leskre phrala. Jon his win tardo un bitchran jekes pash leste, te kharell lo les. Bud menshe his trul leste beshdo. Un leske was penlo: “Dik, tiri dai, tire phrala un tire phenja hi win tardo, un kamenn tuha te rakrell.” Koi penas job: “Me kamau tumen te sikrell, koon miri dai hi un mire phrala.” Un job dikas trujel ap kolende, kai his trul leste beshdo, un penas: “Dikenn, koja hi miri dai, un kolla hi mire phrala. Kowa, kai krell, hoi o Dewel kamella, kowa hi miro phraal, miri pheen, un miri dai.” Un pale djas o Jesus pash o baro pani, un penas i menshenge o Debleskro lab. Un pash leste wan jaake bud menshe khetne, te hunte djas job an i bero, hoi an o pani tchiddo his. Un job beshas pes kote, un kol tsele menshe his pash o pani tardo. Un job rakras ap lende bud sawe laba, kai hi i khatedo tchatchepen dren. Un job penas ap lende: Shunenn, i hacho djas win, te witsrell lo o tikno djob ap peskro kotar phub, te well ko djob baro. Un har job o tikno djob ap i phub witsras, peran tikne kotja ap o drom. Koi wan i tchirkle un chan len pre. Wawar djob peras ap i barra. Koi his gar bud phub. Dran kowa was ko djob sik dran i phub win. Har kanna o kham pre djas, was ko djob, kai gar dur an i phub his, chatchedo un meras tele. Wawar tikno djob peras tel i subjengre burra, un kol burra wan baro un tassran les, jaake, kai was ko djob gar baro. Wawar tikno djob peras ap i latchi phub, djas pre un was baro. Kowa was trijanda kope jaake bud. Wawar tikno djob was shob-deesh kope jaake bud. Un wawar tikno djob was sheel kope jaake bud. Un job penas: Mukenn kowa an tumaro shero trujel te djal! Har his o Jesus kokres peskre deesh-te-dujentsa un wawarentsa peskre malendar, putchan le lestar, hoi job kol labentsa kamell te sikrell. Koi penas lo ap lende: O Dewel mukell tumen te haiwell, har kote djal, kai dell lo menshen pash peste gole, te djan le ap leskro drom. Kol wawar, kai win hi, ap kolende rakrau sawe labentsa, kai i khatedo tchatchepen dren hi, te nai dikenn le kowa pengre jakentsa, un haiwenn les gar, un te nai shunenn le les, un haiwenn les gar, te wenn le gar pash o Debleste, te lell lo lengri doosh lendar. Palle penas lo ap lende: Te haiwenn tumer kal laba gar, har kamenn tumer kol tsele wawar laba te haiwell? Ko hacho hi har i mensho, kai penell i menshenge o Debleskro lab. Ko drom hi har o dji kol menshendar, kai shunenn ko lab. Palle well sik o beng, un lell ko lab lendar krik, kai lenge penlo was. Ko kotar phub, kai pherde barra hi, hi har o dji kol menshendar, kai shunenn ko lab, un lenn les i bachtjatar sik pre, un bistrenn les ninna pale sik. Jon mukenn les gar an pengro dji soreles te well. Te well i pharo tsiro ap lende, un te wenn le mange palla lino, palle witsrenn le pengro patsepen ap i rig. Wawar menshe hi har ko kotar phub, kai o djob tel i subjengre burra peras. Kal menshe shunan ko lab. Palle dikenn le ap i phubjakro koowa. Jon kamenn brawelo te well, un o brawlepen krell len gar bachtelo. Un len hi bok pal bud wawar koowa. Un kowa lauter tassrell ko lab, hoi shunan le. Un ko lab nai rakrell buder gar an lengro dji. Koi latchi phub hi har o dji kol menshendar, kai shunenn ko lab un krenn kowa, hoi ko lab lenge penella. Pash kolende hi ko lab har o djob, hoi baro was. Un pash jekeste was lo trijanda kope jaake bud, un pash i wawareste was lo shob-deesh kope jaake bud, un pale pash i wawareste was lo sheel kope jaake bud. O Jesus penas ap peskre malende: Kek chatchell i momeli an, te tchiwell lo lat tel i piri, witar gar tel o tchiben. Na-a, job tchiwell lat ap i momelengri, kai i momeli diklo wella. Well i tsiro, kai djinenn i menshe kowa, hoi djinenn le kanna gomme gar. Well i tsiro, kai haiwenn le kowa, hoi haiwenn le kanna gomme gar. Mukenn kowa an tumaro shero trujel te djal! Un job penas ap lende: Denn garda ap kowa, hoi tumer shunenna! Te shunenn gar mishto, hoi penau, haiwenn kowa gar. Te shunenn mishto, haiwenn kowa ninna mishto. Un o Dewel krell tumaro dji pre, te haiwenn gomme feteder. Koon kowa, hoi job haiwas, an peskro dji rikrella, kowa haiwell bud un budeder. Koon kowa gar an peskro dji rikrella, kolestar well ninna kowa lino, hoi les hi. Un o Jesus penas: Te kharell o Dewel menshen pash peste, te djan le ap leskro drom, hi kowa jaake, har te tchiwell i hacho tikno djob ap i phub. Haki rati tchiwell lo pes tele, un taissarlake stell lo pale pre. Un ko tikno djob djal pre un well baro, un ko mursh djinell gar, har kowa lauter djala. I phub krell pestar, te well lauter baro. O senlepen well win, palle baro un bareder, un well pherdo tikno djob. Ap ko tsiro kai hi ko djob pesso, bitchrell o hacho peskre budepangren, te tchinenn le o djob tele. O tsiro was, te anenn le o djob dren. Palle penas o Jesus ap lende: Me penau tumenge kanna, har kowa hi, te dell o Dewel i menshen pash peste gole, te djan le ap leskro drom. Kowa hi jaake har i djob dran i senftikro ruk. Te well lo an i phub witsedo, hi lo tikneder har ko tselo wawar djob ap i phub. Hi lo an i phub, djal lo pre un well bareder har o tselo wawar senlepen. Dran ko tikno djob well i ruk jaake baro, te nai djiwenn i tchirkle ap leste, kote, kai o kham gar jaake tato hi. Un o Jesus penas lenge bud sawe laba, kai i khatedo tchatchepen dren hi. Job penas lenge o Debleskro lab jaake, har jon nai haiwan kowa. Hako kopo, kai job lenge o Debleskro lab penas, rakras lo sawe labentsa, kai i khatedo tchatchepen dren hi. Job te his pengre malentsa kokres, palle penas lo lenge, hoi kol laba kamenn te sikrell. Un ap ko diwes ap i rati penas o Jesus ap peskre malende: “Uleras wergel!” Un jon mukan kol menshen te djal, un djan an ko bero, kai o Jesus hi, un lan les lentsa. Wawar bere his ninna koi un uleran lentsa. Koi phurdas i baro diwjo ducho pral o baro pani. Un o pani was diwjo un djas pre te tele. Un bud pani was an o bero dren, jaake bud, te was o bero pherdo pani. Un o Jesus his pal an o bero, un sowas ap i pernitsa. Un jon djangran les pre, un penan ap leste: “Sikepaskro, putcheh tu gar koi pal, kai mer tassah?” Un job stas pre, un das ko sorelo ducho trad, un penas ap ko baro pani: “Atch! Muk tele!” Un ko sorelo ducho phurdas buder gar, un o baro pani das buder kek gole. Un job penas ap lende: “Hoske trashenn tumer jaake? Hi tumen kek patsepen?” Un kolen was i bari traash, un jon penan mank pende: “Koon hi ko mursh? Ninna o sorelo ducho un o baro pani shunenn ap leste.” Un jon wan ap o wawar panjeskri rig an o them Gerasa. Un har o Jesus dran o bero djas, nashas i mursh pash leste. Kowa was dran i mulengre khera. Les his i beng an peste, un djiwas an kol mulengre khera. Un kek nashte pandas les, witar gar i sasterne shellentsa. Bud kope pandan le leskre wasta un pire i sasterne shellentsa, un job kras len paash un phagas len pestar tele. Un kek nashte was rai pral leste. Hako tsiro ap o diwes un an i rati, his job an i mulengre khera un ap i berge, un das bari gole, un das pes i barrentsa. Har job o Jesuses dur glan peste dikas, nashas lo pash leste un witsras pes glan leste ap i phub. Un o Jesus putchas lestar: “Har khareh tu?” Koi penas lo: “Mer ham bud. Doleske kharau Legioni.” Un job mangas o Jesusestar, te tradell lo len gar dran ko them win. Koi his pash i berga bud bale, hoi kote chan. Un kol benga mangan lestar: “Muk men an kol balende dren te djal!” Un job mukas len an lende dren te djal. Koi wan kol benga dran o mursheste win, un djan an kol balende. Un kol tsele bale wan diwjo un nashan i berga tele, un stan an o baro pani, un tassan. Kolla his nai dui serja bale. Un kolla, kai dan garda ap i balende, nashan penge, un penan kowa i menshenge an i forja un an i gaba. Un kol menshe kaman te dikell, hoi kote djas, un wan pash o Jesuseste, un dikan koles kote beshdo, kolestar kol bud benga win wan. Job his an-rido un buder gar diwjo. Har jon kowa dikan, was i traash ap lende. Un kolla, kai lauter dikan, penan lenge, hoi koleha djas, un hoi kol balentsa djas. Un jon mangan o Jesusestar, te djal lo dran lengro them win. Un har job an o bero djas, mangas lestar ko mursh, kai his i benga an leste, te atchell lo nai pash leste. O Jesus kamas gar, te djas job leha, un penas ap leste: “Dja khere pash tire menshende! Pen lenge lauter, hoi o Dewel tuke kras un har latcho job ap tute his!” Un kau mursh djas peske, un djas an ko them trujel, kai i deesh forja tchiddo hi, un penas i menshenge, hawo baro koowa o Jesus ap leste kras. Un hakeno kras bare jaka. Har o Jesus an o bero pale wergel uleras, wan kote bud menshe pash leste khetne. Un job his gomme pash o baro pani, koi was i pralstuno pral i biboldengri kangri. Leskro lab his Jairo. Har dikas lo o Jesuses, peras lo glan leste tele, un mangas les o tselo djijeha un penas: “Miri tchai hi ap o merepen tchiddo. Am un tchip tire wasta ap late, te well li sasto, un te djiwell li!” Un job djas leha. Un bud menshe djan leske palla un his trul leste. Mank lende his i djuwel. Kolat his i ratlo nasslepen. Deesh-te-dui bersha his li nasseli, un das lauter, hoi lat his, i dramangrende. Un kek nashte kras lat sasto. Joi was gomme nassleder. Har joi o Jesusestar shunas, was li mashkral i menshende pal leste, un tapras ap leskro ripen. Joi penas peske: “Te taprau kokres ap leskro ripen, wau sasto.” Un ap jek kopo djas kau nasslepen latar. Un joi haiwas, kai hi li sasto. Un o Jesus haiwas pestar, kai djas i soor lestar win, un rissras pes trujel, un penas ap i menshende: “Koon tapras ap miro ripen?” Un leskre mala penan ap leste: “Tu dikeh, har bud menshe trul tute hi, un koi putcheh tu: Koon tapras ap miro ripen?” Job dikas pes trujel pal kolate, kai kras kowa. Koi djuwel kai djinas, hoi lake djas, trashas un trissas. Un joi was pash leste, un peras glan leste tele ap i phub, un penas leske o tselo tchatchepen. Job penas ap late: “Romnija, tiro patsepen kras tut sasto. Dja mo Debleha! Tiro nasslepen well buder gar pale.” Har job jaake rakras, wan mursha dran o kheer kolestar, kai o pralstuno pral i biboldengri kangri hi, un penan leske: “Tiri tchai meras. Tu hunte mangess o rajes buder gar.” O Jesus shunas kal laba, un penas ap kol pralstuneste: “Ma traash, pats!” Un o Jesus mukas kokres o Petres, un o Jakobes, un koleskro phrales, o Johanni, leha te djal. Un jon wan an o kheer kol pralstunestar. Un job dikas kote bud menshen, kai nashan kate un kote un rowan un dan bari gole. Un job djas dren, un penas ap lende: “Hoske denn tumer gole un rowenna? Koi tchai meras gar, joi sowella.” Un jon san pral leste. O Jesus tradas len lauteren win, un las kol tchakro dades un lakri dai peha, ninna kolen, kai pash leste his, un djas dren, kai koi tchai tchiddo his. Un job tapras kol tchat pash o wast, un penas ap late an peskro rakepen: “Talita kumi!” Kowa kharella: Tchai, me penau tuke, ste pre! Un sik stas koi tchai pre, un djas trujel. Joi his deesh-te-dui bersha phuro. Un lenge atchas o rakepen pral kowa krik. Un job penas lenge soreles: “Ma penenn kowa kekeske!” Un palle penas lo: “Denn lat te chal!” O Jesus djas dran ko foro win un was an peskro dadeskro foro. Un leskre mala djan leha. Ap o Debleskro diwes djas lo an i biboldengri kangri un sikras i menshende o Debleskro drom. Un bud menshe, kai shunan les, kran bare jaka pral kowa, hoi job penas. Jon penan: “Koon penas leske kowa lauter? Koon das les sawo goswepen? Kai well leskri bari soor, te nai krell lo sawo baro koowa?” “Hi kowa gar ko mursh, kai budrell i kashtentsa? Hi leskri dai gar i Maria? Hi leskre phrala gar o Jakobo, o Josef, o Simon, un o Judas? Un ninna leskre phenja djiwenn pash mende.” Un jon choiran pen pral leste. O Jesus penas ap lende: “Kek Debleskro rakepaskro well kote sharedo, kai job khere hi, witar gar pash peskre menshende un an peskro kheer. An i wawar forja un gaba well lo sharedo.” Un kote nashte kras job kek baro koowa an o Debleskri soor, kokres i nasslenge tchiwas job i wasta pre un kras len sasto, un kolla his gar bud nassele. Un job nai haiwas gar, hoske i menshen kote kek patsepen his. Palle djas lo an kol gaba trujel, un sikras i menshende o Debleskro drom. O Jesus das kol deesh-te-dujen pash peste gole, te bitchrell lo len win, dui te dui. Job das len i soor pral i benga, te nai tradenn le len i menshendar win. Un job penas ap lende: “Kote, kai tumer an i kheer dren djana, kote atchenn jaake rah har atchenn an ko foro. Kote, kai lenn le tumen gar an pengro kheer dren, un kamenn gar ap tumende te shunell, kote djan dureder, un denn koi tchik tumare pirendar tele! Kowa sikrell kol menshende, kai jon tchilatcho hi.” Un kol deesh-te-dui djan trujel, un penan i menshenge: “Mukenn tumaro tchilatcho drom, un djan ap o Debleskro drom!” Un jon tradan bud bengen i menshendar win, un makan bud nasselen o djeteha dren, un kran len sasto. Ninna o baro rai, o Herodes, shunas o Jesusestar. An o tselo them rakran le lestar. I menshe penan: “O Johanni, kowa, kai i menshen taufras, stas i mulendar pre. Doleske hi les i soor, te krell lo sawo baro koowa.” Wawar penan: “Kowa hi o Elija.” Un pale wawar penan: “Kowa hi i Debleskro rakepaskro har kol wawar Debleskre rakepangre.” Har kowa o Herodes shunas, penas lo: “Kowa hi o Johanni, kai mukom leske o shero tele te dell. Kowa stas i mulendar pre.” Un i Herodia his chojedo ap o Johanneste un kamas les te marell, un joi kras les nashte gar. O Herodes trashas o Johannestar. Job djinas, kai o Johanni i Debleskro mursh hi, kai djas o tchatcho drom. Doleske das lo garda ap leste un rikras les an o stilepen. Job kamas o Johanneskro rakepen. Hako kopo, kai job les shunas, djinas lo buder gar, hoi te krell lo un te penell lo. Koi was i diwes, kai hi mishto i Herodiake. O Herodes was i bersh phureder un mukas i baro chapen te krell. Pash ko chapen wan i pralstune pral peskro them, ninna i pralstune lurde. Un i brawele dran o them Galilea his ninna koi. Koi was i Herodiakri tchai pash lende un khelas glan lende. Lakro khelepen his shukar an i jaka o rajestar Herodes un an i jaka kolendar, kai pash leste beshdo hi un chan. Koi penas o Herodes ap koi tchate: “Tu nai mangeh mandar, hoi tu kameh. Me dau kowa tute!” Un job das pes sowel: “Hoi tu mandar ninna mangeh, kowa dau tut, ninna te mangeh mandar o paash miro themestar un brawlepen.” Un koi tchai djas win pash peskri date, un putchas latar: “Hoi mangap lestar?” Koja penas: “O shero o Johannestar, kowa kai taufras i menshen.” Koi djas li sik dren pash o Herodeste, un mangas lestar: “Me kamau, te dess man kanna ap i tcharo o shero o Johannestar, kowa, kai taufras i menshen.” Har o Herodes kowa shunas, dukas leskro dji. Ninna te khaitas les kowa, kamas lo peskro lab te rikrell, hoi job glan kolende das, kai pash leste trul i chapaskri beshdo his un shunan, har job pes sowel das. Doleske bitchras lo i lurdes pash o Johanneste, te dell lo leskro shero tele. Kowa djas an o stilepen, un das leske o shero tele, hidjras ko shero ap i tcharo, un das les kol tchate. Un koi tchai das les peskri date. Un har shunan o Johanneskre mala kowa, wan le, lan o mules lentsa, un paskran les. Un kol deesh-te-dui, kai o Jesus pash i menshende bitchras, kolla wan pale, un penan o Jesuseske lauter, hoi jon kran un penan. Kote his jaake bud menshe, kai wan un djan, te his len kek tsiro, te chan le. Un job penas ap lende: “Awenn, djas kote, kai kokres ham, te lenn tumer newi soor!” Un jon uleran an o bero kote, kai jon kokres hi. Har kol menshe dikan, kai jon uleran penge, nashan le dran i tsele forja kote khetne, kai o Jesus peskre malentsa djas. Un jon his glan lende koi. Un o Jesus djas dran o bero win, un dikas kol bud menshen. Kolla khaitan les. Jon his har bakre, kai hi len kek bakrengro, kai dell garda ap lende. Un job rakras lentsa i rah tsiro. Ap i rati wan leskre mala pash leste, un penan: “Kate, kai mer ham, della tchi te chal, un i rati wella. Bitche kal menshen tutar, te djan le pash i hachende un an i gaba, te ginenn le penge maro!” Koi penas lo ap lende: “Denn tumer len te chal!” Penan le: “Kameh, te las dui-sheel rupene beme, te ginas maro un das len te chal?” Penas lo: “Kitse mare hi tumen? Djan koi un dikenn!” Un har jon kowa djinan, penan le leske: “Pantch mare un dui matche.” Un o Jesus penas lenge, te beshenn le pen lauter kate te kote an o senlepen khetne. Un jon beshan pen kate te kote khetne, jaake te his kate sheel beshdo, un kote his paash-sheel beshdo. Un job las kol pantch mare un kol dui matche an i wasta, dikas pre ap o bolepen, parkras pes pash o Debleste, un phagas kol mare an kotja. Palle das lo len peskre malende, te denn le kowa i menshende. Un kol dui matche das lo ninna i tsele menshende. Un jon chan lauter un wan tchalo. Palle hadan le kol kotja pre, hoi atchan pral. Koi wan deesh-te-dui marengre gone pherdo lendar. Un jon hadan ninna kol matchendar pre, hoi pral atchan. Un kolla, kai chan kol mare, kolla his pantch serja mursha. Un sik pral kowa tradas o Jesus peskre malen, te djan le an o bero, te ulerenn le glan leste wergel ap i wawar rig pash o foro Betsaida. Job atchas pash i menshende, te bitchrell lo len khere. Har job bitchras len pestar, djas lo ap i berga, te rakrell lo o Debleha. Ap i rati his ko bero mashkral ap o baro pani. Un job his ap o them kokres. Un i sorelo ducho phurdas pral o baro pani, un das ap lende. Un job dikas, har jon pen tele maran an o bero, te wenn le pash o them. Sik taissarlake, his jaake starenge, was lo pash lende, un djas ap o baro pani, un kamas langs lende te djal. Un job was pash lende an o bero, un o sorelo ducho mukas tele. Un lenge atchas o rakepen krik. Ninna te dikan le, hoi job kol pantch marentsa kras, haiwan le gar, hawi soor les hi. Lengro dji his har bar. Un jon uleran wergel pral o pani un djan ap o them pash o foro Genezaret. Un har jon dran o bero stan, prindjran les i menshe sik, un nashan an o tselo them trujel, un hidjran kol nasselen ap i tchibja kote, kai jon shunan, te hi lo. Un kote, kai job djas, an i gaba, an i forja, un ap o them, tchiwan le i nasselen kote, kai i menshe khetne wenna, un mangan lestar, te mukell lo len i kotar leskro ripen an-taprell. Un hakeno, kai ap leskro ripen tapras, was sasto. Jek diwes wan i Farisarja un biboldengre tchatchepangre dran o foro Jerusalem khetne pash o Jesuseste. Un jon dikan, har mank leskre malende sawe hi, kai thowan gar pengre wasta glan o chapen. Kol Farisarja, ninna i tsele wawar bibolde, thowenn pengre wasta glan o chapen. Un jaake rikrenn le kowa, hoi lengre phure lenge penan. Te wenn jon dran o foro an lengro kheer pale, thowenn le pen, un palle nai chan le. Un jon rikrenn pen ap bud wawar koowa, un thowenn i khore, i pirja un i sasterne tchare jaake, har lengre phure lenge penan. Koi putchan lestar kol Farisarja un kol biboldengre tchatchepangre: “Hoske djiwenn tire mala gar pal kowa, hoi mare phure menge penan? Hoske chan le o maro i tchikle wastentsa?” Penas lo ap lende: “Tumer rakrenn dui tchipjentsa. O Debleskro rakepaskro, o Jesaja, penas o tchatchepen pral tumende, har job tchinas: Jaake penell o Dewel: Kal menshe sharenn man pengre muja. Lengre djia hi dur krik mandar. Jon te mangenn man an, hi kowa mange tchi moldo. Jon penenn i menshenge menshengre laba un gar miro lab. Tumer krenn, hoi i menshe tumenge penan un gar, hoi o Dewel tumenge penas.” Un pale penas lo ap lende: “Tumer haiwenn mishto o Debleskre laba ap i rig te tchiwell, te nai krenn kowa, hoi tumare phure tumenge penan. O Mose penas: Dik ap tiro dadeste un ap tiri date, te djal lenge mishto! Un ninna penas o Mose: Koon ap peskro dadeste un ap peskri date i bibacht anella, kowa hunte merella! Tumer penenna: Te penell jek ap peskro dadeste un ap peskri date: Korban, kowa kharella: Me dau kowa o Debleste, hoi hunte doms tute, palle hunte krell job buder tchi peskro dadeske un peskri dake. Un jaake tchiwenn tumer o Debleskro lab ap i rig, un krenn kowa, hoi tumare phure tumenge penan. Un bud sau koowa krenn tumer.” Un o Jesus das pale i menshen pash peste gole, un penas ap lende: “Shunenn un haiwenn mishto, hoi me tumenge penau! Tchi, hoi an o mensheskro mui dren wella, krell les pale-tchiddo. Kowa, hoi dran leskro dji win wella, kowa krell les pale-tchiddo. Shunenn mishto, hoi me tumenge penau!” Pale mukas lo kol menshen, un djas an o kheer. Kote putchan leskre mala lestar, hoi job kol labentsa kamas te penell. Un job penas ap lende: “Haiwan tumer witar gar? Haiwan tumer gar, kai lauter, hoi an o mensheskro mui dren wella, kowa nashte krell les gar pale-tchiddo. Ko chapen djal gar an leskro dji. Ko djal an leskro per, un well pale win.” Un kol labentsa penas o Jesus lenge, kai kek chapen pale-tchiddo hi. Un job penas: “O tchilatchepen, hoi dran o mensheste win wella, kowa krell les pale-tchiddo. Dran o menshengro dji well o tchilatcho koowa, hoi an leskro shero trujel djal. Dran o dji well, te krell lo djungelo bipandlo koowa, te tchorell lo, te dell lo i wawares mulo. Te chochell i mursh peskri romjat i wawar djuwjah, un te chochell i djuwel peskro romes i wawar mursheha, well kowa dran lengre djia. Dran o dji well ninna i bok pal i lowe, o chochepen, wi-ladjedo koowa un dinlepen. Dran o dji well ninna, te dikell jek tchilatche jakentsa ap kowa, hoi o wawares hi, te hi lo midjak ap o wawareste, te rakrell lo djungeles pral o wawareste, te hadell lo pes pral o wawareste. Ko tselo tchilatchepen well dran o mensheskro dji, un krell o menshes pale-tchiddo.” Un o Jesus stas pre un djas dureder, un was an ko them pash o foro Tirus. Kote djas lo an i kheer. Un job kamas, te djinell kek, kai job hi. Un ninna kote nai atchas lo gar khatedo. O Jesus penas ap late: “Muk o maro i tchawenge! Jon te hi tchalo, nai chan i wawar. Kowa hi gar mishto, te lell jek o maro i tchawendar krik un witsrell les glan i djuklende.” Penas li ap leste: “Tiro hi tchatcho, miro rai. Ninna i djukle tel i chapaskri chan i tikne kotja, hoi mukenn i tchawe ap i phub te perell.” Penas lo ap late: “Hawo baro lab! Doleske penau tuke: Dja khere! Ko beng djas dran tiri tchate win.” Un joi djas an peskro kheer un hatsas lakri tchat ap o tchiben tchiddo, un ko beng his dran late win. Un o Jesus djas win dran o them pash o foro Tirus, un djas an o them pash o foro Sidon, un dureder pash o baro pani an o them Galilea. Un job was mashkral an ko them, kai hi kol deesh forja tchiddo. Un jon anan jekes pash leste, kowa nai shunas gar un rakras gar. Un jon mangan o Jesusestar, te tchiwell lo peskro wast ap leste. Un job las kol murshes ap i rig, krik kol bud menshendar, un tchiwas peskre gushte an leskre kanda, un tchiwas tchunger ap leskro tchip. Palle dikas lo pre ap o bolepen, las i baro ducho, un penas ap leste: Effata! Kowa kharella: Kre tut pre! Un ap jek kopo kran pen leskre kanda pre. Un leskro tchip his buder gar pandlo, un job rakras nai mishto. Un o Jesus penas kolenge, kai kote his, te penenn le kekeske, hoi job kras. Budeder te penas job, te penenn le tchi i menshenge, budeder rakran jon koi pral. Un kolenge, kai kowa shunan, atchas o rakepen krik, un jon penan: “O Jesus kras lauter mishto. Kolen, kai nashte shunenn gar, krell lo, te shunenn le. Un kolen, kai rakrenn nashte gar, krell lo, te rakrenn le.” An kol diwessa his ninna pale bud menshe pash o Jesuseste. Har kolen buder tchi te chal his, das o Jesus peskre malen pash peste gole, un penas ap lende: “Man khaitenn kal menshe. Triin diwessa hi le kate pash mande, un len hi tchi te chal. Me te bitchrau len bokles khere, palle perenn le ap o drom khetne. Mank lende hi sawe, kolen hi i dur drom.” Leskre mala penan ap leste: “Kai hatsas mer maro kate an kau mulo them, te kras len tchalo?” “Kitse mare hi tumen?” putchas lo. “Efta,” penan le. Job penas i menshenge, te beshenn pen le ap i phub. Un job las kol efta mare, parkras pes pash o Debleste, un phagas len an kotja. Un job das len peskre malende, te denn le len i menshende. Un jon kran kowa. Un len his ninna tikne matche. Un o Jesus parkras pes pash o Debleste un das len peskre malende, te denn le kolen ninna i menshende te chal. djas peskre malentsa an o bero un was an ko them, kai Dalmanuta tchiddo hi. Un i Farisarja wan win pash leste, te rakrenn le leha. Jon kaman te taprenn le les leskre labentsa un penan ap leste: “Kre menge i baro koowa, hoi sikrell men, te well tiri soor o Deblestar!” Job las i baro ducho un penas: “Hoske kamenn kol menshe, kai djiwenna kau diwes, i baro Debleskro koowa te dikell? Me penau tumenge o tchatchepen: Jon dikenna kek sawo koowa.” Un job mukas len, djas pale an o bero, un uleras wergel. Un o Jesuseskre mala bistran, te lenn le maro lentsa. Len his jek maro kokres an o bero. Un o Jesus penas soreles ap lende: “Denn jak! O shutlo jarro hi gar mishto, hoi well i Farisarendar un o Herodestar!” Har jon kowa shunan, penan le penge: “Mer lam kek maro. Doleske penas lo kowa menge.” Un o Jesus haiwas kowa, un penas ap lende: “Hoske rakrenn tumer pral kowa, kai hi tumen kek maro? Dikenn un haiwenn tumer gomme gar? Hi tumen i dji har i bar an tumende? Tumen hi jaka, un dikenn tchi. Un tumen hi kanna, un shunenn tchi. Djinenn tumer buder gar, har me kol pantch mare phagom, un kol pantch serja menshende dom? Kitse marengre gone pherdo kotja, hoi pral atchan, hadan tumer pre?” Penan le: “Deesh-te-dui.” Penas lo: “Un har me phagom kol efta mare kol star serja menshenge? Kitse marengre gone pherdo kotja, hoi pral atchan, hadan tumer kote pre?” Penan le: “Efta.” Un job penas ap lende: “Haiwenn tumer gomme gar?” O Jesus un peskre mala wan an o gab Betsaida. Koi anan le i murshes pash leste, kai dikas nai gar. Un jon mangan o Jesusestar, te tchiwell lo peskro wast ap leste. Un job las koles, kai dikas nai gar, pash o wast, un anas les win glan o gab. Palle tchiwas lo tchunger ap leskre jaka, tchiwas peskre wasta ap leste, un putchas lestar: “Dikeh tu tchomone?” Un job dikas pre un penas: “Me dikau i menshen, har te wenn le ruka, kai nashenn trujel.” Pale tchiwas o Jesus peskre wasta ap leskre jaka. Un kau kopo dikas ko mursh pre un his sasto. Job dikas lauter mishto. Un o Jesus bitchras les khere un penas: “Ma dja dren an o gab!” Un o Jesus djas peskre malentsa dureder un was an kol gaba pash o foro Cesarea Filipi. Ap o drom putchas lo peskre malendar: “Hoi penenn i menshe, koon me hom?” Un jon penan ap leste: “Hi menshe koi, kai penenn, tu hal o Johanni, kowa, kai taufras i menshen. Wawar penenna, tu hal o Elija. Un pale wawar penenna, tu hal i Debleskro rakepaskro, kai glan i rah tsiro djiwas.” Koi putchas lo lendar: “Un tumer, hoi penenn tumer, koon me hom?” Koi penas o Petro ap leste: “Tu hal o Kristo, kolestar o Dewel penas, te well job. ” Un job das len trad, te penenn le kowa kekeske. Un o Jesus penas peskre malenge: “O Menshengro Tchawo hunte lell bud duka ap peste. Un i biboldengre phureder un tchatchepangre un i bare rashaja tchiwenn les ap i rig. Un job hunte well maredo. Un pal triin diwessa stell lo pale i mulendar pre.” Un kowa lauter penas lo lenge, un rikras tchi pale. Koi las les o Petro ap i rig, un tchingras ap leste. Un o Jesus rissras pes trujel, dikas ap peskre malende, un das o Petres trad un penas: “Dja tuke, tu beng! Tu kameh gar, hoi o Dewel kamella, na-a, tu kameh, hoi i menshe kamenna.” Palle das o Jesus kol bud menshen pash peste gole, ninna peskre malen, un penas ap lende: Koon ap miro drom mantsa djala, kowa hunte bistrell, hoi leske kokres mishto hi, un lell peskro trushel ap peste, un djal mantsa. Koon kamell peskro djipen te rikrell, kowa nashrell les. Koon ap miro drom mantsa djala un i menshenge miro lab penella, un well doleske mulo dino, kowa lell o djipen pale. I mensheske wals kowa gar mishto, te lals lo o tselo brawlepen ap kai phub, un nashrals peskro djipen. I mensho nai dell tchi o Debleste, te lell lo ko djipen pale. I menshe an kau tsiro hi tchilatcho un mukan o Debles. Kowa, kai ladjell pes mange un mire labenge glan kolende, koleske ladjau me ninna, te wau me, o Menshengro Tchawo, pale ap i phub. Ap ko diwes hi man o railepen, hoi das man miro dad an o bolepen. Un mantsa wenna o Debleskre bolepangre. Un o Jesus penas ap lende: “Tchatchepah, me penau tumenge: Mashkral tumende hi sawe menshe, kai merenna gar, bis te dikan le, kai was kowa bari sorjah, kones o Dewel win rodas, te well lo baro rai.” Un pal shob diwessa las o Jesus o Petres peha, ninna o Jakobes un o Johannes, un anas len ap i bari berga. Kek wawar djas lentsa. Un glan lengre jaka las lo i bolepaskro railepen. Un leskre koola wan railes bijalo, jaake bijalo, har kek ap i phub nai thowell len bijalo. Un ap jek kopo dikan le o Elijas un o Moses, kai rakran o Jesuseha. Un o Petro penas ap o Jesuseste: “Rai, hi mishto, te ham kate. Muk men triin tikne khera te krell, jek tuke, jek o Moseske, un jek o Elijeske.” Job djinas gar, hoi rakrell lo koi. I bari traash tapran len. Koi was i wolka pral lende tele. Un jon shunan i rakepen dran i wolka: “Kawa hi miro tchawo, koles kamau o djijestar. Shunenn ap leste!” Un ap jek kopo, har jon trul pende dikan, dikan le buder kekes har o Jesuses kokres. Har jon pale i berga tele djan, penas o Jesus lenge soreles, te penenn le kekeske, hoi jon dikan, jaake rah har o Menshengro Tchawo gar i mulendar pre stas. Un jon rikran ko lab pash pende un putchan mank pende jek o wawarestar: “Hoi hi kowa, te penell job, kai stell lo i mulendar pre?” Un jon putchan lestar: “Hoske penenn mare tchatchepangre, kai glan ko tsiro hunte well o Elija?” Koi penas lo ap lende: “Tchatchepah, o Elija well un anell o Debleskre menshen pale khetne. Hoske hi tchinlo pral o Menshengro Tchaweste, kai hunte wenn bud duka ap leste un kai i menshe rikrenn tchi lestar? Me penau tumenge: O Elija was, un jon kran leha, hoi jon kaman, jaake har lestar tchinlo hi.” Un jon wan pash pengre wawar malende, un dikan bud menshen trul lende, ninna biboldengre tchatchepangre, kai rakran lentsa. Un har kol bud menshe o Jesuses dikan, kran le bare jaka. Jon nashan pash leste un penan: “Latcho diwes!” Un o Jesus putchas lendar: “Hoi rakrenn tumer lentsa?” Koi penas jek kolendar, kai kote tardo hi, ap leste: “Rai, me anom miro tchawes kate pash tute. Koles hi i beng an leste. Kowa krella, kai rakrell lo nashte gar. Un te taprell lo les, witsrell lo les ap i phub. Un les hi tchunger glan o mui, un dandrell i danda khetne, un well har mulo. Un me rakrom tire malentsa, te tradenn le o benges lestar win, un jon haiwan les gar.” Koi penas o Jesus ap lende: “Hawe menshe han tumer, kai hi tumen kek patsepen! Har rah hunte atchap pash tumende? Har rah rikrap me pash tumende win? Anenn les kate pash mande!” Un jon anan o tchawes pash leste. Har dikas o beng o Jesuses, tserdas lo o tchawes kai te koi. Un o tchawo peras ap i phub, rissras pes trujel ap haki rig. Un i tchunger his glan leskro mui. Koi putchas o Jesus o tchaweskro dadestar: “Har rah hi les kowa?” Kowa penas: “Jaake rah, har job djiwella. Bud kope witsras lo les an i jag un an o pani, te marell lo les. Tu te haiweh tchomone, palle ab menge latches un kre les sasto!” O Jesus penas ap leste: “Tu peneh: Te haiweh tu! Me penau tuke: Lauter djal koleske, kai patsella.” Koi das o tchaweskro dad gole: “Me patsau. Miro patsepen hi gar baro. Kre, te patsap budeder!” Un o Jesus dikas, kai nashan bud menshe pash leste khetne. Koi das lo ko benges trad, un penas ap leste: “Tu beng, kai rakreh un shuneh nashte gar, me penau tuke: Dja win lestar, un dja buder gar an leste dren!” Koi das job gole, un tserdas les soreles kai te koi, un djas lestar win. Un ko tchawo his kote tchiddo, har te well lo mulo. Koi penan kol menshe, kai kote tardo hi: “Job meras.” O Jesus tapras les pash o wast, un mukas les pre te stell. Un job stas pre. Har o Jesus khere was, un jon kokres his, putchan leskre mala lestar: “Hoske tradam mer ko benges nashte gar win?” Un job penas: “Tumer hunte mangenn kowa o Deblestar. Te mangenn lestar gar, nai tradenn tumer sawe bengen gar win dran i menshende.” Un jon djan dureder, un djan an o them Galilea. Un o Jesus kamas gar, te djinell jek, kai jon hi. Un job penas peskre malenge: “O Menshengro Tchawo well an i menshengre wasta dino, un jon marenn les. Un ap o triinto diwes pal leskro merepen, stell job pale i mulendar pre.” Un jon haiwan kol laba gar un trashan, te putchenn le lestar. Un jon wan an o foro Kapernaum. Har o Jesus khere his, putchas lo lendar: “Hoi tchingran tumer ap o drom?” Un jon penan tchi. His jaake, ap o drom rakran le mank pende, koon lendar o pralstuno hi. Koi beshas lo pes, un das kol deesh-te-dujen gole, un penas ap lende: “Jek te kamell o pralstuno te well, hunte well kowa o tikneder lauterendar. Un job hunte budrell i wawarenge.” Un job las i tikno tchawes pash o wast, anas les glan lende, las les an i mussi, un penas ap lende: “Kowa, kai lell sawo tchawes pash peste pre an miro lab, kowa lell man pash peste pre. Un koon man pre lella, kowa lell o koles pre, kai bitchras man.” Koi penas o Johanni ap leste: “Rai, mer dikam i murshes. Kowa tradas bengen win an tiro lab. Job his kek mendar. Doleske penam leske: Ma kre kowa buder gar!” Penas o Jesus ap lende: Mukenn les! Kowa, kai sawo baro koowa krella an miro lab, kowa nai rakrell gar sik koi pal djungeles pral mande. Koon krell menge gar tchilatcho koowa, kowa hi ap mari rig. Kowa hi o tchatchepen, hoi me tumenge penau: Koon dell tumen i tcharo pani te pijell, un krell kowa doleske, kai han mire mala, koles dell o Dewel ko latchepen pale, hoi job kras. Kowa, kai anell jekes kal tiknendar, kai patsenn ap mande, miro dromestar tele, koleske wals feteder, te well leske i baro bar trul i meen pandlo, un te well lo witsedo an o baro pani. Un te kamell tiro jak tchomone te dikell, hoi anell tut ap i tchilatcho drom, palle tchin les win! Hi tuke feteder, te nashress jek jak un djah pash o Debleste an o bolepen, har te wess dui jakentsa an o bengeskri jag witsedo, kai i kirme gar merenna, un i jag gar win djala. Hakeno, kai djal mantsa, hunte djiwell peskro tselo djipen o Debleske. Kowa hi jaake har pash i bakro, hoi o Debleske maredo un chatchedo wella. Kowa well tseles chatchedo. Un ap ko chapen, hoi anenn le o Debleske, hunte tchiwan le loon pre. Kowa sikrell: Ko chapen hi o Debleske. O loon hi mishto. Te nashras o loon peskri soor, hi lo buder gar mishto. Un tu nai kreh buder tchi, te well lo pale londo. Djiwenn tumaro tselo djipen o Debleske, un tchingrenn tumen gar! Un o Jesus djas dureder un was an ko them Judea un an o them ap i wawar rig o panjestar Jordan. Un pale nashan bud menshe pash leste khetne. Un jaake har job bud kope kras, kras lo kote ninna, un penas lenge o Debleskro lab. Un i Farisarja wan pash leste, un kaman les leskre labentsa te taprell. Un jon putchan lestar: “Nai mukell i mursh peskri romjat pal maro tchatchepen?” Penas lo lenge: “Hoi penas o Mose tumenge?” Penan le: “O Mose penas, te tchinell o rom i liil, kai tchinlo hi, kai job mukas lat. Un palle nai mukell lo lat. ” O Jesus penas ap lende: “Tumaro dji hi har bar. Doleske tchinas o Mose, kai nai mukenn tumer tumari romjat. Kowa his gar jaake, har o Dewel lauter kras. Ap ko tsiro kras lo o murshes un i djuwjat. Doleske mukell o mursh peskro dades un peskri dat, te djiwell lo peskri romjah khetne. Un kol dui wenna har jek. Jaake hi le har jek un buder gar dui. Un kowa, hoi o Dewel khetne anas, kowa hunte krell i mensho gar paash!” Un khere putchan leskre mala lestar pale pral kowa. Un job penas ap lende: “Koon peskri romjat mukella un romedinerell i wawar djuwjat, kowa chochell peskri ersti romjat un anell doosh ap peste. Un te mukell i djuwel peskro romes, un romedinerell i wawares, chochell li peskro ersto romes un anell doosh ap peste.” Un jon anan tchawen pash leste, te tchiwell lo peskre wasta ap lende. Leskre mala tchingran ap kolende, kai anan len pash leste. Har o Jesus kowa dikas, was lo chojedo, un penas ap lende: “Mukenn kol tchawen pash mande te well! Ma rikrenn len pale! Sawe har jon, kolen das o Dewel gole, te djiwenn le khetne leha an o bolepen. Tchatchepah, me penau tumenge: Koon gar ap mande patsella har kal tchawe, kowa nai well gar ap o Debleskro drom.” Un job las len an i mussi, tchiwas i wasta ap lende, un rakras o Debleskri bacht pral lende win. Har djas o Jesus dureder ap o drom, nashas jek pash leste, peras glan leste tele ap i phub, un putchas lestar: “Latcho sikepaskro, hoi hunte krap, te dell man o Dewel o djipen, hoi gar pre-herella?” Penas o Jesus ap leste: “Hoske peneh tu Latcho sikepaskro ap mande? Kek mensho hi latcho. O Dewel kokres hi latcho. Tu djineh, kai o Dewel penas: De kekes mulo! Romeha, ma choche tiri romjat i wawar djuwjah! Romnija, ma choche tiro romes i wawar mursheha! Ma tchore! Ma pen chochepen pral i wawarende! Ma rande tchi i wawarestar! Dik ap tiro dadeste un ap tiri date, te djal lenge mishto!” Penas ko mursh ap o Jesuseste: “Me krom kowa lauter fun tiknes pre.” Un o Jesus dikas kamles ap leste un penas: “Jek hunte kress tu budeder. Bike lauter, hoi tut hi, un de kol lowe i tchorwelende! Palle hi tut i brawlepen an o bolepen. Un dja mantsa!” Kol murshes his bud brawlepen. Har job kowa shunas, dukras les kowa. Un job djas bibachteles peske. Un o Jesus dikas trul peste un penas ap peskre malende: “Har pharo hi i brawelenge, te wenn le ap o Debleskro drom!” Pral kal laba atchas o Jesuseskre malenge o rakepen krik. Koi penas o Jesus pale ap lende: “Mire tchawe, har pharo hi i menshenge, te wenn le ap o Debleskro drom! Hi gar jaake pharo, te djal i baro viecho an i subjakro kand dren, har te well i brawelo ap o Debleskro drom.” Jon kran gomme bareder jaka un penan mank pende: “Te hi kowa jaake, koon nai lell o Debleskro djipen?” Koi dikas o Jesus ap lende un penas: “Kowa, hoi nashte krenn i menshe gar, kowa nai krell o Dewel. O Dewel nai krell halauter.” Koi penas o Petro ap o Jesuseste: “Djineh, mer mukam lauter, un djam tuha.” Un o Jesus penas: “Tchatchepah, me penau tumenge: Hakeno, kai mukell mange un mire labenge peskro kheer, peskre phralen, peskre phenjen, peskri dat, peskro dades, peskre tchawen, peskro kotar phub, kowa lell sheel kope jaake bud pale. Kanna, an kau tsiro lell lo khera un phralen un phenjen un daja un tchawen, un i kotar phub. Ninna well lo palla lino. An ko tsiro, hoi wella, lell lo o djipen, hoi gar pre-herella. Un bud, kai kanna glan tardo hi, kolla hi ap ko diwes palla tardo. Un bud, kai kanna palla tardo hi, kolla hi ap ko diwes glan tardo.” Jon his ap o drom an o foro Jerusalem. Un o Jesus djas glan peskre malende. Kolla his dareno. Un kol wawar, kai djan lenge palla, trashan. Un job las pale kol deesh-te-dujen pash peste, un penas lenge, hoi leha djala: “Shunenn, mer djah kanna an o foro Jerusalem. Kote denn le o Menshengro Tchawes an i wasta kol bare rashajendar un tchatchepangre murshendar. Kolla krenn win, te well lo maredo. Un jon denn les an i wasta kolendar, kai kek bibolde hi. Kolla praassenn les, tchungrenn ap leste, denn les i tchupnijah, un marenn les. Pal triin diwessa stell lo pale i mulendar pre.” Koi djan o Jakobo un o Johanni, – lengro dad hi o Zebedeo, – pash o Jesuseste un penan ap leste: “Rai, mer kamah, te kress menge kowa, hoi mer tutar mangah.” Penas lo ap lende: “Hoi kamenn tumer, te krap tumenge?” Koi penan le ap leste: “Ap ko diwes, kai tu hal o rai pral i tsele menshende, muk men te beshas ap tiri rig: jek ap tiri tchatchi rig un ko wawar ap tiri serwi rig.” Koi penas o Jesus ap lende: “Tumer djinenn gar, hoi tumer mangenna mandar. Nai lenn tumer kol duka ap tumende, hoi me hunte lap ap mande? Nai djan tumer jaake an o merepen, har me djau?” Penan le: “Awa, kowa nai krah mer.” Penas o Jesus ap lende: “Tumer hunte lenna bud duka ap tumende, jaake har me hunte lap len ap mande. Un tumer hunte djan an o merepen, jaake har me hunte djap. Ninna te hi jaake, nai penap tumenge gar, koon beshell ap miri tchatchi rig un ap miri serwi rig. Kowa hi gar an miro wast. O Dewel rodas kolen win, kai ap miri rig beshenna.” Un har kol deesh kowa shunan, wan le chojemen ap kol dujende, ap o Jakobeste un o Johanneste. Koi das len o Jesus pash peste gole, un penas ap lende: “Tumer djinenna, i bare rajen hi penepaske pral i menshende an lengre themma. Un i pralstune rikrenn pengre menshen sorjah tele. Mank tumende hunte well kowa gar jaake! Koon tumendar kamell, te well lo baro, kowa hunte well tumaro budepaskro. Un koon tumendar kamell o pralstuno te well, kowa hunte well hakeneskro budepaskro. Ninna o Menshengro Tchawo was gar ap i phub, te budrenn i menshe leske. Na-a, job was ap i phub, te well lo lenge koi, un te merell lo lenge. Un jaake plaissrell lo peskro djipah, te lell lo bud menshen dran o tchilatchepen un o merepen win.” Un jon wan an o foro Jericho. Un har job peskre malentsa un bud wawar menshentsa dran o foro Jericho win djas, his i mangepaskro pash o drom beshdo. Kowa his korelo. Leskro lab his Bartimeo. Leskro dad his o Timeo. Un har job shunas, kai kowa o Jesus dran o foro Nazaret hi, kai well kate, das lo gole: “Jesus, tu Davideskro tchawo, kre tiro dji mange pre!” Un bud tchingran ap leste, un penan: “Atch! Muk!” Koi das job budeder gole: “Tu Davideskro tchawo, kre tiro dji mange pre!” Un o Jesus atchas tardo un penas: “Denn les gole, te well lo kai!” Un jon dan les gole un penan ap leste: “Ma traash! Ste pre! Job dell tut gole!” Un job witsras peskri plaashka pestar, stas sik pre, un was pash o Jesuseste. Un o Jesus penas ap leste: “Hoi kameh, te krap tuke?” Ko korelo penas ap leste: “Mo rai, te dikap nai pale.” Penas o Jesus ap leste: “Dja koi! Tiro patsepen kras tut sasto.” Un ap jek kopo dikas job nai pale, un djas leha ap o drom. Un jon wan pash i gaba Betfage un Betani, kai hi gar dur glan o foro. Kol gaba hi tchiddo pash koi djeteskri berga. Un kote penas o Jesus ap dujende peskre malendar: “Djan an o gab koi wergel! Un har tumer dren wenna, hatsenn i terni esla pandlo, ap kolate his gomme kek beshdo. Pandenn lat tele, un anenn lat pash mande! Un te penell jek ap tumende: Hoske krenn tumer kowa? palle penenn ap leste: Hi maro rajeske, te beshell job ap late. Un job bitchrell lat sik pale pale.” Un jon djan kote un hatsan koi terni esla win ap o drom pandlo ap i wudar. Un jon pandan lat tele. His menshe kote tardo, kolla penan ap lende: “Hoi krenn tumer koi? Hoske pandenn tumer koi esla tele?” Un jon penan kol laba ap lende, hoi o Jesus lenge penas. Un kol wawar mukan len koi esla te lell. Koi anan le koi esla pash o Jesuseste, un tchiwan pengre koola ap late. Un o Jesus beshas pes pral pre. Un bud menshe tchiwan pengre koola ap o drom. Wawar tchinan senele kashta i rukendar tele, un tchiwan len ap o drom. Un kolla, kai djan glan leste un kolla, kai djan pal leste, dan gole: “Sharas o Debles! Sharedo well kowa, koles o Dewel bitchras. Sharas o baro rajes, ko tchawes maro dadestar David, kai wella an peskri soor! Sharas o Debles an o bolepen!” Un o Jesus djas dren an o foro Jerusalem, an o Debleskro baro kheer. Un kote dikas lo pes trujel. An i rati djas lo win an o gab Betani peskre deesh-te-dui malentsa. Un o wawar diwes, har o Jesus dran o gab Betani djas, las lo bok. Un job dikas dur glan peste i faigetikro ruk. Ap leste his patria. Un job djas kote, te hatsell lo faige ap ko ruk. Un har job kote was, hatsas lo tchi har i patria kokres. His gar ko tsiro, kai i faige baro wenna. Un job penas ap ko ruk: “Kek chal tutar buder – an kek tsiro!” Un leskre mala shunan kowa. Un jon wan an o foro Jerusalem. Un o Jesus djas an o Debleskro baro kheer. Un job tradas kolen win, kai kote bikran un ginan, un witsras i lowengre stamja kolendar trujel, kai i menshenge lowe paran. Ninna i stamja kolendar, kai parne tchirkle bikran, witsras lo trujel. Un job mukas gar, te hidjrell jek tchomone an o Debleskro baro kheer trujel. Un job penas lenge, hoi an o Debleskro lab tchinlo hi, un penas: O Dewel penella: Miro kheer te well i kheer, kai i tsele menshe ap i phub nai wenna, te sharenn le man, un te mangenn le man an. Tumer kran lestar i kheer, kai i menshe chochenna un randenna. Un kowa shunan i bare rashaja un i biboldengre tchatchepangre. Un jon dikan, har kran i tsele menshe bare jaka pral leskro rakepen. Doleske daran le lestar un rodan, har te nai marenn le les. Un ap i rati djas lo peskre malentsa win glan o foro. Un har jon taissarlake pash ko faigetikro ruk wan, dikan le, kai ko tselo ruk tele meras. Un o Petreske wan o Jesuseskre laba pale an shero, un job penas ap leste: “Sikepaskro, dik, ko ruk, hoi tu praassal, ko meras.” Un o Jesus penas ap lende: “Patsenn ap o Debleste! Tchatchepah, me penau tumenge: Te penell jek ap kai berga ‘hade tut, un witse tut an o baro pani’, un patsell soreles an peskro dji, te djal kowa, hoi job penell, palle well kowa ninna. Doleske penau tumenge: Lauter, hoi tumer o Deblestar mangenna, patsenn, te lan les, palle lenn tumer kowa ninna. Un te han tumer tardo un mangenn tchomone o Deblestar, bistrenn ko tchilatcho koowa, hoi i wawar ap tumende kras, te bistrell tumaro dad an o bolepen ninna ko tchilatcho koowa, hoi tumer kran. Tumer te bistrenn gar ko tchilatcho koowa, hoi i wawar ap tumende kras, palle bistrell tumaro dad an o bolepen witar gar ko tchilatcho koowa, hoi tumer kran.” Un jon wan pale an o foro Jerusalem. Un har job an o Debleskro baro kheer trujel djas, wan i bare rashaja, i biboldengre tchatchepangre un phureder pash leste, un putchan lestar: “Koon penas tuke, te kress kowa lauter? Koon bitchras tut?” Penas o Jesus ap lende: “Me kamau tumendar ninna tchomone te putchell. Tumer te penenn les mange, palle penau me tumenge ninna, koon man bitchras, te krap me kowa lauter. Koon bitchras o Johannes, te taufras job i menshen? Bitchras o Dewel les? Bitchran i menshe les? Penenn les mange!” Un jon rakran mank pende, un penan: “Mer te penah leske: O Dewel bitchras les, palle penell lo menge: Hoske patsan tumer les gar? Witar gar nai penah mer: I menshe bitchran les.” Jon trashan kol bud menshendar. Kolla patsan, te hi o Johanni tchatchepah i Debleskro rakepaskro. Un jon penan ap o Jesuseste: “Mer djinah les gar.” Koi penas job ap lende: “Jaake penau tumenge witar gar, koon man bitchras, te krap me kowa.” Un o Jesus penas lenge laba, kai i khatedo tchatchepen dren hi. Un job penas: His i mursh, koles his i kotar them. Kote tchiwas lo drakengre ruka an i phub. Trul ko kotar them tchiwas lo barra. Un kote kras lo ninna i platsa an i phub, kai nai stakrenn le ap i drake, te well i mool win. Mashkral kol ruka kras lo i kheer, kai kowa beshdo hi, kai dell garda ap i drake. Palle patsas lo ko kotar phub ap i hachende, te budrenn le kote leske. Un job djas peske an i wawar them. Har ko tsiro was, te anenn le i drake dren, bitchras lo peskro budepaskres pash i hachende, te lell lo lendar kol drake, hoi leske hi. Un i hache dan les kek drake. Jon tapran les, dan les dawa un bitchran les krik. Un ko mursh bitchras pale i wawar budepaskres pash lende. Un koles dan jon ap o shero, un praassan les. Un job bitchras i wawares, koles maran jon. Un bud wawaren bitchras lo pash lende. Bud lendar dan jon, kol wawaren maran le. Les his jek wawar, leskro tchawo, koles kamell job o djijestar. Koi penas ko mursh peske: Miro tchawestar darenn le. Un jaake bitchras lo pal kol tsele wawarende peskro tchawes pash lende. Kol hache rakran mashkral pende: Kowa hi leskro tchawo, kai lauter lella pal peskro dadeskro merepen. Awenn, maras les, te well kau kotar them menge, hoi leske hunte wals! Un jon tapran les, maran les, un witsran les win glan ko drakengro them. Hoi krell kanna ko rai pral ko drakengro them? Job wella, un marell kol hachen, un dell ko drakengro them i wawaren. Djinenn tumer gar, hoi an o Debleskro lab tchinlo hi? Kote hi tardo: His i bar, kai i budepangre lestar penan: Kowa hi tchi moldo. Ko bar las o Dewel un tchiwas les jaake an o kheer, te rikrell lo ko tselo kheer khetne. O Dewel kras kowa, un kowa hi i baro koowa menge. Un jon haiwan, te rakras o Jesus lendar, un kaman les te taprell. Un har trashan le i menshendar, tapran le les gar, un djan krik. I Farisarja kran pen khetne kolentsa, kai shunenn ap o Herodes, un bitchran murshen pash o Jesuseste, te taprenn le les an peskro rakepen. Un jon wan pash leste, un penan: “Sikepaskro, mer djinah, tu peneh o tchatchepen, un rakreh kekeske pal o mui, ninna te hi les bud penepaske. Awa, tu sikreh mishto i menshende o Debleskro drom. Pen menge, hi mishto pal maro tchatchepen, te das mer o themeskre lowe o baro rajeste an o foro Rom? Plaissras len? Plaissras len gar?” Job haiwas, te rakran le dui tchipjentsa, un penas ap lende: “Hoske kamenn tumer man mire labentsa te taprell? Anenn mange i rupeni bema, te dikap lat!” Un jon anan jek. Koi penas job: “Koneskro shero un lab hi ap kai bema?” Penan le: “O shero un o lab o baro rajestar an o foro Rom.” Un o Jesus penas ap lende: “Jaake denn leste, hoi leskro hi, un denn o Debleste, hoi leskro hi!” Un jon kran bare jaka pral leste. Palle wan i Sadduzarja pash leste. Jon hi kolla, kai penenna: I mule wenna buder gar djido. Kolla putchan lestar: “Sikepaskro, o Mose tchinas an peskre lila: Te merell i rom, kai romedino hi, un les hi kek tchawe, palle hunte romedinerell lat leskro phraal, te well leskro phraleske tchawen boldo. Koi his efta phrala. Un o phureder las i romjat, un meras. Les his kek tchawe. Un ko duito las lat un meras ninna. Un les his witar kek tchawe. Un ko triinto phraleske djas kowa ninna jaake. Un hake efta murshen his kek tchawe. Palle meras ninna koi romni. Kanna putchah tutar: Ap ko tsiro, kai krell o Dewel i mulen djido, koneskri romni hi li? Hake efta his lah romedino.” Koi penas o Jesus ap lende: “Tumer prindjrenn gar o Debleskro lab, un o Debleskri soor witar gar. Doleske haiwan tumer tchi. Kol mulen, kai o Dewel djido krella, romedinerenn buder gar un wenna gar romedino. Jon hi har i bolepangre an o bolepen. Djinenn tumer gar, har an o Moseskro liil tardo hi, te wenn i mule pale djido. O Dewel penas ap o Moseste, har his job tardo pash o bur, hoi chatchas: Me hom o Abrahameskro Dewel un o Isaakeskro Dewel un o Jakobeskro Dewel. Un me penau tumenge: Job hi gar o Dewel kolenge, kai mulo hi. Na-a, job hi o Dewel kol djidenge. Tumer haiwan tchi!” Jek biboldengro tchatchepaskro his koi pashel un shunas, har kol Sadduzarja leha rakran. Har job dikas, kai das o Jesus lenge i mishto lab pale, was lo pash leste un putchas lestar: “Kol tsele laba, kai penenna, hoi o Dewel mendar kamella, hawo lab hi o bareder lendar?” Penas o Jesus leske: “O bareder lab hi kowa: Shun tu, Israel! Maro Dewel hi o rai, hi kek wawar. Tu kamess tiro Debles o tselo djijestar an tiro tselo djipen, an lauter, hoi tu kreh un djineh. O duito Debleskro lab hi kowa: Te wess jaake latches ap koleste, kai pash tute hi, har hal latches ap tute kokres. Kek wawar lab, hoi penell, hoi o Dewel mendar kamella, hi bareder har kolla dui.” Un ko biboldengro tchatchepaskro penas ap leste: “Sikepaskro, tu rakral tchatchepah mishto. Hi jek Dewel kokres un kek wawar. Te kamah mer les o tselo djijeha, an lauter hoi krah un djinah, un te ham jaake latcho ap koleste, kai pash mende hi, har ham latcho ap mende kokres, palle hi kowa feteder, har i tsele bakre un grumja, hoi mer marah un chatchrah o Debleske.” Har o Jesus dikas, kai job mishto rakras, penas lo ap leste: “Tu hal gar dur o Debleskro dromestar.” Un jon trashan, te putchenn le lestar budeder. Un har o Jesus an o Debleskro baro kheer i menshenge o Debleskro lab penas, putchas lo i menshendar: Hoske penenn kol biboldengre tchatchepangre, kai ko baro rai, koles o Dewel bitchrell, o Davideskro tchawo hi? O David penas lestar, har o Debleskro Ducho ap leste was: O Dewel penas ap miro rajeste: Besh tut ap miri tchatchi rig, bis te tchiwau kolen tel tire pire, kai hi chojedo ap tute. Koi penell o David mo rai ap leste. Har well lo nai leskro tchawo? Un i tsele menshe kaman, te shunenn le o Jesuseskro rakepen. Un job rakras ap lende un penas: Denn jak ap tumende! Kowa, hoi kol biboldengre tchatchepangre krenna, hi gar mishto. Len hi lengste koola ap lende, te sikrenn le, te hi le o Debleskre menshe. Te djan le an o foro, kamenn le, te penenn i menshe “Latcho diwes, mo rai” ap lende. An i biboldengre kangria kamenn le ap i pralstune beshepangre te beshenn. Un pash i baro chapen kamenn le ap i feteder beshepangre te beshenn. Jon lenn i khera kol djuwjendar krik, kolengre romma meran. Jon rakrenn o Debleha i rah tsiro, te dikenn i menshe, har patslo jon hi. Ap ko diwes, kai rakrell o Dewel o tchatchepen pral lende win, lenn le i sorleder phagi har kol wawar. An o Debleskro baro kheer his i lowengri piri tardo, kai i menshe lowe o Debleske dren tchiwan. Un o Jesus beshas pes pashel un dikas, har kol menshe lowe dren tchiwan. Un bud brawele tchiwan bud dren. Koi was i tchorweli djuwel, kolakro rom meras. Joi tchiwas dui tikne kotja dren. Kowa his jaake bud har jek bema. Koi das job peskre malen pash peste gole, un penas ap lende: “Tchatchepah, me penau tumenge: Koi romni das budeder o Debleske, har kol tsele wawar, kai tchiwan lowe dren. Kol tsele wawar dan lowe dran pengro brawlepen. Kai tchorweli romni das halauter, hoi lat his, halauter, hoi lat his djipaske.” Har o Jesus dran o Debleskro baro kheer win djas, penas jek peskre malendar ap leste: “Sikepaskro, dik, sawe bare barra un sawe shukar khera!” Penas o Jesus ap leste: “Kal bare khera, hoi tu dikeh, djan paash. Kek bar atchell ap o wawareste!” Un job djas ap o djeteskri berga, hoi hi wergel o Debleskro baro kherestar, un beshas pes kote. Un har jon kokres his, putchan lestar o Petro, un o Jakobo, un o Johanni, un o Andreas: “Pen menge, kaana well kowa? Har nai dikas mer, kai kowa lauter glan o wudar tardo hi, hoi wella?” Un o Jesus penas ap lende: Denn jak! Ma mukenn tumen kekestar o Debleskro dromestar tele te anell! Koi wenna bud mursha, kai penenna: Me hom o Kristo, ko baro rai, kolestar o Dewel penas, te well job. Un bud menshe patsenn ap lengro chochepen. An ko tsiro hi kurepen an kol themma, kai hi dur tumendar un ninna an kol themma, kai hi gar dur tumendar. Tumer te shunenn kowa, ma trashenn! Kowa hunte well jaake. Ko tsiro, kai i phub paash djala, well gar jaake sik. I pralstune pral bare themma kurenn pen i wawar pralstunentsa. Un i menshe dran jek them marenn i menshen an i wawar them. Un kate un kote well i phub trisslemen. Bud menshen hi gar doha te chal. Kowa lauter wella jaake pral i phub, har i duka wenna pral i djuwjate, kai lell i ternepen. Denn jak ap tumende! Tumer wenn glan i tchatchepangre anlo, un chan dawa an i biboldengre kangria. Tumer patsenn ap mande. Doleske anenn le tumen glan i pralstune un glan i bare rajende, te rakrenn jon i phagi win pral tumende. Te han glan lende tardo, palle nai rakrenn tumer mandar, te shunenn jon pral mande o tchatchepen. Glan ko tsiro, kai i phub paash djala, hunte well o latcho lab mandar penlo an i tsele themma. Te taprenn le tumen, te anenn le tumen glan i tchatchepangre, ma darenn, hoi hunte penenna! Ap ko diwes, kai han glan lende tardo, sikrell o Dewel tumen, hoi te penenn lenge. Kowa rakrenna! Ma bistrenn, tumer han gar kolla, kai rakrenna. Kowa hi o Debleskro Ducho, kai dran tumende rakrella. An kol diwessa phukrell o phraal ap peskro phraleste, te well job maredo. Un ninna o dad krell kowa peskro tchaweha. Un i tchawe hadenn pen pral pengre dadende un pral pengre dajende, un denn len an i wasta kolendar, kai marenn len. Tumer patsenn ap mande. Doleske wenn i tsele menshe chojedo ap tumende. Kowa, kai atchell soreles tardo an o patsepen, jaake rah, har job djiwella, kowa lell o Debleskro djipen. An o Debleskro lab hi tchinlo pral koi djungeli tchilatchi figura. Koon kawa drawerella, kamaus, te haiwell lo les ninna. Ap ko diwes, kai dikenn tumer koi djungeli tchilatchi figura kote tardo, kai hunte well li gar tardo, palle hunte nashenn kolla, kai hi an o them Judea, sik ap i berge! Kowa, kai hi pral ap o kheer, hunte djal buder gar an peskro kheer dren, te lell lo peske tchomone. Un kowa, kai budrell ap i kotar phub, kowa hunte djal buder gar khere, te lell lo peskri baja. Koi bibacht hi bari kol djuwjenge, kai hi an wawar koowa, ninna kol djuwjenge, kai hi len i ternepen. Mangenn o Deblestar, te well kowa lauter gar an o wend. Kowa, hoi an kol diwessa pral i menshende wella, hi djungleder har ko tselo tchilatcho koowa, hoi ap i menshende was jaake rah, har o Dewel i phub kras. Un ko tsiro, hoi well pal kowa, well witar gar jaake tchilatcho. Te krals o Dewel ko tchilatcho tsiro gar tikneder, wals kek mensho dran o tchilatcho tsiro win. Kolen, kai o Dewel peske win rodas, kolenge kras lo o tchilatcho tsiro tikneder. Te penell jek ap tumende: Dikenn, kate hi o Kristo! – palle patsenn les gar! Un te penell i wawar: Ake, kote hi lo! – palle patsenn les witar gar! Chochene mursha wenna un penenna ap tumende: Me hom o Kristo. Un i chochene rakepangre penenna: Me wom o Deblestar bitchedo. Un jon krenna baro un sorelo koowa, hoi i mensho nashte krell gar dran peskri soor. Te djals kowa, anans le kolen o Debleskro dromestar tele, kolen o Dewel peske win rodas. Denn jak ap tumende! Me penom tumenge kowa lauter, te djinenn les ap ko tsiro, kai kowa wella. An kol diwessa pal ko tchilatcho tsiro, well o kham kalo har i rat, un o moonto dikell kek buder. Un i bare momlia ap o bolepen perenn tele. Un o bolepaskri soor perell khetne. Palle dikenn le o Menshengro Tchawes, har well lo an i wolke bari sorjah un railepen. Palle bitchrell lo i bolepangren pral i tseli phub, te anenn le dran hako them kolen khetne, kai len o Dewel peske win rodas. Me kamau te sikrap tumende tchomone. Dikenn ap o faigetikro ruk! Te wenn leskre kashta senelo, un i patria wenn dran lende win, palle djinenn tumer, te well sik o nijal. Jaake hi kowa ninna koleha, pral kowa rakrom. Te dikenn tumer, har kowa lauter wella, palle djinenn tumer, kai job glan o wudar tardo hi. Tchatchepah, me penau tumenge: Kol menshe, kai an ko tsiro djiwenna, dikenna kowa lauter pengre jakentsa. O bolepen un i phub atchenna gar. Mire laba atchenna hako tsiro. Kek djinell ko diwes un ko tsiro, kai kowa lauter wella. I bolepangre an o bolepen djinenn les gar, witar gar o Debleskro tchawo. Miro dad an o bolepen kokres djinell les. Denn jak! Rikrenn tumare jaka pre! Tumer djinenn gar, kaana hi ko tsiro kai. Kowa hi jaake har pash i mursheste, kai djas ap o them. Job mukas peskro kheer un das peskre budepangren lauter an o wast, hakeneste das lo leskri budi. Un penas ap koleste, kai pash o wudar beshdo hi: De garda ap miro kheer! Ma sob! Jaake penau tumenge: Rikrenn tumare jaka pre! Tumer djinenn gar o tsiro, kai o rai pral o kheer pale wella. Job nai well ap i rati, nai well mashkral an i rati, nai well ap ko tsiro, kai dell o bashno gole, nai well taissarlake. Jaake denn garda, te hatsell lo tumen gar ap o sopen, te well lo ap jek kopo. Kowa, hoi me tumenge penaua, ko penau lauterenge: Denn jak un sowenn gar! His dui diwessa glan kol bare diwessa, kai kharenna Passa un glan kol diwessa, kai chan i bibolde kek shutlo maro. Un kol bare rashaja un kol biboldengre tchatchepangre rodan i latcho tsiro, te taprenn le o Jesuses tchorchanes, te marenn le les. Jon penan mashkral pende: “Mer taprah les gar ap o Passa, te wenn i menshe gar diwjo un chojedo ap mende.” Un o Jesus his an o gab Betani, an o Simoneskro kheer. Kowa hi ko Simon, kai his les i djungelo nasslepen ap peskro mass. Har o Jesus kote chas, was i djuwel pash leste. Kolat his i tushni an o wast. Koi his djudjo un kutch djet dren, kerdo dran ko kasht, hoi kharella Narde. Un joi phagas koi tushni pre, un tchoras ko djet ap leskro shero, te makell li les dren. Mank kolende, kai koi pashel his, his sawe, kai choiran pen un penan mashkral pende: “Hoske tchoras li ko djet tchitcheske win? Te bikrams ko djet, lams budeder har triin-sheel rupene beme. Un kol lowe nai dams mer i tchorwelende.” Un jon tchingran ap late. Penas o Jesus ap lende: “Mukenn lat! Hoske tchingrenn tumer ap late? Hoi joi mange kras, his mishto. I tchorwele hi hako tsiro pash tumende. Un te kamenn tumer, nai krenn tumer lenge latcho koowa. Me hom gar hako tsiro pash tumende. Koja kras, hoi nai kras li, un makas man kanna dren ko diweske, kai wau paskedo. Tchatchepah, me penau tumenge: Ap i tseli phub, kai penenn le o latcho lab mandar i menshenge, koi well ninna penlo, hoi koi djuwel mange kras. Joi wella gar bistedo.” O Judas Iskariot, jek kol deesh-te-dujendar, djas pash kol bare rashajende, te phukrell lo ap o Jesuseste. Har jon kowa shunan, his le bachtelo, un penan: “Mer dah tut lowe!” Un job rodas i latcho tsiro, te dell lo les an lengre wasta. His jek diwes glan kol diwessa, kai chan i bibolde o maro, kai kek shutlo jarro dren hi. Ap ko diwes marenn le i bakren, te chan le len ap ko baro diwes Passa. Koi penan o Jesuseskre mala ap leste: “Kai djas mer, te kras o chapen tuke?” Un job bitchras dui peskre malendar un penas ap lende: “Djan an o foro. Koi dikenn tumer i murshes, ko hidjrell i khoro pani. Djan leske palla! An ko kheer, kai job dren djal, penenn o rajeske an ko kheer: Maro sikepaskro putchell tutar: Kai hi koi isema, kai nai chau me o bakro mire malentsa? Un job sikrell tumende i bari isema pral an ko kheer. Kote hi beshepangre un lauter hoi men hunte well. Kote krenn menge o chapen!” Un kol mala djan koi, un wan an ko foro un hatsan kowa jaake, har job lenge penas. Un jon kran o chapen. Un ap i rati was job kol deesh-te-dujentsa. Un har jon pash i chapaskri beshdo his un chan, penas o Jesus: “Tchatchepah, me penau tumenge: Jek tumendar, kai chal mantsa, kowa phukrella ap mande.” Ko dukas len. Un jon putchan lestar, jek pal o wawar: “Hom me kowa?” Koi penas job ap lende: “Kowa hi jek kol deesh-te-dujendar, kai tchiwell peskro kotar maro mantsa an jek tcharo. O Menshengro Tchawo hunte merella jaake, har hi lestar tchinlo an o Debleskro lab. Hawi bibacht well ap koleste, kai ap leste phukrella! Koleske wals feteder, te wals lo gar boldo.” Har jon chan, las o Jesus o maro, parkras pes pash o Debleste, phagas ko maro, das les peskre malende, un penas: “Lenn ko maro un chan les! Kau maro hi miro mass!” Palle las lo o khoro, parkras pes pash o Debleste, das len o khoro, un jon pijan halauter lestar. Un job penas ap lende: “Kai mool hi miro rat, hoi me ratau budenge. Jaake krau i drom, kai o Dewel un i menshe mala wenna. Tchatchepah, me penau tumenge: Me pijau buder gar i mool, bis te well ko diwes, kai hi o Dewel o rai pral halauter. Palle pijau newi mool pash leste an o bolepen.” Palle giwan le o Debleske i gili, un djan win pash o djeteskri berga. Un o Jesus penas ap lende: “Tumer halauter mukenn man. Hi tchinlo an o Debleskro lab: O Dewel penas: Me dau o bakrengro rajes. Un i bakre nashenn penge. Pal kowa krell o Dewel man i mulendar djido. Un te djan tumer an o them Galilea, palle djau glan tumende.” O Petro penas ap leste: “Ninna te nashenn halauter tutar krik, me mukau tut gar.” Penell o Jesus ap leste: “Tchatchepah, me penau tuke: Kai rati dell o bashno gar o duito kopo gole jaake rah, har tu gar triin kope penal, te prindjreh man gar.” Penell o Petro soreles: “Ninna te hunte meroms tuha, doms tut gar buchoste.” Ninna kol tsele wawar penan kowa. Un jon wan an i baar, koi kharas Getsemani. Un o Jesus penas ap peskre malende: “Beshenn tumen kate jaake rah, har rakrau o Debleha.” Un job las o Petres peha, ninna o Jakobes un o Johannes. Un i bari daar was ap leste, un job trissas. Un job penas ap lende: “Miro dji rowella un dukell, har te merap. Atchenn kate un sowenn gar!” Un job djas i kotar drom dureder, witsras pes ap i phub un mangas o Debles, te well ko pharo tsiro gar ap leste. Un o Jesus mangas o Debles: “Tata, halauter nai kreh tu. Muk, te wenn kol duka gar ap mande! Ninna te mangau tut kowa, ma kre, hoi me kamau! Kre jaake, har tu kameh!” Un job djas pale pash peskre malende un dikas, har sowan le, un penas ap o Petreste: “Simon, soweh tu? Nai rikreh tu gar tire jaka i tikno tsiro pre? Ma sowenn dren! Mangenn o Deblestar, te perenn gar miro dromestar tele! Tumen kokres hi kek soor, te atchenn pash mande, ninna te kamell kowa tumaro dji.” Un job djas pale koi, mangas o Debles un penas kol emlige laba. Palle djas lo pale pash lende un dikas, te sowenn le. Jon rikran nai lengre jaka gar pre. Un jon djinan gar, hoi te penenn le ap leste. Un job was o triinto kopo un penas ap lende: “Kamenn tumer dureder sowell un kate tchiddo atchell? Kanna hi doha! O tsiro hi kai, kai denn le o Menshengro Tchawes an i wasta i tchilatche menshendar. Stenn pre! Djas menge! Dikenn, ko phukepaskro wella.” Un har job jaake rakras, was o Judas, ko jek kol deesh-te-dujendar. Pash leste his bud wawar mursha. Len his chare un kashta an i wasta. Kolen bitchran i bare rashaja, un i biboldengre tchatchepangre un phureder. O Judas, ko phukepaskro, kras lentsa win: “Koles, kai tchumrau, kowa hi lo. Koles taprenn, anenn les krik un denn garda ap leste!” Un o Judas was pash leste, un penas: “Mo rai!” un tchumras les. Un kolla tapran les, un rikran les. Un jek kolendar, kai koi pashel tardo hi, las peskro charo, un das jek klisteske o kand tele. Kowa his i klisto, kai budrell o baro rashajeske. Un o Jesus penas ap lende: “Tumer wan i charentsa un i kashtentsa pash mande, har te woms i marepaskro. Hako diwes homs pash tumende an o Debleskro baro kheer un sikrom i menshende o Debleskro drom. Un tumer tapran man gar. Kau koowa well jaake, te well tchatcho, hoi o Debleskre rakepangre glan i rah tsiro an pengre lila tchinan.” Har peskre mala kowa shunan, mukan le les lauter un nashan penge. I terno mursh djas o Jesuseske palla. Koles his kokres i laintikro kotar trul peste. Un jon tapran pal leste. Koi mukas lo ko laintikro kotar an lengre wasta, un nashas nanges lendar. Un jon anan o Jesuses pash o baro rashajeste. Un i tsele bare rashaja un i biboldengre phureder un tchatchepangre wan khetne. Dur pal leste djas o Petro leske palla, un was glan o shukar kheer o baro rashajestar. Un job djas an o baro wudar dren un beshas pes pash i lurdende pash i jag un tatsras pes. Un i bare rashaja un i tsele pralstune bibolde rodan tchomone, hoi anenn le nai ap o Jesuseste, te nai marenn le les. Un jon hatsan tchi. Bud anan ap leste chochepen pre. Un har jek rakras jaake un o wawar jaake, rakran le gar dran jek mui. Palle stan mursha pre un anan chochepen ap leste pre un penan: “Mer shunam, har job penas: Me phagau kau Debleskro baro kheer tele, hoi i menshe pengre wastentsa kran. Un an triin diwessa krau i wawar Debleskro baro kheer, hoi kek menshe pengre wastentsa kran.” Ninna kowa, hoi kolla penan, rakran le gar dran jek mui. Un o baro rashai stas pre, djas mashkral lende, un putchas o Jesusestar: “Peneh tu tchi ap kowa, hoi jon ap tute pre anan?” Un o Jesus penas tchi. Pale putchas o baro rashai lestar: “Hal tu ko baro rai, kolestar o Dewel penas, te well job? Hal tu o tchawo o baro Deblestar?” “Me hom kowa,” penas o Jesus, “un ko diwes wella, kai dikenn tumer o Menshengro Tchawes, har hi lo beshdo ap i tchatchi rig o sorelo Deblestar, un har well lo an i wolke dran o bolepen.” Koi kras o baro rashai peskre koola paash, te sikrell lo peskri choli, un penas ap i wawar pralstunende: “Kek hunte penell menge budeder. Tumer shunan: Job krell pes har o Dewel. Hoi kamenn tumer leha te krell?” Un jon penan halauter: “Job hunte well maredo!” Koi wan mursha un tchungran leske an o mui, pandan leske tchomone trul leskre jaka, dan les un penan ap leste: “Pen menge, koon das tut?” Un i lurde dan les an o mui. O Petro his glan o kheer beshdo. Koi was i budepaskretsa o baro rashajestar. Un har dikas li o Petres, har tatsras pes lo pash i jag, dikas li ap leste, un penas: “Tu hals ninna o Jesuseha dran Nazaret khetne!” Un o Petro penas: “Na-a, kowa hi gar tchatcho! Me djinau gar un haiwau gar, hoi tu peneh!” Un job djas win pash o baro wudar glan ko kheer. Un o bashno das gole. Un koi budepaskretsa dikas les, un penas pale ap kolende, kai koi pashel tardo his: “Kawa hi jek kolendar!” Un job penas pale: “Na-a, me hom kek lendar!” Pal i tikno tsiro penan kolla, kai kote tardo hi, pale ap o Petreste: “Tchatchepah, tu hal ninna jek kolendar. Tu hal dran o them Galilea.” Koi tchingras lo, das pes sowel, un penas ap lende: “Me prindjrau ko murshes gar, kolestar rakrenna!” Un sik koi pre das o bashno o duito kopo gole. Un o Petreske wan o Jesuseskre laba an o shero, hoi job leske penas: “O bashno dell gar o duito kopo gole jaake rah, har tu gar triin kope penal, te prindjreh man gar.” Kowa djas an leskro dji, un job rowas. Sik taissarlake wan i bare rashaja un i biboldengre phureder un tchatchepangre khetne i tsele pralstune biboldentsa. Un jon rakran khetne, hoi te krenn le o Jesuseha. Un jon pandan les, anan les pash o Pilateste un dan les an leskre wasta. Un o Pilato putchas lestar: “Hal tu o baro rai pral i biboldende?” Penas job ap leste: “Awa, hi jaake, har tu penal.” Un kol bare rashaja anan bud doosh ap leste pre. Un o Pilato putchas lestar pale: “Hoske peneh tu tchi? Shun, har bud doosh anenn le ap tute pre!” O Jesus penas buder tchi, jaake te kras o Pilato bare jaka. Ap ko tsiro his jaake, te mukas o Pilato hako bersh ap kol diwessa, kai kharenna Passa, jekes dran o stilepen win. Koles nai rodan i bibolde win. Koi his jek, ko kharas Barabas. Kowa his stildo kolentsa, kai kran i baro tchingepen, kai wan i menshe diwjo. Koi pashel maran le jekes. Un i bibolde djan pash o Pilateste, un mangan lestar, te krell lo jaake, har job ap hako Passa krella. Un o Pilato putchas lendar: “Kamenn tumer, te mukap o rajes pral i biboldende win?” O Pilato djinas, te silwerenn i bare rashaja ap o Jesuseste. Un doleske dan le les an leskre wasta. Koi kran kol bare rashaja i menshen diwjo, te penenn le o Pilateske: “Mer kamah feteder, te mukess o Barabes win!” O Pilato putchas pale lendar: “Hoi kamenn tumer, te krap me koleha, koles tumer kharenna Baro rai pral i biboldende?” Un jon dan pale gole: “De les ap o trushel!” Koi putchas o Pilato lendar: “Hawo tchilatcho koowa kras job?” Koi dan le sorleder gole: “De les ap o trushel!” O Pilato kamas kowa te krell, hoi kol bud menshe lestar kaman un mukas o Barabes dran o stilepen win. Un o Jesuses mukas lo i tchupnijah dawa te dell, un das les an i lurdengre wasta, te denn le les ap o trushel. Kol lurde anan les an o baro kheer o themeskro rajestar, un dan i tsele lurden khetne gole. Un jon tchiwan leske i loli rajeskri plaashka trujel, pandan subjengre kashta khetne, un tchiwan len ap leskro shero, jaake har i baro rai hidjrell shereskro sonakai ap leskro shero. Un jon penan ap leste: “Mer sharah tut, tu baro rai pral i biboldende!” Un jon dan les i kashteha ap o shero, tchungran ap leste, un mukan pen glan leste ap i phub te perell, un kran jaake, har te mangans le i baro rajes an. Un har jon san pral leste, riwan le leske koi loli plaashka pale win, un riwan leske leskre koola pale an. Un jon anan les win, te denn le les ap o trushel. Ap o drom tapran le i murshes i sorjah, te hidjrell lo o Jesuseskro trushel. Leskro lab hi Simon, un job his dran ko foro Kirene. Leskre tchawe hi o Alexandro un o Rufo. O Simon budras win ap i kotar phub un his ap o drom pale. Un jon anan o Jesuses ap ko kotar them, hoi kharell an o biboldengro rakepen Golgata, ko kharella Muleskro Shero. Un jon dan les mool te pijell. An koi mool his i drab dren, ko kharell Myrrhe. Un job pijas gar. Un jon dan les ap o trushel. Un palle khelan le pral leskre koola, te dikenn le, hoi hakeno lella. His taissarlake enjenge, kai dan le les ap o trushel. Un pral leste ap i kasht his tchinlo, hoske job hunte meras. Koi pre his tchinlo: O baro rai pral i biboldende. Un kolla, kai kote pashel wan, sikran i gushteha ap leste, un praassan les, un penan: “Tu kamal o Debleskro baro kheer tele te phagell, un an triin diwessa pale pre te tchiwell. Kanna, kre tuke, hoi i wawarenge kral, un ab o trushelestar tele!” Ninna kol bare rashaja un kol biboldengre tchatchepangre san pral leste, un jon penan jek ap o wawareste: “Wawaren las job dran o merepen win. Pes kokres nai lell lo gar dran o merepen win. Te hi lo ko baro rai, koles o Dewel bitchras, ko baro rai pral o Israel, palle nai djals job o trushelestar tele, te dikas mer kowa un te nai patsas ap leste.” Un kolla dui, kai wan langs leste ap pengro trushel dino, praassan les ninna. His deesh-te-dujenge, koi was o diwes kalo har i rati an o tselo them. Un kowa atchas jaake bis pash trinenge. Un har trinenge his, das o Jesus bari gole: Eloi, Eloi, lema sabachtani? Kowa kharella: Miro Dewel, miro Dewel, hoske mukal man tu? Un kolendar, kai kote tardo his un kowa shunan, penan: “Shunenn, kawa dell ap o Elija gole.” Un jek nashas, las tchomone har i kotar than, kras les pherdo shutli mool, tchiwas les ap i kasht, un das les o Jesuseste te pijell, un penas: “Muk les, dikas, te well o Elija, un lell les tele!” Un o Jesus das bari gole, un meras. Un ko wudar an o Debleskro baro kheer, hoi his kerdo dran kutch pesso than, kowa djas paash an dui kotja fun pral bis tele. Ko pralstuno lurdo, kai glan o Jesuseste tardo his, dikas, har o Jesus meras. Un job penas: “Tchatchepah, kau mursh his o Debleskro tchawo!” His ninna djuwja i kotar krik tardo, kai dikan kowa lauter. Mashkral lende his i Maria dran o gab Magdala, i Salome un i Maria, kolakre tchawe o tikno Jakobo un o Joses hi. Kolla his leha, har job an o them Galilea his, un dan leske chapen un pipen. Un bud wawar djuwja his koi, kolla, kai leha khetne an o foro Jerusalem djan. Har i rati was glan o Debleskro diwes, was o Josef. Kowa his dran o foro Arimatia, un his jek kol pralstune biboldendar, kolen penepaske his. Un job dikas ninna ap o Debleste, te well ko tsiro, kai hakeno dikell, kai o Dewel o baro rai hi. O Josef las pes khetne, djas pash o Pilateste, un mangas lestar, te dell lo les o mulo Jesuses. O Pilato kras bare jaka, har job shunas, kai o Jesus jaake sik meras. Job das ko pralstuno lurdes gole un putchas lestar, har rah job mulo hi. Un har job kowa o pralstuno lurdestar shunas, penas lo o Josefeske, te nai lell lo o mulo Jesuses. O Josef ginas i plachta, las o Jesuses o trushelestar tele, tchiwas les an koi plachta, un paskras les an i mulengro kheer, hoi his dren dino an i baro bar. Kote glan tchiwas lo i baro bar. I Maria dran o gab Magdala un i Maria, koi dai o Josestar, dikan, kai o Jesus tchiddo was. Har o Debleskro diwes trujel his, djan i Maria dran Magdala un i Maria, koi dai o Jakobestar, un i Salome un ginan djet, hoi sungella mishto, te makenn le les dren. Sik taissarlake pal o Debleskro diwes djan jon pash o mulengro kheer, har o kham pre djas. Un jon rakran mashkral pende: “Koon lell menge ko bar krik, hoi glan o mulengro kheer tardo hi?” Kowa his i baro bar. Un har jon pash ko mulengro kheer wan, dikan le, kai ko bar krik lino was. Un jon djan an o mulengro kheer dren. Kote dikan le i terno murshes ap i tchatchi rig beshdo, koles his trul peste i lengsto bijalo ripen. Un jon trashan. Job penas ap lende: “Ma trashenn! Tumer rodenn o Jesuses dran Nazaret, kai was ap o trushel dino. Job stas i mulendar pre. Job hi gar kate. Dikenn kote, kai job tchiddo his. Kanna djan pash leskre malende! Penenn lenge un o Petreske, kai djal job glan tumende an o them Galilea! Kote dikenn tumer les, har job les tumenge penas.” Un jon djan dran ko mulengro kheer win, un nashan penge. Jon trissan i trashatar un penan kekeske tchomone, jaake baro his lengri daar. Har o Jesus i mulendar pre stas, sik taissarlake pal o Debleskro diwes, his i Maria dran Magdala koi ersti, kolatar mukas lo pes te dikell. Joi hi koja, kolatar job glan i tsiro efta bengen win tradas. Un joi djas pash kolende, kai djan o Jesuseha, un kolengro dji kanna dukas, un kai rowan pral leste. Un joi penas lenge, te dikas li les. Un har jon shunan, kai job djiwella, un kai dikas li les, patsan le kowa gar. Pal kowa mukas job pes dui wawar peskre malendar te dikell, kai his ap o drom glan o foro. Pash lende dikas lo wawartchandes win har jon les prindjran. Un kolla dui djan pale, un penan les kol wawar malenge. Kolen patsan le witar gar. Koi pre, har kol deesh-te-jek pash o chapen beshdo his, mukas lo pes lendar te dikell un tchingras ap lende, kai hi lengre djia har barra, un te patsan le gar kolenge, kai les dikan, har job i mulendar pre stas. Un job penas ap lende: “Djan pash i tsele menshende ap i phub un sikrenn hakeneste miro drom!” “Koon patsell ap mande un well taufedo, kowa djal gar nashedo. Koon gar ap mande patsella, kowa djal nashedo! Kolla, kai patsenn ap mande, krenn baro koowa an o Debleskri soor. An miro lab tradenn le bengen i menshendar win, un rakrenn an wawar rakepen. Jon te lenn sapa an pengre wasta, un te pijenn le i pipen, kai nai merenn le, palle wenn le gar nasselo. Ap i nasslende tchiwenn le i wasta pre. Un kolla wenn sasto.” Har o rai Jesus jaake lentsa rakras, was lo pral an o bolepen hadedo, un beshas pes ap o Debleskri tchatchi rig. Un jon djan, te penenn le i menshenge o latcho lab o Jesus Kristestar an hake gaba un forja. Un o rai Jesus his pash lende peskri sorjah, un kras baro koowa, kai nai krell kek mensho. Un jaake dikan i menshe, kai leskro lab tchatcho hi. Latcho Theofilo, bud menshe tchinan an i liil, hoi o Dewel mashkral mende kras. Jon tchinan pre, hoi kolla penan, kai kote pashel his un kowa lauter dikan. Un me ninna putchom i menshendar har kowa lauter his, te djinap kowa lauter mishto. Doleske kamau tuke kowa jaake pre te tchinell, har kowa tchatchepah his. Jaake haiweh tu, kai lauter tchatcho hi, hoi penan le tuke. Ap kau tsiro, kai o Herodes o baro rai pral o them Judea his, djiwas i rashai. Kowa his jek kol rashajendar, kai kharan pen pal o rashai Abia. Leskro lab his Zachari. Un leskri romni kharas Elisabet. Joi hi o Aroneskre menshendar O Zachari un i Elisabet his latcho an o Debleskre jaka. Un jon shunan ap o Debleste, un kran lauter, hoi an o Debleskro lab tchinlo his. Len his kek tchawe. Joi nai las kek. Un jon dui his phuro. Un ap ko tsiro, har chatchras job ko kasht, hoi shukar sungella, his bud menshe win tardo, un mangan o Debles an. Ap jek kopo his o Debleskro bolepaskro tardo ap i tchatchi rig pash o Debleskro sonakaskro bob, kai o Zachari o kasht chatchrell. Har o Zachari les dikas, las lo traash lestar. Koi penas o bolepaskro ap leste: “Ma traash, Zachari! O Dewel shunas tut, har tu mangal lestar, te well tumen i ternepen. Tiri romni Elisabet lella i mursh tchawes. Un koles dess tu ko lab Johanni. Un tiro dji stella i bachtjatar. Un bud menshe wenna bachteles pral ko ternepen. Un job wella bares glan o Debleskre jaka. Mool un wawar sorelo pipen pijell job gar. Un har job gomme gar boldo hi, hi lo pherdo Debleskro Ducho. Un job anell bud menshen an Israel pash o Debleste. Un job hi pherdo Debleskri soor jaake har o Elija, un job krell i drom pre o Debleske. Un job krella, te lenn i dada pale i dji pengre tchawenge. Un kolla, kai shunan gar ap o Debleste, kolen anell job pale ap o tchatcho drom. Un jaake krell lo, te hi i menshen djia, kai pre hi lengro Debleske.” O Zachari penas ap o bolepaskro: “Har nai djinau me, kai tiro tchatcho hi? Me hom i phuro mursh. Un miri romni hi ninna phuro.” O bolepaskro penas ap leste: “Me hom o Gabrijel, un me hom glan o Debleste tardo. O Dewel bitchras man pash tute, te penap tuke kowa. Ap o tchatcho tsiro well kowa jaake, har tuke penom. Tu patsal mire laba gar, un doleske lell o Dewel tiro rakepen jaake rah krik, bis te well ko diwes, kai kowa lauter wella.” Un i menshe dikan ap o wudar an o Debleskro baro kheer, un djinan gar, hoske o Zachari jaake rah an o Debleskro baro kheer atchella. Un har job kote win was, nai rakras lo buder gar. Job hadas peskro wast, te sikrell lo lende, te nai rakrell job buder gar. Koi pre dikan i menshe, kai o Dewel rakras leha an o Debleskro baro kheer. Un har kol diwessa trujel djan, kai job an o Debleskro baro kheer budras, djas lo khere. Un palle was leskri romni Elisabet an wawar koowa, un khatras pes pantch tchon glan i menshengre jaka. Un joi penas: “O Dewel dikas latches ap mande un kras, te well man i ternepen ap ko tsiro, har job kamas, un las miri ladj mandar krik.” Un o Gabrijel was pash late an o kheer un penas: “Latcho diwes, Maria! O Dewel hi tuha! Job dikas latches ap tute.” Joi tapras i daar, har job jaake rakras, un penas peske: “Hoi penell job koi?” Un o bolepaskro penas ap late: “Ma traash, Maria! O Dewel hi tuke latcho. Shun, tu weh an wawar koowa, un leh i tchawes. Koles dess tu o lab Jesus. Kowa well i baro rai. Job well kharedo Debleskro tchawo. Un o Dewel krell lestar i baro rai pral Israel, jaake har jek leskre phurendar, o David, o baro rai his. Un job atchell baro rai pral o Jakobeskre menshende hako tsiro. Un les hi penepaske pral lauter un hakeneste. Kowa atchell jaake hako tsireske.” Koi penas i Maria ap o bolepaskro: “Har djal kowa? Man hi kek mursh.” O bolepaskro penas ap late: “O Debleskro Ducho un leskri soor well pral tute. Doleske well o ternepen o Deblestar un well Debleskro tchawo kharedo. Shun, i Elisabet, kai tire menshendar hi, hi an wawar koowa an o shobto tchon. Joi hi phuri un latar well penlo, kai lell li nai kek tchawe. O Dewel nai krell halauter.” Koi penas i Maria: “Me kamau o Debleske koi te well. Lauter te well jaake, har tu penal.” Koi djas job peske. Pal i tikno tsiro djas i Maria jaake sik har djala an i foro an o pralstuno them Judea. Un joi djas an o Zachareskro kheer, un penas: “Latcho diwes, Elisabet!” Har i Elisabet kowa shunas, stas o ternepen an late. Un i Elisabet was pherdo Debleskro Ducho, un das bares gole: “Sharedi weh tu mashkral i tsele djuwjende, un sharedo well o ternepen an tute! Har djal kowa, te well koi dai miro rajestar pash mande? Har me tut shunom, stas o ternepen i bachtjatar an mande. Bachteli hal tu! Tu patsal, te well kowa jaake, hoi o Dewel tuke penas.” Un i Maria penas: “Me sharau mo Debles. Un miro dji dell gole i bachtjatar pral mo Debleste. Job hi ap miri rig. Me hom gar moldo, te dikas o Dewel jaake latches ap mande. Un kanna sharenn man i tsele menshe. Un lengre tchawe penenna mandar, kai o Dewel man bachteles kras. Baro koowa kras job ap mande. Les hi i tseli soor, un leskro lab hi bareder har hako wawar lab. Job kras peskro dji pre kol phurenge un kolengre tchawenge, lauterenge, kai shunenn ap leste, un darenn lestar. Un job hadas peskri soreli mussi, un tradas kolen krik, kai kran pen kokres bares. Job las i soor i bare rajendar krik, te well len buder tchi penepaske, un hadas i tiknen, te wenn le baro. Kolen, kai bok his, das job te chal. Un kol brawelen bitchras lo krik. Un jon nai lan tchi peha. Un job bistras gar peskro budepaskres, o Israel, un kras peskro dji leske pre, jaake har penas lo mare phurenge, o Abrahameske un leskre tchawenge, te well lo lenge latcho hako tsireske.” I Maria atchas triin tchon pash i Elisabet. Un palle djas li khere. Un ko tsiro was, kai las i Elisabet i ternepen. Un kowa his i tchawo. Lakre menshe un kolla, kai djiwan trul late, shunan kowa, un wan bachteles lah pral ko baro latchepen, hoi o Dewel kras ap late. Pal ochta diwessa wan le, te tchinenn le o ternepen ap o mass. Un jon kaman les ko lab Zachari te dell, jaake har leskro dad kharella. Leskri dai penas: “Na-a! Job hunte lell ko lab Johanni.” Penan le ap late: “Kek tire menshendar kharell jaake.” Un jon sikran i wastentsa ap leskro dad, te penell kowa, har ko ternepen hunte kharell. Un job kamas, te anenn le leske tchomone, kai nai tchinas job pre. Un job tchinas: “Job kharell Johanni.” Koi kran lauter bare jaka. Ap jek kopo nai rakras o Zachari pale, un sharas o Debles. Un i traash was ap lauterende, kai trul lende djiwan. Un i tsele menshe, hoi an o pralstuno them Judea djiwan, rakran pral kowa. Un lauterenge djas kowa an o dji, kai kowa shunan. Un jon penan: “Hoi well dran kau ternepen?” Un lauter patsan, kai o Debleskri soor ap o tchaweste tchiddo hi. Un leskro dad Zachari was pherdo Debleskro Ducho, un penas kolla laba, hoi o Dewel an leste tchiwas: “Sharas o baro Debles! Job hi o Israeleskro Dewel! Job was pash mende, un las men dran mari bibacht win. Job bitchras menge jek soreles, te lell job men dran o tchilatchepen win. Un kawa wella o Davideskre menshendar. Glan i rah tsiro penan i Debleskre rakepangre, te lell men o Dewel dran i wasta kolendar win, kai kamenn men te marell, awa, te lell lo men dran i wasta kolendar win, kai men gar kamenna. Les his i baro dji mare phurenge un bistras gar kowa, hoi job lentsa an o phuro tsiro win kras un peskro wast pre das. Glan maro dadeste, o Abrahameste, das job pes sowel, te lell lo men dran i tchilatche wasta win, te budrah nai leske, un trashah buder gar, jaake te djiwas mer leske i djudjo un latcho djijeha jaake rah, har djiwah. Un tu miro tchawo, tu weh ninna i Debleskro rakepaskro. Un tu djah glan o Debleste, un kreh leske i drom pre, te well lo nai pash i menshende. Leskre menshende sikreh tu, har nai well lengri doosh krik lino, jaake te djan le gar nashedo. Maro Debles hi i baro dji menge. Leskro kamlepen well pash mende. Kowa hi har o kham, hoi djal pre ap o bolepen, un well diklo kolendar, kai hi len traash o merepastar. Kai bari momeli anell men ap o drom, kai wella o Debleskri bacht ap mende.” O Johanni was baro, un haiwas hako diwes feteder, hoi o Dewel kamella. Un job djiwas an o mulo them jaake rah, bis te was ko diwes, kai job glan i menshende an Israel rakras. Ap ko tsiro mukas o baro rai Augusto an o foro Rom te penell: “Tchinenn i laba i tsele menshendar an mire themma pre!” Kowa his o ersto kopo, kai tchinan le i laba i tsele menshendar an i liil dren. Un kowa his ap ko tsiro, kai o Kwirinio o pralstuno his pral o them Syria. Un halauter djan an pengre forja un gaba, kai lengre phure boldo wan, te mukenn le pengre laba pre te tchinell. Har jon an kau foro wan, was i Mariake ko tsiro, te lell li o tchawes. Un lat was i tchawo. Un joi tchiwas pherne trul leste, un tchiwas les kote dren, kai o chapen i viechenge dren tchiddo wella. An i kertchima his lenge kek tchiben. Glan o foro Betlehem dan i bakrengre jak ap pengre bakre an koi rat. Ap jek kopo his glan lende o Debleskro bolepaskro tardo. Un o Debleskro railepen his trul lende. Un i bari daar was ap lende. Un o bolepaskro penas ap lende: “Ma darenn! I bari bacht well ap tumende, un ap i tsele menshende. Kau diwes was tumenge an o foro Betlehem kowa boldo, kai lell tumen dran o tchilatchepen win. Job hi ko baro rai, kolestar o Dewel penas, te well job. Un ap kowa dikenn tumer, koon o ternepen hi: Job hi pandlo an i pherne, un kote dren tchiddo, kai o chapen i viechenge dren tchiddo wella.” Ap jek kopo his pash ko bolepaskro bud wawar bolepangre. Un jon sharan o Debles, un penan: “Baro hi o Debleskro railepen an o bolepen! O Debleskri bacht well ap i phub. Job dikell latches ap i menshende.” Un palle djan i tsele Debleskre bolepangre pale an o bolepen. Un i bakrengre penan jek ap o wawareste: “Awenn, djas an o foro Betlehem, te dikas, hoi o Dewel menge penas!” Un i bakrengre nashan sik an o foro, un hatsan i Mariat un o Josefes. Un o ternepen his koi dren tchiddo, kai o chapen i viechenge dren tchiddo wella. Har jon kowa dikan, penan le lauterenge ko lab, hoi lenge o bolepaskro pral kau ternepen penas. Un lauter kran bare jaka, har jon shunan, hoi i bakrengre lenge penan. I Maria rikras kol tsele laba an peskro dji un mukas len an lakro shero trujel te djal. Un i bakrengre djan pale pash pengre bakre. Un jon sharan o Debles o tselo djijestar pral kowa, hoi jon shunan un dikan. Lauter kowa his jaake, har o bolepaskro lenge penas. Har ochta diwessa trujel his, un o ternepen ap o mass tchinlo was, dan le les o lab Jesus. Kau lab penas o bolepaskro i Mariake, har joi gomme gar an wawar koowa his. Star-deesh diwessa his i Maria pale-tchiddo, jaake har o Mose kowa an peskro liil tchinas. Pal kowa anan o Josef un i Maria kol ternepas an o Debleskro baro kheer an o foro Jerusalem, te denn le les an o Debleskro wast. An o Moseskre lila hi ninna tchinlo: O phureder tchawo, kai boldo wella, hi o Debleske. Un o Josef un i Maria anan dui parne tchirkle glan o Debleste, jaake har kowa an i Moseskre lila tchinlo hi, te well i djuwel pale erligo. Ap ko tsiro djiwas an o foro Jerusalem i mursh. Leskro lab his Simeon. Kowa patsas ap o Debleste, un djiwas jaake, har o Dewel kowa kamas. Un job dikas ap ko tsiro, kai lell o Dewel i bibacht i Israeleskre menshendar krik. O Simeon his pherdo Debleskro Ducho. Un o Debleskro Ducho penas leske, te merell job gar, bis te dikas lo ko baro rajes, kolestar o Dewel penas, te well job. Un ap ko diwes, kai anan o Josef un i Maria pengro tchawes, o Jesuses, an o Debleskro baro kheer, te denn le les an o Debleskro wast, har kowa pal o biboldengro tchatchepen jaake his, koi anas o Debleskro Ducho o Simeones ninna an o Debleskro baro kheer. Un o Simeon las o tchawes ap i mussi, sharas o Debles, un penas: “Miro Dewel, miro rai, kanna nai merau me an o latchepen, jaake har tu penal. Me dikom koles, kai tu bitchral, te lell lo i menshen dran o tchilatchepen win. Un tu bitchral les i tsele menshenge ap i phub. Job hi har i momeli, te sikrell lo kolen tiro drom, kai prindjrenn tut gar. Koleske sharenn jon i menshen an Israel.” Un o Jesuseskro dad un leskri dai kran bare jaka pral kowa, hoi o Simeon pral pengro tchaweste Jesus penas. Un o Simeon rakras o Debleskri bacht pral lende win un penas ap i Mariate: “Pral kau tchaweste choirenn pen bud menshe an o them Israel. Ap leste sikrell pes, koon djal ap o Debleskro drom, un koon perell o Debleskro dromestar tele. Jaake well diklo, hoi bud menshenge an o shero trujel djala. Un tire duka, Maria, pral tiro tchaweste wenn jaake, har te dell jek i charo an tiro dji.” An o foro Jerusalem djiwas i phuri Debleskri rakepaskretsa. Joi kharas Hanna. Lakro dad his o Penuel. Job hi kol menshendar, kai wenna pal o Asser. Efta bersha his i Hanna romedino. Palle meras lakro rom. Un kanna his li ochta-deesh-te-star bersha phuro. Un joi his o tselo diwes un i tseli rati an o Debleskro baro kheer, te mangell li o Debles an. Un bud kope chas un pijas li tchi o Debleske. Ap ko tsiro har i Maria un o Josef pengro tchaweha an o Debleskro baro kheer his, was li ninna kote pash lende. Un joi sharas o Debles o tselo djijeha pral ko tchaweste, un rakras kolestar ap lauterende, kai dikan ap ko tsiro, kai lell o Dewel i menshen an o foro Jerusalem dran o tchilatchepen win. Un har i Maria un o Josef lauter jaake kran, har an o Debleskro lab tchinlo his, djan le pale an pengro foro Nazaret, hoi an o them Galilea hi. Ko ternepen was baro un sorelo, un pherdo goswepen. Un hakeno dikas, kai o Dewel pash leste hi. Har kol bare diwessa trujel his, un jon pale khere djan, atchas ko tchawo Jesus an o foro Jerusalem. Un leskro dad un leskri dai djinan kowa gar. Jon patsan, kai job mashkral kol wawar menshende hi. Doleske rodan jon les jek diwes mashkral pengre menshende, un mashkral kol wawarende, kai his lentsa khetne ap o drom. Un jon hatsan les gar. Koi djan jon pale an o foro Jerusalem, un rodan les kote. Pal triin diwessa hatsan le les an o Debleskro baro kheer. Un job his beshdo mashkral i sikepangre. Un job shunas, hoi jon rakran, un job putchas bud lendar. Lauter, hoi shunan, hoi job lenge penas, kran bare jaka, jaake gosewo his kau tchawo. Un har leskro dad un leskri dai les kote dikan, atchas lenge o rakepen krik. Un leskri dai penas ap leste: “Tchawa, hoske kreh tu mentsa sawo koowa? Me un tiro dad, har rodam tut, hams i darjatar mulo.” Koi penas lo ap lende: “Hoske rodan tumer man? Djinenn tumer gar, te krap me kowa, hoi miro dad mandar kamella?” Jon haiwan gar, hoi job lenge kamas te penell. Palle djas lo lentsa pale an o foro Nazaret, un kras lauter, hoi jon penan leske. Leskri dai rikras kol tsele laba, hoi o Jesus penas, an peskro dji. Job was gosweder un phureder. Un o Dewel un i menshe dikan latches ap leste. His ap ko tsiro, kai o Tiberio an o foro Rom deesh-te-pantch bersha baro rai his. Un o Pontio Pilato his o rai pral o them Judea. Un o Herodes his o rai pral o them Galilea. Un peskro phraal Filipo his o rai pral i themma Iturea un Trakonitis. Un o Lisanio his o rai pral o them Abilene. Un o Hannas un o Kajafas his bare rashaja. Ap ko tsiro rakras o Dewel an o mulo them ap o Johanneste. Koleskro dad his o Zachari. Un o Johanni djas an o them pash o pani Jordan trujel, un penas i menshenge: “Mukenn tumaro tchilatcho drom! Un djan ap o Debleskro drom! Un mukenn tumen te taufrell! Un o Dewel lell tumari doosh tumendar krik.” Jaake tchinas o Debleskro rakepaskro, o Jesaja: Jek dell gole an o mulo them: Krenn maro Debleske o drom, te nai well lo pash i menshende! Lenn halauter krik, hoi o Debleske an o drom tchiddo hi! Krenn, te well haki berga tikneder! Un hadenn ko them, hoi mank i berge tchiddo hi! O bango drom te well buder gar bango! Un o djungelo drom te well mishto kerdo. Palle dikell hakeno, har o Dewel i menshen dran o tchilatchepen win lella. Bud menshe djan pash o Johanneste, te mukan le pen lestar te taufrell. Job penas lenge: “Tumer han sapa! Tumer nai nashenn gar glan o Debleskri choli krik, hoi wella pral i menshende. Sikrenn i menshende, te djan tumer ap o Debleskro drom, un buder gar ap o tchilatcho drom! Ma penenn, kai o Abraham tumaro dad hi! Kowa anell tumen gar dureder. Me penau tumenge: O Dewel nai krell dran kal barra o Abrahameskre tchawen. Tumer han har ruka, kai o tower pashel tchiddo hi, te wenn le tele dino. Hako ruk, kai well kek latcho koowa baro pre, well tele dino, un an i jag witsedo.” Un i menshe putchan o Johannestar: “Hoi te kras mer?” “Te hi jekes dui gada,” penas lo, “mu dell lo jek gad koleste, kones kek hi. Un kones chapen hi, kowa dell koleste i paash, kones tchi hi.” Koi wan ninna bibolde pash leste, te mukenn le pen lestar te taufrell. Kolla his mursha, kai lenn kol themeskre lowe i Remarjenge dren. Jon putchan lestar: “Sikepaskro, hoi te kras mer?” Penas o Johanni ap lende: “Ma lenn gar budeder lowe dren, har win kerdo hi!” Ninna i lurde putchan lestar: “Har hi mentsa? Hoi te kras mer?” Lenge penas lo: “Ma krenn kekeske tchilatcho koowa, un lenn kekestar lowe i sorjah! Kol lowe, hoi plaissrenn i pralstune tumenge, kol lowe mukenn tumenge doha te well!” I menshe dikan, kai o Dewel o Johannes bitchras, un jon putchan pendar: “Hi job ko baro rai, kolestar o Dewel glan i rah tsiro penas, te well job?” Koi penas o Johanni ap lauterende: “Me tchiwau tumen an o pani. Jek wella, kowa hi sorleder har me. Me hom gar moldo, te krap leskre kircha pre. Job tchiwell o Debleskro Ducho ap tumende, un krell tumen djudjo, har i jag o saster djudjo krella. Job hi har i hacho, kai rikrell i witsepaskri an peskro wast, te witsrell lo o djob pral, jaake te perell o phuss tele ap i phub. Peskro djob anell lo an peskro djobeskro kheer dren. Un o phuss chatchrell lo an i jag, hoi chatchella hako tsiro.” Kol labentsa, ninna bud wawar labentsa rakras o Johanni i menshenge an o dji, un sikras lende o Debleskro drom. Un o Herodes, ko baro rai pral o them Galilea, las peskro phraleskri romjat, i Herodia, un kras wawar tchilatcho koowa. Un o Johanni penas leske: “Kowa hi tchilatcho, hoi tu kral.” Har o Herodes kowa shunas, tchiwas lo o Johannes an o stilepen, un anas jaake wawar doosh ap peste. Ap ko tsiro, kai taufras o Johanni kol tsele menshen, was ninna o Jesus pash leste, un mukas pes lestar te taufrell. Un har o Jesus o Debles an-mangas, djas o bolepen pre. Un o Debleskro Ducho was har i parno tchirklo ap leste tele. Un i rakepen dran o bolepen penas: “Tu hal miro tchawo, koles me kamau. Pral tute hom bachtelo.” O Jesus nai his jaake trijanda bersha phuro, har job i menshenge o Debleskro lab penas. I menshe patsan, kai o Josef leskro dad hi. O Josefeskro dad his o Eli. Koleskre phure his jek pal o wawar: o Matat, o Levi, o Melki, o Jannai, o Josef, o Matatias, o Amos, o Nahum, o Hesli, o Naggai, o Mahat, o Matatias, o Shimi, o Josech, o Joda, o Johanan, o Resa, o Serubbabel, o Shealtijel, o Neri, o Melki, o Addi, o Kosam, o Elmadam, o Er, o Josua, o Elijeser, o Jorim, o Matat, o Levi, o Simeon, o Juda, o Josef, o Jonam, o Eljakim, o Melea, o Menna, o Mattata, o Natan, o David, o Isai, o Obed, o Boas, o Salmon, o Nason, o Amminadab, o Admin, o Arni, o Esrom, o Perez, o Juda, o Jakob, o Isaak, o Abraham, o Terach, o Nahor, o Serug, o Regu, o Peleg, o Eber, o Shelach, o Kainan, o Arpachsad, o Sem, o Noah, o Lamech, o Metuselach, o Henoch, o Jered, o Mahalalel, o Kenan, o Enosh, o Set, o Adam. Kowa was o Deblestar. Un o Jesus his pherdo Debleskro Ducho. Un job mukas o them pash o pani Jordan. Un o Debleskro Ducho anas les an o mulo them. Kote atchas lo star-deesh diwessa. Un o beng was pash leste, te anell lo les o Debleskro dromestar tele. An kol diwessa chas o Jesus tchi. Un har kol diwessa trujel his, his les bok. Un o beng penas ap leste: “Te hal tu o Debleskro tchawo, pen ap ko bar, te well lestar i kotar maro!” Koi penas o Jesus: “An o Debleskro lab hi tchinlo: O maro kokres rikrell i menshes gar djido.” Palle anas les o beng ap i berga, un sikras leste ap jek kopo i tsele themma ap i phub. Un o beng penas leske: “Kol tsele themma un lengro brawlepen kamau me tute te dell. Kawa lauter hi miro, un me dau kowa koneste me kamau. Tu te mangeh man an, palle dau me lauter tute.” Koi penas o Jesus: “An o Debleskro lab hi tchinlo: Tu mangess o Debles an, – job hi tiro rai, – un wess leske kokres koi!” Pal kowa anas les o beng an o foro Jerusalem, un tchiwas les ap o Debleskro baro kheer pral pre, un penas ap leste: “Te hal tu o Debleskro tchawo, muk tut tele te perell! An o Debleskro lab hi tchinlo: O Dewel penas ap pengre bolepangre, te denn le jak ap tute. Un jon hidjrenn tut pengre wastentsa, te dukress tire pire gar ap i barra!” Koi penas o Jesus ap o bengeste: “O Debleskro lab penella: Rike o Debles gar dineleske, te sikrell lo tut, har sorelo job hi!” Har o beng dikas, kai o Jesus gar kras, hoi job kamas, mukas job lestar i tsiro tele. Un o Jesus djas pale an o them Galilea. Un o Debleskri soor his an leste. Un an i tsele gaba un forja, kai kote his, shunan le lestar. Un job djas an i biboldengre kangria un sikras i menshende o Debleskro drom. Un hakeno sharas les. Un job was an o foro Nazaret, kai job baro was. Ap o Debleskro diwes djas lo an i biboldengri kangri, har job kowa hako Debleskro diwes kras. Un job stas pre, te drawerell lo an o Debleskro lab. Koi dan le les ko liil, hoi o Debleskro rakepaskro, o Jesaja, tchinas. Un job kras kau liil pre, un kote hatsas lo kol laba: O Debleskro Ducho hi ap mande. Job rodas man win, te penap i tchorwelenge o Debleskro latcho lab. Un job bitchras man, te penap kolenge, hoi stilde hi, te wenn le dran lengro stilepen win, un kolenge, kai korelo hi, te dikenn le pale, un kolenge, kai pale-tchiddo hi, te wenn le pale erligo, un te penap i menshenge: Kawa hi ko bersh, kai o Dewel i menshen bachteles krella. Un o Jesus kras kau liil pandlo, un das les pale, un beshas pes. Un i tsele menshe an i biboldengri kangri dikan ap leste. Un job penas ap lende: “Kau diwes nai dikenn tumer, te hi kau lab o tchatchepen.” Lauter rakran lestar mishto, un leskro rakepen his lenge pherdo latchepen. Un jon kran bare jaka. Un jon penan: “Hi kawa gar o Josefeskro tchawo?” O Jesus penas: “Tchatchepah, tumer penenna: Dramaskro, kre tut kokres sasto! Tu kral sau baro koowa an o foro Kapernaum. Kre kowa kate ninna! Kawa penau me tumenge: Kek Debleskro rakepaskro well kote sharedo, kai job khere hi. Tchatchepah, me penau tumenge: Ap ko tsiro, kai o Debleskro rakepaskro Elija djiwas, djiwan bud djuwja, kolengre mursha mulo hi, an o them Israel. Ap ko tsiro das triin-te-paash bersha kek brishin. Un i bari bok was an o tselo them. Pash kol djuwjende was o Elija gar bitchedo. Job was bitchedo pash jek djuwjate an o foro Sarepta, an o them Sidon, kolakro rom mulo hi. Dikenn ninna ap ko tsiro, kai o Debleskro rakepaskro, o Elisa, djiwas. An ko tsiro his bud menshen an o them Israel i djungelo nasslepen ap pengro mass. Kekes lendar kras o Elisa sasto. Kokres o Naaman dran o them Syria kras job sasto.” Un lauter kolla, kai an i biboldengri kangri his, wan chojedo ap o Jesuseste, har jon kowa lestar shunan. Jon stan pre, un tradan les dran o foro win, anan les pral ap i berga, kai lengro foro pre tardo hi, te witsrenn le les tele. Job rissras pes trujel un djas mashkral lende pale, un djas peske. Un job djas an o foro Kapernaum an o them Galilea. Un hako Debleskro diwes penas lo kote i menshenge o Debleskro lab. Un job rakras jaake bari sorjah, te kran le bare jaka pral kowa, hoi job lenge penas. Koi his i mursh an i biboldengri kangri, kai his i beng an leste. Un kowa das bari gole: “Ah! Hoi kameh tu mendar, Jesus dran Nazaret? Wal tu, te maress men? Me djinau, koon tu hal: Tu hal o Debleskro mursh, koles o Dewel bitchras.” Un o Jesus das les trad, un penas soreles ap leste: “Ma rake un dja dran leste win!” Un ko beng, kai an ko mursheste hi, witsras ko murshes mashkral i menshende ap i phub, djas dran leste win, un dukras les gar. Un halauter kran bare jaka. Un jon rakran jek o wawareha, un penan: “Hawe sorele laba! Job rakrell sorele labentsa ap i bengende, un jon djan dran i menshende win.” Un an hake gaba un forja, kai kote his, shunan le lestar. Un har job dran i biboldengri kangri was, djas lo an o Simoneskro kheer. Un i dai o Simoneskri romjatar his ap o tchiben tchiddo, un lakro shero his tato. Un jon mangan lestar, te krell lo lat sasto. Un job djas pash late, un penas ap ko nasslepen: “Dja tuke!” Un ko nasslepen djas latar. Un joi stas sik pre, un anas lenge i chapen. Un o kham djas tele. Un bud menshe anan i nasselen pash leste. Kolen his bud nasslepen. Un o Jesus tchiwas peskre wasta ap hakeneste lendar, un kras len sasto. Un dran bud menshende, kai his benga an lende, djan i benga win. Un har jon win wan, dan le gole: “Tu hal o Debleskro tchawo.” Un o Jesus das len trad, un mukas len gar te rakrell. I benga djinan, kai job ko baro rai hi, kolestar o Dewel penas, te well job. Un o wawar diwes taissarlake, djas o Jesus dran o kheer win, un djas kote, kai job kokres hi. Un bud menshe rodan les, un djan pash leste. Un jon kaman les te rikrell, te djal lo gar peske lendar. Un har jon hatsan les, penas lo ap lende: “Me hunte djap ninna an i wawar forja, te penap i menshenge o Debleskro lab, te hi o tsiro kanna kai, kai o Dewel kamell len dran o tchilatchepen te lell, un kamell lengro rai te well. Un me wom bitchedo, te penap kowa.” Un o Jesus djas an o them Judea un rakras kote an i biboldengre kangria. His i diwes, kai o Jesus pash o baro pani Genezaret tardo his. Un bud menshe kaman te shunell o Debleskro lab. Un job dikas dui bere pash o pani tchiddo. I matchepangre djan dran lende win, te thowenn le pengre matchengre gone. Koi djas lo ap ko bero, hoi o Simoneske hi, un mangas les, te ulerell lo i tikno kotar ap o pani win. Un job beshas pes an ko bero, un penas i menshenge o Debleskro lab. Un pal kowa penas lo ap o Simoneste: “An ko bero dureder ap o pani, un witsrenn tumare matchengre gone win, te taprenn tumer i matche!” Penas o Simon: “Sikepaskro, mer budram i tseli rat, un tapram tchi. Tu te peneh les mange, palle witsrau i matchengre gone pale win.” Un har jon kowa kran, tapran jon jaake bud matche, te kaman i matchengre gone paash te djal. Un jon dan i wawar matchepangren gole, te tserdenn jon lentsa khetne i matchengre gone dran o pani win. Un jon wan, un khetne kran le kol dui bere jaake pherdo matche, te djan i bere paash tele. Har o Simon Petro kowa dikas, peras lo glan o Jesuseste tele ap i phub, un penas: “Dja tuke mandar, miro rai! Me hom i mursh, ap kaleste doosh hi.” Har job dikas, te tapran le jaake bud matche, was i bari traash pral leste, un ap kolende, kai pash leste his, ninna ap o Jakobo un ap o Johanni, kolengro dad hi o Zebedeo. Kol dui budran o Simoneha khetne. Un o Jesus penas ap o Simoneste: “Ma traash! Me krau tutar jekes, kai anell menshen pash mande.” Un jon anan kol bere ap o them, un mukan lauter tchiddo, un djan leha. An jek foro his i mursh, koles his i djungelo nasslepen, kai leskro mass ap leste tele merella. Job dikas o Jesuses, un witsras pes glan leste tele ap i phub, un mangas lestar: “Rai, te kameh tu, nai kreh tu man sasto.” Un o Jesus tchiwas peskro wast ap leste, un penas: “Me kamau, te wess sasto.” Un ap jek kopo djas o nasslepen lestar. Un o Jesus penas leske: “De jak, te peness kekeske, hoi me tuke krom! Dja pash o rashajeste un sike leste, kai tiro nasslepen tutar djas. Un an kowa glan o Debleste, hoi o Mose penas, te djinenn i menshe, kai tu sasto wal!” Un bud un budeder menshe shunan o Jesusestar. Un bud wan khetne, te shunenn le les, un te wenn le lestar sasto kerdo. O Jesus tserdas pes lendar pale, un djas an o mulo them, un rakras kote o Debleha. His i diwes, kai job i menshenge o Debleskro lab penas. Un bud Farisarja un biboldengre tchatchepangre his mashkral lende beshdo. Jon wan dran i themma Galilea un Judea, un dran o foro Jerusalem. Un o Jesus kras i menshen sasto an o Debleskri soor. Koi wan mursha un anan i murshes ap o tchiben. Kowa nashte nashas gar. Jon kaman les an o kheer te anell, kai o Jesus hi, un glan leste te tchiwell. An kau kheer his jaake bud menshe, te nashte anan le kol nasseles gar dren. Koi djan jon ap o kheer pral pre, lan barra win, un mukan ko tchiben mashkral i menshende glan o Jesuseste tele. Un o Jesus dikas lengro patsepen, un penas ap ko mursheste, kai nasselo hi: “Tchawa, me lau tiri doosh tutar.” Un i biboldengre tchatchepangre un i Farisarja penan jek ap o wawareste: “Koon hi kau mursh, kai krell pes har o Dewel? O Dewel kokres nai lell i doosh i menshendar.” Un o Jesus haiwas, hoi jon mashkral pende jaake penan. Un job penas ap lende: “Hoske djal kowa an tumaro shero trujel? Hi kowa phareder, te penap: Me lau tiri doosh tutar krik, har te penap ap leste: Ste pre, le tiro tchiben un dja trujel? Kanna sikrau tumen, te hi o Menshengro Tchawes koi soor ap i phub, te nai lell lo i doosh i menshendar krik.” Palle penas o Jesus ap ko mursheste, kai nai nashell gar: “Ste pre, le tiro tchiben un dja khere!” Un kowa stas sik glan lauterende pre, las peskro tchiben, un djas khere un sharas o Debles. Un kolla, kai dikan kowa, kran bare jaka, un sharan o Debles. Un i bari traash was ap lende, un jon penan: “Mer dikam kau diwes i baro koowa.” Koi pal djas o Jesus dran ko foro win. Un job dikas i murshes pash ko kheer beshdo, kai job i biboldendar lowe i Remarjengre rajenge dren las. Leskro lab hi Levi. Un o Jesus djas pash leste un penas: “Am, dja mantsa!” Un job stas pre, un mukas lauter tchiddo, un djas leha. Un o Levi kras o Jesuseske an peskro kheer i baro chapen. Un bud kolendar, kai lan i biboldendar lowe i Remarjengre rajenge dren, chan lentsa khetne. Un ninna wawar menshe his koi. Un i Farisarja un i biboldengre tchatchepangre his chojemen ap o Jesuseste. Un jon penan ap leskre malende: “Hoske chan tumer kolentsa, kai lenna lowe i Remarjenge dren, un kol wawarentsa, kai ninna tchilatcho koowa kran un doleske pale-tchiddo hi?” Koi penas o Jesus: “Kolla, kai sasto hi, djan gar pash o dramaskro. Kolla, kai nasselo hi, djan pash leste. Me wom gar, te dap ap kolende gole, kai ap o tchatcho drom hi. Na-a! Me wom, te dap kolen gole, kai djan ap o tchilatcho drom, te mukenn le pengro tchilatcho drom, un djan ap o Debleskro drom.” Jon penan ap o Jesuseste: “O Johanneskre mala chan un pijenn bud kope tchi, te mangenn le o Debles. Un ninna kolla, kai shunenn ap i Farisarja, krenn kowa jaake. Hoske chan un pijenn tire mala?” Penas o Jesus ap lende: “Jaake rah har o bijabeskro ap i bijab hi, denn tumer chapen kolende, kai ap i bijab hi. Tumer mukenn len gar te bokell. I tsiro wella, kai o bijabeskro lendar krik lino wella. Ap ko tsiro chan un pijenn le tchi.” Un job penas lenge laba, kai i khatedo tchatchepen dren hi, un penas: “Kek tchinell i kotar dran i newo ripen win, un siwell les ap i phuro ripen. Kowa krell o newo un o phuro ripen paash. Un kek tchorell i newi mool an phure moljakre gone. I newi mool krell i phure moljakre gone paash. Un i mool nashella win. Un i gone hi ninna paash. I newi mool well tchoredo an i newe moljakre gone. Un kek, kai phuri mool pijas, kamell i newi mool te pijell. Job penella: Koi phuri mool hi latcheder.” Ap o Debleskro diwes djas o Jesus ap i kotar them, kai o djob bares was. Un leskre mala lan ko djob an i wasta, un kran ko djob pre, te chan le. Kote his ninna Farisarja, kai penan ap lende: “Hoske krenn tumer ap o Debleskro diwes kowa, hoi hi gar pal o biboldengro tchatchepen?” Penas o Jesus: “Draweran tumer gar an o Debleskro lab, hoi kras o David un leskre mala, har jon bokan? Job djas an o Debleskro kheer un las kol mare, kai kote tchiddo hi, un chas len peskre malentsa? Pal i biboldengro tchatchepen his i mare i rashajenge kokres koi.” Un o Jesus penas: “Me, o Menshengro Tchawo, hom ninna o rai pral o Debleskro diwes.” Un ap i wawar Debleskro diwes djas o Jesus an i biboldengri kangri, te penell lo kote i menshenge o Debleskro lab. Un job dikas kote i murshes, koleskro tchatcho wast his bango. I biboldengre tchatchepangre un i Farisarja dikan ap o Jesuseste, un putchan pendar: “Krell lo kau murshes ap o Debleskro diwes sasto?” Jon kaman tchomone ap leste pre te anell, te anenn le les nai glan i tchatchepangre. O Jesus haiwas, hoi an lengro shero trujel djas. Un job penas ap ko mursheste, koles i bango wast hi: “Ste pre un am kai!” Un job stas pre, un djas pash leste. Penas o Jesus ap lende: “Me putchau tumendar: Nai krah mer latcho koowa ap o Debleskro diwes pal maro tchatchepen? Nai krah mer i menshen sasto ap o Debleskro diwes? Nai mukah mer len te merell?” Un job dikas ap kolende, kai trul leste tardo his, un penas ap kau mursheste: “Sike tiro wast!” Un job sikras peskro wast, un ko wast was sasto. Koi wan jon chojedo ap o Jesuseste, un rakran khetne, hoi jon o Jesuseha nai krans. His i diwes, kai djas o Jesus ap i berga, te rakrell lo o Debleha. Un job atchas i tseli rat un rakras leha. Har diwes was, das lo peskre malende gole, un rodas deesh-te-dujen lendar win, te wenn le leskre bitchepangre. Un kolla his: O Simon, – koleste das job ninna o lab Petro, un leskro phraal Andreas, o Jakobo, un o Johanni, o Filipo, o Bartolomeo, o Mateo, o Thomas, o Jakobo, koleskro dad hi o Alfeo, un o Simon, kai hi kol menshendar, kai kharenna Zelotarja un o Judas Iskariot, ko phukepaskro. Pal kowa djas o Jesus lentsa i berga tele. Un jon wan ap i buchlo kotar them. Koi his bud kolendar khetne, kai leske palla djan, un ap leste shunan. Ninna bud wawar menshe his kote. Un kolla wan dran o tselo them Judea un dran o foro Jerusalem, ninna dran o them, kai i forja Tirus un Sidon tchiddo hi. Kolla wan lauter, te shunenn le o Jesuses te rakrell, un kaman sasto te well. Ninna lauter kolla wan sasto, kai his i beng an lende. I tsele menshe kaman les an te taprell. I bari soor was dran leste, un kras lauteren sasto. Un o Jesus dikas ap peskre malende un penas: Bachtele han tumer tchorwele! Tumer djiwenna o Debleha khetne an o bolepen un lenn leskro brawlepen. Bachtele han tumer, kai kanna bokenna. Tumer wenna tchalo. Bachtele han tumer, kai kanna rowenna. Tumer san pale. Bachtele han tumer, te wenn i menshe chojedo ap tumende, un tchiwenn tumen pale, un praassenn tumen, un rakrenn tchilatches pral tumende, un kowa lauter krenn le doleske, te patsenn tumer ap o Menshengro Tchaweste! Awenn bachteles ap ko diwes, un khelenn i bachtjatar! O Dewel dell tumen i baro brawlepen an o bolepen. Kowa, hoi i menshe kanna tumentsa krenna, kowa kran ninna lengre phure ap o Debleskre rakepangre an o phuro tsiro. Bibacht well ap tumende, kai kanna brawelo han. Tumer lenna tchi buder. Bibacht well ap tumende, kai kanna tchalo han. Tumer bokenna. Bibacht well ap tumende, kai kanna sana. Tumer rowenna, un denn gole. Bibacht well ap tumende, te rakrenn i tsele menshe tumendar latches. Kolengre phure rakran ninna latches pral i chochene rakepangre, kai penan, te wan le o Deblestar, un wan gar lestar. Tumer, kai man shunenna, tumenge penaua: Awenn latches kolenge, kai hi tchilatcho ap tumende! Krenn kolenge latchepen, kai hi chojedo ap tumende! Penenn kolenge latche laba, kai tumen koshenna! Mangenn o Debles kolenge, kai dukrenn tumen! Kowa, kai das tut ap jek tcham, koleske rike i wawar tcham ninna koi, te dell lo tut! Te lell jek tutar tiri plaashka, de les ninna tiro gad! De hakenes, kai tutar mangella! Un te lell jek tutar tchomone, hoi tiro hi, ma mang les pale! Lauter, hoi tumer kamenna, te krenn i menshe tumenge, kowa krenn tumer lenge ninna! Te wenn tumer latches kolenge, kai hi latches ap tumende, patsenn tumer, kai sharell tumen o Dewel? Na-a! Ninna i tchilatche hi latches ap pengre malende. Te krenna tumer kolenge latchepen, kai tumenge latchepen kran, patsenn tumer, kai sharell tumen o Dewel? Na-a! Ninna i tchilatche krenn kolenge latchepen, kai lenge latchepen kran. Tumer te patsenn tumare lowe win ap kolende, kai denn tumen kol lowe pale, patsenn tumer, kai sharell tumen o Dewel? Na-a, ninna i tchilatche patsenn pengre lowe kolenge win, kai denn len kol lowe pale. Me penau tumenge: Awenn latches kolenge, kai hi tchilatcho ap tumende! Krenn kolenge latchepen! Patsenn tumare lowe win ap kolende, kai tumer gar djinenna, te lenn tumer lendar tchomone pale! Te krenna tumer kowa lauter, palle dell o Dewel tumen peskro brawlepen an o bolepen, un tumer wenn o baro Debleskre tchawe. O Dewel hi ninna latches ap kol menshende, kai tchilatche hi, un kai parkrenn pen gar pash leste. Tumen hunte well hakeneske i baro dji, jaake har o Debles hakeneske i baro dji hi. Ma sikrenn ap o wawareskri doosh! Un o Dewel dikell gar ap tumari doosh. Ma penenn: Kowa hunte lell i phagi! Un o Dewel dell tumen kek phagi. Bistrenn ko tchilatchepen, hoi i wawar menshe ap tumende kran. Un o Dewel bistrell ko tchilatchepen, hoi tumer kran. Denn i menshen latcho koowa! Un o Dewel dell tumen latcho koowa! Awa, job dell tumen jaake bud, te hi tumen budeder har doha. Job dell tumen jaake bud, te nai lenn kowa gar lauter. Doleske penau tumenge: Tumer te denn bud, palle dell o Dewel tumen bud. Tumer te denn gar bud, palle dell o Dewel tumen gar bud. Un o Jesus penas lenge laba, kai i khatedo tchatchepen dren hi, un penas: Te lell jek korelo i wawar koreles ap o wast, palle perenn jon hake dui. Jek, kai djal an o sikepaskro kheer, djinell gar budeder har o sikepaskro. Job te djinell bud, palle hi lo jaake gosewo har peskro sikepaskro. Hoske kameh tu i tikno kasht dran tiro phraleskro jak win tserdell, un dikeh gar o baro kasht an tiro jak? Tu peneh ap leste: Miro phraal, am kai! Me kamau ko tikno kasht dran tiro jak win tserdell. Un tu dikeh gar o baro kasht an tiro jak. Tu chocheno! Tu kreh, har te wals tu latcheder har job. Le ko baro kasht dran tiro jak win, palle nai leh tu ko tikno kasht dran tiro phraleskro jak win! Kek latcho phabjengro ruk hidjrella djungele phabja. Un kek nasselo ruk hidjrella latcho koowa. Tu prindjreh nai o ruk ap kowa, hoi ap leste baro wella. Ap i subjengro ruk wenna kek faige baro. Witar gar wenna drake baro ap subjengre burra. Dran i latcho mensheskro dji well latcho koowa. Dran i tchilatcho dji well tchilatcho koowa. I mensho penell kowa, hoi an leskro dji dren hi. Hoske penenn tumer: Rai, rai! ap mande un krenn gar, hoi me tumenge penaua? Koon well pash mande, un shunell mire laba, un krell, hoi me penaua, kowa hi har i mensho, kai kras peske i kheer. Job hadas i phub win, bis te was lo ap i sorelo baro bar. Kote tchiwas job peskro kheer pre. Un o baro pani was, un kamas ko kheer paash te krell. Un kowa djas gar. Ko kheer his ap o sorelo bar tardo. Koon shunell mire laba, un krell kowa gar, hoi me penaua, hi har i mensho, kai kras peskro kheer ap i tchik, un gar ap i sorelo baro bar. Un o baro pani was, un o tselo kheer peras khetne. Un i bibacht his baro. Un pal ko rakepen djas lo an o foro Kapernaum. An ko foro djiwas i pralstuno lurdo. Les his i budepaskro, kai ap o merepen tchiddo hi. Kowa his leske bud moldo. Un ko lurdo shunas, kai o Jesus an o foro hi. Un job bitchras i biboldengre phureden pash o Jesuseste, te mangenn le les, te well lo pash leste, un te krell lo o budepaskres sasto. Un jon wan pash o Jesuseste, un mangan les, un penan ap leste: “Kau pralstuno lurdo hi moldo, te kress leskro budepaskres sasto. Job hi menge latches un kras menge i kheer, kai mangah o Debles an.” Koi djas o Jesus lentsa. Har job ap o drom his, bitchras ko pralstuno lurdo peskre malen pash leste, te penenn le leske: “Ma kre tuke o drom, te wess pash mande! Witar gar hom moldo, te wap me pash tute. Te peneh tu jek lab, jaake well miro budepaskro sasto. Jaake har me ninna hunte shunap ap mire pralstunende, jaake hi man ninna lurde, kai hunte krenn, hoi me penau. Me te penau ap jekeste: Dja koi! palle djal lo. Me te penau ap i wawareste: Am kai! palle well lo. Me te penau ap miro budepaskro: Kre kowa! palle krell job kowa.” Har o Jesus kowa shunas, kras job bare jaka. Un job rissras pes trujel, un penas ap kolende, kai leha djan: “Me penau tumenge: Sawo patsepen hatsom me gar an o tselo them Israel.” Har kol bitchepangre o pralstuno lurdestar khere wan, his ko budepaskro sasto. Ap o wawar diwes djas o Jesus an o foro Nain. Peskre mala un bud wawar djan leha. Un jon wan pash o baro wudar kau forestar. Un i menshe hidjran i mules dran o foro win. Kowa his o tchawo i djuwjatar, kolakro rom meras. Un lat his ninna kek wawar tchawe. Un bud menshe djan lah. Un o Jesus dikas lat, un leskro dji dukas. Un job penas ap late: “Ma rob!” Un job djas pash o mochton, un tchiwas peskro wast ap leste. Un kolla, kai o mochton hidjran, atchan tardo. Un job penas: “Terno mursh, me penau tuke: Ste pre!” Un o djipen was pale an leste. Un job hadas pes pre, un rakras. Un o Jesus das les leskri date pale. Koi was i traash pral lauterende. Un jon sharan o Debles un penan: “I baro Debleskro rakepaskro hi mashkral mende. O Dewel was pash peskre menshende.” Un an o tselo them Judea shunan le, hoi o Jesus kras. Un an i wawar themma, kote shunan le kowa ninna. Un har o Johanni lauter kowa peskre malendar shunas, das lo dujen lendar pash peste gole, un bitchras len pash o Jesuseste, te putchenn le les: “Hal tu kowa, kai hunte well? Hunte dikas mer ap i wawareste, te well lo?” Un jon wan pash o Jesuseste, un penan: “O Johanni, kowa, kai taufras i menshen, kamell tutar te djinell: Hal tu kowa, kai hunte wella? Hunte dikas mer ap i wawareste, te well lo?” Ap kau tsiro kras o Jesus bud menshen sasto, kai nasselo un korelo hi, ninna kolen, kai benga an lende hi. Un job penas o Johanneskre malenge: “Penenn o Johanneske, hoi tumer dikan un shunan: I korele nai dikenn pale. Un i bange nai djan pale. I nassele, kai lengro mass ap lende tele merell, wenna sasto. Kolla, kai nai shunan gar, nai shunenna pale. I mule wenna djido. Un i tchorwele shunenn o Debleskro latcho lab. Bachtelo hi kowa, kai choirell pes gar pral mande.” Har kol mursha, kolen o Johanni bitchras, penge djan, rakras o Jesus pral o Johanneste ap i menshende, un penas: “Hoske djan tumer an o mulo them? Kaman tumer i murshes te dikell, kai hi har i patri, hoi i sorelo ducho pral i phub phurdella? Na-a, sawo mursh hi lo gar. Koon kaman tumer te dikell? Kaman tumer i murshes te dikell, kai an kutch koola rido hi? Na-a, sawo mursh hi lo witar gar. Me penau tumenge: Kolla, kai riwenn raile koola, un djiwenn i shukar djipen, kolla djiwenna an i rajengre bare khera. Koon kaman tumer te dikell? Kaman tumer i Debleskro rakepaskro te dikell? Awa, kowa hi o Johanni. Un me penau tumenge: Job hi bareder har i Debleskro rakepaskro. Kolestar hi tchinlo an o Debleskro lab: O Dewel penas ap peskro tchaweste: Me bitchrau i murshes glan tute ap o drom, te krell lo tuke i drom, te nai wess pash i menshende. Me penau tumenge: Kek was boldo ap kai phub, kai hi bareder har o Johanni. Me penau tumenge ninna: O tikneder kolendar, kai patsenn ap mande un mukenn man pengro rai te well, kowa hi bareder har o Johanni. Kolla, kai shunan les, un ninna kol bibolde, kai lenn lowe i Remarjenge dren, dan o Debles tchatches, un mukan pen o Johannestar te taufrell. Kol Farisarja un kol biboldengre tchatchepangre, kran o Debleskro lab penge tchitcheske. Jon mukan pen gar o Johannestar te taufrell.” Un o Jesus penas: “Me penau tumenge, har i menshe ap kau tsiro hi. Jon hi har kol tchawe, kai khelenn an o foro, un denn gole jek ap o wawareste: Mer bashram tumenge. Tumer khelan gar. Mer giwam mulengre gilja. Tumer rowan gar. O Johanni, kowa, kai taufras i menshen, chas kek maro, un pijas kek mool. Lestar penan tumer: An koleste hi i beng. Un me, o Menshengro Tchawo, me wom, chom un pijom, un mandar penenn tumer: Kawa hi i chapaskro un i pipaskro. Kawa hi i maal kolendar, kai lenn i biboldendar lowe i Remarjenge dren, un i maal kol wawarendar, kai tchilatcho koowa kran un doleske ninna pale-tchiddo hi. Me penau tumenge: O Debleskro goswepen dikenn tumer ap kolende, kai djiwenn koi pal.” Un i Farisari, – leskro lab hi Simon, – mangas o Jesuses: “Ab pash mande te chal!” Un o Jesus djas an leskro kheer, un beshas pes tele, te chal lo leha khetne. Kote his i djuwel an kau foro, koja kras djungelo koowa un hi pale-tchiddo. Un joi shunas, te hi o Jesus an ko kheer. Un joi las i tushni, kai kutch djet dren hi, un was an kau kheer. Un joi his tardo pal o Jesuseste un rowas. Un lakre swa kran leskre pire sapenes. Un joi khossas len peskre ballentsa. Un joi tchumras leskre pire, un makas len o kutch djeteha dren. Har o Farisari kowa lauter dikas, penas lo ap peste kokres: “Te wals kau rom tchatchepah i Debleskro rakepaskro, hunte djinals lo, hawi djuwel les an-tapras. Job hunte djinals, te hi li pale-tchiddo.” Koi penas o Jesus ap leste: “Simon, me hunte penap tuke tchomone.” “Sikepaskro, pen les mange!” penas lo. Koi penas o Jesus: “Dui kran sijaan pash i rajeste kai lowe win patsella. Ko jekes his pantch-sheel (500) rupene beme sijaan, ko wawares pantch-deesh (50). Har jon pengro sijaan gar nai plaissran, kamas ko rai kol lowe lendar buder gar pale te lell. Koon kol dujendar kamas o rajes budeder?” Penas o Simon leske: “Me patsau, kowa, kai les budeder sijaan his.” Penas o Jesus: “Tiro hi tchatcho.” Un o Jesus rissras pes trujel, dikas ap koi djuwjate, un penas ap o Simoneste: “Dik ap koi djuwjate, un ap kowa, hoi joi mange kras! Me wom an tiro kheer. Un tu dal man kek pani, te nai thowom mire pire. Lakre swa kran mire pire sapenes, un joi khossas len peskre ballentsa. Tu dal man kek tchum. Joi tchumras mire pire jaake rah har joi koi hi. Tu makal gar miro shero kutch djeteha dren. Joi makas mire pire kutch djeteha dren. Un me penau tuke kanna: Lakri bari doosh hi latar krik lino. Doleske kamell li man o tselo djijeha. Koneske gar bud doosh krik lino wella, kowa kamell man gar i tselo djijeha.” Un o Jesus penas ap late: “Tiri doosh hi tutar krik lino.” Kolla, kai koi pashel beshdo hi, penan ap pende: “Koon hi kau mursh, kai nai lell i doosh i menshendar krik?” O Jesus penas ap late: “Tu patseh ap mande. Doleske hi tiri doosh tutar krik lino. Dja mo Debleha!” Un o Jesus djas an i forja un gaba trujel, te penell lo i menshenge o latcho lab, kai o Dewel kamell len dran o tchilatchepen win te lell, un kamell lengro rai te well. Leskre deesh-te-dui mala djan leha. Un bud djuwja, kolen job sasto kras, djan ninna leha. Mashkral kol djuwjende his ninna kolla, kai bengen an pende his. Efta benga tradas lo dran i Mariate win, kai kharas ninna Magdalena. Ninna i Susanna djas leha, un i Joanna. Lakro rom his o Kuza. Kowa his o pralstuno budepaskro an o Herodeskro kheer. Un bud wawar djuwja djan leha, te denn le len chapen un pipen dran kowa, hoi len hi. Dran bud forja wan bud menshe pash leste khetne. Un job rakras ap lende sawe laba, kai hi i khatedo tchatchepen dren. Un job penas: “I hacho djas win, te witsrell lo o djob ap peskro kotar them, te well ko djob bares. Un tikne kotja peran ap o drom, un i menshe stakran len khetne. Un i tchirkle chan len pre. Un wawar djob peras ap i barra. Kote his gar doha pani. Un har ko djob dran i phub win was, chatchras o kham les. Un wawar djob peras mashkral i subjengre burra, un kol burra wan jaake baro, te las o djob kek ducho buder, un job meras. Wawar djob peras ap i latchi phub, un was baro, un hidjras sheel kope jaake bud.” Pal kowa das o Jesus gole: “Mukenn kowa an tumaro shero trujel te djal!” Un o Jesuseskre mala putchan lestar: “Hoi kameh tu menge kal labentsa te penell?” Penas lo ap lende: “O Dewel mukell tumen te haiwell, har kote djal, kai dell lo menshen pash peste gole, te djan le ap leskro drom. Kowa djinenn i wawar menshe gar. Lenge penau laba, kai o tchatchepen dren khatedo hi. Me rakrau jaake, te dikenn le kowa nai, un haiwenn les gar, un jaake, te shunenn le les nai, un haiwenn les gar. Kanna penau tumenge kowa jaake, te haiwenn tumer kowa: O djob hi o Debleskro lab. Ko drom hi har o dji kol menshendar, kai shunenn o Debleskro lab. Un o beng wella, un lell kowa lenge pale dran o dji win, te patsenn le gar ap o Debleste un wenn gar ap leskro drom. Ko kotar phub, hoi hi pherde barra, hi har o dji kol menshendar, kai shunenn o Debleskro lab, un lenn les bachteles pre. O lab well gar sorelo an lengre djia. I tikno tsiro patsenn le. Un te well pharo tsiro ap lende, witsrenn le pengro patsepen ap i rig. Ko kotar phub, kai o djob mashkral i subjengre burra peras, hi har o dji kol menshendar, kai shunenn o Debleskro lab un rikrenn les i tsiro an pengre djia. Te well i daar an lengro djipen, un te well o brawlepen glan lengre jaka, un ko shukar djipen, palle well ko lab lendar tassedo un rakrell buder gar an lengre djia. Koi latchi phub hi har o dji kol menshendar, kai o Debleskro lab shunenna, un djiwenn koi pal. An lengre djia well ko lab sorelo. Un jon atchenn soreles an o patsepen tardo.” “Kek chatchell i momeli an, un tchiwell i piri pral. Un kek chatchell i momeli an, un tchiwell lat tel o tchiben. Na-a, job tchiwell lat ap i momelengri, te well koi momeli diklo hakenestar, kai wella an o kheer. Jaake hi kowa ninna o Debleskro labeha. Jek diwes dikenn le kowa, hoi jon kanna gar dikenna. Jek diwes shunenn le un haiwenn le, hoi jon kanna gar djinenna. Denn jak, te shunenn tumer ap o Debleskro lab! Koon o Debleskro lab an o dji rikrella, kowa haiwell les bud un budeder. Koon o Debleskro lab gar an o dji rikrella, koleske well ninna kowa krik lino, hoi job patsell, te hi les.” O Jesus his an o kheer un bud menshe his trul leste. Un leskri dai un leskre phrala kaman pash leste te djal, un nai wan gar pash leste. Koi penas jek ap leste: “Tiri dai un tire phrala hi win tardo, un kamenn tut te dikell.” Penas lo: “Miri dai un mire phrala hi kolla, kai o Debleskro lab shunenna, un kowa ninna krenna.” Was i diwes, kai o Jesus peskre malentsa an i bero djas. Un job penas ap lende: “Djas ap i wawar panjeskri rig!” Un jon uleran ap o baro pani. Har jon ap o baro pani his, sowas lo dren. Un i baro diwjo ducho phurdas pral o baro pani. Un o pani was diwjo, un djas pre te tele. Un bud pani was an o bero dren, jaake bud, te kamas ko bero tele te djal. Un jon djan pash leste, djangran les pre, un penan: “Sikepaskro, sikepaskro, ste pre, mer tassah!” Un job stas pre, un penas ap ko sorelo ducho, hoi phurdas pral o pani: “Atch kanna!” Un ap o diwjo pani penas lo: “Muk tele!” Un o sorelo ducho phurdas buder gar. Un o pani his buder gar diwjo, un das buder kek gole. Un job penas ap lende: “Kai hi tumaro patsepen?” Un jon trashan, un penan jek ap o wawareste: “Koon hi kau mursh? Job penell ap o sorelo ducho, te phurdell lo buder gar, un ap o pani, te tchiwell lo pes. Un jon shunenn ap leste.” Un jon uleran dureder, un wan ap i wawar panjeskri rig an ko them Gerasa. Kawa his wergel o them Galilea tchiddo. Un o Jesus djas dran o bero. Kote was i mursh dran o foro. An koleste his benga. I rah tsiro his job nango, un djiwas gar an i kheer. Job djiwas an i mulengre khera. Un o Jesus putchas lestar: “Har khareh tu?” Penas lo: “Legioni.” Ko lab sikrella, te his bud benga an leste. Un jon mangan les, te bitchrell lo len gar an i telstuni phub. Un kote ap koi berga his bud bale, hoi kote chan. Un kol benga mangan lestar: “Muk men an kol balende te djal!” Un job mukas len an lende dren te djal. Koi wan kol benga dran o mursheste win, un djan an kol balende. Un kol tsele bale wan diwjo, un nashan i berga tele, un stan an o baro pani, un tassan. Kol mursha, kai dan ap i balende jak, dikan kowa, un nashan an o foro un an i gaba, un penan kowa i menshenge. Un kol menshe kaman te dikell, hoi kote djas, un wan pash o Jesuseste. Un jon dikan ko murshes, dran koleste i benga win djan. Job his pash o Jesuseste beshdo, his an-rido, un buder gar diwjo. Koi wan jon dareno. Un kolla, kai dikan, har kau mursh sasto was, penan kowa kolenge, kai dran i forja un dran i gaba wan. Un i bari daar was ap lende. Un kol bud menshe dran o them Gerasa penan ap o Jesuseste: “Mer mangah tut: Dja tuke mendar!” Un job djas an o bero, un uleras pale. Ko mursh, kai sasto was, mangas lestar, te atchell lo nai pash leste. O Jesus penas ap leste: “Dja khere un pen i menshenge, hoi o Dewel tuke kras!” Un kau mursh djas peske, un penas i tsele menshenge an peskro foro, hawo baro koowa o Jesus ap leste kras. Un o Jesus was pale ap i wawar panjeskri rig. Un bud menshe his kote tardo, un lan les kamles pre. Koi was i mursh pash o Jesuseste. Leskro lab his Jairo. Job his i pralstuno an i biboldengri kangri. Kowa witsras pes glan o Jesuseste tele, un mangas les, te well lo an leskro kheer. Leskri tchai, kai his deesh-te-dui bersha phuro, his ap o merepen tchiddo. Un les his kek wawar tchawe har koja. Un o Jesus kamas leha te djal. Un bud menshe his trul leste un djan lentsa. Koi pashel his i djuwel. Kolat hi deesh-te-dui bersha i ratlo nasslepen. Koja das lauter, hoi lat his djipaske, i dramangren, un kek nai kras lat sasto. Un joi djas pal o Jesuseste, un tapras ap leskro ripen. Ap jek kopo was li sasto. “Koon tapras ap miro ripen?” putchas o Jesus. Un hakeno das buchoste. Penas o Petro leske: “Rai, bud menshe hi trul tute, un taprenn tut an.” Koi penas o Jesus: “Jek tapras man an. Me haiwom, har soor mandar krik djas.” Har koi djuwel dikas, kai o Jesus lauter djinas, was li glan. Un joi trissas un witsras pes glan leste tele, un penas glan i tsele menshende, hoske joi ap leskro ripen tapras, un kai joi ap jek kopo sasto was. Un o Jesus penas ap late: “Romnija, tiro patsepen kras tut sasto. Dja mo Debleha!” Un har o Jesus jaake rakras, was jek dran o kheer ko pralstunestar pral i biboldengri kangri, un penas ap leste: “Tiri tchai meras. Tu hunte mangess o rajes buder gar.” Har o Jesus kowa shunas, penas lo ap ko pralstuneste: “Ma traash! Tiri tchai djiwella. Pats man!” Un o Jesus djas an ko kheer. Un o Johanni un o Petro un o Jakobo djan leha. Un o tchakro dad un lakri dai djan ninna lentsa. Un o Jesus mukas kek wawares an kau kheer dren te djal. Un halauter rowan, un dan pengre wasta pral o shero khetne. Un job penas ap lende: “Ma rowenn! Joi hi gar muli. Joi sowella.” Jon djinan, te meras li, un san pral leste. Un o Jesus tapras lakro wast, un penas ap late: “Tchai, ste pre!” Koi was pale djipen an late, un joi stas pre. Un job penas, te anenn le lake tchomone te chal. Lakro dad un lakri dai kran bare jaka pral kowa, hoi koi djas. Un o Jesus penas lenge, te penenn le kekeske, hoi job kras. Pal kowa das lo peskre deesh-te-dui malen pash peste gole, un das len i soor pral i tsele benga, te nai tradenn le len dran i menshende win, un te nai krenn le i nasselen sasto. Un job bitchras len pash i menshende, te penenn le lenge, te hi o tsiro kanna kai, kai o Dewel i menshen pash peste gole della, te djan le ap leskro drom. Un job bitchras len ninna, te krenn le i nasselen sasto. Un job penas lenge: “Te djan tumer ap o drom, ma lenn tchi peha: kek kasht, kek possita, kek maro, kek lowe, witar gar i duito gad! Te lell jek tumen an peskro kheer dren, atchenn pash leste jaake rah, bis te djan dureder! Un te lenn le tumen gar an pengro kheer dren, djan tumenge dran kau foro, un denn koi tchik tumare pirendar tele! Un kowa sikrell i menshende, kai jon tchilatcho hi.” Un o Jesuseskre deesh-te-dui mala kran pen ap o drom, un djan an jek gab pal o wawar, penan i menshenge o Debleskro lab, un kran i nasselen sasto kote, kai jon ninna djan. O Herodes, ko baro rai pral o them Galilea, shunas lauter, hoi o Jesus krella. Un job djinas gar, hoi te patsell lo. His menshe koi, kai penan: “O Johanni stas i mulendar pre.” Wawar penan: “O Elija was pale.” Un ninna wawar penan: “Jek kol phure Debleskre rakepangrendar stas i mulendar pre.” O Herodes penas: “Me mukom o Johanneskro shero tele te dell. Koon hi kowa, kai shunau sawo koowa pral leste?” Un job kamas o Jesuses te dikell. Un kol deesh-te-dui bitchepangre wan pale, un penan o Jesuseske, hoi jon lauter kran. Un o Jesus las len peha, te well lo lentsa kokres, un djas lentsa pash ko foro Betsaida. Har i menshe dikan, te djas o Jesus pash o foro Betsaida, djan bud leske palla. Un job mukas len pash peste te well, un penas lenge, te dell o Dewel len pash peste gole, te djiwell lo lentsa khetne. Un kolen, kai nasselo hi, kras lo sasto. Un o kham djas tele, un o Jesuseskre deesh-te-dui mala wan pash leste, un penan leske: “Bitche kal menshen tutar, te djan le an i gaba, un pash i hachende, te lenn le penge tchomone te chal, un te dikenn le kote, kai jon pral i rati nai atchenna! Kate, kai mer ham, della tchi te chal.” O Jesus penas ap lende: “Denn tumer len tchomone te chal!” Penan le leske: “Men hi gar budeder har pantch mare un dui matche. Kameh tu, te ginas kolenge lauterenge te chal?” Kote his nai jaake pantch serja mursha, ninna bud djuwja un tchawe. O Jesus penas ap peskre malende: “Krenn, te beshenn pen le jaake khetne, te hi kate pantch-deesh beshdo un kote pantch-deesh beshdo!” Un leskre mala kran jaake. Un lauter beshan pen. Un job las kol pantch mare un kol dui matche, un dikas pre ap o bolepen, un parkras pes pash o Debleste. Un palle phagas job kol mare un matche an kotja, un das len peskre malende, te denn le len i menshende. Un jon chan, un wan lauter tchalo. Un jon hadan kol kotja pre, hoi pral atchan. Koi wan deesh-te-dui marengre gone pherdo. His i diwes, kote his o Jesus kokres peskre malentsa, un mangas o Debles an. Un pal kowa putchas lo lendar: “Hoi penenn kol menshe, koon me hom?” Penan le leske: “Jon penenna, kai tu hal o Johanni, kowa, kai taufras i menshen. Wawar penenn: Kowa hi o Elija. Un pale wawar penenn: Jek kol phure Debleskre rakepangrendar stas i mulendar pre.” Putchas lo lendar: “Tumer, hoi penenn tumer, koon me hom?” Penas o Petro: “Tu hal o Kristo, ko baro rai, kai menge o Deblestar bitchedo was.” Koi penas lo lenge, te penenn le kowa kekeske. Un job penas: “Me, o Menshengro Tchawo, hunte lap bud duka ap mande. I bare rashaja un i biboldengre phureder un tchatchepangre tchiwenn man ap i rig. Un me hunte wap mulo dino, un pal triin diwessa krell man o Dewel djido.” Un o Jesus penas ap lauterende: “Koon ap miro drom mantsa djala, kowa hunte bistrell, hoi leske kokres mishto hi, un lell peskro trushel hako diwes ap peste un djal mantsa. Koon kamell peskro djipen te rikrell, kowa nashrell les. Koon peskro djipen mange nashrella, lell les mandar pale. I mensheske wals kowa gar mishto, te lals lo o tselo brawlepen ap kai phub, un te wals lo o Debleske nashedo. Kowa, kai ladjell pes mange un mire labenge, koleske ladjau me ninna, te wau me, o Menshengro Tchawo, pale. Ap ko diwes hi man ko railepen, kai hi ninna miro dades un o Debleskre bolepangren. Tchatchepah, me penau tumenge: Kate hi menshe tardo, kolla merenna gar, bis te dikenn le o Debleskro railepen un soor, hoi an mande diklo wella.” Pal ochta diwessa las o Jesus o Petres, o Johannes, un o Jakobes, un djas lentsa ap i berga, te rakrell lo o Debleha. Un har job rakras o Debleha, dikas peskro mui wawartchandes win, un leskre koola wan railes bijalo. Ap jek kopo rakran dui mursha leha. Kolla his o Mose un o Elija. Kol dujen his i bolepaskro railepen, un rakran leha pral leskro merepen an o foro Jerusalem. O Petro un kol dui wawar his jaake khino, te sowan le. Har jon pre djangran, dikan le o Jesuses, har job an peskro bolepaskro railepen koi tardo his, un kol dui murshen, o Moses un o Elijas, pash leste. Un har kol dui mursha kaman penge te djal, penas o Petro ap o Jesuseste: “Rai, hi mishto, te ham kai. Muk men triin tikne khera te krell, jek tuke, jek o Moseske, un jek o Elijeske.” Un job djinas gar, hoi rakrell lo kote. Un har job jaake rakras, was i wolka pral lende tele. Un len his traash, har jon an koi wolka dren wan. Koi shunan le i rakepen dran i wolka, hoi penas: “Kawa hi mo tchawo, job hi o wi-rodedo! Shunenn ap leste!” Un har ko rakepen pre-heras, dikan le, kai o Jesus kokres koi tardo hi. Kol triin rikran kowa lauter penge, un penan an ko tsiro kekeske, hoi jon dikan. Un o wawar diwes djan le koi berga tele, un bud menshe wan pash leste. Mashkral lende his i mursh, kai das bari gole: “Sikepaskro, me mangau tut: Dik ap miro tchaweste! Man hi kokres kau tchawo, kek wawar. I beng taprell les jaake, kai dell lo ap jek kopo bari gole, un perell ap i phub. Un palle well tchunger dran leskro mui. Ko beng kamell les buder gar te djal mukell, un kamell les te marell. Me mangom tire malendar, te tradenn le o benges lestar win. Un jon haiwan kowa gar te krell.” Koi penas o Jesus: “Tumer tchilatche menshe. Tumen hi kek patsepen. Har rah tsiro hunte atchap pash tumende, te marap man tele tumentsa? An tiro tchawes pash mande!” Har o tchawo was, witsras ko beng o tchawes ap i phub, un tserdas les jek rigjatar ap i wawar. Koi das o Jesus ko benges trad, un kras o tchawes sasto, un das les peskro dadeste pale. Un lauterenge, kai kote tardo his, atchas o rakepen krik pral koi bari Debleskri soor. Har jon jaake bare jaka kran pral kowa, hoi o Jesus kras, penas lo ap peskre malende: “Ma bistrenn, hoi me tumenge penau: Me, o Menshengro Tchawo, wau an i menshengre wasta dino!” Kal laba haiwan le gar. Kowa, hoi job lenge kate penas, djas gar an lengro shero dren. Jaake djinan le gar, pral hoi job rakras un trashan, te putchenn le lestar pral kol laba. Jek diwes tchingran pen leskre mala koi pral, koon lendar o pralstuno hi. Har o Jesus haiwas, hoi an lengro shero trujel djala, las job i tchawes pash peste, un penas ap lende: “Kowa, kai lell kau tchawes pash peste pre an miro lab, kowa lell man pash peste pre. Koon man pre lella, kowa lell koles pre, kai bitchras man. Koon mashkral tumende o tikneder hi, kowa hi baro.” Koi penas o Johanni ap o Jesuseste: “Rai, mer dikam i murshes. Kowa tradas i bengen win an tiro lab. Un kowa his kek mendar. Doleske penam leske: Ma kre kowa buder!” O Jesus penas ap lende: “Mukenn les! Koon hi gar tchilatcho ap tumende, kowa hi ap tumari rig tardo.” Har ko tsiro kai his, te well o Jesus maredo, kras pes lo ap o drom, te djal lo an o foro Jerusalem. Un kek nai rikras les pale. Un job bitchras murshen glan peste ap kau drom. Kolla djan, un wan an i gab an o them Samaria. Kote rodan jon leske i kheer, kai nai atchell lo pral i rati. I menshe an ko gab shunan, kai kamell lo an o foro Jerusalem te djal. Doleske lan jon les gar pash pende pre. Har leskre mala, o Jakobo un o Johanni, kowa dikan, penan jon ap leste: “Rai, te kameh tu, mukah mer jag dran o bolepen tele te perell, hoi chatchrell len.” O Jesus rissras pes trujel, un tchingras ap lende. Un jon djan an i wawar gab. Un har jon ap o drom his, penas i mursh ap o Jesuseste: “Me kamau tuha te djal, kai tu ninna djah.” Penas o Jesus ap leste: “I diwje djuklen hi i tchiben an i phub, kai sowenn le. Un i tchirklen hi i tikne khera ap i ruka. Me, o Menshengro Tchawo, man hi tchi, kai nai tchiwap man tele, te sowap.” Ap i wawar mursheste penas job: “Am mantsa!” Kowa penas: “Muk man khere te djal, te paskrap miro dades! Pal kowa djau tuha.” Penas o Jesus ap leste: “Muk kol mule pengre mulen te paskrell! Dja un pen i menshenge, kai o tsiro kanna kai hi, kai o Dewel kamell len dran o tchilatchepen te lell, un kamell lengro rai te well!” Un i wawar mursh penas ap o Jesuseste: “Me kamaus te djap khere, te penap mire menshenge: Atchenn mo Debleha! Un palle kamoms tuha te djal.” Ap leste penas o Jesus: “Koon kamell o Debleske te budrell, un dikell ap wawar koowa, kowa budrella gar mishto o Debleske. Job hi har i hacho, kai budrell ap peskri kotar phub, un dikell pal peste. Leskri budi hi tchi moldo.” Pal kowa rodas o Jesus wawar efta-deesh murshen win. Un job bitchras len ap o drom glan peste, te djan le an i forja un gaba, kai job ninna wella. Hako kopo djan dui mursha khetne. Un job penas ap lende: “Bud djob hi win tardo, te well lo an o kheer dren anlo. Jaake hi bud menshe koi, kai kamenn pash o Debleste te well. Un hi gar doha budepangre koi, te anenn le len pash leste. Doleske mangenn o Deblestar, te bitchrell lo budepangren, kai leske budrenna! Djan kanna! Me bitchrau tumen har bakre mashkral kol diwje djuklende. Lenn kek lowe peha, kek possita, un kek wawar kircha, har kolla, hoi ap tumare pire hi! Un atchenn gar ap o drom tardo, te rakrenn tumer jekeha! Te wenn tumer an i kheer, rakrenn o Debleskri bacht pral kol menshende win! Te hi i mensho kote, kai kamell koi bacht, hoi o Dewel an leskro dji della, ap koleste well o Debleskri bacht. Te kamell jek gar koi bacht, hoi o Dewel an leskro dji della, kowa lell o Debleskri bacht gar. Atchenn an ko kheer, kai jon tumen pre lan! Chan un pijenn kowa, hoi jon tumen denna! Hako budepaskro lell peskro chapen kolendar, kolenge job budrella. Tumer hunte djan gar an jek kheer pal o wawar. Te wenn tumer an i foro, un jon lenn tumen pre, chan, hoi jon tumen denna! Krenn sasto kol nasselen, kai kote hi! Un penenn i menshenge: O tsiro well sik, kai lell o Dewel i menshen dran o tchilatchepen win.” Un job penas dureder: “Te wenn tumer an i foro, un jon lenn tumen gar an i kheer dren, palle djan win ap i dromma un penenn: Ninna koi tchik dran tumaro foro, hoi ap mare pire hi, tchiwah mer tele. Kowa sikrell tumen, kai tumer kaman gar, te well o Dewel tumaro rai. Me penau tumenge: Ap ko diwes, kai o Dewel o tchatchepen pral i tsele menshende ap i phub wi-rakrella, lenna kol menshe, kai lan tumen gar pre, i bareder phagi har kol menshe an o foro Sodom.” “Bibachtelo wenna tumer menshe an o foro Betsaida! Bibachtelo wenna tumer menshe an o foro Korazin! Te krals jek an i forja Tirus un Sidon sawo baro koowa an o Debleskri soor, har me pash tumende krom, riwans i menshe kote i gono trul pende, un beshans pen an i jagakri tchik, te sikrenn le, kai lengro tchilatchepen khaitell len. Un jon mukans pengro tchilatcho drom, un djans ap o Debleskro drom. Ap ko diwes, kai rakrell o Dewel o tchatchepen pral i menshende win, djal kol menshenge an i forja Tirus un Sidon feteder har tumenge kate. Un tumer menshe an o foro Kapernaum, patsenn tumer, kai wenn tumer an o bolepen hadedo? Na-a! Tumer wenna tele an o mulengro them witsedo.” Pale penas o Jesus ap peskre malende: “Koon ap tumende shunella, kowa shunella ap mande. Un koon shunell gar ap tumende, kowa shunell witar gar ap mande. Kowa, kai shunell gar ap mande, kowa shunell ninna gar ap koleste, kai bitchras man.” Un kol efta-deesh wan pale pash o Jesuseste. Un jon his bachtelo, un penan leske: “Ninna i benga shunenn ap mende, te penah mer lenge an tiro lab: Djan dran i menshende win!” Koi penas o Jesus ap peskre malende: “Me dikom o benges, har peras lo dran o bolepen har i jag. Shunenn: Me dom tumen i soor pral o bengeskri tseli soor. Tumer stakrenna ap i sapa un ap i skorpione. Un kek nai dukrell tumen. Awenn gar bachtelo, te shunenn i benga ap tumende! Awenn bachtelo, kai tumaro lab an o bolepen dren tchinlo hi!” An ko tsiro das o Debleskro Ducho o Jesuses i bari bacht an o dji. Un job penas: “Tata, tu hal o rai pral o bolepen un i phub, un me sharau tut. Kowa, hoi tu kreh, sikral tu kolende, kai gar bud djinenna. Un kolla, kai gosewo hi un bud djinenna, kolla haiwenn kowa gar. Awa, jaake kamal tu kowa. Lauter das miro dad an mire wasta. Un kek djinella, koon o tchawo hi, har kokres o dad. Un kokres o tchawo djinella, koon o dad hi. Un o tchawo sikrell o dades kolende, kai job win rodas.” Pal kowa penas o Jesus ap peskre malende kokres: “Bachtelo nai han tumer, kai tumer kowa lauter dikenna, hoi o Dewel krella. Me penau tumenge: Bud Debleskre rakepangre un bare raja kaman te dikell, hoi tumer dikenna, un dikan les gar. Un jon kaman te shunell, hoi tumer shunenna, un shunan les gar.” His i diwes, koi was i biboldengro tchatchepaskro pash o Jesuseste. Un kowa putchas lestar tchomone, te djinell lo, har gosewo o Jesus hi. Un job putchas lestar: “Sikepaskro, hoi hunte krap me, te lap o djipen, hoi gar pre-herella? ” Penas o Jesus leske: “Hoi penell tuke o Debleskro lab? Hoi hi kote tchinlo?” Penas ko mursh: “Tu hunte kamess tiro Debles o tselo djijestar, an tiro tselo djipen, tiri tseli sorjah, un an lauter, hoi tu djineh. Un ap i wawar mensheste hunte wess jaake latches, har hal latches ap tute kokres.” Penas o Jesus leske: “Tiro hi tchatcho. Kre lauter jaake, un tu djiweh!” Un ko mursheske his kowa, hoi o Jesus leske penas, gar doha, un job putchas pale: “Koon hi kol wawar, te wap latches ap lende?” Un o Jesus penas ap leste: “I mursh was dran o foro Jerusalem, un kamas te djal an o foro Jericho. Un i tchorepangre peran pral leste, un dan les, un lan leske lauter krik, un mukan les paash-mulo tchiddo. Ap ko tsiro djas i rashai ap ko drom. Har job kau murshes dikas, djas lo dureder. Ninna i mursh, kai budrell an o Debleskro baro kheer, djas ap ko drom, un dikas kau murshes, un djas dureder. Palle djas i mursh, kai was dran o them Samaria ap ko drom, kai ko mursh tchiddo hi. Un har dikas lo les, djas kowa leske phares an o dji. Job djas pash leste, tchoras djet un mool kote, kai job dino un tchinlo was, un pandas laintikre kotja trujel. Palle hadas les lo ap peskro grai, un anas les an i kertchima, un dikas, kai well les sopaske un chapaske. O wawar diwes taissarlake das lo dui rupene beme o rajeste an koi kertchima, un penas: De les chapen un pipen! Te hi kol lowe gar doha leske, dau tute budeder, te wau pale.” Un o Jesus penas: “Triin mursha dikan koles, kai dino un wi-tchoredo was. Koon lendar kras jaake ap koleste, har te kras mer ap i wawarende?” Penas o biboldengro tchatchepaskro ap leste: “Kowa, kai kras peskro dji leske pre.” Pale penas o Jesus leske: “Dja, un kre kowa ninna jaake!” Un o Jesus djas peskre malentsa dureder ap o drom. Un jon wan an i gab. Kote his i djuwel. Kolakro lab his Marta. Koja las les pash peste an o kheer dren. Un kolat his i pheen. Koja kharas Maria. Joi beshas pes glan leskre pire, un shunas, hoi job penas. I Marta kras peske bud budi, te dell li len te chal un te pijell. Joi djas pash o Jesuseste, un penas: “Rai, hi tuke kowa jek, kai miri pheen mukell man lauter kokres te krell? Pen lake, te budrell li mantsa!” Koi penas o rai: “Marta, Marta, tu mareh tut tele, un kreh tuke bud budi. Dell jek koowa, hoi bud moldo hi, un i Maria hatsas les. Kowa well latar gar krik lino.” Jek diwes, har o Jesus o Debleha rakras, penas jek peskre malendar ap leste: “Sike men, har te rakras o Debleha! Ninna o Johanni sikras peskre malende, har jon hunte rakrenn o Debleha.” Penas o Jesus ap peskre malende: “Te rakrenn o Debleha, penenn: Maro dad, tiro lab well sharedo. Te well ko tsiro sik, kai tu o rai hal pral i tseli phub! De men maro hako diwes! Un biste maro tchilatchepen, hoi mer kram! Un ninna mer bistrah o tchilatchepen, hoi i wawar ap mende kran. Ma muk men tiro dromestar tele te djal!” Un job penas ap lende: “Te hi jekes tumendar i maal, un kowa djal mashkral an i rati pash leste un penell: Kamlo maal, pats man triin mare! I maal mandar was pash mande. Un man hi tchi an o kheer, hoi nai dau les te chal. Penals lo ap leste: Tchawa, ma de kek sau gole! O wudar hi klidedo. Un mire tchawe un me hom an o tchiben. Me nai stau gar pre, te dap tut tchomone te chal. Me penau tumenge: Job stell pre un dell les jaake bud, har ko wawares hunte well. Kowa krell lo gar doleske, kai hi o wawar leskro maal. Kowa krell lo doleske, kai mangas les o wawar jaake bud un mukas gar tele. Doleske penau tumenge: Mangenn o Debles! Un o Dewel dell tumen! Rodenn les! Un tumer hatsenn les. Denn ap o wudar! Un o wudar well tumenge pre kerdo. Koon mangella, kowa lella. Koon rodella, kowa hatsella. Un koon ap o wudar della, koleske well pre kerdo. Mashkral tumende hi kek mursh, kai dell peskro tchawes i sap, te mangas job lestar i matcho. Witar gar dell kek dad peskro tchawes i skorpiono, te mangas job lestar i jaro. Ninna te han tumer tchilatche menshe, denn tumer tumare tchawen latcho koowa. Har bud budeder dell tumaro dad an o bolepen peskro Ducho kolende, kai les mangenna.” His i diwes, koi tradas o Jesus i benges win dran i mursheste, kai nai rakras gar. Har ko beng dran leste win djas, nai rakras ko mursh pale. Un kol bud menshe, kai trul lende tardo his, kran bare jaka. Mashkral lende his sawe, kai penan: “O pralstuno beng das les koi soor. Doleske nai tradell job kol bengen win.” Wawar kaman lestar i baro Debleskro koowa te dikell, te sikrell lo, kai o Dewel les bitchras. O Jesus djinas, hoi an lengro shero trujel djala, un penas ap lende: “Te kurenn pen i bare raja an jek them, palle djal ko them paash, un i tsele khera perenn khetne. Te tradell o beng i wawar benges win, djal leskri soor paash. Tumer penan mange, kai me tradau i bengen dran o bengeskri soor win. Putchau tumendar: Me te tradau i bengen dran o bengeskri soor win, har nai tradenn tumare menshe len win? Well i diwes, kai jon penenn tumenge, kai kowa gar tchatcho hi, hoi tumer pral mande rakran. Na-a, me tradau i bengen dran o Debleskri soor win. Ap kowa dikenn tumer, kai ko tsiro was, kai o Dewel i menshen dran o tchilatchepen win lella, un leskri soor mank tumende hi. Te dell i sorelo mursh garda ap peskro baro kheer, un les hi i charo an o wast, nai tchorell leske i wawar tchi. Jek te well, kai hi sorleder har job, un dell les khetne, palle lell lo leskro charo krik, hoi leskri soor his un lell kowa, hoi ko wawar tchoras un dell les ninna i wawarende. Koon hi gar ap miri rig, kowa hi ap ko wawareskri rig. Un koon anell gar mantsa i menshen pash o Debleste, kowa tradell len o Deblestar.” “Te djas i beng dran i mensheste win, nashell job an i them trujel, kai kek djipen hi, un rodell peske, kai atchell job nai. Job te hatsell tchi, penell lo ap peste: Me kamau pale an miro kheer te djal, dran hoi me win djom. Un te well lo pale, hi ko kheer djudjo un shukar. Koi rodell lo peske wawar efta bengen, kai hi tchilatcheder har job. Un kol benga djan an ko mensheste dren, un djiwenn an leste. Jaake hi ko mensheha djungleder har glan ko tsiro.” Bud menshe his trul o Jesuseste tardo. Un har job kowa penas, das i djuwel gole: “Bachteli hi koi dai, kolatar tu boldo wal!” Koi penas lo: “Bachtele hi kolla, kai ap o Debleskro lab shunenna, un kowa ninna krenna, hoi o Dewel penella.” Un budeder menshe wan pash leste, un his trul leste tardo. Un job penas: “Har tchilatcho hi kol menshe, kai djiwenn an kau tsiro! Jon kamenn i baro Debleskro koowa te dikell. Un o Dewel sikrell len tchi wawar har kowa, hoi i menshe ninna ap o Debleskro rakepaskro, o Jona, dikan. Jaake har i menshe an o foro Ninive dikan, te was o Jona bitchedo o Deblestar, jaake dikenna i menshe an kau tsiro, te was o Menshengro Tchawo o Deblestar bitchedo. Ap ko diwes, kai rakrell o Dewel o tchatchepen win pral i tsele menshende, stella ninna i bari rani dran o foro Saba pre. Un joi penella, te hi kol menshe tchilatcho, kai kanna djiwenna. Glan i rah tsiro was joi dran i dur them, un was pash o baro rai Salomo, te shunell li leskre gosewe laba. Kawa, kai glan tumende tardo hi, kawa hi bareder har o baro rai Salomo. Ap ko tsiro, kai rakrell o Dewel o tchatchepen win pral i tsele menshende ap i phub, stenna ninna i menshe dran o foro Ninive pre. Un jon penenna, te hi kal menshe, kai kanna djiwenna, tchilatcho. Glan rah tsiro penas o Debleskro rakepaskro, o Jona, i menshenge an o foro Ninive o Debleskro lab. Un jon mukan pengro tchilatcho drom, un djan ap o Debleskro drom. Kawa, kai glan tumende tardo hi, kawa hi bareder har o Jona.” “Kek krell i momeli an, un khatrell lat, witar gar tchiwell lo lat tel i piri. Job tchiwell lat pral, te dikell nai hakeno, kai dren wella. O mensheskro jak hi har i momeli an i kheer. Te dikeh kokres ap o Debleste, hi kowa jaake, har te chatchell koi momeli mishto. Te dikeh ap wawar koowa un gar ap o Debleste, hi kowa jaake, har te chatchell kek momeli an kau kheer. Doleske penau tuke: De garda, te chatchell tiri momeli un djal gar win! Te chatchell i momeli an o tselo kheer, un tchi atchella an o tamlepen, palle hi kowa jaake, har te dikenn le i momeli dran hake walja.” Har o Jesus jaake rakras, was i Farisari pash leste un mangas lestar, te well job pash leste, te chal lo leha khetne. Un o Jesus djas leha an leskro kheer, un beshas pes tele, te chal lo. Har ko Farisari dikas, te thowas o Jesus gar peskre wasta glan o chapen, har biboldengro koowa hi, kras job bare jaka. Koi penas o Jesus ap leste: “Tumer Farisarja, tumer thowenn tumare khore un tchare wrijal. Un tumaro dji hi pherdo tchorepen un tchilatchepen. Tumer haiwan tchi! O Dewel, kai kras o tselo menshes, kras ninna leskro dji. Denn i tchorwelende kowa, hoi tumen an tumare khore un tchare dren hi! Un tchi hi tumenge pale-tchiddo. Tumer Farisarja, hoi tumer krenna, ko hi gar mishto. Tumer denna o Debleske o deshto kotar tumaro tselo senlepastar, hoi an tumari baar hi, un tumer bistrenn o tchatchepen un o Debleskro kamlepen. Kawa hunte krenn, un ko wawar mukenn gar! Tumer Farisarja, hoi tumer krenna, ko hi gar mishto. Tumer kamenn ap i pralstune beshepangre an i biboldengri kangri te beshell. Un tumer kamenn, te penenn i menshe ap o drom: Latcho diwes, mo rai, ap tumende. Tumer Farisarja, hoi tumer krenna, ko hi gar mishto. Tumer han har i handako, hoi tele an i phub hi. Un i menshe djan pral wergel, un djinenn gar, kai i mule koi paskedo hi.” Koi penas i biboldengro tchatchepaskro: “Sikepaskro, te peneh tu kal laba, praasseh tu men ninna.” Koi penas o Jesus: “Tumer tchatchepangre, tumer krenna, hoi gar mishto hi. Tumer krenn i menshenge o djipen pharo. Ko tselo koowa, hoi jon hunte rikrenn, hi har i pharo gono ap lengri phik. Un tumer rikrenn tumen gar ap kowa. Tumer Farisarja, hoi tumer krenna, ko hi gar mishto. Tumer krenn shukar mulengre khera kolenge, kai his o Debleskre rakepangre. Kolen maran tumare phure. Jaake penenn tumer: Awa, mer djinah, hoi mare phure kran. Kowa his mishto. Me penau tumenge: Jon maran o Debleskre rakepangren. Un tumer krenn kolenge i mulengre khera. O Dewel djinas kowa. Doleske penas lo glan i rah tsiro: Me bitchrau mire rakepangren un mire bitchepangren pash lende. Un mashkral lende hi sawe mursha, kai wenn lendar maredo, un wawar wenn palla lino. Doleske well i tseli bibacht ap kal menshende, kai kanna djiwenna. Jon un lengre phure maran i Debleskre rakepangren, jaake rah har i phub tardo hi. O Abel was maredo glan i tsele wawar menshende. Pal leste maran le wawar menshen pale te pale. Pal lauterende wawarende was o Zachari maredo. Kowa was maredo pash i sasterni chatchepaskri an o Debleskro baro kheer. Tchatchepah, me penau tumenge: I tseli bibacht well ap kal menshende, kai kanna djiwenna. Tumer tchatchepangre, hoi tumer krenna, ko hi gar mishto. Tumer lan o klidepaskro krik, hoi krell o wudar ap o Debleskro drom pre. Tumer djan gar ap ko drom. Un kolla, kai kamenn ap o Debleskro drom te djal, mukenn tumer gar koi pre.” Un har o Jesus djas peske, lan les i tchatchepangre un i Farisarja chojedo palla, un putchan soreles lestar bud koowa. Un jon dan jak ap hako lab lestar, te nai taprenn le les leskre labentsa. Ap ko tsiro wan bud serja menshe khetne, jaake te stakras jek o wawareske ap i pire. Koi penas o Jesus ap peskre malende, gar ap kol wawarende: Denn garda, te rakrenn gar dui tchipjentsa har i Farisarja! Kowa hi har shutlo jarro, hoi krell o tselo jarro shutlo. Well o diwes, kai well kowa diklo, hoi kanna khatedo hi. Well o diwes, kai djinell hakeno kowa, hoi kanna kek djinella. Djinenn! Well o diwes, kai shunell hakeno, hoi tumer tchorchanes rakran. Un kowa, hoi tumer pal o pandlo wudar i wawareske an o kand penan, kowa penenn le bari goljah ap o drom. Tumer han mire mala, un me penau tumenge: Ma trashenn i menshendar. Jon nai marenn tumen. Budeder har kowa nai krenn le gar. Me kamau tumen te sikrell, konestar hunte tchatchepah trashenn: Trashenn o Deblestar, kai les i soor hi, te witsrell lo jekes pal o merepen an o bengeskri jag! Awa, kowa penau tumenge: Kolestar trashenn! Pantch tikne tchirkle hi glan i menshende gar budeder moldo har dui beme. Glan o Debleste hi kek lendar bistedo. Ninna djinell o Dewel kitse balla ap tumaro shero hi. Doleske ma darenn! Tumer molenna budeder har bud tchirkle. Me penau tumenge: Koon glan i menshende penella: O Jesus hi miro rai! kolestar penau me glan o Debleskre bolepangre: Job hi miro. Koon man buchoste della glan i menshende, koles dau me ninna buchoste glan o Debleskre bolepangre. Koon djungele laba pral o Menshengro Tchaweste penella, koleske nai bistrell o Dewel kol laba, hoi job penas. Koon praassell o Debleskro Duches, koleske nai bistrell o Dewel kol laba gar, hoi job penas. Te anenn i menshe tumen glan i tchatchepangre un glan i rajende un pralstunende, ma darenn, hoi tumer hunte rakrenna. O Debleskro Ducho sikrell tumen ap ko tsiro, hoi tumer hunte penenna. Jek kol bud menshendar, kai kote khetne hi, penas ap o Jesuseste: “Sikepaskro, pen miro phraleske, te dell job mande miro kotar dran ko brawlepen, hoi maro dad menge mukas, har job meras!” Penas o Jesus ap koleste: “Romeha, kowa hi gar miri budi.” Palle penas o Jesus ap kolende, kai trul leste tardo hi: “Denn garda! Ma nashenn bud brawlepen palla! O tselo brawlepen, hoi i mensho khetne anas, krell o mensheskro djipen gar braweles.” Un o Jesus penas lenge laba, kai i khatedo tchatchepen dren hi. Un job penas: “His i brawelo hacho. Ap leskro kotar phub was bud djob baro. Un ko brawelo penas ap peste: Hoi krap kanna? Djinau gar, kai anau nai o tselo djob dren. Un job penas: Kanna djinau, hoi krap. Me phagau mire khera tele, kai miro djob dren hi, un krau len bareder. Kote dren tchiwau miro tselo djob un o wawar latcho koowa, hoi anom khetne. Un me nai penau ap mande: Kowa krom mishto. Kanna hi man bud bersha latcho koowa o djipaske un budrap buder gar. Me chau un pijau un krau miro djipen mange mishto. O Dewel penell ap leste: Tu dinelo! Kai rat hunte meress tu. Koon lell tiro tselo brawlepen, hoi tu tuke khetne anal?” O Jesus penas dureder: “Jaake djal koleske, kai anas peske bud brawlepen khetne, un hi tchorwelo glan o Debleste.” Un o Jesus penas peskre malenge: “Doleske penau tumenge: Ma darenn tumaro djipaske! Ma darenn, te well tumen tchi te chal, witar gar, te well tumen tchi an-ripaske! O djipen hi budeder moldo har o chapen. Un o mensho hi budeder moldo har o ripen. Dikenn ap i korakende! Jon tchiwenna kek djob an i phub, te well lo baro. Witar gar anenn le o baro djob dren. Len hi kek khera, kai nai anenn le o djob khetne. O Dewel dell len te chal. Un tumer han budeder moldo har i tchirkle! Kek tumendar nai tchiwell jek diwes budeder pash peskro djipen pashel! Na-a, sawo tikno koowa nai krenn tumer gar. Hoske trashenn tumer, te well tumen gar doha djipaske? Dikenn, har ap o senlepen shukar blume baro wenna! Jon budrenna gar, un krenn penge kek ripja. O baro rai Salomo an peskro tselo railepen his gar jaake shukar an-rido, har jek lendar. O Dewel kras o senlepen jaake shukar, hoi kau diwes win tardo hi, un o wawar diwes an o bob witsedo wella. Kitse kope budeder dell job tumen an-ripaske. Har tikno hi tumaro patsepen! Ma darenn, hoi tumer taissar chana un pijenna! Kowa krenn kol menshe, kai prindjrenn o Debles gar. Tumaro dad an o bolepen djinella, hoi tumen hunte well djipaske. Dikenn koi pre, te krenn o Debleskri budi! Un job dell tumen lauter, hoi tumen hunte well djipaske. Ma darenn! Kate han tumer gar bud un gar an-diklo. O Dewel, kai hi tumaro dad an o bolepen, kowa kamella, te lenn tumer leskro brawlepen un railepen. Bikrenn, hoi tumen hi! Denn kol lowe i tchorwelende! Palle hi kowa jaake, har te krenn tumen i lowengro gono, hoi gar paash djala! Jaake krenn tumenge i baro brawlepen, hoi nashrenn nai gar. Kowa hi an o bolepen, kai kek tchorepaskro tumaro koowa hatsella, un kek kirme les nai pre chan! Kote, kai tumaro brawlepen hi, kote hi ninna tumaro dji.” “Awenn hako tsiro mange koi! Un mukenn gar tumari momeli win te djal! Awenn har menshe, kai gar sowenna, te well lengro rai i bijabestar pale! Te dell job ap o wudar, nai krenn le leske sik pre. Bachtele hi kol budepangre, kai sowenn gar, te well lengro rai pale. Me penau tumenge: O rai penell lenge, te beshenn le pen tele, te chan le. Un job pandell peske i damdira trujel, un hi lenge koi. Te well job mashkral an i rat, un jon sowenna gar, hi lengri bacht baro. Kowa hunte haiwenn tumer: Te djinals kowa, kai ap o kheer jak della, ko tsiro, kai ko dre-phagepaskro wella, nai phagals kowa gar pash leste dren. Doleske penau tumenge: Ma sowenn! Denn jak! Me, o Menshengro Tchawo, wau pale an i tsiro, kai tumer gar djinenna.” O Petro penas: “Rai, hi kowa, hoi tu kate peneh, menge kokres? Peneh tu kowa i tsele menshenge?” Penas o Jesus: “I latcho budepaskro dell mishto garda ap peskro rajeskro kheer, un sowella gar. Leskro rai das peskre tsele budepangren an leskre wasta. Un ko latcho budepaskro dell lende hako diwes kowa, hoi len hunte well djipaske. Bachtelo hi job, te well peskro rai pale un dikell, kai job peskri budi mishto kras. Tchatchepah, me penau tumenge: Leskro rai dell peskro tselo brawlepen an leskre wasta.” “Ko budepaskro, te penell lo ap peste: Miro rai well gar jaake sik pale, un job dell kol wawar budepangren dawa, un chal un pijell pes mato, palle well leskro rai pale ap i tsiro, kai o budepaskro gar patsell, te well job. Ap jek kopo hi lo koi, un dell ko budepaskres khetne, un anell les kote, kai kolla hi, kai gar ap leste patsenna. Ko budepaskro, kai djinella, hoi peskro rai lestar kamella, un krell kowa gar, kowa lell bud dawa. Koon kowa krella, hoi gar mishto hi, un djinell kowa gar, lell gar bud dawa. Koon bud o Deblestar las, kolestar kamell job, te krell lo peskri budi mishto. Un kones bud soor un goswepen dino was, kolestar kamell o Dewel, te budrell lo gomme feteder.” “Me wom, te witsrap i jag ap i phub. Kamoms te chatchals koi jag. Glan mande hi i pharo tsiro. Ap mande wenna bare duka. Kamoms, te wals ko tsiro pal mande.” “Me wom gar ap kai phub, te lap o tchingepen krik. Na-a! Me penau tumenge: Mantsa well o tchingepen. Kanna well o tchingepen an i kheer, kai djiwenn pantch menshe khetne. Triin hi chojedo ap dujende. Un dui hi chojedo ap trinende. O dad well chojedo ap peskro tchaweste. Un o tchawo well chojedo ap peskro dadeste. I dai well chojedo ap peskri tchate. Un i tchai well chojedo ap peskri date. O romeskri dai well chojedo ap o tchaweskri romjate. Un o tchaweskri romni well chojedo ap o romeskri date.” Pale penas o Jesus ap kol bud menshende, kai pash leste his: “Te well o bolepen tamlo ap koi rig, kai o baro pani hi, penenn tumer: Kanna dell brishin. Un kowa well jaake. Un te phurdell i sorelo ducho dran ko tato mulo them, palle penenn tumer: Kanna well tato. Un tumaro hi tchatcho. Tumen hi dui djia! Tumer dikenn ap i phub un ap o bolepen un djinenn, hoi wella. Hoske nai haiwenn gar, hoi an kau tsiro glan tumare jaka lauter djala? Hoske nai dikenn tumer gar, hoi o tchatchepen hi? Te hal tu an o tchingepen jekeha, un hal leha ap o drom pash o tchatchepaskro, palle dik, te wenn tumer pale mishto khetne jaake rah, har hal tu leha ap o drom, te nai dell job tut gar an o tchatchepaskro wast! Un kowa dell tut an o klistengro wast. Un kowa witsrell tut an o stilepen. Me penau tuke: Tu weh gar dran o stilepen win jaake rah, har tu plaissral gar tiri tseli sijaan.” An ko tsiro wan menshe pash o Jesuseste, un penan leske kol murshendar dran o them Galilea, kai an o Debleskro baro kheer viechen o Debleske maran. Un o Pilato maras kol menshen. Un o menshengro rat un o viechengro rat was lauter khetne. Koi penas o Jesus ap lende: “Un kanna putchenn tumer mandar: His kol menshe tchilatcheder har kol wawar an o them Galilea, kai wan jon jaake maredo? Na-a, penau me tumenge. Tumer te mukenn gar tumaro tchilatcho drom, un djan ap o Debleskro drom, palle wenna tumer lauter ninna jaake maredo. Hoi hi kol menshentsa, kai ko baro kheer an o gab Siloah ap lende peras un jon meran? Hi kol menshe tchilatcheder har kol wawar an o foro Jerusalem, kai koi djiwan? Na-a, penau me tumenge. Te mukenn tumer gar tumaro tchilatcho drom, un djan ap o Debleskro drom, palle wenna tumer lauter ninna jaake maredo.” Un o Jesus penas lenge laba, kai i khatedo tchatchepen dren hi. Un penas: “I murshes his i faigetikro ruk an peskro baar tardo. Un job was bud kope, un rodas faige ap ko ruk un hatsas kek. Koi penas job ap koleste, kai dell garda ap ko baar: Triin bersha wom me kanna kai, un rodom faige ap kau ruk, un hatsom kek. De les tele! Ko ruk hi tchitcheske kate tardo. Penas o wawar: Rai, muk les kau bersh tardo! Me hadau i phub trul koleste pre, un tchiwau grajengro ful trul leste, te well lo feteder. Un te hidjrell ko ruk an o wawar bersh faige, kowa hi mishto. Te hidjrell lo tchi, de les tele!” His i Debleskro diwes, koi his o Jesus an i biboldengri kangri un penas i menshenge o Debleskro lab. Mank kol menshende his i djuwel, koja his deesh-te-ochta bersha nasselo. I beng, kai an late was, kras lat bango. Un joi nai hadas pes gar pre. Har o Jesus lat dikas, das job lat pash peste gole, un penas ap late: “Romnija, tu hal kanna sasto.” Un job tchiwas peskre wasta ap late. Koi hadas pes li pre, un sharas o Debles. Koi choiras pes ko pralstuno an i biboldengri kangri, kai o Jesus koi djuwjat ap o Debleskro diwes sasto kras. Un kowa penas ap i menshende: “Mer hunte budras shob diwessa. Awenn an kolla diwessa, te mukenn tumen sasto te krell, un gar ap o Debleskro diwes!” Penas o Jesus ap koleste: “Tumen hi dui djia! Tumer krenn har te krans kek budi ap o Debleskro diwes. Hakeno tumendar pandell peskri grumni un peskri esla tele, un anell len pash o pani ap o Debleskro diwes. Kate hi kai djuwel, kai patsell ap o Debleste jaake, har o Abraham kowa kras: Un joi his deesh-te-ochta bersha o bengestar pandlo. Hoske te well li gar ap o Debleskro diwes sasto kerdo?” Har job kowa penas, ladjan lauter, kai chojedo ap leste his. Un kol bud wawar, kai kote tardo hi, his bachtelo pral ko tselo railo koowa, hoi o Jesus kras. Koi penas o Jesus ap lende: “Me penau tumenge kanna, har kowa hi, te dell o Dewel i menshen pash peste gole, te djan le ap leskro drom. Kowa hi jaake: I mursh tchiwas i tikno senftikro djob an i phub. Un dran ko tikno djob was i baro ruk. Un i tchirkle djiwan ap leste.” Un o Jesus penas pale: “Me penau tumenge kanna, har kowa hi, te dell o Dewel i menshen pash peste gole, te djan le ap leskro drom. Kowa hi jaake: I djuwel las i tikno kotar shutlo jarro, un tchiwas les mashkral an i baro tcharo parno jarro. Un ko tikno kotar shutlo jarro kras ko tselo jarro shutlo.” Un o Jesus djas dureder ap ko drom, hoi djas an o foro Jerusalem. Un job was an i gaba un i forja, un sikras i menshende o Debleskro drom. Un i mursh putchas lestar: “Rai, pen menge: Lell o Dewel bud menshen an o bolepen, te djiwenn le pash leste?” Un o Jesus penas pale: “Krenn lauter, te djan an ko tikno wudar dren! Me penau tumenge: Bud kamenn an ko wudar dren te djal. Un haiwenn kowa gar. Te stell o rai pral o kheer pre un krell o wudar pandlo, palle han tumer win tardo, un tumer denn gole: Rai, kre menge o wudar pre! Un ko rai penella: Me prindjrau tumen gar. Koi penenn tumer: Mer cham un pijam tuha. Un tu penal menge o Debleskro lab ap i dromma an mare forja. Koi penell job ap tumende: Me prindjrau tumen gar. Djan mandar, tumer tchilatche! Te han tumer win tardo un dikenn, kai o Abraham, un o Isaak, un o Jakob, un kol tsele Debleskre rakepangre pash o Debleste an o bolepen hi, rowenn tumer. Un tumer dandrenn i danda i dukatar khetne. Dran hako them wenna i menshe pash o Debleste an o bolepen khetne, un beshenn pen tele, te chan le. Un bud, kai kanna palla tardo hi, kolla hi ap ko diwes glan tardo. Un bud, kai kanna glan tardo hi, kolla hi ap ko diwes palla tardo.” Ap kau tsiro har o Jesus kowa penas, wan Farisarja pash leste un penan: “Dja tuke! Khate tut! O Herodes kamell tut te marell.” Koi penas o Jesus ap lende: “Djan un penenn ko tchilatcho mursheske: Kau diwes un taissar tradau i bengen win, un krau i menshen sasto. Un pal triin diwessa hi miro tselo koowa kerdo. Kau diwes, taissar, un o diwes koi pre hunte djap miro drom, te wap an o foro Jerusalem. Kowa djal gar, te well i Debleskro rakepaskro win glan o foro Jerusalem maredo.” “Tumer menshe an o foro Jerusalem! Tumer maran o Debleskre rakepangren, un dan kolen i barrentsa mulo, kai o Dewel pash tumende bitchras. Bud kope kamom tumen pash mande te lell, te dap garda ap tumende, har i kachni ap peskre ternende garda della, un lell len tel peskre phora. Un tumer kaman gar. Doleske mukell o Dewel tumaro foro un dell buder gar garda ap leste. Un me penau tumenge: Tumer dikenn man jaake rah buder gar, bis te was ko tsiro, kai tumer penenna: Sharedo well kowa, kai hi o Deblestar bitchedo!” His i Debleskro diwes, koi djas o Jesus pash i pralstuno Farisari an o kheer te chal. Un kol menshe kote lan les an o jak. Kote his i mursh, koles his pani an i herja un an i mussja. Un o Jesus penas ap i tchatchepangre un ap i Farisarja: “Nai krau menshen sasto ap o Debleskro diwes pal o biboldengro tchatchepen?” Jon penan tchi koi pre. Koi tchiwas o Jesus peskro wast ap ko mursheste, kras les sasto, un mukas les te djal. Palle penas lo ap kolende, kai kote beshdo hi: “Te hi jekes tumendar i tchawo un kowa perell an o pani dren, tserdenn les tumer gar win, ninna ap o Debleskro diwes? Te hi jekes tumendar i grumni un koja perell an o pani dren, tserdenn lat tumer gar win, ninna ap o Debleskro diwes?” Un jon nai penan tchi koi pre. Un o Jesus dikas, har kolla, kai an o kheer dren wan, penge i feteder beshepangre win rodan. Doleske penas lo lenge laba, kai i khatedo tchatchepen dren hi, un penas: “Te penell jek ap tute: Am ap i bijab! palle besh tut gar ap o feteder beshepaskro kote! Nai well jek mursh, kai hi bareder har tu. Un palle well kowa pash tute, kai penas, te wess ap i bijab, un penell ap tute: Muk koles kate te beshell, un besh tut kote tele! Un tu hunte leh ko telstuno beshepaskro, un tut hi i bari ladj. Tu te djah ap i bijab, palle besh tut ap o telstuno beshepaskro! Un kowa, kai kamas, te djah tu ap peskri bijab, wella pash tute un penella: Miro maal, besh tut ap i feteder beshepaskro! Un lauter, kai kote ap i bijab hi, dikenn, kai tu i an-diklo mursh hal. Koon pes baro krella, koles sharell o Dewel gar. Koon pes gar baro krella, un penella: Me molau tchi, koles krell o Dewel baro.” Un o Jesus penas ap koleste, kai kamas, te chal lo leha: “Te kreh tu i baro chapen, palle ma khare tire malen un phralen pash tute, witar gar brawele menshen, kai an tiro drom djiwenna! Kolla len tut ninna pash pende pre, un jaake denn le tut pale, hoi tu lenge kral. Te kameh tu i baro chapen te krell, palle le kol tchorwelen pash tute pre, ninna kolen, kai bango hi, kolen, kai nashenn nai gar, un kolen, kai korelo hi, un de len te chal! Te kreh tu kowa, hal tu bachtelo! Kol menshe nai denn tut tchi pale. Te krell o Dewel kol mulen djido, kai kran, hoi job kamas, palle dell lo tut kowa lauter pale, hoi tu lenge kral.” Pash i chapaskri his i mursh beshdo. Har kowa shunas, hoi o Jesus rakras, penas lo ap o Jesuseste: “Bachtelo hi kowa, kai chal o maro pash o Debleste an o bolepen.” Koi penas o Jesus leske: “I mursh kras i baro chapen, un mukas bud menshen te penell, te wenn le pash o chapen. Un ap ko tsiro, kai job kamas pes tele te beshell, bitchras lo i budepaskres pash lende, te penell lo: Awenn! Chapen un pipen hi lauter koi. Jek pal o wawar penan, te nai wan le gar. Ko jek penas: Me ginom i kotar phub, un me djap koi un dikap, har kowa wi-dikella. Me nai wau gar. Ko duito penas: Me ginom deesh grumja, un djau kanna kote, te dikap, har jon wi-dikenna. Me nai wau gar. Ko triinto penas: Me romedinerom. Doleske nai wau gar. Ko budepaskro was pale, un penas lauter peskro rajeske. Koi was ko rai an i bari choli, un penas ap koleste: Dja ap i tsele dromma an o foro! An kol tchorwelen, kol bangen, kol korelen un kolen, kai nai nashenn gar, pash mande! Un pal i tsiro was o budepaskro pale un penas: Me krom, hoi tu penal. O kheer hi gar pherdo. Un ko rai penas ap koleste: Dja win ap i dromma glan o foro un pash i burra ap o them, kai menshe beshdo hi, un pen lenge, te wenn le pash mande. Rake lenge an o dji, te wenn jaake bud menshe har djala an miro kheer! Me penau tumenge: Kolenge, kai mukom glan i tsiro te penell, te wenn le pash miro chapen, un kai kaman gar pash mande te well, kolendar mukau kekes an miro kheer dren te well, te chal lo mantsa.” Har o Jesus ap o drom djas, his bud menshe trul leste. Un job dikas ap lende un penas: “Koon pash mande wella, un kamell peskro dades, peskri dat, peskri romjat, peskre tchawen, peskre phralen, peskre phenjen, un peskro djipen budeder har man, kowa nai well gar miro maal. Koon lell gar peskro trushel ap peste un djal mantsa, nai well gar miro maal. Te kamell jek tumendar i baro kheer te krell, hunte dikell lo, te hi les doha lowe. Te tchiwell lo nai kokres i telstune barra, palle san i tsele menshe pral leste. Un jon penenn: Ko mursh kamas i kheer te krell. Un kanna nai krell lo les gar dureder. Te kamell i baro rai an o kurepen te djal i wawar baro rajeha, hunte putchell lo pestar: Hom me sorelo doha mire deesh serja lurdentsa, te kurap man ko wawar baro rajeha, kai biish serja lurde pash leste hi? Te hi lo gar sorelo doha, bitchrell lo murshen pash o wawar baro rajeste jaake rah, har kowa gomme dur lestar hi, un mangell les, te djal kek kurepen. Doleske penau tumenge: Kek tumendar nai well miro maal, te dell job gar lauter pre, hoi les hi.” “O loon hi mishto. Te nashras o loon peskri soor, hi lo buder gar mishto. Un tu nai kreh buder tchi, te well lo pale londo. Ko loon molell tchi buder. Tu nai witsreh les krik. Lenn kowa ap tumaro dji, hoi me tumenge penaua!” His i diwes, kai wan bud bibolde pash o Jesuseste, kai lenn i biboldendar lowe i Remarjenge dren, un bud wawar, kai tchilatcho koowa kran un doleske pale-tchidde hi. Jon lauter kaman te shunenn le les. Kol Farisarja un i biboldengre tchatchepangre his chojemen pral o Jesuseste un penan: “Kau mursh lell i pale-tchidde pash peste pre, un chal lentsa.” Koi penas o Jesus lenge laba, kai i khatedo tchatchepen dren hi, un penas: “Te hi jekes tumendar sheel bakre, un jek lendar djal nashedo, palle mukell lo kol wawaren tardo, un rodell ko jekes jaake rah, te hatsell lo les. Un te hatsell lo koles, lell lo les ap i phik, un hi bachtelo. Un te well lo khere, penell lo peskre malenge un kol wawarenge, kai trul leste djiwenna: Awenn bachteles mantsa! Me hatsom ko bakres pale, kai his nashedo.” Palle penas o Jesus lenge: “Me penau tumenge: Pral ko jek tchilatcho, kai mukas peskro tchilatcho drom un djal ap o Debleskro drom, pral koleste hi bareder bacht an o bolepen, har pral kol wawarende, kai patsenna, te nai atchenn le ap pengro drom.” Te hi i djuwjat deesh rupene beme, un nashrell jek, krell li i momeli an, un rodell koi bema an o tselo kheer jaake rah, bis te hatsell li lat. Un te hatsell li koi rupeni bema, dell li peskre malen gole un kol wawaren, kai pash late djiwenna, un penella: Awenn bachtelo mantsa! Me hatsom miri rupeni bema, kai nashrom. Me penau tumenge ninna: O Debleskre bolepangre hi bachtelo pral jekeste, kai mukell peskro tchilatcho drom un djal ap o Debleskro drom. Un o Jesus penas: I murshes his dui tchawe. Ko terneder penas ap peskro dadeste: De man kanna kowa, hoi me lau pal tiro merepen! Un o dad das hakenes peskro kotar. Pal i tikno tsiro las o terneder tchawo peskro tselo brawlepen, un djas an i wawar them, djiwas i shukar djipen, un das peskro tselo brawlepen win. Har les his buder tchi, was i bari bok pral o them un les his buder tchi te chal. Koi djas lo pash i hacho un rodas i budi. Kowa bitchras les pash i balende, te dell job garda ap lende. Les his bari bok un kamas ninna kowa te chal, hoi i bale chana. Kokres kowa kamas les kek te dell. Un job penas ap peste: Miro dades hi bud budepangre. Kolen hi bud te chal, un me merau kate i bokatar. Me kamau pash miro dadeste te djal, te penap: Tata, me krom i tchilatcho koowa, kai me djom tutar un o Deblestar krik. Me hom gar moldo, te atchap tiro tchawo. Le man pash tute pre, te wap tiro budepaskro! Un job stas pre, un djas pash peskro dadeste pale. Har leskro dad les dural dikas, khaitas o tchawo les. Un o dad nashas pash leste, tapras les trujel, un tchumras les. Koi penas o tchawo ap leste: Tata, me krom i tchilatcho koowa, kai me djom tutar un o Deblestar krik. Un me hom gar moldo, te atchap tiro tchawo. Koi penas o dad ap peskre budepangre: Anenn sik o feteder ripen, un riwenn kowa leske an! Denn les i gustri un denn les kircha! Anenn i terni thulli grumni! Marenn lat, te chas un was bachtelo! Tchatchepah, miro tchawo his mulo, un was djido. Job his nashedo un was pale. Un jon wan lauter bachtelo. Ko phureder tchawo budras win ap i kotar phub. Har job khere djas un pash o kheer was, shunas lo bashepen un khelepen. Un job das i budepaskres gole, un putchas lestar, hoi kote djas. Kowa penas: Tiro phraal was sasto pale. Doleske maras tiro dad i terni thulli grumjat leske. Kote was job chojedo, un kamas gar an o kheer te djal. Un leskro dad djas win, un mangas les, te well lo an o kheer dren. Un ko tchawo penas ap peskro dadeste: Tu djineh, kai me bud bersha tuke budrom, un krom lauter, hoi tu mange penal. Mange maral tu kek bakro, te chap les mire malentsa, un te wap bachtelo. Tiro tchawo, kai was kanna pale khere, kowa, kai das tire lowe win i lubjentsa, koleske maral i terni thulli grumni. Koi penas o dad ap leste: Miro tchawo, tu hal hako tsiro pash mande, un hoi miro hi, kowa hi ninna tiro. Mer hunte was bachtelo. Tiro phraal his mulo un was djido. Job his nashedo un hatsas pale khere. O Jesus penas ninna ap peskre malende: “His i brawelo mursh. Koles his i budepaskro, kai chochras les un das leskro brawlepen win. Har ko brawelo kowa shunas, mukas lo les gole te dell, un penas ap leste: Hoi shunom me pral tute? Sike mande kol lila, hoi dren tchinlo hi, har bud lowe tu dren lal! Tu nai deh buder gar ap miro brawlepen garda! Un ko budepaskro penas ap peste: Te nai budrau me buder gar miro rajeske, hoi te krap me kanna? Me nai budrau gar win ap i kotar phub. Un te hunte mangap, ladjau man. Me djinau kanna, hoi te krap, te lenn jon man pash pende pre ap ko diwes, kai hi man buder kek budi. Un job das kolen pash peste gole, kai hi sijaan pash peskro rajeste. Un jek pal o wawareste was pash leste. Un job putchas hakenestar: Har bud sijaan hi tut pash miro rajeste? Un te penas jek: Sheel khoro djet, palle penas lo ap leste: Le ko liil, kai tiro sijaan dren tardo hi. Tchin kanna: paash-sheel! Un te putchas lo i wawarestar: Har bud sijaan hi tut? Un kowa penas: Sheel gone djob. Palle penas lo ap koleste: Le ko liil, kai tiro sijaan dren tardo hi, un tchin kanna: ochta-deesh! Un ko rai sharas ko chocheno budepaskres doleske, kai his lo gosewo.” “Un kowa hi tchatcho”, penas o Jesus, “kol menshe, kai prindjrenn o Debles gar, djan gosweder trujel i wawar menshentsa har kolla, kai djan ap o Debleskro drom. Me penau tumenge: Tumare lowe atchenna gar. Denn len i tchorwelende, te wenn le tumare mala! Te hi kol lowe budeder tchi moldo, palle lenn le tumen kote an i khera dren, kai tumer hako tsiro nai atchenna.” “Koon an i tikno koowa lauter mishto krella, kowa krell ninna an i baro koowa lauter mishto. Koon i tikno koowa gar mishto krella, kowa krell ninna i baro koowa gar mishto. Te djan tumer gar mishto trujel kol lowentsa, hoi gar atchenna, koon dell tumen nai ko brawlepen an o wast, hoi atchella? Te djan tumer wawar menshengro brawlepen gar mishto trujel, har nai dell tumen o Dewel kowa an tumare wasta, hoi kamell lo tumen te dell? Kek budepaskro budrell nai dui rajenge. Te wals kowa jaake, budrals lo ko jekeske mishto, un ko wawareske gar mishto. Ko jekes kamals job gar, ko wawares kamals job o djijestar. Tu nai budreh gar o Debleske un leh tiro brawlepen khetne!” Kol Farisarja shunan kowa lauter. Jon his pal i lowe, un jon san pral o Jesuseste. Koi penas o Jesus ap lende: “Glan i menshengre jaka kamenn tumer latcho te well. O Dewel prindjrell tumaro dji. Hoi pash i menshende bud molella, hi tchi moldo an o Debleskre jaka. An o phuro tsiro rikran pen i menshe ap kowa, hoi o Mose un i Debleskre rakepangre penan. Har was o Johanni, was o Debleskro newo tsiro. Kanna well i menshenge o latcho lab penlo, te dell o Dewel i menshen pash peste gole, te djiwenn le leha khetne an jek harmenatsjona. Un hakeno kamell sorjah jaake dren te well, har job kamella. O bolepen un i phub atchenna gar. Kowa, hoi o Mose un kol Debleskre rakepangre penan, atchella. Ninna o tikneder lab well gar krik lino. Koon peskri romjat mukella, un romedinerell i wawar djuwjat, kowa chochell peskri ersti romjat un anell doosh ap peste. Un kowa, kai romedinerell i mukli djuwjat, kowa anell doosh ap peste, te las lo i wawareskri romjat.” Un o Jesus penas pale: Koi his i brawelo mursh. Kowa his hako tsiro shukar un railes rido, un djiwas i shukar djipen. Glan leskro wudar his i tchorwelo tchiddo, kai his nasselo ap peskro mass. Leskro lab hi Lazaro. Kowa mangas o brawelestar ko chapen, hoi peras tele ap i phub, te chal lo kowa. Un i djukle wan pash leste, un tcharan leskro nasselo mass tele. O diwes was, kai ko tchorwelo meras. Un i bolepangre anan les an o bolepen, te beshas lo pes pash o Abraham. I tsiro koi pre meras ninna ko brawelo, un las i shukar paskepen. Har job kanna an o mulengro them his, wan bare duka ap leste. Un job dikas pre, un dikas o Abrahames dural, un o Lazaro his pash leste beshdo. Koi das ko brawelo gole: Tata Abraham, kre tiro dji mange pre, un bitche o Lazares pash mande! Job hunte tchiwell peskro gushto an o pani, un tchiwell kowa ap miri tchip, te dukrell man kai jag gar! Koi penas o Abraham: Tchawa, tuke djas hako tsiro an tiro djipen mishto. O Lazares his kek shukar djipen. Kanna hi job bachtelo un leske djal mishto. Un tut hi kanna bare duka. Ninna hi mashkral mende i baro telstunepen, te nai well kek mendar pash tumende, un kek tumendar nai well pash mende. Koi penas o brawelo: Me mangau tut, tata Abraham, bitche les an miro dadeskro kheer! Man hi pantch phrala. Kolenge hunte penell job, har mange djala, te wenn jon gar koi, kai me hom, un bare duka lom. Koi penas o Abraham: Len hi o Moseskre laba un kolla lila, hoi o Debleskre rakepangre tchinan. Ap kolende hunte shunenn jon! Penas o brawelo: Na-a! Te wals jek i mulendar pash lende, palle mukans le pengro tchilatcho drom. Penas o Abraham: Te shunenn le gar ap o Mose un ap kol Debleskre rakepangre, shunenn le witar gar ap jekeste, kai stas i mulendar pre. Un o Jesus penas ap peskre malende: “Tchatchepah, menshe wenna, kai kamenn tumen o Debleskro dromestar tele te anell. Bibacht ap koleste, kai kowa krella! Koleske wals feteder, te well leske i pharo bar trul i meen pandlo, un te well lo an o baro pani witsedo, te nai anell lo buder gar jekes kal tiknendar ap o tchilatcho drom. Denn jak ap tumende! Te krell tiro phraal tchilatcho koowa ap tute, pen leske, kai kowa gar mishto hi, hoi job kras! Te khaitell les ko tchilatcho koowa, hoi job ap tute kras, jaake ab buder gar chojedo ap leste! Te krell lo efta kope ap o diwes tchilatcho koowa ap tute, un te well lo efta kope pash tute un penella, kai les kowa khaitella, jaake ab buder gar chojedo ap leste!” Un kol deesh-te-dui bitchepangre penan ap o Jesuseste: “Kre maro patsepen soreles!” Koi penas o rai Jesus ap lende: “Te wals tumaro patsepen ninna tikno har i senftikro djob, nai penans tumer ap ko baro ruk: Witse tut an o pani! Un ko ruk shunals ap tumende.” “Shunenn, hoi me tumenge penaua: Kek tumendar penella ap peskro budepaskro, kai pal peskri budi ap o kotar them khere wella: Am, besh tut kate tele, cha un pi! Ko krenn tumer gar. Tumer penenn leske: Rib tut trujel un kre mange chapaske! An ko chapen pash mande! Palle nai chah un pijeh tu ninna. Parkrenn tumen pash leste koleske, hoi job kras? Na-a, ko krenn tumer gar. Jaake hi kowa ninna tumentsa. Te kran tumer lauter, hoi o Dewel tumenge penas, palle penenn: Mer ham tire budepangre. Mer kram, hoi hunte kram.” Har o Jesus ap o drom an o foro Jerusalem his, djas lo mank i themma Samaria un Galilea. Un job djas an i gab. Un kote wan deesh nassele mursha pash leste. Kolen his i djungelo nasslepen, kai lengro mass tele merella. Jon his lestar doha dur krik tardo, un dan gole: “Jesus, latcho rai, kre tiro dji menge pre!” Un o Jesus dikas len, un penas ap lende: “Djan pash o rashajeste, un sikrenn tumen glan leste!” Un har jon djan, wan jon ap o drom sasto. Jek lendar, har job dikas, te hi lo sasto, djas lo pash o Jesuseste pale pale, un sharas o Debles o tselo djijeha. Job witsras pes glan o Jesuseskre pire tele, un parkras pes. Kowa his i Samaritari. Koi penas o Jesus: “Deesh wan sasto. Kai hi kol wawar enja? Hi kek wawar koi, kai was pale pale, te sharell lo o Debles har kau Samaritari?” Un job penas ap kol mursheste: “Ste pre, un dja khere! Tiro patsepen kras tut sasto.” Un i Farisarja putchan o Jesusestar: “Kaana well ko tsiro, kai dikah, kai o Dewel o rai hi pral i tseli phub?” Koi penas lo: “Ko tsiro well gar jaake, te nai dikenn kowa. Ninna nai penell jek gar: Kanna hi ko tsiro kai.” Un o Jesus penas dureder: “Kote, kai i mensho kamell, te well o Dewel leskro rai, kote was ko tsiro.” Un job penas ap peskre malende: “I tsiro wella, kai tumaro dji kamell o Menshengro Tchawes jek diwes te dikell. Un tumer dikenn les gar. Un jon penenn ap tumende: Dikenn, kote hi lo! Dikenn, kate hi lo! Me penau tumenge: Djan gar kote! Patsenn gar, hoi kol menshe penenna! Jaake har i Debleskri jag an o bolepen diklo hi, hoi djal jek rigjatar ap i wawar rig an o bolepen, jaake well o Menshengro Tchawo ap peskro diwes diklo. Glan ko tsiro hunte lell lo bud duka ap peste. Un i menshe, kai kau diwes djiwenna, tchiwenn les ap i rig. Ap ko tsiro, kai o Menshengro Tchawo pale wella, djiwenn i menshe jaake har an ko tsiro, kai o Noah djiwas. Kol menshe chan, pijan, un romedineran, bis ap ko diwes, kai o Noah an o panjeskro kheer djas, un o baro pani was, un lauter tassan le. O tsiro, kai o Menshengro Tchawo pale wella, hi ninna har o tsiro, kai o Lot djiwas. Jon chan, pijan, jon ginan, bikran, jon budran ap pengro kotar phub, un kran penge khera. Ap ko diwes, kai o Lot dran o foro Sodom djas, was jag dran o bolepen, un lauter wan chatchedo. Jaake djal kowa ninna ap ko diwes, kai o Menshengro Tchawo diklo wella. Koon ap ko diwes ap o kheer hi, un kones peskro koowa an o kheer hi, kowa hunte djal gar tele, te lell lo kowa. Un koon ap peskro kotar phub budrella, hunte djal gar buder khere. Ma bistrenn o Loteskri romjat! Koon kamell peskro djipen te rikrell, kowa nashrell les. Koon peskro djipen nashrella, kowa lell les pale. Me penau tumenge: Te hi an koi rati dui menshe an o tchiben tchiddo, well ko jek krik lino, ko wawar atchell koi. Dui djuwja krenn dran djob jarro. Koi jek well krik lino, koi wawar atchell koi. Dui budrenn ap i kotar phub. Ko jek well krik lino, ko wawar atchell koi.” Leskre mala putchan lestar: “Rai, kai well kowa?” Penas lo: “Kote, kai i mulo mass tchiddo hi, kote wenn i bare diwje tchirkle khetne te chan le.” Un o Jesus penas lenge laba, kai i khatedo tchatchepen dren hi, te sikrell lo len, te hunte mangenn le o Debles hako tsiro, un te hunte mukenn le gar tele, te denn le les gole. Un job penas: “An i foro djiwas i tchatchepaskro rai. Kowa putchas gar pal o Debleste, un daras kek menshestar. An ko foro djiwas ninna i djuwel, kolakro rom meras. Koja was bud kope pash leste, un penas: Ab ap miri rig, te lap miro tchatchepen! I rah tsiro kras ko tchatchepaskro rai lake tchi. Pal i tsiro penas lo ap peste: Tchatchepah, pal o Debleste putchau gar, un witar gar darau i menshendar. Koi djuwel mukell gar tele. Doleske kamau te krell, te lell li lakro tchatchepen, te nai tchingrell li gar ap mande.” Koi penas o Jesus: “Shunenn tumer, hoi ko tchilatcho tchatchepaskro rai penas? Har bud feteder hi o Dewel! Patsenn tumer gar, te well lo ap i rig peskre wi-rodede menshendar, kai diwes un rati ap leste gole denna? Awa, job well ap lengri rig un dell len lengro tchatchepen. Lell lo pes bud tsiro, te well lo ap lengri rig? Na-a, penau me tumenge: Jon lenn sik pengro tchatchepen. Hoi penenn tumer mange, te putchau tumendar: Te well o Menshengro Tchawo pale, hatsell job menshen ap i phub, kai patsenn ap leste?” His menshe trul o Jesuseste tardo, kai patsan pendar, te hi le latcho un feteder har kol wawar. Un o Jesus penas lenge laba, kai i khatedo tchatchepen dren hi, un penas: “Dui mursha djan an o Debleskro baro kheer, te mangenn le o Debles an. Ko jek hi i Farisari, ko wawar hi jek kolendar, kai lenn lowe i biboldendar i Remarjenge dren. Ko Farisari tchiwas pes tardo un penas: Mo Dewel, me parkrau man pash tute, te hom gar jaake har kal wawar menshe: tchorepangre, chochene, un har kolla, kai chochenn pengri romjat i wawar djuwjah, un gar jaake har kowa, kai koi wergel tardo hi: Ko pale-tchiddo. Dui diwessa an o kurko chau me tchi, te mangap tut an. Un me dau tut o deshto kotar halauterestar, hoi dren lau. Ko pale-tchiddo atchas palla tardo, un hadas gar peskro shero pre. Un job das ap peskro betch, te sikrell lo, kai leskro tchilatcho koowa khaitas les, un penas: Miro Dewel, me hom i tchilatcho mursh. Dik ap mande un ab mange latcho!” Un o Jesus penas: “Me penau tumenge: O Dewel dikas ap kaleste, un his leske latcho un gar ko wawareske. Kowa, kai pes bares krella, koles sharell o Dewel gar. Un kowa, kai pes gar bares krella, koles krell o Dewel bares.” Un i menshe anan tchawen pash leste, te tchiwell lo peskre wasta ap lende. Har peskre mala kowa dikan, tchingran le ap kol menshende. Koi das o Jesus peskre malen gole, un penas ap lende: “Mukenn kol tchawen pash mande te well! Ma rikrenn len pale! Sawe har jon, kolen das o Dewel gole, te djiwenn le khetne leha an o bolepen. Tchatchepah, me penau tumenge: Koon gar ap mande patsella har kol tchawe, kowa nai well gar ap o Debleskro drom.” Koi putchas lestar i pralstuno: “Latcho sikepaskro, hoi hunte krap, te dell man o Dewel o djipen, hoi gar pre-herella?” Penas o Jesus ap leste: “Hoske peneh tu: Latcho sikepaskro! ap mande? Kek mensho hi latcho. O Dewel kokres hi latcho. Tu prindjreh kol deesh Debleskre laba: Romeha, ma choche tiri romjat i wawar djuwjah! Romnija, ma choche tiro romes i wawar mursheha! Ma mare kekes! Ma tchore! Ma pen chochepen pral jekeste! Dik ap tiro dadeste un ap tiri date, te djal lenge mishto!” Koi penas job: “Me krom kowa lauter jaake rah, har me djiwau.” Har o Jesus kowa shunas, penas lo ap leste: “Jek hunte kress tu budeder. Bike lauter, hoi tut hi, un de kol lowe i tchorwelende! Palle hi tut i brawlepen an o bolepen. Un am un dja mantsa!” Har o pralstuno kowa shunas, dukas les kowa an o dji. Les hi bud brawlepen. Un o Jesus dikas, kai kol laba les dukan. Un job penas: “Har pharo hi i brawelenge, te wenn le ap o Debleskro drom. Hi gar jaake pharo, te djal i baro viecho an i subjakro kand dren, har te well i brawelo ap o Debleskro drom.” Penan kolla, kai pash leste tardo hi, ap leste: “Te hi kowa jaake, koon nai lell o Debleskro djipen?” Penas lo: “Kowa hoi i menshe nai krenn gar, kowa nai krell o Dewel.” Koi penas o Petro: “Mer mukam lauter tchiddo un djam tuha.” Penas o Jesus ap lende: “Tchatchepah, me penau tumenge: Hakeno, kai mukell peskro kheer, peskri romjat, phralen, tchawen, dades un dat, te nai budrell lo feteder o Debleske, kowa lell an kau tsiro lauter bud kope pale. Un an ko tsiro, kai wella, dell o Dewel les o djipen, hoi gar pre-herella.” Un o Jesus las i deesh-te-dui ap i rig un penas lenge: “Shunenn! Mer djah kanna an o foro Jerusalem. Kote well lauter tchatcho, hoi o Debleskre rakepangre pral o Menshengro Tchaweste tchinan: Jon denn les an i wasta kolendar, kai kek bibolde hi. Un kolla praassenn les, denn les dawa un tchungrenn ap leste. Jon denn les i tchupnijah, un marenn les. Un pal triin diwessa krell o Dewel les djido.” Leskre mala haiwan kek lab. Kowa, hoi job lenge kal labentsa kamas te penell, djas gar an lengro shero dren. Un jon djinan gar, pral hoi job rakras. Un o Jesus djas pash o foro Jericho. Un i korelo, his pash o drom beshdo, un mangas lowe i menshendar. Un job shunas bud menshen, kai djan ap ko drom. Koi putchas lo lendar: “Hoi djal kote?” Koi penan le: “O Jesus dran Nazaret djal kote.” Koi das lo gole: “Jesus, tu Davideskro tchawo, kre tiro dji mange pre!” Un kolla, kai djan glan o Jesuseste ap o drom, tchingran ap ko mursheste un penan: “Muk tele un atch!” Job das budeder gole: “Jesus, Davideskro tchawo, kre tiro dji mange pre!” Un o Jesus atchas tardo, un penas: “Anenn les pash mande!” Un har ko mursh pash leste was, putchas o Jesus lestar: “Hoi kameh tu, te krap tuke?” Penas kowa: “Rai, me kamau te dikell.” Penas o Jesus: “Palle dik! Tiro patsepen kras tut sasto.” Un job dikas nai pale, djas o Jesuseha, un sharas o Debles. Un halauter, kai kowa dikan, sharan o Debles ninna. Un o Jesus djas an o foro Jericho. Kote his i biboldo, ko his i pralstuno pral kolende, kai lenna i biboldendar lowe i Remarjenge dren. Leskro lab his Zacheo. Job kamas o Jesuses te dikell, un nai dikas les gar. Job his tikno, un bud menshe his trul o Jesuseste. Doleske nashas lo glan i menshende, un djas ap i ruk, te dikell lo feteder. Un o Jesus was koi un dikas pre, un penas ap leste: “Zacheo, am sik koi tele! Kau diwes hunte wap me an tiro kheer.” Un o Zacheo was sik o rukestar tele, un las o Jesuses an peskro kheer dren, un his bachtelo. Har jon kowa dikan, his jon chojemen un penan: “Pash i pale-tchiddo djal job an o kheer.” O Zacheo his koi tardo un penas ap o Jesuseste: “Mo rai, me dau i tchorwelende i paash lauterestar, hoi man hi. Un te chochrom jekes, dau les kanna star kope jaake bud pale.” Penas o Jesus ap leste: “Kau diwes las o Dewel i menshen an kau kheer dran o tchilatchepen win. Ninna kawa rom hi o Abrahameskro tchawo. O Menshengro Tchawo was, te rodell lo kolen, kai nashedo hi, un te anell lo kolen ap o Debleskro drom, kai ap o tchilatcho drom hi.” O Jesus his gar dur o forestar Jerusalem, un i menshe patsan, kai ko tsiro kanna kai hi, kai o Dewel sikrella, te hi lo o rai pral i tseli phub. Koi penas o Jesus lenge laba, kai i khatedo tchatchepen dren hi, un penas: “I pralstuno kamas te well lo baro rai pral peskro them. Doleske djas lo pash koleste, kai hi o wast pral bud themma, te krell kowa les baro rai. Un pal kowa kamas lo an peskro them pale te djal. Un job das deesh peskre budepangren gole, das hakeneste i sheel rupene beme, un penas: Budrenn kol lowentsa jaake rah har me gar kai hom. Un job djas peske. I menshe an peskro them his chojedo ap leste un bitchran murshen leske palla, te penenn le leske: Mer kamah gar, te wess tu baro rai pral mende! Ko mursh was baro rai, un was an peskro them pale. Koi das lo kol budepangren gole, kolen job kol lowe das. Un job kamas dikell, hoi jon kol lowentsa kran. I budepaskro was pash leste un penas: Mo rai, me budrom kol lowentsa, hoi tu man dal. Un kanna hi man deesh kope jaake bud. Penas lo ap koleste: Kowa kral tu mishto. Tu hal o latcho budepaskro. Me tchiwom i tikno koowa an tire wasta, un tu kral i bari budi koleha. Doleske kamau, te wess tu o pralstuno pral deesh forja. Ko duito was pash ko rajeste, un penas: Mo rai, me budrom kol lowentsa, hoi tu man dal. Un kanna hi man pantch kope jaake bud. Ap koleste penas lo ninna: Tu weh o pralstuno pral pantch forja. Ko triinto was un penas: Mo rai, ake, tire sheel rupene beme. Me khatrom len an i diklo. Me darom tutar. Tut hi i dji dran bar. Tu leh, kai dal tchi. Un hoi i wawar ap i kotar phub tchiwas, leh tu lestar krik, te was kowa bares. Ap koleste penas o rai: Tu moleh tchi. Tu hal i tchilatcho budepaskro. Tu djinal, kai hi man i dji dran bar, un kai lau, kai dom tchi, un hoi me gar an i phub tchiwom, te well kowa baro. Hoske anal tu mire lowe gar pash kolende, kai i lowe win patsenna? Un te woms me pale, loms budeder lowe pale, har tu len dal. Un job penas ap kolende, kai koi pashel tardo hi: Lenn kol sheel rupene beme lestar krik, un denn kol lowe koleste, kai hi les deesh kope budeder! Un jon penan ap o rajeste: Rai, koles hi deesh kope jaake bud! Koi penas o rai: Kones bud hi, kowa lell budeder. Un kowa, kai hi les gar bud, kolestar well kowa ninna krik lino. Un job penas dureder: Anenn kolen glan mande, kai hi chojedo ap mande, un kai kaman gar, te wap baro rai pral lende, un denn len glan mire jaka temerl!” Har o Jesus kowa penas, djas lo glan lende ap o drom, kai djal an o foro Jerusalem. Un job was pash kol gaba Betfage un Betani. Kal gaba his ap koi berga tchiddo, hoi kharella djeteskri berga. Un job bitchras dui peskre malendar glan-wi un penas lenge: “Djan an o gab koi wergel. Kote hatsenn tumer i terni esla pandlo, ap koleste his gomme kek beshdo. Pandenn lat tele, un anenn lat pash mande! Un te putchell jek tumendar: Hoske pandenn lat tele? penenn leske: Hi maro rajeske, te beshell job ap late.” Un kol dui djan an ko gab, un lauter his jaake, har o Jesus lenge penas. Har jon koja terni esla tele pandan, putchas lendar ko mursh, koleske koi esla his: “Hoske pandenn tumer koi terni esla tele?” Un jon penan leske: “Hi maro rajeske, te beshell job ap late.” Koi anan jon koi esla pash o Jesuseste, un tchiwan pengre koola ap late. Un o Jesus beshas pes pral pre. Ap o drom, har job an o foro Jerusalem klissas, tchiwan i menshe pengre koola ap o drom, te nashte klissas job pral wergel. Har jon kote wan, kai djal o drom o djeteskri berga tele, dan leskre mala bari gole i bachtjatar, un sharan o Debles pral ko baro koowa, hoi job mashkral lende kras. Un jon penan: “Sharas ko baro rajes, koles o Dewel bitchras. O Debleskri bacht well pash mende! Baro hi o Debleskro railepen an o bolepen!” Koi his ninna Farisarja mashkral i menshende ap o drom. Kolla penan: “Rai, pen ap tire malende, te mukenn le tele!” Penas o Jesus ap lende: “Me penau tumenge: Jon te rikrenn pengre muja, palle denn i barra gole.” Un har o Jesus pash o foro Jerusalem was, rowas lo pral i menshende an kau foro, un penas: “Bachtelo wans tumer, te djinans tumer kau diwes, koon anell tumenge o Debleskri bacht! Tumer han korelo. Tumer dikenn les gar. Ko bibachtelo diwes wella, kai lurde wenna dran i wawar themma. Jon tchiwenn bare barra trul tumaro foro, te wenn tumer buder gar win. Un jon marenn tumare menshen, un denn tumare tchawen an ko foro mulo. Mo Dewel kamas tumen peskro latchepen te sikrell. Un tumer kaman gar te krenn tumaro dji leske pre. Doleske atchell kek bar ap ko wawar an kau foro.” Un o Jesus djas an o Debleskro baro kheer un tradas kol bikepangren win, un penas lenge: “An o Debleskro lab hi tchinlo: O Dewel penella: Miro kheer te well i kheer, kai sharenn man i menshe un mangenn man an. Tumer kran lestar i kheer, kai i menshe chochenna un randenna.” Hako diwes djas o Jesus an o Debleskro baro kheer un sikras i menshende o Debleskro drom. I bare rashaja, i biboldengre tchatchepangre un i wawar pralstune rodan i drom, te marenn le les. Jon djinan gar, har nai tapran le les. Bud menshe his trul leste, un kaman hako lab te shunell, hoi job penas. His i diwes, kai penas o Jesus i menshenge o Debleskro lab an o Debleskro baro kheer. Un i bare rashaja un i biboldengre tchatchepangre un phureder wan pash leste, un penan ap leste: “Pen menge, koon penas tuke, te kress tu kowa lauter? Koon bitchras tut?” Penas lo: “Kanna kamau tumendar ninna tchomone te putchell pral o Johanni, kowa, kai i menshen taufras: Bitchras o Dewel o Johannes, te taufrell lo i menshen? Bitchran i menshe les? Penenn les mange!” Un jon tchingran mashkral pende un penan: “Te penah mer leske: O Dewel bitchras o Johannes, palle penell lo menge: Hoske patsan tumer les gar? Te penah mer leske: I menshe bitchran les, witsrenn le barrentsa ap mende, te marenn le men. Jon patsenn soreles, te hi lo i Debleskro rakepaskro.” Un jon penan o Jesuseske: “Mer djinah les gar.” Penas o Jesus lenge: “Jaake penau tumenge witar gar, koon man bitchras, te krap me kowa.” Un o Jesus penas i menshenge laba, kai i khatedo tchatchepen dren hi, un penas: “His i mursh. Koles his i kotar them. Kote tchiwas lo drakengre ruka an i phub, un patsas kau them ap i hachende, te budrenn le kote leske. Un job djas peske an i wawar them i rah tsireske. Har ko tsiro was, te anenn le i drake dren, bitchras job i budepaskres pash i hachende, te lell lo lendar kol drake, hoi leske hi. I hache dan les kek drake. Jon dan les dawa un bitchran les krik. Koi bitchras ko mursh i wawar budepaskres pash lende. I hache dan les kek drake. Jon dan les ninna dawa, praassan les, un bitchran les krik. O mursh bitchras i triinto budepaskres. I hache dan les ninna ratlo, un witsran les win. Kanna penas o rai pral o drakengro them ap peste: Hoi krap? Me bitchrau miro tchawes, koles, kai me kamau o tselo djijeha. Koles witsrenn jon gar win. Har i hache les dikan, penan le mashkral pende: Kowa hi leskro tchawo, kai lauter lella pal peskro dadeskro merepen. Maras les, palle hi ko them maro! Un jon witsran les dran ko drakengro them win, un maran les. Hoi krell kanna ko rai pral ko drakengro them i hachentsa? Job wella, un marell kol hachen, un dell ko drakengro them i wawaren.” Har kolla kowa shunan, kai trul o Jesuseste tardo his, penan le: “Kowa wella gar jaake!” Un o Jesus dikas ap lende, un penas: “Hi tchinlo an o Debleskro lab: His i bar, kai i budepangre lestar penan: Kowa hi tchi moldo. Ko bar las o Dewel un tchiwas les jaake an o kheer, te rikrell lo ko tselo kheer khetne. Koon ap kau bar perella, kowa merella. Ap koneste kau bar perella, koles dell ko bar khetne.” Un i biboldengre tchatchepangre un i bare rashaja haiwan, kai rakras o Jesus lendar. Un jon kaman te taprenn le les sik pal leskro rakepen, te tchiwenn le les an o stilepen. Jon trashan i menshendar. Doleske tapran le les gar. Jon lan o Jesuses an o jak. Un jon bitchran murshen, kai kran, har te wans le latcho. Un kolla putchan bud koowa lestar, te dikenn le, hoi job penals, jaake te nai taprenn le les an leskro rakepen, un te nai denn le les an i Remarjengre wasta. Un jaake penan le ap leste: “Sikepaskro, mer djinah, te dareh tu kekestar. Un tu peneh o tchatchepen i menshenge an o mui. Un tu sikreh lende o Debleskro drom. Pen menge: Hi mishto pal maro tchatchepen, te das mer o themeskre lowe o baro rajeste an o foro Rom?” O Jesus djinas, kai jon gosewo hi, un job penas ap lende: “Denn man i rupeni bema. Koneskro shero un lab hi ap kai bema?” Penan le: “O shero o baro rajestar an o foro Rom!” Penas lo lenge: “Jaake denn leste, hoi leskro hi, un denn o Debleste, hoi leskro hi!” Un kote glan i menshende nai tapran le les gar an leskro rakepen, un kran bare jaka pral kowa, hoi job penas, un djinan buder gar, hoi te penenn le. Koi wan kol rashaja pash leste, kai ninna kharenna Sadduzarja. Kolla patsenn gar, kai o Dewel i mulen djido krella. Kolla putchan lestar: “Sikepaskro, o Mose tchinas: Te merell tiro phraal, kai romedino hi, un les hi kek tchawe, palle romedineress tu leskri romjat, te well tiro phraleske i ternepen boldo. Koi his kanna efta phrala. Ko phureder romedineras i djuwjat. Un job meras, un les his kek tchawe. Un ko duito romedineras lat un job meras. Un les his kek tchawe. Un ko triinto romedineras lat un meras. Un les his kek tchawe. Un kol wawar lauter, jek pal o wawar, romedineran lat ninna. Un jon meran lauter. Un lauteren his kek tchawe. Pal lende meras ninna koi romni. Kanna putchah mer tutar: Ap ko tsiro, kai krell o Dewel i mulen djido, koneskri romni hi li? Hake efta his lah romedino.” Penas o Jesus lenge: “I menshe ap kai phub romedinerenna un mukenn pen te romedinerell. Kol mulen, kai o Dewel djido krella, te djiwenn le pash leste, kolla romedinerenn buder gar un wenna gar romedino. Jon merenn buder gar, un hi har i bolepangre. Jon stan i mulendar pre. Doleske hi le o Debleskre tchawe. Ninna o Mose tchinas, kai o Dewel i mulen djido krella. Har o Mose glan o bur tardo his, hoi chatchas, penas lo ap o Debleste: Tu hal o Abrahameskro Dewel, un o Isaakeskro Dewel, un o Jakobeskro Dewel. Un me penau tumenge: Job hi gar o Dewel kolenge, kai mulo hi. Job hi o Dewel kol djidenge. Kalla lauter djiwenn leske.” Koi penan i biboldengre tchatchepangre: “Rai, kowa hi tchatcho, hoi tu penal.” Un jon trashan, te putchenn le lestar budeder. Koi penas o Jesus ap lende: “Har nai penenn jon, kai o baro rai, kolestar o Dewel penas, te well lo, o Davideskro tchawo hi? O David tchinas an peskre gilja: O Dewel penas ap miro rajeste: Besh tut ap miri tchatchi rig, te tchiwap kolen tel tire pire, kai hi chojedo ap tute! Kate penell o David Rai ap leste. Har well lo nai leskro tchawo?” Har i tsele menshe shunan, hoi o Jesus rakras, penas job ap peskre malende: “Denn jak! Kowa, hoi kol biboldengre tchatchepangre krenna, hi gar mishto. Len hi lengste koola ap lende, te sikrenn le, te hi le o Debleskre menshe. Te djan le an o foro, kamenn le, te penenn i menshe Latcho diwes, mo rai! ap lende. Ninna kamenn le ap i pralstune beshepangre te beshell an i biboldengri kangri un ap i feteder beshepangre pash i baro chapen. Jon lenn i khera kol djuwjendar krik, kolengre romma mulo hi. Te mangenn le o Debles, palle rakrenn le leha i rah tsiro, te dikenn i menshe, har patslo jon hi. O Dewel rakrell i phagi pral lende win, un jon lenna i bareder phagi har i wawar.” Un o Jesus dikas pre un dikas, har i brawele pengre lowe an i lowengri piri an o Debleskro baro kheer dren tchiwan. Un job dikas kote ninna i tchorweli romni, kai hi lat buder kek romes. Joi das dui tikne kotja lowe o Debleste. Koi penas o Jesus: “Me penau tumenge: Koi romni das budeder har kol tsele wawar, kai brawelo hi. Kol wawar dan lowe dran pengro brawlepen. Kai tchorweli romni das halauter, hoi lat hi djipaske.” Un i menshe, kai trul leste tardo his, penan: “Dik, o Debleskro baro kheer! Hawe shukar barra un kutch koowa jon o Debleske anan.” Koi penas o Jesus: “Ko tsiro wella, kai halauter, hoi tumer kate dikenna, paash djala. Kek bar atchell ap i wawareste.” Koi putchan jon lestar: “Sikepaskro, kaana wella kowa? Har nai dikas mer, kai hi ko tsiro kai?” Penas lo: “Denn jak! Mukenn tumen kekestar o Debleskro dromestar tele te anell! Koi wenna bud mursha, kai penenna: Me hom o Kristo, ko baro rai, kolestar o Dewel penas, te well job! Un jon penenn ninna: O tsiro hi kai! Me penau tumenge: Ma nashenn lenge palla! An ko tsiro della bud baro kurepen, un i menshe hadenn pen pral pengre themeskre rajende. Ma trashenn! Ko hunte well jaake. Ko tsiro, kai i phub paash djala, well gar jaake sik.” Palle penas lo ap lende: “Ko tsiro wella, kai kurenn pen i pralstune pral bare themma wawar pralstunentsa. Un i menshe dran jek them marenn kolen an i wawar them. Un kai te koi well i phub soreles trisslemen. An bud themma hi i menshen gar doha te chal, un baro nasslepen well ap lende. Un jon dikenn i baro koowa ap o bolepen, hoi krell lenge bari daar. Glan ko tsiro, kai kowa lauter wella, lenn jon tumen palla, un taprenn tumen. Jon anenn tumen glan i tchatchepangre an i biboldengre kangria un witsrenn tumen an o stilepen. Tumer patsenn ap mande. Doleske anenn le tumen glan i bare rajende un glan i pralstunende, te rakrenn jon i phagi win pral tumende. Jon te krenn kowa lauter tumentsa, palle rakrenn nai mandar. Ma mukenn kowa an tumaro shero trujel te djal, hoi tumer hunte penenn kol rajenge! Me dau tumen ko goswepen, un penau tumenge, hoi tumer hunte penenn. Un palle djinenn le buder gar, hoi te penenn le. Un tumaro dad un tumari dai, tumare phrala un phenja, un tumare wawar menshe phukrenn ap tumende, ninna tumare mala. Un mank tumende hi sawe, kai wenn maredo. Hakeno hi chojedo ap tumende doleske, kai patsenn tumer ap mande. Tchatchepah, me penau tumenge: Kek bal ap tumaro shero djal nashedo. Atchenn soreles an o patsepen, un tumer lenn ko tchatcho djipen!” “Te dikenn tumer, kai bud lurde trul o foro Jerusalem tardo hi, palle djinenn tumer, kai jon ko foro paash krenna. Palle hunte nashenn i tsele menshe dran o them Judea pral an i berge. Un koon an o foro hi, hunte djal jaake sik har djala dran win. Un koon win ap o them hi, hunte djal gar an o foro dren. An kol diwessa well o Debleskri choli ap i menshende tele. Palle well lauter tchatcho, hoi an o Debleskro lab tchinlo hi. Koi bibacht hi bari kol djuwjenge, kai hi an wawar koowa, ninna kolenge, kai hi len i ternepen. O Debleskri choli well pral i tsele menshende an kau them. Un len hi i pharo tsiro. Bud wenna maredo o chareha. Wawar wenna pandlo un wenna an i wawar themma anlo. Un o foro Jerusalem well kol menshendar khetne stakedo, kai wenna dran wawar themma. Kowa djal jaake rah, har o Dewel mukell len kowa te krell.” “Ap o kham un ap o moonto un ap i bolepangre momlia dikenn tumer baro koowa. Pral i menshende an bud themma well i bari traash, te dikenn le, har well o baro pani diwjo un hadell pes pral un dell bari gole. I tsele menshe ap i phub hi paash-mulo i trashatar pral kowa, hoi lauter ap lende wella. I bolepaskri soor perell khetne. Un palle dikenn i tsele menshe o Menshengro Tchawes, har well lo ap i wolka bari sorjah un railepen. Te dikenn tumer, har kowa lauter wella, awenn soreles un trashenn gar! I tsiro hi palle koi, kai o Dewel lell tumen dran o tchilatchepen un dran o merepen win.” Un o Jesus penas lenge sawe laba, kai i khatedo tchatchepen dren hi, un penas: “Dikenn ap o faigetikro ruk un ap i wawar ruka! Te wenn i ruka senelo, palle djinenn tumer, te well sik o nijal. Jaake hi kowa ninna koleha, pral kowa rakrom. Te dikenn tumer, har kowa lauter wella, palle djinenn, te well ko tsiro sik, kai o Dewel peskre menshen dran o tchilatchepen win lella, un job o rai pral i tseli phub hi. Tchatchepah, me penau tumenge: Kol menshe, kai an ko tsiro djiwenna, dikenn kowa lauter pengre jakentsa. O bolepen un i phub atchenna gar. Mire laba atchenn hako tsiro.” “Denn garda, te well tumaro dji gar pherdo phubjakro koowa, jaake te bistrenn o Debles! Pijenn tumen gar mato! Ma darenn tumaro djipaske! Denn jak, te well ko diwes gar ap jek kopo ap tumende jaake, te han tumer tapedo! Djinenn! Ko diwes well pral lauterende, kai djiwenna ap i phub. Denn jak hako tsiro! Mangenn o Deblestar, te wenn tumer sorelo an o patsepen tardo, un wenn mishto win dran ko tchilatcho tsiro, hoi wella! Jaake hunte trashenn tumer gar o Menshengro Tchawestar, te well lo pale.” Hako diwes rakras o Jesus an o Debleskro baro kheer. I rati djas job pash koi berga, hoi kharella djeteskri berga, un atchas koi. Taissarlake wan bud menshe an o Debleskro baro kheer, te shunenn jon, hoi o Jesus penella. His glan kol diwessa, kai i bibolde kek maro chan, kai shutlo jarro dren hi. Kol diwessa kharenna Passa. Un i bare rashaja un i biboldengre tchatchepangre rodan i drom, har jon nai marenn o Jesuses. Jon kaman les gar glan kol bud menshende te taprell. Kolendar daran le. Koi djas o beng an o Judas Iskariot dren. Kowa his jek kol deesh-te-dujendar. O Judas djas pash kol bare rashajende un pash i pralstune lurdende, un rakras kolentsa, har job nai phukrell ap leste. Un jon his bachtelo pral kowa, un kaman les lowe te dell, te nai taprenn le o Jesuses. “Mishto” penas o Judas, un rodas i latcho tsiro, te dell lo les an lengre wasta, jaake te djinenn i menshe kowa gar. His an kol diwessa, kai i bibolde ko maro chana, kai kek shutlo jarro dren hi. Un ko diwes was, kai hunte marenn le i bakro hako khereske. Koi bitchras o Jesus o Petres un o Johannes an o foro Jerusalem, un penas: “Djan an ko foro un krenn o chapen menge!” Un jon putchan lestar: “Kai kameh tu, te kras o chapen?” Penas lo ap lende: “Shunenn, te wenn tumer an o foro, palle dikenn tumer i murshes. Kowa hidjrell i khoro pani. Djan koleste palla an ko kheer, kai job dren djala! Kote penenn o rajeske an ko kheer: Maro sikepaskro putchell tutar: Kai hi koi isema, kai nai chau me ko bakro mire malentsa? Un job sikrell tumende i bari isema, pral an ko kheer. Kote hi beshepangre tardo. Kote krenn o chapen!” Un jon djan kote, un hatsan lauter jaake, har o Jesus lenge penas. Un jon kran o chapen. Har ko tchatcho tsiro was, beshas job pes tele. Un kol deesh-te-dui bitchepangre beshan pen leha. Un job penas ap lende: “Kawa chapen kamom me o tselo djijestar te chap tumentsa glan ko tsiro, kai me hunte lap bud duka ap mande. Me penau tumenge: Me chau kau chapen buder gar jaake rah, bis te well ko tsiro, kai kowa tchatcho was, hoi kau chapen sikrella. Palle chau les tumentsa pash o Debleste an o bolepen.” Un o Jesus las o khoro, parkras pes pash o Debleste, un penas ap lende: “Ake, lenn un pijenn halauter kai mool! Me penau tumenge: Me pijau buder gar i mool jaake rah, bis te well ko diwes, kai hi o Dewel o rai pral halauter.” Un job las i kotar maro, parkras pes pash o Debleste, phagas ko maro, das kowa lende, un penas ap lende: “Ake, chan! Kau maro hi miro mass. Me dau man tumenge. Te hom buder gar koi, krenn kowa pale un pale, te well tumenge an tumaro shero, hoi me krom tumenge!” Pal o chapen las lo o khoro un penas: “Kai mool an kau khoro hi miro rat, hoi tumenge ratau. Jaake krau i newo drom, kai o Dewel un i menshe mala wenna.” Palle penas o Jesus: “O phukepaskro hi mantsa ap kaja chapaskri beshdo. Me, o Menshengro Tchawo, hunte merap. Ninna te hi mange glan diklo, te djap kau drom, hawi bibacht well ap koleste, kai ap mande phukrella!” Un jek putchas i wawarestar: “Koon hi kowa mendar, kai krell kowa?” Un o Jesuseskre mala tchingran pen, koon lendar o bareder hi. Un o Jesus penas ap lende: “I bare rajen ap kai phub hi penepaske pral i menshende an pengre themma. Kolla hunte shunenn ap lende un hunte budrenn lenge. Un kol pralstune kamenn, te penenn i menshe lenge, har latche mursha jon hi. Me penau tumenge: Ma krenn kowa jaake har kolla! O bareder mashkral tumende hunte well jaake har o tikneder tumendar. Un kowa, kai kamell o pralstuno te well, hunte well o telstuno, kai budrell i wawarenge. Koon kol dujendar hi bareder: Kowa, kai pash i chapaskri beshdo hi? Kowa, kai tchiwell o chapen ap i chapaskri? Tchatchepah, kowa, kai pash i chapaskri beshdo hi! Un me hom mashkral tumende har jek, kai tumenge budrella. Tumer rikran pash mande win an kol diwessa, har i menshe miro djipen phares kran. Un me kamau, te wenn tumer mantsa khetne raja, jaake har miro dad an o bolepen kamella, te wap o baro rai pral i menshende. Un tumer chana un pijenna mantsa kote, kai me o baro rai hom, un han beshdo ap rajeskre beshepangre, un penenn o tchatchepen win pral i tsele menshende, kai wenna o deesh-te-dui Israeleskre tchawendar.” “Simon, Simon, shun, hoi me tuke penau: O beng las tumen an o jak un kamas te dikell, har sorelo tumaro patsepen hi. Me mangom tuke pash mo Debleste, te djas tu gar o Debleskro dromestar tele. Un te djah tu pale ap o tchatcho drom, kre tire phralen soreles an o patsepen!” Penas o Petro: “Rai, me djoms tuha an o stilepen un an o merepen.” Penas o Jesus ap leste: “Petro, me penau tuke, kai rati dell o bashno gar gole jaake rah, har tu gar triin kope penal, te prindjreh man gar.” Un job penas ap peskre malende: “Har me tumen ap o drom bitchrom, his tumen kek lowe, witar kek gono un kek kircha pash tumende. His tumen bok? His tumen trush?” Penan le: “Na-a, gar jek kopo!” Penas lo: “Kanna lenn lowe tumentsa! Lenn ninna i gono peha, kai tchiwenn tumer tumare koola dren! Un bikrenn tumari plaashka, te ginenn tumenge i charo! Me penau tumenge: Hi tchinlo pral mande an o Debleskro lab: Jon penenn lestar, te hi lo jek lendar, kai tchilatcho hi. Tchatchepah, lauter, hoi pral mande tchinlo was, wella tchatcho.” Penan leskre mala ap leste: “Rai, kate hi dui chare.” Penas lo: “Kanna hi doha!” Un o Jesus djas pash i djeteskri berga, jaake har job kowa bud kope kras. Un peskre mala djan leha. Un har jon pash i djeteskri berga wan, penas lo ap lende: “Mangenn o Deblestar, te nai anell tumen tchi o Debleskro dromestar tele!” Un o Jesus kokres djas i tikno kotar dureder, un witsras pes ap i tchanga, un mangas o Debles: “Tata, te kameh tu, muk kek duka ap mande te well! Kre gar, har me kamau. Kre jaake, har tu kameh!” Un i Debleskro bolepaskro was pash leste dran o bolepen un das les soor. Un o Jesus mangas o Debles sorleder, un rat nashas leskro sherestar tele ap i phub, jaake soreles was i daar ap leste. Un palle stas lo pre un djas pash peskre malende. Jon wan khino un sowan, jaake bibachtelo hi le. Har job dikas, te sowan le, penas lo ap lende: “Hoske sowenn tumer? Stenn pre un mangenn o Deblestar, te nai anell tumen tchi o Debleskro dromestar tele!” Har o Jesus jaake rakras, koi wan bud menshe. Glan kol menshende djas o Judas. Kowa his jek o Jesuseskre deesh-te-dui malendar. Job djas pash o Jesuseste, un kamas les i tchum te dell. O Jesus penas ap leste: “Judas, kameh tu ap o Menshengro Tchaweste phukrell un deh les i tchum?” Har o Jesuseskre mala, kai trul leste tardo his, dikan, hoi koi djas, putchan jon lestar: “Rai, das mer i chareha ap lende pre?” Un jek lendar las o charo, un das i klisteske o tchatcho kand tele. Kowa his i klisto, kai budrell o baro rashajeske. Koi penas o Jesus: “Muk tele! Kanna hi doha!” Un job tchiwas peskro wast ap o kand ko murshestar, un kras les sasto. Un o Jesus penas ap i bare rashajende un ap i pralstunende pral o Debleskro baro kheer un ap i biboldengre phureder, kai pash leste wan: “Tumer wan charentsa un kashtentsa pash mande, har te woms i marepaskro. Hako diwes homs pash tumende an o Debleskro baro kheer, un tumer tapran man gar. Kanna hi tumaro tsiro. Kanna hi o benges penepaske.” Un jon pandan les un anan les an o baro rajeskro kheer. O Petro djas lenge palla, un atchas i kotar pal lende. Pash ko kheer kran i lurde i jag, un beshan pen lauter khetne. Un o Petro beshas pes pash lende. Un i budepaskretsa his pash i jag beshdo, dikas les un penas: “Kowa his ninna pash o Jesuseste.” O Petro das buchoste un penas: “Romnija, me prindjrau les gar.” I tikno tsiro koi pre dikas i wawar ap leste, un penas: “Tu hal ninna jek kolendar.” Un o Petro penas: “Romeha, me hom gar jek lendar.” Un i tsiro koi pre penas pale i wawar: “Tchatchepah, ko mursh his ninna pash leste. Job hi dran o them Galilea.” Koi penas o Petro: “Romeha, me djinau gar, hoi tu peneh.” Un har job kowa penas, das o bashno gole. Un o Jesus rissras pes trujel, un dikas o Petres an i jaka. Un o Petreske wan kolla laba an o shero, hoi o Jesus ap leste penas: “O bashno dell gar gole jaake rah, har tu gar triin kope penal, te prindjreh man gar.” Un o Petro djas win, un rowas soreles. Kol mursha, kai dan garda ap o Jesuseste, san pral leste, un dan les dawa. Un jon pandan leskre jaka, un penan: “Pen menge, koon das tut!” Un jon praassan les. Un har o diwes was, mukan i biboldengre phureder, i bare rashaja un i tchatchepangre o Jesuses pash pende te anell. Un penan ap leste: “Hal tu o Kristo, ko baro rai, kolestar o Dewel penas, te well job? Pen menge!” Penas lo: “Me te penau les tumenge, patsenn tumer man gar. Un te putchau tumendar tchomone, penenn tumer tchi. Ko tsiro well sik, kai me, o Menshengro Tchawo, hom beshdo ap i tchatchi rig o sorelo Deblestar.” Penan jon: “Hal tu o Debleskro tchawo?” Penas job: “Awa, hi jaake har tumer penan. Me hom kowa.” Penan le mashkral pende: “Menge hi kanna doha. Mer shunam dran leskro mui, hoi job penas. Kek hunte penell menge budeder.” Un lauter stan pre, un anan o Jesuses pash o Pilateste. Un jon anan bud koowa ap leste pre, un penan: “Kau mursh kras mare menshen diwjo. Job penas, te das mer o baro rajeste an o foro Rom buder kek lowe. Un job penas ninna, kai hi lo o Kristo, ko baro rai, kolestar o Dewel penas, te well job.” Koi putchas o Pilato lestar: “Hal tu o baro rai pral i biboldende?” Penas lo: “Awa, hi jaake har tu penal.” Koi penas o Pilato ap kol bare rashajende un ap kol wawar menshende, kai kote tardo hi: “Me hatsom kek doosh ap leste.” Jon mukan gar tele, te anenn le tchilatcho koowa ap o Jesuseste, un penan: “Job kras i menshen diwjo an o them Galilea, un an o tselo them Judea, un an o foro Jerusalem ninna.” Har o Pilato kowa shunas, putchas job: “Hi kau mursh dran o them Galilea?” Un har job shunas, kai o Jesus dran o them Galilea hi, kai o Herodes o baro rai hi, mukas lo o Jesuses pash koleste te anell. O Herodes his an ko tsiro ninna an o foro Jerusalem. Un o Herodes his bachtelo, har job o Jesuses dikas. Job shunas lestar un kamas les i rah tsiro te dikell. Job kamas, te krell o Jesus leske i baro koowa, hoi kek wawar nai krella. Kanna, har o Jesus glan leste tardo hi, putchas job o Jesusestar bud koowa. O Jesus penas tchi pale. I bare rashaja un i biboldengre tchatchepangre his koi pashel tardo, un anan bud tchilatcho koowa ap o Jesuseste. Un o Herodes un leskre lurde san pral leste, riwan leske i rajeskri plaashka an, un mukan les pale pash o Pilateste te anell. Un ap ko diwes wan o Herodes un o Pilato mala. Glan ko diwes his jon chojedo jek ap i wawareste. O Pilato das i bare rashajen, i pralstune bibolden, un i tsele menshen khetne gole, un penas ap lende: “Tumer anan kau murshes pash mande, un penan mange, te krell lo i menshen diwjo. Me kamom lestar te shunell, hoi job koi pre penella, un hatsom kek doosh ap leste, hoi tumer ap leste pre anan. Un o Herodes hatsas witar kek doosh ap leste. Doleske bitchras job les pale pash mende. Un kanna shunenn, hoi me tumenge penau: Kawa mursh kras tchi, te hunte well lo maredo. Koi dan i tsele menshe gole: “Mare les, un de men o Barabes!” O Barabas his i stildo. Job kras an o foro Jerusalem i baro tchingepen, un das i murshes temerl. O Pilato kamas o Jesuses te djal mukell. Un job das gole, te kamell lo o Jesuses te djal mukell. I menshe dan pale gole: “De les ap o trushel! Ap o trushel leha!” Un o Pilato putchas lendar o triinto kopo: “Hawo tchilatcho koowa kras job? Jaake har me kowa dikau, kras job tchi, te hunte well job maredo. Me dau les dawa, un mukau les te djal.” Jon dan sorleder gole, te well lo ap o trushel dino. Un har jon gar tele mukan, shunas o Pilato ap lende un penas: “Me krau, hoi tumer kamenna.” Un job penas i lurdenge, te denn le les ap o trushel, te merell lo kote. Un o Pilato mukas koles dran o stilepen win te djal, kai kras i baro tchingepen an o foro un maras jekes. O Jesuses das job an lengre wasta. Un har jon o Jesuses krik anan, te well job ap o trushel dino, tapran le i murshes ap o drom. Kowa budras win ap i kotar phub un his kanna ap o drom khere. Leskro lab hi Simon, un job his dran ko foro Kirene. Ap koleste tchiwan jon o trushel, te hidjrell lo kowa o Jesuseske palla. Un bud mursha un djuwja djan o Jesuseske palla ap o drom. Kolla dan bari gole un rowan. Un o Jesus rissras pes trujel un penas ap lende: “Djuwjale dran o foro Jerusalem, rowenn gar pral mande! Rowenn pral tumende un pral tumare tchawende! Ko tsiro wella, kai i menshe penenna: Bachtele hi kol djuwja, kai lan kek ternepen. Ap ko tsiro penenn le ap i berge: Perenn pral mende! Te krenn jon kawa i senelo kashteha, hoi krenn jon palle i phuro kashteha?” Ninna dui tchilatche mursha wan o Jesuseha glan o foro anlo, te wenn le kote ap o trushel dino. Har jon lauter ap ko kotar them wan, hoi kharella Muleskro Shero, dan jon o Jesuses ap o trushel, un kol dui tchilatche murshen ninna. Ko jekeskro trushel his tchatches lestar, ko wawareskro trushel his serwes lestar. Koi penas o Jesus: “Miro dad, le i doosh kolendar krik, kai man ap o trushel dan! Jon djinenn gar, hoi jon kran.” Un i lurde khelan pral leskre koola, te dikenn le, hoi hakeno lella. Un i menshe, kai koi pashel tardo his, dikan kowa lauter, hoi o Jesuseha djas. Kol pralstune bibolde, kai kote tardo hi, san pral leste, un penan: “Wawaren las job dran o merepen win. Te hi lo tchatchepah o Kristo, ko baro rai, kones o Dewel win rodas, te well lo pash mende, palle nai djals job o trushelestar tele.” Un ninna kol lurde san pral leste, un dan les shutli mool te pijell. Un jon penan ap leste: “Tu te hal o baro rai pral i biboldende, ab o trushelestar tele!” Un pral leste ap i kasht his tchinlo: Kowa hi i o baro rai pral i biboldende. Jek kol tchilatche murshendar, kai ap o trushel dino his, praassas o Jesuses, un penas: “Te hal tu ko Kristo, ab o trushelestar tele, un le men ninna tele!” Ko wawar tchingras ap leste un penas: “Muk tele! Dareh tu gar o Deblestar, kanna kai hal ap o trushel? Kawa hi mari phagi koleske, hoi kram. Mer anah tchatchepah doosh ap mende. Kawa mursh kras kek tchilatchepen.” Un job penas ap o Jesuseste: “Jesus, ma biste man, te hal tu kote, kai tu o baro rai hal!” Un o Jesus penas ap leste: “Tchatchepah, me penau tuke: Kau diwes hal tu mantsa an o Debleskri shukar baar.” His nai deesh-te-dujenge, koi was o diwes kalo har i rati an o tselo them. Un kowa atchas jaake bis trinenge. Un o wudar an o Debleskro baro kheer, kai his kerdo dran kutch pesso than, koja djas an dui kotja mashkral paash. Un o Jesus das bari gole: “Miro dad, an tire wasta tchiwau me miro djipen!” Un palle meras lo. Har ko pralstuno lurdo dikas, hoi koi djas, sharas lo o Debles un penas: “Tchatchepah, kawa his i latcho mursh.” Kol menshenge, kai kote wan un lauter dikan, djas kowa jaake phares an o dji, te dan pen jon ap o betch, un djan penge le. Un o Jesuseskre mala un kol djuwja, kai wan leha dran o them Galilea, kolla his i kotar krik tardo un dikan kowa lauter. Koi was i mursh, ko kharella Josef. Kowa his tchatcho un latcho. Job his jek kol pralstune biboldendar, un kamas gar, te well o Jesus ap o trushel dino. Job his dran i biboldengro foro Arimatia. Un job dikas ap o Debleste, te well ko tsiro, kai hakeno dikell, kai o Dewel o baro rai hi. Job djas pash o Pilateste un mangas lestar, te denn le les o mulo Jesuses. Un o Josef las o Jesuses o trushelestar tele, un tchiwas les an i laintikro kotar, un tchiwas les an i mulengro kheer, kowa his an i baro bar dino. Kote his gomme kek mensho dren tchiddo. Kowa his glan o Debleskro diwes, har o kham tele djas. Kol djuwja, kai wan o Jesuseha dran o them Galilea, kolla djan o Josefeske palla, un dikan, har tchiwas lo o mulo Jesuses an i mulengro kheer. Un jon djan an o foro pale, un kran kutch djet, hoi mishto sungella, te makenn le les dren. Ap o Debleskro diwes kran le kek budi, jaake har kowa pash i biboldende hi. Sik taissarlake, pal o Debleskro diwes, lan le kutch djet, hoi jon kokres kran, un djan pash ko mulengro kheer. Kote dikan le, kai ko baro bar buder gar glan o mulengro kheer tchiddo hi. Un jon djan dren, un hatsan gar o mulo trupo o rajestar Jesus. Har jon koi tardo his, un djinan gar, hoi te krenn le, his kote ap jek kopo dui mursha tardo. Un lengre ripja his railes bijalo. Un i traash was ap i djuwjende. Un darjatar dikan le ap i phub. Kol dui mursha penan ap lende: “Hoske rodenn tumer kol djides pash i mulende? Job hi gar kai. O Dewel kras les i mulendar djido. Bistran tumer kowa, hoi job tumenge penas, har job an o them Galilea his? Job penas tumenge: O Menshengro Tchawo hunte well an i tchilatche wasta dino, un ap o trushel dino. Un pal triin diwessa stell lo i mulendar pre.” Un kol laba wan pale an lengro shero. Koi djan jon krik dran ko mulengro kheer, un djan pale an o foro, un penan kowa lauter o Jesuseskre deesh-te-jek malenge, un ninna kol tsele wawarenge, kai pash lende hi. Kol djuwja his i Maria Magdalena, i Joanna un i Maria, ko Jakobeskri dai un wawar. Un kowa, hoi i djuwja penan, his i murshenge dinelo rakepen. Un jon patsan kol djuwjen gar. O Petro stas pre, un djas pash ko mulengro kheer, dikas dren, hatsas kol laintikre kotja ap i rig tchiddo, un djas peske. Job djinas gar, hoi te penell lo. Ap kau diwes djan dui o Jesuseskre malendar an ko gab Emmaus. Kowa his deesh-te-dui kilometarja glan o foro Jerusalem. Ap o drom rakran le pral lauter, hoi an o foro Jerusalem djas. Har jon jaake rakran, was o Jesus pash lende, un djas lentsa. Jon prindjran les gar, har te wans lengre jaka pandlo. Koi putchas lo lendar: “Pral hawo koowa rakrenn tumer?” Koi was lenge ropaske, un jon atchan tardo. Un ko jek, kai kharella Kleopas, penas ap leste: “Djineh tu gar, hoi an kal diwessa an o foro Jerusalem lauter djas? Halauter djinenn kowa. Hal tu i wi-themari un djineh kowa gar?” Un o Jesus penas: “Hoi djas?” Un jon penan: “Kowa, hoi kran le o Jesuseha dran Nazaret. Job his o Debleskro rakepaskro, ap koleste o Debleskri soor his. O Dewel bitchras les. Kowa dikas hakeno ap kowa, hoi job penas un kras. Mare bare rashaja un pralstune rakran i phagi pral leste win, te well lo ap o trushel dino. Un jon dan les ap o trushel. Mer patsam, kai o Dewel bitchras les, te lell job i Israeleskre menshen dran i Remarjengre wasta win. Kowa djas lauter glan triin diwessa. Un kau diwes penan menge i djuwja tchomone, kai atchas menge o rakepen krik. Kol djuwja his taissarlake pash o mulengro kheer, un hatsan o mulo Jesuses gar. Jon wan pale pash mende, un penan: Mer dikam bolepangren, un kolla penan: O Jesus djiwella! Mursha mendar djan pash ko mulengro kheer, un lauter his jaake, har kolla djuwja kowa penan. Les dikan jon gar.” Koi penas o Jesus ap lende: “Tumer haiwan tchi. An tumaro dji djal tchi dren. Hoske patsenn tumer kowa gar, hoi o Debleskre rakepangre glan i rah tsiro penan? Kolla penan: O Kristo, ko baro rai, kones o Dewel bitchras, hunte las duka ap peste, te djas lo an peskro railepen.” Palle penas o Jesus lenge, hoi o Mose un i tsele Debleskre rakepangre pral leste tchinan. Un jaake wan le pash o gab Emmaus, un o Jesus kras jaake, har te kamell lo dureder te djal. Jon rikran les pale, un penan ap leste: “Atch pash mende! I rati wella, un well tamlo.” Koi djas job lentsa an o kheer, un beshas pes te chal lo lentsa, las o maro, parkras pes pash o Debleste, phagas ko maro an kotja, un das kowa lende. Koi haiwan le, kowa hi o Jesus. Un ap jek kopo dikan le les buder gar. Un jon penan mashkral pende: “Djas kowa gar an maro dji, har job ap o drom mentsa rakras, un menge penas, hoi an o Debleskro lab pral leste tchinlo hi?” Un jon stan pre, un jaake sik har djala, djan le pale an o foro Jerusalem. Kote his kol deesh-te-jek un kol wawar o Jesuseskre malendar khetne. Un kolla, kai kote khetne hi, penan lenge: “O Dewel kras tchatchepah o Jesuses djido, un o Simon dikas les.” Koi ginan kol dui lenge dren, hoi lenge ap o drom djas, un har jon les prindjran, har job o maro phagas. Har jon kowa penan, his ap jek kopo o Jesus mashkral lende tardo, un penas ap lende: “O Debleskri bacht tumenge!” Jon patsan, kai dikenn le i mules. Un i daar was ap lende. Koi penas lo ap lende: “Hoi dikenn tumer jaake darenes? Hoske putchenn tumen an tumaro shero, koon me hom? Dikenn mire wasta un mire herja! Me hom les. Taprenn man an, un haiwenn: Kek mules hi mass un kokale ap peste, har tumer les pash mande dikenna!” Un har job kowa penas, sikras job lende peskre wasta un pire. Jon nashte patsan gar, kai hi o Jesus glan lende tardo, jaake bachtelo his le. Har djinan le gar, hoi te penenn le, putchas lo lendar: “Hi tumen tchomone te chal?” Koi dan le les i kotar peklo matcho. Job las kowa un chas les glan lende. Un job penas: “Har me pash tumende homs, penom me ap tumende: Halauter hunte well tchatcho, hoi o Mose tchinas, un hoi o Debleskre rakepangre pral mande penan, un hoi an o Debleskre gilja tchinlo hi.” Un palle das lo len goswepen, te haiwenn le o Debleskro lab, un penas ap lende: “Jaake hi tchinlo an o Debleskro lab: O Kristo, ko baro rai, kolestar o Dewel penas, te well job, kowa hunte lell duka ap peste, un pal triin diwessa stell lo i mulendar pre. Un an peskro lab hunte well i menshenge an hake themma penlo, te mukenn le pengro tchilatcho drom, un djan ap o Debleskro drom, jaake kai lell o Dewel lengri doosh lendar krik. Penenn kowa i menshenge an o foro Jerusalem, un palle an i wawar themma! Tumer dikan kowa lauter, un hunte penenn kowa i menshenge dureder! Un me bitchrau tumenge koles, kolestar miro dad penas, te well job pash tumende. Atchenn an o foro Jerusalem jaake rah, bis te lan i soor dran o bolepen!” Un job djas pash o gab Betani peskre malentsa. Koi hadas lo peskre wasta un penas: “O Dewel atchell tumentsa!” Un har job jaake rakras, djas lo lendar un was pral an o bolepen hadedo. Un jon sharan les, un djan bachteles pale an o foro Jerusalem. Un hako tsiro djan le an o Debleskro baro kheer, un sharan o Debles. Har o bolepen un i phub gar koi his, his o Lab koi. Kowa, kai hi o Lab, his pash o Debleste. Un job his o Dewel. Job his pash o Debleste, har o bolepen un i phub gar koi his. Khetne leha kras o Dewel o bolepen un i phub. Tchi hi koi, hoi gar leha kerdo was. An leste his o djipen. Un ko djipen his i bari momeli i menshenge. Koi momeli chatchella an i rat. Un i rat nai kras koi momeli gar win. Koi was i mursh, ko was o Deblestar bitchedo. Leskro lab his Johanni. Job was, te penell lo hakeneske, koon koi bari momeli hi, te patsenn halauter ap koi momeli. Job his gar koi momeli. Job was, te penell lo, koon koi momeli hi. Koi tchatchi momeli was ap i phub, te chatchell li hakeneske. Kowa, kai hi o Lab, his ap i phub, un i phub was leha kerdo. Un i menshe ap i phub prindjran les gar. Job was an peskro them, un leskre menshe lan les gar pre. Halauter kolla, kai lan les pre un ap leste patsan, kolen das job i soor, te wenn jon o Debleskre tchawe. Kowa wan le gar, har jon boldo wan. O newo djipen was gar dran o menshengro kamlepen. Na-a, o newo djipen lan le kokres o Deblestar. Ko lab was i mensho, un djiwas pash mende. Un mer dikam leskro railepen un leskri soor, kai o Dewel peskro tchawes das. Kowa his pherdo latchepen un tchatchepen. O Johanni rakras lestar, un das gole: “Job hi kowa, kolestar penom: Kowa, kai pal mande wella, hi pral mande. Job his glan mande koi.” Mer halauter lam pale un pale bud latchepen lestar, kai les jaake bud hi. O Mose das men kol laba, kai penenna, har mer djiwas. O Jesus Kristo anas menge o Debleskro latchepen un tchatchepen. Kek mensho dikas o Debles. O Debleskro tchawo kokres sikras men, koon o Dewel hi. Job hi jek o Debleha. “Koon hal tu?” kaman jon te djinell. “Hal tu o Elija?” putchan le lestar. “Na-a,” penas lo, “kowa hom me gar!” “Hal tu o Debleskro rakepaskro, kolestar penlo was, te well job? putchan le lestar.” “Na-a,” penas job. Jon penan ap leste: “Pen menge, koon tu hal, te penas mer kowa kolenge, kai bitchran men. Hoi peneh tu tchatchepah, koon tu hal?” Job penas: “Me hom kowa, kai dell gole an o mulo them: Lenn halauter krik, hoi o Debleske an o drom tchiddo hi. Jaake penas kowa o Debleskro rakepaskro, o Jesaja, glan i rah tsiro.” Kolla, kai wan pash o Johanneste, his i Farisarendar bitchedo. Jon putchan lestar: “Te hal tu gar o Kristo, witar gar o Elija, un witar gar ko Debleskro rakepaskro, kolestar penlo was, te well job, hoske taufreh tu i menshen?” Penas o Johanni lenge: “Me taufrau len an o pani. Mashkral tumende hi jek, koles prindjrenn tumer gar. Kowa well pal mande. Me hom gar mishto doha, te krap leskre kircha pre.” Har o Johanni kowa rakras, his job an o foro Betani ap i wawar rig o panjestar Jordan, kote, kai taufras lo i menshen. Ap o wawar diwes dikas o Johanni, kai o Jesus pash leste wella. Un o Johanni penas: “Dikenn, kawa hi o Debleskro bakro, kai lell i menshengri doosh ap peste. Kawa hi ko mursh, kai penom lestar: Pal mande wella i mursh, ko his pral mande. Job his koi, har me gar koi homs. Me djinom gar, koon kowa hi. Me wom, te taufrap i menshen an Israel an o pani, te sikrap nai len, koon job hi.” Un o Johanni penas: “Tchatchepah, me dikom o Debleskro Ducho har i parno tchirklo, kai was dran o bolepen pral tele, un atchas ap leste. Un me prindjrom les gar. Kowa, kai bitchras man, te taufrap i menshen an o pani, kowa penas ap mande: Tu dikeh, har well o Debleskro Ducho ap i mursheste un atchell ap leste. Kowa hi ko mursh, kai dell i menshen o Debleskro Ducho. Me dikom kowa halauter. Doleske nai penau me ninna: Kau mursh hi o Debleskro tchawo.” O wawar diwes his o Johanni pale koi tardo. Dui leskre malendar his pash leste. Un har job dikas, kai o Jesus koi djal, penas lo: “Dikenn, kawa hi o Debleskro bakro!” Har kol dui kowa shunan, djan le o Jesuseske palla. Un o Jesus rissras pes trujel, un dikas len. Un job putchas lendar: “Hoi rodenn tumer?” Penan jon: “Sikepaskro, kai chah un soweh tu?” “Awenn un dikenn!” penas job. Koi djan kol dui leha, un dikan, kai job chala un sowella. His deshenge. Un jon atchan ko diwes pash leste. Jek kol dujendar, kai shunan, hoi o Johanni penas, un o Jesuseha djan, his o Andreas. Leskro phraal his o Simon Petro. Kowa hatsas peskro phrales Simon, un penas ap leste: “Mer hatsam ko baro rajes, kolestar o Dewel penas, te well job.” Kowa kharella ap grichtikes Kristo. Un o Andreas anas peskro phrales pash o Jesuseste. Har o Jesus koles dikas, penas lo: “Tu hal o Simon, ko Johanneskro tchawo. Tu khareh kanna Kefas.” Ko kharella baro bar. O wawar diwes kamas o Jesus an o them Galilea te djal. Ap o drom tapras lo o Filipo, un penas ap leste: “Dja mantsa!” O Filipo his dran o foro Betsaida. Ninna o Andreas un o Petro his dran ko foro. O Filipo hatsas o Natanael un penas ap leste: “Mer hatsam koles, pral koleste o Mose an peskre lila tchinas. Ninna o Debleskre rakepangre tchinan pral leste. Job kharella Jesus un hi dran o foro Nazaret. Leskro dad hi o Josef.” Un o Natanael penas ap leste: “Dran Nazaret nai well tchi, hoi mishto hi.” “Am un dik!” penas o Filipo. Har o Jesus dikas, kai o Natanael was, penas job: “Dikenn, koi well i tchatcho Israelitari. Un kek chochepen hi an leste.” “Har nai djineh tu, koon me hom?” putchas o Natanael lestar. Penas o Jesus: “Har tu tel o faigetikro ruk hals, dikom me tut, glan ko tsiro, kai o Filipo das tut gole.” “Sikepaskro,” penas o Natanael, “tu hal o Debleskro tchawo. Tu hal o baro rai pral Israel.” Penas o Jesus ap leste: “Me penom tuke: Me dikom tut tel ko ruk. Doleske patseh tu. Tu dikeh bareder koowa, har kawa. Kowa hi tchatcho, hoi me tumenge penau: Tumer dikenn har o bolepen pre djala. Un o Debleskre bolepangre djan pral un wenn pale tele ap o Menshengro Tchaweste.” Pal dui diwessa kran le i bijab an o gab Kana an o them Galilea. O Jesuseskri dai his koi. Kol bijabengre mangan o Jesuses ninna ap ko bijab te well peskre malentsa, un jaake his lo lentsa ninna ap ko bijab. Har len kek mool buder his, penas o Jesuseskri dai ap peskro tchaweste: “Len hi buder kek mool.” “Romnija,” penas o Jesus, “hoi me hunte krap, hi miro koowa un gar tiro koowa. O tsiro hi mange kanna gar koi.” Leskri dai penas ap i budepangre: “Krenn kowa, hoi job tumenge penella!” An ko kheer his shob panjeskre khore dran bar. I bibolde hunte thowan pengre wasta kote, jaake har kowa pash i bibolde hi. An hako khoro djas sheel-te-biish litarja dren. O Jesus penas ap lende: “Tchorenn pani an kol khore!” Un jon kran len jaake pherdo, kai djas buder tchi dren. Un job penas pale ap lende: “Lenn dran kol khore un anenn kowa o rajeske pral o pipen!” Un jon anan les pash leste. O rai pral o pipen djinas gar, kai koi mool was. I budepangre kokres, kai tchoran o pani an kol khore, djinan kowa. Har job koi mool pijas, hoi pani his, das lo o pirnes pash peste gole, un penas ap leste: “Hakeno dell i latchi mool glan i wawar mool. Un te hi le mato, dell lo len koi mool, kai gar jaake latcho hi. Tu rikral koi latchi mool pale.” Kowa his o ersto kopo, kai kras o Jesus i baro koowa an o Debleskri soor. Kowa kras lo an o gab Kana an o them Galilea. Kote sikras job peskro railepen un peskri soor. Un leskre mala patsan ap leste. Pal kowa djas lo peskri dah, peskre phralentsa un peskre malentsa an o foro Kapernaum. Koi atchan le gar rah. Glan kol biboldengre bare diwessa, kai kharenna Passa, djas o Jesus an o foro Jerusalem. Koi dikas job an o Debleskro baro kheer i bikepangren, kai grumjen, bakren un parne tchirklen bikrenna. Un kolla, kai parenn i lowe trujel, his ninna koi. Koi kras job dran shelle i tchupni, un tradas len lengre bakrentsa un grumjentsa dran o Debleskro baro kheer win. Un kolenge, kai parenn i lowe trujel, witsras lo lengre lowe ap i phub. Un lengre stamja tchiwras lo trujel. Ap kolende, kai bikrenn parne tchirklen, penas job: “Hidjenn len win un krenn dran miro dadeskro kheer kek bikepaskro kheer!” Koi was o Jesuseskre malenge an o shero, hoi an o Debleskro lab tchinlo hi: Miro kamlepen tiro khereske chal man pre har i jag. Kol pralstune bibolde putchan lestar: “Hawo baro koowa kreh tu menge an o Debleskri soor, te djinas mer, kai tut o tchatchepen hi, te kress kowa?” Penas o Jesus ap lende: “Phagenn kau Debleskro kheer tele! Me krau an triin diwessa i newo kheer.” Penan jon: “An star-deesh-te-shob (46) bersha kran le o Debleskro baro kheer. Un tu kameh kowa te krell an triin diwessa?” Har rakras o Jesus pral o Debleskro kheer, rakras lo pral peste kokres. Pal i tsiro, har o Jesus i mulendar pre stas, wan leskre malenge kol laba pale an o shero, hoi o Jesus penas. Un jon patsan, kai kowa lauter tchatcho hi, hoi an o Debleskro lab tchinlo hi, un hoi o Jesus penas. An kol bare diwessa, kai kharenna Passa, patsan bud menshe an o foro Jerusalem ap o Jesuseste, har dikan le ko baro koowa, hoi kras lo an o Debleskri soor. O Jesus das kek patsepen ap lende. Job prindjras lauteren. Job djinas, har i menshe hi. Leske hunte penell kek, hoi an o mensheskro dji hi. Koi his i Farisari. Leskro lab his Nikodemus. Job his i pralstuno biboldo. Kowa was an i rat pash o Jesuseste, un penas: “Rai, mer djinah, kai tu hal i sikepaskro. O Dewel bitchras tut pash mende. Kek nai krell kowa, hoi tu kreh an o Debleskri soor. Ap kowa dikah mer, kai hi o Dewel tuha.” Penas o Jesus ap leste: “Tchatchepah, me penau tuke: Kowa, kai well gar o Deblestar newes boldo, nai djiwell gar leha khetne.” Putchas o Nikodemus lestar: “Har nai well jek pale newes boldo, te hi lo phuro? Nai djal lo pale an peskro dakro per, un well o duito kopo boldo?” Penas o Jesus ap leste: “Tchatchepah, me penau tuke: Te well jek gar newes boldo dran o pani un dran o Debleskro Ducho, nai djiwell lo gar khetne o Debleha. Koon i menshestar boldo wella, hi i mensheskro tchawo. Koon dran o Debleskro Ducho boldo wella, hi i Debleskro tchawo. Kre kek bare jaka, te penau tuke: Tumer hunte wenn o Deblestar newes boldo! O sorelo ducho, hoi phurdell pral i phub, djal, kai kamell lo. Tu shuneh les. Kai job wella, un kai job djala, djineh tu gar. Jaake hi pash koleste, kai wella dran Debleskro Ducho boldo.” “Har djal kowa nai?” putchas o Nikodemus. O Jesus putchas lestar: “Tu hal i sikepaskro an o them Israel un djineh kowa gar? Tchatchepah, me penau tuke: Mer rakrah pral kowa, hoi prindjrah. Hoi mer dikam, kowa penah mer nai ninna. Tumer patsenn gar, hoi mer tumenge penah. Te rakrau pral i phubjakro koowa, un tumer patsenn man gar, har nai patsenn tumer man, te rakrau pral o Debleskro koowa? Me, o Menshengro Tchawo kokres, nai penau, hoi an o bolepen hi. Me wom dran o bolepen. Tu djineh, kai o Mose an o mulo them i sap ap i kasht pre bladas. Hakeno, koon dikas ap ko sap, atchas djido. Jaake hunte well o Menshengro Tchawo ap o kasht bladedo, te lell hakeno, kai patsell ap leste, ko djipen, hoi gar pre-herella. O Dewel kamas i menshen jaake bud, te das lo lenge peskro jek tchawes. Les his kek wawar. Hakeno, koon patsell ap leste, djal gar nashedo. Job lell ko djipen, hoi gar pre-herella. O Dewel bitchras peskro tchawes gar ap i phub, te anell job o Debleskri choli pral i menshende. Job was, te lell lo len dran o tchilatchepen un o merepen win. Koon ap leste patsella, pral koleste well kek phagi wi-rakedo. Koon gar ap leste patsella, pral koleste hi i phagi wi-rakedo doleske, kai patsas lo gar ap o Debleskro tchaweste. O Debleskri bari momeli was ap kai phub. Un kol menshe, kai krenn o tchilatchepen, kaman o tamlepen budeder har koi momeli. Doleske hi i phagi pral lende wi-rakedo. Kolla, kai o tchilatcho koowa krenna, kamenna gar koi momeli. Jon atchenn penge an o tamlepen, jaake kai dikenn i wawar gar, hawo tchilatcho koowa jon krenna. Koon o tchatchepen krella, kowa well pash i momeli. Ap koleste dikenn le, kai job djiwella, har o Dewel kamella.” Pal kowa djas o Jesus peskre malentsa an ko them Judea, un atchas i tsiro kote, un taufras i menshen. Ninna o Johanni taufras i menshen pash o gab Ainon, hoi his pash o foro Salim tchiddo. Koi his bud pani. I menshe wan pash leste, un mukan pen lestar te taufrell. Ap ko tsiro his o Johanni gar stildo. Jek diwes tchingras i biboldo kolentsa, kai djan o Johanneske palla, pral kowa, har kolla, kai pal o biboldengro tchatchepen pale-tchiddo hi, nai wenn pale erligo. Un jon djan pash o Johanneste, un penan leske: “Sikepaskro, ko mursh, kai his pash tute ap o wawar panjeskri rig, pral koleste rakral, un bud menshe shunan kowa, kowa hi kate, un taufrell i menshen. Un hakeno djal pash leste.” Koi penas o Johanni ap lende: “Kek nai lell tchomone, te das les o Dewel kowa gar. Tumer halauter shunan, kai penom, kai hom me gar ko baro rai, kolestar o Dewel penas, te well job. O Dewel bitchras man glan koleste. Koles, kai i pirni hi, ko hi ninna o pirno. Un o maal ko pirnestar, kai pashel tardo hi, un shunell o pirneskro gole, hi bachtelo pral kowa. Kai bacht hi man kanna. Me hunte wap tikno un tikneder. Un job hunte well baro un bareder. Kowa, kai was o Deblestar, hi o rai pral lauter. Kowa, kai well i phubjatar, rakrell pral kowa, hoi ap i phub djala. Kowa, kai was dran o bolepen, hi o rai pral halauter, un rakrell nai pral kowa, hoi job dikas un shunas. Kek patsell leske. Koon patsell ap leste, kowa sikrell jaake, kai halauter tchatcho hi, hoi o Dewel penella. Koles, kai o Dewel pash mende bitchras, kowa rakrell o Debleskre laba. O Dewel dell an leste peskro tselo Debleskro Ducho, un rikrell tchi pale. O dad kamell o tchawes, un das halauter an leskro wast. Koon ap o tchaweste patsella, koles hi ko djipen, hoi gar pre-herella. Koon ap o tchaweste gar patsella, koles well ko tchatcho djipen gar. O Debleskri choli atchell pral leste.” I Farisarja shunan, kai bud menshe djan o Jesuseske palla. Jon shunan ninna, kai job taufras budeder menshe har o Johanni. His gar o Jesus, kai taufras len. Kowa kran leskre mala. Har o Jesus shunas, hoi pral leste rakedo was, djas lo dran o them Judea win, un kamas pale an o them Galilea te djal. Job hunte djas pral ko them Samaria, te well lo an o them Galilea. Jaake was lo pash ko foro Sichar an o them Samaria. Ko foro his pash ko kotar phub tchiddo, hoi o Jakob peskro tchaweste Josef das. Koi his o Jakobeskro pani. O Jesus was khino ap ko dur drom un beshas pes pash ko pani. His deesh-te-dujenge. Koi was i djuwel pash ko pani, te lell li pani. Koja his i Samaritetsa. O Jesus penas ap late: “De man te pijell!” Leskre mala his gar koi. Jon his an o foro, te ginenn le tchomone te chal. Koi djuwel penas ap leste: “Tu hal i biboldo. Me hom i Samaritetsa. Har nai mangeh tu mandar pani, te dap tut te pijell? I bibolde chan gar khetne i Samaritentsa.” Penas o Jesus ap late: “Te djinals tu, hoi o Dewel kamell tut te dell, un koon tutar ko pani mangella, mangals tu mandar, te dap tut o pani. Un me doms tut o pani, hoi dell o djipen.” “Romeha,” penas koi djuwel, “tut hi tchi, kai leh ko pani nai win. Un ko pani hi tel an i phub. Kai kameh tu ko pani, hoi dell o djipen, te lell? Hal tu bareder har o Jakob, maro kutch dad, kowa, kai hadas i phub kate win, te well kau pani win. Job un peskre tchawe un vieche pijan dran kau pani.” Penas o Jesus: “Hakeno, kai pijell kau pani, lell pale trush. Koon ko pani pijella, hoi me les dau, kowa lell an peskro tselo djipen buder kek trush. Ko pani, hoi me les dau, well an leste i djido pani, hoi dell les o djipen, hoi gar pre-herella.” “Romeha, de man ko pani!” penas koi djuwel, “te well man buder kek trush, te wap buder gar kai, te lap kau pani.” “Dja khere!” penas o Jesus, “de tiro romes gole, un am leha pale kai!” “Man hi kek rom,” penas koi djuwel. Penas o Jesus ap late: “Tiro hi tchatcho, te peneh tu: Man hi kek rom. Pantch romma his tut. Un kowa, kai tut kanna hi, kowa hi gar tiro rom. Koi penal tu o tchatchepen.” Penas koi djuwel: “Romeha, me dikau, tu hal i Debleskro rakepaskro. Mare phure mangan o Debles ap kai berga an. Tumer bibolde penenn menge: Halauter hunte mangenn o Debles an o foro Jerusalem an!” Penas o Jesus: “Romnija, pats man, ko tsiro wella, kai mangenn tumer o Debles gar ap kai berga an, witar gar an o foro Jerusalem. Tumer djinenn gar, kones tumer an-mangenna. Mer djinah, kones mer an-mangah. I biboldendar wella kowa, kai lell i menshen dran o tchilatchepen un o merepen win. Ko tsiro wella, un hi kanna kai, koi della menshe, kai mangenn o dades an o tchatchepen an. Kal menshen hunte well o Debleskro Ducho. O dad rodell kolen, kai mangenn les jaake an. O Dewel hi kek mensho, – job hi i ducho. Un kolla, kai mangenn les an, kolen hunte well o Debleskro Ducho. Kowa sikrell len, har te mangenn le les tchatchepah an.” Penas i djuwel: “Me djinau, kai well ko baro rai, kolestar o Dewel penas, te well job, kai kharell ninna o Kristo. Te well job pash mende, penell lo menge halauter.” Penas o Jesus: “Me hom kowa. Tu rakreh leha.” Koi wan leskre mala pale dran o foro. Har jon dikan, kai job i djuwjah rakras, kran le bare jaka. Kek putchas lestar: Hoi kameh tu latar? Un kek putchas lestar witar gar: Hoske rakreh tu lah? Kanna mukas koi djuwel ko panjeskro khoro tardo un djas pale an ko foro un penas i menshenge: “Awenn un dikenn! Me taprom i murshes, kowa djinas halauter pral mande. Nai hi job ko Kristo?” Koi djan kol menshe dran o foro pash o Jesuseste, te dikenn le les. Har i djuwel an o foro his, penan leskre mala ap leste: “Sikepaskro, cha tchomone!” Penas o Jesus ap lende: “Man hi i chapen, kowa prindjrenn tumer gar.” Koi putchan leskre mala mashkral pende: “Anas leske jek tchomone chapaske?” Penas o Jesus lenge: “Me djiwau kolestar, te krap, hoi o Dewel mandar kamella. Un leskri budi krau jaake rah, har job kamella. Doleske bitchras man lo ap i phub. Tumer penenna: An star tchon anenn le o djob dren. Krenn tumare jaka pre, un dikenn tumen trujel: O tsiro hi kanna kai. Kanna well o djob dren anlo. Kanna anenn i budepangre kolen khetne, kai lenn o djipen, hoi gar pre-herella. Un lengri budi well plaissedo. Jaake hi hake dui bachtelo: Kowa, kai o tikno djob an i phub witsras, un kowa, kai anell o djob dren. Ko lab hi tchatcho: Jek witsrell o tikno djob an i phub. Un i wawar anell ko djob dren. Me bitchrom tumen, te anenn tumer kote o djob dren, kai i wawar maran pen tele, te witsran le ko tikno djob an i phub. Un tumer nai anenn kanna o djob dren.” Bud kol menshendar dran o foro Sichar patsan ap o Jesuseste doleske, kai koi djuwel lenge penas: “Halauter, hoi me krom, penas job mange.” Har i Samaritarja pash o Jesuseste wan, mangan le les, te atchell lo i tsiro pash lende. Un job atchas dui diwessa pash lende. Jaake shunan bud menshe, hoi job penas, un patsan ap leste. Jon penan koi djuwjake: “Kanna patsah mer ap leste, un gar kokres, hoi tu menge lestar penal. Mer shunam les, un djinah kanna, kai job kowa hi, kai lell i menshen dran o tchilatchepen un o merepen win.” Pal kol dui diwessa djas o Jesus dureder un was an o them Galilea. Job penas jek kopo: I Debleskro rakepaskro well gar sharedo kote, kai job khere hi. Har job an o them Galilea was, lan kol menshe les kamles pre. Ap ko tsiro, har o Jesus an o foro Jerusalem his, his jon ninna kote un dikan lauter, hoi job kras an kol diwessa, kai Passa kharenna. Doleske lan le les kanna kamles pash pende pre. Un o Jesus was pale an ko gab Kana. Kowa his o gab an o them Galilea, kai kras lo i mool dran o pani. An o foro Kapernaum djiwas i pralstuno, kai budras o baro rajeske pral ko them. Koleskro tchawo his nasselo. Har job shunas, kai o Jesus pale dran o them Judea an o them Galilea was, djas job pash leste, un mangas lestar: “Am tele an o foro Kapernaum! Un kre miro tchawes sasto, kai ap o merepen tchiddo hi!” O Jesus penas ap leste: “Te dikenn tumer gar bud Debleskro koowa, kai kek mensho nai krella, patsenn tumer gar.” Ko pralstuno penas pale ap leste: “Miro rai, am tele! Miro tchawo merella.” “Dja khere,” penas o Jesus, “tiro tchawo djiwella!” Ko mursh patsas kowa, hoi o Jesus leske penas un djas khere. Job his gomme gar khere, koi wan leskre budepangre pash leste, un penan: “Tiro tchawo djiwella un hi sasto.” Koi putchas job lendar pal ko tsiro, kai o tchaweha feteder was. Koi penan le: “Taissar, har eftenge his, djas o nasslepen lestar.” Kanna djinas ko dad, kai kowa ko tsiro his, kai o Jesus ap leste penas: “Tiro tchawo djiwella.” Un job patsas peskre tsele menshentsa ap o Jesuseste. Kau duito baro koowa kras o Jesus an o Debleskri soor, har job dran o them Judea an o them Galilea was. Pal kowa his i baro Debleskro diwes i biboldenge. Un o Jesus djas an o foro Jerusalem. An o foro Jerusalem his i pani pash ko foreskro wudar, kai kharella bakrengro wudar. Ko pani kharella ap hebretikes Betesda. Kote his i thopaskro kheer, kai pantch bare iseme dren his, kai pre his. Mashkral kolende his i mursh, kai his triin-deesh-te-ochta (38) bersha nasselo. O Jesus dikas les koi tchiddo, un djinas, kai his job i rah tsiro nasselo. “Kameh tu sasto te well?” putchas lo lestar. “Rai,” penas ko nasselo, “man hi kek, kai anell man an kau pani, te well djipen dren un djal pre un tele. Un te kamau me an ko pani dren te djal, hi i wawar sikeder glan mande an o pani.” Penas o Jesus ap leste: “Ste pre! Le tiro tchiben un dja!” Har o Jesus kowa penas, was ko mursh sasto, las peskro tchiben un djas trujel. Ko diwes his i Debleskro diwes. Dran kowa penan kol pralstune bibolde ap koleste, kai sasto was: “Kau diwes hi o Debleskro diwes. Kau diwes hidjress tu tiro tchiben gar!” Penas job ap lende: “Kowa, kai kras man sasto, penas ap mande: Le tiro tchiben un dja!” “Un koon hi ko mursh,” putchan jon, “kai penas ap tute: Le tiro tchiben un dja?” Kowa, kai sasto was, djinas les gar. O Jesus mukas ko thopaskro kheer, har dikas lo kol bud menshen koi. Pal i tsiro tapras o Jesus ko murshes pale an o Debleskro baro kheer. “Tu hal kanna sasto,” penas lo ap leste, “kre kek tchilatcho koowa buder, te well gar budeder ap tute har ko nasslepen!” Koi djas ko mursh pash kol pralstune biboldende un penas: “Kowa his o Jesus, kai kras man sasto.” Pal kowa lan i bibolde o Jesuses palla. Jon his chojedo, te kras job i nasseles ap o Debleskro diwes sasto. O Jesus penas lenge: “Miro dad budrell o tselo tsiro. Jaake krau me kowa ninna.” Doleske kaman kol bibolde gomme budeder, te marenn le les. O Jesus kras gar kokres i nasseles ap o Debleskro diwes sasto. Job penas ninna, kai o Dewel leskro dad hi, un kras pes jaake har o Dewel. O Jesus penas ap lende: “Tchatchepah, me penau tumenge: O tchawo nai krell tchi pestar. Job dikell, hoi o dad krella. Un kowa, hoi krell o dad, kowa krell ninna o tchawo. O dad kamell o tchawes un sikrell leste halauter, hoi job krella. Ninna wawar bareder koowa sikrell lo leste, jaake kai krenn tumer bare jaka. Har o dad i mulen pre djangrella, un dell len o newo djipen, jaake nai dell ninna o tchawo o newo djipen, kones job kamella. O dad rakrell pral kekeste i phagi win. Kowa das lo an peskro tchaweskro wast, te well leskro tchawo o tchatchepaskro rai pral lauterende, te sharenn le halauter o tchawes, jaake har sharenn le o dades. Koon o tchawes gar sharella, kowa sharella witar gar o dades, kai bitchras o tchawes. Tchatchepah, me penau tumenge: Koon miro lab shunella, un patsell ap koleste, kai man bitchras, koles hi ko djipen, hoi gar pre-herella. Pral leste well kek phagi wi-rakedo. Job mukas ko merepen pal peste, un djas an o djipen. Tchatchepah, me penau tumenge: Ko tsiro wella un hi kanna kai, kai i mule shunenn i gole o Debleskro tchawestar. Un kolla, kai shunenn, kai dell job gole, kolla djiwenna. An o dadeste hi o djipen. Kowa das lo ninna peskro tchaweste, te well an leste ko djipen. Job hi o Menshengro Tchawo. Un o Dewel das an leskro wast, te rakrell lo i phagi win pral i menshende. Ma krenn bare jaka, te penau tumenge: Ko tsiro wella, kai i tsele mule shunenna, te kharell lo len. Un jon wenn dran i mulengre khera win. Kolla, kai latcho koowa kran, wenn djides kerdo, te lenn le ko djipen, hoi gar pre-herella. Un kolla, kai tchilatcho koowa kran, wenn djido kerdo, te lenn le i phagi. Mandar nai krau me tchi. Me rakrau o tchatchepen win, jaake har o Dewel mange penella. Kowa, hoi rakrau pral i mensheste win, hi tchatcho. Me krau gar, hoi me kamau. Me krau halauter, hoi kowa kamella, kai bitchras man.” “Me te penoms kokres pral mande win, wals kowa tchi moldo. Man hi jek, kai penell tumenge, koon me hom. Kowa, hoi job penell pral mande, kowa hi tchatcho. Tumer bitchran murshen pash o Johanneste, te shunenn lestar pral mande. Un job penas pral mande o tchatchepen. Man hunte well kek mensho, kai penell pral mande win. Hi tumenge, kai rakrom pral kowa, hoi o Johanni pral mande penas, te patsenn tumer un wenn dran o tchilatchepen un o merepen win lino. O Johanni his i momeli, kai chatchas. Un i tikno tsiro hans tumer bachtelo pral kowa, hoi job penas un kras. Man hi tchomone, hoi penell tumenge feteder o tchatchepen pral mande win har o Johanni. Kowa hi ko koowa, hoi krau, kolestar o dad mange penas, te krap kowa. Kowa sikrella, kai o dad bitchras man. Ninna miro dad, kai bitchras man, penas tumenge, koon me hom. Tumer shunan les gar, witar gar dikan les tumer. Tumer patsenn gar an tumare djia, hoi job penas. Doleske patsenn tumer gar, kai me kowa hom, kones o Dewel bitchras. Tumer rodenn o djipen an o Debleskro lab un patsenn, kai hatsenn kote ko djipen, hoi gar pre-herella. Un tchatchepah, o Debleskro lab rakrell mandar. Pash mande kamenn tumer gar te well, te lenn ko djipen, hoi gar pre-herella. Hi mange tchi moldo, te wap sharedo i menshendar. Me prindjrau tumen un djinau, kai hi gar o Debleskro kamlepen an tumende. Miro dad bitchras man pash tumende. Tumer lan man gar pre. Te well i wawar, koles kek bitchras, koles lenn tumer pre. Har nai patsenn tumer mange? Tumer rodenna, te well jek i wawarestar sharedo. Te wenn tumer o Deblestar sharedo, kowa hi tumenge tchi moldo. Ma patsenn, kai me phukrau ap tumende pash miro dadeste. Koi hi i wawar, kai phukrell ap tumende: O Mose, kolestar patsenn tumer, kai hi lo ap tumari rig. Tumer te patsenn tchatchepah, hoi o Mose tumenge penas, patsans tumer ninna ap mande. Job tchinas pral mande. Tumer te patsenn gar, hoi o Mose tchinas an peskre lila, har nai patsenn tumer, hoi me tumenge penau?” Pal i tsiro djas o Jesus ap i wawar rig o baro panjestar Galilea. Ko pani kharella ninna Tiberias. Bud bud menshe djan leske palla. Jon dikan, hawo baro koowa job an o Debleskri soor kras ap i nasslende. Khetne peskre malentsa djas o Jesus ap i berga, un beshas pes lentsa tele. His i tikno tsiro glan i biboldengre bare diwessa, kai kharenna Passa. Har o Jesus dikas, kai bud bud menshe leske palla djan, putchas lo o Filipestar: “Kai nai ginah mer jaake bud mare, te well i tsele menshen chapaske?” Job kamas te dikell, har leskro patsepen hi. Doleske putchas job lestar kowa. O Jesus djinas kokres, hoi job kamas te krell. O Filipo penas: “Ninna te wals men dui-sheel rupene beme, wals kowa gar doha, te lell hakeno i tikno kotar maro.” Jek leskre malendar, o Andreas, ko phraal o Simon Petrestar, penas ap o Jesuseste: “Kate hi i tchawo. Koles hi pantch mare un dui matche. Kowa hi tchi jaake bud menshenge.” O Jesus penas: “Penenn i menshenge, te beshenn pen le!” Koi his bud senlepen. Un jon beshan pen koi. Kolla his nai jaake pantch serja (5.000) mursha. Un o Jesus las kol mare, parkras pes pash o Debleste un das len i menshende. Kowa kras lo ninna kol matchentsa. Un hakeno las jaake bud, har job kamas. Har jon halauter tchalo his, penas job ap peskre malende: “Tchiwenn i tsele kotja khetne, hoi pral atchan, te djal kowa gar nashedo!” Koi tchiwan leskre mala halauter khetne, hoi pral atchas kol marendar. Koi wan deesh-te-dui marengre gone pherdo kol pantch marendar. Har kol menshe dikan, hoi o Jesus kras an o Debleskri soor, penan le: “Kowa hi tchatchepah ko Debleskro rakepaskro, kolestar penlo was, kai well lo ap kai phub.” O Jesus haiwas, kai kaman jon les te taprell, te krenn le les lengro baro rai. Doleske djas job dureder pral ap koi berga, te well lo peske kokres. Har i rat was, djan leskre mala tele pash o pani, djan an i bero, un uleran wergel o pani, te wenn le an o foro Kapernaum. His rati, un o Jesus his gar pash lende. Koi phurdas i baro sorelo ducho pral o pani. Un o pani was diwjo. Har leskre mala pantch, shob kilometarja win ap o baro pani his, dikan le o Jesuses: Job djas ap o pani, un was pash o bero. Un jon lan traash. Job penas: “Me hom! Ma darenn!” Koi kaman jon les an o bero te lell. Ap jek kopo his le ap i wawar panjeskri rig, kote, kai jon kaman te djal. O wawar diwes putchan pendar kol menshe, kai atchan ap i wawar panjeskri rig, kai o Jesus hi. Jon dikan, kai taissar jek bero tchiddo his pash o pani, un kai leskre mala djan penge. Jon djinan, o Jesus his gar pash lende. Koi wan wawar bere dran o foro Tiberias, un tchiwan pen kote, kai chans le ko maro, koleske o Jesus parkras pes pash o Debleste. Har kol menshe haiwan, kai o Jesus buder gar koi hi, witar gar leskre mala, beshan pen jon an kol bere, uleran wergel o baro pani, un wan an o foro Kapernaum, te rodenn les le. Kote hatsan le les, un putchan lestar: “Sikepaskro, kaana wal tu kate?” Penas o Jesus: “Tchatchepah, me penau tumenge: Tumer rodan man gar doleske, kai dikan i baro koowa, hoi krom an o Debleskri soor. Tumer chan ko maro, un wan tchalo. Doleske rodenn tumer man. Ma djiwenn o chapaske, hoi paash djala! Djiwenn jaake, te lenn ko djipen, hoi gar pre-herella! O Menshengro Tchawo kokres nai dell tumen kowa. Jaake sikras o Dewel, kai kowa leskro tchawo hi.” Koi putchan jon lestar: “Hoi hunte kras mer? Hoi kamell o Dewel mendar?” Penas o Jesus ap lende: “O Dewel kamella, te patsenn ap koleste, kai job bitchras.” Penan jon: “Kre menge i baro koowa an o Debleskri soor, te patsas mer ap tute! Sike men, hoi tu haiweh! De men hako diwes maro te chal, jaake har mare phure menshe chan o Debleskro maro an o mulo them! Kowa hi tchinlo an o Debleskro lab: Job das len maro dran o bolepen chapaske.” Penas o Jesus: “Tchatchepah, me penau tumenge: Hi gar o Mose, kai das tumen o maro dran o bolepen. Kowa hi miro dad, kai dell tumen ko tchatcho maro dran o bolepen. O Debleskro maro hi kowa, kai was dran o bolepen, un dell i menshen o djipen.” “Rai,” penan jon, “de men ko maro hako tsiro!” O Jesus penas lenge: “Me hom ko maro, kai della ko djipen. Koon pash mande wella, koles well buder kek bok. Un koon ap mande patsella, koles well buder kek trush. Hi jaake har me tumenge penom: Tumer dikan man, un kamenn gar ap mande te patsell. Halauter kolla, kai dell man o dad, wenn pash mande. Un halauter kolla, kai wenn pash mande, kolen witsrau me gar win. Me wom gar dran o bolepen te krap kowa, hoi me kamau. Me wom te krap, hoi kowa kamella, kai bitchras man. Un o Dewel kamella, te nashrap me kekes kolendar, kai job man das. Job kamella, te krap len i mulendar djido ap o palstuno diwes. Kowa kamell miro dad: Hakeno, koon o tchawes dikella, un ap leste patsella, lell o djipen, hoi gar pre-herella. Un me krau les i mulendar djido ap o palstuno diwes.” I bibolde his chojemen pral kowa, kai job penas: Me hom ko maro, hoi dran o bolepen tele was. “Hi kowa gar o Jesus, ko Josefeskro tchawo?” penan jon. “Mer prindjrah leskro dades un leskri da. Har nai penell lo: Me wom dran o bolepen?” Koi penas o Jesus ap lende: “Ma choirenn tumen pral kowa, hoi me tumenge penom! Kek nai well pestar pash mande. O dad, kai bitchras man, hunte anell les pash mande. Un koon pash mande wella, koles krau me i mulendar djido ap o palstuno diwes. An o Debleskro lab tchinan kol Debleskre rakepangre: O Dewel hi o sikepaskro halauterenge. Hakeno, koon ap o dadeste shunella un krell, hoi job kamella, well pash mande. Kek dikas o dades. Kowa kokres, kai was o Deblestar, dikas les. Tchatchepah, me penau tumenge: Koon ap mande patsella, koles hi o djipen, hoi gar pre-herella. Me hom ko maro, hoi dell tumen ko djipen. Tumare phure chan ko maro, hoi o Dewel len das an o mulo them, un jon meran. Me hom ko tchatcho maro, hoi dran o bolepen wella. Koon kowa chala, kowa merell gar. Me hom ko maro, hoi dell o djipen, un hoi was dran o bolepen. Hakeno, koon chala kau maro, lell o djipen, hoi gar pre-herella. Un ko maro hi miro mass. Me dau les i menshenge, te lenn le ko djipen.” Kanna tchingran pen kol bibolde, un penan: “Har nai dell men ko mursh peskro mass te chal?” Koi penas o Jesus ap lende: “Tchatchepah, me penau tumenge: Te chan tumer gar o Menshengro Tchaweskro mass, un pijenn gar leskro rat, hi tumen gar o djipen, hoi gar pre-herella. Koon chala miro mass, un pijell miro rat, lell o djipen, hoi gar pre-herella. Un me krau les i mulendar djido ap o palstuno diwes. Miro mass hi o tchatcho chapen, un miro rat o tchatcho pipen. Koon chala miro mass, un pijell miro rat, kowa atchella an mande, un me atchau an leste. Jaake har o dad, kai bitchras man, hi djido, un das man o djipen, jaake dau me o djipen kolende, kai chan miro mass. Kawa hi ko maro, hoi was dran o bolepen. Koon kau maro chala, lell o djipen, hoi gar pre-herella. Kawa hi i wawar maro har kowa, hoi tumare phure chan.” Kowa penas job an i biboldengri kangri, har job an ko foro Kapernaum lenge o Debleskro lab penas. Har kolla, kai leha djan, kowa shunan, penan bud lendar: “Kowa hi kek shukar koowa, hoi job koi penella. Koon shunell kowa nai?” Har o Jesus lendar haiwas, kai jon pen pral leste choirenna, penas lo ap lende: “Choirell tumen kowa? Hoi krans tumer, te dikans tumer, te djal o Menshengro Tchawo pale an o bolepen? O Debleskro Ducho hi kowa, kai dell o djipen. O mensheskri soor nai krell kowa gar. Mire laba, hoi me tumenge penom, wan dran o Debleskro Ducho. Doleske anenn le tumenge ko djipen. Mashkral tumende hi menshe, kai patsenn gar.” O Jesus djinas, koon kolla his, kai patsenn gar. Ninna djinas lo, koon ap leste phukrella. Un job penas dureder: “Doleske penom me tumenge, kai kek nai well pestar pash mande. O dad kokres nai anell les pash mande.” Ap ko tsiro tserdan pen bud kolendar pale, kai leske palla djan, un djan buder gar leha. Koi putchas o Jesus kol deesh-te-dujendar: “Kamenn tumer man ninna te mukell?” “Rai, pash koneste djas mer?” penas o Simon Petro. “Tut hi laba, kai denn men o djipen, hoi gar pre-herella. Mer patsah un djinah, tu weh o Deblestar. O Dewel bitchras tut.” O Jesus penas lenge: “Me rodom tumen deesh-te-dujen win. Un an jekeste tumendar hi o beng.” Job rakras o Judasestar, leskro dad hi o Simon Iskariot. O Judas his jek kol deesh-te-dujendar, kowa kai phukrella ap leste. Pal kowa djas o Jesus an o them Galilea trujel. Job kamas gar an o them Judea te djal. I pralstune bibolde kote kaman les te marell. Kek mensho khatrell pes, te kamell lo i menshen te sikrell, hoi job nai krella. Te kreh tu sawo baro koowa, palle muk kowa i tsele menshen te dikell!” Leskre phrala patsan gar ap leste. Doleske rakran jon jaake. Koi penas o Jesus ap lende: “O tsiro hi mange kanna gar kai, te djap kote. Tumer nai djan hako tsiro koi. I menshe hi gar tchilatcho ap tumende. Ap mande hi le tchilatcho. Me penom lenge, kai kowa, hoi jon krenna, tchilatcho hi. Djan tumer ap o festo! Me djau gar peha. O tsiro hi mange kanna gar kai.” Kowa penas job, un atchas an o them Galilea. Har leskre phrala ap o festo his, djas job ninna tchorchanes koi. Koi rodan les kol pralstune bibolde mashkral kolende, kai wan ap o festo, un putchan hakenestar: “Kai hi ko mursh?” Ninna kol bud menshe, kai wan koi, rakran pral leste. His menshe mashkral lende, kai penan: “Job hi i latcho mursh.” Wawar penan: “Na-a, job chochella i menshen.” I darjatar i pralstune biboldendar rakran le halauter tchorchanes pral leste. Har ko festo paash trujel his, djas o Jesus an o Debleskro baro kheer, un penas i menshenge o Debleskro lab. Koi kran i pralstune bibolde bare jaka, un penan: “Har nai djinell job jaake bud? Kek anas leske kowa pashel.” Penas o Jesus lenge: “Hoi me tumenge penau well gar mandar. Kowa well kolestar, kai bitchras man. Koon kowa krella, hoi o Dewel kamella, kowa haiwella, kai mire laba o Deblestar wenna, un gar mandar. Koon pral peste mishto rakrella, kowa kamella, te well job sharedo. Koon kamella, te well kowa sharedo, kai bitchras les, kowa hi tchatcho. Un an leste hi kek tchilatchepen. O Mose das tumen i lila, kai tchinlo hi, har tumer hunte djiwenna. Kek tumendar djiwell jaake. Hoske kamenn tumer man te marell?” “An tute hi i beng ”, penan kol tsele menshe. “Koon kamell tut te marell?” Penas o Jesus: “Jek baro koowa krom me pash tumende an o foro Jerusalem. Un tumer han chojedo pral kowa. Te hi tumare mursh tchawe ochta diwessa phuro, tchinenn tumer len ap o mass, ninna ap o Debleskro Diwes. O Mose penas tumenge, te krenn kowa. Un o Mose his gar kokres, kai penas tumenge kowa. Ninna tumare phure, kai djiwan glan leste, penan kowa un rikran pen koi pre. Tumer tchinenn tumare tchawen ap o mass ap o Debleskro diwes, te well rikedo, hoi o Mose tchinas an peskre lila. Hoske han tumer jaake chojedo ap mande, kai krom i tselo menshes sasto ap o Debleskro diwes? Tumer te penenn, kai i mensho i doosh ap peste anas, palle djan pal o tchatchepen un gar pal kowa, hoi dikenn tumare jakentsa!” Koi penan kolla, kai hi dran o foro Jerusalem: “Hi kowa gar ko mursh, kai kaman le les te marell? Kanna rakrell lo glan hakeneste. Un kek dell les trad. Dikan mare pralstune kanna dren, kai job ko baro rai hi, kolestar o Dewel penas, te well job? Mer djinah, dran hawo foro ko mursh wella. Te well ko baro rai, kolestar o Dewel penas, te well job, djinell kek dran hawo foro job wella.” O Jesus, kai an o Debleskro baro kheer i menshenge o Debleskro lab penas, shunas kowa, un das gole: “Har nai prindjrenn tumer man, un djinenna, kai wom? Me wom gar mandar kokres! Tchatchepah, koles, kai bitchras man, prindjrenn tumer gar! Me prindjrau les! Me wom lestar! Un job bitchras man!” Koi kaman jon les te taprell. Un kek nai hadas o wast ap leste. O tsiro his leske kanna gar koi, kai well job tapedo. Bud kol menshendar patsan ap leste un penan: “Te well o baro rai, kolestar o Dewel penas, te well job, nai krell kowa bareder koowa, har kau mursh Jesus?” I Farisarja shunan, hoi kol menshe pral o Jesuseste rakran. Un i Farisarja un i bare rashaja bitchran klisten, te taprenn le o Jesuses. Koi penas o Jesus: “Me hom buder gar rah pash tumende. Me djau pash koleste, kai bitchras man. Tumer rodenn man, un hatsenn man gar. Kote, kai me palle hom, nai wenn tumer gar.” “Kai kamell job te djal, kai hatsah mer les gar?” putchas jek i wawarestar. “Kamell job pash kol biboldende te djal, kai djiwenn an o grichtikro them, te penell lo kote i menshenge o Debleskro lab? Har haiwas mer leskro rakepen: Tumer rodenn man, un hatsenn man gar un kote, kai me palle hom, koi nai wenn tumer gar?” Ap ko pralstuno un shukeder diwes, was o Jesus pale glan kol tsele menshende, un das gole: “Kones trush hi, kowa te well pash mande un pijella! Koon ap mande patsella, har o Debleskro lab penella, dran koleste well ko pani, kai dell o djipen.” Job penas kowa pral o Debleskro Ducho, hoi kolla lenna, kai ap leste patsenna. O Debleskro Ducho his gomme gar koi. Ap ko tsiro his o Jesus gomme gar pash o Debleste an o bolepen, te bitchras lo les ap lende. Mashkral kolende, kai shunan ko rakepen, his menshe, kai penan: “Kau mursh hi tchatchepah ko Debleskro rakepaskro, kolestar penlo was, te well job.” Wawar penan: “Kowa hi ko baro rai, kai well o Deblestar.” Un wawar penan: “Well ko baro rai dran o them Galilea? Na-a! O Debleskro lab penella, ko baro rai, kai well o Deblestar, kowa hi o Davideskre menshendar, un well an o foro Betlehem boldo har o David.” Kanna djinan i menshe gar, hoi tchatcho hi. Ko jek penas kawa, ko wawar penas kowa. Mashkral lende his ninna sawe, kai kaman les te taprell. Un kek hadas peskro wast pal leste. Har i kliste pale pash i bare rashaja un i Farisarja wan, putchan kolla lendar: “Hoske anenn les tumer gar peha?” “Har kawa mursh rakras, shunam mer maro tselo djipen gar!” penan i kliste ap lende. “Chochas lo tumen ninna?” putchan kol Farisarja. “Patsell jek i pralstunendar un i Farisarendar ap leste? Na-a! Kol bud menshe djinenn gar, hoi an o Moseskre lila tchinlo hi. Jon hi praassedo!” O Nikodemus, kai his ninna i Farisari, kowa kai was jek rati pash o Jesuseste, penas ap lende: “Pal maro tchatchepen nai dah kekes i phagi, te shunam gar lestar, hoi job rakrell pral kowa win. Mer dah ninna kekes i phagi, te djinah gar, hoi job kras.” “Hal tu ninna dran o them Galilea?” putchan le lestar. “Tu te drawereh mishto an o Debleskre lila, palle dikeh, kai kek Debleskro rakepaskro wella dran o them Galilea.” Un hakeno djas khere. O Jesus djas pash o djeteskri berga. O wawar diwes taissarlake was job pale an o Debleskro baro kheer. Un i tsele menshe wan pash leste. Un job beshas pes tele, un penas lenge o Debleskro lab. Koi wan i tchatchepangre un i Farisarja. Kolla anan i romedini romjat pash leste. Koja was tapedo koi pashel, har joi i wawar mursheha khetne his. Jon tchiwan lat mashkral i menshende, jaake, kai dikell lat nai hakeno. Un jon penan ap o Jesuseste: “Sikepaskro, kai romni was tapedo, har joi i wawar mursheha khetne his. An o Moseskre lila, kai tchinlo hi, har mer djiwas, penas o Mose menge, kai sawe djuwja hunte wenn mulo dino i barrentsa. Hoi peneh tu pral kowa?” Kowa putchan le lestar, te nai taprenn le les an leskre laba, jaake te nai anenn le i doosh ap leste pre. O Jesus tchiwas pes glan tele, un tchinas o gushteha an i phub. Har jon lestar pale putchan, hadas job pes pre, un penas: “Koon kek tchilatcho koowa kras, mu well ko ersto, kai witsrell i bar ap late!” Un pale tchiwas pes job glan tele, un tchinas pale an i phub. Har jon kowa shunan, djan le penge, jek pal o wawar. I phureder djan sikeder lendar, har kol wawar. Job atchas kokres koi romjah, kai kote tardo his. Kanna hadas pes o Jesus pale pre, un putchas koi romjatar: “Hi kek koi, kai kamell, te less i phagi?” “Na-a, miro rai, kek hi koi,” penas koi romni. Penas o Jesus: “Jaake kamau me witar gar, te less i phagi. Dja khere, un ma an buder kek doosh ap tute!” Pale rakras o Jesus i menshentsa un penas: “Me hom koi momeli i menshenge. Koon mange palla djala, djal gar an o tamlepen. Me hom koi momeli, kai o djipen della.” Koi penan kol Farisarja ap leste: “Tu rakreh tutar kokres un peneh, koon tu hal. Doleske hi kowa tchi moldo, hoi tu rakreh.” Penas o Jesus: “Ninna te rakrau mandar kokres, hi kowa tchatcho, hoi penau. Me djinau, konestar me wom, un kai me djaua. Tumer djinenn gar, konestar me wom, witar gar, kai me djaua. Tumer dikenn i menshes tumare jakentsa, un penenn: Kowa anas doosh ap peste! Me krau kowa gar. Me te penau: Kowa anas i doosh ap peste! palle hi kowa tchatcho. Me krau kowa gar mandar kokres. Miro dad, kai bitchras man, hi pash mande. Ninna an o Moseskre lila hi tchinlo: Te penenn dui pral jekeste win, jaake hi kowa tchatcho. Me penau o tchatchepen pral mande, un miro dad, kai bitchras man, penell ninna o tchatchepen pral mande.” Putchan jon lestar: “Kai hi tiro dad?” Penas o Jesus: “Tumer prindjrenn man gar, witar gar miro dades. Te prindjrans tumer man, jaake prindjrans ninna miro dades.” Har job kawa penas, his job an o Debleskro baro kheer, kote, kai i pirja tardo his, kai i menshe lowe o Debleske dren tchiwan. Kote penas job i menshenge o Debleskro lab. Un kek tapras les. I tsiro his leske kanna gar koi. Pale penas o Jesus ap lende: “Me djau mange. Tumer rodenn man, un tumer merenn an tumaro tchilatchepen. Kote, kai me djaua, nai wenn tumer gar.” Penan kol bibolde: “Hoi penell job kai: Kote, kai me djau, nai wenn tumer gar? Kamell job pes te marell?” Penas job ap lende: “Tumer han i phubjatar. Me hom dran o bolepen. Tumer han kai phubjatar. Me hom gar kai phubjatar. Doleske penom tumenge: Tumer merenn an tumaro tchilatchepen. Tumer te patsenn gar, kai me kowa hom, koon me hom, palle merenn tumer an tumaro tchilatchepen.” “Pen menge, koon tu hal!” penan jon ap leste. Penas o Jesus: “Me penom tumenge kowa jaake bud kope. Me nai penoms tumenge bud koowa, kai dikom o tchilatchepen ap tumende. Me krau kowa gar. Me penau i menshenge, hoi shunom kolestar, kai bitchras man. Un hoi job penella, hi tchatcho.” Jon haiwan gar, kai o Jesus o Deblestar, peskro dadestar, rakras. Koi penas o Jesus ap lende: “Te hadan tumer o Menshengro Tchawes pral, palle djinenn tumer, koon me hom, un kai me tchi mandar kokres kraua. Hoi o dad mange penas, kowa penau me dureder. Un kowa, kai bitchras man, hi pash mande. Job mukas man gar kokres. Me krau hako tsiro, hoi job kamella.” Har o Jesus kowa penas, patsan bud ap leste. Ap kol biboldende, kai kanna ap leste patsan, penas lo: “Tumer te krenna, hoi me tumenge penau, palle han tumer tchatchepah mire mala, kai mire laba pre lan. Un tumer prindjrenna o tchatchepen. Un o tchatchepen krella, te han buder gar pandlo.” Penan jon: “Mer ham o Abrahameskre tchawe. Un an kek tsiro hams pandle budepangre. Har nai peneh tu menge, te atchenn buder gar pandlo?” Penas o Jesus: “Tchatchepah, me penau tumenge: Koon o tchilatchepen krella, hi pandlo ap o tchilatchepen. I budepaskro atchell gar hako tsiro an peskro rajeskro kheer. O tchawo atchella jaake rah, har job djiwella. Te krell o Debleskro tchawo, kai han buder gar pandlo, jaake han tchatchepah buder gar pandlo. Me djinau, kai han o Abrahameskre tchawe. Ninna te hi jaake, kamenn tumer man te marell. Kowa, hoi me tumenge penau, lenn tumer gar pre. Doleske kamenn tumer man te marell. Me penau tumenge kowa, hoi pash miro dadeste dikom. Tumer krenna, hoi shunan tumaro dadestar.” Koi penan jon ap leste: “Maro dad hi o Abraham.” Penas o Jesus: “Te wans tumer lestar, krans, hoi job kras. Kanna, kai me tumenge ko tchatchepen penom, kai shunom o Deblestar, kamenn tumer man te marell. Kowa kras o Abraham gar. Tumer krenn kowa, hoi tumaro dad ninna kras.” Penan jon ap leste: “Mari dai hi kek lubni. Men hi jek dad. Kowa hi o Dewel.” “Te wals o Dewel tumaro dad”, penas o Jesus, “kamans man tumer. Lestar wom me. Me wom gar mandar. Hi o Dewel, kai bitchras man. Hoske haiwenn tumer miro rakepen gar? Tumaro dji hi pandlo. Tumer shunenn nai miro lab gar. Tumaro dad hi o beng. Un tumer krenna, hoi tumaro dad ninna kamella. Job hi jek, kai marell i menshen hako tsiro. Un job hi gar an o tchatchepen tardo. O tchatchepen hi gar an leste. Te rakrell job o chochepen, well kowa dran leste. Job hi i chocheno, un anas o chochepen ap kai phub. Me penau o tchatchepen. Doleske patsenn tumer man gar. Koon tumendar nai penella, kai me jek tchilatcho koowa krom? Me te penau o tchatchepen, hoske patsenn tumer man gar? Koon o Deblestar wella, shunella ap kowa, hoi o Dewel penella. Tumer wenn gar lestar. Doleske shunenn tumer gar ap leskre laba.” “Hi maro gar tchatcho?” penan kol bibolde. “Tu hal i Samaritari un an tute hi o beng, jaake har mer les penam.” “Na-a,” penas o Jesus, “an mande hi kek beng. Me sharau miro dades. Tumer kamenn man gar te sharell. Me kamau gar, te sharenn man i menshe. Kowa hi o Dewel, kai kamella, te wap me sharedo. Job rakrell i phagi pral tumende win. Tchatchepah, me penau tumenge: Te hi jek koi, kai krella, hoi me penom, kowa merell buder gar.” Koi penan jon: “Kanna djinah mer, kai hi an tute i beng. O Abraham meras, un o Debleskre rakepangre meran ninna. Un tu peneh: Te krell jek, hoi me kamau, kowa merell buder gar. Hal tu budeder har maro dad Abraham, kai meras? Un kol Debleskre rakepangre meran ninna. Hal tu feteder har jon?” Penas o Jesus: “Te sharoms me man, wals kowa tchi moldo. Miro dad hi kowa, kai sharell man. Kolestar penenn tumer: Job hi maro Dewel. Tumer prindjrenn les gar. Me prindjrau les. Te penaus me, kai prindjrau les gar, woms i chocheno har tumer. Me prindjrau les un krau, hoi job penella. O Abraham, tumaro dad, his bachtelo, har job dikas, kai me wau. Job dikas kau diwes, un his bachtelo.” Penan kol bibolde ap leste: “Tu hal kek pantch-desha bersha phuro un peneh, kai dikal o Abrahames.” Penas o Jesus ap lende: “Tchatchepah, me penau tumenge: O Abraham his gomme gar boldo, koi homs me koi.” Koi hadan jon barra pre, te witsrenn le kolla ap leste. Un job khatras pes, un djas dran o Debleskro baro kheer win. Ap o drom dikas o Jesus i murshes. Kowa was koreles boldo. Un o Jesuseskre mala putchan o Jesusestar: “Sikepaskro, koon anas i doosh ap peste, te was kau mursh koreles boldo? Anas job i doosh ap peste? Anan leskro dad un leskri dai i doosh ap pende?” “Kek lendar anas i doosh ap peste,” penas o Jesus. “Job gar, leskro dad un leskri dai witar gar. Job hi korelo, te well o Debleskri bari soor ap leste diklo. Jaake rah har diwes hi, kras mer, hoi o Dewel menge penas, kowa, kai bitchras man. I rati wella: Koi nai krell kek i budi. Jaake rah, har me ap kai phub hom, jaake rah hom me koi momeli i menshenge.” Har job kowa penas, tchungras lo an i tchik, las kowa, un makas leske ap i jaka. Un job penas ap leste: “Dja pash ko pani Siloam, un thob tut koi!” Siloam kharella: O Dewel bitchras man. Koi djas job un thowas pes kote. Har job pale was, dikas lo nai. Kol menshe, kai pash leste djiwan, un wawar, kai djinan, kai job o mangepaskro his, penan: “Hi kowa gar ko mursh, kai kote beshdo his un mendar lowe mangas?” His menshe koi, kai penan: “Kowa hi ko mursh.” Wawar penan: “Na-a! Kowa dikell win har job.” Ko mursh penas: “Me hom kowa.” “Har well kowa, kai tu dikeh nai ap jek kopo?” putchan le lestar. Penas job: “O mursh, kai kharell Jesus, makas mange tchomone ap i jaka, un penas: Dja pash ko pani Siloam, un thob tut koi! Me djom kote, un thowom man, un dikom nai.” “Kai hi job?” putchan le lestar. “Me djinau gar,” penas job. Un jon anan kol murshes pash i Farisarja. His i Debleskro diwes, har o Jesus makas koi tchik ap leskre jaka, un kras, te dikell job. Kanna putchan ninna i Farisarja kolestar, kai sasto was: “Har well kowa, kai dikeh nai ap jek kopo?” Un job penas lenge: “Job makas mange tchomone ap i jaka, me thowom man, un kanna nai dikau.” Kote his Farisarja, kai penan: “Kau mursh was gar o Deblestar. Job budrell ap o Debleskro diwes.” Wawar penan: “Har nai krell i tchilatcho mursh sawo baro koowa?” Un mashkral lende djas o tchingepen. Un pale putchan le kolestar, kai sasto was: “Hoi peneh tu lestar, kai job tire jaka pre kras? Hoi peneh tu, koon job hi?” “Job hi i Debleskro rakepaskro,” penas lo. Kol pralstune bibolde patsan gar, kai job nai dikas gar, un kanna dikell job nai. Doleske kharan le leskro dades un leskri da, un putchan lendar: “Hi kawa tumaro tchawo, kai penenn lestar: Job was koreles boldo? Har well kowa, kai dikell job nai ap jek kopo?” Leskro dad un leskri dai penan: “Mer djinah, kai kawa maro tchawo hi, kai koreles boldo was. Har kowa djas, kai job nai dikell kanna, djinah mer gar. Un koon kras, kai job nai dikella, djinah witar gar. Putchenn lestar! Job hi phuro doha. Job nai penell tumenge halauter.” Len his daar kol pralstune biboldendar. Doleske rakran jon jaake. I pralstune bibolde kaman hakenes pale-tchiddo te krell, kai penella o Jesusestar: Job hi o baro rai, kolestar o Dewel penas, te well job. Doleske penan o dad un i dai: “Job hi phuro doha. Putchenn lestar!” Kol pralstune bibolde dan koles, kai korelo his, o duito kopo gole, un penan ap leste: “Pen kanna o tchatchepen glan o Debleste! Mer djinah, kai djal kau Jesus gar ap o Debleskro drom.” Koi penas job ap lende: “Djinau gar, te djal job ap o Debleskro drom, witar gar, te djal job gar ap o Debleskro drom. Jek djinau me: Me dikom nai gar. Kanna dikau me nai.” “Hoi kras job tuha?” kaman jon pale te djinell. “Har kras job tut sasto, kai dikeh nai?” “Har kowa was, penom me tumenge,” penas job, “haiwan tumer man gar? Hoske kamenn tumer kowa pale te shunell? Kamenn tumer, te well job ninna tumaro sikepaskro?” Koi tchingran jon ap leste un penan: “Tiro sikepaskro hi lo. Maro sikepaskro hi o Mose. Mer djinah, kai o Dewel o Moseha rakras. Konestar kawa wella, djinah mer gar.” Ko mursh penas ap lende: “Kowa haiwau me gar. Kau mursh kras, kai dikau nai. Un tumer djinenn gar, konestar job wella. Mer halauter djinah, kai o Dewel ap kekeste shunella, kai djal gar ap leskro drom. O Dewel shunell ap koleste, kai darell lestar un djiwell jaake, har job kamella. Jaake rah, har i phub tardo hi, shunas kek, kai i mensho jekes sasto kras, kai korelo boldo was. Te wals kau mursh gar o Deblestar, nai krals job sawo koowa gar.” Koi penan jon ap leste: “Tu, kai boldo hal an o tchilatchepen, kameh kanna maro sikepaskro te well?” Un jon witsran les win. O Jesus shunas, kai jon les win witsran. Un har job les hatsas, putchas lo lestar: “Patseh tu ap o Menshengro Tchaweste?” Penas ko mursh: “Miro rai, koon hi kowa, te patsap ap leste?” “Tu dikal les,” penas o Jesus ap leste, “job hi kowa, kai rakrell tuha.” “Rai, me patsaua!” das job gole, un witsras pes glan leste tele. Un o Jesus penas: “Me wom ap kai phub, te sikrap i menshen, koon i doosh ap peste anas, un koon kek doosh ap peste anas, jaake kai kolla, kai dikenn nai gar, dikenn nai. Un kolla, kai dikenn nai, kolende sikrau me, kai jon tchi dikenna.” Kowa shunan i Farisarja, kai his kote pashel tardo. Kolla putchan lestar: “Ham mer ninna korelo?” Koi penas o Jesus ap lende: “Te hans korelo, wals tumen kek doosh. Tumer penenn: Mer dikah. Doleske atchell i doosh ap tumende.” “Tchatchepah, me penau tumenge: Koon gar an o wudar dren djala, te well lo pash i bakrende, un well wawartchandes dren, kowa hi i tchorepaskro un i dre-phagepaskro. O bakrengro djal an o wudar dren, te well lo pash lende. Leske krell kowa o wudar pre, kai dell garda glan o wudar. Un leskre bakre shunenn leskro rakepen. Un job dell peskre bakren gole lengre labentsa, un anell len win. Te hi leskre tsele bakre win, djal job glan lende. Un i bakre djan leske palla. Jon prindjrenn leskro rakepen. Jekes, kai prindjrenn jon gar, koleske djan jon gar palla. Jon nashenn penge lestar. Jon prindjrenn gar leskro rakepen.” Kal laba penas o Jesus lenge. Jon haiwan gar, hoi job kamas lenge te penell. Doleske penas o Jesus pale ap lende: “Tchatchepah, me penau tumenge: Me hom o wudar i bakrenge. Lauter kolla, kai wan glan mande, hi tchorepangre un dre-phagepangre. Doleske shunan kol bakre gar ap lende. Me hom ko wudar. Te djal jek an kau wudar dren, kowa djal gar nashedo. Job djal dren un win, un job hatsell shukar senlepen chapaske. Ko tchorepaskro wella, te tchorell lo kol bakren, te marell lo len, un te chal lo len. Me wom, te dap len o djipen, budeder har doha. Me hom o latcho bakrengro. O latcho bakrengro mukell peskro djipen i bakrenge. Jek, kai lell lowe, te dell lo garda ap i bakrende, hi kek bakrengro. Kol bakre hi gar leskre. Te dikell kowa, kai i diwjo djuklo wella, nashell lo peske, un mukell kol bakren kokres. Un o diwjo djuklo perell pral kol bakrende, un tradell len jaake, kai jon buder gar khetne hi. Ko mursheske hi kowa jek, hoi dran kol bakrende wella. Me hom o latcho bakrengro un prindjrau, koon mire bakre hi. Jon prindjrenn man, jaake har o dad man prindjrella, un me o dades prindjrau. Un me dau miro djipen i bakrenge. Man hi ninna wawar bakre. Kolla hi kate gar khere. Kolen anap halauter kate. Jon shunenn ap miro rakepen, un me anau len khetne i wawarentsa. Un len hi jek bakrengro. Me dau miro djipen, te lap les newes pale. Doleske kamell man miro dad. Kek lell miro djipen mandar. Dran mande well kowa, kai dau miro djipen. Kowa hi an miro wast, te dap miro djipen. Un kowa hi an miro wast, te lap les pale. Jaake krau, hoi miro dad mange penas.” Har o Jesus kowa penas, tchingran pen kol bibolde pale pral kol laba. Bud lendar penan: “I beng hi an leste un job hi dinelo. Ma shunenn ap leste!” Wawar penan: “Te wals i beng an leste, nai rakrals job gar jaake. Nai krell i beng jekeske, kai dikell nai gar, i jaka sasto?” His wend. Un i bibolde an o foro Jerusalem kran i baro chapen, te bistrenn le gar ko diwes, har o Debleskro baro kheer newes kerdo was. O Jesus his an o Debleskro baro kheer, un djas an koi isema trujel, hoi kharella Salomeskri isema. Koi wan i pralstune bibolde trul leste un penan: “Har rah kameh tu menge gar te penell, koon tu hal? Tu te hal ko baro rai, kolestar o Dewel penas, te well job, jaake pen menge kowa an o mui!” Penas o Jesus ap lende: “Koon me hom, penom tumenge. Tumer patsenn man gar. Halauter, hoi me krau an miro dadeskro lab, kowa hunte sikrell tumende, koon me hom. Tumer han gar mire bakre. Doleske patsenn tumer man gar. Mire bakre shunenn ap miro rakepen. Un me prindjrau len. Un jon djan mange palla. Un me dau len ko djipen, hoi gar pre-herella. Un jon djan gar nashedo. Un kek nai tserdell len dran miro wast win. Miro dad, kai das len mande, hi bareder har halauter. Un kek nai tserdell len dran miro dadeskro wast win. Me un o dad ham jek.” Koi hadan kol bibolde pale barra pre, te denn le les kol barrentsa mulo. O Jesus penas lenge: “Me krom bud latcho koowa. Miro dad penas mange, te krap kowa. Hoi hi ko latcho koowa, koleske kamenn man mulo te dell?” Penan kol bibolde ap leste: “Ko latcho koowa, hoi tu kral, koleske kamah mer tut gar mulo te dell. Tu anal ladj ap o Debleste. Tu hal i mensho un kreh, har te wals o Dewel. Doleske kamah tut te marell.” Penas o Jesus: “An o Debleskro lab, ap koleste tumen rikrenna, kote hi tchinlo: Me, o Dewel penom: Tumer han debla. Kolentsa, kai o Dewel rakras, ap kolende penas job debla. Un kowa, hoi an o Debleskro lab tchinlo hi, nai well gar krik lino. Man hi o dadeskro wast. Un miro dad bitchras man ap kai phub. Me te penau, kai hom o Debleskro tchawo, har nai penenna tumer ap mande: Tu kreh, har te wess o Dewel? Te krau me gar, hoi o dad mange penas, hunte patsenn tumer man gar. Te krau me, hoi o dad mange penas, patsenn ap kowa, hoi me krau! Jaake dikenn un prindjrenn tumer, kai o dad an mande hi un me an leste.” Koi kaman jon les pale te taprell. Job khatras pes lendar. Un job djas pale ap i wawar rig o panjestar Jordan un atchas kote, kai o Johanni i menshen taufras. Koi wan bud menshe pash leste un penan: “O Johanni kras kekes sasto. Halauter, hoi job pral kau mursheste penas, hi tchatcho.” Un kote patsan bud ap o Jesuseste. Koi his jek nasselo tchiddo. Leskro lab his Lazaro. Job his dran ko gab Betani, kai ninna i Maria un lakri pheen Marta djiwan. I Maria his koi djuwel, kai ko kutch djet ap o Jesuseskre pire tchoras. Un peskre ballentsa khossas joi leskre pire. Kolakro phraal his o Lazaro. Kowa his nasselo. Kol dui phenja bitchran menshen pash o Jesuseste, te penenn le leske: “Rai, koles, kai tu kameh, hi nasselo.” Har o Jesus kowa shunas, penas lo: “Kau nasslepen was gar ap leste, te merell lo. Job was nasselo, te dikenn tumer, hawi bari soor o Debles hi, un te well o Debleskro tchawo sharedo.” O Jesus kamas i Martat un lakri phenjat un o Lazares o djijestar. Har job shunas, kai kowa nasselo his, atchas job dui diwessa koi, kai job his. Pal kowa penas job ap peskre malende: “Awenn, mer djah pale an o them Judea!” Penan leskre mala ap leste: “Sikepaskro, his gar rah, koi kaman tut i bibolde mulo te dell i barrentsa. Un pash kolende kameh tu pale te djal?” O Jesus penas: “An o diwes hi deesh-te-dui tsirja. Koon ap o diwes trujel nashella, kowa perell gar. Ap o diwes chatchell o kham. An i rat chatchell o kham gar. Koon an i rat ap o drom hi, kowa perella.” Har o Jesus lenge kowa penas, penas lo: “Maro maal Lazaro sowas dren. Me djau koi, te djangrap les pre.” Kanna penas o Jesus lenge an o mui: “O Lazaro meras. Doleske hom bachtelo tumenge, kai me gar koi homs, te patsenn nai tumer ap mande kanna. Awenn, mer djah kanna pash leste!” Penas o Thomas, koles dan le ninna Didimo gole, ap leskre malende: “Awenn, mer djah ninna leha, te meras leha!” Har o Jesus an o gab Betani was, shunas lo, kai o Lazaro star diwessa paskedo his. O gab Betani his gar dur o forestar Jerusalem, nai well triin kilometarja. Un bud bibolde his pash i Marta un pash i Maria, te rakrenn le lentsa, te hi i duk gar jaake baro pral lengro phraleskro merepen. Har i Marta shunas, kai o Jesus wella, djas joi pash leste. I Maria atchas khere. “Rai,” penas i Marta ap o Jesuseste, “te wals tu kai, merals miro phraal gar. Me djinau ninna, hoi tu o Deblestar mangeh, dell job tut.” Penas o Jesus ap late: “Tiro phraal stella pale i mulendar pre.” “Me djinau,” penas li, “kai job i mulendar pre stella ap ko palstuno diwes, kai hake mule pre stenna.” Penas o Jesus ap late: “Me hom kowa, kai djangrau len pre dran o merepen un dau len o djipen. Koon ap mande patsella, djiwella, ninna te merell job. Koon djiwella un patsell ap mande, kowa merell buder gar. Patseh tu kowa?” “Awa, rai,” penas li, “me patsau, kai tu hal o Kristo, o Debleskro tchawo, kai was ap kai phub.” Un har joi kowa penas, djas joi pash peskri phenjate un penas tchorchanes ap late: “O sikepaskro hi koi un dell tut gole.” Har i Maria kowa shunas, stas joi sik pre un was pash leste. O Jesus his gomme glan o gab, kai i Marta les tapras. Kol bibolde, kai pash i Mariate an o kheer his, te rakrenn le latches lah, dikan, har joi sik pre stas un win nashas. Koi djan le lake palla. Jon patsan, joi djal pash o mulengro kheer, te rowell li koi. Har i Maria koi was, kai o Jesus hi, tchiwras pes li glan leste tele un penas: “Rai, te wals tu koi, merals miro phraal gar.” Har o Jesus dikas, kai joi rowella un kol bibolde ninna, kai lah wan, djas kowa leske phares an o dji. Un leskro dji rowas. Un job penas ap lende: “Kai hi job tchiddo?” Jon penan ap leste: “Rai, am un dik!” Un o Jesus rowas. “Dikenn,” penan i bibolde, “job hunte kamas les o djijestar!” Mashkral lende his menshe, kai penan: “Job kras ko murshes, kai dikas nai gar, sasto. Job nai krals ninna, te merals o Lazaro gar.” Kowa djas o Jesuseske pale phares an o dji. Un job was pash ko mulengro kheer, kai o Lazaro paskedo his. Glan ko mulengro kheer his i bar tchiddo. “Lenn ko bar krik!” penas o Jesus. I Marta, koi pheen kolestar, kai meras, penas: “Rai, job khandella. Star diwessa hi lo mulo.” Penas o Jesus ap late: “Penom me tuke gar: Te patseh tu, dikeh tu o Debleskri bari soor?” Koi tchiwan le ko bar ap i rig. Un o Jesus dikas pre, un penas: “Tata, me parkrau man, kai shunal man. Me djinau, kai tu man hako tsiro shuneh. Me penau kawa kol bud menshenge, kai hi kai tardo, te dikenn le un te patsenn le, kai tu man bitchral.” Har job kowa penas, das lo soreles gole: “Lazaro, am win!” Un kowa, kai meras, was win. Trul leskre herja un wasta his laintikre kotja pandlo. Ninna trul leskro mui his i diklo pandlo. Penas o Jesus ap lende: “Lenn kol kotja lestar lauter tele, un mukenn les te djal!” Bud kol biboldendar, kai pash i Mariate wan, dikan kowa, hoi o Jesus kote kras, un jon patsan ap leste. Mashkral lende his menshe, kai djan pash kol Farisarja, un penan lenge, hoi o Jesus kras. Doleske wan kol bare rashaja un kol Farisarja i pralstune biboldentsa khetne, un penan: “Hoi kras mer? Job krell bud baro un sorelo koowa, hoi kek wawar nai krell. Te mukah les mer jaake dureder te krell, patsell hakeno ap leste. Un kol Remarja wenna un lenn menge o tselo them un i menshen mendar krik.” Jek lendar his o Kajafas. Kowa his an ko bersh o baro rashai. Job penas: “Tumer djinenna tchi. Tumer haiwenna gar, kai feteder hi, te merell jek mursh i menshenge, har te djan i tsele menshe nashedo.” O Kajafas penas kowa gar dran peste. An ko bersh his lo o baro rashai, un job penas glan-wi, kai o Jesus hunte merell i biboldenge, un gar i biboldenge kokres. Job hunte merella ninna, te anell lo i tsele Debleskre tchawen khetne. Kowa his ko diwes, kai wan le o ersto kopo khetne, te rodenn le i drom, har nai marenn jon les. Doleske mukas pes o Jesus buder gar te dikell pash i biboldende. Job djas an ko foro, kai kharas Efrajim. Kowa his pash o mulo them. Koi atchas job peskre malentsa. His i tikno tsiro glan kol bare biboldengre diwessa, kai kharenna Passa. Dran ko tselo them wan i menshe an o foro Jerusalem, te thowenn pen le an o pani glan o Passa, jaake har i biboldengro koowa hi. Jon halauter kaman o Jesuses te dikell, un rodan les. Har jon an o Debleskro baro kheer khetne his, putchas jek o wawarestar: “Hoi peneh tu? Well job ap o festo Passa?” Kol bare rashaja un kol Farisarja penan, te djinell jek, kai job hi, hunte penell job les, te taprenn jon les nai. Shob diwessa glan ko festo Passa was o Jesus pale an o foro Betani, kai o Lazaro djiwella. Koles kras o Jesus i mulendar djido. Koi kran le leske i chapen. I Marta anas lenge ko chapen. O Lazaro his jek lendar, kai chas leha. Un i Maria las i tushni, kai bud latcho un kutch djet dren hi, un tchoras kowa pral o Jesuseskre pire. Peskre ballentsa khossas joi leskre pire. Un an o tselo kheer his o latcho sungepen o djetestar. Jek leskre malendar, o Judas Iskariot, kowa, kai phukrella ap leste, penas: “Hoske was ko djet gar bikedo un mer lams triin-sheel rupene beme? Un kol lowe nai dams i tchorwelende.” Job penas kowa gar, te krell lo i tchorwelenge latcho koowa. Job his i tchorepaskro. Kol tsele lowe, hoi i menshe lende dan, his pash leste. Un job las peske kol lowendar tchomone krik. “Muk lat!” penas o Jesus. “Joi kras kowa, te makell li man dren ko diweske, kai wau paskedo. I tchorwele hi hako tsiro pash tumende. Me hom buder gar rah pash tumende.” Bud bibolde shunan, kai o Jesus an o gab Betani hi, un wan koi. Jon wan gar, te dikenn le o Jesuses kokres. O Lazares kaman le ninna te dikell, koles, kai o Jesus i mulendar djides kras. O wawar diwes shunan kol bud menshe, kai ap ko Passa wan, kai o Jesus an o foro Jerusalem wella. Koi lan le patria, kai phagan le tele, un djan dran o foro pash leste, un dan gole: “Sharas o Debles! Sharedo well kowa, koles o Dewel bitchras, o baro rai pral Israel!” Un o Jesus hatsas i terni esla, un beshas pes ap late, jaake har tardo hi an o Debleskro lab: “Tumer menshe an o foro Jerusalem, ma darenn! Tumaro baro rai wella un hi beshdo ap i terni esla.” Ap ko tsiro djinan o Jesuseskre mala gar, kai kowa lestar glan i rah tsiro penlo was. Har o Jesus an o Debleskro railepen djas, haiwan le, kai i menshe kran leha jaake, har pral leste tchinlo his. Kol bud menshe, kai pashel his, har o Jesus o Lazares dran o mulengro kheer gole das, un i mulendar djides kras, penan kowa dureder. Doleske nashan ninna jaake bud menshe pash leste. Jon kaman koles te dikell, kai ko baro Debleskro koowa kras. Un i Farisarja rakran mashkral pende: “Tumer dikenna, kai wah jaake gar dureder. I tsele menshe nashenn leske palla.” Mashkral i biboldende, kai wan an o foro Jerusalem, te mangenn le o Debles an ap o festo Passa, his ninna menshe dran o grichtikro them. Kolla wan pash o Filipo, kai dran o gab Betsaida an o them Galilea his. Un penan ap leste: “Rai, mer kamah o Jesuses te dikell.” Koi djas o Filipo pash o Andreas un penas leske kowa. Un o Andreas un o Filipo djan pash o Jesuseste un penan les leske. O Jesus penas ap lende: “Ko tsiro hi kanna kai, kai o Dewel sikrell o Menshengro Tchaweskro railepen. Tchatchepah, me penau tumenge: Te well o djob gar an i phub un merell tele, anell lo nai kek newo djob. Te merell lo tele, anell job bud newo djob. Koon peskro djipen kamella, kowa nashrell les. Koon peskro djipen ap kai phub gar kamella, kowa lell o djipen, hoi gar pre-herella. Koon kamell mange koi te well, kowa hunte djal mantsa. Kote, kai me hom, hi ninna kowa, kai mange koi hi. Kowa, kai mange koi hi, well sharedo miro dadestar. Man hi daar an miro dji. Hoi nai penap me? Tata, le mandar kowa krik, hoi ap mande wella? Na-a, me wom ap kai phub, te lap kowa ap mande, hoi kanna wella. Tata kre, te sharell hakeno tiro lab!” Koi was i rakepen dran o bolepen un penas: “Me krom, kai well job sharedo. Un kowa krau me pale.” Bud menshe, kai koi pashel tardo hi un shunan kowa, penan: “O bolepen das gole.” Wawar penan: “Kowa his i Debleskro bolepaskro, kai rakras leha.” Penas o Jesus: “Ko rakepen was tumenge rakedo, gar mange. Kanna well i phagi pral i tseli phub wi-rakedo. Kanna witsrell o Dewel koles win, kai hi o rai pral kai phub. Te hom pral i phub hadedo, tserdau lauteren pash mande.” Kowa penas job, te sikrell lo, har job merella. Koi penan i menshe ap leste: “Dran o Debleskro lab shunam, kai ko baro rai, kolestar o Dewel penas, te well job, atchell hako tsiro. Har nai peneh tu, kai o Menshengro Tchawo hunte well ap o trushel dino? Koon hi ko Menshengro Tchawo?” Penas o Jesus ap lende: “Koi momeli hi gar buder rah pash tumende. Djan tumaro drom jaake rah, har koi momeli pash tumende hi, te well gar i rati pral tumende! Koon an i rati djala, djinell gar, kai job djala. Patsenn ap koi momeli, jaake rah har tumen koi momeli hi! Palle wenn tumer menshe, kolen hi i momeli ap pengro drom un djiwenn gar an o tamlepen.” Har o Jesus kowa ap lende penas, djas lo peske, un khatras pes lendar. Ninna te kras job bud baro un sorelo koowa glan lende, kai kek mensho nai krella, patsan jon gar ap leste. Jaake was kowa tchatcho, hoi o Jesaja, ko Debleskro rakepaskro, glan i rah tsiro penas: Rai, koon patsell men, hoi mer penah? Koon haiwella o Debleskri bari soor? O Jesaja penas ninna glan-wi, hoske jon nai gar patsenna: O Dewel kras, kai dikenn jon nai gar. Un lengro dji kras job pandlo. Kowa kras job, te dikenn jon nai tchi pengre jakentsa, un te djal tchi dren an lengro dji. Te nai mukenn le gar pengro tchilatcho drom un wenn pash o Debleste, te krell lo len sasto. Glan i rah tsiro dikas o Jesaja o Jesuseskro railepen un rakras lestar. Doleske penas job kowa glan-wi. Ninna bud kol pralstune biboldendar patsan ap leste. Un jon penan tchi i wawarenge, kai jon ninna ap o Jesuseste patsenna. Jon daran i Farisarendar, te wenn le lendar gar pale-tchiddo kerdo. Lenge his budeder moldo, te wenn jon sharedo i menshendar har o Deblestar. Un o Jesus das soreles gole: “Koon ap mande patsella, kowa patsell gar ap mande kokres. Kowa patsell ninna ap koleste, kai bitchras man. Un koon man dikella, kowa dikell koles, kai bitchras man. Me hom koi bari momeli, hoi was ap kai phub. Hakeno, koon ap mande patsella, atchell gar an i rati. Te shunell jek mire laba un krell gar, hoi me penom, hom gar me, kai rakrau i phagi pral koleste win. Me wom gar ap i phub, te dap i menshen i phagi. Me wom, te lap len dran o tchilatchepen un o merepen win. Koon lell man gar pre, un kamell gar mire laba te shunell, kowa lell peskri phagi. Kol laba, hoi me rakrom, denn les i phagi ap ko diwes, kai o tchatchepen pral i tsele menshende wi-rakedo wella. Kowa, hoi me penom, well gar mandar. O dad, kai bitchras man, penas mange, hoi me penap un rakrap. Me djinau, leskro lab dell tumen o djipen, hoi gar pre-herella. Doleske rakrau me kowa jaake, har miro dad les mange penas.” His o diwes glan kol bare diwessa, kai kharenna Passa. O Jesus djinas, kai leskro tsiro was, te mukell lo i phub, te djal lo pale pash peskro dadeste. O tselo tsiro kamas lo kolen o djijestar, kai leskre his. Un job mukas gar tele, te kamell lo len. Ap koi rati, har jon chan, das o beng o Judases an o dji, te phukrell lo ap leste. O Judaseskro dad his o Simon Iskariot. O Jesus djinas, kai o Dewel, leskro dad, halauter an leskre wasta tchiwas, un kai job o Deblestar was, un kai job pale pash o Debleste djala. Doleske stas job pre, riwas peskre pralstune ripja win un pandas peske i damdira trujel. Pal kowa tchoras job o pani an i piri, un thowas peskre malenge i pire. Un job las koi damdira, hoi job trul peste pandas, un khossas lengre pire. Har job pash o Simon Petreste was, penas kowa ap leste: “Rai, thoweh tu mire pire?” Penas o Jesus ap leste: “Hoi me kraua, haiweh tu kanna gar. Pal i tsiro haiweh tu kowa.” Penas o Petro ap leste: “An kek tsiro kamau me, te thowess mire pire!” “Te thowau tut gar,” penas o Jesus, “hal tu gar miro.” “Rai,” penas o Simon Petro, “thob mange gar i pire kokres! Thob mange ninna i wasta un o shero!” Penas o Jesus ap leste: “Koon tseles thodo hi, hunte well buder gar thodo. Job hi djudjo. Leskre pire kokres hunte thowell lo. Tumer han djudjo. Jek kokres hi gar djudjo.” O Jesus djinas, koon ap leste phukrella. Doleske penas job: “Jek kokres hi gar djudjo.” Har lengre pire thodo his, las o Jesus peskre pralstune ripja, beshas pes pale tele un penas ap lende: “Djinenn tumer, hoi me tumenge krom? Tumer penenn ap mande: Sikepaskro un Rai. Un kowa hi tchatcho. Me hom kowa. Te thowom me, tumaro rai un sikepaskro, tumare pire, jaake hunte thowenn tumer ninna tumenge i pire, jek o wawareske. Me krom tumenge kowa glan. Krenn kowa ninna, jek o wawareske! Tchatchepah, me penau tumenge: I budepaskro hi gar bareder har leskro rai. Un jek, kai was bitchedo, hi gar bareder har kowa, kai les bitchras. Tumer djinenn kowa kanna halauter. Te krenn tumer kowa, han bachtelo. Kowa penau me gar tumendar halauterendar. Me djinau, kones me win rodom. Kowa hunte well jaake, har an o Debleskro lab tardo hi: Kowa, kai chal kanna o maro mantsa, dell i ladini ap mande. Me penau tumenge kowa kanna, te patsenn tumer, te wella kowa. Ap ko tsiro djinenn tumer, kai me hom kowa, koon me hom. Tchatchepah, me penau tumenge: Koon jekes an peskro kheer lella, koles me bitchrom, kowa lell man an peskro kheer. Un koon man an peskro kheer lella, kowa lell koles an peskro kheer, kai bitchras man.” Har o Jesus kowa penas, dukas les kowa an o dji, un job penas: “Tchatchepah, me penau tumenge: Jek tumendar phukrell ap mande.” Koi dikan leskre mala darenes jek ap o wawareste. Jon djinan gar, konestar job rakrella. Jek lendar, koles, kai kamas o Jesus o djijestar, his pash leste beshdo. Lestar mangas o Simon Petro te putchell lo o Jesusestar, koon kowa hi, kai phukrell ap leste. Koi tchiwas pes kowa pale pash o Jesuseskro betch un putchas lestar: “Rai, koon mendar hi kowa?” Penas o Jesus: “Me tchiwau i kotar maro an ko tcharo, un koneste me ko maro dau, kawa hi kowa, kai phukrell ap mande.” Har job ko maro dran ko tcharo win las, das job kowa o Judases, koleskro dad his o Simon Iskariot. Har o Judas ko kotar maro las, was o beng an leste. “Hoi kameh te krell, kowa kre sik!” penas o Jesus ap leste. Kek, kai koi pashel beshdo his, djinas, hoske job kowa leske penas. Mashkral lende his kolla, kai haiwan, har te penals o Jesus ap leste, te ginell job tchomone dren, hoi len hunte well ap o festo. Kol wawar haiwan, har te penals o Jesus, te dell job tchomone i tchorwelende. O Judas his kowa, kai hidjras koi possita lengre lowentsa pash peste. Har o Judas ko maro chas, djas lo sik win. His rati. Har o Judas win djas, penas o Jesus: “Kanna well o Menshengro Tchaweskro railepen un leskri soor diklo. Un o Debleskro railepen un leskri soor well diklo ap leste. Te was o Debleskro railepen un leskri soor ap leste diklo, dell o Dewel leste peskro railepen. Un ko tsiro hi kanna kai. Tchowale, me hom gar buder rah pash tumende. Tumer rodenn man, un kowa, hoi me kol biboldenge penom, penau me kanna ninna tumenge: Kai me djau, nai djan tumer gar. Kowa hi newo, hoi me tumenge kanna penau: Te kamell jek o wawares o djijestar, jaake har me kamau tumen o djijestar! Ap kowa dikell hakeno, kai tumer mire mala han, te kamell jek o wawares o djijestar.” “Rai, kai djah tu?” putchas o Simon Petro lestar. Penas o Jesus ap leste: “Kote, kai me kanna djaua, nai djah tu gar peha. Pal i tsiro weh tu ninna koi.” “Rai, hoske nai wau me kanna gar tuha?” putchas o Petro lestar. “Me meroms tuke ninna.” “Tu kameh mange te merell?” putchas o Jesus lestar. “Tchatchepah, me penau tuke: O bashno dell gar gole jaake rah, har tu man gar triin kope buchoste dal.” “Tumaro dji hunte trashell gar. Patsenn ap o Debleste un patsenn ap mande! An miro dadeskro kheer hi bud iseme. Te wals kowa gar jaake, penoms me kowa gar. Me djau koi un dikau, te wenn kol iseme tumenge kerdo. Un te krom halauter jaake, te nai tserdenn dren, wau me pale, un lau tumen pash mande, te wenn tumer kote, kai me hom. Tumer djinenn ko drom, kai me djaua.” “Rai,” penas o Thomas ap leste, “mer djinah gar, kai tu djah. Har nai djinah ko drom?” “Me hom o drom, un o tchatchepen un o djipen,” penas o Jesus. “Dell kek wawar drom pash o dadeste, har man. Te prindjrans man, prindjrans ninna miro dades. Un kanna prindjrenn les tumer un dikan les.” “Rai,” penas o Filipo ap leste, “sike mende o dades! Kowa hi menge doha.” “Jaake rah hom pash tumende un tu prindjreh man gar, Filipo?” penas o Jesus. “Koon man dikella, kowa dikell o dades. Har nai peneh tu: Sike mende o dades? Patseh tu gar, kai me an o dadeste hom un o dad an mande hi? Hoi me tumenge penau, kowa well gar mandar. Na-a! O dad, kai an mande hi, krell kowa halauter. Patsenn man, kai me an o dadeste hom, un kai o dad an mande hi. Te patsenn tumer kowa gar, palle patsenn ap kowa, hoi me krau! Tchatchepah, me penau tumenge: Koon ap mande patsella, krell ninna kowa, hoi me krau. Un job krell bareder koowa har me, kanna, kai djau me pash o dadeste. Un hoi tumer an miro lab mangenna, kowa kamau me te krell tumenge. Kowa, hoi o tchawo krella, sikrell i menshende o Debleskro railepen un leskri soor. Kowa, hoi tumer mangenn an miro lab, kamau me tumenge te krell.” “Te kamenn tumer man o djijestar, krenn tumer, hoi me tumenge penom. Un me mangau o dadestar, te bitchrell job tumenge i rakepaskres, kai well ap tumari rig. Job djal buder gar krik tumendar. Kowa hi o Debleskro Ducho, kai penell i menshenge o tchatchepen pral o Debleste. Kolla, kai patsenn gar ap o Debleste, nai lenn les gar. Jon dikenn les gar un prindjrenn les gar. Tumer prindjrenn les. Job atchell pash tumende, un hi an tumende. Me mukau tumen gar kokres, har te well tumen kek dad. Me wau pash tumende. An i tikno tsiro dikenn man i menshe ap kai phub buder gar. Tumer dikenn man. Me djiwau. Doleske djiwenn tumer ninna. Ko diwes wella, kai tumer djinenna, kai me an miro dadeste hom, un tumer an mande han, un me an tumende hom. Koon mire laba shunella un krell, hoi me penau, kowa kamell man tchatchepah o djijestar. Un koon man kamella, koles kamell miro dad. Un me kamau les ninna o djijestar un me sikrau leste, koon me hom.” “Rai, hoske kameh tu mende te sikrell, koon tu hal, un gar i wawar menshende?” putchas lestar o Judas, kowa, kai his gar o Judas Iskariot. Koi penas o Jesus ap leste: “Te kamell man jek o djijestar, kowa krell, hoi me penau. Koles kamell miro dad. Un mer wah pash leste un atchah pash leste. Koon man gar kamella, kowa krell witar gar, hoi me penau. Un hoi me penau, well gar mandar. Kowa well miro dadestar, kai bitchras man. Kau koowa penom me tumenge, jaake rah har me pash tumende homs. Me te hom buder gar pash tumende, bitchrell o dad tumenge o rakepaskres, kai well ap tumari rig. Kowa hi o Debleskro Ducho. Un job penell tumenge halauter jaake, te nai haiwenn kowa mishto. Un job mukell tumenge halauter an o shero te well, hoi me tumenge penom. Ninna te hom me gar pash tumende, atchell koi bacht, hoi me dom tumen, an tumare djia. Me dau tumen miri bacht. Koi bacht nai denn tumen gar i menshe ap kai phub. Ma trashenn! Ma awenn dareno! Tumer shunan, hoi me penom: Me djau mange un wau pale pash tumende. Te kamans man o djijestar, wans tumer bachtelo, kai me pash o dadeste djau. Miro dad hi bareder har me. Me penau tumenge kawa kanna, te patsenn tumer ap ko tsiro, kai kowa wella, kai kowa tchatcho hi, hoi me tumenge penom. Man hi buder gar bud tsiro, te rakrap tumentsa. O beng, kai hi o rai pral kai phub, wella. Les hi kek soor pral mande. Me krau, hoi miro dad mange penas, te dikenn i menshe ap kai phub, kai kamau les o djijestar. Stenn pre, te djas menge!” “Me hom ko tchatcho drakengro ruk. Un miro dad hi ko hacho, kai budrell an koi baar, kai i drakengre ruka tardo hi. Hako senelo kasht ap mande, hoi anell kek drake, tchinell job tele. Un ko kasht, hoi anell drake, krell job djudjo, te anell lo budeder drake. Tumer han djudjo. Mire laba, hoi penom tumenge, kran tumen djudjo. Atchenn an mande un me atchau an tumende! Te atchenn tumer gar an mande, well kek latcho koowa dran tumende, jaake har ko kasht nai anell dran peste kek drake. Job hunte atchell ap o ruk. Me hom ko drakengro ruk. Un tumer han kol kashta. Koon atchell an mande un me an leste, dran koleste well bud latchepen. Tumer te han gar mantsa khetne, nai krenn tumer tchi. Koon atchell gar an mande, kowa well win witsedo, har kol kashta, kai tele tchinlo hi. Jon wenn khetne rodedo un an i jag tchiddo, te chatchrenn le. Te atchenn tumer an mande un krenn kowa, hoi me penom, palle nai mangenna mandar, hoi kamenna. Un kowa lenn tumer. Te well bud latchepen dran tumende, well miro dad sharedo. Un tumer wenn mire mala. Har miro dad man o djijestar kamella, jaake kamau me tumen ninna o djijestar. Atchenn an miro kamlepen! Te krenn tumer kowa, hoi me tumenge penom, atchenn tumer an miro kamlepen jaake, har me kowa krau, hoi miro dad mange penas. Un me atchau an leskro kamlepen. Kowa penom me tumenge, te well miri bacht an tumende jaake baro, har djal gar bareder. Kowa kamau tumendar, te kamell jek o wawares o djijestar jaake har me tumen kamau o djijestar. Kekes hi bareder kamlepen har kowa, kai merell peskre malenge. Te krenn tumer, hoi me tumenge penom, han mire mala. Tumer han mange buder gar budepangre. I budepaskro djinell gar, hoi leskro rai krella. Tumenge penom halauter, hoi shunom miro dadestar. Doleske han tumer kanna mire mala. Tumer rodan man gar win. Me rodom tumen win, te djiwenn jaake, te well dran tumaro djipen latcho koowa, hoi atchella. Un o dad dell tumen halauter, hoi mangenn lestar an miro lab.” “Krenn, hoi me tumenge penau: Kamau, te kamell jek o wawares o djijestar! Te kamenn tumen i menshe ap kai phub gar, ma bistrenn, kai jon kaman man witar gar. Te hans tumer menshe kai phubjatar, palle kamans le tumen. Jon kamenn kolen, kai hi jaake har jon. Tumer han gar kolendar. Me rodom tumen dran lende win. Doleske kamenn le tumen gar. Rikrenn an tumaro shero, hoi me tumenge penom: I budepaskro hi gar bareder har leskro rai. Lan man jon palla, lenn jon tumen ninna palla. Te shunan jon ap kowa, hoi me lenge penom, shunenn jon ninna, hoi tumer lenge penenna. Tumer han miro. Doleske hi jon tchilatcho ap tumende. Jon prindjrenn koles gar, kai bitchras man. Te woms me gar pash lende, un penoms lenge gar halauter, lans le kek doosh ap pende. Kanna nai penenn jon gar: Mer djinam gar, kai kowa, hoi kram, tchilatcho hi. Koon man gar kamella, kowa kamell witar gar miro dades. Te kroms me gar glan lengre jaka ko baro koowa, hoi nai kek wawar kras, wals len kek doosh. Kanna dikan jon kowa. Un ninna te dikan le les, hi le tchilatcho ap mande un ap miro dadeste. Jaake was kowa tchatcho, hoi an o Debleskro lab tchinlo hi: Jon hi tchilatcho ap mande, ninna te krom kek tchilatchepen ap lende. Te hom pash o dadeste, palle bitchrau tumenge o rakepaskres, kai wella ap tumari rig. Kowa hi o Debleskro Ducho. An leste hi o tchatchepen. Job wella o dadestar, un penell o tchatchepen pral mande. Ninna tumer, kai hans o tselo tsiro pash mande, penenn i menshenge mandar, hoi tumer dikan un shunan.” “Kowa halauter penom me ap tumende, te denn tumer gar tumaro patsepen ap mande pre. Jon krenn tumen pale-tchiddo. Un ko tsiro wella, kai denn jon tumen mulo un penenn: O Dewel kamas kowa jaake. Jon prindjrenn o dades gar un man witar gar. Doleske krenn jon kowa. Te well ko tsiro, hunte djinenn tumer, kai kowa jaake wella, har me les tumenge penom. Me penom tumenge kowa gar, har homs pash tumende. Kanna penau tumenge kowa. Kanna djau me pash koleste, kai bitchras man. Un kek tumendar putchell mandar: Kai djah tu? Kowa, hoi tumenge penom, dukell tumen an o dji. Patsenn man: Hi mishto tumenge, te djap mange. Te djau me gar, nai well ko rakepaskro gar pash tumende, kai wella ap tumari rig. Me te djau mange, bitchrau les pash tumende. Job te wella, palle krell job i menshenge i jaka pre pral lengri doosh, pral o Debleskro tchatchepen un pral o Debleskri choli, hoi wella pral kai phub. Lengri doosh hi, kai patsenn le gar ap mande. O Debleskro tchatchepen dikenn le ap kowa, kai me djau pash o dadeste, un tumer dikenn man buder gar. Kai o Debleskri choli pral kai phub wella, dikenn le ap kowa, kai i phagi pral o rajeste pral kai phub wi-rakedo hi. Me kamoms tumenge jaake bud te penell. Tumer haiwenn nai kowa kanna gar. Te well o Debleskro Ducho, kai o tchatchepen an leste hi, sikrell lo tumende o tselo tchatchepen. Job rakrell gar dran peste. Hoi job shunella, kowa rakrell job. Un hoi wella, penell job tumenge glan-wi. Job sharell man. Halauter, hoi job penell tumenge, well mandar. Halauter, hoi o dades hi, hi ninna miro. Doleske nai penau me: Lauter, hoi job penell tumenge, well mandar. Pal i tikno tsiro dikenn man buder gar. Un pale pal i tikno tsiro dikenn man tumer pale.” “Hoi penell lo,” putchan leskre mala jek o wawarestar, “te penell lo ap mende: Pal i tikno tsiro dikenn man buder gar; un pale pal i tikno tsiro dikenn man tumer pale; un me djau pash o dadeste? Hoi hi kowa, te penell lo: I tikno tsiro? Mer djinah gar, hoi job rakrella.” O Jesus haiwas lendar, kai kaman le lestar kowa te putchell, un job penas ap lende: “Kamenn tumer te djinell, hoi kowa hi, kai penom: Pal i tikno tsiro dikenn man buder gar; un pale pal i tikno tsiro dikenn man tumer? Tchatchepah, me penau tumenge: Well i tsiro, kai tumer rowenna, un denn i wasta pral o shero khetne. Un i menshe, kai gar ap mande patsenna, hi bachtelo. Ninna te rowell tumaro dji ap ko diwes, djinenn: Tumaro ropen well tumendar krik lino, un tumer wenna bachtelo. I djuwel, kai lell i ternepen, kolat hi duka. Te hi ko ternepen koi, bistrell li kol duka. Jaake bari hi lakri bacht, kai joi las i ternepen. Kanna rowell tumaro dji. Un me penau tumenge kanna: Me wau pale pash tumende. Un tumer wenn bachtelo. Un koi bacht nai lell tumendar kek krik. Ap ko diwes, putchenn tumer mandar tchi. Tchatchepah, me penau tumenge: Te mangenn tumer miro dadestar tchomone an miro lab, kowa dell job tumen. Bis kanna mangan tumer tchi an miro lab. Mangenn un job dell tumen, te well tumari bacht jaake bari, bareder djal gar! Kowa penom me tumenge gar an o mui. O diwes wella, kai me rikrau buder tchi pale. Palle rakrau tumentsa miro dadestar jaake, kai haiwenna halauter. Ap ko diwes mangenn tumer o dades an miro lab. Me penau gar, kai me mangau miro dades tumenge. Miro dad kamell tumen ninna jaake har me kamau tumen. Tumer kamenn man o djijestar un patsenna, kai me o Deblestar wom. Doleske kamell tumen miro dad ninna o djijestar. Me wom o dadestar, un wom ap kai phub. Un me mukau pale kai phub, un djau pash miro dadeste.” Koi penan leskre mala ap leste: “Kanna rakreh tu jaake, kai haiwah kowa. Tu rikreh buder tchi pale. Kanna djinah mer, kai tu halauter djineh. Tu djineh glan-wi, hoi i menshe kamenn tutar te putchell. Doleske patsah mer, kai tu o Deblestar weh.” “Kanna patsenn tumer?” penas o Jesus. “Dikenn, ko tsiro wella un hi koi, kai nashenn tumer halauter mandar. Hakeno djal pale khere. Un man mukenn tumer kokres. Ninna te mukenn man, hom me gar kokres. O dad hi pash mande. Kowa lauter penom tumenge, te well tumen i bari bacht an o dji pral kowa, kai han mire. Kate ap kai phub hi tumen daar. Ma darenn! Me hom sorleder har halauter ap kai phub.” Pal kol laba dikas o Jesus pre an o bolepen un penas: “Tata, o tsiro hi kai. Sike, hawo railepen un hawi soor tu tiro tchaweste dal, te sikrell job ninna tiro railepen un tiri soor! Tu dal les i soor pral i tsele menshende, te dell job lauteren, kai tu les dal, o djipen, hoi gar pre-herella. Kowa hi ko djipen, hoi gar pre-herella: Te prindjrenn jon tut, kai tu hal o tchatcho Dewel, un te prindjrenn jon o Jesus Kristes, koles tu bitchral ap kai phub. Me sikrom kol menshen tiro railepen un tiri soor ap i phub. Un me krom halauter, hoi tu mange penal. Un kanna, tata, de man ko railepen un koi soor, hoi his man pash tute, har o bolepen un i phub gar koi his! Tu dal menshen dran kai phub gole un dal len mande. Kolende sikrom, koon tu hal. Jon his tiro un tu dal len mande. Un jon rikran pen ap tiro lab. Jon djinenna kanna, kai halauter, hoi tu man dal, tchatchepah tutar well. Hoi tu mange penal, penom me lenge dureder. Un jon lan mire laba pre un haiwan, kai me tchatchepah tutar wom. Un jon patsan, kai tu man bitchral. Kolenge mangau me. Me mangau gar kol wawar menshenge ap kai phub. Me mangau kolenge, kai tu man dal. Jon hi tire. Halauter, hoi miro hi, hi ninna tiro. Un hoi tiro hi, hi ninna miro. Ap lende well miro railepen un miri soor diklo. An i tikno tsiro hom buder gar ap kai phub. Me wau pash tute. Jon hi ap kai phub. Miro dad, tu hal o baro Dewel, rike len an tire wasta, te atchenn jon pash tute, te wenn jon jek, jaake har mer ham! Jaake rah har me pash lende homs, dom garda ap lende an tiri soor, kai tu man dal. Me rikrom len, te djan jon gar krik tutar. Kek lendar djas nashedo. Jek kokres djas nashedo, jaake te was tchatcho, hoi lestar tchinlo was. Kanna wau me pash tute. Kowa rakrau lauter jaake rah, har hom me ap kai phub, te well koi bacht an lengre djia jaake bari, bareder djal gar. Me penom lenge tire laba. Jon hi gar kai phubjatar, jaake har me hom witar gar kai phubjatar. Doleske hi i menshe ap kai phub chojemen ap lende. Me mangau tutar gar, te less len tu dran kai phub win. Me mangau tut, te rikress tu o benges lendar pale. Jon hi gar kai phubjatar, jaake har me hom witar gar kai phubjatar. Muk len tiro tchatchepen te dikell, te djiwenn le pengro tselo djipen tuke kokres! Tiro lab hi o tchatchepen. Me bitchrau len pash i menshende, jaake har tu man pash i menshende bitchral. Me dau tut miro tselo djipen. Kowa krau lenge, te wenn jon ninna tire an o tchatchepen. Me mangau gar lenge kokres. Me mangau ninna kol menshenge, kai shunenna, hoi jon mandar penenna, un dran kowa ap mande patsenna. Me mangau tutar, te wenn le halauter jek, jaake har tu, tata, an mande hal, un me an tute hom. Jaake te wenn jon jek an mende, te patsenn i menshe, kai tu man bitchral. Me dom len ko railepen un koi soor, hoi tu man dal, te wenn jon jek, jaake har mer jek ham. Me djiwau an lende. Un tu djiweh an mande. Jaake te wenn jon jek. Un i menshe dikenna, kai tu man bitchral, un kai tu len jaake kameh, har tu man kameh. Tata, me kamau, te wenn kolla, kai tu man dal, pash mande, kote, kai me hom, te dikenn le miro railepen un miri soor, hoi tu man dal. Tu kamal man o djijestar, har o bolepen un i phub gar koi his. Tata, tu hal an o tchatchepen tardo! I menshe ap kai phub prindjrenn tut gar. Me prindjrau tut. Un kalla haiwan, kai tu man bitchral. Me sikrom lende, koon tu hal. Kowa krau me dureder, te well tiro kamlepen, hoi hi tut mange, ninna an lende. Jaake djiwau me an lende.” Har o Jesus kowa penas, djas job peskre malentsa win. Un jon djan wergel ko pani, hoi kharella Kidron. Koi his i baar. Koi dren djas o Jesus peskre malentsa. Kote his lo bud kope peskre malentsa. Doleske prindjras ninna o Judas, ko phukepaskro, koi baar. Un o Judas djas kote. Leha wan kol lurde un kliste, kolen i bare rashaja un i Farisarja bitchran. Len his chare un kashta un hidjran momlia un jag. O Jesus djinas halauter, hoi ap leste wella un djas win pash lende un putchas lendar: “Kones rodenn tumer?” “O Jesuses dran Nazaret,” penan jon ap leste. “Me hom kowa!” penas o Jesus. O Judas, ko phukepaskro, his pash lende tardo. Har o Jesus ap lende penas “Me hom kowa,” djan jon i kotar pale un peran ap i phub. Pale putchas o Jesus lendar: “Kones rodenn tumer?” “O Jesuses dran Nazaret,” penan jon. “Me penom tumenge, kai me kowa hom,” penas o Jesus. “Te hom me kowa, koles tumer rodenna, palle mukenn kol wawaren te djal.” Kowa penas o Jesus, te well tchatcho, hoi job glan-wi penas: “Tata, me nashrom kekes kolendar, kai tu man dal.” O Simon Petro, koles his i charo pash peste. Job las peskro charo, un das jek klisteske o tchatcho kand tele. Kowa kharas Malcho un his i klisto, kai budras o baro rashajeske. Koi penas o Jesus ap o Petreste: “Tchip tiro charo pale! Djap me gar ko drom, kai miro dad kamell, te djap les, ninna te wenn kote bare duka ap mande?” Un i lurde pengro pralstuneha un i biboldengre kliste tapran o Jesuses un pandan les. Un anan les pash o Hannas. Kowa his o dad o Kajafeskri romjatar. O Kajafas his an kau bersh baro rashai. Job his kowa, kai penas i biboldenge: “Wals feteder menge, te merals jek i tsele menshenge.” O Petro un i wawar o Jesuseskre malendar djan o Jesuseske palla, har job an o kheer o baro rashajestar anlo was. O baro rashai prindjras ko wawar males. Doleske djas nai job o Jesuseha an ko kheer. O Petro atchas win glan o wudar tardo. Koi was ko wawar pale, kowa, kai his o baro rashajestar prindjedo, un rakras koi djuwjah, kai das garda glan o wudar, un las o Petres dren. Koi djuwel, kai das glan o wudar garda, putchas o Petrestar: “Hal tu gar jek kol malendar ko murshestar koi?” “Na-a, me gar!” penas job. Koi his budepangre un kliste tardo, kai kran i jag. Lenge his shila un jon tatsran pen. O Petro his ninna pash lende tardo, te tatsrell lo pes. Kanna putchas o baro rashai o Jesuses win pral leskre malende un pral kowa, hoi job i menshenge penas. O Jesus penas ap leste: “Me rakrom glan i tsele menshende jaake, kai hakeno kowa nai shunas. Hako tsiro rakrom an i biboldengri kangri un an o Debleskro baro kheer, kai i tsele bibolde khetne wan. Me penom tchi tchorchanes. Hoske putcheh tu mandar? Putch kolendar, kai shunan man. Jon djinenna, hoi me penom!” Har job kowa penas, das jek kol biboldengro klistendar, kai koi pashel tardo his, o Jesuses an o mui un penas: “Har nai rakreh tu jaake o baro rashajeha?” Koi penas o Jesus ap leste: “Nai peneh tu, kai me tchilatcho koowa rakrom? Te penom me lauter, hoi tchatcho hi, hoske dal tu man?” O Hannas anas les pandlo pash ko baro rashajeste Kajafas. O Petro his koi tardo un tatsras pes. Koi penan le ap leste: “Hal tu gar jek leskre malendar?” Job das buchoste un penas: “Me hom kowa gar.” “Dikom me tut gar an i baar pash leste?” penas jek klisto, kai budrell ko baro rashajeske. Kau klisto his jek koleskre menshendar, koleske o Petro o kand tele das. Pale das o Petro buchoste, un penas: “Me homs gar pash leste.” Kanna das o bashno gole. Kanna anan le o Jesuses dran o Kajafeskro kheer win, un anan les an o baro kheer o themeskro rajestar, kai i Remari his. His taissarlake. I bibolde djan gar leha an ko baro kheer dren, te wenn le gar pale-tchiddo. Jon kaman te nai chan le ko chapen ap ko baro diwes, kai kharella Passa. O themeskro rai, – leskro lab his Pilato – djas pash lende win un putchas lendar: “Hawo tchilatcho koowa kras job?” Jon penan ap leste: “Te wals kau mursh gar tchilatcho, anams les gar pash tute.” “Ake, lenn les un denn les tumer i phagi pal o biboldengro tchatchepen!” penas o Pilato ap lende. “Mer nai marah kekes pal o Remarjengro tchatchepen,” penan kol bibolde. Jaake was kowa tchatcho, hoi o Jesus pral peskro merepen glan-wi penas. O Pilato djas pale an peskro kheer, un mukas o Jesuses dren te anell, un putchas lestar: “Hal tu o baro rai pral i biboldende?” “Peneh tu kowa dran tute win? Penan kowa tuke wawar mandar?” putchas o Jesus. “Hom me i biboldo?” penas o Pilato. “Tire menshe un i bare rashaja dan tut an mire wasta. Hoi kral tu?” Koi penas o Jesus: “Miro them un i menshe, kolengro rai me hom hi gar kai phubjatar. Te wals miro them kai phubjatar, un ninna i menshe, kolengro rai me hom, palle kurans pen mire budepangre i biboldentsa, te perap me gar an kolengre wasta. Me penau tuke: Miro them un mire menshe, kolengro rai me hom, hi gar kai phubjatar.” Putchas o Pilato lestar: “Hal tu tchatchepah i baro rai?” Penas o Jesus: “Awa, hi jaake har tu penal. Me hom i baro rai. Me wom boldo ap kai phub, te penap o tchatchepen. Koon an o tchatchepen tardo hi, kowa shunell ap mande.” “Hoi hi o tchatchepen?” putchas o Pilato lestar. Un har job kowa penas, djas lo pale win pash i biboldende un penas ap lende: “Me hatsau kek doosh ap leste. Shunenn, pash tumende well hako bersh ap kol bare diwessa, kai kharenna Passa, i stildo dran o stilepen muklo. Kamenn tumer, te mukap o baro rajes pral i biboldende te djal?” Jon dan pale gole: “Gar koles! Mer kamah, te mukess o Barabes dran o stilepen win!” Kowa his i marepaskro. Koi las o Pilato o Jesuses, un mukas les i tchupnijah te dell. I lurde pandan subjengre kashta khetne un tchiwan len leske ap o shero jaake, har i baro rai hidjrell shereskro sonakai ap peskro shero. Un jon tchiwan leske i loli rajeskri plaashka trujel. Un wan glan leste un penan: “Sharedo wess tu, baro rai pral i biboldende!” Un jon dan les an o mui. Un pale djas o Pilato pash i biboldende win, un penas ap lende: “Me anau les pash tumende win, te dikenn tumer, kai hatsau kek doosh ap leste.” Un o Jesus was win. Un ap leskro shero his i pandle subjengre kashta, un koi loli kutch plaashka his ap leste. Un o Pilato penas ap lende: “Dikenn, hawo mensho hi lo!” Har kol bare rashaja un kol kliste o Jesuses dikan, dan jon gole: “De les ap o trushel! De les ap o trushel!” “Lenn tumer les,” penas o Pilato, “un denn les ap o trushel! Me hatsau kek doosh ap leste.” “Pal maro biboldengro tchatchepen hunte well lo mulo dino,” penan i bibolde ap o Pilato. “Job penas, kai hi lo o Debleskro tchawo.” Har o Pilato kowa shunas, was i bari daar ap leste. Job djas pale an peskro kheer un putchas o Jesusestar: “Kai weh tu?” O Jesus penas tchi koi pre. Koi putchas o Pilato lestar: “Rakreh tu mantsa gar? Djineh tu gar, kai kowa an mire wasta hi, te mukap tut te djal. Un te dap tut ap o trushel, hi ninna an mire wasta?” Penas o Jesus: “Tut wals kek soor pral mande, te dals tut o Dewel koja gar. Doleske hi koles, kai das man an tire wasta, bareder doosh har tut.” Koi kamas o Pilato o Jesuses mukell te djal. Kol bibolde dan gole: “Te mukeh tu koles te djal, hal tu kek maal o baro rajestar an o foro Rom! Hakeno, koon krell pes har te well job i baro rai, kowa hadell pes pral leste.” Har o Pilato kol laba shunas, anas job o Jesuses win un beshas pes ap ko tchatchepaskro beshepaskro, hoi kharella Barrengri Phub. Ap o biboldengro rakepen kharella kowa Gabbata. His jaake deesh-te-dujenge, jek diwes glan kol bare diwessa, kai kharenna Passa. Un o Pilato penas ap kol biboldende: “Dikenn, kowa hi tumaro baro rai!” Jon dan gole: “Mare les! Mare les, un de les ap o trushel!” Koi putchas o Pilato lendar: “Kamenn tumer te dap tumaro baro rajes ap o trushel?” “Men hi kek wawar rai har o baro rai an o foro Rom kokres,” penan kol bare rashaja. Kanna das job o Jesuses an lengre wasta, te denn le les ap o trushel. Un o Jesus was krik anlo. Un job hidjras peskro trushel, un djas dran ko foro win ap ko kotar them, hoi kharella muleskro shero. Kowa kharella ap o biboldengro rakepen Golgata. Kote dan le les ap o trushel, un dui wawar mursha ninna. Ko jekeskro trushel his tchatches lestar, ko wawareskro trushel his serwes lestar. Un o Jesus his mank lende. O Pilato tchinas ap i kotar kasht: O Jesus dran Nazaret, o baro rai pral i biboldende. Ko kotar kasht was pral ap o trushel dino. Kowa, hoi koi pre tchinlo hi, draweran bud bibolde. Ko kotar them, kai dan le o Jesuses ap o trushel, his gar dur o forestar tchiddo. Un kol laba his tchinlo ap hebretikes, lataintikes, un grichtikes. Koi penan kol bare rashaja ap o Pilateste: “Ma tchin: O baro rai pral i biboldende! Tchin, kai job penas: Me hom o baro rai pral i biboldende!” “Kowa atchell jaake, har me kowa tchinom!” penas o Pilato. Kol lurde, kai o Jesuses ap o trushel dan, lan leskre ripja, un kran dran lende star kotja. Un hakeno las i kotar. Ko telstuno ripen his gar khetne sido. Kowa his an jek kotar. Koi penan jon jek ap o wawareste: “Mer mukah ko ripen jaake, har kowa hi. Mer khelah, koon les lella.” Jaake was kowa tchatcho, hoi an o Debleskro lab tchinlo hi: Hakeno las i kotar mire ripjendar. Un koon miro telstuno ripen lella, khelan jon win. Jaake kran i lurde. Tel ko trushel, kai o Jesus pre dino his, his leskri dai un kolakri pheen tardo. Ninna i Maria, kolakro rom o Kleopas hi, un i Maria Magdalena his koi tardo. Har o Jesus peskri dat dikas un pash late peskro males, koles, kai job o djijestar kamas, penas lo ap peskri date: “Romnija, dik, kowa hi kanna tiro tchawo!” Ap peskro maleste penas lo: “Dik, koja hi kanna tiri dai!” Koi las ko maal lat pash peste an peskro kheer. Pal kowa, har o Jesus djinas, kai job halauter kras, penas lo: “Man hi trush!” Kowa penas job, te well kowa tchatcho, hoi an o Debleskro lab glan-wi penlo was. Koi his i khoro tardo. Kowa his pherdo shutli mool. Un jon lan tchomone har i kotar than, kran les pherdo shutli mool, tchiwan kowa ap i baro kasht, hoi kharella Ysop, un rikran leske kowa glan o mui. Har pijas o Jesus koi shutli mool, penas lo: “Me krom lauter, hoi hunte krom.” Un job tchiwas peskro shero glan tele, un meras. His o diwes glan o Debleskro diwes. Ko Debleskro diwes his i baro diwes. Doleske kaman i pralstune bibolde gar, te atchenn i mule ap ko Debleskro diwes ap o trushel. Un jon mangan o Pilatestar, te wenn i herja kolendar phagedo, kai ap o trushel dino wan, te merenn le sikeder. I bibolde kaman, te lenn le len sik tele. Koi wan i lurde un phagan i herja kol dui wawarendar, kai kote ap i trushel dino wan. Har jon pash o Jesuseste wan un dikan, kai job mulo hi, phagan jon leskre herja gar. Jek kol lurdendar das les peskro chareha an i rig tchurje. Koi was pani un rat win. Un kowa, kai dikas kowa halauter, penas i wawarenge, hoi job dikas. Un kowa, hoi job penas, hi tchatcho. Un job djinella, kai job o tchatchepen penella, te patsenn tumer ninna. Kowa was halauter jaake, har an o Debleskro lab glan-wi penlo was: Kek kokalo was leske phagedo, un ninna: Jon dikenn koles, kai dan le an i rig tchurje. Pal kowa djas o Josef, kowa, kai dran o foro Arimatia his, pash o Pilateste, un mangas lestar, te dell job les o mulo Jesuses. O Josef patsas ap o Jesuseste tchorchanes i darjatar i pralstune biboldendar. Un o Pilato penas, kai job o Jesuses o trushelestar nai tele lella. Un jaake djas job pash o trushel, un las les tele. Ninna o Nikodemus, kowa, kai was jek kopo rati pash o Jesuseste, was kote un anas jaake trijanda kilo kutch djet, kerdo dran Myrrhe un dran Aloe. Un jon lan o mulo Jesuses un pandan les an laintikre kotja, kai tchiwan le ko kutch djet dren, hoi sungella mishto, jaake har i bibolde kowa krenna. Kote, kai o Jesus ap o trushel dino was, his i baar. An koi baar his i newo mulengro kheer. Koi his kek mensho dren tchiddo. Un har dikan le, kai ko mulengro kheer gar dur hi, tchiwan le kote o Jesuses sik dren. Len his kek tsiro. O Debleskro diwes wals sik. Sik taissarlake, pal o Debleskro diwes, har gomme rati his, was i Maria Magdalena pash ko mulengro kheer, un dikas, kai ko bar buder gar glan o wudar hi. Koi nashas joi pash o Simon Petreste un pash ko wawareste kol deesh-te-dujendar, koles, kai kamas o Jesus o djijestar, un penas ap lende: “Jon lan o rajes dran ko mulengro kheer win. Un mer djinah gar, kai jon les tchiwan.” Koi djas o Petro un ko wawar pash ko mulengro kheer. Kol dui nashan khetne. Ko wawar nashas sikeder har o Petro. Jaake was job glan leste pash o mulengro kheer, dikas koi dren, un dikas kol laintikre kotja kote tchiddo. Job djas gar dren. Pal leste was o Simon Petro un djas an ko mulengro kheer dren, un dikas kol laintikre kotja kote tchiddo. Ko diklo, kai trul o Jesuseskro shero pandlo his, his gar pash kol wawar laintikre kotja tchiddo. Kowa his khetne pandlo, un his kokres tchiddo. Kanna djas ninna ko wawar o Jesuseskre malendar dren, kai glan leste pash ko mulengro kheer was. Un job dikas un patsas. Jon haiwan gar, hoi an o Debleskro lab tardo hi, kai job hunte stella i mulendar pre. Pal kowa djan kol dui pale khere. I Maria his win glan o mulengro kheer tardo un rowas. Har joi jaake rowas, dikas li an o mulengro kheer dren. Kote, kai o Jesus tchiddo his, dikas joi dui bolepangren an parne ripja beshdo. Ko jek his kote, kai leskro shero tchiddo his, un ko wawar, kai leskre herja his. “Hoske roweh tu, romnija?” putchan kol bolepangre i Mariatar. “Jon lan miro rajes krik,” penas li, “un me djinau gar, kai jon les tchiwan.” Un har joi kowa penas, rissras pes li trujel, un dikas o Jesuses. Job his glan late tardo, un joi prindjras les gar. Koi penas o Jesus ap late: “Romnija, hoske roweh tu? Kones rodeh tu?” I Maria patsas: Job hi kowa, kai budrell an i baar. Doleske penas li: “Romeha, te anal tu les krik, pen mange, kai tu les tchiwal, te djap koi, un lap les pale!” “Maria!” penas o Jesus. Koi rissras pes li trujel, un penas ap hebretikes: “Rabuni!” Kowa kharella Sikepaskro. Penas o Jesus ap late: “Ma tape ap mande! Me djom gomme gar pash o dadeste pale. Dja pash mire phralende un pen lenge: Me djau pash miro dadeste un pash tumaro dadeste un pash miro Debleste un pash tumaro Debleste.” Koi djas i Maria Magdalena pash o Jesuseskre malende, un penas lenge: “Me dikom maro rajes!” Un joi penas lenge, hoi job lake penas. Har rati his ap kau diwes, – kowa his i kurko – his o Jesuseskre mala khetne. I darjatar kol biboldendar his lengro wudar klidedo. Ap jek kopo was o Jesus dren, un djas mashkral lende, un penas ap lende: “O Debleskri bacht tumentsa!” Har job kowa penas, sikras job lende peskre wasta, un peskri rig. Koi wan o Jesuseskre mala bachtelo, kai dikan le pengro rajes. Pale penas o Jesus ap lende: “O Debleskri bacht tumentsa! Har miro dad man bitchras, jaake bitchrau me tumen.” Un har job kowa penas, phurdas job ap lende, un penas: “Lenn o Debleskro Ducho! Ap koneste tumer penenna: Tiri doosh hi krik lino, koleske well li krik lino. Un ap koneste tumer penenna: Tiri doosh atchell ap tute, ap koleste atchell li.” O Thomas, jek kol deesh-te-dujendar, koles dan le ninna Didimo gole, his gar koi pashel, har o Jesus pash lende was. Ap leste penan i wawar kol deesh-te-dujendar: “Mer dikam maro rajes!” Job penas ap lende: “Te dikau me gar leskre wasta, kai saster dren dino was, un te tchiwau me gar miro gushto koi dren un miro wast an leskri rig, patsau me kowa gar.” Un pal ochta diwessa his o Jesuseskre mala pale khetne an ko kheer. Un o wudar his klidedo. Kau kopo his o Thomas pash lende. Ap jek kopo his o Jesus mashkral lende tardo, un penas: “O Debleskri bacht tumentsa!” Pal kowa penas job ap o Thomas: “Tchip tiro gushto ap mire wasta, un tchip tiro wast an miri rig. Atch gar har jek, kai patsell gar. Pats kanna!” Koi penas o Thomas ap leste: “Miro rai un miro Dewel!” “Kanna, kai dikal man, patseh tu,” penas o Jesus. “Bachtele hi kolla, kai patsenna, ninna te dikenn le man gar.” Bud wawar baro koowa kras o Jesus an o Debleskri soor glan peskre malende, kai gar an kau liil tchinlo hi. Kawa was tchinlo, te patsenn tumer, kai o Jesus ko baro rai hi, kolestar o Dewel penas, te well job. Job hi o Debleskro tchawo. Un te patsenn ap leste, lenn tumer o tchatcho djipen lestar. Pal kowa mukas pes o Jesus glan peskre malende pale te dikell, har jon pash o baro pani Tiberias his. Un kowa was jaake: O Simon Petro un o Thomas, kowa, kai dan le les Didimo gole, un o Natanael dran o gab Kana an o them Galilea, un kol Zebedeskre tchawe un wawar dui o Jesuseskre malendar his koi khetne. Un o Simon Petro penas ap lende: “Me djau te matchrell.” “Mer kamah tuha te djal,” penan kol wawar. Jon djan win un djan an o bero dren. Un koi rati tapran le tchi. Sik taissarlake his o Jesus pash o pani tardo, un leskre mala prindjran les gar. Un o Jesus putchas lendar: “Tapran tumer tchi?” “Na-a,” penan le. Penas o Jesus: “Witsrenn tumare matchengre gone tchatches win pash o bero! Un tumer taprenna i matche.” Koi witsran jon i matchengre gone win, un tapran jaake bud matche, kai tserdan le nai i matchengre gone buder gar dran o pani win. Koi penas ko jek kol deesh-te-dujendar, koles o Jesus o djijestar kamas, ap o Petreste: “Kowa hi maro rai.” Har o Simon Petro kowa shunas, riwas lo peskro pralstuno ripen an, hoi riwas lo win, un witsras pes an o pani, te well lo sikeder ap o them. Kol wawar mala wan an ko bero, un tserdan ko matchengro gono pal pende. Jon his gar dur o themestar, nai well sheel metarja. Har jon dran o bero djan, dikan le i jag. Koi his pekle matche pre. Maro his ninna koi. Un o Jesus penas ap lende: “Anenn kol matchendar, kai tumer kanna tapran!” Koi djas o Simon Petro pale an o pani dren, un tserdas ko matchengro gono ap o them. Koi his sheel-te-pantch-deesh-te-triin (153) bare matche dren. Ninna te his jaake bud matche koi dren, djas o matchengro gono gar paash. “Awenn un chan!” penas o Jesus ap lende. Kek lendar putchas lestar: Koon hal tu? Halauter djinan, kai job lengro rai hi. O Jesus was pash lende, las ko maro, un das les lende. Jaake kras job ninna kol matchentsa. Kowa his o triinto kopo, kai mukas pes o Jesus glan peskre malende te dikell pal kowa, har job i mulendar djido was. Pal o chapen penas o Jesus ap o Simon Petreste: “Simon, tu o Johanneskro tchawo, kameh tu man budeder har kal tsele wawar man kamenna?” “Awa, rai!” penas job ap leste. “Tu djineh, kai me kamau tut o djijestar.” “De mire tikne bakren te chal!” penas o Jesus. I duito kopo putchas o Jesus lestar: “Simon, tu, o Johanneskro tchawo, kameh tu man o djijestar?” “Awa, rai!” penas job. “Tu djineh, kai me kamau tut o djijestar.” “De garda ap mire bakre!” penas o Jesus ap leste. O Jesus putchas lestar o triinto kopo: “Simon, tu, o Johanneskro tchawo, kameh tu man o djijestar?” Koi was o Petreske ropaske pral kowa, kai job triin kope putchas: Kameh tu man o djijestar? Un job penas: “Rai, tu djineh halauter. Tu djineh, kai me tut kamau o djijestar.” Penas o Jesus: “De mire bakren te chal! Tchatchepah, me penau tuke: Har tu terno hals, pandal tu tiri dori kokres trul tiro ripen, un djal kote, kai tu kamal. Te wal tu phuro, rikreh tu tire wasta glan tute, un i wawar pandell tire wasta khetne, un anell tut kote, kai tu gar kameh te djal.” Jaake kamas o Jesus o Petreste te sikrell, har job merella un an peskro merepen o Debles bares un railes krella. Pal kowa penas o Jesus ap leste: “Am mantsa!” O Petro rissras pes trujel, un dikas koles kol deesh-te-dujendar, kai o Jesus les o djijestar kamas. Job his kowa, kai tchiwas pes ap o Jesuseskro betch an koi rati, har jon khetne chan, un putchas lestar: “Rai, koon mendar phukrella ap tute?” Har o Petro koles dikas, putchas job o Jesusestar: “Rai, hoi well dran koleste?” Penas o Jesus ap leste: “Te kamau me, te atchell job djido, bis te wau pale, palle hi kowa gar tiro koowa. Am tu mantsa!” Jaake was mashkral kol patslende penlo: Kowa merella gar. O Jesus penas gar, kai kowa gar merella. Job penas: “Te kamau me, te atchell job djido, bis te wau pale, palle hi kowa gar tiro koowa!” Kau maal o Jesusestar hi kowa, kai nai penell, kai kowa lauter tchatcho hi. Job dikas kowa un tchinas les an kau liil. Un mer djinah, kai kowa, hoi job penas, tchatcho hi. Hi ninna bud wawar koowa, hoi o Jesus kras. Te wals kowa lauter an i lila tchinlo, jek pal o wawar, wals i phub gar baro doha kol tsele pesse lilenge, patsau me. Latcho Theofilo, an miro ersto liil tchinom tuke lauter, hoi o Jesus kras, un i menshende sikras, jaake rah har job gomme gar an o bolepen djas. Glan kowa, kai djas lo an o bolepen, rakras lo kolentsa, kolen job win rodas, te wenn le leskre bitchepangre, un penas lenge an i soor, hoi das les o Debleskro Ducho, hoi jon hunte krenna. Pal peskro merepen, djiwas lo star-deesh (40) diwessa kate ap kai phub, un mukas pes lendar te dikell bud kope. Un tchatchepah jon dikan, kai hi job djido. Un job rakras lentsa pral o tsiro, kai hi o Dewel o rai pral i tsele menshende. Har job lentsa khetne his, penas job lenge soreles: “Atchenn an o foro Jerusalem, un djan gar krik, jaake rah har bitchras miro dad an o bolepen gomme gar peskro Ducho ap tumende, jaake har penom les tumenge. Har o Johanni taufras tumen, tchiwas lo tumen an o pani. O Dewel tchiwell o Debleskro Ducho ap tumende. Un o tsiro well sik, kai kowa wella.” Kolla, kai khetne wan, putchan lestar: “Rai, kreh tu an kau tsiro o them Israel pale baro un sorelo?” Koi penas o Jesus: “O tsiro, kai o dad kowa krella, hi leskro koowa. Tumer hunte djinenn kowa gar. Ap tumende well o Debleskro Ducho un dell tumen i bari soor. Palle rakrenn tumer mandar an o foro Jerusalem, un an o tselo them Judea, un an o them Samaria, un ap i tseli phub.” Har job kowa penas, was job glan lengre jaka an o bolepen hadedo, un i wolka las les pre. Har jon leske palla dikan, har job an o bolepen djas, his dui mursha an bijale ripja pash lende tardo. Kolla penan: “Murshale dran o them Galilea, hoske han tumer koi tardo, un dikenn an o bolepen? Kau Jesus, kai djas tumendar krik an o bolepen, kowa well jaake dran o bolepen pale, har dikan tumer les an o bolepen te djal.” Palle djan jon o djeteskri berga tele un pale an o foro Jerusalem. Koi berga his gar dur kau forestar krik. An o foro Jerusalem djan le an ko kheer, an koi pralstuni isema, kai jon khetne atchan: O Petro, o Johanni, o Jakobo, o Andreas, o Filipo, un o Thomas, o Bartolomeo, un o Mateo, un o Jakobo, koleskro dad o Alfeo hi, un o Simon, kai hi kol menshendar, kai kharenna Zelotarja, un o Judas, o Jakobeskro tchawo. Kalen lauteren his jek dji un jek djipen un mangan o Debles an. Pash lende his ninna djuwja, un i Maria, o Jesuseskri dai, un o Jesuseskre phrala. An kolla diwessa wan bud patsle khetne, sheel-te-biish menshe. Mashkral lende stas o Petro pre un penas: Mire phrala, kowa, hoi an o Debleskro lab pral o Judas tchinlo hi, hunte was jaake. Glan rah tsiro penas o Debleskro Ducho o Davideske kowa, hoi wella pral o Judaseste. O Judas sikras o drom kolende, kai tapran o Jesuses. Job his jek mendar. O Jesus rodas men khetne win, te was mer leskre bitchepangre. O Judas ginas peske i kotar phub kol lowentsa, hoi job las, har job ap o Jesuseste phukras. Job peras o shereha glan tele ap koi phub, hoi job peske ginas, un leskre tsele buke wan dran leskro per win. Un job meras. I tsele menshe an o foro Jerusalem shunan kowa. Doleske penenn jon ap ko kotar phub, kai o Judas meras: Hakeldamach. Kowa kharella ap lengro rakepen ratli phub. An o Debleskre gilja hi tchinlo: Leskro kheer hunte djal paash, un kek mensho djiwella koi dren. Un leskri budi hunte krell i wawar. Doleske hunte rodas i wawar murshes win. Kowa hunte well i mursh, kai ko tselo tsiro mentsa khetne his, har o rai Jesus mank mende his, ko tsirestar, kai mukas job pes o Johannestar te taufrell, bis ap ko diwes, kai was lo mendar an o bolepen lino. Kau mursh hunte penell mentsa khetne i menshenge, kai o Jesus i mulendar pre stas. Un jon rodan dui murshen win: o Matias un o Josef, koles dan le ninna Barsabas un Justo gole. Palle mangan jon o Debles un penan: “Rai, tu prindjreh i tsele menshengre djia. Sike mende, kones tu kol dujendar win rodal, te penell job i menshenge o latcho lab o Jesus Kristestar un krell koi budi, hoi o Judas mukas. Kowa mukas men un djas peske.” Un jon witsran i kashta, un jek kasht sikras ap o Matias. Un job was o Jesuseskro bitchepaskro jaake har i wawar deesh-te-jek Jesuseskre bitchepangre. Ap i biboldengro baro diwes, hoi kharella Fingsta his jon lauter an jek kheer khetne. Ap jek kopo phurdas i sorelo un diwjo ducho dran o bolepen an ko tselo kheer, kai jon khetne his. Koi dikan le tchomone, hoi hi har jagakre tchipja. Un ap hakeneste tchiwas pes jek tchip. Un jon wan lauter pherdo Debleskro Ducho, un rakran an wawar rakepen. Un jon rakran ko rakepen, hoi o Debleskro Ducho len das. Ap ko tsiro his an o foro Jerusalem bibolde dran bud themma, kai mangan o Debles an. Har jon ko baro un sorelo ducho shunan, wan jon lauter koi khetne, un kran bare jaka, har hakeno shunas len an leskro rakepen te rakrell. “Kowa dell gar!” dan i bibolde gole. “Kolla, kai rakrenn kote, hi dran o them Galilea. Har well kowa, kai jon an maro rakepen rakrenna, har te wans le an maro them boldo? Wawar mendar wan dran i themma Arabia un Kreta. Mer shunah len an maro rakepen te rakrell, hawo baro koowa o Dewel kras!” Un i bibolde dan i wasta pral o shero khetne, un djinan gar buder, hoi kowa hi. Un jek putchas i wawarestar: “Hoi well kowa?” Wawar san len win, un penan: “Kol mursha hi mato!” Koi stas o Petro un kol wawar deesh-te-jek Jesuseskre bitchepangre pre, un o Petro das gole, un penas ap i biboldende: “Murshale dran o them Judea, un tumer tsele wawar, kai djiwenn kanna an o foro Jerusalem, me kamau tumenge te penell, hoi kate lauter djala kolentsa, kai rakrenna an wawar rakepen. Shunenn, hoi tumenge penau! Kol mursha hi gar mato, har tumer penenna. Hi enjenge taissarlake. Kowa, hoi tumer kate dikenna, penas o Debleskro rakepaskro Joel glan i rah tsiro: Ko tsiro wella, penell o Dewel, kai me tchiwau miro Debleskro Ducho ap i tsele menshende. Un tumare tchawe un tcha dikenn nai glan-wi, hoi wella. Un i terne mursha dikenn kowa, hoi o Dewel len sikrell, un i phure mursha denn suni. Ninna ap mire budepangre, mursha har djuwja, tchiwau me miro Debleskro Ducho. Un jon penenn i menshenge mire laba. Un me kamau baro un sorelo koowa te krap, an o bolepen un ap i phub. Tumer dikenn rat, un jag, un tampa. O kham well kalo, un o tchon well lolo har o rat. Koi djinenn tumer, te well ko baro diwes sik, kai well o rai Jesus pale. Un koon ap leste gole della, koles lell lo dran o tchilatchepen un o merepen win. Murshale dran Israel, shunenn kal laba, hoi penau tumenge! O Dewel bitchras ko murshes, o Jesuses dran Nazaret, pash tumende. Kowa kras baro un sorelo koowa mank tumende, hoi kek wawar nai krella. Jaake sikras o Dewel, kai o Jesus lestar was. Tumer djinenn kowa, un dikan kowa lauter. Tumer dan o Jesuses an i wasta kolendar, kai gar ap o Debleste patsenna. Un kolla dan les ap o trushel, un kote meras job. Un hoi tumer leha kran, kowa his jaake glan-diklo o Deblestar. Ko Jesuses kras o Dewel djido. Job las les i mulendar win, un kek soor nai rikras les pash i mulende pale. Ninna o David rakras o Jesusestar, har job penas: Me dikau hako tsiro ap o Debleste, miro rajeste. Job dell man soor, te rikrap man ap leste. Doleske hom me bachtelo an o dji un me giwau. Ninna te merau, djinau: Tu mukeh man gar pash i mulende, un kameh gar, te merell miro mass tele. Tu sikral mange ko drom, hoi dell man o djipen. Un pash tute hom me bachtelo.” Un o Petro penas dureder ap lende: “Murshale, mire phrala, mukenn man tumenge te penell, hoi man ap o dji hi. Maro baro rai David meras, un was paskedo. Leskro mulengro kheer nai dikenn tumer kau diwes. O David his i Debleskro rakepaskro, kai nai dikas glan-wi, hoi wella. O David djinas, hoi o Dewel leske penas, te well jek pal leste, hoi well o baro rai. Un kowa wella leskre menshendar. O Dewel das pes sowel, te well kowa jaake. Un o Dewel mukas o David glan-wi te dikell, kai o Jesus Kristo i mulendar pre stella. Lestar penas o David, te atchell job gar pash i mulende, un te ferdjal gar leskro mass. Kau Jesuses mukas o Dewel i mulendar pre te stell. Kowa djinah mer. Mer halauter dikam les djido. Un o Dewel kras les rai pral halauter, un tchiwas o Debleskro Ducho ap leste, jaake har job penas. Un ko Debleskro Duches tchiwas o Jesus ninna ap mende. Kawa shunenn un dikenn tumer kate. O David djas gar pre an o bolepen. Jaake rakras job gar pral peste, har job penas: O Dewel penas ap miro rajeste: Besh tut ap miri tchatchi rig, bis te tchiwau kolen tel tire pire, kai kamenn tut gar. I tsele menshe an Israel hunte djinenna, o Dewel kras, te hi kau Jesus, koles tumer ap o trushel dan, o rai pral halauter. Job hi ko baro rai, kolestar o Dewel penas, te well job.” Har kol menshe kowa shunan, djas lenge kowa an lengro dji. Un jon putchan o Petrestar un kol wawar Jesuseskre bitchepangrendar: “Murshale, mire phrala, hoi kras mer?” Koi penas o Petro ap lende: “Tumer anan doosh ap tumende. Mangenn tumen tele glan o Debleste! Un mukenn tumen ap o Jesus Kristeskro lab te taufrell, te lell o Dewel tumari doosh tumendar tele, un te lenn tumer o Debleskro Ducho! O Dewel penas, te dell lo peskro Ducho tumende, un tumare tchawende, ninna kolende lauterende, kai kanna dur lestar hi, un kai job pash peste gole della.” Un bud wawar labentsa rakras o Petro lentsa, un mangas len, un penas ap lende: “Mukenn tumen win te lell dran o tchilatchepen, te lenn gar koi phagi, hoi well pral kal tchilatche menshende, kai djiwenn an kau tsiro.” Kolla, kai lan leskre laba an pengro dji pre, mukan pen te taufrell. Un ap ko diwes wan triin serja menshe ap o Jesuseste patslo. Un hako tsiro wan le khetne un shunan, hoi o Jesuseskre bitchepangre lenge penan. Un jon chan o maro khetne, un mangan o Debles an. Un o Jesuseskre bitchepangre kran bud baro un sorelo koowa, hoi kek wawar nai krella. Un i traash was pral i menshende. Kolla, kai patslo wan, atchan lauter khetne. Un jon tchiwan pengro tselo brawlepen khetne, un kowa his lauterenge koi. Jon bikran kowa, hoi len his, i kotar phub un wawar kutch koowa, un dan les kol patslende, kai len tchi his. Hako diwes wan le khetne an o Debleskro baro kheer. Jon chan o maro khetne an i khera. Un jon his bachtelo, te dan jon nai i phralen ninna te chal. Kowa kran le o djijestar. Jon sharan o Debles, un i tsele menshe dikan latches ap lende. Un hako diwes wan wawar menshe koi pashel, hoi patslo wan. His jek diwes, his trinenge, koi djan o Petro un o Johanni an o Debleskro baro kheer, te mangenn le o Debles an. Kote his i mursh, kowa his bango jaake rah har djiwell lo. Leskre menshe beshan les hako diwes glan o shukar wudar glan o Debleskro baro kheer, te nai mangell lo lowe kolendar, kai djan an o Debleskro baro kheer dren. Har job o Johannes un o Petres dikas, har jon an o Debleskro baro kheer kaman te djal, mangas job lendar lowe. Jon dikan soreles ap leste, un o Petro penas ap leste: “Dik ap mende!” Un job dikas ap lende. Job patsas, te denn le les tchomone. O Petro penas: “Rup un sonakai hi man gar. Hoi man hi, dau me tut. An o lab o Jesus Kristestar dran Nazaret penau me tuke: Ste pre un dja trujel!” Un o Petro tapras les pash o tchatcho wast, un har job les pre tserdas, wan leskre pire sorelo un sasto. Job stas sik pre, nai djas, un djas lentsa an o Debleskro baro kheer, nashas un stas trujel un sharas o Debles. Un i tsele menshe dikan, kai stas job trujel, un sharas o Debles. Un jon prindjran les pale, kai job ko mangepaskro his, kai glan o Debleskro baro kheer beshdo his, glan ko wudar, kai kharell shukar wudar. Un jon kran bare jaka pral kowa, hoi jon dikan, hoi leha djas. Un kau mursh djas buder gar lendar krik. Un i tsele menshe nashan pash lende khetne an koi isema, hoi kharell Salomeskri bari isema, un jon kran bare jaka. Har o Petro kolen dikas, penas lo ap lende: “Murshale dran Israel, hoske krenn tumer sawe bare jaka, un dikenn ap mende? Kowa kras gar mari soor, witar gar maro patsepen, te nai nashell kawa mursh. Na-a! O Dewel o Abrahamestar, un o Isaakestar un o Jakobestar, ko Dewel mare dadendar sikras tumende kate, hawi bari soor un railepen job peskro budepaskres, o Jesuses, das. Koles dan tumer an o Pilateskre wasta, un dan les buchoste, har o Pilato kamas les te djal mukell. Tumer dan koles buchoste, kai was o Deblestar, un kai his kek tchilatchepen an leste. Un tumer mangan o Pilatestar, te mukell lo koles dran o stilepen te djal, kai maras jekes. Ko rajes, kai o djipen della, maran tumer. Koles mukas o Dewel i mulendar pre te stell. Kowa djinah mer, mer dikam les. Mer patsah ap leste. Doleske was kau mursh sasto. Tumer prindjrenn les lauter un djinenn, kai job nashas nai gar. Job patsas ap o Jesus Kristeste, un kowa kras les sasto. Me djinau, mire phrala, kai tumer djinan gar, hoi tumer koi kran o Jesuseha. Un tumare pralstune djinan kowa witar gar. Lauter was jaake, har o Dewel kowa penas. Leskre rakepangre penan glan i rah tsiro, kai hunte merell ko baro rai, kolestar o Dewel penas, te well job un lell i menshen dran o tchilatchepen win. Mukenn tumaro phuro djipen un awenn pash o Debleste, te lell job tumari doosh tumendar! Palle well ko latcho tsiro, kai dell tumen o Dewel newi soor. Job bitchrell tumenge koles, kai was tumenge glan i rah tsiro win rodedo. Kowa hi o Jesus Kristo. Job atchell an o bolepen jaake rah, bis te well ko tsiro, kai wella lauter newes kerdo. Kowa penan menge o Debleskre rakepangre glan i rah tsiro. O Dewel penas les lenge. O Mose penas: I Debleskro rakepaskro har me hom, sawes bitchrell o Dewel pash tumende. Kowa hi jek tumare menshendar. Shunenn ap hako lab, hoi job tumenge penella! Koon gar ap koleste shunella, koles hunte tchiwenn tumer pale, te nai well lo buder gar pash tumende. Ninna o Samuel un kol wawar rakepangre, kai pal leste wan, rakran pral kal diwessa, kai mer kanna djiwah. Kowa, hoi kol Debleskre rakepangre i menshenge penan, hi tumenge. Tumer han i tchawe kolendar. Un ko lab, hoi o Dewel tumare phurenge penas, un peskro wast pre das, hi ninna tumenge. Job penas ap o Abrahameste: Koi bacht, hoi dau tire menshende, djal dureder ap i tsele menshende, kai ap i phub hi. Doleske bitchras o Dewel peskro budepaskres, o Jesuses, glanstunes pash tumende, te anell job tumenge o Debleskri bacht, te djal hakeno tumendar peskro tchilatcho dromestar tele.” Har o Petro un o Johanni kowa i menshenge penan, wan i rashaja pash lende, ninna ko pralstuno kol klistendar an o Debleskro baro kheer, un i Sadduzarja. Jon his chojemen pral o Petreste un o Johanneste, te sikran kalla i menshende o Debleskro drom un penan, kai o Jesus i mulendar pre stas. Doleske tapran le len un tchiwran len i rati an o stilepen. Bud kolendar, kai shunan kol laba, hoi o Petro penas, wan patslo. Nai his pantch serja menshe. O wawar diwes, taissarlake, wan i biboldengre pralstune un phureder un tchatchepangre an o foro Jerusalem khetne. Ninna o Hannas, ko baro rashai, un o Kajafas, un o Johanno, un o Alexandro, un kol tsele wawar, kai his kol bare rashajengre menshendar, his koi pashel. Un jon mukan o Jesuseskre bitchepangren glan pende te anell, un jon putchan lendar: “An koneskri soor un an koneskro lab kran tumer kowa?” Un o Petro, pherdo Debleskro Ducho, penas ap lende: “Tumer pralstune un tumer phureder, shunenn! Mer kram i latcho koowa ap i nasselo mensheste. Un doleske ham kanna glan tumende tardo. Tumer putchenn mendar, har job sasto was. Jaake hunte djinenn tumer un i tsele menshe an o them Israel: O Jesus Kristo dran Nazaret, koles tumer ap o trushel dan, kras kau murshes sasto. Kau Jesuses mukas o Dewel i mulendar pre te stell. Kowa hi ko bar, kai tumer ap i rig witsran. Kowa was i bar, kai hidjrell o tselo kheer. Kek wawar har o Jesus kokres nai anell men pash o Debleste. Ap i tseli phub das o Dewel kek wawares, kai nai lell men dran o tchilatchepen un o merepen win.” Har jon dikan, har o Petro un o Johanni rakran, kai kek traash an lende his, kran le bare jaka. Un jon haiwan, kai kolla kek bare rakepangre un gosewe mursha hi, un djinan ninna, kai jon o Jesuseha khetne his. Ninna dikan le ko murshes, kai sasto was, pash lende tardo, un nai penan buder tchi. Koi bitchran le len win, un rakran mank pende un penan: “Hoi kras mer kal menshentsa? Hakeno an o foro Jerusalem djinell kanna, kai kran kolla i baro koowa, hoi kek wawar nai krella. Mer nai dah kowa gar buchoste. Das len soreles trad, te penenn jon kekeske buder tchi o Jesusestar, te djal ko rakepen gar dureder pash i tsele menshende!” Un jon dan len gole, dan len trad, un penan ap lende: “Ma rakrenn buder tchi o Jesusestar! Ma penenn i menshenge tchi, hoi job tumenge penas!” O Petro un o Johanni penan ap lende: “Penenn menge, hi kowa mishto glan o Debleste, te shunas mer budeder ap tumende har ap o Debleste? Mer nai rikrah gar maro mui pral kowa, hoi dikam un shunam.” Koi dan le len soreles trad, un mukan len te djal. Jon hatsan tchi ap lende, kai nai dans jon lenge i phagi. I menshe sharan o Debles pral kowa, hoi koi djas. Ko mursh, kai sasto was, his star-deesh bersha phuro. Un har kolla mukan len te djal, wan jon pash i patslende, un penan lenge, hoi kol bare rashaja, un kol biboldengre phureder ap lende penan. Har i patsle kowa shunan, mangan jon khetne o Debles an, un penan: “Rai, tu kral o bolepen un i phub, un o baro pani, un lauter, hoi djiwella. O Debleskro Ducho rakras dran o Davideskro mui: Hoske hi i menshe ap kai phub tchilatcho? Hoske krenn jon kowa, hoi tchitcheske hi? I bare raja ap kai phub un i bare pralstune wan lauter khetne. Jon hi chojemen ap o Debleste un ap ko baro rajeste, kones o Dewel bitchras. Tchatchepah, jon wan lauter an kau foro khetne: O Pilato, o Herodes, i Remarja, un i tsele bibolde dran bud themma. Jon hi chojemen ap tiro budepaskro Jesus, kai tutar was. Koles rodal tu win, maro Dewel, te well lo baro rai. Jaake kran jon kowa, hoi tu glan i rah tsiro penal, te well kowa lauter jaake. Rai, shuneh tu, kai jon men kanna trad denna? Mer ham tire budepangre. De men koi soor, te nai rakras tutar! Sike lende tiri soor! Kre i nasselen sasto, un kre bud baro un sorelo koowa an ko lab o Jesusestar, kai tutar was un tiro budepaskro hi!” Ap jek kopo, har jon o Debles an-mangan, trissas i phub kote, kai jon his. Un o Debleskro Ducho was ap lauterende. Un jon penan o Debleskro lab, un kek traash his an lende. Kol tsele patslen his jek dji un jek djipen. Kek lendar penas: Ko brawlepen, hoi man hi, hi mange kokres. Na-a, kowa his lauterenge koi! Bari sorjah penan o Jesuseskre bitchepangre i menshenge, kai o Jesus i mulendar pre stas, un i menshe haiwan o Debleskro latchepen. Hakenes his doha djipaske. Kolen, kai hi len i kotar phub, i kheer, un wawar koowa, bikran kowa, un anan kol lowe pash i Jesuseskre bitchepangre. Un jon dan hakenes jaake bud, te his hakenes doha djipaske. Jaake kras kowa ninna o Josef. Kowa his i Levitari un was dran o them Ciprus. O Jesuseskre bitchepangre dan les ninna Barnabas gole. Ko kharella ap lengro rakepen: O mursh, kai rakrell i menshentsa latcho, te hi lengro dji pharo. Un koles his i kotar phub. Ko kotar phub bikras job, un anas kol lowe pash o Jesuseskre bitchepangre, te denn le kol lowe i patslende. I mursh, kai kharas Ananias, leskri romni kharas Safira, jon khetne bikran i kotar phub. Un job rikras lowe peske pale. Leskri romni djinas kowa. Un jon anan gar i tsele lowe glan o Jesuseskre bitchepangre. O Petro penas ap o Ananias: “Hoske kral tu o bengeske tiro dji pre? Hoske chochral tu o Debleskro Duches, un rikral lowe tuke? Tu nai rikrals tiro kotar phub. Un har bikral les, nai rikrals kol lowe ninna. Har nai kral tu sawo koowa? Tu chochral gar i menshen. Tu chochral o Debles.” Har o Ananias kol laba shunas, peras job khetne un meras. Un i bari traash was ap kolende, kai shunan kowa. Koi stan i terne mursha pre, un tchiwan pral leste i kotar plachta, hidjran les win un paskran les. Pal i tsiro was leskri romni dren un djinas gar, hoi koi djas. O Petro putchas latar: “Lan tumer jaake bud lowe, har tumer koi kotar phub bikran?” “Awa, jaake bud lowe lam,” penas li. O Petro penas ap late: “Hoske kran tumer kowa win, un chochran o Debles? Kol mursha, kai paskran tiro romes, hi glan o wudar tardo, un hidjrenn ninna tut win.” Koi peras li khetne un meras. Un har i terne mursha dren wan, hatsan le lat mules, hidjran lat win, un paskran lat pash lakro romeste. Koi was i bari traash pral i tsele patslende un pral kolende, kai shunan kowa. Un o Jesuseskre bitchepangre kran bud baro un sorelo koowa an o Debleskri soor ap i menshende. Un i tsele patsle his an o Salomeskri bari isema an o Debleskro baro kheer khetne. Kol wawar, kai gar patsle his, trashan, te beshenn le pen pash lende. Ninna te trashan le lendar, rakran le lendar mishto. Bud mursha un djuwja patsan ap o Jesuseste un wan i patslentsa khetne. Un i menshe hidjran pengre nasselen ap i dromma, un tchiwan len kote ap o tchiben. Jon penan penge, te well o Petro koi pashel un leskro shatto perell ap lende, wenn le sasto. Ninna dran wawar forja, hoi trul o foro Jerusalem tchiddo his, anan jon i nasselen un kolen, kai an lende benga his. Un lauter wan sasto. Ko baro rashai un kol Sadduzarja, kai pash leste his, kolla silweran ap o Jesuseskre bitchepangre, un tapran len, un witsran len an o stilepen. An i rati was i bolepaskro o Deblestar un kras kol wudja an o stilepen pre, un anas len win, un penas ap lende: “Djan an o Debleskro baro kheer, un penenn i menshenge halauter pral o djipen, hoi gar pre-herella.” Har jon kowa shunan, djan jon taissarlake an o Debleskro baro kheer un sikran i menshende o Debleskro drom. Ko baro rashai un kolla, kai pash leste his, dan i pralstune bibolden khetne gole, ninna i tsele phureden an o them Israel. Un jon bitchran i klisten an o stilepen, te anenn le len glan lende. Un har jon an o stilepen djan, his jon buder gar kote. Un kol kliste wan pale un penan: “Ko stilepen his pandlo, un kol lurde his glan o wudar tardo. Un har i lurde menge pre pandan, his kek dren.” Har ko pralstuno klisto pral o Debleskro baro kheer un kol bare rashaja kowa shunan, djinan jon gar, hoi te patsenn le, un putchan pendar har kowa dureder djala. Koi was jek un penas lenge: “Kol mursha, kai tumer stildo tchiwan, hi an o Debleskro baro kheer tardo, un penenn i menshenge o Debleskro lab.” Koi djas ko pralstuno klisto kol wawar klistentsa an o Debleskro baro kheer, un lan i Jesuseskre bitchepangre win. Kowa kran le kek sorjah. I kliste daran i menshendar, te marenn le len i barrentsa. Un jon anan len glan kol tsele pralstunende, kai khetne wan. Un o baro rashai penas ap lende: “Mer dam tumen soreles trad, te rakrenn tumer tchi buder o Jesusestar. Un kanna well lestar rakedo an o tselo foro Jerusalem. Un tumer penenn, kai mer maram les. Kamenn tumer, te well leskro rat pral mende?” O Petro un i wawar Jesuseskre bitchepangre penan: “Mer hunte shunas ap o Debleste budeder har ap i menshende. Ko Dewel mare phurendar mukas o Jesuses i mulendar pre te stell, koles, kai tumer ap o trushel dan un maran. Koles hadas o Dewel un beshas les ap peskri tchatchi rig, te well lo rai un lell i menshen dran o tchilatchepen un o merepen win. Kowa kras o Dewel, te mukenn i menshe an o them Israel pengro phuro djipen, jaake te nai lell lo lengri doosh lendar krik. Kowa dikam mer un penah nai tumenge, un o Debleskro Ducho ninna. Koles dell o Dewel kolende, kai shunenn ap leste.” Har jon kowa shunan, wan jon chojemen ap lende, un kaman len te marell. Mank kol pralstunende his i Farisari, leskro lab his Gamalijel. Job his i biboldengro tchatchepaskro un an-diklo pash i tsele biboldende. Un kowa stas pre un penas: “Bitchrenn len i tikno tsiro win!” Un pale penas lo: “Murshale an Israel, denn garda un dikenn, hoi tumer kal menshentsa kamenn te krell! Glan i tsiro his i mursh, kowa kharas Thoidas. Job patsas pestar, te his lo i baro. Star-sheel mursha his pash leste, kai shunan ap leste. Palle was lo mulo dino. Un har job mulo his, atchan jon gar khetne. Un kek rakrell buder lendar. Koi pal was i mursh dran o them Galilea, kowa kharas Judas. Kowa his an ko tsiro har i laba i biboldendar pre tchinlo wan. Kowa anas bud menshen ap peskri rig, te krenn le i kurepen i Remarjentsa. Ko Judas was ninna mulo dino, un kolla, kai pash leste his, hi gar buder koi. Un kek rakrell buder lendar. Un kanna penau me tumenge: Mukenn tumare wasta kal menshendar! Mukenn len te djal! Te hi ko koowa i menshendar, palle atchella ko koowa gar. Te hi ko koowa o Deblestar, palle nai phagenn les gar. Denn jak, te tchingrenn tumer gar ap o Debleste.” Un jon shunan ap o Gamalijel. Palle dan jon o Jesuseskre bitchepangren gole, dan len dawa i tchupnijah, un dan len trad, te rakrenn le buder gar o Jesusestar. Un palle mukan le len te djal. Koi djan jon penge i pralstunendar. Un jon his bachtelo, te hi le o Debleske jaake bud moldo, te rodas lo len win, te chan le dawa o Jesuseske. Jon mukan gar tele, te penenn le o latcho lab o Jesus Kristestar. Hako diwes djan le an o Debleskro baro kheer un pash i menshende an i khera, un sikran len o Jesuseskro drom. An kol diwessa, kai i patsle budeder wan, djas i tchingepen mashkral i patslende, kai rakran hebretikes, un kol patslende, kai rakran grichtikes. Mashkral kolla, kai rakran grichtikes, his djuwja, kolengre romma mulo his. Un kolla lan gar jaake bud chapaske har kolla, kai rakran hebretikes. Doleske his kolla, kai rakran grichtikes, chojedo ap kolende, kai rakran hebretikes. Koi dan kol deesh-te-dui Jesuseskre bitchepangre kol tsele patslen khetne gole, un penan: “Hi gar mishto, te das mer o chapen win, un men wals buder kek tsiro, te penas i menshenge o Debleskro lab. Doleske, mire phrala, rodenn mashkral tumende efta murshen win! Kolla hunte wenn mursha, kai hi pherdo Debleskro Ducho un goswepen. Kolla hunte lenn koi budi ap pende. Mer kamah o Debles an-mangell, un i menshenge o Debleskro lab te penell.” Ko rakepen his i tsele patslenge mishto. Jon rodan o Stefanes win, koles his i sorelo patsepen un his i mursh pherdo Debleskro Ducho. Jon rodan ninna win o Filipo, o Prokoro, o Nikanor, o Timon, o Parmenas un o Nikolaus. Kowa his i gricho dran o foro Antiochia, kai las i biboldengro patsepen an un patsas kanna ap o Jesuseste. Kol murshen anan le pash o Jesuseskre bitchepangre. Kolla tchiwan i wasta ap lende, un mangan o Debles, te dell lo len soor un goswepen an lengri budi. O Debleskro lab was bud un budeder menshenge penlo, un bud wan patslo. An o foro Jerusalem wan ninna bud rashaja patslo. O Stefano his i mursh pherdo Debleskro latchepen un Debleskri soor. Job kras bud baro un sorelo koowa an o Debleskri soor mank i biboldende. Kote wan bibolde pash leste. Kolla wan dran bud biboldengre kangria. Jon his Libertarja, mursha dran i forja Kirene un Alexandria, un dran i themma Cilicia un Asia. Un jon rakran o Stefaneha un tchingran pen leha. O Debleskro Ducho das les goswepen, te nai rakras kek lendar leske pale. Palle anan le murshen ap lengri rig. Un kolla anan chochepen ap o Stefaneste pre. Jon penan: “Mer shunam, kai penas job djungele laba pral o Moseste un pral o Debleste.” Jon kran kol tsele menshen diwjo, ninna kol biboldengre phureden un tchatchepangren. Un jon wan ap leste pre, tapran les, un anan les glan i pralstune biboldende. Kolla, kai chochepen ap leste pre anan, kolla penan: “Kau mursh mukell gar tele te rakrell lo djungele laba pral o Debleskro baro kheer un pral o Moseskre laba. Mer shunam, har job penas: O Jesus dran Nazaret phagell o Debleskro baro kheer tele un krella, te hunte rikras mer buder gar ap kowa, hoi o Mose menge penas.” Un kol tsele pralstune dikan ap o Stefaneste, har leskro mui was jaake har i Debleskro bolepaskro. Koi putchas ko baro rashai lestar: “Hi kowa tchatcho, hoi kolla penan?” Koi penas o Stefano: “Tumer phrala un dada, shunenn! Maro baro un railo Dewel mukas pes maro dadestar Abraham te dikell an o them Mesopotamia. Ap ko tsiro djiwas o Abraham gomme gar an o foro Haran. Un o Dewel penas ap leste: Dja dran tiro them! Muk tire menshen, un dja an ko them, hoi me tuke sikrau! Koi djas o Abraham dran ko them Kaldea, un djiwas an o foro Haran. Un har leskro dad meras, anas o Dewel les an ko them, kai tumer kanna djiwenna. O Dewel das les kek kotar phub an kau them, witar gar i tikno kotar. Un o Dewel das les peskro lab, te dell lo leskre tchawende i them. An ko tsiro his o Abrahames kek tchawo. O Dewel penas ap leste: Tire tchawe, kai pal tute wenna, hi wi-themarja an i them, kai gar lengro hi. Star-sheel bersha hunte budrenn le i wawarenge tel duka un bare dawa. Un kolla, kai len dan un dukran, kolen dau me i phagi. Un pal kowa djan le dran ko them win, un mangenn man kate an kau them an. Un o Dewel das o Abrahameste peskro lab, te hi lo leskro Dewel un o Dewel lauterenge, kai pal leste wenna. Un job penas o Abrahameske, te mukell job pes ap peskro mass te tchinell. Ninna i tsele mursh tchawe, kai pal leste wenna, hunte wan tchinlo ap pengro mass. Un o Abraham las i tchawes, o Isaak. Un o Abraham tchinas les ap o mass, har job efta diwessa phuro his. Un o Isaak tchinas o Jakobes, un o Jakob peskre deesh-te-dui tchawen. Kolla hi mare phure dada, kolendar mer wam. Mare phure dada silweran ap o Josefeste, un bikran les an o them Egiptia. Un o Dewel his pash leste, un las les win dran halauter, hoi o Josefeske pharo his. Un o Dewel das les bud goswepen un kras, te dikas o baro rai pral o them Egiptia latcho ap o Josefeste. Ko baro rai kras, te was o Josef o rai pral o tselo them Egiptia un pral o tselo rajeskro kheer. Un palle was i tsiro, kai bokan le an o tselo them Egiptia un an o them Kanaan. Un mare phure hatsan tchi te chal an o them Kanaan. Har o Jakob shunas, kai an o them Egiptia djob della, bitchras job peskre tchawen an ko them, te ginenn le penge djob, un pal i tsiro bitchras lo len i duito kopo. Har jon o duito kopo an o them Egiptia wan, prindjran le o Josefes. Koi djinas o baro rai pral o them, hawe menshendar o Josef his. O Josef mukas peskro dades, un peskre tsele menshen an o them Egiptia te well. Kolla his efta-deesh-te-pantch menshe. Jaake was o Jakob an o them Egiptia, un kote djiwas lo peskre tchawentsa. Kolla hi mare phure. Un kote meran le ninna. Un lengre tchawe anan len an o them Kanaan un paskran len an o foro Sichem ap ko kotar phub, hoi ginas o Abraham kol menshendar, kolengro phuro dad o Hamor his. Palle was ko tsiro, kai kowa was, hoi o Dewel o Abrahameske penas. I Israelitarja wan hako diwes budeder an o them Egiptia. Koi was i wawar mursh baro rai pral o them Egiptia. Kowa djinas tchi o Josefestar, un rodas i drom, har te rikrell lo mare menshen tele. Un jon hunte budran tel dawa, un hunte mukan pengre tikne tchawen, te merenn jon. An ko tsiro was o Mose boldo. Un job his shukar an o Debleskre jaka. Triin tchon his job an peskro dadeskro kheer, un jon dan garda ap leste. Un palle nai khatran le o Moses buder gar an o kheer. Un kote, kai tchiwan le les, hatsas les i tchai o baro rajestar pral o them Egiptia. Un joi las les pash peste un tserdas les pre, har te wals lo lakro tchawo. Un gosewe Egiptarja sikran leste lauter, hoi jon djinan, jaake te was lo gosewo an lauter, hoi job rakras un kras. Har o Mose star-deesh bersha phuro his, kamas lo pal peskre menshende, i Israelitarja, te dikell. Un job djas kote, kai budran le. Un kote dikas job, kai jek leskre menshendar dawa chas. Un job djas koi, te well lo ap leskri rig, un das koi Egiptares pale un das les mulo. O Mose patsas, kai peskre menshe haiwenna, kai o Dewel les bitchras, te lell lo len dran lengri bibacht win. Jon haiwan kowa gar. O wawar diwes was job pash peskre menshende, har dui lendar tchingran. Un job das len trad, te tchingrenn le pen gar, un penas: Murshale, tumer han phrala, hoske tchingrenn? Kowa, kai kras ko tchingepen das les i spildini un penas: Hal tu i tchatchepaskro un i rai pral mende, te hunte shunas ap tute? Kameh tu man ninna mulo te dell, har tu taissar ko Egiptares mulo dal? Har o Mose kowa shunas, nashas job peske, un djas an ko them Midian. Koi wan leske dui tchawe boldo. Star-deesh bersha pal kowa his o Mose an o mulo them pash koi berga Sinai. Koi mukas pes i Debleskro bolepaskro glan leste te dikell an i subjengro bur, hoi chatchas. Hoi job kote dikas, nai patsas lo gar. Jaake djas lo pash ko bur, te nai dikell lo feteder, hoi kowa hi. Kote rakras o Dewel ap leste: Me hom o Dewel tire phurendar, o Dewel o Abrahamestar, o Isaakestar, un o Jakobestar. Un i bari traash was ap o Moseste, har job kowa shunas, un darjatar nai dikas lo gar kote pre. Un o Dewel penas ap leste: Rib tire kircha win! Kote, kai tardo hal, hi o Debleskro them. Me dikom, har mire menshe chan dawa an o them Egiptia. Un me shunom lengri gole un lengro ropen, un wom dran o bolepen tele, te lap len dran kau them win. Un me kamau, te djas tu an o them Egiptia. O Dewel bitchras kau Moses, kai pash peskre menshende tchi moldo his. Kowa dikah mer koi pre, har jon penan: Koon kras tut pral mende tchatchepaskro un rai, te hunte shunas mer ap tute? O Dewel bitchras les, te well lo rai pral lende, un te anell lo len dran ko them win, kai jon pandle budepangre his. Kowa penas leske ko bolepaskro, kai dran i subjengro bur ap leste rakras. Kau Mose anas i Israelitarjen win un kras baro un sorelo koowa an o Debleskri soor an o them Egiptia, un pash o lolo pani, un star-deesh bersha an o mulo them. Kowa his o Mose, kai ap lende penas: O Dewel bitchrell tumenge i Debleskro rakepaskres har me hom. Kowa hi jek tumare menshendar. Un har kol Israelitarja an ko mulo them pash koi berga Sinai glan o Debleste khetne wan, his o Mose ap i berga Sinai tardo mashkral o bolepaskro un mare phurende. Un o bolepaskro das les kol Debleskre laba, hoi denn o djipen, te anell o Mose len pash mende. Mare phure kaman gar ap leste te shunell un kran, hoi jon kaman. Jon kaman te djiwell, har jon an o them Egiptia djiwan. Ap o Aron penan le: Kre menge i dewel, kai dell garda ap mende un sikrell mende o drom! Mer djinah gar, hoi djas o Moseske, kai anas men dran o them Egiptia win. An ko tsiro kran le i grumni dran sonakai, te well kaja lengro dewel. Un jon anan viechen, maran len un chatchran len lake, un wan bachtelo pral kowa, hoi jon kran. O Dewel djas peske lendar un mukas len. Koi mangan jon i momlia an o bolepen an. Jaake was kowa, hoi tchinlo hi an o liil, kai o Debleskre rakepangre tchinan. Kote penell o Dewel: Murshale an Israel, mange chatchran tumer kek viechen, un anan kek chapen glan mande an kol star-deesh bersha, har hans an o mulo them. Tumer hidjran ko kheer trujel, kai o Moloch dren hi. Ninna hidjran koi bolepaskri momeli tumentsa, kai Refan kharedo wella. Kol dujen kran tumer tumare wastentsa, te nai mangenn len an. Doleske tradau me tumen dran tumaro them win, un anau tumen pandlo an o them Babilonia, un dureder. O Stefano penas dureder: Mare phuren his o Debleskro tikno kheer, hoi his kerdo dran viechengre balla, un hidjran les lentsa, har djan le an o mulo them trujel. Kau kheer kran le jaake, har o Dewel kowa o Moseste ap i berga sikras. Mare phure hidjran kau kheer lentsa, bis te anas len o Josua an o them Kanaan. Kote djiwan wawar menshe, kai o Debles gar prindjrenna. Kolen tradas o Dewel win, un das ko them mare phurende. O Debleskro tikno kheer dran viechengre balla atchas an o them Kanaan un his gomme koi, har o David o baro rai was. Ap koleste dikas o Dewel latches. Un o David mangas lestar, te nai krell lo leske i kheer dran barra, kai i tsele Israelitarja nai mangenn les an. His gar o David, na-a, kowa his leskro tchawo, o Salomo, kai kras o Debleske i baro kheer dran barra. O baro Dewel djiwell gar an khera, kai i menshe kran pengre wastentsa. Kowa penas glan rah tsiro o Debleskro rakepaskro, o Jesaja: O Dewel penas: O bolepen hi miro beshepaskro, un i phub hi tel mire pire tchiddo. Hawo kheer kamenn tumer mange te krell tumare wastentsa, kai djiwap dren? Me krom o bolepen un i phub mire wastentsa.” Un o Stefano penas dureder ap lende: “Tumer kamenn tchi te haiwell. Tumaro dji hi har bar. Tumare kandentsa shunenn tchi, un kamenn gar ap o Debleskro Ducho te shunell. Jaake kran tumare phure. Jaake krenn ninna tumer. Penenn mange: Dell jek Debleskro rakepaskro, kai lan tumare phure gar palla? Jon maran kolen, kai glan-wi penan, te well ko jek, kai hako tsiro o tchatchepen krella. Job was, un tumer phukran ap leste un maran les. I bolepangre anan tumenge kol laba, kai penenna, hoi o Dewel tumendar kamella. Un tumer rikran tumen gar ap lende.” Har jon kowa shunan, hoi o Stefano lenge penas, djas lenge kowa an o dji, un i bari choli tapras len. O Stefano, pherdo Debleskro Ducho, dikas an o bolepen pre, un dikas o Debleskro railepen un o Jesuses ap o Debleskri tchatchi rig tardo. Un o Stefano penas: “Me dikau o bolepen pre, un o Menshengro Tchawes ap i tchatchi rig o Deblestar tardo.” Koi dan jon soreles gole, tchiwan pengre wasta ap i kanda, te shunenn le gar, un djan ap leste, tradan les dran o foro win, un witsran barrentsa ap leste. Un kolla, kai witsran i barra, riwan pengre koola win, un i terno mursh, kai kharas Saulo, das ap lende jak. Har jon ap leste i barrentsa witsran, das o Stefano gole: “Rai Jesus, le man pash tute!” Un job peras ap i phub tele, un das pale gole: “Rai, le koi doosh lendar!” Har job kowa penas, meras lo. His mishto an o Sauleskre jaka, te maran le les. Pal ko diwes lan le i patslen soreles palla an o foro Jerusalem. Un i patsle nashan an o them Judea un an o them Samaria. I Jesuseskre bitchepangre atchan an o foro Jerusalem. Un mursha, hoi ap o Debleskro drom djan, paskran o Stefanes un rowan bud pral leskro merepen. O Saulo kras lauter, te nai marell lo i tsele patslen. Job djas an i khera, las len koi win, murshen har djuwjen, un witsras len an o stilepen. Kol patsle, kai ap o naashepen his, djan trujel un penan o latcho lab o Jesus Kristestar. O Filipo djas an ko foro Samaria un rakras kote o Jesus Kristestar. Kol menshe dan jak ap kowa, hoi o Filipo penas un kras an o Debleskri soor. Bud menshendar tradas lo bengen win. Kolla dan soreles gole, har jon lendar win djan. Un bud menshe, kai his bango un nai djan gar, wan sasto. Un hakeno an kau foro his bachtelo pral kowa, hoi koi djas. An ko foro Samaria his ninna i mursh, kowa his i durkepaskro. Leskro lab his Simon. Job penas pestar, te hi lo i baro mursh. Un i menshe an ko foro kran bare jaka pral kowa, hoi job kras. Un halauter shunan ap leste, un penan: “Ap ko mursheste hi o Debleskri bari soor.” Peskro durkepah tserdas lo len lauter ap peste. Doleske rikran jon bud lestar. Har kanna o Filipo lenge o Jesus Kristestar penas, koles o Dewel bitchras, te anell lo len pash o Debleste, patsan djuwja un mursha ap kowa, hoi o Filipo lenge penas. Un jon mukan pen te taufrell. Koi was ninna o Simon patslo, un mukas pes te taufrell. Palle atchas lo pash leste. Un har o Simon ko baro un sorelo koowa dikas, hoi o Filipo an o Debleskri soor kras, atchas leske o rakepen krik. Un kol Jesuseskre bitchepangre an o foro Jerusalem shunan, kai kol menshe an o them Samaria patslo wan. Un jon bitchran o Petres un o Johannes pash lende. Kolla wan an o them Samaria, un mangan o Deblestar, te dell lo i patslende o Debleskro Ducho. Kol patsle his kokres ap o lab maro rajestar Jesus taufedo. O Debleskro Ducho peras gomme gar ap lende. Koi tchiwan o Petro un o Johanni i wasta ap lende, un o Debleskro Ducho peras ap lende. Har o Simon dikas, kai o Debleskro Ducho ap lende was, har o Jesuseskre bitchepangre i wasta ap lende tchiwan, kamas job len lowe te dell, un penas ap lende: “Denn man ninna koi soor, te lell hakeno, koneske me o wast pre tchiwau, o Debleskro Ducho!” O Petro penas ap leste: “Dja pash o bengeste, tu un tire lowe! Tu patseh tchatchepah, te nai gineh tu i lowentsa o Debleskri soor! Kau koowa, hoi mer krah, hi o Debleskro koowa un gar tiro koowa. Tiro dji hi gar tchatcho glan o Debleste. Kanna, muk tiro tchilatcho drom, un pen o Debleske, te khaitell tut ko tchilatcho koowa, hoi tu kral. Un mange lestar, te lell lo koi doosh tutar! Me dikau, kai hal pherdo tchilatcho koowa, un ko tchilatchepen hi o rai pral tute.” Koi penas o Simon ap lende: “Mangenn o Deblestar, te well kowa gar pral mande, hoi tumer penan!” Har o Petro un o Johanni i menshenge penan, hoi o Jesus penas un kras, djan jon pale an o foro Jerusalem. Ap lengro drom pale wan le an bud gaba an ko them Samaria un sikran kote i menshende o Jesuseskro drom. O Debleskro bolepaskro penas ap o Filipo: “Ste pre un dja ap ko drom, kai djal dran Jerusalem tele an ko foro Gaza. Ap ko drom hi gar bud menshe.” Koi stas lo pre un djas kote. Ap ko drom his ninna i mursh dran o them Etiopia. Ap kau tsiro his i bari rani i rajetsa pral o them Etiopia. Un ko mursh his i pralstuno an lakro them un das garda ap lakro tselo brawlepen. Kowa was an o foro Jerusalem, te mangell job o Debles an. Har job pale ap o drom his, te djal lo khere, his job an peskro wurdin beshdo, un draweras ko liil, kai o Debleskro rakepaskro Jesaja tchinas. Koi penas o Debleskro Ducho ap o Filipeste: “Dja pash ko wurdin un atch koi pashel!” Un o Filipo nashas koi, un shunas, har kowa ko liil draweras, hoi o Debleskro rakepaskro Jesaja tchinas. Un o Filipo putchas lestar: “Haiweh tu, hoi tu drawereh?” “Na-a,” penas lo, “har nai haiwap, te penell mange kek, hoi koi tchinlo hi?” Un job mangas o Filipes, te well job pash leste an o wurdin, te beshell lo pes pash leste. Kol laba, hoi job draweras, his kolla: Job his har i bakro, kai djal kote, kai well lo maredo. Job kras peskro mui gar pre har i terno bakro, koleske tchinenn le i balla tele. Jon kran leha, har te wals lo tchi moldo un rakran gar o tchatchepen, har anan le les glan i tchatchepangre. Kek nai rakrell leskre tchawendar. Leskro djipen was kai phubjatar krik lino. Har ko pralstuno kowa draweras, putchas lo o Filipestar: “Konestar rakrell o Debleskro rakepaskro? Rakrell job pestar? Rakrell job i wawarestar?” Koi penas o Filipo leske, hoi kol laba kamenn te penell, un penas leske o latcho lab o Jesusestar. Koi wan le pash o pani, un ko pralstuno penas: “Koi hi pani. Hi mange tchomone an o drom tchiddo, te mukap man te taufrell?” “Te patseh tu o tselo djijestar ap o Jesus Kristeste, nai krau me kowa,” penas o Filipo. Penas ko pralstuno: “Me patsau, kai hi o Jesus Kristo o Debleskro tchawo.” Un job penas, te atchell ko wurdin tardo. Un kol dui, o Filipo un o pralstuno, djan khetne an o pani, un o Filipo taufras les. Har jon dran o pani win djan, las o Debleskro Ducho o Filipes ap jek kopo kote krik. Un ko pralstuno dikas les buder gar. Un job djas bachteles peskro drom dureder. O Filipes hatsan le an o foro Ashdod. Un job djas trujel, un penas o latcho lab o Jesusestar an kol tsele forja. Un jaake was lo an o foro Cesarea. An ko tsiro his o Saules i bari choli ap kolende, kai djan o Jesuseskro drom, kamas len te marell, un djas pash ko baro rashajeste, un mangas kolestar lila, te nai djal lo an i biboldengre kangria an o foro Damaskus, te nai taprell job kote kolen, murshen har djuwjen, kai ap o Jesuseskro drom djana, te anell lo len an o foro Jerusalem. Har o Saulo ap ko drom his, kai djas an o foro Damaskus, was ap jek kopo i soreli momeli dran o bolepen trul leste. Un job peras ap i phub un shunas i rakepen. Kowa penas ap leste: “Saulo, Saulo, hoske leh tu man palla?” Penas lo: “Rai, koon hal tu?” Kowa penas: “Me hom o Jesus, koles, kai tu palla leh. Ste pre un dja an ko foro! Koi penenn le tuke, hoi te kress.” Kol mursha, kai pash leste his, kolenge atchas o rakepen krik. Jon shunan i rakepen un dikan kekes. Har o Saulo pre stas un i jaka pre kras, his lo korelo. Jon lan les pash o wast un anan les an o foro Damaskus. Triin diwessa nai dikas lo gar, un chas un pijas tchi. An o foro Damaskus his i patslo mursh. Kowa kharas Anania. Kolestar mukas pes o rai Jesus an i suni te dikell. Un job penas: “Anania!” Un o Anania penas: “Ake, hom, mo rai.” Un o rai Jesus penas ap leste: “Ste pre un dja ap ko drom, kai kharell o tchatcho drom. Putch an ko kheer o Judasestar pal i mursheste, kai kharell Saulo dran Tarsus. Job mangell o Debles an, un dikas tut, Anania, an i suni, har wal tu pash leste un tchiwal leske i wasta pre, te nai dikell lo pale.” O Anania penas: “Rai, me shunom bud pral ko mursheste, hawo tchilatcho koowa job kol patslenge an o foro Jerusalem kras. Mer shunam ninna, kai las job lila kol bare rashajendar, te nai taprell job men un tchiwell men stildo, lauter kolen, kai tut an-mangenna.” Penas o rai Jesus leske: “Dja pash leste! Me rodom koles win, te well job mange koi, te djal lo pash kolende, kai kek bibolde hi, pash lengre bare rajende, un pash kol tsele biboldende, te penell lo lenge mandar. Me kamau leste te sikrell, kai hunte lell job bud duka mange ap peste.” O Anania djas koi, was an ko kheer, tchiwas i wasta ap o Sauleste un penas: “Miro phraal Saulo, maro rai Jesus bitchras man, kowa, kai mukas pes ap ko drom tutar te dikell. Job kamell, te dikess tu nai pale, un te wess pherdo Debleskro Ducho.” Ap jek kopo, har te perals ko tamlepen leskre jakendar tele, dikas lo nai pale, stas pre un mukas pes te taufrell. Palle chas un pijas o Saulo un was pale sorelo. Un o Saulo atchas i tsiro pash kol patslende an o foro Damaskus, un rakras an i biboldengre kangria, un sikras len, kai o Jesus o Debleskro tchawo hi. Lauter kolla, kai shunan kowa, atchas o rakepen krik, un jon penan: “Hi kowa gar ko mursh, kai las an o foro Jerusalem i tsele patslen palla, un kamas len te marell, kolen, kai denn o Jesuseskro lab an-gole? Was job gar kate, te anell job i patslen pandlo glan kol bare rashajende an o foro Jerusalem?” O Saulo rakras bari sorjah un sikras len, kai hi o Jesus o Kristo, kai was o Deblestar bitchedo, jaake te nai penan i bibolde, kai an o foro Damaskus djiwan, tchi buder. Pal budeder diwessa wan kol bibolde khetne, rakran pral ko koowa, un penan: “Mer marah les.” Kowa was o Sauleske penlo. I rati un ap o diwes dan i bibolde jak glan kol foreskre wudja, te taprenn le les, un te marenn le les. Doleske anan leskre mala les an i rati pash koi massuri, hoi trul o foro hi, un mukan les an i korba pral i massuri tele, te was lo dran o foro win. Un job djas an o foro Jerusalem, un kote kamas lo pash kol patslende te djal. Kolla trashan lestar lauter un patsan gar, kai job ap o Jesuseskro drom djala. O Barnabas las les pash peste un anas les pash kol Jesuseskre bitchepangre, un penas lenge, har o Saulo ap ko drom, kai djal an o foro Damaskus, o rai Jesuses dikas, un kowa leha rakras, un har job an o foro Damaskus i menshenge o Jesusestar penas, un les kek daar his, te rakrell lo lestar. Un o Saulo atchas an o foro Jerusalem, un djas pash i patslende dren un win, un sikras i menshende o Jesuseskro drom un trashas gar, te rakrell lo o Jesusestar. Job rakras ninna kol biboldentsa, kai rakrenn grichtikes, un tchingras lentsa pral kowa, hoi an o Debleskro lab tchinlo hi. Kal bibolde kaman les te taprell un te marell. Har kol patsle kowa shunan, anan le les an o foro Cesarea, un bitchran les dureder an o foro Tarsus. I patsle an i themma Judea, Galilea un Samaria, kolen his kanna i latcho tsiro, kek las len buder palla. Un o Debleskro Ducho kras len soreles an o patsepen. Un jon shunan ap o Debleste un bud un budeder menshe wan patslo. Har o Petro an o tselo them trujel djas, was job ninna pash kol patslende an o foro Lidda. Koi hatsas lo i murshes, leskro lab hi Aneas. Kowa his ochta bersha ap o tchiben tchiddo, un nai nashas gar. O Petro penas ap leste: “Aneas, o Jesus Kristo krell tut sasto. Ste pre un kre kokres tiro tchiben!” Koi stas job sik pre. Koi dikan le les lauter, kai an i forja Lidda un Saron djiwenna. Un jon dan pengro djipen o Jesuseste, maro rajeste. An o foro Joppe djiwas i patsli. Lakro lab his Tabita ap hebretikes un Dorkas ap grichtikes. Koja kras bud latcho koowa, un das bud lowe kol tchorwelende. An ko tsiro was joi nasseli un meras. Koi thowan jon lat un tchiwan lat an koi pralstuni isema. O foro Joppe his pash o foro Lidda tchiddo. Un har i patsle shunan, kai o Petro an ko foro his, bitchran jon dui murshen pash leste, un mangan les, te well job jaake sik har djala pash lende. O Petro stas pre un djas lentsa. Har job kote was, anan jon les an koi pralstuni isema, kai koi muli djuwel tchiddo hi. Bud djuwja, kolengre romma mulo hi, his kote un rowan. Kolla wan pash leste un sikran leste kol ripja, kai i Tabita kras, har joi djiwas. Un o Petro tradas len win, djas ap i tchanga glan o Debleste, mangas o Debles, un djas pash koi muli djuwjate un penas: “Tabita, ste pre!” Koi kras joi peskre jaka pre. Har joi o Petres dikas, beshas pes li pre. Un job das lat o wast un hadas lat pre. Palle das job kol patslen gole, ninna kol djuwjen, kolengre romma mulo his. Un joi his djido glan lende tardo. Kowa shunan i tsele menshe an o foro Joppe, un bud wan patslo ap o rai Jesuseste. Un o Petro atchas bud diwessa an o foro Joppe pash ko mursheste, kai kharell Simon. Kowa his jek, kai budrell viechengre mortsi. An o foro Cesarea djiwas i mursh, ko kharas Kornelio. Kowa his i Remarjengro pralstuno pral sheel lurdende. Kolen kharan le i lurde dran Italia. Kowa his i latcho mursh un patsas ap o Debleste peskre tsele menshentsa. Job das bud i tchorwelende, un mangas o Debles hako diwes an. His i diwes. His trinenge. Koi dikas ko mursh i Debleskro bolepaskres, har kowa pash leste dren was. Ko bolepaskro penas ap leste: “Kornelio!” Koles his daar, har job dikas les, un penas ap leste: “Hoi kameh tu mandar, rai?” Un kowa penas ap leste: “O Dewel shunas, har tu les an-mangal. Un job dikas ko latchepen, hoi tu kral i tchorwelenge. Un job bistras kowa gar. Bitche kanna murshen an o foro Joppe, te anenn le o Simones pash tute. Kowa kharella ninna Petro. Job hi an o kheer, kai ko Simon djiwella, kai budrell i viechengri mortsi. Leskro kheer hi pash o baro pani tchiddo.” Har o bolepaskro peske djas, kharas o Kornelio dui budepangren un i patslo lurdes pash peste kolendar, kai his hako tsiro pash leste. Kolenge penas job lauter, hoi o bolepaskro penas, un bitchras len an o foro Joppe. O wawar diwes, har jon pash o foro Joppe wan, djas o Petro ap o kheer pral pre, te mangell lo o Debles an. His chapaskro tsiro. Koi las job bok un kamas te chal. Har kran le leske i chapen, mukas o Dewel les tchomone te dikell. Job dikas, har o bolepen pre djas un tchomone pral tele was ap i phub. Kowa his har i bari plachta. Koja was ap hake star rigja rikedo. Koi dren his bud vieche: vieche star herjentsa, sapa, un tchirkle. Un o Petro shunas, har jek penas: “Petro, ste pre, kre len mulo un cha!” O Petro penas: “Na-a, miro rai! An miro tselo djipen chom me tchi, hoi pale-tchiddo hi.” Un job shunas i duito kopo, har jek leha rakras un penas: “Ma kre pale-tchiddo, hoi o Dewel erligo kras!” Kowa djas triin kope jaake. Palle djas koi plachta pale an o bolepen. O Petro haiwas gar, hoske job kowa dikas, un putchas pestar, hoi kamas o Dewel leske te penell. Koi his i mursha, kai o Kornelio pal o Simoneskro kheer bitchras, glan o wudar tardo. Jon dan gole un putchan: “Hi o Simon Petro pash tumende?” Har djas o Petreske kowa an o shero trujel, hoi job dikas, koi penas o Debleskro Ducho ap leste: “Dik, triin mursha rodenn tut. Ste pre, dja tele, un dja lentsa! Pats, hoi jon tuke penenn! Me bitchrom len.” Koi djas o Petro tele pash lende un penas: “Me hom kowa, kai tumer rodenna. Hoske han tumer kai?” Penan le: “O Kornelio, ko pralstuno i lurdendar, bitchras men. Kowa hi i latcho mursh, un patsell ap o Debleste. I tsele bibolde rakrenn latches pral leste. I Debleskro bolepaskro penas ap leste, te lell job tut an peskro kheer, un te shunell job, hoi tu leske kameh te penell.” Un o Petro mukas len an o kheer te well, un das len i isema, te atchenn le kote. O wawar diwes djas job lentsa an o foro Cesarea. Un wawar patsle dran o foro Joppe djan ninna leha. O diwes koi pre was job an o foro Cesarea. Kote his o Kornelio peskre menshentsa un malentsa khetne. Job das len gole, te shunenn le halauter, hoi o Petro lenge penella. Un har o Petro dren was, djas o Kornelio pash leste, witsras pes glan leskre pire tele, un mangas les an. O Petro hadas les pre un penas: “Ste pre! Me hom i mensho har tu.” Un har jon jaake rakran, djan jon an o kheer, un hatsan bud menshen kote, kai khetne wan. Un o Petro penas ap lende: “Tumer djinenna, te hi kowa i biboldeske pale-tchiddo, te djal lo an o kheer dren, hoi gar i biboldeskro hi. Un kek wi-themari well pash i biboldeste an o kheer dren. Mande sikras o Dewel, te rikrap kekes pale-tchiddo. Doleske rikrom man gar pale, te wap pash tumende, har tumer man kharan. Me putchau tumendar kanna, hoi kamenn mandar.” Koi penas o Kornelio: “Glan star diwessa, his trinenge, mangom o Debles an miro kheer an. Koi his ap jek kopo i mursh glan mande tardo. Koleskre koola his bijalo. Un job penas ap mande: Kornelio, o Dewel shunas tut, un hoi tu dal kol tchorwelende, dikas o Dewel ninna. Kanna bitche murshen an o foro Joppe, te anenn le o Petres pash tute. Kowa hi an o kheer, kai ko Simon djiwella, kai budrell i viechengri mortsi. Leskro kheer hi pash o baro pani tchiddo. Un me bitchrom murshen pash tute. Un kowa his mishto, kai tu wal. Kanna ham mer lauter glan o Debleste khetne, te shunas lauter, hoi o Dewel, maro rai, tuke penas.” Job mukas i biboldenge o latcho lab te penell, te hi o Jesus Kristo kowa, kai anell len pash o Debleste. Job hi gar lengro rai kokres, na-a, job hi o rai pral halauter. Tumer djinenna, hoi djas an o them Galilea, un palle an o tselo them Judea pal ko tsiro, har kharas o Johanni i menshen, te mukenn le pen te taufrell. Tumer djinenn, har das o Dewel o Jesuseste dran Nazaret peskro Ducho un peskri soor. Un job djas trujel un kras latcho koowa, un kras lauteren sasto, kai o beng pandas. O Dewel his pash leste. Mer dikam lauter, hoi job an o biboldengro them un an o foro Jerusalem kras. Koles dan le ap o trushel, un maran les. Pal triin diwessa kras o Dewel les i mulendar djides. Un o Jesus mukas pes i menshendar te dikell. Job mukas pes gar i tsele menshendar te dikell. Na-a. Men rodas o Dewel win, te dikas les. Un har job i mulendar djido was, cham un pijam mer leha. Kowa penah i menshenge, un kowa hi tchatcho. Job penas menge, te penas mer i tsele menshenge, kai o Dewel rodas les win, te hi lo o tchatchepaskro rai, kai rakrell o tchatchepen win pral i tsele menshende, pral kolende, kai djiwenna, un ninna pral i mulende. Kolestar rakrenn i tsele Debleskre rakepangre an pengre lila. Jon penenn, kai lell o Dewel i doosh hakenestar krik, koon ap o Jesus Kristeste patsella.” Har o Petro jaake rakras, peras o Debleskro Ducho ap lauterende, kai les shunan. Kol patsle biboldenge, kai o Petreha wan, atchas o rakepen krik, har jon dikan, kai peras o Debleskro Ducho ninna ap kolende, kai kek bibolde hi. Jon shunan, har kol menshe an i wawar rakepen rakran, un o Debles sharan. Koi penas o Petro ap lende: “Kolla lan o Debleskro Ducho jaake har mer. Nai rikrah mer len pale, te mukenn le pen te taufrell?” Un job penas: “Mukenn tumen te taufrell, te sikrenn tumer, kai patsenn ap o Jesus Kristeste!” Pal kowa mangan le o Petres, te atchell lo triin, star diwessa pash lende. Kol Jesuseskre bitchepangre un kol wawar patsle an o them Judea shunan, kai ninna kolla, kai kek bibolde hi, ap o Debleskro lab patsan. Har o Petro an o foro Jerusalem was, tchingran kol patsle bibolde leha. Un jon penan ap leste: “Tu djal pash kolende, kai hi gar bibolde, un chal lentsa.” Koi penas o Petro lenge, jek pal o wawar, hoi koi djas: “Me homs an o foro Joppe,” penas job, “un mangom o Debles an. Koi mukas o Dewel man tchomone te dikell. Me dikom tchomone har i bari plachta. Koja was ap star rigja rikedo, un was tele dran o bolepen pash mande. Har me dren dikom, dikom me bud vieche: star-herjengre vieche, sapa un tchirkle. Un jek rakras ap mande: Petro, mare len un cha len! Penom me: Na-a, rai! An miro tselo djipen chom me tchi, hoi hi pale-tchiddo. Ko rakepen dran o bolepen penas pale: Ma kre pale-tchiddo, hoi o Dewel erligo kras! Kowa djas triin kope. Un halauter djas pale an o bolepen. Ap jek kopo his triin mursha tardo glan ko kheer, kai djiwom. Kolla wan dran o foro Cesarea pash mande. Un o Debleskro Ducho penas ap mande: Pats, hoi jon tuke penenna! Dja lentsa! Un me djom shob phralentsa an o kheer ko murshestar, kai kol triin murshen pash mande bitchras. Kowa penas menge, har dikas job i bolepaskres an peskro kheer, un kai kowa ap leste penas: Bitche murshen an o foro Joppe, te lenn le o Simones. Job kharella ninna Petro. Kowa penell tuke, har leh tu un i menshe an tiro kheer o Debleskro djipen. Har me, o Petro, lentsa rakrom, peras o Debleskro Ducho ap lende. Kowa his jaake har pash mende an o foro Jerusalem, har o Debleskro Ducho ap mende peras. Koi djan kol laba an miro shero trujel, hoi menge maro rai Jesus penas: O Johanni tchiwas i menshen an o pani. Ap tumende tchiwell o Dewel peskro Debleskro Ducho. Me dikom, o Dewel das lende ninna peskro Ducho, jaake har job mende das, har mer patsam ap o rajeste, o Jesus Kristeste. Koon hom me, te rikrap me o Debles pre?” Har jon kowa shunan, tchingran le buder gar ap o Petreste. Jon sharan o Debles un penan: “O Dewel sikras ninna kolende peskro drom an o newo djipen, kai hi kek bibolde. Jon nai mukenn pengro tchilatcho drom un wenn ap o Debleskro drom.” An ko tsiro, kai o Stefano maredo was, wan i patsle palla lino. Kolla nashan dran o foro Jerusalem, un djan an i themma Fenicia un Ciprus, un an o foro Antiochia. Un jon penan kote kokres i biboldenge o Debleskro lab, un kek wawarenge. Mashkral kol patslende his ninna mursha dran Ciprus un Kirene. Kolla wan an o foro Antiochia, un penan ninna kolenge, kai kek bibolde hi, o latcho lab o rai Jesusestar. Un o rajeskri soor his lentsa. Un bud kolendar, kai kek bibolde hi, wan patslo, un wan ap o Jesuseskro drom. Un i patsle an o foro Jerusalem shunan kowa, un bitchran o Barnabes an o foro Antiochia. Har job koi his un dikas, hoi o Dewel an peskro baro latchepen kote lauter kras, was lo bachtelo un mangas len, te atchenn le pengro tselo djijeha pash o Jesuseste. O Barnabas his i latcho mursh. Job his pherdo Debleskro Ducho. Un les his i baro patsepen. Un bud wan patslo ap o rai Jesuseste. Un o Barnabas djas an o foro Tarsus, te rodell lo o Saules. Har o Barnabas les hatsas, anas lo les an o foro Antiochia. Un kol dui atchan i tselo bersh kote pash i patslende, un penan bud menshenge o Debleskro lab. Kote dan jon i patslen ko lab Kriste. An kol diwessa wan Debleskre rakepangre dran o Jerusalem an o foro Antiochia. Jek lendar his o Agabo. Job stas mashkral i patslende pre, un penas glan-wi, hoi o Debleskro Ducho leske penas, te well i bari bok pral i tseli phub. Un har o Klaudio o baro rai an o foro Rom his, was kowa jaake. Koi penan kol patsle an o foro Antiochia: “Mer dah mare phralen an o them Judea jaake bud lowe, har hakeno nai della.” Un jon dan o Barnabes un o Saules kol lowe, te denn jon kol lowe kolende, kai hi i phureder mank i patslende an o them Judea. An ko tsiro mukas o baro rai Herodes i patslen te stilell, un mukas len dawa te dell. Job maras o Johanneskro phrales, o Jakobes, o chareha. Har o Herodes haiwas, kai kowa mishto his an i biboldengre jaka, mukas job ninna o Petres te taprell. Kowa his an ko tsiro, kai chan i bibolde kek shutlo maro. Har jon les tapran, witsran le les an o stilepen. Un o Herodes penas, te denn star kope star lurde jak ap leste. Star lurde dan i paash diwes jak ap leste. Un pal i paash diwes dan wawar star lurde jak ap leste. Un ninna jaake djas kowa ratsjakro. Pal kol diwessa, kai Passa kharenna, kamas o Herodes les glan i menshende te anell, te dell lo les glan lende i phagi. Har o Petro an o stilepen his, mangan i tsele patsle pengro tselo djijeha o Debles leske ap i rati un ap o diwes. An i rat glan ko diwes, kai kamas o Herodes les win anell, te dell lo les i phagi, sowas o Petro mashkral dui lurdende. Job his pandlo dui sasterne shellentsa, un dui lurde dan jak glan o wudar. Ap jek kopo his an ko stilepen i soreli momeli, un o Debleskro bolepaskro his koi tardo, un das o Petres an i rig, djangras les pre, un penas: “Ste sik pre!” Un kol sasterne shelle peran leskre wastendar tele. Un ko bolepaskro penas ap leste: “Tchip tiri dori trul tiro ripen, un rib tire kircha, un tchip tiri plaashka trul tute, un am mantsa!” Un job kras kowa. Un o Petro djas leha dran o stilepen win. Job djinas gar, kai kowa lauter tchatchepen hi. Job patsas, te dell lo suni. Dui kope djan le pash kol lurdende pashel, kai jak dan. Un kolla dikan len gar. Un jaake wan jon pash i baro sasterno wudar. Kowa his ko wudar, hoi djas an o foro. Ko wudar djas kokres pre. Jon djan win, un wan ap o drom. Har djan le i kotar drom, his ap jek kopo ko bolepaskro gar buder koi. Kanna djinas o Petro, kai kowa kek suni his, un job penas: “Kanna djinau tchatchepah, kai bitchras o rai Jesus peskro bolepaskres mange. Un kowa las man dran o Herodeskre wasta win, ninna dran halauter, hoi kaman i bibolde mantsa te krell.” Har kowa an leskro shero was, djas job pash i Mariakro kheer. Lakro tchawo his o Johanni, kai ninna Marko kharedo wella. Kote his bud patsle khetne un mangan o Debles. O Petro das o wasteha ap o wudar, un i budepaskretsa was. Lakro lab his Roda. Joi kamas te shunell, koon koi hi. Un har joi shunas, kai kowa o Petro hi, kras li i bachtjatar o wudar gar pre, nashas pale un penas: “O Petro hi glan o wudar tardo.” Koi penan jon ap late: “Hal tu dinelo?” Joi atchas koi pashel, kai kowa jaake hi. Koi penan jon: “Kowa hi o bolepaskro, kai dell jak ap leste.” O Petro mukas gar tele, te dell lo ap o wudar. Har jon kanna pre kran, dikan jon les. Koi atchas lenge o mui pre. I wastentsa sikras lo len, te denn le kek gole, un penas lenge, har o rai Jesus les dran o stilepen win las. Un ninna penas o Petro lenge: “Penenn kowa o Jakobeske, un kol wawar phralenge!” Palle djas job win, un djas peske an i wawar foro. Taissarlake dikan i lurde, kai his o Petro buder gar an o stilepen un putchan pendar, hoi leha djas. Un i bari daar was ap lende. Har o Herodes penas, te well o Petro win anlo, un job buder gar koi his, mukas lo les te rodell. Un jon hatsan les gar. Koi putchas lo i lurdendar, kai dan jak glan o wudar, har was nai o Petro win. Un palle mukas job kolen te marell. Palle djas o Herodes dran o them Judea, un was an o foro Cesarea, un atchas i tsiro kote. O Herodes was chojemen ap i menshende an i forja Tirus un Sidon. Kolla lan pengro chapen dran o Herodeskro them. Doleske bitchran le khetne murshen pash leste, te well lo pale latcho lenge. Kolla rakran koleha, kai das jak ap o Herodeskro kheer, leskro lab his Blasto, un penan leske, te kamenn le buder kek tchingepen, un mangan lestar, te penell job kowa o Herodeske. I diwes was win kerdo, kai kamas o Herodes lentsa te rakrell. Ap ko diwes riwas o Herodes peskre rajengre koola an, beshas pes ap peskro railo beshepaskro, un rakras i baro rakepen. Kol menshe dan gole: “Jaake rakrell kek mensho. Jaake rakrell i dewel!” Jaake mukas pes o Herodes i menshendar te sharell, har te wals job o Dewel. Un har job kowa kras, das les o Debleskro bolepaskro i nasslepen, te chan i kirme les pre, un job meras. An bud gaba un forja was o Debleskro lab penlo. Un budeder un budeder menshe patsan ap o rai Jesuseste. O Barnabas un o Saulo anan kol lowe i patslenge an o foro Jerusalem. Palle wan le pale an o foro Antiochia. Lentsa djas o Johanni Marko. Mashkral i patslende an o foro Antiochia his Debleskre rakepangre un sikepangre. Kolla his o Barnabas un o Simon, ap koleste penan le Kalo, ninna o Lucio dran o foro Kirene, un o Manaen. Kowa his i maal o baro rajestar Herodes Antipas. Un o Saulo his ninna mank lende. His i diwes, kai sharan le o Debles un chan tchi, te wenn le leske feteder koi. Koi penas lenge o Debleskro Ducho: “Bitchrenn o Barnabes un o Saules win, te krenn le koi budi, hoi me len dau. Me dom len gole, te krenn le kowa.” Un jon chan gomme i tikno tsiro tchi un mangan o Debles an. Palle, tchiwan le i wasta ap lende un penan: “Atchenn mo Debleha!” un mukan len te djal. O Debleskro Ducho bitchras o Barnabes un o Saules an o foro Seleucia. Un palle uleran le ap o shiffo an o them Ciprus. Un har jon an ko foro Salamis wan, penan le o Debleskro lab kote an i biboldengre kangria. Un o Johanni Marko budras lentsa. Jon djan an o tselo them Ciprus trujel, un wan ap i wawar rig ko themestar un djan an o foro Pafos. Kote tapran le i biboldes. Kowa kharas Bar-Jesus un his i durkepaskro. Job penas pestar, te hi lo i Debleskro rakepaskro. Kowa his i chochepen. Job his pash ko pralstuneste pral o them Ciprus. Leskro lab his Sergio Paulo. Kowa his i gosewo mursh. Job mukas o Barnabes un o Saules gole te dell, te penenn jon leske o Debleskro lab. Ko durkepaskro, o Elimas, – jaake his leskro lab ap grichtikes, – kamas kowa gar un kras lauter, te rikrell lo ko pralstunes pale, te well job gar patslo. O Saulo, kai kharell ninna Paulo, pherdo Debleskro Ducho, dikas ap leste, un penas: “Tu bengeskro tchawo! Tu hal pherdo tchilatchepen. Un chochepen hi an tute. Tu kameh gar o tchatchepen. Un mukeh gar tele o Debleskre tchatche dromma banges te krell. Kanna dikeh tu, har o rai Jesus tuke i phagi della. Tu weh korelo, un dikeh i tsiro o kham buder gar.” Ap jek kopo was lauter tamlo glan leskre jaka. Un job djas trujel, te nai rodell lo jekes, kai lell les pash o wast. Har ko pralstuno kowa dikas, was job patslo, un kras bare jaka pral kowa, hoi job pral o rai Jesuseste shunas. Pal kowa djas o Paulo un kolla, kai pash leste his, dran o foro Pafos. Ap o shiffo uleran jon an o foro Perge. Kowa hi an ko them Pamfilia tchiddo. O Johanni Marko djas peske lendar, un djas pale an o foro Jerusalem. Jon djan dran o foro Perge dureder, un wan an o foro Antiochia. Kowa hi an ko them Pisidia tchiddo. Ap ko Debleskro diwes djan jon an i biboldengri kangri, un beshan pen kote tele. Koi pal, har i bibolde dran kol lila glan draweran, hoi o Mose un o Debleskre rakepangre tchinan, mukan lenge kol pralstune pral i biboldengri kangri te penell: “Mare phrala, te kamenn tumer menge i lab te penell, hoi krell men sorelo an o patsepen, penenn les menge!” Koi stas o Paulo pre, hadas o wast, te atchenn jon pokones, un job penas: “Murshale dran Israel, un ninna tumer tsele wawar, kai mangenn o Debles an, shunenn, hoi me tumenge penau! O Dewel, koles mer Israelitarja an-mangah, kowa rodas mare phuren win. Un jon wan bud, har jon an o them Egiptia wi-themarja his. Kote anas lo len bari sorjah win. Star-deesh bersha rikras len o Dewel an o mulo them ap o djipen. Palle tradas job efta natsjone dran ko them Kanaan win, un das kau them mare menshende. Kowa his star-sheel-te-paash (450) bersha pal ko tsiro, har mare phure an o them Egiptia wan. Har wan le an o them Kanaan, tchiwas o Dewel tchatchepangren pral lende. Kolla his lengre pralstune jaake rah, bis te was o Debleskro rakepaskro, o Samuel. Ap ko tsiro mangan le les, te dell lo len i baro rajes. Un o Dewel das len o Saules. Leskro dad his o Kish. Kowa his i mursh kol menshendar, kai wenna pal o Benjamin. Star-deesh bersha his o Saul o baro rai pral mare menshende. Palle tchiwas o Dewel o Saules ap i rig te atchell lo buder gar baro rai, un las peske o Davides, un kras les baro rai. Kolestar penas job: Me hatsom i murshes, pral leste hom bachtelo. Job hi o David, koleskro dad hi o Isai. Me rodom o Davides win, te krell lo lauter, hoi me leske penau. Dran o Davideskre menshende mukas o Dewel o Jesuses te well, har job kowa glan i rah tsiro penas. O Jesus hi kowa, kai lell mare menshen dran o tchilatchepen un o merepen win. Glan ko tsiro, kai o Jesus ap i menshende rakras, penas o Johanni i tsele menshenge an o them Israel, te mukenn le pengro tchilatcho drom, un djan ap o Debleskro drom, un te mukenn le pen te taufrell. Har o Johanni lauter kras, hoi o Dewel leske penas, penas job: Me hom gar kowa, koleske tumer man rikrenn. Me penau tumenge: Kowa, koles o Dewel bitchrell tumenge, well pal mande. Me hom gar mishto doha, te pandap leskre kircha pre. Mire phrala, tumer, kai han o Abrahameskre menshe, un tumer wawar, kai mangenn o Debles an, tumenge penau: O Dewel bitchras tumenge peskro latcho lab, hoi dell tumen o djipen, hoi gar pre-herella. Kolla, kai djiwenn an o foro Jerusalem, un lengre pralstune haiwan gar, koon o Jesus hi. Jon haiwan witar gar kol laba, hoi o Debleskre rakepangre pral leste penan, ninna te wenn kal laba hako Debleskro diwes an i biboldengre kangria drawedo. Har jon o Jesuses ap o trushel dan, kran jon kowa, hoi o Debleskre rakepangre glan i rah tsiro penan. Ninna te hatsan le kek doosh ap leste, te nai maran le les, penan le o Pilateske, te dell lo les ap o trushel. Har kowa kerdo was, hoi an o Debleskro lab glan i rah tsiro tchinlo was, lan jon les o trushelestar tele, un tchiwan les an o mulengro kheer. Job his mulo. Un o Dewel kras les i mulendar djido. O Jesus mukas pes bud kope peskre malendar te dikell. Jon hi kolla, kai pash leste an o them Galilea his, un leha khetne an o foro Jerusalem wan. Kolla dikan, kai job pale djido was, un penenn kowa kanna i menshenge. O Dewel kras o Jesuses i mulendar djido. Un job merell buder gar. Ap mare phurende penas o Dewel: Me kamau tumen miro latchepen un miro kamlepen te dell, har me o Davideske penom, te dap leste. O David penell an i wawar Debleskri gili pral koleste, kai hi hako tsiro o Debleske koi: Tu, o Dewel, kameh gar, te ferdjal leskro mass tel i phub. Un o David his an peskro djipen o Debleske koi. Un job meras un was paskedo pash peskre menshende. Un leskro mass ferdjas tel i phub. O Jesus his mulo, un o Dewel kras les djido. Leskro mass ferdjas gar. Mire phrala, tumenge well kai diwes penlo, kai o Jesus kowa hi, kai lell tumari doosh tumendar. Tumaro tchatchepaskro, o Mose, nai las gar tumari doosh tumendar. Koon ap o Jesuseste patsella, koleskri doosh lell o Dewel lestar krik. Krenn lauter, te well gar kowa pral tumende, hoi o Debleskre rakepangre an pengre lila penan: Jaake penas o Dewel: Tumer, kai rikrenn o Debles dineleske, krenn bare jaka i darjatar un merenn! Shunenn, me krau i baro koowa an tumaro tsiro. Kowa patsenn tumer gar, te penell tumenge kowa jek.” Har o Paulo un o Barnabas dran i biboldengri kangri win djan, mangan i menshe lendar un penan: “Awenn pale ap o wawar Debleskro diwes, un penenn menge o Debleskro lab!” Un har i menshe dran i biboldengri kangri win djan, nashan bud lendar o Pauleske un o Barnabeske palla. Kolla his bibolde un sawe, kai lan i biboldengro patsepen an. Un o Paulo un o Barnabas rakran budeder lentsa un penan lenge: “Rikrenn ap ko patsepen, kai o Dewel i doosh kolendar krik lella, kai patsenn ap leskro tchaweste.” O wawar Debleskro diwes wan bud bud menshe dran ko foro khetne, te shunenn le o Debleskro lab. Har i bibolde kol bud menshen dikan, silweran le ap kol dujende. Jon tchingran ap o Pauleste, un rakran i djungele laba pral leste. O Paules un o Barnabes his kek traash lendar, un penan lenge: “Tumenge hunte was o Debleskro lab glan kol tsele wawar menshende penlo. Har kamenn tumer kanna tchi kolestar te djinell, sikrenn tumer, te han gar moldo, te lenn ko djipen, hoi gar pre-herella. Doleske djah mer kanna pash kolende, kai hi kek bibolde. Kowa penas menge o Dewel: Me krom, te wenn tumer i momeli kol menshenge, kai hi gar bibolde. Penenn lenge, te lau me len dran o tchilatchepen un dran o merepen win!” Har kolla, kai hi kek bibolde, kowa shunan, wan le bachtelo, un sharan o Debleskro lab. Un lauter kolla wan patslo, kai o Deblestar win rodedo wan, te lenn jon ko djipen, hoi gar pre-herella. Un an ko tselo them penan le o Debleskro lab. Koi djan i pralstune bibolde pash kol brawele djuwjende, kai lan i biboldengro patsepen an, ninna pash kol pralstunende an ko foro, rakran lentsa un kran, te wan le chojedo ap o Pauleste un ap o Barnabeste. Un khetne lentsa lan le len palla un tradan len dran ko foro win. Un o Paulo un o Barnabas dan koi tchik pengre pirendar tele, te djinan kolla an ko foro, hawo djungelo koowa jon kran. Un pal kowa djan o Paulo un o Barnabas an o foro Ikonion. Un kolla, kai wan patslo, wan pherdo Debleskro Ducho, un lengro dji his bachtelo. An o foro Ikonion djas o Paulo un o Barnabas pale an i biboldengri kangri, un penan i menshenge o Debleskro lab jaake, kai wan bud bibolde patslo, ninna bud wawar, kai kek bibolde hi. Kol bibolde, kai wan gar patslo, penan, te wals kowa gar tchatcho, hoi o Paulo penas, un kran, te wan kolla, kai kek bibolde hi, chojedo ap i patslende. Un o Paulo un o Barnabas atchan i rah tsiro an ko foro. Un len his kek traash, te sikrenn le i menshende o Jesuseskro drom. Un o rai Jesus das len i soor, te kran le baro un sorelo koowa, hoi kek wawar nai kras. Jaake sikras job, kai kowa, hoi jon pral leskro baro latchepen penan, tchatcho hi. I menshe an ko foro djinan gar, koneske te patsenn le. His sawe, kai rikran kol biboldentsa khetne. Wawar rikran pen ap o Jesuseskre bitchepangre. Kowa djas jaake dur, kai tchiwan pen i bibolde khetne kolentsa, kai kek bibolde hi. Un khetne lengre pralstunentsa kaman le ap kol dujende pre te djal, te denn le len i barrentsa mulo. Har o Paulo un o Barnabas kowa haiwan, nashan le penge an o them Likaonia, an kol forja Listra un Derbe. Un jon penan i menshenge an ko them o latcho lab o Jesus Kristestar. An o foro Listra his i mursh beshdo. Koles his nassele pire, un nai nashas gar jaake rah har job djiwas. Kowa shunas, hoi o Paulo rakras. Un har o Paulo haiwas, kai job patsella, kai o Jesus nai krell les sasto, dikas lo ap leste, un das gole ap leste: “Ste pre! Atch ap tire pire tardo!” Un job stas pre, un djas trujel. Har kol menshe dikan, hoi o Paulo kras, dan jon ap pengro rakepen Likaontikes gole, un penan: “O dewel Zois un o dewel Hermes wan dran o bolepen tele pash mende!” Jon penan ap o Barnabas: “O Zois”, un ap o Paulo: “O Hermes.” O Paulo his o rakepaskro. Doleske kharan le les jaake. Glan ko foro his ko kheer tardo, kai mangan i menshe ko debles an, kai kharas “Zois.” Koleskro rashai anas grumjen un shukar senlepen glan ko foreskro wudar. Job un kol menshe kote kaman kau koowa glan o Pauleste un glan o Barnabeste te anell, har te wans le i dewel. Har o Barnabas un o Paulo kowa shunan, kran le pengre ripja paash un stan mashkral kol menshende, un dan gole: “Murshale, hoi krenn tumer kote? Mer ham menshe har tumer, un penah tumenge o latcho lab o djido Deblestar. Job kamell, te wenn tumer ap leskro drom, un mangenn buder gar kol chochene deblen dran kasht un bar an. Job hi ko Dewel, kai kras o bolepen un i phub, un o baro pani, un lauter, hoi djiwella. An o phuro tsiro mukas job i menshen, kai kek bibolde hi, jaake te djiwell, har jon kaman. Ninna te djinans tumer tchi lestar, hunte dikans, kai o Dewel djiwella. Job kras bud latcho koowa tumenge. Job dell tumen brishino dran o bolepen, te well lauter ap i phub baro. Job dell tumende te chal, un i bacht an tumaro dji.” Fothe o Paulo un o Barnabas jaake rakran, kaman i menshe lenge viechen te marell. Un o Paulo un o Barnabas mangan len pengro tselo djijestar, te krenn le kowa gar. Koi wan bibolde dran i forja Antiochia un Ikonion an kau foro. Kolla lan bud menshen ap pengri rig, lan barra, witsran i barrentsa ap o Pauleste, tserdan les dran o foro win, un dikan ap leste, un penan: “Kowa hi mulo.” Har o Pauleskre mala trul leste tardo his, stas job pre un djas an ko foro. Ap o wawar diwes djas lo o Barnabeha an o foro Derbe. An ko foro penan le o latcho lab o Jesus Kristestar, un bud menshe wan patslo. Palle djan jon pale an kol forja Listra, Ikonion un Antiochia, djan pash i patslende un dan len soor an o dji, un rakran lenge an o dji, te atchenn jon an o patsepen. Un jon penan ap kol patslende: “Ap maro drom pash o Debleste an o bolepen krenn menge i menshe o djipen phares.” Un an hake gaba un forja, kai i patsle khetne wan, rodas o Paulo un o Barnabas phralen win, te wenn le phureder mank i patslende. Un o Paulo un o Barnabas lan penge i tsiro, kai chan le tchi o Debleske, un mangan o Debles lauterenge, kai ap leste patslo wan, te dell lo ap lende jak. Palle djan le an i themma Pisidia un Pamfilia. Jon penan i menshenge an o foro Perge o Debleskro lab, un djan dureder an o foro Attalia. Kote djan le ap o shiffo, un wan an o foro Antiochia. Kowa his kau foro, kai bitchran i patsle o Paules un o Barnabes an wawar forja, te penan jon kote o latcho lab o Jesus Kristestar, un jon mangan o Debles, te djal lo lentsa. Kai budi his kanna kerdo. Un o Paulo un o Barnabas wan kanna pale pale an kau foro. Kote dan le i patslen khetne gole, un penan lenge, kai o Dewel lentsa his, un har bud koowa job kras, un har job ninna kolen, kai kek bibolde hi, pash peste gole das, un jon ap leskro drom wan. Un o Paulo un o Barnabas atchan i rah tsiro pash kol patslende. Koi wan mursha dran o them Judea an o foro Antiochia tele, un penan kol patslenge, kai kek bibolde hi: “Tumer hunte mukenn tumen ap o mass te tchinell, har o Mose kowa an peskre lila tchinas. Te mukenn tumen gar ap o mass te tchinell, palle nai wenn tumer gar o Debleskre tchawe.” Har o Paulo un o Barnabas kowa shunan, penan le kol murshenge: “Hi gar tchatcho, hoi tumer i patslenge penan!” Koi his len i baro tchingepen lentsa. Koi pre penan lenge i phrala, te djan jon dui i wawar phralentsa an o foro Jerusalem pash o Jesuseskre bitchepangre un pash i phureder mank i patslende, te putchenn le lendar, hoi jon pral kowa penenna. Un i phrala penan ap o Pauleste un ap o Barnabeste: “Djan o Debleha!” Un kol dui kran pen ap o drom un wan an i themma Fenicia un Samaria. Un kote penan le i menshenge, har kolla, kai kek bibolde hi, patslo wan. Koi pral wan i tsele patsle bachtelo. Palle was o Paulo un o Barnabas pash i patslende an o foro Jerusalem. Un i phureder un o Jesuseskre bitchepangre his ninna kote, un lan len o djijestar pash pende pre. Un o Paulo un o Barnabas penan lenge, kai o Dewel lentsa his, un har bud koowa job mashkral kolende kras, hoi kek bibolde hi. His Farisarja koi, kai ap o Jesuseste patslo wan. Kolla penan ap i phralende: “Kolla, kai kek bibolde hi, hunte wenn ap o mass tchinlo, un lenge hunte well penlo, te rikrenn le pen ap o Moseskre laba.” Un i Jesuseskre bitchepangre un i phureder mank i patslende wan khetne, te rakrenn le pral ko koowa. Har jon pen i rah tsiro tchingran, stas o Petro pre, un penas: “Mire phrala, tumer djinenna, kai o Dewel rodas man glan rah tsiro win, un kamas, te penap me o latcho lab o Jesus Kristestar kolenge, kai kek bibolde hi. Un kolla shunan un patsan. O Dewel, kai prindjrell i menshengre djia, sikras mende, kai das job ninna kolen o Debleskro Ducho, kai kek bibolde hi. Leske hi jon gar wawartchandes har mer, i bibolde. Jon te patsenn ap leste, palle krell lo lengro dji djudjo. Kamenn tumer, te well o Dewel chojedo ap tumende? Ma tchiwenn pharo koowa ap lende, kai nai hidjran mare phure gar, un mer witar gar! Mer patsah, te dell men maro rai Jesus ko djipen, hoi gar pre-herella tchitcheske, – kokres dran leskro latchepen. Ninna kolen, kai kek bibolde hi, dell lo kau djipen tchitcheske, – kokres dran leskro latchepen.” Koi tchingran kol tsele menshe buder gar lentsa, un shunan ap o Pauleste un o Barnabeste, har kolla lenge penan, hawo baro un sorelo koowa o Dewel mashkral kolende kras, kai kek bibolde hi. Pal lengro rakepen stas o Jakobo pre, un penas: “Mire phrala, shunenn, hoi kamau te penap! O Simon ginas menge dren, hoi o Dewel lauter kras, te wenn ninna kolla, kai kek bibolde hi, leskre menshe, un te wenn le leske koi. Kowa hi ninna an o Debleskro lab tchinlo: O Dewel penas: Pal kowa wau me pale pash tumende, te krap o Davideskro kheer pale newes, kowa, hoi khetne peras. Kowa krau, te putchenn lauter, kai pral atchan, pal mande. Ninna kolla, kai kek bibolde hi, denn man an-gole. Un jon wenn miro, un wenn mange koi. O Dewel krell kowa kanna, hoi job glan i rah tsiro penas. ” “Doleske penau me” penas o Jakobo, “mer hunte tchiwas gar o biboldengro tchatchepen ap i patslende, kai kek bibolde hi, te krenn le lauter jaake, har i bibolde krenna. Mer tchinah lenge i liil, un penah lenge, te chan le kek mass, hoi was glan i figura anlo, hoi i menshe an-mangenn, har te wals li o Dewel; te sowenn i mursha gar wawar djuwjentsa, witar gar i djuwja wawar murshentsa; te chan le kek mass i viechendar, kai o rat gar win nashas, te pijenn le lendar witar kek rat. Kowa, hoi o Mose penas, kowa well i menshenge an hake forja penlo. Hako Debleskro diwes wenn o Moseskre laba an i biboldengre kangria glan-drawedo.” O Jesuseskre bitchepangre un i phureder mank i patslende, khetne i tsele patslentsa rodan murshen mashkral i patslende win, te djan jon o Pauleha un o Barnabeha an o foro Antiochia. Kol mursha his o Judas, koles his ninna ko lab Barsabas, un o Silas. Kolla his pralstune mursha mashkral kol patslende. An ko liil, hoi jon peha lan, his tchinlo: “Kau liil tchinan o Jesuseskre bitchepangre un i phureder mank i patslende. Mer ham tumare phrala un tchinah kau liil ap i patslende, kai kek bibolde hi, un kai djiwenna an kol themma Antiochia, Syria un Cilicia. Mer shunam, te wan menshe mendar pash tumende, un kran tumen dineles, jaake te lan tumer traash. Djinenn, kolen bitchram mer gar pash tumende. Doleske wam mer khetne, un penam jek djijeha: Mer rodah murshen win, un bitchrah len pash tumende. Lentsa wenn ninna mare latche phrala, o Paulo un o Barnabas. Kolla hi mursha, kai budrenna maro rajeske, o Jesus Kristeske, un lengri budi leske hi lenge budeder moldo har lengro djipen. Kol dui murshen, kai bitchram kanna pash tumende, o Judas un o Silas, kolla penenn tumenge kol emlige laba, hoi mer tchinam: O Debleskro Ducho un mer kamah gar tumaro djipen phares te krell. Mer penah tumenge tchi wawar har kawa: Chan kek mass, hoi was glan i figura anlo, hoi i menshe an-mangenn, har te wals li o Dewel. Pijenn kek rat! Chan kek mass i viechestar, kai o rat gar win nashas! I murshenge penah, te sowenn le gar wawar djuwjentsa. Un i djuwjenge penah, te sowenn le gar wawar murshentsa. Te rikrenn tumen ap kowa, hi kowa mishto. Atchenn o Debleha!” Koi djan le an o foro Antiochia, lan i patslen khetne, un dan len ko liil. Har kolla ko liil draweran, wan jon lauter bachtelo pral kol laba. O Judas un o Silas his o Debleskre rakepangre. Jon rakran kol patslentsa, un mangan len, te atchenn le an o patsepen. Un lengre labentsa dan jon len soor, te djan jon dureder ap o Jesuseskro drom. O Paulo un o Barnabas atchan an o foro Antiochia. Un jon khetne bud wawarentsa sikran i menshende o Jesuseskro drom, un penan lenge, hoi o rai Jesus lenge penas un kras. Pal jek tsiro penas o Paulo ap o Barnabeste: “Djas pale pale an kol tsele forja, kai mer o Debleskro lab i menshenge penam! Dikas pal mare phralende an i wawar themma, har lenge djala!” O Barnabas kamas ninna o Johanni Markes peha te lell. O Paulo penas ap o Barnabeste: “Kowa hi gar mishto, te las o Markes peha. Job mukas men an o them Pamfilia kokres, djas peske, un budras gar mentsa.” Un kote tchingran pen o Paulo un o Barnabas pral o Markeste jaake, kai djas hakeno peskro drom. O Barnabas las o Markes peha, un jon uleran ap o shiffo an o them Ciprus. O Paulo rodas peske o Silases win, un djas peske leha. Un kol patsle penan lenge: “O Dewel djal tumentsa!” Un o Paulo un o Silas djan an i themma Syria un Cilicia, un jon dan i tsele patslen soor an o patsepen. Jon wan ninna an i forja Derbe un Listra. Koi his i terno patslo mursh. Kowa kharas Timoteo. Leskri dai his i biboldetsa. Un joi his patslo. Leskro dad his kek biboldo. O Timoteo his i mursh, pral koleste rakran i patsle mishto an i forja Listra un Ikonion. Koles kamas o Paulo peha te lell ap o drom. Job las les un tchinas les ap o mass, har kowa pash i bibolde hi, te tchingrenn i bibolde gar koi pral. I bibolde djinan lauter, kai leskro dad kek biboldo hi. An kol forja, kai jon wan, dan jon i phralen ko liil, kai dren tchinlo hi, hoi o Jesuseskre bitchepangre un i phureder mank i patslende an o foro Jerusalem win kran. Un jon penan lenge, te rikrenn le pen ap kol laba. Un i tsele patsle wan sorleder an o patsepen, un hako diwes wan budeder patslo. O Paulo un o Silas djan dureder. Un har o Debleskro Ducho gar kamas, te penan le o Debleskro lab an o them Asia, djan le an i themma Frigia un Galatia. Har jon an o them Misia wan, kaman le dureder an o them Bitinia te djal. Un o Jesuseskro Ducho mukas len gar kote te djal. Koi djan le mank o them Misia tele an o foro Troas. Koi dikas o Paulo an i suni i murshes dran o them Macedonia. Kowa mangas les un penas: “Am wergel an o them Macedonia, un pen menge o Debleskro lab!” Koi pre rodam mer sik i shiffo, kai lell men peha an o them Macedonia. Mer djinam, kai das men o Dewel gole, te penas kote i menshenge o latcho lab o Jesus Kristestar. Mer uleram dran o foro Troas krik, un wam an o foro Samotrake. Ap o wawar diwes djam an o foro Neapolis. Palle uleram dureder an o foro Filipi. Kowa hi i foro an ko them Macedonia. Kote djiwan bud Remarja. Mer atcham i tsiro an ko foro. Ap o Debleskro diwes djam mer win glan o foro pash o pani. Mer patsam, te wenn pash o pani menshe khetne, kai mangenn kote o Debles an. Koi besham men tele, un rakram kolla djuwjentsa, kai kote wan. Koi his i djuwel, kai mangas kote o Debles an. Joi his i bikepaskretsa un bikras ripja dran lolo than. Koja kharas Lydia. Joi his dran o foro Tiatira. Kolake kras o rai Jesus o dji pre. Un joi shunas, hoi o Paulo penas, un was patslo. Un joi mukas pes peskre menshentsa te taufrell, un mangas men soreles un penas: “Te patsenn tumer, kai me ap o rajeste, o Jesuseste patsau, awenn an miro kheer un atchenn kote!” Un joi mangas men o tselo djijestar, te was mer an lakro kheer. Jek diwes, har mer djam pale pash o pani, kai jon mangan o Debles an, tapram mer i rakli, an kolate his i beng, kowa das lat o durkepen. Lakro durkepah anas li lakre rajenge bud lowe dren. Koja las o Paules un men palla, un das gole: “Kalla mursha budrenn ko baro Debleske! Kalla sikrenn tumenge o drom pash leste.” Kowa das li gole hako diwes. O Paulo was chojedo, un rissras pes trujel, un penas ap ko bengeste, kai hi an late: “Me penau tuke an o Jesus Kristeskro lab: Dja dran late win!” Koi djas o beng dran kai rakli win. Har lakre raja dikan, kai nashte anas joi lenge buder kek lowe, wan le tchilatcho, un tapran o Paules un o Silases. Un jon anan len an o foro glan i pralstunende. I pralstune anan i tchatchepangren an ko foro khetne, un penan: “Kalla anenn tchingepen an maro foro. Jon hi bibolde, un penenn menge, te rikras ap sawe laba, hoi mer nai krah gar. Mer ham Remarja.” Bud menshe, kai his koi, wan tchilatcho ap o Pauleste un ap o Silaseste. Un kol tchatchepangre mukan lenge i koola tele te tserdell, un penan, te denn le len i kashtentsa. Pal kowa har jon len soreles dawa dan, witsran le len an o stilepen, un penan ap o rajeste pral o stilepen: “De mishto jak ap lende!” Har jon kowa ap leste penan, witsras job len an o palstuno stilepen, un tchiwas lengre pire an o kasht, un pandas len. Deesh-te-dujenge an i rat sharan o Paulo un o Silas o Debles, un giwan leske i gili. Un kol wawar stilde shunan kowa, har jon giwan. Ap jek kopo trissas i phub, un ko kheer, kai o stilepen his, peras khetne. I wudja stan pre, un ap i stilde peran i sasterne shelle tele. Har o rai pral o stilepen pre djangras un dikas, kai kol wudja an o stilepen pre his, patsas lo, kai kol stilde nashan penge. Koi las job peskro charo, un kamas pes te marell. Koi das o Paulo soreles gole: “Ma mare tut! Mer ham lauter kate!” Un o rai pral o stilepen mangas i momeli, un djas sik pash i stilde. Job trissas un mukas pes glan o Pauleste un o Silaseste tele te perell. Un job anas len win, un penas ap lende: “Tumer raja, hoi krap, te lap o Debleskro djipen?” Penan le ap leste: “Pats ap o rajeste, o Jesuseste! Jaake leh tu un tire menshe o Debleskro djipen.” Un o Paulo un o Silas penan leske, un kol tsele wawarenge an leskro kheer, o Debleskro lab. An koi rati thowas o rai pral o stilepen lengro rat tele, un mukas pes un peskre tsele menshen te taufrell. Job las len dren an peskro kheer, das len te chal un te pijell, un his bachtelo peskre tsele menshentsa, kai wan jon patslo ap o Debleste. Har diwes was, bitchran kol tchatchepangre pengre klisten pash o rajeste pral o stilepen un penan leske, te mukell lo o Paules un o Silases te djal. Kowa was pash o Pauleste un penas leske: “I tchatchepangre bitchran man, te penap tumenge, te han tumer gar buder stildo. Awenn win un djan tumaro drom. Kek krell tumenge tchilatchepen!” O Paulo penas ap kol klistende: “Mer ham Remarja. Tumare pralstune mukan men dawa te dell glan i tsele menshende. Jon rakran kek tchatchepen pral mende win, un witsran men an o stilepen. Un kanna kamenn jon men tchorchanes dran o stilepen win te anell. Jaake djal kowa gar, har jon kamenna. Kolla tchatchepangre, kai kran kowa, kolla hunte wenna pash mende un hunte anenn men dran o stilepen win. Kowa penenn lenge!” Kol kliste penan kowa i tchatchepangre murshenge. Har kolla shunan, kai o Paulo un o Silas Remarja hi, lan jon traash, un djan pash lende, mangan pen tele glan lende, anan len dran o stilepen win, un mangan len, te djan le dran o foro win. Un o Paulo un o Silas djan pale an o kheer, kai i Lydia djiwell. Un har jon kote pengre phralen dikan, penan jon lenge: “Ma darenn! Atchenn o Debleha!” Palle djan jon dran ko foro win. Un o Paulo un o Silas wan an i forja Amfipolis un Apolonia un djan dureder an o foro Tessalonika. Koi his i biboldengri kangri. Har pash o Pauleste kowa jaake his, djas lo pash lende dren, un penas lenge ap triin Debleskre diwessa o Debleskro lab. Job sikras lende, kai an o Debleskro lab tchinlo hi, har ko baro rai, kai o Deblestar wella, hunte las bud duka ap peste, un stas i mulendar pre. “Un me penau tumenge,” penas o Paulo, “kau Jesus, kolestar rakrau, kowa hi ko baro rai, kolestar o Dewel penas, te well job.” Mank i biboldende his sawe, kai patsan kowa, hoi o Paulo lenge penas. Un jon rikran pen ap i rig o Paulestar un o Silasestar. Ninna bud, bud griche, kai lan o biboldengro patsepen an, patsan kowa, hoi o Paulo penas. Mank lende his ninna bud an-dikle djuwja. I bibolde, kai gar ap o Jesuseste patsan, silweran ap o Pauleste un ap o Silaseste. Un jon djan ap o drom, rodan tchilatche murshen, un lentsa kran le i menshen an ko foro diwjo. Un jon djan pash ko kheer, kai djiwas o Jason. Jon patsan, te wans o Paulo un o Silas pash leste. Un i bibolde un i tchilatche kaman len dran o kheer win te anell glan i tsele menshende. Har jon kol dujen gar hatsan, lan le o Jason un wawar patslen, un anan len glan kolende, kai his pralstune pral ko foro, un dan gole: “Kalla menshe krenn ap i tseli phub tchingepen. Kalla wan kanna ninna kate pash mende, un djiwenn pash o Jason. Jon krenn gar, hoi o baro rai an o foro Rom lenge penella, un penenn: I wawar hi o baro rai. Leskro lab hi Jesus.” Har kol menshe un kol pralstune pral ko foro kowa shunan, wan le chojedo. O Jason un i wawar patsle hunte dan len lowe, te mukan le len te djal. An koi rat bitchran kol patsle o Paules un o Silases an o foro Berea. Har jon koi wan, djan jon an i biboldengri kangri. I bibolde an o foro Berea shunan feteder ap o Debleskro lab, har kol bibolde an o foro Tessalonika. Jon shunan o Debleskro lab pengro tselo djijeha, un rodan hako diwes an o Debleskro lab, te djinenn le, te hi kowa tchatcho, hoi o Paulo penas. Bud lendar wan patslo, ninna bud brawele griche, djuwja har mursha. Har shunan kol bibolde an o foro Tessalonika, te penas o Paulo ninna i menshenge an o foro Berea o Debleskro lab, wan le kote un kran tchingepen. Jon kaman, te wenn i menshe chojedo ap lende. Koi bitchran kol patsle o Paules sik dureder pash o baro pani. O Silas un o Timoteo atchan an o foro Berea. Kolla, kai djan o Pauleha, anan les an o foro Athen. Glan kowa, har jon khere djan penas o Paulo lenge, te penenn le ap o Silaseste un ap o Timoteste, te wenn jon jaake sik har djala pash leste. Jaake rah kamas o Paulo an o foro Athen te atchell. Kote dikas lo bud barrengre murshen, djuwjen un viechen, hoi kran i menshe pengre wastentsa, un hoi jon an-mangenna. Un kowa dukas les an peskro dji. Job rakras an i biboldengri kangri ap i biboldende, un ninna ap kol grichende, kai lan o biboldengro patsepen an. Un hako diwes rakras lo mashkral an o foro ap kol menshende, kai job kote dikas. Mank lende his ninna sikle mursha, kai kharan Stoikarja un Epikurarja. Kolla tchingran leha. Har rakras o Paulo pral o Jesuseste, un penas, kai kras o Dewel o Jesuses i mulendar djido, penan le: “Hoi kamell ko dinelo rakepaskro te penell?” Wawar penan: “Job rakrell pral wawar deblende, kolen mer gar prindjrah.” Jon lan o Paules peha, un anan les ap i platsa, hoi kharella Areopag. Un jon penan: “Nai peneh tu menge, hawo newo patsepen hi kowa, hoi tu peneh kate i menshenge? Kowa, hoi tu menge peneh, hi menge newo. Mer kamah te djinell, hoi hi kowa.” I tsele menshe an o foro Athen, ninna kol wi-themarja, kai djiwenn pash lende, kolen his tchi wawar an o shero, har te shunenn le i newo koowa, un te rakrenn le pral kowa. Un o Paulo his mashkral lende ap o Areopag tardo, un penas: “Murshale an o foro Athen, me dikau, kai hi tumenge tumare debla bud moldo. Me djom an tumaro foro trujel, un dikom ko koowa, hoi tumenge mulno hi, un hoi tumer an-mangenna. Un me hatsom i bar, kai anenn le chapen i debleske. Ap ko bar hi tchinlo: Ko debleske, kai prindjrah gar. Un me penau tumenge: Ko Dewel, kones tumer an-mangenna, ninna te prindjrenn les gar, pral koleste rakrau me kanna. Ko Dewel kras o bolepen un i phub, un lauter, hoi koi pre hi. Job hi o rai pral o bolepen un i phub. Job djiwell gar an i Debleskre khera, kai i menshe pengre wastentsa kran. Mer hunte anas les tchi te chal un te pijell. Job das lauteren o djipen, un job dell len lauter kowa, hoi len hunte well djipaske. Ko Dewel kras ko jek menshes, o Adames. Kolestar wan i tsele menshe an hake themma ap i phub. Job das len i tsiro, har rah jon djiwenna, un ninna an hawo them jon djiwenna. Kowa lauter kras o Dewel, te rodenn le les, un te haiwenn le, kai job kai hi, un te hatsenn le les. Un job hi gar dur hakenestar mendar. An leste djiwah mer, un halauter, hoi mer krah, krah mer an leste. Un mer ham an leste. Ninna tumare gosewe mursha penan: Mer wah o Deblestar. Mer te wah o Deblestar, palle hi kowa dinlepen, te patsenn tumer, kai hatsenn o Debles an kowa, hoi tumer tumare wastentsa kran dran sonakai, rup un barra. An o phuro tsiro djinan i menshe gar, kai kowa, hoi jon kran, i doosh his. Un o Dewel das len kek phagi. Kanna penell o Dewel, te mukenn i menshe pengro tchilatcho drom, un djan ap leskro drom. O Dewel djinell ko diwes, kai rakrell lo o tchatchepen win pral i tsele menshende, un job djal pal o tchatchepen. O Dewel rodas i murshes win, te well job tchatchepaskro rai. Koles kras job i mulendar djido. Jaake sikras o Dewel hakeneste, kai job kau murshes win rodas.” Har shunan le, kai rakrell o Paulo pral i mursheste, kai mulo his un pale djido was, his lenge sapaske. Wawar penan: “Tu te peness menge pral ko koowa i wawar kopo budeder.” Palle djas peske o Paulo lendar. His mursha koi, kai djan leha un wan patslo. Mashkral lende his ninna o Dionisio, i pralstuno ap o Areopag, un i djuwel, kai kharas Damaris, un ninna wawar. Pal kowa djas o Paulo dran o foro Athen, un djas an o foro Korint. Koi tapras job i biboldes dran o foro Pontus. Leskro lab his Akwila. Kowa was glan i tikno tsiro peskri romjah, i Priska, dran o them Italia. O baro rai an o foro Rom, o Klaudio, penas, te djan i tsele bibolde dran o foro Rom win. Pash lende djas o Paulo kanna. Un har job koi emligi budi kras har jon, atchas lo pash lende un budras lentsa. Hako Debleskro diwes djas job an i biboldengri kangri un sikras i menshende o Debleskro drom. Un hoi job penas, sikras i biboldende un kolende, kai kek bibolde hi, kai o Jesus hi o Kristo, ko baro rai, koles o Dewel bitchras. Har o Silas un o Timoteo dran o them Macedonia wan, tchiwas o Paulo peskri budi ap i rig, te nai penell lo i menshenge o Debleskro lab. An o Debleskro lab sikras lo i biboldende, kai o Jesus ko baro rai hi, koles o Dewel bitchras. Jon shunan gar ap leste un praassan les. Palle das job koi tchik dran peskre koola tele, un penas ap lende: “Tumaro rat well ap tumaro shero. Man hi kek doosh. Kanna djau me pash kolende, kai kek bibolde hi.” Job djas peske, un was an o kheer jekestar, kai las i biboldengro patsepen an. Leskro lab his Titio Justo. Koleskro kheer his pash i biboldengri kangri. O Krispo, ko pralstuno pral i biboldengri kangri, was peskre tsele menshentsa patslo ap o rajeste, o Jesuseste. Ninna bud menshe an o foro Korint wan patslo un mukan pen te taufrell. I rati penas o rai Jesus an i suni ap o Pauleste: “Ma traash! Rake mandar un muk gar tele! Me hom pash tute un kek nai dukrell tut. An kau foro hi bud menshe, kai kamenna ap mande te patsell.” Un o Paulo atchas jek bersh un shob tchon an kau foro, un penas lenge o Debleskro lab. An ko tsiro, har his o Gallio o pralstuno un tchatchepaskro rai pral o them Achaja, tchiwan pen kol bibolde khetne, un anan o Paules glan leste, un penan koleske: “O Mose sikras men, har mer hunte mangas o Debles an. Un kanna well kau mursh un penell menge, te mangas mer o Debles wawartchandes an.” Har o Paulo kamas tchomone te penell, koi penas o Gallio ap i biboldende: “Te krals o Paulo i tchilatcho koowa, kai hunte lals lo i phagi, palle shunoms me tumen. Tumer tchingrenn pral o biboldengro patsepen, un pral o Moseskre laba. Doleske anenn les glan tumare tchatchepangre! Me dau les gar i phagi.” Un job tradas len pestar. Koi tapran kol bibolde o Sostenes, kol pralstunes pral i biboldengri kangri, un dan les dawa glan o Gallio, un kowa dikas kowa, un kras tchi. O Paulo atchas i tsiro an o foro Korint. Koi pal penas lo i patslenge: “Atchenn o Debleha!” Un job uleras ap o shiffo pral o baro pani an o them Syria. I Priska un o Akwila his pash leste. Glan kowa, har jon an o foro Kenchrea ap o shiffo djan, das pes o Paulo sowel un mukas peskre balla tele te tchinell. Pal kowa wan le an o foro Efesus. Un o Paulo mukas o Akwiles un i Priskat koi. Job djas an i biboldengri kangri un rakras koi i biboldentsa. Jon mangan les, te atchell job budeder tsiro pash lende. Job kamas gar te atchell. Har djas lo peske, penas lo ap lende: “Te kamell o Dewel, wau pale pash tumende.” Un job djas win dran o foro Efesus, un uleras ap o shiffo pral o baro pani, un was an o foro Cesarea. Kote was lo i patslentsa khetne. Palle djas lo tele an o foro Antiochia. Un har job i tsiro koi his, djas lo dureder an i themma Galatia un Frigia, un das i tsele patslen soor an o patsepen. Koi was i biboldo an o foro Efesus. Leskro lab his Apollo. Kowa was dran o foro Alexandria. O Apollo djinas o Debleskro lab mishto, un his i latcho rakepaskro. Job djinas ninna tchomone pral o Jesuseskro drom. Un peskro tselo djijeha rakras lo lestar. Un lauter, hoi job pral leste penas, his tchatcho. Pral o Debleskro thopen djinas job kokres, har o Johanni i menshen taufras. O Apollo djas an i biboldengri kangri, un les his kek traash, te penell lo kote i biboldenge o Jesusestar. Har o Akwila un i Priska les shunan, lan le les pash pende khere, un sikran leste o Debleskro drom feteder un budeder. Palle kamas o Apollo an o them Achaja te djal. Un i patsle an o foro Efesus dan les i liil peha. An ko liil mangan le i phralendar an o them Achaja, te lenn jon o phrales Apollo pash pende pre. Un har job kote was, djas lo pash kolende, kai patslo wan dran o Debleskro latchepen, un sikras len o Debleskro drom feteder un budeder. Job penas i biboldenge o Debleskro lab kote, kai job djas. Un job sikras lende an o Debleskro lab, kai hi o Jesus ko baro rai, kolestar o Dewel glan i rah tsiro penas, te well job. Har o Apollo an o foro Korint his, djas o Paulo an i themma Galatia un Frigia, un palle was lo an o foro Efesus. Koi hatsas job ninna patslen. Ap kolende penas job: “Was o Debleskro Ducho ap tumende, har wan patslo?” Koi penan jon ap leste: “Mer shunam gar, kai hi o Debleskro Ducho kai.” Un job putchas lendar: “Ap hoi han tumer taufedo?” Penan jon: “Mer wam jaake taufedo, har o Johanni kowa penas.” Koi penas lenge o Paulo: “O Johanni taufras kolen, kai kaman te sikrell, kai mukan le pengro phuro djipen. Un job penas i menshenge, te hunte patsenn le ap koleste, kai pal leste wella. Un kowa hi o Jesus.” Har kol patsle kowa shunan, mukan pen le ap o lab o Jesusestar, maro rajestar, te taufrell. Un o Paulo tchiwas i wasta ap lende, un o Debleskro Ducho was ap lende. Un jon rakran an wawar rakepen, un penan kowa, hoi o Dewel lende sikras. Koi his nai deesh-te-dui mursha khetne. Triin tchon atchas o Paulo kote un rakras an i biboldengri kangri. Un les his kek traash un penas i menshenge i bari sorjah, kai o Dewel o Jesus Kristes bitchras, te lell lo len dran o tchilatchepen win. Koi his ninna menshe pashel, kai kaman o Jesusestar tchi te djinell un kaman gar ap leste te patsell. Un glan i menshende rakran le djungelo koowa pral o patsepen ap o Jesuseste. Koi mukas o Paulo kol wawar patslentsa i biboldengri kangri, un rakras hako diwes an ko sikepaskro kheer, kai o Tiranno o sikepaskro hi. Kowa kras job dui bersha, te shunan i bibolde un kolla, kai kek bibolde hi, an o them Asia o Debleskro lab. Un o Dewel his pash o Pauleste, un job nai kras bud baro un sorelo koowa an o Debleskri soor. Hi jaake, kai lan i menshe ninna i koola un menjakre dikle, hoi ap o Pauleste his, un tchiwan len ap kol nasslende, un o nasslepen djas lendar. Un i benga djan dran i menshende win, un jon wan sasto. Kote his bibolde, kai nashan an o them trujel, un tradan i bengen dran i menshende win. Jon kaman ninna an o Jesuseskro lab kol bengen win te tradell, un jon penan ap lende: “Mer penah tumenge an o lab ko Jesusestar, kolestar o Paulo rakrella: Awenn dran ko mensheste win!” Kolla, kai kowa kran, his i efta tchawe i biboldestar. Kowa kharas Skevas un his i baro rashai. Har kaman jon i benges win tradenn, penas job ap lende: “O Jesuses prindjrau me, un o Paulestar shunom ninna. Koon han tumer?” Un ko mursh, kai o beng an leste hi, stas ap lende pre, un das len jaake dawa, kai nashan jon ratles un nanges dran o kheer. I menshe, kai an o foro Efesus djiwan, shunan kowa lauter. Un i bibolde, ninna kolla, kai kek bibolde hi, lan bari traash. Un ko lab o rai Jesusestar was soreles sharedo. Wan ninna bud kolendar, kai patslo wan, un penan glan i menshende, hoi jon tchilatches kran. Bud durkepangre lan pengre lila un chatchran len glan halauterende. Kol lila his nai pantch-deesh serja (50.000) rupene beme moldo. Jaake shunan bud un budeder o Jesusestar, maro rajestar. Un job kras, te was peskro lab sorelo mank lende. Pal kau koowa kamas o Paulo pral i themma Macedonia un Achaja an o foro Jerusalem te djal, un penas: “Un pal kowa hunte dikap me o foro Rom ninna.” Un job bitchras dujen, kai budran leske, o Timotes un o Erastes, an o them Macedonia. Job atchas i tsiro an o them Asia. Ap ko tsiro was i baro tchingepen an o foro Efesus pral o newo patsepen ap o Jesuseste. Koi his i mursh, kowa kharas Demetrio. Kowa kras tikne rupene khera, hoi wi-dikan har o kheer, kai mangan i menshe i debletsa an, kai Artemis kharella. O Demetrio anas peske un peskre budepangre bud lowe dren. Un job das kol tsele murshen khetne gole, kai kran ninna koi budi, hoi job kras un penas ap lende: “Murshale, tumer djinenna, kai anell men koi budi bud lowe dren. Tumer dikan un shunan, kai o Paulo i menshenge penella: I dewel, kai i wastentsa kerdo wella, hi kek dewel. I menshe an o foro Efesus un an o them Asia shunenn ap o Pauleskro rakepen. Nai well, te rakrenn le djungelo koowa pral mari budi. Un mari debletsa Artemis, un lakro baro kheer hi lenge buder tchi moldo. I menshe bistrenn lakro railepen, kai well sharedo an o them Asia un ap i tseli phub.” Har jon kowa shunan, was i bari choli ap lende, un jon dan gole: “Bari hi i debletsa Artemis an o foro Efesus!” Un i tsele menshe an kau foro wan diwjo. Un jon tapran kol dui murshen, o Gajes un o Aristarches, kai wan o Pauleha dran o them Macedonia. Un lauter khetne nashan le an o khelepaskro kheer un tserdan kol dui murshen sorjah peha. O Paulo kamas pash kol menshende an o khelepaskro kheer te djal. Leskre mala rikran les pale. Ninna mank i pralstunende an ko them Asia his mursha, kai ap o Pauleste latcho his. Kolla mukan leske soreles te penell, te djal job gar an o khelepaskro kheer. An kau kheer dan halauter gole. Ko jek das kowa gole un ko wawar das wawartchandes gole. Bud djinan gar, hoske wan le khetne. Mashkral lende his menshe, kolla djan pash o Alexandro, un penan leske, hoske i menshe jaake diwjo hi. Un i bibolde mangan lestar, te rakrell job ap halauterende. Job hadas i wasta pre, te sikrell lo len, kai job kamas te rakrell lentsa. Har jon haiwan, kai o Alexandro i biboldo his, dan jon i rah tsiro jaake gole, har te well kowa dran jek mui: “Bari hi i debletsa Artemis an o foro Efesus!” Pal kowa har o moskro lenge penas, te mukenn le tele, penas job ap lende: “Murshale an o foro Efesus, hako mensho djinella, kai an maro foro i menshe garda denna ap i bari debletsa Artemis un ap lakro baro kheer. Un ninna djinell hakeno, kai peras koi barreskri debletsa, kai koi tardo hi, dran o bolepen tele. Kek nai penella, kai kowa gar tchatcho hi. Kanna atchenn un mukenn! Ma krenn tchomone, hoi khaitell tumen! Hoske anan tumer kal menshen kate an o khelepaskro kheer? Jon rakran kek djungele laba pral mari debletsa un tchoran tchi dran lakro kheer. O Demetrio un kolla menshe, kai leha khetne budrenn, jon te trashenn, te lenn le buder kek lowe dren, palle nai djan le pash i tchatchepangre un moskre. Kolenge nai penenn le lengro koowa. Tumer, te hatsenn wawar koowa ap kal murshende, palle hunte well kowa win kerdo ap i tsillo. Kau diwes kran tumer i menshen diwjo tchitcheske. Kanna hunte trashas mer, te well kowa glan i tchatchepangre. Un mer nai penah lenge tchi, hoske kram kowa.” Un har job kowa penas, bitchras lo len khere. Har i menshe buder gar diwjo his, das o Paulo i patslen pash peste gole, un das len soor an lengro patsepen. Palle penas lo lenge: “Atchenn o Debleha!” un djas peske, te djal lo an o them Macedonia. Kote djas lo an i gaba un forja, kai i patsle khetne wenna, un das len soor an lengro patsepen. Koi pal was lo an o grichtikro them. Har job triin tchon an kau them his, kamas lo ap o shiffo an o them Syria te ulerell. Koi shunas lo, kai kamenn i bibolde les te marell. Doleske djas lo pale pale an o them Macedonia. Khetne leha djas ninna o Sopater dran o foro Berea, leskro dad his o Pirro. Dran o foro Tessalonika djas ninna o Aristarcho un o Sekundo lentsa. Dran o foro Derbe was o Gajo lentsa. Ninna o Timoteo djas lentsa. Un o Tichiko un o Trofimo wan dran ko them Asia lentsa. Kolla uleran glan-wi, un atchan an o foro Troas, bis te wam ninna kote. Har i diwessa trujel his, kai i bibolde kek shutlo maro chan, uleram mer ap o shiffo dran o foro Filipi win, un wam pal pantch diwessa an o foro Troas. Kote atcham efta diwessa. Ap o kurko wam mer khetne, te phagas o maro. Un o Paulo penas o Debleskro lab i menshenge. Un o wawar diwes kamas job ap o shiffo dureder te ulerell. Doleske rakras job jaake rah bis deesh-te-dujenge an i rati. An koi pralstuni isema, kai mer khetne hams, his bud momlia. Pash i wochni his i terno mursh beshdo. Kowa kharas Euticho. Har o Paulo jaake rah rakras, sowas o Euticho dren, un peras dran i pralstuni wochni ap i phub. Un har jon les pre hadan, his job mulo. O Paulo djas tele, tchiwas pes ap leste, tapras les trujel, un penas: “Ma trashenn! Job djiwella.” Koi djas o Paulo pale pre, phagas o maro, chas les lentsa, un rakras i tseli rat lentsa, un palle djas lo peske. Un kol wawar anan kol terno murshes djides pale an o kheer, un lauter his bachtelo. O Paulo kamas kokres o tselo drom an o foro Assos te nashell. Mer wawar djam lauter ap o shiffo, un uleram glan-wi an o foro Assos. Kote kamam mer o Paules ap o shiffo te lell. Jaake kamas o Paulo kowa mendar. Har job men an o foro Assos tapras, lam les mer pash mende, un palle djam mer khetne an o foro Mitilene. O wawar diwes wam pash o foro Kios. Palle wam an o foro Samos. Un i diwes koi pal wam an o foro Milet. O Paulo kamas gar an o foro Efesus te djal, te nashrell lo an ko them Asia kek tsiro. Job kamas jaake sik har djala an o foro Jerusalem te djal, te well lo kote ap o baro diwes, kai kharella Fingsta. Har hams an o foro Milet, bitchras o Paulo jek phrales an o foro Efesus, un mukas kol phureden mank i patslende gole te dell, te wenn le pash leste. Har jon pash o Pauleste wan, penas lo ap lende: “Tumer djinenna, har djiwom un hoi krom o tselo tsiro, har homs pash tumende an o them Asia. Me krom man gar bareder har me hom. Me hom o rai Jesuseske koi. His mange jek, te djal mange djungeles. I bibolde lan man palla, un bud kope his mange ropaske. Man his kek daar, te penap tumenge o tselo tchatchepen, har me tumende o Debleskro drom sikrom. Un me penom o Debleskro lab an tumare khera. Me penom i biboldenge un kolenge, kai kek bibolde hi, te mukenn le pengro tchilatcho drom, un te djan le ap o Debleskro drom, un te patsenn le ap maro rajeste, o Jesuseste. Un kanna penell mange o Debleskro Ducho, te djap an o foro Jerusalem. Un me hunte shunap ap leste. Hoi i bibolde an o foro Jerusalem mantsa krenna, kowa djinau gar. O Debleskro Ducho penas mange an hako foro, kai djom, kai wau stildo un kai duka ap mande wenna. Me dau tchi buder ap miro djipen. Jek koowa kamau me an miro djipen te krell: Me kamau koi budi te krell, hoi das man maro rai Jesus: Job penas mange, te penap i menshenge, har latcho o Dewel lenge hi, un har kras job i drom, te nai wenn le pash leste. Me djom pash bud menshende un penom lenge, te dell o Dewel len pash peste gole, te lell lo len dran o tchilatchepen win. Kanna shunenn: Me djinau, kai dikenn tumer halauter man buder gar pale. Jek penau tumenge kau diwes: Man hi kek doosh, te djal jek tumendar nashedo. Me mukom gar tele, te penap tumenge halauter, hoi o Dewel tumenge kras. Denn garda ap tumende un ap kol tsele patslende! Kolen ginas o Dewel peskro tchaweskro rateha. O Debleskro Ducho das len an tumare wasta, te denn garda ap lende. Tumer han lengre bakrengre. Me djinau, te hom me gar buder koi, wenn diwje djukle pash tumende un marenn bud tumendar. Ninna dran tumende wenn mursha, kai penenn i patslenge chochene laba, hoi gar o Deblestar wella. Un jon tserdenn i patslen ap pengri rig. Doleske denn jak! Un rikrenn tumare jaka pre! Triin bersha homs me pash tumende, un rowom hako diwes un haki rat ap tumende, te krenn tchi, hoi gar mishto hi an o Debleskre jaka. Ma bistrenn kowa! Me tchiwau tumen kanna an o Debleskro wast, te dell job jak ap tumende. Atchenn pash o Debleste un pash leskro lab! Leskro lab sikrell tumende o Debleskro latchepen. Les hi i soor, te krell lo tumen soreles an o patsepen. Un o Dewel dell tumen jek brawlepen an o bolepen. Kowa hi o djipen, hoi gar pre-herella. Kowa dell job lauterende, kai leskre tchawe hi. Jaake sikrom tumende, kai hunte budras, te nai dah ninna i tchorwelende tchomone. Ma bistrenn kol laba, hoi o rai Jesus penas: Kowa, kai della, hi bachtleder har kowa, kai lella.” Har o Paulo kowa penas, djas lo lauterentsa ap i tchanga un mangas o Debles lenge. Koi rowan le lauter soreles, tapran les trujel un tchumran les. Ko lab, hoi o Paulo penas, te dikenn le les buder gar pale, kras len bare duka an o dji. Palle djan le leha pash o shiffo. Mer penam ap lende “Atchenn o Debleha,” un uleram ap o shiffo an o them Kos. Un o wawar diwes wam ap ko kotar them an o pani, hoi Rhodos kharella. Un palle uleram dureder an o foro Patara. Un kote hatsam mer i wawar shiffo, djam dren, un uleram an o them Fenicia. Har wam jaake dur, te dikam nai o them Ciprus, mukam kowa serwes tchiddo, un uleram ap o shiffo an o them Syria, un wam an o foro Tirus. Koi anan jon o tselo koowa, hoi o shiffo hidjras, an o foro. Kote rodam i patslen, un har hatsam len, atcham efta diwessa pash lende. O Debleskro Ducho penas kote i patslenge, te wenn bare duka ap o Pauleste an o foro Jerusalem. Koi penan jon ap leste, te djal lo gar an o foro Jerusalem. Pal efta diwessa djam mer dureder. Mentsa djan i phrala pengre romjentsa un i tchawentsa dran o foro win pash o pani. Un kote djam mer ap i tchanga un mangam o Debles an. Palle penam lenge: “Atchenn o Debleha,” un jon djan pale khere, un mer djam ap o shiffo. Mer wam an o foro Ptolemais. Kote uleras o shiffo gar buder dureder. An kau foro atcham mer jek diwes pash i patslende. O wawar diwes djam mer dureder, un wam an o foro Cesarea. Kote djam an o kheer, kai o Filipo djiwell, un atcham pash leste. Kowa his i mursh, kai penell i menshenge o latcho lab o Jesus Kristestar. Job his jek kol eftendar, kai his wi-rodedo an o foro Jerusalem, te denn le i tchorwele patslende chapaske. Koles his star tcha, kai gar romedino his. Kolla tcha his pherdo Debleskro Ducho, un jon penan i patslenge, hoi o Dewel lende sikras. Har mer budeder diwessa koi hams, was i Debleskro rakepaskro dran o them Judea. Leskro lab his Agabo. Un job was pash mende, las koi dori, hoi o Paules trul peskro ripen his, un pandas peskre pire un wasta, un penas: “Kowa penas mange o Debleskro Ducho: Ko mursh, koneske kai dori hi, koles pandenn i bibolde an o foro Jerusalem, un denn les an i wasta kolendar, kai kek bibolde hi.” Har mer kowa shunam, mangam mer, un kol wawar patsle an ko foro, o Paulestar, te djal job gar an o foro Jerusalem. O Paulo penas: “Hoske rowenn tumer, un krenn mange miro dji pharo? Me kamau koi budi te krell, hoi o rai Jesus man das, ninna te pandenn le man i shellentsa, ninna te marenn le man an o foro Jerusalem.” Hako lab, hoi mer ap o Pauleste rakram, his tchitcheske. Koi penam mer: “Mu te well kowa jaake, har o Dewel kamella.” I tsiro koi pre djam mer an o foro Jerusalem. Mentsa djan ninna patsle dran o foro Cesarea. Jon anan men pash o Menason. Kowa his i patslo, kai was dran o them Ciprus, un was glan o rah tsiro patslo. Pash leste atcham nai i tsiro. Har wam an o foro Jerusalem, lan men kol patsle kote bachteles pre. O wawar diwes djas o Paulo mentsa pash o Jakobeste. Un i tsele phureder mank i patslende wan kote. O Paulo penas lenge “Latcho Diwes!” Un palle penas lo lenge halauter, jek pal o wawar, hoi o Dewel leha mashkral kol menshende kras, kai kek bibolde hi. Har jon kowa shunan, sharan le o Debles, un penan ap o Pauleste: Miro phraal, tu dikeh har bud serja bibolde patslo wan, un lauter rikrenn pen pengri tseli sorjah ap kowa, hoi o Mose an peskre lila penas. Lenge was pral tute penlo, kai tu kol biboldenge an i wawar themma penals, te mukenn le pengre tchawe buder gar ap o mass te tchinell, un te djiwenn le buder gar pal o Moseskre laba. Hoi krah kanna? Jon shunan, kai tu pash mende hal. Doleske shuness tu, hoi mer tuke penah: Men hi star mursha. Kolla dan pen sowel, kai pijenn jon i tsiro kek mool un mukenn pengre balla gar tele te tchinell. Ko tsiro hi sik trujel. Le len pash tute, un thob tut lentsa khetne pal o biboldengro tchatchepen, un de len lowe, te mukenn jon pengre balla tele te tchinell! Jaake dikenn i tsele bibolde, kai kowa gar tchatcho hi, hoi jon pral tute penan. Un jon dikenna, kai tu pal o biboldengro tchatchepen djiweh. Kolenge, kai kek bibolde hi un patslo wan, tchinam mer i liil. An ko liil hi tardo, – te chan le kek mass, hoi was glan i figura anlo, hoi i menshe an-mangenn, har te wals li o Dewel; – te pijenn le kek rat; – te chan le kek mass i viechestar, hoi was tassedo; – te sowenn i mursha gar wawar djuwjentsa, witar gar i djuwja wawar murshentsa. Koi las o Paulo kol murshen pash peste. Un o wawar diwes thowas lo pes lentsa khetne pal o biboldengro tchatchepen. Palle djas job an o Debleskro baro kheer. Un kote penas lo i rashajenge: “Mer thowam men pal o biboldengro tchatchepen. An efta diwessa anah mer viechen hakeneske mendar, te wenn le maredo o Debleske. Koi tsiro hi kanna trujel, ap hoi mer men sowel dam.” Har his kolla efta diwessa trujel, dikan i bibolde dran o them Asia o Paules an o Debleskro baro kheer. Un jon kran, te wan bud menshe chojedo ap leste. Un jon tapran les, un dan gole: “Murshale dran o them Israel, awenn pash mende! Kawa hi ko mursh, kai i tsele menshen ap i phub dinelo krella. Job rakrell djungeles pral i biboldende, pral o Moseskre lila, un pral o Debleskro baro kheer. Kanna anas job ninna kolen, kai kek bibolde hi, an o Debleskro baro kheer, un kras maro Debleskro baro kheer pale-tchiddo.” Glan kowa, kai dikan le les an o Debleskro baro kheer, dikan le les an o foro khetne jekeha, kai was dran o foro Efesus. Kowa his o Trofimo. Dran kowa patsan le, kai las o Paulo les peha an o Debleskro baro kheer. Kowa his gar tchatcho. I tsele menshe an o foro Jerusalem wan chojemen ap o Pauleste, nashan khetne, tapran o Paules, un tserdan les dran o Debleskro baro kheer win. Har jon win his, pandan le sik i wudja an o Debleskro baro kheer. I menshe djan ap o Pauleste pre un kaman les te marell. Koi was o pralstuneske pral i lurdende penlo, kai halauter an o foro Jerusalem diwjo wan. Un o pralstuno lurdo las sik wawar pralstunen un lurden peha, un nashas kote, kai i menshe khetne wan. Har kolla kol pralstunes un kol lurden dikan, dan le o Paules kek dawa buder. Un ko pralstuno lurdo djas pash o Pauleste, tapras les, mukas les dui sasterne shellentsa te pandell, un putchas halauterendar: “Koon hi kowa? Un hoi kras kowa?” Ko jek das kawa gole, ko wawar das kowa gole. Un o pralstuno lurdo haiwas kek lab, hoi jon leske penan. Pale mukas lo o Paules an o lurdengro kheer te anell. Har jon o Paules an o lurdengro kheer kaman te anell, putchas lo ko pralstunestar: “Nai rakrau tuha?” Kowa penas: “Rakreh tu grichtikes? Hal tu gar ko mursh dran o them Egiptia, kai glan i tsiro i tchingepen kras, un anas star-sheel marepangren an o mulo them win?” “Na-a,” penas o Paulo, “me hom i biboldo un wau dran o foro Tarsus, dran o them Cilicia. Me mangau tut: Muk man kal menshentsa te rakrell!” Un o pralstuno lurdo penas ap o Pauleste: “Palle rake!” O Paulo his tardo pral glan o kheer un hadas peskro wast, te wenn le pokones. Har jon buder gar gole dan, rakras job lentsa ap hebretikes. Tumer mursha, phrala un dada, shunenn, hoi kamau tumenge te penell! Har jon shunan, kai rakrell job hebretikes, dan le buder gar gole. Un job penas: Me hom i biboldo, un wom boldo an o foro Tarsus, an ko them Cilicia. Baro wom an o foro Jerusalem. Miro sikepaskro his o Gamalijel. Kowa sikras mande, te djiwap jaake, har mare phure djiwan. Jaake har tumer pal o Moseskre laba djiwenna, djiwom me ninna o tselo djijestar. Me lom kolen palla, kai djan ap o newo drom – me lom len jaake palla, te marom len. Murshen un djuwjen pandom, un witsrom len an o stilepen. Ko baro rashai un kol tsele biboldengre phureder nai penenn, kai kowa tchatcho hi, hoi penau kate. Har kamom an o foro Damaskus te djal, dan man i rashaja lila peha i biboldenge an o foro, te nai pandap ninna kote kolen, kai djan ap ko newo drom, te anap len an o foro Jerusalem, te lenn le kote pengri phagi. Jaake djom ap o drom an o foro Damaskus. Har me homs i paash diwes glan o foro Damaskus, was ap jek kopo i bari momeli dran o bolepen trul mande. Me perom ap i phub, un shunom, har jek ap mande penas: Saulo, Saulo, hoske leh tu man palla? Me penom: Koon hal tu, mo rai? Un job penas ap mande: Me hom o Jesus dran Nazaret, koles tu palla leh. Kolla mursha, kai pash mande his, dikan nai koja momeli. Jon shunan gar kol laba, hoi job ap mande penas. Me putchom: Rai, hoi krap? Un o rai penas ap mande: Ste pre un dja an ko foro Damaskus! Kote well tuke penlo, hoi tu hunte kress. Koi bari momeli his jaake sorelo, kai kras li man korelo. Un kolla, kai pash mande his, lan man ap o wast, un anan man an o foro Damaskus. Koi his i patslo mursh. Kowa kharas Anania. Job rikras pes ap kowa, hoi an o Moseskre lila tardo hi. Kowa his an-diklo pash i tsele biboldende, kai kote djiwan. Kowa was pash mande un penas: “Miro phraal Saulo, tu dikess pale.” Un ap jek kopo dikom me pale. Palle penas lo ap mande: “Ko Dewel mare dadendar rodas tut win, te djiness tu, hoi job kamella, un te dikess tu koles, kai hi kek tchilatchepen an leste, un shuness, hoi job penella. Tu hunte rakress lestar glan i tsele menshende un peness, hoi tu dikal un shunal. Un kanna ste pre! De leskro lab an-gole! Un muk tut te taufrell, un tiri doosh tele te thowell!” Har me pale an o foro Jerusalem wom, un an o Debleskro baro kheer o Debles an-mangom, was o Debleskro Ducho soreles ap mande. Un me dikom o Jesuses, un job rakras ap mande: Dja jaake sik har djala dran o foro Jerusalem. Kal menshe kate patsenn gar, hoi tu pral mande peneh. Me penom: Rai, jon djinenna, kai me kolen, kai ap tute patsenn, an o stilepen witsrom, un me mukom len an i biboldengre kangria i tchupnijah te dell. Me homs bachtelo, har maran le o Stefanes, koles, kai tutar rakras. Me homs pashel tardo, har maran le les. Un kolla, kai maran les, ap kolengre koola dom jak. O rai Jesus penas ap mande: Dja dran o foro Jerusalem win! Me bitchrau tut an i wawar themma pash kolende, kai kek bibolde hi. Har kol tsele menshe o Pauleskre laba shunan, dan le lauter gole: “Anenn les krik un denn les mulo!” Jon dan bari gole, tserdan pengre koola i choljatar pendar tele un witsran tchik an o bolepen. Koi penas ko baro lurdo, te anenn le o Paules an o lurdengro kheer, un te denn le les dawa i tchupnijah, te penell job, hoske kol bibolde jaake chojemen ap leste hi. Har jon les pandan, te denn le les i tchupnijah, penas o Paulo ap ko baro lurdeste, kai kote pashel tardo hi: “Nai denn tumer jekes i tchupnijah, kai hi i Remari, un was gomme gar glan i tchatchepangre anlo?” Ko baro lurdo djas pash peskro pralstuneste, un penas ap leste: “Hoi kameh te krell? Kau mursh hi i Remari.” Koi djas ko pralstuno pash o Pauleste, un putchas lestar: “Pen mange: Hal tu i Remari?” Penas lo: “Awa!” Koi penas ko pralstuno: “Me dom bud lowe, te wap i Remari.” Penas o Paulo: “Me wom jaake boldo.” Un kolla, kai kaman les dawa te dell, djan penge sik. Un ko pralstuno daras, har shunas lo, kai hi o Paulo i Remari, un te mukas lo i Remares te pandell. O wawar diwes kamas o pralstuno lurdo win te hatsell, hawi doosh kol bibolde ap o Pauleste pre anan. Un job las les dran o stilepen win, un penas, te wenn kol bare rashaja un kol tsele pralstune bibolde khetne. Un job anas o Paules glan lende. O Paulo dikas ap kol pralstune biboldende, un penas: “Tumer mursha, mire phrala, o tselo djipen budrom o Debleske, un man hi i djudjo dji.” Ko baro rashai Anania penas ap kolende, kai trul leste tardo hi, te denn le o Paules ap o mui. Koi penas o Paulo ap leste: “O Dewel mu te dell tut! Tu rakreh i menshenge pal o mui. Tu hal kate beshdo, te rakress o tchatchepen pral mande win pal o biboldengro tchatchepen. Un tu mukeh man dawa te dell. Kowa hi gar pal o biboldengro tchatchepen.” Kolla, kai koi pashel tardo his, penan ap o Pauleste: “Tu praasseh o Debleskro baro rashajes.” O Paulo penas: “Mire phrala, me djinom gar, kai job ko baro rashai hi. Me djinau, kai an o Debleskro lab tchinlo hi: Te praassess gar o pralstunes tumare menshendar!” Har o Paulo haiwas, kai i paash kol murshendar Sadduzarja his, un i wawar paash Farisarja, das job ap kolende gole: “Tumer mursha, mire phrala, miro dad his i Farisari un me hom i Farisari. Me patsau, kai o Dewel i mulen djides krella. Dran kowa hom kanna glan tumende tardo, te rakrenn tumer i phagi pral mande win.” Har job kowa penas, was i baro tchingepen mashkral kol Sadduzarja un kol Farisarja. Un jon rakran buder gar jek tchipjah. Kol Sadduzarja patsenn gar, kai o Dewel i mulen djides krella. Un jon patsenn witar gar, te dell bolepangre un wawar, kai nai wenn gar diklo. I Farisarja patsenn kowa lauter. Halauter dan bari gole, un kol tchatchepangre, kai ninna Farisarja his, stan pre un tchingran, un penan: “Mer hatsah kek tchilatchepen ap leste. Te rakras i bolepaskro ap leste, hoi krah mer palle? Te rakras i mulo ap leste, hoi krah mer palle?” Ko tchingepen was jaake baro, te trashas ko pralstuno lurdo, te tserdans jon nai o Paules an kotja. Dran kowa das job peskre lurden gole, te anenn le les pale an o lurdengro kheer. An koi rati mukas pes o rai Jesus glan o Pauleste te dikell, un penas ap leste: “Ma traash, Paulo! Jaake har tu mandar an o foro Jerusalem rakral, jaake hunte rakress mandar ninna an o foro Rom.” Kolla djan pash kol bare rashajende un pash kol biboldengre phureder, un penan lenge: “Mer dam men sowel, kai chah un pijah tchi, bis te maram o Paules. Bitchrenn jekes pash ko pralstuno lurdeste, un penenn leske an o lab kol tsele pralstune biboldendar, te anell lo o Paules pale kate pash tumende. Penenn ap o pralstuno lurdeste, te kamenn tumer budeder pral o Pauleste win te hatsell. Un ap o drom kate marah les.” Har o Pauleskri phenjakro tchawo shunas, kai kamenn jon o Paules te marell, djas lo an o lurdengro kheer, un penas kowa o Pauleske. O Paulo das i baro lurdes pash peste gole, un penas: “An ko terno murshes pash ko pralstuneste! Job kamell leske tchomone te penell.” O baro lurdo las les, un anas les pash ko pralstuneste, un penas leske: “Ko Paulo, kai stildo hi, das man pash peste gole, un mangas mandar, te anap kal terno murshes pash tute. Kowa kamell tuke tchomone te penell.” Koi las les ko pralstuno ap o wast, anas les ap i rig, un putchas lestar: “Hoi kameh tu mange te penell?” Job penas: “Kol bibolde kran win, te mangenn le tutar, te aness o Paules pale glan kol pralstune biboldende, te nai hatsans le feteder win, hoi job kras. Tu patsess len gar. Budeder har star-deesh mursha lurenn ap leste ap o drom. Kolla dan pen sowel, te chan le tchi, te pijenn le tchi, bis te maran le les. Jon hi koi khatedo te nai marenn le les jaake sik, har tu mukeh les win te anell.” Koi penas ko pralstuno ap leste: “Phuke kekeske, kai penal mange kawa!” Palle mukas lo o terno murshes te djal. O pralstuno lurdo das dui bare lurden pash peste gole, un penas lenge: “Lenn dui-sheel lurden tumentsa, te djan tumer enjenge an i rat an o foro Cesarea. Lenn ninna efta-deesh lurden tumentsa, kai ap i graja klissenna, un dui-sheel wawar lurden. Anenn graja o Pauleske, beshenn les ap jek grai, un anenn les pash o themeskro rajeste Felix! Denn jak ap leste ap o drom!” O pralstuno tchinas ninna i liil, koi his dren tardo: “Me, o Klaudio Lisias, sharau tut, ko themeskro rajes Felix, un penau tuke: Latcho diwes! Kau murshes tapran i bibolde, un kaman les te marell. Koi wom me mire lurdentsa, un lom les lendar krik. Me shunom, kai job i Remari hi. Me kamom te djinell, hawi doosh jon ap leste pre anenn. Jaake anom les glan lengre pralstune tchatchepangre. Me hatsom win, te haiwell lo i biboldengro tchatchepen wawartchandes har jon. Kowa hi leskri doosh. Me hatsom tchi, te nai marams les, witar kek doosh, te nai tchiwams les an o stilepen. Har me shunom, kai kamenn le ko murshes tchorchanes te marell, bitchrom les sik pash tute. Me penom ninna kolenge, kai anan i doosh ap leste pre, te penenn jon tuke, hawi doosh jon ap leste hatsan.” I lurde lan o Paules, har lenge penlo was, un anan les rati an o foro Antipatris. O wawar diwes djan kol lurde, kai nashenna, pale an o foro Jerusalem. Kol wawar klissan o Pauleha dureder. Har wan jon an o foro Cesarea, dan le o Felixes ko liil. Un o Paules anan le ninna glan leste. O Felix draweras ko liil, un putchas o Paulestar dran hawo them job hi. Un har job shunas, kai o Paulo dran o them Cilicia hi, penas job ap leste: “Jon te hi kate, kai anan i doosh ap tute pre, palle kamau te shunell, hoi tu peneh.” Un job tchiwas les stildo an o Herodeskro kheer. Pal pantch diwessa was ko baro rashai Anania an o foro Cesarea. Khetne leha wan i biboldengre phureder un ko rakepaskro Tertulo. Jon djan pash o themeskro rajeste, o Felix, te penenn le leske, hoske jon kaman o Paules i phagi te dell. Har jon o Paules pash pende gole dan, rakras o Tertulo, te sikrell lo hawi doosh o Paulo ap peste anas: “Mer sharah tut, maro latcho un baro rajes Felix! An tiro goswepen kral tu, kai nai djiwah mer bachteles tumentsa. Un tu kral menge ninna bud latcho koowa. Doleske parkrah men mer pash tute hako tsiro, kai hal jaake latcho ap mende. Me kamau tut gar jaake rah pre te rikrell. Mangau tutar, te less i tikno tsiro, te shuness an tiro baro latchepen ap mande, hoi me kanna kamau tuke te penell. Mer djinah, kai kau mursh tchilatcho hi, un kai job tchingepen krella mashkral kol tsele biboldende, kai ap i tseli phub djiwenna. Job hi i pralstuno rakepaskro kolendar, kai patsenna ap o Jesus dran Nazaret. Job kamas o Debleskro baro kheer praassedo te krell. Koi pashel tapram les. Har kaman les i phagi te dell pal maro tchatchepen, was ko pralstuno lurdo, o Lisias, un tserdas les sorjah dran mare wasta. Tu te shuneh, hoi job penella, palle haiweh tu, kai kowa tchatcho hi, hoi mer pral leste penam.” Ninna i wawar bibolde rakran jaake, un penan, kai kowa lauter jaake hi, har o Tertulo penas. Kanna sikras o Felix o wasteha ap o Pauleste, te rakrell job. Un o Paulo penas: “Me djinau, kai hal tu, o Felix, bud bersha o tchatchepaskro rai an kau them. Doleske hi man kek traash, te penap tuke, har lauter was. Hi gar budeder har deesh-te-dui diwessa, kai wom an o foro Jerusalem, te mangap o Debles an. I wawar nai penenn tuke, kai kowa tchatcho hi. Kek dikas, kai tchingroms man jekeha an o Debleskro baro kheer. Witar gar krom i tchingepen mashkral i menshende, gar an i biboldengre kangria, witar gar an kau foro. Jon nai sikrenn tut witar gar, kai kowa tchatcho hi, hoi jon pral mande penan. Kawa penau tuke: Hi tchatcho, kai me djau ap ko newo drom, hoi hi kolenge i chocheno drom. Ap kau newo drom mangau me ko Debles an, koles ninna mire phure an-mangan. Un me patsau halauter, hoi o Mose un o Debleskre rakepangre an pengre lila tchinan. Me patsau ninna har jon, kai kolla, kai meran, pale djido wenna: kol latche un kol tchilatche. Doleske krau lauter te djiwap jaake, te well man hako tsiro i djudjo dji glan o Debleste un glan i menshende. Bud bersha homs an i wawar themma. Kanna wom pale an o foro Jerusalem, te anap mire menshenge lowe, hoi wawar dan. Ninna wom, te chatchrap viechen o Debleske an o Debleskro baro kheer. Har homs an o Debleskro baro kheer un thowom man pal o biboldengro tchatchepen, his gar bud menshe pash mande, witar kek, kai his chojedo un diwjo. Kote dikan man bibolde, kai wan dran o them Asia. Kolla hunte wans kanna kate glan tute, te penenn le tuke, hoi me krom, te nai anans le doosh ap mande. Tu putcheh nai ninna kal murshendar kate, hawi doosh jon ap mande hatsan, har me glan kol pralstune biboldende tardo homs. Jek koowa nai anans le ap mande pre. Kowa hi ko lab, hoi me glan lende gole dom: ‘Me patsau, kai o Dewel i mulen djides krella. Doleske hom kate glan tumende tardo, te rakrenn tumer i phagi pral mande win.’” O Felix, kai bud djinas ko newo dromestar, tchiwas o tselo koowa ap o wawar diwes, un penas: “Te well ko pralstuno lurdo Lisias pash mende, palle penau me, hoi me krau o Pauleha.” Un job mukas o Paules pale an o stilepen te anell, un penas ap ko baro lurdeste, te krell job o Pauleske o djipen gar phares, un te well nai hakeno leskre malendar pash leste, te anell lo leske chapaske. Diwessa koi pre was o Felix peskri romjah Drusilla. Koja his i biboldetsa. Un o Felix mukas o Paules glan leste te well. Un o Felix un leskri romni kaman lestar pral o patsepen ap o Jesus Kristeste te shunell. Un o Paulo penas lenge, te hunte rikrenn le pen ap o Debleskro tchatchepen, te krenn le kek wi-ladjedo koowa, un te well ko tsiro, kai hakeno glan o Debleste tardo hunte well. Un o Felix las traash, un penas ap o Pauleste: “Kau kopo nai djah tu. Un te hi man tsiro, mukau tut pale gole te dell.” Job patsas, te dell les o Paulo lowe, te mukell les lo dran o stilepen win. Doleske mukas job les bud kope glan peste te well, un rakras leha. Har dui bersha trujel his, was o Festo Porcio an o foro Cesarea, un kras kanna koi budi, hoi o Felix glan leste kras. O Felix kamas tchomone te krell, hoi his mishto an i biboldengre jaka. Doleske mukas lo o Paules an o stilepen. Pal triin diwessa djas o Festo dran o foro Cesarea an o foro Jerusalem. Kote wan kol bare rashaja un kol pralstune bibolde pash leste, un anan doosh ap o Pauleste pre. Un jon mangan o Festestar soreles, te krell lo lenge i latchepen, te mukell lo o Paules an o foro Jerusalem te anell. Mank pende kran i bibolde win, te marenn le o Paules ap o drom an o foro Jerusalem. Koi penas o Festo ap lende: “O Paulo atchell an o foro Cesarea stildo! Me djau an i tikno tsiro kote pale. Kolla, kai len pash tumende tchomone penepaske hi, kolla wenn mantsa, un nai penenn mange kote, hawi doosh job ap peste anas.” O Festo atchas ochta diwessa an o foro Jerusalem. Pal kowa djas lo pale an o foro Cesarea. O wawar diwes beshas pes lo ap ko beshepaskro, kai o tchatchepaskro rai beshdo hi, un mukas o Paules glan peste te well. Har o Paulo glan leste was, his trul leste kol tsele bibolde tardo, kai dran o foro Jerusalem wan. Kolla anan bud tchilatcho koowa glan, hoi job krals. Un kek nai penas, kai o Paulo kowa tchatchepah kras. O Paulo mukas kowa gar ap peste, un penas: “Me krom tchi, hoi pal o biboldengro tchatchepen tchilatcho hi. Un me krom gar o Debleskro baro kheer praassedo. Un me penom kek tchilatcho koowa pral o baro rajeste an o foro Rom.” O Festo kamas tchomone te krell, hoi hi mishto an i biboldengre jaka. Doleske penas lo ap o Pauleste: “Kameh tu, te anap tut an o foro Jerusalem, te penap kote i phagi pral tute win?” O Paulo penas ap leste: “Me hom kate glan o tchatchepaskro tardo, koles o baro rai an o foro Rom an peskri budi tchiwas. Kote hunte well o tchatchepen pral mande win kerdo. I biboldenge krom kek tchilatcho koowa. Un kowa djineh tu mishto! Te kroms me i tchilatcho koowa, kai hunte marans le man, mangoms tutar gar, te atchap djido. Te krom me kowa gar, hoi jon pral mande penan, palle nai tchiwenn tumer man gar an lengre wasta. Me kamau, te well miro koowa glan o baro rajeste an o foro Rom.” Koi rakras o Festo kolentsa, kolen leha khetne penepaske hi. Palle penas lo ap o Pauleste: “Pash o baro rajeste an o foro Rom kameh tu te djal. Palle dja pash leste!” Pal budeder diwessa, was o biboldengro baro rai Agrippa peskri phenjah Bernike an o foro Cesarea, te djan le pash o Festeste. Un jon atchan budeder diwessa koi. Un o Festo rakras leha pral o Pauleste un leskro koowa, un penas ap leste: “O Felix, kai kras koi budi glan mande, mukas mange i murshes kate an o stilepen. Har me an o foro Jerusalem homs, wan kol bare rashaja un kol biboldengre phureder glan mande, un mangan mandar, te dap les i phagi. Kolenge penom: Jaake krah mer Remarja kowa gar. Mer dah kekes i phagi, kai dikas kolenge gar an o mui, kai anan doosh ap leste pre. Job hunte penas nai, har job ko koowa dikella. Un har jon kate khetne wan, nashrom kek tsiro. O wawar diwes mukom kau murshes glan mande te anell, te shunap les. Har kol bibolde penan, hawi doosh jon ap leste hatsan, his kowa kek sawo tchilatcho koowa, har me patsom. Jon tchingran pen pral o biboldengro patsepen un pral i mursheste, kai kharas Jesus, un kai meras. Un kolestar penas o Paulo, te hi lo djido. Me prindjrau man an ko koowa gar win. Doleske putchom me o Paulestar, te kamell lo an o foro Jerusalem te djal, te well kote o tchatchepen pral leste wi-rakedo. Kowa kamas lo gar. Job kamas, te anap les glan o baro rajeste an o foro Rom, te lell lo kolestar peskro tchatchepen. Jaake rah kamas lo stildo te atchell. Koi penom me, te rikrenn le les kate stildo jaake rah, bis te bitchroms nai les pash o baro rajeste an o foro Rom.” O Agrippa penas ap o Festo: “Me kamau ko murshes ninna te shunell.” Koi penas o Festo ap leste: “Taissar shuneh les.” O wawar diwes was o Agrippa un i Bernike railes an-rido an o shukar baro kheer, kai i pralstune khetne wenna. Un kol pralstune lurde, un wawar foreskre pralstune wan lentsa kote khetne. Un o Festo mukas o Paules gole te dell. Un o Festo penas: “Baro rai Agrippa un tumer lauter, kai han mentsa kate: Dikenn kau murshes! I tsele bibolde an o foro Jerusalem un an kau foro wan pash mande un dan gole: Mare les! Me hatsom tchi ap leste, te nai marap les. Job kokres kamell pash o baro rajeste an o foro Rom te djal. Un jaake penom, te well lo kote anlo. Me hunte tchinap i liil o baro rajeske an o foro Rom, te penap leske, hawi doosh kau mursh ap peste anas. Un me djinau gar, hoi te tchinap. Doleske anom les kate glan tumende lauterende, un glan tute, baro rai Agrippa, te shunap, hoi job tuke penella. Jaake djinau me, hoi hunte tchinap. Kowa wals dinlepen, te bitchroms i stildes pash o baro rajeste an o foro Rom, un nai penau leske gar, hawo tchilatcho koowa job kras.” O Agrippa penas ap o Pauleste: “Tu nai rakreh kanna tuke.” Koi hadas o Paulo o wast, un penas: Baro rai Agrippa, me hom bachtelo, te nai penap tuke kau diwes lauter, hoi i bibolde ap mande pre anan. Me djinau, kai tu prindjreh o biboldengro patsepen. Tu djineh, har i bibolde djiwenna. Un tu djineh ninna pral hawo koowa jon pen tchingrenna. Doleske mangau tutar: De man ko tsiro, te penap tuke halauter! I tsele bibolde prindjrenn miro djipen, un har me i terno tchawo homs, un har me mashkral mire menshende an o foro Jerusalem djiwom. Jaake rah prindjrenn le man. Un jon te kamenn, palle nai penenn le tuke, kai homs i Farisari, un rikrom man o tselo djijeha ap i phurengre laba un ap o Moseskre laba. Un me patsau ap kowa, hoi o Dewel mare phurenge penas. Doleske hom me kate glan o tchatchepaskro tardo. Mare menshe, kai wenna i deesh-te-dui Israeleskre tchawendar, kolla mangenn o Debles diwes un rati, te well kowa, hoi job mare phurenge penas. Baro Agrippa, me patsau, kai kowa was, kolestar o Dewel penas, te well job. Doleske kamenn man i bibolde i phagi te dell. Hoske patsenn tumer gar, te krell o Dewel i mulen djides? His i tsiro, kai kamom me ninna miri tseli sorjah kau newo patsepen ap o Jesuseste dran Nazaret paash te krell. Kowa krom me an o foro Jerusalem, un anom bud patslen an o stilepen. Kol bare rashaja dan an miro wast, te krap kowa. Un har kaman le len te marell, penom me ninna: Awa, krenn kowa! An i tsele biboldengre kangria mukom me kol patslen dawa te dell i tchupnijah, un kamom, te denn le pengro patsepen pre. Me homs jaake chojedo ap lende, te lom len ninna an forja an wawar themma palla. Jaake bitchran man i bare rashaja an o foro Damaskus, un dan man lila mantsa, te nai taprau i patslen kote. Me homs ap o drom, baro Agrippa, har dikom mashkral o diwes i bari momeli dran o bolepen. Un koja was trul mande un trul kolende, kai pash mande his. Koi momeli his sorleder har o kham. Un mer lauter peram ap i phub. Un me shunom jekes, kai penas ap hebretikes ap mande: Saulo, Saulo, hoske leh tu man palla? Tiro kurepen hi tchitcheske. Me hom sorleder har tu. Me penom: Rai, koon hal tu? O rai penas: Me hom o Jesus, koles tu palla leh. Ste pre un atch ap tire pire tardo! Me mukom man tutar te dikell, te wess miro budepaskro, un te peness i menshenge, hoi tu dikal. Un lauter, hoi me tut sikrau, hunte peness. Me bitchrau tut pash i biboldende un pash kolende, kai kek bibolde hi, un me dau garda ap tute. Tu kress lenge i jaka pre, te wenn jon dran o tamlepen pash i momeli, te less len dran o bengeskro wast win, un te aness len pash o Debleste. Te patsenn le ap mande, palle lell o Dewel lengri doosh lendar krik. Un jon wenn o Debleskre tchawe, un djiwenn leha an o bolepen khetne lauterentsa, kai Debleskre tchawe hi. Doleske krom kowa, baro Agrippa, hoi ko rakepen dran o bolepen mange penas. Me djom an o foro Damaskus, un palle an ko foro Jerusalem. Un i tsiro koi pre djom an ko them Judea. Un pal kowa djom pash kolende, kai kek bibolde hi, un penom lauterenge, te mukenn le pengro tchilatcho drom, un te djan le ap o Debleskro drom, un te djiwenn le jaake, kai i wawar dikenna, kai jon pengro phuro djipen mukan. Doleske tapran man kol bibolde an o Debleskro baro kheer, un kaman man te marell. O Dewel his hako diwes pash mande. Un kanna hom kate tardo, un penau barenge un tiknenge, hoi o Dewel kras. Me penau tchi wawares, har kol Debleskre rakepangre un o Mose glan i rah tsiro penan. Kolla penan: Ko baro rai, koles o Dewel bitchrella, hunte lell bud duka ap peste, un hunte well maredo. Un job hi o ersto mensho, koles o Dewel i mulendar djido kras. Un job sikrell i biboldende un kolende, kai kek bibolde hi, i bari momeli, hoi anell len dran o tchilatchepen un o merepen win. Har o Paulo kowa rakras, te sikrell lo, kai hi kek doosh ap leste, das o Festo gole: “Paulo, tu hal dinelo! Tu hal jaake gosewo, te wal narwelo.” O Paulo penas: “Railo Festo, hom gar narwelo! Hoi me rakrau, hi tchatcho un kek dinlepen. O baro rai Agrippa djinell kowa lauter. Man hi kek traash, te rakrap leha pral halauter. Me djinau, job shunas kowa lauter. Kowa, hoi koi djas, atchas gar khatedo. Patseh tu, baro rai Agrippa, hoi kol Debleskre rakepangre penan? Me djinau, kai tu kolen patseh.” Koi penas o Agrippa ap o Pauleste: “Rakreh tu kate ap mande, te djap me ninna ap o Jesuseskro drom, un kawa an sawo tikno tsiro?” O Paulo penas ap leste: “Tikno tsiro, rah tsiro, – me mangau o Debles, te wess tu un kol tsele wawar, kai man kate shunan, patslo har me patslo hom. Hoi gar kamau, hi, te wess pandlo, har me.” Un o baro rai Agrippa peskri phenjah Bernike, un o themeskro rai Festo, un kolla, kai pash lende beshdo his, stan pre. Har jon penge djan, rakran jon tel pende: “Kau mursh kras tchi, te hunte well lo maredo, witar tchi, te well lo stildo.” O Agrippa penas ap o Festo: “Kau murshes mukams mer nai dran o stilepen win te djal, te penals job gar, te kamell lo glan o baro rajeste an o foro Rom te djal, te rakrell kowa o tchatchepen pral leste win.” Har kran le win, te ulerah mer ap o shiffo an o them Italia, dan le o Paules un wawar stilden an i wasta i baro lurdestar. Leskro lab his Julio. Kowa his i pralstuno pral kol lurdende, kai o baro rajeskre lurde kharedo wenna. Mer djam ap o shiffo. Kowa was dran o foro Adramitsjon un uleras an kol forja, kai pash o pani an o them Asia tchiddo hi. Mentsa was ninna i mursh dran o foro Tessalonika. Leskro lab his Aristarcho. O wawar diwes wam an o foro Sidon. O Julio his kamlo ap o Pauleste, un mukas les pash peskre malende te djal, te wenn kolla leske koi. Har mer dureder uleram, phurdas i baro ducho pral o baro pani. Doleske uleram mer ap koi rig ko themestar Ciprus, kai ko baro ducho gar jaake soreles phurdas. I themma Cilicia un Pamfilia mukam mer tchatches tchiddo, un wam an ko them Licia an o foro Mira. Koi hatsas ko baro lurdo i shiffo, hoi was dran o foro Alexandria, un kamas an o them Italia te ulerell. Un mer djam ap ko shiffo. Bud diwessa wam gar sik dureder, un maram men tele, te was pash ko foro Knidus. O baro ducho phurdas jaake soreles pral o pani, te nashte djam gar, kai kamam. Jaake uleram pash o them Kreta, un dureder trul ko kotar them, kai kharella Salmone. Menge his phares, te was dureder. Palle wam ap i wawar rig, kai kharella Latchi platsa. Koi pashel hi o foro Lasea tchiddo. Har kote wam, nashram bud tsiro. O wend his glan o wudar, un mer lam daar, te uleras dureder. Doleske penas o Paulo ap lende: “Murshale, te ulerah mer ap o pani dureder, dikau me, te wella bud bibacht ap mende. Gar kokres o shiffo nai djal paash un kowa, hoi koi pre hi, djal nashedo. Ninna bud mendar nai tassenn.” Ko baro lurdo shunas budeder ap koleste, kai ulerell ko shiffo un ap koleste, kai hi o rai pral ko shiffo, har ap o Pauleste. Kote, kai maro shiffo tchiddo his, his gar mishto, te atchas mer pral o wend. Doleske kaman i budester mursha dureder te ulerell, te wenn jon glan o wend an o foro Fenix. Kawa his o feteder foro an o them Kreta, kai jon nai atchans pral o wend. Har i latcho baro ducho phurdas, patsan le, kai ko tsiro was, te nai ulerams dureder. Un jon uleran, jaake neesh har djala, langs ko them Kreta. Pal i tikno tsiro phurdas o baro ducho soreles dran i wawar rig. Ko ducho kharella Eurakulon. Kau sorelo ducho tapras o shiffo, un mer nai rikram les buder gar, jaake sorelo his lo. Koi mukam mer o shiffo jaake te djal, har ko baro ducho kowa kamas. Mer uleram dureder ap o pani pash ko them Kauda, un mer maram men tele, te nashras gar o tikno bero. Jon tserdan les pre, un palle pandan le shelle trul o tselo shiffo, te djal lo gar paash. Halauter daran, te nai ulerals o shiffo ap i barra, kai glan o them Libia tel o pani hi. Doleske witsran le ko sasterno shello an o pani tele, hoi rikrell o shiffo pale, te djal lo gar jaake sik. Un jon mukan o shiffo jaake te djal har o baro ducho les pral o pani phurdas. Ko baro ducho phurdas jaake soreles, kai witsran le o wawar diwes bud koowa an o pani, hoi kaman le an wawar forja te anell. O triinto diwes witsran jon kowa an o pani, hoi ap o shiffo his, te nai ulerell lo. Bud diwessa nai dikam o kham un i bolepangre momlia gar, jaake sorelo phurdas o baro ducho pral o baro pani, un das sorelo brishin. Koi patsam mer, kai nashrah mer maro djipen. Har chan le i rah tsiro tchi, djas o Paulo mashkral lende, un penas: “Murshale, tumer hunte shunans ap mande, un atchans an o them Kreta. Jaake wals i tseli bibacht gar pral mende. Kanna penau tumenge: Denn gar pre! Kek tumendar merella. Kokres kau shiffo djal paash. Kai rat was i bolepaskro pash mande. Koles bitchras miro Dewel, koleske budrau. Kowa penas ap mande: Ma traash, Paulo! Tu hunte wess glan o baro rajeste an o foro Rom anlo. O Dewel shunas tut: Kek ap kau shiffo merella. Doleske murshale, ma trashenn! Me patsau o Debles, lauter well jaake, har job mange penas. O baro ducho phurdell men ap i tikno kotar them an o baro pani.” Mer hams deesh-te-star diwessa ap o baro pani Adria. An koja rat patsan kol budepangre ap o shiffo, te dikenn le i kotar them. Koi witsran jon i saster an o pani, hoi ap i shello pandlo hi, te dikenn le, har dur kowa tele djala. Kowa djas star-deesh metarja dur tele. I kotar dureder kran jon kowa pale, un dikan, kowa djas trijanda metarja dur tele. Koi trashan le, te ulerenn le ap i bare barra, hoi tel o pani his. Un jon witsran star sasterne shelle, pal o shiffo an o pani, te well lo gar krik tserdedo. Un o shiffo atchas kote tchiddo, bis te was o wawar diwes. Kol budepangre ap o shiffo kaman penge tchorchanes mendar te djal, un penan chochenes ap i wawarenge: “Mer mukas ko tikno bero an o pani, te nai witsras ninna glan o shiffo sasterne shelle an o pani.” O Paulo penas ap ko baro lurdeste un ap kol lurdende: “Te atchenn kolla gar ap o shiffo, ham mer lauter nashedo.” Koi dan i lurde kol shelle tele, un mukan ko tikno bero an o pani te perell. Un har buder gar jaake tamlo his, penas o Paulo ap lauterende, te chan jon tchomone: “Tumer maran tumen deesh-te-star diwessa tele,” penas job, “un an ko tselo tsiro chan tumer tchi. Doleske mangau tumen: Chan kanna tchomone! Kowa hunte krenn, te atchenn djido. Kek tumendar nashrell i bal ap o shero.” Un har job kowa penas, las job o maro, parkras pes pash o Debleste glan lauterende, phagas o maro, un chas. Har jon kowa dikan, tapran le newi soor un chan ninna. Mer hams lauter khetne ap o shiffo dui-sheel-efta-deesh-te-shob (276) mursha. Un har jon lauter tchalo his, witsran le o tselo djob an o pani, te well o shiffo buder gar jaake pharo. Har diwes was, dikan kol budepangre ap o shiffo i kotar them an o pani. Kowa prindjran jon gar. Kote dikan le i kotar phub, kai o shiffo tchiddo nai wals. Un jon penan penge: Te djal kowa, djah kote ap o them. Un jon dan kol sasterne shelle tele, un witsran len an o pani, un pandan kol shelle pre, hoi rikran ko kasht, hoi o shiffo ap i tchatchi rig anell. Palle tserdan le ko baro than pre, te phurdell o baro ducho koi dren un anell len ap o them. Ap jek kopo uleran le ap i barra, hoi tel o pani hi. Un o shiffo his glanstunes soreles ap i barra beshdo. Un o sorelo pani kras o palstuno kotar paash. Koi kaman i lurde i stilden te marell, te nashell kek peske. Ko baro lurdo kamas gar, te well o Paulo mulo dino. Job djas koi mashkral un penas, te stenn kanna kolla an o pani, kai nai rikrenn pen pral o pani, te wenn le wergel ap o them. un te tchiwenn pen i tsele wawar ap i kashta an o pani, te nai wenn le halauter wergel ap o them. Jaake wam mer lauter djido ap o them. Har mer halauter ap o them wam, shunam, kai ko kotar them an o pani Malta kharella. Kolla, kai kote djiwan, lan men kamles pre. Brishin das, un his shila. Doleske kran le i jag, un lan men pash pende. Har o Paulo kashta khetne las, un ap i jag witsras, was i sap dran i kashta win, un dandras leske an o wast. Har kol menshe ko themestar ko sap ap leskro wast dikan, penan le: “Kawa hi jek, kai maras jekes. Dran o baro pani was job djido win, un kanna lell lo peskri phagi.” O Paulo witsras ko sap an i jag, un leske djas tchi. Koi patsan le, te well leskri mussi pesso, un te perell lo mules trujel. Har jon i rah tsiro ap leste dikan, un haiwan, kai leske tchi djas, rakran le wawartchandes un penan: “Kawa hi i dewel.” Gar dur djiwas o themeskro pralstuno. Les his kote bud them. Job kharas Publio. Kowa las men pash peste triin diwessa kamles pre. Leskro dades his i djungelo nasslepen an o per. Leskro tselo shero his tato, un job his an o tchiben tchiddo. O Paulo djas pash leste, mangas o Debles leske, tchiwas peskre wasta ap leste, un kras les sasto. Koi wan ninna kol wawar nassele dran ko them pash o Pauleste, un mukan pen sasto te krell. Mer wam an o foro Sirakus, un atcham kote triin diwessa. Palle uleram dureder an o foro Region. Un har o wawar diwes i latcho baro ducho phurdas, wam an dui diwessa an o foro Puteoli. Kote hatsam patslen. Kolla mangan mendar, te atchas efta diwessa pash lende. Palle djam dureder an o foro Rom. Un har kol patsle an o foro Rom shunan, te wah mer, djan le dran o foro win, te tapran le men mashkral i forja Forum Appii un Tres-Tabernae. Har o Paulo len dikas, parkras lo pes pash o Debleste, un las newi soor. Har wam an o foro Rom dren, nai las peske o Paulo i isema an i kertchima. Un i lurdo das garda ap leste. Pal triin diwessa das o Paulo kol pralstune bibolden pash peste gole. Har jon lauter khetne his, penas o Paulo ap lende: “Tumer mursha, mire phrala, mare menshenge krom tchi, hoi tchilatcho his. Witar gar rakrom djungeles pral kowa, hoi mare phure menge penan. Un ninna te krom lenge kek tchilatchepen, tchiwan le man stildo an o foro Jerusalem, un dan man an i Remarjengre wasta. Kol Remarja shunan, hoi penom, un hatsan tchi ap mande, kai nai marans le man. Jon kaman man te djal mukell. Kol bibolde kaman kowa gar. Koi hunte penom me, te kamap pash o baro rajeste an o foro Rom te djal, te rakrell job o tchatchepen pral mande win. Me wom gar kate, te anap doosh ap mire menshende pre. Kawa kamom tumenge te penell. Doleske dom tumen gole, te wenn pash mande. Mer bibolde dikah ap ko diwes, kai o Dewel koles bitchrella, kai anell o Israel dran i bibacht win. Ap koleste patsau me. Doleske hom kanna pandlo kol shellentsa.” Penan i bibolde ap leste: “Kek dran o them Judea tchinas menge i liil pral tute. Kek lendar was pash mende, kai penas djungelo koowa pral tute. Mer kamah tutar te shunell, hoi tu peneh menge. Mer djinah, te rakrenn le djungeles pral kau newo drom, hoi tu sikreh.” Un i bibolde un o Paulo kran penge i diwes win, kai wenn le pale khetne an koi kertchima. Har ko diwes was, wan bud pash leste. Un o Paulo penas lenge, te was ko tsiro, kai o Dewel i menshen pash peste gole della, te lell lo len dran o tchilatchepen win. Un job sikras lende, hoi o Mose un o Debleskre rakepangre pral o Jesuseste tchinan. Un pral kowa rakras o Paulo lentsa o tselo diwes. Bud lendar patsan leske un penan: “Leskro hi tchatcho.” Wawar lendar patsan leske gar. Jon tchingran pral kowa, hoi o Paulo penas, un djan penge, har o Paulo kau lab penas: “Me dikau, kai kowa tchatcho hi, hoi o Debleskro Ducho ap o Jesaja penas, te penell job kowa mare phurenge. O Debleskro Ducho penas: Dja pash kol menshende un pen lenge: I kandentsa shunenn tumer, un haiwenn tchi. I jakentsa dikenn tumer, un dikenn tchi. Kol menshengre djia hi har bar, un lengre kandentsa shunenn jon tchi. Lengre jaka hi pandlo, te nai dikenn jon tchi. Jon kamenn pengre jakentsa tchi te dikell, un pengre kandentsa tchi te shunell. Un pengro djijeha kamenn le tchi te haiwell. Jon kamenn gar pengro phuro djipen te mukell, un ap miro drom te djal. Doleske nai lau len gar dran o tchilatchepen win. ” Un o Paulo penas: “Djinenn! Kanna well o Debleskro latcho lab o Jesus Kristestar pash kolende, kai kek bibolde hi, un jon shunenna.” Har job kowa penas, djan i bibolde penge, un tchingran pen pral kowa, hoi o Paulo lenge penas. O Paulo atchas dui bersha an peskri isema, hoi job peskre lowentsa plaissras, un las lauteren pash peste pre, kai wan pash leste. Job rakras lentsa pral o Debleste un pral o djipen, hoi i patsle khetne o Debleha djiwenna. Un job penas lenge lauter, hoi maro rai, o Jesus Kristo lenge kras. Un les his kek traash, te penell lo kowa. Un kek was, kai penas, te nai krell lo kowa gar. Me, o Paulo, o budepaskro o Jesus Kristestar, tchinau kau liil. Job das man gole, te wap leskro bitchepaskro, un rodas man win, te sikrap i menshende leskro drom. Pral kau drom tchinan glan rah tsiro o Debleskre rakepangre an pengre lila, te well i tsiro, kai krell o Dewel i drom i menshenge, te nai wenn le pash leste. Job das man koi Debleskri budi te djap pash i menshende an i tsele themma. Job bitchras man, te penap lenge, te patsenn le ap leste un shunenn ap leste. Mank kol menshende han tumer ninna an o foro Rom. O Jesus Kristo das tumen gole, te wenn pash leste. Ap tumende halauterende tchinau kau liil. O Dewel kamell tumen o djijestar, un das tumen gole, te djiwenn leha khetne. Mu well tumen latchepen un bacht an o dji! Kowa dell tumen o Dewel, maro dad, un maro rai, o Jesus Kristo! Glan hake wawar laba, hoi kamau tumenge te tchinell, penau tumenge: Hako tsiro, kai rakrau o Jesus Kristeha, parkrau man pash miro Debleste tumenge halauterenge. Ap i tseli phub rakrenn le pral tumaro patsepen. Maro Dewel, koleske budrau o tselo djijeha un penau i menshenge leskro tchawestar, job djinella, me penau o tchatchepen: Me mukau gar tele, te mangap les tumenge. Un hako tsiro mangau lestar, te krell lo mange i drom, te nai wap pash tumende. O tselo djijeha kamau tumen te dikell, te nai sikrap tumende, hoi o Debleskro Ducho mande sikras, te krap tumaro patsepen soreles. Te dikah o patsepen, hoi an o wawareste hi, wah mer khetne soreles an maro patsepen. Mire phrala, tumer hunte djinenn, bud kope kamom pash tumende te well, un nai wom gar. Me kamoms ninna an tumaro foro menshen ap o Jesuseskro drom te anell, jaake har me kowa ninna krom an i wawar themma. Me hunte sikrap kau drom i tsele menshende: kolen an o grichtikro them, ninna kolen an i wawar themma, kolen, kai siklo hi un kolen, kai gar siklo hi. Doleske kamoms ninna pash tumende an o foro Rom i menshenge o latcho lab o Jesus Kristestar te penell. Me ladjau gar glan i menshende, te penap lenge o latcho lab o Jesus Kristestar. An kau lab hi o Debleskri soor. Un o Debleskri soor lell kolen dran o tchilatchepen un o merepen win, kai ap ko lab patsenna, – i bibolden un kolen, kai kek bibolde hi. An kau lab sikrell o Dewel, koon glan leste tchatcho hi: Kolla, kai patsenna un denn pengro patsepen gar pre. Lengro tchatchepen well dran o patsepen. Jaake hi kowa tchinlo an o Debleskro lab: Kowa, kai patsella, kowa well tchatcho glan o Debleste un djiwella. O Debleskri choli well dran o bolepen tele ap kol tsele menshende, kai kamenn lestar tchi te djinell un krenn o tchilatchepen. Un lengro tchilatchepen rikrell o tchatchepen tele. Kowa, hoi jon haiwans nai o Deblestar, kowa sikras len o Dewel. Ninna te dikenn le o Debles gar, nai dikenn le leskri bari soor an halauter, hoi job kras. Kowa well diklo jaake rah har i phub tardo hi. Jon nai djinenn, te hi i Dewel koi, un nai penenn gar: “Mer djinam kowa gar.” Ninna te djinan le o Deblestar, sharan le les gar, un parkran pen gar pash leste. Na-a, jon djan pal kowa, hoi an lengro shero hi un tchi moldo hi. Un lengre djia haiwan buder gar, hoi mishto hi. Kal menshe penenn pendar, te hi le gosewo. Dran kowa peran le an o dinlepen. O baro Debles, kai hako tsiro atchella, sharan le gar. Na-a, jon mangan kol murshen un djuwjen an, kai merenna. Ninna wawar koowa, har i tchirkle, i star-herjengre vieche un i sapa mangan le an. Doleske mukas o baro Dewel len an pengro djungelo koowa te perell, hoi an lengre djia hi, te krenn le wi-ladjedo koowa jek o wawareha. Jon tchiwan o Debleskro tchatchepen ap i rig, un patsan ap kowa, hoi chochepen hi, un sharan i menshen un i viechen, un mangan len an, har te wans le o Dewel. Un o baro Dewel, kai lauter kras un djipen das, koles sharan le gar, un mangan les gar an. Un job hi kowa, kai moldo hi, te well lo sharedo hako tsiro. Amen. Doleske mukas o Dewel len an wi-ladjedo koowa te perell. Lengre djuwja kamenn djuwjen un kek murshen. Emligo hi i mursha tato un chatchenn ap i murshende. Jaake krenn le pengro djipen paash un lenn pengri phagi ap pende kokres. Jon kamenn tchi o Deblestar te djinell. Doleske mukas o Dewel len te perell, te djiwenn le pal pengro tchilatcho shero, un krenna, hoi gar mishto hi. Jon hi pherdo tchilatchepen, djunglepen, ninna bok pal i lowe. Jon hi tchilatcho un silwerenn, tchingrenn, chochenn, marenn, un dukrenn i wawaren. Jon rakrenn djungeles pral i wawarende, un rakrenn chochepen pral lende. Jon praassenn o Debles un i menshen, un hadenn pen pre un hi sharedo. Jon rodenn, har te krenn le o tchilatchepen. Jon shunenn gar ap pengro dadeste un ap pengri date. Jon kamenn tchi te haiwell. Jon rikrenn gar pengro lab. Len hi kek kamlepen, witar kek dji i wawarenge. Jon djinenna, o Dewel dell kolen i phagi, kai jaake djiwenna. Un koi phagi hi o merepen. Ninna te djinenn le kowa, krenn le ko tchilatcho koowa, un sharenn kolen, kai kowa ninna krenna. Tu mensho, kai dikeh ap kolende un peneh, har baro hi lengri doosh, tu nai peneh gar tutar: “Man hi kek doosh ap mande.” Ko tchilatchepen, hoi tu ap o wawareste dikeh, hi ninna ap tute. Tu te sikreh ap o wawareskri doosh, rakreh tu o tchatchepen pral tute win. Mer djinah, o Dewel djal pal o tchatchepen, te dell lo kolen i phagi, kai sawo tchilatcho koowa krenna. Tu te sikreh ap i wawarende, kai sawo koowa krenna, un tu kreh kowa ninna, patseh tu tchatchepah, tu nai nasheh o Debleskri choljatar krik? Hi tuke o Debleskro baro latchepen tchi moldo? Les hi i baro dji un dell i menshen gar sik pre. Djineh tu gar o Debleskro latchepen, hoi kamell tut ap leskro drom te anell? Un tu kameh gar pash leste te well. Tiro dji hi har bar. Doleske well o Debleskri choli baro un bareder, hoi ap tute wella ap ko diwes, kai hi o Dewel o tchatchepaskro rai un rakrell o tchatchepen win pral i tsele menshende. Ap ko diwes dell lo hakenes pal kowa, hoi job kras. Kolen, kai mukan gar tele, te krenn le o latchepen, dell lo o djipen, hoi gar pre-herella. Jon hi kolla, kai tchiwan pengro dji koi pre, te dikell o Dewel kamles ap lende, un te lell lo len pash peste an leskro railepen, kai dell lo len o djipen, hoi gar pre-herella. Ap kol wawarende well leskri choli. Lenge hi lo gar latches. Jon hi kolla, kai djiwan pal pengro shero un shunan gar ap o Debleskro tchatcho lab, un kran, hoi lengro tchilatcho dji lenge penas. Bibacht un daar well ap i tsele menshende, kai o tchilatchepen kran, gar kokres ap i biboldende, na-a, ninna ap kolende, kai kek bibolde hi. Railepen, tchatchepen un bacht dell o Dewel kolen, kai kran o latchepen, – gar kokres i bibolden, na-a, ninna kolen, kai kek bibolde hi. O Dewel dikell gar ap jekeste, koon job hi. Kolla, kai kran o tchilatchepen, djan nashedo, ninna te prindjran le gar o Moseskre laba, kai penenn, har jon hunte djiwenn. Un lauter, kai prindjran kol laba un kran o tchilatchepen, lenn ninna pengri phagi. Glan o Debleste hi kolla tchatcho, kai krenna, hoi job kamella, un gar kolla, kai shunenn kol laba un krenn gar, hoi kol laba penenna. Mank i menshende, kai prindjrenn gar o Moseskre laba, hi sawe, kai krenna, hoi o Dewel kamella, ninna te was kowa lende gar siklo. Lenge penell lengro dji, hoi latcho un tchatcho hi. Jaake dikah, an lengre djia hi tchinlo, hoi o Dewel kamella. Te kran le o tchilatcho koowa, penell lenge lengro dji: Kowa his gar mishto, hoi kral. Te kran le latcho koowa, penell lenge lengro dji: Kowa his mishto, hoi kral. Lauter kowa, hoi an o mensheskro dji hi, well diklo ap ko diwes, kai hi o Jesus Kristo o tchatchepaskro rai un rakrell o tchatchepen win pral i menshende. Jaake penell les o Debleskro lab, hoi me i menshenge penau. Hoi krenn tumer, i bibolde? Tumer sharenn tumen un penenn: “Me hom i biboldo un prindjrau o Moseskre laba. O baro Dewel hi miro Dewel. Me djinau, hoi job kamella, un dikau an o Moseskre laba, hoi latcho un tchatcho hi. Me nai anau i korelen ap o Debleskro drom, ninna kolen, kai an i kali rat djana. Me hom i sikepaskro kolenge, kai tchi djinenna un haiwenna. An o Moseskre laba hi man o tselo goswepen un tchatchepen.” Hoi te penap tumenge? Tumer sikrenn i wawarende o Debleskro drom. Un tumenge kokres penenn tumer gar: ‘Djas ap o Debleskro drom!’ Tumer penenn i wawarenge: ‘Ma tchorenn!’ Un tumer kokres tchorenn. Tumer penenn: ‘Ma choche tiri romjat i wawar djuwjah!’ Un tumer krenn kowa. Tumer penenn: ‘Kowa hi gar mishto, te mangenn wawar koowa an har o Debles.’ Un tumer tchorenn ko koowa. Tumer sharenn tumen un penenn: ‘Mer djinah, hoi o Moseskre laba penenna’, un tumer krenn kowa gar. Doleske anenn tumer ladj ap o Debleste. Jaake hi kowa tchinlo an o Debleskro lab: Dran tumende rakrenn i wawar menshe djungeles pral o Debleste. Ninna te han bibolde un ap tumaro mass tchinlo, hunte rikrenn tumen ap kowa, hoi o Dewel an o Moseskre lila penas. Te krenn tumer, hoi kote tchinlo hi, pale hi tumenge bud moldo, te han bibolde. Te krenn kowa gar, han tumer glan o Debleste har jek, kai hi kek biboldo. Jek, kai hi kek biboldo, te krell job kowa, hoi o Dewel kamella, palle dikell o Dewel jaake latches ap leste, har te wals lo i biboldo. Un jaake well kowa, kai kek biboldo hi, i tchatchepaskro rai pral tumende, i biboldende. Job kras, hoi o Dewel kamella, un tumer kran gar, hoi o Dewel kamella, ninna te hi tumen kol tsele tchinle laba, hoi penenn, har te djiwenn, un han tchinlo ap tumaro mass. I tchatcho biboldo hi gar kowa, kai hi tchinlo ap peskro mass. Na-a! Kowa hi i tchatcho biboldo, koleske o Debleskro Ducho i newo dji das. Kowa nai krenn i tchinle laba gar. Sawo biboldo rodell gar, te well lo i menshendar sharedo. Job well o Deblestar sharedo. Kanna putchau tumendar: Hi kowa i biboldenge bud moldo, te hi le win rodedo mank i wawar menshende un tchinlo ap pengro mass? Awa, kowa hi lenge bud moldo. Jon lan o Debleskre laba an lengre wasta. Ninna te djan le gar lauter ap o Debleskro drom, rikras o Dewel peskro lab, un tchiwas len gar ap i rig. Na-a, kowa kras lo gar. O Dewel hi tchatcho. Hako mensho hi i chocheno. An i Debleskri gili hi tchinlo: Tu, mo Dewel, lauter, hoi rakreh, hi tchatcho. Kek nai well un penella, kai tire laba gar tchatcho hi. Kanna putchau tumendar: Hi i menshen gar tchatcho, te penenn le: “Hi maro tchilatchepen baro, well o Debleskro latchepen bareder. Doleske hi o Debles gar tchatcho, te dell lo men i phagi.” Na-a, len hi gar tchatcho! O Dewel djal pal o tchatchepen. Te djals o Dewel gar pal o tchatchepen, nai rakrals lo gar o tchatchepen win pral i tsele menshende. I menshe nai penans ninna: “Mer te chochah, palle well diklo, har baro o Debleskro tchatchepen hi. Un job well sharedo. Hoske dell lo men i phagi? Kras tchilatcho koowa, te well latcho koowa dran koleste!” Hi menshe koi, kai rakrenn djungeles pral mende un penenn, mer penams i menshenge: “Kras tchilatcho koowa, te well latcho koowa dran koleste!” Kowa penah mer gar! Tchatchepah, kolla, kai penenn kowa, lenn pengri phagi. Hoi hi kanna? Hi i bibolde feteder glan o Debleste tardo har kolla, kai kek bibolde hi? Na-a, jaake har penom: I bibolde, har kolla, kai kek bibolde hi, halauter kran tchilatcho koowa. An o Debleskro lab hi tchinlo: Kek mensho hi tchatcho glan o Debleste, kek. Kek mensho hi gosewo. Kek rodell o Debles. Halauter mukan o tchatcho drom un molenn tchi. Kek krell, hoi mishto un latcho hi, kek. Dran lengro mui well merepen. Ap lengri tchip hi chochepen. Lengro rakepen anell o merepen har i sapa, hoi dandrenna. Jon hi pherdo koshepen un praassepen. Jon hi sik, te marenn le. Kote, kai jon djana, mukenn le bibacht un ropen pal pende. Ko drom, kai i menshe pen gar tchingrenna, prindjrenn le gar. O Deblestar darenn le gar. Lestar kamenn le tchi te djinell. Mer djinah: Kowa, hoi an o Moseskre laba penlo hi, hi kolenge penlo, kai lan kol laba. Kolla hi i bibolde. Jaake nai penell kek mensho, witar kek biboldo: Man hi kek doosh. Kek mensho krell o tchatchepen. Doleske hi kek mensho tchatcho glan o Debleste. Te kamell lo te krell, hoi o Dewel an o Moseskre laba penell, haiwell lo ninna, te nai krell lo kowa gar. Kol laba sikrenn les, te hi lo tchilatcho glan o Debleste. Lauter kran o tchilatchepen un wan pale-tchiddo glan o Debleste. Un o Dewel krell len tchitcheske tchatcho un erligo dran leskro baro latchepen. O Jesus Kristo plaissras lenge peskro rateha. O Dewel bitchras les, te merell lo ap o trushel kolenge, kai ap leste patsenna. Leskro rateha, hoi job ap o trushel ratas, thowas o Dewel mari doosh mendar krik. Jaake dikah, o Dewel hi latcho un tchatcho un lell i menshendar lengri doosh krik. I rah tsiro rikras o Dewel peskri choli pale, un das len kek phagi. Kanna, ap kau tsiro meras o Jesus lenge, un las lengri phagi ap peste. Jaake sikrell o Dewel peskro tchatchepen. Job hi tchatcho. Ninna krell lo koles tchatcho, kai ap o Jesus Kristeste patsella. Koon nai sharell pes kanna? Kowa, kai rikras pes ap kol laba, hoi penenna, har te djiwas mer? Na-a, les hi tchi, te sharell lo pes. Kowa hi tchatcho glan o Debleste, kai ap o Jesus Kristeste patsella. Jaake djinah, o mensho well tchatcho glan o Debleste, te patsell lo ap o Jesus Kristeste, un gar, te djiwell lo pal kol laba, hoi penenn, har te djiwas mer. O Dewel hi gar kokres i biboldengro Dewel. Na-a, job hi ninna o Dewel kolenge, kai kek bibolde hi. Job hi ko jek Dewel. Kowa krell kolen tchatcho, kai ap o Jesus Kristeste patsenna: i bibolden har kolen, kai kek bibolde hi. Witsrah mer kanna kol laba ap i rig, kai o Dewel penella, har te djiwas? Na-a, kanna, kai patsah, nai krah tchatchepah, hoi o Dewel kamella. Kowa hi jaake har pash maro phuro dadeste, o Abrahameste, kolestar i bibolde wenna. Har was lo tchatcho glan o Debleskre jaka? Kras lo lauter, hoi mishto hi? Palle nai sharals pes lo glan i menshende, gar glan o Debleste. Hoi hi tchinlo an o Debleskro lab? Kote hi tardo: O Abraham patsas o Debles, un doleske tchiwas o Dewel les an o tchatchepen. I mensho, kai marell pes tele, te well lo tchatcho, hi har i budepaskro, kai hunte budrella, te well lo plaissedo. Leskre lowe lell lo gar tchitcheske. I mensho, kai patsell ap o Debleste, hunte marell pes gar tele, te well lo tchatcho. Leskro patsepen tchiwell les an o tchatchepen. Job patsell ap koleste, kai krell i tchilatchen tchatcho. Jaake rakras o baro rai David i bacht win pral kolende, kolen o Dewel tchatcho kras, ninna te kran le gar lauter, hoi mishto hi. O David penas: Bachtelo hi kolla, kolenge i doosh krik lino was, un kolengro tchilatchepen o Dewel bistras. Bachtelo hi ko mensho, koleske o Dewel leskro tchilatchepen gar glan i jaka rikrella. Koi bacht hi gar kolenge kokres, kai hi tchinlo ap pengro mass. Na-a. Koi bacht hi ninna kolenge, kai hi gar ap o mass tchinlo. Kowa hi jaake, har me tumenge penom: O Abraham patsas o Debles, un doleske tchiwas o Dewel les an o tchatchepen. Putchau tumendar: Hawo tsiro tchiwas o Dewel les an o tchatchepen? Tchiwas lo les an o tchatchepen ap ko tsiro, kai job ap o mass tchinlo was? Na-a. Job tchiwas les an o tchatchepen, har job gar ap o mass tchinlo his. Tchinlo was o Abraham, te well diklo: Job hi tchatcho dran o patsepen, hoi glan kau tsiro an leste his. Doleske was lo kharedo: O dad lauterendar, kai patsenn ap o Debleste, ninna te hi le gar ap o mass tchinlo. Lengro patsepen tchiwell len an o tchatchepen. Job hi ninna o dad kolendar, kai hi tchinlo ap o mass, te djiwenn le an o patsepen jaake, har o Abraham djiwas glan ko tsiro, kai job ap o mass tchinlo was. Glan rah tsiro das o Dewel o Abrahames peskro lab, te lenn leskre tchawe i tseli phub. Ap ko tsiro penas o Dewel leske gar: Tu te kreh lauter, hoi tutar kamau, palle leh tu kowa halauter. Na-a. Job penas leske: Tu patsal ap mande, doleske hal tchatcho glan mande. Te lans kolla i tseli phub, kai rikrenn pen ap o Moseskre laba, palle wals o patsepen tchi moldo. Un ko lab, hoi o Dewel o Abrahameske das, wals witar tchi moldo. Te djinell jek gar, hoi o Dewel lestar kamella, un krell i tchilatcho koowa, nai djinell lo gar, kai kowa tchilatcho hi. Kolla, kai djinenn, hoi o Dewel lendar kamella un krenn kowa gar, pral kolende well o Debleskri choli. Jaake anenn o Moseskre laba, hoi menge penenna, hoi o Dewel mendar kamella, tchatchepah o Debleskri choli pral i menshende. Doleske krell o Dewel kolen tchatcho, kai ap leste patsenna. Leskro tchatchepen dell o Dewel tchitcheske lauterenge, kai ap leste patsenna. Jaake atchell ko lab, hoi job o Abrahameste das, lauterenge, kai wenna pal o Abrahameste, i biboldenge har kolenge, kai djiwenn dran o patsepen har o Abraham. Kowa hi o dad mendar lauterendar. Jaake hi tchinlo an o Debleskro lab: Me krom tut o dad bud menshendar an bud themma. O Abraham dikas ap o Debleste un patsas, te nai krell o Dewel i mulen djido, un nai krell kowa, hoi gomme gar koi his. O Dewel penas o Abrahameske: Tu leh i tchawes. Kolestar wenna bud bud menshe, jaake bud, te djiwenn le an bud themma. Ninna te dikas o Abraham tchi kolestar, hoi o Dewel leske penas, patsas lo o Debles. Ap ko tsiro his o Abraham sheel bersha phuro. Leskri romni Sara his ninna bud phuro. Ninna te dikas o Abraham, har phuro jon his, atchas lo sorelo an o patsepen. Job rikras pes ap kowa, hoi o Dewel leske penas, un job patsas gar i paash djijestar. Jaake was leskro patsepen gomme sorleder. Un job sharas o Debles. Peskro tselo djijeha djinas lo, o Dewel nai krell kowa, hoi job penas. Doleske tchiwas leskro patsepen les an o tchatchepen glan o Debleste. Kowa was gar leske kokres an i liil tchinlo. Kowa was ninna menge tchinlo, kai patsah ap o Debleste. Kowa kras o Jesuses, maro rajes, i mulendar djido. Mer te djinas: Maro patsepen tchiwell men ninna an o tchatchepen. O Jesus Kristo hi kowa, koles o Dewel bitchras, te merell lo menge, un te lell lo mari doosh mendar krik. Un o Dewel kras les i mulendar djido, te nai krell lo men tchatcho glan leste. Maro patsepen ap o rajeste, o Jesus Kristeste, kras men tchatcho glan o Debleste. Un o Debleskri choli well buder gar ap mende. O Jesus Kristo anas men ap o Debleskro drom un kras menge o wudar pre, te djiwas o Debleha khetne. Jaake latcho his lo menge. Un mer djinah: O diwes wella, kai djiwah leha khetne an leskro railepen. Pral kowa ham bachtelo. Kowa hi gar lauter. Ninna ham bachtelo pral i duka, hoi hunte las mer ap mende. Mer djinah, kol duka krenna, te dikas ap o Debleste. Te dikah ap o Debleste, jaake atchah ap leskro drom, un jaake well maro patsepen sorleder. Un kau patsepen mukell jekes gar nashedo te djal. O Dewel kamell men o tselo djijeha. Kowa sikras men o Debleskro Ducho, hoi o Dewel an mende das. O Jesus Kristo meras menge, har djiwam gomme dur o Deblestar. Men kokres his kek soor, te was pash leste. Kek merell i tchatcho mensheske. Nai well, te merell jek i latcho mensheske. O Dewel sikras, har baro leskro kamlepen menge hi, har meras o Jesus Kristo menge, har mer gomme tchilatche hams. Leskro rateha kras lo men tchatcho glan o Debleste. Doleske nai djinah soreles: O Debleskri choli well buder gar ap mende. O Jesus Kristo kras lauter mishto. Dikenn! Ap ko tsiro, kai kamam o Deblestar tchi te djinell, meras o Debleskro tchawo menge. Leskro merepen anas men pash o Debleste, te djiwas pale leha khetne. Un kanna ham o Debleskre mala. Un leskro tchawo djiwella, te djas mer gar nashedo. Un kowa hi gar lauter. Mer ham jaake bachtelo, te was o Dewel maro Dewel. Maro rai, o Jesus Kristo, anas men leha khetne. Hi jaake: O tchilatchepen was ap i phub, har jek mensho, o Adam, tchomone kras, hoi o Dewel gar kamas. O tchilatchepen anas o merepen ap i phub. Jaake was o merepen pash i tsele menshende. Lauter kran o tchilatchepen, un lauter hunte merenn. Glan rah tsiro, har shunan i menshe gomme gar, har te djiwenn le, anan le kek doosh ap pende, te kran le o tchilatchepen. Ninna te dikas o Dewel gar ap lengro tchilatchepen, hunte meran le lauter: o Adam un kolla, kai pal leste wan, bis te was o Mose. Ninna kolla hunte meran, kai kran gar o emligo tchilatcho koowa har o Adam. Jaake har o Adam i bibacht anas, jaake hunte was i wawar, kai lauter mishto krella. Ko wawar mensho hi o Jesus Kristo. O Adam kras o tchilatchepen, un bud menshe hunte meran. O Jesus Kristo anas o Debleskro latchepen, un las bud menshen win dran o merepen. Jaake dikah, o Debleskro latchepen hi bud bareder har o menshengro tchilatchepen. Kowa, hoi o Jesus Kristo menge kras, hi gar har kowa, hoi o Adam ap mende anas. Ko jek mensho kras o tchilatchepen. Un doleske hunte meras lo, ninna lauter, kai pal leste wan. O Jesus Kristo sikras men o Debleskro latchepen un las mari bud doosh mendar, te krell lo men tchatcho glan o Debleste. Jaake har ko jek mursh, o Adam, i tchilatcho koowa kras, un o merepen anas ap i tsele menshende, jaake anas ninna jek mensho, o Jesus Kristo, o Debleskro djipen. Ko djipen len kolla, kolen o Dewel dran peskro baro latchepen tchatcho kras glan leste. Jaake dikah: O Adam kras i tchilatcho koowa, un doleske wan le lauter pale-tchiddo glan o Debleste un hunte meran. O Jesus Kristo kras i tchatcho koowa, un doleske wenn le lauter tchatcho glan o Debleste un lenn o Debleskro djipen. O Adam shunas gar ap o Debleste. Doleske tchiwas o Dewel lauteren pale. O Jesus Kristo shunas ap o Debleste, un doleske kras o Dewel kol bud menshen tchatcho un erligo glan peste. O Dewel kamas i menshende te sikrell, har baro lengri doosh hi. Doleske das lo len peskre laba. Kolla penan lenge, hoi latcho un hoi tchilatcho hi. Jaake dikan le, har bud tchilatcho koowa jon kran. Un kote, kai o tchilatchepen baro was, kote was o Debleskro latchepen gomme bareder. O menshengro tchilatchepen his sorelo, un anas o merepen. O Debleskro latchepen hi sorleder. Kanna, kai ham tchatcho glan leste, dell lo men o djipen, hoi gar pre-herella. Kowa kras maro rai, o Jesus Kristo, menge. Hoi te kras kanna? Djiwas dureder an o tchilatchepen, te well o Debleskro latchepen bareder? Na-a! Kowa kras mer gar! Mer ham har mulo. Un o tchilatchepen hi buder gar o rai pral mende. Djinenn tumer gar, har wam ap o Jesus Kristeskro lab taufedo, meram leha? Kote hi maro phuro djipen leha paskedo, te djiwas mer kanna i newo djipen, jaake har o Jesus Kristo i mulendar pre stas, har o Dewel, maro dad, peskri bari sorjah les djido kras. Mer te meram leha khetne, stah mer ninna i mulendar pre, jaake har job i mulendar pre stas. Mer djinah, maro phuro djipen was leha ap o trushel dino un meras, te well o tchilatchepen buder gar o rai pral mende. Kowa, kai meras, hi buder gar pandlo ap o tchilatchepen. Mer patsah: Te meram mer o Jesus Kristeha, palle djiwah mer ninna leha. Ninna djinah, job was i mulendar djido un merell buder gar. O merepen hi buder kek soor pral leste. Jek kopo meras lo i tchilatchenge. Un kanna djiwell lo o Debleske. Doleske dikenn jaake ap tumende, har te wans mulo, un te nai krans buder gar o tchilatchepen. Djiwenn o Jesus Kristeha khetne o Debleske! Mukenn gar o tchilatchepen o rai pral tumende te well! Tumer djinenn, kai well o diwes, kai hunte merenn. Ma krenn ko djungelo koowa, hoi an tumaro dji hi! Denn jak, te krenn tchi tumare wastentsa, herjentsa, jakentsa un mujentsa, hoi krell o tchilatchepen ap kai phub sorleder! Djiwenn o tselo djijeha o Debleske, har sawe, kai his mulo, un wan pale djido. Krenn kowa lauter, hoi krell o latchepen sorleder! Tumer hunte rikrenn tumen buder gar ap o Moseskre laba. O Dewel kras tumen tchatcho glan leste dran peskro latchepen. Doleske nai well o tchilatchepen buder gar o rai pral tumende. Kanna djiwah mer buder gar pal o Moseskre laba. Kanna djiwah dran o Debleskro latchepen. Kras mer kanna o tchilatchepen? Na-a, kowa kras mer gar! Tumer djinenna: Koon tumaro rai hi, ap koleste hunte shunenn. Koleskre budepangre han tumer. Te shunenn tumer ap o tchilatchepen, palle hi o tchilatchepen o rai pral tumende, un tumer merenna. Te shunenn tumer ap o Debleste, palle krell lo tumen tchatcho. Me sharau o Debles. Tumer hans pandlo ap o tchilatchepen, un kanna shunenn tumer o tselo djijeha ap o latcho lab, hoi mer tumenge o Jesus Kristestar penam. Kanna han buder gar pandlo ap o tchilatchepen. Kanna han tardo an o tchatchepen, un krenn kowa, hoi o Dewel kamella. Me penom tumenge kowa jaake, te haiwenn man nai. Har hans gomme gar patslo, kran tumer djungelo un tchilatcho koowa. Un o tchilatchepen an tumende was baro un bareder. Kanna hi kowa wawartchandes. Doleske krenn kowa, hoi latcho un tchatcho hi! Jaake djiwenn tumer o Debleskro djipen. Ap ko tsiro, har his o tchilatchepen tumaro rai, hans gar tardo an o tchatchepen. Kowa, hoi kran, his tchi moldo. Tumer kran sawo koowa, koleske kai diwes ladjenn tumen. Sawo koowa anell an o merepen dren. Kanna han tumer buder gar pandlo ap o tchilatchepen. Tumer wan o Debleskre budepangre. Un tumer djiwenn o Debleskro djipen. Un kowa anell tumen an o djipen, hoi gar pre-herella. Kowa, kai krell o tchilatchepen, lell peskri phagi. Koi phagi hi o merepen. Kowa, kai patsell ap o Jesus Kristeste, maro rajeste, koles dell o Dewel tchitcheske o djipen, hoi gar pre-herella. Mire phrala, tumer prindjrenn o Moseskre laba. Tumer djinenn, i mensho hi pandlo ap kol laba jaake rah, har job djiwella. Kol laba penenn menge: I romni hi pandlo ap peskro romeste jaake rah har job djiwella. Te hi lakro rom mulo, palle hi li buder gar pandlo ap peskro romeste. Te djal li pash i wawar mursheste jaake rah har hi lakro rom djido, palle chochras li peskro romes. Te hi lakro rom mulo, hi li buder gar pandlo ap leste un chochell les gar, te romedinerell li i wawares. Jaake hi kowa ninna tumentsa, mire phrala. Har o Jesus Kristo meras, meran tumer leha. O Moseskre laba hi buder gar o rai pral tumende. Kol labenge han mulo. Kanna hi tumen i wawar rai. Kowa hi o Jesus Kristo, koles o Dewel i mulendar djido kras. Kanna nai djiwah jaake, te well o Dewel sharedo! Har djiwam maro phuro djipen, was o tchilatchepen soreles an mende. O Moseskre laba, hoi menge penan, hoi te kras mer gar, kol laba kran, te was o bok pal o tchilatchepen bares an mende. Jaake kram mer kowa, hoi an o merepen anella. Kanna hi o Moseskre laba, kai pandan men, buder gar o rai pral mende. Len hi buder kek soor pral mende. Mer djah kanna ap o newo drom un djiwah jaake, har o Debleskro Ducho men sikras, un gar jaake har an kol Moseskre lila tchinlo hi. Hoi sikras men kowa? Hi o Moseskre laba tchilatcho? Na-a. Kowa hi gar jaake. Te wans kol laba gar koi, djinams gar, hoi tchilatcho hi. Kol laba penenn menge: Tiro dji te djal gar pal kowa, hoi o wawareske hi! Te djinoms kol laba gar, djinoms gar, kai kowa tchilatcho hi. Har shunom kol laba, was i bok pal ko koowa, hoi tchilatcho hi, baro an mande. Jaake kran kol laba o tchilatchepen an mande djido. Te djinoms kol laba gar, wals o tchilatchepen an mande mulo. His i tsiro, kai prindjrom o Moseskre laba gar un djiwom, har me kamom. Palle, har shunom, hoi o Dewel mandar kamella, haiwom, kowa, hoi krom, his tchilatcho, un me djinom: Me hunte merap! Un kol laba, hoi o Dewel das, te djiwap, kolla anan man an o merepen. Me nai rikrom kol laba gar. Jaake hatsas o tchilatchepen i drom te chochell lo man, un te anell lo man an o merepen. Mer djinah: O Moseskre laba wenna o Deblestar. Lauter, hoi job mendar kamella, well lestar, un hi tchatcho un latcho. Kanna putchau tumendar: Anell man kowa, hoi latcho hi, an o merepen? Na-a. Kowa hi gar jaake. O tchilatchepen, hoi krom, kowa anell man an o merepen. Kol laba, hoi penenn menge, hoi o Dewel mendar kamella, kol laba sikran man, hoi tchilatcho hi, te dikap me, har djungelo o tchilatchepen hi. Mer djinah, o Moseskre laba wenna o Deblestar. Ninna djinah, mer ham menshe un pandlo ap o tchilatchepen. Me haiwau gar, hoske krau tchilatcho koowa. Kowa, hoi kamau te krell, kowa krau gar. Kowa, hoi me gar kamau te krell, kowa krau. Me te krau gar kowa, hoi kamau, palle penau: Awa, o Moseskre laba hi tchatcho un latcho. Doleske hom me kowa gar, kai o tchilatchepen krella. Na-a. Kowa hi o tchilatchepen, hoi an mande djiwella. Me djinau, kek latchepen djiwella an mande – an miro mass. Me kamau o latchepen te krell, un man hi kek soor, te krap les. Ko latchepen, hoi me kamau, kowa krau me gar. Ko tchilatchepen, hoi me kamau gar, kowa krau. Te krau me kowa, hoi me gar kamau, palle hom gar me, kai krau kowa. Na-a. Kowa hi o tchilatchepen, hoi djiwell an mande. Jaake dikau: An miro djipen hi kowa jaake: Ninna te kamau o latchepen te krell, krau me o tchilatchepen. Miro dji kamell te krell, hoi o Dewel penella. Un me nai krau les gar. Me dikau, an mande hi i wawar o rai. Kowa pandell man un mukell man gar te krap, hoi kamau. Kowa hi o tchilatchepen, hoi an mande djiwella. Me bibachtelo! Koon nai lell man dran miro phuro djipen win, hoi anell man an o merepen? O Dewel well sharedo! Maro rai, o Jesus Kristo, kras kowa! Pral miro dji hi o Dewel o rai, un me hom leske koi. Un pral miro mass hi o tchilatchepen o rai. Jaake djal kek nashedo, kai djiwell o Jesus Kristeha khetne. Un o Debleskro Ducho, koles o Jesus Kristo men das, hi kanna o rai pral mende. Un kowa dell men o djipen un lell men win dran o tchilatchepen un o merepen. O Moseskre laba nai dan ko djipen gar. I menshe nai kran kowa gar, hoi an o Moseskre lila tchinlo hi. Ko tchilatchepen, hoi an lende his, mukas len gar te krell, hoi o Dewel lendar kamas. Doleske penas o Dewel: “O tchilatchepen hunte merell.” Un job bitchras peskro tchawes, te well lo i mensho har mer, kai tchilatcho ham. Job las maro tchilatchepen ap peste un meras. Un jaake meras o tchilatchepen leha un nashras peskri soor pral mende. Kowa kras o Dewel, te was mer jaake tchatcho glan leste, har job mendar kamella. Job kras kowa menge, kai djiwah kanna o newo djipen, hoi o Debleskro Ducho men das, un buder gar maro phuro djipen. Kolla, kai djiwenn pengro phuro djipen, djiwenn jaake, har jon kamenna. Kolla, kai djiwenn o newo djipen, hoi o Debleskro Ducho len das, kolla kamenn kowa te krell, hoi o Debleskro Ducho kamella. Kolla, kai djiwenn jaake, har jon kamenna, kolla merenna. Kolla, kai krenna, hoi o Debleskro Ducho lenge penella, kolla len o Debleskro djipen un leskri bacht. Koon kamell jaake te djiwell, har job kamella, kowa kamell gar o Debles. Job shunell gar ap kowa, hoi o Dewel penella. Job nai krell les witar gar. Kolla, kai pengro phuro djipen djiwenna, pral kolende nai well o Dewel gar bachtelo. Tumer djiwenn buder gar tumaro phuro djipen. Na-a. Te hi o Debleskro Ducho an tumende, djiwenn tumer ko newo djipen, hoi job tumende das. Kones hi gar o Jesus Kristeskro Ducho an leste, kowa hi gar i Debleskro tchawo. Te djiwell o Jesus Kristo an tumende, han tumer tchatcho glan o Debleste, un o Debleskro Ducho dell tumen o djipen, ninna te well ko diwes, kai hunte merell tumaro mass. O tchilatchepen an i menshende kras, te hunte merell o mass. O Dewel kras o Jesus Kristes i mulendar djido. Te djiwell leskro Ducho an tumende, palle krell lo tumen ninna djido. O Debleskro Ducho, kai an tumende hi, krell kowa. Mire phrala, kanna hunte djiwas buder gar maro phuro djipen. Te djiwenn tumer tumaro phuro djipen, merenn tumer. Te djiwenn tumer jaake, har o Debleskro Ducho kowa kamella, un penenn ‘na-a’ ap o tchilatchepen, hoi an tumaro shero hi, palle djiwenna. Kolla, kai shunenn ap o Debleskro Ducho, kolla hi o Debleskre tchawe. O Dewel das tumen gar peskro Ducho, te darenn lestar, har i budepangre darenna pengro rajestar. Na-a, tumer han o Debleskre tchawe. Un o Debleskro Ducho krell, te penah mer: “Tata” ap o Debleste. Un o Debleskro Ducho penell menge an o dji, te ham mer o Debleskre tchawe. Gar kokres leskre tchawe ham mer. Mer lah ninna lestar ko tselo latchepen, hoi les menge hi an o bolepen. Kowa lah khetne o Jesus Kristeha. Te wenn duka ap mende, jaake har wan duka ap o Jesus Kristo, palle krell men o Dewel ninna baro un railo leha. Me patsau soreles, kol duka, hoi an kau tsiro ap mende wenna, hi bud bud tikneder har ko baro railepen, hoi o Dewel men della an ko tsiro, hoi wella. Halauter, hoi o Dewel kras, dikell peskro tselo djijeha ap ko tsiro, kai o Dewel halauteren sikrella, koon leskre tchawe hi. Halauter, hoi o Dewel kras, hunte djal paash, ninna te kamenn le kowa gar. O Dewel kamas kowa jaake. Jaake kras lo ninna, te dikenn le ap ko tsiro, kai hunte merenn le buder gar un wenn jaake newo un railo har o Debleskre tchawe newo un railo wenna. Mer djinah, halauter, hoi o Dewel kras, rowell un dell gole i dukatar bis kau diwes. Un gar kolla kokres, na-a, men ninna hi duka un dikah o tselo djijeha ap ko tsiro, kai wah tchatchepah Debleskre tchawe un merah buder gar. Ninna te hi men kanna o Debleskro Ducho an mende, dikah ap ko tsiro, kai merah buder gar. Ninna te djinah, o Debleskro djipen hi maro, dikah mer ap ko tsiro, kai lah les tchatchepah. Men te wals ko djipen, palle hunte dikams buder gar ap ko tsiro, kai mer lah les. Maro dji nashell pal kowa, hoi glan mende hi, un hoi dikah nai gomme gar. Doleske wah mer gar khino an mare djia bis te lah les. Ninna well o Debleskro Ducho ap mari rig, kai ham gar sorelo. Te kamah mer te rakras o Debleha un djinah gar, hoi te mangas lestar, palle rakrell o Debleskro Ducho menge i labentsa, hoi kek nai rakrell win. Un o Dewel, kai djinell, hoi an o menshengro dji hi, djinell ninna, hoi o Debleskro Ducho lestar menge mangella. Mer djinah, halauter well mishto kolenge, kai o Debles kamenna. Glan rah tsiro his o Debles an peskro dji, te dell lo menshen gole, te djiwenn le leha khetne. Har rodas lo len win, his an leskro dji, te wenn le jaake har peskro tchawo. Kowa te well o phureder mank bud phralende un phenjende. Kolen job win rodas, kolen das lo ninna gole, te djiwenn le leha khetne. Un kolen, kai job gole das, kolen tchiwas lo an o tchatchepen. Un kolen, kai job an o tchatchepen tchiwas, kolen kras lo ninna erligo, te djiwenn le leha khetne an leskro railepen. Hoi te penas mer budeder? O Dewel hi ap mari rig! Koon nai krell menge i tchilatchepen? Kek! O Dewel rikras peskro tchawes gar pash peste. Job das les menge lauterenge an o merepen. Patsenn tumer gar, te dell lo men khetne leha kowa lauter, hoi job menge penas? Kek nai anell i doosh ap kolende, kolen o Dewel peske win rodas. O Dewel tchiwas len an o tchatchepen. Kek nai penell ap mende: Tu djal nashedo! O Jesus Kristo meras menge. Un kowa hi gar lauter. O Dewel kras les ninna i mulendar djido. Un job hi ap leskri tchatchi rig, un rakrell menge mishto. Tchi nai lell mendar o Jesus Kristeskro kamlepen krik! Kek duka, kek daar. Ninna te lenn le men palla, ninna te hi men tchi te chal un tchi an-ripaske, ninna te kamenn le men tchilatchepen te krell, ninna te marenn le men, ko tselo koowa nai lell gar o Jesus Kristeskro kamlepen mendar krik. An o Debleskro lab hi tchinlo: Mer ham tiro. Doleske kamenn le men hako tsiro te marell. Jon dikenn ap mende, har te wams bakre, hoi wenn maredo. O Jesus Kristo, kai kamell men o tselo djijestar, job krell men soreles an lauter kowa hoi ap mende wella. Me djinau soreles: Tchi nai lell o Debleskro kamlepen mendar krik: kek merepen, kek djipen, kek bolepangre, witar kek tchilatche sorja. Tchi, hoi ap mende wella, kanna un an ko tsiro, hoi wella, tchi, hoi pral an o bolepen hi un tchi, hoi tele an i phub hi, un kek wawar, hoi djiwella, nai krell, te kamell men o Dewel buder gar. Kowa, hoi maro rai, o Jesus Kristo, menge kras, sikrell men, har baro o Debleskro kamlepen hi. Glan o Jesus Kristeste penau tumenge: Kowa, hoi tumenge kanna penau, hi o tchatchepen un kek chochepen. Ninna o Debleskro Ducho an miro dji penell mange kowa. Jon hi Israelitarja. Kolen rodas o Dewel win, te wenn le leskre tchawe. Lende sikras lo peskro railepen. Lentsa kras lo win, te well lo lengro Dewel un jon peskre menshe. Lende das lo peskre laba, hoi penenna, har te djiwenn le, ninna kol laba, hoi sikrenna, har te budrenn le leske an peskro kheer. Lentsa rakras lo pral o djipen un o brawlepen, hoi kamell lo len te dell an ko tsiro, hoi wella. Lengre phure hi o Abraham, o Isaak un o Jakob. Ninna o Jesus Kristo was i Israelitari, har was lo boldo. Sharas o Debles pral kowa lauter hako tsireske. Amen! Kanna penau kate gar, te hi o Debleskro lab buder tchi moldo, hoi job ap i Israelitarja penas. Na-a! Hoi kamau te penell, hi kowa: I tsele Israelitarja hi gar lauter o Debleskre menshe. Witar gar wenn halauter, kai wan pal o Abrahameste, leskre tchawe kharedo. O Dewel penas ap o Abrahameste: Kolla, kai o Isaakestar boldo wenna, kolla hi tire tchawe. Jaake dikah, o Abrahameskre tchawe hi gar lauter leskre tchatche tchawe, un doleske witar gar o Debleskre tchawe. Na-a, kolla hi leskre tchawe, kolendar o Dewel glan-wi penas, te lell len o Abraham, jaake har das o Dewel o Abrahameste peskro lab un penas: Kau tsiro an o wawar bersh wau pale. Palle las i Sara i tchawes. Kowa hi gar kate kokres jaake. Na-a, ninna pash i Rebekka hi kowa jaake. I Rebekka las dui tchawen, kolengro dad his maro phuro dad, o Isaak. Jaake hi kowa an o Debleskro lab tchinlo: Me kamom o Jakobes. O Esaes kamom gar. Hoi te penas mer kanna: Djal o Dewel gar pal o tchatchepen? Na-a! Kowa hi gar jaake. Job penas ap o Moseste: Me hom latches koleske, ap koleste me kamau te wap latches. Un man hi i baro dji koleske, ap koleste man i baro dji hi. Jaake nai krell kek mensho dran peste, te well o Dewel latcho ap leste, ninna te kamell lo kowa. Na-a, lauter well dran o Debleskro kamlepen. An o Debleskro lab hi tchinlo, har mukas o Dewel ap o baro rajeste pral o them Egiptia te penell: Me krom tut bares, te sikrap miri soor ap tute, jaake te well miro lab ap i tseli phub prindjedo. Lauter krell lo jaake, har job kamella. Ap koneste job latches kamell te well, ap koleste hi lo latcho. Koneske job i dji dran bar kamell te dell, koleske dell lo i dji dran bar. Kanna putcheh tu mandar: Te hi kowa jaake, hoske tchingrell lo mentsa pral maro tchilatchepen? Mer nai krah gar wawartchandes. O Dewel kamas les jaake. Palle penau tuke: Tu hal i mensho. Tu nai peneh gar ap o Debleste: Hoi kreh tu kote? Job kras tut. Tu nai peneh gar ap leste: Hoske kral man tu jaake? Kowa hi jaake har pash i mensheste, kai krell tchare un pirja dran jek kotar loli phub. Te kamell lo, krell lo i shukar tcharo, hoi bud moldo hi. Un te kamell lo, krell lo i wawar tcharo, kai tchiklo koowa dren tchiddo wella. Jaake hi kowa ninna o Debleha. Job kamas, te sikrell lo peskri soor, un te well peskri choli pral i menshende, kai nashedo hi. Ninna te kamas lo kowa te krell, rikras lo peskri choli i rah tsiro lendar pale. Kowa kras lo, te sikrell lo peskro baro railepen ap kolende, kai lan leskro kamlepen. Kolen rodas lo win, te djiwenn le leha khetne an leskro railepen. Un mank kolende ham mer. Dran i tsele menshende rodas lo men win, gar dran i bibolde kokres. O Debleskro rakepaskro, o Hosea, penas, hoi o Dewel leste sikras: Kolla, kai hi kanna gar mire menshendar, kolen rodau me win, te wenn le mire menshe. Un kolen, kai kek kamas, kolen kamau me o tselo djijestar. Kote, kai ap lende penlo was: Tumer han gar mire menshendar, kote wenn le kharedo: I tchawe o djido Deblestar. Pral i Israelitarja rakras o Debleskro rakepaskro, o Jesaja, kol laba: Ninna te wans i Israelitarja jaake bud har i tikne barra pash o baro pani, kol budendar atchella jek wast pherdo pral, un well dran o Debleskri choli win. Kowa, hoi o Dewel penas, well sik pral i phub. Job rakrell i phagi soreles win pral i menshende. Kowa hi jaake har o Debleskro rakepaskro, o Jesaja, penas: Te mukals o Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub, gar tchawe mendar te atchenna pral, palle merans mare tsele menshe jaake har i menshe an i forja Sodom un Gomorra. Jaake nai penah: Kol menshe, kai hi kek bibolde, rodan gar pal o tchatchepen. Un kolen tchiwas o Dewel an o tchatchepen. Jon patsan ap leste. Un doleske kras lo len tchatcho glan peste. Kowa his wawartchandes pash i Israelitarja. Kolla kaman jaake te djiwell, har o Moseskre laba penenna, te wenn le tchatcho glan o Debleste. Un jon nai djiwan gar jaake, un wan gar tchatcho glan o Debleste. Hoske gar? Jon kaman tchatcho te well dran pengri soor, un kaman gar te patsell ap o Jesus Kristeste. Un jaake wan le har menshe, kai perenn pral i baro bar, hoi ap lengro drom tchiddo hi. An o Debleskro lab hi tchinlo: Dikenn, me tchiwau i baro bar an o foro Zion. Pral koleste perenn le, un ap koleste choirenn le pen. Un kowa, kai ap leste patsella, kowa hunte ladjell pes gar glan mande. Mire phrala, miro tselo djijeha kamoms, te wenn i bibolde dran o Debleskri choli win. Un kowa mangau o Deblestar soreles. Me djinau tchatchepah, jon krenn bud koowa o tselo djijeha o Debleske. Ninna te krenn le kowa, djinenn le tchatchepah gar, hoi o Dewel kamella. Jon haiwenn gar, har o Dewel i menshen an o tchatchepen tchiwella. Un jon djan ap pengro drom, un djiwenn pal pengro tchatchepen. Jaake krenn le gar, hoi o Dewel lendar kamella. Job bitchras o Jesus Kristes. Koon ap leste patsella, kowa hi tchatcho glan o Debleste. O Moseskre laba hi buder gar o drom pash o Debleste. Kowa, kai rikrell pes ap o Moseskre laba, te well lo tchatcho glan o Debleste, hunte krell kowa, hoi kote tchinlo hi. O Mose tchinas an peskre lila: Ko mensho lell o djipen o Deblestar, kai krell, hoi kote tchinlo hi. Hi wawartchandes kolenge, kai patsenn ap o Jesus Kristeste. Dran lengro patsepen wan le tchatcho glan o Debleste. O Debleskro lab penell: Ma pen an tiro dji: Jek hunte djal an o bolepen, te anell lo o Jesus Kristes tele! Mer djinah: o Jesus Kristo was ap i phub. Ninna hunte penell kek: “Jek hunte djal pash i mulende, te anell lo o Jesus Kristes i mulendar ap i phub.” Mer djinah: Job stas i mulendar pre. Tu hunte rodess buder gar, har te nai weh pash o Debleste. O Debleskro lab penell tuke: Kowa, hoi o Dewel tuke penas, hi pash tute: an tiro mui un an tiro dji. Kau lab rakrell pral o patsepen. Kowa penah mer i menshenge. Un tu te peneh i menshenge: O Jesus hi o rai, un te patseh tu an tiro dji, te kras les o Dewel i mulendar djido, palle dell lo tut o djipen, hoi gar pre-herella. Koon o tselo djijestar ap leste patsella, koles tchiwell o Dewel an o tchatchepen. Un koon i menshenge penella: O Jesus hi o rai, koleste dell o Dewel o djipen, hoi gar pre-herella. An o Debleskro lab hi tchinlo: Kowa, kai ap leste patsella, kowa hunte ladjell pes gar glan mande. Kau lab hi i tsele menshenge: i biboldenge, ninna kolenge, kai kek bibolde hi. Len halauteren hi jek rai. Un job dell o djipen lauterende, kai les mangenna. Jaake hi tchinlo an o Debleskro lab: Halauter, kai o Jesus Kristes mangenna, kolen dell lo o djipen. Te patsenn jon gar ap o Jesus Kristeste, nai denn le les witar gar an-gole. Te shunan le lestar gar, nai patsenn le gar ap leste. Te penell kek lenge o Jesus Kristestar, nai shunenn le gar lestar. Te well kek bitchedo pash lende, nai penell lenge kek o Jesus Kristestar. O Debleskro lab penella: Har bachtelo ham pral kolende, kai wenn pash mende un penenn menge o latcho lab! Gar halauter shunenn ap ko latcho lab. O Debleskro rakepaskro, o Jesaja penas: Rai, koon patsas kowa, hoi mer lenge penam? Kolla, kai patsan ko lab, patsan les, har shunan le les. Un ko lab rakras o Jesus Kristestar. Kanna putchau tumendar: Shunan i bibolde ko lab gar? Awa! Jon shunan kowa lauter. Jaake hi tchinlo an o Debleskro lab: Ap i tseli phub shunan le ko rakepen. An i tsele themma was ko lab penlo. Putchau tumendar: I Israelitarja, haiwan le ko lab gar? Awa! Jon haiwan ko lab. O Mose penell menge, hoi o Dewel penas: Me krau, te silwerenn tumer ap kolende, kai hi gar mire menshe. Un tumer wenn chojedo pral kolende, kai tchi mandar djinenna. O Jesaja trashas gar te penell, hoi o Dewel pral lende penas: Me mukom man kolendar te hatsell, kai rodan man gar. Un sikrom man kolende, kai gar pal mande putchan. Pral i Israeleskre menshende penas o Dewel: O tselo diwes homs latcho ap lende, un jon kamenn gar ap mande te shunell un kamenn gar te krell, hoi me lenge penau. Me putchau tumendar kanna: Tchiwas o Dewel kol menshen infam, kai job peske win rodas? Na-a! Kowa hi gar jaake. Me hom ninna i Israelitari, i tchawo o Abrahamestar, un mire menshe hi Benjaminarja. Glan rah tsiro rodas o Dewel i Israelitarjen win, te wenn le leskre menshe. Doleske tchiwell lo len gar infam. Djinenn tumer gar, hoi an o Debleskro lab pral o Elija tchinlo was? Job was glan o Debleste, un rakras leha pral o tchilatchepen, hoi i Israelitarja kran. Mo rai, penas lo, jon maran tire rakepangren. Un i barra, hoi wan tuke pre tardo, kran le paash. Me kokres atchom djido, un man kamenn le ninna te marell. Hoi penas o Dewel leske? Job penas: Efta serja mursha atchan mange pral. Kolla tchiwan pen gar tele ap i tchanga glan o Baal. Jaake djal ninna kanna an kau tsiro. Hi menshe koi, kai o Debleske pral atchan. Kolen rodas o Dewel win dran peskro kamlepen. Kran jon latcho koowa? Un doleske rodas lo len win? Na-a! Te krals lo kowa, wals peskro kamlepen gar o tchatcho kamlepen. Hoi kanna? Kowa, hoi kaman i Israelitarja te lell, kowa lan le gar. Kolen kokres, kai o Dewel peske win rodas, kolla lan kowa. I tsele wawaren hi i dji dran bar. Jaake hi tchinlo an o Debleskro lab: O Dewel bitchras i sopaskro ducho ap lende, kai kras len khino. Pengre jakentsa dikenn le les gar, un pengre kandentsa shunenn le les gar. Kowa hi jaake bis ap kau diwes. Un o baro rai David penas lendar: Jon chatchrenn viechen o Debleske un patsenn, te dikell o Dewel latches ap lende. Jaake hi kowa gar. O Dewel dikell gar latches ap lende. Na-a. Well o diwes, kai lenn le pengri phagi. Korelo wenn lengre jaka, te dikenn le buder tchi. Lengro trupo hunte well bango hako tsiro. Me putchau tumendar kanna: Peran jon o Debleskro dromestar tele, te nai stenn le buder gar pre? Na-a. Kowa hi gar jaake. Har peran jon o Debleskro dromestar tele, was o Debleskri bacht pash kolende, kai hi kek bibolde, jaake te silwerenn i bibolde ap kolende. Har i bibolde peran o Debleskro dromestar tele, was o Debleskri bacht pash i tsele menshende ap i phub. Un kowa, hoi i biboldenge gar mishto hi, was i bacht kolenge, kai kek bibolde hi. Te hi kowa jaake, har bud bareder hi koi bacht, te wenn i tsele bibolde pale ap o Debleskro drom! Tumer han kek bibolde. Un tumenge penau me: Man hi o Jesuseskro wast. Job bitchras man pash tumende. Un me parkrau man pash leste, te nai sikrap tumende leskro drom. Me kamaus, te silwerenn mire menshe ap tumende, te anap nai kolendar ninna ap o Jesuseskro drom. Har jon ap i rig tchiddo wan, nai wan i wawar menshe ap i phub pash o Debleste. Jaake was dran i tchilatcho koowa i latcho koowa. Har bud shukeder well kowa, te wenn i bibolde pale pash o Debleste. Kowa hi jaake shukar, har te wans le mulo un palle djido. Hako bersh well o djob tchinlo, un dell newo maro. Te denn le i kotar newo maro o Debleste, hi kowa jaake, har te well o tselo maro o Debleste dino. Jaake hi ninna pash o ruk. Te was leskro drab o Debleste dino, palle hi ninna leskre kashta o Debleske. I bibolde hi har i latcho djeteskro ruk. Ko latcho djeteskro rukestar wan kashta tele tchinlo. Tumer han har i kasht o diwjo rukestar. Un tumer wan ap ko djeteskro ruk dren tchiddo, un djiwenn lestar, un lenn i soor lestar. Dran kowa penau tumenge: Ma sharenn tumen pral kol kashta, hoi tele tchinlo wan. Tumer hidjrenn gar o djeteskro ruk. Na-a. O djeteskro ruk hidjrell tumen. Kanna nai penenn tumer mange: Kol kashta tchinas o Dewel tele, te was mer dren tchiddo kote, kai kol kashta his, hoi wan tele tchinlo. Kowa hi tchatcho. I bibolde patsan gar o Debles. Jaake hi le har kol kashta, hoi wan tele tchinlo. Tumer han har wawar kashta, hoi wan dren tchiddo ap ko rukeste kokres dran tumaro patsepen. Doleske ma krenn tumen bares! Denn jak! Te tchinas o Dewel i tchatche kashta ko djeteskro rukestar tele, palle nai tchinell lo tumen ninna tele. Jaake dikah, o Dewel nai well latcho, un job nai dell i phagi. Kolla, kai peran leskro dromestar tele, kolen dell lo i phagi. Latcho hi lo ap tumende, kai djiwenn dran leskro latchepen. Te djiwenn tumer buder gar dran leskro latchepen, tchinell lo tumen ninna tele. Kol bibolde, kai wenn pale ap o Debleskro drom, un patsenn ap o Jesus Kristeste, hi har kashta, kai tchiwell o Dewel pale dren an ko djeteskro ruk. O Dewel haiwell te krell kowa. Job tchinas tumen o diwjo rukestar tele, un tchiwas tumen dren an ko latcho ruk, kolestar tumer gar wan. Kitse budeder tchiwell lo kol tchatche kashta pale ap o djeteskro ruk, kolestar jon wan. Mire phrala, me kamau tumenge i baro tchatchepen te penell, hoi djinenn i menshe gar. Te djinenn tumer kowa, palle penenn tumer gar: “Har gosewo ham mer!” Tumer hunte djinenn, hoske hi bud bibolden i dji dran bar, un patsenn gar ap o Jesus Kristeste. Kowa atchella jaake rah, bis te wan kol tsele menshe dran i wawar themma ap o Jesuseskro drom, kolendar o Dewel kamell, te wenn le pash leste. Pal kowa wenn i tsele bibolde ninna ap o Jesuseskro drom. An o Debleskro lab hi tchinlo: Dran o foro Zion well kowa, kai lell o tselo tchilatchepen o Jakobeskre tchawendar krik. Ap ko tsiro, kai lau lengro tchilatchepen lendar krik, penell o Dewel, hi kowa kerdo, hoi me lenge penom, un miro wast pre dom. Te dikau, har patsenn i bibolde gar ap o latcho lab o Jesus Kristestar, hunte penap: Jon hi gar o Debleskre mala. Kowa was jaake, te nai wenn tumer pash o Debleste. Te dikau, har rodas o Dewel lengre phuren an o phuro tsiro win, hunte penap, kai leskro kamlepen lenge his. Kowa, hoi job della, lell lo gar pale, un kones job gole della, un win rodella, koles tchiwrell lo gar ap i rig. Glan i tsiro shunan tumer gar ap o Debleste. Un palle was o Debleskro kamlepen ap tumende. Kowa was an kau tsiro, kai i bibolde gar ap leste shunan. Kanna shunenn i bibolde gar ap o Debleste. Un jaake, har o Debleskro kamlepen ap tumende was, jaake well o Debleskro kamlepen ninna ap lende. O Dewel mukas i tsele menshen i tsiro, kai shunan le gar ap leste, te nai well lo lauterenge latches. Har baro hi o Debleskro latchepen ap lauterende! Har baro hi leskro goswepen! Job djinell halauter, hoi kek wawar nai djinella. Kek nai djinell, har job rakrell o tchatchepen win. Kek nai haiwell leskre tsele dromma. Kek haiwell lauter kowa, hoi hi an o Debleskro dji. Job hi o rai. Kek nai penell leske, hoi job hunte krella. Koon das les tchomone, hoi job hunte dell pale? Kek. Lestar was halauter. Halauter djiwell lestar, un halauter djal pale pash leste. Sharas o Debles kanna un hako tsiro! Amen. Mire phrala, o Dewel hi kamlo ap tumende. Doleske mangau tumen o tselo djijestar: Djiwenn tumaro djipen o Debleske, un wenn leske kokres koi, jaake te well o Dewel bachtelo pral tumende. Te djiwenn tumer jaake, sharenn tumer les. Un kowa hi tumari budi. I menshe ap kai phub djiwenn pal pengro shero. Ma djiwenn jaake har jon! Mukenn tumen o Deblestar newes te krell, te haiwenn tumer, hoi job kamella: kowa, hoi hi latcho un mishto un tchatcho. O Dewel his latcho ap mande, un das man miri budi, te penap leskro lab. Doleske penau hakeneske tumendar: Kek te hadell pes pral o wawareste un rikrell pes bareder un feteder! Hakeno las peskro patsepen o Deblestar. Doleske hunte well lo gosewo, te dikell lo un te haiwell lo, hoi les o Deblestar dino was. I menshes hi jaka, wasta, pire. Un hako kotar krell gar i emligi budi. Jaake ham mer bud patsle un djah khetne ap o Jesuseskro drom, un jaake hi jek o wawareske koi. O Dewel das hakenes mendar i wawar budi leske te krell, jaake har job an peskro latchepen les mishto rikras. Koi hi sawe patsle, kai penenn i menshenge i lab, hoi o Deblestar wella. Koi budi hunte krenn le jaake, har maro patsepen penella. Wawar patsle haiwenn, har te wenn le nai i wawarenge koi. Koi budi hunte krenn le. Wawar haiwenn i menshenge o Debleskro drom te sikrell. Kolla hunte krenn kowa ninna. Pale wawar haiwenn i patslen an o dji te rakrell, te krenn le len soreles an lengro patsepen. Kolla hunte krenn kowa. Pale wawar denn i tchorwelende tchomone. Koon kowa krella, hunte krell les dran i latcho dji. Kote, kai i patsle khetne wenna, hi ninna pralstune pral lende. Kolla hunte krenn pengri budi o tselo djijestar. Wawar patsle rikrenn pen ap i rig kolendar, kai djal lenge gar mishto. Koon kowa krella, hunte krell les i bachtelo djijeha. An tumaro kamlepen hunte well kek chochepen! Mukenn o tchilatchepen un krenn o latchepen! Kamenn i phralen un i phenjen o tselo djijestar! Hakeno hunte rikrell o wawares bareder har pes kokres. Ma awenn khino! Krenn tumari budi i tseli sorjah! Halauter, hoi tumer krenna, krenn o Jesuseske, maro rajeske! Awenn bachtele un dikenn ap o latchepen, hoi ap tumende wella an ko tsiro, hoi wella! Te well tumaro djipen pharo, rikrenn win! Mangenn o Debles hako tsiro! Denn kol tchorwele patslende, hoi len hunte well djipaske! Kolla, kai pash tumende wenna, kolen lenn an tumare khera dren, un denn len te chal un te pijell! Rakrenn latche laba ap kolende, kai lenn tumen palla! Mangenn o Debles lenge, un koshenn len gar! Awenn bachteles kolentsa, kai bachtelo hi! Rowenn kolentsa, kai rowenna! Awenn tumen jek dji un jek djipen! Ma krenn tumen bares! Awenn i mala kolendar, ap kolende i wawar tele dikenna! Ma penenn, te han kokres gosewo! Te hi jek tchilatcho ap tumende, palle wenn gar tchilatcho ap leste! Krenn, hoi latcho hi an i tsele menshengre jaka! Jaake bud har djala un ap tumende hi, djiwenn lauterentsa kamles khetne! Mire kamle phrala un phenja, ninna te kras jek tumenge tchilatcho koowa, ma denn leske pale! Mukenn les! O Dewel dell les i phagi. An o Debleskro lab hi tchinlo: O Dewel penas: Me dau len pale. Me dau len i phagi. Krenn kowa jaake har an o Debleskro lab tchinlo hi: Te bokell kowa, kai kras tchilatchepen ap tute, palle de les te chal! Te hi les trush, de les te pijell! Tu te kreh kowa jaake, palle ladjell lo pes tutar. Ma muk o tchilatchepen o rai pral tute te well! Muk o latchepen sorleder te well har o tchilatchepen! Hakeno hunte shunell ap i pralstunende, kai hi len penepaske pral o them. I tsele themengre pralstune lan pengri soor o Deblestar. O Dewel tchiwas len an pengri budi. Koon krell gar kowa, hoi kol pralstune penenn, kowa krell gar, hoi o Dewel lestar kamella, un lell peskri phagi. Kolla, kai krenn latcho koowa, hunte darenn kol pralstunendar gar, na-a, kolla kai krenn tchilatcho koowa, hunte darenn lendar. Te kameh tu gar te djiwess an i daar kol pralstunendar, palle kre o latchepen! Palle sharenn le tut. O Dewel das len pengri budi, te djal tuke latches. Tu te kre tchilatcho koowa, palle hunte daress tu lendar. Hi gar tchitcheske, te well len i soor, te denn le i phagi. O Dewel das len koi budi, te denn le kolen i phagi, kai kran i tchilatcho koowa. Doleske hunte shuness ap lende, gar kokres dran i daar glan i phagi, na-a, ninna dran tiro dji, hoi tuke penell, te kress tu o latchepen. Dran kowa denn tumer ninna kol themeskre lowe, hoi o themeskre pralstune tumendar kamenna. Te mangenn le kol lowe tumendar, krenn le koi budi, hoi o Dewel len das. Denn hakeneste kowa, hoi leske hi: themeskre lowe, ninna wawar lowe, hoi jon tumendar mangenna. Shunenn ap kolende, kai hi len penepaske, un dikenn pre ap lende! Te hi tumen i sijaan pash jekeste, ma atchenn an koi sijaan: Plaissrenn lat pale! Jek koowa nai krenn tumer gar doha: Te kamell jek o wawares o tselo djijestar! Koon kowa kras, kras kowa, hoi o Dewel lestar kamella. An o Debleskro lab hi tchinlo: Romeha, ma choche tiri romjat i wawar djuwjah! Romnija, ma choche tiro romes i wawar mursheha! Ma mare kekes! Ma tchore! Ma dik tchilatche jakentsa ap kowa, hoi o wawareskro hi! Lauter kowa, hoi o Dewel tutar kamella, hi an ko jek lab khetne lino: Ab jaake latches ap o wawareste har hal latcho ap tute! Koon kamell o wawares o tselo djijestar, kowa krell leske kek tchilatcho koowa. Tu te kameh o wawares o djijestar, jaake kreh tu kowa lauter, hoi o Dewel tutar kamella. Denn jak, te krenn kowa! Tumer haiwan, hawo tsiro kanna hi. O diwes well sik, kai well o Jesus Kristo pale. Har wan tumer patslo, his ko tsiro dur tumendar. Kanna hi ko diwes buder gar dur tumendar. Doleske hunte was gar har menshe, kai sowenna. Kau tsiro kanna hi har i rati. Sik hi i rati buder gar kai. Un o diwes wella. Dran kowa djiwas gar har i menshe, kai djiwenn an i rati. Te kras buder gar tchilatcho koowa! Kanna hunte kras mer kowa, hoi mishto hi, te well o tchilatchepen gar o rai pral mende. Djiwas jaake djudjo, har djiwenn i menshe ap o diwes. Te djas gar kote, kai chan le pen nasselo un pijenn pen mato! Te kras gar wi-ladjedo koowa! Te tchingras gar, un dikas gar tchilatche jakentsa ap kowa, hoi o wawares hi! Djiwas jaake har maro rai, o Jesus Kristo, djiwas! Te kamell o djungelo koowa an tumaro shero te well, palle penenn: Na-a! Lenn ninna koles latches pre, kai hi gar sorelo an o patsepen. Ma tchingrenn leha pral o patsepen! Ko jek patsell, kek chapen hi pale-tchiddo. Ko wawar, kai hi gar sorelo an o patsepen, kowa patsell, te nai chal lo kek mass. Kowa, kai chal o mass, hunte rikrell pes gar feteder har ko wawar, kai chal kek mass. Kowa, kai chal kek mass, hunte penell ko wawareske gar: “Kowa, hoi tu kreh, hi pale-tchiddo koowa.” O Dewel tchiwas hake dujen an o tchatchepen. Kowa hi gar tiro koowa, te peneh pral i wawareskro budepaskro: “Kowa, hoi job kras, hi gar mishto.” Leskro rai kokres nai penell: “Kowa hi mishto, kowa hi gar mishto.” Un maro rai, o Jesus Kristo, les hi i soor, te rikrell lo les pash peste, jaake te atchell lo tardo an o patsepen. Jekeske hi jek diwes i Debleskro diwes, ko wawareske hi lo kowa gar. Hakeno hunte djinella peske, kowa, hoi job krella, hi tchatcho un latcho. Koon rikrell o Debleskro diwes bareder har i wawar diwessa, krell kowa o Debleske. Koon patsell, te nai chal lo lauter, krell kowa o Debleske un parkrell pes pash leste. Koon patsell, te nai chal lo gar lauter, kowa krell les ninna o Debleske, un sharell o Debles ninna. Kek mendar djiwell peske kokres, un kek mendar merell peske kokres. Te djiwah, djiwah o Debleske. Te merah, merah o Debleske. Hako tsiro ham mer leskro, – an o djipen har an o merepen. O Jesus Kristo meras, un was pale djido, te well lo o rai pral kolende, kai mulo hi, un pral kolende, kai djido hi. Kek tumendar hunte penell pral i wawar patsleste: “Kowa djal gar mishto ap o Debleskro drom.” Kek tumendar hunte dikell tele ap i wawar patsleste. Ko diwes wella, kai rakrell o Dewel pral hakeneste mendar o tchatchepen win. An o Debleskro lab hi tchinlo: O Dewel penell: Jaake har tchatcho hi, te djiwau, jaake perell hakeno glan mande tele, te sharell lo man. Un hakeno penella: Tu hal o baro Dewel. Ap ko diwes well hakeno mendar glan o Debleste un hunte penell leske, hoi job kras un hoske job kowa kras. Doleske hunte penell kek mendar ap o wawareste: “Tu djal gar mishto ap o Debleskro drom.” Denn jak, te tchiwenn tumer i wawar patsleske tchi an o drom, jaake te djinell lo buder gar, har te djal lo ap o Debleskro drom. Me djinau soreles, – maro rai Jesus sikras man kowa: Dell tchi, hoi hi pale-tchiddo an peste. Kowa kokres, kai patsell, te krell tchomone les pale-tchiddo, koleske hi kowa pale-tchiddo. Te dikell tiro phraal, te chah tu halauter, un kowa dukell les an peskro dji, palle kameh tu les gar o djijestar. O Jesus Kristo meras ninna koleske. Doleske de jak, te anell sawo tikno koowa les gar o Debleskro dromestar tele. Krenn tchi, te rakrenn i wawar djungeles pral kowa, ninna te hi kowa, hoi tumer krenn, mishto an tumare jaka! Kolla, kai o Dewel o rai pral lende hi, kolla tchingrenn gar pral kowa, hoi jon chana un hoi jon pijenna. Na-a. Jon djiwenn pal o tchatchepen, hoi o Deblestar wella un tchingrenn gar, un o Debleskro Ducho dell len bacht an o dji. Koon jaake djiwella, kowa sharell o Jesus Kristes. Ap leste dikell o Dewel latches. Un pash i menshende hi lo an-diklo. Kanna kras lauter, te well kek tchingepen mank mende. Kras kowa, hoi krell men lauter soreles an o patsepen. Ma krenn kowa paash, hoi o Dewel kras! Ninna te hi kek chapen pale-tchiddo an peste, nai well jekes i pharo dji, te chal lo tchomone, hoi leske pale-tchiddo hi. Un kowa hi gar mishto. Hi feteder, te chah tu kek mass un te pijeh tu kek mool un kreh tchi, hoi anell tiro phrales o Debleskro dromestar tele. Kowa, hoi tu patseh an kau koowa, djineh tu un o Dewel kokres. Tu hunte sikress les lende gar. Bachtelo hal tu, te kreh lauter jaake, te hunte peness tuke gar: Kowa, hoi krom, his gar mishto. Koon chal tchomone, un leskro dji well pharo koi pashel, kowa kras tchomone, hoi was gar dran o patsepen. Doleske anas lo doosh ap peste. Kowa, hoi well gar dran o patsepen, anell doosh ap mende. Mer, kai ham sorelo an o patsepen, hunte dikas ap kolende, kai hi gar sorelo an o patsepen, te hidjras mer lentsa, hoi lenge pharo hi. Mer hunte dikas gar ap mende kokres, te djal menge mishto. Hakeno mendar hunte djiwell jaake, te dikell o wawar latches ap leste un well sorleder an o patsepen. Ninna o Jesus Kristo dikas gar ap peste, te djal leske mishto. An o Debleskro lab hi tchinlo pral leste: O praassepen kol menshendar, kai o Debles praassan, peras ap leste. Lauter kowa, hoi an o phuro tsiro an o Debleskro lab tchinlo was, was tchinlo, te las mer newi soor dran o Debleskro lab, un das maro patsepen gar pre, un dikas ap ko latchepen, hoi o Dewel men della, an ko tsiro hoi wella. Un o Dewel, koon dell i newi soor un krell tumen soreles, te denn tumaro patsepen gar pre, lestar mangau me, te well tumen jek dji un jek djipen, jaake har o Jesus Kristo kowa tumendar kamella. Palle nai sharenn tumer o baro Debles halauter khetne. Job hi o dad maro rajestar, o Jesus Kristestar. Jaake har hi o Jesus Kristes i dji tumenge, jaake hunte well tumen i dji jek o wawareske! Palle well o Dewel sharedo. Un me penau tumenge: O Jesus Kristo was i biboldenge, te dikenn le, o Dewel rikrell ap peskro lab, hoi das job lengre phurende. Un job was tumenge, kai han kek bibolde, te sikrell lo tumende o Debleskro baro latchepen, jaake te sharenn tumer o Debles. An o Debleskro lab hi tchinlo, har penell o Jesus Kristo ap o Debleste: Doleske sharau tut mank kolende, kai hi kek bibolde, un giwau gilja tuke. Kote hi ninna tchinlo: Tumer, kai han kek bibolde, awenn bachteles khetne i biboldentsa. Jon hi kol menshe, kolen job peske win rodas! Un ninna hi tchinlo: Tumer lauter, kai han kek bibolde, sharenn o Debles! Tumer, kai wenna dran i tsele themma, giwenn leske gilja! Un o Debleskro rakepaskro, o Jesaja, penas glan i rah tsiro: Koi well i mursh i menshendar, kolengro dad hi o Isai, kowa well o rai pral i menshende an i tsele themma. Ap koleste dikenn le, te well lo lenge latches. Un o Dewel, kolestar o tselo latchepen wella, ap koleste dikah, lestar mangah, te wenn tumer tchalo i bachtjatar an o dji dran tumaro patsepen, jaake te djinenn tumer: Ko latchepen, hoi dell men o Dewel an o tsiro, hoi wella, kowa well tchatchepah. Un o Debleskro Ducho dell tumen i soor, te dikenn bud un budeder ap o Debleste. Mire phrala, me djinau tchatchepah, tumaro dji hi pherdo latchepen. Un tumer djinenn lauter, hoi o Dewel tumendar kamella. Jaake nai sikrell ko jek o wawareste o tchatcho drom. Ninna te djinau kowa, tchinom tumenge pral bud koowa an kau liil. Me tchinom sorele labentsa, te bistrenn kowa gar. Koi budi das man o Dewel an peskro latchepen. Job bitchras man, te budrap o Jesus Kristeske un te djap pash kolende, kai kek bibolde hi, te sikrap len o Debleskro drom. Jaake hom har i rashai, kai anell kol menshen, kai kek bibolde hi, pash o Debleste. Un o Dewel dell len peskro Ducho, te wenn le leskro. Un job dikell latches ap lende. O Jesus Kristo das man kai budi. Doleske ladjap gar, te rakrap pral kowa, hoi krau o Debleske. Me kamau gar te rakrap pral wawar koowa har pral kowa, hoi kras o Jesus Kristo mank kolende, kai kek bibolde hi. Dran maro rakepen un mari budi anas o Jesus Kristo len pash peste, te shunenn le ap leste. Un job sikras peskri soor, har kras o Debleskro Ducho baro koowa, hoi kek wawar nai krella. Jaake penom o latcho lab o Jesus Kristestar an o tselo them trul o foro Jerusalem bis an o them Illirikum. Ap o tselo drom penom ko lab kokres kote, kai o Jesus Kristo gar prindjedo his, jaake te penell kek ap mande: “Tu budreh kote, kai i wawar glan tute budras.” Jaake krom kowa, hoi an o Debleskro lab tchinlo hi: Kolenge tchi lestar penlo was, kolla prindjrenn les kanna. Kolla, kai lestar tchi shunan, kolla haiwenn kanna. Doleske his man kek tsiro te wap pash tumende. Kanna hi miri budi an kol themma kerdo. Un me nai wau pash tumende. Jaake kamom me kowa glan bud bersha te krap. Ap miro drom an o them Spania, kamoms te dikap tumen, un te atchap i tikno tsiro pash tumende. Te hom tumentsa khetne, lau newi soor. Palle djau dureder, un tumer nai denn man lauter, hoi man hunte well ap o drom. Kol lowe dan le pengro tselo djijestar. I patsle an o foro Jerusalem penan o Debleskro latcho lab kolenge, kai kek bibolde hi. Jaake hunte denn i patsle, kai kek bibolde hi, i biboldende lauter kowa, hoi hunte well len djipaske. Koja hi lengri sijaan. Te dom i patslen an o foro Jerusalem kol tsele lowe, palle kamau ap o drom an o them Spania pash tumende te well. Un me djinau, te wau pash tumende, anau tumenge i tseli bacht, hoi wella o Jesus Kristestar. Mire phrala, mangau tumendar an o lab maro rajestar o Jesus Kristestar, un an o kamlepen, hoi o Debleskro Ducho men das: Mangenn mantsa khetne o Debles o tselo djijeha, te wap me gar dino an i wasta kolendar, kai patsenn gar ap o Debleste an o them Judea. Mangenn les ninna, te lenn kol patsle an o foro Jerusalem kol lowe latches pre, hoi anau lenge. Palle nai wau bachteles pash tumende, jaake har kamell o Dewel, te lap newi soor pash tumende. O Dewel djal tumentsa lauterentsa un dell tumen peskri bacht an o dji! Amen. Penenn latche laba mandar ap i Priska un ap o Akwila! Jon budrenn mantsa o Jesus Kristeske. Har kaman man i menshe te marell, wan le ap miri rig. Lengro djipen his lenge tchi moldo. Pash lende parkrau man gar kokres, na-a, ninna i tsele patsle, kai kek bibolde hi, parkrenn pen pash lende. Penenn ninna latche laba mandar ap kol patslende, kai an lengro kheer khetne wenna, un ap miro latcho maal, o Epaineto. Job was o ersto patslo an o them Asia. Penenn ninna latche laba mandar ap i Mariat! Kaja budras jaake bud tumenge. Penenn ninna latche laba mandar ap o Androniko un i Junia! Kolla hi ninna bibolde har me un his mantsa an o stilepen. Jon hi an-diklo mank kolende, kolen o Jesus Kristo win bitchras, te penenn le leskro lab. Kol dui wan glan mande ap leste patslo. Penenn ninna latche laba ap o Ampliato, miro latcho maal an o patsepen, un ap o Urbano, kai mentsa khetne o Jesus Kristeske budrella, un ap miro latcho maal, o Stachis. Penenn ninna latche laba ap o Apelles! Kowa sikras, te hi lo soreles tardo an o patsepen. Penenn ninna latche laba ap o Aristobolo un ap kolende, kai djiwenn an leskro kheer. Penenn latche laba ap o Herodion, kai hi i biboldo har me, un ap o Narzisso un kol patslende an leskro kheer. Penenn latche laba ap i Trifena un i Trifosa! Kolla budrenn o Jesuseske, maro rajeske. Penenn latche laba ap miri latchi pheen, i Persis! Koja kras i bari budi i patslenge. Penenn latche laba ap o Rufo, koles maro rai Jesus win rodas, un ap leskri date. Kaja hi mange jaake har miri dai. Penenn latche laba ap o Asinkrito, i Flegonta, o Hermes, o Patrobas, o Hermas un ap i patslende, kai pash lende hi. Penenn latche laba ap o Filologo un i Julia, o Nereo un leskri pheen, un ap o Olimpas un kol tsele patsle, kai pash lende hi. Taprenn tumen trujel, un denn tumen i tchum! Kowa sikrella hakeneste, tumer han phrala un phenja an o patsepen. I tsele patsle, kai ap o Jesus Kristeste patsenna, penenn tumenge: Atchenn maro Debleha! Mire phrala, me mangau tumen, denn jak, te shunenn tumer gar ap kolende, kai anenn tchingepen mank i patslende un sikrenn o Debleskro drom wawartchandes har kowa, hoi tumende siklo was, un krenn tumaro patsepen paash! Rikrenn tumen lendar pale! Sawe menshe budrenn gar maro rajeske, o Jesus Kristeske. Na-a, jon krenn, hoi lenge kokres mishto hi. Shukar labentsa un baro rakepen anenn le kolen o Debleskro dromestar tele, kai denn gar jak. Bud menshe shunan, kai tumer ap o Debleste patsenn un ap leste shunenn. Doleske hom me bachtelo pral tumende. Un me kamau o tselo djijestar, te haiwenn tumer bud un budeder, hoi latcho hi, un te krenn kek tchilatcho koowa. O Dewel, kai dell tumen peskri bacht an o dji, krell o bengeskri soor paash. Un ko tsiro well sik. O latchepen maro rajestar, o Jesus Kristestar, djal tumentsa! O Timoteo, kai mantsa budrella, penell tumenge latche laba. Ninna o Luka, un o Jason, un o Sosipater, – kolla hi lauter bibolde har me, – jon penenn tumenge latche laba. Me, o Tertio, tchinom an kau liil kowa, hoi o Paulo mange penas, un me penau tumenge ninna latche laba. O Gajo, – kowa las man an leskro kheer dren, – penell tumenge latche laba. An leskro kheer wenn i tsele patsle khetne. Ninna o Erasto, kai dell garda ap o foreskre lowe, un o Kwarto, miro latcho phraal an o patsepen, penenn tumenge latche laba. O latchepen maro rajestar, o Jesus Kristestar, djal tumentsa lauterentsa! Amen. Sharedo well o baro Dewel! Les hi i soor, te krell lo tumaro patsepen soreles. Jaake penell les o latcho lab, hoi me penau i menshenge, ko latcho lab o Jesus Kristestar. Kate well siklo o drom pash o Debleste. Kowa djinan le i rah tsiro gar. Kanna well ko drom diklo. Ko dromestar tchinan i Debleskre rakepangre an pengre lila, jaake har o baro Dewel kamas. Kowa djiwella hako tsiro, un kamas i tsele menshendar ap i phub, te patsenn le un shunenn le ap leste. Job kokres hi gosewo, un bitchras menge o Jesus Kristes. Sharedo well job hako tsiro! Amen. Kau liil tchinau me, o Paulo. O Jesus Kristo rodas man win, te wap leskro bitchepaskro. Kowa kamas o Dewel jaake. Un me un maro phraal Sostenes tchinah kau liil ap i patslende, kai wenn khetne an o Debleskro lab an o foro Korint. Kolen rodas o Dewel win, te wenn le leskre tchawe, un te djiwenn o Jesus Kristeha khetne. Kau liil hi ninna kol tsele wawarenge, kai o Jesus Kristes an hake gaba un forja an-mangenna. Job hi lengro un maro rai. Mu well tumen latchepen un bacht an o dji! Kowa dell tumen o Dewel, maro dad, un maro rai, o Jesus Kristo! Me parkrau man hako tsiro tumenge pash miro Debleste. Job hi tumenge jaake latcho un kras, te prindjrenn tumer o Jesus Kristes. Job das tumen bud goswepen, te nai penenn o Debleskro lab, un te haiwenn tumer, hoi job kamell tumenge te penell. O lab o Jesus Kristestar kras tumen soreles an o patsepen. Tumen hi haki soor, hoi o Debleskro Ducho della. Un tumer dikenn ap ko diwes, kai well maro rai, o Jesus Kristo, pale. Job dell tumen i soor, te atchenn an o patsepen, bis te well lo pale. Un kek nai anell i doosh ap tumende ap ko diwes. Kowa, hoi o Dewel penella, kowa rikrell job ninna. O Dewel das tumen gole, te wenn hako tsiro peskro Tchaweha, o Jesus Kristeha, khetne. Un kowa hi maro rai. Pash tumende hi menshe, kai penenna: “Mer krah kowa, hoi o Paulo menge penella.” Wawar penenna: “Mer rikrah men ap o Apollo.” Un pale wawar penenna: “O Kefas hi maro sikepaskro.” Un pale wawar penenna: “Mer rikrah men ap o Jesus Kristeste.” Nai djal kowa? Hi o Jesus Kristo an budeder kotja? Djas o Paulo tumenge ap o trushel? Wan tumer ap o Pauleskro lab taufedo? Me parkrau o Debles, kai taufrom kek wawares tumendar har o Krispo un o Gajo. Jaake nai penell kek, tumer wans ap o Pauleskro lab taufedo. Kowa bistrom: Me taufrom ninna o Stefanes un leskri familja. Budeder djinau me gar, kai taufrom me jekes. O Jesus Kristo bitchras man gar, te taufrap i menshen. Job kamell te penap o latcho lab lestar i menshenge. Me penau kowa gar gosewe labentsa. Te rakroms me gosewe labentsa, merals o Jesus Kristo tchitcheske ap o trushel. Maro rakepen pral o Jesuseskro merepen ap o trushel hi dinlepen kolenge, kai djan nashedo. Mer, kai ham ap maro drom an o bolepen, dikah an ko lab o Debleskri bari soor. O Dewel penella an peskro lab: Pash mande molell o menshengro goswepen tchi. Un kolla, kai penenn, te djinenn le bud, kolende sikrau, kai kowa tchi moldo hi, hoi jon djinenna. Hoi nai penah mer pral kol gosewe menshende? Un hoi nai penah pral kolende, kai hi tchinepangre un rakepangre ap kai phub? Jon prindjrenn o Debles gar. Doleske hi lengro goswepen an o Debleskre jaka dinlepen. Ninna te dikenn i menshe o Debleskro goswepen an halauter, hoi job kras, prindjran jon pengro goswepah o Debles gar. Doleske hatsas o Dewel i wawar drom. Job lell kol menshen dran o tchilatchepen win, kai patsenn ap o rakepen pral o Jesuseskro merepen ap o trushel. Kol wawar menshe, kai gar patsenna, penenna: “Kowa hi i dinelo rakepen, hoi tumer kate rakrenna.” I bibolde kamenn baro un sorelo koowa te dikell. Kolla, kai kek bibolde hi, rodenn goswepen ap kai phub. Mer penah i menshenge, kai o Jesus Kristo ap o trushel hunte meras. Pral kowa hi i bibolde chojemen. Un i wawar menshenge hi kowa dinlepen. Mank kolende, kolen o Dewel peske win rodas, hi bibolde un sawe, kai kek bibolde hi. Jon te shunenn o lab o Jesus Kristestar, palle dikenn le an leste o Debleskri soor un leskro goswepen. Ninna te penenn i wawar menshe: “Kowa, hoi o Dewel krella, hi dinlepen,” hi job gosweder har i menshe. Ninna te penenn le: “O Debles hi kek soor,” hi job sorleder har jon. Dikenn ap tumende, mire phrala: Mank tumende hi gar bud gosewe menshe, gar bud pralstune un gar bud, hoi mishto an-diklo hi. O Dewel rodas kolen win, kai an i menshengre jaka gar gosewo hi, te dikenn i gosewe menshe, kai lengro goswepen tchi molella. Job rodas kolen win, kai hi len kek soor an i menshengre jaka, te dikenn i sorele, kai lengri soor tchi molella. O Dewel rodas kolen win, kai an i menshengre jaka tchi molenna, un kai gar mishto an-diklo hi, te sikrell lo, kowa, hoi pash i menshende bud molella, hi pash leste tchi moldo. Jaake sharell pes nai kek mensho glan o Debleste. O Dewel kras, te wan tumer ap o Jesus Kristeskro drom. Kanna djinah, hoi tchatchepah goswepen hi. O Jesus Kristo kras men tchatcho glan o Debleste. Job rodas men win, te was leske koi, un las mari doosh mendar krik. Kanna well kowa jaake, har o Debleskro lab penella: Te kamell pes jek te sharell, nai sharell lo kowa, hoi o Dewel leske kras. Mire phrala, har wom pash tumende, te sikrap tumende o Debleskro drom, hoi tumer gar prindjran, krom me kowa gar bare un gosewe labentsa. Jaake rah, har homs pash tumende, kamom me pral kek wawar koowa te rakrell, har o Jesus Kristestar un pral leskro merepen ap o trushel. Un har me pash tumende homs, his kek soor an mande, un man his traash. Me rakrom tumentsa gar sorele un gosewe labentsa, te anap tumen ap o Debleskro drom. Na-a, o Debleskro Ducho rakras soreles ap tumende, jaake te was tumaro patsepen dran o Debleskri soor un gar dran i menshengro goswepen. Kowa, hoi mer penah i patslenge, hi o Debleskro goswepen. Kau goswepen hi gar har ko goswepen, kai well kol menshendar, kai prindjrenn o Debles gar, witar gar har o goswepen kolendar, kai hi raja ap kai phub. Kolla hunte merenn. Mer rakrah pral o Debleskro goswepen, hoi i menshe gomme gar prindjrenna. O bolepen un i phub his gomme gar koi, har his o Debles an o dji, te djiwas mer leha khetne an leskro railepen. Kowa prindjran i raja ap kai phub gar. Te nai dikans le an o Debleskro dji, dans le o Jesuses, ko rajes pral i tsele rajende, gar ap o trushel. An o Debleskro lab hi tchinlo: Ko latcho koowa, hoi kek jak dikas, un hoi kek kand shunas, un hoi an kek mensheskro dji dren was, kowa lauter dell o Dewel kolen, kai les o djijestar kamenna. Men das o Dewel peskro Ducho. Un o Ducho sikrell men kowa, hoi hi o Debles an o dji. O Debleskro Ducho dikell an halauter, ninna an o Debleskro dji. Hoi an o mensheste hi, djinell kokres leskro dji. Hoi an o Debleste hi, kowa djinell kokres o Debleskro Ducho. An maro shero hi buder gar ko koowa, hoi hi kol menshen an pengro shero, kai prindjrenn o Debles gar. Mer lam o Debleskro Ducho. Doleske djinah, hoi o Dewel menge kras. Kau koowa penah i menshenge. Kowa krah mer gar labentsa, hoi wenna dran o menshengro goswepen. Na-a, mer rakrah kowa, hoi o Debleskro Ducho menge penella. Job krell, te haiwas mer o Debleskro koowa, un sikrah kowa kolende, kolen ninna o Debleskro Ducho hi. I mensho, koles o Debleskro Ducho gar hi, haiwell gar, hoi o Debleskro Ducho penella. O Debleskro koowa hi leske dinlepen. Ko mensho nai dikell gar, har o Dewel kowa dikella. I mensho, koles o Debleskro Ducho hi, kowa dikell ap lauter jaake, har o Dewel kowa dikella. Kol menshen, kai o Debleskro Ducho gar hi, kolla nai haiwenn kol menshen gar, kolen o Debleskro Ducho hi. Kowa hi jaake, har an o Debleskro lab tchinlo hi: Kek djinella, hoi an o Debleskro dji hi. Kek nai well leskro sikepaskro. Mer, kai patsle ham, men hi o Jesuseskro Ducho. Mire phrala, me nai rakrom tumentsa gar har patslentsa, kai djiwenn jaake, har o Debleskro Ducho kamella. Me hunte rakrom tumentsa har kolentsa, kai djiwenn pengro phuro djipen. Tumer hans har tikne tchawe an o patsepen. Me dom tumen thud te pijell, un kek mass te chal. Kowa nai dandran tumer gar. Ninna kanna nai chan kowa gar. Tumer djiwenn jaake har te prindjrenn o Jesus Kristes gar. Te hi tchingepen mank tumende, un te silwerenna, palle djiwenna jaake har i menshe, kai prindjrenn o Jesus Kristes gar. Jek tumendar penella: “Me krau, hoi o Paulo penella.” Un ko wawar penella: “Me rikrau man ap o Apolleste.” Me penau tumenge: Jaake rakrenn kol menshe, kai prindjrenn o Debles gar. Dikenn, koon hi o Apollo, un koon hom me, o Paulo! O Debleskre budepangre ham mer un kram, kai wan tumer patslo. Hakeno mendar kras koi budi, har o Dewel leste das. Me hom har i hacho, kai witsras o djob an i phub. O Apollo hi har jek, kai tchoras o pani pre. Un o Dewel mukas o djob bares te well. Kowa, kai o djob an i phub witsrella, hi gar bareder har kowa, kai o pani pre tchorella. O Dewel hi bareder, kai mukell o djob bares te well. Kowa, kai o djob an i phub witsrella hi jaake baro har kowa, kai pani pre tchorella. Un o Dewel dell hakenes, hoi leskri budi moldo hi. Mer ham o Debleskre budepangre. Tumer han o Debleskri hachetikri phub. Un tumer han har i kheer, hoi o Dewel peske krella. O Dewel his latches ap mande un das man i budi, te budrap ap ko kheer. Jaake tchiwom me i telstune barra. Me krom kowa, har i gosewo budepaskro, koon haiwella khera te krell. Ap kol telstune barra tchiwell i wawar budepaskro wawar koowa pre. Hakeno hunte dell garda, hoi job pre tchiwella. Kek nai tchiwella i wawar telstuno bar, har ko bar, hoi tchiddo hi. Kowa hi o Jesus Kristo. Hi budepangre, kai tchiwenn sonakai, rup, kutch barra, pre. Wawar tchiwenn kasht, phuss, khass pre. Well ko diwes, kai dikenn le, hoi hakeno pre tchiwas. Ap ko diwes well lauter an i jag. Un koi jag sikrella, hoi haki budi moldo hi. Te chatchrell kowa gar krik, hoi jek pre tchiwas, lell job tchomone o Deblestar. Te chatchrell kowa an i jag krik, hoi job pre tchiwas, nashrell job lauter. Job kokres djal gar nashedo. Job hi har jek, kai nashell dran i kheer win, hoi chatchella. Djinenn tumer gar, kai han tumer o Debleskro kheer, un kai o Debleskro Ducho an tumende djiwella? Koon o Debleskro kheer paash krella, koles phagella o Dewel. O Debleskro kheer hi o Debleske. Un kau kheer han tumer. Ma chochenn tumen kokres! Koon patsella, te hi lo gosewo ap kai phub, kowa hunte dikell dren, te molella leskro goswepen tchi. Kowa, hoi pash i menshende goswepen hi, hi an o Debleskre jaka dinlepen. An o Debleskro lab hi tchinlo: O Dewel taprell kolen an lengro chochepen, kai penenn pendar, kai jon gosewo hi. Hi ninna tchinlo: O Dewel djinella, hoi an i menshengro dji glan djala, kai lengro goswepen tchi molella. Doleske hunte sharell pes kek mensho, koon peskro sikepaskro hi. Lauter hi tumaro: o Paulo, o Apollo, o Kefas. Un tumaro hi ninna: kai phub, o djipen, o merepen, kowa, hoi kanna hi, un kowa, hoi wella. Lauter hi tumaro. Tumer han o Jesus Kristeskre. O Jesus Kristo hi o Debleskro. Hakeno hunte dikell ap mende, te ham mer o Jesus Kristeskre budepangre. Job das men koi budi, te penas i menshenge, hoi o Debles an o dji hi, un hoi i menshe gomme gar djinenna. Un i budepaskro hunte krell peskri budi mishto. Mange hi jek, hoi tumer mandar penenna. Ninna kowa, hoi i tchatchepangre mandar penenna, hi mange jek. Me dikau witar gar ap mande te penap mange, har miri budi krom. Me djinau gar, te anom doosh ap mande. Ninna te djinom kowa gar, krell man kowa gar tchatcho glan o Debleste. Kowa, kai o tchatchepen pral mande wi-rakrella, hi kokres maro rai Jesus. Dran kowa penau, ma penenn jekestar: Kowa krell peskri budi gar mishto. Kanna hi gar o tchatcho tsiro, te rakrenn jaake. Ap ko diwes, kai well maro rai Jesus pale, sikrell lo halauteren, hoi kanna khatedo hi. Un lauter, hoi an o dji dren hi, well palle diklo. Un palle well hakeno sharedo o Deblestar pal koi budi, hoi job kras. Mire phrala, hoi me kanna penom, rakrau me mandar un o Apollestar. Ap mende dikenn tumer, har te atchenn ap kowa, hoi an i lila tchinlo hi. Kek tumendar hunte phurdell pes pre un penell: “Me rikrau man ap o feteder sikepaskro.” Koon penas tuke, te hal tu feteder har ko wawar? Kowa, hoi tut hi, hi tut o Deblestar. Te das job tut lauter, hoske shareh tut? Tumer krenn, har te wans tchalo un djinans halauter. Tumer krenn, har te wans brawelo. Tumer krenn, har te wans raja. Mer ham kek raja. Me kamoms, te wans tchatchepah raja. Palle wams mer tumentsa khetne raja. Mer, kai ham o Jesus Kristeskre bitchepangre, menge hi jaake, har te anals men o Dewel kote, kai ham tchi moldo an i menshengre jaka. Mer ham har i kurepangre, kai hunte kurenn pen, bis te wenn le mulo dino. Un i menshe un i bolepangre dikenn kowa. Mer rakrah o Jesus Kristestar. Un doleske ham dinele glan i menshengre jaka. Tumer patsenn ap o Jesus Kristeste, un doleske han gosewe. Mer ham gar sorele, un tumer han sorele. Men sharenn le gar. Tumen sharenn le. An kau tselo tsiro hi men bok un trush. Un an-ripaske hi men witar tchi. Mer chah dawa. Un men hi kek isema, kai nai atchah. Mer marah men tele mare wastentsa, te well men tchomone te chal. Jon praassenn men, un mer rakrah o Debleskri bacht pral lende win. Jon te lenn men palla, rikrah mer win. Te rakrenn jon djungeles mentsa, rakrah mer latches lentsa. Mer ham har tchik hako mensheske, har tchik ham lenge bis kanna. Me tchinau tumenge kowa gar, te krap tumenge ladj. Na-a! Tumer han mire kamle tchawe. Doleske penau tumenge kowa, te atchenn ap o tchatcho drom. Ninna te wals tumen deesh serja sikepangre, kai sikrenn tumen, har te djan ap o Jesus Kristeskro drom, hi tumen jek dad kokres an o patsepen. Kowa hom me. Me penom tumenge o latcho lab o Jesus Kristestar un tumer lan ko lab pre. Me mangau tumen: Djiwenn jaake har me djiwau! Me bitchrom o Timoteste pash tumende. Kowa hi miro kamlo un latcho tchawo an o patsepen. Job penell tumenge, har me ko drom djau, hoi o Jesus Kristo sikras mande, un har rakrau lestar an hake gaba un forja, kai i patsle khetne wenna. Pash tumende hi menshe, kai phurdenn pen pre un krenn, har te woms gar pale pash tumende. Djinenn! Te kamell o Dewel, wau me jaake sik har djala pash tumende. Koi kamau me gar te shunell, har bares jon rakrenna. Me kamau lengri soor an o patsepen te dikell. Kote, kai i menshe o Debleha khetne djiwenna, well gar kokres rakedo, na-a, kote well o Debleskri soor diklo. Hunte wap me o kashteha pash tumende? Hi tumenge gar feteder, te wap i djijeha pherdo kamlepen un latchepen pash tumende? Me shunom, te hi pash tumende i mursh, kai peskri dadeskri romjah sowella. Sawo tchilatcho koowa shunom me gomme gar pash kolende, kai gar patslo hi. Tumer han pre-phurdo. Tumer hunte rowans pral ko koowa, un hunte tchiwans koles pale, kai kras ko koowa. Ninna te hom me gar pash tumende, hi miro dji pash tumende. Un jaake, har te woms pash tumende, rakrom me i phagi pral koleste win, kai sawo koowa kras: Te han tumer lauter khetne an o lab maro rajestar, o Jesusestar, un me hom miro djijeha pash tumende, palle krenn kowa jaake: An i soor maro rajestar, o Jesusestar, denn ko murshes an o bengeskre wasta, te merell leskro phuro djipen an leste, jaake te djal ko mensho gar nashedo ap ko diwes, kai well maro rai Jesus pale. Tumer sharenn tumen. Un kowa hi gar mishto. Djinenn tumer gar, te krell i tikno kotar shutlo jarro ko tselo wawar jarro shutlo? Tchiwenn ko shutlo jarro tumendar krik, te wenn tumer har i newo maro, kai kek shutlo jarro dren hi! Un tchatchepah tumer han har i newo maro! O Jesus Kristo was menge maredo, te lell lo mari doosh mendar krik, jaake har i bibolde maran i bakro ap pengro baro diwes, kai Passa kharella. Un jaake har tchiwan jon ko shutlo jarro krik un chan sau maro, kai kek shutlo jarro dren his, jaake hunte djiwas mer maro newo djipen an o djudjepen un an o tchatchepen. Mer hunte mukas maro phuro djipen, un djiwas buder gar an o tchilatchepen. Glan i tsiro tchinom me tumenge i liil. Un an ko liil penom tumenge, te wenn tumer gar mala kol menshendar, kai krenn wi-ladjedo koowa. An ko liil rakrom me i patslendar un gar lauterendar ap kai phub, kai krenna wi-ladjedo koowa, kai hi boklo pal i lowe, kai hi tchorepangre, un kai mangenn wawar koowa an har o Debles. Kolendar rakrau me kate gar. Te rakroms kolendar, hunte mukans tumer kai phub. An ko liil tchinom tumenge, te wenn tumer kek mala kolendar, kai penenn pendar: “Me hom patslo” un krenn wi-ladjedo koowa, hi boklo pal i lowe, mangenn wawar koowa an har o Debles, praassenn i wawaren, hi pipangre un tchorepangre. Te hi jek mashkral tumende, kai krell sawo koowa, koleha chan gar khetne! Te hi jekes tumendar i tchingepen i wawar patsleha un kamell peskro tchatchepen, har nai anell lo kowa glan i tchatchepangre, kai gar patslo hi? Hoske djal lo gar pash i patslende? Well jek tsiro, koi rakrenn i patsle o tchatchepen win pral i tsele menshende ap kai phub. Djinenn tumer kowa gar? Tumer te krenn o tchatchepen win pral kol tsele menshende ap kai phub, hoske nai rakrenn tumer kanna gar o tchatchepen win pral kol phralende, kai i tikno djungelo koowa kran? Djinenn tumer gar, te well ko tsiro, kai rakrah mer o tchatchepen win pral i bolepangre? Te hi kowa jaake, palle nai rakrah ninna o tchatchepen win pral i phralende, kai tchingrenn pen pral i tikno phubjakro koowa. Hoske anenn tumer ko tikno koowa glan kol tchatchepangre, kai hi tchi penepaske pral i patslende, un kamenn kolendar tumaro tchatchepen? Kowa, hoi tumer kran, hi i bari ladj. Hi kek gosewo mursh mank tumende, koon nai penella, kones tchatcho hi? Tumer han phrala. Un tumer tchingrenn tumen glan kol tchatchepangre, kai gar patslo hi! Tumaro tchingepen hi i tchilatcho koowa an peste. Hoske rikrenn tumer gar win, hoi kol wawar tumentsa krenna? Hi feteder te nashrenn tumaro koowa, har te djan glan i tchatchepangre. Un kowa hi gar lauter! Tumer krenn i wawarenge ninna tchilatchepen un lenn tumenge lendar kowa krik, hoi len hi. Un kowa krenn tumer ninna i patslentsa. Tumer hunte djinenn, kolla, kai tchilatcho koowa krenna, wenn gar pash o Debleste an o bolepen, un lenn gar ko latcho koowa, hoi o Debles peskre tchawenge hi. Ma chochenn tumen kokres! Kolla, kai wi-ladjedo koowa krenna, wenn gar pash o Debleste an o bolepen, witar gar kolla, kai mangenn wawar koowa an har o Debles, witar gar kol mursha, kai chochenn pengri romjat i wawar djuwjah, witar gar kol djuwja, kai chochenn pengro romes i wawar mursheha, witar gar kol mursha, kai krenn wi-ladjedo koowa wawar murshentsa un tchawentsa, witar gar i tchorepangre, witar gar kolla, kai ap i lowe pandlo hi, i dre-phagepangre, i pipangre un kolla, kai praassenn i wawaren, – kolla lauter wenna gar pash o Debleste an o bolepen. Hi menshe mank tumende, kai kran sawo koowa. Kanna was tumari doosh tele thodo. Un tumer wan erligo kerdo glan o Debleste, un han tchatcho glan leskre jaka. Kowa lauter kras maro rai, o Jesus Kristo, un o Debleskro Ducho tumenge. Tumer penenn: “Mer nai krah halauter.” Me penau: Gar lauter, hoi tumer krenna, hi tumenge mishto. Ninna te nai krau lauter, hunte wap me gar pandlo ap kowa, hoi krau. O chapen hi koi, te djal lo an o per. Un o per hi o chapaske koi. Well jek diwes, kai krell o Dewel, te hi o chapen un o per buder gar koi. O Dewel kras men gar, te lubras mer trujel. Mer ham koi o Jesuseske, maro rajeske. Un job hi ninna o rai pral maro mass. Jaake har o Jesus meras, un o Dewel les djido kras, jaake krell leskri bari soor men ninna djido. Djinenn tumer gar, kai han jek o Jesus Kristeha? I mensho, kai hi jek o Jesus Kristeha, nai well gar khetne i lubjah. Kowa djal gar! Djinenn, te djal jek pash i lubni, wenn kol dui jek. O Debleskro lab penella: Kol dui wenna jek. Ko mensho, kai djal o Jesuseha, maro rajeha, koles hi jek ducho leha. Doleske penau tumenge: Ma lubrenn trujel! Te kreh tu sawo koowa, tchineh tu tuke kokres an o mass. Hako wawar tchilatchepen kreh tu ap i wawarende. Te lubreh trujel, kreh tu o tchilatchepen ap tute. Djinenn tumer gar, kai han tumer o kheer, kai o Debleskro Ducho djiwella? Kowa hi an tumende un well o Deblestar. Un tumer han leskre, un nai krenna buder gar, hoi kamenna. O Dewel plaissras tumenge peskro tchaweskro rateha. Doleske sharenn les tumaro tselo djipah! Tumer putchan mandar an tumaro liil: “Wals mishto i mursheske, te romedinerals job gar?” Un koi pre penau me: Hi feteder, te hi hako murshes peskri romni un haki djuwjat peskro rom, har te krenn le wi-ladjedo koowa. O rom te well peskri romjake koi. Un i romni te well peskro romeske koi. Koi romjat hi gar pral peste penepaske. Ko tchatchepen hi o romes. Witar gar hi ko romes pral peste penepaske. Ko tchatchepen hi i romjat. Kek tumendar te rikrell pes kol wawarestar pale! Tumer nai rikrenn tumen i tikno tsiro pale, te kamenn tumer dui kowa, te mangenn o Debles an. Un pal kowa awenn pale khetne har rom un romni! Te krenn tumer kowa gar, palle nai well, te han buder gar o rai pral tumende un perenn an o bengeskro wast. Me penau tumenge kowa, te nai krenn kowa jaake, un gar, te hunte krenn les. Ninna te kamoms, te wals hakeno gar romedino, jaake har me gar romedino hom, kowa djal gar. Mer ham gar jek har o wawar. Jaake har o Dewel kamella, hi jek romedino un ko wawar romedinerell gar. Kolenge, kai gar romedino hi, penau me: Tumenge wals mishto, te romedinerenn tumer gar. Kol djuwjenge, kolengre romma meran, penau me: Tumenge hi feteder, te romedinerenn tumer buder gar. Tumer te djiwenn nai gar kokres, palle romedinerenn. Hi feteder, te romedinerenn tumer, har te dukell o mursheskro dji pal i djuwjate un i djuwjakro dji pal i mursheste. Kol wawarenge penau me, gar o rai Jesus: Te hi i patslo phrales i romni, kai gar patslo hi, un joi kamell pash leste te atchell, palle tradell job lat gar krik. Un te hi i patsli romjat i rom, kai gar patslo hi, un job kamell pash late te atchell, hunte mukell joi les gar. O Dewel dikell latches ap o romeste, kones i patsli romni hi. Un o Dewel dikell latches ap i romjate, kai lat i patslo rom hi. Te wals kowa gar jaake, wans tumare tchawe har i tchawe kolendar, kai prindjrenn o Debles gar. Kowa hi gar jaake. Glan o Debleste hi le har tchawe, kolengro dad un dai, kolla dui, patslo hi. Te kamell kowa, kai gar patslo hi, o patsles te mukell, jaake nai djal lo peske. Ko patslo hi gar pandlo ap leste. O Dewel kamell gar, te tchingrenn tumen. I patsli djuwel nai djinell gar, te anell li nai peskro romes ap o Jesuseskro drom. Un o patslo mursh nai djinell witar gar, te anell lo nai peskri romjat ap o Jesuseskro drom. Kowa, hoi tumenge kanna penau, penau me i tsele patslenge, kote, kai jon khetne wenna. Mer lauter hunte djiwas maro djipen ap koi platsa, kai maro rai Jesus men tchiwas, un hunte atchas koi pashel, hoi mer hams, har o Dewel men gole das: Te was jek ap o mass tchinlo pal i biboldengro tchatchepen, atchell lo pashel. Te was jek gar ap o mass tchinlo, mukell pes job gar te tchinell. Kolla hi gar budeder moldo, kai ap o mass tchinlo hi, har kolla, kai gar tchinlo hi ap o mass. Glan o Debleste molella, te rikress tut ap leskro lab. Hakeno hunte atchell koi pashel, hoi job his, har o Dewel les gole das. Te hals tu i pandlo budepaskro, har o Dewel tut gole das, hunte dukrell tut kowa gar! Te penell tiro rai, kai tu leske budreh: “Tu nai dja tuke!” palle nai djah tuke tu, un hal buder kek pandlo budepaskro! Koon i pandlo budepaskro his ap ko tsiro, har o Jesus Kristo les gole das, kowa hi glan leste buder kek pandlo budepaskro. Un koon kek pandlo budepaskro his ap ko tsiro, har o Jesus Kristo les gole das, kowa hi kanna o Jesus Kristeskro budepaskro. O Dewel plaissras tumenge peskro tchaweskro rateha. Ma denn tumen an i menshengre wasta! Mire phrala, hakeno atchell o Debleha un atchell pashel, hoi job his, har o Dewel les gole das. Pral kol ternende, kai gar romedino hi, hi man kek lab, hoi maro rai Jesus mange penas. Me penau, har me kowa dikau. Un maro rai Jesus his jaake kamlo ap mande un kras dran mande i mursh, ap koleste i menshe shunenna. Doleske nai patsenn man. Me penau tumenge: An kau pharo tsiro hi feteder, te atchell hakeno jaake, har job hi. Hal tu romedino, atch pash tiri romjate un ma dja krik latar! Te hal tu gar romedino, rode tuke kek romjat! Te romedinereh, jaake aneh tu kek doosh ap tute. Un te romedinerella i tchai, anell li kek doosh ap peste. Kolenge well bud pharo koowa an lengro djipen. Un me kamau, te well kowa gar ap tumende. Doleske rakrau jaake. Kowa penau me tumenge, mire phrala: Hi buder gar bud tsiro. Kanna hunte djiwell i romedino mursh jaake, har te wals les kek romni, jaake te nai budrell lo o Debleske. Un kolla, kai lenge ropaske hi, djiwenn jaake, har te wans lenge gar ropaske. Un kolla, kai bachtelo hi, djiwenn jaake, har te wans jon gar bachtelo. Un kolla, kai tchomone o djipaske dren ginenna, krenn kowa jaake, har te nai rikrans jon kowa gar. Kai phub un lauter, hoi koi pre hi, atchella gar. Doleske pandenn tumen gar ap ko koowa, hoi i menshenge ap kai phub jaake bud moldo hi! Me kamoms, te well tumaro dji gar pharo. Koon gar romedino hi, nai well o Jesuseske, maro rajeske, o tselo djijestar koi. Koon romedino hi, koleskro dji hi pherdo phubjakro koowa. Job dikell ap kowa, hoi leskri romni kamella. I paash djijeha hi lo pash peskri romjate, ko wawar paash hi pash o Jesuseste. Un koi djuwel, kai gar romedini hi, dikella, hoi nai krell joi o Jesuseske, maro rajeske. Un joi krell kowa peskri tseli sorjah, un kamell peskri tselo djijeha leske koi te well. I djuwel, kai romedini hi, kolakro dji hi pherdo phubjakro koowa. Joi dikell ap kowa, hoi lakro rom kamella. Kowa penau me tumenge gar, te krap tumaro djipen phares. Na-a, kowa penau, te djal tumenge mishto. Kamoms, te djan o tchatcho drom, te djiwenn o Jesuseske, maro rajeske, un te atchenn soreles pash leste. Te penell jek: “Kowa hi gar mishto, te romedinerap me miri pirni gar, kai lat jaake soreles kamau,” koleske penau me: Te romedinereh lat, aneh tu kek doosh ap tute. Te hi i murshes ap peskro dji, te romedinerell lo gar, un leske hi kowa gar pharo, te atchell lo kokres, koleske hi mishto, te romedinerell lo gar. Kowa hi jaake: Te romedinerell jek, hi kowa mishto. Te romedinerell job gar, hi kowa feteder. I romni hi ap peskro romeste pandlo jaake rah har job djiwella. Te merell o rom, hi li buder gar pandlo ap leste. Un joi nai romedinerell, kones joi kamella. Ap jek koowa hunte rikrell li pes: Joi hunte lell peske i patslo romes. Joi hi bachtleder, patsau me, te atchell joi peske kokres un romedinerell gar. Jaake dikau me kowa. Un man hi ninna o Debleskro Ducho. Tumer putchan mandar: “Nai chah mer, kai patslo ham, ko mass, hoi was glan i figura anlo, hoi mangenn le an, har te wals li i dewel?” Hi tchatcho, mer halauter ham gosewo un djinah tchomone pral kau koowa. Koon patsell, te hi les bud goswepen, kowa patsell sik, te hi lo bareder har ko wawar. Koon o djijestar o wawares kamella, koles krell job sorelo un gar tikno. Koon patsella, te hi lo gosewo, kowa djinell gar, hoi tchatcho goswepen hi. Koon tchatchepah gosewo hi, kowa kamell o Debles o djijestar. Un o Dewel prindjrell les. Nai chah mer kanna ko mass, hoi anan le glan i figura, hoi mangenn le an, har te wals li i dewel? Mer djinah halauter, kai hi i figura kek tchatcho dewel. Dell jek Dewel un kek wawar. Ninna te hi sawo koowa an o bolepen un ap i phub, hoi i menshe an-mangenna, un ninna te dell bud, ap kolende i menshe penenna “mo dewel” un “mo rai”, hi men jek Dewel. Kowa hi maro dad an o bolepen, un dran leste well halauter. Un mer ham leske koi. Un men hi jek rai, kowa hi o Jesus Kristo. Lestar was halauter. Un lestar lam mer o newo djipen. Hakeno haiwas kawa gar. Hi patsle, te chan jon ko mass, hoi glan i figura anlo was, hi kowa lenge, har te mangans le koi figura an, jaake har an ko tsiro, kai his le gar patslo. Un lengre djia, kai gar soreles an o Debleste hi, penenn lenge, te anan le doosh ap pende. Kolenge penau me: O chapen krell men gar pale-tchiddo glan o Debleste. Te ham dareno, te chas jek chapen, ham gar tikneder glan o Debleste. Te ham gar dareno, te chas kowa, ham gar feteder glan leste. Kowa hi tumaro koowa, hoi tumer krenna. Ninna te hi kowa jaake, denn jak ap kolende, kai gomme gar soreles an o patsepen hi, te perenn jon gar o Debleskro dromestar tele! Tu patseh, tu hal gosewo an o patsepen un haiwal, te nai chah ko mass, hoi glan koi figura anlo was, un tu djah an ko kheer, kai mangenn le kolat an, un chah ko mass. Djineh tu, hoi nai wella, te dikell tut jek, kai gar soreles an o patsepen hi? Kowa nai well jaake, te chal job ninna ko mass, ninna te penell leskro dji leske: “Ma kre kowa!” Un ko phraal, koleske o Jesus Kristo meras, un kai hi gar sorelo an o patsepen, nashrell peskro patsepen doleske, kai tu patseh, te hal gosewo. Me penau tumenge: Tumer te krenn sawo tchilatcho koowa ap tumare phralende un krenn, te well len i djungelo dji, palle krenn tumer i tchilatcho koowa ap o Jesus Kristeste. Doleske, te dikell miro phraal, kai chau ko mass, un doleske well lo o Debleskro dromestar tele, palle kamoms me miro tselo djipen buder kek mass te chal. Dikenn ap mande, har me hom! Me nai kroms, hoi me kamau, un me krau les gar. Hom me gar o Jesuseskro bitchepaskro? Awa, me hom o Jesuseskro bitchepaskro. Me dikom o Jesuses, maro rajes. Tumer djinenna, koon tumen ap o Debleskro drom anas. Kowa homs me. Wawar penenna, te hom me gar o Jesusestar bitchedo. Tumer djinenna, kai man o Jesus Kristo bitchras. Un har me ap tumende lestar rakrom, wan tumer patslo. Kolla, kai kamenn doosh ap mande te anell, kolendar putchau: Hi men gar ko tchatchepen, te chas un te pijas pash tumende? Hi men gar ko tchatchepen, te romedinerah nai i patsli djuwjat, un te las lat mentsa, jaake har krenna kol wawar Jesuseskre bitchepangre un leskre phrala un o Petro? Me putchau tumendar: Hunte budrap me un o Barnabas maro chapaske kokres? Kek tserdella an o kurepen un plaissrell pes kokres. Kek tchiwell i drakengre ruka an i phub, un chal gar i drake. Kek dell peskre bakren senlepen te chal, un pijell gar lengro thud. Hoi me penau, well gar i menshendar. Kowa penell menge o Debleskro lab. An o Moseskre lila hi tchinlo: I grumni, hoi budrell, te dell li o djob dran o phuss, ma pande lakro mui! Hi o Debleske i grumni ap o dji tchiddo? Na-a! Ap mende penell o Dewel kowa. Doleske hi ninna menge tchinlo: Ko hacho, kai budrell ap peskro kotar phub, krell kowa, te anell lo bud djob dren. Un kowa, kai dell o djob dran o phuss, budrella, te nai chal lo kolestar. Te anam mer tumenge o Debleskro lab, nai denn tumer men ninna te chal. Te hi i wawaren ko tchatchepen ap kowa lauter, hi men ko tchatchepen ninna. Ninna te hi kowa jaake, lah kowa gar menge. Me kamoms gar, te rakrell jek pral mende, te penah i menshenge o Jesus Kristestar, te was mer plaissedo. Djinenn tumer gar, kai kolla, kai an o Debleskro baro kheer budrenna, kote lenna, hoi len hunte well djipaske? Un kolla, kai anenn marede viechen glan o Debleste, kolla nai chan ninna i kotar kolestar, hoi o Debleste dino wella. Jaake penas maro rai Jesus ninna, te lenn kolla, kai leskro lab i menshenge penenna, kowa, hoi len hunte well djipaske. Kau tchatchepen lom mange gar: Me lom tchi tumendar. Me tchinau kowa gar, te wap me kanna tumendar plaissedo. Feteder wals, me meroms, har te penenn i menshe mange palla, te plaissrenn tumer man. Me nai sharau man, te penau i menshenge o latcho lab o Jesusestar tchitcheske. Me sikrau i menshende leskro drom gar, te wap sharedo. Na-a, me hunte rakrap lestar. Har bibachtelo woms, te kroms kowa gar! Te kroms me kowa mandar, palle nai loms me kowa plaissedo. Me krau kowa gar mandar. O Dewel das man koi budi. Hoi lau me koleske? Me lau tchi. Mange hi shukeder te penap o latcho lab o Jesus Kristestar tchitcheske, har te wap me plaissedo. Kek mensho hi miro rai. Ninna te krau nai, hoi kamau, krom me man budepaskro lauterenge, te anap nai jaake bud menshen pash o Jesuseste har djala. Te hom pash i biboldende, palle djiwau har i biboldo, un rikrau man ap o Moseskre laba, te anap i bibolden pash o Jesuseste, ninna te hom me gar tel o Moseskre laba tardo. Te hom me pash i menshende, kai rikrenn pen gar ap o Moseskre laba, palle djiwau me har jon, te anap len pash o Jesus Kristeste, ninna te rikrau me man ap o Debleskro tchatchepen. Un kowa hi o Jesus Kristeskro lab. Pash kolende, kai hi gar soreles an o patsepen, djiwau me jaake har jon djiwenna. Kowa krau me, te well lengro patsepen ap o Jesuseste soreles. Me wom lauterenge jaake har jon, te rodap i drom, te anap len pash o Jesus Kristeste. Kowa lauter krau me, te patsenn bud ap o latcho lab o Jesus Kristestar, te lap ninna kowa, hoi mange o Dewel an peskro lab penella. Haiwenn! Kol naashepangre nashenn lauter, un hakeno kamell o glanstuno te well. Jek kokres well o glanstuno. Tumer patsle, hunte nashenn jaake ap tumaro patsepaskro drom, har te kamans o glanstuno te well! Palle lenn tumer o shukar koowa, hoi o glanstuno lella! Kol naashepangre rikrenn pen lauterestar pale, hoi len khino krella. Ko shukar koowa, hoi kolla lenna, kowa atchell gar hako tsiro. Hoi mer patsle lah, kowa atchella hako tsireske. Me nashau jaake har jek, kai djinella, kai job nashella. Me kurau man gar har jek, kai dell trul peste. Un me dau jak ap mande, te wap o rai pral miro mass. Me kamau gar te penap i menshenge, hoi jon hunte krenna, un me kokres krau les gar. Un jon halauter chan ko jek chapen, hoi was o Deblestar. Un jon pijan lauter ko jek pipen, kai was o Deblestar. Jon pijan ko pani, kai was dran i baro bar win, kai lentsa djas. Ko bar his o Jesus Kristo. Ninna te his jaake, nai dikas o Dewel gar latches ap bud lendar. Un jon meran an o mulo them. Kowa, hoi kote djas, kamell menge soreles te penell, te djal maro dji gar pal o tchilatcho koowa, jaake har kolengro dji pal o tchilatchepen djas. Ma mangenn wawar koowa an har o Debles! Mank kolende an o phuro tsiro his sawe, kai kran kowa. An o Debleskro lab hi tchinlo: Jon beshan tele, te chan le un pijan le un stan pre, te khelenn le glan o sonakaskro viecho. Mer te lubras witar gar trujel. Mank kolende his sawe, kai kran kowa, un lendar meran biish-te-triin serja menshe ap jek diwes. Ma choirenn o Jesus Kristes, har kolla an o phuro tsiro o Debles choiran, har kran le, har te wals les kek soor. Un i sapa dandran len. Un jon meran. Ma penenn, kai kowa gar mishto un doha hi, hoi o Dewel tumen das. Jaake rakran kol wawar pale te pale. Un jon wan mulo dino. Kowa lauter, hoi ap lende was, sikrell men, hoi nai wella. Un mer, kai djiwah kau diwes un djinah, te atchell kau tsiro buder gar rah, menge was kowa tchinlo an i lila, te das mer jak ap mende. Doleske, koon penella, kai job soreles an o patsepen hi, dell jak, te perell lo gar. Della sawo koowa, hoi kamell tumen o Debleskro dromestar tele te anell. Dikenn, sawo koowa was ninna ap wawar menshende. Te well pharo koowa ap tumende, dell o Dewel tumen koi soor, te nai hidjrenn kowa. Job hatsell i drom, te wenn pale kote win. Doleske, latche mala, denn jak, un mangenn gar wawar koowa an har o Debles! Me rakrau tumentsa har menshentsa, kai gosewe hi. Putchenn tumaro dji, te hi kawa lauter tchatcho, hoi me penau! Te wah khetne, te pijas dran o Jesuseskro khoro, parkrah men koleske pash o Debleste, un djinah, o Jesus Kristo ratas un meras menge un las mari doosh mendar krik. Te phagah ko maro un chah les, rikrell men kowa o Jesus Kristeha khetne. Mer chah jek maro. Doleske hi men jek djipen khetne o Jesuseha, ninna te ham bud patsle. Kowa hi jaake, har pash i menshende an Israel. Jon wan khetne un chan kol viechendar, kai anan le o Debleske. Lauter kolla, kai chan, his khetne. Un o Dewel his mank lende. Me kamau tumendar te putchell: Hi i figura i tchatcho dewel? Na-a! Hi ko mass, hoi anan le glan late, wawartchandes har wawar mass? Na-a! Kowa, hoi i menshe kol deblen dran kasht un bar denna, anenn jon i bengenge, gar o Debleske. Un me kamau gar, te wenn tumer i bengentsa khetne. Tumer nai pijenn gar dran o Jesuseskro khoro un dran o bengeskro khoro. Tumer nai chan gar o Jesuseskro chapen un o bengeskro chapen. Ma choirenn o Debles! Mer ham gar sorleder har job. Tumer penenn: “Lauter nai krah mer.” Me penau: Gar lauter hi latcho. Lauter nai krah mer. Gar lauter, hoi mer krah, hi mishto menge un i wawarenge. Dikenn gar ap tumende kokres! Pash halauter, hoi tumer krenna, dikenn ninna ap o wawareste, hoi leske mishto hi! Tumer nai chana hako mass, hoi bikedo wella. Ma putchenn, konestar ko mass wella, te well tumenge gar phares an o dji! Djinenn, i phub un lauter, hoi koi pre hi, hi o Debleskro. Te penell tumenge jek, kai gar patslo hi: “Awenn pash mande un chan mantsa,” palle djan koi! Un chan pash leste lauter, hoi job tumenge anella! Ma putchenn, kai ginas lo ko chapen, te well tumenge gar phares an o dji! Kowa hi wawartchandes, te penell tumenge jek: “Kau chapen was i debleste dran kasht un bar dino.” Palle ma chan ko mass, te well koleskro dji gar djungeles, kai kowa tumenge penas. Job nai penals: “Hi mishto, te chap ko chapen.” Me rakrau gar tumendar, rakrau ko wawarestar, te wals kowa gar mishto leske, te chals job ko mass. Mange nai penell kek wawar, hoi me nai krap un hoi gar. Te chau i chapen un parkrau man koleske pash o Debleste, nai praassell man kek, te chau me ko chapen. Hoi tumer ninna krenna un chana un pijenna, kowa krenn lauter jaake, te well o Dewel sharedo. Djiwenn jaake, te choirell pes kek pral tumende: kol bibolde gar, un kolla, kai kek bibolde hi witar gar, un witar gar kol patsle, kai wenn tumentsa khetne. Me krau lauter, te djiwap jaake, har hakeneske mishto hi un rodau gar, hoi mange mishto hi. Me kamau kowa te krell, hoi budenge mishto hi, te djan jon gar nashedo. Krenn kowa jaake, har me kowa krau! Un me krau kowa, hoi o Jesus Kristo kras. Me hom bachtelo pral tumende, te bistran tumer gar, hoi me tumenge penom. Kowa, hoi shunom un tumenge penom, krenn tumer. Me kamau te djinenn tumer, kai o Jesus Kristo hi o pralstuno pral hako mursheste. Un o rom hi o pralstuno pral peskri romjate. Un o Dewel hi o pralstuno pral o Jesus Kristeste. Hako mursh, kai mangell o Debles an, un hako mursh, kai penella, hoi o Dewel leste sikras, un les hi i stadi ap o shero, kowa anell ladj ap peste. Haki romni, kai mangell o Debles an, un haki romni, kai penella, hoi o Dewel late sikras, un kowa krell li, te hi lat tchi ap o shero, koja anella ladj ap peste. Kowa hi jaake, har te wans lake i balla tele tchinlo. Te kamell i romni tchi ap peskro shero te tchiwell, nai mukell joi ninna peskre balla tele te tchinell. Te wenn lake i balla tele tchinlo, un lat hi buder kek balla ap o shero, hi kowa lake i ladj. Doleske hunte tchakrell li peskro shero. I mursh hunte tchiwell kek stadi ap peskro shero. Job was kerdo pal o Debleste. Un o Dewel sharell pes leha. Jaake sharell pes o rom peskri romjah. O mursh hi gar i djuwjatar. I djuwel hi o murshestar. O Dewel kras o murshes gar i djuwjake. Na-a! Job kras i djuwjat o mursheske. Doleske hunte tchakrell i romni peskro shero, te dikenn i bolepangre, kai lakro rom o pralstuno pral late hi. Pash i patslende hi kowa jaake: O rom hi tchi peske kokres. Un i romni hi tchi peske kokres. I djuwel well o murshestar. Un o mursh well i djuwjatar boldo. Un jon dui wenna o Deblestar. Me putchau tumendar: Hi kowa latcho, te mangell i romni o Debles an, un lat hi tchi ap peskro shero? Na-a! Hakeno djinella: Te hi i murshes lengste bal, hi kowa i ladj leske. Un te hi i djuwjat lengste bal, hi joi shukar. Lakre balla hi lake har i diklo. Te hi jek pash tumende, kai kamell pes pral kowa tchingrell, jaake hunte djinell job, kai mer tchingrah men pral sawo koowa gar, un kote, kai i patsle o Debleske khetne wenna, witar gar. Kanna hunte penap tumenge tchomone, kai nai sharau tumen gar. Te wenn tumer patsle khetne, krenn tumer budeder, hoi tumenge gar mishto hi, har te krans kowa, hoi tumenge mishto hi. Me shunom, te wenn tumer khetne, palle tchingrenn tumer khetne, un ko jek penell: Me krau, hoi kawa penella, un ko wawar penell: Me krau hoi kowa penella. Un me patsau, i paash kolestar, hoi pral tumende shunom, hi tchatcho. Kowa hunte well jaake, te dikell hakeno, koon tumendar an o patsepen mishto tardo hi. Me shunom ninna, te wenn tumer khetne, palle chan tumer o Jesuseskro chapen gar jaake, har maro rai Jesus kowa kamella. Hakeno chal peskro chapen kokres, hoi job peha las, un dell kek wawares tchomone. Doleske hi mashkral tumende phrala un phenja, kai hi len bok un trush. Un wawaren hi jaake bud te pijell, te wenn le mato. Nai chan un pijenn tumer gar khere? Hi kol patsle, kai o Debleske khetne wenna, tchi moldo an tumare jaka? Kamenn tumer ladj ap kolende te anell, kolen tchi hi? Hoi penap me tumenge? Sharap me tumen? Na-a! Doleske sharau me tumen gar. Hoi me tumenge penom, kowa penas mange o rai Jesus. Koi rati, kai was ap maro rajeste, o Jesuseste, phukedo, las job ko maro, parkras pes pash o Debleste, un phagas ko maro un penas: “Kawa hi miro mass, hoi tumenge dino wella. Hako kopo, kai phagenn tumer o maro, ma bistrenn, hoi me tumenge krom!” Un pal o chapen las job ko khoro un penas: “Kai mool an kau khoro hi miro rat, hoi tumenge ratau. Jaake krau i newo drom, kai o Dewel un i menshe mala wenna. Hako kopo, kai pijenn tumer dran ko khoro, ma bistrenn, hoi me tumenge krom!” Hako kopo, kai chan tumer ko maro, un kai pijenn tumer dran ko khoro, penenn tumer dureder, kai maro rai Jesus meras. Kowa krenn tumer jaake rah, bis te job pale wella. Koon chal ko maro, un pijell dran o rajeskro khoro jaake, te well maro rai gar sharedo, kowa anell doosh ap peste. Job kras har te wals o Jesuseskro mass un rat tchi moldo. Doleske hunte dikell hakeno ap peste, har hi lo an o patsepen tardo. Un palle chal job o maro un pijell dran ko khoro. Koon chal ko maro, un pijell dran ko khoro, un leske hi tchi moldo, hoi o rai Jesus leske kras, kowa anell doosh ap peste un lell i phagi. Doleske hi bud nassele mashkral tumende, ninna sawe, kai hi len kek soor an lende. Un bud meran ninna. Te dah jak ap mende, har mer an o patsepen tardo ham, lah kek phagi. Te lah mer i phagi o Deblestar, palle krell job kowa, te djas mer gar khetne i wawar menshentsa nashedo. Doleske, mire phrala, te wenn tumer khetne, te chan o rajeskro chapen, denn jak jek ap o wawareste, te lenn ko chapen khetne. Te hi jekes bok, palle mu te chal job khere, jaake te anenn kek doosh ap tumende. Ko wawar penau tumenge, te wau pash tumende. Mire phrala, kanna kamau me pral kowa te rakrell, hoi o Debleskro Ducho an tumende tchiwas. Har tumer gomme gar patslo hans, tserdas tumen bari sorjah pash kol figure, kai nashte rakrenn gar, kolen i menshe an-mangenna, har te wans le o Dewel. Doleske kamau te djinenn tumer, hoi wella o Deblestar, un hoi well gar lestar. Un me penau tumenge: Te rakrell jek, hoi o Debleskro Ducho leske an o mui tchiwell, nai praassell lo gar o Jesuses. Un kek nai penella: “O Jesus hi miro rai!” te hi o Debleskro Ducho gar an leste. O Debleskro Ducho dell i patslende koi soor, te nai budrenn le o Debleske. Ninna te hi koi soor pash hakeneste wawartchandes, hi jek Debleskro Ducho, kai dell jekes kawa un ko wawares kowa. Della budeder budi, hoi krenn i patsle o Debleske. Jon lauter budrenna ko jek rajeske. Un della bud dromma, har o Debleskro Ducho an i patslende budrella. Hi jek Dewel, kolestar kowa lauter wella. An hakeneste budrell o Debleskro Ducho jaake, kai hi kowa i tsele patslenge mishto. Ko jekes dell o Debleskro Ducho i gosewo lab, un i wawares, te haiwell lo, hoi o Dewel kamella. Un job penell kowa i wawarenge dureder. Hi jek Debleskro Ducho, kai kowa lauter krella. I wawares dell job i baro patsepen. Un pale i wawares dell job i soor, te nai krell lo i nasselen sasto. Hi jek Debleskro Ducho, kai kowa lauter della. I wawares dell job i soor, te krell job baro koowa, hoi kek kokres pestar nai krella. Un pale i wawar penell i menshenge, hoi o Dewel leste sikras. Un pale i wawar haiwella, hoi o Deblestar wella, un hoi gar o Deblestar wella. Wawar rakrenn an wawar rakepen, hoi o Debleskro Ducho len das. Un pale wawar penenn, hoi koi rakedo was. Kowa krell lauter ko jek Debleskro Ducho, un job dell hakenes kowa jaake, har job kamella. O mensho hi dran budeder kotja, har mussja, herja, un wawar. Ninna te hi lo dran bud kotja, hi lo jek mensho. Jaake hi ninna o Jesus Kristeha un kolentsa, kai ap leste patsenna. Kolla, kai ap o Jesus Kristeste patsenna hi bibolde un kolla, kai kek bibolde hi, hi raja un budepangre. Kolla lauter lan o Debleskro Ducho. Ko Ducho anas len lauteren khetne. O mensho hi gar dran jek kotar. Job hi dran budeder kotja. Te penals i heri: “Me hom kek wast,” hi li palle kek kotar o menshestar? Na-a, i heri hi i kotar o menshestar. Te penals o kand: “Me hom kek jak,” hi lo palle kek kotar o menshestar? Na-a, o kand hi i kotar o menshestar. Te wals o tselo mensho i jak, kai wals palle o kand, hoi shunella? Te wals o tselo mensho i kand, kai wals palle o nak, hoi sungella? O Dewel tchiwas hako kotar jaake an o mensheste, har job kamas. Te wals o tselo mensho i heri, hawo mensho wals kowa? Bud kotja krenna jek mensho. I jak nai penell gar ap o wast: “Me haiwau kowa kokres. Dja tuke!” Un ninna o shero nai penell gar ap i herja: “Me krau kowa kokres. Djan tumenge!” O menshes hi ninna kotja, kai gar sorelo hi. Te wans kolla gar, nai djiwals lo gar. Kol kotja, kai menge gar shukar hi, kolla riwah shukar an. Un kol kotja, kai khatrah, ap lende dah mishto garda. Kol kotja, kolen mer gar khatrah, ap kolende das mer gar jaake mishto garda. O Dewel kras o menshes jaake, te das mer budeder garda ap kol kotja, hoi gar jaake shukar hi har kol wawar. Job kamas gar, te tchingrenn pen i kotja. Job kamas, te well ko jek o wawareske koi. Te dukell jek kotar, palle dukenn kol tsele wawar ninna. Un te well jek kotar sharedo, hi kol tsele kotja bachtele. Tumen hi lauter jek djipen o Jesus Kristeha, un hakeno tumendar hi i kotar lestar. Kote, kai i patsle khetne wenna, das o Dewel hakenes i budi. Peskre bitchepangren das lo koi budi, te penenn le i menshenge peskro lab. Un wawar hi o Debleskre rakepangre, kai penenna, hoi o Dewel len sikras. Koi hi ninna sikepangre, kai sikrenn i menshende o Debleskro drom, un kolla, kai krenn baro koowa an o Debleskri soor, kai kek kokres pestar nai krella. Wawaren das job i soor, te krenn le i nasselen sasto. Hi patsle, kai hi o wawarenge koi, un ninna wawar, kai rikrenn i patslen khetne, un pale wawar, kai rakrenn nai an i wawar rakepen, hoi o Debleskro Ducho len das. Gar halauter hi o Deblestar bitchedo, te penenn le i menshenge leskro lab. Gar halauter hi o Debleskre rakepangre. Gar halauter hi sikepangre. Gar hakeno nai krell i baro koowa an o Debleskri soor. Gar halauter lendar lan koi soor o Deblestar, te krenn le i nasselen sasto. Gar halauter lendar nai rakrenn an i wawar rakepen, un gar hakeno nai penell, hoi koi rakedo was. Mangenn o Deblestar, te tchiwell leskro Ducho kol sorja an tumende, kai i patslenge i feteder hi. Un kanna sikrau me tumen i drom, hoi pral hako wawar drom hi. Ninna te rakroms me nai an hako rakepen, hoi i menshe un i bolepangre rakrenna, un te wals man gar o Debleskro kamlepen an miro dji, palle woms me har i bashepaskro, kai bashrell gar mishto. Leskro bashepen molella tchi. Te wals man gar o Debleskro kamlepen an o dji, palle molals ninna kowa tchi, te penoms me i menshenge, hoi o Dewel mande sikras. Te wals man gar o Debleskro kamlepen an o dji, palle molals ninna kowa tchi, te djinoms halauter, hoi i wawar gar djinenna un te haiwoms ko tselo Debleskro drom. Te wals man gar o Debleskro kamlepen an o dji, palle molals ninna kowa tchi, te wals man jek sorelo patsepen, te penoms ap i berge: ‘Hadenn tumen’, un jon hadenna pen. Te wals man gar o Debleskro kamlepen an o dji, palle molals ninna kowa tchi, te doms miro tselo brawlepen kol tchorwelende, un te mukoms man me djides pre te chatchrell. Kones hi o Debleskro kamlepen an o dji, kowa rikrella lauter win. Job hi latcho un silwerella gar. Job krell pes gar bares un sharell pes gar. Kones hi o Debleskro kamlepen an o dji, kowa krell kek wi-ladjedo koowa; un dikell gar ap peste kokres. Job dikell ninna ap i wawarende, te djal lenge mishto. Kones hi o Debleskro kamlepen an o dji, kowa mukell pes gar chojedo te krell. Job bistrell o tchilatchepen, hoi i wawar leske kran. Kones hi o Debleskro kamlepen an o dji, kowa hi gar bachtelo pral o tchilatchepen. Job hi bachtelo pral o tchatchepen. Te hi les o Debleskro kamlepen an o dji un i menshe dukrenn les, hi job gar chojedo pral kowa. Kones hi o Debleskro kamlepen an o dji, kowa patsell halauter. Job dell o wawares gar pre, un rikrell lauter win. Well i tsiro, kai tchiwell o Debleskro Ducho i patslenge buder kek lab an o dji. Well i tsiro, kai dell lo len buder kek wawar rakepen. Well i tsiro, kai hunte well men buder kek goswepen. Jek atchella: o Debleskro kamlepen. Kanna djinah gar lauter o Deblestar, i tikno kotar kokres. Un kowa, hoi sikrell lo mende pestar, hi i tikno kotar kokres. Jek tsiro wella, kai dikah lauter lestar un buder gar tikne kotja kokres. Har homs i tikno tchawo, rakrom me har i tchawo, un dikom lauter har i tchawo. Un man his tchawengro koowa an o shero. Har wom i mursh, tchiwom o tchawengro koowa krik. Kanna dikah o Debleskro koowa gar mishto. Mer dikah kowa jaake har an o phuro blendari. Jek diwes wella, kai dikah mer o Debles, har job hi. Lauter, hoi me kanna lestar djinau, hi tikne kotja. Well ko diwes, kai prindjrau les jaake, har job man prindjrella. Kanna atchenna menge kalla triin: – O patsepen ap o Debleste; – i bacht, te djinah mer, te well lauter mishto; – o Debleskro kamlepen. O bareder kol trinendar hi o Debleskro kamlepen. Krenn lauter, te lenn o Debleskro kamlepen an tumaro dji! Un rodenn i tselo djijestar kol sorja, hoi o Debleskro Ducho an tumende tchiwella, te nai budrenna o Debleske! Budeder har hako wawar koowa rodenn koi pal, te penenn nai i menshenge i lab, hoi wella o Deblestar. Kowa, kai rakrella an i rakepen, hoi o Debleskro Ducho les das, un hoi kek haiwella, kowa rakrell gar i menshenge. Job krell kowa o Debleske. O Debleskro Ducho dell les koi soor, te rakrell lo, hoi kek mensho djinella. Kowa, kai penell i menshenge i lab, hoi wella o Deblestar, kowa rakrell jaake ap i menshende, te well lengro patsepen soreles, un te wenn lengre djia bachteles un soreles. Kowa, kai rakrella peske an i rakepen, hoi o Debleskro Ducho les das un hoi kek haiwella, koleske djal feteder an peskro dji. Kowa, kai penell i patslenge i lab, hoi o Deblestar wella, krell kowa, te well kolengro patsepen soreles. Ninna te kamoms me, te rakrans tumer lauter an i rakepen, hoi o Debleskro Ducho das, kamoms me budeder, te penans nai tumer lauter i menshenge i lab, hoi wella o Deblestar. Hi budeder moldo, te penell jek i lab, hoi wella o Deblestar, har te rakrell jek an i wawar rakepen, hoi kek haiwella. Hi wawartchandes, te hi jek koi, kai penell nai, hoi an ko wawar rakepen rakedo was, jaake te wenn i patsle soreles an o patsepen. Kanna, mire phrala, har wals kowa, te woms me pash tumende, un rakroms an i rakepen, hoi kek haiwella? Kowa molals tumenge tchi. Tumenge hi budeder moldo, te rakrap an i rakepen, hoi tumer haiwenna, un te penap tumenge, hoi o Dewel mande sikras, un hoi lestar djinau. Un tumenge hi ninna budeder moldo, te penap tumenge i lab, hoi wella o Deblestar, un te sikrap tumen, har te djan ap o Debleskro drom. Kowa hi jaake har o bashepen. Te bashrell jek gar mishto, haiwell kek, hoi bashedo wella. Te djan i lurde an o kurepen, palle phurdell jek ap i bashepaskri. Un job te phurdella jaake djungeles, te haiwell les kek, palle djal kek an o kurepen. Jaake hi kowa ninna tumentsa. Te rakrenn tumer an i rakepen labentsa, hoi kek haiwella, har nai haiwell jek, hoi tumer penenna? Tumer rakrenn tchitcheske. Dell bud menshe an bud themma. Un hakenes hi peskro rakepen. Te haiwau me gar ko wawareskro rakepen, hom me koleske i wi-themari. Un ninna job hi mange i wi-themari. Jaake hi kowa ninna tumentsa. Tumer kamenn o tselo djijestar kol sorja te lell, hoi o Debleskro Ducho della. Krenn lauter, te lenn bud kolestar, hoi krell i patslen soreles an o patsepen! Hi jaake: Koon an i rakepen rakrella, hoi das les o Debleskro Ducho, kowa hunte mangell o Deblestar, te nai penell lo i menshenge kowa, hoi koi rakedo was. Me te rakrau an i rakepen, hoi o Debleskro Ducho man das, palle krell kowa o Debleskro Ducho an mande. Un me haiwau gar, hoi me penom. Hoi hunte krap me kanna? Me kamau te rakrap o Debleha an i rakepen, hoi o Debleskro Ducho man das. Ninna kamau me te rakrap leha i labentsa, hoi me haiwau. Un me kamau leske te giwap, har o Debleskro Ducho mukell man te giwell. Un ninna kamau te giwap i labentsa, hoi me haiwau. Te shareh tu o Debles an i rakepen, hoi o Debleskro Ducho tut das, un koi hi jek, kai haiwell kowa gar, har nai penell job ‘Amen’ ap kowa, hoi tu penal? Leskro dji well gar soreles, ninna te parkral tut tu o djijestar pash o Debleste. Me parkrau man pash o Debleste, kai rakrau budeder har tumer lauter an i rakepen, hoi o Debleskro Ducho man das. Te hom me mank i patslende, te sikrap len o Debleskro drom, kamau kote feteder pantch laba te rakrell, hoi hakeno haiwella, har deesh serja laba an i rakepen, hoi kek haiwella. Mire phrala, ma awenn har tikne tchawe, kai gomme gar bud djinenna. Awenn gosewo har i phure! Pash tchilatcho koowa, awenn har tikne tchawe, hoi o tchilatchepen gar haiwenna! An o Debleskro lab hi tchinlo: Me kamau te rakrap ap kal menshende an o wawar rakepen. Un wi-themarja penenn lenge mire laba. Un ninna palle shunenn le gar ap mande, penell o Dewel. Jaake dikenn tumer: O Debleskro Ducho dell o wawar rakepen, te sikrell o Dewel peskri soor kolende, kai gar patsenna, un gar i patslende. Hi wawartchandes, te penell jek i lab, hoi wella o Deblestar. Ko lab hi i patslenge un gar kolenge, kai patsenna gar ap o Debleste. Dikenn, te wans i tsele patsle khetne, un rakrans lauter an i wawar rakepen, un koi wals jek, kai gar patslo hi un kai prindjrell kowa gar, penals kowa: “Kalla hi lauter narwele!” Hi wawartchandes, te lell hakeno i lab o Deblestar, un penell les glan i wawarende, un koi wella jek, kai gar patsella un o tselo koowa gar prindjrella, koleske djal lauter an leskro dji, un leske djan i jaka pre pral peskri doosh. Hoi an leskro dji khatedo hi, well diklo. Un job mukell pes glan tele perell ap i phub un mangell o Debles an, un penell: “O Dewel hi tchatchepah pash tumende!” Mire phrala, hi jaake: Te wenn tumer khetne, sharell ko jek o Debles i giljah. I wawar sikrell, har te djan ap o Debleskro drom. Ninna i wawar penell, hoi o Dewel les sikras. Pale i wawar rakrell an i rakepen, hoi o Debleskro Ducho les das. Un i wawar nai penell, hoi koi rakedo was. Lauter kowa krenn, te wenn i patsle soreles an o patsepen! Te hi menshe koi, kai rakrenn an i wawar rakepen, mukenn te rakrenn dui te triin, gar budeder har triin, jek pal o wawareste! Un jek hunte penell, hoi rakedo was. Te hi kek koi, kai penell nai, hoi koi rakedo was, palle mukenn kekes an i wawar rakepen te rakrell. Job nai rakrell khere peske kokres un o Debleske. Kolla, kai penenna i menshenge i lab, hoi o Deblestar wella, kolendar mukenn te rakrenn dui te triin! Un kol wawar denn garda, te hi kowa tchatcho, hoi rakedo wella! Te penell jek i lab o Deblestar, un o Dewel sikrell tchomone ap i wawareste, kai koi pashel beshdo hi, hunte mukell ko ersto koles te rakrell. Tumer lauter nai penenn jek pal o wawareste i lab, hoi wella o Deblestar. Jaake dikenn lauter, har te djan o Debleskro drom. Un lauter wenna soreles an o patsepen. Kones i lab well o Deblestar, kowa nai rikrell pes pale, jaake rah har ko wawar rakrella. O Dewel kamell kek tchingepen. Job kamell, te djal lauter mishto. Kowa hi jaake an hake forja, kai i patsle khetne wenna. Te wenn tumer khetne an o Debleskro kheer, ma mukenn i djuwjen te rakrell. Jon hunte shunenn ap kowa, hoi penlo wella. Jaake hi ninna tchinlo an o Moseskre lila. Te kamell i djuwel tchomone te djinell, putchell li khere peskro romestar. Kowa hi gar mishto, te rakrell i djuwel an o Debleskro kheer. Was o Debleskro lab tumendar? Na-a! Was o Debleskro lab pash tumende kokres? Na-a! Te patsell jek tumendar, kai o Dewel rakrell leha, un kai o Debleskro Ducho les o Debleskro koowa sikrell, jaake haiwell job, te hi kawa gar mandar, hoi me kate tchinau. Kawa hi o Deblestar. Koon kowa gar kamell te dikell, ap koleste dikenn witar gar! Mire phrala, mangenn o Debles, te nai penenn i menshenge i lab, hoi lestar wella! Un mukenn kolen te rakrell, kai kamenna an ko rakepen te rakrell, hoi o Debleskro Ducho len das! Krenn kawa jaake, te djal kowa lauter mishto un shukar! Mire phrala, ma bistrenn o latcho lab o Jesusestar, hoi me tumenge penom! Tumer lan ko lab pre, un tumer djiwenn pal kowa. Te rikrenn tumen ap o latcho lab o Jesusestar, jaake har me les tumenge penom, djan tumer gar nashedo. Te wals kowa wawartchandes, wals tumaro patsepen tchitcheske. Ko bareder lab, hoi mange penlo was, un hoi me tumenge penom, hi kawa: O Jesus Kristo meras menge, te lell lo mari doosh mendar krik, jaake har an o Debleskro lab tchinlo hi. Un job was paskedo, un was djido pal triin diwessa, jaake har kowa an o Debleskro lab tchinlo hi. Un pal kowa sikras lo pes o Petreste. Un pal koleste sikras lo pes peskre deesh-te-dui malende. Pal lende dikan les budeder har pantch-sheel phrala ap jek kopo. Bud lendar djiwenna gomme kai diwes. Pal lende dikas les ninna o Jakobo, un palle ninna i tsele wawar bitchepangre. Pal lende mukas job pes mandar te dikell. Pal mande dikas les buder kek. Un me homs gar moldo, te dikap les. Me lom i patslen palla, te marap len. Doleske hom me o tikneder mashkral lende, kolen o Jesus bitchras, te penenn le i menshenge o latcho lab lestar. Un me hom gar moldo, te penenn jon, kai me jek lendar hom. O Dewel kamas an peskro baro latchepen, te wap me kowa, hoi me kanna hom. Un leskro baro latchepen, hoi job man das, his gar tchitcheske. Me budrom budeder har kol tsele wawar. Gar me kokres, o Debleskro latchepen an mande budras mantsa, te krap nai koi budi. Kowa hi jek, koon mendar penas tumenge o latcho lab o Jesus Kristestar. Mer halauter rakrah lestar. Un jaake patsan tumer ap leste. Mer penam tumenge, kai o Jesus Kristo i mulendar pre stas. Har nai penenn menshe mank tumende: “Ko della gar, kai i mule pre stenna.” Te dell kowa gar, kai i mule pre stenna, jaake stas o Jesus Kristo witar gar i mulendar pre. Te stals o Jesus Kristo gar i mulendar pre, wals kowa tchitcheske, hoi mer o Jesus Kristestar rakrah. Un tumaro patsepen wals ninna tchitcheske. Palle nai penans le mendar, te ham mer chochene. Mer penam, kai kras o Dewel o Jesus Kristes i mulendar djido. Te wals kowa gar tchatcho, te krell o Dewel i mulen djido, palle nashte kras job o Jesus Kristes witar gar djido. Te stenn i mule gar pre, palle stas o Jesus Kristo witar gar i mulendar pre. Te stas o Jesus Kristo gar i mulendar pre, jaake hi tumaro patsepen tchitcheske. Un ko tchilatcho koowa, hoi tumer kran, hi gomme ap tumende. Te stas o Jesus Kristo gar i mulendar pre, palle hi kolla nashedo, kai ap o Jesus Kristeste patsan un meran. Te wals maro patsepen ap o Jesus Kristeste buder tchi moldo pal o merepen, wams i tchorwleder i tsele menshendar. Ko tchatchepen hi: O Jesus Kristo hi o ersto, koles o Dewel i mulendar djido kras. Jaake har was o merepen jek menshestar, jaake well ninna jekestar, kai stenn i mule pale pre. Jaake har was o Adamestar, kai hunte merenn lauter, jaake well o Jesus Kristestar, te krell o Dewel len lauter djido: Hakeno ap peskro tsiro: O Jesus Kristo hi o glanstuno. Te well lo pale, stenn kolla pre, kai ap leste patsan. Pal kowa herell kau tsiro pre. Hako rai, hako pralstuno un hakeno, koles hi penepaske, koleske lell o Jesus Kristo i soor krik un dell lauter o Debleste, peskro dadeste, te well o Dewel kokres o rai pral halauter. O Jesus Kristo hunte well o rai jaake rah, bis te tchiwell o Dewel lauteren, kai les gar kamenna, tel leskre pire. Ko palstuno, kolendar o Jesus Kristo i soor krik lella, hi o merepen. An o Debleskro lab hi tchinlo: Lauter tchiwas o Dewel tel leskre pire. Ninna te hi kate penlo, kai hi o Jesus Kristo o rai pral lauterende, hi lo gar pral o Debleste tardo. O Dewel hi kowa, kai kras, kai hi o Jesus Kristo o rai pral lauterende. Te was o Jesus Kristo o rai pral halauter, tchiwell job pes ninna tel o Debleskro wast, te well o Dewel ninna o rai pral o tchaweste. Un o Dewel kokres hi o rai pral halauter. Kanna rakrau pale pral kolende, kai penenn, te stenn i mule gar pre. Tumer djinenn, hi patsle koi, kai mukenn pen i mulenge te taufrell. Putchau tumendar: Te stenn i mule buder gar pre, hoske mukenn le pen palle i mulenge te taufrell? Un hoi hi mentsa? Hoske penah mer o Debleskro lab dureder, te djinah mer, te nai wah mer hako tsiro mulo dino? Hako diwes nai nashrau me miro djipen. Mire phrala, kowa hi tchatcho, jaake har tchatcho hi, kai hom bachtelo pral tumende, kai me anom tumen pash o Jesus Kristeste, maro rajeste. An o foro Efesus kurom man me menshentsa, kai jaake hi har diwje vieche. Te patsoms me gar, kai i mule pre stenna, kroms me kowa gar. Te stenna i mule gar pre, hi kol wawaren tchatcho, te penenn le: “Chas un pijas! Taissar nai ham mulo!” Ma patsenn, kai lengro tchatcho hi! Ma krenn kowa, hoi jon krenna! Djan o tchatcho drom! Ma pijenn tumen mato! Djiwenn buder gar an o tchilatchepen! Mank tumende hi menshe, kai djinenn gar, koon o Dewel hi. Un kowa penau tumenge, te ladjenn tumen. Kanna nai well jek, kai putchella: “Har nai stenn i mule pre? Un har dikenn le win?” Me, o Paulo, penau tuke: Har nai putcheh tu jaake dineles? Dik ap o djob, hoi tu an i phub tchiweh! Kowa hunte merell, te well lo djido un baro. Un kowa, hoi tu an i phub tchiweh, hi gar ko baro djob. Na-a! Tu tchiweh les an i phub, te hi lo tikno. Un jaake kreh tu kowa ninna o wawar senlepah. O Dewel mukell les bares te well un jaake win te dikell, har job kamell. Un hako senlepen krell lo wawartchandes. Hako djipen ap i phub dikell wawartchandes win. I menshe dikenn wawartchandes win har i tchirkle. Un i tchirkle dikenn wawartchandes win har i matche. Un kolla, kai an o bolepen hi, dikenn wawartchandes win, har kolla, kai ap i phub hi. Un kolla, kai an o bolepen hi, len hi i wawar railepen, har kolla, kai ap i phub hi. O kham, les hi i wawar railepen har o tchon. Un o tchon, les hi i wawar railepen, har i bolepangre momlia. Un kek lendar dikell win har koi wawar. Jaake hi ninna, te stenn i mule pre. Kowa, hoi an i phub tchiddo wella, ferdjala. Kowa, kai i mulendar pre stella, merell buder gar. Kowa, hoi an i phub tchiddo wella, hi djungelo. Kowa, kai i mulendar pre stella, hi shukar. Kowa, hoi an i phub tchiddo wella, koles hi kek soor. Te stell lo i mulendar pre, djal kowa i bari sorjah. Kowa, hoi paskedo wella, his i mensho dran mass un rat. Kowa, kai i mulendar pre stella, hi i newo mensho, koles o Debleskro Ducho djido kras. Jaake har della o menshes dran mass un rat, – kowa merella – jaake della ninna o newo menshes, koles o Debleskro Ducho djido kras. Kowa merella buder gar. An o Debleskro lab hi tchinlo: O ersto mensho, o Adam, las o djipen. Un o Jesus Kristo, koles nai kharams mer ‘o duito mensho’ – job hi i djido ducho, kai dell o djipen. Ko djipen, hoi job della, well pal o djipen, hoi hi men kanna ap kai phub. O ersto mensho was i phubjatar un dran tchik kerdo. O duito mensho, o Jesus Kristo, was dran o bolepen. Jaake har ko phubjakro mensho, o Adam, his, jaake hi kolla, kai ap i phub hi. Jaake har ko bolepaskro mensho, o Jesus Kristo, hi, jaake hi kolla, kai an o bolepen hi. Kanna dikah win har kowa, kai was kerdo dran tchik. Te wah an o bolepen, dikah win har kowa, kai was dran o bolepen. Mire phrala, kowa penau me tumenge: Menshe dran mass un rat nai wenn gar an o bolepen. Witar gar well kowa, hoi mulo hi, kote, kai i djide hi. Shunenn, me penau tumenge, hoi kek djinella: Mer merah gar lauter. Well i tsiro, koi lell men o Dewel win dran kowa, hoi mer kanna ham, un krell men wawartchandes. Kowa well ap jek kopo, jaake sik, har kek nai dikella. Ap ko tsiro shunah mer i bashepaskri, kai jek dren phurdell. Te shunah mer koi bashepaskri, stenn i mule pre, un wenn djido. Un mer, kai gomme djiwah, wah win lino dran kowa, hoi mer kanna ham, un wawartchandes kerdo. Hi jaake: I mule wenn djido. Un i djide hunte merenn buder gar. Te hi ko tsiro koi, kai i mule djido wenna, un i djide buder gar merenna, palle well kowa tchatcho, hoi an o Debleskro lab tchinlo hi: O merepen nashras peskri soor. Lestar trashah mer buder gar. Merepen, tiri soor hi krik! Merepen, tu dukreh kekes buder! O merepen lell peskri soor dran o tchilatchepen, hoi o mensho krella. Hoi tchilatcho hi, djinah mer dran o Moseskre lila, kai tchinlo hi, har te djiwas. Kanna parkrah men pash o Debleste. O merepen nashras peskri soor pral mende. Maro rai, o Jesus Kristo, his sorleder har o merepen, un las leskri soor krik. Doleske, mire kamle phrala, atchenn soreles an o patsepen! Ma mukenn tumen kekestar o Debleskro dromestar tele te anell! Awenn hako tsiro o Debleske koi, un budrenn leske mishto! Tumer djinenna: Kai budi, hoi leske krenna, hi gar tchitcheske. Kanna kamau te rakrell pral i lowe, hoi tumer khetne tchiwenn i patslenge. Krenn kowa jaake, har me les ninna penom kol patslenge an o them Galatia. Hako kurko tchiwell hakeno tumendar jaake bud lowe ap i rig, har leske djala. Jaake hunte tchiwenn kol lowe gar khetne ap ko diwes, kai wau pash tumende. Te wom pash tumende, rodenn tumenge murshen win, kai hi mishto an tumare jaka. Un me bitchrau len kol lowentsa an o foro Jerusalem, un dau len lila peha, hoi dren tchinlo hi, koneske kol lowe hi un konestar. Te wals mishto, te djap me ninna koi, palle nai djan le mantsa. Miro drom pash tumende djal pral o them Macedonia. Kote atchau gar, wau jaake sik har djala pash tumende. Kamau i tsiro pash tumende te atchell. Te djala, ninna pral o wend. Te djau me dureder, palle wals shukar, te wenn tumer mantsa i tikno kotar drom. Kau kopo kamau gar te wap pash tumende i tikno tsireske. Me kamoms te atchap i rah tsiro pash tumende, te kamell o Dewel kowa ninna. Kate an o foro Efesus atchau, bis te well ko baro diwes, hoi kharella Fingsta. Kate nai budrau me mishto o Debleske, ninna te hi kate bud menshe, kai krenn mange miri budi phares. Bud kope penom me ap maro phraleste Apollo, te well job kol wawar phralentsa pash tumende. Job kamell kowa kanna gar. Te well i mishto tsiro, well lo pash tumende. Denn garda, te atchenn an o patsepen! Ma trashenn! Atchenn soreles! Lauter, hoi tumer krenna, krenn dran o kamlepen o tselo djijestar! Mire phrala, tumer prindjrenn o Stefano un kolla, kai an leskro kheer djiwenna. Jon hi kol patsle, kai glan i tsele wawarende an o them Achaja ap o Jesuseste patsan. Jon budrenna pengri tseli sorjah i patslenge. Mangau tumen, shunenn ap kolende un ap sawende har jon, kai budrenn o Debleske pengri tseli sorjah! Me hom bachtelo, kai was o Stefano, un o Fortunato, un o Achaiko pash mande. Tumer nai wan gar. Doleske hom bachtelo, te nai wan jon pash mande. Jon kran miro dji soreles, jaake har jon ninna tumare djia soreles kran. Rikrenn tumen ap sawe menshende! I tsele patsle an o them Achaja penenn tumenge latche laba. Ninna kol dui, o Akwila un i Priska, un kol wawar patsle, kai khetne wenna an lengro kheer, penenn bud latche laba ap tumende, kai han lengre phrala un phenja an o patsepen. I tsele patsle penenn tumenge latche laba. Penenn tumenge latche laba, un taprenn tumen trujel, un denn tumen i tchum. Koleha sikrenn tumer, te han phrala un phenja an o patsepen. Atchenn o Debleha! Kowa tchinau me, o Paulo, miro wasteha. Koon o Jesuses, maro rajes, gar kamella, ap koleste well i bibacht! Maranatha! O latchepen maro rajestar, o Jesusestar, djal tumentsa! Me kamau tumen lauteren o djijestar. Mer ham jek an o Jesus Kristeste. Kau liil tchinau me, o Paulo. Me hom o Jesus Kristeskro bitchepaskro, jaake har o Dewel kowa kamell. Un me un maro phraal, o Timoteo, mer tchinah kau liil ap i patslende, kai wenn khetne an o Debleskro lab an o foro Korint. Kau liil hi ninna i tsele Debleskre tchawenge an o them Achaja. Mu well tumen latchepen un bacht an o dji! Kowa dell tumen o Dewel, maro dad, un maro rai, o Jesus Kristo! Sharas o Debles, o dades maro rajestar, o Jesus Kristestar. Job hi i latcho dad, un les hi i baro dji menge, un mukell men gar kokres. Ninna te well bud pharo koowa ap mende, hi lo pash mende un krell mare djia soreles, te penas mer kolenge latche laba, ap kolende ninna pharo koowa wella, te wenn jon pale soreles, jaake har kras o Dewel mare djia soreles. Jaake har well bud pharo koowa ap mende o Jesus Kristeske, jaake dell lo men ninna bud soor an o dji. Te well pharo koowa ap mende, well kowa, te wenn tumare djia soreles, un te lenn tumer o Debleskro djipen. Te kras o Dewel mare djia soreles, wenn ninna tumare djia soreles. Un tumer nai rikrenn kol duka win, hoi ap mende ninna hi. Tumenge penah: Mer djinah un patsah, te well pharo koowa ap tumende, palle krell o Dewel ninna tumare djia soreles. Mire phrala, tumer hunte djinenn, har hams an o them Asia, his maro djipen jaake pharo, te his men buder kek soor un patsam, mer hunte meras. Maro merepen his glan mare jaka. Kau pharo koowa was ap mende, te dikas buder gar ap mende, na-a, te dikas ap o Debleste, kai krell i mulen djido. Un job mukas men gar te merell, un krell kowa witar gar an ko tsiro, hoi glan mende hi. Awa, ap leste dikah, te lell lo men pale te pale win dran o merepen an ko tsiro, hoi gomme glan mende hi. Ninna mangan tumer o Debles menge. Te mangenn bud menshe les menge, palle parkrenn pen ninna bud pash leste, te dikenn le o latchepen, hoi job men das. Maro dji penell menge, mer djiwam maro djipen tchatches un djudjes, jaake har o Dewel kamella. Doleske nai sharah men. Mer rakram pral o Debleskro latchepen un penam tchi, hoi wella dran maro menshengro goswepen. Tumer djinenna, jaake djiwam gar kokres mank i wawar menshende, na-a, ninna pash tumende. Kowa patsau soreles. Dran kowa his an miro dji, te wap dui kope pash tumende, te anap tumenge dui kope o Debleskro latchepen. Ap miro drom an o them Macedonia kamom pash tumende te well. Un ninna te djau pale, kamom pash tumende te well. Palle nai dans tumer man kowa, hoi man hunte well djipaske ap o drom an o them Judea. Kanna nai penans tumer, me hom i mursh, kai rikrell gar peskro lab, un hom jek har bud wawar, kai penenna ‘mer krah kowa’, un krenn les gar. O Dewel djinella: Kowa hoi mer penah, kowa krah ninna. O Debleskro tchawo, o Jesus Kristo, kolestar o Silwano, o Timoteo un me tumenge penam, job rikras ninna peskre laba. Lauter hi tchatcho, hoi job penas. Lauter, hoi mukas o Dewel glan i rah tsiro menge te penell, kowa kras o Jesus Kristo menge. Dran kowa penah mer Amen, te well o Dewel sharedo. O Dewel krell men, ninna tumen lauteren, soreles an o patsepen ap o Jesus Kristeste. Job rodas men peske win, un das men peskro Ducho. Ko Ducho, hoi an mende hi, sikrell men, kai ham leskro. Doleske djinah, job dell men gomme bud bareder latcho koowa an ko tsiro, hoi wella. Kanna penau tumenge, hoske djom gar pash tumende. Me kamom tumen gar pale te dukrell. Glan o Debleste penau tumenge kawa pash mo djipen. Mer kamah te kras tumen bachtelo, un rodah gar koi pal, te was raja pral tumaro patsepen. Na-a, mer djinah: Tumer han soreles an o patsepen tardo. Kamom gar, te well tumenge ropaske. Doleske wom buder gar pash tumende. Me te krau, te well tumenge ropaske, palle hi mange kek koi, kai krell man pale bachtelo. Doleske tchinom tumenge ko liil. Kamom gar, te rowap pral kolende, kai man bachteles hunte krans. Un me patsau soreles, te han tumer bachtele pral kowa, te nai krenna tumer man bachtelo. Doleske tchinom tumenge ko liil bud ropah un traash an miro dji. Kamom gar, te dukrap tumen. Na-a, me kamom, te dikenn tumer, kai kamau tumen o tselo djijestar. Tumer djinenn, pash tumende hi jek, kai dukras tumen an o dji. Job dukras gar man. Na-a, job dukras bud tumendar. Me nai penau gar, te dukras job tumen halauteren. Tumer dan les i phagi. Un kowa hi doha. Kanna hunte bistrenn ko koowa, hoi job kras. Rakrenn latches leha, te well leske gar buder ropaske. Me mangau tumen: Sikrenn leste, te kamenn les! Ko liil tchinom tumenge ninna, te dikap, har shunenn ap mande an hako koowa. Te bistrenn tumer o tchilatchepen, hoi o wawar ap tumende kras, palle bistrau me kowa ninna. Awa, te dals tchomone, hoi hunte bistroms me, palle bistrom me kowa tumenge. Kowa djinell o Jesus Kristo. Me kamau gar te taprell men o beng. Mer djinah mishto, hoi koles hi an leskro shero. Har wom me an o foro Troas, te penap kote o latcho lab o Jesus Kristestar, kras o Dewel i menshengre djia pre. Miro phraal, o Tito, kamas ninna an kau foro te well. Har was lo gar, was man i daar, un me penom lenge: “Atchenn mo Debleha!” un djom mange an o them Macedonia. Me parkrau man pash o Debleste, te dell lo men i soor, te djas ap o Jesuseskro drom. Khetne o Jesuseha ham hako tsiro sorleder har o tchilatchepen. Un kote, kai penah i menshenge o latcho lab o Jesusestar, hi kowa jaake, har te well i latcho sungepen pash bud menshende. Te rakrah o latcho lab o Jesus Kristestar, hi o Dewel bachtelo pral kowa. Kowa hi leske har i shukar sungepen, hoi djal pash kolende, kai lenn o Debleskro djipen un ninna pash kolende, kai djan nashedo. Kolenge, kai djan nashedo, hi kowa har i djungeli khand, hoi anell len an o merepen. Kolenge, kai lenn o Debleskro djipen, hi kowa i latcho sungepen, hoi anell len an o djipen. Kaja hi i bari budi. Koon nai krell kowa lauter mishto? Kek. Bud rakepangre penenn o Debleskro lab, te lenn le i menshenge lowe lendar tele. Jaake ham mer gar. Mer penah o Debleskro lab tchitcheske. Kowa krah o Jesus Kristeske. Mare laba wenna o Deblestar. Un job shunell, hoi rakrah. Tumer penans nai: Kanna sharenn le pen pale glan mende. Kowa krah mer gar. Witar gar hunte anas mer tumenge lila, kai dren tardo hi, har mishto mari budi hi. Wawar menshe krenn kowa, mer hunte kras kowa gar. Witar gar kamah tumendar, te tchinenn tumer menge sawe lila. Tumer han o feteder liil menge, tchinlo an mare djia. Ap tumende nai dikenn i tsele menshe, har kram mer mari budi. Dran mari budi wan tumer pash o Jesus Kristeste. Un kanna han har i liil, hoi wella o Jesus Kristestar. Kau liil tchinas o Ducho o djido Deblestar, un kek mensho. Kau liil was gar tchinlo ap i barra. Na-a. Kau liil was tchinlo an i menshengre djia, an tumare djia. Mer patsah soreles, te krell o Dewel sawo liil dran tumende. Kau patsepen das men o Jesus Kristo. Dran mari soor nai krams mer mari budi gar mishto. Kai budi krah mer dran o Debleskri soor. Un kowa, hoi haiwah, well o Deblestar. Job kras dran mende peskre budepangre, te sikras mer i menshende o newo drom, kai o Dewel un i menshe mala wenna. Ap o phuro drom hunte rikrenn le pen ap i tchinle laba. Kol phure tchinle laba anenn i menshen an o merepen. Ap o newo drom lenn le o Debleskro Ducho, hoi dell len o djipen. Kol phure tchinle laba, hoi anenn i menshen an o merepen, his tchinlo ap i barra. Har anas o Mose i menshenge kol barra, was leskro mui jaake railes, te dikan nai i Israelitarja gar ap leste. Jaake dikah, ninna ap o phuro drom was o Debleskro railepen diklo, ninna te djas ko railepen pal i tikno tsiro krik. Kitse shukeder hi o newo drom, kai lenn le o Debleskro Ducho! Kau newo drom, kai wenn i menshe tchatcho glan o Debleste, hi bud bud shukeder har ko phuro drom, kai djan i menshe nashedo, ninna te was kote i tikno kotar railepen diklo. Tchatchepah, o railepen ap o newo drom hi bud bud bareder har ko railepen ap o phuro drom. Kowa djas krik pal i tikno tsiro. Har bud raileder hi kowa, hoi atchella! Mer djinah soreles, te hi kowa jaake. Doleske hi men kek traash, te penas kowa jaake i menshenge. Mer krah kowa gar har o Mose: Kowa tchiwas i diklo glan peskro mui, te dikenn kol Israelitarja gar, har leskro railepen krik djas. Kolengre djia wan har bar. Ninna kau diwes haiwenn i bibolde gar, hoi an o Moseskre lila tchinlo hi pral o phuro drom, te shunenn le kol laba an i biboldengre kangria. Kowa hi jaake, har te well i diklo ap lengre jaka tchiddo, te dikenn le gar. O Jesus Kristo kokres nai lell ko diklo lengre jakendar tele. Ninna kau diwes hi kowa jaake. Te shunenn le o Moseskre laba, hi ko diklo ap lengre djia, te haiwenn le len gar. Ap ko diwes, kai mukenn i Israelitarja pengro drom un djan ap o Jesuseskro drom, lell job ko diklo lendar krik. Maro rai Jesus un o Debleskro Ducho hi jek. Te djiwell o Debleskro Ducho an jekeste, hi ko mensho buder gar pandlo, un hunte djal buder gar ap o phuro drom. Mer lauter, kai patslo ham, dikah o Debleskro railepen jaake mishto, har te dikah an i dikepaskri. Kek diklo hi ap mare jaka tchiddo. Un har mer dikah ap leste, wah mer bud un budeder jaake, har job hi. Kowa krell o Debleskro Ducho an mende. O Debles hi i baro dji menge, un das men kai budi, te sikras i menshende leskro drom. Doleske wah gar khino, te kras kowa. Djungelo koowa, hoi krenn i menshe tchorchanes, kowa krah mer gar. Mer chochah kek menshen un penah o Debleskro lab jaake har tchinlo hi, un gar wawartchandes. Jaake djiwah glan o Debleste un rakrah o tchatchepen, te haiwell nai hakeno, kowa, hoi penah, hi tchatcho. Hi menshe koi, kai haiwenn gar, har latcho ko lab o Jesus Kristestar hi, hoi mer penah. Jon hi kolla, kai djan nashedo. Jon patsenn gar ap leste. O beng, kai o rai hi pral kai phub, kras len korelo, te dikenn le gar, hawo latchepen well dran o latcho lab o Jesus Kristestar. Ko lab sikrell men o Jesuseskro railepen. Un job hi jaake har o Dewel. Lestar rakrah mer, un gar mendar. Mer penah i menshenge, o Jesus Kristo hi o rai. Un mer ham leskre budepangre un budrah tumenge. An o phuro tsiro, kai his halauter kali rat, penas o Dewel, te well diwes. Un koi was diwes. Jaake kras lo ninna mare djia pre, te atchas gar tamlo an mare djia, te haiwas mer o Debleskro railepen. Kowa dikah, te dikah ap o Jesus Kristeste. O latcho lab o Jesus Kristestar hi i baro brawlepen, hoi mer hidjrah an mende. Mer kokres ham har tchare, hoi tchi moldo hi, jaake te dikell hakeno, koi bari soor well o Deblestar, un gar mendar. Ninna te well haki rigjatar pharo koowa ap mende, krell men kowa gar paash. Ninna te djinah bud kope gar, hoi te kras, dah mer gar pre. Ninna te lenn le men palla, hi o Dewel pash mende. Ninna te witsrenn le men tele, stah pale pre. Jaake har o Jesus hunte meras, merella ninna hako tsiro i kotar mendar. Kowa hi jaake, te well ninna leskro djipen ap mende diklo. Hako tsiro ham mer glan o merepen tardo. Te merah, merah o Jesuseske, te well ninna o djipen diklo, hoi o Jesus men della, ninna te meras. Jaake hi o merepen an mende, un o djipen an tumende. Mer patsah ap o Jesus Kristeste. Doleske rakrah lestar. Jaake krah mer har ko mursh, kai tchinas an o Debleskre gilja: Me patsom o Debles. Doleske rakrom lestar. Mer djinah, kowa, kai kras o Jesuses, maro rajes, i mulendar djido, kowa krell men ninna i mulendar djido. Un job anell men khetne tumentsa glan peste. Kowa lauter, hoi lah ap mende, krah tumenge. Mer kamah, te well o Debleskro kamlepen pash bud menshende prindjedo, te parkrenn pen bud un budeder pash leste, un sharenn les. Doleske wah mer gar khino, ninna te mukell men mari soor. Ko djipen, hoi o Dewel an mende das, well hako diwes pale newes. Ko pharo koowa, hoi mer kanna hidjrah, hi tikno un djal peske. Pal kowa well i baro railepen. Kowa hi shukeder har halauter, hoi kanna djinah, un djal peske gar. Kau railepen hi menge. Mer dikah gar ap kowa, hoi i menshe nai dikenna. Na-a, mer dikah ap kowa, hoi kanna kek nai dikella. Kowa, hoi jon kanna dikenna, hi jek kopo buder gar koi. Kowa, hoi jon gar dikenna, kowa atchella hako tsireske. Mer djinah, maro djipen ap kai phub atchell gar. Pal maro merepen lah i newo trupo. Ko newo trupo hi har i kheer, hoi kras o Dewel un kek mensho. Ko kheer atchell hako tsiro an o bolepen. Kate ap kai phub hi menge ropaske, un mer kamah o tselo djijestar, te las ko newo bolepaskro trupo ap mende. Kowa hi jaake, har te wals i ripen ap mende. Te lah ko newo trupo gar ap mende, palle wams mer nango koi tardo. Jaake rah, har djiwah ap kai phub, hi menge ropaske un men hi duka. Mer kamah ko phuro trupo gar tele te tchiwell, kamah budeder ko newo trupo an-riwell, hoi buder gar merella. O Dewel das men gole, te las ko newo djipen an o bolepen, un job das men peskro Ducho, te djinas, kowa well jaake. Doleske atchell maro dji sorelo. Mer djinah: Jaake rah, har djiwah ap i phub, ham gar khere pash maro rajeste, o Jesuseste. Mer djiwah dran o patsepen, un djiwah gomme gar an ko tsiro, kai dikah les. Tchatchepah, maro dji hi sorelo, un mer kamams, te mukas i phub, te was khere pash o Debleste. Doleske kamah lauter te krell, te well job bachtelo pral mende kate ap kai phub, un ninna kote pash leste. Ap ko diwes, kai rakrell o Jesus Kristo o tchatchepen pral mende win, hunte was mer halauter glan leste tardo. Un hakeno lell pal kowa, hoi job kras, har djiwas lo ap i phub: latcho koowa har tchilatcho koowa. Mer djinah, har trashas maro rajestar. Doleske rakrah i menshenge an o dji, te patsenn le ap leste. O Dewel djinell, te djah mer o tchatcho drom. Kamoms, te djinenn an tumare djia kowa ninna. Kowa penah gar, te sharas mer men pash tumende. Na-a, kowa penah, te nai sharenn tumen mentsa. Jaake djinenn tumer, hoi te penenn nai kol menshenge, kai dikenn ap kowa, hoi pash i menshende bud moldo hi. I djudjo dji hi lenge tchi moldo. Te penell jek, mer ham narwelo, – mishto! Te ham narwelo, ham kowa o Debleske. Te ham gar narwelo un rakrah jaake, te haiwenn le men, palle hi kowa mishto tumenge. O baro kamlepen, hoi o Jesus Kristo men das, bitchrell men pash i menshende. Un mer djinah, te meras jek menge, hi kowa jaake, har te merans le lauter. O Jesus meras halauterenge. Un kanna hunte djiwenn kolla, kai lan leskro djipen, buder gar penge kokres. Na-a, jon hunte djiwenn koleske, kai meras lenge, un was o Deblestar djido kerdo. Doleske dikah kanna buder gar jaake ap i mensheste har an o tsiro, har hams gomme gar patslo. Ninna prindjrah mer o Jesus Kristes kanna wawartchandes har an ko tsiro, har djiwas lo ap i phub. Kanna djinah: Koon o Jesus Kristeha djiwella, kowa hi i newo mensho, un djiwell buder gar peskro phuro djipen. I newo koowa was an leskro djipen. Kowa lauter well o Deblestar. Job bitchras o Jesus Kristes menge an o merepen, te lell lo kowa krik, hoi his tardo mank mende un o Debleste, te nai was mer kanna pash leste. Un mende das lo koi budi, te penas i menshenge, te nai wenn le pash leste. O Dewel his an peskro tchaweste, o Jesus Kristeste, un kras, te nai wenn i menshe leha khetne. Lengri doosh las lo lendar krik. Jaake was kowa krik lino, hoi his mank lende un o Debleste tardo. Mende das lo kai budi, te penas kal latche laba i menshenge. Jaake ham mer o Debleskre bitchepangre. Men hi o Jesus Kristeskro tchatcho wast. Doleske mangah i menshendar, te wenn le pash leste. Un kowa hi jaake, har te dell len o Jesus Kristo gole: “Awenn pash o Debleste! Awenn leskre mala!” O Dewel tchiwas mari tseli doosh ap maro rajeste, o Jesus Kristeste, kai job kek tchilatchepen kras, te was mer tchatcho un erligo glan o Debleskre jaka. Mer ham o Debleskre budepangre. Doleske penah tumenge: Ma witsrenn gar o Debleskro latchepen an i tchik! O Dewel penell an peskro lab: “Ap o tchatcho tsiro shunau tut, ap ko diwes lau tut dran o tchilatchepen win un dau tut o newo djipen.” Shunenn, kanna hi o tchatcho tsiro kai! Kanna lell lo tumen dran o tchilatchepen win! Kowa hi ap miro dji, te djiwas jaake, te hatsell kek i doosh ap mende, te rakrell nai kek djungeles pral mari budi. Mer kamah, te dikenn le hako tsiro ap mende, kai ham o Debleskre budepangre. Doleske dah gar pre, ninna te well bud pharo koowa ap mende. Ninna te hi men gar doha djipaske, te well i daar ap mende, rikrah win. Ninna te denn le men dawa, te witsrenn le men an o stilepen, te lenn le men palla, dah mer gar pre. Mer marah men tele, un della diwessa, kai sowah gar un chah gar. Maro djipen sikrella, te ham o Debleskre budepangre. Mer djiwah i djudjo djipen un djinah, hoi o Dewel kamella. Mer wah gar khino an mare djia, ham kamlo, un krah, hoi o Debleskro Ducho menge penella. Un an maro kamlepen hi kek chochepen. Mer penah i menshenge o Debleskro tchatchepen un rakrah dran leskri soor. Kowa, hoi krah un rakrah, hi tchatcho. Jaake hi maro djipen un maro rakepen har i charo, koleha i kurepaskro kurell pes peskro rajeske. Hi menshe koi, kai sharenn men, un wawar, kai praassenn men. Hi menshe, kai rakrenn djungeles pral mende, un wawar, kai rakrenn kamles pral mende. Ko jek penell: “Chochene!” ap mende, kol wawar djinenn, mer penah o tchatchepen. Pash jekeste ham prindjedo, pash i wawarende ham gar prindjedo. Ninna te hi o merepen glan mare jaka, ham gomme djido. Mer lam dawa un meram gar. Menge hi ropaske, un mer nai sanah. Mer ham tchorwelo, un krah i wawaren brawelo. Men hi tchi ap kai phub, un lauter hi menge. Mire phrala an o foro Korint, mer penam tumenge lauter jaake, har kowa hi. Mer kram mare djia dur pre tumenge. Maro kamlepen tumenge hi gar tikno. Tumaro kamlepen menge was tikno. Me rakrau tumentsa har i dad peskre tchawentsa. Krenn tumer ninna tumare djia menge pre! Ma tchiwenn tumen khetne kolentsa, kai patsenn gar ap o Jesus Kristeste. Kolla, kai djiwenn an o tchatchepen un kolla, kai djiwenn gar an o tchatchepen, nai djiwenn gar khetne. O diwes un i rati nai wenn gar khetne. Jaake nai well o latchepen un o tchilatchepen witar gar khetne. Hoi hi o Jesus Kristes i bengeha khetne? Tchi! Nai wenn i patslen jek dji un jek djipen kolentsa, kai patsenn gar? Na-a! An o Debleskro baro kheer well o djido Dewel kokres sharedo un kek wawar koowa. Mer halauter ham o djido Debleskro baro kheer. O Dewel penas: Me kamau te djiwap pash lende un mashkral lende. Me kamau lengro Dewel te well, un jon hi mire menshe. Doleske penell o Dewel: Djan kolendar krik, kai sharenn wawar koowa! Ma awenn lentsa khetne! Lenn tchi an tumare wasta, hoi hi pale-tchiddo glan mire jaka! Palle lau tumen kamles pash mande pre. Un me kamau tumaro dad te well, un tumer han mire tchawe un mire tcha. Kowa penell o baro Dewel, kai hi o rai pral o bolepen un i phub. Mire phrala, kol latche labentsa penas o Dewel, hoi kamell lo menge te krell. Doleske mukas mer kol tselo djungelo koowa, un kras mare djia djudjo, te djiwas latches un tchatches glan o Debleste, jaake har job mendar kamella. Krenn tumare djia menge pre! Mer kram kekes i tchilatcho koowa un dukram kekes, un chochram kek menshes. Me penau kowa gar, te anap i doosh ap tumende. Na-a, me penom tumenge, men hi i baro dji tumenge. Mer ham tumentsa khetne an o djipen un an o merepen. Me patsau ap tumende. Un me sharau man tumentsa. Ninna te well bud pharo koowa ap mende, hi miro dji sorelo un man hi i bari bacht an mande pral tumende. Har wam an o them Macedonia, was haki rigjatar pharo koowa ap mende. His menshe koi, kai tchingran pen mentsa. Un men his i bari daar. Jaake lam kek newi soor. Kolen buder kek soor hi, kolen dell o Dewel newi soor. Un job das men newi soor an o dji, har was o Tito pash mende. Gar kokres, kai job was, kras men sorelo. Na-a, mer lam budeder soor, har shunam, hawe latche laba tumer leske penan. Job penas menge, te kamenn tumer man o tselo djijestar pale te dikell. Job penas ninna, har tumer rowan un lauter krenn, te wenn mange ap i rig. Har shunom kowa lauter, wom gomme bachtleder. Tumenge his ropaske pral ko liil, hoi tumenge tchinom. Kowa khaitas man. Kanna khaitell man gar, te tchinom o liil, ninna te his tumenge i tikno tsiro ropaske pral ko liil. Kanna hom bachtelo, gar pral kowa, kai his tumenge ropaske. Na-a, hom bachtelo, te anas tumen koi duk pral o tchilatcho koowa pale ap o tchatcho drom. Har his tumenge ropaske pral tumari doosh, dikas o Dewel latches ap tumende. Doleske his ko liil, hoi tchinom, tumenge mishto. Te hi jekes ropaske pral peskri doosh, un o Dewel dikell latches ap leste, anell les kowa ap o Debleskro drom, un o Dewel dell les o djipen. Un kowa khaitell kekes. Te hi jekes ropaske pral i phubjakro koowa anell les kowa an o merepen. Tumenge his ropaske pral ko koowa, hoi mank tumende djas, un o Dewel dikas latches ap tumende. Kanna dikenn, hawo latcho koowa dran kowa was: Tumer kamenn lauter mishto te krell, un kamenn te sikrell, te hi tumen kek doosh. Tumer wan chojedo pral koleste, kai ko koowa kras. Un tumen his daar miri choljatar. O tselo djijestar kaman tumer kowa te krell, hoi mishto hi an mire jaka. Doleske dan tumer koles i phagi, kai doosh ap leste his. Jaake sikran, kai his tumen kek doosh pral ko koowa. Tchatchepah, har tchinom tumenge ko liil, krom kowa gar koleske, kai kras ko tchilatcho koowa. Witar gar tchinom ko liil koleske, ap koleste ko wawar o tchilatcho koowa kras. Na-a, me tchinom ko liil, te sikrenn tumer o Debleste, kai kamenn tumer lauter te krell, hoi me tumenge penom. Un kowa kran tumer. Un doleske was newi soor an mare djia. Awa, mare djia wan pale soreles un mari bacht was gomme bareder, har dikam, har bachtelo o Tito his, har was lo tumendar pale. Tumer lauter kran leskro dji soreles. O Tito dikas ko latcho koowa, hoi leske tumendar penom, kowa his kek chochepen. Jaake har lauter tchatcho hi, hoi tumentsa rakram, jaake hi ninna ko tselo latchepen tchatcho, hoi leske penom tumendar. Kanna hi leskro kamlepen gomme bareder tumenge. Job dikas tumari traash har tumer les pre lan, ninna dikas lo, kai kran tumer lauter, hoi me tumenge penom. Me hom bachtelo, te krenn tumer lauter, hoi me tumenge penom. Mire phrala, mer kamah tumenge te penell, hawo latchepen o Dewel kote kras, kai i patsle an o them Macedonia khetne wenna. Ninna te was bud pharo koowa ap lende, his le bachtelo an pengre djia. Lengri bacht his jaake baro, te dan le bud lowe i wawar patslenge, ninna te djiwan le an baro tchorwlepen. Kowa hi tchatcho, hoi penau: Jon dan jaake bud har djala, ninna budeder. Kowa kran jon pendar o tselo djijestar. Jon mangan men o tselo djijeha, te mukas mer len latcho koowa te krell i patslenge an o foro Jerusalem. Kowa, hoi jon kran, his budeder har mer patsam. Jon tchiwan pen an o wast o Jesusestar, maro rajestar, un pal kowa an mare wasta, jaake har o Dewel kowa kamas. Har kowa dikam, mangam mer maro phrales, o Tites, te djal lo pale pash tumende, te lell lo kol lowe, hoi tumer khetne tchiwan, jaake har job kowa ninna glan i tsiro kras. Jaake well kai latchi budi kanna lauter kerdo. Tumer han brawelo an hako koowa: tumaro patsepen hi baro; tumer haiwenn har te penenn o Debleskro lab un djinenn bud pral o Debleste; tumer krenn i bari budi o Debleske. Un o kamlepen, hoi ap mende dikan, was ninna bares an tumende. Doleske kamah, te sikrenn tumaro baro dji ninna an kau koowa un tchiwenn jaake bud lowe khetne har djala i wawar patslenge. Kowa mangau tumen. Me penau gar, te hunte krenn les. Te dikau, hawo latcho koowa i wawar patsle an o them Macedonia kran, jaake kamau te dikap, te well tumaro kamlepen dran o dji. Tumer djinenn, har latcho maro rai, o Jesus Kristo, ap tumende his. Job his brawelo, un was tumenge tchorwelo. Kowa was lo, te wenn tumer brawelo. Me patsau, kowa hi mishto tumenge, te tchiwenn tumer lowe pale khetne, jaake har kran kowa glan jek bersh. Kanna krenn pale, hoi tumenge an o shero his, un denn jaake bud lowe har nai denna. Te dell jek o djijestar jaake bud har nai dell lo, dikell o Dewel latches ap leste. Job kamell gar, te dell lo budeder, har les hi. Tumer hunte denn gar jaake bud, te djiwenn i wawar i shukar djipen un tumer bokenna. Na-a, lauteren te well doha djipaske! Kau diwes hi tumen bud, un tumer nai denna kol wawaren tchomone. I wawar kopo, kai hi kolen budeder, nai denn jon tumen tchomone. Jaake hi lauteren doha. Kowa hi jaake har an o Debleskro lab tchinlo hi: Koon bud ap i rig tchiwas, koles his gar budeder, har les hunte was chapaske. Un koon gar bud ap i rig tchiwas, koles his doha chapaske. Me parkrau man pash o Debleste, te das job maro phrales, o Tites, i baro dji tumenge. Har mangam o Titestar te djal lo pash tumende, kamas lo kowa o tselo djijestar te krell, un was pestar pash tumende. Khetne leha bitchram i wawar phrales. Kowa haiwell mishto o latcho lab o Jesus Kristestar te penell. Dran kowa hi lo an-diklo an hake gaba un forja, kai i patsle khetne wenna. Un kowa hi gar lauter! I patsle rodan les win, te djal lo mentsa khetne ap maro drom pash kol patslende, kolen mer kol lowe anah. Kowa krah, te well o Dewel sharedo, un te dikenn kol patsle kote maro kamlepen, hoi men lenge hi. Te djal ko phraal mentsa, nai rakrell kek djungeles pral mende, har nai wals kowa, te anams kol bud lowe kokres. Mer dikas, te well lauter tchatches kerdo, gar kokres glan o Debleste, ninna glan i menshende. Khetne kol dujentsa bitchram i wawar phrales pash tumende. Kowa sikras bud kope, har mishto job o Debleskri budi kras. Kanna kamas lo o tselo djijestar pash tumende te djal. Jaake bud rikrell job tumendar. O Tito hi miro maal un budrell mantsa tumenge. Kol wawar phrala wan kol patslendar bitchedo, kai an wawar gaba un forja khetne wenna. Kal dui phrala hi mursha, kai krenn o Debleske kek ladj, na-a, jon budrenn jaake, te well o Jesus Kristo sharedo. Lenn len pre an o tselo kamlepen, te dikenn i tsele patsle, kai khetne wenna, kai mer sharam tumen gar tchitcheske glan lende. Pral ko latchepen, hoi mer hunte kras i patslenge, hunte tchinap tumenge gar. Me djinau, tumer kamenn o tselo djijestar kol patslenge an o foro Jerusalem lowe khetne te tchiwell. Dran kowa sharom tumen pash kolende an o them Macedonia un penom: “Glan jek bersh lan kol phrala an o them Achaja lowe khetne.” Har jon kowa shunan, kaman bud lendar jaake te krell, har tumer kran. Kanna bitchrau mare phralen pash tumende, te well tchatcho, hoi tumendar sharom an kau koowa, un te well lauter jaake kerdo, har tumendar penom. Palle, ap ko diwes, kai wenn kolla dran o them Macedonia mantsa khetne pash tumende, hatsenn le lauter jaake har penom. Te hatsans le kowa gar jaake, hawi ladj wals kowa mange un tumenge ninna! Doleske mangom kol phralen, te djan jon glan mende, un lenn kol lowe, hoi tumer khetne tchiwan. Jaake hunte tchiwenn tumer gar kol lowe sik khetne ap ko diwes, kai mer wah. Un kol lowe, hoi tumer denn, well o djijestar, un gar dran o boklepen. Kowa hi jaake har pash i hacho: Koon tchiwell gar bud djob an i phub, kowa lell witar gar bud dran i phub win. Un koon tchiwell bud an i phub, kowa lell bud dran i phub win. Hakeno hunte dell jaake bud lowe, har leskro dji leske penella. Les hunte khaitell kowa gar, hoi job das! Job dell kowa pestar un gar, har te kaman le les lestar. O Dewel kamell kol menshen, kai denn o djijestar. O Dewel nai dell tumen jaake bud, kai hi tumen hako tsiro doha halauterestar, jaake te nai denn tumer i wawaren tchomone. Palle rakrenn le tumendar, har an o Debleskro lab tardo hi: Job das bud i tchorwelende. Ko latchepen, hoi job kras, atchella hako tsiro. O Dewel, kai dell o haches i djob, ninna o maro chapaske, kowa dell tumen ninna, un krell budeder dran kowa, hoi tumen hi, jaake te well bud latchepen dran kowa, hoi tumer krenna. Job dell tumen jaake bud, te nai denn ninna kolen, kai len tchi hi. Te lenn jon kowa, hoi mer anah lenge, palle parkrenn pen bud menshe pash o Debleste. Kowa, hoi kran tumer i tchorwele patslenge, hi lenge mishto. Un kowa hi gar lauter. Jon parkrenn pen pash o Debleste. Te parkrenn pen bud menshe pash o Debleste, hi kowa ninna bud moldo. Koleske, hoi tumer lenge latches kran, sharenn le o Debles. Jon dikenn, kai shunenn tumer ap o latcho lab o Jesus Kristestar, un kai hi jon, ninna i tsele wawar patsle, tumenge phrala un phenja. Te dikenn le, har baro o Debleskro latchepen mank tumende hi, mangenn le o Debles tumenge un kamenn tumentsa khetne te well. Parkras men pash o Debleste! Job das men peskro baro kamlepen, kai hi jaake baro, te nai rakrah les gar win. Me, o Paulo, rakrau tumentsa kamles un latches, jaake har o Jesus Kristo kamles un latches hi. Hi menshe mank tumende, kai penenna: “Me te hom pash tumende, nai rakrau kek triin laba. Te hom dur tumendar krik, palle rakrau sorele labentsa.” Me mangau tumen: Ma krenn, te sikrap tumen, har sorelo hom, te wau pash tumende! Man hi kek daar te rakrap soreles kolentsa, kai penenn mendar, te krams mer o Debleskri budi dran mari soor. Ninna te ham menshe, krah gar o Debleskri budi dran mari soor. An maro budi o Debleske lah mer kek charo an o wast, har i menshe ap kai phub krenna. Na-a, o Dewel dell men i soor, te nai rakras jaake kol menshentsa, kai chocheno koowa pral leste patsenna, te dikenn le, kai kowa, hoi jon jaake rah patsan, tchi moldo hi. Te penenn jon, te dals kek Dewel, sikrah mer, kai lengre pre-phurde laba gar tchatcho hi. Halauter, hoi lenge an o shero trujel djal un hadell pes pral o Jesus Kristeste pre, dah mer paash. Te dikah mer, kai tumer shunenn mishto ap lauter, hoi mer tumenge penam, palle rikrah men gar pale, te das lauter kolen i phagi, kai kamenn gar te shunell. Haiwenn, har kowa hi! Jek, kai penell: O Jesus Kristo hi leskro rai, kowa hunte dikell ninna, te hi o Jesus Kristo ninna miro rai. Me nai penoms gomme budeder mandar, te das man maro rai Jesus peskro tchatcho wast. Te penoms me kowa, wals kowa tchatcho. Job das man peskro tchatcho wast, te krap tumen soreles an o patsepen, gar te krap tumen paash. Kowa penau tumenge, te dikenn tumer: Me kamom tumenge kek traash te krell mire lilentsa. Hi menshe mank tumende, kai penenna: An peskre lila rakrell job bare laba, un hi sorelo. Te hi job pash mende, hi job tikno, un an leskro rakepen hi kek soor. Koon jaake rakrella, koleske penau me: Har mer an mare lila ham, kai ham dur krik tumendar, jaake ham mer ninna, te wam pash tumende. Mer krah men gar jaake bares, te penas, mer ham har kolla, kai penenn pendar, har mishto jon hi. Jon krenn pengro tchatchepen kokres win un patsenn, kowa, hoi jon krenna, hi mishto. Doleske haiwenn jon tchi. Mer kamah men gar jaake bud sharell. Kokres pral koi budi, hoi das men o Dewel, sharah mer men. Un mari budi anas men pash tumende. Te wams gar pash tumende, palle wals maro sharepen gar tchatcho. Kanna hi wawartchandes: Mer wam tchatchepah pash tumende un penam tumenge o latcho lab o Jesus Kristestar. Jaake nai sharah men mer pral i budi, hoi mer kram, un gar pral kowa, hoi i wawar kran. An maro dji djinah, ap ko tsiro, kai was o patsepen an tumende baro, sharenn le men ninna pral kowa, hoi mer mank tumende kram. Mer kamah te penas o latcho lab o Jesus Kristestar ninna kolenge, kai djiwenn an wawar themma, un gar kote, kai rakran i wawar o latcho lab o Jesus Kristestar. Mer kamah men gar te sharell pral kowa, hoi i wawar kran. Koon kamell pes te sharell, kowa hunte sharell kowa, hoi o Jesus Kristo kras. Kowa mensho kras peskri budi mishto, kones maro rai Jesus sharell. Un gar kowa kras peskri budi mishto, kai pes kokres sharell. Mukenn man jek kopo jaake te rakrap, har te woms dinelo! Shunenn, hoi kamau tumenge te penell! Jaake har o Dewel kamell, kamau me ninna o tselo djijestar, te djan tumer gar o Jesus Kristestar krik. Tumer han mange har i tchai, kai dom jek mursheste, te well li leskri pirni. Ko jek mursh hi o Jesus Kristo. Kamau te anap leske i djudji terni djuwel ap ko diwes, kai romedinerell lo lat. Me darau, te was wawar koowa an tumaro shero, un tumer djiwenn buder gar djudjes un kokres o Jesus Kristeske. Me darau, te djas tumenge har i Evake, har o gosewo sap chochras lat, un joi mukas o tchatcho drom. Hi jaake: Te well jek pash tumende un sikrell tumen i wawar drom, har ko drom, hoi mer tumende sikram, palle nashenn tumer leske palla. Te rakrell lo pral i wawar Jesus un i wawar Debleskro Ducho, har kowa, hoi an tumende was, palle shunenn tumer mishto ap ko chocheno mursheste. Me djinau, me molau ninna jaake bud har kol bare rakepangre pash tumende, kai penenn, te hi le bitchedo o Jesus Kristestar. Ninna te nai rakrau gar jaake mishto har kol wawar, djinau ninna jaake bud har jon. Kowa nai dikan tumer hako kopo, kai rakrom, un an hako koowa, hoi krom. Krom me man baro, har lom kek lowe tumendar, har penom tumenge o Debleskro latcho lab? Lom me doleske i doosh ap mande? Na-a, me krom tumen baro. Kote, kai wawar patsle khetne wenna, lom lowe lendar un djiwom dran lengri possita, te nai budrom pash tumende. Har me pash tumende homs, un mange his gar doha djipaske, mangom kekestar tumendar tchomone. I patsle phrala, kai wan dran o them Macedonia, anan mange jaake bud, te nai djiwom pash tumende. Jaake perom kekeske tumendar ap i possita. Un jaake kamau kowa ninna te krell an ko tsiro, hoi wella. An kau koowa sharenn man i menshe. Un pash o Jesus Kristeskro tchatchepen, hoi an mande hi, penau tumenge: Kek mensho an ko tselo them Achaja lell kau sharepen mandar krik! Hoske penau me kowa jaake? Hi man kek kamlepen tumenge? O Dewel djinella, kai kamau tumen o djijestar. Te lau tchi tumendar an ko tsiro hoi wella, palle doleske, te wap gar har kolla, kai lenn tumendar lowe. Kamau gar, te nai sharenn le pen un penenn, jon hi jaake har mer. Tchatchepah, jon wan gar o Jesus Kristestar bitchedo. Jon hi chochene, un krenn, har te bitchrals len o Jesus Kristo. Pral kolende hunte krenn tumer kek bare jaka. Ninna o beng krell jaake, har te wals lo o Debleskro bolepaskro. Doleske hunte kras mer kek bare jaka, te krenn ninna leskre budepangre har te wans jon o Debleskre budepangre. Jon len pengri phagi o Deblestar. Me penau pale: Kamau gar, te penell jek, me hom dinelo. Un ninna te patsenn tumer, te hom dinelo, palle mangau tumen: Lenn man pre har i dineles, te sharap man me nai ninna i tikno kotar! Me te sharau man kanna, palle wenn mire laba gar maro rajestar, o Jesusestar. Na-a, me rakrau kanna jaake, har te woms me dinelo. Bud menshe hi koi, kai sharenn pen pral kowa, hoi jon krenna. Doleske kamau me kowa kanna ninna te krell. Tumer patsenn, te han gosewo, un nashenn hako dineleske palla! Te hadell pes jek pral tumende, krenn tumer, hoi job penell. Te kamell job tumare lowe te lell, un kamell tumen ap peste te pandell, un ninna job te dukrell tumen, un dell tumen an o mui, mukenn tumer kowa tumentsa te krell. Me ladjau man te penap: Kowa nai anoms me gar pral o dji! Kanna rakrau tchatchepah har i dinelo: Te patsell jek, te nai krell lo pes baro, palle nai krau man me ninna baro. Jon hi Hebrearja. Me hom ninna jek. Jon hi bibolde. Me hom ninna jek. Jon wenna pal o Abraham. Me ninna. Jon penenn, te hi le o Jesus Kristeskre budepangre. Kanna rakrau har i dinelo: Me hom budeder har jon leskro budepaskro. Me budrom budeder. Me wom budeder stildo. Me lom budeder dawa. Man his budeder o merepen glan i jaka har jon. I biboldendar lom me pantch kope triin-deesh-te-enja (39) dawa i tchupnijah. Triin kope lom dawa i kashteha. Jek kopo witsran le barrentsa ap mande, te denn le man mulo. Triin kope djas o shiffo tele, ap hoi me homs, un jek diwes un jek rati homs ap i kasht tchiddo an o baro pani. Ap miro drom an bud wawar forja un themma his bud kope o merepen glan mire jaka. Me nai tassoms an i diwje panja, un kol tchorepangre nai dans man mulo. Un i bibolde, un ninna kolla, kai kek bibolde hi, kolla lan man palla. An o mulo them un an o baro pani, kai homs, his o merepen glan mire jaka, un ninna, har homs mank kol phralende, kai hi kek tchatche phrala. Me marom man tele un man his bud budi. Bud kope sowom gar. Man his trush un bok. Bud kope chom tchi. Mange his shila un man his tchi an-ripaske. Me nai penoms gomme budeder: Hako diwes well newo koowa ap mande. Un miro dji dukella, te djinau gar, har kowa kote hi, kai i patsle khetne wenna. Te hi jek gar sorelo, hom me witar gar sorelo. Te perell jek o Debleskro dromestar tele, hi man bari duk an o dji. Me te sharap man, palle kamau te sharap man koleha, te hom gar sorelo. O Dewel, ko dad o Jesusestar, maro rajestar, djinella, kai penau o tchatchepen. Les sharas mer hako tsiro. An ko tsiro, har me an o foro Damaskus homs, his kote i moskro, koles tchiwas o baro rai Aretas an peskri budi. Ko moskro tchiwas klisten glan ko foro pash kol bare wudja, te taprenn le man. Trul o foro his i bari massuri. Un i patsle tchiwan man an i korba un mukan man dran i wochni win, hoi an koi massuri dren hi, tele ap i phub. Jaake nai tapran jon man gar. Tumer kamenn, te sharap man, ninna te molell kowa tchi. Jaake kamau te rakrap pral o bolepaskro koowa, hoi o Jesus Kristo i menshes mukell te dikell. Me prindjrau i menshes, kai djiwell o Jesus Kristeha. Kowa was glan deesh-te-star bersha an o triinto bolepen dren anlo. His lo tchatchepah koi pral? Me djinau les gar. Dikas lo kowa an i suni? Me djinau les gar. Kowa djinell o Dewel kokres. Ko menshes sharau me. Me sharau man gar. Te sharau man, sharau kowa, hoi sikrella, kai hi man kek soor. Ninna te sharoms me man, rakroms kek dinelo koowa. Kowa, hoi penoms, wals o tchatchepen. Kamau gar, te rikrenn i menshe budeder mandar har kowa, hoi dikenn le un shunenn le mandar. Doleske sharau me man gar. O Dewel kamella, te wap gar pre-phurdo pral ko baro bolepaskro koowa, hoi mukas lo man te dikell. Doleske mukas o Dewel tchomone ap mande te well, hoi dukrell man har i subjengro kasht an miro mass. Kowa hi har te dals man i bengeskro kurepaskro dawa, te wap gar pre-phurdo. Triin kope mangom me o Jesusestar, maro rajestar, te well kowa mandar krik lino. Un job penas ap mande: “Muk tuke miro latchepen doha te well! Miri soor hi bari an kolende, kai gar sorelo hi.” Un me, o Paulo, penau tumenge: Doleske kamau man me te sharell, kai hi man kek soor. Jaake nai dikell hakeno, o Jesus Kristo peskri sorjah hi pash mande. Doleske hom gar bibachtelo, te hi man kek soor, te lau dawa, te well pharo koowa ap mande, te lenn jon man palla, te well i traash ap mande. Kowa lau o Jesus Kristeske ap mande. Me djinau, te hi man kek soor, palle dell man o Jesus Kristo soor. Tumer kran, te rakrom har i dinelo. Me hunte sharoms man gar. Na-a, tumer hunte sharans man. Ninna te woms me tchi, woms me jaake bud moldo har kol bare rakepangre pash tumende, kai penenn, te hi le bitchedo o Jesus Kristestar. Har homs pash tumende, nai dikan tumer, kai o Jesus Kristo bitchras man. Me budrom mank tumende, un dom gar pre. Me krom baro koowa an o Debleskri soor, jaake te kran i menshe bare jaka. Me krom tumenge jaake bud, har krom ninna i wawar patslenge, kai an wawar forja khetne wenna. Jek koowa hi wawartchandes: Tumendar lom kek lowe. Te his kowa i doosh, mangau tumendar, bistrenn koi doosh! Me wau kanna o triinto kopo pash tumende. Ninna kau kopo kamau tchi tumendar te lell. Me kamau tumen un gar tumare lowe. O dad un i dai denn pengre tchawen te chal, un gar i tchawe pengro dades un pengri dat. Tumenge doms me lauter, hoi man hi, ninna miro djipen. Miro dji hi baro tumenge. Hi tumen doleske kek kamlepen mange? Tumer djinenna, me djiwom gar dran tumari possita. Kanna penenn mange: Taprom tumen un chochrom tumen? Na-a! Kolla, kai pash tumende bitchrom, tchoran kolla tumare lowe? Na-a! Me mangom o Tites, te djal lo pash tumende, un bitchrom i wawar phrales leha. Nai penenn tumer, kai o Tito tumendar tchomone tchoras? Na-a! O Tites hi o emligo baro dji tumenge har man. Mer dui djah ninna ko emligo drom. Patsenn tumer, te rodah mer maro tchatchepen glan tumende? Kowa hi gar jaake. Mer djiwah o Jesus Kristeha un djinah, o Dewel shunell, hoi mer rakrah. Mire phrala un phenja, mer rakrah jaake, te well tumaro patsepen soreles. Me trashau, te wau pash tumende, dikau sawo koowa pash tumende, hoi kamau gar. Palle hom me witar gar jaake har tumer kamenna. Me trashau te dikau tchingepen mank tumende, ninna silwepen, choli, praassepen, djungelo rakepen pral o wawareste, pre-phurdepen, bipandlo djipen, un jek kamell feteder te well har ko wawar. Me trashau te ladjap man tumenge glan o Debleste ap ko diwes, kai wau pale pash tumende, un te well mange ropaske pral budende, kai kamenn pengro phuro djipen gar pre te dell, un djiwenn an djungelo un wi-ladjedo koowa un lubrenn pen trujel jaake har kran le an ko tsiro, har jon gomme gar patslo his. Kowa hi o triinto kopo, kai wau pash tumende. Ma bistrenn, hoi tchinlo hi: Te kamell jek i doosh ap i wawareste pre te tchiwell, hunte wenn dui, triin koi pashel, kai penenn win, hoi jon djinenna. Te wau kau kopo, rikrau man gar pale, te dap kolen i phagi, kai kran tchilatcho koowa. Kowa penom, har homs o duito kopo pash tumende, un kanna, kai hom dur tumendar krik, penau les pale tumenge. Palle dikenn tumer mishto, te was miro rakepen o Jesus Kristestar. Job hi sorelo pash tumende, un sikrell tumen peskri bari soor. Har job ap o trushel dino was, his job gar sorelo. Kanna djiwell job dran o Debleskri soor. Jaake har o Jesus Kristo ap o trushel gar sorelo his, ham mer witar gar sorelo. Un jaake har job djido was, ham mer leha ninna djido un sorelo dran o Debleskri soor. Kowa nai dikenn, te hom pash tumende! Dikenn ap tumende, har tumer an o patsepen tardo han! Hi tumaro patsepen tchatcho? Djiwell o Jesus Kristo mank tumende? Te haiwenn tumer gar, te hi lo mank tumende, palle hi tumaro patsepen tchi moldo. Me kamoms, te dikenn tumer, kai mari budi o Debleske mishto hi. Mer mangah o Deblestar, te krenn tumer kek tchilatcho koowa. Kowa mangah lestar gar, te sikras, har mishto mari budi kram. Na-a, mer kamah, te krenn tumer o latchepen, ninna te well mendar penlo, kai mari budi tchi moldo hi. Mer nai krah kokres sawo koowa, hoi krell, te shunenn le o Debleskro tchatchepen un dikenn les. Un mer nai krah tchi, hoi rikrell o tchatchepen pale. Ninna te ham mer gar sorelo, ham bachtelo, te han tumer sorelo. Mer kamah, te wenn tumer an o tchatchepen glan o Debleste tardo, un kowa mangah lestar. Kawa tchinau me tumenge kanna, kai hom dur krik tumendar. Te wau pash tumende, kamau gar te tchingrell tumentsa i sorjah, hoi das man maro rai Jesus. Kai soor das lo man, te krap tumen soreles, gar te krap tumen paash. Kanna, mire phrala, awenn bachteles, un awenn pale pale ap o tchatcho drom! Shunenn ap kol laba, hoi me tumenge penom. Rikrenn khetne un tchingrenn tumen gar! Un o Dewel, kai dell kamlepen un bacht an o dji, well tumentsa! Taprenn tumen trujel, un denn tumen i tchum! Kowa sikrella hakeneste, tumer han phrala un phenja an o patsepen. I tsele patsle penenn tumenge. “Atchenn maro Debleha!” O latchepen maro rajestar, o Jesus Kristestar, djal tumentsa! Un o Debleskro kamlepen well an tumende! Un o Debleskro Ducho atchell pash tumende! Me, o Paulo, tchinau kau liil ap i patslende, kai wenn khetne an o them Galatia. O Jesus Kristo das an miro wast, te penap i menshenge leskro lab. Me hom gar i menshendar bitchedo. Kowa, kai bitchras man, hi o Jesus Kristo un o Dewel, maro dad. Kowa kras les i mulendar djido. Me un i tsele phrala, kai pash mande hi, mer penah tumenge: Latchepen un bacht tumenge! Ko dell tumen o Dewel, kai maro dad hi, un maro rai, o Jesus Kristo. Job meras, te lell lo mari doosh ap peste. Kowa kras lo, te lell lo men win dran ko tchilatcho tsiro, an hoi mer djiwah. Kowa kamas o Dewel, maro dad jaake. Koles sharas kanna un hako tsiro! Amen. Mange atchas o rakepen krik, har me shunom, kai tumer mukan jaake sik o Jesuseskro drom. O Dewel das tumen gole, te patsenn ap o Jesus Kristeste, kai his jaake latcho ap tumende. Un kanna shunenn tumer ap menshende, kai kamenn tumen ap i wawar drom te anell. Tchatchepah, dell kek wawar drom, te wenn tumer pash o Debleste! Kolla menshe kamenn tumen dinelo te krell. Jon rissrenn o tchatchepen pral o Jesus Kristeste trujel. Kowa, kai penell, te dell i wawar drom har ko drom, hoi mer tumende sikram, kowa te well praassedo o Deblestar, ninna te wams mer kowa, ninna te wals i bolepaskro dran o bolepen pash tumende un penals kowa. Jaake har mer jek kopo penam, penau me kanna pale: Te well jek pash tumende un penell tumenge, te dell i wawar drom pash o Debleste har ko drom, hoi mer tumende sikram, kowa te well praassedo o Deblestar! Penenn mange, rakrau me kanna jaake, har kamenn i menshe kowa te shunell? Na-a! Me rakrau jaake, har o Dewel kowa kamella. Me kamau gar, te sharenn man i menshe. Te wals kowa jaake, woms gar o Jesus Kristeskro budepaskro. Mire phrala, djinenn, o Jesuseskro drom hoi me tumende sikrom, hi gar i menshengro koowa. Me shunom kowa gar i menshendar. I mensho sikras les mande witar gar. O Jesus Kristo kokres sikras les mande. Tumer shunan, har me djiwom an o biboldengro patsepen, un lom kolen palla, kai patsenn ap o Jesus Kristeste, un kamom, te marap len. Me rikrom man ap o biboldengro patsepen feteder har bud wawar bibolde, kai jaake phuro his har me. Miri tseli sorjah kamom kowa te krell, hoi mare phure penan. djom witar gar an o foro Jerusalem pash kolende, kai glan mande o Jesusestar bitchedo wan, te penenn le i menshenge leskre laba. Lendar putchom gar, hoi te krap. Na-a, me djom an o them Arabia un wom pale pale an o foro Damaskus. Pal triin bersha wom me an o foro Jerusalem, te dikap o Kefases. Deesh-te-pantch diwessa atchom pash leste. Kol wawar bitchepangren, kai o Jesus Kristo glan mande pash i menshende bitchras, kolendar dikom me kekes kote har o Jakobo kokres, o Jesuseskro phraal. O Dewel djinella, kai kawa lauter tchatcho hi, hoi me tumenge tchinau. Me chochau gar. Pal kowa wom me an i themma Syria un Cilicia. An o them Judea prindjran man kol patsle gar. Jon shunan, hoi wawar pral mande penan: “Ko mursh, kai men palla las un kamas o patsepen ap o Jesuseste paash te krell, ko mursh penell kanna i menshenge, te djan le ap o Jesuseskro drom.” Un jon sharan o Debles pral halauter, hoi job ap mande kras. O Tito, kai kek biboldo hi, his pash mande. Un kol patslengre pralstune penan gar, kai hunte well job ap o mass tchinlo. His wawar mursha koi. Jon kran, har te wans le patsle. Jon kaman te dikell, har kol patsle djiwenna, kai buder gar ap o Moseskre laba pandlo hi. Mer, kai ham buder gar pandlo ap kol laba, djiwah kanna pal o Jesuseskre laba. Un kol mursha, kai djiwenn gar pal o Jesuseskre laba, kaman, te was mer pale pandlo ap o Moseskre laba. Mer kram kowa gar, hoi jon kaman. Mer kamam, te djinenn tumer soreles: O Jesuseskro drom, hoi mer tumende sikram, kowa hi o tchatcho drom. Kol phrala, kai hi pralstune mank i patslende, kolla penan gar, kai kowa, hoi me i menshenge penau, gar tchatcho hi. Te rakrau kol pralstunendar, hi mange jek, hoi jon his. O Dewel dikell gar ap kowa, har i mensho an-diklo hi. Jon haiwan, kai mange o Jesus penas, te djap pash kolende, kai kek bibolde hi, te sikrap lende leskro drom, jaake har o Petro o Jesuseskro drom i biboldende sikrella. Kowa, kai bitchras o Petres pash i biboldende, hi kowa, kai man bitchras pash kolende, kai kek bibolde hi. Kol pralstune mank i patslende his o Jakobo, un o Kefas, un o Johanni. Har jon haiwan, kai o Dewel mange latcho hi un man koi budi das, dan jon man un o Barnabas o tchatcho wast, te dikenn halauter, kai ham mer phrala. Mer kram win, te djas mer pash kolende, kai kek bibolde hi, un jon te djan pash i biboldende. Hi jek koowa, hoi jon mendar mangan, te bistras mer gar i tchorwelen mank lende. Ap kowa rikrom man i tselo djijeha. Jaake har o Kefas dui tchipjentsa rakras, kran ninna kol wawar patsle bibolde. Har o Barnabas len dikas, kras job ninna jaake har jon, un tserdas pes kol patslendar pale, kai kek bibolde hi, te well lo an-diklo pash i biboldende. Har me dikom, kai jon gar ap o tchatcho drom djan, jaake har o Jesus les mende sikras, koi penom me ap o Kefaseste glan hakeneste: Ninna te hal i biboldo, djiweh tu gar har i biboldo. Hoske kameh i sorjah, te djiwenn kol patsle, kai kek bibolde hi, har i bibolde? Mer ninna, kai ham bibolde, kamah, te krell men o Dewel tchatcho glan peste. Kol labentsa penah mer, kai ham pale-tchidde un tchilatche glan o Debleste, jaake har i tsele wawar menshe ap i phub. Penau kanna, kai o Jesus Kristo men ap o tchilatcho drom anas? Na-a! Me woms tchatchepah ap o tchilatcho drom tardo, te penoms kanna, te rikras men pale ap o Moseskre laba, kai me glan i tsiro penom, te hunte rikras men gar ap kol laba. Har krom gar, hoi o Moseskre laba penenna, penan kol laba mange: Tu hunte meress. Jaake hom lenge mulo un nai djiwau kanna o Debleske. Me merom o Jesuseha ap o trushel. Kowa hom gar me, kai djiwau kanna. Hi o Jesus Kristo, kai djiwell an mande. Un ko djipen, hoi kanna djiwau, djiwau me an o patsepen ap o Debleskro tchaweste. Job kamas te djiwap, un das peskro djipen mange an o merepen. Jaake tchiwrau o Debleskro latchepen gar ap i rig. Te djiwoms me pal o Moseskre laba, un kolla krans mange tchatcho glan o Debleste, meras o Jesus Kristo tchitcheske. Hoske kamenn tumer patsle an Galatia kowa gar te haiwell? Koon kras tumenge dinelo? Tumenge was o Jesuseskro merepen ap o trushel jaake penlo, har te dikans kowa tumare jakentsa! Kowa kamau me tumendar te djinell: Har djas kowa, kai lan o Debleskro Ducho? Lan tumer les, har tumer kran, hoi o Moseskre laba penenna? Na-a, tumer lan les, har shunan o Jesusestar un patsan ap leste. Har well kowa, kai haiwenn tumer kowa gar? Dran o Debleskri soor wan tumer patslo. Kamenn tumer kanna dran tumari soor tchatcho glan leste te well? Tumer djan ap o Jesuseskro drom. Un doleske kran i menshe tumenge o djipen phares. His kowa lauter tchitcheske? O Dewel das tumen peskro Ducho un kras pash tumende bud baro un sorelo koowa, hoi kek wawar nai krella. Kras lo kowa, har djiwan tumer pal o Moseskre laba? Na-a! Job kras kowa, har tumer shunan o Jesusestar un ap leste patsan. Jaake his kowa ninna o Abrahameha. Job patsas o Debles. Doleske tchiwas o Dewel les an o tchatchepen. Tumer dikenn kanna: O Abrahameskre tchatche tchawe hi kolla, kai o Debles patsenna. O Debleskro lab penas glan i rah tsiro, kai o Dewel ninna kolen tchatcho krella, kai kek bibolde hi, te patsenn le ap leste. Doleske penas lo ap o Abrahameste: Kai bacht, hoi me dau tut, djal dureder ap i tsele menshende ap i phub. Jaake har o Abraham o Debles patsas un o Dewel das les peskri bacht un soor, jaake lenna kolla lauter o Debleskro djipen, kai les patsenna. Kol wawar, kai rikrenn pen ap o Moseskre laba, un kamenn jaake tchatcho te well glan o Debleste, kolla hi tel o Debleskro praassepen. O Debleskro lab penella: Hakeno hi praassedo, koon gar lauter krella, hoi o Moseskre laba penenna. Un kek mensho hi koi, kai krell lauter, hoi o Moseskre laba penenna. Koon rikrell pes ap o Moseskre laba, well dran kowa gar tchatcho glan o Debleste. An o Debleskro lab hi ninna tchinlo: Kowa, kai patsella, kowa well tchatcho glan o Debleste un djiwella. Te rikrell jek pes ap o Moseskre laba, hi kowa gar ko emligo, har te patsals lo ap o Jesus Kristeste. Pral o Moseskre laba hi tchinlo: Koon krell hako koowa, hoi o Moseskre laba penenna, kowa djiwella. Mer nashte rikram kowa lauter gar. Un dran kowa wam tel o Debleskro praassepen. Un o Jesus Kristo las ko praassepen mendar krik, har job ap o trushel dino was, un jaake menge praassedo was. O Debleskro lab penella: Hakeno, koon ap o trushel dino wella, hi praassedo. Un kowa kras o Jesus Kristo, te well o Debleskri soor pash i tsele menshende, jaake har o Dewel glan i rah tsiro o Abrahameske penas. Kanna nai lah mer lauter o Debleskro Ducho, te patsah mer ap o Jesuseste. Mire phrala, kanna rakrau pral tchomone, hoi tumer lauter prindjrenna. Te krenn dui menshe tchomone win un denn pengro dadeskro wast koi pre, nai penell kek: Kanna hi kowa buder tchi moldo. Witar gar nai tchiwell jek tchomone koi pashel. Jaake hi kowa o labeha, hoi o Dewel o Abrahameste das. O Dewel penas ap o Abrahameste, te dell lo peskri bacht un soor ap leste un ap leskro tchaweste, kai wella pal leste. Kate rakrell o Dewel jek tchawestar. Job rakrell gar kol bud tchawendar, kai wenna pal o Abraham. Ko jek tchawo hi o Jesus Kristo. Me kamau tumenge kawa te penell: O Dewel das o Abrahameste peskro lab, un tchiwas peskro wast koi pre, te well kowa tchatcho, hoi job penas. O Moseskre laba wan star-sheel-te-triin-deesh (430) bersha palla un nai lenn ko lab gar krik, hoi o Dewel o Abrahameste das. Te lals jek o Debleskro brawlepen un djipen, te rikrals lo pes ap o Moseskre laba, palle tchiwals o Dewel peskro lab ap i rig, hoi job o Abrahameste das. Kowa hi gar jaake. O Dewel rikrell peskro lab, un doleske das job o Abrahameste peskro brawlepen tchitcheske. Hoske hi o Moseskre laba koi? O Dewel das len mende, te dikas mer, har baro maro tchilatchepen hi. O Moseskre laba atchan tardo jaake rah, bis te was o Abrahameskro tchawo, ko jek, konestar o Dewel penas, te well job. I bolepangre anan kol laba o Moseske. Kowa his tardo mank i menshende un o Debleste. Un o Mose das kol laba i menshende. His wawartchandes, har o Dewel o Abrahameste peskro lab das. O Dewel kokres das les peskro lab. Un kek hunte was tardo mank leste un o Abrahameste. Penenn o Moseskre laba, kai hi ko lab buder tchi moldo, hoi o Dewel o Abrahameske penas? Na-a! Kowa hi gar jaake. Te wals o newo djipen dran o Moseskre laba, palle wals tchatchepah ko mensho tchatcho glan o Debleste, kai rikrell pes ap kol laba. Kowa hi gar jaake. O Debleskro lab penella, kai hi hako mensho pandlo ap o tchilatchepen. Ko jek drom, kai anell men win dran o tchilatchepen, hi o patsepen ap o Jesus Kristeste. Kowa penas o Dewel. Jaake rah, har patsam gar ap o Jesus Kristeste, hams pandlo ap o Moseskre laba. Palle sikras men o Dewel i newo drom pash leste: Kowa hi o patsepen. O Moseskre laba sikran men maro tchilatchepen. Jaake anan le men pash o Jesus Kristeste, te patsas ap leste, un te was tchatcho glan o Debleste. Kanna, kai patsah ap leste, hunte daras buder gar koi phagi, hoi o Moseskre laba pral mende wi-rakrenna. Dran tumaro patsepen ap o Jesus Kristeste han lauter Debleskre tchawe. Har wan tumer ap o Jesus Kristeskro lab taufedo, his kowa jaake, har te riwans tumer o Jesus Kristes an, – jaake har i ripen. Jaake djiwah lauter o Jesuseha khetne. Kanna hi jek, koon tumer han: bibolde un kolla, kai kek bibolde hi, budepangre un raja, mursha un djuwja. An o Jesus Kristeste hi jek har o wawar. Te djan tumer o Jesus Kristeha, han tumer ninna o Abrahameskre tchawe. Un tumer lenn kowa, hoi o Dewel o Abrahameskre tchawende della, jaake har penas lo. Me penau tumenge: O tchawo, kai lell jek diwes lauter peskro dadestar, koles hi tchi penepaske pral peskro brawlepen, jaake rah har job tikno hi. Job hi har i budepaskro, ninna te hi ko tselo brawlepen leskro. Job hi an i wasta kolendar, kai denn garda ap leste, bis te well ko tsiro, kai leskro dad penas, te lell job ko brawlepen. Jaake djas menge kowa ninna. An ko tsiro, har gomme gar patslo hams, hams har tikne tchawe un hams tel i soor kolendar tardo, kai hi i raja pral kai phub, un hams ap lende pandlo. Har ko tchatcho tsiro was, bitchras o Dewel peskro tchawes. Kowa was i mensho, un pandlo ap o Moseskre laba. Job was, te lell lo kolen win, kai hi pandlo ap o Moseskre laba, jaake te was mer o Debleskre tchawe. Kanna ham leskre tchawe. Doleske das o Dewel peskro tchaweskro Ducho an mare djia. Kowa dell gole: Tata, miro dad! Kanna hal tu buder gar har i budepaskro, kai les tchi hi. Tu hal kanna o Debleskro tchawo. Un doleske leh tu ninna kowa, hoi o Dewel peskre tchawende della. An ko tsiro, kai prindjran tumer o Debles gar, hans wawarenge koi, har te wans le o Dewel. Kanna prindjrenn tumer o Debles. Feteder hi, te penau me: O Dewel prindjrell tumen. Har nai tchiwenn tumer tumen pale tel kol sorja, ap kolende i menshe pandlo hi? Tumer shunenn pale ap laba, hoi tchi moldo hi, un an lende kek soor hi. Tumer denn jak ap diwessa, tchonna, bersha un bare tsirja un rikrenn len dren. Me trashau tumenge, kai miri budi pash tumende tchitcheske his. Mire phrala, me mangau tumen, wenn jaake, har me hom! Me wom ninna jaake har tumer, wom jek, kai hi gar pandlo ap o Moseskre laba. Hans tumer tchilatcho ap mande, har me o ersto kopo pash tumende homs? Na-a, kowa hans gar. Tumer djinenna, har me tumenge o Debleskro latcho lab penom, koi djas mange gar mishto. Ninna te his miro nasslepen tumenge gar shukar, dikan tumer gar tele ap mande, witar gar bitchran man tumendar krik. Na-a! Tumer lan man pre, har te woms o Debleskro bolepaskro, har te woms o Jesus Kristo kokres. Tumer hans jaake bachtelo ap ko tsiro! Kai atchas tumari bacht? Ap ko tsiro lans tumare jaka win un dans len mande. Kanna, kai penau tumenge o tchatchepen, han tumer tchilatcho ap mande? Kowa hi gar mishto, hoi kol menshe krenna, kai nashenn tumenge palla, te shunenn tumer ap lende. Jon kamenn tumen mandar krik te lell, te nashenn tumer lenge palla. Me penau tumenge: Nashenn kowa palla, hoi latcho hi! Krenn kowa hako tsiro, ninna te hom me gar pash tumende! Mire phrala! Me kamau tumen o djijestar, har te wans mire tchawe. Jaake har i djuwjat duka hi, te lell li i ternepen, jaake hi man pale duka tumenge, bis te well o Jesus Kristo diklo an tumende. Me kamoms, te woms kanna nai pash tumende un te rakroms nai jaake, te djal kowa an tumaro dji! Me hom kate tardo un djinau gar, hoi te krap. Tumer kamenn jaake te djiwell har o Moseskre laba penenna. Djinenn tumer gar, hoi kol laba penenna? Kote hi tchinlo: O Abrahames his dui tchawe. Ko jekeskri dai his i budepaskretsa, i Hagar. Un ko wawareskri dai his i rajetsa, i Sara. I budepaskretsa las o tchawes, har menshe kowa kaman. I rajetsa las o tchawes, har o Dewel kowa penas. Kal dui djuwja hi har dui koowa, hoi o Dewel i menshentsa an Israel win kras. Jek koowa kras o Dewel lentsa win ap i berga Sinai. Kote lan i menshe o Moseskre laba. Kol laba hi o rai pral lende, jaake har his i rai pral i Hagar tardo. I Hagar hi har i berga Sinai an Arabia. Jaake har kote i menshe ap o Moseskre laba pandlo wan, jaake hi kanna o foro Jerusalem peskre menshentsa ap o Moseskre laba pandlo. Hi ninna i foro Jerusalem an o bolepen. Ko Jerusalem hi har i rajetsa, i Sara. Lakre tchawe hi gar pandlo ap o Moseskre laba. Joi hi mari dai. Latar hi tchinlo: Ab bachtelo, ninna te nai lal tu kek tchawe! De gole i bachtjatar, ninna te was tutar kek ternepen boldo! Kanna hi tut budeder tchawe har koja, kai his o romeha khetne. Mire phrala, tumer han o Debleskre tchawe. Tumer wan boldo, har o Dewel kowa kamas, jaake har o Isaak boldo was, har o Dewel kowa penas. An ko phuro tsiro his jaake: Ko tchawo, kai was boldo, har i menshe kowa kaman, kowa las koles palla, kai was boldo dran o Debleskri soor. Kowa hi kau diwes ninna jaake. O Debleskro lab penell koi pral: Trade koi budepaskretsa peskro tchaweha tutar krik, te lell job gar peskro dadeskro brawlepen. Ko brawlepen lell ko tchawo, koleskri dai i rajetsa hi. Mire phrala, mer ham gar i tchawe kolatar, kai hi i budepaskretsa. Mer ham i tchawe kolatar, kai hi i rajetsa! O Jesus Kristo las men win dran hako koowa, ap kowa pandlo hams. Atchenn soreles un mukenn tumen buder gar te pandell! Shunenn ap mire laba! Me, o Paulo, penau tumenge: Hakeno, koon mukell pes ap o mass te tchinell, jaake har i bibolde kowa kamenna, koleske meras o Jesus Kristo tchitcheske. Un pale penau me hakeneske: Kowa, kai mukell pes ap o mass te tchinell, kowa hunte krell ninna lauter, hoi o Moseskre laba penenna. Koon mank tumende djiwell pal o Moseskre laba, te well lo tchatcho glan o Debleste, kowa mukas o Jesus Kristes. Leskro kamlepen hi buder gar leske koi. Mentsa hi wawartchandes. Mer patsah, te tchiwell men o Dewel an o tchatchepen, te patsah ap o Jesus Kristeste. Ko patsepen dell men o Debleskro Ducho. O Jesus Kristeske molell tchi, te hi i mursh ap o mass tchinlo, witar gar, te hi lo gar tchinlo. Kowa, hoi hi budeder moldo har lauter, hi o patsepen. Ko patsepen dikah mer ap o kamlepen, kai jekes hi i wawareske. Tumer nashan mishto ap o Debleskro drom. Koon rikras tumen pale, te shunenn buder gar ap o tchatchepen? Kowa, hoi sawo mensho tumenge penas, well gar o Deblestar, kai das tumen gole, te wenn leskre tchawe. Tumer djinenna, i tikno kotar shutlo jarro krell o tselo jarro shutlo. Me prindjrau tumen mishto un patsau, kai shunenn ap mande, un o Jesus Kristo anell tumen pale ap o tchatcho drom. Kowa, kai anas tumen o tchatcho dromestar tele, kowa lell peskri phagi. Hi jek, koon job ninna hi. Mire phrala, me te penoms i menshenge, te mukenn pen jon ap o mass te tchinell, lans i bibolde man gar palla. Palle choirans le pen gar pral kowa, kai rakrau pral o Jesuseskro merepen ap o trushel, un penau lenge, kai job kokres men pash o Debleste anella. Kolla, kai krenn tumen dineles, kamaus, te tchinenn pen le paash! Mire phrala, o Dewel das tumen gole, te djiwenn i djipen, kai han buder gar pandlo ap tchomone. Kal labentsa penau gar, te krenn tumer nai, hoi kamenna, un djiwenn nai tumaro phuro djipen. Na-a, awenn jek o wawareske koi! Krenn kowa dran o kamlepen! Te well jek jaake latcho ap o wawareste har job latcho ap peste hi, palle krell lo lauter, hoi o Dewel lestar kamella. Te dandrenn tumer tumen har midjak djukle, denn jak, te chal jek kol wawares gar pre! Me penau tumenge: Djiwenn jaake, har o Debleskro Ducho tumenge penella! Job te hi tumentsa, palle krenn gar o tchilatchepen, hoi an tumende hi. Kowa, hoi an mende hi, kamell gar kowa, hoi o Debleskro Ducho kamella. Un kowa, hoi o Debleskro Ducho kamella, hi gar kowa, hoi an mende hi. Kol dui sorja tchingrenn pen jaake, kai nai krenn tumer gar ko latchepen, hoi kamenn tumer te krell. Te krenn tumer kowa, hoi o Debleskro Ducho tumenge penella, palle hi o Moseskre laba kek soor pral tumende. Tumer lauter djinenna, har kol menshe djiwenna, kai krenn ko tchilatchepen, hoi an lende hi: I mursha sowenn wawar djuwjentsa. Un i djuwja sowenn wawar murshentsa. I menshe krenn djungelo koowa un wi-ladjedo koowa. Jon mangenn wawar koowa an har o Debles. Jon durkrenna. Jon kurenn pen un tchingrenn pen. Jon silwerenna, un len hi choli ap i wawarende. Jon dikenn ap pende kokres, te djal lenge mishto, un dikenn gar ap i wawarende, te djal lenge ninna mishto. Jon mukenn pengre phralen un djan wawarentsa khetne. Jon kamenn kowa, hoi o wawares hi. Jon hi pipangre un chapangre. Un bud wawar tchilatcho koowa krenn jon. Me penom tumenge un penau pale: Koon jaake djiwella, well gar pash o Debleste an o bolepen un lell gar ko latcho koowa, hoi o Debles peskre tchawenge hi. Kones hi o Debleskro Ducho an peskro dji, dran koleste wella latchepen: Les well o Debleskro kamlepen un bacht an o dji. Job kamell kek tchingepen. Job rikrell lauter win. Job hi latches ap i wawarende. Les hi i baro dji i wawarenge. Kowa, hoi job penell, ap kowa rikrell pes job. Job krell pes gar bares un lell pes khetne. O Moseskre laba, kolen hi kek soor pral koleste, koon jaake djiwella. Kolla, kai djiwenn o Jesus Kristeha, kolla anan ko tsele tchilatcho koowa, hoi jon kran, pash o Jesuseste. Un kanna penenn le ‘na-a’ ap o djungelo koowa, hoi kamell an lengro dji te well. O Debleskro Ducho das men o newo djipen. Doleske djiwas jaake, har job kamella. Mer rodas gar pal kowa, te was bareder un feteder har kol wawar. Mer tchingras gar un dikas gar tchilatche jakentsa ap kowa, hoi ko wawares hi! Mire phrala, nai well, kai krell jek tumendar i tchilatcho koowa. Anenn kol menshes pale ap o tchatcho drom! Rakrenn leha latches! Jaake sikrenn tumer, kai djiwenn jaake, har o Debleskro Ducho kowa kamella. Denn jak ap tumende, te perenn tumer gar ninna o Debleskro dromestar tele! Jek hunte dikell ap ko wawareste un hidjrella leha, hoi an leskro dji leske dukrella. Jaake krenn tumer kowa, hoi o Jesus Kristo tumendar kamella. Koon patsella, kai job feteder hi har ko wawar, un hi kowa gar, kowa chochell pes kokres. Hakeno hunte dikell ap peste, har job djiwella. Jaake nai sharell lo pes dran kowa, hoi job krella un dikell gar ap i wawareste. Hakenes hi doha an peskro djipen, hoi hunte hidjrell lo. Jek te penell tumenge o Debleskro lab, palle hunte denn tumer les kowa, hoi les hunte well djipaske. Ma patsenn, te krenn nai o Debleha, har tumer kamenna! Tumer te krenn latcho koowa, lenn tumer latcho koowa pale pale. Tumer te krenn tchilatcho koowa, lenn tumer tchilatcho koowa pale pale. Koon krella, hoi leske kokres mishto hi, koleskro djipen atchell gar. Koon krella, hoi o Debleskro Ducho leske penella, kowa lell o Debleskro djipen, hoi gar pre-herella. Dikas, te was gar khino, te kras latcho koowa. Well ko tsiro, kai lah ninna latcho koowa. Doleske kras latcho koowa jaake bud, har krah nai, hake menshenge, budeder kol patslenge. Kanna tchinau bare laba. Koi pre dikenn tumer, kai me kowa tchinom miro wasteha. Kol mursha, kai kamenn sorjah, te mukenn tumen ap o mass te tchinell, kolla kamenn kol wawarende te sikrell, har latcho jon hi. Kowa krenn le, te wenn le gar palla lino. Te penans jon, kai o Jesus Kristeskro merepen ap o trushel kokres kowa hi, hoi tchiwell men an o tchatchepen glan o Debleste, wans jon palla lino. Jon ninna, kai mukan pen ap o mass te tchinell, krenn gar lauter, hoi o Moseskre laba penenna. Doleske kamenn le, te mukenn tumen ap o mass te tchinell, jaake te sharenn jon pen glan i menshende. Me djinau jek: An kek tsiro kamau me te sharap man. Me sharau ko trushel kokres, kai maro rai, o Jesus Kristo, meras. Kanna hi mange kowa lauter buder tchi moldo, hoi i menshenge jaake bud moldo hi. Me nashau ko koowa buder gar palla. Hi tchi moldo, te hal tu ap o mass tchinlo. Hi witar tchi moldo, te hal tu gar ap o mass tchinlo. Jek koowa molella: O Dewel kras dran mende newe menshe. Me kamoms, te dell o Dewel peskri bacht un peskro kamlepen lauterende, kai rikrenn pen ap kal laba. Mu well kowa ninna ap i tsele Debleskre menshende an Israel! Ma krenn mange buder kek duka! Man hi bud tchinepen ap mande, hoi sikrenna, kai wom o Jesuseske dino. Mire phrala, mangau maro rajestar, o Jesus Kristestar, te well lo tumenge latcho. Amen. Kau liil tchinau me, o Paulo. O Jesus Kristo bitchras man, te penap i menshenge leskro lab. Jaake kamell kowa o Dewel. Me tchinau kau liil ap kolende, kolen o Dewel win gole das an o foro Efesus, un kai patsenn ap o Jesus Kristeste. Mu well tumen latchepen un bacht an o dji! Ko dell tumen maro Dewel, kai maro dad hi, un maro rai, o Jesus Kristo. Sharas maro Debles! Job hi o Dewel un o dad maro rajestar, o Jesus Kristestar, un das peskro tselo bolepaskro brawlepen mende, kai ham patslo ap o Jesus Kristeste. Har o bolepen un i phub gar koi his, rodas lo men win, te djas ap o Jesuseskro drom. Job rodas men win, te dell lo men i djudjo dji, te hatsell lo kek doosh ap mende. Jaake bud kamas lo men, te penas lo glan i rah tsiro an peskro dji, te was mer leskre tchawe. Un o Jesus Kristo kras, te wam mer o Debleskre tchawe, jaake har o Dewel kowa kamas, te sharas mer leskro baro latchepen. Job his jaake latcho ap mende, te das lo peskro kamlo tchawes menge! Har o Jesus Kristo ap o trushel meras, un peskro rat menge ratas, las lo mari doosh un phagi mendar. Jaake baro his leskro latchepen ap mende! Bud kope his lo menge latches, un das men ninna goswepen, te haiwas leskro drom. Kek mensho djinas, hoi o Dewel kamas te krell. Mende sikras lo, hoi les an peskro dji hi. Kowa, hoi job kamell te krell, krell lo o Jesus Kristeha. Te well o tchatcho tsiro, anell lo halauter khetne, hoi hi an o bolepen un ap i phub. Un o Jesus Kristo well o rai pral halauter. Job kras, te wam mer o Debleskre tchawe. Un ko bolepaskro brawlepen, hoi leskro hi, well ninna maro. Kowa kamas o Dewel glan i rah tsiro jaake. Un lauter, hoi job kamella, krell lo. Doleske sharas mer maro baro Debles! I rah tsiro das maro dji pal o Kristeste gole, ko baro rajeste, kolestar o Dewel penas, te well job. Un kanna hi lo kai. Tumer ninna shunan o tchatchepen. Un tumen was ko drom siklo, hoi anas tumen pash o Debleste. Ko drom hi o Jesus Kristo. Har tumer ap leste patslo wan, das lo tumen o Debleskro Ducho an tumare djia. Glan i rah tsiro penas o Dewel, te dell lo les peskre tchawende. Jaake sikrell lo, koon leskre tchawe hi. Kanna hi men o Debleskro Ducho an mende. Un doleske djinah, te lah budeder latcho koowa ap ko diwes, kai wah newes kerdo an o bolepen. Doleske sharas mer maro baro Debles! Me shunom, har baro hi tumaro patsepen ap maro rajeste, o Jesuseste. Ninna kamenn tumer i tsele patslen o djijestar. Doleske parkrau man hako tsiro pash o Debleste tumenge, un mangau lestar, te dell lo tumen goswepen, te haiwenn tumer, har baro job hi. Job hi o Dewel maro rajestar, o Jesus Kristestar, un maro dad an o bolepen, o rai pral halauter. Me mangau lestar, te krell lo tumare djia pre, te dikenn tumare djijeskre jakentsa, har baro un shukar kowa hi, hoi job i patslende della ap ko tsiro, kai wenn le pash leste an o bolepen khetne. Job das tumen gole, te lenn kowa lauter. Un me mangau lestar ninna, te haiwenn tumer, har bari leskri soor hi, hoi an mende hi, kai patsah. Koi soor hi i emligi bari soor, hoi kras o Jesus Kristes i mulendar djido, un beshas les ap i tchatchi rig o Deblestar an o bolepen, un das halauter an leskre wasta, te well lo o rai pral i tsele rajende un pralstunende, sorele un bare. Kekeskro lab hi bareder har leskro lab an kau tsiro, un ninna an ko tsiro, hoi wella. O Dewel das halauter an leskre wasta, un kras, te was o Jesus Kristo o pralstuno pral i patslende. Kolla hi leskre. Job djiwell an lende peskri tseli sorjah. Un leskri tseli soor hi an halauter an o bolepen un ap i phub. Har gar patslo hans, his bud doosh ap tumende. Un tumer hans tchilatcho. Jaake hans o Debleske mulo. Tumer djan ap o tchilatcho drom, jaake har i wawar menshe, un shunan ap o bengeste. Kowa hi o rai pral i tchilatche sorja mashkral o bolepen un i phub. Un job budrell an i djia kolendar, kai shunenn gar ap o Debleste. His i tsiro, kai djiwam mer halauter har jon, un kram o tchilatchepen, hoi an mende hi. Mer kram, hoi mer kamam, un hoi menge an o shero was. Un o Debleskri choli his ninna pral mende har pral kol wawar menshende. Har djangras job o Jesus Kristes i mulendar pre, djangras men lo ninna pre, un beshas men an o bolepen pash leste. Jaake baro hi leskro latchepen ap mende, kai patsah ap o Jesus Kristeste. Ninna an ko tsiro, hoi wella, dikenna i menshe, har baro leskro latchepen ap mende hi. Dran peskro latchepen las lo tumen dran o tchilatchepen win, har patsan ap o Jesus Kristeste. Tumer wan nai gar dran tumari soor dran o tchilatchepen un o merepen win. Na-a! O Dewel las tumen win. Kowa kras lo gar doleske, kai tumer latcho koowa kran. Jaake sharell nai pes kek mensho glan o Debleste. Kowa, hoi mer kanna ham, kras o Dewel dran mende. Har wam patslo ap o Jesus Kristeste, das lo men o newo djipen, te kras mer ko latcho koowa, hoi job menge win rodas un an mare wasta das. Ma bistrenn, koon tumer hans, har boldo wan! Tumer hans kek bibolde. Un i bibolde penan ‘Bi-tchinle’ ap tumende. I bibolde wan ap pengro mass tchinlo, un kowa han tumer gar. Ap ko tsiro prindjran tumer o Jesus Kristes gar un hans gar o Debleskre menshendar. Ko latcho koowa, hoi o Dewel peskre menshenge penas, te dell lo len, his gar tumenge. Tumer prindjran o Debles gar, un djiwan har an i kali rat un dikan kek momeli glan tumende. Ap ko tsiro hans tumer dur o Deblestar. Kanna prindjrenn les. O Jesus Kristo anas tumen ap peskro drom, har job ap o trushel peskro rat tumenge ratas. Job anas i bibolden khetne kol menshentsa, kai kek bibolde hi, te wenn le mala, un las o tchingepen lendar krik, hoi mashkral lende his. Har job ap o trushel meras, tchiwas lo o Moseskre lila ap i rig, kai tchinlo hi, har i bibolde hunte djiwenna. Job kras tchomone newes, te well i biboldo khetne koleha, kai kek biboldo hi, un te wenn le lauter mala. Har meras lo ap o trushel, anas lo kol dujen khetne o Debleha, te wenn le leskre mala. Kote las lo o tchingepen lendar krik, hoi mashkral lende his. O Jesus Kristo was, un sikras lauteren o drom pash o Debleste. Tumen, kai tumer dur o Deblestar hans, un ninna i bibolden, kai gar dur o Deblestar his, sikras lo ko drom, te djiwas mer lauter pash leste khetne. Mende halauterende das job o Debleskro Ducho. Un kowa krell, te nai wah mer lauter glan o Debleste, maro dadeste. Kanna han tumer buder gar sawe menshe, kai win hi un o Debles gar prindjrenna. Na-a, khetne kol wawar patslentsa han tumer kanna o Debleskre menshe un han khere pash leste. Ninna tumer djiwenn o Jesus Kristeha khetne. Doleske han tumer ninna har barra an o Debleskro kheer, kai o Debleskro Ducho djiwella. Kowa djinan i menshe gar. An kau tikno liil tchinom tumenge, hoi sikras man o Dewel pral kowa. Te drawerenn tumer miro liil, palle haiwenn, kai prindjrau kowa, hoi o Jesus Kristo menge kras. An o phuro tsiro djinan i menshe kowa gar. Kanna djinenn les o Debleskre bitchepangre un rakepangre. Lenge tchiwas les o Debleskro Ducho an o dji. Job sikras len, te nai wenn ninna kolla o Debleskre tchawe, kai kek bibolde hi, te djiwenn le leha khetne. O latcho lab o Jesus Kristestar hi ninna lenge, jaake har o Dewel glan i rah tsiro penas. Kau latcho lab penau i menshenge. O Dewel his mange latcho, te das lo man kai budi. Ninna das lo man i soor, te krap kowa. Ninna te hom me o tikneder kol tsele patslendar, das lo man koi shukar budi, te djap pash kolende, kai hi kek bibolde, te penap lenge, hawo baro brawlepen o Jesus Kristes lenge hi, un te sikrap lauterende, har kras o Dewel kowa, hoi his les an o dji. Kowa djinan i menshe i rah tsiro gar. O Dewel kokres, kai kras o bolepen un i phub, djinas les. Kanna dikenn i raja un i pralstune an o bolepen, har baro o Debleskro goswepen hi. Kowa dikenn le ap kowa, hoi job i patslenge kras. Kowa, hoi les glan i rah tsiro an peskro dji his, kowa kras lo, har job o Jesus Kristes menge ap i phub bitchras. Kowa was maro rai, un kras menge i drom pash o Debleste. Kanna, kai patsah ap leste, hunte trashas buder gar o Deblestar, un mer nai wah glan leste. Doleske mangau tumen: Ma awenn gar khino an tumaro patsepen, ninna te shunenn tumer, kai me tumenge stildo hom. Kowa, hoi lau ap mande, sikrell tumende, har bud tumer mange moldo han. Doleske perau ap mire tchanga, un parkrau man pash o Debleste, maro dadeste. Job hi o tchatcho dad leskre tsele tchawendar an o bolepen un ap i phub. Un leskri soor hi bari. Doleske mangau lestar, te krell leskro Ducho tumare djia soreles. Me mangau lestar ninna, te djiwell o Jesus Kristo an tumende dran tumaro patsepen, un te kamenn tumer o Debles un ninna jek o wawares o djijestar. Palle han tumer har i ruk, koleskre draba djan dur an i phub. Un tumer han har i kheer, hoi soreles tardo hi. Jaake nai haiwenn tumer i tsele patslentsa, har baro o Jesus Kristeskro dji tumenge hi, ninna te hi leskro kamlepen bareder har lauter, hoi an mare shere dren djala. Te haiwah leskro kamlepen bud un budeder, palle djiwell o Dewel bud un budeder an mende. Me hom an o stilepen o Jesuseske, maro rajeske, un mangau tumen o djijestar, te djiwenn tumer tumaro djipen har sawe menshe, kolen o Dewel peske khetne gole das. Ma krenn tumen bares! Awenn latches jek ap o wawareste! Denn i wawaren gar jaake sik pre! Djiwenn khetne an o kamlepen! O Debleskro Ducho anas tumen khetne. Jaake denn garda, te well kek tchingepen mashkral tumende, un te rikrenn tumer lauter khetne! Tumer patsle han jek familja. Tumen hi o emligo Debleskro Ducho an tumende. Un o Dewel das tumen gole, te djiwenn tumer lauter leha khetne. Tumen hi o emligo rai, un o emligo patsepen. Un tumer lan o emligo Debleskro thopen. Un tumen hi o emligo Dewel. Kowa hi o dad lauterendar. Job hi pral lauterende un mashkral lende, un djiwell an lauterende. Hakeneske mendar his o Jesus Kristo latches un das les i budi, hoi budrell lo i patslenge. Doleske hi an o Debleskro lab tchinlo: Har job pre an o bolepen djas, las lo kolen peha, kai leskro wan, un das len i budi o Debleske te krell. Kote hi tchinlo, kai job an o bolepen djas. Un kowa penell menge ninna, kai job glan kowa dran o bolepen ap i phub was. Kowa, kai was tele ap i phub, hi ninna kowa, kai djas pre an o pralstuno bolepen, te djiwell lo an o bolepen un ninna ap i phub. Job hi kowa, kai das i patslen pengri budi. Koi hi kolla, kolen job bitchras, te penenn le i menshenge lestar. Wawar rakrenna, hoi job lenge an o dji tchiwas, hoi kek wawar djinella. Wawar anenn kol menshen, kai gar patslo hi, pash o Jesus Kristeste. Pale wawar rikrenn i patslen khetne, un sikrenn lende o Debleskro drom. Lauter kolla krenn pengri budi, te wenn i tsele patsle soreles an o patsepen, un te haiwenn le o Debleskri budi mishto te krell. Kowa te well jaake, palle ham mer lauter khetne an jek patsepen, un prindjrah o Debleskro tchawes mishto. Bud un budeder haiwah, hoi job mendar kamella, bis te djiwah jaake har job djiwas. Palle ham buder gar har tikne tchawe, kai lauter patsenna, kau diwes jaake un ko wawar diwes wawartchandes. Un mer shunah buder gar ap kolende, kai chochenna, un kamenn men o tchatcho dromestar tele te anell. Mer hunte djiwas an o tchatchepen un penas o tchatchepen i menshenge. Maro kamlepen hunte well kek chocheno kamlepen. Jaake wah mer bud un budeder har o Jesus Kristo. Kowa hi o pralstuno pral lauterende, kai patsenn ap leste. Job rikrell len khetne jaake, te well jek patslo i wawareha khetne anlo. Un jek patslo hidjrell o wawares jaake, har les i soor hi. Mer te ham jaake kamlo, ko jek ap o wawareste, palle well o Debleskri familja baro un sorelo. Me penau tumenge soreles, hoi mange o rai Jesus penas: Ma djiwenn buder har kol menshe, kai prindjrenn o Debles gar! Kowa, hoi an lengro shero trujel djala, hi tchi moldo. O Deblestar kamenn le tchi te djinell. Lengro dji hi har i bar. Jaake djan le ap i tchilatcho drom, un prindjrenn ko djipen gar, hoi o Dewel della. Jon ladjenn buder gar, te djiwenn le i wi-ladjedo djipen, un rikrenn pen gar pale te krenn le djungelo koowa. Sawo koowa kras o Jesus Kristo gar. Na-a! Tumer shunan lestar, un djinenna, har job djiwas. Ko drom, hoi job sikras men, hi o tchatcho drom. Ma djiwenn buder gar tumaro phuro djipen! An tumaro phuro djipen was o tchilatcho koowa baro an tumare djia, un tumer kran, hoi tumenge gar mishto hi. Sawo koowa krell tumaro djipen paash. Mukenn tumen o Deblestar newes te krell! Djiwenn kanna o newo djipen, hoi tumen o Dewel das! Palle han tumer an o tchatchepen tardo, un han tchatchepah leske koi. Ma chochenn buder! Mer ham lauter phrala un phenja. Doleske rakrenn o tchatchepen jek o wawareha! Te wenn tumer an i choli, palle denn garda, te krenn kek tchilatcho koowa! Mukenn o kham gar tele te djal pral tumari choli! Denn garda ap tumende, te krenn tumer gar, hoi o beng kamella! Koon tchoras an peskro phuro djipen, kowa tchorell buder gar! Job hunte budrell peskre wastentsa, te well les doha djipaske, un te nai dell lo ninna i tchorwelen tchomone. Rakrenn kek tchilatche un djungele laba! Kowa, hoi tumer penenna, hunte well latches kolenge, kai shunenna, te lenn le newi soor an pengro djipen. Te krenn tumer i tchilatcho koowa, palle dukrenn o Debleskro Ducho an tumare djia. O Dewel das les tumende, te sikrell lo, kai leskro han ap ko diwes, kai lell lo tumen dran o tselo tchilatchepen win. Awenn ap kekeste tchilatcho un chojedo! Tchingrenn ap kekeste, un praassenn kekes! Awenn kamlo jek ap o wawareste, un lenn i dji o wawareske! Bistrenn o tchilatchepen, hoi o wawar ap tumende kras! Ninna o Dewel bistras tumaro tchilatchepen, har o Jesus Kristo tumenge meras. Tumer han o Debleskre tchawe. Un job kamell tumen i tselo djijeha. Doleske krenn lauter jaake, har o Dewel kowa krella, un djiwenn an o kamlepen, jaake har o Jesus Kristo peskro kamlepen mende sikras, har job menge meras. Un jaake das lo peskro djipen o Debleske. Un o Dewel dikas latches ap leste. Tumer han o Debleskre menshe. Doleske krenn kek wi-ladjedo un djungelo koowa! Nashenn witar gar pal i lowe! Hi gar mishto, te well pral sawo koowa mank tumende rakedo! Hi witar gar tchatcho o Debleskre tchawenge, te rakrenn le djungele laba, dinelo koowa, un sapaskro koowa, hoi tchi moldo hi! Tumare labentsa sharenn o Debles, un parkrenn tumen pash leste! Kowa krenn un gar ko wawar! Tumer hunte djinenn: An o bolepen, kai hi o Jesus Kristo un o Dewel i raja, kote wenn kek mursha dren, kai sowenn wawar djuwjentsa, witar kek djuwja, kai sowenn wawar murshentsa, witar kek, kai krell djungelo koowa, witar kek, kai nashell pal i lowe. Kowa, kai nashell pal i lowe, koleske hi o brawlepen peskro dewel. Ma patsenn kekes, kai penell tumenge, te nai krenn kowa lauter! Koon kowa penella, hi i chocheno. O Debleskri choli well ap kolende, kai gar ap o Debleste shunenna, un krenna sawo tchilatcho koowa. Rikrenn tumen kolendar pale, kai kowa lauter krenna! Glan ko tsiro, har tumer patslo wan, djan tumer ap o tchilatcho drom. Kowa his har te djans an i rati. Kanna hi kowa wawartchandes. Maro rai Jesus djiwell an tumare djia, un anas tumen ap peskro drom. Job hi i bari momeli tumenge. Djan kanna ap leskro drom, kai hi buder kek tamlepen! Lauter kolla, kai ap leskro drom djana, krenn kowa, hoi latcho un tchatcho hi, un penenn o tchatchepen. Rodenn pal kowa, hoi hi mishto glan o Jesuseste, maro rajeste! Ma djan ap o tchilatcho drom kolentsa, kai krenna, hoi tchi moldo un tchilatcho hi! Sike lende, har tchilatcho kowa hi! Kowa, hoi jon tchorchanes krenna, hi jaake djungelo, te hunte ladjell kowa pes, kai kolestar rakrella. Te sikrah len lengro tchilatcho koowa, hi kowa jaake, har te anams ko koowa pash i momeli. Un jon dikenn les ninna. Un kowa, hoi diklo wella, atchell gar an o tamlepen. Doleske giwah mer an i gili: “Tu, kai soweh, ste pre! Ste i mulendar pre! Un o Kristo well tuke har i momeli.” Denn jak koi pre, har tumer tumaro djipen djiwenna! Ma djiwenn har dinele menshe! Djiwenn har kolla, kai djinenna, hoi mishto hi! Hako kopo, kai krenn nai latcho koowa, krenn kowa! Kau tsiro, kai djiwah, hi tchilatcho. Doleske krenn tumaro dji pre, te haiwenn, hoi o rai Jesus tumendar kamella! Ma pijenn jaake bud mool, te wenn mato! Te han mato, palle krenn tumer hako dinelo koowa. Mukenn o Debleskro Ducho o rai an tumende te well, un wenn pherdo lestar! Giwenn lauter khetne o Debleskre gilja un sawe gilja, hoi sharenn o Debles, ninna sawe gilja, hoi o Debleskro Ducho an tumende tchiwella! Giwenn un bashrenn o tselo djijestar o Jesuseske, maro rajeske! Parkrenn tumen hako tsiro pash o Debleste, maro dadeste, lautereske, hoi das lo tumen! Krenn kowa an o lab maro rajestar, o Jesus Kristestar! O Jesus Kristo hi tumaro rai. Un tumer penenn Rai ap leste. Doleske hunte hadell pes kek tumendar pral o wawareste. Tumer djuwja, ma hadenn tumen pral tumare romende! Jaake sikrenn tumer, kai hi o Jesus Kristo tumaro rai. O rom hi o rai pral i djuwjate jaake, har hi o Jesus Kristo o rai pral i tsele patslende. Kolen las job dran o tchilatchepen win. Jon hi leskre menshe. Jaake har kol tsele patsle ap o Jesus Kristeste shunenna, jaake hunte shunenn ninna i romja ap pengre romende an hako koowa. Tumer mursha, awenn jaake kamlo ap tumare romjende, har o Jesus Kristo kamlo hi ap i patslende! Job das peskro djipen lenge an o merepen, te wenn le erligo un djudjo glan leste. Job thowas lengri doosh lendar tele, har patsan le leskro lab, un wan leske an o pani thodo. Jaake kras lo len railes un shukar. Kek djungelo un tchilatcho koowa hi ap lende. Djudjo un erligo hi le glan leste tardo. Jaake hunte well i mursh jaake kamlo ap peskri romjate har hi lo kamlo ap peste! Te hi lo kamlo ap peskri romjate, hi kowa jaake har te wals lo kamlo ap peste. Kek hi tchilatcho ap peste. Na-a, job krell peske lauter latcho koowa. Jaake krell kowa o Jesus Kristo i patslenge ninna. Mer ham leskri familja. An o Debleskro lab hi tchinlo: Doleske mukell i mursh peskro dades un peskri da, te djiwell lo peskri romjah khetne. Un kol dui wenna jek familja. Kawa lab sikrell men i baro tchatchepen. Me rakrau o Jesus Kristestar un kolendar, kai ap leste patsenna. Ninna te haiwau me kau lab jaake, penell kau lab tumenge: Hakeno hunte well jaake kamlo ap peskri romjate, har job kamlo ap peste hi! Un i romni hunte well latcho ap peskro romeste! Tumer tchawe, shunenn ap tumaro dadeste un ap tumari date! Kowa hi mishto glan o Debleste. Tumer dada, ma choirenn tumare tchawen! Penenn lenge, hoi o Dewel lendar kamella, un sikrenn lende, har te djan le ap o Debleskro drom! Tumer budepangre, kai hunte budrenn tumare rajenge, ap tumende penau: Shunenn ap tumare rajende! Darenn lendar un budrenn lenge, har te budrans o Jesus Kristeske! Ma krenn koi budi jaake, te sharenn tumen i menshe! Na-a, krenn koi budi o Jesus Kristeske, te sharell job tumen! Jaake han leskre budepangre, kai o djijestar krenna, hoi o Dewel kamella. Krenn tumari budi an o latchepen! Tumer budrenna o Debleske, un gar i menshenge. Shunenn: Koon latcho koowa krella, koleste dell o Dewel latcho koowa pale. O Dewel dikell gar koi pre, hoi ko mensho hi: te hi lo i budepaskro, te hi lo i rai. Tumer, kai han raja, ap tumende penau: Awenn latches ap kolende, kai tumenge budrenna! Ma denn len trad! Tumer djinenna: Len hi i rai an o bolepen. Kowa hi ninna tumaro rai. Glan leskre jaka hi jek mensho har o wawar. Ninna kamau tumenge te penell: Awenn soreles an o patsepen ap o rajeste, o Jesuseste! Les hi i bari soor tumenge. O beng kamell tumen an peskro wast te lell. Doleske riwenn kol koola ap tumende, hoi dell o Dewel tumende, te atchenn nai soreles tardo an o kurepen o bengeha! Mer kurah men gar i menshentsa. Na-a, tchilatche sorja hi mashkral o bolepen un i phub, kai wenna o bengestar. Kolen hi penepaske an kau tchilatcho tsiro. Kolentsa kurah men. Doleske riwenn kol koola ap tumende, hoi dell tumen o Dewel, te kurenn tumen mishto ap ko diwes, kai well o beng ap tumende. Palle han sorleder har job, un atchenn soreles tardo. Awenn jaake rido har i kurepaskro, kai djal an o kurepen! Trul leskro per hi i pessi soreli dori, un ap leskro betch i sasterno gad. Ap peskre pire riwell lo sorele kircha. Glan leste rikrell lo i buchli sasterni patri. Ap leskro shero hidjrell lo i sasterni stadi un an leskro tchatcho wast i charo. Djiwenn an o tchatchepen! Kowa hi jaake har te pandan i pessi soreli dori trul tumaro per. Krenn kowa, hoi hi mishto un latcho! Kowa hi har i sasterno gad ap tumaro betch. Djan pash i menshende, un penenn lenge o latcho lab, te kras o Jesus Kristo i drom, kai o Dewel un i menshe mala wenna! Kowa hi jaake, har te riwenn tumer sorele kircha. Patsenn soreles ap o Jesus Kristeste! Kowa hi jaake, har te rikrenn i buchli sasterni patri glan tumende. Koja krell koi jag win, kolah o beng ap tumende karje della. Ma bistrenn, te las tumen o Jesus Kristo dran o tchilatchepen un o merepen win! Kowa hi tumenge har i sasterni stadi ap tumaro shero. Lenn ninna o Debleskro lab an tumaro wast. Kowa hi har i charo, hoi dell tumen o Debleskro Ducho. Rakrenn hako tsiro o Debleha! Mangenn lestar kowa, hoi o Debleskro Ducho an tumare djia tchiwella! Ma mukenn tele te mangell les i tsele patslenge! Mangenn mange ninna, te dell o Dewel man i tchatche laba, un te darap gar i menshendar, te sikrap lende o Debleskro drom un penap lenge kowa, hoi djinenn le gar. Koi budi das man o Jesus Kristo. Doleske hom me kanna stildo. Awa, mangenn o Debles mange, te darap gar un rakrap jaake, har miri budi hi. Mire phrala, o Debleskri bacht well tumentsa, ninna kamlepen un patsepen! Kowa dell tumen o Dewel, maro dad, un o Jesus Kristo, maro rai. O Debleskro latchepen well pral lauterende, kai kamenn maro rajes, o Jesus Kristes, o tselo djijeha! Job dell len o djipen, hoi gar pre-herella! Mer, o Paulo un o Timoteo, tchinah kau liil. Mer budrah o Jesus Kristeske, un tchinah kau liil ap lauterende, kolen o Dewel win gole das an o foro Filipi, te patsenn le ap o Jesus Kristeste. Kau liil hi ninna i pralstunenge, kai denn garda ap i patslende, ninna kolenge, kai krenn o Debleskri budi mashkral i patslende. Mu well tumen latchepen un bacht an o dji! Kowa dell tumen o Dewel, maro dad an o bolepen, un maro rai, o Jesus Kristo. Hako tsiro, kai wenn tumer mange an o shero, parkrau man tumenge pash miro Debleste. Un hako tsiro, kai mangau o Debles tumenge lauterenge, hom bachtelo pral tumende. Tumer budran mantsa khetne, har mer sikram i menshende o Jesuseskro drom. Kowa kran tumer, har patslo wan, un mukan gar tele bis kau diwes. Doleske djinau: O Dewel kras i latchi budi an tumende. Un job krell ninna, te atchenn pash leste, te wenn latches glan leste tardo ap ko diwes, kai well o Jesus Kristo pale. Me nai sharau tumen jaake. Tumer han an miro dji un rikrenn mantsa khetne, ninna kanna, kai hom an o stilepen, un penau o latcho lab o Jesus Kristestar glan i tchatchepangre un sikrau lende leskro drom jaake, te djinenn le o tchatchepen. O Dewel djinella: Miro dji hi pash tumende. O Jesus Kristo das man i baro kamlepen tumenge. Un me mangau o Deblestar, te well tumaro kamlepen bareder un bareder, te haiwenn, hoi o Dewel kamella, un te djinenn, hoi te krenna. Jaake nai dikenn, hoi mishto un tchatcho hi. Un ap ko diwes, kai well o Jesus Kristo pale, han tumer an o tchatchepen glan leste tardo, un kek doosh hi ap tumende. Un ko bud latcho un tchatcho koowa, hoi tumer kran, krell o Debles bares. Kowa kran tumer an i soor, hoi o Jesus Kristo das tumen. Shunenn, mire phrala, me kamau te djinenn tumer kowa: Dran lauter, hoi ap mande was, shunan bud menshe o latcho lab o Jesus Kristestar. I tsele lurde, kai denn garda ap o themeskro rajeskro kheer, ninna kol wawar, kai kate hi, kolla lauter djinenn kanna, kai hom me o Jesus Kristeske an o stilepen. Ninna bud patsle wan sorleder an o patsepen ap o rajeste, o Jesuseste, kanna, kai me stildo hom. Kolen hi buder kek traash, te sikrenn le i menshende o Jesuseskro drom. Hoi te penap? Mange hi bud moldo, te well o Jesuseskro drom i menshende siklo, jaake te jaake. Jek rakrell lestar dran i tchilatcho dji, un i wawar dran i latcho dji. Awa, me hom bachtelo. Tumer mangenn o Debles mange. Un ap miri rig hi o Debleskro Ducho, kai o Jesus Kristo man das. Doleske djinau, te djal lauter mishto mange. Me patsau te rikrell man o Dewel an o wast, un kamau o tselo djijestar te krap tchi, kai hunte ladjap man glan leste. Kamau gar, te trashap i menshendar. Jaake har rakrom hako tsiro o Jesus Kristestar, un trashom lendar gar, jaake kamau les ninna kanna an o stilepen te krell, ninna te hunte merap, te dikenn i menshe ap miro djipen un ap miro merepen, har baro un railo o Jesus Kristo hi. Miro djipen hi o Jesus Kristeske. Un te merau me, hi kowa mange feteder. Me te atchau djido, nai sikrau budeder menshende o Jesuseskro drom. Doleske djinau gar, hoi budeder moldo hi. Awa, me djinau gar, hoi feteder hi. Ap jek rig kamaus te merap un te wap pash o Jesus Kristeste. Kowa wals mange feteder. Ap i wawar rig wals tumenge feteder, te atchap djido. Kanna, krenn lauter, te djan jaake ap o Jesuseskro drom, har kowa tumende siklo was! Krenn kowa ninna, te hom gar pash tumende! Te dikau tumen gar, kamaus te shunap, te rikrenn tumer lauter khetne an o patsepen, un te krenn i tseli sorjah lauter, te well o patsepen ap o Jesus Kristeste sorelo pash tumende. Ma darenn kolendar, kai kamenn gar o Jesus Kristes, un kai chan pen ap tumende! Te han sorelo an o patsepen tardo, sikrell kowa lende, te djan jon nashedo, un te lenn tumer o djipen an o bolepen, hoi wella o Deblestar. O Dewel hi tumenge latcho, un das tumen o patsepen ap o Jesus Kristeste, un gar o patsepen kokres. Na-a, dran o patsepen ap leste, hunte lenn tumer ninna duka ap tumende. Kol duka, hoi ap tumende wenna, his man ninna, har homs pash tumende. Un ninna kanna ap kau tsiro shunenn tumer mandar, kai hunte lap duka ap mande. Me djinau, tumer rakrenn i menshenge o Jesuseskre laba an o dji. Tumare laba wenna dran o kamlepen, un krenn lengre djia soreles. O Debleskro Ducho rikrell tumen khetne, un tumen hi i baro dji i wawarenge. Kowa lauter krell man bachtelo. Krenn man gomme bachtleder, te well tumen jek dji un jek djipen, un te kamell hakeno o wawares o djijestar! Rikrenn khetne un tchingrenn tumen gar! Kek te krell tchomone, hoi leske kokres mishto hi, witar tchi, te well lo sharedo pash i menshende! Kek te krell, har te wals lo feteder har ko wawar! Na-a, ap hakeneste penau: Dik jaake ap o wawareste, har te wals lo bareder har tu! Kek te dikell ap peste kokres, te djal leske mishto! Job te dikell ninna ap ko wawareste, te djal koleske ninna mishto! Djiwenn jaake, har o Jesus Kristo djiwas! Ninna te his lo o Dewel, mukas lo peskro railepen un peskri soor, hoi les an o bolepen his. Job das kowa lauter pre, un was i mensho, un djiwas har i menshe. Job was i budepaskro o Debleske, un shunas ap leste, un mukas, te wan i menshe rai pral leste, un maran les, un dan les ap o trushel. Doleske kras o Dewel, te well job bareder har hako wawar rai. Un hakeno an o bolepen un ap i phub un tel i phub hunte perell glan leste tele ap i tchanga. Un lauter hunte penenna: “O Jesus Kristo hi o rai pral lauter!” Un jaake sharenn le o Debles, maro dades an o bolepen. Mire kamle phrala un phenja, tumer shunan hako tsiro ap kowa, hoi me tumenge penom, har pash tumende homs, ninna kanna, kai gar pash tumende hom. Me penau tumenge: Krenn lauter, te atchenn ap o Debleskro drom, bis te han pash leste! Shunenn ap o Debleste, un trashenn lestar! Job sikrell tumen, hoi job kamella. Ninna krell lo an tumende, te kamenn tumer kowa, hoi job kamella, un te nai krenn kowa ninna. Lauter kowa, hoi tumer krenna, krenn les i bachtelo djijestar, un tchingrenn gar! Jaake djiwenn tumer, har mishto hi. Un kek hatsell i doosh ap tumende. Tumer han o Debleskre tchawe, un djiwenn mashkral kol menshende, kai hi tchilatcho un nashran pen an bud dinelo koowa. Mashkral kolende han tumer har i momlia an i rati, te rikrenn tumer ap o Debleskro latcho lab, hoi o djipen della. Te krenn tumer kowa lauter, palle hom me bachtelo ap ko diwes, kai o Jesus Kristo pale wella. Jaake his miri budi pash tumende gar tchitcheske. Me anom tumen ap o Debleskro drom. Doleske hom me glan leste tardo har i rashai, kai anell leske tumaro patsepen. Ninna te meroms pash miri budi o Jesus Kristeske, hom me kanna bachtelo tumentsa khetne pral tumaro patsepen. Awenn tumer ninna bachtelo koi pral! Awa, awenn bachtelo mantsa! Kamau te bitchrap o Timotes sik pash tumende, un patsau, te krell maro rai Jesus i drom, te bitchrap les. O Timoteo, te well lo pale pash mande, nai penell lo mange, har tumenge djala, te wap bachtelo pral tumende. Man hi kek wawar har job, koles sawo baro dji hi tumenge, un job kamell, te djal tumenge mishto. Kol wawar krenn lauter, hoi lenge mishto hi. Jon krenn gar, hoi o Jesus Kristo kamella. Tumer prindjrenn o Timotes un djinenn, har mishto leskri budi hi. Har me i menshende o Jesuseskro drom sikrom, his lo mange koi, har hi i tchawo peskro dadeske koi. Koles kamau me pash tumende bitchrell, jaake sik har djinau, hoi kate mantsa djala. Me patsau te mukell man o rai Jesus sik pash tumende te well. Kanna bitchrau maro phrales, o Epafrodito, pash tumende pale. Koles bitchran tumer pash mande, te anas lo man kowa, hoi man hunte well djipaske. Peskri tseli sorjah kras lo mantsa o Debleskri budi. Tumer shunan, kai job nasselo was. Har job shunas, kai tumer djinenn kowa, rowas leskro dji, un job kamas pash tumende te well. Job his tchatchepah ap o merepen tchiddo. O Dewel his leske latches, un rikras peskro wast pral leste. Gar kokres leske his lo latches, ninna mange his lo latches, te well mange gar budeder ropaske. Doleske bitchrau les sik pash tumende, te dikenn les tumer, te wenn bachtelo, un te well ninna mange buder gar ropaske. Lenn les o djijestar pash tumende pre! Job hi maro phraal an o patsepen ap o rajeste, o Jesuseste. Sawe phrala har job hi tumenge bud moldo. Har tumer wan nai gar pash mande, his job mange koi, un leskro djipen his leske gar bud moldo. Leskri budi o Jesus Kristeske anas les pash o merepen. Mire phrala, awenn bachtelo, kai tumer ap o rajeste, o Jesuseste, patsenn! Me wau gar khino, te tchinap tumenge pale te pale ko emligo koowa, te wenn tumer soreles an o dji. Denn garda, te shunenn gar ap kolende, kai hi tchilatche budepangre un djukle. Jon kamenna, te mukenn tumen ap tumaro mass te tchinell, un penenn: “Kowa hunte krenn, te nai wenn tumer o Debleskre menshe!” Mer, kai ap o Jesus Kristeste patsah, ham tchatchepah o Debleskre menshe. Ap mende hi o Debleskro Ducho. Jaake nai krah o Debleskri budi. Mer ham bachtelo pral kowa, hoi o Jesus Kristo menge kras un hunte rikras kek koowa, hoi wella i menshendar. Mer djinah, sawo koowa nai anell men gar pash o Debleste. Me nai sharoms man ninna, te rikrom menshengro koowa. Jek te sharell pes, te hi lo tchinlo ap peskro mass, palle nai sharoms man budeder. Me wom ap miro mass tchinlo, har homs ochta diwessa phuro. Me hom i Israelitari. Mire menshe hi Benjaminarja. Me hom i Hebreari. Un miro dad un miri dai hi ninna Hebrearja. Un me homs i Farisari, un djiwom pal o Moseskre lila. Miri tseli sorjah lom kolen palla, kai ap o Jesus Kristeste patsenna. Me krom kowa lauter, hoi an o Moseskre lila tchinlo hi, un kek nai anas i doosh ap mande. Har o Jesus Kristo miro rai was, was mange lauter kowa tchi moldo, hoi mange an ko tsiro bud moldo his. Awa, kowa lauter, hoi me ap ko tsiro patsom un krom, hi mange kanna buder tchi moldo. Me prindjrau kanna o Jesus Kristes. Job hi miro rai. Doleske hi ko tselo wawar koowa mange har tchik, un tchi moldo. O Jesus Kristes kokres kamau te prindjrell budeder. Leske kamau te djiwell. Har djiwom pal o Moseskre lila kras man kowa gar tchatcho glan o Debleste. Na-a, miro patsepen ap o Jesus Kristeste kras man tchatcho glan o Debleste. Koon patsell ap o Jesus Kristeste, koles tchiwell o Dewel an o tchatchepen. Kamoms te prindjrap tchi wawar har o Jesus Kristes un o Debleskri soor, kai kras les i mulendar djido. Un me lau duka ap mande, jaake har job duka ap peste las, te wap jaake har job bis ap o merepen, te krell o Dewel man ninna i mulendar djido. Ninna te hom gomme gar jaake har kamoms te wap, un hom gomme gar kote, kai kamau te wap, nashau o Jesuseskro drom, te lap o djipen pash o Debleste. Koleske das man o Jesus Kristo gole. Mire phrala, me nai penau gomme gar mandar, te hom me jaake har me kamoms te wap. Jek nai penau: Me bistrau, hoi pal mande hi, un rodau kowa, hoi glan mande hi. Me nashau ap o Jesuseskro drom dureder, te lap ko shukar koowa, hoi dell o Dewel kolen, kai gar pre dan. Kowa hi o djipen pash leste an o bolepen. Doleske das lo men gole, te djiwas o Jesus Kristeha khetne. Koon prindjrell kowa lauter, hunte djiwell jaake. Te haiwell jek tumendar tchomone wawartchandes, pale sikrell les o Dewel, har kowa tchatcho hi. Jek hunte kras: Kowa, hoi mer djinah, jaake hunte djiwas ninna. Mire phrala, dikenn ap mande un ap kolende, kai djiwenn jaake har me! Djiwenn tumer ninna jaake! Me penom tumenge, un penau les kanna pale i ropah: Bud menshe djiwenn jaake, har te wals lenge o Jesuseskro merepen ap o trushel tchi moldo. Jon djan ap i drom, kai djan le nashedo. Lengro per hi lengro Dewel. Jon sharenn ko djungelo koowa, hoi kran le, un hunte ladjans pen pral kowa. Kowa, hoi an lengro shero trujel djala, hi phubjakro koowa. Maro them, kai khere ham, hi o bolepen, kai o rai, o Jesus Kristo, hi. Mer dikah ap ko diwes, kai well lo pale, un te dell lo men o djipen, hoi gar pre-herella. Kanna ham menshe, kai hunte merenna. Job krell dran mende newe menshe, kai wenn jaake har job, un merah buder gar. Jaake sorelo hi lo. Les hi koi soor, te krell lo lauter, hoi job kamella. Mire kamle phrala, me kamau o tselo djijestar pash tumende te well. Tumer han miri bacht un miro railepen. Doleske atchenn soreles pash maro rajeste, o Jesuseste! Me mangau tumen, tumer phenja Evodia un Sinticha, tchingrenn buder gar khetne! Tumer han phenja an o patsepen ap maro rajeste, o Jesuseste. Me mangau ninna tut, miro latcho males, ab lenge ap i rig! Har sikrom i menshenge o Jesuseskro drom, budran le khetne mantsa un o phraleha, o Klemens, un kol wawarentsa, kolengre laba hi tchinlo an o Debleskro liil, kai halauter dren tchinlo hi, kai lenn o Debleskro djipen. Awenn bachtelo hako tsiro! Tumari bacht well o Jesusestar, maro rajestar. Awa, awenn bachtelo! Sikrenn hakeneste tumaro latchepen! O rai Jesus wella an i tikno tsiro pale. Ma darenn tchi! Hako tsiro mangenn o Deblestar, hoi tumen hunte well, un penenn leske lauter, hoi ap tumaro dji hi! Un parkrenn tumen pash leste! Palle dell o Dewel tumen peskri bacht an o dji. Leskri bacht hi jaake baro, kai nai haiwah kowa gar. Un o Jesus Kristo rikrell tumaro dji, un lell tumari daar krik. Pale penau tumenge, mire phrala, rakrenn pral kowa, hoi latcho un tchatcho hi, hoi djudjo hi, hoi kamlo hi, hoi mishto hi pash i menshende! Awa, rakrenn pral lauter kowa, hoi shukar hi un well sharedo! Un djiwenn jaake, har me tumenge penom un sikrom, jaake har tumer kowa mandar shunan un ap mande dikan! Un o Dewel, kai kras i drom, te nai djiwah an o latchepen khetne, hi tumentsa! Me homs o djijestar bachtelo, un parkrom man pash maro rajeste, o Jesuseste, har dikom, kai tumer bistran man gar, un bitchran man kowa, hoi man hunte well djipaske. Ninna te kaman tumer kowa i rah tsiro mange te krell, djas kowa gar. Kowa penau gar, te sikrap tumen, kai man gar doha his. Na-a. An miro djipen haiwom, te hi mange kowa doha, hoi man hi. Me nai hom tchorwelo, un me nai hom brawelo. Kowa lauter prindjrau. Me nai bokau. Un me nai hom tchalo. Me djinau har kowa hi, te hi man budeder har doha djipaske. Un me djinau, har kowa hi, te hi man gar doha djipaske. O Jesus Kristo dell man i soor, te djiwap jaake te jaake. Ninna te rakrau jaake, his kowa shukar tumendar, kai wan mange ap i rig, har djas mange gar mishto. Tumer patsle, kai an o foro Filipi djiwenna, tumer djinenna, har krom man ap o drom, te penap i menshenge o latcho lab o Jesus Kristestar, un djom dran o them Macedonia win. An ko tsiro dan tumer man lauter, hoi man hunte was djipaske. Kek wawar patsle, pash kolende homs, kran kowa, har tumer kokres. Ninna har homs an o foro Tessalonika, bitchran tumer mange dui kope tchomone. Me penau kowa gar, te denn mange tchomone. Na-a, kamau, te denn tumer o Debleske tchomone, te sharell job tumen. Kanna hi man lauter, hoi man hunte well djipaske, un budeder har doha. O Epafrodito anas mange kowa lauter, hoi tumer mange bitchran. Kowa hi jaake, har te anans tumer o Debleske latcho koowa, hoi sungell mishto, un kai dikell lo latches pre un hi bachtelo pral kowa. Miro Dewel dell ninna tumen lauter, hoi tumen hunte well djipaske. Les hi i baro brawlepen an o bolepen. Kowa dell lo kolen, kai djan ap o Jesus Kristeskro drom. Sharas o Debles, maro dades an o bolepen, kanna un hako tsiro! Amen. O latchepen maro rajestar, o Jesus Kristestar, well pral tumende! Tumaro patsepen un kamlepen well dran kowa, kai dikenn tumer ap ko diwes, kai djiwenn tumer o Debleha khetne an o bolepen. Kowa shunan tumer ap ko tsiro, har tumenge o latcho lab o Jesus Kristestar penlo was. Un ko lab hi tchatcho. Kau latcho lab was gar tumenge kokres penlo. Na-a, kau lab well ap i tseli phub penlo. Un bud un budeder menshe wenna patsle. Jaake hi ninna pash tumende: Tumer shunan ko latcho lab, un haiwan tchatchepah, kai hi o Dewel latches ap tumende. Kau lab penas tumenge maro kamlo phraal, o Epafras. Kowa budrella o Jesus Kristeske har mer. Job krell peskri budi mishto pash tumende. Job penas menge, har baro tumaro kamlepen hi, hoi das tumen o Debleskro Ducho. Un har mer kowa shunam, mangam o Debles tumenge, un mukam gar tele, te mangas lestar, te dell lo an tumende o goswepen, hoi dell o Debleskro Ducho, te haiwenn tumer, hoi o Dewel kamella. Palle djiwenn tumer jaake, te well o Dewel sharedo, un krenn lauter, hoi hi latcho un mishto glan leskre jaka. Un dran tumaro djipen well bud latcho koowa. Un tumer prindjrenn o Debles hako tsiro feteder. Lestar mangah, te dell lo tumen peskri bari soor, te wenn tumare djia soreles, te djan bachteles dureder ap leskro drom, ninna an ko tsiro, kai hi tumaro djipen pharo. Parkrenn tumen o tselo djijestar pash o Debleste, kai hi tumaro dad an o bolepen! Job kras tumen moldo, te djiwenn tumer khetne i wawar patslentsa pash leste an o bolepen, kai hi kek tamlepen. Job las men win dran i wasta kolestar, kai hi o rai pral o tamlepen un o tchilatchepen, te djiwas mer khetne peskro Tchaweha, koles job o djijestar kamella. Kowa hi maro rai, kai plaissras menge peskro rateha, un las mari doosh mendar krik. Kek nai dikell o Debles. Har leskro tchawo ap i phub was, sikras job har o Dewel hi. O Jesus Kristo hi jaake har peskro dad. Un job hi bareder har lauter, hoi kerdo was. Dran leste was lauter kerdo, hoi hi an o bolepen un ap i phub, kowa, hoi dikah, un hoi gar dikah. Mank lende hi bare raja un i sorele pralstune un lauter, kai hi len penepaske mashkral o bolepen un i phub. Lauter wan dran leste, un wan leske kerdo. O Jesus Kristo his glan hako wawareste koi. Un lauter, hoi koi hi, rikrell lo djides. Job hi o pralstuno pral i tsele patslende. Har o Dewel les i mulendar djido kras, das lo les o newo djipen glan hako wawareste, koles o Dewel newes krella. Jaake kras o Dewel, kai hi o Jesus Kristo o pralstuno pral halauter, hoi koi hi. O Debles his an peskro dji, te djiwell lo an peskro tchaweste, te well o tchawo jaake har o dad. Un o Jesus Kristo hi ko drom, kai o Dewel un i menshe pale mala wenna. Har job ap o trushel meras, un peskro rat ratas, anas o Dewel lauteren pash peste khetne, hoi hi an o bolepen un ap i phub. Ninna tumen anas o Dewel pash peste. Glan i rah tsiro djiwan tumer dur lestar, kran tchilatcho koowa, un kaman o Debles gar. Kanna wan tumer o Debleskre mala. Har peskro tchawo tumenge meras, las lo tumari doosh tumendar un kras tumen djudjo un erligo glan leste. Jek koowa hunte krenn tumer: Atchenn ap o Jesuseskro drom! Patsenn soreles ap leste! Mukenn gar tele, te dikenn ap kowa, hoi tumen hi pash o Debleste! Rikrenn soreles ap leskro latcho lab, hoi tumenge penlo was! Ko lab was penlo ap i tseli phub. Ninna me, o Paulo, hunte penap ko lab i menshenge. Kowa hi miri budi. Un kanna hom bachtelo an kol duka, hoi anom tumenge ap mande. Jaake har o Jesus Kristo anas duka ap peste i patslenge, jaake hunte anap me ninna duka ap mande i patslenge. Lengro budepaskro wom me. O Dewel das man koi budi, te penap tumenge o tselo Debleskro lab. I rah tsiro djinan i menshe ap i tseli phub gar, hoi o Dewel kamas te krell. Kanna djinenn les o Debleskre menshe. Kolen sikras o Dewel, har baro un shukar ko drom hi, hoi anell ninna kol menshen pash leste, kai kek bibolde hi. Un ko drom hi o Jesus Kristo, kai djiwell an tumende. Doleske djinenn nai, te djiwenn tumer leha khetne an o bolepen. Un kau Jesuseskro drom sikrah mer i menshende, un penah hakeneske an o dji, te djal lo ap kau drom. Mer penah lenge o Debleskro lab jaake, te haiwenn le les mishto. O Dewel kamella, te well hakeno baro un sorelo an o patsepen ap o Jesus Kristeste. Dran kowa budrau i tseli sorjah, hoi o Jesus Kristo an mande das. Me kamau, te djinenn tumer, har me marau man tele tumenge un kol patslenge an o foro Laodicea, ninna kolenge, kai prindjrenn man gar. Kowa krau, te wenn tumer soreles an tumaro dji, un rikrenn khetne an o kamlepen. Ninna kamau, te haiwenn tumer mishto o Debleskro drom, hoi i menshe i rah tsiro gar djinan. Ko drom hi o Jesus Kristo. Job kokres nai dell tumen o tselo goswepen, te haiwenn o Debleskro lab mishto. Kowa penau tumenge, te anell tumen kek chochene labentsa kau dromestar tele. Ninna te hom gar pash tumende, han tumer an miro dji. Un me hom bachtelo, te shunau, kai han sorelo tardo an o patsepen ap o Jesus Kristeste. Tumer lan o rajes, o Jesus Kristes, an tumare djia. Djiwenn kanna jaake leha khetne, te well tumaro patsepen jaake sorelo har i ruk, hoi soreles an i phub tardo hi! Ma mukenn ko tchatcho drom, hoi tumende siklo was! Bistrenn witar gar, te parkrenn tumen bud pash o Debleste! Denn jak, te shunenn ap kekeste, kai kamell te taprell tumen shukar labentsa, hoi wenna dran i menshengro goswepen. Kowa hi chochepen un tchi moldo! Kol laba hi menshengro rakepen, hoi i phure ap i tchawende dureder penan un wella i phubjatar, un gar o Jesus Kristestar. Har mukan tumaro phuro djipen pal tumende, wan tumer o Debleskre menshe. I bibolde wan tchinlo i wastentsa ap pengro mass. Tumer wan gar tchinlo i wastentsa. Na-a! Tumer lan i newo dji, hoi das tumen o Jesus Kristo. Har wan tumer taufedo, was tumaro phuro djipen paskedo. Un jaake wan tumer o Jesus Kristeha paskedo. Har tumer ap leste patsan, kras o Dewel tumen djido, jaake har job o Jesus Kristes i mulendar djido kras. An o phuro tsiro, har tumer an o tchilatchepen djiwan, hans mulo o Debleske, un hans gar leskre menshe. Kanna kras o Dewel tumen o Jesus Kristeha djido, un las tumari tseli doosh tumendar. Har kram tchilatcho koowa, his kowa jaake, har te wals mari doosh an i liil tchinlo. Ko liil las lo, un tchiwas les ap o trushel. Un i raja un lauter, kolen hi penepaske mashkral o bolepen un i phub, kolla nashran pengri soor, har o Jesus Kristo ap o trushel meras. Kote sikras o Dewel glan lauterende, kai hi o Jesus Kristo sorleder har jon. Ma shunenn ap kolende, kai penenn tumenge: “Hi gar mishto, te chan un pijenn tumer kawa te kowa!” Ma shunenn ap lende, te penenn le tumenge, te denn jak ap bare diwessa an o tchon un an o bersh, ninna ap o diwes, kai i bibolde gar budrenna. Me penau tumenge: Kol tsele laba, kai penenn, hoi hunte krenn, un hoi hunte krenn gar, kol laba das o Dewel i bibolden glan i rah tsiro, te sikrell lo len, te well jek diwes, kai kowa wella, kai hi bareder har kau tselo koowa. Kowa was kanna. Job hi o Jesus Kristo. Hi menshe, kai krenn pen bares, un kamenna, te shunenn tumer ap kawa te kowa, un te sharenn tumer o Debleskre bolepangre, har jon krenna. Ma shunenn ap lende! Ninna te penenn le tumenge, te dikan le i baro koowa, hoi kek wawar dikas, ma patsenn lenge! Kowa, hoi jon penenna, hi tchi moldo. Jon hi sharede, ninna te dell tchi, pral hoi jon nai sharans pen: Lauter hoi jon rakrenna well dran lengro shero. Jon rikrenn pen gar ap o Jesus Kristeste, ko rai pral i tsele patslende. Jaake har i kokale i menshes khetne rikrenna, jaake rikrell job i patslen khetne pash leste, un dell len lauter, hoi len hunte well djipaske. Un jon wenna baro un sorelo an o patsepen jaake, har o Dewel kowa kamella. Tumer meran o Jesus Kristeha. Doleske hi i phubjakro koowa buder gar o rai pral tumende. Hoske rikrenn tumen gomme ap kol menshengre laba, kai penenn tumenge: Ma taprenn kawa! Ma chan kowa! Ma lenn kowa an tumaro wast! Me penau: Ko koowa hi chapaske un atchell gar. Kol laba hi menshengre laba. Ninna te wals jaake, har te wans kol laba gosewe laba, hi le tchi moldo. Kol menshe marenn pen tele o Debleske, jaake har jon kamenna, un gar har o Dewel kowa kamella. Jon shunenn ap kawa te kowa, un marenn pen tele. Un jaake krenn le kowa, hoi dran lende wella un gar o Deblestar. O Dewel kras tumen o Jesus Kristeha i mulendar djido. Doleske tchiwenn tumaro dji ap kowa, hoi hi an o bolepen! Kote hi o Jesus Kristo ap i tchatchi rig o Deblestar beshdo! Dikenn ap kowa, hoi an o bolepen hi! Ma dikenn ap kowa, hoi ap i phub hi! Tumer meran. Un tumaro newo djipen hi kanna o Jesus Kristeha pash o Debleste an o bolepen, ninna te dikenn kowa kanna gomme gar. Ap ko tsiro, kai nai dikell hakeno o Jesus Kristes, dikenn le ninna tumen pash leste an leskro railepen. Ma krenn buder kowa, hoi kran an tumaro phuro djipen: Ma lubrenn trujel! Ma krenn djungelo un wi-ladjedo koowa! Ma mukenn tchilatcho koowa an tumaro shero trujel te djal! Ma nashenn pal i lowe! Koon pal i lowe nashella, koleske hi peskre lowe har leskro dewel. Kol menshe, kai shunenn gar ap o Debleste, kolla krenna sawo koowa. Doleske well o Debleskri choli pral lende. Ap ko phuro tsiro, har tumer gar ap o Jesus Kristeste patsan, kran tumer ninna kowa lauter. Djiwenn kanna o newo djipen! Mukenn tumen o Deblestar bud un budeder newes te krell, jaake te prindjrenn o Debles feteder un djinenn, hoi job kamella! Palle wenn tumer jaake har job, kai tumen o newo djipen das. Kote, kai o Dewel i menshen newes kras, kote hi jek jaake bud moldo har o wawar: I bibolde un kolla, kai kek bibolde hi; kolla, kai ap o mass tchinlo hi un kolla, kai gar ap o mass tchinlo hi; wi-themarja un diwje; raja un budepangre. O Jesus Kristo djiwell an hakeneste mendar. Tumer han kanna o Debleskre menshe, kolen job peske win rodas. Job kamell tumen o djijestar. Doleske hunte well tumen i baro dji o wawareske, te well hakeno latcho ap o wawareste, te krell pes kek bareder har o wawar, te rakrell hakeno latches o wawareha, te dell kek o wawares sik pre, te choirell pes kek sik pral o wawareste. Un bistrenn ko tchilatcho koowa, hoi i wawar ap tumende kran! Jaake har o rai, o Jesus Kristo, tumari doosh bistras, hunte krenn tumer kowa ninna. Bareder har lauter hi o kamlepen, hoi wella o Deblestar. Te kamenn tumer i wawaren o djijestar, palle krenn tumer lauter, hoi o Dewel tumendar kamella, un hoi tumen khetne rikrella. O Jesus Kristo das tumen pash peste gole, te djiwenn lauter leha khetne. Djiwenn kanna jaake, te han tumer jek dji un jek djipen! Un parkrenn tumen pash o Debleste! Ma mukenn tele, te rakrenn un shunenn o lab o Jesus Kristestar! Rakrenn les tumenge an o dji! Awenn gosewo koi pashel, te sikrell jek o wawareste, har te djal lo ap o Debleskro drom! Giwenn Debleskre gilja un sawe gilja, hoi sharenn o Debles, ninna sawe gilja, hoi o Debleskro Ducho an tumende tchiwella! Awa, giwenn o Debleske, un sharenn les an tumare djia! Un lauter, hoi tumer krenna un penenna, kowa krenn un penenn jaake, te well maro rai Jesus sharedo! Un parkrenn tumen pash o Debleste, maro dadeste, lautereske, hoi o Jesus Kristo tumenge kras! Tumer djuwja, ma hadenn tumen pral tumare romende! Jaake kamell kowa tumaro rai Jesus tumendar. Tumer mursha, awenn kamlo ap tumare romjende, un gar chojedo! Tumer tchawe, shunenn hako tsiro ap tumaro dadeste un ap tumari date! Kowa kamell o rai Jesus tumendar. Tumer dada, ma awenn gar jaake chojedo ap tumare tchawen, te darenn le tumendar an o dji! Tumer budepangre, shunenn hako tsiro ap tumare rajende, kolenge tumer hunte budrenna! Ma krenn tumari budi jaake, te sharenn tumen i menshe! Na-a! Budrenn lenge o tchatcho djijestar, un jaake, har kamell o rai Jesus kowa tumendar. Lauter, hoi tumer krenna, krenn kowa o djijestar o Jesuseske, maro rajeske, un gar i menshenge! Djinenn, maro rai, o Jesus Kristo, dell tumen peskro brawlepen an o bolepen. Leskre budepangre han tumer. Koon o tchilatchepen krella, kowa lell i phagi. Pash o Debleste hi hakeno jaake bud moldo har o wawar. Tumer kai han raja, ap tumende penau: Awenn tchatches ap tumare budepangre un djan lentsa mishto trujel! Ma bistrenn, kai hi tumen ninna i rai an o bolepen! Ma mukenn tele, te mangenn o Debles! Parkrenn tumen hako tsiro pash leste! Mangenn o Debles ninna menge, te krell lo menge i drom pre, te penas nai leskro lab i menshenge, te sikras lende, te hi o Jesus Kristo ko drom, kai anell men pash o Debleste. Kowa djinan i menshe i rah tsiro gar. Har me kowa i menshenge penom, wom doleske an o stilepen. Mangenn o Deblestar, te rakrap kowa jaake, har o Dewel kamella! Djiwenn tumaro djipen jaake, te dikenn i wawar, kai tumer patsle han! Rodenn i drom, te rakrenn lentsa pral o Debleste! Rakrenn lentsa kamles, un trashenn gar, te penenn o tchatchepen! Jek te putchell tumendar tchomone pral tumaro patsepen, palle rakrenn leha jaake, har kowa koleske mishto hi. Leha khetne bitchrau miro latcho phrales, o Onesimo, kai rikrell soreles ap o patsepen. Kowa hi jek tumendar. Kol dui penenn tumenge lauter, hoi kate djala. Ninna o Epafras penell tumenge: “Atchenn o Debleha!” Kowa hi jek tumendar, un budrell o Jesus Kristeske. Job mangell o Debles hako tsiro tumenge, te wenn tumer soreles an o patsepen, te djinenn lauter, hoi o Dewel tumendar kamella un te krenn kowa ninna. Me nai penau, har bud job o Deblestar mangas tumenge un kol patslenge an i forja Laodicea un Hierapolis. Ninna o Luka un o Demas penenn tumenge: “Atchenn o Debleha!” O Luka hi ko dramaskro, koles mer lauter o djijestar kamah. Penenn i patslenge an o foro Laodicea mendar: “Atchenn o Debleha!” Penenn kowa ninna i Nimfa, un kol tsele patslenge, kai wenn khetne an lakro kheer! Tumer te draweran kau liil, palle denn les ninna i patslende, kai wenn khetne an o foro Laodicea. Un drawerenn ninna ko liil, hoi tchinom kolenge! Penenn ap o Archippo: Kre koi budi, hoi o rai Jesus tut das! Muk gar tele! Me, o Paulo, tchinau tumenge miro wasteha kal laba: “Atchenn o Debleha!” Ma bistrenn man, kai hom an o stilepen! O Debleskro latchepen djal tumentsa! Mer, o Paulo, o Silwano un o Timoteo, tchinah kau liil ap tumende, kol patslende, kai wenna khetne an o foro Tessalonika. Tumer patsenn ap o Debleste, maro dadeste, un ap maro rajeste, o Jesus Kristeste. Latchepen un bacht tumenge! Hako tsiro, kai mangah o Debles, parkrah men tumenge pash leste, maro dadeste. Hako tsiro, kai parkrah men pash leste, well menge kowa an o shero, hoi tumer leske krenna an o patsepen un an o kamlepen ap i menshende, un har tumer mukenn gar tele, te dikenn ap ko diwes, kai well maro rai, o Jesus Kristo, pale. Mire phrala, o Dewel kamell tumen o djijestar. Mer djinah, job rodas tumen win, te djiwenn leha khetne. Har wam pash tumende, un penam tumenge o Debleskro latcho lab, koi penam gar leskro lab kokres, na-a, koi dikan tumer ninna o Debleskri soor an halauter, hoi job mashkral tumende kras. Un o Debleskro Ducho rakras ap tumende, un tumer haiwan, leskro lab hi tchatcho. Ninna djinenn tumer, har djiwam maro djipen pash tumende, un sikram tumen o Debleskro drom. Un kowa, hoi dikan tumer ap mende, kowa krenn tumer kanna ninna, un djiwenn jaake, har o rai Jesus djiwas. Har shunan tumer o Debleskro lab, patsan les un hans bachtelo pral kowa, ninna te kran i menshe tumenge o djipen phares. Koi bacht das o Debleskro Ducho an tumende. Kanna dikenn kol tsele patsle an i themma Macedonia un Achaja ap tumende, un kamenn kowa jaake te krell, har tumer kowa krenna. Tumendar djas o latcho lab o Jesusestar, maro rajestar, dureder, gar kokres an i themma Macedonia un Achaja. Na-a, ninna an bud wawar themma shunan i menshe, har tumer patsenn ap o Debleste. Jaake hunte penas mer lenge buder tchi pral kowa. Jon hi kolla, kai penenn i wawarenge, har lan tumer men pash tumende pre, har mukan tumaro phuro drom, te djan ap o Debleskro drom, un mangenn buder gar wawar koowa an har o djido un tchatcho Debles kokres. Tumer dikenn ap ko diwes, kai well o Debleskro tchawo dran o bolepen pale. Kowa hi o Jesus, koles kras o Dewel i mulendar djido. Job lell men dran o Debleskri choli win, hoi pral i menshende wella. Mire phrala, tumer djinenna, har wam pash tumende, un penam tumenge o Debleskro lab. Kowa his gar tchitcheske. Glan ko tsiro, kai wam pash tumende, hams an o foro Filipi. Ninna te wam kote palla lino un dino, har tumer djinenn, djam pal kowa pash tumende an o foro Tessalonika. O Dewel das men i soor, te penas tumenge o Debleskro latcho lab, ninna te his pash tumende bud menshe, kai kran menge o djipen phares. Jaake nai dikenn tumer, kowa, hoi tumenge penam, was gar dran i tchilatcho dji, un hi kek chochepen. Witar gar kamam tumen gosewe labentsa te taprell. Na-a, o Debleske ham moldo, te das lo men koi budi, te sikras mer i menshende o Jesuseskro drom. Doleske rakrah mer lestar. Kowa krah gar, te dikenn i menshe latches ap mende, na-a, mer kamah, te dikell o Dewel latches ap mende. Job djinella, hoi an maro dji hi. Tumer djinenna, mer rakram tumenge gar pal o mui. Witar gar penam o Debleskro lab, te las lowe i menshendar. O Dewel djinella, me penau o tchatchepen. Mer rodam gar o sharepen i menshendar, gar tumendar, witar gar i wawarendar. Mer ham o Jesus Kristeskre bitchepangre un nai penams tumenge soreles, hoi te krenn. Kowa kram gar. Na-a, mer hams kamlo ap tumende, har i dai ap peskre tchawende. Tumer hans an mare djia, un doleske sikram tumende gar kokres o Debleskro drom, na-a, mer djiwam ninna tumentsa khetne; jaake baro his maro kamlepen tumenge. Mire phrala, tumer djinenna, har phari mari budi his, har hams pash tumende, un sikram tumende o Debleskro drom. Ap o diwes un an i rat budram, te djiwas gar dran tumari possita. O Dewel dikas, har djiwam mashkral tumende. Un tumer, kai ap leste patsenna, dikan ninna, te djiwam jaake pash tumende har o Dewel kamella, un djam pal o tchatchepen, te hatsas kek i doosh ap mende. Doleske mukah gar tele, te parkras men pash o Debleste, te patsan tumer o Debleskro lab, hoi tumenge penam. Un tumer haiwan, ko lab well tchatchepah o Deblestar un gar i menshendar. Un tumaro djipen sikrella, te patsenn tumer ap ko lab. Mire phrala, tumare menshe lan tumen palla. Jaake djas tumenge har kol patsle biboldenge an o them Judea. Lengre menshe, i bibolde, lan len ninna palla. I bibolde maran o Jesus Kristes. Glan leste maran le o Debleskre rakepangren. Men lan le ninna palla. Jon choirenn o Debles. Un ap i tsele menshende hi jon tchilatcho. Jon mukenn men gar, te penas mer o latcho lab i wawarenge, kai kek bibolde hi, te nai wenn kolla ninna ap o Debleskro drom. Jaake was i biboldengri doosh jaake baro, bareder djal gar. Un o Debleskri choli was soreles pral lende. Mire phrala, ninna te dikam men nai i tsiro gar, hams hako tsiro pash tumende maro djijeha. Maro dji nashell pal tumende, un mer kram lauter, te dikas tumen. Me, o Paulo, kamom budeder kope pash tumende te well. Un o beng was hako kopo koi mashkral. Mer ham bachtelo pral tumende. Un mer dikah ap ko diwes, kai well maro rai Jesus pale. Palle nai sharah men tumentsa. Tumer han maro railepen un mari bacht. Mer rikram buder gar win, te shunam buder tchi tumendar. Doleske penam menge, hi mishto, te atchap me, o Paulo, kate an o foro Athen, khetne maro phraleha, o Silwano, un te djal maro phraal, o Timoteo, pash tumende. Kowa hi o Debleskro budepaskro, kai penell i menshenge o latcho lab o Jesus Kristestar. Mer bitchram les pash tumende, te krell lo tumen soreles an o dji un an tumaro patsepen, te mukell kek tumendar peskro patsepen, ninna te well lo palla lino. Djinenn, kau pharo drom hi o Debleskro drom menge, un mer wah palla lino. Kowa penam tumenge, har pash tumende hams. Un tumer dikan, kowa was jaake. Doleske rikrom kowa buder gar win, un bitchrom o Timotes pash tumende, te nai penell lo mange, har han tardo an tumaro patsepen. Man his traash, te anals tumen o beng o Debleskro dromestar tele. Palle wals mari budi pash tumende tchitcheske. Kanna was o Timoteo pale, un penas latcho koowa pral tumaro patsepen un kamlepen. Lestar djinah, mer ham hako tsiro an tumaro dji. Un tumer kamenn men pale te dikell, jaake har kamah mer tumen pale te dikell. Mer nai parkrah men gar doha pash o Debleste, jaake bachtelo kran tumer men. Tumenge mangau me maro rajestar, o Jesusestar, te well tumaro kamlepen baro un bareder mashkral tumende un i wawar menshenge ninna. Jaake baro hi ninna maro kamlepen tumenge. Palle wenn tumare djia sorelo un djudjo. Un o Dewel, maro dad, hatsell kek doosh ap tumende ap ko diwes, kai well o Jesus, maro rai, pale lauterentsa, kai leskre hi. Mire phrala, mer sikram tumende, har te djiwenn tumaro djipen jaake, te well o Dewel bachtelo pral tumende. Un kowa krenn tumer. Kanna mangah tumen jaake har maro rai, o Jesus, mangals tumendar: Krenn kowa gomme budeder un feteder! Tumer djinenna, hoi job tumendar kamella. Mer penam les tumenge. O Dewel kamell, te djiwenn tumer i djudjo djipen, te sowell kek rom i djuwjah khetne, kai hi gar peskri romni, un kek djuwel i mursheha, kai hi gar peskro rom. Hako mursh hunte djiwell peskri romjah jaake khetne, har glan o Debleste mishto hi. Job hunte dikell gar ap late, har te wals li tchi moldo. I chantch hunte chal les gar pre, har kowa hi pash i menshende, kai prindjrenn o Debles gar. Kek hunte chochell peskro phrales. Koon kowa krella, koles dell o Dewel i phagi. Jaake penam tumenge, un dam tumen trad. O Dewel das men gole, te djiwas i djudjo djipen. Job das men gar gole, te kras djungelo koowa. Koon kamell kol laba gar te shunell, kowa tchiwell o Debles ap i rig, un gar i menshes. Un o Dewel hi kowa, kai das peskro Ducho an tumende. Me hunte tchinap tumenge gar, te well tumen i baro dji i patslenge. O Dewel penas tumenge kowa an o dji. Un tumer krenn o latchepen ap i patslende an o tselo them Macedonia. Mire phrala, mukenn gar tele, te krenn kowa budeder un feteder! Djiwenn tumaro djipen jaake, te nai rakrenn i menshe gar djungeles pral tumende! Krenn tumari budi! Budrenn jaake, te well tumen doha djipaske, jaake har tumenge penam! Palle hunte lenn tumer tchi kolendar, kai hi gar patslo. Un jon rakrenn nai gar tchilatches pral tumende. Mire phrala, mer kamah, te djinenn tumer, hoi hi kol patslentsa, kai meran, te well tumenge gar ropaske har kolenge, kai prindjrenn o Debles gar un djinenn gar, hoi pal o merepen wella. Mer patsah, te meras o Jesus un stas i mulendar pale pre. Doleske djinah ninna, ap ko diwes, kai well o Jesus pale, anell o Dewel ninna kolen khetne leha, kai an o patsepen meran. Mer penah tumenge, hoi o rai Jesus menge penas. Mer, kai ham gomme djido ap ko diwes, kai well o Jesus pale, wah gar sikeder pash leste har kolla, kai meran. Ap ko diwes, kai well maro rai Jesus tele dran o bolepen, shunah, har jek gole della. O Debleskro pralstuno bolepaskro dell bari gole, un jek phurdell an o Debleskri bashepaskri. Palle stenn kol mule pre, kai patsan ap o Jesus Kristeste. Palle wah mer, kai ham gomme djido, lentsa khetne pre hadedo un ap i wolke pash o rajeste, o Jesuseste, an o bolepen anlo. Un pash leste atchah hako tsiro. Te dell jek o wawareste soor kal labentsa! Mire phrala, mer hunte tchinas tumenge tchi pral ko tsiro, kai kowa lauter wella. Tumer djinenna, o rai Jesus wella har i tchorepaskro an i rati. Te penenn i menshe: “Lauter hi mishto, kek kurepen hi kai, un men hunte well kek daar”, palle well i bibacht pral lende, un jon nai nashenn gar krik. Koi bibacht well pral lende jaake sik, har i duka wenn pral i djuwjate, kai lell i ternepen. Tumer, kamle phrala, ma djiwenn jaake har an i kali rat har kolla, kai prindjrenn o Debles gar! Palle well ko diwes gar pral tumende har i tchorepaskro an i rat. Tumer lauter djan ap o tchatcho drom, un djiwenn gar an o tchilatchepen. Kowa hi har te djiwenn ap o diwes, un gar an i rat. Doleske, te sowas mer gar har i wawar, te rikras mare jaka pre, un te das jak har djiwah! Koon sowella, sowell an i rat. Un koon kamell pes mato te pijell, krell kowa ninna an i rati. Mer djiwah ap o diwes. Doleske das jak, har te djiwas! Jaake har i kurepaskro riwell i sasterno gad ap peste, te nai dukrell les kek, jaake riwas mer o patsepen un o kamlepen ap mende har i ripen. I kurepaskro tchiwell ninna i sasterni stadi ap peskro shero, te dukrell les kek ap leskro shero. Jaake nai dukrell men kek, te dikah mer ap o Jesus Kristeste, un djinah soreles, te lell men o Jesus Kristo dran o tchilatchepen un o merepen win. O Dewel kamell gar, te well leskri choli pral mende. Na-a, job kamell, te dell men maro rai, o Jesus Kristo, o Debleskro djipen. Kowa meras menge, te djiwas leha khetne, mer, kai gomme djido ham, un ninna kolla, kai meran. Dran kowa, rakrenn kal laba jek ap o wawareste, te dell jek o wawares soor, jaake har tumer kowa ninna krenna! Mire phrala, mer mangah tumen: Shunenn ap tumare pralstunende, kai budrenn mashkral tumende! O Dewel tchiwas len an pengri budi, te sikrenn le tumen, hoi job kamella! Jon krenn o Debleskri budi. Awenn latches un kamles ap lende! Un mukenn kek tchingepen mashkral tumende te well! Mire phrala, kanna penah tumenge, hoi te krenn: Denn kolen trad, kai kamenn gar te budrell! Rakrenn kolentsa mishto, kai hi dareno! Krenn kolen soreles, kai hi gar sorelo an o patsepen! Denn kekes sik pre! Ma awenn tchilatcho ap kolende, kai tchilatcho ap tumende wan! Mukenn gar tele, te wenn latches ap hakeneste mashkral tumende, ninna ap i tsele wawar menshende! Awenn bachtelo hako tsiro! Mangenn o Debles hako tsiro! Parkrenn tumen pash leste pral halauter! Kowa kamell o Dewel lauterendar, kai djan ap o Jesuseskro drom. Mukenn o Debleskro Ducho mashkral tumende te budrell! Shunenn ap kol laba, hoi o Dewel i patsleske an o dji tchiwas! Denn jak, te well ko lab, hoi job penas, tchatchepah o Deblestar! Un rikrenn kowa, hoi mishto hi! Rikrenn tumen pale dran hako tchilatcho koowa! O Dewel kras i drom, te was pash leste. Lestar mangau, te krell lo tumaro tselo djipen djudjo glan leste, te rikrell lo tumen an peskre wasta, jaake te hatsell lo kek doosh ap tumende ap ko diwes, kai well maro rai, o Jesus Kristo, pale. O Dewel das tumen pash peste gole, job mukell tumen gar, un krell kowa, hoi job penas. Mire phrala, mangenn lestar ninna menge! Penenn i tsele patslenge mendar: “Atchenn o Debleha!” Un denn len i tchum! Me penau tumenge soreles an o lab maro rajestar, o Jesusestar: Drawerenn kau liil glan i tsele patslende! O latchepen maro rajestar, o Jesus Kristestar, djal tumentsa! Mer, o Paulo, o Silwano un o Timoteo, tchinah kau liil ap tumende, kol patslende, kai wenna khetne an o foro Tessalonika. Tumer patsenn ap o Debleste, maro dadeste, un ap maro rajeste, o Jesus Kristeste. Latchepen un bacht tumenge! Kowa dell tumen o Dewel, maro dad, un maro rai, o Jesus Kristo. Mire phrala, mer hunte parkras men tumenge pash o Debleste hako tsiro, jaake bud latchepen shunam tumendar. Tumaro patsepen well baro un bareder. Un pash tumende lauterende well o kamlepen bareder, kai jek o wawareske hi. Mer sharah men tumentsa pash i patslende, kai wenn khetne an o Debleskro lab an i wawar forja, un penah lenge, hoi tumer lauter ap tumende lenna, un te mukenn gar tumaro patsepen, ninna te lenn le tumen palla un krenn tumaro djipen phares. Ap kowa lauter dikenn tumer, kai djal o Dewel pal o tchatchepen ap ko diwes, kai rakrell lo o tchatchepen win pral i menshende. Tumer, kai lan leske bud pharo koowa ap tumende, lell lo pash peste. Tumer han leske moldo, te djiwenn leha khetne an o bolepen. Job djal ninna pal o tchatchepen, te dell lo kolen i phagi, kai tumen palla lan. Tumer, kai wenn kanna palla lino, tumen dell lo i bari bacht. Kowa dell lo tumen mentsa khetne ap ko diwes, kai well maro rai Jesus pale dran o bolepen, un lauter dikenn les. Leskre sorele bolepangre wenn leha, un i jag hi trul lende. Palle well o Debleskri choli pral kolende, kai kaman lestar tchi te djinell, kolla kai shunan gar ap o latcho lab maro rajestar, o Jesusestar, un kaman gar ap leskro drom te djal. Kolla lenn i phagi: Jon djan hako tsireske nashedo, un nai wenn buder gar pash o Debleste, un dikenna gar leskro baro railepen ap ko diwes, kai well maro rai Jesus pale, te well lo sharedo peskre menshendar. Un i tsele patsle dikenn les, un hi bachtelo pral leste, ninna tumer, kai patsan ap o Debleskro latcho lab, hoi mer tumenge penam. O Dewel rodas tumen win, te djiwenn pash leste. Doleske mangah lestar hako tsiro, te djiwenn tumer kanna jaake ap kai phub, har job kowa peskre tchawendar kamella. Ninna mangah lestar, te dell lo tumen i soor, te nai krenn o latcho koowa, hoi kamenn te krenn dran tumaro patsepen. Palle well maro rai Jesus sharedo dran tumende. Un leha khetne wenn tumer ninna sharedo. Jaake latcho hi maro Dewel un maro rai, o Jesus Kristo, tumenge. Mire phrala, kanna kamah te penas tumenge pral ko tsiro, kai well maro rai, o Jesus Kristo, pale, te lell lo men pash peste. Mer mangah tumen: Ma mukenn tumen dinelo un dareno te krell, te penenn i menshe tumenge: “Ko diwes hi kanna kai.” Ma patsenn lenge ninna, te penenn le, te sikras len o Dewel kowa, witar gar, te penenn le, te lans le i liil mendar, kai mer kowa tchinams! Kowa lauter hi chochepen. Ma patsenn kekeske, kai kowa penella! Ko diwes wella gar jaake rah, har peran gar bud menshe o tchatcho dromestar tele. Ap ko tsiro well ko tchilatcho mensho diklo, kai rikrell pes ap kek tchatchepen. Leske hi glan-diklo, te djal lo nashedo. Job hadell pes pral o Debleste un pral halauter, hoi i menshe an-mangenna, un beshell pes an o Debleskro baro kheer, un krell, har te wals job o Dewel. Djinenn tumer buder gar, har penom tumenge kowa lauter, har pash tumende homs? Kanna djinenn tumer, hoske job gomme gar diklo was. Leskro tsiro hi gomme gar koi. Ninna te dikah les gomme gar, well o tchilatchepen bareder. Kanna rikrell jek o tchilatchepen pale. Te well job krik lino, palle sikrell pes ko tchilatcho mensho, har job tchatchepah hi. Koles marell maro rai Jesus ap ko diwes, kai well lo pale. Job phurdell ap leste, un kowa merella. Ap ko tsiro, kai well o tchilatcho mensho, lell lo peskri soor o bengestar, un krell bud chocheno baro un sorelo koowa. Un chochepah anell lo kolen ap o tchilatcho drom, kai djan nashedo. Kolla hi kol menshe, kai kaman gar o tchatchepen te shunell. Te patsans le o tchatchepen, nai wans le win lino dran o tchilatchepen un o merepen. Jon patsan gar o tchatchepen. Doleske mukell len o Dewel an ko chochepen te perell. Doleske mukell lo len kol chochene laba te patsell. Jaake lenn kolla pengri phagi, kai kaman o tchilatchepen budeder har o tchatchepen. Mire phrala, mer hunte parkras men tumenge pash o Debleste hako tsiro. Maro rai Jesus kamell tumen o djijestar. Glan i rah tsiro, har o Dewel kras o bolepen un i phub, rodas lo tumen win, te djiwenn leha khetne an leskro railepen. Har patsan tumer leskro tchatcho lab, das lo peskro Ducho an tumende. Un kowa krell, te djiwenn tumer i djudjo djipen glan leste. Har penam tumenge o latcho lab o Jesus Kristestar, das o Dewel tumen gole, te lenn tumer o railepen, hoi hi ninna maro rajes, o Jesus Kristes. Doleske atchenn sorelo, mire phrala! Rikrenn tumen ap kol laba, hoi mer tumenge penam, un an mare lila tumenge tchinam. O Dewel hi maro dad un kamell men o djijestar. Job hi menge latcho, un penell menge an o dji, te kras lo lauter menge mishto, un te lell lo men pash peste hako tsireske. Lestar mangah un maro rajestar, o Jesus Kristestar, te dell lo tumen soor an tumare djia, te nai krenna un penenna lauter, hoi mishto hi. Ninna mangau tumendar, mire phrala: Mangenn o Jesusestar, maro rajestar, menge, te nai penah leskro lab an bud wawar forja, te well lo kote jaake sharedo, har pash tumende. Mangenn lestar ninna, te dell lo garda ap mende, te nai krenn men kol midjak un tchilatche menshe kek tchilatchepen. Gar hakeno patsell ap o Jesus Kristeste. Maro rai Jesus mukell tumen gar. Job dell tumen soor, un dell garda ap tumende, te well kek tchilatcho koowa ap tumende. Job hi maro un tumaro rai. Doleske djinah, tumer krenn, hoi mer tumenge penah, kanna un an ko tsiro, hoi glan mende hi. Maro rajestar, o Jesusestar, mangah, te krell lo tumare djia pre, te dikenn tumer, har baro o Debleskro kamlepen tumenge hi. Un lestar mangah ninna, te denn tumaro patsepen gar pre, ninna te well tumaro djipen pharo, jaake har o Jesus Kristo gar pre das. Mire phrala, an o lab maro rajestar, o Jesus Kristestar, penah tumenge soreles: Rikrenn tumen kol phralendar krik, kai kamenn gar te budrell! Jon djiwenn gar jaake, har mer tumenge penam. Tumer djinenna, har te djiwenn. Djiwenn jaake, har mer djiwam, har hams pash tumende! Mer kram mari budi, cham pash kekeste tchitcheske. O diwes un i rati budram, te djiwas mer gar tumare lowendar. Mer mangams nai tumendar kowa, hoi men hunte wals djipaske, un kram kowa gar. Mer kamam, te dikenn ap maro djipen, har te djiwenn. Ninna har pash tumende hams, penam tumenge: Kowa, kai kamell gar te budrell, kowa hunte chal witar gar. Mer shunam, mashkral tumende hi menshe, kolla kamenn gar te budrell. Tchi budrenn le, un kowa, hoi tchi moldo hi, krenn le. Kolenge penah mer an o lab maro rajestar, o Jesus Kristestar, te budrenn le, te nai ginenn le penge, hoi len hunte well djipaske. Tumer, mire phrala, ma awenn khino te krenn kowa, hoi latcho hi! Jek te krell kowa gar, hoi mer an kau liil tchinam, penenn kowa i wawar patslenge, un rikrenn tumen lestar pale, te well i ladj pral leste! Ma dikenn ap leste har ap jekeste, kai kras tumenge tchilatcho koowa. Na-a, job hi tumaro phraal. Penenn leske, hoi job gar mishto kras, te well lo pale ap o tchatcho drom! Maro rai Jesus, kolestar wella i tseli bacht, kolestar mangau, te dell lo tumen hako tsiro peskri bacht an o dji, kote, kai tumer han. Maro rai Jesus djal tumentsa lauterentsa! Kal laba tchinau miro wasteha: Atchenn o Debleha! Jaake tchinau an mire tsele lila. Kowa sikrell tumen, kau liil well mandar. O latchepen maro rajestar, o Jesus Kristestar, djal tumentsa lauterentsa! Me, o Paulo, tchinau kau liil. Me hom o Jesus Kristeskro bitchepaskro, te penap i menshenge leskro lab. Jaake kamell kowa o Dewel, kai lell men dran o tchilatchepen win, un o Jesus Kristo, ap koleste patsah. Me tchinau kau liil ap tute, Timoteo. Tu hal mange har miro tchawo an o patsepen. Latchepen, kamlepen un bacht tuke! Kowa dell tut o Dewel, maro dad, un o Jesus Kristo, maro rai, an o dji! Tu djineh, har me tuke penom, te atchess an o foro Efesus. Kowa mangom tutar, har me an o them Macedonia djom. An o foro Efesus hi menshe, kai sikrenn i patslende i chocheno drom, hoi anell len gar pash o Debleste. Kolenge peness, te mukenn le kowa. Pen lenge, te rodenn jon gar o tchatchepen an i parmisse, witar gar an kol bare lila, kai i phurengre laba tchinlo hi. Kowa anell tchingepen, un anell men gar ap o Debleskro drom dureder. Lauter, hoi peneh tu lenge pral o patsepen, hunte sikrell lende, te well lengro kamlepen dran i djudjo dji, un te well len i patsepen, an koleste kek chochepen hi, un te krenn le lauter jaake, har lengro dji lenge penella. Kol menshe, kai penenn wawar koowa, mukan o Debleskro drom, un rikrenn pen kanna ap kolla laba, hoi tchi molenna. Jon kamenn sikepangre te well, kai penenn i menshenge, har te djiwenn le. Un jon haiwenn gar, hoi jon penenna un soreles rakrenna. Mer djinah, kai o Moseskre laba mishto hi, te wenn le i menshende jaake penlo, har tchatcho hi. Mer djinah, o Moseskre laba wan gar tchinlo kolenge, kai pal o tchatchepen djiwenna. Kol laba wan tchinlo kolenge, kai gar pal o tchatchepen djiwenna, un kai gar ap o Debleste shunenna. Kol laba wan tchinlo kolenge, kai gar ap o Debleste patsenna, un krenna, hoi job gar kamella. Kol laba wan tchinlo kolenge, kai lengro dji djungelo hi, un kolenge, kai praassenn o Debles. Kol laba wan tchinlo kolenge, kai marenn o dades un i da, un ninna wawar menshen. O Moseskre laba wan tchinlo kol murshenge, kai sowenn wawar djuwjentsa, un kol djuwjenge, kai sowenn wawar murshentsa. Kol laba wan ninna tchinlo kol murshenge, kai sowenn i murshentsa un tchawentsa. Kol laba wan tchinlo kolenge, kai tchorenn menshen un bikrenn len, un kolenge, kai penenn o chochepen, un kolenge, kai denn pen chochenes sowel. Un te dell wawar koowa, kai o Debleskro lab lestar penella, te kras mer kowa gar, palle wan o Moseskre laba kolenge tchinlo, kai kowa krenna. Jaake penell menge o latcho lab, hoi das o Dewel an mire wasta, te penap kowa i menshenge. Ko lab sikrell men o Debleskro railepen. Lestar well o tselo latchepen. Me parkrau man pash maro rajeste, o Jesus Kristeste, kai das man i soor, te budrap leske. Job patsas ap mande, un tchiwas man an koi budi, te wap leske koi. His i tsiro, kai rakrom djungeles pral leste, un lom i patslen palla, te marap len. An ko tsiro prindjrom les gar, un djinom gar, hoi me krom. Job kras mange peskro dji pre, un las man dran o tchilatchepen win. Jaake latcho his o Jesus Kristo mange, te das lo man ninna o patsepen ap leste un o kamlepen i wawarenge. Hi tchatcho, hoi kanna penau. Un tumer nai patsenn man: Maro rai, o Jesus Kristo, was ap kai phub, te anell lo kolen ap o drom pash o Debleste, kai dur lestar an o tchilatchepen djiwenna. Kolendar hom me o djungleder. Me krom bareder tchilatchepen har hako wawar. Un ninna man las o Dewel dran miro tchilatcho djipen win, te nai sikrell o Jesus Kristo ap mande, har bud job i menshen kamella, jaake, te patsenn i menshe ap leste, un lenna ko djipen, hoi gar pre-herella. Me sharau o Debles, koles, kai hako tsiro o baro rai hi; kowa, kai merella gar, un kai nai dikell les kek. Kowa kokres hi o Dewel. Leskro railepen atchell hako tsireske. Amen. Miro tchawo Timoteo, kowa penau tuke, te rikress tu kowa an tiro dji. Ma biste kol laba, hoi glan i tsiro pral tute glan-wi penlo wan! Kolla laba denn tut i soor, te mukess gar tele te krell o Debleskri budi, jaake har i latcho kurepaskro gar pre dell an o kurepen. Rike ap o patsepen ap o Jesus Kristeste! Kre, hoi tiro dji tuke penella! Hi menshe, kai shunan gar ap pengro dji, un kran gar, hoi mishto hi. Un jon peran o Debleskro dromestar tele. Dui lendar hi o Himeneo un o Alexandro. Kolen dom an o bengeskro wast, te rakrenn le buder gar djungeles pral o Debleste. Me penau tumenge kanna, hoi hunte krenn un gar mukenn: Mangenn o Debles i tsele menshenge! Penenn leske lauter, hoi ap tumaro dji hi! Parkrenn tumen pash o Debleste lautereske, hoi job das! Mangenn lestar, te dell lo i rajen un i pralstunen o goswepen, te krenn le pengri budi mishto, jaake te djiwas nai an o latchepen, te djas mer o Debleskro drom, te nai rakrenn i menshe gar djungeles pral mende! Kowa kamell maro Dewel, kai das men o newo djipen. Job kamella, te wenn i tsele menshe ap leskro drom, un te haiwenn le leskro tchatchepen. Hi jek Dewel i tsele menshenge. Un hi jek rakepaskro, kai anell o Debles un i menshen khetne. Kowa hi ko mensho Jesus Kristo. Job das peskro djipen i tsele menshenge. Jaake sikras o Dewel an o tchatcho tsiro, kai kamell lo, te well hako mensho win lino dran o tchilatchepen un o merepen. Doleske bitchras man o Dewel pash kolende, kai kek bibolde hi, te penap lenge o latcho lab o Jesus Kristestar, un te sikrap lende o tchatcho patsepen. Man hi o Jesuseskro wast. Kowa hi o tchatchepen. Me chochau gar. Jaake kamau me, te mangenn i mursha o Debles an, kote, kai i patsle khetne wenna. Kal mursha hunte djiwenn pengro djipen jaake, har o Dewel kamella. Te hadenn le pengre wasta pre, te mangenn le o Debles an, palle hunte denn le jak, te well kek choli un kek tchingepen an lengre djia. Ninna kamau, te riwell i djuwel kek wi-ladjede ripja. Te riwell li pes gar jaake, te dikell hakeno ap late. Lakro shukapen te well gar diklo an kowa, har joi peskre balla hidjrella, witar gar an o sonakai un wawar kutch koowa, witar gar an kutch ripja. Lakro shukapen sikrell pes an ko latcho koowa, hoi joi krella. Jaake hi kowa pash kol djuwjende, kai ap o Debleste patsenna. Te well o Debleskro lab i patslenge penlo, hunte shunenn i djuwja ap kowa, hoi penlo wella. Jon hunte rakrenn gar peha. Me kamau gar, te penell i djuwel o Debleskro lab glan i murshende, witar gar, te well lat penepaske pral o mursheste. I djuwja rikrenn pen pale. Hoske penau kowa? Doleske: O Adam was glan i Eva kerdo. O sap chochras gar o Adames. O sap chochras i Evat. Un i Eva shunas gar ap kowa, hoi o Dewel penas. I djuwel well sharedo, te lell li tchawen, un te patsell li ap o Jesuseste, un te hi lat o Debleskro kamlepen an lakro dji, un te djiwell li i djudjo djipen glan o Debleste un glan i menshende. Kowa, hoi kanna penau, hi tchatcho. Te kamell jek i phureder te well mank i patslende, kowa kamell i latchi budi. I phureder hunte djiwell jaake, te hatsell kek i doosh ap leste. Les well gar budeder har jek romni. Job rakrell kek dinelo koowa, un dell pes jak, hoi job rakrell un krell. Job mukell pes gar an djungelo koowa te tserdell. Job lell i wawaren latches an peskro kheer dren. Job sikrell mishto o Debleskro drom. Job hi kek pipaskro. Job hi kek marepaskro. Les hi i baro dji i wawarenge. Job hi kek tchingepaskro. Job hi gar pal i lowe. Job hi i latcho rai pral peskro kheer. Leskre tchawe shunenn ap leste. Hi kau mursh kek latcho rai pral peskro kheer, nai well lo witar gar i latcho rai pral i patslende, kai wenn khetne an o Debleskro lab. I phureder mank i patslende hunte well gar newes an o patsepen, te nai phurdell lo pes gar pre. Te phurdas pes lo pre, nai tserdell les o beng o Debleskro dromestar tele. I phureder hunte well jek, pral koleste ninna kol menshe, kai gar patslo hi, mishto rakrenna. Jaake hunte ladjell lo pes gar, un perell gar an o bengeskro wast. Jaake har i phureder mank i patslende hunte djiwenn latches glan i menshengre jaka, jaake hunte djiwenn kolla ninna, kai budrenn i patslenge an o Debleskro kheer. Jon te rakrenn gar dui tchipjentsa. Jon te wenn kek pipangre. Jon te nashenn gar pal i lowe. Jon hunte rikrenn soreles ap o tchatchepen, hoi o Dewel sikras. Lengro patsepen hunte well dran i djudjo dji. Lenn tumen i tsiro, te dikenn tumer, har jon djiwenna. Te nashte rakrell kek pral lende djungelo koowa, palle nai budrenn le i patslenge an o Debleskro kheer. I djuwja, kai hi i patslenge koi, hunte djiwenn ninna latches glan i menshengre jaka. Jon rakrenn kek chocheno koowa pral i wawarende. Jon rakrenn kek dinelo koowa. Jon krenn pengri tseli budi mishto. I mursh, kai budrella i patslenge an o Debleskro kheer, les well gar budeder har jek romni. Job hunte well i latcho dad peskre tchawenge, un i latcho rai pral peskro kheer. Kol budepangre, kai pengri budi mishto krenna, kolla wenn an-diklo pash i patslende, un pash o Debleste. Un len hi kek daar, te rakrenn le pral pengro patsepen ap o Jesus Kristeste. Tchatchepah, an maro patsepen hi i baro tchatchepen: O Debleskro tchawo was i mensho. Hoi job kras, hi tchatcho. Ko sikras men o Debleskro Ducho. I bolepangre dikan ap leste. An i tsele themma rakran le lestar. Ap i tseli phub patsan le ap leste. An o bolepen las les o Dewel pash peste. O Debleskro Ducho penell menge, te perenn i menshe o Debleskro dromestar tele an ko tsiro, hoi wella. Jon shunenn ap o chochepen, un ap kowa, hoi wella o bengestar. Kolla, kai anenn len o tchatcho dromestar tele, hi chochene, kai penenn pendar, te haiwenn le o tchatchepen. Un jon djinenn buder gar, hoi mishto un tchatcho hi. Ninna haiwenn le gar, hawo tchilatcho koowa jon krenna. Jon penenna, te romedineress gar, un te chas gar hako chapen. Koon ap o Jesus Kristeste patsella, un o tchatchepen haiwella, nai chal lauter, te parkrell pes lo pash o Debleste, kai lauter kras. Lauter, hoi o Dewel kras, hi latcho. Un tchi hi pale-tchiddo, te parkrah men mer koleske pash o Debleste. O Debleskro lab krell, te nai chas hako chapen. Un mer parkrah men pash o Debleste koleske. Te peneh tu kau koowa i patslenge, hal tu o Jesuseskro latcho budepaskro. Jaake sikreh, kai djiweh pal o latcho lab o Jesus Kristestar, hoi tu shunal un patsal, un kai djah tu dureder ap o Debleskro drom! Ma shun ap dinele parmisse! Kolla wenna gar o Deblestar! Dik ap tute, te djiwess o djipen, hoi latcho hi glan o Debleskre jaka. Te dikeh ap kowa, te wenn tire mussja un herja soreles, hi kowa gar bud moldo. Te dikeh ap kowa, te well tiro patsepen soreles, hi kowa bud moldo, un tu leh o tchatcho djipen. Ko djipen dell tut o Dewel kanna ap kai phub un an ko tsiro, hoi wella. Kawa lab hi tchatcho, un tumer nai patsenn les. Maro patsepen rikrell pes ap o djido Debleste. Job kamell hako menshes dran o merepen win te lell. Un kolla, kai patsenn ap leste, wenn dran o merepen win lino. Doleske budrah mer, un lah ninna duka ap mende. Kal laba pen i patslenge un pen lenge, te shunenn le ap kowa! Ninna te hal tu terno, ma muk tut ap i rig te tchiwell! Tu djiwess jaake, te dikenn i wawar patsle, har hunte djiwenn jon. Kowa dikenn le ap tire laba, tiro djipen, tiro kamlepen i wawarenge, tiro patsepen ap o Jesuseste, un tiro djudjo dji. Le o Debleskro lab an i wast, un sike i menshende, hoi koi dren tchinlo hi, un rake koi pral! Sike lende, har te djan jon ap o Debleskro drom! Kre kowa jaake rah, bis te wau pash tute! Ma biste koi budi, hoi o Debleskro Ducho tut das, har kol phureder phrala tuke i wasta pre tchiwan, un hoi jon pral tute glan-wi penan! Kre kowa lauter tiro tselo djijeha un tiri tseli sorjah, te dikell hakeno, kai tiro patsepen bareder wella! De garda ap tute, har tu djiweh un har tu sikreh o Debleskro drom! Kre ko koowa, hoi tuke penom! Jaake djah tu ap o drom pash o Debleste. Un kolla, kai shunenn ap kowa, hoi tu peneh, aneh tu ninna ap ko drom. Ma tchinge ap i phureste! Tu te peneh o phuro mursheske, kai kowa gar mishto hi, hoi job kras, palle rake leha, har te wals job tiro dad! Un i terne murshentsa rake, har te wans le tire phrala! Rake i phuri djuwjah, har te wals li tiri dai! Rake i terne djuwjentsa, har te wans le tire phenja, un kre kowa i djudjo djijeha! Kanna rakrau pral kol djuwjende, kolengre romma buder gar djiwenna. De jak, te well kolen doha djipaske, kai hi len tchatchepah kek menshe, kai lenge koi hi. Te hi kol djuwjen tchawe, tchawengre tchawe, hunte wenn kolla lenge koi. Jaake sikrenn jon, te patsenn le ap o Debleste. Un jon parkrenn pen pash pengri dai un pengri mami, hoi kolla lenge lauter kran. Kowa hi mishto glan o Debleskre jaka. I patsli djuwel, kai hi lat buder kek rom, witar kek wawar menshe, kolake hunte wenn tumer koi. Koja dikell ap o Debleste kokres un mangell lestar, te dell lo lat doha djipaske. Joi mangell les i tselo djijestar o diwes un i rati, un mukell gar tele. Hi wawartchandes pash i djuwjate, kolakro rom buder gar djiwella, un kai dikell ap peste kokres, te well lat i shukar djipen. Kolakro patsepen hi mulo. Pen i patslenge, te djiwenn le pal kal laba, te hatsell kek i doosh ap lende! Koon gar peskre menshenge koi hi, un kolenge, kai pash leste an o kheer djiwenna, kowa nashras peskro patsepen, un hi har jek, kai patsell gar ap o Jesus Kristeste. Kanna rakrau pral ko liil, kai i laba kol djuwjendar dren tchinlo wenna, kolakro rom buder gar djiwella. Te hi jek lendar terneder har shob-deesh bersh (60), ma tchin lakro lab pre! Koja, kai well dren tchinlo, kolat hunte his jek rom. Wawar menshe hunte dikenn ap late, te kras li latcho koowa, un te tserdas li peskre tchawen mishto pre. Jon hunte dikan, te las li menshen pash peste pre, un te thowas li i patslenge i herja. Jon hunte dikan, te his li kolenge koi, kolen i pharo djipen hi, un te kras li hako latcho koowa. Kanna rakrau i terne djuwjendar kolengre romma buder gar djiwenna. Ma tchin kolengre laba an ko liil! Jon nai kamans budeder pale i romes te lell, har te wenn le o Jesus Kristeske koi. Jaake rikrenn le gar pengro lab, hoi jon o Jesus Kristeste dan. Un doleske anenn le doosh ap pende. Kal terne djuwja kamenn buder gar te budrell, un jon djan dran jek kheer an o wawar, un tchamrenn bud. Jon kamenn lauter feteder te djinell, un rakrenn jaake, hoi gar mishto hi. Doleske kamau, te romedinerenn kol terne djuwja pale, te lenn jon tchawen, un te budrenn jon an pengro kheer, jaake te nai penell kek djungelo koowa pral i patslende. Djinau sawendar, kolla mukan o tchatcho drom, un djan o bengeske palla. Te hi i patsli djuwjat wawar djuwja an lakri familja, kolengro rom buder gar djiwella, hunte dikell joi ap lende, te hi len doha djipaske. Kai budi hi gar i budi i tsele patslendar. I patsle hunte wenn kol djuwjenge koi, kai len kek menshe hi. Kanna rakrau pral kolende, kai hi kol phureder mank i patslende, un krenn pengri budi mishto. I patsle hunte dikenn pre ap lende un shunenn ap lende. Ninna hunte denn le len lowe. Kowa penau budeder kolendar, kai penenn i menshenge o Debleskro lab, un sikrenn lende o Debleskro drom. An o Debleskro lab hi tchinlo: Te budrell i viecho tuke, palle pande gar leskro mui, te kamell lo te chal! Ninna hi tchinlo: O budepaskro hi moldo, te well lo plaissedo. Ma shun ap jekeste, kai anell i doosh ap i phureder pre, te hi gar dui, triin patsle koi, kai penenn kowa nai ninna, hoi job kras. Kolla, kai kran tchilatcho koowa, kolen dess trad glan lauterende, te well kol wawaren daar. Me penau tuke soreles glan o Debleste, un glan o Jesus Kristeste, un glan kol Debleskre bolepangre, te rikress tut ap ko koowa, hoi me tuke kanna penom! Pash hakeneste dja pal o tchatchepen! Ma tserde jekes glan o wawareste! Ma tchip sik tire wasta ap jekeste pre! De jak, te well i doosh i wawarestar gar ap tute! Rike tiro dji djudjo! Tu te pijeh pani, palle tchore ninna mool dren! Kowa hi mishto tiro pereske. Tu hal jaake bud nasselo. Denna menshe, kai lengri doosh diklo wella i wawar menshendar. Pash wawar menshende hi lengri doosh khatedo. O diwes wella, kai lengri doosh diklo wella. Jaake hi ninna pash i menshende, kai krenn latcho koowa. Pash jekeste nai dikell kowa hakeno. Pash i wawareste hi kowa khatedo. Well i diwes, kai well o latcho koowa diklo. I budepangre, kai ginlo wan, hunte shunenn ap pengre rajende, te nai rakrell kek mensho djungeles pral o Debleste un pral kowa, hoi mer i menshenge pral leste penah. Kol budepangre, kai hi len patsle raja, hunte dikenn gar tele ap pengre rajende. Na-a, jon hunte budrenn latcheder lenge. Kolla hi lengre phrala. Un o Dewel kamell len o djijestar. Un jon krenn ninna latcho koowa. Kowa pen i patslenge an o dji, te krenn le les! Te sikrell jek i menshende i wawar drom, un penell lenge gar o tchatcho lab maro rajestar, o Jesus Kristestar, un sikrell lende gar, har te djan le ap o Debleskro drom, palle hi job pre-phurdo un haiwell tchi. Job kamell te tchingrell pes hako labeske. Kowa hi jaake har i nasslepen. Dran sawo koowa well, te silwerenn le, te tchingrenn pen le, te rakrenn le djungeles jek pral o wawareste, te dikell ko jek tchilatche jakentsa ap o wawareste. Sawo tchingepen djal dureder un dureder. Kolla, kai krenn kowa, hi nasselo an o shero un haiwenn buder gar, hoi o tchatchepen hi. Jon patsenna, te nashte lenn le bud lowe khetne, te krenn le, hoi o Dewel kamella. Tchatchepah, koon krella, hoi o Dewel kamella, un leske hi doha, hoi o Dewel les della, koleskro djipen hi pherdo latcho koowa. Mer anam tchi ap kai phub, un nai lah tchi peha, te merah. Te hi men chapaske un ripaske, hi menge kowa doha. Kolla, kai kamenn brawele te well, kolla perenn an o bengeskro wast, un anenn pen an bud dinelo un djungelo koowa. Un kowa anell len an i bibacht un mukell len tele te djal. Koon pal i lowe hi, perell an hako tchilatchepen. His menshe koi, kai kaman i lowe jaake bud, kai peran le o Debleskro dromestar tele, un dukran pen kokres. Tu hal i Debleskro mursh. Rike tut ko tselo koowa pale! Kre lauter, te wess an o tchatchepen tardo, un te djiwess jaake, har o Dewel kamella! Kre ninna lauter, te atchess an o patsepen, un te kamess i menshen o tselo djijestar! Te djal tuke gar mishto, rike win! Ab latches ap i wawarende! Jaake har i kurepaskro kurell pes mishto un dell gar pre, jaake dess tu gar tiro patsepen pre, te tapress ko djipen, hoi gar pre-herella. O Dewel das tut gole, te tapress les. Un tu penal glan bud menshende, kai patseh ap o Jesus Kristeste. Me penau tuke glan o Debleste, kai krell lauter djido, un glan o Jesus Kristo, kai penas o tchatchepen glan o Pontio Pilato: Rike o tselo djijeha ap kol laba, hoi tuke penlo wan, te hatsell kek i doosh ap tute. Atch koi pashel jaake rah har maro rai, o Jesus Kristo, gomme gar pale was. Job wella ap o tchatcho tsiro. Ko tsiro djinell o Dewel. Koles sharah mer! Job kokres hi o baro rai, un bareder un sorleder har lauter. Job hi ko baro rai pral i tsele rajende. Job nai merell gar. Job djiwell kote, kai i momeli jaake sorelo hi, kai kek nai dren djala. O Debles dikas kek mensho, un kek mensho nai dikell les. Koles well o tselo railepen un i tseli soor! Pen kol brawelenge, te rikrenn jon pen gar bareder har wawar, un te tchiwenn jon pengro patsepen gar ap o brawlepen, hoi gar atchella. Mer tchiwas maro patsepen ap o Debleste, kai dell men lauter djipaske, jaake te nai djiwas bachteles. Pen kol brawelenge ninna, te krenn le latcho koowa! Lengro dji te well baro i wawarenge, te denn le ninna i wawaren dran pengro brawlepen! Jon te krenn latcho koowa i wawarenge, hi kowa lengro brawlepen an o bolepen, hoi atchella. Jaake djiwenn le o djipen, hoi o Dewel kamella. Tu, Timoteo, atch pash kowa, hoi o Dewel an tiro wast tchiwas! Ma shun ap kolende, kai rakrenn laba, hoi tchi moldo hi, un hoi gar o Deblestar wenna! Jon rakrenn dinelo koowa, un patsenn, kai djinenn le budeder har kol wawar. Lengro hi gar tchatcho. Denn menshe mashkral i patslende, kai patsan kolen, un peran o Debleskro dromestar tele. O Debleskro latchepen djal tumentsa lauterentsa! Me, o Paulo, tchinau kau liil. Jaake har o Dewel kamas, bitchras man o Jesus Kristo, te penap i menshenge, kai o Dewel kamell len ko djipen te dell, hoi gar pre-herella. Ko djipen dell lo kolen, kai ap o Jesus Kristeste patsenna. Me tchinau ap tute, Timoteo. Tu hal miro latcho tchawo an o patsepen. Latchepen, kamlepen un bacht tuke! Kowa dell tut o Dewel, maro dad, un o Jesus Kristo, maro rai, an o dji! Hako diwes un haki rati mukau gar tele, te parkrap man pash o Debleste tuke, un te mangap o Debles tuke. Job hi kowa, koleske budrau me o djudjo djijeha, jaake har ninna mire phure kowa kran. Me bistrau nai gar, har tu glan mande rowal, un dikau tut jaake glan mande. Doleske kamau me tut o tselo djijeha pale te dikell, te wap bachtelo. Dikom tiro patsepen, an koleste kek chochepen hi. Kau patsepen his ninna an tiri mamjate Lois, un an tiri date Eunike. Un me djinau, kai djiwell kau patsepen ninna an tute. Doleske mangau tut: Muk koi soor an tute te budrell, hoi o Dewel tut das! Tu lal koi soor, har mangom o Debles tuke, un har tchiwom tuke i wasta pre. O Debleskro Ducho, hoi o Dewel men das, kowa krell men gar dareno, na-a, o Debleskro Ducho dell men soor, kamlepen i wawarenge, un o goswepen, har te djiwas. Ma ladj tut, te rakress tu maro rajestar, o Jesusestar! Ma ladj tut mange, ninna te hom me kanna leske an o stilepen! Na-a, rake maro rajestar, ninna te wenn duka ap tute, jaake har me lau duka ap mande, te well o latcho lab o Jesusestar penlo. O Dewel dell tut i soor. Job las men dran o tchilatchepen win, un das men gole, te djiwas leha khetne. His gar dran maro latcho koowa, te das lo men gole. Na-a. Kowa his an leskro dji, te was lo menge latches. Har o bolepen un i phub gomme gar koi his, his an leskro dji, te bitchrell lo o Jesus Kristes menge ap i phub. Kanna was o Jesus Kristo, te sikrell lo men o Debleskro latchepen. O Jesus Kristo las men dran o tchilatchepen win, un kras, te well o merepen buder kek soor pral mende. Job anas menge ko djipen, hoi atchella, har peskro latcho lab penella. O Dewel bitchras man, te penap o latcho lab o Jesus Kristestar i menshenge, un sikrap len leskro drom. Doleske hunte lap kawa lauter ap mande kate an o stilepen, un me ladjau gar. Me djinau, ap koneste patsaua. Un me djinau, kai o Jesus Kristo rikrell peskre wasta pral kowa, hoi job an miro wast das, bis te job pale wella. Rike tut ap kal latche laba, hoi tu mandar shunal! Jaake djineh, har tu hunte rakress. Un atch an o patsepen un an o kamlepen, hoi o Jesus Kristo men das! Kal latche laba hi har i kutch brawlepen, hoi an tiro wast dino was. Rike len! O Debleskro Ducho, kai an tute djiwella, dell tut koi soor, te kress kowa. Tu djineh, kai mukan man kol tsele patsle, kai hi an o them Asia. Mank lende hi ninna i phrala Figelo un Hermogeno. Me mangau o Debles miro phraleske, o Onesiforo un i menshenge an leskro kheer, te well lo lenge latches. O Onesiforo kras bud kope miro dji soreles, un ladjas pes gar mange, har homs stildo. Har job an o foro Rom was, rodas lo pal mande jaake rah, bis te job man hatsas. Me mangau o Debles, te well lo leske latches ap ko diwes, kai job glan leste tardo hi. Tu djineh ninna, har bud job i patslenge an o foro Efesus budras. Tu, miro tchawo Timoteo, wess soreles an o patsepen! O Jesus Kristo dell tut koi soor. Tu hals pashel, har penom bud menshen o Debleskro lab. Kowa, hoi shunal mandar, sike kanna wawar patslen, kai krenn, hoi tu lenge peneh, un kolendar tu djineh, te haiwenn le mishto o Debleskro lab te penell! Jaake har i latcho kurepaskro duka ap peste lella, jaake le ninna duka o Jesus Kristeske ap tute! Kowa, kai an o kurepen djala, krell kek wawar budi. Job kamell, te dikell peskro pralstuno latches ap leste. Jek, kai kurell pes, un kurell pes gar jaake, har leske penlo was, kowa well gar o latcheder. O hacho, kai phares budrella, hi o glanstuno, kai chal kolestar, hoi dran i phub was. Muk an tiro shero trujel te djal, hoi penom tuke! Un o rai Jesus dell tut o goswepen, te haiwess kowa lauter. Rike an tiro shero o Jesus Kristes! Koles las o Dewel dran i mulende win, un kras les djido. Job his o Davideskre menshendar. Jaake penau kowa i menshenge. Koleske lau duka ap mande. Jon pandan man an o stilepen, har te woms i marepaskro. Ninna te pandan le man an o stilepen, nai pandenn jon gar o Debleskro lab. Me lau kowa lauter ap mande kol menshenge, kolen o Dewel win rodas, te lenn jon o djipen un o railepen, hoi gar pre-herella. Kowa dell len o Jesus Kristo. Kau lab hi tchatcho: Te merah o Jesus Kristeha, djiwah mer ninna leha. Te rikrah win an o patsepen, wah mer raja leha an o bolepen. Te dah mer les buchoste, dell job men ninna buchoste. Te rikrah men gar pash leste, job rikrell pash mende. Un job atchell jaake har job hi. Pen lenge kowa pale te pale! De len trad glan o Debleste, te tchingrenn jon pen gar pral laba! Ko tchingepen hi tchi moldo, un krell o patsepen kolendar paash, kai kowa lauter shunenna. Kre lauter, te wess i latcho budepaskro o Debleske, un hunte ladjess tut gar koleske, hoi tu kreh! Pen o Debleskro lab jaake, har tchatcho hi! Ma shun ap dinelo rakepen, hoi well i menshendar un gar o Deblestar! Kowa hi tchi moldo un anell i menshen o Deblestar krik! Ko rakepen hi har i tchilatcho nasslepen, kai chal trul peste. Mashkral lende, kai dineles rakrenna, hi o Himeneo un o Fileto. Jon mukan o tchatcho drom, un penenn chochepen, te penenn le: “Ko tsiro his koi, kai o Dewel i mulen djido kras.” Hi patsle koi, kolenge krell kau rakepen pengro patsepen paash. Ninna te hi sawe menshe koi, kai rakrenn chochepen, djinah mer: Kowa, hoi o Dewel kras, nashte krell kek paash. Kowa hi har i bar, hoi soreles tardo hi. Kek nai witsrell les trujel. Ap leste hi tchinlo: O rai prindjrella kolen, kai leskre hi. Un ninna hi tchinlo: Koon o rajes an-mangella, hunte mukell o tchilatcho drom. An i baro kheer dell bud tchare un pirja: kolla dran sonakai un rup, ninna wawar dran kasht un chatchedi tchik. Kol kutch tchare un pirja wenn ap i chapaskri tchiddo, un an kol wawar well djungelo koowa dren tchiddo. Jaake hi kowa ninna i patslentsa: Kowa, kai tchiwas ko tselo tchilatchepen dran peskro djipen win, kowa hi har i kutch tcharo o rajeske pral o kheer. Job hi kokres peskro rajeske koi, un hi leske bud moldo. Leskro rai nai dell leske haki latchi budi. Tu, Timoteo, ma kre ko tchilatcho koowa, hoi i terne murshenge an o shero trujel djala! Kre lauter, te djiwess an o tchatchepen! Atch an o patsepen! Ab kamlo ap i wawarende! Djib latches lentsa khetne! Kre kowa lauter khetne kol phralentsa, kai o Debles an-gole denna i djudjo djijeha! Te tchingrenn i menshe pral i laba, ma muk tut an ko dinelo rakepen dren tserdell, hoi tchi molella! Tu djineh, kowa anell tchingepen. Kowa, kai budrell o Debleske, hunte tchingrell pes gar. Na-a, job hi kamlo ap hakeneste, un haiwell mishto i menshende o Debleskro drom te sikrell. Job well gar chojedo ap lende, ninna te kamenn le gar ap leste te shunell. Job rakrell latches lentsa, te anell lo len ap o tchatcho drom! O Dewel nai dell len o dji, te mukenn le pengro tchilatcho drom, un te haiwenn le, hoi o tchatchepen hi. Jaake wenn jon pale dran o bengeskre wasta win, kai jon pandlo his. O beng tapras len, te kran le kowa, hoi job kamella. Kowa hunte djiness tu: Glan ko tsiro, kai i phub tele djala, well i pharo tsiro ap i menshende. An ko pharo tsiro dikenn i menshe ap pende, te djal lenge kokres mishto. Jon hi pal i lowe. Jon krenn pen bares. Jon dikenn tele ap i wawarende. Jon rakrenn djungeles pral o Debleste. Jon shunenn gar ap pengro dadeste un ap pengri date. Jon parkrenn pen gar ko latchepaske, hoi i wawar lenge kras. Jon djiwenn jaake, har te dals kek Dewel. Len hi kek dji i wawarenge. Jon wenn gar pale latches pal o tchingepen. Jon rakrenn chochepen pral o wawareste. Jon hi bipandlo un dukrenn i wawaren. Jon kamenn kek latchepen. Jon hi phukepangre. Jon wenn sik chojedo. Jon phurdenn pen pre. Jon kamenn budeder pengro khelepen har o Debles. Kolla krenn jaake, har te wans le patslo. Jon prindjrenn gar koi soor, hoi well dran o tchatcho patsepen. Rike tut sawe menshendar pale! Mashkral lende hi menshe, kai djan an i khera, te taprenn le sawe djuwjen, kai ladjenn pen glan tchi, un ap lende bud doosh hi. Kalla djuwja kamenn hako tsiro newo koowa te shunell un haiwenn gar, hoi o tchatchepen hi. Glan rah tsiro shunan o Jannes un o Jambres gar ap o Moseste. Jaake shunenn kol menshe witar gar ap o tchatchepen. Jon hi nasselo an o shero, un lengro patsepen hi tchi moldo. An i tikno tsiro dikella hakeno, kai kowa dinlepen hi, hoi jon krenna, har kowa ninna pash kolla dui murshende was. Me sikrom tut, har te djas ap o Debleskro drom, un tu atchal ap leskro drom, un djiwal jaake, har me tuke glan djiwom. Tu kameh kowa, hoi me ninna kamau. Tu dikal, har me patsau ap o Jesus Kristeste. Un tu djineh, har rikrom ap o patsepen. Tu djineh ninna, har kamom i wawaren o djijestar, un har rikrom lauter win. Tu djineh, har lan le man palla an i forja Antiochia, Ikonion un Listra. Un tu djineh, hawe duka jon mange kran. Un kowa lauter rikrom win. Un dran lauter kowa las man o rai Jesus win. Djiness, lauter kolla, kai patsenn ap o Jesus Kristeste un kamenn te krenn, hoi job kamella, wenn palla lino. Kol tchilatche menshe un kol chochene, kai krenn jaake, har te wans le patslo, kolentsa well djungleder un djungleder. Jon peran o Debleskro dromestar tele, un tserdenn ninna wawaren o Debleskro dromestar tele. Tu, Timoteo, atch pash kowa, hoi tuke penlo was, un hoi tu patseh! Tu djineh, koon tuke kowa lauter penas. Tu prindjreh o Debleskro lab fun tiknes pre. Un ko lab das tut o goswepen, te hatsal o drom pash o Jesus Kristeste un haiwal, tu hunte patsess ap o Jesus Kristeste, te less ko djipen, hoi gar pre-herella. Lauter, hoi an o Debleskro lab tchinlo hi, tchiwas o Dewel an i menshengre djia, te tchinenn le kowa pre. Men hunte well o Debleskro lab, te sikras i menshende leskro drom, te sikras len lengri doosh, un hoi te krenn le feteder, un har te djiwenn le i djipen, hoi o Dewel kamella. I mensho, kai kamell o Debleske koi te well, hatsell an o Debleskro lab lauter, hoi les hunte well, te nai krell lo lauter jaake, har o Dewel kamella. Kowa, hoi kanna penau tuke, penau glan o Debleste un glan o Jesus Kristeste, kai krell o tchatchepen win pral i djidende un i mulende. Job, kai well pale, te well lo baro rai pral i tsele menshende, kowa shunell, hoi tuke penau: Pen i menshenge o Debleskro lab! Kre kowa un muk gar tele, ninna te kamenn i menshe kowa gar te shunell! Sike len lengri doosh! De len trad, te mukenn le o tchilatchepen! Kre lengre djia soreles an o patsepen! Un ab gar khino, te sikress len o tchatcho drom! Well i tsiro, kai kamenn le o Debleskro tchatchepen buder gar te shunell. Jon djiwenna, har jon kamenna, un rodenn penge sawe sikepangre, kai kowa len sikrenna, hoi jon kamenn te shunell. Palle shunenn jon buder gar ap o tchatchepen. Jon shunenn ap chochene parmisse. Tu, Timoteo, de jak har tu djiweh! Rike win, ninna te krenn le tuke o djipen phares! Pen i menshenge o latcho lab o Jesus Kristestar! Koi budi das tut o Dewel. Kre koi budi mishto! Miro djipen hi har i pipen, hoi well win tchoredo o Debleske. O tsiro was, kai hunte merap. Me budrom phares o Jesuseske un dom miro patsepen gar pre. Me nashom jaake ap o Jesuseskro drom, har te woms i naashepaskro, kai nashell i rah drom. Kanna nashom o tselo drom. Kowa, hoi kanna glan mande hi, hi ko shukar koowa, hoi kolla lenna, kai kran, hoi o Dewel kamella. Un kowa dell man maro rai Jesus. Job hi ko tchatchepaskro rai, kai djal pal o tchatchepen. Ko shukar koowa dell lo man ap ko diwes, kai job o tchatchepen wi-rakrell pral i tsele menshende. Ko shukar koowa dell job gar mande kokres. Job dell kowa lauterende, kai dikenn o tselo djijestar ap ko diwes, kai well lo pale. Ab jaake sik har djala pash mande! O Demas mukas man, un djas an o foro Tessalonika. Job kamell o djipen ap kai phub. O Kreskens djas an o them Galatia, un o Tito an o them Dalmatia. O Luka atchas kokres pash mande. Te weh tu pash mande, an o Markes tuha! Job nai budrell mange. O Tichikes bitchrom an o foro Efesus. Te weh tu, an mange miri plaashka, kai mukom an o foro Troas pash o mursheste, kai kharella Karpus. An ninna kol lila un kol ledertikre patria tuha, kai jaake bud moldo hi. O Alexandro, kowa, kai budrell i sasteha, kras mange bud tchilatchepen. O rai Jesus rakrell i phagi pral leste win pal kowa, hoi job kras. Tu ninna, de tut garda glan leste! Lauter, hoi mer penam, his leske gar mishto. Har homs o glanstuno kopo glan i tchatchepangre tardo, his kek ap miri rig tardo. Lauter mukan man kokres. Me mangau o Debles, te lell lo koi doosh lendar. O rai Jesus his ap miri rig, un das man i soor, te nai penap kote o tselo latcho lab lestar, jaake te shunan les ninna kolla, kai hi kek bibolde. Un job las man jaake dran lengre wasta win, har te woms dran i leweskro mui win lino. Ninna an ko tsiro, hoi wella, lell man o Dewel dran o tselo tchilatchepen win, un lell man pash peste an o bolepen, kai job o rai hi. Les sharas mer kanna un hako tsiro. Amen! Pen latche laba mandar ap i Priska un o Akwila! Pen ninna latche laba mandar ap i menshende an o Onesiforeskro kheer! O Erasto atchas an o foro Korint, un o Trofimes hunte mukom nasselo an o foro Milet. Trade tut, te wess glan o wend kai. O Eubulo un o Pudens, o Linus, i Klaudia, un i tsele wawar patsle penenn tuke: “Atch o Debleha!” Maro rai Jesus hi tuha! Leskro latchepen djal tumentsa! Me, o Paulo, tchinau kau liil. Me hom o Debleskro budepaskro. Un o Jesus Kristo bitchras man pash kolende, kolen o Dewel peske win rodas, te krap lengro patsepen soreles, te haiwenn le o tselo tchatchepen, un te djan le ap o Debleskro drom. Jon hunte djinenn, te lenn le o djipen, hoi gar pre-herella. Kowa penas o Dewel glan i rah tsiro. Un job chochella gar. Un kanna, kai o tchatcho tsiro was, mukell lo hakeneske peskro lab te haiwell. Maro Dewel, kai men dran o tchilatchepen un o merepen win lella, job bitchras man, te penap kowa i menshenge. Me tchinau ap tute, Tito. Tut un man hi jek patsepen. Doleske hal tu har miro tchatcho tchawo. Mu well tut latchepen un bacht an o dji! Kowa dell tut o Dewel, maro dad, un o Jesus Kristo, kai las men dran o tchilatchepen win. Me mukom tut an o them Kreta pale, te kress tu kowa, hoi me buder gar krom, un te rodess tu phureden win mashkral i patslende an hako foro, te rikrenn le i patslen ap o tchatcho drom. Te kreh tu kowa, ma biste, hoi me tuke penom! Sawo phureder hunte djiwell jaake, te dikell kek i tchilatcho koowa ap leste. Les well gar budeder har jek romni. Leskre tchawe shunenn ap leste, un patsenn ap o Debleste. Jon hi gar bipandlo. I pralstuno pral o Debleskro kheer hunte djiwell jaake, te dikell kek i tchilatcho koowa ap leste. Job djal gar pal peskro shero, un well gar sik chojemen! Job well kek pipaskro un kek tchingepaskro! Job nashell gar pal i lowe! Na-a, job well gar jaake! Job lell i wawaren latches an peskro kheer dren! Les well i baro dji i wawarenge. Job dell pes jak, hoi job rakrella. Job hi tchatcho un krella, hoi o Dewel kamella. Job nai lell pes khetne. Job rikrell pes ap o Debleskro lab jaake, har kowa leske penlo was, un tchatcho hi. Palle nai rakrell lo i patslenge an o dji, te atchenn le ap o tchatcho drom. Ninna nai sikrell lo kolende, kai wawar koowa rakrenna, kai lengro gar tchatcho hi. Koi hi bud menshe, kai shunenn gar ap o Debleste, un rakrenna dinelo koowa, un anenn i menshen o tchatcho dromestar tele. Bud lendar djiwenn pal i biboldengro tchatchepen un penenn: I mursha hunte wenn tchinlo ap o mass. Tu pandess lengro mui! Jon sikrenn i menshende i drom, hoi gar tchatcho hi. Kowa krenn le, te well len budeder lowe. Jaake djinenn tsele familje buder gar, hoi te patsenna. Jek lendar, kowa djiwas ninna an o them Kreta, his i sikepaskro un penas pral lende: “I Kretarja chochenn hako tsiro. Har diwje vieche hi le! Jon haidjrenn pengro pesso per o tselo diwes un budrenn tchi.” Un kowa, hoi ko sikepaskro penas, hi tchatcho. Doleske pen lenge, hoi pash lende gar mishto hi, un de len trad, te djan le tchatches ap o Debleskro drom. Pen lenge, te shunenn le gar ap i biboldengre parmisse, witar gar ap kol menshende, kai mukan o tchatcho drom un penenn i menshenge, te rikrenn le pen ap laba, hoi penenna, hoi pale-tchiddo hi un hoi gar pale-tchiddo hi. Kolla, kai o Jesus lengri doosh lendar las, kolla hi djudjo un erligo glan o Debleste. Kolenge dell tchi, hoi hi pale-tchiddo. Kolla, kai gar ap leste patsenn, kolla hi pale-tchiddo glan o Debleste. Kolenge hi lauter pale-tchiddo. Lengro dji hi tchilatcho, un jon haiwenn buder gar, hoi mishto un tchatcho hi. Jon penenn, te prindjrenn le o Debles. An lauter, hoi jon krenna, sikrenn le, kai jon les gar prindjrenna. Jon hi infam an o Debleskre jaka, un kamenn gar ap leste te shunell. Jaake hi lauter, hoi jon krenna, tchi moldo. Tu, Tito, sike i patslende o Debleskro drom jaake, har kowa tchatcho hi! Pen i phure murshenge, te penenn le kek dinelo koowa, te djiwenn le latches glan i menshende, te denn le jak, hoi jon rakrenna, te atchenn le an o tchatcho patsepen, te kamenn le i menshen o tselo djijestar, un te wenn le gar khino an o patsepen! Pen i phure djuwjenge, te djiwenn le jaake, har o Debleskre tchawe djiwenna, te rakrenn le gar djungeles pral i wawarende, te pijenn le pen gar mato! Jon hunte sikrenn i wawaren, hoi latcho hi. I terne djuwjenge hunte penenn le, te kamell hakeni peskro romes un pengre tchawen o djijestar, te denn le pen jak, hoi jon rakrenna, te krenn le kek wi-ladjedo koowa, te krenn le pengri budi mishto an pengro kheer, te wenn le latches, un te shunell hakeni ap peskro romeste! Jon te krenn kowa lauter, palle rakrell nai kek mensho djungeles pral o Debleskro lab. Pen i terne murshenge soreles, te denn le jak, hoi jon rakrenna un krenna! An hako koowa sike lende, har tu kowa kreh, te krenn le ninna latcho koowa! Pen o Debleskro lab an o tchatchepen, te djal les hakeneske an o dji! Pen les lenge jaake, te nai penell kek, kai kowa gar tchatcho hi, hoi tu peneh! Palle nai rakrenn kolla gar djungeles pral mende, kai hi chojemen ap mende. Na-a, jon ladjenn pen. Pen kolenge, kai hunte budrenn i rajeske, te shunenn le hako tsiro ap leste, te krenn le kowa, hoi job kamella, te rakrenn le leske gar pale, te tchorenn le tchi lestar! I budepangre hunte krenn pengri budi mishto un tchatcho. Jaake sikrenn le an hako koowa, har mishto o Debleskro drom hi, hoi lende siklo was. Un jaake sharenn le o Debles, kai las men win dran o tchilatchepen. Jaake sikras o Dewel, har baro peskro latchepen i tsele menshenge hi. Job kras i drom, te lell lo len dran o tchilatchepen un o merepen win. An peskro latchepen penell lo menge, te penas “na-a” ap lauter, hoi job gar kamella, te kras mer ko djungelo koowa gar, hoi kol wawar kate ap i phub krenna. Mer das jak, hoi krah, te djas ap o tchatcho drom, un te kras, hoi o Dewel kamella, jaake rah har mer djiwah ap kai phub. Un mer dikah ap ko bachtelo diwes, kai well o Jesus Kristo pale an o shukar railepen. Job hi maro baro Dewel, kai las men dran o tchilatchepen win. Job das peskro djipen an o merepen, te las lo mari tseli doosh ap peste, un te kras lo maro dji djudjo, te was mer leskre menshe, un te kamas i tseli sorjah latcho koowa te krell. Pen kawa lauter i patslenge! Rake an lengre djia! Te krenn le tchomone, hoi gar mishto hi, pen les lenge an o Debleskri soor! Hakeno hunte shunell ap tute. Pen i patslenge, te shunenn le ap i rajende pral i themma un pral i forja! Pen lenge ninna, te krenn le hako latcho koowa, te rakrenn le gar djungeles pral wawarende, un te rodenn le kek tchingepen! Na-a! Jon hunte wenn o djijestar latcho un kamlo ap i tsele menshende. Glan ko tsiro, kai hams gar patslo, hams ninna sawe menshe, kai prindjran o tchatchepen gar. Mer shunam gar ap o Debleste, un djam gar ap leskro drom. Hams pandlo ap djungelo koowa, hams tchilatcho un dikam tchilatche jakentsa ap kowa, hoi i wawaren his. Hams tchilatcho un chojemen ap i wawarende, un jon ap mende. Kowa lauter was wawartchandes, har o Dewel mende sikras, har latcho un kamlo job ap i menshende hi. Job las men dran o tchilatchepen win un anas men pash peste. Hams gar moldo, te kras job kowa. Ninna te kram gar latcho un tchatcho koowa, his o Debles i baro dji menge. Doleske thowas lo mari doosh mendar tele, un mer wam leskre tchawe. Kau newo djipen das men o Debleskro Ducho. Koles bitchras o Jesus Kristo pash mende, un mer lam lestar bud. Jaake tchiwas men o Jesus Kristo an o tchatchepen dran lauter latchepen, te dell lo men ko djipen, hoi gar pre-herella. Un mer djinah, kai lah ko djipen an ko tsiro, hoi wella. Kau lab hi tchatcho. Doleske rake kowa i patslenge an o dji, te rodenn le koi pal, har nai krenn le latcho koowa. Kowa hi mishto un bud moldo hakeneske. Ma shun ap ko dinelo rakepen, hoi tchi molella! Ma tchinge lentsa pral kol lila, kai hi i phurengre laba dren tchinlo, witar gar pral kowa, hoi an o Moseskre lila tchinlo hi. Sawo tchingepen hi gar mishto i menshenge, un hi tchi moldo. Te dell jek mensho, kai anell tchingepen mashkral i patslende, pen koleske, te mukell lo kowa! Job te mukell gar tele, pen kowa leske i duito kopo! Job te shunell gar ap tute, palle rake buder gar leha! Tu djiness, sawo mensho djas o tchatcho dromestar tele, un kamell gar pale ap o tchatcho drom te well. Jaake sikrell lo, kai job mukas o Debles. Me kamau te bitchrap i phrales pash tute: nai well o Artemas, nai well o Tichiko. Te well jek lendar pash tute, palle hunte wess tu sik pash mande kate an o foro Nikopolis. Me kamau te atchap kate pral o wend. O Zenas, ko tchatchepaskro, un o Apollo, kolen de lauter djipaske, te djan le ap o drom dureder! Muk ninna i patslen latcho koowa te krell un i wawarende te dell, hoi kolen hunte well djipaske! Jaake djiwenn i patsle pengro djipen gar tchitcheske. Lauter kolla, kai pash mande hi, mukenn tuke latche laba te penell. Pen latche laba mendar lauterenge, kai kamenn men an o patsepen! O Debleskro latchepen djal tumentsa lauterentsa! Me, o Paulo, kai stildo hom o Jesus Kristeske, un maro phraal, o Timoteo, mer tchinah kau liil ap tute, Filemon! Tu hal maro kamlo phraal un kreh mentsa khetne o Debleskri budi. Mer tchinah ninna ap mari phenjate, i Apfia, un ap o Archippo, kai budrella mentsa o Jesus Kristeske, ninna ap i tsele patslende, kai wenna khetne an tiro kheer. Latchepen un bacht tumenge! Kowa dell tumen o Dewel, kai maro dad an o bolepen hi, un o Jesus Kristo, maro rai. Hako tsiro, kai rakrau o Debleha, parkrau man tuke pash leste. Miro phraal! Tiro kamlepen, hoi hi tut i patslenge, kowa kras lengre djia soreles. Un kowa, hoi tu lenge kral, kras man ninna bachteles, un das man newi soor. Un doleske mangau tutar miro tchaweske, o Onesimo, te wess tu leske latches. Kate an o stilepen penom leske o Jesus Kristestar. Un job was patslo, un was miro tchawo an o patsepen. Ap ko tsiro, har job pash tute budras, his lo tuke tchi moldo. Kanna hi lo mange har tuke bud moldo. Koles bitchrau tuke pale. Un miro dji djal leha. Me kamoms te atchals lo pash mande un wals mange koi, jaake har tu mange koi wals, te wals tu pash mande kate an o stilepen. Kate hom doleske, kai penom i menshenge o latcho lab o Jesus Kristestar. Me kamom gar tchomone te krap, hoi tu gar kameh. Doleske rikrom o Onesimes gar pash mande. Tu te kameh les mange pale te dell, kress tu kowa dran tiro latchepen. Nai wals, te his lo i tikno tsiro gar pash tute, te atchell lo kanna hako tsireske pash tute. Kanna hi lo tuke buder gar kokres i budepaskro. Na-a. Job hi budeder har kowa. Job hi i latcho phraal. Kowa hi lo mange, un har bud budeder hi lo kowa kanna tuke: Job hi tiro budepaskro un ninna tiro phraal an o patsepen. Me te hom tiro maal, palle le les pash tute pre, jaake har tu man pre lals. Job te kras tuke tchomone tchilatches un te hi les i sijaan pash tute, palle kre jaake, har wals man koi sijaan pash tute. Me, o Paulo, tchinau kowa kokres miro wasteha. Me kamau plaissrell, hoi job hunte plaissrals tuke. Me kamau gar te rakrap pral koi sijaan, hoi tut pash mande hi: Me anom tut ap o Debleskro drom. Awa, miro phraal! Kre man bachteles, un kre kowa, hoi me tutar mangom! Kre kowa maro rajeske, o Jesus Kristeske, ap koleste mer dui patsah. Jaake kreh tu miro dji soreles an leste! Me djinau, te shuneh ap mande un kreh ninna budeder har me tutar mangom. Doleske tchinom tuke kau liil. I wawar koowa mangau tutar: Kre mange i isema an tiro kheer, kai me nai sowap! O Dewel te shunell tumaro mangepen, palle wau an i tikno tsiro pash tumende. Kowa patsau. O Epafras, kai mantsa an o stilepen o Jesus Kristeske hi, penell tuke: Atch maro Debleha! Ninna o Marko, o Aristarcho, o Demas, un o Luka, kai mantsa o Jesus Kristeske budrenna, kolla lauter penenn tuke: Atch maro Debleha! O latchepen maro rajestar, o Jesus Kristestar, well pral tumende! An o phuro tsiro rakras o Dewel bud kope jaake te jaake ap peskre rakepangre, un bitchras len pash mare phurende, te penenn le lenge leskre laba. Kanna, an kau tsiro, bitchras lo peskro tchawes pash mende, te rakras job ap mende. Koleste das o Dewel lauter an leskre wasta, te well job o rai pral lauter. Koleha kras lo o bolepen un i phub. O Debleskro tchawo hi railo un baro har o Dewel. Un kowa, hoi hi o Debles an o dji, hi ninna o tchawes an o dji. Dran leskro sorelo lab rikrell lo lauter khetne, hoi job kras. O Debleskro tchawo las mari doosh un tchilatchepen mendar, un job beshas pes ap i tchatchi rig o baro Deblestar an o bolepen. Job was bud bareder un sorleder har i bolepangre. Un o Dewel das les i lab, hoi hi bud bareder un raileder har lengre laba. An o Debleskro lab hi tchinlo, kai penell o Dewel ap peskro tchaweste: Tu hal miro tchawo. Kau diwes wom tiro dad. Sawe laba penas lo ap kekeste peskre bolepangre. Witar gar penas lo ap kekeste lendar: Me wau tiro dad. Un tu weh miro tchawo. O Debleskro tchawes hi peskro dadeskro wast. Lestar penas o Dewel, har job les ap i phub bitchras: I tsele Debleskre bolepangre hunte witsrenn pen glan leste tele, te sharenn le les. Pral peskre bolepangre penas lo: Jon hi mire budepangre, sik har i ducho, hoi phurdell pral i phub, un sorelo har i jag. Ap peskro tchaweste penas lo: Tu, o Dewel, atcheh o baro rai kanna un hako tsiro. Tu hal tchatcho un latcho ap tire menshende. O tchatchepen kamal tu, un o tchilatchepen dikeh glan i jaka nai gar. Doleske rodas tut tiro Dewel win, te wess tu bareder un bachtleder har kolla, kai pash tute hi. Pale penas lo ap leste: Tu hal o baro rai, un kral i phub glan i rah tsiro. Un tire wasta kran o bolepen. O bolepen un i phub atchenn gar. Tu atcheh hako tsiro. O bolepen un i phub wenn phuro, un djan paash har i ripen. Tu tchiweh len khetne, har jek i phuri plaashka khetne tchiwella, un i newi plaashka ap peste tchiwella. Tu atcheh jaake, har tu hal, un mereh gar. Ap kekeste peskre bolepangre penas lo kowa, hoi job ap peskro tchaweste penas: Besh tut ap miri tchatchi rig! Un me krau, te wess tu o rai pral kolende, kai chan pen ap tute. I tsele bolepangre hi leskre budepangre. Kolen bitchras o Dewel ap i rig kolendar, kai djan ap o Debleskro drom, te lenn le o Debleskro djipen, hoi gar pre-herella. Mer te djah gar ap o newo drom, kai lah o djipen, hoi gar pre-herella, palle wella o Debleskri choli pral mende. Kau newo drom sikras men maro rai Jesus. Un leskre laba hi o tchatchepen. Kolla, kai les shunan, penan les menge. Un o Dewel das len peskri soor, te krenn le baro un sorelo koowa, hoi kek wawar mensho nai krella. Jaake sikras lo, te penan le o tchatchepen. Ninna das lo i patslende peskro Ducho un peskri soor, te krenn le peskri budi mashkral i menshende. Hakeneste das lo i soor, te krell job koi budi, hoi o Dewel lestar kamas. Ap i bolepangre penas lo gar, te wenn le raja pral koi newi phub, hoi wella, kolatar mer kate rakrah. Na-a. Kowa penas lo ap i menshende. An o Debleskro lab hi tchinlo: Hoske bistral tu gar o menshes? Hoske deh tu ap leste garda? I tikno tsiro mukal les tikneder te well har i bolepangre. Palle kral tu les railo un baro. Tu dal lauter an leskre wasta. Tchi hi koi, pral koleste job gar o rai hi. Ninna te djinah mer kowa, dikah kanna gomme gar lauter an leskre wasta. Kones mer dikah, kowa hi o Jesus. Job his i tikno tsiro tikneder har i bolepangre, un meras i menshenge. Doleske kras o Dewel les baro un railo. Jaake latcho his o Dewel i menshenge, te bitchras lo o Jesuses lauterenge an o merepen. O Dewel kamas, te wenn bud menshe peskre tchawe, un lenn leskro railepen. Doleske hunte las peskro tchawo duka un merepen ap peste, te nai anell lo len ap ko drom, kai lenn le o Debleskro djipen. Jaake his kowa mishto glan o Debleskre jaka, kai lauter kras, un koleske lauter kerdo was. O Jesus kras i patslen tchatcho un erligo, un anas len pash peskro dadeste. Kanna hi leskro dad ninna lengro dad. Doleske ladjell lo gar, te dell lo len “phrala” gole. Un job penell ap o Debleste: Me sikrau mire phralende, koon tu hal. Un kote, kai jon khetne wenna, sharau tut un giwau gilja tuke. Un pale penell lo: Me tchiwau man an o Debleskre wasta. Un pale penell lo: Dik, kate hom me kal tchawentsa, kai o Dewel das man. Jon hi menshe dran rat un mass. Doleske was lo ninna i mensho har jon, un meras, te las lo o bengeske i soor krik pral o merepen. Jaake nai las lo kol menshenge i daar o merepastar, hoi his len an pengro tselo djipen. Tchatchepah, kowa kras lo gar i bolepangrenge, na-a, kowa kras lo kol menshenge, kai ap leste patsenna, jaake har o Abraham ap leste patsas. Doleske hunte was o Jesus an lauter jaake, har leskre phrala, te well les i baro dji lenge, un te well lo lenge i tchatcho baro rashai glan o Debleste, te mangell lo leskre menshenge, te lell job i doosh lendar krik. O Jesus haiwella, hoi duka hi. Un job djinella, har kowa hi, te kamell o beng jekes o Debleskro dromestar tele te anell. Doleske nai well lo kanna ninna ap i rig kolendar, kai kamell len o beng o Debleskro dromestar tele te anell. Mire patsle phrala, o Dewel das tumen gole, te djiwenn pash leste an o bolepen. Doleske dikenn ap o Jesuseste, kones o Dewel bitchras, te anell lo i menshen ap leskro drom. Les hi peskro dadeskro wast. Un job hi maro baro rashai. Ap leste patsah mer. Job mangell o Debles menge. Koi budi das les o Dewel. Un job kras lat mishto jaake, har ninna o Mose peskri budi o Debleskre menshenge mishto kras. O Jesus hi bareder har o Mose. Kowa hi jaake, har te wals i kheer kerdo: Kowa, kai kras ko kheer, well budeder sharedo har ko kheer, hoi kerdo was. Hako kheer well jekestar kerdo. Un kowa, kai lauter kras, hi o Dewel. O Mose budras mishto o Debleskre menshenge. Kowa, hoi job kras un penas, sikras lende, hoi o Dewel kamas te krell an ko tsiro, hoi wella. Ninna te budras o Mose mishto, his lo i Debleskro budepaskro. O Jesus Kristo hi o Debleskro tchawo. Un an leskre wasta hi o Debleskre menshe, ap kolende job mishto garda della. Kolla ham mer, te tchiwah maro tselo patsepen ap leste, un dah gar pre bis te lah o railo djipen pash leste. Doleske shunenn, hoi o Debleskro Ducho tumenge penella: Tumer te shunenna kau diwes o Debleskro rakepen, palle shunenn ap leste! Krenn tumaro dji gar har barra jaake, har tumare phure kran an o mulo them, har tchingran le ap o Moseste, un kaman miro drom buder gar te djal! Ninna te dikan le star-deesh bersha, hoi me, o Dewel, lenge krom, patsan le man gar, un mire laba his lenge tchi moldo. Doleske wom me chojedo ap lende, un penom: Hako tsiro djan le pal pengro shero. Miro drom kaman le gar te djal. Jaake chojedo homs ap lende, te dom man sowel, un penom: Jon wenn gar dren an miro them, kai jon pash mande khere nai wans. Mire phrala, denn jak ap tumare djia, te mukell kek tumendar peskro patsepen, un kamell o djido Deblestar buder tchi te djinell. Rakrenn hako diwes khetne pral o patsepen, te atchenn pash o Debleste! Ko tsiro, kai rakrell o Dewel ap tumende hi kanna. Te shunenn tumer gar ap o Debleste, nai well i tsiro, kai shunenn tumer buder gar, te dell lo tumen gole. Te rikrah soreles ap maro patsepen ap o Jesus Kristeste jaake rah, har djiwah, palle ham tchatchepah leskre. Doleske hi tchinlo an o Debleskro lab: Kau diwes, te shunenn tumer o Debleskro rakepen, shunenn ap leste, un krenn tumare djia gar har barra, har tumare phure kran, har tchingran le ap o Moseste, un kaman miro drom buder gar te djal! Penenn mange: Koon his kolla, kai shunan o Debleskro rakepen, un kaman buder gar ap leskro drom te djal? Kolla his lauter, kai djan o Moseha win dran o them Egiptia. Pale putchau tumendar: Pral koneste was o Debleskri choli star-deesh bersha? Leskri choli was ap kolende, kai kaman buder gar ap leskro drom te djal. Kolla meran an o mulo them, un atchan kote tchiddo. Kanna penenn mange: Pral koneste rakras o Dewel, har job pes sowel das, te wenn le gar an leskro them, kai jon hako tsiro khere wans? Job rakras kolendar, kai shunan gar ap leste. Jaake dikah mer: Kolla, kai patsan gar, hoi o Dewel penas, hi kolla, kai wan gar an o Debleskro them dren. Mer, kai patsah, hoi o Dewel penas, mer wah an o Debleskro them. I wawarendar penell lo: An miri choli dom man sowel, un penom: Jon wenn gar dren an miro them, kai wans le hako tsiro pash mande khere. Kau them hi koi jaake rah, har o Dewel o bolepen un i phub kras. Lauter his kerdo, har job o bolepen un i phub an shob diwessa kras. Pral o eftato diwes was penlo: Har kras o Dewel lauter an o bolepen un ap i phub, budras lo buder tchi ap o eftato diwes. Lauter his kerdo. Kol menshendar an o phuro tsiro penas lo: Jon wenn gar an miro them dren, kai wans le hako tsiro pash mande khere. Jaake dikah: Hi sawe menshe, kolla wan gar dren an leskro them, un wawar, kai nai wenn koi dren. Kolla, kai shunan o Debleskro lab an o phuro tsiro, patsan les gar, un wan gar dren. Doleske rodas o Dewel i wawar diwes win, kai job pale ap i menshende rakrella. Ko diwes hi kanna. Bud bersha pal o tsiro, kai mare phure an o mulo them djan, tchiwas lo o Davideske kol laba an o dji: Tumer te shunenn kau diwes o Debleskro rakepen, palle shunenn ap leste! Krenn tumare djia gar har barra! Glan o David djiwas o Josua. Kowa anas mare phuren an o them Israel. Te wals o them Israel ko them, pral koleste o Dewel rakras, rakrals lo bud bersha pal ko tsiro buder gar pral i wawar diwes. Jaake dikah: Hi gomme i tsiro, kai nai wenn i menshe pash o Debleste, kai jon hako tsiro khere nai wenna. Kote hunte krenn i menshe buder kek budi, jaake har o Dewel buder kek budi kras, har lauter ap i phub kerdo was. Doleske tchiwas mer maro tselo dji koi pre, te was an leskro them dren, kai ham hako tsiro pash leste khere. Das jak, te perell kek mendar o Debleskro dromestar tele, har kol menshe an o phuro tsiro, kai shunan gar ap o Debleste! O Debleskro lab hi djido un sorelo, un tchinell sorleder har i charo, hoi tchinell ap dui rigja. Jaake har tchinell i charo dur dren an o mass, ninna an i kokale, jaake tchinell o Debleskro lab dur dren an o mensheskro dji, un sikrell leste, hoi hi latcho un tchilatcho an leskro djipen. O Dewel dikella lauter. Tchi an mende hi khatedo glan leskre jaka. Lauter hi pre tchakedo glan leste. Un leske hunte penas mer halauter, hoi kram. Men hi i baro rashai. Kowa hi o Jesus, o Debleskro tchawo. Job djas pash o Debleste an o bolepen, te mangell lo les menge. Doleske mukas mer gar tele, te rikras soreles ap maro patsepen. Job, maro baro rashai, haiwell men mishto, un djinella, te hi men kek soor pral o tchilatchepen. Les kamas o beng ninna o Debleskro dromestar tele te anell, jaake har kamell lo men o Debleskro dromestar tele te anell. Jek koowa his an o Jesuseskro djipen wawartchandes har pash mende: Kek tchilatchepen his an leste. Dran kowa was mer glan maro latcho Debleste. Koles hi i baro dji menge, te dell lo men peskri soor ap ko tsiro, kai hunte las mer leskri soor. Hako baro rashai hi dran i menshende win rodedo, te well lo lengro rashai glan o Debleste. Leske anenn le viechen, te anell lo len glan o Debleste, te well lengri doosh lendar krik lino. O baro rashai haiwell mishto, har kolenge djala, kai peran o Debleskro dromestar tele, ninna te djinan le gar, kai hi kowa tchilatcho, hoi jon kran. Job hi i mensho har jon, un les hi gar i soor pral o tchilatchepen. Doleske hunte marell lo ninna peske i vieches, un anell les glan o Debleste, te well leskri doosh krik lino, jaake har job i wawar menshenge viechen marella, un glan o Debleste anella. Kek mursh nai penella: Me wau baro rashai. Na-a, o Dewel rodell les win, jaake har job glan i rah tsiro ninna o Arones win rodas, te well lo i baro rashai. Ninna o Jesus Kristo kras pes gar bares un penas: Me wau baro rashai. Na-a, o Dewel rodas les win, har penas lo ap leste: Tu hal miro tchawo. Kau diwes wom tiro dad. I wawar kopo penas lo lestar: Hako tsiro hal tu o baro rashai glan mande, un kreh koi budi jaake, har glan i rah tsiro o Melchisedek kras. Har o Jesus ap i phub djiwas, kras lo lauter, hoi o Dewel kamas. Doleske shunas les o Dewel. An i daar mangas o Jesus o Debles i ropah un bari goljah. Job djinas, kowa nai lell les dran o merepen win. Ninna te his lo o Debleskro tchawo, hunte las job duka ap peste, te krell lo kowa, hoi o Dewel lestar kamas. Un job kras kowa lauter, un tchi atchas pral, hoi hunte krals lo gomme. Jaake nai lell lo lauteren, kai ap leste shunenna, hako tsireske dran o tchilatchepen un o merepen win. Un o Dewel penas ap leste: Tu hal i baro rashai glan mande, har glan i rah tsiro o Melchisedek his. Pral kowa wals men tumenge budeder te penell. Un menge hi kowa phares, te rakras jaake, te haiwenn tumer les: Tumare djia wan khino. Tumer han jaake rah patslo, kai hunte wans sikepangre i wawar menshenge. Kowa han tumer gar. Tumende hunte well pale o Debleskro drom siklo har djinans les gomme gar. Jaake han tumer har tikne tchawe, kai pijenna thud, un nai chan kek mursheskro chapen. I thud hi i tikne tchawenge, kai djinenn gar, hoi hi latcho un tchilatcho. O mursheskro chapen hi kolenge, kai djiwenna pal o Debleskro lab un haiwenn bud un budeder, hoi latcho un tchilatcho hi. Kanna kamah te rakras pral kowa, hoi kolenge hi, kai hi phure an o patsepen, un buder gar pral kowa, hoi mer kolenge penah, kai hi terno an o patsepen. Mer kamah buder gar pral kowa te rakrell, hoi tumer shunan, har patslo wan! Ap ko tsiro was tumenge penlo, te mukenn tumaro tchilatcho drom, hoi an o merepen anella, un te patsenn ap o Debleste, un te djan ap leskro drom. Ninna was tumenge penlo, te mukenn tumen te taufrell, un hoske i patslo peskre wasta ap i wawareste tchiwella. Tumenge was ninna penlo, te krell o Dewel i mulen djido, un te rakrell lo o tchatchepen pral lende win. Kowa, hoi job len dell, – o djipen har i phagi, – kowa atchell hako tsiro ap lende. Djas kanna dureder! Kowa kamell o Dewel mendar! Mer menshe ham har i phub, ap late bud kope o brishin das. O Dewel dikell latches ap koleste, kai hi har koi phub, hoi lell o brishin an peste dren, un anell latcho koowa win kolenge, kai budrenn koi. Job dikell gar latches ap koleste, te hi lo har koi wawar phub, hoi anell subjengre burra, un wawar djungele burra win. Koi phub hi tchi moldo, un pal i tsiro well li chatchedo. Kamle mala, ninna te rakrah jaake, patsah soreles, te han tumer ap i feteder drom. Ko drom anell tumen pash o Debleste. O Dewel hi latcho un tchatcho, un bistrell gar tumaro kamlepen ap leste, har budran i patslenge, un krenn kowa gomme kanna dureder. Mer kamah o djijestar, te tchiwell hakeno tumendar peskro dji ap ko shukar djipen, hoi kamell o Dewel les te dell an o bolepen. Ma awenn khino, te krenn o Debleskri budi! Awenn jaake har kolla, kai atchan soreles an o patsepen, un lan kowa, hoi o Dewel lenge penas. Har das o Dewel peskre menshen peskro lab, das lo ninna peskro wast koi pre. Jaake sikras lo len, te dell lo len tchatchepah kowa, hoi job lenge penas. Ko lab, hoi das o Dewel un das peskro wast pre, nai well an kek tsiro krik lino. O Dewel chochella gar. Un mer, kai wam pash leste, te lell lo men dran o tchilatchepen win, men hi kanna leskro sorelo lab, te dell lo men o djipen, hoi gar pre-herella, jaake har job penas. O Melchisedek his o baro rai pral o foro Salem, ninna o baro rashai o baro Deblestar. An ko tsiro djas o Abraham an o kurepen, un maras i bare rajen pengre lurdentsa. Har job pale was, djas o Melchisedek pash leste, un rakras o Debleskri bacht pral leste win. Un o Abraham das les o deshto kotar lauterestar, hoi las job an o kurepen. Ko lab Melchisedek kharella Tchatcho Rai. Un job his ninna o rai pral o foro Salem. O lab Salem kharella Bacht. An o Debleskro lab hi tchi tchinlo pral leskro dadeste un leskri date. Tchi hi koi tchinlo pral leskre phurende, witar gar pral ko diwes, kai job boldo was, un kai job meras. Jaake atchell lo o baro rashai hako tsireske, har o Debleskro tchawo. Kowa sikrell tumen, har baro o Melchisedek his! Koles das maro kamlo dad, o Abraham, o deshto kotar lauterestar, hoi las job an o kurepen. Ninna an o them Israel lan i rashaja o deshto kotar lauterestar, hoi i Israelitarja penge khetne anan. Jaake his tchinlo an o Moseskre lila. Kol rashaja, – lengro dad his o Levi, – lan o deshto kotar kolendar, kai lengre phrala his. Kolla lauter wan pal o Abraham. Koleste das o Dewel peskro lab, te krell lo les baro, un te dell lo les bud bacht. Ninna te hi o Abraham jaake baro, hi o Melchisedek bareder har job. Job las o deshto kotar o Abrahamestar un rakras o Debleskri bacht pral leste win, ninna te his lo gar leskre menshendar. Un hakeno djinella: O bareder rakrell i bacht win pral o tikneder. I rashaja an o them Israel, kolende i menshe pengro deshto kotar denna, kolla hi menshe, kai hunte merenna. O Melchisedek, kolestar hi penlo, te djiwell lo. I rashaja an o them Israel wenna pal o Levi. Kolla lenn o deshto kotar, hoi pengre phrala khetne anan. Un o Levi was pal o Abraham. Jaake nai penah: Har das o Abraham o deshto kotar, das kowa ninna leskro tchaweskro tchawo, o Levi, ninna te his o Levi gomme gar boldo, har o Melchisedek pash o Abrahameste djas. Mer djinah, har das o Dewel peskre menshende o Moseskre lila, koi penas job ap o Leviteskre tchawe, te wenn le rashaja. Ninna te kran jon pengri budi jaake, har lengro dad, o rashai Aron, nai tchiwan le i menshen gar an o tchatchepen glan o Debleste. Doleske rodas o Dewel i wawar rashajes win, jek, kai krell peskri budi jaake har o Melchisedek, un buder gar jaake har o Aron. Mer djinah: Te lell o Dewel peske i wawar rashai, kai gar o Leviteskre tchawendar hi, palle sikrell o Dewel ninna i wawar drom, kai wenn nai i menshe pash leste. O Dewel penell pral leste: Tu hal i rashai hako tsireske har o Melchisedek. Jaake tchiwas lo kol phure laba, hoi o Mose i menshenge penas, ap i rig. An kol laba his kek soor. Un jon his tchi moldo. O Moseskre laba nai kran i menshen gar tchatcho glan o Debleste. Doleske sikras men o Dewel i newo un feteder drom, kai anell men pash leste. Jaake was o Jesus kowa, kai nai anell men tchatchepah pash o Debleste. Kowa nai kras o Mose gar. An ko tselo tsiro his bud rashaja. Kolla lauter hunte meran. Har jek meras, was pale i wawar. O Jesus atchell o rashai hako tsireske. Job merella gar, un kek wawar well pal leste. Doleske nai krell lo, te djal kek kolendar nashedo, koon job pash o Debleste anas. Job djiwell hako tsireske, un mangell o Debles lenge. O Jesus hi o baro rashai, kai hunte well men. Job hi latcho glan o Debleskre jaka. Kek tchilatchepen, witar kek doosh hi ap leste. Na-a, job hi gar jaake har mer tchilatche menshe ham, kai ham pale-tchiddo glan o Debleste. Un o Dewel kras les bareder har hako wawar an o bolepen. Job hi gar har kol wawar bare rashaja, un hunte anell gar hako diwes i maredo vieches o Debleske, te well peskri doosh krik lino. Ninna hunte anell lo gar i wawar menshenge marede viechen o Debleske, te well lengri doosh krik lino. Na-a, job kokres das peskro djipen an o merepen jek kopo hako tsireske. Kol wawar bare rashaja hi menshe un gar sorelo, un nai krenn gar mishto kowa, hoi o Dewel lendar kamella. Jon wan rashaja jaake, har o Mose an peskre lila tchinas. Bud tsiro palla, das o Dewel peskro lab, un das peskro wast koi pre, te well leskro tchawo i baro rashai hako tsireske. Job krell lauter mishto, hoi o Dewel lestar kamella. Kowa hunte djinenn tumer: Men hi i baro rashai, kowa hi o Jesus Kristo. An o bolepen hi lo beshdo ap i tchatchi rig o Deblestar. Kote budrell lo o Debleske an o tchatcho Debleskro kheer, hoi kras o Dewel, un kek mensho. Hako baro rashai ap i phub hunte anell o Debleske marede viechen, un wawar latcho koowa. Ninna maro rashai, o Jesus, hunte anell tchomone o Debleske. Kate ap kai phub wals lo kek rashai. Ap i phub hi kol rashaja, kai anenn o Debleske latcho koowa jaake, har an o Moseskre lila tchinlo hi. Ko kheer, kai jon budrenna, un kowa, hoi jon krenna, sikrell men i tikno kotar dran koi tseli budi, hoi krell maro baro rashai, o Jesus Kristo, an o bolepen. Kowa dikah kanna gomme gar lauter. Har kras o Mose o Debleske i kheer dran viechengre balla an o mulo them, penas o Dewel leske, har te krell lo les un penas: Kowa lauter, hoi tu kreh, kre jaake, har me sikrom les tute ap i berga! Maro baro rashai hi o Jesus. Koleste das o Dewel i feteder budi har kol rashajende ap i phub. Job hi ninna maro rakepaskro, kai kras menge i newo drom, kai nai wah pash o Debleste. Kau newo drom hi feteder har o phuro drom, hoi o Mose sikras. Ap kau newo drom djiwah nai tchatchepah o Debleha khetne, jaake har job kowa menge penas. Te nai wams ap o phuro drom pash o Debleste, hunte rodals o Dewel kek newo drom. Job dikas, kai kol menshe, kolengre phure o Israel un o Juda his, gar jaake djiwan, har job lenge penas. Koi penas lo: Ko tsiro wella, kai sikrau len i newo drom, te wenn le mantsa khetne. Kau newo drom hi gar jaake, har ko phuro drom, hoi sikrom lende ap ko diwes, kai taprom lengre phuren ap i wasta, te anap len dran o them Egiptia win. Har atchan le gar ap miro drom, mukom len. Ap ko tsiro, hoi wella, penell o Dewel, rakrau pale lentsa, un anau len ap o newo drom. Me tchiwau miro tchatchepen an lengre shere, un tchinau mire laba an lengre djia. Un me hom lengro Dewel, un jon hi mire menshe. Kek hunte penell ap peskro phraleste, witar gar ap koleste, kai djiwell pash leste: Tu hunte hatsess o Debles! Hakeno djinella, koon me hom. I tikne un i bare prindjrenn man. Un me bistrau lengri doosh, hoi jon ap pende anan. Ko tchilatchepen, hoi jon kran, well buder gar an miro shero. Te penell o Dewel kate: Me krau i newo drom, jaake hi kowa, hoi job o Moseha win kras, i phuro drom. Un kowa, hoi hi phuro un buder tchi moldo, well krik lino. An ko phuro tsiro, har o Mose i menshenge penas, har djan le ap o Debleskro drom, koi penas lo lenge ninna, har te budrenn le o Debleske an leskro kheer, un ninna, har te krenn le leske i kheer ap i phub, kai mangenn le les an. An i palstuni isema his o sonakaskro bob tardo, kai kutch gudlo kasht pral pre chatchedo was, hoi mishto sungella. Koi his ninna o sonakaskro mochton. An leste his o sonakaskro khoro, kai his ko maro dren tchiddo, hoi Manna kharella. An ko mochton his ninna o Aroneskro kasht, hoi senelo was, ninna kol dui tchinle barra. Ap kolende his i deesh Debleskre laba tchinlo, hoi o Dewel peskre menshentsa win kras. Pral pre ap o sonakaskro mochton his dui raile bolepangre dran sonakai tardo. Kolen his mussja har bare tchirklen hi. Pengre mussja rikran le pral o sonakaskro mochton. Kote well i menshengri doosh krik lino. Kanna kamah gar te rakras pral hako tikno koowa an o Debleskro tikno kheer. Kanna sikrau tumende, hoi an o Debleskro tikno kheer kerdo was. Hako diwes djan i rashaja an i glanstuni isema, te krenn le pengri budi o Debleske. Jek kopo an o bersh djas o baro rashai kokres an i palstuni kutch isema. Har djal lo dren, lell lo o rat peha i viechestar, hoi maras lo o Debleske, te lell o Dewel leskri doosh lestar, ninna i doosh kol menshendar, kai anan doosh ap pende, ninna te djinan le gar, kai kowa, hoi jon kran, i tchilatcho koowa his. Jaake sikrell men o Debleskro Ducho, kai kek nai djal an koi palstuni kutch isema, jaake rah, har hi koi glanstuni isema koi. I glanstuni isema sikrell mende ko tsiro, an hoi mer kanna djiwah. I menshe anenn viechen, un wawar koowa o Debleske. Kowa lauter nai krell lengro dji gar djudjo. An lengro dji haiwenn le, te hi le gomme tchilatcho. Ninna rikrenn pen i menshe ap laba, kai penenna, hoi te chan le gar, un hoi te pijenn le gar, un har te thowenn le pen. Kol laba hi menshengre laba. Kowa lauter his mishto jaake rah, har sikras len o Dewel gomme gar o feteder drom, te nai wenn jon pash leste. Kanna was o Jesus Kristo. Job hi maro baro rashai un anas men o bolepaskro brawlepen. O Debleskro kheer an o bolepen, kai job dren djas, hi bareder un feteder har ko Debleskro kheer ap i phub. O Debleskro kheer an o bolepen hi gar i menshendar kerdo. Har o Jesus an o Debleskro kheer an o bolepen djas, anas lo gar i bakrengro rat peha, witar gar i grumjengro rat. Na-a. Peskro rat anas lo glan o Debleste. Kowa kras lo jek kopo un gar bud kope. Un jaake las lo mari doosh hako tsireske mendar. An o phuro tsiro tchoras o rashai o bakrengro rat, un o grumjengro rat, un o jagakri tchik i chatchedi grumjatar ap kolende, kai hi pale-tchiddo glan o Debleste, te wenn le pale erligo kerdo. Te hi o viecheskro rat jaake sorelo, kitse sorleder hi o Jesus Kristeskro rat. O Debleskro Ducho, kai djiwella hako tsiro, das o Jesus Kristeste i soor, te nai das lo peskro djipen an o merepen. Un job meras o Debleske jaake har i bakro, ap koleste kek doosh hi. Kowa kras lo, te lell lo mari doosh mendar, jaake te djiwas mer buder gar pal kol laba, hoi tchi moldo hi un i menshe an o merepen anenna. Kanna hi maro dji djudjo, un mer nai wah tchatchepah o djido Debleske koi. Har o Jesus Kristo meras, las lo i doosh kol menshendar krik, kai djan ap o phuro drom, un kras lenge i newo drom, kai nai wenn le pash o Debleste, te djiwenn lauter kolla, kai o Dewel peske gole das, leha khetne hako tsiro, un te lenn le ko shukar brawlepen pash leste an o bolepen, jaake har job penas. Jaake wan ninna an o phuro tsiro vieche maredo, har das o Dewel i menshen i tsillo, kai penas lo lenge, har jon leha khetne nai wenna. Un i viechengro rat sikras, te rikrenn le pen ap kol Debleskre laba. Kowa lauter djas jaake: O Mose penas i menshenge kol laba, hoi an ko liil tardo hi, kai tchinlo hi, har te djiwenn le. Palle las lo i grumjengro rat un i bakrengro rat, das pani pashel, un las i kasht, hoi kharella Ysop, pandas lole bakrengre balla pral pre, un tchiwas ko kasht i ballentsa an o rat, un tchoras ko rat ap ko liil un ap kol menshende, un penas ap lende: Ko rat sikrell tumende: Tumer han o Debleskre menshe, un djiwenn pal kol laba, hoi job tumenge penas. Un ap o Debleskro tikno kheer tchoras lo ninna o rat, ninna ap i tsele tchare un khore, kai kote dren hi. Hi gar bud koowa, hoi well gar o rateha djudjo un erligo kerdo. Jaake hi an o Moseskre lila tchinlo. Un te well kek rat win tchoredo, nai well kek doosh krik lino. O Debleskro tikno kheer ap i phub un lauter, hoi kote dren hi, sikrell mende i tikno kotar ko Debleskro kherestar, hoi hi an o bolepen. O Debleskro tikno kheer ap i phub hunte was i viechengro rateha djudjo un erligo kerdo. An o Debleskro kheer an o bolepen djas jek, koleskro rat hi latcheder har i viechengro rat. Kowa hi o Jesus Kristo. Job djas gar an o Debleskro kheer, hoi i menshe kran, un hoi sikrell mende kokres i tikno kotar ko tchatcho Debleskro kherestar an o bolepen. Na-a, job djas an o bolepen glan o Debleste, te mangell lo les menge. O menshengro baro rashai djal hako bersh o viechengro rateha an o Debleskro kutch isema. O Jesus Kristo meras jek kopo, un anas peskro rat jek kopo glan o Debleste, un gar bud kope. Te wals kowa gar jaake, hunte merals lo bud kope jaake rah, har i phub koi hi. Job was kanna an kau tsiro, kai mer djiwah, te merell lo, un te lell lo jek kopo hako tsireske i doosh i menshendar. Un jaake har i tsele menshe hunte merenna jek kopo, un palle rakrell o Dewel o tchatchepen pral lende win, jaake hunte meras o Jesus Kristo jek kopo i menshenge, te lell lo i doosh bud lendar ap peste. Ap ko tsiro, kai well lo i duito kopo, well lo gar, te lell lo i doosh i menshendar krik. Na-a. Palle well lo kolenge, kai tchiwan pengro dji ap leste, te lell lo len pash peste, un te dell lo len lauter kowa, hoi hi lenge an o bolepen. Kowa, hoi an o Moseskre lila tchinlo hi, sikrell men gar o tselo bolepaskro brawlepen, hoi kamell o Dewel i menshende te dell. Na-a, i tikno kotar kolestar. Kolla, kai anenn marede viechen glan o Debleste, wenn gar doleske tchatcho un erligo glan leskre jaka. Te wans le tchatcho un erligo, hunte anans le gar hako bersh pale viechen glan leste. Te krals kol viechengro rat len jek kopo hako tsireske tchatcho un erligo, palle hunte anans le buder gar pale te pale marede viechen glan o Debleste. Lengre djia wans djudjo, un jon nai bistrans ko tchilatchepen, hoi jon kran. Tchatchepah, kol tsele marede viechen, hoi jon o Debleske hako bersh anan, kowa anas lenge pale te pale lengri doosh an o shero. Della kek drom, kai lell nai o grumjengro rat un o bakrengro rat i doosh i menshendar krik. Doleske penas o Jesus Kristo, har job ap i phub was, ap o Debleste: Mo Dewel, marede viechen un wawar koowa kamal gar. Na-a. Man mukal i mensho te well. Tu dikeh gar latches ap i viechende, hoi chatchran le tuke, te well lengri doosh lendar krik lino. Koi penom: Dik, mo Dewel, kate hom, te krap, hoi tu mandar kameh, jaake har was mandar glan i rah tsiro an o Debleskro lab tchinlo. Ninna te hi tchinlo an o Moseskre lila, te marenn le viechen o Debleske, penas o Jesus Kristo: Tu, mo Dewel, kamal gar, te anenn le tuke marede viechen un wawar koowa, witar kek viechen, hoi jon tuke chatchrenna, te less tu lengri doosh lendar. Tu dikeh gar latches ap kowa. Palle penas job: Dik, me wau, te krap, hoi tu kameh. Kanna dikah: Har o Jesus Kristo was, te dell lo pes o Debleske, koi was ko phuro drom buder tchi moldo. Har o Jesus Kristo ap o trushel menge meras, kras lo kowa, hoi o Dewel kamas. Un mari doosh las lo jek kopo hako tsireske mendar, un job kras men jaake djudjo un erligo glan o Debleste. Hako rashai krell hako diwes peskri budi, un marell bud kope viechen o Debleske. Kal vieche nai lenn gar i doosh i menshendar. Jek kopo meras o Jesus Kristo kolenge, kai wenna pash o Debleste, un kras len hako tsiro tchatcho un erligo glan leste. Ninna o Debleskro Ducho penell menge kowa. An o Debleskro lab hi tchinlo: Ap ko tsiro, hoi wella, penell o Dewel, sikrau me i menshende i newo drom, har nai wenn le pash mande: Me tchiwau miro tchatchepen an lengre shere un tchinau mire laba an lengre djia. Un me bistrau lengri doosh. Un lengro tchilatchepen well buder gar an miro shero. Kote, kai o Dewel i doosh krik las, kote hunte merell kek viecho buder gar, te lell lo i doosh krik. Mire phrala, shunenn! Har o Jesus Kristo menge meras, un peskro rat ratas, kras lo menge i wudar pre, te nai wah glan o Debleste. Men hunte well buder kek traash. Har o Jesus Kristo peskro djipen an o merepen das, his kowa jaake, har te krals lo menge ko wudar dran kutch pesso than pre, hoi hi glan o Debleskri kutch isema. Jaake kras lo menge i newo drom, hoi anell men an o djipen o Debleha. Men hi i baro rashai. Kowa hi i tsele patslenge koi. Leskro rat thowas mari doosh mendar, un kras mare djia djudjo. Un mer wam an o djudjo pani tele thodo. Doleske djas kanna o latcho un tchatcho djijeha glan o Debleste an i sorelo patsepen! Mer nai patsah o Debles, te krell lo kowa, hoi job penas. Job rikrell peskro lab. Doleske rikras soreles maro patsepen ap leste! Das jak jek ap o wawareste, te kamell jek o wawares o djijestar, un te krell hakeno latcho koowa! Das jak, te atchas gar krik, te wenn i patsle khetne. Hi sawe mashkral i patslende, kai wenn buder gar khetne. Kowa hi gar mishto. Tumer dikenna, te hi o diwes gar dur, kai well o rai Jesus pale. Doleske djan kote, kai wenn i patsle khetne, te krell jek o wawares soreles an o dji. Te kamell jek ap i tchilatcho drom te djal, un krell kowa ninna, ninna te prindjrell lo o tchatchepen, koleske hi buder kek koi, kai nai merals, te lell lo leskri doosh krik. Na-a, job hunte trashell ko diwes, kai well o Debleskri choli pral i phub un i soreli jag pral kolende, kai kaman lestar tchi te djinell. An o phuro tsiro his jaake: Ko mensho hunte meras, kai djiwas gar jaake, har an o Moseskre lila tchinlo hi. Te dikan dui, triin menshe ko tchilatcho koowa, hoi ko mensho kras, hunte meras job. Un kekes hunte khaitas job. Te his kowa jaake koleha, kai kras gar, hoi o Mose penas, kitse sorleder well o Debleskri choli pral koleste, kai o Debleskro tchawes pestar stakrella, un krella, har te wals o Jesus Kristeskro rat tchi moldo. Un kau rat lals peskri doosh krik, un krals les erligo glan o Debleste. O Debleskro Ducho his leske latches, un job dukras les. Mer djinah, kai o Dewel penas: Me dau len ko tchilatchepen pale, hoi jon kran. Miri choli well ap lende. Un pale hi tchinlo: O Dewel rakrell o tchatchepen pral peskre menshende win. Hawi bari phagi well pral kolende, ap lende o djido Dewel chojedo hi! Ma bistrenn ko tsiro, kai o Debleskro kamlepen har i momeli an tumare djia was! Ap ko tsiro kran i menshe tumenge o djipen phares. Un tumer lan bud duka ap tumende, un witsran tumaro patsepen gar ap i rig. Bud tumendar wan glan lauterende praassedo un dino. I wawar tumendar wan ap i rig kolendar, kai praassedo un dino wan. Tumer rowan kolentsa, kai an o stilepen hi. Kolla, kai gar patslo his, lan tumendar kowa krik, hoi tumaro his. Un i bachtelo djijeha mukan tumer len kowa te krell. Tumer djinan, kai hi tumen i feteder brawlepen an o bolepen, hoi kek nai lell tumendar. Doleske penau tumenge: Ma witsrenn tumaro patsepen tumendar! Tumer djinenn, hawi bacht lell kowa, kai ap o Debleste rikrella. Tumer hunte wenn gar khino an tumare djia, te krenn kowa lauter, hoi o Dewel kamella! Palle dell lo tumen peskro brawlepen jaake, har job penas. Tchatchepah, mer ham gar kolendar, kai mukenn leskro drom un djan nashedo. Na-a. Mer ham kolendar, kai atchah an o patsepen, un lah o djipen, hoi gar pre-herella. Te patsah ap o Debleste, patsah mer ninna, te dell men o Dewel kowa, hoi job penas. Kowa patsah soreles. Ninna te dikah kowa gomme gar, hi maro dji sorelo un djinell, te well kowa jaake, har job penas. Sawo patsepen his an mare phurende, un o Dewel dikas latches ap lende. Dran maro patsepen haiwah, te was o bolepen un i phub kerdo dran o Debleskro rakepen. Lauter, hoi kanna dikah, kowa kras o Dewel dran kowa, hoi nai dikah gar. An o phuro tsiro patsas o Abel ap o Debleste, un maras leske i viecho. Har dikas o Dewel, hoi o Abel leske anas, dikas lo latches ap kowa. Jaake was o Abel an o tchatchepen tardo glan leste. Kowa, hoi leskro phraal, o Kain, o Debleske anas, kowa his gar jaake latcho glan o Debleskre jaka har kowa, hoi o Abel leske anas. Ninna te meras o Abel, sikrell men leskro djipen gomme kau diwes leskro patsepen. Ninna o Henoch patsas, hoi o Dewel penas. Un o Dewel las les djides pash peste. Job hunte meras gar. Kek nai hatsas les buder. Glan kowa was lestar penlo, te kras lo kowa, hoi his latcho glan o Debleskre jaka. Te hi jekes kek patsepen, nai krell lo gar, hoi hi latcho glan o Debleskre jaka. Koon kamell pash o Debleste te well, kowa hunte patsell, te hi o Dewel djido, un te hi lo latcho ap koleste, koon rodell les. Ninna o Noah patsas, hoi o Dewel penas, har job leha rakras, un leste sikras, hoi pral i tsele menshende wella. Ninna te dikas o Noah kowa gomme gar, shunas lo ap o Debleste, un kras i baro panjeskro kheer. Jaake hunte meras job peskre menshentsa gar. Har o Noah ko panjeskro kheer kras, was diklo, te patsas job, hoi o Dewel penas. Ninna was diklo, i wawar menshe patsan gar, hoi o Dewel penas. Doleske hunte meran le. Ap o Noah penas o Dewel: Tu patsal man. Tu hal kanna an o tchatchepen tardo glan mande. Ninna o Abraham patsas, hoi o Dewel penas. Har job leske penas: Dja an ko them, hoi me dau tute un tire tchawende, koi shunas o Abraham ap leste, un djas dran peskro them win, un djinas gar, kai job djala. Ap ko tsiro djiwan wawar menshe an ko them, hoi kamas les o Dewel te dell. Un o Abraham djas kate un kote an ko them trujel, un djiwas an plachtene khera. Ninna leskro tchawo, o Isaak, un koleskro tchawo, o Jakob, djiwan jaake. Kolenge penas o Dewel ninna: Tumende dau ko them. O Abraham dikas ap ko tsiro, kai nai djiwell lo an ko foro, hoi o Dewel krella, un hoi hako tsiro atchella. Ninna o Abrahameskri romni, i Sara, patsas, te nai kras o Dewel kowa, hoi job lenge penas. An lakro tselo djipen nai las li kek ternepen. Un kanna, kai his li phuri, penas o Dewel, te lell li i tchawes. Joi patsas les, un las i soor, te lell li i tchawes. Har o tchawo boldo was, his o Abraham ninna jaake phuro, te nai wals lo buder gar o dad i tchawestar. Un job was o dad bud bud menshendar. Leskre tchawe, tchawengre tchawe un lauter, kai pal leste wan, wan jaake bud har i bolepangre momlia, un har i tikne barra pash o baro pani, kai kek djinell, har bud kolla hi. Kol phure patsle meran lauter. Ninna te lan le kowa gar, hoi kamas o Dewel len te dell, patsan le, te lenn le les. Jon dikan kowa dur glan pende, un his bachtelo pral kowa. Jon penan pendar, te hi len kek them ap i phub, un te hi le kate gar khere. Kolla, kai jaake rakrenna, rodenn i wawar them, hoi lengro hi, un kai jon khere hi. Te rakrans le pral ko them, hoi jon mukan, palle nai djans le kote pale. Kowa kran le gar. Na-a. Lengro dji das gole pal i latcheder them. Kowa hi an o bolepen. Doleske ladjell o Dewel lenge gar, te penenn le: “Maro Dewel!” ap leste. Un job kras lenge i foro. Kolla laba wan o Abrahameske an o shero un job penas peske: O Dewel nai krell les i mulendar djido. Jaake baro his leskro patsepen ap o Debleste. Doleske das les o Dewel o tchawes pale, un job hunte maras les gar. Kowa his leske jaake, har te wals lo i mulendar djido. Ninna o Isaak patsas, te well kowa tchatcho, hoi o Dewel penas. Un o Isaak tchiwas peskre wasta ap peskre tchawende, ap o Jakob un ap o Esau, un rakras i bacht pral lende win, hoi o Dewel len della an ko tsiro, hoi wella. Ninna o Jakob patsas, te well kowa tchatcho, hoi o Dewel leske penas. Har job ap o merepen tchiddo his, tchiwas lo peskre wasta ap o Josefeskre tchawende, un rakras o Debleskri bacht pral lende win, un tchiwas peskro shero glan tele ap peskro kasht, un sharas o Debles. Ninna o Josef patsas, te well kowa tchatcho, hoi o Dewel penas. Har job ap o merepen tchiddo his, penas lo peskre phralenge, te well ko tsiro, kai djan i Israelitarja dran o them Egiptia win. Palle hunte lenn le leskre kokale lentsa. Ninna o Moseskro dad un peskri dai patsan ap o Debleste. Doleske trashan le gar o baro rajestar pral o them Egiptia, har kowa penas, te wenn i tikne tchawe maredo, hoi i Israelengre djuwja lan. Har o Moseskro dad un peskri dai dikan, har shukar lengro tchawo hi, khatran le les triin tchon. O Mose kamas feteder, te lell lo ko praassepen ap peste, hoi ninna o Jesus Kristo ap peste las, har te lell lo o tselo brawlepen an o them Egiptia. Leske his o brawlepen an o bolepen budeder moldo. Dran peskro patsepen djas o Mose win dran o them Egiptia, un daras gar o baro rajestar pral o them Egiptia, te well job chojedo ap leste. Na-a. Job rikras jaake ap o Debleste, koles kek nai dikella, har te dikals les lo peskre jakentsa. O Dewel penas leske, hawi bibacht pral o them Egiptia wella. Un job penas leske ninna, hoi i Israelitarja hunte krenn, te well koi bibacht gar pral lende. Koi patsas o Mose, te well kowa tchatcho, hoi o Dewel penas. Un o Mose penas ap i Israelitarja, te marenn le bakren, un te chan le len – kau chapen was kharedo Passa – un te makenn le i viechengro rat ap pengre wudja. Har palle o bolepaskro was, te marell lo i tsele phureder tchawen, koi atchan i Israeleskre tchawe djido. Jon his an i khera, kai o rat ap i wudja hi. I tsiro koi pre djan le mashkral o baro pani, hoi kharella Lolo Pani, har te djans le ap o drom. Kowa nai kran le doleske, kai patsan le, hoi o Dewel lenge penas. I Egiptarja kaman ninna mashkral o baro pani te djal, un jon tassan. I Israelitarja patsan ninna kowa, hoi o Dewel lenge penas, har his le glan o foro Jericho tardo. Un jon djan efta kope trul o foro. Palle peran i tsele barra khetne, hoi trul o foro pre-tchiddo his. Ninna i lubni Rahab patsas ap o Debleste, un las kol murshen an lakro kheer dren, kolen o Mose bitchras, te dikenn le, har sorelo o foro Jericho hi. Jaake was i Rahab gar maredo khetne kol wawar menshentsa an ko foro, kai prindjran o Debles gar. Hoi te penap tumenge budeder? Jaake bud tsiro hi man gar, te rakrap kol murshendar Gideon, Barak, Simson, Jefta, David, Samuel un kolendar, kai his o Debleskre rakepangre. Kol tsele mursha patsan, hoi o Dewel lenge penas. Mashkral lende his ninna kolla, hoi kuran pen kol bare rajentsa un kol rajengre lurdentsa. Un jon his sorleder har kol bare raja un lengre lurde. Wawar kran o tchatchepen un dikan pengre jakentsa, har kowa tchatcho was, hoi o Dewel lenge penas. Wawar wan glan bare un diwje margodje witsedo, un kolla dandran len gar. Wawar wan an i jag witsedo, un i jag nai chatchan len gar. Wawaren kaman i menshe i chareha te marell, un jon nai nashan penge. Kolla, kai kek soor buder an lende his, kolen kras o Dewel soreles. An o kurepen lan le i soor, te tradan le i wawar lurden krik. Mashkral kolende, kai patsan, hoi o Dewel lenge penas, his ninna djuwja, kolengre tchawe meran. Kolen das o Dewel lengre tchawen djides pale. Wawar patsle wan phares dino an o stilepen. Lenge was penlo, te mukans le pengro patsepen, nai wans le dran o stilepen win. Un jon mukan gar pengro patsepen, un mukan pen te marell. Pengro tselo djijeha dikan le ap ko tsiro, kai krell o Dewel len i mulendar djido. Kowa his lenge budeder moldo, har o djipen ap kai phub. Wawar wan praassedo, un wan i tchupnijah dino. Wawar wan i sasterne shellentsa pandlo, un an o stilepen witsedo. Wawar wan i barrentsa mulo witsedo, an kotja tchinlo, un o chareha maredo. Wawar wan palla lino. Len his kek kheer un tchi te chal. Lengre koola his dran bakrengre balla un busjengre balla. Un te wan le tapedo, wan le dino. Jon nashan an o mulo them trujel, ninna an i berge un djinan gar, kai te djan le. Mashkral i bare barra khatran le pen, ninna tel i phub. Kolla lauter his latche menshe. I wawar menshe ap kai phub his gar moldo, te djiwan kol latche menshe mashkral lende. Kolla lauter patsan ap o Debleste, un job dikas latches ap lende. Fothe latches job ap lende dikas, las gomme kek lendar kowa, hoi o Dewel kamell peskre tchawende te dell. O Debles his an peskro dji i feteder drom menge. Job kamas gar, te wenn kol phure patsle glan maro tsiro pash leste. Job kamell, te was mer lauter khetne pash leste an o bolepen. Kanna dikah, bud bud menshe patsan, te hi kowa tchatcho, hoi o Dewel penas. Mer ham gar kokres, kai patsah. Doleske hunte kras har jon kran, un mukas gar tele te nashas ap o Debleskro drom, hoi glan mende hi. Te tchiwas lauter tele, hoi kamell men pale te rikrell! Ninna hunte tchiwas o tchilatchepen tele, hoi kamell men te taprell. Te dikas ap o Jesus Kristeste! Kowa anas men ap o Debleskro drom, un djal glan mende, bis te wah pash leste. O Jesus Kristo meras ap o trushel. Ninna te his kowa i ladj leske, las lo kau merepen ap peste. Job djinas, pal kowa well i bari bacht ap leste. Un kanna hi lo beshdo ap o Debleskri tchatchi rig. Dikenn, hawo tchilatcho koowa i tchilatche menshe ap leste kran, te wenn tumer gar khino an tumare djia, un te atchenn soreles an o patsepen! Me djinau, tumer kamenn gar, te well o tchilatchepen o rai pral tumende. Ninna te was tumenge pharo, te penenn ‘na-a’ ap o tchilatchepen, meran doleske gomme gar. Ma bistrenn kol laba, hoi rakras o Dewel peskre tchawenge an o dji: Dikenn mire tchawe, kowa hi tumenge mishto, te dap tumen i phagi. Te tchingrau ap tumende, ma nashenn mandar! Kones o Dewel o djijestar kamella, kowa lell ninna lestar i phagi. Un koon well leskro tchawo, koles dell lo ninna dawa. Hi mishto tumenge, te lenn lestar i phagi. Rikrenn kowa win! O Dewel krell tumentsa har i dad peskre tchawentsa. Prindjrenn tumer jekes, koon gar peskro dadestar i phagi las? I tsele Debleskre tchawe djinenn i tsiro, kai lan le lestar i phagi. Tumer te djinenn kowa gar, palle han gar leskre tchatche tchawe. Har tchawe hams, dan men mare dada i phagi. Un mer hunte shunam ap lende. Kitse budeder hunte shunas ap maro dadeste an o bolepen, te djiwas. Mare dada ap i phub dan men i phagi, hoi dukas men i tikno tsiro, jaake har jon penan penge, te hi kowa menge mishto. O Dewel, te dell lo men i phagi, hi kowa tchatchepah menge mishto. Job kamell, te was mer latcho un tchatcho, jaake har job hi. Ap ko tsiro, kai lah i phagi, kamah kowa gar. Na-a, kowa dukell men. Pal ko tsiro haiwah, kowa his menge mishto. Un mare djia wenna pale bachtelo, un mer djiwah budeder an o tchatchepen glan o Debleste, har glan ko tsiro. Doleske awenn pale soreles! Hadenn tumare wasta pale pre, hoi khino wan! Krenn tumare herja pale soreles, an lende buder kek soor hi! Atchenn ap o tchatcho drom, te wenn kolla, kai gar sorelo hi, sasto an o patsepen, un te perenn le gar ko dromestar tele! Krenn lauter, te well tumen kek tchingepen i wawar menshentsa! Tchiwrenn o tselo tchilatchepen dran tumende win! Kek mensho dikell o Debles, te mukell lo o tchilatchepen an peste te djiwell. Denn jak, te tchiwell kek o Debleskro latchepen ap i rig! Denn jak, te djal kek tchilatcho rakepen mashkral tumende trujel, un krell o patsepen bud patslendar paash! Sawo rakepen hi har i tchilatcho chuchur, hoi krell kolen nasselo, kai les chana. Denn garda, te krell kek tumendar wi-ladjedo koowa, witar gar, te djiwell jek har o Esau, koleske o Debleskro latchepen tchi moldo his! Job his o phureder tchawo, un les hi o tchatchepen, te lell lo peskro dadeskro brawlepen pal koleskro merepen. Was i diwes, kai was les bok, un job bikras ko tchatchepen, te lell lo i tcharo latcho chapen. Tumer djinenn, hoi pal kowa was. O Esau nai kras buder tchi wawartchandes. Ninna te rowas lo soreles glan peskro dadeste, was lo ap i rig tchiddo. Leskro dad nai rakras buder gar koi bacht pral leste win, hoi hunte lals lo. Shunenn, mire phrala! Tumaro tsillo, kai wenn khetne o Debleha, hi gar ko emligo har pash i Israelitarja. Jon djan pash i berga Sinai, un pash i jag, hoi dikan le nai. Trul lende his kali rat un i sorelo ducho phurdas. Kowa lauter, hoi i menshe kote dikan un shunan, kras len jaake dareno, te penas ninna o Mose: Man hi sawi daar, te trissenn mire herja. Kowa lauter dikan tumer gar. Na-a. Tumaro tsillo, kai wenn khetne o Debleha, hi ap i berga Zion an o bolepen. Kote hi o foro o djido Deblestar tardo, o newo foro Jerusalem. Kote hi bud bud serja bolepangre, kai sharenn o Debles. Kote wenna o Debleskre tchawe khetne. Lengre laba hi an o bolepen pre tchinlo. Kote hi o Dewel, kai rakrell o tchatchepen win pral i tsele menshende. Kote hi ninna kol tsele patsle, kai meran un kolen o Dewel pash peste las. Kote hi ninna o Jesus, maro rakepaskro, kai kras menge o newo drom, te djiwas khetne o Debleha. Job meras menge, un leskro rat las mari doosh mendar. O Jesuseskro rat hi feteder har o Abeleskro rat. Har o Abel maredo was, das leskro rat gole pal i phagi pral o Kain. O Jesuseskro rat lell mari doosh mendar. Denn jak, te shunenn ap o Debleste, kai ap tumende rakrella! Har job ap i phub ap i phure Israelitarja rakras, kaman le gar ap leste te shunell, un leskri choli was pral lende. Kitse budeder well o Debleskri choli pral mende, te shunah gar ap leste, kai dran o bolepen rakrella. An o phuro tsiro trissas i phub, har o Dewel rakras. Kanna penell lo: An ko tsiro, hoi wella, trissell i phub i wawar kopo, un gar i phub kokres, na-a, ninna o bolepen trissella. Kol laba i wawar kopo sikrenn men: Kowa, hoi kerdo was, – o bolepen un i phub, – kowa atchell gar soreles tardo un well krik lino. Palle atchell kowa, hoi soreles tardo hi, un hako tsiro atchella. O Debleskro them an o bolepen, kai khere ham, atchell soreles tardo, un kote djah mer. Doleske parkras men pash o Debleste, shunas ap leste, daras lestar un kras, hoi job kamella! Ma bistrenn, maro Dewel hi jaake har i soreli jag! Mukenn gar tele, te kamenn i phralen un i phenjen o tselo djijestar! Te well jek pash tumende, ma bistrenn, te lenn les an tumaro kheer! His menshe koi, kai lan bolepangre an pengro kheer, un djinan les gar. Ma bistrenn kolen, kai hi an o stilepen. Denn lende kowa, hoi len hunte well djipaske, jaake har te wans tumer kolla, kai stildo hi! Awenn ninna kolenge koi, kai wan palla lino un lan dawa. Awenn lenge jaake koi, har wans tumer kolla, kai wan palla lino un lan dawa. Kolla, kai romedino hi, hunte bistrenn gar, te hi jon romedino. O rom hunte well gar khetne i wawar djuwjah, un i romni hunte well gar khetne i wawar mursheha. Djinenn, o Dewel dell i phagi kol murshende, kai chochenn pengri romjat, un kol djuwjende, kai chochenn pengro romes, ninna lauterende, kai lubrenn trujel. Ma nashenn i lowe palla! Kowa, hoi tut hi, kowa muk tuke doha te well! O Dewel penas: Me bistrau tut gar, un mukau tut kek tsireske! Jaake hunte daras gar un nai penah: O Dewel hi ap miri rig, me hunte darap gar. Hoi nai krell i mensho ap mande? Ma bistrenn, har kolla pengro djipen djiwan, kai penan tumenge o Debleskro lab, un sikran tumen leskro drom! Dikenn, har jon djiwan un meran, un soreles an o patsepen tardo his! Djan jaake ap o Jesuseskro drom har jon djan! O Jesus Kristo atchell har job hi: taissar, kau diwes, un hako tsireske. Te hi menshe koi, kai sikrenn tumen wawar dromma un kamenn tumen o Debleskro dromestar tele te anell, palle patsenn lenge gar! Har shukar hi kowa, te wenn tumer sorelo an o dji! Kowa krell o Dewel, kai hi jaake latcho ap tumende. Kolla, kai penenn tumenge, hoi te chan un hoi te chan gar, kolla nai krenn gar tumaro patsepen soreles. Lengre laba hi tchi moldo. Mer djah ap o newo drom. Menge meras o Jesus Kristo ap o trushel. Kolla, kai djan ap o phuro drom, marenn viechen an o Debleskro kheer ap kai phub. Koon gomme viechen marella un glan o Debleste anella, koleske hi o Jesus Kristo gar koi. I mule vieche, kolengro rat o baro rashai an o Debleskri kutch isema anas, te lell o Dewel i doosh i menshendar krik, kol vieche wenn win glan o foro an i jag chatchedo. Jaake meras o Jesus ninna win glan o foro, te krell lo peskro rateha i menshen erligo glan o Debleste. Doleske djas pash leste win glan o foro, te las o praassepen ap mende jaake, har job o praassepen ap peste las! Ap kai phub hi men kek foro, kai nai atchenna. Na-a. Mer dikah ap ko tsiro, kai djiwah an o Debleskro foro, hoi wella. Dran kowa parkras men pash o Debleste, sharas les hako tsiro, un kras o Jesuseskro lab bares. Ma bistrenn te krenn o latchepen! Denn i wawaren tchomone, te well len ninna tchomone! Kowa, hoi tumer i menshenge krenna, hi har te krans tumer les o Debleske. Un job dikell latches ap kowa. Shunenn ap kolende, kai sikrenn tumen, har te djan ap o Debleskro drom! Krenn kowa, hoi jon tumenge penenna! Lengri budi hi, te denn le jak ap tumende. Un jon hunte penenn o Debleske, har jon kran pengri budi. Djiwenn jaake, te krenn le pengri budi i bachtelo djijeha! Te rowenn jon pral tumende, palle wals kowa tumenge gar mishto. Mangenn o Debles menge! Maro dji hi djudjo. Kowa djinah mer. Hako tsiro kamah kowa te krell, hoi latcho hi. O tselo djijestar mangau tumendar, te mangenn o Deblestar, te nai wap sik pash tumende. O Dewel kras i drom, te nai wah pash leste. Job kras o Jesuses, maro rajes, i mulendar djido. Kowa ratas peskro rat menge, te nai wah pash o Debleste, un djiwah hako tsiro leha khetne. O Jesus was maro baro bakrengro. Kowa dell jak ap mende, har i bakrengro dell jak ap peskre bakre. Mangau o Deblestar, te dell lo tumen i soor, te krenn lauter kowa, hoi latcho hi, jaake har job kamella. Mu dell lo men i soor, te djiwas jaake, har mishto hi glan leskre jaka. O Jesus Kristo nai krell kowa. Sharas o Jesus Kristes kanna un hako tsiro! Amen. Mire phrala, me mangau tumen, shunenn ap kol laba, hoi me tumenge an kau tikno liil tchinom! Djinenn, maro phraal Timoteo was dran o stilepen win. Te well lo sik pash mande, wau leha pash tumende. Penenn latche laba mendar kolenge, kai denn garda ap tumende, un ninna ap i tsele patslende! I patsle dran o them Italia penenn tumenge “Atchenn o Debleha!” O Debleskro latchepen tumenge lauterenge! Kau liil tchinau me, o Jakobo, kowa, kai budrell o Jesus Kristeske un o Debleske. Me penau latche laba kolenge, kai patsenn ap o Jesus Kristeste un djiwenn mashkral kolende, kai gar patslo hi. Mire phrala, te well pharo koowa ap tumende, palle dikenn koi pre, har te well kowa i bacht tumenge. Te well sawo koowa ap tumende, un tumer mukenn gar tele te patsenn ap o Jesus Kristeste, palle wenn tumer sorleder an o patsepen un denn gar sik pre. Rikrenn win, un djan dureder an o patsepen! Ma atchenn tardo! Jaake wenn tumer sawe menshe, har kamell o Dewel dran tumende te krell. Un tumer krenna lauter, hoi mishto un latcho hi. Un kek doosh hi ap tumende. Te djinell jek tumendar gar, hoi o Dewel lestar kamella, palle nai mangell lo o Debles, te sikrell job leste kowa. O Dewel hi latcho, un job dell o djijestar, ninna te weh tu bud kope pash leste. Tu te mangeh, hunte patsess, kai leh kowa ninna. Te patseh tu kowa gar, hal tu har i pani, kai phurdell i sorelo ducho pral un tradell les kate te kote. Tu te hal jaake, djiness, kai leh tu tchi o Deblestar. Palle hi tut dui djia, un djineh gar, hoi kameh, witar gar, hoi hunte kress. I tchorwelo patslo, kai pash i menshende tchi molella, kowa nai sharell pes, kai job pash o Debleste bud molella. I brawelo hunte sharell pes gar pral peskro brawlepen. Job hunte djinell, te atchell lo gar. Har i bluma an o senlepen merell lo. O kham djal pre un chatchrell o senlepen. Un koi bluma perell tele, un nashrell peskro shukapen. Jaake har koi bluma, jaake merella ninna ko brawelo ap peskro drom. Bachtelo hi kowa, koon mukell gar peskro patsepen, ninna te well i pharo koowa ap leste. Job hi moldo, te lell lo ko djipen, hoi gar pre-herella. Kawa djipen dell o Dewel kolen, kai les kamenna. Te well jek an sawo koowa, hoi kamell les o tchatcho dromestar tele te anell, hunte penell lo gar: “Ko koowa well o Deblestar.” Kek nashte anell o Debles o tchatcho dromestar tele. Un ninna o Dewel anell kekes o tchatcho dromestar tele. Te mukah mer o tchatcho drom, hi men kokres doosh. Ko tchilatcho koowa, hoi an maro shero trujel djal, kowa well mendar. Te shunah ap maro shero, krah mer ko tchilatcho koowa. Un te was ko tchilatcho koowa baro, anell kowa menge o merepen. Mire kamle phrala! Ma chochenn tumen kokres! Lauter, hoi hi mishto un latcho, wella o Deblestar an o bolepen. Job kras o kham un o tchon un i bolepangre momlia. Kolla krenn, te well diwes un rat, un jon wenn jek tsiro diklo un i wawar tsiro gar diklo. O Dewel hi gar jaake. Job atchell, har job hi. Job kamas, te wam mer leskre tchawe. Kolla wam, har menge leskro tchatcho lab penlo was. Jaake wam mer o feteder mank lauter, hoi o Dewel kras. Mire kamle phrala, djinenn: Hako mensho hunte lell peske tsiro, te shunell lo. Job te kamell te rakrell, palle hunte putchell lo pestar, te hi kowa mishto, hoi job kamell te penell. Un job hunte well witar gar sik chojedo. Kek krell an i choli kowa, hoi o Dewel kamella. Doleske mukenn hako djunglepen un tchilatchepen! Un patsenn ko lab, hoi o Dewel an tumende tchiwas! Krenn kowa i latcho djijeha! An o Debleskro lab hi koi soor, te lell lo tumen dran o tchilatchepen un o merepen win. Hi gar doha, te shunenn leskro lab. Tumer hunte krenn, hoi ko lab penella. Tumer te krenn kowa gar, palle chochenn tumen kokres. Kowa, kai shunell o Debleskro lab, un krell gar, hoi ko lab penella, kowa hi har i mensho, kai dikell pes an i dikepaskri. Job dikell jek kopo dren, un djal peske, un bistras sik, har job wi-dikella. Koon dikell pale un pale an o Debleskro latcho lab, hoi i menshen win lella dran lengro phuro djipen, ko mensho bistrell gar, hoi job dikas un shunas. Un kowa krella, hoi ko lab penella. Koles dell o Dewel peskri bacht an lauter, hoi job krella. Te penell i mensho: “Me djiwau pal o Debleskro lab,” un job rikrell peskro mui nai gar, kowa chochell pes kokres. Un kowa, hoi job o Debleske krella, hi tchi moldo. Kanna penau tumenge, hoi o Dewel, maro dad, kamella, un hoi hi latcho glan leskre jaka: Krenn latchepen i tchorwele djuwjenge, kolen kek rom buder hi! Krenn ninna latchepen kol tchorwele tchawenge, kolen kek dad un dai buder hi! Ma mukenn tumen dren an ko tchilatcho koowa, hoi i menshe ap kai phub krenna. Mire phrala, tumer patsenn ap maro rajeste, o Jesus Kristeste. Job hi o rai pral i tsele rajende. Doleske, ma dikenn ap i menshende, koon jon hi, un har brawelo jon hi! Hoi krans tumer, te wals jek pash tumende an i kangri, un les wals i sonakaskri gustri ap peskro wast un raile ripja ap peste, un koi wals ninna i tchorwelo an tchorwele ripja dren? Un tumer penans ap koleste, kai railo rido hi: “Besh tut kai ap ko shukar beshepaskro,” un ap ko tchorweleste penans: “Atch koi tardo! Tu nai besheh tut ninna ap kai phub!” Kowa wals jaake, har te penans: “Ko railo hi feteder har ko tchorwelo.” Te dikenn tumer jaake ap tumare phralende, hi kowa tchilatcho. Shunenn, mire kamle phrala! O Dewel rodas kolen win, kai hi tchorwelo ap kai phub, te wenn le brawelo an o patsepen. Ko tsiro wella, kai djiwenn le leha khetne an o bolepen un lenn leskro brawlepen. Kowa lenna kolla, kai kamenn les o djijestar. Jaake penas les o Dewel. Har hi kowa pash tumende? I tchorwele hi tumenge tchi moldo. I brawele hi tumenge budeder moldo. Un jon hi kolla, kai rikrenn tumen tele, un anenn tchilatcho koowa ap tumende un anenn tumen glan i tchatchepangre. Un pral koleste, koon tumaro rai hi, rakrenn le djungeles. O Jesus Kristo hi maro baro rai un penell menge: Tu hunte wess jaake latches ap o wawareste har hal latcho ap tute kokres! Jaake hi tchinlo an o Debleskro lab. Te djiwenn jaake, palle krenn tumer, hoi mishto hi. Tumer te dikenn ap jekeste, koon job hi un har brawelo job hi, palle lenn tumer doosh ap tumende. Un o Debleskro lab penell tumenge, kai mukan tumer o Debleskro drom. Te rikreh tut ap i tsele laba, hoi an o Moseskre lila tchinlo hi, un te kreh tu jek tchilatcho koowa, palle hi kowa, har te rikrals tu tut ap tchi, un tu leh doosh ap tute. O Dewel penella: Romeha, ma choche tiri romjat i wawar djuwjah! Romnija, ma choche tiro romes i wawar mursheha! Un job penell ninna: Ma mare kekes! Tu te chocheh gar tiri romjat, un tu mareh jekes, palle mukal tu o Debleskro drom. Rakrenn un djiwenn pal o Debleskro tchatchepen! Kau tchatchepen lell i menshen dran kowa win, hoi len pandas. Ma bistrenn! Well jek diwes, kai rakrell o Dewel o tchatchepen win pral tumende. Te hi jekes kek dji i wawareske, koleske hi o Debles witar kek dji. Kones hi i dji i wawarenge, koles hunte well kek daar ap ko diwes, kai rakrell o Dewel o tchatchepen pral i menshende win. Mire phrala, te penell jek, kai job ap o Jesus Kristeste patsella, un krell tchi leske, koleskro patsepen hi tchi moldo ap ko diwes, kai job glan o Debleste tardo hi. Hoi molell kowa, te well pash tumende i phraal, i pheen, kai hi len gar doha ripaske, chapaske un pipaske, un tumer denn len gar, hoi len hunte well djipaske? Palle hi lenge tchi moldo, te penell jek ap lende: “O Dewel hi tumentsa. Job dell tumen chapaske un ripaske.” Tchatchepah, te krenn tumer kek latcho koowa, hi tumaro patsepen mulo. Kanna nai well jek, kai penella: “Jekes hi patsepen un i wawar krell latcho koowa.” Koleske penau me: Sike mande o patsepen kolestar, kai krell kek latcho koowa. Miro patsepen sikrau tute dran kowa, hoi me krau. Tu patseh, kai dell jek Dewel kokres. Mishto, kre kowa! Ninna kol benga patsenn kowa un trashenna. Hoske haiweh tu kowa gar? Dikeh tu gar, kai o patsepen ap o Debleste tchi molella, te kreh tu gar, hoi job kamella? Ninna pash maro phuro dadeste, o Abrahameste, his kowa jaake: Job was latcho un tchatcho glan o Debleste, har job kras, hoi o Dewel lestar kamas: Job tchiwas peskro tchawes ap i pre-tchidde barra, te marell lo les o Debleske. Tu dikeh, har job kras, hoi o Dewel lestar kamas, koi sikras lo, kai leskro patsepen ap o Debleste baro his. Kote was tchatcho, hoi an o Debleskro lab tchinlo hi: O Abraham patsas o Debles. Doleske tchiwas les o Dewel an o tchatchepen glan peste. Ninna i menshe penan lestar, kai hi job o Debleskro maal. Tumer dikenn kanna, o patsepen kokres hi gar doha. O mensho hunte krell ninna, hoi o Dewel kamella, te well lo tchatcho un erligo glan leste. Ninna koi lubni Rahab was tchatcho un erligo glan o Debleste, har joi ko latcho koowa kras. Joi phukras gar ap kol dui bitchepangre dran Israel, kai wan an lakro foro, te dikenn le, har sorelo o foro hi. Joi khatras len, un anas len ap i wawar drom dran ko foro win. Jaake har o mensho mulo hi, te hi les kek ducho, jaake hi maro patsepen mulo, te krah kek latcho koowa. Mire phrala, hi gar mishto, te wenn bud tumendar sikepangre. Tumer djinenna, kai o Dewel rakrell o tchatchepen pral i menshende win. Ap ko tsiro dikell lo ap kol sikepangren budeder har ap kol wawarende. Mer halauter krah bud kope, hoi gar mishto hi. Koon rakrell an kek tsiro tchilatcho koowa, kowa hi i latcho mensho, kai nai rikrell pes khetne. Dikenn ap i graja! Te tchiwah mer lenge ko kotar saster an o mui, jaake nai anah mer len kote, kai mer kamah. Dikenn ninna ap kol bare shiffe, kolen i sorelo ducho pral o baro pani tradell. Lengro rai anell len o tikno kashteha kote, kai job kamella. Jaake hi ninna mari tchip tikno un krell nai bare laba. Tumer djinenna, i tikni jag nai chatchrell i tselo weesh tele. I tchip hi har i jag. Lat hi i soor, te krell li bud tchilatcho koowa. I tchip nai krell o tselo menshes djungeles un tchilatches. Koi jag, hoi i tchip krell, chatchrell o tselo djipen, un well o bengestar. I menshe hi i raja pral i tsele diwje viechende, ninna pral i tchirkle, pral i bare sapa un pral i bare matche. Un kolla hunte krenn, hoi i menshe kamenna. Kek mensho hi o rai pral peskri tchip. I tchip hi diwjo un tchilatcho. I tchip hi har i midjak sap, hoi anell o merepen. I tchipjah sharah mer o Debles, kai hi maro rai un dad. Un i tchipjah praassah mer i menshen, kai o Dewel kras jaake har job hi. Dran ko emligo mui wella sharepen un praassepen. Kowa hi gar mishto, mire phrala! Dran jek pani nai well gar jek kopo latcho pani un o wawar kopo londo pani. Mire phrala, i ruk, hoi hidjrella phabja, nai hidjrell kek brola. I ruk, kai hidjrell drake, nai hidjrell kek kirjasse. Jaake nai well kek londo pani dran o latcho pani win. Koon gosewo hi mank tumende un djinell bud, kowa hunte sikrell dran peskro latcho djipen, kai haiwas lo, hoi mishto un tchatcho hi. Un job sharell pes gar pral ko latcho koowa, hoi job kras. Te silwerenn tumer un hadenn tumen pre pral i wawarende, ma penenn, kai han gosewo! Kowa wals i chochepen un gar o tchatchepen. Sawo goswepen well gar o Deblestar. Kowa well o menshestar un o bengestar. Kote, kai i menshe silwerenna, un hadenn pen pre pral i wawarende, kote hi tchingepen un hako tchilatcho koowa. Ko goswepen, hoi o Deblestar wella, hi wawartchandes. I mensho, kai hi les kau goswepen, kowa djiwell i djudjo djipen. Job kamell te djiwell lo latches i wawarentsa khetne. Job hi kamlo un latcho. Les hi i dji i wawarenge, un krell bud latcho koowa. Job mukell pes gar ap jekeskri rig te tserdell. Les hi gar dui tchipja. Kolla, kai lenn o tchingepen mank i menshende krik, kolendar well latcho koowa, kai atchell hako tsiro. Kai well o kurepen un o tchingepen mashkral tumende? Kowa wella dran tumare tchilatche djia. Hakeno kamell o feteder koowa peske kokres. Tumer kamenn bud te lell, un len tchi. Doleske nai marans i menshen. Tumer silwerenn ap i wawarende, un tumer nai lenn gar, hoi kamenna. Doleske tchingrenn un kurenn tumen. O Deblestar mangenn tumer tchi. Doleske hi tumen tchi. Te mangell jek tumendar tchomone o Deblestar, mangell lo sawo koowa, hoi gar mishto hi, un hoi dran leskro tchilatcho dji wella. Doleske dell les o Dewel kowa gar. Tumer chochran un mukan o Debles! Djinenn tumer gar, kai kolla, kai tchiwenn pengre djia ap i phubjakro koowa, kolla hi gar o Debleskre mala? Koon kamell ko drom te djal, hoi i menshe ap kai phub djana, kowa kamell o Debles gar. O Debleskro lab penell gar tchitcheske: O Debleskro Ducho, kai an mende khere hi, kamell men peske kokres. Un ninna budeder latchepen kamell men o Dewel te dell. An o Debleskro lab hi tchinlo: Kolla, kai krenn pen bares, kolen bitchrell job pestar. Un kolen, kai krenn pen gar bares, kolen dell job bud latchepen. Doleske, shunenn ap o Debleste! Krenn lauter, hoi job kamella! Ma krenn, hoi o beng kamella! Jaake nashell o beng tumendar. Awenn pash o Debleste! Jaake well job ninna pash tumende. Ap tumende, kai kran tchilatcho koowa, penau me: Krenn tumare wasta djudjo! Ap tumende, kai djan ap dui dromma, penau me: Mukenn ko tchilatcho drom, un djan ap o Debleskro drom! Denn gole pral tumaro tchilatcho djipen! Rowenn koi pral! Ma san gar buder! Awenn bibachtelo un buder gar bachtelo! Witsrenn tumen tele glan o Debleste! Un job krell tumen bares. Mire phrala! Ma rakrenn djungeles pral o wawareste! Koon pral peskro phraleste djungeles rakrella un o gushteha ap leskri doosh sikrella, kowa tchiwell pes pral kowa, hoi o Dewel penas. Tu te kreh kowa, hal tu buder gar jek, hoi o Debleskro tchatchepen krella. Na-a, tu tchiweh tut pral o tchatchepen. O Dewel kokres hi o tchatchepaskro rai. Job nai dell jekes i phagi, un mukell i wawares te djal. Koon hal tu, te sikreh tu ap o wawareskri doosh? Mashkral tumende hi kolla, kai penenna: “Kau diwes kamah mer an ko foro te djal, un kamah jek bersh koi te atchell, te ginas un te bikras, un te anas bud lowe khetne.” Jaake rakrenn tumer un djinenn gar, hoi taissar hi! Tumaro djipen hi har i ducho, hoi atchella gar. Tumer han i tikno tsiro djido. Un ap jek kopo han tumer buder gar koi. Doleske hunte penas jaake: “Te kamell o Dewel, djiwah mer un krah kawa te kowa.” Kowa penenn tumer gar. Tumer krenn tumen bares, un sharenn tumen pral kowa, hoi tumer krenna. Tumaro sharepen hi gar mishto. Koon djinell o latchepen, un krell les gar, kowa anell doosh ap peste. Kanna penau ap tumende, kai brawelo han: Rowenn un denn gole pral koi bibacht, hoi pral tumende wella! Tumer nashrenn tumaro brawlepen. Un tumare ripja chan i kirme. Tumaro sonakai un rup molell buder tchi. Tumer rikran les tumenge. Kowa anell tumen glan o tchatchepaskro rai un chal tumen pre har i jag. I phub atchell buder gar rah. Ninna te djinan kowa, anan tumenge bud brawlepen khetne! Shunenn! Tumer chochran tumare budepangren, kai budran ap tumaro them, un dan len kek lowe. Kolla denn gole ap o bolepen. Lengri gole shunell o Dewel, ko rai pral o bolepen un i phub. Tumenge djas mishto ap kai phub, tumer chan un pijan, un wan pesso, jaake har i vieche, kai wenn maredo. Koles, kai his kek doosh ap leste, anan tumer glan i tchatchepangre, te well lo mulo dino. Kowa kamas pes gar tumentsa te tchingrell. Mire phrala, dikenn ap o diwes, kai well maro rai Jesus pale, un awenn gar khino an tumare djia, jaake har i hacho dikell ap ko diwes, kai peskro kutch djob bares was. Job djinell, o brishin hunte well un krell i phub sapeno, un pal i tsiro hunte dell pale brishin, te well o djob bares. O tselo tsiro well o hacho gar khino an peskro dji. Ninna tumer, ma awenn khino an tumare djia! Atchenn soreles an o patsepen! Hi buder gar rah, kai well maro rai Jesus pale. Mire phrala, ma rakrenn chojemen jek pral o wawareste, te lenn kek phagi o Deblestar! O Dewel, kai rakrell o tchatchepen win pral i menshende, hi kanna glan o wudar tardo. Mire phrala, dikenn ap o Debleskre rakepangre, kai penan i menshenge o Debleskro lab. Jon wan gar khino an lengre djia, ninna gar, har wan bud duka ap lende. Awenn har jon! Kolla hi tchatchepah bachtelo, kai rikran soreles ap o Debleste. Tumer shunan, har rikras pes o Hiob soreles ap o Debleste, un tumer djinenna, hawo brawlepen o Dewel les lauter das. O Debles hi i baro dji i menshenge un hi lenge latches. Mire phrala, ma denn tumen sowel, gar ap o bolepen, witar gar ap i phub un witar gar ap wawar koowa. Te penenn tumer: “Awa,” jaake hunte well kowa ninna awa. Un te penenn tumer: “Na-a,” jaake hunte well kowa ninna na-a, te lenn kek phagi o Deblestar. Te hi jekes tumendar i pharo tsiro, penell lo o Debleske, hoi leske phares hi! Te hi jek bachtelo, giwell lo o Debleske gilja! Te hi jek tumendar nasselo, kharell lo kolen, kai hi i phureder mank i patslende, te mangenn le o Debles leske, un te makenn le les o djeteha dren an o Jesuseskro lab. Te mangenn i phureder o Debles un patsenn ap leskri soor, well ko nasselo sasto. Un o Dewel krell les pale soreles. Te hi doosh ap leste, palle lell o Dewel koi doosh lestar. Doleske penenn tumenge tumari doosh, un mangenn o Debles jek o wawareske, te wenn tumer sasto. I mensho, kai djiwell jaake, har o Dewel kamella, job te mangell i tselo djijeha tchomone o Deblestar, nai krell o Dewel bud leske. O Elija his i mensho har mer. Job mangas o Deblestar, te dell kek brishin. Un koi das kek brishin ap i phub triin bersha un shob tchon. Un job mangas o Debles pale. Un koi das brishin. Un lauter was senelo un baro ap i phub. Mire phrala, djinenn: Te peras jek tumendar o tchatcho dromestar tele, un jek wawar anell les pale ap o tchatcho drom, palle las kawa les dran o merepen win, te djal job gar nashedo. Un leskri bud doosh hi lestar krik lino. Me, o Petro, tchinau kau liil. Me hom o Jesus Kristeskro bitchepaskro, un tchinau kau liil tumenge, kai djiwenn an i themma Pontus, Galatia, Kappadocia, Asia un Bitinia. Tumer han o Jesuseskre menshe un djiwenn mashkral kolende, kai patsenn gar ap o Jesus Kristeste. O Dewel, maro dad an o bolepen, rodas tumen win, un das tumen peskro Ducho, te wenn tumer o Debleskre tchawe, un krenn, hoi o Jesus Kristo tumendar kamella. Un job thowas tumari doosh peskro rateha tumendar tele. Mu well tumen bud latchepen un bacht an o dji! Mer sharah o Debles, ko dades maro rajestar, o Jesus Kristestar. O Dewel kamas men jaake bud, te was job maro dad un das men o newo djipen. Un an mare djia djinah soreles, jaake har job o Jesus Kristes i mulendar djido kras, jaake lah mer ninna ko djipen, hoi buder gar pre-herella. Ko shukar koowa, hoi lah an o bolepen, atchell hako tsiro. Kowa well gar tchiklo un phuro. Kau brawlepen hi tumenge, kai patsenn ap leste. O Dewel rikrell tumen an peskro sorelo wast, bis te well ko diwes, kai lell tumen o Jesus Kristo dran i tseli bibacht win. Palle dikenn tumer har shukar kowa hi, hoi les tumenge hi. Doleske awenn bachtelo, ninna te hunte djan i tikno tsiro ap i drom, kai well bud pharo koowa ap tumende. Kowa wella pral tumende, te well tumaro patsepen sorelo. Jaake har o sonakai an i jag djudjo un kutch kerdo wella, jaake hunte well tumaro patsepen ninna djudjo un kutch kerdo. Tumaro patsepen hi budeder moldo har o sonakai, hoi atchell gar. Te atchell tumaro patsepen sorelo, palle sharell tumen o Dewel un krell tumen bares un railes ap ko diwes, kai well o Jesus Kristo pale. Kol Debleskre rakepangre rakran glan i rah tsiro pral ko latchepen, hoi o Dewel tumen della. Jon kaman te djinell, har nai lenn i menshe o Debleskro djipen an o bolepen. Jon kaman ninna ko tsiro te djinell, kai kowa wella. O Jesuseskro Ducho his an lende. Un kowa sikras len kol duka, hoi wenna pral o Jesuseste, un ko railepen, hoi lell lo pal kowa. Kol Debleskre rakepangre haiwan, kai kowa gar lenge kokres hi, hoi len o Dewel sikras. Kowa hi tumenge, kai kanna djiwenna. Tumenge was o latcho lab o Jesus Kristestar penlo. Kolla, kai penan les tumenge, rakran kowa, hoi penas lenge o Debleskro Ducho. Koles bitchras o Dewel dran o bolepen. Ninna i bolepangre kamenn o Jesuseskro railepen te dikell. Doleske awenn gar khino an tumare djia, un denn garda, te atchenn ap o Debleskro drom! Dikenn ap ko baro latchepen, hoi o Dewel dell tumen ap ko diwes, kai well o Jesus Kristo pale. Tumer han o Debleskre tchawe. Doleske shunenn ap leste, un djiwenn buder gar jaake har an ko tsiro, kai prindjran tumer o Debles gar un kran o tchilatchepen, hoi an tumende his. O Dewel das tumen gole, te wenn tumer leske koi. An leste hi kek tchilatchepen, jaake hunte well ninna kek tchilatchepen an tumende. An o Debleskro lab hi tchinlo, kai o Dewel penella: An mande hi kek tchilatchepen. Doleske hunte well kek tchilatchepen an tumende. O Dewel hi o tchatchepaskro rai, kai rakrell o tchatchepen win pral hakeneste pal kowa, hoi job kras. Un o Dewel dikell gar koi pre, koon ko mensho hi. Ap leste penenn tumer: “Tata!” Doleske djiwenn jaake, har job kowa kamella, jaake rah har tumer kate ap i phub djiwenna. Tumer djinenna, o Jesus Kristo plaissras kek sonakai un kek rup, – kowa lauter atchell gar, – te lell lo tumen win dran tumaro phuro djipen, hoi tchi moldo his, har djan ap ko drom, kai tumare phure djan. Job plaissras peskro kutch rateha, hoi job ratas, har meras lo ap o trushel. O Jesus Kristo his har i bakro, hoi maredo was o Debleske. Ap leste his kek doosh un kek tchilatchepen. Har i phub gar koi his, rodas o Dewel les win, te merell lo i menshenge. Un an kau tsiro, kai djiwah, was lo tumenge ap i phub. Job anas tumen ap o Debleskro drom. O Dewel kras les i mulendar djido, un das les peskro railepen. Doleske tchiwenn tumaro tselo patsepen ap leste! Tumer shunan ap o tchatcho lab, un tchiwan o tchilatchepen dran tumaro djipen krik. Kanna nai kamenn tumen tchatchepah har phrala un phenja. Mukenn gar tele, te kamenn tumen o tselo djijestar! Tumer wan newes boldo un han tchawe jekestar, kai merell gar. Ko newo djipen lan tumer, har patsan ap o Debleskro lab, hoi hi djido un atchella hako tsiro. An o Debleskro lab hi tchinlo: I tsele menshe hi har o senlepen un har shukar blume. O senlepen merella, un i blume perenn tele. O Debleskro lab atchell hako tsiro. Kowa hi ko lab, hoi was tumenge penlo. Doleske mukenn hako tchilatcho koowa! Ma chochenn! Ma rakrenn dui tchipjentsa! Ma silwerenn! Rakrenn kek djungelo koowa pral kekeste! Har i ternepen pal o thud gole della, jaake hunte well tumen bok pal o Debleskro lab. Palle wenn tumer sorelo an o patsepen un djan mishto ap ko drom kai anell tumen pash o Debleste. Tumer haiwan, har latcho maro rai Jesus hi. Awenn pash leste! Job hi ko djido bar, hoi o Dewel win rodas. O Debleske hi lo o kutch bar, ninna te witsran les i menshe ap i rig. Ninna tumer han sawe djide barra. Tumentsa kamell o Dewel peskro kheer pre te tchiwell. Job rodas tumen win, te wenn tumer leskre rashaja, un te wenn leske koi. An tumende das o Jesus Kristo peskro Ducho. Doleske nai sharenn o Debles jaake, har job kowa kamella. An o Debleskro lab hi tchinlo: Me rodom jek kutch bar win, un tchiwom les an o foro Zion tele, jaake te well miro kheer ap leste soreles tardo. Un koon ap koleste patsella, atchell djido. Tumer han kolla, kai o Dewel peske win rodas. Tumaro baro rai hi o Jesus Kristo. Koleskre rashaja han tumer, te wenn leske koi. Tumer han o Debleskre menshe, kolen job khetne gole das, te penenn tumer i menshenge, hawo baro un latcho koowa o Dewel kras. Job las tumen dran i rati win, un anas tumen pash peste, kai hi lauter shukar un djudjo. Glan i rah tsiro hans tumer gar leskre menshe. Kanna han tumer o Debleskre menshe. Glan i rah tsiro djinan tumer gar, kai hi les i baro dji tumenge. Kanna kras lo peskro dji tumenge pre. Kamle mala, tumer djinenn, kai han gar khere ap kai phub. Me mangau tumen, awenn sorelo! Te well o djungelo koowa an tumare djia pre, palle penenn: “Na-a!” ap kowa un krenn les gar! Tumer djiwenn mank i menshende, kai o Debles gar prindjrenna. Doleske djiwenn jaake, te hatsenn le kek tchilatchepen ap tumende! Un kolla, kai rakrenna djungeles pral tumende, kolla hunte dikenn o latcho koowa ap tumende, jaake te sharenn le o Debles ap ko diwes, kai job wella. Shunenn ap kowa, hoi kol pralstune ap kai phub penenna! Kowa kamell o Dewel, maro rai, jaake. Shunenn ap o baro rajeste pral o them! Shunenn ninna ap i moskre! Kolen das o themeskro rai i budi, te denn le kolen i phagi, kai kran tchilatcho koowa, un te sharenn le kolen, kai krenn latcho koowa. O Dewel kamell, te krenn tumer o latchepen. Jaake pandenn tumer kol dinele menshenge o mui, kai haiwan gar o tchatchepen un rakrenn djungeles pral tumende. Tumer han buder gar pandlo ap o tchilatchepen. Doleske penenn gar: “Mer nai krah halauter, hoi kamah.” Un pal sawo rakepen khatrenn tumer tumaro tchilatchepen. Ma bistrenn, kai han pandlo ap o Debleste! Awenn latches ap hako mensheste! Kamenn i patslen o djijestar! Sharenn o Debles, un krenn, hoi job kamella! Shunenn ap o baro rajeste pral o them! Tumer budepangre, shunenn ap tumare rajende, ap kolende, kai latcho un kamlo hi un ninna ap kolende, kai tchilatcho hi. Te krenn tumer, hoi o Dewel kamella, un doleske dukrenn le tumen un tchingrenn ap tumende, ninna te kran tumer kek tchilatchepen, palle sharell tumen o Dewel. Te krenn tumer tchilatcho koowa un wenn doleske dino, hi kowa gar mishto, ninna te rikrenn tumer i duka win. Te krenn tumer latcho koowa, un jon dukrenn tumen dran kowa, palle sharell tumen o Dewel. Job das tumen pash peste gole, te krenn o latchepen, un te rikrenn i duka win. Ninna o Jesus Kristo las tumenge duka ap peste. Job kras kowa, te sikrell lo tumenge, har te djan leske palla. Job kras kek tchilatcho koowa. Un dran leskro mui was kek chochepen. Te tchingran le ap leste, tchingras job gar pale. Te dan le les, das lo len gar trad. Na-a, job tchiwas pes an o Debleskre wasta. Un o Dewel hi o tchatchepaskro rai, kai djal pal o tchatchepen. O tchilatchepen, hoi mer kram, las o Jesus Kristo ap peste, un hidjras les ap o trushel. Har job menge meras, hi kowa jaake, har te meram mer leha. Kanna hi o tchilatchepen an mende mulo. Un mer djiwah nai i latcho un tchatcho djipen. Kol duka, hoi o Jesus ap peste las, kran maro djipen sasto. Tumer hans har bakre, kai nashran pen. Kanna anas tumen o Jesus Kristo pale ap o tchatcho drom. Job hi tumenge har i bakrengro, un dell garda ap tumende. Tumaro shukapen hunte well gar diklo an kowa, hoi i menshe dikenna: har tumer tumare balla hidjrenna, witar gar an o sonakai un kutch ripja! Tumaro shukapen hunte well dran tumaro dji un sikrell pes an o latchepen, kai kek tchingepen dren hi. Sawo shukapen atchella, un hi bud moldo glan o Debleskre jaka. Jaake djiwan ninna kol patsle djuwja an ko phuro tsiro. Jon dikan ap o Debleste, un hadan pen gar pral pengre romende. Jek lendar hi i Sara. Joi shunas ap o Abrahameste, un penas ap leste Rai. Te krenn tumer, hoi latcho hi, un te mukenn tumen kekestar daar te krell, palle han tumer har lakre tcha. Murshale, djiwenn tumare romjentsa latches khetne! Jon hi gar jaake sorelo har tumer. Awenn latches ap lende! Ma bistrenn, i djuwja lenn o Debleskro djipen har tumer! Te djiwenn tumer jaake, palle well tchi mashkral tumende tardo ap ko tsiro, kai rakrenn o Debleha. Ap tumende lauterende penau: Rikrenn khetne! Hakenes te well i dji o wawareske! Tumer lauter han phrala un phenja. Awenn latches jek ap o wawareste! Ma krenn tumen bares! Krenn kekeske tchilatchepen, kai kras ap tumende tchilatchepen! Jek te tchingrell ap tumende, ma tchingrenn pale! Rakrenn latche laba leha! O Dewel das tumen gole, te lenn tumer leskro latchepen. An o Debleskro lab hi tchinlo: Koon kamell i latcho djipen un bachtele diwessa te dikell, kowa dell garda ap peskri tchip. Kek chochepen, kek tchilatchepen hunte well dran leskro mui! Job mukell o tchilatcho koowa, un krell o latcho koowa. Peskri tseli sorjah krell lo, te djal kek tchingepen mashkral i menshende! O Dewel, maro rai, dikell latches ap koleste, kai djiwell pal o tchatchepen. Un te mangell job o Debles, shunell lo les. Ap kolende, kai djiwenn an o tchilatchepen, dikell o Dewel gar latches. Tumer te kamenn i tseli sorjah latcho koowa te krell, koon krell tumenge tchilatchepen? Kek, patsau. Tumer krenn, hoi o Dewel tumendar kamella. Nai well, te lenn le tumen doleske palla. Palle han bachtelo. Te denn le tumen trad, ma darenn! Ma trashenn lendar! O Jesus Kristo kokres te well o rai an tumare djia! Un te putchenn le tumendar tchomone pral tumaro patsepen, ma darenn kek tsiro, te penenn lenge, ap koneste tumer patsenna. Rakrenn lentsa latchepah, un krenn tumen gar bares pral lende! Rakrenn dran i djudjo dji, te well i ladj ap kolende, kai rakrenn djungeles pral tumaro djipen o Jesus Kristeha! Te krenn tumer latcho koowa, un dran kowa krenn le tumentsa tchilatcho koowa, palle hi kowa feteder, har te krans tumer tchilatcho koowa. Jon nai dukrenn tumen gar, te mukals len o Dewel gar. Ninna o Jesus Kristo las jek kopo duka ap peste, har job ap o trushel meras, un mari doosh ap peste las. Job his i latcho, un meras i tchilatchenge. Kowa kras lo, te anell lo len pash o Debleste. I menshe maran les. O Debleskro Ducho kras les djido. Har job mulo his, djas lo ninna pash i mulende an o mulengro them tele, un penas lenge o Debleskro latcho lab. Job djas pash kol mulende, kai djiwan an ko tsiro, kai o Noah djiwas. Har o Noah ko panjeskro kheer kras, das o Dewel i menshen i rah tsiro, te wenn le pash leste. Un jon wan gar. His gar budeder har ochta menshe, kai djan an o panjeskro kheer. Un kolla tassan gar an o pani. O Jesus Kristo las bare duka ap peste, har job ap i phub his. Doleske, ma darenn, te wenn ninna duka ap tumende. Koon an peskro djipen duka haiwas, kowa mukell o tchilatchepen. Jaake rah, har kau mensho ap kai phub hi, krell lo kowa, hoi o Dewel kamella, un djiwell buder gar pal peskro shero. I rah tsiro djiwan tumer har kol menshe, kai o Debles gar prindjrenna. Tumer kran wi-ladjedo koowa. Un tumaro dji nashas pal tchilatcho koowa. Tumer pijan tumen mato, chan tumen nasselo, un mangan wawar koowa an har o Debles. Kowa hi tchilatcho glan o Debleskre jaka. Kanna djiwenn tumer buder gar ko djungelo djipen har kol tchilatche. Kowa djal kolenge gar an o shero. Doleske tchingrenn le ap tumende. Well i diwes, kai wenn jon anlo glan o Debleste. Kowa rakrell o tchatchepen win pral i djidende, ninna pral i mulende. Un jon hunte penenn o Debleske, hoske jon ko tchilatcho koowa kran. Doleske was ninna i mulenge o latcho lab o Jesus Kristestar penlo, te nai lenn le o Debleskro djipen, ninna te meran le, har i tsele menshe hunte merenn. Ko tsiro wella sik, kai tchi atchella, hoi kanna koi hi. Doleske denn garda, har tumer djiwenna, te rikrell tumen tchi pale, te rakrenn o Debleha! Rikrenn khetne an o kamlepen! Kowa hi feteder har lauter wawar. O kamlepen tchakrell bud tchilatchepen. Lenn jek o wawares kamles an peskro kheer! Un choirenn tumen gar pral koi budi, hoi tumen hi! Hakeno tumendar las i budi o Deblestar, te nai krell lo i wawarengro patsepen soreles. Krenn koi budi! Awenn jek o wawareske koi! Jaake han tumer latche budepangre o Debleske. Das tut o Dewel gole, te rakress o Debleskro lab, palle rake o Debleskro lab! Das tut o Dewel i soor, te budress i patslenge, palle kre kowa an o Debleskri soor! Jaake sharah mer o Debles an halauter, hoi o Jesus Kristo men das. Les hi o railepen un i soor kanna un hako tsiro. Amen! Kamle mala, tumaro dji well gar dareno, te wenn tumer soreles palla lino. Sawo koowa djal kolenge, kai patsle hi. Kote well diklo, har tumaro patsepen hi. Te wenn duka ap tumende, djinenn: sawe duka wan ninna ap o Jesus Kristeste. Doleske awenn bachtelo! Ap ko diwes, kai leskro railepen diklo wella, giwenna un bashrenna tumare djia i bachtjatar. Te praassenn le tumen doleske, kai patsenn tumer ap o Jesus Kristeste, nai wenn tumer bachtelo. Palle nai djinenn: O Debleskro railo Ducho hi ap tumende tchiddo. Kek tumendar hunte well i marepaskro, i tchorepaskro, i tchingepaskro, i phukepaskro! Kalla menshe lenn i phagi i menshendar un hunte ladjenn. Jek, kai patsell ap o Jesus Kristeste un lell doleske i phagi, kowa hunte ladjell gar. Na-a, job te parkrell pes pash o Debleste, te hi o Jesus Kristo leskro rai. Kanna was ko tsiro, kai wenna i tchilatche diwessa pral o Debleskre tchawende. Pal kowa wella bari bibacht pral kolende, kai patsan gar ap o Debleskro latcho lab! Kolla, kai hi tchilatcho, un kamenn o Deblestar tchi te djinell, kolenge djal bud djungleder har kolenge, kai kran, hoi o Dewel kamas, ninna te well kolengro djipen ninna phares an ko tchilatcho tsiro. Doleske penau tumenge: Te mukell o Dewel ap tumende i pharo tsiro te well, palle denn tumen tseles an o Debleskro wast, kai das tumen o djipen! Un mukenn gar tele, te krenn o latchepen! Kanna rakrau ap kolende, kai hi i phureder mank tumende. Me hom ninna i phureder, un dikom mire jakentsa, har o Jesus Kristo ap o trushel meras. Un ap ko diwes, kai well peskro tselo railepen diklo, hom me ninna pash leste. Tumenge penau soreles: Denn garda ap i patslende, kai o Dewel peske khetne anas! Tumer han har i bakrengre. Un o Debleskre tchawe hi har bakre, hoi o Dewel an tumare wasta das. Denn len kowa, hoi len hunte wella, te atchell lengro patsepen djido! Krenn kowa o tselo djijestar! Jaake kamell les o Dewel. Krenn kowa gar, har te wals i phari budi, hoi hunte krenn! Krenn koi budi dran o kamlepen un gar, te wenn tumer plaissedo! Ma awenn raja pral i patslende! Sikrenn lende, har tumer djiwenna, te djiwenn jon ninna jaake! Un ap ko diwes, kai well o pralstuno bakrengro, lenn tumer leskro railepen, hoi atchella hako tsireske. Kol terne menshenge penau me: Krenn kowa, hoi kol phureder phrala tumenge penenna! Hakeneske penau: Kek te krell, har te well lo bareder har ko wawar! O Dewel hi gar ap i rig kolendar, kai krenn pen bares. Na-a, job hi latches kolenge, kai krenn pen gar bares. Doleske krenn tumen tikno tel o Debleskro sorelo wast! O Debleskro tsiro wella, kai job tumen bares krella. Lauter, hoi hi tumen phares ap o dji, witsrenn ap leste! Job krell lauter mishto. Denn garda, un awenn gar khino! O beng kamell tumen te marell. Un job djal trujel har i diwji bari margodja, hoi hi lat bok, un rodella, kones joi nai chal pre. Ma krenn, hoi o beng tumendar kamella! Atchenn soreles an o patsepen! Tumer hunte djinenna, kai lenn le tumare phralen un phenja ap i tseli phub ninna jaake palla har tumen. I tikno tsiro well pharo koowa ap tumende. An kau tsiro lenn tumer i soor, te atchenn ap o Debleskro drom. O Dewel, kolestar well o tselo latchepen, job das tumen gole, te djiwenn hako tsiro khetne o Jesus Kristeha un lenn leskro railepen. Job dell tumen ninna i soor, te atchenn soreles an o patsepen un an o djipen. I tseli soor hi leske kanna un hako tsiro! Amen! Maro latcho phraal, o Silwano, was mange ap i rig, te tchinell lo kau tikno liil. An kau liil kamoms te penap tumenge an o dji, te djinenn tchatchepah: O Dewel hi tumenge latcho. Atchenn pash leste! I patsle, kai wenn khetne an o foro Babilon, penenn tumenge latche laba. Jon wan o Deblestar win rodedo har tumer. Ninna miro tchawo Marko penell tumenge latche laba. Te wenn tumer khetne, denn tumen i tchum, te dikell hakeno, kai tumer phrala un phenja han! O Debleskri bacht tumenge lauterenge, kai djan ap o Jesus Kristeskro drom! Me, o Simon Petro, tchinau kau liil. Me budrau o Jesus Kristeske un hom leskro bitchepaskro. Me tchinau ap lauterende, kai lan ninna ko patsepen har mer. Ko kutch patsepen, kai tchiwas men an o tchatchepen glan o Debleste, das men maro Dewel un o Jesus Kristo, kai las men dran o tchilatchepen win. Me mangau o Deblestar, te dell lo tumen peskro latchepen un peskri bacht an o dji, te prindjrenn les un o Jesuses, maro rajes, feteder! Job hi baro un railo, un his menge latcho, un das men pash peste gole. Har lam les an maro dji pre, das men o Dewel an peskri soor halauter, hoi men hunte well, te djiwas maro djipen jaake, har job kamella. Glan i rah tsiro penas o Dewel i menshenge, te bitchrell lo lenge jekes, kai lell len dran o merepen win, un dell len o Debleskro djipen. Ko baro un kutch koowa kras lo kanna menge. Mer lam o Debleskro djipen un hunte kras buder gar ko djungelo koowa, hoi i menshe ap kai phub jaake kamenna, un hoi anell lenge o merepen. Doleske tchiwenn tumaro tselo dji koi pre, te well pash tumaro patsepen ninna i djudjo djipen. Koon i djudjo djipen djiwella, haiwell, hoi o Dewel lestar kamella. Koon haiwas, hoi o Dewel lestar kamella, kowa rikrell pes lauterestar pale, hoi leske gar mishto hi. Koon rikrell pes lauterestar pale, hoi leske gar mishto hi, kowa rikrell soreles ap kowa, hoi latcho hi. Koon kowa krella, kamell o Debles. Koon o Debles kamella, koles hi ninna i dji peskre phralenge un phenjenge. Kones i dji hi peskre phralenge un phenjenge, kowa kamell ninna i tsele menshen ap kai phub. Te krenn tumer kowa lauter, un djan dureder ap kau drom, palle prindjrenn tumer maro rajes, o Jesus Kristes, budeder un feteder. I patslo, kai krell kowa gar, kowa hi korelo, un djiwell an o tamlepen. Job bistras, kai was leskri tseli doosh lestar krik lino, hoi job kras. Mire phrala, o Dewel das tumen gole, un rodas tumen win, te wenn tumer leskre tchawe. Doleske djiwenn jaake tumari tseli sorjah, te atchenn pash leste! Te djiwenn tumer jaake, perenn tumer gar o Debleskro dromestar tele. Un o Dewel lell tumen latches pash peste an o bolepen pre, kai hi maro rai, o Jesus Kristo, o rai hako tsiro, – job, kai las men dran i tseli bibacht win. Ninna te djinenn kowa lauter, un han sorelo tardo an o tchatcho patsepen, penau tumenge kowa pale te pale. Me patsau, hi mishto tumenge, te penap tumenge kowa jaake rah, har me djiwau, te bistrenn tumer kowa gar, un te wenn gar khino, te krenn kowa lauter. Me djinau, kai merau an i tikno tsiro. Maro rai, o Jesus Kristo, penas kowa mange. Doleske tchinau me lauter pre, te bistrenn gar, hoi me tumenge penom. Mer penam tumenge, te well maro rai, o Jesus Kristo, i bari sorjah pale. Kowa hi kek gosewi parmissa. Na-a. Mer dikam leskro baro railepen mare jakentsa. O Dewel, leskro dad, das les peskro baro railepen un sharas les, har job dran o bolepen ap leste penas: “Kawa hi miro tchawo, koles me o djijestar kamau. Job krell man bachtelo.” Ko rakepen shunam mer dran o bolepen, har hams leha khetne ap koi Debleskri berga. Doleske djinah mer tchatchepah, kai kowa tchatcho hi, hoi o Debleskre rakepangre penan. Tumer krenna mishto, te denn garda koi pre. Ko lab hi har i momeli, hoi chatchella an i rat, bis te well o diwes. Palle djal i raili momeli an tumare djia pre. Un kowa hunte djinenn tumer: Kek Debleskro rakepaskro rakras nai pestar Debleskre laba. An kek tsiro was o Debleskro lab i menshendar. Kol Debleskre rakepangre rakran, hoi o Dewel lenge penas. Kowa tchiwas lenge o Debleskro Ducho an o dji. Glan i rah tsiro his chochene rakepangre an o them Israel, kai kran, har te bitchras len o Dewel. Jaake wenna ninna mashkral tumende chochene sikepangre, kai sikrenn tumen i chocheno drom, kai anell tumen krik o Deblestar. Kol sikepangre denn o Jesuses, maro rajes, buchoste, kai plaissras peskro rateha lenge, te lell lo len dran o tchilatchepen win. Jon nashenn an pengri bibacht. Bud wawar dikenn lengro wi-ladjedo djipen, un krenn jaake har jon, un djiwenn ninna i wi-ladjedo djipen. Doleske rakrenn kolla, kai gar patslo hi, djungeles pral o Debleskro drom. Kol chochene sikepangre kamenn tumen chochene labentsa ap pengri rig te anell, te lenn le lowe tumendar. O Debleskri choli well tchatchepah pral lende, un lengri bibacht wella sik. O Debleskri choli was ninna pral kol bolepangre, kai kran o tchilatchepen. O Dewel witsras len an o telstunepen. Kote hi le pandlo an i kali rat, bis te well ko diwes, kai dell lo len lengri phagi. Un o Debleskri choli was pral kol menshende, kai djiwan an ko tsiro, kai o Noah djiwas. Jon kaman o Deblestar tchi te djinell, un shunan gar ap o Noah, har job lenge penas, te hunte djan le ap o Debleskro drom. Un o Dewel bitchras o baro pani pral lende. O Noah kokres un efta wawar tassan gar. Un o Debleskri choli was pral kol forja Sodom un Gomorra. Un job chatchras kol forja jaake te atchas tchi har barra un jagakri tchik. Jaake sikras job kolende, kai pal lende wenna, hoi djal kolentsa, kai gar ap leste shunenna. O Lot kokres was win lino dran o foro Sodom, har i jag tele peras. Job djiwas jaake, har o Dewel kamas. Un leske dukas ko djungelo djipen, hoi kol tchilatche menshe djiwan. Hako diwes dikas un shunas lo, hoi jon tchilatches kran. Un lengro tchilatcho koowa dukras les an leskro dji. O Dewel, maro rai, haiwell garda te dell ap kolende, kai les kamenna, te perenn le gar o tchatcho dromestar tele. Job haiwell ninna kol tchilatchen pandlo te rikrell, te lenn le pengri phagi ap ko diwes, kai well o tchatchepen wi-rakedo pral i tsele menshende. Palle well i phagi soreles pral kolende, kai djiwan i fullo djipen, un kaman kek rajes pral pende. Kolla chochene sikepangre hi pre-phurdo, un krenn pen bares. Jon darenn gar, te rakrenn le djungeles pral kolende, kai hi an o bolepen. I bolepangre hi sorleder har kol chochene sikepangre. Un jon praassenn i chochene sikepangren gar glan o Debleste. Kol chochene sikepangre rakrenn djungeles pral kowa, hoi jon gar prindjrenna. Jon hi har diwje vieche, kai wenn boldo, te wenn le tapedo un maredo. Jaake merenn jon ninna. Jon kran tchilatchepen, un tchilatchepen well pral lende. Jon chan pen nasselo, un pijenn pen mato ninna ap o diwes. Lenge hunte ladjenn tumen, te chan le pen pash tumende tchalo, un rakrenn lengro chochepen. An lengre jaka dikeh, kai dikenn le pal haki djuwjate. Hako tsiro hi len bok pal tchilatcho koowa. Un jon anenn kolen o tchatcho dromestar tele, kai hi gar sorelo an o patsepen. Lengro dji hi pherdi bok pal i lowe. Praassedo hi le! O tchatcho drom mukan le, un nashran pen. Jon djan ap ko tchilatcho drom, kai djas ninna o Bileam, – leskro dad hi o Beor. O Bileam kamas i tchilatcho koowa te krell, te lell lo lowe. Koi rakras leha leskri esla har i mensho. Jaake was leske siklo, har tchilatcho kowa his, hoi kamas lo te krell. Un koi esla rikras les pale, te krell job kek dinelo koowa. Kol menshe hi har i brunna, kai hi kek pani dren. Jon hi har o bolepen, kai dell kek brishin. Ap ko diwes, kai lenn jon pengri phagi, wenn le an i kali rat witsedo. Jon rakrenn bare laba, kai tchi moldo hi. Lengro wi-ladjedo djipen tserdell kolen ap o tchilatcho drom, kai dan glan i tikno tsiro pengro phuro djipen pre. Kolenge penenn le, te nai krenn jon, hoi jon kamenna. Kol chochene sikepangre hi pandlo ap o tchilatchepen, hoi krell lengro djipen paash. I mensho hi pandlo ap kowa, hoi sorleder hi har job. Jon haiwan, kai maro rai, o Jesus Kristo, lenge meras, un dan pengro phuro djipen pre. Un palle wan le ap ko djungelo drom pale. Kanna hi lengro djipen djungleder har glan ko tsiro. Jon prindjran o tchatcho drom, un mukan les. Jon kamenn buder tchi te shunell o Debleskro lab, hoi lenge penlo was. Lenge wals feteder, te djinans jon o Debleskro drom gar. Kol menshenge djal jaake, har penlo well: “Ko djuklo chal pale kowa, hoi job win tchadas. Un ko balo witsrell pes pal o thopen pale an i tchik.” Latche phrala un phenja, kawa hi o duito liil, hoi me tumenge tchinau. Kalla lila tchinau, te wenn tumer gar khino an tumaro patsepen. Ma bistrenn, hoi penan o Debleskre rakepangre glan i rah tsiro! Bistrenn witar gar kol laba, hoi tumenge kolla penan, kolen maro rai Jesus pash tumende bitchras, – job, kai las men dran o tchilatchepen win. Me kamau, te djinenn tumer, glan ko tsiro, kai o Jesus Kristo pale wella, wenna menshe pash tumende, kai san pral tumaro patsepen. Kolla djiwenn jaake har jon kamenna, un penenn ap tumende: “Kai hi tumaro Jesus? Job penas, kai job pale wella. Mare phure meran, un lauter atchas jaake har his, har i phub kerdo was.” Kol menshe kamenn gar te haiwell, kai kras o Dewel o bolepen un i phub glan i rah tsiro. Jaake har job penas, djas i phub win dran o pani un atchas ap jek rig tchiddo, un o pani ap i wawar rig. Koi phuri phub djas tele an o baro pani. Pral o bolepen un i phub, hoi kanna kai hi, penas o Dewel, te atchenn le jaake rah, bis te wenn le chatchedo an i jag. Jon atchenn jaake rah tardo, bis te well ko diwes, kai well o Debleskri choli pral i menshende ap kai phub, un job kolen i phagi della, kai gar ap leste shunan. Latche phrala un phenja, jek koowa hunte djinenn tumer: Pash o Debleste hi jek diwes har i sero bersha, un i sero bersha hi har jek diwes. Hi menshe, kai penenna: “O rai Jesus lell pes bud tsiro, te well lo pale.” Kowa hi gar tchatcho. Les hi i baro dji tumenge, un kamell, te djal kek tumendar nashedo. Job kamella, te mukell hakeno peskro tchilatcho drom un well ap o Debleskro drom. Kek djinell o diwes, kai maro rai Jesus pale wella. Ko diwes wella jaake har i dre-phagepaskro wella. Palle djal o bolepen krik bari goljah. I bolepangre momlia chatchrenna krik. Ninna i phub un ko tselo koowa, hoi ap i phub hi, chatchrella pre. Mer djinah, kai lauter jaake paash djala. Doleske hunte kras mer lauter, te atchas o Debleha, un djiwas jaake, har job kamella. Djiwenn jaake, te well o Debleskro baro diwes sikeder! Ap ko diwes chatchrell o bolepen pre, un djal paash an i jag. Un i bolepangre momlia chatchrenna ninna pre. Mende das o Dewel peskro lab, te krell lo i newo bolepen un i newi phub. Kote della buder kek tchilatchepen. Ap kowa dikah mer. Latche phrala un phenja, tumer kamenna, te well ko diwes sik. Doleske krenn lauter, te well tchi mank tumende un o Debleste tardo! Djiwenn jaake, te hi tumen i djudjo dji, un te hatsell o Dewel kek doosh ap tumende ap ko diwes, kai wenna glan leste tardo! Dikenn, te well maro rai Jesus gar jaake sik pale, krell lo kowa, te dell lo i menshen gomme i tsiro, te wenn le pash leste. Kowa tchinas tumenge ninna maro kamlo phraal Paulo, koles o Dewel bud goswepen das. Pral ko koowa tchinell lo an peskre tsele lila. Koi hi ninna laba dren tchinlo, hoi hi pharo te haiwell. Un kol menshe, kai haiwenn kowa gar, kolengro patsepen gar sorelo hi, kolla rissrenn kol laba trujel, jaake har jon ninna krenna kol wawar Debleskre labentsa, hoi tchinlo hi. Un jaake djan le nashedo. Latche phrala un phenja, kanna djinenn tumer, kai tchilatche menshe wenna, kai shunenn gar ap o Debleste. Doleske denn garda, te patsenn gar o chochepen, hoi jon rakrenna! Ma djan lentsa, te perenn tumer gar o tchatcho dromestar tele! Atchenn soreles an o patsepen tardo! Djiwenn bud un budeder dran o latchepen, hoi maro rai, o Jesus Kristo, tumen della! Job las men win dran o tchilatchepen. Prindjrenn les bud un budeder! Sharedo well job kanna un hako tsiro. Amen. Mer tchinah tumenge pral koleste, kai his hako tsiro koi. Mer shunam les, un dikam les. Awa, mer dikam les mare jakentsa, un tapram les mare wastentsa. Job hi ko lab, hoi o djipen della. Awa, ko djipen was pash mende, un sikras pes mende. Mer dikam les. Doleske rakrah mer kolestar, kai dikam un shunam. Un mer penah tumenge, koon ko djipen della, hoi gar pre-herella. Kowa his pash peskro dadeste an o bolepen, un was pash mende. Kowa, hoi mer dikam un shunam, penah mer tumenge, te nai was mer tumentsa khetne an o tchatchepen. Un tchatchepah, mer ham khetne o Debleha, kai hi maro dad an o bolepen, un leskro tchaweha, o Jesus Kristeha. Kowa lauter tchinah tumenge, te wenn mare djia un tumare djia pherdo bacht. Kowa, hoi tumenge penah, shunam o Jesus Kristestar. Lestar shunam, kai hi lauter latchepen an o Debleste. Un kek tchilatchepen hi an leste. O Dewel hi har o diwes un kek tamlepen hi an leste. Mer te penah, te ham khetne o Debleha, un djiwah an o tchilatchepen, palle ham chochene, un djiwah gar pal o tchatchepen. Mer te djiwah khetne o Debleha an o tchatchepen, jaake har o Dewel an o tchatchepen tardo hi, palle nai ham mer ninna lauter khetne an o tchatchepen. Un o rat leskro tchawestar thowell mari tseli doosh mendar tele. Mer te penah: “Men hi kek doosh an maro djipen”, jaake chochah men kokres, un mer ham gar an o tchatchepen tardo. Mer te mangah men tele glan o Debleste, un penah leske, hawi doosh mer ap mende lam, palle krell lo, hoi job penas un lell i doosh mendar krik. Job hi latcho un tchatcho un thowell o tselo tchilatchepen mendar tele. Mer te penah, kai lam kek doosh ap mende, palle krah, har te wals o Dewel i chocheno. Un mer djiwah gar pal leskro lab. Mire tchawe, me tchinau tumenge kowa, te krenn tumer kek tchilatchepen! Un jek te kras i tchilatcho koowa, jaake hi men i rakepaskro, kai well ap mari rig un rakrell mishto menge pash maro dadeste an o bolepen. Kowa hi o Jesus Kristo, kai an o tchatchepen glan o Debleste tardo hi. Job kokres las mari doosh mendar, un las lat ap peste, har job menge ap o trushel meras. Gar mari doosh kokres las lo ap peste. Na-a, job las ninna i doosh i tsele menshendar ap kai phub ap peste. Mer te krah kowa, hoi o Dewel menge penas, te kras, djinah mer, te prindjrah les. Koon penella: “Me prindjrau o Debles”, un krell gar, hoi job penas, kowa hi i chocheno, un djiwell gar pal o tchatchepen. Koon krella, hoi o Dewel penella, an koleste hi tchatchepah o Debleskro tselo kamlepen. Un ap kowa dikah mer, te atchah o Debleha. Koon penella, te atchell lo o Debleha khetne, kowa hunte djiwella jaake, har o Jesus Kristo djiwas. Kamle phrala, ko lab, hoi me tumenge kate tchinau, te krenn kowa, hi tumenge tchi newo. Na-a, kowa hi i phuro lab. Tumer shunan ko lab, har tumer patslo wan, un djinenn les. Ko phuro lab hi ninna newo. O Jesus djiwas pal ko lab un tumer djiwenna ninna jaake. Ap kowa dikenn le, kai i rat pale djala, un o diwes wella. Koon penella: “Me djiwau o Debleha,” un krell peskro phraleske tchilatchepen, kowa djiwell gomme an o tchilatchepen. Kowa hi jaake, har te djiwell lo an i kali rat. Koon peskro phrales o tselo djijestar kamella, kowa atchella o Debleha. An leste hi kek tchilatchepen, hoi les o Debleskro dromestar tele nai anell. Koon peskro phraleske tchilatchepen krella, kowa djiwell har an i kali rat, un djal i drom, kai dikell lo nai gar. Job djinell gar, kai job djala. An i rat hi lo, har te wals lo korelo. Tchowale, me tchinau tumenge kau lab, te bistrenn tumer gar, kai o Jesus Kristo meras tumenge. O Dewel las tumari doosh tumendar. Phure murshale, tumenge tchinau kau lab, te bistrenn gar o Jesuses, kai hako tsiro koi hi. Terne murshale, tumenge tchinau kau lab: Tumer hans sorleder har o beng un kran gar, hoi job tumendar kamas. Tchowale, tumenge tchinom kau lab, te bistrenn gar, kai hi o Dewel tumaro dad. Phure murshale, tumenge tchinom kau lab, te bistrenn gar o Jesuses, kai hako tsiro koi hi. Terne murshale, tumenge tchinom kau lab, te han tumer soreles. Un o Debleskro lab atchell an tumende. Un tumer kran gar, hoi o beng tumendar kamas. Ma kamenn ko koowa, hoi i menshe ap kai phub kamenna! Ma kamenn ko koowa, hoi i menshe ap kai phub krenna! Te kamell jek ko koowa, hoi i menshe ap kai phub kamenna, kowa kamell gar o Debles, maro dades an o bolepen. Pash i menshende ap kai phub djal lauter pal jek koowa: chapen un pipen, romedinepen un khelepen, brawlepen un sharepen. Kowa lauter well gar o Deblestar, maro dadestar. Kowa lauter hi phubjakro koowa. Kai phub atchella gar, witar gar kowa, hoi i menshe ap kai phub kamenna. Koon krella, hoi o Dewel kamella, kowa atchella hako tsiro. Tchowale, mer djiwah an ko tsiro, kai i phub buder gar rah atchella. Un tumer shunan, kai ko chocheno wella, kai hadell pes pral o Jesus Kristeste. Shunenn, bud chochene hi kanna kai, kai hadenn pen pral o Jesus Kristeste. Ap kowa dikah mer, kai i phub buder gar rah atchella. Kolla wan mendar. Jon his gar tchatchepah mendar. Te wans jon mendar, atchans le pash mende. Un har jon penge djan, nai dikas hakeno, te his le gar mendar. Tumer lan o Debleskro Ducho, un lestar djinenn tumer kowa lauter. Me tchinom tumenge gar, har te prindjrans tumer o tchatchepen gar. Tumer prindjrenn les, un djinenn, kai kek chochepen dran o tchatchepen wella. Kowa hi i chocheno, kai dell buchoste, kai o Jesus o baro rai hi, kolestar o Dewel penas, te well job. Hakeno, kai dell buchoste, te hi o Jesus o Debleskro tchawo, un te hi o Dewel leskro dad, hi har ko chocheno, kai hadell pes pral o Jesus Kristeste. Hakeno, kai o Debleskro tchawes buchoste della, prindjrell witar gar o Debles, kai leskro dad hi. Koon ap o Jesuseste patsella, un i menshenge penella, te hi o Jesus o Debleskro tchawo, kowa prindjrella ninna o Debles, leskro dades. Tumenge penau: Rikrenn kol laba an tumare djia, hoi shunan, har tumer patslo wan! Te atchenn kol laba an tumende, hoi tumer shunan, har patslo wan, jaake atchenn tumer khetne o Debleskro tchaweha un o Debleha, maro dadeha. Un tumer lenn ko djipen, hoi gar pre-herella. Kowa penas o Jesus Kristo menge. Kawa tchinom tumenge, te mukenn tumen gar o Debleskro dromestar tele te anell. O Jesus Kristo das tumen o Debleskro Ducho. Kowa atchell an tumende. Doleske hunte well tumen kek wawar sikepaskro. O Debleskro Ducho sikrell tumende o tselo Debleskro drom. Un lauter, hoi job tumende sikrell, kowa hi tchatcho un kek chochepen. Krenn kowa, hoi o Debleskro Ducho tumende sikrella! Jaake atchenn tumer o Jesus Kristeha khetne. Un kanna, mire tchawe, atchenn pash leste, te well men kek traash, te well job pale. Jaake hunte ladjas men gar glan leste. Tumer djinenna: O Jesus Kristo kras, hoi tchatcho hi glan o Debleste. Jaake djinenn tumer ninna: Kolla, kai krenn, hoi tchatcho hi glan o Debleste, kolla hi o Debleskre tchawe. Dikenn, har baro o Debleskro kamlepen menge hi. O Dewel, maro dad, penell ap mende: “Mire tchawe.” Un tchatchepah, kolla ham mer. Dran kowa haiwenn men kol menshe gar, kai o Debles gar prindjrenna. Jon haiwenn gar, koon job hi. Latche phrala un phenja, kanna ham Debleskre tchawe. Un hoi mer wah an ko tsiro, hoi wella, djinah gomme gar. Jek djinah: Ap ko tsiro, kai well o Jesus Kristo pale, dikah les har job hi, un mer wah jaake, har job hi. Un hakeno, kai kowa patsella, rikrell peskro dji djudjo, te well kek doosh ap leste, jaake har ap o Jesus Kristeste kek doosh hi. Hakeno, kai o tchilatchepen krella, djiwell gar pal o Debleskro tchatchepen. Un kowa, kai djiwell gar pal o Debleskro tchatchepen, anell doosh ap peste. Tumer djinenna, kai o Jesus Kristo was, te lell lo ko tchilatcho koowa krik, hoi kram. Tumer djinenn ninna, kai an leste kek tchilatchepen hi. Hakeno, kai atchell o Jesus Kristeha khetne, djiwell gar an o tchilatchepen. Koon an o tchilatchepen djiwella, kowa djinell tchi o Jesus Kristestar, un haiwas les gar. Tchowale, mukenn tumen kekestar o Debleskro dromestar tele te anell! Tumer hunte djinenna, kolla, kai krenna, hoi tchatcho hi glan o Debleskre jaka, kolla hi an o tchatchepen tardo glan o Debleste jaake har o Jesus an o tchatchepen tardo hi glan o Debleste. Kolla, kai djiwenn an o tchilatchepen, kolla hi o bengestar. O beng krella o tchilatchepen jaake rah, har job koi hi. Doleske was o Debleskro tchawo ap kai phub, te phagell lo o bengeskri soor. Kolla, kai o Debleskre tchawe hi, djiwenn gar an o tchilatchepen. O Debleskre tchawen hi o Debleskro djipen an lende. Un jon nai djiwenn gar an o tchilatchepen. Hakeno, kai gar kowa krella, hoi hi tchatcho glan o Debleskre jaka, kowa hi gar o Deblestar. Witar gar hi kowa o Deblestar, kai peskro phrales gar o djijestar kamella. Ap kowa dikell hakeno, koon o Debleskre tchawe hi, un koon o bengeskre tchawe hi. Ko lab, hoi tumer shunan, har patslo wan, hi kowa: Mer patsle hunte kamas men jek o wawares o djijestar. Mer hunte was gar har o Kain. Kowa his o bengestar un maras peskro phrales. Hoske maras lo les? Leskro phraal kras, hoi latcho his. Un o Kain kras, hoi tchilatcho his. Doleske maras o Kain peskro phrales. Mire phrala, krenn kek bare jaka, te hi i menshe ap kai phub chojedo ap tumende! Mer hams mulo, kanna djiwah. Hoske djinah kowa? Mer kamah i patslen o djijestar. Kowa sikrell mende, kai wam dran o merepen an o djipen. Koon o wawar patsles gar kamella, kowa hi mulo un atchell mulo. Djinenn, hakeno, kai krell peskro phraleske tchilatchepen, kowa hi har jek, kai marell peskro phrales. Un kowa, kai marell peskro phrales, koles hi gar ko djipen an leste, hoi gar pre-herella. O Jesus sikras mende, har o Debleskro kamlepen hi. Job mukas peskro djipen menge. Jaake mukas mer ninna maro djipen i patslenge. Te hi jek brawelo, un dikell, kai peskro phrales gar doha djipaske hi, un job dell les tchi, jaake nai atchell gar o Debleskro kamlepen an leste. Mire tchawe, mer te kras gar bare laba te penah, kai kamah i menshen i djijestar. Na-a, o tchatcho kamlepen dikenn le ap kowa, hoi jek o wawareske krella. Te kamah i menshen jaake, djinah, kai ham an o tchatchepen. Jaake hunte trashas gar o Deblestar. Ninna te penell menge maro dji: “Tu djiwal gar jaake, har hunte wess,” palle hi o Dewel bareder har maro dji, un djinell lauter. Latche phrala un phenja, te penell menge maro dji gar, te lam doosh ap mende, hi men kek traash, te was glan o Debleste. Un lauter, hoi mer lestar mangah, kowa lah mer, te rikrah men ap kowa, hoi job menge penas, un djiwah jaake, har job kamella. Un kawa kamell o Dewel mendar: te patsas mer ap leskro tchaweste, o Jesus Kristeste, un te kamas men, jek o wawares o djijestar, jaake har o Jesus Kristo les menge penas. Koon kowa krella, hoi job menge penas, kowa atchell o Debleha khetne. Un o Dewel atchell leha khetne. O Dewel das men peskro Ducho. Un kowa sikrell mende, te hi o Dewel mentsa. Latche phrala un phenja, ma patsenn hakenes, koon penella, te hi les o Debleskro Ducho! Dikenn ap leskro rakepen, te djinenn tumer, te well kowa tchatchepah o Deblestar! Bud chochene rakepangre nashenn ap i phub trujel. Kolla penenna i menshenge, te well lengro rakepen o Deblestar. Kowa hi gar tchatcho. Har nai djinah, te hi o Debleskro Ducho an jekeste? Hakeno, kai penell glan i menshende, kai o Jesus Kristo was i mensho dran mass un rat, koles hi o Debleskro Ducho. Koon kowa buchoste della, an koleste hi gar o Debleskro Ducho. Jaake rakrell o chocheno, kai hadell pes pral o Jesus Kristeste. Tumer shunan, kai kowa wella. Job hi kanna ap kai phub. Mire tchawe, tumer han o Deblestar, un han sorleder har kol chochene rakepangre. O Debleskro Ducho, kai an tumende hi, hi sorleder har o beng, kai an i menshende hi, kai o Debles gar prindjrenna. I chochene rakepangre hi menshe kai phubjatar. Doleske rakrenn le har i menshe, kai prindjrenn o Debles gar. Un i menshe shunenn ap lende. Mer ham o Deblestar, un hakeno, koon o Debles prindjrella, shunell ap mende. Koon hi gar o Deblestar, kowa shunell gar ap mende. Doleske djinah mer, kones o Debleskro Ducho hi, kai rakrell o tchatchepen, un kones o chocheno ducho hi. Latche phrala un phenja, o djijeskro kamlepen wella o Deblestar. Doleske hunte well men i dji mare phralenge un phenjenge an o patsepen. Kolen, kai hi i dji i wawarenge, kolla hi o Debleskre tchawe, un prindjrenn o Debles. O Dewel hi pherdo djijeskro kamlepen. Kones kek dji o wawareske hi, kowa prindjrell o Debles gar. O Dewel sikras men peskro kamlepen, har bitchras lo peskro tchawes ap kai phub, te las mer lestar o tchatcho djipen. Kawa hi o Debleskro kamlepen: Hi gar jaake, kai mer kamam o Debles. Na-a, job kamas men, un bitchras peskro tchawes, te lell job mari doosh ap peste. Latche phrala un phenja, o Debles hi sawo baro dji menge. Doleske hunte well men ninna i baro dji mare phralenge un phenjenge an o patsepen. Kek mensho dikas o Debles. Te hi men i dji i wawar patslenge, atchell o Dewel mentsa. Un leskro tselo kamlepen hi an mende. O Dewel das men peskro Ducho. Ap kowa haiwah mer, kai o Dewel mentsa hi, un mer leha ham. Mer dikam, kai o Dewel, maro dad, peskro tchawes bitchras. Doleske penah mer i menshenge, kai job kowa hi, kai lell len win dran o tchilatchepen un o merepen. Koon glan i menshende penella, kai o Jesus o Debleskro tchawo hi, koleha atchell o Dewel, un job atchell o Debleha. Mer haiwam ko tchatcho kamlepen, hoi o Debles menge hi. Un mer patsah, te kamell men o Dewel tchatchepah! O Dewel hi pherdo kamlepen. Koon an o Debleskro kamlepen atchella, kowa atchella o Debleha, un o Dewel atchell leha. Mer te ham pherdo Debleskro kamlepen, palle hi men buder kek daar glan o Debleste ap ko diwes, kai o Dewel o tchatchepen wi-rakrella pral i tsele menshende. Ninna te ham mer kanna ap kai phub, ham mer o Debleha khetne, jaake har o Jesus Kristo o Debleha khetne hi. Kones o Debleskro kamlepen an peste hi, koles hi kek traash. O Debleskro kamlepen tradell i traash win. Koon trashella, te nai lell lo i phagi, koles hi gar o tselo Debleskro kamlepen an peste. O Dewel kamas men o djijestar. Doleske kamah mer o Debles un i menshen ninna. Te penell jek: “Me kamau o Debles,” un krell peskro phraleske tchilatchepen, kowa hi i chocheno. Job kamell gar peskro phrales, koles job nai dikella. Har nai kamell lo o Debles, koles job nai gar dikella? Kawa hi, hoi o Jesus menge penas: Koon o Debles kamella, kowa hunte kamell ninna peskro phrales o tselo djijestar. Kolla, kai patsenna, kai o Jesus o baro rai hi, kolestar o Dewel penas, te well job, kolla hi o Debleskre tchawe. Un hakeno, kai kamell o dades, kowa kamell ninna leskre tchawen. Kawa haiwam: Mer te kamah o Debles tchatchepah, un krah, hoi job penella, palle kamah leskre tchawen ninna. Maro kamlepen o Debleske sikrell pes, te krah mer kowa, hoi job menge penella. Un kowa, hoi job menge penella te kras, kowa hi gar pharo. Hoske? Kolla, kai o Debleskre tchawe hi, hunte krenn buder gar ko tchilatcho koowa, hoi i menshe ap kai phub krenna. Maro patsepen hi mari soor pral o tchilatcho koowa, hoi i menshe ap kai phub krenna. Awa, kowa, kai patsella, kai o Jesus o Debleskro tchawo hi, koles hi i soor pral o tchilatcho koowa, hoi i menshe krenna. O Jesus Kristo was pash mende. Job was taufedo an o pani un meras ap o trushel. Har meras lo, ratas lo peskro rat. Hi gar kokres leskro thopen an o pani, na-a, ninna leskro rat sikrell mende, kai job o Debleskro tchawo hi. Un o Debleskro Ducho penell menge kowa ninna. Un o Debleskro Ducho penell o tchatchepen. Kolla hi triin, kai sikrenn mende, kai o Jesus o Debleskro tchawo hi: O Debleskro Ducho, ko pani un ko rat. Hake triin penenn ko jek koowa. Te shunah mer ap i menshende un patsah, hoi jon penenna, hoske patsah gar, hoi o Dewel penella? Kowa, hoi o Dewel penella, hi bareder har kowa, hoi i menshe penenna. Un o Dewel penas, kai o Jesus Kristo peskro tchawo hi. Koon ap o Debleskro tchaweste patsella, kowa djinella an peskro dji, kai hi kowa tchatcho, hoi o Dewel pral o Jesus Kristeste penas. Koon o Debles gar patsella un leskre laba gar patsella, hoi o Dewel pral peskro tchaweste penas, kowa penella, te chochras o Dewel. O Dewel penas tchatchepah, te dell lo men ko djipen, hoi gar pre-herella. Un ko djipen hi an peskro tchaweste. Kones o tchawo an peskro dji hi, koles hi ko djipen, hoi gar pre-herella. Kones o Debleskro tchawo gar an peskro dji hi, koles hi ko djipen gar. Me tchinom tumenge, te djinenn tumer, kai tumen ko djipen hi, hoi gar pre-herella. Ko djipen hi kolenge, kai ap o Debleskro tchaweste patsenna. Ko jek djinah: Te mangah o Deblestar tchomone, jaake har job kowa kamella, jaake shunell lo men. Un te djinah mer, kai job men shunella, djinah mer ninna, kai job men kowa das, hoi mer lestar mangam. Te dikeh tu, te kras i wawar patslo i tchilatcho koowa, palle hunte mangess tu o Debles leske! Un o Dewel dell les o djipen. Della ninna i doosh, hoi anell an o merepen. Un me penau gar, te mangess tu o Debles kolenge, kai koi doosh ap pende lan. Hako kopo, kai mer i tchilatcho koowa krah, anah mer doosh ap mende. Gar haki doosh anell i menshen an o merepen. Mer djinah, o Debleskre tchawe atchenn gar ap i tchilatcho drom. O Debleskro tchawo dell garda ap lende. Un o beng nai krell len tchi. Mer djinah, kai ham o Deblestar. I tsele wawar menshe ap i phub hi an o bengeskro wast. Mer djinah, kai o Debleskro tchawo ap kai phub was, te krell lo mare jaka pre, te prindjras o tchatcho Debles. Un jaake har mer ham khetne o Debleskro Tchaweha, o Jesus Kristeha, jaake ham khetne o tchatcho Debleha. O Jesus Kristo hi o tchatcho Dewel. Un job dell ko djipen, hoi gar pre-herella. Doleske, mire tchawe, denn jak, te mangenn o tchatcho Debles kokres an un kek wawares! Me, i phureder, tchinau ap koi rajetsa, kolat o Dewel peske win rodas, un ap lakre tchawende. Me kamau tumen o tselo djijestar, un gar me kokres, ninna kol wawar, kai prindjrenn o tchatchepen, kamenn tumen o djijestar. O tchatchepen atchell an mende, un hi pash mende hako tsiro. Doleske kamah tumen o djijestar. Latchepen, kamlepen un bacht tumenge! Kowa dell men o Dewel, maro dad, un leskro tchawo, o Jesus Kristo, an o dji. Un jaake atchah mer khetne an o Debleskro tchatchepen un kamlepen. Me homs bachtelo, kai hatsom menshe tumendar, kai an o tchatchepen djiwenna, jaake har o Dewel, maro dad, kowa kamella. Romnija, kanna tchinau tuke un tire tchawenge i lab, hoi hi tumenge kek newo lab. Tumer shunan les, har wan patslo. Mangau tumendar, te kamell jek o wawares o djijestar! Te krah mer kowa, hoi o Dewel penas, sikrah mer, kai kamah les. Un kowa, hoi job penas, te kras, shunan tumer, har wan patsle. Bud chochene sikepangre nashenn ap i phub trujel, kai kamenn i patslen o tchatcho dromestar tele te anell. Jon penenna, kai was o Jesus Kristo gar i mensho dran mass un rat. Kol sikepangre wenna gar o Deblestar. Jaake har jon rakrenna, jaake rakrell ninna ko chocheno, kai hadell pes pral o Jesus Kristeste. Denn jak, te nashrenn gar kowa, hoi mer tumen sikram, te well tumen ninna ko tselo brawlepen, hoi o Dewel kamell tumen te dell. Hakeno, koon atchell gar pash kol laba, hoi o Jesus Kristo menge penas, un penell wawar koowa, kowa atchell gar o Debleha. Kowa, kai atchell pash kol laba, hoi o Jesus Kristo menge penas, kowa atchell o Debleha, maro dadeha, un peskro Tchaweha. Te well jek pash tumende, un penell tumenge wawar koowa har kowa, hoi o Jesus Kristo menge penas, koles lenn gar an tumaro kheer! Parkrenn les witar gar! Koon les parkrella, koles hi ninna doosh ap leskro tchilatcho koowa, hoi job krella. Me nai penoms tumenge gomme bud. Kowa kamau gar lauter an i liil te tchinell. Shukeder wals, te nai woms pash tumende, un rakroms tumentsa, te wenn mare djia pherdo bacht. I tchawe tiri wi-rodedi phenjatar penenn tuke latche laba. Me, i phureder mank i patslende, tchinau tuke, latcho Gajo, kau liil. Me kamau tut o tselo djijestar. Latcho phraal, me mangau o Debles, te djal tuke mishto, un te wess sasto jaake, har sasto hal an tiro patsepen. Bachtelo homs, har mare phrala wan un mange penan, har tu ap o tchatcho drom djah, un pal o tchatchepen djiweh. Pral kek wawar koowa hom jaake bachtelo, har te shunap, kai mire tchawe ap o tchatcho drom djana. Latcho phraal, tu kreh i latchi budi tire phralenge, ninna te prindjreh len gar. Jon penan tutar glan i patslende, kai kate khetne wenna, hawo baro kamlepen tut hi. Jon te djan ap pengro drom dureder, de len chapen un pipen peha, jaake har kowa glan o Debleskre jaka mishto hi. Jon kran pen ap o drom, te penenn le i menshenge o Jesus Kristestar. Un jon lenn tchi kolendar, kai les gar prindjrenna. Doleske hunte das mer sawe phralen kowa, hoi len hunte well djipaske. Jaake budrah mer lentsa, te well o Debleskro tchatchepen i menshenge penlo. Me tchinom i tikno liil ap i patslende, kai kote khetne wenna, kai hal. Jek lendar hi o Diotrefes. Kowa kamell o pralstuno mashkral lende te well, un shunell gar ap mande. Te wau me pash tumende, penau me leske, hoi job lauter kras. Job anell o chochepen pral mende pre. Un kowa hi leske gar doha. Job lell gar i patsle phralen pre, kai wenna pash leste. Un kolla, kai kamenn len pash pende pre te lell, kolenge penell lo, te krenn le kowa gar, un witsrell len dran i kangri win. Latcho phraal, ma kre o tchilatchepen palla! Kre o latchepen! Kowa, kai krell latcho koowa, well o Deblestar. Kowa, kai o tchilatchepen krella, kowa prindjrell o Debles gar. O Demetrio krell o latchepen. Lauter rakrenn mishto pral leste. Un leskro djipen sikrella, te hi lo an o tchatchepen tardo. Mer ninna penah, kai kowa, hoi job krella, mishto hi. Un tu djineh, kai kowa, hoi mer penah, tchatcho hi. Me hunte penoms tuke jaake bud. Kowa kamau gar lauter an i liil te tchinell. Wals mishto, te dikams men jaake sik, har djala. Koi rakrams nai pral lauter. O Debleskri bacht tuke! Kol mala pash mande penenn tuke “Atch maro Debleha!” Pen latche laba mandar mire malenge, kai pash tute hi, pen kowa hakeneske peskro labeha! Me, o Judas, tchinau kau liil ap tumende, kolen o Dewel peske win rodas. Job hi tumaro dad un kamell tumen o djijestar. Un o Jesus Kristo dell garda ap tumende. Me hom o Jesus Kristeskro budepaskro un o Jakobeskro phraal. O Debleskro kamlepen, bacht un latchepen well bud un budeder pral tumende! Mire phrala un phenja, his i tsiro, kai kamoms tumenge an i liil te tchinell, har latcho o Dewel ap mende hi, te las lo men dran o tchilatchepen win. Pral kowa kamau me kanna buder gar te tchinell. Kanna dikau, hi feteder, te tchinap tumenge, te atchenn soreles an o patsepen. Ma mukenn tumen o Debleskro dromestar tele te anell! Leskro lab, hoi tumenge penlo was, atchell tchatcho hako tsiro. Me shunom, hi menshe koi, hoi tchorchanes mank tumende wan. Kolla kamenn o Deblestar tchi djinell. Jon penenn, te hi o Dewel latcho, un te nai krenn le lauter, hoi jon kamenna. Jaake djiwenn le i wi-ladjedo djipen, un denn maro rajes, o Jesus Kristes, buchoste. Kowa kokres hi maro rai. Glan i rah tsiro hi tchinlo, te lenn jon pengri phagi. Ninna te djinenn tumer kowa lauter, kamau, te bistrenn gar, har o Dewel, maro rai, peskre menshen dran o them Egiptia win las. Un ap i wawar tsiro maras lo kolen, hoi gar patsan. Ma bistrenn witar gar kol bolepangren, kai dan gar garda ap koi budi, hoi o Dewel len das, un mukan pengro kheer an o bolepen. Kolen pandas lo i shellentsa, hoi kek tsireske buder pre kerdo wenn. Un job rikrell len stildo an i kali rat, bis te well ko baro diwes, kai i phagi pral lende wi-rakedo wella. Jaake lan ninna kol menshe i phagi, kai djiwan an i forja Sodom un Gomorra un an kol forja trul lende. Jon kran wi-ladjedo koowa har kol bolepangre un djan wawar mass palla. I phagi, hoi pral kol menshende was, sikrell mende, hoi kolenge djal, kai sawo koowa krenna. Jon djan an i jag, hoi hako tsiro chatchella. Un jaake hi ninna kolla, kai dikenn sunja, un krenn wi-ladjedo koowa, un kamenn kek rajes pral pende, un rakrenn djungeles pral kolende an o bolepen. O Debleskro baro bolepaskro, leskro lab hi Michael, las peske gar win, te praassell lo o benges, har job tchingras pes o bengeha, koon lendar lals o mulo Moses. Job penas leske kokres: “O Dewel, maro rai, dell tut i phagi!” Kolla menshe praassenn lauter, hoi le gar prindjrenna. Kowa, hoi lengro mass kamella, kowa krenn le jaake har i vieche, kai tchi djinenna. Un jaake djan le nashedo. Bibacht well ap lende! Jon djan ap o tchilatcho drom, kai ninna o Kain djas. Un i lowenge anenn le doosh ap pende, jaake har o Bileam kras. Un jaake har o Korach merenn le. O Korach hadas pes peskre menshentsa pral o Debleskre murshende. Kol menshenge hunte ladjenn tumen. Te wenn tumer khetne, te pijenn un te chan, palle chan jon pen thulles pash tumende un ladjenn pen gar. Jon dikenn ap pende kokres, te djal lenge kokres mishto. Jon krenn bare laba, hoi tchi moldo hi. Jon hi har ruka, ap kolende tchi baro wella, witar kek patria, un kai hi tseles mulo un wenn tele dino. Jon hi har diwje panja, hoi witsrenn pengro tchik, hoi an lende hi, win ap i phub glan lende. Jon hi har bolepangre momlia, hoi dran pengro drom win djan, un hunte djan kanna hako tsireske an i kali rat. Glan i rah tsiro penas pral lende o Henoch, kowa his o eftato dad pal o Adam: Dikenn, o Dewel, maro rai, well dran o bolepen. Un bud serja bolepangre hi pash leste. Job well, te rakrell lo o tchatchepen win pral i tsele menshende, un te dell lo kolen i phagi, kai djan gar ap o Debleskro drom un kran gar, hoi job kamas, un tchingran ap leste tchilatche labentsa. Kolla hi sawe menshe, kolenge kowa gar mishto doha hi, hoi o Dewel len das. Un jon choirenn pen, kai lenge gar feteder djal. Jon djiwenn pal pengro shero. Jon hi sharede, kai rakrenn shukar labentsa i menshentsa, te lenn le lendar latcho koowa. Tumer, mire phrala un phenja, ma bistrenn kol laba, hoi tumenge kolla penan, kolen maro rai, o Jesus Kristo, bitchras, te penenn le i menshenge leskre laba. Jon penan: Glan ko tsiro, kai maro rai Jesus pale wella, wenna sawe menshe, hoi san pral o Debleskro koowa, un djiwenn jaake, har jon kamenna un krenn, hoi o Dewel gar kamella. An lengro shero hi phubjakro koowa. Un an lengro dji hi gar o Debleskro Ducho. Kolla anenn tchingepen un krenn, te rikrenn i patsle buder gar khetne. Tumer, mire phrala un phenja, atchenn soreles an tumaro patsepen, hoi das tumen o Dewel. Un mangenn les jaake, har leskro Ducho an tumende kamell. Un rikrenn tumen an o Debleskro kamlepen! Un dikenn ap maro rajeste, o Jesus Kristeste! Kowa hi jaake latcho ap mende, te dell lo men o djipen, hoi gar pre-herella. Awenn latches ap kol menshende, kai djinenn gar, hoi te patsenn, un jek kopo kawa patsenn un ko wawar kopo kowa. Krenn lengre djia soreles! Wawar nashran pen. Kolen anenn ap o tchatcho drom! Kowa hi jaake har te tserdans len dran i jag win. Wawar djiwenn i djungelo djipen. Rakrenn ninna kolenge latches an o dji! Un denn garda, te krenn gar kowa, hoi jon krenna. Lengro djipen hi har i tchiklo ripen ap lende. Maro Debles hi i soor, te rikrell lo tumen ap leskro drom, te hatsell lo kek doosh ap tumende ap ko diwes, kai han glan leste tardo, un dikenn leskro railepen, un han bachteles. Sharas koles, kai kokres o Dewel hi! Job las men dran o tchilatchepen win, har maro rai, o Jesus Kristo, menge meras. Maro Dewel hi o baro rai. Les hi i tseli soor kanna un glan kau tsiro un an ko tsiro, hoi wella. Amen. An kau liil hi kowa tchinlo, hoi o Dewel mukas o Jesus Kristes te dikell, te sikrell job peskre budepangren, hoi an i tikno tsiro hunte wella. Un o Jesus Kristo bitchras peskro bolepaskres pash mande, te sikrell lo mande kawa lauter. Me, o Johanni, hom leskro budepaskro un tchinom kowa, hoi o Jesus Kristo mande sikras, an kau liil. Kol laba wenna o Deblestar. Lauter, hoi dikom, tchinom pre. Bachtelo hi kowa, kai drawerell kal laba. Un bachtele hi kolla, kai shunenn kal laba, un rikrenn len an pengre djia. O tsiro hi gar dur, kai kawa lauter wella. Me, o Johanni, tchinau kau liil ap i tsele patslende, kai an i efta forja an o them Asia khetne wenna. Latchepen un bacht tumenge! Kowa dell tumen o Dewel! Job djiwella hako tsiro: kanna un an ko tsiro, hoi his un hoi wella! Latchepen un bacht tumenge! Kowa dell tumen o Debleskro Ducho! Kowa hi har efta jaga glan o Debleskro beshepaskro tardo. Latchepen un bacht tumenge! Kowa dell tumen o Jesus Kristo! Job sikrell i menshende o tchatcho drom pash o Debleste. Un job hi o glanstuno lauterendar, kai stenn i mulendar pre un wenn djido. Un job hi ninna o rai pral i tsele raja ap kai phub! Job kamell men o tselo djijestar, un las men dran mari doosh win, un plaissras menge peskro rateha. Job kras men raja un rashaja o Debleske, peskro dadeske. Leske hi o railepen un i soor kanna un hako tsireske! Amen. Dikenn, job wella dran o bolepen, un hakeno dikell les, ninna kolla, kai les ap o trushel dan. Un an hake themma rowenn le pral leste, un penenn le: “Patsams mer ap leste!” Awa, jaake hunte well kowa. Amen. O baro Dewel penella: “Mandar was lauter. Un lauter wella pale glan mande. Man hi i tseli soor, un djiwau hako tsireske: kanna un an ko tsiro, hoi his un hoi wella.” Me, o Johanni, hom tumaro phraal an o patsepen ap o Jesuseste. Job hi miro baro rai, har job tumaro baro rai hi. Jaake har tumer wenn leske palla lino, wom me ninna leske palla lino, un dom miro patsepen gar pre. Me penom i menshenge o Debleskro lab, un sikrom lende o Jesuseskro drom. Doleske wom stildo un anlo ap ko them Patmos, kai an o baro pani tchiddo hi. Ap o Debleskro diwes was o Debleskro Ducho soreles pral mande. Un me shunom pal mande i sorelo rakepen. Kowa his har i gole, hoi dell i phurdepaskri. Un ko rakepen penas: “Tchin an i liil, hoi tu dikeh! Un bitche ko liil ap kol patslende, kai an kol efta forja khetne wenna: Efesus, Smirna, Pergamon, Tiatira, Sardes, Filadelfia un Laodicea!” Un me rissrom man trujel, te dikap koles, kai ap mande rakras. Un har rissrom man trujel, dikom efta sonakangre momlia. Un mashkral lende his jek tardo, hoi wi-dikas har i mensho. Les his i lengsto ripen ap leste, un i sonakaskri dori trul leskro betch. Leskre balla ap o shero his parno har i bakrengre balla, har gib. Un leskre jaka chatchan har i jag. Un leskre herja his har dran sonakai, hoi an o bob chatchedo un thodo wella. Un leskro rakepen his har i gole i baro panjestar, hoi dur tele perella. Un an leskro tchatcho wast his les efta bolepangre momlia. Un dran leskro mui was i charo, hoi ap dui rigja nai tchinella. Un leskro mui his har o kham. Un har dikom les, perom glan leskre herja khetne, har woms mulo. Un job tchiwas peskro tchatcho wast ap mande, un penas: “Ma dare! Mandar was halauter. Un lauter wella pale glan mande. Me hom o djido. Un me homs mulo, un kanna hom djido un djiwau hako tsireske. Man hi i soor pral o merepen. Un man hi o klidepaskro an o mulengro them. Tchin lauter, hoi dikal, an i liil: kowa, hoi kanna hi, un kowa, hoi pal kowa lauter wella. Me kamau te haiwess, hoi kol efta bolepangre momlia hi, hoi tu an miro tchatcho wast dikal. Te haiwess ninna, hoi kol sonakangre momlia hi! Kol efta bolepangre momlia hi o Debleskre budepangre, kai denn jak ap i patslende, kai an i efta forja khetne wenna. Un i efta sonakangre momlia hi i patsle, kai wenna khetne an i efta forja.” “Tchin kau liil ap o Debleskro budepaskro, kai dell jak ap i patslende an o foro Efesus: Kawa penell kowa, kai rikrell kol efta bolepangre momlia an peskro tchatcho wast, un kai djal mashkral kol efta sonakangre momlia trujel. Me prindjrau lauter, hoi tumer mange kran, tumari tseli phari budi. Tumer dan tumaro patsepen gar pre. Un tumer mukenn gar tchilatche menshe mashkral tumende te well. Un tumer lan kolen an o jak, kai penan, te hi le o Jesuseskre bitchepangre, un jon hi kowa gar. Un tumer haiwan, te chochran le. Tumer dan tumaro patsepen gar pre, un lan i pharo djipen mange ap tumende, un tumer wan gar khino an tumari budi mange. Jek koowa hi pash tumende, hoi hi gar mishto: Tumer kamenn man buder gar o tselo djijestar, jaake har kowa his ap ko tsiro, har tumer patslo wan. Tumaro dji mukas man. Mukenn tumenge kowa an o shero te djal, har dur tumer mandar tele peran. Awenn pale o tselo djijeha pash mande! Djiwenn ko djipen, hoi djiwan, har tumaro patsepen ap mande terno his. Te krenn kowa gar, palle wau, un lau tumari momeli krik, un tchiwrau lat ap i rig. Kate hi tchomone, hoi tumer krenn latches. Tumer kamenn gar, hoi kol Nikolarja krenna, jaake har me kowa witar gar kamau. Shunenn halauter mishto, hoi o Debleskro Ducho penella ap i patslende! Kowa, kai soreles an o patsepen atchas, un gar pre das, koles dau te chal ko rukestar, hoi o djipen della, kowa, hoi tardo hi an o Debleskri shukar baar.” “Tchin kau liil ap o Debleskro budepaskro, kai dell jak ap i patslende an o foro Smirna: Kawa penell kowa, hoi hi o glanstuno un o palstuno, hoi mulo his, un djido was. Me djinau, te lenn le tumen palla. Ninna djinau, har tchorwelo han. Tchatchepah han tumer brawelo! Me djinau ninna, te rakrenn kolla djungeles pral tumende, kai penenn pendar, te hi le Debleskre menshe. Jon hi kek Debleskre menshe. Na-a, jon hi bengeskre menshe. Ma darenn kol duka, hoi ap tumende wenna! O beng mukell menshen tumendar an o stilepen te witsrell, te well diklo, har sorelo tumaro patsepen ap mande hi. Un tumer wenn deesh diwessa palla lino. Atchenn soreles an tumaro patsepen ap mande, ninna te marenn le tumen! Palle dau tumen o djipen, hoi atchella. Jaake baro hi tumaro plaissepen! Shunenn halauter mishto, hoi o Debleskro Ducho penella ap i patslende! Kowa, kai soreles an o patsepen atchas, un gar pre das, kowa merell gar o duito kopo.” “Tchin kau liil ap o Debleskro budepaskro, kai dell jak ap i patslende an o foro Pergamon: Kawa penell kowa, koles o charo hi, hoi ap dui rigja tchinella. Me djinau, tumer djiwenn kote, kai o beng o rai pral i menshende hi. Tumer rikrenn soreles ap mande, un mukan o patsepen gar, ninna an kol diwessa, har was o Antipas maredo, har job i menshenge mandar penas an tumaro foro, kai o beng djiwella. I tikno koowa pash tumende hi gar mishto. Mashkral tumende hi sawe menshe, kai djan ap ko drom, koles o Bileam glan i rah tsiro i menshende sikras. Job sikras o baro rajeste pral o them Moab, – leskro lab his Balak, – har te anell lo nai i Israelitarja ap i tchilatcho drom. Jaake chan i Israelitarja ko mass kol viechendar, hoi kol wawar menshe glan pengro debleste anan. Ninna djan le pash wawar djuwjende. Jaake hi ninna mashkral tumende sawe menshe, kai ap kowa patsenna, hoi kol Nikolarja penenn. Krenn kanna ko tchilatcho koowa buder gar! Te mukenn tumer kowa gar, palle wau an i tikno tsiro, un tchingrau ap kolende, kai shunan gar ap mande. Un miro rakepen tchinella har i charo. Shunenn halauter mishto, hoi o Debleskro Ducho penella ap i patslende! Kowa, kai soreles an o patsepen atchas, un gar pre das, koles dau ko maro dran o bolepen te chal, hoi kharella Manna. Ninna dau les i parno bar. Ap koleste hi o newo lab tchinlo, koles kek prindjrell, har kowa, kai les lella.” “Tchin kau liil ap o Debleskro budepaskro, kai dell jak ap i patslende an o foro Tiatira: Kawa penell o Debleskro tchawo, koles hi jaka har i jag, un herja har sonakai. Me prindjrau lauter, hoi tumer mange krenn. Tumer kamenn man o djijestar, un rikrenn soreles ap mande. Me prindjrau lauter, hoi tumer tumare phralenge krenna. Un tumer wan gar khino an tumaro patsepen. Kowa, hoi tumer kanna krenna, hi ninna budeder har kowa, hoi kran, har patslo wan. Jek koowa hi gar mishto pash tumende. Tumer mukenn koi djuwel Isebel te rakrell, hoi joi kamella, koja, hoi penell, te hi li o Debleskri rakepaskretsa. Joi tserdell mire budepangren o Debleskro dromestar tele un penell lenge, te nai djan i mursha pash wawar djuwjende, un i djuwja pash wawar murshende. Ninna penell li lenge, te nai chan le ko mass, hoi wawar menshe glan pengro debleste anan. Me dom lat tsiro, te nai mukell li peskro tchilatcho drom. Un joi kamell gar peskro djungelo koowa te mukell. Doleske witsrau lat ap o nasslengro tchiben. Un kolla, kai lah sowan, jon te mukenn kowa gar, palle anau bare duka ap lende. Un kolakre tchawen dau mulo. Palle haiwenn i tsele patsle, te hom me kowa, kai halauter prindjrella, hoi i menshen an o shero un an o dji hi. Un hakeno, kai tchilatcho koowa kras, kowa lell mandar koi phagi pal kowa, hoi job kras. Tumer wawar patsle an o foro Tiatira, kai gar pal kol chochene laba djiwan, un ko bengeskro drom gar prindjrenna, ap tumende penau me: Me penau tumenge tchi wawar koowa, hoi tumer hunte krenna, har kowa, te rikrenn mire laba soreles an tumare djia, jaake rah bis te wau pale. Kowa, kai soreles an o patsepen atchas, un gar pre das, un krell lauter, hoi me kamau, jaake rah har djiwell lo, koleste dau i soor, te well lo rai pral i menshende an i wawar themma. Job anell len i sasterno wasteha un dell lauteren paash, kai gar ap leste shunenna, jaake har tchare paash dino wenna. Jaake har das man miro dad peskri soor, jaake dau koles miri soor. Ninna dau les ko bolepaskri momeli, hoi djal pre taissarlake ap o bolepen. Shunenn halauter mishto, hoi o Debleskro Ducho penella ap i patslende!” “Tchin kau liil ap o Debleskro budepaskro, kai dell jak ap i patslende an o foro Sardes: Kawa penell kowa, koles o Debleskro Ducho hi, un koles i efta bolepangre momlia an o wast hi. Me djinau lauter, hoi tumer kran. Tumer han mulo, ninna te penenn le pral tumende, te han djido. Stenn pre o sopastar! Mashkral tumende hi gomme menshe, kai patsenn ap mande. Kolla hi gar bud. Un lengro patsepen hi tikno. Krenn lengro patsepen pale soreles! Glan miro Debleste hi kowa gar mishto doha, hoi tumer mange krenn. Ma bistrenn, hoi tumenge penlo was un hoi shunan! Un rikrenn ap kal laba! Un awenn pale ap o tchatcho drom! Te krenn kowa gar, un stenn gar pre o sopastar, palle wau pral tumende har i tchorepaskro. Un tumer djinenn gar, hawo tsireske pale wau. Ninna te hi gar bud patsle an o foro Sardes, kai djan ap miro drom, hi sawe patsle mank tumende, kai kran pengre koola gar tchiklo. Kolla hi moldo, te wenn le rido an parne koola, un djiwenn mantsa an o bolepen. Kowa, kai soreles an o patsepen atchas, un gar pre das, kowa lella parne ripja. Un leskro lab lau me gar win dran o liil, kai i djide dren tchinlo hi. Ninna penau glan miro dadeste un glan leskre bolepangre, kai job hi miro. Shunenn halauter mishto, hoi o Debleskro Ducho penella ap i patslende!” “Tchin kau liil ap o Debleskro budepaskro, kai dell jak ap i patslende an o foro Filadelfia: Kawa penell o Debleskro tchatchepaskro. Koles hi o Davideskro klidepaskro an o wast. Job te krell o wudar pre, palle nai krell les kek pale pandlo. Job te krell o wudar pandlo, palle nai krell les kek pre. Me prindjrau lauter, hoi tumer mange kran. Dikenn, me krom i wudar glan tumende pre, hoi kek nai pandell. Tumen hi i tikni soor, un rikran miro lab an tumare djia, un dan man gar buchoste. Shunenn, hoi me kol bengeskre menshentsa krau, kai chochenn un penenn pendar, te hi le o Debleskre menshe, un jon hi kek Debleskre menshe. Me krau, te wenn le pash tumende, te witsrenn le pen glan tumende ap i phub, un te haiwenn le, te kamau tumen o tselo djijestar. Tumer rikran ko lab, hoi tumenge penom, un wan gar khino an o patsepen ap mande. Doleske rikrau mire wasta pral tumende an ko pharo tsiro, kai i bibacht wella pral i tsele menshende ap kai phub, te well diklo, hoi an lengre djia hi. Me wau an i tikno tsiro pale. Rikrenn tumaro patsepen soreles, te lell kek wawar ko shukar koowa tumendar, hoi tumenge an o bolepen hi, un hoi kolla lenna, kai dan pengro patsepen gar pre. Kowa, kai soreles an o patsepen atchas, un gar pre das, dran koleste krau me jekes, kai hi har i baro bar, hoi rikrell miro Debleskro kheer. Un kowa atchell koi tardo hako tsireske. Un me tchinau o lab miro Deblestar ap leste, un o lab o Debleskro forestar. Kowa hi o newo Jerusalem, hoi dran o bolepen tele wella. Un miro newo lab tchinau ninna ap leste. Shunenn halauter mishto, hoi o Debleskro Ducho penella ap i patslende!” “Tchin kau liil ap o Debleskro budepaskro, kai dell jak ap i patslende an o foro Laodicea: Kawa penell kowa, kai kharell Amen, un penell hako tsiro o tchatchepen, un sikrell i menshende o tchatcho drom pash o Debleste. Job his koi pashel, har o Dewel lauter kras. Me djinau halauter, hoi tumer kran. Tumer han har i pipen, hoi hi gar shila, witar gar tato. Kamaus, te wenn tumer jek kolendar. Tumer han paash tato. Doleske tchungrau tumen win dran miro mui. Tumer penenna: Mer ham brawelo, un men hi halauter; tchi hunte well men buder. Me penau tumenge: Tumer djinenn gar, te han an i bibacht, jaake te khaitenn tumer man. Tumer han tchorwelo un nango un korelo. Doleske penau tumenge: Ginenn mandar sonakai, sawo sonakai, hoi an i jag thodo was, jaake te wenn tumer tchatchepah brawelo. Ginenn mandar ninna parne ripja, un riwenn kolla ap tumende, te han buder gar nango, un hunte ladjenn tumen buder gar. Un ginenn kutch djet, un makenn tumare jaka, te nai dikenn pale! Lauteren, kai kamau o djijestar, kolende sikrau lengri doosh, un penau lenge dawentsa, te shunenn le ap mande. Mukenn kanna tumaro tchilatcho drom, un awenn pale ap miro drom! Dikenn, me hom glan o wudar tardo, un dau ap ko wudar. Koon shunell, hoi me penau, un krell mange o wudar pre, pash koleste djau me dren, un chau leha, un job chal mantsa. Kowa, kai soreles an o patsepen atchas, un gar pre das, kowa nai beshell pes mantsa ap miro rajeskro beshepaskro, jaake har me ninna soreles tardo homs, un me beshom man miro dadeha ap leskro rajeskro beshepaskro. Shunenn halauter mishto, hoi o Debleskro Ducho penella ap i patslende!” Pal kowa dikom i wudar an o bolepen, hoi pre hi. Un kowa, kai ap mande rakras, un leskri gole sorelo har i phurdepaskri his, kowa penas ap mande: “Ab kate pre! Me sikrau tut, hoi pal kawa wella.” Un ap jek kopo was o Debleskro Ducho soreles ap mande, un me dikom i rajeskro beshepaskro an o bolepen tardo. Un ap koleste his jek beshdo. Leskro mui dikas jaake shukar win har kol kutch shukar barra Jaspis un Karneol. Un trul o rajeskro beshepaskro his i brishineskro bogo, kai dikas jaake win har ko shukar bar Smaragdo. Un trul o rajeskro beshepaskro his biish-te-star wawar rajengre beshepangre tardo. Un ap kolende his biish-te-star tchatchepangre phure beshdo. Kolen his parne ripja ap lende, un i shereskro sonakai ap lengre shere. Un kotar, kai ko rajeskro beshepaskro hi, das jag karje pral un tele, un was i bari gole win, har koi gole, hoi o bolepen krella, te dell baro brishin un te djal jag tele ap i phub. Un glan o rajeskro beshepaskro chatchan efta jaga. Kol efta jaga hi o Debleskro Ducho. Glan o rajeskro beshepaskro his tchomone har i baro pani dran wali. Kowa his jaake djudjo, te dikenn le nai dren, har dikenn le an i wali. Trul o rajeskro beshepaskro his star sorele bolepangre, jek ap haki rig. Kolla his pherde jaka glan un palla. Un ko glanstuno sorelo bolepaskro his har i bari margodja. Un ko duito sorelo bolepaskro his har i terni murshkani grumni. Un ko triinto sorelo bolepaskres his i mui har i menshes hi. Un ko starto sorelo bolepaskro his har i baro tchirklo an o bolepen. Un hakenes lendar his shob tchirklengre mussja. Kolla his dren un win pherde jaka. Un jon giwenn o tselo diwes un i tseli rat: Latcho - un tchatcho - har kek wawar - hi o Dewel, ko rai pral halauter. Hako tsiro djiwell lo, kanna, un an ko tsiro, hoi his, un hoi wella. Un jaake sharenn kol star sorele bolepangre koles, kai ap o rajeskro beshepaskro beshdo hi, un jon hadenn les un krenn les baro, un parkrenn pen pash leste, kai djiwell hako tsireske. Hako kopo, kai krenn le kowa, witsrenn pen kol biish-te-star tchatchepangre phure glan koleste tele, kai ap o rajeskro beshepaskro beshdo hi, un sharenn koles, koleskro djipen gar pre-herella. Un jon tchiwenn pengro sherengro sonakai glan o rajeskro beshepaskro tele, un penenna: “Tu, o Dewel, maro rai, tu hal moldo, te less o railepen, un o sharepen, un i soor. Tu kral o bolepen un i phub. Jaake, har tu kamal, jaake kral tu kowa, un was kowa.” Un me dikom i liil an o tchatcho wast kolestar, kai ap o rajeskro beshepaskro beshdo hi. Ap ko liil his dren un win tchomone tchinlo. Un ko liil his khetne pandlo efta dorjentsa. Un me dikom i sorelo bolepaskres, kowa das soreles gole: “Koon hi moldo, te nai krell lo ko liil pre, te dikell lo dren?” Un an o bolepen, un ap i phub, un tel i phub his kek koi, kai hi moldo, te krell lo ko liil pre, te dikell lo dren. Un har dikom, te his kek moldo, te krell lo ko liil pre, te dikell lo dren, koi rowom soreles. Un jek kol tchatchepangre phurendar penas ap mande: “Ma rob! Dik, jek las i soor o Deblestar pral o tchilatchepen un o merepen, un hi moldo, te krell lo ko liil pre, te dikell lo dren. Job hi kowa, kai kharenn le lewo, kai well dran o them Juda. Job hi o Davideskro tchawo.” Un me dikom i terno bakres pash o rajeskro beshepaskro, hoi wi-dikas, har wals lo maredo. Kowa hi tardo mashkral kol star sorele bolepangre un kol tchatchepangre phurende. Les hi efta shinga un efta jaka. Kol efta jaka hi o Debleskro Ducho, hoi pral i tseli phub win bitchedo was. Un o terno bakro was pash koleste, hoi ap o rajeskro beshepaskro beshdo his, un las ko liil dran leskro tchatcho wast. Un har las job o liil, peran kol star sorele bolepangre un kol biish-te-star tchatchepangre phure glan o terno bakro tele. Un hakenes lendar his i bashepaskri. Un jon bashran i shukar bashepen. Len his ninna sonakangre tchare pherdo gudlo kasht, hoi o Debleske chatchedo wella, un mishto sungella. Ko gudlo kasht hi o mangepen, hoi o Debleskre menshe pengro Deblestar mangan. Un jon giwenn i newi gili, un penenn: Tu hal moldo, te less ko liil, un te kress ko liil pre. Tu wal maredo, un plaissral tiro rateha, te giness menshen tiro Debleske. Kolla wenna dran hako them, haki natsjona, haki harmenatsjona un hako rakepen. Un tu kreh lendar raja un rashaja maro Debleske. Un jon wenn raja pral i tseli phub. Un me dikom un shunom bud bolepangren tardo trul o rajeskro beshepaskro, un trul kol star sorele bolepangre, un trul kol tchatchepangre phurende. Jon his jaake bud har deesh serja (10.000) kope deesh serja un jek sero kope jek sero. Un jon giwenn soreles: O terno bakro, hoi was maredo, kowa hi moldo, te well les i bari soor, ninna o brawlepen, un o goswepen, un o sharepen, un o railepen, un i gilja, hoi les hadenna, un bares krenna. Un me shunom i gili, hoi lauter giwan, kai an o bolepen hi, un ap i phub, un tel i phub, un an o baro pani. Un jon giwenn: “Koleske, kai ap o rajeskro beshepaskro beshdo hi un ko terno bakreske, kolenge hi i gilja, un o sharepen, un o railepen, un i soor pral lauter, kanna un hako tsireske.” Un kol star sorele bolepangre penan: Amen! Un kol tchatchepangre phure witsran pen glan o Debleste un glan o bakro tele, un sharan len. Un me dikom, har ko terno bakro jek kol efta dorjendar pre pandas, hoi ko liil khetne rikrenna. Un me shunom, har jek kol star sorele bolepangrendar soreles penas: “Ab!” Un me dikom i parno grajes. Un kowa, kai pre beshdo hi, koles hi i bogo an o wast. Un les was i shereskro sonakai dino, hoi sikrella, te hi job sorleder har bud wawar bare raja. Un job djas win an o kurepen, un was sorleder har jon halauter. Un o bakro pandas o duiti dori pre, hoi ko liil khetne rikras. Un me shunom, har ko duito sorelo bolepaskro penas: “Ab!” Un i wawar grai was win. Ko grai his lolo har i jag. Un kowa, hoi pre beshdo his, koles was i soor dino, te anell lo o kurepen ap i phub, jaake te marenn pen i menshe. Un les was i baro charo dino. Un o terno bakro pandas i triinti dori pre, hoi ko liil khetne rikras. Un me shunom, har o triinto sorelo bolepaskro penas: “Ab!” Un me dikom i kalo grajes. Un kowa, kai pre beshdo his, koles his jek koowa an peskro wast, hoi sikrella, har pharo tchomone hi. Un me shunom i rakepen, hoi was mashkral kote win, kai kol star sorele bolepangre tardo hi, un penas: “Jek diwes hunte budrenn le, te ginenn le jek tcharo gib. Un jek diwes hunte budrenn le, te ginenn le triin tchare djob. O djet un i mool atchenna, har jon hi. Kolenge hunte plaissrenn le gar budeder.” Un o terno bakro pandas i starti dori pre, hoi ko liil khetne rikras. Un me shunom, har o starto sorelo bolepaskro penas: “Ab!” Un me dikom i grajes. Kowa his parno har i mulo. Un kowa, kai pre beshdo his, koleskro lab his “Mulo.” Un o merepen was pal leste. Un les was i soor dino, te marell lo i menshen ap o starto kotar i phubjatar. O charo, i diwje vieche, i bok un o nasslepen marenn len. Un o terno bakro pandas i pantchti dori pre, hoi rikras ko liil khetne. Un me dikom kol tsele menshen, kai rikran soreles ap o Debleskro lab, un sikran i menshende o Debleskro drom, un wan doleske maredo. Jon his tardo pash o Debleskri chatchepaskri. Un dan soreles gole un penan: “Baro Dewel un tchatcho rai, ab sik un rake i phagi win pral kolende ap i phub, kai maran men. De len ko tchilatchepen pale, hoi jon ap mende kran!” Un hakenes lendar las i parno ripen. Un jek penas ap lende: “Mukenn tele i tikno tsiro! Tumare phrala, kai budrenn o Debleske har tumer budran, kolendar wenna ninna maredo, jaake bud har o Dewel mukell, te wenn le maredo.” Un me dikom, har o terno bakro i shobti dori pre pandas, hoi ko liil khetne rikras. Koi trissas i phub soreles. Un o kham was kalo har i kalo gono. Un o tselo tchon was lolo har o rat. Un i bolepangre momlia peran ap i phub, jaake har perenn i brola ap i phub tele, te phurdell i sorelo ducho an i broleskro ruk. Un o bolepen tserdas pes khetne, har i liil, hoi khetne lino wella. Un kek berga atchas, kai his li tardo, witar gar kek them, hoi an i pani tchiddo hi. Un i tsele menshe khatran pen: i raja pral i themma ap i phub, i bare un i brawele, i lurdengre pralstune un wawar pralstune, ninna i budepangre un lengre raja. Jon khatran pen an i phub, un mashkral i bare barra, un penan ap kol berge un ap kol bare barra: “Perenn ap mende, un khatrenn men kolestar, kai ap o rajeskro beshepaskro beshdo hi, un koi bari choljatar, hoi ko terno bakres hi! Ko baro diwes was, kai lengri choli ap mende wella. Un kek nashte nashell lengri choljatar krik.” Un pal kowa dikom me star bolepangren. Kolla his tardo ap kol star rigja i phubjatar, un rikran ko sorelo ducho pale, hoi phurdell dran hake star rigja pral i phub. Jon rikran les pale, te phurdell lo gar pral i phub, witar gar pral o baro pani, witar gar pral i tsele ruka. Un me dikom i wawar bolepaskres. Kowa was kol rigjatar, kai o kham pre djala. Un job kras i sikepen ap kolende, kai o djido Debleske koi hi. Un job das soreles gole ap kol star bolepangre, kolen i soor dino was, te dukrenn le i phub un o baro pani. Un job penas ap lende: “Ma dukrenn i phub un o baro pani, witar gar i ruka, jaake rah har mer kram gar i sikepen glan ap i shere kolendar, kai maro Debleske budran.” Un me shunom kitse menshe ko sikepen lan. Kolla his 144.000 (jek-sheel-te-star-deesh-te-star serja) menshe, kai wan dran i tsele menshende, kai wenna pal o Israeleskre deesh-te-dui tchawende. Pal kowa dikom me bud menshen, jaake bud, te nai penell kek, kitse jon hi. Kolla wenna dran hako them, haki natsjona, haki harmenatsjona un hako rakepen. Un jon his khetne tardo glan o rajeskro beshepaskro un glan ko terno bakro. Len his parne ripja ap lende un bare patria an lengre wasta. Un jon dan soreles gole: “Mer sharah maro Debles, kai ap o rajeskro beshepaskro beshdo hi un ko terno bakres! Jon lan men win dran o tchilatchepen un o merepen.” Un i tsele bolepangre his tardo trul o rajeskro beshepaskro un trul i tchatchepangre phurende un trul i star sorele bolepangre. Un jon witsran pen glan o rajeskro beshepaskro tele o mujeha ap i phub, un sharan o Debles. Un jon penan: “Hi mishto, te giwas mer gilja maro Debleske, hoi les hadenna, un hoi les bares krenna. Leskro railepen un goswepen hi baro. Un les hi bari soor. Hi mishto, te parkras men pash leste, un te sharas les, kanna un hako tsireske. Amen!” Un jek kol tchatchepangre phurendar putchas mandar: “Koon hi kolla, kai hi len parne ripja ap lende? Kai wan le?” Un me penom ap leste: “Miro rai, tu djineh les.” Un job penas ap mande: “Kolla wan soreles palla lino, un wan win dran ko pharo tsiro. Un jon thowan pengre ripja, un kran len parno an o terno bakreskro rat.” Doleske hi le tardo glan o Debleskro beshepaskro un hi leskre rashaja an leskro kheer, un hi leske koi o tselo diwes un i tseli rat. Un kowa, kai ap o Debleskro beshepaskro beshdo hi, djiwell pash lende, un dell jak ap lende. Un jon hunte bokenn buder gar, witar gar trushenn le buder. Un o kham chatchrell len buder gar, witar kek wawar tatepen. O terno bakro, hoi mashkral o Debleskro beshepaskro hi, kowa dell jak ap lende, har i bakrengro rai ap peskre bakre jak della, un anell len pash o pani, hoi o djipen della. Un o Dewel khossell hake swa ap lengre jaka tele. Un har o terno bakro i eftati dori pre pandas, hoi ko liil khetne rikras, rakras kek buder an o bolepen. I tikno tsiro rakran le tchi buder. Un me dikom kol efta bolepangren, kai glan o Debleskro beshepaskro tardo hi. Kolla lan efta phurdepangren. Un i wawar bolepaskro was, un djas pash o Debleskri chatchepaskri. Les his i sonakaskro tcharo an o wast, an koleste gudlo kasht chatchedo wella, hoi mishto sungella. Un ko bolepaskro las bud gudlo kasht, te chatchrell lo les ap o Debleskro sonakaskro bob, hoi glan o Debleskro beshepaskro tardo hi, te well o latcho sungepen khetne o mangepah, hoi o Debleskre tchawe o Deblestar mangan. Un ko latcho sungepen hadas pes pre dran leskro wast, un djas glan o Debleste khetne o mangepah kol Debleskre menshendar. Un ko bolepaskro las ko tcharo, an koleste ko gudlo kasht chatchedo wella, un kras les pherdi jag, hoi job dran o Debleskri chatchepaskri las, un tchoras o tcharo win ap i phub. Koi das jag karje pral un tele, un das bari soreli gole, har koi gole, hoi o bolepen krella, te dell baro brishin, un te djal jag tele ap i phub. Un i phub trissas soreles. Un kol efta bolepangre, kai his len kol efta phurdepangre, lan len an i wasta, te phurdenn le dren. Un o glanstuno phurdas an peskri phurdepaskri. Koi das brishin, hoi his har barra, un jag o rateha mashkral ap i phub. Un o triinto kotar i tseli phubjatar chatchras, un o triinto kotar i tsele rukendar chatchras, ninna o tselo senlepen. Un o duito bolepaskro phurdas an peskri phurdepaskri. Koi was i bari kotar bar, hoi chatchella, an o baro pani witsedo. Un o triinto kotar o tselo baro panjestar was har o rat. Koi meras o triinto kotar lauterestar, hoi an o baro pani djiwas. Ninna hako triinto shiffo djas paash. Un ko triinto bolepaskro phurdas an peskri phurdepaskri: Un i bolepaskri momeli chatchas har jag, un peras tele ap i phub. Un koja peras ap o triinto kotar hako lengsto panjestar, ninna ap ko pani, hoi wella dran i phub win. Un ko bolepaskri momeli kharella shut. Un o triinto kotar kol panjestar was shutlo. Un bud kol menshendar, kai pijan ko pani, meran lestar. Un o starto bolepaskro phurdas an peskri phurdepaskri. Un o kham las i dap, un o triinto kotar lestar was kalo. Ninna o tchon un i wawar bolepangre momlia lan i dap. Un o triinto kotar lendar was kalo. Jaake chatchas o kham gar ap o triinto kotar ap o diwes, witar gar chatchan o tchon un i bolepangre momlia ap o triinto kotar an i rat. Un me dikom dur pral ap o bolepen i baro tchirkles, un shunom, har job gole das: Bibacht, bibacht, bibacht! Te phurdenn i wawar triin bolepangre an pengre phurdepangren, palle wella i bari bibacht ap kolende, kai ap i phub djiwenna. Un o pantchto bolepaskro phurdas an peskri phurdepaskri. Un me dikom i bolepaskri momeli, hoi tele ap i phub peras. Un koja kras o telstunepen pre. Koi was i jagakri khand dran o telstunepen win, har i jagakri khand dran i baro bob win wella. Un koi jagakri khand hadas pes pre, un tchakras o kham un o bolepen, jaake te was rat. Dran koi jagakri khand wan stepangre win ap i phub. Kolla lan i soor, te denn le tchurje, jaake har i skorpione denn tchurje. Un lenge was penlo, te dukrenn le gar o senlepen ap i phub, witar gar i ruka. Jon hunte dukrenn kol menshen kokres, kai kek Debleskro sikepen glan ap lengre shere hi. Kol menshen hunte dukrenn le pantch tchon, un hunte marenn len gar. Lengre duka wenn jaake baro, har te dans len i skorpione tchurje. Un an ko tsiro kamenn i menshe te merell, un nashte merenn gar. Lengro dji nashell pal o merepen, un o merepen nashell lendar. Un kol stepangre his har graja, kai djan an o kurepen. Un hakenes his ap leskro shero tchomone har i shereskro sonakai, jaake har bare rajen hi. Un lengre muja his jaake, har wans le menshengre muja. Un lengre balla his har djuwjengre balla. Un len his danda har i bari diwji margodja. Un ap lengro betch his len sasterne gada. Un koi gole, hoi lengre mussja kran, his har koi gole, hoi bud wurdja pengre grajentsa krenn, kai an o kurepen nashenna. Un len his porja, un dan tchurje har i skorpione tchurje denna. Un lengri soor his an lengre porja, te dukrenn le i menshen pantch tchonna. Un len hi i rai pral pende. Kowa hi o bolepaskro pral o telstunepen. Kowa kharell ap hebretikes Abadon. Un ap grichtikes kharell lo Apoljon. Jek bibacht was ap i menshende. Un dui wawar wenn pal kaja. Un o shobto bolepaskro phurdas an peskri phurdepaskri. Un me shunom i rakepen. Kowa was win dran kol star shinga, hoi ap o Debleskro sonakaskro bob hi, ap koleste gudlo kasht o Debleske chatchedo wella. Ko sonakaskro bob hi glan o Debleste tardo. Un ko rakepen penas ap ko shobto bolepaskro, kai hi les koi phurdepaskri an o wast: “Muk kol star bolepangre te djal, kai pash o baro pani Eufrat pandlo hi! Kre lengre shelle pre!” Un kol starenge wan lengre shelle pre kerdo, te krenn le koi budi, hoi hunte krenn le ap kau diwes, an kau tchon, an kau bersh: Jon hunte marenn hako triinto menshes ap i phub. Un me shunom, kitse lurde ap pengre graja an o kurepen djan. Kolla his biish serja kope deesh serja. Un me dikom kol grajen un kolen, kai ap lende klissenna. Kolengre sasterne gada his lolo har i jag un blaueto un djelto. I grajen his shere har bare diwje margodja. Un dran lengre muja was jag un khand, hoi marella. Koi jag un koi khand maran hako triinto menshes. I grajen hi lengri soor an lengre muja un an lengre porja. Lengre porja hi har sapa, un len hi shere. Kolentsa dukrenn le i menshen phares. Un kol wawar menshe, kai gar maredo wan, kolla mukan gar pengro tchilatcho drom, un mukan gar tele, te mangenn le kowa an, hoi jon pen pengre wastentsa kran. Jon mukan gar tele, te mangenn le i bengen an, witar gar kol figuren dran sonakai, rup, saster, barra un kasht, hoi gar nai dikenna, un gar nai shunenna, un gar nai nashenna. Un jon mukan gar pengro bengeskro koowa un pengro wi-ladjedo koowa, un mukan gar tele te marell un te tchorell. Un me dikom i wawar sorelo bolepaskres dran o bolepen tele te well. I wolka his trul leste har i ripen. Un i brishineskro bogo his ap leskro shero. Leskro mui his har o kham, un leskre herja har dran jag. Un les his i liil an peskro wast, hoi pre his. Un job tchiwas peskri tchatchi heri ap o baro pani, un i serwi heri ap i phub. Un job das soreles gole, har i bari diwji margodja soreles gole della. Un har job gole das, shunom efta sorele golja dran o bolepen. Har me kamom kol laba, hoi shunom, pre te tchinell, penas jek dran o bolepen ap mande: “Ma tchin ko bolepaskro rakepen pre, te djinell les kek!” Un ko bolepaskres, kai dikom ap o baro pani un ap i phub tardo, kowa hadas peskro tchatcho wast pre an o bolepen, un das pes sowel pash koleste, kai djiwella kanna un hako tsiro, kowa hoi o bolepen kras, un lauter, hoi an leste hi, ninna i phub un lauter, hoi ap late hi, un ninna o baro pani, un lauter, hoi an leste hi. Un o bolepaskro penas: “O tsiro hi trujel.” An kol diwessa, kai o eftato bolepaskro rakrella, un an peskri phurdepaskri phurdella, hi lauter kerdo, hoi o Debles an o dji his, te kras lo les jaake har job ap peskre budepangre penas, te well kowa. Un kowa, kai dran o bolepen ap mande rakras, rakras pale mantsa, un penas ap mande: “Dja pash ko bolepaskro, kai ap o baro pani un ap i phub tardo hi! Un le o liil dran leskro wast!” Un me djom koi, un penom ap leste: “Mangau tut, de man ko liil!” Un job penas ap mande: “Le les, un cha les pre! O liil well tuke phares an tiro per tchiddo, ninna te hi lo gudlo har o gwin an tiro mui.” Un me lom ko liil dran leskro wast, un chom les pre. Un an miro mui his lo gudlo har gwin. Un har chom les pre, his lo mange phares an o per tchiddo. Un jon penan ap mande: “Tu hunte rakress pale pral kowa, hoi wella pral i menshende un lengre rajende, kai djiwenna an bud themma, kai wenna dran bud natsjone, un rakrenna bud wawar rakepen.” Un jek das man i kasht an o wast, un penas ap mande: “Tchip kowa ap o tselo Debleskro baro kheer, un dik palla, har baro kowa hi. Dik ninna palla, har baro o Debleskri chatchepaskri hi. Un dik, kitse menshe kote o Debles sharenna! Un ko kotar phub glan o Debleskro baro kheer, kote tchip ko kasht gar pre. Ko kotar phub well kolende dino, kai kek bibolde hi. Un jon stakrenn o Debleskro foro khetne star-deesh-te-dui tchon. Un me bitchrau dui rakepangren an ko foro. Kolla penenn i menshenge o tchatchepen pral mande. Lengre ripja hi kerdo dran gone. Deesh-te-dui-sheel-te-shob-desha (1.260) diwessa penenn jon lenge mire laba.” Kolla dui mursha hi kol dui djeteskre ruka un kol dui momlia, hoi hi tardo glan o Debleste, kai hi o rai pral kai phub. Un te kamell jek te dukrell lo len, palle djal i jag dran lengro mui win, un chatchrell les pre. Jaake merenn lauter kolla, kai kamenn len tchilatchepen te krell. Len hi i soor, te rikrenn le o brishin pale, jaake te dell kek brishin ap ko tsiro, kai jon o Debleskro lab penenna. Un len hi i soor pral o pani, te nai krenn le dran kol tsele panja rat. Ninna hi len i soor, te nai anenn le haki bibacht pral i phub, jaake bud kope, har jon kamenna. Un te rakran jon i tsele laba, hoi o Dewel lenge penas, palle well o viecho dran o telstunepen pre. Un ko viecho hi sorleder har jon, un marell len. Un kal mule mursha hi ap o drom tchiddo an ko baro foro, kai ninna lengro rai ap o trushel maredo was. Kau foro hi har o foro Sodom un har o them Egiptia. Un bud menshe dran hako them, haki natsjona, haki harmenatsjona un hako rakepen dikenn kol mule murshen ap o drom tchiddo triin diwessa un i paash diwes, un mukenn gar, te wenn jon paskedo. I menshe ap i phub hi bachtelo, un giwenna un khelenna. Un jek bitchrell o wawareske shukar koowa. Jaake bachtelo hi le, te hi kol dui Debleskre rakepangre mulo, kai dukran kolen, kai ap i phub djiwenna. Un me dikom: Pal kol triin-te-paash diwessa kras o Dewel len pale djido. Un jon stan pre. Un i bari daar tapras kolen, kai kowa dikan. Un kol dui shunan i sorelo rakepen dran o bolepen, hoi ap lende penas: “Awenn kate pre!” Un jon djan an o bolepen pre. Un lauter kolla, hoi chojedo ap lende his, dikan kowa. Un ap jek kopo trissas i phub soreles. Un o deshto kotar ko forestar peras khetne. Un efta serja (7.000) menshe wan maredo. Un kol wawaren tapras i bari daar, un jon sharan o Debles, kai an o bolepen hi. I duiti bibacht hi pal lende. Un i triinti bibacht wella sik. Un ko eftato bolepaskro phurdas an peskri phurdepaskri. Koi his i rakepen an o bolepen, un bud dan bari gole, un penan: “Kanna hi o Dewel un leskro tchawo, o Jesus Kristo, i raja pral i tsele menshende ap i phub hako tsireske.” Un kol biish-te-star tchatchepangre phure, kai glan o Debleste ap pengre beshepangre beshdo hi, kolla witsran pen glan o Debleste tele, un sharan les, un penan: Mer parkrah men pash tute, maro rai. Tu hal o sorelo Dewel. Tu djiweh kanna har djiwal an o phuro tsiro. Tu sikral tiri bari soor, un wal o rai pral halauter. I tsele natsjone choiran pen pral tute. Doleske was tiri choli pral lende. Kanna hi o tsiro kai, te well o tchatchepen wi-rakedo pral i mulende. Kanna was ko tsiro, te dess tiro brawlepen kolende, kai tuke budran, kai an tiro lab rakran, lauterende, kai tire menshe hi, un tut sharenna, un tutar darenna, i tikne har i bare. I tsiro hi ninna kai, te maress kolen, kai i menshen ap i phub maran. Un o Debleskro kheer an o bolepen was pre kerdo. Un an o Debleskro kheer dikom me ko sonakaskro mochton, hoi sikrella, kai o Dewel o maal peskre menshendar hi. Un i jag das karje dran o bolepen pre te tele. Un o bolepen das bari gole, har koi gole, hoi o bolepen della, te dell baro brishin un te djal jag tele dran o bolepen. Un i phub trissas, un das brishin har bare barra. Un i baro koowa sikras pes ap o bolepen: I djuwel hi koi. Kolakro ripen hi o kham. Un tel lakre pire hi o tchon. Un ap lakro shero hi deesh-te-dui bolepangre momlia. Un joi hi an wawar koowa, un lakro ternepen kamell te well. Un joi dell gole i dukatar. Un i wawar baro koowa sikras pes ap o bolepen: I baro lolo sap was. Un les hi efta shere un deesh shinga. Un ap hako shero hi shereskro sonakai. Un leskri pori tserdell o triinto kotar kol bolepangre momelendar krik, un witsras len tele ap i phub. Un ko baro lolo sap hi glan koi djuwjate tardo, kai an o tsiro was, te well o ternepen. Un jaake sik, har ko ternepen wals, kamas les lo pre te chal. Un joi las i mursh tchawes. Kowa te well o rai pral i menshende an i tsele themma ap i phub. Job anell len i sasterno wasteha. Un lakro tchawo was pre hadedo pash o Debleste, un pash leskro beshepaskro. Un koi djuwel nashas an o mulo them, kai kek menshe djiwenna. Kote hi o Debles lake i kotar phub, kai atchell li deesh-te-dui-sheel-te-shob-desha (1.260) diwessa, un lell halauter, hoi lat hunte wella djipaske. Un an o bolepen was i baro kurepen: O Michael un leskre bolepangre kuran pen o baro lolo sapeha un leskre kurepangre. Un o Michael un leskre bolepangre his sorleder. Un o baro lolo sap un leskre kurepangre nashte atchenn buder gar an o bolepen. Un o baro lolo sap was win witsedo. Job hi ko phuro sap, hoi kharella ninna Beng un Satan, ko chocheno, kai tserdell i menshen ap i tseli phub ap peskro drom. Job was tele witsedo ap i phub, un leskre kurepangre leha. Un me shunom i sorelo rakepen an o bolepen, hoi penas: Kanna las men maro Dewel dran o bengeskro wast win. Maro Dewel sikras peskri soor, un was o rai pral i tsele menshende ap i phub. Un job das peskri tseli soor koles, kai job win rodas, te well lo o baro rai pral halauter. Tele witsedo hi ko phukepaskro, kai anas i doosh ap mare phralende glan o Debleste o diwes un i rati. Mare phrala his sorleder har ko phukepaskro. O terno bakro, hoi maredo was, kowa thowas lengri doosh peskro rateha tele. Mare phrala sikran i menshende o tchatcho drom pash o Debleste, ninna te wan le doleske maredo. Lauter kolla, kai djiwenna an o bolepen, lengro dji dell gole i bachtjatar. Kol wawar, kai djiwenn ap i phub un ap o baro pani, i bibacht well ap lende. Pash lende was o beng. Leske atchell gar bud tsiro. Kowa djinell lo. Doleske hi les i bari choli. Un har ko baro lolo sap dikas, te was lo ap i phub witsedo, las lo koi djuwjat palla, kai ko tchawes las. Un koi djuwjake wan tchirklengre mussja dino, har i baro tchirkles hi, te nai djal li an o mulo them ap ko kotar phub, kai joi nai djiwella dur krik ko sapestar. Kote atchell li triin-te-paash bersha. Un kote lell li halauter te chal un te pijell. Un ko sap kras peskro mui pre, un tchungras bud sorelo pani pal koi djuwjate win, te tassell li an ko pani. Koi kras i phub peskro mui pre, un pijas ko tselo sorelo pani, hoi ko baro lolo sap dran peskro mui win tchungras. Un ko baro lolo sap was chojedo ap koi djuwjate, un djas koi, te marell lo lakre tchawen. Kolla hi kol menshe, kai shunenn ap o Debleskro lab, un djan ap o Jesuseskro drom. Un o baro lolo sap his pash o baro pani tardo. Un me dikom dran o baro pani i vieches pre te well. Koles his deesh shinga un efta shere. Un ap haki shing hidjras lo i shereskro sonakai. Un ap leskre shere his sawe laba tchinlo, hoi praassenn o Debles. Un ko viecho, hoi me dikom, his har i bari diwji margodja. Leskre herja his baro un sorelo. Un an leskro mui his bare danda. Un ko baro lolo sap das les peskri soor un peskro beshepaskro, te was ko viecho i baro rai, koles bud penepaske hi. Un jek leskre sherendar his, har te wals lo maredo. Un les hi i baro tchinepen. Un ko tchinepen was sasto. Un i tsele menshe ap i phub kran bare jaka un djan ko viecheske palla. I menshe djinan, kowa his o baro lolo sap, hoi das o viecheste peskri soor. Doleske sharan le o lolo sapes. Un jon sharan ninna o vieches, un penan: “Kek hi sorleder har o viecho! Kek nai kurell pes leha un well sorleder!” Un o viecho rakras un phurdas pes pre un praassas o Debles. Star-deesh-te-dui (42) tchonna nai kras o viecho kowa. Un job praassas o Debles, un rakras djungeles pral leskro lab un leskro kheer. Ninna kolen, kai an o bolepen djiwenna, praassas lo. Un o Dewel mukas o vieches te kurell lo pes o Debleskre menshentsa, un mukas, te well lo sorleder har jon. Un kol vieches was i soor pral i menshende dran hake themma, haki natsjona, haki harmenatsjona un hako rakepen. Lauter, hoi ap i phub djiwenna, sharenn ko vieches, – lauter kolla, kolengre laba gar tchinlo hi an o djipaskro liil. Kolla, kai lengre laba dren tchinlo hi an kau liil, hi jaake rah dren tchinlo, har i phub koi hi. Kau liil hi o terno bakres, hoi maredo was. Tumer lauter, shunenn mishto, hoi tumenge penau! Koon stildo hunte well, kowa well stildo. Koon o chareha maredo hunte well, kowa well o chareha maredo. Doleske hunte wenn o Debleskre menshe soreles tardo an o patsepen, te denn le gar pre. Un me dikom i wawar vieches dran i phub pre te well. Un les his dui shinga har i terno bakro. Un job rakras har o baro lolo sap. Les hi i tseli soor, hoi ninna ko vieches hi, hoi dran o baro pani was. Un ko duito viecho kras, te sharenn i tsele menshe ap i phub ko vieches, hoi dran o baro pani was, koles ko baro tchinepen his, un pale sasto was. Un ko viecho, hoi dran o baro pani was, kowa dikas lauter, hoi ko duito viecho kras, Un ko duito viecho las i soor, te krell lo ko vieches djido, hoi i menshe penge kran, jaake te nai rakrell kowa ninna, un te nai krell job, te wenn lauter maredo, kai les gar an-mangenna. Un i tsele menshe hi an o wast ko viechestar: I bare har i tikne, i brawele har i tchorwele, i raja un i budepangre. Kolla lauter hunte krenn i sikepen ap pende. Hi sawe, kai hunte tchinenn les ap pengro tchatcho wast. Wawar hunte tchinenn les glan ap pengro shero. Ko sikepen nai well o viecheskro lab, ninna leskri numra. Koles, kai ko lab gar ap peste hi, witar gar leskri numra, kowa nashte ginell tchi, un nashte bikrell tchi. Kate hunte well men goswepen. Koon gosewo hi, kowa nai hatsell ko lab win. Ko lab hi i mensheskro lab. Leskri numra hi triin shoba (666). Un me dikom ko terno bakres ap i berga Zion tardo. Un leha his jek-sheel-te-star-deesh-te-star serja (144.000) menshe. Kolen hi o Jesuseskro lab un o lab leskro dadestar glan ap lengre shere tchinlo. Un me shunom i gole dran o bolepen. Kai gole his jaake sorelo har bud panja gole denna, un har koi gole, hoi o bolepen krella, te dell baro brishin, un te dell jag karje tele ap i phub. Kai gole his ninna jaake har o bashepen, hoi kol bashepangre krenna, hoi harfe kharenna. Un jon giwenn i newi gili glan o rajeskro beshepaskro, un glan kol star sorele bolepangre un glan kol tchatchepangre phurende. Un kek nai giwas koi gili, har kokres kol jek-sheel-te-star-deesh-te-star serja (144.000) menshe. O terno bakro plaissras lenge peskro rateha, te lell lo len i phubjatar win, un te anell lo len khetne o Debleske. Kolengro djipen hi djudjo. An kek tsireske wan le khetne i djuwjah. Un jon djan o terno bakreske palla, kai job ninna djala. Dran i menshende ap kai phub las job len khetne peske un o Debleske. An lende hi kek chochepen, witar kek tchilatchepen. Un me dikom i wawar bolepaskres dur pral ap o bolepen. Kowa hunte penas i menshenge o latcho lab, hoi atchella un gar pre-herella. Job penas les i tsele menshenge, hoi ap i phub djiwenna, haki natsjona, haki harmenatsjona, hako rakepen, un an hake themma. Un job das bari gole: “Darenn o Deblestar un sharenn les! Ko tsiro hi kanna kai, kai job o tchatchepen pral i tsele menshende wi-rakrella. Witsrenn tumen tele glan koleste, kai kras o bolepen un i phub, un o baro pani, un mangenn les an!” Un i duito wawar bolepaskro was pal leste, un penas: “O baro foro peras khetne. O baro foro Babilon peras khetne, ko foro, hoi anas i menshen an i tsele themma ap peskro drom, te kran le wi-ladjedo koowa. Kowa his jaake har te das lo len mool te pijell. Doleske was o Debleskri choli pral o foro.” Un i triinto wawar bolepaskro was pal lende, un das bari gole: “Kolla, kai mangenn o vieches an, un ko vieches, hoi was i menshendar kerdo, un kolla, kai tchinan leskro sikepen glan ap pengro shero, ninna ap pengro wast. Jon hunte pijenn o Debleskri mool. Kai mool hi o Debleskri choli. Kaja hi jaake soreli har i mool, kai kek pani dren hi. Kolla, kai mangenn o vieches an, hunte djan an i bari jag. Un koi jag un i jagakri khand krenn lenge bare duka. Un jon dikenn o Debleskre bolepangren un o terno bakres. Un i khand koi jagatar, hoi krell len sawe bare duka, djal pre hako tsiro. Kolla, kai mangan o vieches an un ko kerdo vieches, un lan leskro sikepen ap pende, kolen hi duka o diwes un i rati. Doleske hunte wenn o Debleskre menshe soreles tardo an o patsepen, kolla lauter, kai krenna, hoi o Dewel kamella, un djan tchatchepah ap o Jesuseskro drom.” Un me shunom, har i rakepen dran o bolepen penas: “Tchin kowa an i liil dren: Kanna un an ko tsiro, hoi wella, hi kolla bachtele, kai merenna un rikran soreles pengro patsepen ap o rajeste, o Jesuseste.” “Awa,” penell o Debleskro Ducho, “lenge djal latches, un jon bistrenn pengri tseli phari budi. Kowa, hoi jon kran o Debleske hi gar bistedo an o bolepen.” Un me dikom i parni wolka. Koi pre his jek beshdo, hoi dikas win har i mensho. Koles his ap leskro shero i shereskro sonakai, un an leskro wast his les i bangi tchuri, hoi mishto tchinella. Un i wawar bolepaskro was win dran o Debleskro baro kheer, un das ap koleste bari gole, hoi ap i wolka beshdo hi, un penas ap leste: I phub un i menshe koi pre hi har i hachetikri phub, kai o djob baro was. Le tiri bangi tchuri, un tchin ko djob tele un pande les khetne! I tsiro hi kanna kai, te tchineh les tele. Un kowa, kai ap i wolka beshdo his, witsras peskri bangi tchuri pral i phub. Un o djob was tchinlo un khetne pandlo. Un i wawar bolepaskro was win dran o Debleskro kheer an o bolepen. Un les his ninna i tchuri, hoi mishto tchinella. Un i wawar bolepaskro his pash o Debleskri chatchepaskri tardo. Un job his o rai pral i jag. Kowa was glan, un das ap koleste soreles gole, koles koi latchi tchuri hi, un penas: “I phub hi har i drakengro ruk. Le tiri tchuri, un tchin i drake tele! I tsiro hi kanna kai, te tchineh len tele.” Un ko bolepaskro witsras peskri tchuri pral i phub, un tchinas i drake tele, un witsras len an i bari piri, kai wenn i drake stakedo. Koi bari piri hi o Debleskri choli. Win glan o foro wan kol drake an koi bari piri stakedo. Un o rat nashas koi win, jaake bud, te djas o rat o grajenge pash lengre muja, un nashas triin-sheel (300) kilometarja dur. Un me dikom i wawar baro koowa an o bolepen. Kowa his baro un dareno. Kote his efta bolepangre, kai anenn efta kope i bari phagi pral i phub. Pal koi eftati phagi well buder kek phagi. Palle hi o Dewel buder gar chojedo. Un me dikom tchomone har i baro pani. Kowa his djudjo har i wali. Un jag his koi dren. Un pash o baro pani dikom me kolen, kai sorleder his har ko viecho un har ko viecho, hoi i menshendar kerdo was. Jon mukan witar gar, te was o viecheskro lab ap lende tchinlo. Un len his bashepangre, hoi kharenna harfe. Kolen das lende o Dewel an lengre wasta. Un jon giwan koi gili, hoi o Debleskro budepaskro, o Mose, giwas. Jon giwan lat o terno bakreske, un penan: Baro un shukar hi halauter, hoi tu kral, maro rai, tu sorelo Dewel! Mishto un tchatcho hi tire dromma, baro rai pral i tsele themma! Tutar darella hakeno, tiro labestar penenn le: Har baro un shukar hi lo! Maro rai, o baro Dewel hal tu. Kek wawar hi jaake har tu. I raja wenna dran hake themma; glan tute witsrenn le pen tele, te sharenn le tut. Lauter dikan, har pal o tchatchepen tu djal, har tu i menshende lengri phagi dal. Un pal kowa dikom, har koi kutch isema pre kerdo was an o Debleskro kheer an o bolepen. Un kol efta bolepangre, kai efta kope i bari phagi pral i phub anenna, kolla wan dran o Debleskro kheer win. Len his djudje parne ripja ap pende, un trul lengro betch buchle sonakangre dorja. Kote his ninna kol star sorele bolepangre tardo. Un jek lendar das kol efta bolepangren efta sonakangre tchare an lengre wasta. An kol tchare his i choli o Deblestar, kai djiwell kanna un hako tsireske. Un o Debleskro kheer his pherdo tampa, hoi was dran o Debleskro railepen un soor. Un kek nai djas kote an o Debleskro kheer dren, bis te anan kol efta bolepangre efta kope i bari phagi pral i phub. Un me shunom, har jek dran o Debleskro kheer bari gole das un ap kol efta bolepangre penas: “Djan win un tchorenn kol efta tchare, kai pherdo Debleskri choli hi, pral i phub win!” Un o glanstuno bolepaskro djas un tchoras peskro tcharo win pral i phub. Koi was i djungelo un tchilatcho nasslepen ap kol menshende, kai lan o viecheskro lab ap pende, un mangan o vieches an, hoi i menshendar kerdo was. Un o duito bolepaskro tchoras peskro tcharo win pral o baro pani. Un o pani was rat, har i mulestar. Un lauter meras, hoi an o baro pani djiwas. Un o triinto bolepaskro tchoras peskro tcharo win pral kol bare un tikne panja, hoi wenna dran i phub win. Un kolla wan rat. Un me shunom, har penas ko bolepaskro, koles i soor pral i panja hi: “Tu, o baro Dewel, djiweh kanna, har djiwal an o phuro tsiro. O tchatchepaskro Dewel hal tu. Kowa, hoi tu rakreh, hi mishto un tchatcho. Jon maran tire menshen, ninna tire rakepangren, un mukan lengro rat te nashell. Un kanna hunte pijenn le o rat. Kowa hi lengri phagi.” Un me shunom, har jek pash o Debleskri chatchepaskri penas: “Awa, rai, maro sorelo Dewel, mishto kral, kai tu dal len sawi phagi.” Un o starto bolepaskro tchoras peskro tcharo win pral o kham. Un o kham las i soor, te nai chatchrell lo i menshen. Un i menshe wan soreles chatchedo. Un jon praassan o Debles, kai das len koi phagi. Un jon mukan gar pengro tchilatcho drom, un sharan o Debles gar. Un o pantchto bolepaskro tchoras peskro tcharo win pral o viecho un leskro them, kai job o rai hi. Un i rati was ap lende. Un leskre menshe dandran ap pengri tchip i dukatar. Lengre duka dran o djungelo nasslepen his jaake baro, kai praassan le o Debles an o bolepen. Un jon mukan gar pengro tchilatcho koowa, hoi jon kran. Un o shobto bolepaskro tchoras peskro tcharo win pral o baro pani, hoi kharella Eufrat. Un ko pani djas pale. Jaake was i drom kerdo kol rajenge, kai wenna dran o them, kai o kham pre djal. Un me dikom triin benga, hoi dikan win har djambe. Kolla wan win, jek dran o baro sapeskro mui, jek dran o viecheskro mui, un jek dran ko rakepaskro mui, kai job i chocheno hi, un krell pes, har te wals lo i Debleskro rakepaskro. Kolla triin benga krenn baro un sorelo koowa, un djan pash i rajende pral i tsele themma, te anenn jon pengre lurden khetne, te djan le an o kurepen ap o Debleskro baro diwes. Un o eftato bolepaskro tchoras peskro tcharo win an o ducho, hoi djal pral i phub. Un dran o Debleskro kheer was i rakepen kote win, kai o rajeskro beshepaskro hi, un penas soreles: “Kanna hi lauter kerdo.” Koi das i jag dran o bolepen karje pre te tele, un was i bari gole win, har koi gole, hoi o bolepen krella, te dell baro brishin un te djal jag tele ap i phub. Un i phub trissas jaake soreles, har dikan le kowa gar jaake rah, har menshe ap i phub hi. Un o baro foro phagas an triin kotja. Un i forja an i wawar themma peran khetne. O Dewel bistras ko baro foro Babilon gar, un mukas i menshen kote peskri choli te pijell har mool. Un hako them, hoi an o baro pani tchiddo hi, djas tele. Un i berge his buder gar koi. Un das brishin har bare barra. Kolla his jaake pharo har i mensho, un peran tele dran o bolepen ap i menshende. Har i menshe sawi bari phagi lan, praassan le o Debles. Un jek kol efta bolepangrendar, kai hi len kol efta tchare an i wasta, kowa was pash mande, un penas: “Ab kai! Me kamau tut i phagi te sikrell, hoi ko foro lella, hoi pash bud panja tchiddo hi. Ko foro hi har i djuwel, kai kras wi-ladjedo koowa. I bare raja ap kai phub tchiwan pen lah khetne. Ko wi-ladjedo koowa, hoi koi djuwel kras, hi har i mool, hoi pijan kolla, kai ap i phub djiwenna, un latar mato wan.” Un o Debleskro Ducho was pral mande. Un o bolepaskro anas man an o mulo them. Un me dikom i djuwel ap i lolo viecho beshdo, hoi les efta shere un deesh shinga his. Un ap koleste his sawe laba tchinlo, hoi praassenn o Debles. Un koi djuwel his rido an i kutch lolo ripen. Un ap late hi sonakai un kutch barra un mirklia. Un lat his i sonakaskro khoro an lakro wast, pherdo djungelo koowa un sawo koowa, hoi hi pale-tchiddo glan o Debleste. Kau koowa was dran lakro wi-ladjedo djipen. Un ap lakro shero his i lab tchinlo, hoi i menshe gar haiwan: “Koi bari Babilon, kolatar wella hako djunglepen un wi-ladjedo koowa ap i phub.” Un me dikom, kai koi djuwel mato his o ratestar, hoi nashas, har o Debleskre menshe maredo wan, kolla, kai patsan ap o Jesuseste un dan pengro patsepen gar pre. Un me nashte patsom gar, hoi dikom. Un ko bolepaskro penas ap mande: “Hoske patseh tu gar, hoi dikeh? Me kamau tuke te penell, koon koi djuwel hi, un koon ko viecho hi, hoi lat hidjrella, un koles kol efta shere un kol deesh shinga hi. Ko viecho his djido, un djiwell kanna buder gar, un well dran o telstunepen pale pre. Un palle djal lo hako tsireske nashedo. I tsele menshe krenn bare jaka, te dikenn le, te well ko viecho pale, hoi djido his, un kanna buder gar djiwella. Jon hi kolla, kolengre laba gar dren tchinlo wan an o djipaskro liil, har i phub gomme gar koi his. Kanna hunte well men goswepen, te haiwas kowa: I efta shere ko viechestar hi efta berge, ap kolende koi djuwel beshdo hi. Kal shere hi ninna efta bare raja: Pantch kolendar meran, ko jek hi koi, un ko wawar was gomme gar. Un te well lo, hunte atchell lo i tikno tsiro. Ko viecho, hoi djido his, un kanna buder gar djiwella, job hi o ochtato. Ninna hi lo jek kol eftendar, un djal hako tsireske nashedo. Un kol deesh shinga, hoi dikal, hi deesh bare raja. Kolen hi kanna gomme kek penepaske pral i menshende. Well i diwes, kai well len i soor, te wenn le bare raja pral i menshende khetne o viecheha i tikno tsireske. Kolla rikrenn khetne, te denn le pengri soor ko vieches, te well koles bud penepaske. Un jon kurenn pen ko terno bakreha. Un o terno bakro hi sorleder har jon. Job hi o rai pral i tsele rajende, un o pralstuno pral i tsele pralstunende. Un pash leste hi kolla, kolen job gole das un win rodas, kolla, kai ap leste patsenna.” Un o bolepaskro penas ap mande: “Tu dikal, kai beshell koi djuwel, hoi wi-ladjedo koowa krell, pash bud panja. Kol panja hi menshe dran haki harmenatsjona, dran hako them, haki natsjona, un hako rakepen. Un kol deesh shinga, hoi dikal, khetne o viecheha wenn le chojedo ap koi djuwel, un lenn lake lauter krik, hoi lat hi, jaake te hi li nango. Un jon chan lakro mass un chatchrenn lat pre. Kowa das len o Dewel an lengre djia, te krenn jon, hoi job kamella. Doleske rikrenn le lauter khetne, un denn pengri soor ko viecheste. Kowa djala lauter jaake rah, bis te was lauter jaake, har o Dewel penas. Un koi djuwel, hoi tu dikal, kaja hi ko baro foro, hoi hi les penepaske pral i bare rajende ap kai phub.” Pal kowa dikom i wawar bolepaskres, kai dran o bolepen tele wella. Koles his i bari soor. Un i phub was pherdo leskro railepen. Un job das soreles un bares gole: “O foro peras khetne! O baro foro Babilon peras khetne! Kanna djiwenn kote i benga. Kote khatrenn pen kol tchirkle un wawar vieche, kai pale-tchiddo hi, un i menshe darenn lendar. I Babilon tserdas i menshen an hake themma an bipandlo un wi-ladjedo koowa. Kowa his har mool, hoi i menshe pijan. Un i bare raja ap kai phub tchiwan pen lah khetne. Un i bikepangre un i parepangre wan brawelo dran lakro brawlepen.” Un me shunom, har jek wawar dran o bolepen rakras un penas: “Mire menshe! Djan dran ko foro win, te lenn tumer gar leskri doosh un leskri bibacht ap tumende! Ko foro hi har i djuwel, hoi wi-ladjedo koowa kras. Lakri doosh hi jaake baro, te djal koi doosh an o bolepen pre. Un o Dewel bistras ko tchilatcho koowa gar, hoi joi kras. Krenn ap late jaake, har joi ap tumende kras! Denn lat dui kope jaake bud tchilatchepen pale, har joi ap tumende kras! Denn lat i pipen te pijell, hoi hi dui kope sorleder har kowa, hoi joi das tumende te pijell! Denn lat jaake bud duka un bibacht har his lat i shukar un brawelo djipen ap kai phub! Ninna kanna penell li an lakro dji: Me hom i bari rajetsa. Un man hi lauter doha. Un i bibacht well gar ap mande.” Doleske well i tseli bari bibacht ap jek kopo pral ko foro: merepen, ropen, un bok. Un i jag chatchrella ko foro pre. Sorelo hi o Dewel, maro rai, kai rakrell pral i menshen an o foro o tchatchepen win, un dell len i tchatchi phagi. Un i bare raja ap kai phub, kai tchiwan pen lentsa khetne un wan brawelo, kolla denna gole un rowenna, har jon dikenn, te chatchrella ko foro. Dur glan o foro hi le tardo i darjatar, te well koi bibacht ninna ap lende, un jon penenna: “Dikenn! Hawi bibacht! Hawi bibacht! O baro foro Babilon, o sorelo foro! Leskri phagi was an jek tikno tsiro pral leste.” Un i bikepangre un i parepangre ap kai phub rowenna pral leste, un denna pengre wasta khetne pral o shero. Kek kamell buder lengro koowa te ginell: Lengro koowa dran sonakai un rup, kutch barra un mirklia, latcho parno than un kutch lolo than, un phar, i tsele kutch kashta, hoi latcho sungenna, ninna shukar koowa, hoi kerdo was dran parne danda, dran kutch kasht, dran lolo un kalo saster, dran parne barra, ninna o tselo kutch thulepen, un ko gudlo kasht, hoi sungella mishto, ninna mool un djet, un latcho jarro un djob, un grumja un bakre, un graja un wurdja, un ninna sawe menshe, kai hunte budrenn i wawarenge. Ap ko foro Babilon penenn le: “Lauter, hoi tu kamal, nashral. Tiro tselo brawlepen un shukapen hi nashedo, un tu leh les buder gar pale.” Kol bikepangre un parepangre, hoi kol forestar brawelo wan, kolla hi dur lestar tardo i darjatar, te well gar leskri bibacht ap lende. Un jon rowenna un denna lengre wasta pral o shero khetne, un penenna: “Hawi bibacht! Hawi bibacht! Dikenn, o baro foro! I menshe an leste his rido an latcho parno than, un an kutch lolo than, un phar. Un sonakai, un kutch barra, un mirklia his ap lende. An jek tikno tsiro djas lengro tselo baro brawlepen paash un nashedo!” Dur glan o foro his ninna kolla tardo, kai ap o baro pani hi: I pralstune ap i shiffe, kolla, kai kol shiffe ulerenna, un kolla, kai ap kol shiffe budrenna, un hakeno, koleskri budi ap o baro pani hi. Kolla lauter dikan koi jag, hoi ko fores pre chatchras, un dan gole, un penan: “Kek foro his jaake shukar har kawa!” Un jon lan tchik, un tchiwan les ap pengre shere un rowan, un dan lengre wasta pral o shero khetne, dan gole, un penan: “Hawi bibacht! Hawi bibacht! Dikenn, o baro foro! Leskro brawlepen kras lauter kolen brawelo, kai hi len shiffe ap o baro pani! Un an jek tikno tsiro peras ko foro khetne.” Awenn bachtelo, tumer, kai djiwenn an o bolepen! O baro foro hi paash! Awenn bachtelo, tumer Debleskre menshe! Awenn bachtelo tumer, kai han o Jesuseskre bitchepangre, ninna tumer, kai han o Debleskre rakepangre! Kowa, hoi o foro tchilatches kras ap tumende, das o Dewel ko fores pale. Un i sorelo bolepaskro hadas i baro bar pre, un witsras les an o baro pani, un penas: “Jaake djal o baro foro Babilon i sorjah tele. Un tchi buder atchell lestar. Kek bashepen un kek gipen shunenn le buder kote. Kek budepaskro budrella buder koi. Kek djob hi buder koi, te well dran leste jarro kerdo. I tsele momlia djan win. Un kek krella pale i momeli an. Tu shuneh buder kek pirno peskri pirnjah khelell un giwell. I bikepangren un i parepangren an ko foro his bud penepaske ap kai phub. Un ko bengeskro koowa, hoi kran le an o foro, anas i menshen an i tsele themma ap o bengeskro drom. Ninna nashas an o foro o rat, hoi ratan kol Debleskre rakepangre un o Debleskre menshe, kai kote maredo wan, awa, o rat kolendar lauter, kai ap i phub maredo wan.” Un pal kowa dan bud menshe an o bolepen bari gole: “Halleluja! Maro Dewel las men dran o tchilatchepen un o merepen win. Job hi o rai, un les hi i soor pral halauter. Latcho un tchatcho hi lo. I phagi, hoi job i menshen das, hi mishto un tchatcho. Job das i bari lubjat lakri phagi. Joi tserdas i menshen ap i tseli phub an wi-ladjedo koowa un maras o Debleskre budepangren. O Dewel das lat ko tchilatchepen pale, hoi joi ap lende kras.” Un jon penan o duito kopo: “Halleluja!” Un ko forestar djas i jagakri khand pre hako tsireske. Un kol biish-te-star tchatchepangre phure un kol star sorele bolepangre witsran pen tele glan o Debleste, kai ap peskro rajeskro beshepaskro beshdo hi, un sharan les, un penan: “Amen, Halleluja!” Un i rakepen was kotar, kai o Debleskro beshepaskro hi, un kowa penas: “Sharenn maro Debles, tumer lauter, hoi leske budrenna, un lestar darenna, tikne har bare!” Koi dan bud menshe gole: “Halleluja!” Koi gole his jaake sorelo, har i baro pani gole della, hoi dur tele perella, un har koi gole, hoi o bolepen krella, te dell baro brishin un te dell jag tele karje. Un jon rakran un penan: “Maro sorelo Dewel was o rai pral halauter. Te was bachtelo, te giwas un stas, un les sharas! O tsiro hi kanna kai, te romedinerell o terno bakro. Un leskri pirni kras pes shukar, te djal li leha.” Un joi las i shukar ripen dran djudjo parno than. Ko latcho parno ripen hi o tchatcho koowa, hoi o Debleskre menshe kran. Un o bolepaskro penas ap mande: “Tchin an ko liil: Bachtele hi kolla, kai kharedo wan, te wenn le ap o terno bakreskro bijab. Kal laba hi tchatchepah o Debleskre laba,” penas lo ap mande. Un me witsrom man glan leste tele, te sharap les. Un job penas ap mande: “Ma kre kowa! Share o Debles! Me hom o Debleskro budepaskro har tu un tire phrala, kai sikrenn i wawar menshende o Jesuseskro drom. Kolen das o Jesus o Debleskro Ducho. Kowa sikrell len, te hi le leskre menshe.” Un me dikom, har o bolepen pre hi. Un kote his i parno grai. Un kowa, kai pre beshdo hi, kharella: Mursh labestar, kai rakrell o tchatchepen. Job te dell i menshen i phagi un kurell pes kolentsa, kai tchilatche hi, djal job pal o tchatchepen. Leskre jaka hi har i jag. Un ap leskro shero hi bud sonakai bud kutch barrentsa. Glan ap leskro shero hi i lab tchinlo. Koles prindjrell kek har job kokres. Un leskro ripen hi an o rat dren tchiddo. Job kharell: O Debleskro lab. Un i tsele bolepaskre kurepangre wan leske palla ap parne graja. Len his koola dran parno djudjo than. Un dran leskro mui well i charo win, hoi latches tchinella. Koleha kurell lo pes i menshentsa an i tsele themma, un well sorleder har jon. Job anell len i sasterno wasteha. Jaake har jek i drake paash stakrella, te well i mool win, jaake stakrell lo kolen paash, kai gar ap leste shunenna, un anell i choli o sorelo Deblestar ap lende. Ap leskro ripen un ap leskri pralstuni heri hi i lab tchinlo, hoi kharella: o rai pral i rajende un o pralstuno pral i pralstunende. Un me dikom i bolepaskro an o kham tardo. Kowa das soreles gole, un penas ap i tsele tchirkle, kai denn pen dur pral an o bolepen. “Awenn kate pash o Debleskro baro chapen khetne, un chan o mass kolendar lauterendar, kai wenn maredo: i bare raja, i pralstune, i lurde, i graja un kolla, kai pre beshdo hi, i raja un pengre budepangre, i bare un i tikne.” Un me dikom ko vieches un i rajen ap i phub pengre lurdentsa. Kolla wan khetne, te kurenn le pen koleha, kai ap o grai beshdo hi un leskre lurdentsa. Un ko viecho was tapedo, ninna leskro chocheno rakepaskro. Ko rakepaskro kras bud baro koowa, un anas kolen ap o bengeskro drom, kai o viecheskro lab ap pende lan, un ko vieches an-mangan, hoi i menshendar kerdo was. Un djides wan kol dui an i bari jag witsedo, hoi soreles chatchella un khandella. Un kol wawar wan maredo o chareha, hoi dran o mui kolestar win djas, kai ap ko grai beshdo hi. Un i tsele tchirkle chan lengro mass, un wan tchalo. Un me dikom i bolepaskres dran o bolepen tele te well. Un koles hi i klidepaskro an o wast, te pandell lo o telstunepen pre. Ninna i sasterno shello hi an leskro wast. Un me dikom kolen, kolenge o shero tele dino was doleske, kai rikran le soreles ap o Debleskro lab un sikran i menshende o Jesuseskro drom. Jon mangan gar ko vieches an, witar gar ko vieches, hoi i menshendar kerdo was. Un jon lan gar o viecheskro lab ap pengre shere, witar gar ap pengre wasta. Kalla lauter wan kanna djido. Jon hi beshdo ap i rajengre beshepangre, un lenn i soor, te rakrenn le o tchatchepen win pral i menshende. Khetne o Jesus Kristeha hi le raja jek sero bersh. Jon hi kolla, kai glanstunes i mulendar pre stan. Un kol wawar mule wenn gar djido, jaake rah har ko sero bersh gar trujel djan. Bachtele hi kolla, kai hi mank kolende, kai wenn glanstunes i mulendar djido. Jon hi o Debleskre menshe, un merenn gar o duito kopo. Jon hi i rashaja o baro Deblestar un o Jesus Kristestar. Un khetne leha hi le raja pral lauter jek sero bersh. Pal kol sero bersh well o beng dran peskro stilepen win muklo. Un job djal win, te tserdell lo i menshen ap i tseli phub ap peskro drom. Kolla menshe kharenna Gog un Magog. Un jon hi jaake bud, te penell nai kek, kitse jon hi. O beng anell len khetne, te djan le an o kurepen o Debleskre menshentsa. Un jon djan pral i tseli phub, un atchenn trul ko foro tardo, kai o Debleskre menshe djiwenna. Kowa hi ko foro, koles o Dewel kamella o tselo djijestar. Un palle well i jag dran o bolepen un chatchrell kol tsele kurepangren pre. Un o beng, kai anas len ap peskro drom, well an i bari jag witsedo, hoi soreles chatchella un khandella. Kote hi ninna o viecho, un ko chocheno rakepaskro. Kote well len hako tsiro bare duka. Un me dikom i baro parno beshepaskro un koles, kai pre beshdo hi. I darjatar nashas i phub un o bolepen glan leste krik. Un kek dikas len buder pale. Un me dikom i mulen: i bare har i tikne. Jon his tardo glan o Debleskro beshepaskro. Un lila wan pre kerdo, kai tchinlo hi, hoi i menshe kran. Pale was ko djipaskro liil pre kerdo, kai kolla dren tchinlo hi, kai djiwenna hako tsiro. Un o tchatchepen was wi-rakedo pral kol tsele mulende jaake, har an i lila dren tchinlo hi. Un o baro pani das peskre mulen win, kai an leste hi. Un o merepen un o mulengro them dan pengre mulen win, kai an lende hi. Un pral lende was o tchatchepen wi-rakedo jaake, har hakeno djiwas ap i phub. Un me dikom i newo bolepen un i newi phub. O phuro bolepen un i phuri phub his buder gar koi. Un o baro pani his buder gar koi. Un me dikom o Debleskro foro, o newo Jerusalem, har was ko foro tele o Deblestar dran o bolepen. O foro his shukar kerdo har i terni tchai, kai romedinerell un shukar kerdo was peskro romeske. Un me shunom i sorelo rakepen. Kowa was kotar, kai o Debleskro beshepaskro tardo hi, un kowa penas: “Dikenn, o Debleskro kheer hi pash i menshende! Job djiwell pash lende. Un jon hi leskre menshe. Un o Dewel hi lengro Dewel kokres, un hi pash lende.” Un job khossella hake swa ap lengre jaka tele. Un o merepen dell gar buder, witar kek bibacht, kek ropen un kek duka. Kowa hoi his, dell gar buder. Un kowa, kai ap o Debleskro beshepaskro beshdo hi, penas: “Dikenn, me krau lauter newes.” Un ap mande penas lo: “Tchin kal laba an i liil! Kal laba hi tchatcho. Un jaake well lauter.” Un job penas pale: Halauter was jaake, har penom. Mandar was halauter. Un lauter wella pale glan mande. Me hom o glanstuno un o palstuno. Kones trush hi, kowa lell mandar o djido pani tchitcheske. Kowa, kai soreles an o patsepen atchas, un gar pre das, kowa lell kau shukar koowa mandar. Me wau leskro Dewel. Un job well miro tchawo. Kol wawar djan an i bari jag, hoi soreles chatchella un khandella. Kote merenn le o duito kopo. Jon hi kolla, kai i darjatar gar mantsa djan, kolla, kai phukran ap pengro patsepen, kolla, kai djungelo koowa kran, kolla, kai maran wawaren, kolla, kai lubran pen trujel, kolla, kai bengeskro koowa kran, kolla, kai mangan wawar koowa an har o Debles, un i tsele chochene. Un pash mande was jek kol efta bolepangrendar, kai tchoran kol efta tchare win, te was efta kope i bari phagi pral i phub. Pal kowa was kek wawar phagi pral i phub. Ko bolepaskro was pash mande, un rakras mantsa, un penas: “Ab kai! Me sikrau tute koi tchat, kai rodas peske o terno bakro win, te romedinerell lo lat.” Un o Debleskro Ducho was ap mande. Un o bolepaskro anas man ap i bari, bari berga, un sikras mande o Debleskro foro Jerusalem, har ko foro tele was o Deblestar dran o bolepen. Ko fores hi o Debleskro railepen, un hi jaake shukar, har ko kutch bar, hoi Jaspis kharella, jaake djudjo har djudji wali. Trul o foro hi i bari massuri. An koi massuri hi deesh-te-dui bare wudja, ap kolende denn deesh-te-dui bolepangre jak. Un ap kol bare wudja hi i laba tchinlo kol deesh-te-dui Israeleskre tchawendar. An i massuri hi ap haki rig triin bare wudja: Kote, kai o kham pre djala hi triin wudja, un kote, kai hi o kham shila, hi triin wudja, un kote, kai hi o kham tato hi, triin wudja, un kote, kai o kham tele djala, triin wudja. Un koi massuri hi tardo ap deesh-te-dui sorele barra. Ap kolende hi i laba tchinlo kol deesh-te-dujendar, kai his o terno bakreskre bitchepangre. Un ko bolepaskro, kai mantsa rakras, koles his i sonakaskro kasht an leskro wast, te ginell lo tele, har baro o foro hi, un har baro lengre wudja hi, un har baro koi massuri hi, hoi djal trul o foro. O fores hi star rigja. Jek rig hi jaake baro har i wawar. Un o bolepaskro las ko sonakaskro kasht un dikas pal, har baro ko foro hi: Haki rig hi dui-serja-te-star-sheel (2.400) kilometarja baro. O lengstepen, o buchlepen un o pralstunepen hi lauter jek barepen. Un job tchiwas peskro kasht ap i massuri, hoi djal trul o foro, te dikell lo, har dur koja pral djala. Koja djal jek-sheel-te-star-deesh-te-star (144) mussja pral. Jek mussi baro pash leste hi emligo har jek mussi baro pash i menshende. Un i barra an koi massuri, hoi djal trul o foro, hi kutch barra, hoi kharenna Jaspis. Un o foro hi dran o latcho sonakai, djudjo har i wali. Un kol deesh-te-dui telstune sorele barra an koi massuri hi shukar un kutch barra. O glanstuno bar hi i Jaspis, un o duito bar hi i Safiro, o triinto hi i Kalzedon, un o starto hi i Smaragdo. Un o pantchto hi i Sardonix, un o shobto hi i Karneol, un o eftato hi i Krisolit, un o ochtato hi i Berill, un o enjato hi i Topas, un o deshto hi i Krisopras, un o deesh-te-jekto hi i Hiazint, un o deesh-te-duito hi i Ametist. Un kol deesh-te-dui bare wudja hi deesh-te-dui mirklia hako baro wudar hi jek mirkli. Un kol dromma an ko foro his dran o latcho sonakai, djudjo har wali. Un me dikom kek Debleskro kheer an ko foro, kai mangenn le o Debles an. O baro Dewel kokres, kai hi o rai pral halauter, hi mashkral lende, job un o terno bakro. Pral o foro hi buder kek kham un kek tchon. O Debleskro railepen hi har o kham, un o terno bakro hi i momeli o foreske. Un i menshe an wawar themma dikenn koi momeli un wenna pash leste. Un i bare raja ap i phub anenn pengro brawlepen an ko foro. Un o foreskre bare wudja atchenn hako tsiro pre, un wenn buder gar pandlo. Della kek rati buder. Un i menshe dran i wawar themma anenn pengro kutch un shukar koowa un pengro brawlepen an ko foro. Un tchi well kote dren, hoi an o Debleskre jaka pale-tchiddo hi, witar kek mensho, kai djungelo koowa krella un chochella. Kolla wenna an ko foro dren, kolengre laba an o terno bakreskro liil dren tchinlo hi. Kote hi kolla dren tchinlo, kai lenna o djipen, hoi gar pre-herella. Un job sikras man o baro lengsto pani, hoi djudjo hi har i djudji wali. Ko pani dell o djipen un well kotar, kai hi o beshepaskro o Deblestar un o terno bakrestar. O pani nashell mashkral o baro drom. Ap haki rig o panjestar hi kol ruka tardo, kai denna o djipen. Ap lende wenna deesh-te-dui kope an i bersh rukengro chapen baro, hako tchon jek kopo. Un i patria kol rukendar krenn i menshen an i tsele themma sasto. Kanna dell tchi buder, hoi hi glan o Debleste praassedo. Un o beshepaskro o Deblestar un o terno bakrestar hi an o foro tardo. Un leskre budepangre hi leske koi, un dikenn les pengre jakentsa. Un leskro lab hi glan ap lengre shere tchinlo. An ko foro well buder gar rati. Len hunte well kek momeli, witar gar o kham, te dikenn le. O baro Dewel hi lengri momeli. Un jon hi bare raja hako tsireske. Un o bolepaskro penas ap mande: “Kal laba hi tchatcho. Un jaake well kowa. O Dewel, maro rai, kai das peskre rakepangren peskro Ducho, kowa bitchras peskro bolepaskres, te sikrell lo peskre budepangren, hoi an i tikno tsiro hunte wella.” “Shunenn,” penell o Jesus, “me wau sik. Bachtele hi kolla, kai rikrenn kal laba, hoi an kau liil tchinlo hi, an pengre djia. Kolla laba sikrenna, hoi wella.” Un me, o Johanni, hom kowa, hoi kawa shunas un dikas. Un har kowa shunom un dikom, witsrom man tele ap i phub glan o bolepaskro, te sharap les, koles, kai man kowa lauter sikras. Un job rakras ap mande un penas: “Ma kre kowa! Me hom o Debleskro budepaskro har tu un tire phrala, kai o Debleskre rakepangre hi. Un me hom ninna jek kolendar, kai rikrenn kal laba an pengre djia, hoi an kau liil tchinlo hi. Ma share man! Share o Debles!” Un pale penas job ap mande: “Ma pande kau liil tele, kai kol laba tchinlo hi, hoi sikrenna, hoi hunte well. O tsiro hi gar dur, te well kowa jaake. Koon tchilatcho koowa krella, kowa krell kowa. Un koon djungelo koowa krella, kowa krell kowa. Un koon an o tchatchepen djiwella, atchell an o tchatchepen! Un koon o Debleha djiwella, kowa atchell o Debleha! Dik, me wau sik, un dau hakenes pal kowa, hoi job kras. Mandar was halauter. Un lauter well pale glan mande. Me hom o glanstuno un o palstuno, kowa, kolestar lauter was, un koleha lauter pre-herell. Bachtele hi kolla, kai pengre ripja djudjes thowenna. Jon nai chan ko rukestar, hoi o djipen della, un nai djan an kol bare wudja an ko foro dren. Win hi kolla, kai mukan o Debleskro drom, kolla, kai kran bengeskro koowa, kolla, kai lubran trujel, kolla, kai maran wawaren, kolla, kai mangan wawar koowa an har o Debles, un hakeno, kai kamell un krell o chochepen. Me, o Jesus, bitchrom miro bolepaskres pash tumende, te penell lo kau koowa i patslenge. Me hom o Davideskro tchawo. Me hom koi raili bolepaskri momeli, hoi djal pre taissarlake ap o bolepen.” O Debleskro Ducho un o terno bakreskri pirni penenna: “Ab!” Un koon kowa shunell, penella: “Ab!” Un kones trush hi, kowa wella! Koon kamell, kowa lell tchitcheske o pani, hoi o djipen dell. Lauter, kai shunenn kal laba an kau liil, hoi sikrenna, hoi wella, kolenge penau: Denn jak! Te tchiwell jek tchomone kate pashel an kau liil, pral koleste anell o Dewel koi bari bibacht, hoi an kau liil tchinlo hi. Un te lell jek tchomone krik kal labendar, kai hi tchinlo an kau liil, palle lell o Dewel leskro chapen krik ko rukestar, hoi della o djipen. Ninna nai djal job gar an o Debleskro foro dren, pral hoi tchinom an kau liil. Kowa, kai kawa penas, penella: “Awa, me wau sik.” Amen. Ab rai Jesus! O latchepen maro rajestar, o Jesusestar, djal lauterentsa!