Pakutomaletu Mulungu adalenga kudzulu na dziko yapansi. Dziko yapansi ikhali nkhabe kuoneka kwache, pontho pakhali nkhabepo chinthu na chibodzi chene. Mdima ukhali padzulu pa madzi akuzwika ale adazungulira dziko yapansi, pontho Mzimu wa Mulungu akhambuluka-mbuluka padzulu pa madzi. Tenepo Mulungu adalonga mbati, “Mbakukhale cheza.” Tenepo cheza chidaoneka. Mulungu adaona kuti chezacho chikhali chadidi, tenepo adasiyanisa cheza na mdima. Mulungu adathula chezacho masikati, mdima adauthulambo mosiku. Mosiku udagwanda, machibese mbafika; yeneyo ikhali nsiku yakutoma. Tenepo Mulungu adalonga mbati, “Mbapakhale chakulekanisa madzi, towera madziwo akhale pambuto ziwiri.” Natenepo Mulungu adalenga chakulekanisa madzi chile, mbalekanisa madzi a pansi na madzi a kudzulu. Ipyo pidakhaladi tenepo. Mulungu adathula chakulekanisa madzicho “Thambo.” Mosiku udagwanda, machibese mbafika; yeneyo ikhali nsiku yachiwiri. Tenepo Mulungu adalonga mbati, “Madzi a pansi pa thambo mbagumanyike pambuto ibodzi, towera nthunda ioneke.” Ipyo pidakhaladi tenepo. Mulungu adathula nthunda ile, “Dziko yapansi,” pontho adathula madzi adagumanyikana ale, “Bara.” Tenepo Mulungu adapiona kuti pikhali pyadidi. Tenepo Mulungu adalonga mbati, “Dziko yapansi mbibale mtundu onsene wa pyakumera, pile pyakukhala na ngala, pontho miti yakubala nsapo zakukhala na nthanga.” Ipyo pidakhaladi tenepo. Natenepo dziko yapansi idamera mtundu onsene wa pyakumera, pile pyakukhala na ngala, pontho miti yakubala nsapo zakukhala na nthanga. Tenepo Mulungu adapiona kuti pikhali pyadidi. Mosiku udagwanda, machibese mbafika; yeneyo ikhali nsiku yachitatu. Tenepo Mulungu adalonga mbati, “Mbakukhale pyakumwinikira kuthambo kusiyanisa mosiku na masikati, pontho kuonesa kutoma kwa nsiku, ndzidzi wa chaka, na pyaka; pontho mbapigake kuthambo kupereka cheza kudziko yapansi.” Ipyo pidakhaladi tenepo. Natenepo Mulungu adalenga pyakumwinikira pikulu-pikulu piwiri, dzuwa kuti itonge masikati, pontho mwezi kuti utonge mosiku. Iye adalenga pontho nyenyezi. Mulungu adaikha pyakumwinikirapi kuthambo kuti pimwinikire dziko yapansi, kutonga mosiku na masikati, pontho kusiyanisa cheza na mdima. Tenepo Mulungu adapiona kuti pikhali pyadidi. Mosiku udagwanda, machibese mbafika; yeneyo ikhali nsiku yachinayi. Tenepo Mulungu adalonga mbati, “M'madzi mbamuinjipe na pinthu pyamoyo pya mtundu na mtundu, pontho mbalame zizinji mbazimbuluke padzulu pa dziko yapansi.” Natenepo Mulungu adalenga nsomba zikulu-zikulu za m'bara, pinthu pyamoyo pyonsene pyakukhala m'madzi na mbalame za mtundu onsene. Tenepo Mulungu adaona kuti pikhali pyadidi. Mulungu adatsanzayisa pyonsenepyo mbapanga pyakulengwa pyonsene pya m'madzi kuti pibalane na kuinjipa m'bara, pontho adapanga mbalame kuti ziinjipe padziko yapansi. Mosiku udagwanda, machibese mbafika; yeneyo ikhali nsiku yachishanu. Tenepo Mulungu adalonga mbati, “Padziko yapansi mbapakhale nyama zamtundu na mtundu, zakufuyiwa, zam'tsanga na zakukambadza zene, pontho zikulu na zing'ono zene.” Ipyo pidakhaladi tenepo. Mulungu adalenga nyama zonsene zam'tsanga malingana na mtundu wawo, nyama zonsene zakufuyiwa malingana na mtundu wawo, pontho na nyama zonsene zakukambadza malingana na mtundu wawo. Tenepo Mulungu adapiona kuti pikhali pyadidi. Tenepo Mulungu adalonga mbati, “Tendeni tisasanye anthu akulandana na ife, pontho akukhala ninga ife. Iwo anatonga nsomba, mbalame, na nyama zonsene zakufuyiwa, zam'tsanga, pontho na zakukambadza padziko yapansi.” Natenepo Mulungu adalenga anthu akulandana na iye; mukulandana na Mulungu iye adalenga anthu. Iye adaalenga mamuna na mkazi, tenepo adaatsanzayisa mbalonga kuna iwo mbati, “Balanani mbamuinjipe. Dzazani dziko yonsene yapansi kuti mukhale na utongi padzikoyi. Ndikukupasani utongi pana nsomba zonsene, mbalame zonsene, na nyama zonsene za mtundu na mtundu padziko yapansi pano. Ndikukupasani pyakumera pyonsene pyakukhala na ngala padziko yapansi, pontho miti yonsene yakubala nsapo zakukhala na nthanga kuti mudye. Mbwenye kuna nyama zonsene zam'tsanga, mbalame zonsene, pontho pyakukambadza pyonsene padziko yapansi, chinthu chonsene chamoyo mwenemo, ndapereka maudzu na masamba a pyakumera kuti pikhale phoso yawo.” Ipyo pidakhaladi tenepo. Mulungu adayang'ana pana pyonsene pidasasanya iye mbaona kuti pikhali pyadidi. Mosiku udagwanda, machibese mbafika; yeneyo ikhali nsiku yachitanthatu. Natenepo kudzulu na pansi pano, pontho na pyonsene pili mwenemo pidamala sasanywa. Pansiku yachinomwe Mulungu adapuma, thangwi iye akhadamalisa basa yonsene ikhaphata iye. Tenepo iye adatsanzayisa nsiku yachinomwe mbaipambula kukhala nsiku yakupambulika, thangwi pansiku yeneyo iye adapuma podi akhadamalisa basa yonsene yakulenga. Mwenemu ndiye mule mukhadalengwa kudzulu na pansi pano. Pidalenga MBUYA Mulungu dziko yapansi na kudzulu, padziko yapansi pakhali nkhabe chakumera na chibodzi chene, thangwi ndzidzi wenewu MBUYA Mulungu hakhadadzati vumbisa mvula tayu, pontho pakhali nkhabe munthu wakulima; mbwenye madzi akhadza kubulukira pansi pa mataka mbawazira mataka. Tenepo MBUYA Mulungu adasasanya mamuna kubulukira kumataka a pansi pano mbampumira muya wakupasa moyo mphuno mwache, tenepo munthuyo adakhala na moyo. Tenepo MBUYA Mulungu adalima munda mu Edeni kumabulukiro dzuwa, mwenemo adaikhamo munthu adasasanya iye ule. MBUYA Mulungu adachitisa kuti miti yonsene yakubalika imere mwenemo na kubala nsapo zadidi. Kati na kati ya munda ule, pakhali muti wakupasa moyo, pontho na muti wakupasa udziwisi wa chadidi na chakuipa. Mkulo ukhafamba mu Edeni mbukapira m'mundamo. Kubulukira penepo mkulo ule udaswa mphapa mbukhala mikulo minayi. Mkulo wakutoma dzinache ndi Pishoni; wenewu ndiye umbafamba kugwanda na m'dziko ya Havila, kule kumbagumanwa golidi. Golidi weneyu ndi golidi chadi-chadi, pontho kweneko kuna mafuta akununkhira okhonda oneka-oneka na miyala yakudula yakuthulwa onekisi. Mkulo wachiwiri dzinache ndi Gihoni; wenewu umbafamba kugwanda na m'dziko ya Kushi. Mkulo wachitatu dzinache ndi Tigrisi; wenewu umbafamba kumabulukiro dzuwa a dziko ya Asiria. Mkulo wachinayi ndi Yufurate. Tenepo MBUYA Mulungu adaikha munthu ule m'munda wa Edeni kuti aulime na kuuyang'anira. MBUYA Mulungu adampanga munthu ule mbati, “Iwe unakwanisa kudya nsapo za miti yonsene ili m'mundamu, mbwenye nsapo za muti wakupasa udziwisi wa chadidi na chakuipa leka kudya, thangwi nsiku inadya iwe nsapo za muti wenewu, unati ufe.” Tenepo MBUYA Mulungu adalonga mbati, “Si pyadidi tayu kuti mamuna akhale yekha. Ndinamsasanyira mwanzache wakuthemerana naye kuti amphedze.” Tenepo MBUYA Mulungu adakwata mataka mbasasanya nyama zonsene na mbalame zonsene mbadza nazo kuna munthu ule kuti aone madzina akhafuna iye kuzithula. Dzina yonsene idathula munthu ule, kuthula nyama zile, yeneyo ndiye dzinache. Natenepo munthu ule adazithula madzina nyama zonsene na mbalame zonsene; mbwenye nkhabe ibodzi mwa izo ikhali mwanzache wakuthemerana naye kumphedza tayu. Tenepo MBUYA Mulungu adachitisa munthu ule kugona chitulo chakufa nacho. Iye mbali m'chitulo, Mulungu adabulusa mbavu ibodzi ya munthu ule, mbafunga pambutopo na mnofu. MBUYA Mulungu adasasanya mkazi kubulukira kumbavu idabulusa iye pa mamuna mbadza naye kuna iye. Tenepo mamuna ule adalonga mbati, “Pakumalisira pache ushu ndiye gogodo ya magogodo anga, pontho mnofu wa mnofu wanga; iye anachemerwa ‘Mkazi,’ thangwi adabulukira muna mamuna.” Na thangwi yeneyi mamuna anasiya babache na mache mbaphatikana na mkazache, tenepo awiriwo anakhala mbodzi. Onsene awiriwa mamuna na mkazi akhakhala chipezi-pezi, kwache hakhachita manyadzo tayu. Nyoka ikhali yakuchenjera pyakwanga kupiringana nyama zonsene zam'tsanga zikhadalenga MBUYA Mulungu. Iyo idalonga kuna mkazi ule kuti, “Ayi Mulungu adakupanganidi kuti muleke kudya nsapo za m'muti na ubodzi ene m'mundamu?” Mkazi ule adatawira mbati, “Ife tinakwanisa kudya nsapo za m'miti yonsene m'mundamu, kupambula nsapo za muti wapakati pa mundawu. Mulungu adatipanga kuti tileke kudya penu kukhuya nsapo za muti wapakati pa mundawu, thangwi tingachita tenepo, tinati tife.” Nyoka idatawira kuti, “Penepyo si pyakuona tayu, kufa munafa tayu. Thangwi Mulungu akupidziwa kuti sindzidzi imwe nkhudya nsapo za mutiwu maso anu anafunguka mbamukhala ninga Mulungu, kudziwa chadidi na chakuipa.” Pidaona mkazi ule kuti muti ukhali wakubalika pyakwanga, nsapo zache zakukoma m'maso pontho zadidi na kuzidya, pontho na kukhumba kukhala munthu wanzeru, adakwata nsapo zinango mbadya. Tenepo adakwata nsapo zinango mbakampasa mamunache, mamunayo mbadyambo. Sindzidzi pikhadadya iwo nsapo zile, maso awo adafunguka mbadzindikira kuti akhali chipezi-pezi; natenepo adasona masamba a muti wamkuyu mbapivazika okha ene. Mawulo a nsiku yeneyo Adamu na Hava adava MBUYA Mulungu akufamba-famba m'munda mule, tenepo iwo adabisala pakati pa miti, towera MBUYA Mulungu aleke kuaona. Mbwenye MBUYA Mulungu adachemera mamunayo mbati, “Uli kupi?” Mamunayo adatawira mbati, “Ndidakuvani m'mundamu; ndidachita mantha, pontho ndidabisala thangwi ndikhali chipezi-pezi.” Mulungu adavunza mbati, “Adakupanga mbani kuti iwe ukhali chipezi-pezi? Ayi wadya muti udakupanga ine kuti muleke kudya ule?” Mamuna ule adamtawira mbati, “Mkazi adandipasa imwe kuti ndikhale nayeyi, ndiye adandipasa nsapo zinango za muti ule, inembo mbandidya.” MBUYA Mulungu adavunza mkazi ule mbati, “Thangwi yache ninji udachita tenepo?” Mkazi ule adatawira mbati, “Nyoka ndiye idandinyengeza, tenepo ine ndidadya.” Tenepo MBUYA Mulungu adalonga kuna nyoka mbati, “Iwe unati utchunyuswe na thangwi ya pyachita iwepi; wakutembererwa ndiwe kupiringana nyama zonsene zakufuyiwa na zonsene zam'tsanga. Iwe unati ufambe na mimba pontho unati udye fumbi nsiku zonsene za moyo wako. Ine ndinati ndiikhe chizondi pakati pa iwe na mkaziyu, pontho pakati pa anako na anache panakhala chizondi. Ana a mkaziyu anadzadzada msolo wako, iwembo unaluma chitende chache.” Tenepo Mulungu adalonga kuna mkazi mbati, “Ine ndinati ndithimize nyatwa za ndzidzi wako wa mimba pontho kuva kwako kupha pakubala. Unati umkhumbe mamunako, pontho mamunayo anati akutonge.” Mulungu adalongambo kuna mamuna mbati, “Na thangwi yakuti udavera mkazako mbudya nsapo za muti udakupanga ine kuti muleke kudya ule, mataka mbakhale akutembererwa. Iwe unati uphate basa pyakwanga moyo wako onsene kuchitisa mataka kubala phoso yakukwana yakuti iwe udye. Mataka anati amerese minga na dawe. Iwe unati udye mbewu zam'tsanga. Kuti mataka abalise pinthu, iwe unati uphate basa pyakwanga na kaluma, kufikirana iwe ubwerere kumataka, thangwi udasasanywa kubulukira kumataka. Na thangwi yakuti udasasanywa kubulukira kumataka, unati ubwerere kumataka konthoko.” Adamu mkazacheyo adamthula Hava, thangwi iye ndi mama wa madzinza onsene. Tenepo MBUYA Mulungu adasasanyira Adamu na Hava nguwo ya nthembe mbaavazika. Tenepo MBUYA Mulungu adalonga mbati, “Chinchino anthu enewa asanduka ninga mbodzi wa ife, pontho ana udziwisi wa chadidi na chakuipa. Iye hadathemeve kutawiriswa kuthukula mkono wache kutchola nsapo za muti wakupasa moyo ule, mbadya, mbakhala na moyo kwenda na kwenda tayu.” Natenepo MBUYA Mulungu adaabulusira kunja kwa Munda wa Edeni ule mbaachitisa kuti alime m'mataka akhadasasanywa na iye ale. Pidaabulusa iye kunja, Mulungu adaikha pyakulengwa pyakukhala na maphaphido chakumabulukiro dzuwa a Munda wa Edeni, pontho na talasada yamoto kuzungulira-zungulira khundu zonsene. Yeneyi ikhali njira yakukhondesa nayo anthu kudza chifupi na muti wakupasa moyo ule. Tenepo Adamu adapita m'bonde na mkazache. Mkaziyo adakwata mimba mbabala mwana wamamuna. Iye adalonga mbati, “Na chiphedzo cha MBUYA ndatambira mwana wamamuna.” Natenepo mkaziyo mwanayo adamthula Kaini. Kubuluka penepo adabala pontho mwana unango wamamuna dzinache Abele. Abele akhali makabuswa, Kaini akhali nyakulima. Pidagwanda ndzidzi ene, Kaini adadza na pinango pidavuna iye mbapipereka nsembe kuna MBUYA. Abele adadza na mwanabira mbodzi wakutoma kubalwa kubulukira pa mkumbi wache. Iye adampha mbapereka nsembe khundu zache zadidiletu kuna MBUYA. Tenepo MBUYA adakomerwa na Abele mbatambira nsembe yache. Mbwenye iye adakhonda Kaini na nsembe yache ene. Natenepo Kaini adazhangali pyakwanga mbaswirizwa napyo. Tenepo MBUYA adalonga kuna Kaini mbati, “Watani unazhangali? Watani unaswirizwa? Iwe mbudachita pinthu pyakulungama, ayi ine mbidakomerwa nawe tayu? Mbwenye iwe ungakhonda kuchita pinthu pyakulungama, kudawa kwakunjunjira pamsuwo pako, kufuna kukuikha pansi pa utongi wache, tenepo iwe wathema kukundwa.” Tenepo Kaini adalonga kuna Abele mbaleache mbati, “Tende kumunda.” Pikhali iwo kumunda kule Kaini adasandukira Abele mbaleache mbampha. MBUYA adamvunza Kaini mbati, “Mbaleako Abele ali kupi?” Iye adatawira mbati, “Sinakudziwa tayu kuna iye. Kadi ine ndine nyakuyang'anira mbaleanga?” Tenepo MBUYA adalonga mbati, “Thangwi ninji wachita chinthu chakugoswa ninga chenechi? Chiropa cha mbaleako chikundilirira kubulukira m'mataka. Iwe chinchino ndiwe wakutembererwa, pontho hunalimave tayu pamataka, ale adafungula mulomo wache kutambira chiropa cha mbaleako kubulukira m'manja mwako. Ungayesa kulima, mataka hanabalisa chinthu na chibodzi chene tayu. Iwe unakhala manzenza, okhonda khazikika padziko yapansi.” Kaini adalonga kuna MBUYA mbati, “Kutchunyuswa kwanga nkhukulu mwakuti sinakwanisa kukupirira tayu. Lero imwe mukundithamangisa m'dziko muno, pontho ndabuluswa na pamaso panu pene mbandikhala manzenza, okhonda kukhazikika, tenepo munthu anandigumanayo anati andiphe.” Mbwenye MBUYA adatawira mbati, “Nkhabe tayu: ngakhala munthu anakupha anthu anomwe anaphiwa kubwezera kuphiwa kuchitwa iweko.” Natenepo MBUYA adaikha chidzindikiro pana Kaini kucheuza munthu onsene anagumanikana na Kaini kuti aleke kumpha. Tenepo Kaini adenda pyache kubuluka pamaso pa MBUYA mbakakhala m'dziko inango yakuchemerwa “Manzenza,” ile ili kumabulukiro dzuwa a Munda wa Edeni. Kaini adapita m'bonde na mkazache, tenepo mkazache adakwata mimba mbabala mwana wamamuna dzinache Enoki. Kaini adamanga mzinda mbaithula, Enoki, dzina ya mwanacheyo. Enoki adabala Iradi, Iradi adabala Mehujaele, Mehujaele adabala Metushaele, Metushaele adabala Lameki. Lameki akhali na akazi awiri, Ada na Zila. Ada adabala Yabala, ule akhali kholo wa anthu akufuya pifuyo na akukhala m'makumbi ale. Mbaleache akhali Yubala, kholo wa anthu onsene akuimba anyakatangale na pitoliro. Zila adabala Tubali-Kaini, kholo ya amisiri onsene akufula pida pyamtundu na mtundu kubulukira kunkuwa na simbi. Nyamaingache Tubali-Kaini akhali Naama. Lameki adalonga kuna akazache mbati, “Ada na Zila, ngavani kuno, ine ndapha mwana mphale unango, thangwi iye andimenya. Ngakhala ndimodi kuti munthu anapha Kaini, anthu anomwe anaphiwa kubwezera kuphiwa kwacheko, tenepo munthu anafunambo kundiphayo, anthu makumanomwe na anomwe anaphiwa kubwezera kuphiwa kwangako.” Adamu adapita m'bonde na Hava mbabala pontho mwana unango wamamuna. Hava adalonga mbati, “Mulungu andipasa mwana kupita m'mbuto ya Abele thangwi adaphiwa na Kaini.” Natenepo mwanayo adamthula Seti. Seti adabala mwana wamamuna mbamthula Enosi. Pandzidzi wenewo anthu adatoma kuphatisa basa dzina ya MBUYA kumpembedza. Ipi mphidzukulu pya Adamu. Pidalenga Mulungu anthu, iye adaasasanya mwakulandana na iye ene. Iye adaalenga iwo mamuna na mkazi mbaatsanzayisa. Tenepo iye adaathula “Anthu.” Pikhali Adamu pyaka dzana na makumatatu pyakubalwa, iye adabala mwana wamamuna wakulandana na iye mbamthula Seti. Kubuluka penepo Adamu adakhala pontho na moyo pyaka pinango madzana masere. Iye adabala pontho ana anango mbafa ana pyaka madzana mafemba na makumatatu. Pikhali Seti na pyaka dzana na pishanu pyakubalwa, iye adabala mwana wamamuna dzinache Enosi. Kubuluka penepo adakhala pontho na moyo pyaka pinango madzana masere na pinomwe. Iye adabala ana anango mbafa ana pyaka madzana mafemba na khumi na piwiri. Pikhali Enosi na pyaka makumafemba pyakubalwa, iye adabala mwana wamamuna dzinache Kenani. Kubuluka penepo adakhala pontho na moyo pyaka pinango madzana masere na khumi na pishanu. Iye adabala ana anango mbafa ana pyaka madzana mafemba na pishanu. Pikhali Kenani pyaka makumanomwe pyakubalwa, iye adabala mwana wamamuna dzinache Mahalalele. Kubuluka penepo adakhala pontho na moyo pyaka pinango madzana masere na makumanayi. Iye adabala ana anango mbafa ana pyaka madzana mafemba na khumi. Pikhali Mahalalele pyaka makumatanthatu na pishanu pyakubalwa, iye adabala mwana wamamuna dzinache Yaredi. Kubuluka penepo adakhala pontho na moyo pyaka pinango madzana masere na makumatatu. Iye adabala ana anango mbafa ana pyaka madzana masere na makumafemba na pishanu. Pikhali Yaredi pyaka dzana na makumatanthatu na piwiri pyakubalwa, iye adabala mwana wamamuna dzinache Enoki. Kubuluka penepo adakhala pontho na moyo pyaka pinango madzana masere. Iye adabala ana anango mbafa ana pyaka madzana mafemba na makumatanthatu na piwiri. Pikhali Enoki pyaka makumatanthatu na pishanu pyakubalwa, iye adabala mwana wamamuna dzinache Metusela. Kubuluka penepo Enoki adakhala na moyo wakuphatizana na Mulungu pyaka madzana matatu. Iye adabala ana anango mbafa ana pyaka madzana matatu na makumatanthatu na pishanu. Enoki moyo wache onsene adakhala mukuphatizana na Mulungu. Kubuluka penepo iye hadaonekeve tayu, thangwi Mulungu adamkwata. Pikhali Metusela pyaka dzana na makumasere na pinomwe pyakubalwa, iye adabala mwana wamamuna dzinache Lameki. Kubuluka penepo adakhala pontho na moyo pyaka pinango madzana manomwe na makumasere na piwiri. Iye adabala ana anango mbafa ana pyaka madzana mafemba na makumatanthatu na pifemba. Pikhali Lameki pyaka dzana na makumasere na piwiri pyakubalwa, iye adabala mwana wamamuna mbalonga mbati, “Kubuluka kuna mataka onthowo ale adatembererwa na MBUYA mwana ushu anadzesa chiphedzo kubuluka panyatwa zathu zakuphata basa mwakunensa.” Tenepo mwanayo adamthula Nowa. Lameki adakhala pontho na moyo pyaka pinango madzana mashanu na makumafemba na pishanu. Iye adabala ana anango mbafa ana pyaka madzana manomwe na makumanomwe na pinomwe. Pidakwanisa Nowa pyaka madzana mashanu, iye adabala ana atatu achimuna dzinawo Semu, Hamu na Yafeti. Pidainjipa anthu padziko yonsene yapansi, pontho na pikhabalwa atsikana, pyakulengwa pinango pyauzimu pidaona kuti atsikana a anthu akhali akubalika pyakwanga, natenepo ipyo pidakwata atsikana pikhafuna ipyowo kukhala akazawo. Tenepo MBUYA adalonga mbati, “Mzimu wanga nkhabe khalave muna anthu kwenda na kwenda tayu, thangwi iwo ngakuipa. Kutomera lero kwenda m'tsogolo iwo hanakhalave pyaka kupiringana dzana ibodzi na makumawiri tayu.” Nsiku zenezo pontho kubuluka penepo padziko yapansi pakhali anthu akukhuma, ale akhali pidzukulu pya pyakulengwa pyauzimu, pontho ana achikazi a anthu. Ana enewo akhali anthu amphamvu akale-kale, pontho akuveka. Pidaona MBUYA kudawika pikulu kudachita anthu onsene a padziko yapansi, pontho kuipa kudachita manyerezero awo ndzidzi onsene, MBUYA adatsukwala kuti adasasanya munthu mbamuikha padziko yapansi. Mtimache udampha pyakwanga mwakuti adalonga mbati, “Ndinati ndiapuluze anthu adasasanya inewa pabodzi pene na nyama pontho mbalame, thangwi ndikutsukwala kuti ndidaasasanya.” Mbwenye MBUYA adakomerwa na Nowa. mbwenye anthu anango onsene akhali akuipa pamaso pa Mulungu, pontho ugandanga ukhali konsene kwene. Mulungu adayang'ana dziko yapansi mbaona kuti njakuipa, thangwi anthu akhakhala na makhaliro akudawika. Mulungu adalonga kuna Nowa mbati, “Ndinati ndipuluze anthu onsenewa. Ndinati ndiavunge monsene mwene, thangwi dziko yonsene yapansi yadzala na ugandanga thangwi ya iwo. Natenepo pisasanyire wekha ene chimwadiya kubulukira kumatabwa anjale; usasanye masubi m'bwalo mwachemo, pontho uzirime na upula kunja na m'bwalo mwene. Chimwadiyacho ulaphi wache ukhale makhono dzana na makumanayi, umimbache ukhale makhono makumawiri na atatu, pontho thungache ikhale makhono khumi na atatu. Usasanye nsoyi ya chimwadiyacho, pontho usiye mbuto yakukwana kati ya khono pakati pa nsoyi na mafufu a chimwadiyacho. Uikhe msuwo pakhundu ya chimwadiyacho. Uchisasanye kuti chikhale na nyumba zitatu zakusanjikizana, yapansi, yapakati na yam'dzulu. Ine ndikufuna kuvumbisa mvula padziko yonsene yapansi kuvunga pinthu pyonsene pyamoyo. Pinthu pyonsene pya padziko yapansi pinati pife, mbwenye ndinasasanya chiverano na iwe. Pita m'chimwadiyamo, iwe, mkazako, anako achimuna na akazawo ene. M'chimwadiyamo upitisemo pyonsene pyakukhala na moyo piwiri-piwiri chikazi na chimuna, towera pisale mbewu. Mbalame, nyama na pyakukambadza piwiri-piwiri pya mtundu onsene, towera pisale mbewu. Ukwate pontho phoso ya mtundu onsene, yako na ya nyama zene.” Tenepo Nowa adachita pinthu pyonsene pidampanga Mulungu pile. MBUYA adalonga kuna Nowa mbati, “Pita m'chimwadiya pabodzi pene na banjako yonsene; ine ndagumana kuti ndiwe ene basi ule ambachita pinthu pyakulungama mfendu wenewu. Ukwate nyama khumi na zinayi, zikazi zinomwe na zimunambo zinomwe za mtundu onsene zakuchena pamaso pa Mulungu, mbwenye ukwate nyama ziwiri zokha mamuna na mkazi za mtundu onsene zokhonda chena pamaso pa Mulungu. Ukwate pontho mbalame khumi na zinayi, zikazi zinomwe na zimuna zinomwe za mtundu onsene. Chita tenepo kuti nyama na mbalame za mtundu onsene zisale mbewu kuti zibalane pontho padziko yapansi. Nsiku zinomwe zingagwanda ndinati ndivumbise mvula ikulu, ile inavumba nsiku makumanayi mosiku na masikati, towera ivunge pinthu pyonsene pyamoyo pyasasanya ine pile.” Natenepo Nowa adachita pinthu pyonsene pidampanga MBUYA. Nowa akhali na pyaka madzana matanthatu pidadza madzi makulu padziko yapansi. Iye na mkazache, anache achimuna na akazawombo, adapita m'chimwadiya mule kuthawa madzi makulu ale. Nyama, mbalame, na pyakukambadza pya mtundu onsene, chimuna na chikazi, piwiri-piwiri, zakuchena na zokhonda chena zene pamaso pa Mulungu zidapita m'chimwadiya pabodzi pene na Nowa ninga mudalongera Mulungu. Pidagwanda nsiku zinomwe madzi makulu adadza. Pandzidzi ukhakwanisa Nowa pyaka madzana matanthatu, pansiku yakhumi na chinomwe ya mwezi wachiwiri mphuno zonsene za nyanza ikulu pansi pa mataka zidatumbuka, pontho misuwo yonsene ya madzi makulu kudzulu adafungulwa. Tenepo mvula idavumba padziko yapansi nsiku makumanayi, mosiku na masikati. Pansiku yontho-yonthoyo Nowa na mkazache, anache achimuna atatu, Semu, Hamu na Yafeti, pontho na akazawo ene adapita m'chimwadiya mule. Iwo adapita m'chimwadiyamo pabodzi pene na nyama za mtundu onsene, zam'tsanga na zakufuyiwa, zakukambadza malingana na mtundu wache, pontho na mbalame za mtundu onsene na pyonsene pya maphaphido. Pinthu pyonsene pyamoyo, chikazi na chimuna, piwiri-piwiri pidapita m'chimwadiyamo pabodzi pene na Nowa, ninga mudalongera Mulungu. Tenepo MBUYA adafunga msuwo wa chimwadiya Nowa mbali mwenemo. Madzi makulu adathimiza kudza padziko yapansi nsiku makumanayi. Natenepo madziwo adazwika mwakuti chimwadiyacho chidathukuka mbachitoma kubeluka. Madzi adadzala pyakwanga mbathimizika pikulu padziko yapansi, natenepo chimwadiya chidabeluka pamadzi. Madzi adainjipa kufikirana mapiri onsene akulaphaletu konsene kwene pansi pa thambo adabizwa. Madzi adathimiza kudzala kufikirana makhono manomwe kubulukira pa nsonga ya mapiri akulapha ale kwenda m'dzulu. Pinthu pyonsene pyamoyo padziko yapansi, mbalame zonsene, nyama zam'tsanga na zakufuyiwa, zakukambadza zakufamba m'magulu na anthu onsene pidafa. Pinthu pyonsene pyakupuma m'dziko yapansi pidafa. MBUYA adavunga pinthu pyonsene pyamoyo m'dziko yapansi; anthu, nyama, pyakukambadza, na mbalame. Akhadasala ndi Nowa ene na onsene akhali na iye m'chimwadiya mule basi. Madzi makulu ale adakhala nsiku dzana na makumashanu hadzati kupwa. Mbwenye Mulungu hadaduwalire Nowa na nyama zonsene, zakufuyiwa na zam'tsanga, zikhali na iye m'chimwadiya mule tayu, natenepo adatekenya mphepo padziko yapansi madzi mbatoma kupwa. Mphuno zonsene za madzi akubulukira pansi na misuwo yonsene ya madzi kudzulu pidafungwa. Natenepo mvula idaleka. Tenepo madzi adakwata nsiku dzana na makumashanu kuti apwe. Pansiku yakhumi na chinomwe ya mwezi wachinomwe, mwadiya udadza mbutchama pamapiri a Ararati. Madzi adathimiza kwenda mbapwa, tenepo pansiku yakutoma ya mwezi wakhumi nsonga za mapiri zidaoneka. Pidagwanda nsiku makumanayi Nowa adafungula zhanera ya chimwadiya chile mbabulusira kunja khungubwe kumtuma. Iye hadabwerereve tayu, mbwenye akhambuluka-mbuluka kwene pyache kufikirana madzi akhadapwa padziko yapansi. Tenepo Nowa adagwinya nkhangaiwa kaona ngakhala madzi akhadapwa padziko yapansi. Mbwenye nkhangaiwa ile hidakwanise kugumana mbuto yakuphamapo tayu, thangwi pakhali madzi okhokha padzulu ponsene padziko yapansi. Natenepo iye adabwerera kuna Nowa m'chimwadiya mule. Nowa adabulusa mkono wache panja mbakwata nkhangaiwa ile mbaipitisa m'chimwadiya mule. Nowa adadikhira nsiku zinango zinomwe mbagwinya pontho kunja nkhangaiwa ile bulukira m'chimwadiya mule. Na kumawulo nkhangaiwa ile idabwerera kuna Nowa uku yapanangira tsamba iwisi ya muti waolivi kumolomo kwache. Natenepo Nowa adadzindikira kuti madzi akhadapwa. Tenepo adadikhira pontho nsiku zinomwe mbaigwinya kunja nkhangaiwa ile kachitatu. Ndzidzi wenewu iyo hidabwerereve tayu. Pikhali Nowa pyaka madzana matanthatu na chibodzi pyakubalwa, pansiku yakutoma ya mwezi wakutoma, madzi akhadapweratu padziko yapansi. Nowa adabulusa chakufungira cha chimwadiya chile mbasuzumira kunja mbaona kuti pansi pakhauma. Pansiku yamakumawiri na achinomwe ya mwezi wachiwiri dziko yapansi idaumiratu. Mulungu adalonga kuna Nowa mbati, “Buluka kunja kwa chimwadiya iwe na mkazako, anako achimuna, na akazawo ene. Bulusa kunja pyakulengwa pyonsene pina iwepyo, mbalame, nyama, na pyakukambadza, towera ziteyane pontho zidzale padziko yonsene yapansi.” Natenepo Nowa, mkazache, anache achimuna na akazawo adabulukambo kunja. Nyama zonsene, pyakukambadza pyonsene, na mbalame zonsene; pyonsene pyakufamba padziko yapansi pidabuluka m'chimwadiya mule magulu-magulu malingana na mtundu wawo. Nowa adamangira MBUYA guwa; iye adakwata ibodzi ibodzi pamtundu onsene wa nyama na mbalame zakuchena pamaso pa Mulungu mbaziotcha zonsene ninga nsembe paguwapo. Khwema yadidi ya nsembeyo idamkomera MBUYA, natenepo iye adalonga yekha ene mbati, “Ine nkhabeve pontho kutemberera dziko yapansi thangwi ya pinthu pimbachita munthu tayu; ndikupidziwa kuti kutomera uwanache na lero manyerezero ache ngakuipa. Ine nkhabeve pontho kuvunga pyakulengwa pyonsene ninga mwachitira ine ndzidzi uno tayu. Dziko yapansi mbilipo, panati pakhale ndzidzi wakubzala na ndzidzi wakuvuna. Ndzidzi onsene panakhala kutonthola na kupisa, malimwe na mainja, mosiku na masikati.” Mulungu adatsanzayisa Nowa na anache achimuna ale mbalonga kuna iwo mbati, “Khalani na ana azinji, towera pidzukulu pyanu pikhale m'dziko yonsene yapansi. Nyama zonsene, pyakukambadza pyonsene, mbalame zonsene na nsomba zonsene zinakugopani. Ipyo pyonsene pyaikhwa pansi pa utongi wanu. Tenepo munakwanisa kudya pyonsenepyo ninga mudakupasira ine mbewu zonsene ziwisi kuti mudye; chinchino ndakupasani pyonsene kuti pikhale phoso yanu. Mbwenye lekani kudya nyama uku chiropa chache chili mwenemo, thangwi moyo wache wa nyama umbakhala m'chiropa. Ngakhala munthu anapha munthu mnzache, iye anati atchunyuswe. Ine ndinati nditchunyuse na imfa nyama zonsene zinapha munthu, pontho na munthu onsene anapha mwanzacheyo. Mulungu adasasanya munthu mwakulandana na iye, natenepo munthu onsene anapha mwanzacheyo, iye anaphiwambo na munthu mnzache. “Imwe mwathema kukhala na ana azinji, towera pidzukulu pyanu pikhale padziko yonsene yapansi.” Mulungu adalonga kuna Nowa na anache achimuna mbati, “Ine chinchino ndikusasanya chiverano na iwe, pontho na pidzukulu pyanu, pontho na pinthu pyonsene pyamoyo; mbalame zonsene, nyama zam'tsanga na zakufuyiwa zonsene, pyonsene pidabuluka na iwe pabodzi m'chimwadiya mule. Ndikusasanya chiverano changa na iwe: Ine nkhabeve pontho kuvunga pinthu pyonsene pyamoyo na madzi makulu tayu; ine nkhabeve pontho kudzesa madzi makulu kuvunga dziko yapansi tayu.” Natenepo Mulungu adalonga mbati, “Ichi ntchidzindikiro cha chiverano chinachita ine pakati pa iwe na ine, pontho na papyonsene pyamoyo pina iwe, chiverano cha mifendu yonsene inadzayo: Ine ndinaikha taleza m'makole. Chenechi chinakhala chidzindikiro cha chiverano chathu pakati pa ine na dziko yapansi. Ndzidzi onsene unagudumira ine thambo na makole, pontho taleza mbuoneka m'makolemu penepo ndinakumbuka chiverano changa pana iwe na pana pinthu pyonsene pyamoyo. Ine nkhabeve pontho kuvunga moyo wa pyonsene na madzi makulu tayu. Ndzidzi onsene unaoneka talezawo m'makole, ndinati ndikumbuke chiverano chakukhonda mala pakati pa ine na pinthu pyonsene pyamoyo pya mtundu onsene pya padziko yapansi.” Tenepo Mulungu adalonga kuna Nowa mbati, “Ichi ntchidzindikiro cha chiverano chasasanya ine pakati pa pinthu pyonsene pyamoyo padziko yapansi.” Ana achimuna a Nowa, ale adabuluka m'chimwadiya akhali, Semu, Hamu na Yafeti. Hamu adabala Kanani. Enewa akhali ana atatu achimuna a Nowa, tenepo kubuluka muna iwo anthu azinji adabalwa ale adadzala dziko yonsene yapansi. Nowa akhali nyakulima. Iye akhali munthu wakutoma kubzala mfesa. Pikhadamwa iye pang'ono vinyu wacheyo, iye adaledzera, tenepo adadula nguwo zache mbagona pyache chipezi-pezi m'khumbi mwache mule. Pidaona Hamu, babache Kanani, kuti babache akhali chipezi-pezi, adabuluka panja mbakapanga abale ache awiri ale. Tenepo Semu na Yafeti adakwata chakufinika mbachiikha kunduli paphewa pawo, adafamba chinduli nduli kupita m'khumbi mule mbamfinikiza babawo ule uku maso awo ayang'ana kukhabulukira iwo, towera aleke kumuona pezi babawo. Pidakungunuka Nowa, pontho pidadziwa iye pikhadachita mwanache wakumalisira pile, iye adalonga mbati, “Kanani mbatembererwe! Iye anakhala bitchu wa mabitchuletu kuna abale ache.” Iye adathimiza kulonga mbati, “Kuzani MBUYA, Mulungu wa Semu. Kanani anakhala bitchu wa Semu. Mulungu mbachitise nthemba ya Yafeti kukula! Pidzukulu pyache pinakhala pabodzi na anthu a Semu! Kanani anakhala bitchu wa Yafeti.” Pidamala madzi makulu Nowa adakhala pontho pyaka madzana matatu na makumashanu mbafa ana pyaka madzana mafemba na makumashanu. Semu, Hamu na Yafeti, ana atatu achimuna a Nowa, pidamala madzi makulu adabala anawo. Ipi mphidzukulu pyawo: Ana achimuna a Yafeti mbawa: Gomeri, Magogi, Madai, Yavani, Tubali, Mesheki na Tirasi. Pidzukulu pya Gomeri pikhali anthu a ku Ashikenazi, Rifati na Togarima. Pidzukulu pya Yavani pikhali anthu a ku Elisha, Tarisisi, Kipro na Rodanimu. Enewa akhali makolo a anthu ale akhakhala pagombe ya bara na pantchuwa. Penepi mphidzukulu pya Yafeti pyakukhala m'dziko na m'madzinza akusiyana-siyana, pontho gulu yonsene kulonga na chilongero chache ene. Ana achimuna a Hamu mbawa: Kushi, Iguputo, Puti na Kanani. Pidzukulu pya Kushi pikhali anthu a ku Seba, Havila, Sabita, Raama na Sabiteka. Pidzukulu pya Raama pikhali anthu a ku Sheba na Dedani. Kushi adabala mwana dzinache Nimurodi, ule adasanduka nyakukunda wamkulu wakutoma padziko yapansi. Na chiphedzo cha MBUYA iye akhali nyakukhulisa wamkulu. Na thangwi ya penepyo anthu ambalonga kuti, “MBUYA mbakuchitise kukhala nyakukhulisa wamkulu pyakwanga ninga Nimirodi!” Mbuto zakutoma za ufumu wache zikhali Babiloni, Ereke, na Akadi m'dziko ya Shinari. Kubulukira kumbuto yeneyo iye adenda ku Asiria mbakamanga mizinda ya Ninevi, Rehoboti-Iri, Kala na Reseni, ile ili pakati pa Ninevi na mzinda ukulu wa Kala. Pidzukulu pya Iguputo pikhali anthu a ku Ludi, Anamu, Lehabu, Nafitu, Patirusi, Kasilu pontho na ku Krete, kule kukhadabulukira Afilisti. Ana achimuna a Kanani mbawa: Sidoni, mwanache wautombo na Heti. Iwo akhali makolo a anthu akhadakwata madzinawo ale. Kanani akhali pontho kholo wa Ayebusi, Aamori, Agirigashi, Ahivi, Aariki, Asini, Aarividi, Azemari na Ahamati. Madzinza akusiyana-siyana a Akanani adafalikira mpakana ku madire a Kanani kubulukira ku Sidoni kumwera mbaenda ku Gerari chifupi na Gaza, pontho kumabulukiro dzuwa a Sodomu, Gomora, Adima na Zeboimu chifupi na Lasha. Penepi ndiye pidzukulu pya Hamu pyakuveka na mbumba pontho pilongero pyawo na m'nthemba zawo zakusiyana-siyana, pontho madzinzawo. Semu, nanache Yafeti, akhali kholo wa Aheberi onsene. Ana achimuna a Semu mbawa: Elamu, Ashuri, Aripakisadi, Ludi na Aramu. Ana achimuna a Aramu mbawa: Uzi, Huli, Geteri na Mashi. Aripakisadi adabala Shela, Shela adabalambo Eberi. Eberi akhali na ana awiri achimuna, mbodzi dzinache ikhali Pelegi, thangwi pandzidzi wache anthu a padziko yapansi akhadagawikana; unangomboyi dzinache ikhali Yokotani. Pidzukulu pya Yokotani pikhali anthu a ku Alimodadi, Shelefu, Hazaramaveti, Yera, Hadoramu, Uzali, Dikila, Obali, Abimaele, Sheba, Ofiri, Havila na Yobabu. Onsenewa pikhali pidzukulu pya Yokotani. Dziko ikhakhala iwo idafumuka kubulukira ku Mesha nkhwenderatu ku Sefari kumabulukiro dzuwa a dziko yamapiri. Penepi ndiye pidzukulu pya Semu pyakuveka na mbumba pontho pilongero pyawo, na madzinza awo na nthemba zawo. Anthu onsenewa mphidzukulu pya Nowa, dzinza na dzinza malingana na makolo awo akusiyana-siyana. Pidamala madzi makulu madzinza onsene a pansi pano adabulukira kuna ana achimuna a Nowa. Pakutoma anthu onsene a padziko yapansi akhali na chilongero chibodzi, pontho akhaphatisa basa mafala abodzi ene. Pikhafuluka iwo kwendera kumabulukiro dzuwa a dziko yapansi, adafika pambuto inango yaphedi mu Shinari mbakhazikika kweneko. Tenepo iwo adalonga kuna unango na mwanzache mbati, “Tendeni tiumbe njerwa kwache tizipise mwadidi mwene.” Natenepo adaumba njerwa zakumangira nazo, pontho akhali na upula wakuphatisira nawo njerwazo. Tenepo iwo adalonga mbati, “Tendeni timange mzinda wakukhala na nsanja yakulapha yakufikiratu kudzulu, towera tipichitise tekha ene kukhala akuveka, pontho kuti tileke balalika padziko yonsene yapansi.” Tenepo MBUYA adatchitha dzaona mzinda na nsanja idamanga anthu ile, mbalonga mbati, “Ngayang'anani, onsenewa mbanthu abodzi, pontho akulonga chilongero chibodzi; yeneyi ndi nthomatoma ya pinthu pinafuna kuchita iwo m'tsogolo muno. Apo iwo anakwanisa kuchita pinthu pyonsene pinafuna iwo. Tendeni titchithe pontho tikavunganize chilongero chawo, towera aleke vana unango na mwanzache.” Natenepo MBUYA adaabalalisa padziko yonsene yapansi. Iwo adaleka kumanga mzindawo. Mzindawo udathulwa Babele, thangwi penepo MBUYA adavunganiza chilongero cha anthu onsene, pontho kubulukira penepo adabalalisa anthu padziko yonsene yapansi. Ipi mphidzukulu pya Semu. Pidagwanda pyaka piwiri kumala kwa madzi makulu, pontho pikhali Semu pyaka dzana pyakubalwa, iye adabala mwana wamamuna dzinache Aripakisadi. Kubuluka penepo adakhala pontho pyaka madzana mashanu mbabala pontho ana anango. Pikhali Aripakisadi pyaka makumatatu na pishanu pyakubalwa, adabala mwana wamamuna dzinache Shela; kubuluka penepo adakhala pontho na moyo pyaka pinango madzana manayi na pitatu mbabala pontho ana anango. Pikhali Shela pyaka makumatatu pyakubalwa, adabala mwana wamamuna dzinache Eberi; kubuluka penepo adakhala pontho na moyo pyaka pinango madzana manayi na pitatu mbabala pontho ana anango. Pikhali Eberi pyaka makumatatu na pinayi pyakubalwa, adabala mwana wamamuna dzinache Pelegi; kubuluka penepo adakhala pontho na moyo pyaka pinango madzana manayi na makumatatu mbabala pontho ana anango. Pikhali Pelegi pyaka makumatatu pyakubalwa, adabala mwana wamamuna dzinache Reu; kubuluka penepo adakhala pontho na moyo pyaka pinango madzana mawiri na pifemba mbabala pontho ana anango. Pikhali Reu pyaka makumatatu na piwiri pyakubalwa, adabala wamwana mamuna dzinache Serugi; kubuluka penepo adakhala pontho na moyo pyaka pinango madzana mawiri na pinomwe mbabala pontho ana anango. Pikhali Serugi pyaka makumatatu pyakubalwa, adabala mwana wamamuna dzinache Nahori; kubuluka penepo adakhala pontho na moyo pyaka pinango madzana mawiri mbabala pontho ana anango. Pikhali Nahori pyaka makumawiri na pifemba pyakubalwa, adabala mwana wamamuna dzinache Tera; kubuluka penepo adakhala pontho na moyo pyaka pinango dzana na khumi na pifemba mbabala pontho ana anango. Pikhali Tera pyaka makumanomwe pyakubalwa, adabala ana atatu achimuna, Abramu, Nahori, na Harani. Ipi mphidzukulu pya Tera, ule adabala Abramu, Nahori na Harani. Harani adabala Loti, tenepo Harani adafa m'mzinda wa Uri mu Akaladea, mudabalwa iye mule, mwenemo babache akali moyo. Abramu adasemba Sarai. Nahori adasemba Milika, ule ndi mwana Harani, ule pontho akhali babache Isika. Mbwenye Sarai akhali ngomwa. Tera adakwata mwanache Abramu, mdzukuluache Loti mwana Harani na mkwenyache Sarai, ule akhali mkazi Abramu, mbabuluka mumzinda wa Uri wa ku Kaladea mbaenda nawo kudziko ya Kanani. Iwo adenda mpakana kudziko ya Harani mbakhazikika kweneko. Tera adafa kweneko ana pyaka madzana mawiri na pishanu. MBUYA adalonga kuna Abramu mbati, “Buluka m'dziko yako, mbusiye abale ako na pya m'nyumba ya babako mbuende kudziko inafuna ine kukuonesa. Ine ndinati ndikupase pidzukulu pizinji pontho iwo anakhala dzinza ikulu. Ine ndinati ndikutsanzayise mbandichitisa dzinako kukhala yakuveka, towera iwe ukhale mtsanzayiso kuna anango. Ine ndinati nditsanzayise anyakukutsanzayisa, Mbwenye ndinatemberera anyakukutemberera. Pontho kudzera muna iwe ndinatsanzayisa madzinza onsene.” Natenepo Abramu adabuluka ninga mudampangira MBUYA mule, kwache Loti adenda naye pabodzi. Abramu akhali pyaka makumanomwe na pishanu pyakubalwa pikhabuluka iye m'mzinda wa Harani. Abramu adakwata Sarai mkazache, Loti mwana mbaleache na mfuma yonsene pontho na mabitchu ache onsene akhali na iye mu Harani, mbatoma ulendo wawo kwenda kudziko ya Kanani. Pidafika iwo mu Kanani, Abramu adafamba m'dzikomo mpakana adafika pamuti wakupambulika wamthundu wa ku More muluwani ya Shekemu. Pandzidzi wenewu Akanani akhali m'dzikomo. MBUYA adaonekera kuna Abramu mbampanga mbati, “Yeneyi ndiye dziko inafuna ine kupereka kuna pidzukulu pyako.” Tenepo Abramu adamanga guwa yakuperekerapo nsembe kuna MBUYA, akhadamuonekera ule. Kubuluka penepo iye adafedzera kumwera kudziko yamapiri kumabulukiro dzuwa a mzinda wa Betele mbamanga misasache pakati pa kumadokero dzuwa a Betele na kumabulukiro dzuwa a mzinda wa Ai. Penepo adamanga guwa yakuperekerapo nsembe mbapembedza MBUYA. Kubuluka penepo Abramu adenda mbuto na mbuto kufedzera kuthando yatchetcha ya Negebu. Mbwenye m'dziko ya Kanani mukhali njala ikulu mwakuti Abramu adathimiza kwenda kumwera mbafika mu Iguputo, towera akakhale kweneko ndzidzi pang'ono. Pikhali iye chifupi kupita mu Iguputo, adalonga kuna Sarai mkazache mbati, “Iwe ndiwe mkazi wakubalika pyakwanga. Anthu a ku Iguputo angakuona anati akalonge kuti, ‘Weneyu ndi mkazache,’ natenepo iwo anandipha mbakuleka iwe na moyo. Tenepo uapange kuti iwe ndiwe nyamainganga; natenepo iwo anandileka kukhonda kundipha mbandiyang'anira mwadidi thangwi ya iwepo.” Pidapita iye mu Iguputo mule, anthu a mwenemo adaonadi kuti mkazache akhali wakubalika pyakwanga. Mathubu a mfumu wa Iguputo adamuona mkazi ule mbakalonga kuna mfumu pya kubalika kudachita iye, natenepo adaendeswa kunyumba yachifumu. Na thangwi ya mkazi ule, mfumu adamuyang'anira Abramu mwadidi mbampasa mikumbi ya mabira, mbuzi, ng'ombe, mabulu, mabitchu na ngamila. Mbwenye na thangwi yakuti mfumu adakwata Sarai, mkazi Abramu, MBUYA adagwisa utenda wakugoswa pa mfumu na pana anthu onsene a kunyumba kwache. Tenepo mfumu adachemeresa Abramu mbamvunza mbati, “Chachita iwe kuna inechi ninji? Udalekeranji kundipanga kuti weneyu ndi mkazako? Apo udalongeranji kuti weneyu ndi nyamaingako mbundichitisa kumkwata ninga mkazanga? Mkazako ushu; umkwate pontho mubulukemo m'dziko muno!” Mfumu ule adatonga amunache kubulusa Abramu m'dzikomo, natenepo iwo adakwata Abramu, na Sarai mkazache, pontho na pyonsene pikhali na iye, mbaabulusa m'dzikomo. Abramu adabuluka kumpoto kwa dziko ya Iguputo pabodzi pene na mkazache na pyonsene pikhali na iye, pontho Loti adenda naye pabodzi, mbafika kuthando yatchetcha ya Negebu. Abramu adafuma pyakwanga. Akhali na pifuyo pontho siliva na golidi. Tenepo iye adabuluka kuthando yatchetcha ya Negebu mbafamba mbuto na mbuto kwendera ku Betele. Iye adafika pambuto, ile ikhali pakati pa Betele na Ai, kule kukhadamanga iye misasache pakutoma pale, pontho kule kukhadamanga iye guwa yakuperekerapo nsembe. Kweneko Abramu adapembedza MBUYA. Loti akhafamba na Abramu ule akhalimbo na mikumbi ya pifuyo, pontho akhali na banjache na anyabasache. Mbwenye pakhali nkhabe mbuto yakukwana ya mpovu mwakuti anthu awiri ale hadakwanise kukhala pabodzi tayu, thangwi onsene uwiriawo akhali na pifuyo pizinji pyakwanga. Natenepo mapoko-poko adalamuka pakati pa amakabuswa a Abramu na a Loti. Pandzidzi wenewo Akanani na Aperizi akhakhalambo m'dzikomo. Tenepo Abramu adalonga kuna Loti mbati, “Ife ngubaleathu, natenepo paleke khala mapoko-poko pakati pa iwe na ine, penu pakati pa amakabuswako na amakabuswanga. Ayi dziko yonseneyi hunaiona iwe tayu? Apo, tende tiphadzane pyathu. Ngakhala iwe unaendera kumabzere, inembo ndinaendera kumadyo; ngakhala iwe unaendera kumadyo, inembo ndinaendera kumabzere.” Loti adakwiza maso ache mbaona kuti phedi yonsene ya Yorodani kwendera ku Zoari ikhali na madzi azinji ninga Munda wa MBUYA, penu ninga dziko ya Iguputo. Ndzidzi wenewo MBUYA hakhadadzati kuvunga mizinda ya Sodomu na Gomora. Natenepo Loti adasankhula phedi yonsene ya Yorodani kuti ikhale yache. Tenepo adabuluka mbafedzera kukhundu yakumabulukiro dzuwa. Enewo ndiye akhali maphadzaniro ache a amuna awiri ale. Abramu adakhala m'dziko ya Kanani, mbwenye Loti adakhala paphedi ya pakati pa mizinda, mbamanga msasache chifupi na Sodomu, mzinda ule anthu ache akhali akuipa, pontho akudawika pamaso pa MBUYA. Pidamala Loti kuphadzana na Abramu, MBUYA adalonga kuna Abramu mbati, “Kubulukira pana iwepo, kwiza maso ako mbuyang'ane kumpoto, kumwera, kumabulukiro dzuwa na kumadokero dzuwa. Dziko yonsene inaona iweyi ndinati ndiipereke kuna iwe na kuna pidzukulu pyako mbikhala yako kwenda na kwenda. Ndinati ndikupase pidzukulu pizinji pyakuti nkhabe munthu anakwanisa kupilengesa pyonsene tayu. Pinainjipa ninga tchetcha ya padziko yapansi mwakuti ngakhala munthu anakwanisa kulengesa tchetcha padziko yapansi, penepo pidzukulu pyako pinakwanisika kulengeswambo. Chinchino ndoko ufambe kuzungulira dziko yonseneyi towera uione, thangwi ndikufuna ndikupase dziko yonseneyi.” Natenepo Abramu adathukusa misasache mbakakhala chifupi na miti yakupambulika yamthundu ya ku Mamure kuluwani ya Hebroni. Kweneko adamangako guwa yakuperekerapo nsembe kuna MBUYA. Mafumu manayi, Amurafele wa ku Shinari, Arioki wa ku Elasara, Kedorilaomere wa ku Elamu na Tidala wa ku Goimu, adenda kachita nkhondo na mafumu anango ashanu, Bera wa ku Sodomu, Birisha wa Gomora, Shinabu wa ku Adima, Shemebere wa ku Zeboimu na mfumu wa ku Bela (penu Zoari). Mafumu onsene ashanu akumalisirawa adagumanyikana paphedi ya Sidimu, ile chinchino ndi Nyanza Yakufa, mbasasanya gulu ibodzi ya nkhondo. Pyaka khumi na piwiri iwo akhali pansi pa utongi wa Kedorilaomere, mbwenye chaka chakhumi na chitatu iwo adampandukira. Chaka chakhumi na chinayi Kedorilaomere pabodzi pene na mafumu adasasanya nawo gulu ibodzi ya nkhondo ale, adalamuka mbakakunda Arefaimu a mumzinda wa Ashiteroti-Kanaimu, Azuzi a mumzinda wa Hamu, Aemimu a m'phedi ya Kiriataimu, na Ahori a m'mapiri a Seiri, mbaathamangisa mpakana ku Eliparani chifupi na nkhomole ya thando yatchetcha. Kubuluka penepo iwo adazungunukira m'nduli mbaenda ku Kadeshi, ile kale ikhachemerwa Enimishipati. Iwo adakunda anthu onsene a dziko ya Aamaleki pontho na Aamori ene, akhakhala mu Hazazoni Tamara ale. Tenepo mfumu wa ku Sodomu, mfumu wa ku Gomora, mfumu wa ku Adima, mfumu wa ku Zeboimu na mfumu wa ku Bela (yeneyi ndi Zoari) adandandalisa anyankhondo awo paphedi ya Sidimu, mbamenyana na Kedorilaomere mfumu wa ku Elamu, Tidala mfumu wa ku Goimu, Amurafele mfumu wa ku Shinari na Arioki mfumu wa ku Elasara; mafumu mashanu kumenyana na mafumu manayi. Phedi ya Sidimu ikhadadzala na madzenje a upula, natenepo pikhathawa mafumu a Sodomu na Gomora pabodzi na amunawo ale, anango a iwo adagwera m'madzenje mule, mbwenye anango onsene adathawira kumapiri. Mafumu manayi ale adathukula pyonsene pya mu Sodomu na Gomora, podi na phoso yawo ene mbaenda pyawo. Loti, mdzukuluache Abramu, akhakhala mu Sodomu, natenepo iwo adathukula Loti na pinthu pyache pyonsene. Mbwenye munthu mbodzi, ule akhadathawa, adadza mbalonga pyonsenepi kuna Abramu, munthu wa Chiheberi, ule akhakhala chifupi na miti yakupambulika ile mwenechiroache akhali Mamure wa Chiamori. Mamure na abale ache awiri, Eshikolo na Aneri, akhali gulu ibodzi yankhondo na Abramu. Pidava Abramu kuti mdzukuluache aphatwa ninga nyaperezo, iye adachemeresa anyankhondo ache onsene a mumsasa mwache. Onsene pabodzi akhali madzana matatu na khumi na asere. Iwo adathamangisa mafumu manayi ale mpakana ku Dani. Na mosiku mwache Abramu adagawa anyankhondo ache m'magulu-magulu. Iwo adamenya anyamalwawo ale mbaakunda. Natenepo adaathamangisa mpakana ku Hoba kumpoto kwa mzinda wa Damasiko, mbapulumusa pinthu pyonsene pikhadakwatwa pile. Abramu adapulumusa pontho Loti mdzukuluache mbabwera naye na pinthu pyache pyonsene pabodzi pene na akazi na anthu anango. Pidabwera Abramu kubulukira kunkhondo kukhadakunda iye Kedorilaomere na mafumu anango kule, mfumu wa mu Sodomu adalamuka kagumanikana naye paphedi ya Shave, yakuchemerwa pontho Phedi ya Mfumu. Pontho Melekizedeki, ule akhali mfumu wa mzinda wa Salemu, pontho nyansembe wa Mulungu Wakudzulu-dzulu, adadza na mikate na vinyu kuna Abramu, mbamtsanzayisa mbati, “Mulungu Wakudzulu-dzulu, ule adasasanya kudzulu na pansi pano mbakutsanzayise iwe, Abramu! Mulungu Wakudzulu-dzulu ule adakupasa mphamvu zakukunda nazo anyamalwako mbalemedzwe!” Tenepo Abramu adapereka kuna Melekizedeki chakhumi cha pinthu pyonsene pidapulumusa iye pile. Mfumu wa Sodomu adalonga kuna Abramu mbati, “Pinthu pyonsenepi pidapulumusa iwe ukwate, mbwenye undibwezere anthu anga onsene.” Abramu adatawira mbati, “Ine ndinadumbira pikulu pene pamaso pa MBUYA, Mulungu Wakudzulu-dzulu, Nyakusasanya kudzulu na pansi pano, kuti ine nkhabe koya chinthu na chibodzi chene chako tayu, podi na usalu ene penu nthambo za nkhwaira, towera iwe uleke kwanisa kulonga kuti, ‘Amchitisa Abramu kufuma ndine pano.’ Ine nkhabe kwata chinthu na chibodzi chene kuti chikhale changa tayu. Chinafuna ine kutawira ntchenecho chene chidaphatisa amunangawa basa. Mbwenye aleke anthu adenda na ine pabodzi, Aneri, Eshikolo na Mamure, akwate khundu yawo.” Pikhadamala penepi, Abramu adaona masomphenya mbava MBUYA akulonga kuna iye kuti, “Abramu, leka gopa. Ine ndinakutchinjiriza kuna pyakugoswa, pontho ndinakupasa mfupo ukulu.” Mbwenye Abramu adatawira mbati, “MBUYA Mulungu, mfupowo unandiganyalisanji podi ine nkhabe mwana, pontho nyakufuna kupita panyumba panga ndi Eliezere, munthu wa ku Damasikoyu. Imwe nee mwandipasa mwana tayu; natenepo bitchu wa panyumba panga anati apite panyumba panga.” Tenepo adava MBUYA akulonga kuna iye kuti, “Eliezere, bitchuyi nkhabe pita panyumba pako tayu, mbwenye mwanako chadi-chadi ndiye anafuna kupita panyumba pako.” MBUYA adenda na Abramu panja mbalonga mbati, “Ngayang'ana kudzuluku, pontho yesera kulengesa nyenyezi; iwe unati ukhale na pidzukulu pizinji ninga penepyo.” Abramu adakhulupira MBUYA, na thangwi ya penepi MBUYA adakomerwa naye mbamuyesa munthu wakulungama. Tenepo MBUYA adalonga kuna iye mbati, “Ine ndine MBUYA, ule adakubulusa mu Uri, dziko ya Akaladea, mbandikupasa dziko ino kuti ikhale yako ene.” Mbwenye Abramu adavunza mbati, “MBUYA Mulungu, ndinapidziwa tani kuti dzikoyi inakhala yanga ene?” Tenepo MBUYA adatawira mbati, “Kandikwatire mwanamphulu wamkazi, mbuzi ikazi, na bira wamamuna. Pyonsene pikhale na pyaka pitatu pyakubalwa. Ukwate pontho jiwa na nkhangaiwa.” Abramu adadza nazo nyama zonsene kuna Mulungu, mbazigwanda m'mapindi awiri mbaikha mwadidi mapindiwo mwakuyang'anisana, mbwenye mbalame hadazigwande tayu. Tenepo malezi adaphama pana nyamapo, mbwenye Abramu adaathamangisa. Pikhathobila dzuwa, Abramu adagona chitulo chakufa nacho, pontho mdima ukulu wakugoswa udadza pana iye. Tenepo MBUYA adalonga kuna iye mbati, “Upidziwiletu kuti pidzukulu pyako pinakhala alendo m'dziko ya enechiro, pontho iwo anakhala mabitchu a anthu a dziko yeneyo mbavuyiwa pikulu pyaka madzana manayi. Mbwenye ndinatchunyusa dziko inafuna iwo kuiphatira basa ninga mabitchu. Kumamalisiro kwache iwo anabuluka m'dziko ya enechiroyo na mfuma izinji. Mbwenye iwe unakulupala mwadidi, mbufa mwadidi, pontho unaikhwa m'masiye mwadidi. Mifendu minayi ya anthu inati ikwane pidzukulu pyako mbipidzati kubwerera kuno, thangwi kudawa kwa Aamori kudzati fika pakundendeya tayu kuti atchunyuswe nako.” Pikhathobila dzuwa pontho pikhaswipa kunja, chikalango cha moto wakupuchira na nsakali ya moto idaoneka ikugwanda na pakati pa mapindi a nyama zile. Pansiku yeneyo MBUYA adachita chiverano na Abramu mbalonga mbati, “Ndinati ndipereke dzikoyi kuna pidzukulu pyako kutomera madire a Iguputo mpakana kumkulo ukulu wa Yufurate; kuphataniza pontho na dziko ya Akeni, ya Akenizi, ya Akadimoni, ya Ahiti, ya Aperizi, ya Arefaimu, ya Aamori, ya Akanani, ya Agirigashi na ya Ayebusi.” Sarai mkazi Abramu hakhadambalira mwana tayu. Mbwenye mkaziyu akhali na bitchu wachikazi wa ku Iguputo, dzinache Hagara. Natenepo iye adalonga kuna Abramu mbati, “MBUYA andikhondesa kukhala na ana. Ndoko kapite m'bonde na bitchu wangayi; mwinango anakwanisa kundibalira ana.” Abramu adatawirizana napyo pidalonga mkazache pile. Natenepo mkazi ule adapereka Hagara kuna Abramu kuti akhale mkazache wachibitchu. Penepi pidachitika m'dziko ya Kanani, pidakhala Abramu pyaka khumi mbali mwenemo. Abramu adapita m'bonde na Hagara, tenepo iye adakwata mimba. Pidadzindikira Hagara kuti ana mimba adatoma kugaya na kululupisa Sarai mbuyache. Tenepo Sarai adalonga kuna Abramu mbati, “Wachitisa ndiwe kuti ine ndibonere tenepa. Ine ndidakupasa bitchu wanga kukhala mkazako wamng'ono, mbwenye pidadziwa iye kuti ana mimba, adatoma kundilulupisa. Natenepo MBUYA mbapitonge kuti wadidi mbani pakati pa iwe na ine.” Abramu adatawira mbati, “Hagarayu ndi bitchu wako, pontho ali pansi pa utongi wako. Chita pinafuna iwe kuna iye.” Natenepo Sarai adaphatisa basa Hagara mwavinga mwakuti iye adathawa. Mngelo wa MBUYA adagumanikana na Hagara pamphuno ya madzi m'thando yatchetcha panjira yakwendera ku Shuri, mbalonga mbati, “Iwe Hagara, bitchu wa Sarai, ukubulukira kupi? Apo ukwenda kupi?” Iye adatawira mbati, “Ndikuthawa mbuyanga wamkazi.” Mngelo wa MBUYA ule adalonga mbati, “Bwerera kuna mbuyako mbukamvere.” Mngelo wa MBUYA adathimiza kulonga mbati, “Ine ndinati ndikupase pidzukulu pizinji mwakuti anthu hanakwanisa kupilengesa tayu. Iwe una mimba, tenepo unabala mwana wamamuna, mbumthula Ishimaele, thangwi MBUYA ava kulira kwako. Mbwenye mwanako anakhala ninga bulu wam'tsanga; iye anakhala wakupokanyisana na munthu onsene, pontho munthu onsene anapokanyisana nayembo. Iye nkhabe khala pakati pa abale ache onsene tayu.” Hagara adapivunza yekha ene mbati, “Ayi ine ndaonadi Mulungu mbandikhala na moyo kuti ndilonge pya penepi?” Natenepo iye adamthula MBUYA kuti, “Mulungu ambaona.” Ndi thangwi yache anthu ambachemera mchera uli pakati pa Kadeshi na Beredi ule kuti Mchera wa Nyamoyo Ambandiona ule. Hagara adambalira Abramu mwana wamamuna mbamthula Ishimaele. Pandzidzi wenewu Abramu akhali pyaka makumasere na pitanthatu pyakubalwa. Pikhali Abramu pyaka makumafemba na pifemba pyakubalwa, MBUYA adamuonekera mbalonga mbati, “Ine ndine Mulungu Wamphamvu zonsene. Iwe wathema kundivera, pontho ndzidzi onsene phata pyakulungama. Ndinati ndichite nawe chiverano mbandikupasa pidzukulu pizinji.” Abramu adalamba, tenepo Mulungu adalonga mbati, “Ndikuchita nawe chiverano ichi lero: iwe unati ukhale kholo ya madzinza azinji. Dzinako hinakhalave Abramu tayu, mbwenye Abrahamu, thangwi ndakuchitisa kukhala kholo wa madzinza azinji. Ine ndinati ndikupase pidzukulu pizinji, pontho anango mwa iwo anakhala mafumu. Iwe unakhala na pidzukulu pizinji pyakwanga mwakuti pinakhala madzinza. “Chiverano changachi ndinati ndichikhazikise kuti chikhale chiverano chakukhala na kukhala pakati pa iwe na ine, pontho na pidzukulu pyako mpakana mifendu yonsene inafuna kudza m'tsogolo. Ine ndinakhala Mulungu wako, pontho Mulungu wa pidzukulu pyako. Ine ndinati ndipereke dziko yonsene ya Kanani inakhala imwe ninga alendo leroyi kuti ikhale yako na ya pidzukulu pyako. Dzikoyi inakhala ya pidzukulu pyako kwenda na kwenda, pontho ine ndinakhala Mulungu wawo.” Tenepo Mulungu adalonga kuna Abrahamu mbati, “Iwe pabodzi na pidzukulu pyako pyonsene mifendu inafuna kudza m'tsogolomo monsene mwathema kutawirambo kukoya chiverano chasasanya ine na imwe. Chiverano changa na iwe, pontho na pidzukulu pyako pya m'tsogolomo ntchakuti: Mamuna onsene athema kugwandwa nsonga yachimuna. Mamuna onsene athema kugwandwa. Chenechi chinakhala chidzindikiro chakuchitwa pamanungo kuonesa kuti chiverano chasasanya ine na iwe ntchakukhala na kukhala. Mamuna onsene okhonda gwandwa hanayeswa mbodzi wa anthu anga tayu, thangwi iye hadakoye chiverano chasasanya ine naye tayu.” Mulungu adalonga pontho kuna Abrahamu mbati, “Iwe wathema kuleka kumchemera mkazako Sarai; kutomera lero, kwenda m'tsogolo dzinache inakhala Sara. Ine ndinati ndimtsanzayise, pontho ndinakupasa mwana wakubalwa na iye. Ndinati ndimtsanzayise, pontho anakhala mama wa madzinza azinji, pontho pakati pa pidzukulu pyache panabuluka mafumu a anthu.” Abrahamu adalamba, kwache adatoma kuseka mbalonga yekha ene mbati, “Ayi akulumwe, nkhukwanisikadi kuti mamuna wa pyaka dzana pyakubalwa kubala mwana? Apo Sara wa pyaka makumafemba pyakubalwa nkhukwanisika kubala mwana?” Natenepo Abrahamu adamvunza Mulungu mbati, “Mwatani kumuleka pyache Ishimaele kuti akhale nyakutambira mtsanzayiso kubulukira kuna imwe?” Mbwenye Mulungu adatawira mbati, “Nkhabe! Mkazako Sara anakubalira mwana, pontho unamthula Isake. Ine ndinakhazikisa chiverano changa pana iye na pana pidzukulu pyache kwenda na kwenda. Ndava kupempha kwako pya Ishimaele, natenepo ine ndinamtsanzayisa, pontho ndinampasa ana azinji na pidzukulu pizinji. Iye anakhala baba wa mafumu khumi na awiri, pontho ndinamchitisa kukhala dzinza ikulu. Mbwenye ndinakhazikisa chiverano changa pana Isake mwanako ule anabalwa na Sara pandzidzi ninga uno chaka chamangwana.” Pidamala Mulungu kulonga na Abrahamu, iye adabuluka pana Abrahamu. Nsiku yonthoyo Abrahamu adakwata mwanache Ishimaele na amuna onsene adabalwa m'nyumba mwache mule, pontho na amuna onsene adagula iye, mbaagwanda nsonga zawo zakumaso ninga mudampangira Mulungu. Abrahamu akhali na pyaka makumafemba na pifemba pyakubalwa pikhagwandwa iye, pontho Ishimaele, mwanache, akhali pyaka khumi na pitatu pyakubalwa. Abrahamu na mwanache Ishimaele adagwandwa nsonga nsiku yontho-yonthoyo pabodzi pene na amuna onsene a m'nyumba mwa Abrahamu kuthimizapo ale akubalwa m'nyumba mwache penu akuchita kugulwa adagwandwa nawo pabodzi. MBUYA adaonekera Abrahamu chifupi na miti yakupambulika yamthundu ya ku Mamure. Pikhakhala Abrahamu pamsuwo wa khumbi yache pandzidzi wamasikati mwenemo dzuwa ikuswa miti, adakwiza maso ache mbaona amuna atatu aimira penepo. Sindzidzi pidaaona iye, adathamanga kagumanikana nawo. Iye adalamba mbalonga mbati, “Ambuya, ndaphata miyendo, lekani gwanda okhonda imira pamsuwo panga; ine ndili pano kukutumikirani. Nditawiriseni kuti ndikakwate madzi akutsuka nawo manyalo anu. Munakwanisa kupuma pano pansi pa mutiwu. Ndinati ndidze pontho na kudya; penepyo pinakupasani mphamvu zakufamba nazo paulendo wanu. Imwe mwandilemedza pakudza pamsuwo panga, tenepo ndilekeni ndikutumikireni.” Iwo adatawira mbati, “Ande, ife tatawira.” Abrahamu adapita mwakuchimbiza m'khumbi mule, mbakalonga kuna Sara mbati, “Chimbiza, ukwate m'kabudumo ufa wadidiletu mbuphike mkate.” Tenepo adathamanga kunkumbi wa pifuyo pyache mbakwata mwanamphulu wadidi, wakufewa pontho wakunenepa mbampereka kuna nyabasache, ule adampha na kumtereka mwakuchimbiza. Iye adakwata mafuta amkaka, mkaka na nyama idatereka iye ile mbapiikha pamaso pa amuna ale. Pikhadya iwo Abrahamu adaimira chifupi na iwo patchinde ya muti ule. Tenepo iwo adamvunza Abrahamu mbati, “Mkazako Sara ali kupi?” Iye adatawira mbati, “Ali m'khumbimo.” Mbodzi mwa amuna ale adalonga mbati, “Chaka chamangwana pandzidzi ninga uno ndinati ndibwere pontho, tenepo mkazako Sara anabala mwana wamamuna.” Sara akhali pamsuwo wa khumbiyo kunduli kwa Abrahamu kuvesera pikhalongwapyo. Abrahamu na Sara akhadakalamba pyakwanga, pontho Sara ndzidzi wache wakukhala na ana ukhadapiringana. Natenepo Sara adaseka mbalonga yekha ene mbati, “Ine ndamala kale, pontho mamunanga akalamba. Ayi chinchino ndinakwanisa kukomerwa napyo?” Tenepo MBUYA adavunza Abrahamu mbati, “Ndi thangwi yanji Sara akhaseka mbalonga kuti, ‘Ndinakwanisadi ine kubala mwana na kukalamba kwachita ineku?’ Ayi pana chinthu chokhonda kwanisika na MBUYA? Ninga mwalonga ine kale kuti chaka chamangwana pandzidzi ninga uno ndinabwera pontho, tenepo mkazako anabala mwana wamamuna.” Na thangwi yakuti Sara akhali na mantha adakhonda mbalonga mbati, “Sidaseka tayu.” Mbwenye MBUYA adatawira mbati, “Ande, iwe udaseka.” Kubuluka penepo amuna ale adalamuka mbaenda kumbuto, kule kudakakwanisa iwo kuona Sodomu. Abrahamu adenda nawo pabodzi kuaperekera. Tenepo MBUYA adalonga yekha ene mbati, “Abrahamu sinambisira tayu pinafuna ine kuchita. Pidzukulu pyache pinakhala dzinza ikulu pontho yamphamvu. Kudzera muna iye ndinati nditsanzayise madzinza onsene. Ine ndamsankhula towera apangize anache na pidzukulu pyache kuti atewere njira za MBUYA pakuchita pinthu pyakuthema pontho pyakulungama. Ngakhala iwo anachita tenepo, ine, MBUYA, ndinamchitira pyonsene pidadumbira ine kuna iye.” Tenepo MBUYA adalonga kuna Abrahamu mbati, “Ine ndava kulira kwa anthu anango pya kuipa kwachita mizinda ya Sodomu na Gomora, pontho kuti kudawa kwawo nkhukulu pyakwanga. Ine ndathema kutchitha, towera ndikaone ngakhala iwo ngakuipa pyakwanga ninga munavera ine kuliraku. Penepo ndinapidziwa ngakhala ipyo mphyakuonadi, penu tayu.” Tenepo amuna awiri adalamuka mbaenda ku Sodomu, mbwenye MBUYA adasalira na Abrahamu. Tenepo Abrahamu adafedzera chifupi na MBUYA mbamvunza mbati, “Kadi imwe munafunadi kavunga anthu okhonda dawa kubodzi na anyakudawa? Ngakhala mumzindamo muna anthu makumashanu okhonda dawa, ayi munavunga basi mzinda onsene? Ayi imwe nkhabe leka khonda kuuvunga tayu, towera kupulumusa anthu makumashanuwo? Mphyakuona kuti nee munavunga anyakukhonda dawa kubodzi kwene na anyakudawa tayu. Penepyo nkhabe kwanisika! Imwe nkhabe chita tenepo. Imwe mbamudachita tenepo, anyakukhonda dawa mbamudaatchunyusira kubodzi na anyakudawa. Penepyo nkhabe kwanisika! Si pyakuthema tayu kuti mtongi wa anthu onsene achite pinthu pyakukhonda lungama.” MBUYA adatawira mbati, “Ngakhala ndinagumana anthu makumashanu okhonda dawa mumzinda wa Sodomu ndinati ndiuleke khonda kuuvunga thangwi ya iwo.” Abrahamu adalonga pontho mbati, “Ndaphata miyendo, ndilekerereni kuwanga kwanga mtima kuthimiza kulonga na imwe, Mbuya. Ine ndine munthu pyanga, pontho nkhabe utongi wakulonga namwe chinthu na chibodzi chene tayu. Apo mwinango ngakhala kunakhala anthu makumanayi na ashanu okha okhonda dawa, ayi munakavunga mzinda onsene thangwi achelewerapo anthu ashanu basi?” MBUYA adatawira mbati, “Ine nkhabe kauvunga mzinda ngakhala ndinagumanamo anthu makumanayi na ashanu okhonda dawa.” Abrahamu adalonga kachitatu mbati, “Mwinango anakakhalamo anthu makumanayi okha.” MBUYA adatawira mbati, “Angakhalamo makumanayi ine nkhabe kauvanga mzindawo tayu.” Abrahamu adalonga mbati, “Ndaphata miyendo, Mbuya, lekani kundizhangalira, mbwenye ndathema kuti ndilonge pontho. Apo angakhalako makumatatu okha?” Iye adatawira mbati, “Ine nkhabe kauvunga tayu ngakhala ndinagumanako makumatatu.” Abrahamu adalonga mbati, “Mbuya, ndaphata miyendo, ndilekerereni kuwanga kwanga mtima kuthimiza kulonga namwe. Apo mwinango nkhagumana anthu makumawiri?” Iye adatawira mbati, “Ine nkhabe kauvunga tayu ngakhala ndinagumanako makumawiri.” Abrahamu adalonga mbati, “Mbuya, ndaphata miyendo, lekani kundizhangalira. Ndinati ndilonge namwe kakumalisa. Ayi ngakhala munakagumanako anthu khumi okha?” Iye adatawira mbati, “Ine nkhabe kauvunga tayu ngakhala ndinagumanako anthu khumi.” Pidamala iye kulonga na Abrahamu, MBUYA adenda pyache, Abrahamu adabwererambo kumusa kwache. Pidadza angelo awiri ale ku Sodomu mawulo a nsiku yeneyo, Loti akhali khale pamsuwo wa mzindawo. Sindzidzi pidaaona iye, adalamuka mbaenda kagumanikana nawo. Iye adalamba pamaso pawo mbalonga mbati, “Ambuya ine ndili pano kukutumikirani. Natenepo tendeni kumusa kwanga. Munakwanisa kutsuka manyalo anu mbamugona mosiku uno. Mangwana na machibese munakwanisa kwenda pyanu ulendo wanu.” Mbwenye iwo adatawira mbati, “Tayu, ife tinagona pyathu pachitalo cha mumzinda muno.” Iye adaakhakhamiza basi. Pakumalisira pache iwo adatawira mbaenda naye kumusa kwache. Loti adaaphikira mikate yakusowa chakufufumisira, pontho adaasasanyira pyakudya alendowo, tenepo iwo adadya. Alendo ale mbadzati kwenda kagona, amuna a mu Sodomu adazungulira nyumba ya Loti. Amuna onsene a mumzindamo, aphale na akulu ene, akhali penepo. Iwo adachemera Loti mbamvunza mbati, “Amuna adadza kuno mawulo ale, ali kupi? Abuluse kunja kuno!” Amuna a mu Sodomu akhafuna kuchita nawo pyauputa. Loti adabuluka panja mbapifungirika kunja. Iye adalonga kuna iwo mbati, “Anzanga, ndikukupemphani kuti muleke chita pinthu pyakudawika ninga penepi. Ngayang'anani, ine ndina amiyali awiri okhonda dziwa amuna. Nditawiriseni kuti ndidze nawo enewo kuna imwe, pontho muchite nawo pinafuna imwe pyonsene. Mbwenye lekani chita chinthu na chibodzi chene kuna amunawa. Iwo mbalendo m'nyumba mwangamu, tenepo ndathema kuatchinjiriza.” Mbwenye iwo adalonga mbati, “Buluka uko nyakudza iwe! Ndiwe animbo kuti unakwanisa kutipanga chakuti tiphate? Buluka uko, gopa tinakuchitira chinthu chakuipa chikulu piringana chikhafuna ife chitira alendowo.” Iwo adamgwinyira Loti m'nduli mbaenda kuti aswe msuwo. Mbwenye amuna awiri akhali m'nyumba ale adabulusa mkono awo panja mbamkwekwetera m'nyumba Loti mbafunga msuwowo. Tenepo amuna awiri akhali m'nyumba ale adachitisa aphale na akulu onsene akhali panja ale kukhala maboli-boli, towera akhonde ona msuwo wa nyumba ile. Amuna awiri ale adalonga kuna Loti mbati, “Ngakhala una anthu anango pano; ana achimuna, ana achikazi, akamwini, penu abale anango ambakhala na iwe mumzinda muno, uapange kuti mubuluke muno. Thangwi tinafuna kuvunga mbuto ino. MBUYA ava kulira kwa anthu anango pya kuipa kwachita anthu enewa, tenepo atituma kuti tivunge Sodomu.” Natenepo Loti adenda kuna amuna akhafuna kusemba anache ale mbaapanga mbati, “Chimbizani mubuluke muno; MBUYA anafuna kuvunga mbuto ino.” Mbwenye iwo akhanyerezera kuti Loti akhalonga msobwe. M'makalakwecha angelo ale adayesa-yesa kumchitisa Loti kuchimbiza. Iwo adalonga kuna Loti mbati, “Chimbiza, kwata mkazako na anako achikazi awiriwo mubuluke, towera muleke taya moyo wanu, mzindawu ungavungwa.” Loti akhachita nthontho, kwache MBUYA adava naye nsisi. Natenepo amuna awiri ale adaphata pamkono Loti, mkazache na anache awiri mbaaperekera kubuluka mumzinda mule. Tenepo mbodzi mwa angelo ale adalonga mbati, “Thawani, mupulumuse moyo wanu! Nkhabe yang'ana m'nduli, pontho nkhabe imira paphedi tayu. Thawirani kumapiriko, towera muleke phiwa.” Mbwenye Loti adatawira mbati, “Ambuya ndaphata miyendo, lekani kutichita tenepo. Imwe mwandichitira kale pyadidi, pontho mwapulumusa moyo wanga. Mbwenye kumapiri kwalonga imweko kwalapha pyakwanga; chakuvungacho chinati chindigumane, tenepo ndinati ndife ndidzati fika kweneko. Ngayang'anani, apa pana luwani chifupiletu kuti ndinakwanisa kuthawira kweneko, pontho njing'ono. Nditawiriseni kuti ndithawire pyanga kweneko. Luwaniyo njing'ono pyakwanga, si tenepo tayu? Tenepo moyo wanga unapulumuka.” Iye adatawira mbati, “Ande, ndatawira. Ine sinaivunga tayu luwani yeneyo. Chimbiza! Thamanga, thangwi ine nkhabe chita chinthu na chibodzi chene tayu iwe mbudzati fika kweneko.” Luwani ile idathulwa Zoari. Pikhafika Loti mu Zoari dzuwa ikhadabuluka kale. Tenepo MBUYA adagwisa miyala ya moto ya sulufule kubulukira kudzulu pana Sodomu na Gomora mbavunga phedi yonsene pabodzi pene na anthu onsene, pontho na pinthu pyonsene pyakumera. Mbwenye mkazi Loti adayang'ana m'nduli mbasanduka chulu cha munyu. Bzobzo mangwana mwache Abrahamu adachimbiza kwenda pambuto ile ikhadaimira iye pamaso pa MBUYA. Iye adayang'ana pana Sodomu na Gomora, pontho na phedi yonsene mbaona utsi okhokha tolo-tolo m'dzikomo ninga dzenje yakunyungulusiramo utale. Natenepo pidavunga Mulungu mizinda ya phedi, kule kukhakhala Loti, adamkumbuka Abrahamu, pontho adapulumusa Loti kuti aleke vungika. Na thangwi yakuti Loti akhali na mantha kuti akhale mu Zoari, iye pabodzi na anache achikazi awiri ale adafedzera kumapiri mbakakhala m'nkhwimba. Mwanache wamkazi wautombo ule adalonga kuna mphwache mbati, “Babathuyi akwenda mbakalamba, pontho nkhabe mamuna na mbodzi ene m'dziko yonseneyi wakuti anakwanisa kutisemba, towera tibale ana. Tendeni timuledzerese babathuyi, towera angaledzera ife tikwanise kugona naye towera tiinjipise dzinzathuyi kudzera muna babathu.” Mosiku wenewo iwo adampasa vinyu babawo kuti amwe. Tenepo wautombo ule adagona naye. Mbwenye Lotiyo akhadaledzera pyakwanga mwakuti hakhadziwa pikhachitikapyo tayu. Mangwana mwache mwana wautombo ule adalonga kuna mphwache mbati, “Ndagona naye baba dzulo; tenepo tende timuledzerese pontho mosiku uno kuti iwe ugone nayembo. Natenepo tonsene tinabala ana na babathuyi.” Natenepo mosiku wenewo iwo adamwesa pontho babawoyo, tenepo wamng'onoyi adagona nayembo babawoyo. Ndzidzi wenewo pontho iye akhadaledzera pyakwanga mwakuti hakhadziwa pikhachitikapyo tayu. Na njira yeneyi ana achikazi onsene adakwata mimba na babawo. Mtombo ule adabala mwana wamamuna dzinache Moabu. Iye akhali kholo ya anthu ambachemerwa Amoabu lerowa. Mng'onomboyi adabala mwana wamamuna dzinache Benami. Iye akhali kholo ya anthu ambachemerwa Aamoni lerowa. Abrahamu adabuluka ku Mamure mbaenda kuthando yatchetcha ya Negebu mbakakhala pakati pa Kadeshi na Shuri. Ndzidzi pang'ono Abrahamu adakhala mumzinda wa Gerari. Kweneko iye adalonga kuti Sara mkazache akhali nyamaingache. Tenepo Mfumu Abimeleki wa ku Gerari adachemeresa Sara mbaenda naye kunyumba kwache. Mosiku unango Mulungu adaonekera Abimeleki kundoto mbalonga mbati, “Iwe unati ufe thangwi wakwata mkazi weneyu; mkaziyu ngwakusembwa kale.” Mbwenye Abimeleki hakhadadzati gona naye mkazi ule tayu. Tenepo iye adalonga mbati, “Mbuya, ine sidadawe tayu. Kadi imwe munandivunga pabodzi na anthu anga? Abrahamu yekha ene adalonga kuti mkaziyu akhali nyamaingache, mkazi adalongambo chibodzi-bodzi. Ine ndachita penepi na mtima wakusowa chakupokonyisa, pontho manjanga hadadawe tayu.” Mulungu adatawira kundoto mbati, “Ande, ndadziwa kuti iwe udachita penepyo na mtima wakusowa chakuupokanya, natenepo ine ndakukhondesa kuti uleke kundidawira. Ndi thangwi yache ine sidakutawirise tayu kukhuya mkaziyo. Mbwenye chinchino pano bwezera mkaziyu kuna mamunache. Iye ndi mprofeti, pontho iye anati akupempherere, towera uleke kufa. Mbwenye ungakhonda kwene kumbwezera kuna mamunache, ndikukupangadi kuti unati ufe, iwe na anthu ako onsene.” Bzobzo mangwana mwache Abimeleki adachemeresa mathubu ache onsene mbaapanga pikhadachitika pile. Tenepo pidapiva iwo, adagoswerwa pyakwanga. Kubuluka penepo Abimeleki adachemeresa Abrahamu mbamvunza mbati, “Chachita iwe kuna ifechi ninji? Chakudawira ine ninji kuti udzese nyatwa ikuluyi pana ine na pana ufumu wanga onsene. Nkhabe munthu na mbodzi ene athema kuchita chinthu ninga chachita iwechi. Thangwi yache ninji udachita penepi?” Abrahamu adatawira mbati, “Ine ndikhanyerezera kuti kuno nkhabe na mbodzi ene wakugopambo Mulungu, pontho kuti iwo mbadandipha kuti akwate mkazangayi. Mbwenye khundu inangoyi mkaziyu ndi nyamaingangadi. Iye ndi mwana babanga, kwache tasiyana amama; tenepo ine ndidamsemba. Natenepo pidandigwinya Mulungu kubuluka kunyumba ya babanga kwenda madziko a enechiro ndidampanga kuti, ‘Iwe unakwanisa kuonesa kukhulupirika kwako kuna ine konsene kunaenda ife pakulonga kuti ine ndine nkhoswe yako.’ ” Tenepo Abimeleki adabwezera Sara ule kuna Abrahamu, pontho na ndzidzi onthowo Abimeleki adapereka mabira, ng'ombe na mabitchu achimuna na achikazi ene kuna Abrahamu. Abimeleki adalonga kuna Abrahamu mbati, “Dziko yanga yonsene ukuiona, tenepo khala ponsene panafuna iwepo.” Kuna Sara adalonga mbati, “Ndikupereka kuna nkhoswe yako kobiri chikwi chibodzi zasiliva kutsikimizira kuna anthu onsene ana iwewa kuti iwe hudadawe tayu; munthu onsene anadziwa kuti iwe hudachite chinthu chakudawika tayu.” Tenepo Abrahamu adapemphera kuna Mulungu, Mulungu adawangisambo Abimeleki, mkazache na mabitchu ache achikazi kuti akwanise kubala pontho ana, thangwi MBUYA akhadafunga nthumbo ya akazi onsene a m'nyumba ya Abimeleki, thangwi ya pikhadachitika kuna Sara mkazi Abrahamu. MBUYA adamtsanzayisa Sara ninga mukhadadumbira iye. Tenepo adakwata mimba mbabalira Abrahamu mwana wamamuna uku akalamba kale. Mwanayo adabalwa pandzidzi onthowo ukhadalonga Mulungu kuti anabalwa. Abrahamu mwanayo adamthula Isake. Pikhali Isake nsiku zisere zakubalwa, Abrahamu adamgwanda nsonga yachimuna ninga mukhadampangira Mulungu. Mukhabalwa Isake Abrahamu akhali pyaka dzana pyakubalwa. Sara adalonga mbati, “Mulungu andichitisa kukomerwa na kusekera. Onsene anavawo anasekera nane pabodzi.” Tenepo iye adathimiza kulonga mbati, “Mbani mbadakwanisa kulonga kuna Abrahamu kuti Sara anayamwisa mwana? Kwache ndambalira mwana wamamuna uku akalamba kale.” Mwana ule adakula mbamulekesa bele. Tenepo pansiku ikhalekeswa Isake kuyamwa Abrahamu adasasanya phwando ikulu. Mbwenye Sara adaona mwana wamamuna wa Hagara, munthu wa ku Iguputo adabalira Abrahamu mwana ule, kuti akhasingirira Isake, natenepo iye adalonga kuna Abrahamu mbati, “Mbuluse bitchu wa mkaziyo na mwanache ene, thangwi mwana bitchu hadatheme kukwata khundu pamfumako inafuna iwe kusiyira mwananga Isake tayu.” Penepi pidamsanya mtima Abrahamu pyakwanga thangwi Ishimaele akhalimbo mwanache. Mbwenye Mulungu adalonga kuna Abrahamu mbati, “Leka swipa mtima na mwana, pontho na bitchu wamkaziyo. Chita pyonsene pinakupanga Sara, thangwi kudzera muna Isake iwe unakhala na pidzukulu ninga mudadumbira ine kale mule. Ndinapereka pontho ana azinji kuna mwana wa bitchuyi, towera iwo akhale dzinza ikulu. Iye ndi mwanako pontho.” Bzobzo mangwana mwache Abrahamu adapereka phoso na dudu ya madzi kuna Hagara. Iye adathukula mwanayo mbamuikha kunduli kwa Hagara mbaagwinya. Mkazi ule adabuluka mbatsalakatika m'thando yatchetcha ya Beeresheba. Pidamala madzi m'dudu mule, iye adamuleka pyache mwana pansi pa thenthere, mbakakhala pansi patsogolo mathanyo dzana ibodzi. Iye adalonga yekha ene mbati, “Ine nkhabe kwanisa kuona mwananga akufa.” Uku ali khale penepo mkaziyo adatoma kulira. Mulungu adava kulira kwa mwana ule. Tenepo kubulukira kudzulu mngelo wa Mulungu adalonga mbati, “Hagara chinaswipa na iwe mtima ninji? Leka gopa! Mulungu ava kulira kwa mwanayo padamgonesa iwe pale. Lamuka ukamthukule kummatamisa. Ine ndinasasanya dzinza ikulu kubulukira muna pidzukulu pyache.” Tenepo Mulungu adafungula maso a Hagara mbaona mchera. Iye adenda penepo mbadzaza dudu yache mbakaperekambo anango kuna mwanache. Mulungu akhali na mwanayo pikhakula iye. Iye adakhala m'thando yatchetcha ya Parani mbasanduka nyaluso pakupha nyama. Mache adamgumanira mkazi wa ku Iguputo. Pandzidzi wenewu Abimeleki na Fikolo, mkadamu wa anyankhondo ache, adenda kuna Abrahamu mbalonga mbati, “Pyonsene pinaphata imwe Mulungu ali namwe. Tenepo chinchino dumbirani pamaso pa Mulungu kuti ine, ananga na pidzukulu pyanga nee munatinyengeza tayu. Pontho onesani udidi kuna ine na kuna dziko inakhala imwe ninga mlendoyi ninga udidi udakuonesa ine.” Abrahamu adalonga mbati, “Ndinadumbira.” Abrahamu adadungunya kuna Abimeleki pya mchera ukhadakwata anyabasa a Abimeleki ule. Mbwenye Abimeleki adalonga mbati, “Munthu adachita penepi sinamdziwa tayu. Iwe hudandipange tayu. Ine ndikupiva kwene lero.” Tenepo Abrahamu adapereka mabira na ng'ombe kuna Abimeleki natenepo anthu awiriwa adachita chiverano. Abrahamu adapambula anabira achikazi anomwe kubulukira pa mkumbi pache. Abimeleki adamvunza mbati, “Unachitiranji tenepo?” Abrahamu adatawira mbati, “Tambira anabira anomwewa. Ungachita tenepo, ndiye kuti watawira kuti adakumba m'cherawu ndine pano.” Natenepo mbutoyo idachemerwa Beeresheba, thangwi kudumbirisana kwa anthu awiri ale kudachitikira penepo. Pidamala iwo chita chiverano chawo pa Beeresheba, Abimeleki na Fikolo adabwerera ku dziko ya Afilisti. Tenepo Abrahamu adabzala muti wabwemba mu Beeresheba mbapembedza MBUYA Mulungu Wakukhala na kukhala. Abrahamu adakhala m'dziko ya Afilisti ndzidzi ukulu ene. Kubuluka penepo nsiku inango Mulungu adamuyesa Abrahamu. Iye adamchemera mbati, “Abrahamu!” Abrahamu adatawirambo mbati, “Ndili pano.” Penepo Mulungu adalonga mbati, “Kwata Isake mwanako mbodzi ene wapamtima pakoyo mbuende kudziko ya Moria. Kweneko paphiri inafuna ine kakuonesa ukampereke nsembe mwanayo kuna ine.” Bzobzo mangwana mwache Abrahamu adapandula nkhuni zakukwana kuotchera nsembe mbazipakiza pabulu wache mbakwata Isake na anyabasache awiri kwenda nawo. Iwo adautoma ulendo wakwenda kumbuto kukhadampanga Mulungu kule. Pansiku yachitatu Abrahamu adaiona mbuto ile na pakansinzo. Tenepo iye adalonga kuna anyabasache mbati, “Imwe banga khalani pano na buluyi. Mphaleyu na ine tinaenda uko kapembedza Mulungu. Tenepo tingamala tinati tibwerere kuna imwe kuno.” Abrahamu adathukulisa mwanache Isake nkhuni zakuotchera nsembe zile. Iye ene mwenechiro adathukula mpeni na moto. Pikhafamba iwo uwiriawo panjira, Isake adalonga mbati, “Baba!” Abrahamu adatawira mbati, “Ndawo, mwananga?” Isake adavunza mbati, “Nkhuni na moto takwata, apo mwanabira wakuti tikampereke nsembe ali kupi?” Abrahamu adamtawira mbati, “Mulungu mwenechiroache anati apereke mwanabira wakuti timpereke nsembe.” Tenepo uwiriawo adathimiza kufamba pabodzi. Pidafika iwo kumbuto ikhadampanga Mulungu ile, Abrahamu adamanga guwa mbasanjikapo nkhuni. Iye adamanga mwanache mbamgonesa pankhuni paguwa ile. Tenepo Abrahamu adafuthula dzanjache mbakwata mpeni kuti aphe mwanache Isake. Mbwenye mngelo wa MBUYA adachemera Abrahamu kubulukira kudzulu mbati, “Abrahamu, Abrahamu!” Iye adatawira mbati, “Ndili pano.” Mngelo adalonga mbati, “Leka kumkuwaza mwana, penu kuchita chinthu na chibodzi chene kuna iye. Chinchino ndapidziwa kuti iwe umbagopa Mulungu, thangwi hudandikhondese mwanako, mwanako mbodzi eneyo tayu.” Abrahamu adamwaza maso mbaona bira wamamuna akoloweka nyanga m'thundudzi. Iye adenda kweneko mbakamkwata birayo mbampereka nsembe yakupyerera m'mbuto mwa mwanache. Abrahamu adaithula mbuto ile kuti, “MBUYA Ambapasa.” Podi na lero ene mbuto yeneyi anthu ambailonga kuti, “Paphiri ya MBUYA, iye ambapasa.” Mngelo wa MBUYA adachemera Abrahamu kubulukira kudzulu kachiwiri kache mbati, “MBUYA alonga kuti, ‘Ine ndinadumbira na dzinanga kuti thangwi ya pinthu pyachita iwepi, kuleka kundikhondesa mwanako, mwanako mbodzi ene basi, ine ndinati ndikutsanzayise, pontho ndinainjipisa pidzukulu pyako ninga nyenyenzi za kuthambo pontho ninga tchetcha ya pagombe ya bara. Pidzukulu pyako pinati pipokosere mizinda ya anyamalwawo. Pontho kudzera muna chidzukulu chako madzinza onsene padziko yapansi anatsanzayiswa, thangwi iwe wandivera.’ ” Kubuluka penepo Abrahamu adabwerera kuna anyabasache ale mbakwatana nawo pabodzi ulendo wa ku Beeresheba, kukhakhala iye kule. Mdembu-dembu Abrahamu adadziwa kuti Milika akhadabala ana asere kubalira mbaleache, Nahori: Uzi mwana wautombo, Buzi mphwache, Kemuele (Babawo Aramu, Kesedi, Hazo, Pilidashi, Jidilafi na Betuele). Betuele akhali babache Rebeka. Milika adabalira Nahori, mbaleache Abrahamu, ana aserewa. Reuma, mkazi wachibitchu wa Nahori, adabala Teba, Gahamu, Tahashi na Maaka. Sara adakhala na moyo pyaka dzana na makumawiri na pinomwe. Iye adafera ku Kiriati-Ariba (kweneku nkhu Hebroni) m'dziko ya Kanani, kweneko Abrahamu adamusintili mkazache ule. Tenepo Abrahamu adalamuka pambuto pakhadagona mtembo wa mkazache pale mbaenda kuna anthu akuthulwa Ahiti mbalonga kuna iwo mbati, “Ine ndine mlendo pakati panu; ndigulisirenimbo mbuto kuti ikhale masiye, towera ndiikhemo mkazanga.” Iwo adatawira mbati, “Ngativeserenimbo ife, Mbuyathu, imwe ndimwe mfumu wamphamvu pakati pathupa; kamuikheni mkazanu m'masiye adidiletu ana ifewa. Nkhabe mbodzi wa ife anakhonda nawo masiye kuti imwe muikhe mkazanu.” Tenepo Abrahamu adalamba pamaso pawo mbalonga mbati, “Ngakhala imwe munapifuna kunditawirisa kuti ndiikhe mkazanga kuno, ndipempherenimbo Eferoni, mwana Zohari kuti andigulise nkhwimbache ya Makipela ile ili chifupi na nkhomole ya mundache. Pemphani kuti ndigule naye pa kontache chadi-chadi pano pamaso pa imwe monsene, towera mbuto yeneyi ikhale yanga ene yakuikhiramo anyakufa.” Iye ene Eferoni, Mhiti, akhakhala pansi pabodzi na Ahiti anzache kumbuto yakugumanyikira pamsuwo wa mzinda. Tenepo iye adamtawira Abrahamu pamaso pa onsenewo mbati, “Nkhabe, mbuyanga, ndiveserenimbo; ine ndikukupasani munda onsene na nkhwimba ene ili mwenemoyo. Ine ndikukupasani pyonsene pene pamaso pa anthu anga. Kaikheni mkazanu.” Abrahamu adalamba pontho pamaso pa anthu ale mbalonga mbati, “Ndaphata miyendo, ngandiveserenimbo kuno. Ine ndinati ndiupagali, towera ndikaikhe mkazanga kweneko.” Eferoni adatawira mbati, “Mbuyanga, mbuto yathema kupagalwi kobiri zasiliva madzana manayi basi. Ayi penepyo ninji pakati pathu? Ndokoni mukaikhe mkazanu.” Abrahamu adatawirizana napyo mbamulengesera kobiri idalonga Eferoni pamaso pa Ahiti anzache onsene: kobiri zasiliva madzana manayi malingana na konta ikhaphatiswa basa na anyamalonda. Natenepo munda wa Eferoni mu Makipela chifupi na Mamure, munda pabodzi pene na nkhwimba ikhali mwenemoyo, pontho na miti yonsene m'madire a mundawo pidaperekwa kuna Abrahamu kukhala pyache pene pamaso pa Ahiti onsene akhadadza kumsuwo wa mzinda ule. Pidamala Penepyo Abrahamu adamuikha Sara mkazache m'nkhwimba m'munda wa Makipela chifupi na Mamure (kweneku nkhu Hebroni) m'dziko ya Kanani. Natenepo munda pabodzi pene na nkhwimba pikhali pya Ahiti pile pidasanduka mbuto ya Abrahamu yakuikhamo anyakufa. Abrahamu ndzidzi wenewu akhadakulupala pyakwanga. Pontho MBUYA akhadamtsanzayisa papinthu pyonsene pikhaphata iye. Iye adalonga kuna nyabasache wamkulu, ule akhali mkadamu wa pinthu pyonsene pikhali na Abrahamu mbati, “Ikha dzanjako pantchafu pangapa kudumbira. Ndikufuna udumbire na dzina ya MBUYA, Mulungu wa kudzulu pontho na pansi pano, kuti iwe hunasembera mwananga ana akazi a ku Kanani, anthu anakhala ine pakati pawo ale tayu, mbwenye kuti unaenda kudziko ya kwathu, kuna abale anga mbukakwata mkazi kweneko kuti akhale mkazache mwananga Isake.” Mbwenye nyabasa ule adavunza Abrahamu mbati, “Apo ngakhala mkaziyo hanafuna tayu pyakudza kudziko kuno pabodzi na ine, ayi ndimkwate mwananu kwenda naye kudziko kudabulukira imweko?” Abrahamu adatawira mbati, “Onenesa kuti mwananga uleke bwerera naye kweneko. MBUYA, Mulungu Wakudzulu, ule adandibulusa pamsuwo wa babanga na m'dziko ya abale anga, pontho ule adandipanga mbadumbira kuna ine kuti anapereka dzikoyi kuna pidzukulu pyanga, iye anatuma mngelo wache patsogolo pako towera iwe ukwanise kagumana mkazi kweneko wakuti mwananga asembe. Ngakhala mkaziyo hanafuna tayu kudza nawe pabodzi kuno, penepo iwe unakhala wakusudzuka kuna kudumbira kudachita iwe. Mbwenye podi pitani kwene, iwe leka kwata mwananga kubwerera naye kweneko.” Tenepo nyabasa ule adakwata manjache mbaikha pantchafu ya mbuyache Abrahamu mbadumbira kuna Abrahamu pya papinthu penepi. Tenepo nyabasa ule adakwata nyama za ngamila khumi za mbuyache mbalamuka kwenda. Iye adakwata pontho mitukwa yadidiletu yamtundu na mtundu kubulukira kuna mbuyache. Iye adenda kumzinda kule kukhakhala Nahori kumpoto kwa dziko ya Mesopotamia. Pidafika iye adachitisa ngamila kugodama pamchera kunja kwa mzinda. Dzuwa ikhadapendamiratu, ndzidzi ukhabwera akazi katunga madzi. Iye adapemphera mbati, “MBUYA, Mulungu wa mbuyanga Abrahamu, ndichitiseni kupikwanisa lero, pontho onesani kumfuna kwanu kokhonda mala mbuyanga Abrahamu. Ine ndili pamchera pano pale pakuti atsikana a mumzindamu anati adze dzatungapo madzi. Ine ndinati ndilonge kuna mbodzi wa iwo kuti, ‘Ine ndaphata miyendo, tereza mulinga yako kuti ine ndimwembo.’ Ngakhala iye analonga kuti, ‘Mwani pontho ngamila zanu ndinazitungira madzi,’ weneyo akhale iye ene, ule asankhulira imwe kuti akhale mkazi nyabasanu Isake. Pingachitikadi tenepo, ndinadziwadi kuti imwe mwaonesa kumfuna kwanu kokhonda mala mbuyanga.” Iye mbadzati malisa kupemphera, Rebeka adafika na mulinga yache ili paphewa. Iye akhali mwana wamkazi wa Betuele, mwana wamamuna wa Milika, ule akhali mkazi Nahori, mbaleache Abrahamu. Mtsikana akhali mwali wakubalika pyakwanga, pontho okhonda dziwa mamuna. Iye adatchithira kumchera kule, mbadzaza mulinga yache mbawambuka. Nyabasa ule adathamanga kagumanikana naye mbalonga kuna mtsikanayo mbati, “Ndipasenimbo madzi akumwa pang'ono kubulukira m'mulinga mwanumo.” Mtsikana adachimbiza kutereza mulinga yache mbaiphatira m'manja mbalonga mbati, “Mwani, mbuyanga.” Pidamala iye kumwa, mtsikana ule adalonga mbati, “Ndinati nditunge pontho madzi anango akumwesa ngamila zanu mpakana zonsene zimale kumwa.” Natenepo adachimbiza kukhuthula madzi ale mu chakumwera pifuyo mbathamanga kumchera kule katunga madzi azinji kufikirana ngamila zonsene zidamala kumwa. Mwakukhonda longa chinthu na chibodzi chene nyabasa ule adayang'anisisa mtsikana ule kufuna kudziwa ngakhala ndimomwenedi penu tayu kuti MBUYA achitisa ulendo wache kukhala wakukwanisika. Pidamala iye mwesa ngamila zile, munthu ule adakwata nthona yakudula pyakwanga ya golidi mbaikha pamphuno ya mtsikana ule mbaikha pontho magoza mawiri agolidi mumkono mwache. Tenepo mamuna ule adavunza mbati, “Iwe ndiwe mwana ani? Ndaphata miyendo ngatipange, ayi ilipo mbuto m'nyumba ya babako yakuti ife tinakwanisa kugonamo mosiku uno?” Iye adatawira mbati, “Ine ndine mwana Betuele, ule adabalwa na Milika, pontho Nahori.” Iye adathimiza kulonga mbati, “Ife tili nawo maudzu mazinji a pifuyo, pontho mbuto tili nayo yakuti imwe munakwanisa kugonamo.” Tenepo munthu ule adalamba mbalemedza MBUYA. Iye adalonga mbati, “Mbakuzwe MBUYA, Mulungu wa mbuyanga Abrahamu, ule akhulupirika pakumuonesa mbuyanga kumfuna kwache kokhonda mala. MBUYA anditsogolera kufikiratu kuna nyumba ya abale ache mbuyanga.” Mtsikana ule adathamanga kunyumba ya mache mbakalonga pyonsene pile. Tenepo Rebeka akhali na nkhoswe yache dzinache Labani, tenepo iye adabuluka panja mbathamangira kumchera kukhali nyabasa wa Abrahamu kule. Sindzidzi pidaona Labani mphete pamphuno ya nyamaingache na magoza munkono mwache, pontho kuva pidalonga mamuna ule kuna Rebeka, adenda kuna iye mbagumana aimira chifupi na ngamila pamcherapo. Iye adalonga kuna munthuyo mbati, “Dzani kuno imwe munthu wakutsanzayiswa na MBUYA. Mwatani munaimira panja pano? Ine ndasasanya kale nyumba na mbuto ya ngamila zanu.” Natenepo munthu ule adapita m'nyumba, mbwenye Labani adatchithisa mitolo ikhadathukula ngamila mbazipasa maudzu kuti zidye. Tenepo Labani adakwata pontho madzi mbapereka kuna mamuna ule na anthu ache kuti atsuke manyalo awo. Pidadza pyakudya pamaso pawo, mamuna ule adalonga mbati, “Ine nee ndinadyabi mpakana ndilonge chadzera ine kuno.” Labani adatawira mbati, “Ngatipangenitu.” Natenepo mamuna ule adalonga mbati, “Ine ndine nyabasache Abrahamu. MBUYA atsanzayisa mbuyanga pikulu pene, pontho adamchitisa kukhala nyakufuma. Iye ampasa mabira, ng'ombe, siliva na golidi, anyabasa achikazi na achimuna ene, mabulu na ngamila zene. Sara, mkazi mbuyanga, mbali nkhalamba kale adambalira mwana wamamuna, pontho adapereka kuna mwanayo pyonsene pina iye. Pontho mbuyanga adandidumbirisa kumvera mbalonga kuti, ‘Leka kumsembera mwanangayi mkazi wa muno mu Kanani, m'dziko munakhala ine muno. Mbwenye ndoko kunyumba ya babanga na kuna abale anga ukakwate mkazi wakuti mwananga asembe.’ Tenepo ndidamvunza mbuyanga kuti, ‘Apo ngakhala mkaziyo anakakhonda kudza nane pabodzi kuno?’ Iye adatawira kuti, ‘MBUYA ule ambavera ine nsiku na nsiku anati atume mngelo wache kuti aende nawe pabodzi, pontho anachitisa ulendo wako kukhala wakukwanisika, towera iwe ukamkwate mkazi kubulukira kuna abale anga na banjanga mbudza naye kuno kuti mwananga amsembe. Tenepo iwe unasudzulwa kuna kudumbira kudachita iwe. Mbwenye iwe ungaenda kuna abale anga, podi akhonde naye kwene pyawo mwanamkaziyo, iwe unasudzulwa basi kuna kudumbira kudachita iwe kule.’ “Lero pidadza ine kumcheraku, ndidapemphera kuti, ‘MBUYA, Mulungu wa mbuyanga Abrahamu, ndaphata miyendo, ngakhala imwe munapifuna chitisani ulendo wanga wadzera ine kuno kukwanisika. Yang'anani, ine ndikuimira pano chifupi na mcherawu, ngakhala mtsikana anadza dzatunga madzi, ine ndinampanga kuti andipasembo madzi akumwa kubulukira m'mulinga mwache. Penepo iye angatawira kundipasa madzi, pontho kumwesa ngamila, weneyo ene akhale asankhula MBUYA kuti akhale mkazi wa mwana mbuyanga ule.’ Ine mbandidzati malisa kupemphera chamumtima, Rebeka adadza na mulinga yache paphewa. Iye adatchithira kumchera mbatunga madzi. Tenepo ine ndidalonga kuna iye kuti, ‘Ndaphata miyendo, ndipasenimbo madzi ndimwe.’ Msanga-msanga iye adatereza mulinga yache mbandipanga kuti, ‘Mwani, pontho ngamila zanu ndinazitungira madzi kuti zimwembo.’ Natenepo ine ndidamwa, tenepo iye adamwesa pontho ngamila zanga. Ine ndidamvunza kuti, ‘Ndiwe mwana ani?’ Iye adatawira kuti, ‘Ndine mwana Betuele, ule ndi mwana Nahori na Milika.’ Tenepo ine ndidaikha nthona pamphuno pache na magoza mumkono mwache. Penepo ine ndidalamba kupembedza MBUYA. Ine ndidamkuza MBUYA, Mulungu wa mbuyanga Abrahamu, ule adanditsogolera njira yadidi kuti ndikwate mdzukuluache mwana mbaleache mbuyanga Abrahamu kuti Isake mwanache akamsembe. Chinchino ngakhala imwe munakomera mtima na kukhulupirika kuna mbuyanga, ndipangeni, ngakhala tayu, ndipangeni basi, towera ndidziwe chakuchita.” Labani na Betuele adatawira mbati, “Podi ipi mphyakubulukira kuna MBUYA; ife nkhabe chakuti tikupangeni pontho tayu. Rebeka ngweneyu ali pano; mkwateni muende naye pontho mbakakhale mkazi mwana mbuyako ninga mudalongera MBUYA.” Pidava nyabasa wa Abrahamu pidalonga anthu pile, adalamba pamaso pa MBUYA. Kubuluka penepo nyabasa ule adabulusa pyakuthemesera pyagolidi na pyasiliva, pontho na nguwo mbazipereka kuna Rebeka. Iye adapereka pontho mitukwa yakudula kuna nkhoswe yache na kuna mache. Tenepo iye pabodzi na anthu onsene akhali na iye penepo adadya na kumwa kwene mbagona konthoko. Mangwana mwache na machibese pidalamuka iwo iye adalonga mbati, “Nditawiriseni kuti ndibwerere kuna mbuyanga.” Mbwenye nkhoswe yache na mache Rebeka adalonga mbati, “Mulekeni mtsikanayi kuti tikhale naye kuno dimingu ibodzi penu nsiku khumi. Angamala penepo anakwanisa kwenda pyache.” Mbwenye nyabasa ule adalonga mbati, “Lekani kutikhazika. MBUYA achitisa ulendo wathu kukhala wakukwanisika; ndilekeni ndibwerere kuna mbuyanga.” Iwo adatawira mbati, “Tendeni timchemere mtsikanayo kuti tive chinafuna iye kulonga.” Natenepo iwo adamchemera Rebeka mbamvunza mbati, “Ayi unafuna pyakwenda pabodzi na munthuyi?” Iye adatawira mbati, “Ande.” Natenepo adamuleka Rebeka pabodzi na bitchu wamkazi ule akhali makayayache kwenda pabodzi na nyabasa wa Abrahamu, pontho na amuna akhali na iye ale. Tenepo iwo adalonga mafalawo akutsanzayisa nawo Rebeka mbati, “Nyamaingathu, Mulungu akuchitise kukhala mama wa anthu pikwi-pikwi! Pidzukulu pyako mbapikunde mizinda ya anyamalwawo.” Tenepo Rebeka na anyabasache achikazi adasasanyika mbapakira ngamila; natenepo onsene adatoma ulendo wawo. Isake akhadadza m'thando yatchetcha ya “Mchera wa Nyamoyo, Ambandiona ule.” Tenepo iye akhakhala m'thando yatchetcha ya Negebu. Mawulo anango iye adenda kumunda kuthamula miyendo, tenepo pidakwiza iye maso ache, adaona ngamila zikudza chifupi na iye. Rebekambo pidaona iye Isake adatchitha pa ngamila pache pale mbavunza nyabasa wa Abrahamu ule mbati, “Mamuna ali m'munda kudza kuna ifeyi mbani?” Nyabasa wa Abrahamu adatawira mbati, “Weneyu ndi mbuyanga.” Natenepo mtsikana ule adakwata chakumpsampsikira mbampsampsika nacho nkhope yache. Natenepo nyabasa ule adampanga Isake pyonsene pikhadachita iye. Kubuluka penepo Isake adamkwata mtsikana ule mbapita naye m'khumbi mukhakhala Sara, mache Isake ule, tenepo mtsikanayo adasanduka mkazache. Isake adamfuna pyakwanga Rebeka, natenepo iye adatsanzayiswa, podi kwene kuti mache akhadafa. Abrahamu adasemba mkazi unango dzinache Ketura. Iye adambalira Zimirani, Yokishani, Medani, Midiani, Ishibaki na Shua. Yokishani adabala Sheba na Dedani, pontho pidzukulu pya Dedani pikhali Aashuri, Aletushi na Aleumi. Ana achimuna a Midiani akhali Efa, Eferi, Hanoki, Abida na Elida. Onsenewa akhali pidzukulu pya Ketura. Abrahamu adasiyira Isake pyonsene pikhali na iye. Mbwenye pikhali iye na moyo adapereka mitukwa kuna ana achimuna akhadabala iye na akazi anango ale. Kubuluka penepo adaagwinya ana enewa kuti akakhale kudziko yakumabulukiro dzuwa kutali na Isake mwanache. Anache, Isake na Ishimaele, adamuikha m'nkhwimba ya Makipela m'munda wa Eferoni mwana Zohari, Mhiti, ule akhali kumabulukiro dzuwa kwa Mamure. Wenewo ukhali munda ule udagula Abrahamu kubulukira kuna Ahiti; onsene Abrahamu na mkazache ene Sara adaikhwa penepo. Pidafa Abrahamu, Mulungu adatsanzayisa Isake, ule akhakhala chifupi na “Mchera wa Nyamoyo, Ambandiona ule.” Ishimaele, mwana Hagara munthu wa ku Iguputo, ule akhali bitchu wachikazi wa Sara, adabalira Abrahamu mwana ule akhalimbo na ana. Anawo mbawa kwache aikhwa panyandandanda kutomera wautombo mpakana chimalisira bele: Nebaioti, Kedara, Adibeele, Mibisamu, Mishima, Duma, Masa, Hadadi, Tema, Yeturi, Nafishi na Kedema. Iwo akhali makolo a madzinza khumi na awiri, natenepo midzi na misasa ikhakhala iwo idachemerwa na madzinawo. Ishimaele akhali pyaka dzana na makumatatu na pinomwe pikhafa iye. Pidzukulu pya Ishimaele pidakhala pambuto ya pakati pa Havila na Shuri kumabulukiro dzuwa a Iguputo kunjira yakwendera kudziko ya Asiria. Iwo adakhala mbuto zakusiyana na pidzukulu pinango pya Abrahamu. Ishi ndi mbiri ya Isake mwana Abrahamu. Isake akhali pyaka makumanayi pyakubalwa pidasemba iye Rebeka mwana wamkazi wa Betuele (Muaramu wakubulukira ku Mesopotamia), pontho nyamaingache Labani. Na thangwi yakuti Rebeka akhali wakusowa ana. Isake adampempherera kuna MBUYA. MBUYA adava kupempha kwache, natenepo Rebeka adakwata mimba. Iye akhadikhira kuti anabala mapasa. Anawo mbadzati balwa adatoma kuthimbana okhokha m'mimba mwache mwakuti Rebekayo adalonga mbati, “Thangwi yache ninji pinthu ninga penepi pikundichitikira?” Natenepo iye adenda kavunza nzeru kuna MBUYA kuti adziwe pikhamchitikirapyo. MBUYA adamtawira mbati, “Madzinza mawiri ali m'mimba mwakomo. Unabala magulu mawiri a anthu ale anati agawikane. Unango anakhala wamphamvu pyakwanga kupiringana mwanzacheyo. Mkulu anatumikira mwana.” Nsiku zache zakubala zidakwana, tenepo adabala ana achimuna amapasa awiri. Wautombo akhali wakufirira, pontho khandache ikhali ninga nguwo yakusasanywa na ubweya, natenepo iye adathulwa Esau. Wachiwiri kubalwayi adabalwa uku dzanjache yaphata chitende cha Esau, natenepo mwanayo adathulwa Yakobo. Pikhabalwa ana enewa Isake akhali pyaka makumatanthatu pyakubalwa. Aphale ale adakula, natenepo Esau adasanduka nyaluso pakukhulisa, munthu wakukhala na moyo wakufuna kukhala m'tsanga. Mbwenye Yakobo akhali munthu wakumatama, pontho wakukhala pamsuwo. Isake akhamfuna Esau, thangwi akhakomerwa na kudya nyama zikhakhulisa Esau zile, mbwenye Rebeka akhamfuna Yakobo. Nsiku inango pikhaphika Yakobo nyimo zache, Esau adapita m'nyumba kubulukira kakhulisa. Iye akhadaphatiswa na njala mbalonga kuna Yakobo mbati, “Ine ndaphatiswa na njala, ngandipasembo pang'ono chakufiracho.” (Yeneyi ndi thangwi yache iye adathulwa Edomu.) Yakobo adatawira mbati, “Ndinati ndikupase male ungandigulisa chidzo cha ukulu wako.” Esau adatawira mbati, “Ande, ndatawira! Podi ine ndikufuna kufa na njala; apo chidzo cha ukulumbo chinandiphedzanji?” Yakobo adatawira mbati, “Dumbira kuti unandigulisadi chidzo cha ukulu wako.” Esau adadumbira mbagulisa chidzo cha ukulu wache kuna Yakobo. Tenepo Yakobo adapereka kuna Esau mkate na pimsuzi pya nyimo zile. Iye adadya mbaenda pyache. Na njira yeneyi Esau adalulupisa chidzo cha ukulu wache. M'dzikomo mukhadadza pontho njala kupambula njala yakutoma ikhali pandzidzi wa Abrahamu ile. Tenepo Isake adenda kuna Abimeleki, mfumu wa Afilisti, ku Gerari. MBUYA akhadaonekera kuna Isake, pontho akhadampanga mbati, “Leka kwenda ku Iguputo; mbwenye khala m'dziko muno mudakupanga ine kuti ukhalemo. Khala kuno. Ine ndinati ndikhale nawe mbandikutsanzayisa. Dziko yonseneyi ndinati ndiipereke kuna iwe na kuna pidzukulu pyako. Ine ndinati ndichite pinthu pidadumbira ine kupichita kuna babako Abrahamu. Ine ndinakupasa pidzukulu pizinji ninga nyenyezi za kuthambo, pontho ndinapereka kuna iwo dziko yonseneyi. Madzinza onsene anatsanzayiswa kudzera muna pidzukulu pyako. Ine ndinakutsanzayisa, thangwi Abrahamu adandivera mbakoya mwambo wanga na matongero anga onsene.” Natenepo Isake adakhala ku Gerari. Pidavunza amuna a kweneko pya mkazache, iye adalonga kuti akhali nyamaingache. Iye hadalonge kuti Rebeka akhali mkazache tayu thangwi akhagopa kuphiwa na amuna a kweneko, towera akwate Rebeka, ule akhali wakubalika pyakwanga. Pidakhala Isake kweneko ndzidzi ukulu ene, Mfumu Abimeleki wa Afilisti adasuzumira na pazhanera mbaona Isake na Rebeka akugwa maya. Natenepo Abimeleki adachemeresa Isake mbalonga mbati, “Weneyu ndi mkazakodi! Apo thangwi yache ninji udalonga kuti ndi nyamaingako?” Isake adatawira mbati, “Thangwi ine ndidanyerezera kuti ndinaphiwa ndingalonga kuti ndi mkazanga.” Abimeleki adalonga mbati, “Apo chachita iwe kuna ifechi ninji? Mwinango mbodzi wa amunangawa mbadagona naye mkazako, tenepo iwe mbudatichitisa kukhala anthu akudawa.” Abimeleki adacheuza anthu onsene mbati, “Munthu onsene anavuya mamunayi penu mkaziyu anaphiwa.” Isake adabzala m'dziko mwenemo, tenepo chaka chenecho adavuna pizinji pyakwanga kadzana kupiringana pidabzala iye pile, thangwi MBUYA adamtsanzayisa. Isake adathimiza kukhala munthu wakupikwanisa mwakuti adasanduka munthu wakufuma pyakwanga. Na thangwi yakuti akhali na mikumbi izinji ya mabira na ng'ombe, pontho anyabasa azinji, Afilisti akhadaipirwa naye. Natenepo iwo adafikhira michera yonsene ikhadakumbwa na anyabasa a Abrahamu mbali moyo. Tenepo Abimeleki adalonga kuna Isake mbati, “Buluka m'dziko mwathu muno. Iwe wasanduka munthu wamphamvu pyakwanga kupiringana ife.” Natenepo Isake adabuluka mbakamanga misasache paphedi ya Gerari, kule kudakhala iye ndzidzi ene. Iye adakumba pontho michera ikhadakumbwa pandzidzi wa Abrahamu, ikhadafikhirwa na Afilisti pidafa Abrahamu ile. Isake adaithula michera ile madzina onthowo akhadathula babache. Nyabasa wa Isake adakumba mchera paphedipo mbagumana madzi. Pakhali mapoko-poko pakati pa amakabuswa a ku Gerari na amakabuswa a Isake mbalonga mbati, “Mcherawu ngwathu.” Natenepo Isake adauthula mcherawo, “Mapoko-poko.” Anyabasa a Isake adakumba pontho mchera unango, tenepo pakhali pontho mapoko-poko a pya mchera wenewu. Natenepo Isake adauthula mcherawo “Malwa.” Iye adafendedzera kutali na penepo mbakumba mchera unango. Pamchera wenewu pakhali nkhabe mapoko-poko. Natenepo Isake adauthula “Ufulu.” Iye adalonga mbati, “Chinchino MBUYA atipasa ufulu wakukhala m'dziko muno. Tenepo tinati tikhale anthu akupikwanisa.” Kubuluka kweneko Isake adafuluka mbaenda ku Beeresheba. Mosiku wenewo MBUYA adamuonekera mbalonga mbati, “Ine ndine Mulungu wa babako Abrahamu. Leka gopa; ine ndili nawe. Ndinati ndikutsanzayise, pontho ndinakupasa pidzukulu pizinji thangwi ya kudumbira kudachita ine kuna nyabasanga Abrahamu.” Isake adamanga guwa yakuperekerapo nsembe mbapembedza MBUYA. Tenepo adamanga msasache penepo, anyabasachembo adakumba mchera unango. Abimeleki na Ahuzati, phungu wache, pontho na Fikolo, mkadamu wa anyankhondo adadza kubulukira ku Gerari kaona Isake. Natenepo Isake adavunza mbati, “Lero chachitika ninji kuti mudze dzandiona, podi imwe mudaipirwa nane mbamundithamangisa m'dziko mwanu?” Iwo adatawira mbati, “Chinchino ife tadziwa kuti MBUYA ali nawe, tenepo tapinyerezera kuti pakhale kudumbirisana pakati pa iwe na ife. Tinafuna iwepo udumbire kuti hunatikuwaza tayu ninga mudachitira ife kuna iwe kukhonda kukukuwaza. Ife tikhali anthu adidi kuna iwe, pontho tidakubulusa mwa mtendere. Tenepo chinchino mphyakuveka kuti MBUYA akutsanzayisa.” Isake adaasasanyira phwando, tenepo iwo adadya na kumwa. Bzobzo mangwana mwache iwo adadumbira kuna unango na mwanzache. Isake adagonekana nawo, tenepo iwo adenda na mtendere. Pansiku yeneyo anyabasa a Isake adadza mbampanga pya mchera ukhadakumba iwo. Iwo adalonga mbati, “Taagumana madzi.” Iye adauthula mcherawo “Kudumbirisana.” Penepa ndiye padabulukira dzina ya mzinda wa Beeresheba. Pikhali Esau pyaka makumanayi pyakubalwa, adasemba atsikana awiri a Chihiti. Madzinawo mbawa: Yuditi, mwana wamkazi wa Beeri; na Basemati, mwana wamkazi wa Eloni. Akazi enewa adakhala pyakutsukwalisa kuna Isake na Rebeka. Isake adakalamba pyakwanga mwakuti adasanduka zimola. Iye adachemera mwanache wautombo Esau mbampanga mbati, “Mwananga.” Iye adatawira mbati, “Baba.” Isake adalonga mbati, “Ine ndakalamba, pontho nsiku yakufa kwanga nkhabe kudziwikabi. Natenepo chinchino pano kwata utako na matswimo ako uende m'tsanga kundipherambo nyama. Tenepo uiphike mwadidi ninga mumbafunira ine mbudza nayo kuna ine. Ndingamala kudya ndinakutsanzayisa kwakumalisira ndidzati kufa.” Pikhalonga Isake kupanga Esau, Rebeka akhavesera. Natenepo pidabuluka Esau kwenda kakhulisa, iye adalonga kuna Yakobo mbati, “Ndalila kuva kwene babako akumpanga Esau kuti, ‘Kandikwatire nyama undiphikire. Ndingamala kudya, ndinakutsanzayisa pamaso pa MBUYA ndidzati kufa.’ ” Rebeka adathimiza kulonga mbati, “Natenepo mwananga, uvesere, pontho uchite pinalonga inepi. Uende kumkumbi mbukakwateko ana mbuzi akunenepa awiri, towera ndiaphike, pontho kuti ndiasasanye pyakudya pyadidi ninga mumbafunira babako. Tenepo iwe ukukwate kwenda nako kuna babako, iyembo anakutsanzayisa mbadzati kufa.” Mbwenye Yakobo adalonga kuna mache mbati, “Imwe mukupidziwa kuti Esau ndi munthu waubweya m'manungo mwache, mbwenye ine manungo anga ngakumyalala. Mwinango baba anandimphamphasa mbandigumana kuti ndikumnyengeza; na njira yeneyi ndinapipasa ndekha ene dzedze m'mbuto mwa kutsanzayiswa.” Mache adamtawira mbati, “Mwananga, leka dzedze yonsene igwere pyanga ine pano; mbwenye iwe chita kwene ninga mwakupangira ine, pontho ndoko kandikwatire mbuzizo.” Natenepo iye adenda kazikwata mbuzizo mbadza nazo kuna mache. Machemboyo adaziphika mwadidi ninga mumbafunira babache. Tenepo Rebeka adakwata nguwo zadidiletu za Esau, zile zidakoya Rebeka m'nyumba, mbazivazika Yakobo. Iye adakwata nthembe za mbuzi mbaziikha m'mikono mwa Yakobo na khundu inango yakumyalala ya khosi yache. Mache Yakobo ule adakwata nyama yakuphikwa mwadidi ile pabodzi pene na mkate ukhadaphika iye mbapipereka kuna Yakobo. Tenepo Yakobo adenda kuna babache mbalonga mbati, “Baba.” Babacheyo adatawira mbati, “Ndawo! Mwanangache ngupi?” Yakobo adatawira mbati, “Ndine mwananu wautombo Esau; ndachita ninga mudandipangira imwe mule. Ndaphata miyendo, khalani na matako mudye nyama yakudzeserani ineyi, towera mukwanise kunditsanzayisa.” Isake adatawira mbati, “Mwananga, waigumana tani mwakuchimbiza tenepa?” Yakobo adatawira mbati, “MBUYA Mulungu wanu ndiye andiphedza kuti ndiigumane.” Isake adalonga kuna Yakobo mbati, “Fedza chifupi na ine towera ndikwanise kukumphamphasa. Kadi ndiwedi mwananga Esau?” Yakobo adafedzera chifupi na babache, ule adamphamphasa mbalonga mbati, “Falakoyi ikuveka ninga ya Yakobo, mbwenye mikonoyi ikuveka ninga ya Esau.” Iye hadamdzindikire Yakobo tayu, thangwi mikono yache ikhali ubweya ninga ya Esau. Iye akhali chifupi kuti amtsanzayise, mbwenye adamvunza pontho mbati, “Kadi ndiwedi mwananga, Esau?” Yakobo adatawira mbati, “Ndine ene pano.” Isake adalonga mbati, “Dza nayo kuno nyamayo. Ndingamala kudya ndinakutsanzayisa.” Yakobo adadza naye pamaso pa babache mbadza pontho na vinyu pang'ono wakumwera. Natenepo babache adalonga kuna iye mbati, “Fedza chifupi mwananga, pontho undimpsompsone.” Pikhadza iye chifupi kuti ampsompsone, Isake adava khwema ya nguwo zache, natenepo adamtsanzayisa. Iye adalonga mbati, “Khwema yadidi ya mwananga yakhala ninga kununkhira kwa munda udatsanzayiswa na MBUYA ule. Mulungu akupase bume kubulukira kudzulu, pontho achitise mindako kukhala na mataka akubalisa pinthu. Iye akupase mapira na vinyu wakuinjipa. Madzinza akhale anyabasako, pontho anthu alambe pamaso pako. Iwe utonge abale ako onsene, pontho pidzukulu pya mako pilambe pamaso pako. Anyakukutembererawo mbatembererwembo, pontho anyakukutsanzayisawo mbatsanzayiswembo.” Isake adamalisa kumtsanzayisa Yakobo, tenepo sindzidzi Yakobo nkhubuluka, Esau nanache adadza kubulukira kakhulisa. Iye adaphikambo pyakudya pyadidi mbaenda napyo kuna babache. Iye adalonga mbati, “Baba, ndaphata miyendo, khalani na matako mudye nyama yakudzeserani ineyi, towera munditsanzayise.” Isake adavunza mbati, “Ndiwe ani iwe?” Iye adatawira mbati, “Mwananu wautombo Esau.” Isake adatoma kutetemera pyakwanga na mantha mbavunza mbati, “Apo mbani adapha nyama mbadza nayo kuna ine? Ine ndaidya kwene chinchino pano mbudzati bwera. Ine ndamtsanzayisa kwakumalisira. Natenepo mtsanzayisowo ngwache kwenda na kwenda.” Pidava Esau penepi, adalira mwakugaluza fala, pontho mwakupha mtima mbalonga mbati, “Nditsanzayisenimbo ine, baba!” Isake adatawira mbati, “Mphwako adadza mbandinyengeza. Tenepo iye akwata mtsanzayiso wako onsene.” Esau adalonga mbati, “Keneka nkhachiwiri kundichenjerera. Si chachilendo tayu kuti dzinache ndi Yakobo. Iye adandikwatira chidzo cha ukulu wanga, lero pontho andikwatira mtsanzayiso wanga.” Tenepo iye adavunza mbati, “Ayi mudandikoyerambo tayu mtsanzayiso na pang'ono pene?” Isake adatawira mbati, “Ine ndamchitisa kukhala mbuyako, pontho kuti abale ache onsene akhale anyabasache. Ndampasa vinyu na mapira. Natenepo nkhabe pontho chinthu chakuti ndinakwanisa kukuchitira tayu, mwananga!” Esau adalonga kuna babache mbati, “Baba, mtsanzayiso una imwe ngubodzi ene basi? Nditsanzayisenimbo ine, baba!” Tenepo Esau adalira pikulu pene. Isake adamtawira mbati, “Mbuto inafuna iwe kukhala inakhala nkhabe mataka akubalisa pinthu. Bume yakubulukira kudzulu nkhabe kugwa m'minda mwako tayu. Iwe moyo wako onsene unaphatisa basa talasada yakumenyera nkhondo, pontho unakhala bitchu wa mphwako. Mbwenye ungampandukira unabuluka pansi pa utongi wache.” Esau adazonda Yakobo thangwi babache akhadamtsanzayisa Yakobo. Iye adanyerezera mumtima mwache kuti, “Ndzidzi wakusintili kufa kwa baba uli chifupi, pingamala penepyo ndinampha Yakobo.” Mbwenye pidava Rebeka pya pinthu pikhanyerezera Esau pile, adachemeresa Yakobo mbampanga mbati, “Vesera kuno, mbaleako Esau ana manyerezero akufuna kukupha kuti abwezere. Natenepo, mwananga, chita pinakupanga inepi. Chinchino pano thawa uende kuna nkhoswe yanga, Labani, kumzinda wa Harani. Kakhale naye kweneko nsiku zingasi mpakana mtima wa mbaleako ukhuludzike, pontho aduwalire pinthu pidamchitira iwe. Tenepo ndinatuma munthu kukukwata kubwerera nawe kuno. Nditayirenji ananga onsene awiri ndzidzi ubodzi?” Rebeka adalonga kuna Isake mbati, “Ndikusanyika, pontho ndatopa nawo akazi a Chihiti a Esau. Ngakhala Yakobo anasembambo mbodzi wa atsikana a Chihitiwa, mphyadidi kuti ine ndife pyanga.” Isake adachemera Yakobo. Pidamala iye kumpasa mwenyikiro adampanga mbati, “Leka semba mtsikana wa mu Kanani muno. M'mbuto mwache ndoko kudziko ya Mesopotamia, kumusa kwa mbuyako wamamuna Betuele, adabala mako ule. Kweneko kasembe mtsikana mbodzi wa ana achikazi a Labani, nkhoswe Yache mako. Mulungu Wamphamvu zonsene mbatsanzayise banjako, pontho mbakupase ana azinji, towera ukhale baba wa madzinza azinji. Iye akutsanzayise pabodzi na pidzukulu pyako pene ninga mudatsanzayisira iye Abrahamu, towera mupokosere dziko ikhakhala iwe ninga mlendoyi, ile idapereka Mulungu kuna Abrahamu.” Isake adagwinya Yakobo ku Mesopotamia, kuna Labani ule akhali mwana wamamuna wa Betuele wa Chiaramu, pontho nkhoswe yache Rebeka, mache Yakobo na Esau. Esau adapidziwa kuti Isake adamtsanzayisa Yakobo, pontho kuti amgwinya ku Mesopotamia kasemba mkazi. Iye adapidziwa pontho kuti pidatsanzayiswa iye na Isake, Isake onthoyo adampanga kuti aleke semba mkazi wa mu Kanani. Iye adagumana kuti Yakobo akhadavera babache na mache pontho kuti akhadenda ku Mesopotamia. Esau adadzindikira kuti babache hadakomerwe na akazi a mu Kanani tayu. Natenepo iye adenda kuna Ishimaele, mwana Abrahamu, mbakasemba mwanache wamkazi dzinache Mahalati, nyamaingache Nebaioti, kuthimizira pa akazache akale ale. Yakobo adabuluka ku Beeresheba mbaenda ku Harani. Pidafika iye pambuto inango iye adaimira kuti agone penepo, thangwi kunja kukhadadoka. Iye adakwata mwala kuuchita nsago mbagona penepo. Iye adalota kuti akhaona manera akuimira kubulukira pansi kufikiratu kudzulu, na angelo akutchitha na kukwira pamanerapo. Pontho kuti MBUYA akhaimira chifupi na iye mbalonga mbati, “Ine ndine MBUYA, Mulungu wa Abrahamu na Isake. Ine ndinapereka kuna iwe na kuna pidzukulu pyako dziko inagona iweyi. Pidzukulu pyako pinainjipa pyakwanga ninga fumbi ya padziko yapansi. Iwo anafalikira khundu zonsene za dziko yapansi. Pontho kudzera muna iwe na kuna pidzukulu pyako ndinati nditsanzayise madzinza onsene. Kumbuka kuti konsene kunaenda iwe ndinakhala nawe na kukukoya mwadidi, pontho ndinakudzesa pontho kudzikoyi. Ine nee ndinakusiyabi mpakana ndichite pyonsene pidadumbira ine kuti ndinakuchitira.” Yakobo adatutumuka kuchitulo mbalonga mbati, “MBUYA ali pano! Iye ali pambuto ino, pontho penepi ine nee ndikhapidziwabi!” Iye adachita mantha mbalonga mbati, “Mbuto ino njakugoswadi! Pano pathemadi kukhala nyumba ya Mulungu pontho mphamsuwo wakwendera kudzulu.” Bzobzo mangwana mwache Yakobo adalamuka mbakwata mwala ukhadachita iye nsago ule mbauimirisa kuti ukhale chikumbuso. Tenepo adakwata mafuta akusasanywa na olivi mbaakhuthulira padzulu pa mwala ule, kuuchitisa kukhala wakupambulika kuna Mulungu. Yakobo adaithula mbuto ile Betele. (Luwani ya kweneko pakutoma ikhadziwika na dzina yakuti Luzi.) Tenepo Yakobo adadumbira kuna MBUYA mbati, “Ngakhala imwe munakhala nane na kundikoya mwadidi paulendo unaenda inewu, pontho na kundipasa pyakudya na nguwo, pontho ndingabwerera mwadidi mwene kumusa kwa babanga, penepo munakhala Mulungu wanga. Mwala waimisa ine apawu ninga chikumbuso inakhala mbuto yakukupembedzeranipo, pontho ndinapereka chakhumi cha pyonsene pinandipasa imwe.” Yakobo adathimiza ulendo wache mbafika kudziko ya anthu akumabulukiro dzuwa. Kweneko adaonako mchera uli m'munda, pontho na mikumbi itatu ya mabira ili gone-gone chifupi na mcherawo thangwi mabirawa akhamwa penepo. Mwala wakufunga nawo msuwo wa mcherawo ukhali ukulu. Ndzidzi onsene ukhagumanyikana mabira pamcherapo, amakabuswa akhagulung'undisa mwalawo kuubulusa pamsuwopo. Angamala penepo akhaubwezera pamsuwo wa mcherawo. Yakobo adavunza amakabuswa ale mbati, “Amunamwe mukubulukira kupi?” Iwo adatawira mbati, “Tikubulukira ku Harani.” Iye adalonga kuna iwo mbati, “Ayi mumbamdziwambo Labani, mwana wamamuna wa Nahori?” Iwo adatawira mbati, “Ande, timbamdziwa.” Tenepo Yakobo adavunza mbati, “Ayi iye ngwakuwanga ene?” Iwo adatawira mbati, “Ande, ngwakuwanga ene, pontho ngayang'anani mwanache wamkazi Rakele nguyo anadza apa na mabira a babacheyo.” Yakobo adalonga mbati, “Podi kunjaku kudzati doka tayu, pontho ndzidzi wakufungira mabira m'thanga hudzati kwana tayu. Apo mwatani munakhonda kuamwesa mbamuenda nawo pontho m'tsanga kaadyesa?” Iwo adatawira mbati, “Ife nkhabe kwanisa kuchita tenepo tayu mpakana mikumbi yonsene ya mabira ifike pano, pontho mwalawu ugulung'undiswe kuubulusa pamsuwo wa mcherawu. Penepo tinakwanisa kumwesa mabirathu.” Yakobo mbali mkati kulonga na amakabuswa ale, Rakele adafika na mabira a babache, thangwi iye akhali makabuswa. Pidaona Yakobo Rakele mwana Labani, nkhoswe yache mache, pontho na mabira a Labani, adenda mbakagulung'undisa mwala udafunga na iwo pamchera ule, mbamwesa mabira a Labani. Natenepo Yakobo adampsompsona Rakele mbatoma kulira na kukomerwa. Iye adalonga kuna Rakele mbati, “Ine ndine mdzukuluache babako, mwana Rebeka.” Natenepo iye adathamanga mbakampanga babache. Sindzidzi Labani nkhuva pya mdzukuluache, mwana nyamaingache, adachimbiza kagumanikana naye. Iye adamkhumbatira mbampsompsona, tenepo adadza naye kumusa kwache. Pidapanga Yakobo Labani pya pyonsene pidachitika pile, Labani adalonga mbati, “Ndimomwene, iwe ndiwe manungo anga, pontho chiropa changa.” Pidakhala Yakobo kweneko mwezi wamumphu, Labani adalonga kuna Yakobo mbati, “Leka kundiphatira basa pezi pene thangwi ndiwe mbaleanga. Unafuna ndikupagalinji?” Labani akhali na ana awiri achikazi; wamkulu dzinache ikhali Lea, wamng'onoyimbo dzinache ikhali Rakele. Lea maso ache akhali akuthima, mbwenye Rakele akhali wakutandwa mwadidi, pontho wakubalika. Yakobo adafunana na Rakele, natenepo iye adalonga mbati, “Ngakhala munanditawirisa kusemba Rakele ndinati ndikuphatireni basa pyaka pinomwe.” Labani adatawira mbati, “Mphyadidi kuti mkaziyu ndipase iwepo kusiyana na kupasa munthu unango. Khala kuno na ine.” Yakobo adaphata basa pyaka pinomwe, towera asembe Rakele. Ndzidzi udaphata iye basa udaoneka ninga nsiku pang'ono kuna iye, thangwi iye adamfuna pyakwanga Rakele. Tenepo Yakobo adalonga kuna Labani mbati, “Nsiku zidapangana ife zakwana; ndipaseni mkazanga ndikazhali naye.” Natenepo Labani adachita phwando yakukazhali mbachemera munthu onsene kudza kuphwandoko. Mbwenye mosiku wenewo, m'mbuto mwa Rakele, Lea ndiye adaperekwa kuna Yakobo, tenepo Yakobo adapita naye m'bonde mkaziyo. Labani adapereka bitchu wache wamkazi Zilipa, kuna mwanache Lea kuti akhale nyakumphatira basa. Mangwana mwache Yakobo adadzindikira kuti mkazi akhadapaswa iye ule akhali Lea. Natenepo iye adenda kuna Labani mbakalonga mbati, “Chachita imwe kuna inechi ninji? Rakele ndiye adaphatira ine basa. Apo thangwi yache ninji mwandinyengeza?” Labani adamtawira mbati, “Wenewo si mtemo wathu tayu kuno kukazhalisa wamng'ono, nanache mbadzati kazhali. Dikhira mpakana dimingu ya dzoma ya kukazhali imale, tenepo ndinakupasa Rakele, ngakhala unandiphatira pontho basa pyaka pinango pinomwe.” Yakobo adatawirizana napyo. Tenepo pidamala dzoma yakusekera kukazhali kwa Lea, Labani adapereka Rakele kuna Yakobo kuti akhale mkazache. Labani adapereka bitchu wache wamkazi, Biliha, kuna Rakele kuti akhale nyakumphatira basa. Yakobo adapitambo m'bonde na Rakele mbamfuna pyakwanga kupiringana Lea. Kubuluka penepo adaphatira pontho Labani basa pyaka pinango pinomwe. Pidaona MBUYA kuti Lea akhafunwa pang'ono kusiyana na Rakele, iye adamchitisa Lea kukhala na ana, mbwenye Rakele akhali ngomwa. Lea adakwata mimba mbabala mwana wamamuna. Iye adalonga mbati, “MBUYA aona kusanyika kwanga, tenepo mamunanga anandifuna.” Natenepo mwanayo adamthula Rubeni. Iye adakwata pontho mimba mbabala mwana mamuna. Iye adalonga mbati, “MBUYA andipasa mwanayi, thangwi iye adaona kuti ine nee ndikhafunwa tayu.” Natenepo mwanayo adamthula Simioni. Iye adakwata pontho mimba yachitatu mbabala mwana unango wamamuna. Iye adalonga mbati, “Chinchino mamunanga anakhala phathi-phathi na ine, thangwi ndambalira ana atatu achimuna.” Natenepo mwanayo adamthula Levi. Kubuluka penepo adakwata pontho mimba mbabala mwana mamuna. Iye adalonga mbati, “Ndzidzi uno ndikukuza MBUYA.” Natenepo mwanayo adamthula Yuda. Tenepo iye adaimira kubala. Mbwenye Rakele hadambalire Yakobo mwana na mbodzi ene tayu, natenepo iye adachita naye ntchanje nanache mbalonga kuna Yakobo mbati, “Ndipase ana, gopa ndinafa.” Yakobo adazhangali naye Rakele mbalonga mbati, “Ine si ine Mulungu tayu. Mulunguyo ndiye akukuchitisa kuti ukhonde bala.” Rakele adalonga mbati, “Kwata bitchu wanga wachikazi ugone naye, towera andibalire mwana. Na njira yeneyi ndinakwanisa kukhala mama kudzera muna iye.” Natenepo adapereka Biliha kuna mamunache, iyembo mbagona naye. Biliha adakwata mimba mbabalira Yakobo mwana wamamuna. Rakele adalonga mbati, “Mulungu atonga mseru wanga mwakundikomera. Iye ava kupempha kwanga mbandipasa mwana wamamuna.” Natenepo mwanayo adamthula Dani. Biliha adakwata pontho mimba mbabala mwana wamamuna wachiwiri. Rakele adalonga mbati, “Ndathimbana nayedi nananga, kwache ndamkunda.” Natenepo mwanayo adamthula Nafitali. Pidadzindikira Lea kuti akhadaimira kubala, adapereka Zilipa, bitchu wache wamkazi kuna Yakobo kukhala ninga mkazache. Tenepo Zilipa adabalira Yakobo mwana wamamuna. Lea adalonga mbati, “Ndina mwayi.” Natenepo mwanayo adamthula Gadi. Zilipa adabalira pontho Yakobo mwana unango wamamuna, tenepo Lea adalonga mbati, “Ndakomerwa pyakwanga pene! Chinchino akazi anandithula munthu wakukomerwa!” Natenepo mwanayo adamthula Asheri. Pandzidzi wakuvuna tirigu, Rubeni adenda kumunda mbakagumanako mitombwe yamchena mbadza nayo kuna Lea mache. Rakele adalonga kuna Lea mbati, “Ndipasenimbo pang'ono mchena wa mwananu.” Lea adatawira mbati, “Kundikwatira mamunanga kwachita iweku, kudakwane tayu? Lero pontho ukufuna kukwata na mchena wa mwananga ene.” Rakele adalonga mbati, “Ngakhala unandipasa mchena wa mwanako, mosiku uno pano unakwanisa kupita m'bonde na Yakobo.” Na mawulo, pikhadza Yakobo kubulukira kuminda, Lea adenda kagumanikana naye mbampanga mbati, “Mosiku uno unapita m'bonde na ine pano, thangwi ndachita kukugula na mchena wa mwananga.” Natenepo Yakobo adapita naye m'bonde mosiku wenewo. Mulungu adava kupempha kwa Lea. Tenepo Lea adakwata mimba mbabalira Yakobo mwana wamamuna wachishanu. Lea adalonga mbati, “Mulungu andifupa, thangwi ndidapereka bitchu wanga kuna mamunanga.” Natenepo mwanayo adamthula Isakara. Lea adakwata pontho mimba mbabalira Yakobo mwana wamamuna wachitanthatu. Iye adalonga mbati, “Mulungu andipasa mtukwa wadidi. Chinchino mamunanga anandilemedza thangwi ndambalira mwana wamamuna wachitanthatu.” Natenepo mwanayo adamthula Zebuloni. Kubuluka penepo adabala mwana wamkazi mbamthula Dina. Kubuluka penepo Mulungu adamkumbuka Rakele; iye adava kupempha kwache mbachita kukhala pyakukwanisika kuti Rakele akhale na ana. Iye adakwata mimba mbabala mwana wamamuna. Iye adalonga mbati, “Mulungu andibulusa manyadzo pakundipasa mwana wamamuna. Ndinapempha pontho MBUYA kuti andipase mwana unango wamamuna.” Natenepo mwanayo adamthula Yosefe. Pidabalwa Yosefe, Yakobo adalonga kuna Labani mbati, “Ndilekeni kuti ndibwerere kudziko ya kwathu. Mundipase akazanga na ananga, adaphatira ine basa ale, tenepo ndinaenda pyanga. Imwe mukuidziwa basa ikulu yakuphatirani ineyi.” Labani adalonga kuna iye mbati, “Ngakhala iwe unakwanisa kundiverambo nsisi, leka kwendabi, thangwi ine ndadziwa kudzera mukuloteswa kuti MBUYA anditsanzayisa thangwi ya iwepo.” Iye adathimiza kulonga mbati, “Longa kontache inafuna iwe kuti upagalwi, ndinati ndikupagali.” Yakobo adatawira mbati, “Imwe mukupidziwa mule mwakuphatirani ine basa, pontho na mule mwainjipira pifuyo pyanu mwenemo pili m'manja mwanga. Pyakuchepa pikhali na imwe, ine ndidzati bwera, pyainjipa pyakwanga, pontho MBUYA akutsanzayisani konsene kukhaenda ine. Mbwenye lero ndinachita lini pinthu pyakuphedza napyo banjanga?” Labani adavunza mbati, “Apo ndikupasenji?” Yakobo adatawira mbati, “Lekani kundipasa chinthu na chibodzi chene. Mbwenye ndinathimiza kuyang'anira mikumbi yanu ngakhala munatawirizana na pinalonga inepi. Munditawirise lero ndiende pakati pa mikumbi yanu yonsene ndikabulusepo mabira na mbuzi zamadamba-madamba penu mathotho-mathotho, pontho na anabira onsene akuswipa. Kupagalwi kwanga kunakhala kweneko. M'tsogolo muno munakwanisa kuona ngakhala ndachita pyakulungama. Mungabwera dzaona pyapagalwi ine, ngakhala panakhala mabira penu mbuzi pyakukhonda khala na madamba-madamba penu mathotho-mathotho, pontho na bira okhonda swipa, mupidziwe kuti yeneyo yachita kubiwa.” Labani adatawira mbati, “Ande, ndatawira, tinapichita ninga mwapilongera iwemo.” Mbwenye nsiku yonthoyo, Labani adabulusa mabokho onsene amisilingi-misilingi penu madamba-madamba na mathunzwi onsene amathotho-mathotho na amadamba-madamba, penu amisilingi yakuchena. Iye adabulusa pontho mabira onsene akuswipa mbapereka mkumbiwo kuna mwanache wamamuna kuti audyese. Tenepo mwanayo adakwata mkumbiwo mbaenda nawo kutali na Yakobo; ulendowo ukhali wa nsiku zitatu. Yakobo adadyesambo mikumbi ya Labani idasalirayo. Yakobo adakwata matsamvu awisi a miti yapopula, alimodi na njale, mbasuwa pimiti pinango matsamvu mule, natenepo m'matsamvu mule mudaoneka misilingi yakuchena. Tenepo iye adakwata matsamvu ale mbaaikha m'michera mule, towera pikhale patsogolo pawo ipyo pingabwera kumwa madzi, thangwi penepa ndiye pakhabebesana ipyo. Natenepo pikhabebesana mbuzi patsogolo pa matsamvu ale, zidakwata bele mbiziteya ana amisilingi-misilingi, amadamba-madamba, pontho amathotho-mathotho. Yakobo adalekanisa mbuzi na mabira, tenepo adaachitisa onsene kuyang'ana kuna mkumbi wa Labani, ule ukhali wakuswipa na wamisilingi-misilingi. Na njira yeneyi iye adakwanisa kusasanya mkumbi wache mbakhonda kuuvungaza pabodzi na mkumbi wa Labani tayu. Pifuyo pyakunenepa na pyamphamvu pingabebesana Yakobo akhaikha matsamvu ale patsogolo m'michera mwawo kuti zibebesane chifupi na matsamvuwo. Mbwenye Yakobo hadaikhe matsamvu ale patsogolo pa pifuyo pyakusowa mphamvu. Natenepo pifuyo pyonsene pyakusowa mphamvu pikhali pya Labani, mbwenye pyonsene pyakunenepa na pyamphamvu pikhali pya Yakobo. Na njira yeneyi Yakobo adafuma pyakwanga. Akhali na mikumbi izinji ya pifuyo, mabulu na ngamila, pontho na mabitchu achimuna na achikazi. Yakobo adava kuti ana achimuna a Labani akhalonga mbati, “Yakobo akwata pinthu pyonsene pya babathu. Mfuma yonsene ina iye ile, ikhali ya babathu.” Pontho iye ene Yakobo adaona kuti makhaliro a Labani kuna iye hakhali ninga mwakale tayu. Tenepo MBUYA adalonga kuna iye mbati, “Bwerera kudziko ya babako na abale ako. Ine ndinakhala nawe.” Natenepo Yakobo adatumira mphangwa Rakele na Lea kaapanga kuti agumanikane naye m'minda kukhali mikumbi yache kule. Iye adalonga kuna iwo mbati, “Ine ndaona kuti makhaliro a babanu kuna ine si ninga mwakale mule tayu. Mbwenye Mulungu wa babanga ambakhala na ine. Imwe monsene mukudziwa kuti babanu ndamphatira basa na mphamvu zanga zonsene. Mbwenye iye andinyengeza mbasanduza kupagalwi kwanga kakhumi. Kwache Mulungu hadanditawirise kuti andikuwaze tayu. Ndzidzi onsene ukhalonga Labani kuti, ‘Kupagalwi kwako kunakhala kukwata mbuzi zamathotho-mathotho,’ mikumbi yonsene idateya ana amathotho-mathotho. Pikhalonga iye kuti, ‘Kupagalwi kwako kunakhala kukwata mbuzi zamisilingi-misilingi,’ mikumbi yonsene idateya ana amisilingi-misilingi. Mulungu akwata pifuyo pyonsene kupibulusa kuna babanu mbapipereka kuna ine. “Pandzidzi wakuteya pifuyo, ndidalota ndoto zakuti mabokho akhabebesa ale akhali amisilingi-misilingi, amathotho-mathotho na amadamba-madamba. Mngelo wa Mulungu adalonga kuna ine kundoto mbati, ‘Yakobo.’ Ine ndidatawira kuti, ‘Ndili pano.’ Iye adathimiza kulonga kuti, ‘Ngayang'ana mabokho onsene anabebesana ngamisilingi-misilingi, mathotho-mathotho na amadamba-madamba. Ine ndachitisa penepi kuti pichitike thangwi ndaona pyonsene pinakuchitira Labani. Ine ndine Mulungu ule adakuonekera ku Betele, kule kudaimisa iwe mwala kukhala chikumbuso mbuupereka manja mwanga pakuukhuthulira mafuta aolivi padzulu pache, pontho kule kudadumbira iwe pamaso panga. Chinchino sasanyika ubwerere kudziko kudabalwa iwe.’ ” Rakele na Lea adatawira mbati, “Nkhabe pontho chinthu chasala chakuti tinakwata babathu angafa. Iye ambatichitira pinthu khala ninga ndife alendo. Iye adatisembesa pontho chinchino kobiri zonsene zidasembeswa na ife amala kuzidya. Mfuma yonsene yakwata Mulungu kubulukira kuna babathu kuipereka kuna ife, njathu na anathu. Chitani pyonsene pyakupangani Mulungu.” Labani akhadenda kachingisa mabirache, natenepo Rakele adaba milungu ya m'nyumba mwa babache. Yakobo adanyengezambo Labani pakukhonda kumpanga kuti iye akhafuna kuthawa pyache. Yakobo adakwata pyonsene pikhali na iye mbabuluka mwakuchimbiza. Iye adawambuka mkulo wa Yufurate mbatoma kwenda kudziko ya mapiri ya Gileadi. Pidagwanda nsiku zitatu Labani adava kuti Yakobo akhadathawa. Iye adakwata anthu ache mbatewera Yakobo. Iwo adamala nsiku zinomwe m'njira mpakana adamphatira m'dziko ya mapiri ya Gileadi. Mosiku wenewu Mulungu adalotesa Labani mbampanga mbati, “Chenjera, leka kamthuswa Yakobo na pang'ono pene.” Yakobo akhadamanga msasache paphiri, natenepo Labani adamangambo msasache pabodzi na amunache m'dziko ya mapiri ya Gileadi. Labani adalonga kuna Yakobo mbati, “Udandinyengezeranji tenepa kukwata ananga kwenda nawo pyako ninga akazi akuphatwa kunkhondo? Udandinyengezeranji tenepa kubuluka pyako mwakuzemba? Iwe mbudandipanga, ine mbidakugwinya mwadidi na kusekera pontho kuimba pakuphatisa basa pisekese na anyakatangale. Iwe hudanditawirise tayu kumpsompsona ananga pontho pidzukulu pyanga kugonekana nawo. Pinthu pidachita iwepyo mphyapezi-pezi. Ine ndina mphamvu zakukuwaza nazo, mbwenye mosiku wa dzulowu Mulungu wa babako andicheuza kuti ndileke kukuthuswa na pang'ono pene. Ndapidziwa kuti iwe udabuluka thangwi udatchuwa pyakwanga kwanu, apombo udaberanji milungu ya m'nyumba mwanga?” Yakobo adatawira mbati, “Ine ndikhagopa kuti munandipokosera ananuwa. Mbwenye ngakhala munamgumana unango pano kuti ana milungu yanu, weneyo aphiwe. Amunanga ali pano ninga mboni, sakani chinthu chonsene chanu, pontho chinthu chanucho mungachigumana chikwateni.” Yakobo hadapidziwe tayu kuti Rakele akhadaba milungu ya Labani. Labani adapita mbakayang'ana m'khumbi mwa Yakobo. Kubuluka penepo adapita mwa Lea, na mwa mabitchu ache awiri achikazi ale, kwache monsenemo hadagumanemo milungu yache ile tayu. Kubuluka penepo adapita m'khumbi mwa Rakele. Rakele akhadakwata milungu ile, mbaiikha m'thumba ya chakukhalira pa ngamila, tenepo iye adaikhalira. Labani adasaka-saka m'khumbi monsene, kwache hadaigumanemo tayu. Rakele adalonga kuna babache mbati, “Baba, lekani kundizhangalira, mbwenye ine sinakwanisa kuimira pamaso panu tayu thangwi ndili kumwezi.” Labani adasaka-saka, kwache milungu yache hadaigumane tayu. Natenepo Yakobo adazhangali pyakwanga mbavunza mbati, “Ndakudawiraninji? Ndaswa mwambo wanji wakuti wakupasani mphamvu zakundisaka-saka nazo? Chinchino mwasaka-saka monsene muna pinthu pyanga, apo ntchinthu chanji cha m'nyumba chagumana imwe kuti ntchanu? Chiikheni pakwechapa kuti abale anu na amunanga achione, pontho alekeni iwo apitonge kuti mbani pakati pa imwe na ine achita pyadidi. Ine ndakhala namwe pyaka makumawiri; mabiranu na mbuzi zanu hazidaleke kuteyana tayu. Pontho ine sidadye kamwana mbuzi penu biranu tayu. Ndzidzi onsene bira angaphatwa na nyama zam'tsanga, ndikhagula ndekha ene inango kubwezera penepo. Ine nee ndikhadza nayo kuna imwe tayu kukuonesani kuti si ine ndidachitisa penepi. Imwe mukhandipagalisa chinthu chonsene chakubiwa, penu chibiwe na masikati penu na mosiku. Ndzidzi uzinji ndikhaona nyatwa na kupisa kwa dzuwa masikati, pontho na kutonthola mosiku. Ine nee ndikhakwanisa kuona chitulobi. Penepi pikhali tenepa pyaka pyonsene makumawiri pikhakhala ine na imwe. Pyaka khumi na pinayi ndidakuphatirani basa towera ndisembe ananu awiriwa, pontho pyaka pitanthatu ndidaphata basa, towera mundipasembo pifuyo pyanupi, kwache imwe mwandipunza kupagalwi kwanga kakhumi. Ngakhala Mulungu wa babanga, Mulungu wa Abrahamu na Isake hakhali nane tayu, imwe mbamudandigwinya kale chimanja-manja. Mbwenye Mulungu adaona kusanyika kwanga na basa yaphata ine, pontho mosiku wa dzulowu adakusumululani.” Labani adatawira Yakobo mbati, “Akaziwa mbananga; anawa nganga, pontho pifuyopi mphyanga. Kulonga pyakuona pyonsene pinaona iwe panopi mphyanga. Podi ine sinakwanisa kuchita chinthu na chibodzi chene kuti ndigoswe anangawa na anawo ene tayu, ndasasanyika kuchita nawe chiverano. Tende tisasanye mulu wa miyala kuti ukhale chikumbuso cha chiverano chathu.” Natenepo Yakobo adakwata mwala mbauimisa kuti ukhale chikumbuso. Iye adapanga amunache kuti asasanye mulu unango wa miyala. Tenepo iwo adadya pyakudya pyawo m'khundu-khundu mwa mulu wa miyala ule. Labani adauthula mulu ule Yegara-Sahaduta, mbwenye Yakobo adauthula Galedi. Labani adalonga kuna Yakobo mbati, “Mulu wa miyalawu ndiye unakhala chikumbuso kuna tonsenefe.” Ndi thangwi yache mbuto ile idathulwa Galedi. Labani adalonga pontho mbati, “MBUYA mbaone pinachita ife tonsene pinalekana ife unango na mwanzache.” Natenepo mbuto ile idathulwa pontho Mizipa. Labani adathimiza kulonga mbati, “Ngakhala unakavuya anangawa penu kusemba akazi anango, podi kwene kuti ine ndikhonde kupidziwa, mbwenye ukumbuke kuti Mulungu akutiona. Miyala yamuluka ine pakati pa iwe na ine njishi, pontho mwala wakuti ukhale chikumbuso ngufu. Pyonsene piwiri, mulu wa miyala na mwala wachikumbuso mphyakutikumbusa. Ine nkhabe gwanda kupiringana muluwu kukusosa tayu. Iwembo leka kugwanda kupiringana mulu wenewu, penu mwala wa chikumbuso kundisosa. Mulungu wa Abrahamu na Mulungu wa Nahori ndiye anakhala mtongi pakati pathu.” Tenepo na dzina ya Mulungu, ambapembedza Isake babache ule, Yakobo adadumbira kuti anakoya chiverano chile. Iye adapha nyama mbaipereka nsembe paphiri. Natenepo adachemera amunache kadya. Pidamala iwo kudya adagona paphiri ponthopo. Bzobzo mangwana mwache, Labani adampsompsona ana achikazi ale, pontho na pidzukulu pyache kugonekana nawo. Kubuluka penepo adalamuka mbabwerera kwawo. Pikhaenda Yakobo kwawo, angelo anango adagumanikana naye. Pidaaona iye, adalonga kuna iwo mbati, “Ino ndi gulu ya Mulungu.” Natenepo mbuto ile idaithula Mahanaimu. Yakobo adatuma patsogolo pache anyamphangwa kuna nanache, Esau, ku Seiri, dziko ya Edomu. Iye adaapanga mbati, “Imwe mwathema kalonga ipi kuna mbuyanga Esau: ‘Nyabasanu Yakobo alonga kuti ine ndikhakhala na Labani, pontho ndakhala naye mpakana lero. Ndina ng'ombe, mabulu, mabira, mbuzi, na mabitchu achimuna na achikazi. Lero ine ndikutuma mphangwa zenezi kuna imwe, mbuyanga, towera mundikomere mtima.’ ” Pidabwerera anyamphangwa ale kuna Yakobo, adalonga mbati, “Ife tidenda kuna nananu Esau, tenepo chinchino pano akubwera dzagumanikane namwe. Iye ali pabodzi na amuna madzana manayi.” Yakobo akhali na mantha, pontho akhaswipa mtima. Iye adagawa anthu akhali na iye ale m'magulu awiri mbachita chibodzi-bodzi na mabirache, ng'ombe zache na ngamila zache. Iye adanyerezera kuti, “Ngakhala Esau anasosa gulu ibodzi, gulu inango yakusalayi inakwanisa kuthawa.” Natenepo Yakobo adapemphera mbati, “Mulungu wa mbuyanga Abrahamu, Mulungu wa babanga Isake, ndivesereni, MBUYA, ule adalonga kuna ine mbati, ‘Bwerera kudziko ya kwanu na ya abale ako, pontho ndinachitisa pinthu pyako pyonsene kukufambira mwadidi.’ Ine nyabasanu, ndine munthu okhonda thema kuoneswa kundifuna kwanu kokhonda mala pontho kukhulupirika kwanu konsene. Pikhawambuka ine mkulo wa Yorodani, ndikhali kwene na mthondodzo m'manja mwanga, mbwenye lero ndasanduka magulu mawiri. Ndikupemphera kuti mundipulumuse m'manja mwa nananga Esau, thangwi ndikugopa kuti mwinango anadza pabodzi pene na akazache pontho anache kutisosa mbativunga tonsenefe. Mbwenye imwe mudandipanga kuti, ‘Ine ndinati ndichitise pinthu pyako kufamba mwadidi, pontho ndinachitisa pidzukulu pyako kuinjipa ninga tchetcha ya pagombe yakuti nee inakwanisika lengeseka tayu.’ ” Iye adapigawa malingana na mtundu wache mbaikha nyabasache mbodzi pa mkumbi onsene kuuyang'anira. Iye adalonga kuna iwo mbati, “Ndokoni patsogolo panga, pontho musiye mbuto pakati pa mkumbi na mkumbi.” Iye adapanga nyabasache wakutoma mbati, “Ungagumanikana na nananga Esau mbakuvunza kuti, ‘Mbuyako mbani? Ukwenda kupi? Pifuyo pili patsogolo pakopi mphyani?’ Wathema kutawira kuti, ‘Penepi mphya nyabasanu Yakobo. Iye apitumiza kuti pikhale mtukwa kuna mbuyache Esau. Yakobo ene mwenechiroache ali m'ndulimu.’ ” Iye adalonga chibodzi-bodzi kuna nyabasa wachiwiri, wachitatu na kuna anango onsene, ale akhali anyakuyang'anira mikumbi ile mbati, “Imwe mwathema kulonga tenepa: ‘Ande, nyabasanu Yakobo ali m'ndulimu.’ ” Yakobo akhanyerezera kuti, “Na mitukwayi ndinamkhuludza mtima Esau, pontho ndingagumanikana naye mwinango anandilekerera.” Iye adatumiza mitukwa ile patsogolo pache, mbwenye iye ene mwenechiro adagona pamsasapo. Mosiku onthowo Yakobo adalamuka mbakwata akazache awiri na mabitchu achikazi awiri, pontho na anache khumi na mbodzi ale, mbawambuka mkulo wa Yaboki. Pidamala iye kuawambusa, iye adawambusa pontho pyonsene pikhali na iye, mbwenye iye adasalira yekha ene m'nduli. Tenepo munthu unango adadza mbathimbana naye mpakana m'makalakwecha. Pidaona munthu ule kuti iye akhachimwana kumkunda, adamenya nswukundu ya Yakobo, tenepo mwendo wa Yakobo adabzuguduka pikhathimbana iwo. Munthu ule adalonga kuna Yakobo mbati, “Ndileke ndiende, kunja kukuchena uku.” Yakobo adatawira mbati, “Nkhabe, ungakhonda kunditsanzayisa sinakuleka tayu.” Munthu ule adavunza mbati, “Dzinako mbani?” Yakobo adatawira mbati, “Ndine Yakobo.” Munthu ule adatawira mbati, “Dzinako hinakhalave Yakobo tayu. Iwe wathimbana na Mulungu, pontho na anthu mbuakunda, natenepo dzinako inakhala Israele.” Yakobo adalonga mbati, “Ngandipangenimbo dzinanu.” Mbwenye iye adatawira mbati, “Thangwi yache ninji unafuna kudziwa dzinanga?” Tenepo iye adamtsanzayisa Yakobo. Yakobo adalonga mbati, “Ndaona Mulungu maso na maso, kwache ndina moyo.” Natenepo mbuto ile adaithula Peniele. Pikhabuluka Yakobo pa Peniele, dzuwa idabuluka. Natenepo iye akhatchikhama, thangwi ya nswukundu yache. Kutomera penepo mpakana lero anthu a ku Israele nkhabe kudya uzingo wa nswukundu tayu, thangwi Yakobo adamenywa chifupi pa uzingo wenewo. Pidaona Yakobo kuti Esau akubwera pabodzi na amunache madzana manayi ale, iye adagawa ana ale kuna Lea, Rakele na kuna mabitchu achikazi awiri ale. Iye adakwata mabitchu achikazi awiri ale mbaaikha patsogolo pabodzi na anawo ene; kubuluka penepo Lea na anache, pakumalisira Rakele na Yosefe. Yakobo adenda patsogololetu pa onsenewo mbalamba kanomwe pikhafika iye chifupi na mbaleache. Mbwenye Esau adathamanga kagumanikana naye, iye adamkhumbatira mbampsompsona. Onsene awiri akhalira. Pidamwaza-mwaza Esau maso mbaona akazi na anawo ene, adavunza mbati, “Anthu ana iwewa mbani?” Yakobo adatawira mbati, “Enewa mbana ale apereka Mulungu kuna ine, nyabasanu, thangwi ya kundikomera kwache mtima.” Tenepo mabitchu achikazi pabodzi pene na anawo adafika mbalamba. Kubuluka penepo adafika Lea na anache, pakumalisira pache adafika Rakele na mwanache Yosefe mbalamba. Esau adavunza mbati, “Apombo gulu inango idagumanikana na ine ile? Penepile pikufuna kulonganji?” Yakobo adatawira mbati, “Penepile mphyakuti mundikomere napyo mtima, mbuyanga.” Esau adatawira mbati, “Mbaleanga, ine ndili napyo pyakukwana; koya pina iwepi.” Yakobo adalonga mbati, “Nkhabe, ndaphata miyendo ngakhala mwandikomera mtima tambirani mitukwanga. Kuona kwene nkhope yanu, kuna ine kwakhala ninga ndikuona nkhope ya Mulungu, podi imwe mwaonesa kukoma kwanu mtima kuna ine. Ndaphata miyendo, tambirani mtukwa wabwera na ine kuna imwewu; Mulungu andikomera mtima, tenepo andipasa pyakusowa pyanga pyonsene.” Yakobo adathimiza kumdembetera mpakana iye adatambira. Esau adalonga mbati, “Mbatisasanyikeni pyakwenda. Ndinatsogola ndine.” Yakobo adatawira mbati, “Imwe mukudziwa kuti ana anangowa ngang'ono, pontho ndathema kunyerezera pifuyo pyonsene pinayamwisa anawopi. Ngakhala ipyo pinafambiswa mwakuthamanga, podi ikhale nsiku ene ibodzi, pifuyo pyonsene pinamala kufa. Ndaphata miyendo, mbuyanga, imwe tsogolani, ine ndinakutewereni pang'ono-pang'ono kufamba ninga munakwanisira ine na pifuyopi, pontho na ana mpakana ndikugumaneni mu Seiri.” Esau adalonga mbati, “Nditawirise kuti amunanga anango usale nawo.” Mbwenye Yakobo adatawira mbati, “Nkhabe funika kuchita tenepo; chikhafuna ine kwene ntchakuti mundikomere mtima.” Natenepo nsiku yeneyo, Esau adautoma ulendo wakubwerera ku Seiri. Mbwenye Yakobo adenda ku Sukoti, kule kudakamanga iye nyumbache na mathanga kuti pifuyo pyache pikhalamo. Ndi thangwi yache mbutoyi idathulwa Sukoti. Pikhadabwerera Yakobo kubulukira ku Mesopotamia, iye adafika mwadidi mwene kumzinda wa Shekemu, m'dziko ya Kanani, mbamanga msasache m'munda chifupi na mzindawo. Iye adaugula munda ule kubulukira kuna pidzukulu pya Hamori, babawo Shekemu, na kobiri zasiliva zakukwana dzana ibodzi. Kweneko iye adamanga guwa yansembe mbaithula Eli, Mulungu wa Israele. Nsiku inango Dina, mwana wamkazi wa Lea na Yakobo, adenda kacheza na akazi a mu Kanani. Shekemu, mwana Hamori wa Chihivi, ule akhali mfumu wa nthemba yeneyo, pidaona iye Dina, adamphatirira. Mtimache udakwatika naye Dina, mwana Yakobo. Iye adamfuna pyakwanga mtsikanayo mwakuti adalonga naye mafala akutapira. Natenepo Shekemu adalonga kuna Hamori babache mbati, “Ndisemberenimbo mtsikanayi kuti akhale mkazanga.” Yakobo adava kuti mwanache wamkazi Dina aswipiswa. Podi anache achimuna akhadenda kumunda na pifuyo, iye adamatama pyache mpakana iwo onsene adabwerera kumusa. Natenepo Hamori, babache Shekemu, adenda kalonga na Yakobo. Sindzidzi pidava ana a Yakobo pidachitika pile, adafika kumusa kubulukira kuminda. Iwo adatutumuka napyo mbazhangali pyakwanga thangwi Shekemu akhadachita chinthu chakuchitisa manyadzo pyakwanga mu Israele pakuphatirira mwana wamkazi wa Yakobo, chinthu chakuti nee chidatheme kuchitika tayu. Mbwenye Hamori adalonga mbati, “Mwananga Shekemu mtimache onsene wagona pana mwananuyi. Ine ndaphata miyendo, mpaseni mtsikanayi kuti akhale mkazache. Tendeni tisemberane; imwe musembe anathu, ifembo tisembe ananu. Imwe munakwanisa kukhala pakati pathu; munakwanisa kukhala pambuto yonsene inafuna imwe; khalani mwenemo, chitanimo malondanu mbamukhale na pinthu pyanu pene.” Tenepo Shekemu adalonga kuna babache Dina na kuna nkhoswe zache mbati, “Ndikomerenimbo mtima ine, pontho ndinati ndikupaseni pyonsene pinafuna imwe. Ndipangeni konta ya chuma, pontho longani mitukwa inafuna imwe, tenepo ndinati ndikupagalini chonsene chinalonga imwe. Chinafuna ine chene ntchakuti mundipase mtsikanayi kuti akhale mkazanga.” Na thangwi yakuti Dina akhadaswipiswa, ana achimuna a Yakobo akhatawira Shekemu, pontho na Hamori, babache Shekemuyo mwakuanyengeza. Iwo adalonga kuna iwo mbati, “Ife nkhabe kwanisa chita chinthu ninga chenechi tayu. Ife nkhabe kwanisa kusembesa nyamaingathu kuna mamuna okhonda gwandwa nsonga yachimuna; kweneku nkhutichitisa manyadzo. Ife tinakwanisa kuphatizana namwe ngakhala munatawira chinthu chibodzi, kuti imwe mukhale ninga ife pakugwanda nsonga zakumaso amunanu onsene. Tenepo tinakutawirisani kusemba anathu, ifembo tinasemba ananu. Tinakhazikika pakati panu mbatikhala anthu abodzi na imwe. Mbwenye ngakhala munakhonda kugwandwa nsonga, ife tinamkwata nyamaingathu mbatienda pyathu.” Pikhalonga iwopyo pidaoneka pyadidi pamaso pa Hamori na mwanache Shekemu. Mphale, ule akhali wakulemedzwa pyakwanga kupiringana anthu onsene a pabanja pawo, hadavunge ndzidzi kuchita pidalonga iwopyo tayu, thangwi iye akhamfuna pyakwanga mwana Yakobo. Natenepo Hamori na mwanache Shekemu adenda kumsuwo wa mpanda wa mzindawo kalonga na anzawo a mumzindamo. Iwo adalonga mbati, “Anthuwa mbadidi. Tendeni tiatawirise kukhala m'dziko mwathu muno, pontho achitemo malondawo. Dzikoyi njikulu; anakwanisa kukhalambo. Ife tinakwanisa kusemba anawo, iwombo mbasemba anathu. Mbwenye iwo anatawira kukhala nafe ninga anthu abodzi, ngakhala ife amuna tonsene tinagwandwa nsonga zakumaso ninga mumbachitira iwo. Ayi pifuyo pyawo na pyonsene pina iwo pinakhala pyathu tayu? Apo tendeni tiphatizane nawo, towera akhale pakati pathu.” Amuna onsene ale akhadenda kumsuwo wa mzinda, adatawirizana napyo pidalonga Hamori na mwanache Shekemu, natenepo mwana wamamuna onsene mumzindamo adagwandwa nsonga yachimuna. Pidagwanda nsiku zitatu, mtswotswo wa amuna ale udzati mala tayu, ana awiri a Yakobo, Simioni na Levi, nkhoswe zache Dina, adakwata matalasadawo mbapita mumzindamo mwakukhonda oniwa na anthu mbapha amuna onsene pabodzi pene na Hamori, pontho mwanache Shekemu. Natenepo adamkwata Dina kumbulusa m'nyumba mwa Shekemu mbaenda pyawo. Pidamala iwo kupha amuna a mumzindamo, ana anango achimuna a Yakobo adadza mbasakaza mzinda onsene kubwezera kuswipiswa kudachitwa nyamaingawo Dina. Iwo adakwata mabira, ng'ombe, mabulu na pyonsene pya mumzindamo, pontho na pya kumunda. Iwo adakwata pyakufunika pyonsene, pontho adakwata akazi na ana ene mwakuakhakhamiza mbatswairiratu m'nyumba zawo zonsene mbakhonda kusiya na chibodzi chene. Yakobo adalonga kuna Simioni na Levi mbati, “Mwandipolomolera nyatwa; chinchino Akanani na Aperizi, pontho na onsene ali m'dziko muno anati andizonde. Ine nkhabe amuna azinji; iwo angagumanyikana pabodzi kumenyana na ine, banjathu yonsene inavungika.” Mbwenye iwo adatawira mbati, “Ife nkhabe yang'ana kwene nyamaingathu kuseluswa ninga puta tayu.” Mulungu adalonga kuna Yakobo mbati, “Ndokoletu ku Betele mbukakhazikike kweneko. Pontho ukandimangireko guwa yansembe, ule ndidakuonekera pikhathawa iwe pamaso pa mbaleako Esau.” Natenepo Yakobo adalonga kuna banjache yonsene na kuna akhali na iye ale mbati, “Bulusani milungu yachilendo ina imweyi, pontho mupichenese mwekha ene mbamuvale nguwo zakuchena. Kubuluka penepo tendeni ku Betele, kule kunafuna ine kamangira Mulungu guwa yansembe; Mulungu ule adava kupempha kwanga pansiku ya nyatwa zanga, pontho ule ambakhala na ine konsene kunaenda ine.” Natenepo iwo adapereka milungu yachilendo ikhali na iwo, pontho mphete zikhavala iwo m'makutu mwawo kuna Yakobo. Tenepo iye adapikwata mbapifikhira pansi pa muti wamthundu chifupi na Shekemu. Pikhatoma iye na anache ulendo wawo, anthu akhakhala muluwani ya chifupi na iwo ale adaphatwa na mantha pyakwanga mwakuti iwo hadaathamangiseve tayu. Yakobo pabodzi na anthu ache onsene adadza kuluwani ya Luzi, kule chinchino kumbadziwika na dzina yakuti Betele, m'dziko ya Kanani. Kweneko adamanga guwa yansembe, tenepo mbutoyo adaithula Eli Betele, thangwi mphenepo padamuonekera Mulungu pikhathawa iye pamaso pa mbaleache Esau. Debora, makayayache Rebeka, adafa mbamuikha pansi pa muti wamthundu kumwera kwa Betele. Natenepo mutiwo udathulwa “Mthundu wa chiliro.” Pidabwerera Yakobo kubulukira ku Mesopotamia, Mulungu adamuonekera pontho mbamtsanzayisa. Mulungu adalonga mbati, “Dzinako ndi Yakobo, mbwenye kutomera lero kwenda m'tsogolo dzinako inakhala Israele.” Natenepo Mulungu adamthula Israele. Tenepo Mulungu adalonga kuna iye mbati, “Ine ndine Mulungu Wamphamvu zonsene. Khala na ana azinji. Madzinza anabulukira muna iwepo, pontho mafumu anabulukira muna iwepo. Ine ndinati ndikupase dziko idapasa ine Abrahamu na Isake, pontho ndinaipasa pidzukulu pyako iwe ungafa.” Tenepo Mulungu adenda mbasiya Yakobo ponthopo. Yakobo adaimisa mwala wa chikumbuso pambuto pakhadalonga iye na Mulungu pale, pontho kuichitisa kukhala yakupambulika pakukhuthulirapo vinyu na mafuta aolivi. Mbutoyo adaithula Betele. Yakobo na banjache adabuluka ku Betele. Pikhadasala iwo na kansinzo kuti afike ku Efurata, ndzidzi wache Rakele wakuti abale mwana ukhadamkwanira. Tenepo iye adanenseka pyakwanga pikhabuluka mwanayo. Pidandendeya mtswotswowo, nyakumbazika adalonga kuna iye mbati, “Rakele, leka swipa mtima, ndi mwana wamamuna pontho.” Pikhathatha iye na imfa, mwanacheyo adamthula Benoni. Mbwenye babache mwanayo adamthula Benjemani. Pidafa Rakele adaikhwa m'khundu mwa njira yakwendera ku Efurata, kule chinchino kumbadziwika na dzina yakuti Betelehemu. Yakobo adaimisa mwala wa chikumbuso panthumbipo. Na lero mwalawo uli penepo kuonesa nthumbi ya Rakele. Yakobo adafedza patsogolo kukhundu inango ya nsanja ya Ederi. Pikhakhala Israele m'dziko mule, Rubeni adapita m'bonde na Biliha, mkazi wachibitchu wa babache. Yakobo adava penepi mbazhangali napyo. Yakobo akhali na ana khumi na awiri. Ana a Lea mbawa: Rubeni (mwana wautombo wa Yakobo), Simioni, Levi, Yuda, Isakara na Zebuloni. Ana a Rakele mbawa: Yosefe na Benjemani. Ana a Biliha, bitchu wamkazi wa Rakele, mbawa: Dani na Nafitali. Ana a Zilipa, bitchu wamkazi wa Lea, mbawa: Gadi na Asheri. Ana enewa adabalwa mu Mesopotamia. Yakobo adenda kuna Isake babache pa Mamure, penu Kiriati-Ariba, ule pontho ndi Hebroni, kule kukhakhala Abrahamu pabodzi pene na Isake. Ipi mphidzukulu pya Esau wakuchemerwa pontho Edomu. Esau adasemba akazi a mu Kanani: Ada, mwana Eloni wa Chihiti; Oholibama mwana Anahi, mdzukuluache Zibeoni wa Chihivi, na Basemati, mwana Ishimaele, pontho ule ndi nyamaingache Nebaioti. Ada adabala Elifazi; Basemati adabala Reuele; Oholibama adabalambo Yeushi, Yalamu na Kora. Ana achimuna onsenewa babawo akhali Esau. Iwo adabalwa m'dziko ya Kanani. Tenepo Esau adakwata akazache, anache achimuna na achikazi ene, anthu onsene akhali na iye, pifuyo pyache pyonsene pontho na pyonsene pidagumana iye m'dziko ya Kanani mbaenda kudziko inango kutali na mbaleache Yakobo. Iye adabuluka thangwi dziko ikhakhala iye pabodzi na Yakobo hikhali yakukwana tayu, thangwi onsene awiri akhali na pifuyo pizinji, natenepo nee mbadakwanisa kukhala pabodzi pene tayu. Natenepo Esau adakhala m'dziko ya mapiri ya Seiri. Ipi mphidzukulu pya Esau, kholo wa Aedomu ale akhakhala m'dziko ya mapiri ya Seiri. Oholibama, mkazi Esau wachitatu, mwana Anahi, pontho mdzukuluache wa Zibeoni, adabala ana atatu achimuna: Yeushi, Yalamu na Kora. Awa ndi mafumu akubulukira muna Esau. Mwana Esau wautombo dzinache Elifazi ndiye akhali kholo wa mafumu awa: Temani, Omara, Zefo, Kenazi, Kora, Gatamu na Amaleki. Pyonsenepi ndiye pikhali pidzukulu pya Esau na mkazache Ada. Mwana Esau dzinache Reuele ndiye akhali kholo wa mafumu awa: Nahati, Zera, Shama na Miza. Pyonsenepi ndiye pikhali pidzukulu pya Esau na mkazache Basemati. Mafumu ali m'tchindemu mbana a Esau na mkazache Oholibama, mwana Anahi: Yeushi, Yalamu na Kora. Mafumu onsenewa adabulukira muna Esau. Awa mbana achimuna a Seiri wa Chihori, ale akhakhala m'nthemba mule: Lotani, Shobali, Zibeoni, Anahi, Dishoni, Ezeri na Dishoni. Ana enewa a Seiri mu Edomu akhali mafumu a Chihori. Lotani adabala ana awiri achimuna, Hori na Hemani. Lotani akhali na nyamainga dzinache Timina. Shobali adabala ana achimuna Alivani, Manahati, Ebali, Shefo na Onamu. Zibeoni adabala ana achimuna Aia na Anahi. Anahi weneyu ngule adagumana mchera wa madzi akupisa m'thando yatchetcha pandzidzi ukhadyesa iye mabulu a babache Zibeoni. Anahi adabala mwana wamamuna dzinache Dishoni, pontho mwana wamkazi dzinache Oholibama. Dishoni adabala ana anayi achimuna, Hemidani, Eshibani, Ithirani na Kerani. Ezeri adabala ana atatu achimuna, Bilihani, Zaavani, na Akani. Dishani adabala ana awiri achimuna, Uzi na Arani. Mafumu, ale akhatonga mu Edomu, mfumu wa Israele adzati tonga tayu mbawa: Bela mwana Beori ndiye akhali mfumu wa Edomu. Mzindache udathulwa Dinihaba. Pidafa Bela, Yobabu, mwana Zera wa kumzinda wa Bozira ndiye adapita m'mbuto mwache. Pidafa Yobabu, mwana Hushamu wa kunthemba ya Temani ndiye adapita ufumu m'mbuto mwache. Pidafa Hushamu, Hadadi, mwana Bedadi ule adakunda Amidiani m'dziko ya Moabu ndiye adapita ufumu m'mbuto mwache. Mzindache udathulwa Aviti. Pidafa Hadadi, Samula, wa ku Masireka ndiye adapita ufumu m'mbuto mwache. Pidafa Samula, Shauli, wa ku Rehoboti, gombe ya mkulo wa Yufurate, ndiye adapita ufumu m'mbuto mwache. Pidafa Shauli, Baala-Hanani, mwana Akibori ndiye adapita ufumu m'mbuto mwache. Pidafa Baala-Hanani, mwana Akibori, Hadari ndiye adapita ufumu m'mbuto mwache. Mzindache udathulwa Pau. Pontho dzina ya mkazache ikhali Mehetabele mwana Matiredi mdzukuluache Mezahabu. Madzina a mafumu akubalwa na Esau malingana na mbumba pontho nthembache mbawa: Timina, Aliva, Yeteti, Oholibama, Ela, Pinoni, Kenazi, Temani, Mibizari, Magidiele na Iramu. Enewa ndiye akhali mafumu a Edomu malingana na kukhazikika kwawo m'dziko ikhakhala iwo. Esau akhali kholo wa Aedomu. Yakobo adathimiza kukhala m'dziko ya Kanani kukhakhala babache kule; tenepo mbiri ya banjache Yakobo njishi. Yosefe mwana mphale wa pyaka khumi na pinomwe akhadyesa mabira a babache pabodzi pene na abale ache, ana a Biliha na Zilipa, akazi achibitchu a babache. Iye akhadza na mphangwa zakuipa kuna babache zakulonga pinthu pikhachita abale ache. Yakobo akhamfuna pyakwanga Yosefe kupiringana anache onsene, thangwi iye adabalwa mwenemo Yakobo akalamba kale. Tenepo iye adamsasanyira mkhanjo wakulapha wakukhala na mikono. Pidaona abale ache kuti babawo akhamfuna pyakwanga Yosefe kupiringana iwo onsene, adamzonda mwakuti iwo hakhalongave naye mafala adidi tayu. Mosiku unango Yosefe adalota, natenepo pidapilonga iye kuna abale ache, iwo ndiye adanyanyiratu kumzonda. Iye adalonga kuna iwo mbati, “Ngavani ndoto zalota ine mosikuzi. Tonsene tikhali m'munda kumanga misumbu yathu ya tirigu. Mwakututumusa mtolo wanga udaimira dzololo, mbwenye misumbu yanu idadza mbizungulira msumbu wanga mbaulambira.” Abale ache adamvunza mbati, “Kadi iwe ukunyerezera kuti unakhala mfumu mbutitonga?” Natenepo iwo ndiye adanyanyiratu kumzonda, thangwi ya ndoto zachezo pontho na pikhalonga iye pya iwo. Kubuluka penepo Yosefe adalota pontho ndoto zinango mbaapanga abale ache mbati, “Ine ndalota ndoto zinango. Ndidaona dzuwa, mwezi na nyenyezi khumi na ibodzi zikundilambira.” Iye adazilonga pontho ndoto zachezo kuna babache. Tenepo babache adamsumulula mbati, “Ndoto zenezi nsamtundu wanji? Kadi iwe ukunyerezera kuti ine, mako na abale ako ene tinabwera pamaso pako mbatikulambira?” Abale ache adaipirwa naye, mbwenye babache adakoya pyonsenepi mumtima mwache. Nsiku inango pikhadenda abale ache Yosefe kumzinda wa Shekemu kudyesa mabira a babawo, Yakobo adalonga kuna Yosefe mbati, “Ndinafuna kuti uende ku Shekemu kunadyesa abale ako mabira kule.” Yosefe adatawira mbati, “Ande, ndasasanyika.” Babacheyo adalonga mbati, “Ndoko ukaone ngakhala abale ako na mabira ene ali pyadidi. Ungamala ubwerere undipange.” Natenepo adamgwinya kubulukira m'phedi ya Hebroni. Yosefe adafika ku Shekemu, tenepo pidamuona munthu unango akutsalakatika m'minda, adamvunza mbati, “Unasakanji?” Iye adatawira mbati, “Ndikusaka abale anga akudyesa mabira ale. Kadi munakwanisa kundipangambo kuna iwo?” Munthu ule adatawira mbati, “Iwo abulukako kale kuno, mbwenye ndikhaava kulonga pyakwenda kuluwani ya Dotani.” Natenepo Yosefe adenda kuna abale ache mbaagumana ku Dotani. Abale ache adamuona na pakansinzo akudza, tenepo iye mbadzati fika, iwo adaverana pyakumpha. Iwo adalonga kuna unango na mwanzache mbati, “Nyandoto ule uyo anadzayo. Tendeni timphe, mtembo wache tiuponye mumchera ubodzi wakusowa madzi. Tinakwanisa kalonga kuti adyiwa na pirombo pyam'tsanga. Tenepo tinati tione pinafuna chita ndoto zache.” Pidapiva Rubeni, adayesera kumpulumusa Yosefe m'manja mwawo mbalonga mbati, “Mbatilekeni kumpha. Lekani chuchisa chiropa chache, mbwenye mponyeni kwene muchera m'thando yatchetcha muno mbamukhonda kumkuwaza.” Iye adalonga penepi na manyerezero akufuna kupulumusa Yosefe m'manja mwawo na kumbwezera kuna babache. Pidafika Yosefe pana abale ache pale, iwo amdula mkhanjo ule, mkhanjo wakulapha wakukhala na mikono. Kubuluka penepo adamkwata mbamponya mumchera wakusowa madzi. Pidakhala iwo pansi kudya, adakwiza maso awo mbaona gulu ya Aishimaele ikudza kubulukira ku Gileadi kwenda ku Iguputo. Ngamila zawo zidathukula mitolo ya pinthu pyakukomesa muliwo na pyakununkhira. Yuda adalonga kuna abale ache mbati, “Ife tinaganyalinji tingampha mbaleathu, chiropa chache mbatichifikhira. Tendeni timgulise kuna Aishimaelewa, towera tileke kumkuwaza, pontho weneyu ndi mbaleathu chadi-chadi; ndife manungo, pontho chiropa chibodzi.” Abale ache ale adatawirizana napyo. Tenepo pidadza anyamalonda a Chimidiani chifupi, abale ache adambulusira Yosefe kunja kwa mchera mbamgulisa na kobiri zasiliva zakukwana makumawiri kuna Aishimaele. Iwo adamkwata mbaenda naye ku Iguputo. Pidabwerera Rubeni kumchera kule, adasuzumira mbagumanamo kuti Yosefe nkhabemo, tenepo adang'amba nguwo zache, thangwi ya kupha mtima. Iye adenda kuna abale ache mbalonga mbati, “Mphale ule nkhabemo! Apo ndinachita tani?” Natenepo iwo adapha mbuzi mbakwata mkhanjo wa Yosefewo mbaubizika m'chiropa cha mbuzi chile. Iwo adakwata mkhanjo ule mbaenda nawo kuna babawo mbakalonga mbati, “Tagumana ichi. Ayi chenechi si cha mwananu tayu?” Yakobo adachidzindikira mbalonga mbati, “Ande, ntchache. Pirombo pyam'tsanga pyamudya. Mwananga Yosefe amala gwanda mapindi-mapindi.” Yakobo adang'amba nguwo zache mbavala masakha, thangwi iye akhamsintili mwanache ndzidzi ukulu ene. Anache onsene achimuna na achikazi ene adamthondoza, kwache adakhonda kuthondozwa, mbalonga mbati, “Ine ndinati ndienda kudziko ya anyakufa uku ndikusintili basi mwananga.” Natenepo adathimiza basi kumsintili mwanache Yosefe. Tenepo mu Iguputo, Amidiani adamgulisa Yosefe kuna Potifara, ule akhali mbodzi wa mathubu a mfumu, pontho akhali mkadamu wa anyakuyang'anira nyumba ya mfumu. Pandzidzi wenewo Yuda adasiya abale ache mbaenda kakhala na munthu unango dzinache Hira wa kuluwani ya Adulamu. Kweneko Yuda adagumanikana na mtsikana wa Chikanani, ule babache akhali Shua. Iye adamsemba mtsikanayo, mbabala naye mwana wamamuna dzinache Eri. Mkaziyo adakwata pontho mimba mbabala mwana wamamuna mbamthula Onani. Iye adabala pontho mwana wamamuna mbamthula Shela. Pikhabalwa mwanayo, Yuda akhakhala ku Kezibu. Yuda adamsembera mwanache wautombo Eri mkazi dzinache Tamara. Makhaliro a Eri akhali akuipa mwakuti MBUYA pidamkomere tayu. Natenepo MBUYA adampha. Tenepo Yuda adalonga kuna mwanache wachiwiri Onani, mphwache Eri mbati, “Ndoko ukampita panyumba mkazi nanako, pontho kachite pyonsene pyakufunika kuna iye ninga kunyadoako, towera mbaleako umbalire ana.” Mbwenye Onani adadziwa kuti anawo hanakhala ache tayu. Natenepo ndzidzi onsene ukhapita iye m'bonde na mamfelwa ule, mbewu yache akhaitayira pyache pansi, towera akhonde balira mbaleache ana. Pikhachita iyepyo, MBUYA hadakomere napyo tayu, natenepo iyembo adaphiwa na MBUYA. Tenepo Yuda adalonga kuna mkwenyache Tamara mbati, “Banga ndoko kumusa kwa babako. Pontho leka kasembwa mpakana mwananga Shela akule.” Iye adalonga penepi, thangwi akhagopa kuti Shela anafambo ninga mudafera abale ache. Natenepo Tamara adenda kumusa kwawo. Pidagwanda ndzidzi ukulu ene mkazache Yuda adafa. Pidamala nsiku zakusintili mkazache, iye pabodzi pene na shamwaliache Hira wa ku Adulamu adenda ku Timina kukhachingwa mabirache kule. Munthu unango adampanga Tamara mbati, “Tebzalako akwenda ku Timina kachingisa mabirache.” Natenepo iye adakunundula nguwo za umamfelwa mbavala nguwo yakumpsampsika nayo nkhope mbakakhala pamsuwo wakupitira mu Enaimu, luwani ile ikhali m'khundu mwa njira yakwendera ku Timina. Iye adapidziwa kuti Shela akhadakula, mbwenye Yuda hadafune kumpereka Tamara kuna Shela kuti akhale mamunache tayu. Pidamuona Yuda, iye adanyerezera kuti akhali puta, thangwi akhadampsampsika nkhope yache. Na kukhonda dzindikira kuti iye akhali mkwenyache, iye adenda kuna iye m'khundu mwa njira mbalonga naye mbati, “Bwera, ndinafuna ndigone nawe.” Mkazi ule adavunza mbati, “Munandipasanji ndingagona namwe?” Iye adatawira mbati, “Ndinakutumizira mwana mbuzi pa pifuyo pyanga.” Mkazi ule adatawira mbati, “Ine ndinatawira ngakhala munandiphatirire pinyolo mpakana mumtumize mwana mbuziyo.” Iye adavunza mbati, “Pinyolo wache ngwanji anafuna iwe kuti ndiphatirire?” Mkaziyo adatawira mbati, “Ndinafuna chidindo na nkhambalache, pontho na mthondodzo unafamba na imwewo.” Iye adapipereka kuna mkaziyo. Tenepo iye adagona naye, mkaziyo mbakwata mimba. Tamara adenda kumusa kwache mbakunundula nguwo yakumpsampsika nayo kunkhope ile mbavala pontho nguwo zache za umamfelwa. Yuda adatuma Hira shamwaliache na kamwana mbuzi kuna mkazi ule kuti akakwate pinthu pidapereka iye pinyolo kuna mkaziyo, mbwenye Hira hadamgumane mkaziyo tayu. Hira ule adavunza amuna anango akhakhala pa Enaimupo mbati, “Puta akhali m'khundu mwa njira muno ali kupi?” Iwo adatawira mbati, “Chipo pano nee padzati khala puta tayu.” Iye adabwerera kuna Yuda mbalonga mbati, “Nee ndamgumanakobi. Amuna a penepo alonga kuti chipo nee padzati khala puta penepo tayu.” Yuda adalonga mbati, “Mulekeni pyache akwate pinthupyo. Ife sinafuna kusekwa na anthu apanobi. Ine ndidayesa-yesa kuti ndimpagali, mbwenye iwe nee udamgumanabi.” Pidagwanda miyezi mitatu, munthu unango adalonga kuna Yuda mbati, “Mkwenyako Tamara akuchita uputa, natenepo iye ana mimba pinalonga ifepi.” Yuda adalonga mbati, “Kambuluseni panja mbamumpise pamoto, towera afe.” Pikhabuluswa iye panja, adatumiza mphangwa kuna tebzalache mbati, “Mimba ina ineyi ndapaswa na mwenechiro pinthu ipi.” Iye adathimiza kulonga mbati, “Piyang'anisiseni ngakhala munamdzindikira mwenechiro pinthu ipi: chidindo na nkhambalache, pontho na mthondodzo.” Yuda adapidzindikira mbalonga mbati, “Iye ngwakulungama kupiringana ine. Ine ndapichimwana kumchitira pidalonga ine, thangwi ndidathema kumpasa mwananga wamamuna Shela kuti asembane naye.” Tenepo Yuda hadagoneve naye mkazi ule tayu. Pidafika ndzidzi wache wakuti abale, pidadziwika kuti iye anati abale mapasa. Pikhanenseka iye na mtswotswo wakubala, mwana mbodzi adabulusa mkono kunja, natenepo nyakumbazika adakwata kausalu kakufira mbammanga nako mumkono mwa mwanayo, mbalonga mbati, “Ushu ndiye adatoma kuona kunja.” Mbwenye pidabwezera iye mkono wache m'bwalo mphwache adabalwa, tenepo nyakumbazika adalonga mbati, “Mwenemu ndiye mwagumanira iwe njira yakubulukira!” Natenepo iye adathulwa Perezi. Kubuluka penepo mbaleache ule akhali na usalu wakufira mumkono mwache adabalwa mbathulwa Zera. Aishimaele akhadamkwata Yosefe kwenda naye ku Iguputo mbakamgulisa na Potifara, mbodzi wa mathubu a mfumu, ule akhali mkadamu wa anyakuyang'anira nyumba ya mfumu. MBUYA akhali na Yosefe mbachitisa pinthu pyache pyonsene kufamba mwadidi. Tenepo iye akhakhala m'nyumba ya mbuyache wa Chiiguputo ule. Pidaona mbuyacheyo kuti MBUYA akhali naye, pontho kuti MBUYA akhachitisa pyonsene pikhaphata iye kufamba mwadidi, Potifara adakomerwa naye mbamkwata kukhala nyakumfiliviri. Natenepo adamuikha kukhala nyakuyang'anira nyumbache yonsene na pyonsene pikhali na iye. Kutomera penepo kwenda m'tsogolo MBUYA adamtsanzayisa Muiguputo ule, na anthu onsene akhali na iye m'nyumba mwache, pontho na pinthu pyonsene pikhali na iye m'nyumba mwache na pya kumunda kwache kwene. Potifara adaikha pyonsene pikhali na iye m'manja mwa Yosefe, pontho iye hadaswipe mtima na chinthu na chibodzi chene tayu, kupambula pikhadya iye pene. Yosefe akhali mphale wakubalika pyakwanga, pontho akhali na manungo adidi. Tenepo pidagwanda ndzidzi ene, mkazi mbuyache adatoma kusirira Yosefe mbampanga kuti akapita naye m'bonde. Mbwenye Yosefe adakhonda mbampanga mkaziyo mbati, “Mbuyanga nkhabe swipa mtima na chinthu na chibodzi chene chili m'nyumbamu tayu, thangwi ine ndili pano. Iye andiikha kukhala nyakuyang'anira pyonsene pina iye. Ine ndina utongi onsene m'nyumba muno ninga una iye. Iye hadandikhondesa chinthu na chibodzi chene tayu kupambula imwepo. Apo ndinakwanisa tani kuchita chinthu chakuipa ninga chenechi, pontho na kudawira Mulungu?” Podi kwene kuti nsiku na nsiku mkazi akhampanga Yosefe kuti akapite naye m'bonde, Yosefe hakhatawira tayu. Mbwenye nsiku inango, pidapita Yosefe m'nyumba kaphata basa, nkhabe mbodzi wa anyabasa a m'nyumbamo akhali penepo tayu. Mkaziyo adaphata mkhanjo wa Yosefe mbamkwekweta mbalonga mbati, “Tende tikapite m'bonde.” Mbwenye Yosefe adafukunyula mbathawira panja, tenepo adamsiyira mkhanjo uli kakaidwe m'manja mwa mkaziyo. Pidaona mkaziyo kuti Yosefe athawira panja mbasiya mkhanjo wache, iye adachemera anyabasache a m'nyumbamo mbalonga mbati, “Dzandionerenimbo pili kunopi. Mheberi adatidzesera mamunangayi akutilulupisa. Iye adapita kusubi kwanga kufuna kundiphatirira, mbwenye ine ndidakhuwa pyakwanga. Tenepo pidava iye kuti ndikukhuwa, adathawira panja mbasiya mkhanjo wache.” Mkaziyo adaukoya mkhanjo wa Yosefewo mpakana mbuyache Yosefe adabwerera. Tenepo iye adampanga mamunache pyonsene pidachitika pile mbati, “Bitchu wa Chiheberi adadza na imwe panoyi, adapita kusubi kwanga kundilulupisa. Mbwenye pidakhuwa ine, iye adathawira panja mbasiya mkhanjo wache.” Mbuyache Yosefe adazhangali napyo mbatonga kuti Yosefe amangwe, pontho aponywe m'perezo mule mukhakoyiwa anyaperezo a mfumu. Tenepo iye adakhaladi mwenemo. Mbwenye MBUYA akhali na Yosefe mbamuonesa kumfuna kwache kokhonda mala, natenepo nyakuyang'anira perezo adakomerwa naye. Iye adamuikha Yosefe kukhala nyapala wa anyaperezo anzache onsene, pontho adaikha m'manja mwache pinthu pyonsene pikhachitika mwenemopyo. Nyakuyang'anira perezo ule hakhayang'anirave chinthu na chibodzi chene chikhali m'manja mwa Yosefe tayu, thangwi MBUYA akhali na Yosefe mbachitisa pinthu pyonsene pikhaphata iye kufamba mwadidi. Pidagwanda ndzidzi ene anyabasa awiri a mfumu wa ku Iguputo, nyakuperekera vinyu na nyakuphika mikate wamkulu, akhadapolomola kuna mfumu. Iye adaazhangalira pyakwanga awiriwa mbaaponya m'perezo, m'nyumba mwa mkadamu wa anyakulondali, pontho m'nyumba montho mukhakoyiwa Yosefe mule. Pidakhala iwo m'perezo ndzidzi ukulu ene, mkadamu wa anyakulondali adaikha Yosefe kukhala nyakuafiliviri. Mosiku unango m'perezomo, nyakuperekera vinyu na nyakuphika mikate wamkulu adalota. Tenepo ndoto zawo zikhalonga pyakusiyana. Na machibese mwache pidadza Yosefe kuna iwo, adaona kuti nkhope zawo zikhali zakugwa. Tenepo iye adaavunza mbati, “Lero mwatani munatsukwala tenepa?” Iwo adatawira mbati, “Tonsene wa ife mosiku talota ndoto zache. Tenepo nkhabe munthu pano wakutithumbusulira ndoto zenezi tayu.” Yosefe adalonga mbati, “Ndi Mulungu ene basi ambachitisa munthu kukwanisa kuthumbusula ndoto. Ndipangeni ndoto zanuzo.” Natenepo nyakuperekera vinyu ule adalonga mbati, “Ine ndoto zanga zikhali tenepa: ndidaona mfesa pamaso panga wakukhala na matsamvu matatu. Sindzidzi masamba nkhuphukira, maluwa adaoneka mbizibala nsapo zakutokota kale. Ine ndikhali na khomitcho ya mfumu m'manja mwangamu; natenepo ndidakwata mfesa zile mbandizitchitchithira m'khomitcho ile, mbandiipereka kuna mfumu.” Yosefe adalonga mbati, “Ndoto zenezi zikulonga tenepa: matsamvu matatuwo akuimirira nsiku zitatu. Nsiku zitatu zinadzazi, mfumu anakusudzula kukulekerera, pontho anakubwezera pabasa ikhaphata iwe. Iwe unaperekera khomitcho kuna iye ninga mukhachitira iwe pakutoma pikhali iwe nyakumperekera vinyu. Kwache ine ndikupempha kuti ngakhala pinthu pinakufambira mwadidi kweneko, undikumbukembo, pontho undikomerembo mtima kundithula kuna mfumu, towera undiphedze kubuluka m'perezo muno. Thangwi ine ndidachita kukwatwa mwakukhakhamizwa kubulukira dziko ya Aheberi, podi na kuno kwene ine handidachite chinthu chakuthema kuikhwa nacho m'perezo tayu.” Pidaona nyakuphika mikate wamkulu ule kuti kuthumbusula kudachita Yosefe ndoto za nyakuperekera vinyu ule kukhali kwadidi, iye adalongambo kuna Yosefe mbati, “Ine ndikhadalotambo. Ndoto zanga zikhali tenepa: ndikhathukula pitundu pitatu pya mikate pamsolo pangapa. M'chitundu chapadzululetu mukhali mikate ya mtundu na mtundu kwenda nayo kapasa mfumu, mbwenye mbalame zikhadya mikate ya m'chitundumo.” Yosefe adatawira mbati, “Ndoto zenezi zikulonga tenepa: pitundu pitatupyo pikuimira nsiku zitatu. Nsiku zitatu zinadzazi mfumu anakubulusa m'perezo mbakugwanda msolo, tenepo anakwata manungo ako kuamanika pamuti, mbalamembo zinadya mnofu wako.” Pidagwanda nsiku zitatu, pansiku yakukumbukira kubalwa kwa mfumu, mfumuyo adasasanyira mathubu ache onsene phwando; natenepo iye adabulusa m'perezo nyakuperekera vinyu na nyakuphika mikate wamkulu ule mbadza nawo pamaso pa mathubu ache. Nyakuperekera vinyu ule adambwezera pabasa ikhaphata iye pakutoma; mbwenye nyakuphika mikate ule adammanikwa pamuti ninga montho mukhadalongera Yosefe, pikhaathumbusulira iye ndoto zawo. Mbwenye nyakuperekera vinyu ule hadanyerezereve pya Yosefe tayu; adamduwalira pyache. Pidagwanda pyaka piwiri, mfumu adalota. Tenepo ndoto zache zikhali tenepa: iye akhaimira chifupi na mkulo wa Nailo, pikhaona iye ng'ombe zikazi zinomwe zakubalika, pontho zakunenepa zikuluthuka m'madzi mbizitoma kudya mabande. Kubuluka penepo ng'ombe zinango zinomwe zokhonda balika, pontho zakuonda zidaluthukambo m'madzimo mbiziimira m'khundu mwa ng'ombe zinangozo m'khundu-khundu mwa mkulo ule. Tenepo ng'ombe zakuonda zidadya ng'ombe zakunenepa zile. Mfumu adatutumuka kuchitulo. Iye adagona pontho mbalota ngala zamapira zinomwe zakuvata, pontho zakudzala na maso zikhabuluka pamphesi ibodzi. Kubuluka penepo ngala zinango zinomwe zakutonzoneka thangwi zikhavulika na mphepo yakumabulukiro dzuwa zidabulukambo. Ngala zakuvata, pontho zakudzala na maso zile, zidadyiwa na ngala zakutonzoneka zile. Tenepo mfumu adatutmuka kuchitulo mbadzindikira kuti akhalota. Mangwana mwache na machibese mfumu ule adasanyika pyakwanga mumtima mwache; natenepo adachemeresa anyamatsenga onsene na anyanzeru onsene a mu Iguputo. Iye adaapanga anthuwo ndoto zache, mbwenye nkhabe na mbodzi ene adakwanisa kumthumbulusira. Tenepo nyakuperekera vinyu ule adalonga kuna mfumu mbati, “Lero ndathema kutawira kuti ndidachita chinthu chakuipa. Imwe mudatizhangalira ine pabodzi pene na nyakuphika mikate wamkulu, tenepo tonsene uwiriathu mudatiponya m'perezo m'nyumba ya mkadamu wa anyakulondali. Mosiku unango tonsene wa ife tidalota ndoto zache, pontho ndotozo zikhalonga pyakusiyana. Mphale unango wa Chiheberi, nyabasache mkadamu wa anyakulondali ule tikhali naye kweneko. Ife tidampanga ndoto zathu, tenepo iye adatithumbusulira. Pinthu pidachitikadi ninga montho mudalongera iye. Ine mudandibwezera pabasa ikhali na ine pakutoma, mbwenye nyakuphika mikate wamkulu mudammanika pamuti.” Natenepo mfumu adachemeresa Yosefe. Kabodzi kene Yosefe adabuluswa m'perezo. Pidamala iye chingwa tsisi yache mbavala nguwo zinango adadza pamaso pa mfumu. Mfumu ule adalonga kuna Yosefe mbati, “Ine ndikhadalota ndoto, tenepo nkhabe munthu akukwanisa kundithumbusulira. Ine ndapangwa kuti iwe umbakwanisa kuthumbusula ndoto.” Yosefe adatawira mbati, “Ine nkhabe kwanisa kuzithumbusula, mbwenye Mulungu ndiye anapereka kuthumbusula kwadidi kuna imwe, Mfumu.” Mfumu ule adalonga mbati, “Ndoto zanga zikhali tenepa: ine ndikhaimira chifupi na mkulo wa Nailo, pikhaluthuka ng'ombe zikazi zinomwe zakubalika, pontho zakunenepa mumkulo mbizitoma kudya mabande. Kubuluka penepo ng'ombe zinango zinomwe zokhonda balika, pontho zakuonda zidaluthukambo mumkulo onthowo; ng'ombe zokhonda balika ninga tenepa chipo nee ndidzati ndaziona muno mu Iguputo tayu. Ng'ombe zokhonda balika na zakuonda zile zidadya ng'ombe zakutoma zakubalika na zakunenepa zile. Mbwenye podi na pidamala izo kudya, nkhabe munthu mbadatawira tayu kuti izo zadyadi, thangwi izo zikhaoneka zakuonda basi ninga montho mwakale. Natenepo ndidatutumuka kuchitulo. Ndidalota pontho tenepa: ndidaona ngala zamapira zinomwe zakuvata, pontho zakudzala na maso zikubuluka pamphesi ibodzi. Kubuluka penepo ngala zinango zinomwe zakutonzoneka thangwi zikhadavulika na mphepo yakumabulukiro dzuwa zidabulukambo. Ngala zakuvata, pontho zakudzala na maso zidadyiwa na ngala zakutonzoneka zile. Penepi ndidapilonga kuna anyamatsenganga, mbwenye nkhabe na mbodzi ene adakwanisa kundithumbusulira tayu.” Yosefe adalonga kuna mfumu ule mbati, “Ndoto ziwiri za mfumu zikulonga chinthu chibodzi. Mulungu aonesa mfumu pile pinafuna iye kuchita. Ng'ombe zikazi zinomwe zadidi zikuimira pyaka pinomwe, pontho ngala zamapira zinomwe zadidi zile zikuimira pyaka pinomwe. Ndoto zenezi zikulonga chinthu chibodzi chene. Ng'ombe zikazi zinomwe zokhonda balika pontho zakuonda zidabuluka pakumalisira zile zikuimira pyaka pinomwe, pontho ngala zakutonzoneka zakuvulika, thangwi ya mphepo yakumabulukiro dzuwa zile zikuimira pyaka pinomwe pya njala. Penepi pili ninga mwakupangirani ine, Mfumu, kuti Mulungu akuoneseni pinafuna iye kuchita. Panakhala pyaka pinomwe pya utende m'dziko yonsene ino ya Iguputo. Pingamala pyaka Penepyo, panakhala pyaka pinango pinomwe pya njala. Tenepo utende onsene muno mu Iguputo unaduwalika, thangwi njala inavunga dziko yonseneyi. Ndzidzi wa utende unaduwalikaletu thangwi njala inafuna kudzayo inakhala yakugoswa pyakwanga. Ndoto zenezi zidaperekwa kuna mfumu m'njira ziwiri, thangwi pinthu penepi pyakhazikiswadi na Mulungu, pontho kuti iye anati apichite chinchino.” Tenepo, Mfumu, sankhulani munthu wanzeru, pontho waudziwisi, pontho mumuikhe kukhala nyakuyang'anira dziko yonseneyi. Imwe mwathema pontho kusankhula mathubu anango kuti asonkhese chachishanu chonsene papinthu pyavuna anthu pyaka pinomwe pya ndzidzi wa utende. Muapange kuti asonkhese phoso konsene pandzidzi wa pyaka pya utende pinadzapi. Pontho phosoyo yathema kukoyiwa m'mizinda pansi pa utongi wa mfumu. Tenepo phoso yeneyo inadyesa dziko pyaka pinomwe pya njala pinafuna kudza mu Iguputo, natenepo dziko hinanenseka na njala tayu. Nzeru yeneyo idaoneka yadidi kuna mfumu na mathubu onsene. Natenepo mfumu adaavunza mbati, “Ayi ife tinakwanisa kugumana munthu unango ninga weneyu; munthu wakuti ana Mzimu wa Mulungu?” Tenepo mfumu adalonga kuna Yosefe mbati, “Podi Mulungu achitisa pinthu pyonsenepi kudziwika kuna iwe, nkhabe pontho munthu unango waudziwisi, pontho wanzeru ninga iwe tayu, ine ndinakuikha kukhala mkadamu wa dziko yanga, pontho anthu anga onsene anavera matongero ako. Iwe unakhala wachiwiri wanga.” Natenepo mfumu adalonga kuna Yosefe mbati, “Ndikukuikha iwe kukhala mkulu wa boma wa dziko yonsene ya Iguputo.” Tenepo adadula mphete yakukhala na chidindo chachifumu m'chala chache mbaivazika m'chala cha Yosefe. Adamvazika pontho mkhanjo wakuchena mwadidi mbamvazika mkufu wa golidi m'khosi mwache. Iye adamkwizika pachingolo chachiwiri chachifumu, pontho anyakumuyang'anirache achilemedzo adakhuwa patsogolo pache mbati, “Pambukani! Pambukani!” Natenepo Yosefe adaikhwa kukhala mkulu wa boma wa dziko yonsene ya Iguputo. Mfumu adalonga kuna Yosefe mbati, “Ine ndine mfumu, kwache nkhabe munthu na mbodzi ene muno mu Iguputo anachita chinthu na chibodzi chene, penu kwenda konsene kwene mwakukhonda tawiriswa na iwe tayu.” Pandzidzi wa pyaka pinomwe pya utende dziko idavunadi phoso izinji. Yosefe adagumanyisa phoso yonsene idaphiwa pyaka pinomwe pya utende pile, mbakaikoya m'mizinda. Mumzinda onsene iye akhaikha phoso yakulimwa kubulukira m'minda ya kuzungulira mzindawo. Yosefe adakoya phoso izinji pyakwanga. Kuinjipa kwache kukhali ninga tchetcha ya pagombe. Ikhali yakuinjipa pyakwanga mwakuti adaleka kuipima thangwi phosoyo ikhadapiringana pakupimika. Pyaka pya njala mbipidzati fika, Yosefe adabala naye mkazache, Asenati, ana awiri achimuna. Iye adalonga mbati, “Mulungu adandichitisa kuduwalira nyatwa zanga zonsene, pontho na banja yonsene ya baba.” Natenepo mwana wautomboyo adamthula Manase. Iye adalonga pontho mbati, “Mulungu andipasa ana m'dziko ya nyatwa zanga.” Natenepo mwana wachiwiriyo adamthula Eferemu. Pyaka pinomwe pya utende pile pikhadatsanzaya na dziko ya Iguputo pikhadamala. Tenepo pyaka pinomwe pya njala pidatoma ninga mukhadalongera Yosefe mule. Mukhali njala m'madziko anango onsene, mbwenye m'dziko yonsene ya Iguputo mukhali phoso. Anthu a mu Iguputo pidatoma iwo gona na njala, adamulirira mfumu kuti aapase phoso. Natenepo iye adaapanga kuti aende kuna Yosefe pontho akachite pyonsene pinaapanga iye. Njala idandendeya mbifalikira m'dziko monsene, natenepo Yosefe adafungula nyumba zonsene zakukoyeramo phoso mbagulisa phoso ile kuna anthu a mu Iguputo. Anthu adadza ku Iguputo kubulukira kumadziko anango onsene kagula phoso kuna Yosefe, thangwi njala ikhadandendeya m'dziko yonsene yapansi. Pidadziwa Yakobo kuti ku Iguputo kukhali phoso, adalonga kuna anache achimuna mbati, “Thangwi yache ninji munalila yang'anizana kwene? Ine ndava kuti kuna phoso m'dziko ya Iguputo; ndokoni kweneko mukatigulirembo pang'ono, towera tileke kunenseka na njala gopa tinafa.” Tenepo abale ache Yosefe khumi ale adenda ku Iguputo kagula phoso, kwache Yakobo hadamtume Benjemani, mphwache Yosefe wa mimba ibodzi, pabodzi na abale ache anango ale tayu, thangwi akhagopa kuti mwinango chinthu chakuipa chinamgwera. Ana a Yakobo pabodzi na anthu anango adadza kagula phoso thangwi m'dziko ya Kanani mukhali njala. Yosefe ninga mkulu wa boma wa dziko yonsene ya Iguputo akhagulisa phoso kuna anthu onsene a padziko yapansi. Natenepo abale ache Yosefe adadza mbalamba pamaso pache. Pidachita Yosefe oneni abale ache ale, adaadzindikira, mbwenye iye adachita ninga nee akhaadziwabi. Iye adavunza mwakuatuzulira maso mbati, “Mukubulukira kupi?” Iwo adatawira mbati, “Ife tabulukira kudziko ya Kanani dzagula phoso.” Podi kwene kuti Yosefe adaadzindikira abale ache, mbwenye iwo hadamdzindikire tayu. Iye adakumbuka ndoto zache zikhadalota iye pya iwo, tenepo adalonga kuna iwo mbati, “Imwe ndimwe anyakuzonda; mwadza dzazonda khundu zakusowa mphamvu za dziko yathu ino.” Iwo adatawira mbati, “Nkhabe tayu, mbuyanga! Ife tadza kuno ninga mabitchu anu dzagula phoso. Tonsenefe ngubaleathu. Ife si ife anyakuzonda tayu. Anyabasanufe ndife amuna akulonga pyakuona.” Yosefe adalonga kuna iwo mbati, “Nkhabe! Imwe mwadza dzaona khundu zakusowa mphamvu za dziko yathu ino.” Iwo adatawira mbati, “Anyabasanufe tonsene ubaleathu tikhalipo khumi na awiri, ana a baba mbodzi m'dziko ya Kanani. Mbaleathu mbodzi adafa, mbwenye chimalisira bele chasala na babathu.” Yosefe adatawira mbati, “Mwenemo ndi montho ninga mudalongera ine kuti imwe ndimwe anyakuzonda. Umu ndi mule munafuna imwe kuyeswa: ine ndinadumbira na dzina ya mfumu kuti imwe munaenda tayu mpakana mphwanuyo abwere kuno. Mbodzi wa imwe aende kamkwata. Monsenemwe munabanga koyiwa m'perezo mpakana tione ngakhala mafala alonga imwe ngakuonadi. Mbwenye bibibi, na dzina ya mfumu ndimomwene kuti ndimwe anyakuzonda.” Natenepo iye adaaikha m'perezo mbakhala mwenemo nsiku zitatu. Pansiku yachitatu Yosefe adalonga kuna iwo mbati, “Ine ndine munthu wakugopa Mulungu, natenepo chitani chinafuna kukupangani inechi kuti muleke kuphiwa. Ngakhala ndimwedi anthu akulonga pyakuona, munthu mbodzi wa imwe asale m'perezo, monsene anangomwe muende mbamukapereke phoso kuna mabanjanu akunenseka na njalawo. Kwache mudze naye kuno mphwanu wakumalisiraletuyo, towera ndikhulupire kuti mafalanu alonga imwewa ngakuonadi, pontho kuti imwe muleke kuphiwa.” Iwo adatawira kuchita tenepo mbalonga kuna unango na mwanzache mbati, “Ande, lero tikuona nyatwa kupagali pinthu pidamchitira ife mbaleathu pile. Ife tidaiona nyatwache ikulu pikhadatidungunyirira iye kuti tileke kuvunga moyo wache, mbwenye ife hatidapiikhe konta tayu. Ndi thangwi yache lero tikuona nyatwa yeneyi.” Rubeni adalonga mbati, “Ine ndidakupanganitu kuti muleke kumchitira chinthu chakuipa mphaleyu, mbwenye imwe nee mudandiverebi. Apo lero yang'anani, ife tikupagalwisi thangwi ya kufa kudachita iyeko.” Yosefe akhapiva pyonsene pikhalonga iwopyo, kwache iwo hadapidziwe tayu, thangwi iwo akhalonga naye mwakuchita kuthumbusulirwa na munthu unango. Yosefe adabuluka pakhali iwo pale mbatoma kulira. Pidakhuludzika iye, adabwerera mbalonga nawo pontho. Tenepo adakwata Simioni mbammanga pamaso pa iwo onsene. Yosefe adatonga kuti masakha a abale ache adzazwe phoso, pontho kuti kobiri za munthu onsene aziikhe m'masakha, pontho nakuti aapase phoso yakudyera m'njira. Penepi pidachitwadi. Abale ache Yosefe ale adakwizika pamabulu awo phoso ikhadagula iwo ile mbalamuka kwenda kwawo. Pambuto ikhadagona iwo mosiku unango, mbodzi wa iwo adasudzula sakhache kuti adyese bulu wache, tenepo iye adagumana kobiri zache padzulu m'sakha mwachemo. Iye adalonga kuna abale ache mbati, “Ine ndabwezerwa kobiri zanga; ngayang'anani izi zili m'sakha mwangazi!” Mitimawo idaswipa, natenepo na mantha na mantha adavunzana okhokha mbati, “Mulungu chatichitira iyechi ninji?” Pidafika iwo kuna babawo Yakobo m'dziko ya Kanani, adalonga pyonsene pikhadachitika kuna iwo. Iwo adalonga mbati, “Mkulu wa boma wa dziko ya Iguputo akhalonga nafe mwakutituzulira maso mbatipambizira kuti tikhali anyakuzonda dziko yache. Mbwenye tidatawira kuti, ‘Ife si ife anyakuzonda tayu; ndife anthu akulonga pyakuona. Ife tonsene ubaleathu tikhalipo khumi na awiri, pontho babathu ndi mbodzi ene. Mbaleathu mbodzi adafa, mbwenye chimalisira bele chasala na babathu m'dziko ya Kanani.’ Tenepo mamuna ule adatitawira kuti, ‘Kuti ndionedi kuti pinalonga imwepi mphyakuona ndinachita tenepa: mbodzi wa imwe asale na ine kuno; monsenemwe mukwate phoso muende nayo kapasa mabanjanu akunenseka na njalawo. Mbwenye mudze naye chimalisira bele chanucho kuna ine, towera ndidziwedi kuti si imwe anyakuzonda tayu, mbwenye ndimwedi anthu akulonga pyakuona. Tenepo ndinakubwezerani mbaleanu, pontho munakwanisa kuchita malonda m'dziko muno.’ ” Pikhakhuthula iwo masakhawo, munthu onsene m'sakha mwache adagumanamo kabudu ka kobiri. Pidaona iwo kobirizo, iwo pabodzi pene na babawo adachita mantha. Babawoyo adalonga kuna iwo mbati, “Kadi imwe munafuna kuti nditaye ananga onsene? Yosefe nkhabepo, Simioni nkhabepo; apo lero munafuna mundikwatire pontho Benjemani? Nyatwa zonsene zikugwera ine pano.” Tenepo Rubeni adalonga kuna babache mbati, “Ngakhala Benjemani sinabwerera naye kuna imwe tayu, imwe munakwanisa kupha pyanu ananga awiri achimunawa. Ndipaseni ndimuyang'anire ndine, tenepo ndinabwerera naye kuna imwe.” Mbwenye Yakobo adalonga mbati, “Mwananga munaenda naye tayu; mbaleache afa, tenepo asala ngwekha ene basi. Chinthu chakuipa chinakwanisa kumchitikira m'njiramu. Ine ndakalamba, tenepo kutsukwala kunafuna imwe kundichitisa kunandiendesa kudziko ya anyakufa.” Njala idandendeya m'dziko ya Kanani. Natenepo pidamala iwo kudya phoso ikhadabwera na iwo kubulukira ku Iguputo ile, babawo Yakobo adaapanga anache ale mbati, “Ndokoni pontho mukatigulire phoso pang'ono.” Mbwenye Yuda adalonga kuna iye mbati, “Mamuna ule adaticheuza pikulu pene kuti tingakhonda kwene kwenda naye mbaleathuyu, nkhope yache nee tinaionabi. Ngakhala munamtuma mbaleathuyi pabodzi na ife, tinati tiende kakugulirani phoso. Mbwenye ngakhala munakhonda kumtuma pabodzi na ife, ifembo nee tinaendakobi, thangwi mamunayo adalonga kuti ngakhala mbaleathu tinakhonda kwenda naye, nkhope yache nee tinaionabi.” Israele adavunza mbati, “Thangwi yache ninji mudandidzesera nyatwa pakupanga munthuyo kuti mukhali na mbaleanu unango?” Iwo adatawira mbati, “Munthuyo adativunza pya ife na banjathu kuti, ‘Ayi babanu ana moyo na lero? Ayi muna mbaleanu unango?’ Ife tikhamtawira kwene pikhativunza iyepyo. Apo mbatidadziwa tani kuti analonga kuti, ‘Mudze naye pabodzi mbaleanu kuno?’ ” Yuda adalonga kuna Israele babache mbati, “Mgwinyeni mphaleyi pabodzi na ine, tenepo ife tinati tiende kabodzi kene, towera ife, imwe na anathu, tikhale na moyo mbatileke kufa. Ine ndinapereka moyo wanga m'mbuto mwache, pontho pyonsene pinafuna kamchitikira dzavunzeni ine pano. Ngakhala sinabwerera naye mwadidi kuna imwe mbandimpereka m'manja mwanu, penepo muthonye chala ine pano moyo wanga onsene. Ife mbatidakhonda dembuka, pano mbatidenda kale, pontho ninga taendako kawiri.” Tenepo babawo Israele adaapanga mbati, “Ngakhala pili tenepo, chitani ipi: kwatani pinthu pyadidi pya dziko ino mupiikhe m'masakha mwanu mbamuende napyo ninga mitukwa kuna mkulu wa boma wa dzikoyo. Kwatani resini pang'ono, uchi pang'ono, pyakukomesera muliwo, manduyi ninga a apistakio na alimondi. Kwatani kobiri zinango zapapezi ninga zontho zidakwata imwe pakutoma thangwi mwathema kabwezera kobiri zidabwezerwa imwe padzulu m'masakha mwanu. Mwinango kukhali kudodomeka. Kwatani mbaleanu mbamubwerere kabodzi kene. Tenepo Mulungu Wamphamvu zonsene mbachitise munthuyo kuva namwe nsisi, towera akutawiriseni kubwerera naye Benjemani na mbaleanu unangoyo. Kulonga pya ine, ngakhala kweneku nkhutaya ana, mbatayike pyawo.” Natenepo amuna ale adakwata mitukwa ile, kobiri zile na zinango zapapezi, pontho na Benjemani mbaenda ku Iguputo mbakaonekera pamaso pa Yosefe. Pidaona Yosefe kuti Benjemani akhali nawo pabodzi adapanga nyakumfiliviri wamkulu wa kumusa kwache mbati, “Kwata anthuwa uende nawo kumusa kwanga. Kaphe nyama, pontho kasasanye kudya. Iwo anadya na ine masikati ano.” Iye adachitadi ninga mudampangira Yosefe mbakwatira anthu ale kumusa kwa Yosefe. Amuna ale akhali na mantha pikhaendeswa iwo kumusa kwa Yosefe. Iwo akhanyerezera kuti akhaendeswa kweneko thangwi ya kobiri zidabwezerwa iwo m'masakha mwawo pandzidzi wakutoma ule. Iwo adanyerezera pontho kuti mwinango akhafuna kaaphata mbaachitisa kukhala mabitchu ache, pontho kaapokosera mabulu awo. Natenepo iwo adenda kumsuwo kwa Yosefe kuna nyakumfiliviri ule mbampanga mbati, “Mbuyathu, taphata miyendo, ife tidadza kale pakutoma kuno dzagula phoso. Mbwenye pambuto idaimira ife mbatigona, tidasudzula masakhathu tonsenefe mbatigumana kobiri zonthozo zidagula na ife phoso zili padzulu m'masakha mwathu. Natenepo ife tabwerere nazo kuna imwe. Tabwera pontho na kobiri zinango zapapezi zakugulira phoso. Ife nkhabe dziwa ule adaikha kobirizo m'masakha mwathu.” Nyabasa ule adatawira mbati, “Lekani swipa mtima! Pontho lekani chita mantha. Mulungu wanu, pontho Mulungu wa babanu ndiye akupasani mfuma yeneyo m'masakha mwanu; ine ndidatambira kobiri zidapagalira imwe phosoyo.” Natenepo iye adaabulusira Simioni. Iye adapitisa anthu ale m'nyumba mwa Yosefe mule. Iye adapereka madzi kuna iwo kuti atsuke manyalo awo, pontho iye adadyesa mabulu awo. Iwo adasasanya mitukwawo kuti aipereke kuna Yosefe angabwera na kumasikati, thangwi iwo akhadava kuti iwo anadya pabodzi na Yosefe. Pidadza Yosefe kumusako, iwo adapereka kuna iye mitukwa ikhadadza na iwo ile mbalamba pamaso pache. Iye adaavunza ngakhala manungo awo akhali akuwanga ene, pontho adalonga mbati, “Imwe mudandipanga pya babanu wakukalamba ule. Iye ali tani? Ayi ana moyo na lero?” Iwo adatawira mbati, “Nyabasanu babathu ana moyo basi, pontho ngwakuwanga ene.” Natenepo iwo adalamba kumulemedza. Pidaona Yosefe Benjemani mbaleache wa mimba ibodzi, adavunza mbati, “Ayi weneyu ndiye chimalisira bele chanu adandipanga imwe pya iye ule?” Iye adalonga pontho mbati, “Mulungu mbakutsanzayise, mwananga.” Yosefe adabuluka kabodzi kene, thangwi mtimache udadzala na chitchuwo na mbaleache. Tenepo iye adenda kusubi kwache mbakalira. Pikhadamala iye samba nkhope, adabuluka. Tenepo adauphata mtima mbalonga mbati, “Tipaseni pyakudya tidye.” Natenepo iwo adamuikhira pyakudya pile payekha ene, abale ache ale adaaikhira pa okha enembo, pontho Aiguputo akhali na iye ale adaaikhira pa okha enembo, thangwi Aiguputo hambafuna kudya na Aheberi tayu, thangwi Aiguputo pimbaanyanyasa kudya pabodzi na Aheberi. Pikhadakhazikwa abale ache pansi pamaso pa Yosefe, iwo adakhala nyandandanda malingana na pyaka pyawo pyakubalwa, kutomera wautombo mpakana chimalisira bele, natenepo akhayang'anizana unango na mwanzache mwakudodoma. Pikhagawiwa pyakudya kubulukira pakhadakhala Yosefe pale kuperekwa kuna iwo, Benjemani adapaswa pyakuinjipa kashanu kupiringana anthu onsene mwenemo. Natenepo iwo adadya na kumwa pabodzi na Yosefe mbakomerwa. Yosefe adapanga nyakumfiliviri m'nyumba mwache ule mbati, “Dzaza masakha a anthuwa na phoso ninga munakwanisa iwo kuthukula. Pontho uikhe kobiri za munthu onsene padzulu m'sakha mwache. Uikhe khomitcho yanga yasiliva padzulu m'sakha ya chimalisira bele pabodzi na kobiri zache zene zikhafuna iye gulira phoso.” Iye adachitadi ninga mudampangira Yosefe. Bzobzo mangwana mwache amuna ale adagwinywa kwawo pabodzi na mabulu awo. Pikhadafamba iwo kansinzo pang'ono kubulukira mumzinda, Yosefe adalonga kuna nyakumfiliviri ule mbati, “Chimbiza, athamangire amuna ale, ungaaphata uavunze kuti, ‘Thangwi yache ninji mwabwezera chakuipa pa chadidi? Thangwi yache ninji mwaba khomitcho yasiliva ya mbuyanga? Yeneyo ndiye khomitcho imbamwera iye, ile imbaphatisa iye basa pakuombedza. Imwe mwadawa pikulu!’ ” Pidaaphata nyakufiliviri ule, adalonga mafala onthowo adalonga mbuyachewo. Iwo adamtawira mbati, “Thangwi yache ninji, mbuyanga, munalonga tenepa? Ife tinadumbira kuti nee tachita chinthu ninga chenecho tayu. Imwe mukupidziwa kuti kobiri zidagumana ife m'masakha mwathu pakutoma, tidabwerera nazo kuna imwe kubulukira kudziko ya Kanani. Mphapo, thangwi yache njanji kuti tibe siliva penu golidi wa m'nyumba mwa mbuyanu. Ngakhala unango pakati pa anyabasanufe munamgumana nayo, weneyo aphiwe, pontho tonsene akusala tisanduke mabitchu anu.” Iye adatawira mbati, “Ande, ndatawira; mbwenye munthu anafuna ine kumgumana na khomitchoyo, weneyo ndiye anakhala bitchu wanga; anango akusaliramwe munakwanisa kwenda pyanu.” Natenepo iwo adachimbiza kutchithisa masakhawo pansi, munthu onsene mbasudzula sakhache. Nyakufiliviri Yosefe ule adafufunula mwadidi, kutoma na mkululetu kumalisira na mwanaletu. Tenepo khomitchoyo idamgumanwa m'sakha mwa Benjemani. Amuna ale adang'amba nguwo zawo mwakutsukwala. Tenepo onsene adakwizika mitolo yawo pamabulu awo mbabwerera kumzinda kule. Yosefe akhali m'nyumbamo basi pikhapita Yuda na abale ache ale, tenepo iwo adapigwisa okha ene pansi pa manyalo a Yosefe. Yosefe adalonga kuna iwo mbati, “Chachita imwechi ninji? Imwe nkhabe dziwa tayu kuti munthu ninga ine ndinakwanisa kugumana chinthu pakuchita kuombedza.” Yuda adatawira mbati, “Tinalonga tani kuna imwe, Mbuyathu? Tinalonganji? Tinalonga tani kuti tioneke okhonda dawa? Mulungu abulusa pakwecha pyakudawa pya anyabasanu. Lero ndife mabitchu a mbuyanga, tonsenefe pabodzi pene na ule agumanwa na khomitcho.” Yosefe adatawira mbati, “Tayu, podi na kutani kwene, ine nkhabe chita chinthu ninga chenecho tayu. Weneyo ene akhadakwata khomitchoyo ndiye anakhala bitchu wanga. Monsene akusaliramwe munakwanisa kubwerera pyanu kuna babanu mumtendere.” Yuda adenda pana Yosefe mbalonga mbati, “Mbuyanga, ndaphata miyendo, nditawiriseni nyabasanu kulonga namwe. Lekani kundizhangalira. Imwe mwakhala ninga mfumu eneyo. Mbuyanga, imwe mudativunza kuti, ‘Kadi imwe muna babanu, penu mbaleanu unango?’ Ife tidatawira kuti, ‘Ande, tina babathu; iye ngwakukalamba, pontho tina mbaleathu unango ule adabalwa mwenemo babathuyi mbali nkhalamba kale. Mbaleache mphaleyo adafa, tenepo asala na moyo m'mimba mwawo ngweneyo ene basi; ambafunwa pyakwanga na babache!’ Imwe mudatipanga anyabasanufe kuti tidze naye kuno, towera mumuone, tenepo ife tidalonga kuti mphaleyo hanakwanisa tayu kusiyana na babache; angachita tenepo, babacheyo anafa. Tenepo imwe mudalonga kuti, ‘Imwe nee munatawiriswa kudza pamaso panga tayu mungakhonda kudza naye kuno mbaleanuyo.’ “Pidabwerera ife kuna babathu, tidampanga pikhadalonga imwe pile. Tenepo babathu adatipanga kuti tidze pontho kuno kuti tigule phoso pang'ono. Ife tidatawira kuti, ‘Ife nkhabe kwanisa kwendako tayu; thangwi tinakatawiriswa tayu kuonana na munthu ule tingakhonda khala na mbaleathu wakumalisirayi. Ife tinakwanisa kwenda ngakhala mbaleathu wakumalisirayi anaende nafe pabodzi.’ Babathu adalonga mbati, ‘Imwe mukupidziwa kuti mkazanga Rakele adandibalira kwene ana awiri achimuna. Mbodzi wa iwo andisiya kale. Mwinango adadyiwa na pirombo pyam'tsanga, thangwi nee ndamuonabi chibulukiro chache. Ngakhala chinchino munandikwatira pontho ushu, chinthu chinango chakuipa mbichimchitikira, kutsukwala kunafuna imwe kundichitisa kunandiendesa kudziko ya anyakufa na unkhalambangawu.’ ” Chinango ntchakuti, ine ndapereka moyo wanga kuna baba m'mbuto mwa mphaleyu. Ine ndidampanga kuti ngakhala mphaleyu sinadza naye pontho kuna imwe tayu, ndine ndathema kuthonywa chala moyo wanga onsene. Tenepo nyabasanune ndinasala kuno ndine kukhala bitchu wanu m'mbuto mwa mphaleyu; mtawirise abwerere pyache mudzi na abale achewa. Ndinakwanisa tani kubwerera kuna baba ngakhala mphale hali na ine tayu? Ine nkhabe kwanisa kupirira kuona nyatwa inafuna kamgwera baba.” Yosefe hadakwaniseve kuuphata mtima pamaso pa anyabasache, natenepo adaatonga onsenewo kuti abuluke m'subimo. Nkhabe munthu na mbodzi ene akhali penepo pikhapitchulula Yosefe kuna abale ache. Iye adalira pikulu mwakugaluza fala mwakuti Aiguputo adava, natenepo anthu a kunyumba ya mfumu adapangwa. Yosefe adalonga kuna abale ache ale mbati, “Ndine Yosefe. Ayi baba ana moyo na lero?” Mbwenye pidava abale ache ale penepi, adagoswerwa pyakwanga mwakuti adachimwana kumtawira. Natenepo Yosefe adalonga kuna iwo mbati, “Fedzani chifupi na ine.” Iwo adafedzadi, tenepo Yosefe adalonga mbati, “Ine ndine mbaleanu Yosefe adagulisa imwe mu Iguputo ule. Natenepo lekani swipa mtima, penu kupisumulula mwekha ene kuti mudandigulisa kuno. Weneyo akhali Mulungu, ule adandituma patsogolo panu kupulumusa moyo wa anthu. Chaka chino ntchachiwiri kwene cha njala m'dziko muno. Panakhala pontho pyaka pinango pishanu pya njala, pile pyakuti anthu nee analima, penu kuvuna tayu. Mulungu adandituma patsogolo panu kuti akupulumuseni na njira yakudodomesayi, pontho kuti imwe na pidzukulu pyanu mupulumuke. Natenepo hakhali imwe tayu adandituma kuno ule, mbwenye akhali Mulungu. Iye adandiikha kukhala mkulu wa boma kupiringana akadamu onsene a mfumu. Ine ndine nyakuyang'anira pinthu pyonsene m'dziko mwache, pontho ndine mtongi wa dziko yonsene ya Iguputo. “Chimbizani, bwererani kuna babanga mukampange kuti pyalonga mwanako Yosefe mphipi: ‘Mulungu andichitisa kukhala mtongi wa dziko yonsene ya Iguputo. Lekani chita nthontho kudza kuna ine. Munakwanisa kukhala chifupi na ine m'nthemba ya Gosheni; imwe, ananu, pidzukulu pyanu, mabiranu, mbuzi zanu, ng'ombe zanu na pyonsene pina imwe. Ngakhala munakhala mu Gosheni ndinakwanisa kukuyang'anirani mwadidi. Kutsogoloku kwasala pyaka pishanu pya njala; tenepo ine sinafuna kuti imwe, mabanjanu na pifuyo pyanu mutcherengeletu tayu.’ ” Yosefe adathimiza kulonga mbati, “Tenepo imwe monsene, pontho na iwe ene, Benjemani, munakwanisa kuona kuti ndinedi Yosefe. Kampangeni babanga pya chilemedzo chikulu china ine muno mu Iguputo, pontho kampangeni pya pyonsene pyaona imwe. Natenepo chimbizani mukabwere naye kuno.” Iye adamkhumbatira mbaleache, Benjemani, mbatoma kulira. Benjemani adalirambo pikhakhumbatirana iwo. Tenepo iye adaampsompsona abale ache onsene uku akulira. Pakumalisira pache abale ache adatoma kulonga naye. Pidafika mbiri kuna mfumu yakuti abale ache Yosefe afika, mfumu pabodzi pene na mathubu ache onsene adakomerwa pyakwanga. Iye adalonga kuna Yosefe mbati, “Apange abale ako kuti akwizike mitolo yawo pamabulu awo kuti abwerere kudziko ya Kanani. Atawirise kakwata babawo, na mabanjawo ene kuti abwere nawo kuno. Ine ndinaapasa mbuto yadidiletu mu Iguputo muno, pontho iwo anadya pyadidi pya m'dzikoyi. Apange pontho kuti akwate pingolo pya muno mu Iguputo, towera akakwatiremo anawo, mabanjawo, pontho na babawo kubwera nawo kuno. Iwo aleke swipa mtima kusiya pinthu pyawo m'nduli; mbuto yadidiletu ya muno mu Iguputo inakhala yawo.” Ana Israele ale adachitadi ninga mudapangirwa iwo mule. Yosefe adaapasa pingolo na phoso ya m'njira ninga mudalongera mfumu. Iye adapereka pontho kuna abale ache ale nguwo zinango zapapezi, mbwenye Benjemani adampasa kobiri zasiliva madzana matatu na nguwo zinango zishanu zapapezi. Iye adatumiza kuna babache mabulu khumi akuthukula mitolo ya pinthu pyadidiletu pya m'dziko ya Iguputo na mabulu khumi akuthukula mitolo ya mapira, mikate, na phoso inango ya m'njira. Iye adaagwinya abale ache ale, tenepo pikhalamuka iwo kwenda, Yosefe adaapanga mbati, “Lekani kulongolozana m'njiramu.” Iwo adabuluka mu Iguputo mbabwerera kuna babawo Yakobo m'dziko ya Kanani. Iwo adampanga babawo mbati, “Yosefe, na lero ana moyo. Iye ndi mtongi wa dziko ya Iguputo!” Yakobo adatutumuka pyakwanga, tenepo iye hadaakhulupire tayu. Mbwenye pidampanga iwo pyonsene pikhadalonga Yosefe kuna iwo, pontho na pidaona iye pingolo pikhadatumiza Yosefe kuti amkwate kwenda naye ku Iguputo, iye adasisimuka. Iye adalonga mbati, “Ndatsikimiza, mwananga Yosefe na lero ana moyo! Ine ndathema kwenda kuti ndikamuone mbandidzati kufa.” Israele adakwata pyonsene pikhali na iye mbaenda ku Beeresheba, kule kudapereka iye nsembe kuna Mulungu wa babache, Isake. Mulungu adalonga naye mosiku kumasomphenya mbachemera mbati, “Yakobo, Yakobo!” Iye adatawira mbati, “Ndili pano.” Mulungu adalonga mbati, “Ine ndine Mulungu, Mulungu wa babako. Leka gopa kwenda ku Iguputo. Kweneko ndinachitisa pidzukulu pyako kukhala dzinza ikulu. Ine ndinati ndiende nawe kudziko ya Iguputo, pontho pidzukulu pyako ndinati ndipibwezere pontho kudziko ino. Pandzidzi wa kufa kwako Yosefe anakhala m'khundu mwako.” Yakobo adabuluka ku Beeresheba. Anache ale adakwizika iye, anawo ang'ono-ang'ono na akazawo m'pingolo pikhadamtumizira mfumu wa ku Iguputo pile. Iwo adakwata pifuyo pyawo na pinthu pyawo pikhadagumana iwo m'dziko ya Kanani mbaenda ku Iguputo. Yakobo adakwata pidzukulu pyache pyonsene kwenda napyo pabodzi: anache achimuna na pidzukulu pyache pyachimuna; anache achikazi na pidzukulu pyache pyachikazi. Madzina a Aisraelei, Yakobo na pidzukulu pyache, adenda ku Iguputo ale mbawa: Rubeni, mwana wautombo wa Yakobo pabodzi pene na anache achimuna a Rubeni Hanoki, Palu, Hezironi na Karimi. Simioni na anache achimuna: Yemuele, Yamini, Ohadi, Yakini, Zohari na Shauli, mwana adabala iye na mkazi wa Chikanani. Levi na anache achimuna: Gereshoni, Kohati na Merari. Yuda na anache achimuna: Eri, Onani, Shela, Perezi na Zera (mbwenye Eri na Onani akhadefera m'dziko ya Kanani). Perezimbo, na anache achimuna: Hezironi na Hamuli. Isakara na anache achimuna: Tola, Pua, Yashubu na Shimironi. Zebuloni na anache achimuna: Seredi, Eloni na Yaheleele. Enewa ndiye akhali ana a Yakobo adabala iye na Lea m'dziko ya Mesopotamia, kupambula mwanache wamkazi Dina. Anache onsene achimuna na achikazi adabala iye na Lea pabodzi pene na pidzukulu pyache akhalipo makumatatu na atatu. Gadi na anache achimuna: Zefoni, Hagi, Shuni, Eziboni, Eri, Arodi na Areli. Asheri na anache achimuna: Imina, Ishiva, Ishivi na Beria. Nyamaingawo akhali Sera. Beriambo na anache achimuna: Heberi na Malikiele. Ana enewa akhali ana a Yakobo adabala iye na Zilipa, bitchu wachikazi ule akhadaperekwa na Labani kuna mwanache wamkazi Lea. Onsene pabodzi pene na pidzukulu pyache akhalipo khumi na atanthatu. Ana a Yakobo adabala iye na Rakele mbawa: Yosefe na Benjemani. Mu Iguputo Yosefe akhali na ana awiri achimuna, Manase na Eferemu, adabala iye na Asenati, mwana wa Potifera, nyansembe wa mu Heliopolisi. Ana achimuna a Benjemani mbawa: Bela, Bekeri, Ashibele, Gera, Naamani, Ehi, Roshi, Mupimu, Hupimu na Aridi. Enewa ndiye akhali ana achimuna a Yakobo adabala iye na Rakele. Onsene pabodzi pene na pidzukulu pyache akhalipo khumi na anayi. Dani na mwanache wamamuna Hushimu. Nafitali na anache achimuna Yazeele, Guni, Yezeri na Shilemu. Enewa ndiye akhali ana a Yakobo adabala iye na Biliha, bitchu wachikazi ule akhadaperekwa na Labani kuna Rakele. Onsene pabodzi pene na pidzukulu pyache akhalipo anomwe. Pidzukulu chadi-chadi pyonsene pya Yakobo pabodzi pene na anache akhadenda na iye pabodzi ku Iguputo ale, akhalipo makumatanthatu na atanthatu kupambula akwenyache. Ana achimuna awiri a Yosefe adabalwa mu Iguputo, tenepo kuvungaza onsene pabodzi a m'banja ya Yakobo adenda ku Iguputo ale, akhalipo makumanomwe. Yakobo adatuma Yuda patsogolo pawo kampempha Yosefe kuti agumanikane nawo m'nthemba ya Gosheni. Pidafika iwo m'Gosheni, Yosefe adapakira m'chingolo mwache mbaenda ku Gosheni kagumanikana na babache. Pidagumanikana iwo, Yosefe adakhumbatira babache m'khosi mbalira ndzidzi ukulu ene. Yakobo adalonga kuna Yosefe mbati, “Chinchino pano ndasasanyika kufa pyanga, thangwi ndakuona, pontho ndadziwa kuti na lero una moyo.” Tenepo Yosefe adalonga kuna abale ache na onsene a m'banja ya Yakobo mbati, “Ndathema kwenda kuna mfumu kampanga kuti abale anga na onsene a m'nyumba ya baba, ale akhakhala m'dziko ya Kanani, afika kuna ine. Ndinakampanga kuti imwe ndimwe amakabuswa, anyakuyang'anira pifuyo, pontho kuti mwadza na mikumbi ya pifuyo pyanu na pinthu pyanu pyonsene. Mfumuyo angakuchemeresani mbakuvunzani kuti basa imbadziwa imwe njanji, onesesani mumpange kuti ndimwe amakabuswa kutomera uwananu, ninga mudachitira makolo anu. Na thangwi yeneyi iye anakutawirisani kukhala m'nthemba ya Gosheni.” Yosefe adalonga penepi thangwi adadziwa kuti Aiguputo ambanyansirwa nawo amakabuswa onsene. Mfumu adaavunza mbati, “Basa imbadziwa imwe njanji?” Iwo adatawira mbati, “Mfumu, ife ndife amakabuswa ninga mudachitira makolo athu akale. Ife tadza dzakhala m'dziko muno thangwi m'dziko ya Kanani njala yakula pyakwanga mwakuti nkhabe maudzu akuti pifuyo pyathu pidye. Taphata miyendo, mfumu, titawiriseni kukhala m'nthemba ya Gosheni.” Mfumu ule adalonga kuna Yosefe mbati, “Podi babako na abale ako afika, pontho dziko ya Iguputo ili pamaso pako, kapase babako na abale ako mbuto yadidiletu m'dziko muno. Atawirise kukhazikika m'nthemba ya Gosheni. Pontho ngakhala unadziwa anyaluso anango pakati pawopa, uaikhe kukhala akadamu akuyang'anira pifuyo pyanga.” Natenepo Yosefe adadza naye babache, Yakobo mbamuonesa kuna mfumu. Yakobo adapereka mtsanzayiso wache kuna mfumu, tenepo mfumu adamvunza mbati, “Una pyaka pingasi pyakubalwa?” Yakobo adatawira mbati, “Pyaka pyanga pyakutsalakatika ndi dzana ibodzi na makumatatu. Pyaka pyanga mphyakuchepa, pontho mphya nyatwa. Tenepo nkhabe khala sasawa na pyaka pyakufamba-famba pya makolo anga tayu.” Tenepo Yakobo adamtsanzayisa pontho mfumu mbabuluka pamaso pache. Natenepo Yosefe adakhazikisa babache na abale ache m'dziko ya Iguputo mbaapasa mbuto yadidiletu ya m'dzikomo, chifupi na mzinda ya Ramesesi ninga mudalongera mfumu. Yosefe adapereka pontho kuna babache, abale ache na onsene a m'nyumba ya babache phoso yakukwana malingana na kuinjipa kwa anawo. Njala ikhadandendeya pyakwanga mwakuti konsene kwene kukhali nkhabe phoso. Tenepo anthu a mu Iguputo na Kanani adatondwa nayo njala. Pikhagula anthu phoso mu Iguputo mule, Yosefe akhagumanyisa kobiri zonsene mbaenda nazo kunyumba ya mfumu. Pidamala kobiri zonsene za mu Iguputo na Kanani, anthu a mu Iguputo adadza kuna Yosefe mbalonga mbati, “Tipaseni ife phoso! Lekani kutiyang'ana kwene kufa na njala. Chitanipo pinthu; kobiri zathu zonsene zamala.” Yosefe adatawira mbati, “Bwerani napyo kuno pifuyo pyanu. Ngakhala kobiri zanu zamaliratu, ine ndinakupasani phoso mwakuchita kuchinjisana.” Natenepo iwo adadza napyo pifuyo pyawo kuna Yosefe, iyembo adaapasa phoso mwakuchita kuchinjisana na akavalo awo, mabirawo, mbuzi zawo, ng'ombe zawo na mabulu awo. Chaka chenecho iye adapereka phoso kuna anthu mwakuchita kuchinjisana na pifuyo pyawo. Chaka chinangocho anthu ale adadza kuna Yosefe mbalonga mbati, “Mbuyathu, ife nee tinakubisirani tayu kuti kobiri zathu zonsene zamala, pontho pifuyo pyathu pyasanduka pyanu. Nkhabe pontho chakuti tikupaseni kupambula manungo athu na mindathu ene basi. Lekani kutiyang'ana kwene kufa na njala. Chitanipo pinthu! Lekani yang'ana kwene mindathu isanduke thando yatchetcha. Tiguleni ife pabodzi na mindathu ene mwakuchita kuchinjisana na phoso. Tonsene tinakhala pyathu mabitchu a mfumu, pontho mindathu mbikhale yache. Tipaseni phoso kuti tileke kufa, pontho tipaseni mbewu kuti tikabzale m'minda mwathu.” Yosefe adagula dziko yonsene ya Iguputo kugulira mfumu. Munthu onsene wa mu Iguputo akhakhakhamizwa kuti agulise mindache thangwi njala idandendeya pyakwanga, tenepo dziko yonsene idasanduka ya mfumu. Yosefe adachitisa anthu kukhala mabitchu kubulukira nkhomo na nkhomo ya Iguputo. Mbwenye mbuto idakhonda iye kwene gula ikhali ya anyansembe. Iwo hadatheme kuigulisa tayu thangwi mfumu akhaapasa phoso yakuti adye kuapagali thangwi ya basa ikhaphata iwo. Yosefe adalonga kuna anthu ale mbati, “Podi ine ndakugulani pabodzi pene na mindanu kugulira mfumu, tenepo kwatani mbewuyi mukabzale m'minda mwanu. Mbwenye phoso ingatokota mupereke kuna mfumu chachishanu cha pyakuvuna pyanu pyonsene. Pyakusalirapyo mphyanu kuti mudye, imwe, ananu na onsene a pabanja panu, pontho kuti muchite mbewu kubzala m'minda mwanu.” Iwo adatawira mbati, “Mwatipulumusa; imwe mwatichitira udidi pikulu, mbuyathu, pontho tinakhala mabitchu a mfumu.” Natenepo Yosefe adapereka mwambo m'dziko yonsene ya Iguputo wakuti chachishanu chonsene cha pinthu pinavuna iwo pikhale pya mfumu. Mwambo wenewu ulipo na lero. Dziko ene ya anyansembe ndiye hidasanduke ya mfumu tayu. Aisraele adakhala m'dziko ya Iguputo m'nthemba ya Gosheni, kule kudabala iwo ana azinji mbafumako. Yakobo adakhala m'dziko ya Iguputo pyaka makumanomwe mpakana iye adakwanisa pyaka dzana na makumanayi na pinomwe pyakubalwa. Pikhali Israele chifupi kufa, adachemeresa mwanache Yosefe mbampanga mbati, “Ikha manjako pantchafu pangapa mbudumbire kuti ndingafa hunandiikha m'masiye a muno mu Iguputo tayu. Ndinafuna ndikaikhwe kudaikhwa makolo anga; undithukule kundibulusa muno mu Iguputo mbukandiikhe kudaikhwa iwo.” Yosefe adatawira mbati, “Ndinachita ninga munandipangira imwemu.” Israele adalonga mbati, “Dumbira kuti unapichita.” Yosefe adadumbiradi, tenepo Israele adapereka takhuta kuna MBUYA uku mbali patalimba pache. Pidagwanda ndzidzi ene, Yosefe adapangwa kuti babache akhadwala. Natenepo adakwata anache awiri, Manase na Eferemu, mbaenda kaona Yakobo. Pidava Yakobo kuti mwanache Yosefe abwera dzamuona, adaphanisira kulamuka mbakhala na matako patalimba. Yakobo adalonga kuna Yosefe mbati, “Mulungu Wamphamvu zonsene adaonekera kuna ine pa Luzi, m'dziko ya Kanani mbanditsanzayisa. Iye adalonga kuna ine mbati, ‘Ndinati ndikupase ana azinji, tenepo pidzukulu pyako pinasanduka madzinza a anthu azinji; ndinapereka dzikoyi kuna pidzukulu pyako kuti ikhale yawo ene kwenda na kwenda.’ ” Yakobo adathimiza kulonga mbati, “Yosefe anako awiri abala iwe muno mu Iguputo, ine ndidzati fika, anawerengwa ninga anga; Eferemu na Manase mbananga sasawa ninga Rubeni na Simioni. Ngakhala una ana anango, enewo nkhabe werengerwa ninga ananga tayu; dziko inafuna iwo siyirwa inadzera muna Eferemu na Manase. Ndikuchita tenepo thangwi ya mako Rakele. Na kutsukwala kwanga iye adafa m'dziko ya Kanani, chifupi na Efurata, pikhabwerera ine kubulukira ku Mesopotamia. Ine ndidamuikha penepo m'khundu-khundu mwa njira ya ku Efurata.” (Efurata ndzidzi uno ukudziwika na Betelehemu). Pidaona Israele ana a Yosefe ale, adavunza mbati, “Aphale enewa mbani?” Yosefe adatawira mbati, “Enewa mbananga, ale andipasa Mulungu m'dziko ino ya Iguputo.” Israele adatawira mbati, “Dza nawo kuna ine towera ndiatsanzayise.” Maso a Israele adachita uzimola, thangwi iye akhadakalamba pyakwanga, tenepo iye hadakwanise kuona mwadidi tayu. Yosefe adadza nawo aphale ale kuna iye, tenepo iye adaakhumbatira mbaampsompsona. Israele adalonga kuna Yosefe mbati, “Ine nee ndikhanyerezera kuti ndinakuona pontho tayu, tenepo Mulungu lero anditawirisa kuona na anako ene.” Tenepo Yosefe adaabulusa ana pamiyendo pa Israele mbalamba. Yosefe adakwata ana awiri ale mbadza nawo chifupi na Israele. Manase adamuikha kukhundu yakumadyo, Eferemu mbamuikha kumabzere kwa Israele. Mbwenye Israele adagwangwanyisa manjache mbasanjika dzanjache yamadyo pamsolo wa Eferemu, podi kwene kuti akhali wachiwiri kubalwa, mbakwata dzanjache yamabzere mbaisanjika pamsolo wa Manase, podi kwene kuti akhali wautombo. Tenepo iye adatsanzayisa Yosefe mbalonga mbati, “Mulungu adatumikira ababanga Abrahamu na Isake ule, mbatsanzayise aphalewa! Mulungu adanditsogolera kufikirana lero ule mbaatsanzayise. Mngelo ule adandipulumusa kuna pyakugoswa pyonsene mbaatsanzayise! Dzinanga na madzina a ababanga, Abrahamu na Isake, mbaveke kudzera muna aphalewa. Iwo mbakhale na ana azinji, pontho na pidzukulu pizinji.” Yosefe adaipirwa napyo, pidaona iye kuti babache akhadasanjika dzanjache yamadyo pamsolo wa Eferemu, natenepo iye adabulusa dzanja ya babache pamsolo pa Eferemu mbaiikha pamsolo wa Manase. Iye adalonga kuna babache mbati, “Si mwenemo tayu, baba: ushu ndiye mwana wautombo, ikhani dzanjanu yamadyo pamsolo pache.” Babache adakhonda mbalonga mbati, “Ndikupidziwa, mwananga, ndikupidziwa. Pidzukulu pya Manase pinakhalambo mtundu ukulu. Mbwenye mphwacheyi anakhala wamkulu kupiringana iye, pontho pidzukulu pyache pinakhala madzinza akulu.” Natenepo iye adaatsanzayisa nsiku yeneyo mbalonga mbati, “Aisraele anaphatisa basa madzina anu angalonga mafala akutsanzayisa. Iwo analonga kuti, ‘Mulungu mbakuchitise kukhala ninga Eferemu na Manase.’ ” Na njira yeneyi Israele adaikha Eferemu patsogolo pa Manase. Tenepo Israele adalonga kuna Yosefe mbati, “Ninga munaonera iwe, ine ndili chifupi kufa, mbwenye Mulungu anakhala nawe, pontho anakubwezera kudziko ya makolo ako. Ine ndikupereka nthemba ya Shekemu kuna iwe, nee kuna abale ako tayu, nthemba yakukhala na mataka akubalisa pinthu, ile idapokosera ine Aamori pakuphatisa basa talasada pontho utanga.” Yakobo adachemeresa anache onsene achimuna mbalonga mbati, “Gumanyikanani mwakundizungulira, towera ndikupangeni pinafuna kukuchitikirani m'tsogolo muno: “Dzani pabodzi monsenene, ana a Yakobo. Veserani kuna babanu Israele. “Rubeni, mwananga wautombo, ndiwe mphamvu zanga. Mwana wautombo wa uphaleanga. Mwana wakudungudzisa, pontho wamphamvu pyakwanga kupiringana ananga onsene. Iwe wakhala ninga madzi akupeluka, mbwenye hunakhala munthu wakufunika pyakwanga tayu, thangwi udagona na mkazanga wachibitchu mbululupisa talimba ya babako. “Simioni na Levi ngubaleawo. Iwo ambaphatisa basa pida pyawo kuchita pyakuzunguzika. Ine nkhabe phatizana nawo tayu m'mafalawo a chibiso-biso, penu kukwata khundu pa misonkhano yawo tayu. Thangwi iwo adapha amuna mwakuzhangali, iwo adalamaza ng'ombe zimuna towera asenzeke nazo. Dzedze kuna kuzhangali kwawo, thangwi kukhali kwakugoswa pyakwanga, pontho na ukali wawo, thangwi ukhali kwakukala mtima. Ine ndinaabalalisa pakati pa ana a Yakobo, mbandiamwaza-mwaza m'dziko yonsene ya Israele. “Yuda, abale ako anakukuza pikulu. Dzanjako inakhwipa m'khosi mwa anyamalwako. Ana a ababako anakulambira. Yuda, iwe wakhala ninga mwana nkhalamu. Iwe wabwerera pyamala iwe kudya nyama idapha iwe, ambanjunja mbathathamula ninga nkhalamu. Pontho ninga nkhalamu ikazi, mbani anakwanisa kumzunguza? Mthondodzo wachifumu nkhabe buluka pana Yuda tayu, penu utongi pamanyalo ache, mpakana kubwera kwa mwenechiroache. Pontho madzinza anati amvere. Iye adamangira bulu wache pamfesa, mwana bulu wache pamfesa wadidiletu. Iye ambafula mayalache na vinyu; chakufinika chache na vinyu wakufira ninga chiropa. Maso ache anafira na vinyu, mano ache anachena na mkaka. “Zebuloni anakhala m'gombe-gombe mwa bara; iye anakhala gombe ya kutchama miyadiya mikulu-mikulu. Madire a nthembache anafika mpakana ku Sidoni. “Isakara ndi bulu wamphamvu wakugona pakati pa mathanga. Pidaona iye kuti mbuto yakupumirapo ikhali yadidi, pontho kuti dziko ikhali yakukoma m'maso, iye adakotamisa phewache kuti athukule mtolo, tenepo iye adakhakhamizwa kuphata basa ninga bitchu. “Dani anatonga anthu ache. Iwo anakhala ninga madzinza anango a Israele. Dani anakhala nyoka m'khundu mwa njira; nyoka yaukali m'khundu-khundu mwa njira, ile imbaluma pitende pya kavalo, towera nyakumpakira agwe na madede. “Ndikudikhira chipulumuso chanu, MBUYA. “Gadi anasoswa na mapanga, mbwenye iye anazungunukira mbaathamangisa. “Asheri, pyakudya pyache pinakhala pya mafuta, pontho anapereka pyakudya pyakuthemera mfumu. “Nafitali ndi nyasa wakuthamanga mwakusudzuka, nyakubala anache akubalika. “Yosefe akhala ninga mtawi wamfesa, wakumera chifupi na mphuno ya madzi, ule nthambi zache zimbatanthawira m'mafufu. Anyamalwache adamsosa mwakugoswa na mauta mbamponyera matswimo mwavinga. Mbwenye utache ukhali wamphamvu, pontho manjache akhadawangisa pikulu, na mphamvu za Mulungu, Nyamphamvu wa Yakobo ule, na Makabuswa, Phanzwi ya Israele. Ndi Mulungu wa babako anafuna kukuphedza. Ndi Mulungu Wamphamvu zonsene anafuna kukutsanzayisa na mtsanzayiso wa mvula kubulukira kudzulu, mtsanzayiso wa madzi akuzwika akubulukira pansi, mtsanzayiso wa pifuyo pizinji na ana azinji, mtsanzayiso wa mapira na maluwa, mtsanzayiso wa mapiri akale, pontho pinthu pyakukoma m'maso kubulukira kumapiri akukhala na kukhala. Pyonsenepi mbapigwere pana Yosefe, ule adapambulwa pakati pa abale ache. “Benjemani akhala ninga mbinzi wakugoswa. Na machibese ambadya nyamache, na mawulo ambagawa pyaphata iye mwaupandu.” Enewa ndiye madzinza khumi na awiri a Israele. Pontho penepi ndiye pidalonga babawo, pikhaatsanzayisa iye kugonekana na anache onsene kada munthu. Tenepo Yakobo adalonga kuna anache mbati, “Chinchino ndinafa, tenepo mukandiikhe kumbuto idaikhwa makolo anga, m'dzimba ile ili m'munda mwa Eferoni wa Chihiti, ku Makipela, kumabulukiro dzuwa a Mamure, m'dziko ya Kanani. Abrahamu adagula nkhwimba na munda wenewu kubulukira kuna Eferoni, towera ikhale masiye. Kweneko ndiye kudaikhwa Abrahamu na mkazache, Sara; kweneko pontho ndiye kudaikhwa Isake na mkazache Rebeka; pontho kweneko ndiye kudaikha ine Lea. Munda na nkhwimba pili mwenemopyo pidagulwa kubulukira m'manja mwa Ahiti.” Pidamala Yakobo kupereka mwambo kuna anache, adagona pontho mbaferatu. Yosefe adapigwisa pana babache mbalira na kumpsompsona nkhope ya babacheyo. Tenepo Yosefe adatonga anyaluso kuti asasanye mtembo wa babache na mtombwe, towera aleke vunda. Kusasanywa kwa mtembo kudakwata nsiku makumanayi, ndzidzi wache wakusasanya mtembo. Aiguputo adamulira nsiku makumanomwe. Pidamala ndzidzi wakusintili, Yosefe adalonga kuna mathubu a mfumu mbati, “Ndaphata miyendo ndikomerenimbo mtima pakundipangirambo mfumu kuti, ‘Pikhali babanga chifupi kufa adandidumbirisa kuti ndimuikhe m'masiye, ale akhadasasanya iye kale m'dziko ya Kanani. Natenepo nditawiriseni ndiende kaikha babanga. Ndingamala ndinati ndibwere pontho.’ ” Mfumu adatawira mbati, “Ndoko kamuikhe babako ninga mudamdumbirira iwe kuna iye.” Natenepo Yosefe adenda kamuikha babache. Mathubu onsene a mfumu, atongi a thando yamiseru, na akadamu onsene m'dziko ya Iguputo adenda naye pabodzi Yosefe. Banjache, abale ache na onsene a m'nyumba ya babache adenda naye pabodzi. Mbwenye anawo ang'ono na mabira, mbuzi na ng'ombe zawo zidasala m'nthemba ya Gosheni. Amuna anango akukwira pingolo na anango akupakira akavalo adendambo pabodzi na Yosefe; ukhali mwinji ukulu ene. Pidafika iwo pambuwa ya Atadi kumabulukiro dzuwa a mkulo wa Yorodani, iwo adasintili mwakugaluza fala ndzidzi ukulu ene. Tenepo Yosefe adachita mwambo wakusintili nsiku zinomwe. Pidaona mzika za mu Kanani kuti anthu ale akhasintili pa Atadi, adalonga mbati, “Mwambo wakusintili unachita Aiguputo ngwanji?” Ndi thangwi yache mbuto ile idathulwa Abele-Mizraimu. Natenepo ana a Yakobo adachitadi ninga mukhadapangirwa iwo; iwo adathukula mtembo wache mbaenda nawo ku Kanani kauikha m'nkhwimba ya Makipela, kumabulukiro dzuwa a Mamure, m'munda ukhadagula Abrahamu kubulukira m'manja mwa Eferoni wa Chihiti kuti ukhale masiye ule. Pidamala Yosefe ikha babache, adabwerera ku Iguputo pabodzi pene na abale ache, pontho na onsene akhadenda naye pabodzi kumaliroko ale. Pidafa babawo, abale ache Yosefe adalonga mbati, “Tinachita tani ife ngakhala Yosefe akukoya mangawa basi, pontho anafuna kutibwezera pyakuipa pidamchitira ife pile?” Natenepo iwo adatuma mphangwa kuna Yosefe mbati, “Babathu mbadzati kufa adatipanga kuti tikupempheni kuti, ‘Ndaphata miyendo mulekerere pyakudawa pya abale anu pidakuchitirani iwo pile.’ Tenepo ife taphata miyendo, tilekerereni pyakudawa pidakuchitirani ife anyabasa a Mulungu wa babanu.” Yosefe adalira pidatambira iye mphangwa zenezi. Tenepo abale ache okha ene adadza mbalamba pamaso pache. Iwo adalonga mbati, “Ife tili pano pamaso panu ninga mabitchu anu.” Mbwenye Yosefe adalonga kuna iwo mbati, “Lekani chita mantha; ine nkhabe kwanisa kupiikha ndekha ene tayu pambuto ya Mulungu. Imwe mudaphatizana kundichitira chinthu chakuipa, mbwenye Mulungu adachisanduza kukhala chadidi, towera kupulumusa moyo wa anthu azinji ana moyo lerowa, thangwi ya pidachitika pile. Imwe lekani chita mantha. Ine ndinati ndikutsalakaneni pabodzi pene na ananu ene.” Natenepo iye adaawangisa mtima na mafala adidi akuaphata mtima. Yosefe adathimiza kukhala m'dziko ya Iguputo pabodzi pene na banja ya babache; pikhafa iye akhali na pyaka dzana na khumi. Iye adaona ana a Eferemu na pidzukulu pyache. Pontho iye adaona ana a Makiri, mwana Manase, mbakhala nawo m'nyumba mwache. Iye adalonga kuna abale ache mbati, “Ine ndili chifupi kufa, mbwenye Mulungu anati akuyang'anireni mwadidi mbakutsogolerani kukubulusani m'dziko muno kwenda namwe kudziko idadumbira iye kuna Abrahamu, Isake na Yakobo ile.” Tenepo Yosefe adapempha abale ache kuti adumbire, mbalonga mbati, “Dumbirani kuti Mulungu angakutsogolereni kwenda namwe kudziko yeneyo munakwata magogodo anga kwenda nawo.” Natenepo Yosefe adafa mu Iguputo uku ana pyaka dzana na khumi pyakubalwa. Iwo adasasanya mtembo wache na mtombwe kuti uleke vunda mbauikha m'baulu. Ana achimuna a Yakobo, ale adenda na iye ku Iguputo pabodzi pene na mabanjawo akhali awa: Rubeni, Simioni, Levi, Yuda, Isakara, Zebuloni, Benjemani, Dani, Nafitali, Gadi na Asheri. Onsene pabodzi pidzukulu pya Yakobo akhali anthu makumanomwe; mwanache Yosefe akhadenda kale ku Iguputo. Tenepo Yosefe na abale ache, pontho na mfendu wache adafa, mbwenye pidzukulu pyawo, ale mba Aisraele adabalana pikulu mbakhala anthu akuinjipa pyakwanga mwakuti dziko ya Iguputo mudadzala na anthu enewa. Pidagwanda ndzidzi ukulu ene, mu Iguputo mudapita mfumu unango kutonga, ule hakhadziwa tayu pya Yosefe. Tenepo iye adalonga kuna anthu ache mbati, “Aisraelewa ainjipa pontho ngamphamvu pyakwanga mwakuti tikugoswerwa nawo. Mwinango kunabwera nkhondo iwo anaphatizana na anyamalwathu, towera atikunde mbathawa kubuluka m'dziko muno. Tathema kusaka njira yakualekesa kuinjipa pikulu pene.” Natenepo anthu a ku Iguputo adaikhira anyakuyang'anira avinga towera aavuye pakuaphatisa basa mwakuakhakhamiza. Aisraele adamanga mizinda ya Pitomu na Ramese yakukoyeramo pinthu pya Mfumu wa Iguputo. Mbwenye na kuavuya kukulu kukhachita anthu a ku Iguputo, Aisraele ndiye adanyanya kuinjipa mbafalikira m'nthemba yonseneyo. Tenepo anthu a mu Iguputo adatoma kuagopa Aisraele, Tenepo mfumu wa ku Iguputo adalonga kuna Shifira na Pua, anyakubalisa akazi a Chiheberi mbati, “Mungabalisa mkazi wa Chiheberi, mwanayo angakhala mamuna mpheni, mbwenye angakhala wamkazi mulekeni.” Mbwenye anyakubalisa akazi ale akhali akugopa Mulungu, tenepo iwo hadavere pidalonga mfumu pile tayu mbakhonda kupha ana achimuna ale. Tenepo mfumu adachemeresa akazi ale mbaavunza mbati, “Mwatani munachita tenepa? Munalekeranji kupha ana achimuna?” Iwo adatawira mbati, “Akazi a Chiheberi alekana na akazi a kuno ku Iguputo; iwo nkhabe nenseka na kubala tayu, iwo ambabala mwenemo mbodzi wa ife mbadzati fika kweneko.” Pakumalisira pache mfumu adapereka utongi ukulu kuna anthu ache onsene wakuti: “Ana onsene akachiya achimuna a Chiheberi akaponywe mumkulo wa Nailo, mbwenye ana achikazi mualeke.” Ndzidzi wenewo mamuna unango wa dzinza ya Levi adasemba mkazi wa dzinza mwache monthomo, mbabala naye mwana wamamuna. Pidaona mkaziyo kuti mwanayo akhali wakubalika pyakwanga, iye adambisa miyezi mitatu. Mbwenye pikhali pyakuchimwanika kuthimiza kumbisa, iye adakwata chitundu chakusasanywa na mitete mbachikwalangula na upula kuti chileke pita madzi. Iye adaikha mwanayo mwenemo mbachisiya pakati pa mitete yakulapha pankhomole ya mkulo wa Nailo. Nyamaingache mwanayo adaimira patali pang'ono kuona chikhafuna kumchitikira mwanayo. Mwana wamkazi wa mfumu adadza kumkuloko kasamba, mwenemo anyabasache akhafamba-famba pyawo pankhomole ya mkulo. Kabodzi kene iye adaona chitundu pakati pa mitete yakulapha, tenepo adatuma bitchu wachikazi kachikwatapo. Mwana mfumu ule adachifungula mbaonamo mwana wamamuna. Mwanayo akhalira, tenepo iye adava naye nsisi. Iye adalonga mbati, “Weneyu ndi mbodzi wa ana a Chiheberi.” Nyamaingache mwana ule adamvunza mbati, “Munafuna ndikachemere mkazi wa Chiheberi kuti amuyamwise kukulererani?” Iye adatawira mbati, “Ndaphata miyendo ndoko.” Natenepo mtsikana ule adenda kachemera mache eneletu mwanayo. Mwana mfumu ule adapanga mkazi ule mbati, “Kwata mwanayo ukamuyamwise kundilerera, tenepo ine ndinakupagali.” Natenepo iye adakwata mwana ule mbaenda naye kamuyamwisa. Pidakula mwanayo, iye adenda naye kuna mwana mfumu, ule adamkwata mbasanduka mwanache ene. Iye adalonga yekha ene mbati, “Mwanayu ndidachita kumnula madzi, tenepo ndinamthula Mose.” Nsiku inango, pikhadakula Mose, adenda kafambira anthu ache a Chiheberi mbaona mukhakhakhamizirwa iwo kuphata mabasa akupha. Iye adaona pontho munthu wa ku Iguputo akupha Mheberi, mbodzi wa anthu ache. Mose adayang'ana-yang'ana, tenepo pidaona iye kuti pakhali nkhabe munthu unango chifupi, iye adapha munthu wa ku Iguputo ule mbafikhira mtembo wache m'tchetcha. Mangwana mwache iye adenda pontho kweneko mbaona Aheberi okhokha awiri akumenyana. Iye adalonga kuna ule akhaboneresa mwanzache mbati, “Watani unamenya Mheberi mnzako tenepa?” Munthu ule adatawira mbati, “Mbani adakuikha kukhala mfumu, pontho nyakutonga mseru pakati pathu? Ayi ukufuna kundipha ninga mudaphera iwe munthu wa ku Iguputo ule?” Tenepo Mose adachita mantha mbalonga yekha ene mbati, “Anthu adziwa pinthu pyachita ine.” Mbwenye amakabuswa anango akhathamangisa ana a Yetero. Tenepo Mose adenda kaavunulira mbaatungira madzi akumwesa pifuyo pyawopyo. Pidabwerera ana ale kuna babawo adaavunza mbati, “Mwatani mwachimbiza kudza lero?” Iwo adatawira mbati, “Munthu unango wa ku Iguputo adativunulira kuna amakabuswa, pontho atitungira madzi mbamwesa pifuyo pyathu.” Iye adavunza anache ale mbati, “Munthu weneyu ali kupi? Mwatani kudza naye kuno? Ndokoni mukamchemere towera adye nafe pabodzi.” Natenepo Mose adatawira kukhala kweneko. Yetero adampasa Zipora mwanache wamkazi kuti akhale mkazache, mbabala naye mwana wamamuna. Mose adalonga yekha ene mbati, “Ndine mlendo m'dziko muno, tenepo ndinamthula mwanayu Gereshomu.” Pidapita ndzidzi ukulu mfumu wa ku Iguputo adafa, mbwenye Aisraele akhabulira basi na ubitchu mbalira kuti aphedzwe. Kulira kwawo kudafika kuna Mulungu, ule adava kubulira kwawo mbakumbuka chiverano chache na Abrahamu, Isake na Yakobo. Iye adaona ubitchu wa Aisraele mbadziwa pikhachitika pile. Nsiku inango pikhadyesa Mose mabira na mbuzi za Yetero, tebzalache, nyansembe wa ku Midiani, iye adawambuka thando yatchetcha na mkumbiwo mbafika kuphiri ya Sinai, phiri ya Mulungu. Kweneko mngelo wa MBUYA adamuonekera ninga malulume a moto kubulukira m'thenthere. Mose adaona kuti thenthere ikhagaka moto, kwache iyo nee ikhapya tayu. Iye adalonga yekha mbati, “Penepi ndi malengo-lengo! Pyakhala tani kuti thenthere ichimwane kupya? Ndinati ndifendedze chifupi kuti ndikapione.” Pidaona MBUYA kuti Mose akhafendeza chifupi adamchemera kubulukira m'thenthere mbati, “Mose! Mose!” Iye adatawira mbati, “Ndawo, ndili pano!” Mulungu adalonga mbati, “Leka fendedzeratu chifupi. Dula nkhwaira zako, thangwi pambuto pana iwepo mphakuchena. Ndine Mulungu wa makolo ako, Mulungu wa Abrahamu, Isake na Yakobo.” Tenepo Mose adabisa nkhope yache, thangwi akhachita mantha kuyang'ana kuna Mulungu. MBUYA adalonga mbati, “Ndaona kusanyika kunachita anthu anga m'dziko ya Iguputo; ndava kulira kunachita iwo kufuna kupulumuswa m'manja mwa anyakuyang'anira avinga. Kusanyika kwawo konsene ndikukudziwa, tenepo ndatchitha kuti ndiapulumuse m'manja mwa anthu a ku Iguputo, pontho kuti ndiabuluse mu Iguputomo mbandiaendesa kudziko yakukoma, ikulu, dziko yamphonje, pontho ile chinchino inakhala Akanani, Ahiti, Aamori, Aperizi, Ahivi, na Ayebusi. Ine ndavadi kulira kunachita anthu anga, pontho ndaona mule munaavuyira anthu a ku Iguputo. Chinchino ndikukutuma kuna mfumu wa ku Iguputo, towera ukatsogolere anthu anga kuabulusa mu Iguputomo.” Mbwenye Mose adalonga kuna Mulungu mbati, “Ndine ani ine kuti ndiende kuna mfumu, pontho kabulusa Aisraele mu Iguputo?” Mulungu adatawira mbati, “Ndinakhala nawe, tenepo ungabulusa anthuwo mu Iguputo, munandipembedza paphiri pano. Chenecho chinakhala chitsikimizo chakuti ndidakutuma ndine.” Mbwenye Mose adatawira mbati, “Ine ndingaenda kuna Aisraeleko mbandikaapanga kuti, ‘Mulungu wa makolo anu andituma kuna imwe,’ iwo anakandivunza kuti, ‘Dzinache mbani?’ Apo ndikaapange tani?” Mulungu adalonga mbati, “Ine ndine ule ndine. Iwe wathema kaapanga tenepa: ‘Ule ambachemerwa INE NDINE andituma kuna imwepo.’ Kaapange Aisraele kuti ine, MBUYA, Mulungu wa makolo awo, Mulungu wa Abrahamu, Isake na Yakobo, ndakutuma kuna iwo. Yeneyi ndi dzinanga yakukhala na kukhala, mifendu inadzayo inandichemera na dzina yeneyi. Ndoko kagumanyise pabodzi akadamu onsene a Aisraele mbuapange kuti ine, MBUYA, Mulungu wa makolo awo, Mulungu wa Abrahamu, Isake na Yakobo ndidakuonekera. Ukaapange kuti ine ndaakumbuka, pontho ndaona pinthu pinaachitira anthu a ku Iguputo. Ndapinyerezera kuti ndiabuluse m'dziko ya Iguputo, kule kunavuyiwa iwo, tenepo ndinaaendesa kudziko yamphonje; dziko ya Akanani, Ahiti, Aamori, Aperizi, Ahivi na Ayebusi. “Anthu anga anakava pinafuna iwe kaapanga. Tenepo iwe wathema kwenda na akadamu a Aisraele kuna mfumu wa ku Iguputo kampanga kuti, ‘MBUYA, Mulungu wa Aheberi, apionesera yekha ene kuna ife. Chinchino titawiriseni kwenda ulendo wa nsiku zitatu m'thando yatchetcha kapereka nsembe kuna MBUYA Mulungu wathu.’ Ndikupidziwa kuti mfumu wa ku Iguputo hanakutawirisani tayu kuchita tenepo ngakhala mkono wamphamvu hunamkhakhamiza tayu. Mbwenye ndinati ndiphatise basa mphamvu zanga, pontho ndinatchunyusa dziko ya Iguputo pakuchita pinthu pyakudodomesa kweneko. Pingamala penepi iye anakutawirisani kwenda. “Ndinachitisa anthu a ku Iguputo kukulemedzani, towera anthu anga angabuluka m'dzikomo aleke kubuluka chimanja-manja. Mkazi onsene wa Chiisraele anaenda kuna tsanthembache wa Chiiguputo na mkazi onsene wakukhala m'nyumba mwache mbakapempha nguwo, golidi na pyakuthemesera pyasiliva. Aisraele anavazika pinthu penepi anawo achimuna na achikazi mbakwata mfuma kubuluka nayo ku Iguputo.” Tenepo Mose adamtawira MBUYA mbati, “Mwinango Aisraele anakhonda kandikhulupira penu kavesera pinaapanga ine. Ndikachite tani ngakhala iwo analonga kuti imwe hamudandionekera tayu?” Tenepo MBUYA adavunza mbati, “Ninji chaphatira iwe m'manja mwakomo?” Iye adatawira mbati, “Ndodo.” MBUYA adalonga mbati, “Iponye pansi.” Pidaiponya Mose pansi, idasanduka nyoka, iye mbaithawa. Tenepo MBUYA adalonga kuna Mose mbati, “Kotama uilokote na kumchira kwacheko.” Mose adakotama mbaiphata, tenepo nyokayo idasanduka pontho ndodo m'manja mwache. MBUYA adalonga mbati, “Kachite penepi kutsikimizira Aisraele kuti MBUYA, Mulungu wa makolo awo, Mulungu wa Abrahamu, Isake na Yakobo akuonekeradi.” MBUYA adalonga pontho kuna Mose mbati, “Pitisa dzanjako mumkhanjo mwako.” Mose adaveradi, tenepo pidaibulusa iye, dzanjayo idadzala na matanya akuchena ninga matalala. Tenepo Mulungu adalonga mbati, “Bwezera mkono wako mumkhanjomo.” Mose adachitadi tenepo, pontho pidaubulusa iye, ndzidzi wenewo ukhali wakuwanga mbukhala montho mwakale ninga manungo ache anango onsene. Mulungu adalonga mbati, “Ngakhala anakhonda kakukhulupira penu kukwana na chakudodomesa chakutomachi, penepo iwo anakakhulupira na chachiwirichi. Ngakhala hanakhulupira tayu basi na pyakudodomesa piwiripi, pontho ngakhala hanakavesera pinakaapanga iwe tayu, katunge madzi pang'ono mumkulo wa Nailo mbukakhuthulira pansi. Madziwo anasanduka chiropa.” Mbwenye Mose adalonga kuna MBUYA mbati, “Tayu, Mbuyanga, lekani tuma ine. Ine nkhabe dziwa kulonga mwadidi, podi na kale ene, penu chinchino kubulukira ndzidzi udatoma imwe kulonga na ine. Ine ndine munthu wakulemera lulume pontho wachibubu.” MBUYA adalonga kuna iye mbati, “Mbani ambampasa munthu mulomo wache? Mbani ambamchitisa kukhala dodo penu kukhala bewewe? Mbani ambampasa maso penu kumchitisa kukhala boli-boli? Ndine, MBUYA, ambamchitisa tenepo. Chinchino, ndoko! Ndinakuphedza kulonga, pontho ndinakupanga pyakuti ukalonge.” Mbwenye Mose adatawira mbati, “Tayu, Mbuya, ndaphata miyendo tumani munthu unango ene.” Na mafala enewa MBUYA adazhangalira Mose mbalonga mbati, “Apo tani mbaleako Aroni, Mlevi? Ndikupidziwa kuti iye anakwanisa kulonga mwadidi. Tenepo, chinchino, iye akudza dzagumanikana nawe, iyembo anakomerwa kukuona. Iwe unakwanisa kulonga kuna iye mbumpanga pyakuti akalonge. Ndinaphedza monsenene awiri kulonga, pontho ndinapanga monsenene awiri pyakuti muchite. Iye anakhala nyakukulongera mbalonga kuna anthu m'mbuto mwako. Tenepo kuna iye iwe unakhala ninga Mulungu, kumpanga iye pyakuti alonge kuna anthu. Kwata ndodoyi, thangwi unachita nayo pyakudodomesa.” Tenepo Mose adabwerera kuna Yetero, tebzalache, mbalonga kuna iye mbati, “Ndaphata miyendo, nditawiriseni kubwerera ku Iguputo kuna abale anga kuti ndikaone ngakhala ana moyo na lero.” Yetero adamtawirisa mbagonekana naye. Mose mbali ku Midiani, MBUYA adalonga kuna iye mbati, “Bwerera ku Iguputo, thangwi onsene akhafuna kukupha ale amala kufa.” Tenepo Mose adakwata mkazache na anache achimuna, mbaapakiza pabulu mbaenda nawo ku Iguputo, uku iye m'manja mwache akwata ndodo ikhadampanga Mulungu kuti akwate ile. MBUYA adalonga pontho kuna Mose mbati, “Podi chinchino ukwenda ku Iguputo, kaonesese kuti wachita pyakudodomesa pyonsene kuna mfumu pakuphatisa basa mphamvu zidakupasa ine kuti uchitire nazo zile. Mbwenye ndinachitisa mtima wa mfumu kukhala wakuuma, tenepo iye hanatawirisa kuti Aisraele abuluke m'dziko mwachemo tayu. Natenepo iwe wathema kampanga mfumuyo kuti ine, MBUYA, ndikulonga kuti, ‘Israele ndi mwananga wamamuna wautombo. Ndidakupanga kuti umtawirise mwananga wamamunayo kuti aende, towera akandipembedza, mbwenye iwe udakhonda pyako. Chinchino ndinati ndiphe mwanako wamamuna wautombo.’ ” Panjira padagonera iwo ulendo wawo ku Iguputo, MBUYA adagumanikana na Mose mbafuna kumpha. Ndzidzi wenewu MBUYA akhadalonga kuna Aroni mbati, “Ndoko m'thando yatchetcha ukagumanikane na Mose.” Tenepo iye adenda kagumanikana naye paphiri ya Mulungu. Pidagumanikana iye naye adampsompsona. Natenepo Mose adapanga Aroni pyonsene pikhadalonga MBUYA ndzidzi ukhampanga iye kuti abwerere ku Iguputo; iye adampanga pontho pyakudodomesa pikhadamtonga MBUYA kuti iye achite pile. Tenepo Mose na Aroni adenda ku Iguputo mbakagumanyisa pabodzi akadamu a Aisraele onsene. Aroni adaapanga mafala onsene akhadalonga MBUYA kuna Mose ale, tenepo Mose adachita pyakudodomesa pyonsene pamaso pa anthu. Iwo adakhulupira, pontho pidava iwo kuti MBUYA akhadadza kuna iwo, pontho kuti akhadaona kuvuyiwa kwawo, adalamba pansi mbampembedza. Tenepo Mose na Aroni adenda kuna mfumu wa ku Iguputo mbalonga mbati, “MBUYA Mulungu wa Israele, akulonga kuti, ‘Tawirisa anthu anga kuti aende, towera akachite phwando yakundilemedza nayo m'thando yatchetcha.’ ” Mfumu adavunza mbati, “Apo MBUYA mbani? Ndatani kuti ndimvesere mbanditawirisa Aisraele kwenda? Ine nkhabe kumdziwa MBUYA, tenepo ine nkhabe kutawirisa Aisraele kwenda tayu.” Mose na Aroni adatawira mbati, “Mulungu wa Aheberi adapitchulula yekha ene kuna ife. Titawiriseni kuti tiende ulendo wa nsiku zitatu m'thando yatchetcha kapereka nsembe kuna MBUYA Mulungu wathu. Tingakhonda chita tenepo, iye anatipha na utenda penu nkhondo.” Mfumu adalonga kuna Mose na Aroni mbati, “Thangwi ache ninji mukulekesa anthu kuphata mabasawo? Bwererani kaphata mabasanu! Anthumwe chinchino mwainjipa pyakwanga kupiringana anthu a muno mu Iguputo. Tenepo munafuna kuleka pyanu kuphata basa!” Nsiku yonthoyo mfumu adatonga anyakuayang'anira avinga a mu Iguputo, pontho akadamu a Aisraele mbati, “Lekani kuapasave maudzu akuumba nawo njerwa. Apangeni kuti akapisakire okha ene. Mbwenye aumbe basi konta ya njerwa sasawa ninga mwakale, aleke chepesa. Iwo nkhabe basa izinji ya kuphata tayu, ndi thangwi yache iwo akundipempha ndzidzi onsene kuti ndiatawirise kwenda kapereka nsembe kuna Mulungu wawo! Aphatiseni basa anthu enewa pikulu kuti akhale pakaliki-liki mbasowa ndzidzi wakuvesera pinthu pyakunama pinapangwa iwopi.” Anyakuayang'anira avinga na akadamu a Aisraele ale adenda mbakalonga kuna anthu mbati, “Mfumu alonga kuti iye hanakupasanive maudzu akuumba nawo njerwa tayu. Iye akulonga kuti imwe mwathema kapisakira mwekha ene maudzu konsene kunaagumana imweko, mbwenye mwathema basi kuumba njerwa konta sasawa ninga mwakale mule.” Tenepo anthu adenda konsene kwene mu Iguputo kusaka-saka maudzu. Anyakuayang'anira avinga adayesa-yesa kuakhakhamiza kuti aumbe nsiku na nsiku konta ya njerwa sasawa ninga mwakale pikhapaswa iwo maudzu. Anyakuayang'anira avinga ale adamenya akadamu a Aisraele ale akhadapaswa utongi wakuyang'anira pabasa yeneyi. Iwo adavunza mbati, “Thangwi yache ninji imwe anthu mukukhonda kuumba njerwa konta sasawa ninga mwakale mule?” Akadamu a Aisraele adenda kadungunya kuna mfumu mbati, “Thangwi yache ninji, Mfumu, mukuchita penepi kuna ife? Ife nee tikupaswa maudzu tayu, mbwenye tikutongwa basi kuumba njerwa! Tenepo ife tikumenywa. Aphophonya mbanthu anu onthowa.” Mfumu adatawira mbati, “Ndimwe akupolola, pontho imwe nkhabe funa kuphata basa tayu. Ndi thangwi yache mukundipempha kuti ndikutawiriseni kwenda kapereka nsembe kuna MBUYA. Chinchino bwererani kaphata mabasanu! Imwe nkhabe paswave maudzu tayu, kwache mwathema basi kuumba njerwa konta sasawa ninga mwakale mule.” Akadamu a Aisraele adadzindikira kuti iwo akhali panyatwa pidapangwa iwo kuti adathema kuumba njerwa konta sasawa ninga mwakale mule nsiku na nsiku. Pikhabuluka iwo kwenda, adagumanikana na Mose na Aroni, ale akhaadikhirira. Iwo adalonga kuna Mose na Aroni mbati, “MBUYA aona pyachita imwepi, tenepo anati akutchunyuseni thangwi ya kuchitisa mfumu na mathubu ache kutizonda. Imwe mwaapasa thangwi ya kutiphera nayo.” Tenepo Mose adabwerera pontho kuna MBUYA mbalonga mbati, “MBUYA, mwatani munavunga anthu anu? Mudanditumiranji kuno? Kutomera ndzidzi udenda ine kuna mfumu kalonga na dzinanu na lero iye akuavuya basi. Tenepo imwe nee mwachitapo pinthu kuaphedza tayu!” Tenepo MBUYA adalonga kuna Mose mbati, “Chinchino unati uone pinafuna ine chita kuna mfumu. Ndinamkhakhamiza kutawirisa anthu anga kuti aende. Ndinati ndimkhakhamize maka-maka kuabulusa m'dziko mwachemo.” Mulungu adalonga kuna Mose mbati, “Ine ndine MBUYA. Ine ndidaonekera kuna Abrahamu, Isake na Yakobo ninga Mulungu Wamphamvu zonsene, mbwenye sidapichite ndekha ene tayu kudziwika kuna iwo na dzinanga yakuchena, MBUYA. Ndidachita pontho chiverano nawo mbandiapanga kuti ndinaapasa dziko ya Kanani, dziko ile ikhadakhala iwo ninga alendo. Chinchino ndava kubulira kwa Aisraele, ale adaikhwa paubitchu na anthu a ku Iguputo, tenepo ine ndakumbuka chiverano chidachita ine na iwo. Tenepo panga Aisraele kuti ine ndikulonga kuna iwo kuti, ‘Ine ndine MBUYA; ine ndinakupulumusani mbandikusudzulani panyatwa ya ubitchu mu Iguputo na mkono wanga wamphamvu. Ndinaatchunyusa pikulu mbandikupulumusani. Ndinakusanduzani kukhala anthu anga, inembo ndinakhala Mulungu wanu. Penepo imwe munadziwa kuti ine ndine MBUYA, Mulungu wanu, ndingakusudzulani paubitchu mu Iguputo. Ndinakudzesani kudziko, ile idadumbira ine kuna Abrahamu, Isake na Yakobo; mbandiipereka kuna imwe kukhala yanu ene. Ine ndine MBUYA.’ ” Mose adalonga penepi kuna Aisraele, mbwenye iwo hadamvesere tayu, thangwi mitimawo idasanyika pikulu na ubitchu wakuphawu. Tenepo MBUYA adalonga kuna Mose mbati, “Ndoko kapange mfumu kuti iye athema kutawirisa Aisraele kubuluka m'dziko mwachemo.” Mbwenye Mose adatawira mbati, “Ngakhala Aisraele hakundivesera tayu, apo ndi tani na mfumuyo? Ine ndine munthu pyache wamathatha.” Tenepo MBUYA adatonga Mose na Aroni mbati, “Pangani Aisraele na mfumu ene wa ku Iguputo kuti ndakutongani ndine kutsogolera Aisraele kubuluka mu Iguputo.” Rubeni, mwana wamamuna wautombo wa Yakobo, akhali na ana anayi achimuna: Hanoki, Palu, Hezironi na Karimi; iwo akhali makolo a mbumba adakwata madzinawo ale. Simioni akhali na ana atanthatu achimuna: Yemuele, Yamini, Ohadi, Yakini, Zohari na Shauli, mwana wamamuna wa mkazi wa ku Kanani; iwo akhali makolo a mbumba adakwata madzinawo ale. Levi akhali na ana atatu achimuna: Gereshoni, Kohati na Merari; iwo akhali makolo a mbumba adakwata madzinawo ale. Levi adakhala moyo pyaka dzana na makumatatu na pinomwe. Gereshoni akhali na ana awiri achimuna: Libini na Shimei: iwo akhali na pidzukulu pizinji. Kohati akhali na ana anayi achimuna: Amuramu, Izihara, Hebroni na Uziele. Kohati adakhala moyo pyaka dzana na makumatatu na pitatu. Merari akhali na ana awiri achimuna: Mahili na Mushi. Enewa ndi mbumba ya Levi na pidzukulu pyawo. Amuramu adasemba Yokebedi, nyamaingache babache, ule adabala Aroni na Mose. Amuramu adakhala moyo pyaka dzana na makumatatu na pinomwe. Izihara akhali na ana atatu achimuna: Kora, Nefegi na Zikiri. Uzielembo akhali na ana atatu achimuna: Mishaele, Elizafani na Sitiri. Aroni adasemba Elisheba, mwana wamkazi wa Aminadabu, pontho nyamaingache Nashoni; iye adambalira Nadabu, Abihu, Eleazara na Itamara. Kora akhali na ana atatu achimuna: Asiri, Elikana na Abiasafu; enewa akhali makolo a mbumba akhadapambuka kuna mbumba ya Kora ale. Eleazara, mwana Aroni, adasemba mbodzi wa ana achikazi a Putiele mbabala naye Finiasi. Enewa akhali akadamu a mbumba ya m'dzinza ya Levi malingana mabanjawo. Nkhuna amuna enewa, Aroni na Mose, kudalonga MBUYA mbati, “Tsogolerani Aisraele kubuluka mu Iguputo.” Iwo akhali amuna ale adapanga mfumu wa ku Iguputo kuti abuluse Aisraele mu Iguputo. Anthu ache ngonthowa Mose na Aroni. Pidalonga MBUYA kuna Mose m'dziko ya Iguputo, adalonga mbati, “Ine ndine MBUYA. Panga mfumu wa ku Iguputo pyonsene pinakupanga ine.” Mbwenye Mose adatawira mbati, “Imwe mukupidziwa kuti ine ndine munthu pyache wamathatha, apo pinakwanisika tani kuti mfumu akandivesere?” MBUYA adalonga mbati, “Yang'ana, ndinati ndikuchitise kukhala ninga ndiwe Mulungu kuna mfumu, tenepo mbaleako Aroni analonga kuna iye ninga mprofeti wako. Panga Aroni pyonsene pyakutonga ine, tenepo iye anapanga mfumu kuti atawirise Aisraele kubuluka m'dziko mwache. Tenepo anthu a ku Iguputo anapidziwa kuti ine ndine MBUYA ndingafuthula mkono wanga kubulusa Aisraele m'dziko mwawomo.” Mose na Aroni adachita ninga montho mudaatongera MBUYA. Pandzidzi ukhalonga iwo kuna mfumu, Mose akhali pyaka makumasere pyakubalwa, Aronimbo akhali na pyaka makumasere na pitatu. MBUYA adalonga kuna Mose na Aroni mbati, “Ngakhala mfumu anakafuna kuti mumtsikimizire pakuchita chakudodomesa, ukapange Aroni kuti akwate ndodo yache mbaiponya pansi pamaso pa mfumuyo, tenepo ndodo inasanduka nyoka.” Tenepo Mose na Aroni adenda kuna mfumu mbakachita ninga montho mukhadaapangira MBUYA. Aroni adaponya ndodo yache pansi pamaso pa mfumu na mathubu ache, ndodoyo idasanduka nyoka. Mfumu adachemeresa amunache anzeru na anyamatsengache, iwombo adachita chibodzi-bodzi na matsengawo. Iwo adaponya pansi ndodo zawo mbazisanduka nyoka. Mbwenye ndodo ya Aroni idakhudyula ndodo zawo zonsene zile. Kwache mfumu akhali wakuuma mtima basi, pontho hadaavesere tayu Mose na Aroni ninga montho mukhadalongera MBUYA. Tenepo MBUYA adalonga kuna Mose mbati, “Mfumu auma mtima pyakwanga mbakhonda kutawira kuti anthu anga aende. Tenepo ndoko na machibese ukagumanikane naye pinatchithira iye kumkulo. Kwata ndodo idasanduka nyoka ile mbukamdikhire pankhomole ya mkulo. Tenepo ukalonge kuna mfumu kuti, ‘MBUYA, Mulungu wa Aheberi, andituma kuti ndikupangeni kuti mutawirise anthu ache kwenda, towera akwanise kumpembedza m'thando yatchetcha. Mbwenye na lero, imwe hamudavere tayu. Mfumu, chinchino MBUYA akulonga kuti munati mumdziwe kuti iye mbani kubulukira pa pinthu pyonsene pinafuna iye kuchita. Yang'anani, ndinamenya madzi mumkulomu na ndodo yanga, tenepo madzi anasanduka chiropa. Nsomba zinafamo, pontho mkulo unanunkha pyakwanga mwakuti anthu onsene a mu Iguputo hanakwanisa kumwamo madzi tayu.’ ” MBUYA adalonga kuna Mose mbati, “Panga Aroni kukwata ndodo yache mbaithonyeza kumikulo, mikhwawa, na mathawale konsene mu Iguputo. Madzi anasanduka chiropa, pontho pamtunda ponsene panakhala chiropa, podi na m'ndilo na m'pitomba mwene munakhala chiropa.” Tenepo Mose na Aroni adachita ninga mudaapangira MBUYA. Pamaso pa mfumu na mathubu ache, Aroni adakwiza m'dzulu ndodo yache mbamenya nayo madzi, tenepo madzi onsene mumkulomo adasanduka chiropa. Nsomba zidafamo, mkulowo udanunkha pyakwanga mwakuti anthu a ku Iguputo hadakwanise kumwamo madzi tayu. Ponsene pene mu Iguputo pakhali chiropa. Tenepo anyamatsenga a mfumu adachita chibodzi-bodzi na matsengawo, kwache mfumu adaumiratu mtima. Mfumu adakhonda kuvesera Mose na Aroni ninga montho mukhadalongera MBUYA. M'mbuto mwache iye adazungunuka mbabwerera pyache m'nyumba mwache yachifumu okhonda ikha konta penepi. Anthu onsene a ku Iguputo adakumba m'khundu-khundu mwa mkulo kusaka madzi akumwa, thangwi iwo hadakwanise tayu kumwa madzi a mumkulomo. Nsiku zinomwe zidagwanda kubuluka pandzidzi udamenya MBUYA madzi mumkulo mule. Tenepo MBUYA adalonga kuna Mose mbati, “Ndoko kuna mfumu, ukampange kuti MBUYA akulonga kuti, ‘Tawirisa anthu anga kwenda, towera akwanise kandipembedza. Ungakhonda ndinati nditchunyuse dziko yako yonsene na anyanchidwe. Mkulo wa Nailo unadzala na anyanchidwe mwakuti anabuluka mumkulomo mbakapita m'nyumba mwako, kusubi kwako, patalimba pako m'nyumba za mathubu ako na anthu ako, pontho na mwakuphikira mikate na mwakumunyira mpambo mwene. Iwo anakukwirakwirani, iwe, anthu ako, pontho na mathubu ako ene.’ ” MBUYA adalonga kuna Mose mbati, “Panga Aroni kuti aphatire ndodo yache mbathonya nayo kumikulo, mikhwawa, na mathawale, mbachitisa anyanchidwe kubuluka m'madzimo kudza pamtunda.” Aroni adaphatira ndodo yache mbathonya nayo pamadzi ponsene, natenepo anyanchidwe adabuluka m'madzimo mbaphopha pamtunda ponsene. Kwache anyamatsenga adaphatisa basa matsengawo, iwombo adachitisa kuti anyanchidwe abuluke m'madzimo kudza pamtunda. Mfumu adachemeresa Mose na Aroni mbalonga mbati, “Pempherani kuna MBUYA kuti abuluse anyanchidwe, natenepo ndinatawirisa anthu anu kwenda, towera akwanise kapereka nsembe kuna MBUYA.” Mose adatawira mbati, “Ndinakomerwa pyakwanga kukupemphererani. Longani kwene ndzidzi wathema ine kapempherera, imwe, mathubu anu na anthu anu ene. Tenepo anyanchidwe anamala mbapakhala nee nyanchidwe na mbodzi ene wakusalira kupambula mumkulo wa Nailo mwene basi.” Mfumu adatawira mbati, “Upemphere mangwana.” Mose adalonga mbati, “Ndinachita ninga montho mwapemphera imwe, tenepo munapidziwa kuti nkhabeve unango ninga MBUYA, Mulungu wathu tayu. Anyanchidwe anabuluka pakati pa imwe, mathubu anu na anthu anu ene mbapakhala nee nyanchidwe na mbodzi ene wakusalira kupambula mu Nailo basi.” Tenepo Mose na Aroni adenda pyawo kubuluka pamaso pa mfumu. Mose adapemphera kuna MBUYA kuti abuluse anyanchidwe akhadadzesa iye kuna mfumu ale. MBUYA adachita ninga mudapemphera Mose, tenepo anyanchidwe m'nyumba, papintalo na m'minda adamala kufa. Anthu a ku Iguputo adaamuluka pamilu mikulu-mikulu, mpakana dziko idanunkha thangwi ya anyanchidwewo. Pidaona mfumu kuti anyanchidwe ale amala kufa, iye adaumisa pontho mtima ninga montho mukhadapilongera MBUYA mule, mfumu hadavesere Mose na Aroni tayu. MBUYA adalonga kuna Mose mbati, “Panga Aroni kuti amenye pansi na ndodo yache, tenepo mu Iguputo monsene fumbi inasanduka matchunya.” Tenepo Aroni adamenya pansi na ndodo yache, tenepo fumbi yonsene mu Iguputo idasanduka matchunya, ale adaumbikira nyama na anthu ene. Anyamatsenga adapiyeserambo kuphatisa basa matsengawo kuti matchunya adzembo, kwache adapichimwana. Matchunya akhali ponsene pene, tenepo anyamatsenga ale adalonga kuna mfumu mbati, “Achita penepi ndi Mulungu!” Mbwenye mfumu adaumisa mtima basi, pontho hadavesere Mose na Aroni tayu ninga montho mukhadapilongera MBUYA. MBUYA adalonga kuna Mose mbati, “Mangwana na machibese, ndoko kagumanikane na mfumu pinaenda iye kumkulo mbakumpange kuti MBUYA akulonga kuti, ‘Tawirisa anthu anga kwenda, towera akwanise kandipembedza. Ndikukucheuza kuti ngakhala unakhonda ndinati ndikutchunyuse na ntchentche pabodzi pene na mathubu ako na anthu ako. M'nyumba za anthu a ku Iguputo munadzala na ntchentche, pontho ponsene pene panakhala ntchentche. Mbwenye sinachita chibodzi-bodzi tayu m'nthemba ya Gosheni, kunakhala anthu anga kule. Kweneko nee kunakhala wumbi-wumbi wa ntchentche tayu, towera mupidziwe kuti ine MBUYA ndili pabasa mu Iguputo muno. Ndinasiyanisa pakati pa anthu anga na anthu ako. Chakudodomesa chenechi chinachitika mangwanawa.’ ” MBUYA adagwisa wumbi-wumbi wa ntchentche m'nyumba mwa mfumu na m'nyumba za mathubu ache. Dziko yonsene ya Iguputo idaipiswa na ntchentche. Tenepo mfumu adachemeresa Mose na Aroni mbalonga mbati, “Ndokoni kapereke nsembe kuna Mulungu wanu m'dziko montho muno.” Mose adatawira mbati, “Kuchita tenepo nee pinakhala pyakuthema tayu, thangwi anthu a mu Iguputo muno anatizunguza angationa tikupereka nsembe kuna MBUYA Mulungu wathu. Ngakhala tinaphatisa basa nyama zenezi mbatidawira anthu a mu Iguputo pakuzipereka nsembe panationa iwopo, anati atiphe na miyala. Ife tathema kwenda ulendo wa nsiku zitatu m'thando yatchetcha kapereka nsembe kuna MBUYA, Mulungu wathu, ninga montho mudatitongera iye mule.” Mfumu adalonga mbati, “Ndinakutawirisani kwenda kapereka nsembe kuna MBUYA, Mulungu wanu, m'thando yatchetcha, mungakhonda kwenda kutali pyakwanga. Chinchino undipempherere kuna MBUYA.” Mose adatawira mbati, “Ndingabuluka kwene pano, ndinati ndikapemphere kuna MBUYA kuti mangwana ntchentche zimale kuna imwe, mathubu anu na anthu ene. Kwache muleke kutinyengeza pontho mbamukhonda kuti anthu aleke kwenda kapereka nsembe kuna MBUYA.” Mose adabuluka pana mfumupo mbaenda kapemphera kuna MBUYA, tenepo MBUYA adachita ninga mudapemphera Mose mule. Ntchentche zidabuluka kuna mfumu, mathubu ache na anthu ache ene; nee padasalave ntchentche na ibodzi ene tayu. Podi na ndzidzi wenewu ene mfumu adaumisa basi mtima mbakhonda kutawirisa anthu kwenda. MBUYA adalonga kuna Mose mbati, “Ndoko kuna mfumu ukampange kuti MBUYA, Mulungu wa Aheberi akulonga kuti, ‘Tawirisa anthu anga kwenda, towera akwanise kandipembedza. Ungakhonda pontho kuatawirisa kwenda ndinati ndikutchunyuse pakutumiza muliri wakugoswa pana pifuyo pyako; akavalo ako, mabulu ako, ngamila zako, ng'ombe zako, mabirako na mbuzi zako. Ndinasiyanisa pakati pa pifuyo pya Aisraele na pifuyo pya anthu ako, pontho nkhabe chifuyo na chibodzi chene cha Aisraele chinafa tayu. Ine MBUYA ndapifuna kuti penepi ndipichite mangwanawa.’ ” Mangwana mwache MBUYA adachita ninga mukhadalongera iye, tenepo pifuyo pyonsene pya ku Iguputo pidafa, mbwenye nkhabe chifuyo na chibodzi chene cha Aisraele chidafa tayu. Mfumu adatuma anthu kuti akavunze mwadidi pikhadachitika pile, tenepo adapangwa kuti nee chifuyo na chibodzi chene cha Aisraele chikhadafa tayu. Mbwenye mfumu adaumisa mtima mbakhonda tawirisa anthu kwenda. Tenepo MBUYA adalonga kuna Mose na Aroni mbati, “Tapa dotha yakudzala m'dzanja kubulukira pamoto; Mose akaiwazire m'dzulu pamaso pa mfumu. Iyo inabalalika ninga fumbi yakufinuka m'dziko yonsene ya Iguputo mbapichitisa kuti pakhale anyakadumu konsene kwene pana anthu na pifuyo pene.” Tenepo iwo adatapa dotha mbaimira pamaso pa mfumu; Mose adawazira dotha ile m'dzulu mbapabuluka anyakadumu mbichitisa kuti pamanungo pa anthu na pifuyo pakhale pironda. Anyamatsenga hadakwanise tayu kuonekera kuna Mose, thangwi iwo akhali na anyakadumu okhokha ningambo anthu a ku Iguputo onsene. Mbwenye MBUYA adachitisa mfumu kuumisa mtimache, tenepo iye hadavesere Mose na Aroni tayu ninga montho mukhadalongera MBUYA. MBUYA adalonga kuna Mose mbati, “Mangwana na machibese uende kagumanikana na mfumu mbukampange kuti MBUYA, Mulungu wa Aheberi akulonga kuti, ‘Tawirisa anthu anga kwenda, towera akwanise kandipembedza. Ndzidzi uno ndinatchunyusa nee mathubu ako na anthu ako okha tayu, mbwenye ndinati nditchunyuse na iwe ene, towera upidziwe kuti nkhabeve unango sasawa na ine pano padziko yonsene yapansi. Ngakhala ine ndidatchunyusa iwe na anthu ako na utenda, monsene mbamudamaliratu kuvungika. Mbwenye kufuna kukuonesa mphamvu zanga ndatawirisa kuti imwe mukhale na moyo, towera ndidziwike konsene kwene padziko yonsene yapansi, kwache iwe ukuthimiza basi kutumbama mbukhonda tawirisa anthu anga kwenda. Mangwana pandzidzi ninga uno ndinati ndidzese chonzi cha matalala chakugoswaletu, ale chipo hadachitikepo mu Iguputo muno tayu kutomera pandzidzi udakhazikiswa iwo mpakana lero. Tenepo tongani kuti pifuyo pyanu na pinthu pyonsene pina imwe pikhale pakupata. Matalala anagwa pana anthu na pifuyo pyakusiyiwa pakwecha, tenepo pinafa.’ ” Mathubu anango a mfumu adachita mantha na pikhadalonga MBUYA pile, tenepo adapitisa mabitchu awo na pifuyo pyawo pakupata. Kwache anango hadapiikhe konta tayu pidalonga MBUYA pile mbasiya pyawo mabitchu na pifuyo pyawo panja pakwecha. Tenepo MBUYA adalonga kuna Mose mbati, “Kwiza dzanjako kuthambo, tenepo matalala anagwa ponsene pene m'dziko yonsene ya Iguputo pana na anthu, pifuyo na pana mbewu zonsene m'minda.” Mose adathonyeza ndodo yache kuthambo, natenepo MBUYA adatumiza chiphaliwali na matalala, pontho njazi idamenya pansi. MBUYA adatumiza matalala akulu-akulu pontho na njazi kuchetuma uku na uku. Chikhali chonzi chakugoswa, chile chipo nee chidachitikepo mu Iguputo tayu kutomera pandzidzi udakhazikiswa iwo. Ponsene pene mu Iguputo matalala adagwisa pinthu kuthimiza anthu onsene na pifuyo pyonsene pikhali pakwecha. Adagwisa mbewu m'minda mbakaula nthambi m'miti yonsene. Nthemba ya Gosheni kukhakhala Aisraele kule kukhali kumbuto kokha kwene kule kukhali nkhabe matalala. Mfumu adachemeresa Mose na Aroni mbalonga mbati, “Ndzidzi uno ine ndadawa; MBUYA ngwakulungama, pontho anthu anga na ine ene tadawa. Pempherani kuna MBUYA thangwi matalala na chiphaliwali penepi pyakwana. Ndinadumbira kukutawirisani kwenda; imwe nkhabeve funika kukhala kuno tayu.” Mose adalonga kuna iye mbati, “Sindzidzi nkhubuluka mumzinda muno ndinati ndikwize manjanga m'dzulu kupemphera kuna MBUYA. Chiphaliwali chinamatama kulira, pontho nee panakhalave matalala tayu, towera mupidziwe kuti dziko yapansi nja Mbuya. Mbwenye ndikupidziwa kuti imwe na mathubu anu na lero nkhabe gopa MBUYA Mulungu tayu.” Bwazi na mapira pidavungika, thangwi mapira adatokota, bwazimbo akhatoma kuchita maluwa. Mbwenye tirigu hadavungike tayu, thangwi hukhali ndzidzi wache wakutokota tayu. Mose adabuluka pana mfumupo mbabuluka mumzindamo. Iye adakwiza manjache m'dzulu mbapemphera kuna MBUYA. Matalala, chiphaliwali na mvula pyonsene pidaleka. Pidaona mfumu pikhadachitika pile adadawa pontho. Iye na mathubu ache adaumisa mtima ninga mwakale, pontho, ninga montho mukhadapilongera MBUYA kudzera muna Mose, mfumu hadatawirise Aisraele kwenda tayu. Tenepo MBUYA adalonga kuna Mose mbati, “Ndoko ukaonane na mfumu. Ine ndachitisa iye na mathubu ache kuumisa mtima, towera ndichite pyakudodomesa pyangapi pakati pawo, pontho kuti imwe mukwanise kupanga ananu na pidzukulu pyanu, mudapupwisira ine anthu a ku Iguputo ndzidzi udachita ine pyakudodomesa ule. Monsenene munapidziwa kuti ine ndine MBUYA.” Tenepo Mose na Aroni adenda kuna mfumu mbakalonga mbati, “MBUYA, Mulungu wa Aheberi, akulonga kuti, ‘Unafikira lini kukhonda kundivera? Tawirisa anthu anga kwenda, towera akwanise kandipembedza. Ngakhala unathimiza kukhonda, ine ndinadzesa nyadzombe m'dziko mwako muno mangwana. Anainjipa pyakwanga mwakuti anaphopha pansi ponsene. Anadya pyonsene pidakhonda vungwa na matalala; podi na miti ene yasalirayi. Nyadzombe anadzala m'nyumba mwako, nyumba za mathubu ako na za anthu ako onsene. Ananyanya pyakwanga mwakuti chipo nee makolo anu, penu makolo awombo adzati kumuona tayu kutomera ndzidzi udakhazikika iwo m'dziko muno.’ ” Tenepo Mose adazungunuka mbaenda pyache kubuluka pamaso pa mfumu. Mathubu a mfumu adalonga kuna mfumuyo mbati, “Munthu weneyu analeka lini kutinensa? Atawiriseni Aisraele kwenda pyawo, towera akwanise kapembedza MBUYA, Mulungu wawo. Kadi imwe nkhabe kuona kuti dziko ya Iguputo ikuvungika tayu?” Tenepo Mose na Aroni adachemereswa pontho kuna mfumu, ule adalonga kuna iwo mbati, “Munakwanisa kwenda kapembedza MBUYA, Mulungu wanu, kwache mbani maka-maka anafuna kwenda?” Mose adatawira mbati, “Tinaenda tonsene, kuthimizapo ana na nkhalamba zathu zene. Tinakwata anathu achimuna na achikazi ene, mabirathu, mbuzi na ng'ombe zathu, thangwi tathema kachita phwando yakulemedza nayo MBUYA.” Mfumu adalonga mbati, “Ndinadumbira na dzina ya MBUYA kuti sinakutawirisani kukwata akazanu na ananu ene tayu. Penepa mukuonesa pakwecha kuti imwe munafuna pyakupandukira. Nkhabe! Amuna okha aende kapembedza MBUYA, thangwi pikhapempha imwe mphenepi.” Na mafala enewa Mose na Aroni adabuluswa pamaso pa mfumu. Tenepo MBUYA adalonga kuna Mose mbati, “Thonya na dzanjako uku na uku m'dziko ya Iguputo kudzesa nyadzombe. Nyadzombe anabwera mbadya pyakumera pyonsene, pile pikhadasalira khonda vungwa na matalala.” Mose adathonyeza ndodo yache kudzulu, tenepo MBUYA adachitisa mphepo yakumabulukiro dzuwa kugundika mbikhala m'dziko monsenemo kubulukira masikati mpakana mosiku onsene. Na machibese mphepo ile idadzesa nyadzombe. Adadza m'mikumbi-mikumbi mbakhazikika m'dziko monsene. Ukhali mkumbi ukulu wa nyadzombe mwakuti chipo iwo hadatome kumuona, penu dzamuonave tayu. Ponsene padaphopha na nyadzombe kufikirana pansi padaswipa bii mbadya pyonsene pikhadasiyiwa kukhonda vungwa na matalala, kuthimiza nsapo zonsene m'miti. Nkhabe chinthu chiwisi chidasalira pamuti na ubodzi ene penu chakumera m'dziko yonsene ya Iguputo tayu. Tenepo mfumu kabodzi kene adachemeresa Mose na Aroni mbalonga mbati, “Ine ndadawira MBUYA, Mulungu wanu, pontho na imwe ene. Kano ndilekereni kudawa kwanga mbamupemphere kuna MBUYA, Mulungu wanu kuti andibulusire muliri wakuphawu.” Mose adabuluka pana mfumupo mbakapemphera kuna MBUYA. Tenepo MBUYA adasanduza mphepo yakumabulukiro dzuwa ile kukhala mphepo yakugoswa yakumadokero dzuwa mbitswaira nyadzombe onsene mbakamtaya ku Nyanza Yakufira. Nkhabe nyadzombe na mbodzi ene adasalira mu Iguputo monsenemo tayu. Mbwenye MBUYA adaumisa mtima wa mfumu mbakhonda tawirisa Aisraele kwenda. MBUYA adalonga kuna Mose mbati, “Kwiza dzanjako m'dzulu, tenepo mdima wa ndiwe ani unagwa m'dziko yonsene ya Iguputo.” Mose adakwiza dzanjache m'dzulu, tenepo padagwa mdima wakugoswa mu Iguputo monsene mbukhala nsiku zitatu. Anthu a ku Iguputo hadakwanise kuonana tayu, pontho nkhabe munthu na mbodzi ene adabuluka pamsuwo pache tayu ndzidzi wenewo. Mbwenye kukhakhala Aisraele kukhali cheza. Mfumu adachemeresa Mose mbalonga mbati, “Munakwanisa kwenda kapembedza MBUYA; podi akazanu na ananu ene anakwanisa kwenda namwe. Mbwenye mabiranu, mbuzi na ng'ombe zanu pyathema kusala kuno.” Mose adatawira mbati, “Apo imwe mwathema kutipasa nyama zakupereka nsembe, pontho na nsembe zinango zakupyerera kuti tikazipereke kuna MBUYA, Mulungu wathu. Nkhabe, ife tinati tikwate pifuyo pyathu; nkhabe na chibodzi chene chinafuna siya ife m'nduli tayu. Ife tathema sankhula nyama zakupembedza nazo MBUYA, Mulungu wathu. Ife nkhabe dziwa nyama zakuti tipereke nsembe kuna MBUYA kufikirana tifike kweneko.” Mbwenye MBUYA adaumisa mtima wa mfumu, iyembo mbakhonda kuatawirisa kwenda. Iye adalonga kuna Mose mbati, “Buluka pamaso panga! Sinafuna kukuonave tayu! Nsiku inakuona ineyo, unaphiwa!” Mose adatawira mbati, “Ndimomwene imwe nee munandionave tayu.” Tenepo MBUYA adalonga kuna Mose mbati, “Pasala muliri ubodzi kuti nditchunyuse mfumu na anthu ache. Kubuluka penepo iye anakutawirisani kwenda. Ndimomwene kuti iye anakuthamangisani monsenene. Tenepo panga Aisraele kuti onsenewo apemphe pinthu pyakupithemesera napyo pyagolidi na pyasiliva kuna atsanthembawo.” MBUYA adachitisa anthu a ku Iguputo kulemedza Aisraele. Ndimomwene kuti mathubu na anthu onsene adamuyesa Mose munthu wamkulu pyakwanga. Mose adalonga kuna mfumu mbati, “MBUYA akulonga kuti, ‘Pachiti-chiti ndinati ndiende mu Iguputo monsene, tenepo ana onsene achimuna autombo a mu Iguputo anati afe, kutomera mwana mfumu makayo, ule anafuna kupita ufumuwo, kufikirana ana a mabitchu achikazi ambapeya tirigu ale, pontho ana ng'ombe autombo anafambo basi. Kunakhala chiliro chikulu mu Iguputo, chile chipo chidaonekepo tayu, penu kuchitika pontho tayu. Mbwenye nkhabe na mwanambwa ene anauta Aisraele penu pifuyo pyawo tayu. Penepo imwe munadziwa kuti ine, MBUYA, ndimbasiyanisa pakati pa anthu a ku Iguputo na Aisraele.’ ” Mose adamalisa na kulonga mbati, “Mathubu anu onsene anabwera kuna ine mbandibulumundira kundipempha kuti ndikwate anthu anga onsene kuti tiende. Kubuluka penepo ndinati ndiende.” Tenepo na kuzhangali kukulu Mose adabuluka pakhali mfumupo mbaenda pyache. MBUYA adalonga kuna Mose mbati, “Mfumu anathimiza kukhonda kukuvesera, towera ndichite pyakudodomesa pyanga pinango pizinji mu Iguputo.” Mose na Aroni adachita pyakudodomesa pyonsenepi pamaso pa mfumu, mbwenye MBUYA adaumisa mtima wa mfumu, iyembo mbakhonda tawirisa kuti Aisraele abuluke m'dziko mwache. Tenepo MBUYA adalonga kuna Mose na Aroni mu Iguputo mbati, “Mwezi uno ukhale mwezi wakutoma wa chaka kuna imwe. Panga Aisraele onsene kuti pansiku yachikhumi ya mwezi uno mamuna onsene athema kusankhula mwanabira, penu mwanambuzi mbodzi pabanja yonsene, towera aphe pabanja pache. Ngakhala banjache njing'ono pyakwanga mwakuti hinakwanisa kumala nyama yonsene yamumphuyo tayu, iye na tsanthembache anakwanisa kuigawana, malingana na kuinjipa kwa anthu, pontho phindi inakwanisa kudya munthu onsene. Munakwanisa kusankhula bira, penu mbuzi, kwache yathema kukhala imuna ya chaka chibodzi basi pontho yakusowa chilema. Tenepo na mawulo a nsiku yachikhumi na chinayi ya mwezi uno, mabanja onsene a Aisraele anacheka nyama. Anthu akwate chiropa pang'ono mbakhwaze pafufu padzulu na makhundu onsene awiri a msuwo wa nyumba munafuna dyerwa nyamamo. Mosiku wenewo nyama yathema otchiwa mbidyiwa na masamba akuwawa, pontho na mkate wakusowa chakufufumisira. Lekani kuidya iwisi, penu kuchita kuitereka, mbwenye yonseneyo muchite kuiotcha, kuthimizapo msolo, miyendo na pya m'mimba pene. Lekani kusiya na phindi ene mpakana machibese; ngakhala inango yasala, yathema kupyerezwa. Chimbizani mudye, thangwi imwe muli paulendo; valani bande m'chuno mwanu, nkhwaira kumanyalo kwanu, pontho ndodo m'manja mwanu. Yeneyi ndi Phwando ya Paska yakulemedza nayo ine, Mbuya. “Mosiku wenewo ine ndinaenda mu Iguputo monsene kupha ana achimuna autombo, ana a anthu na a pifuyo pene, kutchunyusa milungu yonsene ya mu Iguputo. Ine ndine MBUYA. Chiropa pamisuwo ya nyumba chinakhala chidzindikiro cha nyumba zinakhala imwe. Ndingaona chiropacho, ndinanthala penepo mbandikhonda kukukuwazani ndzidzi unatchunyusa ine anthu a ku Iguputo. Nsiku yeneyo imwe mwathema kusekera ninga phwando ya chipembedzo kukukumbusani pile pyachita ine, MBUYA. Sekerani phwandoyi mpakana mifendu yonsene inadzayo.” MBUYA adalonga mbati, “Imwe mwathema nsiku zinomwe kuleka kudya mkate wakukhala na chakufufumisira. Idyani kwene mkate wakusowa chakufufumisira basi. Pansiku yakutoma imwe mwathema kutaya pyakufufumisira mkate pyonsene pya m'nyumba mwanu, thangwi ngakhala munthu unango anadya mkate wakukhala na chakufufumisira pansiku zinomwezi, ine sinamuyesave ninga mbodzi wa anthu anga tayu. Pansiku yakutoma, pontho na pansiku yachinomwe, imwe mwathema kugumanyikana pabodzi pene kupembedza. Nkhabe kuphata basa pansiku zenezi tayu, mbwenye munakwanisa kusasanya pyakudya. Chitani phwando yeneyi, thangwi ikhali pansiku yeneyo idabulusa ine madzinzanu mu Iguputo. Mifendu yonsene inadzayo imwe mwathema kusekera phwando yeneyi ninga matongero okhonda mala. Kubulukira mawulo a nsiku yachikhumi na chinayi ya mwezi wakutoma mpakana mawulo a nsiku yamakumawiri na chibodzi, imwe mwathema kuleka kudya na mkate ene wakukhala na chakufufumisira. Mose adachemeresa akadamu onsene a Aisraele mbalonga mbati, “Monsenene mwathema kusankhula mwanabira penu mwanambuzi, mumcheke, towera mabanjanu akwanise kusekera Phwando ya Paska. Mukwate chikhwasa-khwasa, muchivike m'ndilo yakudzala na chiropa mbamuchikhwaze padzulu na makhundu onsene awiri a misuwo ya nyumba zanu. Nkhabe munthu na mbodzi ene athema kubuluka m'nyumba mwache kufikirana machibese. Ndzidzi unaenda MBUYA mu Iguputo monsene kupha anthu a ku Iguputo, anaona chiropa padzulu na makhundu onsene awiri a misuwo yanu, tenepo hanatawirisa nyakuvunga kupita m'nyumba zanu kukuphani tayu. Imwe na ananu mwathema kuvera matongero enewa kwenda na kwenda. Mungapita m'dziko idadumbira MBUYA kuna imwe ile, imwe mwathema kuchita mtemo wenewu. Ananu angakuvunzani kuti, ‘Mtemo wenewu nkhulonga kuti tani?’ Imwe munatawira kuti, ‘Ndi nsembe ya Paska yakulemedza nayo MBUYA, thangwi iye anthala nyumba za Aisraele mu Iguputo mbakhonda kuakuwaza mbapha anthu a ku Iguputo.’ ” Aisraele adalamba pansi mbapembedza. Tenepo Aisraele adenda kachita pikhadatonga MBUYA kuti Mose na Aroni apichite pile. Pachiti-chiti MBUYA adapha ana achimuna autombo onsene a mu Iguputo. Kutomera mwana wamamuna wa mfumu ule akhafuna kupita ufumuwo mpakana ana achimuna a anyaperezo; ana onsene autombo a pifuyo pidaphiwambo basi. Mosiku wenewo, mfumu, mathubu ache na anthu onsene anango mu Iguputo adalamuka. Mukhali chiliro chikulu mu Iguputo monsene, thangwi nkhabe panyumba na pabodzi pene tayu padakhonda kufa mwana wamamuna. Mosiku onthowo mfumu adachemeresa Mose na Aroni mbalonga mbati, “Bulukani muno, iwe na Aisraele ako! Bulukani m'dziko mwanga muno. Ndokoni mukapembedze MBUYA ninga mudapemphera imwe. Kwatani mabiranu, mbuzi na ng'ombe zanu mbamuende. Pontho pempherani kuti ndikhale na mtsanzayiso.” Aiguputo adadembetera anthu kuti achimbize kubuluka m'dzikomo mbalonga mbati, “Mungakhonda kubuluka m'dziko muno, tonsene tinati tife.” Tenepo anthu adadzaza mwakumunyira mikate na mpambo wakusowa pyakufufumisira mbapimpsampsira na nguwo mbapithukula pamapewa pawo. Aisraele akhadachita ninga montho mukhadalongera Mose, tenepo akhadapempha pyakupithemesera napyo pyagolidi na pyasiliva, pontho na nguwo kubulukira kuna anthu a ku Iguputo. MBUYA adachitisa kuti Aiguputo alemedze Aisraele mbaapasa pinthu pikhadapempha iwo. Penepa Aisraele adakwata mfuma ya Aiguputo. Tenepo Aisraele adatoma ulendo wa miyendo kubulukira ku Ramese kwenda ku Sukoti. Pakhali amuna ninga pikwi madzana matanthatu, nee kulengesa akazi na ana tayu. Mwinji ukulu wa anthu anango na mabira azinji, mbuzi na ng'ombe pidendambo na anthu. Iwo adaphika mikate yakusowa chakufufumisira na mpambo ukhadakwata iwo ku Iguputo ule, thangwi akhadabuluswa mu Iguputo mwakututumusa mwakuti adasowa ndzidzi wakusasanyiratu pyakudya pyawo, penu kusasanya mpambo wakusowa pyakufufumisira. Aisraele akhadakhala mu Iguputo pyaka madzana manayi na makumatatu. Pansiku yakumala kwa pyaka madzana manayi na makumatatu madzinza onsene a anthu a MBUYA adabuluka mu Iguputo. Ukhali mosiku udasankhula MBUYA kuabulusa mu Iguputo mwakuayang'anira mwadidi. Mosiku wenewu Aisraele onsene athema kukhala m'maso chaka na chaka mifendu yonsene inadzayo thangwi ngwakupambulika kuna MBUYA. MBUYA adalonga kuna Mose na Aroni mbati, “Matongero a Phwando ya Paska mbawa: Nkhabe mlendo athema kudya Phwando ya Paska tayu, mbwenye mabitchu onsene adagula imwe athema kudya, ngakhala chakutoma iwo anagwandwa nsonga yachimuna. Nkhabe mlendo penu nyaganyo athema kudya tayu. Nyama yonsene yathema kudyerwa m'nyumba mudaphikwa iyo; mbileke buluswa panja, pontho lekani kuswa magogodo a nyamazo. Anthu onsene a dzinza ya Aisraele athema kusekera phwando yeneyi; kwache nee mamuna okhonda gwandwa nsonga yachimuna athema kudya tayu. Ngakhala mlendo akhazikika pakati panu, tenepo anafunambo kudya Phwando ya Paska kulemedza MBUYA, imwe mwathema chakutoma kugwanda amuna onsene nsonga yachimuna m'banja mwache. Tenepo athema kuyeswa ninga mzika ya Israele mbakwanisa kusekera nawo phwandoyi. Matongero onthowa akulonga kuna mzika ya Israele na kuna alendo ene, ale akhazikika pakati panu.” Aisraele onsene adavera mbachita pikhadatonga MBUYA kuna Mose na Aroni pile. Pansiku yeneyo MBUYA adabulusa madzinza a Israele mu Iguputo. MBUYA adalonga kuna Mose mbati, “Ndipambulireni ana onsene achimuna autombo, thangwi mwana onsene wachimuna wautombo wa Aisraele, pontho mwana onsene wachimuna wautombo wa pifuyo pyanu nganga.” Mose adalonga kuna anthu mbati, “Kumbukani nsiku yeneyi, nsiku idabuluka imwe mu Iguputo, kumbuto kukhali imwe mabitchu kule. Yeneyi ndi nsiku idakubulusani MBUYA mu Iguputo na mphamvu zache zikulu. Paleke kudyiwa mikate yakukhala na pyakufufumisira. Imwe mukubuluka mu Iguputo pansiku yeneyi mwezi wakutoma, mwezi wa Abibu. MBUYA adadumbira pikulu pene kuna makolo anu kukupasani dziko ya Akanani, Ahiti, Aamori, Ahivi na Ayebusi. Iye angakudzesani m'dziko yamphonje, imwe mwathema kusekera phwando yeneyi mwezi wakutoma chaka na chaka. Nsiku zinomwe imwe mwathema kudya mikate yakusowa chakufufumisira, pontho pansiku yachinomwe pachitike phwando yakulemedza nayo MBUYA. Nsiku zinomwe imwe mwathema nee kudya mikate yakukhala na chakufufumisira, pontho paleke khala mkate wakukhala na chakufufumisira penu chakufufumisira chinango chonsene m'dziko mwanu monsene. Phwando ingatoma, apangeni ananu onsene achimuna kuti mukuchita pyonsenepi, thangwi ya pinthu pidakuchitirani MBUYA ndzidzi udabuluka imwe mu Iguputo. Chenechi chinakhala chikumbuso, ninga chinthu chinango chakumangirirwa pamkono panu, penu pachipumu panu; chenechi chinakukumbusani kuthimiza kulonga, pontho kufunza Mwambo wa MBUYA, thangwi MBUYA adakubulusani mu Iguputo na mphamvu zache zikulu. Tenepo sekerani phwando yeneyi chaka na chaka pandzidzi udaikhwa iyo. “MBUYA angakudzesani m'dziko ya Kanani, ile adadumbira iye kuna imwe na kuna makolo anu, imwe mwathema kupereka ana autombo achimuna onsene kuna MBUYA. Nyama yonsene yautombo imuna nja MBUYA, mbwenye imwe mwathema kuombola ana autombo amuna a mabulu pakupereka kuna MBUYA nsembe mwanabira m'mbuto mwache. Ngakhala imwe nkhabe funa kuombola bulu, buluyo mumkhumule khosi yache. Imwe mwathema kuombola ananu achimuna autombo. M'tsogolo muno, mwanako wamamuna angavunza kuti penepi pikulonganji, unamtawira kuti, ‘MBUYA adatibulusa mu Iguputo na mphamvu zache zikulu, kumbuto kukhali ife mabitchu kule. Ndzidzi udaumisa mtima mfumu wa ku Iguputo mbakhonda kutitawirisa kwenda, MBUYA adapha ana onsene achimuna autombo m'dziko ya Iguputo, anthu na pifuyo pene pabodzi. Ndi thangwi yache tikupereka nsembe ana achimuna autombo a pifuyo kuna MBUYA, mbwenye mbatiombola anathu onsene achimuna autombo. Chenechi chinakhala chikumbuso ninga chinthu chinango chakumangirirwa pamkono pathu penu pachipumu pathu, pinatikumbusa kuti MBUYA adatibulusa mu Iguputo na mphamvu zache zikulu.’ ” Pidatawira mfumu wa ku Iguputo kuti anthu aende, Mulungu hadaaendese na njira yakugwanda na kudziko ya Afilisti tayu, podi kwene kuti ikhali njira yachigwandira. Mulungu adalonga mbati, “Ine nkhabe funa kuti anthu asanduze manyerezero awo mbabwerera ku Iguputo, ngakhala iwo anaona kuti akwenda kamenya nkhondo.” M'mbuto mwache iye adaadzesa na njira yakuzungulira kudzera m'thando yatchetcha kuyang'ana ku Nyanza Yakufira. Aisraele akhali na pida kamenya nkhondo. Mose adakwata mtembo wa Yosefe ninga mukhadapichitira Yosefe kuti Aisraele adumbire. Yosefe adalonga mbati, “Ndzidzi unakupulumusani Mulungu, imwe mwathema kuthukula magogodo anga kubulukira pa mbuto ino.” Aisraele adabuluka ku Sukoti mbamanga msasa pa Etamu, kunkhomo kwa thando yatchetcha. Na masikati MBUYA akhaenda patsogolo pawo m'makole akuoneka ninga mzati kuonesa njira, na mosiku akhaenda patsogolo pawo m'moto wakuoneka ninga mzati kuapasa cheza, towera akwanise kufamba mosiku na masikati. Makole akuoneka ninga mzati ndzidzi onsene ukhaenda patsogolo pa anthu na masikati, pontho moto wakuoneka ninga mzati ukhaenda patsogolo pa anthu na mosiku. Tenepo MBUYA adalonga kuna Mose mbati, “Panga Aisraele kubwerera m'nduli kuti akamange msasa patsogolo pa Pihahiroti; pakati pa Migidoli na Nyanza Yakufira, chifupi na Baala-Zefoni. Mfumu ananyerezera kuti Aisraele akwenda mbatsalakatika pyawo m'dzikomo mbachimwana kuwambuka thando yatchetcha. Ndinamchitisa kuuma mtima mbakuthamangisani, tenepo kukunda kwanga pa mfumu na anyankhondo ache kunachitisa kuti ndilemedzwe. Penepo Aiguputo anapidziwa kuti ine ndine MBUYA.” Aisraele adachita ninga montho mukhadaapangirwa iwo. Pidapangwa Mfumu wa ku Iguputo kuti anthu akhadathawa, iye na mathubu ache adasanduza manyerezero awo mbalonga mbati, “Tachitaponji? Ife tatawirisa Aisraele kwenda pyawo, pontho tataya mabitchu athu!” Mfumu adamanga chingolo chache cha nkhondo mbakwata anyankhondo ache kwenda nawo. Iye adalamuka pabodzi na pingolo madzana matanthatu pyakusankhulika kuthimizapo pingolo pyache pinango pyonsene pya mu Iguputo pyakutsogolerwa na akadamu awo. MBUYA adaumisa mtima wa mfumu, tenepo iye adaatewera m'nduli Aisraele, ale akhabuluka mu Iguputo na mulikiti mwakuonesa kukunda. Anyankhondo a ku Iguputo, na akavalo onsene, pingolo, anyakupitekenya, adaathamangisa mbaafikira chifupi padakhala iwo pale m'khundu mwa Nyanza Yakufira chifupi na Pihahiroti na Baala-Zefoni. Pidaona Aisraele mfumu na anyankhondo ache akulikitika kudza kuna iwo, adagoswerwa pyakwanga mbakhuwa kuna MBUYA. Iwo adalonga kuna Mose mbati, “Ayi ku Iguputo kule nkhabeko masiye? Ayi udatidzesa m'thando yatchetcha muno kufuna kuti tiphiwe? Yang'ana pyachita iwe pakutibulusa mu Iguputo! Ayi ife sidakupange tayu mu Iguputo mule kuti penepi pinachitika? Ife tidakupanga kuti utileke pyathu, pontho kuti tikhale pyathu mabitchu mu Iguputo. Mbapidakhala pyadidi kukhala pyathu mabitchu kweneko, kusiyana na kufa m'thando yatchetcha muno.” Mose adatawira mbati, “Lekani goswerwa! Imirani dzololo, tenepo munati muone pinafuna chita MBUYA kukupulumusani lero; imwe munaonave pontho Aiguputo tayu. MBUYA anakumenyerani nkhondo, tenepo imwe nkhabeve funika chita na chinthu chene tayu.” MBUYA adalonga kuna Mose mbati, “Mwatani munalira kuti muphedziwe? Panga anthu athimize kwenda m'tsogolo. Kwiza m'dzulu ndodo yako mbumenye panyanzapo. Madzi anagawikana, tenepo Aisraele anakwanisa kuwambuka na pakuuma. Ine ndinaumisa mtima Aiguputo pyakwanga mwakuti anaatewera basi na penepo, tenepo ndinatambira chilemedzo pakukunda mfumu, anyankhondo ache, pingolo pyache na anyakupitekenyache. Ndingaakunda, Aiguputo anapidziwa kuti ine ndine MBUYA.” Mngelo wa Mulungu, ule akhadakhala patsogolo pa anyankhondo Aisraele adabuluka patsogolo mbaenda m'nduli mwawo. Makole akuoneka ninga mzati adafambambo mpakana adakhala pakati pa Aiguputo na Aisraele. Makole adachitisa kuti Aiguputo aone mdima, mbwenye adapasa cheza kuna Aisraele, natenepo anyankhondo hadakwanise kufikirana chifupi mosiku onsene ule tayu. Mose adakwata ndodo yache mbathonya nayo panyanza pale, tenepo MBUYA adabweza nyanza ile m'nduli na mphepo ikulu yakumabulukiro dzuwa. Mphepo idamenya mosiku onsene mbiumisa nyanza. Madzi adagawikana, tenepo Aisraele adawambuka na pakuuma pakati pa mafufu mawiri a madzi. Aiguputo adaathamangisa na pingolo pyawo, akavalo awo na anyakupifambisa kuatewera na m'nyanzamo. Makalakwecha mbadzati fika MBUYA adayang'ana pansi kubulukira m'moto na makole pyakuoneka ninga mzati pile pana anyankhondo a ku Iguputo mbaachitisa kuzunguzika pikulu. Iye adachitisa magaleta a pingolopyo kutcherera mwakuti adafamba mwanyatwa pyakwanga. Aiguputo adalonga mbati, “MBUYA akumenyera nkhondo Aisraele kumenyana nafe. Tendeni tibulukemo pyathu!” MBUYA adalonga kuna Mose mbati, “Futhulira dzanjako panyanzapo, tenepo madzi anabwerera pana Aiguputo, pingolo pyawo na anyakupitekenyache.” Tenepo Mose adafuthulira dzanjache panyanza pale, tenepo m'makalakwecha madzi adabwerera m'mbuto mwache ninga montho mwakale. Aiguputo adayesa kuthawa m'madzi mule, mbwenye MBUYA adaaponyera m'nyanza monthomo. Madzi adabwerera mbabiza pingolo, anyakupitekenya na anyankhondo onsene a ku Iguputo akhadatewera Aisraele m'nyanza ale; nkhabe na mbodzi ene adasalirapo tayu. Mbwenye Aisraele adawambuka nyanza ile na pakuuma, pakati pa mafufu mawiri a madzi. Pansiku yeneyo MBUYA adapulumusa Aisraele kuna Aiguputo, tenepo Aisraele adaaona amala kufa m'khundu mwa nyanza. Pidaona Aisraele mphamvu zikulu zidakundira MBUYA Aiguputo, iwo adagopa MBUYA; tenepo iwo adaikha chikhulupiro chawo pana MBUYA na pana nyabasache Mose. Tenepo Mose na Aisraele adaimba nyimbo ishi kuna MBUYA: “Ndinaimbira MBUYA, thangwi ya kukunda kwache kwa demelero; iye aponya m'nyanza akavalo na anyakuapakira. MBUYA ndi nyakutchinjirizanga wamphamvu; iye ndiye ene andipulumusa. Iye ndi Mulungu wanga, tenepo ndinamkuza, iye ndi Mulungu wa babanga, tenepo ndinaimba pya ukulu wache. MBUYA ndi nyankhondo; MBUYA ndiye dzinache. “Iye adaponya m'nyanza anyankhondo a ku Iguputo na pingolo pyawo pene; akadamu ache akufunika adabizwa m' Nyanza Yakufira. Nyanza yakuzwika idaabisa; iwo adalilima ninga mwala. “Dzanjanu yamadyo, MBUYA, njakudemelera, thangwi ya mphamvu zache; imbagwanda-gwanda anyamalwa m'mapindi. Na ukulu wanu wamphamvu imwe mudagwisa anyamalwanu; kuzhangali kwanu kudaapisa ninga moto kupisa maudzu. Imwe mudamenya na muyanu panyanza, madzi mbagawikana; mbaimira ninga fufu; pambuto pakuzwika pyakwanga pale padasanduka pakuuma. Nyamalwa adalonga mbati, ‘Ndinati ndiathamangise mbandiaphata; ndinati ndigawe mfumawo mbandikwata pyonsene pinafuna ine; ndinati ndikwate talasadanga mbandiapokosera pinthu pyawo na dzanjanga.’ Mbwenye muya udapepesa imwe ule, MBUYA, udabiza Aiguputo onsene m'nyanza; iwo adalilima m'madzi akugoswa ninga simbi. “MBUYA, mbani unango pakati pa milungu akhala ninga imwe? Mbani akhala ninga imwe, wakuchena pontho wakudodomesa? Mbani anakwanisa kuchita pyakudodomesa pontho pyamphamvu ninga pimbachita imwe? Imwe mudafuthula dzanjanu yamadyo, tenepo dziko yapansi idakhudyula anyamalwathu. Mudatsogolera anthu akhadapulumusa imwe ale, kuonesa kuafuna kwanu kokhonda mala; na mphamvu zanu imwe mudaaphata nsenji mpakana kudziko yanu yakupambulika. Madzinza apiva penepi, tenepo atetemera na mantha; Afilisti aphatwa na mantha. Mafumu a ku Edomu aswipa mtima; amuna amphamvu a ku Moabu ana mantha; anthu a ku Kanani ali pampani-pani. Mantha akulu na dzedze pyaagwera. Na kuona mphamvu zanu, MBUYA, iwo aimira dzololo ninga chakusemwa kufikirana anthu anu agwande, anthu adabulusa imwe paubitchu ale. Imwe mudaadzesa kuno mbamuabzala paphiri panu, mbuto ile imwe, MBUYA, mwaisankhula kukhala mudzi wanu, Nyumba ya Mulungu, ile idamanga imwe mwekha ene. Imwe, MBUYA, munakhala mfumu kwenda na kwenda.” Aisraele adawambuka nyanza na pakuuma. Mbwenye pidafuna wambukambo pingolo pya Aiguputo pabodzi na akavalo awo na anyakupitekenya, MBUYA adabwezera madzi mbaabiza onsene. Mprofeti Miriamu, nyamaingache Aroni, adakwata chisekese, tenepo akazi onsene adamtsanzira kuimbambo pisekese na kuvina. Miriamu adaaimbira nyimbo yakuti: “Imbirani MBUYA, thangwi ya kukunda kwache kwa demelero; iye aponya m'nyanza akavalo na anyakuapakira.” Tenepo Mose adatsogolera Aisraele kubuluka nawo pa Nyanza Yakufira mbaenda kuthando yatchetcha ya Shuri. Nsiku zitatu iwo adafamba na m'thando yatchetchamo, kwache hadagumane madzi tayu. Tenepo adafika pambuto panango pakuchemerwa Mara, kwache madzi a penepo akhali akuwawa pyakwanga mwakuti hadakwanise kumwa tayu. Ndi thangwi yache padathulwa Mara. Anthu adadungunya kuna Mose mbamvunza mbati, “Tinamwanji?” Mose adalira kuna MBUYA, tenepo MBUYA adamuonesa kaphindi kamuti. Iye adaponya m'madzi, madzimbo adasanduka akukoma. Penepo MBUYA adaapasa matongero na mwambo, pontho penepo iye adaayesa mbalonga mbati, “Ngakhala imwe munandivera monsene mwene pakuchita pinthu pinanyerezera ine kuti mphyakulungama, pontho pakuvera matongero na kukoya mwambo wanga, ine nkhabe kukutchunyusani na utenda wa mtundu onsene tayu, ule udadzesa ine pana anthu a ku Iguputo. Ndine MBUYA, nyakukuwangisani.” Kubuluka penepo iwo adafika ku Elimu, kule kukhali mphuno khumi na ziwiri za madzi, pontho miti yamdikhwa makumanomwe; penepo adamanga msasa chifupi na madziwo. Anthu a dzinza ya Israele adabuluka ku Elimu, tenepo pansiku yakhumi na chishanu ya mwezi wachiwiri, pikhadabuluka iwo mu Iguputo, adafika kuthando yatchetcha ya Sini, pakati pa Elimu na phiri ya Sinai. M'thandomo anthu onsene adadungunya kuna Mose na Aroni mbati, “Tikupikhumba kuti MBUYA mbadatipha pyache mu Iguputo. Kweneko tikhakwanisa kukhalambo pansi kuzungulira pikalango pya nyama, pontho na pyakudya pywa mtundu unango pizinji ninga mukhapifunira ife. Mbwenye iwe watidzesa m'thando muno kufuna kwene kutiphesa na njala.” MBUYA adalonga kuna Mose mbati, “Chinchino ndinafuna kuvumbisa pyakudya kubulukira kuthando pyakukwanira monsenene. Anthu athema kubuluka panja nsiku zonsene mbagumanya pyakudya pyakukwanira nsiku yeneyo. Penepa ndinakwanisa kuayesa, ngakhala iwo anakoya matongero anga. Pansiku yachitanthatu iwo athema kugumanya pyakudya pyakukwanira nsiku ziwiri mbapisasanya.” Tenepo Mose na Aroni adalonga kuna Aisraele onsene mbati, “Mawulo ano munati mupidziwe kuti MBUYA ndiye adakubulusani mu Iguputo. Na machibese munaona demelero ya MBUYA. Iye ava kudungunya kwanu kuna iye. Ndife animbo ife kuti mudungunye kuna ife.” Tenepo Mose adalonga mbati, “Ndi MBUYA anakupasani nyama yakuti mudye na mawulo, pontho na machibese mikate mizinji ninga munapifunira imwe, thangwi iye ava kudungunya kudachita imwe kuna iye. Ndife animbo ife. Ndzidzi unadungunya imwe kuna ife, penepo mukudungunya kuna MBUYA.” Mose adalonga kuna Aroni mbati, “Panga anthu onsene a dzinza ya Israele kudza dzaimira pamaso pa MBUYA, thangwi iye ava kudungunya kwawo.” Mukhalonga Aroni kuna Aisraele onsene, iwo adazungunuka mbayang'ana kuthando yatchetcha, vumbu-vumbu demelero ya MBUYA idaoneka m'makole. MBUYA adalonga kuna Mose mbati, “Ndava kudungunya kwa Aisraele. Apange kuti pakuthobila dzuwa, iwo anakhala na nyama zakuti adye, pontho na machibese onsene anati akhale na mikate inafuna iwo. Tenepo anapidziwa kuti ine, MBUYA, ndine Mulungu wawo.” Na mawulo mkumbi ukulu wa akambuma udambuluka-mbuluka mwenemo mbadzaza msasa onsene ule, pontho na machibese pansi pakhali bume kuzungulira msasa onsene ule. Pikhakungunuka bume ile pansi m'thando mule padasala pinthu pinango ping'ono-ping'ono pyakufinuka ninga mataka a munyu. Pidapiona Aisraele, hadapidziwe kuti pikhalinji tayu mbavunzana unango na mwanzache mbati, “Ninji penepi?” Mose adalonga kuna iwo mbati, “Kweneku nkhudya kudalonga MBUYA kuti anakupasani kuti mudye kule. MBUYA alonga kuti munthu onsene athema kugumanya ninga munapifunira iye, konta yachikhumi ya ndowa kada munthu m'khumbi mwache.” Aisraele adachita penepi, anango adagumanya pizinji, anango pang'ono. Pidapiyeza iwo, ale adagumanya pizinji hakhali na pizinjiletu tayu, alembo adagumanya pyakuchepa hakhali na pyakuchepaletu tayu. Munthu onsene akhadagumanya ninga mukhapifunira iye. Mose adalonga kuna iwo mbati, “Nee mbodzi athema kukoya pyakuti adye mangwana tayu.” Mbwenye anango a iwo hadaikhe konta pidalonga Mose pile tayu mbakoya pyawo pinango. Mangwana mwache pidadzala na mfunye mbapinunkha, tenepo Mose adazhangali nawo. Machibese onsene munthu onsene akhagumanya ninga mukhapifunira iye, tenepo pikhapisa dzuwa, pyonsene pidasalira pansi pile pikhanyunguluka. Pansiku yachitanthatu adagumanya pyakudya pyakukwanira nsiku ziwiri, konta yachishanu ya ndowa kada munthu. Akadamu onsene a Aisraele adadza dzapanga Mose pya pinthu penepi, tenepo iye adalonga kuna iwo mbati, “MBUYA atonga kuti mangwana ndi Nsiku Yakupuma, yakupambulika kuna MBUYA. Phikani lero pinthu pinafuna imwe kuphika, pontho terekani pinthu pinafuna imwe kutereka. Pyonsene pyakusalira pikoyerwe mangwana.” Ninga mudaatongera Mose, iwo adakoya pyonsene pidasalira pile mpakana mangwana mwache; ipyo hapidavungike, penu kuphatwa na mfunye tayu. Mose adalonga mbati, “Idyani penepi lero, thangwi lero ndi Nsiku Yakupuma, nsiku yakupambulika kuna MBUYA; imwe nkhabe gumana pyakudya panja tayu. Imwe mwathema kugumanya pyakudya nsiku zitanthatu, mbwenye pansiku yachinomwe, Nsiku Yakupuma, panakhala nkhabe na chinthu chene tayu.” Pansiku yachinomwe anango a iwo adenda kagumanya kudya, kwache hadakugumane na pang'ono pene tayu. Tenepo MBUYA adalonga kuna Mose mbati, “Anthumwe, munaleka lini kukhonda vera matongero anga? Kumbukani kuti, ine MBUYA, ndakupasani nsiku yakuti mupume; ndi thangwi yache pansiku yachitanthatu ndzidzi onsene ndinakupasani pyakudya pyakukwanira nsiku ziwiri. Pansiku yachinomwe munthu onsene athema kukhala panyumba pache, nee kubuluka tayu.” Natenepo anthu hakhaphata basa tayu pansiku yachinomwe. Aisraele adathula pyakudya penepi mana. Pikhakhala ninga mbewu zing'ono-zing'ono zakuchena mbapitapira ninga pimikate pyakuikhwa uchi. Mose adalonga mbati, “MBUYA atipanga kuti tikoye mana anango, kukoyera pidzukulu pyathu, towera pikwanise kuona pyakudya pidatipasa MBUYA m'thando yatchetcha, ndzidzi udatibulusa iye mu Iguputo.” Mose adalonga kuna Aroni mbati, “Kwata chitomba, uikhemo mana akukwana konta yachikhumi ya ndowa, mbuchiikhe pamaso pa MBUYA, kukoyerwa pidzukulu pyathu.” Ninga mudaapangira MBUYA, Mose na Aroni adachiikha kutsogolo kwa Bokosi ya Chiverano, towera chikwanise kukoyeka. Aisraele adadya pyaka makumanayi, mpakana adafika kudziko ya Kanani, kudakhazikika iwo kule. (Ndowa ikhali mdida ukhaphatiswa basa ndzidzi wenewo kuyeza nawo pinthu pyakuuma.) Anthu onsene a dzinza ya Israele adabuluka kuthando yatchetcha ya Sini mbaenda mbuto na mbuto ninga mukhaatongera MBUYA. Iwo adamanga msasa pa Refidimu, mbwenye kweneko kudasowa madzi akumwa. Iwo adadungunya kuna Mose mbati, “Ngatipase madzi akumwa.” Mose adatawira mbati, “Mwatani munadungunya? Mwatani munayesa MBUYA?” Mbwenye anthu akhali na nyota pyakwanga mbathimiza kudungunya kuna Mose mbati, “Udatibulusiranji ku Iguputo? Kadi ukufuna ife, anathu, pabodzi pene na pifuyo pyathu kuti tife na nyota?” Mose adalira kuna MBUYA mbati, “Ndinachita tani na anthuwa? Iwo ali chifupi kundiponyera miyala.” MBUYA adalonga kuna Mose mbati, “Kwata akadamu anango a Aisraele, uende nawo patsogolo pang'ono pa anthu. Kwata ndodo idamenya na iwe madzi mumkulo wa Nailo ku Iguputo ile. Ndinaimira pamaso pako pamwala paphiri ya Sinai. Umenye pamwala, tenepo madzi anabuluka m'mwalamo kuti anthu amwe.” Mose adachita tenepo pamaso pa akadamu a Aisraele. Mbuto yeneyo idathulwa Masa pontho Meriba, thangwi Aisraele adadungunya mbayesa MBUYA na pidavunza iwo kuti, “Ayi MBUYA ali nafe penu tayu?” Aamaleki adadza dzasosa Aisraele pa Refidimu. Mose adalonga kuna Yoswa mbati, “Sankhula amuna anango kuti mangwana akamenye nkhondo na Aamaleki. Ine ndinaimira pansonga ya phiri kuphatira ndodo idandipanga Mulungu kuti ndikwate ile.” Yoswa adachita ninga mudampangira Mose mbaenda kamenya nkhondo na Aamaleki, uku Mose, Aroni na Huri adenda pansonga ya phiri. Ndzidzi ukhaphatira Mose ndodo yache m'dzulu, Aisraele akhakunda anyamalwawo, mbwenye pikhatchithisa iye mikono yache pansi, Aisraele akhakundwa na Aamaleki. Pidatopa mikono ya Mose, Aroni na Huri adamdzesera mwala kuti iye akhalepo, uku iwo akhaimira m'khundu mwache mbaphatira m'dzulu mikono yache, kuiphatira mpakana kunja kudadoka. Penepa Yoswa adakundiratu Aamaleki. Tenepo MBUYA adalonga kuna Mose mbati, “Lemba pya kukunda kweneku, towera kukumbukwe. Panga Yoswa kuti ine ndinavungiratu Aamaleki.” Mose adamangapo guwa yansembe mbaithula kuti, “MBUYA ndi Banderanga.” Iye adalonga mbati, “Kwizani m'dzulu bandera ya MBUYA! MBUYA anathimiza kutimenyera nkhondo kuna Aamaleki ndzidzi onsene!” Yetero, tebzalache Mose, nyansembe wa ku Midiani, adava pyonsene pikhadachita Mulungu kuna Mose, pontho na kuna Aisraele ndzidzi udaabulusa iye mu Iguputo. Tenepo iye pabodzi na Zipora, mkazache Mose, ule akhadasalira, adadza kuna Mose, pontho na Gereshomu na Eliezere, ana awiri achimuna a Zipora. Mose akhadalonga mbati, “Ine ndikhali mlendo m'dziko yachilendo”; tenepo akhadathula mbodzi wa anache Gereshomu. Iye akhadalonga pontho mbati, “Mulungu wa babanga adandiphedza, pontho adandipulumusa kubulukira kuna mfumu wa ku Iguputo akhafuna kundipha ule”; tenepo adathula mwana unango ule Eliezere. Yetero adadza na mkazache Mose na anache achimuna awiri ale m'thando yatchetcha, kule kukhadamanga Mose msasa paphiri ya Mulungu. Iye akhadatumiza mphangwa kuna Mose kumpanga kuti iwo akhabwera, tenepo Mose adenda kagumanikana nawo, adamulambira mbampsompsona. Iwo adapasana mwenyikiro unango na mwanzache mbaenda kukhumbi ya Mose. Mose adapanga Yetero pyonsene pikhadachita MBUYA kuna mfumu na kuna anthu a ku Iguputo, towera apulumuse Aisraele. Iye adampanga pontho pya nyatwa zikhadaona anthu paulendo wawo, pontho pya mule mudaapulumusira MBUYA. Pidapiva Yetero pyonsenepi, adakomerwa mbalonga mbati, “Kuzani MBUYA, ule adakupulumusani kuna mfumu, pontho na kuna anthu a ku Iguputo! Kuzani MBUYA, ule adapulumusa anthu ache paubitchu! Chinchino ndapidziwa kuti MBUYA ngwamkulu kupiringana milungu yonsene, thangwi iye adachita penepi kuna anthu a ku Iguputo akhavuya Aisraele ale.” Yetero adadza na nsembe zakupyerera pontho na nsembe zinango kuti ziperekwe kuna Mulungu; tenepo Aroni na akadamu onsene a Aisraele adenda na tebzalache kadya pyakudya pyakupambulika kupembedza Mulungu. Mangwana mwache Mose akhatonga miseru pakati pa anthu, tenepo akhali pakaliki-liki kutomera machibese mpakana mosiku. Pidaona Yetero basa yonsene ikhaphata Mose ile, iye adavunza mbati, “Pyonsenepi ninji pinachitira iwe anthuwa? Watani unachita pyonsenepi wekha ene, uku anthu akukuimirira kubulukira machibese mpakana mosiku kufuna iwepo?” Mose adatawira mbati, “Ndathema kuchita penepi, thangwi anthu ambadza kuna ine dzavunza nzeru kuna Mulungu. Ngakhala anthu awiri ana mseru unango na mwanzache mbadza kuna ine, inembo ndimbapitonga kuti wadidi mbani pakati pa awiriwo, tenepo ndimbaapanga pya matongero na mwambo wa Mulungu.” Tenepo Yetero adalonga mbati, “Iwe hukupichita m'njira yadidi tayu. Iwe pabodzi pene na anthu ana iwewa munatopa. Penepi mphyakunensa pyakwanga pyakuti iwe upichite wekha ene. Chinchino vesera ndikupangize kupichita kwache mwadidi, tenepo Mulungu anakhala nawe. Mphyadidi kuti iwe uimirire anthu pamaso pa Mulungu mbudza na miseru yawo kuna iye. Iwe uafunzise matongero a Mulungu, pontho uapange mule mwathema iwo kuchita. Mbwenye kuthimiza penepa, iwe usankhule amuna pakati pa anthu onsene akukwanisa kudziwa pyakuchita mbuaikhe kukhala akadamu a Aisraele: akadamu a anthu a magulu pikwi, madzana, makumashanu na khumi. Iwo athema kukhala anthu akugopa Mulungu, ale anakwanisa kunyindirika, pontho nkhabe kwanisa kudyekerwa tayu. Iwo aphate basa ninga anyakutonga miseru ndzidzi onsene kuna anthu. Iwo anakwanisa kudza na miseru yakunensa ya anthu kuna iwe, kwache iwo okha ene anakwanisa kutonga miseru ing'ono-ing'ono. Penepi pinachitisa kuti basa ikhonde nensa kuna iwe, thangwi iwo anakuphedza. Ungachita tenepo, ninga munalongera Mulungu, iwe nkhabe topa tayu, pontho anthu onsenewa anabwerera m'misa mwawo na miseru yakutongwa.” Mose adavera pidampanga Yetero pile, mbasankhula amuna akukwanisa kudziwa pyakuchita pakati pa Aisraele. Iye adaaikha kukhala akadamu a magulu-magulu a anthu chikwi, dzana, makumashanu na khumi. Iwo adaphata basa ninga atongi kuna anthu ndzidzi onsene, mbadza na miseru yakunensa kuna Mose, mbwenye mbakwanisa kupitongera okha ene miseru ing'ono-ing'ono. Tenepo Mose adagonekana na Yetero, natenepo Yetero adabwerera pyache kwawo. tenepo Mose adakwira paphiripo kagumanikana na Mulungu. MBUYA adamchemera paphiripo mbampanga pyakuti akalonge kuna Aisraele, pidzukulu pya Yakobo pile, kuti: “Imwe mudaona pile pidachita ine, MBUYA, kuna anthu a ku Iguputo, pontho mudakuyang'anirani ine mwadidi ninga mumbachitira mphamba kuthukula anache pamaphaphido ache, mbandikudzesani kuna ine kuno. Chinchino imwe mungandivera mbamukoya chiverano changa, munati mukhale anthu anga ene. Dziko yonsene yapansi njanga, mbwenye imwe munakhala anthu anga akusankhulika, anthu akupambulika kuna ine ndekha basi, tenepo imwe munanditumikira ninga anyansembe.” Mose adatchitha paphiripo mbakagumanyisa akadamu onsene a anthu pabodzi mbaapanga pyonsene pikhadampanga MBUYA. Tenepo anthu onsene ale adatawira pabodzi mbati, “Tinati tichite pyonsene pyalonga MBUYA.” Mose adenda kalonga penepi kuna MBUYA. MBUYA adalonga kuna Mose mbati, “Ndinabwera kuna iwe m'makole akuswipa, towera anthu andive ndikulonga nawe, tenepo iwo anakukhulupira kubulukira chinchino kwenda m'tsogolo.” Mose adapanga MBUYA mafala akhadatawira anthu ale, tenepo MBUYA adalonga kuna iye mbati, “Ndoko kuna anthu kaapange kuti akapichitise okha ene kukhala akupambulika kuna ine lero na mangwana kusasanyika kuti apembedze. Iwo athema kufula nguwo zawo, pontho kuti nkuchono mwache asasanyike, thangwi pansiku yeneyo ndinatchithira paphiri ya Sinai, pale anthu onsene anakwanisa kundiona. Gwanda madire kuzungulira phiri kuti anthu aleke numpha madirewo, pontho uapange kuti aleke kwira paphiripo, penu kufendeza chifupi na phiriyo. Ngakhala munthu anaphata phiriyo, iye anati aphiwe; iye athema kuponyerwa miyala, penu kulaswa na matswimo okhonda munthu na mbodzi ene kumkhuya. Penepi pikulonga pya anthu na pifuyo pene; ipyo pinati piphiwe. Mbwenye ngoma ingaveka, penepo anthu onsene athema kwenda kuphiriko.” Tenepo Mose adatchitha paphiripo mbachitisa anthu kukhala akupambulika, tenepo iwo adafula nguwo zawo, Mose adalonga kuna iwo mbati, “Nkuchono na masikati sasanyikani, pontho lekani pita m'bonde ndzidzi wenewo.” Na machibese a nsiku yachitatuyo kukhali chiphaliwali na njazi, makole akuswipa adaoneka paphiripo, tenepo kulira kukulu kwa ngoma kudaveka. Anthu onsene pamsasa pale adatetemera na mantha. Mose adatsogolera anthu ale kubuluka kumsasako mbaenda nawo kagumana na Mulungu, tenepo iwo adaimira m'tchinde mwa phiriyo. Phiri yonsene idagudumirwa na utsi, thangwi MBUYA akhadatchithira penepo m'moto. Utsi udakwira m'dzulu ninga utsi wa m'dzenje ya moto, tenepo anthu onsene adatetemera pikulu. Dungu ya ngoma ikhathimiza kulira pikulu pene. Mose adalonga, tenepo Mulungu adamtawira na chiphaliwali. MBUYA adatchithira paphiri ya Sinai mbachemera Mose kukwira pansonga paphiripo. Mose adakwira, tenepo MBUYA adalonga kuna iye mbati, “Tchitha ukacheuze anthu kuti aleke numpha madire kudza kuna ine dzandiona; angachita kwene tenepo, azinji a iwo anati afe. Podi kwene anyansembe akudza chifupi athema kupichenesa okha ene, gopesera ndinaatchunyusa.” Mose adalonga kuna MBUYA mbati, “Anthu nkhabe kwanisa kukwira pano tayu, thangwi imwe mudatitonga kuyesa phiriyi yakupambulika, pontho kugwanda madire kuizungulira.” MBUYA adatawira mbati, “Tchitha ukakwate Aroni, udze naye kuno. Mbwenye anyansembe na anthu athema nee numpha madire kudza kuna ine tayu, gopesera ndinaatchunyusa.” Mose adatchitha kuna anthu mbaapanga pinthu pikhadalonga MBUYA pile. Mulungu adalonga, tenepo mafalache onsene mbawa: “Ine ndine MBUYA, Mulungu wako, ule adakubulusa m'dziko ya Iguputo, kukhali iwe paubitchu kule. “Leka pembedza milungu inango, mbwenye ine ene basi. “Leka kupisasanyira wekha ene mifanikizo ya chinthu chonsene cha kudzulu, penu cha pansi pano, penu cha m'madzi a pansi pa mataka. Leka lambira mifanikizo penu kuipembedza, thangwi ine ndine MBUYA Mulungu wako pontho ndine wantchanje. Ndimbatchunyusa ana thangwi ya pyakudawa pya makolo awo ambandizonda ale, kuatchunyusa mpakana mfendu wachitatu na wachinayi. Mbwenye ndimbaonesa kuafuna kwanga kokhonda mala kuna mifendu pikwi-pikwi pya ale ambandifuna mbavera matongero anga. “Leka thula dzinanga papezi, thangwi ine, MBUYA Mulungu wako, ndinatchunyusa munthu onsene anaphatisa basa dzinanga papezi. “Koya Nsiku Yakupuma pakuichitisa kukhala yakupambulika. Pana nsiku zitanthatu zinakwanisa iwe kuphata mabasako, mbwenye nsiku yachinomwe ndi Nsiku Yakupuma yakupambulika kuna ine. Pansiku yeneyo nee munthu na mbodzi ene athema kuphata basa tayu, nee iwe penu anako, nee mabitchu ako penu pifuyo pyako, penu mlendo ali m'dziko mwakomo tayu. Pansiku zitanthatu, ine MBUYA, ndidasasanya dziko yapansi, thambo, bara na pyonsene pili mwenemo, mbwenye ndidapuma pansiku yachinomwe. Ndi thangwi yache, ine MBUYA, ndidatsanzayisa Nsiku Yakupuma mbandiichitisa kukhala yakupambulika. “Lemedza babako na mako, towera nsiku za moyo wako pansi pano ziinjipe m'dziko inafuna ine, MBUYA Mulungu wanu, kukupasa. “Leka chita upandu. “Leka chita uputa. “Leka kuba. “Leka pambizira mwanzako. “Leka sirira nyumba ya mwanzako; leka sirira mkazache, mabitchu ache, ng'ombe zache, mabulu ache, penu chinthu chonsene cha mwanzako.” Pidava anthu chiphaliwali na kulira kwa ngoma, pontho pidaona iwo njazi na utsi paphiri pale adatetemera na mantha mbaimira kutali na phiri. Iwo adalonga kuna Mose mbati, “Iwe ungalonga kuna ife, tinati tive, mbwenye tikuchita mantha, thangwi ngakhala Mulungu analonga kuna ife, tinati tife.” Mose adatawira mbati, “Lekani chita mantha; Mulungu atchitha kukuyesani, pontho kukuchitisani kuti muthimize kumgopa, towera muleke dawa.” Mbwenye anthu adathimiza kukhala kutali basi. Mose ene basi adenda chifupi na makole akuswipa kule kukhali Mulungu. MBUYA adapanga Mose kuti alonge kuna Aisraele kuti, “Imwe mwapiona mule ine, MBUYA, ndalonga kuna imwe kubulukira kudzulu. Lekani kupisasanyira mwekha ene milungu yasiliva penu yagolidi kuti mupipembedze padzulu pakupembedza ine. Ndisasanyireni guwa yansembe ya mataka, tenepo muperekepo nsembe za mabiranu na ng'ombe zanu kukhala nsembe zakupyerera, pontho nsembe zachiphatizano. Pambuto ponsene padapambula ine kuti ndipembedzwepo, ine ndinabwera pana imwepo mbandikutsanzayisani. Ngakhala munandisasanyira guwa yamiyala, lekani phatisa basa miyala yakusema, thangwi mungaphatisa basa ntchemu kusema nayo miyalayo, munaichitisa kukhala yokhonda thema na basanga. Lekani kundimangira guwa yakukhala na nsikada zakukwirira penepo, thangwi mungachita tenepo, munaoneka pezi pakukwira penepo. “Pereka mwambo ufu kuna Aisraele: Ngakhala imwe munagula bitchu wa Chiheberi, iye akuphatireni basa pyaka pitanthatu. Chaka chachinomwecho iye athema kusudzulwa okhonda pagali na chinthu chene tayu. Ngakhala iye hakhadasemba tayu pidasanduka iye bitchu wanu, iye athema nee kukwata mkazi tayu ndzidzi unaenda iye; mbwenye ngakhala akhadasemba ndzidzi udasanduka iye bitchu wanu, iye athema kwenda na mkazache. Ngakhala mbuyache adampasa mkazi mbabala naye ana achimuna penu achikazi, mkazi na anawo ngambuyache, tenepo mamuna athema kwenda yekha ene. Mbwenye ngakhala bitchu anatawira kuti iye ambamfuna mbuyache, mkazache, na anache mbakhonda funa kusudzulwa, tenepo mbuyache aende naye kumbuto yakupembedzera Mulungu. Kweneko amtsamirise kumsuwo, penu kuthabwa ya msuwo mbamphola khutu na tchamfondo. Natenepo iye anakhala bitchu wache mpakana moyo wache onsene. “Ngakhala mamuna anagulisa mwanache wamkazi ninga bitchu, iye hadatheme kusudzulwa ninga mumbachitirwa mabitchu achimuna tayu. Ngakhala iye aguliswa kuna munthu unango ule anamsankhula kukhala mkazache, mbwenye munthuyo nkhabe kumfuna tayu, penepo iye athema kuombolwa na babache; mbuyacheyo nkhabe utongi wa kumgulisa kuna alendo tayu, thangwi iye achita pyakukhonda khulupirika. Ngakhala munthu anagula bitchu wachikazi kuti apase mwanache wamamuna, iye athema kumpasa utongi kukhala mwanache wamkazi. Ngakhala munthu anakwata mkazi wachiwiri, iye athema kuthimiza kupasa mkazache wakutoma phoso na nguwo, pontho utongi wakukhala mkazache sasawa ninga mukhachitira iye pakutoma. Ngakhala hanakwanisa kupereka pinthu penepi kuna mkaziyo tayu, iye athema kumsudzula pyache okhonda pagali na chinthu chene. “Munthu anamenya mwanzache mbampha, iyembo athema kuphiwa. Kwache ngakhala iye adapichita mwasusudewu, pontho kuti Mulungu adapitawirisa kuti pichitike, iye anakwanisa kuthawa kwenda pyache kumbuto kwinango kunakusankhulirani ine, kweneko iye anakhala pakupata. Mbwenye munthu angazhangali mbapha mwanzache chadala, iyembo athema kuphiwa, podi kwene kuti athawire kuguwa yansembe kuti akakhale pakupata. “Munthu anamenya babache penu mache weneyo athema kuphiwa. “Munthu anaba munthu mnzache, penu kumgulisa, penu kumkoya ninga bitchu weneyo athema kuphiwa. “Munthu anatemberera babache penu mache weneyo athema kuphiwa. “Ngakhala munthu anakwata ndodo mbamenya nayo bitchu wache wamamuna penu wamkazi, bitchuyo mbaferatu ponthopo, munthuyo athema kutchunyuswa. Mbwenye bitchuyo angakhala nsiku ibodzi penu ziwiri okhonda kufa, mbuyache hadatheme kutchunyuswa tayu. Kuvungika kwa pinthu pyache kwakwana. “Ngakhala amuna anango anamenyana mbakuwaza mkazi wamimba, towera ataye mwanache, mbwenye mkaziyo mbakhonda kuwazika pikulu pene, munthu amkuwaza ule athema kupagali konta yonsene inalonga mamunacheyo mwakutsikimizirwa na anyakutonga miseru. Mbwenye ngakhala mkazi yekha ene akuwazika kutchunyuswa, kwache ndi moyo kupagali moyo, diso kupagali diso, dzino kupagali dzino, dzanja kupagali dzanja, dzinyalo kupagali dzinyalo, kuotcha na moto kupagali kuotchambo na moto, chironda kupagali chironda, pontho mibzimbiri kupagali mibzimbiri. “Ngakhala munthu anamenya diso ya bitchu wache wachimuna penu wachikazi mbisweka, iye athema kusudzula bitchuyo ninga kumpagali diso yacheyo. Ngakhala iye amkhutcha dzino, iye athema kusudzula bitchuyo ninga kumpagali dzino yache. “Ngakhala ng'ombe yapha munthu na kumdima, ng'ombeyo yathema kuphiwa na miyala, pontho nyamache ileke dyiwa; mbwenye mwenechiroache hadatheme kutchunyuswa tayu. Mbwenye ngakhala ng'ombeyo ikhali na chisimo chakudima anthu, pontho kuti mwenechiro adacheuzwa mbakhonda kupiikha konta, tenepo ngakhala yapha munthu na kumdima, iyo yathema kuphiwa na miyala, pontho mwenechiroache athema kuphiwambo. Kwache ngakhala mwenechiro ng'ombeyo atawiriswa kupagali mseruwu kuombola moyo wache, iye athema kupagali konta yonsene inafunikayo. Ngakhala ng'ombe yapha mphale penu mtsikana, matongero ache ambakhala sasawa. Ngakhala ng'ombe yapha bitchu wachimuna penu wachikazi, mwenechiro ng'ombe athema kupagali mwenechiro bitchuyo kobiri zasiliva makumatatu, pontho ng'ombeyo yathema kuphiwa na miyala. “Ngakhala munthu anabulusa mphampha padzenje penu angakumba dzenje mbakhonda kuiphopha, tenepo ng'ombe penu bulu angagweramo, nyakukumba dzenjeyo athema kupasa kobiri mwenechiro chifuyocho, pontho nyama yakufayo yathema kukhala yache. Ngakhala ng'ombe ya munthu yapha ng'ombe ya munthu unango, awiriwa athema kugulisa ng'ombe yamoyoyo mbagawana kobirizo; iwo athema pontho kugawana sasawa nyama yakufa ile. Mbwenye ngakhala pikhadziwika kuti ng'ombeyo ikhali na chisimo chakudima, mwenechiro mbakhonda kuifungira m'thanga, iye athema kupagali ng'ombe inango yamoyo, mbwenye iye athema kukwata nyama yakufa iye. “Ngakhala munthu anaba ng'ombe, penu bira mbampha penu kumgulisa, iye athema kupagali ng'ombe zishanu pa ng'ombe ibodzi, pontho mabira mashanu pa bira mbodzi. “Ngakhala munthu anadyesa pifuyo pyache m'munda, penu m'munda wamfesa mbazitayika pyazo mbapidya mbewu zonsene za m'munda mwa mwanzache, iye athema kupagali nyakudyerwa pyacheyo. “Ngakhala munthu anagasa moto mbuphata tsanga, tenepo motowo ungatanthawira m'munda mwa mwanzache mbapisa mbewu zakuimira, penu zakufa kale, nyakugasa motoyo athema kupagali pyakuvungikapyo. “Ngakhala munthu anatawira kukoya kobiri za munthu unango, penu pinthu pyakufunika mbapibiwa m'nyumba mwache, mbava angaphatwa athema kupagali kawiri. Mbwenye mbava angakhonda phatwa, nyakukoya pinthuyo athema kudzeswa kumbuto yakupembedzera Mulungu, tenepo kweneko iye athema kudumbira kuti hadabe ndiye tayu pinthu pya mwanzacheyo. “Ngakhala pana mseru wakukanganirana pinthu, penu ng'ombe, mabulu, mabira, chakuvala, penu mitolo inango ene yakutayika, anthu awiri athema kudzeswa kumbuto yakupembedzera Mulungu. Munthu analongwa na Mulungu miseru kuti adawa, weneyo athema kupagali mwanzacheyo kawiri. “Ngakhala munthu anatawira kukoya bulu, ng'ombe, bira, penu chifuyo chinango cha munthu unango, tenepo chifuyocho mbachifa, penu kukuwazika, penu chabiwa, mbapasowa umboni, munthuyo athema kwenda kumbuto yakupembedzera MBUYA kadumbira kuti iye hadabe chifuyo cha mwanzacheyo tayu. Ngakhala chifuyocho nee chidabiwa tayu, mwenechiro athema kutawira, tenepo mwanzacheyo aleke kumpagali; mbwenye ngakhala chifuyocho chidabiwa, munthuyo athema kumpagali mwenechiro. Ngakhala chidachita kuphiwa na chirombo, munthuyo athema kudzesa manyenyeswa kuna mwenechiro ninga umboni; tenepo iye nkhabe thema pagali chinthu chakudyiwa na chirombo tayu. “Ngakhala unabwereka chifuyo kuna munthu unango mbichikuwazika, penu kufa, mwenemo mwenechiro nkhabepo, munthuyo athema kupagali. Mbwenye ngakhala penepyo pinachitika mwenechiro mbali penepo, munthuyo nkhabe thema kupagali tayu. Ngakhala chifuyocho chidachitwa kubwerekwa kuvungika kwa chifuyocho kwakwana na kobiri zidapereka iye pakubwereka. “Ngakhala munthu ananyengerera mbagona na mkazi okhonda dziwa mamuna, ule hadavunzirwe tayu, iye athema kupagali chuma, pontho akhaleletu mkazache. Mbwenye ngakhala babache anakhonda kuti iye ansembe, iye athema kupagali babache chuma chakuthemerana na mwali. “Iphani akazi onsene akuchita pyamatsenga. “Iphani munthu onsene anachita pyakuzuda na nyama. “Iphani munthu onsene anapereka nsembe kuna milungu inango, kupambula kuna ine ene MBUYA. “Lekani vuya, penu kupondereza mlendo; kumbukani kuti imwe mukhalimbo alendo m'dziko ya Iguputo. Lekani dyera nkope-kope mamfelwa, penu mwana masiye na mbodzi ene. Mungachita tenepo, ine MBUYA, ndinaava angalira kuna ine kuti ndiaphedze, tenepo ndinazhangali mbandikuphani pankhondo. Akazanu anasanduka amamfelwa, ananumbo anakhala amasiye. “Ngakhala mwafiyalisa kobiri anthu anga akutcherenga, lekani khala ninga nyakufiyalisa kobiri mbamumpanga kuti apagali na pinango pyakuthimizira penepo. Ngakhala munakwata pinyolo chakufinika cha munthu unango mwathema kumbwezera dzuwa mbidzati thobila, thangwi chakufinika chache ntchokha chenecho basi kuti akhumbirwe. Iye anagonera papi? Iye angalira kuna ine kuti ndimphedze, ndinamva, thangwi ndine wansisi. “Lekani shola Mulungu, pontho lekani temberera akadamu a anthu anu. “Perekani kuna ine nsembe za mbewu, vinyu na nsapo zaolivi zanu pandzidzi wache wakuthema. “Perekani kuna ine ananu achimuna autombo. Perekani kuna ine ana autombo a pifuyo pyanu, ng'ombe na mabira. Mwana wautombo wachimuna angabalwa athema kukhala na mache nsiku zinomwe, mbaperekwa nsembe kuna ine nsiku yachisere. “Imwe ndimwe anthu anga, tenepo lekani kudya nyama yakuphiwa na chirombo; mbwenye muipasire anambwa. “Lekani falisa mbiri yakunama, pontho lekani kuikhira kunduli munthu wakudawa pakumchitira umboni wakunama. Lekani tsanzira mwinji ungachita pyakudawika, penu ungapereka umboni wakupotoza chilungamo pamseru. Lekani kutonga mwakuyang'ana nkhope munthu wakutcherenga pamseru wache. “Ngakhala pyachitika kuti imwe mwaona ng'ombe penu bulu wa anyamalwanu chatayika, imwe mwathema kuchibweza kuna iye. Ngakhala bulu wa nyakukuzondani agwera pamtolo wache, mphedzeni kulamusa buluyo, lekani gwanda kwene. “Lekani pondereza chilungamo pamseru wa munthu wakutcherenga. Lekani pambizira mwanzanu, pontho lekani phesa munthu okhonda dawa, thangwi ine ndinatchunyusa munthu onsene wakuchita pinthu pyakuipa ninga penepi. Lekani tawira kudyekerwa, thangwi kudyekera kumbachitisa anthu akuona ene kukhala maboli-boli, pontho kumbapotoza mafala a munthu wakulonga pyakuona. “Lekani vuya alendo; imwe mukupidziwa kuti munthu ambapiva tani kukhala mlendo, thangwi imwe mukhalimbo alendo m'dziko ya Iguputo. “Pyaka pitanthatu mubzale mbewu m'minda mwanu mbamuvune mbewuzo. Mbwenye chaka chachinomwe ulekeni mundawo ugone, pontho lekani vuna magoko onsene m'mundamo. Anyakutcherenga adye pyamera mwenemo, pontho nyama zam'tsanga zinakwanisa kudya pyasalapyo. Chitani chibodzi-bodzi m'minda yanu yamfesa na miti yaolivi. “Phatani basanu nsiku zitanthatu, mbwenye lekani phata basa pansiku yachinomwe, towera mabitchu anu, alendo akukuphatirani basa na pifuyo pyanu pene pimbakuphatirani basa pikwanise kupumambo. “Veserani pyonsene pyakupangani ine, MBUYA. Lekani pemphera kuna milungu inango, lekani na kuthula kwene madzinawo. “Sekerani maphwando matatu pa chaka kulemedza nawo ine. M'mwezi wa Abibu, mwezi udabuluka imwe mu Iguputo, sekerani Phwando ya Mikate yakusowa Chakufufumisira ninga montho mudakupangirani ine. Lekani kudya na mkate ene wakukhala na chakufufumisira nsiku zinomwe pandzidzi wa phwandowo. Lekani kundipembedza okhonda bwera na chakupereka. “Sekerani Phwando ya Pyakuvuna pakupereka mbewu zanu zakutoma kutokota. “Sekerani Phwando ya Misasa pakumala kwa chaka, ndzidzi umbatchola imwe mfesa zanu na nsapo zinango. Chaka na chaka pamaphwando matatuwa, amuna onsene athema kundipembedza, ine MBUYA Mulungu. “Lekani pereka pabodzi pene na mkate wakukhala na chakufufumisira chiropa cha nyama inapereka imwe nsembe kuna ine. Mafuta a nyama adaperekwa kuna ine ale pamaphwando enewa mbaleke koyiwa kufikirana mangwana mwache. “Chaka na chaka idzani kunyumba ya MBUYA Mulungu wanu na mbewu zanu zadidiletu zakutoma kutokota zimbavuna imwe zile. “Lekani tereka mwanabira penu mwanambuzi kubodzi kwene na mkaka wa mache. “Yang'ana, ndinatuma mngelo patsogolo panu kuti akutchinjirizeni ndzidzi unaenda imwe paulendo wanu, pontho kukufikisani kumbuto idasasanya ine ile. Mvesereni, pontho mvereni iye. Lekani kumpandukira, thangwi ndine ndamtuma, tenepo iye hanalekerera kupandukira kweneku tayu. Mbwenye imwe mungamvera mbamuchita pyonsene pinalonga ine, ndinamenyana na anyamalwanu onsene. Mngelo wanga anaenda patsogolo panu mbakufikisani kudziko ya Aamori, Ahiti, Aperizi, Akanani, Ahivi na Ayebusi mbandiavunga. Lekani lambira milungu yawo penu kuipembedza, pontho lekani tsanzira pipembedzo pyawo. Vungani milungu yawo, pontho gomolani piguwa pyawo pyakupambulika. Ngakhala imwe munandipembedza, ine MBUYA Mulungu wanu, ndinakutsanzayisani na phoso pontho madzi mbandikubulusirani utenda onsene. M'dziko mwanu nkhabe mkazi wamimba anataya penu kukhala ngomwa tayu. Ndinakupasani moyo wakulapha. “Ndinachitisa anthu ambakupokanyani ale kundigopa; ndinachitisa anthu anamenyana na imwe ale kukhonda vana, pontho ndinachitisa kuti anyamalwanu onsene akuthaweni. Ndinaikha pampani-pani anyamalwanu; ndinathamangisa Ahivi, Akanani na Ahiti pinamenya imwe nawo nkhondo. Sinaathamangisa chaka chibodzi chokha tayu, gopesera dziko inasanduka msitu, pontho nyama zam'tsanga zinainjipa pyakwanga. Mbwenye ndinaathamangisa pang'ono na pang'ono mpakana imwe muinjipe kuti mukwanise kukwata dziko yawoyo kukhala yanu ene. Ndinathimiza madire anu mpakana ku Bara ya Mediterania kubulukira ku Akwaba pontho mpakana kumkulo wa Yufurate kubulukira kuthando yatchetcha. Ndinakupasani mphamvu zakukunda nazo enechiro dzikoyo, tenepo imwe munathamangisa pinamenyana imwe nkhondo nawo. Lekani chita chiverano na iwo, penu na milungu yawo. Lekani tawirisa anthu kukhala m'dziko mwanu; ngakhala munachita tenepo, iwo anakuchitisani kuti mundidawire. Ngakhala imwe munapembedza milungu yawo, penepyo pinakhala msampha kuna imwe.” MBUYA adalonga kuna Mose mbati, “Kwira paphiri pano kuna ine, iwe na Aroni, Nadabu, Abihu pontho na akadamu a Aisraele makumanomwe, pontho ndzidzi una imwe kutali pang'ono na phiriyi mulambe pansi kundipembedza. Iwe wekha, nee na anango tayu, wathema kudza chifupi na ine. Anthu aleke na kukwira kwene paphiri pano.” Mose adenda kapanga anthu pyonsene pidalonga MBUYA na matongero onsene, tenepo anthu onsene adatawira pabodzi pene mbati, “Tinachita pyonsene pyalonga MBUYA.” Mose adalemba matongero onsene a MBUYA. Mangwana mwache na machibese iye adamanga guwa mbaimirisa miyala khumi na miwiri kuimirira madzinza khumi na awiri a Aisraele. Kubuluka penepo iye adatuma aphale, tenepo iwo adapereka nsembe zakupyerera kuna MBUYA mbapereka nsembe ng'ombe zinango kukhala nsembe yachiphatizano. Mose adakwata theka ya chiropa cha nyama mbachiikha m'ndilo mbakwata theka inango mbachiwazira paguwa yansembe. Tenepo iye adakwata bukhu ya chiverano, mudalembwa matongero a Mulungu mule mbaiwerenga mwakugaluza fala kuna anthu. Iwo adalonga mbati, “Tinamvera MBUYA pontho tinachita pyonsene pyatipanga iye.” Mose adakwata chiropa chikhali m'ndilo chile mbachiwazira pana anthu. Iye adalonga mbati, “Chenechi ntchiropa chakutsikimiza chiverano, chile chidachita MBUYA na imwe ndzidzi udakupasani iye matongero onsenewa.” Mose, Aroni, Nadabu, Abihu na akadamu makumanomwe a Aisraele ale adakwira paphiri mbaona Mulungu wa Israele. Pansi pa manyalo ache pakhaoneka ninga njira yamiyala yakudula ya safire yachoza ninga thambo. Mulungu hadathuswe akadamu enewa tayu; iwo adamuona Mulungu, natenepo adadya na kumwa. MBUYA adalonga kuna Mose mbati, “Kwira paphiri pano kuna ine. Ndzidzi una iwe pano, ndinakupasa pyakulemberapo piwiri pyamiyala pale palembwa mwambo na matongero onsene pyalembera ine anthu kuti uafunzise napyo.” Mose adalamuka mbaenda na Yoswa, nyakumphedzerache, tenepo Mose adatoma kukwira paphiri ya Mulungu ile. Mose adalonga kuna akadamu ale mbati, “Tidikhireni pamsasa pano kufikirana ife tibwerere. Aroni na Huri ali namwe pabodzi pano; tenepo munthu ana mseruyo anakwanisa kwenda kuna iwo.” Mose adakwira paphiri ya Sinai, tenepo makole adaigudumira. Mose adathimiza kukwira phiri m'makole mule kweneko iye adakhalako nsiku makumanayi mosiku na masikati. MBUYA adalonga kuna Mose mbati, “Panga Aisraele adze kuna ine na pyakupereka. Tambira chakupereka chonsene chinakhumba munthu kundipasacho. Pyakupereka penepi pyathema kukhala pya golidi, siliva na nkuwa; usalu wachoza, msuzi wanyemba na wakufira; nguwo yakufewa; nguwo yakusasanywa na ubweya wa mbuzi; nthembe za mabira amuna zakuikhwa tinta yakufira; nthembe zakufewa; matabwa akesha; mafuta a m'nyale; pyakununkhira pya mafuta akudzoza nawo na pyakufukiza pyakununkhira; miyala ya onikisi na miyala yakudula inango yakuthemesera nguwo ya efodi pya Nyansembe Wamkulu, pontho na chapagangafuwa chache. Anthu athema kundisasanyira Chikhumbi chakupambulika, towera ine ndikhale pakati pawo. Muchisasanye na kuikha pyonsene pya mwenemo malingana na munafuna kukuoneserani ine. “Sasanya bokosi na matabwa akesha, ulaphiache ukhale khono ibodzi na dzanja, umimbache ukhale wakulapha kufika ntchafu, pontho chengo chache chikhale chakulapha kufika ntchafu. Uikukutize na golidi chadi-chadi kuzungulira m'bwalo na kunja kwene, pontho muikhe chigundiro chagolidi kuizungulira. Sasanya mphete zinayi zagolidi zakuthukulira, mbuzifeke kumiyendo yache minayi mphete ziwiri kukhundu zonsene ziwiri. Sasanya miti miwiri yakuthukulira yakesha, pontho mbuikukutize na golidi, pontho uipitise mphete kukhundu zonsene ziwiri za bokosi. Mitiyo yathema kukhala m'mphetemo, iyo yathema nee kubuluswave m'mphetemo tayu. Tenepo ikhani m'bokosimo pyakulemberapo piwiri pyamiyala pinafuna ine kukupasa pile, pale palembwa matongero. “Sasanya mphampha yagolidi chadi-chadi, ulaphiache ukhale khono ibodzi na dzanja, pontho umimbache ukhale wakulapha kufika ntchafu. Sasanya pyakulengwa piwiri pyakukhala na maphaphido pyagolidi wakuchita kufulwa na nyundo, mbodzi kukhundu ibodzi, unangombo kukhundu inango. Pisasanyeni kuti makhundu mawiri akumalisirawo akhale phindi ibodzi ene na mphampha. Pyakulengwa pyakukhala na maphaphidopyo piyang'anisane, pontho pifuthule maphaphido awo kuphimbira mphamphayo. Ikhani m'bwalo mwa bokosimo pyakulemberapo piwiri pyamiyala mbamuigudumire na mphampha. Ine ndinagumana nawe penepo, pontho kubulukira pa mphampha pakati pa pyakulengwa piwiri pyakukhala na maphaphido ndinakupasa matongero anga onsene kuti uapange Aisraele. “Sasanya thebulu na matabwa akesha, ulaphiache ukhale khono ibodzi, umimbache ukhale kati ya khono, pontho chengo chache chikhale chakufika ntchafu. Uikukutize na golidi chadi-chadi, pontho uikhe chigundiro chagolidi m'nkhomo zache kuzungulira thebulu yonsene. Sasanya chigundiro chakukhala na magulupiya, chakulapha ninga chala chapakati cha m'manja, kuzungulira thebuluyo na kuikha mthimba wagolidi kuzungulira chigundirocho. Sasanya mphete zinayi zakuthukulira zagolidi mbuziikhe kunkhomo zinayi kumiyendo. Mphete zakuphatisa miti yakuthukulira thebuluyo zathema kuikhwa chifupi na chigundiro cha magulupiya. Sasanya miti yakuithukulira yakesha, pontho uikukutize na golidi. Sasanya mapalato, na piwaya pyakufukizira pyakununkhira, pontho pitomba na ndilo kuti piphatiswe basa kupereka nsembe ya chakumwa. Pyonsenepi pyathema kusasanywa na golidi chadi-chadi. Thebulu yathema kuikhwa kutsogolo kwa Bokosi ya Chiverano, tenepo pathebulu ndzidzi onsene pathema kukhala mkate wakupambulika wakuperekwa kuna ine. “Sasanya chakuikhirapo nyale chagolidi chadi-chadi. Thako na manungo ache pikhale golidi wakufulwa na nyundo, maluwache akuthemesera nawo, kuthimizapo mphukira na maluwa asasanye phindi ibodzi ene na chakuikhirapo nyale. Nthambi zitanthatu zathema kuphutchukira khundu zache, nthambi zitatu kukhundu ibodzi, nthambi zinango zitatu kukhundu inangoyo. Nthambi zonsene zitanthatu zathema kukhala na maluwa matatu akuthemesera akuoneka ninga maluwa a muti wamfula akukhala na mphukira na maluwa. Manungo a chakuikhirapo nyale athema kukhala na maluwa akuthemesera manayi akuoneka ninga maluwa a muti wamfula akukhala na mphukira na maluwa. Pathema kukhala mphukira ibodzi pansi pa nthambi ziwiri zonsene. Mphukirazo, nthambi zache, pontho chakuikhirapo nyale pyathema kukhala phindi ibodzi pyagolidi chadi-chadi wakuchitwa kufulwa. Sasanya nyale zinomwe pachakuikhirapo nyale chibodzi, pontho zigaseni towera zimwinikire kutsogoloko. Sasanya pyakukwizira tsakalache na pyakuwolera dotha pyache pyagolidi chadi-chadi. Phatisa basa golidi chadi-chadi wakulemera makilogramu makumatatu na mashanu kusasanyira chakuikhirapo nyalecho na pinthu pyache pyonsene. Onesesa kuti pyonsene upisasanye malingana na mule mwakuonesera ine paphiri pano. “Sasanya Chikhumbi cha Mulungu na mapindi khumi a chinguwo chakufewa chakulukwa mwaluso na usalu wachoza, msuzi wanyemba na wakufira, pontho uchiluke mwakuthemesera pabodzi pene na pyakulengwa pyakukhala na maphaphido. Mapindi onsene akhale sasawa, ulaphiache makhono khumi na mawiri, pontho umimbache makhono mawiri. Sonera mapindi mashanu pabodzi pene kukhala chinguwo chibodzi chikulu, pontho uchite chibodzi-bodzi na mapindi mashanu anangowo. Sasanya magango na nguwo yachoza mbuaikhe m'khundu mwa phindi yakumalisa ya chinguwo chibodzi chikulu, pontho chita chibodzi-bodzi kuna chinguwo chinango chikulucho. Magangowo athema kukhala makumashanu paphindi yakutoma ya chinguwo chibodzi chikulu, pontho magango makumashanu paphindi yakumalisa ya chinguwo chinango chikulucho, towera magangowo ayang'anisane. Sasanya ngoloweko zagolidi makumashanu zakuphatanizira nazo nguwo ziwiri zikulu zile, towera Chikhumbi cha Mulungu chikhale chibodzi chamumphu. “Sasanya chinguwo chakuphimba nacho Chikhumbicho kubulukira pa mapindi khumi na ibodzi a nguwo yakusasanywa na ubweya wa mbuzi. Pyonsenepyo thungache ikhale sasawa, ulaphiache makhono khumi na atatu, pontho umimbache makhono mawiri. Sonera mapindi onsene mashanu pabodzi kukhala chinguwo chibodzi chikulu, pontho mapindi anango atanthatu asonerwe kukhalambo chinguwo chibodzi chikulu. Funya kawiri phindi yachitanthatu, ile ikhali kunkhope kwa Chikhumbi. Ikha magango makumashanu m'khundu mwa phindi yakumalisa ya chinguwo chibodzi chikulu, pontho chita chibodzi-bodzi kuna chinguwo chinango chikulucho. Sasanya ngoloweko zankuwa makumashanu mbauziikhe m'magango, towera ziphatanize nguwo ziwiri zikulu zile kukhala chinguwo chibodzi chamumphu. Leka kati na kati ya phindi yakusalira kulemberera pyayo kunduli kwa Chikhumbi. Mapindi anango ulaphiache wakukwana kati ya khono akusalirawo kukhundu yonsene ya ulaphi wa chinguwo chikulu athema kulemberera pyayo kukhundu ya Chikhumbicho. “Sasanya pyakuphimba napyo pinango piwiri, chibodzi chakusasanywa na nthembe za mabira amuna zakuikhwa tinta yakufira, chinango chikhale chakusasanywa na nthembe zakufewa kukhala chakuphimba nacho chakunja. “Matabwa akuimirisa Chikhumbicho akhale akesha. Thabwa yonsene ikhale makhono manayi ulaphiache, pontho umimbache ukhale wakulapha kufika ntchafu. Pathabwa yonsene sasanya mitsomeko miwiri kumakhundu mawiri a thabwa, towera matabwa akwanise kuphatanizwa. Sasanya matabwa makumawiri a kukhundu yakumwera, pontho mathako makumanayi a siliva kupita pansi pa matabwawo, mathako mawiri pathabwa ibodzi pansi pa mitsomeko miwiri. Sasanya matabwa makumawiri a kukhundu yakumpoto ya Chikhumbi, na mathako asiliva makumanayi, mawiri pansi pa thabwa ibodzi. Sasanya matabwa matanthatu kunduli kwa Chikhumbi, kumadokero dzuwa kwache, pontho matabwa mawiri a m'nkhomo. Matabwa a m'nkhomozi athema kuphatanizwa kubulukira pansi mpakana padzulu. Matabwa mawiri asasanya m'nkhomo ziwiri ale athema kusasanywa ninga tenepa. Tenepo panakhala matabwa masere akukhala na mathako asiliva khumi na atanthatu, awiri pansi pa thabwa ibodzi. “Sasanya mitandaliko khumi na mishanu yakesha, mishanu ya matabwa kukhundu ibodzi ya Chikhumbi, mishanu ya matabwa a kukhundu yakumadokero dzuwa, kunduli kwa Chikhumbi. Mitandaliko ya pakati pa phembo ya matabwa ifike kubulukira kukhundu ibodzi mpakana khundu inango ya Chikhumbi. Kukutiza matabwawo na golidi mbuikhemo m'mphete zagolidi kuphatisa mitandaliko, ile pontho yathema kukukutizwa na golidi. Sasanya Chikhumbi kuteweza na mudakuonesera ine mule paphiri pale. “Sasanya chinguwo chakufewa chakulukwa mwaluso na usalu wachoza, msuzi wanyemba na wakufira. Uchiluke mwakuchithemesera pabodzi pene na pyakulengwa pyakukhala na maphaphido. Chimanike pamizati minayi ya matabwa akesha akukukutizwa na golidi, pontho akukhala na ngoloweko mbachiikhwa pamatfako manayi asiliva. Ikha chinguwocho mumzera pansi pa ngoloweko makumashanu kunsoyi m'bwalo mwa Chikhumbi, pontho kunduli kwa chinguwocho ikhako Bokosi ya Chiverano yakukhala na pyakulemberapo piwiri pyamiyala. Chinguwocho chinasiyanisa Mbuto Yakuchena na Mbuto Yakuchenesesa. Ikha mphampha pa Bokosi ya Chiverano. Kunja kwa Mbuto Yakuchenesesa ikhako thebulu kutsamiza kufufu yakumpoto ya Chikhumbicho, pontho chakuikhirapo nyale kutsamiza kufufu yakumwera. “Sasanya chinguwo chakufewa chakulukwa mwaluso na usalu wachoza, msuzi wanyemba na wakufira chakuthemeserwa mwadidi kuti chikhale pamsuwo wa Chikhumbi. Sasanya mizati mishanu yakesha yakukukutizwa na golidi, pontho yakuikhwa ngoloweko zagolidi kuphatisa chinguwocho. Sasanya mathako mashanu ankuwa, towera aikhwe pansi pa mizatiyo. “Sasanya guwa yansembe na matabwa akesha. Nkhomo zache zikhale zonsene sasawa, ulaphiache ukhale makhono mawiri na kati ya khono, umimbache ukhale makhono mawiri na kati ya khono, pontho chengo chache chikhale khono ibodzi na kati ya khono. Sasanya nyanga padzulu pa nkhomo zinayi. Pyonsene na guwayo pikhale phindi ibodzi, pontho yonseneyo ikukutizwe na nkuwa. Sasanya supulia wakugweramo dotha, mafosholo, ndilo, pyakujobolera nyama na chiwaya chakugasirapo moto. Pinthu pyonsenepi pisasanywe na nkuwa. Sasanya waya wa mangalade ankuwa mbuikhe mphete zinayi zakuthukulira nazo zankuwa m'nkhomo zache. Ikha mangalade pansi pa magulupiya a guwa yansembe, towera abwerere pakati m'bwalo mwa guwayo. Sasanya miti yakuithukulira yakesha mbuikukutize na nkuwa, mbuziikhe m'mphete kukhundu ziwiri zonsene za guwa ingathukulwa. Sasanya guwayo na mapembo a matabwa mbusiye benga m'bwalo, kuteweza na mudakuonesera ine paphiri pale. “Sasanya mpanda wa Chikhumbi cha Mulungu na chinguwo chakufewa. Kukhundu yakumwera chinguwocho chikhale ulaphiache makhono makumanayi na manayi, chakuphatiswa na mizati makumawiri yankuwa m'mathako makumawiri ankuwa, na ngoloweko pontho na mitandaliko pyasiliva. Pyontho-pyonthopyo pyathema kuchitwa kukhundu yakumpoto ya mpandawo. Kukhundu yakumadokero dzuwa kwathema kukhala chinguwo chakulapha makhono makumawiri na mawiri, chakukhala na mizati khumi, pontho na mathako khumi. Kukhundu yakumabulukiro dzuwa kuna msuwo kule, mpandawo wathema kukhala makhono makumawiri na mawiri. Chinguwo chakufewa chakufunga nacho pamsuwo chathema kukhala makhono mafemba ulaphiache chakulukwa na usalu wachoza, msuzi wanyemba na wakufira, pontho wakuthemesera mwadidi. Chathema kuphatiswa na mizati minayi m'mathako manayi. Mizati yonsene ya mpanda yathema kuphatanizwa na mitandaliko yasiliva, pontho ngoloweko zathema kukhala zasiliva, mathako awo mbakhala ankuwa. Mpanda wakuzungulira Chikhumbi wathema kukhala ulaphiache makhono makumanayi na manayi, umimbache makhono makumawiri na mawiri, pontho chengo chache makhono mawiri na kati ya khono. Chinguwo chathema kukhala chakufewa mbachikhala na mathako ankuwa. Pinthu pyonsene pyakuphatisirwa basa m'Chikhumbi, pontho na ntchiri zonsene zakuphatisa nkhambala za Chikhumbi na mpandache ene pyathema kukhala pyankuwa. “Panga Aisraele kukudzesera mafuta aolivi adidiletu, towera aphatiswe basa m'nyale kuti ikwanise kugaswa mawulo onsene. Aroni na anache achimuna athema kuikha nyale m'Chikhumbi cha Mulungu kunja kwa chinguwo chakutchinga nacho Bokosi ya Chiverano. Mwenemo pamaso panga yathema kugaka kubulukira mawulo mpakana machibese. Matongero enewa athema kukoyiwa na Aisraele na pidzukulu pyawo kwenda na kwenda. “Chemeresa mbaleako Aroni na anache achimuna, Nadabu, Abihu, Eleazara na Itamara. Apambule pakati pa Aisraele, towera akwanise kundiphatira basa ya unyansembe. Sasanyira mbaleako, Aroni, nguwo za unyansembe, towera akhale wachilemedzo, pontho wakubalika. Chemera anyabasa onsene, ale apasa ine nzeru pabasa yeneyi, pontho uapange kuti asasanyire Aroni nguwo, towera akhale nyansembe wakupambulika wakundiphatira basa. Uapange kuti asasanye chapagangafuwa, efodi, mkhanjo, mayala akuthemeserwa mwadidi, nduwira na mthimbalimba. Iwo athema kusasanyira mbaleako, Aroni, na anache achimuna, towera iwo akwanise kundiphatira basa ninga anyansembe. Anyaluso athema phatisa basa usalu wachoza, msuzi wanyemba na wakufira, usalu wagolidi na nguwo yakufewa. “Iwo athema kusasanya efodi na usalu wachoza, msuzi wanyemba na wakufira, usalu wagolidi, pontho na nguwo yakufewa yakuthemeserwa mwadidi. Nthambi ziwiri za m'mapewa, zile zinakwanisa kumangisa efodi, zathema kusonerwa m'khundu mwache. Bande yakufewa yakusasanywa na pinthu pyontho-pyonthopyo yathema kusonerwa ku efodi, towera bande na efodi pikhale phindi ibodzi. Kwata miyala miwiri ya onikisi ulembepo madzina khumi na mawiri a ana achimuna a Yakobo, nyandandanda kutoma na wautombo kufikirana chimalisira bele, ulembe madzina matanthatu pamwala ubodzi, matanthatumbo pamwala unangowo. Kwata nyaluso pakusasanya pidindo kuti alembe madzina a ana achimuna a Yakobo pamiyala miwiriyi mbamuikhemo m'pyakuikhiramo pyagolidi. Piikhe nthambo za m'mapewa za efodi kuimirira madzinza khumi na awiri a Israele. Penepa Aroni anakwata madzinawo pamapewa pache, towera chikhale chikumbuso pamaso pa ine, MBUYA. Sasanya pyakuthemesera piwiri pyagolidi pyakuoneka ninga kaluwa, pontho na njema ziwiri zagolidi chadi-chadi zakupotwa ninga nkhambala mbaziphatanizwa na pyakuthemeserapi. “Sasanyira Nyansembe Wamkulu chapagangafuwa pache chakudziwisa pinafuna Mulungu. Icho chathema kusasanywa na pinthu pyontho-pyonthopyo sasawa ninga efodi, pontho na pyakuthemesera pyache. Chathema kukhala nkhomo zache zonsene sasawa, pontho chakufunywa kawiri. Ulaphiache ukhale dzanja ibodzi, pontho umimbache ukhalembo dzanja ibodzi. Ikhapo miyala yakudula m'mizera minayi; mzera wakutoma uikhe rubi, topazi na garaneti; mzera wachiwiri, emeradi, safire na daimondi; mzera wachitatu, yasinti, agate na ametisiti; pontho mzera wachinayi berili, onikisi na yasipere. Miyala yeneyi yathema kuikhwa m'pyakuikhiramo pyagolidi pile. Mwala onsene mwa miyala khumi na miwiriyi wathema kulembapo dzina ibodzi ya ana achimuna a Yakobo kuimirira madzinza a Israele. Pya chapagangafuwa, sasanya njema zagolidi chadi-chadi zakupotwa ninga nkhambala. Sasanya mphete ziwiri zagolidi mbuziphatanize kunkhomo zakudzulu za chapagangafuwa, pontho mangirira kumphete ziwiri nkhambala ziwiri zagolidi. Mangirira nkhomo ziwiri za nkhambalazo kupyakuthemesera piwiri pyakuoneka ninga kaluwa, tenepo piphatanize kutsogolo kwa nthambo za m'mapewa za efodi. Tenepo sasanya mphete ziwiri zagolidi mbupiphatanize kunkhomo zapansi kwa chapagangafuwa m'khundu-khundu m'bwalo chifupi na efodi. Sasanya mphete zinango ziwiri zagolidi mbuziikhe kupansi kutsogolo kwa nthambo ziwiri za efodi chifupi na msono, pontho padzulu pa bande yakuchita kulukwa. Mangirira mphete za chapagangafuwa kumphete za efodi na nkhambala yachoza, towera chapagangafuwa chikhale padzulu pa bande, pontho kuti chikhonde lera. “Aroni angapita m'Mbuto Yakuchena, iye avale chapagangafuwa chenechi pamtima pache chakulembwa madzina a madzinza a Israele, towera chikhale chikumbuso pamaso pa ine, MBUYA. Muchapagangafuwa ikhamo Urimu na Tumimu, towera pikhale pamtima pa Aroni ndzidzi onsene unadza iye pamaso panga. Natenepo Aroni athema ndzidzi onsene kuvala chapagangafuwachi pamtima pache, chile chakukwanisa kumdziwisa kufuna kwanga kuna Aisraele. “Mkhanjo ule umbakhala pansi pa efodi wathema kusasanywa na nguwo yachoza. Wathema kukhala na benga kuti msolo ukwanise kupitamo, benga yeneyi yathema kukhala na chigundiro chakuchita kulukwa kuti ileke ng'ambika. Aroni athema kuvala mkhanjo wenewu angaphata basa ninga nyansembe. Iye angadza pamaso panga m'Mbuto Yakuchena, penu angabulukamo, kulira kwa belo kunaveka basi, tenepo iye nkhabe phiwa tayu. “Sasanya chinthu chakuphaphathika chagolidi chadi-chadi, pontho uchilembe ninga chidindo kuti, ‘Kupambulika kuna MBUYA.’ Uchimangirire kutsogolo kwa nduwira na nkhambala yachoza. Aroni athema kuchivala pachipumu pache, pontho pyakupereka pyonsene pyakuperekwa na Aisraele mwakukhonda thema, pinakhala pamsolo pa Aroni. Iye athema ndzidzi onsene kuchivala pachipumu pache, towera ine, MBUYA, nditambire anthu. “Luka mayala a Aroni a nguwo yakufewa, pontho usasanye nduwira ya nguwo yakufewa, pontho na mthimbalimba wakuthemeserwa mwaluso na usalu. “Sasanya mayala, mithimbalimba, na nduwira pya ana a Aroni kuti akhale achilemedzo pontho akubalika. Mvazike mbaleako Aroni na anache achimuna nguwo zenezi. Tenepo uadzoze unyansembe, pontho uapambule pakuadzoza na mafuta aolivi, towera andiphatire basa ya unyansembe. Uasasanyire akapundu a nguwo yakufewa akulapha kubulukira m'chuno kufika ntchafu, towera akhonde oneka pezi. Aroni na anache ndzidzi onsene athema kupivala ndzidzi unapita iwo m'Chikhumbi cha Mulungu, penu kufika chifupi na guwa yansembe kuphata basawo ya unyansembe m'Mbuto Yakuchena, towera iwo akhonde kuphiwa thangwi ya kuoneka kwawo pezi. Matongero enewa ngakukhala na kukhala kuna Aroni na pidzukulu pyache. “Pyathema iwe kuchita kuna Aroni na anache achimuna kuapambula kukhala anyansembe kundiphatira basa mphipi: Kwata mwanamphulu wamamuna na mabira mawiri achimuna akusowa chilema. Phatisa basa ufa wa tirigu wakunerika, kwache wakusowa chakufufumisira, uphike mikate pang'ono na mafuta aolivi, inango yokhonda phikwa na mafuta, inango ikhale ninga pitumbuwa pyakukhwazwa mafuta. Uiikhe m'chitundu, mbuipereke kuna ine ndzidzi unapereka iwe nsembe ng'ombe imuna na mabira mawiri achimuna ale. “Udze na Aroni na anache achimuna kumsuwo wa Chikhumbi cha Mulungu, pontho uasambise na madzi. Tenepo mvazike Aroni nguwo za unyansembe; mayala, mkhanjo umbaenda pansi pa efodi ule, efodi, chapagangafuwa, na bande. Mvazike nduwira, pontho umangirirepo chidzindikiro chakulembwa kuti, ‘Kupambulika kuna MBUYA.’ Tenepo kwata mafuta akudzoza nawo mbumdzoza pakuakhuthulira mumsolo mwache. “Idza na anache achimuna mbuavazike mayala; uamange mithimbalimba m'chuno mwawo, pontho uamange nduwira m'misolo mwawo. Mwenemo ndiye mwathema iwe kudzoza Aroni na anache achimuna unyansembe. Iwo na pidzukulu pyawo athema kundiphatira basa ya unyansembe ndzidzi onsene. “Idza na ng'ombe imuna kunkhope kwa Chikhumbi cha Mulungu, pontho panga Aroni na anache kuti asanjike manjawo pamsolo pa ng'ombeyo. Cheka ng'ombeyo penepo pamaso panga pamsuwo wa Chikhumbi. Kwata chiropa cha ng'ombe mbuchitswinge panyanga ya guwa yansembe na chala chako. Tenepo tchanyula chiropa chakusaliracho pathako ya guwayo. Kubuluka penepo ukwate mafuta onsene akukukutiza pya m'mimba ale, khundu yadidiletu ya fafa na nswikira ziwiri na mafutache ene mbupiotche paguwapo kupipereka nsembe kuna ine. Mbwenye mupise nyamacheyo, nthembe yache na matumbo ache ene kunja kwa msasa. Yeneyi ndi nsembe yakubulusira pyakudawa pya anyansembe. “Kwata mbodzi wa mabira amuna, pontho upange Aroni na anache kuikha manjawo pamsolo pa birayo. Mcheke, tenepo ukwate chiropa chache uchiwazire kumakhundu manayi onsene a guwa. Gwanda gwanda birayo m'mapindi; tsuka pya m'mimba pyache na miyendo yache ya m'nduli, tenepo piikhe pabodzi na msolo na mapindi anangowo. Pisa nyama yonseneyo paguwa ninga chakupereka kuna MBUYA chakusasanywa na moto. Khwema ya chakupereka chenechi imbandikomera. “Kwata bira unango wamamuna, pontho panga Aroni na anache kuikha manjawo pamsolo pabirayo. Mcheke, tenepo kwata chiropa chache pang'ono mbuchitswinge pansi kukhutu ya madyo ya Aroni na anache, pachikhatho cha dzanjawo yamadyo, pontho na pachala chawo chikulu cha dzinyalo yawo yamadyo. Tayira chiropa chakusaliracho kumafufu manayi a guwayo. Kwata chiropa pang'ono chili paguwa chile, pontho na mafuta akudzoza nawo, tenepo uchiwazire pamanungo a Aroni na nguwo zache, pontho pana anache na nguwo zawo zene. Iye na anache na nguwo zawo pinakhala pyakupambulika kuna ine. “Gwanda gwanda mafuta a nyamache, mafuta a kumchira, mafuta akukukutiza pya m'mimba, khundu yadidiletu ya fafa, nswikira ziwiri na mafutache, na ntchafu yamadyo. Kwata kubulukira m'chitundu cha mikate yakuperekwa kuna ine, mkate ubodzi wa mtundu onsene; ubodzi wakuphikwa na mafuta aolivi, ubodzi okhonda phikwa na mafuta pontho na chitumbuwa chibodzi. Ikha pyakudya pyonsenepyo m'manja mwa Aroni na anache, tenepo apange kuti apipereke kuna ine kukhala mtukwa wakupambulika. Tenepo pikwate, mbupiotche paguwa padzulu pa nsembe zakupyererazo kukhala chakupereka kuna ine chakusasanywa na moto. Khwema ya chakupereka chenechi imbandikomera. “Kwata chidali cha bira weneyu uchipambule kuna ine ninga mtukwa wakupambulika. Phindi yeneyi ya nyama inakhala yako. “Nyansembe angadzozwa, chidali na ntchafu pya bira pyakuphatiswa basa kudzoza napyo pyathema kupambulwa kuna ine ninga mtukwa wakupambulika, pontho wakupambulirwa anyansembe. Kweneku nkhukhonda sanduza kwanga manyerezero kuti ndzidzi unapereka anthu anga nsembe zachiphatizano, chidali na ntchafu pya nyama pikhale pya anyansembe. Penepi ndi mtukwa wa anthu wakuperekwa kuna ine, MBUYA. “Nguwo za Aroni za unyansembe zathema kusiyirwa anache, iye angafa, towera iwo avale angadzozwa unyansembe. Mwana Aroni anapita m'mbuto mwache kukhala nyansembe, pontho ule anapita m'Chikhumbi cha Mulungu kaphata basa m'Mbuto Yakuchena athema kuvala nguwo zenezi nsiku zinomwe. “Kwata nyama ya bira yakuphatiswa basa kudzoza nayo Aroni na anache uitereke m'mbuto yakupambulika. Pamsuwo wa Chikhumbi Aroni na anache athema kudya nyamayo na mikate idasalira m'chitundu ile. Iwo anadya nsembe zile zidaphatiswa basa kulekerera pyakudawa pandzidzi udadzozwa iwo unyansembe na kupambulirwa kuna MBUYA. Anyansembe okha basi ndiye athema kudya pyakudya penepi, thangwi mphyakupambulika. Ngakhala nyama inango, penu mikate inango hinadyiwa tayu kumachibese, pyakusalirapyo pyathema kupiswa mbapileke kudyiwa, thangwi mphyakupambulika. “Chita penepi nsiku zinomwe kudzoza Aroni na anache ninga montho mwakupangira ine. Nsiku yonsene iwe wathema kupereka nsembe ng'ombe imuna, towera pyakudawa pilekererwe. Penepi pinachenesa guwa yansembe. Tenepo ikhwaze mafuta aolivi kuti ikhale yakupambulika. Chita penepi nsiku zinomwe zonsene. Penepo guwa inakhala yakuchena monsene mwene, tenepo munthu onsene penu chinthu chonsene chinakhuya guwayi chinavungwa na mphamvu za kuchena kwache. “Nsiku zonsene kutomera lero kwenda m'tsogolo idza upereke nsembe paguwa anabira awiri akukwanisa chaka chibodzi. Pereka mbodzi wa mabirawo na machibese, unangomboyo umpereke na mawulo. Pereka pabodzi na bira wakutomayo ufa wakunerika wa tirigu wakukwana kilogramu ibodzi wakuvunganizwa na tugwe mbodzi wa mafuta aolivi. Khuthula tugwe mbodzi wa vinyu ninga nsembe. Pereka nsembe wachiwiriyo na mawulo, pontho upereke na mdida wa ufa, mafuta aolivi na vinyu sasawa na bira wakuperekwa na machibeseyo. Chenechi ntchakupereka kuna ine, MBUYA, chakusasanywa na moto, pontho khwemache imbandikomera. Mifendu yonsene inadzayo nsembe yeneyi yathema kuperekwa pamaso panga pamsuwo wa Chikhumbi cha Mulungu. Penepo ndiye panafuna ine kugumana na anthu anga mbandilonga kuna iwe. Penepo ndinagumanikana na Aisraele, pontho demelero yanga inachitisa mbutoyo kukhala yakuchena. Ndinachitisa Chikhumbicho na guwa kukhala pyakupambulika, pontho ndinapambula Aroni na anache kuti andiphatire basa ya unyansembe. Ndinakhala pakati pa Aisraele, pontho ndinakhala Mulungu wawo. Iwo anapidziwa kuti ine ndine MBUYA, Mulungu wawo, ule adaabulusa m'dziko ya Iguputo, towera ine ndikwanise kukhala pakati pawo. Ndine MBUYA, Mulungu wawo. “Sasanya na matabwa akesha guwa yakufukizirapo pyakununkhira. Nkhomo zache zonsene zathema kukhala sasawa, ulaphiache ukhale kati ya khono, umimbache kati ya khono, pontho chengo chache chikhale khono ibodzi. Nyanga zache m'nkhomo zinayi zathema kukhala phindi ibodzi na guwayo. Ukukutize mphampha na golidi chadi-chadi khundu zache zinayi, pontho uikhe chigundiro chagolidi m'nkhomo zache kuzungulira. Sasanya mphete zakuthukulira ziwiri zagolidi mbuziphatanize pansi pa chigundiro kumakhundu mawiri kuphatisa miti yakuthukulira guwayo. Sasanya miti yakuithukulira yakesha mbuikukutize na golidi. Ikha guwayi kunja kwa chinguwo chakumanikwa kutsogolo kwa Bokosi ya Chiverano. Yeneyi ndi mbuto inafuna kugumanikana ine na iwe. Machibese onsene Aroni angadza dzapukuta nyale, iye athema kufukiza pyakununkhira penepo. Iye athema kuchita chibodzi-bodzi ndzidzi unagasa iye nyale dzuwa ingathobila. Nsembe yeneyi yakufukiza pyakununkhira yathema kuthimiza kwenda m'tsogolo okhonda lekeza mifendu yonsene inadzayo. Leka pereka nsembe paguwa penepa pyakufukiza pyakununkhira pyakukhondeswa, nsembe za nyama, penu nsembe za mapira, pontho leka thira nsembe yachakumwa paguwapa. Kabodzi pachaka Aroni athema kuchita mwambo wakuchenesa guwa pakutswinga chiropa cha nyama yakuperekwa nsembe kulekerera pyakudawa panyanga zache zinayi. Penepi pyathema kuchitwa chaka na chaka mifendu yonsene inadzayo. Guwa yeneyi njakuchena monsene mwene, yakupambulika kuna ine, MBUYA.” MBUYA adalonga kuna Mose mbati, “Ungachita kalembera wa Aisraele kudziwa kuinjipa kwawo, mamuna onsene athema kundipagali kuombola moyo wache, towera kuvungika kuleke kudza pana iye ndzidzi unalembera iwe anthu. Munthu onsene wakwenda kuna anthu akulembwa kale athema kupagali kobiri yakukwana theka ya sekeli malingana na mdida wa sekeli wakuphatiswa basa nsiku na nsiku. Munthu onsene athema kupagali penepi ninga chakupereka kuna ine. Munthu onsene wakwenda kuna anthu akulembwa kale, kweneku nkhulonga kuti munthu wa pyaka makumawiri pyakubalwa, penu kupiringana penepo, athema kundipagali konta yeneyi. Nyakufuma aleke kundipagali kupiringana theka ya sekeli, pontho nyakutcherenga aleke kupereka pyakuchepa kupiringana kobiri yakukwana theka ya sekeli ndzidzi unandipagali iye konta yeneyi kuombola moyo wache. Gumanya kobiri zenezi kubulukira kuna Aisraele, tenepo uphatise basa kobirizo kuyang'anira mwadidi Chikhumbi cha Mulungu. Msonkho wenewu unakhala wakupagalira kuombola moyo wawo, tenepo ine ndinakumbuka kuatchinjiriza.” MBUYA adalonga kuna Mose mbati, “Sasanya mphale yakusambira yankuwa yakukhala na thako yankuwa. Uiikhe pakati pa Chikhumbi na guwa yansembe, tenepo uikhemo madzi mwenemo. Aroni na anache achimuna athema kuphatisa basa madzi a m'mwenemo kusamba manja na kutsuka manyalo awo, mbadzati kupita m'Chikhumbi cha Mulungu, penu kufika chifupi na guwa kupisa nsembe na moto zakuperekwa kuna MBUYA. Tenepo iwo hanaphiwa tayu. Iwo athema kusamba manja na kutsuka manyalo awo, towera aleke kufa. Enewa ndi matongero, ale iwo na pidzukulu pyawo athema kuteweza mifendu yonsene inadzayo.” MBUYA adalonga kuna Mose mbati, “Kwata pyakununkhira pyadidiletu: Matugwe matanthatu a madzi a mure, makilogramu matatu a kinamoni wakununkhira, makilogramu matatu a kane wakununkhira, na makilogramu matanthatu a kasiya wakununkhira. Thimiza matugwe manayi a mafuta aolivi, pontho na penepi usasanye mafuta akupambulika akudzoza nawo akuvungazwa na nyaluso pakuvungaza pyakununkhira. Aphatise basa kudzoza nawo Chikhumbi cha Mulungu, Bokosi ya Chiverano, thebulu na pyombo pyache pyonsene, chakuikhirapo nyale na pinthu pyache pyonsene, guwa yakufukizirapo pyakununkhira, guwa yakuperekapo nsembe zakupyerera, pabodzi pene na pinthu pyache pyonsene na mphale na thako yache. Pambulira kuna ine pinthu penepi na njira yeneyi, tenepo pinakhala pyakuchena monsene mwene, pontho munthu onsene penu chinthu chonsene chinakhuya penepi chinavungwa na mphamvu za kuchena kwache. Tenepo dzoza unyansembe Aroni na anache, pontho apambulire kuna ine towera akhale anyansembe anga. Longa kuna Aisraele kuti, ‘Mafuta akudzoza nawo akupambulikawa athema kuphatiswa basa pa basa yanga mifendu yonsene inadzayo. Athema nee kudzolwa pamanungo a anthu tayu, pontho iwe wathema nee kusasanya mafuta anango ninga tenepa tayu. Ngakupambulika, tenepo uayese ninga akupambulika. Munthu onsene anasasanya mafuta ninga enewa, penu kuphatisa basa mafutawa kudzoza munthu, ule nee si nyansembe tayu, hanayeswave ninga mbodzi wa anthu anga tayu.’ ” MBUYA adalonga kuna Mose mbati, “Kwata sasawa pyakununkhira pyadidi ipi: Sitakati, onika, galibanumu na libano chadi-chadi. Upiphatise basa kusasanya pyakufukiza pyakununkhira pyakuvungazwa na nyaluso pakuvungaza pyakununkhira. Piikhe munyu kuti pikhale pyangwiro, pontho pyakuchena. Peya pinango pya ipyo kukhala ufa, tenepo pikwate uende napyo mbupiikhe m'Chikhumbi cha Mulungu kutsogolo kwa Bokosi ya Chiverano. Pyakufukiza pyakununkhira penepi pikhale pyakuchena monsene mwene. Leka phatisa basa njira zakuvunganizira pyakufukiza pyakununkhira sasawa ninga penepi kupidzoza wekha ene. Pikhale pinthu pyakuchena, pontho pyakupambulika kuna ine. Ngakhala munthu anasasanya pinthu ninga penepi kuti apiphatise basache, iye hanayeswave ninga mbodzi wa anthu anga tayu.” MBUYA adalonga kuna Mose mbati, “Yang'ana, ine ndasankhula Bezalele, mwana wamamuna wa Uri, ule ndi mdzukuluache Huri, wa dzinza ya Yuda, pontho ndamdzaza na Mzimu wa Mulungu. Ine ndampasa nzeru kuvesa pinthu, luso pontho kukwanisa kuphata basa yamtundu onsene yamanja, kukwanisa kutanda makhaliro a pinthu mwaluso, pontho kupisasanya na siliva, golidi na nkuwa; kugwanda miyala na kuiikha m'pyakuthemesera; kusema miti; pontho na basa yamtundu onsene yamanja. Ndasankhula pontho Oholiabu, mwana wamamuna wa Ahisamaki, wa dzinza ya Dani kuti aphate naye pabodzi basa. Ndapereka pontho luso kuna anango onsene akuphata basa yamtundu onsene yamanja, towera akwanise kusasanya pyonsene pyaatonga ine kuti pisasanywe: Chikhumbi cha Mulungu, Bokosi ya Chiverano na mphamphache, pinthu pinango pyonsene pya m'Chikhumbi, thebulu na pinthu pyache pyonsene, chakuikhirapo nyale chagolidi chadi-chadi na pinthu pyache pyonsene, guwa yakufukizirapo pyakununkhira, guwa yakuperekerapo nsembe zakupyerera na pinthu pyache pyonsene, mphale na thako yache, nguwo zakuthemeserwa na usalu zakupambulika za Aroni na anache zakuphatisa basa ndzidzi unaphata iwo basa ya unyansembe, mafuta akudzoza nawo, na pyakufukiza pyakununkhira pya Mbuto Yakuchena. Ndzidzi unasasanywa pinthu penepi, pyathema kusasanywa sasawa ninga mwakupangira ine.” MBUYA adatonga Mose kulonga kuna Aisraele kuti, “Koyani Sabudu, Nsiku Yakupuma, thangwi ntchidzindikiro pakati pa imwe na ine mifendu yonsene inadzayo, kuonesa kuti ine, MBUYA, ndakusanduzani imwe kukhala anthu anga. Imwe mwathema kukoya Nsiku Yakupuma, thangwi njakupambulika. Munthu anakhonda kuikoya mbaphata pyache basa pansikuyi, athema kuphiwa. Imwe muna nsiku zitanthatu zakuphata mabasanu, mbwenye nsiku yachinomwe ndi Nsiku Yakupuma yakupambulika kuna ine. Munthu anaphata basa pansiku yeneyo, athema kuphiwa. Aisraele a mifendu yonsene athema kukoya nsikuyi ninga chidzindikiro cha chiverano kwenda na kwenda. Chenechi ntchidzindikiro chakukhazikika pakati pa Aisraele na ine, thangwi MBUYA adasasanya kudzulu na dziko yapansi nsiku zitanthatu, tenepo adalekeza basache kupuma pansiku yachinomwe.” Pikhadamala Mulungu kulonga kuna Mose paphiri ya Sinai, adampasa pyakulemberapo piwiri pyamiyala, pale pakhadalembapo Mulungu mwenechiro matongero. Pidaona anthu kuti Mose akhadembuka kutchitha paphiri pale, iwo adagumanyikana kuzungulira Aroni mbalonga kuna iye mbati, “Ife nkhabe dziwa pyachitikira munthu weneyu, Mose, ule adatitsogolera kutibulusa m'dziko ya Iguputo; tisasanyiretu pyathu milungu kuti ititsogolere.” Aroni adalonga kuna iwo mbati, “Dulani mphete za m'khutu zagolidi zimbavala akazanu, ananu achimuna na achikazi zile, mudze nazo kuna ine.” Tenepo anthu onsene adadula mphete zawo zagolidi mbadza nazo kuna Aroni. Iye adakwata mphetezo mbazinyungulusa mbakhuthulira m'chikombole kusasanya mfanikizo wa mwanamphulu wagolidi. Anthu adalonga mbati, “Aisraele, yeneyi ndi milungu yathu, idatibulusa m'dziko ya Iguputo ile.” Pidaona Aroni penepi adamanga guwa patsogolo pa mfanikizo wa mwanamphulu wagolidi mbalalika mbati, “Mangwana kunakhala phwando yakulemedza nayo MBUYA.” Bzobzo mangwana mwache iwo adadza na nyama dzaotcha ninga nsembe zakupyerera, pontho na pinango kudya ninga nsembe zachiphatizano. Anthu adachita phwando, kudya na kumwa kwene, pile pidasanduka kuchita pyakuzuda. MBUYA adalonga kuna Mose mbati, “Tchitha ubwerere kabodzi kene, thangwi anthu ako adatsogolera iwe kubuluka mu Iguputo ale, adawa mbandikhonda. Iwo aleka kale kuteweza matongero adaapanga ine kuti ateweze; iwo asasanya mfanikizo wa mwanamphulu na golidi wakunyunguluswa, pontho akuchipembedza na kupereka nsembe kuna icho. Iwo akulonga kuti yeneyi ndi milungu yawo, idaabulusa mu Iguputo ile. Ine ndadziwa kuuma mtima kwa anthu enewa. Tenepo, leka yesa kundikhondesa. Ine ndazhangali nawo, tenepo ndinati ndiavunge. Kubuluka penepo ndinachitisa iwe na pidzukulu pyako kukhala dzinza ikulu.” Mbwenye Mose adadembetera MBUYA Mulungu wache mbati, “MBUYA, mwatani munazhangalira anthu anu tenepa, ale adapulumusa imwe kudziko ya Iguputo na mphamvu zikulu? Thangwi yache ninji Aiguputo akwanise kulonga kuti imwe mudabulusa anthu anu mu Iguputo kufuna kuachitira pyakuipa pakuapha m'mapiri na kuavungiratu? Lekani zhangali; mbombowesani ukali wanu, pontho lekani dzesa nyatwa pana anthu anu. Kumbukani anyabasanu, Abrahamu, Isake na Israele. Kumbukani kudumbira kudachita imwe kuna iwo na dzinanu kuti munaapasa pidzukulu pyakuinjipa ninga nyenyezi za kuthambo, pontho kupasa pidzukulu pyawo dziko idadumbira imwe kuti inakhala yawo ene ndzidzi onsene.” Tenepo MBUYA adambombowesa ukali wache mbakhonda dzesa nyatwa pana anthu ache, nyatwa idaathuswa na iye kuti anaidzesa ile. Mose adatchitha paphiri pale kubwerera uku athukula pyakulemberapo piwiri pyamiyala pyakulembapo matongero khundu yonsene. Mulungu mwenechiroache ndiye adalembapo matongerowo. Yoswa adava anthu akukhuwa mbalonga kuna Mose mbati, “Ndikuva ninga nkhondo mumsasamu.” Mose adalonga mbati, “Penepi nee pikuveka ninga kukunda, penu kukundwa tayu, mbwenye ndikuva kuimba.” Pidafika Mose chifupiletu na msasa ule, adaona mfanikizo wa mwanamphulu wamamuna mbaona anthu akuvina, tenepo iye adazhangali. Penepo m'tchinde mwa phiri, adaponya pansi pyakulemberapo pyamiyala pikhathukula iye pile mbipisweka. Iye adakwata mfanikizo wa mwanamphulu akhadasasanya iwo ule mbamnyungulusa, pontho adachipeya mbichikhala dotha mbachivungaza na madzi. Tenepo adachitisa Aisraele kuti amwe madziwo. Iye adalonga kuna Aroni mbati, “Anthuwa adachitanji kuna iwe mwakuti waadawisa pikulu ninga tenepa?” Aroni adatawira mbati, “Leka kundizhangalira; iwe ukudziwa phinga ina anthu enewa pakuchita pyakudawika. Iwo adalonga kuna ine mbati, ‘Ife nkhabe dziwa pyachitikira munthu weneyu, Mose, ule adatidzesa kuno kubulukira ku Iguputo; tenepo tisasanyire pyathu milungu kuti ititsogolere.’ Ine ndidaapanga kudza na mphete zawo zagolidi za m'makutu, tenepo ale akhali napyo adazidula mbandipasira. Ine ndidapiponya pamoto, penepo pene pidasanduka mwanamphulu wamamunayi!” Mose adaona kuti Aroni akhadachitisa anthu kusanduka ching'au-ng'au pontho kupichitisa okha ene kukhala anthu akupupwa pamaso pa anyamalwawo. Tenepo iye adaimira pamsuwo ukulu wakupitira mumsasamo mbakhuwa mbati, “Munthu onsene ule ali kukhundu ya MBUYA mbadze kuna ine kuno!” Tenepo Alevi onsene adagumanyikana pana iye, iyembo adaapanga mbati, “MBUYA Mulungu wa Israele akulonga kuti munthu onsene pakati panu akwate talasadache mbaende mumsasa onsenewu kubulukira kumsuwo uno kwenda kumsuwo unango wa msasawu na kupha mbaleache, shamwaliache na atsanthembache.” Anthu a dzinza ya Levi adavera mbapha anthu ninga pikwi pitatu nsiku yeneyo. Mose adalonga kuna Alevi mbati, “Lero mwapipambula mwekha ene kuphatira basa MBUYA ninga a nyansembe pakupha ananu achimuna, abale anu, tenepo MBUYA akupasani mtsanzayiso wache.” Mangwana mwache Mose adalonga kuna anthu mbati, “Imwe mwadawa pikulu. Mbwenye chinchino ndinati ndiende pontho kuphiri kuna MBUYA, mwinango ndinakwanisa kapempha kuti pyakudawa pyanu pilekererwe.” Tenepo Mose adabwerera kuna MBUYA mbati, “Anthuwa adawa pikulu. Iwo adasasanya milungu yagolidi mbaipembedza. Ndaphata miyendo alekerereni pyakudawa pyawo; mbwenye ngakhala imwe munaalekerera tayu, apo fudzani dzinanga m'bukhu idalemba imwe madzina a anthu anu ile.” MBUYA adatawira mbati, “Madzina anafuna fudzwa m'bukhumu ngale ene andidawira ale. Chinchino, ndoko katsogolere anthu kumbuto idakupanga ine ile. Tenepo dziwa kuti mngelo wanga ndiye anakutsogolerani, mbwenye ndzidzi ukudza, ule unafuna ine tchunyusa anthu enewa thangwi ya pyakudawa pyawo.” MBUYA adagwisa utenda pakati pa anthu, thangwi iwo adachitisa kuti Aroni asasanye mfanikizo wa mwanamphulu wamamuna wagolidi. MBUYA adalonga kuna Mose mbati, “Bulukani pambuto pano, iwe na anthu adabulusa ine mu Iguputo, muende kudziko idadumbira ine kuna Abrahamu, Isake na Yakobo na kuna pidzukulu pyawo. Ndinatuma mngelo kukutsogolerani, pontho ndinathamangisa Akanani, Aamori, Ahiti, Aperizi, Ahivi na Ayebusi. Imwe mukwenda kudziko yamphonje. Mbwenye ine sinati ndiende namwe tayu, gopesera ndinakuvungani panjira thangwi ndimwe anthu akuuma mtima.” Pidava anthu penepi, adatoma kulira, tenepo hadavaleve pyakuthemesera manungo awo tayu. Thangwi MBUYA akhadatonga Mose kulonga kuna iwo kuti, “Imwe ndimwe anthu ukuuma mtima. Ngakhala ine ndikhafuna kwenda namwe, penu ndzidzi ung'ono ene, mbidakuvunganiletu. Chinchino dulani pyakuthemesera manungo anu, inembo ndinadziwa pyakuti ndichite namwe.” Tenepo pidabuluka iwo paphiri ya Sinai Aisraele hadavaleve pyakuthemesera manungo tayu. Ndzidzi onsene ukhamanga Aisraele msasa, Mose akhakwata Chikhumbi cha Mulungu mbakachiikha kutali pang'ono na msasawo. Iye adachithula Chikhumbi cha Mulungu, tenepo munthu onsene ule akhafuna kuvunza nzeru kuna MBUYA akhaenda kweneko. Ndzidzi onsene ukhaenda Mose kweneko, anthu akhaimira pamsuwo wa makumbi awo mbayang'ana Mose mpakana iye apite m'Chikhumbimo. Mose angapita m'Chikhumbimo, makole akuoneka ninga mzati akhatchitha mbakhala pamsuwo wa Chikhumbicho, tenepo MBUYA akhalonga kuna Mose kubulukira m'makolemo. Sindzidzi anthu nkhuona makole akuoneka ninga mzati pamsuwo wa Chikhumbi akhalamba pansi munthu onsene pamsuwo wa khumbi yache. MBUYA akhalonga na Mose maso na maso, ninga mumbalongera munthu na shamwaliache. Kubuluka penepo Mose akhabwerera kumsasa kule, mbwenye mphale akhamphedza ule, Yoswa, mwana Nuni, adasalira m'Chikhumbimo. Mose adalonga kuna MBUYA mbati, “Ndimomwene imwe mwandipanga kuti nditsogolere anthuwa kuaendesa kudziko yeneyo, mbwenye hamudandipange tayu mbani anafuna kundituma na imwe. Imwe mwalonga kuti mumbandidziwa mwadidi mwene, pontho mwakukomerwa nane. Chinchino imwe ngakhala mwakomerwa nane, ngandipangeni pinthu pinafuna imwe kuchita, towera ndikuphatireni basa mbamuthimiza kukomerwa nane. Kumbukani pontho kuti imwe mwasankhula dzinzayi kukhala yanu ene.” MBUYA adalonga mbati, “Ndinati ndiende namwe mbandikuchitisani kukunda.” Mose adatawira mbati, “Ngakhala imwe nee munaenda nafe tayu, lekani kutibulusa pano. Munthu onsene anadziwa tani kuti imwe mwakukomerwa na anthu anu, pontho na ine ngakhala imwe munaenda nafe tayu? Kukhala kwanu nafe kunasiyanisa pakati pa ife na anthu anango a padziko yapansi pano.” MBUYA adalonga kuna Mose mbati, “Ndinati ndichite ninga mwapemphera iwe, thangwi ndimbakudziwa mwadidi mwene pontho ndakomerwa nawe.” Tenepo Mose adapempha MBUYA mbati, “Ndaphata miyendo, nganditawirisenimbo kuona demelero yanu.” MBUYA adatawira mbati, “Ndinachitisa kuti uone udidi wanga onsene ukugwanda pamaso pako, pontho pamaso pako ndinalalika dzinanga yakupambulika yakuti MBUYA. Ine ndinava nsisi na anthu anafuna ine kuvera nsisi; ndinava nyambalo na anthu anafuna ine kuvera nyambalo. Ine nkhabe kukutawirisa kuti uone nkhope yanga tayu, thangwi nkhabe munthu anakwanisa kundiona mbakhala na moyo, mbwenye pano pana mbuto chifupi na ine pale panakwanisa iwe kuimira pamwala. Demelero yanga ingagwanda pano, ndinakuikha m'nkhwimba yamwalawo mbandikubisa na dzanjanga mpakana ndigwande. Tenepo ndinabulusa dzanjanga, penepo iwe unaona kunduli kwanga nee nkhope yanga tayu.” MBUYA adalonga kuna Mose mbati, “Sema miyala miwiri ninga ya pakutoma ile, tenepo ine ndinalembapo mafala, ale akhali pa pyakulemberapo pyakutoma pidaswa iwe pile. Mangwana na machibese usasanyike kudza pansonga ya phiri ya Sinai dzagumanikana na ine pano. Nee mbodzi athema kukwira pabodzi na iwe, penu kuoneka chifupi paphiri pano tayu, pontho nee mabira, penu ng'ombe pyathema kudya m'tchinde mwa phirimo.” Tenepo Mose adasema pyakulemberapo pinango piwiri pyamiyala ninga pyontho pyakutoma pile, tenepo bzobzo mangwana mwache adapithukula m'manja mwache mbakwira napyo paphiri pale ninga montho mukhadampangira MBUYA. MBUYA adatchitha m'makole mbaimira naye penepo, tenepo adalalika dzinache yakupambulika yakuti MBUYA. Penepo MBUYA adagwanda pamaso pache mbalalika kuti, “MBUYA, MBUYA, ine ndine Mulungu wakuva nyambalo na nsisi, wakusowa chipsu, wakuonesa kuafuna anthu kokhonda mala, pontho wakukhulupirika. Ndimbaonesa kuafuna kwanga kokhonda mala kuna mifendu pikwi-pikwi mbandilekerera umambala, kupandukira na pyakudawa; mbwenye nkhabe leka kutchunyusa munthu wakuchita pyakuipa; ine ndimbatchunyusa ana na pidzukulu pya mifendu mpakana mfendu wachitatu na wachinayi thangwi ya pyakudawa pya makolo awo.” Msanga-msanga Mose adalamba pansi mbampembedza. Iye adalonga mbati, “Mbuya, ngakhala mwakomerwadi nane, ndikukupemphani kuti muende nafe. Anthuwa ngakuuma mtima, mbwenye lekererani pyakuipa na pyakudawa pyathu, pontho titawiriseni kuti tikhale anthu anu ene.” MBUYA adalonga kuna Mose mbati, “Chinchino ndasasanya chiverano chitswa na Aisraele. Ndinachita pinthu pikulu pamaso pawo pyakuti chipo nee ndidzati ndapichitabi konsene pansi pano pakati pa madzinza anango ene. Anthu onsene anaona pinthu pikulu pinakwanisa ine, MBUYA, kuchita, thangwi ndinati ndikuchitireni chinthu chakugoswa. Verani matongero anakupasani ine lerowa. Ndinathamangisa Aamori, Akanani, Ahiti, Aperizi, Ahivi na Ayebusi pinamenya imwe nkhondo. Lekani chita chiverano na anthu a m'dziko inaenda imweyo, gopesera ipyo pinakhala msampha kuna imwe. Kwache mugwise maguwawo akupambulika, iswani piguwa pyawo pyakupambulika, pontho mugwise adzimunthu awo a milungu Ashera. “Lekani pembedza milungu inango na mbodzi ene, thangwi ine, MBUYA, ule dzinanga ndi Ntchanje, ndine Mulungu wa ntchanje. Lekani chita chiverano na anthu a m'dzikomo, thangwi iwo angapembedza milungu mbapereka nsembe kuna iyo, iwo anakuchemerani kuti muphatizane nawo, tenepo imwe munayeswa kudya pinthu pyakuperekwa kuna milungu yawoyo. Imwe mungasembera ananu achimuna anawo achikazi, iwo anaachitisa kukhala okhonda khulupirika kuna ine mbapembedza milungu yawoyo. “Lekani sasanya mifanikizo na ntove kukhala milungu. “Sekerani Phwando ya Mikate yakusowa Chakufufumisira. Nsiku zinomwe mwezi wa Abibu, idyani mikate yakusowa chakufufumisira ninga mudakupangirani ine, thangwi ndi mwezi wenewo udabuluka na imwe m'dziko ya Iguputo. “Mwana onsene wamamuna wautombo, pontho chifuyo chonsene chimuna chakutoma kubalwa mphyanga, kwache imwe mwathema kundipagali kuombola bulu onsene wakutoma kubalwa pakupereka mwanabira m'mbuto mwache. Ngakhala imwe hamunandipagali kupiombola tayu, khumulani khosi yache. Ndipagalini kuombola mwana wamamuna onsene wautombo. “Nee munthu mbodzi athema kudza pamaso panga okhonda chakupereka tayu. “Imwe muna nsiku zitanthatu zakuti muphate mabasanu, mbwenye lekani phata basa pansiku yachinomwe, podi kwene kuti ukhale ndzidzi wakutipula, penu wakuvuna. “Sekerani Phwando ya Pyakuvuna pakupereka mbewu zanu zakutoma kutokota za tirigu, pontho sekerani Phwando ya Misasa ndzidzi unatchola imwe nsapo zanu. “Amuna onsene athema kundipembedza, ine MBUYA Mulungu wa Israele, katatu pa chaka. Ndingamala kuthamangisa madzinza pamaso panu, pontho kuthimiza madire a dziko yanu, nkhabe mbodzi anafuna yesa kukupokoserani dziko yanu pandzidzi wa maphwando matatuwa tayu. “Lekani pereka pabodzi na mikate yakukhala na chakufufumisira chiropa cha nyama inapereka imwe nsembe kuna ine. Lekani koya nyama yakuphiwa pa Phwando ya Paska kufikirana mangwana mwache. “Chaka na chaka idzani kunyumba ya MBUYA Mulungu wanu na mbewu zadidiletu zakutoma kutokota zimbavuna imwe zile. “Lekani tereka mwanabira penu mwanambuzi kubodzi kwene na mkaka wa mache.” MBUYA adalonga kuna Mose mbati, “Lemba mafala enewa, thangwi chiverano chinasasanya ine na iwe, pontho na Aisraele chagona pa mafala enewa.” Mose adakhala penepo na MBUYA nsiku makumanayi, mosiku na masikati, nee kudya na kumwa pinthu tayu. Tenepo iye adalemba pa pyakulemberapo pyamiyala pile mafala a chiverano, ale ndi Matongero Khumi. Pidatchitha Mose paphiri ya Sinai uku athukula Matongero Khumi, iye hadapidziwe tayu kuti nkhope yache ikhayetimira, thangwi akhadalonga na MBUYA. Aroni na anthu onsene adayang'ana Mose mbaona nkhope yache ikuyetimira, tenepo iwo adachita mantha kufedza chifupi naye. Mbwenye Mose adaachemera, tenepo Aroni na akadamu onsene adenda kuna iye, tenepo Mose adalonga kuna iwo. Kubuluka penepo Aisraele onsene adagumanyikana mwakumzungulira, tenepo Mose adaapanga matongero onsene akhadampasa MBUYA paphiri ya Sinai. Pikhadamala Mose kulonga nawo, iye adampsampsira nkhope yache na chakumpsampsikira. Ndzidzi onsene ukhapita Mose m'Chikhumbi cha Mulungu, iye akhakunundula chakupsampsikira chile. Iye angabulukamo, akhapanga Aisraele pyonsene pikhadampanga MBUYA kuti alonge, tenepo anthu akhaona kuti nkhope yache ikhayetimira. Penepo iye akhavala pontho chakumpsampsikira chile mpakana ndzidzi unango udenda iye kalonga na MBUYA. Mose adachemeresa dzinza yonsene ya Aisraele mbalonga kuna iwo mbati, “Penepi ndiye pyakutongani MBUYA kuti imwe mupichite: Imwe muna nsiku zitanthatu zakuti munakwanisa kuphata mabasanu, mbwenye nsiku yachinomwe njakuchena, Nsiku Yakupuma yakupambulika kuna ine, MBUYA. Munthu anaphata basa pansiku yeneyo athema kuphiwa. Lekani kuphatisa na moto ene m'misa mwanu pa Nsiku Yakupuma.” Mose adalonga kuna Aisraele onsene mbati, “Penepi ndiye pyatonga MBUYA: Perekani pyakupereka kuna MBUYA. Munthu onsene anakhumba kuchita tenepo athema kudza na pyakupereka pya golidi, siliva na nkuwa; nguwo yakufewa, usalu wa choza, msuzi wanyemba na yakufira; nguwo yakusasanywa na ubweya wa mbuzi; nthembe za mabira amuna zakuikhwa tinta yakufira; nthembe zakufewa; matabwa akesha; mafuta aolivi a m'nyale; pyakununkhira pya mafuta akudzoza nawo, pontho na pyakufukiza pyakununkhira; miyala ya onikisi na miyala yakudula inango yakuthemesera nguwo ya efodi pya Nyansembe Wamkulu, pontho na chapagangafuwa pache. “Anyaluso onsene pakati panu athema kudza dzasasanya pyonsene pyatonga MBUYA: Chikhumbi na chinguwo chache chakuphimba nacho pansoyi na chakuphimba nacho chakunja, ngoloweko zache na matabwa, mitandaliko yache, miti yache na mathako ache; Bokosi ya Chiverano, miti yache, mphamphache, chinguwo chakutchinga nacho; thebulu, miti yache, na pyombo pyache pyonsene; mkate wakuperekwa kuna Mulungu; chakuikhirapo nyale na pinthu pyache, nyale na mafutawo; guwa yakufukizirapo pyakununkhira na miti yache, mafuta akudzoza nawo; pyakufukiza pyakununkhira; nguwo yakutchinga nayo msuwo wa Chikhumbi; guwa yakuperekerapo nsembe zakupyerera, mangalade ankuwa, miti yache na pinthu pyache pyonsene; mphale na thako yache; chinguwo chakutchinga nacho mpanda; mizati yache na mathako ache; nguwo yakutchinga nayo pamsuwo wa mpanda; ntchiri zakuphatisa nkhambala za Chikhumbi na mpandache; pontho nguwo zakukoma m'maso zathema kuvala anyansembe ndzidzi unaphata iwo basa m'Mbuto Yakuchena, zenezi ndi nguwo zakupambulika za Aroni, nyansembe na anache achimuna.” Aisraele onsene adabuluka pana Mose, tenepo munthu onsene akhafuna kupereka akhadza na pyakupereka kuna MBUYA kuti asasanyire Chikhumbi cha Mulungu. Iwo adadza na pyonsene pikhafunika pyakuphatiswa basa pakupembedza na pakusasanya nguwo za anyansembe. Anthu onsene akhafuna kuchita tenepo ale, amuna penu akazi akhadza na nthona, mphete za m'khutu, mphete za m'pyala, mikufu, pyakuthemesera pya mtundu onsene pyagolidi mbapipereka kuna MBUYA. Munthu onsene, ule akhali na nguwo yakufewa; usalu wachoza, msuzi wanyemba penu wakufira; nguwo yakusasanywa na ubweya wa mbuzi, nthembe za mabira amuna zakuikhwa tinta yakufira, penu nthembe zakufewa akhadza napyo. Onsene ale adakwanisa kupereka siliva, penu nkuwa adadza napyo mbapipereka ninga pyakupereka pyawo kuna MBUYA, onsenembo, ale akhali na matabwa akesha, pile mbipidakwanisa kuphatiswa basa yonsene adadza nawo. Akazi onsene aluso pakusasanya usalu adadza na usalu wakufewa, pontho na usalu wachoza, msuzi wanyemba na wakufira, ukhadasasanya iwo. Akazi onsene ale akhali na luso pontho akhapifuna adasasanya usalu wa ubweya wa mbuzi. Akadamu adadza na miyala ya onikisi, pontho na miyala inango yakudula yakufuna kuikhwa muefodi na chapagangafuwa, na pyakununkhira pya mafuta aolivi a m'nyale, mafuta akudzoza nawo, pontho na pyakufukiza pyakununkhira. Anthu onsene ale akhapifuna kuchita tenepo adadza na pyakupereka pyawo kuna MBUYA dzaphatira napyo basa ikhadatonga MBUYA kuti Mose aiphate ile. Mose adalonga kuna Aisraele mbati, “Yang'ana, MBUYA asankhula Bezalele, mwana wamamuna wa Uri, ule ndi mdzukuluache Huri, wa dzinza ya Yuda. Mulungu adamdzaza na Mzimu wache pontho na luso, kukwanisa kuphata basa, pontho nzeru kuvesa basa ya manja ya mtundu onsene, luso kudziwa kutanda makhaliro a pinthu, pontho kupisasanya na siliva, golidi na nkuwa; kugwanda miyala na kuiikha m'pyakuthemesera; kusema miti; pontho na basa yamtundu onsene yamanja. MBUYA apereka kuna iye pontho na Oholiabu, mwana wamamuna wa Ahisamaki, wa dzinza ya Dani, nzeru zakukwanisa kufunzisa basawo kuna anango. Iye aapasa luso pamabasa onsene akuphatwa na anyakulemba, anyakutanda pinthu, na anyakuluka nguwo zakufewa; zachoza, msuzi wanyemba na yakufira, na nguwo zinango. Iwo anakwanisa kuphata basa yamtundu onsene mwaluso. “Bezalele, Oholiabu, na amuna anango aluso, ale MBUYA aapasa luso na nzeru yakuvesa pinthu, ale ambadziwa kusasanya pyonsene pyakufunika kumangirira Chikhumbi cha Mulungu, athema kusasanya pyonsene ninga montho mwatongera MBUYA.” Mose adachemera Bezalele, Oholiabu na anyaluso anango, ale akhadapaswa na MBUYA kukwanisa kuphata basa, pontho na ale akhafuna pyakuphedza, tenepo Mose adaapanga kutoma phata basa. Iwo adatambira kubulukira kuna iye pyakupereka pyonsene pikhadadza na Aisraele kuti piphatiswe basa kumangira Chikhumbi cha Mulungu. Mbwenye Aisraele adathimiza kudza kuna Mose na pyakupereka pyawo machibese onsene. Tenepo anyaluso akhaphata basa ale adenda mbakalonga kuna Mose mbati, “Anthu akudza na pinthu pizinji kupiringana pinthu pinafunika pabasa idatonga MBUYA kuti iphatwe ile.” Tenepo Mose adatumiza mphangwa mumsasa monsene mule kuti paleke khalave munthu na mbodzi ene wakuthimiza kudza na pyakupereka pya pa Chikhumbi cha Mulungu; tenepo anthu adaleka kupereka. Pikhadadzeswa kale pile pikhali pizinji pyakwanga kupiringana pinthu pyakufunika kuphatira napyo basa yonsene. Amuna anyalusoletu pakati pa ale akhaphata basa adasasanya Chikhumbi cha Mulungu. Iwo adachisasanya na mapindi khumi a chinguwo chakufewa chakulukwa mwaluso na usalu wachoza, msuzi wanyemba na wakufira, mbachithemesera na pyakulengwa pyakukhala na maphaphido. Mapindi a chinguwocho akhali sasawa, ulaphiache makhono khumi na awiri, pontho umimbache makhono mawiri. Iwo adasona mapindi mashanu kukhala chinguwo chibodzi chikulu mbachita chibodzi-bodzi na mapindi anango ashanu ale. Iwo adasasanya magango na nguwo yachoza mbaaikha m'khundu mwa phindi yakumalisa ya chinguwo chibodzi chikulu mbachita chibodzi-bodzi kuna chinguwo chinango chikulucho. Iwo adaikha magango makumashanu paphindi yakutoma ya chinguwo chibodzi chikulu, pontho magango makumashanu paphindi yakumalisa ya chinguwo chinango chikulucho, towera magangowo ayang'anisane. Iwo adasasanya ngoloweko zankuwa makumashanu zidaphatisira iwo basa kuphataniza nguwo ziwiri zikulu zile, mwakuti Chikhumbi cha Mulungu chikhali chibodzi chamumphu. Tenepo iwo adasasanya chinguwo chakuphimbira nacho Chikhumbicho kubulukira pa mapindi khumi na ibodzi a nguwo yakusasanywa na ubweya wa mbuzi. Iwo adapisasanya pyonsene sasawa, ulaphiache makhono khumi na atatu, pontho umimbache makhono mawiri. Iwo adasonera mapindi mashanu pabodzi pene mbapikhala chinguwo chibodzi chikulu, pontho mapindi anango atanthatu adapisonera pabodzi kukhalambo chinguwo chibodzi chikulu. Iwo adaikha magango makumashanu m'khundu mwa phindi yakumalisa ya chinguwo chibodzi chikulu, pontho adaikha magango makumashanu paphindi yakumalisa chinguwo chinango chikulucho. Iwo adasasanya ngoloweko zankuwa makumashanu zakuphatanizira nazo nguwo ziwiri zikulu zile, towera chikhale chinguwo chibodzi chamumphu. Iwo adasasanya pyakuphimba napyo pinango piwiri, chibodzi chakusasanywa na nthembe za mabira amuna zakuikhwa tinta yakufira, chinango cha nthembe zakufewa chakuphatiswa basa kuphimba nacho chakunja. Iwo adasasanya matabwa akuimirisa akesha kuphatiswa basa pa Chikhumbicho. Thabwa yonsene ulaphiache ukhali makhono manayi, pontho umimbache ukhali wakulapha kufika m'ntchafu, na mitsomeko miwiri kumakhundu mawiri a thabwa, towera matabwa akwanise kuphatanizwa. Matabwa onsene akhali na mitsomeko yeneyi. Iwo adasasanya matabwa makumawiri kuti akhale kukhundu yakumwera, pontho mathako makumanayi asiliva kuti apite pansi pa matabwawo, mathako mawiri pathabwa ibodzi pansi pa mitsomeko yache miwiri. Iwo adasasanya matabwa makumawiri kuti akhale kukhundu yakumpoto ya Chikhumbi, na mathako asiliva makumanayi, mawiri pansi pa thabwa ibodzi. Iwo adasasanya matabwa matanthatu kuikhwa kunduli kwa Chikhumbi, kumadokero dzuwa kwache, pontho matabwa mawiri a m'nkhomo. Matabwa a m'nkhomozi adaphatanizwa kubulukira pansi mpakana padzulu. Matabwa mawiri, ale adasasanya m'nkhomo ziwiri, adasasanywa sasawa. Tenepo pakhali matabwa masere akukhala na mathako asiliva khumi na atanthatu, mawiri pansi pa thabwa ibodzi. Iwo adasasanya mitandaliko khumi na mishanu yakesha, mishanu ya matabwa kukhundu ibodzi ya Chikhumbi, mishanu ya matabwa kukhundu yakumadokero dzuwa, kunduli kwa Chikhumbi. Mtandaliko wa pakati ufike pakati na kati pa phembo ya matabwa kubulukira kukhundu ibodzi ya Chikhumbi kufikiratu khundu inango ya Chikhumbi. Iwo adakukutiza matabwawo na golidi mbafekamo mphete zagolidi kuphatisa mitandaliko, ile pontho idakukutizwa na golidi. Iwo adasasanya chinguwo chakufewa chakulukwa mwaluso na usalu wachoza, msuzi wanyemba na wakufira mbaithemesera na pyakulengwa pyakukhala na maphaphido. Iwo adasasanya mizati minayi ya matabwa akesha akukukutizwa na golidi, kuphatisa chinguwocho. Iwo adafekamo ngoloweko zagolidi mbasasanya mathako manayi asiliva kuphatisa mizatiyo. Iwo adasasanya chinguwo chakufewa chakulukwa mwaluso na usalu wachoza, msuzi wanyemba na wakufira chakuthemeserwa mwadidi kutchinga nacho msuwo wa Chikhumbi. Kuphatisira chinguwochi iwo adasasanya mizati mishanu yakukhala na ngoloweko, padzulu pawo, na mitandaliko yawo yakukukutizwa na golidi. Iwo adasasanya mathako mashanu ankuwa, towera aikhwe pansi pa mizatiyo. Bezalele adasasanya Bokosi ya Chiverano na matabwa akesha, ulaphiache khono ibodzi na dzanja, umimbache ukhali wakulapha kufika m'ntchafu, pontho chengo chache chakulapha kufika m'ntchafu. Iye adaikukutiza na golidi chadi-chadi kuzungulira m'bwalo na kunja kwene mbaikha chigundiro chagolidi kuizungulira. Iye adasasanya mphete zinayi zagolidi zakuthukulira, mbazifeka kumiyendo yache minayi yakukhala na mphete ziwiri kukhundu zonsene ziwiri. Iye adasasanya miti yakuthukulira minayi yakesha mbaikukutiza na golidi, pontho adapitisa mphete kukhundu zonsene ziwiri za bokosi. Iye adasasanya mphampha yagolidi chadi-chadi, ulaphiache khono ibodzi na dzanja, pontho umimbache ukhali wakulapha kufika m'ntchafu. Iye adasasanya pyakulengwa piwiri pyakukhala na maphaphido pyagolidi wakuchita kufulwa na nyundo kukhundu ziwiri za mphampha, chibodzi kukhundu ibodzi, chinangombo kukhundu inango. Iye adapisasanya kuti pikhale phindi ibodzi ene na mphampha. Pyakulengwa pyakukhala na maphaphidopyo pidayang'anisana, pontho pidafuthula maphaphido awo kuphimbira mphamphayo. Iye adasasanya thebulu na matabwa akesha, ulaphiache khono ibodzi, umimbache kati ya khono, pontho chengo chache chakulapha kufika m'ntchafu. Iye adaikukutiza na golidi chadi-chadi mbaikha chigundiro chagolidi m'nkhomo zache kuzungulira thebulu yonsene. Iye adasasanya chigundiro chakukhala na mapembo, akulapha ninga chala chapakati cha m'manja, kuzungulira thebuluyo na kuikha mthimba wagolidi kuzungulira chigundirocho. Iye adasasanya mphete zinayi zakuthukulira zagolidi mbaziikha kunkhomo zinayi kumiyendo. Mphete zakuphatisa miti yakuthukulira thebuluyo zidaikhwa chifupi na chigundiro cha mapembocho. Iye adasasanya miti yakuithukulira yakesha, mbaikukutiza na golidi. Iye adasasanya pyombo pya thebuluyo na golidi chadi-chadi: mapalato na piwaya pyakufukizira pyakununkhira, pontho pitomba na ndilo pyakuphatisira basa kupereka nsembe ya chakumwa. Iye adasasanya chakuikhirapo nyale chagolidi chadi-chadi, thako na manungo ache pidachitwa kufulwa na nyundo; maluwache akuthemesera nawo, kuthimizapo mphukira na maluwa kusasanya phindi ibodzi ene na chakuikhirapo nyale. Nthambi zitanthatu zidaphutchukira khundu zache, nthambi zitatu kukhundu ibodzi, nthambi zinango zitatu kukhundu inangoyo. Nthambi zonsene zitanthatu zikhali na maluwa matatu akuthemesera akuoneka ninga maluwa a muti wamfula akukhala na mphukira na maluwa. Manungo a chakuikhirapo nyale akhali na maluwa akuthemesera manayi akuoneka ninga maluwa a muti wamfula akukhala na mphukira na maluwa. Pakhali mphukira ibodzi pansi pa nthambi ziwiri zonsene. Mphukirazo, nthambi zache, pontho chakuikhirapo nyale pikhali phindi ibodzi pyagolidi chadi-chadi wakuchitwa kufulwa. Iye adasasanya nyale zinomwe pachakuikhirapo nyale chibodzi, pontho na chakukwizira tsakalache na pyakuwolera dotha pyache pyagolidi chadi-chadi. Iye adaphatisa basa golidi chadi-chadi wakulemera makilogramu makumatatu na mashanu kusasanyira chakuikhirapo nyalecho na pinthu pyache pyonsene. Iye adasasanya guwa na matabwa akesha yakufukizirapo pyakununkhira. Nkhomo zache zonsene zikhali sasawa, ulaphiache ukhali kati ya khono, umimbache kati ya khono, pontho chengo chache chikhali khono ibodzi. Nyanga zache nkhomo zinayi zathema kukhala phindi ibodzi na guwayo. Iye adakukutiza padzulu pache, makhundu ache onsene manayi, na nyanga zache zene na golidi chadi-chadi, pontho adaikha chigundiro chagolidi m'nkhomo zache zinayi kuzungulira. Iye adasasanya mphete zakuthukulira ziwiri zagolidi mbaziphatisa pansi pa chigundiro kumakhundu mawiri kuphatisa miti yakuthukulira guwayo. Iye adasasanya miti yakuthukulira yakesha mbaikukutiza na golidi. Iye adasasanya pontho mafuta akupambulika akudzoza nawo, pontho na pyakununkhira pyakufukiza pyakusasanywa na nyaluso pakuvungaza pyakununkhira. Iye adasasanya guwa yakuperekerapo nsembe zakupyerera na matabwa akesha. Nkhomo zache zikhali zonsene sasawa, ulaphiache ukhali makhono mawiri na kati ya khono, umimbache ukhali makhono mawiri na kati ya khono, pontho chengo chache chikhali khono ibodzi na kati ya khono. Iye adasasanya nyanga padzulu pa nkhomo zinayi, towera pyonsene na guwayo pikhali phindi ibodzi ene. Iye adapikukutiza na nkuwa pyonsenepyo. Iye adasasanya pinthu pya paguwa: supulia akugweramo dotha, mafosholo, ndilo, pyakujobolera nyama na chiwaya chakugasirapo moto. Pinthu pyonsenepi pidasasanywa na nkuwa. Iye adasasanya waya wa mangalade wankuwa mbaaikha pansi magulupiya a paguwayo, towera abwerere pakati m'bwalo mwa guwayo. Iye adasasanya mphete zinayi zakuthukulira mbaziikha m'nkhomo zache. Iye adasasanya miti yakuithukulira yakesha mbaikukutiza na nkuwa, pontho adaikha m'mphete kukhundu ziwiri zonsene za guwa. Guwayo idasasanywa na matabwa mbikhala na benga m'bwalo mwache. Iye adasasanya mphale yakukhala na thako yankuwa, kubulukira kugilazi yankuwa yakuperekwa na akazi, ale akhaphata basa pamsuwo wa Chikhumbi cha Mulungu. Iye adasasanya mpanda wa Chikhumbi cha Mulungu na chinguwo chakufewa. Kukhundu yakumwera chinguwocho chikhali ulaphiache makhono makumanayi na anayi, chakuphatiswa na mizati makumawiri ankuwa m'mathako makumawiri ankuwa, akukhala na ngoloweko pontho na mitandaliko pyasiliva. Pyontho-pyonthopyo pidachitwa kukhundu yakumpoto ya mpandawo. Kukhundu yakumadokero dzuwa chinguwo chikhali ulaphiache makhono makumawiri na mawiri, chakukhala na mizati khumi, pontho na mathako khumi, na ngoloweko pontho na mitandaliko yasiliva. Kukhundu yakumabulukiro dzuwa, kuna msuwo kule, mpandawo ukhali ulaphiache makhono makumawiri na mawiri. Chinguwo chonsene chakuzungulira mpandawo chidasasanywa na nguwo yakufewa. Mathako a mizati yonsene adasasanywa na nkuwa, pontho ngoloweko na mitandaliko, na chapadzulu cha mizati pidasasanywa na siliva. Mizati yonsene yakuzungulira padzulu idaphatanizwa na mitandaliko yasiliva. Chinguwo cha pamsuwo wa mpanda chikhali chakusasanywa na nguwo yakufewa ya usalu wa choza, msuzi wanyemba na wakufira chakuthemesera mwadidi. Icho chikhali ulaphiache makhono mafemba, chengo chache makhono mawiri ninga chinguwo cha mpanda. Icho chidaphatiswa na mizati minayi m'mathako manayi ankuwa. Ngoloweko zawo, pya padzulu na mitandaliko yawo pidasasanywa na siliva. Ntchiri zonsene zakuphatisa nkhambala za Chikhumbi na mpandache ene pidasasanywa na nkuwa. Ufu ndi nyandandanda wa utale wakuphatiswa basa m'Chikhumbi cha Mulungu, mule mukhakoyiwa pyakulemberapo piwiri pyamiyala pale pakhadalembwa Matongero Khumi. Nyandandanda udatongwa na Mose mbulembwa na anthu a dzinza ya Levi, ale adaphata basa mwakuyang'anirwa na Itamara, mwana Aroni nyansembe. Bezalele, mwana Uri, pontho mdzukuluache Huri, wa dzinza ya Yuda adasasanya pyonsene pikhatonga MBUYA pile. Nyakumphedzerache, Oholiabu, mwana Ahisamaki, wa dzinza ya Dani, akhali nyakulemba ninga nyakulemba chidindo nyakutanda makhaliro a chinthu, pontho nyakuluka nguwo zakufewa zachoza, msuzi wanyemba na zakufira. Golidi onsene, ule akhadaperekwa kuna MBUYA kuphatisirwa basa pa Chikhumbi cha Mulungu, kulemera kwache kudakwana makilogramu chikwi malingana na mdida ukhaphatiswa basa ndzidzi wenewo. Siliva kubulukira kuna anthu, adalembwa ale, adalemera makilogramu pikwi pitatu na madzana manayi na makumatatu, malingana na mdida wa ndzidzi wenewo. Penepi pidandendemera na pyonsene pidapagalwi na munthu onsene pandzidzi wa kulembera, munthu onsene kupagali pikhafunikapyo, malingana na mdida wa ndzidzi wenewo. Penepo pakhali amuna pikwi pitanthatu na pitatu na madzana ashanu na makumashanu akukwanisa pyaka makumawiri pyakubalwa penu kupiringana penepo adalembwa ale. Kulemera kwa siliva kukhali makilogramu pikwi pitatu na madzana manayi adaphatisirwa basa kusasanyira mathako dzana a Chikhumbi cha Mulungu, pontho na nguwo, kulemera kwache kukhali makilogramu makumatatu na anayi pa thako ibodzi. Na kulemera makilogramu makumatatu kwakusalira kwa siliva, Bezalele adasasanya mitandaliko, ngoloweko za pamizati na pya padzulu pawo. Nkuwa wakuperekwa kuna MBUYA udalemera makilogramu pikwi piwiri na madzana manayi na makumawiri na ashanu. Na nkuwa iye adasasanya mathako a pamsuwo wa Chikhumbi cha Mulungu, guwa yankuwa yakukhala na mangalade ankuwa, pinthu pyonsene pya guwa yansembe, mathako akuzungulira mpanda na a msuwo pampanda, pontho ntchiri zonsene zakuphatisa nkhambala zakuzungulira mpanda onsene. Na usalu wachoza, msuzi wanyemba na wakufira iwo adasasanya nguwo zakukoma m'maso, zile zidathema kuvala anyansembe ndzidzi ukhaenda iwo kaphata basa m'Mbuto Yakuchena. Iwo adasasanyira Aroni nguwo za unyansembe, ninga mukhadatongera MBUYA kuna Mose. Iwo adasasanya efodi wa nguwo yakufewa; usalu wachoza, msuzi wanyemba na wakufira; pontho na usalu wagolidi. Iwo adakhoma maphaphi akutetepa agolidi mbaulenjalenja, towera piphatiswe basa panguwo zakufewa, pontho na usalu wachoza, msuzi wanyemba na wakufira. Iwo adasasanya nthambo ziwiri za m'mapewa za efodi mbazimangirira kukhundu zache, towera chileke kugwa. Bande yakufewa yakuchita kulukwa mwaluso idasasanywa na pinthu pyontho-pyonthopyo idaphatiswa kuefodi, towera bande na efodi pikhale phindi ibodzi ninga mukhadatongera MBUYA kuna Mose. Iwo adasasanya miyala miwiri ya onikisi mbaiikha m'pyakuikhiramo pyagolidi mbachilembapo ninga chidindo chakukhala na madzina a ana khumi na awiri achimuna a Yakobo. Iye adapiikha m'nthambo za m'mapewa za efodi kuimirira madzinza khumi na awiri a Israele, ninga montho mukhadatongera MBUYA kuna Mose. Iwo adasasanya chapagangafuwa pakuphatisa basa pinthu pyontho-pyonthopyo pya pa efodi, pontho chakuthemeserwa sasawa. Nkhomo zache zonsene zikhali sasawa, pontho chakufunywa kawiri. Ulaphiache ukhali dzanja ibodzi, pontho umimbache ukhalimbo dzanja ibodzi. Iwo adaikha miyala yakudula m'mizera minayi; mzera wakutoma adaikha rubi, topazi na garaneti; mzera wachiwiri, emeradi, safire na daimondi; mzera wachitatu, yasinti, agate na ametisiti; pontho mzera wachinayi berili, onikisi na yasipere. Miyala yeneyi idaikhwa m'pyakuikhiramo pyagolidi pile. Mwala onsene mwa miyala khumi na awiriyi padalembwapo dzina ibodzi ya ana achimuna a Yakobo, kuimirira madzinza khumi na awiri a Israele. Pya chapagangafuwa iwo adasasanya njema zagolidi chadi-chadi zakupotwa ninga nkhambala. Iwo adasasanya mphete ziwiri zagolidi pontho na pyakuthemesera piwiri pyagolidi pyakuoneka ninga kaluwa mbaziphataniza kunkhomo za kudzulu za chapagangafuwa. Iwo adaikha kumphete ziwiri nkhambala ziwiri zagolidi zile mbaikha nkhambala ziwiri zinango kupyakuthemesera piwiri pyagolidi pile mbaziphataniza kutsogolo kwa nthambo za m'mapewa za efodi. Iwo adasasanya mphete ziwiri zagolidi mbaziphataniza kunkhomo zapansi kwa chapagangafuwa m'khundu-khundu m'bwalo chifupi na efodi. Iwo adasasanya mphete zinango ziwiri zagolidi mbaziikha kupansi kutsogolo kwa nthambo ziwiri za efodi chifupi na msono, pontho padzulu pa bande yakuchita kulukwa. Ninga montho mukhadatongera MBUYA kuna Mose, iwo adamangirira mphete za chapagangafuwa kumphete za efodi na nkhambala yachoza, towera chapagangafuwa chikhale padzulu pa bande, pontho kuti chikhonde lera. Mkhanjo ule umbakhala pansi pa efodi udasasanywa onsene na nguwo yachoza. Benga yakupitisira msolo idaikhwa chigundiro chakuchita kulukwa m'bwalo mwache kuti ileke ng'ambika. Iwo adasasanyira Aroni na anache mayala, nduwira, akamdedzi, makapundu, pontho na mthimbalimba na nguwo yakufewa, pontho na usalu wachoza, msuzi wanyemba na wakufira wakuthemeserwa mwaluso, ninga montho mukhadatongera MBUYA kuna Mose. Iwo adasasanya chinthu chakuphaphathika chagolidi chadi-chadi kukhala chidzindikiro chakupambulika mbalemba ninga chidindo kuti, “Kupambulika kuna MBUYA.” Iwo adachimangirira kutsogolo kwa nduwira na nkhambala yachoza, ninga montho mukhadatongera MBUYA kuna Mose. Basa yonsene pa Chikhumbi cha Mulungu idaphatika monsene mwene. Aisraele adasasanya pyonsene ninga montho mukhadatongera MBUYA kuna Mose. Iwo adadza na Chikhumbicho kuna Mose, pontho na pinthu pyache pyonsene: ngoloweko zache na matabwa, mitandaliko yache, mizati yache na mathako ache ene; chinguwo chache chakuphimba nacho pansoyi cha nthembe za mabira amuna zakuikhwa tinta yakufira, chinguwo chakuphimba nacho cha nthembe zakufewa, pontho na chinguwo chakuphimba nacho chakunja; Bokosi ya Chiverano, miti yache, mphamphache; thebulu, na pyombo pyache pyonsene, pontho mkate wakuperekwa kuna MBUYA; chakuikhirapo nyale chagolidi chadi-chadi, nyale zache, pinthu pyache pyonsene na mafuta a nyale; guwa yansembe yagolidi; mafuta akudzoza nawo; pyakufukiza pyakununkhira; chinguwo chakutchinga nacho pamsuwo wa Chikhumbi; guwa yankuwa yakukhala na mangalade, miti yache yakuthukulira, na pinthu pyache pyonsene; mphale na thako yache; chinguwo chakutchinga nacho mpanda; mizati yache na mathako ache; nguwo yakutchinga nayo pamsuwo wa mpanda na nkhambala zache; ntchiri zache; pinthu pyache pyonsene pya m'Chikhumbi cha Mulungu; pontho nguwo zakukoma m'maso zathema kuvala anyansembe ndzidzi unaphata iwo basa m'Mbuto Yakuchena, zenezi nguwo zakupambulika za Aroni, nyansembe na anache achimuna. Aisraele adaphata basa yonsene ninga mudatongera MBUYA kuna Mose. Mose adayang'ana mwadidi pyonsene mbaona kuti iwo akhadasasanya pyonsenepyo ninga mukhadatongera MBUYA. Natenepo Mose adaatsanzayisa. MBUYA adalonga kuna Mose mbati, “Pansiku yakutoma ya mwezi wakutoma imisa Chikhumbi cha Mulungu. Uikhemo Bokosi ya Chiverano yakukhala na Matongero Khumi, pontho utchinge na chinguwo kutsogolo kwache. Ikhamo thebulu, pontho pathebulu uikhepo pyombo. Pontho uikhemo chakuikhirapo nyale, tenepo uikhe nyale padzulu pachepo. Ikhamo guwa yagolidi yakufukizirapo pyakununkhira kutsogolo kwa Bokosi ya Chiverano, pontho umanike chinguwo pamsuwo wa Chikhumbi. Ikha guwa yakuperekerapo nsembe zakupyerera kunkhope kwa Chikhumbi. Ikha mphale yankuwa pakati pa Chikhumbi na guwa yansembe mbuidzaze na madzi. Umange mpanda kuzungulira Chikhumbicho, pontho umanike chakutchinga nacho pamsuwo pache. “Tenepo pambula Chikhumbi na pinthu pyache pyonsene pakuidzoza na mafuta akupambulika, tenepo inakhala yakuchena. Kubuluka penepo pambula guwa yansembe na pinthu pyache pyonsene, natenepo inakhala yakuchena. Pambula mphale na thako yache ninga monthomo. “Idza na Aroni na anache achimuna pamsuwo wa Chikhumbi cha Mulungu, pontho uasambise na madzi. Vazika Aroni nguwo za unyansembe, mdzoze, pontho umpambule, towera akwanise kundiphatira basa ya unyansembe. Idza na anache, tenepo uavazike mayala. Tenepo uadzoze ninga montho mudadzozera iwe babawo, towera akwanise kundiphatira basa ya unyansembe. Kudzoza kweneku kunapambulira pidzukulu pyawo kuphata basa ya unyansembe mifendu yonsene inadzayo.” Mose adachita pyonsene ninga montho mukhadatongera MBUYA. Tenepo pansiku yakutoma ya mwezi wakutoma wa chaka chachiwiri pidabuluka iwo m'dziko ya Iguputo, Chikhumbi cha Mulungu chidamangwa. Mose adaikha pansi mathako ache, adaimisa matabwa, adaikha mitandaliko ache mbaimisa mizati yache. Iye adafuthula chinguwo chakuphimba nacho Chikhumbi mbaikha chakuphimba nacho chakunja, ninga montho mukhadatongera MBUYA. Tenepo adakwata pyakulemberapo piwiri pyamiyala mbapiikha m'Bokosi ya Chiverano. Iye adaikha miti m'mphete za bokosiyo mbaikha mphampha padzulu pache. Tenepo adamanika chinguwo chakutchinga nacho bokosiyo m'Chikhumbi. Penepa iye adatchinga Bokosi ya Chiverano, ninga montho mukhadatongera MBUYA. Iye adaikha thebulu m'Chikhumbi kukhundu yakumpoto kunja kwa chinguwo, pontho adaikha pathebulu mkate wakuperekwa kuna MBUYA, ninga montho mukhadatongera MBUYA. Iye adaikha m'Chikhumbimo chakuikhirapo nyale kukhundu yakumwera kuyang'anisana na thebulu, tenepo adagasa nyale pamaso pa MBUYA, ninga montho mukhadatongera MBUYA. Iye adaikha guwa yagolidi m'Chikhumbimo, kutsogolo kwa chinguwo, mbafukizapo pyakununkhira, ninga montho mukhadatongera MBUYA. Iye adamanika chinguwo pamsuwo wa Chikhumbi, pontho kutsogolo kwa chinguwocho iye adaikha guwa yakuperekerapo nsembe zakupyerera mbaperekapo nsembe zakupyerera na nsembe za mapira ninga montho mukhadatongera MBUYA. Iye adaikha mphale pakati pa Chikhumbi cha Mulungu na guwa yansembe mbaidzaza na madzi. Mose, Aroni na anache adasamba manjawo mbatsuka manyalo awo penepo ndzidzi onsene ukhapita iwo m'Chikhumbi penu kuguwa yansembe, ninga montho mukhadatongera MBUYA. Mose adamanga mpanda kuzungulira Chikhumbi na guwa yansembe mbaikha chinguwo chakutchinga nacho pamsuwo wa mpanda. Tenepo iye adamalisa basa yonsene. Tenepo makole adaphimba Chikhumbi cha Mulungu, pontho demelero ya MBUYA idadzala m'Chikhumbicho. Na thangwi yakuti makole adatchitha pa Chikhumbi cha Mulungu, pontho kuti demelero ya MBUYA ikhadadzala m'Chikhumbimo, Mose hadakwanise tayu kupita m'Chikhumbi mule. Aisraele akhafulusa msasa kwenda mbuto inango ngakhala makole anathukuka kubuluka pa Chikhumbipo. Ndzidzi ukhakhala makole penepo, iwo hakhafulusa msasawo kamanga mbuto inango tayu. Ndzidzi onsene wa ulendo wawo, Aisraele onsene adakwanisa kuona makole akuonesa kuti MBUYA alipo padzulu pa Chikhumbi na masikati, pontho na moto wakugaka padzulu pache na mosiku. MBUYA adachemera Mose kubulukira m'Chikhumbi cha Mulungu mbampanga kulonga kuna Aisraele kuti: Munthu onsene wa imwe angadza na chakupereka chache kuna MBUYA, chakuperekacho chathema kukhala nyama yakubulukira pa mkumbi wache wa ng'ombe, mabira penu mbuzi. Ngakhala chakuperekacho ndi ng'ombe kuti ikhale nsembe yakupyerera, iye apereke ng'ombe imuna yakusowa chilema. Iye adze nayo pamsuwo wa Chikhumbi cha Mulungu kuipereka, towera itawirwe na MBUYA. Iye asanjike manjache pamsolo wa nyama inafuna perekwa nsembe yakupyererayo, tenepo nyama inatawirwa m'mbuto mwache kukhala nsembe yakulekerera pyakudawa pyache. Iye acheke mwanamphulu wamamuna pamaso pa MBUYA, kubuluka penepo, ana a Aroni, anyansembe ale, adze na chiropa cha nyama ile kuchiwazira m'makhundu onsene a guwa yansembe pamsuwo wa Chikhumbi cha Mulungu. Iye athema kuisuwa nyamayo na kuigwanda mapindi-mapindi. Anyansembe athema kusanjika nkhuni mwadidi paguwapo mbaphatisa moto. Iwo athema kusanjika mwadidi mapindi a nyama ale kuthimizapo msolo, pontho na mafutache ene pankhuni za moto zili paguwa yansembe ile. Iye athema kutsuka na madzi pya m'mimba na miyendo yache ene ya m'nduli, kubuluka penepo nyansembe athema kuotcha nyama yonsene yamumphuyo paguwa. Yeneyo ndiye nsembe yakupyerera yakusasanywa na moto. Khwemache imbamkomera MBUYA. Ngakhala chakuperekacho ndi bira, penu mbuzi kuti chikhale nsembe yakupyerera, iye athema kupereka imuna yakusowa chilema. Iye athema kuichekera kukhundu yakumpoto kwa guwa yansembe pamaso pa MBUYA, kubuluka penepo ana a Aroni, anyansembe, athema kukwata chiropa cha nyamayo kuchiwazira m'makhundu onsene a guwayo. Iye athema kuigwanda mapindi-mapindi, tenepo nyansembe athema kuisanjika mwadidi pabodzi pene na msolo ene, pontho mafutache, pankhuni za moto paguwa yansembeyo. Iye athema kutsuka na madzi pya m'mimba pyonsene na miyendo ache ene ya m'nduli, kubuluka penepo, nyansembe athema kudza nayo nyama yonseneyo mbaipisa paguwa yansembe. Yeneyo ndiye nsembe yakupyerera yakusasanywa na moto. Khwemache imbamkomera MBUYA. Ngakhala chakuperekacho ndi mbalame kuti ikhale nsembe yakupyerera, iye athema kupereka jiwa penu nkhangaiwa. Nyansembe athema kudza nayo paguwa yansembe, aipotokole kubulusa msolo wache mbauotcha paguwapo; chiropa chache athema kuchichuchisira m'khundu-khundu mwa guwayo. Iye athema kubulusa chidokhomiro na pya mwenemo mbapitaya kukhundu yakumachibese kwa guwayo, kule kuna dotha. Iye athema kuing'amba pakati pa kuchita kukweya maphaphido, mbwenye mbikhonda khwadzuka, tenepo aipyereze paguwa yansembe. Yeneyo ndi nsembe yakupyerera yakusasanywa na moto. Khwemache imbamkomera MBUYA. Munthu onsene angafuna kudza na chakupereka cha mapira kuna MBUYA, iye athema chakutoma kuchipeya, towera chikhale ufa. Iye athema kuikha mafuta aolivi na pyakufukiza pyakununkhira padzulu pachepo. Kubuluka penepo adze napyo kuna ana a Aroni, anyansembe. Nyansembe anakwata kwene ufa pang'ono wakukwana m'manja na mafuta pang'ono pabodzi pene na pyakununkhirisa pyonsene mbapipisa paguwa ninga chidzindikiro kuti pyonsene pyaperekwa kuna MBUYA. Yeneyi ndi nsembe yakusasanywa na moto; khwemache imbamkomera MBUYA. Pyakusalira pyonsene pya chakupereka cha mapira chile ntcha Aroni na anache achimuna; icho ntchakupambulika pyakwanga, thangwi chakwatwa kubulukira pa chakuperekwa kuna MBUYA chakusasanywa na moto. Ngakhala chakuperekacho ntcha mkate wakuchita kuphikwa muuvuni, mkatewo wathema kukhala wakusowa chakufufumisira. Unakwanisa kukhala mkate wa ntchindu ikulu wakusasanywa na ufa wakuvungazwa na mafuta aolivi, penu pitumbuwa pyakusowa pyakufufumisira, pontho pakukhwazwa mafuta aolivi. Ngakhala chakupereka cha mapira ntchakuchita kukazingwa m'chiwaya, chathema kusasanywa na ufa wakuvungazwa na mafuta aolivi, mbwenye wakusowa chakufufumisira. Unyedze-nyedze na kukhuthulirapo mafuta; chenecho ndiye chakupereka cha mapira. Ngakhala chakuperekacho chachita kuphikwa m'supulia, chathema kusasanywa na ufa, pontho na mafuta aolivi. Idzani nacho ninga chakupereka kuna MBUYA mbuchipereke kuna nyansembe, ule anachikwata kwenda nacho paguwa yansembe. Nyansembe anakwata khundu pang'ono ya chakuperekacho ninga chidzindikiro kuti pyonsene pyaperekwa kuna MBUYA, tenepo iye anachipyereza paguwa yansembe. Yeneyi ndi nsembe yakusasanywa na moto; khwemache imbamkomera MBUYA. Pyakusalira pyonsene pya chakupereka cha mapira ntcha Aroni na anache; icho ntchakupambulika pyakwanga, thangwi chakwatwa kubulukira pa chakuperekwa kuna MBUYA chakusasanywa na moto. Pyakupereka pyonsene pya mapira pyakuperekwa kuna MBUYA pileke khala na chakufufumisira; lekani phatisa basa chakufufumisira, penu uchi kupiikha muchakudya chakuperekwa kuna MBUYA chakusasanywa na moto. Mwathema kudza na pyakutoma kutokota chaka na chaka mbamupisimisa kuna MBUYA, kwache mbapileke piswa paguwa yansembe ninga khwema yakukomera MBUYA. Pa pyakupereka pyanu pyonsene pya mapira mwathema kupiikha munyu, thangwi munyu umbaimirira chiverano cha pakati pa imwe na Mulungu. Imwe mwathema kuikha munyu pa pyakupereka pyanu pyonsene. Mungasimisa kuna MBUYA pyakutoma kutokota ipyo pyathema kukhala pyakuchita kupeya, penu piwisi pyakuchita kuotcha. Thimizani mafuta aolivi na pyakufukiza pyakununkhira padzulu pachepo. Nyansembe anapyereza paguwa khundu ya mapira awisi akupeya na mafuta enewo kuti ikhale ninga chidzindikiro kuti pyonsene pyaperekwa kuna iye, pontho na pyakufukiza pyakununkhirapyo pyonsene ninga nsembe yakusasanywa na moto yakuperekwa kuna MBUYA. Munthu onsene angapereka ng'ombe kuti ikhale nsembe yachiphatizano, iyo yathema kukhala ng'ombe imuna penu ikazi yakusowa chilema. Munthuyo athema kusanjika manjache pamsolo wa nyamayo mbaicheka pamsuwo wa Chikhumbi cha Mulungu. Tenepo ana a Aroni, anyansembe, awazire chiropa m'makhundu onsene a guwayo, pontho apereke mapindi anango kuna MBUYA ninga nsembe yakusasanywa na moto. Mapindiwo mbawa: mafuta onsene akukukutiza pya m'mimba, nswikira na mafutache ene, na khundu yadidiletu ya fafa. Anyansembe anapyereza pyonsenepi paguwa yansembe pabodzi pene na nsembe yakupyerera yakusasanywa na moto. Khwemache imbamkomera MBUYA. Ngakhala bira penu mbuzi inaperekwa ninga nsembe yachiphatizano, inakwanisa kukhala ikazi, penu imuna, mbwenye ikhale yakusowa chilema. Ngakhala munthu anapereka mwanabira, iye athema kumpereka pamaso pa MBUYA, iye asanjike manjache pamsolo wa nyamayo mbaicheka kunkhope kwa Chikhumbi cha Mulungu. Anyansembe awazire chiropa cha nyamayo m'makhundu onsene a guwa yansembe, pontho apereke mapindi anango kuna MBUYA ninga nsembe yakusasanywa na moto. Mapindiwo mbawa: mafutache, mafuta onsene akumchira kwache achifupi na golokolo, mafuta onsene akukukutiza pya m'mimba, nswikira na mafutache ene pontho na khundu yadidiletu ya fafa. Nyansembe apyereze pyonsenepyo ninga nsembe yakusasanywa na moto yakuperekwa kuna MBUYA. Ngakhala munthu anapereka mbuzi, iye athema kuipereka pamaso pa MBUYA. Iye athema kusanjika manjache pamsolo wa nyamayo mbaichekera kunkhope kwa Chikhumbi cha Mulungu. Anyansembe awazire chiropacho m'makhundu onsene a guwayo, na kupereka kuna MBUYA mapindi awa ninga nsembe yakusasanywa na moto: mafuta onsene akukukutiza pya m'mimba, nswikira na mafutache ene, pontho na khundu yadidiletu ya fafa. Nyansembe anapipyereza pyonsenepi paguwa ninga nsembe yakusasanywa na moto. Khwemache imbamkomera MBUYA. Mafuta onsene nga MBUYA. Munthu onsene wa dzinza ya Israele athema nee kudya mafuta penu chiropa tayu; kuna anthu onsene a dzinza ya Israele wenewu ukhali mwambo wawo kuti aukoye kwenda na kwenda konsene kunakhala iwo. MBUYA adapanga Mose kulonga kuna Aisraele kuti munthu onsene anadawa na kuswa matongero a MBUYA mwasusudewuyo athema kuteweza matongero awa: Ngakhala adawa ndi Nyansembe Wamkulu kudzesa kudawa pakati pa anthu, iye athema kupereka nsembe mwanamphulu wamamuna wakusowa chilema kuna MBUYA, thangwi ya kudawa kwache. Iye athema kudza na ng'ombeyo kumsuwo kwa Chikhumbi cha Mulungu, asanjike manjache pamsolo wa nyamayo na kuicheka penepo pamaso pa MBUYA. Kubuluka penepo Nyansembe Wamkulu akwate chiropa pang'ono cha ng'ombe imuna kwenda nacho m'Chikhumbi cha Mulungu. Iye athema kuvika chala chache m'chiropamo mbawazira chiropacho kanomwe kunkhope kwa chinguwo chakutchinga nacho Mbuto Yakuchenesesa. Kubuluka penepo akwate chiropa pang'ono mbachitswinga panyanga za guwa yakufukizirapo pyakununkhira ile ili m'Chikhumbimo. Iye athema kukwata chiropa chakusaliracho mbakachikhuthulira pansi pa guwa yakuperekapo nsembe zakupyerera, ile ili pamsuwo wa Chikhumbi chile. Iye abuluse mafuta onsene a nyama yakulekerera nayo pyakudawa kutomera mafuta a pya m'mimba, nswikira na mafutache ene na khundu yadidiletu ya fafa. Nyansembe akwate mafutawa mbaapyereza paguwa yansembe zakupyerera ninga mumbachitira iye na mafuta a nyama yakuperekwa nsembe yachiphatizano. Mbwenye iye akwate nthembe, nyama, msolo, miyendo, matumbo na pinango pyonsene pya m'mimba. Kwenda napyo kunja kwa msasa kumbuto yakuchena pamaso pa Mulungu kule kumbatayirwa dotha. Kweneko iye anakapipisa pamoto wa nkhuni. Ngakhala ndi dzinza yonsene ya Israele yadawa mwasusudewu pakuswa matongero abodzi a MBUYA mbapikhonda dziwika, tenepo sindzidzi kudawa kule nkhudziwika, dzinza yonsene yathema kudza na mwanamphulu wamamuna kukhala nsembe yakulekerera pyakudawa. Iwo adze nayo ku Chikhumbi cha Mulungu; akadamu a Aisraele asanjike manjawo pamsolo wa mwanamphuluyo mbamcheka pamaso pa MBUYA. Nyansembe Wamkulu athema kukwata chiropa pang'ono cha ng'ombe ile kwenda nacho m'Chikhumbi mule, avike chala chache m'chiropamo mbachiwaza kanomwe pamaso pa MBUYA kunkhope kwa chinguwo chakutchinga nacho Mbuto Yakuchena. Iye atswinge pontho chiropa pang'ono panyanga zakukhala m'nkhomo mwa guwa yakufukizirapo pyakununkhira m'bwalo mwa Chikhumbicho. Pontho chiropa chakusalira chonsene achikhuthulire pansi pa guwa yakuperekapo nsembe zakupyerera, ile ili pamsuwo wa Chikhumbi cha Mulungu. Kubuluka penepo akwate mafuta onsene a nyama ile mbaapisa paguwa yansembe. Iye athema kuchita chibodzi-bodzi na ng'ombe yeneyi ninga mumbachitira iye na ng'ombe yakuperekwa nsembe kulekerera pyakudawa, pontho na njira yeneyi iye anasasanya nsembe yakulekerera pyakudawa pya anthu, tenepo anthuwo analekererwa pyakudawa pyawo. Kubuluka penepo iye akwate nyama ile mbaenda nayo kunja kwa msasa mbakaipisa ninga mumbapisira iye ng'ombe yakuperekwa thangwi ya kudawa kwache. Yeneyi ndi nsembe yakulekerera pyakudawa pya dzinza yonsene. Ngakhala anadawa ndi mkadamu pakuswa matongero abodzi a MBUYA mwasusudewu, sindzidzi kudawa kule nkhudziwika, iye athema kudza na mbuzi imuna yakusowa chilema kukhala nsembe. Iye athema kusanjika manjache pamsolo wa mbuziyo mbaicheka kukhundu yakumpoto kwa guwa, kumbachikerwa nsembe zakupyerera kule. Yeneyi ndi nsembe yakulekerera pyakudawa. Nyansembe avike chala chache m'chiropa cha nyamayo mbachitswinga panyanga zankhomo za guwa yakuperekapo nsembe zakupyerera na kukhuthulira chiropa chonsene chakusaliracho pansi pa guwa yansembe. Kubuluka penepo iye apyereze mafuta onsene paguwapo ninga mumbapyerezera iye mafuta a nyama zakupherwa nsembe yachiphatizano. Na njira yeneyi nyansembe anapereka nsembe thangwi ya kudawa kwa mkadamuyo, tenepo iye analekererwa. Ngakhala anadawa ndi mbodzi wa anthu ene pyawo pakuswa matongero abodzi a MBUYA mwasusudewu, sindzidzi kudawako nkhudziwika, iye athema kudza na mbuzi ikazi yakusowa chilema kukhala nsembe thangwi ya kudawa kwache. Iye athema kuikha manjache pamsolo wa mbuziyo mbaicheka kukhundu yakumpoto kwa guwayo, kumbachekerwa nsembe zakupyerera kule. Nyansembe athema kuvika chala chache m'chiropa cha nyama ile mbachitswinga panyanga zankhomo za guwa yansembe mbakhuthulira chiropa chonsene chakusaliracho pansi pa guwayo. Kubuluka penepo iye abuluse mafuta onsene ninga mumbachitira iye na nyama zonsene zakupherwa nsembe yachiphatizano, tenepo iye athema kuipyereza paguwa, towera khwemache ikomere MBUYA. Na njira yeneyi nyansembe anapereka nsembe thangwi ya kudawa kwa munthu, tenepo iye analekererwa. Ngakhala munthu anadza na bira kuti akhale nsembe yakulekerera pyakudawa, birayo athema kukhala wamkazi wakusowa chilema. Iye athema kusanjika manjache pamsolo wa birayo mbamcheka kukhundu yakumpoto kwa guwa, kumbachekerwa nsembe zakupyerera kule. Nyansembe athema kuvika chala chache m'chiropa cha nyamayo mbachitswinga panyanga zankhomo za guwa mbakhuthulira pansi pa guwa chiropa chonsene chakusaliracho. Kubuluka penepo iye athema kubulusa mafuta onsene a nyamayo ninga mumbabulusirwa mafuta a bira wakupherwa kukhala nsembe yachiphatizano, tenepo iye athema kuipyereza paguwa pabodzi pene na pyakupereka pya mapira pyakuperekwa kuna MBUYA. Na njira yeneyi nyansembeyo anapereka nsembe thangwi ya kudawa kwa munthu, tenepo munthuyo analekererwa. Nsembe zakulekerera pyakudawa zimbafunwa pamiseru ninga ishi: Ngakhala munthu achemerwa na nyakutonga kuthando ya miseru kuti akapereke umboni, mbwenye mbakhonda longa pya pinthu pidaona iye, penu kupiva, munthu weneyo athema kuoneswa nyatwa. Ngakhala munthu anakhuya mwasusudewu chinthu chokhonda chena pamaso pa Mulungu ninga nyama yakufa yokha, weneyo ngokhonda chena, pontho ngwakudawa sindzidzi iye nkhudzindikira pyachita iyepyo. Ngakhala munthu anaphata mwasusudewu chinthu chonsene chakukhonda chena cha munthu, penu ntchinthu chanji, iye ngwakudawa sindzidzi nkhudzindikira pyachita iyepyo. Ngakhala munthu anadumbira kwene pyache mwamsobwe, penu chikhale chadidi penu chakuipa, iye ngwakudawa sindzidzi iye nkhudzindikira pyachita iyepyo. Munthu angadawa athema kubweka pyakudawa pyache, tenepo kuti apagali pyakudawa pyachepyo, iye athema kudza na bira wamkazi, pontho mbuzi kuna MBUYA kukhala nsembe yakulekerera pyakudawa. Nyansembe athema kupereka nsembe ile, thangwi ya kudawa kwa munthuyo. Ngakhala munthuyo ndi mtcherengi mwakuti hanakwanisa tayu kugumana bira, penu mbuzi, iye athema kudza na majiwa mawiri, penu nkhangaiwa ziwiri dzapereka kuna MBUYA kupagali kudawa kwacheko. Mbalame ibodziyo inaperekwa ninga nsembe yakulekerera pyakudawa, inangomboyo inaperekwa ninga nsembe yakupyerera. Iye athema kudza nazo kuna nyansembe, ule chakutoma anapereka ibodzi ninga nsembe yakulekerera pyakudawa. Iye anapotokola khosi ya mbalameyo, kwache aleke kuigwanda msolo. Pontho anawazira chiropa chache pang'ono m'khundu mwa guwa. Chiropa chonsene chakusalira chinakhuthulirwa pansi pa guwa yansembe. Yeneyi ndi nsembe yakulekerera pyakudawa. Kubuluka penepo iye athema kupereka mbalame yachiwiri ile ninga nsembe yakupyerera malingana na mwambo wache. Na njira yeneyi nyansembe anapereka nsembe thangwi ya kudawa kwa munthu, tenepo munthuyo analekererwa. Ngakhala munthu ndi mtcherengi mwakuti hanakwanisa kugumana majiwa mawiri, penu nkhangaiwa ziwiri tayu, iye athema kudza na ufa wakulemera kilogramu ibodzi dzapereka kuna MBUYA ninga nsembe yakulekerera pyakudawa. Iye aleke kuikhamo mafuta aolivi, penu pyakununkhira, thangwi ndi nsembe yakulekerera pyakudawa, nee kuti ndi chakupereka cha mapira tayu. Iye athema kudza napyo kuna nyansembe, ule anautapa kwene wakudzala m'manja ninga chidzindikiro kuti pyonsene pyaperekwa kuna MBUYA, tenepo iye anapipisa paguwa padzulu pa nsembe zakusasanywa na moto. Yeneyi ndi nsembe yakulekerera pyakudawa. Na njira yeneyi nyansembe anapereka nsembe thangwi ya kudawa kwa munthu, tenepo iye analekererwa. Ufa onsene wakusalira ukhale wa nyansembe ninga mumbachitirwa chakupereka cha mapira. MBUYA adathimiza kulonga kuna Mose: Ngakhala munthu anadawa mwasusudewu pakukhonda pereka pinthu pyakupambulika pya MBUYA, iye athema kudza na bira wamkazi penu mbuzi yakusowa chilema ninga nsembe yakupagali MBUYA. Kontache yathema kukhala yakuthemerana na mdida ukhaphatiswa basa ndzidzi wenewo. Iye athema kupagali pinthu pidachimwana iye kupereka pontho apagali chachishanu cha kontache chakuthimizirapo. Iye athema kupereka kuna nyansembe, nyansembembo anapereka nyama ile ninga nsembe yakulekerera pyakudawa pya munthu, tenepo munthuyo analekererwa. Ngakhala munthu adawa mwasusudewu pakuswa matongero abodzi a MBUYA, iye ngwakudawa, pontho athema kupagali kudawa kwacheko. Iye athema kudza na bira wamamuna penu mbuzi yakusowa chilema kuna nyansembe ninga nsembe yakupagalira pyakudawa. Kontache yathema kukhala yakuthemerana na mdida ukhaphatiswa basa ndzidzi wenewo. Nyansembe athema kupereka nsembe ile thangwi ya kudawa mwasusudewu kwa munthuyo, tenepo iye analekererwa. Yeneyi ndi nsembe yakupagalira pyakudawa pidachita munthu kuna MBUYA. MBUYA adathimiza kulonga kuna Mose: Munthu athema kupagali ngakhala anadawira MBUYA pakukhonda kubwezera chinthu chidampinyolesa Muisraele mnzache, penu pakumbera chinthu mwanzache, penu pakumnyengeza, penu pakumnamiza pya chinthu chakutayika kudumbira kuti iye hadachilokote tayu. Iye athema kudza na bira wamamuna penu mbuzi wakusowa chilema kuna nyansembe ninga nsembe yakupagalira kudawa kwache kuna MBUYA. Kontache yathema kukhala yakuthemerana na mdida ukhaphatiswa basa ndzidzi wenewo. Nyansembe athema kupereka nsembe thangwi ya kudawa kwa munthu, tenepo munthuyo analekererwa. MBUYA adatonga Mose kupanga Aroni na anache pya mwambo wa nsembe zakupyerera. Mwambo wache ngufu: Nsembe zakupyerera zathema kusiyiwa paguwa yansembe mosiku onsene. Tenepo nyansembe athema kubulusa dotha paguwapo mbaiikha m'khundu mwa guwayo uku avala mkhanjo na kapundu wache. Kubuluka penepo iye athema kudula nguwo zachezo kuvala zinango, pontho athukule dotha ile kwenda nayo kunja kwa msasa kumbuto yakuchena pamaso pa Mulungu. Moto wa paguwapo wathema kuthimiza kugaka basi mbuleke thimiswa. Na machibese onsene nyansembe athema kuikha nkhuni paguwapo, kusanjika mwadidi nsembe yakupyerera ile, na kuotcha mafuta a nsembe yachiphatizano ile. Ndzidzi onsene moto wathema kuthimiza kugaka basi paguwa yansembeyo, pontho mbuleke kuthimiswa. Ufu ndi mwambo wa pyakupereka pya mapira. Ana a Aroni anyansembe athema kudza na chakupereka cha mapira kuna MBUYA kutsogolo kwa guwayo. Kubuluka penepo athema kukwata ufa wakudzala m'manja, mafuta pang'ono, na pyakufukiza pyakununkhira pyache mwenemo. Angamala penepo apiotche paguwa yansembe ninga chidzindikiro kuti pyonsene pyaperekwa kuna MBUYA. Khwemache imbamkomera MBUYA. Mifendu yonsene inadzayo pidzukulu pyonsene pyachimuna pya Aroni anadya penepi ninga khundu yawo ya nsembe zakusasanywa na moto zakuperekwa kuna MBUYA. Munthu unango onsene anakhuya chakupereka chakusasanywa na moto anavungwa na mphamvu za kuchena kwache. MBUYA adathimiza kulonga kuna Mose. Pansiku inadzozwa Aroni na anache achimuna kukhala anyansembe, athema kupereka pyakupereka pya ufa kuna MBUYA wakukwana kilogramu ibodzi (mdida onthowo wa nsiku na nsiku wa pyakupereka pya mapira), augawe pakati na kati; khundu inango na machibese, khundu inangoyo na mawulo. Pyathema kuvungazwa na mafuta akuphikira mbapikazingwa m'chiwaya. Kubuluka penepo athema kunyedza-nyedza na kuupereka ninga chakupereka cha mapira. Khwemache imbamkomera MBUYA. Mifendu yonsene inadzayo nsembe yeneyi yathema dzasasanywa na chidzukulu chonsene cha Aroni, anatumikira ninga Nyansembe Wamkulu ule. Yeneyi yathema kupyerezwa monsene mwene ninga nsembe yakuperekwa kuna MBUYA. Nkhabe khundu ya chakupereka cha mapira chakuperekwa na nyansembe yathema kudyiwa tayu; yonsene yathema kupiswa. MBUYA adatonga Mose kupanga Aroni na anache pya mwambo wa nsembe zakulekerera pyakudawa. Nyama yakuperekwa kubulusira napyo pyakudawa yathema kuchekerwa kukhundu yakumpoto kwa guwa, kumbachekerwa nyama za nsembe yakupyerera kule. Nsembe zenezi nsakuchena pyakwanga. Nyansembe anapereka nsembe nyamayo athema kuidyera m'mbuto yakupambulika, muchintalo cha Chikhumbi cha Mulungu. Munthu penu chinthu, angakhuya kwene nyama yeneyi anavungwa na mphamvu za kuchena kwache. Ngakhala nguwo penu chinthu cha panguwo panu chadoderwa na chiropa cha nyama, nguwoyo yathema kufulirwa m'mbuto yakupambulika. Chikalango chinaphikirwa nyama yeneyi chathema kuswiwa, pontho ngakhala aphatiswa basa ndi supulia athema kukwechiwa mwadidi na kutsukwa na madzi. Mamuna onsene wa m'banja ya unyansembe anakwanisa kudya nyama yeneyi; njakuchena pyakwanga. Mbwenye ngakhala chiropa cha nyama yakubulusira nayo pyakudawa chadzeswa m'Chikhumbi mbachikhala nsembe yakubulusira nayo pyakudawa m'Mbuto Yakuchena, yeneyi nee yathema kudyiwa tayu, yonsene ipiswe. Ufu ndi mwambo wa nsembe zakupagalira pyakudawa; zile nsakuchena pyakwanga. Nyama yakuperekwa kupagalira pyakudawa yathema kuchekerwa kukhundu yakumpoto kwa guwa, kumbachekerwa nyama zakuperekwa nsembe yakupyerera kule. Chiropa chache chathema kuwazirwa m'makhundu onsene a guwayo. Mafutache onsene athema kubuluswa na kuperekwa paguwa yansembe: mafuta a kumchira, mafuta a pya m'mimba, nswikira na mafutache ene, pontho na khundu yadidiletu ya fafa. Nyansembe athema kuotcha mafuta onsene paguwa ninga nsembe yakusasanywa na moto kuna MBUYA. Yeneyi ndi nsembe yakupagalira pyakudawa. Mamuna onsene wa m'banja ya unyansembe anakwanisa kuidya, kwache yathema kudyerwa m'mbuto yakupambulika thangwi njakuchenesesa. Mwambo ontho-onthowo umbalonga pya nsembe zakulekerera pyakudawa na nsembe zakupagalira pyakudawa: Nyamayo imbakhala ya nyansembe anapereka nsembeyo. Nthembe ya nyama yakuperekwa ninga nsembe yakupyerera nja nyansembe anapereka nsembeyo. Chakupereka cha mapira chonsene chakuphikirwa muuvuni, m'mphendekali, penu m'chiwaya, chenecho ntcha nyansembe anachipereka kuna Mulungu ule. Mbwenye chakupereka chonsene cha mapira, penu chavungazwa kale na mafuta, penu njakuuma, penepyo mphya ana onsene a Aroni nyansembe, pontho athema kupigawana sasawa. Ufu ndi mwambo wa nsembe zachiphatizano zinakwanisa munthu kupereka kuna MBUYA: Ngakhala munthu anapereka nsembe yachiphatizano ninga nsembe yakupereka takhuta kuna Mulungu, iye athema kupereka pabodzi pene na nyama yakuperekwa nsembe, chakupereka cha mkate wakusowa chakufufumisira: penu mkate wakukhala na ntchindu ikulu wakusasanywa na ufa wakuvungazwa na mafuta aolivi, penu pitumbuwa pyakukhwazwa mafuta aolivi, penu mikate yakutapira pyakwanga yakusasanywa na ufa wadidiletu wakumunywa mwadidi na mafuta aolivi. Kuthimizira pa nsembe yache yachiphatizano, iye athema kupereka mikate yakukhala na chakufufumisira. Iye athema kupereka khundu ibodzi ya mtundu onsene wa mikate ninga chakupereka chakupambulika kuna MBUYA. Nsembe yeneyo nja nyansembe, ule anakwata chiropa cha nyama mbachiwazira kuguwa yansembe. Nyama yakuperekwa nsembe yathema kudyiwa nsiku yontho inaperekwa iyo, pontho ileke siyiwa na pang'ono pene kuti ifike mangwana mwache na machibese. Ngakhala munthu unango anadza na nsembe yachiphatizano kuchitisa kuti kudumbira kwache kukwane-kwane, penu ndi nsembe ene yakupereka na kufuna kwache, yonseneyo munakwanisa kuidya nsiku yontho inaperekwa nsembeyo, kwache ingasalira munakwanisa kuidya pontho mangwana mwache. Nyama yonsene yakusalira pa nsembeyo kufikirana nsiku yachitatu, yeneyo yathema kupiswa pamoto. Ngakhala nyamayo inadyiwa pansiku yachitatu, Mulungu nkhabe tawira munthu apereka nsembeyo tayu. Nsembeyo hinawerengerwa tayu, pontho inayeswa yokhonda chena mwakuti munthu onsene wakudya nyama yeneyo athema kuoneswa nyatwa. Ngakhala nyama yakhuyana na chinthu chinango chakukhonda chena pamaso pa Mulungu, nyama yeneyo mbileke dyiwa, mbwenye yathema kupiswa pamoto. Munthu onsene wakuchena pamaso pa Mulungu anakwanisa kudya nyamayo, mbwenye ngakhala munthu okhonda chena anadya nyama yeneyi, iye nkhabeve dzayeswa mbodzi wa anthu a Mulungu tayu. Pontho, ngakhala munthu anadya nyama ya nsembe yeneyi uku abuluka pakuphata pinthu pyakukhonda chena pya munthu penu pya nyama, iye nkhabeve dzayeswa mbodzi wa anthu a Mulungu tayu. MBUYA adapanga Mose kulonga kuna Aisraele kuti mafuta a ng'ombe, bira penu mbuzi aleke kudyiwa. Mafuta a nyama yakufa yokha penu yakuchita kuphiwa na nyama zam'tsanga aleke kudyiwa, mbwenye munakwanisa kuaphatisa basa inango ene inafuna imwe. Ngakhala munthu anadya mafuta a nyama yakuperekwa nsembe kuna MBUYA yakusasanywa na moto, iye nkhabe kuyeswa mbodzi wa anthu a Mulungu tayu. Munthu wa dzinza ya Israele, penu akhale pyache kupi, aleke kudya chiropa cha nyama penu mbalame. Munthu onsene anaswa mwambo wenewu, iye nkhabeve dzayeswa mbodzi wa anthu a Mulungu tayu. MBUYA adapanga Mose kulonga kuna Aisraele kuti munthu onsene anapereka nsembe yachiphatizano athema kudza na khundu ibodzi ya nsembeyo ninga mtukwa wakupambulika kuna MBUYA, kudza nayo yekha ene m'manja mwache ninga nsembe yakusasanywa na moto. Iye athema kudza na mafuta a nyamayo pabodzi pene na chidali, tenepo apipereke ninga mtukwa wakupambulika pyakwanga kuna MBUYA. Nyansembe athema kupyererza mafutache paguwa yansembe, mbwenye chidali chikhale cha nyansembe. Mwendo wakunduli wa kumadyo wa nyama uperekwe ninga msonkha-msonkha kuna nyansembe, anapereka chiropa na mafuta a nsembe yachiphatizano ile. Chidali cha nyamayo ndi mtukwa wakupambulika, pontho mwendo wakunduli wa kumadyo wa nyamayo ndi msonkha-msonkha wakupambulika ule wakwata MBUYA kubulukira kuna Aisraele na kupipereka kuna anyansembe. Penepi ndiye pinafuna kupereka Aisraele kuna anyansembe mifendu yonsene inadzayo. Yeneyi ndi khundu ibodzi ya nsembe yakusasanywa na moto yakuperekwa kuna MBUYA, chile chidapaswa Aroni na anache pansiku idadzozwa iwo unyansembe. Pansiku yeneyo MBUYA adapanga Aisraele kuti iwo athema kupasa anyansembewa khundu yeneyi ya nsembe. Wenewu ndi mwambo kuti Aisraele auvere mifendu yonsene inadzayo. Tenepo wenewu ndi mwambo wa nsembe zakupyerera, pyakupereka pya mapira, nsembe zakulekerera pyakudawa, nsembe zakupagalira pyakudawa, nsembe zakudzoza nazo, na nsembe zachiphatizano. Paphiri ya Sinai m'thando yatchetcha mule, MBUYA adapereka mwambo wenewu kuna Mose pansiku idapanga iye Aisraele kupereka nsembe zawo. MBUYA adalonga kuna Mose mbati, “Ukwate Aroni na anache achimuna udze nawo pamsuwo wa Chikhumbi changa, udze pontho na nguwo za unyansembe, mafuta akudzoza nawo, mwanamphulu wamamuna kukhala nsembe yakulekerera pyakudawa, mabira amuna awiri na chitundu cha mikate yakusowa chakufufumisira. Kubuluka penepo uchemere dzinza yonsene ya Israele kugumanyikana penepo.” Mose adachitadi ninga mudampangira MBUYA, tenepo pidagumanyikana anthu ale, Mose adalonga kuna iwo mbati, “Chinthu chinafuna ine kuchita pano, ntchinthu chidandipanga MBUYA kuti ndichichite.” Mose adadza na Aroni na anache achimuna patsogolo mbaasambisa. Iye adakwata mayala na mkhanjo mbavazika Aroni, pontho na kummanga mthimbalimba m'chuno mwache. Adamvazika pontho efodi mbachimangirira m'chuno mwache na bande yakuchita kulukwa mwaluso. Iye adamvazika pontho chapagangafuwa mbaikha m'bwalo mwachemo Urimu na Tumimu. Iye adamvazika nduwira mumsolo mwache, mbaifekereza kutsogolo kwa nduwira chinthu chagolidi, chidzindikiro chakuonesa kupambulika kwache, ninga mudampangira MBUYA. Tenepo Mose adakwata mafuta akudzoza nawo Aroni, mbaikha pa Chikhumbi cha Mulungu na pyonsene pikhali mwenemo, tenepo na njira yeneyi adachitisa pyonsene kukhala pyakupambulika kuna MBUYA. Iye adakwata mafuta pang'ono mbaawaza kanomwe paguwa yansembe na pyombo pyache pyonsene, paphande na thako yache ene, towera pikhale pyakupambulika kuna MBUYA. Iye adadzoza Aroni pakuchita kumkhuthulira mafuta pang'ono mumsolo mwache. Kubuluka penepo Mose adadza na ana achimuna a Aroni patsogolo mbaavazika mayala na mthimbalimba m'chuno mwawo mbaavazika pontho kamdedzi mumsolo mwawo ninga mudampangira MBUYA. Kubuluka penepo Mose adadza na mwanamphulu wamamuna kuti akhale nsembe yakulekerera pyakudawa, tenepo Aroni na anache adasanjika manjawo pamsolo wa nyamayo. Mose adaicheka nyamayo mbakwata chiropa pang'ono mbachitswinga panyanga za guwa yansembe na chala chache kuti ikhale yakupambulika. Kubuluka penepo adakwata chiropa chonsene chakusaliracho mbachikhuthulira pansi pa guwa yansembe. Na njira yeneyi adaichenesa na kuipambula. Mose adakwata mafuta akukukutiza pya m'mimba, khundu yadidiletu ya fafa na nswikira ziwiri na mafutache ene mbapipyereza pyonsene paguwa yansembe. Iye adakwata nyama yonsene yakusalira ile, kuthimizapo nthembe, mnofu na matumbo ache ene kunja kwa msasa ninga mukhadampangira MBUYA. Kubuluka penepo Mose adadza na bira wamamuna kuti akhale nsembe yakupyerera, tenepo Aroni na anache adasanjika manjawo pamsolo pa birayo. Mose adaicheka mbakwata chiropa chache mbachiwaza m'makhundu onsene manayi a guwa. Kubuluka penepo Mose adadza pontho na bira unango wamamuna kuti akhale nsembe yakudzoza nayo unyansembe. Tenepo Aroni na anache achimuna adasanjika manjawo pamsolo pabirayo. Mose adaicheka mbakwata chiropa chache pang'ono mbachitswinga pansi kukhutu ya madyo ya Aroni, pachikhatho cha manjache yamadyo, pontho na pachala chache chikulu cha dzinyalo yache yamadyo. Tenepo iye adadza na ana a Aroni patsogolo mbaatswinga chiropa chile pansi kukhutu yawo ya madyo, pachikhatho cha dzanjawo yamadyo, pontho na pachala chawo chikulu cha dzinyalo yawo yamadyo. Tenepo Mose adakwata chiropa chakusalira chile mbachiwazira m'makhundu manayi a guwa yansembe. Iye adakwata mafuta a nyamache, mafuta a kumchira, mafuta akukukutiza pya m'mimba, khundu yadidiletu ya fafa, nswikira ziwiri na mafutache, na mwendo wakunduli wamadyo. Tenepo iye adakwata mkate kubulukira m'chitundu cha mikate yakusowa chakufufumisira yakuperekwa kuna MBUYA, mkate ubodzi wakuphikwa na mafuta, pontho na chitumbuwa chibodzi mbapisanjika padzulu pa mafuta na mwendo wakunduli ule. Iye adaikha pyakudyapi m'manja mwa Aroni na anache, tenepo iwo adapipereka kuna MBUYA ninga mtukwa wakupambulika. Kubuluka penepo Mose adakwata pyakudya pikhali na iwo pile mbapipisa paguwa yansembe padzulu pa nsembe yakupyererayo thangwi iyo ikhali nsembe yakudzoza nayo. Yeneyi ndi nsembe yakusasanywa na moto, pontho khwemache imbamkomera MBUYA. Kubuluka penepo Mose adakwata chidali cha bira weneyu mbachipereka ninga mtukwa wakupambulika kuna MBUYA. Phindi yeneyi ya bira wakuchita naye mwambo wakudzoza nja Mose. Mose adachita pyonsene ninga mudampangira MBUYA. Mose adakwata mafuta akudzoza nawo pang'ono na chiropa pang'ono chikhali paguwa chile mbachiwazira pana Aroni na anache achimuna na panguwo zawo zene. Na njira yeneyi adachitisa Aroni na anache na nguwo zawo zene kukhala pyakupambulika. Mose adalonga kuna Aroni na anache mbati, “Kwatani nyamayi muende nayo pamsuwo wa Chikhumbi cha Mulungu mukaitereke mbuidyere ponthopo pabodzi na mikate ili m'chitundu cha nsembe yakudzoza nayo ile ninga mwalongera MBUYA. Pingasala, penu mkate penu ndi nyama mupipise pamoto. Lekani kubuluka pamsuwo wa Chikhumbi cha Mulungu nsiku zinomwe mpakana nsiku za kudzozwa kwanu zimale. MBUYA adatipanga kuti tichite pyachita ife leropi, towera abuluse pyakudawa pyanu. Imwe mwathema kukhala pamsuwo wa Chikhumbi cha Mulungu nsiku zinomwe mosiku na masikati kuchita pidakupangani MBUYA. Mungakhonda kupichita munati mufe. Penepi ndiye pyandipanga MBUYA.” Natenepo Aroni na anache adaphata pyonsene pidaapanga MBUYA kudzera muna Mose. Pidamala nsiku zakudzozwa kwa Aroni na anache achimuna, mangwana mwache, Mose adachemera Aroni na anache pontho na akadamu a Aisraele. Iye adalonga kuna Aroni mbati, “Kwata mwanamphulu wamamuna na bira wamamuna wakusowa chilema, upereke nsembe kuna MBUYA. Mwanamphuluyo akhale nsembe yakulekerera pyakudawa, pontho birayo akhale nsembe yakupyerera. Tenepo upange Aisraele kuti apikwatire okha ene mbuzi imuna kuti ikhale nsembe yakulekerera pyakudawa, mwanamphulu wakukwanisa chaka chibodzi, na mwanabira wakukwanisa chaka chibodzi. Onsenewa akhale akusowa chilema kuti akhale nsembe yakupyerera; pontho ng'ombe imuna na bira wamamuna kuti pikhale nsembe yachiphatizano. Iwo apereke nsembe kuna MBUYA pabodzi pene na chakupereka cha mapira akuvungazwa na mafuta. Iwo achite tenepo, thangwi MBUYA anati aonekere kuna iwo lero.” Iwo adadza patsogolo pa Chikhumbi cha Mulungu na pinthu pyonsene pidaapanga Mose, tenepo dzinza yonsene idagumanyikana kweneko kupembedza MBUYA. Mose adalonga mbati, “MBUYA akupangani kuti muchite pyonsenepi towera demelero ya MBUYA ionekere kuna imwe.” Tenepo iye adalonga kuna Aroni mbati, “Ndokoni paguwa yansembeyo mupereke nsembe yakulekerera pyakudawa na nsembe yakupyerera kuti zibuluse pyakudawa pyako na pya anthu. Perekani nsembe yeneyi kulekerera pyakudawa pya anthu ninga mudalongera MBUYA.” Aroni adenda paguwa pale mbacheka mwanamphulu wamamuna, ule akhali nsembe yakulekerera pyakudawa pyache. Anache adamdzesera chiropa, iye adavika chala chache m'chiropa mule mbatswinga nyanga za guwa yansembe. Chiropa chonsene chakusalira chile adachikhuthulira pansi pa guwayo. Tenepo iye adapyereza paguwa pale mafuta, nswikira na khundu yadidiletu ya fafa ninga montho mudalongera MBUYA kuna Mose. Mbwenye nyamache na nthembe yache adapipisira kunja kwa msasa. Iye adacheka nyama, ile ikhali yache kuti apereke nsembe yakupyerera. Anache adamdzesera chiropa, iye mbachiwaza m'makhundu onsene anayi a guwa. Iwo adampasira msolo na mapindi anango a nyama ile, mbapyereza pyonsene pile paguwa yansembe. Kubuluka penepo adatsuka pya m'mimba pyonsene na miyendo yakunduli mbapyereza paguwa yansembe padzulu pa nsembe yonsene yakupyerera. Pidamala iye penepyo, adaperekambo pyakupereka pya anthu. Iye adakwata mbuzi ikhafuna perekwa thangwi ya pyakudawa pya anthu ile. Iye adaicheka mbaipereka nsembe ninga mudachitira iye na nsembe yakulekerera pyakudawa pyache. Iye adadza pontho na nyama kuti ikhale nsembe yakupyerera, tenepo adaiperekadi mwakuteweza mwambo. Iye adapereka chakupereka cha mapira mbakwata ufa wakudzala m'manja mbaupisa paguwa. Penepi pikhali pyakuthimizira nsembe zakupyerera za nsiku na nsiku. Iye adacheka ng'ombe na bira wamamuna wakuperekwa na anthu kukhala nsembe yachiphatizano. Anache adamdzesera chiropa iye mbachiwaza m'makhundu onsene anayi a guwa. Aroni adakwata mafuta a nyama ya ng'ombe na bira ule, mbapiikha padzulu pa pidali pya nyama zile mbapithukula pyonsene kwenda napyo paguwa yansembe. Iye adapyereza mafuta ale paguwapo mbapereka pidali na mwendo wakunduli wamadyo ule ninga mtukwa wakupambulika kuna MBUYA kuti ukhale wa anyansembe, ninga mudalongera Mose. Pidamala Aroni kupereka nsembe zonsene, adaimira mbakwiza manjache m'dzulu mbaatsanzayisa anthu, tenepo iye adatchitha pansikada za guwa. Mose na Aroni adapita m'Chikhumbi cha Mulungu. Pidabuluka iwo panja, adatsanzayisa anthu ale, tenepo demelero ya MBUYA idaonekera kuna anthu onsene. Penepo MBUYA adatumiza moto kunyekesa nsembe yakupyerera na mafuta ene paguwayo. Pidaona anthu penepi, onsene adakhuwa mbalamba. Ana achimuna a Aroni, Nadabu na Abihu, adakwata kada munthu chiwaya chache mbaikhamo makala a moto, na kuthimizamo pyakufukiza pyakununkhira mbapipereka kuna MBUYA, mbwenye motowo hukhali wakuchena tayu, thangwi adaatonga kuchita tenepo si MBUYA tayu. Penepo MBUYA adatumiza moto mbuapisa pamaso pa MBUYA, tenepo iwo adafa. Tenepo Mose adalonga kuna Aroni mbati, “Penepi ndiye pikhalonga MBUYA pya penepi kuti, ‘Onsene anyakunditumikira athema kulemedza kuchena kwanga; ine ndinati ndionese demelero yanga kuna anthu anga.’ ” Mbwenye Aroni adakhala pyache mulomo phoo. Mose adachemera Mishaele na Elizafani ana a Uziele, mbuyache Aroni mbalonga kuna iwo mbati, “Idzani kuno muthukule mitembo ya abale anu kuabulusa pa Chikumbi chakuchena cha MBUYA, pontho mukaaikhe kunja kwa msasa.” Tenepo iwo adadza mbaathukula uku avala mikhanjo yawo, kwenda nawo kunja kwa msasa ninga montho mukhadaapangira Mose. Mose adalonga kuna Aroni na anache Eleazara na Itamara mbati, “Lekani khala okhonda sapula tsisi yanu, penu kung'amba nguwo zanu kuonesa kusintili kwanu. Mungapichita penepi, munati mufe, pontho MBUYA anazhangalira dzinza yonsene. Mbwenye Aisraele anzanu onsene akutawiriswa kulira imfa yeneyi yakuchitika na thangwi ya moto udatumiza MBUYA ule. Lekani kubuluka pamsuwo wa Chikhumbi cha Mulungu gopesera munafa, thangwi imwe mwapambulwa pakuchita kudzozwa na mafuta a MBUYA.” Tenepo iwo adachita ninga mudalongera Mose. MBUYA adalonga kuna Aroni mbati, “Iwe na anako nee mukutawiriswa kumwa vinyu penu bwadwa tayu, mungapita m'Chikhumbi changa; mungachita tenepo munati mufe. Mwambo wenewu wathema kukoyiwa na pidzukulu pyako mifendu yonsene inadzayo. Iwe wathema kusiyanisa pakati pa chinthu cha Mulungu na chinthu cha anthu onsene, pakati pa chinthu chakuchena na chinthu chokhonda chena. Iwe wathema kufunzisa Aisraele mwambo onsene wakupasa ine kudzera muna Mose.” Mose adalonga kuna Aroni na anache adasalira awiri ale Eleazara na Itamara mbati, “Kwata chakupereka cha mapira chidasalira pa nsembe yakusasanywa na moto yakuperekwa kuna MBUYA ile, sasanyani mkate wakusowa chakufufumisira na ufa wenewo mbumuudyera chifupi na guwa yansembe, thangwi nsembe yeneyi njakuchena pyakwanga. Muudyere m'mbuto yakupambulika; yeneyi ndi khundu yanumbo pabodzi na ananu kubulukira pa nsembe yakusasanywa na moto yakuperekwa kuna MBUYA. Penepi ndiye pidandipanga MBUYA. Mbwenye imwe na mabanjanu munakwanisa kudya chidali na mwendo wakunduli, ule mudaperekwa ninga mtukwa wakupambulika kuna MBUYA kuti ukhale wa anyansembe. Munakwanisa kupidya pambuto yonsene yakupambulika. Penepi mphyakuperekwa kuna imwe na ananu ninga khundu yanu pa nsembe zachiphatizano zidapereka Aisraele. Iwo athema kudza na mwendo wakunduli na chidali pandzidzi unaperekwa mafuta ninga nsembe yakusasanywa na moto yakuperekwa kuna MBUYA. Makhundu enewa nganu na ananu ndzidzi onsene ninga mudalongera MBUYA.” Mose adavunza pya mbuzi ya nsembe yakulekerera pyakudawa mbagumana kuti ikhadaotchiwa kale. Penepi pidamchitisa Mose kuzhangalira Eleazara na Itamara, natenepo iye adavunza mbati, “Thangwi yache ninji mwakhonda kudyera nsembe yakulekerera pyakudawayo pambuto yakupambulika? Yeneyo njakuchena pyakwanga, pontho MBUYA aipereka kuna imwe, towera abuluse pyakudawa pya dzinza yonsene. Podi chiropa chache nee chidadzeswe m'mbuto yakupambulika tayu, nyamayo mbamudaidyera pyanu monthomo ninga mudakupangirani ine.” Aroni adatawira mbati, “Ayi mbidadya nsembe yakulekerera pyakudawa lero, MBUYA mbadaitawira? Anthu apereka nsembe zakulekerera pyakudawa, pontho na nsembe zakupyerera lero, kwache pinthu ninga penepi pyandichitikira.” Pidava Mose penepi, adakhutira napyo. MBUYA adapanga Mose na Aroni kulonga kuna Aisraele kuti: Imwe munakwanisa kudya nyama zonsene za pamtunda zakugawanikana njondo, pontho na zakulukula, Lekani kudya nkhumba. Mwathema kuziyesa zokhonda chena; izo nsakugawanikana njondo, mbwenye nee zimbalukulabi. Lekani kudya nyama zenezi, penu kukhuya manungo awo ene zingafa, thangwi nsokhonda chena. Nsomba zonsene zakukhala na chitoto pontho na mabade, imwe munakwanisa kudya, mbwenye nyama zonsene za m'madzi zokhonda khala na chitoto na mabade, lekani kuzidya. Nyama ninga zenezi mwathema kuziyesa zokhonda chena pamaso pa Mulungu. Lekani kuzidya penu kukhuya manungo awo ene zingafa. Lekani kudya chinthu chonsene cha m'madzi chokhonda khala na chitoto na mabade. Pirombo ping'ono-ping'ono pyakukhala na manthenga pyakukambadza mphyokhonda chena, kupambula pile pyakuchita kunumpha. Imwe munakwanisa kudya nyadzombe, ntchonjolokoto na ntchobwa. Mbwenye pirombo pinango ping'ono-ping'ono pyonsene pyakukhala na manthenga, pontho pyakuchita kukambadza mwathema kupiyesa pyokhonda chena. Munthu onsene anakhuya manungo awo akufa anakhala okhonda chena basi mpakana mawulo. Pontho ngakhala manungo akufawo agwera pachinthu chinango, chinthucho chinakhala chokhonda chena. Penu ndi muti, nguwo, nthembe, sakha, nkhabe pinthu kuti chikuphatiswa basa yanji, chenecho chinatsukwa na madzi, mbwenye chinakhala chokhonda chena basi mpakana mawulo. Ngakhala manungo awo anagwera m'chikalango, pinthu pyonsene pili m'chikalangomo mphyokhonda chena; tenepo chikalangocho mwathema kuchiswa. Ngakhala madzi a m'chikalangocho agwera pachinthu chonsene chakuthema kudyiwa, chinthucho ntchokhonda chena; pontho chinthu chonsene chakumwiwa m'chikalango ninga chenechi chiyeswe chokhonda chena. Chinthu chonsene chakugwerwa na manungo akufa a nyama zenezi ntchokhonda chena, penu ndi chitofu cha dongo, penu mphendekali; pyonsenepyo pyathema kuswiwa. Ipyo mphyokhonda chena, tenepo imwe mwathema kupiyesa pyokhonda chena. Mbwenye mphuno ya madzi, penu pyakukoyeramo madzi pikulu-pikulu pinathimiza kukhala pyakuchena, podi kwene kuti onsene anakhuya manungo enewo anakhala okhonda chena. Ngakhala manungo abodzi agwera pa mbewu yakufuna kubzaliwa, mbewu yeneyo inathimiza kukhala yakuchena. Mbwenye ngakhala mbewuyo yavikwa m'madzi, tenepo manungo abodzi agwera mwenemo, mbewuyo inakhala yokhonda chena. Ngakhala nyama yakuthema kudyiwa inafa yokha, munthu onsene anaikhuyayo anakhala okhonda chena mpakana mawulo. Ngakhala munthu anadya phindi ya nyama yeneyi, iye afule nguwo zache, mbwenye anakhala okhonda chena basi mpakana mawulo; munthu onsene anathukula chakufayo athema kufula nguwo zache, kwache anakhala okhonda chena basi mpakana mawulo. Lekani kudya pyakulengwa pyonsene ping'ono-ping'ono pyakukambadza, penu pyakuchita kupsenda na mimba, penu kufamba na miyendo minayi penu mizinji. Lekani kupiswipisa mwekha ene pakudya penepi. Ine ndine MBUYA Mulungu wanu, natenepo imwe mwathema kupikoya mwekha ene akuchena, thangwi ine ndine wakuchena. Ine ndine MBUYA, adakubulusani m'dziko ya Iguputo ule, towera ndikhale Mulungu wanu. Mukhale akuchena thangwi ine ndine wakuchena. Wenewu ndiye mwambo wa pya nyama, mbalame, na pyonsene pyakukhala m'madzi na kumtunda kwene. Mwathema kusiyanisa pakati pa kuchena na kukhonda chena pamaso pa Mulungu, pontho na pakati pa nyama zakuthema kudyiwa na nyama zokhonda thema kudyiwa. MBUYA adatonga Mose kupanga Aisraele kuti: Ngakhala mkazi anakwata mimba mbabala mwana wamamuna, iye ngokhonda chena pamaso pa Mulungu nsiku zinomwe ninga mumbakhalira iye nsiku zache zakumwezi. Pansiku yachisere, mwanayo athema kugwandwa nsonga yachimuna. Kubuluka penepo mkaziyo anadikhira nsiku zinango makumatatu na zitatu kuti acheneswe, thangwi ya kutaya kwache chiropa. Iye aleke khuya chinthu chakuchena, penu kupita m' Chikhumbi cha Mulungu mpakana nsiku za kucheneswe kwache zimale. Ngakhala mkazi anabala mwana wamkazi, iye ngokhonda chena nsiku khumi na zinayi ninga mumbachitira iye pansiku zache zakumwezi. Kubuluka penepo mkaziyo anadikhira pontho nsiku zinango makumatanthatu na zitanthatu kuti acheneswe, thangwi ya kutaya kwache chiropa. Ndzidzi wakucheneswa kwa mkaziyo ungamala, penu mwanayo ngwa mamuna penu ngwa mkazi, nyakubalayo adze kuna nyansembe pamsuwo wa Chikhumbi cha Mulungu na mwanabira wakukwanisa chaka chibodzi kuti akhale nsembe yakupyerera, pontho na nkhangaiwa penu jiwa kuti akhale nsembe yakulekerera pyakudawa. Nyansembe anapereka nsembe za mkaziyo kuna MBUYA kuchita mwambo wakupichenesa nawo kumbulusira kukhonda chena kwache konsene, thangwi ya kutaya kwache chiropa, tenepo anakhala wakuchena pamaso pa Mulungu. Penepi ndiye pyathema kuchita mkazi angabala. Ngakhala mkaziyo ndi mtcherengi mwakuti hanakwanisa kugumana mwanabira tayu, iye adze na majiwa mawiri, penu nkhangaiwa ziwiri, ibodziyo kuti ikhale nsembe yakupyerera, inangoyo kuti ikhale nsembe yakulekerera pyakudawa. Nyansembe anachita mwambo wakumchenesa kumbulusira kukhonda chena kwache konsene, tenepo iye anakhala wakuchena pamaso pa Mulungu. MBUYA adapanga Mose na Aroni penepi: Ngakhala munthu ana chitupira, nyakadumu, penu chisungu pamanungo pache, chile chinakwanisa kusanduka utenda wakugoswa pamanungo, adzeswe kuna Aroni, penu mbodzi wa anyansembe. Nyansembe aone mwadidi pabuluka utendawo. Ngakhala ubweya wa penepo wasanduka wakuchena, pontho chironda chazwika kupiringana khanda yakuzungulira penepo, wenewo ngutenda wakugoswa, tenepo nyansembe alonge kuti munthuyo ngokhonda chena. Mbwenye ngakhala chirondacho chikuoneka kutuwa, pontho nee zwika kupiringana khanda yakuzungulira penepo tayu, pontho kuti ujoya wa penepo hudasanduke wakuchena tayu, nyansembe ampambule munthu weneyo kumuikha payekha ene nsiku zinomwe. Pansiku yachinomweyo nyansembe anamuona pontho mwadidi, tenepo ngakhala iye anaona kuti chironda chile nee chakula tayu, kwache chikuoneka sasawa ninga montho mwakale, iye ampambule pontho kumuikha payekha ene nsiku zinango zinomwe. Nyansembe anamuona pontho mwadidi pansiku yachinomwe, tenepo ngakhala chironda chile chikupola, kwache nee kukulabi, iye athema kulonga kuti munthuyo ngwakuchena pamaso pa Mulungu; ntchironda chene pyacho. Munthuyo afule nguwo zache mbakhaladi wakuchena. Mbwenye ngakhala chironda chile chikufukusira uku nyansembe amuona kale mwadidi, pontho iye alonga kale kuti ngwakuchena, iye athema aonekera pontho pamaso pa nyansembe. Nyansembe anamuona pontho mwadidi, tenepo ngakhala chironda chakuladi, nyansembe alonge kuti ngokhonda chena. Wenewo ngutenda wakugoswa. Ngakhala unango ana utenda wakugoswa wa pamanungo athema kudzeswa kuna nyansembe; nyansembeyo amuone mwadidi munthuyo. Ngakhala pamanungo pache pana chironda chakutuwa pontho chachitisa kuti ujoya wa penepo usanduke wakuchena, pontho pachirondapo padzala na mafinya, wenewo ngutenda wakufalikira wa pamanungo. Nyansembe alonge kuti munthuyo ngokhonda chena; pontho aleke kupambulwa mbaikhwa payekha ene thangwi iye ngokhonda chena na kale ene. Ngakhala utenda wa pamanungowo unafalikira manungo onsene kutomera kumiyendo kufikirana kumsolo, nyansembe amuone pontho mwadidi munthu ule. Angagumana kuti utenda ale wafalikiradi manungo onsene, iye alonge kuti munthuyo ngwakuchena pamaso pa Mulungu. Ngakhala manungo ache onsene asanduka akutuwa, iye ngwakuchena basi. Mbwenye sindzidzi pironda nkhuoneka iye ngokhonda chena. Nyansembe amuone pontho mwadidi, tenepo ngakhala iye anapionadi pirondapyo alonge kuti ngokhonda chena. Chirondacho nkhuonesa kuti munthuyo ana utenda wakugoswa wa pamanungo, natenepo ngokhonda chena. Mbwenye pironda pile pingapola mbipikhala pontho pyakutuwa, munthu weneyo aende kuna nyansembe, towera akamuone pontho mwadidi. Ngakhala chirondacho chasanduka chakutuwa, iye ngwakuchena, pontho nyansembe amulonge kuti ngwakuchena. Ngakhala unango ana chisungu chakupola kale, pontho ngakhala m'nduli mwache chironda chakutuwa, penu chakufira chaoneka pakhali chisungu pale, iye aende kuna nyansembe. Nyansembe amuone mwadidi, tenepo ngakhala chironda ntchikulu, penu chazwika kupiringana khanda yakuzungulira ya penepo, pontho ujoyache wasanduka wakuchena, weneyo amulonge kuti ngokhonda chena. Wenewo ngutenda wakugoswa wa pamanungo watoma pachisungu pale. Mbwenye nyansembe angamuona mwadidi mbagumana kuti ujoya nee wasanduka wakuchena tayu, pontho kuti chironda nee chazwika kupiringana khanda yakuzungulira penepo tayu, mbwenye ntchakuchenerera, nyansembe ampambule kumuikha payekha ene nsiku zinomwe. Ngakhala chironda chinathimizika, nyansembe alonge kuti munthuyo ngokhonda chena; ana utenda. Mbwenye chingakhala tenepo ene nee kukulabi, yasalira ndi dazwi ene basi ya chisungucho, nyansembe alonge kuti ngwakuchena pamaso pa Mulungu. Ngakhala munthu apisika na moto, chironda chachewo chingasanduka chakutuwa, penu chakufirira, nyansembe amuone mwadidi. Ngakhala ujoya wa pachirondapo wasanduka wakuchena, pontho chazwika kupiringana khanda yakuzungulira penepo, wenewo ngutenda wakugoswa wa pamanungo watoma padapya pale, natenepo nyansembe alonge kuti munthuyo ngokhonda chena. Mbwenye ngakhala ujoya wa pachirondapo hudasanduke wakuchena tayu, pontho kuti chirondacho nee chazwika kupiringana khanda yakuzungulira penepo tayu, mbwenye kuti ntchakuchenerera, nyansembe ampambule kumuikha payekha ene nsiku zinomwe. Pansiku yachinomweyo nyansembe amuone pontho mwadidi munthu ule, tenepo angagumana kuti chikuthimiza kukula, wenewo ngutenda wakugoswa wa pamanungo, natenepo nyansembe alonge kuti munthuyo ngokhonda chena. Mbwenye chingakhala tenepo ene nee kukulabi, pontho ujoyache ngwakuchenerera, wenewo nee ngutenda wakugoswa wa pamanungo tayu. Nyansembe alonge kuti munthuyo ngwakuchena, thangwi ndi madazwi ene a moto. Ngakhala mamuna penu mkazi ana chironda mumsolo, penu pachidevu, nyansembe amuone mwadidi. Ngakhala chinaoneka chakuzwika kupiringana khanda yakuzungulira penepo, pontho tsisi ya penepo ikuoneka yakhare, pontho yakunyangutika, wenewo ngutenda wakugoswa wa pamanungo, natenepo nyansembe alonge kuti munthuyo ngokhonda chena. Ngakhala nyansembeyo anamuona mwadidi mbagumana kuti chironda nee chazwika kupiringana khanda yakuzungulira penepo tayu, mbwenye ngakhala tsisi ya penepo njakunyangutika basi, iye ampambule akhale pachembo nsiku zinomwe. Pansiku yachinomwe nyansembe amuone pontho mwadidi, tenepo ngakhala chirondacho chidakule tayu, pontho nkhabepo tsisi yakhare, pontho nkhabe oneka kuti chazwika kupiringana khanda yakuzungulira penepo tayu, munthuyo achinge yache yonsene kupambula pana chirondapo. Nyansembe ampambule pontho nsiku zinango zinomwe. Pansiku yachinomwe nyansembe achione pontho mwadidi chirondacho, tenepo ngakhala chidakule tayu, pontho chidazwika kupiringana khanda yakuzungulira penepo tayu, nyansembe alonge kuti munthuyo ngwakuchena pamaso pa Mulungu. Munthuyo afule nguwo zache, natenepo anakhala wakuchena. Mbwenye ngakhala chirondacho chinakula uku alongwa kale kuti ngwakuchena, nyansembe amuone pontho mwadidi, tenepo ngakhala chirondacho chinakula, iye nkhabe funika pontho kuti aone mwadidi tsisi ngakhala njakhare tayu; munthuyo ngokhonda chena. Mbwenye ngakhala nyansembe aone kuti chirondacho nee chakula tayu, pontho kuti tsisi yadidi ikukula penepo, chirondacho chapola, tenepo nyansembe alonge kuti munthuyo ngwakuchena. Ngakhala mkazi penu mamuna ana chipere pakhandache, nyansembe amuone mwadidi. Ngakhala chiperecho ntchakuchenerera, yeneyo ndi thukuzwa ene yabuluka penepoyo; munthuyo ngwakuchena pamaso pa Mulungu. Mbwenye ngakhala chironda chakufirira chinaoneka pamphanjapo, wenewo ngutenda wakugoswa wa pamanungo. Nyansembe amuone mwadidi, tenepo ngakhala ntchironda chakufirira, nyansembe alonge kuti munthuyo ngokhonda chena, thangwi ya utenda wakugoswa uli mumsolo mwachewo. Munthu wakukhala na utenda wakugoswa wa pamanungo athema kuvala nguwo zakung'ambika-ng'ambika, aleke sapula tsisiache, abise pansi nkhope yache, pontho alonge mwakugaluza fala mbati, “Nyakukhonda chena, nyakukhonda chena!” Iye akhale okhonda chena ndzidzi onsene unakhala iye na utendawo, pontho athema kukhala kwa yekha ene kunja kwa msasa. Ngakhala chikukuyi chaphata chakuvala, penu ntchaubweya penu ntchathonje, penu kaphindi kene ka nguwo yathonje penu yaubweya penu yanthembe, penu chinthu chonsene chakusasanywa na nthembe, ngakhala ntcha tsamba yamfigu, penu ntchakufirira, chenecho ntchikukuyi, natenepo chathema kuoneswa kuna nyansembe. Nyansembe anachiona mwadidi mbachiikha pachokha chene nsiku zinomwe. Pansiku yachinomwe iye anachiona pontho mwadidi, tenepo ngakhala chikukuyi chile chafalikira, chinthucho ntchokhonda chena. Nyansembe achipise pamoto, thangwi ntchakuchitisa kuti chikukuyi chifalikire, tenepo icho chathema kuvungwa na moto. Mbwenye angachiona pontho mwadidi mbagumana kuti chikukuyi chile nee chafalikira panguwo ile tayu, anatonga kuti ifuliwe, kubuluka penepo anachiikha pontho pachokha chene nsiku zinango zinomwe. Tenepo pansiku yachinomwe anachiona pontho mwadidi, tenepo ngakhala chikukuyi nee chidaoneka na makhaliro anango tayu, podi kwene kuti nee chikufalikirabi, chinthucho ntchokhonda chena basi, imwe mwathema kuchipisa penu pavungikapo nkhunduli penu nkhunkhope. Mbwenye nyansembe angachiona pontho mwadidi mbagumana kuti chikukuyi chile chamala, iye athema kung'amba penepo, penu mphanguwo, penu mphanthembe. Tenepo ngakhala chikukuyi chile chinaoneka chikufalikira pontho, tenepo mwenechiro chinthucho achipise. Ngakhala anachifula chinthucho, chikukuyi mbichikhonda oneka pontho, iye athema kuchifula pontho, penepo chinakhala chakuchena pamaso pa Mulungu. Wenewu ndiye mwambo wa chikukuyi chakukhala pachakuvala, penu ntchaubweya penu ntchathonje, penu paphidzo ya nguwo yaubweya penu yathonje, penu chinthu chonsene chakusasanywa na nthembe. Mwenemu ndiye mumbatongerwa ipyo ngakhala chinthu ntchakuchena, penu ntchokhonda chena pamaso pa Mulungu. MBUYA adalonga kuna Mose mbati, “Ufu ndi mwambo wakucheneswa kwa munthu angawanga utendache wakugoswa wa pamanungo. Pansiku inalongwa iye kuti ngwakuchena, anthu adze naye kuna nyansembe. Tenepo nyansembe anamkwata mbaenda naye kunja kwa msasa kamuona mwadidi. Ngakhala utendawo wawangadi, nyansembe anatonga kuti mbalame ziwiri zakuchena pamaso pa Mulungu zidzeswe pabodzi pene na nkhuni zamkungudza, nkhambala yakufira na hisope. Tenepo nyansembe atonge kuti mbalame ibodzi ichekerwe m'chikalango chakukhala na madzi adidi a pamphuno ya madzi. Nyansembeyo akwate mbalame inangoyo na nkhuni zamkungudza, nkhambala yakufira na hisope, apivike pabodzi na mbalame yamoyo ile m'chiropa cha mbalame idachekwa ile padzulu pa madzi adidi a pamphuno ya madzi ile. Tenepo nyansembeyo awaze chiropa kanomwe kuna munthu athema kucheneswa kuna utenda wakugoswa wa pamanungo ule, tenepo analongwa kuti ngwakuchena. Kubuluka penepo iye aleke mbalame yamoyo ile kwenda pyayo kumbulukira kuminda. Munthu wakufuna kucheneswayo ufule nguwo zache, achinge tsisi yache, asambe manungo ache, tenepo iye anakhala wakuchena pamaso pa Mulungu. Iye aende mumsasa, kwache akagone kunja kwa khumbi yacheyo nsiku zinomwe. Pansiku yachinomwe achinge pontho tsisi yache, ndevu zache, ntchiye zache na tsisi yonsene ya m'manungo mwache. Iye afule pontho nguwo zache, asambe manungo ache, natenepo iye anakhala wakuchena pamaso pa Mulungu. “Pansiku yachisere iye adze na mabira awiri achimuna na bira wamkazi akukwanisa chaka chibodzi pontho akusowa chilema, ufa wakuvungazwa na mafuta aolivi, na theka ya tugwe wa mafuta aolivi. Nyansembe akwate munthu ule pabodzi pene na pyakupereka pyache kwenda naye pamsuwo pa Chikhumbi cha Mulungu. Tenepo nyansembe anakwata bira mbodzi wamamuna pabodzi pene na theka ya tugwe ya mafuta ale mbapipereka ninga nsembe yakupagalira pyakudawa. Iye anapipereka ninga mtukwa wakupambulika pyakwanga kuna MBUYA kuti pikhale pya nyansembeyo. Birayo anamchekera pambuto yakupambulika, kule kumbachekerwa nyama za nsembe yakulekerera pyakudawa, pontho na nsembe yakupyerera, pyonsene pimbakhala pya nyansembe, pontho mphyakuchena pyakwanga. Nyansembe anakwata chiropa pang'ono cha nsembe yakupagalira pyakudawa mbachitswinga kukhutu yamadyo ya munthu anafuna kucheneswa ule, pachala chikulu cha dzanjache yamadyo na pachala chache chikulu cha dzinyalo yache yamadyo. Nyansembe anakwata mafuta aolivi pang'ono mbaaikha pathavu yache ene yamabzere, mbavika mwenemo na chala chache chamadyo mbawaza pang'ono penepo mafuta ale kanomwe pamaso pa MBUYA. Iye anakwata pontho mafuta ali pathavu pache pale na chiropa cha nyama ile mbapitswinga kukhutu yamadyo ya munthu ule, pachala chikulu cha dzanjache yamadyo, na pachala chache chikulu cha dzinyalo yache yamadyo ya munthu anafuna kucheneswa ule. Mafuta akusalira m'thavu ya nyansembe ale athema kuikhwa mumsolo wa munthu wakufuna kucheneswa ule. Na njira yeneyi anachita mwambo wakumchenesa nawo. “Nyansembe athema kupereka nsembe yakulekerera pyakudawa pontho kuchita mwambo wakupichenesa. Angamala penepo aphe nyama kukhala nsembe yakupyerera, pontho aipereke pabodzi na chakupereka cha mapira paguwa yansembe. Na njira yeneyi nyansembe anachita mwambo wakumchenesa, natenepo munthuyo anakhala wakuchenadi pamaso pa Mulungu. “Ngakhala munthu ngwakutcherenga mwakuti hanakwanisa kugumana pinthu penepi tayu, iye adze na bira mbodzi wamamuna kuchitira mwambo wakumchenesa nawo. Birayo anakhala ninga nsembe yakupagalira pyakudawa, mtukwa wakupambulika kuna MBUYA kuti pikhale pya nyansembe. Iye adze na ufa wakulemera kilogramu ibodzi wakuvungazwa na mafuta aolivi kuti ikhale chakupereka cha mapira, pontho na theka ya tugwe ya mafuta. Iye adze pontho na majiwa mawiri, penu nkhangaiwa ziwiri, ibodzi kuti ikhale nsembe yakulekerera pyakudawa, inango kuti ikhale nsembe yakupyerera. Pansiku yachisere ya kucheneswa kwache iye adze napyo penepi kuna nyansembe pamaso pa MBUYA pamsuwo wa Chikhumbi cha Mulungu. Nyansembe akwate bira ule na mafuta aolivi ale mbapipereka ninga mtukwa wakupambulika kuna MBUYA kuti pikhale pya nyansembe. Iye acheke bira ule, pontho akwate chiropa pang'ono kuchitswinga kukhutu yamadyo ya munthu ule, pachala chikulu cha dzanjache yamadyo, na pachala chache chikulu cha dzinyalo yache yamadyo. Nyansembe aikhe pathavu pache yamabzere mafuta aolivi ale pang'ono, tenepo na chala chache chamadyo, iye aawaze kanomwe pamaso pa MBUYA, Iye aikhe pontho mafuta aolivi m'mbuto zontho zidaikha iye kale chiropa zile; kukhutu yamadyo ya munthu ule, pachala chikulu cha dzanjache yamadyo, na pachala chache chikulu cha dzinyalo yache yamadyo. Iye athema kuikha mafuta onsene akusalira m'thavu mwache mumsolo wa munthu ule, tenepo na njira yeneyi achite mwambo wakumchenesa. Kubuluka penepo anakwanisa kupereka ibodzi pakati pa nkhangaiwa penu jiwa kukhala nsembe yakulekerera pyakudawa, inangoyo kukhala nsembe yakupyerera pabodzi pene na chakupereka cha mapira. Na njira yeneyi nyansembe anachita mwambo wakumchenesa pamaso pa Mulungu. Wenewu ndiye mwambo wakucheneswa kwa munthu wakukhala na utenda wakugoswa wa pamanungo, ule ngwakutcherenga mwakuti hanakwanisa kupereka pyakundendemera na kucheneswa kwache.” MBUYA adalonga kuna Mose na Aroni mbati, “Mungafika m'dziko ya Kanani inafuna ine kukupasani kuti ikhale yanu ene, mbamugumana kuti m'nyumbamo ndaikhamo chikukuyi, mwenechiro nyumbayo athema kapanga nyansembe pya chikukuyicho. Tenepo nyansembe ampange munthuyo kuti pyonsene pya m'nyumbamo pibuluswe, iye mbadzati pitamo kaona mwadidi chikukuyi, gopesera pyonsene pya m'nyumbamo pinalongwa kuti mphyokhonda chena. Angachita tenepo nyansembe apite m'nyumbamo kaiona mwadidi; tenepo angagumana kuti muna madamba akufira na tsamba amfigu, pontho kuti madambawo akunyenyena mafufu a nyumbayo; nyansembe abulukemo m'nyumbamo mbafunga mwadidi msuwo wa nyumbayo mpakana nsiku zinomwe. Pansiku yachinomwe nyansembe adze dzaiona pontho mwadidi nyumbayo. Angagumana kuti chikukuyi chikwenda mbichikula pafufu pale, atonge anthu kuti miyala yakuphatwa na chikukuyi ile igomolwe mbikatayirwa kumbuto yokhonda chena pamaso pa Mulungu kunja kwa mzindawo. Mafufu onsene a m'bwalo mwa nyumbayo athema kupalwa, tenepo mataka akupalwawo akatayiwe kumbuto yokhonda chena kunja kwa mzindawo. Kubuluka penepo akwate miyala inango kupita m'mbuto mwa miyala idabuluswa ile, pontho aphatise basa mataka anango achinchino kuzirima nawo mafufu ale. Mbwenye chikukuyi chingagundika pontho uku abulusa kale miyala ya m'nyumbamo, pontho kupala matakache, adazirimwa na iyo ale, nyansembe athema kupita mwenemo. Iye angagumana kuti chikukuyi chafalikira m'nyumbamo, chenecho ntchakuvunga, tenepo nyumbayo njokhonda chena. Nyumbayo yathema kugomolwa, pontho akwate miti yache, miyala yache, matakache, adazirimwa na miyala ale aende napyo kapitayira kunja kwa mzinda kumbuto yokhonda chena. Munthu onsene wakupita m'nyumbamo nsiku zache zakufungulwa zidzati kwana, weneyo anakhala okhonda chena mpakana mawulo. Munthu onsene wakugona m'nyumbamo, penu kudyeramo afule nguwo zache. “Mbwenye ngakhala nyansembe apita m'nyumbamo mbagumana kuti chikukuyi chile nee chikuonekave tayu mwenemo yamala zirimwa, nyansembe ailonge nyumbayo kuti njakuchena thangwi chikukuyi chamala. Penepo iye akwate mbalame ziwiri, muti wamkungudza, nkhambala yakufira na hisope kuti achenese napyo nyumbayo. Acheke mbalame ibodzi padzulu pa chikalango chakudzala na madzi adidi akubulukira pa mphuno ya madzi. Akwate muti wamkungudza, hisope, nkhambala yakufira na mbalame yamoyo mbapivika m'chiropa cha mbalame idachekwa padzulu pa chikalango chakukhala na madzi adidi akubulukira pa mphuno ya madzi ile. Kubuluka penepo achiwaze m'nyumbamo kanomwe. Na njira yeneyi anachenesa nyumbayo na chiropa cha mbalame, madzi adidi, mbalame yamoyo, muti wamkungudza, hisope, na nkhambala yakufira. Kubuluka penepo aleke mbalame yamoyo ile kwenda pyayo kumbulukira kunja kwa mzindawo kuminda. Na njira yeneyi anachita mwambo wakuchenesa nyumba, natenepo inakhala yakuchenadi pamaso pa Mulungu.” Wenewu ndiye mwambo wa utenda wakugoswa wa pamanungo, Mwambo wenewu ndiye umbadziwisa kukhonda chena kwa chinthu na kuchena kwa chinthu. MBUYA adapanga Mose na Aroni kulonga kuna Aisraele kuti: Ngakhala mamuna anabuluka mafinya kumaso kwache, munthuyo ngokhonda chena, podi kwene kuti athimize kubuluka, penu aleke iye ngokhonda chena basi. Patalimba panagonera penu pakhalira iye mphyakukhonda chena. Munthu onsene anakhuya talimbache, penu kukhalira chinthu chidakhalira munthu ule, weneyo athema kufula nguwo zache na kusamba, pontho iye anakhala okhonda chena basi mpakana mawulo. Munthu onsene wakukhuya kwene mtenda weneyu, athema kafula nguwo zache mbasamba; iye anakhala okhonda chena basi mpakana mawulo. Ngakhala munthu wakuchuchayi anaphulira mata munthu wakuchena, nyakuchenayo afule nguwo zache na kusamba kwene pontho anakhala okhonda chena mpakana mawulo. Chonsene chinakhalira munthu ule, penu mphamsana pa bulu, penu ndi mpando, chinthucho ntchokhonda chena. Munthu onsene wakuphata chinthu chonsene chidakhalira mtendayo akhale okhonda chena mpakana mawulo. Munthu onsene wakuthukula chinthu chidakhalira mtenda ule, afule nguwo ache na kusamba kwene, pontho anakhala okhonda chena basi mpakana mawulo. Ngakhala munthu wakubuluka mafinya aphata munthu unango mbadzati samba manjache, nyakuphatwayo asambe na kufula nguwo zache, pontho anakhala okhonda chena basi mpakana mawulo. Chikalango chonsene chinaphata munthu weneyu chathema kuswiwa; ngakhala aphata ndilo yathema kutsukwa mwadidi. Munthu ule angawanga utendache wakubuluka mafinya, adikhire mpakana nsiku zinomwe, angamala penepo afule nguwo zache na kusamba madzi adidi akubulukira pa mphuno ya madzi, natenepo anakhala wakuchena pamaso pa Mulungu. Pansiku yachisere akwate majiwa mawiri penu nkhangaiwa ziwiri kwenda napyo kumsuwo wa Chikhumbi cha Mulungu mbapipereka kuna nyansembe. Nyansembe anapereka ibodziyo ninga nsembe yakulekerera pyakudawa, inangomboyo ninga nsembe yakupyerera. Na njira yeneyi anachita mwambo wakuchenesa munthu weneyu. Mamuna anabuluka umuna, iye asambe manungo ache onsene, pontho ambakhala okhonda chena mpakana mawulo. Ponsene pagwera umunapo, penu mphanguwo penu mphanthembe, chinthucho chifulwe, pontho chinakhala chokhonda chena mpakana mawulo. Mkazi na mamuna angamala kupita m'bonde, onsene uwiriawo athema kusamba, pontho onsene awiri anakhala okhonda chena mpakana mawulo. Mkazi pandzidzi wache wakumwezi, ambakhala okhonda chena nsiku zinomwe. Munthu anakhuya mkaziyo anakhala okhonda chena mpakana mawulo. Chonsene chinakhalira iye penu nkhugonera, pandzidzi wache wakumwezi, chinthucho ntchokhonda chena. Ngakhala mamuna anapita m'bonde na mkazi pandzidzi wache wakumwezi, anakhala okhonda chena nsiku zinomwe, pontho patalimba ponsene panagonera iye mphokhonda chena. Ngakhala mkazi anachucha chiropa nsiku zizinji kupambula nsiku zache zakumwezi, penu ngakhala mkaziyo nsiku zache zakumwezi zathimizirika, ambakhala okhonda chena ninga mumbachitira iye pandzidzi wache wakumwezi. Chinthu chinagonera iye na chinthu chinakhalira iye pandzidzi wenewu ntchokhonda chena. Munthu anaphata penepiyo ngwakukhonda chena, pontho afule nguwo zache na kusamba kwene; anakhala okhonda chena basi mpakana mawulo. Kuchucha kwa chiropa kwa mkaziyo kungaleka, adikhire nsiku zinomwe, tenepo anakhala wakuchena pamaso pa Mulungu. Pansiku yachisere iye adze na majiwa mawiri penu nkhangaiwa ziwiri kuna nyansembe pamsuwo wa Chikhumbi cha Mulungu. Nyansembeyo anapereka ibodziyo ninga nsembe yakulekerera pyakudawa, inangomboyo ninga nsembe yakupyerera, tenepo na njira yeneyi iye anachita mwambo wakumchenesa mkaziyo. MBUYA adapanga Mose kuti acheuze Aisraele pya kukhonda chena kwawo, towera aleke swipisa Chikhumbi chache, chile chikhali pakati pa msasa, kugopesera anaphiwa. Wenewu ndiye mwambo wache wakulonga pya mamuna wakubuluka mafinya kumaso kwache penu kubuluka umuna, pontho pya mkazi pandzidzi wache wakumwezi, pontho na pya mamuna wakugona na mkazi okhonda chena pamaso pa Mulungu. Pidafa ana achimuna a Aroni, thangwi ya kuphatisa moto mwakukhonda pangwa na MBUYA, MBUYA adalonga kuna Mose. Iye adalonga mbati, “Panga mbaleako Aroni kuti adze pandzidzi wakuthema ene basi kunduli kwa chinguwo chakutchinga nacho Mbuto Yakuchenesesa, thangwi kweneko ndiye kumbaonekera ine m'makole padzulu pa mphampha ya Bokosi ya Chiverano. Angakhonda kuvera anati aphiwe. Umu ndi mule mwathema Aroni kupita m'Mbuto Yakuchenesesa: Iye athema kudza na mwanamphulu wamamuna dzapereka nsembe yakulekerera pyakudawa na bira wamamuna dzapereka nsembe yakupyerera.” Aroni mbadzati pita ku Mbuto Yakuchenesesa, asambe na kuvala nguwo za unyansembe: mkhanjo, kapundu, mcheka na nduwira, pyonsene pyakusasanywa na nguwo yakufewa. Dzinza yonsene ya Israele ipereke kuna Aroni mabokho mawiri kuti akhale nsembe yakulekerera pyakudawa na bira wamamuna kuti akhale nsembe yakupyerera. Iye athema kupereka ng'ombe imuna ninga nsembe yakubulusa pyakudawa pyache na banjache ene. Kubuluka penepo akwate mabokho mawiri ale kwenda nawo pamsuwo wa Chikhumbi cha Mulungu. Penepo achite ntsango pakuphatisa basa miyala miwiri, mwala ubodzi kuimirira “MBUYA,” unangombo kuimirira “Azazele.” Aroni apereke nsembe ya mbuzi yakusankhulwa pakuchita ntsango kuti nja MBUYA, tenepo aipereka ninga nsembe yakulekerera pyakudawa. Mbuzi yakusankhulwa kuti nja Azazele ile, iperekwe yamoyo kuna MBUYA, pontho muithamangise kuti iende pyawo m'thando yatchetcha kuna Azazele, towera kubulusa pyakudawa pya anthu. Aroni angapereka nsembe ya ng'ombe imuna kuti ikhale nsembe yakulekerera pyakudawa pyache na banjache ene, iye akwate chiwaya chakudzala na makala a moto kubulukira pa guwa yansembe, na pyakufukiza pyakununkhira pyakudzala m'manja, tenepo apite napyo m'Mbuto Yakuchenesesa. Mwenemo pamaso pa MBUYA anaikha pyakufukiza pyakununkhira pile pamoto, tenepo utsi wa pyakufukiza pyakununkhira ule unabisa mphampha ya Bokosi ya Chiverano chile, towera aleke kuchiona gopesera anafa. Iye akwate chiropa pang'ono cha nyama ile, mbachiwaze na chala chache pamphampha. Kubuluka penepo awaze chiropacho pontho kanomwe kunkhope kwa Bokosi ya Chiverano. Angamala penepo, acheke bokho mbodzi wakusankhulwa kukhala nsembe yakulekerera pyakudawa pya anthu ule, adze na chiropa chache m'Mbuto Yakuchenesesa na kuchiwaza pamphampha, pontho na kunkhope kwa Bokosi ya Chiverano ninga mudachitira iye na chiropa cha ng'ombe. Na njira yeneyi anachita mwambo wakuchenesa Mbuto Yakuchenesesa kuna kukhonda chena kwa Aisraele na kuna pyakudawa pyawo. Achite penepi kuna Chikhumbi cha Mulungu, thangwi chili pakati na kati pa msasa, ule ngwakukhonda chena pamaso pa Mulungu. Kubulukira ndzidzi unapita Aroni ku Mbuto Yakuchenesesa kachita mwambo wakuchenesa, mpakana abulukemo, m'Chikhumbi cha Mulungu muleke khala munthu unango. Angamala chita mwambo wakupichenesa yekha ene, banjache, na dzinza yonsene ya Israele, athema kubuluka panja kuna guwa yakupereka nsembe yakupyerera kuti aichenese. Iye akwate chiropa cha ng'ombe na chiropa cha bokho chile, achitswinge panyanga za nkhomo za guwa ile. Na chala chache iye awaze chiropa chile kanomwe paguwa yansembe. Na njira yeneyi anaichenesa kuna pyakudawa pya Aisraele mbaichitisa kukhala yakuchena. Aroni angamala kuchita mwambo wakuchenesa Mbuto Yakuchenesesa, Chikhumbi cha Mulungu, na guwa yansembe, apereke kuna MBUYA bokho wamoyo adasankhulwa kuti ikhale wa Azazele ule. Iye asanjike manjache onsene awiri pamsolo wa bokhoyo, tenepo abweke pyakuipa pyonsene, pyakudawa na kupandukira kwa Aisraele kupiendesa mumsolo mwa bokho ule. Kubuluka penepo bokho ule athamangisirwe kuthando yatchetcha na munthu wakusankhulwa kuchita tenepo ule. Bokho ule anathukula yekha ene pyakudawa pyawo pyonsene kuthawira napyo kutali kumbuto yakusowa chakumera; kweneko munthuyo anamsudzula kwenda pyache. Angamala penepo Aroni apite m'Chikhumbi cha Mulungu, adule nguwo ya unyansembe ikhadavala iye mbadzati pita m'Mbuto Yakuchenesesa, pontho apisiye monthomo. Iye asambire m'mbuto yakupambulika na kuvala nguwo zache zene. Kubuluka penepo abuluke panja kapereka nsembe yakupyerera kubulusa pyakudawa pyache na pya anthu pene. Mafuta a nyama yakuperekwa kukhala nsembe yakulekerera pyakudawa aaotche paguwa yansembe. Munthu wakuthamangisira bokho kuthando yatchetcha kuna Azazele ule, afule nguwo zache na kusamba kwene mbadzati bwerera kumsasa kule. Ng'ombe na bokho pyaphatiswa basa kukhala nsembe yakulekerera pyakudawa ile, chiropa chawo chidapiswa m'Mbuto Yakuchenesesa kubulusa pyakudawa pya anthu zile, zinathukulwa kwenda nazo kunja kwa msasa kuti zikapiswe. Nthembe, nyama, matumbo pyonsene pimale piswa. Nyakupisayo afule nguwo zache na kusamba mbadzati bwerera kumsasa kule. Mwambo ufu utewezwe mifendu yonsene inadzayo. Pansiku yachikhumi ya mwezi wachinomwe Aisraele na alendo akukhala pakati pawo athema kupimana kudya, pontho aleke phata basa na pang'ono pene. Pansiku yeneyo mwambo wakupichenesa uchitike kuti iwo achene kuabulusira pyakudawa pyawo, towera akhale akuchena pamaso pa Mulungu. Nsiku yeneyo ikhale yakuchena pyakwanga, ndi nsiku yakuti iwo apimane kudya na kukhonda phata basa na pang'ono pene. Mwambo wenewu utewezwe mifendu yonsene inadzayo. Nyansembe Wamkulu wakudzozwadi na wakupambuliwadi kuti apite mbuto ya babache, achite mwambo wakupichenesa. Iye athema kuvala chakuvala cha unyansembe mbachita mwambo wakuchenesa Mbuto Yakuchenesesa, Chikhumbi cha Mulungu chonsene, guwa yansembe, anyansembe na anthu onsene a dzinza ya Israele. Mwambo wenewu utewezwe mifendu yonsene inadzayo. Mwambo wenewu wakupichenesa uchitike kabodzi pa chaka kuchenesa Aisraele kuna pyakudawa pyawo pyonsene. Natenepo Mose adachitadi ninga mudalongera MBUYA. MBUYA adapanga Mose kulonga kuna Aroni, anache na Aisraele onsene kuti: Mwambo wenewu ukulonga kuti Aisraele abwere kuna MBUYA na nyama zikhaphera iwo pakwecha zile. Iwo abwere nazo nyama zawozo kuna nyansembe pamsuwo wa Chikhumbi cha Mulungu na kuzicheka ponthopo ninga nsembe yachiphatizano. Nyansembe awaze chiropacho m'makhundu a guwa yansembeyo pamsuwo pa Chikhumbi cha Mulungu, pontho apise mafuta a nyamayo kuti abuluse khwema yadidi yakukomera MBUYA. Aisraele mbaleke khalave okhonda khulupirika kuna MBUYA pakukwata nyama zawo kaziphera m'tsanga ninga nsembe kuna mizimu yakuipa. Aisraele athema kuteweza mwambo wenewu kutomera chinchino mpakana mifendu yonsene inadzayo. Mbodzi wa Aisraele, penu mlendo wakukhala pakati pa Aisraele, angapereka nsembe yakupyerera penu nsembe ya mtundu unango kuna MBUYA, kubuluka penepo, mbaiperekera pyache pambuto inango ene nee kuti ikhale nsembe ya MBUYA tayu, weneyo nkhabeve dzayeswa mbodzi wa anthu a Mulungu tayu. Ngakhala mbodzi wa Aisraele, penu mlendo wakukhala pakati pa Aisraele, anadya nyama uku chiropa chache chikhali montho m'manungo mwachemo, MBUYA anampasa nkhodolo pontho hanayeswave mbodzi wa anthu ache tayu. Moyo wa nyama zonsene uli m'chiropa, ndi thangwi yache MBUYA adatonga kuti chiropa chonsene chathema kukhuthulirwa paguwa yansembe kubulusa pyakudawa pya anthu. Chiropa chile ndi moyo chimbabulusa pyakudawa pya anthu. Ndi thangwi yache MBUYA adaapanga Aisraele kuti iwo pabodzi na alendo akukhala pakati pawo aleke kudya nyama yakukhala na chiropa m'bwalo mwache. Ngakhala mbodzi wa Aisraele, penu mlendo wakukhala pakati pa Aisraele, anakhulisa nyama penu mbalame, chile ntchakuchena pamaso pa Mulungu, iye athema kukhuthulira chiropa cha nyamayo pansi mbachifikhira na mataka. Moyo wa nyama zonsene uli m'chiropa, ndi thangwi yache MBUYA adapanga Aisraele kuti aleke kudya nyama yakukhala na chiropa m'manungo mwache, pontho kuti munthu onsene angachita penepyo hanayeswave mbodzi wa anthu a Mulungu tayu. Munthu onsene, mbodzi wa Aisraele penu mlendo, angadya nyama yakufa yokha penu yakuchita kuphiwa na nyama zam'tsanga, iye athema kufula nguwo zache, kusamba pontho kudikhira mpakana mawulo mbadzati khala wakuchena pamaso pa Mulungu. Iye angakhonda kupichita penepi, athema kuoneswa nyatwa. MBUYA adapanga Mose kulonga kuna Aisraele mbati, “Ine ndine MBUYA Mulungu wanu. Lekani kwatira makhaliro a anthu a ku Iguputo, kukhakhala imwe pakutoma kule, penu makhaliro a anthu a m'dziko ya Kanani kunakuendesani ineku. Verani mwambo wanga pontho chitani pinakutongani inepi. Ine ndine MBUYA Mulungu wanu. Tewezani mwambo na matongero pinakupasani inepi; pakuchita tenepo imwe munati mupulumuse moyo wanu. Ine ndine MBUYA.” Tenepo MBUYA adapereka mwambo ufu: Leka gonana na mbaleako na mbodzi ene. Leka lulupisa babako pakugonana na mako. Leka lulupisa mako nyakukubala. Leka lulupisa babako pakugonana na mkazache. Leka gonana na nyamaingako, penu nyamaingako wakunjira, penu wakukulira naye m'nyumba ibodzi penu tayu. Leka gonana na mdzukuluako wamkazi; kweneko nkhupilulupisa wekha ene. Leka gonana na nyamaingako wa bele inango, thangwi weneyombo ndi nyamaingako. Leka gonana na nyamaingache babako, thangwi iye ntchiropa chibodzi na babako. Leka gonana na mbaleache mako, thangwi iye ntchiropa chibodzi na mako. Leka gonana na mkazi mbaleache babako, thangwi weneyombo ndi mako. Leka gonana na mkwenyako, weneyo ndi mkazache mwanako, penu na mkazi mbaleako. Leka gonana na mkazi pabodzi pene na mwanache wamkazi, penu na mdzukuluache wachikazi; mwinango iwo mbabale ako, penepyo mphyakudawika. Leka kwata nthena. Leka gonana na mkazi pandzidzi wache wakumwezi, thangwi iye ngokhonda chena pamaso pa Mulungu. Leka gonana na mkazi mwanzako; penepyo pinakuchitisa kukhala okhonda chena pamaso pa Mulungu. Leka pereka anako kuti akaperekwe nsembe kuna milungu Moleki, thangwi kweneko nkhululupisa dzina ya Mulungu wako. Ine ndine MBUYA. Leka gonana na mamuna mnzako ninga ukugonana na mkazi; Mulungu ambanyansirwa napyo. Mamuna penu mkazi aleke gonana na nyama; kweneku nkhuzuda kukulu. Lekani kupiswipisa mwekha ene pakuchita pinthu penepi, thangwi mwenemo ndiye mudapichitisa anthu okhonda dziwa Mulungu kukhala okhonda chena pamaso pache, ale akhakhala m'dziko muno imwe mbamudzati fikamo, pontho anafuna MBUYA kuathamangisa ale, towera imwe mukapitemo. Makhaliro awo adachitisa dziko kuti ikhale yokhonda chena, natenepo MBUYA akutchunyusa dziko na kuichitisa kuti itapike anthu akhakhala mwenemo ale. natenepo dziko nkhabe dzakutapikani ninga mudatapikira iyo anthu okhonda dziwa Mulungu akhakhala mwenemo pakutoma imwe mbamudzati fikamo ale. Imwe mukupidziwa kuti munthu onsene anaphata pinthu pyakunyansapi nkhabe dzayeswave mbodzi wa anthu a Mulungu tayu. Natenepo MBUYA adalonga mbati, “Verani matongero anakupasani inewa, pontho lekani kuteweza makhaliro a anthu akhakhala mwenemo imwe mbamudzati fikamo ale, pontho lekani kupiswipisa mwekha ene pakuchita pinthu penepi. Ine ndine MBUYA Mulungu wanu.” MBUYA adapanga Mose kulonga kuna dzinza yonsene ya Israele mbati, “Khalani akuchena, thangwi ine, MBUYA Mulungu wanu, ndine wakuchena. Munthu onsene athema kulemedza babache na mache, pontho athema kukoya nsiku zakupuma ninga mudakupangirani ine. Ine ndine MBUYA Mulungu wanu. “Lekani kundikhonda mbamupembedza mifanikizo. Lekani kupisasanyira milungu yantove na kuipembedza. Ine ndine MBUYA Mulungu wanu. “Mungapha nyama kuti ikhale nsembe yachiphatizano, tewezani mwambo wakupasani ine ule, towera nsembeyo itambirwe. Nyama ya nsembeyo ingaphiwa yathema kudyiwa nsiku yonthoyo penu mangwana mwache. Nyama yonsene yakusala kufikirana nsiku yachitatu, yathema kupiswa, thangwi iyo njokhonda chena pamaso pa Mulungu, tenepo ngakhala munthu anaidya, ine nkhabe tambira nsembeyo tayu. Munthu onsene wakuidyayo anakhala wakudawa, thangwi ya kuyesa chinthu chakupambulika kuna ine ninga chinthu chene pyacho, pontho ine nkhabeve dzamuyesa mbodzi wa anthu anga tayu. “Mungavuna mbewu zanu za kumunda, lekani vuna na kufikiratu m'madire, pontho lekani bwererako kaphakalatira. Lekani bwerera pontho m'nduli m'mundanu wamfesa kasaka-saka mfesa zakusalira penu kulokotera mfesa zakugwa; penepyo mupilekere anthu akutcherenga pontho na alendo. Ine ndine MBUYA Mulungu wanu. “Lekani kuba, kunama, penu kunyengeza mwanzanu. Lekani kudumbira mwakunama na dzinanga; penepi pimbalulupisa dzinanga. Ine ndine MBUYA Mulungu wanu. “Lekani kudyera mwanzanu nkope-kope, penu kumbera. Nsiku yakupagali nyakuphata basa ingakwana, lekani dokerwa napyo pyakupagali pyachepyo kukhonda kumpasa. Lekani temberera dodo, penu kuikha chinthu kutsogolo kwa boli-boli kuti chinamgwegweduse. Ndigopeni, ine ndine MBUYA Mulungu wanu. “Lekani potoza chilungamo pakutonga mwakuyang'ana nkhope anyakutcherenga, penu kugopa anyakufuma. Lekani famba-famba na kulonga tsweda, pontho ngakhala munthu ana mseru wakuphiwa nawo, longani umboni wanu ule unakwanisa kumphedza munthu. Ine ndine MBUYA. “Lekani kuzonda mwanzanu, mbwenye ngakhala mwasosana chinthu chinango, khaliranani pansi, towera iwe uleke dawa thangwi ya iye. Lekani bwezera chakuipa kuna mwanzanu, penu kuthimiza kumzonda. Mbwenye mfuneni mwanzanu ninga mumbapifunira imwe mwekha ene. Ine ndine MBUYA. “Verani matongero anga. Lekani chitisa nyama za mtundu unango kuti zibebese nyama za mtundu unango. Lekani bzala mbewu za mtundu uwiri m'munda ubodzi ene. Lekani vala nguwo zakusasanywa na nguwo ya mitundu iwiri. “Ngakhala bitchu wamkazi avunzirwa na munthu unango, pontho kuti nee hadaombolwe penu kusudzulwabi, penepo ngakhala mamuna unango anadza mbagonana naye, onsene awiri atchunyuswe, mbwenye aleke phiwa, thangwi iye ndi bitchu. Mamunayo athema kudza na bira wamamuna pamsuwo wa Chikhumbi cha Mulungu kukhala nsembe yakupagalira pyakudawa pyache, tenepo na nsembeyo nyansembe anachita mwambo wakuchenesa nawo munthu ule kumbulusira pyakudawa pyache, natenepo MBUYA anamulekerera. “Mungafika m'dziko ya Kanani mbamubzala nsapo za mtundu na mtundu pyaka pitatu pyakutomapyo, nsapo muziyese zokhonda chena. Pandzidzi wenewu muleke kudya nsapo zache. Chaka chachinayicho nsapozo ziperekwe ninga nsembe yakukuza nayo ine, MBUYA. Mbwenye chaka chachishanucho munakwanisa kudya nsapozo. Mungachita pyonsenepi miti yanu inabala nsapo zakuinjipa. Ine ndine MBUYA Mulungu wanu. “Lekani kudya nyama uku chiropa chili mwenemo. Lekani kuombedza, penu kuchita pyaufiti. Lekani kujemera, penu kuchinga ndevu zanu. Lekani kupicheka-cheka kusintili anyakufa, penu kupilemba nembo mwekha ene. Ine ndine MBUYA. “Lekani lulupisa ananu achikazi pakuachitisa kukhala maputa; mungapichita, imwe munazungunukira kuna milungu inango, pontho dziko inadzala na pyakuzuda. Koyani Nsiku Yakupuma, pontho lemedzani mbuto zimbapembedzwa ine. Ine ndine MBUYA. “Lekani vunza nzeru kuna anyakuombedza na anyakukhumira. Mungapichita, munakhala anthu okhonda chena pamaso pa Mulungu. Ine ndine MBUYA Mulungu wanu. “Godamani pamaso pa anyaimvi, pontho lemedzani akulu. Ndigopeni, ine ndine MBUYA. “Lekani kuavuya alendo anakhala na imwe pabodzi m'dziko mwanu. Achitireni pinthu ninga mukupichita kuna Aisraele anzanu, pontho afuneni ninga mumbapifunira imwe mwekha ene. Kumbukani kuti imwe nsiku inango mukhalimbo alendo m'dziko ya Iguputo. Ine ndine MBUYA Mulungu wanu. “Lekani phatisa basa mdida wakunama kuyeza nawo ulaphi, kulemera penu kuinjipa kwa chinthu. Phatisani basa masikelo akuona, pontho na midida yakuona. Ine ndine MBUYA Mulungu wanu, pontho ndidakubulusani ndine m'dziko ya Iguputo. Verani mwambo wanga na matongero anga onsene. Ine ndine MBUYA.” MBUYA adapanga Mose kulonga kuna Aisraele mbati, “Munthu onsene pakati panupa, penu ndi mlendo wakukhala pakati panu, angapereka anache kuti aphatiswe basa pachipembedzo cha milungu Moleki, weneyo athema kuphiwa pakuponyerwa miyala na dzinza yonsene ya Israele. Ngakhala munthu anapereka mwanache mbodzi kuna Moleki mbachitisa Chikhumbi changa chakuchenachi kukhala chakuswipa na kululupisa dzinanga yakuchenayi, ine ndinati ndimpase nkhodolo, pontho iye nkhabeve dzayeswa mbodzi wa anthu anga tayu. Mbwenye ngakhala dzinza yonsene ya Israele inayang'ana kwene pinapereka munthu ule mwanache kuna Moleki, pontho mbakhonda kumponyera miyala, ine ene ndekha ndinampasa nkhodolo munthuyo pabodzi na banjache yonsene, pontho pabodzi pene na anthu onsene ambamtewera kuchita pinthu pyokhonda khulupirika kuna ine pakupembedza Moleki ale. Anthu enewo ine nkhabe kuayesave ninga anthu anga tayu. “Ngakhala munthu anavunza nzeru kuna anyakuombedza na anyakukhumira, ine ndinampasa nkhodolo, pontho ine nkhabeve dzamuyesa mbodzi wa anthu anga tayu. Pikoyeni mwekha ene akuchena, thangwi ine ndine MBUYA Mulungu wanu. Verani mwambo wanga thangwi ine ndine MBUYA, pontho ine ndimbakuchitisani kukhala akuchena. “Ngakhala munthu anatemberera babache na mache, weneyo athema kuphiwa; iye apiphesa yekha ene. Ngakhala munthu achita uputa na mkazi wa Muisraele mnzache, onsene uwiriawo, mkazi na mamuna ene, athema kuphiwa. Mamuna anagonana na mkazi babache alulupisa babache, natenepo onsene uwiriawo, mkazi na mamuna ene, athema kuphiwa; iwo apiphesa okha ene. Ngakhala mamuna agonana na mkwenyache, onsene uwiriawo athema kuphiwa, thangwi pyachita iwopyo mphinthu pyakuzuda; iwo apiphesa okha ene. Ngakhala mamuna agonana na mamuna mnzache, iwo achita pinthu pyakunyansa pyakwanga, natenepo onsene uwiriawo athema kuphiwa; iwo apiphesa okha ene. Ngakhala mamuna anasemba mkazi pabodzi na mache mkazi ule, onsene utatuawo athema kuphiwa thangwi ya pinthu pyakuchitisa manyadzo pyachita iwopyo; pinthu ninga penepi pileke tawiriswa pakati panupa. Ngakhala mamuna agonana na nyama, iye na nyamayo athema kuphiwa. Ngakhala mkazi anapiyesera kugonana na nyama, iye na nyamayo athema kuphiwa; iwo apiphesa okha ene. “Ngakhala munthu anasemba nyamaingache, penu nyamaingache wa bele inango, iwo alulupiswe pakwecha, pontho athamangiswe m'dzinza ya Israele. Iye agonana na nyamaingache, natenepo iye athema kuoneswa nyatwa. Ngakhala mamuna agonana na mkazi pandzidzi wache wakumwezi, onsene uwiriawo athamangiswe m'dzinzamo, thangwi aswa mwambo wakulonga pya kukhonda chena pamaso pa Mulungu. “Ngakhala mamuna agonana na mkazi mbaleache mache, penu nyamaingache babache, weneyo na mkaziyo aoneswe nyatwa thangwi ya kugonana ubaleawo okhokha. Ngakhala mamuna anagonana na mkazi mbaleache babache, mamunayo alulupisa mbaleache babache, natenepo mamuna na mkaziyo anati apagali pyachita iwopyo; nkhabe mbodzi wa iwo anakhala na mwana tayu. Ngakhala mamuna anasemba mkazi mbaleache, uwiriawo onsene anakhala akusowa mwana. Mamunayo achita chinthu chokhonda chena pamaso pa Mulungu, pontho alulupisa mbaleache.” MBUYA adalonga mbati, “Koyani mwambo na matongero anga onsene, towera muleke tapikwa na dziko ya Kanani kunakuendesani ineku. Lekani tsanzira mitemo ya madzinza anakhala mwenemo; ine ndikuathamangisamo towera mukapite m'dzikomo. Ine ndanyansirwa nawo thangwi ya makhaliro awo akuipa. Mbwenye ine ndidadumbira kuti ndinakupasani dziko yamphonje kuti ikhale yanu ene, natenepo ndinati ndiipereke kuna imwe. Ine ndine MBUYA Mulungu wanu, pontho ndakupambulani pakati pa madzinza anango. Natenepo mwathema kusiyanisa mwadidi pakati pa nyama na mbalame zakuchena na zokhonda chena. Lekani kudya nyama penu mbalame zokhonda chena. Ine ndazilonga kuti nsokhonda chena, tenepo mungazidya zinakuchitisani kukhala okhonda chena. Imwe munakhala akuchena, pontho munakhala anthu anga ene, thangwi ine ndine MBUYA, pontho ndine wakuchena. Ine ndakupambulani pakati pa madzinza anango, towera mukhale anga ene. “Mamuna penu mkazi wakukhumira athema kuphiwa pakuponyerwa miyala; munthu onsene wakuchita penepi apiphesa yekha ene.” MBUYA adapanga Mose kulonga kuna anyansembe, ana a Aroni, kuti, “Nyansembe mbaleke kupichitisa yekha ene munthu okhonda chena pakukwata nawo khundu pa mwambo wa maliro mbaleache angafa, mbwenye angakhala mbaleache chadi-chadi ninga mache, babache, mwanache wamamuna, mwanache wamkazi, mbaleache wa mimba ibodzi ene, penu nyamaingache okhonda sembwa wakukhala naye pabodzi m'nyumba mwachemo. Iye mbaleke kupichitisa yekha ene kukhala okhonda chena thangwi ya imfa ya abale ache akusemberana nawo. “Nyansembe mbaleke kuchinga tsisi yache, penu kuchinga ndevu zache, penu kupicheka-cheka m'manungo mwache kuonesa kusintili. Iye athema kukhala wakupambulika kuna Mulungu wache, pontho aleke lulupisa dzina ya Mulungu wache. Na thangwi yakuti iye ambapereka nsembe yakusasanywa na moto kuna MBUYA, pyakudya pya Mulungu wache, iye athema kukhala wakuchena. Nyansembe mbaleke semba puta, penu mkazi wakudziwa kale mamuna, penu wakulekana na mamunache, thangwi iye ngwakupambulika kuna Mulungu wache. Anthu athema kuyesa nyansembe munthu wakuchena, thangwi iye ambapereka nsembe zakudya kuna ine. Ine ndine MBUYA; ine ndine wakuchena pontho ndimbachitisa anthu anga kukhala akuchena. Ngakhala mwana wamkazi wa nyansembe asanduka puta, mwanayo achitisa babache manyadzo; natenepo iye athema kuphiwa na moto. “Nyansembe Wamkulu achita kudzozwa pakuchita kukhuthulira mafuta mumsolo, pontho iye apambulwa kuti avale nguwo za unyansembe, natenepo mbaleke siya kwene tsisi tundulu, penu kung'amba nguwo zache kuonesa kusintili. Iye athema kusemba mkazi okhonda dziwa mamuna; mbaleke semba mamfelwa, mkazi wakulekana na mamunache penu puta. Iye mbasembe mkazi okhonda dziwa mamuna wa dzinzache, gopesera kuti anache, ale athema kukhala akuchena, anakhala okhonda chena pamaso pa Mulungu. Ine ndine MBUYA, pontho ndampambula iye kuti akhale Nyansembe Wamkulu.” MBUYA adapanga Mose kulonga kuna Aroni kuti: “Nkhabe mbodzi wa pidzukulu pyako wakukhala na chilema athema kudza na nsembe yakusasanywa na moto pamaso panga. Penepi pichitike podi na mifendu inadzayo. Munthu wakukhala na chilema mbaleke pereka nsembe; nee boli-boli, nyamfutete, nyakulamala, penu nyakupenaliki; nee munthu wakulamala dzanja penu dzinyalo; nee nyanthuku penu kavira mphindo tayu, nee munthu wakukhala na utenda wa maso penu wa pamanungo pache tayu; pontho nee nyakukapalwi tayu. Nkhabe mbodzi wa pidzukulu pya Aroni nyansembe wakukhala na chilema apereke nsembe zakusasanywa na moto kuna ine tayu. Iye ana chilema, tenepo hadatheme kudza chifupi na guwa yansembe dzapereka pyakudya pya Mulungu wache tayu. Kwache munthu ninga weneyo anakwanisa kudya pyakudya pyakuperekwa kuna Mulungu wache, pyakudya pyakuchena pontho na pyakudya pyakuchenesesa. Mbwenye na thangwi yakuti iye ana chilema mbaleke fika chifupi na chinguwo chakupambulika cha Chikhumbi penu kufedzera kuguwa yansembe. Iye mbaleke swipisa pinthu pyakuchenapi, thangwi ine ndine MBUYA, pontho ndimbapichitisa pinthupyo kuti pikhale pyakuchena.” Penepi ndiye pidalonga Mose kuna Aroni nyansembe na anache ene pontho na kuna Aisraele onsene. MBUYA adapanga Mose kulonga kuna Aroni na anache kuti, “Mwathema kulemedza pyakupereka pyakuchena pimbapambulira Aisraele kuna ine, towera muleke lulupisa dzinanga yakuchena. Ine ndine MBUYA. Ngakhala mbodzi wa pidzukulu pyako afedzera chifupi na pyakupereka pyakuchena pimbapambulira Aisraele kuna ine uku ngokhonda chena pamaso panga, weneyo nkhabe kwanisave kutumikira paguwa yansembe tayu. Penepi pyathema kuchitika mifendu yonsene inadzayo. Ine ndine MBUYA. “Ngakhala mbodzi wa pidzukulu pya Aroni ana utenda wa pamanungo penu kubuluka mafinya, weneyo mbaleke kudya pyakupereka pyakupambulika mpakana munthuyo akhale wakuchena pamaso panga. Nyansembe onsene ngokhonda chena ngakhala anakhuya chinthu chokhonda chena ninga mtembo, penu ngakhala anabuluka umuna, penu ngakhala aphata nyama, penu munthu okhonda chena, podi kukhonda chenako kukhale pyako kwa mtundu wanji. Nyansembe onsene angasanduka okhonda chena ambakhala okhonda chena basi mpakana mawulo, pontho angamala penepo mbaleke kudya na chinthu chene cha pyakupereka pyakupambulika mpakana asambe. Kubuluka penepo dzuwa ingadoka, iye asanduka wakuchena, natenepo anakwanisa kudya pyakupereka pyakupambulika, ile ndi phoso yache. Iye mbaleke kudya nyama yakufa yokha, penu yakuchita kuphiwa na nyama zam'tsanga; penepi pinamchitisa kukhala munthu okhonda chena. Ine ndine MBUYA. “Anyansembe onsene athema kukoya mwambo onsene waapasa ine, gopesera iwo anadawa mbafa thangwi ya kululupisa mwambo wanga. Ine ndine MBUYA, pontho ine ndimbaachitisa kukhala akuchena. “Munthu ene wa m'banja ya unyansembe anakwanisa kudya pyakupereka pyakupambulika; munthu ene pyache aleke kudya, podi na munthu ene wakukhala naye pabodzi nyansembeyo penu nyaganyo wache. Mbwenye bitchu wa nyansembeyo wakuchita kugula na kobiri zache zene penu wakubalwa m'nyumba mwachemo anakwanisa kudya phoso imbatambira nyansembeyo. Mwana wa nyansembe wamkazi angasembwa na mamuna okhonda khala nyansembe, mwana mkaziyo mbaleke kudya pyakupereka pyakupambulika. Mbwenye mamfelwa penu mwanache wamkazi wakulekana na mamunache wakusowa ana angabwerera kuna babache nyansembe kuti akhale naye m'nyumba mwache ninga wakudyeswa, weneyo anakwanisa kudya phoso imbatambira babache ninga nyansembe. Munthu wakubalwa m'banja ya unyansembe ndiye anakwanisa kudya pyakuperekapi. “Ngakhala munthu ene pyache okhonda balwa m'banja ya unyansembe anadya pyakupereka pyakupambulika mwasusudewu, iye athema kupagali kontache yakufunikayo, pontho athimizepo chachishanu cha kontache. Anyansembe mbaleke lulupisa pyakupereka pyakupambulika pimbapereka Aisraele kuna MBUYA pakutawirisa anthu ene pyawo kudya nawo pyakuperekapyo; penepi pinadzesa kudawa na kutchunyuswa pana munthu ninga weneyo. Ine ndine MBUYA, pontho ine ndimbachitisa kuti pyakupereka pikhale pyakupambulika.” MBUYA adapanga Mose kulonga kuna Aroni na anache pontho na Aisraele onsene kuti, “Ngakhala mbodzi wa Aisraele penu mlendo wakukhala pakati pawo anadza na mtukwa kuti ukhale nsembe yakupyerera, penu nkhufuna kuchitisa kudumbira kudachita iye kukwana-kwana, penu nkhupereka na kufuna kwache, nyamayo mbileke khala na chilema. Kuti nsembeyo itambirwe, nyamayo yathema kukhala ng'ombe, bira penu mbuzi yakusowa chilema. Mungapereka nyama yakukhala na chilema MBUYA nkhabe kuitambira tayu. Ngakhala munthu anapereka nsembe yachiphatizano kuna MBUYA penu nkhufuna kuchitisa kudumbira kudachita iye kukwana-kwana, penu nkhupereka na kufuna kwache, nyamayo ikhale yakusowa chilema ngakhala munafuna kuti itambirwe. Lekani pereka kuna MBUYA nyama yakusweka diso, penu yakukuwazika, penu yakulamala miyendo, penu yakukhala na chironda chakuchucha mafinya, ya chikulukuta, penu chikhokho cha pachironda. Lekani pereka nyama ninga yeneyo paguwa yansembe kuti ikhale nsembe yakusasanywa na moto kuna MBUYA. Ngakhala nkhufuna kwache, munthu anakwanisa kupereka nyama yokhonda balwa mwadidi, penu yakungungumira, mbwenye yeneyi njokhonda tawiriswa ngakhala nsembe yache nkhufuna kuchitisa kuti kudumbira kudachita iye kukwane-kwane. Lekani pereka kuna MBUYA nyama yakuti kumaso kwache kwakuvandika, kwapeyeka, kwachita kukhwadzulwa, penu kwatemeka. Penepi mphyokhonda tawiriswa m'dziko mwanu. “Lekani pereka ninga nsembe yakusasanywa na moto kuna MBUYA nyama yakukwatwa kubulukira kuna alendo. Nyama zenezo nkhabe tambirwa m'mbuto mwanu, thangwi zimbayeswa ninga zakupenaliki pontho za chilema. Lekani kupereka nsembe ng'ombe na mwanache ene, bira na mwanache ene, penu mbuzi na mwanache ene pansiku ibodzi ene. Mungapereka nsembe yakupereka takhuta kuna MBUYA, tewezani mwambo wache towera itambirwe m'mbuto mwanu. Nsembe yathema kudyiwa nsiku yonthoyo, pontho lekani kusiya na pang'ono pene kuti ifike mangwana mwache. Ine ndine MBUYA.” MBUYA adalonga mbati, “Verani matongero anga. Ine ndine MBUYA. Lekani lulupisa dzinanga yakuchena; Aisraele onsene athema kudziwa kuti ine ndine wakuchena. Ine ndine MBUYA, pontho ndimbakuchitisani kukhala akuchena; pontho ndidakubulusani m'dziko ya Iguputo kuti ndikhale Mulungu wanu. Ine ndine MBUYA.” MBUYA adapanga Mose kulonga kuna Aisraele kuti: Enewa ndi maphwando akusankhulika a MBUYA, pontho imwe mwathema kualonga kuti ndi migumano yakupambulika: Muna nsiku zitanthatu zakuphata basa, mbwenye kumbukani kuti nsiku yachinomwe ndi Nsiku Yakupuma. Pansiku yeneyo lekani phata basa, mbwenye gumanyikanani kupembedza basi. Nsiku Yakupuma nja MBUYA, podi na konsene kunakhala imwe. Lalika pya maphwando akusankhulika a MBUYA kuti achitike pandzidzi wakusankhulika. Phwando ya Paska yakulemedza nayo MBUYA imbatoma pinathobila dzuwa pansiku yakhumi na chinayi ya mwezi wakutoma wa chaka. Pansiku yakhumi na chishanu Phwando ya Mikate yakusowa Chakufufumisira imbatoma, natenepo nsiku zinomwe lekani kudya mkate wakukhala na chakufufumisira. Pansiku yakutoma ya nsiku zenezi mwathema kugumanyikana kuti mupembedze, pontho lekani phata mabasanu a nsiku na nsiku. Perekani nsembe zakusasanywa na moto kuna MBUYA nsiku zinomwe. Pansiku yachinomwe mwathema kugumanyikana kuti mupembedze, mbwenye lekani phata mabasanu a nsiku na nsiku. Nyansembeyo anaipereka kuna MBUYA ninga chakupereka chakupambulika, towera itambirwe m'mbuto mwanu. Nyansembe aipereke kuna MBUYA mangwana mwache Nsiku Yakupuma ingagwanda. Pansiku inapereka imwe mbewu zanu ninga chakupereka, muphe pontho mwanabira wamamuna wakukwana chaka chibodzi, pontho wakusowa chilema ninga nsembe yakupyerera. Pabodzi pene na nyamayo mupereke ufa pang'ono wakuvungazwa mafuta aolivi ninga nsembe yakusasanywa na moto kuna MBUYA. Khwema ya nsembe yeneyi imbamkomera MBUYA. Mupereke pontho pabodzi na penepi chakupereka cha vinyu wakudzala buyawu ibodzi. Lekani kudya na chibodzi chene cha phoso yachinchino penu ntchiwisi penu ntchakuotcha penu mkate wache mbamudzati pereka nsembe yeneyi kuna Mulungu wanu. Mwambo wenewu wathema kukoyiwa na pidzukulu pyanu pyonsene mifendu yonsene inadzayo. Lengesani madimingu amumphu manomwe kutomera kumala kwa Nsiku zinomwe Zakupuma, nsiku imbadza imwe na mphunja ya pyakuvuna pyanu dzapereka kuna MBUYA. Lengesani nsiku makumashanu mpakana kumala kwa Nsiku zinomwe Zakupuma. Tenepo perekani kuna MBUYA mapira ninga chakupereka chitswa. Banja yonsene yathema kudza na mikate miwiri kuipereka kuna MBUYA ninga mtukwa wakupambulika. Mikate yonsene isasanywe na ufa wakulemera makilogramu mawiri yakuphikwa mwakuvungazwa na chakufufumisira mkate, natenepo iperekwe kuna MBUYA ninga chakupereka cha pyakuvuna pyakutoma kutokota. Natenepo pabodzi pene na mikate ile, dzinza yonsene ipereke mabira manomwe akukwana chaka chibodzi, ng'ombe imuna ibodzi, na mabira amuna awiri, onsenewa mbaleke khala na chilema. Pyonsenepyo pinaperekwa ninga nsembe yakupyerera pabodzi pene na chakupereka cha mapira, pontho na chakupereka cha vinyu. Khwemache imbamkomera MBUYA. Pontho mupereke bokho mbodzi ninga nsembe yakulekerera pyakudawa, pontho na mabira amuna awiri a chaka chibodzi ninga nsembe yachiphatizano. Nyansembe anapereka mikate na mabira mawiri ale ninga mtukwa wakupambulika kuna MBUYA kuti pikhale pya anyansembe. Pyakupereka penepi mphyakupambulika. Pansiku yeneyo lekani dzaphata mabasanu a nsiku na nsiku, mbwenye gumanyikanani kuti mupembedze. Pidzukulu pyanu pikoye mwambo onsene mifendu yonsene inadzayo konsene kunakhala iwo. Mungavuna mbewu zanu lekani kufikiratu m'madire a mundanu, pontho lekani bwererako kaphalakatira; penepyo mupilekere anyakutcherenga na alendo. Ine ndine MBUYA Mulungu wanu. Perekani nsembe yakusasanywa na moto kuna MBUYA, pontho lekani phata mabasanu a nsiku na nsiku. Nsiku yeneyo lekani dzaphata basa thangwi ndi nsiku yakuchita mwambo wakupichenesa kubulusa pyakudawa. Munthu anadya kwene chinthu pansiku yeneyo hanayeswave mbodzi wa anthu a Mulungu tayu. Ngakhala munthu aphata basa pansiku yeneyo, MBUYA yekha ene anampha munthu weneyu. Mwambo wenewu ukulonga kuna pidzukulu pyanu pene konsene kunakhala iwoko. Kutomera kuthobila kwa dzuwa pansiku yachifemba ya mwezi kufikirana kuthobila kwa dzuwa pansiku yachikhumi mukoye nsiku yeneyi ninga nsiku yakupambulika yakupuma, pontho nkhabe kudya chinthu na chibodzi chene tayu. Pansiku yakutoma ya nsiku zenezi gumanyikanani pabodzi kuti mupembedze, pontho lekani phata mabasanu a nsiku na nsiku. Nsiku zonsene pansiku zinomwezi mupereke kuna MBUYA nsembe zakusasanywa na moto. Pansiku yachisere gumanyikanani pabodzi pontho kuti mupembedze, pontho perekani kuna MBUYA nsembe zakusasanywa na moto. Yeneyi ndi nsiku yakupembedza natenepo lekani phata mabasanu a nsiku na nsiku. (Enewa ndi maphwando akusankhulika a MBUYA, ale athema imwe kualonga kuti ndi migumano yakupambulika, towera mupereke nsembe zakusasanywa na moto kuna MBUYA, nsembe zakupyerera, pyakupereka pya mapira, nsembe, na pyakupereka pya vinyu ninga munafunirwa ipyo nsiku na nsiku. Maphwando enewa mwathema kuathimizira pa Nsiku Zakupuma dimingu na dimingu, pontho pyakupereka penepi mupithimizire pa mitukwa imbapereka imwe ile. Pyakupereka pyanu pyakuchitisa kuti kudumbira kudachita imwe pikwane-kwane, pyakupereka pimbapereka imwe kuna MBUYA na kufuna kwanu.) Mungavuna mbewu zanu, sekerani phwando yeneyi nsiku zinomwe, kutomera pansiku yakhumi na chishanu ya mwezi wachinomwe. Nsiku yakutomayo inakhala nsiku yakupuma yakupambulika. Pansiku yeneyo kwatani nsapo zadidiletu pang'ono kubulukira m'miti mwanu, kwatani matsamvu amdikhwa na matsamvu a mikotamu, kubuluka penepo tomani phwando yanu ya chipembedzo kulemedza MBUYA Mulungu wanu. Sekerani phwando yeneyi nsiku zinomwe. Mwambo wenewu wathema kutewezwa na pidzukulu pyanu pyene mpakana mifendu yonsene inadzayo. Aisraele onsene anakhala m'misasa nsiku zinomwe, towera pidzukulu pyanu pidziwe kuti MBUYA adaachitisa Aisraele kukhala m'misasa pikhaabulusa iye m'dziko ya Iguputo. Iye ndi MBUYA Mulungu wanu. Natenepo na njira yeneyi Mose adapereka kuna Aisraele mwambo wakukoya nawo maphwando akusankhulika a MBUYA. MBUYA adapanga Mose kulonga kuna Aisraele kuti: Dzani na mafuta adidi aolivi kuti aikhwe m'nyale m' Chikhumbi cha Mulungu towera nyale zigake nsiku zonsene. Mawulo onsene Aroni mbazigase mbaleke kuzithimisa mpakana mangwana mwache na machibese pamaso pa MBUYA kunja kwa chinguwo chakutchinga nacho Bokosi ya Chiverano. Mwambo wenewu wathema kutewezwa mpakana mifendu yonsene inadzayo. Aroni ayang'anire mwadidi nyale zenezi pachakuikhirapo nyale chagolidi chadi-chadi, pontho athema kuonesesa kuti nyale zikugaka ndzidzi onsene pamaso pa MBUYA. Kwatani ufa wakulemera makilogramu khumi na awiri mbamuphika mikate khumi na miwiri. Ikhani mikateyo m'mizera miwiri, mzera ubodzi ukhale na mikate mitanthatu pathebulu yakukukutizwa na golidi chadi-chadi, ile ili pamaso pa MBUYA. Ikhani pyakufukiza pyakununkhira chadi-chadi m'mizera yonsene ninga chidzindikiro cha nsembe yakusasanywa na moto kuna MBUYA m'mbuto mwa mikate. Nsiku zonsene Zakupuma mikate yathema kuikhwa pamaso pa MBUYA mpakana mifendu yonsene inadzayo. Yeneyi ndiye basa ya Aisraele kwenda na kwenda. Mikateyo nja Aroni na anache na pidzukulu pyache, pontho athema kuidyera m'mbuto yakupambulika, thangwi yeneyi ndi khundu yakuchena pyakwanga ya nsembe yakusasanywa na moto yakuperekwa kuna MBUYA kuti ikhale ya anyansembe. Iwo adamulondali mwadidi gopesera anathawa kudikhira kuti MBUYA aapange pyakuchita naye munthu weneyu. MBUYA adalonga kuna Mose mbati, “Mkwate munthuyi uende kunja kwa msasa. Munthu onsene adava kudembetera kudachita iyeyo asanjike manjache pamsolo pa munthuyi kuchitira umboni kuti iye adawadi, tenepo dzinza yonsene imponyere miyala kuti afe. Uapange Aisraele kuti munthu onsene anatemberera Mulungu wache athema kuoneswa nyatwa, pontho kuphiwa. Munthu onsene penu ndi Muisraele penu mlendo wakukhala mu Israele, anatemberera MBUYA anaponyerwa miyala na anthu onsene kuti afe. “Munthu onsene wakupha mwanzache athema kuphiwambo, pontho munthu onsene wakupha chifuyo cha munthu unango athema kuchibwezera chinthu chenecho. Njirache njakuti moyo kupagali moyo. “Ngakhala munthu anakuwaza mwanzache, pyonsene pyachita iye kuna mwanzache pichitikembo kuna iye. Ngakhala aswa gogodo ya mwanzache, gogodo yache inaswiwambo; ngakhala anaswa mwanzache diso, diso yache inaswiwambo; ngakhala anakhutcha mwanzache dzino, dzino yache inakhutchambo. Chonsene chinakuwaza iye mwanzacheyo, iye anakuwaziwambo chonthocho kumbwezera. Munthu angapha nyama, aibweze, mbwenye munthu angapha mwanzache, aphiwembo. Mwambo wenewu ukulonga kuna imwe Aisraele na alendo ene akukhala pakati panu, thangwi ine ndine MBUYA Mulungu wanu.” Pidalonga Mose penepi kuna Aisraele, iwo adenda na munthu wakutemberera ule kunja kwa msasa mbamponyera miyala mbafa. Na njira yeneyi Aisraele adachita pidalonga MBUYA kuna Mose. MBUYA adapanga Mose paphiri ya Sinai kulonga kuna Aisraele kuti: Mungapita m'dziko inafuna kukupasani MBUYA, mukamulemedze MBUYA pakukhonda kulima mindanu chaka chachinomwe chonsene. Pyaka pitanthatu munakwanisa kabzala mindanu, kasadzulira mindanu yamfesa, na kugumanyisa phoso yanu. Mbwenye chaka chachinomwe, chaka chakupambulika kuna MBUYA, chikhale chaka chakupuma monsene mwene kuna munda. Lekani kabzala mbewu m'minda mwanu penu kusadzulira mindanu yamfesa. Lekani kavuna magoko, pontho lekani katchola mfesa zokhonda sadzulira; chenechi ntchaka chakupuma monsene mwene kuna dziko. Podi kwene kuti minda nee yalimwa chaka chenechobi, inapereka phoso basi yakuti imwe, pidzukulu pyanu, mabitchu, anyaganyo, alendo akukhala pakati panu, pifuyo pyanu na nyama zam'tsanga m'minda mwanu munakwanisa kudya. Chonsene chinabala mwenemo chinakwanisa kudyiwa. Lengesani kanomwe pyaka pinomwe, pyonsene kuvungaza ndi pyaka makumanayi na pifemba. Tenepo pansiku yachikhumi ya mwezi wachinomwe, Nsiku yakupereka nsembe zakulekerera pyakudawa, tumani munthu kuti alize ngoma m'dziko monsene. Na njira yeneyi chaka cha makumashanu chikhale chakupambulika, pontho mulalike ufulu kuna onsene akukhala m'dzikomo. Pandzidzi wa chaka chenechi chinthu chonsene chakuguliswa chibwezerwe kuna mwenechiroache wakutomayo, penu kuna pidzukulu pyache, pontho munthu wakuguliswa kukhala bitchu, abwezerwe kubanja kwache. Lekani bzala mbewu m'minda mwanu, penu kuvuna magoko, penu kutchola nsapo yokhonda sadzulirwa. Chaka chamumphu chikhale chakupambulika kuna imwe. Chinafuna kudya imwe ntchenecho chene chakumera chokha m'minda mwanu basi. Chaka chenechi pyonsene pya munthu pyakuguliswa pinabwezerwa kuna mwenechiroache wakutomayo. Natenepo mungagulisa munda kuna Muisraele mnzanu penu kugula munda kubulukira kuna iye, lekani dyerana nkope-kope. Kontache ikhale yakuthemerana na pyaka pinafuna kulima munthu mbachidzati fika chaka chakubwezera. Ngakhala pasala pyaka pizinji, kontache ikhale yakudula, mbwenye ngakhala kwasala pyaka pyakuchepa, kontache ikhale yakuchepa, thangwi chinaguliswacho ndi phoso inabuluka m'mundamo. Lekani kudyera nkope-kope Muisraele mnzanu, mbwenye gopani MBUYA Mulungu wanu. Verani mwambo na matongero a MBUYA, towera mukhale mwakutchinjirizwa m'dziko. Dziko inabala phoso yache, tenepo munakhala napyo pyonsene pinafuna imwe kudya, pontho munakhala mwakutchinjirizwa. Mbwenye unango anakwanisa kuvunza kuti apo chaka chachinomwe chinafuna ife kudya ninji podi kubzala mbewu m'minda mwathu nee tidabzala tayu, pontho nkhabe kugumanya phoso yathu? M'chaka chachitanthatu MBUYA anatsanzayisa dziko towera iphe phoso yakukwana pyaka pitatu. Mungabzala chaka chachiserechi munathimiza basi kudya phoso yanu yonthoyo idavuna imwe chaka chachitanthatu ile. Phoso munakhala nayo yakukwana mpakana mbewu zidabzala imwe zitokote. Nkhabe mbuto yathema kuguliswa kuna munthu kuti ikhale yacheletu tayu, thangwi imwembo si yanu tayu, nja Mulungu, natenepo imwe mwakhala ninga alendo pontho anyantchoche anga. Ngakhala mbuto inaguliswa, mwenechiro mbutoyo athema kukhala na utongi wakuiombola. Ngakhala Muisraele asanduka nyakutcherenga, pontho akukhakhamizwa kuti agulise mbuto yache, mbaleache munthuyo wakukhala naye chifupi aombole mbutoyo. Ngakhala munthu nkhabe mbaleache wakuombola mbutoyo, nsiku zinango anakwanisa kukhala nyakufuma mbakhala na kobiri zakukwana kuombola nazo mbuto yache ile yekha ene. Papinthu ninga penepi iye athema kumpagali munthu adaigula ule na konta yakuthemerana na pyaka pyasalira mbachidzati fika chaka chakumbwezera; kubuluka penepo iye anakwanisa kuikwata mbuto yacheyo. Mbwenye ngakhala iye nkhabe kobiri zakukwana kuombola nazo mbuto yache, mbutoyo ithimize kukhala m'manja mwa munthu adaigula ule mpakana chaka chakubwezera. Chaka chenecho mbutoyo inabwezerwa kuna mwenechiroache wakutoma ule. Ngakhala munthu anagulisa nyumbache m'bwalo mwa mpanda wa mzinda, iye ali nawo utongi wakuombola nyumbache pandzidzi wa chaka chakutoma, kutomera nsiku idaguliswa nyumbayo. Mbwenye ngakhala iye hanaiombola tayu, pandzidzi wenewu wa chaka chakutoma basi ataya mwayi wakuombola nyumbacheyo, natenepo nyumbayo inakhaliratu yache munthu idaigula ule pabodzi na pidzukulu pyache; chaka chakubwezera nyumbayo hinabwezerwave kuna mwenechiro wakutoma ule tayu. Mbwenye nyumba za midzi yokhonda zungulirwa na mpanda zathema kuyeswa ninga minda; mwenechiro wakutoma ana utongi wakuombola nyumbacheyo, pontho chingafika chaka chakubwezera, nyumbayo ipaswe mwenechiroache. Kwache ana a Levi ana utongi wakuombola pinthu pyawo pidapaswa iwo mizinda yawo pandzidzi onsene unafuna iwo. Ngakhala ibodzi mwa nyumba za Alevi ya m'mizinda yeneyi yaguliswa na mwenechiroache, pontho nee ikuombola tayu, yathema kubwezerwa m'manja mwa mwenechiro chaka chakubwezera, thangwi nyumba zinakhala Alevi m'mizinda mwawo pakati pa Aisraele nsawo zene. Mbwenye mbuto ya mpovu yakuzungulira mizinda ya Alevi mbileke kuguliswa, yeneyo ndi mbuto yawo ene kwenda na kwenda. Ngakhala Muisraele mnzako wakukhala chifupi na imwe asanduka nyakutcherenga mwakuti nkhabe kwanisa kupiphedza yekha ene, imwe mwathema kumpasa pinthu pinasowa iye ninga mumbachitira imwe na nyaganyo, towera iye athimize kukhala na imwe chifupi. Lekani kumpanga kuti apagali na kuthimizirapo kobiri zinango zapapezi, mbwenye gopani Mulungu wanu, pontho mtawiriseni Muisraele mnzako kukhala chifupi na imwe. Lekani kumpagalisa kobiri zinango zapapezi kupambula zidamfiyalisa imwe zile, pontho lekani kuganyali na phoso inamgulisa imwe. Ine ndine MBUYA Mulungu wanu, adakubulusani m'dziko ya Iguputo ule, towera akupaseni dziko ya Kanani, pontho kuti ndikhale Mulungu wanu. Ngakhala Muisraele mnzanu wakukhala chifupi naye atcherengeratu mwakuti apigulisa yekha ene kuna imwe ninga bitchu, lekani kumphatisa basa ninga bitchu. Iye athema kukhala pabodzi na imwe m'nyumba mwanu ninga nyaganyo; iye anakuphatirani basa mpakana chaka chakubwezera. Pandzidzi wenewu iye na anache athema kusudzulwa mbabwerera kumusa kwawo na kuna pinthu pya makolo awo. Aisraele ndi mabitchu a MBUYA, pontho adaabulusa ndiye m'dziko ya Iguputo; natenepo iwo mbaleke guliswa ninga mabitchu. Lekani kuachitira vinga, mbwenye gopani Mulungu wanu. Ngakhala munafuna mabitchu munakwanisa kuagula kubulukira kumadzinza akuzunguliraniwa. Pontho imwe munakwanisa kugula ana a alendo akukhala pakati panupa. Ana ninga enewa akubalwa m'dziko mwanu anakwanisa kusanduka anu ene, pontho munakwanisa kualeka ninga chinthu chakuti muchisiyire ananu imwe mungafa, ale anaaphatira basa ndzidzi unakhala iwo na moyo. Mbwenye Muisraele mnzanu lekani kumchitira chinthu mwavinga. Ngakhala mlendo wakukhala pakati panu anasanduka nyakufuma, uku Muisraele mnzanu asanduka nyakutcherenga mbapigulisa yekha ene ninga bitchu kuna mlendo ule, penu kuna munthu mbodzi wa m'banja wache mule, iye ana utongi basi wakuombolwa kuti akhale mtumbe. Mbodzi wa abale ache, penu mbaleache babache, penu mwana nyamaingache babache, penu mbaleache unango chadi-chadi, anakwanisa kumuombola; penu ngakhala iye agumana kobiri zakukwana anakwanisa kupiombola yekha ene kuti akhale mtumbe. Iye alonge na munthu adamgulayo, tenepo iwo alengese pyaka kutomera ndzidzi udapigulisa iye mpakana chaka chakubwezera, kubuluka penepo alonge kontache pakumsudzula nayo mwakuteweza kupagalwi mumbachita nyaganyo. khala ninga akhali nyaganyo wa pachaka na chaka. Mbuyache aleke kumchitira mwavinga. Ngakhala iye nee akusudzulwa tayu kuti akhale mtumbe na ibodzi mwa njira zenezi, iye pabodzi na anache asudzulwe chaka chakubwezera chingafika, thangwi Aisraele ndi mabitchu a MBUYA. Ine ndaabulusa m'dziko ya Iguputo, ine ndine MBUYA Mulungu wanu. MBUYA adalonga mbati, “Lekani kupisasanyira milungu, penu mifanikizo ya mtundu onsene, piguwa pyakupambulika, penu miyala yakuchita kusemwa kuti muipembedze. Ine ndine MBUYA Mulungu wanu. Koyani maphwando achipembedzo, pontho lemedzani mbuto zimbapembedzwa ine. Ine ndine MBUYA. “Ngakhala munateweza mwambo wanga na kuvera matongero, ine ndinati ndikutumizireni mvula pandzidzi wache towera dziko ibalise phoso na miti ibale nsapo zache. Pyakuvuna pyanu pinakhala pizinji mwakuti munapivuna basi mpakana ndzidzi wakutchola nsapo, pontho munatchola nsapozo mpakana ndzidzi wakubzala mbewu. Munakhala napyo pyonsene pinafuna imwe kuti mudye, pontho munakhala mwakutchinjirizwa m'dziko mwanu. “Ndinati ndikupaseni mtendere m'dziko mwanu mbamugona okhonda gopa munthu. Ndinati ndibuluse nyama zakugoswa zonsene m'dzikomo, pontho mwenemo nkhabe dzakhala nkhondo tayu. Imwe munakunda anyamalwanu. Anthu anu ashanu anakwanisa dzakunda anyamalwa dzana, pontho anthu anu dzana anakwanisa dzakunda anyamalwa pikwi khumi. Ndinati ndikutsanzayiseni na kukupasani ana azinji. Ndinati ndikoye chiverano changa chidasasanya ine na imwe. Pyakuvuna pyanu pinakhala pizinji pyakwana mwakuti pinamala chaka chamumphu pikalipo basi, pontho mwinango munachita kuphaphula phoso yakaleyo kuti muikhemo yachinchino. Ndinati ndikhale pakati panu m'Chikhumbi changa, pontho sinakukhondani tayu. Ndinati ndikhale namwe; ine ndinati ndikhale Mulungu wanu, imwembo munakhala anthu anga. Ine MBUYA Mulungu wanu ndidakubulusani m'dziko ya Iguputo, towera muleke khala pontho mabitchu. Ine ndidaswa goli-goli ya m'khosi mwanu ile mbandikuchitisani kuti mufambe na nthuku phaa.” MBUYA adalonga mbati, “Ngakhala munakhonda kuvera matongero anga munati mutchunyuswe. Ngakhala munakhonda kuvera matongero anga mbamuswa chiverano chidasasanya ine na imwe chile, ndinati ndikutchunyuseni. Ndinati ndidzese nyatwa pana imwe; utenda okhonda wangisika na kuva manungo ene, ule unakuchitisani kuti musanduke maboli-boli na kumala manungo anu. Munabzala mbewu zanu, mbwenye nee munaganyali nazobi, thangwi anyamalwanu anakukundani mbadya pidabzala imwepyo. Ine ndinati ndikupaseni nkhodolo towera mukundwe, pontho anthu ambakuzondani ale anakutongani; munakhala na mantha mwakuti munathawa mwekha ene okhonda thamangiswa na munthu unango. “Podi na kumala kwa penepo ngakhala imwe munathimiza basi kukhonda kundivera, ndinati ndithimize na kanomwe kukutchunyusani. Ndinati ndiswe kuuma kwanu mtima mwakunyadaku; nee panakhala mvulabi, pontho mataka anakhala akuwanga pyakwanga ninga simbi. Kuphata kwanu basa mwakuwangisa kule nee kunakuganyalisani tayu, thangwi mataka nkhabe bala nsapo zache tayu. “Ngakhala munathimiza basi kuchita mwakupokanyisana na ine, ndinati ndithimize pontho na kanomwe kukutchunyusani. Ndinatumiza nyama zakugoswa pakati panu, tenepo zinapha ananu na pifuyo pyanu mbasiya kwene anthu pang'ono basi mwakuti njira zinaphopha na tsanga. “Ndingamala kukutchunyusani ninga tenepo ngakhala imwe munathimiza basi kukhonda tchunyuka mbamuchita mwakupokanyisana na ine, inembo ndinachita mwakupokanyisana namwe kukutchunyusani kanomwe pyakwanga pene kupiringana pakutoma. Ndinati ndidzese nkhondo pakati panu kukutchunyusani thangwi ya kuswa chiverano chathu, pontho ngakhala munagumanyikana m'mizinda mwanu kuti mubisale, ndinati nditumize utenda okhonda wangisika pakati panu, pontho munaperekwa m'manja mwa anyamalwanu. Pinakudzeserani kudyapyo ndinapigwanda kupibulusa mwakuti akazi khumi anaphatisa basa uvuni ubodzi kuphika mikate yonsene ina iwo. Iwo anagawana yeneyo, tenepo mungamala kudya yonseneyo, munakhala na njala basi. “Pyonsenepi pingamala, ngakhala imwe munathimiza kukhonda kundivera mbamuchita mwakupokanyisana na ine, penepo ndinachitambo mwakupokanyisana namwe mwakuzhangali, pontho ndinakutchunyusani kanomwe mwakunyanya kupiringana pakutoma. Munasanyika pyakwanga na njala mwakuti munadya ananu ene akubala imwe. Ndinati ndigomole mbuto zanu zakupembedzerapo milungu, kugwisa maguwanu onsene akufukizirapo pyakununkhira, na kuaponya anyakufanu pana mifanikizo yanu yakugwayo. Mwakunyansirwa namwe ndinati ndisanduze mizindanu kukhala madembe, kuvunga mbuto zanu zakupembedzera, pontho kukhonda kutambira nsembe zanu. Dziko yanu ndinaivunga monsene mwene mwakuti anyamalwanu anafuna dzakhalamo anadodoma na kuvungika kweneku. Ndinadzesa nkhondo pakati panu, pontho kukubalalisani kwenda kumadziko anango. Dziko yanu inasanduka msitu, pontho mizinda yanu inasanduka madembe. “Ndinati ndikuchitiseni kukhala na mantha pyakwanga imwe anthu akukhala m'dziko ya anyamalwanu mwakuti dungu ene yamasamba akutekenyeka na mphepo inakuchitisani kuthawa. Munathamanga khala ninga mukhathamangiswa pankhondo, pontho munagwa uku anyamalwanu nee ali chifupive tayu. Munagwegwedusana mwekha ene okhonda nyakukuthamangisani, pontho imwe nkhabe kwanisa kumenyana na anyamalwanu tayu. Imwe munafa m'dziko yantomi; dziko ya anyamalwanu inakukhudyulani. Anango pang'ono a imwe, ale anafuna dzasalira na moyo m'dziko ya anyamalwanu anatayika, thangwi ya pyakudawa pyanu na pya makolo anu. “Mbwenye pidzukulu pyanu pinabweka pyakudawa pyawo na pyakudawa pya makolo awo, ale adandikhonda mbandipandukira, pontho mbandichitisa kuti inembo ndiapase nkhodolo na kuatumiza kudziko yantomi, dziko ya anyamalwawo. M'nduli mwache pidzukulu pyanu na mtima wakuuma pingapichepesa na kupagali konta ya pyakudawa na kupandukira, ndinati ndikumbuke chiverano chidachita ine na Yakobo, Isake na Abrahamu, pontho kudumbira kudachita ine kuna anthu anga kuti ndinaapasa dziko, mbwenye chakutoma dziko ibuluse anthu onsene towera ikomerwe na kupumambo monsene mwene, pontho anthuwo apagali pyakudawa pyawo thangwi ya kukhonda mwambo wanga na matongero anga. Mbwenye podi pikhale tenepo, pinakhala iwo m'dziko ya anyamalwawo basi, ine nkhabe dzaakhonderatu penu kuavungiratu monsene mwene tayu. Kweneko kunakhala kumala kwa chiverano chidachita ine na iwo. Ine ndine MBUYA Mulungu wawo. Kwache na thangwi ya iwo ndinati ndikumbuke chiverano chidachita ine na makolo awo pandzidzi udaonesa ine madzinza onsene mphamvu zanga pakuabulusa m'dziko ya Iguputo, towera ine MBUYA ndikhale Mulungu wawo.” Penepi pikhali mwambo na matongero pidapereka MBUYA kuna Mose paphiri ya Sinai kuti Aisraele apiteweze. MBUYA adapanga Mose kulonga kuna Aisraele kuti: Ngakhala munapereka munthu kuna MBUYA kuchitisa kudumbira kwakupambulika kudachita imwe kukwane-kwane, munthu weneyo anakwanisa kusudzulwa mungapagali konta ya kobiri ili m'tchindemu, Ngakhala munthu adadumbirayo ngwakutcherenga pyakwanga mwakuti hanakwanisa tayu kupagali konta ya nsiku na nsiku adzeswe kuna nyansembe, tenepo nyansembeyo anatchithisa kontayo malingana na pinakwanisa kupipagali munthuyo. Ngakhala kudumbirako nkhwa nyama yakutambirwa kukhala nsembe kuna MBUYA, tenepo mitukwa yonsene yaperekwa kuna MBUYA njakupambulika. Munthu adadumbirayo mbaleke chinjisa nyamayo na inango. Angachita tenepo nyama zonsene ziwiri nsa MBUYA. Mbwenye ngakhala kudumbirako nkhwa nyama yokhonda chena, pontho yokhonda tawiriswa kukhala nsembe kuna MBUYA, munthuyo akwate nyamayo kwenda nayo kuna nyansembe. Nyansembe alonge konta ya nyamayo malingana na udidi, penu kuipa m'maso kwa nyamayo, tenepo kontache inakhala yonthoyo. Ngakhala mwenechiroyo anafuna kuiombola, iye athema kupereka konta yonthoyo pontho chachishanu cha kontache kuthimizirapo. Ngakhala munthu anapambulira nyumbache kuna MBUYA, nyansembe ailonge kontache malingana na udidi penu kuipa kwa nyumbayo. Konta inafuna kulonga nyansembe ikhale yonthoyo. Ngakhala nyakupambulira nyumbayo kuna MBUYA anafuna kuti aiombole, iye athema kupagali konta yalonga nyansembeyo pontho chachishanu cha kontache kuthimizirapo. Ngakhala munthu anapambulira munda ubodzi pa mindache kuna MBUYA, kontache ilongwe malingana na kuinjipa kwa mbewu zidabzala iye m'mundamo pakuchita kulengesa kuti: barele wakulemera makilogramu makumawiri ndi sasawa na kobiri zasiliva khumi. Ngakhala iye aupambulira sindzidzi nkhumala chaka chakubwezera, munda wenewu upagali kontache yonsene yamumphu. Ngakhala iye aupambulira uku chaka chakubwezera chagwanda kale, pontho papita pyaka pingasi, nyansembe alonge kontache malingana na pyaka pyasalira mbachidzati fika chaka chakubwezera, tenepo kontache inakhala yakutchitha. Ngakhala munthu adapambulira mundayo anafuna kuti auombole, iye athema kupagali kontache pontho chachishanu cha kontache kuthimizirapo. Ngakhala anaugulisa na munthu unango mbakhonda chakutoma kuuombola m'manja mwa MBUYA, iye ataya mwayi wakuuombola. Chaka chakubwezera chingafika mundawo unakhala wakupambulirwa monsene mwene kuna MBUYA; tenepo unakhala wa anyansembe. Ngakhala munthu apambulira kuna MBUYA munda udachita iye kugula, nyansembe aulonge kontache malingana na pyaka pyasalirapyo mbachidzati fika chaka chakubwezera, pontho munthuyo apereke kobirizo nsiku yonthoyo; kobirizo zinakhala za MBUYA. Chaka chakubwezera chingafika, mundawo unabwerera kuna mwenechiro wakutoma, penu kuna pidzukulu pyache. Konta yonsene yathema kukhala malingana na mdida ukhaphatiswa basa ndzidzi wenewo. Mwana wautombo wa nyama ngwa MBUYA na kale ene, natenepo munthu aleke pambulira yeneyi kuna MBUYA ninga chakupereka chakuperekwa na kufuna kwache. Mwanamphulu, mwanabira na mwanambuzi mphya MBUYA, mbwenye mwana wautombo wa nyama yokhonda chena mwenechiro anakwanisa kuiombola malingana na konta ya nyamayo, pontho chachishanu cha kontache kuthimizirapo. Ngakhala mwenechiro nee anafuna kuiombola tayu, iguliswe kuna anthu anango pakonta ikhaphatiswa basa ndzidzi wenewo. Ngakhala munthu anafuna kupambulira monsene mwene chinthu chache kuna MBUYA, penu munthu, nyama, munda udamsiyira makolo ache, chathema nee kuguliswa penu kuombolwa tayu; chonsene chakupambulirwa kuna MBUYA ntchakuchena pyakwanga pamaso pache. Nkhabe munthu wakupambulirwa kuna MBUYA athema kuombolwa tayu; iye athema kuphiwa basi. Chakhumi chonsene cha pya munda, penu ndi mapira penu nsapo mphya MBUYA. Ipyo mphyakuchena kuna MBUYA. Ngakhala mwenechiroyo anafuna kuombola chinthu chachecho, iye athema kupereka kobiri malingana na konta ya chinthucho pontho chachishanu cha kontache kuthimizirapo. Chachikhumi cha pifuyo pyonsene ntcha MBUYA. Nyama zingalengeswa, yachikhumi yonsene nja MBUYA. Mwenechiro pifuyo mbaleke kusankhula zadidi kusiya zakupupwa, pontho mbaleke kuchinjisa tayu. Ngakhala iye anazichinjisa nyama inango na inango, nyama zonsene ziwirizo zinakhala za MBUYA, pontho mbaleke kuziombola. Enewa ndi matongero adapereka MBUYA kuna Mose paphiri ya Sinai kuti Aisraele aateweze. MBUYA adalonga kuna Mose m'Chikhumbi cha Mulungu, m'thando yatchetcha ya Sinai pansiku yakutoma ya mwezi wachiwiri wa chaka chachiwiri pidabuluka Aisraele m'dziko ya Iguputo. Iye adalonga mbati, “Iwe na Aroni chitani kalembera wa Aisraele onsene malingana na madzinzawo pontho mabanjawo. Mulembe dzina ya mamuna onsene wakukwanisa pyaka makumawiri pyakubalwa penu kupiringana penepo, ale anakwanisa kupita unyankhondo. Mualembe madzinawo malingana na gulu ina iwo. Munthu mbodzi kada dzinza, ule ndi mkadamu wa banja, athema kukuphedzani.” Enewa mbamuna ale adasankhulwa kubulukira kuna anthu onsene a Israele. Iwo akhali akadamu m'madzinza mwawo. Mose na Aroni pabodzi na amuna, ale madzinawo akhadaperekwa, adachemeresa anthu onsene a Israele kugumanyikana pabodzi pansiku yakutoma ya mwezi wachiwiri mbaalemba anthu onsene malingana na mbumba, pontho mabanjawo. Madzina a amuna onsene a pyaka makumawiri pyakubalwa, penu kupiringana penepo adamala lembwa na kulengeswa kwene, ninga mudalongera MBUYA. M'thando yatchetcha ya Sinai Mose adalemba anthu onsene. Enewa ndiye amuna ale adalengeswa na Mose pontho Aroni na akadamu khumi na awiri a Aisraele, ale mkadamu onsene akhaimirira banjache. Amuna onsene a Aisraele a pyaka makumawiri penu kupiringana penepo, ale akhali akukwanisa kupita unyankhondo adalengeswa na kulembwa kwene madzinawo malingana na mabanjawo. Konta ya anthu onsene ikhali pikwi madzana matanthatu na pitatu na madzana mashanu na makumashanu. Kwache mabanja a m'dzinza ya Levi hadalengeswe pabodzi na madzinza anango ale tayu, thangwi MBUYA adalonga kuna Mose mbati, “Leka lengesa anthu a m'dzinza ya Levi penu kualengesa kubodzi na anthu anango a Aisraele. M'mbuto mwache sankhula Aleviwo kuti akhale akuyang'anira Chikhumbi cha Mulungu na pyonsene pili mwenemopyo. Iwo basawo njakuthukula Chikhumbicho na pyonsene pili mwenemopyo. Iwo athema kuiyang'anira mwadidi, pontho amange makumbi awo kuzungulira Chikhumbi changachi. Ngakhala panafunika kuti Chikhumbichi chibuluke kwenda panango, Alevi ndiye athema kukhutcha pyonsene. Tenepo pangafunika kuti Chikhumbicho chimangwe pontho, Alevi ndiye athema kuchimanga. Munthu unango onsene, ule anafuna dzafedzera chifupi na Chikhumbicho athema kuphiwa. Aisraele athema kumanga makumbi awo m'magulu-magulu mwakuti anthu onsene akhale pagulu pawo pansi pa banderawo. Kwache Alevi athema kumanga makumbi awo kuzungulira Chikhumbi cha Mulungu, towera ukali wanga uleke gwera anthu onsene a Israele. Alevi basawo njakuyang'anira Chikhumbi cha Mulungu.” Aisraele adachita pyonsenepi ninga montho mudalongera MBUYA kuna Mose. MBUYA adalonga kuna Mose na Aroni mbati, “Aisraele athema kumanga makumbi awo mwakuzungulira Chikhumbi cha Mulungu, kwache amange kutali pang'ono na Chikhumbichi. Munthu onsene athema kukhala pansi pa bandera ya banjache.” Kukhundu yakumabulukiro dzuwa kunakhala magulu a dzinza ya Yuda pansi pa banderawo. Mkadamu wa dzinza ya Yuda ndi Nashoni mwana wamamuna wa Aminadabu. Konta ya gulu yache ikhali pikwi makumanomwe na pinayi na madzana matanthatu. Dzinza ya Isakara imange makumbi awo chifupi na dzinza ya Yuda. Mkadamu wa dzinza ya Isakara ndi Netanele mwana wamamuna wa Zuari. Konta ya gulu yache ikhali pikwi makumashanu na pinayi na madzana manayi. Dzinza ya Zebuloni imange makumbi awo chifupi na dzinza ya Isakara. Mkadamu wa dzinza ya Zebuloni ndi Eliabu mwana wamamuna wa Heloni. Konta ya gulu yache ikhali pikwi makumashanu na pinomwe na madzana manayi. Konta ya anthu onsene akhali pansi pa bandera ya Yuda malingana na magulu awo ale, akhalipo pikwi dzana na makumasere na pitanthatu na madzana manayi. Anthu enewa athema kutoma kutsogola pamulikiti. Kukhundu yakumwera kunakhala magulu pansi pa bandera ya Rubeni. Mkadamu wa dzinza ya Rubeni ndi Elizuri mwana wamamuna wa Shedeuri. Konta ya gulu yache ikhali pikwi makumanayi na pitanthatu na madzana mashanu. Dzinza ya Simioni imange makumbi awo chifupi na dzinza ya Rubeni. Mkadamu wa dzinza ya Simioni ndi Shelumiele mwana wamamuna wa Zurishadai. Konta ya gulu yache ikhali pikwi makumashanu na pifemba na madzana matatu. Dzinza ya Gadi imange makumbi awo chifupi na dzinza ya Simioni. Mkadamu wa dzinza ya Gadi ndi Eliasafu mwana wamamuna wa Deuele. Konta ya gulu yache ikhali pikwi makumanayi na pishanu na madzana makumatanthatu na makumashanu. Konta ya anthu onsene akhali pansi pa bandera ya Rubeni malingana na magulu awo ikhali pikwi dzana na makumashanu na chibodzi na madzana makumanayi na makumashanu. Gulu yeneyi inakhala yachiwiri kwenda pamulikiti m'nduli mwa gulu yakutoma. Alevi athema kuthukula Chikhumbi cha Mulungu mbafamba pakati pa magulu onsene. Gulu yonsene inaenda panyandandandache pamulikiti sasawa ninga mumbachitira iwo angamanga makumbi awo pambuto pache pansi pa banderawo. Kukhundu yakumadokero dzuwa kunakhala magulu pansi pa bandera ya Eferemu. Mkadamu wa dzinza ya Eferemu ndi Elishama mwana wamamuna wa Amihudi. Konta ya gulu yache ikhali pikwi makumanayi na madzana mashanu. Dzinza ya Manase imange makumbi awo chifupi na dzinza ya Eferemu. Mkadamu wa dzinza ya Manase ndi Gamaliele mwana wamamuna wa Pedazuri. Konta ya gulu yache ikhali pikwi makumatatu na piwiri na madzana mawiri. Dzinza ya Benjemani imange makumbi awo chifupi na dzinza ya Manase. Mkadamu wa dzinza ya Benjemani ndi Abidani mwana wamamuna wa Gideoni. Konta ya gulu yache ikhali pikwi makumatatu na pishanu na madzana manayi. Konta ya anthu onsene akhali pansi pa bandera ya Eferemu malingana na magulu awo ikhali pikwi dzana na pisere na dzana ibodzi. Gulu yeneyi inakhala yachitatu kwenda pamulikiti. Kukhundu yakumpoto kunakhala magulu pansi pa bandera ya Dani. Mkadamu wa dzinza ya Dani ndi Ahiezere mwana wamamuna wa Amishadai. Konta ya gulu yache ikhali pikwi makumatanthatu na piwiri na madzana manomwe. Dzinza ya Asheri imange makumbi awo chifupi na dzinza ya Dani. Mkadamu wa dzinza ya Asheri ndi Pagiele mwana wamamuna wa Okarani. Konta ya gulu yache ikhali pikwi makumanayi na chibodzi na madzana mashanu. Dzinza ya Nafitali imange makumbi awo chifupi na dzinza ya Asheri. Mkadamu wa dzinza ya Nafitali ndi Ahira mwana wamamuna wa Enani. Konta ya gulu yache ikhali pikwi makumashanu na pitatu na madzana manayi. Konta ya anthu onsene akhali pansi pa bandera ya Dani malingana na magulu awo ikhali pikwi dzana na makumashanu na pinomwe na madzana matanthatu. Gulu yeneyi inakhala yakumalisira kwenda pamulikiti. Enewa mba Aisraele, ale adalengeswa malingana na mabanjawo. Anthu onsene, ale akhali mumsasa malingana na magulu awo akhali pikwi madzana matanthatu na pitatu na madzana mashanu na makumashanu. Kwache dzinza ya Levi hidalengeswe pabodzi na Aisraele anango onsene tayu ninga montho mudalongera MBUYA kuna Mose. Tenepo Aisraele adachita pyonsene pidalonga MBUYA kuna Mose; mwenemu ndi mule mudamangira iwo makumbi awo pansi pa banderawo, pontho na mule mukhabuluka iwo kwenda kamanga msasa, munthu onsene mbumbache na banjache. Ishi ndi banja ya Aroni na Mose pandzidzi udalonga MBUYA kuna Mose paphiri ya Sinai. Aroni akhali na ana anayi achimuna: Nadabu, wautombo, Abihu, Eleazara na Itamara. Iwo adasankhulwa mbadzozwa kukhala anyansembe, mbwenye Nadabu na Abihu adaphiwa pandzidzi udapereka iwo chakupereka chakusasanywa na moto okhonda chena kuna MBUYA m'thando yatchetcha ya Sinai. Iwo hakhadabala ana tayu, natenepo Eleazara na Itamara adaphata basa ya unyansembe pandzidzi ukhali Aroni na moyo. MBUYA adalonga kuna Mose mbati, “Idza na dzinza ya Levi pamaso pa Aroni mbuasankhule kukhala anyakumtumikira. Iwo anaphata basa yonsene yakufunika pa Chikhumbi cha Mulungu, pontho anaphatira basa anyansembe na dzinza yonsene ya Aisraele. Iwo anakhala anyakuyang'anira pinthu pyonsene pya m'Chikhumbi cha Mulungu mbaphata basa m'mbuto mwa dzinza yonsene ya Aisraele. Basa ya dzinza ya Levi nkhutumikira kwene Aroni na anache basi. Sankhula kwene Aroni na anache basi kuti aphate basa ya unyansembe; munthu ene pyache onsene anapiyesera kuchita tenepoyo athema kuphiwa.” MBUYA adalonga pontho kuna Mose mbati, M'thando yatchetcha ya Sinai MBUYA adalonga kuna Mose kuti achite kalembera dzinza yonsene ya Levi malingana na mbumba na mabanjawo, kulemba munthu onsene wamamuna wakukwanisa mwezi ubodzi wakubalwa penu kupiringana penepo. Mose adachitadi tenepo ninga montho mudampangira MBUYA. Mbumba ya Gereshoni ikhadadzala na mabanja a Libini na Shimei. Konta ya amuna onsene akukwanisa mwezi ubodzi wakubalwa penu kupiringana penepo akhadalembwa ale akhali pikwi pinomwe na madzana mashanu. Mbumba yeneyi idapangwa kamanga makumbi awo kutcheru kwa Chikhumbi cha Mulungu kukhundu yakumadokero dzuwa. Eliasafu mwana Laele mbakhala mkadamu wa mbumba yeneyi. Iwo basawo ikhali kuyang'anira Chikhumbi cha Mulungu, chinguwo chakuphimba nacho m'bwalo na kunja, chinguwo cha pamsuwo wa Chikhumbi, chinguwo cha pampanda wakuzungulira Chikhumbi chonsene na guwa yansembe, na chinguwo chakufunga nacho msuwo wa mpanda. Iwo ndiye enechiro ache akuphata basa yonsene ya pinthu penepi. Mbumba ya Kohati idadzala na mabanja a Amuramu, Izihara, Hebroni na Uziele. Konta ya amuna akukwanisa mwezi ubodzi penu kupiringana penepo adalembwa ale, akhalipo pikwi pisere na madzana matanthatu. Mbumba yeneyi idapangwa kumanga makumbi awo kukhundu yakumwera kwa Chikhumbi cha Mulungu. Mkadamu wa mbumba yeneyi akhali Elizafani mwana wamamuna wa Uziele. Iwo basawo ikhali yakuyang'anira Bokosi ya Chiverano, thebulu, chakuikhira nyale, guwa yansembe, pinthu pimbaphatisa basa anyansembe m'Mbuto Yakuchena, na chinguwo cha pamsuwo wa Mbuto Yakuchenesesa. Iwo ndiye akhali enechiro ache akuphata basa yonsene papinthu penepi. Mkadamu wa dzinza yonsene ya Levi akhali Eleazara mwana Aroni nyansembe. Iye akhali nyakuyang'anira anthu akhaphata basawo ya unyansembe m'Mbuto Yakuchena ale. Mbumba ya Merari idadzala na mabanja a Mahili na Mushi. Konta ya amuna onsene akukwanisa mwezi ubodzi wakubalwa penu kupiringana penepo adalembwa ale, akhalipo pikwi pitanthatu na madzana mawiri. Mbumba yeneyi idapangwa kumanga makumbi awo kukhundu yakumpoto kwa Chikhumbi cha Mulungu, Zuriele mwana Abihaili ndiye akhali mkadamu wawo. Iwo basawo ikhali yakuyang'anira miti yonsene yakumangira nayo Chikhumbi cha Mulungu: mitandaliko yache, mizati yache, matako ache na pyonsene pyakufunikira pabasa yeneyi. Iwo ndiye akhali enechiro ache akuphata basa yonsene ya pinthu penepi. Iwo akhali pontho na basa yakuyang'anira mizati, matako, ntchiri na nkhambala. Pyonsenepi pikhali pya pampanda. Mose, Aroni na anache adamanga msasawo kunkhope kwa Chikhumbicho kukhundu yakumabulukiro dzuwa. Iwo basawo ikhali yakupereka nsembe m'Mbuto Yakuchena thangwi ya anthu a Israele. Munthu unango ene pyache adapiyesera kuchita tenepo adathema kuphiwa. Konta ya amuna onsene a dzinza ya Levi a mwezi ubodzi wakubalwa penu kupiringana penepo, ale adamala lembwa na Mose kada munthu mbumbache ninga mudalongera MBUYA akhalipo pikwi makumawiri na piwiri. Mose adaveradi mbachita kalembera ana onsene achimuna autombo akukwanisa mwezi ubodzi wakubalwa penu kupiringana penepo. Konta ya anthu onsene akhali pikwi makumawiri na piwiri na madzana mawiri na makumanomwe na atatu. MBUYA adalonga kuna Mose mbati, upereke dzinza ya Levi kuna ine kukhala yanga ene m'mbuto mwa ana autombo onsene a Israele, pontho upereke pifuyo pyonsene pya dzinza ya Levi m'mbuto mwa pifuyo pyonsene pyakutoma kubalwa pya Aisraele onsene. Na thangwi yakuti dzinza ya Levi yabuluka mukonta ya ana onsene a Israele na konta ya madzana mawiri na manomwe na atatu kupita m'mbuto mwa ana autombo a Israele, iwe wathema kuombola ana akuthimizirapowa na kobiri zasiliva zishanu, munthu onsene malingana na mdida ukhaphatiswa basa ndzidzi wenewo, mbupereke kobiri zenezi kuna Aroni na anache. Mose adaveradi mbakwata kobiri zasiliva zakukwana chikwi chibodzi na madzana matatu na makumatanthatu na zishanu mbazipereka kuna Aroni na anache. MBUYA adapanga Mose na Aroni kuti achite kalembera wa anthu onsene a mbumba ya Kohati. Iye aalembe madzina malingana na mtupo awo pontho mabanjawo. Alembe pontho amuna onsene a pyaka pya pakati pa makumatatu na makumashanu, ale athema kuphata basa m'Chikhumbi cha Mulungu. Basawo njakuyang'anira mwadidi pinthu pyakuchena pyakwanga. MBUYA adapereka kuna Mose matongero akuti: Ndzidzi ungafika wakuti anthu afuluse msasa. Aroni na anache apite m'Chikhumbimo atchithise chinguwo chakutchinga nacho Bokosi ya Chiverano mbampsampsika bokosiyo na chinguwocho. Kubuluka penepo aikhe pontho nthembe yadidi padzulu pachepo. Angamala penepo athasike nguwo yachoza padzulu pachepo. Kubuluka penepo atandalike miti yakuthukulira. Iwo athasike nguwo yachoza pathebulu yakuikhapo mkate wakuperekwa kuna MBUYA, pontho aikhepo mapalato na piwaya pyakufukizira pyakununkhira, pontho pitomba na ndilo pyakuphatisira basa kupereka nsembe ya pyakumwa; ndzidzi onsene pathebulu pathema kukhala mkate. Iwo athasike nguwo yakufira padzulu pa pyonsenepi, aikhe nthembe yadidi padzulu pachepo, angamala penepo atandalike miti yakuthukulira. Iwo akwate nguwo yachoza mbaimpsampsika chakuikhirapo nyale na nyale yache ene, pyakukwizira tsakalache, chakugweramo dotha na pyonsene pyakuikhiramo mafuta aolivi. Aikukutize mwadidi pabodzi na pinthu pyache pyakufunika pyonsene uku chili m'bwalo mwa nthembe yadidi na kuikha pambuto yakuthukulira. Kubuluka penepo athasike nguwo yachoza paguwa yansembe yagolidi. Padzulu pachepo ampsampsikepo nthembe yadidi. Angamala penepo atandalike miti yakuthukulira. Iwo akwate pyombo pyache pyonsene pimbaphatisa iwo basa pakutumikira m'Mbuto Yakuchena. Apikukutize na nguwo yachoza apimpsampsike na nthembe yadidi pontho apiikhe pamiti yakuthukulira. Iwo abuluse dotha ya mafuta paguwa yansembe. Angamala penepo athasike nguwo yamsuzi wanyemba paguwapo. Iwo aikhe pyombo pimbatumikira iwo napyo paguwa yansembe. Pinthu pyache mphipi: pyakupalira moto, pyakujobolera nyama, mafosholo, na maphande. Angamala penepo apimpsampsike mwadidi na nthembe yadidi pontho atandalike miti yakuthukulira. Ndzidzi wakufulusa msasa ungakwana, pontho Aroni na anache angamala kumpsampsika pinthu pyakuchena pyonsene, mbumba ya Kohati idze dzathukula. Kwache mbumba ya Kohatiyo mbaleke khuya pinthu pyakuchenapyo gopesera anafa. Yeneyi ndiye basa ya mbumba Kohati ndzidzi onsene unafuluswa Chikhumbi cha Mulungu. Basa ya Eleazara mwana wa Aroni nkhuyang'anira mafuta a nyale, pyakufukiza pyakununkhira, chakupereka cha mapira, mafuta akudzoza nawo, pontho na Chikhumbi chonsene cha Mulungu na pyonsene pili mwenemo, pile mphyakupambulika kuna MBUYA. MBUYA adalonga kuna Mose na Aroni mbati, “Lekani tawirisa kuti mbumba ya Kohati imale kufa na thangwi ya kufika chifupi na pinthu pyakupambulikapi. Kuti penepi pileke chitika, Aroni na anache apite m'Chikhumbimo mbapasa munthu onsene basa, pontho na kumpanga chathema iye thukula. Mbumba ya Kohati mbileke pita m'Chikhumbimo mbakaponya maso pana pinthu pyakuchenapi podi na pang'ono pene tayu, gopesera anafa.” MBUYA adapanga Mose kuti achite kalembera wa anthu onsene a mbumba ya Gereshoni malingana na mtupo wawo pontho na mabanjawo. Pontho kuti alembe amuna onsene a pyaka pya pakati pa makumatatu na makumashanu, ale ngakuthema kuphata basa m'Chikhumbi cha Mulungu. Iwo basawo inakhala yakuthukula pinthu ipi: Chikhumbicho, chinguwo chache chakuphimba nacho m'bwalo na kunja kwene, nthembe yadidi yakuphimba padzulu pachepo, chinguwo chakufunga nacho msuwo, nguwo na nkhambala za mpanda wakuzungulira Chikhumbi na guwa yansembe, nguwo yakufunga nayo msuwo wa mpanda pontho na pinthu pyache pyonsene pyakuphatisira basa. Mbumba ya Gereshoni yathema kuphata basa yonsene yakufuna pinthu penepi. Mose na Aroni ndiye anafuna dzaonesesa kuti mbumba ya Gereshoni aphatadi basa yonsene na kuthukula pinthu pyonsene pidaapanga Aroni na anache. Yeneyi ndiye basa ya mbumba ya Gereshoni m'Chikhumbi cha Mulungu; mkadamu awo pabasa yeneyi akhali Itamara mwana wamamuna wa Aroni nyansembe. MBUYA adapanga Mose kuti achite kalembera wa mbumba ya Merari yonsene malingana na mtupo awo pontho mabanjawo, pontho kuti alembe madzina a amuna onsene a pyaka pya pakati pa makumatatu na makumashanu pyakubalwa, ale akhali akuthema kuphata basa m'Chikhumbi cha Mulungu. Iwo basawo inakhala yakuthukula matabwa, mitandaliko, mizati, matako a Chikhumbi cha Mulungu, pontho na mizati, matako, ntchiri na nkhambala za mpanda zakuzungulira Chikhumbi cha Mulungu, na pyonsene pyakuphatisira basa. Munthu onsene umpase chinthu chathema iye kathukula. Yeneyi ndiye basa inafuna phata mbumba ya Merari m'Chikhumbi cha Mulungu: mkadamu wawo pabasa yeneyi akhali Itamara mwana wamamuna wa Aroni nyansembe. Munthu onsene adamala lembwa ninga mudalongera MBUYA kuna Mose; Tenepo ninga mudalongera MBUYA kudzera muna Mose, munthu onsene adapaswa basache kuti aphate penu chinthu chakuti athukule. MBUYA adalonga kuna Mose mbati, “Panga Aisraele kuti abuluse mumsasa mwawo munthu onsene wakukhala na matanya, penu wakuchucha chinthu cha m'manungo mwache, pontho na munthu onsene okhonda chena thangwi ya kukhuya mtembo. Iwe wathema kuabulusa anthu ninga enewa okhonda chena mumsasa, towera aleke kuswipisa msasa umbakhala ine pakati pa anthu anga ule.” Aisraele adavera MBUYA mbaabulusa onsene ale mumsasa mule. Iwo adachita ninga montho mudalongera MBUYA kuna Mose. MBUYA adapanga Mose kulonga kuna Aisraele kuti ngakhala munthu anakhonda khulupirika kuna MBUYA mbadawira mwanzache, weneyu ngwakudawa. Iye athema kubweka pyakudawa pyache na kubwezera pyonsene kuna munthu adawira iyeyo, pontho athimizirepo chachishanu cha kontache. Mbwenye ngakhala munthu wakufuna kubwezerwayo afa, pontho nkhabe mbaleache chadi-chadi wakuti anakwanisa kutambira pyakubwezwapyo, penepo pinthu pyakubwezwapyo pabodzi pene na mwanabira wamamuna wakuchitira nsembe yakubulusa pyakudawa pya munthu ule piperekwe kuna MBUYA kuti pikhale pya nyansembe. Pyakusonkheswa pyonsene pyakupambulika pinapereka Aisraele kuna MBUYA pikhale pya nyansembe anapasa iwo pyakupereka ule. Nyansembe onsene akwate mitukwa yakupambulika inapereka munthu kuna iye kuti pikhale pyache. MBUYA adapanga Mose penepo mamunayo aende na mkazacheyo kuna nyansembe. Iye akwate pontho chakupereka chinafunikacho cha ufa wa barele wakukwana kilogramu ibodzi, mbwenye aleke ikha mafuta muufamo penu pyakufukiza pyakununkhira thangwi chenecho ntchakupereka cha mapira thangwi ya ntchanje, chile chaperekwa towera pyakuonadi pidziwike. Nyansembe abwere na mkaziyo mbamuimisa pamaso pa MBUYA. Iye akwate madzi akuchena mbaaikha m'ndilo. Akwate pontho mataka pang'ono a pansi pa m' Chikhumbi cha Mulungu mbaaikha m'madzi mule. Kubuluka penepo nyansembeyo asudzule tsisi ya mkazi ule, pontho ampase m'manja mwache chakupereka cha mapira thangwi ya ntchanje chile, uku nyansembeyo aphatira ndilo ya madzi akunyung'unya akudzesa dzedze ile, m'manja mwache. Kubuluka penepo nyansembe adumbirise mkaziyo papinthu pinalonga iyepyo kuti, “Ngakhala iwe hudachite uputa tayu, iwe nee unakuwazika nawo madzi akudzesa dzedzewa tayu. Mbwenye ngakhala iwe udachitadi uputa, MBUYA mbachitise dzinako kukhala ya dzedze pakati pa anthu a dzinzako. Iye achitise pontho mimbako kufufuma na kuchitisa nthumbo yako kuuma. Madzi awa apite m'manungo mwako kuti mimbako ifufume pontho nthumbo yako iume.” Mkaziyo atawire kuti, “Ande, mbipichitike tenepo.” Kubuluka penepo nyansembe ule alembe pya dzedze yeneyi mumpukutu, angamala penepo apitsuke na madzi akunyung'unya ali m'ndilo mule. Mkazi ule mbadzati kumwa madzi, ale anafuna kumchitisa kuti ave kupha pyakwanga, nyansembe akwate chakupereka cha mapira thangwi ya ntchanje chili m'manja mwa mkazi ule, mbachipereka kuna MBUYA ninga mtukwa wakupambulika. Kubuluka penepo adze nacho kuguwa yansembe. Tenepo nyansembe akwate ufa wakudzala m'manja mwache, ninga chakupereka cha chitsikimizo kuti pyonsene pyaperekwa kuna MBUYA mbapipyereza paguwa yansembe. Pakumalisa ampase madziwo mkazi ule kuti amwe. Ngakhala mkaziyo achitadi uputa madzi anamchitisa kuti ave kupha pyakwanga pene; mimbache inafufuma pontho nthumbo yache inakuuma. Iye anakhala nyadzedze pakati pa anthu ache. Mbwenye ngakhala iye hadachite uputa tayu, madziwo hanakuwazika nawo tayu, pontho anakwanisa kubala. Mamuna ayeswe okhonda dawa, mbwenye ngakhala mkazi adawa, athema kuoneswa nyatwa thangwi ya kudawa kwacheko. MBUYA adapanga Mose kulonga kuna Aisraele kuti mamuna penu mkazi anadumbira kukhala Mnaziri mbapipereka yekha ene kuna MBUYA, athunde vinyu penu chakumwa chinango chonsene chakuledzeresa. Iye aleke kumwa madzi a mfesa, penu kudya nsapo zamfesa ziwisi penu zakuuma. Ndzidzi unakhala iye Mnaziri aleke kudya chinthu chonsene cha mfesa; podi na nthanga ene penu makoko ache. Ndzidzi unakhala iye Mnaziri aleke chinga tsisi yache penu ndevu zache. Iye athema kukhala wakuchena mpakana ndzidzi ache udadumbirira iye pamaso pa MBUYA umale; iye athema kuleka tsisi na ndevu zache kukula pyazo. Ndzidzi onsene unakhala iye Mnaziri iye apipambulira monsene mwene kuna MBUYA. Ngakhala unango afa mwakututumusa pamaso pache, penepa ndiye kuti tsisi yache yakupambulika ile yaswipiswa, natenepo iye athema kuchinga tsisi yache pansiku yache yakupichenesa nsiku yachinomwe. Tenepo pansiku yachisere iye adze na nkhangaiwa ziwiri penu majiwa mawiri kuna nyansembe pamsuwo wa Chikhumbi cha Mulungu. Nyansembe apereke nsembe ibodzi kuna MBUYA ninga chakupereka chabulusira pyakudawa. Pontho inango ile aipereke kuna MBUYA ninga nsembe zakupyerera kuchita mwambo wakuchenesa nawo munthu ule thangwi iye adadawa pakukhala chifupi pikhafa munthu ule. Nsiku yonthoyo iye athema kuchitisa tsisi yache kukhala pontho yakupambulika. Iye athema kupipambulira pontho yekha ene kuna MBUYA thangwi ndzidzi wa nduli nkhabe werengerwa tayu, thangwi tsisi yache yakupambulika idaswipiswa. Natenepo iye athema kudza na mwanabira wa chaka chibodzi kuti akhale nsembe yakupagalira pyakudawa. Ndzidzi udadumbira iye kukhala Mnaziri ungamala, iye athema kuchita mwambo ufu: iye aende pamsuwo wa Chikhumbi cha Mulungu kapereka pamaso pa MBUYA nyama zitatu zakusowa chilema: bira wamamuna wa chaka chibodzi kuti akhale nsembe yakupyerera, bira wamkazi wa chaka chibodzi kuti akhale nsembe yakubulusira pyakudawa, na bira wamamuna kuti akhale nsembe yachiphatizano. Iye akwate pontho chakupereka cha mapira na chakupereka cha pyakumwa pontho na chitundu cha mikate yakusowa chakufufumisira, mikate yakutapira yakusasanywa na ufa wakunyodoka wakuvungazwa na mafuta aolivi, pontho na pitumbuwa pyakukhwazwa mafuta. Nyansembe apereke pinthu pyonsene kuna MBUYA kukhala nsembe yakubulusira pyakudawa na nsembe yakupyerera. Apereke chitundu chile pamaso pa MBUYA mbapereka nsembe ya bira wamamuna kukhala nsembe yachiphatizano; apereke pontho chakupereka cha mapira na chakupereka cha pyakumwa. Pamsuwo wa Chikhumbi cha Mulungu Mnaziriyo athema kuchinga tsisi yache yakupambulika ile. Kubuluka penepo akwate tsisiyo akaiponye pamoto, ule ukupyereza chakupereka cha chiphatizano. Mnaziriyo angamala chinga tsisi yakuonesa kupambulika kwache ile, nyansembe akwate mwendo ubodzi wakumsolo wa bira wakuphikwa kale, pabodzi pene na mkate na pitumbuwa pyakusowa chakufufumisira kubulukira m'chitundu mule mbapiikha m'manja mwache Mnaziriyo. Kubuluka penepo apipereke kuna MBUYA ninga mtukwa wakupambulika; ipyo mphyakuchena pontho mphya anyansembe pabodzi pene na bele, pontho na mwendo wakuthako wa bira pidaperekwa kuna MBUYA pile. Penepi pingamala chitika Mnaziri anakwanisa kumwa vinyu. Wenewu ndiye mwambo wa Mnaziri; mbwenye ngakhala Mnaziri anadumbira kuti anapereka pizinji kupiringana munafunikira ipyo kuti piperekwe malingana na Unaziri wachewo, iye athema kuchita ninga monthomo malingana na kudumbira kwacheko. MBUYA adapanga Mose kulonga kuna Aroni na anache kuti iwo angafuna kutsanzayisa Aisraele athema kuphatisa basa mafala awa: MBUYA mbakutsanzayiseni na kukuyang'anirani mwadidi; MBUYA mbakukomereni mtima na kukuverani nsisi; MBUYA mbachitise pinthu pyanu kufamba mwadidi na kukupasani mtendere. Natenepo MBUYA adalonga mbati, “Ngakhala iwo anathula dzinanga kutsanzayisa Aisraele, ndinati ndiatsanzayisedi.” Pansiku idamalisa Mose kuimisa Chikhumbi cha Mulungu chile, iye adadzoza na kupambulira kuna MBUYA Chikhumbicho na pinthu pyache pyonsene, pontho na guwa yansembe pabodzi pene na pinthu pyache pyonsene. Tenepo akadamu a mbumba, ale akhali akadamu a madzinza a Israele, anthu onthowo ale akhayang'anira pya kalembera, adadza na pyakupereka pyawo kuna MBUYA: pingolo pitanthatu na ng'ombe zache zakukweya pingolopyo khumi na ziwiri. Chingolo chibodzi chikhaimirira akadamu awiri; ng'ombe ibodzi yakukweya chingolo ikhaimirirambo mkadamu mbodzi. Pidadza iwo napyo ku Chikhumbi chile, MBUYA adalonga kuna Mose mbati, “Tambira mitukwayi kuti iphatiswe basa pa Chikhumbi cha Mulungu. Uipereke kuna Alevi malingana na basa yathema iwo kuphata.” Natenepo Mose adapereka pingolo na ng'ombe zache zene zile kuna dzinza ya Levi. Iye adapereka pingolo piwiri na ng'ombe zache zene zinayi kuna mbumba ya Gereshoni malingana na basa yathema iwo kuphata, na pingolo pinayi na ng'ombe zache zene zisere kuna mbumba ya Merari, malingana na basa yathema iwo kuphata. Iwo onsene akhali pansi pa utongi wa Itamara mwana Aroni nyansembe. Mbwenye Mose hadapereke ngolo penu ng'ombe kuna mbumba ya Kohati tayu, thangwi basawo ikhali yakuthukula paphewa pinthu pyonsene pyakupambulika pamaso pa MBUYA pikhayang'anira iwo pile. Akadamumbo adadza na pyakupereka pyawo kusekera kupambulirwa kwa guwa yansembe. Pidamala iwo sasanyika kuti apereke mitukwawo paguwa yansembe, MBUYA adalonga kuna Mose mbati, “Uapange kuti nsiku na nsiku mpakana nsiku khumi na ziwiri zimale, mkadamu onsene athema kupereka mitukwache kusekera kupambulirwa kwa guwa yansembe.” Pidapita Mose m'Chikhumbi kalonga na MBUYA, iye adava MBUYA akulonga kuna iye na padzulu pa mphampha ya Bokosi ya Chiverano pakati pa pyakulengwa piwiri pyakukhala na maphaphido. MBUYA adalonga kuna Mose mbati, “Mpange Aroni kuti aikhe nyale zinomwe pachakuikhirapo chache, towera cheza chache chimwinikire kutsogoloko.” Aroni adaveradi mbaikha nyalezo kuziyang'anisa kutsogolo kwa chakuikhirapo nyale. Kutomera padzulu mpakana pansi chakuikhirapo nyalechi chidasasanywa na golidi wakuchita kufulwa na nyundo malingana na msasanyiro wache ukhadaoneswa Mose na MBUYA. MBUYA adalonga kuna Mose mbati, “Pambula dzinza ya Alevi pakati pa Aisraele onsene, pontho uchite mwambo wakuachenesa pakuchita tenepa: uawazire madzi akuachitisa kuti iwo akhale akuchena, pontho uapange kuti apale tsisi na ujoya onsene wa m'manungo, pontho na kufula nguwo zawo. Tenepo iwo anakhala akuchena pamaso pa Mulungu. Kubuluka penepo iwo athema kukwata mwanamphulu wamamuna pabodzi pene na chakupereka cha mapira cha ufa wakunyodoka wakuvungazwa na mafuta aolivi; pontho athema kukwata ng'ombe inango imuna kuti ikhale nsembe yakubulusira pyakudawa. Kubuluka penepo gumanyisani dzinza yonsene ya Aisraele. Tenepo kwatani dzinza ya Alevi kuaimisa patsogolo pa Chikhumbi cha Mulungu. Aisraele asanjike manjawo pamsolo pa Alevi, natenepo Aroni apereke kuna ine Alevi ninga mtukwa wakupambulika kuna ine kubulukira pakati pa Aisraele towera andiphatire basa. Alevi asanjike manjawo pana ng'ombe zimuna ziwiri; ibodzi yathema kuperekwa ninga nsembe yakubulusira pyakudawa, inangomboyo ninga nsembe yakupyerera, towera achite mwambo wakuchenesa nawo Alevi. “Imirisa Alevi pamaso pa Aroni na anache mbuapereke kuna MBUYA ninga mtukwa wakupambulika pakati pa Aisraele. Aroni na anache anakhala anyakuyang'anira Alevi. Apambule na njira yeneyi pakati pa Aisraele onsene towera iwo akhale anga ene. Ungamala kuichenesa na kuipambula dzinza ya Alevi kuna ine, iyo inakhala yakuthema kuphata basa m'Chikhumbi cha Mulungu. Enewa mba Israele ale athema kuperekwa kuna ine. Ine ndaakwata kukhala anga ene m'mbuto mwa ana autombo onsene a Aisraele. Mwana wautombo wachimuna onsene wa Aisraele, wa munthu penu wa nyama, ngwanga. Pidapha ine ana autombo achimuna onsene a mu Iguputo, ana autombo onsene a Aisraele ndidaapambula kuti akhale anga ene. Chinchino ndakwata dzinza ya Alevi m'mbuto mwa ana autombo achimuna onsene a Aisraele. Ndapereka Alevi ninga mtukwa kuna Aroni na anache achimuna kubulukira kuna Aisraele onsene, towera iwo aphate basa ya m'Chikhumbi cha kugumanikana na ine m'mbuto mwa Aisraele onsene, pontho kupereka nsembe zakulekerera pyakudawa pa Aisraele onsene, gopesera muliri unaagwera angafika chifupi na Mbuto Yakuchena.” Tenepo Mose, Aroni na Aisraele onsene adapambulira dzinza ya Alevi kuna Mulungu ninga mudapilongera MBUYA kuna Mose. Alevi adachita mwambo wakupichenesa okha ene mbafula nguwo zawo. Tenepo Aroni adaapereka kuna MBUYA ninga mtukwa wakupambulika pyakwanga kuna iye mbachita pontho mwambo wakuachenesa. Aisraele adachita pyonsene pidalonga MBUYA kuna Mose pya dzinza ya Alevi. Natenepo Alevi akhadachitiswa kukhala anthu akuthema kuphata basa m'Chikhumbi cha Mulungu mwakuyang'anirwa na Aroni na anache. MBUYA adalonga kuna Mose mbati, “Mamuna onsene wa dzinza ya Alevi angakwanisa pyaka makumawiri na pishanu, weneyo athema kuphata basa m'Chikhumbi cha Mulungu, mbwenye angakwanisa pyaka makumashanu, weneyo apume pabasacheyo. Pandzidzi wenewu iye anakwanisa kuphedza Alevi anzache, mbwenye iye aleke phata basa ya unyansembe nsiku na nsiku. Iwe wathema dzachita ninga mwenemu kupereka basa kuna Alevi onsene.” MBUYA adalonga na Mose m'thando yatchetcha ya Sinai mwezi wakutoma wa chaka chachiwiri pikhadabuluka Aisraele m'dziko ya Iguputo. Iye adalonga mbati, Tenepo Mose adapanga Aisraele kuti achite Phwando ya Paska. Natenepo pansiku yakhumi na chinayi ya mwezi wakutoma pakuthobila dzuwa adachitadi tenepo m'thando yatchetcha ya Sinai. Aisraele adachitadi pyonsene pidatonga MBUYA kuna Mose. Mbwenye penepo pakhali anthu anango ale akhali okhonda chena pamaso pa Mulungu thangwi ya kukhuya mtembo. Iwo hadakwanise kusekera nawo Phwando ya Paska ile tayu pansiku yeneyo. Natenepo iwo adenda kuna Mose na Aroni mbalonga mbati, “Ife ndife okhonda chena pamaso pa Mulungu thangwi takhuya mtembo, mphapo ife tinakhondeserwanji kupereka chakupereka cha MBUYA pabodzi pene na Aisraele anzathu onsene pandzidzi wakusankhulikawu?” Mose adaatawira mbati, “Dikhirani mpakana ndive chinafuna kulonga MBUYA pya imwe.” Natenepo MBUYA adalonga kuna Mose mbati, “Apange Aisraele kuti ngakhala anango a imwe penu pidzukulu pyanu ngokhonda chena pamaso pa MBUYA thangwi ya kukhuya mtembo, penu iwo aenda kutali paulendo, iwo anakwanisa basi kusekera nawo Phwando ya Paska. Kwache iwo akutawiriswa kuchita tenepo pangagwanda mwezi ubodzi pansiku yakhumi na chinayi pakuthobila dzuwa. Iwo athema kudya nyama ya mwanabira pabodzi pene na mkate wakusowa pyakufufumisira pontho na masamba akuwawasa. Iwo aleke koya pyakudyapyo mpakana mangwana mwache, pontho aleke kuswa magogodo a nyamayo. Iwo athema kusekera nawo Phwando ya Paska malingana na mwambo wache. Mbwenye ngakhala munthu, ule ngwakuchena pontho hadabulukepo kwenda ulendo tayu mbakhonda kusekera nsiku ya Phwando ya Paska, munthu weneyo hanayeswave mbodzi wa anthu anga tayu, thangwi iye hadapereke chakupereka kuna ine pandzidzi wakusankhulika. Iye athema kuoneswa nyatwa thangwi ya kudawa kwacheko. “Ngakhala pana mlendo pakati panu wakufuna kusekerambo namwe pabodzi Phwando ya Paska, iye athema kuchita tenepo mwakuteweza matongero na mwambo onsene. Mwambo wache ngontho, ule wathema kutewezwa na munthu onsene, mlendo penu mbalwa ya Israele.” Ndzidzi ukhakwira makole m'dzulu kubuluka pa Chikhumbi chile, Aisraele akhafulusa msasawo mbakamanga pontho pambuto pakhatchitha makolepo. Anthu akhafulusa msasawo ngakhala akhaapanga ndi MBUYA kuchita tenepo. Ngakhala makole akhathimiza kukhala padzulu pa Chikhumbi, Aisraele akhathimizambo kukhala pamsasa pontho-ponthopo. Ngakhala makole anakhala padzulu pa Chikhumbi ndzidzi ukulu ene, Aisraele akhavera MBUYA natenepo iwo nee akhafulukapo tayu. Ndzidzi unango makole akhakhala padzulu pa Chikhumbi nsiku zache pang'ono basi; MBUYA angaapanga kuti afuluke, iwo akhafulukadi, mbwenye MBUYA angaapanga kuti akhale, iwo akhakhaladi. Ndzidzi unango makole akhakhala kwene kutomera mosiku kufikirana mangwana mwache na kumachibese. Natenepo iwo akhafuluka sindzidzi nkhuona kuti makole ale akwira m'dzulu. Ndzidzi onsene ukhakwira makole m'dzulu penu mosiku na masikati ene, iwo akhafuluka. Podi makole akhale kwene nsiku ziwiri penu mwezi, penu chaka, penu kupiringana penepo, Aisraele hakhafuluka tayu ngakhala makole akhathimiza kukhala padzulu pa Chikhumbicho; mbwenye makole angakwira, iwo akhafulukapo. Iwo akhamanga na kufulusa msasawo pakuvera matongero a MBUYA adapereka iye kudzera muna Mose. MBUYA adalonga kuna Mose mbati, “Sasanya ngoma ziwiri zasiliva zakufulwa na nyundo kuti ziphatiswe basa kuchemera anthu kudza pabodzi, pontho kuapanga pya kufulusa msasa. Ngoma zonsene ziwiri zingalira mwakukhonda lekeza anthu onsene a Israele athema kugumanyikana pabodzi pamsuwo wa Chikhumbi cha Mulungu. Mbwenye ingalira ndi ngoma ibodzi, penepo agumanyikane mbakadamu a mbumba okha basi. Ngoma ingalira mwakulekeza-lekeza, madzinza ale ali mumsasa kukhundu yakumabulukiro dzuwa athema kufuluka. Ngomayo ingalira pontho mwakulekeza-lekeza, madzinza ale ali mumsasa kukhundu yakumwera athema kufuluka. Ngoma ingalira mwakulekeza-lekeza ndiye kuti anthu afuluse msasawo. Mbwenye ngakhala nkhufuna kwene kuchemera anthu kuti agumanyikane pabodzi, ngoma mbileke lizwa mwakulekeza-lekeza. Ngomazi zathema kulizwa na ana a Aroni anyansembe. “Matongero ali m'tchindewa athema kutewezwa na mifendu yonsene inadzayo. Ngakhala muli pankhondo m'dziko mwanu, kufuna kupitchinjiriza mwekha mwene kuna anyamalwanu, lizani ngoma zenezi ninga chidziwiso chakuti kuna nkhondo. Ine MBUYA Mulungu wanu ndinati ndikuphedzeni pontho kukupulumusani kuna anyamalwanu. Pontho pandzidzi wakusekera, pa Maphwando akusekera Kubalwa kwa mwezi na maphwando anango akusankhulika, lizani ngomazo pandzidzi unapereka imwe nsembe zakupyerera na nsembe zachiphatizano. Tenepo ine ndinati ndikuphedzeni. Ine ndine MBUYA Mulungu wanu.” Pansiku yamakumawiri ya mwezi wachiwiri wa chaka chachiwiri pikhadabuluka Aisraele m'dziko ya Iguputo, makole akukhala padzulu pa Chikhumbi cha Mulungu adakwira m'dzulu, natenepo Aisraele adautoma ulendo wawo kubuluka m'thando yatchetcha ya Sinai. Makole ale adadza mbaimira m'thando yatchetcha ya Parani. Natenepo iwo adautoma ulendo wawo ninga mudaatongera MBUYA kudzera muna Mose. Adatoma kwenda akhali magulu a dzinza ya Yuda pansi pa banderawo. Nashoni mwana Aminadabu ndiye akhali mkadamu wa dzinza ya Yuda. Netanele mwana Zuari ndiye akhali mkadamu wa dzinza ya Isakara, pontho Eliabu mwana Heloni ndiye akhali mkadamu wa dzinza ya Zebuloni. Kubuluka penepo Chikhumbi cha Mulungu chidakhutchiwa, tenepo mbumba ya Gereshoni na mbumba ya Merari, ale adathukula Chikhumbi, adalamuka kwenda. Achiwiri kwenda akhali magulu a dzinza ya Rubeni pansi pa banderawo. Elizuri mwana Shedeuri ndiye akhali mkadamu wa dzinza ya Rubeni. Shelumiele mwana Zurishadai ndiye akhali mkadamu wa dzinza ya Simioni, pontho Eliasafu mwana Deuele ndiye akhali mkadamu wa dzinza ya Gadi. Tenepo mbumba ya Kohati ya m'dzinza ya Levi adalamukambo kwenda uku athukula pinthu pyakupambulika pya m'Chikhumbi cha Mulungu. Anthu enewa mbadzati fika pambuto pakhafuna iwo kumanga msasa pale, Chikhumbi cha Mulungu chikhadamala kale kuimiswa. Achitatu kwenda ndiye akhali magulu a dzinza ya Eferemu pansi pa banderawo. Elishama mwana Amihudi akhali mkadamu wa dzinza ya Eferemu. Gamaliele mwana Pedazuri ndiye akhali mkadamu wa dzinza ya Manase, pontho Abidani mwana Gideoni ndiye akhali mkadamu wa dzinza ya Benjemani. Akumalisira kwenda ndiye akhali magulu a dzinza ya Dani pansi pa banderawo, ale akhaphata basa kutchinjiriza magulu onsene m'nduli. Ahizera mwana Amishadai ndiye akhali mkadamu wa dzinza ya Dani. Pagiele mwana Okarani ndiye akhali mkadamu wa dzinza ya Asheri, pontho Ahira mwana Enani ndiye akhali mkadamu wa dzinza ya Nafitali. Ndzidzi onsene ukhafuluka Aisraele kwenda kunango mwenemu ndiye mukhafambira iwo panyandandanda gulu na gulu. Mose adalonga kuna Hobabu mwana wamamuna wa Yetero tebzalache wa ku Midiani mbati, “Ife tili chifupi kwenda kumbuto kule kudalonga MBUYA kuti anatipasa. Iye adalonga pontho kuti Aisraele pinthu pyawo pinaafambira mwadidi, natenepo tende pabodzi, pontho tinagawana nawe mfumathuyo.” Mbwenye Hobabu adatawira mbati, “Nkhabe, ine ndinabwerera m'nduli kudziko ya kwathu na kuna anthu a kwathu.” Mose adalonga mbati, “Ndaphata miyendo, leka kutisiya. Iwe ukudziwa kule kunafuna ife kamanga msasathu m'thandomo, natenepo iwe unakwanisa kukhala maso athu. Iwe ungaenda nafe pabodzi tinati tikagawane nawembo mtsanzayiso unafuna katipasa MBUYA.” Pidabuluka anthu paphiri ya Sinai, phiri yakuchena, adafamba nsiku zitatu. Ndzidzi onsene ukhafamba iwo Bokosi ya Chiverano cha MBUYA ikhakhala patsogolo towera igumane mbuto yakuti iwo amangepo msasa. Pikhafamba iwo kubuluka msasa kwenda msasa unango makole a MBUYA akhali padzulu pawo na masikati. Ndzidzi onsene ukhafuna kwenda Bokosi ya Chiverano ya MBUYA kunango, Mose akhalonga mbati, “Lamukani, MBUYA, mbamubalalise anyamalwanu pontho anyakukuzondani mbathawe pamaso panu.” Ndzidzi onsene ukhaimira Bokosiyi, Mose akhalonga mbati, “Bwererani, MBUYA, kuna pikwi-pikwi pyokhonda lengeseka pya mabanja a Aisraele.” Anthu adatoma kudungunya kuna MBUYA pya nyatwa zawo. Pidava MBUYA kudungunya kwawoko, adazhangali nawo mbagwisa moto pakati pawo mbunyekesa anthu a kukhundu yakumadolomero a msasawo. Anthu adalira kuna Mose kuti aaphedze, tenepo Mose adapemphera kuna MBUYA, natenepo moto udathimiratu. Natenepo mbutoyo idathulwa Tabera, thangwi moto wakubulukira kuna MBUYA udagaka pakati pawo. Pakati pa Aisraele pakhali alendo ale akhaendambo nawo pabodzi ulendo wawo. Alendo ale akhali na usa pyakwanga, tenepo na Aisraele enembo adatoma kudungunya mbati, “Ngakhala tikudyambo kwene nyama yokha mbwenye! Mu Iguputo mule tikhadya pyathu nsomba yonsene inafuna ife, pontho nee tikhachita kugula tayu. Kumbukani pikhadya ife pile: makaka, mavembe pontho anyezi na pyakukomesera muliwo pinango? Mbwenye chinchino ife nkhabe na maba ene tayu. Nkhabe chinthu na chibodzi chene chakuti tinakwanisa kudya tayu, mbwenye manawa basi nsiku na nsiku.” Mana akhali ninga pimbewu ping'ono-ping'ono pya mtundu wakhale wakuchenerera. Mose adava pyonsene pikhadungunya anthu pikhakhala iwo m'mabanja mwawo m'misuwo ya makumbi awo. Mose adasanyika pyakwanga mumtima thangwi MBUYA adazhangalira pyakwanga anthu enewa. Tenepo Mose adavunza MBUYA mbati, “Thangwi yache ninji mwadzesa nyatwa yeneyi pana nyabasanu? Ninji chachita ine chokhonda kukukomerani kuti mundipase nyatwa kuyang'anira anthu onsenewa? Si ine ndidaalenga penu kuabala tayu! Apo thangwi yache ninji mukundipanga kuti ndiathukule anthuwa m'manja mwanga ninga mumbachitira makayaya kuthukula mwana, kwenda nawo kudziko idadumbira imwe kuna makolo awo? Nyama yakukwana mwinji onsenewu ndinaikwata kupi? Iwo ambandilirira ndzidzi onsene kuti ndiapase nyama. Ine ndekha ene nkhabe kwanisa kuyang'anira anthu onsenewa tayu; ndi nyatwa ikulu pyakwanga kuna ine. Ngakhala mwenemu ndiye munafunira imwe kuti pikhale tenepo kuna ine, ndivereni nsisi, pontho ndipheni pyanu chinchino pano, towera ndileke ona nyatwa inandinensayi.” MBUYA adalonga kuna Mose mbati, “Chemeresa amuna makumanomwe ale ambadziwika kuna iwe kuti mbakadamu pontho akulu-akulu a Aisraele, adze kuna ine pa Chikhumbi cha Mulungu, pontho uapange kuti aimire penepo pabodzi pene na iwe. Ine ndinatchitha mbandilonga nawe penepo, pontho ndinakwata khundu ibodzi ya mzimu udakupasa ine ule mbandiupereka kuna iwo. Natenepo iwo anakwanisa kukuphedza kuthukula nyatwa za anthu enewa, towera uleke thukula wekha nyatwazi. Chinchino pano, apange anthu kuti picheneseni mwekha mwene kusasanyikira pya mangwana; nsiku inafuna imwe kudya nyama. MBUYA ava kulira kwanu kuti, ‘Ngakhala tikudyambo nyama yokha mbwenye! Mu Iguputove mbwenye!’ Chinchino MBUYA anati akupasani nyama, tenepo munati muidyedi. Munati muidyedi nee nsiku ziwiri zokha penu zishanu, penu khumi, penu makumawiri tayu, mbwenye mwezi wamumphu mpakana ichite kubulukira m'mphuno mwanumo, pontho mpakana muchite kutapika nayo. Penepi pinati pichitike thangwi imwe mudamkhonda MBUYA ule ali pano pakati panu, pontho mukhadungunya pamaso pache kuti, ‘Ife tidabulukiranji m'dziko ya Iguputo?’ ” Mose adalonga kuna MBUYA mbati, “Anthu anatsogolera ine pano ndi pikwi madzana matanthatu, ndiye mukulonga kuti munaapasa nyama yakukwana kudya mwezi wamumphu? Podi ng'ombe na mabira onsene mbadaphiwa, ayi mukunyerezera kuti mbadakwana nayo nyamache? Podi nsomba zonsene za nyanza mbazidaphiwa, ayi mukunyerezera kuti mbazidaakwana?” MBUYA adatawira mbati, “Kani mphamvu zanga zina madire? Chinchino pano unati uone ngakhala pyalonga inepi pinachitika penu tayu?” Natenepo Mose adabuluka panja mbakapanga anthu pikhadalonga MBUYA pile. Iye adagumanyisa akadamu makumanomwe ale mbaaikha mwakuzungulira Chikhumbi cha Mulungu. Tenepo MBUYA adatchithira m'makole mbalonga kuna Mose. Iye adakwata khundu inango ya mzimu udapereka iye kuna Mose mbaupereka kuna akadamu makumanomwe ale. Pidafika mzimu ule pana iwo, onsene adatoma kulonga ninga maprofeti, mbwenye hadakwate ndzidzi ukulu tayu. Awiri mwa akadamu makumanomwe ale, Elidadi na Medadi akhadasala pyawo mumsasa mule, nee kwenda ku Chikhumbi cha Mulungu tayu. Mwenemo mukhali iwomo mzimu adadza pana iwo mbatomambo kulonga ninga maprofeti. Mphale unango adathamanga kapanga Mose pikhachita Elidadi na Medadi pile. Tenepo Yoswa mwana Nuni, ule akhali nyakuphedza Mose kutomera uphaleache adalonga mbati, “Mose, mbuyanga, akhondeseni!” Mose adatawira mbati, “Kani iwe ukuchita nawo bivu thangwi ya ine? Ine ndimbapifuna pyakwanga kuti anthu a MBUYA onsene akhale maprofeti, pontho kuti MBUYA aikhe Mzimu wache muna iwo.” Tenepo Mose na akadamu makumanomwe ale adabwerera kumsasa kule. Mwakututumusa MBUYA adatumiza mphepo mbiikwata makambuma kubulukira kunyanza kudza nawo kumsasa wa Aisraele. Makambuma adaphama mumsasa mbaphopha pansi ponsene pene na mulu wakufika m'ntchafu kuzungulira msasawo nsinzo wache ninga ulendo wa nsiku ibodzi kukhundu zonsene. Natenepo mosiku na masikati a nsiku yeneyo, pontho na mangwana mwache, anthu adagundika kuphata makambuma; nkhabe munthu adaphata pyakuchepa kupiringana makilogramu chikwi kulemera kwache tayu. Aisraele adaathasika mumsasa onsene ule kuti aume. Nyama ile pidafika iyo kati na kati kudyiwa, MBUYA adazhangali nawo anthu ale mbagwisa muliri wakugoswa pakati pawo. Mbuto yeneyo idathulwa Kibiroti-Hataava, thangwi penepo ndiye padaikhwa anthu akufa ale akhali na usa. Kubuluka penepo anthu adafulukira ku Hazeroti, kweneko ndiye kudamanga iwo msasawo. Mose akhadasemba mkazi wa dzinza ya Kushi, natenepo Miriamu na Aroni adasumulula Mose thangwi ya Penepyo. Iwo adalonga mbati, “Kadi MBUYA ambalonga kudzera muna Mose yekha basi? Kadi iye hambalongambo kudzera muna ife tayu?” MBUYA adava pidalonga iwo pile. Mose akhali munthu wakupichepesa pyakwanga kupiringana munthu unango onsene padziko yapansi. Vumbu-vumbu MBUYA adalonga kuna Mose, Aroni na Miriamu mbati, “Ndinafuna imwe utatuanu mudze kuno ku Chikhumbi cha Mulungu.” Iwo adendadi. MBUYA adatchitha mumzati wa makole mbaimira pamsuwo wa Chikhumbi chile mbachemera mbati, “Aroni! Miriamu!” Anthu awiriwo adenda patsogolo, tenepo MBUYA adalonga mbati, “Veserani pinafuna ine kulongapi! Pakati panu pangakhala pana mprofeti, ine ndimbapionesera kuna iye kumasomphenya, pontho kulonga naye kundoto. Mbwenye mphyakusiyana ndingafuna kulonga na nyabasanga Mose ine nkhabe chita tenepo tayu; weneyu ndamuikha kukhala mkadamu wakuyang'anira Aisraele onsene. Natenepo ine ndimbalonga naye maso na maso mwakuveka mwadidi nee mwanthanthi tayu; pontho iye aona na makhaliro anga ene! Ninji chakuchitisani kuwanga mtima tenepo kulonga mwakupokanyisana na nyabasanga Mose?” MBUYA adazhangali nawo mbabulukapo pyache, pontho makole adabuluka pa Chikhumbi chile. Vumbulukutu khanda ya Miriamu idaphatwa na matanya mbisanduka yakuchena ninga matalala. Pidaona Aroni kuti Miriamu aphatwa na matanya, iye adalonga kuna Mose mbati, “Ndaphata miyendo, mbuyanga, lekani kuchitisa kuti titchunyuke ninga tenepa thangwi ya pyakudawa pyathu pyachita ife mwakupupwapi. Lekani tawirisa kuti iye asanduke ninga munthu wakubalwa wakufa kale na khanda yakudyiwa khundu ibodzi.” Natenepo Mose adadembetera MBUYA mwakugaluza fala mbati, “Mulungu, ndaphata miyendo muwangiseni.” MBUYA adatawira mbati, “Mbadakhala kuti babache adamphulira mata kunkhope, ayi iye mbadakhala okhonda chena tayu nsiku zinomwe? Natenepo mbuluseni kuti akhale kunja kwa msasa nsiku zinomwe. Angamala penepo anakwanisa kubwerera.” Miriamu adafungirwa kunja kwa msasa nsiku zinomwe. Natenepo anthu hadafuluke kuthimiza ulendo wawo tayu kufikirana iye adabwerera mumsasa mule. Kubuluka penepo iwo adafuluka pa Hazeroti mbakamanga msasawo m'thando yatchetcha ya Parani. MBUYA adalonga kuna Mose mbati, “Sankhula amuna angasi kuti akazonde dziko ya Kanani, ile inafuna ine kuipereka kuna Aisraele; kada dzinza usankhulepo mkadamu mbodzi.” Enewa mbanthu adatuma Mose kuti akazonde dziko ya Kanani. Mose adatchandula dzina Hoshea mwana Nuni kukhala Yoswa. Pidaatumiza Mose kuti akazonde dziko ile, iye adalonga mbati, “Kubulukira pano ndokoni kumpoto kudzera kuthando yatchetcha ya Negebu mpakana kunthemba ya mapiri. Kaoneni kuti yeneyi ndi dziko ya mtundu wanji? Anakhala mwenemowo mbanthu angasi? Anthu enewa ngamphamvu zawo penu tayu? Kaoneni ngakhala mataka a m'dzikoyo ngadidi penu tayu, pontho ngakhala anthu akukhala maluwani akutchingwa na mpanda penu tayu. Kaoneni ngakhala matakache ngakubalisa pinthu, pontho ngakhala ndi dziko ya miti mizinji. Onesesani kuti pakubwera kubulukira kweneko mudze na nsapo zingasi za m'dzikomo.” (Wenewu ukhali ndzidzi wakutoma kufira kwa mfesa.) Natenepo amuna ale adenda kumpoto kwa dziko ile mbakaizonda kubulukira m'thando yatchetcha ya Zini kumwera mpakana ku Rehobu chifupi na makata a Hamati kumpoto. Iwo chakutoma adenda kudzera kuthando yatchetcha ya Negebu ile mbafika ku Hebroni, kule kumbakhala nkhonda Ahimani, Sheshai na Talimai, pidzukulu pya Anaki. Mzinda wa Hebroni udamangwa pyaka pinomwe, mzinda wa Zoani mu Iguputo mbadzati mangwa. Iwo adafika kuphedi ya Eshikolo, tenepo kweneko iwo adagwandako tsamvu ile ikhali na tsaputu ya nsapo zamfesa. Iyo ikhalemera pyakwanga mwakuti idachita kuthukuliwa pa mtembero. Iwo adadza pontho na mtheme na mkuyu. Mbuto yeneyo idathulwa phedi ya Eshikolo, thangwi tsaputu yamfesa zile idagwandwa penepo. Pidamala iwo zonda dziko ile nsiku makumanayi, anthu ale adabwerera kuna Mose, Aroni na dzinza yonsene ya Israele, ale akhali pa Kadeshi m'thando yatchetcha ya Parani. Iwo adalonga kuna adaatuma ale pontho na kuna dzinza yonsene pinthu pidaona iwo pontho adaaonesa nsapo zikhadadza na iwo zile. Iwo adalonga kuna Mose mbati, “Ife taizonda dziko ile, tenepo taiona kuti njamphonje; nsapo zache zinango zabwera na ifezi nsizi. Mbwenye anthu ache anakhala mwenemo ngamphamvu, pontho mizindawo njikulu-ikulu yakutchingwa na mpanda. Kuthimiza penepo tidaonamo pidzukulu pya Anaki. Aamaleki ambakhala m'thando yatchetcha ya Negebu; Ahiti, Ayebusi, na Aamori ambakhala m'mapiri; pontho Akanani ambakhala chifupi na Bara ya Mediterania pontho m'khundu-khundu mwa mkulo wa Yorodani.” Kalebu adamatamisa anthu akhadagumanyikana mwakuzungulira Mose ale mbalonga mbati, “Ife tendeni kweneko tikaikwate dziko yathuyo. Ife tina mphamvu pyakwanga zakukwanisa kuakunda nazo.” Mbwenye anthu akhadenda pabodzi na Kalebu ale adalonga mbati, “Ife nkhabe mphamvu zakukwanisa kusosa nazo anthu enewa tayu; anthu a kweneko ana mphamvu pyakwanga kupiringana ife.” Natenepo iwo adalonga pyakunama pakati pa Aisraele pya dziko ikhadazonda iwo ile. Iwo adalonga mbati, “Dzikoyo nkhabe mataka akubalisa pinthu pyakukwana kudyesa anthu onsene anakhala mwenemowo tayu. Munthu onsene adaona ife akhali wakulapha, pontho tidaonamo amuna amphamvu akujintcha, pidzukulu pya Anaki. Ife tikhaoneka kwene ninga nthete pamaso pawo, pontho ife tikhapionambo tenepo.” Mosiku onsene anthu adalira pyakwanga mwakugaluza fala. Iwo akhadungunya kuna Mose pontho Aroni mbalonga mbati, “Mphyadidi ife mbatidafera pyathu ku Iguputo kule, penu m'thando yatchetcha muno. MBUYA anatikwatiranji kwenda nafe m'dziko yeneyo. Ife tinati timale puluzika pankhondo, pontho akazathu na anathu anati aphatwe. Ayi si pyadidi tayu kuti ife tibwerere pyathu ku Iguputo?” Natenepo iwo adalonga kuna unango na mwanzache mbati, “Tendeni tisankhule nyakutitsogolera kuti tibwerere pyathu ku Iguputo!” Tenepo Mose na Aroni adapigwisa na fufumimba pamaso pa anthu onsene. Yoswa mwana Nuni na Kalebu mwana Yefune, ale akhali abodzi mwa anyakuzonda dziko adatsukwala pyakwanga mbang'amba nguwo zawo. Natenepo iwo adalonga kuna anthu mbati, “Dziko idenda ife kazonda ile njadidi pyakwanga. Ngakhala MBUYA anatikomera mtima, anati atikwate kwenda nafe kweneko katipasa dziko yamphonje. Lekani kumpandukira MBUYA, pontho lekani gopa anthu anakhala mwenemowo. Tinati tikaakunde mwakukhonda bulusa kaluma. Pyonsene pyakuatchinjiriza pyamala, mbwenye Mulungu ali nafe. Natenepo lekani chita mantha na anthu enewa.” Mbwenye gulu yonsene ya Aisraele ikhaganagana pyakuaponyera miyala kuti aaphe. Vumbu-vumbu demelero ya MBUYA idaoneka padzulu pa Chikhumbi cha Mulungu pamaso pa Aisraele onsene. MBUYA adalonga kuna Mose mbati, “Anthu enewa analeka lini kundikhonda? Iwo analeka lini kukhonda kundinyindira, podi kwene kuti ndachita pinthu pyakudodomesa pizinji pakati pawo? Ine ndinati ndigwise muliri pakati pawo kuti onsene amale vungika, mbwenye iwe wekha ndinakuchitisa kukhala baba wa dzinza ikulu pontho yamphamvu kupiringana iwo.” Mbwenye Mose adalonga kuna MBUYA mbati, “Anthuwa mudaadzesa ndimwe na mphamvu zanu kuabulusa m'dziko ya Iguputo. Tenepo anthu a ku Iguputo angava pinthu pinafuna imwe chitira anthu anupi, anati apilonge kuna anthu a muno. Anthu enewa adava kale kuti imwe MBUYA muli pakati pathu, mumbaoneka pakwecha makole anu angaimira padzulu pathu, pontho kuti ife tingafamba na masikati imwe mumbakhala patsogolo pathu mumzati wa makole, pontho tingafamba na mosiku imwe mumbakhala patsogolo pathu mumzati wa moto. Tenepo imwe mungaapha anthu anu onsenewa, madzinza ale adava pya mbiri yanu yadidi analonga kuti imwe mudaapha anthu anuwo m'thando yatchetcha thangwi mudapichimwana kuadzesa anthuwa m'dziko idadumbira imwe kuna iwo ile. Natenepo, MBUYA, ndikupempha kuti mutionese mphamvu zanu, pontho mutichitire pinthu pidadumbira imwe kuna ife, pidalonga imwe kuti, ‘Ine, MBUYA, si ine wachitswu tayu; ine ndimbaonesa munthu kumfuna kwanga kokhonda mala, kukhulupirika kwanga, kulekerera kwanga nyakudawa na nyakupandukira. Kwache ine nkhabe leka kutchunyusa munthu angadawa; ine ndimbatchunyusa mwana thangwi ya kudawa kwa makolo ache mpakana mfendu wachitatu na wachinayi ene.’ Natenepo MBUYA malingana na kukula kwa kuafuna kwanu kokhonda mala, ndikupempha kuti mulekerere kudawa kwa anthu enewa ninga mukhachitira imwe kutomera pakutoma pidabuluka iwo m'dziko ya Iguputo.” MBUYA adatawira mbati, “Ndiaalekerera ninga mwapemphera iwe. Mbwenye ine ninga wamoyo, pontho ninga demelero yanga imbadzala m'dziko yonsene yapansi, ndikudumbira kuti nkhabe mbodzi wa anthu enewa anati apite m'dzikomo tayu. Iwo aona demelero yanga na pyakudodomesa pidachita ine mu Iguputo na m'thando yatchetcha mwene. Ndzidzi uno wayesa iwo kupirira kwangawu ngwachikhumi mbakhonda kundivera. Natenepo anthu enewa hanafika tayu m'dziko idadumbira ine kuna makolo awo ile. Nkhabe na mbodzi ene wa anthu, andikhonda ale, anapitave m'dzikomo. Nyabasanga Kalebu na thangwi yakuti ana mtima wakusiyana na anzache, pontho kuti ambandivera na mtima onsene, ine ndinati ndimdzese kudziko idazonda iye ile, pontho pidzukulu pyache pinakwata dzikoyo. Podi Aamaleki na Akanani akukhala m'maphedi a mwenemo, mangwana mubwerere m'nduli mbamuende kuthando yatchetcha na njira yakwendera ku Nyanza Yakufira.” MBUYA adalonga kuna Mose na Aroni mbati, “Anthu akudawikawa analeka lini kudungunya kuna ine? Kudungunya kwawo ndakwana nako! Natenepo uapange kuti, ‘Ine ninga wamoyo ndikudumbira kuti ndinati ndikuchitireni pinthu pyapempha imwe. Ndalonga tenepo ndine pano, MBUYA. Imwe munati mufe, pontho mitembo yanu inati ikhale nadza-nadza m'thando yatchetcha muno. Na thangwi yakuti imwe mwadungunya kuna ine, nkhabe mbodzi wa imwe wakupiringana pyaka makumawiri pyakubalwa anati akafike m'dziko idadumbira ine kuti ndinati ndikutawiriseni kuti mukhale kweneko, mbwenye chinchino nkhabe mbodzi pakati panu anati akakhalemo kupambula Kalebu na Yoswa. Imwe mwalonga kuti ananu anakaphatwamo, mbwenye ine ndinati ndiende nawo m'dziko yakhonda imwe ile, pontho iwo anakhalamo mwakukomerwa. Imwe munafera m'thando yatchetcha muno. Ananu anatsalakatika pyaka makumanayi kusanyika thangwi ya kukhonda khulupirika kwanu, kufikirana munthu wakumalisira wa imwe afe. Munati muoneswe nyatwa pyaka makumanayi thangwi ya pyakudawa pyanu. Chaka chibodzi chikuimirira nsiku ibodzi ya nsiku makumanayi pikhazonda imwe dziko ile. Imwe munati mupidziwe kuti kukhonda komerwa kwanga namwe ninji! Ndinadumbira kuti penepi ndinapichita kuna imwe anthu akudawika, imwe ale mudagumanyikana pabodzi kupokanyisana na ine. Muno m'thando yatchetcha monsene munati mufe. Ndalonga ndine MBUYA.’ ” Gulu ya anthu khumi na awiri adenda kazonda dziko ale, adasala na moyo mbanthu awiri basi, Yoswa na Kalebu. Pidapanga Mose Aisraele pinthu pikhadalonga MBUYA pile, anthuwo adasintili pyakwanga. Bzobzo mangwana mwache na machibese iwo adatoma ulendo kwenda kunthemba ya mapiri ile, uku akulonga kuti, “Chinchino tasasanyika kwenda kudziko idadumbira MBUYA kuna ife ile. Ndimomwene kuti ife tadawa.” Mbwenye Mose adalonga mbati, “Apo thangwi yache ninji mukuthimiza kukhonda kumvera MBUYA. Pinachita imwepyo nee munaganyali napyobi! Lekani kwenda thangwi MBUYA hali namwe tayu, tenepo anyamalwanu anati akukundeni. Kweneko mungamenyana na Aamaleki pontho Akanani, munati mukafe pankhondo; MBUYA hanakhala pakati panu tayu thangwi imwe mwabauka kubuluka kuna iye.” Mbwenye iwo adapithemba kwenda kunthemba ya mapiri, podi kwene kuti Bokosi ya Chiverano cha MBUYA pontho na Mose ene adasala kumsasa kule. Natenepo Aamaleki na Akanani akhakhala kweneko ale adaamenya mbaakunda pontho adaathamangisa mpakana ku Horima. MBUYA adapanga Mose kulonga kuna Aisraele kuti: mungafika m'dziko inafuna ine kukupasani ile, imwe mwathema kupereka kuna MBUYA ng'ombe imuna, bira wamamuna, bira wamkazi penu mbuzi ninga pyakupereka pyakusasanywa na moto, zile ndi nsembe zakupyerera, penu nsembe zakuchitisa kuti pidadumbira imwe pikwane-kwane, penu ninga chakupereka chakufuna kwa munthu, penu ninga chakupereka pa maphwando anu achipembedzo; khwema ya nsembe zenezi yakusasanywa na moto imbamkomera MBUYA. Angaperekwa ndi bira wamamuna, ufa wakulemera makilogramu awiri wakuvungazwa na mafuta aolivi akukwana tugwe na theka piperekwe kuna MBUYA ninga chakupereka cha mapira pabodzi pene na vinyu wakukwana tugwe mbodzi na theka. Khwema ya nsembe zenezi imbamkomera MBUYA. Ngakhala inaperekwa kuna MBUYA ndi ng'ombe imuna ninga nsembe yakupyerera, penu nsembe kuti ikhale chakupereka chakuchitisa kuti pidadumbira imwe pikwane-kwane, penu nsembe yachiphatizano, chakupereka cha mapira chakukwana ufa wakunyodoka wakulemera makilogramu matatu wakuvungazwa na matugwe mawiri a mafuta aolivi iperekwa pontho kuna MBUYA pabodzi pene na vinyu wakukwana matugwe mawiri. Chenechi chinakhala chakupereka chakusasanywa na moto kuna MBUYA, khwemache imbamkomera MBUYA. Penepi ndiye pyathema kuperekwa pabodzi pene na ng'ombe imuna yonsene, bira wamamuna, bira wamkazi, penu mbuzi. Podi nyama zakufuna kuperekwa nsembe ziinjipe tani, mbwenye chakupereka chenechi chiperekwe padzulu pa nyama yonsene. Munthu onsene wakubalwa dzinza ya Israele athema kuchita penepi ngakhala iye akupereka chakupereka chakusasanywa na moto kuna MBUYA chile, khwemache imbamkomera MBUYA. Pontho ngakhala pakati panu pana mlendo ule abwera dzachedza kwene nsiku zingasi penu dzakhaliratu namwe anapereka chakupereka chakusasanywa na moto kuna MBUYA chile, khwemache imbamkomera MBUYA, iye athema kuchita ninga montho munachitira imwemo. Thangwi kutomera lero mpakana mifendu yonsene inadzayo matongero ngonthowo ali pana imwe na alendo akukhala pakati panu. Imwe na iwo ndi sasawa pamaso pa MBUYA; mwambo na matongero ontho-onthowo athema kukoyiwa na imwe pontho na alendo ali pakati panu ale. MBUYA adapanga Mose kulonga kuna Aisraele kuti: mungafika m'dziko inafuna ine kukupasani, ndzidzi onsene unadya imwe phoso ya m'dzikomo imwe mwathema kupambula pang'ono phoso yeneyo kuti ikhale chakupereka chakupambulika kuna MBUYA. Mungaphika mikate yanu, mkate wakutoma kuumbwa wa mapira achinchino uperekwe kuna MBUYA ninga chakupereka chakubulukira pa mapira abubuda imwe. Mifendu yonsene inadzayo mtukwa wenewu wakufunika wathema kuperekwa kuna MBUYA kubulukira pa mkate imbaphika imwe ile. Mbwenye ngakhala munthu unango apichimwana mwasusudewu kuteweza anango mwa matongero adapereka MBUYA kudzera muna Mose, pontho ngakhala m'tsogolo muno dzinza yonsene ya Israele inachimwana kuchita pidatonga MBUYA kudzera muna Mose, pontho ngakhala penepi pyachitika mwasusudewu mbapikhonda dziwika kuna dzinza yonsene ile, penepo iwo athema kupereka ng'ombe imuna kuti ikhale nsembe yakupyerera, chile khwemache imbamkomera MBUYA, pabodzi pene na chakupereka cha mapira, pontho chakupereka cha vinyu pyakuthemerana na cha ng'ombe chile. Kuthimizirapo bokho aperekwe kuti akhale nsembe yakubulusira pyakudawa. Nyansembe achite mwambo wakuchenesa dzinza yonsene ya Israele, natenepo iwo anati alekerwe pyakudawa pyawopyo, thangwi adapichite mwasusudewu, pontho kuti adadza na chakupereka chakusasanywa na moto kuna MBUYA, pontho na nsembe yakubulusira pyakudawa. Dzinza yonsene ya Israele na alendo ene akukhala pakati pawo anati alekererwe pyakudawa pyawo thangwi munthu onsene adapichita mwasusudewu. Ngakhala munthu mbodzi adawa mwasusudewu, iye athema kupereka mbuzi ikazi ibodzi ya chaka chibodzi kuti ikhale nsembe yakubulusira pyakudawa. Nyansembe achite mwambo paguwa yansembe wakuchenesa nawo munthu wakudawa mwasusudewu ule, natenepo munthuyo anati alekererwe pyakudawa pyachepyo. Matongero enewa akulonga kuna munthu onsene, mlendo penu Muisraele, ule adawa mwasusudewu. Mbwenye munthu onsene Muisraele penu mlendo anadawa chadala, munthu weneyo ashola MBUYA, natenepo iye athema kuphiwa, thangwi iye akhonda kuchita pidalonga MBUYA mbadawa chadala matongero ache; kudawa kwache kunagwera iye ene mwenechiro. Pandzidzi ukhali Aisraele m'thando yatchetcha mule, munthu unango adagumanizwa akusaka nkhuni pa Nsiku Yakupuma. Iye adaendeswa kuna Mose, Aroni na kuna dzinza yonsene ya Israele; natenepo iye adakoyiwa mwadidi mwakuyang'anirwa thangwi chinthu chakuchita naye munthu weneyu nee chikhadziwika tayu. Natenepo MBUYA adalonga kuna Mose mbati, “Munthu weneyo athema kuphiwa; dzinza yonsene ikamphe na miyala kunja kwa msasa.” Natenepo dzinza yonsene idamkwata munthu ule mbaenda naye kunja kwa msasa. Kweneko adamponyera miyala mbafa ninga mukhadalongera MBUYA. MBUYA adapanga Mose kulonga kuna Aisraele kuti: “Sasanyani mavulere pankhomo za nguwo zanu pontho ikhanimo nkhambala yachoza pavulere yonsene. Penepi mupichite mifendu yonsene inadzayo. Mavulerewa anakhala ninga chikumbuso, tenepo ndzidzi onsene unaona imwe mavulere, munati mukumbuke matongero anga onsene na kuavera kwene, natenepo nee munabauka kubuluka kuna ine tayu kuteweza manyerezero anu na pikhumbo pyanu tayu. Mavulerewa anakukumbusani kukoya matongero anga onsene, pontho munakhaladi akupambulika kuna Mulungu wanu. Ine ndine MBUYA Mulungu wanu. Ine ndidakubulusani m'dziko ya Iguputo kuti ndikhale Mulungu wanu. Ine ndine MBUYA Mulungu wanu.” Iwo adagumanyikana pamaso pa Mose na Aroni mbalonga kuna iwo mbati, “Imwe onsenewa ngakupambuswa kuna MBUYA, pontho MBUYA ambakhala pakati pa ife tonsene. Mphapo thangwi yache ninji mumbapiikha mwekha ene padzulu pa anthu a MBUYA onsenewa?” Pidava Mose penepi adapigwisa na fufumimba mbapemphera. Tenepo adalonga kuna Kora na kuna anyakumtewerache mbati, “Mangwana na machibese MBUYA anati ationese munthu wache, pontho wakupambulika mbani; iye anatawirisa munthu adasankhula iye ule, kuti afike chifupi na iye paguwache ya nsembe. Mose adathimiza kulonga kuna Kora mbati, “Ngavani imwe Alevi! Kani imwe mukuchiyesa chakuchepa kuti Mulungu wa Israele adakupambulani pakati pa Aisraele anango onsene, towera imwe mufike naye chifupi kuphata basanu m'Chikhumbi cha Mulungu, pontho kuimira pamaso pa dzinza yonsene kuatumikira? Iye akutawirisani kuti imwe pabodzi pene na Alevi anzanu onsene mukhale na chilemedzo chenechi. Kwache lero imwe munafuna kukwata pontho na unyansembe ene! Pinachita iwe pabodzi pene na anyakutewerako nkhupandukira MBUYA. Aroni mbanimbo kuti imwe mudungunye kuna iye?” Tenepo Mose adachemeresa Datani na Abiramu ana achimuna a Eliabu. Mbwenye iwo adatawira mbati, “Ife sinadzako tayu! Ayi kutibulusa kwachita iwe m'dziko yamphonje ya Iguputo kudza nafe kuno kuti utiphe m'thando yatchetcha muno pidakwane tayu? Apo ukufuna pontho kuti ukhale mbuyathu basi? Pontho iwe nee watifikisa m'dziko yamphonje, penu kutipasa minda na minda yamfesa kukhala yathu ene tayu. Apo lero ukufuna kutinyengeza? Nkhabe, ife nee tinadzakobi!” Mose adazhangali mbalonga kuna MBUYA mbati, “Lekani tawira na pyakupereka pyene pinadza na anthu enewa. Ine nee ndadawira munthu na mbodzi ene wa iwo tayu, pontho nee ndaakwatira mabulu awo na mbodzi ene tayu.” Mose adalonga kuna Kora mbati, “Mangwana iwe pabodzi pene na anyakutewerako madzana mawiri na makumashanuwa mwathema kudza pamaso pa MBUYA; Aroni anakhalambo penepo. Munthu onsene wa imwe anakwata chakupalira moto mbaikha pyakufukiza pyakununkhira padzulu pachepo kwenda kapipereka paguwa yansembe.” Natenepo munthu onsene adakwata chakupalira moto chache mbaikhamo makala a moto pontho pyakufukiza pyakununkhira pamotowo. Kubuluka penepo adaimira pamsuwo wa Chikhumbi cha Mulungu chile pabodzi pene na Mose pontho Aroni. Tenepo Kora adagumanyisa dzinza yonsene ya Israele mbaimira pamsuwo wa Chikhumbi cha Mulungu kuyang'ana Mose pontho Aroni. Vumbu-vumbu demelero ya MBUYA idaoneka pana dzinza yonsene ile, tenepo MBUYA adalonga kuna Mose na Aroni mbati, “Fundukirani m'nduli kubuluka kuna anthu enewa, towera onsenewa ndiamaliletu kuavunga kabodzi na kabodzi.” Mbwenye Mose na Aroni adapigwisa na fufumimba mbalonga mbati, “Sha, Mulungu imwe ndimwe phata ya moyo wa anthu onsene. Kadi munthu mbodzi angadawa mumbazhangalira dzinza yonsene ya anthu?” MBUYA adalonga kuna Mose mbati, “Apange anthu kuti afundukire kutali na makumbi a Kora, Datani na Abiramu.” Tenepo Mose pabodzi pene na akadamu a Aisraele adenda kuna Datani na Abiramu. Iye adalonga kuna anthu mbati, “Fundukirani kutali na makumbi a anthu akudawikawa, pontho lekani khuya chinthu na chibodzi chene cha anthu enewa, gopesera munatswairwa kubodzi na anthu enewa thangwi ya pyakudawa pyawo pyonsene.” Natenepo anthu adafundukiradi kutali na makumbi a Kora, Datani na Abiramu. Datani na Abiramu akhadabuluka panja mbaimira pamsuwo wa makumbi awo pabodzi pene na anawo pontho akazawo. Mose adalonga kuna anthu onsene mbati, “Mwenemu ndiye munafunira imwe kudziwa kuti MBUYA ndiye adandituma kudzaphata mabasa onsenewa, pontho kuti si kufuna kwanga kuchita penepyo tayu. Ngakhala anthu enewa anafa ninga mumbaferambo anthu onsene, nee mwakuchita kutchunyuswa na Mulungu tayu, penepo si MBUYA adandituma tayu. Mbwenye ngakhala MBUYA anachita chinthu chitswa chakuti chipo nee chidzati vekabi, pontho mataka angang'ambika mbaakhudyula onsene pabodzi pene na pinthu pyawo pyonsene, towera aende amoyo kudziko ya anyakufa, penepo munati mudziwe kuti anthu enewa akhonda MBUYA.” Sindzidzi pikhadamala iye kulonga, pamataka pale pakhadaponda Datani na Abiramu padang'ambika. Dziko idayashamula mbikhudyula amuna onsene ale pabodzi pene na mabanjawo pontho na onsene anyakutewera Kora na pinthu pyawo pene. Natenepo iwo adatchithira m'dziko ya anyakufa pabodzi pene na pinthu pyawo pyonsene uku ana moyo. Mataka ale adaafungira kubwerera m'mbuto mwache, tenepo iwo hadaonekeve tayu. Aisraele onsene akhali penepo ale, adathawa pidava iwo kulira kwa anthu ale. Iwo adakhuwa mbati, “Thawani gopesera dziko inatikhudyulira kubodzi nawo.” Tenepo MBUYA adatumiza moto mbupisa na kupyereza amuna madzana mawiri na makumashanu akhadapereka pyakufukiza pyakununkhira kuna MBUYA ale. Tenepo MBUYA adalonga kuna Mose mbati, “Panga Eleazara mwana Aroni nyansembe kuti abuluse pyakupalira moto pyankuwa kubulukira pa pinthu pyakusalira pya amuna adamala pyerera ale, pontho ukwate makalawo uende nawo kaataya kutali mwakuchita kuawaza, thangwi pyakupalira motopyo mphyakupambulika. Ipyo pidasanduka pyakupambulika mudaperekwa ipyo paguwa yansembe ya MBUYA. Natenepo ukwate pyakupalira moto pya amuna adafa thangwi ya kudawa kwawo ale mbupifule kuti pikhale pyakuphaphathika pyakugudumira napyo paguwa yansembe. Penepi pikhali chidziwiso kucheuza Aisraele.” Natenepo Eleazara nyansembe adakwata pyakupalira moto pile mbapifula kukhala pyakuphaphathika pyakugudumira napyo paguwa yansembe. Penepi pikhali chidziwiso kucheuza Aisraele kuti munthu okhonda khala chidzukulu cha Aroni aleke kudza chifupi na guwa yansembe kudzapereka pyakufukiza pyakununkhira kuna MBUYA, gopesera kuti iye anavungika ninga mudachitira Kora na anyakumtewerache. Pyonsenepi pidachitika ninga montho mudalongera MBUYA kuna Eleazara kudzera muna Mose. Mangwana mwache dzinza yonsene ya Israele adadungunya kuna Mose, pontho Aroni mbalonga mbati, “Imwe mwapha anthu a Mulungu.” Pidamala iwo gumanyikana pabodzi kupokanyisana na Mose pontho Aroni, iwo adazungunuka kuyang'ana ku Chikhumbi cha Mulungu mbaona kuti Chikhumbicho chikhadagudumirwa na makole, pontho kuti demelero ya MBUYA ikhadaonekera. Mose na Aroni adenda kweneko mbakaimira kumsuwo wa Chikhumbi cha Mulungu chile. Tenepo MBUYA adalonga kuna Mose mbati, “Imira kutali na anthu enewa, towera onsenewa ndimale kuavunga kabodzi na kabodzi.” Onsene uwiriawo adapigwisa na fufumimba, tenepo Mose adalonga kuna Aroni mbati, “Kwata chakupalira moto chako, uikhemo makala a moto akubulukira pa guwa yansembe, pontho pamakalapo uikhepo pyakufukiza pyakununkhira. Ungamala penepo uchimbize kwenda napyo kuna Aisraele kuti ukachite mwambo wakuachenesa. Chimbiza thangwi kuzhangali kwa MBUYA kwafika kale, pontho muliri watoma kale pakati pa anthu.” Aroni adavera mbakwata chakupalira moto chache mbathamanga kwenda nacho pakati pa anthu adagumanyikana ale. Pidaona iye kuti muliri watoma kale adaikha pyakufukiza pyakununkhira pile pamakala a moto ale mbachita mwambo wakuchenesa nawo anthu ale. Iwo adaimira pakati pa anyakufa na amoyo. Penepi pidachitisa kuti muliri ule umale. Konta ya anthu adafa na muliri wenewu ikhali pikwi khumi na pinayi pontho na madzana manomwe. Kupambula ale adafa thangwi ya kupandukira kwa Kora. Pikhadamala muliri ule, Aroni adabwerera kuna Mose pamsuwo wa Chikhumbi cha Mulungu. MBUYA adalonga kuna Mose mbati, “Panga Aisraele kuti akupase ndodo khumi na ziwiri, mkadamu onsene wa dzinza ndodo yache. Pandodo yonsene ya munthu ulembepo dzinache, pontho pandodo ya dzinza ya Levi ulembepo dzina ya Aroni thangwi mkadamu onsene wa dzinza athema kukhala na ndodo ibodzi. Zikwate kwenda nazo ku Chikhumbi changa mbukaziikhe patsogolo pa Bokosi ya Chiverano kumbagumanikana iwe na ine kule. Tenepo ndodo ya munthu asankhula ine inaphwitha. Na njira yeneyi ndinachitisa kuti kudungunya kokhonda mala kwa Aisraele mwakupokanyisana na iwe kumale.” Natenepo Mose adapilonga kuna Aisraele, tenepo akadamu awo onsene adapereka ndodo zawo kuna Mose, kada dzinza ndodo ibodzi mwakuti ndodo zonsene pabodzi zikhali khumi na ziwiri. Ndodo ya Aroni ikhalimbo pabodzi na zinango zile. Kubuluka penepo Mose adakwata ndodo zonsene zile mbakaziikha m' Chikhumbi cha Mulungu patsogolo pa Bokosi ya Chiverano. Mangwana mwache pidapita Mose m'Chikhumbi cha Mulungu chile, adaona kuti ndodo ya Aroni yakuimirira dzinza ya Levi ikhadaphwitha mbionesa maluwa mbibala nsapo zamfula zakutokota kale. Mose adakwata ndodo zonsene zile mbazionesa kuna Aisraele. Iwo adaona pinthu pikhadachitikapyo, tenepo mkadamu onsene adakwata ndodo yache. MBUYA adalonga kuna Mose mbati, “Bwezera ndodo ya Aroni patsogolo pa Bokosi ya Chiverano. Yeneyi yathema kukoyiwa kuti icheuze anyakupandukira kuti iwo angakhonda kuleka kudungunya mwakupokanyisana na iwe, anati afe.” Mose adachitadi ninga montho mudampangira MBUYA. Aisraele adalonga kuna Mose mbati, “Tinati tife! Tinati tivungike, tonsene tinamala vungika. Podi munthu onsene ule anafika chifupi na Chikhumbi cha Mulungu anati afe. Ayi tonsene tinamala kufa?” MBUYA adalonga kuna Aroni mbati, “Kudawa konsene kunafuna dzachitwa pakutumikira m' Chikhumbi cha Mulungu kunagwera iwe, anako na Alevi. Mbwenye kudawa konsene kunafuna dzachitwa pakutumikira kwanu ninga nyansembe kunagwera iwe pabodzi pene na anako. Dza nawo muno abale ako dzinza ya Levi kuti uphate nawo pabodzi basa pontho kuti akuphedze ndzidzi unatumikira iwe na anako m'Chikhumbi cha Mulungu. Iwo athema kukuphedza pontho kuphata mabasa onsene a m'Chikhumbi cha Mulungu. Kwache iwo aleke khuya chinthu na chibodzi chene m'Mbuto Yakuchena penu paguwa yansembe. Ngakhala iwo anapichita, monsenene iwo na imwe ene munati mufe. Iwo athema kuphata basa pabodzi na iwe pontho aphate mabasawo onsene a m'Chikhumbi cha Mulungu. Kwache leka kuphata basa na munthu okhonda thema pabasa yeneyi. Iwe wekha pabodzi na anako mwathema kuyang'anira Mbuto Yakuchena na guwa yansembe, towera kuzhangali kwanga kuleka dzaafikira pontho Aisraele. Ine ene pano ndidasankhula abale ako dzinza ya Alevi pakati pa Aisraele onsene kukhala mtukwako. Iwo ngakupambulika kuna ine towera akwanise kuphata mabasawo m'Chikhumbi changa. Mbwenye iwe wekha pabodzi na anako ene basi mwathema kuphata basa yonsene ya unyansembe, ile nkhuyang'anira guwa yansembe na pinthu pya m'Mbuto Yakuchenesesa. Penepi ndiye pyanu pinafuna imwe kuyang'anira, thangwi ine ndakupasani mtukwa wa unyansembe. Munthu onsene okhonda thema pabasa yeneyi angafika kwene chifupi na pinthu pyakupambulika anati aphiwe.” MBUYA adalonga kuna Aroni mbati, “Ine ndakupasa utongi papinthu pyakuperekwa kuna ine; pyakupereka pyakupambulika pyonsene pimbandipasa Aisraele ndikupiperekambo kuna iwe na anako ninga khundu yako ndzidzi onsene. Iwe wathema kukwata khundu yako pa pyakupereka pyakupambulikaletu penu mphyakupereka pya mapira, penu nsembe zakupagalira pyakudawa, penu nsembe zakubulusira pyakudawa. Khundu yeneyo nja iwe na anako. Upidyere m'mbuto yakupambulika; mamuna onsene anakwanisa kupidya. Iwe wathema kupiyesa pyakupambulika. “Chinthu chonsene chakupambuliwa kubulukira pa mitukwa ya Aisraele yakuperekwa kuna ine mphyako. Penepi ndikupipereka kuna iwe na anako achimuna na achikazi ndzidzi onsene unadzawo. Munthu onsene wa pabanja pako wakuchena pamaso pa MBUYA anakwanisa kudya penepi. “Ine ndikukupasa mbewu zonsene zadidiletu zakutoma kutokota zimbadza na iwo ku Chikhumbi cha Mulungu kudzapereka kuna ine chaka na chaka zile. Penepi ndi: mafuta aolivi, vinyu na mapira. Pyonsenepi mphyako. Munthu onsene wa pabanja pako wakuchena pamaso pa MBUYA anakwanisa kudya. “Pinthu pyonsene m'dziko ya Israele, pile pyaperekwa kuna ine mphyako. “Munthu onsene wautombo penu ndi nyama, ule apereka Aisraele kuna ine ngwako. Kwache mwanache wautombo na nyamache yakutoma kubalwa, ile njokhonda chena pamaso pa Mulungu pyathema kuombolwa. Mwana wakukwanisa mwezi ubodzi anakwanisa kuombolwa na konta yakukhazikika ya mapindi mashanu asiliva malingana na mdidache wa nsiku na nsiku, mbwenye mwana wakutoma kubalwa wa ng'ombe, mabira na mbuzi mbapileke kupiombola. Penepi mphyanga basi, pontho pyathema kuperekwa nsembe. Chiropa chawo uchitayire paguwa yansembe. Mafuta a nyamazo uapyereze ninga chakupereka chakusasanywa na moto; khwemacheyo imbamkomera MBUYA. Mbwenye nyama ya pabele, ya pamwendo wakuthako wamadyo yakubulukira pa chakupereka chakupambulika chile mphyako. “Ndikupereka kuna iwe, anako achimuna na achikazi mifendu yonsene inadzayo, pinthu pyonsene pyakupambulika pyakuperekwa na Aisraele kuna ine. Chenechi ntchiverano chokhonda mala chachita ine na iwe pontho na pidzukulu pyakochi.” MBUYA adalonga kuna Aroni mbati, “Iwe nkhabe dzakhala na chinthu chako chene tayu, pontho nkhabe khundu ibodzi ya dziko inafuna dzaperekwa kuna iwe tayu. Ine MBUYA ndine pyakusowa pyako pyonsene.” MBUYA adalonga mbati, “Chakhumi chonsene chinapereka Aisraele kuna ine ndachiperekambo kuna Alevi. Chenechi ndiye chinafuna dzapagalwi iwo thangwi ya kuphata basa yakuyang'anira Chikhumbi cha Mulungu. Aisraele anangowo aleke fika chifupi na Chikhumbi cha Mulungu gopesera anapidzesera okha ene imfa thangwi ya pyakudawa pyawo. Kutomera lero kwenda m'tsogolo Alevi okha basi ndiye anafuna kuyang'anira Chikhumbi cha Mulungu na kuphatamo basa yonsene, pontho chinthu chonsene chinafuna dzachitika mwenemo anafuna dzavunzwa ndiwo. Enewa ndi matongero akukhazikika kuna iwe na pidzukulu pyako pene. Alevi nkhabe dzakhala na chinthu chawo chene mu Israele tayu, thangwi ndaapasa chakhumi chonsene chimbapereka Aisraele kuna ine ninga chakupereka chakupambulika kuti chikhale chawo. Ndi thangwi yache ndidaapanga kuti iwo hanakhala na chinthu chawo chene mu Israele tayu.” MBUYA adapanga Mose kulonga kuna Alevi mbati, “Mungatambira chakhumi chidakupasani ine kuti chikhale chanu kubulukira kuna Aisraele mwathema kuperekambo chakhumi chache kuna MBUYA ninga chakupereka chakupambulika kuna MBUYA. Chakupereka chakupambulikachi chinayeswa sasawa na chakupereka chimbapereka nyakulima pa mapira a chinchino na vinyu wachinchino. Na njira yeneyi imwe munaperekambo chakupereka chakupambulika kuti chikhale cha MBUYA kubulukira pa chakhumi chonsene chinatambira imwe kubulukira kuna Aisraele. Imwe mwathema kupereka penepi kuna Aroni nyansembe kuti pikhale pya MBUYA. Perekani pyadidiletu pinatambira imwepyo. Mungapereka khundu yadidiletuyo, pyonsene pinasalapyo munakwanisa kupikoya ninga mumbachitira nyakulima kukoya pyonsene pyakusalira angamala pereka chakupereka chache kuna MBUYA. Imwe na mabanjanu munakwanisa kudyera pyakusalira pyonsene ponsene panafuna imwe thangwi kweneko nkhupagalwi kwanu thangwi ya kuphata basa m'Chikhumbi cha Mulungu. Ngakhala imwe munaperekambo khundu yadidiletu pyakwanga kuna Mulungu imwe nee munadawa tayu mungapidya. Kwache onesesani kuti nee mwaswipisa mtukwa wakupambulika wa Aisraele pakudya mitukwayo mbamudzati pereka kuna MBUYA khundu yadidiletu. Ngakhala munapichita munati muphiwe.” MBUYA adapanga Mose na Aroni kuti apereke matongero awa kuna Aisraele: Dzani na ng'ombe ikazi yakufira kuna Mose na Aroni yakusowa chilema, pontho yakuti chipo nee idzati thukula goli tayu. Tenepo iwo anaipereka kuna Eleazara nyansembe; ng'ombe mbiendeswe kunja kwa msasa mbichekwa pamaso pache. Kubuluka penepo Eleazara akwate chiropa cha ng'ombeyo pang'ono mbachiwaza na chala chache chakunkhope kwa Chikhumbi cha Mulungu kanomwe. Nyama yonsene yamumphu, penu nthembe, mnofu, chiropa na matumbo pipiswe pamaso pa nyansembe. Kubuluka penepo akwate pang'ono muti wamkungudza, hisope na nkhambala yakufira mbapiponya pamoto. Angamala penepo afule nguwo zache, asambe manungo ache onsene, natenepo iye anakwanisa kapita mumsasa mule; kwache iye anakhala okhonda chena basi pamaso pa Mulungu mpakana mawulo. Nyakupisa ng'ombeyo athema kufulambo nguwo zache na kusamba manungo ache onsene, kwache iye anakhala okhonda chena mpakana mawulo. Natenepo munthu wakuchena pamaso pa Mulungu atswaire dotha ya ng'ombe ile, pontho akaiikhe pambuto yakupambulika kunja kwa msasa, kule kwathema iyo kukoyiwa kuti Aisraele aphatise basa kusasanya madzi akubulusira nawo pinthu pyokhonda chena pamaso pa Mulungu. Wenewu ndi mwambo wakupichenesa wakubulusira pyakudawa. Nyakutswaira dothayo athema kufula nguwo zache, kwache anakhala munthu okhonda chena basi mpakana mawulo. Mwambo wenewu ngwakukhala na kukhala kuna Aisraele na kuna alendo akukhala pakati pawo. Munthu onsene anakhuya mtembo anakhala okhonda chena nsiku zinomwe. Iye athema kupichenesa yekha ene na madzi akuchenesa munthu pansiku yachitatu na yachinomwe, angamala penepo iye anakhala wakuchena. Mbwenye ngakhala hanapichenesa yekha ene tayu pansiku yachitatu na yachinomwe iye nkhabe dzakhala wakuchena pamaso pa Mulungu tayu. Munthu onsene wakukhuya mtembo mbakhonda kupichenesa yekha ene anakhala okhonda chena basi, thangwi iye hadasambiswe tayu na madzi akuchenesa munthu. Iye ambaswipisa Chikhumbi cha Mulungu, natenepo iye nkhabe dzayeswave ninga mbodzi wa anthu a Mulungu tayu. Munthu angafera m'khumbi, munthu onsene ali m'khumbimo pandzidzi unafa munthuyo penu anapita m'khumbiyo pandzidzi wenewu, ambasanduka okhonda chena pamaso pa Mulungu nsiku zinomwe. Pyombo pyonsene pya m'khumbimo pyakusowa mphampha pimbasandukambo pyakukhonda chena. Ngakhala munthu anakhuya munthu wakuchita kuphiwa penu wakufa ninga mumbaferambo anthu anango onsene penu kukhuya gogodo a munthu penu nthumbi, iye anasanduka okhonda chena nsiku zinomwe. Kuti kukhonda chena kubuluke, dotha pang'ono ya ng'ombe ikazi idapiswa kuti ibuluse pyakudawa ile, ikwatwe mbiikhwa m'chitomba. M'chitombamo muikhwe pontho madzi adidi. Kubuluka penepo munthu onsene wakuchena pamaso pa Mulungu, akwate hisope pang'ono, amvike madzi mbawazira m'khumbimo na pyonsene pili mwenemo, pontho na anthu ene akhali mwenemo ale. Iye athema kuwazira pontho munthu onsene wakukhuya gogodo ya munthu wakufa penu nthumbi penu munthu wakuchita kuphiwa, penu wakufa ninga mumbaferambo anthu anango onsene. Pansiku yachitatu na yachinomwe munthu wakuchena awazire madzi ale pana munthu okhonda chena ule. Pansiku yachinomwe achite mwambo wakumchenesa. Munthu wakucheneswayo athema kufula nguwo zache na kusamba manungo ache onsene, tenepo nsiku yeneyo dzuwa ingathobila anakhala wakuchena. Mbwenye ngakhala munthu okhonda chenayo anakhonda kupichenesa yekha ene, weneyo anakhala okhonda chena basi, thangwi iye hadasambiswe tayu na madzi akuchenesa munthu. Iye ambaswipisa Chikhumbi cha Mulungu, natenepo iye nkhabe dzayeswave ninga mbodzi wa anthu a Mulungu tayu. Imwe mwathema kukoya matongero enewa kutomera lero kwenda m'tsogolo. Nyakuwaza madzi akuchenesa munthu athema kufula nguwo zache; munthu onsene wakuphata madzi enewo anakhala okhonda chena mpakana mawulo. Chinthu chonsene chinaphata munthu okhonda chena chinasanduka chokhonda chenambo pontho na munthu onsene wakuphata chokhonda chenecho, anakhalambo okhonda chena mpakana mawulo. Mwezi wakutoma dzinza yonsene ya Israele idadza pathando yatchetcha ya Zini mbamanga msasawo pa Kadeshi. Miriamu adafera kweneko mbaikhwa m'masiye. Pakhadamanga iwo msasa pale pakhali nkhabe madzi, natenepo anthu adagumanyikana mwakumzungulira Mose na Aroni mbatoma kudungunya mbati, “Mphyadidi mbatidafa pyathu pabodzi na Aisraele anzathu, ale adafa chifupi na Chikhumbi cha Mulungu. Chatikwatira iwe kudza nafe m'thando yatchetcha muno ninji? Ayi chikhafuna iwe ntchakuti ife tifere muno pabodzi pene na nyama zathuzi basi? Chidatibulusira iwe mu Iguputo mule ninji mbudza nafe pambuto yakusowa basayi yakuti nkhabe chinthu na chibodzi chene chinakwanisa kumerapo tayu? Mapira nkhabepo, makuyu nkhabepo, mipesa nkhabepo, pontho mtheme nkhabepo. Na madzi ene akumwa nkhabe pontho!” Mose na Aroni adabuluka pakhali anthu pale mbakaimira pamsuwo wa Chikhumbi cha Mulungu. Iwo adalamba, tenepo demelero ya MBUYA idaonekera kuna iwo. MBUYA adalonga kuna Mose mbati, “Kwata ndodo ili patsogolo pa Bokosi ya Chiveranoyo, kubuluka penepo iwe na Aroni mugumanyise dzinza yonsene ya Israele. Longa kuna mwalawo pamaso pa anthu onsene, tenepo m'mwalamo munabuluka madzi. Kubulukira m'mwala wenewu iwe unadzesa madzi kudzesera dzinza yonsene ya Israele kuti iwo na pifuyo pyawo amwe.” Natenepo Mose adenda kakwata ndodo ile ninga montho mukhadalongera MBUYA. Iye na Aroni adagumanyisa dzinza yonsene ya Israele patsogolo pa mwala. Tenepo Mose adalonga mbati, “Ngavani kuno imwe anthu akupandukira! Kadi munafuna tikubulusireni madzi m'mwalamu?” Tenepo Mose adathukula ndodo ile mbamenya nayo mwala ule kawiri. Tenepo madzi mazinji adabuluka m'mwala mule, anthu onsene pabodzi na pifuyo pyawo adamwa. Mbwenye MBUYA adalongera Mose na Aroni mbati, “Na thangwi yakuti hamudandikhulupire pontho hamudandilemedza pamaso pa anthu a Israele tayu kuti ndine wakuchena, imwe nkhabe dzatsogolera anthuwa kupita nawo m'dziko idadumbira ine kuti ndinaapasa.” Penepi pidachitika pa Meriba, pale pakhadungunya Aisraele mwakupokanyisana na MBUYA, pontho pale padaonesa MBUYA kuti iye ngwakuchena. Mose adatuma anyamphangwa kubulukira ku Kadeshi kwenda kuna mfumu wa ku Edomu. Iwo adalonga kuna mfumu ule mbati, “Mphangwa izi zakubulukira kuna abale anu madzinza a Israele. Imwe mukudziwa nyatwa zonsene zaona ife; mule mudenda makolo athu ku Iguputo kule kudakhala ife pyaka pizinji. Aiguputo adavuya makolo athu pabodzi pene na ife, natenepo ife tidalira kuna MBUYA kuti atiphedze. Iye adavadi kulira kwathu mbatuma mngelo kudzatibulusa m'dziko ya Iguputo. Chinchino tili pano pa Kadeshi luwani ya kunkhomo kwa madire a nthembanu. Taphata miyendo titawirisenimbo ife kugwanda na m'dziko mwanumu. Ife na pifuyo pyathu nkhabe dzasiya msewu, penu kupita m'minda mwanu, penu m'minda yanu yamfesa, pontho nee tinamwa madzi a m'michera wanu tayu. Ife tinateweza kwene msewu ukulu basi mpakana tiwambuke madire anu.” Mbwenye anthu a ku Edomu adatawira mbati, “Ife takhonda kukutawirisani kugwanda na m'dziko mwathu muno! Mungapiyesera kwene ife tinadza mbatichita namwe nkhondo.” Aisraele adalonga mbati, “Ife tinatewera kwene msewu ukuluwu basi. Ngakhala ife penu pifuyo pyathu pinamwa madzi anu, tinati tikupagalini. Chinafuna ife nkhugwanda kwene basi m'dziko mwanumu.” Anthu a ku Edomu adalonga kachiwiri mbati, “Ife nyonyo, takhonda!” Tenepo iwo adadza na gulu ikulu pontho yamphamvu ya anyankhondo mbamenya nkhondo na Aisraele. Na thangwi yakuti anthu a ku Edomu hadatawirise anthu a Israele kugwanda na m'dziko mwawo, Aisraele adabwerera mbaenda na njira inango. Dzinza yonsene ya Israele idabuluka pa Kadeshi mbakafika paphiri ya Hori, m'madire a Edomu. Kweneko MBUYA adalonga kuna Mose na Aroni mbati, “Aroni hanakapita m'dziko idadumbira ine kuna Aisraele; iye anati afe, thangwi imwe uwirianu mudandipandukira pakukhonda kuvera matongero anga pa Meriba. Kwata Aroni na mwanache Eleazara ukwire nawo phiri ya Horiyi. Dula nguwo za Aroni mbuzivazike mwanache Eleazara thangwi Aroni anakafera kweneko.” Mose adachita pidampanga MBUYA pile. Iwo adakwira paphiri ya Hori ile anthu onsene a Israele akuona, tenepo Mose adamdulisa Aroni nguwo za unyansembe zile mbazivazika Eleazara. Aroni adafera paphiri ponthopo, tenepo Mose na Eleazara adatchitha kubwerera. Dzinza yonsene ya Israele idadziwa kuti Aroni akhadafa, natenepo iwo adamsintili nsiku makumatatu. Pidapiva mfumu wa Chikanani wa ku Aradi, ule akhakhala m'thando yatchetcha ya Negebu, kuti Aisraele akhadza na njira ya ku Atarimu, iye adadza mbachita nawo nkhondo mbaphatapo anthu anango Aisraele. Tenepo Aisraele adadumbira pikulu pene pamaso pa MBUYA mbati, “Ngakhala munatipasa mphamvu zakukunda nazo anthu enewa, ife tinavungiratu monsene mwene mizindawo yonsene.” MBUYA adava kupempha kwa Aisraele mbapereka Akanani m'manja mwawo. Iwo adaavungiratu monsene mwene pabodzi pene na maluwani awo ene; natenepo mbuto ile adaithula Horima. Aisraele adabuluka paphiri ya Hori mbaenda na njira yakwendera ku Nyanza Yakufira towera achalire nthemba ya Edomu. Mbwenye m'njira mwawomo anthu adataya kupirira kwawo mbalonga mwakupokanyisana na Mulungu pontho Mose. Iwo adadungunya mbati, “Thangwi yache ninji mudatibulusa m'dziko ya Iguputo kuti tidzafe m'thando yatchetcha muno mwakusowa pyakudya na madzi ene? Ife nkhabe kwanisa kupirira na pyakudya pyapezipi tayu.” Natenepo MBUYA adatumiza nyoka zakupha pakati pa anthu, tenepo Aisraele azinji adalumwa nazo mbafa. Anthu adadza kuna Mose mbalonga mbati, “Ife tadawa pidalonga ife mwakupokanyisana na MBUYA pontho na imwe. Mpempheni MBUYA kuti atibulusirembo nyokazi.” Natenepo Mose adaapempherera anthu ale. MBUYA adapanga Mose kuti asasanye nyoka yankuwa pontho kuti aimanike pamuti, towera munthu onsene analumwayo akwanise kuyang'ana penepo mbapulumuka. Tenepo Mose adasasanya nyoka yankuwa mbaimanika pamuti. Tenepo munthu onsene wakulumwa na nyokayo pidayang'ana iye penepo adapulumuka. Aisraele adafuluka mbakamanga msasawo pa Oboti. Pidabuluka iwo pambuto yeneyi adenda kamanga msasa pamadembe a Abarimu m'thando yatchetcha kumabulukiro dzuwa a madire a Amoabu. Kubuluka penepo iwo adamanga msasawo m'phedi ya Zeredi. Kubuluka penepo adafuluka pontho mbakamanga msasa kukhundu yakumpoto kwa mkulo ya Arinoni m'thando yatchetcha, ule udenderatu mpakana m'madire a Aamori. Arinoni ndiye akhali madire pakati pa Amoabu na Aamori. Ndi thangwi yache Bukhu ya Nkhondo za MBUYA imbalonga pya “Luwani ya Wahebu m'nthemba ya Sufa na m'maphedi; mkulo wa Arinoni, na mtelero wa maphedi ale adenderatu mpakana kuluwani ya Ari kwendera ku madire a Moabu.” Kubuluka penepo adenda kumbuto yakuchemerwa Michera, kule kudalonga MBUYA kuna Mose mbati, “Gumanyisa anthuwo pabodzi. Ndikufuna kuapasa madzi.” Pandzidzi wenewu Aisraele adaimba nyimbo ishi: “Michera bulusani madzi anu; tenepo ife tinati tikupaseni mwenyikiro na nyimbo. Mchera wakukumbwa na atongi, pontho na akadamu a anthu, wakukumbwa na ndodo yachifumu, pontho na miswimbo yawo.” Iwo adafuluka kubuluka m'thando yatchetcha mule kwenda ku Matana. Kubuluka penepo adenda ku Nahaliele. Kubuluka ku Nahaliele adenda ku Bamoti. Kubuluka pa Bamoti adenda kuphedi m'nthemba ya Amoabu m'tchinde mwa phiri ya Pisiga, pale thando yatchetcha yonsene imbakwanisa kuoneka. Kubuluka penepo Aisraele adatuma anyamphangwa kuna Mfumu Sihoni wa Aamori kampanga kuti: “Titawiriseni kuti tigwande na m'dziko mwanumu. Ife nkhabe dzasiya msewu kwenda m'minda mwanu, penu m'minda yamfesa tayu, pontho ife nkhabe dzamwa madzi a m'michera mwanu tayu. Ife tinateweza kwene msewu ukulu basi mpakana tiwambuke madire anu.” Mbwenye Sihoni hadatawirise Aisraele kuti agwande na m'dziko mwachemo tayu. Iye adagumanyisa anyankhondo ache mbaenda ku Yahazi m'thando yatchetcha mbachita nkhondo na Aisraele. Mbwenye Aisraele adapha anyamalwawo azinji pankhondo yeneyi mbapokosera dziko yawo kubulukira kumkulo wa Arinoni kumpoto kwache mpakana ku Yaboki. Kweneku nkhu dziko ya Aamoni, thangwi madire a Aamoni akhali akutchinjirizwa pyakwanga. Natenepo Aisraele adakwata mizinda yonsene ya Aamori kuthimizapo Heshiboni na maluwani onsene akuzungulira mbakhazikika mwenemo. Heshiboni ukhali mzinda ukulu wa Sihoni mfumu wa Aamori, ule akhadachita nkhondo na mfumu wakale wa ku Moabu mbakwata dziko yache yonsene mpakana kumkulo wa Arinoni. Ndi thangwi yache nyakupeka nyimbo adaimba kuti: “Bwerani ku Heshiboni, kumzinda wa Mfumu Sihoni! Tinafuna kuona ukumangwa pontho na kukhazikiswa pontho. Anyankhondo a Sihoni adenda patsogolo kabodzi ninga moto kubulukira mumzinda uno wa Heshiboni. Iwo adavunga mzinda wa Ari m'dziko ya Moabu, mbavunga pontho mapiri a kumtunda kwa mkulo wa Arinoni. Dzedze kuna imwe anthu a ku Moabu. Imwe anthu akupembedza Kemoshi munati muvungwe. Mulungu wanu mbachitise amuna kukhala anthu akuthawa kwawo thangwi ya nkhondo. Pontho akazi akhale anthu a mfumu wa Aamori anyakuphatwa pankhondo. Mbwenye chinchino pidzukulu pyawo pyavunga, m'njira monsene kubulukira ku Heshiboni nkhwenderatu ku Diboni. Kubulukira ku Nashimu nkhwenderatu ku Nofa chifupi na Medeba.” Natenepo Aisraele adakhazikika m'dziko ya Aamori, tenepo Mose adatuma amuna anango kuti akagumane njira yadidi yakusosera nayo mzinda wa Yazere. Aisraele adaukwata mzinda ule pabodzi pene na maluwani akuzungulira mzindawo mbathamangisa Aamori onsene akhakhala mwenemo ale. Kubuluka penepo Aisraele adazungunuka mbakwata njira yakwendera ku Bashani. Tenepo Mfumu Ogi wa ku Bashani adagumanyisa anyankhondo ache mbaenda kachita nawo nkhondo pa Edrei. MBUYA adalonga kuna Mose mbati, “Leka chita naye mantha weneyo. Ine ndinakupasa mphamvu zakukunda nazo iye, anthu ache onsene na dziko yache ene. Chita kuna iye pinthu pidachita imwe kuna Sihoni mfumu wa Aamori ule akhatonga pa Heshiboni.” Natenepo Aisraele adapha Ogi, anache na anthu ache onsene. Nee na mbodzi ene adapulumuka. Natenepo iwo adakhazikika m'dziko mwachemo. Aisraele adathimiza ulendo awo mbakamanga msasawo pamaphedi a Moabu kumabulukiro dzuwa a Yorodani pontho mwakuyang'anisana na Yeriko. Balaki, mfumu wa ku Moabu, mwana wamamuna wa Zipora, pidava iye pinthu pyonsene pidachita Aisraele kuna Aamori, pontho na kuinjipa kudachita Aisraele, iye pabodzi pene na anthu ache onsene adachita mantha. Anthu a ku Moabu adalonga kuna akadamu a ku Midiani mbati, “Gulu yeneyi chinchino inati imale vunga pyonsene pyatizungulirapi, ninga ng'ombe imuna ingadya mpovu m'minda.” Natenepo Mfumu Balaki adatuma anthu kuti akachemere Balamu mwana Beori, ule akhakhala ku Petori chifupi na mkulo wa Yufurate m'dziko ya Amawu. Iwo adamdzesera mphangwa izi kubulukira kuna Mfumu Balaki: “Ndinafuna kuti imwe mudziwe kuti dzinza yonsene ya anthu adza kubulukira ku Iguputo; anthu ache amala balalika konsene kwene, pontho iwo akhala chifupiletu na ine. Tenepo ndaphata miyendo, dzani kuno kuti muatemberere anthu enewa, thangwi iwo ngamphamvu pyakwanga mwakuti ine nkhabe kwanisa phatana nawo tayu. Mungaatemberera mwinango ndinakwanisa kuakunda na kuathamangisa m'dziko muno. Ine ndimbapidziwa kuti imwe mungatsanzayisa munthu, munthuyo ambatsanzayiswadi, mungamtemberera, iye ambatembererwadi.” Natenepo akadamu a Moabu na Midiani adakwata pyakufuna kupagali napyo Balamu angalonga mafala akutemberera. Tenepo iwo adenda kuna Balamu mbakampanga mphangwa zidabulukira kuna Balaki. Balamu adalonga kuna iwo mbati, “Lero mugone kuno, tenepo mangwana ndinati ndikupangeni pyonsene pinafuna kundipanga MBUYA.” Natenepo akadamu a ku Moabu adakhala naye pabodzi. Mulungu adadza kuna Balamu mbamvunza mbati, “Amuna anakhala na iwewa mbani?” Iye adatawira mbati, “Mfumu Balaki wa ku Moabu ndiye adatuma anthu enewa kudzandipanga kuti anthu adabulukira ku Iguputo ale amala falikira m'dziko monsenemo. Iye anafuna kuti ine ndiatemberere, towera akwanise kuamenya na kuathamangisa.” Mulungu adalonga kuna Balamu mbati, “Leka kwenda nawo pabodzi anthuwo, pontho leka temberera Aisraele thangwi iwo ngakutsanzayiswa.” Mangwana mwache na machibese Balamu adenda kuna anyamphangwa a Balaki mbalonga mbati, “Bwererani pyanu kwanu; MBUYA akhonda kuti ndiende namwe pabodzi.” Natenepo iwo adabwerera kuna Balaki mbampanga kuti Balamu akhonda kuti abwere nafe pabodzi. Kubuluka penepo Balaki adatuma akadamu azinji ene, ale akhali akufunika pyakwanga kupiringana akutoma ale. Iwo adenda kuna Balamu mbakampanga mphangwa zidabulukira kuna Balaki zile zakuti: “Ndaphata miyendo, paleke khala chinthu na chibodzi chene chikutchinga kuti uleke kudza kuna ine kuno! Ine ndinati ndikufupe pikulu pene pontho ndinachita chinthu chonsene chinafuna iwe dzalonga. Ndaphata miyendo, bwera kuti udzatemberere anthuwa m'mbuto mwanga.” Mbwenye Balamu adatawira mbati, “Podi kwene kuti Balaki andipase siliva na golidi onsene ali m'nyumbache yachifumu, ine nkhabe kwanisa kukhonda vera matongero a MBUYA Mulungu wanga, podi na pang'ono pene, nkhabe tayu. Kwache ndaphata miyendo, imwe mugone kuno lero ninga mudachitira anzanu, towera ndidziwe ngakhala MBUYA ana chinango chakuti andipange penu tayu.” Mosiku wenewo Mulungu adadza kuna Balamu mbalonga mbati, “Ngakhala amuna enewa adza dzakupempha kuti uende nawo pabodzi, sasanyika uende nawo pabodzi, mbwenye wathema kuchita pinthu pinakupanga ine pene basi.” Natenepo mangwana mwache na machibese Balamu adapakira pabulu wache mbaenda pabodzi pene na akadamu a ku Moabu ale. Mulungu adazhangali pyakwanga pidaona iye kuti Balamu akhaenda. Tenepo pikhaenda Balamu uku akwira bulu wache mwakutsagana na anyabasache awiri, mngelo wa MBUYA adaimira kutchinga njiracheyo. Pidaona bulu ule kuti mngelo aimira kutsogolo kwache uku aphatira talasada m'manja mwache, adabauka mbaenda na m'tsanga. Balamu adamenya bulu wache mbambwezera m'njira. Natenepo mngelo adaimira pakhadapapanula njira pakati pa minda yamfesa miwiri, pontho khundu zonsene ziwiri kukhali mpanda yakumangwa na miyala. Pidaona bulu ule mngelo wa MBUYA adakhukhumba na kufufu kule mbakhujisa dzinyalo ya Balamu kufufuko. Natenepo iye adammenya pontho bulu wache ule. Tenepo mngelo wa MBUYA ule adafedzera pontho patsogolo mbaimira pambuto yakupapanula pakusowa na mbuto ene yakuti mbadakwanisa kugwanda nayo kukhundu zonsene. Pandzidzi wenewu pidaona buluyo mngelo ule, adagona pansi. Balamu adazhangali pyakwanga mbatoma kumenya bulu ule na nswimbo wache. Natenepo MBUYA adachitisa kuti bulu ule akwanise kubulusa fala, tenepo buluyo adalonga kuna Balamu mbati, “Ine ndasosanji kuna imwe kuti mundimenye ninga tenepa katatu?” Balamu adatawira mbati, “Thangwi yakuti wandilulupisa! Mbidakhala na talasada mbidakupha nayo.” Bulu ule adatawira mbati, “Kadi bulu wache si ine ontho ule akwira imwe kutomera moyo wanu onsene tayu? Ayi ine chipo ndidatoma kale kukuchitirani pinthu ninga penepi?” Iye adatawira mbati, “Nkhabe.” Tenepo MBUYA adafungula maso a Balamu mbaona mngelo wa MBUYA ali chiliri m'njira, talasadache ili m'manja; tenepo Balamu adapigwisa yekha ene pansi mbalamba. Mngelo wa MBUYA adavunza mbati, “Thangwi yache ninji wamenya bulu wako katatu ninga tenepa? Ine ndadza kuti nditchinge njirako thangwi iwe nee wathema kwenda ulendo wenewu tayu. Mbwenye bulu wako adandiona mbapambuka katatu. Mbadakhala kuti iye hadapambuke tayu, ine mbidakupha, mbwenye buluyo mbidamsiya na moyo wache.” Balamu adatawira mbati, “Ande, ine ndadawa. Ine nee ndikhapidziwa tayu kuti imwe mukhaimira m'njiramu kundikhondesa; mbwenye ngakhala imwe mukunyerezera kuti kwenda ulendo wenewu nkhudawa kuna ine, ndinati ndibwerere kumusa kwanga.” Mbwenye mngelo ule adalonga mbati, “Ndoko nawo pabodzi anthu ana iwewa, kwache ungafika kweneko ukalonge pinafuna kakupanga ine.” Natenepo Balamu adathimiza kwenda pabodzi na anthu ale. Pidava Balaki kuti Balamu akubwera adenda kagumanikana naye pa Ari, mzinda wa chifupi na mkulo wa Arinoni m'madire a Moabu. Balaki adalonga kuna Balamu mbati, “Thangwi yache ninji mudakhonda kubwera pidakuchemerani ine pakutoma pale? Imwe mudanyerezera kuti sinakwanisa tayu kukufupani pizinji?” Balamu adatawira mbati, “Kudza nkhweneku kwachita ineku, kwache ine nkhabe mphamvu. Pinafuna kundipanga Mulungu kuti ndipilonge penepyo pene basi ndiye pinafunambo ine kulonga.” Natenepo Balamu adenda pabodzi pene na Balaki kuluwani ya Huzoti, kudacheka Balaki ng'ombe na mabira kule mbapereka nyama inango kuna Balamu na akadamu akhali na iye ale. Mangwana mwache na machibese Balaki adakwata Balamu mbakwira naye ku Bamoti Baala, kule kudakwanisa Balamu kuona khundu ibodzi ya Aisraele. Iye adalonga kuna Balaki mbati, “Ndimangire maguwa ansembe anomwe mbubwere na ng'ombe zimuna zinomwe, pontho na mabira amuna anomwe.” Balaki adachita ninga mudapangirwa iye. Tenepo iye na Balamu adapereka ng'ombe ibodzi na bira mbodzi paguwa yonsene ya nsembe. Tenepo Balamu adalonga kuna Balaki mbati, “Imira pano m'khundu mwa nsembe yako yakupyererayi, pinaenda ine uko kaona ngakhala MBUYA ndinagumanikana naye penu tayu. Ndinati ndikupange pyonsene pinakandionesa iye.” Natenepo iye adenda yekha ene pansonga ya phiri, Mulungumbo adadza dzagumanikana naye. Balamu adalonga kuna iye mbati, “Ndamanga maguwa anomwe ansembe mbandipereka nsembe ng'ombe na bira paguwa yonsene.” MBUYA adapanga Balamu chakuti akalonge. Tenepo adamgwinya mbabwerera kuna Balaki kuti akalonge pyalonga MBUYA. Natenepo iye adabwereradi kuna Balaki mbagumana Balaki ali chiliri basi m'khundu mwa nsembe yache yakupyerera pabodzi pene na akadamu a Moabu. Izi ndi mphangwa zauprofeti zidalonga Balamu kuti: “Balaki mfumu wa ku Moabu andidzesa kubulukira ku Aramu, kubulukira kumapiri akumabulukiro dzuwa. Iye adalonga mbati, ‘Bwerani mundilongerembo kuna anthuwa. Atemberereni anthu a ku Israelewa.’ Ine ndinakwanisa tani kutemberera chinthu chakhonda temberera Mulungu, penu kulonga pya kuvungika, uku MBUYA hadalonge pyakuvungika tayu? Kubulukira pa miyala yakulapha ine ndikukwanisa kuaona; ndikukwanisa kuaona na pamapiri. Iwo ndi dzinza yakukhala pa yokha ene; iwo ambapidziwa kuti ngakutsanzayiswa kupiringana madzinza anango. Pidzukulu pya Israele pyakhala ninga fumbi, iwo ngazinji pyakwanga mwakuti hanalengeseka tayu. Ine na nsiku zanga zakukhala moyo mbizikhale ninga za anthu a Mulungu. Ine mbindife pyanga mumtendere ninga mumbachitira anthu akulungama.” Tenepo Balaki adalonga kuna Balamu mbati, “Chachita iwe kuna ine ninji? Ine ndidakuchemera kuti utemberere anyamalwanga, mbwenye pyonsene pyachita iwe pano nkhuatsanzayisa.” Iye adatawira mbati, “Chinakwanisa ine kulonga ntchontho chandipanga MBUYA kuti ndichilonge.” Kubuluka penepo Balaki adalonga kuna Balamu mbati, “Tende kumbuto inango kule kunakwanisa iwe kuona anthu anango a Aisraele. Iwe ukaatemberere na penepo m'mbuto mwanga.” Iye adenda na Balamu kumunda wa Zofimu pansonga paphiri ya Pisiga. Kweneko adamangako pontho maguwa anomwe ansembe mbapereka pontho ng'ombe na bira paguwa yonsene. Balamu adalonga kuna Balaki mbati, “Imira pano m'khundu mwa nsembe yako yakupyererayi, ine ndikwenda kagumanikana na Mulungu uko!” MBUYA adagumanikana nayedi Balamu mbampanga pyakuti akalonge. Natenepo adamgwinya kubwerera kuna Balaki kuti akampange pyalonga MBUYA. Natenepo adabwereradi kuna Balaki mbamgumana ali chiliri m'khundu mwa nsembe yache yakupyerera ile, pabodzi pene na akadamu a Moabu. Balaki adavunza kuti MBUYA adalonganji, tenepo Balamu adatoma kulonga mphangwa zache zauprofeti kuti: “Bwera kuno Balaki mwana Zipora, pontho uvesere pinafuna ine kukupanga. Mulungu si munthu tayu kuti anakwanisa kunama; iye si munthu tayu kuti anakwanisa kusanduza manyerezero ache. Pyonsene pidadumbira iye kupichita, ambapichitadi. Iye ambalonga, tenepo ipyo pimbachitikadi. Ine ndapangwa kuti nditsanzayise, tenepo ngakhala Mulungu atsanzayisa, ine nkhabe kwanisa kupikhonda tayu. Ine ndaoneratu kuti tsogolo ya Aisraele, nkhabe kuadzesera dzedze penu nyatwa tayu. MBUYA Mulungu wawo ali nawo; iwo ambalonga kuti Mulungu ndi mfumu wawo. Mulungu aabulusa m'dziko ya Iguputo; iye aamenyera nkhondo ninga nyati. Kweneko nkhabe matsenga penu ufiti, pile pinakwanisa kuphatiswa basa kupokanyisana na dzinza ya Israele. Chinchino anthu anati alonge pya Israele kuti, ‘Ngayang'anani pyachita Mulungu!’ Dzinza ya Israele yakhala ninga nkhalamu ikazi. Iyo nkhabe puma kufikirana ikhwadzule na kukhudyula, kufikirana isute chiropa cha chinthu chapha iye.” Tenepo Balaki adalonga kuna Balamu mbati, “Iwe wakhonda kuatemberera Aisraele, kwache leka kuatsanzayisa!” Balamu adatawira mbati, “Ayi ine sidakupange tayu kuti ndathema kuchita pyonsene pyandipanga MBUYA?” Balaki adalonga mbati, “Tendeni kuno kumbuto inango. Mwinango Mulungu anatawira kuti uatemberere na kweneko.” Natenepo iye adenda na Balamu pansonga paphiri ya Peori kuyang'ana pansi m'thando yatchetcha. Balamu adalonga kuna Balaki mbati, “Ndimangire maguwa anomwe ansembe pano mbubwere na ng'ombe zimuna zinomwe pontho na mabira amuna anomwe.” Balaki adachitadi ninga mudapangirwa iye, mbapereka ng'ombe ibodzi na bira mbodzi paguwa yonsene ya nsembe. Pidadziwa Balamu kuti MBUYA akhafuna kuti iye atsanzayise Aisraele hadendeve kuyang'ana matsengache ninga mukhachitira iye pakutoma pale tayu. M'mbuto mwache adazungunuka mbayang'ana kuthando yatchetcha. Iye adaonako Aisraele akhala m'magulu-magulu malingana na madzinzawo. Mzimu wa Mulungu adamgudumira, tenepo iye adalonga mphangwa zauprofeti izi: “Mphangwa za Balamu mwana Beori, mafala a munthu, ule anakwanisa kuona mwadidi. Ule anakwanisa kuva pinalonga Mulungu. Ule na maso akuthwa anakwanisa kuona mayezi-yezi, masomphenya akubulukira kuna Nyamphamvu zonsene. Makumbi a Israele ngakubalika pyakwanga. Iwo akhala ninga mizere yakulapha yamichewu penu minda yakukhala m'khundu-khundu mwa mkulo, ninga gavi wakubzalwa na MBUYA, penu mkungudza m'khundu-khundu mwa madzi. Iwo anakhala na mvula izinji, pontho anabzala mbewu zawo m'minda yakuthirirwa mwadidi. Mafumu awo anakhala akulu kupiringana Agagi, pontho ufumu wache unafumuka umimba na ulaphi ene. Mulungu adadza nawo kubulukira m'dziko ya Iguputo; iye ambaamenyera nkhondo ninga nyati. Iwo ambakhudyula anyamalwawo, ambapeya magogodo awo na kubonyola matswimo awo. Dzinza yeneyi yakhala ninga nkhalamu ikazi; ingagona, nkhabe munthu anawanga mtima kuilamusa tayu. Munthu onsene wakutsanzayisa Israele anatsanzayiswambo, pontho munthu onsene wakutemberera Israele anatembererwambo.” Na thangwi ya penepi Balaki adamzhangalira Balamu mbaimba m'manja kuti phuu mbalonga mbati, “Ine ndidakuchemera kuti utemberere anyamalwanga, mbwenye m'mbuto mwache iwe waatsanzayisa katatu. Natenepo ndoko pyako kumusa kwako! Ine ndidadumbira kuti ndinakufupa, mbwenye MBUYA akukhondesa kuti uleke kwata mfupowo.” Balamu adatawira mbati, “Ndidaapanga kale anyamphangwa adatuma iwe kuna ine ale kuti podi kwene kuti mundipase siliva onsene na golidi onsene wa m'nyumbanu yachifumu, ine nkhabe dzakwanisa kukhonda vera matongero a MBUYA pakuchita pinafuna ine tayu. Ndinalonga pyonthopyo pinandipanga MBUYA kuti ndipilonge.” Balamu adalonga kuna Balaki mbati, “Chinchino ndikubwerera kwathu kuna anthu anga, mbwenye mbandidzati kwenda, ndinafuna kukucheuza pinthu pinafuna dzachita Aisraele m'tsogolo muno kuna anthu ako.” Natenepo adatoma kulonga mphangwa zauprofeti izi: “Mphangwa za Balamu mwana Beori, mafala a munthu ule anakwanisa kuona mwadidi, ule anakwanisa kuva pinalonga Mulungu mbatambira nzeru zakubulukira kuna Nyakudzulu-dzulu, ule na maso akuthwa anakwanisa kuona masomphenya akubulukira kuna Nyamphamvu zonsene. Ndimbayang'ana pya m'tsogolo, tenepo ndimbaona dzinza ya Israele. Mfumu wakukhala ninga nyenyezi yakuyetima inabulukira muna Yakobo, ndodo yachifumu inaoneka mu Israele. Iye anakhamwadza akadamu a Moabu mbamenya anthu onsene a Seti. Iye anakunda anyamalwache Aedomu mbachitisa dziko yawo kukhala yache uku Israele akuthimiza basi kukunda. Dziko ya Israele inaapondedza pansi mbatswairiratu anyakusalira na moyo onsene.” Kubuluka penepo Balamu kumasomphenyache adaona Aamaleki mbalonga mphangwa zauprofeti izi: “Aamaleki ikhali dzinza yamphamvu pyakwanga kupiringana madzinza anango onsene, mbwenye pakumalisira pache iyo inamaliratu, pontho nee anaonekave tayu.” Kumasomphenya enewa adaonamo pontho Akeni mbalonga mphangwa zauprofeti izi: “Podi kwene kuti mbuto inakhala imweyo njakutchinjirizwa mwadidi ninga chisa chakumangwa pamatelero akulapha a phiri, imwe, Akeni, munati muvungwe, Ashuri angabwera dzakukwatani ninga anyaperezo.” Balamu adalonga pontho mphangwa zauprofeti izi: “Anthu anagumanyikana kumpotowa mbani? Anyankhondo anabwera na pamadzi kubulukira ku Kipro, iwo anakunda Asiria na Eberi. Mbwenye pakumalisira pache iwombo anamaliratu, pontho nee anaonekave tayu.” Kubuluka penepo Balamu adalamuka mbabwerera kwawo, Balaki mbaendambo na njirache. Pidamanga Aisraele msasawo m'Phedi ya Kesha, amuna adatoma kuchita uputa na akazi a ku Moabu akhali penepo ale. Akazi enewa adachemerera amunawa kuphwando yawo ya nsembe, kule kukhapembedzwa milungu yawo. Aisraele achimuna adadya pyakudya pile mbapembedza milungu yawo yakuchemerwa Baala wa Peori. Natenepo MBUYA adazhangali nawo mbalonga kuna Mose mbati, “Kwata akadamu a Aisraele onsenewa uaphe pakwecha pamaso panga, towera ukali wanga wakugoswa ubuluke pana Aisraelewa.” Mose adapanga akadamu mbati, “Munthu onsene aphe munthu wa dzinzache ule adavungazikana na Amoabu kupembedza Baala wa Peori.” Mbodzi wa Aisraele adakwata mkazi wa ku Midiani mbapita naye m'khumbi mwache uku Mose na dzinza yonsene ya Israele akuona, mwenemo iwo onsene akusintili pamsuwo wa Chikhumbi cha Mulungu. Pidaona Finiasi mwana Eleazara mdzukuluache Aroni nyansembe penepi, adalamuka mbasiya gulu yonsene ile. Iye adakwata dipa, mbatewera mamuna na mkazi m'khumbi mule mbaaphutchula na dipayo onsene uwiriawo pabodzi pene. Na njira yeneyi muliri ukhapha Aisraele udaleka, mbwenye pandzidzi wenewu muliri ukhadapha kale anthu pikwi makumawiri na pinayi. MBUYA adalonga kuna Mose mbati, “Na thangwi ya pinthu pyachita Finiasi, ine nkhabeve zhangali nawo Aisraele tayu. Iye adazhangali pyakwanga ninga mudachitira ine towera ine ndilemedzwe pakati pawo. Ndi thangwi yache ine sidaamale onsene kuavunga tayu. Natenepo mpange kuti ine ndikuchita naye chiverano chile chinakhala chakukhazikika ndzidzi onsene unadzawu. Iye pabodzi pene na pidzukulu pyache ndaakhazikisa kukhala anyansembe anga kwenda na kwenda, thangwi iye adachita phinga kuti ine ndilemedzwe pakati pawo, pontho kuti adachitisa kuti pyakudawa pya Aisraele pilekererwe.” Mamuna wa Chiisraele ule adaphiwa pabodzi na mkazi wa ku Midiani akhali Zimri mwana Salu, ule akhali mkadamu wa banja m'dzinza ya Simioni. Dzina ya mkaziyo ikhali Kozibi. Babache akhali Zuri mkadamu wa mbumba za Amidiani. MBUYA adapanga Mose mbati, “Ndoko kamenyane na Amidiani, pontho uavunge, thangwi ya pyakuipa pidachita iwo kuna imwe pidakunyengezani iwo pa Peori, pontho thangwi ya Kozibi ule adafa pandzidzi wa muliri udachitika pa Peori ule.” Pidamala muliri ule MBUYA adalonga kuna Mose na Eleazara mwana Aroni mbati, “Chitani kalembera wa dzinza yonsene malingana na mabanjawo, maka amuna a pyaka makumawiri pyakubalwa penu akupiringana penepo, ale anakwanisa kuphata basa ya unyankhondo.” Dzinza ya Rubeni, ule akhali mwana wautombo wa Yakobo: nkhonda Hanoki, Palu, Hezironi na Karimi. Onsene pabodzi pene akhalipo pikwi makumanayi na pitatu, pontho na madzana manomwe na makumatatu. Pidzukulu pya Palu pikhali Eliabu na anache achimuna Nemuele, Datani na Abiramu. Datani na Abiramu ngontho ale adasankhulwa na dzinza yonsene ya Israele. Iwo adapandukira Mose na Aroni mbakhala gulu ibodzi na anyakutewera Kora, pidapandukira iwo MBUYA. Mataka adafunguka mbaakhudyula onsene. Tenepo iwo adafa pabodzi pene Kora na anyakutewerache pidadza moto kuvunga amuna madzana mawiri na makumashanu; iwo adakhala ninga chinthu chakucheuza nacho anthu. Mbwenye ana achimuna a Kora hadaphiwe tayu. Dzinza ya Simioni: nkhonda Nemuele, Yamini, Yakini, Zera na Shauli. Onsene pabodzi pene akhalipo amuna pikwi makumawiri na piwiri na madzana mawiri. Dzinza ya Gadi: nkhonda Zefoni, Hagi, Shuni, Ozini, Eri, Arodi na Areli. Onsene pabodzi pene akhalipo amuna pikwi makumanayi na madzana mashanu. Onsenewa pabodzi pene akhalipo amuna pikwi makumanomwe na pitanthatu pontho na madzana mashanu. Dzinza ya Isakara: nkhonda Tola, Pua, Yashubu na Shimironi. Onsene pabodzi pene akhalipo amuna pikwi makumatanthatu na pinayi pontho na madzana matatu. Dzinza ya Zebuloni: nkhonda Seredi, Eloni na Yaheleele. Onsene pabodzi pene akhalipo amuna pikwi makumatanthatu na madzana mashanu. Madzinza a Yosefe ule akhali na ana awiri achimuna, Manase na Eferemu. Dzinza ya Manase: Makiri mwana manase adabala Gileadi. Tenepo anthu onsene ali m'tchindewa mphidzukulu pya Gileadi: nkhonda Izere, Heleki, Asriele, Shekemu, Shemida na Hefere. Zelofehadi mwana wamamuna wa Hefere akhali nkhabe ana achimuna mbwenye achikazi okhokha. Anawo madzinawo mbawa: Mala, Nowa, Hogila, Milika na Tiriza. Onsene pabodzi pene akhalipo amuna pikwi makumashanu na piwiri pontho na madzana manomwe. Dzinza ya Eferemu: nkhonda Shutela, Bekeri na Tahani. Nkhonda Erani mphidzukulu pya Shutela. Onsene pabodzi pene akhalipo amuna pikwi makumatatu na piwiri pontho na madzana mashanu. Mbumba yonseneyi ikhali pidzukulu pya Yosefe. Dzinza ya Benjemani: nkhonda Bela, Ashibele, Ahiramu, Shefufamu na Hufamu. Nkhonda Aridi na Naamani mphidzukulu pya Bela. Onsene pabodzi pene akhalipo amuna pikwi makumanayi na pishanu pontho na madzana makumatanthatu. Dzinza ya Dani: nkhonda Shuhamu. Iwo onsene pabodzi pene akhalipo amuna pikwi makumatanthatu na pinayi pontho na madzana manayi. Dzinza ya Asheri: nkhonda Imina, Ishivi na Beria. Nkhonda Heberi na Malikiele mphidzukulu pya Beria. Asheri akhadabala mwana wamkazi dzinache Sera. Onsene pabodzi pene akhalipo amuna pikwi makumashanu na pitatu pontho na madzana manayi. Dzinza ya Nafitali: nkhonda Yazeele, Guni, Yezeri na Shilemu. Onsene pabodzi pene akhalipo amuna pikwi makumanayi na pishanu pontho na madzana manayi. Konta yonsene ya amuna a mu Israele idakwana pikwi madzana matanthatu na chibodzi pontho na madzana manomwe na makumatatu. MBUYA adalonga kuna Mose mbati, “Gawa dzikoyo pakati pa madzinza malingana na kuinjipa kwa anthu adalembwa ale. Dzinza ya Levi idadzala na nkhonda Gereshoni, Kohati na Merari. Pidzukulu pyache pidavungazikana na nkhonda Libini, Hebroni, Mahili, Mushi na Kora. Kohati adabala Amuramu, ule adasemba mwana wamkazi wa Levi dzinzache Yokebedi, ule adabalwa mu Iguputo. Iye adambalira Amuramu ana awiri achimuna, Aroni na Mose, pontho na nyamaingawo Miriamu. Aroni adabala ana anayi achimuna Nadabu, Abihu, Eleazara na Itamara. Nadabu na Abihu adafa pidapereka iwo moto okhonda tawiriswa pamaso pa Mulungu. Ana achimuna a Levi, ale akhali na mwezi ubodzi wakubalwa penu kupiringana penepo akhalipo pikwi makumawiri na pitatu. Iwo adalembwa paokha enembo nee kuavungaza kubodzi na Aisraele anzawo tayu, thangwi iwo hadapaswe mbuto mu Israele tayu. Anthu onsenewa adalembwa na Mose pontho Eleazara pikhachita iwo kalembera kukhundu inango ya mkulo wa Yorodani kubulukira ku Yeriko. Nkhabe mamuna mbodzi akhadasala tayu pakati pa anthu ale adalembwa na Mose pontho Aroni pandzidzi udachita iwo kalembera wakutoma m'thando yatchetcha ya Sinai. MBUYA akhadalonga kuti onsene anamala kufa m'thando yatchetcha. Nee mbodzi wa iwo adasala na moyo tayu, kupambula Kalebu mwana Yefune na Yoswa mwana Nuni. Mala, Nowa, Hogila, Milika na Tiriza akhali ana achikazi a Zelofehadi ule babache akhali Hefere, Hefere babache akhali Gileadi, Gileadi babache akhali Makiri, Makiri babache akhali Manase, mwana Yosefe. Iwo adenda mbakaimira pamaso pa Mose, Eleazara nyansembe, akadamu na dzinza yonsene ya Israele pamsuwo wa Chikhumbi cha Mulungu mbalonga mbati, “Babathu adafa m'thando yatchetcha okhonda kusiya na mwana ene wamamuna. Iye nee akhali mbodzi wa anyakutewera a Kora adapandukira MBUYA ale tayu; iye adafa thangwi ya kudawa kwache. Ayi mphyadidi kuti dzina ya babathu ifeletu, thangwi iye akhali nkhabe ana achimuna basi? Tipaseni mbutoyo pakati pa abale a babathu.” Mose adaupereka mseru wenewu kuna MBUYA, tenepo MBUYA adalonga kuna Mose mbati, “Pinapempha ana achikazi a Zelofehadi mphyakuthema; apaseni mbutoyo pakati pa abale a babawo. Pontho uapase pinthu pyasiya defuntuyo. Panga Aisraele kuti ngakhala mamuna anafa okhonda kusiya ana achimuna, anache achikaziwo apaswe pinthu pyasiya babawo pile. Ngakhala iye nkhabe na mwana ene wamkazi, mbaleache atambire pinthu pyakusiyiwapyo. Ngakhala iye nkhabe na mbale ene, mbaleache babache atambire pinthu pyakusiyiwapyo. Ngakhala babache nkhabe mbale, penepo mbaleache unango wakukhala naye chifupi atambire pinthu pyakusiyiwapyo, pontho apikwate ninga pyache pyene. Anthu a ku Israele athema kuteweza pinthu pinalonga mwambo wenewu ninga mwalongera ine MBUYA.” MBUYA adalonga kuna Mose mbati, “Kwira phiri ya Abarimu mbuyang'ane dziko inafuna ine kupasa Aisraele. Ungamala kuiona unati ufe ninga mudachitira mbaleako Aroni, thangwi monsene uwirianu mudapandukira matongero anga m'thando yatchetcha ya Zini. Pidadungunya anthu mwakupokanyisana na ine pa Meriba, iwe udakhonda kundilemedza pamaso pawo kuti ndine wakuchena.” (Meriba ndi mphuno ya madzi ya pa Kadeshi m'thando yatchetcha ya Zini.) Mose adapemphera mbati, “MBUYA Mulungu, phata ya moyo wa anthu onsene, ndikupemphera kuti musankhule munthu ule anakwanisa kutsogolera anthu anu, pontho ule anakwanisa kukhala mkadamu wawo pankhondo, towera anthu anu aleke khala ninga mabira akusowa makabuswa.” MBUYA adalonga kuna Mose mbati, “Kwata Yoswa mwana Nuni, munthu wakudzala na nzeru, mbumsanjike manja. Muimirise pamaso pa Eleazara nyansembe na pa anthu onsene a Israele mbulonge pamaso pa iwo onsene kuti iye ndiye nyakupita m'mbuto mwako. Mpase khundu ya utongi una iwe towera anthu onsene a Israele amvere. Iye aimire pamaso pa Eleazara nyansembe, ule anampanga kufuna kwanga pakuphatisa basa Urimu na Tumimu. Na njira yeneyi Eleazara ndiye anatsogolera Yoswa pabodzi pene na anthu onsene a Israele papyonsene pinaphata iwo.” Mose adachitadi pyonsene ninga mudampangira MBUYA. Iye adaimirisa Yoswa pamaso pa Eleazara nyansembe na pa anthu onsene a Israele. Ninga montho mudalongera MBUYA, Mose adamsanjika manja Yoswa mbalonga kuti Yoswa ndiye nyakupita m'mbuto mwache. MBUYA adalonga kuna Mose kuti apange Aisraele kuti iwo athema kupereka pandzidzi wache wakusankhulika pyakupereka pyakusasanywa na moto kuna MBUYA ninga khwema yakumkomera MBUYA. Pyakupereka pyakusasanywa na moto pile pyathema kuperekwa kuna MBUYA mphipi: anabira amuna awiri a chaka chibodzi akusowa chilema ninga nsembe yakupyerera ya nsiku na nsiku. Bira mbodzi aperekwe nsembe na machibese, nyachiwiriacheyi aperekwe nsembe pakuthobila dzuwa. Pa mabira awiri paperekwe chakupereka cha mapira chakulemera kilogramu ibodzi chakuvungazwa na mafuta adidiletu aolivi akukwana tugwe mbodzi. Chenechi ntchakupereka cha nsiku na nsiku chile chimbapiswa chonsenene. Chenechi ntchile chidakhazikiswa paphiri ya Sinai kukhala chakupereka chakusasanywa na moto kuna MBUYA, chile khwemache MBUYA ambakomerwa nayo. Chakupereka chakumwa cha vinyu chakukwana tugwe mbodzi chikhuthulirwe pana mabira awiri ale paguwa yansembe. Pakuthobila dzuwa perekani bira wachiwiriyo ninga montho mwachitira imwe na chakupereka cha machibese chile pabodzi pene na chakupereka chakumwa. Chenechi pontho ntchakupereka chakusasanywa na moto kuna MBUYA, chile khwemache imbamkomera MBUYA. Pa Nsiku Yakupuma perekani anabira amuna awiri a chaka chibodzi akusowa chilema, ufa wakulemera makilogramu mawiri wakuvungazwa na mafuta aolivi kukhala chakupereka chakumwa, pontho na chakupereka cha mapira. Nsembe yakupyererayi yathema kuperekwa pa Nsiku yonsene Yakupuma kuthimizira pa nsembe yakupyerera ya nsiku na nsiku pabodzi pene na chakupereka chache chakumwa. Perekani nsembe yakupyerera kuna MBUYA pakutoma pamwezi onsene: ng'ombe zimuna zing'ono-zing'ono ziwiri, bira wamamuna mbodzi, na anabira anomwe a chaka chibodzi, onsenewa akhale akusowa chilema. Pontho mupereke ufa wakuvungazwa na mafuta aolivi kukhala chakupereka cha mapira. Pabodzi pene na ng'ombe yonsene perekani ufa wakulemera makilogramu matatu; pabodzi pene na bira wamamuna perekani ufa wakulemera makilogramu mawiri; pontho pabodzi pene na bira onsene perekani ufa wakulemera kilogramu ibodzi. Nsembe zakupyerera nsakupereka zakusasanywa na moto, zile khwemache MBUYA ambakomerwa nayo. Na ng'ombe yonsene paperekwe chakupereka chakumwa cha vinyu chakukwana matugwe mawiri, na bira wamamuna tugwe mbodzi na theka, pontho na mwanabira onsene tugwe mbodzi. Wenewu ndi mwambo wa nsembe zakupyerera zakuperekwa pansiku yakutoma ya mwezi onsene pa chaka. Kuthimizira pa nsembe zakupyerera za nsiku na nsiku pabodzi pene na chakupereka chakumwa, perekani bokho mbodzi kukhala nsembe yakubulusira pyakudawa. Phwando ya Paska yakulemedza nayo MBUYA yathema kuchitika pansiku yakhumi na chinayi ya mwezi wakutoma. Pansiku yakhumi na chishanu phwando ya chipembedzo itome. Tenepo pangamala nsiku zinomwe phwandoyo imale. Pandzidzi wa phwandowu idyani mikate yakusowa chakufufumisira. Pansiku yakutoma ya phwandoyi mwathema kugumanyikana kupembedza, tenepo lekani phata basa pansiku yeneyo. Perekani nsembe yakupyerera kuna MBUYA kukhala chakupereka chakusasanywa na moto: ng'ombe zimuna ziwiri, bira wamamuna mbodzi, na anabira amuna anomwe a chaka chibodzi, onsenewa akhale akusowa chilema. Perekani chakupereka cha mapira cha ufa wakunyodoka wakuvungazwa na mafuta aolivi akukwana makilogramu matatu pabodzi na ng'ombe yonsene, makilogramu mawiri pabodzi pene na bira, pontho na kilogramu ibodzi pabodzi pene na bira onsene. Mupereke pontho bokho mbodzi kukhala nsembe yakubulusira pyakudawa. Na njira yeneyi chitani mwambo wakuchenesa anthu onsene. Perekani penepi kuthimizira pa nsembe zakupyerera zimbapereka imwe na machibese onsene zile. Montho-monthomo perekani nsiku na nsiku mpakana nsiku zinomwe chakupereka chakusasanywa na moto kuna MBUYA, khwemache imbamkomera MBUYA. Perekani pyakuperekapi kuthimizira pa nsembe yakupyerera ya nsiku na nsiku pabodzi na chakupereka chache chakumwa. Pansiku yachinomwe mwathema kugumanyikana pabodzi kuti mupembedze, mbamuleke phata mabasanu a nsiku na nsiku. Pansiku yakutoma ya Phwando ya Pyakuvuna, mungapereka pyakupereka pyanu pya mapira achinchino kuna MBUYA, imwe mwathema kugumanyikana kuti mupembedze mbamuleke phata mabasanu a nsiku na nsiku. Perekani nsembe zakupyerera kuti zikhale khwema yakukomera MBUYA: anamphulu amuna awiri, bira mbodzi na mabira anomwe a chaka chibodzi, onsenewa akhale akusowa chilema. Perekani chakupereka cha mapira cha ufa wakunyodoka wakuvungazwa na mafuta aolivi: makilogramu matatu aperekwe pabodzi na ng'ombe yonsene, makilogramu mawiri aperekwe pabodzi na bira wamamuna, pontho kilogramu ibodzi iperekwe pabodzi na mwanabira onsene. Perekani pontho bokho mbodzi kukhala nsembe yakubulusira pyakudawa. Na njira yeneyi chitani mwambo wakuchenesa anthu onsene. Perekani penepi na chakupereka chakumwa kuthimizira pa nsembe yakupyerera ya nsiku na nsiku pabodzi na chakupereka chache cha mapira. Pansiku yakutoma ya mwezi wachinomwe mugumanyikane kuti mupembedze mbamuleke phata mabasanu a nsiku na nsiku. Pansiku yeneyo ngoma zathema kulizwa. Perekani nsembe yakupyerera kuna MBUYA, khwemache imbamkomera MBUYA: mwanamphulu mbodzi wamamuna, bira wamamuna mbodzi na anabira anomwe a chaka chibodzi, onsenewa akhale akusowa chilema. Perekani chakupereka cha mapira cha ufa wakunyodoka wakuvungazwa na mafuta aolivi: ufa wakulemera makilogramu matatu aperekwe pabodzi pene na ng'ombe; makilogramu mawiri aperekwe pabodzi pene na bira; pontho kilogramu ibodzi iperekwe pabodzi pene na mwanabira onsene. Pontho perekani bokho mbodzi kukhala nsembe yakubulusira pyakudawa; na njira yeneyi chitani mwambo wakuchenesa anthu onsene. Perekani penepi kuthimizira pa nsembe yakupyerera imbapereka imwe pansiku yakutoma ya mwezi onsene pabodzi pene na chakupereka chache cha mapira, pontho na nsembe yakupyerera imbapereka imwe nsiku na nsiku pabodzi pene na chakupereka chache chakumwa, khwemache ya pyakupereka penepi MBUYA ambakomerwa napyo. Pansiku yachikhumi ya mwezi wachinomwe gumanyikanani kuti mupembedze; lekani kudya chinthu na chibodzi chene mbamuleke phata mabasanu a nsiku na nsiku. Perekani nsembe yakupyerera kuna MBUYA, ile khwemache imbamkomera MBUYA: mwanamphulu wamamuna mbodzi, pontho na anabira anomwe a pyaka pinomwe, onsenewa akhale akusowa chilema. Perekani chakupereka cha mapira cha ufa wakunyodoka wakuvungazwa na mafuta aolivi: makilogramu matatu a ufa aperekwe pabodzi pene na mwanamphulu wamamuna, makilogramu mawiri aperekwe pabodzi pene na bira wamamuna, kilogramu ibodzi iperekwe pabodzi pene na mwanabira onsene. Perekani pontho bokho mbodzi kukhala nsembe yakubulusira pyakudawa. Kuthimizira pa bokho adaperekwa kuchita mwambo wakuchenesa anthu ule, pontho na nsembe yakupyerera ya nsiku na nsiku pabodzi pene na chakupereka chache cha mapira pontho chakupereka chache chakumwa. Pansiku yakhumi na chishanu ya mwezi wachinomwe gumanyikanani kuti mupembedze. Chitani phwando yakulemedza nayo MBUYA nsiku zinomwe mbamuleke phata mabasanu a nsiku na nsiku. Pansiku yakutomayi perekani kuna MBUYA chakupereka chakusasanywa na moto, chile khwemache imbamkomera MBUYA: anamphulu amuna khumi na atatu, mabira amuna awiri, anabira achimuna khumi na anayi a chaka chibodzi, onsenewa akhale akusowa chilema. Perekani chakupereka cha mapira cha ufa wakunyodoka wakuvungazwa na mafuta aolivi: makilogramu matatu aperekwe pabodzi pene na ng'ombe yonsene, makilogramu mawiri aperekwe pabodzi pene na bira onsene, kilogramu ibodzi iperekwe pabodzi pene na mwanabira onsene. Mupereke pontho bokho mbodzi kukhala nsembe yakubulusira pyakudawa. Perekani penepi kuthimizira pa nsembe yakupyerera imbapereka imwe nsiku na nsiku pabodzi pene na chakupereka chache cha mapira pontho chakupereka chache chakumwa. Pansiku yachiwiri perekani anamphulu amuna khumi na awiri, mabira amuna awiri, pontho na anabira amuna khumi na anayi a chaka chibodzi, onsenewa akhale akusowa chilema. Pansiku yachitatu perekani anamphulu amuna khumi na mbodzi, mabira amuna awiri, na anabira amuna khumi na anayi a chaka chibodzi, onsenewa akhale akusowa chilema. Pansiku yachinayi perekani anamphulu amuna khumi, mabira amuna awiri, pontho na anabira amuna khumi na anayi a chaka chibodzi, onsenewa akhale akusowa chilema. Pansiku yachishanu perekani anamphulu amuna afemba, mabira amuna awiri, pontho na anabira amuna khumi na anayi a chaka chibodzi, onsenewa akhale akusowa chilema. Pansiku yachitanthatu perekani anamphulu asere, mabira amuna awiri, pontho na anabira amuna khumi na anayi a chaka chibodzi, onsenewa akhale akusowa chilema. Pansiku yachinomwe perekani anamphulu amuna anomwe, mabira amuna awiri, pontho na anabira khumi na anayi a chaka chibodzi, onsenewa akhale akusowa chilema. Pansiku yachisere gumanyikanani kuti mupembedze mbamuleke phata mabasanu a nsiku na nsiku. Perekani nsembe yakupyerera kukhala chakupereka chakusasanywa na moto kuna MBUYA, chile khwemache imbamkomera MBUYA: mwanamphulu wamamuna mbodzi, bira wamamuna mbodzi, pontho na anabira amuna anomwe a chaka chibodzi, onsenewa akhale akusowa chilema. Wenewu ndiye mwambo wa nsembe zakupyerera, pyakupereka pya mapira, pyakupereka pyakumwa na nsembe zachiphatizano, pile pyathema imwe kupipereka kuna MBUYA pandzidzi wa maphwando anu akusankhulika. Penepi nkhuthimizira pa pyakupereka pimbapereka imwe kuchitisa kuti pidadumbira imwe pikwane-kwane penu pyakupereka na kufuna kwache munthu. Natenepo Mose adapanga Aisraele pyonsene pikhadalonga MBUYA pile. Mose adapereka matongero ali m'tchindewa kuna akadamu a madzinza a Israele. Munthu angadumbira kupereka chinthu kuna MBUYA, penu kudumbira kuti iye hanachita chinthu chinango tayu, iye aleke kuswa kudumbira kudachita iye kule, kwache iye athema kuchita pyonsene pidalonga iye. Ngakhala mwali wakukhala m'nyumba mwa makolo ache anadumbira kuna MBUYA kupereka chinthu chinango, penu kudumbira kuti iye hanachita chinthu chinango tayu, iye athema kuchita pyonsene pyadumbira iye, ngakhala babache hanalongapo pinthu tayu angava pya penepi. Mbwenye ngakhala babache pakuva pya penepi anamkhondesa kuchita pidadumbira iye pile, penepo iye ngwakusudzulwa pa pidadumbira iye. MBUYA anati amulekerere, thangwi babache ndiye adamkhondesa kuchita pidadumbira iye pile. Ngakhala mkazi anasembwa mwenemo adumbira kale chadala penu mwakukhonda dziwa pachinthu chinango, iye athema kuchita pyonsene pidadumbira iye ngakhala mamunache hanalongapo pinthu tayu angava pya penepi. Mbwenye ngakhala mamunache pakuva pya penepi anamkhondesa kuchita pidadumbira iye, penepo anakhala wakusudzuka pa pidadumbira iye pile, MBUYA anati amulekerere. Mamfelwa penu mkazi wakumwalana na mamunache hanasudzuka tayu papyonsene pidadumbira iye pile. Ngakhala mkazi wakusembwa anadumbira pachinthu chinango, iye athema kuchita pyonsene pyadumbira iye ngakhala mamunache pakuva pya penepi hanalongapo pinthu tayu, penu kumkhondesa kuchita pyadumbira iye. Mbwenye ngakhala mamunache pakuva pya penepi anamkhondesa kuchita pidadumbira iye, penepo ngwakusudzuka pa pidadumbira iye pile. MBUYA anati amulekerere thangwi mamunache ndiye amkhomdesa kuchita pidadumbira iye. Mamunache ndiye ana mphamvu zakumanga penu kusudzula kudumbira kudachita iye kule. Mbwenye ngakhala panagwanda nsiku kubulukira nsiku idava mamunayo pya penepi mbakhonda longapo pinthu, mkaziyo athema kuchita pyonsene pidadumbira iye. Mamunayo adatsikimizira pyakudumbirako pansiku idava iye pya penepyo. Mbwenye ngakhala mamunayo anafudza kudumbirako pangagwanda nsiku zinango, mamunayo ndiye athema kuoneswa nyatwa thangwi ya kuchitisa mkaziyo kuchimwana kuchita pinthu pidadumbira iye pile. Enewa ndiye matongero a MBUYA adapereka iye kuna Mose akulonga pyakudumbira kumbachita mkazi okhonda sembwa wakukhala m'nyumba mwa babache penu mkazi wakusembwa. MBUYA adalonga kuna Mose mbati, “Atchunyuse Amidiani thangwi ya pinthu pidachita iwo kuna Aisraele. Ungamala chita Penepyo, unafa.” Natenepo Mose adalonga kuna anthu mbati, “Sasanyika kwenda kunkhondo towera mukamenyane na Amidiani na kuatchunyusa thangwi ya pinthu pidachita iwo kuna MBUYA. Padzinza yonsene ya Aisraele pabuluke amuna chikwi chibodzi kwenda kunkhondo.” Natenepo amuna chikwi adasankhulwa kubulukira m'dzinza yonsene. Konta ya amuna onsene ikhali pikwi khumi na piwiri kusasanyikira nkhondo. Mose adagwinya amuna enewa kunkhondo mwakutsogolerwa na Finiasi mwana Eleazara nyansembe, ule akhali nyakuyang'anira pinthu pyakupambulika pya MBUYA na ngoma zakupereka chidziwiso kuna anthu. Iwo adamenyana nawo Amidiani ninga mudalongera MBUYA kuna Mose mbapha amuna onsene, pabodzi pene na mafumu mashanu a Amidiani: Evi, Rekemu, Zuri, Huri na Reba. Iwo adapha pontho Balamu, mwana Beori. Aisraele adaphata akazi a Chimidiani na ana ene mbapokosera ng'ombe, mabira na mfumawo yonsene, pontho mbapisa mizindawo yonsene na misasawo ene. Iwo adakwata pyonsene pidapokosera iwo pabodzi pene na anyaperezo pontho pifuyo, mbadza pamaso pa Mose, Eleazara na dzinza yonsene ya Israele, ale akhadamanga msasawo pamaphedi a Moabu kukhundu inango ya mkulo wa Yorodani kubulukira ku Yeriko. Mose, Eleazara na akadamu anango a m'dzinza ya Israele adabuluka mumsasa mule kagumanikana na anyankhondo. Mose akhadazhangalira akulu-akulu, akadamu a anyankhondo pikwi na akadamu a anyankhondo dzana, ale akhadadza kubulukira kunkhondo. Iye adavunza mbati, “Thangwi yache ninji mwaaleka na moyo akazi onsenewa? Kumbukani kuti akhali akazi, ale adateweza pidalonga Balamu, pontho pa Peori adachitisa kuti anthu akhale okhonda khulupirika kuna MBUYA. Penepi ndiye pidadzesa muliri pakati pa anthu a MBUYA. Natenepo ndzidzi ontho uno iphani mphale onsene na mkazi onsene wakudziwa kale mamuna, mbamuleke na moyo akazi okhonda dziwa mamuna onsene kuti akhale anu. Tenepo munthu onsene, ule apha munthu penu kukhuya mtembo athema kukhala kunja kwa msasa kufikirana nsiku zinomwe zimale. Pansiku yachitatu na yachinomwe mupichenese mwekha mwene pabodzi pene na akazi aphata imwewa. Pontho mwathema kuchenesa nguwo zonsene, pontho chinthu chonsene chakusasanywa kubulukira kunthembe, ubweya wa mbuzi na miti.” Eleazara nyansembe adalonga kuna amuna akhadabwera kubulukira kunkhondo ale mbati, “Matongero apereka MBUYA kuna Mose mbawa: Pansiku yachinomwe mwathema kufula nguwo zanu; mungamala penepo munakhala akuchena pamaso pa Mulungu pontho munatawiriswa kupita mumsasa.” MBUYA adalonga kuna Mose mbati, “Iwe na Eleazara pabodzi pene na akadamu anango a dzinza ya Israele mulengese pyonsene pidapokosera imwe kuna Amidiani pabodzi pene na anyaperezo pontho pifuyo. Penepi upigawe kati na kati khundu ibodzi ikhale ya ale adenda kamenya nkhondo, khundu inangomboyo ikhale ya anthu anango onsene a Israele. Kubulukira pa khundu yakwata anyankhondo ukwatepo msonkho wa MBUYA; pa anyaperezo, ng'ombe, mabira na mbuzi msonkho wache ndi chibodzi pa madzana mashanu onsene. Penepi upipereke kuna Eleazara nyansembe kuti chikhale chakupereka chakupambulika kuna MBUYA. Kubulukira pa khundu yakwata anthu anango onsene a Israele, ukwatepo chibodzi pa anyaperezo, ng'ombe, mabulu, mabira na mbuzi makumashanu onsene. Penepi upipereke kuna Alevi, ale akuyang'anira Chikhumbi cha Mulungu.” Mose na Eleazara adachitadi pyonsene pidalonga MBUYA kuna Mose. Natenepo Mose adapereka kuna Eleazara msonkho kukhala chakupereka chakupambulika kuna MBUYA ninga montho mudalongera MBUYA. Kubulukira pa pinthu penepi Mose adakwata chibodzi pa makumashanu onsene a anyaperezo na a pifuyo pene mbapipereka kuna Alevi, ale basawo ikhali yakuyang'anira Chikhumbi cha Mulungu ninga montho mudalongera MBUYA. Kubuluka penepo akadamu a anyankhondo adenda kuna Mose mbakalonga mbati, “Anyabasanufe tamala lengesa anyankhondo ambayang'anira ife ale, pontho nkhabe mbodzi asowapo tayu. Natenepo ife tikudza na pyakuthemesera manungo pyagolidi, magoza, pibangili, mphete za m'pyala, mphete za m'khutu, na mikufu pile pidakwata ife kukhala pyathu. Penepi ife tikupipereka kuna MBUYA ninga pyakupagali napyo moyo wathu towera iye atitchinjirize.” Mose na Eleazara adatambira golidi, pyonsene pyakuthemesera manungo. Pyonsene pidapereka akadamu kulemera kwache kukhali nenene makilogramu madzana mawiri. Ale akuti hakhali akadamu tayu adakoya pinthu pidakwata iwo pile. Natenepo Mose na Eleazara adakwata golidi ule kwenda naye m'Chikhumbi cha Mulungu towera MBUYA atchinjirize Aisraele. Madzinza a Rubeni na Gadi akhali na pifuyo pizinji. Tenepo pidaona iwo kuti nthemba za Yazere na Gileadi ikhali yadidi pyakwanga kudyeserapo pifuyo, adenda kuna Mose, Eleazara na akadamu anango a dzinza yonsene mbalonga mbati, “Maluwani a Ataroti, Diboni, Yazere, Nimira, Heshiboni, Eleale, Sibima, Nebo na Beoni, nthemba ile MBUYA adaphedza Aisraele kuikunda ndi nthemba yadidi pyakwanga na pifuyo, pontho anyabasanufe pifuyo tili napyo. Natenepo ife taphata miyendo ngatipasenimbo dziko yeneyi kuti ikhale yathu ene, pontho lekani kutiwambusa mkulo wa Yorodani kuti tikakhazikike kweneko.” Mose adaatawira mbati, “Kadi pinafuna imwe mphyakuti musale pano uku Aisraele anzanu akwenda kamenya nkhondo? Imwe mwawanga tani mtima tenepa kufuna kugwisa mfuwa Aisraele anzanu m'dziko yaapasa MBUYA? Penepo ndiye pidachita ababanu pidaatuma ine kubulukira ku Kadeshi Barinea kazonda dziko yeneyi. Iwo adenda mpakana kuphedi ya Eshikolo mbaiona dzikoyo, mbwenye pidabwerera iwo adagwisa mfuwa anzawo kupita m'dziko ikhadaapasa MBUYA ile. MBUYA adazhangali pyakwanga pansiku yeneyo mbadumbira mbati, ‘Na thangwi ya kuthimiza kukhonda kundivera kwachita iwoku, amuna a pyaka makumawiri pyakubalwa penu kupiringana penepo, ale adabulukira m'dziko ya Iguputo nkhabe mbodzi wa iwo anafuna dzapita m'dziko idadumbira ine kuna Abrahamu, Isake na Yakobo tayu.’ Penepi pidasiye munthu tayu kupambula Kalebu mwana Yefune wa dzinza ya Akenizi na Yoswa mwana Nuni; enewa adathimiza kuvera MBUYA. MBUYA adazhangalira anthu mbaachitisa kutsalakatika m'thando yatchetcha pyaka makumanayi kufikirana mfendu onsene udachita pyokhonda komera MBUYA ule udamala. Natenepo imwe lero mwapita m'mbuto mwa ababanu, mfendu wachinchino wakudzala na amuna akudawika akusasanyika kudzesa pontho ukali wakugoswa wa MBUYA pana Aisraele. Ngakhala imwe anthu a madzinza a Rubeni na Gadi munakhonda kumtewera chinchino pano, iye anati aasiye pontho okha anthuwa m'thando yatchetcha muno, natenepo anthu angavungika munafuna dzaona nyatwa ndimwe thangwi ndimwe mwapichitisa.” Iwo adenda kalonga na Mose mbati, “Chakutoma titawiriseni kuti timange mathanga a pifuyo pyathu na maluwani a akazathu na anathu. Tingamala penepo ife tinasasanyika kwenda pabodzi na Aisraele anzathu kamenya nkhondo, pontho tinaatsogolera kufikirana tikaakhazikise m'dziko inafuna iwo kakwata kukhala yawo ene. Ndzidzi uno akazathu na anathu ene anabanga khala muno m'maluwani akutchingwa na mpanda gopesera anthu a m'dziko muno. Ife sinabwerera tayu kumisa kwathu kufikirana Aisraele anzathu onsene amale kwata dziko idalongwa kuti inakhala yawo ile. Ife nkhabe kwata chinthu na chibodzi chene pakati pawo kukhundu yeneyo ya Yorodani tayu, thangwi ife tatambira kale pinthu pyathu kukhundu ino yakumabulukiro dzuwa a mkulo wa Yorodani.” Mose adatawira mbati, “Ngakhala pinalonga imwepi munapichitadi, chinchino pano pamaso pa MBUYA sasanyikani kwenda kamenya nkhondo. Anyakumenya nkhondo anu onsene awambuke Yorodani, tenepo pansi pa utongi wa MBUYA iwo atome kamenya nkhondo na anyamalwathu kufikirana MBUYA aakunde mbakwata dzikoyo kukhala ya Aisraele. Mungamala penepo munakwanisa kubwerera pyanu, thangwi mwachitisa kukwana-kwana pinthu pidadumbira imwe kuna MBUYA na kuna Aisraele anzanu. Tenepo MBUYA anatawirisa kuti dziko yakumabulukiro dzuwa a mkulo wa Yorodaniyi ikhale yanu. Mbwenye ngakhala pyadumbira imwepi nee munapichita tayu, ndikukucheuzani kuti munati mumdawire MBUYA. Lekani phophonya pakuchita pinthu penepi gopesera munatchunyuswa thangwi ya pyakudawa pyanu. Natenepo imwe mangani maluwani anu na mathanga a pifuyo pyanu, kwache chitani malingana na kudumbira kudachita imwe!” Amuna a Gadi na Rubeni adalonga mbati, “Anyabasanufe tinati tichite ninga mwatipangira imwe. Akazathu, anathu na pifuyo pyathu anasalira m'maluwani a muno mu Gileadi. Mbwenye tonsenefe tasasanyika kwenda kamenya nkhondo pansi pa utongi wa MBUYA. Ife tinati tiwambuke mkulo wa Yorodani kamenya nkhondo ninga montho mwalongera imwe.” Natenepo Mose adapereka matongero awa kuna Eleazara, Yoswa na akadamu anango a Israele: “Ngakhala amuna a Gadi na Rubeni anawambuka Yorodani kamenya nkhondo pansi pa utongi wa MBUYA, pontho ngakhala na chiphedzo chawo imwe munakwanisa kukunda anyamalwanu mbamukwata dzikoyo, apasenimbo nthemba ya Gileadi kukhala yawo ene. Mbwenye ngakhala iwo hanawambuka Yorodani tayu kamenya nkhondo pabodzi na imwe, iwo atambire khundu yawo m'dziko yonthoyo ya Kanani ninga munafuna kachitira imwe.” Amuna a Gadi na Rubeni adatawira mbati, “Anyabasanufe tinachita ninga montho mwatipangira MBUYA. Pansi pa utongi wache ife tinati tiwambuke kupita m'dziko ya Kanani kamenya nkhondo towera khundu yathu yakuti titambire ikhale kuno kumabulukiro dzuwa a Yorodani.” Natenepo Mose adapereka kuna madzinza a Gadi, Rubeni na Manase wakumabulukiro dzuwa dziko yonsene ya Mfumu Sihoni wa Aamori na ya Mfumu Ogi wa ku Bashani, dziko yonsene, mizinda na midzi yakuzungulira. Dzinza ya Gadi adamanga pontho maluwani a Diboni, Ataroti, Aroeri, Atiroti-Shofani, Yazere, Yogobeha, Beti-Nimira na Beti-Harani, onsene maluwani akutchingwa na mpanda, pontho akukhala na mathanga. Dzinza ya Rubeni idamanga pontho maluwani a Heshiboni, Eleale, Kiriataimu, Nebo, Baala-Meoni (dzina yeneyi idatchandulwa mwinango), na Sibima. Maluwani akhamanga iwo pontho akhaathula madzina achinchino. Mbumba ya Makiri, mwana Manase adachita nkhondo na nthemba ya Gileadi mbaipokosera kuthamangisa Aamori onsene akhali mwenemo ale. Natenepo Mose adapereka Gileadi kuna mbumba ya Makiri, tenepo iwo akhakhaladi kweneko. Yairi, wa dzinza ya Manase, adamenya nkhondo mbapokosera midzi inango mbaithula “Midzi ya Yairi.” Noba adamenya nkhondo mbapokosera Kenati na midzi yache ene mbaithula na dzinache Noba. Uli m'tchindewu ndi nyandandanda wa mbuto zikhamanga Aisraele msasa pikhabuluka iwo m'dziko ya Iguputo m'magulu-magulu pansi pa utongi wa Mose na Aroni. Na kutongwa na MBUYA, Mose akhalemba madzina a mbuto zonsene zikhadamangapo iwo msasa. Aisraele adabuluka m'dziko ya Iguputo pansiku yakhumi na chishanu ya mwezi wakutoma wa chaka. Yeneyi ikhali mangwana mwache pidamala Phwando ya Paska yakutoma. Na kuyang'anirwa na MBUYA iwo adabuluka mumzinda wa Ramese pamaso pa Aiguputo onsene, ale akhaikha anawo autombo m'masiye akhadaphiwa na MBUYA ale. Pakuchita penepi MBUYA adaonesadi kuti iye ngwamphamvu pyakwanga kupiringana milungu ya Iguputo. Aisraele adabuluka mu Ramese mbakamanga msasa pa Sukoti. Kubuluka penepo adamanga msasa pa Etamu kunkhomo kwa thando yatchetcha. Kubuluka penepo adabwerera m'nduli ku Pihahiroti kumabulukiro dzuwa a Baala-Zefoni mbakamanga msasa chifupi na Migidoli. Iwo adabuluka pa Pihahiroti mbagwanda na pa Nyanza Yakufira kupita m'thando yatchetcha ya Shuri; pidafamba iwo nsiku zitatu adafika pa Mara mbamanga msasa penepo. Kubuluka penepo adenda ku Elimu, kule kudamanga iwo msasa thangwi kweneko kukhali mphuno za madzi khumi na ziwiri, pontho na miti yamidikhwa makumanomwe. Iwo adabuluka pa Elimu mbakamanga msasa chifupi na Nyanza Yakufira. Kubuluka penepo adamanga msasa m'thando yatchetcha ya Sini. Kubuluka penepo adamanga msasa pa Dofika. Kubuluka penepo adamanga msasa pa Alushi. Kubuluka penepo adamanga msasa pa Refidimu, pale pakhali nkhabe madzi akumwa. Mfumu wa ku Aradi wa m'thando yatchetcha ya Negebu adava kuti Aisraele akhabwera. Penepo pamaphedi a Moabu kumtunda unango wa Yorodani kubulukira ku Yeriko MBUYA adapanga Mose kulonga kuna Aisraele kuti: “Mungawambuka Yorodani kupita m'dziko ya Kanani, mwathema kuathamangisa onsene anakhala m'dzikomo. Vungani milungu yawo yakusasanywa na miyala pontho na simbi pabodzi pene na mbuto zawo zene zakupembedzerapo milungu. Kwatani dzikoyo mbamukhazikikemo thangwi ndikukupasani dzikoyi kuti ikhale yanu ene. Gawanani dzikoyo pakuchita ntsango pakati pa madzinza pontho mbumba. Mbuto ikulu iperekwe kuna mbumba ikulumbo, mbuto ing'ono iperekwembo kuna mbumba ing'ono. Mbwenye ngakhala anthu onsene anakhala mwenemowo nee munaathamangisa tayu, anyakusalirawo anakhala anthu akukuonesani nyatwa ninga chirombo m'maso mwanu pontho ninga mfula kumanyalo kwanu, pontho iwo anamenyana namwe. Imwe mungakhonda kuathamangisa, ndinati ndikuvungeni ninga kuavunga kukhafuna ine kuachita.” MBUYA adapanga Mose kulonga kuna Aisraele kuti: “Mungapita m'dziko ya Kanani, dziko inafuna ine kukupasani, madire ache anakakhala tenepa. Madire akumwera anafumuka mpakana kuthando yatchetcha ya Zini nkhwenderatu kumadire a Edomu. Kumabulukiro dzuwa, madire anu anatomera pale padadolomera Nyanza Yakufa kumwera. Kubuluka kweneko anaenda kumwera kwendera kumakata a Akarabimu mbathimiza kugwanda na mu Zini mpakana kumwera kwa Kadeshi Barinea. Kubuluka kweneko anagonyera kumpoto kumadokero dzuwa kwache kwendera ku Hazari-Adari mbaenderatu ku Azimoni, kule kunafuna iwo kwendera kuphedi kumadire a Iguputo mbadza kumadolomero a Bara ya Mediterania. “Madire akumadokero dzuwa anakhala Bara ya Mediterania. “Madire akumpoto anaenderatu kubulukira ku Bara ya Mediterania mpakana ku Phiri ya Hori, pontho kubulukira kweneko kwenda kumakata a Hamati. Anathimizirika kwenda ku Zedadi, pontho ku Zifironi mbakadolomera pa Hazari-Enani. “Madire akumabulukiro dzuwa anaenderatu kubulukira ku Hazari-Enani mpakana ku Shefamu. Kubuluka kweneko anaenda ku Haribele, kumabulukiro dzuwa a Aini mpakana kumapiri akumabulukiro dzuwa a m'khundu-khundu mwa nyanza ya Galilea, kubuluka kweneko anapita m'khundu-khundu mwa mkulo wa Yorodani mpakana ku Nyanza Yakufa. “Madire a makhundu manayi a dziko yanuyo ngenewa.” Natenepo Mose adalonga kuna Aisraele mbati, “Dziko inafuna imwe kutambira pakuchita ntsango ile yapereka MBUYA kuna madzinza mafemba na Manase wakumadokero dzuwa njeneyi. Madzinza a Rubeni na Gadi pontho na Manase wakumabulukiro dzuwa atambira kale dziko yawo, ile idagawiwa malingana na mabanjawo, kumabulukiro dzuwa a mkulo wa Yorodani kuyang'anisana na Yeriko.” MBUYA adalonga kuna Mose mbati, “Eleazara nyansembe na Yoswa mwana Nuni ndiye anati agawe dzikoyi pakati pa Aisraele. Ukwate pontho mkadamu mbodzi padzinza yonsene kuti aphedzane nawo kugawa dzikoyi.” Amuna enewa mbale adasankhula MBUYA kuti agawe dziko pakati pa Aisraele m'dziko ya Kanani. Pamaphedi a Moabu kumtunda unango wa mkulo wa Yorodani kuyang'anisana na Yeriko, MBUYA adalonga kuna Mose mbati, “Panga Aisraele kuti kubulukira pa nthemba inafuna iwo dzatambira, athema kupereka mizinda inango kuna Alevi kuti akhalemo, pontho aapase mbuto yampovu kudyesera pifuyo pyawo kuzungulira mizindayo. Mizinda yeneyi inakhala ya Alevi, pontho iwo anakhala mwenemo. Mbuto yampovuyo inakhala yakudyeserapo pifuyo pyawo. Kukula kwa mbuto yampovuyi kukhale mathanyo madzana manayi na makumashanu khundu zonsene kubulukira pa mpanda wakuzungulira mizindawo, towera mbutoyo ikhale sasawa khundu zonsene yakukwana mathanyo madzana mafemba kukhundu ibodzi, mzinda mbukhala pakati na kati. Imwe mwathema kuapasa pontho Alevi mizinda mitanthatu yakuthawirako ngakhala munthu anapha mwanzache mwasusudewu. Kuthimizira penepo muapase mizinda inango makumanayi na iwiri pabodzi pene na mbuto zache zampovu zakudyeserapo pifuyo. Mizinda yonsene pabodzi pene idakwana makumanayi na misere. Konta ya mizinda inapasa imwe Alevi kubulukira m'dzinza yonsene ya Israele yathema kuperekwa malingana na kukula kwa dzinzayo. Dzinza ina mbuto ikulu mukwatembo mizinda mizinji, ina mbuto yakuchepa mukwatembo yakuchepa.” MBUYA adapanga Mose kulonga kuna Aisraele kuti: “Mungawambuka mkulo wa Yorodani mbamupita m'dziko ya Kanani, mukasankhule mizinda yakuthawirako kuti ngakhala munthu anapha mwanzache mwasusudewu akwanise kuthawirako. Kweneko iye anapulumuka m'manja mwa abale ache munthu wakufa ule, ale anafuna pyakubwezera. Munthu wakulongwa kuti apha mwanzache aleke phiwa mbadzati tongwa mseru pamaso pa thando. Sankhulani mizinda mitanthatu, mitatu ikhale kumabulukiro dzuwa a Yorodani, itatu inangomboyi ikhale m'dziko ya Kanani. Mizinda yeneyi basache inakhala mizinda yakuthawirako Aisraele, pontho na alendo akukhazikika na okhonda khazikika ene. Munthu onsene anapha mwanzache mwasusudewu anakwanisa kuthawira kumzinda ubodzi wa mizinda yeneyi. Mbaleache nyakufayo wakukhala naye chifupi ndiye athema kumpha mphandu apha mbaleacheyo; iye angamgumana athema kumpha. “Ngakhala munthu anazonda mwanzache mbampha pakuchita kumgwinya pansi penu kumponyera chinthu chinango, penu pakuchita kummenya na shoko, weneyo apolomola mseru wakupha, natenepo iye athema kuphiwambo. Mbaleache nyakufayo wakukhala naye chifupi ndiye athema kumpha mphanduyo; iye angamgumana athema kumpha. “Mbwenye ngakhala munthu apha mwanzache okhonda zondana naye mwasusudewu pakuchita kumgwinya pansi, penu kumponyera chinthu chinango chene, penu ngakhala munthu anaponya mwala mwakukhonda dziwa kuti kunaponyera iyeko kuna munthu mbampha, munthu wakuti nee akhali nyamalwache, pamiseru ninga yeneyi dzinza ya Israele atonge mseru mwakukomera munthu apha mwanzache ule, nee mbaleache nyakufa tayu, ule ambayesa-yesa kufuna pyakubwezera. Dzinza ya Israele yathema kupulumusa munthu apha mwanzache ule m'manja mwa mbaleache nyakufa ule, pontho athema kumbwezera kumzinda wakuthawirako kukhadathawira iye kule. Iye akhale kweneko kufikirana Nyansembe Wamkulu pandzidzi wenewo afe. Ngakhala munthu wakupha mwanzache ule anabuluka mumzinda wakuthawirako kule, pontho ngakhala mbaleache nyakufa ule anamgumana mbampha kubwezera, nyakubwezerayu hadapolomole tayu. Munthu onsene wakupha mwanzache athema kukhala mumzinda wakuthawirako kufikirana Nyansembe Wamkulu afe. Kubuluka penepo iye anakwanisa kubwerera kwawo. Matongero enewa akulonga kuna imwe na pidzukulu pyanu pyene konsene kwene kunakhala imwe. “Munthu wakulongwa kuti apha mwanzache anakwanisa kukonwa mbaphiwa ngakhala mboni ziwiri zaphatizana kulonga pya kudawa kwa munthuyo; mbwenye bibibi umboni wa munthu mbodzi nkhabe phata basa tayu kumchitisa munthu kukonwa pamseru wakupha munthu. Mphandu athema kuphiwa. Iye nkhabe kwanisa kuthawa kutchunyuswa tayu pakuchita kupagali mseru wache. Ngakhala munthu athawira kumzinda wakuthawirako, lekani kumtawirisa kupagali kobiri towera abwerere kwawo Nyansembe Wamkulu mbadzati kufa. Lekani swipisa dziko inakhala imwe. Upandu umbaswipisa dziko, pontho nkhabe njira inango yakuchitira mwambo wakuchenesa dziko yakufera munthu wakuchita kuphiwa ule, mbwenye kuphambo nyakupha mwanzacheyo. Lekani swipisa dziko inakhala imwe, thangwi ndine MBUYA pontho ndimbakhala pakati pa Aisraele.” Akadamu a mabanja a mbumba ya Gileadi mwana Makiri, pontho mdzukuluache Manase mwana Yosefe adenda kuna Mose na kuna akadamu anango mbalonga mbati, “MBUYA adakupangani kuti dzikoyi muigawire Aisraele pakuchita ntsango. Pontho adakupangani kuti mupereke pinthu pikhafuna tambira mbaleathu Zelofehadi kuna anache achikazi. Kwache dziwani kuti ngakhala iwo anasembwa na amuna a dzinza inango, penepo pinthu pyawo pinakhala pya dzinza inangoyo, pontho pinthu pyonsene pile pikhafuna khala pyathu pinachepa. Chaka chakubwezera, pandzidzi wakubwezera chinthu chonsene chikhadaguliswa kuna enechiro akutoma, pinthu pya ana achikazi a Zelofehadi pinathimizirwa kuna dzinza yasembwa iwo ile, tenepo pinthu penepi nkhabeve dzakhala pya dzinzathu tayu.” Natenepo Mose adapereka mwambo kuna Aisraele wakubulukira kuna MBUYA. Iye adalonga mbati, “Pyalonga dzinza ya Manase mphyakuona, natenepo MBUYA alonga kuti ana achikazi a Zelofehadi anakwanisa kusembwa na munthu onsene anafuna iwo, kwache akhale wakubulukira m'dzinza mwawo monthomo. Mfuma ya Aisraele nkhabe dzabuluka m'dzinza inango kwenda kudzinza inango, thangwi Muisraele onsene anakoya mfuma ya m'dzinza mwache idasiyirwa iye na makolo ache. Mkazi onsene ule anatambira pinthu pyasiyirwa iye na munthu wa dzinza ya Israele athema kusembwa na munthu wa dzinza yonthoyo. Na njira yeneyi Muisraele onsene anakwanisa kukwata mfuma ya makolo ache, pontho mfuma nkhabe dzabuluka m'dzinza inango kwenda kudzinza inango tayu. Dzinza yonsene inathimiza kukhala na pinthu pyache pyatambira iyo.” Iwo adasembwa na amuna a m'dzinza mwawo monthomo dzinza ya Manase mwana Yosefe, tenepo pinthu pyawo pidathimiza kukhala m'dzinza ya babawo. Wenewu ndiye mwambo na matongero adapereka MBUYA kuna Aisraele kudzera muna Mose m'maphedi a Moabu kumtunda unango wa mkulo wa Yorodani kuyang'anisana na Yeriko. Enewa ndi mafala adalonga Mose kuna Aisraele pikhali iwo m'thando yatchetcha kumabulukiro dzuwa a mkulo wa Yorodani. Iwo akhali m'phedi ya Yorodani chifupi na Sufu pakati pa luwani ya Parani khundu inango pontho maluwani a Tofele, Labani, Hazeroti, pontho Dizahabi kukhundu inango. Ngulendo wa nsiku khumi na ibodzi kubuluka kuphiri ya Sinai kwenda ku Kadeshi Barinea kudzera na njira ya kunthemba ya mapiri ya Edomu. Pansiku yakutoma ya mwezi wakhumi na ubodzi wa pyaka makumanayi pikhadabuluka iwo m'dziko ya Iguputo, Mose adapanga Aisraele pyonsene pikhadampanga MBUYA kuti iye aapange. Ndzidzi wenewu ukhali ule ukhadakunda MBUYA Sihoni, mfumu wa Aamori, ule akhatonga muluwani ya Heshiboni, pontho Mfumu Ogi wa ku Bashani, ule akhatonga m'maluwani a Ashitaroti na Edrei. Pikhali anthu kumabulukiro dzuwa a Yorodani m'nthemba ya Moabu, Mose adatoma kulonga pya mwambo na pifunziso pya Mulungu. Iye adalonga mbati: “Pikhali ife paphiri ya Sinai MBUYA Mulungu wathu adalonga kuna ife mbati, ‘Imwe mwakhala ndzidzi ukulu ene paphiri pano. Fulusani msasa mbamuende m'tsogolo. Ndokoni kunthemba ya mapiri ya Aamori na kunthemba zonsene zakuzungulira, kuphedi ya Yorodani, kunthemba ya mapiri, kuthando yatchetcha ya Negebu, na m'khundu-khundu mwa Bara ya Mediterania. Ndokoni kudziko ya Kanani pontho kupiringana mapiri a Lebanoni mpakana kumkulo ukulu wa Yufurate. Yang'ana, dziko yonseneyi njile idadumbira ine MBUYA kuna makolo anu, Abrahamu, Isake na Yakobo na kuna pidzukulu pyawo. Ndokoni mukakhale m'dzikomo.’ ” Mose adalonga kuna anthu mbati, “Ndzidzi ukhathimiza ife kukhala paphiri ya Sinai ndidakupangani kuti, ‘Basa yakutsogolera imwe yandikulira pyakwanga. Ine nkhabe kwanisa kuiphata ndekha ene tayu. MBUYA Mulungu wanu akuchitisani kukhala akuinjipa pyakwanga ninga nyenyezi za kuthambo. MBUYA Mulungu wa makolo anu mbakuchitiseni kuthimizirika kachikwi pontho kuchitisa pinthu pyanu kufamba mwadidi ninga mudadumbira iye! Kwache ine ndekha ene ndinakwanisa tani kuphata basa yakunensa ninga yeneyi yakutonga miseru pakati panu? Sankhulani amuna anango anzeru, akuvesa pinthu pontho anyakudziwisa pinthu kubulukira m'dzinza yonsene, tenepo ine ndinaapasa basa yakuyang'anira imwepo.’ Imwembo mudatawira kuti penepi pikhali pyadidi kupichita. Natenepo ndidakwata amuna anzeru na anyakudziwisa pinthu adasankhula imwe kubulukira m'madzinza mwanu ale mbandiaikha kukhala anyakukuyang'anirani. Anango basawo ikhali kuyang'anira anthu chikwi, anango kuyang'anira anthu dzana, anango kuyang'anira anthu makumashanu, anangombowo khumi. Ndidasankhula pontho mathubu anango m'madzinza onsene. “Ndzidzi wenewo ndidaapanga kuti, ‘Veserani kuna miseru inalamuka pakati pa anthu anu. Tongani miseru yonsene mwachilungamo podi kwene kuti miseruyo nja pakati pa anthu anu ene basi penu alendo ambakhala pakati panu ale. Lekani tonga mseru mwakuyang'ana nkhope; tongani munthu onsene sasawa, penu munthuyo akhale pyache ani. Lekani chita mantha na munthu na mbodzi ene, thangwi kutonga kumbachita imweko kumbabulukira kuna Mulungu. Ngakhala mseru wakunensani pyakwanga, mudze nawo kuna ine, inembo ndinautonga.’ Na ndzidzi onthowo ndidakupasani matongero a pinthu pyonsene pidathema imwe kupichita. “Ife tidachita pinthu pidatitonga MBUYA Mulungu wathu. Ife tidabuluka paphiri ya Sinai mbatienda na m'thando ikulu yatchetcha, pontho yakugoswa paulendo wathu wakwenda kunthemba ya mapiri ya Aamori. Pidafika ife ku Kadeshi Barinea, “Mbwenye imwe mudadza kuna ine mbamulonga kuti, ‘Tendeni titume amuna atsogole kuti akazonde dzikoyo, towera akwanise kutipanga njira yadidiletu yakuti tiende nayo, pontho mizinda ili mwenemo njakutani.’ “Yeneyo idaoneka ninga nzeru yadidi, tenepo ndidasankhula amuna khumi na awiri, munthu mbodzi kubulukira m'dzinza yonsene. Iwo adenda m'nthemba ya mapiri mpakana kuphedi ya Eshikolo mbakaiona. Iwo adatidzesera nsapo zikhadagumana iwo, mbalonga kuti dziko ikhatipasa MBUYA Mulungu wathu ikhali ya mataka akubalisa pinthu pyakwanga. “Kwache imwe mudapandukira matongero a MBUYA Mulungu wanu, tenepo imwe mudakhonda kupita m'dzikomo. Imwe mudadungunya kuna unango na mwanzache m'makumbi mwanu kuti, ‘MBUYA ambatizonda. Iye adatibulusa m'dziko ya Iguputo kufuna kutipereka m'manja mwa Aamori, towera atiphe. Thangwi yache njanji kuti tiende kweneko? Ife tikuchita mantha. Amuna adatuma ife atipanga kuti anthu a kweneko ngamphamvu pyakwanga pontho akulapha kupiringana ife pano, pontho kuti iwo ambakhala m'mizinda ya kuzungulirwa na mafufu akufika kuthambo. Iwo adaona anyakujintcha kweneko!’ “Mbwenye ndidalonga kuti, ‘Lekani chita mantha na anthu enewo. MBUYA Mulungu wanu anakutsogolerani, pontho iye anakumenyerani nkhondo, ninga mudamuonera imwe akupichita m'dziko ya Iguputo, pontho m'thando yatchetcha. Imwe mudaona mule mudakuthukulirani iye mwadidi m'njira yonsene kufikirana mbuto ino ninga mbamudachita baba kuthukula mwanache!’ Kwache podi kwene kuti ine ndidalonga, imwe mudathimiza basi kukhonda nyindira MBUYA, podi kwene kuti iye adenda patsogolo panu ndzidzi onsene kukugumanirani mbuto kuti mumangepo msasa. Kufuna kukuonesani njira, iye adapita patsogolo panu na mzati wa moto na mosiku pontho mzati wa makole na masikati. “MBUYA adava kudungunya kwanu mbazhangali natenepo adadumbira mbati, ‘Nee mbodzi wa imwe kubulukira mfendu wakuipawu anapita m'dziko ya mataka akubalisa pinthu idadumbira ine kuna makolo anu ile. Mbwenye Kalebu mwana wamamuna wa Yefune ene basi ndiye anaipita. Iye athimiza kukhala wakukhulupirika kuna ine, tenepo ine ndinampasa iye na pidzukulu pyache dziko idenda iye kazonda ile.’ Na thangwi ya imwepo MBUYA adandizhangalira mbalonga mbati, ‘Iwe ene, Mose, nkhabe dzapita tayu m'dzikoyi. Kwache wangisa mtima nyakukuphedzera Yoswa mwana Nuni. Iye anatsogolera Aisraele kakwata dziko yeneyi.’ Tenepo MBUYA adalonga kuna ife tonsene mbati, ‘Ananu, ale mbanang'ono kudziwa chadidi na chakuipa anapita dzikoyi, ana adalonga imwe kuti anaphatwa na anyamalwanu ale. Ine ndinaipereka dzikoyo kuna iwo, tenepo iwo anaikwata kukhala yawo ene. Mbwenye kulonga pya imwe anthu, zungunukani mbamubwerere m'thando yatchetcha na njira yakwendera ku Nyanza Yakufira.’ “Imwe mudatawira kuti, ‘Mose ife tadawira MBUYA. Mbwenye chinchino tinaenda kamenya nkhondo ninga mudatongera MBUYA Mulungu wathu.’ Tenepo munthu onsene asasanyike kamenya nkhondo, kunyerezera kuti pinakhala pyakukhonda nensa kupokosera dziko ya m'mapiri. “Mbwenye MBUYA adalonga kuna ine mbati, ‘Acheuze kuti aleke kasosa, thangwi ine nkhabe dzakhala nawo tayu, tenepo anyamalwa anaakunda.’ Ine ndidakupangani pinthu pikhadalonga MBUYA, kwache imwe hamudapiikhe konta tayu. Imwe mudampandukira tenepo na kupithemba kwanu, mudenda kudziko ya m'mapiri. Tenepo Aamori akhakhala m'mapiri enewo ale, adakugomokerani ninga nyuchi kudza kuna imwe. Iwo adakuthamangisani mpakana kuluwani ya Horima, pontho adakukundani kweneko kudziko ya m'mapiri ya Edomu. Natenepo imwe mudalira kuna MBUYA kuti akuphedzeni, kwache iye hadakuvesereni penu kupiikha konta tayu. “Tenepo tidakhala pa Kadeshi ndzidzi ukulu ene. “Pakumalisira pache, tidazungunuka mbatienda kuthando yatchetcha na njira yakwendera ku Nyanza Yakufira ninga mukhadatipangira MBUYA, tenepo tidamala ndzidzi ukulu ene kutsalakatika m'nthemba ya mapiri ya Edomu. “Tenepo MBUYA adatipanga, kuti tikhadamala ndzidzi ukulu ene na kutsalakatika m'mapiri enewo pontho kuti tidathema kwenda kumpoto. Iye adandipanga kuti ndikupaseni matongero awa: ‘Imwe mwasala chifupi kugwanda na m'nthemba ya mapiri ya Edomu, m'nthemba ya abale anu, pidzukulu pya Esau. Iwo anachita namwe mantha, kwache lekani chita nawo nkhondo, thangwi ine sinakupasani na thanyo ene ya mbuto yawo tayu. Ine ndapereka Edomu kuna pidzukulu pya Esau. Imwe munakwanisa kugula phoso na madzi kuna iwo.’ “Kumbukani mule mwakutsanzayisirani MBUYA Mulungu wanu papyonsene pyachita imwe. Iye akuyang'anirani mwadidi ndzidzi ukhatsalakatika imwe m'thando ikulu yatchetchayi. Iye akhala namwe pyaka makumanayi, pontho pyonsene pikhasowa imwe mukhali napyo. “Tenepo tidathimiza kwenda m'tsogolo kugwanda na muluwani ya Seiri mukhakhala abale athu, pidzukulu pya Esau, mbatizungunuka kusiya njira yakwendera ku Nyanza ya Munyu kubulukira ku Elati na Ezioni-Geberi kwenda ku Moabu. MBUYA adalonga kuna ine mbati, ‘Lekani nensa anthu a ku Moabu penu kuchita nawo nkhondo. Ine ndaapasa mzinda wa Ari, pontho ine sinakupasani khundu na ibodzi ene ya dziko yawoyo tayu.’ ” Mtundu wa kujintcha wakuthulwa Aemimu ukhakhala ku Ari. Onsene akhali akulapha ninga Aanakimu, mtundu unango wa anthu akujintcha. Ninga Aanakimu, iwo adadziwika pontho na dzina yakuti Arefaimu; mbwenye anthu a ku Moabu akhaathula Aemimu. Ahori akhakhala ku Edomu, kwache pidzukulu pya Esau adaathamangisa, adavunga dzinzawo mbakhazikika okha ene kweneko ninga mudachitira Aisraele kuthamangisa anyamalwawo m'dziko idaapasa MBUYA ile. Kubuluka penepo tidawambuka mkhwawa wa Zeredi ninga mukhadatipangira MBUYA kuti tichite. Penepi pidachitika pyaka makumatatu na pisere pidabuluka ife ku Kadeshi Barinea. Anyakumenya nkhondo onsene a mfendu wenewo adamala kufa ninga mudapilongera MBUYA. MBUYA adathimiza kuapokanya kufikirana adamala kuavunga onsene. “Pidamala iwo onsene kufa, MBUYA adalonga kuna ife mbati, ‘Lero imwe mwathema kugwanda na m'nthemba ya Moabu na njira yakwendera ku Ari. Natenepo imwe munakhala chifupi na dziko ya Aamoni, pidzukulu pya Loti. Lekani kuanensa penu kuchita nawo nkhondo, thangwi sinakupasani mbuto na ibodzi ene ya dziko yawo yaapasa ine ile tayu.’ ” Nthemba yeneyi ikudziwika pontho na dzina yakuti dziko ya Arefaimu, dzinza ya anthu akukhala kweneko ale; Aamoni akhaathula na dzina yakuti Azamzumimu. Iwo akhali anthu akulapha ninga Aanakimu. Iwo akhali azinji pyakwanga pontho akhali mtundu wamphamvu. Kwache MBUYA adaavunga, towera Aamoni akwate dziko yawo mbakhazikikamo. MBUYA adachitira chibodzi-bodzi Aedomu, pidzukulu pya Esau, ambakhala m'nthemba ya mapiri ya Edomu ale. Iye adavunga Ahori, towera Aedomu akwate dziko yawo mbakhazikikamo, m'dziko inathimiza iwo kukhala ile. Mbwenye kulonga pya Aavi adakhazikika m'midzi mpakana ku Gaza ale, Akrete akubulukira kuntchuwa ya Krete adaavunga mbakhazikika m'mbuto zawo. “Pidamala ife kugwanda na m'nthemba ya Moabu, MBUYA adalonga kuna ife mbati, ‘Chinchino utomeni ulendo wakuwambuka mkulo wa Arinoni. Yang'anani, ndikuikha m'manja mwanu Mfumu Sihoni wa ku Heshiboni pabodzi pene na dziko yache. Menyani naye nkhondo mbamukwate dziko yacheyo. Kutomera lero kwenda m'tsogolo ndinachitisa anthu onsene konsene kwene kukugopani. Munthu onsene anatetemera na mantha angathula dzinanu.’ “Kubuluka penepo ine ndidatuma anyamphangwa kubulukira kuthando yatchetcha ya Kedemoti kwenda kuna Mfumu Sihoni wa ku Heshiboni na mafala a mtendere akuti: ‘Titawiriseni kugwanda na m'dziko mwanu muno. Ife tinaenda pyathu na njira mbatikhonda na kubauka kwene kumadyo penu kumabzere. Ife tinakupagalini phoso na madzi pinafuna ife phatisa basa. Chinafuna ife nkhugwanda kwene na m'dziko mwanu muno basi, kufikirana tiwambuke mkulo wa Yorodani kwenda kudziko yatipasa MBUYA Mulungu wathu. Pidzukulu pya Esau pimbakhala mu Edomu pile, na Amoabu ambakhala mu Ari ale, adatitawirisa kugwanda na m'nthemba mwawo.’ “Mbwenye Mfumu Sihoni hadatitawirise tayu kugwanda na m'dziko mwache. MBUYA Mulungu wanu akhadamchitisa kuumisa mtimache, pontho kukhala nyakupandukira, towera tikwanise kumkunda mbatikwata nthembache, inathimiza ife kukhalamo. “Kubuluka penepo MBUYA adalonga kuna ine mbati, ‘Yang'ana, ndachitisa Mfumu Sihoni na dziko yache ene kukhala yakusowa mphamvu pamaso panu; tenepo ikwateni dzikoyo kuti ikhale yanu ene.’ Sihoni adabuluka na amunache onsene dzachita nafe nkhondo chifupi na luwani ya Yahazi, kwache MBUYA Mulungu wathu adamuikha m'manja mwathu mbatimpha, anache achimuna na amunache onsene. Na ndzidzi onthowo tidakwata maluwani ache onsene mbatipha munthu onsene, amuna, akazi na ana ene. Nkhabe munthu adasiya ife na moyo tayu. Tidakwata pifuyo pyawo na pyonsene pikhali m'maluwani mwawomo. MBUYA Mulungu wathu adatitawirisa kupokosera maluwani onsene kutomera ku Aroeri, nkhomole ya phedi ya Arinoni, na mzinda wa pakati pa phediyo, kwenderatu ku Gileadi. Nkhabe luwani ikhali na mafufu akuwanga pyakwanga kuna ife tayu. Kwache hatidende tayu chifupi na nthemba ya Aamoni penu m'magombe a mkulo wa Yaboki penu kumaluwani a m'nthemba ya mapiri penu na mbuto na ibodzi ene idatipanga MBUYA kuti tileke kwendako. “Kubuluka penepo, tidathimiza kwenda kumpoto kunthemba ya Bashani, tenepo Mfumu Ogi adabuluka na amunache onsene dzachita nafe nkhondo chifupi na luwani ya Edrei. Mbwenye MBUYA adalonga kuna ine mbati, ‘Leka chita naye mantha. Ndinati ndimpereke iye na amunache na dziko yache yonsene kuna imwe. Chitani sasawa kuna iye ninga pidachita imwe kuna Sihoni mfumu wa Aamori akhatonga ku Heshiboni ule.’ “Natenepo MBUYA adaikha pontho Mfumu Ogi na anthu ache ene m'manja mwathu, tenepo ife tidaacheka onsene. Na ndzidzi onthowo tidapokosera maluwani ache onsene. Pakhali nkhabe mzinda na ubodzi ene udasiya ife okhonda kuukwata tayu. Pyonsene pidapokosera ife ndi maluwani makumatanthatu; nthemba yonsene ya Arigobu, kukhatonga Mfumu Ogi wa ku Bashani ule. Maluwani onsenewa adatchingwa mwadidi na mipanda yakulapha yakukhala na misuwo na mphinga zasimbi, pontho mukhali midzi mizinji yakusowa mipanda. Tidavunga maluwani onsene mbatipha amuna onsene, akazi na ana ene ninga montho mudachitira ife m'maluwani a Mfumu Sihoni wa ku Heshiboni. Tidakwata pifuyo pyonsene mbatipokosera pinthu pyonsene pya m'maluwanimo. “Pandzidzi wenewo tidapokosera kuna mafumu mawiri a Aamori dziko yakumabulukiro dzuwa a mkulo wa Yorodani, kubulukira kumkulo wa Arinoni mpakana kuphiri ya Herimoni. Phiri ya Herimoni imbachemerwa na Asidoni na dzina yakuti Sirioni, mbwenye Aamori ambaichemera Seniri. Ife tidapokosera nthemba yonsene ya Mfumu Ogi wa ku Bashani: mizinda yonsene ya pamapiri, nthemba ya Gileadi na za Bashani, mpakana kumabulukiro dzuwa kumaluwani a Saleka na Edrei.” Mfumu Ogi akhali wakumalisira wa mafumu a Arefaimu. Baulu yache yakusasanywa na miyala ulaphiache ukhali makhono manayi; umimba ukhali ninga makhono mawiri malingana na mdida ukhaphatiswa basa ndzidzi wenewo. Baulu ilipo basi na lero mu Raba mzinda wa Aamoni. “Pidapokosera ife dzikoyo ndidapereka kuna madzinza a Rubeni na Gadi nthemba yakumpoto kwa luwani ya Aroeri chifupi na mkulo wa Arinoni pontho khundu ya nthemba ya mapiri ya Gileadi pabodzi pene na maluwani ache. Manase wakumabulukiro dzuwa ndidaipasa mbuto yonsene yakusalira ya Gileadi, pontho na Bashani onsene, kukhatonga Ogi kule. Yeneyi ndi nthemba yonsene ya Arigobu.” Bashani kale ikhadziwika na dzina ya dziko ya Arefaimu. Yairi wa dzinza ya Manase adakwata nthemba yonsene ya Arigobu, yeneyi ndi, Bashani, mpakana kumadire a Geshuri na Maaka. Midziyo adaithula na dzinache, tenepo iyo ikhadziwika basi ninga ya Yairi. “Ndidapereka Gileadi kuna mbumba ya Makiri wa dzinza ya Manase. Kuna madzinza a Rubeni na Gadi ndidapereka nthemba kubulukira ku Gileadi kwenda kumkulo wa Arinoni. Kati na kati ya mkulo ndiye ikhali madire awo akumwera, pontho madire awo akumpoto akhali mkulo wa Yaboki. Khundu idachita madire na Aamoni. Kumadokero dzuwa nthembawo idenda mpakana kumkulo wa Yorodani, kubulukira kunyanza ya Galilea kumpoto kutchithira ku Nyanza ya Munyu kumwera, pontho m'tchinde mwa phiri ya Pisiga kumabulukiro dzuwa. “Na ndzidzi onthowo, ine ndidaapasa matongero awa: MBUYA Mulungu wathu akupasani dzikoyi yakumabulukiro dzuwa a mkulo wa Yorodani kuti ikhale yanu ene. Chinchino sasanyani amunanu ankhondo mbuatumize kuwambuka mkulo wa Yorodani patsogolo pa madzinza anango a Israele kuaphedza kukwata dzikoyo. Akazanu, ananu na pifuyo pyanu pyene basi (ndikupidziwa kuti muna pifuyo pizinji) pinasalira m'nduli m'maluwani akupasani ine ale. Phedzani Aisraele anzanu kufikirana iwo akwata dziko inaapasa MBUYA kumadokero dzuwa a mkulo wa Yorodani, pontho kufikirana MBUYA aatawirise kukhala kweneko na mtendere, ninga mwapichitira iye kale kuno kuna imwepo. Kubuluka penepo munakwanisa kubwerera kudziko yakupasani ineyi. “Tenepo ndidampanga Yoswa kuti: ‘Iwe waona pyonsene pyachita MBUYA Mulungu wako kuna mafumu awiri ale, Sihoni na Ogi: tenepo iye anachita chibodzi-bodzi kuna mafumu onsene anaendera imwe ale. Lekani chita nawo mantha, thangwi MBUYA Mulungu wanu akukumenyerani nkhondo.’ “Pandzidzi wenewo ndidapemphera pikulu pene kuti, ‘MBUYA Mulungu ndikupidziwa imwe mwandionesa kwene nthomatoma ya pinthu pikulu pontho pyakudodomesa pifuna imwe dzachita. Nkhabe mulungu unango kudzulu penu padziko yapansi anakwanisa kuchita pinthu pyamphamvu ninga pyachita imwepi tayu! Nditawiriseni kuwambuka kwene mkulo wa Yorodani MBUYA, mbandiona dziko ya mataka akubalisa pinthu khundu inangoyo, dziko yakubalika ya mapiri, pontho na mapiri a Lebanoni.’ “Mbwenye na thangwi ya imwe MBUYA adandizhangalira mbakhonda kundivesera. M'mbuto mwache, iye adalonga mbati, ‘Pyakwana! Leka longave pontho penepi! Ndoko kuphiri yakusongoka ya Pisiga mbukayang'ane kumpoto na kumwera, kumabulukiro dzuwa na kumadokero dzuwa. Kayang'ane mwadidi pinthu pinakaona iwe, thangwi iwe hunawambuka Yorodani tayu. Mpase Yoswa matongero ache. Muwangise mtima, thangwi ndiye anafuna dzatsogolera anthu kuwambuka mkulo kakwata dziko inaona imweyo.’ “Tenepo ife tidasalira paphedi yakuyang'anisana na luwani ya Beti-Peori.” Tenepo Mose adalonga kuna anthu mbati, “Verani matongero onsene anakufunzisani ine, tenepo imwe munakhala na moyo mbamupokosera dziko inakupasani MBUYA Mulungu wa makolo anuyi. Lekani thimizira chinthu na chibodzi chene pana mwambo wakupasani inewu, pontho lekani kubulusapo chinthu na chibodzi chene. Verani matongero a MBUYA Mulungu wanu akupasani inewa. Imwe ene mudaona pinthu pikulu pidachita MBUYA pa Baala-Peori. Iye adavunga munthu onsene akhapembedza Baala penepo, mbwenye anango a imwe ale akhali akukhulupirika kuna MBUYA Mulungu wanu ana moyo na lero. “Yang'anani, ine ndakufunzisani matongero onsene ninga montho mudandipangirambo MBUYA Mulungu wanga kuti ndipichite. Avereni matongerowo m'dziko ina imwe chifupi kuikwata na kukhalamoyi. Verani mwambowu mwakukhulupirika, tenepo penepi pinaonesa anthu a madzinza anango kuti imwe muna nzeru pyakwanga. Iwo angava pya matongero onsenewa, analonga mbati, ‘Dzinza ikuluyi njanzeru, pontho yakuvesa pinthu pyakwanga!’ “Nkhabe dzinza inango, podi ikule pyayo tani, ina mulungu ule ali chifupi pyakwanga ndzidzi unamfuna iwo ninga MBUYA Mulungu wathu kuna ife. Iye ambatitawira ndzidzi onsene unamchemera ife kuti atiphedzewo. Nkhabe dzinza inango tayu, podi ikule pyayo tani, ina mwambo wakulungama pyakwanga ninga mwambo wakupasani ine lerowu. Khalani m'maso! Onesesani ndzidzi onsene unakhala imwe na moyo kuti muleke duwalira pinthu pyaona imwe na maso anu. Pangani ananu na pidzukulu pyanu pya nsiku idaimira imwe pamaso pa MBUYA Mulungu wanu paphiri ya Sinai, pidalonga iye kuna ine mbati, ‘Gumanyisa anthu. Ine ndinafuna ave pinafuna ine kulonga, towera adziwe kundivera ndzidzi onsene unakhala iwo na moyo pontho kuti iwo afunzisembo anawo kuchita chibodzi-bodzi.’ “Pangani ananu pya mule mudendera imwe kaimira m'tchinde mwa phiri idagudumirwa na moto wakuyerima, pontho na mdima wakugoswa wa makole akuswipa akufika mpakana kuthambo. Apangeni mudalongera MBUYA kuna imwe kubulukira m'moto mule, pontho na mule mudamvera imwe akulonga, kwache mbamukhonda kumuona na pang'ono pene tayu. Iye adakupangani pinthu pyathema imwe kuchita kuti mukoye chiverano chidasasanya iye na imwe. Imwe mwathema kuvera Matongero Khumi, adalemba iye pamiyala miwiri ile. MBUYA adandipanga kuti ndikufunziseni matongero athema imwe kuavera m'dziko ina imwe chifupi kuikwata, pontho na kukhalamoyi. “Pidalonga MBUYA kuna imwe m'moto paphiri ya Sinai, imwe nee mudamuona na pang'ono pene tayu. Na thangwi ya kukufunirani udidi, onesesani kuti nee mukudawa tayu pakupisasanyira mwekha ene mfanikizo wa mtundu onsene, penu mamuna penu mkazi, nyama penu mbalame, pyakukambadza penu nsomba. Lekani yeswa pakupembedza na kutumikira pinthu pinaona imwe kuthambopi, penu dzuwa, mwezi na nyenyezi. MBUYA Mulungu wanu apereka penepi kuna madzinza anango onsene kuti apipembedze. Mbwenye imwe ndimwe anthu adaombola iye kudziko ya Iguputo, dzenje yakuyerima moto ile. Iye adakubulusani mbakuchitisani kukhala anthu ache ninga muna imwe leromu. Na thangwi ya imwe MBUYA Mulungu wanu adandizhangalira mbadumbira kuti ine sinawambuka mkulo wa Yorodani tayu kupita m'dziko ya mataka akubalisa pinthu inakupasani iyeyi. Ine ndinati ndife m'dziko muno mbandikhonda kuwambuka mkulo, mbwenye imwe muli chifupi kuwambuka mkulo kakwata dziko ya mataka akubalisa pinthu. Onesesani kuti muleke duwalira chiverano chidasasanya MBUYA Mulungu wanu na imwe. Verani matongero ache nee kupisasanyira mwekha ene mifanikizo ya mtundu onsene tayu kuti muipembedze, thangwi MBUYA Mulungu wanu akhala ninga malulume a moto; iye ngwantchanje. “Podi kwene kuti imwe mwakhala ndzidzi ukulu ene, pontho kuti muna ana na pidzukulu, lekani kudawa pakupisasanyira mfanikizo wa mtundu onsene kuti muupembedze. Penepi mphyakuipa pamaso pa MBUYA, tenepo pinamchitisa kuzhangali. Kudzulu na dziko yapansi ndi mboni yanga wakupokanyisana namwe lero kuti ngakhala imwe munakhonda kundivera chinchino pano munamala vungika. Imwe nkhabe dzakhala na moyo wakulapha tayu m'dziko ili kumtunda unango wa mkulo wa Yorodani, pontho ina imwe chifupi kuikwata. Imwe munavungwa monsene mwene. MBUYA anakubalalisani pakati pa madzinza anango, kule kunafuna dzasalira na moyo anthu akuchepa a imwe. Kweneko munatumikira milungu yakusasanywa na manja a anthu, milungu yamiti na yamiyala, ile nkhabe kwanisa kuona penu kuva, kudya penu kununkhiza tayu. Kweneko munasaka-saka MBUYA Mulungu wanu, tenepo ngakhala imwe munamsaka-saka na mtimanu onsene, munamgumana. Ndzidzi unaona imwe nyatwa, pontho pinthu pyonsenepi pingakuchitikirani, penepo pakumalisira pache imwe munati muzungunukire kuna MBUYA mbamumvera. Iye ndi Mulungu wa nsisi. Iye nkhabe dzakukhondani penu kukuvungani tayu, pontho iye nkhabe dzaduwalira chiverano chidasasanya iye mwenechiro na makolo anu chile tayu. “Chinchino vunza-vunzani pya kale, ndzidzi ule mudzati balwa, m'nduliletu ndzidzi udalenga Mulungu munthu padziko yapansi ule. Vunzani pya dziko yonsene yapansi. Ayi chipo chinthu chikulu ninga chenechi chidatoma chachitikapo? Ayi chipo munthu adatoma kuva pinthu ninga penepi? Ayi anthu anango adakhalapo na moyo pidava iwo Mulungu akulonga kuna iwo kubulukira m'moto ninga mwachitira imwemu? Ayi pana mulungu unango ule adawanga mtima kwenda kakwata anthu kubulukira kuna dzinza inango mbaachitisa kukhala anthu ache, ninga pidakuchitirani MBUYA Mulungu wanu m'dziko ya Iguputo? Pamaso panu iye adaphatisa basa mphamvu zache zikulu; iye adagwisa miliri na nkhondo, adachita pidzindikiro na pyakudodomesa, mbachitisa pinthu pyakugoswa kuchitika. MBUYA akuonesani penepi, kutsikimizira kuti iye ene basi ndi Mulungu, pontho kuti nkhabeve unango tayu. Iye adakutawirisani kuva falache kubulukira kudzulu towera akufunziseni; pontho padziko yapansi pano adakutawirisani kuona moto ukulu mbalonga kuna imwe kubulukira m'motomo. Na thangwi yakuti iye adaafuna makolo anu, iye adakusankhulani, tenepo na mphamvu zache zikulu iye adakubulusani m'dziko ya Iguputo. Pikhaenda imwe, iye adathamangisa madzinza akulu-akulu, pontho amphamvu kupiringana imwepo, towera akudzeseni mwenemo mbakupasani dziko yawoyo, dziko ile njanu na lero. Tenepo lero kumbukani mbamuleka kuduwalira: MBUYA ndi Mulungu kudzulu na padziko yapansi ene. Nkhabeve unango tayu. Verani mwambo onsene wakupasani ine lerowu, tenepo pyonsene pinakufambirani mwadidi imwe na pidzukulu pyanu pene. Imwe munathimiza kukhala na moyo m'dziko inakupasani MBUYA Mulungu wanu kukhala yanu ene kwenda na kwendayi.” Tenepo Mose adapambula mizinda mitatu kumabulukiro dzuwa a mkulo wa Yorodani, kule mbakudakwanisa munthu kuthawirako kuti akakhale pakupata ngakhala adapha munthu unango mwasusudewu, munthu wakuti si nyamalwache tayu. Iye mbadakwanisa kuthawira ku ubodzi mwa mizinda yeneyi mbakhonda phiwa. Kudzinza ya Rubeni kukhali mzinda wa Bezeri m'thando yatchetcha ya pamapiri, kudzinza ya Gadi kukhali mzinda wa Ramoti m'nthemba ya Gileadi; pontho kudzinza ya Manase kukhali mzinda wa Golani m'nthemba ya Bashani. Ufu ndi mwambo wa Mose udapasa iye Aisraele, pontho na pifunziso pene. Iwo adakwata dziko yache na dziko ya Mfumu Ogi wa ku Bashani, mfumu unango wa Aamori akhakhala kumabulukiro dzuwa a mkulo wa Yorodani ule. Dziko yeneyi idafumuka mpakana kuphiri ya Sirioni, yeneyi ndi, phiri ya Herimoni, kubulukira kuluwani ya Aroeri pankhomole ya mkulo wa Arinoni. Iyo idathimiza pontho nthemba yonsene yakumabulukiro dzuwa a mkulo wa Yorodani kwenderatu ku Nyanza Yakufa, pontho kumabulukiro dzuwa a Nyanza Yakufa m'tchinde mwa phiri ya Pisiga. Mose adachemera pabodzi Aisraele onsene mbalonga kuna iwo mbati, “Aisraele anzanga ngaveserani mwambo wa Mulungu unakupasani ine lerowu. Ufunzeni pontho onesesani kuti mukuuvera. Paphiri ya Sinai MBUYA Mulungu adasasanya chiverano, nee na makolo anu okha tayu mbwenye na ife tonsene tina moyo lerofe. Paphiripo MBUYA adalonga kuna imwe maso na maso kubulukira m'moto. Ine ndidaimira pakati pa imwe na MBUYA ndzidzi wenewo kukupangani pikhalonga iye, thangwi imwe mukhachita mantha na moto, pontho nee mbamudenda paphiripo tayu. “MBUYA adalonga mbati, ‘Ine ndine MBUYA Mulungu wako, ule adakubulusa m'dziko ya Iguputo, kukhali iwe paubitchu kule. “‘Leka pembedza milungu inango, mbwenye ine ene basi. “‘Leka kupisasanyira wekha ene mfanikizo wa chinthu chonsene cha kudzulu penu wa padziko yapansi penu m'madzi penu pansi pa mataka. Leka lambira mifanikizo penu kuipembedza, thangwi ine ndine MBUYA Mulungu wako pontho ndine wantchanje. Ine ndimbatchunyusa anthu ambandizonda ale pontho pidzukulu pyawo mpakana mfendu wachitatu na chinayi. Mbwenye ndimbaonesa kuafuna kwanga kokhonda mala kuna pikwi-pikwi pya mifendu ya anthu ambandifuna mbavera mwambo wanga ale. “‘Leka thula dzinanga papezi, thangwi ine, MBUYA Mulungu wako, ndinatchunyusa munthu onsene anaphatisa basa dzinanga papezi. “‘Koya Nsiku Yakupuma, kuichitisa kukhala yakupambulika ninga mwakutongera ine, MBUYA Mulungu wako. Pana nsiku zitanthatu zinakwanisa iwe kuphata mabasako, mbwenye nsiku yachinomwe ndi Nsiku Yakupuma yakupambulika kuna ine. Pansiku yeneyo nkhabe munthu na mbodzi ene athema kuphata basa tayu, nee iwe penu anako, nee mabitchu ako, penu pifuyo pyako, penu mlendo ali m'dziko mwakomo tayu. Mabitchu ako athemambo kupuma ninga mumbachitira iwe. Kumbuka kuti iwe ukhalimbo bitchu m'dziko ya Iguputo, pontho ine MBUYA Mulungu wako ndidakupulumusa na mphamvu zanga zikulu. Ndi thangwi yache ndidakutonga kuti ukoye Nsiku Yakupuma. “‘Lemedza babako na mako, ninga mumbakutongera ine MBUYA Mulungu wako, towera pyonsene pikufambire mwadidi pontho kuti ukhale na moyo wakulapha m'dziko inafuna kukupasa ineyi. “‘Leka chita upandu. “‘Leka chita uputa. “‘Leka kuba. “‘Leka pambizira mwanzako. “‘Leka sirira mkazi wa mwanzako, leka sirira nyumbache, leka sirira mbuto yache, mabitchu ache, ng'ombe zache, mabulu ache penu chinthu chonsene cha mwanzako.’ “Enewa ndi matongero adapereka MBUYA kuna imwe monsene ndzidzi udagumanyikana imwe paphiri pale. Pidalonga iye na fala yamphamvu kubulukira m'moto pontho m'makole akuswipa, iye adapereka matongero enewa nee anango tayu. Kubuluka penepo iye adalemba papyakulemberapo pyamiyala piwiri mbapipereka kuna ine pano. “Pidakalangira moto paphiri yonsene, imwe mbamuva fala kubulukira mumdima, akadamu na akulu-akulu a dzinzanu adadza kuna ine mbalonga mbati, ‘MBUYA Mulungu wathu ationesa ukulu na demelero yache pidamva ife akulonga kubulukira m'moto! Lero tapiona tekha kuti mphyakukwanisika kuna munthu kuthimiza kukhala na moyo, podi kwene kuti Mulungu alonga kuna iye. Apo chinafuna kufera ife ninji? Moto wakugoswa ule unativunga. Ife tinati tife tingava pontho MBUYA Mulungu wathu akulonga kuna ife. Ayi munthu unango adakhalapo na moyo pidava iye Mulungu wa moyo akulonga kubulukira m'moto? Mose, bwerera ukave pyonsene pyalonga MBUYA Mulungu wathu. Ungamala ubwere udzatipange pidalonga iye kuna iwe. Ifembo tinapivesera mbatidzapivera.’ “Pidava MBUYA penepi, adalonga kuna ine mbati, ‘Ine ndava pyalonga anthuwa; iwo alonga pyakuona. Sha! Mbapidakhala pyadidi iwo mbadapifuna ndzidzi onsene kundilemedza na kuvera matongero anga onsene, towera pinthu pyawo pyonsene piafambire mwadidi, iwo na pidzukulu pyawo pene kwenda na kwenda. Ndoko kaapange kuti abwerere kumakumbi kwawo. Mbwenye, iwe Mose, salira kuno na ine, tenepo ndinakupasa mwambo na matongero anga onsene. Pifunzise kuna anthu, towera iwo apivere m'dziko inafuna kuapasa ineyi.’ “Imwe Aisraele onesesani kuti mukuchita pyonsene pyakutongani MBUYA Mulungu wanu. Lekani khonda vera mwambo wache na ubodzi ene. Verani Mwambo onsene wa MBUYA Mulungu wanu, towera pyonsene pikufambireni mwadidi pontho kuti muthimize kukhala m'dziko inafuna kakwata imwe kukhala yanu ene ile. “Enewa ndi matongero onsene adandipanga MBUYA Mulungu wanu kuti ndikufunziseni. Avereni m'dziko inafuna imwe kakwata kukhala yanu ene chinchinoyi. Ndzidzi unakhala imwe na moyo, imwe na pidzukulu pyanu mwathema kulemedza MBUYA Mulungu wanu pontho kuvera mwambo wache onsene unakupasani inewu, towera mukhale na moyo wakulapha m'dzikoyo. Avesereni, imwe Aisraele mbamuavera! Tenepo pyonsene pinakufambirani mwadidi mbamukhala dzinza yamphamvu, pontho munakhala m'dziko yamphonje, ninga montho mudadumbirira MBUYA, Mulungu wa makolo athu. “Aisraele, kumbukani ipi! MBUYA ndi Mulungu wathu, iye ndi MBUYA mbodzi ene basi. Mfune MBUYA Mulungu wako na mtimako onsene, na moyo wako onsene, pontho na mphamvu zako zonsene. Lekani duwalira na pang'ono pene matongero anakupasani ine lerowa. Afunziseni kuna ananu. Alongeni ndzidzi una imwe kumusa kwanu, ndzidzi una imwe kutali, ndzidzi unapuma imwe, pontho ndzidzi unaphata imwe basa. Amangirireni pamkono panu mbamuavala papipumu panu ninga chikumbuso. Alembeni pamisuwo ya nyumba zanu pontho pamisuwo ya mipandanu. “Ninga mudadumbirira MBUYA Mulungu wanu kuna makolo anu Abrahamu, Isake na Yakobo, iye anakupasani dziko na mizinda mikulu-mikulu idakhonda imwe manga ile. Nyumba zinadzala na pinthu pyadidi pidakhonda imwe kupiikhamo, pontho mwenemo munakhala michera idakhonda imwe kumba, pontho mfesa na miti yaolivi pidakhonda imwe bzala pile. MBUYA angakudzesani m'dziko yeneyi mbamugumana pyonsene pinafuna imwe kudya, onesesani kuti muleke duwalira MBUYA adakupulumusani kudziko ya Iguputo, kukhali imwe mabitchu kule. Lemedzani MBUYA Mulungu wanu, mpembedzeni iye ene basi, mbamudumbira na dzinache ene basi. Lekani pembedza milungu inango, milungu ya anthu akuzunguliraniwa. Ngakhala munapembedza milungu inango, kuzhangali kwa MBUYA kunadza pana imwe ninga moto mbakukuvungani monsene mwene, thangwi MBUYA Mulungu wanu, ali pakati panu ule, ngwantchanje. “Lekani yesa MBUYA Mulungu wanu ninga mudachitira imwe pa Masa pale. Onesesani kuti mwavera mwambo onsene wakupasani iye ule. Chitani pinthu pyakulungama pontho pyadidi pamaso pa MBUYA, tenepo pinthu pyanu pyonsene pinakufambirani mwadidi. Imwe munakwanisa kukwata dziko ya mataka akubalisa pinthu idadumbira MBUYA kuna makolo anu ile, tenepo imwe munathamangisa anyamalwanu ninga mudadumbira iye. “Ndzidzi unadzawo ananu angakuvunzani kuti, ‘Ninji MBUYA Mulungu wathu adatitonga kuti tivere matongero onsenewa?’ Dzaapangeni kuti, ‘Ife tikhali mabitchu a mfumu wa dziko ya Iguputo, tenepo MBUYA adatipulumusa na mphamvu zache zikulu. Na maso athu tidamuona akuchita pyakudodomesa pontho pinthu pyakugoswa kuna anthu a ku Iguputo na kuna mfumu wawo, pontho na kuna mathubu ache onsene. Iye adatisudzula kutibulusa ku Iguputo. Tenepo adatidzesa kuno mbatipasa dziko yeneyi ninga mudadumbira iye kuna makolo athu. Natenepo MBUYA Mulungu wathu adatitonga kuti tivere matongero onsenewa pontho kumulemedza. Ngakhala tinachita tenepo, iye ndzidzi onsene anatchinjiriza dzinzathu mbaichitisa kwenda m'tsogolo. Ngakhala tinavera mwakukhulupirika pyonsene pyatitonga MBUYA, iye anakomerwa nafe.’ “MBUYA Mulungu wanu anakudzesani m'dziko inafuna imwe dzakwata kukhala yanu ene ile mbathamangisa madzinza mazinji. Ndzidzi unaenda imwe m'tsogolo, iye anathamangisa madzinza akulu-akulu manomwe pontho amphamvu kupiringana imwepo: Ahiti, Agirigashi, Aamori, Akanani, Aperizi, Ahivi na Ayebusi. MBUYA Mulungu wanu angaikha anthu enewa m'manja mwanu mbamuakunda, imwe mwathema kuapha onsene. Lekani phatizana nawo penu kuavera nsisi na pang'ono pene. Lekani semberana nawo, pontho lekani tawirisa ananu achimuna kusemba anawo na mbodzi ene, penu ana achikazi kusembwa na anawo, thangwi iwo anachitisa ananu kubauka kubuluka kuna ine MBUYA kupembedza milungu inango. Ngakhala penepi pinachitika, MBUYA anakuzhangalirani mbakuvungani kabodzi kene. Tenepo gomolani maguwawo, swani piguwa pyawo pyakupambulika, gwanda-gwandani adzimunthu awo a milungu Ashera, pontho pisani mifanikizo imbapembedza iwo. Chitani penepi thangwi imwe ndimwe ache a MBUYA Mulungu wanu. Kubulukira kuna anthu onsene a pansi pano iye adakusankhulani imwe kukhala anthu ache akupambulika. “MBUYA hadakufuneni mbakusankhulani thangwi imwe mukhali akuinjipa kupiringana madzinza anangowa tayu; imwe mukhali dzinza ing'onoletu padziko yapansi. Mbwenye MBUYA adakufunani mbafuna kukoya kudumbira kudachita iye kuna makolo anu. Ndi thangwi yache iye adakupulumusani na mphamvu zache zikulu mbakusudzulani paubitchu wa mfumu wa ku Iguputo. Kumbukani kuti MBUYA Mulungu wanu ndi Mulungu yekha ene basi, pontho iye ngwakukhulupirika. Iye anakoya chiverano mbaonesa kuafuna kwache kokhonda mala mifendu pikwi ya anthu ale ambamfuna mbavera matongero ache, mbwenye iye nkhabe dzadembuka kutchunyusa anthu ambamzonda ale tayu. Tenepo chinchino verani pyonsene pyafunziswa imwe pile; verani matongero onsene akupasani ine lerowa. “Ngakhala imwe munavesera matongero enewa mbamuavera mwakukhulupirika, penepo MBUYA Mulungu wanu anathimiza kukoya chiverano chache na imwe mbakuonesani kukufunani kwache kokhonda mala ninga mudachitira iye kuna makolo anu. Iye anakufunani mbakutsanzayisani mwakuti munainjipa mbamukhala na ana azinji; iye anatsanzayisa mindanu mbidzabala mapira, vinyu, pontho na mafuta aolivi; iye anakutsanzayisani pakukupasani pifuyo pizinji. Iye anakupasani mtsanzayiso onsenewu m'dziko idadumbira iye kuna makolo anu ile. Nkhabe anthu anango anatsanzayiswa pikulu ninga imwe tayu. Nkhabe mbodzi wa imwe anasowa ana tayu, pontho nkhabe chifuyo chanu na chibodzi chene chinasowa ana tayu. MBUYA anakutchinjirizani kuna utenda, pontho iye nkhabe dzagwisa pana imwe utenda wakupha udaona imwe m'dziko ya Iguputo ule tayu, m'mbuto mwache iye anaugwisa pana anyamalwanu. Vungani dzinza yonsene inaikha MBUYA m'manja mwanu, pontho lekani kuavera nsisi. Lekani pembedza milungu yawo, thangwi penepyo pinakhala msampha kuna imwe. “Lekani kulonga mwekha ene kuti, ‘Madzinza enewa ngamphamvu kupiringana ife pano mwakuti ife nkhabe kwanisa kuathamangisa tayu.’ Lekani chita nawo mantha; kumbukani pinthu pidachita MBUYA Mulungu wanu kuna mfumu wa ku Iguputo na anthu ache onsene. Na maso anu imwe mudaona miliri yakugoswa, pyakudodomesa na pidzindikiro, pontho mphamvu zikulu zidakupulumusani na MBUYA Mulungu wanu zile. Ninga montho mudachitira iye kuvunga Aiguputo, iye anachita chibodzi-bodzi kuvunga anthu onsene anagopa imwe chinchinowa. Iye pontho anaachitisa kukhala pampani-pani mbavunga onsene akuthawa kuti akabisale ale. Tenepo lekani chita nawo mantha anthu enewa. MBUYA Mulungu wanu ali namwe; iye ndi Mulungu wamkulu, pontho ule athema kugopiwa. MBUYA Mulungu wanu anathamangisa madzinza enewa patsogolo panu pang'ono na pang'ono. Imwe nkhabe dzatawiriswa kuavunga kabodzi kene tayu gopesera nyama zam'tsanga zinainjipa kukuzungulirani. MBUYA anaikha anyamalwanu m'manja mwanu mbaachitisa kukhala pampani-pani kufikirana amale vungwa. Iye anaikha mafumu awo m'manja mwanu. Imwe munaapha, tenepo anaduwalika. Nkhabe na mbodzi ene anafuna kwanisa kuthimbana namwe tayu; imwe munavunga munthu onsene. Pisani mifanikizo imbapembedza iwo. Lekani sirira siliva penu golidi pina iwopyo, pontho lekani kupikwata. Ngakhala imwe munachita tenepo, ipyo pinakhala msampha kuna imwe, thangwi MBUYA ambazonda kupembedza milungu inango. Lekani pitisa na ubodzi ene wa mifanikizo yeneyi m'nyumba mwanu, gopesera dzedze ina iwoyo inagwera pana imwepo. Imwe mwathema kukhonda pontho kuizonda mifanikizo yeneyi, thangwi iyo njakutembererwa na MBUYA. “Verani mwakukhulupirika matongero onsene akupasani ine lerowa, towera mukhale na moyo, pontho muinjipe mbamukwata dziko idadumbira MBUYA kuna makolo anu ile. Kumbukani mule mudakutsogolerani MBUYA Mulungu wanu paulendo wakulaphawu wakugwanda na m'thando yatchetcha pyaka makumanayi pyagwandapyo, kutumiza pinthu pyakunensa kukuyesani, towera iye adziwe pya mumtima mwanu ngakhala imwe munavera matongero ache penu tayu. Iye adakuchitisani kukhala na njala mbakupasani mana kuti mudye, pyakudya pile pyakuti imwe na makolo anu ene chipo nee mudzati mwapidya tayu. Iye adachita tenepo kukuonesani kuti munthu nkhabe khala na moyo na mkate okha tayu, mbwenye na mafala onsene analonga MBUYA. Ndzidzi wa pyaka makumanayiwu nguwo zanu nee zidasakale penu manyalo anu kubzimba tayu. Kumbukani kuti MBUYA Mulungu wanu ambakulangani ninga montho mumbachitira baba kulanga anache. Tenepo chitani ninga mudakutongerani MBUYA kukhala mwakuteweza matongero ache mbamumgopa. MBUYA Mulungu wanu akukudzesani m'dziko ya mataka akubalisa pinthu, dziko ya mikulo na mphuno za madzi, migelo ya madzi akufamba pansi pa mataka akutumbukira m'maphedi na m'pitunda ile; dziko ile imbabala tirigu na barele, mfesa, makuyu, ntheme, nsapo zaolivi na uchi. Kweneko imwe nkhabe dzakhalave na njala penu dzasowa pinthu tayu. M'miyalache muna simbi pontho m'mapiri mwache munakwanisa kukumbamo nkuwa. Imwe munakhala na pyonsene pinafuna imwe kuti mudye, tenepo munapereka takhuta kuna MBUYA Mulungu wanu thangwi ya dziko ya mataka akubalisa pinthu yakupasani iyeyi. “Onesesani kuti mukhonde duwalira MBUYA Mulungu wanu; lekani chimwana kuvera mwambo wache na ubodzi ene unakupasani ine lerowu. Mungakhala na pyonsene pinafuna imwe kudya na kumanga nyumba zanu zadidi kukhalamo, pontho ng'ombe na mabiranu, siliva na golidi wanu na pinthu pyonsene pina imwe pingathimizirika, onesesani kuti muleke sanduka akutumbama mbamuduwalira MBUYA Mulungu wanu, adakupulumusani kudziko ya Iguputo ule kukhali imwe mabitchu. Iye adakutsogolerani m'thando ikulu yatchetcha pontho yakugoswa, mule mukhali nyoka za ukali na akong'a. M'dziko yeneyi yakuuma pontho yakusowa madzi, iye adachitisa madzi kukuka kubulukira m'mwala kuti imwe mumwe. M'thandomo iye adakupasani mana kuti mudye, pyakudya pyakuti nee makolo anu adapidya tayu. Iye adatumiza pinthu pyakunensa pana imwe kukuyesani, towera pakumalisira pache akutsanzayiseni na pinthu pyadidi. Tenepo lekani nyerezera kuti mwapichita mwekha ene kukhala akufuma na mphamvu pontho nzeru zanu. Kumbukani kuti ndi MBUYA Mulungu wanu ambakupasani mphamvu zakuti mufume ule. Iye ambachita penepi thangwi iye athimiza kukhala wakukhulupirika na lero kuna chiverano chidachita iye na makolo anu chile. Lekani duwalira MBUYA Mulungu wanu na pang'ono pene penu kuzungunukira kuna milungu inango mbamuipembedza. Ngakhala munachita tenepo, lero ndikukucheuzani kuti imwe munati muvungwe. Ngakhala imwe munakhonda kuvera MBUYA, penepo munati muvungwe ninga madzinza anafuna iye dzavunga pinaenda imwe m'tsogolo ale. “Veserani kuno Aisraele! Lero imwe muli chifupi kuwambuka mkulo wa Yorodani pontho kakwata dziko ya madzinza akulu pontho amphamvu kupiringana imwepo. Mizindawo njikulu yakutchingwa na mpanda wakuphata kuthambo. Anthu achewo ngakulapha pontho amphamvu; iwo mphidzukulu pya Aanakimu, anyakujintcha, pontho imwe mwapiva pikulongwa kuti nkhabe na mbodzi ene anakwanisa kuimisana nawo tayu. Mbwenye chinchino munati mupione mwekha ene kuti MBUYA Mulungu wanu anati aende patsogolo panu ninga moto wakugaka. Iye anati akunde ndzidzi unaenda imwe, towera imwe muathamangise mbamuakunda kabodzi kene ninga mudadumbira iye. MBUYA Mulungu wanu angamala kuathamangisa lekani longa mwekha ene kuti iye adakuchitisani kukwata dzikoyi, thangwi iyo idathema kukhala yanu ene. Nkhabe, MBUYA anati athamangise anthu enewa m'mbuto mwanu thangwi iwo mbanthu akudawika. Si thangwi ndimwe anthu adidi penu akulungama tayu kuti MBUYA akukutawirisani kukwata dziko yawoyo. Iye anati aathamangise thangwi iwo mbanthu akudawika pontho kuti iye anafuna kukoya kudumbira kudachita iye kuna makolo anu, Abrahamu, Isake na Yakobo. Penepa munakwanisa kupidziwadi kuti MBUYA hakukupasani dziko ya mataka akubalisa pinthu tayu na thangwi yakuti imwe mwathema kuitambira. Nkhabe tayu, imwe ndimwe anthu akuuma mtima. “Lekani duwalira kuzhangalisa kudachita imwe MBUYA Mulungu wanu m'thando yatchetcha mule. Kutomera pansiku idabuluka imwe m'dziko ya Iguputo kufikirana nsiku idafika imwe kuno, imwe mwampandukira. Podi na paphiri ya Sinai pene imwe mudamzhangalisa MBUYA, tenepo iye adazhangali pyakwanga mwakuti mbadakwanisa kukuvungani. Ine ndidakwira paphiri katambira miyala padalembwa chiverano chidasasanya MBUYA na imwe chile. Ine ndidakhala kweneko nsiku makumanayi mosiku na masikati mbandikhonda kudya na kumwa na chinthu chene. Tenepo MBUYA adandipasa pyakulemberapo pyamiyala piwiri pakhadalemba iye ene na manjache pinthu pikhadalonga iye kuna imwe kubulukira m'moto nsiku idagumanyikana imwe paphiri pale. Pidamala nsiku makumanayi mosiku na masikati MBUYA adandipasa pyakulemberapo pyamiyala piwiri pakhadalemba iye chiverano pale. “Tenepo MBUYA adalonga kuna ine mbati, ‘Tchitha kabodzi kene, thangwi anthu ako adatsogolera iwe kubuluka ku Iguputo ale, amala vungika pontho akuchita pyakuipa. Iwo abauka kale kusiya pinthu pidaapanga ine kuti apichite pile, tenepo apisasanyira okha ene mfanikizo wasimbi kuupembedza.’ “MBUYA adalonga pontho kuna ine mbati, ‘Ndadziwa kuuma mtima kwachita anthu enewa. Leka yesa kuakhondesa kuchita pinachita iwopyo. Ndinafuna kuavunga, towera nee na mbodzi ene akumbukweve tayu. Penepo ndinakuchitisa iwe kukhala baba wa dzinza ikulu pontho yamphamvu kupiringana muna iwomu.’ “Tenepo ndidazungunuka mbanditchitha paphiri uku ndathukula pyakulemberapo pyamiyala piwiri pakhadalembwa chiverano pale. Malulume a moto akhabulukira paphiri pale. Ine ndidaona kuti mudatoma kale kukhonda vera matongero adakupasani MBUYA Mulungu wanu ale, pontho kuti mudamdawira pakupisasanyira mwekha ene mfanikizo wa mwanamphulu wasimbi kuti muupembedze. Tenepo pamaso panu ndidaponya pansi pyakulemberapo pyamiyala pile mbapisweka m'mapindi-mapindi. Ndidalamba pamaso pa MBUYA nsiku makumanayi mosiku na masikati mbandikhonda kumwa penu kudya na chinthu chene. Ine ndidachita tenepo thangwi imwe mudadawira MBUYA, pontho mudamzhangalisa. Ine ndikhachita mantha na ukali wa MBUYA, thangwi iye adazhangali pyakwanga mwakuti mbadakuvungani; kwache MBUYA adandivesera pontho. MBUYA adazhangalira pontho pyakwanga Aroni mwakuti mbadampha, natenepo ndidampempherera Aroni na ndzidzi onthowo. Ine ndidakwata chinthu chakudawika chidasasanya imwe chile, mwanamphulu wasimbi ule mbandichiponya pamoto. Ndidachinyedza-nyedza, ndidachipeya peya mbandiponya fumbi yache mumkhwawa umbakuka kubulukira m'phiri ule. “Imwe mudazhangalisa pontho MBUYA Mulungu wanu pikhali imwe ku Tabera, Masa na Kibiroti Hataava. Pontho pidakugwinyani iye kubuluka ku Kadeshi Barinea mbakupangani kwenda kakwata dziko ikhakupasani iye ile kukhala yanu ene, imwe mudampandukira mbamukhonda kumnyindira penu kumvera. Kutomera ndzidzi udakudziwani ine, imwe mwapandukira MBUYA. “Natenepo ndidalamba pansi pamaso pa MBUYA nsiku makumanayi mosiku na masikati, thangwi ndidapidziwa kuti iye akhachita phinga kukuvungani. Tenepo ndidapemphera kuti, ‘MBUYA Mulungu, lekani vunga anthu anu, anthu adapulumusa imwe na kuabulusa m'dziko ya Iguputo na mphamvu zanu zikulu ale. Kumbukani anyabasanu, Abrahamu, Isake na Yakobo, pontho lekani ikha konta kuuma mtima, kudawika, pontho na pyakudawa pya anthu enewa, gopesera anthu a ku Iguputo anati alonge kuti imwe mudachimwana kuaendesa anthu anu kudziko idadumbira imwe kuna iwo ile. Iwo anati alonge kuti imwe mudakwata anthu anu kuti mukaaphe m'thando yatchetcha thangwi imwe mukhaazonda. Mbwenye anthu enewa mbale adasankhula imwe kukhala anthu anu, anthu adabulusa imwe m'dziko ya Iguputo na mphamvu zanu zikulu ale.’ “Kubuluka penepo MBUYA adalonga kuna ine mbati, ‘Sema miyala miwiri ninga yakutoma ile, pontho sasanya bokosi ya matabwa towera uiikhemo. Kwira kuna ine paphiri pano, tenepo ine ndinalemba pamiyala yeneyi pinthu pidalemba ine pamiyala idaswa iwe ile, natenepo iwe wathema kuiikha m'bokosimo.’ “Tenepo ine ndidasasanya bokosi na matabwa akesha mbandisema miyala miwiri ninga yontho yakutoma ile mbandienda nayo paphiri pale. MBUYA adalemba pamiyalapo mafala ontho ninga akhadalemba iye pakutoma ale, Matongero Khumi adakupasani iye ndzidzi udalonga iye kuna imwe kubulukira m'moto nsiku idagumanyikana imwe paphiri pale. MBUYA adandipasa pyakulemberapo pyamiyala pile, tenepo ine ndidatchitha paphiripo. Natenepo ninga montho mudandipangira MBUYA, ine ndidaaikha m'bokosi idasasanya ine ile; iwo ali mwenemo kutomera kale ene.” Aisraele adafuluka pamichera ya anthu a ku Yaakani ile mbaenda ku Mosera. Kweneko Aroni adafa mbaikhwa m'masiye, tenepo mwanache wamamuna Eleazara adapita m'mbuto mwache ninga nyansembe. Kubuluka penepo iwo adenda ku Gudugoda mbaenda pontho ku Yotibata, mbuto ya mikulo ya madzi mizinji. Paphiripo MBUYA adasankhula amuna a m'dzinza ya Levi kukhala anyakuyang'anira Bokosi ya Chiverano, kumtumikira ninga anyansembe, pontho kutsanzayisa anthu na dzinache. Yeneyi ndi basawo na lero. Ndi thangwi yache dzinza ya Levi hidatambire khundu ya dziko ninga mudachitira madzinza anango ale tayu; chidatambira iwo ntchidzo chakukhala anyansembe a MBUYA, ninga kudumbira kudachita MBUYA Mulungu wanu. “Ine ndidathimiza kukhala paphiripo nsiku makumanayi mosiku na masikati, ninga montho mudachitira ine pakutoma pale. MBUYA adandivesera pontho mbatawira kukhonda kukuvungani. Tenepo iye adandipanga kwenda kakutsogolerani, towera mukwanise kakwata dziko ikhadadumbira iye kuna makolo anu ile. “Chinchino Aisraele, veserani pinthu pinafuna MBUYA Mulungu wanu kuti mupichite: pembedzani MBUYA mbamuchite pyonsene pinakutongani iye. Mfuneni mbamumtumikire na mtimanu onsene, pontho verani mwambo na matongero akupasani ine lerowa kukhala chinthu chakuganyalisa kuna imwe. Podi na kudzululetu nkhwa MBUYA basi; dziko yapansi pontho njache na pyonsene pili mwenemo. Kwache kuafuna kwa MBUYA makolo anu kukhali kwamphamvu pyakwanga mwakuti adasankhula imwe m'mbuto mwa anthu anango onsene, tenepo na lero ndimwe anthu ache akusankhulika. Kubulukira lero kwenda m'tsogolo khalani akuvera kuna MBUYA mbamuleka kuumisa mtima. MBUYA Mulungu wanu ana utongi pana milungu yonsene na pana anyamphamvu onsene. Iye ngwamkulu pontho wamphamvu, tenepo iye athema kugopiwa. Iye nkhabe chita pinthu mwakuyang'ana nkhope pontho iye nkhabe tawira kudyekerwa tayu. Iye ambaonesesa kuti ana masiye na amamfelwa akuchitirwa chilungamo; iye ambaafuna alendo ambakhala pakati pa anthu athu ale mbaapasa phoso na nguwo. Natenepo afunenimbo alendo thangwi imwe mukhalimbo alendo m'dziko ya Iguputo. Verani MBUYA Mulungu wanu mbamumpembedze iye ene basi. Khulupirikani kuna iye mbamudumbira na dzinache ene basi. Mkuzeni iye! Iye ndi Mulungu wanu, pontho imwe mwaona mwekha na maso anu pinthu pikulu pontho pyakudodomesa pyachita iye kuna imwe. Pidenda makolo anu kudziko ya Iguputo akhalipo kwene makumanomwe basi. Mbwenye chinchino MBUYA Mulungu wanu akuchitisani kukhala akuinjipa ninga nyenyezi za kuthambo. “Mfuneni MBUYA Mulungu wanu pontho ndzidzi onsene verani mwambo wache onsene. Kumbukani lero pyafunza imwe pya MBUYA kudzera muna kukutchunyusani kudachita iye. Ndimwepo, si ananu tayu, ale adaona pinthu penepi. Imwe mudaona ukulu wa MBUYA, mphamvu zache zikulu, pontho pyakudodomesa pidachita iye kuna mfumu wa ku Iguputo pontho na kuna dziko yache yonsene. Imwe mudaona mule mudatswairira MBUYA monsene mwene anyankhondo a ku Iguputo, pabodzi na akavalo na pingolo pyawo pene pakuabiza m'Nyanza Yakufira pikhakutewerani iwo pile. Imwe mukupidziwa pinthu pidakuchitirani MBUYA m'thando yatchetcha, imwe mbamudzati fika kuno. Kumbukani pinthu pidachita iye kuna Datani na Abiramu ana achimuna a Eliabu wa dzinza ya Rubeni. Pamaso pa anthu onsene dziko yapansi idafunguka mbiakhudyula pabodzi pene na mabanjawo, makumbi awo, anyabasawo onsene na pifuyo pyawo pyonsene. Ande, anthu ache ndimwe mudaona na maso anu ene pinthu pikulu pyonsene pidachita MBUYA. “Verani mwambo onsene wakupasani ine lerowu. Tenepo imwe munakwanisa kuwambuka mkulo mbamukakwata dziko ili imwe chifupi kuikwata ile. Imwe munakhala na moyo wakulapha m'dziko yamphonje idadumbira MBUYA kuna makolo anu na pidzukulu pyawo ile. Dziko inafuna imwe kakwata chinchinoyi nee yakhala ninga dziko ya Iguputo, ikhakhala imwe pakutoma ile tayu. Kweneko ndzidzi udabzala imwe mbewu mudathema kuphata basa mwakuwangisa kuthirira minda; kwache dziko inafuna imwe kukwata chinchino, ile ndi dziko ya mapiri na maphedi, dziko yakuvumba mvula. MBUYA Mulungu wanu ambayang'anira dziko yeneyi mbailondali chaka chamumphu. “Natenepo verani matongero anakupasani ine lerowa: mfuneni MBUYA Mulungu wanu mbamumtumikire na mtimanu onsene. Ngakhala munachita tenepo iye anavumbisa mvula m'dziko mwanu pandzidzi unafunika iyo, ndzidzi wakutonthola na ndzidzi wa mainja, towera pakhale mapira, vinyu na mafuta aolivi, pontho maudzu a pifuyo pyanu. Imwe munakhala na pyakudya pyonsene pinafuna imwe. Lekani kupitawirisa mwekha ene kubauka kubuluka kuna MBUYA kupembedza milungu inango mbamuitumikira. Ngakhala munachita tenepo, MBUYA anakuzhangalirani. Iye nkhabe dzavumbisa mvula tayu, tenepo mataka anauma pyakwanga mwakuti mbewu nkhabe kwanisa kumera tayu. Penepo pene imwe munafa podi kwene kuti dziko inakupasani iyeyi njadidi. “Kumbukani matongero enewa mbamuaikha m'mtima mwanu. Amangirireni m'mikono mwanu pontho avaleni papipumu panu ninga chikumbuso. Afunziseni kuna ananu. Alongeni ndzidzi una imwe m'misa mwanu penu ndzidzi una imwe kutali, ndzidzi unapuma imwe penu ndzidzi unaphata imwe basa. Alembeni m'mafufu a misuwo ya nyumba zanu na pamisuwo ya mipandanu. Penepo imwe na ananu munakhala na moyo wakulapha m'dziko idadumbira MBUYA Mulungu wanu kuna makolo anu ile. Imwe munakhala mwenemo ndzidzi unakhalapo thambo yakudzulu. “Verani mwakukhulupirika mwambo onsene wakupasani ine lerowu: mfuneni MBUYA Mulungu wanu, chitani pyonsene pinatonga iye mbamukhulupirike kuna iye. Iye anathamangisa madzinza enewo ndzidzi unaenda imwe, tenepo imwe munakwata dziko, ile nja madzinza amphamvu pontho akulu pyakwanga kupiringana imwepo. Mataka onsene anaponda imwe anakhala anu. Nthembanu inafumuka mpakana kumpoto kwa phiri ya Lebanoni kubulukira kuthando yatchetcha kumwera, pontho anafumuka mpakana ku Bara ya Mediterania kubulukira kumkulo wa Yufurate kumadokero dzuwa. Konsene kunaenda imwe m'dziko yeneyi, MBUYA Mulungu wanu anachitisa anthu kukugopani, ninga kudumbira kudachita iye, pontho nkhabe na mbodzi ene anakwanisa kuimisana namwe tayu. “Yang'anani, lero ndikuikha pakati panu mtsanzayiso na dzedze kuti musankhule chibodzi: Mtsanzayiso ngakhala munavera matongero a MBUYA Mulungu wanu anakupasani ine lerowa, mbwenye dzedze ngakhala munakhonda vera matongero enewa mbamubaukira kuna milungu inango yakuti chipo imwe mudzati kuipembedza tayu. MBUYA angakudzesani m'dziko inafuna imwe dzaikwata kukhala yanu ene ile imwe mwathema kulonga pya mtsanzayiso paphiri ya Gerizimu, pontho pya dzedze paphiri ya Ebali. Mapiri enewa ali kumadokero dzuwa a mkulo wa Yorodani m'nthemba ya Akanani ambakhala m'phedi ya Yorodani ale. Iwo ali chakwendera kumadokero dzuwa, nee kutali na miti yakupambulika yamthundu ya ku More chifupi na luwani ya Giligala. Imwe muli chifupi kuwambuka mkulo wa Yorodani kukwata dziko inafuna kukupasani MBUYA Mulungu wanu ile. Mungaikwata mbamukhazikikamo, onesesani kuti mwavera matongero onsene anakupasani ine lerowa. “Pano pana mwambo na matongero pyathema imwe kuvera ndzidzi onsene unakhala imwe na moyo m'dziko inakupasani MBUYA Mulungu wa makolo anu ile. Avereni matongerowo. M'dziko inakwata imweyi, gomolani mbuto zonsene zimbapembedzera anthu milungu yawo pamapiri akulapha, m'pitunda pontho pansi pa miti iwisi. Gomolani maguwawo ansembe, iswani piguwa pyawo pyakupambulika, pontho pisani adzimunthu awo a milungu Ashera. Pandulani mifanikizo yawo, towera iwo aleke pembedzave pambuto zenezi. “Lekani pembedza MBUYA Mulungu wanu ninga mumbapembedzera anthu enewa milungu yawo. Kubulukira m'nthemba za madzinzanu onsene MBUYA anasankhula mbuto ibodzi, kule kwathema anthu kudza pamaso pache kumpembedza. Penepo imwe mwathema kupereka nsembe zanu zile zathema kupyerezwa pontho na nsembe zanu zinango, chakhumi na mitukwanu yakupambulika, pyakupereka pidadumbira imwe kuna MBUYA pile, pyakupereka pimbapereka imwe na kufuna kwanu, pontho mwana wakutoma kubalwa wa ng'ombe pontho bira. Penepo, pamaso pa MBUYA Mulungu wanu akutsanzayisani ule, imwe na mabanja anu munadya mbamukomerwa na kufamba mwadidi kwa pinthu pyaphatira imwe basa. “Ndzidzi wenewo ungakwana lekani chita ninga mukhachitira imwe m'ndulimu. Kufikira chinchino imwe monsene mwapembedza ninga mumbafunira imwe, thangwi imwe mudzati fika tayu m'dziko inakupasani MBUYA Mulungu wanu ile, kule kunakwanisa imwe kukhala na mtendere. Mungawambuka mkulo wa Yorodani, MBUYA anakutawirisani kukwata dzikoyo mbamukhala mwenemo. Iye anakuyang'anirani mwadidi gopesera anyamalwanu pontho munakhala mwenemo na mtendere. MBUYA anasankhula mbuto ibodzi pathema iye kupembedzwa pale, penepo imwe mwathema kudza na pinthu pyonsene pidakutongani ine; nsembe zanu zathema kupyerezwa pabodzi na nsembe zanu zinango, chakhumi chanu na mitukwanu yakupambulika, pontho pyakupereka pyanu pidadumbira imwe kuna MBUYA pile. Penepo komerwani pamaso pache pabodzi pene na ananu, anyabasanu, na Alevi ambakhala muluwani mwanu ale; kumbukani kuti Alevi nkhabe dzakhala na mbuto yawo ene tayu. Lekani pereka nsembe ponsene pene panafuna imwe; kwache mwathema kuzipereka pambuto ibodzi ene basi inafuna sankhula MBUYA m'nthemba ibodzi ya m'madzinza mwanu. Kweneko mwathema kupyereza nsembe zanu pontho kuchita pinango pyonsene pyakutongani ine. “Kwache imwe munakwanisa kupha na kudya nyama zanu ninga munapifunira imwe konsene kwene kunakhala imweko. Imwe munakwanisa kudya pyakuinjipa ninga munakupasirani MBUYA. Munthu onsene wa imwe wakuchena penu okhonda chena pamaso pa Mulungu anakwanisa kudya ninga montho mbamudadyera imwe nyama ya nyasa penu mbala. Kwache imwe mukukhondeswa kudya chiropa; imwe mwathema kuchichuchisira pansi ninga madzi. Nkhabe chinthu na chibodzi chene chimbapereka imwe kuna MBUYA chathema kudyiwa mbuto zinakhala imwe: nee chakhumi cha mapiranu, vinyu wanu penu mafutanu aolivi, nee ana akutoma kubalwa a ng'ombe zanu penu mabiranu tayu, mitukwanu imbadumbira imwe kuna MBUYA, pyakupereka pimbapereka imwe na kufuna kwanu, penu pyakupereka pinango tayu. Imwe na ananu pabodzi pene na anyabasanu na Alevi ambakhala muluwani mwanu ale, mwathema kudya pyakupereka penepi pamaso pa MBUYA Mulungu wanu pokha basi, pambuto ibodzi yakupembedzerapo idasankhula MBUYA Mulungu wanu ile. Penepo imwe munakomerwa na pyonsene pyachita imwe. Pontho onesesani kuti muleke kuataya Alevi ndzidzi onsene unakhala iwo m'dziko mwanu. “MBUYA Mulungu wanu angakuza nthemba yanu ninga mudadumbira iye, imwe munakwanisa kudya nyama ndzidzi onsene unafuna imwe. Ngakhala mbuto ibodzi yakupembedzerapo ili kutali pyakwanga, penepo ndzidzi onsene unafuna imwe munakwanisa kupha ng'ombe, penu mabira pyakupasani MBUYA pile, pontho munakwanisa kudya nyama m'misa mwanu ninga mwakupangirani ine. Munthu onsene wakuchena penu okhonda chena pamaso pa Mulungu anakwanisa kudya nyama yeneyo ninga mbamudadyera iye nyama ya nyasa penu mbala. Kwache imwe mukukhondeswa kudya nyama yakukhala na chiropa, thangwi moyo umbakhala m'chiropa, tenepo lekani kudya moyo pabodzi pene na nyamache. Lekani kuyesa chiropa ninga chinthu chakudyiwa, m'mbuto mwache chichuchisireni pansi ninga madzi. Ngakhala imwe munavera matongero enewa MBUYA anakomerwa, tenepo pinthu pyanu pyonsene, imwe na pidzukulu pyanu, pinakufambirani mwadidi. Ndokoni na mitukwanu na pyakupereka pidadumbira imwe kuna MBUYA pambuto ibodzi yakupembedzera ile. Penepo perekani nsembe zile zapyerezwa monsene mwene paguwa ya MBUYA. Pontho perekani nsembe nyamache imbadya imwe ile mbamukhuthulira chiropa chache paguwa. Verani mwakukhulupirika pyonsene pinakutongani ine, tenepo pinthu pyanu pyonsene, imwe na pidzukulu pyanu, pinakufambirani mwadidi kwenda na kwenda, thangwi imwe munaphata pinthu pyakulungama pontho pyakukomera MBUYA Mulungu wanu. “MBUYA Mulungu wanu anavunga madzinza ndzidzi unazungulira imwe dziko yawo kuipokosera, tenepo munaikwata mbamukhazikika mwenemo. MBUYA angamala vunga madzinza enewa chitani mphole-mphole kuti muleke kuteweza pipembedzo pyawo thangwi pinakhala msampha kuna imwe. Lekani yesa kufuna dziwa mumbapembedzera iwo milungu yawo mule, towera imwembo muchite chibodzi-bodzi. Lekani pembedza MBUYA Mulungu wanu ninga montho mumbapembedzera iwo milungu yawo, thangwi iwo angapembedza milungu yawo ambachita pinthu pyakunyansa pimbazonda MBUYA pile. Iwo ambapereka nsembe na anawo ene pamoto pamaguwawo ansembe. “Chitani pyonsene pyakutongani inepi; lekani thimizirapo chinthu na chibodzi chene penu kubulusapo chinthu na chibodzi chene. “Mprofeti penu nyakuthumbusula ndoto anakwanisa kudumbira kuchita chakudodomesa penu chidzindikiro, towera kukubausani kuti mupembedze milungu inango yakuti chipo nee mudzati mwaipembedza tayu. Podi kwene kuti pinthu pyadumbira iyepyo pikwane-kwane, lekani kumvesera na pang'ono pene. MBUYA Mulungu wanu akumphatisa basa kukuyesani ngakhala imwe mumbamfuna MBUYA na mtimanu onsene. Tewerani MBUYA mbamumgopa; mvereni mbamukoya matongero ache; mpembedzeni mbamukhulupirike kuna iye. Kwache iphani nyakuthumbusula ndoto penu maprofeti onsene ambakupangani pyakupandukira MBUYA, ule adakupulumusani kudziko ya Iguputo kukhali imwe mabitchu kule. Munthu ninga weneyu ngwakuipa, pontho akuyesa kukubausani kuna makhaliro adakupangani MBUYA kuti mukhale nawo ale. Imwe mwathema kubulusa chakuipa ninga chenechi pakati panu. “Podi mbaleanu penu mwananu wamamuna penu wamkazi, penu mkazanu wapamtima, penu shamwalianu ponda ndipondembo ene anakwanisa kukunyengererani chibiso-biso kupembedza milungu inango, milungu yakuti chipo imwe nee makolo anu mudzati kuipembedza tayu, penu ikhale pyayo milungu ya anthu ambakhala chifupi na imwe, penu ya anthu ambakhala kutali na imwe ale. Lekani kuatawirisa kukunyengezani, penu kuavesera na pang'ono pene. Lekani kuakomera mtima penu kuavera nsisi, pontho lekani kuatchinjiriza. Apheni! Khalani akutoma kuaponyera miyala, kubuluka penepo anthu anango aaponyere miyala. Apheni na miyala! Iwo adayesa kukubausani kubuluka kuna MBUYA Mulungu wanu, adakupulumusani kudziko ya Iguputo kukhali imwe mabitchu kule. Tenepo anthu a ku Aisraele onsene anapiva pidachitikapyo; natenepo iwo anachita mantha pontho nkhabeve mbodzi anachita chinthu chakuipa ninga chenechi tayu. “Ndzidzi unakhala imwe m'maluwani anakupasani MBUYA Mulungu wanu munakwanisa kuva kuti amuna anango akusowa basa a m'dzinza mwanu abausa anthu a muluwani mwawo kupembedza milungu inango yakuti chipo nee mudzati mwaipembedza tayu. Ngakhala imwe munava mbiri ninga yeneyi pivunzeni mwadidi mwene, tenepo ngakhala mphyakuona kuti chakuipachi chachitikadi, penepo apheni anthu onsene a muluwani yeneyo na pifuyo pyawo pene. Ivungeni luwaniyo monsene mwene. Gumanyisani pinthu pyonsene pya anthu ambakhala mwenemowo mbamupimuluke pakwecha kati na kati pa chintalo cha muluwaniyo. Tenepo pisani luwani na pyonsene ninga chakupereka kuna MBUYA Mulungu wanu. Iyo yathema kusanduka madembe kwenda na kwenda pontho mbikhonda dzamangwa pontho. Lekani kupikoyera chinthu na chibodzi chene chile chidathema kuvungika, penepo MBUYA analeka kukuzhangalirani mbakuverani nsisi. Iye anakukomerani mtima mbakuchitisani kukhala akuinjipa ninga mudadumbira iye kuna makolo anu, ngakhala munavera matongero ache onsene akupasani ine lerowa, mbamuchita pinafuna iye. “Imwe ndimwe anthu a MBUYA Mulungu wanu. Tenepo mungasintili anyakufa, lekani kupitema mwekha ene penu kuchinga tsisi ninga mumbachitira anthu anango. Imwe ndimwe anthu a MBUYA Mulungu wanu; iye akusankhulani kuti mukhale anthu ache pakati pa anthu onsene a padziko yapansi ale. “Lekani kudya chinthu chonsene chokhonda chena pamaso pa Mulungu. Imwe munakwanisa kudya ng'ombe, mabira, mbuzi, mphoyo, ngoma, mbala, nyasa, mbidzi, penu mphalapala. Nyama zonsene zile zina njondo zakugawikana pontho zile zimbalukula. Lekani kudya nyama zokhonda khala na njondo zakugawikana na zokhonda kulukula. Imwe mukukhondeswa kudya nyama za ngamila, sulo, penu mbira. Izo zathema kuyeswa zokhonda chena; izo zimbalukula kwache nkhabe njondo zakugawikana. Lekani kudya nkhumba. Izo zathema kuyeswa zokhonda chena; izo zina njondo zakugawikana kwache nkhabe lukula tayu. Lekani kudya nyama zenezi penu na kukhuya kwene manungo awo zingafa. “Imwe munakwanisa kudya nsomba za mtundu onsene zakukhala na chitoto pontho mabade, mbwenye muleke kudya chinthu chonsene chakukhala m'madzi chakukhonda khala na chitoto pontho mabade; ipyo pyathema kuyeswa pyakukhonda chena. “Imwe munakwanisa kudya mbalame zonsene zakuchena. “Pirombo ping'ono-ping'ono pyonsene pyakukhala na manthenga mphyokhonda chena; lekani kupidya. Imwe munakwanisa kudya pyakumbuluka ping'ono-ping'ono pyakuchita kunumpha, thangwi mphyakuchena. “Lekani kudya nyama yakufa yokha. Alekeni alendo ambakhala pakati panu adye, penu munakwanisa kuzigulisa kuna alendo anango ene. Imwe ndimwe anthu a MBUYA Mulungu wanu; imwe ndimwe anthu ache. “Lekani kuphika mwanabira penu mwanambuzi kubodzi kwene na mkaka wa mache. “Pambulani chakhumi cha pinthu pya kuminda kwanu chaka na chaka. Tenepo ndokoni kumbuto ibodzi idasankhula MBUYA Mulungu wanu kuti ikhale yakupembedzerapo ile; penepo pamaso pa MBUYA idyani chakhumi cha mapiranu, vinyu na mafuta aolivi, ana akutoma kubalwa a ng'ombe na mabiranu. Chitani penepi towera imwe mukwanise kudziwa kugopa MBUYA Mulungu wanu ndzidzi onsene. Ngakhala mbuto yakupembedzerapo ili kutali pyakwanga na misanu kuti imwe muthukule chakhumi cha pinthu pyanu pyakutsanzayisani na MBUYA kwenda kweneko, penepo chitani ipi: Gulisani pinthupyo mbamuende na kobirizo kumbuto ibodzi yakupembedzerapo. Ziphatiseni basa kobirizo papyonsene pinafuna imwe; nyama ya ng'ombe, mwana bira, vinyu na bwadwa. Tenepo imwe na mabanjanu mwathema kudya na kukomerwa pamaso pa MBUYA Mulungu wanu. “Lekani taya Alevi ambakhala m'maluwani mwanu ale; iwo nkhabe pinthu pyawo pene tayu. Kumala kwa chaka chachitatu chonsene mudze na chakhumi cha mbewu zanu zonsene mbamupikoye m'maluwani mwanu. Phoso yeneyi nja Alevi podi iwo nkhabe pinthu pyawo pene tayu, pontho nja alendo, ana masiye na amamfelwa ambakhala m'maluwani mwanu ale. Iwo athema dzakwata pyonsene pinasowa iwo. Chitani penepi, tenepo MBUYA anakutsanzayisani papyonsene pinachita imwe. “Kumala kwa chaka chachinomwe chonsene, imwe mwathema kufudza mangawa a anthu akufiyalini kobiri. Ipyo pyathema kuchitwa tenepa. Munthu onsene ule afiyali Muisraele mnzache iye athema kufudza mangawawo; iye hadatheme kumbwezesa kobirizo tayu; MBUYA mwenechiroache alonga kuti mangawa enewa afudzwe. Imwe munakwanisa kubwezesa mlendo akufiyalini pinthu ule, kwache lekani bwezesa pinthu pyakufiyalini munthu wa dzinzanu. “MBUYA Mulungu wanu anakutsanzayisani m'dziko inakupasani iyeyi. Nee na mbodzi ene wa imwe anatcherenga tayu ngakhala imwe munamvera mbamuchita mphole-mphole kuteweza pyonsene pinakupangani ine leropi. MBUYA anakutsanzayisani ninga mudadumbirira iye. Imwe munafiyalisa kobiri kuna madzinza azinji, kwache imwe nkhabe dzafiyali munthu na mbodzi ene tayu; imwe munakhala na utongi pana madzinza azinji, kwache nkhabe dzinza inafuna dzakhala na utongi pana imwe tayu. “Ngakhala ibodzi mwa maluwani m'dziko inakupasani MBUYA Mulungu wanu muna Muisraele mnzanu akusowa pinthu, penepo lekani khala anthu akupifuna mwekha ene mbamukhonda kumphedza. M'mbuto mwache khalani akufewa manja mbamufiyalisa pyonsene pinasowa iye. Lekani kumkhondera kumfiyalisa pinthu pyanu thangwi chaka chakufudza mangawa chili chifupi. Lekani khala na manyerezero akuipa ninga enewa mumtima mwanu. Ngakhala munakhonda kumfiyalisa iye analira kuna MBUYA, tenepo imwe munayeswa akudawa. Mpaseni mwakukhonda kumpagalisa pontho mwakukhonda kupifuna mwekha ene, tenepo MBUYA anakutsanzayisani papyonsene pinachita imwe. Ndzidzi onsene panakhala Aisraele akutcherenga na akusowa, natenepo imwe ndikukutongani kuti muapase mwakufewa manja. “Ngakhala Muisraele mnzanu wamamuna penu wamkazi anapigulisa yekha ene kuna imwe ninga bitchu mbakuphatirani basa pyaka pitanthatu, imwe mwathema kumsudzula chaka chachinomwe chingakwana kuti aende pyache. Kwache mungamsudzula, lekani kumgwinya kwawo chimanja-manja. Mpaseni mwakufewa manja kubulukira pa pinthu pyakutsanzayisani na MBUYA pile; mabira, mapira na vinyu. Kumbukani kuti imwe mukhalimbo mabitchu m'dziko ya Iguputo, tenepo MBUYA Mulungu wanu, adakusudzulani; ndi thangwi yache ndikukupasani matongerowa. “Kwache ngakhala bitchu wanu hanafuna pyakwenda tayu; thangwi ambakufunani, imwe na banjanu ene, pontho kuti pikumkomera kukhala namwe. Mtsamiriseni kumsuwo wa nyumbanu mbamumphola khutu na tchamfondo. Natenepo iye anakhala bitchu wanu ene moyo wache onsene. Chitani chibodzi-bodzi kuna bitchu wamkazi. Lekani kuona ninga chinthu chakupha kusudzula bitchu; mwenemo iye akuphatirani basa pyaka pitanthatu mbamumpagali theka ya kupagalwi kwa nyaganyo. Chitani penepi, tenepo MBUYA anakutsanzayisani papyonsene pinachita imwe. “Mpambulireni MBUYA Mulungu wanu anamphulu na anabira onsene akutoma kubalwa; lekani kuziphatisa basa ng'ombe zenezi pontho lekani chinga ubweya wa mabira enewa. Chaka na chaka imwe na mabanjanu mwathema kupidya pamaso pa MBUYA pambuto ibodzi yakupembedzerapo ile. Kwache ngakhala pana chinango chakudawika na nyamazo, ngakhala nsakulamala, penu nsakukhonda ona, penu zina chilema, imwe mukukhondeswa kuzipereka nsembe kuna MBUYA Mulungu wanu. Imwe munakwanisa kudya nyama ninga zenezi m'misa mwanu. Munthu onsene wa imwe wakuchena, penu okhonda chena pamaso pa MBUYA, anakwanisa kudya nyama zenezi, ninga montho mumbadyera iye nyasa penu mphalapala. Kwache lekani phatisa basa chiropa chawo ninga chakudya; m'mbuto mwache imwe mwathema kuchichusira pansi ninga madzi. “Mulemedzeni MBUYA Mulungu wanu pakusekera Phwando ya Paska mwezi wa Abibu; ukhali mwezi wenewo udakubulusani iye m'dziko ya Iguputo na mosiku. Ndokoni kumbuto ibodzi yakupembedzerapo mbamucheke bira penu ng'ombe ya pa Phwando ya Paska kulemedza MBUYA Mulungu wanu. Ndzidzi unadya imwe pyakudya penepi, lekani kudya na mkate wakukhala na chakufufumisira. Thangwi nsiku zinomwe mukukhondeswa kudya mikate yakukhala na chakufufumisira ninga pidachitira imwe ndzidzi ukhabuluka imwe m'dziko ya Iguputo mwakuchimbiza. Idyani mikate yeneyi; iyo inachemerwa mikate yakusanyika, towera ndzidzi onsene unakhala imwe na moyo mukumbuke nsiku idabuluka imwe m'dziko ya Iguputo, m'dziko ya kusanyika. Thangwi nsiku zinomwe nee mbodzi wa imwe m'dziko mwanu athema kukhala na chakufufumisira mkate m'nyumba mwache tayu; pontho nyama yakuphiwa na mawulo a nsiku yakutoma yathema kudyiwa mosiku onthowo. Terekani nyama mbamuidyere pambuto ibodzi yakupembedzerapo; tenepo mangwana mwache na machibese bwererani m'misa mwanu. Thangwi nsiku zinango zitanthatu imwe mwathema kudya mikate yakusowa chakufufumisira, tenepo pansiku yachinomwe gumanyikanani kupembedza MBUYA Mulungu wanu, pontho lekani phata basa pansiku yeneyo. “Lengesani madimingu manomwe kubulukira ndzidzi udatoma imwe kuvuna mapiranu, tenepo musekere Phwando ya Pyakuvuna kulemedza MBUYA Mulungu wanu pakumdzesera pyakupereka na kufuna kwanu malingana na kuinjipa kwa pinthu pyakutsanzasayisani iye napyo. Komerwani pamaso pa MBUYA, pabodzi pene na ananu, anyabasanu, Alevi, alendo, ana masiye na amamfelwa ambakhala m'maluwani anu ale. Chitani penepi pambuto ibodzi yakupembedzerapo ile. Onesesani kuti mwavera matongero enewa; lekani duwalira kuti imwe mukhali mabitchu m'dziko ya Iguputo. “Mungamala kububuda mapira onsene, pontho kutchitchitha vinyu wanu, musekere Phwando ya Misasa nsiku zinomwe. Komerwani imwe pabodzi pene na ananu, anyabasanu, Alevi, alendo, ana masiye, na amamfelwa ene ambakhala m'maluwani mwanu ale. Mulemedzeni MBUYA Mulungu wanu pakusekera Phwando ya Misasayi nsiku zinomwe pambuto ibodzi yakupembedzerapo ile. Komerwani thangwi MBUYA atsanzayisa pyakuvuna pyanu na mabasanu ene. “Amuna onsene a dzinzanu athema kudzapembedza MBUYA katatu pachaka pambuto ibodzi yakupembedzerapoyi; pa Phwando ya Paska, Phwando ya Pyakuvuna na Phwando ya Misasa. Mamuna onsene athema kudza na mitukwa, ninga munakwanisira iye malingana na kuinjipa kwa pinthu pidamtsanzayisa na MBUYA Mulungu wanu. “Sankhulani anyakutonga miseru na mathubu muluwani yonsene inakupasani MBUYA Mulungu wanu. Anthu enewa athema kutonga miseru ya anthu mwakukhonda kuyang'ana nkhope. Iwo athema khala na chilungamo pontho aleke tonga mwakuyang'ana nkhope, aleke tawira kudyekerwa, thangwi mitukwa imbapha maso na nzeru za munthu pontho anthu akuona mtima ambachitiswa kutonga mwakusowa chilungamo. Ndzidzi onsene khalani adidi pontho achilungamo, towera mukakwate dziko inakupasani MBUYA Mulungu wanuyi pontho kuti muthimize kukhala mwenemo. Mungasasanyira MBUYA Mulungu wanu guwa yansembe, lekani ikha m'khundu mwache dzimunthu wamuti wa milungu Ashera. Pontho lekani kuimisa mwala kuupembedza ninga milungu inango; thangwi ine MBUYA Mulungu wanu ndimbazondana napyo. “Lekani kupereka nsembe kuna MBUYA Mulungu wanu ng'ombe penu bira wakukhala na chilema; MBUYA ambazondana napyo penepi. “Tisangize kuti imwe mwava kuti muluwani yanu ibodzi mamuna penu mkazi unango adawira MBUYA pakuswa chiverano cha MBUYA pakupembedza na kutumikira milungu inango, penu dzuwa, mwezi, penu nyenyezi, pinthu pile mphyakupokanyisana na matongero a MBUYA. Ngakhala munava pinthu ninga penepi vunza-vunzani mwadidi. Ngakhala mphyakuona kuti chakuipa chenechi chachitikadi mu Israele, penepo ndokoni na munthuyo kunja kwa luwani mbamumphe na miyala. Kwache iye athema kuphiwa ngakhala pana mboni ziwiri penu zizinji zakupokanyisana naye; iye hadatheme kuphiwa tayu ngakhala pana mboni ibodzi ene basi. Mbonizo ndiye zathema kutoma kuponya miyala, kubuluka penepo anthu anangombowo anakwanisa kumponyera miyala; na njira yeneyi imwe munabulusa chakuipa pakati panu. “Pinakwanisika kuti muluwani mwanu panakhala miseru inango yakunensa kutonga ninga miseru yakukanganirana pinthu, penu kukuwazana, penu miseru yakusiyanisa pakati pa kupha munthu chadala penu mwasusudewu. Penepi pingachitika ndokoni kumbuto ibodzi yakupembedzerako idasankhula MBUYA Mulungu wanu ile, mbamulonga miseru yanuyo kuna anyansembe a Chilevi pontho na kuna nyakutonga mseru ule akuphata basa pandzidzi wenewo tenepo iwo anatonga mseruwo. Iwo anatonga mseruwo, penepo imwe mwathema kuchita ninga montho munakupangirani iwomo. Tawirani kutonga kwawoko, pontho tewezani mwadidi mwene pinakupangani iwo kuti mupichite. Munthu onsene anawanga mtima kukhonda vera nyakutonga mseru penu nyansembe ali pabuswa ndzidzi wenewoyo athema kuphiwa; na njira yeneyi imwe munabulusa chakuipa ninga chenechi mu Israele. Penepo munthu onsene anava pya penepi mbachita mantha, tenepo nkhabeve munthu na mbodzi ene anawanga mtima kuchita pinthu ninga penepi tayu. “Mungamala kupokosera dziko pontho kukhazikika m'dziko inafuna kukupasani MBUYA Mulungu wanu mbamunyerezera kuti munafuna mfumu ninga mumbachitira madzinza onsene akuzungulirani ale, onesesani kuti munthu anasankhula imwe kukhala mfumu akhale munthu wakusankhulwa na MBUYA. Iye athema kukhala mbodzi wa anthu anu, lekani kuikha mlendo kukhala mfumu wanu. Mfumu aleke khala na akavalo azinji a nkhondo, pontho iye aleke tuma anthu kwenda ku Iguputo kagula akavalo, thangwi MBUYA alonga kuti anthu ache aleke bwerera ku Iguputo. Mfumu aleke khala na akazi azinji, thangwi penepi pinamchitisa kubauka kubuluka kuna MBUYA; pontho iye aleke kupifumisa yekha ene na golidi na siliva. Iye angapita ufumu athema kulemba mwambowu mumpukutu wache ene kubulukira mumpukutu wakukoyiwa na anyansembe a Chilevi. Iye athema kukoya mpukutuwo chifupi na iye mbauwerenga moyo wache onsene; towera adziwe kulemedza MBUYA pontho kuvera mwakukhulupirika pyonsene pinalonga mwambo na matongerowo. Penepi pinamchitisa kukhondesa kupinyerezera kuti iye ngwakufunika kupiringana Aisraele anzache, pontho kumchitisa kuvera matongero a MBUYA monsene mwene. Penepo iye anakhala mfumu pyaka pizinji pene pontho pidzukulu pyache pinatonga Israele mifendu mizinji. “Dzinza ya Alevi, anyansembe ale, akhondeswa kutambira na khundu na ibodzi ene ya dziko ya Israele; m'mbuto mwache iwo athema kudya pyakuperekwa pontho nsembe zinango zakuperekwa kuna MBUYA. Iwo aleke khala na mbuto yawo ene ninga mumbachitira madzinza anango tayu; khundu yawo ntchidzo chakukhala anyansembe a MBUYA, ninga mudadumbira MBUYA kuna iwo. “Ndzidzi onsene unaperekwa nsembe za ng'ombe penu mabira, anyansembe athema kupaswa mwendo wakutsogolo, ntchabwada pontho chifu. Iwo athema kutambira khundu yakutoma ya mapira, vinyu, mafuta aolivi na ubweya wa mabira. MBUYA adasankhula kubulukira pa madzinzanu onsene dzinza ya Alevi kumtumikira ninga anyansembe kwenda na kwenda. “Mlevi onsene podi akhale pyache kupi mu Israele anakwanisa kudza kumbuto ibodzi yakupembedzerapo, penepo anakwanisa kutumikira ninga nyansembe wa MBUYA Mulungu wache, ninga mumbachitira Alevi anango ambatumikira penepo ale. Iye athema kutambira pyakudya sasawa ninga mumbachitira anyansembe, pontho anakwanisa kukoya pyonsene pinamtumizira banjache. “Mungadza m'dziko inakupasani MBUYA Mulungu wanuyi, lekani teweza makhaliro akunyansa a madzinza ambakhala mwenemo ale. Lekani pyereza ananu ninga nsembe; pontho anthu aleke kuombedza, penu kuloteswa, penu kukhumira, penu kuchita pyaufiti, penu kulodza, pontho lekani kuatawirisa kuchita matsenga, penu kukhumira. MBUYA Mulungu wanu ambanyansirwa na anthu akuchita pinthu pyakuipa ninga penepi ale. Ndi thangwi yache iye akuthamangisa madzinza enewa m'dzikomo ndzidzi unaenda imwe. Khalani akukhulupirika monsene mwene kuna MBUYA.” Kubuluka penepo Mose adalonga mbati, “Anthu a m'dziko ina imwe chifupi kuipokoserayi ambaombedza pontho ambakhumira. Mbwenye MBUYA Mulungu wanu nkhabe tawirisa kuti muchite penepi tayu. M'mbuto mwache iye anakutumizirani mprofeti ninga ine wakubulukira pakati pa anthu anu onthowa, tenepo imwe mwathema kumvera. “Nsiku idagumanyikana imwe paphiri ya Sinai, imwe mudapempha kuti muleke kuva pontho fala ya MBUYA Mulungu wanu penu kuona pontho moto ukulu thangwi mukhagopesera kufa. Tenepo MBUYA adalonga kuna ine mbati, ‘Pyalonga iwo mphyadidi. Ine ndinaatumizira mprofeti ninga iwe wakubulukira pakati pa anthu awo onthowo; ine ndinampanga pyakuti alonge, tenepo iye anapanga anthu pyonsene pinatonga ine. Iye analonga na dzinanga, tenepo ine ndinatchunyusa munthu onsene okhonda kumvera. Mbwenye ngakhala mprofeti anawanga mtima kulonga mphangwa na dzinanga ine ndingakhonda kumpanga kuti achite tenepo, iye athema kufa thangwi ya kuchita tenepo. Ntchibodzi-bodzi kuna mprofeti onsene ule ambalonga na dzina ya milungu inango.’ “Munakwanisa kulonga mwekha ene kuti tinakwanisa tani kuzidziwa ngakhala mphangwa zinalonga mprofetizi nsakubulukira kuna MBUYA. Ngakhala mprofeti analonga na dzina ya MBUYA pontho pinalonga iyepyo nkhabe kwana-kwana tayu, zenezo si mphangwa za MBUYA tayu. Mprofeti weneyo alonga na utongi wache ene, tenepo lekani kumgopa. “MBUYA Mulungu angamala vunga anthu ale mbanachiro dziko inakupasani iye pontho mungamala kwata mizinda na nyumba pontho na kukhazikika mwenemo Ngakhala munthu apha mwanzache mwasusudewu ule nee si nyamalwache tayu, anakwanisa kuthawira kumzinda ubodzi wa mizinda yeneyi mbakakhala pakupata. Tisangize tenepa, amuna awiri aenda mumsitu pabodzi pene katema miti; tenepo ngakhala mbodzi wa iwo akutema muti penepo mbadzo yangwirika mbipha munthu unango ule, iye anakwanisa kuthawira ku ubodzi wa mizinda itatuyi towera apulumuse moyo wache. Ngakhala pana mzinda ubodzi basi pontho nsinzo wakwenda kweneko ngukulu pyakwanga, tenepo mbaleache nyakuphiwayo, ule anafuna pyakubwezera anakwanisa kumphata mbapha munthu okhonda dawa na kuzhangali kwacheko; uku munthu adachita mwasusudewu kupha mwanzache ule si nyamalwache tayu. Ndi thangwi yache ndikukupangani kuti mupambule mizinda mitatu. “MBUYA Mulungu wanu angakulisa dziko yanu ninga mudapangira iye makolo anu mbakupasani dziko yonseneyo ninga mudadumbira iye penepo imwe mwathema kusankhula mizinda inango mitatu. Iye anakupasani dziko yeneyi ngakhala imwe munavera pyonsene pinakutongani ine leropi pontho ngakhala munamfuna MBUYA Mulungu wanu na kuteweza pifunziso pyache. Chitani penepi towera anthu okhonda dawa aleke kufa pontho kuti muleke konwa thangwi ya kuapha m'dziko inakupasani Mulunguyi. “Mbwenye tisangize munthu achita pyaupandu kuna nyamalwache mbampha chadala, mbathawira kuubodzi wa mizinda ile, penepo akadamu a muluwani ya kwawo athema kumtumira mphangwa mbampereka kuna abale ache munthu adaphiwa ule, towera amphembo kubwezera kuphiwa kwa mbaleawo ule. Lekani kumvera nsisi. Bulusani mu Israele mphandu ninga zenezi towera pyonsene pikufambireni mwadidi. “Lekani kubulusa chidzindikiro cha madire a tsanthembanu chidakhazikiswa kale ene m'dziko inakupasani MBUYA Mulungu wanuyi. “Mboni ibodzi si yakukwana kuchitisa munthu wakuchita pyaupandu kukonwa tayu; mbwenye mboni ziwiri penu zitatu ndiye zathema kutsikimizira kuti munthu adawadi. Ngakhala munthu anayesa kukuwaza mwanzache kumpambizira kuti achita pyaupandu, uwiriawo athema kwenda kumbuto ibodzi yakupembedzerako kuti akatongwe mseru na anyansembe pontho na atongi akuphata basa pandzidzi wenewo. Atongi anauona mwadidi mseru wenewo; pontho ngakhala munthu apambizira Muisraele mnzache, iye athema kutchunyuswa ninga montho mukhafuna kutchunyusirwa nyakupambizirwayo. Na njira yeneyi imwe munabulusa chakuipa ninga chenechi. Tenepo munthu unango onsene anava pyonsene pyachitikapyo, anachita mantha, tenepo nkhabeve mbodzi anachita chakuipa ninga chenechi tayu. Pinthu ninga penepi lekani kuva napyo nsisi; kutchunyuswa kwache kwathema kukhala moyo kubweza moyo, diso kubweza diso, dzino kubweza dzino, dzanja kubweza dzanja, dzinyalo kubweza dzinyalo. “Ngakhala munaenda kamenya nkhondo na anyamalwanu mbamuona pingolo na akavalo pontho anyankhondo akuinjipa kupiringana anu, lekani chita nawo mantha. MBUYA Mulungu wanu ule adakupulumusani kukubulusani m'dziko ya Iguputo anakhala namwe. Imwe mbamudzati kumenya nkhondo, nyansembe athema kupita patsogolo mbalonga kuna anyankhondo mbati, ‘Amuna a ku Israele veserani kuno! Lero mukwenda kamenya nkhondo. Lekani chita mantha na anyamalwanu penu kutaya mtima penu kukhala pampani-pani. MBUYA Mulungu wanu anakhala namwe tenepo iye anakuchitisani kukunda.’ “Tenepo akadamu analonga kuna amuna kuti, ‘Ayi pana mamuna unango pano ule amalisa kwene kumanga nyumba mbakhonda kuichitisa kukhala yakupambulika? Ngakhala pili tenepo iye athema kwenda pyache m'mudzi gopesera iye angaphiwa pankhondo munthu unango anaichitisa nyumbacheyo kukhala yakupambulika. Ayi pana unango pano ule abzala kwene munda wamfesa mbakhonda tchola mfesazo? Ngakhala pili tenepo iye athema kwenda pyache m'mudzi, gopesera iye angaphiwa pankhondo munthu unango anasala mbakomerwa na mfesazo. Ayi pana unango pano ule avunzira kwene? Ngakhala pili tenepo iye athema kwenda pyache m'mudzi, gopesera iye anaphiwa pankhondo munthu unango mbasemba mkazi adavunzira iye kwene ule.’ “Penepo akadamu ale analonga pontho kuna amuna ale kuti, ‘Ayi pana unango pano ataya mtima pontho akuchita mantha? Ngakhala pili tenepo iye athema kwenda pyache m'mudzi, gopesera anachitisambo anangowo kutaya mtima.’ Akadamu angamala kulonga kuna anyankhondo ale, pagulu yonsene mkadamu athema kusankhulwa. Mungaenda kasosa mzinda, chakutoma pasani mwayi anthu a mumzindamo kuimisa manja. Ngakhala iwo anafungula misuwo ya mpanda mbaimisa manja, penepo iwo athema kukhala mabitchu anu mbakhakhamizwa kukuphatirani basa. Mbwenye ngakhala anthu a mumzindawo hanaimisa manja tayu, mbasankhula kumenyana namwe, penepo zungulirani mzindawo na anyankhondo anu. Tenepo MBUYA Mulungu wanu angakutawirisani kukwata mzindawo, iphani amuna onsene mwenemo. Kwache imwe munakwanisa kupikwatira mwekha ene ana, akazi, pifuyo, na pinthu pyonsene mumzindamo. Imwe munakwanisa kuphatisa basa pinthu pyonsene pya anyamalwanu. MBUYA Mulungu wanu ndiye akupasani penepi. Mwenemo ndiye mwathema imwe kuchita na mizinda ili kutali na dziko inafuna imwe khazikikamo ile. “Kwache mungasosa mizinda ya m'dziko inakupasani MBUYA Mulungu wanuyi, iphani munthu onsene. Vungani anthu onsene monsene mwene: Ahiti, Aamori, Akanani, Aperizi, Ahivi, na Ayebusi ninga mudakupangirani MBUYA. Apheni towera aleke kukuchitisani kudawira MBUYA pakukufunzisani kuchita pinthu pyonsene pyakuchitisa manyadzo pimbachita iwo pandzidzi umbapembedza iwo milungu yawo pile. “Mungafuna kupokosera mzinda lekani kugwanda miti ya nsapo, podi kwene kuti nkhondo ikwate ndzidzi ukulu ene. Idyani nsapo, kwache lekani vunga miti yache; mitiyo si anyamalwanu tayu. Imwe munakwanisa kugwisa miti inango mbamuiphatisa basa kugomolera mpanda kufikirana mzindawo wapokoswa. “Tisangize kuti munthu agumanwa aphiwa m'munda m'dziko inafuna kukupasani MBUYA Mulungu wanu, mwenemo imwe nkhabe dziwa munthu adamphayo tayu, akadamu na anyakutonga miseru anu athema kwenda kweneko kapima nsinzo wa pakati pa mbuto idagumanwa mtembo na luwani yonsene ili chifupi. Tenepo akadamu a muluwani ya chifupiletu na mbuto idagumanwa mtembowo athema kusankhula mwanamphulu ule chipo hadzati phatiswa basa tayu. Iwo athema kutchithira naye kumbuto ya chifupi na mkulo ule chipo hudzati kupwa tayu pontho kule chipo kudzati limwa penu kubzalwa tayu, penepo iwo athema kwenda kamkhumula khosi. Anyansembe a Chilevi athema kwendambo kweneko, thangwi iwo athema kutonga mseru onsene wa upandu. MBUYA Mulungu wanu aasankhula kumtumikira pontho kutsanzayisa anthu na dzinache. Kubuluka penepo akadamu onsene a muluwani ya chifupiletu na mbuto idagumanwa mtembo ule athema kusamba m'manja pana ng'ombe ile mbalonga mbati, ‘Ife hatidaphe munthuyu tayu, pontho ife nkhabe dziwa munthu adachita penepi tayu. MBUYA lekererani anthu anu a Israele, adapulumusa imwe kuabulusa ku Iguputo ale. Tilekerereni pontho lekani kutionesa nyatwa thangwi ya kufa kwa munthu okhonda dawa ule.’ Tenepo pakuchita pinthu pinafuna MBUYA, imwe nkhabe dzaona nyatwa thangwi ya kuphiwa kwa munthuyo tayu. “MBUYA Mulungu wanu angakuchitisani kukunda pankhondo mbamukwata anyaperezo, ngakhala munaona pakati pawo mkazi wakubalika mwakuti mwamfuna kuti akhale mkazanu munakwanisa kumkwata. Idzani naye kumusa kwanu, mpaleni mpala pontho mmengeni ngole zache, pontho achinje nguwo zache zidavala iye ndzidzi udaphatwa iye. Angamala mwezi wa mumphu m'nyumba mwanu akusintili babache na mache, penepo imwe mwathema kwenda kuna iye kakhala mamunache iyembo mbakhala mkazanu. Ngakhala imwe munamfunave tayu, imwe mwathema kumsudzula mbaenda pyache konsene kwene kunafuna iye. Lekani kumgulisa penu kumphatisa basa ninga bitchu, thangwi imwe mudamululupisa. “Tisangize mamuna ana akazi awiri, tenepo onsene uwiriawo abala naye ana achimuna, kwache mwana wautombo si mwana wa mkazache wapamtima pache tayu. Iye anganyerezera pya kugawa mfumache pakati pa anache, iye aleke siyanisa na mwana wa mkazache wapamtima pache ule pakumpasa khundu idathema mwanache wautombo kutambira. Iye athema kupereka khundu yakuinjipa kawiri ya mfumache kuna mwanache wautombo podi kwene kuti si mwana wa mkazache wapamtima pache ule tayu. Iye athema kudzindikira chidzo cha mwanache wautombo pakumpasa khundu yathema iye kutambira. “Tisangize munthu ana mwana wamamuna ule ngwakukula mtima pontho wakupandukira ule nkhabe vera makolo ache podi kwene kuti makolo ache ambamtchunyusa, makolo ache athema kwenda naye kuna akadamu a luwani imbakhala iyeyo kuti akatongwe mseru. Iwo athema kulonga kuna iwo mbati, ‘Mwanathuyi ngwakukula mtima pontho wakupandukira, iye nkhabe kutivera tayu; iye ambavunga kobiri pontho ndi dombe.’ Amuna a muluwani athema kumpha na miyala tenepo imwe munabulusa chinthu chakuipa ninga chenechi. Munthu onsene mu Israele anava pinthu pyachitikapi mbachita mantha. “Ngakhala munthu aphiwa thangwi ya kuchita pyaupandu pontho mtembo wache wamanikwa pamuti, mtembo wache nee wathema kugona penepo tayu. Iwo wathema kuikhwa m'masiye nsiku yonthoyo thangwi mtembo wakumanikwa pa muti umbachitisa dziko kutembererwa na Mulungu. Fikhirani mtembowo towera muleke swipisa dziko inakupasani MBUYA Mulungu wanuyi. “Ngakhala munaona ng'ombe penu bira wa Muisraele mnzanu atayika lekani kumsiya kwene, mbwezeni kuna mwenechiro. Mbwenye ngakhala mwenechiroache ambakhala kutali pyakwanga penu ngakhala imwe nkhabe kumdziwa mwenechiroache, penepo ndokoni naye pyanu kumusa kwanu. Mwenechiroache angabwera kumsaka, imwe mwathema kumpasa. Chitani chibodzi-bodzi mungagumana bulu, nguwo penu chinthu chonsene chinataya mwanzanu. “Ngakhala ng'ombe penu bulu wa mwanzanu agwa, lekani kumuleka kwene, mphedzeni kulamusa biracheyo. “Akazi mbaleke kuvala nguwo zachimuna, amunambo mbaleke kuvala nguwo zachikazi; MBUYA Mulungu wanu ambanyansirwa na anthu akuchita pinthu ninga penepi. “Ngakhala munagumana chisa cha mbalame m'muti penu pansi muna mbalame yakhalira mazayi ache penu ina anache penepo lekani kukwata mawoyo. Imwe munakwanisa kukwata anawo mbamuleka mawoyo kwenda pyache, towera mukhale na moyo wakulapha pontho kuti pinthu pyanu pikufambireni mwadidi. “Mungamanga nyumba itswa onesesani kuti mwaikha chakutchingira m'khundu-khundu mwa nsoyi, towera muleke dzaona nyatwa munthu unango angagwa mbafa. “Lekani bzala mbewu za mitundu miwiri m'mundanu wamfesa; ngakhala munachita tenepo pyakuvuna pyakubulukira kuna mbewu zidabzala imwe na mfesa zene pinakhala pyakukhondeswa kuna imwe. “Lekani limisa ng'ombe yakumangirwa goli pabodzi pene na bulu. “Lekani vala nguwo yakulukwa na ubweya wa bira pabodzi pene na thonje. “Sonerani mavulere pankhomo zinayi za nguwo zanu. “Tisangize mamuna asemba mtsikana, m'nduli mwache iye anyerezera kuti hanamfunave mkazi ule tayu, penepo iye akupambizira mkaziyo kuti iye akhali mkazi wakudziwa kale mamuna ndzidzi ukhadamsemba iye. “Ngakhala penepi pinachitika, makolo a mkaziyo athema kukwata nguwo yamathotho a chiropa ikhadavala mkaziyo pansiku yakukazhali kuonesa kuti iye akhali mwali okhonda dziwa mamuna, pontho iwo athema kapionesa akadamu a muluwani m'thando ya miseru. Babache mkaziyo analonga kuna iwo kuti, ‘Ine ndidasembesa mwananga kuna mamunayi, tenepo iye chinchino nkhabe kumfunave tayu. Iye ampambizira pakulonga kuti iye akhali mkazi wakudziwa kale mamuna ndzidzi ukhamsemba iye. Apo ngayang'anani chitsikimizo chakuti iye akhali mwali okhonda dziwa mamuna; ngayang'anani mathotho a chiropa panguwo zikhadagonera iwo pansiku idakazhali iwo.’ Penepo akadamu a muluwaniyo athema kukwata mamunayo mbammenya. Iwo athema kumpagalisa kobiri zasiliva dzana ibodzi mbapereka kobirizo kuna babache mkaziyo thangwi mamunayo alulupisa mkazi wa Chiisraele. Kuthimiza penepo iye anathimiza basi kukhala mkazache, tenepo iye nkhabe kumuleka tayu moyo wache onsene. “Kwache ngakhala pinalonga mamunayo mphyakuona, pontho nkhabe chitsikimizo chakuti mkaziyo akhali mwali okhonda dziwa mamuna, penepo iwo athema kwenda naye kumsuwo wa nyumba ya babache kule kwathema amuna a mumzindawo kumpha na miyala. Iye achita chinthu chakuchitisa manyadzo pakati pa anthu athu pakugonana na mamuna iye mbadzati sembwa, mwenemo iye mbali m'nyumba ya babache. Na njira yeneyi imwe munabulusa chakuipa ninga chenechi. “Ngakhala mamuna anaphatwa akuchita uputa na mkazi wa munthu unango, onsene uwiriawo athema kuphiwa. Na njira yeneyi imwe munabulusa chakuipa ninga chenechi. “Tisangize mamuna aphatwa muluwani akuchita uputa na mtsikana ule avunzirwa kale na munthu unango, penepo imwe mwathema kuabulusira kunja kwa luwani onsene uwiriawo mbamuaphe na miyala. Mtsikanayo athema kuphiwa thangwi iye hadakhuwe tayu kuti anthu amphedze, podi kwene kuti iye akhali muluwani mwakuti mbadakwanisa kuviwa. Tenepo mamuna athema kuphiwa thangwi adachita uputa na mkazi wakuvunzirwa kale. Na njira yeneyi imwe munabulusa chakuipa ninga chenechi. “Tisangize mamuna aphatirira mtsikana wakuvunzirwa kale na munthu unango, kunja kuminda, mamuna yekha ndiye athema kuphiwa; penepo nkhabe chinafuna kuchitwa kuna mtsikana ule, thangwi iye hadachite chinthu chakuthema kuphiwa nacho tayu. Mbwenye mamunayo athema kuphiwa. Mseru wenewu ndi sasawa na munthu wakuphata mwanzache mbampha, thangwi munthu adaphatirira mtsikana wakuvunzirwa ule, kunja kuminda, pontho podi kwene kuti mtsikanayo adakhuwa kuti anthu amphedze, mbwenye pakhali nkhabe munthu unango wakumpulumusa tayu. “Tisangize munthu aphatwa akuphatirira mtsikana ule hadavunzirwe tayu. Penepo mamunayo athema kupagali babache mkazi champhete, kobiri zasiliva makumashanu, pontho iye athema kukhala mkazache thangwi iye adamkhakhamiza kugona naye. Iye nkhabe kwanisa kumwalana naye tayu moyo wache onsene. “Nkhabe munthu athema kululupisa babache pakuchita uputa na mbodzi wa akazi a babache tayu. “Nee mamuna wakukapalwi penu wakugwandwa chimuna chonsene athema kukhala nawo pakati pa anthu a Mulungu tayu. “Nee munthu wakubalwa kudzera mu uputa penu chidzukulu cha munthu ninga weneyu podi na mfendu wachikhumi ene athema kukhala nawo pakati pa anthu a Mulungu tayu. “Nee munthu wa Chiamoni penu wa Chimoabu, penu na pidzukulu pyawo pene podi na mfendu wachikhumi ene, athema kukhala pakati pa anthu a Mulungu tayu. Iwo adakhonda kukupasani pyakudya na madzi ndzidzi ukhabuluka imwe kudziko ya Iguputo, tenepo iwo adalemba ganyo Balamu mwana Beori wa kumzinda wa Petori kudziko ya Mesopotamia kukutembererani. Kwache MBUYA Mulungu wanu hadamvesere Balamu tayu, m'mbuto mwache adasanduza kutemberera kukhala mtsanzayiso thangwi iye adakufunani. Ndzidzi onsene unakhala imwe na moyo, lekani chita chinthu na chibodzi chene kuphedza madzinza enewa penu kuchitisa pinthu pyawo kuafambira mwadidi. “Lekani khonda Aedomu, iwo mbabale anu, pontho lekani khonda Aiguputo thangwi ndzidzi unango imwe mudakhala m'dziko mwawo. Kubulukira mfendu wachitatu kwenda m'tsogolo pidzukulu pyawo pyathema kukhala nawo pakati pa anthu a MBUYA. “Ngakhala mukukhala mumsasa pandzidzi wa nkhondo imwe mwathema kuthunda chinthu chonsene chile chinakwanisa kukuswipisani pamaso pa MBUYA. Ngakhala munthu anapiswipisa thangwi mosiku pidalota iye adabuluka umuna, iye athema kwenda kunja kwa mzinda mbakakhala kweneko. Mawulo angakwana iye athema kusamba tenepo dzuwa ingathobila anakwanisa kubwerera kumsasako. “Imwe mwathema kukhala na mbuto kunja kwa msasa kule kunakwanisa imwe kwenda kachita chumbudzu. Kwatani ndodo ninga chibodzi cha pida pyanu, towera mukwanise kutchokhola dzenje ngakhala m'mimba mwavunduka, mungamala penepo fikhirani. Chitisani msasanu kukhala wakuchena thangwi MBUYA Mulungu wanu ali namwe pamsasapo kukutchinjirizani pontho kukuchitisani kukunda anyamalwanu. Lekani chita chinthu chakunyansa chile chinakwanisa kuchitisa MBUYA kukupasani nkhodolo. “Ngakhala bitchu anathawa mbuyache mbadza kuna imwe kuti atchinjirizwe, lekani kumpereka kuna mbuyache. Iye anakwanisa kukhala luwani yonsene inasankhula iye, tenepo lekani kumchitira vinga. “Nee Muisraele, mamuna penu mkazi athema kusanduka puta wa m'nyumba yakupembedzeramo milungu inango tayu. Pontho kobiri zakugumanwa kudzera na njira yeneyi nee zathema kudzeswa kunyumba ya MBUYA Mulungu wanu kuchitisa kudumbira kukwana-kwana tayu, MBUYA Mulungu wanu ambanyansirwa napyo. “Mungafiyalisa kobiri penu pyakudya penu chinthu chinango chene kuna Muisraele mnzanu lekani kumpagalisa na pyakuthimizirapo. Imwe munakwanisa kupagalisa pyakuthimizirapo mlendo, kwache nee pidafiyalisa imwe Muisraele mnzanu tayu. Verani matongero enewa, tenepo MBUYA Mulungu wanu anatsanzayisa pyonsene pinachita imwe m'dziko inafuna imwe dzapokosera ile. “Mungadumbira kuna MBUYA Mulungu wanu, lekani dembuka kuchita pidadumbira imwe pile MBUYA anakuvunzani pya kudumbira kwanuko, nkhudawa kukhonda chita pidadumbira imwepyo. Kukhonda dumbira kuna MBUYA si kudawa tayu; kwache ngakhala unadumbira kuna MBUYA Mulungu wako na kufuna kwako, onesesa kuti wachita pidalonga iwe na mulomo wako. “Mungagwanda na njira ya m'munda wamfesa wa munthu unango, imwe munakwanisa kudya mfesazo ninga munafunira imwe kwache lekani kuikha zinango m'budu. Mungagwanda na njira ya m'munda wa mapira wa munthu unango, imwe munakwanisa kunununa, kwache lekani gwanda mapira na chikwakwa. “Tisangize mamuna asemba mkazi m'nduli mwache anyerezera kuti hanamfunave tayu, thangwi agumana chinthu chinango muna iye chakukhonda kumkomera, penepo iye akulemba kalata yakumwalana ninga msiku mbampasa, kubuluka penepo mbamgwinya kwawo. Tenepo tisangize mkazi ule asembwa na mamuna unango mamuna weneyo mbanyerezerambo kuti hanamfunave tayu mkazi ule, tenepo iye alemba kalata yakumwalanako mbampasa, kubuluka penepo mbamgwinya kwawo. Penu tisangize kuti mamunache wachiwiri ule afa. Penu na kutani kwene mamunache wakutoma ule aleke kumsemba pontho; kuna iye mkazi ule asanduka okhonda chena pamaso pa Mulungu. Ngakhala anamsemba pontho, penepo akudawira MBUYA. Lekani chita chakudawa chakugoswa ninga chenechi m'dziko inafuna kukupasani MBUYA Mulungu wanu. “Ngakhala mamuna asemba kwene chinchino iye aleke kupita basa ya unyankhondo, penu kupaswa basa inango ene; iye athema khala kwene chaka chamumphu nee kupaswa basa inango tayu, towera akwanise kukhala pamsuwo pache mbachitisa mkazache kukomerwa. “Ngakhala munabwerekesa munthu unango chinthu imwe nee mwathema kukwata pinyolo libwe yache tayu. Kweneku nkhukwata chinthu chakumphedza pa moyo wache. “Ngakhala munthu anaba Muisraele mnzache mbamchitisa kukhala bitchu penu kumgulisa ninga bitchu, munthuyo athema kuphiwa. Na njira yeneyi imwe munabulusa chakuipa ninga chenechi. “Ngakhala muna matanya onesesani kuti mukuchita pyonsene pinakupangani anyansembe a Chilevi; imwe mwathema kuchita mphole-mphole kuteweza pinthu pyakupangani inepi. Kumbukani pidachita MBUYA Mulungu wanu kuna Miriamu pikhabulukira imwe ku Iguputo. “Mungabwerekesa chinthu munthu unango, lekani pita m'nyumba mwache kakwata pinyolo chakufinika chache chikhafuna iye kukupasani; dikhirani panja kuti iye abwere nacho yekha ene. Ngakhala iye ngwakutcherenga lekani kagona nacho kwanu. Kachibwezereni kuna mwenechiroache mawulo onsene, towera akwanise kuona chakufinika. Penepo iye anapereka takhuta kuna imwe, pontho MBUYA Mulungu wanu anakomerwa namwe. “Lekani dyera nkope-kope nyaganyo wakutcherenga penu wakusowa, penu iye akhale Muisraele penu mlendo wakukhala muluwani ibodzi ya maluwani anu. Nsiku yonsene dzuwa mbidzati thobila mpagalini pyaphatira iye basa nsiku yeneyo, thangwi iye ngwakutcherenga pontho pananyindira iye mphenepo pene. Ngakhala nee munampagali tayu, iye anakulirirani kuna MBUYA, penepo imwe munadawa. “Makolo aleke kuphiwa thangwi ya kudawa kumbachita anawo, penu ana kuphiwa thangwi ya kudawa kumbachita makolo awo; munthu athema kuphiwa thangwi ya kudawa kumbachita iye yekha ene. “Lekani bera alendo pontho ana masiye chidzo chawo; lekani kwata pinyolo chakufinika cha mamfelwa wa pinthu pidafiyali iye kuna imwe. Kumbukani kuti imwe mukhali mabitchu ku Iguputo pontho kuti MBUYA Mulungu wanu adakusudzulani pa ubitchu; ndi thangwi yache ndakupasani matongero enewa. “Ngakhala munavuna mbewu zanu mbamuchimwana kututa zonsene lekani bwerera kakwata pontho pyakusalirapyo; ipyo pyathema kukhala pya alendo, ana masiye na amamfelwa, towera MBUYA Mulungu wanu akutsanzayiseni papyonsene pimbachita imwe. Mungatchola nsapo zanu zaolivi kabodzi; lekani kachita nyabwereza kuvuna zidasalira zile, ipyo pyathema kusiyirwa alendo, ana masiye na amamfelwa. Mungatuta mfesa zanu kabodzi lekani kwendako pontho kuchita nyambwereza, izo zathema kukhala za alendo, ana masiye na amamfelwa. Lekani duwalira kuti imwe mukhali mabitchu m'dziko ya Iguputo; ndi thangwi yache ndakupasani matongero enewa. “Tisangize Aisraele awiri aenda kuna atongi katongwa mseru, mbodzi ayeswa munthu okhonda dawa unangomboyo wakukonwa. Penepa munthu wakukonwayi athema kutongwa kumenywa; mtongi athema kumgonesa na fufumimba mbapanga anthu kuti amkwapule. Kuinjipa kwa mitswamu kukhale malingana na kudawa kwachita iye. Iye anakwanisa kukwapulwa na mitswamu makumanayi, kwache ileke piringana penepo; ngakhala inapiringana penepo kweneko nkhumululupisa pakwecha. “Lekani manga ng'ombe kumulomo ngakhala ikububuda mapira. “Ngakhala abale awiri akukhala pabodzi pene tenepo mbodzi anafa wakusowa mwana, mamfelwayo aleke sembwa na munthu unango wakumbali. Mbaleache defuntuyo ampite panyumba mkaziyo. Mwana wautombo anabala mkaziyo athema kuyeswa mwana defuntuyo, towera dzinache ithimize kukhalapo mu Israele. Kwache ngakhala mbaleache defuntuyo hanafuna pyakumpita panyumba tayu, mkaziyo athema kwenda kuna akadamu a mumzindamo mbalonga mbati, ‘Kunyadoanga akukhonda pyakundipita panyumba, iye akukhonda kupasa mbaleache chidzukulu pakati pa Israele.’ Penepo akadamuwo anamchemeresa mbalonga naye. Ngakhala iye anathimiza basi kukhonda kumpita panyumba mkaziyo, mamfelwayo athema kwenda kuna iye pamaso pa akadamu a muluwanimo mbadula nkhwairache ibodzi, kubuluka penepo amphulire mata kunkhope mbalonga mbati, ‘Penepi ndiye pimbachitika kuna munthu okhonda kupasa mbaleache chidzukulu.’ Banjache inadziwika mu Israele ninga banja ya munthu akhadaduliswa nkhwairache ule. “Ngakhala amuna awiri akumenyana, penepo mkazi mbodzi angayesa kuphedza mamunache pakuthulula kumaso kwa mamuna unangoyo, penepo lekani kumvera nsisi; gwandani mkono wache. Phatisani basa midida yakuona, towera mukhale na moyo wakulapha m'dziko inakupasani MBUYA Mulungu wanu. MBUYA Mulungu wanu ambanyansirwa na munthu wakuba na njira yeneyi. “Kumbukani pidachita Aamaleki kuna imwe pikhali imwe m'dziko ya Iguputo. Iwo hakhagopa Mulungu tayu, tenepo iwo adakusosani ndzidzi udatopa imwe na kusowa mphamvu ule, mbapha onsene akhadzedzereka m'nduli ale. Natenepo MBUYA Mulungu wanu angakupasani dziko mbakutchinjirizani kuna anyamalwanu onsene akuzunguliraniwa onesesani kuti mwapha Aamaleki onsene, towera paleke khala munthu na mbodzi ene wakuakumbuka. Lekani duwalira! “Mungamala kwata dzikoyi kukhala yanu ene, dziko inakupasani MBUYA Mulungu wanuyi mbamukhala m'dzikomo, munthu onsene wa imwe athema kukwatira m'chitundu khundu yakutoma ya mbewu yonsene inavuna imwe mbamuende nayo kumbuto ibodzi yakupembedzerapo ile. Ndokoni kuna nyansembe ali pabasa ndzidzi wenewo mbamulonga kuna iye kuti, ‘Lero ndikutawira kuna MBUYA Mulungu wanga kuti ndapita m'dziko idadumbira MBUYA kuna makolo athu ile.’ “Nyansembe ule anakwata chitundu kuna iwe mbachiikha patsogolo pa guwa yansembe ya MBUYA Mulungu wako. Penepo pamaso pa MBUYA ulonge mafala awa: ‘Kholo yanga akhali Muaramu manzenza, ule adakwata banjache mbakakhala kudziko ya Iguputo. Iwo akhali akuchepa ndzidzi ukhaenda iwo kweneko, kwache iwo adasanduka dzinza ikulu pontho ya mphamvu. Aiguputo adatichitira vinga mbatikhakhamiza kuphata basa ninga mabitchu. Tenepo ife tidalira kuna MBUYA Mulungu wa makolo athu kuti atiphedze. Iye adativa mbaona kusanyika kwathu, nyatwa zathu na kutsukwala kwathu. Na mphamvu zache zikulu iye adatipulumusa kubuluka mu Iguputo. Iye adachita pidzindikiro na pyakudodomesa mbachitisa kuti pinthu pyakugoswa pichitike. Iye adatidzesa kuno mbatipasa dziko yamphonjeyi. Natenepo chinchino ndikudza kuna MBUYA na khundu yakutoma ya pyakuvuna pyandipasa iye.’ “Kubuluka penepo tchithisa chitundu pamaso pa MBUYA mbamumpembedze penepo. Komerwani thangwi ya pinthu pyakupasani MBUYA Mulungu wanu imwe na banjanu; pontho Alevi na alendo ambakhala pakati panu ale asekerembo namwe pabodzi. “Chaka chachitatu chonsene perekani chakhumi cha mbewu zanu kuna Alevi, alendo, ana masiye na amamfelwa, towera m'banja monsene iwo akhale na pyakudya pinasowa iwo. Imwe mungachita penepi longani kuna MBUYA kuti, ‘Nkhabe chakhumi na chibodzi chene chasalira m'nyumba mwanga tayu. Ine ndachipereka kuna Alevi, alendo, ana masiye na amamfelwa ninga mudanditongera imwe kuchita. Ine sidakhonde kuvera penu kuduwalira matongero anu akulonga pya chakhumi tayu. Ine sidadye na chibodzi chene tayu ndzidzi ukhasintili ine. Ine sidapambule chinthu na chibodzi chene tayu ndzidzi ukhali ine okhonda chena; nee sidapereke khundu inango kuna anyakufa tayu. Ine ndakuverani MBUYA; ine ndachita pyonsene pya chakhumi pidanditonga imwe pile. Yang'anani pansi kubulukira kumbuto yanu yakuchena kudzulu mbamutsanzayise anthu anu a Israele; tsanzayisani dziko yamphonjeyi ninga mudadumbira imwe kuna makolo athu.’ “Lero MBUYA Mulungu wanu akukupangani kuti muvere mwambo wache onsene; tenepo uvereni mwakukhulupirika na mtimanu onsene. Lero mwamtawira MBUYA kukhala Mulungu wanu; imwe mwadumbira kumvera, kukoya mwambo wache onsene pontho na kuchita pyonsene pimbatonga iye. Lero MBUYA akutawirani kukhala anthu ache ene ninga mudadumbira iye kuna imwe; tenepo iye akukutongani kuvera mwambo wache onsene. Iye anakuchitisani kukhala dzinza ikulu kupiringana dzinza inango yonsene yalenga iye, natenepo imwe munadzesa ukulu, mbiri na chilemedzo kuna dzinache. Imwe munakhala anthu ache ninga mudadumbira iye.” Mose pabodzi pene na akadamu a ku Israele adalonga kuna anthu mbati, “Verani matongero onsene anakupasani ine lerowa. Nsiku idawambuka imwe mkulo wa Yorodani mbamupita m'dziko inakupasani MBUYA Mulungu wanu ile imwe mwathema kuikha mulu wa miyala, muuzirime mbamulembepo mwambo onsene na pifunzisopi. Mungapita m'dziko yamphonje idadumbira MBUYA Mulungu wa makolo anu kuna imwe ile, mwenemo imwe muli kumtunda unango wa mkulo wa Yorodani, ikhani mulu wa miyala paphiri ya Ebali, ninga munakupangirani ine lero mbamuuzirima. Mangani penepo guwa yansembe yamiyala yokhonda semwa na simbi, thangwi guwa yonsene ya nsembe inamangira imwe MBUYA Mulungu wanu yathema kumangwa na miyala yokhonda semwa mbamupereka nsembe zakupyerera kuna MBUYA Mulungu wanu. Penepo perekani nsembe zanu, pontho idyani nsembe zanu zachiphatizano mbamukomerwe pamaso pa MBUYA Mulungu wanu. Pamiyala yazirima imwe ile lembani mwakuoneka mwadidi mafala onsene a mwambo wa Mulungu.” Tenepo Mose pabodzi pene na anyansembe a Chilevi adalonga kuna Aisraele onsene mbati, “Ikhani makutu anu kuno, imwe Aisraele mbamundivesere. Lero mwasanduka anthu a MBUYA Mulungu wanu; natenepo mvereni mbamukoya mwambo wache onsene unakupasani ine lerowu.” Tenepo Mose adalonga kuna Aisraele mbati, “Mungawambuka mkulo wa Yorodani madzinza a Simioni, Levi, Yuda, Isakara, Yosefe, na Benjemani athema kuimira paphiri ya Gerizimu kutsanzayisa anthu. Madzinza a Rubeni, Gadi, Asheri, Zebuloni, Dani na Nafitali athema kuimira paphiri ya Ebali kulalika dzedze. Alevi analonga mafalawa mwakugaluza fala: “‘Dzedze kuna munthu onsene anasasanya mfanikizo wamwala, wamuti penu wantove mbapipembedza chibiso-biso. MBUYA ambazonda kupembedza mifanikizo.’ “Natenepo anthu onsene anatawira kuti, ‘Ande, mbapikhale tenepo!’ “‘Dzedze kuna munthu onsene anakhonda lemedza babache na mache.’ “Natenepo anthu onsene anatawira kuti, ‘Ande, mbapikhale tenepo!’ “‘Dzedze kuna munthu onsene anafudza chidzindikiro cha madire a tsanthembache.’ “Natenepo anthu onsene anatawira kuti, ‘Ande, mbapikhale tenepo!’ “‘Dzedze kuna munthu onsene anaphata boli-boli nsenji mbamuendesa m'tsanga.’ “Natenepo anthu onsene anatawira kuti, ‘Ande, mbapikhale tenepo!’ “‘Dzedze kuna munthu onsene anadyera nkope-kope mlendo, ana masiye na amamfelwa.’ “Natenepo anthu onsene anatawira kuti, ‘Ande, mbapikhale tenepo!’ “‘Dzedze kuna munthu onsene analulupisa babache pakugonana na mbodzi wa akazi a babache.’ “Natenepo anthu onsene anatawira kuti, ‘Ande, mbapikhale tenepo!’ “‘Dzedze kuna munthu onsene anachita pyakuzuda na nyama.’ “Natenepo anthu onsene anatawira kuti, ‘Ande, mbapikhale tenepo!’ “‘Dzedze kuna munthu onsene anagonana na nyamaingache penu nyamaingache wakunjira.’ “Natenepo anthu onsene anatawira kuti, ‘Ande, mbapikhale tenepo!’ “‘Dzedze kuna munthu onsene anagonana na mebzalache.’ “Natenepo anthu onsene anatawira kuti, ‘Ande, mbapikhale tenepo!’ “‘Dzedze kuna munthu onsene anachita pyaupandu chibiso-biso.’ “Natenepo anthu onsene anatawira kuti, ‘Ande, mbapikhale tenepo!’ “‘Dzedze kuna munthu onsene anatambira kobiri kuti aphe munthu okhonda dawa.’ “Natenepo anthu onsene anatawira kuti, ‘Ande, mbapikhale tenepo!’ “‘Dzedze kuna munthu onsene anakhonda vera mwambo onsene wa Mulungu na pifunziso pyache pene.’ “Natenepo anthu anatawira kuti, ‘Ande, mbapikhale tenepo!’ “Ngakhala munavera MBUYA Mulungu wanu mbamukoya mwakukhulupirika matongero ache onsene anakupasani ine lerowa, iye anakuchitisani kukhala dzinza ikulu pyakwanga kupiringana dzinza inango yonsene padziko yapansi. Verani MBUYA Mulungu wanu natenepo mtsanzayiso onsenewu unakhala wanu: “MBUYA anatsanzayisa maluwani anu na mindanu ene. “MBUYA anakutsanzayisani na ana azinji, mbewu zizinji pontho na ng'ombe na mabira azinji. “MBUYA anatsanzayisa pyakuvuna pyanu pontho na pyakudya pinasasanya imwe kubulukira kupyakuvunapyo. “MBUYA anatsanzayisa pyonsene pene pimbachita imwe. “MBUYA anakunda anyamalwanu angakusosani. Iwo anakusosani kubulukira kukhundu ibodzi, kwache anakuthawani kukhundu zonsene. “MBUYA Mulungu wanu anatsanzayisa basanu mbachitisa pikwa pyanu kudzala na phoso. Iye anakutsanzayisani m'dziko inakupasani iyeyi. “Ngakhala munavera MBUYA Mulungu wanu mbamuchita pyonsene pinakutongani iye, anakuchitisani kukhala anthu ache ninga mudadumbira iye. Tenepo madzinza onsene a padziko yapansi anadziwa kuti MBUYA akusankhulani kuti mukhale anthu ache, natenepo iwo anachita namwe mantha. MBUYA anakupasani ana azinji, ng'ombe zizinji pontho mbewu zizinji m'dziko idadumbira iye kuna makolo anu ile. Iye anavumbisa mvula pandzidzi wache kubulukira m'nyumba zimbakoyeramo iye mfumache kudzulu mbatsanzayisa basanu yonsene, towera mufiyalise kuna madzinza azinji, kwache imwe nkhabe dzafiyali kuna iwo tayu. MBUYA Mulungu wanu anakuchitisani kukhala mkadamu pakati pa madzinza nee nyakutewera tayu; ndzidzi onsene pinthu pyanu pinakufambirani mwadidi pontho nee munapichimwana tayu ngakhala munavera mwakukhulupirika matongero ache onsene anakupasani ine lerowa. Imwe mwathema kuavera monsene mwene pontho lekani kupembedza penu kutumikira milungu inango. “Mbwenye mungakhonda vera MBUYA Mulungu wanu mbamukhonda koya matongero ache na mwambo wache onsene mwakukhulupirika pinakupasani ine leropi, pyakuipa pyonsene pili m'tchindemu pinakugwerani: “MBUYA anatemberera maluwani anu na mindanu ene. “MBUYA anatemberera mapiranu pontho na pyakudya pyonsene pyakusasanywa kubulukira kumapirawo. “MBUYA anakutembererani pakukupasani ana akuchepa, mbewu zakupupwa pontho ng'ombe na mabira pyakuchepa. “MBUYA anatemberera pyonsene pene pimbachita imwe. “Ngakhala munachita pyakuipa mbamukhonda MBUYA, iye anadzesa nyatwa pana imwe pontho kuzunguzika pana pyonsene pimbachita imwe kufikirana imwe mwavungika kabodzi kene pontho monsene mwene. Iye anadzesa utenda pana imwe mwakundondolozana kufikirana paleke sala munthu na mbodzi ene m'dziko ili imwe chifupi kuipokosera ile. MBUYA anakusanyisani na utenda wakupasirana, pitupira pontho na anyampwanda, na kupisa thangwi ya kusowa kwa mvula pontho mphepo yambalu, na utenda wa mbewu, pile pinakunensani kufikirana mupuluzikiretu. Mvula nkhabe dzavumba na pang'ono pene tayu, pontho mataka anasanduka akuwanga ninga simbi. M'mbuto mwa mvula MBUYA anavumbisa chonzi cha fumbi na tchetcha kufikirana imwe monsene mumale vungika. “MBUYA anachitisa anyamalwanu kukukundani. Imwe munaasosa kubulukira kukhundu ibodzi, kwache imwe munaathawa kukhundu zonsene, tenepo anthu onsene a padziko yapansi anachita mantha angaona pinthu pyakuchitikiranipyo. Mungafa mbalame na nyama zam'tsanga zinadya manungo anu, tenepo panakhala nkhabe munthu na mbodzi ene wakuzizwinga tayu. MBUYA anadzesa anyakadumu pana imwe ninga mudachitira iye kuna Aiguputo. Iye anachitisa manungo anu kubuluka pisungu. Anadzala na mphere mbamuva kufika kule kunakhonda imwe kukwanisa kukuwangisa. MBUYA anakuchitisani kukhala na nsala, uboli-boli pontho na kuzunguza manyerezero anu. Dzuwa mwenemo ikuswa miti imwe munamphamphasa ninga boli-boli, tenepo imwe nkhabe dzakwanisa kugumana njira tayu. Pinthu pyanu pyonsene pinachita imwe nkhabe kukufambirani mwadidi tayu. Imwe munaponderezwa pontho kuberwa pinthu pyanu nsiku na nsiku mbamusowa munthu na mbodzi ene wakukuphedzani. “Imwe munavunzira mkazi, kwache munthu unango ndiye anafuna dzamsemba. Imwe munamanga nyumba, kwache nkhabe dzakhalamo tayu. Imwe munalima mfesa, kwache imwe nkhabe dzadya nsapo zachezo tayu. Ng'ombe zanu zinachekwa imwe mukuona maso, kwache imwe nkhabe dzadya nyamayo tayu. Mabulu anu anakwekwetwa imwe mukuona maso, kwache iwo nkhabe dzabwezerwa tayu. Mabiranu anaperekwa kuna anyamalwanu mbapasowa munthu na mbodzi ene wakukuphedzani. Ananu achimuna na achikazi anaperekwa kuna alendo ninga mabitchu imwe mukuona maso. Nsiku na nsiku maso anu anakhala kunjira kulira kuyang'ana kwene kuti mwinango ananuwo anabwerera. Dzinza yachilendo inakwata mbewu zanu zonsene zaphatira imwe basa mwakuwangisa kuzilima mbamukhonda dzatambira chinthu na chibodzi chene, mbwenye kuponderezwa na kuchitirwa vinga nsiku na nsiku. Kusanyika kwanu kunakuyalusani. MBUYA anachitisa miyendo yanu kudzala na anyakadumu okhonda kuva mtombwe, kubulukira kumsolo mpakana kumanyalo. “MBUYA anakuendesani imwe na mafumu anu kudziko yachilendo yakuti chipo nee imwe penu makolo anu adzati khalako tayu. Kweneko munatumikira milungu yakusasanywa na muti pontho mwala. Kumadziko kunafuna kukubalalisani MBUYA ale, anthu a kweneko anatutumuka na pinthu pyakuchitikiranipyo, mwakuti anakusekani na kukusedegulani. “Imwe munabzala mbewu zizinji kwache munavuna pyakuchepa, thangwi nyadzombe anadya mbewuzo. Imwe munabzala minda yamfesa, kwache nkhabe gumanya mfesazo, penu kumwa vinyu wakubulukira mfesazo tayu, thangwi mfunye zinadya mfesazo. Miti yaolivi inamera ponsene pene m'dziko, kwache imwe nkhabe dzaphatisa basa mafutache tayu, thangwi nsapozo zinambwera pansi. Imwe munakhala na ana achimuna na achikazi, kwache nkhabe dzakhala nawo tayu, thangwi iwo anakwatwa ninga mabitchu pankhondo. Miti yanu yonsene na mbewu zanu zonsene zinadyiwa na nyadzombe. “Alendo ambakhala m'dziko mwanu ale anathimiza kukhala na mphamvu, mwenemo imwe mukuthimiza kukhala akusowa mphamvu. Iwo anakhala na kobiri zakukufiyalisani, kwache imwe munasowa kobiri yakuti muafiyalisembo. Pakumalisira pache imwe munakhala pansi pa utongi wawo. “Muliri onsenewu unagwa pana imwe kufikirana mwamala vungwa, thangwi imwe nee mwavera MBUYA Mulungu wanu, pontho mwambo wache onsene udakupasani iye ule tayu. Ipyo pinakhala umboni yakukutongani kunafuna dzachita Mulungu pana imwe na pidzukulu pyanu kwenda na kwenda. MBUYA adakutsanzayisani monsene mwene, kwache imwe nee mwamtumikira na mtima wakusekera pontho wakukomerwa tayu. Natenepo imwe munatumikira anyamalwanu anafuna kukutumizirani MBUYA ale. Imwe munakhala na njala, nyota, usiwa mbamusowa pinthu pyonsene. MBUYA anakuboneresani mwavinga kufikirana imwe mwamala vungwa. MBUYA anakudzeserani dzinza kubulukira kumadolomero a dziko yapansi, anthu akuti chilongero chawo imwe nkhabe kuchidziwa tayu. Iwo anaphama pana imwe ninga mphamba. Iwo anakhala amtima mbakhonda dzavera nsisi munthu na mbodzi ene, mkulu penu mwana. Iwo anadya pifuyo pyanu na mbewu zanu, tenepo imwe munafa na njala. Iwo nkhabe dzasiya mapira, vinyu, mafuta aolivi, pifuyo penu mabira na pang'ono pene tayu; imwe munafa. Iwo anasosa luwani yonsene m'dziko inakupasani MBUYA Mulungu wanuyi, pontho mipanda yonsene yakulapha yakuzungulira inanyindira imweyi inagomolwa. “Anyamalwanu angazungulira m'maluwani anu, imwe munanenseka pyakwanga kusowa pyakudya mwakuti munadya ana akupasani MBUYA ale. “Ngakhala munakhonda vera mwakukhulupirika pifunziso pyonsene pya Mulungu pyalembwa m'bukhuyi pontho ngakhala munakhonda lemedza dzina yakudodomesa pontho yakugopeka ya MBUYA Mulungu wanu, iye anagwisa pana imwe pontho na pana pidzukulu pyanu utenda okhonda kuva mtombwe, pontho na miliri yakugoswa yokhonda mala. Iye anadzesa pontho pana imwe utenda wakupha ninga udaona imwe ku Iguputo ule, tenepo imwe nkhabe dzawanga tayu. Iye anatumiza pontho mtundu onsene wa utenda na miliri pile nee pyalembwa m'bukhu ya pifunziso na mwambo wa Mulungu tayu, tenepo imwe munamala vungwa. Podi kwene kuti imwe muinjipe ninga nyenyezi zakuthambo, akuchepa a imwe ndiye anafuna dzasalira na moyo, thangwi imwe hamudavere MBUYA Mulungu wanu tayu. Pidamkomera MBUYA kuchitisa pinthu pyanu kufamba mwadidi pontho kukuchitisani kuinjipa, sasawambo pinamkomera kukuvungani pontho kukupuluzani. Imwe munabuluswa m'dziko inafuna imwe kwata kukhala yanu ene ile. “MBUYA anakubalalisani pakati pa madzinza onsene kubulukira kumadolomero mpakana kumadolomero anango a dziko yapansi, kweneko munatumikira milungu yakusasanywa na muti pontho mwala, milungu yakuti chipo nee imwe penu makolo anu mudzati mwaipembedza tayu. Pakati pa madzinza anango imwe nkhabe dzagumana mtendere tayu. Nkhabe mbuto inafuna imwe dzalonga kuti njanu ene tayu; MBUYA anakuchitisani kukhala akusanyika mumtima, akusowa chidikhiro pontho akutaya mtima. Moyo wanu ndzidzi onsene unakhala panyatwa zakugoswa. Mosiku na masikati munachita mantha pikulu pene, pontho munachita mantha na imfa kwenda na kwenda. Mtimanu unadzala na mantha thangwi ya pinthu pyonsene pinaona imwe; machibese onsene munakhumba kuti kunja kudoke; na mawulombo munakhumba kuti kunja kuchene. MBUYA anakubwezerani pontho kudziko ya Iguputo m'miyadiya mikulu-mikulu, podi kwene kuti iye adalonga kuti nkhabe dzabwererave pontho kweneko tayu. Kweneko munapipereka mwekha ene kupigulisa ninga mabitchu a anyamalwa anu, kwache nkhabe mbodzi anafuna kukugulani tayu.” Penepi mphinthu pya chiverano pidatonga MBUYA kuti Mose achichite na Aisraele m'dziko ya Moabu; pyonsenepi pikhali kuthimizira pachiverano chidasasanya MBUYA na iwo paphiri ya Sinai chile. Mose adachemeresa anthu onsene pabodzi pene mbalonga kuna iwo mbati, “Imwe mudapiona mwekha ene pinthu pidachita MBUYA kuna mfumu wa ku Iguputo, mathubu ache na kuna dziko yache yonsene. Imwe mudaona miliri yakugoswa, pidzindikiro na pyakudodomesa pikulu pidachita MBUYA pile. Kwache na lero ene iye hadakutawiriseni kuvesa pinthu pidakuchitikirani pile tayu. Pyaka makumanayi MBUYA adakutsogolerani kugwanda na m'thando yatchetcha, tenepo nguwo zanu pontho nkhwaira zanu hapidasakale tayu. Imwe mudasowa mkate kuti mudye penu vinyu kuti mumwe penu bwadwa kuti mumwe, kwache MBUYA adakupasani pyakusowa pyanu towera akufunziseni kuti iye ndi Mulungu wanu. Pidafika ife kumbuto yeneyi, Mfumu Sihoni wa ku Heshiboni, pontho Mfumu Ogi wa ku Bashani adadza dzachita nafe nkhondo kwache ife tidaakunda, ife tidakwata dziko yawo mbatigawira madzinza a Rubeni na Gadi pontho khundu ibodzi ya dzinza ya Manase. Verani mwakukhulupirika pinthu pyonsene pya m'chiveranochi, towera mukhale anthu akupikwanisa papinthu pyonsene pinachita imwe. “Lero imwe mukuimira pamaso pa MBUYA Mulungu wanu, imwe monsene; akadamu anu, mathubu anu, amunanu, akazanu, ananu na alendo ambakhala pakati panu kukutemerani nkhuni na kukutungirani madzi ale. Imwe muli pano lero kuchita chiverano chinasasanya MBUYA Mulungu wanu na imwechi na kutawira matongero ache, towera MBUYA apitsikimizire kuti chinchino imwe ndimwe anthu ache, pontho iye mbakhala Mulungu wanu, ninga mudadumbira iye kuna makolo anu Abrahamu, Isake, na Yakobo. Imwe si imwe mwekha ale anasasanya na MBUYA chiverano chenechi pontho na matongero ache tayu. Iye akuchisasanya na tonsene ife tikuimira pano pamaso pache lerofe, pontho na pidzukulu pyathu pile pidzati balwa tayu. “Imwe mukupidziwa mule mukhakhalira ife m'dziko ya Iguputo, pontho na mule mudagwanda ife na m'madziko anango. Imwe mudaona pakati pawo mifanikizo yakuchitisa manyadzo yakusasanya na muti, mwala, siliva na golidi. Onesesani kuti nee mamuna, mkazi, banja penu dzinza tayu anaimira pano lero abauka kubuluka kuna MBUYA Mulungu wanu kupembedza milungu ya madzinza anango. Penepi pinakhala ninga mtsitsi wakumera mbukhala mbewu yakuwawa pontho yakupha. Paleke khala munthu ule anava pinthu pyadumbirwa m'chiveranochi mbatumbama mumtima mwache kuti pinthu pyonsene pinamfambira mwadidi podi kwene kuti athimize kuchita pinthu pinafuna iye na kuuma kwache mtimako. Penepi pinadzesa kuvungika kukulu kuna adidi na akuipa ene. MBUYA nkhabe dzalekerera munthu ninga weneyu tayu. M'mbuto mwache ukali na shungu pya MBUYA pinagaka pana iye, tenepo dzedze yonsene yalembwa m'bukhumu ile inamgwera kufikirana MBUYA amvungiratu monsene mwene. MBUYA anamchitisa kukhala upangizi pamaso pa madzinza onsene a Israele mbagwisa nyatwa pana iye malingana na dzedze yonsene ya m'chiverano chidalembwe m'bukhu ya mwamboyi. “M'tsogolo muno, mifendu ya pidzukulu pyanu na alendo akubulukira kumadziko akutali anaona nyatwa na kusanyika pinafuna dzadzesa MBUYA m'dziko mwanu. Minda nkhabe dzabalisa pinthu mbapaphopha miyala ya moto ya sulufule na mataka amunyu; nkhabe mbewu na ibodzi ene inafuna dzamera tayu, nkhabe na tsanga ene inameramo tayu. Dziko yanu inakhala ninga mizinda ya Sodomu na Gomora, Adima na Zeboimu, idavunga MBUYA ndzidzi udazhangali iye pikulu ule. Penepo dziko yonsene yapansi inavunza kuti, ‘MBUYA adachitiranji penepi kuna dziko yawo? Ninji chidamchitisa kuti akhale na ukali na shungu tenepa?’ Thangwi yache njakuti anthu a MBUYA adaswa chiverano chidasasanya iye na iwo, Mulungu wa makolo awo, ndzidzi udaabulusa iye m'dziko ya Iguputo ule. Iwo adatumikira milungu inango ile chipo nee hadzati kuipembedza tayu, milungu idaakhondesa MBUYA kuipembedza ile. Natenepo MBUYA adazhangalira anthu ache mbadzesa kudziko yawo nyatwa zidalembwa m'bukhuyi zile. MBUYA adazhangali pyakwanga pene mwakuti na ukali wache pontho shungu iye adaabulusa m'dziko mwawo mbakaaponya m'dziko yachilendo, kule kuna iwo lero. “Pana pinthu pinango pile MBUYA Mulungu wathu apikoya pyakubisika; kwache iye atchulula mwambo wache, tenepo ife pabodzi pene na pidzukulu pyathu tathema kuavera kwenda na kwenda. “Ndakupasani mwayi wakusankhula pakati pa mtsanzayiso na dzedze. Tenepo pyonsenepi pingakuchitikirani, pontho iye angakubalalisirani pakati pa madzinza anango, penepo imwe munakumbuka mwayi wakusankhula udakupasani ine, MBUYA Mulungu wanu. Ngakhala imwe na pidzukulu pyanu munabwerera kuna MBUYA mbamuvera na mtimanu onsene matongero ache onsene anakupasani iye lerowa, penepo MBUYA Mulungu wanu anakuverani nsisi. Iye anakudzesani kubulukira kumadziko adakubalalisani iye kule mbachitisa pontho pinthu pyanu kukufambirani mwadidi. Podi kwene kuti imwe mwabalaliswa kunkhomo zakutaliletu za dziko yapansi, MBUYA Mulungu wanu anakugumanyisani mbakudzesani kukubwezani, towera mukwate pontho dziko ikhakhala makolo anu ile. Tenepo iye anachitisa pinthu pyanu kukufambirani mwadidi pikulu pene mbakuchitisani kukhala akuinjipa pyakwanga kupiringana mukhakhalira makolo anu. MBUYA Mulungu wanu anapasa imwe na pidzukulu pyanu mtima wakuvera, towera mumfune na mtima onsene, tenepo munathimiza kukhala m'dziko yeneyi. Iye anasanduza dzedze yonsene ina imweyi kukhala ya anyamalwanu, adakuzondani mbakuponderezani ale, tenepo imwe munavera pontho kukoya matongero ache onsene akupasani ine lerowa. MBUYA anakuchitisani kukhala anthu akupikwanisa papinthu pyonsene pimbachita imwe; imwe munakhala na ana azinji na pifuyo pizinji pontho mindanu inabulusa pyakuvuna pyakuinjipa. Pinamkomera kukuchitisani kukhala anthu akupikwanisa ninga mukhapifunira iye kuchitisa makolo anu, kwache imwe mwathema kumvera mbamukoya matongero ache onsene na chifunziso chache pyalembwa m'bukhuyi. Imwe mwathema kuzungunukira kuna iye na mtima onsene. “Matongero anakupasani ine lerowa si akunensa pyakwanga kuavera tayu, pontho hali kutali tayu kuti muchimwane kuafikira. Iwo hali kuthambo tayu. Tenepo lekani kuvunza kuti, ‘Mbani anafuna kwenda kudzulu katikwatira matongerowo, towera ife tikwanise kuava na kuavera?’ Nee ali khundu inango ya nyanza tayu. Tenepo imwe nee mwathema kuvunza kuti, ‘Mbani anawambuka nyanza katikwatira towera tikwanise kuava na kuavera?’ Nkhabe, iwo ali pano pakati panu; ali m'kanwa mwanu pontho mumtima mwanu kuti muavere. “Yang'anani, lero ndikukupasani mwayi wakusankhula pakati pa moyo na kufamba pyadidi kwa pinthu pyanu, penu imfa na kuvungika. Ngakhala munavera matongero a MBUYA Mulungu wanu anakupasani ine lerowa, ngakhala munamfuna mbamumvera pontho kukoya matongero ache onsene, penepo pinthu pyanu pinakufambirani mwadidi mbamusanduka dzinza ya anthu azinji. MBUYA Mulungu wanu anakutsanzayisani m'dziko inafuna imwe dzapokosera kukhala yanu ene ile. Mbwenye ngakhala munakhonda vera, pontho kuvesera mbamubauka kupembedza milungu inango, ndikukucheuzani chinchino pano kuti imwe munati muvungwe. Imwe nkhabe dzakhala na moyo wakulapha tayu m'dziko ya kumtunda unango wa mkulo wa Yorodani, dziko inafuna imwe pokosera kukhala yanu ene ile. “Lero kudzulu na dziko yapansi ndinapiyesa mboni yanga yakuti ndakupasani mwayi wakusankhula pakati pa moyo na imfa, pakati pa mtsanzayiso na dzedze. Chinchino sankhulani moyo towera imwe na pidzukulu pyanu mukhale na moyo. Mfuneni MBUYA Mulungu wanu, mvereni pontho khulupirikani kuna iye, natenepo imwe na pidzukulu pyanu munakhala na moyo wakulapha m'dziko ile idadumbira iye kuna makolo anu Abrahamu, Isake, na Yakobo.” Mose adathimiza kulonga na Aisraele mbati, “Ine pano ndina pyaka dzana na makumawiri pyakubalwa, tenepo ine nkhabe kwanisa khalave mkadamu wanu tayu. Padzulu pache MBUYA andipanga kuti sinawambuka mkulo wa Yorodani tayu. MBUYA Mulungu wanu anaenda patsogolo panu mbavunga madzinza anakhala mwenemo ale, towera mukwate dziko yawoyo kuti ikhale yanu ene; tenepo Yoswa anakhala mkadamu wanu ninga mwandipangira MBUYA. MBUYA anavunga anthu enewo ninga montho mudavungira iye Sihoni na Ogi, mafumu a Aamori mbavunga pontho dziko yawo. MBUYA anakuchitisani kuakunda, tenepo imwe mwathema dzaavunga ninga montho mwakupangirani ine. Khalani na chipapu pontho wangani mtima. Lekani chita nawo mantha. Mulungu wanu MBUYA mwenechiro anakhala namwe. Iye nkhabe kukuchimwanisani penu kukusiyani mwekha tayu.” Tenepo Mose adachemera Yoswa mbalonga naye pamaso pa Aisraele onsene mbati, “Khala na chipapu pontho wanga mtima; ndiwe anafuna dzatsogolera anthuwa kakwata dziko idadumbira MBUYA kuna makolo anu ile. MBUYA mwenechiro anakutsogolerani pontho anakhala namwe. Iye nkhabe kukuchimwanisani penu kukusiyani mwekha tayu, natenepo lekani taya mtima penu kuchita mantha.” Tenepo Mose adalemba mwambo wa Mulungu mbaupereka kuna anyansembe a Chilevi, ale akhathukula Bokosi ya Chiverano ya MBUYA, na kuna akadamu a Aisraele. Iye adaatonga mbati, “Kumala kwa chaka chachinomwe chonsene, chaka chakufudza mangawa chingafika, werengani mwambowu pa Phwando ya Misasa. Muuwerenge kuna Aisraele angadza dzapembedza MBUYA Mulungu wawo pambuto ibodzi yakupembedzerapo. Chemeresani amuna onsene, akazi, ana na alendo ambakhala m'maluwani mwanu ale, towera avesere pontho adziwe kulemedza MBUYA Mulungu wanu na kuvera pifunziso pyache pyonsene mwakukhulupirika. Na njira yeneyi, pidzukulu pyanu pile pyadzati pyava mwambo wa MBUYA Mulungu wanu tayu anauva. Natenepo iwo anadziwa kuvera MBUYA Mulungu wanu ndzidzi onsene unakhala imwe na moyo m'dziko inafuna imwe kaipokosera chinchino ya kumtunda unango ya mkulo wa Yorodani ile.” MBUYA adalonga kuna Mose mbati, “Iwe hunakhalave na moyo ndzidzi ukulu ene tayu. Kwata Yoswa udze naye ku Chikhumbi cha Mulungu, towera ndimpange pyakuchita.” Tenepo Mose na Yoswa adendadi ku Chikhumbi chile, penepo MBUYA adaonekera kuna iwo m'makole adaimira pamsuwo wa Chikhumbi chile. MBUYA adalonga kuna Mose mbati, “Chinchino unati ufe, tenepo ungafa anthu anasanduka okhonda khulupirika kuna ine mbaswa chiverano chidasasanya ine nawo chile. Iwo anandikhonda mbapembedza milungu yachilendo m'dziko ina iwo chifupi kuipitayi. Penepi pingachitika, ine ndinaazhangalira; ine ndinaapasa nkhodolo mbavungwa. Nyatwa zizinji zakugoswa zinadza pana iwo, penepo iwo anadzindikira kuti penepi pikuchitika, thangwi ine, Mulungu wawo, nkhabe dzakhala nawove tayu. Tenepo sinaaphedza tayu, thangwi iwo achita pyakuipa mbapembedza milungu inango. “Chichino lemba nyimbo ishi. Ifunzise kuna Aisraele, towera ikhale umboni yakupokanyisana nawo. Ine ndinaaendesa m'dziko yamphonje ninga mudadumbira ine kuna makolo awo. Kweneko anakhala na pyakudya pyonsene pinafuna iwo mbakhala mwadidi. Kwache iwo anabauka kupembedza milungu inango. Iwo anandikhonda mbaswa chiverano chathu, tenepo nyatwa zizinji zakugoswa zinagwa pana iwo. Mbwenye nyimbo yeneyi inathimizwa kuimbwa, tenepo inakhala umboni wakupokanyisana nawo. Podi chinchino ene pano, ine mbandidzati kuaendesa kudziko idadumbira ine kuna iwo ile, ine ndikudziwa manyerezero awo.” Nsiku yonthoyo Mose adalemba nyimboyo mbaifunzisa Aisraele. Natenepo MBUYA adalonga kuna Yoswa mwana Nuni mbati, “Khala na chipapu pontho wanga mtima. Ndiwe anafuna dzatsogolera Aisraele kwenda kudziko idadumbira ine kuna iwo ile, tenepo ine ndinakhala nawe.” Mose adalemba mwambo wa Mulungu m'bukhu mbachita mphole-mphole kukhonda siya chinthu na chibodzi chene. Pidamala iye, adalonga kuna anyansembe a Chilevi, ale akhathukula Bokosi ya Chiverano ya MBUYA mbati, “Kwatani bukhu ya mwambo wa Mulungu muiikhe m'khundu mwa Bokosi ya Chiverano ya MBUYA Mulungu wanu, towera ikhale penepo ninga umboni wakupokanyisana na anthu ache. Ine ndikudziwa kuuma mtima pontho kupandukira kwachita iwo. Iwo adapandukira MBUYA mwenemo ndikali moyo, tenepo anati athimize kunyanya kupandukira ine ndingafa. Gumanyisa anthu, akadamu a madzinza onsene na mathubu pamaso panga, towera ndiapange pinthu ipi; kudzulu na dziko yapansi ndinapiyesa mboni zanga kupokanyisana nawo. Ndikupidziwa kuti ine ndingafa anthu anasanduka akudawika, pontho anakhonda pinthu pyaafunzisa inepi. Tenepo ndzidzi unadzawo anaona nyatwa, thangwi anazhangalisa MBUYA pakuchita pinthu pyakukhondeswa.” Tenepo Mose adaimba nyimbo yonseneyo uku anthu onsene Aisraele akuvesera. “Dziko yapansi na thambo, veserani mafalanga, ikhani makutu kuna pinalonga inepi. Chifunziso changa chinagwa ninga madontho a mvula mbichidzachita mapovu padziko yapansi ninga bume. Mafalanga anagwa ninga mafazi pana mbewu zing'ono-zing'ono, ninga madontho akugwera pa pyakumera piwisi. Ndinakuza dzina ya MBUYA, tenepo anthu ache analonga pya ukulu wache. “MBUYA ndi Phanzwi, mabasache ngakuthema monsene mwene, pontho iye ngwachilungamo. Mulungu wako ngwakukhulupirika pontho wakuona; iye ambachita pyakulungama pontho pyakuthema. Mbwenye iwe ndiwe nyakukhonda kukhulupirika, pontho nyakukhonda thema kukhala anthu ache, dzinza yakudawika na yakunama. Ayi mwenemu ndiye munabwezera imwe MBUYA, imwe anthu akupupwa, pontho akusowa nzeru? Iye ndi babanu, nyakukulengani, iye adakusanduzani kukhala dzinza. “Nyerezerani pya m'nduli, pya mifendu yakaleletu; vunzani makolo anu kuti akupangeni pinthu pidachitika, vunzani nkhalamba kuti zikupangeni pinthu pyakale, Pidapasa Nyakudzulu-dzulu madzinza pidathema iwo dzatambira; ndzidzi udagawa iye anthu onsene, iye adaikha madire a madzinza mbapereka mngelo kada dzina kuayang'anira. Thangwi khundu ya MBUYA ndi anthu ache, Yakobo adasankhula iye ule. “M'thando yatchetcha iye adagumana anthu ache, mbuto yakusowa pyakumera pontho ya chonzi. Iye adaatchinjiriza na kuayang'anira mwadidi, ninga munthu kutchinjiriza mboni ya diso yache. Ninga mphamba kufunzisa anache kumbuluka, kuathukula mwadidi pamaphaphido ache, MBUYA adakoya mwadidi Aisraele kuti aleke kugwa. MBUYA ene basi adaatsogolera, nee milungu yachilendo hidamphedze tayu. “Iye adaatawirisa kutonga pitunda, tenepo iwo akhadya pikhamera m'minda. Iwo adagumana uchi m'miyala; miti yawo yaolivi idavata pamataka a m'miyala. Ng'ombe na mbuzi zawo zidaapasa mkaka na mafuta amkaka. Iwo akhali na mabira, mbuzi na ng'ombe zakunenepa, tirigu wadidiletu, pontho vinyu wakudzipaletu. “Anthu a MBUYA adasanduka akufuma, kwache akhali akupandukira; iwo akhali akukula manungo mbabzimbirwa na kudya. Iwo adakhonda Mulungu, Nyakualenga, mbasedegula Phanzwi, Nyankhombo wawo ule. Kupembedza kwawo milungu inango kudachitisa MBUYA kukhala na ntchanje; pyakuipa pidaphata iwo pidamzhangalisa. Iwo adapereka nsembe kuna mizimu yakuipa, nee kuna Mulungu tayu, kuna milungu, ile ikhali yachilendo kuna iwo, yakuti chipo makolo awo hadaidziwe tayu, milungu yakuti chipo makolo awo hadaivere tayu. Iwo adaduwalira Mulungu, Phanzwi yawo, mbakhonda tsalakana pya iye, Nyakupasa moyo. “Pidaona MBUYA penepi adazhangali mbakhonda anache achimuna na chikazi mbalonga mbati, ‘Ine nkhabe dzaaphedzave tayu; penepo tinaona pinafuna kuachitikira anthu akuuma mtima pontho okhonda khulupirikawa. Na mifanikizo idasasanya iwo adandizhangalisa nayo, na milungu yawo, ile njakusowa basa, andichitisa kukhala wantchanje; natenepo ndinaphatisa basa anthu ale, si dzinza tayu, kuazhangalisa; ndinaachitisa kukhala abivu na dzinza ya anthu akupupwa. Kuzhangali kwanga kunayerima ninga moto mbupisa dziko yapansi na pinthu pili mwenemo; unafika mpakana kudziko ya anyakufa mbupisa maziko a mapiri. “‘Ndinagwisa pana iwo nyatwa zokhonda mala mbandiphatisa basa matswimo anga onsene kuamenya. Iwo anafa na njala pontho anyampwanda; iwo anafa na utenda wakugoswa. Ine ndinatumiza nyama zam'tsanga kuaphata, pontho nyoka zakugoswa zinaaluma. Nkhondo inaadzesa imfa m'njira; pyakugoswa pinaakang'antha m'misa mwawo. Aphale na atsikana anafa; nee akachiya penu nkhalamba anafuna dzasiyiwa na moyo tayu. Mbandidaavunga monsene mwene towera munthu na mbodzi ene aleke kuakumbukave. Kwache ine nkhabe dzatawirisa anyamalwawo kuti iwo agaye kuti akunda anthu anga na mphamvu zawo tayu, mwenemo ndine ene ndikhadapichita kuna iwo.’ “Israele ndi dzinza yakusowa nzeru; iwo nkhabe kuvesa pinthu tayu. Iwo akuchimwana kuona thangwi yache idaakundira anyamalwawo; iwo nkhabe kwanisa kuvesa pidachitika pile tayu. Apo ninji anthu chikwi kukundwa na munthu mbodzi, pontho anthu pikwi khumi kukundwa na anthu awiri? Ndi thangwi yakuti Mulungu, Phanzwi yawo akhadaapasa nkhodolo; MBUYA adaapereka m'manja mwa anyamalwawo. Anyamalwawo ambapidziwa kuti milungu yawo ene njakusowa mphamvu. Nkhabe mphamvu tayu ninga mphamvu za Phanzwi ya Israele. Anyamalwawo ngakuipa ninga Sodomu na Gomora, akhala ninga mtawi wamfesa zakuwawa pontho zakupha, ninga vinyu wakusasanywa na nyongo ya mbobo. “MBUYA aikha mumtima pidachita anyamalwawo, iye akudikhira ndzidzi wakuthema kuti aatchunyuse. Kubwezera nkhwanga ndinati ndibwezere, ndzidzi unadzawo manyalo awo anati atherizike; nsiku yawo ya nyatwa pontho yakuvungwa ili chifupi. MBUYA anapulumusa anthu ache angaona kuti mphamvu zawo zikumala. Iye anavera nsisi anyakumtumikira, angaona kuti iwo, bitchu na mtumbe ene, ngakusowa chiphedzo. Tenepo MBUYA anavunza anthu ache mbati, ‘Ili kupi milungu ikhanyindira imwe kukutchinjirizani ile? Imwe mudaidyesa na mafuta a nsembe zanu mbamuipasa pyakupereka pya vinyu kuti amwe. Ilekeni idze ikuphedzeni chinchino pano, ilekeni idze ikupulumuseni. “‘Ine ene pano ndine Mulungu, nkhabe mulungu unango chadi-chadi tayu. Ndimbapha mbandipereka moyo, ndimbakuwaza pontho kuwangisa. Nkhabe munthu na mbodzi ene anakwanisa kupokanyisa pimbachita ine tayu. Podi ine ndine Mulungu wamoyo kwenda na kwenda, ndimbakwiza dzanjanga m'dzulu mbandidumbira, kuti ndinanozwa talasadanga yakuyetimira mbandidzesa chilungamo. Ine ndinabwezera anyamalwanga mbanditchunyusa anyakundizonda. Matswimo anga anachuchisa chiropa chawo, talasadanga inapha anyakundipokanya onsene. Ine nkhabe dzasiya na moyo munthu na mbodzi ene wakumenyana na ine tayu; podi anyakukuwazwa na anyaperezo ene anafa.’ “Madzinza, imwe mwathema kukuza anthu a MBUYA, iye ambatchunyusa anyakuapha onsene. Iye ambabwezera anyamalwache mbalekerera anthu ache pyakudawa pyawo.” Mose na Yoswa mwana Nuni adaimba nyimbo yeneyi towera anthu a ku Israele akwanise kuivesera. Pikhadamala Mose kupereka pifunziso pya Mulungu kuna anthu adalonga mbati, “Onesesani kuti mukuvera matongero onsene anakupasani ine lerowa. Alongenimbo kuna ananu towera iwo avere pifunziso pyonsene pya Mulungu mwakukhulupirika. Pifunziso penepi si mafala apezi tayu; ipyo ndi moyo wanu makawo. Pivereni tenepo munakhala na moyo wakulapha m'dziko yakumtunda unango wa mkulo wa Yorodani inafuna imwe pokosera chinchino panoyi.” Nsiku yonthoyo MBUYA adalonga kuna Mose mbati, “Ndoko kumapiri a Abarimu m'dziko ya Moabu kuyang'anisani na mzinda wa Yeriko; kwira pa Phiri ya Nebo mbukayang'ane dziko ya Kanani inafuna ine pasa Aisraele ile. Iwe unafa paphiri yeneyo ninga mudafera mbaleako Aroni paphiri ya Hori, thangwi monsene uwirianu mukhali okhonda khulupirika kuna ine pamaso pa Aisraele. Pikhali iwe kumadzi a Meriba chifupi na luwani ya Kadeshi m'thando yatchetcha ya Zini, iwe hudandilemedze tayu pamaso pa anthu. Iwe unaona dzikoyi na pakansinzo, kwache iwe nkhabe dzapita m'dziko inapasa ine Aisraele ile tayu.” Ufu ndi mtsanzayiso udapereka Mose, munthu wa Mulungu, pana Aisraele iye mbadzati kufa. MBUYA adadza kubulukira pa phiri ya Sinai; mbalamuka ninga kubuluka kwa dzuwa mu Edomu mbamwinikira anthu ache kubulukira pa phiri ya Parani. Angelo pikwi khumi akhali naye, moto wakuyerima kumadyo kwache. MBUYA ambafuna anthu ache mbatchinjiriza anthu ale ngache. Natenepo timbalamba pamanyalo pache mbateweza matongero ache. Ife timbavera mwambo udatipasa Mose ule mfuma yakunyindirika ya dzinzathu. MBUYA akhali mfumu wa anthu ache, Aisraele, ndzidzi udagumanyikana pabodzi madzinzawo na akadamu awo. Mose adalonga pya dzinza ya Rubeni: “Rubeni mbakhale na moyo mbaleke kufa, Podi kwene kuti anthu ache ngakuchepa tani.” Pya dzinza ya Yuda iye adalonga tenepa: “MBUYA veserani kulira kwawo kufuna chiphedzo. Aphatanizeni pontho na madzinza anango. Amenyereni nkhondo, MBUYA, pontho aphedzeni kuna anyamalwawo.” Pya dzinza ya Levi iye adalonga tenepa: “MBUYA, tchululani kufuna kwanu kudzera muna Urimu na Tumimu, kudzera muna anyabasanu akukhulupirika, Alevi; imwe mudaayesera pa Masa mbamutsikimizira kuti ngakuona kumadzi a Meriba. Iwo adaonesa kukhulupirika kukulu kuna imwe kupiringana kuna makolo, abale, penu ana. Iwo adavera matongero anu, pontho adakhulupirika kuna chiverano chanu. Iwo anafunzisa anthu anu kuvera mwambo wanu; iwo anapereka nsembe paguwanu yansembe. MBUYA phedzani dzinzawo kuti ikule na mphamvu; komerwani na pimbachita iwo. Peyani anyamalwawo onsene; lekani kuatawirisa kuti alamuke pontho.” Pya dzinza ya Benjemani iye adalonga tenepa: “Yeneyi ndi dzinza yapamtima pa MBUYA imbatchinjiriza iye ile; iye ambaayang'anira nsiku yonsene, pontho iye ambakhala pakati pawo.” Pya dzinza ya Yosefe iye adalonga tenepa: “MBUYA mbatsanzayise dziko yawo na mvula, pontho na madzi akubulukira pansi pa mataka. Dziko yawo mbitsanzayiswe na nsapo zakutokota na dzuwa. Ifume na nsapo zadidiletu mwezi na mwezi. Mapiri akale mbaphophe na nsapo zadidiletu. Dziko yawo mbitsanzayiswe na pinthu pyonsene pyadidi, pontho na udidi wa ule adalonga m'thenthere yakugaka moto. Pyonsenepi pikhale pamsolo wa Yosefe thangwi iye akhali mfumu pakati pa abale ache. Yosefe ana mphamvu ninga ng'ombe imuna, nyanga zache zakhala ninga za nyati. Na nyanga zache, zile ndi anthu pikwi pya Manase, pontho pikwi khumi pya Eferemu, iye anadima nazo madzinza podi na ale ene ali kumadolomero a dziko yapansi.” Pya dzinza ya Zebuloni iye adalonga tenepa: “Komerwa Zebuloni, na maulendo ambachita iwe. Iwembo Isakara komerwa na kukhala kwako pamsuwo. Iwo anachemera alendo kwenda paphiri yawo mbapereka nsembe zakuthema penepo. Iwo anachita phwando na mfuma ya pabara, pontho na mfuma yakubisika m'khundu-khundu mwa bara.” Pya dzinza ya Gadi iye adalonga tenepa: “Kuza Mulungu, nyakuchitisa nthembache kukula ule. Gadi ambabwathama mwenemo ninga nkhalamu kukhwadzula mkono na msolo. Iwo adapisankhulira mbuto zadidiletu za dzikoyo; khundu ya mkadamu idaperekwa kuna iwo, pidagumanyikana pabodzi akadamu a Aisraele. Iwo adachita pyakulungama pinafuna MBUYA pile, mbavera matongero ache.” Pya dzinza ya Dani iye adalonga tenepa: “Dani akhala ninga mwana nkhalamu Iye ambanumpha kubulukira ku Bashani.” Pya dzinza ya Nafitali iye adalonga tenepa: “Nafitali atsanzayiswa pikulu pene na kukoma mtima kwa MBUYA. Dziko yache yafika mpakana kumwera kwa nyanza ya Galilea.” Pya dzinza ya Asheri adalonga tenepa: “Asheri ngwakutsanzayiswa pikulu pene kupiringana madzinza anango. Iye mbakhale wakufunikaletu pakati pa abale ache mbasambisa manyalo ache na mafuta aolivi. Maluwani ache mbatchinjirizwe na misuwo yasimbi, pontho iye mbakhale pakupata moyo wache onsene.” Nkhabe mbodzi unango ninga Mulungu wa Israele, ule ambapakira pamakole a kuthambo, mbagwanda na demelero m'makole kukuphedzani. Mulungu ndzidzi onsene ndi nyakukutchinjirizani; mphamvu zache zakukhala na kukhala zimbakuikhirani kunduli. Iye athamangisa anyamalwanu pamaso panu mbakupangani kuti muavunge onsene. Natenepo Israele yekha ene ali pamtendere. Pidzukulu pya Yakobo pili pakupata m'dziko ya mapira na vinyu wachinchino, kule kumbagwa bume kubulukira kudzulu. Nyakutsanzaya pikulu ndiwe Israele! Mbani pontho sasawa na iwe, anthu akupulumuswa na MBUYA? Iye ntchakugedera matswimo chanu kukutchinjirizani, pontho talasadanu yakukunda nayo. Anyamalwanu anabwera kukupemphani kuti muavere nsisi, tenepo imwe munapondedza pansi. Mose adakwira phiri ya Nebo kubulukira kumaphedi a Moabu, mbaenda pansonga ya phiri ya Pisiga kumabulukiro dzuwa a mzinda wa Yeriko. Kweneko MBUYA adamuonesa dziko yonsene: nthemba ya Gileadi mpakana kumpoto kwa luwani ya Dani; nthemba yonsene ya Nafitali; nthemba ya Eferemu na Manase; nthemba yonsene ya Yuda kufikirana kumadokero dzuwa a Bara ya Mediterania; thando yatchetcha ya Negebu; pontho na phedi yakufika ku Yeriko, mzinda wa miti yamdikhwa, kubulukira ku Zoari. Tenepo MBUYA adalonga kuna Mose mbati, “Yeneyi ndi dziko idadumbira ine kuna Abrahamu, Isake na Yakobo kuti ndinaipereka kuna pidzukulu pyawo. Ine ndakutawirisa kuiona kwene, kwache hunaipita tayu.” Penepo Mose, nyabasa wa MBUYA, adafa m'dziko ya Moabu ninga mukhadapilongera MBUYA. MBUYA adamfikhira m'phedi ya Moabu yakuyang'anisana na luwani ya Beti-Peori, kwache na lero nkhabe munthu anadziwa mbuto chadi-chadi idafikhirwa iye tayu. Mose akhali na pyaka dzana na makumawiri pidafa iye; iye akhali munthu wamphamvu basi mpakana kufa kwache, pontho maso ache akhali mwadidi basi. Aisraele adamsintili nsiku makumatatu m'phedi ya Moabu. Yoswa mwana Nuni adadzazwa na nzeru, thangwi Mose akhadamsankhula kupita mbuto yache. Aisraele adavera Yoswa mbakoya matongero onsene adaapasa MBUYA kudzera muna Mose. Chipo nee mukhali mprofeti mu Israele ninga Mose tayu; MBUYA adalonga naye maso na maso. Chipo nee mprofeti achita pidzindikiro na pyakudodomesa ninga pile pidamtuma MBUYA Mose kupichita kuna mfumu wa ku Iguputo, mathubu ache na kuna dziko yonseneyo tayu. Chipo nee mprofeti unango adachita pinthu pikulu pontho pyakuchitisa mantha ninga pile pidachita Mose pamaso pa Aisraele onsene tayu. Pidafa Mose nyabasa wa MBUYA, MBUYA adalonga kuna Yoswa mwana Nuni nyakuphedzerache Mose mbati, “Nyabasanga Mose afa. Natenepo sasanyikani chinchino iwe pabodzi pene na Aisraele kuwambuka mkulo wa Yorodani kupita m'dziko inafuna ine kuapasa ile. Ninga montho mudapangira ine Mose, ine ndapereka kuna iwe na kuna anthu anga onsene mbuto yonsene inafuna imwe kupondayo. Madire anu anabulukira m'thando yatchetcha kumwera kwenda kumapiri a Lebanoni kumpoto, kubulukira kumkulo ukulu wa Yufurate kumabulukiro dzuwa kugwanda na m'nthemba ya Ahiti mpakana ku Bara ya Mediterania kumadokero dzuwa. Yoswa, nkhabe mbodzi anafuna dzakwanisa kukukunda tayu pandzidzi unakhala iwe na moyo. Ine ndinati ndikhale nawe ninga mudachitira ine na Mose. Ndzidzi onsene ndinakhala nawe; ine nkhabe kukusiya wekha tayu. Khala na chipapu pontho wanga mtima, thangwi iwe unakhala mkadamu wa anthu enewa pinaenda iwo kakhala m'dziko idadumbira ine kuna makolo awo ile. Khala na chipapu pontho wanga mtima mbuonesese kuti mwambo onsene udakupasa nyabasanga Mose wauvera. Leka kuukhonda penu na khundu ene ibodzi ya mwambowo, tenepo unakhala munthu wakupikwanisa konsene kwene kunaenda iwe. Onesesa kuti bukhu ya mwambo yawerengwa pandzidzi wa chipembedzo. Inyerezere pikulu mumtima mwako mosiku na masikati pontho uonesese kuti ukuchita pyonsene pyalembwa mwenemo. Tenepo pyonsene pinaphata iwe pinakufambira mwadidi mbukhala munthu wakupikwanisa. Kumbuka, ndakupanga kuti ukhale na chipapu pontho wakuwanga mtima! Leka chita mantha penu kutaya mtima, thangwi ine MBUYA Mulungu wako ndinakhala nawe konsene kwene kunaenda iwe.” Tenepo Yoswa adapanga akadamu kwenda mumsasa monsene kupanga anthu kuti, “Sasanyani pyakudya pinango pyapapezi thangwi pansiku yachitatu tikwenda kawambuka mkulo wa Yorodani kupokosera dziko inafuna kukupasani MBUYA Mulungu wanu.” Yoswa adalonga kuna madzinza a Rubeni na Gadi pontho na kuna Manase wakumabulukiro dzuwa mbati, “Kumbukani mule mudakupangirani Mose nyabasa wa MBUYA ule kuti MBUYA Mulungu wanu anakupasani dziko yakumabulukiro dzuwa a mkulo wa Yorodani kukhala dziko yanu ene. Akazanu, ananu na pifuyo pyanu pinasala pano, mbwenye anyankhondo anu, ale asasanyika kamenya nkhondo, athema kuwambuka mkulo wa Yorodani patsogolo pa anzawo, towera aaphedze kufikirana iwo apokosera dziko yakumadokero dzuwa a mkulo wa Yorodani, ile yaapasa MBUYA Mulungu wanu. Iye angamala kukhazikisa anthu onsene Aisraele pakupata, imwe munakwanisa kubwerera pyanu mbamukhazikika muno m'dziko yanu ene yakumabulukiro dzuwa a mkulo wa Yorodani, idakupasani Mose nyabasa wa MBUYA ile.” Iwo adamtawira Yoswa mbati, “Ife tinati tichite pyonsene pinatipanga iwe, pontho tinati tiende konsene kwene kunatigwinya iwe. Ife tinakuvera ndzidzi onsene ninga montho mukhavera ife Mose. MBUYA Mulungu wako mbakhale nawe ninga mudachitira iye na Mose! Munthu onsene wakuvunza pya utongi wako penu kukhonda vera pinalonga iwe, weneyo athema kuphiwa. Khala na chipapu, pontho wanga mtima.” Tenepo Yoswa mwana Nuni adagwinya amuna awiri kubulukira mumsasa pa Kesha kazonda chibiso-biso mzinda wa Yeriko. Iye adalonga mbati, “Ndokoni mukazonde m'dziko yonsene maka-maka mzinda wa Yeriko.” Natenepo iwo adenda mbakafika kunyumba ya puta unango dzinache Rahabi mbakhala kweneko. Mfumu wa ku Yeriko adapangwa mbati, “Ngayang'anani! Amuna anango a Chiisraele afika muno mosikuwa dzazonda dzikoyi.” Natenepo mfumu adatumiza mphangwa kuna Rahabi kuti: “Bulusa amuna adadza kuna iwe mbapita m'nyumba mwako ale, thangwi iwo adza dzazonda dziko yonseneyi!” Mbwenye mkazi ule akhadabisa amuna awiri ale. Iye adalonga mbati, “Ande, amunawo akhadadzadi kuna ine, kwache ine sidadziwe kudabulukira iwo tayu. Pakuthobila dzuwa, pidakwana ndzidzi wakufunga msuwo wa mzinda, amuna ale adabuluka mbaenda. Njira yaenda na iwo ine sinaidziwa tayu. Chimbizani muatewere, mwinango munaaphata m'njiramu.” Mbwenye mkaziyo akhadakwira na amuna ale pansoyi yakuthasama ya nyumbache mbaabisa pansi pa misumbu ya bwazi ikhadathasika iye penepo ile. Natenepo anyamphangwa ale adalamuka mbasaka-saka anyakuzonda ale mpakana kumbuto yakuwambukira mkulo wa Yorodani. Sindzidzi iwo nkhwenda, msuwo wa mpanda udafungwa. Anyakuzonda ale mbadzati gona, mkazi ule adakwira pansoyi pale mbalonga kuna iwo mbati, “Ndikupidziwa kuti MBUYA akupasani dzikoyi pontho kuti ife taphatwa na mantha makulu mwakuti onsene anakhala m'dziko muno akunyunguluka na mantha thangwi ya imwepo. Ife tava mule mudaumisira MBUYA madzi a pa Nyanza ya Kufira kuti imwe muwambuke mwadidi pikhabuluka imwe m'dziko ya Iguputo, pontho na pile pidachita imwe kuna Sihoni na Ogi, mafumu awiri a Aamori kumabulukiro dzuwa a mkulo wa Yorodani, ale adavunga imwe mwakumalisikiratu. Pidava ife penepi, mitimathu idanyunguluka na mantha makulu thangwi ya imwepo, pontho nkhabe mbodzi adawanga mtima, thangwi MBUYA Mulungu wanu ndi Mulungu wa kudzulu pontho wa dziko yapansi pano. Natenepo dumbirani na dzina ya MBUYA kuti munachitira udidi banjanga ninga udidi wakuchitirani inembo. Ndipaseni chitsikimizo chadi-chadi kuti munapulumusa baba na mama, nkhoswe zanga na anananga, pontho na mabanjawo ene. Lekani tawirisa kuti tiphiwe!” Amuna ale adamtsikimizira mkazi ule mbati, “Moyo wathu ndiye moyo wanu. Iwe ungakhonda panga munthu na mbodzi ene pinthu pinachita ife, penepo tinakuchitirani udidi, pontho tinakhala akukhulupirika kuna iwe MBUYA angatipasa dzikoyi.” Rahabi akhakhala nyumba ile fufu inango ya nyumbayo ikhali fufu ibodzi ene na mpanda wa mzindawo. Natenepo iye adatchithisira amuna ale na pazhanera pakuphatisa basa nkhambala. Tenepo adalonga kuna amuna ale mbati, “Ndokoni kumapiriko, towera anyakukutewerani aleke kukugumanani. Mubisale kweneko nsiku zitatu mpakana iwo abwerereko. Kubuluka penepo munakwanisa kwenda pyanu.” Amuna ale adalonga kuna mkazi ule mbati, “Kudumbira kwatichitisa iweku kunaphata basa ngakhala iwe unachita pinthu ipi tingapita m'dziko muno: unakwata nkhambala yakufirayi mbuimangirira pazhanera patitchithisira na iwepo, pontho unakwata babako, mako na banjako yonsene mbuapitisa m'nyumbamu. Ngakhala munthu adabuluka kunja kwa nyumbakoyi mbaenda mumsewu, angafa kweneko mphyache penepyo; chiropa chache nkhabe dzagwera pamsolo pathu tayu. Mbwenye ngakhala munthu wakukhala pabodzi na iwe m'nyumbamo anaphiwa, chiropa chache chinagwera pamsolo pathu. Kwache iwe ungapanga kwene munthu pinthu pyachita ife, penepo ife tinakhala akusudzuka kuna kudumbira kwatichitisa iweku.” Mkaziyo adatawira mbati, “Ande, ndatawira, pikhale ninga mwapilongera imwe.” Natenepo iye adaagwinya mbaenda pyawo. Tenepo iye adamangira nkhambala yakufira pazhanera pale. Pidabuluka iwo, adenda kakhala kumapiri nsiku zitatu mpakana anyakutewera ale akhadasaka-saka m'njira monsene mbakhonda kuagumana, tenepo adabwerera ku Yeriko. Penepo amuna awiri ale adatchitha paphiri pale mbawambuka mkulo kubwerera kuna Yoswa mwana Nuni mbampanga pyonsene pidaachitikira pile. Iwo adalonga kuna Yoswa mbati, “Ndimomwene MBUYA atipasa dziko yonseneyi; anthu onsene kweneko anyunguluka na mantha thangwi ya ife.” Bzobzo mangwana mwache Yoswa na Aisraele onsene adabuluka mumsasa pa Kesha mbaenda kamanga msasawo kukhundu inango ya mkulo wa Yorodani kudikhira kuwambuka. Pidagwanda nsiku zitatu akadamu a Aisraele adenda mumsasa monsene mule, mbapanga anthu mbati, “Mungaona Bokosi ya Chiverano ya MBUYA Mulungu wanu yathukulwa na anyansembe a Chilevi, imwe mwathema kulamuka pana imwepo mbamuitewere. Tenepo munadziwa njira inafuna dzaenda na ife, thangwi chipo imwe nee mudzati pita na njira yeneyi tayu. Kwache pakati pa imwe na Bokosiyo pakhale mpata wakukwana mathanyo madzana mafemba; lekani kuifikira chifupi.” Yoswa adapanga anthu ale mbati, “Picheneseni mwekha ene pamaso pa MBUYA, thangwi iye anachita pyakudodomesa mangwana pakati panu.” Yoswa adalonga kuna anyansembe mbati, “Thukulani Bokosi ya Chiverano ya MBUYA mbamuende patsogolo pa anthu.” Natenepo iwo adaithukula mbapita patsogolo pawo. MBUYA adalonga kuna Yoswa mbati, “Lero ndinatoma kukukwiza pamaso pa Aisraele onsene, towera iwo adziwe kuti ine ndili nawe ninga mudakhalira ine na Mose. Panga anyansembe athukula Bokosi ya Chiveranowo kuti angafika m'khundu-khundu mwa mkulo wa Yorodani, akagwere m'madzimo.” Yoswa adalonga kuna Aisraele mbati, “Bwerani kuno muve mafala a MBUYA Mulungu wanu. Umu ndi mule munafunira imwe kudziwa kuti Mulungu wa moyo ali pakati panu pontho kuti anathamangisa Akanani, Ahiti, Ahivi, Aperizi, Agirigashi, a Aamori na Ayebusi uku mukuona maso. Bokosi ya Chiverano ya Mbuya wa dziko yonsene yapansi yathema kupita patsogolo panu pinawambuka imwe mkulo wa Yorodani. Tenepo sankhula amuna khumi na awiri akubulukira m'dzinza ya Israele, munthu mbodzi kada dzinza. Tenepo sindzidzi anyansembe ale adathukula Bokosi ya Chiverano ya MBUYA, Mbuya wa dziko yonsene yapansi nkhuponda m'madzimo, mkulo unaleka kufamba, tenepo madzi akubulukira kumtunda anamulukana pabodzi-bodzi.” Natenepo pidafuluka anthu pamsasa pale kuwambuka mkulo wa Yorodani anyansembe, ale adathukula Bokosi ya Chiverano adapita patsogolo pawo. Mkulo wa Yorodani umbakuka ndzidzi onsene wa wakuvuna, kwache sindzidzi anyansembe adathukula Bokosi ile nkhufika pamkulo wa Yorodani mbapondesa manyalo awo m'khundu-khundu mwa madzi mule, madzi akubulukira kumtunda adaleka kufamba. Iwo adamulukana kutali pyakwanga pa Adamu kumtunda kwa mkulo, mzinda wa chifupi na Zaretani. Mwenemo madzi akuphedi kwa mkulo akhagwera m'Nyanza Yakufa ale adagwandikiratu. Natenepo anthu adakwanisa kuwambuka mkulowo chifupi na Yeriko. Anyansembe, ale adathukula Bokosi ya Chiverano ya MBUYA adaimira dzololo pakuuma kati na kati ya mkulo wa Yorodani uku Aisraele akugwanda mpakana dzinza yonsene ya Israele idamala kuwambuka na pakuuma. Pikhadamala dzinza yonsene kuwambuka mkulo wa Yorodani ule, MBUYA adalonga kuna Yoswa mbati, “Sankhula amuna khumi na awiri pakati pa anthuwo, munthu mbodzi kada dzinza mbuapange kuti alokote miyala khumi na miwiri kubulukira pa kati na kati ya mkulo wa Yorodani kukhundu yakumadyo paimira anyansembepo, pontho aithukule kwenda nayo pabodzi mbakaiikhe pambuto panafuna imwe kagona mosiku uno.” Natenepo Yoswa adachemeresa pabodzi amuna akhadasankhula iye pakati pa Aisraele ale, munthu mbodzi kada dzinza, mbalonga kuna iwo mbati, “Ndokoni pana Bokosi ya Chiverano ya MBUYA Mulungu wanu kati na kati ya mkulo wa Yorodani. Munthu onsene akathukule mwala ubodzi paphewa pache malingana na konta ya madzinza a Israele, kuti ikhale chikumbuso pakati panu. M'tsogolo muno ananu angakuvunzani kuti, ‘Ayi miyala yeneyi ikufuna kulonganji?’ Apangeni kuti madzi a mkulo wa Yorodani adaleka kufamba pamaso pa Bokosi ya Chiverano ya MBUYA; pidawambuka iyo Yorodani, madzi a mumkulomo adagwandika. Miyala yeneyi ntchikumbuso kuna Aisraele kwenda na kwenda.” Tenepo Aisraele ale adachitadi ninga montho mudaapangira Mose. Iwo adalokota miyala khumi na iwiri ile kubulukira pa kati na kati ya mkulo wa Yorodani malingana na konta ya madzinza a Aisraele ninga montho mukhadalongera MBUYA kupanga Yoswa; mbaithukula kwenda nayo kumsasa kwawo, kule kudaitula iwo pansi. Yoswa adamuluka miyala ile kati na kati ya Yorodani pambuto chadi-chadi pakhadaimira anyansembe adathukula Bokosi ya Chiverano ya MBUYA ale. Miyala yeneyo ili penepo basi na lero. Anyansembe adathukula Bokosi ale adaimira dzololo kati na kati ya Yorodani mpakana pyonsene pidalonga MBUYA kuna Yoswa pidachitwa ninga montho mudachitira Mose kufunzisa Yoswa. Anthu adachimbiza kuwambuka, tenepo sindzidzi anthu nkhupandira, anyansembe pabodzi pene na Bokosi ya MBUYA adadza kukhundu inango ya Yorodani uku gulu yonsene ikuyang'ana. Amuna a madzinza a Rubeni, Gadi na Manase wakumabulukiro dzuwa akusasanyika kamenya nkhondo adawambukambo mbakhala patsogolo pa Aisraele ninga mudaapangira Mose. Chifupi-fupi amuna pikwi makumanayi adawambuka pamaso pa MBUYA kwenda kumaphedi a Yeriko akusasanyika kamenya nkhondo. Pansiku yeneyo MBUYA adakwiza Yoswa pamaso pa Aisraele onsene; tenepo iwo adamulemedza Yoswa nsiku zonsene za moyo wache ninga montho mudalemedzera iwo Mose. Tenepo MBUYA adalonga kuna Yoswa mbati, “Panga anyansembe akuthukula Bokosi ya Chiverano ya MBUYA kuti abulukemo mumkulomo.” Natenepo Yoswa adapanga anyansembe ale mbati, “Bulukanimo mumkulomo.” Anyansembe adabulukamo mumkulo uku athukula Bokosi ya Chiverano ya MBUYA. Sindzidzi manyalo a anyansembe nkhuponda pamtunda madzi ale adabwerera m'mbuto mwache mbatoma kufamba ninga mwakale mwakutayikira. Pansiku yachikhumi ya mwezi wakutoma anthu adabuluka pa Yorodani mbakamanga msasawo pa Giligala kumabulukiro dzuwa a Yeriko. Tenepo pa Giligala Yoswa adamuluka miyala khumi na miwiri idakwata iwo mumkulo mule. Iye adalonga kuna Aisraele mbati, “M'tsogolo muno pidzukulu pyanu pingavunza makolo awo kuti penepi pikulonganji apangeni pya ndzidzi udawambuka Aisraele mkulo wa Yorodani pakuuma. Thangwi MBUYA Mulungu wanu adaumisa mkulo wa Yorodani pamaso panu mpakana imwe mudawambuka. MBUYA Mulungu wanu adachita kuna mkulo wa Yorodani ninga montho mukhadachitira iye kuna Nyanza Yakufira pidaiumisa iye pamaso pathu mpakana ife tidawambuka. Na thangwi ya penepi anthu onsene a padziko yapansi anapidziwa kuti mkono wa MBUYA ngwamphamvu. Tenepo imwe ndzidzi onsene munagopa MBUYA Mulungu wanu.” Mafumu onsene a Aamori akukhala kumadokero dzuwa a mkulo wa Yorodani na mafumu onsene a Akanani akukhala m'khundu-khundu mwa Bara ya Mediterania adava kuti MBUYA akhadaumisa mkulo wa Yorodani mpakana anthu onsene Aisraele adawambuka. Iwo adanyunguluka na mantha pikulu mbataya mtima thangwi ya Aisraele. Tenepo MBUYA adalonga kuna Yoswa mbati, “Sasanya mipeni yamiyala mbuchite pontho mwambo wakugwanda Aisraele nsonga yachimuna.” Natenepo Yoswa adachitadi ninga montho mukhadampangira MBUYA mbagwanda nsonga zachimuna za Aisraele, pambuto yakuchemerwa “Phiri yakugwandwa nsonga yachimuna.” Ana a anthu enewa hakhadagwandwa tayu, tenepo Yoswa adagwanda mfendu wenewu. Pidamalisa iye kuagwanda, dzinza yonsene ya Israele idakhala m'makumbi mwawo mpakana pironda pya amuna ale pidapola. MBUYA adalonga kuna Yoswa mbati, “Lero ndakubulusirani manyadzo akukhala mabitchu m'dziko ya Iguputo.” Ndi thangwi yache mbuto ile idathulwa Giligala, mwakuti na lero dzina yeneyi ilipo. Pikhali Aisraele mumsasa pa Giligala paphedi inango chifupi na Yeriko, iwo adadya phwando ya Paska na mawulo a nsiku yakhumi na chinayi ya mwezi wenewo. Mangwana mwache, pidagwanda Paska, ikhali nsiku yawo yakutoma kudya phoso yakulimwa mu Kanani: mapiramanga akuotcha na mikate yakusowa chakufufumisira. Kubulukira nsiku yonthoyo mana adaleka kugwa, natenepo Aisraele hadadyeve mana tayu. Kutomera ndzidzi wenewo kwenda m'tsogolo iwo akhadya phoso yakulimwa mu Kanani. Pikhali Yoswa chifupi na Yeriko vumbu-vumbu adaona munthu ali dzololo kutsogolo kwache uku aphatira talasada m'manja mwache. Yoswa adenda kuna iye mbamvunza mbati, “Ayi iwe ndiwe mbodzi wa ife penu ndiwe nyamalwathu?” Munthu ule adatawira mbati, “Nkhabe, ine ndine mkadamu wa anyankhondo a MBUYA.” Yoswa adapigwisa na fufumimba kumpembedza mbalonga mbati, “Ine ndine nyabasanu Mbuya, mwadza na mphangwa zanji kuna ine?” Mkadamu wa anyankhondo a MBUYA adamtawira mbati, “Dula nkhwaira zako, thangwi mbuto yaimira iweyo njakuchena.” Tenepo Yoswa adachitadi pidapangwa iyepyo. Misuwo ya mpanda wa Yeriko ikhakhala mbifungwa pontho yakulondalwi mwadidi, towera Aisraele aleke kupitamo. Nkhabe mbodzi akhakwanisa kupita penu kubuluka mumzindamo tayu. MBUYA adalonga kuna Yoswa mbati, “Yang'ana, ndikuikha m'manja mwako Yeriko, mfumu wa mwenemo, pabodzi pene na anyankhondo ache akuwanga mtima ale. Iwe pabodzi pene na anyankhondo ako mwathema kufamba pamulikiti kuzungulira mzindawu nsiku zitanthatu kabodzi pansiku. Anyansembe anomwe, kada munthu athukule ngomache athema kwenda patsogolo pa Bokosi ya Chiverano. Pansiku yachinomwe iwe pabodzi pene na anyankhondo ako mwathema kuzungulira mzindawo pamulikiti kanomwe uku anyansembe akuliza ngoma zawo. Kubuluka penepo iwo alize ngomazo pabodzi pene mwakugaluza pontho mwakukhonda lekeza. Sindzidzi iwe nkhuva penepi, anthu onsene athema kukhuwa, penepo pene mafufu a mzindawo anagwa. Tenepo anyankhondo onsene anapitiratu mumzindamo.” Yoswa adachemera anyansembe mbalonga kuna iwo mbati, “Thukulani Bokosi ya Chiveranoyi, pontho anomwe a imwe aende patsogolo uku athukula ngoma.” Kubuluka penepo iye adapanga amunache ale kuti atome kuzungulira mzindawo pamulikiti uku anyankhondo akusasanyika mwadidi ali patsogolo pa Bokosi ya Chiverano ya MBUYA. Mbwenye Yoswa akhadapanga amunache kuti aleke khuwa penu kubulusa fala mpakana iye aapange kuchita tenepo. Natenepo iye adapanga gulu ya amuna ale kuthukula Bokosi ya Chiverano ya MBUYA kuti azungulire nayo mzindawo kabodzi basi. Kubuluka penepo iwo adabwerera kumsasa kwawo mbagona kweneko. Pansiku yachiwiri iwo adazungulira pamulikiti pontho mzindawo kabodzi basi mbabwerera kumsasa kwawo. Iwo adachita penepyo nsiku zitanthatu. Pansiku yachinomwe iwo adalamuka na machibese mbazungulira pamulikiti mzindawo kanomwe na njira yontho-yonthoyo; ikhali nsiku yonthoyi basi idazungulira iwo kanomwe pamulikiti. Kachinomweka, pidaliza anyansembe ngoma zawo, Yoswa adapanga anthu ache mbati, “Khuwani! Thangwi MBUYA akupasani mzindawu. Mzindawu na pyonsene pili mwenemo pyathema kuvungwa monsene mwene kukhala nsembe kuna MBUYA. Mbwenye puta Rahabi ene basi na onsene ali m'nyumba mwache ale athema kukhonda phiwa, thangwi iye adabisa anyakuzondathu. Mbwenye pinthu pyathema kuvungwa pile, lekani kupikwata; ngakhala munapikwata munapidzesera nyatwa na kuvungika kwene kuna Aisraele onsene mumsasa mule. Pyonsene pyakusasanywa na siliva penu golidi penu nkuwa penu simbi pikhale pyakupambulika kuna MBUYA. Penepyo piikhwe mumbakoyerwa pinthu pya MBUYA mule.” Natenepo anyansembe adaliza ngoma. Sindzidzi amuna anango ale nkhuva ngomazo, iwo adakhuwa pikulu pene. Penepo mpanda udagwa. Kubuluka penepo anyankhondo adapitiratu mumzinda mule mbaukunda. Iwo adapha amuna, akazi, ana na nkhalamba zene pakuphatisa basa matalasadawo. Iwo adapha pontho ng'ombe, mabira na mabulu. Kubuluka penepo Yoswa adapanga amuna awiri adenda kazonda dziko ale mbati, “Pitani m'nyumba ya putayi mbamukabulusemo iye pabodzi pene na banjache ninga mudadumbira imwe kuna iye.” Natenepo iwo adenda mbabulusira kunja Rahabi, pabodzi pene na babache, mache, nkhoswe zache pontho na onsene a pabanja pache. Iwo adakwata onsene a pabanja pache mbakaaikha chifupi na msasa wa Aisraele kuti atchinjirizwe. Kubuluka penepo adaupisa mzinda onsene ule pabodzi pene na pyonsene pikhali mwenemo, kupambula pinthu pyakusasanywa na siliva, golidi, nkuwa na simbi pile pidakwata iwo mbapiikha mumbakoyerwa pinthu pya MBUYA pile. Mbwenye Yoswa adaleka na moyo Rahabi, puta ule pabodzi pene na onsene a pabanja pache, thangwi iye adabisa anyakuzonda awiri ale akhadatuma Yoswa ku Yeriko ale. (Pidzukulu pyache mu Israele pilipo na lero.) Pandzidzi wenewo Yoswa adacheuza anthu pakuchita kudumbira mbati, “Munthu onsene anayesera kumanga pontho mzinda wa Yeriko anakhala wakutembererwa pamaso pa MBUYA. Munthu onsene anaikha maziko a mzindawu, mwanache wautombo anafa. Munthu onsene anamanga pontho misuwo ya mzinda wenewu, chimalisira bele chache chinafa.” Natenepo MBUYA akhali na Yoswa, pontho kuveka kwache kudafalikira m'dziko monsene mule. Aisraele adachita mwakukhonda khulupirika pakukwata pinthu pya mu Yeriko pidatonga MBUYA kuti pyathema kuvungwa. Akani mwana Karimi, ule babachembo akhali wa dzinza ya Zabidi mwana Zera wa dzinza ya Yuda, adakwata pinthu pinango pyakukhondeswapi. Natenepo MBUYA adazhangalira Aisraele. Yoswa adagwinya amuna kubulukira ku Yeriko kwenda ku Ai, mzinda ule ukhali chifupi na Beti-Aveni kumabulukiro dzuwa a Betele mbaapanga mbati, “Ndokoni mukazonde nthemba.” Natenepo amuna ale adalamuka mbakazonda mzinda wa Ai. Pidabwera iwo kuna Yoswa kubulukira kumzinda kule adalonga kuna Yoswa mbati, “Si anthu onsene anafunika kamenya nkhondo na Ai tayu. Gwinyani kwene amuna pikwi piwiri penu pitatu basi. Lekani gwinyako anyankhondo onsene; thangwi si mzinda ukulu ene tayu.” Natenepo chifupi-fupi anyankhondo pikwi pitatu adenda kweneko; kwache adathamangiswako na amuna a ku Ai. Amuna a ku Ai ale adapha anyankhondo a Aisraele makumatatu na atanthatu mbathamangisa anango a iwo kubulukira kumsuwo wa mpanda wa mzindawo mpakana ku Sheberimu mbaaphera pamtelero. Na thangwi ya penepi Aisraele adaswipa mtima mbachita mantha. Natenepo Yoswa adang'amba nguwo zache mbapigwisa na fufumimba patsogolo pa Bokosi ya Chiverano ya MBUYA, mbakhala penepo kufikirana mawulo. Akadamu a Aisraele adachita chibodzi-bodzi mbapiwaza fumbi mumsolo mwawo kuonesa kutsukwala. Natenepo Yoswa adalonga mbati, “Sha! MBUYA Mulungu. Thangwi yache ninji mudatiwambusa mkulo wa Yorodani? Ayi mudachita tenepo kuti mutipereke m'manja mwa Aamori? Penu mutivunge. Mudatani kutikhazika pyathu kumtunda unango wa Yorodani ule? Mbuya, apo ndinalonga tani podi Aisraele athamangiswako na anyamalwawo? Akanani na anthu anango m'dzikomo anati ave penepi. Iwo anati atizungulire mbatipha tonsenene! Apo chinafuna imwe dzachita ninji kuti mukoye chilemedzo cha dzinanu ikulu?” MBUYA adalonga kuna Yoswa mbati, “Lamuka! Wapigwisiranji na fufumimba tenepa? Aisraele adawa! Iwo aswa chiverano chidasasanya ine nawo chile. Iwo adakwata pinthu pyatongwa kuti pivungwe; iwo apiba, iwo anama pontho apiikha pabodzi pene na pinthu pyawo. Ndi thangwi yache Aisraele hadakwanise kukunda anyamalwawo tayu. Iwo adazungunuka mbathawa thangwi iwo ene asanduka chakuthema kuvungwa. Ine nkhabeve dzakhala namwe tayu mungakhonda vunga pinthu pili pakati panupo, pile pyatongwa kuti pivungwe. Lamuka! Ndoko ukaachenese anthu pamaso pa MBUYA mbuapange kuti apichenese okha ene kusasanyikira nsiku ya mangwana, thangwi pyalonga MBUYA Mulungu wa Israele mphipi: pinthu pile pidatonga ine kuti pivungwe pili pakati panu. Natenepo imwe nkhabe kwanisa kuimisana na anyamalwanu tayu mungakhonda kupibulusa penepi. Mangwana na machibese mudze dzinza na dzinza dzapichenesa mwekha ene pamaso pa MBUYA. Dzinza inafuna MBUYA dzaphata ile inabwera kutsogolo mbumba na mbumba. Mbumba inafuna MBUYA dzaphata inabwera kutsogolo banja na banja. Banja inafuna MBUYA dzaphatayo inabwera patsogolo munthu na munthu. Munthu anafuna dzaphatwa na pinthu pidatonga ine kuvungwa pile, iye pabodzi pene na pinthu pyache pyonsene pina iye pinavungwa na moto. Thangwi iye aswa chiverano cha MBUYA pontho iye achita chakuchitisa manyadzo pakati pa Aisraele.” Bzobzo mangwana mwache Yoswa adadza na Aisraele onsene mbaachitisa kudza patsogolo dzinza na dzinza. Natenepo dzinza ya Yuda idaphatwa. Kubuluka penepo dzinza ya Yuda idadza patsogolo mbumba na mbumba mbiphatwa ndi mbumba ya Zera. Kubuluka penepo mbumba ya Zera idadza patsogolo banja na banja mbiphatwa ndi banja ya Zabidi. Yoswa adadza na banja yeneyi patsogolo munthu na munthu mbaphatwa ndi Akani mwana Karimi, mdzukuluache Zabidi, ulembo babache akhali Zera wa dzinza ya Yuda. Tenepo Yoswa adalonga kuna Akani mbati, “Mwananga longa pyakuona pano pamaso pa MBUYA Mulungu wa Israele, pontho ubweke. Ngandipange chinchino pano chachita iwe. Leka kundibisira na chibodzi chene.” Akani adatawira mbati, “Ndimomwene ine ndamdawiradi MBUYA Mulungu wa Israele. Tenepo pyachita ine mphipi: Pakati pa pinthu pyonsene pidapokosera ife, ine ndidaonapo chakufinika chakubalika pyakwanga cha ku Babiloni, siliva wakulemera makilogramu mawiri, pontho msaya wagolidi wakulemera theka ya kilogramu. Tenepo ine ndidapisirira pyakwanga mbandipikwata. Penepi ndapibisa m'khumbi mwanga mwakuchita kupifikhira, pansi pache mbandiikhapo siliva.” Natenepo Yoswa adatuma amuna anango, ale adathamanga mbakapita m'khumbi mule mbagumanamo pinthu pile pyafikhirwadi, pansi pache mbapakhala siliva. Iwo adapibulusa m'khumbi mule mbadza napyo kuna Yoswa na kuna Aisraele onsene mbapiikha pansi pamaso pa MBUYA. Yoswa pabodzi pene na Aisraele onsene adakwata Akani, siliva, chakufinika, msaya wagolidi pabodzi pene na anache achimuna na achikazi ene, ng'ombe zache, mabulu ache na mabirache, khumbi yache na pinthu pyache pyonsene mbaenda ku Phedi ya Nyatwa. Tenepo Yoswa adalonga mbati, “Thangwi yache ninji udatidzesera nyatwa ninga yeneyi. MBUYA anati adzese nyatwa pana iwe!” Anthu onsene adamponyera miyala mpakana kufa. Iwo adaponyera miyala, pontho kupisa banjache na pinthu pyache pyonsene. Iwo adamuluka miyala mizinji pakhali iye pale. Miyala yeneyi ili penepo basi na lero. Ndi thangwi yache mbutoyo na lero imbachemerwa Phedi ya Nyatwa. Tenepo MBUYA hadazhangalirave anthu ale tayu. MBUYA adalonga kuna Yoswa mbati, “Kwata anyankhondo onsene mbuende nawo pabodzi ku Ai. Leka chita mantha penu kuswipa mtima, thangwi ndinati ndikuchitise kukunda mfumu wa ku Ai, anthu ache, mzindache; pontho dziko yache inakhala yanu. Imwe muchite kuna Ai na mfumu wache ninga pidachita imwe kuna Yeriko na mfumu wache, mbwenye ulendo uno munakwanisa kukwata pida na pifuyo pyawo kukhala pyanu. Sasanyikani kusosa mzinda mwakuchita kututumusa kubulukira kunduli.” Natenepo Yoswa adalamuka kwenda ku Ai pabodzi pene na anyankhondo ache onsene. Iye adasankhula amuna akudziwa kumenya nkhondo mwadidi pikwi makumatatu mbaagwinya na mosiku; pontho adaapanga mbati, “Kabisaleni kukhundu inango ya mzindawo, kwache lekani kabisala kutali na mzindawo; monsenene sasanyikani pontho khalani m'maso. Ine pabodzi pene na amuna ana inewa tinapita mumzindamo kaasosa. Tenepo amuna a mu Ai angadza dzamenyana nafe, ife tinazungunuka mbatithawa ninga montho mudachitira ife pakutoma. Iwo anatithamangisa mpakana tiachitise kwenda kutali na mzindawo. Iwo ananyerezera kuti tikuathawa ninga mudachitira ife pakutoma pale. Kubuluka penepo imwe muvumbuke mudabisala imwe mule mbamupokosera mzindawo. MBUYA Mulungu wanu anaupereka m'manja mwanu. Mungaupokosera mzindawo upiseni na moto ninga montho mwakupangirani MBUYA. Matongero anga ngenewa.” Natenepo Yoswa adaagwinya iwombo adenderatu kabisala m'mbuto zawo. Iwo adadikhira kweneko kumadokero dzuwa a Ai. Mbuto ya pakati pa Ai na Betele. Mosiku wenewo Yoswa adagona mumsasa pabodzi na anthu onsene. Bzobzo na machibese Yoswa adalamuka mbagumanyisa anyankhondo. Kubuluka penepo iye pabodzi pene na akadamu a Aisraele adaatsogolera kwenda nawo ku Ai. Anyankhondo pabodzi pene na iye adenda chakumsuwo ukulu wa mpanda wa mzindawo mbamanga msasawo kumpoto kwa Ai; pakati pa iwo na Ai pakhali phedi. Iye adakwata amuna chifupi-fupi pikwi pishanu mbaabisa kumabulukiro dzuwa a Ai, pakati pa Ai na Betele. Anyankhondo akhadasasanyika mwadidi mbakhala m'mbuto mwawo, ale akhali mumsasa akhali kumpoto kwa mzinda ule, alembo akhali pakubisala akhali kumabulukiro dzuwa a mzinda ule. Mosiku wenewo Yoswa adagona m'phedi. Pidaona mfumu wa ku Ai ule amuna a Yoswa, iye pabodzi pene na amunache a mumzinda mule adabuluka mwakuchimbiza kwenda chakuphedi ya Yorodani kamenya nkhondo na Aisraele pambuto yontho-yonthoyo pakhali iwo ulendo wakutoma ule. Iye hakhapidziwa tayu kuti amuna anango adabisala kale kunduli kwa mzindawo kuti amenyane naye. Yoswa na Aisraele onsene adathawa pyawo chadala pamaso pawo, tenepo Aisraele adathawa kwendera kuthando yatchetcha. Amuna onsene a mumzindamo adachemerwa kuti athamangise Aisraele ale. Iwo adamthamangisadi Yoswa mpakana kwenderatu kutali na mzinda ule. Nkhabe mbodzi adasalira mu Ai penu mu Betele tayu kukhonda thamangisa Aisraele. Iwo adasiya pyawo msuwo wa mzinda bwanju mbathamangisa Aisraele. Kubuluka penepo MBUYA adalonga kuna Yoswa mbati, “Thonyeza dipako ku Ai, ine ndikuikha mzindawu m'manja mwako.” Yoswa adachitadi ninga mudapangirwa iye, tenepo sindzidzi Yoswa nkhukwiza dzanjache, amuna akhadabisala ale adabuluka mwakuchimbiza kuthamangira mumzinda mule mbaupokosera. Kabodzi kene iwo adaupisa moto mzindawo. Pidayang'ana amuna a ku Ai m'nduli, adaona utsi uli tolo. Pakhali nkhabeve njira inango yakuti iwo athawire tayu thangwi Aisraele, ale akhadathawira kuthando yatchetcha, akhadazungunuka kumenyana nawo. Pidaona Yoswa pabodzi pene na amunache onsene kuti anzawo akhadabisala ale adaupokosera mzinda ule pontho kuti aupisa moto, adazungunuka mbatoma kupha amuna a ku Ai. Amuna akhadabisala ale adabuluka mumzinda mule mbamenyana na amuna a ku Ai. Natenepo amuna a ku Ai akhali pakati, akuzungulirwa na Aisraele khundu zonsene. Aisraele adapha amuna onsene ale mbapakhonda khala munthu na mbodzi ene wakuthawa. Mbwenye iwo adakwata mfumu wa ku Ai mbadza naye wa moyo kuna Yoswa. Pikhadamala Aisraele kupha amuna onsene a ku Ai m'minda na m'thando yatchetcha kukhadathamangisa iwo Aisraele kule pontho pidaonesesa iwo kuti onsene amaliratu, Aisraele onsene adabwerera kumzinda wa Ai mbakapha onsene akhali mwenemo ale. Aisraele adakwata pifuyo na pinthu pikhadapokosera iwo mumzinda mule kukhala pyawo ninga montho mukhadalongera MBUYA kuna Yoswa. Yoswa adapisa mzinda wa Ai mbauvungiratu. Na lero uli tenepo. Iye adamanika pamuti mfumu wa ku Ai ule mbasiya manungo ache pamuti pale mpakana mawulo. Pidathobila dzuwa Yoswa adatonga kuti mtembo ule ubuluswepo. Natenepo mtembowo udaponywa pansi pa msuwo wa mzindawo. Iwo adaufikhira na mulu wa miyala. Muliwo ulipo na lero. Kubuluka penepo Yoswa adamangira MBUYA Mulungu wa Israele, guwa yansembe paphiri ya Ebali. Iye adaisasanya pakutewezana na mudalongera Mose, nyabasa wa MBUYA, kupanga Aisraele, ninga montho mwalemberwa ipyo m'mwambo wa Mose kuti: guwa yakusasanywa na miyala ile chipo hidabenthulwe na pida pyasimbi tayu. Paguwapo adaperekapo nsembe yakupyerera kuna MBUYA, adapereka pontho pyakupereka pyawo pyachiphatizano. Penepo pamaso pa Aisraele Yoswa adalemba kachiwiri kache pamiyala pale mwambo wa Mose ule. Aisraele onsene na akulu-akulu awo, mathubu awo na atongi awo pontho pabodzi pene na alendo akukhala pakati pawo adaimira kumakhundu mawiri a Bokosi ya Chiverano ya MBUYA kuyang'ana kuna anyansembe a Chilevi adaithukula ale. Khundu ibodzi ya anthu adaimira mwakupasa nkhodolo phiri ya Gerizimu, khundu inangomboyo adaimira mwakupasa nkhodolo phiri ya Ebali. Mose, nyabasa wa MBUYA, ndiye akhadaatonga kuchita tenepo ndzidzi ungafika wakuti atambire mtsanzayiso. Natenepo Yoswa adawerenga mwakuveka mwambo onsene, mtsanzayiso na dzedze ene, ninga montho mwalemberwa ipyo m'bukhu ya mwambo. Matongero onsene a Mose adawerengwa na Yoswa kuna gulu yonsene ikhadagumanyikana penepoyo; ana, akazi, pabodzi pene na alendo onsene akukhala pakati pawo. Kukunda kwa Aisraele kudaveka kuna mafumu onsene akumadokero dzuwa a mkulo wa Yorodani m'mapiri na m'tchinde mwa mapiri na kuna onsene akukhala m'khundu-khundu mwa Bara ya Mediterania mpakana kumpoto kwa Lebanoni; enewa ndi mafumu a Ahiti, Aamori, Akanani, Aperizi, Ahivi na Ayebusi. Onsenewa adagumanyikana kusasanya gulu ibodzi ya nkhondo kumenyana na Yoswa pabodzi pene na Aisraele onsene. Mbwenye anthu a ku Gibeoni, ale akhali Ahivi, adava pinthu pikhadachita Yoswa kuna Yeriko na Ai, natenepo iwo adanyerezera pyakunyengeza Yoswa. Iwo adakwata pyakudya mbapiikha m'masakha akusakala na mabudu akuikhiramo vinyu apigamba-pigamba mbapipakiza pamabulu awo. Iwo adavala nguwo zamasakala na nkhwaira zakung'ambika-ng'ambika zakuchita kusonwa pontho. Mikate idakwata iwo ikhali yakuuma pontho yachikukuyi. Tenepo iwo adenda kumsasa pa Giligala mbakalonga kuna Yoswa na kuna amuna a Chiisraele mbati, “Ife tabulukira dziko yakutali. Chinafuna ife ntchakuti imwe na ife tichite chiverano.” Mbwenye amuna a Chiisraele adalonga mbati, “Thangwi yache ninji kuti imwe na ife tichite chiverano? Mwinango imwe mumbakhala chifupi na ife?” Iwo adalonga kuna Yoswa mbati, “Ife ndife anyabasanu.” Yoswa adaavunza mbati, “Imwe ndimwe ani? Apo mwabulukira kupi?” Penepo iwo adatawira mbati, “Mbuya, ife tabulukira kudziko yakutali, thangwi tava pya MBUYA Mulungu wanu. Ife tava pyonsene pyachita iye m'dziko ya Iguputo, pontho na pidachita iye kuna mafumu mawiri a Aamori akumabulukiro dzuwa a mkulo wa Yorodani: Mfumu Sihoni wa ku Heshiboni na Mfumu Ogi wa ku Bashani, ambakhala m'dziko ya Ashitaroti ule. Akadamu athu pabodzi pene na anthu athu onsene ambakhala m'dziko mwathu ndiye adatipanga kuti tikwate pyakudya kusasanyikira ulendo wakudza kuno dzagumanikana namwe. Ife tidapangwa dzalonga kuna imwe kuti, ‘Ife ndife anyabasanu. Tendeni imwe na ife tichite chiverano.’ Yang'anani mikate yathuyi. Pidautoma ife ulendo wakudza kuno dzagumanikana namwe mikateyi ikhali yakupisa. Apo lero ngayang'anani! Yauma pontho ina chikukuyi. Mabudu anthembewa akhali atswa ene ndzidzi ukhaikha ife vinyu. Apo lero ngayang'anani! Amala ng'ambika pyawo. Nguwo zathu na nkhwaira zathu zamalira m'njiramu thangwi ya kulapha kwa nsinzo.” Amuna a Chiisraele adatambira pyakudya pyawo pile, kwache iwo hadavunze nzeru kuna MBUYA tayu. Yoswa adachita nawo chiverano cha mtendere anthu a ku Gibeoni mbatawira kukhonda kuapha. Akadamu a Aisraele adatsikimizira chiveranocho pakuchita kudumbira. Pidagwanda nsiku zitatu kutomera nsiku idachita iwo chiverano chile, Aisraele adadzindikira kuti anthu ale akhali atsanthembawo. Natenepo Aisraele adatoma kuatewera, tenepo pidagwanda nsiku zitatu adafika kumizinda kukhali anthu ale; Gibeoni, Kefira, Beeroti na Kiriati-Yearimu. Kwache Aisraele hadaaphe anthu ale tayu, thangwi ya kudumbira kudachita iwo na dzina ya MBUYA Mulungu wa Israele. Anthu adadungunya kuna akadamu pya penepi, mbwenye iwo adatawira mbati, “Ife tadumbira kuna iwo na dzina ya MBUYA Mulungu wa Israele, natenepo ife nkhabe kuakuwaza tayu. Na thangwi ya kudumbira kwathu ife tathema kualeka na moyo; ngakhala tinakhonda kuchita tenepo, Mulungu anatitchunyusa. Tendeni tialeke akhale na moyo, kwache basawo inakhala yakutisakira nkhuni na kutitungira madzi.” Anthu adaphatizana napyo pidalonga akadamu awo pile. Yoswa adachemeresa anthu a ku Gibeoni ale kuti adze kuna iye. Tenepo iye adaavunza mbati, “Thangwi yache ninji mudatinyengeza kuti mukubulukira dziko yakutali mwenemo imwe mumbakhala chifupi na ife? Na thangwi yakuti imwe mwachita penepi, imwe ndimwe akutembererwa. Anthu anu ndzidzi onsene anakhala mabitchu akusaka nkhuni pontho akutunga madzi m'nyumba ya Mulungu wanga.” Iwo adatawira mbati, “Mbuya, ife tidachita penepi thangwi tidapidziwa kuti mphyakuonadi kuti MBUYA Mulungu wanu akhadapanga nyabasache Mose kupereka kuna imwe dziko yonseneyi pontho kuti aphe anthu onsene anakhala mwenemowo pamaso panu. Natenepo tidachita mantha pikulu; tikhagopa kufa. Tenepo ife tili m'manja mwanu. Chitani kuna ife pyonsene pinaona imwe kuti mphyakuthema.” Natenepo Yoswa adachita ipi: iye adaatchinjiriza, pontho hadatawirise kuti Aisraele aaphe tayu. Mbwenye pandzidzi onthowo iye adaachitisa kukhala mabitchu akusaka nkhuni pontho akutungira madzi anthu a ku Israele pontho na guwa yansembe ya MBUYA. Na lero anthu enewa basawo njeneyi m'mbuto zonsene zidasankhula MBUYA kuti apembedzerwemo zile. Adonizedeki, mfumu wa ku Yerusalemu, adava kuti Yoswa akhadapokosera na kuvungiratu mzinda onsene wa Ai na kupha anthu, pontho mfumu wa mwenemo, ninga montho mudachitira iye kuna Yeriko na mfumu wache. Iye adava pontho kuti anthu a ku Gibeoni achita chiverano cha mtendere na Aisraele, pontho iwo akukhala pakati pa Aisraele. Iye na anthu ache adachita mantha pikulu na pinthu penepi, thangwi Gibeoni ukhali mzinda ukulu pyakwanga kupiringana mizinda inango yonsene yakukhala na mfumu, ukhali ukulu pyakwanga kupiringana Ai, pontho amunache akhali akudziwa kumenya nkhondo mwadidi. Natenepo Adonizedeki adatumiza mphangwa kuna Mfumu Hohamu wa ku Hebroni, Mfumu Piramu wa ku Yarimuti, Mfumu Yafia wa ku Lakishi na Mfumu Debiri wa ku Egiloni mbalonga kuna iwo mbati, “Idzani dzandiphedza kumenyana na Gibeoni thangwi anthu ache achita chiverano cha mtendere na Yoswa pabodzi pene na Aisraele onsene.” Mafumu mashanu a Chiamori, mfumu wa ku Yerusalemu, mfumu wa ku Hebroni, mfumu wa ku Yarimuti, mfumu wa ku Lakishi na mfumu wa ku Egiloni adagumanyikana kusasanya gulu ibodzi ene ya nkhondo. Natenepo iwo adenda na anyankhondo awo onsene mbazungulira Gibeoni kuti amenyane naye. Amuna a ku Gibeoni adatumiza mphangwa kuna Yoswa ku Giligala, kumsasa kukhakhala iye kule mbati, “Lekani kutisiya tekha, Mbuya! Chimbizani mutiphedze! Mafumu onsene a Chiamori a m'nthemba ya mapiri asasanya gulu ibodzi ya nkhondo kuti amenyane nafe.” Natenepo Yoswa na anyankhondo ache onsene kuthimizapo amuna akudziwa kumenya nkhondo mwadidi ale, adautoma ulendo kubulukira pa Giligala. MBUYA adalonga kuna Yoswa mbati, “Leka chita nawo mantha, thangwi ine ndaaikha kale m'manja mwako. Nkhabe na mbodzi ene wa iwo anafuna dzaimisana nawe tayu.” Mosiku onsenewo Yoswa na anyankhondo ache adafamba pamulikiti kubulukira ku Giligala kwenda ku Gibeoni. Natenepo iwo adamenyana na Aamori mwakuchita kuatutumusa. MBUYA adachitisa Aamori kukhala pampani-pani pamaso pa anyankhondo a Aisraele. Aisraele adacheka pakhosi anthu a ku Gibeoni mbaathamangisa na njira yakwendera ku Beti-Horoni mbathimiza basi kwenda na kuapha mpakana ku Azeka na Makeda. Pikhathawa Aamori pamaso pa Aisraele na njira yakubulukira ku Beti-Horoni kutchithira ku Azeka, MBUYA adaagwisira miyala mikulu-mikulu ya matalala kubulukira kudzulu, tenepo anthu azinji adaphiwa na miyala yeneyi kupiringana adaphiwa na matalasada a Aisraele ale. Pansiku idapereka MBUYA Aamori m'manja mwa Aisraele, Yoswa adalonga kuna MBUYA pamaso pa Aisraele onsene mbati, “Dzuwa, imira pyako pana Gibeoni; Mwezi, leka famba pana phedi ya Aialoni.” Natenepo dzuwa idaimira, pontho mwezi udaleka kufamba kufikirana dzinza idakunda anyamalwache, ninga montho mudalemberwa ipyo m'bukhu ya Yashara. Dzuwa idaimira kati na kati pa thambo mbidembuka na nsiku ya mumphu kuti idoke pansiku yeneyo. Chipo nee padzati khala nsiku ninga yeneyo, pontho nee na kale ene tayu, nsiku yakuti MBUYA adaverambo munthu. Ndimomwene kuti MBUYA akhadamenyera nkhondo Aisraele. Pidamala penepi Yoswa pabodzi pene na Aisraele onsene adabwerera kumsasa kwawo pa Giligala. Mafumu mashanu a Chiamori ale adathawa mbabisala m'nkhwimba pa Makeda. Pidapangwa Yoswa kuti mafumu mashanu ale adagumanizwa m'nkhwimba pa Makeda, iye adalonga mbati, “Gulung'undisani mwala ukulu mufunge nawo msuwo wa nkhwimbayo, pontho gwinyani amuna anango kuti akalondaliko. Kwache imwe ene lekani imira kwene. Thimizani kuthamangisa anyamalwanu; kuasosa kubulukira kunduli, pontho lekani kuatawirisa kufika kumizinda kwawo, thangwi MBUYA Mulungu wanu aaikha m'manja mwanu.” Natenepo Yoswa pabodzi pene na Aisraele adapha chifupi-fupi amuna onsene, mbwenye akuchepa ale adathamanga mbapita m'mizinda mwawo yakutchingwa na mipanda hadaphiwe tayu. Gulu yonsene ya nkhondo idabwerera mwadidi mwene kuna Yoswa kumsasa pa Makeda. Natenepo nkhabe na mbodzi ene adalongera pyakuipa kuna Aisraele tayu. Yoswa adalonga mbati, “Fungulani msuwo wa nkhwimba, pontho bulusanimo mafumu mashanuwo mudze nawo kuna ine.” Natenepo iwo adabulusa kunja mafumu mashanu ale; mfumu wa ku Yerusalemu, Hebroni, Yarimuti, Lakishi na Egiloni. Pidadzeswa mafumu enewa kuna Yoswa, iye adachemeresa amuna onsene a mu Israele mbalonga kuna akadamu a nkhondo akhadadza na iye ale mbati, “Bwerani kuno muaponde m'khosi mafumuwa.” Natenepo iwo adadzadi patsogolo mbaaponda m'khosi mafumu ale. Kubuluka penepo Yoswa adalonga kuna akadamu ale mbati, “Lekani chita mantha penu kutaya mtima. Khalani na chipapu pontho wangani mtima. Penepi ndiye pinafuna dzachita MBUYA kuna anyamalwanu onsene anafuna imwe dzamenyana nawo.” Yoswa adaalasa mbapha mafumu onsenewo. Kubuluka penepo iye adaamanika pamiti mishanu, tenepo adakhala pamiti pale kufikirana mawulo. Pidadoka kunja Yoswa adatonga kuti mitembo ya mafumu ale ibuluswepo pamiti pale mbiponywa m'nkhwimba mukhadabisala iwo mule. Pamsuwo wa nkhwimbayo adaikhapo mwala ukulu, ule uli ponthopo na lero. Pansiku yeneyo Yoswa adapokosera mzinda wa Makeda. Iye adapha anthu onsene mumzindamo pabodzi pene na mfumu wawo ene mbakhonda kusiya na moyo munthu onsene wakukhala mwenemo. Iye adachita kuna mfumu wa ku Makeda ninga montho mudachitira iye na mfumu wa ku Yeriko. Kubuluka penepo Yoswa na anyankhondo ache adathimiza kubuluka pa Makeda kwenda ku Libina mbakamenya nawo nkhondo. MBUYA adaikha pontho mzindawo pabodzi pene na mfumu wawo m'manja mwa Aisraele. Yoswa adavunga mzindawo mbapha anthu onsene mwenemo. Nkhabe munthu na mbodzi ene adasala na moyo tayu. Iye adachita kuna mfumu wa mwenemo ninga montho mudachitira iye na mfumu wa ku Yeriko. Kubuluka penepo Yoswa na anyankhondo ache adathimiza kubuluka pa Libina kwenda ku Lakishi. Iye adazungulira mbatoma kumenya nawo nkhondo. MBUYA adaikha pontho Lakishi m'manja mwa Aisraele, tenepo Yoswa adapokosera mzindawo pansiku yachiwiri ya nkhondo. Iye adavunga mzindawo mbapha anthu onsene mwenemo ninga mukhadachitira iye na mzinda wa Libina. Pandzidzi wenewu Horamu mfumu wa ku Gezeri akhadadza dzaphedza Lakishi, mbwenye Yoswa adampha pabodzi pene na anyankhondo ache onsene mwakuti nkhabe munthu na mbodzi ene adasala na moyo tayu. Kubuluka penepo Yoswa na anyankhondo ache adathimiza kubuluka ku Lakishi kwenda ku Egiloni. Iye adazungulira mbatoma kumenya nawo nkhondo. Mzindawo adaupokosera na nsiku yonthoyo mbauvunga na kupha anthu onsene a mwenemo ninga montho mudachitira iye mzinda wa Lakishi. Kubuluka penepo Yoswa na anyankhondo ache adathimiza kubuluka pa Egiloni kwenda ku Hebroni mbatoma kumenya nawo nkhondo. Iye adapokosera mzindawo mbauvunga, Iye adapha mfumu, pontho munthu onsene wakukhala mumzinda pabodzi pene na maluwani achifupi. Yoswa adavunga mzindawo monsene mwene ninga montho mukhadachita iye na mzinda wa Egiloni mwakuti nkhabe munthu na mbodzi ene adasala na moyo tayu. Kubuluka penepo Yoswa na anyankhondo ache adabwerera ku Debiri mbatoma kumenya nawo nkhondo. Iye adaupokosera mbapha mfumu, pontho munthu onsene mumzinda pabodzi pene na maluwani achifupi. Iwo adapha munthu onsene mwenemo. Yoswa adachita kuna Debiri na kuna mfumu wache ninga montho mukhadachita iye kuna Hebroni na kuna Libina na kuna mfumu wache. Yoswa adapokosera nthemba yonseneyo; nthemba ya mapiri, thando yatchetcha ya Negebu, kumadokero dzuwa a mapiri ang'ono-ang'ono, kumtelero pabodzi pene na mafumu awo ene. Nkhabe na mbodzi ene adasala na moyo tayu. Anthu onsene amoyo adamala phiwa ninga montho mukhadaapangira MBUYA Mulungu wa Israele. Tenepo Yoswa adaakunda onsene kubulukira ku Kadeshi Barinea kumwera mpakana ku Gaza, pontho kubulukira kunthemba yonsene ya Gosheni mpakana ku Gibeoni. Mafumu onsenewa pabodzi pene na nthemba zawo Yoswa adaakunda pandzidzi ubodzi wa nkhondo, thangwi MBUYA Mulungu wa Israele ndiye akhaamenyera nkhondo. Pidamala penepo Yoswa pabodzi pene na Aisraele onsene adabwerera kumsasa kwawo pa Giligala. Pidava Yabini mfumu wa ku Hazori pya kukunda kuduchita Israele, adatumiza mphangwa kuna Yobabu mfumu wa ku Madoni; kuna mafumu a ku Shimironi na Akishafu; kuna mafumu m'dziko ya mapiri kumpoto kwa phedi ya Yorodani kumwera kwa nyanza ya Galilea, m'tchinde mwa mapiri kumadokero dzuwa, na a ku Nafoti-Dori kumadokero dzuwa; kuna Akanani akumabulukiro dzuwa na akumadokero dzuwa; kuna Aamori, Ahiti, Aperizi, na Ayebusi akukhala m'mapiri ale; pontho na kuna Ahivi ale ali m'tchinde mwa phiri ya Herimoni m'dziko ya Mizipa. Iwo adadza pabodzi pene na magulu awo a nkhondo pontho na akavalo azinji pontho pingolo pizinji. Ikhali gulu ikulu ya nkhondo mwakuti kuinjipa kwawo kukhali ninga tchetcha ya pagombe. Mafumu onsenewa adaphatizana kukhala gulu ibodzi ya nkhondo, tenepo iwo adamanga misasa yawo pa mkulo a Meromu, kumenyana na Aisraele. MBUYA adalonga kuna Yoswa mbati, “Leka chita nawo mantha thangwi mangwana ndzidzi ninga uno, onsenewa ndinaapereka m'manja mwa Aisraele kuti aaphe. Akavalo awo umale kualamaza; pingolo pyawo upipise na moto.” Natenepo Yoswa pabodzi pene na anyankhondo ache adadza mwakututumusa pamkulo wa Meromu mbamenyana nawo, tenepo MBUYA adapereka onsene ale m'manja mwa Aisraele. Aisraele adakunda anyamalwawo ale mbaathamangisa mpakana ku Sidoni wamkulu, Misirefoti-Maimu pontho na kuphedi ya Mizipa kumabulukiro dzuwa kufikirana onsene adamaliratu, nee munthu na mbodzi ene wakusala na moyo tayu. Yoswa adachita kuna iwo ninga montho mukhadalongera MBUYA. Iye adalamaza akavalo awo mbapisa moto pingolo pyawo. Kubuluka penepo Yoswa adazungunukira m'nduli mbapokosera Hazori na kupha mfumu wa mwenemo. (Hazori akhali wamphamvu pyakwanga kupiringana mafumu enewa.) Munthu onsene wakukhala mwenemo adaphiwa. Onsene adamala kuapha; nkhabe siya na chinthu cha moyo chene tayu. Mzinda onsene wa Hazori adaupisa moto. Yoswa adapokosera mizinda mikulu-mikulu yonseneyi mbapha anthu onsene a mwenemo pabodzi pene na mafumu awo. Onsene adamaliratu ninga montho mukhadalongera Mose nyabasa wa MBUYA. Mbwenye Aisraele hadapise tayu mizinda yonsene yakumangwa papitunda pawo, kupambula Hazori udapisa Yoswa ule. Aisraele adakwata pinthu pyakufunikira na pifuyo pya m'mizinda yeneyi kukhala pyawo. Mbwenye anthu onsene adamala kuapha, nee mbodzi adasalira na moyo. Ninga mudalongera Mulungu kupanga Mose, Mosembo adapanga Yoswa, tenepo Yoswa adachitadi; hadasiye chinthu okhonda kuchichita tayu papyonsene pidatonga MBUYA kuna Mose. Natenepo Yoswa adapokosera dziko yonseneyi: nthemba ya mapiri, thando yatchetcha ya Negebu yonsene, nthemba yonsene ya Gosheni, m'tchinde mwa mapiri kumabulukiro dzuwa, phedi ya Yorodani na mapiri a Israele pontho na m'tchinde mwache, kubulukira kuphiri ya Halaki, ile idatsamira Seiri mpakana ku Baala-Gadi m'phedi ya Lebanoni m'tchinde mwa phiri ya Herimoni. Iye adakunda mafumu onsene mbaapha. Yoswa adamenya nkhondo na mafumu enewa ndzidzi ukulu ene mbaapha onsenene. Mzinda udachita chiverano cha mtendere na Israele ngule ene wa Gibeoni, kule kukhakhala Ahivi. Mbwenye mizinda inango yonsene idakundwa pankhondo. Thangwi MBUYA ndiye adachitisa anthu a mizinda inango ile kuumisa mtima kuti amenye nkhondo na Aisraele, towera onsene amale kuavunga, kuapuluziratu onsene mwakukhonda kuva nawo nsisi ninga montho mudalongera MBUYA kuna Mose. Pandzidzi wenewo Yoswa adenda kavunga dzinza ya anthu akujintcha yakuchemerwa Aanakimu, ale akhakhala m'nthemba ya mapiri; mu Hebroni, Debiri, Anabu, na a m'nthemba yonsene ya mapiri a Yuda na Israele. Yoswa adaavunga onsenewo pabodzi pene na mizindawo ene. Nkhabe pontho mbodzi wa dzinza ya Aanakimu akhadasala na moyo mu Israele tayu; mbwenye akuchepa ndiye akhadasala mu Gaza, Gati na Ashidodi. Yoswa adapokosera dziko yonsene ninga montho mukhadalongera MBUYA kuna Mose. Yoswa akhadapereka dziko ile kuna Aisraele onsene kukhala yawo ene mbaigawa kada dzinza khundu yache. Natenepo anthu adapuma kumenya nkhondo. Aisraele akhadakunda kale na kukwata dziko yonsene yakumabulukiro dzuwa a mkulo wa Yorodani kubulukira kuphedi ya Arinoni mpakana kuphedi ya mkulo wa Yorodani kumpoto kwa phiri ya Herimoni. Iwo adakunda mafumu mawiri. Mbodzi akhali Sihoni mfumu wa Aamori ule akhatonga dziko ya Heshiboni. Pa ufumu wache adathimizapo khundu inango ya Gileadi: kubulukira ku Aroeri (m'khundu-khundu mwa phedi ya Arinoni) na mzinda wa pakati na kati pa phedi mpakana kumkulo wa Yaboki, madire a Amoni; kuthimizapo phedi ya mkulo wa Yorodani kubulukira kunyanza ya Galilea kwenda kumwera ku Beti-Yeshimoti (kumabulukiro dzuwa a Nyanza Yakufa), pontho kwenderatu m'tchinde mwa phiri ya Pisiga. Iwo adakunda pontho Mfumu Ogi wa ku Bashani, ule akhali mbodzi wa anthu akumalisira a Arefaimu; iye adatonga ku Ashitaroti na Edrei. Pa ufumu wachewo adathimizapo phiri ya Herimoni, Saleka na nthemba yonsene ya Bashani mpakana kumadire a Geshuri na Maaka, pontho na khundu inango ya nthemba ya Gileadi kufikiratu kudziko ya Mfumu Sihoni wa ku Heshiboni. Mafumu mawiri enewa adakundwa na Mose, pontho na anthu onsene a ku Israele. Mose nyabasa wa MBUYA adapereka dziko ya mafumu enewa kuna madzinza a Gadi na Rubeni, pontho na Manase wakumabulukiro dzuwa kukhala yawo ene. Yoswa pabodzi pene na Aisraele adakunda mafumu onsene a nthemba yakumadokero dzuwa a mkulo wa Yorodani kubulukira ku Baala-Gadi m'phedi ya Lebanoni mpakana kuphiri ya Halaki kumwera chifupi na Edomu. Yoswa adagawa dziko yonsene ile pakati pa madzinza adasala ale mbaipereka kukhala yawo ene. Khundu yonsene nkhuthimizapo nthemba ya mapiri, m'tchinde mwa mapiri akumadokero dzuwa, phedi ya Yorodani na m'tchinde mwa mapiri ache, mbuto zakubidira zakumadokero dzuwa, nthemba zakuuma pontho na thando yatchetcha ya Negebu. Dziko yeneyi ikhali ya Ahiti, Aamori, Akanani, Aperizi, Ahivi na Ayebusi. Aisraele adakunda mafumu a m'mizinda ishi; Yeriko, Ai, (chifupi na Betele), Yerusalemu, Hebroni, Yarimuti, Lakishi, Egiloni, Gezeri, Debiri, Gederi, Horima, Aradi, Libina, Adulamu, Makeda, Betele, Tapua, Hefere, Afeki, Lasharoni, Madoni, Hazori, Shimironi Meroni, Akishafu, Taanaki, Megido, Kedeshi, Yokoneamu (mu Karimele) Dori, (m'gombe-gombe), Goimu (m'Galilea), na Tiriza. Mafumu onsene akhali makumatatu na mbodzi. Pidakalamba Yoswa mbakhala na pyaka pizinji pyakubalwa. MBUYA adalonga kuna iye mbati, “Iwe wakalamba mbwenye pasala dziko ikulu kuti iwe upokose. Nthemba yasalayo njishi: Nthemba zonsene za Afilisti na za Ageshuri (nthemba zakubulukira kumkulo wa Shihori kumabulukiro dzuwa a Iguputo mpakana kumadire a Ekroni kumpoto kwache zikhayeswa ninga za Akanani mbatongwa na mafumu mashanu a Chifilisti mu Gaza, Ashidodi, Ashikeloni, Gati na Ekroni); pontho na nthemba za Aavi kumwera; dziko yonsene ya Akanani kubulukira ku Ara wa Asidonia mpakana ku Afeki, nthemba ya Aamori, dziko ya Gebali; pontho na Lebanoni onsene mpakana kumabulukiro dzuwa kwache, kubulukira ku Baala-Gadi m'tchinde mwa phiri ya Herimoni mpakana kumakata a Hamati. “Mbwenye kulonga pya anthu akukhala m'dziko ya m'mapiri kubulukira ku Lebanoni kwenda ku Misirefoti-Maimu, yeneyi ndi dziko yonsene ya Asidoni, ine ene mwenechiro ndinati ndiathamangise pamaso pa Aisraele. Onesesa kuti dziko yeneyi waigawa kuna Aisraele kuti ikhale yawo ene ninga mudakupangira ine, pontho uigawe pakati pa madzinza mafemba na Manase wakumadokero dzuwa kuti ikhale yawo ene.” Manase wakumabulukiro dzuwa, dzinza ya Rubeni, na ya Gadi akhadatambira kale dziko yakumabulukiro dzuwa a mkulo wa Yorodani, ile ikhadaapasa Mose nyabasa wa MBUYA kukhala yawo ene. Dzikoyo idafumuka kubulukira ku Aroeri madire a phedi ya Arinoni, pontho kubulukira kuluwani ya pakati pa phedi ya Arinoni kuthimizapo mbuto zonsene zakukwira za Medeba mpakana ku Diboni, na kumaluwani onsene a Mfumu Sihoni wa Aamori, ule akhatonga Heshiboni mpakana ku madire a Aamoni. Kubuluka penepo idathimiza Gileadi, pontho nthemba za anthu a ku Geshuri na Maaka, phiri yonsene ya Herimoni, nthemba yonsene ya Bashani mpakana ku Saleka, pontho na nthemba yonsene ya ufumu wa Ogi m'Bashani, ule akhatonga dziko ya Ashitaroti na Edrei, pontho ule akhali nyakusala mbodzi wa anthu akumalisira a Arefaimu. Mose akhadaakunda mbakwata dziko yawo. Kwache Aisraele hadathamangise anthu a ku Geshuri na Maaka tayu. Natenepo iwo akuthimiza kukhala pakati pa Aisraele na lero. Mbwenye dzinza ya Levi hidapaswa pinthu kukhala pyawo pene tayu, thangwi nsembe yakupyerera imbaperekwa kuna MBUYA Mulungu wa Israele ile, ndiye ikhali pinthu pyawo ninga montho mukhadadumbira iye kuna iwo. Mose akhadapereka khundu inango ya dziko ile kuna mabanja a dzinza ya Rubeni kukhala yawo ene. Madire awo adafumuka mpakana ku Aroeri (m'khundu khundu mwa phedi ya Arinoni) na mzinda wakukhala pakati pa phedi yeneyi kuthimizapo mbuto zonsene zakukwira zakuzungulira Medeba, kuthimiza pontho na Heshiboni pontho maluwani onsene a pamapiri: Diboni, Bamoti Baala, Beti-Baalameoni, Yahazi, Kedemoti, Mefaati, Kiriataimu, Sibima, Zereti-Shahari paphiri ya m'phedi, Beti-Peori, pakubidira pa phiri ya Pisiga, pontho Beti-Yeshimoti, kuthimiza pontho na maluwani onsene a pamapiri pabodzi pene na ufumu onsene wa Mfumu Sihoni wa Chiamori ule akhadatonga dziko ya Heshiboni. Mose adakunda mfumu weneyu pabodzi pene na atongi a ku Midiani: Evi, Rekemu, Zuri, Huri, na Reba. Onsenenewa akhadatonga nthemba ile m'mbuto mwa Mfumu Sihoni. Mbodzi wa anthu adaphiwa na anthu a ku Israele ndi Balamu nyakuombedza, mwana Beori. Mkulo wa Yorodani ndiye akhali madire akumadokero dzuwa a dzinza ya Rubeni. Yeneyi ndiye ikhali maluwani na midzi adapaswa mabanja a dzinza ya Rubeni kuti ikhale yawo ene. Mose adapereka pontho khundu inango ya dziko ile kuna mabanja a dzinza ya Gadi kuti ikhale yawo ene. Nthemba yawoyo ikhali Yazere, na maluwani onsene a Gileadi, khundu inango ya dziko ya Aamoni mpakana ku Aroeri, kule nkhumabulukiro dzuwa a Raba. Nthembawo idathimizirika kubulukira ku Heshiboni kwenda ku Ramati-Mizipa, pontho na Betonimu, kubulukira ku Mahanaimu kwenderatu kumadire a Lodebara. M'phedi ya Yorodani, madire adathimizapo Beti-Haramu, Beti-Nimera, Sukoti, na Zafoni, ufumu unango onsene wa Mfumu Sihoni wa ku Heshiboni. Madire awo akumadokero dzuwa akhali mkulo wa Yorodani mpakana kumpoto kwa nyanza ya Galilea. Yeneyi ndiye ikhali maluwani na midzi adapaswa mabanja a dzinza ya Gadi kukhala yawo ene. Mose akhadapereka khundu inango ya dziko ile kuna Manase wakumabulukiro dzuwa kada banja kukhala yawo ene. Madire awo adathimizirika mpakana ku Mahanaimu, pontho na nthemba yonsene ya Bashani, ufumu onsene wa Ogi, Mfumu Bashani, pabodzi pene na midzi yonsene makumatanthatu ya Yairi m'Bashani, kuthimizapo khundu inango ya Gileadi, pontho na Ashitaroti na Edrei, mizinda mikulu ya Ogi m'Bashani. Nthemba yonseneyi idaperekwa kuna khundu ibodzi ya pidzukulu pya Makiri, mwana Manase kada banja. Mwenemu ndiye mudagawira Mose dziko yakumabulukiro dzuwa a mkulo wa Yorodani na Yeriko pikhali iye pa phedi ya Moabu. Mbwenye Mose hadapereke dziko na ibodzi ene tayu kuna dzinza ya Levi. Iye adaapanga kuti khundu yawo inakhala nsembe zakuperekwa kuna MBUYA Mulungu wa Israele. Mbuto zidapaswa Aisraele kukhala zawo zene m'dziko ya Kanani, zile zidaagawira Eleazara nyansembe, Yoswa mwana Nuni na akadamu a m'madzinza a Israele nsenezi. Mbuto zenezi zidaperekwa kuna madzinza mafemba na theka pakuchita ntsango ninga montho mudalongera MBUYA kudzera muna Mose. Mose akhadapereka kale dziko yakumabulukiro dzuwa a mkulo wa Yorodani kuna madzinza mawiri na Manase wakumabulukiro dzuwa kukhala yawo ene, mbwenye dzinza ya Levi hadaipase dziko na pang'ono pene tayu, thangwi ana achimuna a Yosefe akhadasanduka madzinza mawiri, Manase na Eferemu. Alevi hadatambire khundu yawo pa dziko ile tayu, kwache adapaswa kwene luwani kuti akhalemo na mbuto yakudyeserapo pifuyo pyawo. Natenepo Aisraele adagawana dziko ile ninga montho mukhadalongera MBUYA kudzera muna Mose. Kubuluka penepo anthu a dzinza ya Yuda adadza kuna Yoswa pa Giligala, tenepo Kalebu mwana Yefune, Mkenezi, adalonga kuna iye mbati, “Ukupidziwa pidalonga MBUYA pa Kadeshi Barinea pya iwe na ine kuna Mose, munthu wa Mulungu ule. Ndzidzi ukhadanditumiza Mose nyabasa wa MBUYA kubulukira ku Kadeshi Barinea dzazonda dziko ino, ndikhali pyaka makumanayi pyakubalwa. Tenepo ine ndidadza na mphangwa malingana na kuona kwanga, mbwenye abale anga adenda na ine adachitisa anthu kukhala na mantha. Mbwenye podi kwene kuti pikhali tenepo, ine ndidathimiza kuvera MBUYA Mulungu wanga na mtima onsene. Natenepo pansiku yeneyo Mose adadumbira kuna ine mbati, ‘Dziko idaponda iwe mbufambamo ile inakhala yako na anako ene kwenda na kwenda, thangwi wavera MBUYA Mulungu wanga na mtima onsene.’ Natenepo ninga montho mudadumbira MBUYA kuna ine, iye andikoya na moyo pyaka makumanayi na pishanu kutomera pansiku idalonga iye penepi kuna Mose, uku Aisraele akutsalakatika m'thando yatchetcha. Natenepo lero ndina pyaka makumasere na pishanu pyakubalwa. Na lero mphamvu ndikhali nazo basi ninga zontho zikhali na ine pandzidzi idandituma Mose. Mphamvu ndili nazo basi zakukwanisa kumenya nazo nkhondo penu kuchita chinthu chinango chene. Tenepo lero ndipase nthemba ya mapiri idadumbira MBUYA pansiku ile kuna ine. Iwe ene udava kuti Aanakimu akhali kweneko pontho kuti maluwani awo akhali akulu-akulu pontho akutchingwa na mpanda, mbwenye na chiphedzo cha MBUYA ine ndinati ndiathamangisemo ninga montho mudalongera MBUYA.” Kubuluka penepo Yoswa adatsanzayisa Kalebu mwana Yefune mbampasa mzinda wa Hebroni kukhala wache ene. Natenepo mzinda wa Hebroni na lero ngwa Kalebu mwana Yefune, Mkenezi, thangwi iye adavera MBUYA Mulungu wa Israele na mtimache onsene. Mzinda wa Hebroni pakutoma ukhachemerwa na dzina ya Kiriati-Ariba. Aribayo akhali munthu wamkulu pyakwanga pakati pa Aanakimu. Kubuluka penepo dziko idapuma kumenya nkhondo. Dzinza ya Yuda kada banja adatambira khundu ibodzi ya dziko ile ninga tenepa: Dziko ile idafika kumwera chadi-chadi kwa thando yatchetcha ya Zini pamadire a Edomu, Madire enewa akumwera adatomera kumadolomero akumwera kwa Nyanza Yakufa kwendera kumwera kubulukira kunjira ya pamtelero ya Akarabimu mpakana ku Zini. Adenda na kumwera kwa Kadeshi Barinea, kugwanda na pa Hezironi mpakana ku Adari mbazungunuka kuyang'ana ku Karika, mbathimiza kwenda ku Azimoni, pontho adagwanda na mumkulo okhokha m'madire a Iguputo mpakana ku Bara ya Mediterania, kule kudadolomera madire awo. Enewa ndiye akhali madire akumwera a Yuda. Madire ache akumabulukiro dzuwa akhali Nyanza Yakufa mpakana padadolomera mkulo wa Yorodani kugwera m'Nyanza Yakufayi. Madire ache akumpoto adatomera penepo, mbafumuka mpakana ku Beti-Hogila mbaenda kumpoto kwa madire a mkulo wa Yorodani. Kubuluka penepo adenda mpakana ku Mwala wa Bohani (Bohani akhali mwana Rubeni), kubulukira ku Phedi ya Nyatwa mpakana ku Debiri, kubuluka penepo adazungunukira kumpoto kuyang'ana ku Giligala, ale adayang'ana njira ya pamakata a Adumimu kukhundu yakumwera kwa phedi ile. Kubuluka penepo adathimiza kwenda ku mphuno za madzi za Enishemeshi kunja kwa Enirogele, mbagwanda na pa phedi ya Beni-Hinomu kukhundu yakumwera kwa phiri, kule kukhali mzinda wa Yerusalemu wa Ayebusi. Kubuluka penepo madire awo adathimizika basi mpakana pansonga ya phiri ya kukhundu yakumadokero dzuwa a phedi ya Hinomu kunkhomo yakumpoto kwa phedi ya Refaimu. Kubuluka penepo madirewo adathimiza kwenda kumphuno za madzi za Nefitoa na kunja kwa mizinda ya chifupi na phiri ya Eferoni. Kubuluka penepo adazungunuka kwendera ku Baala (penu Kiriati-Yearimu), kule kudazungulira iwo kwenda kumadokero dzuwa a Baala kwendera kunthemba ya mapiri a Seiri, adathimiza kwenda kukhundu yakumpoto kwa phiri ya Yearimu, (penu Kesaloni) kubidira ku Beti-Shemeshi pontho kugwanda na pa Timina. Madirewo adathimiza basi kufumukira kuphiri kumpoto kwa Ekroni mbazungulira ku Shikeroni kugwanda na phiri ya Baala mpakana ku Yaminia mbakadolomera pa Bara ya Mediterania, madire akumadokero dzuwa. M'madire enewa mukhakhala mabanja a dzinza ya Yuda. Ninga montho mudalongera MBUYA kuna Yoswa, khundu ibodzi ya nthemba ya Yuda idaperekwa kuna Kalebu mwana Yefune wa dzinza ya Yuda. Iye adapaswa Hebroni mzinda ule ukhali wa Ariba, babache Anaki. Kalebu adathamangisa pidzukulu pya Anaki mumzindamo. Enewa ndi nkhonda Sheshai, Ahimani na Talimai. Kubuluka penepo iye adenda kasosa anthu a mu Debiri. Mzinda wenewu ukhachemerwa na dzina yakuti Kiriati-Seferi. Kalebu adalonga mbati, “Munthu anapikwanisa kukunda Kiriati-Seferi ndinampasa Akisa, mwananga wamkazi kuti akhale mkazache.” Oteniele, mwana wamamuna wa Kenazi, mbaleache Kalebu adaukunda mzinda ule, natenepo Kalebu adapereka Akisa mwanache wamkazi ule kuna Oteniele kuti akhale mkazache. Pansiku yakukazhali Oteniele adadembetera mankhadziache ule kupempha babache pya munda. Natenepo mkazi ule adatchitha pabulu wache, tenepo Kalebu adamvunza chikhafuna iye. Iye adatawira mbati, “Mbuto yatipasa imweyi ili m'thando yatchetcha ya Negebu, tenepo tinafuna mbuto inango ene yakukhala na madzi.” Natenepo Kalebu adapereka kuna iye mbuto yadidi yakukhala na mphuno za madzi, kumtunda na kuphedi kwene. Ishi ndi nthemba idatambira dzinza ya Yuda kada banja kukhala yawo ene. Maluwani akutali kumwera ale akhali awo, ale adachita madire na Edomu akhali; Kabizeele, Ederi, Yaguri, Kina, Dimona, Adada, Kedeshi, Hazori, Ithinani, Zifi, Telemu, Bealoti, Hazori-Hadata, Kerioti Hezironi (penu Hazori), Amamu, Shema, Molada, Hazari-Gada, Heshimoni, Beti-Peleti, Hazari-Shuali, Beeresheba, Biziotia, Baala, Iimu, Ezemu, Elitoladi, Kesili, Horima, Zikilagi, Madimana, Sanisana, Lebaoti, Shilihimu, Aini, na Rimoni, onsene pabodzi pene akhalipo maluwani makumawiri na mafemba na midzi yache ene. Maluwani a m'tchinde mwa phiri kumabulukiro dzuwa akhali Eshitaoli, Zora, Ashina, Zanoa, Eni-Ganimu, Tapua, Enami, Yarimuti, Adulamu, Soko, Azeka, Shaaraimu, Aditaimu, Gedera na Gederotaimu, maluwani khumi na manayi na midzi yache ene. Pakhali pontho Zenani, Hadasha, Migidali-Gadi, Dileani, Mizipa, Yokoteele, Lakishi, Bozikati, Egiloni, Kaboni, Lahimasi, Kitilishi Gederoti, Beti-Dagoni, Naama na Makeda, maluwani khumi na matanthatu na midzi yache. Pakhali pontho Libina, Etheri, Ashani, Ifita, Ashina, Nezibi, Keila, Akizibu na Maresha, maluwani mafemba na midzi yache. Pakhali Ekroni na maluwani pontho na midzi yache yakuzungulira; kumadokero dzuwa a Ekroni, maluwani onsene ale akhali pansi pa utongi wa Ashidodi, pabodzi pene na midzi yawo. Pakhali pontho Ashidodi na Gaza, pabodzi pene na maluwani na midzi yawo yakuzungulira, kwenderatu ku madire a Iguputo na m'khundu-khundu mwa Bara ya Mediterania. M'nthemba ya mapiri pakhali Shamiri, Yatiri, Soko, Dana, Kiriati-Sana, (weneyu ndi Debiri), Anabu, Eshitemo, Animu, Gosheni, Holoni na Gilo, maluwani khumi na ibodzi na midzi yawo. Pakhali Arabu, Duma, Eshani, Yanimu, Beti-Tapua, Afeka, Humita, Kiriati-Ariba (weneyu ndi Hebroni) na Ziori, maluwani mafemba na midzi yawo. Pakhali Maoni, Karimele, Zifi, Yuta, Yezereele, Yokideama, Zanoa, Kaini, Gibea na Timina, maluwani khumi na midzi yache. Pakhali Halihuli, Beti-Zuri, Gedori, Maarati, Beti-Anoti na Elitekoni, maluwani matanthatu na midzi yache. Pakhali Kiriati-Baala (weneyu ndi Kiriati-Yearimu) na Raba, maluwani khumi na midzi yache. M'thando yatchetcha mukhali Beti-Araba, Midini, Sekaka, Nibishani, Mzinda wa Munyu, pontho na Engedi, maluwani matanthatu na midzi yache. Mbwenye anthu a dzinza ya Yuda hadakwanise kuthamangisa Ayebusi akhakhala mu Yerusalemu ale tayu. Ayebusi akuthimiza kukhala mwenemo pabodzi pene na anthu a dzinza ya Yuda. Madire akumwera kwa nthemba idapaswa pidzukulu pya Yosefe idatomera kumkulo wa Yorodani chifupi na Yeriko, kumabulukiro dzuwa a pamphuno za madzi za ku Yeriko mbapita na m'thando yatchetcha. Iwo adakwira kunthemba ya mapiri ya Betele kubulukira ku Yeriko. Kubulukira ku Betele adenda ku Luzi kugwanda na m'nthemba ya Aariki mu Ataroti. Kubuluka penepo adathimiza kwenda kumadokero dzuwa kunthemba ya Yafuleti mpakana nthemba ya ku Beti-Horoni pontho Gezeri mbakamalizira pa Bara ya Mediterania. Pidzukulu pya Yosefe, dzinza ya Eferemu na Manase yakumadokero dzuwa idatambira nthemba yeneyi kukhala yawo ene. Nthemba ya Eferemu kada banja njishi: madire awo adatomera ku Ataroti-Adara kwendera kumabulukiro dzuwa mbakwira ku Beti-Horoni, kubuluka penepo adafika ku Bara ya Mediterania. Mikimetati akhali kumpoto kwawo. Kumabulukiro dzuwa a kweneku madire awo adagonya mbayang'ana Taanati Shilo mbapiringana penepa mpakana kumabulukiro dzuwa a Yanoa. Kubuluka penepo adabidira ku Ataroti na Naara kubulukira ku Yanoa kwenda ku Yeriko mbakadolomera pamkulo wa Yorodani. Kubulukira pa Tapua madire ale adenda kumadokero dzuwa mpakana kumkhwawa wa Kana mbakadolomera ku Bara ya Mediterania. Yeneyi ndiye ikhali dziko idapaswa dzinza ya Eferemu kada banja kuti ikhale yawo ene, pabodzi pene na maluwani pontho na midzi ile ikhali m'bwalo mwa madire a Manase, mbwenye mbuto zenezi zidaperekwa kuna Eferemu. Dzinza ya Eferemu hidathamangisa Akanani, ale akhakhala mu Gezeri tayu. Tenepo na lero Akanani akukhala pakati pa anthu a dzinza ya Eferemu. Kwache iwo adakhakhamizwa kuphata basa ninga mabitchu. Khundu inango yakumadokero dzuwa a mkulo wa Yorodani idaperekwa kuna pidzukulu pya Manase mwana wautombo wa Yosefe. Manase mwanache wautombo akhali Makiri, nyakudziwa kumenya nkhondo, ule akhali kholo ya anthu a ku Gileadi mbatambira nthemba ya Gileadi na Bashani. Dziko yonsene yakumabulukiro dzuwa a mkulo wa Yorodani idaperekwa kuna mabanja a Manase adasalira ale: Abiezere, Heleki, Asriele, Shekemu, Hefere na Shemida. Enewa akhali pidzukulu pyachimuna pya Manase mwana Yosefe, pontho enewa akhali akadamu a mabanja. Zelofehadi mwana wamamuna wa Hefere, mdzukuluache Gileadi mwana Makiri ulembo ntchidzukulu cha Manase akhali nkhabe ana achimuna. Ana akhali na iye akhali achikazi ene basi. Madzinawo mbawa; Mala, Nowa, Hogila, Milika na Tiriza. Iwo adenda kuna Eleazara nyansembe, Yoswa mwana Nuni na kuna akadamu a Aisraele mbalonga mbati, “MBUYA adapanga Mose kuti apereke kuna ife na abale athu achimunawa khundu ibodzi ya dzikoyi kuti ikhale yathu ene.” Natenepo ninga mukhadalongera MBUYA iwo adapaswa dziko pabodzi pene na abale awo achimuna ale kukhala yawo ene. Ndi thangwi yache Manase adatambira mbuto khumi kupambula Gileadi na Bashani kukhundu yakumabulukiro dzuwa a mkulo wa Yorodani, thangwi pidzukulu pyache pyachimuna na pyachikazi pidatambirambo dzikoyo. Dziko ya Gileadi idaperekwa kuna pidzukulu pya Manase pidasalira pile. Nthemba ya Manase idafika mpakana ku Mikimetati kubulukira ku Asheri, kumabulukiro dzuwa a Shekemu. Kubuluka penepo madire ache adenda kumwera kuthimizapo anthu a kukhala mu Entapua. Dziko yakuzungulira Tapua ikhali ya Manase, mbwenye mzinda wa Tapua, ule ukhali m'madire a Manase, ukhali wa pidzukulu pya Eferemu. Kubuluka penepo madire adabidira kumkhwawa wa Kana. Maluwani akumwera kwa mkhwawa wa Kana akhali a Eferemu podi kwene kuti akhali nthemba ya Manase. Madire a Manase adathimiza kwenda kukhundu yakumpoto kwa mkhwawa ule mbakadolomera ku Bara ya Mediterania. Eferemu akhali kukhundu yakumwera, Manasembo akhali kukhundu yakumpoto. Madire awo akukhundu yakumabulukiro dzuwa akhali Bara ya Mediterania. Asheri akhali kukhundu yakumpoto kumadokero dzuwa. Isakara akhali kukhundu yakumpoto kumabulukiro dzuwa. M'bwalo mwa madire a Isakara na Asheri. Manase adapokosera nthemba ya Beti-Shani na Ibuleamu pabodzi pene na maluwani akuzungulira, pontho na Dori (nyakukhala pagombe), Endori, Taanaki, Megido na maluwani akuzungulira. Anthu a dzinza ya Manase hadakwanise kuathamangisa anthu akhakhala m'maluwani ale tayu, natenepo Akanani adathimiza kukhala mwenemo. Podi na ndzidzi udasanduka Aisraele kukhala amphamvu pyakwanga, iwo hadathamangise Akanani onsene tayu, mbwenye iwo adakhakhamizwa kuphatira basa Aisraele. Pidzukulu pya Yosefe pidalonga kuna Yoswa mbati, “Thangwi yache ninji mwatipasa kwene khundu ibodzi ene basi ya dziko kuti ikhale yathu ene? Ife tilipo azinji thangwi MBUYA atitsanzayisa.” Yoswa adatawira mbati, “Ngakhala imwe ndimwe azinji pontho kuti nthemba ya mapiri ya Eferemu yakucheperani, ndokoni mumsitu m'dziko ya Aperizi na Arefaimu mukagwise mitiyo mbamuchenesemo kuti ikhale dziko yanu ene.” Iwo adatawira mbati, “Dziko ya mapiri si yakukwana tayu kuna ife, mbwenye Akanani m'maphedi ana pingolo pyasimbi, onsene ale ambakhala ku Beti-Shani na maluwani akuzungulira, pontho na ale ambakhala paphedi ya Yezereele.” Yoswa adalonga kuna madzinza a Eferemu na Manase yakumadokero dzuwa mbati, “Ndimomwene kuti imwe mulipo azinji, pontho kuti ndimwe anthu amphamvu pyakwanga. Imwe munati mutambire khundu inango yakuthimizira. Dziko ya mapiri inakhala yanu. Podi kwene kuti ntchimsitusitu imwe munati muichenese mbamuikwata kukhala yanu ene kubulukira nkhomo mpakana nkhomo inangoyo. Kulonga pya Akanani, imwe muathamangise, podi kwene kuti iwo ana pingolo pyawo pyasimbi, pontho kuti mbanthu amphamvu pyakwanga.” Pidamala Aisraele kukunda dziko yonsene, adagumanyikana pabodzi pene pa Shilo mbamangapo Chikhumbi cha Mulungu. Dziko yonsene ikhali m'manja mwawo, mbwenye pakhali madzinza manomwe ale hakhadadzati tambira dziko yawo tayu. Tenepo Yoswa adalonga kuna Aisraele mbati, “Munadikhira mpakana lini kuti mukwate dziko idakupasani MBUYA Mulungu wa makolo anu ile? Sankhulani amuna atatu, munthu mbodzi kada dzinza. Anthu enewa ndinaatuma kwenda kazonda dziko yonsene, pontho kalemba pya dziko inafuna iwo kuti ikhale yawo ile malingana na madzinzawo. Angamala penepo athema dzabwera kuna ine. Dzikoyo muigawe makhundu manomwe. Yuda anakhala konthoko kunthemba yakumwera, pontho dzinza ya Yosefe inakhala nthemba yakumpoto. Mungamala jambula mapindi manomwe a dziko ile, dzani nawo kuna ine, tenepo ine ndinachita ntsango pamaso pa MBUYA Mulungu wanu. Dzinza ya Levi mbileke kwata khundu pakati panu thangwi chinthu chidapaswa iwo nkhukhala anyansembe akutumikira MBUYA. Gadi, Rubeni na Manase wakumabulukiro dzuwa adatambira nthembawo kukhundu yakumabulukiro dzuwa a mkulo wa Yorodani. Mose nyabasa wa MBUYA ndiye adaapasa.” Pikhautoma anthu ulendo wakwenda kajambula dziko ile, Yoswa adalonga mbati, “Ndokoni mukajambule dziko yonseneyo mbamulembe mbuto zinomwe zinafuna imwe kuti zikhale zanu zile. Mungamala penepo dzani pontho kuna ine, tenepo ine ndinakuchitirani ntsango pamaso pa MBUYA pano pa Shilo.” Natenepo amuna ale adalamuka kwenda m'dziko yonsene ile. Iwo adalemba mbuto zikhafuna iwo zile, mzinda na mzinda, mapindi manomwe mbabwerera kuna Yoswa kumsasa ku Shilo. Natenepo Yoswa adaachitira ntsango pa Shilo pamaso pa MBUYA mbagawa nthemba ile kuna Aisraele malingana na madzinzawo. Dzinza ya Benjemani ndiye ikhali yakutoma kutambira nthemba kada banja. Nthembawo ikhali pakati pa dzinza ya Yuda na Yosefe. Kukhundu yakumpoto madire awo adatomera pamkulo wa Yorodani mbakwira kumpoto kwa Yeriko kwenda kumadokero dzuwa mbagwanda na m'nthemba ya mapiri mbadolomera kuthando yatchetcha ya Beti-Aveni. Kubuluka penepo madire ale adagwanda na kumwera pamtelero wa Luzi (wenewu ndi Betele) mbabidira ku Ataroti-Adara kunthemba ya mapiri yakumwera kwa Beti-Horoni. Kubulukira kuphiri yakuyang'anisana na Beti-Horoni, ile kumwera kwache, madire ale azungunukira kumwera mbaenda na m'khundu-khundu mwa phiri yeneyi kumadokero dzuwa mbafika pa Kiriati-Baala (penu Kiriati-Yearimu) luwani ya anthu a dzinza ya Yuda. Enewa ndi madire akumadokero dzuwa. Madire akumwera adatomera pankhomo ya Kiriati-Yearimu mbafika pamphuno ya madzi a ku Nefitoa. Madirewo adabidira m'tchinde mwa phiri kuyang'anisana na phedi ya Beni-Hinomu, kumpoto kwa phedi ya Refaimu. Madire ale adathimiza kubidira kuphedi ya Hinomu mbaenda na m'khundu-khundu mwa mtelero wakumwera kwa mzinda wa Ayebusi mpakana ku Enirogele. Kubuluka penepo adagwanda na kumpoto kwenda ku Enishemeshi mbathimiza kwenda ku Geliloti, ile ikhali njira ya pamtelero ya Adumimu, pontho mbabidira kumwala wa Bohani mwana Rubeni. Madirewo adathimiza kwenda kumpoto pamtelero kuyang'ana Beti-Araba mbafika kuphedi ya Yorodani. Kubuluka penepo adabidira kumpoto pamtelero wa Beti-Hogila mbadolomera pagombe yakumpoto kwa Nyanza Yakufa, kumadolomero a mkulo wa Yorodani kumwera kwache. Enewa ndi madire akumwera. Mkulo wa Yorodani ndi madire akumabulukiro dzuwa. Enewa ndiye akhali madire awo kuonesa mbuto za mabanja a dzinza ya Benjemani kukhundu zonsene. Maluwani a mabanja a dzinza ya Benjemani akhali Yeriko, Beti-Hogila, Emeki-Kezizi, Beti-Araba, Zemaraimu, Betele, Avimu, Para, Ofara, Kefara-Amoni, Ofini na Geba, maluwani khumi na mawiri onsene pabodzi na midzi yawo yakuzungulira. Pakhali pontho Gibeoni, Rama, Beeroti, Mizipa, Kefira, Moza, Rekemu, Iripeele, Tarala, Zela, Haelefu, Yebusi (penu Yerusalemu), Gibea na Kiriati-Yearimu, maluwani khumi na anayi onsene pabodzi pene na midzi yawo yakuzungulira. Yeneyi ndiye ikhali nthemba idapaswa mabanja a Benjemani kuti ikhale yawo ene. Ntsango yachiwiri idachitika mbigwera mabanja a Simioni. Dziko yawo idafumuka mpakana kudziko idapaswa dzinza ya Yuda. Idathimizapo Beeresheba (penu Sheba), Molada, Hazari-Shuali, Bala, Ezemu, Elitoladi, Betuli, Horima, Zikilagi, Beti-Marikaboti, Hazari-Susa, Beti-Lebaoti na Sharuheni, maluwani khumi na atatu onsene pabodzi na midzi yache yakuzungulira. Pakhali pontho Aini, Rimoni, Etheri na Ashani, maluwani manayi pabodzi pene na midzi yache yakuzungulira, pabodzi pene na midzi yonsene yakuzungulira maluwani enewa mpakana ku Baalati-Beeri (Rama m'thando yatchetcha ya Negebu). Yeneyi ndiye ikhali nthemba idapaswa dzinza ya Simioni kada banja kukhala yawo ene. Dziko idapaswa mabanja a dzinza ya Simioni ikhali khundu ibodzi ya dzinza ya Yuda. Dzikoyi idakwatwa kubuluka m'manja mwa dzinza ya Yuda, thangwi dziko ya Yudayo ikhali ikulu pyakwanga mwakuti khundu inango hakhaiphatisa basa tayu. Natenepo dzinza ya Simioni idatambira dziko yawo m'bwalo mwa dziko ya Yuda. Ntsango yachitatu idachitika mbigwera mabanja a Zebuloni. Madire a dziko yawo adenderatu mpakana ku Saridi. Kubuluka penepo adadza ku Mareala kumabulukiro dzuwa mbafika ku Dabesheti na kumkhwawa chifupi na Yokoneamu. Kubuluka ku Saridi adazungunukira kumadokero dzuwa a dziko ya Kisiloti-Tabori mbathimiza kwenda ku Daberati na ku Yafia. Kubuluka penepo adathimiza pontho kwendera ku kumabulukiro dzuwa ku Gati Hefere na Etikazini mbafika pa Rimoni mbazungunuka pontho kuyang'ana Nea. Kubuluka penepo madire akumpoto adazungunukira ku Hanatoni mbamalisira paphedi ya Ifitaele. Adathimizapo Katati, Nahalali, Shimironi, Idala na Betelehemu. Onsene pabodzi akhali maluwani khumi na mawiri pontho na midzi yawo. Maluwani enewa pabodzi pene na midzi yawo ndiye idapaswa dzinza ya Zebuloni kada banja kukhala yawo ene. Ntsango yachinayi idachitika mbigwera mabanja a dzinza ya Isakara. Nthemba yawo idathimizirapo; Yezereele, Kesuloti, Shunemu, Hafaraimu, Shioni, Anaharati, Rabiti, Kishioni, Ebezi, Remeti, Eni-Ganimu, Enihada na Beti-Pazezi. Madire awo adafika ku Tabori, Shahazuma na Beti-Shemeshi mbadolomera pamkulo wa Yorodani. Pakhali maluwani khumi na matanthatu pabodzi pene na midzi yawo. Maluwani na midzi yeneyi ndiye idapaswa dzinza ya Isakara kada banja kukhala yawo ene. Ntsango yachishanu idachitika mbigwera mabanja a dzinza ya Asheri. Nthemba yawo idathimizapo; Helekati, Hali, Beteni, Akishafu, Alameleki, Amadi na Mishali. Madire awo akumadokero dzuwa adafika ku Karimele na Shihori-Libinati. Kubuluka penepo adazungunukira kumabulukiro dzuwa kwendera ku Beti-Dagoni mbafika ku Zebuloni na phedi ya Ifitaele. Kubuluka penepo adenda kumpoto ku Beti-Emeki na Neilo, mbagwanda na ku Kabulu kumabzere kwache. Kubuluka penepo adenda ku Ebroni, Rehobu, Hamoni na Kana mpakana ku Sidoni Wamkulu. Kubuluka penepo madire adazungunukira m'nduli kuyang'ana ku Rama mbaenda kumzinda wa Turo wakutchingwa na mpanda; kubuluka penepo madire adazungunuka kuyang'ana ku Hosa mbafika ku Bara ya Mediterania. Madirewo adathimizapo Mahalabu, Akizibu, Uma, Afeki, na Rehobu. Onsene pabodzi akhalipo maluwani makumawiri na mawiri pabodzi pene na midzi yawo yakuzungulira. Maluwani na midzi yeneyi ndiye idapaswa dzinza ya Asheri kada banja kukhala yawo ene. Ntsango yachitanthatu idachitika mbigwera mabanja a dzinza ya Nafitali. Madire awo adatomera ku Helefu na kumuti ukulu mu Zaananimu mbagwanda na pa Adaminekebu na Yaminia mpakana ku Lukumu mbadolomera pamkulo wa Yorodani. Kubuluka penepo madire ale adenda kumadokero dzuwa kupita na pa Azinoti-Tabori mbafika pa Hukoki. Madirewo adatsamira pontho nthemba ya Zebuloni kumwera kwache, nthemba ya Asheri kumadokero dzuwa, pontho na mkulo wa Yorodani kumabulukiro dzuwa. Maluwani akutchingwa na mpanda akhali Zidimu, Zeri, Hamati, Rakati, Kinereti, Adama, Rama, Hazori, Kedeshi, Edrei, Enihazori, Yironi, Migidalele, Horemu, Beti-Anati na Beti-Shemeshi. Pakhali maluwani khumi na mafemba pabodzi pene na midzi yawo. Maluwani na midzi yeneyi ndiye idapaswa dzinza ya Nafitali kada banja kukhala yawo ene. Ntsango yachinomwe idachitika mbigwera mabanja a dzinza ya Dani. Nthemba yawo idathimizirapo: Zora, Eshitaoli, Irishemeshi, Shaalibimu, Aialoni, Itila, Eloni, Timina, Ekroni, Eliteke, Gibetoni, Baalati, Yehudi, Bene-Beraki, Gati-Rimoni, Meyarikoni na Rakoni pabodzi pene na nthemba yakuyang'anisana na Yopa. Mbwenye anthu a dzinza ya Dani adaona nyatwa ikulu kuti apokosere nthemba zawo. Natenepo iwo adenda ku Leshemu kapokosera mudzi onsene ule. Iwo adapha anthu onsene a mwenemo mbakhalamo ndiwo. Iwo adakhazikika mu Leshemu mbatchandula dzina ya mzindawo mbauthula Dani, dzina ya kholo wawo. Maluwani na midzi yeneyi ndiye idapaswa dzinza ya Dani kada banja kukhala yawo ene. Pidamala iwo gwandirana dziko ile, Aisraele adapereka khundu inango ya dziko yawo kuna Yoswa mwana Nuni kuti ikhale yache ene, Ninga montho mudalongera MBUYA. Iwo adampasa luwani idapempha iye, luwani ya Timinati Sera m'nthemba ya mapiri a Eferemu. Natenepo iye adamanga luwani yache mbakhazikika kweneko. Zenezi ndiye zikhali mbuto zidaperekwa na Eleazara nyansembe, Yoswa mwana Nuni na akulu-akulu a Israele kuna madzinza a Israele pakuchita ntsango pamaso pa MBUYA pamsuwo wa Chikhumbi cha Mulungu mu Shilo. Tenepo iwo adamalisa kugawa dziko ile. Kubuluka penepo MBUYA adalonga kuna Yoswa mbati, “Panga Aisraele kuti asankhule mizinda yakuthawirako ninga montho mudakupangirani ine kudzera muna Mose, towera munthu onsene anapha mwanzache mwasusudewu akwanise kuthawira kweneko kuti apitchinjirize yekha ene gopesera kubwezerwambo thangwi ya pinthu pidachita iyepyo. Iye angathawira kumzinda ubodzi mwa mizinda yeneyi, athema kuimira pamsuwo wa mzinda kulonga mseru wache kuna akulu-akulu a mumzindawo mbadzati pita mumzindamo. Natenepo iwo amtawirise munthuyo kupita mumzindamo, pontho ampase mbuto kuti akhale pakati pawo. Ngakhala nyakufuna kubwezera kuphiwa kwa munthu ule anamthamangisa, iwo aleke kumpereka nyakuthawa ule kuna nyakumthamangisa. Iwo athema kumtchinjiriza munthu ule thangwi iye hadaphe mwanzache chadala penu akhali nyamalwache tayu. Iye athema kukhala mumzindamo mpakana mseru wache utongwe pamaso pa Aisraele onsene, pontho mpakana Nyansembe Wamkulu anaphata basa ndzidzi wenewo afe. Penepo anakwanisa kubwerera kwawo kuluwani kudathawa iye kule.” Natenepo adasankhula mizinda ya Kedeshi m'Galilea m'nthemba ya mapiri ya Nafitali, Shekemu m'nthemba ya mapiri ya Eferemu na Kiriati-Ariba (wenewu ndi Hebroni) m'nthemba ya mapiri ya Yuda. Kukhundu yakumabulukiro dzuwa a mkulo wa Yorodani kubulukira ku Yeriko adasankhulako mzinda wa Bezeri m'thando yatchetcha pamapiri m'nthemba ya dzinza ya Rubeni, Ramoti m'Gileadi m'nthemba ya dzinza ya Gadi na Golani m'Bashani m'nthemba ya dzinza ya Manase. Munthu onsene wa mu Israele penu ndi mlendo wakukhala pakati panu anakwanisa kuthawira kumizinda yasankhula imweyi ngakhala iye anapha mwanzache mwasusudewu gopesera anyakufuna kubwezera anamphambo mbadzati tongwa mseru wache pamaso pa msoka. Kubuluka penepo akadamu a mabanja a Alevi adadza pamaso pa Eleazara nyansembe, Yoswa mwana Nuni na akadamu anango a mabanja a madzinza anango a Aisraele pa Shilo mu Kanani mbalonga kuna iwo mbati, “MBUYA adalonga kudzera muna Mose kuti imwe mutipase maluwani kuti tikhalemo, pontho na mbuto za mpovu zakudyesera pifuyo pyathu.” Natenepo, ninga montho mudalongera MBUYA Aisraele kubulukira pa nthemba zawo adapereka kuna Alevi maluwani na mbuto za mpovu zakudyesera pifuyo pyawo. Maluwani na mbutozi mphipi: Ntsango yakutoma idachitika mbigwera mabanja a nkhonda Kohati. Alevi akhali pidzukulu pya Aroni ale adapaswa maluwani khumi na matatu kubulukira kuna madzinza a Yuda, Simioni na Benjemani ule. Anango onsene a nkhonda Kohati adapaswa maluwani khumi kubulukira kuna mabanja a madzinza a Dani, Eferemu na Manase wakumadokero dzuwa. Nkhondo Gereshoni idapaswa maluwani khumi na matatu kubulukira kuna mabanja a madzinza a Isakara, Asheri, Nafitali, na Manase wakumabulukiro dzuwa mu Bashani. Nkhondo Merari idatambira maluwani khumi na awiri kubulukira kuna mabanja a madzinza a Rubeni, Gadi, na Zebuloni. Natenepo enewa ndiye akhali maluwani na mbuto za mpovu zakudyeserapo pifuyo pidapereka Aisraele pakuchita ntsango kuna dzinza ya Levi ninga montho mudalongera Mulungu kudzera muna Mose. Maluwani adapereka Aisraele kubulukira kuna madzinza a Yuda na Simioni kuna pidzukulu pya Aroni, ale mbankhonda Kohati a m'dzinza ya Levi, podi ntsango yakutoma idagwera iwo mbawa: luwani ya Kiriati-Ariba (Ariba akhali baba wa Anaki), luwani ile chinchino imbadziwika na Hebroni, m'nthemba ya mapiri ya Yuda pabodzi pene na mbuto za mpovu zakuzungulira luwaniyo. Kwache minda ya luwaniyo na midzi yakuizungulira ikhadaperekwa kale kuna Kalebu mwana Yefune kukhala yache ene. Kuthimizira pa Hebroni (ule ukhali ubodzi mwa mizinda yakuthawirako), pidzukulu pya Aroni nyansembe pidapaswa pontho mizinda ishi: Libina, Yatiri, Eshitemoa, Holoni, Debiri, Aini, Yuta, na Beti-Shemeshi, pabodzi pene na mbuto zawo za mpovu: maluwani onsene pabodzi akhalipo afemba kubulukira kuna madzinza a Yuda na Simioni. Kubulukira m'nthemba ya dzinza ya Benjemani, iwo adapaswa maluwani manayi: Gibeoni, Geba, Anatoti, na Alimoni pabodzi pene na mbuto zawo za mpovu. Maluwani enewa khumi na atatu pabodzi pene na mbuto zawo za mpovu zidaperekwa kuna anyansembe, pidzukulu pya Aroni. Mabanja anango a nkhonda Kohati a m'dzinza ya Levi adapaswa maluwani kubulukira kuna dzinza ya Eferemu. Iwo adapaswa Shekemu na mbuto zache za mpovu m'nthemba ya mapiri ya Eferemu (ubodzi mwa mizinda yakuthawirako), Gezeri, Kibzaimu na Beti-Horoni pabodzi pene na mbuto zawo za mpovu. Onsene pabodzi akhalipo maluwani manayi. Kubulukira m'dziko ya Dani adapaswa mizinda minayi: Eliteke, Gibetoni, Aialoni na Gati-Rimoni, pabodzi pene na mbuto zawo zampovu. Kubulukira kudzinza ya Manase yakumadokero dzuwa idapaswa maluwani mawiri: Taanaki na Gati-Rimoni pabodzi pene na mbuto zawo za mpovu. Mabanja enewa a nkhonda Kohati, onsene pabodzi pene adatambira maluwani khumi pabodzi pene na mbuto zawo za mpovu. Gulu inango ya dzinza ya Levi ale mbankhondo Gereshoni adatambira mizinda miwiri kubulukira kudzinza ya Manase wakumabulukiro dzuwa: Golani m'Bashani, ubodzi mwa mizinda yakuthawirako, na Beeshitera, pabodzi pene na mbuto zawo za mpovu. Kubulukira kuna dzinza ya Isakara iwo adatambira maluwani manayi: Kishioni, Daberati, Yarimuti, na Eni-Ganimu, pabodzi pene na mbuto zawo za mpovu. Kubulukira kuna dzinza ya Asheri iwo adatambira maluwani manayi: Mishali, Abidoni, Helekati na Rehobu, pabodzi pene na mbuto zawo za mpovu. Kubulukira kuna dzinza ya Nafitali iwo adatambira maluwani matatu: Kedeshi m'Galilea (ubodzi mwa mizinda yakuthawirako), pabodzi pene na mbuto zawo za mpovu, Hamoti-Dori, Karitani, pabodzi pene na mbuto zawo za mpovu. Mabanja onsene a nkhondo Gereshoni, onsene pabodzi pene adatambira maluwani khumi na matatu pabodzi pene na mbuto zawo za mpovu. Anthu anango onsene a dzinza ya Levi, ale akhali nkhonda Merari, adatambira maluwani manayi kubulukira kuna dzinza ya Zebuloni. Maluwani ache mbawa; Yokoneamu, Karita, Dimina na Nahalali pabodzi pene na mbuto zawo za mpovu. Kubulukira kuna dzinza ya Rubeni iwo adatambira maluwani manayi; Bezeri, Yahazi, Kedemoti na Mefaati pabodzi pene na mbuto zawo za mpovu. Kubulukira kuna dzinza ya Gadi, iwo adatambira maluwani manayi: Ramoti m'Gileadi (ubodzi mwa mizinda yakuthawirako) pabodzi pene na mbuto zawo za mpovu, Mahanaimu, Heshiboni na Yazere pabodzi pene na mbuto zawo za mpovu. Natenepo mabanja a nkhonda Merari, onsene pabodzi pene adatambira maluwani khumi na mawiri. Natenepo MBUYA adapereka dziko yonsene, ile ikhadadumbira iye kuna makolo awo. Pidaikwata iwo, adakhazikika mwenemo. MBUYA adaapasa mtendere m'dziko monsenemo ninga montho mukhadadumbira iye kuna makolo awo. Nee mbodzi wa anyamalwawo adapiyesera kuthimbana nawo tayu, thangwi MBUYA adapereka mphamvu kuna Aisraele zakukunda nazo anyamalwawo. MBUYA adachita pyonsene pikhadadumbira iye kuna Aisraele. Kubuluka penepo Yoswa adachemera anthu onsene a madzinza a Rubeni, Gadi na Manase wakumabulukiro dzuwa mbalonga kuna iwo mbati, “Imwe mwachita pyonsene pidakupangani Mose nyabasa wa MBUYA, pontho mwavera matongero anga onsene. Kutomera ndzidzi wenewo kufikirana lero imwe nee mwaasiya okha ene Aisraele anzanuwa tayu. Imwe mwakhulupirika kuphata basa yonsene idakupasani MBUYA Mulungu wanu. Tenepo podi MBUYA Mulungu wanu apereka kuna abale anu mbuto yakukhazikika ninga montho mudadumbira iye, imwe munakwanisa kubwerera pyanu kumisa kwanu kunthemba idakupasani Mose nyabasa wa MBUYA kumabulukiro dzuwa a mkulo wa Yorodani ule. Kwache chitani mphole-mphole kukoya matongero na mwambo pidakupasani Mose nyabasa wa MBUYA ule: kumfuna MBUYA Mulungu wanu, kuchita pyonsene pinafuna iye, kuvera matongero ache, kukakamira pana iye na kumtumikira na mtimanu onsene pontho na moyo wanu onsene.” Kubuluka penepo Yoswa adaatsanzayisa mbaagwinya kwawo. Tenepo iwo adenda kwawo. Kuna dzinza ya Manase wakumabulukiro dzuwa Mose akhadapereka nthemba mu Bashani. Pontho kuna khundu inango ya dzinza ya Manase Yoswa adapereka nthemba kumadokero dzuwa a mkulo wa Yorodani pabodzi pene na Aisraele anzawo. Pandzidzi ukhaapanga Yoswa kubwerera kwawo, iye adaatsanzayisa mbalonga mbati, “Bwererani kunthemba kwanu na mfumanu ene; pifuyo pizinji, siliva, golidi, nkuwa na simbi, pontho na nguwo zizinji. Kagawaneni na abale anu pinthu pidapokosera imwe anyamalwanu.” Tenepo madzinza a Rubeni, Gadi na Manase wakumabulukiro dzuwa adalamuka mbaasiya Aisraele anzawo pa Shilo m'dziko ya Kanani kubwerera ku Gileadi nthemba yawo ene, idakwata iwo malingana na matongero a MBUYA kudzera muna Mose ile. Pidafika madzinza a Rubeni, Gadi na Manase wakumabulukiro dzuwa pa Geliloti, kumadokero dzuwa a mkulo wa Yorodani, adamanga guwa yansembe ikulu pyakwanga chifupi na mkulo wa Yorodani. Pikhadapiva Aisraele kuti iwo akhadamanga guwa yansembe m'madire a Kanani pa Geliloti chifupi na mkulo wa Yorodani kukhundu ya Aisraele, Aisraele onsene adagumanyikana pa Shilo kuti akachite nawo nkhondo. Natenepo Aisraele adatuma Finiasi mwana Eleazara, nyansembe kwenda kunthemba ya Gileadi kuna madzinza a Rubeni, Gadi na Manase wakumabulukiro dzuwa. Iye adatumizwa pabodzi pene na akulu-akulu khumi, munthu mbodzi kada dzinza, pontho iwo onsene akhali akadamu a mabanja pakati pa madzinza a Aisraele. Pidafika iwo ku Gileadi kuna madzinza a Rubeni, Gadi na Manase wakumabulukiro dzuwa, adalonga kuna iwo mbati, “Gulu yonsene ya anthu a MBUYA yalonga kuti, ‘Mwachitiranji chinthu chakuipa ninga chenechi kupokanyisana na Mulungu wa Israele? Imwe mwapandukira MBUYA pakupimangira mwekha ene guwa yansembe! Imwe mwabauka kubuluka kuna iye. Kumbukani kudawa kudachita ife pa Peori, pidatchunyusa MBUYA anthu ache na muliri? Na lero ife tikubonera basi thangwi ya pinthu pene pile. Ayi kudawa kwene kule hakudakwane tayu? Kani imwe lero munafuna kubauka kubuluka kuna iye? Ngakhala imwe lero munampandukira MBUYA, mangwana iye anati azhangalire anthu onsene mu Israele. Ngakhala dziko yanu si yakuthema tayu kupembedzeramo MBUYA, apo idzani m'dziko ya MBUYA, mule mumbakhala Chikhumbi cha Mulungu. Idzani tidzagawane mbuto zinango pakati pathu. Kwache lekani kupandukira MBUYA penu kupandukira ife pakupimangira mwekha ene guwa inango ya nsembe padzulu pa guwa yansembe ya MBUYA Mulungu wathu. Kumbukani pidachitika pile ndzidzi udakhonda Akani mwana Zera kuvera matongero a pya pinthu pidathema kuvungwa pile; gulu yonsene ya Israele idatchunyuswa thangwi ya penepyo. Si Akani yekha adafa thangwi ya kudawa kwacheko tayu.’ ” Anthu a madzinza a Rubeni, Gadi na Manase wakumabulukiro dzuwa adaatawira akulu-akulu adabulukira kuna madzinza a Israele akumadokero dzuwa ale mbati, “Nyamphamvu zonsene ndi Mulungu! Iye ndi MBUYA! Nyamphamvu zonsene ndi Mulungu! Iye ndi MBUYA. Iye ambadziwa thangwi yache idachitira ife penepi, pontho ife tafuna kuti imwe muidziwembo thangwi yache! Ngakhala ife tidapandukira MBUYA mbatikhonda kumvera, lero tipheni pyanu mbatilekeve khala na moyo. Ngakhala ife tidakhonda vera MBUYA mbatimanga guwa yathu ene yakuperekerapo pyakupereka pyakupyerera, penu pya mapira penu pyachiphatizano, MBUYA mwenechiroache mbatitchunyuse. Nkhabe tayu! Ife tidachita tenepo thangwi tikhagopa kuti mwinango m'tsogolo muno pidzukulu pyanu pinakwanisa dzalonga kuna pidzukulu pyathu kuti, ‘Ayi imwe, MBUYA, Mulungu wa Israele munaenji? Iye adachitisa mkulo wa Yorodani kukhala madire a pakati pa ife na anthu a madzinza a Rubeni na Gadi. Imwe nkhabe pinthu na MBUYA tayu!’ Penepo pidzukulu pyanu pinachitisa pidzukulu pyathu kuleka kupembedza MBUYA. Natenepo ife tidamangapo guwa nee na mtima wakufuna kuperekerapo pyakupereka pyakupyerera penu pyakupereka pinango tayu, mbwenye na mtima wakufuna kuti guwayo ikhale chidzindikiro kuna anthu athu na kuna anthu anu, pontho kuna mifendu yonsene inadzayo kuti ife timbapembedza MBUYA pa Chikhumbi chache chakupambulika na kuperekapo pyakupereka pyakupyerera, nsembe na pyakupereka pyachiphatizano. Tenepo m'tsogolo muno pidzukulu pyathu nee pinalonga tayu kuti, ‘Imwe nkhabe pinthu na MBUYA.’ Manyerezero athu akhali akuti ngakhala penepi pinachitika, pidzukulu pyathu pinakwanisa kulonga kuti, ‘Ngayang'anani! Makolo athu adasasanya guwa yansembe sasawa ninga guwa ya MBUYA. Yeneyi nee ikhali guwa yakuperekerapo pyakupereka pyakupyerera penu nsembe zinango tayu, mbwenye ikhali chidzindikiro kuna anthu athu na kuna anthu anu ene.’ Ife nkhabe kwanisa kupandukira MBUYA penu kubauka kubuluka kuna iye pakumanga guwa yathu ene yakuperekerapo pyakupereka pyakupyerera, pyakupereka pya mapira na nsembe zinango tayu. Ife nkhabe manga guwa inango ya nsembe padzulu pa guwa yansembe ya MBUYA Mulungu wathu ile ili patsogolo pa Chikhumbi chache tayu.” Pidapiva Finiasi nyansembe na akulu-akulu khumi a Israele, ale akhali akadamu a mabanja a Aisraele, pidalonga anthu a madzinza a Rubeni, Gadi na Manase wakumabulukiro dzuwa, adakomerwa napyo pyakwanga. Tenepo Finiasi mwana Eleazara nyansembe adalonga kuna madzinza a Rubeni, Gadi na Manase wakumabulukiro dzuwa mbati, “Lero tapidziwadi kuti MBUYA ali nafe, thangwi pyachita imwepi nee mwapichita na manyerezero akufuna kupandukira MBUYA tayu. Natenepo mwapulumusa anthu onsene Aisraele kuna kutchunyuswa kukhafuna kuachita MBUYA.” Kubuluka penepo Finiasi mwana Eleazara nyansembe pabodzi pene na akadamu a Aisraele ale, adabwerera ku Kanani pidamala iwo chita mgumano na madzinza a Rubeni, Gadi na Manase wakumabulukiro dzuwa mbakalonga pyonsene pile kuna Aisraele anzawo. Pidava Aisraele anzawo ale penepi adakomerwa pyakwanga mbakuza Mulungu. Iwo hadalongeve pyakwenda kamenya nawo nkhondo kuvunga dziko ikhadakhazikika madzinza a Rubeni, Gadi na Manase wakumabulukiro dzuwa ile tayu. Natenepo madzinza a Rubeni na Gadi adaithula guwa yansembe ile kuti: Umboni pakati pathu kuti MBUYA ndi Mulungu wathu. Pidagwanda ndzidzi ukulu ene MBUYA adachitisa Aisraele kupuma kumenya nkhondo na anyamalwawo akuazungulira ale. Pandzidzi wenewo Yoswa akhadakalamba pyakwanga, natenepo adachemeresa akadamu onsene Aisraele, akulu-akulu, atongi a miseru na mathubu awo mu Israele mbalonga mbati, “Ine ndakalamba pyakwanga. Imwe mwaona pinthu pyonsene pyachita MBUYA Mulungu wanu kuna madzinza anangowa thangwi ya imwepo. MBUYA Mulungu wanu akukumenyerani nkhondo. Ine ndapereka kuna imwe mbuto yakusalira ya madzinza anangowa, ile idzati kundwa tayu kuti ikhale yanu ene pabodzi pene na mbuto za anthu anango, zile zakundwa kale, kutomera kumabulukiro dzuwa a mkulo wa Yorodani mpakana ku Bara ya Mediterania kumadokero dzuwa. MBUYA Mulungu wanu anaathamangisa pamaso panu. Iye anaagwinyira kunja pamaso panu. Tenepo imwe munakwata mbuto zawozo ninga montho mudalongera MBUYA Mulungu wanu. Natenepo chitani mphole-mphole kuvera pyonsene pyalembwa m'bukhu ya mwambo wa Mose pile. Lekani kuukhonda penu na khundu ene ibodzi ya mwambowo. Lekani phatizana na madzinza anango asalira pakati panuwa; lekani thula madzina a milungu yawo penu kuphatisa basa madzinawo kudumbira nawo. Lekani kuatumikira penu kualambira. Kwache imwe mwathema kukakamira pana MBUYA Mulungu wanu ninga munachitira imwe chinchinomu. MBUYA athamangisa madzinza akulu-akulu na amphamvu pamaso panu; pontho kufikirana lero nkhabe mbodzi akwanisa kuimisana namwe tayu. Munthu onsene wa imwe anakwanisa kuchitisa anthu pikwi kuthawa thangwi MBUYA Mulungu wanu ndiye akukumenyerani nkhondo ninga montho mudadumbira iye mule. Kwache chitani mphole-mphole kumfuna MBUYA Mulungu wanu. Ngakhala imwe munakhonda kumvera mbamuphatizana na madzinza asalira pakati panu ale, papinthu pinachita iwo na kusemberana nawo, penepo munaona kuti MBUYA Mulungu wanu hanaathamangisave pamaso panu tayu. M'mbuto mwache iwo anasanduka akugoswa kuna imwe ninga msampha penu mlindi, pontho munava nawo kupha ninga mtswamu mungakwapulwa kunduli kwanu penu ninga minga kulasa m'maso mwanu. Penepi pinathimiza kuchitika mpakana monsenene mumale puluzika m'dziko yadidi yakupasani MBUYA Mulungu wanuyi. “Ndzidzi wanga wakuti ndife uli chifupi. Munthu onsene pakati panupa akudziwa mumtima mwache pontho m'moyo mwache kuti MBUYA Mulungu wanu akupasani pinthu pyonsene pyadidi pikhadadumbira iye pile. Pyonsene pidadumbira iye apichita; nkhabe chibodzi chachimwana iye tayu. Kwache ninga montho mwakwanisira iye kuchita pyonsene pidadumbira iye kuna imwe, natenepo iye anadzesa pyakuipa pyonsene kuna imwe pidathuswa iye pile mpakana monsenene amale kukuvungani m'dziko yadidi yakupasani iyeyi. Ngakhala imwe munakhonda kukoya chiverano chidakupangani MBUYA Mulungu wanu chile, pontho ngakhala imwe munatumikira na kupembedza milungu inango, iye anakuzhangalirani mbakutchunyusani, tenepo nee panasala munthu na mbodzi tayu m'dziko yadidi idakupasani iyeyi.” Yoswa adagumanyisa pabodzi pene madzinza onsene a Aisraele a ku Shekemu. Iye adachemeresa akulu-akulu, akadamu, atongi a miseru na mathubu a mu Israele, tenepo iwo adadza pabodzi pamaso pa Mulungu. Yoswa adalonga kuna anthu onsene mbati, “Ipi ndiye pyalonga MBUYA Mulungu wa Israele kuti: ‘Kale ene makolo anu akhakhala kumtunda unango wa mkulo wa Yufurate mbapembedza milungu inango kweneko. Mbodzi wa makolo enewa akhali Tera, babache Abrahamu na Nahori. Kubuluka penepo ndidakwata Abrahamu kholo wanu kumbulusa m'dziko ya Yufurate mbandimtsogolera m'dziko yonsene ya Kanani. Ine ndidampasa pidzukulu pizinji. Ndidampasa Isake; tenepo Isake ndidampasambo Yakobo na Esau. Esau ndidampasa nthemba ya mapiri ya Edomu kuti ikhale yache ene, mbwenye Yakobo na anache adenda kudziko ya Iguputo. Kubuluka penepo ndidatuma Mose na Aroni mbandidzesa nyatwa zikulu pana anthu a ku Iguputo. Kwache ine ndidakubulusani basi. Ine ndidabulusa makolo anu m'dziko ya Iguputo, mbwenye anthu a ku Iguputo adaathamangira uku apakira pingolo pyawo pya nkhondo, pontho na pa akavalo awo. Mbwenye pidafika makolo anu panyanza Yakufira adalira kuna ine kuti ndiaphedze, tenepo ine ndidaikha makole akuswipa pakati pa iwo na anthu a ku Iguputo. Ine ndidachitisa nyanza ile kuabizika anthu a ku Iguputo. Imwe mukupidziwa pidachita ine kuna anthu a ku Iguputo. “‘Imwe mudakhala m'thando yatchetcha ndzidzi ukulu ene. Kubuluka penepo ndidakudzesani kudziko ya Aamori, akhakhala kukhundu yakumabulukiro dzuwa a mkulo wa Yorodani ale. Iwo adamenyana namwe, mbwenye ine ndidakuchitisani kuakunda. Imwe mudakwata dziko yawo, tenepo pikhapita imwe m'dzikomo ine ndidaavunga pyakwanga pene. Tenepo Mfumu wa ku Moabu, Balaki mwana Zipora adamenyana namwe. Iye adatumiza mphangwa kuna Balamu mwana Beori mbampempha kuti akutemberereni. Ine sidavesere pyakulonga pya Balamu tayu, m'mbuto mwache iye adakutsanzayisani. Na njira yeneyi ine ndidakupulumusani m'manja mwa Balamu. Imwe mudawambuka mkulo wa Yorodani mbamufika ku Yeriko. Amuna a mu Yeriko pabodzi pene na Aamori, Aperizi, Akanani, Ahiti, Agirigashi, Ahivi na Ayebusi adamenyana namwe, mbwenye ine ndidakuchitisani kuakunda anthu onsenenewa. Pikhapita imwe m'dzikomo, anthu a mwenemo ndidaachitisa kukhala pampani-pani, towera ndithamangise mafumu mawiri a Aamori. Penepi nee mudapichita na matalasadanu penu mautanu tayu. Ine ndidakupasani mbuto yakuti si imwe mwailima, pontho mizinda yakuti si imwe mwaimanga tayu. Lero mukukhala mwenemo, pontho mukudya nsapo zamfesa zakuti si imwe mudazibzala tayu, pontho na nsapo zaolivi zakuti si imwe mudazibzala tayu.’ ” Yoswa adathimiza kulonga mbati, “Natenepo mulemedzeni MBUYA mbamumtumikire mwakukhulupirika na mtimanu onsene. Lekani pembedza milungu ikhapembedza makolo anu m'dziko ya Mesopotamia na Iguputo ile mbamutumikira MBUYA ene basi. Ngakhala imwe nkhabe funa tayu kutumikira MBUYA, lero sankhulani anafuna imwe kutumikira, milungu ikhapembedza makolo anu m'dziko ya Mesopotamia, penu milungu ya Aamori, ale mbanachiroache dziko inakhala imweyi. Mbwenye kulonga pya ine na banjanga tinati titumikire MBUYA.” Anthu adatawira mbati, “Pili kutali pyakwanga na ife kusiya kutumikira MBUYA mbatitumikira milungu inango. MBUYA Mulungu wathu adabulusa makolo athu pabodzi na ife ene paubitchu m'dziko ya Iguputo, pontho ife tidaona pyakudodomesa pidachita iye. Iye adatikoya mwadidi konsene kudafamba ife pakati pa madzinza anango mukhagwanda na ife mule. Pikhapita ife m'dziko muno MBUYA adathamangisa Aamori na anthu onsene akhakhala muno ale, tenepo na ife enembo tinatumikira MBUYA; thangwi iye ndi Mulungu wathu.” Yoswa adalonga kuna anthu ale mbati, “Mwinango nee munakwanisa kumtumikira MBUYA tayu, iye ndi MBUYA wakuchena pontho wantchanje. Iye nkhabe dzalekerera kupandukira pontho kudawa kwanu tayu. Ngakhala munamsiya mbamutumikira milungu yachilendo, iye anakupasani nkhodolo mbakutchunyusani. Iye anakuvungani podi kwene akhali wadidi kuna imwe pakutoma.” Anthu ale adatawira mbati, “Nkhabe! Ife tinatumikira MBUYA.” Yoswa adalonga kuna iwo mbati, “Imwe ene enechiroache ndimwe mboni zakuti mwasankhula kutumikira MBUYA.” Iwo adatawira mbati, “Ande, ndife mboni!” Yoswa adaapanga mbati, “Bulusani mphapo milungu yachilendo ina imweyi pontho piperekeni na mtima onsene kuna MBUYA Mulungu wa Israele.” Kubuluka penepo anthu ale adalonga kuna Yoswa mbati, “Ife tinatumikira MBUYA Mulungu wanu. Ife tinavera matongero ache.” Natenepo Yoswa adasasanya chiverano na anthu ale pansiku yeneyo, pontho pa Shekemu pale iye adapereka mwambo na matongero kuna anthu kuti apiteweze. Yoswa adalemba matongero enewa m'bukhu ya mwambo wa Mulungu. Kubuluka penepo adakwata mwala ukulu mbauimisa patchinde pamuti wamthundu chifupi na mbuto yakuchena ya MBUYA. Iye adalonga kuna anthu onsene mbati, “Mwala wenewu unakhala umboni pakati pa imwe na ine. Mwalawu wava pyonsene pyalonga MBUYA kuna ife. Natenepo unakhala mboni yakupokanyisana namwe kuti muleke pandukira Mulungu.” Tenepo Yoswa ule adagwinya anthu ale kumbuto zawo, kada munthu kubwerera kumbuto yache. Kubuluka penepo nyabasa wa MBUYA, Yoswa mwana Nuni adafa uku ana pyaka dzana na khumi. Anthu ale adamuikha m'masiye pambuto yache ene ku Timinati Sera m'nthemba ya mapiri ya Eferemu kumpoto kwa phiri ya Gaashi. Aisraele adatumikira MBUYA pandzidzi onsene ukhali Yoswa na moyo pontho na pandzidzi onsene ukhali akadamu a Aisraele na moyo, ale akhadaona pyonsene pidachita MBUYA kuna Aisraele. Mtembo wa Yosefe, ule ukhadabwerera na Aisraele kubulukira ku Iguputo adauikha m'masiye a pa Shekemu, mbuto ikhadagula Yakobo kuna ana Hamori babache Shekemu na kobiri zasiliva dzana ibodzi. Mbuto yeneyi idaperekwa kuna pidzukulu pya Yosefe kukhala yawo ene. Eleazara mwana Aroni adafa mbaikhwa m'masiye pa Gibea, luwani ya mu Eferemu m'nthemba ya mapiri, ikhadaperekwa kuna mwanache Finiasi ile. Pidafa Yoswa Aisraele adavunza MBUYA mbati, “Njipi dzinza pakati pa madzinzathu yathema kutoma kwenda kasosa Akanani.” MBUYA adatawira mbati, “Dzinza ya Yuda ndiye inafuna dzatoma kwenda, ine ndinaapasa utongi onsene pana dzikoyo.” Anthu a dzinza ya Yuda adalonga kuna anthu a dzinza ya Simioni mbati, “Tendeni pabodzi nafe kunthemba idapaswa ife ile, towera pabodzi pene tikamenye nkhondo na Akanani. Tenepo tinaenda namwe pabodzi kunthemba idapaswa imwe ile.” Natenepo madzinza a Simioni na Yuda adenda kamenya nkhondo pabodzi pene. MBUYA adaachitisa kukunda Akanani na Aperizi mbapha amuna pikwi khumi pa bizeke. Kweneko iwo adagumana Adonibizeke mbamenyana naye. Iye adathawa, kwache iwo adamthamangisa, tenepo adamphata mbamgwanda pyala pikulu pya m'manja na pyala pikulu pya kumanyalo. Adonibizeke adalonga mbati, “Mafumu makumanomwe akugwandika pyala pikulu pya m'manja na pyala pikulu pya kumanyalo alokota mambwera-mbwera pansi pa thebulu yanga. Chinchino Mulungu achitambo kuna ine pidachita ine kuna iwo.” Iye adendeswa kumzinda wa Yerusalemu kudafera iye kule. Amuna a dzinza ya Yuda adasosa Yerusalemu mbaukunda. Iwo adapha anthu ache mbapisa mzindawo na moto. Pidamala penepi, iwo adathimiza kumenyana na Akanani akhakhala m'nthemba ya mapiri, m'tchinde mwa mapiri na m'thando yatchetcha ya Negebu ile. Iwo adenda kachita nkhondo na Akanani akhakhala mumzinda wa Hebroni, kale ukhadziwika na dzina yakuti Kiriati-Ariba ule. Kweneko iwo adakunda nkhonda Sheshai, Ahimani na Talimai. Kubuluka penepo amuna a dzinza ya Yuda adenda kachita nkhondo na mzinda wa Debiri, ule ndzidzi wenewo ukhadziwika na dzina yakuti Kiriati-Seferi. Mbodzi mwa iwo dzinache Kalebu adalonga mbati, “Ndinapereka mwananga wamkazi Akisa kuna munthu anapikwanisa kusosa na kukunda Kiriati-Seferi kuti akhale mkazache.” Tenepo Oteniele mwana wamamuna wa Kenazi, mphwache Kalebu, adakunda mzindawo, natenepo Kalebu adampasa mwanache wamkazi Akisa kuti akhale mkazache. Pansiku yakukazhali Oteniele adadembetera mkazache kuti apemphe babache munda. Akisa adatchitha pabulu pache, tenepo Kalebu babache adamvunza pikhafuna iye pile. Mwana wamkazi ule adatawira mbati, “Ndinafuna mathawale a madzi, thangwi mbuto yandipasa imweyi ili m'thando yatchetcha ya Negebu.” Natenepo Kalebu adampasa mphuno za madzi zakumtunda na zakuphedi zene. Pidzukulu pya tebzalache Mose, Mkeni, pidathimiza kwenda na anthu a ku Yuda kuthando yatchetcha ya Negebu chifupi na Aradi kubulukira kumzinda wa Yeriko mzinda wa miti yamdikhwa. Kweneko adakhazikika pakati pa Aamaleki. Anthu a dzinza ya Yuda na a dzinza ya Simioni adenda pabodzi pene, tenepo adakunda Akanani akhakhala mumzinda wa Zefati ale. Iwo adatemberera mzindawo, natenepo adauvunga mbauthula na dzina yakuti Horima. Ninga montho mudalongera Mose, Hebroni adaperekwa kuna Kalebu, ule adathamangisa mumzindamo madzinza matatu a pidzukulu pya Anaki. Mbwenye anthu a dzinza ya Benjemani hadathamangise Ayebusi akhakhala mu Yerusalemu ale tayu. Tenepo Ayebusi adathimiza kukhala kweneko na anthu a dzinza ya Benjemani na lero. Madzinza a Eferemu na Manase adenda kasosa mzinda wa Betele, ule pandzidzi wenewo ukhachemerwa Luzi. MBUYA adaaphedza. Iwo adatuma amuna kazonda mzindawo, ale adaona munthu akubulukira mumzindamo mbalonga kuna iye mbati, “Tionesembo mule munakwanisira ife kupita mumzinda, tenepo ife nkhabe kukukuwaza tayu.” Munthu ule adaaonesa, tenepo anthu a madzinza a Eferemu na Manase adapha munthu onsene mumzindamo, kupambula munthu adaaonesa njira ule na banjache ene basi. Kubuluka penepo iye adenda kudziko ya Ahiti mbamanga mzinda kweneko mbauthula na dzina yakuti Luzi, ile ndi dzinache na lero. Anthu a dzinza ya Manase hadathamangise anthu akhakhala mizinda ya Beti-Shani, Taanaki, Dori, Ibuleamu. Megido na maluwani anango a chifupi tayu; Akanani adathimiza kukhala kweneko. Pidasanduka Aisraele kukhala dzinza yamphamvu adakhakhamiza Akanani kuaphatira basa, kwache hadamale kuathamangisa onsene tayu. Anthu a dzinza ya Eferemu hadathamangise anthu Akanani akhakhala mumzinda wa Gezeri, natenepo Akanani adathimiza kukhala kweneko nawo pabodzi. Anthu a dzinza ya Zebuloni hadathamangise tayu anthu akhakhala m'mizinda ya Kitironi na Nahalali, tenepo Akanani adathimiza kukhala kweneko, pontho iwo adakhakhamizwa kuaphatira basa. Anthu a dzinza ya Asheri hadathamangise tayu anthu akhakhala m'mizinda ya Ako, Sidoni, Ahilabu, Akizibu, Heliba, Afeki na Rehobu. Dzinza ya Asheri adathimiza kukhala na Akanani, podi iwo hadaathamangise tayu. Anthu a dzinza ya Nafitali hadathamangise tayu anthu akhakhala m'mizinda ya Beti-Shemeshi na Beti-Anati. Anthu adathimiza kukhala na Akanani, ale adakhakhamizwa kuaphatira basa. Aamori adakhakhamiza anthu a dzinza ya Dani kwenda kunthemba ya mapiri mbaakhondesa kutchitha kuphedi. Aamori adathimiza kukhala ku Aialoni, Shaalibimu na kuphiri ya Heresi. Kwache iwo akhali pansi pa utongi wa madzinza a Eferemu na Manase mbaakhakhamiza kuaphatira basa. Madire a Edomu adagwanda na pamakata a Akarabimu panthunda kubulukira ku Sela. Mngelo wa MBUYA adenda ku Bokimu kubulukira ku Giligala mbalonga kuna Aisraele mbati, “Ine ndidakubulusani kudziko ya Iguputo mbandikudzesani kudziko idadumbira ine kuna makolo anu ile, mbandilonga kuti ine nkhabe dzaswa chiverano chidasasanya ine na imwe chile tayu. Imwe mwathema kuleka chita chiverano na anthu ambakhala m'dziko yeneyi ale. Imwe mwathema kugomola maguwawo ansembe. Kwache imwe nee mudachita pidakupangani ine pile tayu. M'mbuto mwache imwe mwachita pyakusiyana na pinthu pidakupangani ine pile. Natenepo ine ndikukupangani kuti ine sinathamangisa anthu enewa tayu ndzidzi unaenda imwe. Iwo anakhala anyamalwanu natenepo imwe munakweshwa na kupembedza kwawo milungu yawo.” Pikhadalonga mngelo penepi anthu onsene Aisraele adatoma kulira. Ndi thangwi yache mbuto yeneyi imbachemerwa Bokimu. Penepo iwo adapereka nsembe kuna MBUYA. Yoswa adagwinya Aisraele. Tenepo munthu onsene adenda kakwata khundu yache ya dzikoyo. Ndzidzi onsene ukhali Yoswa na moyo Aisraele adatumikira MBUYA, tenepo pidafa iye iwo adathimiza kuchita tenepo ndzidzi onsene udakhala akadamu awo na moyo, ale akhadaona okha ene pinthu pyonsene pikulu pikhadachitira MBUYA Aisraele. Nyabasa wa MBUYA, Yoswa mwana Nuni adafa ana pyaka dzana ibodzi na khumi. Iye adaikhwa m'masiye kukhundu yache ene ya dziko pa Timinati Sera m'nthemba ya mapiri ya Eferemu kumpoto kwa phiri ya Gaashi. Mfendu onsene udafambo, tenepo mfendu udadzawo udaduwalira MBUYA, pontho na pinthu pyonsene pikhadachitira iye Aisraele pile. Tenepo Aisraele adachita pyakuipa pamaso pa MBUYA mbatoma kutumikira milungu Baala. Iwo adaleka kupembedza MBUYA, Mulungu wa makolo awo, Mulungu adaabulusa m'dziko ya Iguputo ule mbatoma kupembedza milungu inango ya anthu adaazungulira ale. Iwo adailambira mbachitisa MBUYA kuzhangali. Tenepo Aisraele adaleka kupembedza MBUYA mbatoma kutumikira milungu Baala na Asitarite. Natenepo MBUYA adazhangalira Aisraele mbatawirisa mapanga kuasosa na kuabera pinthu pyawo. Iye adatawirisa anyamalwache onsene akumzungulira kuakunda, tenepo Aisraele hadakwaniseve kupitchinjiriza okha ene tayu. Ndzidzi onsene ukhaenda Aisraele kamenya nkhondo, MBUYA hakhali kukhundu kwawo tayu, ninga montho mudapilongera iye kuti anapichita. Iwo akhali panyatwa zikulu. Tenepo MBUYA adapasa Aisraele atongi, ale adaapulumusa kuna anyamalwawo. Kwache Aisraele hadaikhe konta tayu akadamu awo ale. Aisraele akhali okhonda khulupirika kuna MBUYA mbapembedza milungu inango. Makolo awo akhadavera matongero a MBUYA, mbwenye mfendu wachinchinowu udachimbiza kuleka chitambo chibodzi-bodzi. Ndzidzi onsene ukhaapasa MBUYA Aisraele mtongi, MBUYA akhamphedza mbapulumusa anthu kuna anyamalwawo ndzidzi onsene ukhakhala mtongiyo na moyo. MBUYA akhaavera nsisi thangwi iwo akhabulira na kusanyiswa, pontho na kubonereswa kwawoko. Sindzidzi mtongiyo nkhufa, anthu akhabauka kubwerera kuna makhaliro awo akale ale, tenepo makhaliro awo akhandendeyaletu kuipa kupiringana mfendu wakale ule. Iwo akhatumikira na kupembedza milungu inango mbakhonda kuleka makhaliro awo akudawika na akuuma mtima ale. Penepo MBUYA adazhangalira Aisraele pyakwanga mbalonga mbati, “Dzinza yeneyi yaswa chiverano chidasasanya ine na makolo awo mbandiatonga kuti achikoye chile. Na thangwi yakuti iwo hadandivere tayu ine sinathamangisave tayu dzinza na ibodzi ene, ile ikuthimiza kukhala m'dziko mwanu pidafa Yoswa. Ine ndinaaphatisa basa kuona ngakhala Aisraele anavera matongero anga ninga mudachitira makolo awo.” Tenepo MBUYA adatawirisa madzinza ale kuthimiza kukhala m'dzikomo; iye hadachitise Yoswa kuakunda penu kuathamangisa kabodzi kene pidafa Yoswa tayu. MBUYA adasiya madzinza anangowo m'dzikomo kuyesera Aisraele onsene ale hadamenye nawo nkhondo m'dziko ya Kanani. Iye adachita tenepo maka-maka towera afunzise kumenya nkhondo mfendu onsene wa Israele maka-maka ale chipo hadaone nkhondo tayu. Mizinda ikhadasalira m'dzikomo ikhali mizinda mishanu ya Afilisti, Akanani, Asidoni na Ahivi onsene akhakhala m'mapiri a Lebanoni ale kubulukira pa phiri ya Baala-Herimoni mpakana pamakata a Hamati. Iwo adathema kukhala mayesero kuna Aisraele kufuna kuona ngakhala iwo anavera penu tayu matongero adapereka MBUYA kuna makolo awo kudzera muna Mose ale. Natenepo Aisraele adakhazikika pakati pa Akanani, Ahiti, Aamori, Aperizi, Ahivi na Ayebusi. Iwo adasemberana nawo mbapembedza milungu yawo. Aisraele adachita pyakuipa pamaso pa MBUYA Mulungu wawo; iwo adamduwalira mbapembedza milungu Baala na Ashera. Tenepo MBUYA adazhangalira pyakwanga Aisraele mbatawirisa Mfumu Kushani-Rishataimu wa ku Mesopotamia kuakunda mbaatonga pyaka pisere. Penepo Aisraele adalira kuna MBUYA, tenepo iye adatuma munthu kuasudzula panyatwa zawozo. Munthu weneyu akhali Oteniele mwana wamamuna wa Kenazi mphwache Kalebu. Mzimu wa MBUYA adamgudumira, tenepo iye adakhala mkadamu wa Israele. Oteniele adenda kunkhondo, tenepo MBUYA adamchitisa kukunda mfumu wa ku Mesopotamia. Pyaka makumanayi m'dzikomo mukhali mtendere. Kubuluka penepo Oteniele adafa. Aisraele adachita pyakuipa pamaso pa MBUYA. Na thangwi yeneyi MBUYA adachitisa Egiloni mfumu wa Moabu kukhala wamphamvu pyakwanga kupiringana Israele. Egiloni adaphatana kukhala gulu ibodzi na Aamoni na Aamaleki; iwo adakunda Israele mbapokosera Yeriko, mzinda wa miti yamdikhwa. Aisraele akhali pansi pa utongi wa Egiloni pyaka khumi na pisere. Penepo Aisraele adalira kuna MBUYA, tenepo iye adatuma munthu kuasudzula panyatwa zawozo. Munthu weneyu akhali Ehudi nyamabzere, iye akhali mwana wamamuna wa Gera wa dzinza ya Benjemani. Aisraele adatuma Ehudi kuna Egiloni mfumu wa Moabu na mitukwa. Ehudi adapisasanyira yekha ene talasada yakutwa uku na uku yakulapha chifupi-fupi ninga kati ya khono. Iye adaimangirira kumadyo kwache mbaibisa na nguwo zache. Tenepo adakwata mitukwa ile kwenda nayo kuna Egiloni, ule akhali wakukula manungo pyakwanga. Pikhadapereka Ehudi mitukwa ile kuna Egiloni adapanga amunache akhadathukula mitukwa ale kubwerera kwawo. Mbwenye iye yekha ene adabwerera panjira pamiyala yakusemwa chifupi na Giligala kwenda kuna Egiloni mbalonga mbati, “Nyakulemedzwa Mfumu, ndina mphangwa zachibiso-biso.” Tenepo mfumu adapanga anyabasache mbati, “Tisiyeni tekha muno!” Natenepo anyabasa onsene ale adabuluka panja. Tenepo pikhakhala mfumu yekha ene m'subi yache yapadzulu mwakutonthola, Ehudi adenda kuna iye mbalonga mbati, “Ndili namwe mphangwa zakubulukira kuna Mulungu.” Mfumu adaimira, penepo pene na mkono wache wamabzere Ehudi adacholola talasadache kubulukira kumadyo kwache mbaitchokomeza m'mimba mwa mfumu. Talasada yonsene na chikumbu chene idapitiratu, tenepo talasada yonsene ikhali na mafuta okhokha. Ehudi hadaicholole tayu, thangwi idaphatirira pakati pa miyendo yache. Kubuluka penepo Ehudi adabuluka panja mbafunga mwadidi misuwoyo, tenepo adenda pyache. Anyabasa adadza mbagumana misuwo yamalwa fungwa mwadidi, tenepo adanyerezera kuti mfumu akhali m'bwalomo kuchita chumbudzu. Tenepo iwo adadikhira ninga mudafunira iwo. Kwache mfumu hadafungule msuwo tayu basi, penepo iwo adakwata mfungulo mbafungula msuwo mbaona mbuyawo ali thasa afa. Ehudi adenda pyache ndzidzi ukhadikhira iwo ule. Pidapiringana iye pamiyala ya kusemwa adathawira ku Seira. Pidafika iye kweneko kudziko ya m'mapiri ya Eferemu adaliza ngoma kuchemera Aisraele kamenya nkhondo, tenepo adaatsogolera kutchitha nawo mapiri. Iye adalonga mbati, “Nditewereni, MBUYA akuchitisani kuti mukunde anyamalwanu Amoabu.” Iwo adatewera Ehudi mbapamantha Amoabu pikhali iwo chifupi kuwambuka mkulo wa Yorodani; iwo hadatawirise munthu na mbodzi ene kuwambuka mkulowo tayu. Nsiku yeneyo adapha amuna ninga pikwi khumi pya anyankhondo amphamvu a ku Moabu. Nkhabe munthu na mbodzi ene adathawa tayu. Nsiku yeneyo Aisraele adakunda Amoabu, tenepo pyaka makumasere m'dzikomo mukhali mtendere. Kubuluka penepo adakhala mkadamu ndi Shamagara mwana Anati. Iyembo adapulumusa Aisraele pakupha Afilisti madzana matanthatu na ndodo yakuphatiswa basa kufambisa nayo ng'ombe za pachingolo. Pidafa Ehudi Aisraele adachita pontho pyakuipa pamaso pa MBUYA. Tenepo MBUYA adatawirisa Mfumu Yabini wa ku Kanani akhatonga mumzinda wa Hazori ule kuakunda. Mkadamu wa anyankhondo akhali Sisera, akhakhala pa Harosheti-Hagoimu ule. Yabini akhali na pingolo pyasimbi madzana mafemba mbatonga Aisraele mwavinga pontho na mungu pyaka makumawiri. Tenepo Aisraele adalira kuna MBUYA kuti aaphedze. Debora mkazi Lapidoti akhali mprofeti mbaphata basa ninga mtongi wa miseru wa Aisraele pandzidzi wenewo. Debora adakhala pansi pa muti unango wamdikhwa pakati pa Rama na Betele m'nthemba ya mapiri ya Eferemu, tenepo Aisraele akhaenda kweneko katongwa miseru. Nsiku inango iye adatuma mphangwa kuna Baraki mwana Abinoamu wa kumzinda wa Kedeshi kunthemba ya Nafitali mbalonga kuna iye mbati, “MBUYA Mulungu wa Israele akupasa matongero awa: kwata amuna pikwi khumi a madzinza a Nafitali na Zebuloni mbuatsogolere kuphiri ya Tabori, ine ndinachitisa Sisera, mkadamu wa anyankhondo a Yabini kudzamenyana nawe nkhondo pamkulo wa Kishoni. Iye anadza na pingolo na anyankhondo ache, kwache ine ndinakuchitisa kumkunda.” Tenepo Baraki adatawira mbati, “Ndinaenda ngakhala imwe munaenda nane, mbwenye ngakhala imwe nkhabe kwenda nane tayu, ine sinaendambo tayu.” Iye adatawira mbati, “Pyakoma, ndinati ndiende nawe, kwache iwe nkhabe dzasimbwa tayu, thangwi MBUYA anachitisa mkazi kukunda Sisera.” Tenepo Debora adalamuka kwenda ku Kedeshi pabodzi pene na Baraki. Baraki adachemera madzinza a Nafitali na Zebuloni ku Kedeshi, pontho amuna pikwi khumi adamtewera. Debora adenda naye pabodzi. Pandzidzi wenewo Heberi, Mkeni, adamanga khumbi yache chifupi na Kedeshi, pontho na pamuti wamthundu pa Zaananimu. Iye adafedzera kutali na Akeni anango ale, pidzukulu pya Habobu, mkamwiniache Mose. Pidava Sisera kuti Baraki adenda kuphiri ya Tabori, adagumanyisa pingolo pyache pyasimbi madzana mafemba na amunache onsene mbaagwinya kumkulo wa Kishoni kubulukira ku Harosheti-Hagoimu. Tenepo Debora adalonga kuna Baraki mbati, “Ndoko! MBUYA anakutsogolera! Lero anakuchitisa kukunda Sisera.” Natenepo Baraki adatchitha kuphiri ya Tabori na amunache pikwi khumi ale. Pidasosa Baraki anyankhondo a Sisera, MBUYA adamchitisa Sisera kukhala pampani-pani pabodzi pene na pingolo pyache pyonsene na amunache ene. Penepo Sisera adatchitha pachingolo chache mbathawa na miyendo. Baraki adathamangisa pingolo na anyankhondo mpakana ku Harosheti-Hagoimu, tenepo anyankhondo onsene a Sisera adamala phiwa. Nkhabe mamuna na mbodzi ene adasala okhonda phiwa tayu. Sisera adathawira kukhumbi ya Yaele, mkazi Heberi, Mkeni, thangwi Mfumu Yabini wa ku Hazori akhakhala na mtendere na banja ya Heberi. Yaele adabuluka kagumanikana na Sisera mbalonga kuna iye mbati, “Pitani m'khumbi mwanga muno, Mbuya. Lekani chita mantha.” Tenepo iye adapita, natenepo mkazi ule adampsampsira na chinguwo. Iye adalonga kuna mkazi ule mbati, “Ndaphata miyendo ngandipasembo madzi akumwa; ndina nyota.” Mkazi ule adafungula dudu ya mkaka mbampasa kuti amwe, tenepo adambisa pontho. Sisera adampanga mkazi ule mbati, “Imira pamsuwopo, ngakhala panadza munthu unango mbakuvunza kuti pana munthu unangombo adza pano, longa kuti nkhabe.” Sisera adatopa pyakwanga mwakuti adagona mbachita mkhonono. Penepo Yaele adakwata nyundo na ntchiri ya chisimbi mbaenda kukhali iye kule mwakumatama mbapha Sisera pakumkhomera ntchiri ya chisimbi mumsolo mwache kufikirana pansi kukhundu inango. Pidafika Baraki kusaka Sisera, Yaele adagumanikana naye mbalonga kuna iye mbati, “Tendeni kuno, ndinakuonesani munthu anasaka imwe ule.” Tenepo Baraki adenda pabodzi pene na Yaele mbakagumana Sisera ali thasa ninga na apo uku ntchiri ya chisimbi ili totopi mumsolo mwache. Nsiku yeneyo Mulungu adachitisa Aisraele kukunda Yabini, mfumu wa ku Kanani, tenepo iwo adathimiza pyakwanga pene kuchita naye nkhondo kufikirana adamvunga. Pansiku yeneyo Debora na Baraki mwana Abinoamu adaimba nyimbo ishi: MBUYA mbakuzwe! Akadamu a Aisraele adachita phinga kumenya nkhondo; anthu adapipereka mwakukomerwa. Veserani, imwe mafumu! Ikhani makutu anu kuno, imwe atongi! Ndinati ndiimbe, ndinati ndiimbe nyimbo kuna MBUYA, ndinati ndipeke nyimbo za MBUYA Mulungu wa Israele. MBUYA, pidabuluka imwe ku Seiri, pidabuluka imwe m'dziko ya Edomu, dziko idatekenyeka. Mvula mbivumba kubulukira kuthambo, ande, madzi adagwa m'makole. Mapiri adatekenyeka pamaso pa MBUYA wa Sinai ule, pamaso pa MBUYA Mulungu wa Israele. Nsiku za Shamagara mwana Anati, nsiku za Yaele, anyakupakira pingolo nee akhagwandave na m'dzikomu tayu, pontho anyaulendo akhapita na njira zakufa thangwi ya kugoswa. Midzi ya Israele idasanduka madembe, kufikirana iwe, Debora, udadza mbukhala mama wa Israele. Pidasankhula Aisraele kutumikira milungu yachilendo, m'dziko mukhali nkhondo. Kwache pakati pa amuna pikwi makumanayi a Aisraele, nkhabe chakugedera matswimo penu dipa pidaoneka tayu. Mtimanga uli pana akadamu a nkhondo a Israele, pana imwe ale adapipereka mwakukomerwa pakati pa anthu. MBUYA mbakuzwe! Pilongeni, imwe anyakupakira pamabulu akuchena uku mwakhalira nguwo pamsana pawo, pontho imwe ale mumbafamba-famba konsene kwene. Veserani kusokosa kwa mwinji m'michera. Iwo akulonga pya kukunda konsene kwa MBUYA, kukunda konsene kwa Aisraele! Tenepo anthu a MBUYA adafamba pamulikiti kutchithira kubulukira m'mizinda mwawo. Tsogolera, Debora, ndoko na kutsogolera! Tsogolera! Imba nyimbo! Ndoko na kutsogolera! Ndoko patsogolo, Baraki mwana Abinoamu, tsogolera anyakuphatwa kunkhondo! Tenepo anyakukhulupirika adatchithira pamulikiti kuna akadamu awo; anthu a MBUYA adadza kuna iye pamulikiti akusasanyika kamenya nkhondo. Iwo adadza kuphedi kubulukira ku Eferemu, m'nduli mwako, Benjemani, na anthu ako. Akadamu adatchithira pamulikiti kubulukira ku Makiri, mathubu kubulukira ku Zebuloni. Akadamu a dzinza ya Isakara adadza na Debora; ande, dzinza ya Isakara adadza na Baraki ene, pontho iwo adamtewera mpakana kuphedi. Mbwenye dzinza ya Rubeni adagawanikana; iwo adapenuka pyawo pyakwenda. Thangwi yache ninji iwo adasala pyawo kuthanga kuvesera amakabuswa kuchemera mabira? Ande, dzinza ya Rubeni adagawanikana; iwo adapenuka pyawo pyakwenda. Dzinza ya Gadi adakhala kumabulukiro dzuwa a mkulo wa Yorodani, dzinza ya Dani adasalira pyawo chifupi na miyadiya mikulu-mikulu. Dzinza ya Asheri idasalira pagombe ya bara; iwo adasalira pyawo m'khundu-khundu mwa bara. Mbwenye anthu a madzinza a Zebuloni na Nafitali, adasasanyika kutaya moyo wawo kunkhondo. Pa Taanaki m'khundu mwa mkulo ya Megido mafumu adadza dzamenya nkhondo; mafumu a ku Kanani adamenya nkhondo, kwache iwo hadapokosere siliva tayu. Kubulukira kuthambo nyenyezi zidamenya nkhondo; pikhafamba izo kugwanda na kuthambo, izo zidamenya nkhondo na Sisera. Madzi makulu a mumkulo wa Kishoni adaakukulula, madzi akuthamanga a mumkulo wa Kishoni. Likitika, moyo wanga; khala wamphamvu! Tenepo akavalo adaguduka, kujondola pansi na njondo zawo kuthawa. Mngelo wa MBUYA adalonga mbati, “Dzedze kuna Merozi. Dzedze ikulu ene kuna anthu ache, thangwi iwo hadadze dzaphedza MBUYA tayu; dzamphedza kumenyana na anyankhondo tayu.” Yaele mbakhale mkazi wakutsanzayiswa pikulu pakati pa akazi onsene, mkazi Heberi, Mkeni ule, mkazi wakutsanzayiswa pikulu pakati pa akazi onsene akukhala m'makumbi. Sisera adapempha madzi, mbwenye iye adampasa mkaka; iye adampasa mafuta amkaka m'khomitcho yakukoma m'maso. Kumkono ubodzi iye adakwata ntchiri yasimbi, kumkono unango iye adakwata nyundo ya misiri; iye adakhomera nayo Sisera mbaswa chibade cha msolo wache; iye adaikhomera mpakana kubulukira kukhundu inango ya msolo. Iye adabzongonyoka mbagwa pansi thasa pamanyalo pa mkaziyo; iye adabzongonyoka mbagwa pamanyalo pache; penepo pene iye adagwa pansi mbafa. Mache Sisera adasuzumira pazhanera; iyeyo adakhuwa kunduli kwa mangalade. Iye adavunza mbati, “Thangwi yache njanji chingolo chache chikudembuka kudza? Thangwi yache njanji akavalo ache akukhonda kudza mwakuchimbiza?” Anyabasache achikazi anzeruletu adamtawira, mbalonga yekha ene mwakubwereza-bwereza mbati, “Mwinango iwo akugumanyisa na kugawa pinthu pyapokosera iwo, mtsikana mbodzi, penu awiri kada nyankhondo, nguwo zadidiletu kuna Sisera, nguwo zakukhala na pirezi pyakubalika kuikha m'khosi mwa matsano.” Anyamalwanu onsene mbamale kufa ninga tenepo, MBUYA, mbwenye ashamwali anu mbakhale ninga dzuwa pimbabuluka iyo mwamphamvu! Tenepo mukhali mtendere m'dzikomo pyaka makumanayi. Aisraele adachita pyakuipa pamaso pa MBUYA, natenepo iye adatawirisa Amidiani kuatonga pyaka pinomwe. Amidiani akhali amphamvu pyakwanga kupiringana Aisraele mwakuti iwo adabisala m'nkhwimba na m'mbuto zinango zakupata m'mapiri. Ndzidzi onsene ukhabzala Aisraele mbewu, Amidiani akhadza pabodzi pene na Aamaleki na madzinza anango a m'thando yatchetcha dzaasosa. Iwo akhamanga msasa m'dzikomo mbavunga mbewuzo mpakana kumbuto zakuzungulira Gaza kumwera. Iwo akhakwata mabira, ng'ombe na mabulu onsene mbakhonda siya chinthu na chibodzi chene kuti Aisraele adye. Iwo akhadza na pifuyo pyawo na makumbi awo ninga nyadzombe. Iwo na ngamila zawo akhali okhonda lengeseka. Iwo adadza mbasakaza dzikoyo, mwakuti Aisraele akhasowa nyakuaphedza. Tenepo Aisraele adalira kuna MBUYA kuti aaphedze kuna Amidiani, tenepo iye adaatumizira mprofeti ule adadza kuna iwo na mphangwa zakubulukira kuna MBUYA Mulungu wa Israele kuti: “Ine ndidakubulusani paubitchu m'dziko ya Iguputo. Ine ndidakupulumusani m'manja mwa Aiguputo, pontho m'manja mwa anthu adamenyana na imwe m'dziko muno ale. Ine ndidaathamangisa ndzidzi ukhaenda imwe, tenepo ine ndidakupasani dziko yawoyo. Ine ndidakupangani kuti ine ndine MBUYA Mulungu wanu pontho kuti muleke pembedza milungu ya Aamori, m'dziko inakhala imwe chinchinoyi. Kwache imwe nee mudandivesere tayu.” Natenepo mngelo wa MBUYA adadza kumudzi wa Ofara mbakhala pansi pa muti wamthundu ule mwenechiroache akhali Yoasi wa mbumba ya Abiezere. Mwanache wamamuna, Gideoni akhabubuda tirigu m'dzenje yakutchitchithira vinyu, towera Amidiani aleke kumuona. Mngelo wa MBUYA adaonekera kuna iye penepo mbalonga mbati, “MBUYA ali nawe, iwe munthu wakuwanga mtima pontho wamphamvu!” Gideoni adalonga kuna iye mbati, “Mbuya, ndikuvunzenimbo, thangwi yache ninji pyonsenepi pyachitika ngakhala MBUYA ali nafe? Apombo pya pinthu pyakudodomesa pikhachitika pidatipanga makolo athu pile, pya mule mudaabulusira iye m'dziko ya Iguputo? MBUYA atisiya tekha, pontho atisiya m'manja mwa Amidiani.” Tenepo MBUYA adampanga mbati, “Ndoko na mphamvu zako zonsene ukapulumuse Aisraele kuna Amidiani. Ndakutuma ndine pano.” Gideoni adatawira mbati, “Apo Mbuya, ine ndinakwanisa tani kuapulumusa Aisraele? Mbumbanga njakusowa mphamvu pakati pa dzinza ya Manase, pontho ine ndine wamng'onoletu m'banja mwathu.” MBUYA adatawira mbati, “Iwe unakwanisa kupichita, thangwi ndinakuphedza. Iwe unakang'antha Amidiani mwakukhonda nensa khala ninga akhali munthu mbodziyo.” Gideoni adatawira mbati, “Ngakhala mwakomerwa nane, ndipaseni chitsikimizo kuti ndimwedi MBUYA. Ndaphata miyendo, lekani kwenda kufikirana ndadza na pyakupereka pyanga kuna imwe mbandipiikha pamaso panu.” MBUYA adalonga mbati, “Ine ndinati ndidikhire kufikirana iwe wadza.” Tenepo Gideoni adapita m'nyumba mwache mbaphika mwanambuzi mbaphatisa basa ndowa ya ufa kuphika mkate wakusowa chakufufumisira. Iye adaikha nyama m'chitundu mbaikha msuzi m'ndilo, tenepo adadza napyo kuna mngelo wa MBUYA pansi pa muti wamthundu ule, mbapipereka kuna iye. Mngelo wa MBUYA ule adampanga mbati, “Ikha nyama na mkate pamwalapa mbukhuthulirepo msuzi.” Gideoni adachita tenepo. Penepo mngelo wa MBUYA adafuthula dzanjache mbakhuya nyama na mkate na ndodo ikhadaphatira iye m'manja mwache. Moto udabuluka m'mwala mule mbupyereza nyama na mkate ule. Natenepo mngelo ule adabisika. Gideoni adadzindikira kuti mngelo wa MBUYA akhadamuonekera, tenepo adalonga mwamantha mbati, “MBUYA Mulungu! Ndaona mngelo wanu maso na maso!” Mbwenye MBUYA adalonga kuna iye mbati, “Mtendere. Leka chita mantha. Iwe hunafa tayu.” Gideoni adamangira MBUYA guwa yansembe penepo mbaithula na dzina yakuti, “MBUYA ndi mtendere.” Na lero guwayo ilipo basi pa Ofara, ile nja mbumba ya Abiezere. Mosiku onthowo MBUYA adapanga Gideoni mbati, “Kwata ng'ombe imuna ibodzi ya babako, ng'ombe imuna ya pyaka pinomwe mbugwise guwa ya babako idamangira iye milungu Baala, pontho ubuluse dzimunthu wa milungu Ashera, ali m'khundu mwache ule. Umangire mwadidi MBUYA Mulungu wako guwa yansembe pamuluwu. Tenepo kwata ng'ombe ile mbuipyereze nsembe pakuphatisa basa dzimunthu wamuti wa Ashera, milungu yawo udabulusa iwe ule ninga nkhuni.” Natenepo Gideoni adakwata khumi a anyabasache mbachita pikhadampanga MBUYA pile. Na thangwi yakuti iye akhagopa a pabanja pache, pontho na anthu a muluwanimo, iye hadapichite na masikati tayu, mbwenye adapichita pyache na mosiku. Mangwana mwache na machibese pidalamuka anthu a muluwanimo adagumana kuti guwa yansembe ya Baala na dzimunthu wa Ashera, milungu yawo pyagwiswapo, pontho ng'ombe imuna yachiwiri yapyerezwa nsembe paguwa ikhadamangwa penepo ile. Iwo adavunzana unango na mwanzache mbati, “Mbani adachita penepiyu?” Iwo adapivunzisa mwadidi mwene mbagumana kuti adapichita ndi Gideoni mwana Yoasi. Iwo adalonga kuna Yoasi mbati, “Mbuluse panja pano mwanako, towera timphe! Iye adagwisa guwa yansembe ya Baala mbabulusa dzimunthu wa milungu Ashera akhali m'khundu mwache ule.” Mbwenye Yoasi adalonga kuna anthu onsene akhadamfikira ale mbati, “Ayi, imwe muli kukhundu kwa Baala? Kani imwe mukuyesa kumuikhira kunduli? Munthu onsene anaikhira kunduli Baala anati aphiwe pinafuna fika machibese. Ngakhala Baala ndi mulungu mulekeni apitchinjirize yekha ene; idagwiswa ndi guwache.” Kubuluka ndzidzi wenewo kwenda m'tsogolo Gideoni akhadziwika na dzina yakuti Yerubaala, thangwi Yoasi akhadalonga mbati, “Mulekeni Baala apitchinjirize yekha ene; idagwiswa ndi guwache.” Kubuluka penepo Amidiani, Aamaleki onsene na madzinza anango akumabulukiro dzuwa adagumanyikana kumtunda unango wa mkulo wa Yorodani mbamanga msasawo paphedi ya Yezereele. Mzimu wa MBUYA adamgudumira Gideoni, tenepo adaliza ngoma kuchemera mbumba ya Abiezere kumtewera. Iye adatuma anyamphangwa kukhundu zonsene ziwiri za Manase kuachemera kuti amtewere. Iye adatuma pontho anyamphangwa kuna madzinza onsene a Asheri, Zebuloni na Nafitali, tenepo iwo adadza kuna iye. Penepo Gideoni adalonga kuna Mulungu mbati, “Imwe mukulonga kuti mwanyerezera kuphatisa basa ine pano kupulumusa Israele, ngayang'anani ndikuikha ubweya wa bira pansi pa mbuwa pambabubudira ine tirigu pale. Ngakhala mangwana na machibese ndinagumanapo bume yokha pa ubweyapo uku pambuwa ponsenepo mphakuuma, penepo ndinapidziwa kuti munaphatisa basa ine pano kupulumusa Israele.” Penepyo pidachitikadi ninga monthomo. Mangwana mwache na machibese pidalamuka Gideoni adakamula ubweya ule mbujoja madzi akukwana kudzala chitomba. Tenepo Gideoni adalonga kuna Mulungu mbati, “Lekeni kundizhangalira; ndilekeni ndilonge pontho kabodzi basi. Ndaphata miyendo nditawiriseni ndiyese pontho kabodzi basi na ubweyawu. Ndzidzi uno ubweya ukhale wakuuma pambuwapo pakhale mtota.” Mosiku wenewo Mulungu adachitadi ninga monthomo. Mangwana mwache na machibese ubweya ukhali wakuuma mwenemo pambuwapo padatota na bume. Nsiku inango Gideoni na amunache onsene adalamuka na machibese mbamanga msasa m'khundu-khundu mwa mphuno ya madzi ya Harodi. Msasa wa Amidiani ukhali paphedi kumpoto kwawo chifupi na phiri ya More. MBUYA adalonga kuna Gideoni mbati, “Amuna ana iwewa ngazinji pyakwanga kuti ine ndiachitise kukunda Amidiani. Iwo anakwanisa kunyerezera kuti akunda na mphamvu zawo mbakhonda kundikuza. Tenepo lalika kuna anthu kuti, ‘Munthu anachita manthayo abwerere pyache m'mudzi, ife mbatikhala pyathu paphiri ya Gileadi pano.’ ” Natenepo amuna pikwi makumawiri na piwiri adabwerera pyawo mbasalapo amuna pikwi khumi. Penepo MBUYA adalonga kuna Gideoni mbati, “Anthu ana iwe ngazinji pyakwanga basi. Akwate uende nawo kumadzi, tenepo ine ndinakaakhetha m'mbuto mwako. Ngakhala ndinalonga kuti mamuna ushu athema kwenda nawe, iye anati aende nawedi. Mbwenye ngakhala ndinalonga kuti mamuna ushu aleke kwenda nawe, iye hanaenda nawedi tayu.” Gideoni adatchithira na amuna ale kumadzi, tenepo MBUYA adalonga kuna Gideoni mbati, “Pambula mamuna onsene ule anakhaphwira madzi ninga mwanambwa pakati pa anthu onsene anagodama kuti amwe madziwa.” Pakhali amuna madzana matatu ale adatunga madzi na manjawo mbakhaphwira; anango onsene adagodama kuti amwe. MBUYA adalonga kuna Gideoni mbati, “Ine ndinakupulumusa pontho ndinakuchitisa kukunda Amidiani pakuphatisa basa amuna madzana matatu adamwa madzi mwakukhaphwira ale. Panga anango onsene kuti aende pyawo m'mudzi.” Tenepo Gideoni adagwinya Aisraele onsene pyawo m'mudzi kupambula amuna madzana matatu, ale adakwata pitomba na ngoma za amuna anango ale. Msasa wa Amidiani ukhali paphedi m'tchinde mwa phiri. Mosiku onthowo MBUYA adapanga Gideoni mbati, “Lamuka mbukasose msasawo; ndinakuchitisa kukunda. Kwache ngakhala unachita mantha, ndoko kumsasako pabodzi pene na nyabasako Pura. Iwe unati ukave pinafuna iwo kalonga; penepo unawanga mtima kuasosa.” Tenepo Gideoni pabodzi pene na nyabasache Pura adatchithira kunkhomo kwa msasa wa anyamalwawo. Amidiani, Aamaleki na madzinza anango onsene akumabulukiro dzuwa adafalikira paphedi pale ninga nyadzombe, pontho iwo akhali na ngamila zakuinjipa pyakwanga ninga tchetcha ya pagombe ya bara. Pidafika Gideoni adava munthu unango akupanga mwanzache pya ndoto zache. Iye adalonga mbati, “Ndalota mkate wakuphikwa na ufa wa barele udagulung'undira mumsasa mwathu muno mbumenya khumbi. Khumbiyo idagweratu pansi phwatha.” Mwanzache ule adamtawira mbati, “Penepi nkhabe khala chinthu chinango tayu, mbwenye talasada ya Gideoni mwana Yoasi, Muisraele. Mulungu aikha m'manja mwache msasa onsenewu pabodzi pene na anyankhondo athu ene.” Pidava Gideoni ndoto za munthu ule mbadziwa kuti ipyo pikhalonganji, adagodama mbapembedza MBUYA. Kubuluka penepo adabwerera kumsasa wa Aisraele kule mbalonga mbati, “Lamukani, MBUYA atichitisa kukunda anyankhondo a Amidiani!” Iye adagawa amuna madzana matatu ale m'magulu matatu mbapereka ngoma kuna munthu onsene na chitomba chakukhala na nsakali m'bwalo mwache. Iye adaapanga mbati, “Ndingafika kunkhomo kwa msasa mundiyang'ane mbamuchita pinachita ine. Gulu yanga na ine tingaliza ngoma zathu, penepo imwe mulizembo zanu konsene kuzungulira msasawo mbamukhuwa kuti, ‘Kuna MBUYA na kuna Gideoni.’ ” Gideoni na gulu yache ya anthu dzana ibodzi adatchithira kunkhomo kwa msasa kule mbakudzati fika chiti-chiti pidamala chinjana anyakulondali. Iwo adaliza ngoma mbaswa pitomba pidaphatira iwo pile. Tenepo magulu anango awiri ale adachitambo chibodzi-bodzi. Onsene adaphatira nsakali zile kumabzere kwawo, ngoma kumadyo kwawo mbakhuwa mbati, “Talasada ya MBUYA na ya Gideoni!” Munthu onsene adaimira pambuto pache kuzungulira msasawo, tenepo anyankhondo onsene adathawa akukhuwa, Mwenemo Gideoni na amunache akhaliza ngoma zawo, MBUYA adachitisa anyamalwawo kumenyana okhokha na matalasadawo. Iwo adathawira ku Zarenati mpakana ku Beti-Shita, mbafika kuluwani ya Abele-Mehola chifupi na Tabati. Tenepo amuna a madzinza a Nafitali, Asheri pabodzi pene na makhundu onsene awiri a Manase adachemerwa, tenepo iwo adathamangisa Amidiani. Gideoni adatuma anyamphangwa kudziko yonsene ya m'mapiri ya Eferemu kalonga mbati, “Idzani dzamenya nkhondo na Amidiani. Khalirani pamkulo wa Yorodani na m'mikhwawa mpakana ku Beti-Bara towera Amidiani aleke wambuka.” Amuna a dzinza ya Eferemu adachemereswa onsene pabodzi mbakhalira pamkulo wa Yorodani na m'mikhwawa mpakana ku Beti-Bara. Iwo adaphata mafumu awiri a ku Midiani, Mfumu Orebu na Zeebu; iwo adaphera Orebu pa Phanzwi ya Orebu, adaphambo Zeebu pambuto yakutchitchithira vinyu ya Zeebu. Iwo adathimiza kuthamangisa Amidiani mbadza na misolo ya Orebu na Zeebu kuna Gideoni ule ndzidzi wenewo akhali kumabulukiro dzuwa a mkulo wa Yorodani. Kubuluka penepo amuna a dzinza ya Eferemu adalonga kuna Gideoni mbati, “Thangwi yache njanji mudakhonda kutichemerambo pikhamenya imwe nkhondo na Amidiani? Wachitiranji pinthu ninga penepi kuna ife?” Iwo adampokanyisa pyakwanga pene. Mbwenye Gideoni adalonga mbati, “Pinthu pidakwanisa ine kuchita nee si pinthu tayu kusangiza na pinthu pyachita imwepo. Podi na ping'ono pene pidachita imwe amuna a ku Eferemu mphyamaso pyakwanga kupiringana pinthu pyachita mbumbanga yonsene. Na mphamvu za MBUYA imwe mudapha mafumu mawiri a ku Midiani, Orebu na Zeebu. Ninji chachita ine kusangiza na chenechi?” Pidalonga iye penepi, iwo hadamzhangalirave pikulu pene tayu. Gideoni na amunache madzana matatu ndzidzi wenewo akhadafika kumkulo wa Yorodani mbawambuka. Iwo adamala topa, kwache adathimiza kuthamangisa anyamalwawo. Pidafika iwo ku Sukoti, iye adalonga kuna amuna a muluwanimo mbati, “Ndaphata miyendo, apasenimbo amunangawa mikate pang'ono. Iwo amala topa, pontho ndikuthamangisa Zeba na Zalimuna mafumu awiri a ku Midiani.” Mbwenye akadamu a ku Sukoti adalonga mbati, “Thangwi yache njanji inafunira ife pasa anyankhondo kudya? Imwe nee mudzati phata Zeba na Zalimuna tayu.” Gideoni adalonga mbati, “Thangwi ya penepi, MBUYA angaikha Zeba na Zalimuna m'manja mwathu ndinakumenyani na matsanjo a minga, pontho na gogodo yathika pya m'thando yatchetcha muno.” Gideoni adathimiza kwenda kuna Penuele mbapempha pibodzi-bodzipi kuna anthu a kweneko, kwache amuna a kweneko adatawira chibodzi-bodzi ninga amuna a ku Sukoti. Natenepo Gideoni adalonga kuna iwo mbati, “Ndingakunda kunaenda ineku pakubwerera panga ndinagwisa nsanjayi.” Zeba na Zalimuna akhali pa Karikori na anyankhondo awo. Pakati pa anyankhondo onsene a madzinza akumabulukiro dzuwa adasalira okha akhalipo pikwi khumi na pishanu; anyankhondo pikwi dzana na makumawiri adaphiwa. Gideoni adenda na njira yakuphatiswa basa na anyakukhala m'makumbi, kumabulukiro dzuwa a Noba na Yogibeha mbasosa anyankhondo mwakuatutumusa. Mafumu awiri, Zeba na Zalimuna a ku Midiani adathawa, kwache iye adaathamangisa basi mbaaphata mbachitisa anyankhondo awo onsene kukhala pampani-pani. Pikhabwera Gideoni kubulukira kunkhondo na pamakata a Heresi, adaphata mphale mbodzi wa ku Sukoti mbamvunza. Mphale ule adalembera pansi Gideoni madzina makumanomwe na manomwe a mu Sukoti. Tenepo Gideoni adenda kuna amuna a ku Sukoti mbalonga mbati, “Kumbukani kuti pidakhonda imwe kundiphedza. Imwe mudalonga kuti nkhabe kwanisa tayu kupasa pyakudya anyankhondo anga adamala topa ale, thangwi ndikhadadzati kunda tayu Zeba na Zalimuna. Apo lero ndaaphatatu!” Iye adakwata minga na matsanjo a gogodo yathika pya m'thando yatchetcha mbatchunyusa napyo akadamu a ku Sukoti. Iye adagwisa nsanja ya ku Penuele mbapha amuna a mumzindamo. Kubuluka penepo Gideoni adavunza Zeba na Zalimuna mbati, “Amuna adapha imwe ku Tabori akhali akutani?” Iwo adatawira mbati, “Iwo akhaoneka ninga iwepo, onsene a iwo akhaoneka ninga mwana wa mfumu.” Gideoni adalonga mbati, “Iwo akhali abale anga, ana a mama nyakundibala. Ine ndinadumbira kuti ngakhala imwe nee mudaapha tayu, inembo mbidakuphani tayu.” Tenepo iye adalonga kuna Yetere mwanache wautombo mbati, “Lamuka mbuaphe!” Kwache Yetere hadacholole talasadache tayu, thangwi akhali mphale, pontho akhachita mantha. Penepo Zeba na Zalimuna adalonga kuna Gideoni mbati, “Lamuka mbutiphe ndiwe ene pyako, thangwi iwe unachita chamuna.” Natenepo Gideoni adaapha mbakwata mikufu yakubalika ikhali mkhosi mwa ngamila zawo zile. Kubuluka penepo Aisraele adalonga kuna Gideoni mbati, “Khala mtongi wathu, iwe, mwanako na chidzukulu chako. Iwe watipulumusa m'manja mwa Amidiani.” Gideoni adatawira mbati, “Ine nkhabe khala mtongi wanu, nee mwananga tayu. MBUYA mbakhale mtongi wanu.” Mbwenye iye adathimiza kulonga mbati, “Ndinakupemphani chinthu chibodzi. Munthu onsene wa imwe andipase mphete za m'khutu zidakwata iye.” (Amidiani ninga Aishimaele akhavala mphete zagolidi m'khutu.) Anthu adatawira mbati, “Tinakomerwa kuzipereka kuna iwe.” Iwo adathasika nguwo, tenepo munthu onsene adaikha mphete za m'khutu zidakwata iye zile. Mphete za m'makutu zagolidi zidatambira Gideoni zidalemera chifupi-fupi makilogramu makumawiri kupambula mikufu yakubalika, pyakuthemesera manungo, na nguwo zamsuzi wanyemba zikhavala mafumu a ku Midiani, pontho bande yakumangirirwa m'khosi mwa ngamila zawo zidatambira iye zile. Gideoni adasasanya mfanikizo wagolidi mbauikha muluwani mwache ya Ofara. Aisraele onsene adakhonda Mulungu mbaenda kweneko kapembedza mfanikizo ule. Tenepo icho chidasanduka msampha kuna Gideoni na kuna banjache. Tenepo Amidiani adakundwa na Aisraele, pontho pakhali nkhabeve chakugoswa tayu. Dzikoyo ikhali pamtendere pyaka makumanayi kufikirana Gideoni adafa. Gideoni adabwerera kwawo mbakakhala kweneko. Iye akhali na ana makumanomwe, thangwi iye akhali na akazi azinji ene. Iye akhali pontho na mkazi wachibitchu mu Shekemu, ule akhadambalira mwana wamamuna mbamthula Abimeleki. Gideoni mwana Yoasi adafa uku akalamba mwadidi mbaikhwa m'masiye a babache pa Ofara, luwani ya mbumba ya Abiazeri. Sindzidzi Gideoni nkhufa Aisraele hadakhulupirike kuna Mulungu tayu mbapembedza milungu Baala. Iwo adaikha Baala-Beriti kukhala mulungu wawo mbaduwalira MBUYA Mulungu wawo, akhadaapulumusa m'manja mwa anyamalwawo onsene akuazungulira ule. Iwo hadakomere mtima tayu banja ya Yerubaala, ule ndi Gideoni, podi kwene kuti iye adachitira Aisraele pinthu pyadidi. Abimeleki mwana wamamuna wa Gideoni adenda kuluwani ya Shekemu, kule kukhakhala abale ache mache onsene mbalonga kuna iwo na kuna mbumba yonsene ya mache ule mbati, “Vunzani mzika za ku Shekemu kuti, ‘Chadidi ninji kuna imwe; kutongwa na ana achimuna onsene makumanomwe a Gideoni, penu kutongwa na munthu mbodzi ene basi? Kumbukani kuti inembo ndine mbaleanu chadi-chadi.’ ” Abale ache mache adalonga kuna amuna a ku Shekemu pya pinthu penepi, tenepo iwo adanyerezera kutewera Abimeleki, thangwi iye akhali mbaleawo. Iwo adampasa kobiri zasiliva makumanomwe zakubulukira m'nyumba yakupembedzeramo ya Baala-Beriti, tenepo na kobiri zenezi iye adalemba ganyo malova kukhala kunduli kwache. Tenepo iye adenda kumusa kwa babache ku Ofara, tenepo na nsonga ya mwala ubodzi iye adapha nawo abale ache makumanomwe, ale akhali ana a Gideoni. Kwache Yotamu, mwana wamng'onoletu wa Gideoni adabisala, tenepo hadaphiwe tayu. Kubuluka penepo amuna a ku Shekemu na ku Beti-Milo adagumanyikana pabodzi pansi pa muti wakupambulika wamthundu mu Shekemu mbadzoza Abimeleki ufumu. Pidapiva Yotamu, adenda kaimira pansonga ya phiri ya Gerizimu mbakhuwa kuna iwo mbati, “Veserani kuno, imwe amuna a ku Shekemu, tenepo Mulungu anati akuveserenimbo. Pidachitwa na miti, ile idagumanyikana pabodzi kupisankhulira okha ene mfumu. Mitiyo idalonga kuna muti waolivi kuti, ‘Khala mfumu wathu.’ Muti waolivi ule udatawira kuti, ‘Kuti ine ndikhale mfumu wanu ine ndathema kusiya kubulusa mafutanga, ale ambaphatiswa basa kulemedza nawo milungu pontho anthu.’ Miti ile idalonga kuna muti wamkuyu ule kuti, ‘Idza ukhale mfumu wathu.’ Mbwenye muti wamkuyu ule udatawira kuti, ‘Kuti ine ndikhale mfumu wanu ine ndathema kusiya kubala nsapo zanga zadidi pontho zakutapirazi.’ Miti ile idalonga kuna mtawi wamfesa kuti, ‘Idza ukhale mfumu wathu.’ Mbwenye mtawi wamfesa ule udatawira kuti, ‘Kuti ine ndikhale mfumu wanu ine ndathema kusiya kubulusa vinyu ambachitisa milungu na anthu kukomerwa ule.’ Kubuluka penepo miti yonsene idalonga kuna thundudzi ya minga mbati, ‘Iwe idza ukhale mfumu wathu.’ Thundudzi ya minga idatawira kuti, ‘Ngakhala munafunadi kuti ine ndikhale mfumu wanu idzani mukhale pamthunzi m'tchinde mwangamu. Ngakhala munakhonda kuchita tenepo moto unagaka kubulukira m'minga mwangamu mbupisa mikungudza ya ku Lebanoni.’ ” Penepo Yotamu adathimiza kulonga mbati, “Ayi imwe mukhachitadi penepi na mtima wakuona, pontho na mtima onsene pikhadzoza imwe Abimeleki kukhala mfumu wanu? Ayi imwe mudachita pinthu pyadidi kuna Gideoni na banjache pyakuthemerana na pidachita iye? Kumbukani kuti babanga adakumenyerani nkhondo. Iye adasasanyika kufa kufuna kupulumusa imwepo kuna Amidiani. Kwache lero mwasandukira banja ya babanga. Imwe mudapha anache, amuna makumanomwe pamwala ubodzi mbamudzoza Abimeleki, mwana wamamuna adambalira bitchu wache ule, kukhala mfumu wa ku Shekemu, thangwi ndi mbaleanu. Apo chinchino pidachita imwe kuna Gideoni na kuna banjache ngakhala mudapichita na mtima wakuona, pontho na mtima onsene, penepo komerwani na Abimeleki iyembo akomerwe namwe. Mbwenye ngakhala si tenepo tayu, moto mbugake kubulukira muna Abimeleki kupisa mzika za Shekemu, na za Betimilo; moto mbugake pontho kubulukira muna mzika za Shekemu, Betimilo kupisa Abimeleki.” Podi Yotamu akhachita mantha na Abimeleki nanache, iye adathawa mbaenda pyache kakhala ku Beeri. Abimeleki adatonga Israele pyaka pitatu. Mulungu adagwisa mzimu okhonda vana pakati pa Abimeleki na amuna a mu Shekemu, tenepo iwo adapandukira Abimeleki. Penepi pidachitika kuti Abimeleki na amuna a mu Shekemu, ale adamuwangisa mtima kupha ana Gideoni makumanomwe, abwezerwe upandu udachita iwo ule. Amuna a mu Shekemu adabisalira Abimeleki m'tsanga pansonga ya phiri, tenepo iwo adaphata munthu onsene wakugwanda na njira yeneyo. Mbwenye Abimeleki adapangwa pya penepi. Kubuluka penepo Gaala mwana wamamuna wa Ebedi adadza ku Shekemu na abale ache, tenepo amuna a mu Shekemu adamnyindira. Onsene adenda kumunda wamfesa katchola mfesa mbasasanya vinyu mbachita phwando. Iwo adapita m'nyumba yakupembedzeramo milungu yawo, mule mudadya iwo na kumwa kwene mbasedegula Abimeleki. Gaala adalonga mbati, “Ayi amuna a mu Shekemu muno ndife akutani? Thangwi yache ninji tikutumikira Abimeleki? Abimeleki mbani? Mwana Gideoni! Kadi Zebulu si nyachiwiriache tayu. Apo ninji ife tikumtumikira? Verani kholo wanu Hamori phata ya mbumbanuyi! Mtongi wa anthu enewa mbidakhala ine, Abimeleki mbidamkhutcha mano basi. Ine mbidalonga kuna Abimeleki kuti, ‘Buluka na anyankhondo ako onsene mbatichite nkhondo!’ ” Zebulu, mtongi wa mzinda ule adazhangali pidava iye Gaala akulonga pinthu ninga penepi. Iye adatumiza mphangwa kuna Abimeleki ku Aruma kalonga kuti, “Gaala mwana Ebedi pabodzi pene na abale ache adza ku Shekemu, tenepo iwo nkhabe kukutawirisa kupita mumzindamo tayu. Tenepo iwe na amuna ana iwe mwathema kwenda na mosiku kaabisalira m'minda. Mangwana na machibese pakubuluka dzuwa mulamuke mbamukasose mzindawo mwakututumusa. Tenepo Gaala na amunache angabuluka dzamenyana namwe, akang'antheni pikulu pene ninga munakwanisira imwe.” Tenepo Abimeleki na amunache onsene adenda na mosiku mbakaabisalira m'magulu manayi kunja kwa Shekemu. Pidaona Abimeleki na amunache kuti Gaala na amunachembo akubuluka kunja mbaimira pamsuwo wa mzindawo, adalamuka m'mbuto zikhabisala iwo zile. Gaala adaaona mbalonga kuna Zebulu mbati, “Ngayang'anani amuna akutchitha pansonga ya phiri!” Zebulu adatawira mbati, “Enewo si anthu tayu mphithunzi-thunzi pyawo kwene paphiri.” Gaala adalonga pontho mbati, “Ngayang'anani mbamuna akutchitha pamsana wa phiri, pontho gulu ibodzi ikhadza na njira yokhokha kubulukira kumuti wamthundu wa anyakuombedza!” Tenepo Zebulu adalonga kuna iye mbati, “Apo kupithanda kwako konsene kule kuli kupi? Ndiwe ene ukhavunza thangwi inatumikira ife munthu weneyu Abimeleki. Enewo mbamuna akhalulupisa iwe ale. Apo, ndoko chinchino ukamenyane nawo.” Gaala adatsogolera amuna a ku Shekemu kamenyana na Abimeleki. Abimeleki adathamangisa Gaala, tenepo iye adathawa. Amuna azinji adakuwazwa, podi na ale akhali pamsuwo wa mzinda ene. Abimeleki adakhala ku Aruma, tenepo Zebulu adathamangisa Gaala na abale ache ene kubuluka mu Shekemu, towera aleke khalave mwenemo. Mangwana mwache Abimeleki adapidziwa kuti anthu a mu Shekemu akhasasanya pyakwenda kuminda. Natenepo iye adakwata amunache mbaagawa m'magulu matatu mbaabisalira m'minda. Pidaona iye anthu akubuluka mumzinda mule, adavumbuka mukhabisala iwo mule mbaasosa. Pikhachimbiza Abimeleki na gulu yache kwenda kalondali pamsuwo wa mzinda ule, magulu anango awiri ale adasosa anthu mumzinda mule mbaapha onsene. Kumenyana kudakwata nsiku yonsene, tenepo Abimeleki adapokosera mzinda ule mbapha anthu a mwenemo. Iye adagwisa mzindawo mbawaza munyu ponsene pene mwenemo. Pidava akadamu onsene akukhala munsanja mu Shekemu penepi, adapita m'subi yakutchinjirizwa ya nyumba yakupembedzera ya Eli-Beriti. Abimeleki adapangwa kuti iwo akhagumanyikana kweneko, natenepo iye adakwira phiri ya Zalimoni na amunache. Tenepo iye adakwata mbadzo mbagwanda matsamvu a muti mbaathukula paphewa pache. Iye adapanga amunache kuti achimbize kachita chibodzi-bodzi. Natenepo mamuna onsene adatema matsamvu mbatewera Abimeleki, tenepo adamuluka matsamvu ale pasubi yakutchinjirizwa ile. Iwo adagasa moto mbapisa anthu onsene m'bwalo mule. Anthu onsene pansanja ya Shekemu adafa; amuna na akazi akukwana ninga chikwi chibodzi. Kubuluka penepo Abimeleki adenda ku Tebezi mbazungulira mzindawo, tenepo iwo adaupokosera. Kweneko kukhali nsanja yamphamvu, tenepo amuna, akazi na akadamu ene adathawira mwenemo. Iwo adapifungira mwenemo mbaenda kakhala pansoyi. Abimeleki adadza kusosa nsanja ile. Pidenda iye kumsuwo kuipisa, mkazi unango adaponya libwe mbimgwera mumsolo mwache mbiswa chibade cha msolo wache. Penepo pene iye adachemera mphale akhaphatira pida pyache ule mbampanga mbati, “Kwata talasadako undiphe, towera iwo aleke longa kuti mkazi ndiye andipha.” Tenepo mphale ule adamulasa mbafa. Pidava Aisraele kuti Abimeleki afa, adabwerera m'misa mwawo. Na njira yeneyi Mulungu adabwezera Abimeleki upandu udachita iye kuna babache pakupha abale ache makumanomwe ale. Mulungu adachitisambo anthu a mu Shekemu kubonera thangwi ya kudawika kwawo ninga mudalongera Yotamu, mwana Gideoni, kuti pinaachitikira ndzidzi udaatemberera iye. Pidafa Abimeleki, Tola mwana Pua, pontho chidzukulu cha Dodo adadza kupulumusa Aisraele. Iye akhali wa dzinza ya Isakara mbakhala ku Shamiri m'nthemba ya mapiri ya Eferemu. Iye adakhala mtongi wa Israele pyaka makumawiri na pitatu. Tenepo iye adafa mbaikhwa m'masiye a ku Shamiri. Pidafa Tola padadza Yairi wa ku Gileadi. Iye adakhala mtongi wa Israele pyaka makumawiri na piwiri. Iye akhali na ana achimuna makumatatu ale akhapakira mabulu makumatatumbo. Iwo akhatonga mizinda makumatatu m'nthemba ya Gileadi, ile ikuthimiza kuchemerwa midzi ya Yairi. Tenepo iye adafa mbaikhwa m'masiye a ku Kamoni. Pidachitika pontho kuti Aisraele adachita pyakuipa pamaso pa MBUYA pakupembedza milungu Baala na Asitarite, pontho na milungu ya Aaramu, Asidoni, Amoabu, Aamoni na ya Afilisti. Iwo adakhonda MBUYA mbaleka kumpembedza. Natenepo MBUYA adazhangalira Aisraele mbachitisa Afilisti na Aamoni kuakunda. Pyaka khumi na pisere iwo adaboneresa na kupondereza Aisraele onsene akhakhala m'dziko ya Aamori kumabulukiro dzuwa a mkulo wa Yorodani m'nthemba ya Gileadi ale. Aamoni adawambuka mkulo wa Yorodani kamenya nkhondo na madzinza a Yuda, Benjemani na Eferemu. Israele akhali panyatwa ikulu. Penepo Israele adalira kuna MBUYA mbati, “Ife takudawirani pakukukhondani, imwe MBUYA Mulungu wathu, mbatipembedza Baala.” MBUYA adatawira mbati, “Aiguputo, Aamori, Aamoni, Afilisti, Asidoni, Aamaleki na Amaoni adakuponderezani m'nduli mule imwe mbamulira kuna ine. Ayi ine sidakupulumusani tayu m'manja mwawo. Kwache imwe mudathimiza basi kundikhonda mbamupembedza milungu inango. Tenepo ine nkhabe dzakupulumusanive tayu. Ndokoni mukalirire milungu yasankhula imweyo. Ilekeni ikupulumuseni mungakhala panyatwa.” Mbwenye Aisraele adalonga kuna MBUYA mbati, “Ife tadawa, tenepo chitani pyonsene pinafuna imwe, kwache taphata miyendo tipulumuseni lero ene pano.” Penepo iwo adataya milungu yachilendo ile mbapembedza MBUYA; tenepo iye adava nsisi thangwi ya nyatwa zawo. Anyankhondo a ku Amoni adasasanyika kumenya nkhondo mbamanga msasa m'nthemba ya Gileadi. Aisraele adadza pabodzi mbamanga msasa pa Mizipa mu Gileadi monthomo. Penepo anthu na akadamu a madzinza a Aisraele adavunzana unango na mwanzache mbati, “Mbani anafuna kutsogolera kamenya nkhondo na Aamoni? Munthu anapiperekayo anakhala mkadamu wa anthu onsene a m'nthemba ya Gileadi.” Yefita nyankhondo wakuwanga mtima wakubulukira ku Gileadi akhali mwana puta. Babache, ule dzinache ndi Gileadi, akhali na ana anango achimuna adabala iye na mkazache, tenepo pidakula iwo adakhakhamiza Yefita kubuluka pamsuwopo. Iwo adalonga kuna iye mbati, “Iwe nkhabe dzakwata khundu tayu pamfuma inafuna dzatisiyira babathu, thangwi iwe ndiwe mwana wa bere inango.” Yefita adathawa kubuluka kuna abale ache mbakakhala m'dziko ya Tobu. Kweneko iye adagumanyisa gulu ya malova tenepo iwo adamtewera. M'nduli mwache Aamoni adenda kamenya nkhondo na Aisraele. Pidachitika penepi akadamu a ku Gileadi adenda kakwata Yefita ku Tobu. Iwo adalonga mbati, “Idza utitsogolere towera tikwanise kumenyana na Aamoni.” Mbwenye Yefita adatawira mbati, “Imwe mudandizonda pikulu pene mwakuti mudandikhakhamiza kubuluka m'nyumba mwa babanga. Mphapo mwatani munadza kuna ine? Ayi ndi thangwi yakuti lero muli pa nyatwa?” Iwo adalonga kuna Yefita mbati, “Ife tikudza kuna iwe chinchino thangwi tinafuna kuti uende nafe kamenyana na Aamoni mbukhala mkadamu wa anthu onsene a ku Gileadi.” Penepo Yefita adalonga kuna iwo mbati, “Ngakhala munandibwezera kwathu, pontho MBUYA mbandichitisa kukunda Aamoni ndinati ndikhale mkadamu wanu.” Iwo adatawira mbati, “Ande, tatawirizana napyo. MBUYA ndi mboni yathu.” Natenepo Yefita adenda na akadamu a ku Gileadi, tenepo anthu adamuikha kukhala mtongi pontho mkadamu. Yefita adalonga pontho mafalache onsene ale pamaso pa MBUYA pa Mizipa. Kubuluka penepo Yefita adatuma anyamphangwa kuna mfumu wa ku Amoni kulonga mbati, “Chakusosani ife ninji? Thangwi yache ninji imwe mwazungulira dziko yathu kufuna kumenyana nafe?” Mfumu wa Aamoni adatawira anyamphangwa a Yefita mbati, “Pidabuluka Aisraele m'dziko ya Iguputo, adakwata dziko yanga kubulukira kumkulo wa Arinoni mpakana ku Mkulo wa Yaboki na Yorodani. Tenepo imwe chinchino mwathema kuibwezera mwamtendere.” Yefita adatuma pontho anyamphangwa ale kuna mfumu wa ku Amoni na kutawira kwakuti: “Si pyakuona tayu kuti Aisraele adakwata dziko ya Moabu penu dziko ya Amoni. Pidachitika mphipi: ndzidzi udabuluka Aisraele m'dziko ya Iguputo, iwo adagwanda na m'thando yatchetcha kwenda ku Nyanza Yakufira mbafika ku Kadeshi. Penepo iwo adatuma anyamphangwa kuna mfumu wa ku Edomu kumpempha kuti aatawirise kugwanda na m'dziko mwache, mbwenye iye hadaatawirise tayu. Iwo adapempha pontho mfumu wa ku Moabu, mbwenye mfumu wa ku Moabu hadaatawirise tayu kugwanda na m'dziko mwachemo. Natenepo Aisraele adakhala pa Kadeshi. Kubuluka penepo iwo adenda na m'thando yatchetcha kuzungulira dziko ya Edomu na ya Moabu mbafika kumabulukiro dzuwa a dziko ya Moabu, kukhundu inango ya mkulo wa Arinoni. Iwo adamanga msasa penepo, kwache iwo hadawambuke mkulo wa Arinoni tayu, thangwi udachita madire na Moabu. Tenepo Aisraele adatuma anyamphangwa kuna Sihoni mfumu wa Aamori wa ku Heshiboni kumpempha kuti aatawirise kugwanda na m'dziko mwache kwenda kudziko yawo ene. Kwache Sihoni hadaatawirise tayu. M'mbuto mwache iye adagumanyisa anyankhondo ache onsene mbamanga msasa pa Yahazi mbamenyana na Aisraele. Kwache MBUYA Mulungu wa Israele adachitisa Aisraele kukunda Sihoni na anyankhondo ache. Natenepo Aisraele adakwata nthemba yonsene ya Aamori, akhala mwenemo ale, kukhala yawo ene. Iwo adapokosera nthemba yonsene ya Aamori kubulukira kumkulo wa Arinoni kumwera mpakana kumkulo wa Yaboki kumpoto, pontho kubulukira kuthando yatchetcha kumabulukiro dzuwa mpakana kumkulo wa Yorodani kumadokero dzuwa. Tenepo MBUYA Mulungu wa Israele ndiye adathamangisa Aamori pamaso pa anthu ache Aisraele. Una mphamvu zanji iwe zakukwata nazo pontho dzikoyi. Iwe unakwanisa kukoya chinthu chonsene chakupasa Kemoshi, milungu yako. Kwache ife tinakoya pyonsene pyatipasa MBUYA Mulungu wathu. Ayi iwe ukupinyerezera kuti ndiwe wakufunika pyakwanga kupiringana Balaki mwana Zipora mfumu wa Moabu? Ayi iye adathimbana na Aisraele na pang'ono pene, penu kuchita nawo nkhondo? Pyaka madzana matatu Aisraele akhakhala mu Heshiboni na Aroeri na maluwani akuazungulira, pontho na mizinda yonsene m'khundu-khundu mwa mkulo wa Arinoni. Apo ndzidzi onsenewu iwe udatani kukwata mizindako? Nkhabe, ine sidakudawire tayu. Iwe ukudawa pakuchita nkhondo na ine. MBUYA, Mtongi ule, anati apitonge lero pakati pa Aisraele na Aamoni.” Kwache mfumu wa ku Amoni hadaikhe konta mphangwa zakubulukira kuna Yefita zile tayu. Tenepo Mzimu wa MBUYA adagudumira Yefita. Iye adenda nthemba zonsene za Gileadi na Manase mbabwerera ku Mizipa m'nthemba ya Gileadi mbathimiza kwenda ku Amoni. Yefita adadumbira kuna MBUYA mbati, “Ngakhala munandichitisa kukunda Aamoni, ndinati ndipereke nsembe zakupyerera munthu wakutoma kubuluka pa msuwo wa nyumbanga dzagumanikana nane ndzidzi unabulukira ine ku nkhondo. Ine ndinampereka nsembe munthuyo kuna imwe.” Natenepo Yefita adawambuka mkulo kamenya nkhondo na Aamoni, tenepo MBUYA adamchitisa kukunda. Iye adaamenya kubulukira ku Aroeri kwenda ku Miniti, kupokosera mizinda makumawiri pabodzi pene mpakana ku Abele Keramimi. Kukhali kucheka kukulu, tenepo Aamoni adakundwa na Aisraele. Pidabwerera Yefita kumusa kwache ku Mizipa, mwanache wamkazi adabuluka m'nyumba mwache kagumanikana naye, uku akuvina na kuimba chisekese. Weneyu akhali mwanache yekha ene basi. Pidamuona Yefita adang'amba nguwo zache na kutsukwala mbalonga mbati, “Waa, mwananga. Iwe wanditsukwalisa pikulu! Pyakhala tani kuti undivese kupha? Ine ndadumbira kuna MBUYA, natenepo ine ndathema kuchita pidadumbira ine pile!” Mwanache ule adalonga kuna iye mbati, “Ngakhala imwe mudadumbira kuna MBUYA chitani kuna ine pidadumbira imwepyo thangwi MBUYA akuchitisani kukunda anyamalwanu, Aamoni.” Kwache iye adapempha babache mbati, “Ndichitirenimbo chinthu chibodzi ichi. Ndilekeni miyezi miwiri, towera ndikwanise kwenda na anzanga kafamba kumapiri mbandikasintili kuti ndathema kufa okhonda sembwa pontho wakusowa ana.” Iye adampanga kuti aende pyache miyezi miwiri. Iye na ashamwali ache adenda kumapiri mbakasintili, thangwi akhadikhira kufa okhonda sembwa pontho wakusowa ana. Pidagwanda miyezi miwiri iye adabwerera kuna babache, tenepo babache adachita pidadumbira iye kuna MBUYA, natenepo iye adafa mbali mwali okhonda dziwa mamuna. Wenewu udasanduka mtemo wa Aisraele wakuti atsikana akhaenda kunja nsiku zinayi chaka na chaka kusintili mwana wamkazi wa Yefita wa ku Gileadi. Amuna a ku Eferemu adasasanyikira pya nkhondo, iwo adawambuka mkulo wa Yorodani kwenda ku Zafoni mbalonga kuna Yefita mbati, “Thangwi yache njanji iwe wawambuka madire dzamenya nkhondo na Aamoni okhonda kutichemerambo kuti tiende nawe pabodzi pene? Tinati tikupisire m'nyumba mwako.” Mbwenye Yefita adalonga kuna iwo mbati, “Ine na anthu anga tidapokanyisana pikulu pene na Aamoni. Ine ndidakuchemerani kwache imwe nee mudandipulumusa m'manja mwawo tayu. Pidaona ine kuti imwe nkhabe funa pyakundiphedza, ndidapereka moyo wanga kufa mbandiwambuka madire kumenyana na Aamoni. Tenepo MBUYA adandichitisa kuakunda. Apo thangwi yache ninji munadza dzamenyana na ine pano?” Penepo Yefita adagumanyisa pabodzi amuna onsene a mu Gileadi kumenyana na amuna a ku Eferemu mbaakunda. Anthu a ku Gileadi adamenya anthu a ku Eferemu, thangwi iwo akhadalonga mbati, “Imwe Agileadi, ale mukhakhala pakati pa Eferemu na Manase, ndimwe anyakupanduka kuna Eferemu.” Agileadi adatchinga mbuto zakuwambukirapo mkulo wa Yorodani, towera Aeferemu aleke kwanisa kuthawa. Munthu onsene wa Eferemu angayesera kuthawa, akhapempha kuti atawiriswe kuwambuka, penepo amuna a ku Gileadi akhamvunza mbati, “Ayi iwe ndiwe wa Eferemu?” Ngakhala iye akhalonga kuti, “Tayu,” iwo akhampanga kuti athule fala yakuti “Shiboleti.” Kwache iye akhaithula “Siboleti,” thangwi iye nee mbadakwanisa kuithula mwadidi mwache tayu. Penepo iwo akhamphata munthuyo mbampha pambuto ibodzi ya mbuto zakuwambukirapo zile. Ndzidzi wenewo anthu pikwi makumanayi na piwiri a ku Eferemu adaphiwa. Yefita adatonga Israele pyaka pitanthatu. Iye adafa mbaikhwa m'masiye kuluwani ya kwawo mu Gileadi. Pidafa Yefita, Ibizani wa ku Betelehemu adatonga Israele. Iye akhali na ana achimuna makumatatu pontho na ana achikazi makumatatu. Iye adasembesa anache achikazi kuna mbumba inango mbasembera anache achimuna atsikana makumatatu akubulukira kumbumba inango. Ibizani adatonga Israele pyaka pinomwe. Tenepo iye adafa mbaikhwa m'masiye ku Betelehemu. Pidafa Ibizani, Eloni wa ku Zebuloni adatonga Israele pyaka khumi. Tenepo iye adafa mbaikhwa m'masiye ku Aialoni nthemba ya Zebuloni. Pidafa Eloni, Abidoni mwana wamamuna wa Hilele wa ku Piratoni adatonga Israele. Iye akhali na ana achimuna makumanayi na pidzukulu pyachimuna makumatatu, ale akhali anyakupakira mabulu makumanomwe. Abidoni adatonga Israele pyaka pisere. Tenepo iye adafa mbaikhwa m'masiye ku Piratoni m'nthemba ya Eferemu m'nthemba ya mapiri ya Aamaleki. Aisraele adachita pontho pyakuipa pamaso pa MBUYA, tenepo MBUYA adachitisa Afilisti kuatonga pyaka makumanayi. Pandzidzi wenewo pakhali munthu unango dzinache Manoa wa kuluwani ya Zora. Iye akhali wa dzinza ya Dani. Mkazache akhali wakuuma nthumbo. Mngelo wa MBUYA adaonekera kuna iye mbalonga mbati, “Iwe ndiwe wakuuma nthumbo, mbwenye chinchino unati ukwate mimba mbubala mwana wamamuna. Chita mphole-mphole kuti uleke kumwa vinyu penu pyakuledzeresa pinango, penu kudya pyakudya pyokhonda chena pamaso pa Mulungu. Mwanayo angabalwa leka dzachinga tsisi yache, thangwi kubulukira nsiku inabalwa iye athema dzakhala Mnaziri wakupambulika kuna Mulungu. Iye anatoma basa yakupulumusa Aisraele kuna Afilisti.” Tenepo mkazi ule adenda mbakapipangambo mamunache mbati, “Munthu wa Mulungu adadza kuna ine, iye akhaoneka wakugoswa pyakwanga ninga mngelo wa Mulungu. Ine sidamvunze tayu kudabulukira iye, pontho iye hadandipange tayu dzinache. Mbwenye iye andipanga kuti ndinakwata mimba mbandibala mwana wamamuna. Iye andikhondesa kumwa vinyu penu pyakuledzeresa pinango; penu kudya pyakudya pyakukhonda chena pamaso pa Mulungu, thangwi mwanayo anakhala Mnaziri wakupambulika kuna Mulungu kubulukira nsiku ya kubalwa kwache.” Penepo Manoa adapemphera kuna MBUYA mbati, “Ndaphata miyendo MBUYA, tawirisani munthu wa Mulungu adatuma imwe ule, kudza pontho kuna ife dzatipanga pyathema ife kupichita na mwanayo angabalwa.” Mulungu adachita pidampempha Manoa pile tenepo mngelo wache ule adadza pontho kuna mkazache ule mwenemo iye mbali kumunda. Mamunache Manoa hakhali naye pabodzi kweneko tayu, tenepo iye adathamanga kabodzi kene mbakalonga kuna mamunacheyo mbati, “Ngayang'ana munthu adadza kuna ine pakutoma ule aonekera pontho kuna ine.” Manoa adalamuka mbatewera mkazache ule. Iye adenda kuna munthu ule mbakamvunza mbati, “Ayi munthu wache ndiwe akhalonga kuna mkazanga ule?” Iye adatawira mbati, “Ande, ndine pano.” Tenepo Manoa adavunza mbati, “Pyalonga imwepi pingakwana-kwana, apo mphaleyu athema dzachitanji? Apo moyo unafuna iye dzakhala nawo wathema dzakhala wakutani?” Mngelo wa MBUYA ule adatawira mbati, “Mkazi athema kuchita pyonsene pyampanga ine. Iye aleke kudya pyonsene pyakubulukira mfesa; aleke kumwa vinyu penu pyakuledzeresa pinango; penu kudya pyakudya pyokhonda chena pamaso pa Mulungu. Iye athema kuchita pyonsene pyampanga inepi.” Tenepo Manoa adatawira mbati, “Ngatipangeni dzinanu, towera tikulemedzeni pyalonga imwepi pingakwana-kwana.” Mngelo ule adavunza mbati, “Thangwi yache ninji munafuna kudziwa dzinanga? Dzinanga ndi dzina yakudodomesa.” Tenepo Manoa adakwata mwanambuzi na mapira pang'ono mbapipereka nsembe paguwa yamwala kuna MBUYA ule ambachita pyakudodomesa. Manoa adalonga kuna mkazache mbati, “Ife tinati tife thangwi taona Mulungu!” Mbwenye mkazache adatawira mbati, “MBUYA mbadafuna pyakutipha, iye nee mbadatambira nsembe yathu tayu; iye nee mbadationesa pinthu pyonsenepi penu kutipanga pinthu ninga penepi chinchino pano tayu.” Mkazi ule adabala mwana wamamuna mbamthula Samisoni. Mwana ule adakula pontho MBUYA adamtsanzayisa. Tenepo Mzimu wa MBUYA adatoma kumpasa mphamvu pikhali iye pamsasa wa Dani pakati pa Zora na Eshitaoli. Nsiku inango Samisoni adatchithira ku Timina mbaonako mtsikana unango wa Chifilisti. Iye adabwerera kwawo kapanga babache na mache mbati, “Ku Timina ndaonako mkazi wa Chifilisti; chinchino kandikwatireni ndinamfuna ndimsembe.” Kwache babache na mache adamvunza mbati, “Thangwi yache njanji unachita kwenda kuna Afilisti, anthu okhonda dziwa Mulunguwa, kuti ukasembe mkazi. Ayi iwe nkhabe kwanisa kusaka mkazi m'mbumba mwathu montho muno, penu pakati pa anthu athu onsenewa?” Mbwenye Samisoni adalonga kuna babache mbati, “Weneyo ngweneyo ene basi anafuna ine kuti mukandikwatire, thangwi ndakomerwa naye.” Makolo ache hakhapidziwa tayu kuti MBUYA ndiye akhatsogolera Samisoni kuchita tenepo, thangwi MBUYA akhasaka danga yakumenya nkhondo na Afilisti. Pandzidzi wenewo Afilisti akhatonga Israele. Tenepo Samisoni adatchithira ku Timina pabodzi pene na babache pontho mache. Pikhagwanda iwo na m'minda yamfesa, iye adava nkhalamu ing'ono ikubangula. Kabodzi na kabodzi Mzimu wa MBUYA adagudumira Samisoni mbampasa mphamvu mwakuti iye adakhwadzula nkhalamu na manjache basi khala ninga nkhalamu ile ikhali mwanambuzi. Kwache iye hadapange makolo ache pikhadachita iye pile tayu. Tenepo iye adenda mbakalonga na mtsikana mbakomerwa naye. Pidagwanda nsiku pang'ono Samisoni adenda kasemba mtsikana ule. Pikhaenda iye adabauka kuti akaone nkhalamu idapha iye ile, tenepo iye adadodoma pyakwanga kugumana nyuchi na uchi ache ene uli m'bwalo mwa nkhalamu yakufa ile. Iye adakhophola uchi ule mbaenda mbadya na njira. Tenepo iye adenda kuna babache na mache mbaapasambo pang'ono. Iwo adadya kwache Samisoni hadaapange tayu kuti iye akhadakwata uchi ule muna nkhalamu yakufa tayu. Babache adenda kumusa kwa mtsikana ule, tenepo Samisoni adachita phwando kweneko. Wenewu ukhali mtemo wache pakati pa aphale. Pidamuona Afilisti adatuma aphale makumatatu kuti akakhale naye. Samisoni adalonga kuna iwo mbati, “Ndikuvunzeni nthanthi. Ngakhala imwe munaipha nthanthi yeneyi nsiku zinomwe za phwando zidzati mala, ndinati ndikupaseni pyakufinika makumatatu pyakuchena na nguwo makumatatu. Mbwenye imwe mungakhonda kuipha nthanthi yeneyi, munati mundipase pyakufinika makumatatu pyakuchena na nguwo makumatatu.” Iwo adalonga mbati, “Ngatipange nthanthi yakoyi tiive.” Iye adalonga mbati, “Kubulukira muna nyakudya mudabuluka chakudyiwa. Kubulukira muna chinthu champhamvu mudabuluka chinthu chakutapira.” Pidagwanda nsiku zitatu akhayesa-yesa basi kufuna kupha nthanthi ule. Pansiku yachinayi iwo adalonga kuna mkazache Samisoni mbati, “Nyengerera mamunako atipange kuti nthanthi yeneyi ikulonganji. Ngakhala hunatipanga tayu ife tinaenda kapisa moto nyumba ya babako mbatikupisira pabodzi pene na iwepo mwenemo. Ayi imwe uwirianu mudatichemera kuno kuti mutibere pinthu pyathu?” Tenepo mkazi ule adenda kuna Samisoni mamunache na kulira mbalonga mbati, “Iwe hunandifuna tayu, kunachita iweku nkhundizonda. Iwe wapanga anthu anga nthanthi mbukhonda kundipanga kuti nthanthiyi ikulonganji.” Iye adalonga mbati, “Yang'ana, podi baba na mama ene sidaapange tayu. Apo thangwi yache njanji kuti ndipange iwepo?” Iye adalira nsiku zonsene mpakana kumala kwa nsiku zinomwe za phwando zile. Mbwenye pakumalisira pache pansiku yachinomwe iye adampanga kuti nthanthi ile ikhalonganji, thangwi iye adamnyangula pyakwanga thangwi ya nthanthi ile. Tenepo iye adenda kapanga Afilisti. Pansiku yachinomwe dzuwa mbidzati thobila amuna a mumzinda mule adalonga kuna Samisoni mbati, “Ninji chakutapira pyakwanga kupiringana uchi? Ninji champhamvu pyakwanga kupiringana nkhalamu?” Samisoni adatawira mbati, “Imwe mbamudakhonda phatisa basa ng'ombe yanga kutipula nayo, imwe nee mbamudakwanisa kuipha nthanthiyi tayu.” Mzimu wa MBUYA adamgudumira mbampasa mphamvu, tenepo iye adatchithira ku Ashikeloni, kule kudapha iye amuna makumatatu, iye adaadula mbakapereka nguwo zawo zadidi zile kuna amuna ale akhadapha nthanthi ile. Kubuluka penepo iye adabwerera kwawo na kuzhangali pyakwanga thangwi ya pikhadachitika pile. Tenepo mkazache akhadaperekwa kuna nyakukhala m'khundu mwache pansiku ya kukazhali kwache ile. Pidagwanda ndzidzi pang'ono Samisoni adenda kachezera mkazache ndzidzi wakuvuna tirigu mbaenda kampasa mwanambuzi. Iye adalonga kuna babache mkazi ule mbati, “Ndikwenda kusubi kwa mkazanga.” Kwache babache mkazi ule hadamtawirise tayu kupitamo. Iye adalonga kuna Samisoni mbati, “Ine ndikhanyerezera kuti hunamfunave tayu, tenepo ndidampasa shamwaliako. Kwache mng'onoache ngwakubalika pyakwanga, tenepo iwe unakwanisa kukwata weneyo m'mbuto mwache.” Samisoni adalonga mbati, “Ndzidzi uno ine nkhabe pinthu na pinafuna ine chitira Afilisti; ine ndinati ndiakuwaze pyakwanga.” Natenepo iye adenda kaphata mibinzi madzana matatu mbaimangirira michira miwiri pabodzi pene, pontho mbafekereza nsakali m'mifundomo. Kubuluka penepo iye adagasa moto kunsakalizo mbaleka mibinziyo, tenepo iyo idenda kuminda ya mapira ya Afilisti. Na njira yeneyi iye hadapise mapira okha akhadavunwa kale ale tayu, mbwenye pontho na mapira ene akhadasalira m'minda ale, pontho na minda yamfesa na yaolivi ene. Pidavunza Afilisti kuti mbani akhadachita penepi, iwo adapidziwa kuti Samisoni ndiye adapichita, thangwi tebzalache wa ku Timina akhadapereka mkazi Samisoni kuna shamwaliache. Natenepo Afilisti adenda kapha mkazache na babache ene pakuapisa moto. Samisoni adalonga kuna iwo mbati, “Podi imwe mwachita tenepa, ndinadumbira kuti ine nkhabe puma tayu mpakana ndabwezera pyachita imwe!” Iye adaasosa mwakugoswa mbapha azinji a iwo. Tenepo iye adenda kakhala m'nkhwimba m'Phanzwi ya Etamu. Afilisti adadza mbamanga msasa mu Yuda mbasosa luwani ya Lehi. Amuna a ku Yuda adaavunza mbati, “Mwatani munatisosa?” Iwo adatawira mbati, “Ife tadza dzakwata Samisoni kuti akhale nyaperezo mbatimchitirambo pyakuthemerana na pidatichita iye pile.” Tenepo amuna pikwi matatu a ku Yuda adenda kunkhwimba m'Phanzwi ya Etamu mbalonga kuna Samisoni mbati, “Kadi iwe nkhabe kupidziwa tayu kuti Afilisti mbatongi athu. Ninji pyachita iwe kuna ifepi?” Iye adatawira mbati, “Ine ndachita kuna iwo pinthu pyakuthemerana na pidandichitira iwombo.” Iwo adalonga mbati, “Ife tadza kuno dzakumanga towera tikupereke m'manja mwawo.” Samisoni adalonga mbati, “Dumbirani kuti imwe ene nee munandipha tayu.” Iwo adalonga mbati, “Tatawira. Ife sinakupha tayu. Tinakumanga kwene basi mbatikakupereka m'manja mwawo.” Tenepo iwo adammanga na nkhambala zitswa ziwiri mbabuluka naye m'nkhwimba mule. Pidafika Samisoni ku Lehi, Afilisti adadza kuna iye na kuthamanga pontho na kukhuwa. Mzimu wa MBUYA adamgudumira mbampasa mphamvu, tenepo iye adathumula nkhambala zikhali m'mikono na m'manja mwache mule khala ninga usalu wakupiswa moto. Tenepo iye adaona gogodo ya nsabwada za bulu ule akhadafa kwene chinchino. Iye adakotama mbalokota gogodo ile mbapha nayo amuna chikwi chibodzi. Natenepo Samisoni adaimba nyimbo mbati, “Na gogodo ya nsabwada za bulu, ine ndidapha nayo amuna chikwi. Na gogodo ya nsabwada za bulu, ine ndidaamuluka m'milu.” Kubuluka penepo iye adataya pyache gogodo ile. Pambuto pakhadachitika penepi padathulwa Ramati-Lehi. Kubuluka penepo Samisoni adava nyota pyakwanga, tenepo iye adachemera MBUYA mbati, “Imwe mwandichitisa kukunda, apo chinchino ndinati ndife na nyota pontho kuphatwa na Afilisti, anthu okhonda dziwa Mulungu ale.” Tenepo MBUYA adabaula benga kweneko ku Lehi madzi mbabuluka mwenemo. Samisoni adamwa mbatoma kuva pontho mwadidi. Tenepo mphuno ya madziyo idathulwa Hakore, na lero ilipo ku Lehi. Samisoni akhali mtongi wa Israele pyaka makumawiri, ndzidzi ukhali dzikoyo m'manja mwa Afilisti. Nsiku inango Samisoni adenda ku Gaza mzinda wa Afilisti kule kudagumana iye puta mbapita naye m'bonde. Anthu a ku Gaza adapidziwa kuti Samisoni akhali kweneko, tenepo iwo adazungulira mbutoyo mbamdikhirira mosiku onsene pamsuwo wa mpanda wakuzungulira mzinda. Iwo adamatama mosiku onsenewo mbanyerezera okha ene mbati, “Tinati tidikhire mpakana makalakwecha, tenepo tinati timphe basi.” Mbwenye Samisoni adakhala kweneko mpakana chiti-chiti. Tenepo iye adalamuka mbaphata msuwo wa mpandawo, mbaukhutcha pabodzi pene na pisimbi pyakuphatisa napyo, mpiringanyo na pyonsene. Iye adapithukula paphewa pache mbaenda napyo pansonga ya phiri yakuyang'anisana na Hebroni. Pidamala penepi Samisoni adamfuna pyakwanga mkazi unango dzinache Delila ule akhakhala paphedi ya Soreki. Mafumu mashanu a Chifilisti adenda kuna iye mbalonga mbati, “Mnyengerere Samisoni kuti akupange ninji chinamchitisa kukhala wamphamvu pyakwanga, pontho kuti tinakwanisa tani kummala mphamvu, towera tikwanise kummanga mbakhala wakusowa mphamvu. Munthu onsene pakati pathu anakupasa kobiri za siliva madzana khumi na ibodzi.” Natenepo Delila adalonga kuna Samisoni mbati, “Ngandipange ninji chimbakuchitisa kukhala wamphamvu pyakwanga ninga tenepa. Ngakhala munthu unango anafuna kukumanga kuti akumalise mphamvu anachita tani?” Samisoni adatawira mbati, “Ngakhala ndinamangwa na nkhambala zinomwe ziwisi zile zidaume tayu, ndinati ndisanduke wakusowa mphamvu ninga munthu unango onsene.” Natenepo mafumu a Chifilisti adadza na nkhambala zinomwe ziwisi zile zidaume tayu kuna Delila, tenepo iye adamanga nazo Samisoni. Iye adadza pontho na amuna anango ale akhadikhirira m'subi inango, tenepo Delila adakhuwa mbati, “Samisoni Afilisti akudza.” Mbwenye iye adathumula nkhambala zile khala ninga mumbagwandikira usalu ungapiswa moto. Tenepo iwo hadadziwe tayu basi pakhabulukira mphamvu zache. Delila adalonga kuna Samisoni mbati, “Ngayang'ana iwe wandiphatisa fuwa ya moto mbukhonda kundipanga pyakuona. Chinchino ngandipange munakwanisira munthu kukumanga.” Iye adatawira mbati, “Ngakhala iwo anandimanga na nkhambala zitswa zile zidzati phatiswa basa tayu, penepo ndinati ndikhale wakusowa mphamvu ninga munthu unango onsene.” Tenepo Delila adakwata nkhambala zitswa mbammanga nazo. Tenepo iye adakhuwa mbati, “Samisoni, Afilisti akudza!” Amuna akhadikhirira kusubi inango. Mbwenye iye adathumula nkhambala zile ninga usalu. Delila adalonga kuna Samisoni mbati, “Ukuthimiza basi kundiphatisa fuwa ya moto mbukhonda kundipanga pyakuona. Ngandipange munakwanisira munthu kukumanga.” Iye adatawira mbati, “Ngakhala unaluka tsisi yanga yakupotana-potana inomwe pabodzi na usalu mbuipana pamtanda wakulukirapo nguwo, penepo ndinakhala wakusowa mphamvu ninga munthu unango onsene.” Samisoni mbali m'chitulo, Delila adaluka tsisi yache yakupotana-potana inomwe pabodzi na usalu, mbaipana, tenepo adakhuwa mbati, “Samisoni, Afilisti akudza!” Mbwenye iye adalamuka mbakweya chakupanira tsisi yache kuibulusa kumtanda wakulukirapo nguwo. Tenepo Delila adalonga kuna iye mbati, “Penepa unalonga kuti umbandifunadi mbukhonda kuonesa kundifuna kwako? Iwe wandiphatisa fuwa ya moto katatu mbuthimiza basi kukhonda kundipanga chimbakuchitisa kukhala na mphamvu pyakwanga ninga tenepa.” Iye adathimiza basi kumnyangula na mafala enewa nsiku na nsiku mbamkhakhamiza mwakuti adamtopesa pyakwanga. Pakumalisira pache adampanga pyakuona mbati, “Tsisi yangayi chipo hidachingwe tayu. Ine ndine Mnaziri wakupambulika kuna Mulungu chibalirwe changa. Ngakhala tsisi yanga inachingwa mphamvu zanga zinamala mbandikhala wakusowa mphamvu ninga unango onsene.” Pidadzindikira Delila kuti ndzidzi wenewu akhadampanga pyakuona adatuma mphangwa kuna mafumu a Chifilisti kuti, “Idzani pontho kabodzi basi. Iye andipanga pyakuona.” Tenepo iwo adadza na kobiri kuna iye. Delila adamnyengerera kugona pamiyendo pache mbachemera munthu kuchinga tsisi yache yakupotana-potana inomwe. Tenepo Delila adatoma kumboneresa, penepo mphamvu zache zidamaliratu. Tenepo Delila adakhuwa mbati, “Samisoni, Afilisti akudza!” Iye adalamuka mbanyerezera kuti anakwanisa kuchita ninga mukhachitira iye ndzidzi onsene kupisudzula yekha ene. Iye hadapidziwe tayu kuti MBUYA adamsiya yekha. Afilisti adamphata mbamkonombola maso. Iwo adamkwata kwenda naye ku Gaza mbammanga na njema zankuwa, tenepo adamuikha kuphata basa yakupeya pa libwe. Kwache tsisi yache idatoma pontho kumera. Mafumu a Chifilisti adagumanyikana pabodzi kusekera pontho kupereka nsembe kuna Dagoni, milungu yawo. Iwo adaimba mbati, “Milungu yathu yatichitisa kukunda nyamalwathu Samisoni!” Samisoni adalonga kuna mphale akhamphata nsenji ule mbati, “Ngandiphatisembo mizati ya nyumbayi; ndinafuna nditsamire.” Panyumbapo padadzala amuna na akazi. Mafumu onsene a Chifilisti akhali penepo, pontho pakhali amuna na akazi akukwana ninga pikwi pitatu pansoyi kuyang'ana Samisoni ninga chakusekesa chawo. Tenepo Samisoni adapemphera mbati, “MBUYA Mulungu, ndaphata miyendo ndikumbukeni. Mulungu, ndipaseni pontho mphamvu kabodzi kene basi mbamunditawirise kubwezera na shoko ibodzi ene basi Afilistiwa, thangwi ya kundikonombola maso anga mawiriwa.” Tenepo Samisoni adaphata pamizati miwiri yapakati yakuphatisa nyumbayo. Iye adatsamira mizati ile uku aikha mkono wache pa mzati ubodzi, mkono unangombowo pa mzati unangowo, mbakhuwa mbati, “Mbandifere kubodzi na Afilistiwa.” Iye adagwinya na mphamvu zache zonsene tenepo nyumba ile idagwera mafumu ale na munthu unango onsene akhali penepoyo. Samisoni adapha anthu azinji pakufa pache kupiringana anthu adapha iye ndzidzi ukhali iye na moyo. Abale ache pabodzi pene na banjache yonsene adadza dzakwata mtembo wache. Iwo adabwerera naye mbakamuikha m'masiye pakati pa Zora na Eshitaoli nthumbi ya babache Manoa. Iye akhali mtongi wa Israele pyaka makumawiri. Pakhali munthu unango dzinache Mika, ule akhakhala m'nthemba ya mapiri a Eferemu. Iye adalonga kuna mache mbati, “Pidaba munthu unango kobiri zasiliva chikwi na dzana ibodzi kuna imwe, imwe mudamtemberera mbavayo. Ine ndidakuvani mukulonga penepi. Apo yang'anani kobirizo ndili nazo, munthu wache adachita penepyo ndine pano.” Mache ule adalonga mbati, “MBUYA mbakutsanzayise mwananga!” Iye adabwezera kobiri zile kuna mache, tenepo mache ule adalonga mbati, “Kuti dzedze ileke kukugwera mwananga, ine ene mako ndikuzipambulira kobiri zasilivazi kuna MBUYA. Zinati ziphatiswe basa yakusasanyira mfanikizo wakukukutizwa na siliva. Tenepo chinchino ndinakupasa kobirizo.” Tenepo iye adazibweza kuna mache. Penepo mache ule adakwata kobiri zasiliva zakukwana madzana mawiri mbazipasa nyakufula siliva ule adasasanya mfanikizo kubulukira kumuti wakukukutizwa na siliva. Tenepo udaikhwa m'nyumba mwa Mika. Mika ule akhali na mbuto yache ene yakupembedzera. Iye adasasanya mifanikizo inango pontho na efodi mbasankhula mbodzi wa anache achimuna kukhala nyansembeache. Pandzidzi wenewo mu Israele mukhali nkhabe mfumu, munthu onsene akhachita pyache pinamkomerapyo. Pandzidzi onthowo pakhali mphale unango wa Chilevi, ule akhakhala ku Betelehemu m'nthemba ya Yuda. Iye adabuluka ku Betelehemu mbaenda pyache kunango kwene kasaka mbuto kuti akakhale. Pikhaenda iye tenepo adafika kumusa kwa Mika m'nthemba ya mapiri ya Eferemu. Mika adamvunza mbati, “Ukubulukira kupi?” Iye adatawira mbati, “Ine ndine Mlevi wa ku Betelehemu m'nthemba ya Yuda. Ndikusaka-saka mbuto yakuti ndikhale.” Mika adalonga mbati, “Khala na ine pano. Ukhale nyakundipanga nzeru, pontho nyansembe wanga. Ine ndinati ndikupagali kobiri zasiliva khumi chaka chonsene, nguwo na phoso.” Mphale wa Chilevi ule adatawira kukhala naye mbasanduka ninga mwanache. Mika adamsankhula kukhala nyansembeache mbakhala pamsuwo wa Mika. Mika adalonga mbati, “Chinchino podi ndikukhala na Mlevi m'nyumba mwanga ninga nyansembe wanga, ndikupidziwa kuti MBUYA anachitisa pinthu pyanga kufamba mwadidi.” Pandzidzi wenewu mu Israele mukhali nkhabe mfumu. Nsiku zenezo dzinza ya Dani ikhasaka-saka mbuto kule kunakwanisa iwo kukhazikikako, thangwi akhadadzati tambira dziko yawo ene tayu pakati pa madzinza a Israele. Tenepo anthu a ku Dani adasankhula amuna ashanu aluso kubulukira m'mabanja a dzinzayo mbaatuma kubulukira kumaluwani a Zora na Eshitaoli kazonda dziko. Pidafika iwo m'nthemba ya mapiri ya Eferemu, iwo adakhala kunyumba ya Mika. Pikhali iwo kweneko, iwo adadzindikira lulume ya mphale wa Chilevi, tenepo adenda kuna iye mbalonga mbati, “Ukuchitanji kuno? Mbani akudzesa kuno?” Iye adaapanga mbati, “Mika adaverana na ine kundipagali, thangwi ya kumphatira kwanga basa ninga nyansembeache.” Iwo adalonga kuna iye mbati, “Taphata miyendo vunza Mulungu ngakhala ulendo wathu unakwanisika.” Nyansembe ule adatawira mbati, “Ndokoni mumtendere. Lekani swipa mtima, MBUYA akutsalakana pya ulendo wanu.” Tenepo amuna ashanu ale adalamuka mbaenda kuluwani ya Laishi mbaona kuti anthu a kweneko akhali pakupata ninga anthu a ku Sidoni. Iwo akhali anthu amtendere pontho akufulika okhonda pokanyana unango na mwanzache; iwo hakhasowa pinthu tayu. Iwo adakhala kutali na Asidoni, pontho hakhafambirana na anthu anango onsene tayu. Pidabwerera amuna ashanu ale ku Zora na Eshitaoli, anzawo adaavunza pidagumana iwo. Iwo adatawira mbati, “Tendeni tikasose Laishi. Tidaona kuti dzikoyo njadidi pyakwanga. Ayi imwe nkhabe chitapo pinthu tayu? Chimbizani kwenda kweneko mbamukaipokosere. Mungafika kweneko munagumana kuti anthu ache nkhabe kunyingwa na chinthu chene tayu. Ndi dziko ikulu pontho ina chinthu chonsene chinafuna munthucho, tenepo Mulungu akupasani dzikoyo.” Amuna madzana matanthatu a dzinza ya Dani adabuluka ku Zora na Eshitaoli mbasasanyikira pya nkhondo. Pikhali iwo kunjira adamanga msasa kumadokero dzuwa a Kiriati-Yearimu m'nthemba ya Yuda. Ndi thangwi yache mbutoyo na lero ikuchemerwa msasa wa Dani. Iwo adathimiza kwenda kubuluka kweneko kwenda kunyumba ya Mika m'nthemba ya mapiri ya Eferemu. Tenepo amuna ashanu, ale akhadenda kazonda dziko yakuzungulira Laishi, adalonga kuna anzawo mbati, “Kadi imwe mukupidziwa kuti ibodzi mwa nyumba zili panozi muna mfanikizo wa muti wakukukutizwa na siliva? Muna mifanikizo inango, pontho na efodi? Apo tathema kuchitaponji?” Tenepo iwo adapita m'nyumba mwa Mika mukhakhala mphale wa Chilevi ule mbamvunza mukhakhalira iye. Ndzidzi wenewo amuna madzana matanthatu a ku Dani, ale akhadasasanyikira pya nkhondo adaimira pamsuwo wa mpanda. Anyakuzonda ashanu ale adapitiratu m'nyumba mule mbakwata mfanikizo wa muti wakukukutizwa na siliva ule, mifanikizo inango pontho na efodi mwenemo nyansembe aimira pamsuwo na anyankhondo madzana matanthatu ale. Pidapita amuna ale m'nyumba mwa Mika mbakwata pinthu pyakupambulika pile, nyansembe ule adaavunza mbati, “Kadi chinachita imwechi ninji?” Iwo adalonga mbati, “Matama, leka longa chinthu na chibodzi chene. Tende ukakhale nyansembe wathu pontho nyakutipanga nzeru. Ayi iwe nkhabe komerwa kukhala nyansembe wa dzinza yonsene ya Israele tayu, kusiyana na kukhala nyansembe wa banja ya munthu mbodzi ene basi?” Penepi pidamchitisa nyansembe ule kukomerwa pyakwanga, tenepo iye adakwata mifanikizo yakupambulika ile mbaenda nawo pabodzi. Iwo adazungunuka mbaenda pyawo pabodzi pene na anawo, pifuyo pyawo, na pinthu pyawo pyonsene patsogolo pawo. Pidachemera Mika atsanthembache kuti akamenye nawo nkhondo, iwo akhadamala kale nsinzo ukulu ene kubulukira kunyumbache; tenepo iwo adaphatana nawo amuna a dzinza ya Dani ale mbakhuwa kuna iwo, tenepo amuna a dzinza ya Dani ale adazungunuka mbaavunza mbati, “Ninji penepi? Mwinji ninga wenewu ngwanji nawo?” Mika adatawira mbati, “Penepa ndiye munafuna kulonganji pinalonga imwe kuti ‘Ninji penepi?’ Imwe mudakwata nyansembeanga na mifanikizo idasasanya ine mbamuenda pyanu. Apo chasala na ine ninji pontho?” Amuna a dzinza ya Dani ale adatawira mbati, “Mphyadidi mbudamatama pyako gopesera amuna anazhangali mbakuphata. Penepo iwe na banjako yonsene munafa.” Tenepo Adani adathimiza kwenda pyawo. Mika adapiona kuti iwo akhali na mphamvu pyakwanga kupiringana iye, natenepo adazungunuka mbabwerera kumusa kwache. Iwo adautchandula dzina kukhala Dani, dzina ya kholo wawo Dani mwana Yakobo. Amuna a dzinza ya Dani ale adaikhamo mfanikizo kuti upembedzwe, tenepo Yonatani mwana wamamuna wa Gereshomu, ule akhali mwana wamamuna wa Mose na anache akhali anyansembe kuphatira basa dzinza ya Dani kufikirana anthu adatamiswa ku madziko akunja. Mfanikizo wa Mika udakhala kweneko ndzidzi onsene ukhali Chikhumbi cha Mulungu chile ku Shilo. Nsiku zenezo mwenemo Israele mbadzati khala na mfumu, pakhali Mlevi unango wakukhala kutali kumidzi m'nthemba ya mapiri a Eferemu, ule adakwata bitchu wa ku Betelehemu m'nthemba ya Yuda kukhala mkazache. Kwache mkazi ule adapinda mbabuluka kwenda pyache kuna babache ku Betelehemu mbakakhala kweneko miyezi minayi. Tenepo mamuna ule adenda kweneko kamnyengerera mkazi ule kuti abwerezane naye. Iye adakwata nyabasa na mabulu mawiri kwenda naye pabodzi. Mkazi ule adapitisa Mlevi m'nyumba, tenepo pidamuona babache adamtambira mwadidi. Babache mkazi ule adakhakhamiza Mlevi ule kuti akhale, tenepo adakhaladi kweneko nsiku zitatu kudya, kumwa na kugona kweneko. Machibese a nsiku yachinayi iwo adalamuka mbasasanyika kwenda. Mbwenye tebzalache Mlevi ule adalonga kuna iye mbati, “Mutome kudya mungamala munaenda mphole.” Tenepo awiri ale adakhala pansi mbadya na kumwa pabodzi. Kubuluka penepo tebzalache ule adalonga kuna iye mbati, “Ndaphata miyendo gonani pontho kuno kuti mukomerwe.” Mlevi ule adasasanyika kuti aende, mbwenye tebzalache adamkhakhamiza kuti akhale, natenepo iye adagona mosiku unango kweneko. Mangwana mwache na machibese a nsiku yachishanu adautoma ulendo, mbwenye tebzalache adalonga mbati, “Idyani pontho dikhirani muende mawulo ano.” Tenepo amuna awiri ale adadya pabodzi. Pikhadatekenyeka mamuna, mkazache wachibitchu ule na nyabasache ule kwenda, tebzalache ule adalonga mbati, “Yang'anani, kunja kwadoka kale munakwanisa kugona pontho kuno kuti mukomerwe. Kunja kunati kuswipe chinchino pano; mangwana munakwanisa kubesera pyakwanga kuti muende ulendo wanu.” Tenepo iwo adagwanda kwene pyawo na mu Yebusi mbathimiza kwenda pyawo. Dzuwa ikhadathobila pikhafika iwo ku Gibea m'nthemba ya dzinza ya Benjemani. Iwo adabauka kuti akagone kweneko. Iwo adapita mumzinda mbakhala pachintalo cha mumzinda, kwache nkhabe na mbodzi ene adapipereka kuakwata kwenda nawo kumusa kwawo kuti akagone mosiku wenewo tayu. M'chidodo nkhalamba inango yachimuna idadza kubulukira kubasache kumunda. Kwawo kukhali kunthemba ya mapiri a Eferemu, mbwenye akhakhala ku Gibea. Anthu a muluwani mwenemo akhali a dzinza ya Benjemani. Nkhalamba ule adaona mlendo ule pachintalo cha mumzinda, mbamvunza mbati, “Mukubulukira kupi? Apo mukwenda kupi?” Mlevi ule adatawira mbati, “Ife tikubulukira ku Betelehemu m'nthemba ya Yuda, tenepo ife tikwenda kumudzi kwathu kutsanga kwa nthemba ya mapiri a Eferemu. Nkhabe na mbodzi ene aenda nafe kumusa kwache, podi kwene kuti ife tina maudzu na pyakudya pya mabulu athu, pontho mkate na vinyu pya mkazanga wachibitchu, ine na nyabasangayi. Tina pyonsene pinafuna ife.” Nkhalamba ule adalonga mbati, “Tendeni kumusa kwanga. Ndinati ndikakuyang'anireni mwadidi. Imwe si kuti muchite kugona pachintalo pano tayu.” Natenepo iye adenda nawo kumusa kwache mbadyesa mabulu ache. Alendo ache ale adaasambisa manyalo awo mbadya na kumwa. Iwo akhakomerwa pyakwanga, tenepo vumbu-vumbu amuna anango anyakuchita pyakuzuda m'mzinda mule adazungulira nyumba ile mbatoma kumenya msuwo. Iwo adalonga kuna nkhalamba ule mbati, “Bulusa panja pano mamuna adza na iwe kumusa kwako kuno! Tinafuna kuchita naye pyakuzuda.” Mbwenye nkhalamba ule adabuluka panja mbalonga mbati, “Tayu, ashamwali, lekani chita pinthu pyakuzuda ninga penepi. Iye ndi mlendo wanga; lekani kumchitira pyakuipa. Yang'anani mkazache wachibitchu pontho mwananga okhonda dziwa mamuna alipo. Ndinati ndiabuluse panja pano chinchino. Imwe munakwanisa kuchita nawo pyonsene pinafuna imwe. Mbwenye lekani chita chinthu chakuchitisa manyadzo kuna mamuna weneyu!” Kwache anthu ale hadamvesere tayu. Tenepo Mlevi ule adabulusa panja mkazi wachibitchu ule. Iwo adamphatirira mbachita naye pyauputa mosiku onsene mpakana machibese. M'makalakwecha mkazi ule adadza mbagwa pansi pa msuwo wa nyumba ya nkhalamba mukhali mamunache mule. Iye adakhala pyache penepo basi mpakana kunja ngwiro. Mamunache adalamuka machibese enewo, tenepo pidafungula iye msuwo kuti aende ulendo wache adagumana mkazache wachibitchu ule ali tambzala kumsuwo wa nyumba ile uku mkono wache adathambidzira kumsuwoko. Iye adalonga mbati, “Ngalamuka, tiende.” Mbwenye mkazi ule hadatawire tayu. Tenepo adakwata manungo a mkazi ule mbaagwangwanyisa pabulu pache pale mbautoma ulendo wache kwenda kwawo. Pidafika iye, adapita m'nyumba mwache mbakwata mpeni mbagwanda-gwanda m'mapindi khumi na mawiri manungo a mkazache ule. Tenepo iye adatumiza phindi ibodzi ibodzi kuna madzinza khumi na awiri a Israele. Munthu onsene adapivayo adalonga mbati, “Chipo ife tidzati kuva pinthu ninga penepi tayu. Chipo pinthu ninga penepi pidzati chitika tayu, kutomera ndzidzi udabuluka Aisraele ku Iguputo! Ife tathema kuchitapo pinthu! Apo tinachitanji?” Anthu onsene a Israele a m'dzinza ya Dani mpakana ku Beeresheba pontho a kunthemba ya Gileadi adadza ninga munthu mbodzi mbagumanyikana pamaso pa MBUYA pa Mizipa. Akadamu onsene a anthu a madzinza a Israele akhalimbo penepo pamgumano wa anthu a Mulungu. Penepo pakhali pontho anyankhondo pikwi madzana manayi akuphatira matalasada. Pandzidzi wenewo anthu anango a dzinza ya Benjemani adapiva kuti Aisraele onsene agumanyikana pa Mizipa. Aisraele adavunza mbati, “Ngatipangeni, upandu wenewu wachitika tani?” Mlevi ule mkazache akhadachitirwa pyaupandu ule adatawira mbati, “Mkazangayi na ine tidenda ku Gibea m'nthemba ya Benjemani kagona kweneko. Amuna a kweneko adadza mbazungulira nyumba ile na mosiku. Iwo akhafuna pyakundipha m'mbuto mwache iwo adaphatirira mkazanga wachibitchu, tenepo iye adafa. Ine ndidakwata manungo ache mbandiagwanda-gwanda m'mapindi mbanditumiza kada dzinza phindi yache kuna madzinza onsene khumi na awiri a Israele, thangwi anthu enewa achita chinthu chakuipa pontho chakuchitisa manyadzo pakati pa Aisraele. Monsene muli pano ndimwe Aisraele, apo tinachitanji na penepi.” Anthu onsene adalamuka pabodzi pene mbalonga mbati, “Nkhabe munthu na mbodzi ene wa ife, penu akhale pyache m'khumbi penu m'nyumba anaenda kumusa kwache tayu. Ife tinachita tenepa: tinagwa ntsango mbatisankhula amuna anango kuti akasose Gibea. Khundu ibodzi ya makhundu khumi ya amuna a Israele anapereka pyakudya kuna anyankhondo, anango akusalirawo anati aende katchunyusa Gibea, thangwi ya chinthu chakuipa pyakwanga chachita iwo kuna Israele.” Natenepo amuna onsene a ku Israele adagumanyikana na manyerezero abodzi ene kufuna kusosa luwani ile. Madzinza a Israele adatuma anyamphangwa kunthemba zonsene za dzinza ya Benjemani kulonga kuti, “Upandu wakugoswa ninga wenewo ngwanji wachita imwewu? Chinchino dzani nawo kuna ife anthu akuchita pyakuzuda, towera tiaphe mbatibulusa chakuipachi mu Israele.” Mbwenye anthu a dzinza ya Benjemani hadapiikhe konta tayu pikhalonga Aisraele anzawo pile. Kubulukira kumizinda yonsene ya Benjemani iwo adadza dzamenya nkhondo ku Gibea na anthu anango a Israele. Anthu a dzinza ya Benjemani adagumanyisa anyankhondo pikwi makumawiri na pitanthatu kubulukira kumizinda yawo. Kuthimizira papenepi mbalwa za mu Gibea zidagumanyisa amuna madzana manomwe aluso pakuponyera mabzere. Munthu onsene wa iwo akhaponya mwala na mbemba mbakhonda kukhwitcha kwene na pang'ono pene. Madzinza anango a Israele adagumanyisambo amuna pikwi madzana manayi anyankhondo akuphatira talasada, onsenewa akhali aluso pankhondo. Aisraele adenda kumbuto yakupembedzerapo ku Betele mbavunza Mulungu mbati, “Dzinzache njipi yathema kutoma kwenda kamenyana na dzinza ya Benjemani?” MBUYA adatawira mbati, “Dzinza ya Yuda.” Natenepo mangwana mwache na machibese Aisraele adautoma ulendo wa kunkhondo mbamanga msasa chifupi na mzinda wa Gibea. Iwo adenda kasosa anyankhondo a dzinza ya Benjemani mbaikha anyankhondo m'mbuto zawo kuyang'anisana na mzindawo. Anyankhondo a dzinza ya Benjemani adabuluka mumzindamo, tenepo dzuwa mbidzati thobila iwo adapha anyankhondo pikwi makumawiri na piwiri a ku Israele. Iwo adenda kuna anyankhondo a dzinza ya Benjemani kachiwiri. Ndzidzi wenewu anthu a dzinza ya Benjemani adabuluka mumzindamo mbapha anyankhondo pikwi khumi na pisere pya anyankhondo aluso a ku Israele. Kubuluka penepo Aisraele onsene adenda kasintili ku Betele. Iwo adakhala kweneko pamaso pa MBUYA, pontho hadadye tayu kufikirana mawulo. Iwo adapereka nsembe zachiphatizano mbapyereza nsembe yamumphu. Iwo adachita pyonsenepi pamaso pa MBUYA. Tenepo Aisraele adenda kaikha amuna anango pakubisika kuzungulira Gibea. Kachitatu kache nsiku zakutsagazana adenda kuna anthu a dzinza ya Benjemani mbaikha anyankhondo awo m'mbuto zawo kuyang'anisana na Gibea ninga mukhadachitira iwo pakutoma pale. Anthu a dzinza ya Benjemani adabuluka dzamenya nkhondo mbachitiswa kwenda kutali kwene kubulukira kumzinda. Ninga pakutoma iwo adatoma kupha Aisraele anango kunja kwa mzinda pamsewu wakwendera ku Betele pontho unango wakwendera ku Gibea. Iwo adapha Aisraele akukwana ninga makumatatu. Anthu a dzinza ya Benjemani adalonga mbati, “Ife taapamantha ninga mukhadachitira ife pakutoma pale.” Mbwenye Aisraele akhadapisasanya kubwerera chinduli-nduli mbaachitisa kwenda kutali na mzindawo kumisewuyo. Pidabuluka gulu ikulu ya Israele m'mbuto zawo mbagumanyikana pa Baala-Tamara, amuna adabisala kuzungulira mzindawo adabuluka m'mbuto za miyala zikhadabisala iwo zile. Tenepo pakati pa amuna pikwi khumi aluso adasankhulwa pakati pa Aisraele ale, adasosa Gibea tenepo nkhondo idakaka. Anthu a dzinza ya Benjemani hadadzindikire tayu kuti iwo akhali chifupi kuvungwa. Tenepo MBUYA adachitisa anyankhondo a ku Israele kukunda anyankhondo a dzinza ya Benjemani mbapha pikwi makumawiri na pishanu na dzana ibodzi pya iwo nsiku yeneyo. Penepo anthu a dzinza ya Benjemani adadzindikira kuti akundwa. Gulu ikulu ya anyankhondo a ku Israele akhadakunda anthu a dzinza ya Benjemani, thangwi akhanyindira amuna akhadabisala kuzungulira Gibea ale. Amuna enewa adachimbiza kuthamangira ku Gibea, iwo adabalalika mumzinda mule mbapha munthu onsene mwenemo. Gulu ikulu ya anyankhondo a ku Israele pontho na amuna akhadabisala ale adasasanya chidziwiso chakuti angaona makole akulu a utsi tolo-tolo m'dzulu kubulukira mumzindamo, gulu ikulu ile idathema kuzungunuka kumenya nkhondo. Pandzidzi wenewu anthu a dzinza ya Benjemani akhadapha kale Aisraele makumatatu. Tenepo iwo adapilonga okha ene mbati, “Tiamenye ninga montho mudachitira ife pakutoma pale.” Penepo chidziwiso chile chidaoneka, makole a utsi adaoneka phwira-phwira kubulukira mumzinda mule. Anthu a dzinza ya Benjemani adazungunuka mbadodoma kuona kuti mzindawo onsene ukugaka moto. Tenepo Aisraele adazungunukambo, penepo anthu a ku Benjemani akhali pa mpani-pani, thangwi iwo adadzindikira kuti ali chifupi kukundwa. Iwo adapiyesera kuthawa Aisraele kuthawira kuminda, kwache iwo hadakwanise kuthawa tayu, thangwi iwo adaphatwa pakati na kati pa gulu ikulu ya anyankhondo a ku Israele na amuna akhadabuluka mumzinda ale, tenepo iwo adamala vungwa. Aisraele adazungulira anyamalwawo mbaathamangisa mwakukhonda leka mpakana chakumabulukiro dzuwa a Gibea uku akuapha pikhaathamangisa iwo. Pikwi khumi na pisere pya anyankhondo aluso a dzinza ya Benjemani adaphiwa. Pikhazungunuka amuna akusalira kuthawira kuthando yatchetcha kwenda ku Phanzwi ya Rimoni, Aisraele adapha amuna pikwi pishanu m'misewu. Aisraele adathimiza kuathamangisa amuna akusalira ale, mpakana ku Gidomu mbapha amuna pikwi piwiri. Pabodzi pene onsene anthu a dzinza ya Benjemani adaphiwa nsiku yeneyo akhalipo pikwi makumawiri na pishanu, onsenewo akhali anyankhondo akuwanga mtima. Kwache amuna madzana matanthatu adakwanisa kuthawira kuthando yatchetcha ku Phanzwi ya Rimoni mbakhala kweneko miyezi minayi. Aisraele adabwerera pontho kudziko ya Benjemani mbapha pyonsene pene, amuna, akazi na ana ene, pontho na pifuyo pyene. Iwo adapisa moto luwani yonsene m'nthemba yeneyo. Pikhadagumanyikana Aisraele pa Mizipa, iwo adadumbira mbati, “Nee mbodzi pakati pathupa anasembesa mwanache wamkazi na munthu wa dzinza ya Benjemani tayu.” Natenepo anthu a ku Israele adenda ku Betele mbakhala pansi pamaso pa Mulungu mpakana mawulo mbasintili mwakugaluza fala, pontho pikulu pene. Iwo adalonga mbati, “MBUYA Mulungu wa Israele penepi pyachitikiranji? Thangwi yache ninji kuti dzinza ya Benjemani imale pakati pa Israele?” Mangwana mwache na machibese anthu adamanga guwa yansembe penepo, mbapereka nsembe zachiphatizano mbapyereza nsembe yonsene yamumphu. Iwo adavunza ngakhala pakhali gulu inango kunja ile hidagumanyikane nawo pabodzi na madzinza a Israele pamaso pa MBUYA tayu. Thangwi iwo akhadadumbira kuti munthu onsene anakhonda dzagumanyikana pabodzi na anzache pamaso pa MBUYA ku Mizipa, weneyo athemadi kuphiwa. Aisraele adaphatwa na nsisi pyakwanga na abale awo a dzinza ya Benjemani mbalonga mbati, “Lero dzinza ibodzi pakati pa madzinza a Israele yatayika. Tinachita tani kuti tipase akazi kuna amuna a dzinza ya Benjemani adasalira kukhonda phiwa ale? Ife tidadumbira kuna MBUYA kuti na kutani kwene ife sinaapasa anathu achikazi tayu.” Tenepo iwo adavunza ngakhala pakhali dzinza inango pakati pa Israele ile hidagumanyikane na anthu tayu pamaso pa MBUYA pa Mizipa. Tenepo iwo adapidziwa kuti nkhabe na ibodzi ene wa ku Yabeshi-Gileadi akhadadza penepo tayu; pakuchemera kufuna kuona mbani nyankhondo akhalipo penu nkhabepo, nkhabe na mbodzi ene wa ku Yabeshi-Gileadi adatawira tayu. Anthu adagumanyikana penepo ale adatuma amuna akuwanga mtima pikwi khumi na piwiri na utongi wakuti, “Ndokoni mukaphe amuna onsene a ku Yabeshi-Gileadi kuthimizapo akazi na ana ene. Kapheni amuna onsene pontho akazi ale si amiyali okhonda dziwa mamuna tayu.” Pakati pa anthu a mu Yabeshi adagumana amiyali okhonda dziwa mamuna madzana manayi, tenepo adadza nawo kumsasa kwawo ku Shilo, kule nkhunthemba ya Kanani. Tenepo anthu adagumanyikana penepo ale adatuma mphangwa kuna amuna a dzinza ya Benjemani akhabisala ku Phanzwi ya Rimoni ale kuapanga pya mtendere. Amuna a dzinza ya Benjemani ale, adabwerera m'mudzi, tenepo adapaswa akazi a ku Yabeshi-Gileadi akhadasiyiwa okhonda phiwa ale. Kwache akazi ale hadakwane-kwane kuna onsene a iwo ale tayu. Anthu adaphatwa na nsisi na dzinza ya Benjemani thangwi MBUYA adabulusa dzinza ibodzi pakati pa madzinza a Israele. Tenepo anthu adagumanyikana mbalonga mbati, “Nkhabeve tayu akazi m'dzinza ya Benjemani. Tinachita tani kuti tipase akazi kuna amuna a dzinza ya Benjemani adasalira kukhonda phiwa ale? Israele hadatheme kutaya ibodzi pakati pa madzinza khumi na awiriwa tayu. Ife tathema kugumana njira yakuti dzinza ya Benjemani ithimize kukhalapo, Kwache ife nkhabe kuatawirisa kusemba anathu achikazi tayu, thangwi ife Aisraele tadumbira kuti, ‘Dzedze kuna munthu onsene anasembesa mwanache wamkazi kuna dzinza ya Benjemani.’ Mbwenye yang'anani kunakhala phwando ya chaka na chaka ya MBUYA ku Shilo kumpoto kwa Betele, pontho kumabulukiro dzuwa a njira yakwendera ku Shekemu kubulukira ku Betele, pontho kumwera kwa Lebona.” Tenepo iwo adalonga kuna anthu a dzinza ya Benjemani mbati, “Ndokoni mukabisale kuminda yamfesa mbamuone ngakhala atsikana a ku Shilo anadza penepo dzavina nawo, imwe mubuluke m'mfesa mwabisala imwemo mbamuphate kada munthu mkazi pakati pa akazi a ku Shilo mbamuende nawo kwanu kunthemba ya Benjemani. Ngakhala ababawo na nkhoswe zawo anadza kuna ife mbatidungunyira kuti muleke anawo, ife tinaapanga kuti, ‘Tikomerenimbo mtima, thangwi ife nee tidaakwata kubulukira kunkhondo akazi mbatiapasa kuti akhale akazawo tayu. Tenepo imwe hamudadawe tayu, thangwi hamudatipase ananu achikazi tayu.’ ” Penepi ndiye pidachita amuna a dzinza ya Benjemani. Pikhavina atsikana ale, mamuna onsene adenda mbakaphata mtsikana mbaenda naye kakhala mkazache. Kubuluka penepo iwo adabwerera kunthemba kwawo mbamanga pontho luwani yawo mbakhazikikamo. Natenepo Aisraele adabuluka pambutopo mbaenda munthu onsene kudzinza kwache, banjache na kuna pinthu pyache. Pandzidzi wenewo mu Israele mukhali nkhabe mfumu. Munthu onsene akhachita pyache pinamkomerapyo. Elimeleki adafa, tenepo Naomi adasala yekha na anache awiri, ale adasemba Oripa na Rute, akazi a ku Moabu. Pidagwanda pyaka ninga khumi Mahiloni na Kilioni adafambo, tenepo Naomi adasaliratu yekha ene wakusowa mamuna penu ana achimuna. Pidagwanda ndzidzi pang'ono Naomi adava kuti MBUYA akhadatsanzayisa anthu ache pakuapasa pyakuvuna pyadidi, natenepo iye adasasanyika kubuluka ku Moabu pabodzi pene na akwenyache ale. Iwo adautoma ulendo wawo wakubwerera kunthemba ya Yuda kubulukira kukhakhala iwo kule na njira yakuafikisa kwawo. Mbali panjira, iye adalonga kuna akwenyache ale mbati, “Bwererani pyanu mukakhale na amanu. MBUYA mbakukomereni mtima ninga mukhadachitira iye kuna ine na adefuntu ale. MBUYA mbapichitise kukwanisika kuti munthu onsene wa imwe asembwe pontho mbamukhala na mabanja anu ene.” Tenepo Naomi adaampsompsona kugonekana nawo. Mbwenye iwo adatoma kulira mbalonga mbati, “Nkhabe ife tinati tiende namwe pabodzi kuna anthu anu.” Naomi adalonga mbati, “Ananga, imwe mwathema kubwerera pyanu. Mwatani munafuna kwenda nane pabodzi? Ayi mukunyerezera kuti ine ndinakwanisa kukhala pontho na ana achimuna kuti akusembeni? Bwererani pyanu kwanu, thangwi ine ndakalamba pyakwanga kuti ndisembwe pontho. Podi ndinyerezere pyanga kuti chidikhiro chilipo basi mbandikhala na mamuna mosiku ene uno penepo mbandibala ana achimuna. Ayi imwe mungaadikhire kuti anawo agolosali? Ayi penepi pingakuchitiseni kuti muleke sembwa na mamuna unango? Nkhabe, ananga, imwe ene mukupidziwa kuti penepi si pyakukwanisika tayu. Chinthu chakuchitikiranichi ntchakundivesa kupha pyakwanga, thangwi MBUYA andipasa nkhodolo.” Penepo iwo adatoma kulira pontho. Oripa adampsompsona mebzalache ule kugonekana naye mbabwerera pyache kwawo, mbwenye Rute adamkakamira. Naomi adalonga kuna Rute mbati, “Nanako abwerera pyache kwawo kuna anthu ache na kuna milungu yache, ndoko naye pabodzi.” Mbwenye Rute adamtawira mbati, “Lekani kuchita kundidembetera kuti ndikusiyeni. Ndilekeni ndiende namwe. Konsene kwene kunaenda imwe, ndinaendambo konthoko. Konsene kwene kunakakhala imwe, ndinakakhalambo konthoko; anthu anu anakhalambo anthu anga, pontho Mulungu wanu anakhalambo Mulungu wanga. Konsene kwene kunafera imwe, ndinaferambo konthoko; kweneko ndiye kunafuna ine ikhwa m'masiye. MBUYA mbanditchunyuse pikulu pene, ngakhala panakhala chinthu chinango chene chakutilekanisa imwe na ine kupambula imfa!” Pidaona Naomi kuti Rute adachita phinga kwenda naye pabodzi, iye hadalongeve pinthu tayu. Iwo adathimiza kwenda mpakana ku Betelehemu. Pidafika iwo anthu onsene a muluwanimo adakomerwa pyakwanga, pontho akazi adalonga mwakugaluza fala mbati, “Ayi weneyu angakhaledi Naomi?” Iye adatawira mbati, “Lekani kundichemera Naomi mbwenye Mara, thangwi Nyamphamvu zonsene achitisa moyo wanga kukhala ninga chinthu chakuwawa. Ndzidzi udabuluka ine kuno ndikhali na pizinji, mbwenye MBUYA andibweza chimanja-manja. Mwatani munandichemera Naomi, podi MBUYA anditchunyusa, pontho Nyamphamvu zonsene andichitisa kusanyika?” Mwenemu ndi mule mudabwerera Naomi ku Betelehemu pabodzi pene na Rute mkwenyache wa ku Moabu mbafika ku Betelehemu ndzidzi wakuvuna barele ukutoma kwene. Naomi akhali na mbaleache wa kuchimuna dzinache Boazi. Iye akhali wa mbumba ya Elimeleki, pontho akhali munthu wakufuma. Nsiku inango Rute wa Chimoabu adalonga kuna Naomi mbati, “Nditawiriseni kwenda kaphalakatira mapira anasiya anyakuvuna m'mindawa, ale ndikupidziwa kuti mbodzi anati andikomere mtima basi kuphata naye basa pabodzi.” Naomi adatawira mbati, “Ndoko pyako mwananga.” Tenepo Rute adenda kuminda mbatoma kuphalakatira mapira m'nduli mwa anyakuvuna ale. Pidachitika kuti iye akhali m'munda mwa Boazi wa mbumba ya Elimeleki. M'nduli mwache Boazi ene mwenechiroache adafika kubulukira ku Betelehemu mbamwenyika anyakuvuna ale mbati, “MBUYA mbakhale namwe.” Iwo adatawira mbati, “MBUYA mbakutsanzayiseni.” Boazi adavunza mkadamu wa anyakuvuna ale mbati, “Mtsikana weneyu mbani?” Mkadamu ule adatawira mbati, “Iye ndi mkazi wa ku Moabu adadza pabodzi na Naomi ule. Iye adandipempha kuti ndimtawirise kuphalakatira pyache mapira m'nduli mwa anyakuvunawa. Iye atoma machibese kuphata basa, tenepo akhala pamthunzi kuti apume ndzidzi pang'ono basi.” Tenepo Boazi adalonga kuna Rute mbati, “Mwananga vesera kuno. Leka kwenda kaphalakatira m'munda mwa munthu unango, mbwenye m'munda muno mwene basi. Khala kuno na anyabasanga achitsikanawa. Ikha maso pamunda unavuna amunawa, pontho khala m'nduli mwawo. Ine ndaapanga kuti aleke kukukhuya. Ungava nyota ndoko kamwe madzi adza na iwo m'pitombamo.” Rute adalamba mbalonga kuna Boazi mbati, “Mwatani munatsalakana pya ine pano? Thangwi yache ninji kuti mukomere mtima mlendo pyache ninga ine?” Boazi adatawira mbati, “Ine ndava pyonsene pyachitira iwe mebzalako kutomera pidafa mamunako. Ine ndadziwa mule mudasiyira iwe dziko yako, pontho mule mudadzera iwe dzakhala pakati pa anthu ale chipo hudzati kuadziwa tayu. MBUYA mbakufupe thangwi ya pinthu pyachita iwepi. MBUYA Mulungu wa Israele mbakufupe na mfupo wamumphu, kuna iye kule kwadza iwe kuti utchinjirizwe.” Rute adatawira mbati, “Imwe mwandikomera mtima pyakwanga. Mbuya, imwe mwandichitisa kukomerwa pakulonga mwakukoma mtima kuna ine, podi kwene kuti ine na anyabasanuwa ndife akusiyana.” Pandzidzi wakudya Boazi adalonga kuna Rute mbati, “Bwera ukwate mkate mbufonde muvinyu.” Tenepo iye adakhala pansi na anyakuvuna ale, Boazi adakwata barele wakukazinga mbampasira. Iye adadya mbakhuta mbasiya basi pyakudya pinango. Rute adathimiza kuphalakatira mpakana mawulo. Tenepo adabubuda barele akhadaphalakatira iye ule mbaona kuti akhadadzaza chifupi-fupi makilogramu khumi. Iye adakwata barele ule mbabwerera muluwani mbakaaonesa mebzalache mbampasa pontho pyakudya pyakusalira pikhadasiya iye ndzidzi wakudya ule. Naomi adamvunza mbati, “Pyonsenepi wapiphalakatira kupi? Mundache ngwa ani waphata iwe basa? Mulungu mbatsanzayise munthu adakukomera mtima ule!” Tenepo Rute adalonga kuti iye akhadaphalakatira m'munda mwa munthu unango dzinache Boazi. Naomi adalonga mbati, “MBUYA mbatsanzayise Boazi.” Iye adathimiza kulonga mbati, “MBUYA ambachita pidadumbira iye kuna anyamoyo na anyakufa ene. Munthu weneyu ndi mbaleathu chadi-chadi, mbodzi wa anthu ambatsalakana pya ife ule.” Tenepo Rute adalonga mbati, “Padzulu pa penepi iye adandipanga kuti ndithimize kukhala pabodzi pene na anyabasache mpakana kumala kwa kuvuna.” Naomi adalonga kuna Rute mbati, “Mwananga mphyadidi kuti iwe uphate basa pabodzi na anyabasa achitsikana m'munda mwa Boazi, gopesera unakuwazwa ngakhala unaenda m'munda mwa munthu unango ene.” Tenepo Rute adaphata nawo basa mbaphalakatira mpakana barele na tirigu onsene adamala vunwa. Tenepo iye adathimiza kukhala na mebzalache. Pidagwanda ndzidzi pang'ono Naomi adalonga kuna Rute mbati, “Ine ndathema kukusakira mamuna, towera ukhale na nyumba yako ene. Kumbuka kuti Boazi ule anyabasache aphata na iwe pabodzi basa, ndi mbaleathu. Vesera kuno, mawulo ano iye anati abubude barele pambuwa. Tenepo ndoko kasambe mbudzole mafuta akununkhira, pontho uvale nguwo zadidiletu. Ungamala penepo uende kunabubuda iyeko. Kwache leka kaonekera msanga kufikirana iye amala kudya na kumwa. Kaonesese kuti iwe wadziwa pambuto pambagona iye, tenepo iye angagona chitulo, kakunundule chakufinika chache mbukagone kumiyendo kwache. Iye anakupanga pyakuti uchite.” Rute adatawira mbati, “Ndinati ndichite pyonsene pyandipanga imwe.” Natenepo Rute adenda pambuwa mbachita pyonsene pikhadampanga mebzalache pile. Pidamala Boazi kudya na kumwa adapiva mwadidi m'manungo mwache. Tenepo iye adenda pamulu wakunkhomo wa barele mbagona chitulo. Rute adadza mwakumyamira mbakunundula chakufinika cha Boazi mbagona kumiyendo kwa Boazi ule. Pachiti-chiti chinthu chinango chidamtutumusa, tenepo iye adazungunuka mbadodoma kugumana kuti mkazi agona kumiyendo kwache. Tenepo iye adavunza mbati, “Ndiwe ani?” Rute adatawira mbati, “Ndine pano Rute, nyabasanu. Ndifinikizeni chakufinika chanu podi ndimwe mwathema kundipita panyumba, thangwi imwe ndimwe mbale chadi-chadi.” Iye adalonga mbati, “MBUYA mbakutsanzayise mkaziwe. Kukoma mtima kweneku nkhukulu pyakwanga kupiringana kudaonesa iwe pakutoma pale kuna mebzalako: Iwe hudatundukire aphale penu anyamfuma na anyakutcherenga tayu. Chinchino leka swipa mtima. Ine ndinati ndichite pyonsene pyapempha iwe. Anthu onsene muluwani muno akupidziwa kuti iwe ndiwe mkazi wa makhaliro adidi. Mphyakuona kuti ine ndine mbale chadi-chadi, pontho ndathema kukupita panyumba, Kwache pana mamuna unango ule ndi mbaleathu chadi-chadi kupiringana ine pano. Thimiza kukhala pano mosiku onsenenewu, tenepo mangwana na machibese tinati tione ngakhala iye anafuna pyakukupita panyumba penu tayu. Ngakhala iye anapifuna kuti pikhale tenepo mphyadidi. Mbwenye ngakhala iye hanapifuna tayu, ine ndinadumbira na dzina ya MBUYA kuti ine ndinati ndikupite panyumba. Tenepo gona pano mpakana machibese.” Natenepo iye adagona kweneko kumiyendo kwa Boazi, kwache iye adalamuka kunja mbukudzati chena towera aleke kuoniwa na anthu thangwi Boazi hakhapifuna tayu kuti munthu na mbodzi ene apidziwe kuti Rute adadza pambuwa pachepo. Boazi adalonga kuna iye mbati, “Dula chakufinika chako mbuchithasike pansi.” Iye adachitadi tenepo, Boazi adakhuthulirapo barele wakukwana ninga makilogramu makumawiri mbamphedza kumthukula paphewa pache. Iye adabwerera muluwani na barele ule. Pidafika iye kwawo, mebzalache adamvunza mbati, “Mwananga wafambako tani?” Rute adampanga pyonsene pikhadamchitira Boazi. Iye adathimiza kulonga mbati, “Iye adandipanga kuti ndileke kubwerera kuna imwe chimanja-manja, tenepo andipasa barele onseneyi.” Naomi adalonga kuna iye mbati, “Mwananga fulika mpakana uone kuti penepi pinamala tani. Boazi hanakhala pansi tayu mpakana andendemeze pyonsenepi.” Boazi adenda kumsuwo wa luwaniyo kumbuto yakugumanikirako mbakhala pansi penepo. Tenepo mbaleache Elimeleki chadi-chadi mamuna akhadalonga Boazi ule, adadza penepo. Tenepo Boazi adalonga kuna iye mbati, “Shamwali ngadza kuno mbukhale pansi.” Tenepo iye adenda mbakakhala pansi. Boazi adachemeresa akadamu khumi a muluwani mule mbaapempha kuti akhalembo pansi. Pidakhala iwo pansi, iye adalonga kuna mbaleache Elimeleki ule mbati, “Podi Naomi abwerako kubulukira ku Moabu, iye anafuna kugulisa munda wa mbaleathu Elimeleki. Ine ndapinyerezera kuti iwe wathema kudziwa penepi. Tenepo ngakhala iwe unafuna kuugula wathema kuugula pamaso pa amuna akhala pansi panowa, pontho pamaso pa akadamu a anthu anga. Mbwenye ngakhala hunapifuna tayu longa, thangwi utongi wakugula munda chakutoma una iwepo, kubuluka penepo ndinembo.” Mamuna ule adalonga mbati, “Ndinati ndiugule.” Boazi adalonga mbati, “Mphyadidi, kwache ngakhala unagula mundawo kuna Naomi wathema kugula pontho na Rute ene, mamfelwa wa ku Moabu ule, towera mundawo ukhale m'banja ya defuntu ule.” Mamuna ule adatawira mbati, “Ngakhala pili tenepo, ine sinakwanisa kuugula tayu, thangwi ananga nkhabe dzasiyirwa mundawo. Ugule pyako ndiwe, ine sinakwanisa tayu kuugula.” Nsiku zenezo kugulisa chinthu penu kuchinjisana chinthu, ukhali mtemo kuna nyakugulisayo kudula nkhwairache mbaipereka kuna nyakugula. Pakuchita tenepo Aisraele akhaonesa kuti mseru wandendemera. Mamuna ule adalonga kuna Boazi mbati, “Iwe wathema kuugula pyako.” Tenepo iye adadula nkhwairache mbaipereka kuna Boazi. Tenepo Boazi adalonga kuna akadamu ale na kuna anthu anango onsene penepo mbati, “Monsenene pano ndimwe mboni lero kuti ndagula kuna Naomi pyonsene pya Elimeleki, na pya anache achimuna Kilioni na Mahiloni. Kuthimiza penepo Rute wa Chimoabu, mamfelwa wa Mahiloni, lero asanduka mkazanga. Penepi pinakoya mfumayo m'banja ya defuntuyo, pontho mbumbache inathimiza kukhalapo pakati pa anthu ache na muluwani mwache; imwe ndimwe mboni lero.” Akadamu na anthu anango ale adalonga mbati, “Ande, ndife mboni. MBUYA mbachitise mkazako kukhala ninga Rakele na Lea ale adabalira Yakobo ana azinji. Iwe mbukhale wakufuma m'mbumba ya Efurata pontho wakuveka m'Betelehemu. Ana anafuna kukupasa MBUYA na mkazi weneyu mbachitise banjako kukhala ninga banja ya Perezi mwana wamamuna wa Yuda na Tamara.” Tenepo Boazi adakwata Rute kukhala mkazache. MBUYA adamtsanzayisa Rute mbakwata mimba, tenepo adabala mwana wamamuna. Akazi adalonga kuna Naomi mbati, “MBUYA mbakuzwe! Iye akupasani chidzukulu lero chakuti chikuyang'anireni mwadidi. Mwanayu mbakhale wakuveka mu Israele! Mkwenyanu ambakufunani, pontho akuchitirani pikulu kupiringana ana anomwe achimuna. Iye akupasani chidzukulu chile chinadzesa moyo wachinchino kuna imwe, pontho ule anakhala nyakukuphata pamkono na kukalamba kwanu kweneku.” Naomi adakwata mwana ule mbamuikha pa miyendo pache mbakhala makayayache. Atsanthembache achikazi ale adalonga mbati, “Naomi ana mwana wamamuna!” Tenepo mwana ule adamthula Obedi. Kubuluka penepo Obedi adabala Yese. Yese adabalambo Davite. Yeneyi ikhali mbumba ya Perezi: Perezi adabala Hezironi, Hezironi adabala Ramu, Ramu adabala Aminadabu, Aminadabu adabala Nashoni, Nashoni adabala Salimoni, Salimoni adabala Boazi, Boazi adabala Obedi, Obedi adabala Yese, Yese adabala Davite. Pakhali munthu unango dzinache Elikana wa dzinza ya Eferemu, ule akhakhala muluwani ya Rama m'nthemba ya mapiri ya Eferemu. Iye akhali mwana Yerohamu pontho mdzukuluache Elihu wa m'banja ya Tohu, pontho wa m'mbumba ya Zufu. Elikana akhali na akazi awiri Hana na Penina. Penina akhali na ana, mbwenye Hana akhali nkhabe ana. Chaka na chaka Elikana akhabuluka ku Rama kwenda ku Shilo kapembedza na kupereka nsembe kuna MBUYA Wamphamvu zonsene, kule kukhali ana awiri achimuna a Eli, Hofini na Finiasi kuphatira basa MBUYA ninga anyansembe. Ndzidzi onsene ukhapereka Elikana nsembe yache, iye akhapereka khundu ibodzi ya nyama kuna Penina, khundu inangomboyo akhaipereka kuna ana a Penina onsene ale. Podi kwene kuti iye akhamfuna pikulu Hana, iye akhampasa khundu ibodzi ene basi, thangwi MBUYA adamchitisa kuuma nthumbo. Penina nyakumsedegula ule akhamsingirira Hana mbamululupisa thangwi MBUYA adamchitisa kuuma nthumbo. Penina adathimiza kuchita tenepo chaka na chaka; ndzidzi onsene ukhaenda iwo ku Nyumba ya Mulungu, Penina akhamsingirira pyakwanga Hana mwakuti iye akhalira mbakhonda kudya na chinthu chene. Mamunache Elikana akhamvunza mbati, “Hana, watani unalira? Watani unakhonda kudya? Watani unatsukwala ndzidzi onsene? Kadi ine kuna iwe si ine wakufunika pikulu tayu kupiringana ana khumi achimuna?” Hana adadumbira pikulu pene mbati, “MBUYA Wamphamvu zonsene, ndionenimbo ine, nyabasanu! Yang'anani nyatwa zanga mbamundikumbuke. Lekani duwalira nyabasanu. Ngakhala munandipasa mwana ndinadumbira kuti ndinampambulira kuna imwe moyo wache onsene, pontho kuti iye hanachingwa tsisi yache tayu.” Hana adathimiza kupemphera kuna MBUYA ndzidzi ukulu ene, Eli akhayang'ana mulomo wache. Iye akhapemphera chibwalo-bwalo uku milomo yache mbiyapula mbakhonda bulusa fala. Tenepo Eli adanyerezera kuti iye akhadaledzera mbalonga kuna iye mbati, “Ayi unakhala wakuledzera kufikirana lini? Leka kumwa vinyuyo.” Iye adatawira mbati, “Ine sidaledzere tayu, mbuyanga. Ine sidamwe vinyu penu bwadwa tayu. Ine ndine pyache mkazi wakusanyika mumtima, pontho pano ndikupemphera kutula nyatwa zanga kuna MBUYA. Lekani nyerezera kuti ndine mkazi wakuipa. Ine ndikhapemphera ninga tenepa thangwi ndine wakutsukwala, pontho wakusanyika pyakwanga mumtima.” Eli adatawira mbati, “Ndoko na mtendere, pontho Mulungu wa Israele mbakupase pyampempha iwepyo.” Hana adalonga mbati, “Nyabasanu mbagumane kukoma mtima pamaso panu.” Tenepo adenda pyache, iye adadya na kumwa mbakhonda tsukwala pontho. Bzobzo mangwana mwache Elikana na banjache adalamuka, tenepo pidamala iwo kupembedza pamaso pa MBUYA, adabwerera kwawo ku Rama. Elikana adapita m'bonde na Hana mkazache, tenepo MBUYA adava kupemphera kwache. Tenepo iye adakwata mimba mbabala mwana wamamuna mbamthula Samuele. Iye adalonga mbati, “Ine ndidachita kumpempha kuna MBUYA.” Ndzidzi udafika pontho wakuti Elikana na banjache aende ku Shilo kapereka nsembe ya chaka na chaka kuna MBUYA pontho nsembe yakupambulika idadumbira iye ile. Ndzidzi wenewu Hana hadendeko tayu. Iye adalonga kuna mamunache mbati, “Sindzidzi mwanayi nkhuleka bele ndinati ndiende naye ku Nyumba ya MBUYA, kunafuna kakhala iye moyo wache onsene kule.” Elikana adatawira mbati, “Chita pyonsene pinaona iwe kuti mphyakuthema kuna iwepyo; khala pyako kuno kufikirana mwanayo aleka bele. MBUYA mbachitise kudumbira kwako kukwana-kwana.” Tenepo Hana adakhala pyache kumusa mbamyamwisa mwanache mpakana adaleka bele. Pidamulekesa iye bele, adamkwata mbaenda naye ku Nyumba ya MBUYA ku Shilo podi kwene kuti akhali wamng'ono pyakwanga. Iye adakwata pontho ng'ombe imuna ya pyaka pitatu, ufa wakulemera makilogramu khumi, pontho na budu ya nthembe yakudzala na vinyu mbaenda naye. Pidamala iwo cheka ng'ombe ile, adenda na mwana ule kuna Eli mbalonga mbati, “Dikhirani pang'ono, mbuyanga. Ayi mukukumbuka kuti ndine mkazi adaimira pamaso panu ule, kupemphera kuna MBUYA? Ine ndidampempha mwanayu, tenepo iye adandipasa chidampempha ine chile. Natenepo ndikumpambulira kuna MBUYA. Ndzidzi onsene wa moyo wache anakhala wa MBUYA.” Penepo iwo adapembedza MBUYA. Hana adapemphera mbati, “MBUYA adzaza mtimanga na kukomerwa; ndakomerwa pyakwanga thangwi ya pinthu pyachita iye! Mulomo wanga ukugaya pana anyamalwanga; ndakomerwa pyakwanga na kundipulumusa kwachita Mulungu! “Nkhabe unango wakuchena ninga MBUYA; nkhabe unango ninga iye tayu, nkhabe Phanzwi inango ninga Mulungu wathu tayu. Lekani kulonga mwakulunkuma kunachita imweko; matamisani milomo yanu yakugayayo. Thangwi MBUYA ndi Mulungu ule ambadziwa, pontho iye ambatonga pyonsene pimbachita anthu pile. Mauta a anyankhondo amphamvu amala tchoka-tchoka, mbwenye anyakusowa mphamvu apaswa mphamvu. Anthu akhakhuta ale, lero akuchita ganyo towera agumane phoso, mbwenye anyakukhala na njala akhuta. Mkazi wakuuma nthumbo ule, lero abala ana anomwe, mbwenye mama wa ana azinji ule, lero akukhumata. MBUYA ambapha mbabwezera pontho moyo; iye ambagwinya anthu kudziko ya anyakufa mbaabwezako pontho. Iye ambachitisa anthu anango kukhala akutcherenga, anango mbaachitisa kukhala akufuma; iye ambachepesa anango, anangombo iye ambaakuza. Iye ambalamusa anyakutcherenga kufumbi mbabulusa anyakusowa pamulu wa dotha. Iye ambaachitisa kukhala pabodzi na mafumu mbaapasa mpando wachilemedzo. Maziko a dziko yapansi nga MBUYA; penepo iye amangapo dziko yonsene yapansi. “Iye ambayang'anira mwadidi moyo wa anthu ache akukhulupirika, mbwenye anyakudawika ambamaliratu mumdima; si mphamvu zache zene munthu zimbamchitisa kukunda tayu. Anyamalwa a MBUYA ananyedzwa-nyedzwa; iye anagwisa chiphaliwali pana iwo kubulukira kudzulu. MBUYA anatonga mseru anthu a dziko yonsene yapansi; iye anapereka mphamvu kuna mfumu wache mbachitisa mfumu wache wakusankhulika kukunda.” Tenepo Elikana adabwerera kwawo ku Rama, mbwenye mwana Samuele adasalira ku Shilo mbatumikira MBUYA pansi pa Eli nyansembe. Ana achimuna a Eli akhali akudawika mbakhonda tsalakana pya MBUYA, penu matongero ache akulonga pya pinthu pidathema anyansembe kutambira kuna anthu. M'mbuto mwache munthu angapereka nsembe nyabasa wa anyansembe akhadza na chakujobolera nyama chakukhala na nsonga zitatu. Mwenemo nyama ikuterekwa, iye akhapitisa chakujoboleracho m'phale, m'chiwaya penu m'chikalango, tenepo chinthu chonsene chikhajobolwacho chikhali cha nyansembe. Aisraele onsene ale akhadza ku Shilo dzapereka nsembe akhachitwambo basi ninga tenepo. Pontho mafuta mbadzati otchiwa, nyabasa wa nyansembe akhadza kuna munthu anapereka nsembe ule mbalonga mbati, “Ngandipaseni kuno nyama kuti nyansembe aiotche; iye nkhabe tawira nyama yakutereka tayu mbwenye iwisi ene basi.” Ngakhala munthuyo anatawira mbati, “Chakutoma aotche mafutawa, kubuluka penepo munakwata pyanu pyonsene pinafunikapyo.” Nyabasa wa nyansembeyo akhalonga mbati, “Tayu, ndipase chinchino pano. Mungakhonda kuipereka ndinati ndiikwate mwakukhakhamiza.” Kudawa kwa ana a Eli kukhali kwakuipa pyakwanga pamaso pa MBUYA, thangwi iwo akhalulupisa nsembe ya MBUYA. Pandzidzi wenewo mphale Samuele adathimiza kutumikira MBUYA uku avala efodi wa nguwo yakuchena. Chaka na chaka mache akhamsasanyira mkhanjo kampasa pikhaenda iye pabodzi pene na mamunache kapereka nsembe ya chaka na chaka. Penepo Eli akhatsanzayisa Elikana na mkazache mbalonga kuna Elikana mbati, “MBUYA mbakupase ana anango na mkazi weneyu, towera akwate mbuto ya mwana apambulira iwe kuna MBUYA.” Kubuluka penepo iwo akhabwerera kwawo. MBUYA adatsanzayisadi Hana, tenepo iye adabala ana anango achimuna atatu na achikazi awiri. Mphale Samuele adakula akuphatira basa MBUYA. Ndzidzi wenewu Eli adakalamba pyakwanga. Iye akhava basi pikhachita anache kuna Aisraele pontho kuti akhachita pyauputa na akazi akuphata basa pamsuwo wa Chikhumbi cha Mulungu chile. Tenepo iye adalonga kuna iwo mbati, “Ayi munachitiranji pinthu ninga penepi? Munthu onsene akundipanga pyakuipa pinachita imwepi. Ananga, lekani pinachita imwepi. Mbiri inaveka pakati pa anthu a MBUYA si yadidi tayu. Ngakhala munthu adawira mwanzache Mulungu anakwanisa kumuikhira kunduli; apo mbani anakwanisa kuikhira kunduli munthu wakudawira MBUYA?” Kwache iwo hadavesere babawo tayu, thangwi MBUYA adanyerezera pyakuapha. Mphale Samuele adathimiza kukula na makhaliro akukomera MBUYA na anthu ene. Mprofeti adadza kuna Eli na mphangwa zakubulukira kuna MBUYA mbati, “Pikhali kholo yako Aroni na banjache mabitchu a mfumu wa ku Iguputo, ine ndidapionesera ndekha ene kuna Aroni. Ine ndidasankhula makolo ako pakati pa madzinza khumi na awiri a Israele kukhala nyansembe wanga kuti andiphatire basa paguwa yansembe, kupyereza pyakufukiza pyakununkhira, pontho kuvala efodi pamaso panga. Inembo ndidaapasa utongi kukwata khundu inango ya nsembe zidapyereza Aisraele zile. Thangwi ninji munalulupisa nsembe na pyakupereka pidatonga ine kuti anthu anga andipase? Thangwi ninji iwe Eli ukulemedza anako piringana ine pakuatawirisa kupinenepesa okha ene na khundu zadidiletu za nsembe zonsene zinapereka anthu anga kuna inezi? Ine, MBUYA Mulungu wa Israele, ndidadumbira m'nduli mule kuti banjako na mbumbako munanditumikira ninga anyansembe ndzidzi onsene. Mbwenye chinchino ndikulonga kuti ine nkhabeve napyo pinthu tayu. M'mbuto mwache ine ndinalemedza anyakundilemedzambo, pontho ndinalulupisa anyakundilulupisa onsene. Ndzidzi ukudza unafuna ine dzapha aphale onsene m'banja mwako, pontho na m'mbumba mwako, towera paleke khala mwana na mbodzi ene m'banja mwako wakukhala na moyo mpakana kukalamba tayu. Iwe unaipirwa na mtsanzayiso onsene unafuna ine dzaupereka kuna anthu anga anango onsene mu Israele, kwache nkhabe na mbodzi ene m'banja mwako anakhala na moyo mpakana kukalamba tayu. Kwache ndingakoya na moyo chidzukulu chako chibodzi, iye anakhala nyansembe wanga, mbwenye iye anasanduka boli-boli thangwi ya kulira mbatayiratu chidikhiro chache chonsene, pontho pidzukulu pyache pyonsene pinaphiwa na talasada. Anako awiri achimuna ale, Hofini na Finiasi, angafa pansiku ibodzi ene, penepi pinakuonesa kuti pyonsene pyalonga ine pinakwana-kwana. Ndinasankhula nyansembe ule anakhala wakukhulupirika kuna ine mbachita pyonsene pinafuna ine kuti apichite pile. Ine ndinampasa pidzukulu, pile ndzidzi onsene pinatumikira pamaso pa mfumu wanga wakusankhulika. Chidzukulu chako chonsene chile chinasala na moyo chathema dzaenda kuna nyansembe mbakapempha kobiri na phoso, pontho kuti amtawirise kuphedza nyansembe, towera akwanise kugumana chinthu chakuti adye.” Nsiku zenezo pikhatumikira mphale Samuele pamaso pa MBUYA pansi pa Eli, pakhali mphangwa zakuchepa za MBUYA pontho pakhali nkhabe masomphenya azinji tayu. Mosiku unango Eli ule chinchino maso ache akhachita nkhunguwisi akhagona kusubi kwache; Samuele akhagonambo m'Nyumba ya MBUYA mukhali Bokosi ya Chiverano mule. Makalakwecha mbadzati fika, mwenemo nyale ikugaka, MBUYA adachemera Samuele. Tenepo Samuele adatawira mbati, “Ndawo, ndili pano!” Iye adathamangira kukhali Eli kule mbalonga mbati, “Imwe mudandichemera, tenepo ndadza.” Mbwenye Eli adalonga mbati, “Ine sidakuchemere tayu, bwerera pyako ukagone.” Tenepo Samuele adenda mbakagona pyache. MBUYA adachemera pontho Samuele. Tenepo Samuele adalamuka mbaenda kukhali Eli kule mbalonga mbati, “Imwe mudandichemera, tenepo ndadza.” Eli adatawira mbati, “Mwananga ine sidakuchemere tayu, bwerera pyako ukagone.” Ndzidzi wenewu Samuele akhadadzati kumdziwa MBUYA tayu, thangwi MBUYA akhadadzati longa naye tayu. MBUYA adamchemera pontho kachitatu kache. Tenepo Samuele adalamuka mbaenda kukhali Eli kule mbalonga mbati, “Imwe mudandichemera, tenepo ndadza.” Penepo Eli adadzindikira kuti MBUYA ndiye akhamchemera mphale ule. Tenepo iye adalonga mbati, “Ndoko pyako ukagone, ngakhala anakuchemera pontho kalonge kuti, ‘Longani, MBUYA, nyabasanu akuvesera.’ ” Tenepo Samuele adenda mbakagona pyache. MBUYA adadza mbaimira penepo mbachemera ninga pakutoma pale mbati, “Samuele, Samuele!” Samuele adatawira mbati, “Longani nyabasanu akuvesera.” MBUYA adalonga kuna iye mbati, “Yang'ana, ndinafuna ndichite chinthu chakugoswa pyakwanga pene kuna Aisraele mwakuti munthu onsene anachivayo anatutumuka nacho. Pansiku yeneyo ndinachita pyakugoswa pyanga pyonsene pidalonga ine kuna banja ya Eli kutomera pakutoma mpakana pakumalisa. Ine ndampanga kale kuti ndinati nditchunyuse banjache kwenda na kwenda, thangwi anache achimuna andishola. Eli akhapidziwa kuti iwo akhachita penepi, mbwenye iye hadafune kuasumulula tayu. Natenepo ndinadumbira pikulu pene kuna banja ya Eli kuti na kutani kwene iwo nkhabeve dzalekererwa tayu na nsembe penu pyakupereka, thangwi ya kudawa kwawo.” Samuele adagona patalimba mpakana machibese; tenepo adalamuka mbafungula misuwo ya Nyumba ya MBUYA. Iye akhachita mantha pyakwanga kupanga Eli pya masomphenya ale. Eli adamchemera mbati, “Samuele mwananga!” Iye adatawira mbati, “Ndawo, ndili pano.” Eli adamvunza mbati, “MBUYA akupanganji? Leka kundibisira na chibodzi chene, thangwi Mulungu anakutchunyusa pikulu pene ngakhala unandibisira pyonsene pyakupanga iye.” Tenepo Samuele adampanga pyonsene pidampanga MBUYA pile; iye hadabise chinthu na chibodzi chene tayu. Eli adalonga mbati, “Iye ndi MBUYA; mbachite pyonsene pinaona iye kuti mphyakuthema pamaso pache.” Pikhakula Samuele MBUYA akhakhala naye mbachitisa kukwana-kwana pyonsene pidalonga Samuele. Tenepo Aisraele onsene kubulukira nkhomo mpakana nkhomo inango ya dziko adapidziwa kuti Samuele akhalidi mprofeti wa MBUYA. MBUYA adathimiza kupitchulula yekha ene kuna Samuele ku Shilo kukhadaoneka iye kuna Samuele, pontho mbalonga naye kule. Natenepo ndzidzi ukhalonga Samuele, Aisraele onsene akhavesera. Pandzidzi wenewo Afilisti adagumanyikana kamenya nkhondo na Aisraele, tenepo Aisraele adenda kamenyana nawo. Iwo adamanga msasawo pa Ebenezeri, Afilisti adamangambo msasawo pa Afeki. Afilisti adenda kasosa, tenepo pakumala nkhondo yakugoswa iwo adakunda Aisraele mbapha amuna pikwi pinayi kuthando yankhondo. Anyakusalira kukhonda phiwa kunkhondo ale adabwerera kumsasa, tenepo akadamu a Aisraele adalonga mbati, “Thangwi yache ninji MBUYA atawirisa Afilisti kutikunda lero? Tendeni tikwate Bokosi ya Chiverano ku Shilo, towera MBUYA aende nafe pabodzi pene, pontho kuti atipulumuse kuna anyamalwathu.” Natenepo iwo adatuma anthu kwenda ku Shilo mbakwata Bokosi ya Chiverano ya MBUYA Wamphamvu zonsene ule akhala pakati pa pyakulengwa pyakukhala na maphaphido. Ana awiri achimuna a Eli, Hofini na Finiasi adadza pabodzi pene na Bokosi ya Chiverano ile. Pidafika Bokosi ya Chiverano kumsasako, Aisraele onsene adakhuwa pyakwanga mwakukomerwa mwakuti dziko idatekenyeka. Afilisti adava kukhuwa kweneku mbalonga mbati, “Veserani kukhuwa konsene kunaveka kumsasa wa Aheberi! Penepi pikufuna kulonganji?” Pidapidziwa iwo kuti Bokosi ya Chiverano ya MBUYA ikhadafika kumsasa wa Aheberi, iwo adachita mantha mbalonga mbati, “Milungu yatchitha kumsasa kwawo! Ife takundwa. Chipo chinthu ninga chenechi nee chidzati chachitika kuna ife tayu. Mbani anakwanisa kutipulumusa m'manja mwa milungu ya mphamvuyi? Milungu yache njontho ile idacheka anthu a ku Iguputo m'thando yatchetcha mule. Wangani mtima, Afilisti! Chitani chamuna, gopesera tinakhala mabitchu a Aheberi, ninga montho mukhali iwo mabitchu athu. Tenepo menyani nkhondo ninga amuna.” Afilisti adawangisa kumenya nkhondo mbakunda Aisraele ale adabwerera kwawo akuthamanga. Anthu adafa azinji ene; anyankhondo pikwi makumatatu adaphiwa. Bokosi ya Chiverano ya MBUYA idapokoserwa, pontho ana awiri achimuna a Eli, Hofini na Finiasi adaphiwa. Pansiku yontho-yonthoyo mamuna unango wa dzinza ya Benjemani adabuluka kumbuto yakumenyera nkhondo mbaenda ku Shilo uku nguwo zache zang'ambika, pontho fumbi mumsolo mwache kuonesa kutsukwala. Pidafika iye, Eli akhakhala pampando chifupi na njira maso mbali kunjira, thangwi iye akhaswipa mtima na Bokosi ya Chiverano ile. Munthu ule adavekesa muluwani monsene mule pinthu pidachitika pile, natenepo munthu onsene adakalala na mantha. Eli adava chiliro chile mbavunza mbati, “Chiliro chonsenechi ntchanji nacho?” Munthu ule adathamangira kuna Eli mbampanga pyonsene pidachitika pile. Eli akhali na pyaka makumafemba na pisere, pontho iye adasanduka zimola. Munthu ule adalonga mbati, “Ine ndathawa kunkhondo mbandifika kuno lero ene pano.” Eli adamvunza mbati, “Chachitika ninji mwananga?” Munthu ule adatawira mbati, “Aisraele adathawa Afilisti, pontho takundwa pyakwanga pene. Padzulu pache ananu achimuna Hofini na Finiasi aphiwa, pontho Bokosi ya Chiverano ya Mulungu yapokoserwa!” Pidathula munthu ule Bokosi ya Chiverano, Eli adagwa namadede kubulukira pa mpando padakhala iye pale chifupi na msuwo wa mpanda. Iye akhali wakukalamba pontho wakukula manungo mwakuti adatchoka khosi mbafa. Iye akhali mtongi wa Israele pyaka makumanayi. Mkwenyache, mkazi mwanache Finiasi akhali na mimba mbasala chifupi kubala. Tenepo pidava iye kuti Bokosi ya Chiverano ya Mulungu yapokoserwa, pontho kuti tebzalache na mamunache ene afa, iye adakhukhunyika mbabala. Pikhafa iye nyakumbazika ule adalonga mbati, “Wangisa! Wabala mwana wamamuna!” Mbwenye iye hadapiikhe konta tayu mbakhonda pyache kutawira. Iye adamthula mwana ule Ikabodi kulonga kuti, “Demelero ya Mulungu yabuluka pakati pa Aisraele!” thangwi kupokoserwa kwa Bokosi ya Chiverano ya Mulungu, kufa kwa tebzalache, pontho na mamunache. Iye adalonga mbati, “Demelero ya Mulungu yabuluka pakati pa Aisraele, thangwi ya kupokoserwa kwa Bokosi ya Chiverano ya Mulungu.” Pidapokosera Afilisti Bokosi ya Chiverano ya Mulungu, adaithukula kubuluka nayo ku Ebenezeri mbaenda nayo kumzinda wa Ashidodi, mbaiikha m'nyumba yakupembedzeramo Dagoni, milungu yawo, chifupi na mfanikizo wache. Mangwana mwache na machibese anthu a ku Ashidodi adaona kuti dzimunthu wa Dagoni ule agwa nafufumimba kutsogolo kwa Bokosi ya Chiverano ya MBUYA. Tenepo iwo adachilamusa mbachiikha pambuto pache pontho pale. Mkuchono mwache na machibese iwo adaona pontho dzimunthu ule agwa kutsogolo kwa Bokosi ya Chiverano ya MBUYA. Msolo wache na manjache pidatchoka mbapikhala gwenjere kumsuwo; manungo ache ene basi ndiye adasalira. Ndi thangwi yache podi na lero ene anyansembe a Dagoni na anyakumpembedzache onsene a mu Ashidodi ambanumpha mbuto yeneyo mbakhonda pondapo. MBUYA adatchunyusa anthu a ku Ashidodi na atsanthembawo ene pikulu pene mbaaonesa nyatwa zikulu na mabuka m'manungo mwawo, thangwi ya utenda wa matchiru. Pidaona iwo pinthu pikhachitika pile, iwo adalonga mbati, “Mulungu wa Israele akutitchunyusa ife na Dagoni ene, milungu yathu. Ife nkhabe thema koyave Bokosi ya Chiverano ya Mulungu wa Israele tayu.” Tenepo adachemeresa mafumu onsene mashanu a Afilisti pabodzi pene mbavunza mbati, “Tichitenji na Bokosi ya Chiverano ya Mulungu wa Israeleyi?” Iwo adatawira mbati, “Bokosi ya Chiveranoyi yathema kwenda ku Gati.” Penepo iwo adenda na Bokosi ya Chiverano ile ku Gati. Mbwenye pidafika Bokosi ya Chiverano kweneko, MBUYA adatchunyusa mzindawo mbauchitisa kukhala pampani-pani. Iye adasanyisa anthu a mumzindawo, ana na akulu ene, na mabuka m'manungo mwawo. Tenepo iwo adendesa Bokosi ya Chiverano ile ku Ekroni mzinda unango wa Afilisti, mbwenye pidafika iyo kweneko anthu adakalala mbalonga mbati, “Iwo adadza na Bokosi ya Chiverano ya Mulungu wa Israele kuno kufuna kutipha tonsenefe.” Iwo adachemeresa pontho pabodzi pene mafumu onsene a Afilisti mbalonga mbati, “Bwezerani Bokosi ya Chiverano ya Mulungu wa Israele kwawo, towera tikhonde phiwa ife na mabanjathu ene.” Anthu akhali pampani-pani mumzinda monsenemo, thangwi MBUYA akhaatchunyusa pikulu pene. Anthu ale hadafe tayu adasanyika na mabuka m'manungo mwawo. Tenepo anthu adalira kuna milungu yawo kuti iaphedze. Pidamala Bokosi ya Chiverano ya MBUYA miyezi minomwe m'dziko ya Afilisti, anthu adachemeresa anyansembe na anyamatsenga mbaavunza mbati, “Tichitenji nayo Bokosi ya Chiverano ya MBUYA? Ngakhala tinafuna pyakuibwezera kwawo, tinaitumiza nanji?” Iwo adatawira mbati, “Ngakhala munabwezera kwawo Bokosi ya Chiverano ya Mulungu wa Israele imwe nee mwathema kuitumiza chimanja-manja tayu, mbwenye mwathema kuitumiza na mtukwa wakupagali pyakudawa pyanu. Penepo imwe munawangiswa pontho munadziwa thangwi ikhakutchunyusirani iye ninga tenepa.” Anthu adavunza mbati, “Mtukwache unafuna ife kumtumizira ngwanji?” Iwo adatawira mbati, “Mifanikizo mishanu ya mabuka pontho matchiru mashanu pyagolidi kada mfumu onsene a Afilisti, thangwi muliri wenewu udagwiswa kuna monsenene pontho na kuna mafumu monsenene mashanu. Imwe mwathema kusasanya mifanikizo ya mabuka pontho matchiru imbavunga dziko yanu ile, pontho imwe mwathema kupereka chilemedzo kuna Mulungu wa Israele. Mwinango iye analeka kukutchunyusani, imwe na milungu yanu, pontho na dziko yanu. Mwatani munaumisa mtima ninga mfumu wa ku Iguputo na anthu ache? Lekani duwalira mudaapupwisira Mulungu kufikirana adatawirisa Aisraele kubuluka mu Iguputo. Tenepo kwatani chingolo chitswa na ng'ombe ziwiri zamkaka zile chipo zidzati kweya chingolo tayu. Mangirirani ng'ombezo kuchingolocho, abuluseni anawo kubwerera nawo kuthanga. Kwatani Bokosi ya Chiverano ya MBUYA mbamuikwizike m'chingolomo, pontho ikhani bokosi inango pakhundu mbamuikhamo mifanikizo yagolidi inatumiza imwe kuna iye ninga mtukwa kupagali pyakudawa pyanu. Gwinyani chingolocho mbamuchileke chifambe chokha chene. Tenepo chiyang'aneni, ngakhala icho chinaendera kuluwani ya Beti-Shemeshi penepo ndiye kuti Mulungu wa Israele ndiye adagwisa nyatwa yakugoswayi pana ife. Mbwenye ngakhala nee chinaenda kweneko tayu penepo ife tinapidziwa kuti si iye adagwisa muliri wenewu tayu, pidalira kwene chitika kuna ife mwasusudewu.” Iwo adachita pidapangwa iwo pile. Tenepo adakwata ng'ombe ziwiri zamkaka mbazimangirira pachingolocho mbabweza anawo, tenepo adaafungira m'thanga. Iwo adakwizika Bokosi ya Chiverano ya MBUYA m'chingolomo pabodzi pene na bokosi mukhali mifanikizo yagolidi ya mabuka na matchiru ile. Ng'ombezo zidatoma kwendera kunjira ya ku Beti-Shemeshi mbazienderatu kweneko okhonda bauka. Ng'ombezo zikhaenda mbazilira njira yonsene. Mafumu mashanu a Chifilisti adazitewera m'nduli mwazo mpakana kumadire a Beti-Shemeshi. Anthu a ku Beti-Shemeshi akhavuna tirigu wawo paphedi. Tenepo pidakwiza iwo maso adaona Bokosi ya Chiverano mbakomerwa pyakwanga na pidaiona iwo. Chingolo chile chidafika m'munda mwa munthu unango dzinache Yoswa wa kuluwani ya Beti-Shemeshi mbichiimira chifupi na mwala ukulu. Anthu adapandula-pandula chingolo chile mbapereka nsembe yakupyerera ng'ombe zile kuna MBUYA. Alevi adatchithisa Bokosi ya Chiverano ya MBUYA pabodzi pene na bokosi muna mifanikizo yagolidi ile mbaiikhazika pamwala ukulu. Tenepo anthu a ku Beti-Shemeshi adapereka nsembe zakupyerera na pyakupereka pinango kuna MBUYA. Mafumu mashanu a Chifilisti ale akhayang'ana ndzidzi ukhachita iwo pyonsenepi. Tenepo pidamala iwo kuchita penepi adabwerera kwawo nsiku yonthoyo. Afilisti adatumiza kuna MBUYA mifanikizo mishanu ya mabuka yagolidi ninga mtukwa wakupagali pyakudawa pyawo, kuimirira mizinda ya Ashidodi, Gaza, Ashikeloni, Gati na Ekroni. Iwo adatumiza pontho mifanikizo mishanu ya matchiru yagolidi kuimirira mizinda mishanu yakutongwa na mafumu mashanu, pontho maluwani akutchingwa na mpanda pabodzi pene na akusowa mpanda. Mwala ukulu m'munda mwa Yoswa munthu wa kuluwani ya Beti-Shemeshi padakhazikwa Bokosi ya Chiverano ya MBUYA pale, ulimo basi na lero ninga umboni wa pinthu pidachitika pile. Mbwenye MBUYA adapha anthu makumanomwe a ku Beti-Shemeshi, thangwi adafungula Bokosi ya Chiverano ya MBUYA mbasuzumira m'bwalo mwache. Tenepo anthu adasintili, thangwi ya shoko yamphamvu ya MBUYA pana iwo. Tenepo amuna a ku Beti-Shemeshi adavunza mbati, “Mbani anakwanisa kuimira pamaso pa MBUYA, Mulungu Wakuchenayu? Nkhwa ani pontho kunafuna kwenda Bokosi ya Chiverano kubulukira kuna ife?” Iwo adatuma anyamphangwa kwenda kuna anthu a ku Kiriati-Yearimu kalonga mbati, “Afilisti abwezera Bokosi ya Chiverano ya MBUYA. Tendeni mukaikwate.” Tenepo anthu a ku Kiriati-Yearimu adenda kakwata Bokosi ya Chiverano ya MBUYA mbaenda nayo kunyumba ya munthu unango dzinache Abinadabu, akhakhala m'mapiri ule. Iwo adapambulira mwanache wamamuna Eleazara kuiyang'anira. Bokosi ya Chiverano ya MBUYA idakhala ku Kiriati-Yearimu ndzidzi ukulu ene ninga pyaka makumawiri, tenepo Aisraele onsene adalira kuna MBUYA kuti aaphedze. Samuele adalonga kuna Aisraele mbati, “Ngakhala munazungunukira kuna MBUYA na mtimanu onsene, imwe mwathema kubulusa milungu yachilendo yonsene na adzimunthu a milungu Asitarite. Pipambuleni mwekha ene monsene mwene kuna MBUYA mbamupembedze iye ene basi, tenepo anakupulumusani m'manja mwa Afilisti.” Natenepo Aisraele adabulusa mifanikizo ya milungu Baala na Asitarite mbapembedza MBUYA yekha basi. Tenepo Samuele adalonga kuna Aisraele mbati, “Gumanyikanani pa Mizipa tenepo ine ndinakupemphererani kuna MBUYA.” Pidamala iwo gumanyikana pa Mizipa, iwo adatunga madzi mbaakhuthula pamaso pa MBUYA, pontho iwo adapimana kudya nsiku yonseneyo. Iwo adalonga mbati, “Ife tadawira MBUYA.” Mpha Mizipa padasanduka Samuele kukhala mtongi wa Israele. Pidava Afilisti kuti Aisraele akhadagumanyikana pa Mizipa, mafumu mashanu a Chifilisti adenda kweneko kaasosa. Aisraele adapiva mbachita mantha, tenepo adalonga kuna Samuele mbati, “Thimiza kupemphera kuna MBUYA Mulungu wathu kuti atipulumuse m'manja mwa Afilisti.” Samuele adapha mwanabira mbampereka wamumphu nsembe yakupyerera kuna MBUYA mbapemphera kuna MBUYA kuti aphedze Aisraele. MBUYA adava kupemphera kwache. Pikhapereka Samuele nsembe zakupyerera, Afilisti adadza dzasosa Aisraele; mbwenye penepo pene MBUYA adaguma m'chiphaliwali mbaikha Afilisti pampani-pani mwakuti adathawa pamaso pa Aisraele. Aisraele adabuluka pa Mizipa mbathamangisa Afilisti mpakana ku Beti-Kari mbaapha na njira yonseneyo. Tenepo Samuele adakwata mwala mbauimirisa pakati pa Mizipa na Sheni mbathula mwalawo Ebenezeri mbalonga mbati, “MBUYA atiphedza njira yonseneyi.” Natenepo Afilisti adakundwa, MBUYA mbaachitisa kuti aleke pokosera dziko ya Israele ndzidzi onsene ukhali Samuele na moyo. Mizinda yonsene ikhadapokosera Afilisti pakati pa Ekroni na Gati idabwerera kuna Israele. Tenepo Aisraele adakwata nthembawo yonsene, pontho pakhali mtendere pakati pa Aisraele na Akanani. Samuele akhali mtongi wa Israele ndzidzi onsene ukhali iye na moyo. Chaka na chaka iye akhaenda mbazungulira Betele, Giligala na Mizipa kutonga miseru ya Aisraele m'mbuto zonsenezi. Kubuluka penepo iye akhabwerera kwawo ku Rama, pontho kukhaphata iye basa yakutonga miseru kule. Kweneko iye adamangira MBUYA guwa yansembe. Pidakalamba Samuele, iye adasankhula anache achimuna kukhala atongi mu Israele. Mwanache wautombo akhali Yowele, wamng'onomboyo akhali Abia; iwo akhali atongi mu Beeresheba. Kwache anachewo hadakwate makhaliro a babawo tayu. Iwo adabauka mbaikha mtima pakobiri, pontho akhatawira kudyekerwa mbatonga miseru mwakusowa chilungamo. Tenepo akadamu onsene a Aisraele adagumanyikana pabodzi mbadza ku Rama kukhali Samuele kule. Iwo adalonga kuna iye mbati, “Iwe wakalamba, pontho anakowa hadakwate makhaliro ako tayu. Tenepo tisankhulire pyathu mfumu kuti atitsogolere ninga munachitira madzinza anangowa.” Mbwenye pidalonga iwo kuti, “Tisankhulire pyathu mfumu kuti atitsogolere,” penepi Samuele hadakomerwe napyo tayu; tenepo iye adapemphera kuna MBUYA. MBUYA adampanga mbati, “Vesera pyonsene pinalonga anthupi kuna iwe; si iwe anakhonda iwo tayu, mbwenye akhonda ine pano ninga mfumu wawo. Kutomera ndzidzi udaabulusa ine m'dziko ya Iguputo iwo abauka kubuluka kuna ine mbapembedza milungu inango, tenepo chinchino iwo akuchita kuna iwe pinthu pyachita iwo kuna ine ndzidzi onsene. Natenepo vesera pinalonga iwopyo; kwache acheuze pikulu pene, pontho apange kuti adziwe pinthu pinafuna dzachita mfumu anafuna dzaatonga ule.” Samuele adapanga anthu, ale adampempha kuti aasankhulire mfumu, pyonsene pikhadampanga MBUYA. Iye adalonga mbati, “Ipi ndiye pinafuna dzachita mfumu anafuna kukutongani ule: Iye anachitisa ananu achimuna kukhala anyankhondo; anango a iwo anafambisa pingolo na akavalo ache mbathamanga patsogolo pa pingolo pyache. Anango a iwo anapaswa basa ya ukadamu wa anyankhondo pikwi, anangombo anyankhondo makumashanu. Anango anatipula mindache, kuvuna mapira, kusasanya pida pyankhondo pontho kusasanya pinthu pya pingolo pyache. Ananu achikazi anakhala anyakumsasanyira mafuta akununkhira, anyakumphikira, pontho anyakuphika mikate. Iye anakwata pyadidiletu pya mindanu, mindanu yamfesa na miti yanu yaolivi, mbapipereka kuna mathubu ache. Iye anakwata chakhumi cha mapiranu na nsapo zanu zamfesa mbapipereka kuna mathubu ache na anyakumtumikirache. Iye anakwata anyabasanu na ng'ombe zanu zadidiletu na mabulu mbapimphatira basa. Iye anakwata chakhumi cha mikumbi yanu, pontho imwe ene munakhala mabitchu ache. Ndzidzi wenewo ungafika munadungunya pikulu pene thangwi ya mfumu wanu asankhula imwe mwekha ene ule. Kwache MBUYA hanavesera tayu kudungunya kwanuko.” Anthu hadaikhe konta pidalonga Samuele pile tayu mbalonga mbati, “Nkhabe! Ife tinafuna mfumu basi kuti atitsogolere, towera tikhalembo ninga madzinza anangowa kukhala na mfumu wakutitonga, wakutitsogolera, pontho wakutimenyera nkhondo.” Samuele adavesera pyonsene pidalonga anthu pile mbaendambo kapipanga MBUYA. MBUYA adatawira mbati, “Chita pinafuna iwo, pontho asankhulire mfumu.” Tenepo Samuele adapanga Aisraele onsene ale kubwerera kwawo. Pakhali munthu unango wakufuma dzinache Kishi wa dzinza ya Benjemani. Iye akhali mwana wamamuna wa Abiele, pontho mdzukuluache Zerori, mwana Bekorati wa mbumba ya Afia. Kishi akhali na mwana wa mamuna dzinache Sauli. Iye akhali mphale wakubalika wakusowa mwanzache pakati pa Aisraele, pontho akhali wakulapha mwakuti munthu unango onsene akhamulekeza m'mapewa. Mabulu anango a Kishi babache Sauli akhadatayika, tenepo iye adalonga kuna Sauli mbati, “Kwata nyabasa mbodzi uende naye pabodzi kasaka mabulu athu.” Iwo adagwanda na m'nthemba yonsene ya m'mapiri a Eferemu, pontho na m'nthemba ya Shalisha, kwache hadaagumane tayu; tenepo adathimiza kugwanda na m'nthemba yonsene ya Shaalimu, kwache mabuluwo hadaagumane kweneko tayu. Kubuluka penepo iwo adagwanda na m'nthemba yonsene ya Benjemani, kwache hadaagumane tayu basi kweneko. Pidafika iwo kunthemba ya Zufu, Sauli adalonga kuna nyabasache ule mbati, “Tende tibwerere pyathu, mwinango babathu analeka kunyerezera pya mabulu mbatoma kuswipa mtima na ife.” Nyabasa ule adatawira mbati, “Dikhirani muluwani muno muna munthu unango wa Mulungu wakulemedzwa pikulu, pontho pyonsene pimbalonga iye pimbachitika. Tendeni kuna iyeko mwinango anakatipanga kunakwanisa ife kagumana mabulu athu.” Sauli adavunza nyabasa ule mbati, “Ngakhala ife tinaendako, ninji chinakwanisa ife kampasa? Ife nee tasala na pyakudya m'budu mwathu tayu, apo tinakampasa mtukwa wanji munthu wa Mulungu. Ninji china ife?” Nyabasa ule adamtawira pontho mbati, “Ine ndina kobiri ibodzi yasiliva. Ine ndinakwanisa kampasa penepi, tenepo iye anakatipanga kunakwanisa ife kagumana mabulu athu.” Atsikana ale adatawira mbati, “Alipo! Iye ali patsogolo panupo. Chimbizani kuti muphatane naye, thangwi lero anthu akupereka nsembe pambuto yakupembedzerapo. Sindzidzi nkhupita muluwanimo munati mumgumane adzati kwira pambuto yakupembedzerapo kadya. Anyakuchemerwa kweneko nkhabe toma kudya tayu mpakana iye afike kweneko, thangwi iye athema chakutoma kutsanzayisa nsembeyo. Mungaenda chinchino pano munati mumgumane adzati kwira paphiri kadya.” Tenepo Sauli na nyabasache ule adenda muluwanimo, natenepo pidapita iwo muluwanimo adaona Samuele akubuluka muluwanimo kwenda kumbuto yakupembedzerapo. Dzana mwache MBUYA akhadalonga kuna Samuele mbati, “Mangwana ndzidzi ninga ontho uno ndinatuma munthu unango wa dzinza ya Benjemani kuna iwe, tenepo iwe umdzoze kukhala mfumu wa anthu anga, natenepo iye anapulumusa anthu anga m'manja mwa Afilisti. Ine ndaona kusanyika kunachita anthu anga, pontho ndava kulira kwawo kufuna chiphedzo.” Pidachita Samuele maso phaa pana Sauli, MBUYA adalonga kuna Samuele mbati, “Munthu akhalonga ine pya iye ule, ngweneyo. Iye anatonga anthu anga.” Penepo Sauli adenda kuna Samuele, ule akhali chifupi na msuwo wa luwani mbavunza mbati, “Ayi mungatipangizembo nyumba ya nyakulotera?” Samuele adatawira mbati, “Nyakulotera ndine ene pano. Banga ndoko kumbuto yakupembedzerapo, thangwi imwe mwathema kudya pabodzi pene na ine pano lero. Mangwana na machibese ndinakupangani pyonsene pinafunika, kubuluka penepo munaenda pyanu kwanu. Lekani swipa mtima na mabulu anu adatayika nsiku zitatu zagwanda zile; mabuluwo agumanwa kale. Apo mbani munthu wache anafunwa pikulu na anthu a ku Israele? Munthu wache ndiwepo; iwe na banja yonsene ya babako.” Sauli adatawira mbati, “Ine ndine wa dzinza ya Benjemani dzinza ing'onoletu mu Israele, pontho banjathu njakukhonda funika. Apo thangwi yache ninji munalonga tenepa kuna ine?” Tenepo Samuele adenda na Sauli pabodzi pene na nyabasache m'subi ikulu mbaapasa mbuto ya chilemedzo pakati pa anyakuchemerwa, ale pabodzi pene akhalipo makumatatu. Samuele adalonga kuna nyakuphika mbati, “Idza na phindi ya nyama idakupasa ine ile, pontho idakupanga ine kuti uipambule ile.” Tenepo nyakuphika adakwata khundu yadidiletu ya mwendo mbaiikha pamaso pa Sauli. Samuele adalonga mbati, “Yang'ana, nyamayi idakoyerwa iwepo. Idya, thangwi idakoyerwa iwepo kuti udye ndzidzi uno pabodzi na anyakuchemerwa.” Tenepo Samuele adadya pabodzi na Sauli nsiku yeneyo. Pidatchitha iwo kubulukira kumbuto yakupembedzerapo kwenda kuluwani, adasasanyira Sauli mbuto yakugona pansoyi ya nyumba. Tenepo iye adagona penepo. M'makalakwecha Samuele adachemera Sauli ule akhagona pansoyi pale mbati, “Lamuka, thangwi ndinakugwinya kwanu.” Sauli adalamukadi, tenepo pabodzi pene na Samuele adabuluka mbaenda kunjira. Pidafika iwo pankhomo ya luwani Samuele adalonga kuna Sauli mbati, “Panga nyabasako abange tsogola pyache.” Tenepo nyabasa ule adenda pyache. Samuele adathimiza kulonga mbati, “Khala na ine ndzidzi pang'ono, tenepo ine ndinakupanga pyalonga Mulungu.” Kubuluka penepo Samuele adakwata ntchupa ya mafuta aolivi, tenepo adakhuthulira mumsolo mwa Sauli mbampsompsona. Iye adalonga mbati, “MBUYA akudzoza kukhala mfumu wa anthu ache Aisraele. Iwe unaatonga, pontho unaatchinjiriza kuna anyamalwawo onsene. Chitsikimizo chakuti MBUYA akusankhula kukhala mfumu wa anthu ache ntchichi: ungabuluka pamaso panga lero unagumanikana na amuna awiri chifupi na nthumbi ya Rakele pa Zeliza m'nthemba ya Benjemani. Iwo anakakupanga kuti mabulu akhasaka imwe ale agumanwa mwakuti babako hakhaswipave mtima na mabuluwo tayu, mbwenye akuswipa mtima na imwepo, natenepo akhakhala mbavunza-vunza basi mbati, ‘Ndinachita tani ine pya mwananga?’ Kubuluka penepo unati uthimize mpakana ukafike pamuti wakupambulika pa Tabori. Kweneko unakagumanikana na amuna atatu panjira pawo kwenda kapereka nsembe kuna Mulungu ku Betele. Mbodzi wa iwo anaphatira ana mbuzi atatu, mbodzi anathukula mikate mitatu, unango wachitatuyo anaphatira budu ya nthembe yakudzala na vinyu. Iwo anakumwenyika mbakupasa mikate miwiri, ile yathema iwe dzatambira. Kubuluka penepo iwe unaenda kuphiri ya Mulungu ku Gibea kule kuna msasa wa Afilisti. Pamsuwo wakupitira muluwanimo unagumanikana na gulu ya maprofeti kutchitha pambuto yakupembedzerapo, uku akuimba anyakatangale, ng'oma, pitoliro na malimba. Iwo anakhuwa mafala auprofeti. Vumbu-vumbu Mzimu wa MBUYA anakugudumira, tenepo iwe unaphatizana nawo kukhuwa mafala auprofeti mbusanduzika kukhala munthu unango wakusiyana na kale. Pinthu penepi pingachitika, chita pyonsene pyathema kuchitwapyo, thangwi Mulungu ali nawe. Iwe unatsogola ku Giligala kunafuna dzagumanikana ine na iwe kule mbupereke nsembe yakupyerera, pontho nsembe yachiphatizano. Kadikhire kweneko nsiku zinomwe kufikirana ine ndidze mbandikupanga chakuti uchite.” Pidazungunuka Sauli kuti asiyane na Samuele, Mulungu adasanduza Sauli kukhala na makhaliro matswa. Tenepo pinthu pyonsene pidampanga Samuele pidachitika nsiku yonthoyo. Pidafika Sauli na nyabasache ku Gibea adagumanikana na gulu ya maprofeti. Vumbu-vumbu Mzimu wa MBUYA udamgudumira, tenepo iye adaphatizana nawo kukhuwa mafala auprofeti. Anthu akhamdziwa na kale ene ale adamuona akuchita penepi mbavunzana unango na mwanzache mbati, “Ninji chachitika kuna mwana Kishi? Kadi Sauli asanduka mprofeti?” Munthu unango akhakhala kweneko adavunza mbati, “Apombo maprofeti anangowa? Mukunyerezera kuti babawo mbani?” Penepa ndiye padabulukira kulonga kwakuti “Kadi Sauli asandukambo mprofeti?” Pidamala Sauli kulonga mafalache auprofeti adenda kumbuto yakupembedzerapo. Mbuyache Sauli adamuona iye na nyabasache ene mbaavunza mbati, “Mukhali kupi?” Sauli adatawira mbati, “Tidenda kasaka mabulu, tenepo pidachimwana ife kuagumana tidenda kaonana na Samuele.” Mbuyache Sauli adavunza mbati, “Apo iye adakupanganinji?” Sauli adatawira mbati, “Mabulu agumanwa.” Kwache iye hadampange mbuyache ule tayu pidalonga Samuele pya kupitiswa kwache ufumu pile. Samuele adachemeresa anthu kugumanyikana ku chipembedzo ku Mizipa mbalonga kuna iwo mbati, “MBUYA Mulungu wa Israele akulonga kuti, ‘Ine ndidakubulusani m'dziko ya Iguputo mbandikupulumusani m'manja mwa anthu a ku Iguputo na anthu anango akhakuponderezani ale. Ine ndine Mulungu wanu, adakupulumusani panyatwa zanu zonsene na pyakunensa pyanu ule, kwache lero mukundikhonda mbamundipempha kuti ndikupaseni mfumu. Tenepo gumanyikanani pabodzi pene pamaso pa MBUYA kada dzinza pontho kada mbumba.’ ” Tenepo Samuele adachitisa dzinza yonsene kudza patsogolo, tenepo dzinza ya Benjemani ndiye idasankhulwa. Kubuluka penepo Samuele adachitisa mabanja onsene m'dzinza ya Benjemani kudza patsogolo, natenepo mbumba ya Matiri ndiye idasankhulwa. Penepo amuna a m'banja ya Matiri adadza patsogolo mbasankhulwa ndi Sauli mwana wa mamuna wa Kishi. Iwo adamsaka-saka penepo kwache hadamgumanepo tayu. Tenepo iwo adavunza MBUYA mbati, “Ayi munthu weneyu anadza kuno?” MBUYA adatawira mbati, “Yang'anani, Sauli abisala pakati pa mitolo.” Tenepo anthu adathamanga mbadza na Sauli kuna anthu. Iwo adakwanisa kuona kuti iye akhali wakulapha mwakuti anango onsene akhamulekeza m'mapewa. Samuele adalonga kuna anthu mbati, “Munthu asankhulwa na MBUYA ule ngweneyu. Pakati pathupa nkhabepo munthu unango ninga weneyu.” Anthu onsene adakhuwa mbati, “Dondowe mfumu!” Samuele adalonga kuna anthu mwakuveka pya chidzo na basa ya mfumu mbapilemba mumpukutu ule udaikha iye pambuto yakupambulika pamaso pa MBUYA. Kubuluka penepo iye adagwinya anthu onsene ale kwawo. Sauli adabwererambo kwawo ku Gibea. Amuna anango amphamvu ale Mulungu adaapasa chipapu adenda naye pabodzi pene. Mbwenye amuna anango akuzunguzika adalonga mbati, “Ayi munthu mnzathumbo pyache ninga weneyu, angatipulumuse weneyu?” Iwo adamululupisa Sauli mbakhonda kudza na mtukwa ene kuna iye, mbwenye iye hadapiikhe konta tayu. Pidagwanda mwezi ubodzi Nahashi mfumu wa Aamoni adenda na anyankhondo ache mbakazungulira luwani ya Yabeshi m'nthemba ya Gileadi. Amuna a ku Yabeshi adalonga kuna Nahashi mbati, “Khalani gulu ibodzi ya nkhondo na ife, tenepo ife tinakhala pansi pa utongi wanu.” Nahashi adatawira mbati, “Ine ndinakhala gulu ibodzi ya nkhondo na imwe munganditawirisa kuchita chinthu chibodzi chene basi kuti ndikonombole diso yakumadyo ya munthu onsene wa imwe towera ndilulupise Israele onsene.” Akadamu a ku Yabeshi adalonga mbati, “Tipaseni nsiku zinomwe towera tikwanise kutumiza mphangwa mu Israele monsene. Ngakhala panasowa munthu na mbodzi ene wakutiphedza penepo tinati tiimise manja kuna imwe.” Anyamphangwa adafika ku Gibea kukhali Sauli kule, tenepo pidatula iwo mphangwa zile anthu adagundika kulira mwakusanyika pikulu. Sauli akhafika kwene muluwani kubulukira kuminda na ng'ombe zache zakulima mbavunza mbati, “Chachitika ninji? Thangwi yache ninji munthu onsene akulira?” Iwo adampanga mphangwa zidadza kubulukira kuna Yabeshi zile. Pidava Sauli penepi Mzimu wa Mulungu udamgudumira, tenepo iye adazhangali pyakwanga. Iye adagwanda mapindi-mapindi ng'ombe zache zakulima ziwiri zile mbatumiza mapindi ale mu Israele monsene na kuacheuza kuti: “Munthu onsene anakhonda tewera Sauli na Samuele kunkhondo, ng'ombe zache zakulima zinachitwambo ninga tenepo!” Aisraele adachita mantha na pinthu pikhafuna kuchita MBUYA, tenepo munthu onsene okhonda kusiyapo na mbodzi ene adagumanyikana pabodzi pene. Sauli adaagumanyisa pa Bizeke. Penepo pakhali anthu pikwi madzana matatu akubulukira ku Israele, pontho anthu pikwi makumatatu akubulukira ku Yuda. Iwo adalonga kuna anyamphangwa akubulukira kuna Yabeshi ale mbati, “Kapangeni anthu anu kuti mangwana mbadzati kwana masikati imwe munapulumuswa.” Pidava anthu a ku Yabeshi mphangwa zile, iwo adakomerwa pyakwanga, mbalonga kuna Nahashi mbati, “Mangwana tinati tiimise manja kuna imwe, tenepo munakwanisa kuchita nafe pyonsene pinafuna imwe. Usiku wenewo Sauli adagawa amunache m'magulu matatu, tenepo m'makalakwecha adathamangira kumsasa wa anyamalwawo mbasosa Aamoni. Pikhakwana masikati iwo adaacheka, tenepo akusala na moyowo adabalalika munthu onsene kuthawa pache yekha.” Tenepo Aisraele adalonga kuna Samuele mbati, “Ali kupi anthu ale akhalonga kuti Sauli aleke khala mfumu wathu? Adzeseni kuna ife kuti tiaphe!” Mbwenye Sauli adalonga mbati, “Nee mbodzi anafuna kuphiwa lero tayu, thangwi lero ndi nsiku yapulumusa MBUYA Aisraele.” Tenepo Samuele adalonga kuna iwo mbati, “Tendeni pontho ku Giligala tikatsikimizire kuti Sauli ndi mfumu.” Onsene adenda ku Giligala, tenepo kweneko pambuto yakupambulika adatsikimizira kuti Sauli ndi mfumu. Iwo adapereka nsembe zachiphatizano, pontho Sauli na Aisraele onsene adasekera pikulu pene thangwi ya pidachitika pile. Samuele adalonga kuna Aisraele mbati, “Ine ndachita pyonsene pidandipempha imwe. Ine ndakupasani mfumu kuti akutongeni, tenepo chinchino muli naye mfumu kuti akutongeni. Kulonga pya ine ndakalamba pontho ndina imvi, pontho ananga achimuna ali namwe pabodzi pene. Ine ndakhala mkadamu wanu kutomera uphaleanga kufikirana lero. Ine ndili pano, ngakhala ndachita pinthu pyakudawika pilongeni chinchino pano pamaso pa MBUYA, pontho pamaso pa mfumu asankhula iyeyi. Ayi ine ndakwata ng'ombe ya munthu, penu kumkwatira bulu wache? Mbani munthu abera ine pinthu pyache? Mbani munthu apondereza ine? Ngupi munthu atawira ine kundidyekera? Ngakhala ine ndachita chibodzi mwa pinthu penepi ndinati ndibwezere chinthu chakwata inecho.” Anthu adatawira mbati, “Nkhabe, imwe nee mudatibera pinthu pyathu, penu kutipondereza tayu; imwe nee mwakwata pinthu pyathu na chibodzi chene tayu.” Samuele adatawira mbati, “MBUYA pontho mfumu asankhula iye leroyi ndi mboni kuti imwe mwandigumana okhonda dawa monsene mwene.” Iwo adatawira mbati, “Ande, MBUYA ndi mboni yathu.” Samuele adathimiza kulonga mbati, “MBUYA ndiye adasankhula Mose na Aroni, pontho adabulusa makolo anu m'dziko ya Iguputo ule. Tenepo imwe imirani pana imwepo thangwi ndinati ndikupokanyeni pamaso pa MBUYA pa kukukumbusani mabasa onsene amphamvu adachita MBUYA kupulumusa imwepo na makolo anu. Pidenda Yakobo na banjache kakhala ku Iguputo, kule Aiguputo adapondereza, makolo anu adalira pikulu kuna MBUYA kufuna chiphedzo, tenepo MBUYA adatuma Mose na Aroni mbabulusa makolo anu m'dziko ya Iguputo mbaakhazikisa m'dziko yeneyi. Kwache anthu adaduwalira MBUYA Mulungu wawo, natenepo iye adatawirisa Afilisti, mfumu wa ku Moabu, pontho na Sisera, mkadamu wa anyankhondo wa ku mzinda wa Hazori, kumenyana na makolo anu mbaakunda. Iwo adalira kuna MBUYA kufuna chiphedzo mbalonga mbati, ‘Ife tadawa thangwi tabauka kubuluka kuna imwe MBUYA mbatipembedza mifanikizo ya milungu Baala na Asitarite. Tipulumuseni m'manja mwa anyamalwathu tenepo ife tinati tikupembedzeni!’ Tenepo MBUYA adatumiza Gideoni na Baraki, Yefita pakumalisira pache ine pano. Munthu onsene wa ife adakupulumusani kuna anyamalwanu mbamukhala pakupata. Mbwenye pidaona imwe Nahashi, mfumu wa Aamoni kuti akhali chifupi kukusosani imwe mudamkhonda MBUYA ninga mfumu wanu mbamulonga kuna ine kuti, ‘Tinafuna mfumu atitonge.’ “Apo mfumu ngweneyu adasankhula imwe ule; imwe mudapempha mfumu, tenepo MBUYA akupasani. Pinthu pyanu pyonsene pinakufambirani mwadidi ngakhala munalemedza MBUYA Mulungu wanu, kumtumikira, kumvesera, pontho kuvera matongero ache, pontho ngakhala imwe na mfumu wanuyi munakhulupirika kuna MBUYA Mulungu anu. Mbwenye ngakhala munakhonda kuvera matongero ache, iye anakupasani nkhodolo imwe na mfumu wanu ene. Tenepo chinchino imirani pana imwepo, towera muone chinthu chikulu chinafuna kuchita MBUYA. Uno ndi ndzidzi wa malimwe, si tenepo tayu? Mbwenye ndinati ndipemphere, tenepo MBUYA anatumiza njazi na mvula. Penepi pingachitika munadzindikira kuti mwachita pyakudawika kuna MBUYA pakumpempha kuti akupaseni mfumu.” Tenepo Samuele adapemphera natenepo pansiku yonthoyo MBUYA adatumiza njazi na mvula. Aisraele onsene adaphatwa na mantha thangwi ya MBUYA na Samuele ene, mbalonga kuna Samuele mbati, “Pemphererani ife, anyabasanu, kuna MBUYA towera tileke kufa. Chinchino tadzindikira kuti padzulu pa pyakudawa pyathu pyonsene tathimizapo kudawa kunango pakumpempha MBUYA kuti atipase mfumu.” Samuele adatawira mbati, “Lekani chita mantha, podi kwene kuti imwe mwachita chakuipa ninga chenechi. Lekani kubauka kubuluka kuna MBUYA, mbwenye mumtumikire na mtimanu onsene. Lekani kubaukira kuna milungu yapezi. Iyo nkhabe kukuphedzani penu kukupulumusani tayu, thangwi ipyo mphyakusowa basa. Thangwi ya dzinache ikulu MBUYA hanasiya anthu ache tayu; iye apinyerezera kuti akuchitiseni kukhala anthu ache ene. Kulonga pya ine MBUYA mbandikhondese kumdawira pakukhonda kukupemphererani pontho. M'mbuto mwache ndinakufunzisani kuchita pinthu pyadidi pontho pyakuthema. Verani MBUYA mbamumtumikire mwakukhulupirika na mtimanu onsene. Kumbukani pinthu pikulu pyakuchitirani iye. Mbwenye ngakhala munathimiza kudawa, imwe na mfumu wanu ene munavungwa.” Sauli akhali na pyaka pitatu pikhapita iye ufumu, tenepo iye adatonga Israele pyaka makumanayi na piwiri. Sauli adasankhula amuna pikwi pitatu pakati pa Aisraele, tenepo adakwata amuna pikwi piwiri mbakhala na iye ku Mikimashi m'nthemba ya mapiri ya Betele, mbwenye adatuma amuna anango chikwi chibodzi kakhala na mwanache Yonatani ku Gibea nthemba ya Benjemani. Anango akusalirawo adaagwinya m'misa mwawo. Yonatani adasosa anyankhondo mumsasa wa Afilisti ku Geba, tenepo Afilisti onsene adapiva penepi. Sauli adatuma anyamphangwa kachemera Aheberi kwenda kunkhondo pakuliza ngoma m'dziko yonseneyo. Aisraele onsene adapangwa kuti Sauli adapha anyankhondo mumpanda wa Afilisti pontho kuti Afilisti adaazonda. Tenepo anthu adatawira kwenda pabodzi pene na Sauli ku Giligala. Afilisti adagumanyikana kumenya nkhondo na Aisraele; iwo akhali na pingolo pya nkhondo pikwi makumatatu, amuna pikwi pitanthatu akutekenya akavalo, pontho na anyankhondo azinji pyakwanga ninga tchetcha ya pagombe. Iwo adenda mbakamanga msasa pa Mikimashi kumabulukiro dzuwa a Beti-Aveni. Afilisti adaotosa nkhondo, natenepo pidaona Aisraele kuti akhali pampani-pani adabisala m'nkhwimba na m'misitu, pakati pa miyala pontho m'madzenje na m'michera; anango adawambuka mkulo wa Yorodani mbaenda ku nthemba ya Gadi na Gileadi. Sauli adathimiza kukhala mu Giligala, pontho anyankhondo akhakhala na iye ale akhatetemera na mantha. Iye akhadikhira Samuele nsiku zinomwe ninga montho mukhadampangira Samuele, kwache Samuele akhadadzati fika tayu ku Giligala. Anthu adatoma kumthawira Sauli. Tenepo iye adalonga mbati, “Ndidzesereni nsembe zakupyerera na nsembe zachiphatizano.” Iye adapereka nsembe zakupyerera, tenepo pikhamalisa iye, penepo pene Samuele adafika. Sauli adabuluka kagumanikana naye mbampasa mwenyikiro, mbwenye Samuele adamvunza mbati, “Ayi ninji pyachita iwepi?” Sauli adatawira mbati, “Anthu akhandithawira, pontho imwe nee mudadza ndzidzi udalonga imwe ule tayu, pontho kuti Afilisti adagumanyikana ku Mikimashi kuti andisose ku Giligala kwache ine sidampemphe kuti MBUYA andikomere mtima tayu, tenepo ine ndapiona kuti mphyadidi kuti ndipereke nsembe.” Samuele adatawira mbati, “Iwe udachita pinthu pyakupupwa. Iwe hudavere matongero adakupasa MBUYA Mulungu wako tayu. Iwe mbudavera, iye mbadatawirisa iwe na pidzukulu pyako kutonga Israele kwenda na kwenda. Mbwenye chinchino ufumu wako nkhabe dzathimiza kukhalapo tayu. Na thangwi yakuti iwe hudamvere tayu, MBUYA anasankhula munthu anafuna iye mbamuikha kukhala mfumu wa anthu ache.” Samuele adabuluka ku Giligala mbaenda pyache. Amuna akusalirawo adatewera Sauli pikhabuluka iye ku Giligala kwenda ku Gibea, m'nthemba ya Benjemani. Sauli adalengesa amuna akhali na iye ale. Iwo adakwana ninga madzana matanthatu. Sauli na mwanache Yonatani pontho na amunawo adamanga msasa ku Geba m'nthemba ya Benjemani; Afilisti adamangambo msasawo ku Mikimashi. Anyankhondo a Chifilisti adabuluka mumsasa mwawo mule m'magulu matatu; gulu ibodzi idenda ku Ofara m'nthemba ya Shuali, gulu inango idenda ku Beti-Horoni, gulu inangoyo idenda kumadire kuyang'anisana na phedi ya Zeboimu na thando yatchetcha. Mu Israele nee mbodzi akhalimo wakufula simbi tayu, thangwi Afilisti akhachita phinga kukhondesa Aheberi kusasanya matalasada pontho madipa. Aisraele akhaenda kuna Afilisti kanozwesa mapaza awo akukweyiwa na ng'ombe, mapaza ene pyawo, mbadzo na pikwakwa; kupagali kwache kukhali kobiri ibodzi ing'ono kunozwesa kokha mbadzo na kusasanyisa mitswamu yakumenyera ng'ombe za pachingolo; kobiri ziwiri kunozwesa kokha mapaza akukweyiwa na ng'ombe pontho na mapaza ene pyawo. Natenepo pansiku ya nkhondo nee nyankhondo mbodzi akhali na talasada pontho dipa kupambula Sauli na mwanache Yonatani. Afilisti adatuma gulu ya anyankhondo kutchinjiriza njira yakuwambukira pa Mikimashi. Nsiku inango Yonatani adalonga kuna mphale unango ule akhathukula pida pyache mbati, “Tende tiwambukire kumsasa wa Afilisti.” Kwache Yonatani hadampange babache tayu, ule akhakhala mumsasa mwache pansi pa muti wantheme ku Migironi chifupi na Gibea. Sauli akhali na amuna ninga madzana matanthatu. Pakati pawo pakhali Ahia nyansembe wakuthukula efodi ule. Iye akhali mwana wamamuna wa Ahitubu mbaleache Ikabodi ule akhali mwana wamamuna wa Finiasi pontho chidzukulu cha Eli nyansembe wa MBUYA ku Shilo. Anthu hadadziwe tayu kuti Yonatani adabulukapo. Pa Makata a Mikimashi, pale padathema Yonatani kugwanda napo kwenda kumsasa wa Afilisti, pakhali maphanzwi mawiri kukhundu zonsene za njirayo; ibodzi ikhachemerwa Bozezi, inangombo ikhachemerwa Sene. Phanzwi ibodzi ikhali kukhundu yakumpoto kwa njirayo, inangombo ikhali kukhundu yakumwera kuyang'anisana na Geba. Yonatani adalonga kuna mphale ule mbati, “Tende tiwambukire kumsasa wa Afilisti, anthu okhonda dziwa Mulungu ale, mwinango MBUYA anatiphedza. Nkhabe chingachimwanise MBUYA tayu kutichitisa kukunda podi ife tikhale pyathu akuchepa tani.” Mphale ule adatawira mbati, “Chinthu chonsene chinafuna imwe kuchitacho ine ndili namwe.” Yonatani adatawira mbati, “Tende tiwambuke kuna anthuko, pontho mbatialeke kuti atione pyawo. Ngakhala iwo anatipanga kuti tiadikhire kudza kuna ife, penepo ife tinakhala pana ifepo. Mbwenye ngakhala iwo anatipanga kuti tiende kuna iwoko, ife tinati tiendeko thangwi chenechi ntchitsikimizo chakuti MBUYA anatichitisa kuakunda.” Tenepo adachitisa kuti Afilisti aaone pyawo; penepo Afilisti adalonga mbati, “Yang'anani, Aheberi anango akudza kuna ife kubulukira m'dzenje mukhadabisala iwo mule.” Iwo adachemera Yonatani na mphale ule mbati, “Idzani kuno, muone chinafuna kubuluka m'mabondo mwanu!” Yonatani adalonga kuna mphale ule mbati, “Nditewere MBUYA achitisa Aisraele kuakunda.” Yonatani adakwira mwakuchita kukambadza, tenepo mphale ule adamtewera. Yonatani adasosa Afilisti ale mbaamenya kuagwisiratu pansi, tenepo mphale ule adaapha. Kupha kwakutomaku Yonatani na mphale ule adapha amuna ninga makumawiri pambuto yakukwana ninga mathanyo makumanomwe ulaphi na umimbache. Afilisti onsene a kumidzi adachita mantha, pontho anyankhondo mumsasamo adatetemera na mantha; dziko idatekenyeka, pontho iwo akhali pampani-pani ukulu. Amuna akhali na Sauli ale ku Gibea m'nthemba ya Benjemani adaona Afilisti akuthawa mwakuzunguzika. Tenepo Sauli adalonga kuna amunache ale mbati, “Lengesani anyankhondo mbamuone kuti mbani nkhabepo.” Iwo adachitadi tenepo mbagumana kuti Yonatani na mphale ule akhathukula pida pyache nkhabepo. Sauli adalonga kuna Ahia nyansembe mbati, “Idza kuno na efodi.” Pansiku yeneyo Ahia akhathukula efodi patsogolo pa anthu a ku Israele. Pikhalonga Sauli kuna anyansembe ale chimpiningu chidanyanyiratu mumsasa wa Afilisti, tenepo Sauli adalonga kuna iye mbati, “Nkhabe ndzidzi wakuvunza nzeru kuna MBUYA tayu.” Penepo iye na amunache ale adenda kamenya nkhondo na Afilisti, ale akhamenyana pyawo okhokha thangwi ya kuzunguzika. Aheberi anango ale akhali kukhundu ya Afilisti, pontho ale akhadenda nawo pabodzi kumsasa kwawo, adabuluka khundu yeneyo mbaenda kakhala kukhundu ya Sauli na Yonatani. Anango ale akhabisala m'mapiri m'dziko ya Eferemu adava kuti Afilisti akhathawa, tenepo iwombo adakhala gulu ibodzi kumenyana na Afilisti. Iwo adaamenya njira yonsene kupiringana Beti-Aveni. MBUYA adapulumusa Aisraele nsiku yeneyo. Aisraele adalenduka pyakwanga na njala, thangwi Sauli akhadatonga na kudumbira pikulu pene kuti, “Dzedze kuna munthu onsene anadya chinthu chamtundu onsene lero ine mbandidzati kubwezera anyamalwanga.” Tenepo nkhabe munthu adadya chinthu nsiku yeneyo. Onsene adafika mumsitu mbagumana uchi ponsene pene. Msituwo udadzala na uchi kwache nkhabe na mbodzi ene adadya tayu, thangwi onsenewa akhachita mantha na kutemberera kudachita Sauli kule. Mbwenye Yonatani hadave tayu pya kutemberera kudachita babache kule; tenepo na ndodo ikhaphatira iye m'manja mwache ile adakhophola pang'ono uchi ule mbadya. Kabodzi kene mphamvu zidabwerera m'manungo mwache. Mbwenye mbodzi penepo adalonga mbati, “Ife talenduka na njala, thangwi babako atikhondesa pakutithuswa kuti, ‘Dzedze kuna munthu onsene anadya chinthu cha mtundu onsene lero.’ ” Yonatani adatawira mbati, “Chinthu chachita babanga kuna anthu athu ntchakugoswa pyakwanga. Ngayang'anani inetu ndina mphamvu pyakwanga, thangwi ndadya uchi pang'ono. Anyankhondo mbadadya pinthu pyapokosera iwo anyamalwawo, mbapidakhala pyadidi pyakwanga, pontho mbadapha Afilisti akuinjipa pyakwanga.” Nsiku yeneyo Aisraele adakunda Afilisti, kumenyana nawo njira yonsene kubulukira ku Mikimashi mpakana ku Aialoni. Kufikirana ndzidzi wenewu Aisraele adalenduka pyakwanga pene na njala, natenepo adathamangira kuna pinthu pikhadapokosera iwo anyamalwawo mbakwata mabira, na ng'ombe mbapicheka ponthopo, tenepo adadya nyamacheyo uku chiropa chache chikali monthomo. Sauli adapangwa mbati, “Anthu akudawira MBUYA pakudya nyama uku chiropa chache chikali monthomo.” Sauli adalonga mbati, “Imwe mwadawa pikulu! Ndigulung'undisireni mwala ukulu kuna ine kuno.” Tenepo iye adalonga pontho mbati, “Ndokoni kuna anthu mbamukaapange kuti adze na ng'ombe pontho na mabirawo kuno. Iwo athema kupichekera pano mbapidyera pontho pano; iwo mbaleke dawa pamaso pa MBUYA pakudya nyama uku chiropa chache chikali monthomo tayu.” Tenepo mosiku wenewo onsenewo adadza na ng'ombe pontho mabira mbazicheka ponthopo. Sauli adamangira MBUYA guwa yansembe, guwa idatomambo iye kuimanga ile. Sauli adalonga kuna amunache mbati, “Tendeni tikasose Afilisti mosiku uno mbatipokosera pinthu pyawo mpakana makalakwecha mbatikaapha onsenenewo.” Iwo adatawira mbati, “Chitani pyonsene pinanyerezera imwe kuti mphyadidipyo.” Mbwenye nyansembe adalonga mbati, “Tendeni chakutoma tivunze nzeru kuna Mulungu.” Natenepo Sauli adavunza Mulungu mbati, “Ayi tiende kasosa Afilisti? Ayi imwe munatichitisa kukunda?” Kwache Mulungu hadatawire tayu nsiku yeneyo. Penepo Sauli adalonga kuna akadamu a Aisraele mbati, “Idzani kuno towera tione ninji chadawa ife lero.” Ndinadumbira na dzina ya MBUYA wa moyo ule ambachitisa Aisraele kukunda kuti nyakugumanwa adawayo anati aphiwe, podi kwene kuti akhale mwananga Yonatani. Kwache nkhabe munthu na mbodzi ene adalongapo chinthu tayu. Tenepo Sauli adalonga kuna iwo mbati, “Monsenene imirani apo, ine na Yonatani tinaimirambo pano.” Anthu ale adatawira mbati, “Chitani pyonsene pinaona imwe kuti mphyadidipyo.” Sauli adalonga kuna MBUYA Mulungu wa Israele mbati, “MBUYA mwatani mwakhonda kunditawira lero? MBUYA Mulungu wa Israele nditawireni na miyala yakupambulika. Ngakhala adawa ndine pano penu Yonatani titawireni na Urimu, mbwenye ngakhala adawa mba Aisraele titawireni na Tumimu.” Kutawira kudathonya Yonatani na Sauli; tenepo anthu adapidziwa. Sauli adalonga mbati, “Mbani adawa pakati pa mwananga Yonatani na ine pano?” Penepo Yonatani adathonywa. Sauli adamvunza mbati, “Ninji chachita iwe?” Yonatani adatawira mbati, “Ndidadya uchi pang'ono na ndodo yanga ikhaphatira ine m'manja mwanga ile. Ndili pano; ine ndasasanyika kuphiwa.” Sauli adalonga kuna Yonatani mbati, “Mulungu mbandiphe pyache iwe ungakhonda kuphiwa lero.” Mbwenye anthu adalonga kuna Sauli mbati, “Ayi Yonatani adachitisa kuti Aisraele akunde ule aphiwe? Nkhabe! Ife tinadumbira na dzina ya MBUYA kuti iye hanataya tayu tsisi na ibodzi ene ya mumsolo mwache. Pyachita iye leropi apichita na chiphedzo cha Mulungu.” Tenepo anthu adapulumusa Yonatani kuti aleke phiwa. Kubuluka penepo Sauli adaleka kuthamangisa Afilisti, tenepo Afilisti adabwerera kunthemba zawo. Pidapita Sauli ufumu wa Israele iye adamenyana na anyamalwache konsene kwene. Enewa mbanthu a ku Moabu, Amoni, na Edomu, mafumu a ku Zoba, pontho na Afilisti. Konsene kwene kukhamenya iye nkhondo, iye akhakunda. Iye adamenya nkhondo mwamphamvu mbakunda Aamaleki. Tenepo iye adapulumusa Aisraele kuna anyamalwawo onsene ale. Ana achimuna a Sauli akhali Yonatani, Ishivi na Malikishua. Mwanache wamkulu wamkazi akhali Merabi, pontho wamng'ono akhali Mikaela. Mkazache akhali Ahinoamu mwana Ahimaazi; mkadamu wa anyankhondo ache akhali Abineri mwana wamamuna wa mbuyache Neri. Kishi babache Sauli na Neri babache Abineri akhali ana a Abiele. Ndzidzi onsene wa moyo wache Sauli adamenya nkhondo zakugoswa na Afilisti, pontho ndzidzi onsene ukhagumana Sauli munthu wamphamvu penu wakuwanga mtima iye akhamuikha kukhala mbodzi wa anyankhondo ache. Samuele adalonga kuna Sauli mbati, “Ine ndine ule adatumwa na Mulungu kuti ndikudzoze ufumu pakati pa Aisraele. Tenepo vesera pinalonga MBUYA. Penepi ndiye pinalonga MBUYA Wamphamvu zonsene kuti iye anati atchunyuse Aamaleki, thangwi makolo awo adapokanya Aisraele pikhabuluka iwo m'dziko ya Iguputo. Ndoko ukasose Aamaleki mbukavungiretu pyonsene pene pina iwo. Leka siya chinthu na chibodzi chene. Iphani amuna onsene, akazi, ana na akachiya ene; ng'ombe, mabira, ngamila na mabulu ene.” Sauli adachemeresa anyankhondo ache mbaaona mwadidi pa Telemu: pakhali anyankhondo pikwi madzana mawiri a ku Israele na anyankhondo pikwi khumi a ku Yuda. Penepo iye na amunache ale adenda kumzinda wa Amaleki mbadikhirira m'tsanga mumkulo wakusowa madzi. Iye adatumiza mphangwa kuna Akeni, anthu ale makolo awo adakomera mtima Aisraele pikhabuluka iwo ku Iguputo kuacheuza kuti abuluke pakati pa Aamaleki, towera aleke kuaphera kubodzi kwene na iwo. Tenepo Akeni adabulukadi. Sauli adakunda Aamaleki kuamenya njira yonsene kubulukira ku Havila mpakana ku Shuri kumabulukiro dzuwa a Iguputo. Iye adakoya na moyo Agagi mfumu wa Aamaleki mbapha anthu ache onsene na talasada. Mbwenye Sauli na anyankhondo ache hadaphe tayu Agagi mbakhonda pontho kupha mabira na ng'ombe pyadidiletu, pontho anabira na anamphulu adidiletu, penu chinthu chonsene chadidiletu; iwo adavunga kwene pinthu pile pikhali pyakupupwa pontho pyakusowa basa. MBUYA adalonga kuna Samuele mbati, “Ine ndikutsamala pyakwanga kuti ndidamuikha Sauli kukhala mfumu, iye abauka kubuluka kuna ine mbakhonda kuvera matongero anga.” Samuele adazhangali pyakwanga, tenepo mosiku onsenewo adadembetera MBUYA. Mangwana mwache na machibese adenda kagumanika na Sauli. Iye adapangwa kuti Sauli akhadenda kuluwani ya Karimele kukhadapimangira iye guwa ya chikumbuso chache kule. Kubulukira penepo adenda ku Giligala. Samuele adenda kuna Sauli mbampasa mwenyikiro mbati, “MBUYA mbakutsanzayiseni imwe Samuele, ine ndavera matongero a MBUYA.” Samuele adamvunza mbati, “Apo ninji ndikuva kulira kwa mabira na ng'ombe?” Sauli adatawira mbati, “Amunanga apikwata kuna Aamaleki. Iwo adakoya mabira na ng'ombe zadidiletu towera tikapipereke nsembe kuna MBUYA Mulungu wanu; pyakusalirapyo tamala kupivunga.” Samuele adalonga mbati, “Matama ndikupange pyandipanga MBUYA mosiku wagwandawu.” Sauli adalonga mbati, “Ndipangeni.” Samuele adatawira mbati, “Kale iwe udapiona pyako ninga munthu wakusowa basa, mbwenye iwe wasanduka mkadamu wa madzinza a Israele. MBUYA adakudzoza kukhala mfumu wa ku Israele, tenepo iye adakutonga kuti uende kavunga Aamaleki, anthu akudawika ale. Iye adakupanga kuti ukamenye nawo nkhondo mpakana wamala kuapha onsene. Apo thangwi yache ninji iwe hudavere MBUYA tayu? Thangwi yache ninji udathamangira kukwata pinthu pidapokosera imwe mbuchita chinthu chokhonda komera MBUYA?” Sauli adatawira mbati, “Ine ndidavera MBUYA, ine ndidachita pyonsene pyandipanga MBUYA. Ine ndavunga monsene mwene Aamaleki mbandidza na mfumu wawo Agagi. Anyankhondo anga akwata mabira na ng'ombe kubulukira pa pinthu pidapokosera ife, pinthu pyadidiletu pidapambulirwa kuna MBUYA, towera apipereke nsembe kuna MBUYA Mulungu wanu kuno ku Giligala.” Samuele adalonga mbati, “Chinafuna MBUYA ninji, kuvera, penu kupereka nsembe zakupyerera na pyakupereka pinango? Mphyadidi kuvera MBUYA kusiyana na kupereka nsembe kuna iye mabira adidiletu. Kupandukira MBUYA nkhwakuipa pyakwanga ninga ufiti, pontho kutumbama nkhwakuipa pyakwanga ninga kupembedza mifanikizo. Na thangwi yakuti iwe wakhonda kuvera matongero a MBUYA, iyembo akukhonda kuti ukhale mfumu.” Sauli adatawira mbati, “Ande, ine ndadawa. Ine ndaswa matongero a MBUYA mbandikhonda kuchita pidandipanga imwe pile. Ine ndikhachita mantha na anyankhondo anga tenepo ndidachita ninga mukhapifunira iwo. Chinchino ndikukupemphani kuti mundilekerere kudawa kwanga mbatibwerere pabodzi pene, towera ndikwanise kapembedza MBUYA.” Samuele adatawira mbati, “Ine nkhabe kwenda nawe pabodzi tayu, thangwi iwe wakhonda kuvera matongero a MBUYA, tenepo iye akukhondambo kukhala mfumu wa ku Israele.” Penepo Samuele adazungunuka kuti aende pyache, mbwenye Sauli adaphata chakufinika chache mbuching'amba. Samuele adalonga kuna iye mbati, “MBUYA ang'amba ufumu wa Israele lero kubulukira kuna iwe mbaupereka kuna munthu unango wadidi kupiringana iwepo. Mulungu, ule ndi Mphamvu za Israele nkhabe nama, penu kusanduza manyerezero ache tayu. Iye si munthu tayu kuti asanduze manyerezero ache.” Sauli adatawira mbati, “Ine ndadawa, kwache ndaphata miyendo, ndilemedzenimbo pamaso pa akulu-akulu a anthu anga pontho Aisraele onsene. Bwererani pabodzi pene na ine, towera ndikakwanise kupembedza MBUYA Mulungu wanu.” Natenepo Samuele adabwerera naye pabodzi pene, Sauli mbakapembedza MBUYA. Tenepo Samuele adalonga mbati, “Idza naye kuno Mfumu Agagi. Tenepo Agagi adadza kuna iye uku akutetemera na mantha, kunyerezera mumtima mwache kuti kufa ntchinthu chakupha pyakwanga. Ninga mudachitira talasadako kuchitisa akazi azinji kukhala akusowa ana, tenepombo mako anakhala wakusowa ana.” Penepo iye adagwanda Agagi mapindi-mapindi patsogolo pa guwa yansembe ku Giligala. Kubuluka penepo Samuele adenda ku Rama, tenepo Mfumu Sauli adenda kwawo ku Gibea. Ndzidzi onsene ukhali Samuele na moyo hadamuone pontho mfumu tayu, mbwenye iye adasintili thangwi ya Sauli. MBUYA adatsamala, thangwi adaikha Sauli kukhala mfumu wa ku Israele. MBUYA adalonga kuna Samuele mbati, “Unafika mpakana lini ukusintili thangwi ya Sauli? Ine ndamkhonda ninga mfumu wa Israele. Chinchino kwata mafuta aolivi mbuende ku Betelehemu kuna mamuna unango dzinache Yese, thangwi ndasankhula mbodzi wa anache kuti akhale mfumu.” Mbwenye Samuele adalonga mbati, “Apo ndinachita tani? Sauli anati ave penepi, tenepo anati andiphe.” MBUYA adatawira mbati, “Kwata mwanamphulu mbukalonge kuti iwe waenda kweneko kapereka nsembe kuna MBUYA. Chemeresa Yese kunafuna iwe kapereka nsembeko, tenepo ine ndinakupanga pyakuti uchite. Iwe unakadzoza munthu anafuna ine kukupangayo kuti akhale mfumu.” Samuele adachita ninga montho mudampangira MBUYA mbaenda ku Betelehemu, kule kudadza akadamu a mumzinda mule mwakutetemera na mantha dzagumanikana naye mbamvunza mbati, “Mwatani mwadza kuno? Ayi nkhwadidi kwene?” Iye adatawira mbati, “Nkhwadidi kwene. Ine ndadza dzapereka nsembe kuna MBUYA. Picheneseni mwekha ene pamaso pa MBUYA mbamuende nane pabodzi.” Iye adapanga pontho Yese na anache achimuna kuti apichenese okha ene mbaachemera kwenda kapereka nsembe. Pidafika iwo Samuele adaona Eliabu mwana Yese mbalonga yekha ene mbati, “Ndimomwene munthu anafuna sankhula MBUYA kumdzoza ufumu ngweneyu aimira pamaso pacheyi.” Mbwenye MBUYA adalonga kuna iye mbati, “Leka kuyang'ana kulapha penu kubalika kwachita iyeko. Ine sinamfuna tayu, thangwi ine nkhabe kupiona ninga mumbapionera anthu. Munthu ambayang'ana makhaliro akunja, mbwenye ine ndimbayang'ana mumtima.” Tenepo Yese adadza na mwanache unango Abinadabu kuna Samuele. Mbwenye Samuele adalonga mbati, “MBUYA hadamsankhule weneyu tayu.” Kubuluka penepo Yese adadza na Shama. Samuele adalonga mbati, “MBUYA hadamsankhule weneyu tayu.” Na njira yeneyi Yese adadza na anache onsene achimuna anomwe kuna Samuele. Tenepo Samuele adalonga mbati, “MBUYA hadasankhule na mbodzi ene tayu pakati pa enewa.” Penepo iye adamvunza mbati, “Ayi imwe nkhabe pontho ana anango achimuna tayu?” Yese adatawira mbati, “Alipo wamng'onoletu, kwache iye aenda kadyesa mabira.” Samuele adalonga mbati, “Kampangeni kuti adze kuno. Ife nkhabe pereka nsembe tayu mpakana iye adza.” Tenepo Yese adamtumira mphangwa kuti adze. Iye akhali wakubalika, wa manungo adidi pontho maso ache akhali akubalika. MBUYA adalonga kuna Samuele mbati, “Ngweneyu ene mdzoze ufumu.” Samuele adakwata mafuta aolivi mbamdzoza Davite pamaso pa abale ache. Kabodzi kene Mzimu wa MBUYA adagudumira Davite mbakhala naye kutomera nsiku yeneyo kwenda m'tsogolo. Kubuluka penepo Samuele adabwerera ku Rama. Mzimu wa MBUYA adabuluka muna Sauli, tenepo mzimu wakuipa wakutumizwa na MBUYA udamsanyisa pyakwanga Sauli. Anyabasache adalonga kuna iye mbati, “Yang'anani, ife tikupidziwa kuti ndi mzimu wakuipa wakutumizwa na Mulungu unakusanyisaniwu. Tipangeni kuti tikusakireni munthu ule ambadziwa mwadidi kuimba nyakatangale. Tenepo mzimu wakuipa angakugudumirani iye anakwanisa kuimba nyakatangale, penepo imwe munakhala pontho mwadidi.” Sauli adatonga kuti iwo akasake munthu wakudziwa kuimba mwadidi nyakatangale. Mbodzi wa anyabasache adalonga mbati, “Yese wa kuluwani ya Betelehemu ana mwana wamamuna, ule ambadziwa kuimba mwadidi nyakatangale. Iye ndi munthu wakuwanga mtima pontho wakubalika, nyankhondo wadidi pontho nyakudziwa kulonga. MBUYA ali naye.” Tenepo Sauli adatuma mphangwa kuna Yese kumpanga kuti atumize kuna iye Davite ambadyesa mabira ule. Yese adatumiza Davite kuna Sauli na mwanambuzi, bulu wakuthukula mikate na budu ya nthembe yakudzala na vinyu. Davite adadza kuna Sauli mbatoma kumtumikira. Sauli adamfuna pyakwanga pene, pontho adamsankhula kukhala nyakuthukula pida pyache. Tenepo Sauli adatuma mphangwa kuna Yese mbati, “Ine ndamfuna pyakwanga Davite. Mbakhale kuno kuti anditumikire.” Kubuluka ndzidzi wenewo kwenda m'tsogolo, mzimu wakuipa wakutumizwa na MBUYA ungagudumira Sauli, Davite akhakwata nyakatangale wache mbaimba. Penepo mzimu wakuipa ule ukhamsiya Sauli, iye mbatoma kukhala pontho mwadidi. Afilisti adagumanyikana ku Soko luwani ya Yuda kuti achite nkhondo; iwo adamanga msasa pa Efesi-Damimu pakati pa Soko na Azeka. Sauli na Aisraele adagumanyikana mbamanga msasawo paphedi ya Ela kule kudasasanyika iwo kumenyana na Afilisti. Afilisti adandandalika paphiri ibodzi, pontho Aisraele paphiri inango, pakati pawo pakhali phedi. Munthu unango dzinache Goliati wa kumzinda wa Gati adabuluka mumsasa wa Afilisti mbapikira Aisraele. Iye akhali wakulapha chifupi-fupi makhono matatu, pontho adavala pida pyankuwa pyakulemera ninga makilogramu makumashanu na manomwe, pontho na chipewu chankuwa. M'miyendo mwache mukhali pyakutchingira pyankuwa, pontho iye adathukula dipa yankuwa paphewa pache. Dipache ikhali na ntchindu pyakwanga ninga mtanda wakulukira nguwo, msolo wa dipayo ukhalemera makilogramu manomwe. Nyakuthukula chakugedera matswimo chache adadza patsogolo pache. Goliati adaimira mbakhuwa kuna anyankhondo a Aisraele mbati, “Kadi imwe mukuchitanji kweneko kumala ndandalika kufuna nkhondo? Ine ndine Mfilisti, imwe ndimwe mabitchu a Sauli! Sankhulani munthu mbodzi wa imwe kuti amenyane na ine pano. Ngakhala iye anandikunda mbandipha, ife tinasanduka mabitchu anu; mbwenye ngakhala ine ndinamkunda mbandimpha, imwe munasanduka mabitchu athu. Chinchino pano ndikupikira anyankhondo a Aisraele. Ndipaseni munthu mbodzi wakuti ndimenyane naye.” Pidava Sauli na amunache penepi adagoswerwa pyakwanga pene. Davite akhali mwana wa mamuna wa Yese wa dzinza ya Eferemu wa kumzinda wa Betelehemu, m'nthemba ya Yuda. Yese akhali na ana asere achimuna, tenepo pandzidzi ukhali Sauli mfumu, iye adakalamba pyakwanga pene mbakhala na pyaka pizinji pyakubalwa. Anache achimuna akulu-akulu atatu akhaenda kunkhondo na Sauli. Eliabu mwanache wamkululetu, wachiwiri akhali Abinadabu, wachitatu akhali Shama. Davite akhali wamng'onoletu, tenepo pikhakhala abale ache atatu ale na Sauli, Davite akhabwerera ku Betelehemu kazinji kene kayang'anira mabira a babache. Goliati adapikira Aisraele machibese na mawulo onsene nsiku makumanayi. Nsiku inango Yese adalonga kuna Davite mbati, “Kwata makilogramu khumi a mapira akuotcha na mikate khumi mbuchimbize kwenda napyo kuna abale ako kumsasa. Kwata pabodzi pene na mafuta amkaka ukapereke kuna mkadamu wa gulu yawo. Ndoko ukaone ngakhala abale ako ali pyadidi, pontho udze na chinthu chakutsikimizira kuti iwo ali pyadidi, pontho kuti iwe waaonadi. Mfumu Sauli, abale ako pabodzi pene na Aisraele anango onsene ali kuphedi ya Ela kumenyana na Afilisti.” Mangwana mwache na machibese Davite adalamuka mbasiyira munthu unango kuyang'anira mabira. Tenepo adakwata pyakudya pile mbaenda ninga montho mudampangira Yese. Iye adafika kumsasa kule pikhaenda Aisraele kakhala m'mbuto zawo kusasanyikira nkhondo uku akukhuwa mafala ankhondo. Anyankhondo a Aisraele na Afilisti adakhala m'mbuto zawo zankhondo mwakuyang'anisana. Davite adasiyira pyakudya pile nyakuyang'anira mitolo, tenepo adathamangira kukhadandandalika anyankhondo kule mbaenda kuna abale ache. Iye adaavunza kuti iwo akhali tani. Pikhalonga iye nawo, Goliati adabuluka pakwecha mbapikira Aisraele ninga mukhachitira iye pakutoma. Tenepo Davite adapiva. Pidaona Aisraele Goliati adathawa na mantha. Iwo akhalonga unango na mwanzache mbati, “Ngamuyang'aneni! Ngavani kupikira kunachita iyeku! Mfumu Sauli adumbira kupereka mfupo ukulu kuna munthu anamphayo; pontho mfumu anampasa mwanache wamkazi kuti akhale mkazache, pontho kuti banjache nkhabe dzafunika kukhoma msonkho tayu.” Davite adavunza amuna akhali chifupi na iye ale mbati, “Kadi munthu anafuna kupha Mfilisti mbabulusira Aisraele chinthu chakuchitisa manyadzochi anapaswanji? Mfilistiyu, munthu okhonda dziwa Mulungu ule mbani kuti alulupise anyankhondo a Mulungu wamoyo?” Iwo adampanga pinthu pinafuna dzachitika kuna munthu wakupha Goliati. Eliabu, nanache Davite wamkululetu adamva akulonga na anthu, natenepo iye adazhangalira Davite mbamvunza mbati, “Kadi iwe ukuchitanji kuno? Mbani akuyang'anira mabirako kuthando? Iwe mwana wakulunkuma, pontho wakuipa mtima! Ayi iwe wadza kwene dzaona nkhondo kuno?” Davite adavunza mbati, “Kadi ine ndatani? Ayi ndileke na kuvunza kwene?” Iye adazungunukira kuna amuna anango mbavunza chibodzi-bodzi, tenepo ndzidzi onsene ukhavunza iye, akhatawirwa chibodzi-bodzi. Amuna anango adava pikhalonga Davite pile mbakapilonga kuna Sauli, ule adamchemeresa. Davite adalonga kuna Sauli mbati, “Mfumu, paleke khala munthu wakugopa Mfilistiyu. Ine ndinati ndiende kamenyana naye.” Sauli adatawira mbati, “Tayu, unakwanisa tani kamenyana naye weneyu? Iwe ndiwe mphale pyako, pontho iye akhala nyankhondo moyo wache onsene!” Davite adalonga mbati, “Mfumu, ine ndimbayang'anira mabira ababanga. Tenepo ndzidzi onsene nkhalamu penu thika angaphata mwanabira, ine ndimbaenda kampulumusa mwanabira kukanwa kwache. Pontho ngakhala nkhalamu penu thika anandipomokera, ine ndimbamshipa pakhosi mbandimmenya mpakana kumpha. Ine ndapha nkhalamu pontho matika, tenepo ndinati ndichite chibodzi-bodzi kuna Mfilisti okhonda dziwa Mulungu ule akululupisa anyankhondo a Mulungu wamoyo. MBUYA adandipulumusa kuna nkhalamu na matika, tenepo iye anati andipulumuse kuna Mfilistiyu.” Sauli adatawira mbati, “Ndoko, MBUYA mbakhale nawe.” Iye adapasa Davite mayala ache; chipewu chankuwa, pontho chakuvala chakutchinga nacho manungo ache kuti avale. Davite adamangirira talasada ya Sauli mbayesera kufamba, kwache iye adachimwana kufamba napyo, thangwi iye hadazerewere kupivala tayu. Iye adalonga kuna Sauli mbati, “Ine nkhabe kwanisa kumenya na pyonsenepi tayu. Ine sidapizerewere tayu.” Tenepo iye adadula pyonsenene pile. Iye adakwata ndodo ya umakabuswache mbalokota miyala mishanu yakubulungira mumkulo mbaiikha m'thumba mwache pontho na mbemba m'manja mwache mbaenda kukhali Mfilisti ule. Mfilisti ule adatoma kufamba kwendera kuna Davite uku patsogolo pache pakhali nyakuthukula chakugedera matswimo chache. Iye adathimiza kudza chifupi na Davite. Tenepo pidamuona iye mwadidi Davite ule, iye adamululupisa, thangwi iye akhali mphale ene pyache wa manungo adidi pontho wakubalika. Iye adalonga kuna Davite mbati, “Ayi ndodo ina iweyo njanji nayo? Kadi ukunyerezera kuti ndine mwanambwa?” Natenepo Mfilisti ule adatemberera Davite na dzina ya milungu yache. Iye adapikira Davite mbati, “Idza kuno, ine ndinati ndipereke manungo ako kuna mbalame na nyama zam'tsanga kuti aadye.” Davite adatawira mbati, “Iwe ukudza kuna ine na talasada, dipa na momba, mbwenye ine ndikudza kuna iwe na dzina ya MBUYA Wamphamvu zonsene, Mulungu wa anyankhondo a Israele analulupisa iwe ule. Lero ene pano MBUYA anati akuikhe m'manja mwanga, ndinati ndikukunde mbandikugwanda msolo wako. Pontho ndinapereka mitembo ya anyankhondo a Chifilisti kuna mbalame na kuna nyama zam'tsanga kuti zidye. Tenepo dziko yonsene yapansi inati idziwe kuti Israele ana Mulungu. Pontho munthu onsene pano anati aone kuti MBUYA nkhabe funa talasada penu dipa kupulumusa napyo anthu ache. Iye ngwakukunda pankhondo, tenepo Iye anati akuikheni monsenene m'manja mwathu.” Goliati adatoma pontho kwendera kukhali Davite kule, tenepo Davite adathamangira kabodzi kene kukhadandandalika anyankhondo a Chifilisti kule kuti amenyane naye. Iye adapitisa m'thumba mwache mbakwata mwala kuikha pambemba pache, tenepo adaiponya kuna Goliati. Mwala ule udammenya pachipumu chache mbupita mumsolo mwache, penepo Goliati adagwa na fufumimba. Natenepo Davite mwakukhonda phatisa basa talasada, adakunda na kupha Goliati na mwala pontho mbemba. Iye adathamanga kuna iye mbamponderera. Iye adasolola talasada ya Goliati mbagwanda nayo msolo wache mbampha. Pidaona Afilisti kuti dombo wawo afa, iwo adathawa. Amuna a ku Israele na Yuda adakhuwa mbaathamangisa njira yonsene mpakana ku Gati na kumsuwo wa mzinda wa Ekroni. Afilisti akukuwazwa adagwa kufa njira yonsene mpakana ku Shaaraimu, Gati na Ekroni. Pidabwerera Aisraele kubulukira kathamangisa Afilisti, iwo adakwata pinthu mumsasa mwawo mule. Davite adalokota msolo wa Goliati mbaenda nawo ku Yerusalemu, kwache iye adakoya pida pya Goliati m'khumbi mwache. Pidaona Sauli kuti Davite akhaenda kamenyana na Goliati, iye adavunza Abineri mkadamu wa anyankhondo ache mbati, “Ayi Abineri, weneyu ndi mwana ani?” Abineri adatawira mbati, “Ine nkhabe kupidziwa tayu, Mfumu.” Sauli adalonga mbati, “Ndoko ukavunze mwadidi.” Tenepo pidabwerera Davite kumsasa pidapha iye Goliati, Abineri adenda na Davite kuna Sauli, mwenemo Davite aphatirira msolo wa Goliati m'manja mwache. Sauli adamvunza mbati, “Ayi mphalewe ndiwe mwana ani?” Davite adatawira mbati, “Ndine mwana nyabasanu Yese wa ku Betelehemu.” Sauli na Davite adamala kulongesana kukhachita iwo kule. Kubuluka penepo, Yonatani mwana wa mamuna wa Sauli adatenuka mtima na Davite mbamfuna pyakwanga pene ninga mukhapifunira iye yekha ene. Kubulukira nsiku yeneyo Sauli adakoya Davite m'nyumba mwache, pontho hadamtawirise kubwerera kwawo tayu. Yonatani adadumbira kuchita ushamwali na Davite kwenda na kwenda, thangwi ya kumfuna kwache kukulu. Iye adadula mkhanjo na mayala pikhavala iye pile mbampasa Davite, pabodzi pene na talasadache, uta na bande. Davite akhali munthu wakupikwanisa pabasa yonsene ikhamtuma Sauli. Natenepo Sauli adauikha kukhala mkadamu wa anyankhondo ache. Penepi pidakomera akadamu na amuna onsene a Sauli. Pikhabwerera Davite na anyankhondo kwawo kubulukira kudapha iye Mfilisti kule, akazi akhabuluka m'maluwani onsene mu Israele kagumana na Mfumu Sauli. Iwo akhaimba nyimbo zakuonesa kukomerwa kwawo, kuvina pontho na kuimba pisekese na malimba. Mwakukomerwa kwawo akazi akhaimba mbati, “Mfumu Sauli apha anthu pikwi, mbwenye Davite apha pikwi khumi na kumanyalo.” Sauli adaswirizwa napyo mbazhangali pyakwanga mbalonga mbati, “Pya Davite iwo akulonga kuti apha pikwi khumi na kumanyalo, mbwenye pya ine iwo akulonga pikwi basi. Kwasala anati ampitise ufumu!” Natenepo iye adachita bivu mbapenuka naye Davite kubulukira nsiku yeneyo kwenda m'tsogolo. Mangwana mwache mzimu wakuipa wakutumizwa na Mulungu udamgudumira Sauli kabodzi kene, natenepo adatsanda-tsanda pyache m'nyumba mwache ninga nyansala. Davite akhaimba nyakatangale ninga mukhachitira iye nsiku zonsene. Sauli akhaphatira dipa m'manja mwache. Iye adalonga yekha ene mbati, “Ndinati ndimkhomere kufufu.” Tenepo iye adamponyera dipa ile kawiri, kwache Davite adaimzwenga ndzidzi onsene uwiriwo. Sauli akhachita mantha na Davite, thangwi MBUYA akhadamkhonda, mbwenye akhali na Davite. Natenepo Sauli adambulusa m'nyumba mwache mbamuikha kukhala mkadamu wa anyankhondo chikwi. Davite adatsogolera amunache ale pankhondo, pontho akhali wakupikwanisa papinthu pyonsene pikhachita iye, thangwi MBUYA akhali naye. Sauli adadzindikira pya kupikwanisa kwa Davite mbanyanyiratu kuchita naye mantha. Mbwenye munthu onsene mu Israele na Yuda adamfuna Davite, thangwi akhali mkadamu wakupikwanisa. Kubuluka penepo Sauli adalonga kuna Davite mbati, “Ushu Merabi mwananga wamkazi wamkulu. Ndinakupasa kuti akhale mkazako, kwache wathema kunditumikira mwakuwanga mtima pontho mwakukhulupirika mbumenya nkhondo ya MBUYA.” Sauli akhanyerezera kuti na njira yeneyi Afilisti anati aphe Davite mbakhonda kupichita ndiye ene. Davite adatawira mbati, “Ndine animbo ine, pontho banjanga ninji penu mbumba ya babanga mu Israele kuti ndikhale mkamweneache mfumu.” Mbwenye pidafika ndzidzi wakuti Merabi aperekwe kuna Davite, m'mbuto mwache iye adaperekwa kuna mamuna unango dzinache Adriele wa ku Mehola. Kwache Mikaela mwana unango wa Sauli adamfuna Davite, tenepo pidapiva Sauli adakomerwa napyo pyakwanga. Iye adalonga yekha ene mbati, “Ndinati ndipereke Mikaela kuna Davite. Ine ndinamphatisa basa ninga msampha, tenepo iye anamphesa na Afilisti.” Tenepo Sauli adalonga kachiwiri kache kuna Davite mbati, “Iwe unati ukhale mkamweneanga.” Sauli adapanga mathubu ache kulonga kuna Davite chibiso-biso mbati, “Mfumu akomerwa nawe pontho mathubu ache onsene ambakufuna; uno ndi ndzidzi wadidi wakuti iwe usembe mwanache.” Iwo adampanga Davite penepi, tenepo iye adatawira mbati, “Chenechi ntchilemedzo chikulu pyakwanga kukhala mkamweneache mfumu, chikulu pyakwanga kuna munthu wakutcherenga pontho okhonda funika ninga ine.” Mathubu adapanga Sauli pidalonga Davite pile, natenepo Sauli adaatonga kupanga Davite kuti, “Pinafuna mfumu pene ninga chuma kupagali mwanache ndi nsonga zakumaso zachimuna dzana za Afilisti kubwezera anyamalwache.” (Yeneyi ndi njira ikhadasasanya Sauli kuti Davite aphiwe na Afilisti.) Mathubu adapanga Davite pidalonga Sauli pile, tenepo Davite adakomerwa pyakwanga na kukhala mkamweneache mfumu. Nsiku yakukazhali mbidzati khazikiswa Davite na amunache adenda mbakapha amuna madzana mawiri a Afilisti. Iye adagwanda nsonga zawo zakumaso kwenda nazo kuna mfumu mbakamulengesera zonsenezo, towera akhale mkamweneache mfumu. Penepo Sauli adathema kupereka Mikaela mwanache kuti asembwe na Davite. Sauli adadzindikira mwadidi mwene kuti MBUYA akhali na Davite, pontho kuti Mikaela mwanache akhamfuna Davite. Tenepo iye adachita mantha pyakwanga pene na Davite mbakhala nyamalwache ndzidzi onsene ukhali iye na moyo. Anyankhondo a Chifilisti akhadza mbachita naye nkhondo, kwache nkhondo yonsene Davite akhakunda kupiringana akadamu anango a nkhondo a Sauli. Natenepo Davite adasanduka wakuveka pyakwanga. Sauli adapanga mwanache Yonatani na mathubu ache onsene kuti iye akhasasanya pyakupha Davite. Mbwenye Yonatani akhamfuna pyakwanga Davite, natenepo adamcheuza mbati, “Babanga akuyesa-yesa kuti akuphe. Tenepo chita mphole-mphole mangwana na machibese, ndoko kabisale mbukhale pyako kweneko. Ine ndinati ndiende kuminda kaimira pabodzi pene na baba pambuto panabisala iwepo. Ine ndinalonga naye pya iwepo mbandikupanga pinafuna iye kalonga.” Yonatani adasimba Davite pamaso pa Sauli babache mbati, “Baba, lekani kuchita pyakuipa kuna nyabasanu Davite. Iye hadakudawireni tayu. M'mbuto mwache iye achita pinthu pyakukuganyalisani pyakwanga. Iye adasasanyika kufa ndzidzi udapha iye Goliati, tenepo MBUYA adzesa kukunda kukulu kuna Israele. Pidapiona imwe, mudakomerwa napyo. Apo mwatani munafuna kuchita chinthu chakudawika kuna munthu okhonda dawa ninga Davite pakumpha wakusowa na thangwi ene?” Sauli adaphatwa mtima na mafala adalonga Yonatani ale mbadumbira na dzina ya MBUYA kuti iye hanapha Davite tayu. Tenepo Yonatani adachemera Davite mbampanga pyonsene; kubuluka penepo adenda naye kuna Sauli, natenepo Davite adatumikira mfumu ninga pakutoma pale. Nkhondo na Afilisti idalamuka pontho. Davite adamenyana nawo mbaakunda mwakuti iwo adathawa. Nsiku inango mzimu wakuipa wakutumizwa na Mulungu udamgudumira Sauli. Iye akhakhala m'nyumba mwache uku aphatira dipa m'manja mwache, mwenemo Davite akhaimba nyakatangale wache. Sauli adayesera kumkhomera kufufu na dipache ile, kwache Davite adaimzwenga, tenepo dipayo idalasa fufu mbikakamira. Davite adathawa mbapulumuka. Mosiku onthowo Sauli adatuma amuna anango kazonda nyumba ya Davite kuti amphe mangwana mwache na machibese. Mikaela mkazi Davite adamcheuza mbati, “Mosiku uno ungakhonda thawa, mangwana unati ufe.” Iye adamtchithisira na pazhanera. Davite adathawa mbapulumuka. Tenepo Mikaela adakwata mfanikizo wa m'nyumbamo mbaugonesa patalimba mbauikhira nsago wa nthembe ya mbuzi mbaufinikiza. Pidadza amuna a Sauli kuti akwate Davite, Mikaela adaapanga kuti Davite afeluka. Mbwenye Sauli adaabweza kuti akaone Davite na maso awo. Iye adatonga mbati, “Ndokoni mukamthukule na talimbache eneyo mbamudze naye kuno, tenepo ine ndinampha.” Iwo adapita m'bwalomo mbagumana mfanikizo wa m'nyumbamo uli patalimba pontho na nsago wa nthembe ya mbuzi kumsolo kwache. Sauli adavunza Mikaela mbati, “Wandinyengezeranji tenepa mbutawirisa nyamalwanga kuthawa?” Iye adatawira mbati, “Iye adalonga kuti anandipha ndingakhonda kumphedza kuthawa.” Davite adathawira kuna Samuele ku Rama mbakampanga pyonsene pikhadachita Sauli kuna iye. Penepo Samuele na iye adenda ku Naioti mbakakhala kweneko. Sauli adapiva kuti Davite akhali ku Naioti mu Rama, natenepo adatuma amuna kamphata. Mbwenye iwo adaona gulu ya maprofeti akukhuwa mafala auprofeti, mkadamu wawo mbakhala Samuele. Penepo Mzimu wa MBUYA adagudumira amuna adatumwa na Sauli ale. Tenepo iwo adatoma kukhuwa mafala auprofeti. Pidava Sauli penepi, adatuma amuna anango azinji ene, iwombo adatoma kukhuwa mafala auprofeti. Iye adatuma pontho amuna anango kachitatu kache, enewo pontho adachita chibodzi-bodzi. Tenepo Sauli ene makayo adalamuka kwenda ku Rama. Pidafika iye pamchera ukulu mu Seku, adavunza pya kule kukhali Samuele na Davite, natenepo iye adapangwa kuti iwo akhali ku Naioti. Pikhaenda iye kweneko, Mzimu wa MBUYA adamgudumirambo, tenepo iwo adatoma kukhuwa mafala auprofeti mpakana ku Naioti. Iye adadula nguwo mbatoma kukhuwa mafala auprofeti pamaso pa Samuele, mbagona chipezi-pezi masikati onsene na mosiku wenewo onsene. Yeneyi ndi thangwi yache anthu ambalonga kuti, “Kani Sauli asanduka mprofeti?” Tenepo Davite adathawira ku Naioti ku Rama mbaenda kuna Yonatani. Iye adamvunza mbati, “Ayi chadawa ine ninji? Mseru wache wasosa ine ngwanji? Chadawira ine babako ninji chakuti afune pyakundipha?” Yonatani adatawira mbati, “Mulungu akhonda kuti iwe ufe! Babanga ambandipanga pyonsene pimbachita iye chakufunika penu tayu, pontho iye nkhabe kundibisira penepi tayu. Penepyo si pyakuona tayu.” Mbwenye Davite adatawira mbati, “Babako akudziwa mwadidi mwene kundifuna kumbachita iwe, tenepo iye anyerezera kukubisira pinafuna iye kuchita, thangwi pinakuchitisa kutsukwala pyakwanga pene. Ndinadumbira kuna iwe na dzina ya MBUYA kuti ndili kwene thanyo ibodzi basi na imfa!” Yonatani adatawira mbati, “Ine ndinati ndichite pyonsene pinafuna iwepyo.” Mbwenye Davite adatawira mbati, “Mangwana ndi Phwando yakusekera Kubalwa kwa mwezi, tenepo ine ndathema kudya pabodzi pene na mfumu. Mbwenye ngakhala pyonsene mphyadidi kuna iwe, ine ndinati ndiende kabisala kuminda mpakana mkuchono na mawulo. Ngakhala babako anakandisowa pathebulupo kampange kuti iwe wanditawirisa kwenda kwathu ku Betelehemu kapereka nsembe za pachaka pabodzi pene na banjathu yonsene. Ngakhala iye analonga kuti, ‘Pyakoma,’ penepo ine ndapulumuka. Mbwenye ngakhala anazhangali napyo, penepo unapidziwa kuti ana phinga kufuna kundikuwaza. Ndaphata miyendo ndikomerembo mtima pakukoya kudumbira kudachita iwe kuna ine kule. Mbwenye ngakhala ine ndadawa, iwe ene undiphe pyako! Thangwi yache njanji kuti uende nane kuna babako kuti akandiphe?” Yonatani adatawira mbati, “Leka nyerezera pinthu ninga penepyo! Ngakhala ine ndikhapidziwa mwadidi kuti babanga akuchita phinga kufuna kukupha, ine mbidakupanga.” Penepo Davite adavunza mbati, “Mbani anafuna kundidziwisa kuti babako akutawira mwakuzhangali?” Yonatani adatawira mbati, “Tende kuminda.” Tenepo iwo adenda, Yonatani adalonga kuna Davite mbati, “MBUYA Mulungu wa Israele mbakhale mboni yathu! Pandzidzi ninga uno mangwana ndinamvunza babanga, tenepo ngakhala manyerezero ache kuna iwe ngadidi, ndinati ndikutumire mphangwa. Mbwenye ngakhala iye anafuna pyakukupha, MBUYA mbandiphe pyache ngakhala sinakudziwisa penu kukuthawisa kukutchinjiriza tayu. MBUYA mbakhale nawe ninga mukhachitira iye kuna babanga! Ngakhala ndinakhala na moyo koya chiverano chakupambulika chachita iwe chile mbukhulupirike kuna ine; mbwenye ngakhala ndinafa, onesa sasawa kuna banjanga yonsene kwenda na kwenda kukhulupirika kwako. Tenepo MBUYA angavunga monsene mwene anyamalwako onsene, chiverano chathu chachita ifechi chithimize kukhalapo. Ngakhala chinasweka, MBUYA anati akutchunyuse.” Yonatani adachitisa Davite kudumbira pontho kutsikimizira kumfuna kwache, thangwi Yonatani akhamfuna pyakwanga Davite ninga mukhapifunira iye yekha ene. Tenepo Yonatani adalonga kuna Davite mbati, “Podi Mangwana ndi Phwando yakusekera Kubalwa kwa mwezi, pinati pidziwike kuti iwe nkhabepo paphwandopo. Mkuchono kusowa kwako paphwandopo ndiye kunanyanya kudziwika; tenepo ndoko kumbuto kudabisala iwe pakutoma kule mbukabisale kunsi kwa mulu wa miyala. Ine ndinati ndiponye matswimo matatu penepo ninga kuti ndiye pikhanyerezera ine. Ndinatuma nyabasanga kaalokota. Tenepo ngakhala ndinampanga kuti, ‘Yang'ana matswimo ali kukhundu kwako uko alokote, penepo nkhulonga kuti wapulumuka, pontho unakwanisa kubulukapo. Ndinadumbira na dzina ya Mulungu wa moyo kuti nkhabe chinthu na chibodzi chene chinafuna kukugoswa tayu.’ Mbwenye ngakhala ndinampanga kuti, ‘Matswimo ali kukhundu kwako uko,’ penepo thawa, thangwi MBUYA akukuthawisa. Kulonga pya chiverano chachita ife kuna unango na mwanzache, MBUYA anaonesesa kuti tikuchikoya kwenda na kwenda.” Tenepo Davite adabisala kuminda. Pidafika Phwando yakusekera Kubalwa kwa Mwezi Mfumu Sauli adakhala pansi kudya, mbakhala pambuto pache pandzidzi onsene chifupi na fufu. Abineri adakhala chifupi naye, Yonatani adakhala mwakuyang'anisana naye. Pambuto ya Davite pakhali nkhabe munthu. Kwache Sauli hadalonge pinthu tayu nsiku yeneyo thangwi akhanyerezera kuti chinthu chinango chidachitika kuna iye tenepo iye hakhali wakuchena tayu. Mangwana mwache pidagwanda Phwando yakusekera Kubalwa kwa Mwezi pampando wa Davite pakhali nkhabe munthu basi, tenepo Sauli adavunza Yonatani mbati, “Thangwi yache ninji Davite hadakhale nafe tayu pa phwando pano dzulo na lero?” Yonatani adatawira mbati, “Iye adandipempha kuti ndimtawirise kwenda ku Betelehemu mbati, ‘Ndaphata miyendo nditawirise kwenda thangwi banjanga akuchita mwambo wakupereka nsembe mu luwanimo, tenepo nananga andipanga kuti ndikakhale nawo kweneko. Tenepo ngakhala ndiwedi shamwalianga nditawirise ndiende kaona abale.’ Ndi thangwi yache iye hali pambuto pachepa tayu.” Sauli adamtuzulira maso Yonatani mbalonga mbati, “Mako akhali wakupandukira pontho wakusowa chikhulupiro! Chinchino ndikupidziwa kuti iwe uli kukhundu ya Davite, pontho ukupilulupisa wekha ene na mako ene ule! Ayi iwe nkhabe kupidziwa tayu kuti Davite angakhala na moyo iwe nkhabe dzapita ufumu wa dzikoyi. Ndoko ukamkwate udze naye kuno chinchino pano. Iye athema kuphiwa.” Yonatani adatawira mbati, “Thangwi yache ninji kuti iye athema kuphiwa, chachita iye ninji?” Na mafala enewo Sauli adaponyera dipa Yonatani kuti amphe, penepo Yonatani adadzindikira kuti babache akhachitadi phinga kufuna kupha Davite. Yonatani adalamuka pathebulu pale mwakuzhangali pyakwanga, pontho okhonda kudya na chinthu chene nsiku yeneyo, nsiku yachiwiri yache ya Phwando yakusekera Kubalwa kwa Mwezi. Iye adasanyika pyakwanga mumtima mwache thangwi ya Davite, thangwi Sauli akhadamselusa. Mangwana mwache Yonatani adabuluka kwenda ku minda kagumanikana na Davite ninga mukhadapanganirana iwo mule. Iye adakwata mphale mbalonga kuna iye mbati, “Thamanga ukalokote matswimo anafuna ine kuponyawa.” Mphale ule adathamanga, tenepo Yonatani adaponya tswimo mbimpiringana mphale ule. Pidafika padagwera tswimo pale, Yonatani adakhuwa mbati, “Tswimo ili kutsogolo kwakoko! Leka imira kwene penepo chimbiza!” Mphale ule adalokota tswimo ile mbaipereka kuna mbuyache okhonda dziwa kuti ninji chikhachitika; akhapidziwa ndi Yonatani na Davite ene basi. Yonatani adapereka pida pyache pile kuna mphale ule mbampanga kuti abwerere napyo ku luwani. Pidenda mphale ule Davite adabuluka pamulu wa miyala pakhadabisala iye pale mbagodama mbalamba katatu. Iye pabodzi pene na Yonatani onsene akhalira uku akupsompsonana unango na mwanzache. Kwache kutsukwala kwa Davite kukhali kukulu pyakwanga kupiringana kwa Yonatani. Tenepo Yonatani adalonga kuna Davite mbati, “Mulungu mbakhale nawe. MBUYA anaonesesa kuti iwe na ine, pidzukulu pyako na pidzukulu pyanga pinakoya chiverano chakupambulika chachita iwe na inechi kwenda na kwenda.” Kubuluka penepo Davite adenda, Yonatani adabwerera kuluwani. Davite adenda ku Nobu kuna Ahimeleki nyansembe. Ahimeleki adatetemera na mantha pidagumanikana iye naye mbamvunza mbati, “Watani wadza kuno wekha ene?” Davite adatawira mbati, “Ndadza kuno dzachita pyanditonga mfumu, pontho andipanga kuti ndileke panga munthu na mbodzi ene pya basa yadzera ine kuno. Amunanga ndaapanga kuti ndikagumanikane nawo pambuto panango pontho. Apo china imwe ninji? Ngandipaseni mikate mishanu penu chinthu chonsene china imwe.” Nyansembe ule adalonga mbati, “Ine nkhabe na mkate ene tayu, mbwenye mikate yakupambulika; iwe unakwanisa kuikwata ngakhala amunako hana manungo akupisa tayu.” Davite adatawira mbati, “Nkhabe tayu. Amunanga ndzidzi onsene ambapichitisa kukhala akuchena podi kwene kuti tikufambira pinango pene, ndiye ndi tani na ndzidzi uno unafambira ife basa yakufunikayi!” Tenepo nyansembe ule adampasa Davite mikate yakupambulika ile, thangwi mikate ikhali na iye ene ikhali ile ikhadaperekwa kuna MBUYA, pontho ile ikhadabuluswa kwene pathebulu yakupambulika kuti paikhwe inango yadidi. Pidachitika kuti tsamgudu wa amakabuswa a Sauli, dzinache Doegi wa ku Edomu, akhali penepo nsiku yeneyo, thangwi iye adathema kuchita mwambo wachipembedzo pamaso pa MBUYA. Davite adamvunza Ahimeleki mbati, “Ayi imwe muna dipa penu talasada pyakuti munakwanisa kundipasa? Matongero a mfumu ndiye adandichitisa kuti ndichimbize mwakuti ndidasowa na ndzidzi ene wakuti ndikwate talasada penu chida changa.” Ahimeleki adatawira mbati, “Ine ndina talasada ya Goliati Mfilisti adapha iwe m'phedi ya Ela ule; ili kunsi kwa efodi, yakukutizwa na nguwo. Ikwate ngakhala unaifuna chida chili kuno ntchenecho chene basi.” Davite adalonga mbati, “Ngandipaseni, thangwi nkhabe kunango pontho kuna talasada yadidi kupiringana yeneyi!” Tenepo Davite adenda pyache kuthawa Mfumu Sauli mbaenda kuna Akisi mfumu wa ku Gati. Mathubu a mfumu adalonga kuna Akisi mbati, “Ayi weneyu si Davite tayu, mfumu wa dziko yachembo? Weneyu si ule tayu akazi akhaimba pya iye uku akuvina mbati, ‘Sauli apha pikwi pya anthu mbwenye Davite apha anthu pikwi khumi na kumanyalo?’ ” Davite adaikha mafala enewo mumtima mwache, tenepo adachita mantha pikulu pene na Mfumu Akisi. Tenepo pamaso pawo iye adasanduza makhaliro ache mbakhala ninga nyansala pakulemba-lemba pyache pamsuwo ukulu wa kupitira mumzindamo, pontho mbayuya pyache masilili pandevu pache. Akisi adalonga kuna mathubu ache mbati, “Yang'anani, munthuyu ndi nyansala. Mwadzeranji naye kuno? Ine ndatopa nawo anyansala. Mwadzeranji na unango wakuchita pyache pyakupupwa m'nyumba mwanga muno?” Davite adathawa kumzinda wa Gati mbaenda kakhala kunkhwimba chifupi na luwani ya Adulamu. Pidapiva abale ache na anango onsene kuti iye akhali kweneko, iwo adenda kaphatana naye. Anthu onsene ale akhaponderezwa penu a mangawa na okhonda komerwa na pyakuchita pya Sauli adenda kuna iye, amuna onsene pabodzi pene adakwana ninga madzana manayi, Davite mbakhala mkadamu wawo. Davite adenda ku Mizipa wa ku Moabu mbalonga kuna mfumu wa kweneko mbati, “Ndaphata miyendo tawirisani babanga na mama dzakhalambo kuno kufikirana ndadziwa ninji pinafuna kundichitira Mulungu.” Tenepo adasiya makolo ache kweneko na mfumu wa ku Moabu mbakhala kweneko mwenemo Davite akhabisala m'nkhwimba. Tenepo mprofeti Gadi adadza kuna Davite mbalonga mbati, “Leka khala kuno, ndoko kabodzi kene kudziko ya Yuda.” Tenepo Davite adabuluka kweneko mbaenda kumsitu wa Hereti. Nsiku inango Sauli akhali ku Gibea. Iye adakhala pansi pa muti wambwemba paphiri na dipache m'manja mwache, pontho mathubu ache adamzungulira. Iye adapangwa, kuti Davite na amunache akhadagumanwa. Tenepo adalonga kuna mathubu ache mbati, “Veserani amuna a dzinza ya Benjemani! Kani mukunyerezera kuti Davite anakupasani minda na minda yamfesa kuna monsenene mbakuchitisani kukhala akadamu ache a nkhondo? Ayi ndi thangwi ache monsenene mukusasanya pyakundipha? Nee mbodzi wa imwe adandipanga kuti mwananga makayo akhadasasanya chiverano na Davite. Nkhabe munthu na mbodzi ene akutsalakana pya ine kundipanga kwene kuti Davite, mbodzi wa amunanga, ndzidzi uno akusaka-saka mpata kuti andiphe pontho kuti mwananga ndiye adampasa chipapu chenechi!” Doegi akhaimira penepo pabodzi pene na mathubu a Sauli mbalonga mbati, “Ine ndidamuona Davite ndzidzi udenda iye kuna Ahimeleki mwana Ahitubu wa ku Nobu. Ahimeleki adavunza MBUYA pinthu pidathema Davite kuchita, tenepo adampasa pyakudya na talasada ya Goliati Mfilisti ule.” Natenepo Mfumu Sauli adachemeresa nyansembe Ahimeleki na abale ache onsene, ale akhalimbo anyansembe ku Nobu, tenepo iwo adadza kuna iye. Sauli adalonga kuna Ahimeleki mbati, “Vesera kuno, Ahimeleki!” Iye adatawira mbati, “Ndawo, Mbuya,” Sauli adamvunza mbati, “Thangwi yache ninji iwe na Davite mukusasanya pyakundipha? Thangwi yache ninji iwe udampasa pyakudya pontho talasada mbuvunza kuna Mulungu pyathema iye kuchita? Chinchino iye andipandukira pontho akusaka-saka danga yakuti andiphe!” Ahimeleki adatawira mbati, “Davite ndi munthu wakukhulupirika pyakwanga pakati pa anyakukutumikirani onsene. Iye ndi mkamweneanu mkadamu wa anyakukuyang'anirani, pontho wakulemedzwa na munthu onsene m'nyumba mwanu. Ande, ndidavunza Mulungu m'mbuto mwache pontho keneko nee kakhali kakutoma tayu kuchita tenepo. Mbwenye kulonga pyakusasanya pyakufuna kukuphani Mfumu, lekani thonya chala ine penu mbodzi wa m'banja mwanga. Ine sinadziwa chinthu na chibodzi chene papinthu penepi tayu!” Mfumu adalonga mbati, “Ahimeleki, iwe na abale ako onsene mwathema kuphiwa.” Penepo iye adalonga kuna anyakumuyang'anira akhaimira chifupi na iye ale mbati, “Iphani anyansembe a MBUYA ale! Iwo adaverana na Davite pyakundipha pontho hadandipange tayu kuti iye adathawa podi kwene kuti iwo akhapidziwa mwadidi mwene.” Kwache anyakumuyang'anira ale adakhonda kuthukula dzanjawo kupha anyansembe a MBUYA ale. Tenepo Sauli adalonga kuna Doegi mbati, “Iwe ipha anyansembe ale!” Penepo Doegi wa Chiedomu adaapha onsenewo. Pansiku yeneyo iye adapha anyansembe akukwana makumasere na ashanu akuthema pabasa ya unyansembe yakuthukula efodi. Sauli adalonga pontho kuti anyakukhala mu Nobu onsene aphiwe, mzinda wa anyansembe: amuna na akazi, ana na akachiya ene, ng'ombe, mabulu na mabira, pyonsene pidamala phiwa. Mbwenye Abiatara mbodzi wa ana achimuna a Ahimeleki, ulembo babache akhali Ahitubu, adathawa mbaenda kaphatana na Davite. Iye adampanga mule mukhadachekera Sauli anyansembe a MBUYA. Davite adalonga kuna iye mbati, “Pidaona ine Doegi wa Chiedomu penepo nsiku yeneyo ndidapidziwa kuti iye anati akapilonge kuna Sauli. Tenepo ndine ndaaphesa abale ako onsenewo. Khala na ine pontho leka chita mantha. Sauli anafuna pyakupha tonsene uwiriathu, kwache iwe unati ukhale pakupata na ine.” Davite adapiva kuti Afilisti akhamenya luwani ya Keila, pontho akhaba mapira akhadavunwa kwene chinchino ale. Natenepo Davite adavunza MBUYA mbati, “Ayi ndiende kamenyana nawo Afilistiwa?” MBUYA adamtawira mbati, “Ndoko ukamenyane nawo mbupulumuse luwani ya Keila.” Mbwenye amuna a Davite adalonga kuna iye mbati, “Ngakhala muno mu Yuda tikuchita mantha. Apo nditani tingaenda ku Keila kamenyana na anyankhondo a Chifilisti?” Natenepo Davite adavunza pontho nzeru kuna MBUYA, tenepo MBUYA adalonga kuna iye mbati, “Ndoko kachite nkhondo ku Keila thangwi ndinakuchitisa kukunda Afilisti.” Tenepo Davite na amunache adenda kachita nkhondo na Afilisti. Iwo adapha anthu azinji a iwo mbakwata pifuyo pyawo. Mwenemu ndi mule mudapulumusira Davite luwani ile. Pidathawa Abiatara mwana Ahimeleki mbaphatana na Davite adakwata efodi. Sauli adapangwa kuti Davite adenda ku Keila mbalonga mbati, “Mulungu amuikha m'manja mwanga. Davite apiteyera yekha ene msampha pakupita mumzinda wakutchingwa na mpanda yakukhala na misuwo na mphinga zasimbi.” Tenepo Sauli adachemeresa anyankhondo ache kamenya naye nkhondo kwendera ku Keila kuti akazungulire Davite na amunache ene. Pidapiva Davite kuti Sauli akhasasanya pyakumpha, iye adalonga kuna Abiatara nyansembe mbati, “Idza kuno na efodi.” Penepo Davite adalonga mbati, “MBUYA Mulungu wa Israele, ine ndava kuti Sauli akusasanya pyakudza kuno ku Keila dzavunga luwaniyi thangwi ya ine pano nyabasanu. Ayi anthu a muluwani anandipereka m'manja mwa Sauli? Ayi Sauli anadzadi kuno ninga mwapivera ine? MBUYA Mulungu wa Israele ndikukupemphani kuti munditawire!” MBUYA adamtawira mbati, “Sauli anati adzedi.” Davite adavunza pontho mbati, “Ayi mzika za muluwani muno zinati zipereke ine na amunanga m'manja mwa Sauli?” MBUYA adatawira mbati, “Ande, anati akupereke.” Tenepo Davite na amunache, ale akhalipo ninga madzana matanthatu onsene pabodzi, adabuluka ku Keila kabodzi kene mbaenda mbuto na mbuto. Pidapiva Sauli kuti Davite akhadathawako ku Keila, iye adasanduza manyerezero ache mbakhonda kwendakove. Davite adabisala pyache m'nthemba ya mapiri m'thando yatchetcha chifupi na Zifi. Sauli akhayesa-yesa basi ndzidzi onsene kufuna kumgumana, mbwenye Mulungu hadapereke Davite m'manja mwa Sauli tayu. Pikhali Davite pa Horeshi m'thando yatchetcha chifupi na Zifi iye adapidziwa kuti Sauli akhadadza kuti amphe. Yonatani mwana Sauli adenda kweneko kamuwangisa mtima kuti Mulungu anamtchinjiriza mbalonga mbati, “Leka chita mantha. Babanga Sauli nkhabe kwanisa kukuchita pinthu tayu. Iye akupidziwa mwadidi mwene kuti ndiwe anafuna dzakhala mfumu wa ku Israele ine mbandikhala wachiwiri wako.” Uwiriawo adachita pontho chiverano cha ushamwali pamaso pa MBUYA. Davite adakhala ku Horeshi, Yonatani adabwerera kwawo. Anthu anango a ku Zifi adenda kuna Sauli ku Gibea mbakalonga mbati, “Davite akubisala kunthemba kwathu ku Horeshi paphiri ya Hakila kumwera kwa thando yatchetcha ya Yudea. Ife tikupidziwa kuti imwe mfumu mukumfuna pyakwanga kuti mumphate. Natenepo idzani kunthemba kwathu ife tinaonesesa kuti imwe mwamphata.” Sauli adatawira mbati, “MBUYA mbakutsanzayiseni thangwi ya kundikomera kwanu mtima! Ndokoni pontho mukasake-sake mwadidi mwene kunabisala iyeko, pontho mudziwe mbani adamuona kwenekoyo. Ndava kuti iye ndi mpheswe pyakwanga. Kavunze-vunzeni mwadidi mbuto yache chadi-chadi inabisala iyeyo mbamuonesesa kuti mwadza dzandipanga chinchino pano. Tenepo ine ndinaenda namwe pabodzi, natenepo ngakhala iye akuthimiza kubisala kunthemba kweneko, ine ndinati ndimphe podi na kumsaka-saka kwene dziko yonsene ya Yuda.” Iwo adabwerera ku Zifi patsogolo pa Sauli. Davite na amunache akhali m'thando yatchetcha ya Maoni, phedi ya payokha kumwera kwa thando yatchetcha ya Yudea. Sauli na amunache adautoma ulendo wa kusaka Davite. Pidapiva Davite iye adenda kuphiri yamiyala m'thando yatchetcha ya Maoni mbakhala kweneko. Pidava Sauli penepi iye adenda kasaka Davite kuthandoko. Sauli na amunache akhali kukhundu inango ya phiri kulekanisa na Davite na amunache, ale akhali kukhundu inango ya phiriyo. Iwo akhachimbiza kuti athawe Sauli na amunache, ale akhali chifupi na iwo, pontho kuti akhali chifupi kuaphata. Penepo pene nyamphangwa adafika kuna Sauli mbati, “Bwererani kabodzi kene! Afilisti akupokosera dziko!” Tenepo Sauli adaleka kutewera Davite mbaenda kamenyana na Afilisti. Ndi thangwi yache mbuto yeneyi imbachemera phiri ya Kulekanisa. Davite adenda kunthemba ya Engedi, kudabisala iye kule. Pidabwerera Sauli kamenyana na Afilisti, adapangwa kuti Davite akhali m'thando yatchetcha chifupi na Engedi. Sauli adakwata pikwi pitatu pya anyankhondo aluso pyakwanga mu Israele mbaenda kasaka Davite na amunache chakumabulukiro dzuwa a Phanzwi yakuchemerwa Mbuzi Zam'tsanga. Iye adafika padzimba chifupi na mathanga a mabira m'khundu mwa njira mbapita kuti akachite chimbudzu. Pidachitika kuti dzimba yontho-yonthoyo kuchingolokodyo kwache ndiye kudabisala Davite na amunache. Amunache ale adalonga kuna iye mbati, “Uno ndi mwayi wanu. MBUYA adakupangani kuti anaikha nyamalwanu m'manja mwanu, pontho imwe munakwanisa kuchita naye pyonsene pene pinafuna imwe.” Davite adakambadza mbagwanda phidzo ya mkhanjo wa Sauli, iye mbakhonda kupidziwa. Mbwenye chikumbu mtima cha Davite chidatoma kumsanyisa mumtima mwache mbalonga kuna amunache mbati, “MBUYA mbandikhondese kuchita chakuipa kuna mbuyanga, ule adasankhulwa na MBUYA kukhala mfumu. Ine sidatheme kumchita chakuipa na pang'ono pene tayu, thangwi iye ndi mfumu adasankhulwa na MBUYA ule!” Tenepo amuna a Davite ale adaphatwa mtima na mafala adalonga Davite ale kuti aleke kuchita chakuipa kuna Sauli. Sauli adalamuka kubuluka m'dzimba mule mbatoma ulendo wache. Tenepo Davite adabulukambo kumtewera mbachemera mbati, “Mbuyanga mfumu!” Pidazungunuka Sauli, Davite adalamba pansi kumulemedza mbalonga mbati, “Thangwi yache ninji mukuvesera anthu analonga kuti ine ndikufuna kukuchitani pyakuipa? Munakwanisa kuona mwekha ene kuti chinchino pano m'dzimbamu MBUYA adakuikhani m'manja mwanga. Anango a amunanga adandipanga kuti ndikupheni, mbwenye ine ndidakuverani nsisi mbandilonga kuti ine sinachita chakuipa na pang'ono pene kuna imwe tayu, thangwi imwe ndimwe mfumu adasankhulwa na MBUYA ule! Babanga, yang'anani phidzo ya mkhanjo wanu inaphatira ine m'manja mwangayi. Ine mbidakwanisa kukuphani, mbwenye ndidagwanda kwene phidzoyi basi. Penepi pikutsikimizira kuti ine nkhabe manyerezero akukupandukirani penu kukuchitani chakuipa tayu. Imwe ndiye munafuna pyakundipha podi kwene kuti ine sidakudawireni tayu. MBUYA mbapitonge kuti wakudawa mbani pakati pathupa! Iye mbakutchunyuseni thangwi ya pinandichitira imwepi, thangwi ine sinachita chakuipa na pang'ono pene kuna imwe tayu. Imwe mumbadziwa kulonga kwakale kule kwakuti, ‘Pyakuipa pimbachitwa na anyakuipa.’ Tenepo sinachita chakuipa na pang'ono pene kuna imwe tayu. Yang'anani chinthu chinafuna mfumu wa ku Israele kuchipha! Yang'anani chinthu chinathamangisa iye! Mwanambwa wakufa pyache, nkhukupa pyayo. MBUYA mbapitonge kuti wakudawa mbani pakati pathupa. Iye mbanditchinjirize pontho mbandipulumuse m'manja mwanu.” Pikhadamalisa Davite kulonga, Sauli adalonga mbati, “Kani ndiwedi mwananga Davite?” Penepo pene iye adagwisa msozi mbalonga kuna Davite mbati, “Iwe ndiwe wakulungama kupiringana ine. Iwe wandichitira pinthu pyadidi mbwenye ine ndakuchitira pyakuipa. Chinchino pano iwe wandionesa kundikomera kwako mtima, thangwi hudandiphe tayu podi kwene kuti MBUYA adandiikha m'manja mwako. Kangasi munthu angaphata nyamalwache mbamsiya kwene kuti aende pyache okhonda kumchita chinthu chakuipa? MBUYA mbakutsanzayise thangwi ya pinthu pyandichitira iwe leropi. Chinchino ndikupidziwa kuti unakhala mfumu wa ku Israele, pontho kuti ufumu wako unathimiza kukhala pansi pa utongi wako. Kwache dumbira kuna ine na dzina ya MBUYA kuti hunapha pidzukulu pyanga tayu, towera dzinanga na banjanga pileke duwalika monsene mwene.” Tenepo Davite adadumbira kuna Sauli. Kubuluka penepo Davite na amunache adabwerera kukhabisala iwo kule. Samuele adafa, tenepo Aisraele adagumanyikana mbamsintili. Iwo adamuikha m'masiye a kuluwani ya kwawo ku Rama. Pidamala penepi Davite adenda kuthando yatchetcha ya Parani. tenepo Davite, ule ndzidzi wenewu akhali m'thando yatchetcha, adava penepi mbatuma aphale akhali na iye ale khumi na awiri kwenda ku Karimele mbaapanga mbati, “Ndokoni kuna Nabali ku Karimele mbamukampase mwenyikiro na dzinanga. Imwe mwathema kalonga kuna iye kuti: ‘Mtendere, pontho pyadidi pyonsene kuna iwe na banjako, pontho na pinthu pyako pyonsene pina iwe. Ine ndapiva kuti imwe mukuchinga mabiranu tenepo ine ndafuna kuti mupidziwe kuti amakabuswanu akhakhala na ife, pontho ife hatidaachitire chinthu chakuipa tayu. Nee chinthu na chibodzi chene chawo chidabiwa tayu ndzidzi ukhali iwo ku Karimele. Avunzeni iwo anati akupangeni. Ife tadza pansiku ya phwando, tenepo Davite apempha kuti mutikomere mtima. Tipaseni pinakwanisa imwe kupasa ife anyabasanu pontho na kuna shamwalianu wapamtima Davite.’ ” Amuna a Davite adapereka mphangwa zenezi kuna Nabali na dzina ya Davite. Tenepo iwo adadikhira penepo, pakumalisira pache Nabali adatawira mbati, “Davite? Iye mbani? Chipo ine sidave pya munthu weneyu tayu! Ndzidzi uno m'dziko muno mwadzala na mabitchu akuthawa ambuyawo! Ine nkhabe kukwata mikate yanga na madzi anga pontho na nyama zaphera ine anyakuchinga mabirawa mbandipipasa amuna ale kudabulukira iwo sinadziwako tayu!” Amuna a Davite adabwerera kuna Davite mbampanga pyonsene pikhadalonga Nabali pile. Davite adapanga amunache ale mbati, “Mangirirani matalasadanu.” Tenepo onsene adachitadi. Davite adamangirirambo talasadache mbalamuka pabodzi na madzana manayi a amunache mbasiya m'nduli amuna madzana mawiri kuyang'anira pyakudya. Mbodzi wa anyabasa a Nabali adalonga kuna Abigaile mkazache Nabali mbati, “Ayi mwapiva imwe? Davite adatuma anyamphangwa kubulukira m'thando yatchetcha na mwenyikiro kuna mbuyathu, kwache iye adaatikana. Mbwenye iwo adatikomera mtima, pontho iwo hadatinense tayu. Ndzidzi onsene ukhakhala ife nawo m'minda, nkhabe chinthu chathu na chibodzi chene chidabiwa tayu. Iwo adatitchinjiriza mosiku na masikati ndzidzi onsene ukhayang'anira ife mikumbi ya mabirathu. Pinyerezereni mwadidi mbamudziwa chakuchita. Penepi pinakwanisa kudzesa nyatwa kuna mbuyathu na kuna banjache yonsene. Iye ngwakuipa pyakwanga mwakuti iye nkhabe kuva pyakulonga pya munthu na mbodzi ene tayu.” Msanga-msanga Abigaile adagumanyisa mikate madzana mawiri, mabudu anthembe mawiri akudzala na vinyu, mabira akuotcha mashanu, makilogramu khumi na manomwe a mapira akukazinga, matsaputu dzana ibodzi amphesa zakuuma, pontho na pitumbuwa pyakuvungazwa na nkhuyu zakuuma mbapipakiza pamabulu. Tenepo iye adalonga kuna anyabasa ale mbati, “Tsogolani, ine ndikubwera.” Kwache iye hadalonge pinthu tayu kuna mamunache. Iye akhaenda pabulu wache, tenepo pidafika iye pagulaye ya phiri, vumbu-vumbu adagumanikana na Davite na amunache akudza kuna iye. Davite akhalonga mumtima mwache mbati, “Thangwi yache ninji ine ndidatchinjiriza pinthu pya munthu weneyu m'thando muno? Nee chinthu chache na chibodzi chene chabiwa tayu. Apo kweneku ndiye kupagali kwache kuphedza kudamchita ine kule! Mulungu mbandiphe pyache ngakhala ndinakhonda kupha amunache onsene kufika mangwana na machibese.” Pidachita Abigaile maso phaa pana Davite adachimbiza kutchitha pabulu pache mbapiponya pansi pamanyalo a Davite mbalonga kuna iye mbati, “Ndaphata miyendo mbuya, ngandiveserenimbo! Nyakudawa mbakhale pyache ine pano. Lekani ikha konta mafala alonga Nabali ale, munthu wakupupwa ule tayu. Iye ambachitadi pinthu ninga mwa dzinache pupwe. Mbuya ine ndikhali nkhabepo ndzidzi udafika anyabasanu. MBUYA ndiye akukhondesani kubwezera mbamupha anyamalwanu. Tenepo chinchino ndinadumbira na dzina ya MBUYA wamoyo kuti anyamalwanu pontho na onsene ambafuna pyakukuchitirani pyakuipa ale anati atchunyuswe ninga Nabali. Ndaphata miyendo, mbuya, tambirani mitukwa yadza na ineyi mbamuipereke kuna amunanuwa. Ndilekereni chakudawa chonsene chachita ine. MBUYA anakuchitisani kukhala mfumu imwe na pidzukulu pyanu pene, thangwi imwe mukummenyera nkhondo zache; pontho imwe nkhabe dzachita chakuipa tayu ndzidzi onsene wa moyo wanu. Ngakhala munthu unango akusosani mbayesa kuti akupheni, MBUYA Mulungu wanu anakutchinjirizani ninga mumbachitira munthu kulondali mfuma yakufunika. Mbwenye kulonga pya anyamalwanu iye anaaponyera kunja khala ninga munthu akuponya mwala na mbemba. Tenepo MBUYA angamala chita pyonsene pidadumbira iye kuna imwe pontho kukuikhani kukhala mfumu wa ku Israele, penepo imwe nkhabe dzachita mantha penu kuswipa mtima thangwi ya kupha munthu okhonda dawa, penu thangwi ya kubwezera kwanu. Tenepo MBUYA angakutsanzayisani, mundikumbukembo.” Davite adalonga kuna iye mbati, “MBUYA Mulungu wa Israele ule akutuma kuti ugumane na ine lero, mbakuzwe. Takhuta kuna Mulungu thangwi ya nzeru zako pontho thangwi ya pinthu pyachita iwe leropi kundikhondesa kuchita pya upandu pontho kubwezera. MBUYA andikhondesa kuchita chinthu chakuipa, kwache ndinadumbira na dzina ya Mulungu wamoyo wa Israele kuti mbudakhonda chimbiza dzagumanikana nane, amuna a Nabali onsene mbadamala kufa kufika mangwana na machibese!” Tenepo Davite adatambira pidamdzesera iye pile mbalonga kuna iye mbati, “Bwerera kwanu, pontho leka swipa mtima. Ine ndinati ndichite pinafuna iwe.” Abigaile adabwerera kuna Nabali, ule akhali kumusa kwache paphwando yakuthemerana na mfumu. Iye adaledzera pyakwanga, tenepo iye hadampange na chinthu chene tayu mpakana mangwana mwache. Na machibese pidakungunuka iye, adampanga pyonsenene. Iye adadwala mtima, manungo ache onsene mbafa piwalo. Pidagwanda nsiku khumi MBUYA adampamantha Nabali mbafa. Pidapiva Davite kuti Nabali afa, iye adalonga mbati, “MBUYA mbakuzwe. Iye abwezera Nabali thangwi ya kunditikana kudachita iye, pontho iye andikhondesa nyabasache kuchita chinthu chakudawika. MBUYA amtchunyusa Nabali thangwi ya chakuipa chidachita iye.” Tenepo Davite adatuma mphangwa kuvunzira nazo Abigaile. Anyabasache adenda kuna iye ku Karimele mbalonga mbati, “Davite atituma kuti tikukwateni tiende namwe kuna iye kuti mukakhale mkazache.” Abigaile adalamba mbalonga mbati, “Ine ndine nyabasache, pontho ndasasanyika kutsuka manyalo a anyabasache.” Abigaile adalamuka kabodzi kene mbapakira pabulu pache. Iye adenda pabodzi pene na anyabasache achikazi ashanu, tenepo adenda pabodzi pene na anyabasache a Davite mbakakhala mkazache. Davite akhadasemba pontho Ahinoamu wa ku Yezereele, tenepo onsene uwiriawo adakhala akazache. Ndzidzi wenewo Sauli akhadapereka mwanache wa mkazi Mikaela ule akhali mkazache Davite kuna Paliti mwana Laishi wa kuluwani ya Galimu. Amuna anango a ku Zifi adadza kuna Sauli ku Gibea mbampanga kuti Davite akhabisala paphiri ya Hakila pankhomo ya thando yatchetcha ya Yudea. Kabodzi kene Sauli adenda na pikwi pitatu pya anyankhondo akusankhulika mu Israele kuthando yatchetcha ya Zifi kasaka Davite. Iye adamanga msasa m'khundu mwa njira paphiri ya Hakila. Davite akhathimiza kukhala m'thando yatchetcha mule, tenepo pidapidziwa iye kuti Sauli adadza dzamsaka, iye adatuma anyakuzonda mbakagumana kuti Sauli akhalidi kweneko. Kabodzi kene Davite adenda kumsasa kwa Sauli mbaona mbuto ikhagona Sauli na Abineri mwana Neri, mkadamu wa anyankhondo a Sauli. Sauli adagona m'bwalo pakatiletu pamsasawo mwakuzungulirwa na amunache. Tenepo Davite adavunza Ahimeleki Mhiti ule na Abishai mbaleache Yoabu (mawo akhali Zeruia) mbati, “Mbani uwirianu anafuna kwenda nane kumsasa wa Sauli?” Abishai adatawira mbati, “Ine ndinaenda namwe.” Tenepo mosiku enewo Davite na Abishai adapita mumsasa wa Sauli mbagumana Sauli adagona pakatiletu pamsasa uku dipache aitchimika kumisolo kwache. Abineri na anyankhondo akhagona mwakumzungulira. Abishai adalonga kuna Davite mbati, “Mulungu aikha nyamalwanu m'manja mwanu mosiku uno. Lekani ndimtungulire na dipa mbandimkhomera pansi kabodzi kene basi. Ine nkhabe kupichita kawiri tayu!” Mbwenye Davite adalonga mbati, “Iwe hudatheme kumchita chakuipa tayu! MBUYA anati atchunyuse munthu onsene wakuchita chakuipa kuna mfumu wache wakusankhulika.” Davite adathimiza kulonga mbati, “Na dzina ya MBUYA wamoyo, ndikupidziwa kuti MBUYA mwenechiroache ndiye anafuna dzapha Sauli penu ndzidzi wache ungakwana wakuti afe ninga mumbaferambo anthu onsene penu afe pankhondo. MBUYA andikhondesa kuti ndiyese kuchita chakuipa kuna munthu adaikha iye kukhala mfumu ule! Ndileke ndikwate kwene nyakadudu wache wa madzi na dipache mbatienda pyathu.” Tenepo Davite adakwata nyakadudu wa madzi na dipa pikhali kumisolo kwa Sauli pile, natenepo iye na Abishai adenda pyawo. Nee munthu na mbodzi ene adapiona penu kudziwa pidachitikapyo penu kulamuka tayu; iwo onsene akhaliza mkhonono, thangwi MBUYA akhadaagonesa onsene chitulo chakufa nacho. Tenepo Davite adawambuka mtunda unango wa phedi mbaimira pansonga paphiri, pambuto yakupata kutali, mbachemera mwakugaluza fala kuna anyankhondo a Sauli na Abineri mbati, “Abineri! Ayi ukundiva?” Abineri adavunza mbati, “Mbani anakhuwa tenepo kulamusa mfumu?” Davite adatawira mbati, “Ayi Abineri, si iwe munthu wamkulu mu Israele tayu? Apo watani unakhonda kutchinjiriza mbuyako, mfumu? Chinchino pano munthu unango adapita mumsasamo kufuna kupha mbuyako. Abineri, iwe wachimwana basako! Ndinadumbira na dzina ya MBUYA wamoyo kuti monsenemwe mwathema kuphiwa, thangwi imwe nee mwatchinjiriza tayu, mbuyanu adasankhulwa na MBUYA kukhala mfumu ule. Yang'anani! Dipa ya mfumu ili kupi? Nyakadudu wa madzi akhali kumisolo kwache ule ali kupi!” Sauli adadzindikira fala ya Davite mbavunza mbati, “Kani ndiwe mwananga Davite?” Davite adatawira mbati, “Ande, mfumu.” Pontho adathimiza kulonga mbati, “Thangwi yache ninji mbuyanga mukuthimiza kundisaka-saka ine nyabasanu? Chachita ine ninji? Chadawa ine ninji? Mfumu, veserani pinafuna ine kulonga. Ngakhala ndi MBUYA akuchitisani kuti mundisandukire kupereka nsembe kuna iye kungamchitise kusanduza manyerezero ache; mbwenye ngakhala akuchitisani ndi anthu, MBUYA mbaatemberere. Thangwi iwo andibulusisa m'dziko ya MBUYA kwenda kudziko kule kwakuti ndinakwanisa kutumikira milungu inango! Lekani kundichitisa kuti ndifere m'dziko yachilendo kutali na MBUYA. Thangwi yache ninji kuti mfumu wa ku Israele adze kuna ine nkhulukupambo ninga ine pano kufuna kundipha? Thangwi yache njanji akundikhulisa kufuna kundipha ninga mbalame?” Sauli adatawira mbati, “Bwerera mwananga Davite ine ndachita chakudawa. Ine nkhabeve kukuchita chakuipa thangwi iwe wakhonda kupha moyo wanga mosiku pano. Ine ndakhala ninga pupwe pontho ndachita chinthu chakuipa.” Davite adatawira mbati, “Mfumu dipanu ishi. Mbodzi wa amunanu mbadze kuno dzapikwata. MBUYA mbapase mfupo kuna anyakukhulupirika pontho kuna anyakulungama. Lero iye adakuikhani m'manja mwanga, kwache ine sidakuchiteni chakuipa tayu, imwe adasankhulwa na MBUYA kukhala mfumu ule. Ninga montho mwachitira ine lero kukhonda kukuphani, MBUYA mbachitembo chibodzi-bodzi kuna ine mbandipulumusa panyatwa zonsene.” Tenepo Sauli adalonga kuna Davite mbati, “Mulungu mbakutsanzayise mwananga; iwe unachita pinthu pikulu pontho mbukhala wakupikwanisa papyonsene pinachita iwe.” Natenepo Davite adenda pyache, Sauli adabwerera kwawo. Davite adalonga yekha ene mbati, “Nsiku inango Sauli anati andiphe. Chadidi chache ntchakuti ndithawire kudziko ya Afilisti. Tenepo Sauli anatopa kundisaka mu Israele muno, natenepo ndinakhala pakupata.” Natenepo Davite na amunache madzana matanthatu adenda kabodzi kene kuna Akisi mwana wamamuna wa Maoki, mfumu wa ku Gati. Davite na anache adakhazikika ku Gati pabodzi pene na mabanjawo. Davite akhali na akazache awiri, Ahinoamu wa ku Yezereele na Abigaile mamfelwa wa Nabali wa ku Karimele. Pidava Sauli kuti Davite adathawira ku Gati, iye adaleka kumsaka-saka. Davite adalonga kuna Akisi mbati, “Ngakhala ndiwedi shamwalianga, nditawirise kuti ndikhale na luwani yanga ene ing'ono kuti ndikhalemo. Mbuyanga, ine nkhabe funika kuti ndikhale na imwe pabodzi pene mumzinda ukuluwu tayu.” Tenepo Akisi adampasa luwani ya Zikilagi, natenepo na thangwi yeneyi luwani ya Zikilagi ili m'manja mwa mafumu a Yuda kutomera kale ene. Davite adakhala m'dziko ya Afilisti miyezi khumi na mitanthatu. Ndzidzi wenewo Davite na amunache akhamenya nkhondo na anthu a ku Geshuri, Girizi na Aamaleki ale na kale ene akhakhala m'nthemba mwawo kutomera ku Shuri mpakana ku Iguputo. Ndzidzi onsene ukhachita nkhondo Davite panthemba, iye hakhasiya na moyo mamuna penu mkazi tayu, mbwenye akhakwata mabira na ng'ombe, mabulu, ngamila na nguwo. Tenepo iye akhabwerera ku Akisi. Akisi angamvunza mbati, “Ai udendera kupi lero kamenya nkhondo?” Davite akhatawira mbati, “Ndidenda kuthando yatchetcha ya Negebu mu Yuda” penu “Ndidenda kunthemba ya Ayerameeli” penu “Ndidenda kunthemba ya Akeni.” Iye hakhasiya na moyo mamuna penu mkazi tayu kuti adze nawo ku Gati, thangwi akhanyerezera kuti iwo anakalonga kuti pinthu pikhachita Davite na amunache mphipi. Ipi mphinthu pyachita Davite ndzidzi onsene ukhakhala iye na moyo m'dziko ya Afilisti. Mbwenye Akisi adanyindira Davite mbalonga yekha ene mbati, “Iye akuzondiwa pyakwanga na anthu a kwawo ku Israele. Tenepo iye anakhala nyabasanga kwenda na kwenda.” Ndzidzi unango pidamala penepi, Afilisti adagumanyisa magulu a anyankhondo awo kuti akamenyane na Aisraele. Tenepo Akisi adalonga kuna Davite mbati, “Ndimomwene kuti iwe ukupidziwa kuti iwe na amunako mwathema kakhala kukhundu kwanga kumenya nkhondo.” Davite adatawira mbati, “Ande, ine ndine nyabasanu, tenepo imwe munati mupione mwekha ene pinafuna ine kuchita.” Akisi adatawira mbati, “Pyakhala pyadidi. Ndinati ndikuikhe kukhala nyakunditchinjiriza kwenda na kwenda.” Pandzidzi wenewo Samuele akhadafa kale, tenepo Aisraele onsene adamsintili pontho adamuikha m'masiye a kumzinda wa kwawo ku Rama. Sauli adathamangisa anyakuombedza na anyakukhumira onsene mu Israele. Magulu ankhondo a Afilisti adagumanyikana pa Shunemu mbamanga msasa. Sauli adagumanyisa Aisraele mbamanga msasa paphiri ya Giliboa. Pidaona Sauli anyankhondo a Afilisti adachita mantha, natenepo iye adavunza MBUYA chakuti achite. Kwache MBUYA hadamtawire na pang'ono pene tayu, nee kundoto penu pakuphatisa basa Urimu na Tumimu penu kudzera muna maprofeti tayu. Tenepo Sauli adatonga mathubu ache mbati, “Kasakeni mkazi ule ambakhumira, tenepo ine ndinati ndivunze nzeru kuna iye.” Iwo adatawira mbati, “Muno mu Endori alimo mbodzi ene basi.” Natenepo Sauli adapizimbaisa yekha ene; iye adachinja nguwo zache, tenepo pidagwa mdima iye adenda pabodzi pene na amunache awiri kaonana na mkazi ule mbalonga mbati, “Ngandivunzirembo kuna mizimu mbundipange ninji chinafuna chitika, pontho chemera mzimu wa munthu anakuthulira ineyi.” Mkazi ule adatawira mbati, “Ndimomwene imwe mukupidziwa pinthu pyachita Mfumu Sauli, mule mudathamangisira iye mu Israele anyakuombedza na anyakukhumira onsene. Apo thangwi yache ninji mukuyesa kunditeyera msampha kuti ndiphiwe?” Penepo Sauli adadumbira pikulu pene mbati, “Na dzina ya MBUYA wamoyo ndinadumbira kuti iwe hunatchunyuswa tayu thangwi ya kuchita tenepo.” Mkazi ule adavunza mbati, “Munafuna ndikuchemerereni ani?” Iye adatawira mbati, “Samuele.” Pidaona mkazi ule Samuele adakhuwa mbalonga mbati, “Thangwi yache ninji mwandinyengeza? Imwe ndimwe Mfumu Sauli.” Mfumu adalonga mbati, “Leka chita mantha. Ayi ukuona ani?” Mkazi ule adatawira mbati, “Ndikuona mzukwa ukubulukira pansi.” Sauli adavunza mbati, “Ukuoneka ninganji?” Mkazi ule adatawira mbati, “Ukuoneka ninga nkhalamba akubuluka pansi pontho avala chakufinika.” Penepo Sauli adapidziwa kuti weneyo akhali Samuele, tenepo iye adalamba kumulemedza. Samuele adalonga kuna Sauli mbati, “Thangwi yache ninji mwandizunguza? Thangwi yache ninji mwandichitisa kuti ndibwerere?” Sauli adatawira mbati, “Ine ndili panyatwa ikulu pyakwanga. Afilisti akuchita nane nkhondo, pontho MBUYA andipasa nkhodolo. Iye nkhabeve kunditawira tayu, penu kudzera muna maprofeti penu kundoto tayu. Natenepo ndakuchemerani kuti mundipange chathema ine kuchita.” Samuele adalonga kuna Sauli mbati, “Thangwi yache ninji unandichemera mwenemo MBUYA akupasa nkhodolo mbasanduka nyamalwako? MBUYA achita kuna iwe pidalonga iye kudzera muna ine. Iye akupokosera ufumu mbaupereka kuna Davite. Iwe udaswa matongero a MBUYA mbukhonda kuvunga monsene mwene Aamaleki na pyonsene pikhali na iwo. Ndi thangwi yache MBUYA akuchita penepi kuna iwe. Iye anaikha iwe na Aisraele m'manja mwa Afilisti. Mangwana iwe na anako munati mudzembo kuno, pontho MBUYA anapereka anyankhondo a Israele m'manja mwa Afilisti.” Kabodzi kene Sauli adagwa mbagona pansi kwala thangwi ya mantha na pidalonga Samuele. Iye adasowa mphamvu thangwi hadadye na chinthu chene tayu nsiku yonseneyo mosiku na masikati. Mkazi ule adenda kuna Sauli mbaona kuti iye akhachita mantha, tenepo iye adalonga kuna Sauli mbati, “Yang'anani, nyabasanu akuverani. Ine ndidasasanyika kufa pakuchita pidapempha imwe. Chinchino ndaphata miyendo veserani pinalonga nyabasanu, mbamumtawirise kuti akusasanyireni pyakudya thangwi mwathema kudya, towera mukhale na mphamvu kuti mukwanise kufamba.” Iye adakhonda mbalonga mbati, “Ine sinadya tayu.” Mbwenye mathubu ache adamdembetera kuti adye. Pakumalisira pache iye adatawira, mbalamuka tenepo adakhala pakadera. Msanga-msanga mkazi ule adapha mwanamphulu wakunenepa ule. Kubuluka penepo iye adakwata ufa mbausasanya mikate yakusowa chakufufumisira. Iye adaikha pyakudya pile pamaso pa Sauli na mathubu ache, iwo mbadya. Tenepo mosiku onthowo iwo adalamuka mbaenda pyawo. Afilisti adagumanyisa magulu awo ankhondo onsene pa Afeki, mwenemo Aisraele amanga msasawo pamphuno za madzi m'phedi ya Yezereele. Mafumu mashanu a Chifilisti adabuluka m'magulu-magulu a amuna madzana na a amuna chikwi; Davite na amunache adabulukambo m'nduli mwawo pabodzi pene na Mfumu Akisi. Akadamu a nkhondo a Chifilisti adaaona mbavunza mbati, “Aheberiwa akuchitakonjimbo kuno?” Akisi adatawira mbati, “Uyu ndi Davite thubu wa Sauli mfumu wa ku Israele. Iye akhala na ine ndzidzi ukulu ene. Iye hadachite chinthu chakuti ndinakwanisa kumdawisa nacho tayu kutomera nsiku idadza iye dzakhala na ine.” Mbwenye akadamu a nkhondo a Chifilisti adazhangali na Akisi mbalonga kuna iye mbati, “Bweza munthu weneyu kuluwani idampasa iwe. Mbaleke kwenda nafe pabodzi kunkhondo; iye anakwanisa kitisandukira uku tikumenya nkhondo. Chadidi kuna iye ninji? Ayi si kupha amunathuwa tayu kuti mbuyache akomerwe naye? Pontho weneyu ndi Davite ule akazi akhaimba pya iye uku akuvina mbati, ‘Sauli apha anthu pikwi, mbwenye Davite apha anthu pikwi khumi na kumanyalo.’ ” Akisi adachemera Davite mbalonga kuna iye mbati, “Ndinadumbira na dzina ya Mulungu wamoyo wa Israele kuti iwe wakhulupirika kuna ine, mbapidandikomera kukupanga kuti uende nane kamenya nkhondo yeneyi. Ine sidakugumane na chinthu chakuti ndinakwanisa kukudawisa nacho tayu kutomera nsiku idadza iwe dzakhala na ine. Mbwenye mafumu anangowa hakukukhulupira tayu. Natenepo bwerera pyako m'mudzi na mtendere pontho leka kachita pinthu pyokhonda komera mafumu a Chifilisti.” Davite adatawira mbati, “Ayi mbuya chadawa ine ninji? Ngakhala imwe hamudandigumane na chinthu chakuti munakwanisa kundidawisa nacho ine nyabasanu tayu kutomera nsiku idadza ine dzakhala namwe, ninga munapilongera imwe, apo thangwi yache ninji kuti ine sinaenda namwe tayu, imwe mbuyanga mfumu, mbandikamenyana na anyamalwanu?” Akisi adatawira mbati, “Ndimomwene kuti kuna ine ndiwe okhonda dawa ninga mngelo wa Mulungu. Mbwenye mafumu anango alonga kuti iwe hunakwanisa kwenda nafe ku nkhondo tayu. Natenepo Davite, mangwana na machibese, monsenene ale mudasiya Mfumu Sauli mbamudza kuna ine kuno, mwathema kulamuka kubwerera sindzidzi kunja nkhuchena.” Tenepo mangwana mwache na machibese Davite na amunache adautoma ulendo wawo kubwerera kudziko ya Afilisti, tenepo Afilisti adathimiza kwenda ku Yezereele. Pidagwanda nsiku ziwiri Davite na amunache adafika ku Zikilagi. Aamaleki adasosa anthu a m'thando yatchetcha ya Negebu mbasosa pontho Zikilagi. Iwo adapisa luwaniyo, mbaphata akazi onsene; iwo hadaphe munthu na mbodzi ene tayu, mbwenye adakwata anthu onsene mbaenda nawo. Pidafika Davite na amunache, adagumana kuti luwani yawo yapiswa pontho kuti akazawo, anawo achimuna na achikazi ene amala phatwa. Davite na amunache adatoma kulira mpakana mphamvu zawo zidamaliratu. Podi na akazi ene awiri a Davite, Ahinoamu wa ku Yezereele, na Abigaile, adaphatwambo. Davite akhali panyatwa ikulu na amunache, ale akhaganagana pyakumponyera miyala thangwi akhava napyo kupha pyakwanga kutaya anawo; mbwenye MBUYA Mulungu wache adampasa kuwanga mtima. Davite adalonga kuna Abiatara nyansembe, mwana Ahimeleki, mbati, “Pase kuno efodi,” Tenepo Abiatara adampasa. Davite adavunza MBUYA mbati, “Ayi ndiatewere mapangawa? Apo ndinaaphata?” MBUYA adatawira mbati, “Atewere, iwe unati uphate mbupulumusa anyakuphatwawo.” Natenepo Davite na amunache madzana matanthatu adalamuka. Pidafika iwo pamkhwawa wa Besori anango a iwo adasala penepo. Davite adathimiza kwenda na amuna madzana manayi; amuna anango madzana mawiri adatopa pyakwanga kuwambuka mkhwawawo, natenepo adasalira pyawo m'nduli. Amuna akhali na Davite ale adagumana mphale wa ku Iguputo kuminda mbadza naye kuna Davite. Iwo adampasa pyakudya na madzi nkhuyu zakuuma na matsaputu awiri amfesa zakuuma. Pidamala iye kudya mphamvu zache zidabwerera. Nsiku zitatu zamumphu iye hadadye na kumwa na chinthu chene tayu. Davite adamvunza mbati, “Mbuyako mbani, pontho ukubulukira kupi?” Iye adatawira mbati, “Ine ndine wa ku Iguputo bitchu wa Muamaleki. Mbuyanga adandisiya m'nduli nsiku zitatu zapitazo thangwi ndikhava manungo kupha. Ife tapokosera nthemba ya Akereti kuthando yatchetcha ya Negebu mu Yuda, pontho na nthemba ya mbumba ya Kalebu, pontho tapisa luwani ya Zikilagi.” Davite adavunza mbati, “Ayi unatipangiza kuna mapanga enewa?” Iye adatawira mbati, “Ndinakupangizani ngakhala munadumbira na dzina ya Mulungu kuti nee munandipha tayu, pontho kuti nee munandipereka m'manja mwa mbuyanga tayu.” Tenepo iye adathonyeza Davite kukhali iwo. Mapanga ale akhali ponsene pene kudya, kumwa, na kusekera thangwi ya kuinjipa kwa pinthu pidapokosera iwo kudziko ya Afilisti na Yuda. Mangwana mwache m'makalakwecha Davite adaasosa mbachita nawo nkhondo mpakana mawulo. Nee padapulumuka munthu na mbodzi ene tayu kupambula aphale madzana manayi ale adapakira ngamila mbathawa. Davite adapulumusa munthu onsene na pyonsene pidapokosera Aamaleki kuthimizapo akazi awiri a Davite; nee chinthu na chibodzi chene chidasowa tayu. Davite adabweza ana achimuna na achikazi ene pontho na pyonsene pidapokosera Aamaleki. Iye adabweza pontho mikumbi yonsene ya mabira na ng'ombe zene; amunache adafambisa pifuyo pyonsene patsogolo pawo mbalonga mbati, “Penepi mphya Davite!” Tenepo Davite adabwerera kukhali amuna madzana mawiri ale adasowa mphamvu zakuwambuka nazo mkhwawa wa Besori. Iwo adadza dzagumanikana na Davite na amunache, tenepo Davite adenda kuna iwo mbaapasa mwenyikiro. Mbwenye amuna anango akuipa na amungu akhadenda na Davite ale adalonga mbati, “Iwo hadende nafe tayu, tenepo nee tinaapasabi pinthu pyapokosera ifepi. Iwo anakwanisa kukwata akazawo na anawo mbaenda pyawo.” Mbwenye Davite adatawira mbati, “Abale anga imwe nkhabe chita tenepo na pinthu pyatipasa MBUYA pile tayu. Iye atitchinjiriza mbatichitisa kukunda mapanga ale. Nkhabe munthu na mbodzi ene anatawirizana na pinthu pinalonga imwepi tayu. Tonsene tathema kugawana sasawa: onsene ale adasalira m'nduli kuyang'anira pyakudya anagawana sasawa na onsene ale adenda kunkhondo.” Davite adalonga kuti pikhale tenepo, natenepo matongero enewa akutewezwa mu Israele kutomera ndzidzi wenewo na lero. Pidabwerera Davite ku Zikilagi adatumiza pyakupokoserapyo kuna ashamwaliache, akadamu a ku Yuda na mphangwa zakuti: Tambirani mtukwa kubulukira kuna ine wa pinthu pidapokosera ife anyamalwa a MBUYA. Iye adatumiza kuna anthu a ku Betele, kuna anthu a ku Rama kuthando yatchetcha ya Negebu na kuna anthu a kumaluwani a Yatiri, Aroeri, Sifimoti, Eshitemoa na Rakali, kuna mbumba ya Yerameele, kuna Akeni; kuna anthu a m'maluwani a Horima, Borashani, Athaki, na Hebroni. Iye adautumiza kuna mbuto zonsene kule kukhadafambira iye na amunache. Afilisti adachita nkhondo na Aisraele paphiri ya Giliboa. Aisraele azinji adaphiwa penepo, tenepo anango onsene adasalira ale kuthimizapo Mfumu Sauli na anache adathawa. Mbwenye Afilisti adaphatana nawo mbaphapo ana atatu achimuna a Sauli ale ndi Yonatani, Abinadabu, na Malikishua. Nkhondo idakaka pyakwanga kuzungulira Sauli, tenepo iye makayo adalaswa pikulu pene na matswimo a anyamalwache mbakuwazika pyakwanga. Iye adalonga kuna mphale akuthukula pida pyache ule mbati, “Cholola talasadako undiphe, towera Afilisti okhonda dziwa Mulunguwaaleke kundilulupisa kuti andipha ndiwo.” Mbwenye mphale ule adachita mantha pyakwanga kuti achite tenepo. Natenepo Sauli adakwata yekha ene talasadache mbaigwera. Pidaona mphale ule kuti Sauli afa, iye adapiponyambo patalasadache mbafa pabodzi pene na Sauli. Tenepo mwenemo ndi mule mudafera Sauli, anache achimuna atatu na mphale ule; amuna onsene a Sauli adafa nsiku yeneyo. Pidapiva Aisraele ale akhali kumtunda unango wa phedi ya Yezereele pontho kumabulukiro dzuwa a mkulo wa Yorodani kuti anyankhondo a Israele adathawa pontho kuti Sauli na anache achimuna adaphiwa, iwo adasiya maluwani awo mbathawa. Natenepo Afilisti adadza mbakwata maluwaniwo. Mangwana mwache pidamala nkhondo ile, Afilisti adenda kadulisa nguwo mitemboyo, tenepo iwo adagumanapo mitembo ya Sauli na anache achimuna atatu ale, ili thasa-thasa paphiri ya Giliboa. Iwo adagwanda msolo wa Sauli mbamdula pida pyache, tenepo adatuma anyamphangwa m'dziko yonsene ya Afilisti kalonga mphangwa zakukomazi kuna mifanikizo yawo m'nyumba zakupemphereramo na kuna anthu awo. Iwo adaikha pida pyachepyo m'nyumba yakupembedzera milungu Asitarite, pontho adakhomera mtembo wache kufufu wa mzinda wa Beti-Shani. Pidava anthu a ku Yabeshi-Gileadi pinthu pidachita Afilisti kuna Sauli, amuna akuwanga mtima pyakwanga adafamba mosiku onsene kwenda ku Beti-Shani. Iwo adakwata mitembo ya Sauli na ya anache atatu ale kuabulusa pafufu pale mbadza nawo ku Yabeshi, tenepo iwo adaipisa kweneko. Kubuluka penepo iwo adakwata magogodo mbaafikhira pansi pa muti wambwemba muluwani. Tenepo iwo adapimana kudya nsiku zinomwe. Pidafa Sauli, Davite adabwerera kudakunda iye Aamaleki kule mbakhala ku Zikilagi nsiku ziwiri. Mangwana mwache mphale unango adadza kubulukira kumsasa wa Sauli. Iye adang'amba nguwo zache na kuwaza fumbi mumsolo mwache kuonesa kutsukwala. Iye adenda kuna Davite mbalamba kupereka chilemedzo. Davite adamvunza mbati, “Wabulukira kupi?” Iye adatawira mbati, “Ndachita kuthawa kumsasa wa Aisraele.” Davite adalonga mbati, “Ngandipange chachitika ninji?” Iye adatawira mbati, “Anyankhondo athu athawa kunkhondo, pontho amuna athu azinji aphiwa. Sauli na mwanache ene Yonatani afa.” Davite adamvunza mbati, “Ukupidziwa tani kuti Sauli na mwanache ene Yonatani afa?” Iye adatawira mbati, “Pidachitika kuti ndikhali paphiri ya Giliboa, tenepo ndidaona Sauli atsamira dipache pontho pingolo na anyakupakira akavalo a anyamalwa akumzungulira. Tenepo iye adacheuka mbandiona, tenepo iye adandichemera. Ine ndidatawira kuti, ‘Ndichitenji, Mbuya?’ Iye adandivunza mbati, ‘Ndiwe ani?’ Ine ndidatawira kuti, ‘Ndine Muamaleki.’ Tenepo iye adalonga kuna ine mbati, ‘Idza kuno undiphe! Ine ndakuwazwa pikulu pene tenepo ndili chifupi kufa.’ Tenepo ndidenda kuna iye mbandimpha thangwi ndikhadapidziwa kuti sindzidzi nkhugwa iye mbadafa basi. Tenepo ndidakwata chipewu chache chachifumu mumsolo mwache na goza ikhali mumkono mwache mbandidza napyo kuno kuna imwe, mbuyanga.” Davite adang'amba nguwo zache na kutsukwala, pontho amunache adachitambo chibodzi-bodzi. Iwo adatsukwala, kusintili na kupimana kudya mpakana mawulo, thangwi ya Sauli na Yonatani, pontho na Aisraele, anthu a Mulungu, thangwi azinji akhadaphiwa pankhondo. Davite adavunza mphale adadza na mphangwa ule mbati, “Wabulukira kupi?” Iye adatawira mbati, “Ndine Muamaleki. Kwache ndimbakhala m'dziko mwanu muno.” Davite adamvunza mbati, “Udawanga tani mtima kupha mfumu wakusankhulwa na MBUYA?” Tenepo Davite adachemera mamuna mbodzi mbampanga mbati, “Imphe.” Munthu ule adampha mphaleyo pakumkhamwadza. Thangwi Davite akhadalonga kuna iye mbati, “Chiropa chako chigwere pamsolo pako. Mulomo wako uchitire umboni wakupokanyisana nawe pidalonga iwe kuti, ‘Ine ndidapha mfumu wakusankhulwa na MBUYA?’ ” Davite adaimba nyimbo ya maliro kuimbira Sauli na mwanache Yonatani, mbatonga kuti nyimbo yeneyi ifunziswe anthu a ku Yuda. (Nyimbo yeneyi idalembwa m'bukhu ya Yashara.) “Pamapiri a Israele akadamu athu afapo! Anyankhondo athu akuwanga mtimaletu amala kugwa! Leka kupilonga mu Gati, penu kupilalika njira za mu Ashikeloni. Leka kuchitisa akazi a Chifilisti kukomerwa; Leka kuchitisa akazi a anthu okhonda dziwa Mulungu ale kusekera. “Mbapaleke kuvumba mvula penu kugwa bume pamapiri a Giliboa; mindache mbileke bala pinthu! Thangwi chakugedera matswimo cha anyakuwanga mtima, chili gwenjere mwakuchitisa manyadzo; chakugedera matswimo cha Sauli nkhabeve musiriswa na mafuta tayu. Kuna mnofu wa anyamphamvu, kuna chiropa cha anyakulaswa, uta wa Yonatani hukhakhwitcha tayu, pontho talasada ya Sauli ikhali yakusowa nsisi. “Sauli na Yonatani akhali anthu akufunwa na anthu ndzidzi wa moyo wawo pontho akukoma mtima; pabodzi pene m'moyo uno, pabodzi pene na pakufa; akudziwa kuthamanga kupiringana mphamba, akhali amphamvu kupiringana nkhalamu. “Akazi a mu Israele, sintilini Sauli! Iye adakuvazikani nguwo zakufira zakubalika mbakuchitisani kuoneka akubalika na pyakuthemesera pyagolidi. “Anyankhondo akuwanga mtima agwa, iwo adaphiwa pankhondo. Yonatani ali tambza afa m'mapiri. “Ndikulirira iwe mbaleanga Yonatani; iwe ukhali wa pamtima panga! Kundifuna kwako kukhali kwakudodomesa pyakwanga kuna ine, nkhwadidi kupiringana kufuna kumbachita akazi. “Anyankhondo akuwanga mtima agwa, pida pyawo pyasiyiwa, pontho nkhabe basa tayu.” Pidamala penepi, Davite adavunza MBUYA mbati, “Ayi ndiende katonga luwani ibodzi mu Yuda?” MBUYA adalonga mbati, “Ndoko.” Davite adavunza mbati, “Apo luwani yacheyo njipi?” MBUYA adalonga mbati, “Hebroni.” Natenepo Davite adenda ku Hebroni mbakwata akazache awiri, Ahinoamu wa ku Yezereele na Abigaile mamfelwa wa Nabali wa ku Karimele. Iye adakwata pontho amunache na mabanjawo ene mbakakhazikika m'maluwani akuzungulira Hebroni. Tenepo amuna a ku Yuda adadza ku Hebroni mbamdzoza Davite kukhala mfumu wa Yuda. Pidava Davite kuti anthu a ku Yabeshi-Gileadi adaikha m'masiye Sauli, adatuma amuna anango kwenda kweneko na mphangwa izi: “MBUYA mbakutsanzayiseni pakuonesa kukhulupirika kwanu kuna mfumu pakumuikha m'masiye. Natenepo MBUYA mbakuoneseni kukufunani kwache kokhonda mala na kukhulupirika kuna imwe. Inembo ndinakhala namwe mwadidi thangwi ya pinthu pyachita imwepi. Chinchino wangisani pontho wangani mtima! Sauli mfumu wanu afa, tenepo anthu a ku Yuda andidzoza kukhala mfumu wawo.” Mkadamu wa anyankhondo a Sauli, Abineri mwana Neri adathawira kumtunda unango wa Yorodani kwenda ku Mahanaimu pabodzi pene na Ishiboseti. Kweneko Abineri adapitisa Ishiboseti ufumu wa nthemba za Gileadi, Asheri, Yezereele, Eferemu na Benjemani, pontho na Israele onsene. Iye akhali na pyaka makumanayi pyakubalwa pidapita iye ufumu wa Israele, tenepo iye adatonga pyaka piwiri. Mbwenye dzinza ya Yuda idakhulupirika kuna Davite, tenepo iye adatonga Hebroni mu Yuda pyaka pinomwe na theka. Abineri na mathubu a Ishiboseti adenda kumzinda wa Gibeoni kubulukira ku Mahanaimu. Yoabu ule mache akhali Zeruia pabodzi pene na mathubu anango a Davite adagumanikana nawo pathawale, pale padakhala iwo pansi onsene, gulu ibodzi kukhundu inango ya thawale, gulu inango kukhundu inangombo ya thawaleyo. Abineri adalonga kuna Yoabu mbati, “Tendeni tisankhule aphale kubulukira kukhundu zonsene ziwiri kuti amenyane pamaso pathu.” Yoabu adatawira mbati, “Pyakoma.” Natenepo amuna khumi na awiri akuimirira Ishiboseti na dzinza ya Benjemani adamenyana na amuna khumi na awiri a Davite. Munthu onsene adaphata msolo wa mwanzache akhamenyana na iye mbamtchokomeza talasada m'mbavu mwakuti onsene makumawiri na anayi adagwa pansi mbafa pabodzi pene. Natenepo mbuto yeneyo mu Gibeoni imbachemerwa “Munda wa talasada.” Kubuluka penepo nkhondo yakugoswa idalamuka, tenepo Abineri na Aisraele adakundwa na amuna a Davite. Ana achimuna atatu a Zeruia akhali penepo: Yoabu, Abishai na Asahele. Asahele, ule akhathamanga pyakwanga ninga nyasa, adathamangisa Abineri mbakhonda baukira kumadyo penu kumabzere. Abineri adacheuka m'nduli mbavunza mbati, “Ayi ndiwe Asahele?” Iye adatawira mbati, “Ande, ndine pano.” Abineri adalonga mbati, “Leka kundithamangisa! M'mbuto mwache thamangisa mbodzi wa anyankhondo mbukwata pina iyepyo.” Mbwenye Asahele adathimiza kumthamangisa basi. Abineri adalonga pontho mbati, “Leka kundithamangisa! Thangwi yache ninji unafuna kundichitisa kuti ndikuphe? Ayi ndinakwanisa tani kufika pamaso pa mbaleako Yoabu?” Mbwenye Asahele hadaleke tayu kumthamangisa, tenepo Abineri na kuchikumbu kwa dipache adamenya m'mimba mwa Asahele mbiphutchukira kunduli kwache. Asahele adagwa pansi mbafa, tenepo munthu onsene akhadza pambuto pakhali iye tambza pale, akhaimira. Mbwenye Yoabu na Abishai adalamuka kasaka Abineri, tenepo pakuthobila dzuwa iwo adafika paphiri ya Ama ile ili kumabulukiro dzuwa a Gia panjira yakwendera m'thando yatchetcha ya Gibeoni. Amuna a dzinza ya Benjemani adagumanyikana pontho mwakuzungulira Abineri mbaimira pansonga ya phiri. Abineri adachemera Yoabu mbati, “Ayi ife tathema kumenyana kwenda na kwenda? Kadi iwe nkhabe dzindikira kuti penepi mamalisiro ache nkhutsukwala? Amunako analeka lini kuthamangisa abale awo?” Yoabu adatawira mbati, “Ndinadumbira na dzina ya Mulungu wamoyo kuti mbudakhonda kwene kulonga amunanga mbadathimiza kukuthamangisa mpakana mangwana na machibese.” Tenepo Yoabu adaliza ngoma ya chidziwiso, natenepo amunache onsene adasiya kuthamangisa Aisraele, tenepo nkhondoyo idamaliratu. Abineri na amunache adafamba mosiku onsenewo m'phedi yonsene ya Yorodani. Iwo adawambuka mkulo wa Yorodani, tenepo pidamala iwo famba pamulikiti mangwana mwache na machibese iwo onsene adabwerera mbafika ku Mahanaimu. Pidaleka Yoabu kuathamangisa, iye adagumanyisa amunache onsene mbagumana kuti amuna khumi na afemba akhasowapo kuthimizapo Asahele. Amuna a Davite adapha amuna madzana matatu na makumatanthatu a Abineri kubulukira m'dzinza ya Benjemani. Yoabu na amunache adakwata mtembo wa Asahele mbamuikha m'masiye a m'banja mwawo ku Betelehemu. Tenepo iwo adafamba pamulikiti mosiku onsenewo, tenepo m'makalakwecha adabwerera mbafika ku Hebroni. Nkhondo pakati pa anyakutewera a Sauli na anyakutewera a Davite idathimiza kumenyeka ndzidzi ukulu ene. Pikhasanduka Davite kukhala na mphamvu pyakwanga, anyamalwache akhaenda mbasowa mphamvu. Awa mbana achimuna a Davite adabala iye ku Hebroni: Mwanache wautombo akhali Aminoni, mwana adabala iye na Ahinoamu wa ku Yezereele; wachiwiri akhali Kileabu ule mache akhali Abigaile, mamfelwa wa Nabali wa ku Karimele; wachitatu akhali Abisalomu, ule mache akhali Maaka mwana wamkazi wa Mfumu Talimai wa ku Geshuri; wachinayi akhali Adonia ule mache akhali Hagiti; wachishanu akhali Shefatia ule mache akhali Abitali wachitanthatu akhali Itireamu ule mache akhali Egila. Onsenewa akhali ana a Davite adabala iye ku Hebroni. Pikhathimiza kumenyeka nkhondo pakati pa anyakutewera a Sauli na anyakutewera a Davite, Abineri adapichitisa yekha ene kukhala wamphamvu pakati pa anyakutewera a Sauli. Nsiku inango Ishiboseti mwana Sauli adapambizira Abineri kuti akhagona na Rizipa mkazi wachibitchu wa babache, ule akhali mwana wamkazi wa Aia. Penepi pidazhangalisa pyakwanga Abineri mbalonga mbati, “Ayi ukunyerezera kuti ndine ndidapereka Sauli m'manja mwa anyamalwa? Kani ukunyerezera kuti ndikutumikira Yuda?” Iye adathimiza kulonga mbati, “Kutomera ndzidzi wakutoma ine ndakhulupirika kuna babako Sauli, abale ache na ashamwali ache, pontho ndakutchinjirizani kuti muleke kundwa na Davite; apo lero ukundipambizira pya mkazi weneyu? Ishiboseti adachita mantha pyakwanga na Abineri mwakuti hadalonge na chinthu chene tayu. Abineri adatuma anyamphangwa kuna Davite ule ndzidzi wenewu akhali ku Hebroni kalonga mbati, “Mbani anafuna dzatonga dzikoyi. Tende iwe na ine tichite chiverano, tenepo ine ndinakuphedza kuti Israele onsene akhale m'manja mwako.” Davite adatawira mbati, “Pyakoma, ine ndinati ndichite nawe chiverano ngakhala unachita pinthu ipi: iwe wathema kudza na Mikaela mwana wamkazi wa Sauli ndzidzi unadza iwe kuno dzandiona.” Davite adatumambo anyamphangwa kuna Ishiboseti kumpanga kuti, “Ndibwezere mkazanga Mikaela, ine ndidampagalira nsonga dzana za chimuna za Afilisti kuti ndimsembe.” Tenepo Ishiboseti adamkwata m'manja mwa mamunache Palitiele mwana Laishi. Palitiele adatewera Mikaela mpakana kuluwani ya Bahurumu uku akwenda mbalira. Mbwenye Abineri adampanga mbati, “Bwerera kwanu.” Tenepo iye adabwereradi. Abineri adenda kuna akadamu a Aisraele mbalonga kuna iwo mbati, “Ndzidzi ukulu ene ndapifuna kuti Davite akhale mfumu wanu. Tenepo uno ndi mwayi wanu. Kumbukani pidalonga MBUYA kuti, ‘Ine ndinaphatisa basa nyabasanga Davite kupulumusa anthu anga Aisraele m'manja mwa Afilisti, pontho kuna anyamalwawo anango onsene.’ ” Abineri adalonga pontho kuna anthu a dzinza ya Benjemani. Kubuluka penepo adenda ku Hebroni kapanga Davite pinthu pikhadaphatizana anthu a dzinza ya Benjemani na Aisraele onsene. Pidadza Abineri kuna Davite ku Hebroni pabodzi pene a amuna makumawiri, Davite adaasasanyira phwando. Abineri adapanga Davite mbati, “Chinchino ndinati ndiende kakwata dziko yonsene ya Israele kuti ikhale m'manja mwanu, Imwe Mfumu. Iwo anatawira kuti mukhale mfumu penepo imwe munakhala na pinthu pikhafuna imwe, pontho munatonga dziko yonseneyi.” Davite adatsikimizira Abineri kuti anatchinjirizwa, natenepo adamgwinya. Kubuluka penepo Yoabu na mathubu anango a Davite adabwerera kudenda iwo kachita nkhondo kule mbadza na pinthu pizinji pidapokosera iwo pile. Kwache Abineri hakhali ku Hebroni pabodzi pene na Davite tayu, thangwi Davite akhadamgwinya mbamtsikimizira kuti anatchinjirizwa. Pidafika Yoabu na amunache adapangwa kuti Abineri akhadadza kuna Mfumu Davite, tenepo Davite adamgwinya mbamtsikimizira kuti anatchinjirizwa. Penepo Yoabu adenda kuna mfumu mbalonga kuna iye mbati, “Chachita imwe ninji? Abineri adadza kuna imwe. Thangwi yache ninji imwe mudamtawirisa kwenda? Iye adadza dzakunyengezani pontho dzazonda pyonsene pene pimbachita imwe na konsene kwene kumbaenda imwe. Ndimomwene kuti imwe mukupidziwa penepi.” Pidabuluka iye pakhali Davite pale, Yoabu adatuma anyamphangwa kuti akachemere Abineri, natenepo iwo adadza naye kubulukira pa mchera wa Sira. Kwache Davite hadadziwe na chinthu chene tayu pya penepi. Pidafika Abineri ku Hebroni, Yoabu adenda naye pakhundu khala ninga akhafuna kulonga naye chibiso-biso, tenepo adamulasa m'mimba. Natenepo Abineri adaphiwa thangwi iye adapha Asahele mbaleache Yoabu. Pidapiva Davite adalonga mbati, “Ine na ufumu wanga nkhabe mseru pamaso pa MBUYA tayu thangwi ya kuphiwa kwa Abineri mwana Neri. Chiropa chache chigwere pamsolo pa Yoabu na banjache yonsene. Pamifendu yonsene mbapakhale munthu m'banja mwache wakuchucha chiropa, penu wamatanya, penu wakuchimwana kuphata mabasa achimuna, penu wakuphiwa pankhondo, penu wakusowa pyakudya.” Tenepo Yoabu na mbaleache Abishai adabwezera Abineri thangwi ya kuphiwa kwa Asahele mbaleawo pankhondo ku Gibeoni. Kubuluka penepo Davite adalonga kuna Yoabu na kuna anthu onsene akhali na iye ale mbati, “Ng'ambani nguwo zanu mbamuvala masakha kusintili Abineri.” Pandzidzi wa malirowo Mfumu Davite ene adafamba m'nduli mwa baulu. Abineri adaikhwa m'masiye ku Hebroni, tenepo mfumu adalira mwakugaluza fala panthumbipo. Anthu onsene adachitambo chibodzi-bodzi. Davite adaimba nyimbo ishi pamaliro a Abineri: “Thangwi yache ninji Abineri afe ninga pupwe? Manjache hadamangwe tayu, pontho miyendo yache hidamangwe tayu; iye adafa ninga munthu wakuphiwa na mapanga!” Anthu onsene adamulira pontho. Nsiku yonseneyo anthu adayesera kumkhakhamiza Davite kuti adye. Mbwenye iye adadumbira pikulu pene mbati, “Mulungu mbandiphe pyache ngakhala ndinadya chinthu dzuwa mbidzati thobila!” Iwo adaikha penepi mumtima mwamo mbakomerwa. Ndimomwene pyonsene pidachita mfumu pidakomera anthu. Nsiku yeneyo anthu onsene a Davite na a ku Israele adavesadi kuti mfumu hadakwatepo khundu pakuphiwa kwa Abineri tayu. Mfumu adalonga kuna mathubu ache mbati, “Kadi imwe nkhabe dzindikira tayu kuti mkadamu wamkulu mu Israele lero afa? Podi na ine ene mfumu wakusankhulwa na Mulungu, manungo anga nkhabe mphamvu lero tayu. Ana achimuna atatu a Zeruia akundichitira pyaupandu. MBUYA mbatchunyuse mphandu zenezi mwakuthemerana na pyachita iwo.” Pidava Ishiboseti mwana Sauli kuti Abineri akhadaphiwa ku Hebroni, adachita mantha, pontho anthu onsene a mu Israele adagoswera napyo. Ishiboseti akhali na akadamu a magulu a nkhondo awiri, Baana na Rekabu, ana achimuna a Rimoni wa ku Beeroti a m'dzinza ya Benjemani. Beeroti ambawerengerwa ninga khundu ya Benjemani, mbwenye Abeeroti akhakhala mwenemo pakutoma adathawira ku Gitaimu kukhakhala iwo na kale ene kule. Chidzukulu chinango cha Sauli chikhali Mefiboseti mwana Yonatani ule akhali na pyaka pishanu pyakubalwa pidaphiwa Sauli na Yonatani. Pidava iye kubulukira ku Yezereele pya kuphiwa kwa Sauli na Yonatani makayayache adamthukula mbathawa naye. Kwache iye akhachimbiza pyakwanga mwakuti adamgwisa mbalamala miyendo. Baana na Rekabu adautoma ulendo wakwenda kunyumba ya Ishiboseti mbafika kweneko masikati mwenemo iye akupuma. Mkazi wakuyang'anira pamsuwo akhaodzira pikhabubuda iye tirigu, tenepo adagona chitulo. Baana na Rekabu adamyamira mbapita m'bwalo. Kabodzi kene adenda kusubi kwa Ishiboseti mukhaliza iye mkhonono patalimba pache mbampha. Tenepo iwo adagwanda msolo wache mbaenda nawo mosiku onsene kugwanda na m'phedi ya Yorodani. Iwo adapereka msolowo kuna Mfumu Davite ku Hebroni mbalonga kuna iye mbati, “Ufu msolo wa Ishiboseti mwana wa nyamalwanu Sauli akhayesa kukuphani ule. Lero MBUYA atawirisa kuti mfumu mubwezere Sauli na pidzukulu pyache.” Davite adalonga kuna iwo mbati, “Ndinadumbira na dzina ya MBUYA ule adandipulumusa kuna pyakugoswa pyonsene. Nyamphangwa ule adadza kuna ine ku Zikilagi dzandipanga pya imfa ya Sauli, adanyerezera kuti adadza na mphangwa zadidi. Ine ndidamphata mbandimphesa. Wenewu ndiye ukhali mfupo udatambira iye thangwi ya mphangwa zache zadidizo. Pinakhala pyakugoswa pyakwanga kuna munthu wakuchita upandu kuna munthu okhonda dawa wakugona pyache m'nyumba mwache! Ine ndinati ndikubwezereni thangwi ya upandu wachita imwe, pontho ndinati ndikutswaireni padziko yonsene yapansi.” Davite adatonga kuti anyankhondo ache aphe Baana na Rekabu mbaagwanda manja na manyalo. Tenepo adaamanika pamuti chifupi na thawale mu Hebroni. Iwo adakwata msolo wa Ishiboseti mbaufikhira m'masiye a Abineri mu Hebroni. Kubuluka penepo madzinza onsene a ku Israele adadza kuna Davite ku Hebroni mbalonga kuna iye mbati, “Ife ndife manungo anu pontho chiropa chanu. M'ndulimu podi na pikhali Sauli mfumu wathu, imwe mukhatsogolera Aisraele kunkhondo, pontho MBUYA adadumbira kuti imwe munatsogolera anthu ache ninga makabuswa, pontho munakhala mtongi wawo.” Natenepo akadamu onsene a Aisraele adadza kuna Mfumu Davite ku Hebroni. Iye adachita nawo chiverano chakupambulika, iwombo adamdzoza kukhala mfumu wa Israele. Davite akhali na pyaka makumatatu pyakubalwa mukhapita iye ufumu, tenepo iye adatonga pyaka makumanayi. Iye adatonga dzinza ya Yuda mu Hebroni pyaka pinomwe na theka pontho mu Yerusalemu, madzinza anango onsene a Israele na Yuda pyaka makumatatu na pitatu. Ndzidzi udafika wakuti Davite na amunache adenda kasosa Yerusalemu. Ayebusi akhakhala kweneko ale adanyerezera kuti Davite hanakwanisa kukunda mzindawo tayu. Tenepo iwo adalonga kuna iye mbati, “Iwe nkhabe kwanisa kupita muno na pang'ono pene tayu; anafuna kukukhondesa ndi maboli-boli na anyakulamala.” Mbwenye Davite adapokosera Zioni, mbuto yakutchingwa na mpanda, ule mbudziwikaletu na dzina yakuti “Mzinda wa Davite.” Nsiku yeneyo Davite adalonga kuna amunache mbati, “Ayi pana munthu unango pano ambazonda pyakwanga Ayebusi ninga mumbaazondera ine. Tathema kuapha. Tenepo ndokoni na m'mikhwawa ya madzi mbamukasose maboli-boli na anyakulamalawo.” Ndi thangwi ache pikulongwa kuti, “Maboli-boli na anyakulamala nkhabe kwanisa kupita m'nyumba ya MBUYA tayu.” Pidamala iye pokosera mbuto yakutchingwa na mpanda ile, Davite adakhalamo mbauthula kuti ndi mzinda wa Davite. Iye adamanga mzinda kuzungulira kubulukira kule kukhali mitumbira mpakana m'bwalo. Iye adasanduka wamphamvu pyakwanga ndzidzi onsene, thangwi MBUYA Wamphamvu Zonsene akhali naye. Kubuluka penepo Mfumu Hiramu wa kumzinda wa Turo adatuma anyamphangwa kuna Davite pabodzi pene na mitanda yamkungudza, anyampala matabwa na amisiri akumanga nyumba zamiyala kuti akamange nyumba yachifumu. Natenepo Davite adadzindikira kuti MBUYA ndiye akhadamkhazikisa kukhala mfumu wa Israele, pontho kuti akhachitisa ufumu wache kufamba mwadidi thangwi ya udidi wa anthu ache. Pidamala iye fuluka ku Hebroni kwenda ku Yerusalemu, Davite adakwata akazi azinji achibitchu mbabala ana azinji achimuna na achikazi ene. Ana adabala iye ku Yerusalemu mbawa; Shamua, Shobabu, Natani, Solomoni, Ibihari, Elishua, Nefegi, Yafia, Elishama, Eliada na Elifeleti. Afilisti adapangwa kuti Davite apitiswa ufumu mu Israele, tenepo anyankhondo awo adabuluka kachita naye nkhondo. Pidava Davite penepi, iye adatchithira kumbuto yakutchingwa na mpanda ile. Afilisti adafika paphedi ya Refaimu mbaipokosera. Davite adavunza MBUYA mbati, “Ayi, ndichite nawo nkhondo Afilistiwa? Ayi munandichitisa kuakunda?” MBUYA adatawira mbati, “Ndoko kachite nawo nkhondo pontho ndinakuchitisa kuakunda.” Tenepo Davite adenda ku Baala-Perazimu kudakunda iye Afilisti kule. Iye adalonga mbati, “MBUYA aswa anyamalwanga ninga madzi makulu.” Natenepo mbuto yeneyo imbachemerwa Baala-Perazimu. Pidathawa Afilisti, iwo adasiya m'nduli milungu yawo, tenepo Davite na amunache ale adaikwata. Kubuluka penepo Afilisti adabwerera kuphedi ya Refaimu mbakhalamo pontho. Davite adavunza pontho nzeru kuna MBUYA, tenepo MBUYA adamtawira mbati, “Leka kuasosa na kuno, mbwenye zungulira mbusasanyike kaasosa na kukhundu inangoyo chifupi na miti ya balisamu. Sindzidzi nkhuva upekete-pekete pansonga pamiti ya balisamu, penepo asose, thangwi ine ndinaenda patsogolo pako kakunda anyankhondo a Afilisti.” Davite adachita pidampanga MBUYA, tenepo iye adakwanisa kuthamangisa Afilisti kubulukira ku Geba kwenderatu ku Gezeri. Davite adachemeresa pontho pabodzi anyankhondo aluso a ku Israele, onsene adakwana pikwi makumatatu mbaatsogolera kwenda ku Baala mu Yuda, towera akwate kubulukira kweneko Bokosi ya Chiverano ya Mulungu, ile ikhadziwika na dzina yakuti MBUYA Wamphamvu zonsene ule akhala pampando wachifumu padzulu pa pyakulengwa pyakukhala na maphaphido. Iwo adakwata Bokosi ya Chiverano ya Mulungu kubuluka nayo kunyumba ya Abinadabu ile ikhali paphiri mbaikwiza m'chingolo chitswa. Uza na Ahio ana achimuna a Abinadabu akhafambisa chingolocho uku Ahio akhafamba patsogolo. Davite na Aisraele onsene akhavina na kuimba na mphamvu zawo zonsene kulemedza MBUYA pakuphatisa basa anyakatangale, malimba, ng'oma, pisekese na nkhotcho. Pikhafika iwo pambuwa ya Nakoni, ng'ombe zidagwegweduka tenepo Uza adafuthula dzanjache mbaphata Bokosi ya Chiverano ya Mulungu ile. Kabodzi kene MBUYA adazhangalira Uza mbampha thangwi ya kusowa kwache mantha. Uza adafera ponthopo m'khundu mwa Bokosi ya Chiverano ile, tenepo na lero mbuto yeneyo imbachemerwa Perezi-Uza. Davite pidampha mtima thangwi MBUYA adamtchunyusa Uza mwakuzhangali. Tenepo Davite adachita mantha na MBUYA mbalonga mbati, “Apo ndinakwanisa tani kukwata Bokosi ya Chiverano?” Natenepo iye adanyerezera kuleka kuikwata kwenda nayo kumzinda wa Yerusalemu; m'mbuto mwache adabauka mbaenda nayo kunyumba ya Obedi-Edomu mzika ya mzinda wa Gati. Bokosi ya Chiverano ile idakhala kweneko miyezi mitatu, tenepo MBUYA adatsanzayisa Obedi-Edomu na banjache. Mfumu Davite adapiva kuti MBUYA adatsanzayisa Obedi-Edomu na pinthu pyache pyonsene pikhali na iye thangwi ya Bokosi ya Chiverano. Natenepo iye adenda kakwata Bokosi ya Chiverano kubulukira kunyumba ya Obedi-Edomu kudza nayo kumzinda wa Davite na kusekera kukulu. Pidafamba amuna akhathukula Bokosi ya Chiverano ale mathanyo matanthatu, Davite adaapanga kuti aimire, tenepo iye adapereka nsembe ng'ombe imuna na mwanamphulu wakunenepa. Davite adavala kwene kapundu basi mbavina na mphamvu zache zonsene kulemedza MBUYA. Iye na Aisraele onsene adakwata Bokosi ya Chiverano kwenda nayo ku Yerusalemu uku akukhuwa mwakukomerwa na kuliza ngoma. Pikhapitiswa Bokosi ya Chiverano mumzinda wa Davite mule, Mikaela mwana wamkazi wa Sauli adasuzumira pazhanera mbaona Mfumu Davite akuvina na kunumpha-numpha pamaso pa MBUYA, tenepo penepi pidamchitisa manyadzo. Iwo adadza na Bokosi ya Chiverano ile mbaiikha pambuto pache m'chikhumbi chikhadamanga Davite chile. Tenepo iye adapereka nsembe na pyakupereka pyachiphatizano kuna MBUYA. Pidamalisa iye kupereka nsembe zakupyerera na pyakupereka pyachiphatizano, iye adatsanzayisa anthu na dzina ya MBUYA Wamphamvu zonsene. Kubuluka penepo iye adagawa pyakudya kuna anthu onsene. Iye adapasa mamuna na mkazi onsene mu Israele mkate ubodzi na phindi ya nyama yakuotcha, na pitumbuwa pya mfesa zakuuma. Pidamala penepi munthu onsene adenda kwawo. Tenepo Davite adenda kamwenyika banjache. Mikaela adabuluka panja kagumanikana naye mbalonga mbati, “Mfumu wa Israele kupilulupisa yekha ene lero, iye adula nguwo zache ninga pupwe pamaso pa atsikana achibitchu a mathubu ache.” Davite adatawira mbati, “Ine ndikhavina kulemedza MBUYA, ule adandisankhula m'mbuto mwa babako na banjache mbandipitisa kukhala nyakutsogolera anthu ache Aisraele. Tenepo ine ndinati ndithimize kuvina kulemedza MBUYA, pontho ndinati ndinyanye kupilulupisa ndekha ene. Ine ndinati ndioneke wakupupwa pamaso pako mbwenye nyakulemedzwa pamaso pa atsikana achibitchu ale.” Mikaela, mwana wamkazi wa Sauli, akhali wakusowa ana mpakana kufa kwache. Mfumu Davite adakhazikika m'nyumba mwache yachifumu, tenepo MBUYA adamtchinjiriza kuna anyamalwache onsene. Tenepo mfumu adalonga kuna Natani mprofeti mbati, “Ine ndikukhala m'nyumba yakumangwa na matabwa amkungudza mbwenye Bokosi ya Chiverano ya Mulungu ikukhala m'chikhumbi!” Natani adatawira mbati, “Chitani pyonsene pinanyerezera imwe thangwi MBUYA ali namwe.” Mbwenye na mosiku mweche MBUYA adalonga kuna Natani mbati, “Ndoko kampange nyabasanga Davite kuti ine ndikulonga kuna iye kuti, ‘Si iwe anafuna dzandimangira nyumba yakuti ine ndikhalemo tayu. Kubulukira ndzidzi udapulumusa ine Aisraele kuna anthu a ku Iguputo mpakana lero ine sidakhale m'nyumba tayu. Ine ndaenda mbuto na mbuto mbandikhala m'chikhumbi. Kufamba-famba kwanga konsene na Aisraele ine sidalonge tayu na kuna mbodzi ene wa akadamu adasankhula ine kutsogolera anthu anga kuti, “Thangwi yache ninji mwakhonda kundimangira nyumba ya matabwa amkungudza?” ’ “Chinchino panga nyabasanga Davite kuti, ‘Ine MBUYA Wamphamvu zonsene ndikulonga kuti: Ine ndidakukwata kumpovu kukhadyesa iwe mabira kule kuti ukhale mtongi wa anthu anga Aisraele. Ine ndakhala nawe konsene kwene kwaenda iwe, pontho ndakunda anyamalwako onsene pamaso pako. Ine ndinakuchitisa kukhala munthu wakuveka pyakwanga ninga akadamu akuveka pyakwanga padziko yapansi. Ungafa mbuikhwa m'masiye a makolo ako, ndinachitisa mbodzi wa anako achimuna kukhala mfumu mbandichitisa ufumu wache kukhala wamphamvu. Iye ndiye anafuna dzandimangira nyumba, pontho ndinaonesesa kuti ufumu wache ukhale wakwenda na kwenda. Ine ndinakhala babache, iye mbakhala mwananga. Iye angachita chakudawika ine ndinamtchunyusa ninga mumbachitira baba kutchunyusa mwanache. Kwache ine nkhabe dzaleka kumuonesa kumfuna kwanga kokhonda mala ninga mudachitira ine kuna Sauli, adabulusa ine ule kuti iwe ukhale mfumu. Ndzidzi onsene iwe unakhala na pidzukulu pontho ndinachitisa ufumu wako kukhala wakwenda na kwenda pamaso panga. Ufumu wako nkhabe dzamala tayu.’ ” Natani adapanga Davite pyonsene pidatchulula Mulungu kuna iye. Tenepo Mfumu Davite adenda pamaso pa MBUYA m'Chikhumbi. Iye adakhala pansi mbapemphera mbati, “MBUYA Mulungu, ndine animbo ine, pontho banjangambo ninji kuti munditsanzayise ninga tenepa? Kwache chinchino imwe mukuchita pikululetu, MBUYA Mulungu; imwe mwadumbiraletu pya pidzukulu pyanga pinafuna kudza m'tsogolo muno. Tenepo imwe MBUYA Mulungu, mumbachitisa munthu kuti aone pinthu penepi! Ninji pontho chinafuna ine kulonga kuna imwe MBUYA Mulungu! Imwe mumbandidziwa ine nyabasanu. Imwe mudapichita mwakufuna kwanu; imwe mwachita pinthu pyonsene pikulupi kuti mundifunzise. Imwe ndimwe wamkulu MBUYA Mulungu! Nkhabe unango ninga imwe; ndzidzi onsene ife tapidziwa kuti imwe ene ndimwe Mulungu. Nkhabe dzinza inango padziko yapansi ninga Israele, dzinza idapulumusa imwe paubitchu kuti akhale anthu anu ale. Pinthu pikulu pontho pyakudodomesa pidaachitira imwe pyachitisa kuti muveke padziko yapansi. Imwe mudathamangisa madzinza anango na milungu yawo ndzidzi ukhaenda anthu anu, anthu adasudzula imwe paubitchu kudziko ya Iguputo kuti akhale anthu anu ale. Imwe mudachitisa Israele kukhala anthu anu kwenda na kwenda, pontho imwe MBUYA mwasanduka Mulungu wawo. “Tenepo chinchino MBUYA Mulungu chitisani kudumbira kwanu kuna ine na kuna pidzukulu pyanga kukwana-kwana, pontho chitani pidadumbira imwe pile. Tenepo kuveka kwanu kunakhala kukulu kwenda na kwenda, pontho ndzidzi onsene anthu anati alonge kuti, ‘MBUYA Wamphamvu zonsene ndi Mulungu wa Israele!’ Pontho munachitisa ufumu wanga kukhala wakukhazikika pamaso panu! MBUYA Wamphamvu zonsene, Mulungu wa Israele, ine ndawanga mtima kupemphera tenepa kuna imwe, thangwi imwe mwatchulula pinthu pyonsenepi kuna ine nyabasanu, pontho mwandipanga kuti munachitisa pidzukulu pyanga kukhala mafumu. “Tenepo chinchino MBUYA Mulungu imwe ndimwe Mulungu; ndzidzi onsene imwe mumbachita pinthu pimbadumbira imwe, pontho chinchino mwadumbira pinthu pyadidipi kuna ine, nyabasanu. Ndikupemphera kuti mutsanzayise pidzukulu pyanga, towera iwo athimize kukomerwa na kuakomera kwanu mtima. Imwe MBUYA Mulungu mwadumbira penepi, tenepo mtsanzayiso wanu unakhala pana pidzukulu pyanga kwenda na kwenda.” Pidagwanda ndzidzi pang'ono, Mfumu Davite adasosa pontho Afilist mbaakunda. Iye mbapokosera Metegi-Ama m'manja mwa Afilisti. Kubuluka penepo, iye adakunda Amoabu. Iye adaagonesa pansi mbaapima na nkhambala. Tenepo iye adapha anthu awiri pa atatu onsene. Natenepo Amoabu adakhala pansi pa utongi wache mbakhoma msonkho kuna iye. Kubuluka penepo iye adakunda mfumu wa ku Zoba, Hadadezere mwana Rehobu, pikhali Hadadezere panjira kamenya nkhondo kuti akwate pontho nthembache ya chifupi na mkulo wa Yufurate. Davite adaphata amuna akupakira akavalo chikwi chibodzi na madzana manomwe, pontho amuna akufamba pansi pikwi makumawiri. Iye adakoya akavalo kukweya pingolo akukwana dzana ibodzi mbagwanda uzingo wa ntchafu ya anyakusalirawo. Pidatuma Aaramu a ku Damasiko anyankhondo kaphedza Mfumu Hadadezere, Davite adachita nawo nkhondo mbapha amuna pikwi makumawiri na piwiri. Kubuluka penepo iye adamanga misasa ya nkhondo m'nthemba yawoyo, tenepo Aaramu adakhala pansi pa utongi wache mbakhoma msonkho kuna iye. MBUYA adachitisa Davite kukunda konsene kwene kukhaenda iye. Davite adapokosera pyakugedera matswimo pyagolidi pidathukula mathubu a Hadadezere mbaenda napyo ku Yerusalemu. Iye adakwata pontho nkuwa uzinji ene kubulukira ku Beta na Berotai, mizinda ikhatongwa na Hadadezere ile. Mfumu Toi wa ku Hamati adava kuti Davite akhadakunda anyankhondo onsene a Hadadezere. Natenepo iye adatuma mwanache Yoramu kapasa mwenyikiro na kuchita makolokoto Mfumu Davite, thangwi ya kukunda kwache Hadadezere, ule akhadachitambo nkhondo na Toi kazinji kene. Yoramu adenda kuna Davite na mitukwa ya golidi, siliva na nkuwa. Mfumu Davite adaipambulira kuna MBUYA kuti iphatiswe basa pachipembedzo, pabodzi pene na siliva pontho golidi pikhadakwata iye kuna madzinza adakunda iye ale: Aedomu, Amoabu, Aamoni, Afilisti na Aamaleki, kuthimizapo khundu ya pinthu pidapokosera iye Hadadezere. Davite adanyanya kuveka pidabwerera iye kapha amuna pikwi khumi na pisere a ku Edomu m'phedi ya Munyu. Kubuluka penepo iye adamanga misasa ya nkhondo m'nthemba yonsene ya Edomu, tenepo Aedomu onsene adakhala pansi pa utongi wache. MBUYA adachitisa Davite kukunda konsene kwene kukhaenda iye. Davite adatonga dziko yonsene ya Israele mbaonesesa kuti ndzidzi onsene anthu ache akuchitirwa chilungamo pontho pyakuthema. Yoabu ule mache akhali Zeruia akhali mkadamu wa anyankhondo; Yehosafati mwana Ahiludi ndiye akhali nyakulemba pya m'dziko; Zadoki mwana Ahitubu na Ahimeleki mwana Abiatara akhali anyansembe; Seraia akhali nyakulemba m'thando ya miseru; Benaia mwana Yehoiada akhali mkadamu wa anyakulondali a Chikereti na a Chipeleti a Davite; ana achimuna a Davite akhali anyansembe. Nsiku inango Davite adavunza mbati, “Ayi pana unango asalira na moyo m'banja ya Sauli. Ngakhala alipo, ndinafuna ndimkomere mtima thangwi ya Yonatani.” Pakhali nyabasa m'banja ya Sauli dzinache Ziba, tenepo iye adapangwa kwenda kuna Davite. Mfumu adamvunza mbati, “Ayi iwe ndiwe Ziba?” Iye adatawira mbati, “Ndine pano nyabasanu.” Mfumu adamvunza mbati, “Ayi alipo unango nyakusalira na moyo m'banja ya Sauli anafuna ine kumkomera mtima ninga mudadumbira ine kuna Mulungu.” Ziba adatawira mbati, “Alipo mbodzi basi wa ana achimuna a Yonatani; iye ngwakulamala miyendo yonsene miwiri.” Mfumu adavunza mbati, “Ali kupi iye?” Ziba adatawira mbati, “Ali kumsuwo wa Makiri mwana Amiele wa ku Lodebara.” Natenepo Mfumu Davite adamtumira mphangwa mbadzeswa pamaso pache kubulukira ku Lodebara kumusa kwa Makiri mwana Amiele. Pidafika Mefiboseti mwana Yonatani pontho chidzukulu cha Sauli pamaso pa Davite, adalamba kumulemedza. Davite adalonga mbati, “Mefiboseti.” Tenepo iye adatawira mbati, “Ndine pano nyabasanu.” Davite adalonga mbati, “Leka chita mantha. Ine ndinafuna kukukomera mtima thangwi ya babako Yonatani. Ine ndinati ndibwezere kuna iwe minda yonsene ya mbuyako Sauli, pontho ndzidzi onsene iwe unadya pathebulu panga.” Mefiboseti adalamba pontho mbalonga mbati, “Mwanambwa ene wakufa ali pyadidi kupiringana ine pano. Apo thangwi yache ninji kuti mundichitire udidi ninga wenewu?” Tenepo mfumu adachemera Ziba nyabasa wa Sauli mbalonga mbati, “Ndikupasa Mefiboseti mwana mbuyako pinthu pyonsene pikhali pya Sauli na banjache pile. Iwe, anako na anyabasako munalimira banja ya mbuyako Sauli mbamudza na pyakuvunapyo kuna iwo kuti pikhale pyawo. Mbwenye Mefiboseti makayo ndzidzi onsene anadya pathebulu panga.” Ziba akhali na ana khumi na anomwe achimuna na anyabasa makumawiri. Ziba adatawira mbati, “Ine ndinachita pyonsene pene pinanditonga imwe mfumu.” Tenepo Mefiboseti adadya pathebulu ya mfumu ningambo mbodzi wa ana a mfumu. Mefiboseti akhali na mwana wamamuna dzinache Mika. A m'banja yonsene ya Ziba adasanduka anyabasa a Mefiboseti. Natenepo Mefiboseti, ule akhali wakulamala miyendo yonsene miwiri, adakhala mu Yerusalemu kudya pathebulu ya mfumu. Pidagwanda ndzidzi pang'ono Mfumu Nahashi wa Amoni adafa, tenepo mwanache Hanuni adapita ufumu m'mbuto mwache. Davite adalonga mbati, “Ine ndinati ndikomere mtima Hanuni mwana Nahashi ningambo mudandikomera mtima babache.” Tenepo Davite adatuma anyamphangwa kuonesa nsisi zache. Pidafika iwo ku Amoni, akadamu a ku Amoni adalonga kuna mfumu mbati, “Ayi mukunyerezera kuti Davite atuma anyamphangwa kuna imwe kuonesa nsisi zache thangwi ya kufuna kulemedza babanu? Nkhabe, tayu! Iye adaatuma kuno ninga anyakuzonda mzinda towera aupokosere!” Hanuni adaphata anyamphangwa adatumwa na Davite ale mbaachinga khundu ibodzi ya ndevu zawo mbang'amba nguwo zawo mpakana m'matako mbaagwinya kuti aende pyawo. Iwo akhachita manyadzo pyakwanga kuti abwerere kwawo. Pidava Davite pinthu pidachitika pile, iye adatuma mphangwa kaapanga kuti abange khala pyawo ku Yeriko mbabwerera mwenemo ndevu zawo zamera pontho. Aamoni adadzindikira kuti iwo akhadachitisa Davite kukhala nyamalwawo, tenepo iwo adalemba anyankhondo aganyo a Chiaramu pikwi makumawiri a ku Beterehobu na Zoba, amuna pikwi khumi na piwiri a ku Tobu, pontho na mfumu wa ku Maaka na amuna chikwi chibodzi. Pidapiva Davite, adatuma Yoabu pabodzi pene na anyankhondo onsene kamenya nkhondo. Aamoni adabuluka mbakakhala m'mbuto zawo zankhondo pamsuwo wa mzindawo ukulu wa Raba, mwenemo anango, pabodzi pene na Aaramu na amuna a ku Tobu na Maaka adakhala m'mbuto zawo m'minda. Yoabu adaona kuti patsogolo pache na m'nduli mwache pakhali magulu anyankhondo, tenepo iye adasankhula magulu ankhondo akunyindirika mu Israele mbaaikha m'mbuto zawo zankhondo mwakuyang'anisana na Aaramu. Iye adaikha anyankhondoche anango akusalirawo pansi pa utongi wa Abishai mbaleache, ulembo adaaikha m'mbuto zawo zankhondo mwakuyang'anisana na Aamoni. Yoabu adalonga kuna iye mbati, “Ngakhala unaona Aaramu akundikunda, idza undiphedze, tenepo inembo ndingaona Aamoni akukukunda, ndinati ndidze dzakuphedza. Wangisa pontho wanga mtima! Tende timenyere nkhondo anthu athu, pontho na mizinda ya Mulungu wathu mwakuwangisa. Kufuna kwa MBUYA mbakuchitike!” Yoabu na amunache adenda kasosa, tenepo Aaramu adathawa. Pidaona Aamoni kuti Aaramu akuthawa, iwombo adathawa pamaso pa Abishai mbaenda kumzindawo. Tenepo Yoabu adabwerera kubulukira kamenyana na Aamoni mbaenda ku Yerusalemu. Pidadzindikira Aaramu kuti iwo adakundwa na Aisraele, adagumanyisa magulu awo onsene ankhondo kudza pabodzi pene. Mfumu Hadadezere adatumira mphangwa Aaramu, ale akhali kukhundu inango ya mkulo wa Yufurate, tenepo iwo adadza ku Helamu pansi pa utongi wa Shobaki, mkadamu wa anyankhondo a Mfumu Hadadezere wa ku Zoba. Pidava Davite penepi, adagumanyisa pabodzi magulu ankhondo a Aisraele. Iwo adawambuka mkulo wa Yorodani mbaenda ku Helamu, kule kudakhala Aaramu m'mbuto zawo zankhondo mwakuyang'anisana naye. Nkhondo idaotoka, tenepo Aisraele adathamangisa anyankhondo a Aaramu kuabwezera m'nduli. Davite na amunache adapha anyakufambisa pingolo madzana manomwe na amuna akupakira akavalo pikwi makumanayi, pontho adakuwaza Shobaki, mkadamu wa anyankhondo mbaferatu ponthopo. Pidadzindikira mafumu, ale akhali pansi pa utongi wa Hadadezere kuti iwo akhadakundwa na Aisraele, adachita mtendere na Aisraele mbakhala pansi pa utongi wawo. Tenepo Aaramu adachita mantha kuphedza pontho Aamoni. Pandzidzi wakuphwitha miti, ndzidzi ukhaenda mafumu kunkhondo, Davite adatuma Yoabu na mathubu ache pabodzi pene na anyankhondo a Chiisraele; iwo adakunda Aamoni mbazungulira mzinda wa Raba na anyankhondo awo. Mbwenye Davite adasalira mu Yerusalemu. Nsiku inango na mawulo, Davite adalamuka pakadera pache mbathamula miyendo pansoyi ya nyumbache ya chifumu. Na penepo iye adaona mkazi akusamba, ule akhali wakubalika pyakwanga. Tenepo iye adatuma munthu kukaona kuti mkaziyo akhali ani mbapidziwa kuti akhali Batesheba mwana wamkazi wa Eliamu, pontho mkazache Uria Mhiti. Tenepo Davite adatuma munthu kuti akachemere mkaziyo; iye adadzeswa kuna iye mbapita naye m'bonde. Mkaziyo akhadamalisa kwene kupichenesa yekha ene kuteweza mwambo thangwi ya kusamba kwache. Kubuluka penepo iye adabwerera kwawo. M'nduli mwache mkazi ule adadzindikira kuti adakwata mimba, tenepo adatuma mphangwa kuna Davite kumpanga penepi. Davite adatuma mphangwa kuna Yoabu mbati, “Tumiza kuno Uria Mhiti.” Natenepo Yoabu adamtumizadi kuna Davite. Pidafika Uria, Davite adamvunza ngakhala Yoabu na anyankhondo akhali mwadidi, pontho kuti nkhondo ikhafamba tani. Iye adalonga kuna Uria mbati, “Ndoko kumusa kwako ukabange kapuma.” Tenepo Uria adenda, m'nduli mwache mfumu adamtumira mtukwa. Kwache Uria hadende kumusa kwache tayu. M'mbuto mwache iye adagona pyache pamsuwo wa nyumba ya mfumu pabodzi pene na anyakulondali a mfumu. Pidapiva Davite kuti Uria hadende kumusa kwache tayu, adamvunza mbati, “Iwe wafamba nsinzo wakulapha pyakwanga, apo watani wakhonda kwenda kumusa kwako?” Uria adatawira mbati, “Amuna a ku Israele na Yuda ali kunkhondo pontho Bokosi ya Chiverano ina iwo, mkadamu wanga Yoabu na mathubu ache amanga msasa pamtetete. Apo ndinakwanisa tani kwenda kumusa kwanga kadya, kamwa na kugona na mkazanga. Ine ndinadumbira na kutani kwene kuti ine nkhabe chita chinthu ninga chenechi tayu!” Tenepo Davite adalonga mbati, “Khala na ine lero tenepo mangwana ndinati ndikutumize kubwerera.” Natenepo Uria adakhala ku Yerusalemu nsiku yeneyo na mangwana mwache. Davite adamchemera kuti akadye pyakudya pya mawulo mbamuledzeresa. Kwache mosiku wenewo pontho Uria hadende kumusa kwache tayu, m'mbuto mwache iye adagonera pachakufindika chache m'subi ya anyakulondali nyumba ya mfumu. Mangwana mwache na machibese Davite adalembera Yoabu kalata mbaitumiza na Uria. Iye adalemba tenepa: “Ikha Uria pamzera wakutsogolo kule kumbakaka nkhondo, tenepo msiyeni yekha ene towera aphiwe.” Tenepo pikhazungulira Yoabu mzinda na nkhondo, adatumiza Uria pambuto pale padakakisa anyamalwawo nkhondo. Anyamalwa adabuluka mumzinda mbamenyana na anyankhondo a Yoabu, anango mwa anyankhondo a Davite adaphiwa, na Uria Mhiti enembo adaphiwa. Yoabu adatuma mphangwa kuna Davite kumpanga pya nkhondo; mbampanga munthu adenda na mphangwayo mbati, “Ungamala kumpanga mfumu pyonsene pya nkhondo, iye anakwanisa kuzhangali mbakuvunza kuti, ‘Thangwi yache ninji imwe mudenda chifupi na mzinda kamenya nawo nkhondo? Ayi imwe mudadzindikire tayu kuti iwo anaponya matswimo na m'mafufu a mpanda? Imwe mudakumbuke tayu mudaphera iwo Abimeleki mwana Gideoni? Kukhali ku Tebezi kule kudaponya mkazi libwe na pampanda mbampha nayo. Apo thangwi yache ninji imwe mudenda chifupi na mpanda ninga tenepa?’ Ngakhala mfumu anakavunza penepi kampange kuti, ‘Uria nyabasanu aphiwambo basi.’ ” Tenepo nyamphangwa adenda kuna Davite mbampanga pyonsene pidampanga Yoabu. Iye adalonga mbati, “Anyamalwathu akhali na mphamvu pyakwanga kupiringana ife; iwo adabuluka mumzinda mwawo mbamenyana nafe pamtetete. Kwache ife tidaathamangisira kumsuwo wa mzinda. Tenepo iwo adatiponyera matswimo na pampanda, natenepo anyankhondo anu anango aphiwa. Uria nyabasanu aphiwambo basi.” Davite adalonga kuna nyamphangwa ule mbati, “Kawangise mtima Yoabu pontho kampange kuti aleke sanyika napyo mtima, podi iwe nkhabe dziwa tayu kuti mbani anafuna kufa kunkhondo. Mpange kuti akakise nkhondo mbapokosera mzindawo.” Pidapiva Batesheba kuti mamunache akhadaphiwa kunkhondo, iye adamsintili. Pidamala ndzidzi wakusintili, Davite adamchemeresa kunyumba kwache; iye adasanduka mkazache mbabala naye mwana wa mamuna. Kwache pidachita Davite pile MBUYA pidamuipirwa. MBUYA adatuma mprofeti Natani kuna Davite. Tenepo pidadza iye kuna Davite adalonga mbati, “Pidachitwa na amuna anango awiri muluwani inango; mbodzi akhali nyakufuma, unangomboyu akhali nyakutcherenga. Nyakufumayi akhali na ng'ombe na mabira mazinji. Mbwenye nyakutcherenga akhali na mwanabirache mbodzi ene basi, akhadagula iye ule. Iye adamuyang'anira mwadidi mbakula pamsuwo pache na anache. Mwanabirayo akhadya pyakudya pikhadya iye mbamwesera na m'khomitcho mwache, pontho akhamuikha pamiyendo pache. Kuna iye mwanabirayo akhakhala ninga mwanache wachikazi. Nsiku inango kumsuwo wa nyakufuma kudafika mlendo. Nyakufuma ule hadafune pyakupha chibodzi mwa pifuyo pyache tayu kuti asasanyire mlendo wache ule. M'mbuto mwache iye adakwata mwanabira wa nyakutcherenga ule mbamphikira mlendo wache ule.” Davite adazhangali pyakwanga na nyamfuma ule mbalonga mbati, “Ndinadumbira na dzina ya MBUYA wamoyo kuti munthu adachita penepiyi athema kufa. Na thangwi ya pinthu pyakukala mtima pidachita iyepi, athema kupagali kanayi kupiringana pidakwata iye pile.” Natani adalonga kuna Davite mbati, “Munthu wache ndiwe ene.” Tenepo MBUYA Mulungu wa Israele akulonga kuti: “Ine ndidakupitisa ufumu wa Israele mbandikupulumusa m'manja mwa Sauli. Ine ndidakupasa ufumu wache na akazache ene; ndidakuikha kukhala mfumu wa Israele na Yuda ene. Ngakhala penepi pidakukwane tayu ine mbidakupasa pyakuinjipa kupiringana penepi. Apo thangwi yache ninji wakhonda kuvera matongero anga? Iwe wachitiranji chinthu chakuipa ninga chenechi? Iwe waphesa Uria pankhondo na talasada ya Aamoni mbukwata mkazache. Tenepo chinchino anango mwa pidzukulu pyako anafa na imfa yakugoswa thangwi iwe wakhonda kundivera mbukwata mkazi wa Uria. Ndinadumbira kuna iwe kuti ndinachitisa mbodzi wa m'banja mwako kudzesa nyatwa pana iwe. Iwe unapiona ndingapokosera akazako mbandiapasa munthu unango, tenepo iye anagona nawo pakwecha dzuwa ikuswa miti. Iwe wachita penepi chibiso-biso, kwache ine ndinapichitisa penepi kuchitika pakwecha dzuwa ikuswa miti kuti Aisraele onsene aone.” Davite adalonga mbati, “Ine ndadawira MBUYA.” Natani adatawira mbati, “MBUYA akulekerera; iwe hunafa tayu. Kwache na thangwi yakuti iwe waonesa kukhonda gopa MBUYA na pyachita iwepi mwanayo anati afe.” Kubuluka penepo Natani adabwerera kwawo. MBUYA adachitisa mwana Davite, ule adabala iye na mkazi Uria kudwala pyakwanga. Davite adapemphera kuna Mulungu kuti mwanayo awange. Iye adakhonda kudya na chinthu chene pontho mosiku onsene iye akhaenda kusubi kwache mbagona pyache pansi. Mathubu ache adenda kuna iye mbayesa kumulamusa, kwache iye adakhonda kudya na chinthu chene pabodzi nawo. Pidagwanda dimingu ibodzi mwana ule adafa, tenepo mathubu a Davite adachita mantha kumpanga pidachitika pile. Iwo adalonga mbati, “Mwanayu mbali moyo, Davite hakhatitawira tayu tingalonga naye. Apo tinampanga tani kuti mwanache afa? Iye anakwanisa kupikuwaza yekha ene!” Pidadzindikira Davite kuti iwo akhalonga chipansi-pansi kuna unango na mwanzache adadzindikira kuti mwanayo adafa. Tenepo iye adavunza mbati, “Kani mwana afa?” Iwo adatawira mbati, “Ande, afa.” Davite adalamuka pansi padagona iye pale, adasamba, adasapula tsisi yache mbavala nguwo zinango. Natenepo adapembedza m'nyumba ya MBUYA. Pidabwerera iye kunyumba kwache iye adapempha kuti adye, tenepo iye adadya na ndzidzi onthowo udapaswa iye pyakudyawo. Mathubu ache adalonga kuna iye mbati, “Ife nkhabe kuvesa pinachitikapi tayu. Ndzidzi ukhali mwanayi na moyo imwe mukhalira mbamukhonda kudya; mbwenye lero sindzidzi mwanayo nkhufa mwalamuka mbamudya!” Davite adatawira mbati, “Ande, ine ndidapimana kudya na kulira ndzidzi ukhali mwanayo na moyo. Ine ndidanyerezera kuti MBUYA anandivera nsisi kuti mwana aleke kufa. Chinchino podi iye afa, thangwi yache ninji kuti ndipimane kudya? Apo ine ndinakwanisa kumulamusa kuimfa? Ine ndikupidziwa kuti nsiku inango ndinati ndiende kuna iyeko, kwache iye nkhabe kwanisa kubwerera kuna ine tayu.” Tenepo Davite adathondoza mkazache Batesheba. Iye adapita naye m'bonde mbabala naye mwana wamamuna mbamthula Solomoni. MBUYA adamfuna pyakwanga mphaleyo mbapanga mprofeti Natani kuti amthule mphaleyo dzina yakuti Yedidia, thangwi MBUYA adamfuna. Pandzidzi wenewu Yoabu adathimiza kumenyana na Raba mzinda ukulu wa Aamoni mbasala chifupi kuupokosera. Iye adatuma mphangwa kuna Davite kumpanga kuti: “Ine ndasosa mzinda wa Raba mbandipokosera mbuto zonsene zakuudzesera madzi. Tenepo gumanyisani magulu anu ankhondo anango onsene akausose mbaupokosera kuti ukhale wanu gopesera ine ndinaupokosera mbuthulwa na dzinanga.” Davite adagumanyisa anyankhondo ache mbaenda ku Raba, tenepo adausosa mbaupokosera. Kubulukira pa msolo wa mfanikizo wa milungu Moleki, Davite adakwata chipewu chachifumu chagolidi chile chidalemera makilogramu makumashanu na mashanu mbachikhala pontho na mwala wakudula mwenemo. Davite adachikwata mbachivala mumsolo mwache. Iye adakwata pontho pinthu pizinji pidapokoserwa mumzindamo mbakwata anthu akhali mwenemowo mbaapasa kuti aphate basa ya macheka, mapaza na mbadzo mbaakhakhamiza kuumba njerwa. Iye adachita chibodzi-bodzi kuna anthu a m'maluwani onsene a Amoni. Kubuluka penepo iye na amunache adabwerera ku Yerusalemu. Abisalomu mwana Davite akhali na nyamaingache wakubalika pyakwanga dzinache Tamara. Aminoni akhali mwana unango wa Davite, tenepo iye adamfuna pyakwanga mtsikanayo. Iye adamfuna pyakwanga pene mwakuti iye adafeluka thangwi pikhaoneka pyakukhonda kwanisika kuti achite naye pikhafuna iye, podi mtsikanayo akhali mwali okhonda dziwa mamuna. Mbwenye iye akhali na shamwaliache dzinache Yonadabu mwana wamamuna wa Shimea, mbaleache Davite. Yonadabu akhali munthu wakushashalika pyakwanga. Yonadabu adalonga kuna Aminoni mbati, “Iwe ndiwe mwana wa mfumu, kwache nsiku na nsiku iwe umbaoneka wakutsukwala. Ninji chinakunensa?” Iye adatawira mbati, “Ine ndamfuna pyakwanga Tamara nyamaingache mbaleanga Abisalomu.” Yonadabu adalonga kuna iye mbati, “Usangizire kufeluka mbuende kagona patalimba. Tenepo babako angadza dzakuona, ulonge kuna iye kuti, ‘Ndaphata miyendo ndipangireni nyamainganga Tamara kuti andipase pyakudya. Ndinafuna kuti asasanye pyakudyapyo pamaso panga, angamala penepo iye ene andifiliviri.’ ” Natenepo Aminoni adasangizira kufeluka mbaenda kagona patalimba. Mfumu Davite adenda kamuona, tenepo Aminoni adalonga kuna iye mbati, “Ndaphata miyendo mtawiriseni nyamainganga Tamara kudzandisasanyira pitumbuwa pamaso panga, angamala penepo iye ene andifiliviri yekha ene.” Natenepo Davite adatuma mphangwa kuna Tamara kunyumbache yachifumu zakuti: “Ndoko kugelo kwa Aminoni ukamsasanyire pyakudya.” Tamara adendadi kweneko mbamgumana agona patalimba. Iye adamunya mpambo mbasasanya pitumbuwa mwenemo, iye mbali kuona. Kubuluka penepo iye adaphika pitumbuwa. Iye adakwata chiwaya mbapakula pitumbuwa pile pamaso pache kuti adye, kwache Aminoni adakhonda kudya. Iye adalonga mbati, “Bulusa munthu onsene panja.” Tenepo onsene adamala buluka panja. Aminoni adalonga kuna iye mbati, “Idza na pitumbuwapyo patalimba panga pano mbundifiliviri.” Iye adakwata pitumbuwa pile mbaenda napyo chifupi na talimbacheyo. Sindzidzi nkhumpasa pitumbuwa pile, iye adamphata mbalonga mbati, “Tende ndigone nawe.” Tamara adalonga mbati, “Tayu, nkhoswe yanga. Leka kundikhakhamiza kuchita chinthu ninga chenechi, chinthu chokhonda tawiriswa mu Israele muno. Leka chita chinthu chakuipa ninga chenechi. Apo ine, ndinaenda kupi kuthawa pinthu pyakuchitisa manyadzopi? Mphapo iwembo, unakhala ninga mbodzi wa mapupwe akudawika mu Israele muno. Ndaphata miyendo, ndoko ukalonge na mfumu iye nkhabe kukukhondesa tayu kuti undisembe.” Kwache iye hadamvesere tayu. Podi iye akhali wamphamvu kupiringana Tamara, iye adamkunda mbamphatirira. Kubuluka penepo Aminoni adamzonda pyakwanga pene Tamara; ndzidzi wenewu iye adamzonda pyakwanga pene kupiringana kumfuna kudachita iye pakutoma. Tenepo adalonga kuna iye mbati, “Lamuka ubuluke panja.” Iye adatawira mbati, “Nyonyo pyanga! Kundibulusa panja ninga tenepa ngupandu ukulu pyakwanga kupita pyandichita iwe chinchinopi!” Kwache Aminoni hadamvesere tayu. Tenepo iye adachemeresa nyabasache mbalonga kuna iye mbati, “Bulusa mkaziyu pamaso panga. Mponyere kunja mbufunge msuwo na mphinga!” Nyabasa ule adambulusa panja mbafunga msuwo. Tamara adavala mkhanjo wache wamikono, nguwo zakuvala mwana mfumu okhonda dziwa mamuna nsiku zonsenezo. Iye adapiwaza dotha mumsolo mwache mbang'amba mkhanjo wache, pontho adabisa nkhope na manjache mbaenda pyache uku akulira. Pidamuona nkhoswe yache Abisalomu adamvunza mbati, “Kani Aminoni akuchitira pyakuzuda? Matama nyamainganga. Leka sanyika napyo mtima, iye ndi nkhoswe yako. Tenepo Tamara adakhala m'nyumba mwa Abisalomu wakutsukwala pontho yekha ene.” Pidapiva Mfumu Davite pidachitika pile adazhangali napyo pyakwanga. Tenepo Abisalomu adamzonda pyakwanga pene Aminoni thangwi ya kuphatirira Tamara nyamaingache mwakuti hadalonge naye tayu. Pidagwanda pyaka piwiri Abisalomu akhachingisa mabirache ku Baala-Hazori chifupi na luwani ya Eferemu, tenepo iye adachemera ana onsene a mfumu kukhala penepo. Iye adenda kuna Mfumu Davite mbalonga mbati, “Mfumu, ine ndikuchingisa mabiranga. Imwe na mathubu anu munakwanisa dzakhala nawo paphwandopo.” Mfumu adatawira mbati, “Nkhabe, mwananga, tonsenefe nkhabe kwendako tayu gopesera tinakunensa.” Podi kwene kuti Abisalomu adamkhakhamiza, iye adakhonda kwendako, kwache iye adamtsanzayisa. Abisalomu adalonga mbati, “Ngakhala imwe munaendako tayu, ndaphata miyendo mtawiriseni mbaleanga Aminoni kwendako.” Mfumu adavunza mbati, “Thangwi yanji?” Mbwenye Abisalomu adakakamira kupempha mpakana mfumu adatawirisa Aminoni na anache onsene achimuna kwenda na Abisalomu. Abisalomu adasasanya phwando yakuthemerana na mfumu mbapanga anyabasache pyakuchita mbati, “Ngavani kuno, Aminoni angaledzera na vinyu, pontho ine ndingakupangani kuti mumphe, mpheni. Lekani chita mantha. Pilekeni pigwere ine pano. Wangani mtima pontho lekani chita chidodo.” Tenepo anyabasa adachita ninga montho mudaapangira Abisalomu mbapha Aminoni. Penepo pene ana anango a mfumu adapakira mabulu awo mbathawa. Mukhaenda iwo kwawo, Davite adapangwa mbati, “Abisalomu amala kupha anako onsene, pontho nkhabe na mbodzi ene asala na moyo tayu!” Mfumu adalamuka mbang'amba nguwo zache na kutsukwala mbapigwisa pansi. Anyabasa akhali na iye penepo adang'ambambo nguwo zawo. Mbwenye Yonadabu mwana Shimea mbaleache Davite adalonga mbati, “Mfumu, iye hadaphe ananu onsene tayu, aphiwa ndi Aminoni ene basi. Munthu onsene anakwanisa kudziwa pakuuona nkhope yache kuti Abisalomu adasasanya kuchita penepi kubulukira ndzidzi udaphatirira Aminoni nyamaingache Tamara. Natenepo pyakuti ananu onsene amala phiwa mphyakunama; aphiwa ndi Aminoni ene basi.” Ndzidzi wenewo Abisalomu adathawa. Penepo pene nyakuyang'anira pamsuwo adaona anthu azinji akutchitha phiri na njira kubulukira ku Horonaimu. Tenepo iye adenda kapanga mfumu pidaona iye pile. Yonadabu adalonga kuna Davite mbati, “Yang'ana, enewo mbananu akudza ninga montho mudakupangirani ine mule kuti anabwera.” Sindzidzi iye nkhulonga, ana a Davite adafika; iwo adatoma kulira tenepo mathubu ache adalirambo pikulu pene. Mbwenye pidaduwalira iye pya imfa ya Aminoni, Davite adamtchuwa pyakwanga mwanache Abisalomu. Yoabu adapidziwa kuti Davite akhadamtchuwa pyakwanga mwanache Abisalomu, tenepo iye adatuma mphangwa kuna mkazi unango wa ku Tekoa ule akhali tchenjede pyakwanga. Pidafika iye, Yoabu adalonga kuna mkazi ule mbati, “Usangize kusintili, vala nguwo zako zakusintili nazo pontho leka sapula tsisiako. Ukhale ninga mkazi ule asintili ndzidzi ukulu ene. Kubuluka penepo, ndoko kuna mfumu ukalonge pinafuna ine kukupangapi.” Tenepo Yoabu adampanga pikhafuna iye kalonga pile. Mkazi ule adenda kuna mfumu mbalamba kumulemedza mbalonga mbati, “Mfumu, ndiphedzenimbo ine.” Mfumu adamvunza mbati, “Unafunanji?” Iye adatawira mbati, “Ine ndine mamfelwa wakutcherenga. Mamunanga afa. Mbuya, ine ndikhali na ana awiri achimuna, tenepo nsiku inango iwo adamenyana kuminda mbapasowa munthu unango wakuavunulira, natenepo mbodzi adaphiwa na mwanzache. Abale anga onsene adandisandukira mbandipanga kuti ndipereke mwana adasala na moyo ule kuna iwo, towera amphe thangwi ya upandu udachitira iye mbaleache ule. Ngakhala iwo anandichita penepi, ine sinasalave na mwana tayu. Iwo anati avunge chidikhiro changa chasala na ine mbakhonda kundisiyira mbewu ya mamunanga.” Mfumu adatawira mbati, “Ndoko bwerera ndinati ndione mwadidi pyalonga iwepi.” Iye adalonga mbati, “Mfumu pyonsene pinafuna imwe kuchita pigwere pyapyo pamsolo panga na banjanga; imwe na banjanu ndimwe anthu akhonda dawa.” Mfumu adatawira mbati, “Ngakhala munthu unango anakuthuswa-thuswa idza naye kuno, tenepo iye nkhabe dzakunensa pontho tayu.” Mkazi ule adalonga mbati, “Mfumu, ndaphata miyendo, pempherani kuna MBUYA Mulungu wanu, towera mbaleanga, ule anafuna pyakubwezera imfa ya mwananga, aleke chita upandu pakupha mwananga unangoyi.” Davite adatawira mbati, “Ndinadumbira na dzina ya MBUYA wamoyo kuti mwanako nkhabe kuwazwa na pang'ono pene tayu.” Mkazi ule adalonga mbati, “Ndaphata miyendo, Mfumu, nditawiriseni ndilonge chinthu chibodzi chene basi.” Iye adatawira mbati, “Longa.” Iye adalonga kuna Davite mbati, “Thangwi yache ninji mwachita chinthu chakudawa ninga chenechi kuna anthu a Mulungu? Imwe nee mwatawirisa tayu mwananu kubwerera kubulukira kudathawira iye kule, tenepo imwe mwapikonwesa mwekha ene na mafala alonga imwe chinchinowa. Tonsenefe tinati tife; ife takhala ninga madzi akutayika pansi ale nkhabe kwanisika kupyerwa pontho tayu. Mbwenye Mulungu anakoya mwadidi moyo wa munthu ule ambagumana njira, towera nyakuthawira kunango kabisala abwerere. Mfumu, thangwi yandilongesa penepi njakuti anthu adandithuswa, natenepo ine ndidalonga ndekha ene kuti ndinalonga namwe na chidikhiro chakuti imwe munachita pinakupemphani ine. Ine ndidanyerezera kuti munandivesera mbamundipulumusa kuna munthu anafuna kupha mwananga pabodzi pene na ineyi pontho kutibulusa m'dziko muno, idapereka Mulungu kuna anthu ache. Ine ndidalonga mumtima mwanga kuti kudumbira kwanu mbakudandichitisa kukhala pakupata thangwi mfumu akhala ninga mngelo wa Mulungu mbakwanisa kusiyanisa pakati pa chadidi na chakuipa. MBUYA Mulungu wanu mbakhale namwe.” Mfumu adatawira mbati, “Ndinati ndikuvunze chinango, tenepo iwe wathema kundipanga pyakuona pyonsene.” Iye adatawira mbati, “Ndivunzeni mfumu.” Davite adavunza mbati, “Si Yoabu akuchitisa kuti ulonge pyonsenepi tayu?” Mkazi ule adatawira mbati, “Ndinadumbira na kutani kwene, Mfumu, kuti nkhabe munthu anakwanisa kubaukira kumadyo penu kumabzere tayu papinthu pyonsene pinalonga mfumu. Ndimomwene thubu wanu Yoabu ndiye andipanga pyakuti ndichite pontho pyakuti ndilonge. Nyabasanu Yoabu achita penepi towera asanduze pinthu kukhala mwadidi. Mfumu, muna nzeru ninga mngelo wa Mulungu, pontho mumbadziwa pyonsene pimbachitika m'dziko muno.” Kubuluka penepo mfumu adalonga kuna Yoabu mbati, “Ndanyerezera kuchita pyapempha iwe. Ndoko ukamkwate mphale weneyu Abisalomu kubwera naye.” Yoabu adapiponya pansi pamaso pa Davite kumulemedza mbalonga mbati, “Mulungu mbakutsanzayiseni mfumu! Ndikupidziwa kuti mwakomerwa nane thangwi mwava kupempha kwanga.” Tenepo iye adalamuka mbaenda ku Geshuri kakwata Abisalomu mbadza naye ku Yerusalemu. Kwache mfumu adatonga kuti Abisalomu mbaleke khala m'nyumba yachifumu mbalonga mbati, “Ine nkhabe funa kumuona tayu.” Natenepo Abisalomu adakhala m'nyumba mwache mbakhonda kuonekera pamaso pa mfumu. Mu Israele monsene mukhali nkhabe munthu wakubalika ninga Abisalomu. Iye akhali nkhabe chilema kubulukira kumanyalo mpakana kumsolo. Tsisi yache ikhali yakuphophana, tenepo iye akhaichinga kabodzi pachaka, ingakula maka na kulemera. Angaipima ikhakwana ninga makilogramu mawiri. Abisalomu akhali na ana atatu achimuna na mwana wamkazi mbodzi wakubalika pyakwanga dzinache Tamara. Abisalomu adakhala mu Yerusalemu pyaka piwiri okhonda kuonana na mfumu. Tenepo iye adatuma mphangwa kuna Yoabu kumpempha kuti aende kuna mfumu m'mbuto mwache; kwache Yoabu hadabwere tayu. Abisalomu adamtumira pontho Yoabu mphangwa, tenepo Yoabu adakhonda pontho kubwera. Tenepo Abisalomu adalonga kuna anyabasache mbati, “Munda wa Yoabu wachita madire na wanga, pontho una barele. Ndokoni mukaupise moto.” Tenepo iwo adendadi mbakaupisa moto. Yoabu adenda kunyumba ya Abisalomu mbakalonga mbati, “Thangwi yache ninji anyabasako apisa mundanga?” Abisalomu adatawira mbati, “Na thangwi yakuti hudadze tayu ndzidzi udakuchemeresa ine ule. Ine ndikhafuna kuti uende kuna mfumu ukampemphe m'mbuto mwanga kuti, ‘Thangwi yache ninji ndidabuluka ku Geshuri kudza kuno. Mbapidakhala pyadidi mbidakhala pyanga kweneko.’ ” Abisalomu adathimiza kulonga mbati, “Ndikufuna kuti iwe usasanye njira yakuti ndionane na mfumu, tenepo ngakhala ine ndadawa mbandiphe pyache.” Tenepo Yoabu adenda kuna Mfumu Davite mbampanga mafala adalonga Abisalomu. Mfumu adatumira mphangwa Abisalomu, ule adenda kuna iye mbalamba pamaso pache. Mfumu adamtambira pakumpsompsona. Pidagwanda ndzidzi Abisalomu adapigumanira yekha ene chingolo na akavalo na amuna makumashanu anyakufamba naye. Iye akhalamuka na machibese mbaimira pamsuwo wa mzinda. Munthu onsene angadza na mseru kuti mfumu autonge, Abisalomu akhamchemera kuti adze kuna iye mbamvunza kudabulukira iye. Tenepo munthu angamala kumpanga dzinache na kudabulukira iye, Abisalomu akhalonga mbati, “Yang'ana, mseru wako ngwamaso, pontho wakuveka, kwache nkhabe nyakuimirira wa mfumu kuti ave mseru wenewu tayu.” Iye adathimiza kulonga mbati, “Ndikhapifuna pyakwanga kuti ndikhale mtongi! Tenepo munthu onsene ule ana mseru penu kufuna kudungunya adze kuna ine, inembo mbidamtongera mwachilungamo.” Munthu angadza kuna Abisalomu kulamba pamaso pache, Iye akhafuthula dzanjache mbamphata, pontho kumpsompsona. Abisalomu adachita penepi kuna Aisraele onsene ale akhadza kuna mfumu kufuna chilungamo mwakuti iye adatendeusa mtima a Aisraele. Pidagwanda pyaka pinayi Abisalomu adalonga kuna Mfumu Davite mbati, “Mbuya, nditawiriseni ndiende ku Hebroni kuti ndikachite kudumbira kudachita ine kuna MBUYA kukwana-kwana. Ndzidzi ukhali ine ku Geshuri m'dziko ya Aaramu ndidadumbira kuna MBUYA kuti ngakhala anandibwezera ku Yerusalemu, ndinampembedza mu Hebroni.” Mfumu adalonga mbati, “Ndoko na mtendere.” Tenepo Abisalomu adenda ku Hebroni. Kwache iye adatuma anyamphangwa kuna madzinza a ku Israele kalonga kuti, “Mungava kulira kwa ngoma, longani kuti, ‘Abisalomu apita ufumu ku Hebroni!’ ” Pakhali amuna madzana mawiri, ale akhadachemerwa na Abisalomu kuti aende naye pabodzi ku Yerusalemu; iwo hadadziwe na chinthu chene tayu pya pinthu pikhafuna chita iye pile mbaenda chimpune-mpune. Tenepo pikhapereka iye nsembe, Abisalomu adachemeresa Ahitofelo wa kuluwani ya Gilo, ule akhali mbodzi wa mapungu a Davite. Manyerezero akufuna kupha mfumu adawanga-wanga, pontho anyakutewera Abisalomu adainjipa. Nyamphangwa adadza kuna Davite mbalonga mbati, “Mitima ya amuna a Israele ikutewera Abisalomu.” Tenepo Davite adalonga kuna mathubu ache onsene akhakhala mu Yerusalemu ale mbati, “Tathema kuthawa, gopesera nkhabe munthu na mbodzi ene anakwanisa kupulumuka m'manja mwa Abisalomu tayu. Ife tathema kuthawa kabodzi kene, gopesera anafika chinchino pano mbatikunda pontho mbapha munthu onsene mumzinda muno!” Iwo adatawira mbati, “Ande, Mfumu, ife tasasanyika kuchita pyonsene pinalonga imwe.” Natenepo mfumu adabuluka mwakutsagana na banjache yonsene pontho na mathubu ache khumi kupambulapo akazi ache achibitchu khumi, ale adasalira m'nduli kuyang'anira nyumba ya mfumu. Pikhabuluka mfumu na amunache onsene mumzinda mule adaimira panyumba yakumalisira. Mathubu ache onsene adaimira chifupi pabodzi pene na iye, uku anyakulondali a Chikereti na a Chipeleti, pontho na Agiti; onsene madzana matanthatu, ale akhali naye kubulukira ku Gati, adafamba patsogolo pa mfumu. Tenepo mfumu adalonga kuna mkadamu wawo Itai mbati, “Watani unaenda na ife pabodzi? Bwerera ukakhale na mfumu wachinchinoyi. Iwe ndiwe mlendo, pontho munthu wakuthawa kwawo. Iwe wakhala kwene kuno ndzidzi ene pang'ono basi. Apo watani ndikuchitise kunzenza-nzenza na ine? Ine nkhabe dziwa na pang'ono pene tayu kunaenda ine. Ndoko ukakhale na abale ako, pontho MBUYA mbakuonese kukufuna kwache kokhonda mala, pontho mbakhulupirike kuna iwe.” Mbwenye Itai adatawira mbati, “Mfumu ndinadumbira na dzina ya MBUYA kuti ndinaenda namwe konsene kwene kunaenda imwe podi na kufa kwene.” Davite adalonga mbati, “Pyakoma tende.” Tenepo Itai adenda pabodzi pene na amunache onsene pontho na mabanja ale akhali na iye. Anthu adalira mwakugaluza fala mukhaenda anyakutewera a Davite. Mfumu adawambuka mkhwawa wa Kidroni, m'nduli mwache mukhali amunache, tenepo onsene pabodzi pene adendera kuthando yatchetcha. Zadoki nyansembe akhali penepo pabodzi pene na Alevi akhathukula Bokosi ya Chiverano. Iwo adaitula pansi kudikhira kuti anthu onsene amale buluka mumzindamo. Abiatara nyansembe akhali penepombo. Tenepo mfumu adalonga kuna Zadoki mbati, “Kwatani Bokosi ya Chiverano mubwerere nayo mumzinda. Ngakhala MBUYA akomerwa nane anandichitisa kubwerera kuiona, pontho na mbuto pakhala iyopo. Mbwenye angakhonda komerwa nane, penepo achite pyonsene pinafuna iye kuna ine.” Tenepo iye adenda kuna Zadoki mbalonga mbati, “Yang'ana, kwata mwanako Ahimaazi na Abiatara mwana Yonatani mbamubwerere kumzinda na mtendere. Ine ndinadikhira pakuwambukira mkulo m'thando yatchetcha mpakana ndive kubulukira kuna iwe.” Tenepo Zadoki na Abiatara adakwata Bokosi ya Chiverano mbabwerera nayo ku Yerusalemu mbakhala kweneko. Davite adathimiza kukwira paphiri ya Olivi uku akulira; iye akhafamba wakusowa nkhwaira mbampsampsika kumsolo kwache thangwi ya kutsukwala. Onsene akhamtewera adampsampsikambo kumsolo kwawo mbalira. Davite adapangwa kuti Ahitofelo adaphatizana na Abisalomu. Tenepo iye adapemphera mbati, “MBUYA pupwisani uphungu wa Ahitofelo kuna Abisalomu.” Pidafika Davite pansonga ya phiri, pale pakhali mbuto yakupembedzerapo Mulungu, Hushai wa Chiariki akhali penepo dzagumanikana naye uku avala mkhanjo wakung'ambika pontho fumbi mumsolo mwache kuonesa kutsukwala. Davite adalonga kuna iye mbati, “Ngakhala iwe unaenda nane unati undinense. Mbwenye ungabwerera ku Yerusalemu unati undiphedze pakupanga Abisalomu kuti iwe unamtumikira mwakukhulupirika ninga mukhatumikira iwe babache. Tenepo chita pyonsene pyakukwanisika kupupwisa uphungu wa Ahitofelo. Zadoki nyansembe na Abiatara anakhala penepo; apange pyonsene pinava iwe m'nyumba ya mfumu. Iwo ana anawo achimuna Ahimaazi na Yonatani, tenepo iwe unakwanisa kuatuma kuna ine na pyonsene pinava iwe.” Tenepo Hushai, shamwaliache Davite adabwerera kumzinda na ndzidzi onthowo ukhafika Abisalomu. Pikhadapiringana Davite nsonga ya phiri pang'ono vumbu-vumbu adagumanika na Ziba, nyabasa Mefiboseti, ule akhali na mabulu akuthukula mikate madzana mawiri, matsaputu dzana ibodzi a mfesa zakuuma, matsaputu dzana ibodzi a nsapo, na budu ya nthembe yakudzala na vinyu. Mfumu Davite adavunza mbati, “Thangwi yache ninji iwe wadza na pyonsenepi?” Ziba adatawira mbati, “Mabuluwa ngakuti mabanjanu mfumu apakirepo, mikate na nsapo mphyakuti amuna adye, vinyu ngwakuti iwo amwe angatopa m'thando yatchetcha muno.” Mfumu adavunza mbati, “Chidzukulu cha mbuyako chili kupi?” Ziba adatawira mbati, “Iye akukhala ku Yerusalemu thangwi iye akunyerezera kuti lero Aisraele anabwezera ufumu wa mbuyache.” Tenepo mfumu adalonga kuna Ziba mbati, “Pyonsene pya Mefiboseti chinchino mphyako.” Ziba adalonga mbati, “Ine ndine nyabasanu; ndzidzi onsene, Mfumu mbuyanga, mbandikomere mtima.” Pikhafika Mfumu Davite ku Bahurimu mbodzi wa abale ache Sauli dzinache Shimei mwana Gera adabuluka kagumanikana naye mbamtemberera pikhadza iye. Shimei adatoma kuponyera miyala Davite na mathubu ache, podi kwene kuti Davite adazungulirwa na amunache na anyakumuyang'anira. Shimei adamtemberera mbati, “Buluka, buluka nyachiropewe, pontho mphandu! MBUYA akukubwezera thangwi ya chiropa chonsene chachuchisa iwe m'banja ya Sauli ule m'mbuto mwache iwe ukutonga. MBUYA apereka ufumu kuna mwanako Abisalomu. Iwe ukuvungika, thangwi ndiwe mphandu!” Abishai ule mache akhali Zeruia adalonga kuna mfumu mbati, “Mfumu, thangwi yache ninji mukutawirisa mwanambwa wakufayu kukutembererani. Nditawiriseni kuti ndiende kagwanda msolo wache!” Mfumu adalonga kuna Abishai na mbaleache Yoabu mbati, “Iwe nkhabe pinthu na penepi tayu. Ngakhala iye akunditemberera na thangwi yakuti ampanga ndi MBUYA kuchita tenepo, mbani ana utongi kuvunza kuti anachitiranji penepi?” Davite adalonga pontho kuna Abishai na kuna mathubu ache onsene mbati, “Mwananga ene anafuna pyakundipha, apo watani unadodoma na munthu wa dzinza ya Benjemani? Ngakhala ampanga ndi MBUYA kuti anditemberere tenepa, mulekeni pyache apichite. Mwinango MBUYA anaona kusanyika kwanga mbandipagali na pyadidi m'mbuto mwa kunditemberera kunachita iye leroku.” Tenepo Davite na amunache adathimiza kwenda na njira, mwenemo Shimei akhafamba ngwangwangwa m'khundu-khundu mwa phiri. Iye akhamtemberera, mbamponyera miyala na kumuwazira fumbi pikhaenda iye. Mfumu na anthu ache onsene adamala topa pidafika iwo pa Yorodani, tenepo adakhala penepo mbapuma. Abisalomu na Aisraele onsene akhali na iye adapita mu Yerusalemu. Penepo pakhali pontho Ahitofelo. Hushai shamwaliache Davite wakunyindirika adagumanikana na Abisalomu mbakhuwa mbati, “Dondowe Mfumu! Dondowe Mfumu!” Abisalomu adavunza mbati, “Ayi kukhulupirika kwako kuna shamwaliako Davite nkhweneku? Watani wakhonda kwenda naye pabodzi?” Hushai adatawira mbati, “Ndichitirenji tenepo? Ine ndili kukhundu kwa nyakusankhulwa na MBUYA, na anthu enewa, pontho na Aisraele onsene. Ine ndinati ndikhale nawe. Padzulu pache mbani pontho anatumikira ine kupambula mwana mbuyanga? Ine ndinakutumikira ninga montho mudatumikira ine babako.” Tenepo Abisalomu adazungunukira kuna Ahitofelo mbalonga mbati, “Podi chinchino ife tili pano ngatipangeni, mphapo pyathema ife kuchita.” Ahitofelo adatawira mbati, “Ndoko ukagone na akazi achibitchu a babako adasiya iye m'nduli kuyang'anira nyumbache ale. Penepo Aisraele onsene anapidziwa kuti babako ambakuyesa ninga nyamalwache, pontho anyakukutewera anawangiswa mtima pyakwanga pene.” Tenepo iwo adamangira khumbi Abisalomu pansoyi panyumba ya chifumu. Natenepo pamaso pa anthu onsene Abisalomu adapita m'khumbimo mbakagona na akazi achibitchu a babache. Uphungu ukhapereka Ahitofelo nsiku zenezo ukhayeswa ninga mafala chadi-chadi a Mulungu mwakuti Davite na Abisalomu akhapivera. Ahitofelo adalonga kuna Abisalomu mbati, “Nditawiriseni kusankhula amuna pikwi khumi na piwiri mbatisaka-saka Davite mosiku uno. Ine ndinati ndimsose mwenemo iye atopa pontho ataya mtima. Iye anachita mantha, tenepo amunache onsene anathawa. Ine ndinati ndiphe mfumu ene basi mbandidza na amunache onsene kuna imwe ninga nyakukazhali wamkazi kubwerera kuna mamunache. Kufa kwa munthu mbodzi ene basi kunafuna imweko, kunachitisa kuti anthu onsene abwerere mbukhonda kuwaza anthu anango onsene akusalirawo.” Wenewu ukhaoneka ninga uphungu wadidi kuna Abisalomu na kuna akadamu a Aisraele. Abisalomu adalonga mbati, “Chemerani Hushai kuti tive pinafuna iye kulonga.” Pidafika Hushai, Abisalomu adalonga kuna iye mbati, “Ahitofelo alonga tenepa kuna ife: Ayi ife tathema kuchita pyalonga iyepi? Ngakhala tinaleka kupichita, apo ngatipangenitu pyakuchita?” Hushai adatawira mbati, “Pyakupangani Ahitofelo akupangani pandzidzi wakuipa. Imwe mukupidziwa kuti babanu na amunache mbanyankhondo aluso pontho akugoswa ninga mbinzi ukazi wakuberwa mwanache; babako ndi nyankhondo waluso, tenepo iye nkhabe khala na anyankhondo ache mosiku uno tayu. Pinalonga inepi mwinango iye akubisala kunkhwimba penu ali kumbuto zinango. Sindzidzi Davite nkhusosa amunanu, munthu onsene anapivayo analonga kuti amunanu akundwa. Penepo podi na anyankhondo akuwanga mtima ene, ale mitimawo yakhala ninga nkhalamu ananyunguluka na mantha thangwi Aisraele onsene akudziwa kuti babanu ndi nyankhondo waluso pontho amunache ngakuwanga mtima. Uphungu unafuna ine kukupasani ngwakuti mudzese pabodzi Aisraele onsene kubulukira kumadolomero a dziko mpakana kumadolomero anango a dziko akuinjipa ninga tchetcha ya pagombe, tenepo iwe ene wekha uatsogolere kunkhondo. Ife tinati timenyane na Davite ponsene pene panamgumana ifepo mbatimfitikiza ninga kugwa kwa bume. Nee iye penu mbodzi wa amunache anafuna sala na moyo tayu. Tenepo ngakhala iye anathawira kumzinda penepo, onsene anadza na nkhambala mbatikweyera mzindawo kuphedi mwakuti paleke salirave na mwala ene penepo tayu.” Abisalomu na amuna onsene Aisraele adalonga mbati, “Uphungu wa Hushai ngwadidi kusiyana na wa Ahitofelo.” MBUYA adanyerezera kuti uphungu wa Ahitofelo uleke phatiswa basa towera kuvungika kudze pana Abisalomu. Hushai adapanga anyansembe Zadoki na Abiatara uphungu udapereka iye kuna Abisalomu na kuna akadamu a Aisraele pontho na uphungu wa Ahitofelo ule. Hushai adathimiza kulonga mbati, “Chinchino chimbizani, tumani mphangwa kuna Davite kuti aleke gona pakuwambukira mkulo m'thando yatchetcha mosiku uno, mbwenye awambuke mkulo wa Yorodani kabodzi kene, towera iye na amunache aleke phatwa mbaphiwa onsenene.” Yonatani mwana Abiatara na Zadoki mwana Ahimaazi akhadikhira pamphuno ya madzi pa Enirogele kunja kwa Yerusalemu, thangwi iwo hadawange mtima kupita mumzinda mwakuoniwa na anthu tayu. Nyabasa wachitsikana ndzidzi onsene akhaenda kaapanga pinthu pikhachitikapyo, tenepo iwo akhaenda kapangambo Mfumu Davite. Kwache nsiku inango pidachitika kuti mphale adaaona mbapanga Abisalomu, tenepo iwo adachimbiza kabisala m'nyumba ya munthu unango dzinache Bahurimu. Iye akhali na mchera chifupi na nyumbache tenepo iwo adabisala mumcheramo. Mkazache Baruhimu adaphopha mcherawo na mphampha mbawaza tchetcha padzulu pache, towera munthu na mbodzi ene aleke dzindikirapo. Mathubu a Abisalomu adafika kunyumbako mbavunza mkaziyo mbati, “Ayi Ahimaazi na Yonatani ali kupi?” Iye adatawira mbati, “Iwo awambuka kale mkhwawa.” Amuna ale adaasaka, kwache hadaaone tayu. Tenepo adabwerera ku Yerusalemu. Pikhaenda iwo, Ahimaazi na Yonatani adabuluka mumchera mule mbaenda kapilonga kuna Davite. Iwo adalonga pinthu pyaupandu pidasasanya Ahitofelo kupichita kuna iye mbati, “Chimbizani, wambukani mkulo.” Tenepo Davite na amunache adautoma ulendo wakuwambuka mkulo wa Yorodani. Pidachena kunja, onsene akhadamala wambuka. Pidaona Ahitofelo kuti anthu hadaphatise basa uphungu wache tayu, iye adapakira pabulu pache mbaenda kumzinda kwache. Pidamala iye kusasanya mwadidi pinthu pyache adapimangirira yekha ene mbafa, tenepo adaikhwa m'masiye a kubanjache. Davite adafika kuluwani ya Mahanaimu ndzidzi udawambuka Abisalomu na Aisraele mkulo wa Yorodani. Abisalomu adaikha Amasa kukhala mkadamu wa anyankhondo m'mbuto mwa Yoabu. Amasa akhali mwana wamamuna wa Yetere Muishimaele, mache akhali Abigaile mwana wa mkazi wa Nahashi pontho nanache mache Yoabu dzinache Zeruia. Abisalomu na amunache adamanga msasa m'nthemba ya Gileadi. Pidafika Davite pa Mahanaimu, adagumanikana na Shobi mwana wamamuna wa Nahashi wa kumzinda wa Raba m'nthemba ya Amoni. Iye adagumanikana pontho na Makiri mwana wamamuna wa Amiele wa ku Lodebara mbagumanikana pontho na Barizilai wa ku Rogelimu mu Gileadi. Mfumu Davite adagumanyisa amunache onsene pabodzi mbaagawa m'magulu-magulu a pikwi na a dzana mbaikhamo akadamu kuyang'anira magulu enewa. Davite adatuma anyankhondo ache m'magulu atatu; Yoabu adatsogolera gulu ibodzi; Abishai mbaleache Yoabu adatsogolera gulu ibodzi; Itai wa ku Gati adatsogolerambo gulu inangomboyo. Tenepo mfumu adalonga kuna amunache mbati, “Ine ene ndinati ndiende namwe.” Iwo adatawira mbati, “Lekani kwenda nafe, thangwi nkhabe dzaoneka kusiyana tayu kuna anyamalwathu ngakhala anango tonsenefe tinathawa penu anango a ife anaphiwa; mbwenye imwepo ndimwe anthu pikwi khumi pya ife pano. Mbapidakhala pyadidi mbamudasala pyanu mumzinda mbamutitumizira pinthu pyakuti pitiphedze.” Mfumu adatawira mbati, “Ine ndinati ndichite chinaona imwe kuti ntchadidicho.” Tenepo iye adaimira m'khundu mwa msuwo wa mpanda pikhabuluka amunache pamulikiti m'magulu-magulu a chikwi na a dzana. Iye adapanga Yoabu, Abishai na Itai mbati, “Na thangwi ya ine lekani kumkuwaza mphale Abisalomu.” Tenepo magulu onsene adamva Davite akupereka matongero enewa kuna mathubu ache. Anyankhondo a Davite adabuluka kunja kwa mzinda mbamenya nkhondo na Aisraele mumsitu wa Eferemu. Aisraele adakundwa na amuna a Davite. Nkhondo idakaka pyakwanga mwakuti amuna pikwi makumawiri adaphiwa nsiku yeneyo. Nkhondo idafalikira kumidzi yonsene, tenepo anthu azinji adafa m'misitu kupiringana ale adaphiwa pankhondo. Pidachitika kuti Abisalomu adagumanikana na amuna a Davite. Iye akhali pamwana bulu, tenepo pikhafamba mwanabulu ule pansi pa muti wakupata wamkungudza msolo wa Abisalomu udakoloweka pamuti. Tenepo iye adadedzuka pabulu pache mbakhala lenga-lenga mwenemo bulu ule akwenda pyache. Pidaona mbodzi wa amuna ale adapanga Yoabu mbati, “Ndaona Abisalomu akoloweka m'muti wamkungudza.” Yoabu adalonga mbati, “Ngakhala wamuonadi, apo watani kumpheratu ponthopo? Ine mbidakupasa kobiri zasiliva khumi na bande.” Mbwenye munthu ule adatawira mbati, “Podi kwene kuti mbamudandipasa kobiri zasiliva chikwi chibodzi ine nee mbidakwanisa kukhuya mwana mfumu tayu. Tonsenefe tidapiva kuti mfumu adakutongani imwe, Abishai na Itai mbati, ‘Na thangwi ya ine lekani kupha mphaleyu Abisalomu.’ Mbwenye ine mbidachita chinthu chakugoswa kuna iye (nkhabe chinthu chakubisika kuna mfumu tayu), penepo imwe nee mbamudanditchinjiriza tayu.” Yoabu adalonga mbati, “Ine nkhabe taya ndzidzi wanga na iwe tayu.” Tenepo iye adakwata madipa matatu mbalasa nawo pagangafuwa pa Abisalomu mwenemo iye mbali moyo pontho ali lenga-lenga m'muti. Penepo khumi mwa anyankhondo a Yoabu adazungulira Abisalomu mbammaliza kumpha. Yoabu adalonga kuti ngoma ilizwe kuti nkhondo imale, tenepo anyankhondo ache adaleka kuthamangisa Aisraele. Iwo adakwata manungo a Abisalomu mbaaponyera m'dzenje yakuzwika mumsitu mbauikha pansi pa mulu wa miyala. Aisraele onsene adathawa munthu onsene kumusa kwache. Pandzidzi wa moyo wache Abisalomu adamanga chiguwa ninga chikumbuso chache m'phedi ya mfumu, thangwi iye akhali nkhabe mwana wamamuna ninga mbewu yache. Natenepo adachithula chiguwacho na dzinache, tenepo na lero chiguwachi chikudziwika na dzina yakuti chiguwa cha Abisalomu. Ahimaazi mwana Zadoki adalonga kuna Yoabu mbati, “Ndithamange kuna mfumu ndikampange mphangwa zadidizi kuti MBUYA ampulumusa kuna anyamalwache.” Yoabu adalonga mbati, “Tayu, si iwe anafuna kwenda na mphangwa zadidizi lero tayu. Iwe unakwanisa kuchita tenepo nsiku inango ene, mbwenye lero tayu thangwi mwana mfumu afa.” Tenepo iye adalonga kuna bitchu wache wa ku Kushi mbati, “Ndoko ukapange mfumu pyaona iwe.” Bitchu ule adalamba mbathamanga kwenda. Ahimaazi adakakamira kulonga mbati, “Ine nkhabe pinthu na pinafuna dzachitikapyo tayu; ndilekeni ndiendembo ndikasiye mphangwazi.” Yoabu adavunza mbati, “Mwananga thangwi yache ninji ukufuna kwendambo? Iwe nkhabe dzatambira mfupo pakuchita tenepo tayu.” Ahimaazi adalonga pontho mbati, “Podi chichitike pyacho ninji, ine ndikufuna kwenda basi.” Yoabu adalonga mbati, “Ndoko.” Tenepo Ahimaazi adathamanga mbagwanda na m'phedi ya Yorodani mbampiringana bitchu ule. Davite akhakhala pakati pa msuwo wa m'bwalo na msuwo wa kunja wa mpanda. Nyakulondali adenda mpakana pansonga yafufu mbaimira pansoyi ya nyumba ya pa msuwo wa mpanda. Tenepo iye adayang'ana kunja mbaona munthu akudza mbathamanga yekha ene. Nyakulondali ule adachemera mfumu mbalonga pidaona iyepyo. Mfumu adalonga mbati, “Ngakhala iye ali yekha penepo akudza na mphangwa zadidi.” Munthu akhathamanga ule adafika chifupiletu. Tenepo nyakulondali ule adaona munthu unango akudza mbathamanga pontho yekha ene, tenepo iye adachemera nyakuyang'anira pamsuwo wa mpanda mbampanga mbati, “Yang'ana, munthu unango akudza pontho mbathamanga yekha ene.” Mfumu adalonga mbati, “Weneyu pontho akudza na mphangwa zadidi.” Nyakulondali ule adalonga mbati, “Ndikuona munthu wakutoma kuthamangayi akuoneka ninga Ahimaazi.” Mfumu adalonga mbati, “Iye ndi munthu wadidi pontho akudza na mphangwa zadidi.” Ahimaazi adakhuwa kummwenyika mfumu, adapiponya pansi pamaso pache mbalonga mbati, “Kuzani MBUYA Mulungu wanu ule akuchitisani kukunda amuna adakupandukirani mfumu ale.” Mfumu adavunza mbati, “Ayi mphale Abisalomu hadakuwazwe tayu?” Ahimaazi adatawira mbati, “Mbuya, pikhandituma thubu wanu Yoabu, ine ndidaona chimpiningu chikulu, kwache ine sidadziwa kuti chikhachitika ninji tayu.” Mfumu adalonga mbati, “Imira apo.” Tenepo adenda mbaimira penepo. Penepo bitchu wa ku Kushiule adafika mbalonga kuna mfumu mbati, “Mfumu ndadza na mphangwa zadidi. Lero MBUYA akuchitisani kukunda anyamalwanu onsene adakupandukirani ale!” Mfumu adavunza mbati, “Ayi, mphale Abisalomu hadakuwazwe tayu?” Bitchu ule adatawira mbati, “Ndikhapifuna pyakwanga kuti pyachitika kuna iyepyo mbapidachitikambo kuna anyamalwanu onsene na kuna onsene akupandukirani ale.” Mfumu adaphatwa na nsisi pyakwanga. Iye adakwira subi ya padzulu ya nyumba ya pamsuwo wa mpanda mbalira. Iye akhalira mukhakwira iye mbati, “Mwananga! Mwananga Abisalomu! Abisalomu mwananga! Mbandidafa ndine m'mbuto mwako mbapidakhala pyadidi mwananga! Abisalomu mwananga!” Yoabu adapangwa kuti Davite akulira na kusintili Abisalomu. Natenepo kukomerwa kwa anyankhondo onsene thangwi ya kukunda kudasanduka kutsukwala nsiku yeneyo, thangwi iwo adapiva kuti mfumu akusintili mwanache. Iwo adabwerera kumzinda mwakumatama ninga anyankhondo akuchita manyadzo thangwi ya kuthawa kunkhondo. Mfumu adapsampsika nkhope yache mbalira mbati, “Mwananga! Mwananga Abisalomu! Abisalomu mwananga!” Tenepo Yoabu adenda kunyumba ya mfumu mbalonga kuna iye mbati, “Lero mwalulupisa amunanu, amuna adapulumusa moyo wanu na moyo wa ananu achimuna na achikazi ene na moyo wa akazanu na akazanu achibitchu. Imwe mukupokanyisa ale ambakufunani mbamuikhira kunduli anyakukuzondani. Imwe mwapichita kukhala pyakuveka mwadidi mwene kuti mathubu anu na amuna anu kuna imwe si pinthu tayu. Ine ndinakwanisa kuona kuti imwe mbamudakomerwa pyakwanga pene Abisalomu mbadakhala na moyo lero ife tonsenefe mbatidafa. Chinchino ndokoni muwangise mtima amunanu. Ndinadumbira na dzina ya MBUYA kuti imwe mungakhonda kwenda nee munasala na munthu na mbodzi ene kufikirana mangwana na machibese tayu. Yeneyi inakhala nyatwa yakugoswa pyakwanga kupiringana nyatwa zonsene zaona imwe moyo wanu onsene.” Tenepo mfumu adalamuka mbaenda kakhala chifupi na msuwo wa mpanda wa mzinda. Amunache adapiva kuti iye akhali penepo, tenepo iwo adagumanyikana mwakumzungulira. Ndzidzi wenewu Aisraele onsene adathawa, munthu onsene kumsuwo kwache. M'dziko monsenemo iwo adatoma kukangana okha ene mbalonga kuna unango na mwanzache mbati, “Mfumu Davite adatipulumusa kuna anyamalwathu. Iye adatiombola m'manja mwa Afilisti, kwache iye adathawa m'dziko muno kuthawa Abisalomu. Ife tidadzoza Abisalomu kuti akhale mfumu wathu, kwache iye aphiwa pankhondo. Apo thangwi yache ninji nkhabe munthu unango wakubwezera Davite kuno?” Pinthu pidalongwa mu Israele monsenepi pidafika m'makutu mwa Mfumu Davite, tenepo iye adatuma Zadoki na Abiatara anyansembe kavunza akadamu a Yuda mbati, “Mwatani munakhala akumalisa kufuna kudzesa mfumu kunyumba kwache? Imwe ndimwe abale anga; manungo anga pontho chiropa changa. Apo mwatani munakhala akumalisa kundibwezera kuna imwe?” Davite adaapanga pontho kulonga kuna Amasa kuti, “Iwe ndiwe mbaleanga. Tenepo kutomera lero kwenda m'tsogolo ndakuikha kukhala mkadamu wa anyankhondo m'mbuto mwa Yoabu. Mulungu mbandiphe pyache ngakhala sinachita tenepo tayu!” Natenepo Davite adatenula mtima amuna onsene a mu Yuda, tenepo iwo adatuma mphangwa kumpanga kuti abwerere mumzinda pabodzi pene na mathubu ache onsene. Pikhabwerera mfumu mbafika kumkulo wa Yorodani, adagumanikana na amuna a ku Yuda pa njira, ale adadza dzamtambira pa Giligala mbawambuka naye kukhundu inango ya mkulo. Na ndzidzi onthowo Shimei mwana Gera wa ku Bahurimu adachimbiza kwenda kumkulo wa Yorodani kagumanikana na Mfumu Davite. Iye akhali pabodzi na amuna chikwi chibodzi cha dzinza ya Benjemani. Tenepo Ziba nyabasa wa kubanja ya Sauli adadzambo na anache achimuna khumi na ashanu na anyabasa makumawiri, tenepo iwo adafika pa Yorodani mfumu mbadzati fikapo. Iwo adawambuka mkulo kakwata pyonsene pya mfumu kupiwambusa na kuchita pyonsene pene pikhafuna mfumu. Pikhasasanyika mfumu kuti awambuke mkulo, Shimei adapigwisa yekha ene pamaso pa mfumu, mbalonga mbati, “Mbuyanga mfumu, lekererani kudawa kudachita ine pansiku idabuluka imwe mu Yerusalemu. Lekani kupikoyera mangawa pontho lekani kupikumbukave. Ndikupidziwa kuti ine ndadawa, tenepo ndi thangwi yache lero ine ndine nyakutoma kubulukira kumadzinza a Yosefe kudza dzagumanikana namwe, mbuyanga mfumu.” Abishai, ule mache akhali Zeruia, adalonga mbati, “Shimei athema kuphiwa thangwi iye adatemberera munthu adasankhulwa na MBUYA kukhala mfumu ule.” Mbwenye Davite adalonga kuna Abishai na kuna mbaleache Yoabu mbati, “Ayi imwe ana Zeruia pananji pakati pa imwe na ine? Ayi lero mwandisandukira? Chinchino mfumu mu Israele ndine pano, tenepo nkhabe munthu anafuna kuphiwa lero tayu.” Tenepo mfumu adalonga kuna Shimei mbati, “Ndinadumbira kuti iwe hunaphiwa tayu.” Mefiboseti chidzukulu cha Sauli adadzambo dzagumanikana na mfumu. Iye hakhadatsuka manyalo ache penu kuchinga ndevu zache penu kufula nguwo zache tayu kubulukira ndzidzi udabuluka mfumu mu Yerusalemu mpakana adabwerera mwadidi mwene. Pidafika Mefiboseti kubulukira ku Yerusalemu dzagumanikana na mfumu, mfumuyo adalonga kuna iye mbati, “Mefiboseti, iwe hudende nane pabodzi tayu, thangwi yache ninji?” Iye adatawira mbati, “Ine ndine nyakulamala ninga munapidziwira imwe mfumu. Ine ndidapanga nyabasanga kuti aikhe chakukhalira pabulu panga towera ndikwanise kwenda namwe pabodzi pene. Kwache Ziba nyabasanga adandisandukira. Iye adalonga pyakunama pya ine kuna imwe mfumu, kwache imwe mwakhala ninga mngelo wa Mulungu; tenepo chitani pyonsene pinakukomeranipyo. Onsene a m'banja ya babanga adathema kuphiwa na imwe mfumu, kwache imwe mudandipasa utumbe wakudya pathebulu panu. Ine nkhabe pontho utongi wakupempha kuti imwe mundikomere pontho mtima tayu.” Mfumu adatawira mbati, “Iwe nkhabe funika kulonga na chinthu chene tayu. Ine ndanyerezera kuti iwe na Ziba mugawane mfuma ya Mfumu Sauli.” Mefiboseti adalonga mbati, “Mulekeni pyache Ziba akwate pyonsenepyo. Mfumu, ine ndakwana napyo kuti mwadza kumusa kwanu na mtendere.” Barizilai wa ku Gileadi akhadadzambo kubulukira ku Rogelimu dzaperekeza mfumu kumuwambusa mkulo wa Yorodani. Barizilai adakalamba pyakwanga pontho akhali na pyaka makumasere pyakubalwa. Iye akhali nyakufuma pyakwanga pontho akhadapasa mfumu pyakudya ndzidzi ukhakhala iye ku Mahanaimu. Mfumu adalonga kuna iye mbati, “Tende pabodzi pene na ine ku Yerusalemu. Ine ndinati ndikuyang'anire mwadidi.” Mbwenye Barizilai adatawira mbati, “Ine sinakhalave na moyo ndzidzi ukulu ene tayu. Apo thangwi yache ninji kuti ndiende namwe pabodzi mfumu ku Yerusalemu? Ine ndina kale pyaka makumasere pyakubalwa, pontho ine nkhabe kwanisa kusiyanisa pakati pa chadidi na chakuipa tayu. Ine nkhabe kwanisa kudzipirwa na chinthu chinadya ine na kumwa ine tayu. Ine nkhabe kwanisa kuva fala ya anyakuimba tayu. Apo thangwi yache ninji ndithimize kukunensani imwe, mbuyanga mfumu. Nyabasanu anawambuka mkulo wa Yorodani pabodzi pene na mfumu nsinzo wakuchepa basi. Apo thangwi yache ninji mfumu anafuna pyakundifupa na njira yeneyi? Mulekeni pyache nyabasanu abwerere kuti akafere kuluwani ya kwawo chifupi na masiye a kwawo a babache na mache. Mbwenye mwananga Kimuhamu ali pano. Mtawiriseni kuwambuka pabodzi pene na mbuyanga mfumu, iye anakakutumikirani pontho mchitireni pile mphyadidi pamaso panu.” Mfumu adatawira mbati, “Ine ndinati ndiende naye mbandimchitira pyonsene pinafuna iwe. Ine ndinakuchitira pyonsene pene pinapempha iwepyo.” Tenepo Davite na amunache onsene adawambuka mkulo wa Yorodani. Iye adampsompsona Barizilai mbamtsanzayisa, natenepo Barizilai adabwerera kwawo. Pidawambuka mfumu mkulo wa Yorodani mwakuperekezwa na amuna onsene a ku Yuda na amuna anango pang'ono a ku Israele, iye adenda ku Giligala, tenepo Kimuhamu adenda naye pabodzi. Kubuluka penepo Aisraele onsene adenda kuna mfumu mbalonga kuna iye mbati, “Mfumu, thangwi yache njanji abale athu a ku Yuda adanyerezera kuti iwo akhali akuthema kwenda namwe kakuperekerani chibiso-biso imwe, banjanu na amunanu ene kuwambuka mkulo wa Yorodani?” Amuna a ku Yuda adatawira mbati, “Ife tidachita tenepo thangwi mfumu ndi mbaleathu chadi-chadi. Apo thangwi yache ninji penepi pyakuzhangalisani? Ife nee tidadye pya mfumu tayu, pontho iye hadatipagali na chinthu chene tayu pyakudya pidampasa ife pile.” Aisraele adatawira mbati, “Ife ndife akufunika kakhumi kuna mfumu kupiringana imwe podi kwene kuti akhale pyache mbaleanu chadi-chadi tani. Apo thangwi yache njanji imwe mukutilulupisa tenepa? Lekani duwalira kuti ife ndiye tikhali akutoma kulonga pyakubwezera mfumu kuno.” Kwache amuna a ku Yuda akhadapichita mwavinga pikulu pene kupiringana Aisraele. Pidachitika kuti ku Giligala kukhali munthu unango wakusowa basa dzinache Sheba mwana Bikiri. Iye akhali wa dzinza ya Benjemani. Iye adaliza ngoma mbachemera mbati, “Ife nkhabe khundu na Davite tayu, pontho ife nkhabe dzatambira chinthu pa mfuma ya mwana Yese tayu. Munthu onsene wa ku Israele aende kumusa kwache!” Tenepo Aisraele adathawa Davite mbaenda kuna Sheba, mbwenye amuna a ku Yuda adakhala na mfumu wawo njira yonsene kubulukira ku Yorodani mpakana ku Yerusalemu. Pidafika Davite kunyumbache yachifumu mu Yerusalemu, iye adakwata akazi achibitchu khumi adasiya iye m'nduli kuyang'anira nyumbache ale mbaaikha mwakuyang'anirwa m'nyumba mule. Iye adaapasa pyonsene pikhasowa iwo, kwache iye hadagone nawo tayu. Iwo adakoyiwa pakubisala moyo wawo onsene mbakhala ninga amamfelwa. Mfumu adalonga kuna Amasa mbati, “Gumanyisa pabodzi pene amuna a ku Yuda mbudze nawo kuno mkuchono pano.” Amasa adenda kaagumanyisa kwache hadadze nawo pansiku idalonga mfumu ile tayu. Tenepo mfumu adalonga kuna Abishai mbati, “Sheba anati atinense pikulu pene kupiringana Abisalomu. Tenepo kwata amunangawa mbatimsake-sake, gopesera anatipokosera mizinda yakutchingwa na mpanda mbatithawa.” Tenepo amuna a Yoabu na anyakulondali a Chikereti na a Chipeleti pontho na anyankhondo amphamvu onsene adenda pansi pa utongi wa Abishai. Iwo adabuluka ku Yerusalemu kasaka-saka Sheba mwana Bikiri. Pidafika iwo paphanzwi mu Gibeoni, Amasa adagumanikana nawo. Yoabu adavala nguwo zankhondo pontho adamangirira talasada kubande yache. Pidenda iye patsogolo talasada idagwa pansi. Yoabu adavunza Amasa mbati, “Uli tani shamwalianga?” Tenepo Yoabu adaphata ndevu za Amasa na mkono wache wamadyo kuti ampsompsone. Amasa nee akhayang'ana talasada idaphatira Yoabu m'manja mwache ile tayu, tenepo Yoabu adamulasa m'mimba, matumbo mbaphutchukira. Iye adaferatu kabodzi kene, tenepo Yoabu hadamulaseve kachiwiri kache tayu. Yoabu na mbaleache Abishai adenda kasaka-saka Sheba. Mbodzi wa amuna a Yoabu adaimira m'khundu mwa mtembo wa Amasa mbakhuwa mbati, “Munthu onsene ali kukhundu ya Yoabu na Davite atewere Yoabu!” Mtembo wa Amasa ukhali gunundu pakati pa njira uku wasamba chiropa. Pidaona munthu ule kuti munthu onsene akhaimira penepo, iye adagwinyira mtembowo m'munda mbaufinikiza na chakufindika. Pidabuluswa mtembo ule m'njira mule munthu onsene adatewera Yoabu kusaka-saka Sheba. Sheba adagwanda na m'nthemba yonsene ya madzinza a Israele mbafika kumzinda wa Abele-Beti-Maaka, tenepo mbumba yonsene ya Bikiri adagumanyikana mbamtewera kupita mumzinda. Amuna a Yoabu adava kuti Sheba akhali mwenemo, tenepo iwo adenda kazungulira mzindawo. Iwo adamuluka mataka kutsamira mpanda mbatoma kugomola mpanda na pyakugomolera. Pakhali mkazi unango wanzeru mumzindamo, tenepo iye adakhuwa na pafufu ya mpanda mbati, “Veserani, veserani! Pangani Yoabu kuti adze kuno, ndinafuna ndilonge naye.” Yoabu adenda kuna iye, tenepo adavunza mbati, “Ayi ndimwe Yoabu?” Iye adatawira mbati, “Ndine pano.” Iye adalonga mbati, “Veserani pinafuna longa nyabasanu.” Iye adatawira mbati, “Ndikuvesera.” Mkazi ule adalonga mbati, “Kale ene iwo akhalonga kuti, ‘Ndoko ukave pinafuna iwo katawirwa kumzinda wa Abele’; penepyo ndiye pyontho pidachita iwo. Mzindathu ngukulu, ubodzi mwa mizinda ya mtendere pontho wakukhulupirika mu Israele. Imwe mukuyesa kuvunga mzinda. Thangwi yache ninji munafuna kusakaza mzinda wa MBUYA?” Yoabu adatawira mbati, “Nkhabe tayu! Ine sinasakaza penu kuvunga mzinda wa MBUYA tayu. Pinasasanya ife kupichita si penepyo tayu. Munthu unango dzinache Sheba mwana Bikiri wa kudziko ya mapiri ya Eferemu adapandukira Mfumu Davite. Mperekeni kuna ife munthu weneyu, penepo ife tinabuluka mumzinda muno.” Mkazi ule adalonga kuna Yoabu mbati, “Ife tinati tiponyere msolo wache na pafufu ya mpanda kuna imwe.” Kubuluka penepo iye adenda kuna anthu a mumzinda na pidanyerezera iye kuchita pile. Tenepo iwo adagwanda msolo wa Sheba mbauponyera na pafufu ya mpanda kuna Yoabu. Iye adaliza ngoma ninga chidziwiso kuna amunache kuti abuluke mumzinda mule, tenepo iwo adabwerera kwawo. Yoabu adabwerera ku Yerusalemu kuna mfumu. Yoabu akhali mkadamu wa anyankhondo onsene a Israele; Benaia mwana Yehoiada akhali mkadamu wa anyakulondali a Chikereti na a Chipeleti; Adoniramu akhali mkadamu wa anyabasa akukhakhamizwa; Yehosafati mwana Ahiludi akhali nyakulemba pya m'dziko; Sheva akhali nyakulemba m'thando ya miseru; Zadoki na Abiatara akhali anyansembe; Ira wa kuluwani ya Yairi akhalimbo mbodzi wa anyansembe a Davite. Pandzidzi ukhatonga Davite pakhali njala ikulu, ile idamala pyaka pitatu pyamumphu. Davite adavunza nzeru kuna MBUYA pya njala yeneyi, tenepo MBUYA adalonga mbati, “Sauli na banjache ene ngakudawa, thangwi ya kuchita pyaupandu; iye adapha anthu a ku Gibeoni.” Anthu a ku Gibeoni hakhali Aisraele tayu; iwo akhali gulu ing'ono ya Aamori, anthu ale adadumbira Aisraele kuti anaatchinjiriza, kwache Sauli adayesa kuavunga thangwi ya chipapu chikhali na iye pa Israele na Yuda. Natenepo Davite adachemeresa Agibeoni mbaavunza mbati, “Ndikuchitireninji? Ine ndinafuna ndisasanye pyakudawa pidachitwa kuna imwe, towera mutsanzayise anthu a MBUYA.” Anthu a ku Gibeoni adatawira mbati, “Kukhonda vana kwathu na banja ya Sauli nkhabe kwanisa kumala tayu na siliva penu golidi, penu tinafuna kupha munthu na mbodzi ene wa ku Israele tayu.” Davite adavunza mbati, “Apo ninji chinanyerezera imwe kuti ndikuchitireni?” Iwo adatawira mbati, “Sauli akhafuna pyakutipha mbakhonda funa pyakusiya munthu na mbodzi ene wa ife na moyo konsene kwene mu Israele muno. Tenepo perekani kuna ife pinomwe mwa pidzukulu pyache pyachimuna, towera tiaphe pakuamanika pamaso pa MBUYA pa Gibea, luwani ya Sauli, mfumu adasankhulwa na MBUYA ule.” Mfumu adatawira mbati, “Ndinati ndiapereke kuna imwe.” Davite adasiya na moyo Mefiboseti mwana Yonatani, mdzukuluache Sauli thangwi ya kudumbira kwakupambulika kudachitwa pamaso pa MBUYA pakati pa iye na Yonatani mwana Sauli. Kwache iye adakwata Arimoni na Mefiboseti, anache achimuna awiri adabala iye na Rizipa mwana wamkazi wa Aia; iye adakwata pontho ana ashanu achimuna a Meriba mwana wamkazi wa Sauli, adambalira Adriele mwana wamamuna wa Barizilai wa ku Mehola. Davite adaapereka m'manja mwa anthu a ku Gibeoni, ale adaamanika paphiri pamaso pa MBUYA, tenepo onsene anomwe adamala phiwa. Ndzidzi udaphiwa iwowu ukhali kumala kwa mainja, ndzidzi wakutoma kuvuna barele. Mkazi wachibitchu wa Sauli, Rizipa mwana wamkazi wa Aia adathasika sakha kugonerapo paphanzwi. Tenepo iye adakhala penepo kubulukira kutoma kwa kuvuna mpakana kuvumba kwa mvula. Na kumasikati iye akhazwinga mbalame pamitembopo, pontho na mosiku iye akhaitchinjiriza kuna nyama zam'tsanga. Pidava Davite pinthu pidachita Rizipa pile, iye adenda kakwata magogodo a Sauli na a mwanache Yonatani kuna anthu a ku Yabeshi-Gileadi. Iwo akhadaaba kuthando ya mzinda ya Beti-Shani, kudamanika pamtanda Afilisti manungo awo kule, pansiku idaphiwa Sauli paphiri ya Giliboa. Davite adakwata magogodo a Sauli na a mwanache Yonatani, pontho adagumanyisa magogodo a amuna anomwe adaphiwa ale. Tenepo iwo adafikhira magogodo a Sauli na a mwanache Yonatani m'masiye a Kishi babache Sauli ku Zela m'nthemba ya Benjemani kuchita pyonsene pidatonga mfumu. Kubuluka penepo MBUYA adava kupemphera kwa dziko. Padalamuka pontho nkhondo pakati pa Afilisti na Aisraele, tenepo Davite na amunache adenda kamenya nkhondo na Afilisti mwakuti iye adatopa pyakwanga. Tenepo Ishibi-Benobu mbodzi wa pidzukulu pya Arefaimu, ule dipache ikhalemera makilogramu matatu na theka, pontho ule akhali na talasada itswa adanyerezera kuti iye anakwanisa kupha Davite. Mbwenye Abishai mwana Zeruia adapulumusa Davite; iye adamenya Mfilisti wakukhuma ule mbampha. Tenepo amuna a Davite adadumbira kuna iye mbati, “Imwe nee munaendave nafe kunkhondo tayu, thangwi imwe ndimwe chidikhiro cha Israele pontho ife nkhabe funa kukusowani tayu.” Pidamala penepi pakhali pontho nkhondo na Afilisti pa Gobu. Wenewu ukhali ndzidzi udapha Sibekai wa ku Husha nyakukhuma unango dzinache Safu, chidzukulu cha Arefaimu. Kubuluka penepo pakhali pontho nkhondo na Afilisti pa Gobu. Penepo Elihanani mwana wamamuna wa Yaare-Oregimu wa ku Betelehemu adapha Goliati wa ku Gati, ule akhali na dipache ya ntchindu ninga mtanda wakuphatiswa basa kuluka nguwo. Kubuluka penepo pakhali pontho nkhondo inango pa Gati pale pakhali munthu unango wakukhuma wakufuna pyankhondo. Iye akhali na pyala pitanthatu kudzanjache yonsene, pontho pyala pitanthatu kudzinyalo yache yonsene; pabodzi pene akhali na pyala makumawiri na pinayi, pontho iye akhali chidzukulu cha Arefaimu. Iye adalulupisa Aisraele, tenepo Yonatani mwana Shama mbaleache Davite adampha. Amuna akukhuma anayi ale akhali pidzukulu pya Arefaimu wa ku Gati, tenepo onsene adaphiwa na Davite pontho na amunache. Pidapulumusa MBUYA Davite kuna Sauli, pontho na kuna anyamalwache anango; Davite adaimbira MBUYA nyimbo: MBUYA ndi nyakunditchinjiriza, mpandanga wamphamvu, pontho dombo wanga, Mulungu wanga ndi nyakunditchinjiriza, pakubisala panga, pontho chakugedera changa matswimo. Iye ambanditchinjiriza mbandikoya pakupata. Iye ndi Nyankhombo wanga; iye ambanditchinjiriza mbandipulumusa kuna anyamalwanga. Ine ndimbachemera kuna MBUYA, tenepo iye ambandipulumusa kuna anyamalwanga. MBUYA mbakuzwe. Mabimbi a imfa andigabikira; mabimbi a kugoswa adandibiza. Nyatwa za dziko ya anyakufa zidandizungulira, pontho masiye adandikumbira mulindi. Na nyatwa zanga zene ine ndidachemera MBUYA, ndidachemera Mulungu wanga kuti andiphedze. Kubulukira m'nyumba mwache iye adava falanga, chiliro changa chidafika m'makutu mwache. Penepo dziko yapansi idatetemera mbitekenyeka, maziko a thambo adatekenyeka, iwo adatetemera thangwi MBUYA adazhangali. Toloo! Utsi udabuluka m'mphuno mwache, moto wakuvunga pontho makala akuyerima adabuluka m'kanwa mwache. Iye adathalura kati na kati thambo mbatchitha pansi, na makole akuswipa pansi pa manyalo ache. Iye akhambuluka nwii papyakulengwa pyakukhala na maphaphido mbapakira pamaphaphido a mphepo. Iye adapimpsampsika na mdima kuzungulira manungo ache, makole akuswipa akudzala na madontho a mvula, makala a moto adayerima kubulukira m'njazi pamaso pache. Tenepo MBUYA adaguma kuthambo, fala ya Nyakudzulu-dzulu idaveka. Iye adaponya matswimo mbabalalisa anyamalwache, na ntchasi iye adaathamangisa. Maphedi a bara adauma kakata, pontho maziko a dziko yapansi adasala pamtunda nyimwa pidasumulula MBUYA anyamalwache, pontho pidaabangulira iye thangwi ya kuzhangali kwache. Iye adathambidzira mkono wache kubulukira kudzulu mbandiphata; iye adandinula m'madzi akuzwika. Iye adandipulumusa kuna nyamalwanga wamphamvu, kuna nyakundizonda, ule akhali na mphamvu pyakwanga kupiringana ine pano. Ndzidzi ukhali ine panyatwa, iwo adandiphata, kwache MBUYA adanditchinjiriza. Iye adandiwambusa panyatwa; adandipulumusa thangwi adakomerwa nane. MBUYA ambandifupa thangwi ine ndimbachita pyakulungama; iye ambanditsanzayisa thangwi ndine munthu okhonda dawa. Na thangwi yakuti ine ndavera mwambo wa MBUYA; ine sidampandukire tayu Mulungu wanga. Ine ndateweza matongero ache onsene; ine sidakhonde vera matongero ache tayu. Iye ambapidziwa kuti ine nkhabe chinango chakundipokanyisa tayu; kuti ine ndathunda pinthu pyakudawika. Natenepo iye ambandifupa thangwi ndimbachita pyakulungama; thangwi ambapidziwa kuti ndine munthu okhonda dawa. Kuna anyakukhulupirika, imwe mumbaaonesa kukhulupirika kwanu, mumbamuonesa udidi wanu onsene kuna anthu akusowa chakuapokanyisa. Imwe ndimwe wangwiro kuna angwirombo; mbwenye ndimwe wakukala mtima kuna mpheswe. Imwe mumbapulumusa anyakupichepesa; kwache mumbatchithisa anyakupithemba. Imwe, MBUYA ndimwe nyale yanga. Sandusani mdima wandizungulirawu kukhala cheza. Na chiphedzo chanu, ine ndinakwanisa kusosa anyamalwanga. Na Mulungu wanga, ine ndinakwanisa kunumpha mipandawo. Mulungu weneyu, mabasache ngakuthema monsene mwene, mafalache ngakunyindirika. Iye akhala ninga chakugedera matswimo kuna onsene ambabisala muna iye kuti aatchinjirize ale. MBUYA ene basi ndiye Mulungu; Mulungu ene basi ndiye Phanzwi yathu. Mulungu weneyu ndi mpandanga wamphamvu; iye ambachitisa njiranga kukhala yakuchena. Iye ambachitisa manyalo anga kukhala ninga njondo za nyasa; iye ambanditchinjiriza pamapiri. Iye ambandifunzisa mamenyero a nkhondo, towera ndikwanise kuphatisa basa uta wamphamvuletu. MBUYA, imwe mumbanditchinjiriza mbamundipulumusa; chiphedzo chanu chandichitisa kukhala wamkulu. Imwe mwachitisa kuti ndileke phatwa, chipo ine sidagwe tayu. Ine ndimbathamangisa anyamalwanga mbandiakunda; ine nkhabe kualeka tayu mpakana ndamala kuavunga. Ine ndaavunga monsene mwene mwakuti nkhabe kwanisa kulamuka tayu; iwo ali thasa pamanyalo panga. Imwe mumbandipasa mphamvu pankhondo, pontho mumbandichitisa kukunda anyamalwanga. Imwe mumbachitisa anyamalwanga kundithawa; ine ndimbakunda anyakundizonda. Iwo ambalirira chiphedzo kwache nkhabe munthu na mbodzi ene anaapulumusa tayu; iwo ambachemera kuna MBUYA, kwache hambaatawira tayu. Ine ndaapeya, tenepo iwo asanduka fumbi; ine ndimbaapondedza ninga matope m'njira. Imwe mudandipulumusa kuna anthu akupandukira; imwe mwakoya chidzo changa ninga mfumu wawo; anthu akhakhonda ine dziwa lero ali pansi pa utongi wanga. Alendo akundilambira; sindzidzi iwo nkhundiona, iwo ambandivera. Iwo onsene ambataya mtima; iwo ambabuluka na kutetemera m'mipando mwawo yamphamvu. MBUYA ana moyo! Kuzani Phanzwi yanga! Lalikani pya ukulu wache wa Mulungu, Phanzwi pontho Nyankhombo wanga. Iye ambandichitisa kukunda anyamalwanga; iye ambaikha madzinza pansi pa utongi wanga, mbandipulumusa kuna anyakundizonda. MBUYA imwe mumbandichitisa kukunda anyamalwanga mbamunditchinjiriza kuna anthu akuzunguzika. Natenepo ine ndimbakukuzani MBUYA pakati pa madzinza; ine ndimbaimba nyimbo zakukukuzani nazo. Mulungu ambachitisa mfumu wache kukunda; iye ambamuonesa kumfuna kwache kokhonda mala mfumu adasankhula iye ule, kuna Davite na pidzukulu pyache kwenda na kwenda. Awa ndi mafala akumalisa a Davite mwana wamamuna wa Yese, munthu adasankhulwa na Nyakudzulu-dzulu ule, munthu adadzozwa na Mulungu wa Yakobo ule, pontho nyakuimba nyimbo wa Israele ule: Mzimu wa MBUYA adalonga kudzera muna ine; mafalache akhali m'kanwa mwanga. Mulungu wa Israele adalonga; Phanzwi ya Israele adalonga kuna ine mbati: “Mfumu wakutonga na chilungamo, ule ambatonga mwakugopa Mulungu, iye akhala ninga kubuluka kwa dzuwa na machibese akusowa makole, ninga cheza pakumala kuvumba kwa mvula, chile chimbameresa maudzu.” Mwenemu ndi mule munafuna Mulungu dzatsanzayisa pidzukulu pyanga, thangwi iye achita nane chiverano chokhonda mala, chiverano chile nkhabe dzaswiwa tayu. Penepi ndiye pinafuna ine ene pene basi; kweneko ndiye kunakhala kupulumuka kwanga; Mulungu ndiye anafuna dzachita penepi. Mbwenye anthu okhonda tsalakana pya Mulungu akhala ninga minga yakutayiwa; nkhabe munthu na mbodzi ene anakwanisa kuiphata na manja tayu. Imwe mwathema kuphatisa basa chiphano chanu chasimbi penu dipa kuigwanda; penepo ipyo pinapiswa monsene mwene. Awa mbanyankhondo akuveka a Davite: wakutoma akhali Yoshebi-Bashebeti wa ku Takemoni, ule akhali mkadamu wa “Atatu” iye adaphatisa basa dipache kumenyana na amuna madzana masere mbamala kuapha onsene ndzidzi ubodzi pankhondo. Wachiwiriache akhali Eleazara mwana Dodo wa mbumba ya Ahohi. Ninga mbodzi wa anthu atatu amphamvu, iye akhali na Davite ndzidzi ukhadafitikiza iwo Afilisti pidamenya iwo nkhondo nawo. Penepo amuna a Israele adathawa, kwache iye adaimira dzololo mbamenyana na Afilisti mpakana adatoperatu mwakuti dzanjache idaumirira patalasadache. MBUYA adakunda pikulu pene nsiku yeneyo. Pidamala nkhondoyo, Aisraele adabwerera kudulisa pida anyamalwawo pambuto pakhali Eleazara pale. Wachitatuache akhali Shama mwana Age wa ku Harari. Afilisti akhadagumanyikana ku Lehi kule kukhali munda wa nyimo. Anyankhondo Aisraele adathawa Afilisti mbwenye Shama adaimira dzololo m'mundamo mbautchinjiriza mbapha Afilisti. MBUYA adakunda pikulu pene nsiku yeneyo. Pikhali chifupi ndzidzi wakuvuna atatu mwa akadamu “Makumatatu” adatchithira kunkhwimba ya Adulamu kukhali Davite kule, mwenemo gulu ya Afilisti idamanga msasa m'phedi ya Refaimu. Pandzidzi wenewo Davite akhali pambuto yakutchingwa na mpanda paphiri, pontho gulu ya Afilisti ikhadapokosera mzinda wa Betelehemu. Davite adatchuwa kumusa, tenepo adalonga mbati, “Ndikhafunadi kwene kuti munthu unango andidzesere madzi a mumchera wa chifupi na msuwo wampanda Betelehemu!” Anyankhondo atatu akuveka ale, adapapanula na mumsasa wa Afilisti, iwo adatunga madzi mumcheramo mbadza nawo kuna Davite. Kwache iye hadaamwe tayu; m'mbuto mwache adaakhuthulira pansi ninga chakupereka kuna MBUYA mbalonga mbati, “MBUYA, ine nee mbidakwanisa kumwa madzi enewa tayu! Thangwi kumwa madziwa kunakhala ninga kumwa chiropa cha amuna ale, adapipereka kutaya moyo wawo katunga madzi enewa!” Natenepo iye adakhonda kumwa madzi ale. Penepi ndiye pinthu pidachita amuna atatu akuveka ale mwakuwanga mtima. Abishai mbaleache Yoabu, ale mawo akhali Zeruia akhali mkadamu wa amuna “Anyakuveka Makumatatu.” Iye adaphatisa basa dipache kumenyana na amuna madzana matatu mbaapha. Natenepo iye adasanduka wakuveka pyakwanga pakati pa “Makumatatu” ale. Iye akhali wakuveka pyakwanga pene pakati pa “Makumatatu” mbakhala mkadamu wawo, kwache iye hakhali wakuveka pyakwanga kupiringana “Atatu” ale tayu. Benaia mwana Yehoiada wa ku Kabizeele akhalimbo nyankhondo wakuveka; iye adachita pinthu pikulu mwakuwanga mtima, kuthimizapo kupha anyankhondo amphamvu awiri a ku Moabu. Pansiku inango yakutonthola kwakuumisa madzi iye adagwera m'dzenje mbaphamo nkhalamu. Iye adapha pontho munthu wa ku Iguputo, munthu wamkulu pyakwanga, ule adaphatira dipache. Benaia adammenya na chigomba Muiguputo ule mbampokosera dipache. Tenepo iye adampha na dipache yonthoyo. Penepi mphinthu pidachita Benaia mwakuwanga mtima, ule akhali mbodzi mwa “Makumatatu.” Iye akhali wakuveka pyakwanga pene pakati pawo, kwache iye hakhali wakuveka pyakwanga pene tayu kupiringana “Atatu” ale. Tenepo Davite adamuikha kukhala mkadamu wa anyakumuyang'anirache. Ali m'tchindemu mbanyankhondo anango “Makumatatu” akuveka: Asahele mbaleache Yoabu, Elihanani mwana Dodo wa ku Betelehemu, Shama wa ku Harodi, Elika wa ku Harodi, Helezi wa ku Peleti, Ira mwana Ikeshi wa ku Tekoa, Abiezere wa ku Anatoti, Mebunai wa ku Husha, Zalimoni wa ku Ahohi, Maharai wa ku Netofa, Helebu mwana Baana wa ku Netofa, Itai mwana Ribai wa ku Gibea m'nthemba ya Benjemani, Benaia wa ku Piratoni, Hidai wa ku maphedi a chifupi na Gaashi, Abialiboni wa ku Aribati, Azimaveti wa ku Bahurimu, Eliaba wa ku Shaaliboni, Ana a Yasheni, Yonatani, Shama wa ku Harari, Ahiamu mwana Sharari wa ku Harari, Elifeleti mwana Ahasibai wa ku Maaka, Eliamu mwana Ahitofelo wa ku Gilo, Hezero wa ku Karimele, Paarai wa ku Aribi, Igali mwana Natani wa ku Zoba, Bani wa ku Gadi, Zeleki wa ku Amoni, Naharai wa ku Beeroti nyakuthukula pida pya Yoabu mwana Zeruia, Ira wa ku Itiri, Garebu wa ku Itiri, na Uria Mhiti. Onsene pabodzi pene akhalipo makumatatu na anomwe. MBUYA adazhangali pontho na Aisraele mbachitisa kuti Davite adzese nyatwa pana iwo. MBUYA adalonga mbati, “Ndoko ukachitise kalembera wa Israele na anthu a ku Yuda.” Tenepo Davite adapanga Yoabu mkadamu wa anyankhondo ache mbati, “Ndoko kuna madzinza onsene kubulukira kunthemba ya Dani mpakana ku Beeresheba na kulembera anthu onsene towera ine ndidziwe kuinjipa kwa anthu anga.” Mbwenye Yoabu adatawira mbati, “Mfumu, MBUYA Mulungu wanu mbachitise Aisraele kuinjipa kadzana kupiringana muna iwo chinchino pano, pontho kuti imwe maso anu aone penepi pikuchitika. Apo thangwi yache ninji mbuyanga anafuna kuchita chinthu ninga chenechi?” Mbwenye mfumu adachitisa Yoabu na mathubu ache kuvera pidalonga mfumu pile; iwo adabuluka pamaso pa mfumu mbaenda kachita kalembera wa Aisraele. Iwo adawambuka mkulo wa Yorodani mbamanga msasa kumwera kwa Aroeri mzinda wa pakati pa phedi m'nthemba ya Gadi. Kubuluka penepo adenda kumpoto ku Yazere. Kubuluka penepo adenda ku Gileadi mpakana ku Kadeshi m'nthemba ya Ahiti. Kubuluka penepo adenda ku Dani mpakana kumadokero dzuwa a Sidoni. Kubuluka penepo iwo adenda kumwera kumzinda wa Turo wakutchingwa na mpanda mpakana kumizinda yonsene ya ku Hivi na Kanani mbamalisira ku Beeresheba m'thando yatchetcha ya Negebu mu Yuda. Tenepo pidamala iwo kwenda nthemba yonsene miyezi mifemba na nsiku makumawiri iwo adabwerera ku Yerusalemu. Yoabu adalonga konta yonsene ya amuna akukwanisa kuphata basa ya unyankhondo: Mu Israele akhalipo pikwi madzana masere, ku Yuda akhalipo pikwi madzana mashanu. Mbwenye pidamala Davite kuchitisa kalembera chikumbu mtima chache chidatoma kumnensa mbalonga kuna MBUYA mbati, “Ine ndadawa pikulu pene thangwi ya kuchita penepi! Ndaphata miyendo ndilekerereni. Ine ndachita pinthu pyakupupwa.” Gadi adenda kuna Davite mbampanga mafala akhadalonga MBUYA ale. Iye adalonga mbati, “Ntchipi chinafuna imwe? Pyaka pitatu pya njala ikulu m'dziko mwanu, penu miyezi mitatu ya kuthawa anyamalwanu, penu nsiku zitatu za muliri m'dziko mwanu muno. Tenepo nyerezerani, mungamala penepo mundipange chinafuna ine kapanga MBUYA.” Davite adatawira mbati, “Ine ndikusanyika pikulu pene mumtima mwanga! Kwache ine nkhabe funa kutchunyuswa na anthu tayu. MBUYA mwenechiroache ndiye ananditchunyusa podi iye ngwansisi.” Tenepo MBUYA adagwisa muliri mu Israele, ule udakhala kubulukira machibese mpakana pansiku ikhadasankhula iye ile. Kubulukira nkhomo mpakana nkhomo inango ya dziko, anthu pikwi makumanomwe adafa. Pikhali chifupi mngelo wa MBUYA kuvunga Yerusalemu, MBUYA adasanduza manyerezero ache akufuna kutchunyusa anthu mbalonga kuna mngelo akhaapha ule mbati, “Leka pyakwana!” Mngelo akhali pambuwa ya Arauna Myebusi. Davite adaona mngelo akhapha anthu ule tenepo adalonga kuna MBUYA mbati, “Ine ndine nyakudawa. Ndine pano ndidachita pyakudawa. Anthu enembo pyawowa adawanji? Imwe mwathema kuvunga ine pano na banjanga.” Nsiku yeneyo Gadi adenda kuna Davite mbalonga kuna iye mbati, “Ndoko pambuwa ya Arauna ukamangire MBUYA guwa yansembe.” Davite adavera pidampanga MBUYA pile mbachita ninga montho mudampangira Gadi mule. Arauna adayang'ana mbaona mfumu na mathubu ache akudza kuna iye. Iye adalamba pamaso pa mfumu mbalonga mbati, “Mfumu mwatani mwadza kuno?” Davite adatawira mbati, “Ndadza dzagula mbuwako towera ndimangire MBUYA guwa yansembe, towera muliri umale.” Arauna adalonga mbati, “Ikwateni mbamupereke pyonsene pinafuna imwe. Kwatani ng'ombe zimuna zakukweya chingolo mbamuzipereke nsembe paguwapo; magoli-goli na miti yakububudira mupiyese nkhuni.” Arauna adapereka pyonsene kuna mfumu mbalonga kuna iye mbati, “MBUYA Mulungu wanu mbatambire pyakupereka pyanu.” Mbwenye mfumu adatawira mbati, “Tayu, ndinati ndikupagali. Ine nkhabe pereka nsembe kuna MBUYA Mulungu wanga okhonda kuzipagalira chinthu tayu.” Tenepo iye adagula mbuwa ile na ng'ombe zene na kobiri zasiliva makumashanu. Natenepo iye adamangira MBUYA guwa yansembe mbaperekapo nsembe zakupyerera na nsembe zachiphatizano. MBUYA adava kupemphera kwache, tenepo muliri mu Israele udamala. Pidakalamba Mfumu Davite mbakhala na pyaka pizinji pyakubalwa, hadakwanise pontho kuva kukhumbirwa tayu, podi kwene kuti anyabasache amfinikize pyawo magombeza tani. Natenepo mathubu ache adalonga kuna iye mbati, “Tendeni tisake-sake mwali kuti ayang'anire mfumu na kumtsalakana mwadidi. Mwana mwaliyo anakwanisa kugona m'khundu mwache, towera Mbuya mfumu wathu ave kukhumbirwa.” Kubuluka penepo anyabasa adasaka-saka mu Israele monsene mtsikana wakubalika pyakwanga, tenepo adamgumana Abishagi wa Chishunemu mbadza naye kuna mfumu. Mtsikanayu akhali wakubalika pyakwanga; iye adayang'anira mfumu mwadidi mwene mbamtumikira, mbwenye mfumu hadapite naye m'bonde tayu mtsikana ule. Natenepo Adonia, ule mache akhali Hagiti adapithemba yekha ene mbalonga mbati, “Ndinakhala mfumu ndine!” Natenepo iye adakwata pingolo na akavalo mbapanga amuna makumashanu kwenda patsogolo pache. Chipo babache nee hakhadadzati kumsumulula tayu penu kumvunza pya makhaliro ache. Adonia akhali wakubalika pyakwanga, pontho akhali wachiwiri kubalwa; iye akhali nyamsolo wache Abisalomu. Adonia adaverana na Yoabu, ule mache akhali Zeruia, pontho na Abiatara nyansembe, tenepo iwo adatawira kuti anamphedza. Mbwenye Zadoki nyansembe, Benaia mwana Yehoiada, Natani mprofeti, Shimei na Rei pontho na anyakulondali Davite hakhali gulu ibodzi na Adonia tayu. Kubuluka penepo Adonia adapereka nsembe ya mabira, ng'ombe na anamphulu akunenepa pa Phanzwi ya Zoheleti chifupi na Enirogele. Iye adachemera abale ache onsene, ale mbana achimuna a mfumu, na mathubu onsene a ku Yuda, ale akhali akadamu, mbwenye iye hadachemere Natani mprofeti, penu Benaia penu anyakulondali a mfumu penu mbaleache Solomoni tayu. Kubuluka penepo Natani adavunza Batesheba mache Solomoni mbati, “Kadi mwapiva tayu kuti Adonia mwana Hagiti apipitisa yekha ene ufumu mwakukhonda dziwa Mfumu Davite? Dikhirani, ndikupangeni mule munakwanisa imwe kupulumusa moyo wa mwananu Solomoni. Ndokoni kunyumba ya Mfumu Davite mbamukampange kuti, ‘Mbuyanga mfumu, si imwe mudadumbira kuna ine, nyabasanu, kuti mwananga Solomoni anakhala mfumu imwe mungafa mbakhala pampando wanu wachifumu? Apo pyatani pontho kuti Adonia akhale mfumu?’ Tenepo ine ndinapita m'nyumbamo uku ukulonga naye mbanditsikimizira pyalonga iwepyo.” Natenepo Batesheba adenda kaonana na mfumu kusubi kwache. Iye akhali wakukalamba pyakwanga, tenepo Abishagi wa Chishunemu akhakhala mwenemo kuyang'anira mfumu. Batesheba adalamba pamaso pa mfumu. Tenepo mfumu adamvunza mbati, “Ayi nkhwadidi kwene?” Mkazi ule adatawira mbati, “Mbuyanga mfumu, si imwe mudadumbira kuna ine, nyabasanu, tayu na dzina ya MBUYA Mulungu wanu kuti, ‘Solomoni mwanako anakhala mfumu ine ndingafa mbakhala pampando wanga wachifumu?’ Mbwenye lero Adonia apita ufumu, kwache imwe mbuyanga mfumu nee mukupidziwa penepi tayu. Iye apereka nsembe ng'ombe zizinji, anamphulu akunenepa azinji na mabira ene. Iye pontho achemera ana onsene achimuna a mfumu, Abiatara nyansembe na Yoabu mkadamu wa anyankhondo, mbwenye iye hadachemere Solomoni mwananu tayu. Mbuyanga mfumu, maso a Aisraele onsene ali pana imwe kufuna kudziwa kuti mbani anafuna dzakhala pampando wanu wachifumu m'mbuto mwanu. Mbwenye bibibi, sindzidzi imwe nkhugonera mkono, ine na mwananga Solomoni tinasanyiswa ninga mphandu.” Mwenemo mbali m'kati kulonga na mfumu, Natani mprofeti adafika. Tenepo iwo adapanga mfumu mbati, “Natani mprofeti ali pano.” Natenepo Natani adafedza chifupi mbalamba pamaso pa mfumu. Natani adalonga mbati, “Mbuyanga mfumu, ayi mwalonga ndimwe kuti Adonia akhale mfumu imwe mungafa mbakhala pampando wanu wachifumu? Lero ene ndzidzi unalonga inewu aenda kapereka nsembe ng'ombe zizinji, anamphulu akunenepa azinji na mabira ene. Iye achemera ana achimuna onsene a mfumu, Yoabu mkadamu wa anyankhondo, na Abiatara nyansembe. Ndzidzi unalonga ine panowu, iwo akudya na kumwa pabodzi na iye pontho akulonga kuti: ‘Dondowe Mfumu Adonia!’ Mbwenye ine nyabasanu, Zadoki nyansembe, Benaia mwana Yehoiada na nyabasanu Solomoni hatidachemerwe tayu. Kadi penepi ndiye pyachita imwe, mbuyanga mfumu, kukhonda na kudziwisa kwene mathubu anu kuti anafuna dzakhala pampando wanu wachifumu m'mbuto mwanu nguyu?” Kubuluka penepo Mfumu Davite adalonga mbati, “Kachemere Batesheba apite muno.” Natenepo mkaziyo adadza mbaimira pamaso pa mfumu. Tenepo mfumu adadumbira mbati, “Ine ndinadumbira na dzina ya MBUYA wa moyo, ule adandipulumusa panyatwa zanga zonsene, kuti lero ndinati ndichite pidadumbira ine kuna iwe na dzina ya MBUYA Mulungu wa Israele, kuti mwanako Solomoni anakhala mfumu ine ndingafa pontho anakhala pampando wanga wachifumu m'mbuto mwanga.” Batesheba adagodama mbalamba pamaso pa mfumu mbalonga mbati, “Mbuyanga Mfumu Davite mbakhale na moyo kwenda na kwenda.” Mfumu Davite adalonga mbati, “Chemera Zadoki nyansembe, Natani mprofeti na Benaia mwana Yehoiada kuti apite muno.” Pidadza iwo pamaso pa mfumu, iye adalonga mbati, “Kwatani anyabasangawa pabodzi pene na imwe mbamukwizike mwananga Solomoni pabulu wanga ule, mbamumperekeze ku Gihoni. Kweneko Zadoki nyansembe na Natani mprofeti amdzoze kukhala mfumu wa Israele. Tenepo lizani ngoma pontho khuwani kuti, ‘Dondowe Mfumu Solomoni.’ Mungamala penepo dzani naye kuno kuti akhale pampando wanga wachifumu pontho atonge m'mbuto mwanga. Ine ndamsankhula kuti atonge Israele na Yuda ene.” Benaia mwana Yehoiada adatawira mfumu mbati, “Pinachitika. MBUYA Mulungu wa mbuyanga mfumu, mbapichitise kukwana-kwana penepi. Ninga montho mudachitira MBUYA kukhala na mbuyanga mfumu, mbakhalembo na Solomoni kuchitisa ufumu wache kukhala ukulu kupiringana ufumu wa mbuyanga Mfumu Davite.” Natenepo Zadoki nyansembe, Natani mprofeti, Benaia mwana Yehoiada, anyakulondali a Chikereti na Chipeleti adakwizika Solomoni pabulu wa Mfumu Davite mbamperekeza ku Gihoni. Zadoki nyansembe adakwata ntchupa ya mafuta kubulukira m' Chikhumbi cha Mulungu mbadzoza nawo Solomoni. Kubuluka penepo adaliza ngoma, tenepo anthu onsene adakhuwa mbati, “Dondowe Mfumu Solomoni!” Tenepo anthu onsene adamperekeza kwawo pamulikiti uku akuimba pitoliro na kusekera kukulu. Natenepo mataka adadidimuka na kukhuwa kwa anthu ale. Adonia pabodzi pene na anyakuchemerwa kuphwando onsene adava penepi pikhamalisa iwo phwando yawo ile. Pidava Yoabu mkadamu wa anyankhondo kulira kwa ngoma adavunza mbati, “Kadi kusokosa konsene kunaveka mumzindamu mkhwanji?” Pikhalonga iye tenepo, Yonatani mwana Abiatara nyansembe adafika. Adonia adalonga mbati, “Pita muno, munthu wakulemedzwa ninga iwe athema kudza na mphangwa zadidi.” Yonatani adatawira mbati, “Nkhabe na pang'ono pene tayu. Mbuyathu Mfumu Davite apitisa Solomoni ufumu. Mfumu amtuma pabodzi pene na Zadoki nyansembe, Natani mprofeti, Benaia mwana Yehoiada, anyakulondali a Chikereti na Chipeleti, pontho iwo amkwizika pabulu wa mfumu, pontho Zadoki nyansembe na Natani mprofeti adamdzoza pa Gihoni kukhala mfumu. Kubulukira kweneko adamperekeza kwawo uku akusekera, natenepo mzinda onsene watekenyeka. Kweneku nkhusokosa kunava imweku. Kuthimiza penepa Solomoni akhala pampando wachifumu. Pontho mathubu akulemedzwa adadza kudzachita makolokoto kuna mbuyathu Mfumu Davite, kulonga mbati, ‘Mulungu wanu mbachitise dzina ya Solomoni kuveka pikulu pene kupiringana yanu, pontho ufumu wache mbukhale ukulu pyakwanga kupiringana wanu!’ Tenepo Mfumu Davite adalamba uku ali patalimba pache mbalonga mbati, ‘Mbalemedzwe MBUYA Mulungu wa Israele, ule anditawirisa lero kuona na maso anga nyakukhala pampando wanga wachifumu kupita m'mbuto mwanga.’ ” Na thangwi ya penepi anyakuchemerwa kuphwando onsene ya Adonia adachita mantha mbabalalika pyawo. Mbwenye Adonia na thangwi ya kuchita mantha na Solomoni, adenda ku Chikhumbi cha Mulungu mbakaphata nyanga za guwa yansembe. Natenepo Solomoni adapangwa mbati, “Adonia akuchita mantha na mfumu, natenepo iye ali kakaka kunyanga za guwa yansembe. Iye alonga kuti, ‘Mbadumbire Mfumu Solomoni kuti lero hanandipha tayu na talasada ine nyabasache.’ ” Solomoni adatawira mbati, “Ngakhala iye ndi munthu wakundilemedza podi na tsisi ene ya mumsolo mwache nkhabe dzagwa pansi tayu, mbwenye ngakhala anagumanwa kuti ngwakudawika anati afe.” Natenepo Mfumu Solomoni adatuma amuna kweneko mbadza naye kumbulusa paguwa yansembepo. Adonia adadza mbalamba pamaso pa mfumu, tenepo mfumu adalonga kuna iye mbati, “Unakwanisa kwenda kumusa kwako.” Pikhali Davite chifupi kufa, adachemera mwanache Solomoni mbampanga pyonsene pidathema iye kuchita mbati, “Ine ndili chifupi kufa, natenepo wanga mtima pionese wekha ene kuti ndiwedi mamuna. Chita pyonsene pinafuna MBUYA Mulungu wako: teweza njira za MBUYA, pontho vera upangizi wache, matongero ache na pifunziso pyache pyonsene ninga montho mwalemberwa ipyo m'mwambo wa Mose, towera pyonsene pinaphata iwe pikufambire mwadidi konsene kunaenda iwe. Ngakhala unavera MBUYA, iye anachita pidadumbira iye kuna ine kuti: ‘Ngakhala pidzukulu pyako pinachita mphole-mphole na makhaliro awo, pontho ngakhala iwo anakhulupirika pamaso panga na mtimawo onsene pontho moyo wawo onsene, iwe nkhabe dzasowa munthu wakukhala pampando wachifumu wa Israele tayu.’ “Kuthimiza penepa iwe ene ukupidziwa pidandichita Yoabu mwana Zeruia, pontho pidachita iye kuna Abineri mwana Neri na Amasa mwana Yetere, akadamu awiri a nkhondo a Israele. Iye adaapha, kuchuchisa chiropa chawo pandzidzi wa mtendere khala ninga mphankhondo, tenepo na chiropa chenechi adodesera bande ya m'chuno mwache na nkhwaira kumanyalo kwache. Chita kuna iye malingana na nzeru zako, mbwenye iwe nee wathema kumuleka kuti atchithire kudziko ya anyakufa mumtendere tayu. “Kwache akomere mtima ana achimuna a Barizilai wa ku Gileadi pontho atawirise kukhala abodzi akudya na iwe pathebulu pako. Iwo adandiphedza pandzidzi ukhathawa ine mbaleako Abisalomu. “Pontho kumbuka Shimei mwana Gera wa ku Bahurimu wa dzinza ya Benjemani. Iye adanditemberera pyakwanga pansiku ikhaenda ine ku Mahanaimu. Pidabwera iye kudzagumanikana nane pa mkulo wa Yorodani, ndidadumbira kuna iye na dzina ya MBUYA kuti, ‘Ine nkhabe dzakupha na talasada tayu.’ Mbwenye chinchino leka kumuyesa okhonda dawa. Iwe ndiwe munthu wanzeru, unapidziwa wekha ene pyakuchita naye weneyu. Iwe wathema kumuendesa kudziko ya anyakufa nyaimvi weneyu.” Pidamala penepi Davite adagonera mkono mbaikhwa m'masiye mumzinda wa Davite. Iye adakhala mfumu wa Israele pyaka makumanayi: kutonga mu Hebroni pyaka pinomwe, pontho mu Yerusalemu pyaka makumatatu na pitatu. Natenepo Solomoni adakhala pampando wachifumu wa Davite babache, pontho ufumu wache udakhazikika pyakwanga. Kubuluka penepo Adonia ule mache akhali Hagiti adenda kuna Batesheba mache Solomoni. Batesheba adamvunza mbati, “Ayi nkhwadidi kwene?” Iye adatawira mbati, “Ande, nkhwadidi.” Iye adathimiza kulonga mbati, “Ine ndina chinthu chinango chakuti ndilonge namwe.” Mkazi ule adatawira mbati, “Unakwanisa kulonga.” Iye adatoma kulonga mbati, “Ninga munapidziwira imwe kale kuti ufumuwu ukhali wanga. Anthu onsene Aisraele akhayang'ana pana ine pano ninga mfumu wawo. Mbwenye lero pinthu pyasanduzika, ufumu waenda kuna mbaleanga; ufumuwo waenda kuna iye thangwi ampasa ndi MBUYA. Natenepo ndinafuna kukupemphani chinthu chibodzi basi. Ndaphata miyendo, lekani kundikhondera.” Mkazi ule adatawira mbati, “Ninji chinafuna iwe kulonga?” Natenepo iye adathimiza kulonga mbati, “Ndaphata miyendo ndipempherenimbo kuna Mfumu Solomoni kuti andipase Abishagi wa Chishunemu kuti akhale mkazanga. Ndikupidziwa kuti iye hanakukhonderani tayu.” Batesheba adatawira mbati, “Ande, ndatawira, ndinati ndikalonge na mfumu m'mbuto mwako.” Pidenda Batesheba kuna Mfumu Solomoni kalonga pya Adonia, mfumu adalamuka kagumanikana naye, adamulambira mbakhala na matako pa mpando wache wachifumu. Iye adachemeresa mpando unango kuti mache mfumu akhalirepo, tenepo macheyo adakhala kumadyo kwa mfumu ule. Mkaziyo adalonga mbati, “Ndina chinthu ching'ono ng'ono kuti ndikupempheni, lekani kundikhondera.” Mfumu adatawira mbati, “Ninji chinafuna imwe, mama; ine sinakukhonderani tayu.” Natenepo iye adalonga mbati, “Mtawirise Abishagi wa Chishunemu kuti asembwe na mbaleako Adonia.” Mfumu Solomoni adamtawira mache ule mbati, “Thangwi yache ninji mama mukupempha Abishagi wa Chishunemu kuti asembwe na Adonia? Ayi imwe nkhabe kupidziwa tayu kuti kupempha kweneku nkhumpemphera ufumu. Padzulu pa penepi iye ndi mbaleanga wamkulu, pontho Abiatara nyansembe pabodzi pene na Yoabu mwana Zeruia ali kukhundu kwache?” Tenepo Mfumu Solomoni adadumbira na dzina ya MBUYA mbati, “Mulungu mbanditchunyuse pyakwanga ngakhala Adonia hanaphiwa tayu thangwi ya chinthu chapempha iyechi. Natenepo ndinadumbira pamaso pa MBUYA, ule adandikhazikisa mwadidi pampando wachifumu wa babanga Davite, mbandipasa ufumu ninga montho mudadumbirira iye, kuti lero pano Adonia anati aphiwe!” Natenepo Mfumu Solomoni adenda kapanga Benaia mwana Yehoiada kuti aende kapha Adonia, tenepo iye adendadi mbampha. Tenepo Mfumu Solomoni adalonga kuna Abiatara nyansembe mbati, “Bwerera kumusa kwako mu Anatoti. Iwe wathema kuphiwa, mbwenye sinakupha chinchino tayu, thangwi iwe udathukula Bokosi ya Chiverano cha MBUYA Mulungu pamaso pa babanga Davite, pontho udakwata khundu panyatwa zonsene za babanga.” Natenepo Solomoni adabulusa Abiatara pa basa ya unyansembe wa MBUYA kuchitisa pinthu pikhadalonga MBUYA pa Shilo pya banja ya Eli kukwana-kwana. Pidava Yoabu, ule akhali kukhundu ya Adonia, nee kwa Abisalomu tayu, pya pyonsenepi iye adathawira ku Chikhumbi cha Mulungu mbakaphata nyanga za guwa yansembe. Mfumu Solomoni adapangwa kuti Yoabu athawira ku Chikhumbi cha MBUYA pontho kuti ali kuguwa yansembe. Tenepo Solomoni adapanga Benaia mwana Yehoiada mbati, “Ndoko kamkhamwadze.” Natenepo Benaia adapita m'Chikhumbi cha MBUYA mbalonga kuna Yoabu mbati, “Mfumu alonga kuti ubuluke muno.” Iye adatawira mbati, “Nkhabe, ine ndinati ndifere muno.” Benaia adalonga kuna mfumu mbati, “Mwenemu ndiye mwanditawirira Yoabu.” Kubuluka penepo mfumu adapanga Benaia mbati, “Chita ninga mwalongera iye. Mkhamwadze pontho umuikhe m'masiye, towera pidachita Yoabu pakupha anthu okhonda dawa pileke gwera pamsolo panga na pa banja ya babanga. MBUYA anati ambwezere thangwi ya upandu udachita iye. Iye adapha amuna awiri na talasada mwakukhonda dziwa babanga Davite. Amuna onsene awiriwa, Abineri mwana Neri mkadamu wa anyankhondo a Israele na Amasa mwana Yetere mkadamu wa anyankhondo a Yuda, akhali anthu adidi pontho akulungama kupiringana iye. Kutchunyuswa thangwi ya kuphiwa kwa anthu enewa mbakugwere Yoabu na pidzukulu pyache kwenda na kwenda. Mbwenye kuna Davite MBUYA anatsanzayisa pidzukulu pyache, banjache, na ufumu wache mbapakhala mtendere kwenda na kwenda.” Natenepo Benaia mwana Yehoiada adenda ku Chikhumbi cha Mulungu chile mbakhamwadza Yoabu, iyembo mbaferatu ponthopo, tenepo adaikhwa m'masiye a pamsuwo pache m'thando yatchetcha. Mfumu adaikha Benaia mwana Yehoiada kukhala mkadamu wa anyankhondo onsene m'mbuto mwa Yoabu mbaikha pontho Zadoki kukhala nyansembe m'mbuto mwa Abiatara. Kubuluka penepo mfumu adachemeresa Shimei mbalonga kuna iye mbati, “Pimangire nyumba mu Yerusalemu mbukhale mwenemo, kwache leka buluka mumzindamo kwenda kwinango. Nsiku inabuluka iwe mbuwambuka phedi ya Kidroni, upidziwiretu kuti unafa, pontho chiropa chako chinakhala pamsolo pako.” Shemei adatawira mbati, “Pyalonga imwepi mfumu mphyadidi. Ine nyabasanu ndinachita ninga mwalongera imwe mbuyanga mfumu.” Tenepo Shimei adakhala mu Yerusalemu ndzidzi ukulu ene. Mbwenye pidagwanda pyaka pitatu mabitchu awiri a Shimei adathawa kwenda kuna Akishi mwana Maaka, mfumu wa ku Gati. Tenepo pidapangwa Shimei kuti mabitchu ache akhali ku Gati, iye adapakira bulu wache mbaenda kuna Mfumu Akishi ku Gati kasaka-saka mabitchu ache. Natenepo Shimei adaagumana kweneko mbadza nawo kumusa kwache. Pidapangwa Solomoni kuti Shimei akhadenda ku Gati kubulukira mu Yerusalemu pontho kuti abwerako, mfumu adachemeresa Shimei mbalonga kuna iye mbati, “Ayi ine sidakudumbirise tayu pamaso pa MBUYA mbandikucheuza kuti, ‘Nsiku inabuluka iwe muno mbuenda kwinango, upidziweletu kuti unafa?’ Nsiku yeneyo iwe udalonga kuti, ‘Pyalonga imwepi mphyadidi. Ndinati ndipivere.’ Apo thangwi yache ninji udakhonda chita pidadumbira iwe kuna MBUYA mbukhonda kuvera matongero adakupasa ine?” Mfumu adalonga pontho kuna Shimei mbati, “Iwe ukupidziwa mumtima mwako pyonsene pyakudawika pidachitira iwe babanga Davite. Natenepo MBUYA anati akubwezere thangwi ya pyakudawika pyonsene pyachita iwe. Mbwenye Mfumu Solomoni anatsanzayiswa pontho ufumu wa Davite unakhala wakutchinjirizwa mwadidi pamaso pa MBUYA kwenda na kwenda.” Kubuluka penepo mfumu adapanga Benaia mwana Yehoiada ule adenda mbakapha Shimei. Kubuluka penepo ufumu udakhazikika pyakwanga m'manja mwa Solomoni. Solomoni adaphatizana na mfumu wa ku Iguputo kukhala gulu ibodzi mbasemba mwanache wamkazi. Solomoni adadza naye mkaziyo mumzinda wa Davite mpakana iye adamalisa kumanga nyumbache yachifumu, Nyumba ya Mulungu, pontho na mpanda wakuzungulira Yerusalemu. Kwache anthu akhathimiza basi kupereka nsembe pambuto zakupembedzerapo zakusiyana-siyana, podi kwene kuti pandzidzi wenewo Nyumba ya Mulungu yakupembedzeramo MBUYA ikhadadzati mangwa tayu. Solomoni adaonesa kumfuna kwache MBUYA pakuteweza matongero adampanga babache Davite ale, kupambula kuti iye akhapereka nsembe na kufukiza pyakununkhira pambuto zakupembedzerapo zakusiyana-siyana. Nsiku inango Mfumu Solomoni adenda ku Gibeoni kapereka nsembe, thangwi kweneko ndiye kukhali mbuto yakupambulikaletu yakupembedzerapo, natenepo Mfumu Solomoni adapereka nsembe zakupyerera chikwi paguwa yansembe. Pa Gibeonipo MBUYA adaonekera Solomoni na mosiku kundoto, tenepo Mulungu adalonga mbati, “Pempha chinthu chonsene chinafuna iwe kuti ndikupase.” Solomoni adatawira mbati, “Ndzidzi onsene imwe mwaonesa kumfuna kwanu kukulu nyabasanu, babanga Davite, thangwi iye akhali wadidi, wakukhulupirika pontho wakuona mtima kuna imwe. Tenepo imwe mwathimiza basi kumuonesa kumfuna kwanu kukulu pontho kokhonda mala pakumpasa mwana, ule lero akutonga ninga mfumu m'mbuto mwache. MBUYA Mulungu wanga, imwe mwandichitisa ine nyabasanu kukhala mfumu kupita m'mbuto mwa babanga Davite. Mbwenye ine ndine mwana ene pyanga, pontho nkhabe kupidziwa mule munafuna ine phata basanga tayu. Ine nyabasanu ndili pano pakati pa anthu anu asankhula imwe, dzinza ikulu, anthu akuinjipa pyakwanga okhonda lengeseka. Natenepo mpaseni nyabasanu nzeru kuti nditonge mwadidi anthu anuwa pontho kuti ndikwanise kusiyanisa pakati pa chadidi na chakuipa. Thangwi mbani anakwanisa kutonga dzinzanu ikuluyi?” Mbuya adakomerwa pyakwanga kuti Solomoni akhadapempha chinthu chenechi. Natenepo Mulungu adalonga kuna iye mbati, “Na thangwi yakuti iwe wapempha chinthu chenechi, nee kupipemphera moyo wakulapha penu mfuma penu kupempha kuti anyamalwako afe tayu, mbwenye wapempha nzeru pabasa yakutonga anthu anga mwachilungamo, ine ndinati ndichite pyapempha iwepyo. Ndinakupasa nzeru pontho udziwisi, towera paleke khala munthu unango wakukhala ninga iwepo, penu dzakhalave unango ninga iwepo. Padzulu pa penepi ndinakupasa na pinthu pene pyakhonda iwe pempha; mfuma na chilemedzo chene, towera ndzidzi onsene wakukhala kwako na moyo uleke dzakhala sasawa na unango pakati pa mafumu. Pontho ngakhala iwe unachita pinafuna ine mbuvera pinakupanga ine na matongero anga ene ninga montho mudakupangira babako Davite, ine ndinati ndikupase moyo wakulapha.” Kubuluka penepo Solomoni adalamuka mbadzindikira kuti Mulungu akhadalonga naye kundoto. Tenepo adabwerera ku Yerusalemu. Kweneko iye adaimira patsogolo pa Bokosi ya Chiverano ya MBUYA mbapereka nsembe zakupyerera na nsembe zachiphatizano kuna MBUYA. Kubuluka penepo adachita phwando kuchitira mathubu ache onsene. Nsiku inango maputa mawiri adadza pamaso pa Mfumu Solomoni. Mbodzi wa iwo adalonga mbati, “Mbuyanga, mkaziyu na ine timbakhala nyumba ibodzi ene. Ine ndidabala mwana wamamuna mwenemo ndili naye pabodzi. Pansiku yachitatu pidabalwa mwananga, mkazi mwanzangayu adabalambo wache mwana. M'nyumbamo tikhali tekha ene, mukhali nkhabe munthu na mbodzi ene tayu, mbwenye tikhalimo uwiriathu ene basi. “Na mosiku mwache mwanzangayu mwanache adafa thangwi adamgonera. Natenepo pachiti-chiti iye adalamuka mbakwata mwananga m'khundu mwanga mwenemo ine nyabasanu ndili m'chitulo. Iye adakwata mwanangayo mbamuikha kumabele kwache mbakwata mwanache wakufayo mbamuikha kumabele kwanga. Mangwana mwache na machibese ndidalamuka kuti ndimuyamwise mwananga mbandigumana kuti mwanayo akhali wakufa. Mbwenye pidachena kunja ndidamuyang'anisisa mwanayo mbandigumana kuti hakhali wanga tayu.” Tenepo mkazi unango ule adalonga mbati, “Nkhabe! Mwana wamoyoyi ngwanga; wakufayo ngwako.” Mbwenye mkazi wakutoma ule adakakamira kulonga mbati, “Nkhabe! Mwana wakufayi ndiye wako; wamoyoyi ngwanga.” Natenepo iwo adapokosana pamaso pa mfumu. Tenepo mfumu adalonga mbati, “Uyu akulonga kuti mwana wamoyoyi ngwanga; wakufayo ngwako, uku unangombo akulonga kuti, ‘Nkhabe! Wakufayi ngwako; wamoyoyi ngwanga.’ ” Tenepo mfumu adalonga mbati, “Ngandipasireni talasada kuno.” Natenepo iwo adadzadi na talasada kuna mfumu. Mfumu adatonga mbati, “Mgwandeni mwana wamoyo kati na kati; kwatani phindi ibodzi muipereke kuna mbodziyo mbamupereke phindi inangomboyo kuna unangoyo.” Mache chadi-chadi mwana wamoyo ule adava naye nyambalo pyakwanga mwanache mbalonga mbati, “Mbuyanga, ndaphata miyendo mpaseni pyache mwanzanga mwana wamoyoyo! Lekani kumpha!” Mbwenye mkazi unango ule adalonga mbati, “Tayu! Mgwandeni basi kati na kati, towera tinyalire pabodzi.” Natenepo mfumu adatonga mseruwo mbati, “Lekani kumpha mwanayo. Perekani mwana wamoyo kuna mkazi wakutomayo mache ngweneyo.” Pidava Aisraele onsene kutonga mseru kudachita mfumu pamseru wenewu, adamulemedza pikulu pene mfumu ule, thangwi adaona kuti akhali na nzeru zakubulukira kuna Mulungu zakukwanisa kutonga miseru mwachilungamo. Solomoni ndiye akhali mfumu wa dziko yonsene ya Israele, tenepo awa ndiye akhali mathubu ache: Nyansembe akhali Azaria mwana Zadoki; anyakulemba akhali Elihorefi na Ahia ana achimuna a Shisha; mkulu wakuyang'ana mabukhu akhali Yehosafati mwana wamamuna wa Ahiludi; mkadamu wa anyankhondo akhali Benaia mwana wamamuna wa Yehoiada; anyansembe akhali Zadoki na Abiatara; mkadamu wa atsanthemba akhali Azaria mwana Natani; phungu wa mfumu akhali Zabudu nyansembe mwana Natani; mkadamu wa anyabasa a ku nyumba ya mfumu akhali Ahishari; mkadamu wakuyang'anira mabitchu akhali Adoniramu mwana wamamuna wa Abida. Solomoni adasankhula amuna khumi na awiri kukhala atsanthemba mu Israele. Iwo basawo ikhali yakudza na phoso kubulukira kunthemba zawo kudzapasa mfumu pabodzi pene na anthu a kunyumba kwache. Munthu onsene akhapereka kuna mfumu pyakudya pyakukwanira mwezi wamumphu kabodzi pachaka. Ali m'tchindewa ndi madzina akulu-akulu khumi na awiri na nthemba zikhayang'anira iwo: Beni-Huri akhayang'anira dziko ya mapiri ya Eferemu. Bendekere akhayang'anira mizinda ya Makazi, Shaalibimu, Beti-Shemeshi, Eloni na Beti-Hanani. Beni-Hesedi akhayang'anira mizinda ya Aruboti na Soko pabodzi pene na nthemba yonsene za Hefere. Benabinadabu, ule akhadasemba Tafati mwana wamkazi wa Solomoni akhayang'anira nthemba yonsene ya Dori. Baana mwana Ahiludi akhayang'anira mizinda ya Taanaki, Megido na nthemba yonsene ya Beti-Shani ya chifupi na luwani ya Zaretani kumwera kwa mzinda wa Yezereele mpakana kumzinda wa Abele-Mehola na mzinda wa Yokomeamu. Bengeberi akhayang'anira mzinda wa Ramoti mu Gileadi na midzi ya nkhonda Yairi mu Gileadi chidzukulu cha Manase na nthemba ya Arigobu m'Bashani. Onsene pabodzi pene akhalipo maluwani makumatanthatu akutchingwa na mpanda yakukhala na misuwo na mphinga zasimbi. Ahinadabu mwana wamamuna wa Ido akhayang'anira nthemba ya Mahanaimu. Ahimaazi ule akhadasemba Basemati mwana unango wa Solomoni akhayang'anira nthemba ya Nafitali. Baana mwana wamamuna wa Hushai akhayang'anira nthemba ya Asheri pontho luwani ya Bealoti. Yehosafati mwana wamamuna wa Parua akhayang'anira nthemba ya Isakara. Shimei mwana wamamuna wa Ela akhayang'anira nthemba ya Benjemani. Geberi mwana wamamuna wa Uri akhayang'anira nthemba ya Gileadi, ile ikhatongwa na Mfumu Sihoni wa Aamori na Mfumu Ogi wa Bashani. Kupambula anthu khumi na awiriwa pakhali mkulu wa boma mbodzi wakuyang'anira dziko yonsene. Anthu a ku Yuda na Aisraele akhali azinji pyakwanga ninga tchetcha ya bara; iwo akhadya na kumwa mbakomerwa pyakwanga. Ufumu wa Solomoni udathimizirika na mitundu yonsene kubulukira kumkulo wa Yufurate kwenda kudziko ya Afilisti mpakana kumadire a Iguputo. Iwo akhakhoma msonkho kuna iye, pontho akhali pansi pa utongi wache ndzidzi onsene wa moyo wache. Pinthu pikhafuna Solomoni pansiku ndi ufa wadidi wa tirigu wakukwana mabekete madzana mawiri na makumashanu na ufa wa mapiramanga wakukwana mabekete madzana mashanu; ng'ombe khumi zakudyeswa m'thanga, ng'ombe makumawiri zakudyeswa kutsanga, pontho na mabira dzana ibodzi; kuthimizapo ngoma, mbala, nyasa, na nkhanga zakunenepa. Solomoni adatonga dziko yonsene yakumadokero dzuwa a mkulo wa Yufurate kubulukira ku Tifisa pa Yufurate nkhwenderatu kumadokero dzuwa a mzinda wa Gaza. Mafumu onsene akumadokero dzuwa kwa Yufurate akhali pansi pa utongi wa Solomoni, pontho iye akhakhala mwa mtendere na madziko akuzungulira dziko yache. Pikhali iye na moyo anthu onsene a ku Yuda na Israele kutomera ku Dani mpakana ku Beeresheba akhali pa mtendere, mwakuti munthu onsene akhakhala pansi kuchedza pamitawi yache yamfesa na miti yamkuyu. Solomoni akhali na nyumba zakukoyeramo akavalo apingolo pyankhondo pikwi makumanayi na anyakupakira akavalowo pikwi khumi na piwiri. Atsanthembache khumi na awiri adasankhula iye kada munthu mwezi ubodzi akhadza na phoso kudzapasa mfumu na anthu onsene akhadya m'nyumba ya chifumu ale. Iwo akhaonesesa kuti mfumu aleke sowa chinthu na chibodzi chene. Atsanthemba onsene kada munthu akhadza pontho na khundu yache ya barele na maudzu kudyesa akavalo akukhweya pingolo na akavalo anango ale akhali kumbuto kukhafunika ipyo. Mulungu adapereka nzeru, udziwisi, na kuvesa pinthu kuna Solomoni mwakuinjipa pyakwanga ninga tchetcha ya pagombe. Solomoni akhali na nzeru pyakwanga kupiringana nzeru za anthu onsene akumabulukiro dzuwa pontho kupiringana nzeru za anthu onsene a mu Iguputo. Iye akhali na nzeru pyakwanga kupiringana munthu onsene: wanzeru kupiringana Etani wa Chiezara, Hemani, Kalikoli na Darida ana achimuna a Maholi. Natenepo kuveka kwache kudadziwika m'madziko onsene akumzungulira. Iye adapeka miyambi pikwi pitatu pontho nyimbo zizinji zakukwana chikwi chibodzi na zishanu. Iye adalonga mwakuveka pya pinthu pyakumera kutomera kumuti wamkungudza wa ku Lebanoni kufikirana kumtawi wakhwasakwasa ule umbamera mbutanthawira mafufu. Iye adalonga pontho pya nyama na mbalame, nyama zakukambadza na nsomba. Anthu a kumadziko onsene adadza kudzavesera nzeru za Solomoni. Enewa akhachita kutumwa na mafumu onsene a dziko yapansi, ale akhadava pya nzeru zache. Pidava Hiramu mfumu wa Turo kuti Solomoni apitiswa ufumu m'mbuto mwa babache Davite, iye adatuma aimiriri a dziko kuna Solomoni; thangwi ndzidzi ukulu ene iye akhali shamwaliache Davite. Tenepo mphangwa zidabwezera Mfumu Solomoni kuna Mfumu Hiramu nsizi: “Imwe mukupidziwa kuti na thangwi ya nkhondo idamenya babanga Davite kumenyana na anthu akukhundu zonsene, iye hadakwanise kumangira MBUYA Mulungu wache Nyumba tayu, kufikirana MBUYA adaikha anyamalwache pansi pa manyalo ache. Mbwenye lero MBUYA Mulungu wanga andichitisa kukhala pamtendere kukhundu zonsene mwakuti nkhabe pontho anyamalwa, penu unango wakundisokosa tayu. Natenepo ine ndanyerezera kumangira Nyumba MBUYA Mulungu wanga ninga montho mudalongera MBUYA kupanga babanga Davite kuti, ‘Mwanako ule anafuna ine dzamuikha pampando wachifumu m'mbuto mwako weneyo ndiye anafuna dzandimangira Nyumba.’ “Natenepo tonga kuti miti yamkungudza mu Lebanoni igwandwe kuti ndiiphatise basa. Amunanga anati aphate basa pabodzi pene na amunako, pontho ndinati ndikupagali konta yonsene inalonga iweyo thangwi ya amunako anafuna dzaphata basawo. Iwe ukupidziwa kuti ife kuno nkhabe munthu na mbodzi ene wa luso kucheka matabwa ninga anthu a ku Sidoni tayu.” Pidava Mfumu Hiramu mphangwa zidatumiza Mfumu Solomoni kuna iye, adakomerwa pyakwanga mbalonga mbati, “Mbakuzwe MBUYA lero, thangwi iye apereka kuna Davite mwana wa nzeru pyakwanga kutonga dzinza ikuluyi.” Tenepo Hiramu adatumiza mphangwa kuna Solomoni zakuti: “Ndatambira mphangwa zanditumizira iwe, pontho ndinati ndichite pyonsene pinafuna iwe pakukupasa miti yamkungudza na mitanda yapaina. Amunanga anaithukula kubulukira ku Lebanoni kwenda nayo ku bara, tenepo anaimanga m'mitolo mbandiichitisa kubeluka na madzi mpakana ifike pambuto pasankhula iwepo. Kweneko anaisudzula tenepo amunako anaikwata kubulukira penepo. Tenepo iwembo wathema kuchita pinafuna ine pakupereka phoso kuna anthu anga.” Na njira yeneyi Hiramu akhapereka kuna Solomoni miti yamkungudza na mitanda yapaina ikhafuna iye ile. Solomoni akhaperekambo kuna Hiramu tirigu wakudzala pingolo pikwi makumanayi pontho na pigubu pya mafuta aolivi chadi-chadi pikwi makumawiri chaka na chaka kudyesa amunache kubwezera pikhamchitira iye pile. MBUYA adapereka nzeru kuna Solomoni ninga montho mukhadadumbira iye. Tenepo pakhali mtendere pakati pa Hiramu na Solomoni, pontho uwiriawo adachita chiverano. Mfumu Solomoni adatonga amuna kuti aphate basa mwakukhakhamizwa kubulukira m'dziko yonsene ya Israele akukwana pikwi makumatatu. Tenepo iye adaagawa m'magulu atatu a amuna pikwi khumi mbaatuma ku Lebanoni kaphata basa mwakuchita buswa-buswa mwezi ubodzi. Angamala penepo aende mudzi mbakakhala miyezi miwiri, uku gulu inango ikuphata basa. Adoniramu ndiye akhali nyakuyang'anira basa yeneyi. Solomoni akhali na anyakucheketeza miyala m'phiri pikwi makumasere na amuna akuthukula mitolo pikwi makumanomwe, pontho na anyakuyang'anira basa yeneyi kupanga anyakuphata basa ale pyakuchita akhalipo pikwi pitatu na madzana matatu. Mfumu Solomoni adaapanga kuti aseme miyala mikulu-mikulu yadidi kuti ikhale yakumangira nayo maziko a Nyumba ya Mulungu. Amisiri a matabwa a Mfumu Solomoni na a Mfumu Hiramu na amuna a ku Gebali adagwanda miti mbacheka matabwa na kusema miyala kuti pikhale pyakumangira Nyumba ya Mulungu. Chaka chamadzana manayi na makumasere pidabuluka Aisraele m'dziko ya Iguputo, chaka chachinayi cha utongi wa Mfumu Solomoni, mwezi wa Zivi, ule ukhali mwezi wachiwiri, Solomoni adatoma kumanga Nyumba ya Mulungu. Nyumba idamangira Solomoni MBUYA ulaphiache wa m'bwalo ukhali makhono makumawiri na manomwe, umimbache ukhali makhono mafemba, chengo chache chikhali makhono khumi na matatu na kati ya khono. Subi ya kumsuwo wa Nyumba, ulaphiache ukhali makhono manayi na kati ya khono, umimbache ukhali makhono mafemba, umimbache ukhali sasawa na umimba wa Nyumba. Mafufu a Nyumba ya Mulungu akhali na mazhanera, ale akhali akupsipsidika kunja kupiringana m'bwalo. Kutsamira kunja kwa mafufu a Nyumba ya Mulungu ile, kukhundu ziwiri na kunduli kwache kwene kudamangwa nyumba zitatu mwakuchita kusanjikizana. Masubi onsene a nyumba yapansiletu umimbache ukhali makhono mawiri na kati ya khono kada subi; masubi onsene a nyumba yapakati umimbache ukhali makhono matatu kada subi; masubi onsene a nyumba ya padzululetu umimbache ukhali makhono matatu na kati ya khono kada subi, thangwi kunja kwa mafufu a Nyumba ya Mulungu adamangwa ninga nsikada zikulu zitatu mwakuti mitandache ya nyumba zitatu zakusanjikizana zile zidatsamira pansikadazo, towera ileke pita m'mafufu a Nyumba ya Mulungu. Pikhamanga iwo Nyumba yeneyi akhaphatisa basa miyala yadidi yakusemwa kale mwakuti nee kugogoda kwa nyundo, mbadzo, penu talasada kudaveka tayu pikhamangwa Nyumba ya Mulungu ile. Msuwo wa nyumba yapansiletu ukhali kukhundu yakumwera kwa Nyumba ya Mulungu; m'nyumba yapansiletuyo mukhali nsikada zakukwira nazo m'nyumba yachiwiri na yachitatu. Natenepo Solomoni adamanga Nyumba ya Mulungu ile mbaimalisa, kuikha mitanda na kuiphimbira na matabwa amkungudza. Nyumba zitatu zakusanjikizana zile, kada nyumba chengo chache chikhali makhono mawiri na dzanja ibodzi, zidamangwa mwakutsamira mafufu akunja kwa Nyumba ya Mulungu, mbachita kuiphataniza kuna mafufuwo pakuphatisa basa mitanda yamkungudza. MBUYA adalonga kuna Solomoni mbati, “Kulonga pya Nyumba yandimangira iweyi, ngakhala unavera pifunziso, mwambo na matongero anga ndinati ndikuchitire pinthu pidadumbira ine kuna babako Davite, ndinati ndikhale pakati pa anthu anga Aisraele m'Nyumba inamanga iweyi pontho ine nkhabe dzaakhonda pontho tayu.” Natenepo Solomoni adamalisa kumanga Nyumba ya Mulungu ile. Mafufu a Nyumba ya Mulungu ale, m'bwalo mwachemo adaikhwa mapembo a matabwa amkungudza kutomera pansi mpakana kunsoyi. Pansipa padaphophwa na matabwa apaina. Subi ya m'bwaloletu yakuchemerwa Mbuto Yakuchenesesa idagwandwa kunduli m'bwalo mwa Nyumba ya Mulungu ile. Ulaphiache ukhali makhono mafemba pontho ikhali yakusasanywa na mapembo amkungudza kutomera pansi mpakana kunsoyi. Subi ikulu kunkhope kwa subi ya m'bwaloletu ulaphiache ukhali makhono khumi na masere. M'bwalo mwache mukhali mapembo a matabwa amkungudza akuthemeserwa na pyakusema-sema pya ndiko pontho maluwa. Mafufu onsene m'bwalomo adaphophwa na mkungudza mwakuti nkhabe mwala na ubodzi ene udaoneka mwenemo tayu. M'bwalo mwa Nyumba ya Mulungu iye adasasanya Mbuto Yakuchenesesa kuti Bokosi ya Chiverano ya MBUYA ikhale mwenemo. Mbuto Yakuchenesesa ya m'bwalomo ulaphiache ukhali makhono mafemba, umimbache ukhali makhono mafemba, pontho chengo chache chikhali makhono mafemba; iye adaphopha m'bwalo monsene na golidi chadi-chadi, mbakukutiza na golidi guwa yakufukizirapo pyakununkhira yakusasanywa na matabwa amkungudza ya m'Mbuto Yakuchena. Solomoni adaphopha m'bwalo monsene mwa Nyumba ya Mulungu ile na golidi chadi-chadi pontho iye adagwangwanyisa nkhambala yagolidi pamsuwo wakupitira m'Mbuto Yakuchenesesa, ile ikhali pontho yakuphophwa na golidi. M'bwalo monsene mwa Nyumba ya Mulungu ile mukhadaphophwa na golidi, pontho guwa yonsene yakufukizirapo pyakununkhira ya m'Mbuto Yakuchenesesa ikhadakukutizwa na golidi. Pyakulengwa piwiri pyakukhala na maphaphido pidasasanywa kubulukira kumuti waolivi mbapiikhwa m'Mbuto Yakuchenesesa. Chibodzi thungache ikhali makhono manayi na manja mawiri. Ipyo pikhadaikhwa pakati na kati m'Mbuto Yakuchenesesa na maphaphido awo akufuthuka mwakuti phaphido ya chibodzi idadima fufu, chinangocho idadimambo kufufu inango, pontho maphaphido awiri anango adagumana pakati. Pyakulengwa piwiri pyakukhala na maphaphido pidakukutizwa na golidi. Mafufu onsene a m'Nyumba ya Mulungu, subi ikulu na subi ya m'bwaloletu, mudamala themeserwa na pyakusema-sema pya pyakulengwa pyakukhala na maphaphido, pontho na miti yamchindu na maluwa. Iye adaphopha pontho pansi subi ikulu na subi ya m'bwaloletu ya Nyumba ya Mulungu na golidi. Msuwo wakukhala na misuwo miwiri yakusasanywa na matabwa aolivi idaikhwa pamsuwo wakupitira ku Mbuto Yakuchenesesa; padzulu pa msuwo pakhaoneka ninga uta. Misuwo miwiriyo idathemeserwa na pyakulengwa pyakukhala na maphaphido, miti wamchindu na maluwa. Misuwo pontho na pyakukhala na maphaphido pontho miti yamchindu idakukutizwa na golidi. Msuwo wakupitira m'subi ikulu udasasanywa na matabwa aolivi nkhomo zache zonsene zinayi. Pamsuwo pakhali misuwo miwiri yakuchitwa kufunya kati na kati yakusasanywa na matabwa apaina. Pontho pyakuthemesera na pyakusema-sema pya pyakulengwa pyakukhala na maphaphido, miti yamchindu na maluwa, pyonsenepi pikhali pyakukukutizwa na golidi. Chintalo cham'bwalo kunkhope kwa Nyumba ya Mulungu ile, ikhadazungulirwa na mpanda wakukhala na matabwa amkungudza pamzera onsene wachitatu wa miyala. Maziko a Nyumba ya Mulungu adamangwa mwezi wa Zivi, chaka chachinayi Solomoni mbali mfumu. Mwezi wa Buli, ule ukhali mwezi wachisere, chaka chakhumi na chibodzi Solomoni mbali mfumu, Nyumba ya Mulungu idamala mangwa monsene mwene mwakuti idabuluka ninga montho mukhadapisasanyira iwo. Basayi idamkwatira Solomoni pyaka pinomwe kuti Nyumba ile imaliswe kumangwa yonsene. Solomoni adamangambo nyumbache yachifumu. Nyumbayo idakwata pyaka khumi na pitatu kuti imale kumangwa. Kukhundu zonsene ziwiri za mafufu kukhali mizere mitatu ya mazhanera. Misuwo na mazhanera ikhali na nkhomo zinayi pontho mizere mitatu ya mazhanera m'mafufu kukhundu ziwiri zonsene ikhayang'anisana. Iye adamanga Chinyumba cha Nsanamira ulaphiache ukhali makhono makumawiri na mawiri, umimbache makhono khumi na matatu na kati ya khono. Kunkhope kwache kukhali balanda ile ikhali na nsanamira. Iye adamanga Chinyumba cha Mpando Wachifumu, chakuchemerwa pontho Chinyumba cha Kutongeramo Miseru, mule mukhatongera Solomoni miseru, tenepo pansi pache kufikirana kunsoyi pakhali mapembo amkungudza. Nyumba zache zene za Solomoni, zile zidamangwa kunduli kwa Chinyumba cha Kutongeramo Miseru, zikhali sasawa na nyumba zinango. Iye adamanga pontho nyumba yakukhala ninga zontho zile kuti ikhale ya mkazache, ule akhali mwana wamkazi wa mfumu wa ku Iguputo. Nyumba zonsenezi na chintalo chikulu chene zikhali zakumangwa na miyala yadidiletu kutomera maziko mpakana kunsoyi. Miyalayo ikhali yakusemwa yakusiyana-siyana mathungawo mbichitwa kucheketezwa mwadidi uku na uku pakuphatisa basa lima. Maziko a nyumbazo adamangwa na miyala mikulu-mikulu yadidi yakusemwaletu. Miyala inango kulapha kwache kukhali makhono matatu na kati ya khono, inango makhono manayi. Padzulu pa miyala yeneyi pakhali pontho miyala inango yakusiyana-siyana mathungache pontho na matabwa amkungudza. Chintalo chikulu chidazungulirwa na mpanda wakukhala na mzera ubodzi wakuikhwa matabwa pamzera wachitatu onsene wa miyala; ninga mudachitirwambo mpanda wakuzungulira chintalo cha Nyumba ya Mulungu, pontho na balanda ya nyumba yachifumu. Mfumu Solomoni adachemeresa munthu unango dzinache Hiramu. Iye akhali misiri wankuwa wakukhala kumzinda wa Turo, pontho akhali nyaluso pyakwanga pabasa yankuwa. Babache ule adafa kale ene akhali wakubulukira ku Turo, iyembo akhali misiri waluso pyakwanga wankuwa; mache Hiramu akhali wa dzinza ya Nafitali. Hiramu akhali wanzeru pyakwanga pontho wakuidziwa mwadidi mwene basache. Iye adatawira kuchemerwa kudachita iye na Mfumu Solomoni kuti iye akhale nyakuyang'anira basa yonsene yankuwa. Hiramu adasasanya nsanamira ziwiri zankuwa. Ibodzi ulaphiache ukhali makhono masere. Kukula kwache manungo kukhali makhono mashanu na dzanja, pontho ntchindu yache ikhali pyala pinayi mbazitchimika pamsuwo wakupitira m'Nyumba ya Mulungu. Iye adasasanya pontho mphanda zankuwa padzulu pa nsanamira; ubodzi ulaphiache ukhali makhono mawiri na dzanja ibodzi. Padzulu pa nsanamira zile iye adazithemesera mwadidi na mangalade asimbi. Tenepo iye adasasanya pinango pyakuoneka ninga ntheme mbapiikha m'mizera miwiri kuzungulira mangaladewo. Mphanda zile zikhali padzulu pa nsanamira zile zidasasanywa kuoneka ninga maluwa a m'madzi; thungache ukhali khono ibodzi na manja manayi. Pansanamira, padzulu pa mangalade akhadazungulira nsanamira zile, iye adaikha nkhata. Tenepo padzulu pa nkhata padaikhwa ntheme madzana mawiri m'mizera pamphanda ziwiri zile. Hiramu adaikha nsanamira ziwiri zankuwa kunkhope kwa msuwo wakupitira m'Nyumba ya Mulungu. Nsanamira yakumwera idathula Yakini, inangombo yakumpoto adaithula Boazi. Mphanda yankuwa ile ikhakhala ninga maluwa a m'madzi idaikhwa padzulu pa nsanamira zile. Natenepo basa yakusasanya nsanamira idamala. Hiramu adasasanya phiso ikulu yankuwa yakukoyeramo madzi. Kuzwika kwache kukhali makhono mawiri na dzanja ibodzi; milomo yache ikhali makhono manayi; manungo ache akhali makhono khumi na matatu na dzanja ibodzi. Kuzungulira minenwa ya phisoyo kunsi adaikhako mizere miwiri ya pinango pyakuoneka ninga ndiko zankuwa, pile pidaumbirwa kubodzi kwene na phiso ile. Phisoyo adaithikitiza pamsana pa ng'ombe zimuna zankuwa khumi na ziwiri, zile zikhayang'ana kunja, zitatu kuyang'ana kumpoto, zitatu kuyang'ana kumadokero dzuwa, zitatu kuyang'ana kumwera, pontho zitatu kuyang'ana kumabulukiro dzuwa. Ntchindu ya phiso ikuluyo ikhali ninga pyala pinayi. Milomo yache ikhali ninga milomo ya khomitcho, yakufuthukira kunja ninga masamba a maluwa a m'madzi. Chinthu chenechi chikhakoya madzi akukwana nkhali pikwi piwiri. Hiramu adasasanya pontho pigudumu pyankuwa khumi. Chigudumu chibodzi ulaphiache ukhali khono ibodzi na manja manayi, umimbache ukhali khono ibodzi na manja manayi, pontho thungache ikhali khono ibodzi na manja mawiri. Masasanyiro ache akhali tenepa: akhali na magulupiya, ale adaphatiswa na masimbi m'nkhomo mwawo. Pamagulupiya pakati pa masimbi pakhadathemeserwa na pinthu pyakuoneka ninga nkhalamu, ng'ombe na pyakulengwa pyakukhala na maphaphido; penepi pikhali pontho pamasimbi akuphatisira m'nkhomo mwawo ale. Padzulu na pansi pene pa nkhalamu, ng'ombe na pyakulengwa pyakukhala na maphaphido pikhali pontho na pyakuthemesera pya nkhata. Pigudumu pyonsene pikhali na magaleta manayi ankuwa pontho pakati pa magaleta mawiri onsene pakhali mtanda wankuwa wakuphataniza magaleta. M'khomo zonsene zinayi zikhali na mafuwa, ale akhaphatiswa basa kukhazika phiso. Mafuwa onsene akhathemeserwa mwadidi na nkhata. Pakati pa nkhomo zinayi zile zidabulukira kunja padzulu pakhali magulupiya ale chengo chawo chikhali kati ya khono. Kuzwika kwa chakuphatisira phiso chile chikhadazungulirwa na magulupiya kukhali manja manayi, pontho milomo yache ikhadathemeserwa mwadidi na mangalade. Magaletawo ulaphiache ukhali manja manayi; magaletawo akhali m'tchinde mwa magulupiya, pontho mitanda ikhadaphataniza magaleta akhadasasanywa kukhala phindi ibodzi ene na pigudumu. Magaletawo akhadasansanywa ninga a chingolo; mitandache yakuphataniza magaleta mawiri ale, maviri, masipoko na mahabu ache pikhali pyankuwa. Pansi pa pigudumu pyonsene m'nkhomo zache mukhali pyakuimisiramo pinayi pile pikhadasasanywa kukhala phindi ibodzi na pigudumu. Pakhali bande yakulapha yakukwana dzanja ibodzi kuzungulira padzulu pa chigudumu chonsene; pyakuimisira pyache na magulupiya ache pikhadasasanywa kukhala phindi ibodzi na chigudumu. Pyakuimisira na magulupiya pikhali pyakuthemeserwa mwadidi na pyakulengwa pyakukhala na maphaphido, nkhalamu, na miti yamchindu, ponsene pene pakhali mbuto yakuikhapo pinthu penepi, pontho na mangalade kuzungulira konsene kwene. Mwenemu ndiye mule mudasasanyirwa pigudumu; pyonsene pikhaoneka sasawa; thungawo ikhali ibodzi ene, pontho masasanyiro ache akhali abodzi ene. Hiramu adasasanya pontho maphiso khumi. Phiso ibodzi pachigudumu chibodzi. Phiso ibodzi milomo yache ikhali khono ibodzi na manja manayi, pontho mukhapita madzi akukwana mabekete makumanayi. Iye adaikha pigudumu pishanu kukhundu yakumwera kwa Nyumba ya Mulungu mbakwata pontho pigudumu pinango pishanu pile mbapiikha kukhundu yakumpoto kwa Nyumba ile; phiso ikulu yakukoyeramo madzi ile adaiikha pankhomo yakumwera kumabulukiro dzuwa. Mfumu adasasanyisa pyonsenepi pakunyungulusa nkuwa mbapiikha m'pikombole pya dongo m'phedi ya Yorodani pakati pa Sukoti na Zaretani. Solomoni hadayese kulemera kwa pinthupyo tayu, thangwi pikhalipo pizinji pyakwanga, natenepo kulemera kwapyo hadakudziwe tayu. Solomoni adasasanya pinthu pyonsene pyagolidi pya m'Nyumba ya Mulungu: guwa yansembe, thebulu yakuikhirapo mikate yakuperekwa kuna Mulungu; pyakuikhirapo nyale khumi pile pidaikhwa patsogolo pa Mbuto Yakuchenesesa, pishanu kukhundu yakumwera, pishanumbo kukhundu yakumpoto; maluwa, nyale na chakukwizira tsakala; makhomitcho, pyakukwizira tsakala ya nyale, ndilo, piwaya pyakufukizira pyakununkhira, na piwaya pyakupalira makala amoto; na pyakuphatisa msuwo wa m'Nyumba ya Mulungu na wa m'Mbuto Yakuchenesesa. Pyonsenepi pidasasanywa na golidi. Pidamalisa Mfumu Solomoni basa yonsene ya pa Nyumba ya Mulungu, adaikha m'masubi akukoyeramo pinthu pya m'Nyumba ya Mulungu, pinthu pyonsene pidapambulira babache Davite kuna MBUYA; siliva, golidi na pyombo pinango. Kubuluka penepo Mfumu Solomoni adachemeresa akadamu onsene a Israele, akadamu a madzinza na a mabanja onsene, kuti adze kuna iye mu Yerusalemu, towera akwate Bokosi ya Chiverano ya MBUYA kubulukira ku Zioni, mzinda wa Davite, kudza nayo ku Nyumba ya Mulungu. Aisraele onsene adagumanyikana pabodzi pene pandzidzi wa Phwando ya Misasa, mwezi wa Etanimu, ule akhali mwezi wachinomwe. Pidagumanyikana akadamu onsene a Israele, anyansembe adathukula Bokosi ya Chiverano, mbadza nayo ku Nyumba ya Mulungu. Alevi na anyansembe adathukula pontho Chikhumbi cha MBUYA pabodzi pene na pyombo pyonsene kwenda napyo ku Nyumba ya Mulungu. Mfumu Solomoni pabodzi pene na Aisraele onsene adagumanyikana patsogolo pa Bokosi ya Chiverano mbapereka nsembe mabira na ng'ombe zizinji zene zokhonda lengeseka. Kubuluka penepo anyansembe adapitisa Bokosi ya Chiverano ile m'Nyumba ya Mulungu mbakaiikha m'Mbuto Yakuchenesesa pansi pa pyakulengwa pyakukhala na maphaphido. Maphaphido awo akufuthuka ale adaphimbira Bokosiyo na miti yache yakuthukulira. Miti ile ikhali yakulapha pyakwanga mwakuti nkhomo zache zikhakwanisa kuoniwa na m'Mbuto Yakuchenesesa patsogolo pa mbuto yakuchena ile, kwache nee zikhakwanisa kuoniwa na kunja kwa Mbuto Yakuchenesesa tayu; mitiyo na lero ili ponthopo. M'bwalo mwa Bokosi ya Chiverano ile, mukhali nkhabe chinthu na chibodzi chene tayu kupambula miyala miwiri padalembwa matongero pale, ile idaikha Mose paphiri ya Sinai ndzidzi udachita MBUYA chiverano na Aisraele pidabuluka iwo m'dziko ya Iguputo. Pikhabuluka anyansembe m'Nyumba ya Mulungu ile, kabodzi kene Nyumbayo idadzala na makole, mwakuti anyansembe ale hadakwanise tayu kupitamo pontho kuti akaphate basawo thangwi demelero ya MBUYA idadzala m'Nyumbacheyo. Tenepo Solomoni adapemphera mbati, “Imwe MBUYA mwaikha dzuwa kuthambo, kwache imwe mudasankhula kukhala m'makole na mumdima. Lero ndakumangirani nyumba ya demelero, mbuto yakuti mukhalemo kwenda na kwenda.” Mwenemo Aisraele onsene mbali chiliri-chiliri penepo, Mfumu Solomoni adazungunukira kuna iwo mbapempha Mulungu kuti atsanzayise. Iye adalonga mbati, “Mbakuzwe MBUYA Mulungu wa Israele! Iye akoya pidadumbira iye kuna babanga Davite pidalonga iye kuna iye kuti, ‘Kutomera ndzidzi udabulusa ine anthu anga m'dziko ya Iguputo, ine sidasankhule mzinda na ubodzi ene tayu m'dziko yonsene ya Israele kuti mumangwe Nyumba towera ine ndipembedzwemo. Mbwenye ndidasankhula iwe, Davite kukhala mtongi wa anthu anga.’ ” Solomoni adathimiza kulonga mbati, “Babanga Davite akhali na chipapu kufuna kumanga nyumba kuti MBUYA Mulungu wa Israele apembedzwemo. Mbwenye MBUYA adalonga kuna iye mbati, ‘Ande, mphyadidi kuti iwe udanyerezera pyakundimangira nyumba, kwache anafuna kundimangira nyumbayo si iwe tayu, mbwenye mwanako, ule ndi manungo ako pontho chiropa chako, ndiye anati andimangire nyumba.’ “Chinchino MBUYA achita pidumbira iye pile: Ine ndapita m'mbuto mwa babanga ninga mfumu wa Israele, pontho ndamanga Nyumba yakupambedzerwamo MBUYA Mulungu wa Israele. Ndasasanya mbuto yakukhala Bokosi ya Chiverano, mule muna miyala miwiri yakulembwapo chiverano chidachita MBUYA na makolo athu pidaabulusa iye m'dziko ya Iguputo.” Kubuluka penepo Solomoni adaimira patsogolo paguwa yansembe ya MBUYA pamaso pa anthu mbakwiza manjache m'dzulu mbapemphera mbati, “MBUYA Mulungu wa Israele, nkhabe Mulungu unango ninga imwe kudzulu penu pansi pano. Imwe mumbachita kuna anthu anu pinthu pimbadumbira imwe mbamuonesa kuafuna kwanu iwo angathimiza kuchita pinafuna imwe na mtima onsene. Imwe mwachita pidadumbira imwe kuna babanga Davite; lero mafalanu onsene akwana-kwana. “Tenepo MBUYA Mulungu wa Israele, ndikupemphera kuti munachita pinango pidadumbira imwe kuna babanga pidampanga imwe kuti ndzidzi onsene mbodzi wa pidzukulu pyache anatonga ufumu wa Israele, ngakhala iwo anachita mphole-mphole kukuverani ninga mudachitirambo iye. Natenepo MBUYA Mulungu wa Israele, chitisani pyonsene pidadumbira imwe kuna nyabasanu Davite babanga kukwana-kwana. “Ayi imwe Mulungu nkhukhaladi pansi pano? Podi na kudzulu kwene nkhabe mbuto yakukwana imwe tayu. Apo ndi tani na nyumba ing'ono yakumangirani ineyi! MBUYA Mulungu wanga, ine ndine nyabasanu. Veserani kupemphera kwanga mbamundichitire pinthu pinakupemphani ine leropi. Yang'anirani Nyumbayi mosiku na masikati, mbuto yasankhula imwe kuti mupembedzerwemo ile. Ndivesereni pinapemphera ine mwakuyang'ana Nyumbayi. Vani kupemphera kwa nyabasanu na kwa anthu anu Israele pa nyumba yeneyi. Vani kweneko kudzulu kumbakhala imweko mbamutilekerere. Munthu angadawira tsanthembache mbapafunika kudumbira kuti iye hadadawe tayu, tenepo iye mbadza patsogolo pa guwanu yansembe m'Nyumba mwanu muno kudumbira, MBUYA, mvesereni kudzuluko mbamuchitapo pinthu. Nyakudawayo mbatchunyuswe malingana na pinthu pyachita iye, pontho nyakukhonda dawayo mulongeni kuti iye hadadawe tayu. “Anthu anu Aisraele angakundwa kunkhondo na anyamalwawo thangwi yakukudawirani, iwo mbabwerera kuna imwe mbatawira na mulomo wawo kuti ndimwe Mulungu wawo mbapemphera kuna imwe m'Nyumba mwanu muno, avesereni kudzuluko mbamulekerera pyakudawa pya anthu anu Aisraele mbamuabweze kudziko idapereka imwe kuna makolo awo ile. “Ngakhala kudzulu kunafungika mbakukhonda kuvumbisa mvula thangwi anthu anu akudawirani, tenepo iwo angapemphera mwakuyang'ana Nyumbayi mbatawira na mulomo wawo kuti ndimwe Mulungu wawo mbaleka pyakudawa pyawo na thangwi yakuti mwaatchunyusa, avesereni kudzuluko mbamulekerera pyakudawa pya anyabasanu anthu anu Aisraele, pontho afunziseni makhaliro akulungama. Tenepo MBUYA, vumbisani mvula m'dziko mwanu, idapasa imwe anthu anu kuti ikhale yawo ene ile. “Ngakhala m'dziko munagwa njala penu muliri, penu mbewu zavungika na mphepo penu na nyadzombe, penu anthu anu anasoswa na anyamalwa awo, penu pakati pawo pagwa muliri penu utenda wa mtundu onsene, veserani kupemphera kwawo. Ngakhala munthu unango ene wa Aisraele anadzidzwa mumtima mwache na penepi, iye mbakwiza manjache m'dzulu kupemphera mwakuyang'ana Nyumbayi, vani kupemphera kwawo. Avesereni kudzulu kumbuto kumbakhala imweko. Lekererani pyakudawa pyawo mbamuaphedze. Podi ndimwe ene basi ule ambadziwa pyamumtima mwa munthu, tenepo chitani kuna munthu onsene mwakuthemerana na pinthu pyaphata iye, towera anthu anu akugopeni ndzidzi onsene unakhala iwo m'dziko idapereka imwe kuna makolo athu ile. mvesereni kupemphera kwache. Kudzulu kumbuto kunakhala imweko, mvesereni mbamuchite pinakupemphani iyepyo, towera madzinza onsene a padziko yapansi akudziweni mbakuverani, ninga mumbachitira anthu anu Aisraele. Penepo iwo anadziwa kuti Nyumba yakumangirani ineyi ndi mbuto yathema imwe kupembedzerwamo. “Ngakhala anthu anu aenda kunkhondo kamenyana na anyamalwawo konsene kwene kunaatuma imweko mbapemphera kuna imwe MBUYA mwakuyang'ana mzinda udasankhula imwewu pontho Nyumba yakumangirani ineyi, avesereni kupemphera kwawo. Kudzuluko avesereni mbamuachitise kukunda. “Ngakhala iwo anakudawirani (thangwi nkhabe munthu na mbodzi ene okhonda dawa tayu) imwe mbamuazhangalira na kuapereka m'manja mwa anyamalwawo, ale anaakwata ninga anyaperezo mbaenda nawo kudziko yakutali penu chifupi, veserani kupemphera kwa anthu anu. Ngakhala m'dziko iwo anatchunyuka mbapemphera kuna imwe kutawira na mulomo wawo kuti iwo adawadi pontho kuti achitadi pyakudawika, avesereni kupemphera kwawo MBUYA. Ngakhala m'dzikomo anatawiradi kudawa kwawo na mtima wakuona pontho mwakukhulupirika mbapemphera kuna imwe mwakuyang'ana dziko idapereka imwe kuna makolo athu ile, mzinda wasankhula imwewu, pontho na Nyumba yakumangirani ineyi, tenepo veserani kupemphera kwawo. Kudzulu kumbuto kumbakhala imweko, vesereni mbamuavere nsisi. Lekererani pyakudawa pyawo pyonsene, pontho na kukupandukirani kudachita iwo mbamuchitise anyamalwawo kuakomera mtima. Iwo mbanthu anu ene, ale adabulusa imwe m'dziko ya Iguputo dzenje yakunyungulusiramo utale. “Mbuya Mulungu, ndzidzi onsene yang'anani mwakuakomera mtima anthu anu Aisraele pontho na mfumu wawo, pontho veserani kupemphera kwawo ndzidzi onsene unalira iwo kuna imwe kuti muaphedze. Thangwi imwe mudaasankhula pakati pa madzinza a dziko yonsene yapansi kuti akhale anthu anu ene ninga mudalongera imwe kudzera muna nyabasanu Mose ndzidzi udabulusa imwe MBUYA Mulungu makolo athu m'dziko ya Iguputo.” Pidamala Solomoni kupemphera pontho kudembetera kuna MBUYA, adalamuka kubuluka patsogolo pa guwa yansembe ya MBUYA, pakhadagodama iye mbakwiza manjache m'dzulu pale. Iye adaimira mbatsanzayisa gulu yonsene ya anthu a ku Israele mwakugaluza fala mbalonga mbati, “Mbakuzwe MBUYA ule apereka kupuma kuna anthu ache Israele ninga montho mukhadadumbira iye mule. Nkhabe chibodzi chidakhonda iye kuchichita papinthu pyonsene pidadumbira iye kudzera muna nyabasache Mose tayu. MBUYA Mulungu wathu mbakhale nafe ninga mudachitira iye na makolo athu; iye mbaleke kutisiya tekha ene penu kutikhonda. Iye mbachitise mitimathu kuzungunukira kuna iye, kuchita pinafuna iye, kukoya matongero ache, upangizi na mwambo pidapereka iye kuna makolo athu pile. Pontho mafalanga apemphera ine kuna MBUYA ale mbakhale chifupi na MBUYA Mulungu wathu mosiku na masikati kuti iye avere nsisi nyabasache, pontho anthu ache Aisraele na pinthu pinafuna iwo nsiku na nsiku, towera anthu a madzinza onsene a padziko yapansi adziwe kuti MBUYA ndi Mulungu, pontho kuti nkhabe unango ninga iye. Mbwenye imwe mwathema kupereka mtimanu onsene kuna MBUYA Mulungu wathu, kuvera mwambo wache na matongero ache ene ninga muna ipyo leromu.” Kubuluka penepo Mfumu Solomoni pabodzi pene na anthu onsene akhali penepo ale, adapereka nsembe kuna MBUYA. Iye adapereka ng'ombe pikwi makumawiri na piwiri, pontho mabira pikwi dzana na makumawiri ninga nsembe zachiphatizano. Natenepo mfumu pabodzi na anthu onsene adapambulira Nyumba ile kuna Mulungu. Pansiku yonthoyo mfumu adachitisa mbuto ya pakatiletu pa chintalo kutsogolo kwa Nyumba ya Mulungu kukhala yakupambulika, tenepo adaperekapo nsembe zamumphu zakupyerera, pyakupereka pya mapira na mafuta a nyama za nsembe zachiphatizano zile. Iye adachita tenepo thangwi guwa yansembe yankuwa ile, ikhali ing'ono pyakwanga kukwanapo nsembe zonsenezi. Penepo pa Nyumba ya Mulungu, Solomoni pabodzi pene na Aisraele onsene adasekera Phwando ya Misasa nsiku zinomwe. Pakhali mgumano ukulu wa anthu akubulukira kumakata a Hamati kumpoto mpakana kumwera kumadire a dziko ya Iguputo. Pansiku yachisere Solomoni adagwinya anthu ale kwenda m'misa mwawo. Iwo onsene adamsimba mbaenda m'misa mwawo na kukomerwa, thangwi ya mtsanzayiso onsene ukhadapereka MBUYA kuna nyabasache Davite na kuna anthu ache Aisraele. Pidamalisa Mfumu Solomoni kumanga Nyumba ya Mulungu, pontho kumanga nyumba yachifumu, pontho na pinango pyonsene pikhafuna iye kumanga, MBUYA adamuonekera pontho ninga mukhadamuonekera iye ku Gibeoni. MBUYA adalonga kuna iye mbati, “Ine ndava kupemphera kwako. Ine ndinachitisa Nyumba yandimangira iwe kuti ndipembedzwemoyi kukhala yakupambulika kwenda na kwenda. Ndinaiyang'anira pontho kuitchinjiriza ndzidzi onsene. Ngakhala iwe unanditumikira na mtima wakuona pontho chakukupokanyisa ninga mudachitira babako, pontho ngakhala unavera matongero anga mbuchita pyonsene pyakutonga ine, ndinachita pidadumbira ine kuna babako Davite, pidampanga ine kuti ndzidzi onsene pidzukulu pyache pinatonga mu Israele. Mbwenye ngakhala iwe penu pidzukulu pyako munabauka kubuluka kuna ine mbamukhonda vera mwambo na matongero akupasani inewa mbapembedza milungu inango, penepo ine ndinaabulusa Aisraele m'dziko idaapasa ineyi, pontho ndinaikhonda Nyumba yapambula ineyi kukhala mbuto yanga yakupembedzerwamo. Konsene kwene anthu Israele anamuesa chinthu chakusekesa mbamchitira pyakuseluka. Nyumbayi inasanduka madembe mwakuti munthu onsene wakugwanda na njira anatutumuka na kusedegula mbavunza mbati, ‘Thangwi yache ninji MBUYA achita penepi kuna dzikoyi, pontho kuna Nyumbayi?’ Anthu anatawira kuti, ‘Ndi thangwi yakuti iwo adamkhonda MBUYA Mulungu wawo, ule adabulusa makolo awo m'dziko ya Iguputo. Iwo apipereka okha ene kuna milungu inango mbaipembedza. Ndi thangwi yache MBUYA adzesa kuvungikaku pakati pawo.’ ” Solomoni kumanga Nyumba ya Mulungu na nyumba yachifumu kudamkwatira pyaka makumawiri. Mfumu Hiramu wa ku Turo akhadapereka kuna Solomoni matabwa amkungudza na paina pontho na golidi onsene akhafuna iye pabasa yeneyi. Pidamala iye basa yonseneyi, Mfumu Solomoni adapereka kuna Mfumu Hiramu maluwani makumawiri a m'nthemba ya Galilea. Mfumu Hiramu adenda kaona maluwaniwo kwache iye hadakomerwe nawo tayu. Natenepo iye adalonga kuna Solomoni mbati, “Mbaleanga ayi maluwani andipasa iwe mbenewa?” Na thangwi yeneyi na lero nthemba yeneyi imbachemerwa Kabulu. Mfumu Hiramu akhadatumiza kuna Solomoni golidi wakulemera kupiringana makilogramu pikwi pinayi. Mfumu Solomoni adaphatisa basa anyakuphata basa mwakukhakhamizwa kumanga Nyumba ya Mulungu pontho na nyumba yachifumu, kundendemeza khundu yakumabulukiro dzuwa ya mzinda, kumanga mafufu a mzinda wa Yerusalemu, pontho kumanga mizinda ya Hazori, Megido na Gezeri. Mfumu wa ku Iguputo adasosa mzinda wa Gezeri mbaukunda. Iye adapha onsene akukhala mwenemo mbaupisa moto. Kubuluka penepo mzinda wenewu adaupereka kuna mwanache wamkazi ninga mtukwa pandzidzi ukhakazhali iye na Solomoni, tenepo Solomoni adaumanga pontho. Pakuphatisa basa anyakuphata basa mwakukhakhamizwa Solomoni adamanga pontho Beti-Horoni wa ku phedi, Baalati, Tamara m'thando yatchetcha ya Yuda, mizinda yakukoyeramo pinthu pyache, mizinda ya akavalo ache na pingolo pyache, pontho na pyonsene pikhafuna iye kumanga mu Yerusalemu, Lebanoni na konsene kwene m'nthemba mwachemo. Solomoni hadakwate Aisraele kukhala mabitchu tayu. Iwo akhaphata basa ninga anyankhondo ache, mathubu, akadamu a nkhondo, anyakufambisa pingolo na anyakupakira akavalo. Pakhali akadamu madzana mashanu na makumashanu kuyang'anira anthu, akhaphata basa yakumanga-manga ya Solomoni ale. Solomoni adakwata mkazache, mwana wamkazi wa mfumu wa ku Iguputo ule, kumbulusa mumzinda wa Davite kwenda naye kunyumba yachifumu ikhadammangira Solomoni ile. Kubuluka penepo iye adandendemeza khundu yakumabulukiro dzuwa a mzinda wa Yerusalemu. Solomoni akhapereka nsembe zakupyerera na nsembe zachiphatizano paguwa yansembe ikhadamangira iye MBUYA ile, katatu pachaka mbafukiza pontho pyakununkhira kuna MBUYA. Natenepo iye adamalisa basa yonsene yakumanga Nyumba ya Mulungu. Solomoni adasasanya pontho miyadiya mikulu-mikulu pa Ezioni-Geberi chifupi na Elati mu Edomu pagombe ya Nyanza Yakufira. Natenepo Mfumu Hiramu adatuma amunache, anyakufambisa miyadiya, ale adazolowera kufamba panyanza kaphata basa pabodzi na amuna a Solomoni. Iwo adadza na miyadiyayi kunthunda ya Ofiri, mbadza pontho na golidi wakulemera makilogramu pikwi khumi na pinayi kupipereka kuna Solomoni. Mfumukazi wa ku Sheba adava mbiri ya Mfumu Solomoni malingana na dzina ya MBUYA, tenepo iye adenda ku Yerusalemu kamuyesa na mivunzo yakunensa. Iye adadza na mwinji ukulu wa anyabasache pabodzi pene na ngamila zakuthukula pyakukomesera muliwo, miyala yakudula na golidi mzinji ene. Pikhachedza iye na Solomoni, iye adamvunza mivunzo yonsene ikhali na iye kumtima kwache. Solomoni adatawira mivunzo yache yonsene ile; nkhabe mvunzo na ubodzi ene ukhali wakunensa kuna iye kuufuthula tayu. Mfumukazi wa ku Sheba adava nzeru za Solomoni mbaona nyumba yachifumu ikhadamanga iye. Iye adaona pyakudya pidaikhirwa iye pathebulu, nyumba zakugona mathubu ache, kudziwa basa kwa anyakuphata basa m'nyumbache yachifumu na pyakuvala pya pabasa pya mtundu ubodzi ene pikhavala iwo, pyakuvala pya anyabasa akhamtumikira pamaphwando ale, pontho na nsembe zidapereka iye m'Nyumba ya Mulungu. Pyonsene pidamchitisa mkazi ule kusowa chakulonga pontho kudodoma. Iye adalonga kuna Mfumu Solomoni mbati, “Pidava ine m'dziko mwanga pya imwe na nzeru zina imwe, mphyakuonadi! Kwache ine nee ndikhapikhulupira tayu kufikirana ndadza dzapiona ndekha ene na maso anga. Mphyakuonadi kuti pidapangwa inepyo nee theka pidakwana tayu; nzeru na mfuma pina imwepi pyapiringana pinthu pidava ine. Ngamwayi pyakwanga akazanu. Ngamwayi pyakwanga anyabasanu, ale ndzidzi onsene ambakhala chifupi na imwe kuvesera mafalanu anzeru! Mbakuzwe MBUYA Mulungu wanu! Iye aonesa kuti ambakomerwa namwe pakukuchitisani kukhala mfumu kutonga na dzinache. Na thangwi yakuti MBUYA kumfuna kwache Israele nkhokhonda mala, iye akuchitisani kukhala mfumu kuti pakhale kukoya mwambo pontho chilungamo.” Kubuluka penepo mfumukazi ule, adapereka kuna Mfumu Solomoni mitukwa idadza na iye kuna Mfumu Solomoni: golidi wakulemera kupiringana makilogramu pikwi pinayi, pyakukomesera muliwo pizinji pontho na miyala yakudula. Pyakukomesera muliwo pidadza na mfumukazi wa ku Sheba ule, pikhali pizinji pyakwanga kupiringana pyonsene pidatambira iye m'ndulimu. Miyadiya mikulu-mikulu ya Mfumu Hiramu idadza na golidi kubulukira ku Ofiri; pontho kubulukira kweneko adadza na mitolo yamphingwe na yamiyala yakudula. Solomoni adaphatisa basa miti ile kukhala nsanamira za Nyumba ya Mulungu na nyumba yachifumu, kusasanya anyakatangale na malimba pya anyakuimba. Kutomera penepo na lero miti yamphingweyi hidzati oneka pontho mu Israele penu kuchemereswa kubulukira kudziko inango tayu. Mfumu Solomoni adapereka kuna mfumukazi wa ku Sheba ule pyonsene pidapempha iye, kupambula mitukwa yonsene ikhadapereka iye kuna mkazi ule mwakufuna kwache. Kubuluka penepo mfumukazi ule pabodzi pene na anyabasache adabwerera kudziko ya Sheba. Chaka na chaka Mfumu Solomoni akhatambira golidi wakulemera makilogramu pikwi makumawiri na pitatu, kuthimizira pamsonkho ukhakhoma anyamalonda akufamba-famba, kobiri kubulukira kumalonda, pontho kobiri zakubulukira kuna mafumu onsene a Arabia, pontho na akulu a boma a m'nthemba ya Israele. Solomoni adasasanya pyakugedera matswimo pikulu-pikulu pyakukwana madzana mawiri, chonsene chidakukutizwa na golidi wakulemera makilogramu anomwe. Iye adasasanya pontho pyakugedera matswimo ping'ono-ping'ono madzana matatu chonsene chidakukutizwa na golidi wakulemera makilogramu awiri. Iye adaikha pyakugedera matswimo pyonsenepi m'Chinyumba chakuchemerwa Msitu wa Lebanoni. Iye adasasanyisa pontho mpando wachifumu. Khundu ibodzi ya mpandowo idakukutizwa na nyanga za nzowu, pontho khundu inango yakusalirayo idakukutizwa na golidi chadi-chadi. Makhomitcho onsene a Mfumu Solomoni akhali akusasanywa na golidi, pontho pyombo pyonsene pya m'Chinyumba cha Msitu wa Lebanoni pikhali pyakusasanywa na golidi chadi-chadi. Nee na chibodzi chene chidasasanywa na siliva tayu, thangwi pandzidzi wa Solomoni, siliva akhayeswa ninga ntchinthu chakukhonda funika. Iye akhali pontho na miyadiya mikulu-mikulu yakufamba pa bara pabodzi pene na miyadiya ya Hiramu. Tenepo pachaka chachitatu chonsene miyadiyacheyo ikhabwerera, uku yathukula golidi na siliva, nyanga za nzowu, mabongwe na makolo. Mfumu Solomoni akhali wakufuma pontho wanzeru pyakwanga kupiringana mafumu anango onsene, tenepo anthu a padziko yonsene yapansi akhafuna kudza dzavesera nzeru zidampasa Mulungu zile. Munthu onsene wakudza kuna iye, akhadza na mtukwache kuna iye; pinthu pyakusasanywa na siliva pontho golidi, mikhanjo, pyakukomesera muliwo, pontho akavalo na mabulu. Penepi pikhachitika chaka na chaka. Solomoni akhali na pingolo pya nkhondo chikwi chibodzi na pinayi, pontho akavalo pikwi khumi na piwiri. Iye adapikoya pinango mu Yerusalemu, pontho pinango pyonsene adapiikha m'mizinda yakusiyana-siyana. Pandzidzi ukhatonga Solomoni, siliva akhali nadza-nadza mu Yerusalemu ninga miyala, pontho miti yamkungudza ikhali dala-dala ninga miti enembo pyayo ya mkuyu yakumera m'tchinde mwa phiri ya Yuda. Solomoni akhagula akavalo kubulukira kudziko ya Iguputo na Kue; anyamalonda a mfumu akhachita kuagula kubulukira ku Kue. Iwo adagula pingolo na akavalo kubulukira kudziko ya Iguputo, chingolo chibodzi na kobiri zasiliva madzana matanthatu, pontho kavalo mbodzi na kobiri zasiliva dzana na makumashanu. Iwombo akhagulisa akavalo na pingolo pyankhondo kuna mafumu anango onsene Ahiti na Aaramu. Solomoni adasemba akazi azinji achilendo, padzulu pa mwana wamkazi wa mfumu wa ku Iguputo. Iye adasemba akazi a Chihiti, akazi a ku Moabu, Amoni, Edomu na Sidoni. Iye adasemba akazi enewa podi kwene kuti MBUYA akhadalonga kuna Aisraele kuti aleke semberana nawo anthu enewa gopesera Aisraele anakwatika mbatoma kupembedza milungu yawo. Kwache Solomoni adaafuna pikulu akazi enewa. Solomoni adasemba ana achikazi a mafumu madzana manomwe pontho akhali na akazi achibitchu madzana matatu. Akazi enewa adamchitisa kuti abauke kubuluka kuna Mulungu. Natenepo pidakalamba iye iwo adamchitisa kupembedza milungu ya chilendo. Iye hakhalive wakukhulupirika kuna MBUYA Mulungu wache ninga mukhadachitira iye pakutoma tayu. Iye adapembedza Asitarite, milungu ya Asidoni, pontho Moleki milungu yakuchitisa manyadzo wa Aamoni. Iye adachita pyakuipa pamaso pa MBUYA, pontho hakhachitave pyakulungama pamaso pache ninga mukhachitira Davite babache tayu. Paphiri yakumabulukiro dzuwa kwa Yerusalemu adasasanyako mbuto yakupembedzerapo Kemoshi, milungu yakuchitisa manyadzo ya Amoabu, na mbuto yakupembedzerapo Moleki, milungu yakuchitisa manyadzo ya Aamoni. Iye adasasanya pontho mbuto zakupembedzerapo kuti akazache achilendo onsene akwanise kafukizako pyakununkhira na kupereka nsembe kuna milungu yawo. mbalonga kuna iye mbati, “Na thangwi yakuti iwe wachita dala kuswa chiverano chasasanya ine na iwe mbukhonda kuvera matongero anga, ndinadumbira kuti ufumu ndinaubulusa pana iwe mbandiupereka kuna mbodzi wa mathubu ako. Kwache na thangwi ya Davite babako, ine sinachita penepi mbuli moyo tayu, mbwenye pandzidzi unafuna dzatonga mwanako. Kwache si kuti ndinampokosera ufumu onsenewo tayu; m'mbuto mwache ndinamsiyira dzinza ibodzi thangwi ya nyabasanga Davite, pontho thangwi ya Yerusalemu, mzinda wasankhula ine kukhala wanga ene ule.” Natenepo MBUYA adachitisa Hadadi wa m'banja yachifumu ya Edomu kupandukira Solomoni. kupambula Hadadi na amuna anango a Chiedomu anyabasa a babache, ale akhadathawira ku Yerusalemu. Pandzidzi wenewo Hadadi akhali mphale. Iwo adabuluka ku Midiani mbaenda ku Parani. Kweneko amuna anango adapita m'gulu mwawo. Kubuluka penepo iwo adenda ku Iguputo mbafika kuna mfumu, mfumuyo adapereka mbuto, nyumba na phoso kuna Hadadi. Hadadi adasanduka shamwaliache mfumu wa Iguputo, tenepo mfumu adapereka Tapenesi kunyadoache, ule akhali mbaleache mfumukazi, kuna Hadadi kuti akhale mkazache. Natenepo mkaziyo adambalira Hadadi mwana wamamuna dzinache Genubati, ule akhadalelwa na mfumukazi m'nyumba yachifumu, kule kukhakhala iye pabodzi pene na ana a mfumu. Pidava Hadadi uku mbali mu Iguputo kuti Davite adagonera mkono, pontho kuti Yoabu mkadamu wa anyankhondo adafambo, adalonga kuna mfumu mbati, “Nditawiriseni kubwerera kudziko ya kwathu.” Mfumu adavunza mbati, “Watani unafuna kubwerera kudziko ya kwanu? Chasowa iwe pano ninji?” Hadadi adatawira mbati, “Nkhabe chasowa ine tayu, mbwenye nditawiriseni kwene kwenda kwathu.” Mulungu adalamusa pontho nyamalwa unango kuti apandukire Solomoni. Munthu weneyu akhali Rezoni mwana wamamuna wa Eliada, ule akhadathawa pamaso pa mbuyache Hadadezere mfumu wa ku Zoba, Munthu unango ule adapandukira Mfumu Solomoni akhali Yeroboamu mwana Nebati wa ku Zereda mbodzi wa mathubu ache m'nthemba ya Eferemu. Mache akhali mamfelwa pontho dzinache akhali Zerua. Mbiri yakupandukira ikhali tenepa: Solomoni akhandendemeza khundu yakumabulukiro dzuwa kwa Yerusalemu na kumanga pontho mbuto zakugomoka za mpanda wa mzinda wa babache Davitewo. Yeroboamu akhali mphale wakudziwa basache, tenepo pidaona Solomoni kuti Yeroboamu akhaphata basa mwakuwangisa, adamuikha kukhala nyakuyang'anira anyakuphata basa mwakukhakhamizwa m'nthemba ya madzinza a Manase na Eferemu. Pansiku inango pikhali Yeroboamu paulendo wakubulukira ku Yerusalemu, adagumanikana na mprofeti wa ku Shilo dzinache Ahia ule akhadavala mkhanjo utswa. Iwo akhali okha uwiriawo kuminda. Ahia adadula mkhanjo utswa ukhadavala iye ule mbaung'amba mapindi khumi na mawiri, mbalonga kuna Yeroboamu mbati, “Kwata mapindi khumi kukhala ako, thangwi MBUYA Mulungu wa Israele, alonga kuna iwe kuti, ‘Yang'ana, ndinati ndipokose ufumu kuna Solomoni mbandiupereka kuna iwe madzinza khumi. Solomoni anasala na dzinza ibodzi, thangwi ya nyabasanga Davite, pontho na thangwi ya Yerusalemu mzinda udasankhula ine kukhala wanga ule pakati pa dziko yonsene ya Israele. Ine ndinati ndichite penepi thangwi Solomoni andikhonda pontho apembedza milungu yachilendo: Asitarite, milungu ya Asidoni; Kemoshi, milungu ya Amoabu; na Moleki, milungu ya Aamoni. Solomoni hadandivere tayu; iye achita pinthu pyakudawika, pontho hadakoye mwambo na matongero anga tayu ninga mukhachitira Davite babache. Kwache ine sinampokosera Solomoni ufumu onsene tayu, pontho ndinathimiza basi kumchitisa kukhala na utongi pandzidzi unakhala iye na moyo. Penepi ndinapichita thangwi ya nyabasanga Davite adasankhula ine mbavera mwambo na matongero anga ule. Ufumuwu ndinaukwata kuna mwana Solomoni mbandikupasa madzinza khumi, mbwenye mwana Solomoni ndinamtawirisa kusala na dzinza ibodzi, towera ndzidzi onsene chidzukulu cha nyabasanga Davite ndiye chitonge mu Yerusalemu, mzinda udasankhula ine kuti ndipembedzwemo ule. Iwembo, Yeroboamu, ndinakuchitisa kukhala mfumu wa Israele, pontho unatonga m'nthemba zonsene zinafuna iwe. Ngakhala unandivera monsene mwene mbukoya mwambo wanga pontho mbundichitisa kukomerwa nawe pakuchita pinakutonga ine ninga mudachitira nyabasanga Davite, ndzidzi onsene ndinakhala nawe. Ndinakuchitisa kukhala mfumu wa Israele, pontho ndinaonesesa kuti pidzukulu pyako ndiye pidzatonge iwe ungafa, ninga montho mwachitira ine na Davite. Na thangwi ya kudawa kwa Solomoni ndinati nditchunyuse pidzukulu pya Davite, kwache si kwenda na kwenda tayu.’ ” Natenepo Solomoni adayesa-yesa kupha Yeroboamu, mbwenye iye athawira kuna Mfumu Shishaki wa ku Iguputo mbakhala kweneko mpakana kufa kwa Solomoni. Pinango pyonsene pidachitika Solomoni mbali mfumu, pyonsene pidachita iye, pontho na nzeru zache pyalembwa m'bukhu ya mbiri ya Solomoni. Iye akhali mfumu wa Israele onsene pyaka makumanayi. Iye adagonera mkono mbaikhwa m'masiye a makolo ache mumzinda wa Davite, tenepo Rehoboamu mwanache adapita ufumu m'mbuto mwache. Rehoboamu adenda ku Shekemu thangwi Aisraele onsene akhadenda kweneko kampitisa ufumu. Pidapiva Yeroboamu mwana Nebati, ule akhadenda ku Iguputo kuthawa Mfumu Solomoni, adabwerera kwawo Anthu a kumadzinza akumpoto adachemeresa Yeroboamu, tenepo onsene pabodzi pene adenda kuna Rehoboamu mbalonga kuna iye mbati, “Babako adatichitira pyavinga mbatimangirira goli-goli yakulemera pyakwanga m'khosi mwathu. Natenepo ngakhala iwe unachepesa basa imbaphata ife mwavinga, pontho mbulupisa goli-goli ili m'khosi mwathuyi, if tinati tikutumikire.” Rehoboamu adatawira mbati, “Ndapiva, kwache banga ndokoni. Mbwenye pangagwanda nsiku zitatu mudze pontho.” Natenepo anthu ale adenda pyawo. Mfumu Rehoboamu adavunza nzeru kuna akulu-akulu, ale akhadatumikira babache Solomoni pandzidzi ukhali iye na moyo. Iye adavunza mbati, “Kadi penepa anthu ale angadza ndiatawire tani?” Akulu-akulu ale adatawira mbati, “Ngakhala iwe unafuna kuti iwo akutumikire pontho kukuvera, penepo iwe wathema kuachitira pinakupempha iwo lero. Apange kuti unachitisa basawo kukhala yakukhonda nensa.” Mbwenye Rehoboamu adakhonda kuvera pidampanga akulu-akulu pile mbavunza nzeru aphale anzache akhadakulirana iye pabodzi, pontho ale chinchino akhamtumikira. Iye adaavunza mbati, “Ndipangenimbo, ndiatawire tani anthu ale adandipempha kuti, ‘Tibulusire goli-goli m'khosi mwathu idatimangirira babakoyi?’ ” Aphale anzache ale adatawira mbati, “Iwe wathema kuapanga tenepa: ‘Chala changa ching'onochi ntchikulu manungo pyakwanga kupiringana chuno cha babanga!’ Apange kuti, ‘Babanga adakuthukulisani goli-goli yakulemera, mbwenye ine ndinaichitisa kukhala yakulemera pyakwanga. Babanga adakukwapulani na mitswamu, mbwenye ine ndinakumenyani na mbalamatodya.’ ” Pidagwanda nsiku zitatu Yeroboamu pabodzi pene na anthu onsene adenda pontho kuna Mfumu Rehoboamu ninga montho mukhadaapangira iye mule. Mfumu adatawira anthu ale mwaukali. Iye adakhonda kuvera nzeru zidampanga akulu-akulu zile, mbavera nzeru zidampanga aphale anzache zile mbalonga mbati, “Babanga adakuthukulisani goli-goli yakulemera, mbwenye ine ndinaichitisa kukhala yakulemera pyakwanga. Babanga adakukwapulani na mitswamu, mbwenye ine ndinakumenyani na mbalamatodya.” Natenepo hadaikhe konta tayu pyakulonga pya anthu, thangwi penepi pidachitika na kufuna kwa MBUYA kuchitisa mafala adalonga iye kuna Yeroboamu mwana Nebati kudzera muna mprofeti Ahia wa ku Shilo kukwana-kwana. Pidaona Aisraele onsene kuti mfumu akhonda kuikha konta pidalonga iwo pile, adakhuwa mbati, “Ayi Davite tili nayenji ife? Ayi muna mwana Yese tinagumanamonji? Aisraele tonsene tendeni pyathu m'misa mwathu. Mulekeni Rehoboamu apiyang'anire yekha ene.” Natenepo Aisraele adapandukira, mbamsiya Rehoboamu kukhala mfumu wa anthu akhakhala m'nthemba ya Yuda ene ale basi. Mfumu Rehoboamu adatumiza Adoniramu, ule akhali mkadamu wakuyang'anira basa yakuphatwa mwakukhakhamiza, kwenda kuna Aisraele, mbwenye Aisraele adamponyera miyala mbafa. Kwache Mfumu Rehoboamu adachimbiza kukwira chingolo chache mbathawira ku Yerusalemu. Natenepo dzinza ya Israele njakupandukira kuna banja ya Davite mpakana lero. Pidava Aisraele kuti Yeroboamu akhadabwerera, adamtumira mphangwa kumchemeresa kumgumano, tenepo iwo adamuikha kukhala mfumu wa Israele. Mbwenye dzinza ya Yuda ene basi ndiye idasalira yakukhulupirika kuna banja ya Davite. Pidafika Rehoboamu mu Yerusalemu adachemeresa amuna a madzinza a Yuda na Benjemani. Onsene pabodzi pene akhalipo pikwi dzana na makumasere kuti akamenye nkhondo na Aisraele, towera ufumuwo ubwerere kuna Rehoboamu mwana Solomoni. Mbwenye Mulungu adapanga Shemaia, munthu wa Mulungu, kulonga kuna Rehoboamu mwana Solomoni mfumu wa Yuda na kuna dzinza yonsene ya Yuda na Benjemani pontho na kuna anthu onsene kuti, “Pyalonga MBUYA mphipi: Lekani kwenda kamenyana na abale anu Aisraele. Monsene ndokoni m'misa, thangwi penepi pyachitika na kufuna kwanga.” Natenepo iwo adavera mafala a MBUYA mbabwerera kumisa kwawo, ninga montho mukhadaapangira MBUYA. Mfumu Yeroboamu wa Israele adamanga pontho Shekemu, luwani m'dziko ya mapiri ya Eferemu mbakhala kweneko ndzidzi pang'ono basi. Kubuluka penepo adamanga pontho luwani ya Penuele. Pidamala iye vunza nzeru kuna mapungu ache, mfumuyo adasasanya na golidi mfanikizo wa ng'ombe zimuna ziwiri. Iye adalonga kuna anthu mbati, “Ntchinthu chakutopesa pyakwanga kuti imwe muende kafika ku Yerusalemu. Aisraele monsene yang'anani milungu yanu njishi, ile idakutsogolerani kubuluka m'dziko ya Iguputo.” Mfanikizo wa mwanamphulu mbodzi adauikha mu Betele, unangombo adauikha mu Dani. Tenepo chinthu chidachitikachi chidasanduka pyakudawa; anthu akhaenda mpakana ku Dani kapembedza chinthu chidaimiswa chile. Yeroboamu adamanga nyumba zizinji pambuto zakupembedzerapo mbasankhula anyansembe kubulukira kuna anthu akusiyana-siyana, podi kwene kuti iwo hadabulukire m'banja ya unyansembe ya Levi tayu. Mfumu Yeroboamu adakhazikisa phwando pansiku yakhumi na chishanu ya mwezi wachisere, ninga phwando idachitika mu Yuda ile mbapereka nsembe paguwa yansembe. Penepi adapichita mu Betele kupereka nsembe kuna pinthu pyakusemwa pidasasanya iye pile. Iye adaikha anyansembe mu Betele m'mbuto zakupembedzerapo zikhadasasanya iye zile. Pansiku yakhumi na chishanu ya mwezi wachisere, mwezi udasankhula iye yekha ene ule, adapereka nsembe paguwa yansembe ikhadamanga iye mu Betele ile. Natenepo iye adakhazikisa phwando kuti Aisraele aichite mbaenda paguwa yansembe kapereka nsembe. Na kupangwa na MBUYA munthu wa Mulungu adadza ku Betele kubulukira ku Yuda pandzidzi ukhaimira Yeroboamu chifupi na guwa yansembe kupereka nsembe. Iye adakhuwa pikulu kupokanyisana na guwa yansembe mbalonga mafala akubulukira kuna MBUYA mbati, “Guwa yansembe! Guwa yansembe! Pyalonga MBUYA mphipi: mwana wamamuna dzinache Yosia anati abalwe m'banja ya Davite. Iye anapereka nsembe pana iwe anyansembe onsene akukhala m'mbuto zakupembedzerapo milungu, ale anapereka nsembe panowa, pontho magogodo a anthu anati apiswe pana iwe.” Pansiku yeneyo munthu wa Mulungu adapereka chidzindikiro mbalonga mbati, “Chidzindikiro chalonga MBUYA kuti chinachitika ntchichi: guwa yansembeyo inati ididimuke kati na kati, pontho madothache anati akhuthukire pansi.” Pidava Mfumu Yeroboamu pidalonga munthu wa Mulungu mwakupokanyisana na guwa yansembe ya pa Betele, adafuthulira dzanjache kubulukira pa guwa yansembe pale mbalonga mbati, “Mphateni!” Kwache dzanja ikhadafuthula iye ile kuthonya nayo munthu wa Mulungu, idalamaliratu mwakuti adachimwana kuibweza. Guwambo yansembe idadidimuka kati na kati, pontho dotha idakhuthukira pansi malingana na chidzindikiro chikhadapereka munthu wa Mulungu chile kuteweza mafala a MBUYA. Tenepo mfumu adalonga kuna munthu wa Mulungu ule mbati, “Ndipemphererembo kuna MBUYA Mulungu wako kuti dzanjanga ikhale ninga montho mwakale.” Natenepo munthu wa Mulungu ule adampempherera kuna MBUYA, tenepo dzanja ya mfumu idabwerera mbikhala ninga montho mwakale. Tenepo mfumu adalonga kuna munthu wa Mulungu ule mbati, “Tende pabodzi pene kumusa kwanga kuti ndikakupase pyakudya mbandikakupasa mfupo.” Mbwenye munthu wa Mulungu ule adatawira mbati, “Podi kwene kuti mbudandipasa pyako theka ya pinthu pyako ine nee mbidatawira tayu basi kwenda nawe kumusa kwako, penu kadya, penu kamwa chinthu na chibodzi chene. Thangwi MBUYA adandipanga mbati, ‘Leka kadya penu kamwa chinthu na chibodzi chene, penu kubwerera na njira yontho idapita na iwe ile.’ ” Natenepo iye adenda na njira inango mbakhonda kubwerera na njira yontho ikhadapita na iye kwenda ku Betele ile tayu. Pakhali mprofeti wakukalamba ule akhakhala ku Betele. Anache akhali na anthu kweneko ale, adadza dzampanga babawo pyonsene pidachita munthu wa Mulungu nsiku yeneyo. Iwo adampanga pontho babawo pinthu pidalonga munthu ule kuna mfumu. Babawo adavunza mbati, “Aenda na njira ipi?” Ana ale adamthonyeza njira ikhadakwata munthu wa Mulungu wakubulukira ku Yuda ule. Natenepo iye adalonga kuna anache ale mbati, “Ndiikhireni chakukhalira pabulu pangapo.” Pidamuikhira anawo chakukhalira pabulupo, iye adapakirapo mbathamangira munthu wa Mulungu ule. Iye adamgumana ali khale pansi pa muti wamthundu mbavunza mbati, “Ayi munthu wa Mulungu akhadakubulukira ku Yuda ule ndiwepo?” Iye adatawira mbati, “Ande, ndine pano.” Natenepo mprofeti ule adalonga kuna iye mbati, “Tende pabodzi pene kumusa kwanga ukadye.” Munthu wa Mulungu wa ku Yuda ule adatawira mbati, “Ine nkhabe bwerera m'nduli pabodzi pene nawe, penu kadya penu kamwa pabodzi pene na iwe pambuto pano tayu. Ine ndapangwa na MBUYA kuti, ‘Leka kadya penu kumwa kweneko penu kubwerera na njira yonthoyo idadza na iweyo.’ ” Mprofeti wakukalamba wa ku Betele ule adatawira mbati, “Inembo ndine mprofeti ninga iwepo. Mngelo adadza kuna ine na mphangwa zakubulukira kuna MBUYA zakuti, ‘Ndoko ukambweze mbudze naye pabodzi kumusa kwako towera adye mkate na kumwa madzi.’ ” Kwache iye akhamnamiza. Natenepo munthu wa Mulungu wa ku Yuda adabwerera pabodzi na mprofeti ule mbakadya na kumwa m'nyumba mwache. Pikhali iwo pathebulu pale, MBUYA adalonga kuna mprofeti wakukalamba akhadabweza munthu wa Mulungu ule. Iye adakhuwa kuna munthu wa Mulungu wa ku Yuda ule mbati, “Pyalonga MBUYA mphipi: ‘Iwe wakhonda kuvera MBUYA pontho hudakoye matongero adakupasa MBUYA Mulungu wako tayu. Iwe udabwerera mbudya na kumwa pambuto idapangwa iwe kuti uleke kudya penu kumwa. Natenepo mtembo wako nkhabe ikhwa m'masiye a makolo ako tayu.’ ” Pidamala munthu wa Mulungu ule kudya na kumwa, mprofeti akhadambweza ule adakwata chakukhalira mbachimangirira pabulu kuti munthu wa Mulungu ule apakirepo. Pikhaenda munthu wa Mulungu ule, nkhalamu idagumanikana naye panjira mbimpha, tenepo mtembo wache udaponywa mumsewu uku bulu wache na nkhalamu pikhali dzololo m'khundu mwachemo. Anthu anango ale akhagwanda kwene pyawo adaona mtembowo uli gwenjere penepo, uku nkhalamu yaimira m'khundu mwache. Tenepo iwo adenda kapilonga mumzinda mukhakhala mprofeti wakukalamba ule. Pidava mprofeti akhadambweza paulendo wache ule penepi, adalonga mbati, “Weneyo ndi munthu wa Mulungu, ule adakhonda kuvera mafala a MBUYA, natenepo MBUYA ampereka kuna nkhalamu, ile idamphata mbimpha ninga montho mukhadamcheuzira MBUYA.” Mprofeti ule adalonga kuna anache mbati, “Ndimangirirenimbo chakukhalira pabulupo.” Iwo adachitadi tenepo. Iye adalamuka kwenda mbakagumana mtembowo uli gwenjere mumsewu uku bulu na nkhalamu pyaimira m'khundu mwachemo. Nkhalamuyo hidadye mtembowo penu kukuwaza bulu ule tayu. Natenepo mprofeti ule adathukula mtembo wa munthu wa Mulungu ule mbabwerera nawo mumzinda kukhakhala iye kule, towera akamulire mbamuikha m'masiye. Kubuluka penepo iye adaikha mtembowo m'masiye ache ene, tenepo iwo adamulira mbati, “Mama ine, mbaleanga!” Pidamala iwo kumuikha m'masiye, mprofeti ule adalonga kuna anache mbati, “Ndingafa, dzandiikheni m'masiye aikhwa munthu wa Mulunguyi; magogodo anga agone chifupi na magogodo ache. Thangwi mphangwa zidalonga iye kubulukira kuna MBUYA zakupokanyisana na guwa yansembe mu Betele, pontho nyumba za pambuto zakupembedzerapo mumzinda wa Samaria pinachitikadi.” Podi kwene kuti pinthu penepi pidachitika Yeroboamu hadaleke makhaliro ache akuipa tayu, mbwenye adathimiza basi kusankhula anyansembe kuphata basa m'mbuto zakupembedzerapo kubulukira kuna anthu akusiyana-siyana. Munthu onsene wakufuna unyansembe akhamchitisa kukhala wakupambulika kuphata basa m'mbuto zakupembedzerapo. Kweneko ndiye kukhali kudawa kwa Yeroboamu, kule kudachitisa banjache na ufumu wache kugwa na kuvungika. Pandzidzi wenewo Abia mwana Yeroboamu adafeluka, tenepo Yeroboamu adalonga kuna mkazache mbati, “Upizimbaise wekha ene towera anthu aleke kukudzindikira kuti ndiwe mkazache Yeroboamu. Ungamala penepo uende ku Shilo. Ahia mprofeti ali kweneko, ule adandipanga kuti unakhala mfumu wa anthu enewa. Kwata mikate khumi, pitumbuwa pyakutapira na chitomba cha uchi mbuende napyo kuna iye. Iye anakupanga pinafuna dzachitikira mwanayi.” Natenepo mkazache Yeroboamu adachitadi pidampanga mamunache mbaenda ku Shilo kunyumba kwa Ahia. Mbwenye Ahia hakhaona tayu thangwi ya kukalamba. Kwache MBUYA akhadapanga Ahia mbati, “Mkazache Yeroboamu akubwera kuna iwe kukuvunza pya mwanache, thangwi iye afeluka. Tenepo iwe wathema kumpanga pino-pino-pino. Mkaziyo angafika anapisangiza ninga munthu unango ene pyache.” Tenepo sindzidzi Ahia nkhuva mdidi wa mkaziyo pamsuwo, adalonga kuna iye mbati, “Pitani muno mkazi Yeroboamu. Mwatani munapisangiza ninga munthu unango ene pyache? Ine ndina mphangwa zakutsukwalisa kuti ndikupangeni. Ndokoni mukampange Yeroboamu kuti pyalonga MBUYA Mulungu wa Israele mphipi: ‘Ine ndidakusankhula pakati pa anthu mbandikupitisa ufumu kutonga anthu anga Aisraele. Ine ndidapandula ufumu kuubulusa kuna banja ya Davite mbandiupereka kuna iwe, mbwenye iwe nee wakhala ninga nyabasanga Davite tayu, ule adakoya matongero anga mbaavera na mtimache onsene, kuchita pinthu pile pikhali pyakulungama pamaso panga. Iwe ndiye wanyanya kuchita pyakuipa kupiringana onsene ale akhalipo iwe mbudzati. Iwe wapisasanyira wekha ene milungu inango, na mifanikizo yakusasanywa na ntove. Iwe wandipasa nkhodolo mbundichitisa kukuzhangalira. “‘Na thangwi yeneyi ine ndinati ndidzese nyatwa m'banja ya Yeroboamu. Ndinati ndiphe mamuna onsene mpakana chimalisira bele, bitchu penu mtumbe. Ndinati ndivunge banja ya Yeroboamu ninga munthu akutswaira ulowa mpakana onsene amaliletu. Anambwa anati adye anthu a Yeroboamu, ale anafuna dzafera mumzindamu, pontho mbalame zinadya ale anafuna dzafera kumidzi. Ndalonga ndine, MBUYA!’ “Mbwenye kulonga pya iwe bwerera kumusa kwako. Kwache sindzidzi nkhuponda mumzindamo, mwanayo anati afe. Aisraele onsene anati amulire mbakamuikha m'masiye. Iye ndiye ene basi pakati pa anthu a m'banja ya Yeroboamu anafuna ikhwa m'masiye, thangwi ndiye ene basi m'banja ya Yeroboamu, ule MBUYA Mulungu wa Israele, akomerwa naye. MBUYA apisankhulira yekha ene mfumu kutonga Aisraele, ule anavunga banja yonsene ya Yeroboamu kutomera lero ene pano kwenda m'tsogolo. Tenepo MBUYA anati apamanthe Israele kumchitisa kutekenyeka ninga mtete mumkulo. Iye anati adule Aisraele kuabulusa m'dziko yadidi, idapereka iye kuna makolo awo mbaabalalisa kwenda kutali kupiringana mkulo wa Yufurate, thangwi iwo azhangalisa MBUYA pakusasanya adzimunthu a milungu Ashera. Natenepo iye anakhonda Israele thangwi ya kudawa kwachita Yeroboamu, pontho na kwachitisa iye Aisraele kudawa.” Kubuluka penepo mkazache Yeroboamu adalamuka kubwerera ku Tiriza. Sindzidzi iye nkhuponda pamsuwo wa nyumbache, mphale ule adamalisika. Iwo adamuikha m'masiye, tenepo Aisraele onsene adamulira ninga montho mukhalongera MBUYA kudzera muna nyabasache mprofeti Ahia. Pinthu pinango pidachitika pandzidzi wakutonga kwa Yeroboamu, nkhondo zidamenya iye, na mule mukhatongera iye anthu, pyalembwa m'bukhu ya mbiri ya mafumu a Israele. Yeroboamu adatonga Israele pyaka makumawiri na piwiri mbagonera mkono na kuikhwa m'masiye a makolo ache. Tenepo Nadabu mwanache ndiye adapita ufumu m'mbuto mwache. Tenepo Rehoboamu mwana Solomoni akhali mfumu wa Yuda. Pikhapita iye ufumuwo akhali na pyaka makumanayi na chibodzi pyakubalwa. Iye adatonga pyaka khumi na pinomwe mu Yerusalemu, mzinda ukhadasankhula MBUYA pakati pa madzinza onsene a Israele kuti iye apembedzwemo ule. Mache akhali Naama wa Chiamoni. Anthu a ku Yuda adachita pyakuipa pamaso pa MBUYA. Na kudawa kudachita iwoko adalamusa ukali wa ntchanje wa MBUYA kupiringana kumzhangalisa kudachita makolo awo. Iwombo adapimangira okha ene mbuto zakupembedzerapo milungu, piguwa pyakupambulika, na adzimunthu a milungu Ashera pansonga ya phiri yonsene na patchinde pamuti onsene wakuvata. Chinthu chakunyansa pyakwanga ntchakuti pakhali akazi na amuna ene, ale akhaphata basa yauputa pambuto zakupembedzerapo milunguzi. Anthu a ku Yuda adachita pinthu pyonsene pyakuchitisa manyadzo, pinthu pikhachitwa na anthu ale akhadathamangiswa na MBUYA kuabulusa m'dzikomo, pikhapita Aisraele mwenemo ale. Chaka chachishanu Rehoboamu mbali mfumu, Mfumu Shishaki wa ku Iguputo adasosa Yerusalemu. Iye adakwata mfuma yonsene ya m'Nyumba ya Mulungu, pontho na ya m'nyumba yachifumu ene, kuthimizapo pyakugedera matswimo pyagolidi pikhadasasanya Solomoni pile. Kufuna kubwezera pinthu pidakwatwa pile, Mfumu Rehoboamu adasasanya pyakugedera matswimo pyankuwa mbapipereka m'manja mwa akadamu a anyakulondali misuwo ya nyumba yachifumu kuti apiyang'anire. Ndzidzi onsene ukhaenda mfumu ku Nyumba ya Mulungu, anyakulondali akhathukula pyakugedera matswimo pile; kubuluka penepo akhapibwezera kusubi ya anyakulondali. Pinango pyonsene pidachitika Rehoboamu mbali mfumu na pyonsene pidachita iye pyalembwa m'bukhu ya mbiri ya mafumu a Yuda. Pandzidzi onsenewu Rehoboamu na Yeroboamu akhali pankhondo yakukhonda lekeza kumenyana unango na mwanzache. Rehoboamu, ule mache akhali Naama wa Chiamoni, adagonera mkono mbaikhwa m'masiye a makolo ache mumzinda wa Davite. Tenepo mwanache Abia adapita ufumu m'mbuto mwache. Chaka chachikhumi na chisere Yeroboamu mwana Nebati mbali mfumu wa Israele, Abia adapita ufumu wa Yuda mbatonga pyaka pitatu mu Yerusalemu. Mache akhali Maaka mwana wamkazi wa Abisalomu. Iye adachita pontho pyakudawa ninga pyontho pikhachita babache. Iye hadapereke mtimache onsene kuna MBUYA Mulungu ninga mudachitira kholo yache Davite tayu. Kwache na thangwi ya Davite, MBUYA Mulungu wache adapereka kuna Abia mwana wamamuna kupita m'mbuto mwache iye angafa, towera atonge Yerusalemu na kuutchinjiriza mwadidi. MBUYA adachita penepi thangwi Davite adachita pyakumkomera, pontho nkhabe matongero na abodzi ene adakhonda iye vera tayu, kupambula pidachita iye kuna Uria Mhiti. Nkhondo ile idatoma pakati pa Rehoboamu na Yeroboamu idathimiza kumenyeka mpakana moyo onsene wa Abia. Pinango pyonsene pidachitika Abia mbali mfumu na pyonsene pidachita iye pyalembwa m'bukhu ya mbiri ya mafumu a Yuda. Pakhali nkhondo pakati pa Abia na Yeroboamu. Abia adagonera mkono mbaikhwa m'masiye a makolo ache mumzinda wa Davite. Tenepo mwanache Asa adapita ufumu m'mbuto mwache. Chaka chamakumawiri, Mfumu Yeroboamu mwana Nebati mbali mfumu wa Israele, Asa adapita ufumu wa Yuda mbatonga pyaka makumanayi na chibodzi mu Yerusalemu. Mbuyache akhali Maaka mwana wamkazi wa Abisalomu. Asa adachita pyakukomera MBUYA ninga montho mukhadachita kholo yache Davite. Iye adabulusa akazi na amuna ale akhaphata basa yauputa m'mbuto zakupembedzeramo milungu. Iye adabulusa pontho m'dzikomo mifanikizo yonsene yakusasanywa na makolo ache. Iye adabulusa pa chidzo chache cha ufumukazi mbuyache wamkazi Maaka, thangwi iye adachita chinthu chakudawika chikulu pakusasanya mfanikizo wa milungu Ashera. Asa adagwisa mfanikizo ule mbamala kuupandula, tenepo adaupisa moto m'phedi ya Kidroni. Podi kwene kuti Asa hadavunge mbuto zonsene zakupembedzerapo milungu tayu, iye adathimiza basi kukhala wakukhulupirika pamaso pa MBUYA moyo wache onsene. Iye adaikha m'Nyumba ya Mulungu pinthu pyonsene pidapambulira babache kuna Mulungu pabodzi pene na pyombo pyagolidi na siliva pidapambulirambo iye mwenechiro kuna Mulungu. Pakhali nkhondo pakati pa Mfumu Asa wa Yuda na Baasha mfumu wa Israele ndzidzi onsene wa kutonga kwawo. Baasha mfumu wa Israele adachita nkhondo na Yuda mbamanga mpanda kuzungulira Rama kukhondesa anthu kupita penu kubuluka mu Yuda. Tenepo Asa adakwata siliva na golidi onsene akhadasalira m'Nyumba ya Mulungu, pontho m'nyumba ya chifumu ule mbapitumira mathubu ache anango kwenda napyo kuna Damasiko kuna Mfumu Beni-Hadadi mfumu wa Aaramu mwana Tabirimoni, mdzukuluache Hezioni na mphangwa zakuti: “Mbapakhale ushamwali pakati pa iwe na ine ninga mukhali ipyo pakati pa babanga na babako. Yang'ana, ndinatumiza kuna iwe siliva na golidi. Natenepo malisa ushamwaliako na Baasha mfumu wa ku Israele, towera iye aleke kumenyana nane.” Beni-Hadadi adaphatizana na manyerezero a Mfumu Asa wa Yuda ale. Tenepo iye adatuma akadamu ankhondo na anyankhondo awo kachita nkhondo m'maluwani a Israele. Iwo adakunda Iyoni, Dani, Abele-Beti-Maaka, na nthemba ya chifupi na Nyanza ya Galilea, kuthimizapo nthemba yonsene ya Nafitali. Pidava Baasha pidachitika pile, adaleka kumanga mpanda kuzungulira Rama mbaenda ku Tiriza. Tenepo Mfumu Asa adatonga anthu onsene a Yuda, nee kupambulapo unango tayu kuti aende kathukula miyala na matabwa pikhaphatisa basa Baasha kumangira Rama pile. Mfumu Asa adaphatisambo basa pyonthopyo kumangira Geba m'nthemba ya Benjemani pontho na Mizipa. Pinango pyonsene pidachitika Asa mbali mfumu, na pyonsene pidachita iye mwakuwanga mtima, pontho na maluwani adamanga iye pyalembwa m'bukhu ya mbiri ya mafumu a Yuda. Mbwenye dzinyalo yache idalamala mbali nkhalamba. Asa adagonera mkono mbaikhwa m'masiye a makolo ache mumzinda wa Davite. Tenepo mwanache Yehosafati adapita ufumu m'mbuto mwache. Chaka chachiwiri, Asa mbali mfumu wa Yuda, Nadabu mwana Yeroboamu adapita ufumu wa Israele mbatonga pyaka piwiri. Ninga mudachitira babache, iyembo adachita pyakuipa pamaso pa MBUYA mbatsogolera Aisraele kuchita pyakudawa. Baasha mwana Ahia wa dzinza ya Isakara, adasasanya pyakupha Nadabu, tenepo adampha pa Gibetoni, luwani ya Afilisti, pandzidzi ukhaizungulira Nadabu na anyankhondo ache onsene kamenyana nayo. Baasha adapha Nadabu chaka chachitatu Asa mbali mfumu wa Yuda. Tenepo Baasha adapita ufumu m'mbuto mwache. Sindzidzi iye nkhutoma kutonga, adapha banja yonsene ya Yeroboamu. Iye hadasiye na moyo munthu na mbodzi ene wa m'banja ya Yeroboamu tayu, mbwenye onsene adamaliratu kuavunga ninga montho mudalongera MBUYA kudzera muna nyabasache Ahia wa ku Shilo. Penepi pidachitika thangwi Yeroboamu adalamusa ukali wa MBUYA Mulungu wa Israele, na kudawa kwache pontho kuti iye adachitisa Aisraele onsene kudawambo. Pinango pyonsene pidachitika Nadabu mbali mfumu na pyonsene pidachita iye pyalembwa m'bukhu ya mbiri ya mafumu a Israele. Pakati pa Asa mfumu wa Yuda na Baasha mfumu wa Israele pakhali nkhondo ndzidzi onsene wa kutonga kwawo. Chaka chachitatu Asa mbali mfumu wa Yuda, Baasha adapita ufumu wa Israele. Iye adatonga pyaka makumawiri na pinayi mbakhala mu Tiriza. Ninga mudachitira Mfumu Yeroboamu, iye adachita pyakuipa pamaso pa MBUYA mbachitisa Aisraele onsene kuchita pyakudawa. Kubuluka penepo MBUYA adalonga kudzera muna mprofeti Yehu mwana Hanani mphangwa zakupokanyisana na Baasha kuti, “Ine ndidakusankhula kukubulusa kufumbi mbandikuikha kukhala mfumu wa Israele, mbwenye iwe ukhateweza pontho pikhachita Yeroboamu mbuchitisa Aisraele kudawa, pontho udandizhangalisa thangwi ya pyakudawa pyawo. Natenepo ine ndili chifupi kuvunga iwepo, Baasha, na banjako ene, pontho ndinachitisa banjako kukhala ninga banja ya Yeroboamu mwana Nebati. Anambwa anadya mitembo ya anthu a Baasha ale anafuna dzafera mumzinda, pontho mbalame zinadya mitembo ya anafuna dzafera kumidzi ale.” Pinango pyonsene pidachitika Baasha mbali mfumu na pyonsene pidachita iye mwakuwanga mtima pyalembwa m'bukhu ya mbiri ya mafumu a Israele. Baasha adagonera mkono mbaikhwa m'masiye a makolo ache mu Tiriza. Tenepo mwanache Ela adapita ufumu m'mbuto mwache. Kwache MBUYA adalonga kudzera muna mprofeti Yehu mwana Hanani kuna Baasha na banjache, thangwi ya pyakuipa pyonsene pikhadachita iye pamaso pa MBUYA kulamusa ukali wache na pinthu pidachita iye ninga montho mudachitira Mfumu Yeroboamu, pontho na thangwi yakuti banja yonsene ya Yeroboamu adamala kuivunga. Chaka chamakumawiri na chitanthatu Asa mbali mfumu wa Yuda, Ela mwana Baasha adapita ufumu wa Israele. Iye adatonga pyaka piwiri mbakhala mu Tiriza. Zimri, mbodzi wa mathubu ache, ule akhali mkadamu wa khundu inango ya anyakufambisa pingolo pyankhondo, adasasanya pyakumpha. Pandzidzi wenewo Ela akhali mu Tiriza kumwa m'nyumba ya Ariza nyakuyang'anira nyumba yachifumu mwakuti adaledzera. Tenepo Zimri adapita mwenemo mbampha. Chenecho chikhali chaka chamakumawiri na chinomwe Asa mbali mfumu wa Yuda. Zimri adapitisa yekha ene ufumu m'mbuto mwa Ela. Sindzidzi iye nkhukhala pampando wachifumu kutonga, adapha anthu onsene a m'banja ya Baasha. Iye hadasiye mamuna na mbodzi ene tayu, mbaleache penu shamwali ache tayu. Natenepo Zimri adapha anthu onsene a m'banja ya Baasha malingana na mafala adalonga MBUYA kupokanyisana na Baasha kudzera muna mprofeti Yehu. Na thangwi ya kupembedza kwawo milungu pontho thangwi ya pyakudawa pidachita Baasha na mwanache Ela mbachitisambo Israele kudawa, iwo adalamusa ukali wa MBUYA Mulungu wa Israele. Pinango pyonsene pidachitika Ela mbali mfumu na pyonsene pidachita iye pyalembwa m'bukhu ya mbiri ya mafumu a Israele. Chaka chamakumawiri na chinomwe Asa mbali mfumu wa Yuda, Zimri adapita ufumu wa Israele mbatonga nsiku zinomwe mu Tiriza. Anyankhondo akhadamanga misasa chifupi na Gibetoni luwani ya Afilisti, tenepo pidava iwo kuti Zimri akhadapandukira mfumu mbampha, adasankhula Omri mkadamu wawo wa nkhondo kukhala mfumu wa Israele nsiku yonthoyo mumsasa mwawomo. Kubuluka penepo Omri pabodzi pene na anyankhondo ache onsene adabuluka ku Gibetoni mbaizungulira kamenyana na Tiriza. Pidaona Zimri kuti mzinda ule wapokoserwa, adapita m'subi ya m'bwaloletu ya nyumbache yachifumu mbapisa moto nyumbayo iye mbali mwenemo, natenepo adafa. Penepi pidachitika thangwi ya pyakuipa pidachita iye. Ninga mudachitira Yeroboamu iyembo adachita pyakuipa pamaso pa MBUYA mbachitisa Aisraele kudawa. Pinango pyonsene pidachitika Zimri mbali mfumu na kupandukira kudachita iye kule pyalembwa m'bukhu ya mbiri ya mafumu a Israele. Kubuluka penepo Aisraele adagawanikana pawiri; khundu inango ikhafuna Tibini mwana Ginati kuti akhale mfumu, khundu inangomboyo ikhafuna Omri kuti akhale mfumu. Mbwenye anthu akhatewera Omri ale adakunda anthu akhatewera Tibini mwana Ginati ale mwakuti Tibini adafa, Omri mbapita ufumu. Chaka chamakumatatu na chibodzi Asa mbali mfumu wa Yuda, Omri adapita ufumu wa Israele mbatonga pyaka khumi na piwiri. Pyaka pitanthatu pya ipyo adatonga mu Tiriza. Tenepo iye adagula phiri ya Samaria kubulukira kuna munthu unango dzinache Shemeri na kobiri zasiliva pikwa pitanthatu mbamangapo mzinda paphiripo, tenepo adauthula Samaria kukumbuka Shemeri dzina ya mwenechiro phiri wakutoma. Mbwenye Omri adachita pyakuipa pamaso pa MBUYA mbadawa pikulu pene kupiringana onsene adatonga iye mbadzati ale. Ninga mudachitira Yeroboamu mwana Nebati iye adadawa mbachitisa Aisraele kudawambo mwakuti iwo adalamusa ukali wa MBUYA Mulungu wa Israele, thangwi ya kupembedza kwawo milungu. Pinango pyonsene pidachitika Omri mbali mfumu, na kupikwanisa kwache pyalembwa m'bukhu ya mbiri ya mafumu a Israele. Omri adagonera mkono mbaikhwa m'masiye a makolo ache mu Samaria. Tenepo Ahabu mwanache adapita ufumu m'mbuto mwache. Chaka chamakumatatu na pisere Asa mbali mfumu wa Yuda, Ahabu mwana Omri adapita ufumu wa Israele mbatonga mu Samaria pyaka makumawiri na piwiri. Ahabu mwana Omri adachita pyakuipa pyakwanga pamaso pa MBUYA kupiringana onsene akhatonga iye mbadzati ale. Kuna iye, kudawa ninga kudachita Mfumu Yeroboamu kukhali kwakukwana tayu, mbwenye adathimiza basi mbasemba Yezebele mwana wamkazi wa Mfumu Etabaala wa ku Sidoni mbapembedza milungu Baala. Iye adamanga nyumba yakupembedzeramo Baala mu Samaria mbasasanya guwa yansembe m'nyumbamo. Iye adasasanya pontho dzimunthu wa milungu Ashera, mbachita pizinji kulamusa ukali wa MBUYA Mulungu wa Israele, kupiringana mafumu anango onsene a Israele, ale akhalipo iye mbadzati. Pandzidzi ukhatonga iye Hiele wa ku Betele adamanga pontho mzinda wa Yeriko. Tenepo kutewezana na pinthu pidalongerwatu na MBUYA kudzera muna Yoswa mwana Nuni, mwana wautombo wa Hiele dzinache Abiramu adafa pandzidzi udamanga iye maziko a Yeriko, pontho mwanache wakumalisira dzinache Segubu adafa pandzidzi udaikha iye misuwo ya mpanda. Mprofeti unango dzinache Elia wa Chitishibi m'nthemba ya Gileadi adalonga kuna Mfumu Ahabu mbati, “Ndinadumbira na dzina ya MBUYA, Mulungu wamoyo wa Israele, ambatumikira ine ule, kuti pyaka piwiri penu pitatu pinadzapi nee panakhala mvula penu bume tayu kufikirana nditonge kuti pigwe.” Tenepo MBUYA adalonga kuna Elia mbati, “Buluka pambuto pano mbuende kumabulukiro dzuwa mbukabisale kweneko chifupi na mkulo wa Keriti, ule uli kumabulukiro dzuwa a Yorodani. Mkulo wenewo unakupasa madzi akumwa pontho ndatonga makhungubwe kuti adze kuti akupase pyakudya kweneko.” Elia adavera pidampanga MBUYA mbaenda kakhala kumkulo wa Keriti kumabulukiro dzuwa a mkulo wa Yorodani. Tenepo iye akhamwa mumkulo mule, makhungubwembo akhamdzesera mikate pontho nyama machibese na mawulo onsene. Pidagwanda ndzidzi ene mkulo ule udauma thangwi ya kusowa kwa mvula. Kubuluka penepo MBUYA adalonga kuna Elia mbati, “Lamuka kabodzi kene mbuende kuluwani ya Zarefati chifupi na Sidoni mbukakhale kweneko. Ine ndatonga mamfelwa, ule ambakhala mwenemo kakudyesa.” Natenepo Elia adenda ku Zarefati; pikhadza iye chifupi na msuwo wa luwani ile adaona mamfelwa akulokotera nkhuni. Iye adalonga kuna mkaziyo mbati, “Ngandipasembo madzi akumwa.” Tenepo pikhaenda mkazi ule katunga madzi akumwa, Elia adakhuwa mbati, “Ngandipase pontho mikate pang'ono.” Mkazi ule adatawira mbati, “Ine ndinadumbira pamaso pa MBUYA Mulungu wanu wa moyo kuti nkhabe mkate na ubodzi ene tayu. Pina ine m'thenthe mphiufa pang'ono pyakukwana kwene m'manjamu basi na dontho ibodzi ya mafuta m'buyawo. Ine ndadza kuno kuti ndilokotere nkhuni kwenda nazo kumusa kuti ndikaphike pyakuchepa pina inepyo, towera ine na mwananga tidye mbatifa pyathu na njala thangwi mphyakudya pyakumalisa.” Elia adalonga kuna mkaziyo mbati, “Leka swipa mtima, ndoko kasasanye pyakudya pyaako, kwache chakutoma ndisasanyire kamkate mbudze nako kuna ine kuno. Kubuluka penepo uphike pyakusalapyo kuti mudye iwe na mwanako. Thangwi MBUYA Mulungu wa Israele alonga kuti, ‘Ufa nkhabe dzamala tayu m'thenthe, pontho mafuta nkhabe dzamala tayu m'buyawo kufikirana nsiku inafuna MBUYA dzavumbisa mvula m'dziko muno.’ ” Kubuluka penepo mkazi ule adenda mbakachita pidampanga Elia pile, tenepo onsene utatuawo akhali na phoso yakukwana kudya nsiku zizinji. Ninga montho mukhadalongera MBUYA kudzera muna Elia, ufa hudamaledi tayu m'thenthe mule, pontho mafuta hadamalemo tayu m'buyawo mule. Pidagwanda ndzidzi ene mwana mamfelwa ule adafeluka, tenepo kufeluka kule kudanyanya pakumalisira pache mbafa. Mkaziyo adalonga kuna Elia mbati, “Imwe munthu wa Mulungu mphyanji pyachita imwe kuna inepi? Ayi mwadza kuno dzabulusa pakwecha kudawa kwanga mbamuchitisa mwananga kufa?” Elia adalonga mbati, “Ndipase kuno mwanakoyo.” Iye adathukula mwanayo m'manja mwache mbaenda naye kusubi yapadzulu kukhakhala iye kule mbamgonesa patalimba. Iye adalira mwakugaluza fala mbati, “MBUYA Mulungu wanga, thangwi yache ninji mwachita pinthu pyakugoswapi kuna mamfelwayi. Iye ngwakukoma mtima pyakwanga mwakuti akundidyesa, apo lero mukumphera basi mwanache?” Tenepo Elia adapumira mwana ule katatu mbapemphera mbati, “MBUYA Mulungu wanga bwezerani moyo wa mwanayi.” MBUYA adava kulira kwa Elia; mwanayo adatoma pontho kupuma mbakhala pyadidi. Elia adakwata mwanayo kutchitha naye pansi mbambwezera kuna mache mbalonga mbati, “Ngayang'ana mwanako ana moyo.” Mkaziyo adatawira mbati, “Chinchino ndapidziwadi kuti ndimwe munthu wa Mulungu, pontho kuti MBUYA ambalongadi kudzera muna imwe!” Pidagwanda ndzidzi ukulu ene chaka chachitatu cha njala ikulu, MBUYA adalonga kuna Elia mbati, “Ndoko ukaonekere pamaso pa Mfumu Ahabu, tenepo ine ndinavumbisa mvula m'dzikomo.” Tenepo Elia adautoma ulendo wakwenda kuna Mfumu Ahabu. Njala mu Samaria idafika pakundendeya, natenepo Ahabu adachemeresa Obadia, ule akhali nyakuyang'anira nyumba yachifumu. Obadia akhali munthu wakupipereka kupembedza MBUYA, pontho pandzidzi udapha Yezebele maprofeti a MBUYA, Obadia adakwata maprofeti dzana mbaabisa kunkhwimba ziwiri, anthu makumashanu kada nkhwimba, mbaapasa pyakudya na madzi. Ahabu adalonga kuna Obadia mbati, “Tende tikayang'ane mphuno za madzi na m'maphedi monsene, tikaone ngakhala tinagumanamo maudzu akukwana kudyesa akavalo na mabulu athu towera aleke kufa. Mwinango tinakwanisa kupulumusa nyama zathu zonsene.” Tenepo iwo adaphatizana makhundu a dziko adathema iwo kufambira; Ahabu adendera kukhundu kwache, Obadia kukhundu inango. Pikhali Obadia panjira, Elia adagumanikana naye. Obadia adamdzindikira mbalamba pamaso pache mbalonga mbati, “Ayi ndimwedi Elia mbuyanga ule?” Iye adatawira mbati, “Ande, ndine pano. Ndoko kampange mbuyako mfumu kuti Elia ali kuno.” Obadia adatawira mbati, “Kadi ine ndadawanji kuti imwe mupereke nyabasanune m'manja mwa Ahabu kuti andiphe? Ndinadumbira na dzina ya MBUYA Mulungu wanu wamoyo kuti nkhabe nthemba penu dziko yasiya mfumu okhonda tumizako munthu kakusaka-sakani tayu. Tenepo ndzidzi onsene nthemba penu dziko ingalonga kuti hidakuoneni tayu, Mfumu Ahabu akhaadumbirisa ngakhala mphyakuonadi kuti hidakuoneni tayu. Apo lero mukundipanga kuti ndiende kuna mbuyanga kampanga kuti, ‘Elia ali kuno?’ Kunafuna kukuendesani Mzimu wa MBUYA ine sinadziwako tayu ine ndingakusiyani pano. Tenepo ngakhala ine ndinaenda kuna Ahabu kampanga mbakhonda kukugumanani pano, iye anati andiphe. Kwache ine nyabasanu ndimbapembedza MBUYA kutomera uphaleanga. Ayi imwe mbuyanga mudapive tayu pidachita ine ndzidzi ukhapha Yezebele maprofeti a MBUYA? Ine ndidabisa maprofeti a MBUYA dzana kunkhwimba ziwiri, anthu makumashanu kada nkhwimba, mbandiapasa pyakudya na madzi? Tenepo lero mukundipanga kuti ndiende kuna mfumu kalonga kuti, ‘Elia ali kuno.’ Iye anati andiphe!” Elia adalonga mbati, “Ndinadumbira na dzina ya MBUYA Wamphamvu zonsene ambatumikira ine ule kuti, ‘Lero ndinati ndikaonekere pamaso pa Ahabu.’ ” Natenepo Obadia adenda kaonana na Mfumu Ahabu mbampanga pya Elia, tenepo Ahabu adenda kagumanikana naye. Pidaona Ahabu Elia, adalonga mbati, “Ayi iwe ndiwe Elia nyakuonesa nyatwa Israele ule?” Elia adatawira mbati, “Ine sidaonesa nyatwa Israele tayu; mbwenye imwe na banjanu ndiye mwaonesa nyatwa Israele. Imwe mwakhonda kuvera matongero a MBUYA mbamupembedza milungu Baala. Natenepo chemeresani anthu a kunthemba zonsene za Israele kuti akagumanikane nane paphiri ya Karimele. Pontho mudze na maprofeti a Baala madzana manayi na makumashanu, pontho maprofeti madzana manayi a milungu Ashera, ambadya pathebulu ya Yezebele ale.” Natenepo Ahabu adatumiza mphangwa mu Israele monsene kuti maprofeti onsene agumanyikane paphiri ya Karimele. Elia adenda pamaso pa anthu mbalonga mbati, “Kadi imwe munaleka lini kupenuka-penuka? Ngakhala MBUYA ndi Mulungu mtewereni; mbwenye ngakhala Baala ndiye mulungu mtewereni.” Mbwenye anthu hadalonge chinthu na chibodzi chene tayu. Tenepo Elia adalonga kuna iwo mbati, “Mprofeti wa MBUYA asala ndine ene basi, mbwenye Baala ana maprofeti madzana manayi na makumashanu. Tidzesereni ng'ombe zimuna ziwiri. Apaseni mwayi wakusankhula ng'ombe inafuna iwo, pontho aigwande-gwande m'mapindi mbaiikha pankhuni, kwache aleke phatisapo moto wakuotchera nyamayo. Ine ndinapha ng'ombe inangoyo mbandisanjika pankhuni mbandikhonda phatisapo moto. Kubuluka penepo maprofeti a Baala apemphere kuna milungu yawo, inembo ndinati ndipemphere kuna MBUYA, tenepo ule anafuna kutawira pakutumiza moto, weneyo ndiye Mulungu.” Anthu onsene adalonga mbati, “Pyalonga iwepi mphyadidi.” Elia adalonga kuna maprofeti a Baala mbati, “Sankhulani ng'ombe inafuna imwe mbamutome ndimwe kupha na kuisasanya thangwi mulipo azinji. Mungamala penepo mupemphere kuna milungu yanu, kwache lekani phatisapo moto.” Natenepo iwo adakwata ng'ombe mbaipha kuisasanya mwadidi. Kubuluka penepo iwo adapemphera kuna Baala, milungu yawo, kutomera machibese mpakana masikati mbakhuwa mbati, “Baala! Ngatitawirembo ife.” Mbwenye kukhali lukutu noo, nee mbodzi adatawira tayu. Iwo adavina-vina mwakuzungulira guwa yansembe idasasanya iwo ile. Tenepo na masikati Elia adatoma kuasedegula mbati, “Wangisani kukhuwako! Iye ndi milungu! Mwinango akunyerezera pinthu pinango, penu akupambuka, penu ali paulendo. Mwinango ali m'chitulo, tenepo athema kulamuswa.” Natenepo iwo adakhuwa mwakugaluza fala mbapicheka-cheka na matalasada pontho madipa ninga mwa mtemo wawo mpakana chiropa kubuluka. Masikati a nsiku yeneyo adagwanda, tenepo iwo adathimiza basi kubwebweta kufikirana ndzidzi wakupereka nsembe na mawulo. Kwache kukhali lukutu noo basi, nee mbodzi adatawira tayu, nee mbodzi adaiikha konta tayu. Kubuluka penepo Elia adalonga kuna anthu onsene ale mbati, “Bwerani kuna ine kuno.” Iwo adadzadi kukhali iye kule, tenepo iye adasasanya pontho guwa yansembe ya MBUYA ikhadagomolwa ile. Elia adakwata miyala khumi na miwiri, ubodzi kada dzinza malingana na ana a Yakobo, ule akhadalongwa na MBUYA kuti, “Dzinako inakhala Israele.” Iye adamanga guwa yansembe ya MBUYA pakuphatisa basa miyala ile mbakumba mgelo kuzungulira guwa wakukwanisa kupita madzi akukwana bekete ibodzi. Iye adasanjikiza mwadidi nkhuni paguwapo. Kubuluka penepo adapha ng'ombe inango ile mbaigwanda m'mapindi-mapindi, tenepo adaisanjika pankhuni pale. Iye adalonga kuna anthu ale mbati, “Dzazani madzi pitomba pyanu pikulu-pikulupi mbamuakhuthule pansembe na nkhuni zenezo.” Iwo adachitadi tenepo. Tenepo iye adalonga kuna iwo mbati, “Chitani pontho kachiwiri.” Iwo adachitadi kachiwiri. Iye adalonga pontho kachitatu mbati, “Khuthuliranipo kachitatu.” Tenepo iwo adakhuthuliradi kachitatu. Madzi adatayikira paguwa ponsene pale mbadzaza na mumgelo mwene mule. Pidakwana ndzidzi wakupereka nsembe mprofeti Elia adenda kutsogolo mbapemphera mbati, “MBUYA, Mulungu wa Abrahamu, Isake, Israele, lero pichitiseni mwekha ene kudziwika kuti ndimwe Mulungu wa Israele, pontho kuti ine ndine nyabasanu, pontho kuti ndachita pyonsenepi na utongi wanu. Nditawireni MBUYA, nditawireni towera anthuwa apidziwe kuti imwe, MBUYA, ndimwe Mulungu, pontho kuti imwe mukuabweza kudza pontho kuna imwe.” Tenepo moto wa MBUYA udagwa kudzulu mbupisa nsembe ile, nkhuni, miyala, mataka na kuumisa madzi akhali mumgelo ale. Pidaona anthu ale penepi adalamba mbakhuwa mbati, “MBUYA ndi Mulungu! MBUYA ndi Mulungu!” Tenepo Elia adapanga anthu ale mbati, “Phatani maprofeti onsene a Baala. Lekani lekerera mbodzi wa iwo kuthawa!” Tenepo iwo adaphatadi maprofeti a Baala ale. Elia adaakwata mbadza nawo ku phedi ya Kishoni mbaapha onsene pakuchita kuagwanda makhosi. Natenepo Elia adalonga kuna Mfumu Ahabu mbati, “Ndokoni mukadye na kumwa thangwi ndikuva kuula kwa mvula ikulu.” Tenepo Ahabu adenda kadya na kumwa kwene, mbwenye Elia adakwira pansonga ya phiri ya Karimele. Iye adatchulima mbaikha msolo wache pakati pa mabondo ache. Elia adalonga kuna nyabasache mbati, “Ndoko kayang'ane kubara.” Nyabasa ule adenda kayang'ana; tenepo iye adalonga mbati, “Nkhabeko chinthu na chibodzi chene.” Elia adatuma nyabasache ule kanomwe kuti aende kayang'ana basi. Tenepo ulendo wachinomwewo nyabasa wa Elia adalonga mbati, “Ndaona kwene pimakole ninga dzanja ya munthu pikupuchira kubulukira m'nyanza.” Natenepo Elia adalonga mbati, “Ndoko kapange Ahabu kuti, ‘Chimbizani kumanga chingolo chanu mutchithe gopesera mvula inakufungirani.’ ” Sindzidzi, thambo idagudumirwa na makole akuswipa, mphepo idagundika tenepo mvula yakugoswa idadza. Ahabu adathamanga kwenda ku Yezereele. Mphamvu za MBUYA zidadza pana Elia, tenepo iye adapitisira mwadidi mayalache kumanga bande mbathamanga pyakwanga kupiringana Ahabu mpakana ku Yezereele. Kubuluka penepo Mfumu Ahabu adenda kampanga mkazache Yezebele pyonsene pikhadachita Elia pontho na mule mukhadaphera iye maprofeti onsene a Baala na talasada. Natenepo Yezebele adatumiza mphangwa kuna Elia kumpanga kuti, “Milungu mbindiphe pyayo, ngakhala mangwana ndzidzi ninga uno sinakuphambo tayu ninga montho mwaphera iwe maprofeti ale.” Elia adachita mantha mbathawisa moyo wache. Pidafika iye pa Beeresheba mu Yuda, adasiya nyabasache kweneko, iye mbaenda pyache m'thando yatchetcha ulendo wa nsiku ibodzi. Iye adafika pamuti wabwazi mbakhala patchinde pachepo mbapemphera kuti afe pyache. Iye adalonga mbati, “MBUYA, pyanyanya! Kwatani moyo wanga; ine si wadidi maka kupiringana makolo anga tayu.” Tenepo pansi pa mutiwo iye adagona pansi mbagoneratu chitulo. Kabodzi kene mngelo adamphata mbalonga mbati, “Lamuka udye.” Iye adamwaza maso mbaona mkate kumisolo kwache wakuchita kuotchiwa pamakala, pontho na mulinga wa madzi. Iye adadya na kumwa, kubuluka penepo adagona pontho chitulo. Mngelo wa MBUYA adadza pontho mbamulamusa kachiwiri kache mbalonga mbati, “Lamuka udye thangwi ulendo unafuna iwe kwenda unakhala wakunensa kuna iwe.” Natenepo iye adalamuka mbadya na kumwa. Tenepo na mphamvu zikhali na iye thangwi ya kudya na kumwa kule, adafamba nsiku makumanayi mosiku na masikati mpakana adafika ku Sinai phiri ya Mulungu. Kweneko iye adapita m'dzimba mbagonamo mosiku enewo. Vumbu-vumbu MBUYA adalonga kuna Elia mbati, “Ayi Elia ukutani kuno?” Elia adatawira mbati, “Ine ndina phinga pyakwanga kutumikira imwe MBUYA, Mulungu Wamphamvu zonsene, mbwenye Aisraele adakhonda chiverano chidasasanya imwe nawo. Iwo adagomola maguwa ansembe mbapha maprofeti anu na talasada mwakuti ndasala ndine ene basi, pontho iwo akuyesa-yesa basi kuti andiphe.” MBUYA adalonga mbati, “Buluka kunja mbukaimire paphiri pamaso pa MBUYA thangwi MBUYA ali chifupi kugwanda na penepo.” Kubuluka penepo mphepo ikulu pontho yakugoswa idagwa mbing'amba mapiri na kugulung'undisa miyala pamaso pa MBUYA, kwache MBUYA hakhali mwenemo tayu. Pidagwanda mphepoyo padadza chiteke-teke kwache MBUYA hakhali m'chiteke-tekemo tayu. Pidagwanda chiteke-teke padadza moto, kwache MBUYA hakhali m'motomo tayu. Pidagwanda moto padaveka fala yakulonga chapansipansi. Pidava Elia falayo adampsampsika nkhope yache na chakufinika chache, tenepo adabuluka panja mbakaimira pamsuwo wa dzimba ile. Tenepo fala idamvunza kuti, “Ayi Elia ukutani kuno?” Iye adatawira mbati, “Ine ndina phinga pyakwanga kutumikira imwe MBUYA Mulungu Wamphamvu zonsene, mbwenye Aisraele adakhonda chiverano chidasasanya imwe nawo. Iwo adagomola maguwa ansembe mbapha maprofeti anu na talasada mwakuti ndasala ndine ene basi, kwache iwo akuyesa-yesa basi kuti andiphe.” MBUYA adalonga mbati, “Bwerera m'nduli na njira yontho idadza na iwe mbuende kuthando yatchetcha chifupi na Damasiko. Ungafika kweneko dzoza Hazaele kukhala mfumu wa Aramu. Dzoza pontho Yehu mwana Nimishi kukhala mfumu wa Israele. Dzoza pontho Elisha mwana Shafati wa ku Abele-Mehola kukhala mprofeti m'mbuto mwako. Yehu anapha munthu onsene wakupulumuka m'manja mwa Hazaele, pontho Elisha anapha munthu onsene wakupulumuka m'manja mwa Yehu. Kwache ndinakoya anthu pikwi pinomwe mu Israele, ale akuti mabondo awo hadagodamire milungu Baala penu milomo yawo kumpsompsona mfanikizo wache tayu.” Tenepo Elia adabuluka pambutopo mbagumanikana na Elisha mwana Shafati. Iye akhatipula munda na phaza yakukweyiwa na ng'ombe makumawiri na zinayi, pagoli ibodzi pakhali ng'ombe ziwiri, tenepo Elisha akhafambisa ng'ombe ziwiri zakumalisa. Elia adenda kuna iye mbaponya chakufinika chache pana iye. Elisha adasiya ng'ombe zile mbathamangira Elia mbalonga mbati, “Ndidikhireni pang'ono nditome kampsompsona baba na mama kugonekana nawo; ndingamala penepo tinati tiende pabodzi pene.” Elia adatawira mbati, “Ande, bwerera! Ine sinakukhondesa tayu.” Tenepo Elisha adabuluka pakhali Elia pale mbabwerera. Iye adakwata ng'ombe zache zikhalima na iye zile mbazipha. Iye adayesa nkhuni magoli-goli ale kuphikira nyamayo, tenepo adaipereka kuna anthu mbadya. Kubuluka penepo adenda pyache kutewera Elia mbasanduka mwanamuvi wache. Beni-Hadadi mfumu wa Aramu adagumanyisa anyankhondo ache onsene pabodzi pene na mafumu makumatatu na awiri, pontho na akavalo awo na pingolo pyawo pene. Iye adenda mbakazungulira Samaria mbamenya naye nkhondo. Iye adatuma anyamphangwa mumzinda kuna Ahabu mfumu wa Israele mbalonga mbati, “Beni-Hadadi alonga kuti, ‘Siliva na golidi pina iwepyo mphyanga; akazako na anako ene akubalika makawo mbanga.’ ” Mfumu wa Israele adatawira mbati, “Ande, ninga montho mwalongera imwe mbuyanga mfumu, ine na pyonsene pina ine mphyanudi.” Anyamphangwa ale adadza pontho mbalonga mbati, “Beni-Hadadi alonga kuti, ‘Pakutoma ine ndidatumiza mphangwa kuti undipase siliva, golidi, akazako na anako ene. Mbwenye mangwana ndzidzi ninga ontho uno ndinatuma mathubu anga kudzayang'ana m'nyumba ya chifumu pontho na nyumba za mathubu ako ene. Tenepo chinthu chonsene chakufunika kuna iwe, iwo anachikwata.’ ” Mfumu wa Israele adachemeresa akulu-akulu a m'dzikomo mbalonga kuna iwo mbati, “Ngayang'anani pinachita munthuyi kufuna kutionesa nyatwa! Ndzidzi udatumiza iye mphangwa kundipokosera akazanga, ananga, siliva na golidi wanga, ine sidamkhondese tayu.” Akulu-akulu pabodzi pene na anthu onsene adatawira mbati, “Lekani kumvera weneyu penu kuphatizana na pinafuna iyepyo.” Natenepo Ahabu adatawira pidalonga Beni-Hadadi pile mbati, “Ndokoni mukampange mbuyanga mfumu kuti, ‘Ine nyabasanu ndinachita pyonsene pidalonga imwe pakutoma, mbwenye pyalonga imwe chinchinopi ine nkhabe dzakwanisa kupichita tayu.’ ” Anyamphangwa ale adalamuka mbaenda kalonga pidatawira mfumu ule kuna Beni-Hadadi. Tenepo Beni-Hadadi adatumiza mphangwa zinango kuna Ahabu mbati, “Milungu mbindiphe pyawo ngakhala ine sinadza na amunanga onsene dzavunga Samaria mwakuti dothache nkhabe dzala na m'manja mwene mwa amunanga tayu.” Mfumu Ahabu adatawira mbati, “Kampangeni Beni-Hadadi kuti nyankhondo chadi-chadi hambagaya nkhondo idzati mala tayu, mbwenye ingamala.” Beni-Hadadi adava mphangwa zenezi mwenemo iye na mafumu anango adaphatizana na iye kukhala gulu ibodzi ale, akumwa m'makumbi mwawo, tenepo adatonga anyankhondo ache mbati, “Sasanyikani kamenya nkhondo.” Natenepo iwo adasasanyika kasosa mzinda ule. Na ndzidzi onthowo mprofeti adadza kuna Ahabu mfumu wa Israele mbalonga mbati, “MBUYA alonga kuti, ‘Ayi gulu yonsene ya anyankhondo ukuiona? Gulu yonseneyi ndinati ndiikhe m'manja mwako lero, tenepo unapidziwa kuti ine ndine MBUYA.’ ” Ahabu adavunza mbati, “Apo mbani anafuna kutsogolera nkhondo yeneyi?” Mprofeti ule adatawira mbati, “MBUYA alonga kuti, ‘Aphale akuphatira basa atsanthemba ndiye anafuna dzatsogolera.’ ” Mfumu adavunza pontho mbati, “Apo mbani anafuna kutoma kamenya pankhondo yeneyi?” Mprofeti ule adatawira mbati, “Iwe ene ndiye unafuna kutoma.” Natenepo mfumu adachemeresa aphale akuphatira basa atsanthemba, onsene akhalipo madzana mawiri na makumatatu na awiri. Kubuluka penepo adagumanyisa amuna anango a Aisraele; onsene pabodzi pene akhalipo pikwi pinomwe. Tenepo iwo adalamuka na masikati dzuwa ikuswa miti uku Beni-Hadadi pabodzi pene na mafumu makumatatu na awiri, ale akhadaphatizana na iye kukhala gulu ibodzi ali m'makumbi mwawo kuledzera. Aphale akuphatira basa atsanthemba ndiye adatoma kwenda. Tenepo anyakuzonda akhadatumiza Beni-Hadadi ale adampanga mbati, “Amuna akudza kubulukira ku Samaria.” Tenepo Beni-Hadadi adatawira mbati, “Ngakhala iwo adzera mtendere, aphateni amoyo; podi ngakhala adzera nkhondo aphateni amoyo basi.” Aphale akuphatira basa atsanthemba ale adabuluka mumzinda mule mbatsogolera gulu ya anyankhondo, tenepo munthu onsene adapha munthu adamenyana na iyeyo. Pandzidzi wenewo Aaramu adathawa, tenepo Aisraele adaathamangisa. Mbwenye Beni-Hadadi mfumu wa Aramu adathawa pakavalo pabodzi pene na amunache anango akupakira akavalo. Mfumu wa Israele adathimiza kumenya nkhondo mbaphata anyakupakira akavalo na pingolo, pontho adavunga pikulu pene Aaramu. Pidamala nkhondoyo mprofeti adadza kuna mfumu wa Israele mbalonga mbati, “Kasasanye mwadidi gulu yako ya nkhondo, towera ikhale yamphamvu, pontho uone chinthu chakuthema kuchita thangwi chaka chamangwana ndzidzi wakuphwitha kwa miti mfumu wa Aramu anati adze pontho dzakusosa.” Akadamu a mfumu wa Aramu adalonga kuna iye mbati, “Milungu ya Israele ndi milungu ya mapiri. Ndi thangwi yache adatikunda. Mbwenye ngakhala tinamenyana nawo paphedi pambuto yakusowa mapiri, tinati tiakunde. Chitani ipi: Bulusani utongi onsene m'manja mwa mafumu onsene mbamuuikhe m'manja mwa akadamu a nkhondo. Musasanye pontho gulu ya nkhondo kukhala ninga yontho idavungika ile, towera nyakavalo amenyane na nyakavalo mnzache, nyachingolo amenyane na nyachingolo mnzache. Natenepo tinakwanisa kumenyana na Aisraele pambuto zakusowa mapiri kuti tikwanise kuakunda.” Mfumu adatawira pidalonga iwo pile mbachita ninga montho mudapangirwa iye. Ndzidzi wakuphwitha miti Beni-Hadadi adagumanyisa Aaramu mbaenda ku Afeki kasosa Aisraele. Pidagumanyiswa Aisraele mbapaswa pyakufunikira adalamuka kwenda kamenyana na Aaramu. Aisraele adamanga misasawo mwakuyang'anisana nawo mbakhala ninga mikumbi miwiri ing'ono-ing'ono ya mbuzi, mwenemo Aaramu adzaza mbuto yonseneyo. Mprofeti adadza mbalonga kuna mfumu wa Israele mbati, “MBUYA alonga kuti, ‘Na thangwi yakuti Aaramu akunyerezera kuti ine ndine Mulungu wa mapiri okha basi nee Mulungu wa maphedi ene tayu, ndinati ndiikhe gulu yonsene m'manja mwako, tenepo unadziwa kuti ine ndine MBUYA.’ ” Iwo adakhala pamisasa yawo nsiku zinomwe kuyang'anizana unango na mwanzache, tenepo pansiku yachinomwe nkhondo idaotoka. Aisraele adapha anyankhondo a Chiaramu akufamba na miyendo pikwi dzana ibodzi nsiku yeneyo. Anango onsene adathawira mumzinda wa Afeki, kule kudagwa fufu ya mpanda wa mzinda kugwera anango a iwo pikwi makumawiri na anomwe. Tenepo Mfumu Beni-Hadadi adathawira mumzinda mule mbakabisala m'nyumba m'subi ya m'bwaloletu. Akadamu a Beni-Hadadi adalonga kuna iye mbati, “Ife tava kuti mafumu a Israele ngansisi pyakwanga. Apo tendeni kuna Mfumu wa Israele uku tavala masakha m'chuno mwathu na nkhambala kupyangirira m'khosi mwathu. Mwinango anakulekani khonda kukuphani.” Kubuluka penepo iwo adavala masakha m'chuno mwawo na kupyangirira nkhambala m'khosi mwawo mbaenda kuna mfumu wa Israele mbakalonga mbati, “Nyabasanu Beni-Hadadi alonga kuti: ‘Ndaphata miyendo lekani kundipha.’ ” Mfumu wa Israele adatawira mbati, “Ayi iye na lero ana moyo basi? Iye ndi mbaleanga!” Tenepo amuna ale adachiyesa chinthu cha mwayi mbatawira kabodzi kene kuphatisa basa mafalache onthowo mbalonga mbati, “Ande, mbaleanu Beni-Hadadi.” Tenepo Mfumu Ahabu adalonga mbati, “Ndokoni mukamkwate.” Pidadza Beni-Hadadi, Ahabu adamkwizika m'chingolo mwache. Beni-Hadadi adalonga kuna iye mbati, “Ndinati ndibwezere kuna imwe mizinda idakwata babanga m'manja mwa babanu. Imwe munakwanisa kukhazikisa misikanu mu Damasiko ninga mudachitira babanga mu Samaria.” Ahabu adalonga mbati, “Thangwi ya pinthu pyalonga iwepi, ndinati ndikusudzule.” Natenepo uwiriawo adachita chiverano, tenepo Ahabu adamuleka kwenda pyache. Na kupangwa na MBUYA mbodzi wa m'gulu ya maprofeti adalonga kuna mwanzache mbati, “Ndikhamwadze.” Mbwenye mwanzache ule adakhonda. Tenepo mprofeti ule adalonga mbati, “Na thangwi yakuti iwe wakhonda kuvera MBUYA, sindzidzi iwe nkhundisiya pano, nkhalamu inakupha.” Pidenda munthu ule nkhalamu idagumanikana naye mbimpha. Mprofeti ule adagumanikana na munthu unango mbampanga mbati, “Ndaphata miyendo, ndikhamwadze.” Natenepo iye adamkhamwadza mbamkuwaza. Kubuluka penepo mprofeti ule adabuluka mbakaimira m'nkhwerekwete mwa njira kudikhira mfumu. Iye adapibisa yekha ene pakumanga chitambayi kunkhope kwache. Pikhagwanda mfumu ule, mprofeti adakhuwa kuna iye mbati, “Ine nyabasanu ndikhadenda kunkhondo yakugoswa, tenepo nyankhondo unango adadza kuna ine na munthu wakuphatwa mbalonga mbati, ‘Londali munthuyu. Ngakhala iye anathawa, unapagali moyo wako penu kobiri zakukwana masiliva pikwi pitatu.’ Tenepo pikhali ine nyabasanu yakali-yakali, munthuyo adathawa.” Mfumu adatawira mbati, “Iwe wakonwa pyako, pontho wathema kupagali pyathema iwe kupagalipyo.” Mprofeti ule adachimbiza kukunundula chitambayi chikhadamanga iye kunkhope kwache chile, tenepo mfumu wa Israele adamdzindikira kuti akhali mbodzi wa maprofeti. Mprofetiyo adalonga kuna mfumu mbati, “MBUYA alonga kuti, ‘Iwe wasudzula munthu ule akhadatonga ine kuti athema kuphiwa. Natenepo iwe wathema kupagali moyo wako thangwi ya moyo wache, pontho anthu ako thangwi ya anthu ache.’ ” Mwakupinda pontho mwakuzhangali mfumu wa Israele adenda kunyumba kwache ku Samaria. Pidagwanda ndzidzi ukulu ene chinthu chinango chidachitika. Naboti wa ku Yezereele akhali na munda wamfesa mu Yezereele chifupi na nyumba yachifumu ya Ahabu wa ku Samaria. Ahabu adalonga kuna Naboti mbati, “Nditawirisembo kukwata mundako kuti ukhale dimbanga ya masamba thangwi uli chifupi na nyumbanga yachifumu. Ine ndinati ndikupase munda unango wadidi kuchinjisana na munda wenewu, penu ngakhala unafuna kobiri ndinati ndikupase kontache yonsene ya munda wenewu.” Mbwenye Naboti adatawira mbati, “Ninga MBUYA wamoyo ine nkhabe kukupasani tayu chinthu chidandisiyira makolo anga.” Natenepo Ahabu adenda kumusa kwache wakupinda pontho wakuzhangali thangwi Naboti wa ku Yezereele adalonga mbati, “Sinakupasa tayu chinthu chidandisiyira makolo anga.” Iye adagona patalimba pache mbayang'ana kufufu pontho mbakhonda pyakudya. Yezebele mkazache adapita kusubiko mbamvunza mbati, “Mwatani mwapinda? Mwatani munakhonda kudya?” Iye adamtawira mbati, “Ine ndidalonga kuna Naboti kuti, ‘Ndigulisembo mundako penu ngakhala unafuna ndikupase munda unango kuchinjisana na wenewu!’ Mbwenye iye adanditawira mbati, ‘Ine sinakupasa tayu mundanga.’ ” Yezebele mkazache adalonga mbati, “Ayi mwenemu ndiye mwathema kuchitira mfumu wa Israele? Lamukani mudye! Galamukani. Ine ndinati ndikukwatireni munda wa Naboti.” Natenepo iye adalemba makalata na dzina ya Ahabu mbadindapo chidindo cha Ahabu, tenepo adaatumiza kuna akulu-akulu na anyakulemedzwa, ale akhakhala mumzinda mukhakhala Naboti mule. M'makalatamo iye adalembamo kuti: “Lalikirani pya nsiku yakupimana kudya mbamugumanyise anthu pabodzi pene, tenepo Naboti mumkhazike pampando wachilemedzo. Khazikani mwakuyang'anisana naye anthu awiri akuipa kuti ampambizire kuti iye atemberera Mulungu na mfumu ene. Kubuluka penepo mumkwate kwenda naye kunja kwa mzinda. Kweneko mumphe na miyala.” Natenepo akulu-akulu na anyakulemedzwa ale akhakhala mumzinda wa Naboti adachita ninga montho mukhadaapangira Yezebele m'kalata ikhadaalembera iye. Kubuluka penepo iwo adalalika pya nsiku yakupimana kudya mbakhazika Naboti pampando wachilemedzo. Tenepo anthu awiri akuipa adadza mbakhala mwakuyang'anisana na Naboti mbalonga mafala akumpambizira pamaso pa anthu mbati, “Naboti atemberera Mulungu pontho na mfumu ene.” Natenepo adamkwata mbaenda naye kunja kwa mzinda. Kweneko adampha na miyala. Kubuluka penepo akulu-akulu adatumiza mphangwa kuna Yezebele mbati, “Naboti aphiwa na miyala.” Sindzidzi Yezebele nkhuva kuti Naboti aphiwa, adalonga kuna Ahabu mbati, “Lamukani mukakwate munda wamfesa wa Naboti, ule udakukhondesani iye kuugula. Iye hana moyove tayu, mbwenye afa.” Pidava Ahabu kuti Naboti afa adalamuka mbakwata munda wamfesa wa Naboti kukhala wache ene. Tenepo MBUYA adalonga kuna Elia wa Chitishibi mbati, “Ndoko kagumanikane na Ahabu mfumu wa Israele ule ambakhala mu Samaria. Chinchino pano iye ali m'munda wa Naboti kule kwaenda iye kuti akaukwate. Kampange kuti pyalonga ine MBUYA mphipi: ‘Iwe wapha munthu, apo unafuna pontho ukwate chinthu chache?’ Ulonge pontho kuna iye kuti, ‘Pyalonga MBUYA mphipi: Pambuto padanyanguta anambwa chiropa cha Naboti, pontho-ponthopo anambwa anati anyangutembo chiropa chako.’ ” Ahabu adalonga kuna Elia mbati, “Iwe, nyamalwanga, wandigumana!” Elia adatawira mbati, “Ande, ndakugumanani, thangwi imwe mwapipereka mwekha ene kuchita pyakuipa pamaso pa MBUYA. MBUYA alonga kuti, ‘Ndinati ndidzese muliri pana iwe. Ndinati nditswaire pidzukulu pyako na kupha chimalisira bele chachimuna chonsene mu Israele, bitchu penu mtumbe. Ndinati ndichitise anthu a pabanja pako kukhala ninga ale a pabanja ya Yeroboamu mwana Nebati, pontho na ale a pabanja ya Baasha mwana Ahia, thangwi iwe wandichitisa kuzhangali pontho wachitisa Israele kudawa.’ Kulonga pya Yezebele MBUYA alonga kuti anambwa anati adye mtembo wa Yezebele chifupi na mpanda ya Yezereele. Anambwa anati adye anthu a Ahabu ale anafuna dzafera mumzinda pontho mbalame zinati zidye anafuna dzafera m'minda ale.” Chipo nee padzati khala munthu ninga Ahabu tayu wakupipereka yekha ene kuchita pyakuipa pamaso pa MBUYA mwakuchita kupangwa na Yezebele mkazache. Iye adachita pinthu pyakunyansa pyakwanga pakupembedza milungu ninga ya Aamori, ale adathamangisa MBUYA pamaso pa Aisraele. Pidava Ahabu mafala enewa, adang'amba nguwo zache mbavala masakha pontho adapimana kudya. Iye akhagonera masakha mbafamba-famba mwakukhumata. Tenepo MBUYA adalonga kuna Elia wa Chitishibi mbati, “Ayi iwe wadziwa mule mwapichepesera Ahabu pamaso panga? Na thangwi yakuti iye apichepesa yekha ene, ine sinadzesa muliri walonga ine ule pandzidzi una iye na moyo tayu, mbwenye ndinati ndiudzese kubanja kwache pandzidzi unafuna dzatonga mwanache.” Pakati pa Aisraele na Aaramu pakhali mtendere pyaka pitatu. Mbwenye chaka chachitatu Yehosafati mfumu wa Yuda adenda kaona Ahabu mfumu wa Israele. Mfumu wa Ahabu adavunza mathubu ache mbati, “Ayi imwe nkhabe dziwa tayu kuti nthemba ya Ramoti-Gileadi njathu? Mbwenye ife tikulira khala kwene nee funa kuikwata pontho tayu kubulukira m'manja mwa mfumu wa Aramu.” Natenepo Ahabu adavunza Yehosafati mbati, “Ayi mfumu, munaenda nane kamenya nkhondo na nthemba ya Ramoti-Gileadi?” Yehosafati adatawira mbati, “Ngakhala iwe wasasanyika na ine enembo ndasasanyika; chibodzi-bodzi anyankhondo anga, na akavalo anga ene. Mbwenye chakutoma tende tivunze nzeru kuna MBUYA.” Tenepo Ahabu adachemeresa maprofeti nenene madzana manayi mbaavunza mbati, “Ayi ine ndiende kamenyana na Ramoti-Gileadi penu tayu?” Iwo adatawira mbati, “Ndokoni, thangwi Mbuya anakuchitisani kukunda.” Mbwenye Yehosafati adavunza mbati, “Ayi pano nkhabe mprofeti unango tayu kuti tinakwanisa kuvunza nzeru kuna MBUYA kudzera muna iye?” Ahabu adatawira mbati, “Pasala mbodzi, weneyu ndi Mikaia mwana Imila. Kwache ine ndimbamzonda thangwi chipo iye hadzati kundipangambo chinthu chadidi tayu, mbwenye chakuipa ndzidzi onsene.” Yehosafati adatawira mbati, “Mfumu nee athema kulonga mafala ninga enewa tayu.” Natenepo Ahabu adachemeresa mbodzi wa mathubu ache mbampanga kuti akwate Mikaia mwana Imila kabodzi kene. Uku avala mikhanjo yawo yachifumu, mafumu awiri ale adakhala pamipando yawo yachifumu pambuwa chifupiletu na msuwo wa mpanda wa Samaria, tenepo maprofeti onsene ale akhalonga mphangwa zauprofeti pamaso pawo. Tenepo Zedekia mwana Kenaana akhadasasanya nyanga zasimbi mbalonga mbati, “MBUYA alonga mbati, ‘Na ipi munati mumenyane na Aaramu mpakana kuakunda.’ ” Maprofeti onsene akhalonga chibodzi-bodzi. Iwo akhalonga mbati, “Ndokoni mukasose mzinda wa Ramoti-Gileadi, pontho munaukunda, thangwi MBUYA anakuchitisani kukunda.” Munthu akhadatumwa kakwata Mikaia ule adalonga kuna Mikaia mbati, “Ngayang'ana maprofeti anango onsene alonga kuti mfumu anati akakunde, tenepo iwe mafalako akaphatizane na pyalonga iwopyo mbukalonge mwakukomera mfumu.” Mbwenye Mikaia adalonga mbati, “Ine ndinadumbira pamaso pa MBUYA wamoyo kuti ndinakampanga chinthu chinafuna kundipanga MBUYA.” Pidafika Mikaia, mfumu adamvunza mbati, “Mikaia, ayi ife tiende kamenya nkhondo na Ramoti-Gileadi, penu tayu?” Iye adatawira mbati, “Ndokoni pontho munati mukakunde, thangwi MBUYA anaupereka m'manja mwanu.” Mfumu adalonga kuna Mikaia mbati, “Ndikudumbirise kangasi, kuti undipange pyakuonadi pyokhokha pyalonga MBUYA?” Mikaia adatawira mbati, “Ndidaona Aisraele onsene akubalalika paphiri ninga mabira akusowa makabuswa, tenepo MBUYA adalonga mbati, ‘Anthu awa nkhabe mbuyawo. Munthu onsene mulekeni pyache aende kwawo na mtendere.’ ” Mfumu wa Israele adalonga kuna Yehosafati mbati, “Ayi sidakupangeni tayu kuti munthu weneyu chipo adzati kundipanga pinthu pyadidi tayu, mbwenye pyakuipa pyokhokha?” Mikaia adathimiza kulonga mbati, “Ngaveserani pinalonga MBUYA! Ine ndidaona MBUYA akhala pampando wache wachifumu kudzulu, mwenemo angelo ache onsene aimira nkhundu mwache. Tenepo MBUYA adalonga mbati, ‘Mbani anafuna pyakunyengeza Ahabu kuti aende kamenya nkhondo na Ramoti-Gileadi kuti afere konthoko?’ Mngelo unango adalonga pyachembo, unango adalongambo pyachembo. Pakumalisira pache mzimu udadza pamaso pa MBUYA mbalonga kuti, ‘Ine ndinati ndikamnyengeze Ahabu.’ MBUYA adavunza mbati, ‘Unakamnyengeza tani?’ Mzimuwo udatawira kuti, ‘Ine ndinati ndiende kweneko mbandikakhala mzimu wakunama m'kanwa mwa maprofeti ache onsene.’ MBUYA adalonga mbati, ‘Ande, iwe unati ukamnyengezedi. Tenepo ndoko ukachite penepyo.’ ” Tenepo Mikaia adamalisa kulonga mbati, “Penepi pyachitikadi. MBUYA adaikha mzimu wakunama m'kanwa mwa maprofeti anu onsenewa, thangwi MBUYA akhazikisa kuvungika pana imwe.” Penepo Zedekia mwana Kenaana adenda pakhali Mikaia pale mbamgasa mbama. Iye adavunza mbati, “Mzimu wa MBUYA wabuluka tani muna ine mbukalonga na iwe?” Mikaia adatawira mbati, “Iwe unapidziwa pansiku inafuna iwe dzabisala m'subi ya m'bwaloletu.” Mfumu wa Israele adalonga mbati, “Mkwateni Mikaia mumbweze kuna Amoni, mkulu wa boma mumzinda, na kuna Yoasi mwana mfumu mbamukalonge kuti, ‘Mfumu alonga kuti aikhwe m'perezo, pontho lekani kumpasa chinthu chinango, mbwenye mkate na madzi ene basi kufikirana ndibwereko mwadidi.’ ” Mikaia adalonga mbati, “Ngakhala munabwerako mwadidi, penepo MBUYA hadalonge kudzera muna ine tayu.” Tenepo iye adathimiza kulonga mbati, “Anthu monsene muli pano phatani pyalonga inepi.” Tenepo mfumu wa Israele na Yehosafati mfumu wa Yuda adalamuka kwenda kasosa Ramoti-Gileadi. Ahabu adalonga kuna Yehosafati mbati, “Ine ndinapizimbaisa mbandimenya nkhondo ninga mbodzi wa anyankhondo, mbwenye iwe wathema kuvala mkhanjo wako wachifumu.” Natenepo mfumu wa Israele adapizimbaisa mbaenda kamenya nkhondo. Mfumu wa Aaramu akhadatonga akadamu ache ankhondo makumatatu na awiri akufambisa pingolo nee kamenyana na munthu ene pyache tayu, mbwenye mfumu wa Israele ene basi. Akadamu a pingolo pile pidaona iwo Yehosafati adanyerezera kuti akhali mfumu wa Israele. Natenepo adazungunuka kuti amenyane naye. Mbwenye pidakhuwa Yehosafati, akadamu a pingolo ale adaona kuti iye hakhali mfumu wa Israele tayu, tenepo adaleka kumthamangisa. Mbwenye munthu unango adaponya tswimo yache nyamponye-mponye mbalasa mfumu Ahabu m'phindopindo mwa nguwo zache za nkhondo. Mfumu adapanga nyakufambisa chingolo chache mbati, “Zungunusa chingolo kundibulusa kunkhondoyi thangwi ndalaswa!” Pansiku yeneyo nkhondo idakaka pyakwanga, tenepo mfumu adakhazikwa m'chingolo mwache kuyang'anisana na Aaramu. Chiropa chikhabuluka padalaswa iye pale chikhachucha mpakana pansi pa chingolo chile mwakuti mosiku wenewo adafa. Pikhadoka kunja mphangwa zidaveka pakati pa anyankhondo onsene kuti, “Munthu onsene mbaende kuluwani kwache; munthu onsene mbabwerere m'mudzi.” Natenepo mfumu adafa. Mtembo wache udadzeswa ku Samaria, pontho adaikhwa m'masiye kweneko. Iwo adatsuka chingolo chache na madzi pathawale mu Samaria, kule kukhasamba maputa, tenepo anambwa adanyanguta chiropa chache ninga montho mukhadalongera MBUYA. Kulonga pya pinthu pinango pidachitika Ahabu mbali mfumu, pyonsene pidachita iye, nyumba yachifumu idamanga iye yakuthemeserwa na nyanga za nzowu, pontho na mizinda idamanga iye pyalembwa m'bukhu ya mbiri ya mafumu a Israele. Ahabu adagonera mkono, tenepo Ahazia mwanache adapita ufumu m'mbuto mwache. Yehosafati mwana Asa adapita ufumu wa Yuda, chaka chachinayi Ahabu mbali mfumu wa Israele. Yehosafati akhali na pyaka makumatatu na pishanu pyakubalwa mukhapita iye ufumu. Tenepo iye adatonga mu Yerusalemu pyaka makumawiri na pishanu. Mache akhali Azuba mwana Shilihi. Ninga mudachitira Asa babache, iye adachitambo pinthu pyakulungama pamaso pa MBUYA; kwache mbuto zakupembedzerapo milungu nee zidavungwe tayu, tenepo anthu adathimiza basi kwenda kweneko kapereka nsembe na kafukiza pyakununkhira. Yehosafati akhalimbo pamtendere na mfumu wa Israele. Pinango pyonsene pidachita Yehosafati, kuwanga kwache mtima pontho nkhondo zidamenya iye, pyalembwa m'bukhu ya mbiri ya mafumu a Yuda. Iye adabulusa m'dziko monsene maputa achimuna na achikazi ene akuphata basa m'mbuto zakupembedzeramo milungu, ale adasalira basi pandzidzi udafa Asa babache. Mu Edomu mukhali nkhabe mfumu tayu, mbwenye ikhatongwa na thubu wakuchita kusankhulwa na mfumu wa Yuda. Yehosafati adasasanya miyadiya mikulu-mikulu kwenda pabara ku Tarisisi kuti ikathukule golidi ku Ofiri. Mbwenye hidafikeko tayu thangwi idamala panduka na mabimbi pa Ezioni-Geberi. Penepo Ahazia mwana Ahabu adalonga kuna Yehosafati kuti amunache aende pabodzi na amuna a Yehosafati pamiyadiya mikulu-mikulu yakoyi, mbwenye Yehosafati adakhonda. Tenepo Yehosafati adagonera mkono mbaikhwa m'masiye a makolo ache mumzinda wa Davite babache. Natenepo Yehoramu mwanache adapita ufumu m'mbuto mwache. Ahazia mwana Ahabu adapita ufumu wa Israele chaka chakhumi na chinomwe Yehosafati mbali mfumu wa Yuda mbakhala mu Samaria; iye adatonga kwene Israele pyaka piwiri basi. Iye adachita pyakuipa pamaso pa MBUYA, thangwi iye akhateweza pikhachita babache na mache, pontho na pikhachita Yeroboamu mwana Nebati, ule adachitisa Aisraele kudawa. Iye adatumikira na kupembedza milungu Baala, natenepo adazhangalisa MBUYA Mulungu wa Israele ninga montho mudachitira babache. Pidafa Mfumu Ahabu, dziko ya Moabu idapandukira Israele. Mfumu Ahazia adagwa kubulukira pa khonde ya nyumbache yapadzulu mu Samaria mbakuwazika pikulu pene, natenepo iye adatuma anyamphangwa kavunza nzeru kuna Baala-Zebubu, milungu ya mzinda wa Ekroni, towera akaone ngakhala kukuwazika kweneku anawanga nako penu tayu. Mbwenye mngelo wa MBUYA adalonga kuna Elia wa Chitishibi mbati, “Ndoko ukagumanikane na anyamphangwa a mfumu wa Samaria mbukaavunze kuti, ‘Ayi mu Israele nkhabemo Mulungu kuti imwe mukavunze nzeru kuna Baala-Zebubu, milungu ya Ekroni?’ Natenepo pyalonga MBUYA kuna mfumu mphipi: ‘Iwe hunalamukave patalimba panagona iwepo tayu. Iwe unati ufedi!’ ” Tenepo Elia adalamuka mbaenda pyache. Pidabwerera anyamphangwa ale kuna mfumu, mfumuyo adavunza mbati, “Mwatani mwabwerera?” Iwo adatawira kuti, “Munthu unango adadza dzagumanikana nafe mbatipanga kuti, ‘Bwererani kuna mfumu akhadakutumani ule na kumpanga kuti, “MBUYA alonga kuti: Ayi mu Israele nkhabemo Mulungu tayu kuti imwe mukavunze nzeru kuna Baala-Zebubu, milungu ya Ekroni? Natenepo imwe nkhabe dzalamuka patalimba panagona imwepo tayu. Imwe munati mufe!” ’ ” Mfumu adavunza mbati, “Munthu wache adadza dzagumanikana namwe mbakupangani pinthu penepiyo ngwakuoneka tani?” Iwo adatawira mbati, “Iye adavala chakufinika cha ubweya, na bande ya nthembe m'chuno mwache.” Mfumu adatawira mbati, “Weneyo ndi Elia wa Chitishibi.” Kubuluka penepo mfumu adatuma mkadamu na anthu ache makumashanu kuna Elia. Mkadamu ule adenda kuna Elia ule akhakhala pansonga ya phiri. Tenepo pidamgumana iwo, adalonga kuna iye mbati, “Munthu wa Mulungu, mfumu alonga kuti utchithe.” Elia adatawira mkadamu ule mbati, “Ngakhala ndinedi munthu wa Mulungu moto mbugwe kubulukira kudzulu pontho mbuvunge iwe pabodzi pene na amunako makumashunuwo!” Natenepo moto udagwadi kubulukira kudzulu mbuvunga mkadamu na amunache makumashanu ene ale. Kubuluka penepo mfumu adatuma pontho mkadamu na amunache makumashanu kuna Elia. Mkadamu ule adalonga kuna Elia mbati, “Munthu wa Mulungu, mfumu alonga kuti uchimbize kutchitha!” Elia adatawira mbati, “Ngakhala ndinedi munthu wa Mulungu, moto mbugwe kubulukira kudzulu pontho mbuvunge iwe pabodzi pene na amunako makumashanuwo!” Tenepo moto wa Mulungu udagwadi kubulukira kudzulu mbuvunga mkadamu ule pabodzi pene na amunache makumashanu ale. Kubuluka penepo mfumu adatuma mkadamu wachitatu pabodzi pene na amunache makumashanu. Mkadamu wachitatuyi adenda mbakagodama pamaso pa Elia. Iye adapempha mbati, “Munthu wa Mulungu, ndaphata miyendo, tivereni nsisi, pontho koyani moyo wanga na wa amuna makumashanu, anyabasanuwa! Moto udagwa kudzulu mbuvunga akadamu akutoma awiri ale pabodzi pene na amunawo onsene. Mbwenye chinchino ndivereni nsisi.” Mngelo wa MBUYA adalonga kuna Elia mbati, “Ndoko naye, leka gopa.” Natenepo Elia adalamuka mbaenda pabodzi na mkadamu ule kuna mfumu. Elia adalonga kuna mfumu mbati, “MBUYA akulonga tenepa: Imwe mwatuma anyamphangwa kavunza nzeru Baala-Zebubu, milungu ya Ekroni. Ayi mu Israele nkhabemo Mulungu wakuti imwe munakwanisa kumvunza nzeru? Na thangwi yakuti mwachita penepi, imwe nkhabe dzalamuka patalimba panagona imwepo tayu. Imwe munati mufe!” Natenepo iye adafadi malingana na mafala a MBUYA akhadalonga Elia ale. Na thangwi yakuti Ahazia akhali nkhabe mwana mamuna, Yoramu mbaleache adapita ufumu m'mbuto mwache chaka chachiwiri Yehoramu mwana Yehosafati mbali mfumu wa Yuda. Pinango pyonsene pidachitika Ahazia mbali mfumu na pidachita iye pyalembwa m'mabukhu a mbiri ya mafumu a Israele. Pikhali MBUYA chifupi kukwata Elia kwenda kudzulu m'chivumbulu, Elia na Elisha akhali pa ulendo awo kubulukira ku Giligala. Elia adalonga kuna Elisha mbati, “Banga khala pano; MBUYA andituma ku Betele.” Mbwenye Elisha adatawira mbati, “Ndinadumbira pamaso pa MBUYA wamoyo na pamaso panu kuti ine nkhabe kukusiyani tayu.” Natenepo onsene uwiriawo adenda ku Betele. Gulu ya maprofeti a ku Betele adadza kuna Elisha mbamvunza mbati, “Ayi iwe ukupidziwa kuti MBUYA anati akukwatire mbuyako lero?” Elisha adatawira mbati, “Ande, ndikupidziwa, kwache lekani longa pya penepi.” Kubuluka penepo Elia adalonga kuna Elisha mbati, “Banga khala pano; MBUYA andituma ku Yeriko.” Elisha adatawira mbati, “Ndinadumbira pamaso pa MBUYA wamoyo na pamaso panu kuti ine nkhabe kukusiyani tayu.” Natenepo onsene uwiriawo adenda ku Yeriko. Gulu ya maprofeti a ku Yeriko adadza kuna Elisha mbalonga mbati, “Ayi iwe ukupidziwa kuti MBUYA anati akukwatire mbuyako lero?” Iye adatawira mbati, “Ande, ndikupidziwa, kwache lekani longa pya penepi.” Kubuluka penepo Elia adalonga kuna Elisha mbati, “Banga khala pano; MBUYA andituma kumkulo wa Yorodani.” Elisha adatawira mbati, “Ndinadumbira pamaso pa MBUYA wamoyo na pamaso panu kuti ine nkhabe kukusiyani tayu.” Natenepo onsene uwiriawo adathimiza kwenda. Amuna makumashanu a m'gulu ya maprofeti adenda mbakaimira patali pang'ono kuyang'ana pakhadaimira Elia na Elisha pa Yorodani. Elia adakwata chakufinika chache, kuchifunya-funya mbamenya nacho madzi ale. Madzi adagawanikana pakati, anango kumadyo anangombo kumabzere. Tenepo uwiriawo adawambuka na pakuuma. Pikhadawambuka iwo, Elia adalonga kuna Elisha mbati, “Ngandipange chinafuna iwe kuti ndikuchitire mbindidzati buluswa pamaso pako?” Elisha adatawira mbati, “Ndipaseni kawiri khundu ya mzimu wanu.” Elia adalonga mbati, “Wapempha chinthu chakunensa pyakwanga, kwache ngakhala iwe unandiyang'ana pinabuluswa ine pamaso pako, unakhala wako; mbwenye bibibi hunautambira tayu.” Pikhafamba iwo uku akulongesana, vumbu-vumbu chingolo cha moto na akavalo a moto pidaonekera mbapilekanisa awiri ale, tenepo Elia adakwatwa kwenda kudzulu m'chivumbulu. Pidaona Elisha penepi adakhuwa mbati, “Baba, Baba! Nyakutchinjiriza wamphamvu wa Israele! Mwaenda!” Tenepo Elisha hadamuoneve tayu Elia. Penepo iye adang'amba chakufinika chache chile m'mapindi mawiri kuonesa kutsukwala kwache. Kubuluka penepo Elisha adalokota chakufinika chidagwa kubulukira pana Elia chile mbabwerera m'nduli, tenepo adenda mbakaimira m'khundu-khundu mwa mkulo wa Yorodani. Tenepo iye adakwata chakufinika chidagwa kubulukira pana Elia chile mbamenya nacho madzi. Iye adavunza mbati, “Ali kupi mphapo MBUYA Mulungu wa Elia?” Pidamenya iye madzi ale, madzi adagawikana, anango kumadyo anangombo kumabzere, iye mbawambuka. Pidamuona gulu ya maprofeti a ku Yeriko ale, adalonga mbati, “Mzimu wa Elia waphama pana Elisha.” Tenepo iwo adenda kagumanikana naye mbalamba pamaso pache. Iwo adalonga mbati, “Ngayang'anani ife tina amuna makumashanu. Atawiriseni kwenda kasaka-saka mbuyanu, thangwi mwinango Mzimu wa MBUYA wamthukula mbumgwisa m'mapiri penu m'maphedi.” Elisha adatawira mbati, “Nkhabe, lekani kuatuma.” Mbwenye iwo adakakamira basi kufikirana Elisha adachita manyadzo kuti athimize kuakhondera. Natenepo iye adalonga mbati, “Atumeni.” Iwo adaatumadi amuna makumashanu ale, mbasaka-saka nsiku zitatu, mbwenye hadamgumane tayu. Pidabwerera iwo kuna Elisha, ule akhakhala mu Yeriko, iye adalonga kuna iwo mbati, “Ayi ine sidakupangeni tayu kuti muleke kwenda?” Amuna a mumzinda mule adalonga kuna Elisha mbati, “Ngayang'anani, mbuya, luwani ino njadidi pyakwanga ninga munaionera imwemu, mbwenye madzi ache ngakuipa pontho matakache ngakukhonda balisa pinthu.” Iye adalonga mbati, “Ndikwatireni ndilo yachinchino pontho muikhemo munyu.” Tenepo iwo adadza napyo kuna iye. Kubuluka penepo iye adenda pakhali mphuno ya madzi pale mbaponyapo munyu ule, tenepo adalonga mbati, “Pyalonga MBUYA mphipi: Ine ndachitisa madziwa kukhala adidi, pontho nkhabeve dzachitisa anthu kufa penu mataka kukhala okhonda balisa pinthu tayu.” Madziwo na lero ngadidi malingana na mafala adalonga Elisha ale. Kubuluka kweneko Elisha adenda ku Betele. Pikhafamba iye m'njira, aphale anango adabuluka muluwani mule mbamsingirira Elisha. Iwo adalonga mbati, “Ndoko nyamphanjawe!” Elisha adazungunuka kuyang'ana pana iwo mbaatemberera na dzina ya MBUYA. Natenepo matika mawiri adabuluka mumsitu mbanyedza-nyedza aphale makumanayi na awiri ale. Tenepo iye adenda kuphiri ya Karimele. Kubuluka kweneko adabwerera ku Samaria. Yoramu mwana Ahabu adapita ufumu wa Israele chaka chakhumi na chisere Yehosafati mbali mfumu wa Yuda mbakhala mu Samaria. Tenepo Yoramu adatonga pyaka khumi na piwiri. Iye adachita pyakuipa pamaso pa MBUYA, kwache nee pidapiringana pile pikhadachita babache na mache tayu. Iye adabulusa guwa yakupambulika ya milungu Baala ikhadasasanya babache ile. Kwache iye adakakamira kuchita pyakudawa ninga pikhachita Yeroboamu mwana Nebati, pile pidachitisa Aisraele kuchita pyakudawa. Iye hadaleke kuchita pinthu penepi tayu. Mesha mfumu wa Moabu akhafuya mabira. Tenepo iye akhapereka msonkho chaka na chaka kuna mfumu wa Israele anabira pikwi dzana ibodzi na ubweya wa mabira amuna pikwi dzana ibodzi. Mbwenye pidafa Ahabu mfumu wa Israele, mfumu wa Moabu adapandukira mfumu wa Israele. Natenepo pandzidzi wenewo Mfumu Yoramu adabuluka ku Samaria mbagumanyisa Aisraele onsene. Iye adatumiza mphangwa kuna Yehosafati mfumu wa Yuda mbati, “Mfumu wa Moabu andipandukira, ayi munakwanisa kundiphedzambo kumenyana na Amoabu?” Iye adatawira mbati, “Ande, ndinati ndiende nawe, ine ndiye iwe, anthu anga mbanthu ako; akavalo anga mbakavalo ako.” Iye adavunza mbati, “Njirache inafuna kaasosa na ife njipi?” Yoramu adatawira mbati, “Tinapita na m'thando yatchetcha ya Edomu.” Natenepo mfumu wa Israele adalamuka kwenda pabodzi pene na mfumu wa Yuda pontho mfumu wa Edomu. Pidamala iwo nsiku zinomwe akufamba pamulikiti, anyankhondo ale, madzi awo akumwa na akumwesa nyama zikhali na iwo zile akhadaamalira. Mfumu wa Israele adakhuwa mbati, “Ninji pontho! Ayi MBUYA atigumanyisa tonsenefe mafumu matatu towera atipereke m'manja mwa Amoabu?” Mbwenye Yehosafati adavunza mbati, “Ayi kuno nkhabeko mprofeti wa MBUYA wakuti tinakwanisa kuvunza nzeru MBUYA kudzera muna iye.” Thubu wa mfumu wa Israele adatawira mbati, “Elisha mwana Shafati ali kuno, ule akhali mwanamuvi wa Elia.” Yehosafati adalonga mbati, “Mafala a MBUYA ali na iye.” Natenepo mfumu wa Israele, Yehosafati, na mfumu wa Edomu adenda kuna Elisha. Elisha adalonga kuna mfumu wa Israele mbati, “Thangwi yache ninji kuti ine ndikuphedzeni? Ndokoni kavunze nzeru kuna maprofeti a babanu na amanu.” Mfumu wa Israele adatawira mbati, “Nkhabe, tayu! Thangwi ndi MBUYA ule adatigumanyisa tonsenefe pabodzi, towera atipereke m'manja mwa Amoabu.” Elisha adatawira mbati, “Ndinadumbira pamaso pa MBUYA Wamphamvu zonsene wamoyo ambatumikira ine ule kuti mbapadakhala kuti ine nkhabe lemedza Yehosafati mfumu wa Yuda, ine nee mbidakuona kuti kwadza munthu penu kupiikha konta tayu. Mbwenye chinchino ndidzesereni nyakuimba nyakatangale.” Pikhaimba munthu ule nyakatangale, mphamvu za MBUYA zidagudumira Elisha, tenepo iye adalonga mbati, “MBUYA alonga kuti mukumbe madzenje m'phedi yonseneyi. Thangwi MBUYA alonga kuti imwe nkhabe dzaona nee mphepo penu mvula tayu, kwache phediyi inati idzale na madzi. Tenepo imwe na ng'ombe zanu na pifuyo pinango pina imwe munati mumwe madziwo. Penepi mphyakukhonda nensa pamaso pa MBUYA; iye anati apereke pontho Amoabu m'manja mwanu. Imwe munakunda mizinda yawo yonsene yakutchingwa na mpanda, pontho na maluwani awo akulu-akulu onsene. Imwe munagwanda miti yawo yonsene yadidi, munaphopha mphuno zawo zonsene za madzi mbamuvunga mindawo yonsene yadidi pakuiphopha na miyala.” Mangwana mwache na machibese pandzidzi wakupereka nsembe, madzi adadza kubulukira kukhundu ya Edomu. Tenepo mbuto yonsene idadzala na madzi. Kubuluka penepo Amoabu onsene adava kuti mafumu akubwera dzachita nawo nkhondo; mamuna onsene, mkulu penu mwana, wakukwanisa kuphata chida cha nkhondo adachemereswa mbakagumanyikana m'madire. Mangwana mwache na machibese pidalamuka iwo, dzuwa ikhayetimira m'madzi mule, tenepo kuna Amoabu madzi ale akhaoneka akufira ninga chiropa. Iwo adalonga mbati, “Ngayang'anani chenechi ntchiropa basi! Mafumu ale amenyana na kuphana pyawo okhokha. Tendeni, Amoabu, tikaapokesere pinthu pyawo.” Mbwenye pidafika Amoabu pamsasa wa Aisraele, Aisraele adalamuka mbaakhamwadza kufikirana iwo adamala thawa. Tenepo Aisraele adapita m'dziko mwawo mbaphamo Amoabu. Iwo adavunga mizinda, pontho munthu onsene adaponya mwala pamunda onsene wadidi kufikirana minda yonsene idaphophwa na miyala. Iwo adaphopha mphuno za madzi mbagwanda miti yonsene yadidi. Mzinda wa Kiri-Hareseti okha ndiye ukhadasalira pabodzi pene na miyalache m'mbuto mwache, kwache amuna akukhala na mbemba adauzungulira mbauvunga. Pidaona mfumu wa Moabu kuti iye akhakundwa pankhondo ile, adakwata amuna madzana manomwe akukhala na matalasada kwenda kuna mfumu wa Aramu, mbwenye adachimwana. Kubuluka penepo iye adakwata mwanache wautombo akhafuna dzapita ufumu m'mbuto mwache ule, mbampereka nsembe pafufu ya mzinda kuna milungu ya Amoabu. Natenepo Aisraele adagoswerwa pyakwanga mbabwerera kubuluka mumzinda mule kwenda m'dziko mwawo. Mamfelwa unango ule mamunache akhali mbodzi wa m'gulu ya maprofeti adalonga kuna Elisha mbati, “Mamunanga, nyabasanu, afa, pontho imwe mukupidziwa kuti iye akhali munthu wakugopa Mulungu. Mbwenye munthu adafiyali iye ule, akudza dzakwata ananga awiri achimunawa kukhala mabitchu ache kupagali mangawa ale.” Elisha adatawira mbati, “Unafuna ndikuchitirenji? Ngandipange m'nyumba mwako unanji?” Mkazi ule adatawira mbati, “Ine nkhabe chinthu na chibodzi chene tayu; china ine chene ndi mtete wa mafuta aolivi basi.” Elisha adalonga mbati, “Ndoko kuna atsanthembako onsene mbukapemphe mabuyawu akusowa pinthu, kwache ukapemphe azinji ene. Kubuluka penepo uende kapifungirika m'nyumba mwako iwe na anako achimunawo. Tenepo ukhuthulire mafuta m'mabuyawu onsenewo kubulukira mumtete. Sindzidzi buyawu nkhudzala uiikhe pakhundu.” Mkazi ule adenda mbakapifungira m'nyumba pabodzi pene na anache. Ana ale adadza na mabuyawo kuna mawo, tenepo iye adaikha mafuta m'mabuyawu. Pidadzala mabuyawu onsene ale, adalonga kuna mbodzi wa anache mbati, “Ngandipase buyawu inango.” Mwana ule adatawira mbati, “Nkhabe buyawu inango yasala tayu.” Na ndzidzi onthowo mafuta adaleka kubuluka mumtetemo. Kubuluka penepo mkazi ule adenda mbakampanga munthu wa Mulungu ule, tenepo iye adalonga kuna mkazi ule mbati, “Ndoko kagulise mafutawo mbukabwezere mangawa adakwata mamunako. Iwe na anako munakwanisa kuphatisa basa kobiri zakusalazo.” Nsiku inango Elisha adenda ku Shunemu. Kweneko kukhali mkazi unango wakufuma, ule adampempha kuti adye naye pabodzi. Natenepo ndzidzi onsene ukhagwanda iye na penepo, akhaimira kutoma kudya. Mkazi ule adalonga kuna mamunache mbati, “Ine ndikupidziwa kuti munthu ambagwanda na pano ndzidzi onseneyi ndi munthu wakuchena wa Mulungu. Mbatimmangireni kasubi padzulu pa nyumbathuyi, pontho tiikhemo talimba, thebulu, mpando na nyale, towera ndzidzi onsene unadza iye kuna ife, akwanise kukhala pyache mwenemo.” Nsiku inango pidafika Elisha ku Shunemu adakwira m'dzulu kusubi kwache mbagona mwenemo. Iye adalonga kuna nyabasache Gehazi mbati, “Chemera mkazi wa Chishunemu kudza kuno.” Natenepo iye adamchemera; mkaziyo adadza mbaimira pamaso pa Elisha. Elisha adalonga kuna Gehazi mbati, “Mpange kuti iwe watibonerera pyakwanga. Apo unafuna ndikuchitirenji? Ayi tikalonge pyadidi pya iwe kuna mfumu penu kuna mkadamu wa anyankhondo?” Mkazi ule adatawira mbati, “Ine ndina pyonsene pinafuna ine pano pakati pa anthu anga.” Elisha adavunza Gehazi mbati, “Apo mkaziyu athema kuchitirwanji?” Gehazi adatawira mbati, “Mkazi weneyu nkhabe mwana pontho mamunache ndi nkhalamba.” Kubuluka penepo Elisha adalonga mbati, “Mchemere adze kuno.” Natenepo Gehazi adachemera mkazi ule, tenepo iye adadza mbaimira pamsuwo. Elisha adalonga mbati, “Chaka chamangwana ndzidzi ninga ontho uno iwe unati ukhumbatire mwana wamamuna.” Mkazi ule adalonga mbati, “Tayu, mbuyanga, lekani kundinyengeza, imwe ndimwe munthu wa Mulungu.” Mbwenye mkazi ule adakwatadi mimba, tenepo chaka chinangocho ndzidzi ninga onthowo iye adabala mwana wamamuna ninga montho mukhadampangira Elisha. Mwanamphale ule adakula, tenepo nsiku inango adenda kuna babache, ule akhali pabodzi pene na anyakuvuna. Mphale ule adalonga kuna babache mbati, “Msolo wanga! Mama msolo wanga!” Babache adalonga kuna nyabasache mbati, “Mthukule uende naye kuna mache.” Nyabasa adamthukula mbaenda naye kuna mache. Mphale ule adakhala pamiyendo pa mache kufikirana masikati, tenepo adafa. Mkazi ule adamkwata mphale ule mbakwira naye kusubi ya padzulu mbakamgonesa patalimba ya munthu wa Mulungu ule, tenepo adabulukamo mbafunga msuwo. Kubuluka penepo iye adachemera mamunache mbalonga mbati, “Ndaphata miyendo munditumizirembo nyabasanu mbodzi na bulu, towera ndikwanise kuthamanga kuna munthu wa Mulungu ule, tenepo ndinati ndibwereko chinchino pano.” Mamuna adavunza mbati, “Chinafuna kukuendesa kuna iye nsiku ya leroyi ninji? Lero si nsiku yakusekera kubalwa kwa mwezi penu Nsiku Yakupuma tayu.” Mkazi ule adatawira mbati, “Nkhabe pinthu tayu.” Pidamangirira iye chakukhalira pabulu pache adapakira mbapanga nyabasache mbati, “Fambisa pyakwanga buluyu. Leka thethesa kufikirana ndikupange kuchita tenepo.” Natenepo iye adenda mbafika kuna munthu wa Mulungu paphiri ya Karimele. Pidaona Elisha mkazi ule na pakansinzo adalonga kuna nyabasache Gehazi mbati, “Ngayang'ana mkazi wa Chishunemu uyo anadzayo! Thamanga ugumanikane naye pontho umvunze kuti, ‘Ayi nkhwadidi kwene? Ayi mamunako ngwakuwanga ene? Apombo mphaleanu ngwakuwanga ene?’ ” Mkazi ule adatawira mbati, “Onsene ngakuwanga ene.” Pidafika mkazi ule kuna munthu wa Mulungu, iye adaphata manyalo a Elisha. Gehazi adadza mbafuna kumgwinya, mbwenye munthu wa Mulungu ule adalonga mbati, “Msiye pyache! Iye akusanyika pikulu mumtima mwache, mbwenye MBUYA andibisira pya penepi mbakhonda kundipanga.” Mkazi ule adalonga mbati, “Ayi mbuya, ine ndidachita kukupemphani kuti mundipase mwana? Ayi ine sidakupangeni tayu kuti, ‘Lekani kulamusa chikhumbo changa.’ ” Elisha adalonga kuna Gehazi mbati, “Mangirira chakufinika chako m'chuno mwako, pontho ukwate ndodo yangayi mbuthamange kwenda kumusa kwa mkaziyu. Ngakhala panjira unagumanikana na munthu leka kummwenyika, penu ngakhala unagumanikana na munthu unango leka kumtawira. Ukaikhe ndodo yangayi kunkhope kwa mphaleyo.” Mbwenye mache mphale ule adalonga kuna Elisha mbati, “Ine ndinadumbira pamaso pa MBUYA wamoyo na pamaso panu kuti sinakusiyani tayu.” Natenepo Elisha adenda pabodzi naye. Gehazi adatsogola mbakaikha ndodo ile kunkhope kwa mphaleyo, mbwenye nkhabe chinthu na chibodzi chene chidachitika tayu. Natenepo Gehazi adabwerera mbakagumanikana na Elisha mbampanga mbati, “Mphale hadalamuke tayu.” Pidafika Elisha kumusa kule adaona mphale wakufa ule ali lamba patalimba pache. Iye adapita m'subimo, uwiriawo mbapifungira mwenemo, natenepo adapemphera kuna MBUYA. Kubuluka penepo adakwira patalimba pale mbamgonera mphale ule uku mulomo, maso na manjache pyagumanizana mulomo, maso na manja a mphale ule. Tenepo pikhali Elisha thasa pamphaleyo, manungo a mphaleyo adatoma kupisa. Kubuluka penepo Elisha adalamuka mbafamba-famba uku na uko m'subi mule mbabwerera patalimba pale mbagonera pontho pamphaleyo, ule adaotsira kanomwe mbafungula maso ache. Elisha adachemera Gehazi mbati, “Kachemere mkazi wa Chishunemu ule.” Iye adachitadi tenepo. Pidafika mkazi ule, Elisha adalonga mbati, “Kwata mwanako.” Tenepo mkazi ule adapita mwenemo mbapigwisa pamanyalo pa Elisha, tenepo adalamba pamaso pache. Kubuluka penepo adakwata mwanache mbabuluka panja. Elisha adabwerera ku Giligala, kule kukhali njala ikulu. Pikhafunzisa Elisha gulu ya maprofeti, Elisha adapanga nyabasache mbati, “Sanjika chikalango chikulu pamoto mbutereke muliwo kuti anthuwa adye.” Mbodzi wa amuna ale adenda kumunda kasaka masamba mbakagumana mtawi wakuoneka ninga ndiko. Tenepo iye adatchola nsapo zache mbadzaza m'khanzwa mwache. Pidabwerera iye adapicheka-cheka mbapiikha m'chikalango mule. Nkhabe na mbodzi ene pakati pawo adadziwa kuti pikhalinji tayu. Muliwo udapakulwa kuti anthu adye, mbwenye pidaulawa iwo, adakhuwa mbati, “Munthu wa Mulungu muna imfa m'chikalango.” Tenepo iwo hadakwanise kuudya tayu. Elisha adalonga mbati, “Ndikwatireni ufa pang'ono.” Iye adaponya ufa ule m'chikalango mule mbalonga mbati, “Apakulireni anthu kuti adye.” M'chikalango mukhali nkhabe pontho chinthu chakupha tayu. Munthu unango wa ku Baala-Shalisha adadza kuna munthu wa Mulungu na mikate makumawiri ya barele wakutoma kutokota, pabodzi pene na ngala za mapira achinchino. Elisha adalonga mbati, “Pipereke kuna anthu kuti adye.” Nyabasache Elisha adamtawira mbati, “Ayi penepimbo na anthu dzana pinaaphatanji?” Mbwenye Elisha adatawira mbati, “Pipereke kuna anthu kuti adye, thangwi MBUYA alonga kuti, ‘Iwo anati adye mbapasala pinango.’ ” Natenepo iye adapereka mikate ile kuna anthu ale, tenepo anthu adadya mbakhuta mbapasala basi pinango malingana na mafala adalonga MBUYA ale. Naamani akhali mkadamu wa anyankhondo wa mfumu wa ku Aramu. Iye akhali munthu wamkulu pyakwanga pamaso pa mfumu, pontho akhalemedzwa thangwi kudzera muna iye MBUYA akhadachitisa Aaramu kukunda pankhondo. Iye akhali nyankhondo wamphamvu, kwache akhali nyamatanya. Ndzidzi unango magulu a nkhondo a ku Aramu adenda kachita nkhondo na Aisraele mbaphatako mwana mtsikana wa Chiisraele, ule adasanduka nyabasa wa mkazache Naamani. Mtsikana ule adalonga kuna mbuyache wamkazi mbati, “Mbuyangayu mbadakhala aonana na mprofeti ule ali ku Samaria mbadawangiswa matanyache.” Naamani adenda kuna mfumu kampanga pikhadalonga mtsikana wa ku Israele pile. Mfumu wa Aramu adatawira mbati, “Unakwanisa kwenda. Ine ndinati nditumize kalata kuna mfumu wa Israele.” Natenepo Naamani adalamuka kwenda mbakwata mitukwa ya kobiri zasiliva pikwi makumatatu, na golidi pikwi pitanthatu, pontho na pyakuvala pyadidi khumi. Kalata idakwata iye kwenda nayo kuna mfumu wa Israele idalembwa tenepa: “Ndikutuma nyabasanga Naamani na kalatayi kuna imwe, towera mumuwangise matanya ana iyewo.” Sindzidzi mfumu wa Israele nkhuwerenga kalata ile, adang'amba mkhanjo wache thangwi ya mantha mbalonga mbati, “Kadi ine ndine Mulungu? Kadi ine ndinakwanisa kupha na kubwezera moyo wa munthu? Thangwi yache ninji iye atuma munthu weneyu kuna ine kuti ndimuwangise matanyache? Ngayang'anani yeneyi ndi njira yakufuna kulamusa nayo nthonga pakati pa ine na iye.” Pidava Elisha, munthu wa Mulungu ule, kuti mfumu wa Israele ang'amba mkhanjo wache, adatumiza mphangwa kuna iye mbati, “Thangwi yache ninji mwang'amba mkhanjo wanu? Mpangeni munthuyo adze kuna ine, tenepo iye anadziwadi kuti mu Israele muna mprofeti.” Natenepo Naamani adenda pabodzi pene na akavalo ache pontho na pingolo pyache mbakaimira pamsuwo pa Elisha. Elisha adatuma nyamphangwa kuna Naamani kampanga kuti, “Ndoko kasambe mumkulo wa Yorodani kanomwe, tenepo manungo ako anawanga mbukhala wakuchena.” Mbwenye Naamani adazhangali pyakwanga mbaenda pyache uku akulonga kuti, “Ndikhanyerezera kuti iye anabuluka panja kuna ine mbaimira kupemphera kuna MBUYA Mulungu wache mbayambasa dzanjache pamatanyanga mbandiwangisa. Ayi mikulo ya Abana na Faripara ya kwathu ku Damasiko, si yadidi tayu kupiringana madzi a mu Israele? Ayi ine mbidakwanisa tayu kusamba mwenemo mbandicheneswa?” Natenepo adazungunuka mbaenda pyache mwakuzhangali. Anyabasa a Naamani adenda kuna iye mbalonga mbati, “Ayi mbuya, mprofetiyo mbadakupangani kuchita chinthu chikulu chene, imwe mbamudachichita tayu? Apo nditani na pyakupangani iye kuti, ‘Kasambe, tenepo unacheneswa!’ ” Natenepo Naamani adabidira kumkulo mbapivika yekha ene mumkulo wa Yorodani kanomwe ninga montho mukhadampangira munthu wa Mulungu, tenepo iye adacheneswadi, khandache idabwerera ninga mwakale mbikhala ninga yamphale. Naamani na anthu ache onsene ale adabwerera kuna munthu wa Mulungu ule. Iye adaimira pamaso pache mbalonga mbati, “Lero ndapidziwa kuti padziko yonsene yapansi nkhabepo milungu inango kupambula Mulungu wa Israele. Ndaphata miyendo tambirani mitukwa yadza na ine kuna imweyi.” Mprofeti ule adatawira mbati, “Ine ndinadumbira pamaso pa MBUYA wamoyo ambatumikira ineyi kuti ine nkhabe dzatambira chinthu na chibodzi chene tayu.” Natenepo iye adakhonda podi kwene kuti Naamani adamkhakhamiza. Naamani adalonga mbati, “Ngakhala munatambira tayu mitukwangayi, ndipaseni tchetcha ya kuno ninga munakwanisira mabulu mawiri kuthukula kwenda nayo kwathu. Thangwi kutomera lero kwenda m'tsogolo sinaperekave nsembe penu nsembe zakupyerera kuna mulungu unango tayu, mbwenye kuna MBUYA ene basi. Kwache ndikupempha MBUYA kuti andilekerere chinthu ichi: Pimbapita mbuyanga mfumu m'nyumba yakupembedzeramo milungu Rimoni kamulambira, iye ambatsamira mkono wanga, natenepo ine ndimbalambambo, thangwi ya kulambira kumbachita ine Rimoni, MBUYA mbandilekerere.” Elisha adalonga mbati, “Ndoko na mtendere.” Pidafamba Naamani kansinzo kene, Gehazi nyabasa wa Elisha, munthu wa Mulungu ule, adalonga yekha ene mbati, “Mbuyanga amuleka pyache Naamani Muaramu nee kumpagalisa chinthu na chibodzi chene tayu. Iye adathema kutambira mitukwa idadza na iye ile. Ndinadumbira pamaso pa MBUYA wamoyo kuti ine ndinati ndimthamangire ndikakwateko pinthu pang'ono.” Natenepo Gehazi adamthamangira Naamani. Pidaona Naamani kuti munthu unango akumthamangira, iye adatchitha m'chingolo mwache mule kagumanikana na munthu ule. Iye adavunza mbati, “Ayi nkhwadidi kwene?” Gehazi adatawira mbati, “Ande, nkhwadidi kwene. Mbwenye mbuyanga andituma ndikupangeni kuti, ‘Aphale awiri a m'gulu ya maprofeti andifikira kwene chinchino pano kubulukira kudziko ya mapiri ya Eferemu. Ndaphata miyendo apaseni kobiri zasiliva pikwi pitatu na pyakuvala piwiri.’ ” Naamani adalonga mbati, “Ndaphata miyendo kwatani kobiri zasiliva pikwi pitanthatu.” Iye adamkhakhamiza Gehazi kuti atambire penepi. Natenepo adamanga siliva ule m'mabudu mawiri pabodzi pene na pyakuvala pile. Iye adapipereka kuna anyabasache awiri mbapithukula kwenda patsogolo pache. Pidafika Gehazi paphiri, adakwata pinthu pikhadathukula anyabasache pile mbapipitisa m'bwalo mwa nyumba. Kubuluka penepo adapanga anyabasa ale kwenda pyawo, tenepo iwo adalamuka mbaenda pyawo. Gehazi adapita m'nyumba mbakaimira pamaso pa Elisha mbuyache. Elisha adamvunza mbati, “Gehazi ukhali kupi?” Gehazi adatawira mbati, “Ine nyabasanu sidafambe kwenda kunango tayu.” Mbwenye Elisha adalonga kuna iye mbati, “Kani ukunyerezera kuti mzimu wanga hukhali nawe tayu pikhatchitha munthu ule m'chingolo mwache dzagumanikana nawe? Kadi uno ndi ndzidzi wakukwata kobiri, penu kutambira nguwo, minda yaolivi, minda yamfesa, mabira, ng'ombe, penu anyabasa achimuna na achikazi? Matanya a Naamani anakakamira pana iwepo na pana pidzukulu pyako kwenda na kwenda.” Natenepo Gehazi adabuluka pamaso pa Elisha mbakhala na matanya akuchena ninga matalala. Gulu ya maprofeti adalonga kuna Elisha mbati, “Ngayang'anani mbuto inakhala ife namweyi yatichepera pyakwanga. Natenepo titawiriseni kwenda kumkulo wa Yorodani kule munthu onsene anakwanisa kugwanda muti wache; pontho mutitawirise kumanga nyumba kweneko, towera ife tikhalemo.” Elisha adatawira mbati, “Ndokoni.” Mbodzi wa iwo adalonga mbati, “Ndaphata miyendo muende nafe, ife anyabasanu.” Elisha adatawira mbati, “Ndinati ndiende namwe.” Tenepo iye adenda nawodi pabodzi. Iwo adenda ku Yorodani mbatoma kutema miti. Mbodzi wa iwo pidatoma iye kutema muti mbadzo idangwirika mbigwera m'madzi. Iye adalira mbati, “Mama ine, mbuyanga, mbadzoyi njakubwereka!” Munthu wa Mulungu ule adavunza mbati, “Yagwera papi?” Iye adamuonesa padagwera iyo, tenepo Elisha adatchola kamuti mbakaponya penepo, mbachitisa mbadzo ile kuluthuka. Iye adalonga kuna munthu ule mbati, “Inule!” Natenepo iye adafuthula mkono wache mbailokota. Mfumu wa Aramu akhali pankhondo na Israele. Pidamala iye kuverana na akadamu ache iye adalonga mbati, “Ndinati ndikamange msasanga pangana na pangana.” Munthu wa Mulungu adatumiza mphangwa kuna mfumu wa Israele mbati, “Chitani mphole-mphole kuti muleke gwanda na njira yeneyo tayu thangwi Aaramu aendera kontho-konthoko kukubisalirani.” Natenepo mfumu wa Israele adacheuzambo anthu akhakhala kumbuto, ile idampanga munthu wa Mulungu. Kazinji kene Elisha akhacheuza mfumu wa Israele towera akhale m'maso kumbuto ninga zenezi. Penepi pidazhangalisa mfumu wa Aaramu. Iye adachemeresa mathubu ache mbaavunza mbati, “Ngandipangeni, mbani pakati pathupa ali kukhundu kwa mfumu wa Israele?” Mbodzi wa mathubu ache adalonga mbati, “Mbuyanga mfumu, nkhabe na mbodzi ene wa ife akuchita tenepo tayu. Mbwenye Elisha mprofeti ule ali m'Israele, ambampanga mfumu wa Israele pyonsene pene pinalonga imwe, Mfumu, podi na pimbalonga imwe na kusubi kwanu kwene.” Mfumu adalonga mbati. “Ndokoni mukamsake-sake kuna iye towera nditumeko amuna kamphata.” Tenepo iwo adabwerako mbalonga mbati, “Iye ali ku Dotani.” Natenepo mfumu adatumiza akavalo ankhondo na pingolo pontho na anyankhondo amphamvu. Iwo adenda na mosiku mbazungulira mzindawo. Bzobzo mangwana mwache pidalamuka nyabasa wa munthu wa Mulungu kwenda panja, adaona anyankhondo akukhala na akavalo pontho pingolo azungulira mzinda. Iye adavunza mbati, “Zhi! Tinachitanji, mbuyanga?” Mprofeti ule adatawira mbati, “Leka chita mantha, ale ali kukhundu kwathu ngazinji kupiringana ale ali kukhundu kwawo.” Tenepo Elisha adapemphera mbati, “MBUYA fungulani maso a nyabasayi towera aone.” MBUYA adafungula maso a nyabasa ule, tenepo iye adayang'ana mbaona mapiri adzala na akavalo na pingolo pya moto kuzungulira Elisha. Pikhadza anyamalwa ale kuna Elisha, iye adapemphera kuna MBUYA mbati, “MBUYA achitiseni anthuwa kukhala maboli-boli.” Natenepo MBUYA adaachitisadi kukhala maboli-boli ninga montho mukhadapemphera Elisha. Elisha adaapanga mbati, “Njira si yeneyi tayu, pontho mzinda unafuna imwe si wenewu tayu. Nditewereni kuti ndikuperekezeni kuna munthu anasaka imwe.” Tenepo Elisha adendesa anthu ale ku Samaria. Pidafika iwo mumzinda wa Samaria, Elisha adapempherera mbati, “MBUYA fungulani maso a anthuwa, towera akwanise kuona.” Tenepo MBUYA adafungula maso awo mbaona kuti iwo akhali m'bwalo mwa Samaria. Pidaaona mfumu wa ku Israele adavunza Elisha mbati, “Ayi, baba, ndiaphe? Ayi ndiaphe?” Elisha adatawira mbati, “Lekani kuapha. Ayi mungaphe anthu akuti mwachita kuaphata pankhondo? Apaseni pyakudya na pyakumwa kuti adye towera angamala alamuke kubwerera kuna mfumu wawo.” Natenepo mfumu adaasasanyira phwando ikulu. Pidamala iwo kudya na kumwa, mfumu adaagwinya kubwerera kuna mfumu wa Aramu. Natenepo anyankhondo a ku Aramu adaleka chita nkhondo m'dziko ya Israele. Pandzidzi unango, Beni-Hadadi mfumu wa Aramu adagumanyisa anyankhondo ache onsene mbaenda kazungulira Samaria. Na thangwi yakuti mzinda wa Samaria ukhadazungulirwa na anyankhondo, mumzindamo mukhali njala ikulu mwakuti msolo wa bulu ukhagulwa kobiri zasiliva makumasere, pontho theka ya kilogramu ibodzi ya matoswi a nkhangaiwa akhagulwa na mapindi mashanu a siliva. Pikhagwanda mfumu wa Israele na pafufu mkazi adakhuwa kuna iye mbati, “Ndiphedzenimbo ine, mbuyanga mfumu.” Mfumu adatawira mbati, “Ngakhala MBUYA hakukuphedza tayu, inembo chinthucho ndinakachikwata kupi kuti ndikuphedze nacho? Kubulukira pa mbuwa, penu kubulukira m'dzenje yakutchitchithira vinyu?” Tenepo iye adamvunza mkazi ule mbati, “Watani?” Mkaziyo adatawira mbati, “Mkazi ushu adalonga kuna ine mbati, ‘Pereka mwanako towera timdye lero, mangwana tinadyambo wangayi.’ Natenepo tidaphika mwananga mbitimdya. Mangwana mwache ndidampanga kuti, ‘Pereka mwanako towera timdye,’ mbwenye iye akhadambisa.” Pidava mfumu mafala a mkazi ule, adang'amba mkhanjo wache. Pikhafamba iye na m'khundu-khundu mwa fufu, anthu adamuona kuti iye avala masakha kunsi pa nguwo zache. Iye adalonga mbati, “Mulungu mbanditchunyuse, pontho kukhale kukulu kwene, ngakhala msolo wa Elisha mwana Shafati hunagwandwa lero tayu.” Elisha akhakhala m'nyumba mwache pabodzi pene na akulu-akulu. Mfumu adatuma nyamphangwa patsogolo pache, mbwenye nyamphangwa mbadzati fika, Elisha adalonga kuna akulu-akulu ale mbati, “Ngayang'anani, mphanduyi atuma munthu kuno kuti andigwande msolo. Ngavani kuno, nyamphangwayo angafika lekani kumtawirisa kupita muno. Mfumu makayo akudza m'nduli mwache.” Elisha mbali m'kati kulonga kuna iwo, mfumu ule adafika mbalonga kuna iye mbati, “Muliri wenewu wabulukira kuna MBUYA. Apo thangwi yache ninji kuti ndidikhire MBUYA kuchitapo pinthu.” Elisha adatawira mbati, “Ngavani mafala a MBUYA! Mangwana ndzidzi ninga uno munakwanisa dzagula mu Samaria makilogramu atatu a tirigu wadidiletu penu makilogramu atanthatu a barele na kobiri ibodzi yasiliva.” Mkadamu wa anyankhondo wakunyindirika wa mfumu adalonga kuna munthu wa Mulungu mbati, “Podi kwene kuti MBUYA afungule misuwo ya madzi ya kudzulu, ayi penepi pingachitikedi?” Elisha adalonga mbati, “Iwe unati upione na maso ako, mbwenye hunadyapo chinthu na chibodzi chene tayu.” Pamsuwo wakupitira mumzinda wa Samaria pakhali amuna anayi, ale akhali na matanya. Iwo adalonga kuna unango na mwanzache mbati, “Kadi ife tinakhaliranji pano kufikirana kufa? Tingalonga kuti, ‘Tendeni mumzindamu’ mumzindamu muna njala, tenepo tinati tikafe na njala mwenemo. Tingakhala pano tinati tife basi. Natenepo tendeni pyathu kumsasa wa Aaramu mbatikapipereke tekha ene kweneko. Ngakhala iwo anakhonda kutipha, tinakhala na moyo; mbwenye ngakhala anatipha ife tinafa pyathu.” Tenepo m'chidodo iwo adenda kumsasa wa Aaramu. Pidafika iwo m'khundu-khundu mwa msasa ule, pakhali nkhabe munthu na mbodzi ene, thangwi MBUYA akhadachitisa Aaramu kuva ninga mulikiti wa pingolo, akavalo na nkhondo ikulu mwakuti adalonga kuna unango na mwanzache mbati, “Ngayang'anani mfumu wa Israele akwata anyankhondo aganyo akubulukira kuna mafumu a Ahiti na Iguputo kuti adze dzamenyana nafe.” Natenepo iwo adalamuka m'chidodo mbathawa kusiya makumbi awo, akavalo awo na pingolo pyawo. Iwo adasiya msasa ninga montho mukhali iwo mule mbathawa kupulumusa moyo wawo. Anyamatanya anayi ale adafika m'khundu-khundu mwa msasa mule mbapita m'khumbi ibodzi. Iwo adadya na kumwa mbathukula siliva na golidi na nguwo kwenda napyo kapibisa. Iwo adabwerera mbapita m'khumbi inango mbathukula pinthu pinango mwenemo mbakapibisa pontho. Kubuluka penepo adalonga kuna unango na mwanzache mbati, “Pinachita ifepi si pyadidi tayu. Lero ndi nsiku ya mphangwa zadidi mbwenye ife tikupikoyera tekha ene. Ngakhala tinadikhira mpakana mangwana tinatchunyuswa. Tendeni chinchino pano tikapilonge kunyumba ya mfumu.” Natenepo iwo adenda mbakachemera anyakulondali pamsuwo wa mpanda mbaapanga mbati, “Ife tidenda kumsasa wa Aaramu mbatikagumana nkhabe munthu na mbodzi ene kweneko, penu kuva fala ya munthu tayu; mbwenye akavalo na mabulu awo amangirirwa pontho mbasiya makumbi awo ninga montho mukhali iwo.” Anyakulondali pamsuwo ale adalalika mphangwa zile, tenepo penepi pidalongwa kuna anthu akukhala m'nyumba ya chifumu. Mfumu adalamuka na mosiku mbalonga kuna mathubu ache mbati, “Ndinati ndikupangeni pyachita Aaramu kuna ife. Iwo akudziwa kuti ife tikufa na njala; natenepo iwo abuluka chadala mumsasa mwawo mbakabisala m'tsanga na manyerezero akuti ife tinabuluka kasaka pyakudya towera iwo atiphe amoyo mbapokosera mzindathuwu.” Mbodzi wa mathubu ache adatawira mbati, “Pangani anthu anango kukwata akavalo ashanu asalira mumzindawo. Iwo anakhala ninga Aisraele asala panyatwa mumzindamo, penu anakhala ninga Aisraele anango onsene afa kale ale. Natenepo tendeni tiagwinye kuti akaone pyachitikapyo.” Iwo adasankhula pingolo piwiri, akavalo na anyakutekenya ache; mfumu adaagwinya katewera anyankhondo a Aramu. Iye adaapanga mbati, “Ndokoni mukaone pyachitikapyo.” Iwo adaatewera mpakana ku Yorodani, mbagumana kuti m'njira monsene mwamala ipa na nguwo, pontho pida pinango pikhadataya Aaramu thangwi ya kuthawa kukhachita iwo. Natenepo anyamphangwa ale adabwerera mbakapilonga kuna mfumu. Tenepo Aisraele adenda kumsasa wa Aaramu mbakakwata pyonsene mwakuti makilogramu a tirigu adidiletu penu makilogramu atanthatu a barele wadidiletu pikhagulwa na kobiri ibodzi yasiliva ninga montho mukhadalongera MBUYA. Pidachitika kuti mfumu wa Israele akhadaikha mkadamu wa anyankhondo wakunyindirika wa mfumu kuyang'anira pamsuwo wakupitira mumzindawo. Mkadamu ule adapondedzwa na anthu pamsuwo pale mbafa ninga montho mukhadalongera Elisha pikhadenda mfumu kaonana naye kunyumba kwache. Elisha akhadalonga kuna mfumu mbati, “Mangwana ndzidzi ninga uno munakwanisa dzagula mu Samaria makilogramu atatu a tirigu wadidiletu penu makilogramu atanthatu a barele na kobiri ibodzi yasiliva.” Mkadamu wa mfumu ule akhadatawira munthu wa Mulungu ule mbati, “Ngayang'ana, podi kwene kuti MBUYA afungule misuwo ya madzi ya kudzulu, ayi penepi pingachitikedi?” Munthu wa Mulungu adatawira mbati, “Iwe unati upione na maso ako, mbwenye hunadyapo chinthu na chibodzi chene tayu.” Penepi mphyonthopyo pidamchitikira; anthu adampondedza pamsuwo wa mpanda mbaferatu. Pandzidzi unango Elisha akhadalonga kuna mkazi ule mwanache akhadalamuswa kuimfa mbati, “Ndoko pyako na banjako mbukabange khala konsene kunafuna iwe, thangwi MBUYA alonga kuti m'dziko muno munakhala njala pyaka pinomwe.” Mkazi ule adavera pidampanga munthu wa Mulungu pile. Iye na banjache adenda pyache mbakakhala m'dziko ya Afilisti pyaka pinomwe. Kumamalisiro a chaka chachinomwe mkazi ule adabwerera kubulukira kudziko ya Afilisti mbaenda kuna mfumu kapempha kuti nyumba na mundache pibwezerwe kuna iye. Pidafika iye, adagumana mfumu akulonga na Gehazi nyabasa wa munthu wa Mulungu mbati, “Ngandipange pya pinthu pikulu pyachita Elisha.” Ndzidzi onthowo ukhalonga Gehazi kupanga mfumu pya mule mudalamusira Elisha nyakufa kukhala pontho na moyo, mkazi ule mwanache akhadalamuswa kuimfa na Elisha, adapita mbapempha mfumu kuti nyumba na mundache pibwezerwe kuna iye. Gehazi adalonga mbati, “Mfumu mbuyanga, mkazi analonga ine ule ngweneyu; mwanache akhadalamuswa kuimfa na Elisha, ngweneyu.” Mfumu adavunza mkazi ule pya penepi, tenepo iye adampangadi. Kubuluka penepo mfumu adachemeresa thubu wache mbodzi mbalonga kuna iye mbati, “Onesesa kuti pyonsene pya mkaziyu pyabwezerwa kuna iye; kuthimizapo kobiri zonsene zagumanwa pakugulisa pyakuvuna pya m'munda mwache kutomera nsiku idabuluka iye m'dziko muno kufikirana lero.” Elisha adenda ku Damasiko, tenepo Beni-Hadadi mfumu wa Aramu akhadwala. Pidapangwa mfumu kuti munthu wa Mulungu adza kweneko, iye adalonga kuna Hazaele mbati, “Kwata mitukwayi mbukagumanikane na munthu wa Mulunguyo kavunza nzeru kuna MBUYA kudzera muna iye kuti, ‘Ayi utenda wenewu ndinawanga nawo penu tayu?’ ” Hazaele adenda kagumanikana na Elisha uku akwata mitukwa ya pinthu pyadidiletu pya mu Damasiko pyakuthukulwa na ngamila makumanayi. Iye adapita mukhali Elisha mule mbaimira pamaso pache mbalonga mbati, “Mwana Beni-Hadadi mfumu wa Aramu andituma kuti ndikuvunzeni kuti, ‘Ayi utenda wenewu ndinawanga nawo penu tayu?’ ” Elisha adatawira mbati, “Ndoko mbukalonge kuna iye kuti, ‘Munati muwange,’ kwache MBUYA anditchululira kuti anati afe.” Elisha adayang'anisisa pana Hazaele mwakuti Hazaele adagwisa nkhope pansi. Tenepo munthu wa Mulungu adatoma kulira. Hazaele adavunza mbati, “Mwatani munalira, mbuyanga?” Elisha adatawira mbati, “Thangwi ndikupidziwa pyakuipa pinafuna iwe dzachitira Aisraele. Iwe unapisa mbuto zawo zakutchingwa na mipanda, aphale awo unaapha na talasada, anawo ang'ono-ang'ono unaapondereza pansi, pontho akazawo akukhala na mimba unaatumbulisa.” Hazaele adalonga mbati, “Inembo nyabasanu, okhonda funika ninga mwanambwa, ayi ndingakwanise kuchita pinthu pikulu ninga penepi?” Elisha adatawira mbati, “MBUYA andionesa kuti iwe unakhala mfumu wa Aramu.” Kubuluka penepo Hazaele adamsiya Elisha mbabwerera kuna mbuyache. Pidavunza Beni-Hadadi kuti, “Ayi Elisha alonga kuti tani kuna iwe?” Hazaele adatawira mbati, “Iye andipanga kuti munati muwange.” Mbwenye mangwana mwache Hazaele adakwata gombeza, kuchivika m'madzi, mbachithasika kunkhope kwa mfumu ule, natenepo mfumu adafa. Kubuluka penepo Hazaele adapita ufumu m'mbuto mwa Beni-Hadadi. Chaka chachishanu cha Yoramu, mwana Ahabu mfumu wa Israele, mwenemo Yehosafati mbali mfumu wa Yuda, Yehoramu mwana Yehosafati adapita ufumu wa Yuda. Iye akhali na pyaka makumatatu na piwiri pikhapita iye ufumu, tenepo iye adatonga mu Yerusalemu pyaka pisere. Iye adateweza pikhachita mafumu a Israele ninga montho mukhachitira banja ya Ahabu, thangwi iye adasemba mwana wamkazi wa Ahabu. Iye adachita pyakuipa pamaso pa MBUYA, kwache MBUYA hadapifune tayu pyakuvunga Yuda, thangwi iye akhadadumbira kuna Davite kuti pidzukulu pyache pinatonga kwenda na kwenda. Pandzidzi ukhatonga Yehoramu, Edomu adapandukira Yuda mbapiimira pa yekha ene. Natenepo Yehoramu adenda ku Zairi na pingolo pyache pyonsene. Aedomu adaazungulira, mbwenye na mosiku iye pabodzi pene na akadamu a pingolo pyache adakwanisa kugumana njira mbathawa. Kwache anyankhondo ache adamsiya mbabwerera kumisa kwawo. Na lero Aedomu ngakupandukira kuna Ayuda. Pandzidzi ontho-onthowo mzinda wa Libina udapandukirambo. Pinango pyonsene pidachitika Yehoramu mbali mfumu na pyonsene pidachita iye pyalembwa m'bukhu ya mbiri ya mafumu a Yuda. Yehoramu adagonera mkono mbakaikhwa m'masiye a makolo ache mumzinda wa Davite. Kubuluka penepo Ahazia adapita ufumu m'mbuto mwache. Chaka chakhumi na piwiri Yoramu mwana Ahabu, mbali mfumu wa Israele, Ahazia mwana Yehoramu adapita ufumu wa Yuda, uku ana pyaka makumawiri na piwiri, tenepo adatonga mu Yerusalemu chaka chibodzi. Mache akhali Atalia mwana Mfumu Ahabu, chidzukulu cha Omri mfumu wa Israele. Iye adateweza pikhachita banja ya Ahabu mbachita pyakuipa pamaso pa MBUYA ninga montho mudachitira banja ya Ahabu, thangwi iwo ukhali ubaleawo pakuchita kusemberana. Mfumu Ahazia adakhala gulu ibodzi ene yankhondo na Yoramu mwana Ahabu kumenya nkhondo na Hazaele mfumu wa Aramu. Iwo adamenyena mu Ramoti-Gileadi, tenepo Yoramu adakuwazwa pankhondo yeneyi. Natenepo Mfumu Yoramu adabwerera ku Yezereele, towera chironda chikapole, chile chidampasa Aaramu pa Ramoti pikhachita iwo nkhondo na Hazaele mfumu wa Aramu. Kubuluka penepo Ahazia mwana Yehoramu mfumu wa Yuda adenda ku Yezereele kaona Yoramu mwana Ahabu, thangwi iye akhadakuwazwa. Mprofeti Elisha adachemeresa munthu wa m'gulu ya maprofeti mbalonga kuna iye mbati, “Sasanyika kwenda ku Ramoti-Gileadi. Ukwate mtete wa mafutawa. Ungafika kweneko usake-sake Yehu, mwana Yehosafati, mdzukulu wa Nimishi. Ungamgumana ndoko naye pakhundu kutali na anzache mbupite naye m'subi ya m'bwaloletu. Kubuluka penepo ukwate mtete wa mafutawa mbuukhuthulire mumsolo mwache, pontho ulonge kuti, ‘Pyalonga MBUYA mphipi: Ndikukudzoza kukhala mfumu wa Israele,’ Ungamala penepo, fungula msuwo mbuthawe; leka dembuka.” Natenepo mprofeti wachiphale ule, adenda ku Ramoti-Gileadi. Pidafika iye adagumana akadamu a anyankhondo ali khale-khale pabodzi pene. Iye adalonga mbati, “Ndina mafala akuti ndikupangeni mkadamu.” Yehu adavunza mbati, “Analonga na iwe mbani pakati pathupa?” Iye adatawira mbati, “Ndikulonga na imwe mkadamu.” Yehu adalamuka mbapita m'nyumba. Natenepo mprofeti ule adakhuthula mafuta mumsolo mwa Yehu mbalonga mbati, “Pyalonga MBUYA Mulungu wa Israele mphipi: Ndikukudzoza kukhala mfumu wa Israele anthu anga. Pontho iwe wathema kuvunga banja ya Ahabu mbuyako, pontho ine ndinati ndibwezere chiropa cha anyabasanga, maprofeti, na chiropa cha anyabasa a MBUYA chidachuchisa Yezebele chile. Banja yonsene ya Ahabu inavungika. Ndinati ndiphe mu Israele mamuna onsene wa m'banja ya Ahabu, bitchu penu mtumbe. Ndinachitisa banja ya Ahabu kukhala ninga banja ya Yeroboamu mwana Nebati, pontho ninga banja ya Baasha mwana Ahia. Kulonga pya Yezebele, anambwa anadya manungo ache pambuto ya Yezereele, pontho nkhabe munthu na mbodzi ene anafuna dzamuikha m'masiye tayu.” Pidamala iye, adafungula msuwo mbathawa. Pidabuluka Yehu panja kuna akadamu anzache, mbodzi wa iwo adavunza mbati, “Ayi nkhwadidi kwene? Nyansalayimbo adadza dzatani kuna imwe?” Imwe mukumdziwa kale munthu wacheyu na pinthu pimbalonga iye? Anzache adatawira mbati, “Nkhabe tayu, ngatipange pyalonga iye?” Yehu adalonga mbati, “Andipanga mafala alonga MBUYA kuti, ‘Ndikukudzoza kukhala mfumu wa Israele.’ ” Msanga-msanga iwo adadula pyakufinika pyawo mbapithasika pansikada kuti iye aimirepo. Kubuluka penepo adaliza ngoma mbakhuwa mbati, “Yehu ndi mfumu!” Natenepo Yehu, mwana Yehosafati, mdzukuluache Nimishi adasasanya kuchita pyakuipa kuna Yoramu. Pandzidzi wenewu Yoramu na Aisraele onsene akhatchinjiriza Ramoti-Gileadi gopesera Hazaele mfumu wa Aramu, mbwenye Mfumu Yoramu akhadabwerera ku Yezereele kudikhira kuti chironda chache chitome pola, chile chidampasa Aaramu pandzidzi ukhachita iwo nkhondo na Hazaele mfumu wa Aramu. Yehu adalonga kuna akadamu anzache ale mbati, “Ngakhala imwe mulidi kukhundu kwanga paleke khala munthu wakupyanga kubuluka mumzinda muno kwenda ku Yezereele kalonga pya mphangwazi tayu.” Kubuluka penepo adakwira pachingolo chache mbaenda ku Yezereele, thangwi Yoramu akhapuma kweneko, pontho Ahazia mfumu wa Yuda akhadabwera kudzamuona. Nyakulondali wakukhala pansanja mu Yezereele adaona Yehu na amunache akufika chifupi. Iye adakhuwa mbati, “Ndikuona magulu anango ankhondo akubwera.” Yoramu adatawira mbati, “Panga nyakupakira kavalo mbodzi kuti aende kagumanikana nawo, pontho akavunze ngakhala iwo mbashamwali penu anyamalwa.” Nyakupakira kavalo adathamanga kagumanikana nawo mbalonga mbati, “Mfumu akuvunza kuti ndimwe ashamwali penu anyamalwa?” Yehu adatawira mbati, “Iwe uli napyonji? Pita m'nduli mwangamu.” Nyakulondali ule adalonga mbati, “Nyamphangwa ule aafikira, mbwenye hakubwerako tayu.” Natenepo mfumu adatumizako nyakupakira kavalo wachiwiri. Pidafika iye kuna Yehu adalonga mbati, “Mfumu akuvunza kuti ayi ndimwe ashamwali penu anyamalwa.” Yehu adatawira mbati, “Iwe uli napyonji? Pita m'nduli mwangamu.” Nyakulondali ule adalonga pontho mbati, “Nyamphangwa ule aafikira, mbwenye hakubwerako tayu. Kufambisa kwache chingolo kukukhala ninga kwa Yehu mdzukuluache Nimishi, thangwi iye ambafambisa ninga nyansala.” Yoramu adatawira mbati, “Chitisa chingolo changa kukhala chakusasanyika.” Tenepo pidasasanyika icho, Yoramu mfumu wa Israele na Ahazia mfumu wa Yuda adapakira kada munthu chingolo chache kagumanikana na Yehu. Iwo adagumanikana pamunda, ule ukhali wa Naboti wa ku Yezereele. Yoramu pidaona iye Yehu adamvunza mbati, “Ayi Yehu wadzera mtendere?” Yehu adatawira mbati, “Panakhala tani mtendere uku ufiti na kupembedza milungu inango pyakuinjipa pidatomesa mako Yezebele tikhali napyo?” Pidazungunuka Yoramu kuthawa, adakhuwa kuna Ahazia mbati, “Anthu atipandukira, Ahazia!” Tenepo Yehu adakweya utache mbalasa nawo Yoramu pakati pa mapewache. Tswimo ile idapitiratu mbikalasa mtima, natenepo iye adagwera m'chingolo mwache mule mbaferatu. Yehu adalonga kuna Bidikari thubu wache mbati, “Mthukule umponye m'munda mwa Naboti wa ku Yezereele. Kumbuka kuti pikhafamba ife pabodzi m'pingolo pyathu m'nduli mwa Ahabu, babache Yoramu, MBUYA adalongeratu pinthu pyakupokanyisana naye kuti: ‘Dzulo ndidaona chiropa cha Naboti na cha anache. Ine MBUYA ndinadumbira kuti iwe unati upagali chiropa chenecho pamunda ontho uno.’ Natenepo mthukuleni mumponye m'munda mwa Naboti ninga montho mukhadalongera MBUYA.” Pidaona Ahazia mfumu wa Yuda pinthu pidachitika pile, adathawa na njira yakwendera ku Beti-Hagani. Yehu adamthamangisa mbakhuwa mbati, “Weneyo pontho mpheni!” Iwo adamkuwaza uku mbali m'chingolo mwache panjira yakwendera ku Guri chifupi na luwani ya Ibuleamu, kwache iye adathawira kumzinda wa Megido mbafera kweneko. Mathubu ache adakwata mtembo wache pachingolo kwenda naye ku Yerusalemu mbakamuikha m'masiye a makolo ache mumzinda wa Davite. Chaka chakhumi na chibodzi cha Yoramu mwana Ahabu, mbali mfumu wa Israele, Ahazia akhadapita ufumu wa Yuda. Kubuluka penepo Yehu adenda ku Yezereele. Pidava Yezebele pinthu pikhadachitika pile adakhwaza tinta m'tchiye zache na kusasanya mwadidi tsisi yache kupithemesera. Tenepo adaimira pazhanera ya nyumba yachifumu mbayang'ana pansi kunjira. Pikhadza Yehu na pamsuwo wa mpanda pale, Yezebele adakhuwa mbati, “Iwe Zimri, mphandu wakupha mbuyache, ayi wadzera mtendere kuno?” Yehu adakwiza maso ache m'dzulu mbakhuwa mbati, “Ali kukhundu kwanga mbani?” Mathubu awiri penu atatu a ku nyumba yachifumu adayang'ana pansi na pazhanera pakhali Yehu pale, tenepo Yehu adalonga kuna iwo mbati, “Mponyeni pansi!” Iwo adamponyeradi pansi, tenepo chiropa chache chidawazira mafufu na akavalo. Yehu adapondedza-pondedza mtembo wa Yezebele pakufambisapo akavalo na chingolo. Kubuluka penepo Yehu adapita m'nyumba yachifumu ile mbadya na kumwa mwenemo. Iye adalonga mbati, “Mkwateni mkazi wakutembererwayo mbamukamuikhe m'masiye thangwi iye ndi mwana mfumu.” Mbwenye amuna akhadatumwa kaikha mkazi ule m'masiye, adagumanapo kwene chibade cha msolo wache na magogodo a manja na manyalo ache basi. Pidakapilonga iwo kuna Yehu, Yehu adalonga mbati, “Penepi ndiye pidalonga MBUYA kuti pinachitika kudzera muna nyabasache Elia kuti, ‘Anambwa anadya mtembo wa Yezebele m'nthemba ya Yezereele. Manyenyeswa a mtembo wache anamwazikana ninga ulowa mwakuti nkhabe munthu unango anakwanisa dzalonga kuti: Yezebele ngushu.’ ” Pakhali pidzukulu makumanomwe pya Mfumu Ahabu, pile pikhakhala mumzinda wa Samaria. Yehu adalemba kalata mbaitumiza kuna mathubu a mumzindamo, akulu-akulu na kuna anyakuyang'anira pidzukulu pya Ahabu. Kalatayo idalembwa tenepa: “Imwe ndimwe anyakuyang'anira pidzukulu pya mfumu, pontho kweneko muna pingolo, akavalo, pida pya nkhondo, pontho mizinda yakutchingwa na mpanda. Natenepo sindzidzi imwe nkhutambira kalatayo, imwe mwathema kusankhula munthu wadidiletu pontho wakuthemaletu kubulukira pa pidzukulu pya mfumu mbamumpitise ufumu; mungamala kuchita tenepo mumenye nkhondo kumtchinjiriza.” Mathubu a mumzinda mule adachita mantha mbalonga mbati, “Ngakhala mafumu awiri adachimwana kumenyana naye, apo ifembo ndiye tani?” Natenepo mkadamu wa kunyumba ya mfumu, mkulu wa boma mumzindamo, akulu-akulu na anyakuyang'anira pidzukulu pya mfumu adatumiza mphangwa izi kuna Yehu: “Ife ndife anyabasanu, pontho tinati tichite pyonsene pinatipanga imwe. Kwache ife nkhabe funa kusankhula munthu na mbodzi ene tayu kukhala mfumu. Imwe mwathema kuchita pinanyerezera imwe kuti mphyadidipyo.” Kubuluka penepo Yehu adalemba kalata inango mbati, “Ngakhala imwe muli kukhundu kwanga pontho kuti munandivera, mangwana ndzidzi ninga ontho uno mundidzesere misolo ya pidzukulu pya Mfumu Ahabu kuno ku Yezereele.” Pidzukulu makumanomwe pya Ahabu pikhakhala na akulu-akulu a mumzindamo, akhaalera ale. Pidafika kalata ile, amuna ale adapha pidzukulu pya Ahabu makumanomwe pile. Iwo adakwata misolo ya anyakufa ale mbaiikha m'pitundu mbaitumiza kuna Yehu ku Yezereele. Pidafika nyamphangwa kuna Yehu adalonga mbati, “Iwo adza na misolo ya pidzukulu pya Mfumu Ahabu.” Tenepo Yehu adalonga mbati, “Iikheni pamilu miwiri pamsuwo wa mpanda wa mzinda kufikirana mangwana na machibese.” Mangwana mwache na machibese, Yehu adabuluka panja. Iye adaimira pamaso pa anthu onsene mbalonga mbati, “Imwe ndimwe anthu okhonda dawa. Ine ndine ndidasandukira mbuyanga mbandimpha, apo mbani apha anthu onsene ali panowa? Lero pidziweni kuti pinthu pyonsene pidalonga MBUYA kupokanyisana na Ahabu pinati pikwane-kwane, pontho MBUYA achita pinthu pidadumbira iye kudzera muna nyabasache Elia.” Natenepo Yehu adapha munthu onsene wa m'banja ya Ahabu, ule akhadasalira mu Yezereele pabodzi pene na mathubu ache onsene, ashamwali ache aponda-pondembo, pontho na anyansembe ache ene; nkhabe munthu na mbodzi ene wa iwo adasalira na moyo tayu. Kubuluka penepo Yehu adasasanyika mbaenda ku Samaria. Pidafika iye pambuto yakuchemerwa “Msasa wa Makabuswa,” iye adagumanikana na abale anango a Mfumu Ahazia wa ku Yuda mbaavunza mbati, “Ayi ndimwe ani?” Iwo adatawira mbati, “Ndife abale ache Mfumu Ahazia, tenepo tadza kuno kuti tipereke mwenyikiro kuna ana a mfumu na kuna ana a matsano.” Yehu adatonga amunache mbati, “Aphateni amoyo.” Tenepo iwo adaaphatadi amoyo mbakaapha chifupi na mchera wa mu Msasa wa Makabuswa; anyakufawo akhalipo amuna makumanayi na awiri. Nkhabe mbodzi wa iwo adasiyiwa na moyo tayu. Pidabuluka Yehu penepo, panjira adagumanikana na Yehonadabu mwana Rekabu, ule akhabwera dzagumanikana na Yehu. Yehu adampasa mwenyikiro mbalonga mbati, “Iwe na ine chathu ntchibodzi chene, ayi iwe unakwanisa kundiphedza?” Yehonadabu adatawira mbati, “Ande, ndinakuphedza.” Yehu adalonga mbati, “Ngakhala ndi tenepo ndipase dzanjako.” Iwo adakhethesana manjawo, tenepo Yehu adamkwizika m'chingolo. Yehu adalonga mbati, “Tende pabodzi pene ukaone phinganga pabasa ya MBUYA.” Natenepo iye adafamba naye pabodzi m'chingolo mwache mule. Pidafika Yehu ku Samaria, adapha onsene a m'banja ya Ahabu, akhadasalira kweneko ale; iye adavunga onsene ninga montho mukhadalongera MBUYA kuna Elia. Kubuluka penepo Yehu adachemeresa anthu onsene mu Samaria mbalonga kuna iwo mbati, “Ahabu adatumikira milungu Baala mwakuchepa, mbwenye Yehu anati anyanye kumtumikira. Natenepo chemeresani maprofeti onsene a Baala, anyakumpembedza onsene na anyansembe ache onsene. Onesesani kuti paleke khala mbodzi okhonda kudza thangwi ndinafuna kuchita mwambo ukulu wakupereka nsembe kuna Baala. Munthu onsene okhonda kudza anati aphiwe.” Yehu akhachita penepi mwakuanyengeza ninga msampha towera avunge anyakupembedza Baala onsene. Yehu adalonga mbati, “Chemeresani mgumano kuti tilemedze Baala.” Natenepo anthu adachemeresa mgumano ule. Kubuluka penepo iye adatumiza mphangwa mu Israele monsene, tenepo anyakupembedza Baala onsene adadza; nkhabe na mbodzi ene adakhonda kwendako tayu. Iwo onsene adagumanyikana m'nyumba yakupembedzeramo Baala mpakana nyumba yonsene idadzala kutomera nkhomo kufikirana nkhomo. Natenepo Yehu adalonga kuna nyakukoya mikhanjo mbati, “Bwera na mikhanjo yakupambulika mbuipereke kuna anyakupembedza Baala onsene.” Tenepo iye adadza nayodi mikhanjo ile mbaipereka kuna iwo. Kubuluka penepo Yehu na Yehonadabu mwana Rekabu adapita m'nyumba yakupembedzamo Baala ile. Yehu adalonga kuna anyakupembedza Baala ale mbati, “Muyang'ane yang'ane pakati panupo, pontho muonesese kuti paleke khala anyakupembedza MBUYA pabodzi pene na imwe muno tayu. Muno mukhale anyakupembedza Baala ene basi.” Natenepo uwiriawo adapita m'nyumba mule kupereka nsembe na pyakupereka pyakupyerera. Pandzidzi wenewo Yehu akhadaikha kale amuna makumasere kukhala kunja kwa nyumbayo mbaacheuza mbati, “Ngakhala munthu analekerera mbodzi wa amuna anakupasani ine m'manja mwanu lerowa, kuthawa anapagali moyo wache ndiye.” Sindzidzi Yehu nkhumalisa pereka nsembe ile, adatonga anyakulondali na akadamu mbati, “Pitani m'nyumbamu mukaaphe; lekani thawisa munthu na mbodzi ene.” Natenepo iwo adaapha onsene na talasada. Anyakulondali na akadamu ale adataya mitembo ya anthu ale kunja. Kubuluka penepo iwo adapita m'subi yakupambulika ya m'bwaloletu ya nyumba yakupembedzeramo Baala, mbabulusa panja chiguwa chakupambulika mbachipisa moto. Iwo adagomola chiguwa chakupambulikachi mbafudza-fudza nyumba yakupembedzeramo Baala mbaisanduza mbuto yakupambukirako. Natenepo Yehu adavunga chipembedzo cha Baala mu Israele. Kwache iye hadaleke tayu kudawa kukulu kukhachita Yeroboamu mwana Nebati kule kukhachitisa Aisraele kudawa pakupembedza mifanikizo ya anamphulu yagolidi pa Betele na Dani. MBUYA adalonga kuna Yehu mbati, “Na thangwi yakuti iwe wachita pinthu pyakulungama pontho pyakuthema pamaso panga, pontho kuti wachita kuna banja ya Ahabu pinthu pikhanyerezera ine kupichita pile, pidzukulu pyako pinakhala pampando wachifumu mu Israele kufikirana mifendu inayi inadzayo.” Kwache Yehu hakhachita mphole-mphole tayu kukoya mwambo wa MBUYA Mulungu wa Israele na mtimache onsene. M'mbuto mwache iye hadafune kuleka pyakudawa pikhachita Yeroboamu pile pidachitisa Aisraele kudawa. Nsiku zenezo MBUYA adatoma kuchepesa madire a dziko ya Israele. Hazaele adakunda Aisraele m'nthemba yonsene wakumabulukiro dzuwa a mkulo wa Yorodani mpakana kuluwani ya Aroeri chifupi na mkulo wa Arinoni, penepa nkhuthimiza nthemba ya Gileadi na Bashani kule kukhakhala madzinza a Gadi, Rubeni na Manase yakumabulukiro dzuwa. Pinango pyonsene pidachitika Yehu mbali mfumu na pyonsene pidachita iye mwakuwanga mtima pyalembwa m'bukhu ya mbiri ya mafumu a Israele. Yehu adagonera mkono mbaikhwa m'masiye a makolo ache mu Samaria. Tenepo Yehoahazi mwanache adapita ufumu m'mbuto mwache. Yehu adakhala mu Samaria mbatonga Israele pyaka makumawiri na pisere. Sindzidzi Atalia mache Mfumu Ahazia nkhudziwa pya kuphiwa kwa mwanache, iye adatonga kuti anthu onsene a m'banja ya chifumu aphiwe. Mbwenye Yoasi mwanache Ahazia adapulumuka. Iye akhali chifupi kuphiwa kubodzi kwene na ana anango ale, mbwenye Yehosheba mwana Mfumu Yehoramu pontho nyamaingache Ahazia ndiye adampulumusa. Iye adakwata pabodzi pene na makayayache mbaambisa m'subi yakugona m'Nyumba ya Mulungu kuabulusa pamaso pa Atalia, towera iye aleke phiwa. Pyaka pitanthatu Yehosheba adayang'anira mwadidi mwana ule mbathimiza basi kumbisa m'Nyumba ya Mulungu, uku Atalia akutonga dziko. Mbwenye chaka chachinomwe Yehoiada adachemeresa akadamu a anyakulondali mfumu na a anyakulondali nyumba ya chifumu kudza kuna iye ku Nyumba ya MBUYA, kule kudaadumbirisa iye kuvera pinthu pikhasasanya iye kupichita pile. Kubuluka penepo iye adaaonesa Yoasi, mwana Mfumu Ahazia. Iye adaapanga mbati, “Imwe mwathema kuchita ipi: imwe ale buswanu ili pa Nsiku Yakupuma mwathema kupigawa m'magulu matatu: gulu ibodzi yathema kulondali nyumba ya chifumu; gulu yachiwiri yathema kulondali pamsuwo wa Suri, pontho gulu yachitatu yathema kulondali pamsuwo wa mpanda kunduli kwa anyakulondali anango ale. Tenepo magulu anango awiri, ale si buswawo tayu pa Nsiku Yakupuma, athema kulondali pa Nyumba ya Mulungu kutchinjiriza mfumu. Imirani mwakuzungulira mfumu kada munthu aphatira chida cha nkhondo m'manja mwache. Munthu onsene anafika chifupi na imweyo athema kuphiwa. Khalani chifupiletu na mfumu konsene kwene kunaenda iye.” Akadamu ale adachita ninga montho mudaapangira Yehoiada nyansembe. Mkadamu onsene akhakwata amunache, ale akhakotoka na ale akhatoma buswawo pa Nsiku Yakupuma mbadza nawo kuna Yehoiada nyansembe. Kubuluka penepo nyansembe ule adapereka kuna akadamu madipa na pyakugedera matswimo, pile pikhali pya Mfumu Davite mbapikoyiwa m'Nyumba ya MBUYA. Iye adaikha amuna akuphatira matalasada m'manja mwawo kuzungulira kutsogolo kwa Nyumba ya Mulungu, kutchinjiriza mfumu. Yehoiada adabulusa panja Yoasi mbamvazika chipewu chachifumu. Iye adapaswa pontho bukhu ya matongero a dziko mbadzozwa ufumu. Tenepo anthu adaimba m'manja mbakhuwa mbati, “Dondowe mfumu!” Pidava Atalia kusokosera kukhachita anthu na anyakulondali kule, adenda kukhali anthu kule ku Nyumba ya MBUYA. Penepo iye adaona mfumu wachinchino ule, aimira chifupi na mzati pamsuwo wa Nyumba ya Mulungu ninga mwa mtemo wawo. Iye adazungulirwa na mathubu, pontho na anyakuliza ngoma. Anthu onsene akhakhuwa mbaliza ngoma thangwi yakukomerwa. Natenepo Atalia adang'amba nguwo zache mwakuzhangali mbakhuwa mbati, “Ngupandu, ngupandu!” Yehoiada hadafune tayu kuti Atalia apherwe chifupi na Nyumba ya Mulungu, natenepo adatonga akadamu ankhondo mbati, “Mkwatireni kunja mkaziyu pakati pa mizere ya anyakulondali, pontho phani munthu onsene wakufuna pyakumvunulirayo.” Iwo adamphata mbamkwekwetera kunyumba yachifumu, tenepo pidafika iwo pamsuwo wa mpanda wa Kavalo, adampha. Kubuluka penepo Yehoiada adachita chiverano pakati pa MBUYA na Mfumu Yoasi, pontho na anthu kuti iwo anakhala anthu a MBUYA. Iye adachita pontho chiverano pakati pa mfumu na anthu. Tenepo anthu adenda kunyumba yakupembedzeramo milungu Baala mbaigomola. Iwo adaswa maguwa ansembe na mifanikizo mbapha Matani nyansembe wa Baala patsogolo pa maguwa ansembe. Tenepo Yehoiada adaikha pabuswa anyakulondali pa Nyumba ya MBUYA. Iye adakwata akadamu ankhondo, anyakulondali mfumu na anyakulondali nyumba yachifumu, pontho na anthu onsene; tenepo onsene pabodzi pene adakwata mfumu kubulukira ku Nyumba ya Mulungu kwenda naye kunyumba yachifumu mbapita na pamsuwo wa anyakulondali. Kubuluka penepo mfumu adakhala pampando wache wachifumu. Anthu onsene adakomerwa pyakwanga. Tenepo mumzindamo mukhali mtendere, thangwi Atalia akhadaphiwa panyumba yachifumu. Yoasi akhali na pyaka pinomwe pidapita iye ufumu wa Yuda. Chaka chachinomwe Yehu mbali mfumu wa Israele, Yoasi adapita ufumu wa Yuda mbatonga mu Yerusalemu pyaka makumanayi. Mache akhali Zibia, ule akhali wa kumzinda wa Beeresheba. Yoasi adachita pyakulungama pamaso pa MBUYA moyo wache onsene, thangwi Yehoiada nyansembe ndiye akhali phungu wache. Kwache mbuto zakupembedzerapo milungu nee zidavungwa tayu, tenepo anthu akhathimiza basi kwenda kweneko kapereka nsembe na kufukiza pyakununkhira. Yoasi adalonga kuna anyansembe mbati, “Gumanyisani kobiri zonsene zile zikhadza ninga pyakupereka pyakupambulika ku Nyumba ya MBUYA; kobiri za msonkho wa munthu onsene, kobiri zakuperekwa thangwi ya kudumbira kwa munthu, na kobiri zakuperekwa mwakufuna kwa munthu ku Nyumba ya Mulungu. Nyansembe onsene atambire kobiri kubulukira kuna mbodzi wa anyakukoya kobiri, tenepo muziphatise basa yakusasanyira mwakugumuka na pyonsene pyakuvungika pa Nyumba ya Mulungu.” Mbwenye chaka chamakumawiri na chitatu Yoasi mbali mfumu anyansembe hakhadadzati kusasanya pontho Nyumba ya Mulungu ile tayu. Natenepo Mfumu Yoasi adachemeresa Yehoiada nyansembe na anyansembe anango mbaavunza mbati, “Thangwi yache ninji mwakhonda kusasanya pontho Nyumba ya Mulungu? Natenepo lekani kwata pontho kobiri kubulukira kuna anyakukoya kobiri zanu, kwache muzipereke kuti ziphate basa yakusasanya pontho Nyumba ya Mulungu.” Anyansembe adatawirizana napyo kuti iwo hanatambirave kobiri kubulukira kuna anthu, pontho kuti hanasasanya pontho Nyumba ya Mulungu okha ene tayu. Yehoiada nyansembe adakwata bokosi mbaphola mphamphacheyo. Iye adaiikha m'khundu mwa guwa yansembe kukhundu ya kumadyo pinapita munthu Nyumba ya MBUYA. Anyansembe, ale ambalondali pamsuwo wa Nyumba ile, adaikha m'bokosi mule kobiri zonsene zikhadzeswa ku Nyumba ya Mulungu ile. Ndzidzi onsene ukhaona iwo kuti kobiri zadzalamo m'bokosi mule nyakulemba wa mfumu na Nyansembe Wamkulu akhadza mbalengesa kobiri zile zikhadzeswa ku Nyumba ya Mulungu mbaziikha m'mabudu. Kobirizo zingamala lengeswa mbizilembwa, iwo akhazipereka kuna amuna adasankhulwa kuyang'anira basa pa Nyumba ya Mulungu ale. Iwo akhapagali anthu akhaphata basa pa Nyumba ya MBUYA, anyakupala matabwa na anyakumanga nyumba, anyaluso pakumanga na miyala, pontho na anyakusema miyala. Iwo adagula pontho matabwa na miyala yakusemwa mwadidi yakusasanyira nayo nyumba ya MBUYA, pontho na pinthu pyonsene pyakufunika pa kusasanya pontho Nyumba ya MBUYA. Kobiri, zile zikhadzeswa ku Nyumba ya Mulungu nee zikhaphatave basa yakusasanya pontho makhomitcho asiliva, pyakukwizira tsakala ya nyale, ndilo zakuwazira nazo chiropa, ngoma penu chinthu chinango chene chagolidi penu siliva cha m'Nyumba ya Mulungu tayu. Kobirizo basache ikhali yakupagalira amuna akhaphata basa pakusasanya pontho Nyumba ya Mulungu ale. Iwo hadafune kudziwa kuti kobirizo zikhaphatiswa tani basa na anyakutambirisa anyabasa, thangwi iwo adaziphatisa basa mwakukhulupirika monsene mwene. Kobiri zakuperekwa nsembe kupagalira pyakudawa, pontho kobiri zakuperekwa nsembe kulekerera pyakudawa nee zikhaikhwa tayu m'bokosi m'Nyumba ya MBUYA, thangwi zenezo zikhali za anyansembe. Pandzidzi ninga wenewu Hazaele mfumu wa Aramu akhadenda kamenya nkhondo na mzinda wa Gati mbaukunda. Kubuluka penepo iye adanyerezera pyakusosa Yerusalemu. Mbwenye Yoasi mfumu wa Yuda adakwata mitukwa yonsene yakupambulika idapereka makolo ache, Yehosafati, Yehoramu, na Ahazia, mafumu a Yuda kuna MBUYA, pontho na mitukwa ikhadapereka iye ene kuna MBUYA pabodzi pene na golidi onsene adagumanwa m'pyakukoyeramo m'Nyumba ya MBUYA pontho na m'nyumba ya chifumu. Iye adaitumiza kuna Hazaele mfumu wa Aramu. Natenepo Hazaele adaleka pyakufuna kumenyana na Yerusalemu. Pinango pyonsene pidachitika Yoasi mbali mfumu na pyonsene pidachita iye pyalembwa m'bukhu ya mbiri ya mafumu a Yuda. Mathubu ache adamsandukira mbampha pambuto yakundendemezwa yakumabulukiro dzuwa a mzinda wa Yerusalemu panjira yakwendera ku Sila. Mathubu adampha ale akhali Yozakari mwana Shimeati na Yehozabadi mwana Shomeri. Iye adafa mbaikhwa m'masiye a makolo ache mumzinda wa Davite. Tenepo Amazia mwanache adapita ufumu m'mbuto mwache. Chaka chamakumawiri na chitatu Yoasi mwana Ahazia mbali mfumu wa Yuda, Yehoahazi mwana Yehu adapita ufumu wa Israele mbatonga mu Samaria pyaka khumi na pinomwe. Iye adachita pyakuipa pamaso pa MBUYA mbateweza pyakudawa pidachita Yeroboamu mwana Nebati, pile pidachitisa Aisraele onsene kudawa, pontho iye hadaleke pyakudawa pyache pile tayu. Natenepo MBUYA adazhangalira Aisraele mbaachitisa ndzidzi ukulu ene kukhala pansi pa utongi wa Hazaele mfumu wa Aramu na Beni-Hadadi mwanache. Tenepo Yehoahazi adapemphera kuna MBUYA, natenepo MBUYA adava kupemphera kwache, pontho iye adaona kuti mfumu wa Aramu akhapondereza pyakwanga Aisraele. MBUYA adapereka dombo kuna Aisraele ule adaabulusa pansi pa utongi wa Aaramu. Natenepo Aisraele adakhala m'misa mwawo mwene ninga mukhachitira iwo pakutoma. Mbwenye iwo hadaleke pyakudawa pya banja ya Yeroboamu, pile pidachitisa Aisraele kudawa; iwo adathimiza kuchita penepyo. Dzimunthu wa milungu Ashera adathimiza basi kukhala mu Samaria. Kulonga pya anyankhondo a Yehoahazi nkhabe chinthu na chibodzi chene chikhadasalira kupambula amuna makumashanu akupakira akavalo, pingolo khumi, pontho na anyankhondo akufamba pansi pikwi khumi; thangwi mfumu wa Aramu akhadavunga pinango pyonsene mwakuti adakhala ninga fumbi pandzidzi wa kububuda. Pinango pyonsene pidachitika Yehoahazi mbali mfumu na pyonsene pidachita iye mwakuwanga mtima pyalembwa m'bukhu ya mbiri ya mafumu a Israele. Yehoahazi adagonera mkono mbaikhwa m'masiye a makolo ache mu Samaria. Tenepo Yehoasi mwanache adapita ufumu m'mbuto mwache. Chaka chamakumatatu na chinomwe Yoasi mbali mfumu wa Yuda, Yehoasi mwana Yehoahazi adapita ufumu wa Israele mbatonga mu Samaria pyaka khumi na pitanthatu. Iye adachita pyakuipa pamaso pa MBUYA mbateweza pyakudawa pidachita Yeroboamu mwana Nebati, pile pidachitisa Aisraele onsene kudawa, pontho iye hadaleke pyakudawa pyache pile tayu. Pinango pyonsene pidachitika Yehoasi mbali mfumu, pyonsene pidachita iye, na kuwanga kwache mtima pankhondo kumenyana na Amazia mfumu wa Yuda pyalembwa m'bukhu ya mbiri ya mafumu a Israele. Yehoasi adagonera mkono mbaikhwa m'masiye a makolo ache, mafumu a Israele, mu Samaria. Tenepo Yeroboamu mwanache adapita ufumu m'mbuto mwache. Na ndzidzi wenewu Elisha akhasanyika pyakwanga na utenda, ule pakumalisira pache adafa nawo. Yehoasi mfumu wa Israele adenda kamuona mbamulira mbati, “Baba, baba! Pingolo na anyakupakira akavalo a Israele.” Elisha adalonga mbati, “Kwata uta na matswimo.” Iye adachitadi tenepo. Elisha adalonga kuna mfumu wa Israele ule mbati, “Phatira utawu m'manja mwako.” Pikhauphatira iye, Elisha adasanjika manjache pamanja a mfumu ule, mbalonga mbati, “Fungula zhanera yakumabulukiro dzuwa.” Iye adafunguladi, tenepo Elisha adalonga mbati, “Iponye.” Iye adaponyadi. Kubuluka penepo Elisha adalonga mbati, “Tswimo ya MBUYA yakukunda nayo, tswimo yakukunda nayo Aramu. Iwe unavunga monsene mwene Aaramu pa Afeki.” Kubuluka penepo iye adalonga kuna mfumu ule mbati, “Kwata matswimo ako.” Mfumu ule adakwatadi, tenepo Elisha adalonga mbati, “Lasa pansi.” Mfumu ule adalasa pansi katatu mbaleka pyache. Munthu wa Mulungu adazhangali naye munthu ule mbalonga mbati, “Iwe udathema kumenya pansi kashanu penu katanthatu; iwe mbudamenya Aaramu na kuavunga monsene mwene. Mbwenye lero unaavunga kwene katatu basi.” Kubuluka penepo Elisha adafa mbaikhwa m'masiye. Chaka na chaka magulu a mapanga a ku Moabu akhali na chisimo chakupita m'dzikomo kapokosera pinthu. Nsiku inango pikhaikha Aisraele munthu unango m'masiye, mwakututumusa adaona gulu ya Amoabu. Natenepo iwo adamponya munthu ule m'nthumbi ya Elisha mbathawa. Pidakhuya mtembo ule magogodo a Elisha, munthu ule adalamuka mbakhala pontho na moyo, tenepo iye adaimira dzololo. Hazaele mfumu wa Aramu akhapondereza Aisraele ndzidzi onsene ukhali Yehoahazi mfumu. Mbwenye MBUYA adaakomera mtima mbava nawo nyambalo, tenepo adaaonesa kuatsalakana kwache thangwi ya chiverano chidachita iye na Abrahamu, Isake na Yakobo. Na lero iye nkhabe funa pyakuavunga penu kuabulusa pamaso pache tayu. Hazaele mfumu wa Aramu adafa, tenepo Beni-Hadadi mwanache adapita ufumu m'mbuto mwache. Kubuluka penepo Yehoasi mwana Yehoahazi akhadapokosera pontho kubuluka m'manja mwa Beni-Hadadi mwana Hazaele maluwani, ale akhadakwata iye pankhondo kubulukira m'manja mwa Yehoahazi babache. Katatu kene Yehoasi adamkunda, natenepo iye adakwata pontho maluwani a Aisraele. Chaka chachiwiri Yehoasi mwana Yehoahazi mbali mfumu wa Israele, Amazia mwana Yoasi adapita ufumu wa Yuda. Iye adapita ufumu uku ana pyaka makumawiri na pishanu mbatonga mu Yerusalemu pyaka makumawiri na pifemba. Mache akhali Yehoadini wa ku Yerusalemu. Yehoasi adachita pyakulungama pamaso pa MBUYA. Kwache nkhabe kufikira pinthu pidachita Davite kholo wache tayu. Papyonsene pikhachita iye, adateweza pikhadachita Yoasi babache. Mbwenye mbuto zakupembedzerapo milungu nee zidabuluswa tayu, tenepo anthu adathimiza basi kwenda kweneko kapereka nsembe na kufukiza pyakununkhira. Sindzidzi Amazia nkhukhazikika pa ufumu wache, adapha mathubu ale adaphambo babache ale. Kwache iye hadaphe anawo tayu, mbwenye adateweza pidatonga MBUYA m' Mwambo wa Mose kuti: “Makolo mbaleke phiwa thangwi ya kudawa kwa anawo; anambo mbaleke phiwa thangwi ya kudawa kwa ababawo. Munthu athema kuphiwa thangwi ya kudawa kwache.” Amazia adapha anyankhondo a Chiedomu pikwi khumi paphedi ya Munyu; iye adapokosera mzinda wa Sela na nkhondo mbauthula Yokoteele, dzina yeneyi ikhalipo basi na lero. Tenepo Amazia adatuma anyamphangwa kuna Yehoasi mfumu wa Israele kampanga kuti, “Idza kuno, tilemberane mzera!” Mbwenye Mfumu Yehoasi adamtawira na mphangwa zakuti, “Pidachitwa na dawe mu Lebanoni, ule adatumiza mphangwa kuna muti wamkungudza mu Lebanoni kuti, ‘Sembesa mwanako wamkazi kuna mwananga wamamuna.’ Nyama yam'tsanga idagwanda na penepo mbipondedza dawe ule. Chinchino iwe Amazia wakunda Aedomu mbutoma kutumbama. Kuveka kuna iweko udakwane nako tayu mbukhala pyako kumusa kwako. Thangwi yache ninji unafuna kusosa nyatwa, ile inafuna kudzesa kuvungika kuna iwe na anthu ako ene?” Mbwenye Amazia hadapiikhe konta penepyo tayu. Natenepo Mfumu Yehoasi adenda pabodzi pene na amunache mbakamenyana naye nkhondo pa Beti-Shemeshi mu Yuda. Anyankhondo a Amazia adakundwa, tenepo onsene adathawira kumisa kwawo. Yehoasi adaphata Amazia ninga nyaperezo. Kubuluka penepo Yehoasi adapita mu Yerusalemu mbagwisa mpanda wa mzindawo kutomera pamsuwo wa Eferemu mpakana ku Msuwo Wapankhomo, nsinzo wache ukhali nenene mathanyo madzana mawiri. Iye adakwata siliva na golidi onsene adagumana iye, pyonsene pya m'Nyumba ya MBUYA na pyonsene m'pyakukoyeramo mfuma m'nyumba yachifumu. Iye adakwata pontho anthu ninga anyaperezo kwenda nawo ku Samaria. Pinango pyonsene pidachitika Yehoasi mbali mfumu, pyonsene pidachita iye, na kuwanga kwache mtima pankhondo kumenyana na Amazia, pyalembwa m'bukhu ya mbiri ya mafumu a Israele. Yehoasi adagonera mkono mbaikhwa m'masiye a makolo ache, mafumu a Israele, mu Samaria. Tenepo Yeroboamu mwanache adapita ufumu m'mbuto mwache. Amazia mfumu wa Yuda adakhala na moyo pyaka khumi na pishanu, pidafa Yehoasi mwana Yehoahazi mfumu wa Israele. Pinango pyonsene pidachitika Amazia mbali mfumu pyalembwa m'bukhu ya mbiri ya mafumu a Yuda. Mu Yerusalemu anthu anango akhadasasanya pyakupha Amazia, natenepo iye adathawira kumzinda wa Lakishi, kwache anyamalwache adamtewera mbakamphera konthoko. Mtembo wache udathukulwa pakavalo kubwerera nawo ku Yerusalemu. Tenepo adaikhwa m'masiye achifumu mumzinda wa Davite. Anthu a mu Yuda adapitisa ufumu Uzia wa pyaka khumi na pitanthatu m'mbuto mwa babache Amazia. Uzia adakunda mbamanga pontho Elati pidagonera mkono babache. Chaka chakhumi na chishanu Amazia mwana Yoasi mbali mfumu wa Yuda, Yeroboamu mwana Yehoasi adapita ufumu wa Israele mbatonga mu Samaria pyaka makumanayi na chibodzi. Iye adachita pyakuipa pamaso pa MBUYA pakuteweza pyakuipa pidachita Mfumu Yeroboamu mwana Nebati, ule adachitisa Aisraele kudawa. Iye adakunda pontho nthemba zonsene zile zikhali za Aisraele pakutoma, kutomera kunjira yamakata ku Hamati kumpoto mpakana ku Nyanza Yakufa kumwera. Penepi ndiye pidadumbira MBUYA Mulungu wa Israele kudzera muna nyabasache mprofeti Yona mwana Amitai wa ku Gati Hefere. MBUYA adaona kusanyika konsene kwa Aisraele onsene, bitchu penu mtumbe, mwakuti pakhali nkhabe munthu na mbodzi ene wakuaphedza tayu. Mbwenye kweneku nee kukhali kufuna kwa MBUYA tayu kuti avunge Israele monsene mwene. Natenepo iye adaapulumusa kudzera muna Mfumu Yeroboamu mwana Yehoasi. Pinango pyonsene pidachitika Yeroboamu mbali mfumu, pyonsene pidachita iye, na kuwanga kwache mtima pankhondo na mule mukhadabwezera iye kuna Israele maluwani a Damasiko na Hamati, ale akhali m'manja mwa Yuda, pyalembwa m'bukhu ya mbiri ya mafumu a Israele. Yeroboamu adagonera mkono mbaikhwa m'masiye a makolo ache, mafumu a Israele. Tenepo Zekaria mwanache adapita ufumu m'mbuto mwache. Chaka chamakumawiri na chinomwe Yeroboamu wachiwiri mbali mfumu wa Israele, Uzia mwana Amazia adapita ufumu wa Yuda uku ana pyaka khumi na pitanthatu pyakubalwa mbatonga mu Yerusalemu pyaka makumashanu na piwiri. Mache akhali Yekolia wa ku Yerusalemu. Iye adachita pinthu pyakulungama pamaso pa MBUYA ninga montho mudachitira Amazia babache. Mbwenye mbuto zakupembedzerapo milungu nee zidavungwe tayu, tenepo anthu adathimiza basi kwenda kweneko kapereka nsembe na kufukiza pyakununkhira. MBUYA adasanyisa Uzia na matanya, ale adakhala nawo mpakana nsiku idafa iye. Iye akhakhala m'nyumba ya yekha ene mbapuma kuphata mabasa onsene, tenepo Yotamu mwanache ndiye akhayang'anira nyumba ya mfumu mbatonga m'dzikomo m'mbuto mwache. Pinango pyonsene pidachitika Uzia mbali mfumu na pyonsene pidachita iye pyalembwa m'bukhu ya mbiri ya mafumu a Yuda. Uzia adagonera mkono mbaikhwa m'masiye a makolo ache, mumzinda wa Davite. Tenepo Yotamu mwanache adapita ufumu m'mbuto mwache. Chaka chamakumatatu na chisere Uzia mbali mfumu wa Yuda, Zekaria mwana Yeroboamu wachiwiri adapita ufumu wa Israele mbatonga mu Samaria miyezi mitanthatu. Ninga mudachitira mafumu anzache m'nduli mule, iyembo adachita pyakuipa pamaso pa MBUYA. Iye adateweza pyakuipa pikhachita Mfumu Yeroboamu mwana Nebati, ule adachitisa Aisraele kudawa. Shalumu mwana Yabeshi adasasanya pyakupha Mfumu Zekaria mbamphadi pa Ibuleamu, tenepo iye adapita ufumuwo m'mbuto mwache. Kulonga pya pinthu pinango pidachitika Zekaria mbali mfumu pyalembwa m'bukhu ya mbiri ya mafumu a Israele. Natenepo mafala adakwana-kwana adalonga MBUYA kuna Yehu ale akuti: “Pidzukulu pyako pinati pikhale pampando wachifumu wa Israele mpakana mfendu wachinayi.” Chaka chamakumatatu na chifemba Uzia mbali mfumu wa Yuda, Shalumu mwana Yabeshi adapita ufumu wa Israele mbatonga mu Samaria mwezi ubodzi ene basi. Menahemu mwana Gadi adenda ku Samaria kubulukira ku Tiriza kapha Shalumu, tenepo iye adapita ufumu m'mbuto mwache. Kulonga pya pinthu pinango pidachitika Shalumu mbali mfumu na upandu udachita iye pyalembwa m'bukhu ya mbiri ya mafumu a Israele. Pikhaenda Menahemu ku Tiriza m'njira adavunga mzinda wa Tapua, anthu a mwenemo na a m'nthemba zonsene zakuzungulira thangwi iwo hadafune kufungula misuwo ya mzindawo kuna iye tayu. Iye adatumbula podi na akazi ene a mimba. Chaka chamakumatatu na chifemba Uzia mbali mfumu wa Yuda, Menahemu mwana Gadi adapita ufumu wa Israele mbatonga mu Samaria pyaka khumi. Iye adachita pyakuipa pamaso pa MBUYA ndzidzi wache onsene udakhala iye mfumu mbateweza pyakuipa pikhadachita Yeroboamu mwana Nebati, ule adachitisa Aisraele kudawa. Kubuluka penepo Tigilati-Pilesere mfumu wa Asiria adadza kumenyana na Aisraele. Mbwenye Mfumu Menahemu adapereka kuna Tigilati-Pilesere siliva wakukwana makilogramu pikwi makumatatu na pinayi, towera aphedze Menahemu kukhazikisa ufumu wache m'dzikomo. Kobiri zidapereka Menahemu kuna Tigilati-Pilesere adazikwata kubulukira kuna anthu akufuma mu Israele pakuchita kuakhakhamiza kukhoma msonkho kobiri zasiliva makumashanu kada munthu. Natenepo Tigilati-Pilesere adabwerera kudziko ya kwawo. Pinango pyonsene pidachitika Menahemu mbali mfumu na pyonsene pidachita iye pyalembwa m'bukhu ya mbiri ya mafumu a Israele. Menahemu adagonera mkono mbaikhwa m'masiye. Tenepo Pekahia mwanache adapita ufumu m'mbuto mwache. Chaka chamakumashanu Uzia mbali mfumu wa Yuda, Pekahia mwana Menahemu adapita ufumu wa Israele mbatonga mu Samaria pyaka piwiri. Iye adachita pyakuipa pamaso pa MBUYA pakuteweza pyakuipa pikhachita Yeroboamu mwana Nebati, ule adachitisa Aisraele kudawa. Peka mwana Remalia, mkadamu wa anyankhondo wa Pekahia, pabodzi pene na amunache makumashanu a ku Gileadi adaverana mbapha Pekahia mumpanda wa nyumba yachifumu mu Samaria. Tenepo iye adapita ufumu m'mbuto mwache. Kulonga pya pinthu pinango pidachitika Pekahia mbali mfumu na pyonsene pidachita iye pyalembwa m'bukhu ya mbiri ya mafumu a Israele. Chaka chamakumashanu na chiwiri Uzia mbali mfumu wa Yuda, Peka mwana Remalia adapita ufumu wa Israele mbatonga mu Samaria pyaka makumawiri. Iye adachita pyakuipa pamaso pa MBUYA pakuteweza pyakuipa pidachita Yeroboamu mwana Nebati, ule adachitisa Aisraele kudawa. Pandzidzi ukhali Peka mfumu wa Israele, Tigilati-Pilesere mfumu wa Asiria adamenya nkhondo mbakwata mizinda ya Iyoni, Abele-Beti-Maaka, Yanoa, Kedeshi na Hazori, pontho na nthemba za Gileadi, Galilea na nthemba yonsene ya Nafitali mbakwata anthu a mwenemo kwenda nawo ku Asiria ninga anyaperezo. Chaka chamakumawiri na chiwiri Yotamu mwana Uzia mbali mfumu wa Yuda, Hoshea mwana Ela adaverana mbapha Peka mwana Remalia. Tenepo iye adapita ufumu wa Israele m'mbuto mwache. Kulonga pya pinthu pinango pidachitika Peka mbali mfumu wa Israele na pyonsene pidachita iye pyalembwa m'bukhu ya mbiri ya mafumu a Israele. Chaka chachiwiri Peka mwana Remalia mbali mfumu wa Israele, Yotamu mwana Uzia adapita ufumu wa Yuda uku ana pyaka makumawiri na pishanu pyakubalwa mbatonga mu Yerusalemu pyaka khumi na pitanthatu. Mache akhali Yerusha mwana wamkazi wa Zadoki. Yotamu adachita pinthu pyakulungama pamaso pa MBUYA ninga montho mudachitira babache Uzia. Kwache mbuto zakupembedzerapo milungu nee zidabuluswa tayu, tenepo anthu adathimiza basi kwenda kweneko kapereka nsembe na kufukiza pyakununkhira. Msuwo wa Kumpoto kwa mpanda wa Nyumba ya Mulungu udamangwa na Yotamu. Pinango pyonsene pidachita Yotamu mbali mfumu wa Yuda na pyonsene pidachita iye pyalembwa m'bukhu ya mbiri ya mafumu a Yuda. Ndzidzi ukhali iye mfumu MBUYA adatoma kutumiza Rezini mfumu wa Aramu na Peka mwana Remalia kamenyana na Yuda. Yotamu adagonera mkono mbaikhwa m'masiye a makolo ache mumzinda wa Davite. Tenepo Ahazi mwanache adapita ufumu m'mbuto mwache. Chaka chakhumi na chinomwe Peka mwana Remalia mbali mfumu wa Israele, Ahazi mwana Yotamu adapita ufumu wa Yuda uku ana pyaka makumawiri mbatonga mu Yerusalemu pyaka khumi na pitanthatu. Iye hadateweze tayu njira zadidi za kholo yache Mfumu Davite; m'mbuto mwache iye adachita pinthu pyakukhonda komera MBUYA Mulungu wache mbateweza njira zakuipa za mafumu a Israele. Iye enembo adapereka kuna mifanikizo mwanache ene wamamuna ninga nsembe yakupyerera, kutsanzira mitemo yakunyansa ya anthu, ale adathamangiswa na MBUYA pikhapita Aisraele m'dzikomo. Pambuto zakupembedzerapo milungu, pamapiri ang'ono-ang'ono pontho na pansi pa muti onsene wakuvata, Ahazia akhaperekapo nsembe na kufukiza pyakununkhira. Mfumu Rezini wa Aramu na Mfumu Peka wa Israele adachita nkhondo na Yerusalemu mbauzungulira, mbwenye adachimwana kumkunda Ahazi. Pandzidzi onthowo Rezini mfumu wa Aramu adabwezera Elati kuna Aedomu pakuthamangisa anthu a ku Yuda onsene akhali mwenemo ale. Aedomu adenda mbakakhala mu Elatimo. Nalero iwo ali mwenemo. Ahazi adatumiza mphangwa kuna Tigilati-Pilesere mfumu wa Asiria mbati, “Ine ndine nyabasanu wakukhulupirika, pontho mwananu. Dzani mundipulumuse m'manja mwa mafumu a Aramu na Israele.” Ahazi adakwata siliva na golidi kubulukira m'Nyumba ya MBUYA na m'pyakukoyeramo mfuma ya nyumba yachifumu mbapitumiza kuna Tigilati-Pilesere ninga mtukwa kuna iye. Tigilati-Pilesere adatawira kupempha kudachita Ahazi pakwenda na anyankhondo ache ku Damasiko kachita nawo nkhondo mbaakunda na kupha mfumu wawo Rezini. Kubuluka penepo adakwata anthu ale kwenda nawo ku Kiri ninga anyaperezo. Pidenda Mfumu Ahazi ku Damasiko kagumanikana na Mfumu Tigilati-Pilesere, kweneko adaonako guwa yansembe mbatumiza kuna Uria nyansembe moda na masasanyiro onsene a guwa ile. Natenepo Uria adamanga guwa yansembe ninga yonthoyo mbaimalisa Ahazi mbadzati bwerera kwawo. Pikhabwerera iye kubulukira ku Damasiko, Ahazi adaona kuti guwa yansembe ile yamala, natenepo iye adapereka penepo nsembe yakupyerera ya nyama na chakupereka cha mapira mbakhuthulirapo chakupereka cha vinyu na kuwaza chiropa ninga chakupereka chachiphatizano. Ahazi adabulusa guwa yansembe yankuwa ile ikhadapambulirwa kuna MBUYA, pontho ile ikhali pakati na kati pa guwache ya chinchino na Nyumba ya MBUYA. Tenepo Ahazi adaifedzera kumpoto kwa guwache ya nsembe ile. Kubuluka penepo iye adalonga kuna Uria mbati, “Guwanga ikuluyi uiphatise basa kupereka nsembe zakupyerera na machibese, pontho na chakupereka cha mapira na kumawulo, pyakupereka pyakupyerera na pyakupereka pya mapira pya mfumu na pya anthu, pontho na pyakupereka pya vinyu pya anthu. Chiropa cha nyama zonsene zakuperekwa nsembe uchikhuthulire paguwapo. Mbwenye guwa yankuwayo uisiye kuti ndiiphatise basa ninga chinthu chakuombedzera.” Uria adachitadi ninga montho mudampangira mfumu. Mfumu Ahazi adabulusa magulupiya a pigudumu pyankuwa, pile pikhaphatiswa basa m'Nyumba ya MBUYA, mbabulusa na maphiso ache ene. Iye adabulusa pontho phiso ikulu yankuwa yakukoyeramo madzi ile ikhali pamsana pa ng'ombe zankuwa khumi na ziwiri zile, mbaikhazika pa maziko amiyala. Pontho na thangwi ya kufuna kuti mfumu wa Asiria akomerwe. Ahazi adabulusa pontho chiguwa chikhaphatiswa basa pa Nsiku Yakupuma m'Nyumba ya MBUYA mbafunga msuwo wakupita na mfumu kwenda m'Nyumba ya MBUYA ile. Pinango pyonsene pidachitika Ahazi mbali mfumu na pidachita iye pyalembwa m'bukhu ya mbiri ya mafumu a Yuda. Ahazi adagonera mkono mbaikhwa m'masiye a makolo ache mu mzinda wa Davite. Tenepo Hezekia mwanache adapita ufumu m'mbuto mwache. Chaka chakhumi na chiwiri Ahazi mbali mfumu wa Yuda, Hoshea mwana Ela adapita ufumu wa Israele mbatonga mu Samaria pyaka pifemba. Iye adachita pyakuipa pamaso pa MBUYA, kwache si ninga montho mudachitira mafumu anzache m'ndulimu tayu. Shalimanesere mfumu wa Asiria adachita naye nkhondo; Hoshea adaimisa manja kuna iye, tenepo chaka na chaka akhakhoma msonkho kuna iye. Mbwenye nsiku inango Hoshea adatuma aimiriri a dziko kwenda kuna So, mfumu wa Iguputo, kumpempha kuti amphedzembo, pontho iye adaleka kukhoma msonkho wa chaka na chaka kuna mfumu wa Asiria. Pidadziwa Shalimanesere pya penepi adamanga Hoshea mbamponya m'perezo. Kubuluka penepo Shalimanesere adachita nkhondo na dziko yonsene ya Israele mbazungulira mzinda wa Samaria na anyankhondo ache pyaka pitatu. Chaka chachifemba cha ufumu wa Hoshea, mfumu wa Asiria, adapokosera Samaria mbakwata Aisraele kwenda nawo ku Asiria ninga anyaperezo. Anango adaakhazika mumzinda wa Hala, anango chifupi na mkulo wa Habori m'nthemba ya Gozani pontho anango mumzinda wa Media. Samaria adakundwa, thangwi Aisraele adadawa pamaso pa MBUYA Mulungu wawo, ule adaapulumusa m'manja mwa mfumu wa ku Iguputo mbaabulusa m'dzikomo. Iwo akhapembedza milungu inango, kuteweza mitemo ikhachita anthu ale adathamangiswa na MBUYA pandzidzi ukhadza anthu ache mwenemo. Iwo adatsanzira pontho mitemo idatomesa mfumu wa Israele. Aisraele adachita pinthu pyokhonda komera Mulungu wawo. Iwo adasasanya mbuto zakupembedzerapo milungu m'maluwani awo onsene, kutomera kunsanja za anyakulondali mpakana mumzinda ukululetu. Pamapiri onsene na pansi pa miti yonsene yakuvata adamangapo piguwa pyakupambulika na adzimunthu a milungu Ashera, mbafukiza pyakununkhira pambuto zonsenezi zakupembedzerapo milungu kuteweza pinthu pikhachita anthu adathamangiswa na MBUYA, ale akhali m'dziko mule. Iwo adalamusa ukali wa MBUYA thangwi ya mabasawo akuipa mbakhonda kuvera matongero a MBUYA kuti aleke pembedza mifanikizo. MBUYA akhadatuma anyamphangwa na maprofeti kudzacheuza Aisraele na Yuda mbalonga mbati, “Lekani njira zanu zakuipazo mbamuvere matongero anga onsene, ale ali m'bukhu ya mwambo udapereka ine kuna makolo anu mbindikupasani kudzera muna anyabasanga maprofeti.” Kwache iwo hadavere tayu, iwo ngakuuma mtima ninga makolo awo, ale hadanyindire MBUYA Mulungu wawo tayu, Iwo adakhonda kuvera matongero ache; iwo hadakoye tayu chiverano chidasasanya iye na makolo awo, pontho kuacheuza kwache hadakuikhe konta tayu. Iwo adapembedza milungu yakusowa basa, iwo mbakhalambo akusowa basa, pontho iwo adateweza mitemo ya madzinza anango akuazungulira mbakhonda vera matongero a MBUYA kuti aleke tsanzira penepi. Iwo adaswa mwambo onsene wa MBUYA Mulungu wawo, mbasasanya ana ng'ombe asimbi awiri kupipembedza; iwo adasasanya pontho dzimunthu wa milungu Ashera, adapembedza nyenyezi mbatumikira milungu Baala. Iwo adapereka anawo achikazi na achimuna ene kukhala nsembe zakupyerera kuna milungu; iwo adavunza nzeru kuna anyakukhumira na anyakuombedza, pontho adapipereka okha ene monsene mwene kuchita pinthu pyakudawika pamaso pa MBUYA, natenepo iwo adalamusa ukali wa MBUYA. MBUYA adazhangali nawo Aisraele mbaabulusa onsene pamaso pache mbasiya dzinza ya Yuda ene basi. Mbwenye podi na anthu a ku Yuda enembo hadavere mwambo wa MBUYA Mulungu wawo tayu. Iwo adatsanzira mitemo idatomesa Aisraele ile. MBUYA adakhonda Aisraele onsene, iye adaatchunyusa mbaapereka m'manja mwa anyamalwawo avinga kufikirana onsene adaamaliratu kuabulusa pamaso pache. Pidalekanisa MBUYA Israele na Yuda, Aisraele adapitisa Yeroboamu mwana Nebati kukhala mfumu wawo. Yeroboamu adachitisa anthu ale kukhonda MBUYA, mbaabausa kuchita pyakudawa pyakugoswa. Iwo adatewera Yeroboamu mbakakamira kuchita pyakudawa pyonsene pidachita iye, kufikirana MBUYA adaamala onsene kuabulusa pamaso pache ninga montho mukhadaacheuza iye kudzera muna anyabasache onsene maprofeti kuti anapichita. Natenepo Aisraele adakwatwa ninga anyaperezo kwenda kudziko ya Asiria, kule kunakhala iwo na lero. Mfumu wa Asiria adakwata anthu kubulukira kumizinda ya Babiloni, Kuta, Iva, Hamati na Sefaravaimu mbakaakhazika mumzinda wa Samaria kupita m'mbuto mwa Aisraele ale adakwatwa kwenda ku dziko ya Asiria ninga anyaperezo. Iwo adakwata mizinda yeneyi mbakhala mwenemo. Pidatoma iwo kukhazikika mwenemo; iwo hadapembedze MBUYA tayu, natenepo iye adatumiza nkhalamu zile zidapha anango a iwo. Mfumu wa Asiria adapangwa kuti anthu akhadakhazikisa iye m'mizinda ya Samaria ale, hadadziwe tayu mwambo wa Mulungu wa m'dzikomo, natenepo Mulunguyo atumiza nkhalamu mbazipha anthu mwenemo. Natenepo mfumu adatonga mbati, “Bwezani kwawo mbodzi wa anyansembe adakwata ife ninga nyaperezo ule; mchitiseni kubwerera kwawo kuti akakhale kweneko, towera akafunzise anthu mwambo wa Mulungu wa m'dzikomo.” Natenepo nyansembe wa Chiisraele ule akhadakwatwa ninga nyaperezo kubulukira ku Samaria adenda mbakakhala ku Betele mbakafunzisa anthu mule mudakwanisira iwo kupembedza MBUYA. Mbwenye madzinza akhadakhazikika mu Samaria ale, adathimiza kusasanya mifanikizo ya milungu yawo mbaiikha pambuto zakupembedzerapo milungu zikhadamanga Aisraele zile. Gulu yonsene idapisasanyira mifanikizo yawo ene m'mizinda mukhakhala iwomo. Anthu a ku Babiloni adasasanya mifanikizo ya Sukoti Benoti, milungu yawo; anthu a ku Kuta adasasanya mifanikizo ya Nerigali, milungu yawo; anthu a ku Hamati adasasanya mifanikizo ya Ashima, milungu yawo; anthu a ku Iva adasasanya mifanikizo Nibihazi na Taritaki, milungu yawo; anthu a ku Sefaravaimu akhapereka anawo ninga nsembe yakupyerera kuna Adrameleki na Anameleki, milungu yawo. Anthu enewa pontho adapembedza MBUYA mbasankhula anthu akusiyana-siyana pakati pa anthu awo kutumikira ninga anyansembe pambuto zakupembedzerapo milungu mbapereka nsembe penepo m'mbuto mwawo. Natenepo iwo akhapembedza MBUYA, kwache akhapembedza pontho milungu yawo ene malingana na mitemo ya m'dziko mukhadabulukira iwo. Iwo nalero akuthimiza basi kuteweza mitemo yawo yakale. Iwo nkhabe pembedza MBUYA tayu, penu kuvera matongero ache adapereka iye kuna pidzukulu pya Yakobo, adatchandula iye kukhala Israele ule. MBUYA akhadachita chiverano na iwo pontho akhadatonga mbati, “Lekani pembedza milungu inango; lekani kuigodamira penu kuitumikira, penu kupereka nsembe kuna iyo. Imwe mwathema kundivera ine MBUYA, adakubulusani m'dziko ya Iguputo na mphamvu zikulu pontho na dzanjanga yamphamvu ule; imwe mwathema kundigodamira mbamupereka nsembe kuna ine. Imwe mwathema ndzidzi onsene kuvera mwambo na matongero adakulemberani ine ale. Imwe mwathema nee pembedza milungu inango tayu, pontho imwe mwathema nee kuduwalira chiverano chidasasanya ine na imwe chile tayu. Imwe mwathema kundivera ine MBUYA Mulungu wanu, tenepo ine ndinakupulumusani m'manja mwa anyamalwanu.” Mbwenye anthu enewa nkhabe kuva tayu, pontho akuthimiza kuteweza mitemo yawo yakale ile. Natenepo anthu enewa ambapembedza MBUYA, kwache ambapembedza pontho mifanikizo; na lero pidzukulu pyawo pimbathimiza kuchita chibodzi-bodzi. Chaka chachitatu Hoshea mwana Ela mbali mfumu wa Israele, Hezekia mwana Ahazi adapita ufumu wa Yuda. Iye akhali na pyaka makumawiri na pishanu mbatonga mu Yerusalemu pyaka makumawiri na pifemba. Mache akhali Abia mwana wamkazi wa Zekaria. Iye adachita pyakulungama pamaso pa MBUYA ninga montho mudachitirambo Mfumu Davite kholo wache. Iye adavunga mbuto zakupembedzerapo milungu; adaswa piguwa pyonsene pyakupambulika mbagwanda adzimunthu onsene a milungu Ashera. Iye adazwanya-zwanya pontho nyoka yankuwa idasasanya Mose ikhachemerwa Nehushitani ile. Kufikirana ndzidzi wenewo Aisraele akhathimiza basi kufukiza pyakununkhira kulemedza nyokayo. Hezekia adanyindira MBUYA Mulungu wa Israele mwakuti Yuda akhali nkhabe mfumu unango wadidi ninga weneyu tayu, podi na pakutoma pene iye mbadzati, na pidafa iye pene, nkhabe. Iye akhali wakukhulupirika pyakwanga kuna MBUYA, pontho wakuvera MBUYA na kukoya mwadidi matongero adapereka MBUYA kuna Mose ale. Natenepo MBUYA akhali naye mwakuti pinthu pyache pyonsene pikhachita iye pikhamfambira mwadidi. Iye adapandukira mfumu wa Asiria mbakhonda kukhala pansi pa utongi wache. Iye adakunda Afilisti mbapokosera mbuto zikhakhala iwo kutomera kunsanja ya anyakulondali mpakana mumzinda ukululetu, kuthimizapo Gaza na nthemba zonsene zakuzungulira. Chaka chachinayi Hezekia mbali mfumu, chile chikhali chaka chachinomwe Hoshea mbali mfumu wa Israele, Shalimanesere mfumu wa Asiria adachita nkhondo na Israele mbazungulira Samaria. Chaka chachitatu cha nkhondo yeneyi Samaria adakundwa. Chenechi chikhali chaka chachitanthatu Hezekia mbali mfumu, pontho chikhali chaka chachifemba Hoshea mbali mfumu. Mfumu wa Asiria adakwata Aisraele kwenda nawo ku Asiria ninga anyaperezo mbakhazika anango a iwo mumzinda wa Hala, anango chifupi na mkulo wa Habori m'nthemba ya Gozani, pontho anango m'mizinda ya Media. Samaria adakundwa thangwi Aisraele hadavere MBUYA Mulungu wawo tayu. Iwo adaswa chiverano chidachita iye nawo chile mbakhonda kuvera matongero onsene adapaswa iwo na Mose nyabasa wa MBUYA ule. Iwo hadaikhe konta penu kupivera tayu. Chaka chakhumi na chinayi Hezekia mbali mfumu wa Yuda, Senakeribu mfumu wa Asiria adasosa mizinda yakutchingwa na mpanda ya Yuda mbaipokosera. Hezekia adatumiza mphangwa kuna Senakeribu ule akhali ku Lakishi mbalonga mbati, “Ndatchunyuka pontho ndaphata miyendo, lekani kundimenya; ine ndinati ndikupagalini chonsene chinalonga imwecho.” Kutawira kwa mfumu wa Asiria kukhali kwakuti Hezekia amtumizire siliva wakukwana makilogramu pikwi khumi na golidi wakukwana makilogramu chikwi chibodzi. Hezekia adamtumizira siliva wa m'Nyumba ya MBUYA na m'pyakukoyeramo mfuma m'nyumba yachifumu. Na ndzidzi onthowo Hezekia adakanandula golidi ule akhali pamsuwo wa Nyumba ya Mulungu na ule ene akhadaikha iye pamakhundu ache a msuwo mbatumiza pyonsenepi kuna Senakeribu. Kubuluka penepo mfumu wa Asiria adatuma anyankhondo azinji kubulukira ku Lakishi kwenda kamenyana na Hezekia mu Yerusalemu; gulu yeneyi ikhatsogolerwa na akadamu akulu-akulu atatu a mfumu. Pidafika iwo ku Yerusalemu, adaimira panjira yakwendera ku Munda wa Nyakufula nguwo, chifupi na mgelo wakudzesa madzi kubulukira kuthawale yakumtunda. Natenepo iwo adachemeresa Mfumu Hezekia, tenepo mathubu atatu a mfumu adenda kagumanikana nawo. Mathubu ache mbawa: Eliakimu mwana Hilikia, ule akhali nyakuyang'anira nyumba yachifumu; Shebina nyakulemba m'thando ya miseru; Yoa mwana Asafu, ule akhali nyakulemba pya m'dziko. Mbodzi wa mathubu a ku Asiria adaapanga kuti Mfumu Senakeribu akhafuna kudziwa thangwi ikhachitisa Hezekia kuwanga mtima. Iye adalonga mbati, “Ayi imwe mukunyerezera kuti mafala okha basi anakwanisa kuphata basa m'mbuto mwa mphamvu na luso pya anyankhondo anu? Ayi mbani ananyerezera imwe kuti anakwanisa kukuphedzani kupandukira mfumu wa Asiria? Imwe mukunyindira Iguputo kukuphedzani, kwache penepyo pinakhala ninga kuphatisa basa phesi m'mbuto mwa mthondodzo; iyo inatchoka mbikutchonkhani m'manja. Mfumu wa Iguputo akhala ninga tenepo kuna munthu onsene anamnyindirayo.” Thubu wa ku Asiria ule adathimiza kulonga mbati, “Ayi mukundipanga kuti ananyindira imwe ndi MBUYA Mulungu wanu? Iye ngule mbuto zache zakupembedzerapo na maguwache ansembe zidavungwa na Hezekia, pidapanga iye anthu a ku Yuda na Yerusalemu kupembedza paguwa yansembe mu Yerusalemu mwene basi. Ndinachita namwe betchi na dzina ya mbuyanga, mfumu wa Asiria. Ine ndinakupasani akavalo pikwi piwiri, ngakhala munagumana amuna akukwana kuapakira! Imwe munakwanisa tani kuimisana na mathubu a mfumu wa Asiria, podi na wamng'onoletu pakati pawo, podi kwene kuti mukunyindira basi kuti Aiguputo anakutumizirani pingolo na amuna akupakira akavalo? Ayi mukunyerezera kuti ine ndasosa na kuvunga dziko yanu mwakukhonda phedzwa na MBUYA? MBUYA makayo ndiye andipanga kuti ndiisose na kuivunga.” Tenepo Eliakimu, Shebina pontho Yoa adalonga kuna mkadamuyo mbati, “Taphata miyendo, longani pyanu m'Chiaramu, thangwi ife timbachiva. Lekani longa m'Chiheberi thangwi anthu onsene akhala m'mafufuwa akuvesera.” Iye adatawira mbati, “Ayi mukunyerezera kuti mfumu wa ku Asiria andituma kulonga mphangwa kuna imwe na kuna mfumu yekha basi? Nkhabe, ine ndikulonga pontho kuna anthu akhala m'mafufuwa, ale athema kudya matubzi awo, pontho kumwa mitindo yawo ninga montho munafuna dzachitirambo imwepo.” Tenepo thubu ule adaimira mbalonga m'Chiheberi mwakugaluza fala mbati, “Veserani kuno pinakupangani mfumu wa Asiria! Iye akukucheuzani kuti muleke nyengezwa na Hezekia. Hezekia nkhabe kwanisa kukupulumusani tayu. Pontho lekani kumtawira kukunyengererani kuti munyindire MBUYA. Lekani nyerezera kuti MBUYA anakupulumusani pontho kuti iye anakhondesa Asiria kupokosera mzindanu. Lekani vesera pinalonga Hezekia! Mfumu wa Asiria akukutongani kuti mubuluke mumzindamo mbamuimise manja. Tenepo monsene munatawiriswa kudya mfesa na makuyu a m'miti mwanu, pontho kumwa madzi a m'michera yanu ene kufikirana mfumu akukhazikiseni m'dziko sasawa ninga yanuyi, kule kuna minda ya mfesa kuti ikupaseni vinyu, pontho kuna mapira kuti mukwanise kuphika mikate. Yeneyi ndi dziko ya mafuta aolivi na uchi. Ngakhala imwe munachita pinakutongani iye, imwe nee munafa tayu, mbwenye munakhala na moyo. Hezekia mbaleke kukunyengezani pakunyerezera kuti MBUYA anakupulumusani. Ayi ilipo milungu ya anthu anango, ile idapulumusambo madziko awo m'manja mwa mfumu wa Asiria? Chinchino ili kupi milungu ya Hamati na Aripadi? Ili kupi milungu ya Sefaravaimu? Ayi alipo unango adapulumusa Samaria? Ndi lini milungu ya madziko onseneyi idatoma kupulumusa madziko awo kuna mfumu wa Asiria. Apo ninji chinakuchitisani kunyerezera kuti MBUYA anakwanisa kupulumusa Yerusalemu?” Anthu adamatama ninga montho mukhadaapangira Mfumu Hezekia; iwo hadabuluse na fala ene tayu. Tenepo Eliakimu, Shebina na Yoa adang'amba nguwo zawo thangwi ya kutsukwala mbaenda kapanga mfumu pikhadalonga thubu wa Asiria ule. Sindzidzi Mfumu Hezekia nkhuva penepi, adang'amba nguwo zache thangwi ya kutsukwala. Iye adavala masakha mbaenda ku Nyumba ya MBUYA. Iye adatuma Eliakimu thubu wamkulu wa kunyumba ya mfumu, Shebina nyakulemba m'thando ya miseru na anyansembe akulu kwenda kuna mprofeti Yesaya mwana Amozi. Iwo adavalambo masakha. Iwo adatumwa kuna Yesaya na mphangwa zakuti: “Lero ndi nsiku ya nyatwa; tikutchunyuswa pontho tikuchitiswa manyadzo. Takhala ninga mkazi wa mimba, ule asasanyika kulekwa kwache nkhabe mphamvu. Mfumu wa Asiria atuma thubu wache wamkululetu dzatikana Mulungu wamoyo. MBUYA Mulungu wanu mbave kutikana kweneku, pontho mbatchunyuse anthu adalonga penepi ale. Natenepo pemphererani kuna Mulungu anthu asalira na moyo ale.” Pidava Yesaya mphangwa zidatumiza Mfumu Hezekia kuna iye zile, adatawira mbati, “MBUYA akukupangani kuti muleke tawirisa Aasiria kukuthuswani na pinalonga iwo kuti MBUYA nkhabe kwanisa kukupulumusani tayu. MBUYA anachitisa mfumu wa Asiria kuva mbiri, ile inafuna kumchitisa kubwerera kudziko kwache, natenepo MBUYA anamchitisa kuti aphiwe kweneko.” Thubu ule adava kuti mfumu wa Asiria akhadabuluka mu Lakishi, pontho kuti akuchita nkhondo na mzinda wachifupi na Libina; natenepo adenda kweneko kamvunza. Mbiri idaveka pakati pa Aasiria kuti gulu ya anyankhondo a ku Iguputo yakutsogolerwa na Mfumu Tirihaka wa ku Kushiikhadza dzamenyana nawo. Pidava mfumu wa Asiria penepi, adatumiza kalata kuna Hezekia mfumu wa Yuda kulonga kuna iye kuti, “Mulungu ananyindira iweyo akupanga kuti ine sinakwanisa kukukunda tayu, kwache penepi pileke kukunyengeza. Iwe wava pimbachita mfumu wa Asiria kuna madziko onsene anafuna iye kuavungawo. Ayi ukunyerezera kuti unakwanisa kupulumuka? Makolo anga adavunga mizinda ya Gozani, Harani na Rezefi mbapha anthu a ku Betedeni, akhakhala mu Telasara ale, tenepo nkhabe na mbodzi ene wa milungu yawo adakwanisa kuapulumusa tayu. Ali kupi mafumu a ku Hamati, Aripadi, Sefaravaimu, Hena, penu Iva?” Mfumu Hezekia adakwata kalata idadza na anyamphangwa ile mbaiwerenga. Tenepo iye adenda ku Nyumba ya Mulungu mbaikha kalata ile pamaso pa MBUYA mbapemphera mbati, “MBUYA Mulungu wa Israele, nyakukhala pampando wanu wachifumu padzulu pa pyakulengwa pyakukhala na maphaphido, imwe ene basi ndimwe Mulungu, nyakutonga maufumu onsene a padziko yapansi. Imwe mudalenga dziko yapansi na thambo. Chinchino MBUYA, yang'anani pinthu pinatichitikirapi. Ngaveserani pinthu pyonsene pinalonga Senakeribu kutikana imwe, Mulungu wamoyo. Ife tonsene timbadziwa, MBUYA, mafumu a Asiria adavunga madzinza mazinji mbachitisa madziko awo kusanduka madembe, mbapisa milungu yawo, ile si milungu chadi-chadi tayu, mbwenye mifanikizo ene pyawo yamiti na yamiyala yakusasanywa na manja a anthu. Chinchino MBUYA Mulungu wathu, tipulumuseni kuna Asiria, towera madzinza onsene a padziko yapansi apidziwe kuti imwe ene basi MBUYA ndimwe Mulungu.” Kubuluka penepo Yesaya adatumiza mphangwa kuna Mfumu Hezekia kumpanga kuti MBUYA ava kupemphera kwache, mbamtawira kuti, “Mzinda wa Yerusalemu ukukuseka iwe, Senakeribu, pontho ukukululupisa. Mbani akhanyerezera iwe kuti ukumtikana pontho kumsedegula ule? Iwe wandiselusa ine Mulungu, Nyakuchena wa Israele. Iwe udatuma anyamphangwa dzagaya kuna ine kuti na pingolo pyako pyonsene pyankhondo iwe udakunda mapiri akulaphaletu a Lebanoni. Iwe udatumbama kuti kwene udagwandako miti yakulaphaletu yamkungudza pontho na miti yadidiletu yapaina mbufika pakatiletu pa misitu yakuphopha. Iwe udagaya kuti udakumba michera mbumwa madzi m'madziko achilendo, pontho manyalo a anyankhondo ako adaponda mbaumisiratu mikulo ya mu Iguputo. “Ayi chipo iwe hudapive tayu kuti kale ene ine ndidanyerezera kuchita pyonsenepi? Tenepo chinchino ndapichitadi. Ine ndidakupasa mphamvu kuchitisa mizinda yakutchingwa na mpanda kusanduka milu ya madongolomwa. Anthu akhakhala mwenemo ale, akhali adamala khutchwa mano; iwo adaswipa mtima mbachita mantha pikulu. Iwo akhali ninga mbewu m'munda, ninga mphukira zitete pontho ziwisi, penu ninga maudzu akumera pansoyi, ale ambaunyala mbadzati kula. “Mbwenye pyonsene pya iwe ndimbapidziwa, pimbachita iwe na konsene kwene kumbaenda iwe. Ine ndimbadziwa na ukali umbachita iwe kupokanyisana na ine. Ine ndava pya ukali wako na kugaya kumbachita iwe, natenepo chinchino ndinati ndiikhe ngoloweko m'mphuno mwako mbandiikha simbi m'kanwa mwako ninga kavalo mbandikubweza na njira yontho idadza na iwe ile.” Tenepo Yesaya adalonga kuna Mfumu Hezekia mbati, “Ichi ntchidzindikiro cha pinthu pinafuna dzachitika pile. Chaka chino na chamangwana munadya magoko, mbwenye chaka chamkuchono munakwanisa kubzala mbewu zanu zene mbamuvuna, pontho munabzala mbewu zamfesa mbamudya nsapo zache. Anyakusalira na moyo mu Yuda ale, anavata ninga miti, ile imbazikisa mitsitsi yache pansiletu m'mataka mbibala nsapo. Panakhala anthu mu Yerusalemu na paphiri ya Zioni anyakusalira na moyo ale, thangwi chipapu cha MBUYA chinachitisa kuti penepi pichitike. “Penepi ndiye pyalonga MBUYA pya mfumu wa Asiria: Iye nkhabe dzapita mumzinda muno, penu dzaponya tswimo na ibodzi ene tayu. Nkhabe anyankhondo akuphatira pyakugedera matswimo anabwera chifupi na mzindawu, penu kumuluka mataka kutsamira mpandawu tayu. Iye anabwerera kwawo na njira yontho idadza na iye ile mbachimwana kupita mumzindamo. Ndalonga ndine MBUYA. Ine ndinatchinjiriza mzindawu mbandiupulumusa, na thangwi ya chilemedzo changa pontho na kudumbira kudachita ine kuna nyabasanga Davite.” Na mosiku mwache mngelo wa MBUYA adenda kumsasa wa Aasiria mbapha anyankhondo pikwi dzana na makumasere na ashanu. Mangwana mwache m'makalakwecha iwo akhali thasa-thasa, onsene amala kufa! Tenepo Senakeribu mfumu wa Asiria adafudza msasache mbabwerera mumzinda wa Ninevi. Nsiku inango pikhapembedza iye m'nyumba ya milungu yache Nisiroki, anache awiri achimuna, Adrameleki na Sharezere adampha na matalasadawo mbathawira kudziko ya Ararati. Tenepo unango mwa anache, dzinache Esarihadoni adapita ufumu m'mbuto mwache. Pandzidzi wenewo Mfumu Hezekia adadwala mbasala nenene kufa. Mprofeti Yesaya mwana Amozi adenda kamuona mbalonga mbati, “MBUYA akukupangani kuti mwathema kusasanyiratu pinthu pyonsene mwadidi, thangwi nee munawanga tayu, munati mufe.” Hezekia adazungunukira kufufu mbapemphera mbati, “Kumbukani MBUYA kuti ine ndidakutumikirani mwakukhulupirika, pontho na mtima onsene, pontho ndzidzi onsene ndayesa-yesa kuchita pinthu pinafuna imwe.” Natenepo iye adatoma kulira mwakusisima. Yesaya adabuluka pamaso pa mfumu, tenepo iye mbadzati gwanda chintalo cha nyumba yachifumu ile, MBUYA adampanga kuti abwerere kuna Hezekia mtongi wa anthu a MBUYA mbakalonga kuna iye kuti, “Ine MBUYA wa kholoako Davite ndava kupemphera kwako pontho ndaona misozi yako. Ndinati ndikuwangise, tenepo pangagwanda nsiku zitatu unati uende ku Nyumba ya Mulungu. Ine ndinakutawirisa kuti uthimize kukhala na moyo pyaka pinango khumi na pishanu. Ine ndinapulumusa iwe na mzinda wa Yerusalemu m'manja mwa mfumu wa Asiria. Ndinatchinjiriza mzindawu, towera ine ndilemedzwe, pontho na thangwi ya kudumbira kudachita ine kuna nyabasanga Davite.” Yesaya adapanga anyabasa a mfumu kuti aikhe mtombwe wakusasanywa na makuyu pa anyakadumu, natenepo iye anawanga. Mfumu Hezekia adavunza mbati, “Apo chidzindikiro chache ntchanji chakutsikimizira kuti MBUYA anandiwangisa, pontho kuti pangagwanda nsiku zitatu ndinakwanisa kwenda ku Nyumba ya Mulungu?” Yesaya adatawira mbati, “MBUYA anakupasa chidzindikiro chakutsikimizira kuti anachita pyadumbira iye kuna imwe. Natenepo sankhula chinafuna iwe: mthunzi kwenda patsogolo mathanyo khumi penu kubwerera m'nduli mathanyo khumi.” Hezekia adatawira mbati, “Ntchinthu chokhonda nensa mthunzi kwenda m'tsogolo mathanyo khumi! Natenepo chitisani mthunzi kubwerera m'nduli mathanyo khumi.” Yesaya adapemphera kuna MBUYA, tenepo MBUYA adachitisadi mthunzi kubwerera m'nduli mathanyo khumi pa nsikada zile zidasasanya Mfumu Ahazi. Pandzidzi ninga ontho-onthowo mfumu wa ku Babiloni, Merodaki-Baladani, mwana Baladani adava kuti Mfumu Hezekia akhadwala, natenepo adatumiza kalata na mtukwa kuna iye. Hezekia adatambira mwadidi anyamphangwa ale mbaaonesa mfumache yonsene; siliva na golidi pyakukomesera muliwo na mafuta akununkhira, pontho na pida pyache pyonsene pya nkhondo. Nkhabe na chibodzi chene m'masubi ache akukoyeramo pinthu penu konsene kwene muufumu mwache chidasiya iye okhonda kuaonesa tayu. Tenepo mprofeti Yesaya adenda kuna Mfumu Hezekia mbamvunza mbati, “Ayi amuna enewa abulukira kupi, pontho alonganji kuna imwe?” Hezekia adatawira mbati, “Iwo abulukira kudziko yakutali pyakwanga, ku Babiloni.” Yesaya adavunza mbati, “Ayi chaona iwo ninji m'nyumba yachifumu?” Hezekia adatawira mbati, “Iwo aona chinthu chonsene. Nkhabe na chibodzi chene m'masubi akukoyeramo pinthu chidasiya ine okhonda kuaonesa tayu.” Tenepo Yesaya adampanga mfumu mbati, “MBUYA Wamphamvu zonsene akulonga kuti ndzidzi unafika wakuti pyonsene pya m'nyumbanu yachifumu, pinthu pyonsene pyakoya makolo anu kufikirana lero, pinakwatwa kwenda kudziko ya Babiloni. Nkhabe na chibodzi chene chinasiyiwa tayu. Pinango pya pidzukulu pyanu chadi-chadi pinakwatwa mbapikakapalwi katumikira m'nyumba ya mfumu wa ku Babiloni.” Mfumu Hezekia adanyerezera pikulonga kuti pandzidzi wakukhala kwache na moyo panakhala mtendere na kutchinjirizwa mwadidi; natenepo iye adatawira kuti, “Mphangwa zandipanga imwe kubulukira kuna MBUYA nsadidi.” Pinango pyonsene pidachitika Hezekia mbali mfumu, pyonsene pidachita iye mwakuwanga mtima, na mule mudakwanisira iye kusasanya thawale na mgelo wakudzesa madzi mumzindawo pyalembwa m'bukhu ya mbiri ya mafumu a Yuda. Hezekia adagonera mkono, tenepo Manase mwanache adapita ufumu m'mbuto mwache. Manase akhali na pyaka khumi na piwiri pikhapita iye ufumu wa Yuda, tenepo adatonga mu Yerusalemu pyaka makumashanu na pishanu. Mache akhali Hefiziba. Manase adadawa pamaso pa MBUYA pakuchita pyakunyansa pikhachita madzinza anango, ale adathamangiswa na MBUYA m'dzikomo ndzidzi ukhapita anthu ache mwenemo. Iye adasasanya pontho mbuto zakupembedzerapo milungu, zile zikhadavunga babache Hezekia; iye adamanga maguwa ansembe kupembedzerapo milungu Baala mbasasanya mfanikizo wa milungu Ashera ninga mudachitirambo Ahabu mfumu wa Israele. Manase adapembedza pontho nyenyezi. Iye adamanga maguwa ansembe a milungu inango m'nyumba ya Mulungu, pambuto pale padalonga MBUYA kuti penepo ndiye pathema iye kupembedzerwapo. Mupintalo piwiri pya Nyumba ya Mulungu, iye adamangamo maguwa ansembe akupembedzerapo nyenyezi. Iye adapereka mwanache wamamuna ninga nsembe yakupyerera. Iye adachita pyaufiti na matsenga mbavunza nzeru kuna anyakuombedza na anyakukhumira. Iye adadawa pikulu pamaso pa MBUYA mbalamusa ukali wache. Iye adaikha mfanikizo wa milungu Ashera m'Nyumba ya Mulungu, pambuto pale padalonga MBUYA kuna Davite na mwanache Solomoni kuti, “Muno mu Yerusalemu m'Nyumba yeneyi, ndi mbuto yasankhula ine pakati pa nthemba zonsene za madzinza khumi na mawiri a Israele kukhala mbuto ile yathema ine kupembedzerwapo. Tenepo ngakhala Aisraele anavera matongero anga onsene mbakoya Mwambo onsene udaapasa nyabasanga Mose ule, penepo ine nkhabe dzatawirisa tayu kuti iwo athamangiswe m'dziko idapereka ine kuna makolo awo ile.” Mbwenye anthu a ku Yuda hadavere MBUYA tayu, pontho Manase adaachitisa kudawa pikulu kupiringana kudawa kudachita madzinza adathamangisa MBUYA m'dziko ale pandzidzi ukhapita anthu ache mwenemo. Kudzera muna anyabasache maprofeti, MBUYA adalonga mbati, “Mfumu Manase achita pinthu pyakuchitisa manyadzo ninga penepi; pinthu pyakuipa pyakwanga kupiringana pinthu pidachita Akanani; iye achitisa anthu a ku Yuda kudawa thangwi ya milungu idasasanya iye ile. Natenepo ine, MBUYA Mulungu wa Israele, ndinadzesa muliri ukulu pana Yerusalemu na Yuda mwakuti munthu onsene anapivayo anava napyo mache khutu. Ine ndinati ndivunge Yerusalemu ninga mudachitira ine kuna Samaria, pontho ninga mudachitira ine kuna Ahabu mfumu wa Israele na pidzukulu pyache. Ndinapukuta Yerusalemu kumchenesa ninga mumbachitirwa mbale kupukutwa na kugudumirwa. Ndinakhonda anthu anafuna dzasalira na moyowo mbandiapereka m'manja mwa anyamalwawo, ale anaakunda mbapokosera dziko yawo. Ndinati ndichite penepi kuna anthu anga, thangwi iwo andidawira mbalamusa ukali wanga kutomera pandzidzi udabuluka makolo awo m'dziko ya Iguputo na lero.” Manase adapha anthu azinji okhonda dawa mwakuti mu Yerusalemumo ponsene pene pakhali chiropa chokhokha; iye adachita penepi kuthimizira papinthu pidachita iye kutsogolera anthu a ku Yuda kupembedza milungu inango; natenepo iwo adachita pyakuipa pamaso pa MBUYA. Pinango pyonsene pidachitika Manase mbali mfumu wa Yuda, pyonsene pidachita iye, pontho na kudawa kwache pyalembwa m'bukhu ya mbiri ya mafumu a Yuda. Manase adagonera mkono mbaikhwa m'masiye a munda wa Uza, wakuzungulira nyumba yachifumu ule. Tenepo Amoni mwanache adapita ufumu m'mbuto mwache. Amoni akhali na pyaka makumawiri na piwiri pyakubalwa pidapita iye ufumu wa Yuda mbatonga mu Yerusalemu pyaka piwiri. Mache akhali Meshulemeti mwana wamkazi wa Haruzi wa kuluwani ya Yotiba. Ninga mudachitirambo Manase babache, iye adadawa pamaso pa MBUYA. Iye adatsanzira makhaliro a babache mbapembedzambo milungu inango, ikhadapembedza babache ile. Iye adamkhonda MBUYA, Mulungu wa makolo ache mbakhonda kuvera matongero a MBUYA. Mathubu a Amoni adamsandukira mbamphera m'nyumba yachifumu. Anthu a ku Yuda adaphambo amuna akhadapha mfumu ale, tenepo iwo adapitisa Yosia mwanache kukhala mfumu m'mbuto mwache. Pinango pyonsene pidachitika Amoni mbali mfumu wa Yuda na pidachita iye pyalembwa m'bukhu ya mbiri ya mafumu a Yuda. Iye adaikhwa m'masiye m'munda mwa Uza. Tenepo Yosia mwanache adapita ufumu m'mbuto mwache. Yosia akhali na pyaka pisere pyakubalwa pikhapita iye ufumu wa Yuda mbatonga mu Yerusalemu pyaka makumatatu na chibodzi. Mache akhali Yedida mwana Adaia wa kuluwani ya Bozikati. Yosia adachita pinthu pyakukomera MBUYA; iye adateweza upangizi wa kholoache Mfumu Davite mbachita mphole-mphole kuvera matongero onsene a Mulungu. Chaka chakhumi na chisere Yosia mbali mfumu, adatuma Shafani, nyakulemba m'thando ya miseru, mwana Azalia mdzukuluache Meshulamu kwenda ku Nyumba ya Mulungu na matongero akuti: “Ndoko kuna Nyansembe Wamkulu Hilikia mbakakupange konta ya kobiri zatambira anyansembe, ambalondali pamsuwo wa Nyumba ya Mulungu ale, kubulukira kuna anthu. Apange kuti apereke kobirizo kuna amuna ale ambayang'anira basa yakusasanya pontho Nyumba ya MBUYA. Iwombo athema kupagali anyakupala matabwa, anyakumanga nyumba na anyaluso pakumanga na miyala; pontho agule matabwa na miyala kuti piphatiswe basa yakusasanya pontho nyumba. Amuna adapaswa kuyang'anira basa yeneyi ale, akhali akukhulupirika pyakwanga, tenepo nee pakhafunikave kuti alonge pya mule mukhaphatiswirwa basa kobirizo tayu.” Shafani adapereka mphangwa zile kuna Hilikia, tenepo Hilikia adampanga kuti iye akhadagumana bukhu ya Mwambo m'Nyumba ya MBUYA. Hilikia adapereka bukhu ile kuna Shafani, ule adaiwerenga. Kubuluka penepo adabwerera kuna mfumu mbakampanga mbati, “Anyabasanu akwata kobiri zikhadagumanwa m'Nyumba ya MBUYA zile mbazipereka kuna amuna akuyang'anira basa yakusasanya pontho Nyumba ya Mulungu ale.” Natenepo iye adalonga mbati, “Pano ndina bukhu yandipasa Hilikia.” Natenepo iye adaiwerenga mwakugaluza fala kuna mfumu. Pidava mfumu kuwerengwa kwa bukhu ile, adang'amba nguwo zache mwakutsukwala mbalonga kuna Hilikia nyansembe, Ahikamu mwana Shafani, Akibori mwana Mikaia, Shafani nyakulemba m'thando ya miseru, na Asaia nyakufiliviri mfumu mbati, “Ndokoni mukavunze nzeru kuna MBUYA m'mbuto mwanga, pontho na anthu onsene a Yuda pya pifunziso pya m'bukhu yeneyi. MBUYA atizhangalira thangwi makolo athu hadachite tayu ninga munalongera bukhuyi kuti pyathema kuchitwa.” Hilikia, Ahikamu, Akibori, Shafani na Asaia adenda kavunza nzeru kuna mprofeti unango wachikazi dzinache Hulida, ule akhakhala kukhundu yachinchino ya Yerusalemu. Mamunache akhali Shalumu mwana Tikiva, mdzukuluache Harihasi, ule akhali nyakukoya mikhanjo ya m'Nyumba ya Mulungu. Iwo adampanga pyonsene pikhadachitika pile. Tenepo Hulida adaapanga kuti abwerere kuna mfumu mbakampanga mphangwa zakubulukira kuna MBUYA zakuti: “Ine ndinafuna nditchunyuse Yerusalemu pabodzi pene na anthu ache onsene ninga mwalemberwa ipyo m'bukhu yawerenga mfumu wa Yuda. Iwo andikhonda mbapereka nsembe kuna milungu inango, natenepo iwo alamusa ukali wanga na pinthu pyonsene pyachita iwo. Ukali wanga ukugaka pana Yerusalemu pontho nkhabe dzambombowa tayu. Mbwenye kulonga pya mfumu, ine MBUYA Mulungu wa Israele ndikulonga kuti: Iwe udavera pyalembwa m'bukhumo, mbuleka pyakudawa pyako, pontho udapichepesa wekha ene pamaso panga, kung'amba nguwo zako na kulira pidava iwe mule mudathuswira ine kutchunyusa Yerusalemu na anthu ache ene. Ndinaichitisa kukhala mbuto yakugoswa pyakwanga, pontho anthu anaphatisa basa dzinache kutemberera nayo. Kwache ine ndava kupemphera kwako, tenepo kutchunyusa Yerusalemu kunafuna ine dzachita nee kunadza chinchino tayu kufikirana iwe ufe. Ine ndinakutawirisa kuti ufe na mtendere.” Amuna ale adabwerera kuna Mfumu Yosia na mphangwa zenezi. Mfumu Yosia adachemeresa akadamu onsene a mu Yuda na Yerusalemu, mbaenda onsene pabodzi pene ku Nyumba ya Mulungu mbatsagana na anyansembe, maprofeti na anthu onsene, anyakufuma na anyakutcherenga ene. Pamaso pa anthu onsene ale, mfumu adawerenga bukhu yonsene ya chiverano, ikhadagumanwa m'Nyumba ya Mulungu ile. Iye adaimira chifupi na mzati mbachita chiverano na MBUYA kuti anamvera, anateweza mwambo na matongero ache na mtimache onsene, na moyo wache onsene, pontho kuti anachita pinthu pinalongwa m'chiverano ninga mwalemberwa ipyo m'bukhumo. Natenepo anthu onsene adadumbira kukoya chiverano chenechi. Kubuluka penepo Yosia adapanga Nyansembe Wamkulu Hilikia, anyansembe anango akumphedzera na akulondali pamsuwo wa Nyumba ya Mulungu akhaphata basa pandzidzi wenewo ale kuti abuluse m'Nyumba ya MBUYA pinthu pyonsene pikhaphatiswa basa kupembedzera napyo milungu Baala, Ashera na nyenyezi. Mfumu adapipisa pyonsene pile kunja kwa Yerusalemu m'phedi ya Kidroni mbakwata dothache kwenda nayo ku Betele. Iye adabulusa anyansembe anango pabasa, ale akhadadzozwa na mafumu a Yuda kuti apereke nsembe pambuto zakupembedzerapo milungu m'mizinda ya Yuda na mbuto za chifupi na Yerusalemu, anyansembe onsene ale adapereka nsembe kuna Baala, dzuwa, mwezi, thambo na nyenyezi. Iye adabulusa m'Nyumba ya MBUYA dzimunthu wa milungu Ashera kwenda nawo kunja kwa mzinda kuphedi ya Kidroni. Kweneko iye adaupisa mbaupeya kuti usanduke dotha mbakawaza dothayo kumasiye a mwinji. Iye adavunga nyumba zikhakhala maputa achimuna na achikazi ene za ku Nyumba ya MBUYA. Mwenemo ndiye mukhaluka akazi mikhanjo yakuphatiswa basa pakupembedza Ashera. Iye adadza ku Yerusalemu na anyansembe onsene, ale akhali m'mizinda ya Yuda mbavunga mbuto zakupembedzerapo milungu pakhapereka iwo nsembe pale kubulukira ku Geba mpakana ku Beeresheba. Iye adagomola pontho mbuto zakupembedzerapo milungu chifupi na msuwo wa mpanda udamanga Yoswa mkulu wa mumzindamo, ule ukhali kukhundu yakumabzere kwa msuwo ukulu wakupitira mumzindamo. Anyansembe enewa hadatawiriswe tayu kutumikira m'Nyumba ya MBUYA, mbwenye adakwanisa kudya mikate yakusowa chakufufumisira, ile ikhaperekwa kuna anyansembe anzawo. Mfumu Yosia adavunga pontho Tofeti mbuto yakupembedzerapo milungu inango m'phedi ya Beni-Hinomu, towera paleke khala munthu na mbodzi ene wakupereka mwanache wamamuna penu wachikazi ninga nsembe yakupyerera kuna milungu Moleki. Iye adabulusa pontho akavalo ale akhadapambulwa na mafumu a Yuda pa chipembedzo cha dzuwa, mbapisa pingolo pile pikhaphatisa iwo basa pa chipembedzochi. Penepi pidakoyiwa chifupi na msuwo wa Nyumba ya Mulungu chifupi na nyumba ikhakhala Natani-Meleki thubu wamkulu. Maguwa ansembe akhadamanga mafumu a Yuda pansoyi pa nyumba ya chifumu chifupi na subi ya Ahazi. Mfumu Yosia adagwisa pabodzi pene na maguwa ansembe adaikha Mfumu Manase mupintalo piwiri pya Nyumba ya MBUYA. Iye adamala kuswa maguwa onsene mbakhala mapindi-mapindi pontho mbapiponya m'phedi ya Kidroni. Yosia adavunga mbuto zakupembedzerapo milungu adamanga Mfumu Solomoni kumabulukiro dzuwa a Yerusalemu kumwera kwa Phiri ya Olivi, ale akhaphatiswa basa kupembedza milungu inango yakuchitisa manyadzo ninga Asitarite, milungu ya Asidoni, Kemoshi, milungu ya Amoabu, na Moleki, milungu ya Aamoni. Mfumu Yosia adagomola piguwa pyakupambulika mbagwisa adzimunthu onsene a milungu Ashera, pontho pambuto pakhadaimira iwo akhadamala kupadzaza na magogodo a anthu. Yosia adagwisa pontho guwa pambuto yakupembedzerapo m'Betele, ile ikhadamangwa na Mfumu Yeroboamu mwana Nebati, ule adachitisa Aisraele kudawa. Yosia adagwisa guwa yansembe mbaswa miyala yache mapindi-mapindi mbaipeya kusanduka fumbi; iye adapisa pontho dzimunthu wa milungu Ashera. Kubuluka penepo Yosia adayang'ana-yang'ana mbaona nthumbi zinango paphiri pale. Iye adabulusamo magogodo onsene mbakaapisa paguwa yansembe. Na njira yeneyi iye adalulupisa guwa yansembe kuchitisa pinthu pidalongwa kale ene kukwana-kwana pandzidzi wa phwando pikhadaimira Mfumu Yeroboamu chifupi na guwa yansembe. Mfumu Yosia adayang'ana-yang'ana mbaona nthumbi ya munthu wa Mulungu, ule akhadalonga pya penepi. Mfumu adavunza mbati, “Nthumbi ile nja ani?” Anthu a ku Betele adatawira mbati, “Ndi nthumbi ya munthu wa Mulungu ule akhadabulukira ku Yuda mbalonga pya pinthu pyachita imwe leropi kuna guwa yansembeyi.” Yosia adalonga mbati, “Ilekeni tenepo; magogodo ache mbaleke buluswamo.” Natenepo magogodo ache na magogodo a mprofeti akhadabulukira ku Samaria ule hadabuluswemo tayu. M'mizinda yonsene ya Israele Mfumu Yosia adavunga nyumba zonsene za pambuto zakupembedzerapo milungu, zile zikhadamangwa na mafumu a Israele, ale pakuchita tenepo adalamusa ukali wa MBUYA. Iye adachita chibodzi-bodzi ninga mudapichitira iye m'Betele. Iye adapha anyansembe onsene pamaguwa ansembe pambuto zakupembedzerapo milungu pakhaphata iwo basa pale mbapisa magogodo a anthu pamaguwa enewa. Kubuluka penepo adabwerera ku Yerusalemu. Mfumu Yosia adatonga anthu kusekera Phwando ya Paska kulemedza nayo MBUYA Mulungu wawo ninga mwalemberwa ipyo m'bukhu ya chiverano. Chipo nkhabe mfumu na mbodzi ene wa Israele penu wa Yuda adzati chita phwando ya Paska ninga yeneyi tayu kutomera pandzidzi wa Atongi mpakana ndzidzi wa mafumu a Israele na Yuda. Pakumalisira pache chaka chakhumi na chisere cha ufumu wa Yosia, phwando ya Paska idachitika mu Yerusalemu. Na thangwi ya kufuna kuvera mwambo, ule udalembwa m'bukhu idagumana Nyansembe Wamkulu Hilikia m'nyumba ya Mulungu ile, Mfumu Yosia adabulusa mu Yerusalemu na mu Yuda monsene anyakukhumira na anyakuombedza onsene na milungu pontho mifanikizo yonsene ya m'nyumba na pinango pyonsene pimbanyansira Mulungu. Chipo nee padzati khala mfumu ninga weneyu tayu, ule adatumikira MBUYA na mtimache onsene, nzeru zache zonsene pontho na mphamvu zache zonsene, kuvera mwambo onsene wa Mose; podi na pidafa iye pene pakhali nkhabe pontho mfumu unango ninga iye. Mbwenye ukali wakugoswa wa MBUYA ukhadalamukira Yuda thangwi ya pinthu pidachita Manase, podi na lero udzati mbombowa tayu. MBUYA adalonga mbati, “Ndinati ndichite kuna Yuda pinthu pidachita ine kuna Israele. Ndinati ndiamaliretu anthu a ku Yuda mwakuti iwo nkhabe dzaoneka pontho pamaso panga tayu. Ine ndinakhonda Yerusalemu, mzinda udasankhula ine ule, pontho na nyumbanga, mbuto ile idalonga ine kuti ndathema kupembedzwamo.” Pinango pyonsene pidachitika Yosia mbali mfumu wa Yuda na pyonsene pidachita iye pyalembwa m'bukhu ya mbiri ya mafumu a Yuda. Pikhali Yosia mfumu, Neko mfumu wa Iguputo adadza na anyankhondo ache kumkulo wa Yufurate kudzaphedza mfumu wa Asiria. Mfumu Yosia adenda kuti akamenyane na Neko, mfumu wa ku Iguputo, pa Megido tenepo iye adampha ponthopo. Mathubu ache adakwata mtembo wache ule mbauikha m'chingolo, kubwerera nawo kwenda ku Yerusalemu kule kudaikhwa iye m'masiye achifumu. Anthu a ku Yuda adasankhula Yoahazi mwana Yosia mbamdzoza kukhala mfumu. Yoahazi akhali na pyaka makumawiri na pitatu pidapita iye ufumu wa Yuda. Tenepo iye adatonga mu Yerusalemu miyezi mitatu. Mache akhali Hamutala mwana wamkazi wa Yeremia wa kumzinda wa Libina. Iye adachita pyakuipa pamaso pa MBUYA pakuteweza pikhachita makolo ache. Ufumu wache udamala pandzidzi udakwatwa iye ninga nyaperezo na Neko mfumu wa Iguputo kwenda ku Ribila m'dziko ya Hamati mbachitisa Yuda kupagali siliva wakukwana makilogramu pikwi pitatu na madzana manayi pontho na golidi wakukwana makilogramu makumatatu na manayi kukhala ninga msonkho. Mfumu Neko adaikha Eliakimu mwana Yosia kupita ufumu wa Yuda m'mbuto mwa Yosia mbamtchandula dzinache Yehoiakimu. Yehoahazi adakwatwa na Mfumu Neko kwenda ku Iguputo. Iye adafera konthoko. Mfumu Yehoiakimu adakhomesa anthu msonkho malingana na mfuma ikhali na iwoyo, towera akwanise kupereka kuna mfumu wa ku Iguputo kobiri zidatonga iye kumpasa. Yehoiakimu akhali na pyaka makumawiri na pishanu pidapita iye ufumu wa Yuda mbatonga mu Yerusalemu pyaka khumi na chibodzi. Mache akhali Zebida mwana wamkazi wa Pedaia wa kuluwani ya Ruma. Yehoiakimu adachita pyakuipa pamaso pa MBUYA pakuteweza pikhachita makolo ache. Pikhali Yehoiakimu mfumu wa Yuda, Mfumu Nebukadinezara wa ku Babiloni adenda ku Yuda kachita nkhondo, tenepo pyaka pitatu Yehoiakimu adakhakhamizwa kukhala pansi pa utongi wa Nebukadinezara; kubuluka penepo iye adampandukira. MBUYA adatuma magulu a anyankhondo a ku Babiloni, Aramu, Moabu na Amoni kudzamenyana na Yehoiakimu kuvunga Yuda ninga montho mukhadalongera MBUYA kudzera muna maprofeti ache. Penepi pidachitika thangwi MBUYA adatonga kuti pikhale tenepo, towera Yuda amaliretu mbaleke onekave, thangwi pyakudawa pyonsene pidachita Mfumu Manase, pontho maka-maka thangwi ya anthu okhonda dawa adapha iye ale. MBUYA nee mbadalekerera Manase tayu thangwi ya kudawa kweneku. Pinango pyonsene pidachitika Yehoiakimu mbali mfumu na pyonsene pidachita iye pyalembwa m'bukhu ya mbiri ya mafumu a Yuda. Yehoiakimu adagonera mkono, tenepo Yehoiakini mwanache adapita ufumu m'mbuto mwache. Mfumu wa Iguputo na anyankhondo ache hakhabulukave tayu kunja kwa Iguputo kamenya nkhondo tayu, thangwi mfumu wa ku Babiloni ndzidzi wenewu ndiye akhatonga nthemba zonsene zile zikhali za Iguputo, kutomera kumkulo wa Yufurate mpakana kumadire kumpoto kwa Iguputo. Yehoiakini akhali na pyaka khumi na pisere pyakubalwa pikhapita iye ufumu wa Yuda mbatonga mu Yerusalemu miyezi mitatu. Mache akhali Nehushita mwana wamkazi wa Elinatani wa ku Yerusalemu. Yehoiakini adachita pyakuipa pamaso pa MBUYA pakuteweza pinthu pikhachita babache. Ukhali ndzidzi wakutonga kwache ule udadza anyankhondo a ku Babiloni pakuchita kutongwa na mathubu a Mfumu Nebukadinezara kakuzungulira Yerusalemu. Pandzidzi ukhazungulira iwo mzindawo, Nebukadinezara mwenechiroache ndiye adadza ku Yerusalemu, tenepo Mfumu Yehoiakini pabodzi pene na mache, anache, akadamu ache, pontho na mathubu a kunyumba yachifumu adaimisa manja kuna anthu a ku Babiloni. Chaka chachisere Nebukadinezara mbali mfumu adakwata Yehoiakini kukhala nyaperezo mbapokosera pyonsene pya m'Nyumba ya MBUYA na pya m'nyumba yachifumu kwenda napyo ku Babiloni. Ninga mudalongera MBUYA, Nebukadinezara adaswa pyombo pyonsene pyagolidi pidasasanya Mfumu Solomoni kuti piphatiswe basa m'Nyumba ya MBUYA. Mfumu Nebukadinezara adakwata anthu a mu Yerusalemu ninga anyaperezo, ana onsene a m'banja yachifumu, na anthu onsene akuveka mwenemo, onsene pabodzi pene akhalipo pikwi khumi. Iye adakwata anyaluso onsene pamabasa akusiyana-siyana pabodzi pene na amisiri akufula siliva mbasiya kwene anthu akutcherenga okha basi mu Yuda. Nebukadinezara adakwata Yehoiakini kwenda naye ku Babiloni ninga nyaperezo pabodzi pene na mache, akazache, mathubu ache na amunache onsene akuveka a mu Yuda. Nebukadinezara adakwata amuna akuveka kwenda nawo ku Babiloni, onsene pabodzi pene akhalipo pikwi pinomwe, pontho na anyaluso chikwi chibodzi pabasa yakusiyana-siyana kuthimizapo amisiri akufula siliva. Onsenewa akhali amuna akujintcha akuthema kuphata basa ya nkhondo. Nebukadinezara adachitisa mbuyache Yehoiakini, Matania, kukhala mfumu wa Yuda mbamtchandula dzina kukhala Zedekia. Zedekia akhali na pyaka makumawiri na chibodzi pikhapita iye ufumu wa Yuda mbatonga mu Yerusalemu pyaka khumi na chibodzi. Mache akhali Hamutala mwana Yeremia wa kumzinda wa Libina. Mfumu Zedekia adachita pyakuipa pamaso pa MBUYA ninga montho mudachitira Mfumu Yehoiakimu. MBUYA adazhangalira pyakwanga anthu a ku Yerusalemu na Yuda mwakuti adaabulusa pamaso pache. Zedekia adapandukira Mfumu Nebukadinezara wa ku Babiloni. Natenepo Nebukadinezara adadza pabodzi pene na anyankhondo ache onsene dzachita nkhondo na Yerusalemu pansiku yachikhumi ya mwezi wakhumi wa chaka chachifemba Zedekia mbali mfumu. Iwo adamanga misasa kuzungulira mzinda mbasasanya pyakugomolera mpanda. Mzindawo udazungulirwa na anyankhondo mpakana chaka chakhumi na chibodzi Zedekia mbali mfumu. Pansiku yachifemba ya mwezi wachinayi wa chaka chonthocho, pidakaka njala mwakuti anthu adasowaletu chakuti adye, mafufu a mpanda adaswiwa. Podi kwene kuti Ababiloni akhazungulira mzindawo, anyankhondo onsene adamala thawa mumzindamo na mosiku. Iwo adathawa na njira ya kumunda wachifumu mbapita na pamsuwo wa pakati pa mafufu mawiri, kuthawira kuphedi ya Yorodani. Kwache anyankhondo a ku Babiloni adathamangisa mfumu Zedekia mbamphatira m'phedi chifupi na Yeriko. Tenepo anyankhondo ache onsene adamala thawa mbamsiya yekha. Zedekia adaphatwa mbaendeswa kuna Mfumu Nebukadinezara, ule akhali mumzinda wa Ribila, natenepo kweneko Nebukadinezara adamtonga mseru. Ana a Zedekia adaphiwa uku Zedekia akuona na maso ache; kubuluka penepo Zedekia adakonombolwa maso mbammanga na njema kwenda naye ku Babiloni. Pansiku yachinomwe ya mwezi wachishanu wa chaka chakhumi na chifemba Nebukadinezara mbali mfumu wa ku Babiloni, Nebuzaradani phungu wa mfumu pontho mkadamu wa anyankhondo, adapita mu Yerusalemu. Iye adapisa moto Nyumba ya Mulungu, nyumba yachifumu na nyumba za anthu onsene akufunika mu Yerusalemu. Tenepo anyankhondo ache adagomola mpanda wa Yerusalemu. Kubuluka penepo Nebuzaradani adakwata anthu adasalira mumzindamo ale, amuna aluso pamabasa akusiyana-siyana, pontho na ale akhadapipereka okha ene kuna mfumu wa ku Babiloni kwenda nawo ninga anyaperezo ku Babiloni. Mbwenye mu Yuda adasiyamo kwene anyakutcherengaletu, ale akhali nkhabe na chinthu chene tayu kuti aphate basa m'minda yamfesa na minda inango. Anthu a ku Babiloni adagomola m'mapindi-mapindi nsanamira ziwiri zankuwa na pigudumu pikhali m'Nyumba ya Mulungu pile, pabodzi pene na phiso ikulu yankuwa mbakwata nkuwa onsene kwenda nawo ku Babiloni. Iwo adakwata pontho mafosholo, pontho pyakuwolera dotha paguwa yansembe, pyakukwizira tsakala ya nyale, ndilo zakuchuchisiramo chiropa cha nsembe, ndilo zakufukizira pyakununkhira pontho na pyombo pinango pyonsene pyankuwa pyakuphatiswa basa m'Nyumba ya Mulungu. Mkadamu wa anyankhondo adakwata pyonsene pyakusasanywa na golidi penu siliva pabodzi pene na ndilo zing'ono-zing'ono pontho na piwaya pyakuphatisirwa basa kupalira makala a moto. Pinthu pyankuwa pidasasanya Mfumu Solomoni kuti pikhale m'Nyumba ya Mulungu: Nsanamira ziwiri, pigudumu na phiso ikulu, pikhali pyakulemera pyakwanga mwakuti kulemera kwapyo kukhali kokhonda dziwika. Nsanamira ziwirizo zikhali sasawa; ibodzi kulapha kwayo ikhali makhono masere pontho ikhali na mphanda yankuwa, kulapha kwayo khono ibodzi na kati ya khono. Kuzungulira mphanda yonsene pakhali mangalade ankuwa akuthemeserwa na pinango pyakuoneka ninga ntheme zankuwa. Kuthimiza penepo Nebuzaradani mkadamu wa anyankhondo adakwata Seraia Nyansembe Wamkulu, Zefania wachiwiri kwa Nyansembe Wamkulu, pontho na akulu-akulu akufunika atatu ku m'Nyumba ya Mulungu mbaenda nawo ninga anyaperezo. Kubulukira mumzindamo iye adakwata mkadamu wa anyankhondo ule, mapungu ashanu a mfumu akhadasalira mumzindamo ale, wachiwiri kwa mkadamu wa anyankhondo, ule akhayayang'anira mabukhu a nkhondo, pabodzi pene na amuna anango makumatanthatu akufunika. Nebuzaradani adaakwata kwenda nawo kuna mfumu wa ku Babiloni, ule ndzidzi wenewu akhali mumzinda wa Ribila m'nthemba ya Hamati. Kweneko mfumu adatonga kuti anthu ale amenywe mbaphiwa. Natenepo anthu a ku Yuda adakwatwa m'dziko mwawo kwenda kudziko ya unyaperezo. Mfumu Nebukadinezara wa ku Babiloni adaikha Gedalia mwana Ahikamu mdzukuluache Shafani kukhala mkulu wa boma ya Yuda kuyang'anira anthu adasiya iye mu Yuda ale. Pidava akadamu na anyankhondo a ku Yuda akhadathawa ale pya penepi, iwo adadza kuna Gedalia pa Mizipa. Akadamu enewa akhali Ishimaele mwana Netania, Yohanani mwana Karea, Seraia mwana Tanihumeti wa kuluwani ya Netofa na Yaazania mwana wa Maakati. Gedalia adaatsikimizira mbati, “Lekani gopa kutumikira anthu a ku Babiloni. Khazikikani m'dzikomu mbamutumikire mfumu wa ku Babiloni, tenepo pinthu pyanu pyonsene pinakufambirani mwadidi.” Mbwenye mwezi wachinomwe wa chaka chenecho, Ishimaele mwana Netania, mdzukuluache Elishama wa banja yachifumu, adenda ku Mizipa pabodzi pene na amuna khumi kasosa Gedalia mbampha. Iye adapha pontho Aisraele na anthu a ku Babiloni akhali pabodzi na iye ale. Kubuluka penepo Aisraele onsene, mkulu mpakana mwana, na akadamu a nkhondo adathawira ku Iguputo, thangwi akhagopa anthu a ku Babiloni. Chaka chidapita Evili-Merodaki ufumu wa Babiloni adakomera mtima Mfumu Yehoiakini wa ku Yuda mbambulusa m'perezo. Penepi pidachitika pansiku yamakumawiri na chishanu ya mwezi wakhumi na chiwiri wa chaka chamakumatatu na chinomwe pidakwatwa Yehoiakini ninga nyaperezo. Evili-Merodaki adamkomera mtima pyakwanga mbampasa chidzo chikulu chene kupiringana mafumu anzache akhadaphatwa pabodzi na iye kwenda ku Babiloni ninga anyaperezo ale. Natenepo Yehoiakini akhatawiriswa kudula nguwo zache za unyaperezo kuvala zinango zene, pontho kudya pathebulu pa mfumu moyo wache onsene. Nsiku na nsiku moyo wache onsene, iye akhapaswa na mfumu wa ku Babiloni pikhasowa iye mpakana nsiku idafa iye. Adamu adabala Seti, Seti adabala Enosi, Enosi adabala Kenani, Kenani adabala Mahalalele, Mahalalele adabala Yaredi, Yaredi adabala Enoki, Enoki adabala Metusela, Metusela adabala Lameki, Lameki adabala Nowa, Nowa adabala Semu, Hamu, na Yafeti. Ana a Yafeti mbawa: Gomeri, Magogi, Madai, Yavani, Tubali, Mesheki, na Tirasi. Pidzukulu pya Gomeri pikhali anthu a ku Ashikenazi, Rifati, na Togarima. Pidzukulu pya Yavani pikhali anthu a ku Elisha, Tarisisi, Kipro na Rodanimu. Ana achimuna a Hamu mbawa: Kushi, Iguputo, Puti na Kanani. Pidzukulu pya Kushipikhali anthu a ku Seba, Havila, Sabita, Raama, na Sabiteka. Pidzukulu pya Raama pikhali anthu a ku Sheba na Dedani. Kushi adabala mwana dzinache Nimurodi, ule adasanduka nyakukunda wamkulu wakutoma padziko ya pansi. Pidzukulu pya Iguputo pikhali anthu a ku Ludi, Anamu, Lehabu, Nafitu, Patirusi, Kasilu, pontho na ku Krete (kule kukhadabulukira Afilisti). Ana achimuna a Kanani mbawa: Sidoni mwanache wautombo na Heti, ale akhali makolo a anthu akhadakwata madzinawo. Kanani akhali pontho kholo wa Ayebusi, Aamori, Agirigashi, Ahivi, Aariki, Asini, Aarividi, Azemari na Ahamati. Ana achimuna a Semu mbawa: Elamu, Ashuri, Aripakisadi, Ludi, Aramu, Uzi, Huli, Geteri, na Mesheki. Aripakisadi adabala Shela, Shela adabalambo Eberi. Eberi adabala ana awiri achimuna; mbodzi adamthula Pelegi, thangwi pandzidzi wenewu anthu a padziko adagawanikana, unangoyo adamthula Yokotani. Pidzukulu pya Yokotani pikhali anthu a ku Alimodadi, Shelefu, Hazaramaveti, Yera, Hadoramu, Uzali, Dikila, Ebali, Abimaele, Sheba, Ofiri, Havila na Yobabu. Nyandandanda wa mabanja kutomera Semu kufikirana Abrahamu ngufu: Semu, Aripakisadi, Shela, Eberi, Pelegi, Reu, Serugi, Nahori, Tera, na Abramu (wakudziwika pontho na dzina yakuti Abrahamu). Abrahamu adabala ana awiri achimuna Isake na Ishimaele. Ishimaele adabala Nebaioti mwanache wautombo pontho Kedara, Adibeele, Mibisamu, Mishima, Duma, Masa, Hadadi, Tema, Yeturi, Nafishi na Kedema. Abrahamu akhali na mkazi wachibitchu dzinache Ketura, ule adambalira ana atanthatu: Zimirani, Yokishani, Medani, Midiani, Ishibaki na Shua. Yokishani adabala ana awiri achimuna: Sheba na Dedani. Midiani adabala ana ashanu achimuna: Efa, Eferi, Hanoki, Abida na Elida. Isake mwana Abrahamu adabala ana awiri achimuna: Esau na Yakobo. Esau adabala Elifazi, Reuele, Yeushi, Yalamu na Kora. Elifazi adabala Temani, Omara, Zefi, Gatamu, Kenazi, Timina na Amaleki. Reuele adabala Nahati, Zera, Shama na Miza. Sieri adabala Lotani, Shobali, Zibeoni, Anahi, Dishoni, Ezeri, na Dishani. Lotani adabala Hori na Hemani. Lotani akhali na nyamainga dzinache Timina. Shobali adabalaana achimuna Alivani, Manahati, Ebali, Shefi na Onamu. Zibeoni adabala ana awiri achimuna Aia na Anahi. Anahi adabala ana achimuna Dishoni; Dishoni adabala Hamurani, Eshibani, Itirani na Kerani. Ezeri adabala Bilihani, Zaavani na Yaakani. Dishani adabala Uzi na Arani. Anthu a Edomu adagawanikana m'madzinza awa: Timina, Aliva, Yeteti, Oholibama, Ela, Pinoni, Kenazi, Temani, Mibizari, Magidiele na Iramu. Yakobo adabala ana khumi na awiri achimuna: Rubeni, Simioni, Levi, Yuda, Isakara, Zebuloni, Dani, Yosefe, Benjemani, Nafitali, Gadi na Asheri. Yuda adabala ana ashanu achimuna. Mkazache Batishua wa Chikanani adambalira ana atatu achimuna: Eri, Onani na Shela. Mwanache wautombo Eri akhali wakuipa pyakwanga mwakuti MBUYA adampha. Mkwenyache Yuda, dzinache Tamara, adambalira ana awiri achimuna: Perezi na Zera. Perezi adabala ana awiri achimuna: Hezironi na Hamuli. Zera mphwache adabala ana ashanu achimuna: Zimri, Etani, Hemani, Kalikoli na Darida. Akani mwana Karimi mbodzi wa pidzukulu pya Zera adadzesa nyatwa pakati pa Aisraele pakukwata pinthu pikhadapokoserwa pankhondo mbapiperekwa kuna MBUYA pile. Etani adabala Azaria. Hezironi adabala ana atatu achimuna: Yerameele, Ramu na Kalebu. Nyandandanda wa mabanja kutomera pa Ramu kufikirana Yese ngufu: Ramu, Aminadabu, Nashoni, nyakulemedzwa dzinza ya Yuda ule, Salima, Boazi, Obedi na Yese. Yese adabala ana anomwe achimuna kutomera wautombo kufikirana chimalisira bele mbawa: Eliabu, Abinadabu, Shimea, Netanele, Radai, Ozemu na Davite. Iye adabala pontho ana awiri achikazi: Zeruia na Abigaile. Mwana wamkazi wa Yese dzinache Zeruia adabala ana atatu achimuna: Abishai, Yoabu na Asahele. Mwanache unango wamkazi Abigaile adasembwa na Yetere chidzukulu cha Ishimaele, tenepo iwo adabala mwana wamamuna dzinache Amasa. Kalebu mwana wamamuna wa Hezironi adasemba Azuba mbabala mwana wamkazi dzinache Yerioti, iyembo adabala ana atatu achimuna: Yeseri, Shobabu na Aridoni. Pidafa Azuba, Kalebu adasemba Efirati mbabala naye mwana wamamuna dzinache Huri. Huri adabala Uri, Uri adabala Bezalele. Pikhali Hezironi pyaka makumatanthatu adasemba mwana wamkazi wa Makiri nyamaingache Gileadi. Iwo adabala mwana wamamuna dzinache Segubu. Segubu adabala Yairi. Yairi adatonga mizinda makumawiri na mitatu m'nthemba ya Gileadi. Mbwenye mafumu a Geshuri na Aramu adakunda maluwani makumatanthatu kuthimizapo midzi ya Yairi na Kenati na maluwani a chifupi. Anthu onsene akhakhala kweneko akhali pidzukulu pya Makiri, babache Gileadi. Pidafa Hezironi, mwanache wamamuna Kalebu adasemba Efurata mkazi defuntu babache. Iye adabala naye mwana wamamuna dzinache Ashuri ule adamanga luwani ya Tekoa. Yerameele mwana wautombo wa Hezironi adabala ana ashanu achimuna: Ramu mtombo, Buna, Oreni, Ozemu na Ahia. Onamu adabala ana awiri achimuna. Shamai na Yada, Shamai adabala ana awiri achimuna, Nadabu na Abishuri. Abishuri adasemba mkazi dzinache Abihaili mbabala ana awiri achimuna, Ahibani na Molidi. Nadabu, mbaleache Abishuri, adabala ana awiri achimuna, Seledi na Apaimu, mbwenye Seledi adafa kwene wakusowa ana. Apaimu adabala Ishi, Ishi adabala Sheshani, Sheshani adabala Ahilai. Yada mbaleache Shamai adabala ana awiri achimuna, Yetere na Yonatani, mbwenye Yetere adafa wakusowa mwana. Yonatani adabala ana awiri achimuna, Peleti na Zaza. Onsene uwiriawo akhali pidzukulu pya Yerameele. Sheshani adabala kwene ana achikazi okhokha. Iye akhali na nyabasa wachimuna wa ku Iguputo dzinache Yara. Iye adapereka mwanache wamkazi kuna nyabasayo kuti asembane. Iwo adabala mwana wamamuna dzinache Atai. Nyandandanda wa mabanja kutomera Atai kufikirana Elishama mbawa: Atai, Natani, Zabadu, Efelali, Obedi, Yehu, Azaria, Helezi, Eleasa, Sisimai, Shalumu, Yekamia na Elishama. Mwana wautombo wa Kalebu akhali Mesha mbaleache Yerameele. Mesha adabala Zifi. Tenepo mwana wachiwiri wa Kalebu akhali Maresha, iye adamanga Hebroni. Hebroni adabala ana anayi achimuna: Kora, Tapua, Rekemu na Shema. Shema adabala Rehamu; Rehamu adabala Yorikeamu. Rekemu mbaleache Shema adabala Shamai. Shamai adabala Maoni. Maoni adabala Beti-Zuri. Kalebu akhali na mkazi wachibitchu dzinache Efa mbabala naye ana atatu achimuna: Harani, Moza, Gazezi. Harani adabalambo mwana mbodzi wamamuna dzinache Gazezi. Munthu unango dzinache Yadai adabala ana atanthatu achimuna: Regemu, Yotamu, Geshani, Peleti, Efa na Shaafu. Kalebu akhali na mkazi unango wachibitchu dzinache Maaka mbabala naye ana awiri achimuna: Sheberi na Tirihana. Kubuluka penepo adabala pontho ana anango awiri: Shaafu ule adamanga luwani ya Madimana, na Sheva ule adamanga luwani ya Makibena na Gibea. Kuthimiza penepo Kalebu adabala mwana wamkazi dzinache Akisa. Anthu ali m'tchindemu mphidzukulumbo pya Kalebu: Huri akhali mwana wautombo wa Kalebu na mkazache Efurata. Shobali mwana Huri adabala Kiriati-Yearimu, Mwanache wachiwiri Salima adamanga luwani ya Betelehemu, pontho mwanache wachitatu Harefi adamanga luwani ya Beti-Gaderi. Shobali babache Kiriati-Yearimu akhali kholo ya anthu a Haroe, khundu inango ya anthu a ku Menuhoti na mbumba zawo zili m'tchindemu, zile zikhakhala mu Kiriati-Yearimu: Aitiri, Aputi, Ashumati, na Amishirai. Anthu a m'mizinda ya Zora na Eshitaoli akhalimbo a m'mbumba zenezi. Pidzukulu pya Salima pikhali Betelehemu, Anetofa, Atiroti-Beti-Yoabu pontho na Azori, ile ikhali ibodzi ya madzinza awiri a Manahati. Mbumba ili m'tchindemu njile ina luso pa kulemba, ile imbakhala muluwani ya Yabezi: Atirati, Ashimeati na Asukati. Iwo akhali Akeni, ale akhadasembana na Arekabi. Onsene atanthatu adabalwa mu Hebroni pandzidzi ukhatonga Davite kweneko pyaka pinomwe na theka. Iye akhali mfumu mu Yerusalemu mbatonga pyaka makumatatu na pitatu, tenepo ana azinji adaabalira kweneko. Batisheba mwana wamkazi wa Amiele adambalira ana anayi achimuna: Shimea, Shobabu, Natani na Solomoni. Iye akhali pontho na ana anango afemba achimuna: Ibihari, Elishua, Elifeleti, Noga, Nefegi, Yafia, Elishama, Eliada na Elifeleti. Kuthimizira pa ana enewa, Davite akhali pontho na ana achimuna adambalira akazache achibitchu. Iye akhali pontho na mwana wamkazi dzinache Tamara. Ipi mphidzukulu pya Mfumu Solomoni kutomera baba munthu kufikirana mwana munthu: Solomoni, Rehoboamu, Abia, Asa, Yehosafati, Yehoramu, Ahazia, Yoasi, Amazia, Uzia, Yotamu, Ahazi, Hezekia, Manase, Amoni, na Yosia. Yosia adabala ana anayi achimuna: Yohanani, Yehoiakimu, Zedekia na Shalumu. Yehoiakimu adabala ana awiri achimuna: Yehoiakini, na Zedekia. Ipi mphidzukulu pya Yehoiakini, ule adakwatwa unyaperezo kwenda ku Babiloni. Yehoiakini, adabala ana anomwe achimuna: Shealatiele, Malikiramu, Pedaia, Shenazara, Yekamia, Hoshama na Nedabia. Pedaia adabala ana awiri achimuna: Zerubabele na Shimei. Zerubabele adabala ana awiri achimuna: Meshulamu na Hanania, pontho na mwana wamkazi mbodzi dzinache Shelomiti. Iye akhali pontho na ana anango ashanu achimuna: Hashuba, Ohele, Berekia, Hasadia na Yushabu-Hesedi. Hanania adabala ana awiri achimuna: Pelatia na Yeshaia. Yeshaia adabala Refaia. Refaia adabala Arinani, Arinani adabala Obadia, Obadia adabala Shekania. Shekania adabala mwana mbodzi wamamuna dzinache Shemaia na pidzukulu pishanu: Hatushi, Igali, Baria, Nearia na Shafati. Nearia adabala ana atatu achimuna: Elioenai, Hizikia na Azirikamu. Elioenai adabala ana anomwe achimuna: Hodavia, Eliashibu, Pelaia, Akubu, Yohanani, Delaia na Anani. Pili m'tchindemu mphidzukulu pya Yuda: Perezi, Hezironi, Karimi, Huri na Shobali. Shobali adabala Reaia, Reaia adabala Yahati, Yahati adabala Ahumai na Lahadi makolo a anthu akhakhala mu Zora. Ashuri, ule adamanga luwani wa Tekoa, akhali na akazi awiri: Hela na Naara. Iye na Naara adabala ana anayi achimuna: Ahuzamu, Hefere, Temeni na Haahashitari. Ashuri na Hela adabala ana atatu achimuna: Zereti, Izihara na Etinani. Kozi adabala Anubu na Zobeba, pontho akhali kholo ya pidzukulu pya Aharihele mwana Harumu. Pakhali munthu unango dzinache Yabezi ule akhali wakulemedzwa pyakwanga pabanjache. Mache adampasa dzina yakuti Yabezi, thangwi kubalwa kwache kukhali kwa kupha pyakwanga. Mbwenye Yabezi adapemphera kuna Mulungu wa Israele mbati, “Mulungu nditsanzayiseni pakundipasa mbuto ikulu ene. Khalani nane mbamundikhazike kutali na pyakuipa pile pinakwanisa kundionesa nyatwa.” Tenepo Mulungu adampasa pidapempha iye pile. Kelubi mbaleache Shuha adabala Mehiri. Mehiri adabala Eshitoni. Eshitoni adabala ana atatu achimuna: Beti-Rafa, Pasea, na Tehina. Tehina adabala Irinahashi. Pidzukulu pya anthu enewa pikhakhala mu Reka. Kenazi adabala ana awiri achimuna Oteniele na Seraia. Oteniele adabalambo ana awiri achimuna Hatati na Meonotai. Meonotai adabala Ofara. Seraia adabala Yoabu, ule adamanga Phedi ya Amisiri, kule anthu onsene akhali anyaluso pamabasa akusiyana-siyana. Kalebu mwana Yefune adabala ana atatu achimuna: Iru, Ela na Naamu. Tenepo Ela adabala Kenazi. Yehalelele adabala ana anayi achimuna: Zifi, Zifa, Tiria na Asarele. Hodia adasemba nyamaingache Nahamu. Pidzukulu pyawo ndi nkhonda Garimu, ale akhakhala muluwani ya Keila, pontho nkhonda Maaka ale akhakhala muluwani ya Eshitemoa. Shimoni adabala ana anayi achimuna: Aminoni, Rina, Beni-Hanani, na Tiloni. Ishi adabala ana awiri achimuna: Zoheti na Beni-Zoheti. Shela akhali mbodzi wa ana a Yuda. Pidzukulu pyache pikhali Eri ule adamanga luwani ya Leka; Laada ule adamanga luwani ya Maresha; mbumba zakudziwa pyakuluka-luka, zile zikhakhala muluwani ya Beti-Ashibea, Yokimu na anthu akhakhala muluwani ya Kozeba; na Yoasi na Sarafi, ule adasemba mkazi wa Chimoabu mbakhazikika m'Betelehemu. (Mbiri yeneyi njakale pyakwanga.) Iwo akhali anyakuumba pyombo, ale akhakhala muluwani ya Netaniamu na Gedera mbaphatira basa mfumu. Simioni adabala ana ashanu achimuna: Nemuele, Yamini, Yaribu, Zera, na Shauli. Shauli adabala Shalumu. Shalumu adabala Mibisamu, Mibisamu adabala Mishima, Mishima adabala ana atatu achimuna: Hamuele, Zakuri, na Shimei. Shimei adabala ana khumi na atanthatu achimuna na atanthatu achikazi, mbwenye abale ache adabala ana akuchepa, pontho dzinza ya Simioni hidakule ninga mudakulira dzinza ya Yuda tayu. Kufikirana ndzidzi wa Mfumu Davite pidzukulu pya Simioni pidakhala m'maluwani awa: Beeresheba, Molada, Hazari-Shuali, Biliha, Ezemu, Toladi, Betuele, Horima, Zikilagi, Beti-Marikaboti, Hazari-Susimu, Beti-Biri na Shaaraimu. Iwo adakhala pontho m'mbuto zinango zishanu Etamu, Aini, Rimoni, Tokeni na Ashani, pontho na midzi yakuzungulira mpakana kufika kumwera kumadokero dzuwa na kuluwani ya Baalati. Yeneyi ndi mbiri idakoya iwo ya mabanjawo na mbuto zikhakhala iwo. iwo adafalikira kumadokero dzuwa chifupi na Gerari mbadyesa mabirawo kukhundu yakumabulukiro dzuwa ya phedi mule mudakhazikiswa mzindawo. Iwo adagumana mpovu uzinji pontho wadidi, pontho ikhali mbuto yakutambalala, yamtendere na yakumatama. Ahamu ndiye akhakhala kweneko pakutoma. Pandzidzi wa Hezekia mfumu wa Yuda, amuna alongwa padzuluwa adenda ku Gerari mbavunga makumbi a Ahamu na Ameuni akhakhala mwenemo ale. Iwo adapha anthu onsene akhakhala mwenemo ale mbakhazikika mwenemo, thangwi mukhali mpovu uzinji wakudyesera mabirawo. Anthu anango madzana mashanu a m'dzinza ya Simioni adenda kudziko yakumabulukiro dzuwa ya Edomu. Iwo adendeswa na ana achimuna a Ishi: Pelatia, Nearia, Refaia na Uziele. Kweneko iwo adapha Aamaleki adasalira ale, mbakhala kweneko na lero. Ipi mphidzukulu pya Rubeni, mwana wautombo wa Yakobo. (Na thangwi yakuti iye adagona na mkazi unango wachibitchu wa babache, iye adataya chidzo chautombo, chile chidenda kuna Yosefe. Kwache ikhali dzinza ya Yuda ile idasanduka yamphamvu pyakwanga mbikhala yakutonga madzinza anango.) Rubeni, mwana wautombo wa Yakobo, adabala ana anayi achimuna: Hanoki, Palu, Hezironi na Karimi. Mbiri ya banja idalembwa pya nyandandanda wa akadamu a mbumba zili m'tchindemo a m'dzinza ya Rubeni: Yeiele, Zekaria, na Bela, mwana Azazi, mdzukuluache Shema, wa nkhonda Yowele. Mbumba yeneyi ikhakhala mu Aroeri na m'nthemba yakubulukira kweneko, kumpoto mpakana ku Nebo na Baala-Meoni. Iwo akhali na pifuyo pizinji, m'nthemba ya Gileadi, natenepo adafalikira mpakana kuthando yatchetcha kumabulukiro dzuwa ile yafumukira kumkulo wa Yufurate. Pandzidzi wa Mfumu Sauli dzinza ya Rubeni idenda mbikasosa Ahagiri mbaapha pankhondo, tenepo adakwata dziko yawoyo kukhundu yonsene yakumabulukiro dzuwa a Gileadi. Dzinza ya Gadi ikhakhala kumpoto kwa dzinza ya Rubeni m'nthemba ya Bashani mbafikiratu mpakana chakumabulukiro dzuwa ku Saleka. Yowele ndiye akhali mkadamu wamkulu mu Bashani; Shafamu ndiye akhali wachiwiriache, kubuluka penepo Yanai na Shafati. Abale awo, ale akhali akadamu a mbumba zawo, mbawa: Mikaele, Meshulamu, Sheba, Yorai, Yakani, Zia na Eberi, onsene pabodzi akhalipo anomwe. Iwo akhali pidzukulu pya Abihaili mwana Huri, mwana Yaroa, mwana Gileadi, mwana Mikaele, mwana Yeshishai, mwana Yahido, mwana Buzi. Ahi, mwana Abidiele, mdzukuluache Guni, ndiye akhali mkadamu wa mbumba zenezi. Iwo adakhala m'nthemba ya Bashani na Gileadi m'maluwani a kweneko na mbuto zonsene zakudyesera pifuyo za Sharoni. Mbiri yeneyi idalembwa nsiku za Yotamu mfumu wa Yuda na Yeroboamu wachiwiri mfumu wa Israele. M'madzinza a Rubeni, Gadi na Manase wakumabulukiro dzuwa pakhali anyankhondo pikwi makumanayi na anayi pontho na madzana manomwe na makumatanthatu. Iwo akhadafunziswa mwadidi maphatisiro basa a pyakugedera matswimo, matalasada na mauta. Iwo adenda kamenya nkhondo na madzinza a Hagiri, Yeturi, Nafishi na Nodabu. Iwo adanyindira Mulungu mbapempha chiphedzo kuna iye, natenepo Mulungu adava kupemphera kwawo mbaapasa mphamvu zakukunda nazo Ahagiri pabodzi na magulu onsene akhali na iwo gulu ibodzi. Iwo adapokosera anyamalwa ngamila pikwi makumashanu, mabira pikwi madzana mawiri na makumashanu, mabulu pikwi mbakwata pontho anthu unyaperezo pikwi dzana. Iwo adapha anyamalwa azinji, thangwi nkhondoyo kukhali kufuna kwa Mulungu. Tenepo iwo adathimiza kukhala m'nthemba yeneyo kufikirana nsiku idakwatwa iwo kwenda kudziko ya unyaperezo. Dzinza ya Manase yakumabulukiro dzuwa idakhazikika m'nthemba yakumpoto kwa Bashani mbifikiratu ku Baala-Herimoni, Seniri na Phiri ya Herimoni, tenepo iwo adabalana pyakwanga. Ali m'tchindemu akhali akadamu a mbumba zawo: Eferi, Ishi, Eliele, Aziriele, Yeremia, Hodavia na Yahidiele. Onsenewa akhali anyankhondo amphamvu, akuveka pontho akadamu a mabanjawo. Mbwenye anthu akhali okhonda khulupirika kuna Mulungu wa makolo awo mbamsiya kwenda kapembedza milungu ya madzinza akhadathamangisa Mulungu m'dziko mukhakhala iwo mule. Natenepo Mulungu adachitisa Puli mfumu wa Asiria wakudziwika pontho na dzina yakuti Tigilati-Pilesere kukwata dzikoyo. Iye adathamangisa madzinza a Rubeni, Gadi na Manase wakumabulukiro dzuwa mbaaendesa kudziko ya unyaperezo ya Hala, Habori na Hara pontho na chifupi na mkulo wa Gozani. Levi adabala ana atatu achimuna: Gereshomu, Kohati na Merari. Kohati adabala ana anayi achimuna: Amuramu, Izihara, Hebroni na Uziele. Amuramu adabala ana awiri achimuna: Aroni na Mose pontho na mwana mkazawo mbodzi dzinache Miriamu. Aroni adabala ana anayi achimuna: Nadabu, Abihu, Eleazara na Itamara. Eleazara adabala Finiasi, Finiasi adabala Abishua, Abishua adabala Buki, Buki adabala Uzi, Uzi adabala Zerahia, Zerahia adabala Meraioti, Meraioti adabala Amaria, Amaria adabala Ahitubu, Ahitubu adabala Zadoki, Zadoki adabala Ahimaazi, Ahimaazi adabala Azaria, Azaria adabala Yohanani, Yohanani adabala Azaria, (ule akhaphata basa m'Nyumba ya Mulungu idamanga Mfumu Solomoni ile), Azaria adabala Amaria, Amaria adabala Ahitubu, Ahitubu adabala Zadoki, Zadoki adabala Shalumu, Shalumu adabala Hilikia, Hilikia adabala Azaria, Azaria adabala Seraia, pontho Seraia adabala Yehozadaki. Mfumu Nebukadinezara adathamangisa Yehozadaki pabodzi pene na anthu a ku Yuda pontho na Yerusalemu, ale akhadendeswa na MBUYA kudziko ya unyaperezo. Levi adabala ana atatu achimuna: Gereshomu, Kohati na Merari. Onsene utatuawo adabalambo anawo achimuna. Gereshomu adabala Libini na Shimei. Kohati adabala Amuramu, Izihara, Hebroni na Uziele; Merari adabala Mahili na Mushi. Ali m'tchindemu ndi mbumba ya Levi malingana na makolo awo: Nkhonda Gereshomu: Gereshomu adabala Libini, Libini adabala Yahati, Yahati adabala Zima, Zima adabala Yoa, Yoa adabala Ido, Ido adabala Zera, pontho Zera adabala Yeaterai. Nkhonda Kohati: Kohati adabala Aminadabu, Aminadabu adabala Kora, Kora adabala Asiri, Asiri adabala Elikana, Elikana adabala Ebiasafu, Ebiasafu adabala Asiri, Asiri adabala Tahati, Tahati adabala Uriele, Uriele adabala Uzia, pontho Uzia adabala Shauli. Elikana akhali na ana awiri achimuna, Amasai na Ahimoti. Ahimoti adabala Elikana. Nkhonda Elikana: Elikana adabala Zofai, Zofai adabala Nahati, Nahati adabala Eliabu, Eliabu adabala Yerohamu, pontho Yerohamu adabala Elikana. Samuele adabala ana awiri achimuna: Yowele wautombo na Abia nyamsolo wache. Nkhonda Merari: Merari adabala Mahili, Mahili adabala Libini, Libini adabala Shimei, Shimei adabala Uza, Uza adabala Shimei, Shimea adabala Hagia, pontho Hagia adabala Asaia. Amuna enewa ngale Mfumu Davite adaaikha kuti akhale anyakuyang'anira pyakuimba-imba pambuto yakupambulika mu Yerusalemu pidadzeswa Bokosi ya Chiverano mwenemo. Iwo akhachita buswa-buswa m'Chikhumbi cha Mulungu, mwenemo Mfumu Solomoni mbadzati manga Nyumba ya MBUYA. Nyandandanda wa mabanja, ale akhali anyakuyang'anira basa yeneyi mbawa: Nkhonda Kohati: Hemani mwana Yowele, ule akhali mkadamu wa gulu yakutoma ya anyakuimba. Nyandandanda wa banjache udafikiratu mpakana kuna Yakobo ninga tenepa: Hemani, Yowele, Samuele, Elikana, Yerohamu, Eliele, Toa, Zufu, Elikana, Mahati, Amasai, Elikana, Yowele, Azaria, Zefania, Tahati, Asiri, Ebiasafu, Kora, Izihara, Kohati, Levi na Yakobo. Asafu akhali mkadamu wa gulu yachiwiri ya anyakuimba. Nyandandanda wa banjache udafikiratu mpakana kuna Levi ninga tenepa: Asafu, Berekia, Shimea, Mikaele, Baaseia, Malikia, Etini, Zera, Adaia, Etani, Zima, Shimei, Yahati, Gereshomu na Levi. Etani wa nkhonda Merari akhali mkadamu wa gulu yachitatu ya anyakuimba. Nyandandanda wa banjache udafikiratu mpakana kuna Levi ninga tenepa: Etani, Kishi, Abidi, Maluki, Hashabia, Amazia, Hilikia, Amizi, Bani, Shemeri, Mahili, Mushi, Merari na Levi. Alevi anzawo anango adapaswa mabasa anango onsene a pambuto yakupembedzerapo. Aroni na pidzukulu pyache adapereka pyakupereka pyakununkhira mbapereka nsembe zile zikhadapiswa paguwa yansembe. Iwo basawo ikhali yakuyang'anira chipembedzo chonsene chikhachitika pa Mbuto Yakuchenesesa na nsembe zile kudzera muna izo, Mulungu akhalekerera pyakudawa pya anthu a Israele. Iwo adachita pinthu pyonsene malingana na mudapangirwa iwo na Mose nyabasa wa Mulungu. Pili m'tchindemu mphidzukulu pya Aroni: Aroni adabala Eleazara, Eleazara adabala Finiasi, Finiasi adabala Abishua, Abishua adabala Buki, Buki adabala Uzi, Uzi adabala Zeraia, Zerahia adabala Meraioti, Meraioti adabala Amaria, Amaria adabala Ahitubu, Ahitubu adabala Zadoki, pontho Zadoki adabala Ahimaazi. Mbuto idapaswa pidzukulu pya Aroni nkhonda Kohati njishi: Iwo adatambira khundu yakutoma ya dziko idapaswa Alevi ile. Penepa nkhuthimizapo Hebroni m'nthemba ya Yuda na mbuto zache zampovu zakuzungulira. Mbwenye minda na midzi yakuzungulira mzinda ule, idaperekwa kuna Kalebu mwana Yefune. M'nthemba ya Benjemani iwo adapaswa maluwani ali m'tchindemu pabodzi pene na mbuto zawo zampovu: Geba, Alemeti, na Anatoti. Maluwani onsene akhakhala mabanjawo adakwana khumi na atatu. Maluwani khumi a dzinza ya Manase yakumadokero dzuwa adaperekwa kuna mabanja anango a nkhonda Kohati adasalira ale pakuchita ntsango. Kuna nkhonda Gereshomu, mabanja onsene adapaswa maluwani khumi na atatu m'nthemba ya Isakara, Asheri, Nafitali na dzinza ya Manase wakumabulukiro dzuwa m'nthemba ya Bashani. Montho-monthomo maluwani khumi na awiri m'nthemba za Rubeni, Gadi na Zebuloni zidaperekwa kuna mabanja onsene a nkhonda Merari. Na njira yeneyi anthu a ku Israele adapereka maluwani kuna Alevi kuti akhalemo pabodzi pene na mbuto zampovu zakuzungulira maluwaniwo. Maluwani a m'nthemba za Yuda, Simioni na Benjemani alongwa padzuluwa adaperekwa pakuchita pontho ntsango. Anango mwa mabanja a nkhonda Kohati adapaswa maluwani na mbuto zawo zampovu m'nthemba ya Eferemu: Shekemu mzinda wakuthawirako ule ukhali m'mapiri a Eferemu, Gezeri, Yokomeamu, Beti-Horoni, Aialoni na Gati-Rimoni. M'nthemba ya dzinza yakumadokero dzuwa ya Manase adapaswa maluwani a Aneri na Bileamu pabodzi pene na mbuto zawo zampovu. Mabanja a nkhonda Gereshomu adapaswa maluwani ali m'tchindemu pabodzi pene na mbuto zawo zampovu: M'nthemba ya dzinza ya Manase yakumabulukiro dzuwa, Golani m'nthemba ya Bashani na Ashitaroti. M'nthemba ya Isakara: Kedeshi, Daberati, Ramoti na Anemu. M'nthemba ya Asheri: Mashali, Abidoni, Hukoki na Rehobu. M'nthemba ya Nafitali: Kedeshi m'Galilea, Hamoni na Kiriataimu. Kuna mabanja anango onsene akusalira a nkhonda Merari adapaswa maluwani ali m'tchindewa pabodzi pene na mbuto zawo zampovu. M'nthemba ya Zebuloni: Rimono na Tabori. M'nthemba ya Rubeni, kumabulukiro dzuwa a mkulo wa Yorodani kuyang'anisana na Yeriko: Bezeri kuphedi, Yaza, Kedemoti na Mefaati. M'nthemba ya Gadi: Ramoti m'Gileadi, Mahanaimu, Heshiboni na Yazere. Isakara adabala ana anayi achimuna: Tola, Pua, Yashubu na Shimironi. Tola adabala ana atanthatu achimuna: Uzi, Refaia, Yeriele, Yahimai, Ibisamu na Shemuele. Iwo akhali akadamu a mabanja a nkhonda Tola, pontho akhali anyankhondo akuveka pyakwanga. Pandzidzi ukhatonga Mfumu Davite pidzukulu pyawo pidakwana pikwi makumawiri na piwiri pontho na madzana matanthatu. Uzi adabala mwana mbodzi wamamuna dzinache Izirahia. Izirahia adabala ana anayi achimuna: Mikaele, Obadia, Yowele, na Ishia. Onsenewa akhali akadamu a mabanja. Iwo akhali na akazi azinji pontho na ana azinji mwakuti pidzukulu pyawo pidakwanisa kukhala na amuna akuphata basa ya unyankhondo pikwi makumatatu na pitanthatu. Anthu onsene a nkhonda Isakara, ale basawo ikhali kumenya nkhondo, adalembwa malingana na mifendu yawo mbakwana amuna pikwi makumasere na pinomwe. Benjemani adabala ana atatu achimuna: Bela, Bekeri na Yediaele. Bela adabala ana ashanu achimuna: Eziboni, Uzi, Uziele, Yerimoti na Iri. Iwo akhali akadamu a mabanja, pontho anyankhondo akuveka pyakwanga. Pidzukulu pyawo ale akhali akuthema kumenya nkhondo, akhalipo pikwi makumawiri na piwiri pontho na makumatatu na anayi. Bekeri adabala ana afemba achimuna: Zemira, Yoasi, Eliezere, Elioenai, Omri, Yeremoti, Abia, Anatoti na Alemeti. Anthu onsenewa adalemberwa malingana na mabanjawo mbakwana amuna pikwi makumawiri na madzana mawiri akuthema kumenya nkhondo. Yediaele adabala mwana mbodzi wamamuna dzinache Bilihani. Bilihani adabala ana anomwe achimuna: Yeushi, Benjemani, Ehudi, Kenaana, Zetani, Tarisisi na Ahishahari. Iwo akhali akadamu a mabanja, pontho akhali anyankhondo akuveka pyakwanga. Pidzukulu pyawo amuna pikwi khumi na pinomwe pontho na madzana mawiri akhali amuna akuthema kumenya nkhondo. Shupimu na Hupimu akhali a m'dzinza yontho-yonthoyi. Dani adabala mwana mbodzi wamamuna dzinache Hushimu. Nafitali adabala ana anayi achimuna: Yahiziele, Guni, Yezeri na Shalumu. Iwo akhali pidzukulu pya Biliha. Manase na mkazache wachibitchu wa ku Aramu adabalirana naye ana awiri achimuna Asriele na Makiri. Makiri adabala Gileadi. Makiri adagumana akazi awiri, mbodzi kuti asembwe na Hupimu, unangomboyo kuti asembwe na Shupimu. Nyamaingache akhali Maaka. Mwana wachiwiri wa Makiri akhali Zelofehadi, tenepo iye akhali na ana achikazi ene basi. Maaka mkazache Makiri adabala ana awiri achimuna: Pereshi na Shereshi. Pereshi adabala ana awiri achimuna: Ulamu na Rakemu. Ulamu adabala mwana mbodzi wamamuna dzinache Bedani. Pyonsenepi pikhali pidzukulu pya Gileadi mwana Makiri mdzukuluache Manase. Nyamaingache Gileadi Hamoleketi adabala ana atatu achimuna: Ishodi, Abiezere na Mala. Shemida adabala ana anayi achimuna: Ahiana, Shekemu, Liki na Aniamu. Pili m'tchindemu mphidzukulu pya Eferemu: Eferemu adabala Shutela, Shutela adabala Beredi, Beredi adabala Tahati, Tahati adabala Eleada, Eleada adabala Tahati, Tahati adabala Zabadu, pontho Zabadu adabala Shutela. Eferemu akhali na ana anango awiri kupambula Shutela. Enewa akhali Ezeri na Eleada, ale adaphiwa pidayesera iwo kuba pifuyo pya mbalwa za m'dziko ya Gati. Babawo Eferemu adaasintili nsiku zizinji zene, tenepo abale ache adadza kumuombera. Kubuluka penepo iye adapita pontho m'bonde na mkazache mbabala mwana wa mamuna dzinache Beria, thangwi ya nyatwa idaona iwo m'banja mwawo. Eferemu adabala mwana wamkazi dzinache Sheera, ule adamanga maluwani a kumtunda na kuphedi kwa Beti-Horoni pabodzi pene na Uzeni Sheera. Eferemu adabala pontho mwana wamamuna mbamthula Refa, ule pidzukulu pyache mphipi: Refa adabala Reshefi, Reshefi adabala Tela, Tela adabala Tahani, Tahani adabala Ladani, Ladani adabala Amihudi, Amihudi adabala Elishama, Elishama adabala Nuni, pontho Nuni adabala Yoswa. Nthemba idakwata iwo mbakhazikikamo nkhuthimizapo Betele na maluwani akuzungulira mpakana na kumabulukiro dzuwa ku Naarani pontho na kafikiratu kumadokero dzuwa a Gezeri na maluwani akuzungulira. Ikuphataniza pontho na mizinda ya Shekemu na Aya na maluwani akuazungulira. Pidzukulu pya Manase pidatonga maluwani a Beti-Shani, Taanaki, Megido, na Dori pontho na maluwani akuazungulira. Mbuto zonsenezi nsile zikhakhala pidzukulu pya Yosefe mwana Yakobo. Pili m'tchindemu mphidzukulu pya Asheri. Iye adabala ana anayi achimuna: Imina, Ishiva, Ishivi na Beria, pontho na mwana mkazawo mbodzi dzinache Sera. Beria adabala ana awiri achimuna: Heberi na Malikiele. (Malikiele ndiye adamanga mzinda wa Birizaiti.) Heberi adabala ana atatu achimuna: Yafuleti, Shomeri, na Hotamu, pontho na nyamaingawo mbodzi basi, Shua. Yafuleti adabala ana atatu achimuna: Pasaki, Bimuhali na Ashivati. Mbaleache Shomeri adabala ana atatu achimuna: Rohoga, Yehuba na Aramu. Mbaleache Hotamu adabala ana anayi achimuna: Zofa, Imina, Sheleshi na Amali. Ana a Zofa mbawa: Sua, Harineferi, Shuali, Beri, Imura, Bezeri, Hodu, Shama, Shalisha, Itirani na Beera. Ana a Yetere mbawa: Yefune, Pisipa na Ara, pontho ana a Ula mbawa: Ara, Haniele na Rizia. Pyonsenepi pikhali pidzukulu pya Asheri. Iwo akhali akadamu a mabanja, pontho anyankhondo akuveka pyakwanga. Pidzukulu pyonsene pya Asheri pikhalipo pikwi makumawiri na pitanthatu amuna akuthema kumenya nkhondo. Benjemani adabala ana ashanu achimuna, tenepo kutomera wautombo kufikirana chimalisira bele mbawa: Bela, Ashibele, Ahara, Noha na Rafa. Ana a Bela mbawa: Adari, Gera, Abihudi, Abishua Naamani, Ahoa, Gera, Shefufani na Huramu. Yeuzi, Sakia, na Mirima. Anache onsene adasanduka akadamu a mabanja. Iye adabala pontho ana awiri achimuna na Hushimu: Abitubu na Elipaali. Elipaali adabala ana atatu achimuna: Eberi, Mishamu na Shemedi. Shemedi ndiye adamanga mizinda ya Ono na Lodi pontho na midzi yakuzungulira. Beria na Shema ndiye akhali akadamu a mabanja ale adakhazikika mumzinda wa Aialoni mbathamangisa anthu akhakhala mwenemo mumzinda wa Gati ale. Ana a Beria mbawa: Ahio, Shashaki, Yeremoti, Zebadia, Aradi, Ederi, Mikaele, Ishipa na Yoha. Pidzukulu pya Elipaali mphipi: Zebadia, Meshulamu, Hiziki, Heberi, Ishimerai, Izilia na Yobabu. Pidzukulu pya Shimei mphipi: Yakimu, Zikiri, Zabidi, Elienai, Ziletai, Eliele, Adaia, Beraia na Shimirati. Pidzukulu pya Shashaki mphipi: Ishipani, Eberi, Eliele, Abidoni, Zikiri, Hanani, Hanania, Elamu, Anitotia, Ifedeia na Penuele. Pidzukulu pya Yerohamu mphipi: Shamusherai, Sheharia, Atalia, Yaareshia, Elia na Zikiri. Wenewu ndiye ukhali nyandandanda wa akadamu a mabanja, mafumu akuveka akhakhala mu Yerusalemu ale. Yeiele ndiye adamanga mzinda wa Gibeoni mbakhazikika mwenemo. Mkazache akhali Maaka, tenepo mwanache wautombo akhali Abidoni. Anache anango akhali: Zuri, Kishi, Baala, Neri, Nadabu, Gedori, Ahio, Zekeri, na Mikiloti babache Shimea. Iwo akhakhala mu Yerusalemu chifupi na mabanja anango a nkhondawo. Neri adabala Kishi, Kishi adabala Mfumu Sauli. Sauli adabala ana anayi achimuna: Yonatani, Malikishua, Abinadabu na Eshibaala. Yonatani adabala Meribaala, pontho Meribaala adabala Mika. Mika adabala ana anayi achimuna: Pitoni, Meleki, Tarea na Ahazi. Ahazi adabala Yehoada, pontho Yehoada adabala ana atatu achimuna: Alemeti, Azimaveti na Zimri. Zimri adabala Moza, Moza adabala Binea, Binea adabala Rafa, Rafa adabala Eleasa, pontho Eleasa adabala Azele. Azele adabala ana atanthatu achimuna: Azirikamu, Bokeru, Ishimaele, Shearia, Obadia na Hanani. Esheki mbaleache Azele adabala ana atatu achimuna: Ulamu, Yeushi na Elifeleti. Ana a Ulamu akhali anyankhondo amphamvu pontho aluso. Anache na pidzukulu pyache pyachimuna onsene akhalipo dzana na makumashanu. Onsene alongwa padzuluwa akhali a m'dzinza ya Benjemani. Aisraele onsene adalembwa malingana na mabanjawo, tenepo pyonsenepi pyalembwa m'bukhu ya mbiri ya mafumu a Israele. Anthu a Yuda akhadathamangiswa kwenda m'dziko ya Babiloni kuatchunyusa thangwi ya pyakudawa pyawo. Ale adatoma kubwerera mbakakhala m'mizinda ya kwawo akhali Aisraele anango, anyansembe, Alevi na anyakuphata basa m'Nyumba ya Mulungu. Anthu a madzinza a Yuda, Benjemani, Eferemu na Manase adenda kakhala mu Yerusalemu. Onsene pabodzi pene akhalipo mabanja madzana mafemba na makumashanu na atanthatu a m'dzinza yeneyi akhakhala kweneko ale. Amuna onsene alongwa padzuluwa akhali akadamu a mabanjawo. Anyansembe ale akhali akadamu a mabanjawo akhalipo chikwi na madzana manomwe na makumatanthatu. Iwo akhali aluso pabasa yonsene ya m'Nyumba ya Mulungu. Anyakulondali Nyumba ya Mulungu akhakhala mu Yerusalemu ale mbawa: Shalumu, Akubu, Talimoni na Ahimani. Shalumu mbakhala mkadamu wawo. Pandzidzi wenewo iwo adakhazikwa kumabulukiro dzuwa a Msuwo wa Mpanda wa Mfumu. Pakutoma iwo akhalondali pamsuwo wa mpanda wa msasa wa Alevi. Shalumu mwana Kore, mdzukuluache Ebiasafu pabodzi pene na anzache a nkhonda Kora, basawo ikhali yakulondali pamsuwo wakwendera ku Chikhumbi cha Mulungu ninga montho mukhadachitira makolo awo kulondali Chikhumbi mumsasa wa MBUYA. Finiasi mwana Eleazara akhali mkadamu wawo pandzidzi unango, pontho MBUYA akhali naye. Zekaria mwana Meshelemia akhali pontho nyakulondali pamsuwo wakwendera ku Chikhumbi cha Mulungu. Onsene ale akhadasankhulwa kukhala anyakulondali m'misuwo akhali amuna madzana mawiri na khumi na awiri. Iwo adalembwa malingana na midzi ikhakhala iwo. Mfumu Davite na mprofeti Samuele ndiye adaikha makolo enewa kukhala anyakuphata basa yeneyi. Iwo pabodzi pene na pidzukulu pyawo adathimiza kulondali pamsuwo wa Nyumba ya Mulungu. Pakhali msuwo wa mpanda wakuyang'ana kumakhundu onsene, kumpoto, kumadokero dzuwa, kumwera na kumabulukiro dzuwa, pontho kukhundu yonsene kukhali nyakulondali wamkulu. Anyakulondali enewa akhaphedzwa na abale awo, ale akhakhala m'midzi, pontho akhadathema kuchita buswa-buswa pakada munthu nsiku zinomwe. Anyakulondali akulu akhali Alevi. Iwo basawo ikhali yakuyang'anira masubi a m'Nyumba ya Mulungu na pyonsene pyakukoyiwa mwenemo. Iwo akhakhala chifupi na Nyumba ya Mulungu, thangwi basawo ikhali kuilondali na kufungula misuwo ya mpanda machibese onsene. Alevi anango basawo ikhali yakuyang'anira pyombo pyakuphatisira basa pachipembedzo. Iwo akhapilengesa pingafuna kubuluka kaphatisirwa basa mbapilengesa pontho pingamala phatisirwa basa. Anango basawo ikhali yakuyang'anira pinthu pyakupambulika pabodzi pene na ufa, vinyu, mafuta aolivi, pyakufukiza pyakununkhira na pyakukomesera muliwo. Mbwenye basa yakuvungaza pinthu pyakukomesera muliwo ikhali ya anyansembe. Mlevi unango dzinache Matitia mwana wautombo wa Shalumu wa nkhonda Kora basache ikhali yakusasanya pyakupereka pyakuchita kuterekwa. Anthu a nkhonda Kohati basawo ikhali yakusasanya mikate yakupambulika ya m'Nyumba ya Mulungu pa Nsiku Yakupuma yonsene. Mabanja anango a Alevi basawo ikhali yakuimba m'Nyumba ya Mulungu. Akadamu a mabanja enewa akhakhala m'nyumba zinango chifupi na Nyumba ya Mulungu, pontho iwo nee akhaphata mabasa anango tayu, thangwi akhafunika mosiku na masikati. Amuna alongwa padzuluwa akhali akadamu a mabanja a Alevi malingana na makolo awo. Enewa akhali akadamu akhakhala mu Yerusalemu ale. Yeiele adamanga mzinda wa Gibeoni mbakhazikika mwenemo. Mkazache akhali Maaka. Mwanache wautombo akhali Abidoni, pontho anache anango mbawa: Zuri, Kishi, Baala, Neri, Nadabu, Gedori, Ahio, Zekaria na Mikiloti, babache Shimea. Pidzukulu pyawo pidakhala mu Yerusalemu chifupi na mabanja anango a nkhondawo. Neri adabala Kishi, pontho Kishi adabala Mfumu Sauli. Sauli adabala ana anayi achimuna: Yonatani, Malikishua, Abinadabu na Eshibaala. Yonatani adabala Meribaala, pontho Meribaala adabala Mika. Mika adabala ana anayi achimuna: Pitoni, Meleki, Tarea na Ahazi. Ahazi adabala Yara. Yara adabala ana atatu achimuna: Alemeti, Azimaveti na Zimri. Zimri adabala Moza, Moza adabala Binea, Binea adabala Refaia, Refaia adabala Eleasa, pontho Eleasa adabala Azele. Azele adabala ana atanthatu achimuna: Azirikamu, Bokeru, Ishimaele, Shearia, Obadia na Hanani. Afilisti adachita nkhondo na Aisraele paphiri ya Giliboa. Aisraele azinji adaphiwa penepo, tenepo anango onsene adasalira ale kuthimizapo Mfumu Sauli na anache adathawa. Mbwenye Afilisti adaphatana nawo mbaphapo ana atatu achimuna a Sauli, ale ndi Yonatani, Abinadabu na Malikishua. Nkhondo idakaka pyakwanga kuzungulira Sauli, tenepo iye makayo adalaswa pikulu pene na matswimo a anyamalwache mbakuwazika pyakwanga. Iye adalonga kuna mphale akhathukula pida pyache ule mbati, “Cholola talasadako undiphe, towera Afilisti okhonda dziwa Mulunguwa aleke kundilulupisa kuti andipha ndiwo.” Mbwenye mphale ule akhachita mantha pyakwanga kuti achite tenepo. Natenepo Sauli adakwata yekha ene talasadache mbaigwera. Pidaona mphale ule kuti Sauli afa, iye adapiponyambo patalasadache mbaferatu ponthopo. Sauli na anache onsene adafera mbodzi mwene mwakuti nkhabe chidzukulu chache na chibodzi chene chatonga tayu. Pidapiva Aisraele ale akhakhala m'phedi ya Yezereele kuti anyankhondo akhadathawa pontho kuti Sauli na anache akhadafa, iwo adasiya maluwani awo mbathawa. Natenepo Afilisti adadza mbakwata maluwaniwo. Mangwana mwache pidamala nkhondo ile, Afilisti adenda kadulisa nguwo mitemboyo, tenepo iwo adagumanapo mitembo ya Sauli na anache achimuna ale, ili thasa-thasa paphiri ya Giliboa. Iwo adagwanda msolo wa Sauli mbamdula pida pyache, tenepo adatuma anyamphangwa m'dziko yonsene ya Afilisti kalonga mphangwa zakukomazi kuna mifanikizo yawo m'nyumba zakupemphereramo na kuna anthu awo. Iwo adaikha pida pyachepyo m'nyumba ibodzi mwa nyumba zakupembedzeramo milungu yawo. Iwo adamanika msolo wache m'nyumba yakupembedzeramo Dagoni, milungu yawo. Pidava anthu a ku Yabeshi-Gileadi pinthu pidachita Afilisti kuna Sauli, amuna akuwanga mtima adenda kakwata mitembo ya Sauli na anache kwenda nayo ku Yabeshi. Kweneko iwo adaikha mitemboyo pansi pa muti wamthundu. Tenepo iwo adapimana kudya nsiku zinomwe. Sauli adafa thangwi iye akhali okhonda khulupirika kuna MBUYA. Iye adakhonda kuvera matongero a MBUYA; iye adavunza nzeru kuna mizimu ya anthu akufa pakuchita kuombedza, m'mbuto mwa kuvunza nzeru kuna MBUYA. Natenepo MBUYA adampha mbapereka ufumu onsene kuna Davite mwana Yese kuti akhale mtongi. Aisraele onsene adenda kuna Davite ku Hebroni mbalonga kuna iye mbati, “Ife ndife manungo anu pontho chiropa chanu. M'ndulimu podi na pikhali Sauli mfumu wathu, imwe mukhatsogolera Aisraele kunkhondo, pontho MBUYA Mulungu wanu adadumbira kuti imwe munatsogolera anthu ache ninga makabuswa, pontho munakhala mtongi wawo.” Natenepo akadamu onsene a Aisraele adadza kuna Mfumu Davite ku Hebroni. Iye adachita nawo chiverano chakupambulika, iwombo adamdzoza kukhala mfumu wa Israele ninga montho mudadumbira MBUYA kudzera muna Samuele. Mfumu Davite na Aisraele onsene adenda mbakachita nkhondo na mzinda wa Yerusalemu. Pandzidzi wenewo ukhadziwika na dzina yakuti Yebusi, tenepo Ayebusi enechiro ache dziko akhathimiza basi kukhala mwenemo. Ayebusi adapanga Davite kuti iye hanakwanisa tayu kupita mumzindamo, kwache Davite adapokosera Zioni, mzinda wakutchingwa na mpanda, mbusanduka mzinda wa Davite. Davite adalonga mbati, “Munthu wakutoma kupha Myebusi anakhala mkadamu wa anyankhondo!” Yoabu ule mache akhali Zeruia ndiye adatoma mbakhala mkadamu wa anyankhondo. Na thangwi yakuti Davite adenda kakhala mumzinda wakutchingwa na mpanda, iwo udachemerwa “Mzinda wa Davite.” Iye adauzungulira na mzinda ukulu, kutomera pale padandendemezwa kukhundu yakumabulukiro dzuwa a phiri, tenepo Yoabu adamalisa kumanga khundu yakusalira ya mzindawo. Mphamvu za Davite zikhaenda mbazikula, thangwi MBUYA Wamphamvu zonsene akhali naye. Anthu ali m'tchindemu mbanyankhondo akuveka a Davite. Iwo pabodzi pene na Aisraele onsene adamphedza kuti iye akhale mfumu ninga montho mudadumbira MBUYA, tenepo ufumu wache ukhali wamphamvu pyakwanga. Wakutoma akhali Yashobeamu wa nkhonda Hakimoni mkadamu wa “Atatu.” Iye adamenyana na amuna madzana matatu pakuphatisa basa dipache mbaapha onsene pandzidzi ubodzi ene wa nkhondo. Wachiwiri pa “Atatu” akuveka ale, akhali Eleazara mwana Dodo wa nkhonda Ahohi. Iye adamenya nkhondo pabodzi pene na Davite kuthimbana na Afilisti pankhondo ya pa Pasi-Damimu. Iye akhali m'munda wa barele pikhathawa Aisraele, natenepo iye na amuna akhali na iye adaimira dzololo kutchinjiriza munda ule mbamenyana na Afilisti. MBUYA adaachitisa kukunda kukulu. Nsiku inango atatu mwa anyankhondo amphamvu makumatatu adenda kuphanzwi, kule kukhali Davite chifupi na nkhwimba ya Adulamu, mwenemo gulu ya Afilisti idamanga msasa m'phedi ya Refaimu. Pandzidzi wenewo Davite akhali pambuto yakutchingwa na mpanda paphiri, pontho gulu inango ya Afilisti ikhadapokosera mzinda wa Betelehemu. Davite adatchuwa kumusa mbalonga mbati, “Ndikhafunadi kwene kuti munthu unango andidzesere madzi a mumchera wa chifupi na msuwo wampanda wa Betelehemu!” Anyankhondo atatu akuveka ale, adapapanula na mumsasa wa Afilisti, iwo adatunga madzi mumcheramo mbadza nawo kuna Davite. Kwache iye hadaamwe tayu; m'mbuto mwache adaakhuthulira pansi ninga chakupereka kuna MBUYA mbalonga mbati, “Ine nee mbidakwanisa kumwa madzi enewa tayu! Thangwi kumwa madziwa kunakhala ninga kumwa chiropa cha amuna ale, adapipereka kutaya moyo wawo katunga madzi enewa!” Natenepo iye adakhonda kumwa madzi ale. Penepi ndiye pinthu pidachita amuna atatu akuveka ale mwakuwanga mtima. Abishai mbaleache Yoabu akhali mkadamu wa “Anyakuveka Makumatatu.” Iye adaphatisa basa dipa kumenyana na amuna madzana matatu mbaapha. Natenepo iye adasanduka wakuveka pyakwanga pakati pa “Makumatatu.” Iye akhali wakuveka pyakwanga pene pakati pa “Makumatatu” mbakhala mkadamu wawo, kwache iye hakhali wakuveka pyakwanga kupiringana “Atatu” ale tayu. Benaia mwana Yehoiada wa ku Kabizeele akhalimbo nyankhondo wakuveka; iye adachita pinthu pikulu mwakuwanga mtima kuthimizapo kupha anyankhondo amphamvu awiri a ku Moabu. Pansiku inango yakutonthola kwakuumisa madzi iye adagwera m'dzenje mbaphamo nkhalamu. Iye adapha pontho munthu wa ku Iguputo, munthu wamkulu pyakwanga, ule kulapha kwache kukhali makhono mawiri, pontho ule adaphatira dipa ikulu. Benaia adammenya na chigomba Muiguputo ule mbampokosera dipache. Tenepo iye adampha na dipache yonthoyo. Penepi mphinthu pidachita Benaia mwakuwanga mtima, ule akhali mbodzi mwa “Makumatatu.” Iye akhali wakuveka pyakwanga pakati pa “Makumatatu,” kwache iye hakhali wakuveka pyakwanga pene tayu kupiringana “Atatu” ale. Tenepo Davite adamuikha kukhala mkadamu wa anyakumuyang'anirache. Ali m'tchindemu mbanyankhondo anango akuveka: Asahele mbaleache Yoabu, Elihanani mwana Dodo wa ku Betelehemu, Shamoti wa ku Harodi, Helezi wa ku Peleti, Ira mwana Ikeshi wa ku Tekoa, Abiezere wa ku Anatoti, Sibekai wa ku Husha, Ilai wa ku Ahohi, Maharai wa ku Netofa, Heledi mwana Baana wa ku Netofa, Itai mwana Ribai wa ku Gibea m'nthemba ya Benjemani, Benaia wa ku Piratoni, Hurai wa kumaphedi a chifupi na Gaashi, Abiele wa ku Aribati, Azimaveti wa ku Baharumi, Eliaba wa ku Shaaliboni, Hashemu wa ku Gizoni, Yonatani mwana Shage wa ku Harari, Ahiamu mwana Sakari wa ku Harari, Elifali mwana Uri, Hefere wa ku Mekera, Ahia wa Peloni, Hezero wa ku Karimele, Naarai mwana Ezibai, Yowele mbaleache Natani, Mibihari mwana Hagiri, Zeleki wa ku Amoni, Naharai wa ku Beeroti, nyakuthukula pida pya Yoabu mwana Zeruia Ira wa ku Yatiri, Garebu wa ku Itiri, Uria wa ku Hiti, Zabadu mwana Ahilai, Adina mwana Shiza wa dzinza ya Rubeni, ule akhali mkadamu wa dzinza ya Rubeni pabodzi pene na anthu makumatatu akhali na iwo ale, Hanani mwana Maaka, Yoshafati wa ku Mitani, Uzia wa ku Ashiterate, Shama na Yeiele ana Hotamu wa ku Aroeri, Yediaele mwana Shimri na mbaleache Yoha wa ku Tizi, Eliele wa ku Mahavi, Yeribai na Yoshavia ana Elinaamu, Itama wa ku Moabu, pontho Eliele, Obedi na Yaasiele wa ku Zoba. Davite akhakhala ku Zikilagi kule kukhadathawira iye kugopa Mfumu Sauli mwana Kishi. Kweneko iye akhadaphatanizana na anyankhondo akunyindirika pontho akudziwa basawo, anthu a m'dzinza ya Benjemani, mule mudabalwa Sauli. Iwo akhakwanisa kuponya matswimo na mwala na mbemba pakuphatisa basa mkono wamadyo penu wamabzere. Ali m'tchindemu ndi madzina a anyankhondo akuveka pontho akudziwa basawo a m'dzinza ya Gadi, ale adapita m'gulu ya anyankhondo a Davite pikhali iye pambuto yakutchingwa na mpanda m'thando yatchetcha mule. Iwo akhali na luso pyakwanga pakuphatisa basa pyakugedera matswimo na madipa, pontho akhali akugoswa ninga nkhalamu, pontho akuthamanga ninga nyasa m'mapiri. Amuna anango a m'dzinza ya Gadi akhali akadamu akulu akuyang'anira anyankhondo chikwi; anangombo akhali akadamu akuyang'anira anyankhondo dzana. Mwezi wakutoma wa chaka chinango pandzidzi udatayikira madzi a mumkulo wa Yorodani kumakhundu onsene, iwo adawambuka mkulo ule mbabalalisa anthu akhakhala m'maphedi a kukhundu yakumabulukiro na kumadokero dzuwa a mkulo ule. Nsiku inango amuna a m'dzinza ya Benjemani na Yuda adenda kumzinda wakutchingwa na mpanda kule kukhakhala Davite. Davite adenda kagumanikana nawo mbalonga mbati, “Ngakhala imwe mukudza kuna ine ninga ashamwali anga kufuna kundiphedza, mwatambirwa na manja mawiri. Khalani nafe pabodzi. Mbwenye ngakhala munafuna pyakundipereka kuna anyamalwanga, podi kwene kuti sidapiyesere tayu kukukuwazani, Mulungu wa makolo athu anati apidziwe mbakutchunyusani.” Mzimu wa Mulungu udagudumira Amasai, mbodzi wa iwo, ule pakumalisira pache adasanduka mkadamu wa “Makumatatu.” Tenepo iye adakhuwa mbati, “Davite mwana Yese, ife ndife ako! Mbapikwanisike pyonsene pinachita iwe pabodzi pene na anyakukuphedza! Mulungu ali kukhundu kwako.” Davite adaatambira mbaachitisa kukhala akadamu m'gulu yache ya nkhondo. Anyankhondo anango a m'dzinza ya Manase adenda kukhundu ya Davite pikhadza iye pabodzi pene na Afilisti dzamenyana na Mfumu Sauli. Kwache iye hadaphedze Afilistiwo tayu, thangwi iwo akhachita mantha kuti mwinango Davite anakaapereka m'manja mwa Sauli mbuyache wakutoma, natenepo adambweza kwenda ku Zikilagi. Tenepo anyankhondo a m'dzinza ya Manase ale adenda mbakakhala khundu ibodzi ene na Davite pikhabwerera iye mbawa: Adina, Yozabadi, Yediaele, Mikaele, Yozabadi, Elihu na Ziletai. M'nthemba ya Manase iwo onsene akhali akadamu a amuna chikwi chibodzi. Iwo adatumikira Davite ninga akadamu a gulu yache ya nkhondo thangwi onsene akhali anyankhondo amphamvu. Kubuluka penepo iwo adakhala akadamu a nkhondo mu Israele. Nenene nsiku na nsiku anthu achinchino akhadza kukhala mbodzi wa anyankhondo a Davite, mwakuti gulu yache idakula mbikhala yamphamvu ninga anyankhondo a Mulungu. Pikhali Davite mu Hebroni anyankhondo azinji akufunziswa mwadidi adadza mbapita m'gulu ya nkhondo ya Davite kumphedza kuti akhale mfumu m'mbuto mwa Sauli ninga montho mudadumbira MBUYA. Kontawo ikhali tenepa: Dzinza ya Yuda, amuna amphamvu akukhala na pida pyakugedera napyo matswimo pontho madipa: pikwi pitanthatu na madzana masere; Dzinza ya Simioni, amuna akufunziswa mwadidi: pikwi pinomwe na dzana ibodzi; Dzinza ya Levi: amuna pikwi pinayi na madzana matanthatu, kuthimizapo Yehoiada mkadamu wa banja ya Aroni pabodzi pene na amuna pikwi pitatu na madzana manomwe, pontho Zadoki nyankhondo wakuwanga mtima, pabodzi pene na akadamu makumawiri na awiri a m'banjache; Dzinza ya Benjemani, amuna akubulukira muna Sauli: pikwi pitatu (kwache anthu azinji a m'dzinza ya Benjemani akhathimiza basi kukhala kunduli kwa Sauli); Dzinza ya Eferemu, amuna akuveka m'madzinza mwawo: amuna pikwi makumawiri na madzana masere; Dzinza ya Manase wakumabulukiro dzuwa, ale adasankhulwa kwenda kampitisa Davite kukhala mfumu: amuna pikwi khumi na pisere; Dzinza ya Isakara, amuna ale akhadziwa pyathema Aisraele kuchita, pontho na ndzidzi wache wadidi wakuchitira penepi: akadamu madzana mawiri pabodzi pene na amuna ale akhali pansi pa utongi wawo; Dzinza ya Zebuloni amuna akuwanga mtima pontho akunyindirika, akusasanyika kumenya nkhondo pontho akufunziswa mwadidi maphatisiro basa a pida pya mtundu onsene: pikwi makumashanu; Dzinza ya Nafitali: akadamu chikwi chibodzi pabodzi pene na amuna pikwi makumatatu na pinomwe akukhala na pyakugedera matswimo pontho madipa; Dzinza ya Dani, amuna akufunziswa mwadidi: pikwi makumawiri na pisere na madzana matanthatu; Dzinza ya Asheri, amuna akusasanyika kumenya nkhondo: pikwi makumanayi. Madzinza akumabulukiro dzuwa kwa mkulo wa Yorodani: Rubeni, Gadi, na Manase wakumabulukiro dzuwa, amuna akufunziswa mwadidi kuphatisa basa pida pya mtundu onsene: pikwi dzana na makumawiri. Anyankhondo onsenewa, ale akhali akusasanyika kumenya nkhondo, adenda ku Hebroni na mtima wakufuna kuchitisa Davite kukhala mfumu wa Israele. Anthu anango onsene a Israele adaphatizana pabodzi na manyerezero abodzi kumchitisa kukhala mfumu. Kweneko adakhalako nsiku zitatu pabodzi pene na Davite kudya na kumwa pidaasasanyira abale awo a m'mudzi mule. Anthu adadza kuna Davite na mabulu, ngamila, akavalo, na ng'ombe za pachingolo zakuthukula pyakudya; ufa, makuyu, mfesa zakuuma, vinyu, na mafuta aolivi, kubulukira kutali pyakwanga na kumadzinza akumpoto ene; Isakara, Zebuloni, na Nafitali. Iwo adadza pontho na ng'ombe, na mabira kuti aphe adye. Pyonsenepi pikhaonesa kukomerwa kukhali na anthu onsene m'dzikomo. Mfumu Davite adavunza nzeru kuna akadamu a m'magulu chikwi pontho na a dzana ibodzi. Kubuluka penepo iye adalalika kuna Aisraele mbati, “Ngakhala imwe mwatsikimizadi, pontho ngakhala nkhufuna kwa MBUYA, tendeni titumize anyamphangwa kuna anthu onsene, anyansembe na Alevi ene m'maluwani mwawo kuapanga kuti onsene adze kuna ife kuno. Kubuluka penepo tinadenda kakwata Bokosi ya Chiverano ya Mulungu, idagwinyira ife pakhundu Sauli mbali mfumu ile.” Anthu onsene adakomerwa na manyerezero enewo mbaphatizana napyo. Natenepo Davite adagumanyisa Aisraele kubulukira kudziko yonsene ya Israele kutomera kumadire a Iguputo kumwera kufikirana kumakata a Hamati kumpoto, towera adze na Bokosi ya Chiverano ku Yerusalemu kubulukira ku Kiriati-Yearimu. Davite pabodzi pene na anthu adenda kumzinda wa Baala, kweneko nkhu Kiriati-Yearimu m'nthemba ya Yuda kakwata Bokosi ya Chiverano ya Mulungu, bokosi ile imbadziwika na dzina ya MBUYA nyakukhala padzulu pa pyakulengwa pyakukhala na maphaphido. Panyumba ya Abinadabu adabulusa panja Bokosi ya Chiverano mbaikhazika m'chingolo chitswa. Uza na Ahio ndiye akhafambisa chingolocho, uku Davite na anthu onsene akhavina na mphamvu zawo zonsene kulemedza Mulungu. Iwo adaimba nyimbo na mulomo, pontho na pida pyakuimbira ninga anyakatangale, ng'oma, nkhotcho na ngoma. Pidafika iwo pambuwa ya Kidoni, ng'ombe zidagwegweduka, tenepo Uza adafuthula mkono wache kuphatirira Bokosi ya Chiverano. Kabodzi kene MBUYA adazhangalira Uza mbampha thangwi ya kukhuya Bokosi ya Chiverano. Uza adafera ponthopo pamaso pa Mulungu, tenepo na lero mbuto yeneyo imbachemerwa Perezi-Uza Davite pidampha mtima thangwi MBUYA adamtchunyusa Uza mwakuzhangali. Tenepo Davite adachita mantha na Mulungu mbalonga mbati, “Apo ndinakwanisa tani kukwata Bokosi ya Chiverano?” Natenepo Davite hadaikwate tayu kwenda nayo kumzinda wa Yerusalemu. M'mbuto mwache adaisiya kumusa kwa munthu unango dzinache Obedi-Edomu mzika ya mumzinda wa Gati. Bokosi ya Chiverano ile idakhala kweneko miyezi mitatu, tenepo MBUYA adatsanzayisa banja ya Obedi-Edomu na pyonsene pikhali na iye. Kubuluka penepo Mfumu Hiramu wa kumzinda wa Turo adatuma anyamphangwa kuna Davite pabodzi pene na mitanda yamkungudza, amisiri akumanga zamiyala na anyampala matabwa kuti akamange nyumba yachifumu. Natenepo Davite adadzindikira kuti MBUYA akhadamkhazikisa kukhala mfumu wa Israele, pontho kuti akhachitisa ufumu wache kufamba mwadidi thangwi ya udidi wa anthu ache. Mu Yerusalemu Davite adasemba akazi anango azinji mbakhala na ana azinji achimuna na achikazi ene. Madzina a ana adabala iye mwenemo mbawa: Shamua, Shobabu, Natani, Solomoni, Ibihari, Elishua, Elipeleti, Noga, Nefegi, Yafia, Elishama, Beeliada na Elifeleti. Pidava Afilisti kuti Davite akhadadzozwa kukhala mfumu wa Israele onsene, iwo adenda na anyankhondo awo onsene kamphata, mbwenye Davite adapiva mbaenda kagumanikana nawo. Afilisti adadza paphedi ya Refaimu mbatoma kuvunga. Davite adavunza Mulungu mbati, “Ayi ndichite nawo nkhondo Afilistiwa? Ayi munandichitisa kuakunda?” MBUYA adatawira mbati, “Ndoko kachite nawo nkhondo pontho ndinakuchitisa kuakunda.” Tenepo Davite adaasosa pa Baala-Perazimu mbaakunda. Iye adalonga mbati, “Ninga madzi makulu, Mulungu akunda anyamalwanga pakuphatisa basa manjanga.” Natenepo mbutoyo imbachemerwa Baala-Perazimu. Pidathawa Afilisti, iwo adasiya m'nduli milungu yawo, tenepo Davite adatonga kuti ipiswe moto. Kachiwiri kache Afilisti adafika m'phedi mule mbatoma pontho kuvunga. Davite adavunza pontho nzeru Mulungu, tenepo Mulungu adamtawira mbati, “Leka kuasosa na kuno, mbwenye zungulira mbusasanyike kaasosa na kukhundu inangoyo chifupi na miti ya balisamu. Sindzidzi nkhuva upekete-pekete pansonga pamiti ya balisamu, penepo asose, thangwi ine ndinaenda patsogolo pako kakunda anyankhondo a Afilisti.” Davite adachita pidampanga Mulungu, tenepo iye adakwanisa kuthamangisa Afilisti kubulukira ku Geba kwenderatu ku Gezeri. Kuveka kwa Davite kudafalikira kumadziko onsene, tenepo MBUYA adachitisa madzinza onsene kugopa Davite. Pidamala Davite kumanga nyumbache mumzinda wa Davite, iye adasasanya mbuto kuti Bokosi ya Chiverano ya Mulungu ikhalepo, pontho aimangire chikhumbi. Kubuluka penepo Davite adalonga mbati, “Paleke khala munthu unango wakuthukula Bokosi ya Chiverano ya Mulungu, mbwenye Alevi ene basi, thangwi MBUYA adaasankhula kuti athukule Bokosiyo, pontho kuti iwo amtumikire moyo wawo onsene.” Davite adachemeresa Aisraele onsene mu Yerusalemu kuti adze na Bokosi ya Chiverano kumbuto idasasanyira iye Bokosiyo. Kubuluka penepo iye adachemeresa pabodzi pene pidzukulu pyonsene pya Aroni na Alevi. Kubulukira kuna pidzukulu pya Kohati: Uriele mkadamu na abale ache dzana na makumawiri; kubulukira kuna pidzukulu pya Merari: Asaia mkadamu na abale ache madzana mawiri na makumawiri; kubulukira kuna pidzukulu pya Gereshomu: Yowele mkadamu na abale ache dzana na makumatatu; kubulukira kuna pidzukulu pya Elizafani: Shemaia mkadamu na abale ache madzana mawiri; kubulukira kuna pidzukulu pya Hebroni: Eliele mkadamu na abale ache makumasere; kubulukira kuna pidzukulu pya Uziele: Aminadabu mkadamu na abale ache dzana na khumi na awiri. Tenepo Davite adachemeresa anyansembe awa: Zadoki na Abiatara; pontho na Alevi awa: Uriele, Asaia, Yowele, Shemaia, Eliele, na Aminadabu. Iye adalonga kuna Alevi mbati, “Imwe ndimwe akadamu a mabanja a Alevi; imwe pabodzi pene na Alevi anzanu mwathema kupichenesa mwekha ene mbamudze na Bokosi ya MBUYA Mulungu wa Israele kumbuto yaisasanyira ine ile. MBUYA adatizhangalira pakutoma pale thangwi si imwe Alevi ale adathukula Bokosi ya MBUYA tayu. Ife nee tidavunza MBUYA tayu pya mule mwathema ife kupichita njira yakuthema.” Kubuluka penepo anyansembe na Alevi adapichenesa okha ene, towera akwate Bokosi ya Chiverano ya MBUYA Mulungu wa Israele. Alevi adaithukula na miti paphewa pawo ninga montho mukhadalongera MBUYA kudzera muna Mose. Davite adapanga akadamu a Alevi kuti apereke kuna abale awo basa yakuimba pontho kuimba mwakukomerwa pakuphatisa basa bangwe, nyakatangale na nkhotcho. Na thangwi yakuti Kenania akhali munthu waluso pyakwanga pakuimba, iye adasankhulwa kukhala nyakuyang'anira anyakuimba a Chilevi. Natenepo Mfumu Davite, akadamu a Aisraele na akadamu a anyankhondo chikwi adenda kumusa kwa Obedi-Edomu kakwata Bokosi ya Chiverano kwenda nayo ku Yerusalemu na kukomerwa kukulu. Iwo adapereka nsembe ng'ombe zimuna zinomwe na mabira anomwe thangwi Mulungu akhaphedza Alevi ale kuthukula Bokosi ya Chiverano. Davite adavala mkhanjo wakuchena wakufewa ninga montho mudachitira anyakuimba onsene, Kenania mkadamu wawo, pontho na Alevi ale akhathukula Bokosi ya Chiverano. Davite adavala pontho efodi wakuchena. Natenepo Aisraele onsene adenda pabodzi pene na Bokosi ya Chiverano ku Yerusalemu uku akuimba mwakukomerwa, kuliza ngoma pontho nyanga za ng'ombe, na kuimba nkhotcho, bangwe na anyakatangale. Pikhadza Bokosi ya Chiverano mumzinda wa Davite mule, Mikaela mwana wamkazi wa Sauli adasuzumira na pazhanera mbaona Mfumu Davite akuvina na kunumpha-numpha thangwi ya kukomerwa, tenepo iye adamululupisa mumtima mwache. Iwo adakwata Bokosi ya Chiverano ile mbakaiikha m'chikhumbi, chidasasanyirwa iyo chile. Kubuluka penepo iwo adapereka nsembe na pyakupereka pyachiphatizano kuna Mulungu. Pidamala Davite kupereka nsembe zenezi, adatsanzayisa anthu na dzina ya MBUYA mbagawa pyakudya kuna iwo onsene. Iye adapereka kuna mamuna na mkazi onsene mu Israele mkate wamumphu, nthuli ya nyama yakuotcha na chinkhodo cha mfesa zakuuma. Davite adasankhula Alevi anango kutumikira pa chipembedzo cha MBUYA Mulungu wa Israele patsogolo pa Bokosi ya Chiverano pakumuimbira nyimbo zakumkuza nazo. Asafu asankhulwa kukhala mkadamu wa gulu yeneyi, Zekaria mbakhala wachiwiriache. Anyakuimba nyakatangale akhali Yeiele, Shemiramoti, Yehiele, Matitia, Eliabu, Benaia, Obedi-Edomu na Yeiele akhaimba nyakatangale. Asafu akhaimba nkhotcho, pontho anyansembe awiri, Benaia na Yahaziele, akhaliza ngoma mwakukhonda lekeza patsogolo pa Bokosi ya Chiverano. Ukhali ndzidzi wenewu udatoma Davite kupereka kuna Asafu na Alevi anzache basa yakuimba nyimbo zakukuza nazo MBUYA. Perekani takhuta kuna MBUYA, lalikani pya ukulu wache; pangani madzinza pinthu pyachita iye. Imbani nyimbo yakukuza nayo MBUYA; longani pya pinthu pyakudodomesa pyachita iye. Komerwani kuti ife ndife ache; anyakumpembedza onsene mbakomerwe! Ndokoni kuna MBUYA kuti mukaphedzwe mbamumpembedze mwakukhonda lekeza. MBUYA ndi Mulungu wathu; matongero ache ngakuna anthu onsene a padziko yapansi. Iye nkhabe duwalira chiverano chache kwenda na kwenda, kudumbira kudachita iye kuna mifendu pikwi-pikwi. Chiverano chidachita iye na Abrahamu, kudumbira kudachita iye kuna Isake. MBUYA adachita Chiverano na Yakobo, chile ntchakwenda na kwenda. Iye adalonga mbati, “ndinakupasa dziko ya Kanani. Yeneyo inakhala yako ene.” Anthu a Mulungu akhali akulengeseka, akuchepa, pontho alendo m'dziko ya Kanani. Iwo akhatsalakatika kubulukira dziko kwenda dziko inango, kubulukira ufumu kwenda ufumu unango. Mbwenye Mulungu hadatawirise munthu na mbodzi ene kuapondereza tayu; kufuna kuatchinjiriza, iye adacheuza mafumu mbati, “Lekani kuwaza anyabasanga akusankhulika; lekani khuya maprofeti anga.” Imbirani MBUYA, imwe anthu a padziko yonsene yapansi! Lalikani nsiku na nsiku mphangwa zadidi kuti iye atipulumusa. Lalikani pya demelero yache kuna madzinza, pontho mabasache amphamvu kuna anthu a mtundu onsene. MBUYA ngwamkulu pontho iye athema kulemedzwa pikulu pene; iye athema kulemedzwa pikulu pene kupiringana milungu yonsene. Milungu ya madzinza anango onsene ndi mifanikizo ene pyawo, mbwenye MBUYA adalenga kudzulu. Demelero na chifumu pimbamzungulira, mphamvu na kukomerwa pyadzala m'Nyumba mwache. Kuzani MBUYA imwe anthu onsene a padziko yapansi, kuzani demelero yache na mphamvu zache. Kuzani dzina yademelero ya MBUYA; dzani na pyakupereka pontho pitani m'Nyumba mwache. Lambani pamaso pa MBUYA, Nyakuchena, ndzidzi unaonekera iye. Tetemerani pamaso pache, imwe anthu a padziko yonsene yapansi! Dziko yapansi yakhazikika pambuto pache mwakuti nkhabe tekenyeka tayu. Komerwani imwe dziko yapansi na thambo! Pyonsene mbapilonge kuna madzinza kuti MBUYA ndi mfumu. Khuwani pikulu nyanza na pyakulengwa pyonsene pili mwenemo; imwe minda na pyonsene pili mwenemo, komerwani! Misitu inakhuwa na kukomerwa pamaso pa MBUYA, iye angabwera dzatonga dziko yapansi. Perekani takhuta kuna MBUYA thangwi iye ngwadidi; kutifuna kwache nkhokhonda mala. Longani kuna iye kuti, “Tipulumusenimbo ife Mulungu, Nyankhombo wathu; tigumanyiseni pabodzi mbamutipulumusa m'manja mwa madzinza, towera ife tipereke takhuta kuna dzinanu yakuchena, mbatikulemedzani na kukukuzani.” Kuzani MBUYA Mulungu wa Israele! Mkuzeni chinchino pontho kwenda na kwenda. Kubuluka penepo Aisraele onsene adalonga mbati, “Ameni, mbakuzwe MBUYA!” Mfumu Davite adaikha Asafu na Alevi anzache kukhala anyakuimba pandzidzi wa chipembedzo chile chidachitika pambuto padakoyiwa Bokosi ya Chiverano ile. Iwo akhaphata basawo penepo nsiku na nsiku. Obedi-Edomu mwana Yedutuni na amuna makumatanthatu na asere a m'dzinza mwache akhaaphedza. Hosa na Obedi-Edomu ndiye akhali anyakulondali misuwo ya mpanda. Zadoki nyansembe na anyansembe anzache ndiye akhayang'anira chipembedzo cha MBUYA pambuto yakupembedzerapo mu Gibeoni. Machibese na mawulo nsiku na nsiku iwo akhapereka nsembe yakupyerera nyama yamumphu paguwa yansembe malingana na mwambo udapereka MBUYA kuna Aisraele. Penepo pabodzi pene na iwo pakhali Hemani na Yedutuni, pontho na anango ale akhadasankhulwa kukhala anyakuimba kwene nyimbo zakukuza nazo MBUYA thangwi ya kutifuna kwache kokhonda mala. Hemani na Yedutuni akhali pontho na basa yakuliza ngoma, na kuimba nkhotcho pontho na pyakuimbira pinango, kuimba nyimbo zakukuza nazo MBUYA. Anthu a m'banja ya Yedutuni basawo ikhali yakulondali misuwo ya mpanda. Kubuluka penepo munthu onsene adenda kumusa kwache, Davite adendambo kumusa kwache katsanzayisa banjache. Mfumu Davite adakhazikika m'nyumbache yachifumu. Nsiku inango adachemeresa Natani mprofeti mbalonga kuna iye mbati, “Ine ndikukhala m'nyumba yakumangwa na matabwa amkungudza, mbwenye Bokosi ya Chiverano ya Mulungu ikukhala m'chikhumbi!” Natani adatawira mbati, “Chitani pyonsene pinanyerezera imwe, thangwi MBUYA ali namwe.” Mbwenye na mosiku mwache Mulungu adalonga kuna Natani mbati, “Ndoko kampange nyabasanga Davite kuti ine ndikulonga kuna iye kuti, ‘Si iwe anafuna dzandimangira nyumba yakuti ine ndikhalemo tayu. Kubulukira ndzidzi udapulumusa ine Aisraele kuna anthu a ku Iguputo mpakana lero ine sidakhale m'nyumba tayu. Ine ndaenda mbuto na mbuto mbandikhala m'chikhumbi. Kufamba-famba kwanga konsene na Aisraele ine sidalonge tayu na kuna mbodzi ene wa akadamu adasankhula ine kutsogolera anthu anga kuti, “Thangwi yache ninji mwakhonda kundimangira nyumba ya matabwa amkungudza?” ’ “Chinchino panga nyabasanga Davite kuti, ‘Ine MBUYA Wamphamvu zonsene ndikulonga kuti: Ine ndidakukwata kumpovu kukhadyesa iwe mabira kule kuti ukhale mtongi wa anthu anga Aisraele. Ine ndakhala nawe konsene kwene kwaenda iwe, pontho ndakunda anyamalwako onsene pamaso pako. Ine ndinakuchitisa kukhala munthu wakuveka pyakwanga ninga akadamu akuveka pyakwanga padziko yapansi. Ungafa mbuikhwa m'masiye a makolo ako, ndinachitisa mbodzi wa anako achimuna kukhala mfumu mbandichitisa ufumu wache kukhala wamphamvu. Iye ndiye anafuna dzandimangira nyumba, pontho ndinaonesesa kuti ufumu wache ukhale wakwenda na kwenda. Ine ndinakhala babache, iye mbakhala mwananga. Ine nkhabe dzaleka kumuonesa kumfuna kwanga kokhonda mala tayu ninga mudachitira ine kuna Sauli, ule adabulusa ine kuti iwe ukhale mfumu. Ine ndinamuikha kukhala nyakuyang'anira anthu anga na ufumu wanga kwenda na kwenda. Ufumu wache nkhabe dzamala tayu.’ ” Natani adapanga Davite pyonsene pidatchulula Mulungu kuna iye. Tenepo Mfumu Davite adenda pamaso pa MBUYA m'Chikhumbi. Iye adakhala pansi mbapemphera mbati, “MBUYA Mulungu, ndine animbo ine, pontho banjangambo ninji kuti munditsanzayise ninga tenepa? Kwache chinchino imwe mukuchita pikululetu; imwe mwadumbira kundipasa pidzukulu pile pinafuna kudza m'tsogolo muno, pontho imwe, MBUYA Mulungu, mwandiyesa kale ninga munthu wa pyachembo! “Ninji pontho chinafuna ine kulonga kuna imwe pya kundilemedza kwachita imwe? Imwe mumbandidziwa ine nyabasanu. MBUYA, thangwi ya ine, nyabasanu, pontho thangwi ya kufuna kwanu imwe mwachita pinthu pikulupi, mbamutchulula pyonsene pinafuna kudza m'tsogolo. Imwe ndimwe wamkulu MBUYA! Nkhabe unango ninga imwe; ndzidzi onsene ife timbapidziwa kuti imwe ene ndimwe Mulungu. Nkhabe dzinza inango padziko yapansi ninga Israele, dzinza idapulumusa imwe paubitchu kuti akhale anthu anu ale. Pinthu pikulu pontho pyakudodomesa pidaachitira imwe pyachitisa kuti muveke padziko yapansi. Imwe mudathamangisa madzinza anango ndzidzi ukhaenda anthu anu, anthu adasudzula imwe paubitchu kudziko ya Iguputo ale. Imwe mudachitisa Israele kukhala anthu anu kwenda na kwenda, pontho imwe MBUYA mwasanduka Mulungu wawo. “Tenepo chinchino MBUYA chitisani kudumbira kwanu kuna ine na kuna pidzukulu pyanga kukwana-kwana, pontho chitani pidadumbira imwe pile. Tenepo kuveka kwanu kunakhala kukulu kwenda na kwenda, pontho ndzidzi onsene anthu anati alonge kuti, ‘MBUYA Wamphamvu zonsene ndi Mulungu wa Israele!’ Pontho munachitisa ufumu wanga kukhala wakukhazikika pamaso panu! Ine ndawanga mtima kupemphera tenepo kuna imwe, Mulungu wanga, thangwi imwe mwatchulula pinthu pyonsenepi kuna ine nyabasanu, pontho mwandipanga kuti munachitisa pidzukulu pyanga kukhala mafumu. “MBUYA imwe ndimwe Mulungu; imwe mwadumbira pinthu pyadidipi kuna ine, nyabasanu. Ndikupemphera kuti mutsanzayise pidzukulu pyanga, towera iwo athimize kukomerwa na kuakomera kwanu mtima. Imwe MBUYA mwaatsanzayisa, pontho mtsanzayiso wanu unakhala pana iwo kwenda na kwenda.” Pidagwanda ndzidzi pang'ono, Mfumu Davite adasosa pontho Afilisti mbaakunda. Iye adapokosera mzinda wa Gati na midzi yakuzungulira m'manja mwa Afilisti. Iye adakunda pontho a Moabu mbakhala pansi pa utongi wache mbakhoma msonkho kuna iye. Kubuluka penepo Davite adasosa Mfumu Hadadezere wa ku Zoba chifupi na nthemba ya Hamati, thangwi Hadadezere akhayesa-yesa kukhazikisa utongi wache m'nthemba ya chifupi na mkulo wa Yufurate. Davite adaphata anyankhondo a pachingolo chikwi, amuna a pakavalo pikwi pinomwe na anyankhondo akufamba pansi pikwi makumawiri. Iye adakoya akavalo akukwana kukweya pingolo dzana mbagwanda uzingo anango onsene akusalirawo. Pidatumiza Aaramu a ku Damasiko gulu ya ankhondo kaphedza Mfumu Hadadezere, Davite adaisosa mbapha amuna pikwi makumawiri na piwiri. Kubuluka penepo iye adamanga misasa ya nkhondo m'nthemba yawoyo, tenepo Aaramu adakhala pansi pa utongi wache mbakhoma msonkho kuna iye. MBUYA adachitisa Davite kukunda konsene kwene kukhaenda iye. Davite adapokosera pyakugedera matswimo pyagolidi pikhadathukula mathubu a Hadadezere mbaenda napyo ku Yerusalemu. Iye adakwata pontho nkuwa uzinji ene kubulukira ku Tibihati na Kuni, mizinda ikhatongwa na Hadadezere ile. Solomoni adaphatisa basa nkuwa wenewu kusasanyira phiso ikulu yakukoyera madzi, nsanamira ziwiri, na pyombo pinango pyankuwa m'Nyumba ya MBUYA. Mfumu Toi wa ku Hamati adava kuti Davite akhadakunda anyankhondo onsene a Hadadezere. Natenepo iye adatuma mwanache Yoramu kapasa mwenyikiro na kuchita makolokoto Mfumu Davite, thangwi ya kukunda kwache Hadadezere, ule akhadachitambo nkhondo na Toi kazinji kene. Yoramu adenda kuna Mfumu Davite na mitukwa ya golidi, siliva na nkuwa. Mfumu Davite adaipambulira kuna MBUYA kuti iphatiswe basa pachipembedzo, pabodzi pene na siliva pontho golidi pikhadakwata iye kuna madzinza adakunda iye ale; Aedomu, Amoabu, Aamoni, Afilisti na Aamaleki. Abishai ule mache akhali Zeruia adakunda Aedomu m'phedi ya Munyu mbapha amuna pikwi khumi na pisere. Iye adamanga misasa ya anyankhondo ponsene pene mu Edomu, tenepo anthu onsene kweneko adakhala pansi pa utongi wa Davite. MBUYA adachitisa Davite kukunda konsene kwene kukhaenda iye. Davite adatonga dziko yonsene ya Israele mbaonesesa kuti ndzidzi onsene anthu ache akuchitirwa chilungamo pontho pyakuthema. Yoabu mbaleache Abishai akhali mkadamu wa anyankhondo: Yehosafati mwana Ahiludi akhali nyakulemba pya m'dziko. Zadoki mwana Ahitubu na Ahimeleki mwana Abiatara akhali anyansembe; Shavisha akhali nyakulemba m'thando ya miseru; Benaia mwana Yehoiada akhali wakuyang'anira a anyakulondali a Chikereti na a Chipeleti; ana a Mfumu Davite akhali mathubu akulu mu ufumu wache. Pidagwanda ndzidzi pang'ono Mfumu Nahashi wa ku Amoni adafa, tenepo mwanache Hanuni adapita ufumu m'mbuto mwache. Davite adalonga mbati, “Ine ndinati ndikomere mtima Hanuni mwana Nahashi ningambo mudandikomera mtima babache.” Tenepo Davite adatuma anyamphangwa kuna Hanuni kuonesa nsisi zache. Pidafika iwo ku Amoni kuna Mfumu Hanuni kamuombera, akadamu a ku Amoni adalonga kuna mfumu mbati, “Ayi mukunyerezera kuti Davite atuma anyamphangwa kuna imwe kufuna kuonesa nsisi zache thangwi ya kufuna kulemedza babanu? Nkhabe, tayu! Iye adaatuma kuno ninga anyakuzonda dziko, towera aipokosere!” Hanuni adaphata anyamphangwa adatumwa na Davite ale mbaachinga ndevu. Iye adang'amba nguwo zawo kutomera pansi mpakana m'matako mbaagwinya kuti aende pyawo. Iwo akhachita manyadzo pyakwanga kuti abwerere kwawo. Pidava Davite pinthu pidachitika pile, iye adatuma mphangwa kaapanga kuti abange khala pyawo ku Yeriko mbabwerera mwenemo ndevu zawo zamera pontho. Mfumu Hanuni na Aamoni adadzindikira kuti iwo akhadachitisa Davite kukhala nyamalwawo, natenepo iwo adatumiza siliva wakulemera makilogramu pikwi makumatatu na pinayi kubwereka pingolo na anyakutekenyache kubulukira ku Mesopotamia, Aramaaka na Zoba. Pingolo pikwi makumatatu na piwiri pidabwereka iwo pile pabodzi pene na gulu ya anyankhondo a mfumu wa ku Maaka adadza mbamanga misasawo chifupi na Medeba. Aamoni adabulukambo m'mizinda mwawo mbasasanyika kumenya nkhondo. Pidapiva Davite, adatuma Yoabu pabodzi pene na anyankhondo onsene kamenya nkhondo. Aamoni adabuluka mbakakhala m'mbuto zawo zankhondo pamsuwo wa mzindawo ukulu wa Raba, mwenemo mafumu akhadadza dzamphedza ale, akhala m'mbuto zawo za nkhondo m'minda. Yoabu adaona kuti patsogolo pache na m'nduli mwache pakhali magulu anyankhondo, tenepo iye adasankhula magulu a nkhondo akunyindirika mu Israele mbaaikha m'mbuto zawo zankhondo mwakuyang'anisana na Aaramu. Iye adaikha anyankhondoche anango akusalirawo pansi pa utongi wa Abishai mbaleache, ulembo adaaikha m'mbuto zawo zankhondo mwakuyang'anisana na Aamoni. Yoabu adalonga kuna iye mbati, “Ngakhala unaona Aaramu akundikunda, idza undiphedze, tenepo inembo ndingaona Aamoni akukukunda, ndinati ndidze dzakuphedza. Wangisa pontho wanga mtima! Tende timenyere nkhondo anthu athu, pontho na mizinda ya Mulungu wathu mwakuwangisa. Kufuna kwa MBUYA mbakuchitike!” Yoabu na amunache adenda kasosa, tenepo Aaramu adathawa. Pidaona Aamoni kuti Aaramu akuthawa, iwombo adathawa pamaso pa Abishai mbaenda kapita mumzindamo. Tenepo Yoabu adabwerera ku Yerusalemu. Pidadzindikira Aaramu kuti iwo adakundwa na Aisraele, iwo agumanyisa pabodzi pene magulu ankhondo Aaramu akumabulukiro dzuwa a mkulo wa Yufurate, mbaaikha pansi pa utongi wa Shobaki, mkadamu wa anyankhondo a Mfumu Hadadezere wa ku Zoba. Pidava Davite penepi, adagumanyisa pabodzi magulu ankhondo a Aisraele. Iwo adawambuka mkulo wa Yorodani mbaaikha m'mbuto zawo zankhondo mwakuyang'anisana na Aaramu. Nkhondo idaotoka, tenepo Aisraele adathamangisa anyankhondo a Aaramu kuabwezera m'nduli. Davite na amunache adapha anyakufambisa pingolo pikwi pinomwe pontho na anyankhondo akufamba pansi pikwi makumanayi. Iwo adapha pontho Shobaki, mkadamu wa anyankhondo wa Aaramu. Pidadzindikira mafumu, ale akhali pansi pa utongi wa Hadadezere kuti iwo akhadakundwa na Aisraele, adachita mtendere na Davite. Tenepo iwo adakhala pansi pa utongi wa Davite. Aaramu hadapifuneve pontho tayu kuphedza Aamoni. M'mainja pandzidzi wa chaka ukhaenda mafumu kunkhondo, Yoabu adatsogolera gulu ya anyankhondo mbachita nkhondo na dziko ya Amoni. Iye adadza ku Raba, adauzungulira na anyankhondo ache, adausosa mbauvunga, mbwenye Davite adasalira mu Yerusalemu. Mfanikizo wa Aamoni dzinache Moleki ukhali na chipewu chachifumu chagolidi, ule ukhalemera makilogramu makumatatu na mashanu. Mwenemo mukhali miyala yakudula, tenepo Davite adaikwata mbaiikha m'chipewu chache chachifumu. Iye adakwata pontho pinthu pizinji kubulukira mumzindamo. Iye adakwata anthu a mumzindawo mbaakhakhamiza kuphata basa na mipeni ya macheka, mapaza na mbadzo. Iye adachita pontho chibodzi-bodzi kuna anthu onsene a m'maluwani anango a Amoni. Kubuluka penepo iye na amunache adabwerera ku Yerusalemu. Pidagwanda ndzidzi padaotoka pontho nkhondo na Afilisti pa Gezeri. Wenewu ukhali ndzidzi ule Sibekai wa ku Husha adapha Sipai munthu wakujintcha, pontho Afilisti adakundwa. Padaotoka pontho nkhondo inango na Afilisti, tenepo Elihanani mwana Yairi adapha Lahimi mbaleache Goliati wa ku Gati, ule dipache ikhali na ntchindu ninga mtanda wakulukira nguwo. Padaotoka pontho nkhondo inango na Afilisti pa Gati, kule kukhali munthu wakujintcha pyakwanga wakukhala na pyala pitanthatu dzanja yonsene, pontho pyala pitanthatu dzinyalo yonsene. Iye akhali chidzukulu cha anthu akujintcha akaleletu. Iye adashola Aisraele, tenepo Yonatani, mwana Shimea, mbaleache Davite, adampha. Anthu atatuwa, ale adaphiwa na Davite, pontho na amunache, akhali pidzukulu pya anthu akujintcha a ku Gati. Satana akhafuna kudzesa nyatwa pana anthu a Israele, natenepo adachitisa Davite kunyerezera pyakuchitisa kalembera. Davite adalonga kuna Yoabu na kuna akadamu anango mbati, “Ndokoni mu Israele monsene kutomera nkhomo mpakana nkhomo inango ya dziko, mbulengese anthu, thangwi ndafuna kudziwa konta ya anthu ali muno.” Yoabu adatawira mbati, “MBUYA mbachitise Aisraele kuinjipa kadzana kupiringana ninga muna iwo chinchinomu! Mbuya Mfumu, onsene mbanyabasanu, thangwi yache ninji munafuna kuchita penepi mbamuchitisa Aisraele onsene kudawa?” Mbwenye mfumu adamchitisa Yoabu kuvera matongero ache. Yoabu adafamba-famba m'dziko yonsene ya Israele. Pidamala iye adabwerera ku Yerusalemu. Iye adapanga Mfumu Davite konta ya amuna akukwanisa kumenya nkhondo: Mu Israele mukhali amuna pikwi-pikwi na pikwi dzana; pontho mu Yuda pikwi madzana manayi na makumanomwe. Na thangwi yakuti Yoabu hadakomerwe na pidatonga mfumu pile tayu, iye hadalengese anthu a m'dzinza ya Levi na Benjemani tayu. Pinthu pidachitikapyo Mulungu pidamuipirwa, natenepo adatchunyusa Israele. Davite adalonga kuna Mulungu mbati, “Ine ndadawa pikulu pene thangwi ya kuchita penepi! Ndaphata miyendo ndilekerereni. Ine ndachita pinthu pyakupupwa.” Tenepo Mulungu adalonga kuna Gadi mprofeti wa Davite mbati, “Ndoko ukampange Davite kuti ndikumpasa mwayi asankhule chinthu chibodzi papinthu pitatupi: chinasankhula iyecho ndiye chinafuna ine kuchichita.” Gadi adenda kuna Davite mbakampanga pyonsene pikhadalonga MBUYA mbamvunza mbati, “Ntchipi chinafuna imwe? Njala pyaka pitatu? Penu miyezi mitatu mukuthawa anyamalwanu? Penu nsiku zitatu MBUYA akukhamwadzeni na talasadache, pontho adzese muliri m'dziko mwanu pakuphatisa basa mngelo wache kudzesa imfa mu Israele monsene? Longani ndikampangenji nyakundituma ule?” Davite adatawira kuna Gadi mbati, “Ndili panyatwa ikulu! Mbwenye ine nee ndinafuna kutchunyuswa na anthubi. MBUYA makayo ndiye anditchunyuse thangwi iye ngwakuva nsisi.” MBUYA adatumiza muliri pakati pa Aisraele, tenepo anthu pikwi makumanomwe adafa. Kubuluka penepo adatuma mngelo wache kwenda kavunga Yerusalemu, mbwenye iye adasanduza manyerezero ache mbalonga kuna mngelo ule mbati, “Pyakwana! Bweza mkono wako.” Mngelo ule akhadaimira chifupi na mbuwa ya Arauna wa Chiyebusi. Davite adaona mngelo aimira chidzulu-dzulu, uku aphatira talasada m'manja mwache kusasanyika kuti avunge Yerusalemu. Davite pabodzi pene na akulu-akulu onsene, ale akhadavala masakha, adalamba. Davite adapemphera mbati, “Mulungu, ndine ndachita pinthu pyakudawika. Ndine ndatonga anthuwa kuti achite kalembera. Apo anthumbo pyawowa achitanji? MBUYA Mulungu wanga tchunyusani ine na banjanga mbamuleke anthu anuwa.” Mngelo wa MBUYA adapanga Gadi kulonga kuna Davite kuti aende kamangira MBUYA guwa yansembe pambuwa ya Arauna wa Chiyebusi. Davite adavera matongero a MBUYA mbaenda kachita ninga montho mukhadampangira Gadi. Pambuwa pale, Arauna na anache akhabubuda tirigu, tenepo pidaona iwo mngelo ule, anache ale adathawa mbabisala. Sindzidzi Arauna nkhuona Mfumu Davite akufika pambuwa pale, adabuluka pambuwa pale mbalamba pamaso pache. Davite adalonga kuna iye mbati, “Ndigulise mbuwakoyi, towera ndimangirepo MBUYA guwa yansembe kuti muliriwu umale. Ndinati ndiigule pa kontache.” Arauna adatawira mbati, “Ikwateni pyanu, Mfumu, mbumuchitepo chonsene chinafuna imwe. Kwatani ng'ombe kuti zikhale nsembe zakupyerera, pontho na miti yakububudira kuti ikhale nkhuni pabodzi pene na tirigu kuti akhale chakupereka. Pyonsenepi ndikukupasani.” Mbwenye mfumu adatawira mbati, “Nkhabe, ndinati ndikupagali kontache. Ine nkhabe pereka chinthu chako, penu chinthu chakupaswa pezi kukhala chakupereka kuna MBUYA tayu.” Tenepo iye adapereka kuna Arauna kobiri zagolidi zakukwana madzana matanthatu, kugula mbuwa ile. Iye adamangira MBUYA guwa yansembe mbaperekapo nsembe zakupyerera na pyakupereka pyachiphatizano. Iye adapemphera, tenepo MBUYA adatawira pakutumiza moto kubulukira kudzulu mbupyereza nsembe zikhali paguwa pale. MBUYA adapanga mngelo ule kuti abuluse talasadache, tenepo mngelo ule adaveradi. Pandzidzi wenewo, pidaona Davite kuti MBUYA ava kupempha kwache, iye adapereka nsembe paguwa pambuwa ya Arauna. Pandzidzi wenewu Chikhumbi cha Mulungu na guwa yansembe, pale pakhaperekwa nsembe zakupyerera, pile pikhadasasanya Mose m'thando yatchetcha, pikhali pambuto yakupembedzerapo mu Gibeoni; kwache Davite hadakwanise kwendako tayu kapembedza Mulungu, thangwi akhagopa talasada ya mngelo wa MBUYA. Natenepo Davite adalonga mbati, “Penepa ndiye panafuna dzakhala nyumba ya MBUYA Mulungu. Yeneyi ndiye guwa yansembe, pale panafuna Aisraele dzaperekerapo nsembe zakupyerera.” Mfumu Davite adatonga kuti alendo onsene akukhala m'dziko ya Israele agumanyikane pabodzi, tenepo iye adaapasa basa. Anango basawo ikhali yakucheketeza miyala yakumangira nayo nyumba ya Mulungu. Iye adapereka simbi mzinji ene kuti asasanye mapedego a misuwo ya mpanda na pyakuphatisira pyache, pontho na nkuwa uzinji wakuti nkhabe munthu mbadakwanisa kuupima tayu. Iye adaverana na anthu a ku Turo na Sidoni kuti amdzesere miti mizinji yamkungudza. Davite adalonga mbati, “Mwananga Solomoni ndi mphale pontho okhonda kupidziwisisa, tenepo nyumba inafuna dzamangira iye MBUYA yathema kukhala ikulu pyakwanga, yakuveka pontho yademelero pamaso pa madzinza onsene. Natenepo ine ndinati ndisasanyiretu pyonsene pya nyumbayi.” Tenepo Davite adasasanya pyonsene pyakufunika pa nyumbayo iye mbadzati kufa. Iye adachemeresa mwanache Solomoni mbampanga kuti amangire MBUYA Mulungu wa Israele nyumba. Davite adalonga kuna iye mbati, “Mwananga ine ndikhapifuna kuti ndimangire MBUYA Mulungu wanga nyumba kumulemedza. Mbwenye MBUYA adandipanga kuti ndapha anthu azinji pontho ndamenya nkhondo zizinji, tenepo na thangwi yakuti ndachuchisa chiropa cha anthu azinji, iye hadanditawirise tayu kummangira nyumba. Kwache iye adadumbira mbati, ‘Iwe unakhala na mwana ule anatonga na mtendere, thangwi ine ndinampumisa kuna anyamalwache onsene. Dzinache inakhala Solomoni, thangwi pandzidzi unatonga iye ndinampasa mtendere na kumtchinjiriza. Iye ndiye anati andimangire nyumba, iye anakhala mwananga, inembo ndinakhala babache. Ndinakhazikisa mpando wache wachifumu mu Israele kwenda na kwenda.’ ” Davite adathimiza kulonga mbati, “Tenepo mwananga, MBUYA Mulungu wako mbakhale nawe, pontho mbachitise pidadumbira iye kukwana-kwana kuti iwe ukwanise kummangira nyumba. Tenepo MBUYA Mulungu wako mbakupase udziwisi na nzeru, towera ukwanise kutonga Aisraele malingana na mwambo ache. Ngakhala iwe unavera upangizi na matongero ache onsene adapereka MBUYA kuna Aisraele kudzera muna Mose, pinthu pyako pyonsene pinakufambira mwadidi. Wangisa pontho wanga mtima. Leka chita mantha penu kutaya mtima. Pabasa yeneyi ya nyumba ine ndaphata basa pyakwanga pakugumanyisa golidi wakukwana pingolo pikwi pitatu na madzana manayi, pontho na siliva wakukwana pingolo pikwi makumatatu na pinayi kuti piphate basa kumanga nyumbayo. Padzulu pa penepi ndapereka pontho nkuwa na simbi pyakuinjipa pyakwanga pyokhonda pimika, pontho pana miti na miyala pyakusasanywa kale, kwache wathema kugumana pizinji. Iwe una amuna azinji akuphata basa. Pana amuna akucheketeza miyala yakumangira, anyaluso pakumanga na miyala, anyakupala matabwa, na amuna azinji akudziwa kusasanya pinthu na golidi, siliva, nkuwa na simbi. Tenepo itome basa, MBUYA mbakhale nawe.” Davite adatonga akadamu onsene a Aisraele kuti aphedze Solomoni mwanache. Iye adalonga mbati, “MBUYA Mulungu wanu ambakhala namwe pontho akukupasani mtendere kumakhundu onsene. Iye anditawirisa kukunda anthu onsene akhakhala m'dziko muno ale, tenepo lero ali pansi pa utongi wanu pontho pa MBUYA. Natenepo tumikirani MBUYA Mulungu wanu na mtima wanu onsene pontho na moyo wanu onsene. Tomani kumanga Nyumba ya MBUYA, towera mukhazikemo Bokosi ya Chiverano ya MBUYA pabodzi pene na pinthu pyakupambulika pile pimbaphatiswa basa pa chipembedzo.” Pidakalamba Davite adapitisa Solomoni mwanache ufumu wa Israele m'mbuto mwache. Mfumu Davite adagumanyisa akadamu onsene a Israele pabodzi pene na anyansembe pontho Alevi. Iye adachitisa kalembera wa amuna onsene a Chilevi akukwanisa pyaka makumatatu pyakubalwa. Onsene pabodzi pene adakwana pikwi makumatatu na pisere. Mfumu adaikha amuna pikwi makumawiri na pinayi kuyang'anira basa ya pa Nyumba ya MBUYA, pikwi pitanthatu kukhala mathubu na anyakutonga miseru, pikwi pinayi kukhala anyakulondali, pontho na pikwi pinayi kukhala anyakukuza MBUYA pakuphatisa basa pida pyakuimbira pile pidapereka mfumu kuti piphate basa yeneyi. Davite adagawa Alevi ale m'magulu matatu malingana na mabanjawo: Gereshomu, Kohati na Merari. Gereshoni adabala ana awiri achimuna: Ladani na Shimei. Ladani adabala ana atatu achimuna: Yehiele, Zetamu, na Yowele, ale akhali akadamu a pidzukulu pya nkhonda Ladani. (Shimei adabala ana atatu achimuna Shelomoti, Haziele, na Harani.) Kohati adabala ana anayi achimuna: Amuramu, Izihara, Hebroni, na Uziele. Mwanache wautombo, Amuramu, ndiye akhali babawo Aroni na Mose. Aroni na pidzukulu pyache adapambulwa, towera akhale anyakuyang'anira pinthu pyakupambulika kwenda na kwenda, kufukiza pyakununkhira kupembedza MBUYA, kumtumikira, pontho kutsanzayisa anthu na dzinache. Mbwenye ana a Mose, munthu wa Mulungu, adaikhwa m'gulu ya Alevi. Mose adabala ana awiri achimuna: Gereshomu na Eliezere. Mkadamu wa ana a Gereshomu akhali Shebuele. Eliezere akhali na mwana mbodzi basi dzinache Rehabia, kwache Rehabia akhali na pidzukulu pizinji. Mwana wachiwiri wa Kohati, Izihara adabala mwana wamamuna dzinache Shelomiti mkadamu wa nkhonda yeneyi. Mwana wachitatu wa Kohati, Hebroni adabala ana anayi achimuna: Yeria, Amaria, Yahaziele, na Yekameamu. Mwana wachinayi wa Kohati, Uziele adabala ana awiri achimuna: Mika na Ishia. Merari adabala ana awiri achimuna: Mahili na Mushi. Mahili akhali na ana awiri achimuna: Eleazara na Kishi, mbwenye Eleazara adaferamo nee bala mwana wamamunabi, mbwenye ana achikazi okhokha: Anache achikaziwo adasembwa na abale awo, ana achimuna a Kishi. Mushi adabala ana atatu achimuna: Mahili, Ederi, na Yeremoti. Penepi ndiye pikhali pidzukulu pya Levi malingana na mabanjawo, munthu onsene akhalembesa dzinache. Chidzukulu chonsene chakukwanisa pyaka makumawiri pyakubalwa kwenda m'tsogolo akhali na khundu yache pabasa ya Nyumba ya MBUYA. Davite adalonga mbati, “MBUYA Mulungu wa Israele akhadapereka mtendere kuna anthu ache, natenepo iye ene mwenechiro anakhala mu Yerusalemu kwenda na kwenda. Natenepo nee panafunikave Alevi kuthukula Chikhumbi cha Mulungu na pyonsene pyakuphatiswa basa pa chipembedzo tayu.” Malingana na upangizi wakumalisa udapereka Davite, Alevi onsene akhapaswa basa angafika pyaka makumawiri penu kupiringana penepo. Basa ya Alevi ikhali yakuphedza pidzukulu pya Aroni kutumikira m'Nyumba ya MBUYA, kuyang'anira mwadidi pintalo na masubi ache ene, pontho kuonesesa kuti chinthu chonsene chakupambulika chileke swipiswa; kuyang'anira mikate yakuperekwa kuna Mulungu, ufa wakuphatiswa basa pa pyakupereka, pitumbuwa pyakusowa chakufufumisira na pyakupereka pyakuchita kuterekwa pontho na ufa wakuvungazwa na mafuta aolivi; kupima na kuyesa pyakupereka pya ku Nyumba ya Mulungu, pontho kukuza na kupereka demelero kuna MBUYA machibese na mawulo onsene, na pandzidzi onsene unaperekwa nsembe kuna MBUYA pa Nsiku Yakupuma, pa Phwando yakusekera Kubalwa kwa mwezi na maphwando anango akusankhulika. Matongero adasasanywa kulonga konta chadi-chadi ya Alevi ale adathema kuphata basa yeneyi pandzidzi wawo wakuthema. Alevi adapaswa basa yakupembedza MBUYA ndzidzi onsene. Alevi adapaswa basa yakuyang'anira Chikhumbi cha Mulungu na Mbuto Yakuchena, pontho na kuphedza abale awo, pidzukulu pya Aroni, m'Nyumba ya Mulungu. Magulu-magulu a pidzukulu pya Aroni mbawa: Aroni adabala ana anayi achimuna: Nadabu, Abihu, Eleazara na Itamara. Nadabu na Abihu adafa babawo mbadzati kufa, tenepo iwo adafa akusowa ana, natenepo abale awo Eleazara na Itamara adakhala anyansembe. Mfumu Davite adagawa pidzukulu pya Aroni kuaikha m'magulu malingana na mabasawo. Iye adaphedzwa kuchita penepi na Zadoki, chidzukulu cha Eleazara, pontho na Ahimeleki, chidzukulu cha Itamara. Pidzukulu pya Eleazara pidaikhwa m'magulu khumi na atanthatu, mwenemo pidzukulu pya Itamara pidaikhwa m'magulu masere. Penepi pidachitika, thangwi pakati pa pidzukulu pya Eleazara pakhali akadamu achimuna azinji a m'mabanja. Na thangwi yakuti pakhali akadamu a Nyumba ya MBUYA, na akadamu a chipembedzo pakati pa pidzukulu pya Eleazara na Itamara, tenepo basa idaperekwa kuna iwo pakuchita ntsango. Pidzukulu pya Eleazara na Itamara pikhachita kupitisirana pakuchita ntsango. Kubuluka penepo iwo adalembwa na Shemaia mwana Netanele, nyakulemba wa Chilevi. Mfumu, mathubu ache, nyansembe Zadoki, Ahimeleki mwana Abiatara, akadamu a mabanja a anyansembe na mabanja a Chilevi, onsene akhali mboni. Amuna enewa adalembwa malingana na mabasa adapaswa iwo akupita m'Nyumba ya MBUYA kaphata mabasa adakhazikisa kholo yawo Aroni pakuvera pidatonga MBUYA Mulungu wa Israele pile. Ali m'tchindemu mbakadamu anango a mabanja a pidzukulu pya Levi: Yedeia, mwana Shubaele, mdzukuluache Amuramu; Ishia, chidzukulu cha Rehabia; Yahati, mwana Shelomoti, mdzukuluache Izihara; Yeria, Amaria, Yahaziele na Yekameamu ana Hebroni panyandandanda wa kubalwa kwawo; Shamiri mwana Mika, mdzukuluache Uziele; Zekaria mwana Ishia mbaleache Mika, mdzukuluache Uziele; Mahili, Mushi na Yaazia, pidzukulu pya Merari. Yaazia adabala ana atatu achimuna: Shohamu, Zakuri na Ibiri. Mushi adabala ana atatu achimuna: Mahili, Ederi na Yerimoti. Enewa ndiye akhali mabanja a Levi. Iwo akhachitambo ntsango ninga mukhachitira abale awo pidzukulu pya Aroni pamaso pa Mfumu Davite, Zadoki, Ahimeleki na pamaso pa mafumu a mabanja a unyansembe na Alevi. Mabanja a mbaleawo autombo akhachitambo sasawa na mabanja a chimalisira bele. Mfumu Davite pabodzi pene na akadamu a Chilevi adasankhula mabanja a Chilevi ali m'tchindemu kuti afambise chipembedzo: Asafu, Hemani na Yedutuni. Iwo basawo ikhali kulalika mphangwa za Mulungu pabodzi pene na anyakuimba anyakatangale, malimba na nkhotcho. Uli m'tchindewu ndi nyandandanda wa anthu ale adasankhulwa kuti afambise chipembedzo pabodzi pene na basa inango ikhaphata kada gulu. Ana anayi achimuna a Asafu akhali Zakuri, Yosefe, Netania na Asharela. Iwo akhali pansi pa utongi wa Asafu, ule akhalalika mphangwa za Mulungu pandzidzi onsene ukhampanga mfumu. Ana atanthatu achimuna a Yedutuni akhali Gedalia, Zeri, Yeshaia, Shimei, Hashabia na Matitia. Iwo akhali pansi pa utongi wa babawo, ule akhalalika mphangwa za Mulungu pabodzi pene na anyakuimba anyakatangale na anyakuimba nyimbo zakukuza nazo na kupereka takhuta kuna MBUYA. Ana achimuna khumi na anayi a Hemani akhali: Bukia, Matania, Uziele, Shebuele, Yerimoti, Hanania, Hanania, Eliata, Gidaliti, Romamiti-Ezeri, Yoshibekasha, Maloti, Hotiri, na Mahazioti. Mulungu adapereka kuna Hemani, mprofeti wa mfumu, ana enewa khumi na anayi pabodzi pene na ana atatu achikazi, ninga mukhadadumbirira iye, towera Hemani akhale na mphamvu. Ana onsene akhaimba nkhotcho na anyakatangale pansi pa utongi wa babawo pa chipembedzo m'Nyumba ya Mulungu. Asafu, Yedutuni, na Hemani akhali pansi pa utongi wa mfumu. Amuna onsene makumawiri na anayi ale akhali anyaluso; Alevi anzawo onsene akhadafunziswa mwadidi kuimba nyimbo za Mulungu. Onsene pabodzi pene akhalipo amuna madzana mawiri na makumasere na asere. Angafuna kudziwa buswa ya munthu, iwo akhachita ntsango, podi kwene akhale pyache mamunamkulu penu mphale, nyaluso penu nyakufunza. Ali m'tchindemu mba Levi ale adapaswa basa ya kulondali Nyumba ya Mulungu. Kubuluka kubanja ya Kora kukhali Meshelemia mwana Kore wa m'banja ya Asafu. Iye adabala ana anomwe achimuna, kutomera wautombo kufikirana chimalisira bere mbawa: Zekaria, Yediaele, Zebadia, Yatiniele, Elamu, Yehohanani, na Eliehoenai. Pakhali pontho munthu unango dzinache Obedi-Edomu, ule adatsanzayiswa na Mulungu pakumpasa ana asere achimuna, kutomera wautombo kufikirana chimalisira bere mbawa: Shemaia, Yehozabadi, Yoa, Sakari, Netanele, Amiele, Isakara, na Peuletai. Banja ya Obedi-Edomu ikhali na amuna makumatanthatu na awiri anyakudziwisisa mwadidi basa yeneyi. Banja ya Meshelemia ikhali na amuna khumi na asere anyakupidziwisisa mwadidi. Kubulukira kubanja ya Merari, kukhali Hosa, ule adabala ana anayi achimuna: Shimri (babache adamchitisa kukhala mkadamu, podi kwene kuti hakhali mwana wautombo tayu), Hilikia, Tebalia, na Zekaria. Anthu onsene a m'banja ya Hosa akhalipo khumi na atatu, ale basawo ikhali yakulondali Nyumba ya Mulungu. Anyakulondaliwa adagawiwa m'magulu malingana na mabanjawo pontho akhapaswa basa m'Nyumba ya Mulungu ninga montho mukhachitirwambo Alevi anangowo. Banja yonsene, penu njing'ono penu njikulu, akhachita ntsango basi, towera aone msuwo unafuna iwo kulondali. Shelemia adasankhulwa kulondali msuwo wa mpanda wakumabulukiro dzuwa. Zekaria, mwana Shelemia, phungu wanzeru ule, adasankhulwa kulondali msuwo wa mpanda wakumpoto. Obedi-Edomu adasankhulwa kulondali msuwo wa mpanda wakumwera, pontho anache akhali anyakulondali masubi akukoyeramo pinthu. Shupimu na Hosa adasankhulwa kulondali msuwo wa mpanda wakumadokero dzuwa, pontho na msuwo wa Shaleketi kumtunda. Basa yakulondaliyi ikhaphatika pakuchita buswa-buswa. Kumabulukiro dzuwa anyakulondali atanthatu ndiye akhaphata basa pansiku, kumpoto kukhali anayi, pontho kumwera anayi. Anyakulondali anayi nsiku na nsiku akhaikhwa pamsuwo wa masubi akukoyeramo pinthu, awiri kada msuwo. Kuchintalo kumadokero dzuwa kukhali anyakulondali anayi chifupi na msewu, pontho awiri pachintalo makapo. Enewa ndiye akhali anyakulondali pa misuwo, ale akhali pidzukulu pya Kora na Merari. Alevi anango basawo ikhali kuyang'anira mfuma ya m'Nyumba ya Mulungu na masubi akukoyeramo mitukwa yakuperekwa kuna Mulungu. Ladani, mbodzi wa ana achimuna a Gereshoni, akhali kholo ya magulu a mabanja azinji, kuthimizapo banja ya mwanache Yehiele. Ana anango achimuna a Ladani awiri Zetamu na Yowele basawo ikhali kuyang'anira mfuma ya m'Nyumba ya Mulungu na m'masubi akukoyeramo pinthu. Mabasa anango adaperekwa pontho kuna pidzukulu pya Amuramu, Izihari, Hebroni, na Uziele. Shebuele wa m'banja ya mwana Mose, Gereshomu akhali mkadamu wamkulu pa kuyang'anira mfuma ya m'Nyumba ya Mulungu. Kudzera muna Eliezere mbaleache Gereshomu, pakhali ubale pakati pa iye na Shelomoti. Eliezere adabala Rehabia, Rehabia adabala Yeshaia, Yeshaia adabala Yoramu, Yoramu adabala Zikiri, Zikiri adabala Shelomoti. Shelomoti na anthu a m'banja mwache basawo ikhali yakuyang'anira mitukwa yakuperekwa kuna Mulungu na Mfumu Davite, mafumu a mabanja, akadamu a m'magulu-magulu, na akadamu a anyankhondo. Iwo adakwata pinango pidapokosera iwo pankhondo mbapipereka kuti piphatiswe basa m'Nyumba ya Mulungu. Shelomoti na a m'banja mwache ndiye adapaswa basa yeneyi yakuyang'anira pyonsene pyakuperekwa kuti piphatiswe basa m'Nyumba ya Mulungu kuthimizapo mitukwa idadza na mprofeti Samuele, Mfumu Sauli, Abineri mwana Neri na Yoabu mwana Zeruia. Pakati pa pidzukulu pya Izihara, Kenania na anache adapaswa basa inango ene kunja kwa Nyumba ya Mulungu ninga mathubu a Aisraele pontho anyakutonga miseru pakati pawo. Pakati pa pidzukulu pya Hebroni, Hashabia na abale ache chikwi chibodzi na madzana manomwe, onsene amphamvu zawo, adapaswa basa yakufambisa pinthu pyonsene pya chipembedzo cha MBUYA na kutumikira mfumu pakati pa Aisraele kukhundu yakumadokero dzuwa a mkulo wa Yorodani. Yeria akhali mkadamu wa pidzukulu pya Hebroni. Chaka chamakumanayi Davite mbali mfumu, pidzukulu pya Hebroni pidasakwa mwadidi mwene panyandandanda wa makolo awo. Tenepo anyankhondo amphamvu a m'banja yeneyi adagumanwa kuti akukhala ku Yazere m'nthemba ya Gileadi. Mfumu Davite adasankhula akadamu amphamvu pikwi piwiri na madzana manomwe a mabanja a mbaleache Yeria mbaaikha kukhala anyakufambisa pinthu pyonsene pya chipembedzo cha MBUYA na kutumikira mfumu pakati pa Aisraele kukhundu yakumabulukiro dzuwa a mkulo wa Yorodani m'nthemba za Rubeni, Gadi na Manase wakumabulukiro dzuwa. Uli m'tchindewu ndi nyandandanda wa akadamu a mabanja a Aisraele na akadamu a madzinza na mathubu awo ale akhafambisa pya ufumu. Mwezi na mwezi gulu inango ya anthu pikwi makumawiri na pinayi ikhapita kaphata basa pansi pa mkadamu wa mwezi wenewo. Davite hadachite kalembera wa anthu okhonda kwanisa pyaka makumawiri pyakubalwa tayu, thangwi MBUYA adadumbira kuti anachitisa Aisraele kuinjipa ninga nyenyezi za kuthambo. Yoabu, ule mache akhali Zeruia, adatoma kuchita kalembera, mbwenye hadamalise tayu. Mulungu adatchunyusa Israele, thangwi ya kalembera weneyu. Natenepo konta yakumalisira hidalembwe tayu m'mabukhu a mbiri ya Mfumu Davite. Yonatani, mbuyache Mfumu Davite, akhali phungu wanzeru pontho wakufunza pyakwanga. Iye pabodzi pene na Yehiele mwana Hakimoni akhali anyakufunzisa ana mfumu. Ahitofelo akhali phungu wa mfumu. Hushai wa Chiariki akhali shamwaliache mfumu. Pidafa Ahitofelo, Abiatara na Yehoiada mwana Benaia adakhala mapungu. Yoabu akhali mkadamu wa anyankhondo a mfumu. Mfumu Davite adatonga kuti mathubu onsene a Israele agumanyikane mu Yerusalemu. Natenepo mathubu onsene a m'madzinza, mathubu onsene akufambisa pya ufumu, akadamu a mabanja, anyakuyang'anira pinthu na pifuyo pya mfumu na anache, pabodzi pene na mathubu onsene a kunyumba yachifumu, anyankhondo akuveka, na amuna akufunika adagumanyikana mu Yerusalemu. Davite adaimira pamaso pawo mbalonga kuna iwo mbati, “Abale anga ngavani pinalonga inepi. Ine ndikhapifuna pyakwanga kumanga nyumba yakukhazikamo Bokosi ya Chiverano ya MBUYA kuti ikhale chakusanjikapo manyalo a MBUYA Mulungu wathu. Ine ndikhadasasanyika kummangira nyumba, mbwenye Mulungu adandikhondesa kuchita tenepo, thangwi ine ndine nyankhondo pontho ndapha anthu azinji. MBUYA Mulungu wa Israele asankhula ine pabodzi pene na pidzukulu pyanga kuti titonge Israele kwenda na kwenda. Iye adasankhula dzinza ya Yuda kuti mwenemo mubuluke mkadamu. Tenepo pakati pa Ayuda onsene adasankhula banja yeneyi, pidamkomera MBUYA kusankhulapo ine mbandiikha kukhala mfumu wa dziko yonsene ya Israele. Iye adandipasa ana azinji, mbwenye adasankhulapo Solomoni kukhala pampando wachifumu wa MBUYA kutonga Israele. “MBUYA adalonga kuna ine mbati, ‘Mwanako Solomoni ndiye anafuna dzandimangira nyumba. Ine ndamsankhula kuti akhale mwananga, inembo kuti ndikhale babache. Ine ndinachitisa ufumu wache kukhala okhonda mala, ngakhala anakakamira kuvera mwambo na matongero anga onsene ninga munachitira iye chinchinomu.’ “Natenepo lero anthu anga pamaso pa Mulungu wathu na mgumano onsene wa Aisraele, anthu a MBUYA, ndinakupemphani kuti muvere mwadidi mwene pyonsene pidatitonga MBUYA Mulungu wathu, towera dziko yamphonjeyi ithimize kukhala yanu ene, pontho kuti muisiyirembo mifendu inango inadzayo kuti ikhale yawo kwenda na kwenda.” Kuna Solomoni, iye adalonga mbati, “Mwananga, ndikukupempha kuti umdziwe Mulungu wa babako mbumtumikira na mtimako onsene pontho na nzeru zako zonsene. Iye ambadziwa manyerezero na pikhumbo pyathu pyonsene. Ngakhala unaenda kuna iye, iye anakutambira; mbwenye ngakhala unabauka kubuluka kuna iye, iyembo anakusiya wekha ene kwenda na kwenda. Iwe wathema kudzindikira kuti MBUYA asankhula iwepo kuti ummangire Nyumba yakupambulika. Wangisa pontho phata basayo na chipapu.” Davite adapereka kuna Solomoni matandiko a Nyumba ya Mulungu, masubi akukoyeramo pinthu, na masubi anango, pontho na Mbuto Yakuchenesesa kumbalekererwa pyakudawa kule. Iye adampasa pontho matandiko a pyonsene pikhali na iye m'manyerezero mwache pya pintalo na masubi akuzungulira pintalopyo, pontho na masubi akukoyeramo pinthu pya m'Nyumba ya MBUYA, pontho na mitukwa yakuperekwa kuna MBUYA. Davite adampanga pya mule mwathema iye kugawa anyansembe na Alevi m'magulu, pya basa yonsene yakutumikira m'Nyumba ya MBUYA, pontho pya kuyang'anira mwadidi pinthu pyonsene pya m'Nyumba ya MBUYA. Iye adampanga pya mdida wa siliva na golidi pidathema iye kuphatisa basa kusasanyira pinthu pya m'Nyumba ya MBUYA: nyale yonsene na chakuikhira chache; mathebulu onsene asiliva, pontho thebulu yonsene yagolidi, pale pambaperekwa mikate kuna Mulungu. Iye adampanga pontho pya mdida wa golidi chadi-chadi adathema iye kuphatisa basa kusasanya pyakujobolera nyama, ndilo na makhomitcho, pontho pya mdida wa siliva adathema iye kuphatisa basa kusasanya mapalato, pya mdida wa golidi chadi-chadi adathema iye kuphatisa basa kusasanya guwa yansembe yakufukizirapo pyakununkhira, pontho kusasanya chingolo cha pyakulengwa pyakukhala na maphaphido pile pimbafuthula maphaphido awo kuphimbira Bokosi ya Chiverano. Mfumu Davite adalonga mbati, “Pyonsenepi pyalembwa malingana na mudandipangira MBUYA mwenechiroache kuti ndipichite.” Mfumu Davite adalonga kuna mwanache Solomoni mbati, “Wangisa pontho wanga mtima. Itome basa pontho leka tawirisa chinthu na chibodzi chene kukulekesa. MBUYA, Mulungu wanga, ambatumikira ine ule anakhala nawe. Iye hanakusiya wekha tayu, mbwenye anakhala nawe mpakana umalise basa ya kumanga Nyumba ya MBUYA. Anyansembe na Alevi apaswa basa kuti aphate m'Nyumba ya Mulungu. Amuna aluso yakusiyana-siyana asasanyika kukuphedza, pontho anthu na akadamu awo onsene ali pansi pa utongi wako.” Mfumu Davite adalonga kuna mgumano onsene mbati, “Mulungu ndiye asankhula mwananga Solomoni, kwache iye akhali wamng'ono, pontho iye nkhabe dziwisisa pinthu tayu. Basa inafunika kuti iphatwe njikulu pyakwanga, thangwi si nyumba yakukhala munthu tayu, mbwenye ndi Nyumba ya MBUYA Mulungu. Natenepo ine ndayesa-yesa kusasanyiratu pinthu pyonsene pya pa Nyumba yeneyi; golidi, siliva, nkuwa, simbi, matabwa, miyala ya onikisi na miyala yakudula ya mtundu na mtundu, pontho na miyala ya marabule. Padzulu pa pyonsenepi ine ndapereka pinthu pyanga pene, siliva na golidi, thangwi ya chipapu changa pana Nyumba ya Mulungu wanga. Ine ndapereka golidi wadidiletu wa ku Ofiri wakukwana pingolo madzana mawiri na makumawiri, pontho na siliva chadi-chadi wakukwana pingolo madzana manayi na makumasere wakuphopha naye mafufu a Nyumbayo, pontho na pinthu pyonsene pinafuna kusasanya amisiri aluso. Apo mbani pontho anafuna kupereka mwakufewa manja pyakupereka kuna MBUYA?” Kubuluka penepo akadamu a mabanja, mathubu a m'madzinza, akadamu a anyankhondo na mathubu akuyang'anira pinthu pya mfumu adapipereka okha ene kupereka pinthu pili m'tchindemu kuti piphate basa pakumanga Nyumba yeneyi: golidi wakukwana pingolo dzana na makumanomwe, siliva wakukwana pingolo madzana matatu na makumanayi, nkuwa wakukwana pingolo madzana matanthatu na makumawiri, pontho na simbi yakukwana pingolo pikwi pitatu na madzana manayi. Ale akhali na miyala yakudula akhaipereka kuthumba ya Nyumbayo, ile ikhayang'anirwa na Yehiele Mlevi wa nkhonda Gereshoni. Anthu adapereka kuna MBUYA mwakufuna kwawo, tenepo iwo adakomerwa pyakwanga pidaona iwo kuti akhadapereka pinthu pizinji pene. Mfumu Davite ndiye adanyanya kukomerwa. Penepo pene pamaso pa mgumano onsene Mfumu Davite adakuza MBUYA mbalonga mbati, “MBUYA Mulungu wa kholo wathu Yakobo mbamukuzwe kwenda na kwenda! Imwe ndimwe ene wamkulu pontho wamphamvu, wademelero, nyakukunda, pontho mfumu. Pyonsene pya kudzulu na pya padziko yapansi mphyanu, pontho imwe ndimwe mfumu, mtongi wa anthu onsene. Mfuma yonsene imbabulukira kuna imwe; imwe mumbatonga pyonsene na mphamvu zanu; tenepo munakwanisa kumchitisa munthu onsene kukhala wamkulu pontho wamphamvu. Natenepo Mulungu wathu tinapereka takhuta kuna imwe, pontho tinakuza dzinanu yademelero. “Ine na anthu anga ndife animbo kuti tinakwanisa kukupasani pinthu mwakufewa manja ninga tenepa, podi pyonsene pimbabulukira kuna imwe? Chachita ifechi nkhubwezera kwene chinthu chakuti ntchanu kale. Ife ndife alendo pontho anyakugwanda pyawo na njira pamaso panu ninga mudachitira makolo athu. Nsiku za moyo wathu pansi pano wakhala ninga mthunzi; nkhabe khala maka tayu. Tenepo MBUYA Mulungu wathu ife tadza na mfuma yonsene kuti iphatiswe basa kumanga Nyumbanu kuti dzinanu yakuchena ilemedzwemo, kwache pyonsene pyabulukira kuna imwe, pontho pyonsene mphyanu. Ndikupidziwa kuti imwe mumbayesa mtima wa munthu onsene mbamukomerwa na munthu wakulungama. Ine ndapereka pyonsenepi kuna imwe mwakufuna kwanga pontho mwakuona mtima, pontho ndaona anthu anu agumanyikana panowa kuti akomerwa pyakwanga kudza na pyakupereka kuna imwe. MBUYA Mulungu wa makolo athu, Abrahamu, Isake na Yakobo chitisani kupipereka kwachita anthu anuku kukhala kwamphamvu kwenda na kwenda, pontho muachitise kukhala akukhulupirika kuna imwe. Pasani mwananga Solomoni mtima wakufuna kuvera matongero, upangizi na mwambo onsene, pontho kuchita pyonsene kukumangirani Nyumba, ile pizinji pyache ndapisasanya kale.” Kubuluka penepo Davite adalonga kuna mgumano onsene mbati, “Kuzani MBUYA Mulungu wanu.” Tenepo anthu onsene udakuza MBUYA Mulungu wa makolo awo. Iwo adalamba kulemedza MBUYA pontho Mfumu Davite. Mangwana mwache iwo adapha nyama kukhala nsembe, mbazipereka kuna MBUYA. Kubuluka penepo adazipereka kuna anthu kuti adye. Kuthimiza penepo iwo adapereka nsembe ng'ombe zimuna chikwi chibodzi, mabira achimuna chikwi chibodzi, anabira chikwi, ale adapyerezwa amumphu paguwa yansembe. Iwo adadza pontho na chakupereka cha vinyu. Natenepo pansiku yeneyo iwo adakomerwa pyakwanga pidadya na kumwa iwo pamaso pa MBUYA. Iwo adalonga kachiwiri kuti Solomoni ndi mfumu, tenepo adamdzoza na dzina ya MBUYA kukhala mtongi wawo, pontho Zadoki kukhala nyansembe. Natenepo Solomoni adapita ufumu ukhadakhazikisa MBUYA ule m'mbuto mwa Davite babache, natenepo pinthu pyache pyonsene pidamfambira mwadidi, pontho dzinza yonsene ya Israele idamvera. Mathubu onsene, anyankhondo onsene podi na ana anango a Davite adadumbira kuti anamvera Solomoni ninga mfumu. MBUYA adakwiza Solomoni pyakwanga pamaso pa Aisraele onsene mbamchitisa kukhala wademelero pyakwanga kupiringana mafumu anango onsene akhadatonga Israele ale. Davite mwana Yese adatonga Israele pyaka makumanayi. Iye adatonga mu Hebroni pyaka pinomwe, pontho mu Yerusalemu pyaka makumatatu na pitatu. Iye adafa na unkhalamba wadidi, wakufuma na wakulemedzwa, tenepo mwanache Solomoni adapita ufumu m'mbuto mwache. Mbiri ya Mfumu Davite kubulukira pakutoma na kumalisa kwache yalembwa m'mabukhu a maprofeti atatu: Samuele, Natani na Gadi. M'mabukhumo alembamo pya kutonga kwache, mphamvu zache na pyonsene pidachitika kuna iye, kuna Israele na kuna mafumu akuzungulira. Solomoni mwana Mfumu Davite akhadakhazikisa na mphamvu ufumu wache mu Israele, tenepo MBUYA Mulungu wache adamtsanzayisa mbamchitisa kukhala wamphamvu pyakwanga. Mfumu Solomoni adalonga kuna akadamu a anthu chikwi, anthu dzana, mathubu, akadamu a mabanja na anthu anango onsene kuatonga kuti aende pabodzi na iye kumbuto yakupembedzerapo ku Gibeoni. Iwo adenda kweneko, thangwi kweneko nkhule kudaikhwa Chikhumbi cha Mulungu, chile chidasasanya Mose, nyabasa wa MBUYA, m'thando yatchetcha. Kwache Bokosi ya Chiverano ikhali mu Yerusalemu m'chikhumbi chikhadasasanya Mfumu Davite pidadza iye nacho kubulukira ku Kiriati-Yearimu. Guwa yansembe yankuwa ile ikhadasasanya Bezalele mwana Uri mdzukuluache Huri ikhali pontho ku Gibeoni kunkhope kwa Chikhumbi cha Mulungu. Mfumu Solomoni pabodzi pene na anthu onsene adapembedza MBUYA kweneko. Kunkhope kwa chikhumbicho mfumu adapembedza MBUYA pakupereka nsembe paguwa ya yankuwa; iye adapha nyama chikwi chibodzi mbazipyereza zamumphu zonsenezo. Mosiku wenewo Mulungu adaonekera kuna Solomoni mbalonga mbati, “Pempha chinthu chonsene chinafuna iwe kuti ndikupase.” Solomoni adatawira mbati, “Ndzidzi onsene imwe mwaonesa kumfuna kwanu kukulu pontho kokhonda mala babanga Davite, pontho lero mwanditawirisa kukhala mfumu m'mbuto mwache. Tenepo MBUYA Mulungu, pidadumbira imwe kuna baba, pichitiseni kukwana-kwana. Imwe mwandichitisa kukhala mfumu wa anthu akuinjipa pyakwanga okhonda lengeseka, natenepo ndipaseni nzeru na udziwisi towera ndikwanise kutsogolera anthu enewa, thangwi mbani anakwanisa kutonga anthu anu azinji ninga enewa.” Mulungu adalonga kuna Solomoni mbati, “Iwe wasankhula chinthu chadidi. M'mbuto mwa kupempha chilemedzo, penu mfuma, kuveka penu imfa ya anyamalwako, penu iwe ukhale na moyo wakulapha, iwe wasankhula nzeru na udziwisi kuti ukwanise kutonga anthu anga, ale adakuchitisa ine kuti ukhale mfumu wawo. Ndinati ndikupase nzeru na udziwisi. Padzulu pa penepi, ndinati ndikupase chilemedzo chikulu, mfuma, na kuveka kupiringana mafumu akhatonga m'ndulimu, pontho kupiringana anafuna dzatonga m'tsogolo muno.” Natenepo Mfumu Solomoni adabuluka pambuto yakupembedzerapo pale pa Gibeoni, kule kukhali Chikhumbi cha Mulungu, mbabwerera ku Yerusalemu. Kweneko iye adatonga Israele. Solomoni adagumanyisa pingolo chikwi chibodzi na madzana manayi, pontho na akavalo pikwi khumi na piwiri. Anango a iwo adaakoya mu Yerusalemu, anangombo onsene adaaikha m'mizinda yakusiyana-siyana. Pandzidzi ukhatonga Solomoni, siliva na golidi akhali nadza-nadza mu Yerusalemu ninga miyala, pontho miti yamkungudza ikhali dala-dala ninga miti enembo pyayo yamkuyu yakumera m'tchinde mwa phiri ya Yuda. Akavalo a Solomoni adachita kugulwa na anyamalonda a mfumu kubulukira ku Iguputo na ku Kue. Iwo adagula pingolo kubulukira ku Iguputo pa konta ya kobiri zasiliva madzana matanthatu kada chingolo, na akavalo pa konta ya kobiri zasiliva dzana ibodzi na makumashanu kada kavalo. Iwombo akhagulisa pinango kuna mafumu onsene a Ahiti na Aaramu. Mfumu Solomoni adanyerezera kumanga nyumba yakupembedzeramo MBUYA, pontho na kumanga nyumbache ene ya chifumu. Iye adaikha amuna pikwi makumanomwe kukhala anyakuthukula pinthu, amuna pikwi makumasere akhali anyakucheketeza miyala. Pakhali amuna pikwi pitatu na madzana matanthatu ale basawo ikhali yakuyang'anira basa yeneyi. Solomoni adatumiza mphangwa kuna Mfumu Hiramu wa ku Turo mbati, “Tendeni tigulisane pinthu ninga mudachitira imwe na babanga Mfumu Davite pidamgulisa imwe miti yamkungudza kumangira nyumbache yachifumu. Ine ndikumanga nyumba yakupembedzeramo MBUYA, Mulungu wanga. Yeneyi inakhala mbuto yakupambulika pyakwanga kule kunafuna anthu anga na ine ene dzapembedza MBUYA pakufukiza pyakununkhira, kule kunafuna ife dzapereka mikate yakupambulika kuna iye kawiri-kawiri, pontho kule kunafuna ife dzapereka nsembe zakupyerera kumachibese na kumawulo nsiku na nsiku kuthimizapo Nsiku Yakupuma, Phwando yakusekera Kubalwa kwa mwezi, na maphwando anango akusankhulika a MBUYA Mulungu wathu. Iye adatonga Israele kuchita penepi ndzidzi onsene. Ine ndikufuna kumanga nyumba ikulu, thangwi Mulungu wathu ngwamkulu pyakwanga kupiringana milungu inango yonsene. Kwache nkhabe munthu na mbodzi ene anakwanisa kummangira nyumba, podi na kudzulu kwene, penu kudzululetu iye nkhabe kwanisa kukwanamo. Apo ine ndine ani kuti ndinakwanisa kummangira nyumba, mbwenye kuti ikhale mbuto ene basi yakuperekerapo nsembe zakupyerera kuna iye. Natenepo nditumizire misiri waluso pakuphatisa basa golidi, siliva, nkuwa na simbi, pakusasanya nguwo zachoza, msuzi wanyemba na kufira, pontho nyaluso pakugoba. Iye anaphata basa pabodzi na amisiri a mu Yuda na Yerusalemu adasankhula babanga Davite ale. Ine ndikupidziwa kuti amunako ana luso pyakwanga pakugwanda miti, natenepo nditumizirembo miti yamkungudza, mbira, na mbawa wa ku Lebanoni. Ine ndasasanyika kukutumizira amunanga kuti aphedzane na amunako kusasanya matabwa azinji, thangwi nyumba inafuna ine kumanga inakhala ikulu pontho yakubalika. Ine ndinapereka kuna anyabasako, ale akugwanda miti, tirigu wakukwana pingolo pikwi pinayi, barele wakukwana pingolo pikwi pinayi, vinyu wakukwana mabuyawu pikwi makumasere, pontho na mafuta akukwana mabuyawu pikwi makumasere.” Mfumu Hiramu adatumiza kalata kuna Solomoni kumtawira. Iye adalemba kuti, “Na thangwi yakuti MBUYA ambafuna anthu ache, iye akuchitisa kukhala mfumu wawo. Mbakuzwe MBUYA Mulungu wa Israele, Nyakulenga kudzulu na dziko yonsene yapansi! Iye apereka kuna Mfumu Davite mwana wanzeru, wakuvesa pinthu, pontho waluso, ule chinchino anyerezera pyakumangira MBUYA nyumba pontho na nyumbache yachifumu. Ine ndikukutumizira misiri waluso pyakwanga, ule dzinache ndi Huramu-Abi. Mache akhali wa dzinza ya Dani, mbwenye babache akhali mzika ya Turo. Iye ana luso pakuphatisa basa golidi, siliva, nkuwa, simbi, miyala na miti. Iye anakwanisa kuphatisa basa nguwo yachoza, msuzi wanyemba, na wakufira, pontho na nguwo yakufewa. Iye anakwanisa kuphata mabasa a mtundu onsene akugoba, pontho kuchita chonsene chinampanga imwe malingana na matandiko ache. Iye mbaphate basa pabodzi na amisiri ako, pontho na ale adasankhula babako Mfumu Davite. Natenepo titumizire tirigu, barele, vinyu, na mafuta aolivi pidadumbira imwe kutipasa pile. Ife tinagwanda miti yonsene yamkungudza inafuna imwe m'mapiri a Lebanoni; tenepo tinaimanga ninga khangala mbatiibelusa pa bara mpakana ku Yopa. Kubuluka penepo munakwanisa ikwata kwenda nayo ku Yerusalemu.” Mfumu Solomoni adachita kalembera wa alendo onsene akhakhala m'dziko ya Israele sasawa ninga ontho adachita babache Davite. Alendo akukhazikika m'dzikomo akhalipo pikwi dzana na makumashanu na pitatu pontho na madzana matanthatu. Iye adaikha pikwi makumanomwe a iwo kukhala anyakuthukula pinthu, amuna pikwi makumasere kukhala anyakucheketeza miyala m'mapiri, mbasankhula amuna pikwi pitatu na madzana matanthatu kukhala anyakuyang'anira kuonesesa kuti basa yaphatwa. Mfumu Davite, babache Solomoni, akhadasankhula kale mbuto yakumangapo Nyumba ya Mulungu. Mbuto yache ikhali mu Yerusalemu paphiri ya Moria kule kudaonekera MBUYA kuna Davite, pambuto pale Arauna Myebusi akhaphatisapo basa ninga mbuwa ya tirigu. Mfumu Solomoni adaitoma basa ile pansiku yachiwiri ya mwezi wachiwiri wa chaka chachinayi iye mbali mfumu. Nyumba ya Mulungu idamanga Mfumu Solomoni ulaphiache ukhali makhono makumawiri na anomwe, umimbache ukhali makhono mafemba. Kukula kwa subi ya pamsuwo kukhali ninga umimba wa nyumbayo makhono khumi, pontho chengo chache chikhali makhono khumi. M'bwalo mwa nyumba mudaphophwa na golidi chadi-chadi. Mafufu a subi ikulu adaphophwa na mapembo amkungudza ale adaphophwa na golidi chadi-chadi mbathemeserapo na pithunzi-thunzi pya miti yamchindu na mangalade. Mfumu adathemesera m'nyumbamo na miyala yakubalika yakudula pontho na golidi wakuchita kugulwa kubulukira m'dziko ya Paravaimu. Iye adaphatisa basa golidi kuphopha mafufu a nyumbayo, mitandache ya pansoyi na ya pamsuwo, pontho na misuwo yache ene. M'mafufu adajembamo pyakulengwa pyakukhala na maphaphido. Subi ya m'bwaloletu, ile imbachemerwa Mbuto Yakuchenesesa, ulaphiache ukhali makhono mafemba, umimbache ukhali makhono mafemba, ule ukhali sasawa na umimba wa Nyumba yonseneyo. Golidi wakulemera makilogramu pikwi makumawiri adaphatiswa basa kuphopha mafufu a Mbuto Yakuchenesesa. Mapedego adasasanywa na golidi wakulemera magramu madzana mashanu na makumanomwe kada pedego. Mafufu a masubi a padzulu adaphophwa pontho na golidi. Mfumu adatonga amunache akhaphata basa ale kuti asasanye pyakulengwa piwiri pyakukhala na maphaphido pyasimbi, mbapikukutiza na golidi, na kupiikha m'Mbuto Yakuchenesesa. Chinguwo chakutchinga nacho Mbuto Yakuchenesesa chidasasanywa na usalu wakufewa wakuikhwa tinta yachoza, msuzi wanyemba, na yakufira mbichilukwa mwakuchithemesera na pyakulengwa pyakukhala na maphaphido pile. Mfumu adasasanyisa nsanamira ziwiri, ibodzi ulaphiache ukhali makhono khumi na ashanu pontho na kati ya khono, mbaziikha kunkhope kwa nyumbayo. Mphanda zache chengo chache chikhali makhono mawiri kada mphanda. Padzulu pa nsanamirazo padathemeserwa na mangalade, pontho na ntheme zankuwa dzana. Nsanamirazo zidaikhwa pamsuwo wa nyumbayo. Nsanamira yakumwera adaithula Yakini, inangombo yakumpoto adaithula Boazi. Mfumu Solomoni akhadasasanyisa guwa yansembe yankuwa, ile ulaphiache na umimbache ikhali sasawa makhono mafemba, pontho chengo chache chikhali makhono manayi na kati ya khono. Iye adasasanya pontho phiso ikulu yankuwa yakukoyeramo madzi. Kuzwika kwache kukhali makhono mawiri na dzanja ibodzi; milomo yache ikhali makhono manayi; manungo ache akhali makhono khumi na matatu na dzanja ibodzi. Kuzungulira minenwa ya phisoyo kunsi adaikhako mizere miwiri yakuthemesera yakuchita kusanjikizana. Pyakuthemeserapyo pikhaoneka ninga ng'ombe zimuna, zile zikhadaumbirwa kubodzi kwene na phiso ikuluyo. Phisoyo adaithikitiza pamsana pa ng'ombe zimuna zankuwa khumi na ziwiri, zitatu kuyang'ana kumpoto, zitatu kuyang'ana kumadokero dzuwa, zitatu kuyang'ana kumwera, pontho zitatu kuyang'ana kumabulukiro dzuwa. Ntchindu ya phiso ikuluyo ikhali ninga pyala pinayi. Milomo yache ikhali ninga milomo ya khomitcho, yakufuthukira kunja ninga masamba a maluwa a m'madzi. Chinthu chenechi chikhakoya madzi akukwana nkhali pikwi pitatu. Iwo adasasanya pontho pyakusambiramo khumi, pishanu adapiikha kumwera, pinango pishanu adapiikha kumpoto kwa Nyumba ya Mulungu. Penepi basache ikhali kutsukira makhundu anango a nyama ale akhadaperekwa kukhala nsembe yakupyerera. Madzi akhali m'phiso ikulu ale akhali a anyansembe kuti aaphatise basa angafuna kusamba. Iwo adasasanya pyakuikhirapo nyale khumi pyagolidi malingana na msasanyiro wache, mbapiikha m'Nyumba ya Mulungu pishanu kukhundu yakumwera, pinango pishanu kumpoto. Iwo adasasanya mathebulu khumi mbaaikha m'Nyumba ya Mulungu mashanu kukhundu yakumwera, anango mashanu kumpoto. Iwo adasasanya pontho ndilo dzana zagolidi zakuwazira chiropa. Iwo adasasanya chintalo cha m'bwalo cha anyansembe, pontho na chintalo cha kunja. Misuwo ya pintalo pidakhwazwa na nkuwa. Phiso ikulu ile idaikhwa chifupi na nkhomo ya Nyumba ya Mulungu kumwera kumabulukiro dzuwa. Mfumu adasasanyisa pyonsenepi pakunyungulusa nkuwa mbapiikha m'pikombole pya dongo m'phedi ya Yorodani pakati pa Sukoti na Zaretani. Pinthu pizinji pidasasanywa mwakuti nkhabe munthu adakwanisa kudziwa kulemera kwa nkuwa udaphatiswa basa ule tayu. Mfumu Solomoni adasasanya pinthu pyonsene pyagolidi pya m'Nyumba ya Mulungu: guwa yansembe, thebulu yakuikhirapo mikate yakuperekwa kuna Mulungu, pyakuikhirapo nyale na nyale zache zagolidi chadi-chadi, zile zidathema kugaka patsogolo pa Mbuto Yakuchenesesa malingana na mule mudapangirwa iye: pyakuthemesera pya maluwa, nyale na mbano zagolidi, pyakukwizira tsakala ya nyale, ndilo na piwaya pyakufukizira pyakununkhira, pontho piwaya pyakupalira moto. Pyonsenepi pidasasanywa na golidi chadi-chadi. Misuwo ya kunja ya Nyumba ya Mulungu na misuwo ya ku Mbuto Yakuchenesesa pidakukutizwa na golidi. Pidamalisa Mfumu Solomoni basa yonsene ya pa Nyumba ya Mulungu, adaikha m'masubi akukoyeramo pinthu pya m'Nyumba ya Mulungu, pinthu pyonsene pidapambulira babache Davite kuna MBUYA; siliva, golidi na pyombo pinango. Kubuluka penepo Mfumu Solomoni adachemeresa akadamu onsene a Israele, akadamu a madzinza na a mabanja onsene kuti agumanyikane mu Yerusalemu, towera akakwate Bokosi ya Chiverano ya MBUYA kubulukira ku Zioni, mzinda wa Davite, kudza nayo ku Nyumba ya Mulungu. Aisraele onsene adagumanyikana pabodzi pene ndzidzi wa Phwando ya Misasa mwezi wachinomwe. Pidagumanyikana akadamu onsene a Aisraele, tenepo Alevi adathukula Bokosi ya Chiverano mbadza nayo ku Nyumba ya Mulungu. Anyansembe na Alevi adathukula pontho Chikhumbi cha MBUYA pabodzi pene na pyombo pyonsene kwenda napyo ku Nyumba ya Mulungu. Mfumu Solomoni pabodzi pene na Aisraele onsene adagumanyikana patsogolo pa Bokosi ya Chiverano mbapereka nsembe mabira na ng'ombe zizinji zene zokhonda lengeseka. Kubuluka penepo anyansembe adapitisa Bokosi ya Chiverano ile m'Nyumba ya Mulungu mbakaiikha m'Mbuto Yakuchenesesa pansi pa pyakulengwa pyakukhala na maphaphido. Maphaphido awo akufuthuka ale, adaphimbira Bokosiyo na miti yache yakuthukulira. Miti ile ikhali yakulapha pyakwanga mwakuti nkhomo zache zikhakwanisa kuoniwa na m'Mbuto Yakuchenesesa patsogolo pa mbuto yakuchena ile, kwache nee zikhakwanisa kuoniwa na kunja kwa Mbuto Yakuchenesesa tayu; mitiyo na lero ili ponthopo. M'bwalo mwa Bokosi ya Chiverano ile, mukhali nkhabe chinthu na chibodzi chene tayu kupambula miyala miwiri padalembwa matongero pale, ile idaikha Mose paphiri ya Sinai ndzidzi udachita MBUYA chiverano na Aisraele pidabuluka iwo m'dziko ya Iguputo. Kubuluka penepo Mfumu Solomoni adapemphera mbati, “MBUYA imwe mwasankhula kukhala m'makole na mumdima. Lero ndakumangirani Nyumba yademelero, mbuto yanu kuti mukhalemo kwenda na kwenda.” Aisraele onsene mbali chiliri-chiliri penepo, Mfumu adazungunukira kuna iwo mbapempha Mulungu kuti aatsanzayise. Iye adalonga mbati, “Mbakuzwe MBUYA, Mulungu wa Israele! MBUYA akoya pidadumbira iye kuna babanga Davite pidalonga iye kuna iye kuti, ‘Kutomera ndzidzi udabulusa ine anthu anga m'dziko ya Iguputo kufikirana lero, ine sidasankhule mzinda na ubodzi ene tayu m'dziko ya Israele kuti ikhale mbuto yakumangapo Nyumba towera ine ndipembedzerwemo, pontho ine sidasankhule munthu na mbodzi ene tayu kuti atsogolere anthu anga Aisraele. Mbwenye lero ndasankhula Yerusalemu kuti ikhale mbuto inafuna ine kupembedzerwapo ile, pontho ndasankhula iwe, Davite kukhala mtongi wa anthu anga.’ ” Solomoni adathimiza kulonga mbati, “Babanga Davite akhali na chipapu kufuna kumanga nyumba kuti MBUYA Mulungu wa Israele apembedzwemo. Mbwenye MBUYA adalonga kuna iye mbati, ‘Ande, mphyadidi kuti iwe udanyerezera pyakundimangira nyumba, kwache anafuna kundimangira nyumbayo si iwe tayu, mbwenye mwanako ule ndi manungo ako pontho chiropa chako, ndiye anati andimangire nyumba.’ “Chinchino MBUYA achita pidadumbira iye pile: Ine ndapita m'mbuto mwa babanga ninga mfumu wa Israele, pontho ndamanga nyumba yakupembedzerwamo MBUYA Mulungu wa Israele. Bokosi ya Chiverano ndaiikha m'Nyumba ya Mulungu. Tenepo m'Bokosimo muna pyakulemberapo piwiri pyamiyala, chiverano chidachita MBUYA na Aisraele chile.” Kubuluka penepo Solomoni adaimira patsogolo paguwa yansembe pamaso pa anthu mbakwiza manjache m'dzulu kupemphera. Solomoni akhadasasanyisa chiguwa chankuwa mbachiikha kati na kati pa chintalo. Makhundu onsene akhali sasawa, ulaphiache ukhali makhono mawiri, chengo chache chikhali khono ibodzi na kati ya khono. Iye adakwira pachiguwa pale mbagodama pambuto yakukwanisa kuoniwa na munthu onsene, tenepo iye adakwiza manjache m'dzulu. Iye adapemphera mbati, “MBUYA Mulungu wa Israele, nkhabe mulungu unango ninga imwe kudzulu penu padziko yapansi ponsene. Imwe mumbachita kuna anthu anu pinthu pimbadumbira imwe mbamuonesa kuafuna kwanu iwo angathimiza kuchita pinafuna imwe na mtima onsene. Imwe mwachita pidadumbira imwe kuna babanga Davite; lero mafalanu onsene akwana-kwana. Natenepo MBUYA Mulungu wa Israele, chitani pidadumbira imwe kuna babanga pidampanga imwe kutikuti ndzidzi onsene mbodzi wa pidzukulu pyache anatonga ufumu wa Israele, ngakhala iwo anachita mphole-mphole kuvera Mwambo wanu ninga mudachitirambo iye. Natenepo MBUYA Mulungu wa Israele, chitisani pyonsene pidadumbira imwe kuna nyabasanu Davite kukwana-kwana. “Ayi imwe Mulungu nkhukhaladi pansi pano na anthu? Podi na kudzulu kwene nkhabe mbuto yakukwana imwe tayu. Apo ndi tani na nyumba ing'ono yakumangirani ineyi! MBUYA Mulungu wanga, ine ndine nyabasanu. Veserani kupemphera kwanga mbamundichitire pinthu pinakupemphani ine leropi. Yang'anirani Nyumbayi mosiku na masikati. Imwe mudadumbira kuti penepa ndiye panafuna imwe kupembedzerwepo, tenepo ndivesereni pinapemphera ine mwakuyang'ana Nyumbayi. Vani kupemphera kwa nyabasanu na kwa anthu anu Israele pinapemphera iwo kuyang'ana nyumba yeneyi. Kudzulu kumbakhala imweko tivesereni mbamutilekerere. “Munthu angadawira tsanthembache mbapafunika kudumbira kuti iye hadadawe tayu, tenepo iye angadza patsogolo pa guwanu yansembe m'Nyumba mwanu muno kudumbira, MBUYA, mvesereni kudzuluko mbamuchitapo pinthu. Nyakudawayo mbatchunyuswe malingana na pinthu pyachita iye, pontho nyakukhonda dawayo mulongeni kuti iye hadadawe tayu. “Anthu anu Aisraele angakundwa kunkhondo na anyamalwawo thangwi yakukudawirani, iwo mbabwerera kuna imwe mbatawira na mulomo wawo kuti ndiwe Mulungu wawo mbapemphera kuna imwe m'Nyumba mwanu muno, avesereni kudzuluko mbamulekerera pyakudawa pya anthu anu Aisraele mbamuabwezere kudziko idapereka imwe kuna iwo na makolo awo ile. “Ngakhala kudzulu kunafungika mbakukhonda kuvumbisa mvula thangwi anthu anu akudawirani, tenepo iwo angapemphera mwakuyang'ana Nyumbayi mbatawira na mulomo wawo kuti ndimwe Mulungu wawo mbaleka pyakudawa pyawo na thangwi yakuti mwaatchunyusa, MBUYA, avesereni kudzuluko mbamulekerera pyakudawa pya anyabasanu anthu anu Aisraele, pontho afunziseni makhaliro akulungama. Tenepo MBUYA, vumbisani mvula m'dziko mwanu, idapasa imwe anthu anu kuti ikhale yawo ene ile. “Ngakhala m'dziko munagwa njala penu muliri, penu mbewu zavungika na mphepo penu na nyadzombe, penu anthu anu anasoswa na anyamalwa awo, penu pakati pawo pagwa muliri penu utenda wa mtundu onsene, veserani kupempha kwawo. Ngakhala munthu unango ene wa Aisraele anadzidzwa mumtima mwache na penepi, iye mbakwiza manjache m'dzulu kupemphera mwakuyang'ana Nyumbayi, vani kupemphera kwawo. Avesereni kudzuluko kumbuto kumbakhala imwe. Lekererani pyakudawa pyawo mbamuaphedze. Podi ndimwe ene basi ule ambadziwa pyamumtima mwa munthu, tenepo chitani kuna munthu onsene mwakuthemerana na pinthu pyaphata iye, towera anthu anu akugopeni ndzidzi onsene unakhala iwo m'dziko idapereka imwe kuna makolo athu ile. “Ngakhala mlendo pyache wakukhala kudziko yakutali anava pya ukulu wanu pontho mphamvu zanu, pontho kusasanyika kumbachita imwe ndzidzi onsene kuchita pinthu, anadza mbapemphera mwakuyang'ana Nyumbayi, mvesereni kupemphera kwache. Kudzulu kumbuto kunakhala imweko, mvesereni mbamuchite pinakupemphani iyepyo, towera madzinza onsene a padziko yapansi akudziweni mbakuverani, ninga mumbachitira anthu anu Aisraele. Penepo iwo anadziwa kuti Nyumba yakumangirani ineyi ndi mbuto yathema imwe kupembedzerwamo. “Ngakhala anthu anu aenda kunkhondo kamenyana na anyamalwawo konsene kwene kunaatuma imweko mbapemphera kuna imwe mwakuyang'ana mzinda udasankhula imwewu pontho Nyumba yakumangirani ineyi, avesereni kupemphera kwawo. Kudzuluko avesereni mbamuachitise kukunda. “Ngakhala iwo anakudawirani (thangwi nkhabe munthu na mbodzi ene okhonda dawa tayu) imwe mbamuazhangalira na kuapereka m'manja mwa anyamalwawo, ale anaaphata ninga anyaperezo mbaenda nawo kudziko yakutali penu chifupi, veserani kupemphera kwa anthu anu. Ngakhala m'dziko iwo anatchunyuka mbapemphera kuna imwe kutawira na mulomo wawo kuti iwo adawadi pontho kuti achitadi pyakudawika, avesereni kupemphera kwawo MBUYA. Ngakhala m'dzikomo anatawiradi kudawa kwawo na mtima wakuona pontho mwakukhulupirika mbapemphera kuna imwe mwakuyang'ana dziko idapereka imwe kuna makolo athu ile, mzinda wasankhula imwewu, pontho na Nyumba yakumangirani ineyi, tenepo veserani kupemphera kwawo. Kudzulu kumbuto kumbakhala imweko, veserani kupemphera kwawo mbamuavere nsisi. Lekererani pyakudawa pyonsene pya anthu anu. “Chinchino Mulungu wanga, tiverenimbo nsisi ife, pontho veserani kupemphera kwachita ife panoku. Lamukani MBUYA Mulungu, pontho pabodzi pene na Bokosi ya Chiverano yakuonesa mphamvu zanu ile, pitani m'Nyumbayi mbamukhale mwenemo kwenda na kwenda. Anyansembe anu mbaphate basawo mwakulungama, pontho anthu anu onsene mbakomerwe thangwi ya udidi umbaachitira imwe. MBUYA Mulungu, lekani khonda mfumu asankhula imwe, kumbukani kumfuna kwanu kokhonda mala kukhachita imwe kuna nyabasanu Davite kule.” Pidamala Mfumu Solomoni kupemphera, moto udatchitha kudzulu mbupyereza nsembe zikhadaperekwa zile, tenepo demelero ya MBUYA idadzala m'nyumbamo. Na thangwi yakuti m'nyumbamo mudadzala na demelero ya MBUYA anyansembe hadakwanise kupitamo tayu. Pidaona Aisraele moto ukugwa kudzulu pontho demelero ya MBUYA yadzala m'nyumbamo, iwo adagwisa nkhope zawo pansi kupembedza na kukuza MBUYA thangwi ya udidi wache pontho na kuafuna kwache anthu ache kokhonda mala. Kubuluka penepo Solomoni pabodzi pene na anthu onsene ale, adapereka nsembe kuna MBUYA. Iye adapereka ng'ombe pikwi makumawiri na piwiri, pontho mabira pikwi dzana na makumawiri ninga nsembe zachiphatizano. Natenepo iye pabodzi na anthu onsene adapambulira Nyumba ile kuna Mulungu. Anyansembe adaimira m'mbuto zawo zidapaswa iwo, tenepo Alevi adaimirambo mwakuyang'anisana na iwo, kukuza MBUYA na pyakuimbira pidapereka Mfumu Davite pontho na kuimba nyimbo zakumkuza nazo, ninga montho mukhadaapangira Davite kuti, “Kutifuna kwache nkhokhonda mala!” Anyansembe akhaliza ngoma uku anthu onsene adaimira. Solomoni adachitisa mbuto ya pakatiletu pa chintalo kutsogolo kwa Nyumba ya Mulungu kukhala yakupambulika, tenepo adaperekapo nsembe zamumphu zakupyerera, pyakupereka pya mapira, na mafuta a nyama za nsembe zachiphatizano zile. Iye adachita tenepo thangwi guwa yansembe yankuwa ikhadasasanya iye ile, ikhali ing'ono pyakwanga kukwanapo nsembe zonsenezi. Solomoni na Aisraele onsene adachita Phwando ya Misasa nsiku zinomwe. Penepo pakhali mwinji ukulu wakubulukira kumakata a Hamati kumpoto na kumadire a Iguputo kumwera. Iwo adamala nsiku zinomwe kuchita mwambo wakupambulira guwa yansembe kuna MBUYA, pontho nsiku zinango zinomwe kusekera Phwando ya Misasa. Tenepo pansiku yakumalisa pakhali phwando yakufunga nayo pyonsene. Mangwana mwache pansiku yamakumawiri na chitatu ya mwezi wachinomwe, Solomoni adagwinya anthu ale kwenda m'misa mwawo. Iwo adakomerwa pyakwanga na mtsanzayiso onsene ukhadapereka MBUYA kuna anthu ache Aisraele, kuna Davite na kuna Solomoni. Pidamalisa Mfumu Solomoni kumanga Nyumba ya Mulungu, pontho kumanga nyumba yachifumu, kuimalisa mwadidi mwene ninga montho mukhadapisasanyira iye, MBUYA adamuonekera na mosiku mwache. Iye adalonga kuna Solomoni mbati, “Ine ndava kupemphera kwako, tenepo ndasankhula Nyumba yeneyi kuti ikhale mbuto yakuperekeramo nsembe kuna ine. Ngakhala ine ndinakhondesa mvula, penu kutumiza nyadzombe dzadya mbewu zawo, penu kutumiza muliri pakati pa anthu anga, tenepo ngakhala, anthu ambachemerwa na dzinanga ale, anapichepesa okha ene mbapemphera kuna ine, mbasaka nkhope yanga, mbaleka pyakudawa pyawo, penepo ine ndinavesera kudzulu mbandilekerera pyakudawa pyawo na kuchitisa pinthu pyawo kufamba pontho mwadidi. Maso anga anakhala pa Nyumbayi pontho ndasasanyika kuva kupemphera konsene kunafuna dzachitika pano, thangwi ndaisankhula na kuipambula kuti ikhale mbuto yanga yakupembedzerwamo kwenda na kwenda. Maso anga na mtimanga pinakhala penepo ndzidzi onsene. Ngakhala iwe unanditumikira mwakukhulupirika ninga mudachitira babako Davite, kuvera matongero anga na kuchita pyonsene pyakutonga ine, ndinachita pidadumbira ine kuna babako Davite, pidampanga ine kuti ndzidzi onsene pidzukulu pyache pinatonga mu Israele. Mbwenye ngakhala iwe na anthu ako munakhonda kuvera mwambo na matongero akupasani inewa mbamupembedza milungu inango, penepo ine ndinakubulusani m'dziko idakupasani ineyi pontho ndinaikhonda Nyumba yapambula ine leroyi kukhala mbuto yanga yakupembedzerwamo. Konsene kwene anthu anaiyesa chinthu chakusekesa mbaichitira pyakuseluka. “Nyumbayi lero yalemedzwa pyakwanga, mbwenye pansiku yeneyo munthu onsene wakugwanda na njira anatutumuka mbavunza mbati, ‘Thangwi yache ninji MBUYA achita penepi kuna dzikoyi, pontho kuna Nyumbayi?’ Anthu anatawira kuti, ‘Ndi thangwi yakuti iwo adamkhonda MBUYA Mulungu wawo, ule adabulusa makolo awo m'dziko ya Iguputo. Iwo apipereka okha ene kuna milungu inango mbaipembedza. Ndi thangwi yache MBUYA adzesa kuvungikaku pakati pawo.’ ” Solomoni pidamkwatira pyaka makumawiri kumanga Nyumba ya Mulungu na nyumba yachifumu. Iye adamanga pontho mizinda ikhadampasa Mfumu Huramu mbakhazikisamo Aisraele. Iye adakunda nthemba ya Hamati na Zoba mbamanga mpanda kutchinga mwadidi mzinda wa Tadimori m'thando yatchetcha. Iye adamanga pontho mizinda yonsene mu Hamati ile ikhali yakukoyeramo pinthu. Solomoni adamanga pontho mizinda ishi: Beti-Horoni wa kumtunda na Beti-Horoni wa kuphedi (Mizinda yakutchingwa na mpanda yakukhala na misuwo na mphinga zasimbi), mzinda wa Baalati, mizinda yonsene ikhakoyera iye pinthu, pontho na mizinda kule kukhakoya iye akavalo na pingolo pyache. Pyonsene pidasasanya iye kupimanga, adapichitadi mu Yerusalemu, Lebanoni na m'nthemba zonsene zikhatonga iye. Mbwenye Solomoni hadaphatise Aisraele ninga mabitchu pa basache tayu; basawo ikhali ya unyankhondo, akadamu a nkhondo, akadamu a anyakutekenya pingolo pya nkhondo, pontho akadamu a anyakupakira akavalo a nkhondo. Pakhali akulu-akulu madzana mawiri na makumashanu, ale akhayang'anira anthu akhaphata basa ya mtundu na mtundu yakumanga-manga ale. Solomoni adabulusa mkazache, mwana wamkazi wa mfumu wa ku Iguputo mumzinda wa Davite kamuikha m'nyumba idammangira iye. Iye adalonga mbati, “Iye hadatheme tayu kukhala m'nyumba yachifumu ya Mfumu Davite wa Israele, thangwi mbuto yonsene yakhala Bokosi ya Chiverano njakupambulika.” Solomoni adapereka nsembe kuna MBUYA paguwa yansembe ikhadamanga iye kunkhope kwa Nyumba ya Mulungu. Iye adapereka nsembe zakupyerera malingana na pinafuna mwambo wa Mose pansiku yonsene yakupambulika: Nsiku Yakupuma, Phwando yakusekera Kubalwa kwa Mwezi, na maphwando a chaka na chaka atatu: Phwando ya Mikate yakusowa chakufufumisira, Phwando ya Kuvuna na Phwando ya Misasa. Kuteweza matongero ali m'tchindewa, ale adaikhwa na babache Davite, iye adasasanya basa ya nsiku na nsiku ya anyansembe pontho na ya Alevi ene, ale akhaphedza anyansembe pakuimba nyimbo na pabasawo. Iye adaikha pontho anyakulondali m'misuwo ya mpanda mbapasa basa ya nsiku na nsiku pakuchita buswa-buswa pamsuwo ubodzi malingana na montho mudatongera Davite munthu wa Mulungu. Upangizi udapereka Davite kuna anyansembe na Alevi pya nyumba yakukoyeramo pinthu na pinthu pinango pikhachitwadi ninga montho mudapangirwa iwo. Pandzidzi wenewo basa yonsene ya Solomoni ikhadamala phatwa, kutomera pamaziko a Nyumba ya Mulungu mpakana kumala kwayo; basa yonsene idaphatika mwadidi mwene. Kubuluka penepo Solomoni adenda ku Ezioni-Geberi na Elati, magombe m'dziko ya Edomu. Mfumu Hiramu adamtumizira miyadiya mikulu-mikulu pansi pa utongi wa mathubu ache pontho na anyaluso pakuifambisa. Iwo adenda pabodzi pene na mathubu a Solomoni kudziko ya Ofiri mbabwerera kuna Solomoni na golidi wakukwana makilogramu pikwi khumi na pishanu. Mfumukazi wa ku Sheba adava pya kuveka kwa Mfumu Solomoni, tenepo iye adenda ku Yerusalemu kuti akamuyese pakuvunza mivunzo yakunensa. Iye adadza na mwinji ukulu wa anyabasache pabodzi pene na ngamila zakuthukula pyakukomesera muliwo, miyala yakudula na golidi mzinji ene. Pikhachedza iye na Solomoni, iye adamvunza mivunzo yonsene ikhali na iye kumtima kwache. Solomoni adatawira mivunzo yache yonsene ile; nkhabe mvunzo na ibodzi ene ukhali wakunensa kuna kuufuthula tayu. Mfumukazi wa ku Sheba adava nzeru za Solomoni mbaona nyumba yachifumu ikhadamanga iye. Iye adaona pyakudya pidaikhirwa iye pathebulu, nyumba zakugona mathubu ache, kudziwa basa kwa anyakuphata basa m'nyumbache yachifumu na pyakuvala pya pabasa pya mtundu ubodzi ene pikhavala iwo, pyakuvala pya anyabasa akhamtumikira pamaphwando ale, pontho na nsembe zidapereka iye m'Nyumba ya Mulungu. Pyonsene pidamchitisa mkazi ule kusowa chakulonga pontho kudodoma. Iye adalonga kuna mfumu mbati, “Pidava ine m'dziko mwanga pya imwe na nzeru zina imwe, mphyakuonadi! Pidalonga iwo nee ndikhapikhulupira tayu kufikirana lero ndadza ndekha mbandiona na maso anga. Pidava inepyo nee pidakwana theka ya nzeru zanuzi tayu. Imwe ndimwe wanzeru pyakwanga kupiringana pimbalonga anthu. Ngamwayi pyakwanga amuna ambakuphatirani basa, ale ndzidzi onsene ambakhala chifupi na imwe kuvesera mafalanu anzeru! Mbakuzwe MBUYA Mulungu wanu! Iye aonesa kuti ambakomerwa namwe pakukuchitisani kukhala mfumu kutonga na dzinache. Na thangwi yakuti iye ambafuna anthu ache Israele pontho nakuti anafuna kuakoya kwenda na kwenda, iye akuchitisani kukhala mfumu wawo towera pakhale kukoya mwambo pontho chilungamo.” Kubuluka penepo mfumukazi ule, adapereka kuna Mfumu Solomoni mitukwa idadza na iye ile: golidi wakulemera kupiringana makilogramu pikwi pinayi, pyakukomesera muliwo pizinji pontho na miyala yakudula. Chipo nee pakhali pyakukomesera muliwo pyadidi tayu ninga pidapereka mfumukazi wa ku Sheba kuna Mfumu Solomoni. Amuna a Mfumu Hiramu na Mfumu Solomoni, ale adadza na golidi kubulukira ku Ofiri, adadza pontho na miti yamphingwe na miyala yakudula. Solomoni adaphatisa basa miti ile kusasanya nsikada za pa Nyumba ya Mulungu na panyumbache yachifumu, pontho kusasanya anyakatangale na malimba pya anyakuimba. Pinthu ninga penepi chipo nee pikhadadzati oneka tayu m'dziko ya Yuda. Mfumu Solomoni adapereka kuna mfumukazi wa ku Sheba ule pyonsene pidapempha iye. Kweneku kukhali kuthimizira papinthu pidapereka iye kuna mkazi ule ninga mitukwa yakuchinjisana na mitukwa idadza na mfumukazi ule. Kubuluka penepo mfumukazi pabodzi pene na anyabasache adabwerera kudziko ya Sheba. Chaka na chaka Mfumu Solomoni akhatambira golidi wakulemera makilogramu pikwi makumawiri na pitatu, kuthimizira pamsonkho ukhakhoma anyamalonda akufamba-famba. Mafumu a Arabia, na akulu-akulu a m'nthemba za Israele akhadza pontho na siliva pontho golidi kuna iye. Solomoni adasasanya pyakugedera matswimo pikulu-pikulu pyakukwana madzana mawiri, chonsene chidakukutizwa na golidi wakuchita kufula wakulemera makilogramu anomwe, na pyakugedera matswimo ping'ono-ping'ono madzana matatu, chonsene chidakukutizwa na golidi wakuchita kufula wakulemera makilogramu matatu. Iye adaikha pyonsenepyo m'Chinyumba chakuchemerwa Msitu wa Lebanoni. Mfumu adasasanyisa pontho mpando wachifumu. Khundu ibodzi ya mpandowo idakukutizwa na nyanga za nzowu, pontho khundu inango yakusalirayo idakukutizwa na golidi chadi-chadi. Pakhali nsikada zitanthatu kafika pampandopo, pontho pakhali chakutsamizirapo manyalo chakukukutizwa na golidi, chile chidaphatanizwa kubodzi kwene na mpandowo. Kukhundu zonsene ziwiri za mpandowo kukhali pyakusanjikira mikono, kada khundu mbakukhala mfanikizo wa nkhalamu. Pansikada pale pakhali mifanikizo ya nkhalamu khumi na miwiri, ubodzi pankhomo yonsene ya nsikada, ibodzi khundu inango, ibodzimbo khundu inangoyo. Chipo nee padzati oneka mpando unango wachifumu ninga wenewu ufumu unango tayu. Makhomitcho onsene a Mfumu Solomoni akhali akusasanywa na golidi, pontho pyombo pyonsene pya m'Chinyumba chakuchemerwa Msitu wa Lebanoni pikhali pyakusasanywa na golidi chadi-chadi. Pandzidzi wa Solomoni siliva akhayeswa ninga ntchinthu chakukhonda funika. Iye akhali pontho na miyadiya mikulu-mikulu yakufamba pa bara pabodzi pene na miyadiya ya Mfumu Hiramu. Tenepo pachaka chachitatu chonsene miyadiyacheyo ikhabwerera, uku yathukula golidi, siliva, nyanga za nzowu, mabongwe na makolo. Mfumu Solomoni akhali wakufuma pontho wanzeru pyakwanga kupiringana mafumu anango onsene padziko yapansi. Iwo onsene akhavunza nzeru kuna iye kuti ave nzeru zidampasa Mulungu zile. Munthu onsene wa iwo akhadza na mitukwa kuna Solomoni; pinthu pyakusasanywa na siliva pontho golidi, mikhanjo, pida pya nkhondo, pyakukomesera muliwo, akavalo na mabulu. Penepi pikhachitika chaka na chaka. Mfumu Solomoni akhali na masubi pikwi pinayi akukoyeramo pingolo na akavalo, pontho akhali na akavalo pikwi khumi na piwiri. Iye adapikoya pinango mu Yerusalemu, pontho pinango pyonsene adapiikha m'mizinda yakusiyana-siyana. Iye akhali na utongi pana mafumu onsene a nthemba zakubulukira kumkulo wa Yufurate, nkhwenderatu kudziko ya Afilisti mpakana ku madire a Iguputo. Pandzidzi ukhatonga Solomoni, siliva akhali nadza-nadza mu Yerusalemu ninga miyala, pontho miti yamkungudza ikhali dala-dala ninga miti enembo pyayo ya mkuyu yakumera m'tchinde mwa phiri ya Yuda. Solomoni akhagula akavalo kubulukira ku Iguputo na kubulukira kumadziko anango onsene. Mbiri yonsene ya kutonga kwa Solomoni, kutomera pakutoma kufikirana pakumalisira, idalembwa m'bukhu ya mbiri ya mprofeti Natani, m'bukhu yauprofeti wa Ahia wa ku Shilo, pontho m'bukhu ya masomphenya a mprofeti Ido, ile adalonga pontho pya kutonga kwa Mfumu Yeroboamu mwana Nebati. Solomoni adakhala mu Yerusalemu kutonga Aisraele onsene pyaka makumanayi. Iye adagonera mkono mbaikhwa m'masiye a makolo ache mumzinda wa Davite, tenepo Rehoboamu mwanache adapita ufumu m'mbuto mwache. Rehoboamu adenda ku Shekemu thangwi Aisraele onsene akhadenda kweneko kampitisa ufumu. Pidapiva Yeroboamu mwana Nebati, ule akhadenda ku Iguputo kuthawa Mfumu Solomoni kule, adabwerera kwawo. Anthu a kumadzinza akumpoto adachemeresa Yeroboamu, tenepo onsene pabodzi pene adenda kuna Rehoboamu mbalonga kuna iye mbati, “Babako adatichitira pyavinga mbatimangirira goli-goli yakulemera pyakwanga m'khosi mwathu. Natenepo ngakhala iwe unachepesa basa imbaphata ife mwavinga, pontho mbulupisa goli-goli ili m'khosi mwathuyi, if tinati tikutumikire.” Rehoboamu adatawira mbati, “Ndapiva, kwache ndokoni, mbwenye pangagwanda nsiku zitatu mudze pontho.” Natenepo anthu ale adenda pyawo. Mfumu Rehoboamu adavunza nzeru kuna akulu-akulu, ale akhadatumikira babache Solomoni pandzidzi ukhali iye na moyo. Iye adavunza mbati, “Kadi penepa anthu ale angadza ndiatawire tani?” Akulu-akulu ale adatawira mbati, “Ngakhala iwe unakoma mtima kuna anthu enewa mbuchita pyakuakomera pakuatawira na mafala adidi, iwo anati akutumikire mwakukulemedzani ndzidzi onsene.” Mbwenye Rehoboamu adakhonda kuvera pidampanga akulu-akulu pile mbavunza nzeru aphale anzache akhadakulira na iye pabodzi, pontho ale chinchino akhamtumikira. Iye adaavunza mbati, “Ndipangenimbo, ndiatawire tani anthu ale adandipempha kuti, ‘Tibulusire goli-goli m'khosi mwathu idatimangirira babakoyi?’ ” Aphale anzache ale adatawira mbati, “Iwe wathema kuapanga tenepa: ‘Chala changa ching'onochi ntchikulu manungo pyakwanga kupiringana chuno cha babanga!’ Apange kuti, ‘Babanga adakuthukulisani goli-goli yakulemera, mbwenye ine ndinaichitisa kukhala yakulemera pyakwanga. Babanga adakukwapulani na mitswamu, mbwenye ine ndinakumenyani na mbalamatodya.’ ” Pidagwanda nsiku zitatu Yeroboamu pabodzi pene na anthu onsene adenda pontho kuna Mfumu Rehoboamu ninga montho mukhadaapangira iye mule. Mfumu adatawira anthu ale mwaukali. Iye adakhonda kuvera nzeru zidampanga akulu-akulu zile, mbavera nzeru zidampanga aphale anzache zile mbalonga mbati, “Babanga adakuthukulisani goli-goli yakulemera, mbwenye ine ndinaichitisa kukhala yakulemera pyakwanga. Babanga adakukwapulani na mitswamu, mbwenye ine ndinakumenyani na mbalamatodya.” Natenepo hadaikhe konta tayu pyakulonga pya anthu, thangwi penepi pidachitika na kufuna kwa MBUYA kuchitisa mafala adalonga iye kuna Yeroboamu mwana Nebati kudzera muna mprofeti Ahia wa ku Shilo kukwana-kwana. Pidaona Aisraele onsene kuti mfumu akhonda kuikha konta pidalonga iwo pile, adakhuwa mbati, “Ayi Davite tili nayenji ife? Ayi muna mwana Yese tinagumanamonji? Aisraele tonsene tendeni pyathu m'misa mwathu. Mulekeni Rehoboamu apiyang'anire yekha ene.” Natenepo Aisraele adapandukira, mbamsiya Rehoboamu kukhala mfumu wa anthu akhakhala m'nthemba ya Yuda ene ale basi. Mfumu Rehoboamu adatumiza Adoniramu, ule akhali mkadamu wakuyang'anira basa yakuphatwa mwakukhakhamiza kwenda kuna Aisraele, mbwenye Aisraele adamponyera miyala mbafa. Kwache Mfumu Rehoboamu adachimbiza kukwira chingolo chache mbathawira ku Yerusalemu. Natenepo dzinza ya Israele njakupandukira kuna banja ya Davite mpakana lero. Pidafika Rehoboamu mu Yerusalemu adachemeresa amuna a madzinza a Yuda na Benjemani, pikwi dzana na makumasere onsene pabodzi pene, kuti akamenye nkhondo na Israele, towera ufumuwo ubwerere kuna Rehoboamu mwana Solomoni. Mbwenye MBUYA adapanga Shemaia, munthu wa Mulungu, kulonga kuna Rehoboamu mwana Solomoni mfumu wa Yuda na kuna dzinza yonsene ya Yuda na Benjemani pontho na kuna anthu onsene kuti, “Pyalonga MBUYA mphipi: Lekani kwenda kamenyana na abale anu Aisraele. Monsene ndokoni m'misa mwanu, thangwi penepi pyachitika na kufuna kwanga.” Natenepo iwo hadamenyane na Yeroboamu ninga montho mukhadaapangira MBUYA. Rehoboamu adakhala mu Yerusalemu mbamanga mipanda kuzungulira mizinda ya mu Yuda na Benjemani: Betelehemu, Etamu, Tekoa, Beti-Zuri, Soko, Adulamu, Gati, Maresha, Zifi, Adoraimu, Lakishi, Azeka, Zora, Aialoni na Hebroni. Mipandayo adaimanga mwamphamvu. Mumzinda onsene adasankhulamo mkadamu kuuyang'anira pontho mumzinda onsene adasasanya mbuto yakukoyerapo kudya, mafuta aolivi, na vinyu, pontho na pyakugedera matswimo na madipa. Na njira yeneyi iye adachitisa Yuda na Benjemani kukhala pansi pa utongi wache. Kubulukira kunthemba zonsene za Israele, anyansembe adadza kumwera ku Yuda. Alevi adasiya mbuto zawo zakudyesera pifuyo na mbuto zawo zinango mbaenda ku Yuda na Yerusalemu, thangwi Mfumu Yeroboamu na anyakupita m'mbuto mwache hadaatawirise tayu kuphata basa ninga anyansembe a MBUYA. Yeroboamu adasankhula anyansembe ache ene kuti atumikire pambuto zakupembedzerapo milungu, na kupembedzerapo mizimu yakuipa na mifanikizo ya anamphulu. Kubulukira kumadzinza onsene a Israele, anthu ale akhapifunadi na mtimawo onsene kupembedza MBUYA Mulungu wa Israele, adatewera Alevi kwenda ku Yerusalemu, towera iwo akakwanise kupereka nsembe kuna MBUYA Mulungu wa makolo awo. Penepi pidachitika kuti ufumu wa Yuda ukhale na mphamvu, tenepo pyaka pitatu iwo adakhala kunduli kwa Rehoboamu mwana Solomoni mbakhala ninga montho mukhakhalira iwo pansi pa utongi wa Mfumu Davite na Mfumu Solomoni. Rehoboamu adasemba Mahalati, ule babache akhali Yerimoti mwana Davite, pontho ule mache akhali Abihaili mwana wamkazi wa Eliabu mdzukuluache Yese. Rehoboamu na Mahalati adabala ana atatu achimuna Yeushi, Shemaria na Zahamu. Kubuluka penepo Rehoboamu adasemba pontho Maaka mwana wamkazi wa Abisalomu mbabala naye ana anayi achimuna: Abia, Atai, Ziza na Shelomiti. Kulengesa onsene pabodzi pene, Rehoboamu akhali na akazi khumi na asere, pontho akazache achibitchu makumatanthatu mbabala ana achimuna makumawiri na asere, pontho na ana achikazi makumatanthatu. Pakati pa akazache na akazache achibitchu onsene, Maaka ndiye akhali wapamtima pache. Pakati pa anache onsene Abia ndiye akhakomerwa na iye mbamsankhula kukhala nyakupita ufumu m'mbuto mwache iye angafa. Rehoboamu mwanzeru adapereka basa kuna anache achimuna mbaakhazikisa mu Yuda na Benjemani monsene; mizinda yonsene yakutchingwa na mpanda. Iye akhapereka kuna anache pyonsene pikhasowa iwo mwakufewa manja mbaasembera akazi azinji. Sindzidzi Rehoboamu nkhukhazikika ninga mfumu mbakhala na mphamvu na utongi, iye pabodzi pene na anthu ache onsene adaleka kuteweza mwambo wa MBUYA. Chaka chachishanu Rehoboamu mbali mfumu, MBUYA adaatchunyuswa thangwi ya kukhonda khulupirika kwawo kuna iye. Mfumu Shishaki wa ku Iguputo adasosa Yerusalemu pabodzi pene na anyankhondo ache akufambisa pingolo madzana khumi na awiri, akupakira akavalo pikwi makumatanthatu pabodzi pene na anyankhondo okhonda lengeseka a ku Libia, Suku na Kushi. Iye adapokosera mizinda yakutchingwa na mpanda mu Yuda mbafika mpakana ku Yerusalemu. Mprofeti Shemaia adenda kuna Mfumu Rehoboamu na kuna akadamu a ku Yuda, ale akhadagumanyikana mu Yerusalemu kuthawa Shishaki. Iye adalonga kuna iwo mbati, “Mphangwa zakubulukira kuna MBUYA nsizi: ‘Imwe mwandikhonda, inembo lero ndakukhondani mbandikuperekani m'manja mwa Shishaki.’ ” Mfumu na akadamu ale adatawira kuti iwo adadawadi mbalonga mbati, “Pinachita MBUYA mphyakulungama.” Pidaona Mulungu penepi adalonga pontho kuna Shemaia mbati, “Na thangwi yakuti iwo adatawira kudawa kwawo, ine sinaavungave tayu. Kwache Shishaki angadza dzamenya nawo nkhondo, anango a iwo anapulumuka. Yerusalemu nkhabe dzava maka kupha tayu na kuzhangali kwanga. Mbwenye Shishaki anati aakunde basi, towera adziwe kusiyanisa pakati pa kutumikira ine na kutumikira atongi a dziko yapansi.” Mfumu Shishaki adadza ku Yerusalemu mbakwata mfuma yonsene ya m'Nyumba ya Mulungu, pontho na ya m'nyumba yachifumu ene. Iye adakwata pinthu pyonsene kuthimizapo pyakugedera matswimo pyagolidi pikhadasasanya Mfumu Solomoni pile. Kufuna kubwezera pinthu pidakwatwa pile, Mfumu Rehoboamu adasasanya pyakugedera matswimo pyankuwa mbapipereka m'manja mwa akadamu a anyakulondali misuwo ya nyumba yachifumu kuti apiyang'anire. Ndzidzi onsene ukhaenda mfumu ku Nyumba ya Mulungu, anyakulondali akhathukula pyakugedera matswimo pile; kubuluka penepo akhapibwezera kusubi ya anyakulondali. Na thangwi yakuti iye adavera MBUYA, tenepo MBUYA hadamtchunyuse monsene mwene tayu, natenepo pinthu pya Yuda pidafamba mwadidi. Rehoboamu adakhazikika namphamvu mu Yerusalemu ninga mfumu. Iye akhali na pyaka makumanayi na chibodzi pyakubalwa pikhapita iye ufumu wache mbatonga pyaka khumi na pinomwe mumzinda ukhadasankhula MBUYA pakati pa nthemba zonsene za Israele kuti iye apembedzwemo mule. Mache Rehoboamu akhali Naama wa kudziko ya Amoni, Iye adachita pinthu pyakuipa thangwi iye hadafune tayu kuchita pinthu pikhafuna MBUYA. Kulonga pya pinthu pinango pidachitika Rehoboamu mbali mfumu kutomera pakutoma kufikirana pakumalisira, pyonsene pyalembwa m'mabukhu a mprofeti Shemaia na Ido, mprofeti ule basache ikhali yakuyang'ana pya mifendu ya anthu. Pakhali nkhondo yokhonda mala pakati pa Rehoboamu na Yeroboamu. Rehoboamu adagonera mkono mbaikhwa m'masiye achifumu mumzinda wa Davite. Tenepo Abia mwanache adapita ufumu m'mbuto mwache. Chaka chakhumi na chisere Yeroboamu mwana Nebati mbali mfumu wa Israele, Abia adapita ufumu wa Yuda, mbatonga mu Yerusalemu pyaka pitatu. Mache akhali Mikaia mwana wamkazi wa Uriele wa kumzinda wa Gibea. Nkhondo idaotoka pakati pa Abia na Yeroboamu. Abia adapigumanyira anyankhondo aluso pikwi madzana manayi kamenyana na Yeroboamu, ule adapigumanyirambo anyankhondo aluso pikwi madzana masere kamenyana naye. Anyankhondowa adagumanyikana m'dziko ya mapiri ya Eferemu. Mfumu Abia adakwira phiri ya Zemaraimu mbalonga mwakugaluza fala kuna Yeroboamu na Aisraele mbati, “Ngavani kuno! Ayi imwe nkhabe kupidziwa tayu kuti MBUYA Mulungu wa Israele adachita chiverano chokhonda mala na Davite, kupereka kuna iye na pidzukulu pyache ufumu wa Israele kwenda na kwenda? Yeroboamu mwana Nebati adasandukira Solomoni mfumu wache. Kubuluka penepo iye adagumanyisa malova akusowa basa mbakhakhamiza Rehoboamu mwana Solomoni kuchita pikhafuna iwo, ule akhali mphale, pontho okhonda kupidziwa mwadidi kuakhondera kwache. Lero mwanyerezera kumenyana na ufumu udapereka MBUYA kuna pidzukulu pya Davite ule. Imwe muna gulu ikulu ya anyankhondo, pontho muna mifanikizo ya ng'ombe yagolidi, zidasasanya Yeroboamu kuti zikhale milungu yanu zile. Imwe mudathamangisa anyansembe a MBUYA, pidzukulu pya Aroni, pontho mudathamangisa Alevi. M'mbuto mwawo imwe mudasankhulapo anyansembe anu ninga montho mumbachitira madzinza anango. Munthu onsene wakudza na ng'ombe penu mabira manomwe anakwanisa kudzozwa ninga nyansembe wa milungu yanu yakufa ile. “Mbwenye na lero ife tikutumikira basi MBUYA Mulungu wathu, pontho hatidamkhonde tayu. Anyansembe ale mphidzukulu pya Aroni akuphata mabasawo, Alevi mbaaphedza. Mosiku na machibese onsene ambapereka kuna MBUYA nsembe zakupyerera na pyakununkhira pyakufukiza. Iwo ambapereka mikate yakuchena pathebulu, pontho mosiku onsene ambagasa nyale papyakuikhirapo nyale pyagolidi. Ife timbachita pyatitonga MBUYA, mbwenye imwe mumbamkhonda. Mulungu mwenechiroache ndiye mkadamu wathu, pontho anyansembe ache ali pano na ngoma zawo kusasanyika kuziliza, pontho kutipanga kuti titome kumenya nkhondo namwe. Anthu a ku Aisraele, lekani kumenyana na MBUYA Mulungu wa makolo anu! Imwe nkhabe kwanisa kumkunda tayu.” Pandzidzi wenewo Yeroboamu akhadatuma anyankhondo ache anango kuti akabisalire kunduli kwa anyankhondo a Yuda, towera aazungulire kuaikha pakati, uku anango ayang'anisane nawo. Anthu a ku Yuda adayang'ana-yang'ana mbaona kuti iwo adazungulirwa na anyamalwawo. Iwo adakhuwa kuna MBUYA kuti aaphedze, tenepo anyansembe adaliza ngoma. Anthu a ku Yuda adakhuwa pyakwanga, tenepo mwakutsogolerwa na Abia, iwo adatoma kumenyana nawo; Mulungu adakunda Yeroboamu na anyankhondo a Chiisraele. Aisraele adathawa pamaso pa anthu a ku Yuda, tenepo Mulungu adachitisa anthu a ku Yuda kukunda Aisraele. Abia na anyankhondo ache adakunda Aisraele mwakuchita ninga kuapeya; pikwi madzana mashanu anyankhondo akunyindirika a Israele adaphiwa nsiku yeneyo. Natenepo anthu a ku Yuda adakunda Aisraele thangwi iwo adanyindira MBUYA Mulungu wa makolo awo. Abia adathamangisa anyankhondo a Yeroboamu mbakwata mizinda yawo: Betele, Yeshana, Eferoni na midzi yakuzungulira mizinda yeneyi. Yeroboamu hadakhale pontho na mphamvu tayu pandzidzi ukhatonga Abia. Pakumalisira pache MBUYA adamkhamwadza mbafa. Kwache Abia adathimiza kukhala na mphamvu pyakwanga. Iye akhali na akazi khumi na anayi mbabala ana achimuna makumawiri na awiri, pontho na ana khumi na atanthatu achikazi. Mbiri inango yonsene ya Abia na pinthu pidalonga na pidachita iye pyalembwa m'bukhu ya mbiri ya mprofeti Ido. Mfumu Abia adagonera mkono mbaikhwa m'masiye achifumu mumzinda wa Davite. Mwanache Asa ndiye adapita ufumu m'mbuto mwache. Tenepo pansi pa utongi wa Asa, dziko ikhali pamtendere pyaka khumi. Asa adachitisa MBUYA Mulungu wache kukomerwa pakuchita pinthu pyakulungama pontho pyadidi. Iye adabulusa maguwa ansembe achilendo na mbuto zakupembedzerapo milungu mbagomola piguwa pyakupambulika, pontho adagwisa adzimunthu a milungu Ashera. Iye adatonga anthu a ku Yuda kuchita pinthu pikhafuna MBUYA Mulungu wa makolo awo na kuvera pifunziso pyache pontho na matongero ache. Na thangwi yakuti iye adavunga mbuto zakupembedzerapo milungu na maguwa akufukizirapo pyakununkhira m'mizinda yonsene ya Yuda, ufumu ukhali pamtendere pansi pa utongi wache. Pandzidzi wenewo iye adamanga mipanda yakutchinga nayo mizinda ya Yuda, pontho padamala pyaka pizinji okhonda khala nkhondo, thangwi MBUYA adaachitisa kukhala pamtendere. Iye adalonga kuna anthu a ku Yuda mbati, “Tendeni timange mipanda kutchinga nayo mizinda, nsanja pontho na misuwo na mphinga zasimbi. Ife tina utongi padziko yathu, thangwi tachita pinthu pyakukomera MBUYA Mulungu wathu. Iye atitchinjiriza na kutiyang'anira mwadidi kukhundu zonsene.” Natenepo iwo adamanga, pontho pinthu pyawo pidaafambira mwadidi. Mfumu Asa akhali na anyankhondo pikwi madzana matatu akubulukira kudzinza ya Yuda akukhala na pyakugedera matswimo na madipa, pontho na anyankhondo pikwi madzana mawiri na makumasere akubulukira kudzinza ya Benjemani akukhala na pyakugedera matswimo na mauta. Onsene akhali amuna akuwanga mtima pontho akufunziswa mwadidi basawo. Munthu unango wa Chikushi dzinache Zera adenda kachita nkhondo na Yuda mbafika mpakana ku Maresha. Iye akhali ana anyankhondo ache pikwi-pikwi na pingolo pya nkhondo madzana matatu. Asa adalamuka kamenyana nawo, tenepo iwo adakhala m'mbuto zawo zankhondo m'phedi ya Zefata chifupi na Maresha. Asa adapemphera kuna MBUYA Mulungu wache mbati, “MBUYA, nkhabe pontho unango ninga imwe tayu wakuphedza anyankhondo akusowa mphamvu kumenyana na anyankhondo amphamvu. Tiphedzeni MBUYA Mulungu wathu thangwi ife tikunyindira imwepo, tenepo ife tadza na dzinanu dzachita nkhondo na chimwinji cha anyankhondochi. MBUYA imwe ndimwe Mulungu wathu; nkhabe munthu pyache anakwanisa kukundani tayu.” MBUYA adakunda Akushi pamaso pa Asa na anthu a ku Yuda. Anthu a ku Kushi adathawa, tenepo Asa na anyankhondo ache adaathamangisa mpakana ku Gerari. Anyankhondo azinji a ku Kushi adaphiwa nsiku yeneyo. Iwo adakundwa pamaso pa MBUYA na anyankhondo ache. Amuna a ku Yuda adathukula pinthu pizinji pidapokosera iwo pile. Iwo adavunga maluwani onsene akuzungulira Gerari, thangwi ukali wa MBUYA ukhadaagwera. Iwo adapokosera maluwani ale mbakwata pinthu pizinji pya mwenemo. Iwo adasosa pontho msasa wa makabuswa mbakwata mikumbi ya mabira, mbuzi na ngamila. Kubuluka penepo adabwerera ku Yerusalemu. Mzimu wa Mulungu adagudumira Azaria mwana Odedi, tenepo iye adenda kagumanikana na Mfumu Asa. Iye adachemera mbati, “Ngavani kuno Mfumu Asa na anthu onsene a ku Yuda na Benjemani! MBUYA ali namwe ndzidzi onsene unakhala imwe na iye. Ngakhala munamsaka, munamgumana, kwache mungabauka kubuluka kuna ife, iye anakusiyani mwekha. Ndzidzi ukulu ene Israele hakhapembedza Mulungu wakuonadi tayu. Iwo akhali nkhabe anyansembe akuafunzisa, pontho akhali akusowa mwambo. Mbwenye pidadza nyatwa, iwo adazungunukira kuna MBUYA Mulungu wa Israele. Iwo adamsaka-saka mbamgumana. Nsiku zenezo nkhabe munthu akhakwanisa kudza mbaenda mumtendere tayu, thangwi m'dziko monsene mukhali nyatwa na kukhonda vana. Dziko kupondereza dziko inango; mzinda kupondereza mzinda unango, thangwi Mulungu ndiye akhadadzesa nyatwa na kusanyika kuna iwo, mbwenye imwe mwathema kukhala akuwangisa pontho lekani taya mtima. Basa inaphata imweyi munafupwa nayo.” Pidava Asa mphangwa za uprofeti zidalonga Azaria mwana Odedi, adawangiswa nazo mtima. Iye adabulusa mifanikizo yonsene m'dzikomo ya Yuda na Benjemani, pontho na mifanikizo yonsene ya m'mizinda idapokosera iwo kudziko ya m'mapiri ya Eferemu. Iye adasasanya pontho guwa yansembe ya MBUYA, ile ikhali muchintalo cha Nyumba ya MBUYA. Anthu azinji akubulukira kumadzinza a Eferemu, Manase na Simioni adadza kukhala kukhundu ibodzi na Asa mbakhala muufumu wache, thangwi iwo adaona kuti MBUYA Mulungu wache akhali naye. Asa adachemeresa anthu onsenewo pabodzi pene na anthu a ku Yuda na Benjemani. Iwo adagumanyikana mu Yerusalemu mwezi wachitatu chaka chakhumi na chishanu Asa mbali mfumu. Pansiku yeneyo iwo adapereka nsembe kuna MBUYA kubulukira pa pinthu pidapokosera iwo kunkhondo; ng'ombe madzana manomwe na mabira pikwi pinomwe. Iwo adasasanya chiverano mbatawirizana kupembedza MBUYA Mulungu wa makolo awo na mtimawo onsene pontho na moyo wawo onsene. Munthu onsene, mwana penu mkulu, mkazi penu mamuna, ule hadapembedze MBUYA tayu athema kuphiwa. Iwo adadumbira mwakugaluza fala na dzina ya MBUYA kuti iwo anakoya chiveranocho. Kubuluka penepo iwo adakhuwa mbaliza ngoma. Anthu onsene a ku Yuda adakomerwa pyakwanga thangwi iwo adasasanya chiveranochi na mtimawo onsene. Iwo pidaakomera kupembedza MBUYA, tenepo iye adaatawira mbaachitisa kukhala pamtendere kumakhundu onsene. Mfumu Asa adabulusa pa chidzo chache cha ufumukazi mbuyache wamkazi Maaka, thangwi iye adachita chinthu chakudawika chikulu pakusasanya mfanikizo wa milungu Ashera. Asa adagwisa mfanikizo ule mbamala kuupandula, tenepo adaupisa moto m'phedi ya Kidroni. Podi kwene kuti Asa hadavunge mbuto zonsene zakupembedzerapo milungu tayu, iye adathimiza basi kukhala wakukhulupirika pamaso pa MBUYA moyo wache onsene. Iye adaikha m'Nyumba ya Mulungu pinthu pyonsene pikhadapambulira Abia babache kuna Mulungu, pabodzi pene na pyombo pyagolidi na siliva pidapambulirambo iye mwenechiro kuna Mulungu. Pakhali nkhabe pontho nkhondo mpakana chaka chamakumatatu na chishanu Asa mbali mfumu. Chaka chamakumatatu na chitanthatu Asa mbali mfumu wa Yuda, Mfumu Baasha wa Israele adachita nkhondo na Yuda mbamanga mpanda kuzungulira Rama kukhondesa anthu kupita penu kubuluka mu Yuda. Natenepo Asa adakwata siliva na golidi m'masubi mukhokoyiwa mfuma m'Nyumba ya Mulungu, pontho na m'nyumba yachifumu ene mbapitumiza ku Damasiko kuna Beni-Hadadi mfumu wa Aramu na mphangwa zakuti: “Mbapakhale ushamwali pakati pa iwe na ine ninga mukhali ipyo pakati pa babanga na babako. Yang'ana, ndinatumiza kuna iwe siliva na golidi. Natenepo malisa ushamwaliako na Baasha mfumu wa Israele, towera iye aleke kumenyana nane.” Mfumu Beni-Hadadi adaphatizana na manyerezero a Mfumu Asa wa Yuda ale. Tenepo iye adatuma akadamu ankhondo na anyankhondo awo kachita nkhondo m'maluwani a Israele. Iwo adakunda Iyoni, Dani, Abele-Beti-Maaka na mizinda yonsene mukhakoyera pinthu pya Nafitali ile. Pidava Baasha pikhachitika pile, adaleka kumanga mpanda kuzungulira Rama mbaisiyira panjira basacheyo. Kubuluka penepo Mfumu Asa adadza na amuna onsene a ku Yuda mbakwata miyala na matabwa kubulukira ku Rama, pinthu pikhaphatisa basa Baasha pile. Na pinthu penepyo Asa adamangirambo mizinda ya Geba na Mizipa. Ndzidzi wenewo mprofeti Hanani adadza kuna Asa mfumu wa Yuda mbalonga kuna iye mbati, “Na thangwi yakuti imwe mwanyindira mfumu wa Aramu m'mbuto mwa kunyindira MBUYA Mulungu wanu, anyankhondo a mfumu wa Aramu akuthawirani. Ayi Akushi na Alibia hakhali anyankhondo amphamvu pontho hakhali na pingolo pyakuinjipa, pontho na anyakupakira akavalo azinji ene tayu? Kwache na thangwi yakuti mudanyindira MBUYA, iye adaapereka m'manja mwanu. Thangwi maso a MBUYA ambakhala ponsene pene m'dziko yonsene yapansi kuwangisa mtima anthu, ale apereka mtimawo kwamumphu kuna iye. Imwe mwachita chinthu chakupupwa pyakwanga. Kutomera lero kwenda m'tsogolo munati mukhale pankhondo.” Asa adamzhangalira pyakwanga mprofeti ule thangwi ya penepi; iye adamponya m'perezo. Na ndzidzi onthowo Asa adatoma kuboneresa anthu anango mwavinga. Pyonsene pidachitika Asa mbali mfumu kutomera pakutoma mpakana kumamalisiro pyalembwa m'bukhu ya mbiri ya mafumu a Yuda na Israele. Chaka chamakumatatu na chifemba Asa mbali mfumu, iye adalamazwa na utenda wa padzinyalo; podi kwene kuti pikhali tenepo, iye hadazungunukire kuna MBUYA kuti amphedze tayu, mbwenye adenda pyache mwa ng'anga. Pidagwanda pyaka piwiri iye adagonera mkono mbaikhwa m'masiye amwala adapisemera iye yekha ene mumzinda wa Davite. Iwo adaphatisa basa mafuta na pyakununkhira kusasanya napyo mtembo wache pikhauikha iwo m'masiye. Iwo adaphatisa moto wa nkhuni zizinji kulira thangwi ya kufa kwache. Yehosafati adapita ufumu m'mbuto mwa babache Asa mbawangisa ufumu wache kupokanyisana na Israele. Iye adaikha magulu anyankhondo m'mizinda yakutchingwa na mpanda ya Yuda, m'midzi ya Yuda, pontho na m'mizinda ikhadapokosera Asa babache m'nthemba ya Eferemu. MBUYA adatsanzayisa Yehosafati thangwi papyaka pyache pyakutoma iye adateweza makhaliro a babache; iye hadapembedze milungu Baala tayu. Iye adatumikira Mulungu wa babache mbavera matongero a Mulungu, pontho iye hadachite ninga mudachitira mafumu anango a Israele tayu. MBUYA adapasa Yehosafati utongi wamphamvu pana ufumu wa Yuda, tenepo anthu onsene adadza kuna iye na mtukwa mwakuti adafuma pyakwanga pontho adalemedzwa pikulu. Iye akhateweza njira za MBUYA mwakupipereka. Kuthimiza penepo iye adavunga mbuto zakupembedzerapo milungu na adzimunthu a milungu Ashera mu Yuda. Chaka chachitatu iye mbali mfumu adatuma mathubu ache ali m'tchindemu kwenda kafunzisa anthu m'maluwani a Yuda: Beni-Haili, Obadia, Zekaria, Netanele na Mikaia. Iwo adenda pabodzi pene na Alevi afemba na anyansembe awiri. Alevi ale akhali: Shemaia, Netania, Zebadia, Asahele, Shemiramoti, Yehonatani, Adonia, Tobia na Tobadonia, pontho na anyansembe ale akhali: Elishama na Yehoramu. Iwo adakwata bukhu ya mwambo wa MBUYA mbaenda nayo m'maluwani onsene a Yuda kuufunzisa anthu. MBUYA adachitisa mafumu onsene akuzungulira kukhala na mantha kuchita nkhondo na Mfumu Yehosafati. Afilisti anango adadza kuna Yehosafati na siliva mzinji ene, pontho na mitukwa inango; Aarabu anango adadza kuna iye na mabira pikwi pinomwe na madzana manomwe, pontho na mbuzi pikwi pinomwe na madzana manomwe. Natenepo Yehosafati adathimiza kukhala wamphamvu pyakwanga. Mu Yuda monsene iye adamanga mipanda na mizinda yakukoyeramo pinthu, kule kukhakoyiwa pinthu pizinji. Mu Yerusalemu adaikhamo anyankhondo aluso malingana na mabanjawo. Adina akhali mkadamu wa magulu a nkhondo a m'mabanja a Yuda, pontho iye akhali na anyankhondo pikwi madzana matatu pansi pache. Wachiwiriache akhali Yehohanani ule akhali na anyankhondo ache pikwi madzana mawiri na makumasere; wachitatuache akhali Amasia mwana Zikiri ule akhali na anyankhondo ache pikwi madzana mawiri. Amasia adapipereka yekha ene kutumikira MBUYA. Mkadamu wa magulu a nkhondo a m'mabanja a Benjemani akhali Eliada nyankhondo wamphamvu ule akhali mkadamu wa anyankhondo pikwi madzana mawiri akukhala na pyakugedera matswimo pontho na mauta. Wachiwiriache akhali Yehozabadi, ule akhali na anyankhondo pikwi dzana na makumasere akufunziswa mwadidi basawo. Amuna enewa akhatumikira mfumu mu Yerusalemu kuthimiza penepo iye adaikha anyankhondo anango m'mizinda inango ya Yuda yakutchingwa na mpanda. Pidafuma na kuveka Mfumu Yehosafati wa Yuda, adasemberana na banja ya Mfumu Ahabu wa ku Israele. Pidagwanda pyaka pizinji Yehosafati adenda kumzinda wa Samaria kafambira Mfumu Ahabu. Kufuna kulemedza Yehosafati pabodzi pene na anthu akhali na iye ale, Ahabu adapha mabira na ng'ombe zizinji kuchita phwando. Iye adayesa-yesa kukhakhamiza Yehosafati kuti akhale naye gulu ibodzi pikhaenda iye kasosa Ramoti-Gileadi. Iye adavunza mbati, “Ayi mfumu, munaenda nane kamenya nkhondo na nthemba ya Ramoti-Gileadi?” Yehosafati adatawira mbati, “Ngakhala iwe wasasanyika na ine enembo ndasasanyika; chibodzi-bodzi anyankhondo anga. Tinati tiende nawe pabodzi kunkhondo.” Iye adathimiza kulonga mbati, “Mbwenye chakutoma tende tivunze nzeru kuna MBUYA.” Tenepo Ahabu adachemeresa maprofeti nenene madzana manayi mbaavunza mbati, “Ayi, ndiende kamenyana na Ramoti-Gileadi penu tayu?” Iwo adatawira mbati, “Ndokoni, thangwi Mulungu anakuchitisani kukunda.” Mbwenye Yehosafati adavunza mbati, “Ayi pano nkhabe mprofeti unango tayu kuti tinakwanisa kuvunza nzeru kuna MBUYA kudzera muna iye?” Ahabu adatawira mbati, “Pasala mbodzi, weneyu ndi Mikaia mwana Imila. Kwache ine ndimbamzonda thangwi chipo iye hadzati kundipangambo chinthu chadidi tayu, mbwenye chakuipa ndzidzi onsene.” Yehosafati adatawira mbati, “Mfumu nee athema kulonga mafala ninga enewa tayu.” Natenepo Mfumu Ahabu adachemeresa mbodzi wa mathubu ache mbampanga kuti akwate Mikaia mwana Imila kabodzi kene. Uku avala mikhanjo yawo yachifumu, mafumu awiri ale adakhala pamipando yawo yachifumu pambuwa chifupiletu na msuwo wa mpanda wa Samaria, tenepo maprofeti onsene ale akhalonga mphangwa zauprofeti pamaso pawo. Tenepo Zedekia mwana Kenaana akhadasasanya nyanga zasimbi mbalonga mbati, “MBUYA alonga mbati, ‘Na ipi munati mumenyane na Aaramu mpakana kuakunda.’ ” Maprofeti onsene akhalonga chibodzi-bodzi. Iwo akhalonga mbati, “Ndokoni mukasose mzinda wa Ramoti-Gileadi, pontho munaukunda, thangwi MBUYA anakuchitisani kukunda.” Munthu akhadatumwa kakwata Mikaia ule adalonga kuna Mikaia mbati, “Ngayang'ana maprofeti anango onsene alonga kuti mfumu anati akakunde, tenepo iwe mafalako akaphatizane na pyalonga iwopyo mbukalonge mwakukomera mfumu.” Mbwenye Mikaia adalonga mbati, “Ine ndinadumbira pamaso pa MBUYA wamoyo kuti ndinakampanga chinthu chinafuna kundipanga MBUYA.” Pidafika Mikaia, mfumu adamvunza mbati, “Mikaia, ayi ife tiende kamenya nkhondo na Ramoti-Gileadi, penu tayu?” Iye adatawira mbati, “Ndokoni pontho munati mukakunde, thangwi MBUYA anaupereka m'manja mwanu.” Mfumu adalonga kuna Mikaia mbati, “Ndikudumbirise kangasi, kuti undipange pyakuonadi pyokhokha pyalonga MBUYA?” Mikaia adatawira mbati, “Ndidaona Aisraele onsene akubalalika paphiri ninga mabira akusowa makabuswa, tenepo MBUYA adalonga mbati, ‘Anthu awa nkhabe mbuyawo. Munthu onsene mulekeni pyache aende kwawo mumtendere.’ ” Mfumu wa Israele adalonga kuna Yehosafati mbati, “Ayi sidakupangeni tayu kuti munthu weneyu chipo adzati kundipanga pinthu pyadidi tayu, mbwenye pyakuipa pyokhokha?” Mikaia adathimiza kulonga mbati, “Ngaveserani pinalonga MBUYA! Ine ndidaona MBUYA akhala pampando wache wachifumu kudzulu, mwenemo angelo ache onsene aimira nkhundu mwache. Tenepo MBUYA adalonga mbati, ‘Mbani anafuna pyakunyengeza Ahabu kuti aende kamenya nkhondo na Ramoti-Gileadi kuti afere konthoko?’ Mngelo unango adalonga pyachembo, unango adalongambo pyachembo. Pakumalisira pache mzimu udadza pamaso pa MBUYA mbalonga kuti, ‘Ine ndinati ndikamnyengeze Ahabu.’ MBUYA adavunza mbati, ‘Unakamnyengeza tani?’ Mzimuwo udatawira kuti, ‘Ine ndinati ndiende kweneko mbandikakhala mzimu wakunama m'kanwa mwa maprofeti ache onsene.’ MBUYA adalonga mbati, ‘Ande, iwe unati ukamnyengezedi. Tenepo ndoko ukachite penepyo.’ ” Tenepo Mikaia adamalisa kulonga mbati, “Penepi pyachitikadi. MBUYA adaikha mzimu wakunama m'kanwa mwa maprofeti anu onsenewa, thangwi MBUYA akhazikisa kuvungika pana imwe.” Penepo Zedekia mwana Kenaana adenda pakhali Mikaia pale mbamgasa mbama. Iye adavunza mbati, “Mzimu wa MBUYA wabuluka tani muna ine mbukalonga na iwe.” Mikaia adatawira mbati, “Iwe unapidziwa pansiku inafuna iwe dzabisala m'subi ya m'bwaloletu.” Mfumu wa Israele adalonga mbati, “Mkwateni Mikaia mumbweze kuna Amoni, mkulu wa boma mumzinda, na kuna Yoasi mwana mfumu mbamukalonge kuti, ‘Mfumu alonga kuti aikhwe m'perezo, pontho lekani kumpasa chinthu chinango, mbwenye mkate na madzi ene basi kufikirana ndibwereko mwadidi.’ ” Mikaia adalonga mbati, “Ngakhala munabwerako mwadidi, penepo MBUYA hadalonge kudzera muna ine tayu.” Tenepo iye adathimiza kulonga mbati, “Anthu monsene muli pano phatani pyalonga inepi.” Tenepo mfumu wa Israele na Yehosafati mfumu wa Yuda adalamuka kwenda kasosa Ramoti-Gileadi. Ahabu adalonga kuna Yehosafati mbati, “Ine ndinapizimbaisa mbandimenya nkhondo ninga mbodzi wa anyankhondo, mbwenye iwe wathema kuvala mkhanjo wako wachifumu.” Natenepo mfumu wa Israele adapizimbaisa mbaenda kamenya nkhondo. Mfumu wa Aaramu akhadatonga akadamu ache a nkhondo akufambisa pingolo nee kamenyana na munthu ene pyache tayu, mbwenye mfumu wa Israele ene basi. Akadamu a pingolo pile pidaona iwo Yehosafati adanyerezera kuti akhali mfumu wa Israele. Natenepo adazungunuka kuti amenyane naye. Mbwenye pidakhuwa Yehosafati, MBUYA Mulungu adampulumusa mbabweza m'nduli anyakumsosa ale. Akadamu a pingolo ale adaona kuti iye hakhali mfumu wa Israele tayu, tenepo adaleka kumthamangisa. Mbwenye munthu unango adaponya tswimo yache nyamponye-ponye mbalasa mfumu Ahabu m'phindopindo mwa nguwo zache za nkhondo. Mfumu adapanga nyakufambisa chingolo chache mbati, “Zungunusa chingolo kundibulusa kunkhondoyi thangwi ndalaswa!” Pansiku yeneyo nkhondo idakaka pyakwanga, tenepo mfumuyo adakhazikwa m'chingolo mwache kuyang'anisana na Aaramu. Tenepo pidathobila dzuwa mfumuyo adafa. Pidabwererako Mfumu Yehosafati mwadidi mwene mbafika mu Yuda kunyumbache yachifumu mu Yerusalemu. Mprofeti Yehu mwana Hanani, adenda kagumanikana naye mbalonga kuna mfumu mbati, “Thangwi yache ninji imwe mukuphedzadi anthu akudawika mbamuafuna anthu ambazonda MBUYA ale? Na thangwi ya penepi kuzhangali kwa MBUYA kunakhala pana imwe. Kwache imwe muna chinthu chakukoma nacho, thangwi imwe mudabulusa adzimunthu a milungu Ashera akhapembedza anthu anu ale, natenepo imwe mwapiyesera kuteweza pinthu pinafuna Mulungu.” Podi kwene kuti Mfumu Yehosafati adakhala mu Yerusalemu, kazinji kene iye akhafamba-famba pakati pa anthu kutomera ku Beeresheba kumwera mpakana m'tchinde mwa mapiri a Eferemu kumpoto kupanga anthu kuti abwerere kuna MBUYA Mulungu wa makolo awo. Yehosafati adasankhula anyakutonga miseru m'mizinda yonsene yakutchingwa na mpanda mu Yuda mbaapanga mbati, “Chitani mphole-mphole pinatonga imwe anthu miseru; imwe nee mukutonga na utongi wa anthu tayu, mbwenye na utongi wa MBUYA. Tenepo ndzidzi onsene unatonga imwe mseru MBUYA ali namwe. Gopani MBUYA pontho chitani mphole-mphole thangwi MBUYA Mulungu wathu nkhabe funa kutonga mwakusowa chilungamo, penu kutonga mwakuyang'ana nkhope, penu kutawira kudyekerwa tayu.” Mu Yerusalemu Mfumu Yehosafati adasankhula Alevi, anyansembe na anthu anango akuveka kukhala anyakutonga miseru ya kuswa mwambo wa MBUYA, penu makangano pakati pa anthu akukhala mumzinda. Iye adaapanga pinthu pidathema iwo kuchita mbati, “Imwe mwathema kuphata mabasanu mwakugopa MBUYA, pontho imwe mwathema kumvera na kukhulupirika papyonsene pinachita imwe. Ngakhala Muisraele mnzanu wakubulukira kumzinda unango ene anadza na mseru wakupha munthu, penu wakuswa mwambo, penu matongero, imwe mwathema kumpangiza mwadidi mwathema iye dzachita pandzidzi unatongwa mseru wachewo, towera iye aleke konwa pakudawira MBUYA. Ngakhala imwe munapichita tayu, imwe pabodzi pene na Muisraele mnzanu MBUYA anakuzhangalirani. Mbwenye ngakhala basanu munaiphata, imwe nkhabe dzakonwa tayu. Amaria, Nyansembe Wamkulu ndiye anafuna dzakhala na utongi onsene pamiseru yonsene yachipembedzo; Zebadia mwana Ishimaele, mkulu wa boma ya Yuda ndiye anafuna dzakhala na utongi onsene pamiseru yonsene ya pakati pa munthu na munthu mnzache. Alevi basawo nkhuonesesa kuti pyalonga anyakutonga miseru pikutewezwa. Wangani mtima pontho chitani pyakupangani inepi, pontho MBUYA mbakhale na ale ambachita pyakulungama.” Pidagwanda ndzidzi ukulu ene anyankhondo a ku Moabu na Amoni pabodzi pene na Ameuni anango adasasanya gulu ibodzi kachita nkhondo na Yuda. Anyamphangwa anango adadza mbalonga kuna Mfumu Yehosafati mbati, “Gulu ikulu ya anyankhondo yakubulukira ku Edomu yapita muno na khundu inango ya Nyanza Yakufa dzachita namwe nkhondo. Iwo akunda kale Hazazoni Tamara.” Yeneyi ndi dzina inango ya Engedi. Yehosafati adagoswera pyakwanga mbapemphera kuna MBUYA kuti amphedze. Natenepo iye adatonga kuti munthu onsene m'dzikomo apimane kudya. Kubulukira kumizinda yonsene ya Yuda anthu adathamangira ku Yerusalemu kavunza nzeru MBUYA. Tenepo iwo pabodzi pene na anthu onsene a mu Yerusalemu adagumanyikana muchintalo cha Nyumba ya Mulungu. Mfumu Yehosafati adenda mbakaimira pamaso pa anthu, mbapemphera mwakugaluza fala mbati, “MBUYA Mulungu wa makolo athu, imwe kudzuluko mumbatonga madzinza onsene a padziko yapansi. Imwe ndimwe nyamphamvu pontho nyamboko; nkhabe unango anakwanisa kuimisana namwe tayu. Imwe ndimwe Mulungu wathu. Pidapita anthu anu Israele m'dziko muno, imwe mudathamangisa anthu akhakhala mwenemu ale mbamupereka dzikoyo kuna pidzukulu pya Abrahamu, shamwalianu ule, kuti ikhale yawo ene kwenda na kwenda. Iwo ambakhala muno pontho akumangirani Nyumba kukulemedzani pakudzindikira kuti ngakhala nyatwa inaafikira kuatchunyusa, penu nkhondo, muliri na njala, penepo adze kuno dzaimira pamaso pa Nyumbanu kumbapembedzwa imwe kule mbapemphera kuna imwe thangwi ya nyatwa zawo, towera muave mbamuapulumusa panyatwa zawozo. “Lero Amoabu, Aamoni na Aedomu anafuna kuchita nafe nkhondo. Pidabuluka makolo athu m'dziko ya Iguputo, imwe nee mudaatawirisa kugwanda na m'madziko enewa tayu, natenepo makolo athu adaachalira, kwache makolo athu hadaavunge tayu. Ngayang'anani mwenemu ndiye munafuna kutibwezera iwo. Iwo adza dzatithamangisa m'dziko idatipasa imweyi. Imwe ndimwe Mulungu wathu! Atchunyuseni thangwi ife nkhabe mphamvu tayu pamaso pamwinji ukulu wa anyankhondo ule unafuna kuchita nafe nkhondowu. Ife tasowa chakuphata, kwache tikuyang'ana kuna imwe kuti mutiphedze.” Amuna onsene a Yuda pabodzi pene na akazawo pontho anawo akhaimira penepo pa Nyumba ya MBUYA. Mzimu wa MBUYA adagudumira Mlevi unango, ule akhali nawo m'mwinji mule. Iye akhali Yahaziele mwana Zekaria. Iye akhali wa nkhonda Asafu, pontho akhali chidzukulu cha Asafu kudzera muna Matania, Yeiele na Benaia. Yahaziele adalonga mbati, “Mfumu pabodzi pene na anthu a ku Yuda pontho Yerusalemu, MBUYA alonga kuti, ‘Lekani taya mtima penu kuchita mantha na anyankhondo azinjiwa. Nkhondoyi nja Mulungu, si yanu tayu! Mangwana amenyeni pinadza iwo kugwanda na pamakata a Zizi. Imwe munagumanikana nawo pankhomo ya phedi yakwendera kumudzi wa msitu chifupi na thando yatchetcha ya Yeruele. Pankhondo yeneyi si kuti ndimwe munafuna dzamenya nkhondo tayu. Khazikikani kwene basi mbamudikhire. Imwe munati muone MBUYA akukuchitisani kukunda. Anthu a ku Yuda na Yerusalemu lekani chita mantha penu kutaya mtima. Ndokoni kunkhondo, MBUYA anakhala namwe!’ ” Tenepo Mfumu Yehosafati adalamba nkhope yache mbifikiratu pansi, anthumbo onsene adalambambo mbapembedza MBUYA. Kubuluka penepo anthu a dzinza ya Levi a nkhonda Kohati na Kora adaimira mbakhuwa kukuza MBUYA Mulungu wa Israele. Mangwana mwache na machibese anthu adenda kuthando yatchetcha ya Tekoa. Pikhautoma iwo ulendo, Yehosafati adaapanga mbati, “Amuna a Yuda na Yerusalemu! Nyindirani MBUYA Mulungu wanu, penepo munaimira dzololo. Khulupirani pinakupangani maprofeti ache, tenepo imwe munati mukunde.” Pidamala mfumu kulonga na anthu, adapanga anyakuimba kuvala mikhanjo yawo ikhavala iwo pandzidzi wa maphwando akupambulika kuti akhale patsogolo pa anyankhondo, uku akuimba mbati, “MBUYA mbakuzwe! Kutifuna kwache nkhokhonda mala!” Pidatoma iwo kuimba, MBUYA adachitisa anyankhondo a ku Moabu, Amoni na Edomu ale kukhala pampani-pani. Amoabu na Aamoni adasosa anyankhondo a ku Edomu mbaavungiratu monsene mwene. Kubuluka penepo adazungunukirana mbamenyana pyawo okhokha. Pidafika anyankhondo a ku Yuda pansanja ya anyakulondali ile ikhali m'thando yatchetcha, adayang'ana kukhali anyamalwawo kule mbaona kuti onsene akhali thasa-thasa amala kufa. Nkhabe na mbodzi ene wa iwo akhadathawa tayu. Yehosafati na magulu ache ankhondo adenda kakwata pinthu pyawo. Iwo adagumana ng'ombe zizinji, phoso, nguwo na pinthu pinango pyakufunika. Iwo adamala nsiku zitatu akugumanya pidapokosera iwo pile, kwache pikhali pizinji pyakwanga mwakuti hadakwanise tayu kukwata pyonsenene. Pansiku yachinayi iwo adagumanyikana m'phedi ya Beraka mbakuza MBUYA thangwi ya pyonsene pidachita iye. Ndi thangwi yache phedi yeneyi imbachemerwa Beraka. Yehosafati adabwerera ku Yerusalemu mwakukomerwa pabodzi pene na anyankhondo ache thangwi MBUYA adakunda anyamalwawo. Pidafika iwo mumzinda mule, iwo adenda ku Nyumba ya Mulungu uku akuimba nyimbo na anyakatangale pontho kuliza ngoma. Dziko yonsene, ile idava pya mule mudakundira MBUYA anyamalwa a Israele, idachita mantha. Natenepo Yehosafati adatonga mumtendere, pontho Mulungu adamtchinjiriza khundu zonsene. Yehosafati adapita ufumu wa Yuda uku ana pyaka makumatatu na pishanu mbatonga mu Yerusalemu pyaka makumawiri na pishanu. Mache akhali Azuba, mwana Shilihi. Ninga mudachitira Asa babache, iye adachitambo pinthu pyakulungama pamaso pa MBUYA; kwache mbuto zakupembedzerapo milungu nee zidavungwe tayu. Anthu hadazungunuke tayu na mtimawo onsene kupembedza Mulungu wa makolo awo. Pinango pyonsene pidachita Yehosafati, kutomera pakutoma pa ufumu wache kufikirana kumala kwa ufumu wache, pyalembwa m'bukhu ya mbiri ya Yehu mwana Hanani, ile ndi khundu ibodzi ya mbiri ya mafumu a Israele. Pandzidzi unango Mfumu Yehosafati wa Yuda adaphatana ushamwali na Mfumu Ahazia wa Israele, ule adachita pinthu pyakudawika pizinji. Pagombe ya Ezioni-Geberi, iwo adasasanya miyadiya mikulu-mikulu yakwenda kubara ya Tarisisi. Mbwenye Eliezere mwana Dodavahu wa kuluwani ya Maresha adacheuza Yehosafati mbati, “Na thangwi yakuti mwaphatana ushamwali na Ahazia, MBUYA anavunga pinthu pyasasanya imwepi.” Natenepo miyadiya ile idamala panduka mbichimwana kufamba. Yehosafati adagonera mkono mbaikhwa m'masiye mumzinda wa Davite, tenepo mwanache Yehoramu adapita ufumu m'mbuto mwache. Yehoramu mwana Yehosafati mfumu wa Yuda akhali na abale ache atanthatu amimba ibodzi ene: Azaria, Yehiele, Zekaria, Azariahu, Mikaele na Shefatia. Babawo adaapasa golidi mzinji pabodzi pene na siliva pontho na pinthu pinango pyakudula. Kada munthu adampasa mzinda wakutchingwa na mpanda mu Yuda kuti auyang'anire. Mbwenye na thangwi yakuti Yehoramu akhali mwana wautombo, Yehosafati adamuikha kukhala nyakupita m'mbuto mwache. Pidakhazikika Yehoramu mbatonga chadi-chadi ninga mfumu, adapha abale ache onsene pabodzi pene na mathubu ache anango a Chiisraele. Yehoramu adapita ufumuwo uku ana pyaka makumatatu na piwiri pyakubalwa mbatonga mu Yerusalemu pyaka pisere. Iye adateweza makhaliro akuipa a Mfumu Ahabu na mafumu anango a Israele, thangwi iye akhadasemba mbodzi mwa ana achikazi a Ahabu. Iye adachita pyakuipa pamaso pa MBUYA, kwache MBUYA hadafune pyakuvungu ufumu wa Davite tayu, thangwi iye akhadachita chiverano na Davite mbadumbira kuti pidzukulu pyache pinatonga kwenda na kwenda. Pandzidzi ukhatonga Yehoramu, Edomu adapandukira Yuda mbapiimira pa yekha ene. Natenepo Yehoramu na mathubu ache adalamuka pabodzi pene na pingolo pyawo mbapita mu Edomu kachita nkhondo. Kweneko anyankhondo a Edomu adaazungulira mbwenye na mosiku iwo adakwanisa kugumana njira mbathawa. Kutomera penepo na lero Edomu ngwakupandukira kuna Yuda. Pandzidzi onthowo mzinda wa Libina udapandukirambo, thangwi Yehoramu akhadakhonda MBUYA Mulungu wa makolo ache. Iye pontho adasasanya mbuto zakupembedzerapo milungu m'dziko ya mapiri ya Yuda mbachitisa anthu a ku Yerusalemu na Yuda kudawira MBUYA. Mprofeti Elia adatumiza kalata kuna Yehoramu. Kalatayo idalembwa tenepa: “MBUYA Mulungu wa kholo yanu Davite akulonga kuti, ‘Imwe nee mudateweza njira za babanu Mfumu Yehosafati penu mbuyanu Mfumu Asa tayu; m'mbuto mwache imwe mwateweza njira za mafumu a Israele pontho mwabausa anthu a Yuda na Yerusalemu kukhala anthu akhonda khulupirika kuna Mulungu ninga mudachitira banja ya Ahabu kubausa Aisraele kukhala anthu okhonda khulupirika, pontho mudapha abale anu, ale akhali adidi kupiringana imwepo. Na thangwi yeneyi, MBUYA anatchunyusa pyakwanga anthu anu, ananu na akazanu, pontho mfuma yonsene anaivunga, Imwe ene munasanyika na utenda wakupha wa m'mimba, ule unandendeya nsiku na nsiku kufikirana unabuluka mkolomola.’ ” Afilisti na Aarabu anango akhakhala chifupi na Akushi m'khundu-khundu mwa gombe. MBUYA adaaswiswirisa kuti akachite nkhondo na Yehoramu. Iwo adachita nkhondo na Yuda mbapokosera pyonsene pya m'nyumba yachifumu mbakwata akazi na ana achimuna ene kupambula Ahazia chimalisira bele chache. Kubuluka penepo MBUYA adagwisa pana mfumu utenda wakupha wa m'mimba. Pyaka piwiri utenda ule ukhadandendeya pyakwanga mwakuti pakumalisira pache mfumu adafa thangwi ya kuva kupha pyakwanga. Anthu ache hadagase moto kuonesa kumulira tayu ninga mudachitira iwo na makolo ache. Yehoramu adapita ufumu uku ana pyaka makumatatu na piwiri pyakubalwa mbatonga mu Yerusalemu pyaka pisere. Nkhabe mbodzi adatsukwala tayu, thangwi ya kufa kwache kule. Iwo adamuikha mumzinda wa Davite, kwache si masiye achifumu tayu. Mapanga ale akhadadza pabodzi na Aarabu akhadapita mumsasa mbapha ana achimuna onsene a Mfumu Yehoramu kupambula Ahazia mwanache wakumalisira. Natenepo anthu a mu Yerusalemu adapitisa Ahazia kukhala mfumu m'mbuto mwa babache. Iye adachita pyakuipa pamaso pa MBUYA, thangwi pidafa babache anthu anango a m'banja ya Mfumu Ahabu adasanduka mapungu ache mbamchitisa kugwa. Na kuteweza uphungu wawo, iye adakhala gulu ibodzi ene yankhondo na Mfumu Yoramu wa ku Israele pamenya nkhondo na Mfumu Hazaele wa ku Aramu. Iwo adamenyana mu Ramoti-Gileadi, tenepo Yoramu adakuwazwa pankhondo yeneyi. Iye adabwerera kumzinda wa Yezereele kuti atome wanga pironda pyache pile, tenepo Ahazia adenda kamuona Yoramu. Mulungu adaphatisa basa kucheza kweneko kuti Ahazia avungwe. Pikhali Ahazia kweneko, iye pabodzi pene na Yoramu adenda mbakagumana na Yehu mwana Nimishi, ule adasankhulwa na MBUYA kuti avunge banja yonsene ya Ahabu. Pikhapha Yehu banja ya Ahabu, adagumaniza mathubu a Yuda na ana achimuna a abale ache Ahazia ale akhali na iye pabodzi, mbaapha. Kubuluka penepo iye adasaka-saka Ahazia, mbwenye amunache adamphata ku Samaria kule kukhabisala iye. Iwo adadza naye kuna Yehu mbampha. Kwache adamuikha m'masiye thangwi ya kufuna kulemedza mbuyache Yehosafati, ule adachita pyonsene ninga mukhadapikwanisira iye kutumikira MBUYA. Natenepo nee padasalave munthu na mbodzi ene wa m'banja ya Ahazia ule mbadakwanisa kukoya ufumu tayu. Sindzidzi Atalia mache Mfumu Ahazia nkhudziwa pya kuphiwa kwa mwanache, iye adatonga kuti anthu onsene a m'banja yachifumu ya Yuda aphiwe. Ahazia akhali na nyamaingache wa bele inango dzinache Yehosheba, ule adasembwa na nyansembe dzinache Yehoiada. Iye adapulumusa Yoasi mbodzi wa ana a Ahazia chibiso-biso mbamthawisa pana ana achifumu, ale akhadikhira kuti aphiwe mbambisa pabodzi na makayayache m'subi yakugona m'Nyumba ya Mulungu. Iye adapulumusa Yoasi m'manja mwa Atalia, akhafuna kumpha ule. Pyaka pitanthatu Yoasi adakhala mwenemo basi kubisala, uku Atalia akutonga ninga mfumu. Pidamala pyaka pitanthatu Yehoiada nyansembe adanyerezera kuti ndzidzi wakwana wakuchitapo pinthu. Iye adachita chiverano na akadamu a nkhondo ashanu: Azaria mwana Yerohamu, Ishimaele mwana Yehohanani, Azaria mwana Obedi, Maaseia mwana Adaia na Elishafati mwana Zikiri. Iwo adenda kumizinda yonsene ya Yuda mbabwerera ku Yerusalemu pabodzi pene na Alevi pontho na akulu-akulu a m'mabanja. Onsene pabodzi pene adagumanyikana m'Nyumba ya MBUYA mbachita chiverano na Yoasi mwana mfumu. Yehoiada adalonga kuna anthu ale mbati, “Mfumu adafa ule mwanache ngushu! Chinchino iye athema kupita ufumu ninga montho mudadumbira MBUYA kuna Mfumu Davite kuti pidzukulu pyako ndiye pinafuna dzatonga kwenda na kwenda. Pinafuna ife kuchita mphipi: Anyansembe na Alevi angadza dzaphata basawo pa Nsiku Yakupuma, gulu yakutoma ya iwo analondali pamisuwo ya m'Nyumba ya MBUYA, gulu inango yachiwiri inalondali nyumba yachifumu. Gulu yakumalisirayo inakhazikwa pamsuwo wa Maziko. Anthu anango onsene anagumanyikana pachintalo cha Nyumba ya MBUYA. Munthu onsene mbaleke tawiriswa kupita m'Nyumba ya MBUYA kupambula anyansembe na Alevi ale anakhala pa buswa ndzidzi wenewo. Iwo anakwanisa kupita mwenemo thangwi iwo ngakupambulika, mbwenye anthu anango onsene athema kuvera matongero a MBUYA, tenepo iwo akhale panja. Alevi athema kulondali mfumu mwakumzungulira uku matalasadawo asasanyika kale, pontho iwo athema kukhala chifupi na mfumu konsene kwene kunaenda iye. Munthu onsene wakuyesa-yesa kupita m'Nyumba ya MBUYA aphiwe.” Alevi na anthu a ku Yuda adachitadi pidaapanga Yehoiada. Munthu onsene adakwata amunache, ale akhaenda katoma buswawo pa Nsiku Yakupuma pontho na ale ene akhakotoka pabuswawo, thangwi Yehoiada nyansembe nsiku yeneyo hadakotose gulu na ibodzi ene tayu. Kubuluka penepo iye adapereka kuna akadamu ale madipa, pontho pyakugedera matswimo ping'ono-ping'ono na pikulu-pikulu pene, pile pikhali pya Mfumu Davite mbapikoyiwa m'Nyumba ya MBUYA. Iye adaikha amuna akuphatira matalasada m'manja mwawo kuzungulira kutsogolo kwa Nyumba ya Mulungu, kutchinjiriza mfumu. Tenepo Yehoiada adabulusa panja Yoasi mbamvazika chipewu chachifumu. Iye adapaswa bukhu ya matongero, tenepo adampitisa ufumu. Yehoiada nyansembe pabodzi pene na anache achimuna adamdzoza ufumu, penepo anthu onsene adakhuwa mbati, “Dondowe mfumu!” Pidava Atalia mkhuwo wa anthu pontho kuthamanga na kusekera mfumu, adenda kukhali iwo ku Nyumba ya Mulungu kule. Penepo iye adaona mfumu wachinchino ule, aimira pamsuwo wa Nyumba ya Mulungu, chifupi na mzati wachifumu, uku azungulirwa na akadamu ankhondo, pontho na anyakuliza ngoma. Anthu onsene akhakhuwa mbaliza ngoma thangwi yakukomerwa, mwenemo anyakuimba na pyakuimbira ndiye akhatsogolera. Natenepo Atalia adang'amba nguwo zache mwakuzhangali mbakhuwa mbati, “Ngupandu, ngupandu!” Yehoiada hadafune tayu kuti Atalia apherwe chifupi na Nyumba ya Mulungu, natenepo iye adachemeresa akadamu ankhondo mbalonga mbati, “Mkwatireni kunja mkaziyu pakati pa mizere ya anyakulondal, pontho phani munthu onsene wakufuna pyakumvundulirayo.” Iwo adamphata mbamkwekwetera kunyumba yachifumu, tenepo pidafika iwo pamsuwo wa mpanda wa Kavalo, adampha. Yehoiada nyansembe adakwata Mfumu Yoasi na anthu kuti akhale naye pabodzi pakuchita chiverano kuti iwo anakhala anthu a MBUYA. Tenepo onsene adenda kunyumba yakupembedzeramo milungu Baala mbaigomola. Iwo adaswa maguwa ansembe na mifanikizo ikhali mwenemo ile mbapha Matani nyansembe wa Baala patsogolo pamaguwa ansembe. Yehoiada adaikha anyansembe na Alevi kuti akhale anyakuyang'anira basa ya m'Nyumba ya Mulungu. Iwo adathema kuthimiza kuphata mabasawo adapaswa iwo na Mfumu Davite pontho kuperekwa nsembe zakupyerera kuna MBUYA mwakuteweza mwambo wa Mose uku akuimba nyimbo na kusekera ninga mudaafunzisira Davite. Yehoiada adaikha pontho pabuswa anyakulondali pamisuwo ya Nyumba ya Mulungu kuti munthu onsene okhonda chena pamaso pa MBUYA aleke pita m'Nyumbamo. Akadamu a nkhondo, mzika zakuveka, mathubu na anthu anango akhali pabodzi na Yehoiada pamulikiti kudza na mfumu kunyumba yachifumu kubulukira ku Nyumba ya MBUYA. Iwo adapita na Msuwo wa Kumpoto wa mpanda, tenepo adakhala pampando wache wachifumu. Anthu onsene adakomerwa pyakwanga. Tenepo mumzindamo mukhali mtendere, thangwi Atalia akhadaphiwa. Yoasi adapita ufumu wa Yuda uku ana pyaka pinomwe, tenepo iye adatonga mu Yerusalemu pyaka makumanayi. Mache akhali Zibia wa kumzinda wa Beeresheba. Pikhali Yehoiada Nyansembe Wamkulu na moyo, mfumu akhachita pinthu pyakulungama pamaso pa MBUYA. Yehoiada adasankhula akazi awiri kuti akhale a Mfumu Yoasi mbabala nawo ana achimuna na achikazi ene. Pidakhala iye pa ufumu pyaka pingasi, Yoasi adanyerezera pyakusasanya pontho Nyumba ya MBUYA. Iye adapanga anyansembe na Alevi kwenda kumizinda ya Yuda kasonkhesa kobiri zakukwana kusasanyira pontho Nyumba ya Mulungu chaka na chaka. Iye adaapanga kuti achimbize kupichita, mbwenye Alevi adadembuka kupichita. Natenepo iye adachemeresa Yehoiada Nyansembe Wamkulu mbampempha mbati, “Mwatani munakhonda kuapanga Alevi kuti akhomese msonkho kuna anthu a mu Yuda na Yerusalemu, ule udatonga Mose nyabasa wa MBUYA kuti anthu apereke kuphedzera napyo basa ya m'Chikhumbi cha Mulungu?” Anyakutewera Atalia mkazi wakuipa ule, akhadavunga Nyumba ya Mulungu mbaphatisa basa pinthu pizinji pyakupambulika kupembedza napyo milungu Baala. Mfumu adapanga Alevi kuti asasanye bokosi yakuikhiramo pyakupereka, pontho kuti achiikhe pamsuwo wa mpanda wa Nyumba ya MBUYA. Iwo adatumiza mphangwa ku Yerusalemu konsene na ku Yuda kuti munthu onsene adze ku Nyumba ya MBUYA na msonkho ule udasonkhesa Mose, nyabasa wa Mulungu, kubulukira kuna Aisraele m'thando yatchetcha mule. Penepi anthu pidaakomera pabodzi pene na akadamu awo ene, tenepo iwo adadza na kobiri zawo za msonkho mbadzaza bokosi ile na kobirizo. Nsiku na nsiku Alevi akhakwata bokosi ile kwenda nayo kuna thubu wa mfumu ule akhali wakuyang'anira penepi. Bokosiyo ingadzala, nyakulemba wa mfumu pontho thubu wa Nyansembe Wamkulu akhazibulusamo kobirizo mbabwezera bokosiyo pambuto pache. Natenepo iwo adagumanyisa kobiri zizinji. Mfumu na Yehoiada akhapereka kobiri zile kuna anyakuyang'anira basa yakusasanya pontho Nyumba ya MBUYA. Natenepo iwo adalemba anyaluso pakumanga na miyala, anyampala matabwa, pontho na anyakufula misimbi kuti asasanye pontho Nyumba ya MBUYA. Anyakuphata basa onsene adaphata mwakuwangisa mbasasanya pontho Nyumba ya Mulungu mbikhala ninga montho mwakale yakuwanga monsene mwene. Pidamala iwo kusasanya Nyumba ya MBUYA, golidi na siliva pidasala pile pidaperekwa kuna mfumu na kuna Yehoiada, ale adapiphatisa basa kusasanyira pinthu pya m'Nyumba ya MBUYA, pile pikhaphatiswa basa pachipembedzo pontho kupereka napyo nsembe, pontho piwaya pyakufukizira pyakununkhira na pyombo pinango pyagolidi na pyasiliva. Pikhali Yehoiada na moyo, nsembe zikhapyerezwa kawiri-kawiri m'Nyumba ya MBUYA. Pidakalamba iye pyakwanga mbakwanisa pyaka dzana na makumatatu, adafa. Iwo adamuikha m'masiye achifumu mumzinda wa Davite kumpasa chilemedzo thangwi ya basa idaphata iye kuna Aisraele, kuna Mulungu na kuna Nyumba ya MBUYA. Sindzidzi Yehoiada nkhufa akadamu a Yuda adakhakhamiza Yoasi kuti m'mbuto mwache iye avere iwo. Natenepo anthu adaleka kupembedza m'Nyumba ya MBUYA, Mulungu wa makolo awo, mbatoma kupembedza mifanikizo na adzimunthu a milungu Ashera. Kudawa kweneku kudadzesa ukali wa MBUYA pana Yuda na Yerusalemu. MBUYA adatuma maprofeti kuacheuza kuti abwerere kuna iye, mbwenye anthu hadaavesere tayu. Kubuluka penepo Mzimu wa Mulungu adagudumira Zekaria mwana Yehoiada nyansembe. Iye adaimira pale padakwanisa anthu kumuona mbakhuwa mbati, “MBUYA Mulungu akuvunza kuti, ‘Mwatani mwaleka kuvera matongero anga mbamupidzesera mwekha ene kuvungika? Imwe mudandikhonda, tenepo ine ndidakukhondanimbo.’ ” Mfumu Yoasi akhali mbodzi wa anthu adasasanya pyakupha Zekaria ale, tenepo na utongi wa mfumu, anthu adamponyera miyala muchintalo cha Nyumba ya MBUYA. Mfumu adaduwalira udidi onsene wakuthemerana na mfumu udachita Yehoiada babache Zekaria kuna iye, tenepo iye adachitisa Zekaria kuphiwa. Pikhafa Zekaria adakhuwa mbati, “MBUYA mbaone pinachitikapi pontho mbabwezere.” Pidafika ndzidzi wakuphwitha miti wa chaka chenecho, anyankhondo a Aramu adasosa Yuda na Yerusalemu. Iwo adapha akadamu onsene mbapokosera pinthu pizinji kwenda napyo ku Damasiko. Anyankhondo a Aaramu akhali akuchepa, kwache MBUYA adaachitisa kukunda gulu ikulu ya anyankhondo a ku Yuda, thangwi anthu akhadamkhonda MBUYA Mulungu wa makolo awo. Na njira yeneyi Mfumu Yoasi adatchunyuswa. Iye adakuwazwa pyakwanga, tenepo pidabuluka anyamalwawo ale, awiri mwa mathubu ache adamsandukira mbamphambo pikhali iye patalimba pache kubwezera chiropa cha mwana Yehoiada nyansembe chidachuchisa iye chile. Iye adaikhwa m'masiye mumzinda wa Davite, kwache hadaikhwe m'masiye achifumu tayu. Ale adamsandukira mbampha akhali Zabadu mwana Shimeati, mkazi wa Chiamoni na Yehozabadi mwana Shimiriti, mkazi wa Chimoabu. Kulonga pya anache, mphangwa zauprofeti zile zidalongwa mwakupokanyisana naye, pontho na mule mudamangira iye pontho Nyumba ya Mulungu pyalembwa m'bukhu yakulonga pizinji pya mafumu. Mwanache Amazia adapita ufumu m'mbuto mwache. Amazia adapita ufumu uku ana pyaka makumawiri na pishanu mbatonga mu Yerusalemu pyaka makumawiri na pifemba. Mache akhali Yehoadini wa ku Yerusalemu. Iye adachita pinthu pyakulungama pamaso pa MBUYA, kwache hadapichite na mtimache onsene tayu. Sindzidzi iye nkhukhala na mphamvu zonsene za ufumu, adapha mathubu ale adaphambo babache. Kwache iye hadaphe anawo tayu, mbwenye adateweza pidatonga MBUYA m'Mwambo wa Mose kuti: “Makolo mbaleke phiwa thangwi ya kudawa kwa anawo, pontho ana mbaleke phiwa thangwi ya kudawa kwa makolo awo; munthu onsene athema kuphiwa thangwi ya kudawa kwache.” Mfumu Amazia adagumanyisa amuna onsene a m'madzinza a Yuda na Benjemani mbaaikha m'magulu-magulu a nkhondo malingana na mabanjawo. Iye adaikha akadamu kuyang'anira gulu ya anyankhondo chikwi na gulu ya anyankhondo dzana. Penepa nkhuthimizapo amuna onsene akukwanisa pyaka makumawiri penu kupiringana penepo. Onsene pabodzi pene akhalipo pikwi madzana matatu. Iwo akhali magulu akusankhulika, akusasanyika kumenya nkhondo, pontho aluso pakuphatisa basa madipa na pyakugedera matswimo. Kuthimiza penepo iwo adalemba anyankhondo a ganyo pikwi dzana a ku Israele pakonta ya siliva wakulemera makilogramu pikwi pitatu na madzana manayi. Mbwenye mprofeti adenda kuna mfumu mbati, “Lekani kwata anyankhondo a ku Israele kuti muende nawo pabodzi. MBUYA hali kukhundu kwa amuna akubulukira kumpotowa tayu. Imwe munakwanisa kunyerezera kuti iwo anakuchitisani kukhala amphamvu pankhondo, kwache ndi Mulungu ule ana mphamvu zakukuchitisani kukunda nazo. Iye anatawirisa anyamalwanu kukukundani.” Amazia adavunza mprofeti ule mbati, “Apo tinachita tani na siliva onsene aapagali ine kale ule?” Mprofeti adatawira mbati, “MBUYA anakwanisa kukubwezerani pizinji kupiringana penepyo!” Natenepo Amazia adagwinya anyankhondo a ganyo ale mbaapanga kuti abwerere kwawo. Na thangwi yeneyi iwo adabwerera kumisa kwawo mwakuzhangali pyakwanga na anthu a ku Yuda. Amazia adaphanisira mbatsogolera anyankhondo ache kwenda phedi ya Munyu. Kweneko iwo adamenya nkhondo mbapha anyankhondo a Chiedomu pikwi khumi mbaphata anthu anango pikwi khumi unyaperezo. Iwo adaakwata mbakwira nawo pansonga ya phiri mumzinda wa Sela. Tenepo adaaponyera kuchiphedi mbanyedzeka-nyedzeka na miyala. Pandzidzi wenewu anyankhondo a Aisraele akhadakhondeswa na Amazia kwenda kunkhondo pabodzi pene naye, adasosa mizinda ya Yuda ya pakati pa Samaria na Beti-Horoni mbapha amuna pikwi pitatu pontho adapokosera pinthu pizinji. Pidabwerera Amazia kunkhondo kukhadakunda iye Aedomu kule, adadza na mifanikizo yawo ene, adaitchimika mbaipembedza na kupereka nsembe zakupyerera kuna iyo. Penepi pidachitisa MBUYA kuzhangali pyakwanga, natenepo iye adatuma mprofeti kuna Amazia kalonga kuna iye mbati, “Thangwi yache ninji mwapembedza milungu yachilendo, ile hidakwanise tayu kupulumusa anthu awo m'manja mwawo?” Amazia adamgwandizira mbalonga mbati, “Ayi tidakuikha ndife kukhala phungu wa mfumu? Matama gopesera ndinakupha!” Mprofeti adamatama pyache. Mbwenye iye mbadzati matama adalonga kuna mfumu mbati, “Chinchino ndapidziwa kuti Mulungu anyerezera pya kukuvungani thangwi ya pinthu pyonsene pyachita imwe, pontho thangwi ya kukhonda kwanu uphungu wanga.” Amazia mfumu wa Yuda na mapungu ache adasasanya pyakuchita nkhondo na Aisraele. Tenepo iye adatumiza mphangwa kuna Yehoasi mwana Yehoahazi mfumu wa Israele, ule akhali mdzukuluache Yehu kumpanga kuti, “Idza kuno, tilemberane mzera!” Yehoasi adamtawira Amazia na mphangwa zakuti: “Pidachitwa na dawe mu Lebanoni, ule adatumiza mphangwa kuna muti wamkungudza mu Lebanoni kuti, ‘Sembesa mwanako wamkazi kuna mwananga wamamuna!’ Nyama yam'tsanga idagwanda na penepo mbipondedza dawe ule. Chinchino iwe Amazia ukugaya kuti udakunda Aedomu, mbwenye ine ndikukupanga kuti ukhale pyako kumusa kwako. Thangwi yache ninji unafuna kusosa nyatwa, ile inafuna kudzesa kuvungika pana iwe na anthu ako ene?” Kwache Amazia hadavere tayu penepi. Kukhali kufuna kwa Mulungu kuti Amazia akundwe thangwi akhadapembedza mifanikizo a Aedomu. Natenepo Mfumu Yehoasi wa Israele adenda kachita nkhondo na Amazia mfumu wa Yuda. Iwo adagumana pa Beti-Shemeshi mu Yuda. Anyankhondo a ku Yuda adakundwa, tenepo munthu onsene adathawira kumusa kwache. Yehoasi adaphata Amazia mbaenda naye ku Yerusalemu. Kweneko iye adagwisa mpanda wa mzindawo kutomera pamsuwo wa Eferemu mpakana ku Msuwo Wapankhomo, nsinzo wache ukhali nenene mathanyo madzana mawiri. Iye adapokosera golidi na siliva onsene, pontho pyombo pyonsene pya m'Nyumba ya Mulungu, pile pikhayang'anirwa na pidzukulu pya Obedi-Edomu. Iye adakwata pontho mfuma yonsene ya m'nyumba yachifumu pabodzi pene na anthu ninga anyaperezo mbaenda napyo ku Samaria. Amazia mfumu wa Yuda adathimiza basi kukhala na moyo pyaka pinango khumi na pishanu pidafa Yehoasi mfumu wa Israele. Pinango pyonsene pidachitika Amazia mbali mfumu, kutoma na kumalisa kwa ufumu wache, pyalembwa m'bukhu ya mbiri ya mafumu a Yuda na Israele. Kutomera ndzidzi udabauka Amazia kubuluka kuna MBUYA, anthu akhadasasanya pyakumpha mu Yerusalemu. Pakumalisira pache iye adathawira kumzinda wa Lakishi, kwache anyamalwache adamtewera mbakamphera konthoko. Mtembo wache udathukulwa pakavalo kwenda nawo ku Yerusalemu. Tenepo adaikhwa m'masiye achifumu mumzinda wa Davite. Anthu onsene a mu Yuda adasankhula mbodzi wa ana achimuna a Amazia wa pyaka khumi na pitanthatu, ule dzinache ikhali Uzia, kupita ufumu m'mbuto mwa babache. Ukhali ndzidzi udagonera mkono Amazia pidapokoserwa mzinda wa Elati na Uzia mbaumanga pontho. Uzia adakhala mfumu uku ana pyaka khumi na pitanthatu pyakubalwa mbatonga mu Yerusalemu pyaka makumashanu na piwiri. Mache akhali Yekolia wa ku Yerusalemu. Iye adachita pyakulungama pamaso pa MBUYA ninga montho mudachitira Amazia babache. Ndzidzi onsene ukhali Zekaria na moyo, ule akhali phungu wa mfumu pachipembedzo, mfumu adatumikira MBUYA mwakukhulupirika, tenepo Mulungu adamtsanzayisa. Uzia adenda kachita nkhondo na Afilisti. Iye adagwisa mpanda wa Gati, Yaminia na Ashidodi mbamanga mizinda yakutchingwa na mpanda chifupi na Ashidodi, pontho na m'dziko yonsene ya Afilisti. Mulungu adamphedza kukunda Afilisti, Aarabu akhakhala ku Guribaala na Ameuni ale. Aamoni akhakhoma msonkho kuna Uzia, natenepo iye adakhala na mphamvu pyakwanga mwakuti adaveka mpakana ku Iguputo. Uzia adachitisa mpanda wakuzungulira Yerusalemu kukhala wamphamvu pakumanga nsanja pa Msuwo Wapankhomo wa mpanda, Msuwo wa Kuphedi wa mpanda, na padagonya fufu ya mpanda. Iye adamanga pontho nsanja kuthando yatchetcha mbakumbako michera thangwi iye akhali na mikumbi mizinji ya pifuyo m'tchindetchinde mwa mapiri na m'maphedi kumadokero dzuwa. Podi kulima ndiye ikhali basache, adapanga anthu kuti abzale mfesa m'minda ya m'mapiri pontho kulima pamataka adidi akubalisa pinthu. Iye akhali na gulu ikulu ya anyankhondo akusasanyika kale kamenya nkhondo m'magulu-magulu. Iwo adagumanyiswa mbalengeswa na anyakulemba a mfumu, Yeiele na Maaseia, mwakuyang'anirwa na Hanania mbodzi wa anyakuphatira mfumu basa. Gulu ya nkhondo ile ikhatongwa na akadamu pikwi piwiri na madzana matanthatu. Pansi pa akadamu enewa pakhali anyankhondo pikwi madzana matatu na pinomwe na madzana mashanu, ale akhali akukwanisa mwadidi kumenya nkhondo na anyamalwa a mfumu. Uzia adapereka kuna anyankhondo ache pyakugedera matswimo, madipa, pipewa pyasimbi, pyakuvala pankhondo, mauta na matswimo, pontho na miyala ya mbemba. Mu Yerusalemu anyaluso adamsasanyira makina akuponyera matswimo na miyala mikulu-mikulu kubulukira pa nsanja na pankhomo za mpanda. Iye adaveka konsene kwene, pontho adasanduka wamphamvu pyakwanga, thangwi ya kuphedzwa kukhadachitwa iye na Mulungu. Kwache pidasanduka Mfumu Uzia kukhala wamphamvu pyakwanga, adatoma kutumbama, kule kudamchitisa kuti agwe. Iye akhali okhonda khulupirika kuna MBUYA Mulungu wache pakupita m'Nyumba ya Mulungu kafukiza pyakununkhira paguwa. Azaria nyansembe pabodzi pene na anyansembe makumasere akuwanga mtima pontho amphamvu adatewera mfumu kuti amkhondese. Iwo adalonga mbati, “Uzia, iwe nkhabe utongi wakufukiza pyakununkhira kuna MBUYA tayu. Anyansembe ene basi, ale mphidzukulu pya Aroni ndiye adapambulwa kuti aphate basa yeneyi. Buluka pambuto yakuchenayi. Iwe wadawira MBUYA Mulungu, natenepo iye nkhabeve kukutsanzayisa tayu.” Uzia akhadaimira penepo m'Nyumba ya MBUYA chifupi na guwa yakufukizirapo pyakununkhira uku m'manja mwache aphatira chiwaya cha pyakununkhira. Iye adazhangalira anyansembe ale. Kabodzi kene utenda wa pamanungo udaoneka pachipumu pa mfumu. Azaria na anyansembe anango ale adayang'ana pachipumu pa mfumu mbamkhakhamiza kubuluka m'nyumbamo. Iye adachimbiza kubulukamo, thangwi MBUYA akhadamtchunyusa. Kutomera penepo mpakana moyo wache onsene Mfumu Uzia akhali munthu okhonda chena pamaso pa Mulungu, thangwi ya utenda ukhali na iye ule. Na thangwi yakuti iye hadakwanise pontho tayu kupita m'Nyumba ya MBUYA, adakhala m'nyumba yache ene mbapuma pabasa yonsene ikhaphata iye, natenepo Yotamu mwanache adatonga dziko ile. Mprofeti Yesaya mwana Amozi adalemba pinango pyonsene pidachita Uzia mwenemo mbali mfumu. Uzia adagonera mkono mbaikhwa chifupi na masiye achifumu. Iye hadaikhwe m'masiye achifumu tayu thangwi ya utenda ukhali na iye ule. Yotamu Mwanache adapita ufumu m'mbuto mwache. Yotamu adapita ufumu uku ana pyaka makumawiri na pishanu pyakubalwa mbatonga mu Yerusalemu pyaka khumi na pitanthatu. Mache akhali Yerusha mwana Zadoki. Iye adachita pyakulungama pamaso pa MBUYA ninga montho mudachitira babache. Kwache iye hadadawe tayu pakufukiza pyakununkhira m'Nyumba ya MBUYA ninga mudachitira babache. Mbwenye anthu adathimiza basi kudawa. Yotamu ndiye adamanga msuwo wakumpoto kwa Nyumba ya Mulungu mbaphata basa ikulu pampanda wa mzinda wa Yerusalemu kuphiri ya Ofele. Iye adamanga mizinda m'mapiri a Yuda mbamanga mipanda na nsanja m'misitu. Iye pabodzi pene na anyankhondo ache adamenyana na Aamoni mbaakunda. Natenepo pyaka pitatu iye adakhakhamiza Aamoni kukhoma msonkho chaka na chaka pinthu ipi: siliva wakulemera makilogramu pikwi pitatu na madzana manayi; tirigu wakukwana pingolo pikwi piwiri; barele wakukwana pingolo pikwi piwiri. Yotamu adakhala wamphamvu pyakwanga thangwi iye adavera MBUYA Mulungu wache mwakukhulupirika. Pinthu pinango pile pidachitika mwenemo Yotamu mbali mfumu, nkhondo zidamenya iye, na njira zikhafambisira iye ufumu wache, pyonsenepi pyalembwa m'mabukhu a mbiri ya mafumu a Israele na Yuda. Pikhapita Yotamu ufumu akhali na pyaka makumawiri na pishanu mbatonga mu Yerusalemu pyaka khumi na pitanthatu. Iye adagonera mkono mbaikhwa m'masiye a mumzinda wa Davite, tenepo Ahazi mwanache adapita ufumu m'mbuto mwache. Ahazi adapita ufumu uku ana pyaka makumawiri mbatonga mu Yerusalemu pyaka khumi na pitanthatu. Iye hadateweze tayu njira zadidi za kholo yache Mfumu Davite; m'mbuto mwache iye adachita pinthu pyakukhonda komera MBUYA mbateweza njira zakuipa za mafumu a Israele. Iye adasasanyisa mfanikizo wasimbi wa milungu Baala. Iye akhafukiza pyakununkhira m'phedi ya Beni-Hinomu mbapereka podi na anache ene ninga nsembe yakupyerera kuna mifanikizo, kutsanzira mitemo ya yakunyansa ya anthu, ale akhadathamangiswa na MBUYA pikhapita Aisraele m'dzikomo. Pambuto zakupembedzerapo milungu, pamapiri ang'ono-ang'ono pontho na pansi pa muti onsene wakuvata, Ahazi akhaperekapo nsembe na kufukiza pyakununkhira. Nyankhondo unango wa Chiisraele dzinache Zikiri ndiye adapha Maaseia mwana Mfumu Ahazi, Azirikamu nyakufambisa pinthu pya kunyumba yachifumu na Elikana ule akhali wachiwiri wa mfumu. Podi kwene kuti anthu a ku Yuda akhali abale awo, anyankhondo a ku Israele adaphata akazi na anawo ene pikwi madzana mawiri kwenda nawo ku Samaria kakhala anyaperezo mbapokosera pontho na pinthu pyawo pizinji. Munthu unango dzinache Odedi, mprofeti wa MBUYA akhakhala mumzinda wa Samaria. Iye adagumanikana na anyankhondo a Chiisraele, ale akhali pabodzi pene na anyaperezo a ku Yuda. Pikhali iwo chifupi kupita mumzinda mule, iye adalonga mbati, “MBUYA Mulungu wa makolo anu adazhangalira anthu a ku Yuda mbakutawirisani kuakunda, kwache iye aona kuacheka mwavinga kwaachita imweko. Lero munafuna kuti amuna na akazi a mu Yerusalemu na Yuda akhale mabitchu anu. Kadi imwe nkhabe dziwa tayu kuti mwachita pyakudawika pamaso pa MBUYA Mulungu wanu? Ngavani kuno! Anyaperezowa mbabale anu pontho anyamainganu. Alekeni aende pyawo gopesera MBUYA anakutchunyusani mwakuzhangali!” Amuna anayi akuveka a m'dzinza ya Eferemu: Azaria mwana Yehohanani, Berekia mwana Meshilemoti, Yehizikia mwana Shalumu na Amasa mwana Hadilai adasumululambo pidachita anyankhondo pile. Iwo adalonga mbati, “Lekani kudza nawo kuno anyaperezowo! Ife tadawira kale MBUYA, pontho tamzhangalisa mwakuti anatitchunyusa. Apo lero munafuna kuchita pontho chinthu chinango kuthimizira pakudawa kwachita ife kaleku?” Natenepo anyankhondo ale adapereka anyaperezo ale pabodzi pene na pinthu pidapokosera iwo m'manja mwa anthu na akadamu awo. Tenepo amuna anayi adasankhulwa kuti agawize anyaperezo ale nguwo zidapokosera iwo zile. Iwo adapereka kuna iwo nguwo na nkhwaira, adaapasa pizinji pyakukwanisa kudya na kumwa, pontho adaikha mafuta aolivi papironda pyawo. Ale akhachimwanaletu kufamba akhapakizwa pamabulu, pontho anyaperezo anango onsene adabwerera nawo ku Yeriko, mzinda wa miti yamdikhwa, m'nthemba ya Yuda. Kubuluka penepo Aisraele adabwerera kwawo ku Samaria. Pandzidzi onthowo Afilisti akhapita m'maluwani akumadokero dzuwa m'tchinde mwa mapiri na m'thando yatchetcha ya Negebu mu Yuda. Iwo adapokosera mizinda ya Beti-Shemeshi, Aialoni na Gederoti, pontho na mizinda ya Soko, Timina na Gimizo, pontho na midzi yawo yakuzungulira mbakhazikika mwenemo. Na thangwi yakuti Mfumu Ahazi wa Yuda adachitisa anthu ache kudawa, pontho kuti iye hadakhulupirike tayu kuna MBUYA, tenepo MBUYA adadzesa nyatwa pana Yuda. Tigilati-Pilesere, mfumu wa Asiria, m'mbuto mwa kumphedza Ahazi, iye adamuonesa nyatwa. Natenepo Ahazi adakwata golidi wa m'Nyumba ya MBUYA, wa m'nyumba yachifumu na m'nyumba za akadamu a anthu mbapipereka kuna mfumu wa Asiria. Podi kwene kuti adachita tenepo, kwache ipyo nee pidamphedze tayu. Pidandendeya nyatwa za Ahazi, iye adanyanyiratu kudawa pamaso pa MBUYA kupiringana pakutoma. Iye adapereka nsembe kuna milungu ya Damasiko, ikhadamkunda ile. Iye adalonga mbati, “Milungu ya Aaramu imbaphedza mafumu a Aramu, natenepo ngakhala ine ndinapereka nsembe kuna iyo, inati indiphedze.” Penepi pidadzesa nyatwa zikulu pana iye na dziko yache ene. Kuthimiza penepo iye adakwata pinthu pyonsene pya m'Nyumba ya MBUYA mbamala kupiswa. Iye adafunga Nyumba ya Mulungu mbamanga maguwa ansembe ponsene pene mu Yerusalemu. Mumzinda onsene na luwani yonsene mu Yuda, iye adasasanya mbuto zakupembedzerapo, kule kukhafukizirwa pyakununkhira kuna milungu yachilendo. Na njira yeneyi iye adazhangalisa MBUYA, Mulungu wa makolo ache. Pinango pyonsene pile pidachitika mwenemo iye mbali mfumu, kutomera pakutoma kufikirana pakumalisira pyalembwa m'bukhu ya mbiri ya mafumu a Yuda na Israele. Mfumu Ahazi adagonera mkono mbaikhwa mu Yerusalemu, kwache iye hadaikhwe m'masiye achifumu tayu. Hezekia mwanache adapita ufumu m'mbuto mwache. Hezekia adapita ufumu wa Yuda uku ana pyaka makumawiri na pishanu mbatonga mu Yerusalemu pyaka makumawiri na pifemba. Mache akhali Abia mwana Zekaria. Iye adachita pyakulungama pamaso pa MBUYA ninga montho mudachitirambo Mfumu Davite kholo wache. Mwezi wakutoma wa chaka, Hezekia mbali mfumu kale, adafungula misuwo ya Nyumba ya Mulungu mbaisasanyisa pontho. Iye adagumanyisa gulu ya anyansembe na Alevi pachintalo cha Nyumba ya Mulungu kumabulukiro dzuwa mbalonga nawo kweneko. Iye adalonga mbati, “Imwe Alevi mwathema kupipambula mwekha mwene mbamuchenesa Nyumba ya Mulungu wa makolo anu. Bulusani m'Nyumba ya MBUYA chinthu chonsene chakukhonda chena. Makolo athu akhali okhonda khulupirika kuna MBUYA Mulungu wathu mbachita pinthu pyakukhonda kumkomera. Iwo adamkhonda mbampasa nkhodolo pambuto pakhala iye pale. Iwo adafunga misuwo ya Nyumba ya MBUYA, pontho adathimisa nyale mbachimwana kufukiza pyakununkhira penu kupereka nsembe zakupyerera m'Nyumba ya MBUYA Mulungu wa Israele. Na thangwi ya penepi MBUYA azhangalira Yuda na Yerusalemu; iye adaasanduza kukhala chinthu chakugumisa manungo, chakuchitisa mantha na chakusekesa. Imwe mukupidziwa penepi mwadidi mwene. Makolo athu adaphiwa pankhondo, pontho akazathu na anathu adaphatwa kakhala anyaperezo. “Lero ndanyerezera pyakuchita chiverano na MBUYA Mulungu wa Israele, towera ukali wache wakugoswa ubuluke pana ife. Ananga, lekani dembuka. Imwe ngale adasankhulwa na MBUYA kuti mufukize pyakununkhira kuna iye na kutsogolera anthu pachipembedzo chache.” Amuna enewa adagumanyisa Alevi anzawo mbapichitisa okha ene kukhala akuchena pamaso pa Mulungu. Tenepo ninga montho mukhadaapangira mfumu kuti achite, iwo adatoma kuchenesa Nyumba ya Mulungu malingana na mwambo wa MBUYA. Anyansembe adapita m'bwalo mule kaichenesa pontho adabulusa pyonsene pya m'Nyumba ya MBUYA na muchintalo chache, pile pikhali pyokhonda chena. Kubuluka penepo Alevi adathukula pyonsene kupibulusa mumzinda mule kwenda napyo kuphedi ya Kidroni. Basa idatoma pansiku yakutoma ya mwezi wakutoma, tenepo pidafika iyo pansiku yachisere basa yonsene ikhadamaliswa, kuthimizapo msuwo wakupitira m'Nyumba ya MBUYA. Kubuluka penepo adaphata pontho nsiku zinango zisere mpakana pansiku yakhumi na chitanthatu ya mwezi wenewo, kusasanya Nyumba ya Mulungu kuti anthu apembedzemo. Alevi adalonga kuna Mfumu Hezekia pinthu pidachita iwo mbati, “Ife tamala kuchita mwambo wakuchenesa Nyumba yonsene ya MBUYA, kuthimizapo guwa yakuperekerapo nsembe zakupyerera na pyombo pyache pene, pontho na thebulu yakuperekerapo mikate yakupambulika na pyombo pyache pene. Ife tabwezera m'mbuto mwache pinthu pyonsene pikhadabulusa Mfumu Ahazi pandzidzi ukhali iye okhonda khulupirika kuna MBUYA ule, pontho tapambulira pyonsene kuna Mulungu. Pyonsene pili patsogolo pa guwa yansembe ya MBUYA.” Mangwana mwache na machibese Mfumu Hezekia adagumanyisa amuna akuveka a mumzinda mule, tenepo onsene pabodzi pene adenda ku Nyumba ya MBUYA. Iwo adapereka ng'ombe zimuna zinomwe, mabira anomwe, anabira anomwe na mbuzi zinomwe kukhala pyakupereka pyakubulusira pyakudawa pya banja yachifumu na pya anthu a ku Yuda pontho na pyakuchenesera Nyumba ya MBUYA. Mfumu adapanga anyansembe ale akhali pidzukulu pya Aroni kuti apereke nyama zile ninga nsembe paguwa ya MBUYA. Anyansembe chakutoma adapha ng'ombe zimuna zile, kubuluka penepo adapha mabira, kachitatu kache adapha anabira, kubuluka penepo adawaza chiropa cha nyama yonsene paguwa yansembe. Pakumalisira pache iwo adakwata mbuzi zile kwenda nazo kuna mfumu na kuna anthu onsene anango ale akhasanjika manjawo pana mbuzizo. Kubuluka penepo anyansembe adapha mbuzi zile mbakhuthulira chiropa chache paguwa yansembe kukhala nsembe yakubulusira pyakudawa pya anthu onsene, thangwi mfumu akhadatonga kuti nsembe zakupyerera na nsembe yakubulusira pyakudawa piperekwe thangwi ya Aisraele onsene. Mfumu adateweza kuchita pyonsene pidalonga MBUYA kuna Mfumu Davite kudzera muna Gadi mprofeti wa mfumu, pontho kudzera muna mprofeti Natani. Iye adaikha Alevi m'Nyumba ya MBUYA mbaapasa anyakatangale na nkhotcho, pyakuimbira ninga pikhaphatisa basa Mfumu Davite. Anyansembe adaimirambo penepo na ngoma. Hezekia adatonga kuti nsembe zakupyerera ziperekwe; tenepo pidatoma kuperekwa nsembe ile, anthu adaimba nyimbo zakukuza nazo MBUYA, pontho anyakuimba adatoma kuliza ngoma pontho na kuimba pyakuimbira pinango pyonsene. Munthu onsene akhali penepo, adapembedza pontho kuimba nawo pabodzi, tenepo nyimbo zinango zonsene zidathimiza basi kuimbwa kufikirana nsembe zonsene zakupyerera zidamala perekwa. Kubuluka penepo Mfumu Hezekia na anthu onsene adagodama mbapembedza Mulungu. Mfumu na akadamu a dzinza yonsene adapanga Alevi kuti aimbe nyimbo zakukuza nazo MBUYA, zile zidalembwa na Davite pontho Asafu mprofeti. Natenepo munthu onsene adaimba na kukomerwa kukulu pikhagodama iwo kupembedza Mulungu. Hezekia adalonga kuna anthu mbati, “Podi chinchino imwe mwachena pamaso pa MBUYA, idzani na nsembe zanu kukhala chakupereka, kupereka takhuta kuna Mulungu.” Iwo adavera, tenepo anango a iwo adadza mwakufuna kwawo na nyama kuti ziperekwe nsembe zakupyerera kuna MBUYA. Iwo adadza pontho na ng'ombe zimuna makumanomwe, mabira dzana na anabira madzana mawiri kukhala pyakupereka pyakupyerera kuna MBUYA. Iwo adadza pontho na ng'ombe zimuna madzana matanthatu na mabira pikwi pitatu kukhala nsembe kuti anthu adye. Na thangwi yakuti pakhali nkhabe anyansembe azinji kuti mbadakwanisa kupha nyama zonsenezi, Alevi adaaphedza kufikirana basa yonsene idamala. Pandzidzi wenewo anyansembe azinji adapichenesa okha ene pamaso pa Mulungu. Alevi adachita chipapu pakupichenesa okha ene pamaso pa Mulungu kupiringana anyansembe. Kuthimizira pa nsembe zile zikhaotchiwa zamumphu, anyansembe adapaswa basa yakuotcha mafuta, ale adaperekwa kubulukira kunsembe zikhadya anthu, pontho na kupereka nsembe pyakumwa, pile pikhaperekwa kubodzi kwene na nsembe zakupyerera zile. Natenepo chipembedzo cha m'Nyumba ya MBUYA chidatoma pontho. Mfumu Hezekia na anthu adakomerwa pyakwanga thangwi Mulungu adaaphedza kuchita pyonsenepi mwakuchimbiza. Mfumu na anthu akhadakomerwa pyakwanga na pidanyerezera iwo kuchita pile. Tenepo iwo adachemeresa Aisraele onsene, kubulukira ku Dani kumpoto mpakana ku Beeresheba kumwera, kuti agumanyikane pabodzi pene mu Yerusalemu mwinji ukulu ene kupiringana pakutoma pale mbasekera Phwando ya Paska malingana na mwambo wache. Anyamphangwa adatumwa na mfumu pontho mathubu ache mbaenda ku Yuda konsene na Israele onsene na mphangwa zakulonga kuti: “Imwe Aisraele, mudapulumuka m'manja mwa Aasiria ale akhafuna kukunda dziko yathu. Natenepo zungunukani kuna MBUYA Mulungu wa Abrahamu, Isake na Yakobo, iye anabwerambo kuna imwe. Lekani khala ninga makolo anu na Aisraele anzanu ale akhali okhonda kukhulupirika kuna MBUYA Mulungu wawo. Imwe munakwanisa kuona mwekha ene kuti iye adaatchunyusa pikulu pene. Lekani umisa mtima ninga mudachitira iwo. Mbwenye verani MBUYA. Dzani ku Nyumba ya Mulungu mu Yerusalemu, ile MBUYA Mulungu wanu aichitisa kukhala yakuchena ndzidzi onsene mbamumpembedze, towera ukali wache wakugoswa ubuluke pana imwe. Ngakhala imwe munabwerera kuna MBUYA, tenepo ale adakwata abale anu ninga anyaperezo anaavera nsisi mbaatawirisa kubwerera kumusa kwawo. MBUYA Mulungu wanu ngwakukoma mtima pontho wansisi, tenepo ngakhala imwe munabwerera kuna iye, iyembo anati akutambireni.” Anyamphangwa ale adenda kumizinda yonsene m'nthemba za madzinza a Eferemu na Manase, pontho mpakana kumpoto kuna dzinza ya Zebuloni, mbwenye anthu adaaseka mbaasedegula. Kwache pakhali anango akubulukira kuna madzinza a Asheri, Manase na Zebuloni ale akhapifuna kwenda ku Yerusalemu. Mulungu akhaphata basache mu Yuda mbachitisa anthu kukhala akuphatizana paphinga yawo kufuna kuvera pinafuna iye pakuteweza matongero a mfumu na mathubu ache. Mwinji ukulu wa anthu udagumanyikana mu Yerusalemu mwezi wachiwiri kuchita Phwando ya Mikate yakusowa chakufufumisira. Iwo adabulusa maguwa onsene ale akhadaphatiswa basa mu Yerusalemu kuperekerapo nsembe zakupyerera na kufukiza pyakununkhira kuna milungu mbapitaya m'phedi ya Kidroni. Tenepo pansiku yakhumi na chinayi ya mwezi, iwo adapha anabira kuti aperekwe nsembe pa Phwando ya Paska. Anyansembe na Alevi ale akhali okhonda chena pamaso pa MBUYA akhali na manyadzo pyakwanga mwakuti iwombo adapichenesa okha ene pamaso pa MBUYA, tenepo iwo adakwanisa kupereka nsembe zakupyerera m'Nyumba ya MBUYA. Iwo adakwata chidzo chikhali na iwo m'Nyumba ya MBUYA malingana na mwambo wa Mose, munthu wa Mulungu ule. Alevi adapereka chiropa cha nsembe kuna anyansembe, ale adachiwazira paguwa yansembe. Na thangwi yakuti anthu azinji akhali okhonda chena pamaso pa MBUYA, iwo mbadapha tayu mabira akuperekwa nsembe pa Phwando ya Paska, natenepo Alevi ndiye adaaphera mbapereka anabira ale m'manja mwa MBUYA. Kuthimiza penepo ale akhadadza kubulukira kumadzinza a Eferemu, Manase, Isakara na Zebuloni hakhadachita tayu mwambo wakupichenesa, natenepo iwo adadya na anthu Phwando ya Paska mwakuswa mwambo. Mfumu Hezekia adaapempherera mbati, “MBUYA Mulungu wa makolo athu, na udidi wanu lekererani pyakudawa pya anthu ambakupembedzani na mtima onsene ale, podi kwene kuti iwo ngokhonda chena pamaso panu.” MBUYA adava kupemphera kwa Hezekia; iye adalekerera anthu ache mbakhonda kuakuwaza. Nsiku zinomwe anthu akhadagumanyikana mu Yerusalemu ale adasekera Phwando ya Mikate yakusowa chakufufumisira na kukomerwa kukulu, tenepo nsiku na nsiku Alevi na anyansembe adakuza MBUYA na mphamvu zawo zonsene. Hezekia adapereka takhuta kuna Alevi, thangwi ya kupidziwisa kwawo kuchita mwambo wakupembedza MBUYA. Pidagwanda nsiku zinomwe zile zikhapereka iwo nsembe kukuza MBUYA Mulungu wa makolo awo, onsene adaphatizana kusekera pontho nsiku zinango zinomwe. Natenepo iwo adasekera na kukomerwa. Mfumu Hezekia adapereka ng'ombe zimuna chikwi, mabira pikwi pinomwe kuti anthu aphe mbadya, tenepo mathubu adaperekambo ng'ombe zimuna chikwi na mabira pikwi khumi. Anyansembe azinji adachita mwambo wakupichenesa nsiku yeneyo. Natenepo munthu onsene adakomerwa; anthu a ku Yuda, anyansembe, Alevi, anthu akhadabulukira kumpoto ale, na alendo akhadakhazikika mu Israele na Yuda ale. Mzinda onsene wa Yerusalemu udadzala na kukomerwa, thangwi pinthu ninga penepi chipo pidzati chitika tayu kutomera pansiku za Mfumu Solomoni mwana Davite. Anyansembe na Alevi adapempha MBUYA kuti atsanzayise anthu. M'Nyumba mwache kudzulu Mulungu adava kupemphera kwawo mbaatawira. Pidamala phwando ile, anthu onsene Aisraele adenda kumaluwani onsene a Yuda mbagomola piguwa pyakupambulika, kugwisa adzimunthu a milungu Ashera mbagomola maguwa onsene ansembe na kuvunga mbuto zonsene zakupembedzerapo milungu. Adachita chibodzi-bodzi kuna nthemba zinango zonsene za Yuda, Benjemani, Eferemu na Manase; kubuluka penepo onsene adabwerera kumisa kwawo. Mfumu Hezekia adakhazikisa pontho gulu ya anyansembe na Alevi, ale kada gulu ikhali na basache. Mabasa enewa nkhuthimizapo kupereka nsembe zakupyerera na nsembe zachiphatizano, kukwata khundu pachipembedzo m'Nyumba ya Mulungu, kukuza na kupereka takhuta pambuto zakulekana lekana m'Nyumba ya MBUYA. Kubulukira pa mkumbi wa pifuyo pyache iye adapereka nyama kuti zikhale nsembe zakupyerera machibese onsene na mawulo onsene, pontho na zile zikhaperekwa pa Nsiku Yakupuma, pa Phwando yakusekera Kubalwa kwa mwezi na maphwando anango akusankhulika ale adathema kuchitika malingana na mwambo wa MBUYA. Kuthimiza penepo mfumu adapanga anthu a ku Yerusalemu kudza na pyakupereka kuna anyansembe na Alevi, pile pidathema iwo kutambira, towera ndzidzi wawo onsene apipereke kuna pinafuna mwambo wa MBUYA. Sindzidzi Aisraele nkhuva penepi, adadza na mitukwa ya mapira akutoma kutokota, vinyu, mafuta aolivi, uchi na pinango pya m'munda, mbadza pontho na chakhumi cha pyonsene pikhali na iwo. Anthu onsene akhakhala m'mizinda ya Yuda adadza na chakhumi cha ng'ombe zawo na mabira mbadza pontho na mitukwa izinji, ile idapambulira iwo kuna MBUYA Mulungu wawo, mbaimuluka. Mitukwa idatoma kudza pamwezi wachitatu mbithimiza kudza basi mpakana miyezi inango minayi. Mfumu Hezekia na mathubu ache pidaona iwo pinthu pikhadaperekwa pile, adakuza MBUYA mbakuza pontho anthu ache. Mfumu adalonga kuna anyansembe na Alevi pya mitukwa yeneyi, tenepo Azaria Nyansembe Wamkulu, chidzukulu cha Zadoki ule, adalonga kuna iye mbati, “Kutomera nsiku idatoma anthu kudza na mitukwa ku Nyumba ya Mulungu, pana pyakudya pyakukwanira, pinango mbapisala pontho. Ife tina pyonsene thangwi MBUYA atsanzayisa anthu ache.” Mfumu adatonga kuti masubi akukoyeramo pinthu asasanywe m'Nyumba ya Mulungu. Tenepo iwo adaikhamo mitukwa na chakhumi chonsene kuti pikoyeke mwadidi. Iwo adaikha Mlevi unango dzinache Konania kukhala nyakuyang'anira penepyo mbaikha pontho mbaleache Shimei kukhala nyachiwiriache. Alevi khumi adapangwa kuphata basa pansi pa utongi wawo: Yehiele, Azazia, Nahati, Asahele, Yerimoti, Yozabadi, Eliele, Isimakia, Mahati na Benaia. Pyonsenepi pidachitwa pansi pa utongi wa Mfumu Hezekia na Azaria Nyansembe Wamkulu. Kore mwana Imina, Mlevi ule akhali nyakulondali wamkulu pa msuwo wa mpanda kumabulukiro dzuwa a Nyumba ya Mulungu, ndiye akhali mkadamu wakutambira mitukwa yakuperekwa kuna MBUYA na kuigawiza anthu. Kumizinda inango kukhakhala anyansembe kule, iye akhaphedzwa mwakukhulupirika na Alevi anango: Edeni, Miniamini, Yeshua, Shemaia, Amaria, na Shekania. Iwo adagawa pyakudya pile sasawa kuna Alevi anzawo malingana na basa ikhaphata iwo, nee malingana na mbumba ikhadabulukira iwo tayu. Iwo akhadapereka pinthu pile kuna amuna onsene akukwanisa pyaka makumatatu penu kupiringana penepo ale akhaphata basa nsiku na nsiku m'Nyumba ya Mulungu malingana na chidzo chawo. Anyansembe akhapaswa basa malingana na mabanjawo, Alevimbo akukwanisa pyaka makumawiri pyakubalwa, penu kupiringana penepo akhapaswa basa malingana na gulu yawo. Onsene akhadalembwa pabodzi pene na akazawo, anawo, na anango akhakoya iwo ale, thangwi pikhafunika kuti ndzidzi onsene akhale akusasanyika kuphata basawo yakupambulika. Anyansembe ale akhakhala m'mizinda idaperekwa kuna pidzukulu pya Aroni na mbuto zawo zene zakudyeserapo pifuyo, basawo ikhali yakugawa pyakudya pile kuna amuna onsene a m'mabanja a unyansembe pontho na kuna munthu onsene wakukhala nawo panyandandanda wa mabanja a Alevi. Mu Yuda monsene, Mfumu Hezekia ndiye adachita pinthu pyakulungama pontho pyakukomera MBUYA Mulungu wache. Iye adapikwanisa thangwi pyonsene pidachita iye pa Nyumba ya Mulungu penu kuteweza mwambo kudachita iye, adapichita mwakukhulupirika pontho na mtima wakupipereka kuna Mulungu wache. Pidamala chitika penepi pandzidzi ule udatumikira Hezekia mwakukhulupirika, Senakeribu mfumu wa Asiria adachita nkhondo na Yuda. Iye adazungulira mizinda yakutchingwa na mpanda na anyankhondo ache mbatonga amunache kuti agomole mafufuwo towera apitemo. Pidapiona Hezekia kuti Senakeribu anafunambo pyakuchita naye nkhondo, Mfumu adatchinjiriza mzinda ule mwamphamvu pakumanga pontho mpanda ukhadagomoka ule, kumanga nsanja padzulu pache, na kumanga pontho mafufu akunja. Iye adawangisa mbuto yakundendemezwa kukhundu yakumabulukiro dzuwa a mzinda wa Davite. Iye adasasanya pontho pida pizinji pya nkhondo na pyakugedera matswimo. Iye adasankhula akadamu a nkhondo pakati pa anthu mbaagumanyisa onsenewo pamaso pache pachintalo cha mzinda chifupi na msuwo wa mpanda mbaawangisa mtima na mafala awa: “Wangisani pontho wangani mtima! Lekani chita mantha penu kutaya mtima, thangwi ya mfumu wa Asiria na gulu yache ikulu ya nkhondoyi, podi kukhundu kwathu kuna mphamvu zikulu kupiringana kukhundu kwawo. Una iye ndi mkono wa munthu, mbwenye ana ife ndi MBUYA Mulungu wathu kutiphedza na kutimenyera nkhondo.” Natenepo anthu adawanga mtima na mafala adalonga Hezekia mfumu wa Yuda. Pidagwanda ndzidzi pang'ono mwenemo Senakeribu na anyankhondo ache akhali pa Lakishi, atumiza mphangwa izi kuna Hezekia na anthu a Yuda ale akhali na iye pabodzi mu Yerusalemu: “Ine Senakeribu mfumu wa Asiria ndikukuvunzani imwe anthu ninji chinakuwangisani mtima kuti muthimize kukhala mu Yerusalemu uku mwazungulirwa na anyankhondo? Hezekia akukupangani kuti MBUYA Mulungu wanu anakupulumusani m'manja mwanga, kwache Hezekia akukunyengezani. Imwe munafa na nyota pontho njala. Iye ngule adavunga mbuto zakupembedzerapo milungu na maguwa ansembe a milungu yeneyi mbapanga anthu a ku Yuda na Yerusalemu kupembedza na kupyereza nsembe paguwa ibodzi ene basi. Ayi imwe nkhabe dziwa tayu pile pidachita makolo anga na ine kuna anthu a madzinza anango? Ayi ilipo milungu ya dzinza inango idapulumusa anthu awo m'manja mwa mfumu wa Asiria? Ndi lini mudapulumusa milungu yeneyo anthu a m'madziko enewo m'manja mwathu? Apo chinakuchitisani ninji kunyerezera kuti milungu yanu anakwanisa kukupulumusani kuna ife. Natenepo lekani tawirisa Hezekia kukunyengezani penu kukubausani. Lekani kumkhulupira! Nkhabe mulungu na mbodzi ene wa madzinza adapulumusa anthu ache m'manja mwanga penu mwa mfumu unango wa Asiria tayu. Natenepo milungu yeneyi nkhabe kwanisa kukupulumusani tayu!” Mathubu a ku Asiria adalongera MBUYA Mulungu pontho Hezekia, nyabasa wa MBUYA, pinthu pyakuipa pizinji. Kalata idalemba mfumu wa Asiria ikhali yakululupisa MBUYA Mulungu wa Israele. Iyo idalembwa kuti, “Milungu ya madzinza chipo hidzati pulumusa anthu awo m'manja mwanga tayu, natenepo mulungu wa Hezekia nkhabe pontho kwanisa kupulumusa anthu ache m'manja mwanga.” Mathubu ale adalonga penepi m'Chiheberi kufuna kuthuswa na kutayisa mtima anthu a mu Yerusalemu ale akhali pamafufu a mzinda, towera pikhale pyokhonda nensa kupokosera mzinda ule. Iwo adalonga pya Mulungu wa Yerusalemu m'njira yontho-yonthoyo ninga mumbalongera iye pya milungu ya madzinza anango, mifanikizo yakusasanywa na manja a anthu. Tenepo Mfumu Hezekia na mprofeti Yesaya mwana Amozi adapemphera kuna Mulungu mbamulirira kuti aaphedze. MBUYA adatuma mngelo wache, ule adapha anyankhondo na akadamu a gulu ya nkhondo ya Aasiria. Natenepo mfumu adabwerera kwawo ku Asiria na manyadzo. Nsiku inango pikhali iye m'nyumba yakupembedzeramo milungu yache, anango mwa anache adampha na talasada. Na njira yeneyi MBUYA adapulumusa Mfumu Hezekia na anthu a ku Yerusalemu m'manja mwa Senakeribu mfumu wa Asiria pontho m'manja mwa anyamalwawo onsene. Iye adachitisa kuti anthu akhale na mtendere na madziko onsene achifupi na iwo. Anthu azinji adadza ku Yerusalemu na pyakupereka pyawo kuna MBUYA pontho na mitukwa kuna Hezekia; natenepo kutomera penepo kwenda m'tsogolo madzinza anango onsene adapereka chilemedzo kuna Hezekia. Pandzidzi wenewu Hezekia adadwala mbasala chifupi kufa. Iye adapemphera, tenepo MBUYA adampasa chidzindikiro chakuti iye anawanga. Mbwenye Hezekia adatumbama pyakwanga mbakhonda kupereka takhuta thangwi ya kukoma mtima kudamuonesa MBUYA kule, natenepo ukali wa MBUYA ukhali pana Yuda na Yerusalemu. Pakumalisira pache Hezekia na anthu ache adapichepesa okha ene, natenepo MBUYA hadaatchunyuse tayu kufikirana ndzidzi udafa Hezekia. Mfumu Hezekia adafuma pyakwanga pontho munthu onsene akhamulemedza. Iye adamangisa masubi akukoyeramo golidi, siliva, miyala yakudula, pyakukomesera muliwo, pyakugedera matswimo, na pinthu pinango pyakufunika. Kuthimiza penepo adamangisa pontho nyumba zakukoyeramo mapirache, vinyu na mafuta aolivi; mathanga a ng'ombe zache pontho na mabirache. Padzulu pa penepi Mulungu adampasa mabira na ng'ombe zizinji pontho na mfuma inango yakuinjipa mwakuti iye adamanga mizinda mizinji. Akhali Mfumu Hezekia ule adafunga mgelo wa madzi kubulukira kumphuno ya Gihoni mbapambusira kumadokero dzuwa a mzinda wa Davite. Pinthu pyonsene pidachita Hezekia pidamfambira mwadidi. Kwache pidadza aimiriri a dziko a ku Babiloni kudzavunza pya chidzindikiro chakudodomesa chidachitika m'dziko mule, Mulungu adatawirisa Hezekia kubauka kwenda njirachembo, towera kumuyesa na kudziwa pyonsene pikhali mumtima mwache. Pyonsene pinango pidachita Mfumu Hezekia na kupipereka kwache kuna MBUYA pyalembwa m'bukhu yakulonga pya masomphenya a mprofeti Yesaya mwana Amozi na m'bukhu ya mbiri ya mafumu a Yuda na Israele. Hezekia adagonera mkono mbaikhwa paphiri pale pana masiye a pidzukulu pya Davite. Anthu onsene a ku Yuda na Yerusalemu adamulemedza pikulu pamaliro pache. Manase mwanache adapita ufumu m'mbuto mwache. Manase akhali na pyaka khumi na piwiri pikhapita iye ufumu wa Yuda, tenepo adatonga mu Yerusalemu pyaka makumashanu na pishanu. Manase adadawa pamaso pa MBUYA pakuchita pyakunyansa pikhachita madzinza anango, ale adathamangiswa na MBUYA m'dzikomo ndzidzi ukhapita anthu ache mwenemo. Iye adasasanya pontho mbuto zakupembedzerapo milungu, zile zikhadavunga babache Hezekia. Iye adamanga maguwa ansembe akupembedzerapo milungu Baala. Iye adasasanya mfanikizo wa milungu Ashera, pontho adapembedza nyenyezi. Iye adamanga maguwa ansembe a milungu inango m'Nyumba ya Mulungu, pambuto pale padalonga MBUYA kuti penepo ndiye pathema iye kupembedzerwapo kwenda na kwenda. Mupintalo piwiri pya Nyumba ya Mulungu, iye adamangamo maguwa ansembe akupembedzerapo nyenyezi. Iye adapereka anache achimuna m'phedi ya Beni-Hinomu ninga nsembe yakupyerera. Iye akhachita pyaufiti na matsenga mbavunza nzeru kuna anyakuombedza na anyakukhumira. Iye adadawa pikulu pamaso pa MBUYA mbalamusa ukali wache. Iye adaikha mfanikizo m'Nyumba ya Mulungu, pambuto pale padalonga Mulungu kuna Davite na mwanache Solomoni kuti, “Muno mu Yerusalemu m'Nyumba yeneyi, ndi mbuto yasankhula ine pakati pa nthemba zonsene za madzinza khumi na mawiri a Israele kukhala mbuto ile yathema ine kupembedzerwapo. Tenepo ngakhala Aisraele anavera matongero anga onsene mbakoya Mwambo onsene udaapasa nyabasanga Mose ule, penepo ine nkhabe dzatawirisa tayu kuti iwo athamangiswe m'dziko idapereka ine kuna makolo awo ile.” Manase adatsogolera anthu a Yuda kuchita pyakuipa pikulu pene kupiringana pyakuipa pidachita madzinza ale akhadathamangiswa na MBUYA pikhapita Aisraele m'dzikomo. Podi kwene kuti MBUYA akhadacheuza Manase na anthu ache, iwo hadapivere tayu. Natenepo MBUYA adatawirisa anyankhondo a Aasiria kupita mu Yuda. Iwo adaphata Manase, kumulasa na ngoloweko, kummanga na njema, mbaenda naye ku Babiloni. Na thangwi ya kusanyika kukhachita iye, iye adapichepesa, mbazungunukira kuna MBUYA Mulungu wache mbapempha Mulungu wa makolo ache kuti amphedze. Mulungu adava kupempha kwa Manase mbamtawirisa kubwerera mu Yerusalemu katonga pontho. Penepi pidamchitisa Manase kukhulupira mumtima mwache kuti MBUYA ndi Mulungu. Kubuluka penepo Manase adathimizira chengo cha mafufu akunja a mpanda kumabulukiro dzuwa a mzinda wa Davite, kubulukira kuphedi chifupi na mphuno za madzi a ku Gihoni kumpoto mpakana ku Msuwo wa Nsomba pontho na kuzungulira phiri ya Ofele. Iye adaikha pontho akadamu a nkhondo m'mizinda yonsene yakutchingwa na mpanda mu Yuda. Iye adabulusa m'Nyumba ya Mulungu milungu yachilendo na mifanikizo idaikha iye mwenemo, pontho na maguwawo ansembe ale akhali paphiri, pale pakhali Nyumba ya Mulungu pontho na mbuto zinango zonsene mu Yerusalemu; iye adakwata pinthu pyonsenepi kwenda napyo kunja kwa mzinda mbapitaya. Iye adasasanyisa pontho guwa yansembe pale pakhapembedzwa MBUYA, penepo iye adapereka nsembe zachiphatizano na nsembe zakupereka nazo takhuta. Iye adatonga anthu onsene mu Yuda kupembedza MBUYA Mulungu wa Israele. Podi kwene kuti anthu anango adathimiza kupereka nsembe pambuto zakupembedzerapo milungu, kwache akhazipereka kuna MBUYA yekha basi. Pinango pyonsene pidachita Manase, kupemphera kudachita iye kuna Mulungu, pontho na mphangwa za maprofeti ale adalonga kuna iye na dzina ya MBUYA Mulungu wa Israele, pyonsene pyalembwa m'bukhu ya mbiri ya mafumu a Israele. Kupemphera kwa mfumu na kumtawira kudachita Mulungu, pabodzi pene na pyakudawa pyonsene pidachita iye, kukhonda khulupirika kwache, mbuto zakupembedzerapo milungu na adzimunthu a milungu Ashera adasasanya iye, pontho na kupembedza mifanikizo kudachita iye, iye mbadzati kupileka; pyonsenene pyalembwa m'bukhu ya mbiri ya maprofeti. Manase adagonera mkono mbaikhwa m'masiye a panyumbache yachifumu, tenepo Amoni mwanache adapita ufumu m'mbuto mwache. Amoni akhali na pyaka makumawiri na piwiri pidapita iye ufumu wa Yuda, mbatonga mu Yerusalemu pyaka piwiri. Ninga mudachitirambo Manase babache, iye adadawa pamaso pa MBUYA mbapembedza mifanikizo ikhapembedzambo babache ile. Kwache iye hadapichepese na kuzungunukira kuna MBUYA tayu ninga mudachitira babache. Iye akhali munthu wakudawika pyakwanga kupiringana babache. Mathubu a Amoni adamsandukira mbamphera m'nyumba yachifumu. Anthu a ku Yuda adaphambo amuna akhadapha mfumu ale, tenepo iwo adapitisa Yosia mwanache kukhala mfumu m'mbuto mwache. Yosia akhali na pyaka pisere pyakubalwa pikhapita iye ufumu wa Yuda mbatonga mu Yerusalemu pyaka makumatatu na chibodzi. Yosia adachita pinthu pyakukomera MBUYA; iye adateweza upangizi wa kholoache Mfumu Davite mbachita mphole-mphole kuvera matongero onsene a Mulungu. Chaka chachisere Yosia mbali mfumu, mwenemo iye mbali wamng'onoletu, Iye adatoma kupembedza Mulungu wa kholo ache Davite. Pidagwanda pyaka pinayi iye adatoma kuvunga mbuto zakupembedzerapo milungu inango, adzimunthu a milungu Ashera na mifanikizo inango. Na utongi wache amunache adagomola maguwa ansembe akupembedzerapo milungu Baala mbagwisa maguwa akufukizirapo pyakununkhira chifupi nawo. Iwo adapeya adzimunthu a milungu Ashera na mifanikizo inango ile, mbakaponya dothache ile panthumbi za anthu akhadapereka nsembe kuna iye ale. Iye adapisa magogodo a anyansembe pamaguwa pale pakhapembedza iwo milungu inango. Pakuchita penepi iye adachitisa Yuda na Yerusalemu kukhala wakuchena pontho pamaso pa Mulungu. Iye adachita chibodzi-bodzi kuna mizinda na nthemba zinango za Manase, Eferemu, Simioni mpakana kumpoto m'nthemba ya Nafitali. Muufumu onsene wakumpoto wa Israele iye adagomola maguwa onsene ansembe na adzimunthu onsene a Ashera mbapipeya, pontho adaswa m'mapindi-mapindi maguwa onsene akufukizirapo pyakununkhira. Kubuluka penepo adabwerera ku Yerusalemu. Chaka chakhumi na chisere Yosia mbali mfumu, pidamala iye chenesa dziko na Nyumba ya Mulungu pakumalisa chipembedzo cha milungu inango, iye adatuma anthu atatu kasasanya pontho Nyumba ya MBUYA Mulungu: Shafani mwana Azalia, Maaseia mkulu wa boma ya Yerusalemu na Yoa mwana Yoahazi, ule akhali nyakulemba pya m'dziko. Kobiri zile zikhadasonkhesa anyakulondali a Chilevi m'Nyumba ya Mulungu zidaperekwa kuna Hilikia Nyansembe Wamkulu. Kobirizo zidasonkheswa kubulukira kuna dzinza ya Eferemu, Manase na muufumu wakumpoto, pontho na madzinza a Yuda na Benjemani na anthu a mu Yerusalemu. Kubuluka penepo kobirizo zidaperekwa kuna amuna atatu, ale akhali anyakuyang'anira basa yakusasanya pontho Nyumba ya Mulungu; iwo adazipereka kuna anyakupala matabwa na kuna amisiri akumanga nyumba kuti akagule miyala yakucheketeza kale na matabwa kuti piphatiswe basa kusasanya pontho nyumba, zile zidaleka mafumu a Yuda kuti zivunde pyazo. Amuna akhaphata basa yeneyi ale, akhali akukhulupirika pyakwanga. Iwo akhayang'anirwa na Alevi anayi: Yahati na Obadia a m'banja ya Merari, pontho Zekaria na Meshulamu a m'banja ya Kohati. Alevi onsene akhali achesa pakuimba. Alevi anango basawo ikhali kuyang'anira basa yakuthukulathukula, pontho na kuyang'anira anyakuphata mabasa akulekana lekana. Alevi anango akhali anyakulemba, mathubu na anyakulondali. Pikhabuluswa kobiri kubulukira m'subi yakukoyeramo pinthu m'Nyumba ya MBUYA, Hilikia adagumana bukhu ya mwambo wa MBUYA, mwambo ule udapereka Mulungu kudzera muna Mose. Iye adalonga kuna Shafani, nyakulemba m'thando ya miseru mbati, “M'Nyumba ya MBUYA ndagumanamo bukhu ya mwambo.” Iye adapereka bukhu ile kuna Shafani. Shafanimbo adaikwata mbaenda nayo kuna mfumu. Iye adalonga mbati, “Ife tachita pyonsene pyatipanga imwe. Ife takwata kobiri zile zikhadakoyiwa m'Nyumba ya MBUYA mbitizipereka kuna anyakuphata basa na anyakuayang'anirawo.” Tenepo iye adathimiza kulonga mbati, “Pano ndina bukhu yandipasa Hilikia.” Natenepo iye adaiwerenga mwakugaluza fala kuna mfumu. Pidava mfumu kuwerengwa kwa bukhu ile, adang'amba nguwo zache mwakutsukwala mbalonga kuna Hilikia nyansembe, Ahikamu mwana Shafani, Abidoni mwana Mikaia, Shafani nyakulemba m'thando ya miseru, na Asaia nyakufiriviri mfumu mbati, “Ndokoni mukavunze nzeru kuna MBUYA m'mbuto mwanga pontho na anthu, ale asalira mu Israele na Yuda. Kavunzeni pya pifunziso pya bukhu yeneyi. MBUYA atizhangalira thangwi makolo athu hadavere tayu mafala a MBUYA, pontho hadachite tayu ninga munalongera bukhuyi kuti pyathema kuchitwa.” Na kutongwa na mfumu, Hilikia na anango ale, adenda kavunza nzeru kuna mprofeti unango wachikazi dzinache Hulida, ule akhakhala kukhundu yachinchino ya Yerusalemu. Mamunache akhali Shalumu mwana Tikiva, mdzukuluache Harihasi, ule akhali nyakukoya mikhanjo ya m'Nyumba ya Mulungu. Iwo adampanga pyonsene pikhadachitika pile. Tenepo Hulida adaapanga kuti abwerere kuna mfumu mbakampanga mphangwa zakubulukira kuna MBUYA zakuti: “Ine ndinafuna nditchunyuse Yerusalemu pabodzi pene na anthu ache onsene pakuphatisa basa dzedze yalembwa m'bukhu, yawerengwa kuna mfumu ile. Iwo andikhonda mbapereka nsembe kuna milungu inango, natenepo iwo alamusa ukali wanga na pinthu pyonsene pyachita iwo. Ukali wanga ukugaka pana Yerusalemu pontho nkhabe dzambombowa tayu. Mbwenye kulonga pya mfumu, ine MBUYA Mulungu wa Israele ndikulonga kuti: Iwe udavera pyalembwa m'bukhumo, mbuleka pyakudawa pyako, pontho udapichepesa wekha ene pamaso panga, kung'amba nguwo zako na kulira pidava iwe mule mudathuswira ine kutchunyusa Yerusalemu na anthu ache ene. Ine ndava kupemphera kwako, tenepo kutchunyusa Yerusalemu kunafuna ine dzachita nee kunadza chinchino tayu kufikirana iwe ufe. Ine ndinakutawirisa kuti ufe na mtendere.” Amuna ale adabwerera kuna Mfumu Yosia na mphangwa zenezi. Mfumu Yosia adachemeresa akadamu onsene a mu Yuda na Yerusalemu, mbaenda onsene pabodzi pene ku Nyumba ya Mulungu mbatsagana na anyansembe, pontho Alevi, pabodzi pene na anthu anango onsene, anyakufuma na anyakutcherenga ene. Pamaso pa anthu onsene ale, mfumu adawerenga bukhu yonsene ya chiverano, ikhadagumanwa m'Nyumba ya Mulungu ile. Iye adaimira chifupi na mzati mbachita chiverano na MBUYA kuti anamvera, anateweza mwambo na matongero ache na mtimache onsene, na moyo wache onsene, pontho kuti anachita pinthu pinalongwa m'chiverano ninga mwalemberwa ipyo m'bukhumo. Iye adachitisa anthu a dzinza ya Benjemani na anthu anango onsene ale akhali mu Yerusalemu kudumbira kuti anakoya chiveranocho. Natenepo anthu a mu Yerusalemu adavera pinthu pikhafunika pachiverano chidachita iwo na Mulungu wa makolo awo chile. Mfumu Yosia adavunga mifanikizo yonsene yakunyansa ile ikhali m'dziko yonsene ya Israele. Pikhali Yosia na moyo anthu adathimiza kutumikira MBUYA, Mulungu wa makolo awo. Mfumu Yosia adasekera Phwando ya Paska mu Yerusalemu kulemedza nayo MBUYA; pansiku yakhumi na chinayi ya mwezi wakutoma adapha nyama kuchita nazo phwando ile. Iye adapereka basa idathema anyansembe kuiphata m'Nyumba ya MBUYA mbaawangisa mtima kuti aiphate mwadidi. Iye adalonga pontho kuna Alevi, afunzisi a Israele ale, akhadapipereka kuna MBUYA mbati, “Ikhani Bokosi ya Chiverano yakupambulikayo m'Nyumba ya MBUYA, ile idamangwa na Mfumu Solomoni mwana Davite. Imwe nkhabeve funika kuithukula kubuluka pambuto kwenda pambuto inango tayu, mbwenye mwathema kutumikira MBUYA Mulungu wanu na anthu ache Israele. Mupigawe mwekha ene m'magulu malingana na mabanjanu ninga montho mudapilembera Mfumu Davite pontho na mwanache Mfumu Solomoni. Khalani m'magulu-magulu pambuto yakuchena kuimirira Aisraele anzanu, okhonda khala anyansembe ale, malingana na magulu a mabanjawo. Gulu ibodzi ya Alevi kuimirirambo gulu ibodzi. Imwe mwathema kupha anabira na mbuzi kuchitira Phwando ya Paska. Natenepo picheneseni mwekha ene mbamusasanye nsembe, towera Aisraele anzanu atewezembo pinthu pidalonga MBUYA kudzera muna Mose.” Pa Phwando ya Paska, Mfumu Yosia adapereka pifuyo pyache; mabira, anabira na anambuzi ene pyakukwana pikwi makumatatu, pontho na ng'ombe zimuna pikwi pitatu kuti anthu adye. Mathubu ache adaperekambo mwakufuna kwawo kuna anthu, anyansembe na Alevi. Pontho akadamu ale akhayang'anira Nyumba ya Mulungu, Hilikia Nyansembe Wamkulu, Zekaria na Yehiele, adapereka kuna anyansembe anabira na mbuzi zakukwana pikwi piwiri na madzana matanthatu, pontho na ng'ombe zimuna madzana matatu kuti ziperekwe nsembe pansiku ya phwandoyo. Akadamu a Chilevi; Konania, Shemaia, na mbaleache Netanele, Hashabia, Yeiele na Yozabadi, adapereka anabira na mbuzi pikwi pishanu na ng'ombe zimuna madzana mashanu kuti Alevi azipereke nsembe. Pidamala sasanywa pinthu pyonsene pya phwandoyo, anyansembe na Alevi adakhala m'magulu mwawo ninga montho mudatongera mfumu. Pidamala phiwa anabira na mbuzi, Alevi adazisuwa. Anyansembe adakwata chiropa chile mbachiwazira paguwa yansembe. Natenepo iwo adagawa nyama zile malingana na mabanjawo kuti ziperekwe nsembe yakupyerera, towera akwanise kuzipereka mwakuteweza mwambo wa Mose. Alevi adaotcha nsembe za paphwando ile pamoto malingana na mwambo wache mbatereka m'chikalango, m'supulia, na m'piwaya pyakupereka pyakupambulika pile, mbachimbiza kupigawiza kuna anthu onsene penepo. Kubuluka penepo iwo adapisasanyira okha ene pyakudya pyawo na pya anyansembe ene, thangwi pandzidzi wenewo anyansembe pidzukulu pya Aroni akhapereka nsembe zakupyerera na khundu ya mafuta kufikirana mosiku. Natenepo Alevi adasasanya pyakudya pyawo na pya anyansembe ene, pidzukulu pya Aroni. Anyakuimba nyimbo pidzukulu pya Asafu, akhali pambuto zile zidapaswa iwo na Davite: Asafu, Hemani na Yedutuni, mprofeti wa mfumu. Anyakulondali m'misuwo hadabulukemo tayu, thangwi Alevi anzawo adaasasanyira pyakudya pile. Natenepo pandzidzi wenewo basa yonsene ya MBUYA, kuchita Phwando ya Paska na kupereka paguwa ya MBUYA nsembe zakupyerera, idachitika ninga montho mukhadatongera Mfumu Yosia. Nsiku zinomwe anthu onsene a Israele akhali penepo ale, adasekera Phwando ya Paska na Phwando ya Mikate yakusowa chakufufumisira. Kutomera nsiku zikhali mprofeti Samuele na moyo, chipo Phwando ya Paska hidzati yachitika ninga tenepo tayu. Nkhabe mbodzi wa mafumu akhadachitisa Phwando ya Paska ninga ile idachita Mfumu Yosia, anyansembe, Alevi, na anthu a ku Yuda, Israele na Yerusalemu. Phwando yeneyi idachitika chaka chakhumi na chisere cha ufumu wa Yosia. Pidamala Mfumu Yosia kuchita pyonsenepi pa Nyumba ya Mulungu, Mfumu Neko wa ku Iguputo adatsogolera anyankhondo ache kamenyana na Karikemishi pamkulo wa Yufurate. Kwache Yosia adayesa kuakhondesa, mbwenye Mfumu Neko adatumiza mphangwa kuna Yosia mbati, “Nkhondo inachita ineyi nkhabe tayu pinthu na iwe Yosia mfumu wa Yuda. Ine sidadze dzamenyana na iwe tayu, mbwenye na anyamalwanga, pontho Mulungu andipanga kuti ndichimbize. Mulungu ali kukhundu kwanga. Natenepo leka kundikhondesa gopesera iye anakuvunga.” Mbwenye Yosia adachita phinga kuti amenyane naye. Iye adakhonda kuva pile pidalonga Mulungu kudzera muna Mfumu Neko, natenepo iye adapizimbaisa yekha ene mbakamenya nawo nkhondo paphedi ya Megido. Ndzidzi wa nkhondo ule, Mfumu Yosia adalaswa na matswimo a Aiguputo. Iye adatonga nyabasache mbati, “Ndibuluse; ine ndakuwazwa pyakwanga!” Iwo adamthukula kumbulusa m'chingolo mwache mbakamuikha pachingolo chachiwiri chikhali na iye penepo chile mbaenda naye ku Yerusalemu. Kweneko iye adafa mbaikhwa m'masiye achifumu. Anthu onsene a ku Yuda na Yerusalemu adasintili thangwi ya imfache. Mprofeti Yeremia adaipeka nyimbo ya maliro thangwi ya Mfumu Yosia. Lero wasanduka ninga nsambo wawo ene mu Israele kuna anyakuimba nyimbo amuna na akazi ene kuphatisa basa nyimbo yeneyi kusintili Mfumu Yosia. Nyimbo yeneyi ili m'bukhu ya nyimbo ya maliro. Pyonsene pidachita Yosia, kupipereka kwache kuna MBUYA, kuvera kwache mwambo, na mbiri yache kutomera pakutoma mpakana kumamalisiro; pyonsene pyalembwa m'bukhu ya mbiri ya mafumu a Israele na Yuda. Anthu a ku Yuda adasankhula Yoahazi mwana Yosia mbamdzoza ufumu mu Yerusalemu. Yoahazi akhali na pyaka makumawiri na pitatu pidapita iye ufumu wa Yuda. Tenepo iye adatonga mu Yerusalemu miyezi mitatu. Neko mfumu wa Iguputo adamkwata ninga nyaperezo mbachitisa Yuda kupagali siliva wakukwana makilogramu pikwi pitatu na madzana manayi pontho na golidi wakukwana makilogramu makumatatu na manayi ninga msonkho. Mfumu Neko adaikha Eliakimu mbaleache Yoahazi kupita ufumu wa Yuda mbamtchandula kukhala Yehoiakimu. Yoahazi adakwatwa na Mfumu Neko kwenda ku Iguputo. Yehoiakimu akhali na pyaka makumawiri na pishanu pidapita iye ufumu wa Yuda mbatonga mu Yerusalemu pyaka khumi na chibodzi. Iye adachita pyakuipa pamaso pa MBUYA Mulungu wache. Mfumu Nebukadinezara wa ku Babiloni adenda ku Yuda kachita nkhondo, mbaphata Yehoiakimu mbaenda naye ninga nyaperezo ku Babiloni. Mfumu Nebukadinezara adakwata mfuma inango ya m'Nyumba ya Mulungu, mbakaiikha m'nyumbache yachifumu mu Babiloni. Kulonga pya pinthu pinango pyonsene pidachitika Yehoiakimu mbali mfumu wa Yuda na pinthu pyakunyansa na pyakuipa pidachita iye pyalembwa m'bukhu ya mbiri ya mafumu a Yuda. Yehoiakini mwanache adapita ufumu m'mbuto mwache. Yehoiakini akhali na pyaka khumi na pisere pyakubalwa pikhapita iye ufumu wa Yuda mbatonga mu Yerusalemu miyezi mitatu na nsiku khumi. Iye adachita pyakuipa pamaso pa MBUYA. Ndzidzi wakuphwitha miti Mfumu Nebukadinezara mbali mfumu adakwata Yehoiakini kukhala nyaperezo ku Babiloni mbapokosera mfuma yonsene ya m'Nyumba ya MBUYA. Tenepo Nebukadinezara adachitisa Zedekia, mbuyache Yehoiakini, kukhala mfumu wa Yuda na Yerusalemu. Zedekia akhali na pyaka makumawiri na chibodzi pikhapita iye ufumu wa Yuda mbatonga mu Yerusalemu pyaka khumi na chibodzi. Iye adachita pyakuipa pamaso pa MBUYA, pontho adakhonda kupichepesa yekha ene kuvesera mprofeti Yeremia, ule adalonga mafala a MBUYA. Mfumu Zedekia adapandukira Mfumu Nebukadinezara, ule adamchitisa kudumbira na dzina ya MBUYA kukhala wakukhulupirika kuna iye. Iye adakhala wakuuma mtima mbakhonda zungunukira kuna MBUYA Mulungu wa Israele. Kuthimizapo akadamu a Yuda na anyansembe na anthu onsene adatewera pyakudawika pya madzinza akuazungulira ale, pakupembedza mifanikizo, natenepo adaswipisa Nyumba ya MBUYA, ile idapipambulira MBUYA mu Yerusalemu. MBUYA Mulungu wa makolo awo adathimiza kuatumizira maprofeti kucheuza anthu ache, thangwi iye akhavera nsisi anthu ache na Nyumba ya MBUYA. Mbwenye iwo adaseka anyamphangwa a Mulungu, pontho adalulupisa mafalache mbasedegula maprofeti ache mwakuti iwo adalamusa ukali wa MBUYA mbachimwana kuuthawa. Natenepo MBUYA adadzesa mfumu wa ku Babiloni dzaasosa. Mfumu adapha aphale awo na talasada m'Nyumba ya MBUYA. Iye hadavere nsisi na mbodzi ene tayu, mphale penu nkhalamba, mkazi penu mamuna, mtenda penu wakuwanga. Mulungu adaapereka onsene m'manja mwache. Mfumu wa ku Babiloni adapokosera pinthu pyonsene pya m'Nyumba ya Mulungu, mfuma ya m'Nyumbamo, pontho na mfuma yonsene ya mfumu na mathubu ache, pontho adakwata pyonsene mbaenda napyo ku Babiloni. Iye adapisa Nyumba ya Mulungu na mzinda ule, pabodzi pene na nyumba zache zonsene zachifumu na mfumache ene mbagwisa mpanda wa mzindawo. Onsene adasalira na moyo ale adaakwata kwenda nawo ku Babiloni. Kweneko iwo adatumikira mfumu na pidzukulu pyache ninga mabitchu kufikirana mfumu wa adasanduka wamphamvu pyakwanga. Natenepo pile pidalonga MBUYA kudzera muna mprofeti Yeremia pidakwana-kwana kuti: “Dziko inasanduka madembe pyaka makumanomwe, towera akwichize Nsiku Zakupuma zidakhonda anthu kuziteweza zile.” Chaka chakutoma cha Kirusi mfumu wa ku Peresia, MBUYA adachitisa kukwana-kwana pinthu pidalonga iye kudzera muna mprofeti Yeremia. MBUYA adachitisa Kirusi kuti apereke matongero ali m'tchindewa mwakuchita kualemba mbaatumiza kuna anthu kuti awerengwe mwakugaluza fala konsene kwene muufumu wache: “Ufu ngutongi wa Kirusi mfumu wa ku Peresia. MBUYA Mulungu wa kudzulu andichitisa kukhala mfumu wa dziko yonsene yapansi, pontho iye andipasa basa kuti ndimmangire nyumba mu Yerusalemu m'nthemba ya Yuda. Natenepo imwe monsene, ale ndimwe anthu a Mulungu, ndokoni kweneko pontho MBUYA Mulungu wanu mbakhale namwe.” Chaka chakutoma cha Kirusi mfumu wa ku Peresia, MBUYA adachitisa mafala adalonga iye kudzera muna mprofeti Yeremia kukwana-kwana. MBUYA adampasa chipapu Kirusi kuti apereke matongero akuchita kulembwa, pontho kuti akawerengwe mwakugaluza fala konsene kwene muufumu wache. Iye adalonga mbati, “Kirusi, mfumu wa ku Peresia, akulonga tenepa: MBUYA Mulungu wa kudzulu andiikha kukhala mtongi wa dziko yonsene yapansi, pontho andipasa basa yakummangira Nyumba mu Yerusalemu, m'dziko ya Yuda. Mulungu mbakhale namwe monsenene ale ndimwe anthu ache. Imwe mwathema kwenda ku Yerusalemu mbamukamanga pontho Nyumba ya MBUYA Mulungu wa Israele, Mulungu ambapembedzwa mu Yerusalemu ule. Ngakhala anthu ache anango ale ali m'dziko ya unyaperezo anafuna chiphedzo kuti abwerere, atsanthembawo athema kuaphedza. Iwo athema kuapasa siliva, golidi, phoso na pifuyo; aapase pontho mitukwa yakuti akaipereke ku Nyumba ya Mulungu ku Yerusalemu.” Akadamu a madzinza a Yuda na Benjemani, a nyansembe na Alevi pontho na munthu onsene Mulungu adampasa chipapu ule, adasasanyika kwenda kamanga pontho Nyumba ya Mulungu mu Yerusalemu. Atsanthembawo onsene adaaphedza pakuapasa pinthu pizinji: siliva, pyombo, golidi, phoso na pifuyo, pinthu pinango pyakufunika pontho na mitukwa yakuti akaipereke ku Nyumba ya Mulungu. Kirusi adaabwezera ndilo na makhomitcho, pile pikhadakwata Mfumu Nebukadinezara m'Nyumba ya MBUYA ku Yerusalemu mbapiikhambo m'nyumba ya milungu yache. Iye adapipereka kuna Mitiredati nyakukoya kobiri, ule adapilengesera kuna Sheshibazari, mkulu wa boma ya Yuda. Kulengesa kukhali tenepa: mabakuli agolidi makumatatu, mabakuli asiliva chikwi chibodzi, piwaya pyakufukizira makumawiri na pifemba, mapalato agolidi makumatatu, mapalato asiliva madzana manayi na khumi, pontho pyombo pinango pene chikwi chibodzi. Pyonsene pabodzi pene pikhali pinthu pikwi pishanu na madzana manayi pyagolidi na pyasiliva. Sheshibazari adadza napyo pinthu penepi ku Yerusalemu ndzidzi ukhabwerera iwo kubulukira kudziko ya unyaperezo, ku Babiloni. Anthu azinji, akhadakwatwa unyaperezo na Mfumu Nebukadinezara ale, adabuluka kudziko ya Babiloni mbabwerera ku Yerusalemu na Yuda, kada munthu mbaenda kumzinda kwache kwene. Mabanjawo adakhala kudziko ya unyaperezo ku Babiloni kutomera ndzidzi udaakwata Mfumu Nebukadinezara ninga anyaperezo. Akadamu awo akhali: Zerubabele, Yoswa, Nehemia, Seraia, Reelaia, Moredekai, Bilishani, Misipari, Bigivai, Rehumu na Baana. Ufu ndi nyandandanda wa mbumba ya Israele pabodzi pene na konta yonsene ya mbumba idabwerera kubulukira kudziko ya unyaperezo: Pidzukulu pya Paroshi; pikwi piwiri na dzana ibodzi na makumanomwe na piwiri pidzukulu pya Shefatia; madzana matatu na makumanomwe na awiri pidzukulu pya Ara; madzana manomwe na makumanomwe na ashanu pidzukulu pya Pahati-Moabu, wakudziwika pontho na dzina yakuti Yeshua na Yoabu; pikwi piwiri na madzana masere na khumi na awiri pidzukulu pya Elamu; chikwi na madzana mawiri na makumashanu na anayi pidzukulu pya Zatu; madzana mafemba na makumanayi na ashanu pidzukulu pya Zakai; madzana manomwe na makumatanthatu pidzukulu pya Bani; madzana matanthatu na makumanayi na awiri pidzukulu pya Bebai; madzana matanthatu na makumawiri na atatu pidzukulu pya Azigadi; chikwi chibodzi na madzana mawiri na makumawiri na awiri pidzukulu pya Adonikamu; madzana matanthatu na makumatanthatu na atanthatu pidzukulu pya Bigivai; pikwi piwiri na makumashanu na atanthatu pidzukulu pya Adini; madzana manayi na makumashanu na anayi pidzukulu pya Ateri (wakuchemerwa pontho Hezekia) makumafemba na asere pidzukulu pya Bezai; madzana matatu na makumawiri na atatu pidzukulu pya Yora; dzana ibodzi na khumi na awiri pidzukulu pya Hashumu; madzana mawiri na makumawiri na atatu pidzukulu pya Gibari; makumafemba na ashanu. Anthu ale makolo awo akhakhala m'maluwani ali m'tchindewa adabwererambo: Amuna a ku Betelehemu; dzana na makumawiri na atatu amuna a ku Netofa; makumashanu na atanthatu amuna a ku Anatoti; dzana na makumawiri na asere amuna a ku Azimaveti; makumanayi na awiri amuna a ku Kiriati-Yearimu, Kefira na Beeroti; madzana manomwe na makumanayi na atatu amuna a ku Rama na Geba; madzana matanthatu na makumawiri na mbodzi amuna a ku Mikimashi; dzana na makumawiri na awiri amuna a ku Betele na Ai; madzana mawiri na makumawiri na atatu amuna a ku Nebo; makumashanu na awiri amuna a ku Magibishi; dzana na makumashanu na atanthatu amuna a ku Elamu unango; chikwi na madzana mawiri na makumashanu na anayi amuna a ku Harimu; madzana matatu na makumawiri amuna a ku Lodi, Hadidi na Ono; madzana manomwe na makumawiri na ashanu amuna a ku Yeriko; madzana matatu na makumanayi na ashanu amuna a ku Sena; pikwi pitatu na madzana matanthatu na makumatatu Uwu ndi nyandandanda wa anyansembe ale adabwererambo kubulukira kudziko ya unyaperezo: pidzukulu pya Yedaia, wakudziwika pontho na dzina yakuti Yeshua; madzana mafemba na makumanomwe na atatu pidzukulu pya Imeri; chikwi chibodzi na makumashanu na awiri pidzukulu pya Pashuri; chikwi na madzana mawiri na makumanayi na anomwe pidzukulu pya Harimu; chikwi chibodzi na khumi na anomwe Alevi: adabwerambo kubulukira kudziko ya unyaperezo: Pidzukulu pya Yeshua na Kadimiele (pidzukulu pya Hodavia); makumanomwe na anayi Anyakuimba nyimbo Nyumba ya Mulungu: Pidzukulu pya Asafu; dzana na makumawiri na asere. Anyakulondali misuwo ya Nyumba ya Mulungu: Pidzukulu pya Shalumu, Ateri, Talimoni, Akubu, Hatita na Shobai; dzana na makumatatu na afemba. Anyakuphata basa m'Nyumba ya Mulungu ale adabwerambo kubulukira kudziko ya unyaperezo: Pidzukulu pya Ziha, Hasufa na Tabaoti, Kerosi, Siaha, Padoni, Lebana, Hagaba, Akubu, Hagabi, Shalimai, Hanani, Gidele, Gahari, Reaia Rezini, Nekoda, Gazamu, Uza, Pasea, Besai, Asina, Meunimu, Nefisimu, Bakibuki, Hakufa, Harihuri, Baziluti, Mehida, Harisha, Barikosi, Sisera, Tema, Nezia na Hatifa. Pidzukulu pya anyabasa a Solomoni pile pidabwerambo kubulukira kudziko ya unyaperezo: Pidzukulu pya Sotai, Hasofereti na Peruda. Pidzukulu pya Yaala, Darikoni na Gidele. Pidzukulu pya Shefatia, Hatili, Pokereti-Hazebaimu na Ami. Konta yonsene ya pidzukulu pya anyakuphata basa m'Nyumba ya Mulungu na pidzukulu pya anyabasa a Solomoni, ale akhadabwerera kubulukira kudziko ya unyaperezo, ikhali madzana matatu na makumafemba na awiri. Anthu ali m'tchindewa adabulukira kumaluwani a Telemela, Teleharisha, Kerubi, Adani na Imeri; kwache iwo hadakwanise kupitsikimizira tayu kuti iwo akhali pidzukulu pya Israele. Iwo akhali pidzukulu pya Delaia, Tobia na Nekoda; madzana matanthatu na makumashanu na awiri. Tenepo kubulukira pakati pa anyansembe: Pidzukulu pya Hobaia, Hakozi na Barizilai, adasemba mwana Barizilai wa ku Gileadi mbachemerwa na dzina yonthoyo ule. Anthu enewa adasakanyula-sakanyula pale padalembwa pya mabanjawo, kwache hadakwanise kupigumana tayu, tenepo iwo adakhethiwa pakati pa anyansembe thangwi akhayeswa ninga anthu okhonda chena pamaso pa Mulungu. Mkulu wa boma ya Chiyuda adaatonga kuti aleke kudya na pang'ono pene pyakudya pyakupambulirwa kuna Mulungu mpakana pakhale nyansembe wakutumikira pakuphatisa basa Urimu na Tumimu. Konta yonsene ya anthu akhadabwerera kubulukira kudziko ya unyaperezo ale, idakwana pikwi makumanayi na piwiri na madzana matatu na makumatanthatu kuthimizirapo anyabasa achimuna na achikazi pikwi pinomwe na madzana matatu na makumatatu na anomwe; iwo akhali pontho na anyakuimba nyimbo achimuna na achikazi ene madzana mawiri. Iwo akhali na akavalo madzana manomwe na makumatatu na atanthatu, nyulu madzana mawiri na makumanayi na zishanu; ngamila madzana manayi na makumatatu na zishanu, pontho na mabulu pikwi pitanthatu na madzana manomwe na makumawiri. Pidafika iwo ku Nyumba ya Mulungu ku Yerusalemu, anango mwa akadamu a mabanja adapereka mwakufuna kwawo pyakupereka kuti piphatiswe basa kumanga pontho Nyumba ya Mulungu pambuto pakhali iyo kale pale. Iwo adapereka ninga mudakwanisira iwo pinthu pyakufunika pabasa yeneyi, tenepo pyonsenepyo pidakwana makilogramu madzana mashanu pya golidi, makilogramu pikwi piwiri na madzana masere pya siliva, pontho na mikhanjo ya anyansembe dzana ibodzi. Anyansembe, Alevi na anthu anango adakhazikika mu Yerusalemu pontho chifupi na Yerusalemu; anyakuimba nyimbo, anyakulondali ku Nyumba ya Mulungu na anyakuphata basa m'Nyumba ya Mulungu adakhazikika m'maluwani achifupi, tenepo Aisraele anango onsene adakhazikika m'maluwani mukhakhala makolo awo mule. Pakufika mwezi wachinomwe Aisraele onsene adamala khazikika m'maluwani mwawo. Tenepo onsene adagumanyikana mu Yerusalemu, Yoswa mwana Yozadaki, anyansembe anzache na Zerubabele mwana Shealatiele, pabodzi pene na abale ache, adamanga pontho guwa yansembe ya Mulungu wa Israele, towera apyerezepo nsembe malingana na matongero ache m'mwambo wa Mose, munthu wa Mulungu ule. Podi kwene kuti anthu akhadabwerera ale akhachita mantha na anthu akhakhala mwenemo, iwo adamanga pontho guwa yansembe pambuto pakhali iyo kale pale, mbatoma kupyereza nsembe kuna MBUYA machibese na mawulo onsene. Iwo adasekera Phwando ya Misasa malingana na matongero ache; nsiku yonsene iwo akhapereka nsembe zikhafunika pansiku yeneyo; kuthimiza penepo iwo akhapereka nsembe za nsiku na nsiku kuti ziperekwe zamumphu zene, pontho na nsembe zakuti ziperekwe pa Phwando yakusekera Kubalwa kwa mwezi, pontho na pamigumano yakupambulika kupembedza nayo MBUYA. Iwo akhapereka pontho nsembe zile zikhadza na anthu kuna MBUYA mwakufuna kwawo. Pansiku yakutoma ya mwezi wachinomwe, iwo adatoma kupereka nsembe zakupyerera kuna MBUYA, podi kwene kuti anthu akhadadzati toma kumanga pontho Nyumba ya Mulungu tayu. Anthu adapereka kobiri zakupagalira amisiri akumanga nyumba pakuphatisa basa miyala na anyakupala matabwa mbapereka phoso, pyakumwa na mafuta aolivi kuti pitumizwe kumizinda ya Turo na Sidoni kuchinjisana na miti yamkungudza kubulukira ku Lebanoni kuti idze kumzinda wa Yopa pabara. Pyonsenepyo pidachitika na utongi wa Kirusi mfumu wa ku Peresia. Mwezi wachiwiri wa chaka chachiwiri pidafika iwo ku Nyumba ya Mulungu ku Yerusalemu, Zerubabele mwana Shealatiele na Yeshua mwana Yozadaki adatoma kuphata basa pabodzi pene na Aisraele anzawo onsene, anyansembe na Alevi, na onsene ale akhadabwerera ku Yerusalemu kubulukira kudziko ya unyaperezo ale. Iwo adasankhula Alevi a pyaka makumawiri pyakubalwa penu kupiringana penepo kukhala anyakuyang'anira kumangwa pontho kwa Nyumba ya Mulungu. Yeshua Mlevi, anache achimuna na abale ache, pontho Kadimiele na abale ache achimuna (mbumba ya Hodavia) akhalimbo anyakuyang'anira kumangwa pontho kwa Nyumba ya Mulungu. (Iwo akhaphedzwa na Alevi a mbumba ya Henadadi.) Pidamanga amisiri maziko a Nyumba ya Mulungu, anyansembe uku avala mikhanjo yawo pontho uku aphatira ngoma zawo, pabodzi pene na Alevi a mbumba ya Asafu, adaimira penepo na nkhotcho pyawo mbakuza MBUYA malingana na matongero adapaswa iwo ndzidzi wa Mfumu Davite. Iwo adaimba nyimbo zakukuza nazo MBUYA mwakubwereza-bwereza mbati, “MBUYA ngwadidi, kumfuna kwache Israele nkhokhonda mala.” Munthu onsene adakhuwa na mphamvu zache zonsene kukuza MBUYA, thangwi basa yakumangwa pontho kwa maziko a Nyumba ya Mulungu idatoma. Azinji a anyansembe, Alevi na akadamu a mabanja, ale akhadakalamba mwakuti adaona Nyumba ya Mulungu yakutoma ile, adalira mwakukalala pikhaona iwo kumangwa kwa maziko a Nyumba ya Mulungu. Mwenemo anango ale akhali penepo adakhuwa thangwi ya kukomerwa. Nkhabe munthu na mbodzi ene adakwanisa kusiyanisa mkhuwo wa kukomerwa na mkhuwo wa chiliro tayu, thangwi iwo akhapichita mwakugaluza fala pyakwanga mwakuti pikhaveka na kutali pyakwanga pene. Pidava anyamalwa a Yuda na Benjemani kuti anthu akhadabwerera kudziko ya unyaperezo ale, akumanga pontho Nyumba ya MBUYA Mulungu wa Israele, iwo adadza kuna Zerubabele na kuna akadamu a mabanja mbalonga mbati, “Tinafuna tikhalembo namwe pabodzi pabasa yakumanga Nyumba ya Mulungu. Ife timbapembedza Mulungu ontho ambapembedza imwe ule, pontho ife timbapereka nsembe kuna iye kutomera ndzidzi wa Esarihadoni mfumu wa Asiria, adatidzesa kuno ule.” Mbwenye Zerubabele, Yeshua na akadamu a mabanja onsene adalonga mbati, “Ife nkhabe funa kuti imwe mutiphedze kumanga Nyumba ya Mulungu wathu tayu. Ife tinaimanga tekha ene Nyumba ya MBUYA Mulungu wa Israele ninga montho mudatipangira Kirusi mfumu wa ku Peresia.” Tenepo anthu akhakhala m'dzikomo ale adayesa kuagwisa mfuwa Ayuda mbaathuswa kuti aleke kuphata basayo. Iwo adadyekera mathubu a ku Peresia kuti achite mwakupokanyisana nawo. Iwo adachita penepi ndzidzi onsene wa kutonga kwa Kirusi mpakana ndzidzi wa kutonga kwa Dariusi. Ndzidzi wakutoma kutonga kwa Ahasuwero, anyamalwawo akukhala ku Yuda na Yerusalemu adalemba pinthu pyakuapambizira. Ndzidzi wakutonga kwa Aritaserisese mfumu wa ku Peresia, Bishilamu, Mitiredati, Tabele na anzawo anango adalembera mfumu kalata. Kalatayo idalembwa m'Chiaramu, tenepo idathema kuthumbusulwa ndzidzi ukhawerengwa iyo. Rehumu, mkulu wa boma na Shimishai mlembi wa nthemba adalemba kalata ili m'tchindemu kuna Aritaserisese kupokanyisana na Yerusalemu: “Kubulukira kuna Rehumu, mkulu wa boma, na Shimishai, mlembi wa nthemba na kuna anzawo anango, anyakutonga miseru, pontho kubulukira kuna mathubu anango onsene a ku Ereke, Babiloni na Susa m'nthemba ya Elamu pabodzi pene na anthu anango, ale adabuluswa m'misa mwawo na Ashuribanipali, munthu wamkulu pontho wamphamvu, mbakhazikika mumzinda wa Samaria na konsene kwene m'nthemba yakumadokero dzuwa a mkulo wa Yufurate.” Kalatayo idalembwa tenepa: “Kubulukira kuna anyabasanu, amuna a kunthemba yakumadokero dzuwa a mkulo wa Yufurate, kwenda kuna Mfumu Aritaserisese. “Ife tinafuna, imwe Mfumu, mupidziwe kuti Ayuda ale adadza kubulukira kunthemba zanu zinango akhazikika mu Yerusalemu, tenepo iwo akumanga pontho mzinda wakupandukira na wakudawika ule. Iwo atoma kumanga pontho mafufu ache na kusasanya maziko a Nyumba ya Mulungu mwakuti chinchino pano anati amalise. Mfumu, ngakhala mzinda wenewu unamangwa pontho mafufu ache mbamaliswa, anthu anati aleke kukhoma msonkho, natenepo konta ya kobiri imbagumana imwe ile inati itchithe. Chinchino podi ife tili kunduli kwanu, Mfumu, tenepo ife nkhabe funa kuona mfumu kuchitiswa manyadzo na njira yeneyi tayu, tenepo ife tanyerezera kuti mupereke utongi wakuti pile pidalembwa pya makolo anu pisakanyulwe. Ngakhala imwe munachita tenepo, munagumana kuti mzinda wenewu ndzidzi onsene ngwakupandukira, pontho kutomera kale ene waonesa mafumu na atsanthembawo nyatwa zikulu. Anthu ache ndzidzi onsene ngakunensa kutonga; ndi thangwi yache mzindawu udavungwa. Natenepo ife tikukudziwisani kuti ngakhala mzindawu unamangwa pontho mafufu ache mbamaliswa, penepo imwe Mfumu nkhabe dzakhalave na utongi pana nthemba yakumadokero dzuwa a mkulo wa Yufurate tayu.” Mfumu adatawira mbati, “Mwenyikiro kuna Rehumu, mkulu wa boma, Shimishai mlembi wa nthemba na anzawo onsene ambakhala mu Samaria na konsene kwene kunthemba yakumadokero dzuwa a mkulo wa Yufurate. “Kalata idatilembera imwe ile idathumbusulwa mbiwerengwa kuna ine. Ine ndidapereka utongi, tenepo kusakanyulwa kudachitwa mbapigumanwa kuti kubulukira kale ene Yerusalemu apandukiradi atongi, pontho ngwakudzala na anthu akupandukira pontho na akunensa kutonga. Mafumu amphamvu atonga kweneko, pontho atonga kunthemba yonsene yakumadokero dzuwa a mkulo wa Yufurate kukhomesa msonkho na kusonkhesa kobiri m'misika. Natenepo imwe mwathema kutonga kuti amunawo aleke kumanga pontho mzindawo mpakana ndichite kutonga kuti achite tenepo. Chitani penepi kabodzi kene towera paleke khala chinthu chinango chakupasa Mfumu kaluma.” Sindzidzi kalata yakubulukira kuna Aritaserisese ile nkhuwerengwa kuna Rehumu, Shimishai na kuna anzawo, iwo adachimbiza kwenda ku Yerusalemu mbakhakhamiza Ayuda kuleka kumanga pontho mzindawo. Basa yakumanga Nyumba ya Mulungu mu Yerusalemu idalekera panjira mpakana chaka chachiwiri cha utongi wa Dariusi mfumu wa ku Peresia. Pandzidzi wenewo maprofeti awiri Hagai na Zekaria, mwana Ido, adatoma kulonga mphangwa zauprofeti na dzina ya Mulungu wa Israele kuna Ayuda akukhala mu Yuda na Yerusalemu. Pidava Zerubabele mwana Shealatiele na Yeshua mwana Yozadaki mphangwa zawo, adatoma kumanga pontho Nyumba ya Mulungu mu Yerusalemu, tenepo maprofeti awiri ale adaaphedza. Pandzidzi wenewo Tatenai mkulu wa boma ya kunthemba yakumadokero dzuwa a mkulo wa Yufurate na Shetari-Bozenai pabodzi pene na mathubu anzawo adadza ku Yerusalemu mbavunza mbati, “Mbani adakupasani utongi wakumanga pontho Nyumbayi na kusasanya mafufu ache?” Iwo adavunza pontho madzina onsene a anthu akhaaphedza kumanga Nyumba ya Mulungu ale. Mbwenye Mulungu akhayang'anira akadamu a Chiyuda, natenepo mathubu a ku Peresia hadachite pinthu tayu mpakana iwo adalembera kalata Dariusi kuva pikhafuna iye kulonga. Kalata ishi ndiye idatumiza iwo kuna mfumu: “Kwenda kuna Mfumu Dariusi. Mfumu mbamutonge na mtendere! “Mfumu imwe mwathema kupidziwa kuti ife tidenda kunthemba ya Yuda mbatigumana kuti Nyumba ya Mulungu wamkululetu ikumangwa pontho na miyala mikulu-mikulu, pontho na matabwa m'mafufu. Basayo ikuphatika mphole-mphole pyakwanga pontho ikwenda m'tsogolo mwadidi mwene. “Penepo ife tidapempha akadamu awo kuti atipange munthu adaapasa utongi wakumanga pontho Nyumba ya Mulungu na kusasanya mafufu ache. Tidaavunza pontho madzinawo, towera tikudziwiseni anthu anayang'anira basa yeneyi. “Iwo adatawira mbati, ‘Ife ndife anyabasa a Mulungu wa kudzulu na dziko yapansi, tenepo ife tikumanga pontho Nyumba ya Mulungu, ile idasasanywa na mfumu wamphamvu wa Israele pyaka pizinji pyagwandapyo. Podi makolo athu adazhangalisa Mulungu wa kudzulu, iye adaaleka pyache kuti akundwe na Nebukadinezara wa Chikaladea, mfumu wa ku Babiloni. Nyumba ya Mulungu idavungwa, pontho anthu akhadakwatwa unyaperezo kudziko ya Babiloni. Tenepo chaka chakutoma cha utongi wa Kirusi, mfumu wa ku Babiloni, adatonga kuti Nyumba ya Mulungu imangwe pontho. Iye adabwezera pyombo pyasiliva na pyagolidi pikhadakwata Mfumu Nebukadinezara m'Nyumba ya Mulungu ku Yerusalemu pile mbakapiikhambo m'nyumba yakupembedzeramo milungu yache ku Babiloni. Kirusi adapereka pyombo penepi kuna munthu unango dzinache Sheshibazari, adasankhula iye kukhala mkulu wa boma ya Yuda ule. Mfumu adampanga kupikwata kubwerera napyo ku Nyumba ya Mulungu ku Yerusalemu, na kwenda kamanga pontho Nyumba ya Mulungu pambuto pakhali iyo kale pale. Tenepo Sheshibazari adadza mbaikha maziko; basayo yaphatika kutomera ndzidzi wenewo mpakana lero pano, kwache Nyumba ya Mulungu hidzati maliswa kumangwa tayu.’ “Mphapo ngakhala pinakukomerani mfumu mbapachitike kusakanyula ngakhala Kirusi adaperekadi utongi wakuti Nyumba ya Mulungu imangwe pontho mu Yerusalemu penu tayu, mbamutipange manyerezero anu papenepi.” Tenepo Mfumu Dariusi adapereka utongi wakuti pyakulembwa pyonsene pyakulonga pyachifumu pyakukoyiwa mu Babiloni pisakanyulwe. Mbwenye mpukutu udagumanwa mumzinda wa Ekibatana m'nthemba ya Media wakulonga pya pinthu pyakuti: “Chaka chakutoma cha utongi wa Kirusi adatonga kuti Nyumba ya Mulungu mu Yerusalemu imangwe pontho ninga mbuto yakuperekerapo nsembe. Nyumbayo yathema umimbache kukhala makhono makumawiri na manomwe pontho chengo chache makhono makumawiri na manomwe. Mafufu ache athema kumangwa na matabwa padzulu pa mizere yonsene mitatu ya miyala. Pyonsene pyakufunika pabasayo pinapagalwi na thumba yachifumu. Pontho pyombo pyagolidi na pyasiliva pidadza na Mfumu Nebukadinezara kuno ku Babiloni kubulukira napyo ku Nyumba ya Mulungu ku Yerusalemu pyathema kubwezerwa m'mbuto mwapyo m'Nyumba ya Mulungu mu Yerusalemu.” Tenepo Dariusi adatawira tenepa: “Kuna Tetanai, mkulu wa nthemba yakumadokero dzuwa a mkulo wa Yufurate, Shetari-Bozenai na mathubu anzanu m'nthemba yakumadokero dzuwa a mkulo wa Yufurate. “Fedzani kutali na Nyumba ya Mulungu, pontho lekani dzudzumisa basayo. Alekeni mkulu wa boma ya Yuda na akadamu a Chiyuda kuti amange pontho Nyumba ya Mulungu pambuto pakhali iyo kale pale. Natenepo ine pano ndikukutongani kuti muaphedze basayo. Pyonsene pyakufunika pabasayo pinapagalwi kabodzi kene monsene mwene na kobiri zakubulukira kuthumba yachifumu, kumsonkho wa kunthemba yakumadokero dzuwa a mkulo wa Yufurate, towera basa ileke dzudzumiswa. Nsiku na nsiku okhonda tchotchesa imwe mwathema kuapasa anyansembe mu Yerusalemu pyonsene pene pinasowa iwo: anamphulu achimuna, mabira penu anabira kuti zikhale nsembe zakupyerera kuna Mulungu wa kudzulu, penu tirigu, vinyu, munyu, penu mafuta aolivi. Penepi pyathema kuchitika towera iwo apereke nsembe zakukomera Mulungu wa kudzulu, pontho kuti iwo apemphere kuti mtsanzayiso wache ukhale pana ine na ananga. Ndikuthimiza kutonga kuti ngakhala munthu unango anakhonda vera utongi wenewu, mphalupalu ya panyumba pache mbichololwe, isongolwe pontho mbitungulirwe nayo mimbache, pontho nyumbache inasanduka mulu wa khuku. Mulungu ule adasankhula Yerusalemu kukhala mbuto yache yakupembedzerwapo mbavunge mfumu onsene penu anthu anaswipisa utongi wenewu, pontho kuyesera kuvunga Nyumba ya Mulungu. Ndine Dariusi apereka utongi wenewu. Iwo wathema kuverwa monsene mwene.” Penepo Tatenai, mkulu wa boma, Shetari-Bozenai na mathubu anzawo adachita ninga montho mudatongera mfumu. Akadamu a Chiyuda adachitisa basa yakumanga pontho Nyumba ya Mulungu kwenda m'tsogolo mwadidi. Iwo adawangiswa mtima na mphangwa za Hagai na Zekaria mwana Ido, maprofeti. Iwo adamalisa kumanga Nyumba ya Mulungu ninga montho mudaatongera Mulungu wa Israele, pontho na utongi wa Kirusi, Dariusi na Aritaserisese, mafumu a ku Peresia. Iwo adamalisa basayo pansiku yachitatu ya mwezi wa Adara, chaka chachitanthatu cha utongi wa Mfumu Dariusi. Tenepo Aisraele, anyansembe na Alevi pontho na anthu anango onsene ale akhadabwerera kubulukira kudziko ya unyaperezo, adapambulira Nyumba ya Mulungu mwakukomerwa. Pamwambo wakupambulira Nyumbayo kuna Mulungu, iwo adapereka ng'ombe zimuna dzana ibodzi, mabira madzana mawiri, anabira madzana manayi kukhala nsembe. Iwo adapereka pontho mbuzi khumi na ziwiri ninga chakupereka chakubulusira pyakudawa, mbuzi ibodzi kuimirira dzinza ibodzi ya Israele. Iwo adabwezera pontho m'mbuto mwawo anyansembe na Alevi malingana na magulu awo, kuphata basa m'Nyumba ya Mulungu mu Yerusalemu pakuteweza matongero adalembwa m'bukhu ya Mose ale. Anthu akhadabwerera kubulukira kudziko ya unyaperezo ale, adasekera Phwando ya Paska pansiku yakhumi na chinayi ya mwezi wakutoma wa chaka. Anyansembe na Alevi onsene akhadapichenesa okha ene, tenepo akhali akuchena pamaso pa Mulungu. Alevi adapha nyama kuti zikhale nsembe za Phwando ya Paska za anthu onsene akhadabwerera ale; za anyansembe na za iwo. Nsembe zidadyiwa na Aisraele onsene ale akhadabwerera kubulukira kudziko ya unyaperezo ale, pontho na anthu anango onsene ale adaleka njira zakuipa za anthu anango ale akhakhala m'dzikomo pontho akhadadza dzapembedza MBUYA Mulungu wa Israele. Nsiku zinomwe, iwo adasekera Phwando ya mikate yakusowa chakufufumisira mwakukomerwa. Iwo adakomerwa pyakwanga pene thangwi MBUYA adachitisa mfumu wa Asiria kuakomera mtima mwakuti iye adaaphedza basawo yakumanga pontho Nyumba ya Mulungu wa Israele. Pidagwanda pyaka pizinji pene, pikhali Aritaserisese mfumu wa ku Peresia, pakhali munthu unango dzinache Ezara, mwana Seraia, mwana Azaria, mwana Hilikia, mwana Shalumu, mwana Zadoki, mwana Ahitubu, mwana Amaria, mwana Azaria, mwana Meraioti, mwana Zerahia, mwana Uzi, mwana Buki, mwana Abishua, mwana Finiasi, mwana Eleazara, mwana Aroni Nyansembe Wamkulu. Ezara weneyu ngule adabulukira ku Babiloni. Iye akhali mfunzisi wakudziwisa mwadidi mwambo wa Mose, udapereka MBUYA Mulungu wa Israele ule. Mfumu adampasa pyonsene pidapempha iye, thangwi MBUYA Mulungu wache akhali naye. Anango mwa Aisraele, kuthimizapo anyansembe, Alevi, anyakuimba nyimbo, anyakulondali pamsuwo na anyakuphata basa m'Nyumba ya Mulungu adadzambo ku Yerusalemu chaka chachinomwe cha Mfumu Aritaserisese. Ezara adafika mu Yerusalemu mwezi wachishanu wa chaka chache chachinomwe. Ulendo wache adautomera ku Babiloni pansiku yakutoma ya mwezi wakutoma mbafika ku Yerusalemu pansiku yakutoma ya mwezi wachishanu thangwi Mulungu wache adamkomera mtima. Ezara adapipereka moyo wache onsene kuti adziwe matongero na mwambo wa MBUYA, pontho kufunzisa matongero ache pontho na pifunziso pyache kuna Aisraele. Mfumu Aritaserisese adalembera Ezara nyansembe pontho nyakudziwisa mwambo, ule adafunza pizinji pya matongero na mwambo wa MBUYA kuna Aisraele kalata ishi: “Kubulukira kuna Aritaserisese, mfumu wa mafumu, kwenda kuna Ezara nyansembe pontho nyakudziwisa mwambo wa MBUYA wa kudzulu. “Ine ndikutonga kuti muufumu wanga, Aisraele onsene, anyansembe na Alevi ale anafuna pyakwenda namwe ku Yerusalemu anakwanisa kwenda. Ine pabodzi pene na mapungu anga manomwe ndikukutumani kuti mukavunze-vunze pya mule munafambira pinthu mu Yerusalemu na Yuda, towera kuona ngakhala mwambo, udakupasani Mulungu wanu ule, ukuverwadi. Imwe mwathema kukwata mitukwa ya golidi na siliva inafuna ine na mapungu anga kupasa Mulungu wa Israele ile, ule Nyumbache ili ku Yerusalemu. Imwe mwathema kukwata golidi na siliva adasonkhesa imwe m'nthemba yonsene ya Babiloni na pyakupereka pidapereka Aisraele na anyansembe mwakufuna kwawo kuti pikhale pya ku Nyumba ya Mulungu wawo ku Yerusalemu. “Iwe wathema kuchita mphole-mphole pakuphatisa basa kobiri zenezi, tenepo ugule ng'ombe zimuna, mabira achimuna, mapira na vinyu mbupipereke nsembe paguwa yansembe m'Nyumba ya Mulungu ku Yerusalemu. Iwe na amunako munakwanisa kuphatisa basa golidi na siliva wakusalira pabasa yonsene malingana na kufuna kwa Mulungu wanu. Iwe wathema kupereka kuna Mulungu ku Yerusalemu pyombo pyonsene pyapaswa imwe kuti piphatiswe basa m'Nyumba ya Mulungu pile. Chinthu chonsene chinafuna imwe kuti chiphate basa pa Nyumba ya Mulungu mukachikwate kubulukira kuthumba yachifumu. “Ndikutonga mathubu onsene ale anakoya kobiri ya kunthemba yakumadokero dzuwa a mkulo wa Yufurate kupereka mwakukomerwa kuna Ezara nyakudziwisa mwambo wa Mulungu wa kudzulu pinthu pyonsene pinapempha iye; mpakana mdidache ukwane: siliva makilogramu pikwi pitatu na madzana manayi, tirigu makilogramu pikwi khumi, vinyu m'mabuyawo madzana manayi, mafuta aolivi m'mabuyawo madzana manayi, pontho na munyu uzinji ene ninga munafunikira ipyo. Imwe mwathema kuonesesa kuti mwapereka pyonsene pinafuna Mulungu wa kudzulu kuti piphatiswe basa pa Nyumbache, gopesera anandizhangalira ine na ale ene anafuna kudza m'nduli mwangamu. Imwe mwakhondeswa kukhomesa msonkho anyansembe, Alevi, anyakuimba nyimbo na anyakulondali misuwo ya Nyumba ya Mulungu penu anthu onsene akuphata basa m'Nyumba ya Mulunguyi. “Iwe Ezara, pakuphatisa basa nzeru zidakupasa Mulungu wako, wathema kusankhula amuna akudziwa mafambisiro a pinthu pontho na anyakutonga miseru kuti atonge anthu a kunthemba yakumadokero dzuwa a mkulo wa Yufurate, ale ambateweza mwambo wa Mulungu. Iwe wathema kufunzisa mwambowo kuna munthu onsene okhonda kuudziwa. Ngakhala munthu unango anakhonda kuvera mwambo wa Mulungu wanu penu matongero a mfumu, weneyo athema kutchunyuswa pikulu pene na imfa penu kuthamangiswa m'dziko, penu kupokoserwa pinthu pyache, penu kuikhwa m'perezo.” Ezara adalonga mbati, “Kuzani MBUYA Mulungu wa makolo athu. Iye achitisa mfumu kulemedza Nyumba ya Mulungu mu Yerusalemu na njira yeneyi. Tenepo na kundifuna kwache kokhonda mala kwandionesa iye, Mulungu achitisa mfumu na mapungu ache pontho na mathubu ache onsene amphamvu kundikomera mtima. Ndidawanga mtima thangwi MBUYA Mulungu wanga akhali na ine, natenepo ine ndakwanisa kunyengerera akadamu a mabanja azinji kubwerera nane pabodzi.” Awa mbakadamu a mabanja na anthu akhadalembwa pabodzi pene nawo, pontho ale adadza pabodzi pene na ine kubulukira kudziko ya Babiloni pandzidzi wa Mfumu Aritaserisese: Gereshomu wa mbumba ya Finiasi Daniele wa mbumba ya Itamara Hatushi mwana Shekania wa mbumba ya Davite Zekaria wa mbumba ya Paroshi pabodzi pene na amuna dzana na makumashanu a mbumbache (pile pidalembwa pya makolo awo pikhalipo) Eliehoenai mwana Zerahia wa mbumba ya Pahati-Moabu pabodzi pene na amuna madzana mawiri. Shekania mwana Yahaziele wa mbumba ya Zatu pabodzi pene na amuna madzana matatu. Ebedi mwana Yonatani wa mbumba ya Adini pabodzi pene na amuna makumashanu. Yeshaia mwana Atalia wa mbumba ya Elamu pabodzi pene na amuna makumanomwe. Zebadia mwana Mikaele wa mbumba ya Shefatia pabodzi pene na amuna makumasere. Obadia mwana Yehiele wa mbumba ya Yoabu pabodzi pene na amuna madzana mawiri na khumi na asere. Shelomiti mwana Yosifia wa mbumba ya Bani pabodzi pene na amuna dzana na makumatanthatu. Zekaria mwana Bebai wa mbumba ya Bebai pabodzi pene na amuna makumawiri na asere. Yohanani mwana Hakatani wa mbumba ya Azigadi pabodzi pene na amuna dzana ibodzi na khumi. Elifeleti, Yeuele na Shemaia wa mbumba ya Adonikamu pabodzi pene na amuna makumatanthatu (enewa adabwerera m'nduli mwache). Utai na Zakuri a mbumba ya Bigivai pabodzi pene na amuna makumanomwe. Ine ndagumanyisa gulu yonsene ya anthu pamgelo wakwendera ku Ahava mbatimanga msasa nsiku zitatu penepo. Ine ndidagumana kuti pagulupo pakhali anyansembe, kwache iwo hakhali Alevi tayu. Ine ndidachemeresa akadamu afemba ale akhali: Eliezere, Ariele, Shemaia, Elinatani, Yaribu, Elinatani, Natani, Zekaria na Meshulamu, pontho na afunzisi awiri Yoiaribu na Elinatani. Ine ndidaatuma kuna Ido, mkadamu wa ku Kasifia, kampempha iye pabodzi pene na anyakuphata basa anzache a m'Nyumba ya Mulungu akukhala kweneko ale kuti atitumizire anthu kuti atumikire m'Nyumba wa Mulungu wathu mu Yerusalemu. Na kukoma mtima kwa Mulungu, iwo adatitumizira Sherebia pabodzi pene na anache na abale ache, onsene pabodzi akhalipo amuna khumi na asere. Iye akhali munthu wakukwanisa pinthu, Mlevi wa mbumba ya Mahili. Iwo adatuma pontho Hashabia na Yeshaia a mbumba ya Merari pabodzi pene na abale awo makumawiri. Kuthimiza penepo pakhali pontho amuna madzana mawiri na makumawiri akuphata basa m'Nyumba ya Mulungu ale, gulu idakhazikisa Davite na mathubu ache kuti iphedze Alevi. Onsenewo adamala lembwa na madzinawo. Penepo chifupi na Mgelo wa Ahava, ine ndidapereka matongero akuti tonsenefe tipimane kudya, towera tipichepese pamaso pa Mulungu wathu kumpempha kuti ulendo wathu ife, anathu na pinthu pyathu pyonsene pene ukhale wadidi. Ndikhachita manyadzo kupempha mfumu kuti atipase anyankhondo na anyakutekenya akavalo kuti atitchinjirize kuna anyamalwathu panjira thangwi tikhadampanga mfumu kuti Mulungu wathu ambatsanzayisa munthu onsene ambamnyindira ule, kwache iye nkhabe komerwa tayu na anyakubauka kubuluka kuna iye, tenepo iye ambaatchunyusa. Natenepo ife tidapimana kudya na kupemphera kuna Mulungu wathu kuti atitchinjirize, iye adava kupemphera kwathu. Kubuluka penepo ndidapambulira kuna Mulungu anyansembe akulu khumi na awiri: Sherebia, Hashabia na anango khumi ale. Ine ndidapima siliva, golidi na pyombo pile pidapereka mfumu, mapungu ache na mathubu ache pontho na anthu a ku Israele kuti piphatiswe basa m'Nyumba ya Mulungu, tenepo ndidapipereka kuna anyansembe. Ine ndidalonga kuna iwo kuti, “Imwe ndimwe akupambulika kuna MBUYA Mulungu wa makolo anu, tenepo golidi, siliva na pyombo pyonsene pyagolidi pyadzeswa kuna iye ninga mitukwa yakuperekwa mwakufuna kwawo anthu mphyakupambulikambo. Piyang'anireni mwadidi mpakana pikafike ku Nyumba ya Mulungu. Kweneko m'masubi a anyansembe pipimeni mbamupipereke kuna anyansembe akulu na Alevi na kuna akadamu a Aisraele ku Yerusalemu.” Tenepo anyansembe na Alevi adakwata siliva, golidi na pyombo kuti aende napyo ku Nyumba ya Mulungu ku Yerusalemu. Pansiku yakhumi na chiwiri ya mwezi wakutoma, tidabuluka pa Mgelo wa Ahava kwenda ku Yerusalemu. Mulungu wathu akhali nafe mbatitchinjiriza kuna anyamalwa na anyakutibisalira pikhafamba ife. Pidafika ife ku Yerusalemu tidapuma nsiku zitatu. Kubuluka penepo pansiku yachinayi tidenda ku Nyumba ya Mulungu mbatipima golidi, siliva na pyombo mbatipipereka kuna nyansembe, Meremoti, mwana Uria. Iye akhali pabodzi pene na Eleazara mwana Finiasi pontho Alevi awiri, Yozabadi mwana Yeshua na Naodia mwana Binui. Pyonsene pidalengeswa mbipipimwa mwadidi mwene mbipilembwa na ndzidzi onthowo. Onsene ale akhadabwerera kubulukira kudziko ya unyaperezo adadza mbapereka nsembe zakupyerera kuna Mulungu wa Israele, ng'ombe zimuna khumi na ziwiri kuimirira Aisraele onsene, mabira amuna makumafemba na atanthatu, pontho anabira makumanomwe na anomwe. Iwo adapereka pontho nsembe mbuzi khumi na ziwiri kuti zikhale nsembe zakubulusira pyakudawa. Nyama zonsenezi zidaperekwa kuna MBUYA kuti zikhale nsembe zakupyerera. Iwo adakwata pontho kalata idaapasa mfumu mbakaipereka kuna akulu a boma na kuna mathubu a m'nthemba yakumadokero dzuwa a mkulo wa Yufurate, alembo adadza dzaphedza anthu, pontho na basa ya pa Nyumba ya Mulungu. Pikhadamala penepi kuchitika, akadamu a Aisraele adadza mbandipanga kuti anthu, anyansembe na Alevi hadapipambule okha ene kuna madziko adachita na iwo madire ale tayu; Aamoni, Amoabu na Aiguputo penu Akanani, Ahiti, Aperizi, Ayebusi na Aamori. Iwo akhachitambo pyakunyansa ninga pyontho pikhachita anthu ale. Ayuda na anawo ene akhasemba akazi a madziko enewa, tenepo anthu akuchena a Mulungu adaswipiswa. Akadamu na mathubu ndiye adanyanya kudawa. Pidava ine penepi ndidang'amba nguwo zanga na kutsukwala, ndidakwedzula tsisi yanga na ndevu zanga mbandikhala pansi wakusanyika pyakwanga pene mumtima mwanga. Ine ndidakhala penepo wakusanyika mumtima mpakana ndzidzi wakupereka nsembe zakumawulo udakwana, tenepo anthu adatoma kugumanyikana mwakundizungulira, onsene ale akhachita mantha na pinthu pidalonga Mulungu wa Israele pya kudawa kwa anthu akhadabwerera kubulukira kudziko ya unyaperezo. Pidafika ndzidzi wakupereka nsembe zakumawulo, ine ndidalamuka pakhalira ine pale, uku ndavala nguwo zanga zakung'ambika zile, ndidagodama kupemphera. Tenepo ndidafuthula manjanga kuna MBUYA Mulungu wanga mbandipemphera kuti, “Mulungu, ine ndina manyadzo kuti ndiyenuse nkhope yanga kuna imwe thangwi pyakudawa pyathu pyapiringana pyimo pyathu, pontho pyakuipa pyathu pyaphata thambo. Kubulukira ndzidzi wa makolo athu mpakana lero, ife anthu anu tadawa pikulu pene. Na thangwi ya pyakudawa pyathu, ife, mafumu athu, na anyansembe athu, tagwa m'manja mwa mafumu achilendo, pontho tachekwa, taberwa pinthu pyathu, pontho taphatwa ninga anyaperezo. Ife tachitiswa manyadzo pikulu pene ninga muna ipyo lero. Chinchino ndzidzi pang'ono, MBUYA Mulungu wathu mwatikomera mtima, pontho mwatawirisa anango a ife kupulumuka ku ubitchu mbatikhala pakupata m'mbuto yakuchenayi. Imwe mwatisudzula pa ubitchu mbamutipasa moyo wachinchino. Ife tikhali mabitchu, kwache imwe hamudatisiye mu ubitchumo tayu. Iye ationesa kutifuna kwache kokhonda mala pamaso pa mafumu a ku Peresia kutikomera mtima. Iye atipasa moyo wachinchino, towera tikamange pontho Nyumba ya Mulungu, ile ikhadasanduka madembe, pontho kuti tikhale pakupata muno mu Yuda na Yerusalemu. “Kwache chinchino Mulungu, tinalonganji papinthu pyonsene pyachitikapi? Ife taswa pontho matongero anu adatipasa imwe kudzera muna anyabasanu maprofeti ale. Iwo adatipanga kuti dziko ikhaenda ife kapokosera ile, idadzala na pyakuipa thangwi anthu ache adamala kuiswipisa na mabasawo akunyansa akhaphata iwo kubulukira nkhomo mpakana nkhomo inango ya dzikoyo. Iwo adatipanga kuti tileke semberana nawo, pontho tileke kuaphedza kuti pinthu pyawo piafambire mwadidi, ngakhala tikhafuna kuti tidye pyadidi pya dzikoyo mbatipisiyirambo pidzukulu pyathu kwenda na kwenda. Podi kwene kuti pinthu pyonsenepi pikhachitika kuna ife kutitchunyusa thangwi ya pyakudawa na pyakuipa pyathu, tapidziwa kuti imwe Mulungu wathu mwatitchunyusa pang'ono nee ninga mudathemera ife kutchunyuswa tayu, pontho mwatitawirisa kuti tikhale na moyo. Apo tenepambo tinakwanisa tani pontho kukhonda matongero anu mbatisemberana na anthu akudawikawa? Ngakhala ife tinachita tenepo, imwe munatizhangalira pyakwanga pene mwakuti imwe munativungiratu monsene mwene mbamukhonda tawirisa kuti pasale munthu na mbodzi ene na moyo. MBUYA Mulungu wa Israele, ndimwe wakulungama, tenepo imwe mwatitawirisa kuti tikhale na moyo. Ife tatawira kukudawirani kwathu, podi kwene kuti na thangwi ya pyakudawa pyathu ife nee tathema kudza pamaso panu tayu.” Ndzidzi ukhapemphera Ezara na kubweka kudawa, kulira na kupigwisa yekha ene patsogolo pa Nyumba ya Mulungu, mwinji wa Aisraele; amuna, akazi, na ana ene, adagumanyikana mwakumzungulira. Iwombo akhalira pikulu pene. Tenepo Shekania mwana Yehiele wa mbumba ya Elamu adalonga kuna Ezara mbati, “Ife taleka kukhala akukhulupirika kuna Mulungu thangwi ya kusemba akazi achilendo, kwache podi kwene kuti pili tenepo, Aisraele ana chidikhiro basi. Chinchino ife tathema kudumbira pikulu pene kuna Mulungu wathu kuti ife tinati tigwinye kwawo akazi achilendowa na anawo ene. Ife tinati tichite pinthu pinatipanga iwe na anthu ale ambagopa matongero a Mulungu wathu. Penepi mbapichitwe malingana na mwambo wa Mulungu. Lamuka Ezara, penepi pili m'manja mwako. Ife tili kunduli kwako, natenepo wangisa mbupichite.” Tenepo Ezara adatoma na kudumbirisa anyansembe akulu, Alevi na Aisraele anango onsene kuti iwo anachita pinthu pidanyerezera Shekania kuti pichitwe pile. Tenepo iye adabuluka patsogolo pa Nyumba ya Mulungu pale mbaenda kusubi a Yehohanani mwana Eliashibu mbakhalapo mosiku onsene uku akulira thangwi ya kukhonda khulupirika kwa anthu akhadabulukira kudziko ya unyaperezo ale. Iye hadadye penu kumwa na chinthu chene tayu. Mphangwa zidatumizwa mu Yerusalemu na mu Yuda monsene kuti anthu akhadabulukira kudziko ya unyaperezo ale athema kugumanyikana mu Yerusalemu. Mathubu na akadamu adatonga kuti, “Ngakhala munthu unango anachimwana kudza pansiku zitatu, pinthu pyache pyonsene pyathema kupokoserwa, pontho athema kutaya chidzo chache chakukhala mbodzi wa dzinzayi.” Nsiku zenezi pansiku yachimakumawiri ya mwezi wachifemba, amuna onsene akukhala m'nthemba ya Yuda na Benjemani adadza ku Yerusalemu mbagumanyikana pachintalo cha Nyumba ya Mulungu. Kunja kukhavumba mvula pyakwanga, tenepo na thangwi ya kunja pontho na kufunika kwa mgumanowo, munthu onsene akhatetemera. Ezara nyansembe adaimira mbalonga kuna iwo mbati, “Imwe mwakhonda kukhulupirika pakusemba akazi achilendo, kuthimizira kudawa pa Israele. Chinchino mphapo, bwekani pyakudawa pyanu kuna MBUYA, Mulungu wa makolo anu mbamuchite pyakumkomera. Lekanani na alendo ambakhala m'dziko mwathu muno ale, pontho na akazi achilendowo.” Anthu adatawira mwakukhuwa mbati, “Ife tinachita pyonsene pene pinalonga iwe. Kwache pano pana anthu azinji, pontho kunjaku kuna mvula, tenepo ife nkhabe kwanisa kuimira pakwecha tayu. Kuthimiza penepo penepi nkhabe kupimalisa nsiku ibodzi penu ziwiri tayu, thangwi ife tadawa pikulu pene. Aleke akadamu apichite m'mbuto mwa Aisraele onsene. Tenepo munthu onsene m'maluwani mwathu ule adasemba mkazi wachilendo mbadze pandzidzi wakusankhulika pabodzi pene na akadamu na anyakutonga miseru a mumzinda mwawo, mpakana ukali wa Mulungu pana ife umbombowe.” Nkhabe munthu na mbodzi ene adapokanyisa penepi tayu kupambula Yonatani mwana Asahele na Yahizeia mwana Tikiva, ale akhali khundu ibodzi ene na Meshulamu na Shabetai Mlevi. Anyakubwerera kubulukira kudziko ya unyaperezo ale, adaphatizana nawo manyerezero enewo, tenepo Ezara adasankhula amuna pakati pa mbumba mbaalemba madzinawo. Pansiku yakutoma ya mwezi wakhumi, iwo adatoma kuvunza-vunza, tenepo kumala kwa miyezi mitatu, iwo adamalisa miseru yonsene ya amuna akukhala na akazi achilendo ale. Pakati pa pidzukulu pya anyansembe amuna awa ndiye akhadasemba akazi achilendo: Kubulukira kuna pidzukulu pya Yeshua mwana Yozadaki na abale ache: Maaseia, Eliezere, Yaribu na Gedalia. Iwo onsene adadumbira kusiya akazawo, pontho munthu onsene adapereka bira wamamuna kubulukira pa mkumbi wache kuti akhale nsembe yakubulusira pyakudawa. Kubulukira kuna pidzukulu pya Imeri akhali Hanani na Zebadia. Kubulukira kuna pidzukulu pya Harimu akhali Maaseia, Elia, Shemaia, Yehiele na Uzia. Kubulukira kuna pidzukulu pya Pashuri akhali Elioenai, Maaseia, Ishimaele, Netanele, Yozabadi na Elasa. Pakati pa Alevi akhali Yozabadi, Shimei, Kelaia, (weneyu ndi Kelita), Petahia, Yuda na Eliezere. Kubulukira pakati pa anyakuimba nyimbo akhali Eliashibu. Kubulukira pakati pa anyakuyang'anira Nyumba ya Mulungu akhali Shalumu, Telemu na Uri. Pontho kubulukira pakati pa Aisraele anango: Kubulukira kuna pidzukulu pya Paroshi akhali Ramia, Izia, Malikia, Miamini, Eleazara, Malikia na Benaia. Kubulukira kuna pidzukulu pya Elamu akhali Matania, Zekaria, Yehiele, Abidi, Yeremoti na Elia. Kubulukira kuna pidzukulu pya Zatu akhali Elioenai, Eliashibu, Matania, Yeremoti, Zabadu na Aziza. Kubulukira kuna pidzukulu pya Bebai akhali Yehohanani, Hanania, Zabai na Atilai. Kubulukira kuna pidzukulu pya Bani akhali Meshulamu, Maluki, Adaia, Yashubu, Sheale na Yeremoti. Kubulukira kuna pidzukulu pya Pahati-Moabu akhali Adina, Kelali, Benaia, Maaseia, Matania, Bezalele, Binui na Manase. Kubulukira kuna pidzukulu pya Harimu akhali Eliezere, Ishia, Malikia, Shemaia, Shimeoni, Benjemani, Maluki na Shemaria. Kubulukira kuna pidzukulu pya Hashumu akhali Metania, Matata, Zabadu, Elifeleti, Yeremai, Manase na Shimei. Kubulukira kuna pidzukulu pya Bani akhali Maadai, Amuramu, Uele, Benaia, Bedaia, Keluhi, Vania, Meremoti, Eliashibu, Matania, Matenai na Yaasu. Kubulukira kuna pidzukulu pya Binui akhali Shimei, Shelemia, Natani, Adaia, Makinadebai, Shashai, Sharai Azarele, Shelemia, Shemaria, Shalumu, Amaria na Yosefe. Kubulukira kuna pidzukulu pya Nebo akhali Yeiele, Matitia, Zabadu, Zebina, Yadai, Yowele na Benaia. Onsenewa akhadasemba akazi achilendo, tenepo iwo adaagwinya kwawo pabodzi pene na anawo ene. Awa ndi mafala a Nehemia mwana Hakalia: Mwezi wa Kisilevi chaka chamakumawiri ndzidzi ukhatonga Mfumu Aritaserisese, ine Nehemia ndikhali ku Susa mzinda ukulu. Mbaleanga Hanani adadza kubulukira ku Yuda pabodzi pene na amuna anango mbandiavunza pya Yerusalemu na pya Ayuda, ale akhadabwerera kubulukira ku Babiloni m'dziko ya unyaperezo. Iwo adandipanga kuti ale akhadasala na moyo mbabwerera kudziko kwawo akhali panyatwa zikulu pontho kuti alendo akhakhala chifupi na iwo ale, adaalulupisa. Iwo adandipanga kuti mpanda wa Yerusalemu wagwa, pontho misuwo yache yavungwa na moto. Pidava ine pyonsenepi ndidakhala pansi mbandilira. Ine ndidasintili mbandipimana kudya nsiku zizinji zene mbandipemphera pamaso pa Mulungu wa kudzulu. Ine ndidalonga kuti, “MBUYA Mulungu wa kudzulu. Ndimwe wamkulu pontho wakugopeka, ule ambakoya chiverano chache mbaonesa kuafuna kwache kokhonda mala anthu ale ambamfuna mbavera matongero ache. Ikhani khutu na kufungula maso anu kuna kupemphera kwa nyabasanu, ule akupempherera anyabasanu, Aisraele, mosiku na masikati. Ine ndikutawira kuti ife Aisraele tadawa. Makolo anga na ine tadawa. Ife takudawirani, pontho ife sidachite malingana na matongero anu tayu. Ife sidakoye mwambo wanu udatipasa imwe kudzera muna Mose, nyabasanu ule tayu. Chinchino kumbukani pidapanga imwe Mose pile kuti, ‘Ngakhala imwe Aisraele munakhonda kukhulupirika kuna ine, ine ndinakubalalisani pakati pa madzinza anango. Mbwenye ngakhala munabwerera kuna ine mbamuchita pinthu pidakutongani ine pile, ine ndinakubwezerani kumbuto idasankhula ine kuti ndipembedzwemo ile, podi kwene kuti imwe mwabalaliswa kumadolomero a dziko yapansi.’ “Mbuya awa mbanyabasanu, anthu anu adapulumusa imwe na mphamvu zanu zikulu ale. Veserani kupemphera kwanga pontho na kupemphera kwa anyabasanu anango onsene, ambafuna kudzesa chilemedzo kuna dzinanu ale. Chitisani ine, nyabasanu, kukhala wakupikwanisa mbamuchitise Mfumu kundikomera mtima.” Ndzidzi wenewo ine ndikhali nyakufiliviri vinyu kuna mfumu. Nsiku inango pidagwanda miyezi minayi pikhadya Mfumu Aritaserisese ndidamfiliviri vinyu. Chipo iye hadandione wakutsukwala pamaso pache tayu, tenepo iye adandivunza mbati, “Watani unatsukwala tenepa? Iwe nkhabe kuva manungo kupha tayu, mwinango pana chinango chinakuchitisa kutsukwala tenepa.” Ine ndidaphatwa na mantha pyakwanga, kwache ndidalonga kuna mfumu kuti, “Mfumu mbakhale na moyo kwenda na kwenda. Ndinakhonda tani kuoneka wakutsukwala, mwenemo mzinda udaikhwa makolo anga m'masiye lero wasanduka madembe pontho misuwo ya mpandache yamala piswa moto.” Mfumu adavunza mbati, “Apo chinafuna iwe ninji?” Ine ndidapemphera kuna Mulungu wa kudzulu, tenepo ndidalonga kuna mfumu kuti, “Ngakhala pinakukomerani imwe mfumu, pontho ngakhala mwakomerwa nane, nditawiriseni kwenda kudziko ya Yuda mumzinda mudaikhwa m'masiye makolo anga mule, towera ndikamange pontho mzindawo.” Tenepo mfumu, mwenemo matsano akhala m'khundu mwache, adandivunza mbati, “Ulendowo unakwata ndzidzi ukulu tani, pontho unabwerako lini?” Pidamkomera mfumu kundigwinya, tenepo ine ndidampanga ndzidzi wache. Tenepo ndidampempha kuti andipase kalata yakwenda nayo kuna akulu a boma a kunthemba yakumadokero dzuwa a mkulo wa Yufurate kuti anditawirise kugwanda mpakana ku Yuda. Ndidapempha pontho kalata yakwenda nayo kuna Asafu nyakuyang'anira msitu wachifumu, kumpanga kuti andipase matabwa akumangira misuwo ya mpanda wa nyumba ya anyankhondo akulondali Nyumba ya Mulungu ale, akumangira misuwo ya mpanda wa mzinda pontho ya nyumba ikhafuna ine kukhala ile. Mfumu adandipasa pyonsene pidampempha ine, thangwi MBUYA Mulungu akhali nane. Mfumu adatuma akadamu a anyankhondo na anyakupakira akavalo pabodzi pene na ine, tenepo ndidautoma ulendo wakwenda kumadokero dzuwa a mkulo wa Yufurate. Kweneko ine ndidapereka kalata kuna akulu a boma, ile idabulukira kuna mfumu. Mbwenye Sanibalati wa kuluwani ya Beti-Horoni na Tobia, thubu wa nthemba ya Amoni, adava kuti munthu unango adza dzachitira Aisraele udidi, tenepo iwo adaipirwa napyo pikulu pene. Ine ndidenda ku Yerusalemu, mbwenye nsiku zitatu ine sidapange munthu na mbodzi ene tayu pinthu pidandipepesera Mulungu mumtimamu kuti ndipichite mu Yerusalemu na Yuda. Tenepo pachiti-chiti ndidalamuka mbindibuluka panja pabodzi pene na anzanga anango. Nyama idakwata ife ikhali bulu ene adapakira ine ule. Ukhali mosiku pidabuluka ine mumzinda kutchithira ku Msuwo wa Kuphedi, mbandienda kupiringana Mphuno ya Nyangume mpakana ku Msuwo wa Khuku. Pikhafamba ine, ndidaona mpanda wakugwa ule, pontho na misuwo ikhadavungwa na moto ile. Kubuluka penepo ndidenda ku Msuwo wa Mphuno ya madzi pontho na ku Thawale ya Mfumu. Bulu adapakira ine ule hadakwanise kugumana njira tayu, thangwi ya madongolomwa. Natenepo ndidatchithira kuphedi ya Kidroni mbandifamba m'khundu-khundu mwa mpanda wa mzinda kuuona mwadidi. Kubuluka penepo ndidabwerera kunjira idadza na ine ile, kubwerera mumzinda mbandipita na pa Msuwo wa Kuphedi. Nkhabe thubu na mbodzi ene adadziwa kukhali ine na pikhachita ine pile tayu. Na ndzidzi wenewu ene sidalonge chinthu na chibodzi chene kuna Ayuda anzanga tayu; anyansembe, akadamu, mathubu penu anthu anango ene, ale adathema kukwata khundu pabasa yeneyi. Kwache ndzidzi wenewu ndidalonga kuna iwo kuti, “Yang'anani nyatwa ina ifeyi, thangwi Yerusalemu asanduka madembe, pontho misuwo yache yamala vungwa. Tendeni timange pontho mpanda wa mzinda mbatibulusa manyadzo ana ifewa.” Pontho ndidaapanga mule mukhali Mulungu na ine mbandiphedza pontho na pinthu pidalonga mfumu kuna ine. Iwo adatawira mbati, “Tendeni titome basa yakumanga.” Tenepo iwo adasasanyika kutoma basayo. Pidava Sanibalati na Tobia pontho Geshemu Muarabu pya pinthu pikhasasanya ife kupichita pile, iwo adatiseka mbalonga mbati, “Ayi chinachita imwechi ninji? Ayi imwe munafuna kupandukira mfumu?” Ine ndidatawira kuti, “Mulungu wa kudzulu anatichitisa kuti tipikwanise. Ife ndife anyabasache pontho tinati titome pontho mzindawu. Mbwenye kulonga pya imwe, imwe nkhabe khundu na chinthu chonsene mu Yerusalemu, pontho imwe nkhabe khundu na mitemo yache tayu.” Umu ndi mule mudamangirwa mpanda wa mzinda wa Yerusalemu. Nyansembe Wamkulu Eliashibu pabodzi pene na anyansembe anzache adamanga pontho Msuwo wa Mabira. Iwo adaupambulira kuna MBUYA mbauikha pontho m'mbuto mwache mbukhala Nsanja ya Dzana mbaipambula mpakana mbufika pontho ku Nsanja ya Hananele. Amuna a ku Yeriko adamanga khundu inango, Zakuri mwana Imri adamangambo khundu inango. Mbumba ya Hasena ndiye idamanga Msuwo wa Nsomba. Iwo adaikha matabwa na misuwo yache ene m'mbuto mwache, mbaikha pyakumangira pya mazinga na mphinga zasimbi. Meremoti mwana Uria pontho mdzukuluache Hakozi adamanga khundu inango. Meshulamu mwana Berekia pontho mdzukuluache Meshezabele adamanga khundu inango, Zadoki mwana Baana adamangambo khundu inango. Amuna a ku Tekoa adamanga khundu inango, kwache akulu-akulu a mumzindamo adakhonda kuphata basa idapaswa iwo na anyakuyang'anira basa ale. Yoiada mwana Pasea pabodzi na Meshulamu mwana Besodeia adamanga Msuwo wa Yeshana. Iwo adaikha matabwa na misuwo yache ene m'mbuto mwache, mbaikha pyakumangira pya mazinga na mphinga zasimbi. Melatia wa ku Gibeoni, Yadoni wa ku Meronoti na amuna a ku Gibeoni na ku Mizipa adamanga khundu inango mpakana kunyumba ya mkulu wa boma ya nthemba yakumadokero dzuwa a mkulo wa Yufurate. Uziele mwana Harihaia nyakufula golidi adamanga khundu inango. Hanania nyakusasanya mafuta akununkhira adamangambo khundu inango mpakana ku Fufu ya Ntchindu. Refaia mwana Huri mtongi wa khundu inango ya nthemba ya Yerusalemu adamangambo khundu inango. Yedaia mwana Harumafu adamangambo khundu inango, ikhali chifupi na nyumbache ile. Hatushi mwana Hashabineia adamangambo khundu inango. Malikia mwana Harimu na Hashubu mwana Pahati-Moabu adamangambo khundu inango, pontho na Nsanja ya Mauvuni. Shalumu mwana Haloheshi, mtongi wa khundu inango ya nthemba ya Yerusalemu adamangambo khundu inango. Anache achikazi adamphedza basayo. Hanuni na mzika za mzinda wa Zanoa adamanga pontho Msuwo wa Kuphedi. Iwo adaikha matabwa na misuwo yache ene m'mbuto mwache, mbaikha pyakumangira pya mazinga na mphinga zasimbi. Iwo adasasanya pontho fufu yakulapha makhono madzana manayi na anayi mbafika ku Msuwo wa Khuku. Malikia mwana Rekabu mtongi wa nthemba ya Beti-Hakeremu adamanga pontho Msuwo wa Khuku. Iye adaikha matabwa na misuwo yache ene m'mbuto mwache, mbaikha pyakumangira pya mazinga na mphinga zasimbi. Shalumu mwana Kolihoze mtongi wa nthemba ya Mizipa adamanga pontho Msuwo wa Mphuno ya madzi. Iye adaikha nsoyi padzulu pa msuwo mbaikha matabwa na misuwo yache ene m'mbuto mwache, mbaikha pyakumangira pya mazinga na mphinga zasimbi. Pathawale ya Shela iye adamanga pontho fufu ya chifupi na munda wachifumu mpakana ku nsikada zakutchithira kubulukira kumzinda wa Davite. Nehemia mwana Azibuku mtongi wa nthemba inango ya Beti-Zuri adamangambo khundu inango ya mpanda mpakana kunthumbi ya Davite, kuthawale na ku Nyumba ya Anyankhondo akuveka. Alevi ale adamanga pontho makhundu anango azinji a mpanda mbawa: Rehumu mwana Bani adamangambo khundu inango; Hashabia mtongi wa khundu inango ya nthemba ya Keila adamangambo khundu inango m'mbuto mwa anthu a m'nthemba mwache; Bavai mwana Henadadi mtongi wa nthemba inango ya Keila adamangambo khundu inango; Ezeri mwana Yeshua mtongi wa Mizipa adamanga khundu inango kunkhope kwa nyumba yakukoyeramo pida pyankhondo mpakana pambuto padagonya fufu; Baruki mwana Zabai adamangambo khundu inango mpakana kumsuwo wa nyumba ya Eliashibu, Nyansembe Wamkulu; Meremoti mwana Uria pontho mdzukuluache Hakozi adamangambo khundu inango mpakana kumadolomero a nyumba ya Eliashibu. Awa mbanyansembe ale adamangambo makhundu anango azinji a mpanda: Anyansembe a kunthemba yakuzungulira Yerusalemu adamangambo khundu inango; Benjemani na Hashubu adamangambo khundu inango ile ikhali mwakuyang'anisana na nyumba zawo; Azaria mwana Maaseia pontho mdzukuluache Anania adamangambo khundu inango ile ikhadayang'anisana na nyumbache. Binui mwana Henadadi adamangambo khundu inango, kubulukira kunyumba ya Azaria mpakana padagonya fufu. Amuna a ku Tekoa adamangambo khundu inango, khundu yawo yachiwiri kuimanga, kubulukira kunkhomo yakuyang'anisana na nsanja ikulu ya anyakulondali ku Nyumba ya Mulungu mpakana kufufu chifupi na Ofele. Gulu ya anyansembe adamangambo khundu inango kwendera kumpoto kubulukira ku Msuwo wa Akavalo kada munthu kumanga mwakuyang'anisana na nyumbache. Zadoki mwana Imeri adamangambo khundu inango ikhadayang'anisana na nyumbache ile. Shemaia mwana Shekania, nyakulondali Msuwo wa Kumabulukiro dzuwa, adamangambo khundu inango. Hanania mwana Shelemia pabodzi pene na Hanuni mwana wachitanthatu wa Zalafu adamangambo khundu inango; yeneyi ikhali khundu yawo yachiwiri kuimanga. Meshulamu mwana Berekia adamangambo khundu inango, ile ikhali mwakuyang'anisana na nyumbache. Malikia nyakufula golidi adamangambo khundu inango mpakana kunyumba ikhakhala anyakuphata basa pa Nyumba ya Mulungu na anyakuchita malonda, ile ikhali chifupi na Msuwo wa Mifikadi chifupi na subi yapadzulu kunkhomo yakumabulukiro dzuwa ya fufu. Anyakufula golidi na anyakuchita malonda adamangambo khundu yakumalisira kubulukira kusubi pankhomo mpakana ku Msuwo wa Mabira. Pidapiva Sanibalati kuti ife tikhamanga pontho mpanda, iye adaswirizwa napyo mbatoma kutisedegula. Iye adatitikana ife Ayuda. Pamaso pa anzache na anyankhondo a ku Samaria adalonga mbati, “Ayuda akusowa mphamvuwa akuchitanji? Ayi iwo anamanga pontho mpanda? Ayi iwo anapereka nsembe, pontho kumalisa basa pansiku ibodzi basi? Ayi iwo angakwanise kusasanya miyala yakumanga nayo kubulukira kumulu wa madongolomwa akupiswa motowa?” Tobia adaimira penepo m'khundu mwache mbathimiza kulonga mbati, “Ayi mpanda unafuna iwo kumangawo ngwakutani? Podi na mbinzi ene ungakwirapo unakwanisa kuugwisa.” Ine ndidapemphera kuti, “Mulungu ngavesereni kutisedegula kunachita iwoku. Chitisani kutisedegula kunachita iwoku kugwere pamsolo pawo. Iwo mbaberwe pinthu pyonsene pina iwo, pontho mbakwatwe kukhala anyaperezo kudziko yachilendo. Lekani kualekerera pyakuipa pinachita iwopi, pontho lekani duwalira pyakudawa pyawo, thangwi iwo atitikana ife, ale tikumanga mpanda.” Ife tidathimiza kumanga mpanda ule. Chengo chache chidafika kati na kati, thangwi anthu akhali na chipapu kufuna kuphata basa. Sanibalati, Tobia na anthu a ku Arabia, Amoni na Ashidodi adava kuti basa yakumanga mpanda wa Yerusalemu ikhaenda m'tsogolo, pontho kuti mipata ikhali m'mafufu ile idafungiswa, tenepo iwo adazhangali napyo pyakwanga. Natenepo iwo onsene adasasanya pya kudza ku Yerusalemu dzasosa anthu, pontho kuadzudzumisa pa basawoyo, mbwenye ife tidapemphera kuna Mulungu wathu, pontho mbatiikha anyakulondali mosiku na masikati gopesera anyamalwathu. Anthu a ku Yuda akhali na nyimbo yawo ikhaimba iwo: “Mphamvu za anyakuphata basa zikumala! Pana madongolomwa azinji kuti tiataye! Apo ife tinakwanisa tani kumanga mafufuwo lero?” Anyamalwathu akhanyerezera kuti ife nee tinaaona, penu kudziwa pinthu pinachita iwo tayu mpakana iwo atigundikiza mbatipha, towera basayi ilekeke. Mbwenye ndzidzi uzinji Ayuda, akhakhala pakati pa anyamalwathu ale, akhadza dzaticheuza pya pinthu pikhasasanya anyamalwathu kuchita. Tenepo ndidapanga anthu kuti aphatire matalasada, madipa na mauta mbandiaikha malingana na mabanjawo kunduli kwa mafufu ponsene pale pakhali pokhonda mala. Ine ndidaona kuti anthu adaswipa mtima, natenepo ndidalonga kuna iwo na kuna akadamu awo kuti, “Lekani chita mantha na anyamalwathuwa. Kumbukani Mbuya, ule ngwamkulu pontho wakugopeka, pontho menyerani nkhondo abale anu, ananu, akazanu pontho na pya m'nyumba mwanu mwene.” Anyamalwathu adapiva kuti ife tadziwa pinthu pidasasanya iwo kupichita kuna ife, pontho iwo adadzindikira kuti Mulungu adadzudzumisa pidasasanya iwo pile. Natenepo tonsene tidabwerera kumanga pontho mpandawu. Kubuluka ndzidzi wenewo anango a amunanga adaphata basa mwenemo, anangombo uku aphatira madipa, pyakugedera matswimo, mauta pontho kuvala pida pyankhondo gopesera anyamalwathu. Akadamu athu adaphedza monsene mwene anthu a ku Yuda akhamanga pontho mafufu ale. Podi na ale ene akhathukula pyakumangira, akhaphata basa na mkono ubodzi uku aphatira chida kumkono unango, pontho anyakumanga onsene adamala feka matalasada m'chuno mwawo. Munthu akhaliza ngoma ule, akhali na ine pano. Ine ndidapanga anthu, mathubu awo na akadamu awo kuti, “Basayi ikuphatika pyakwanga pontho yakula pyakwanga mwakuti mpanda wakulapha watilekanisa kuna unango na mwanzache. Ngakhala imwe munava kulira kwa ngoma gumanyikanani mwakundizungulira. Mulungu wathu anatimenyera nkhondo.” Natenepo nsiku zonsene kutomera m'makalakwecha mpakana nyenyezi kubuluka na mosiku, anango a amunanga akhaphata basa mwenemo anangombowo akhaonera uku aphatira madipawo. Ndzidzi wenewu ndidapanga amuna akhayang'anira ale kuti iwo pabodzi pene na anyakuphedzera onsene akhale mu Yerusalemu na mosiku, towera ife tiyang'anire mzinda na mosiku mbatiphata basa na masikati. Podi na mosiku ene ine sidadule nguwo zanga tayu, nee anzanga, anyabasa penu anyakuyang'anira, kugopesera anyamalwa. Tenepo tonsene tidaphatira pida m'manja mwathu. Pidagwanda ndzidzi ene anthu azinji, amuna na akazi ene, adatoma kudungunya thangwi ya Ayuda anzawo. Anango adalonga mbati, “Ife tina mabanja akulu-akulu. Tenepo tinafuna mapira towera tikhale na moyo.” Anango adalonga mbati, “Ife tikuchitisa pinyolo mindathu, mindathu yamfesa na nyumba zathu zene kuti tigumane mapira akukwana towera tileke kufa na njala.” Anangombo akhalonga mbati, “Ife tikufiyali kobiri towera tikhomere msonkho mindathu na minda yamfesa kuna mfumu. Ife ndife a dzinza ibodzi ene na Ayuda anzathuwa. Ayi anathu si sasawa na anawo tayu? Ife tikukhakhamizwa kupereka anathu kuti akhale mabitchu mwakuti anathu anango achikazi aguliswa kale ninga mabitchu. Ife nkhabe pakuphata tayu, thangwi mindathu na minda yamfesa yamala pokoserwa.” Pidava ine kudungunya kwawo ndidazhangali pyakwanga, mbandinyerezera kuchitapo pinthu. Ine ndidalongera mathubu na akadamu kuti, “Imwe mukupondereza abale anu.” Ine ndidagumanyisa mgumano wa anthu onsene kuti ndimalise pinthu penepi, mbandilonga kuti, “Ninga mwapikwanisira ife, taombola Ayuda anzathu, ale adaguliswa ninga mabitchu a anthu achilendo. Apo chinchino mukukhakhamiza abale anu kupigulisa ninga mabitchu kuna imwe Ayuda anzawo!” Akadamu ale adamatama mbasowa chakulonga. Tenepo ine ndidalonga kuti, “Pinachita imwepi mphyakuipa! Imwe mwathema kuvera Mulungu mbamuchita pinthu pyakulungama. Penepo imwe nee mbamudachitisa anyamalwathu, anthu okhonda khala Ayuda, kutiselusa tayu. Ine, abale anga na anyabasanga adafiyalisambo anthu kobiri na mapira, tenepo mbatilekeni kuchitisa katapira. Bwezerani mindawo, mindawo yamfesa na yaolivi, pontho misawo kabodzi kene. Apagalini katapira adatambira imwe kubulukira pa mapira, kobiri, vinyu, na mafuta aolivi.” Akadamu adatawira mbati, “Ife tinachita ninga munalongera imwe. Ife tinati tibwezere pinthu pidakwata ife. Ife nkhabeve funa kuti atipase chinthu na chibodzi chene tayu.” Ine ndidachemeresa anyansembe mbandichitisa akadamu ale kudumbira pamaso pawo kuti anakoya pikhadapangana ife pile. Tenepo ine ndidadula mthimbalimba ukhadamanga ine m'chuno mwanga ule mbandiugubudza pontho mbandilonga kuti, “Umu ndi mule munafuna Mulungu dzagubudzira munthu onsene wa imwe anaswa pinthu pyapangana ife pile.” Ine ndidalonga kuti, “Mulungu anakupokoserani misanu, pontho na pinthu pyonsene pina imwe mbakusiyani chimanja-manja.” Munthu onsene ule akhali penepo adalonga mbati, “Ameni, pontho MBUYA mbakuzwe.” Akadamu adakoya pidadumbira iwo pile. Ndzidzi onsene wa pyaka khumi na piwiri pikhali ine mkulu wa boma wa dziko ya Yuda, kubulukira chaka chamakumawiri cha utongi wa Aritaserisese mpakana chaka chache chamakumatatu na chiwiri, nee abale anga penu ine tidadya tayu pyakudya pidathema ine kutambira ninga mkulu wa boma. Mbwenye mkulu wa boma onsene, ule akhali pampando ine mbindidzati pitapo, adanensa anthu mbaapanga kuti ampase kobiri zasiliva makumanayi nsiku na nsiku padzulu pa pyakudya na vinyu. Podi na anyabasawo ene adaponderezambo anthu. Kwache ine sidapichite ninga mukhachitira iwo tayu, thangwi ine ndikhali munthu wakugopa Mulungu. Ine ndidaikha mtimanga onsene pabasa yakumanga pontho mafufu. Amunanga onsene ndidaagumanyisa pabodzi kuphata basa. Ine sidagule mbuto ninga yanga ene tayu. Ndzidzi uzinji ene ine ndikhadyesa Ayuda dzana na makumashanu pabodzi pene na akadamu awo padzulu pa onsene akhadza kuna ine kubulukira kumadziko akuzungulira ale. Nsiku na nsiku ine ndikhasasanyirwa ng'ombe imuna, mabira adidiletu atanthatu na nkhuku zizinji, pontho kumala kwa nsiku khumi zonsene ine ndikhapereka vinyu wakuinjipa wa mtundu onsene. Kwache ine sidapemphe tayu pinthu pidathema mkulu wa boma kutambira, thangwi ndikhapidziwa kuti penepi pidanensa anthu pyakwanga pene. Imwe Mulungu wanga, ndikomereni mtima mbamukumbuke pinthu pyonsene pyachitira ine anthuwa. Sanibalati, Tobia, Geshemu, na anyamalwathu onsene adapiva kuti tikhadamalisa basa yakumanga mpanda, pontho pakhali nkhabe panango pakusalira tayu, podi kwene kuti tikhadadzati kuikha misuwo m'mbuto mwache tayu. Natenepo Sanibalati na Geshemu adatuma anyamphangwa kuna ine kundipanga kuti ndikagumanikane nawo pamudzi ubodzi paphedi ya Ono. Penepa iwo akhafuna kandichita pyakuipa. Ine ndidatuma anyamphangwa kalonga kuna iwo kuti, “Ine ndikuphata basa yakufunika, tenepo ine sinakwanisa kwendako tayu. Ine nkhabe tawira kuti basa iimire thangwi ya kudza dzaonana namwe tayu.” Iwo adanditumira pontho mphangwa ninga zakutoma zile kanayi, kwache ndzidzi onsene ine ndikhatawira chibodzi-bodzi. Tenepo Sanibalati adatuma mbodzi wa anyabasache na mphangwa kuna ine kachishanu. Ndzidzi wenewu adadza na kalata yakukhonda myatira. Kalatayo idalembwa tenepa: “Geshemu andipanga kuti mbiri ikuveka pakati pa atsanthembathu kuti iwe na Ayuda munafuna pyakupandukira, tenepo ndi thangwi yache imwe mukumanga pontho mpanda. Iye akulonga pontho kuti iwepo ukusasanya pyakupiikha wekha ene mfumu, pontho kuti wasankhula maprofeti kulalika mu Yerusalemu kuti, ‘Mu Yuda muna mfumu!’ Mfumu wa ku Peresia anati apive penepi, natenepo idza kuti tikhalirane pansi pa pinthu penepi.” Ine ndidamtawira kuti, “Nkhabe chakuona na chibodzi chene papinthu pinalonga imwepi. Pinalonga imwepi mphyamumsolo.” Pyonsene pikhachita iwo nkhufuna kuyesa kutithuswa kunyerezera kuti, “Magogodo awo anati awonzoke kuchimwana kuphata basa, tenepo basayo hinamaliswa tayu.” Mbwenye ine ndidapemphera kuti, “Mulungu, chinchino ene wangisani nkhongono zathu.” Nsiku inango ndidenda kunyumba kwa Shemaia mwana Delaia mdzukuluache Mehetabele, ule adapifungira m'nyumba mwache. Shemaia adalonga mbati, “Tende tikagumanikane m'Nyumba ya Mulungu m'Mbuto Yakuchena mbatifunga misuwo thangwi anthu akudza dzakupha; mosiku uno pano anati adze dzakupha.” Mbwenye ndidalonga kuti, “Ayi munthu wache ndine athema kuthawa? Penu athawire m'Nyumba ya Mulungu kupulumusa moyo wache? Ine sinaendako tayu!” Ine ndidadzindikira kuti Mulungu hadamtume tayu, mbwenye iye adandilongera mphangwa zakunama zauprofeti, thangwi adadyekerwa na Tobia, na Sanibalati. Iwo adadyekera kuna iye, towera andithuswe kuti ndidawe, towera aipise mbiri yanga mbandilulupisa. Ine ndidapemphera kuti, “Mulungu, kumbukani pinthu pyachita Tobia na Sanibalati mbamuatchunyuse. Kumbukani mkazi ule Noadia na maprofeti anango onsene akhandithuswa ale.” Pidagwanda nsiku makumashanu na ziwiri zakuphata basa, mpanda onsene udamala kumangwa pansiku yamakumawiri na chishanu ya mwezi wa Eluli. Pidava anyamalwathu penepi, madzinza onsene akuzungulira adachita mantha mbanyala, thangwi iwo adadzindikira kuti basa yeneyi idaphatika na chiphedzo cha Mulungu wathu. Pandzidzi wenewu akadamu a Chiyuda akhalemberana makalata na Tobia. Anthu azinji mu Yuda akhali kunduli kwache, thangwi ya tebzalache wa Chiyuda Shekania mwana Ara. Kuthimiza penepo mwanache Yehohanani adasemba mwana Meshulamu mwana Berekia. Anthu akhalonga pamaso panga pinthu pyadidi pidachita Tobia mbampanga pyonsene pikhalonga ine, pontho iye akhathimiza kundilembera makalata kuyesa kundithuswa. Tenepo mpanda udamala mangwa pontho na misuwo ene idamala ikhwa m'mbuto mwache. Anyakulondali Nyumba ya Mulungu, anyakuimba nyimbo na Alevi anango, onsene adamala paswa mabasawo. Ndidasankhula amuna awiri kukhala akulu a mumzinda wa Yerusalemu; mbaleanga Hanani na Hanania, ule akhali mkadamu wa mbuto yakutchingwa na mpanda. Hanania akhali munthu wakunyindirika pontho akhali munthu wakugopa Mulungu, kupiringana amuna anango. Ine ndidalonga kuna iwo kuti, “Misuwo ya Yerusalemu hidatheme kufungulwa tayu mpakana dzuwa yavuka. Anyakulondali ali pabuswa ale mbadzati kotoka, apangeni kuti afunge misuwo mbaipiringidza. Pontho sankhulani anyakulondali kubulukira pakati pa anthu akukhala mu Yerusalemu na kuapasa basa anango a iwo pambuto zawo za basa, anangombo chifupi na m'misa mwawo.” Yerusalemu ukhali mzinda ukulu pontho mukhali nkhabe anthu azinji ene. Nyumba zizinji zikhali zidzati mangwa pontho tayu. Tenepo Mulungu wanga andipasa mtima wakufuna kugumanyisa akadamu, mathubu na anthu onsene kuti ndichite kalembera wa mabanjawo. Ndidagumana nyandandanda wa anthu akhali akutoma kubwerera kubulukira kudziko ya unyaperezo ale. Pidagumana ine pyalembwapyo mphipi: Anthu azinji, akhadakwatwa unyaperezo na Mfumu Nebukadinezara ale, adabuluka kudziko ya Babiloni mbabwerera ku Yerusalemu na Yuda, kada munthu mbaenda kumzinda kwache kwene. Mabanjawo adakhala kudziko ya unyaperezo ku Babiloni kutomera ndzidzi udaakwata Mfumu Nebukadinezara ninga anyaperezo. Akadamu awo akhali: Zerubabele, Yoswa, Nehemia, Azaria, Raamia, Nahamani, Moredekai, Bilishani, Misipereti, Bigivai, Nehumu na Baana. Nyandandanda wa amuna a ku Israele: pidzukulu pya Paroshi; pikwi piwiri na dzana ibodzi na makumanomwe na piwiri pidzukulu pya Shefatia; madzana matatu na makumanomwe na awiri pidzukulu pya Ara; madzana matanthatu na makumashanu na awiri pidzukulu pya Pahati-Moabu (pidzukulu pya Yeshua na Yoabu); pikwi piwiri na madzana masere na khumi na asere pidzukulu pya Elamu; chikwi na madzana mawiri na makumashanu na anayi pidzukulu pya Zatu; madzana masere na makumanayi na ashanu pidzukulu pya Zakai; madzana manomwe na makumatanthatu pidzukulu pya Binui; madzana matanthatu na makumanayi na asere pidzukulu pya Bebai; madzana matanthatu na makumawiri na asere pidzukulu pya Azigadi; pikwi piwiri na madzana matatu na makumawiri na awiri pidzukulu pya Adonikamu; madzana matanthatu na makumatanthatu na anomwe pidzukulu pya Bigivai; pikwi piwiri na makumatanthatu na anomwe pidzukulu pya Adini; madzana matanthatu na makumashanu na ashanu pidzukulu pya Ateri (wakuchemerwa pontho Hezekia) makumafemba na asere pidzukulu pya Hashumu; madzana matatu na makumawiri na asere pidzukulu pya Bezai; madzana matatu na makumawiri na anayi pidzukulu pya Harifi; dzana ibodzi na khumi na awiri pidzukulu pya Gibeoni; makumafemba na ashanu. Anthu ale pidzukulu pyawo pikhadakhala muluwani ali m'tchindewa adabwerambo kubulukira kudziko ya unyaperezo: Amuna a ku Betelehemu na Netofa; dzana na makumasere na asere amuna a ku Anatoti; dzana ibodzi na makumawiri na asere amuna a ku Beti-Azimaveti; makumanayi na awiri amuna a ku Kiriati-Yearimu, Kefira na Beeroti; madzana manomwe na makumanayi na atatu amuna a ku Rama na Geba; madzana matanthatu na makumawiri na mbodzi amuna a ku Mikimashi; dzana na makumawiri na awiri amuna a ku Betele na Ai; dzana ibodzi na makumawiri na atatu amuna a ku Nebo unango; makumashanu na awiri amuna a ku Elamu unango; chikwi na madzana mawiri na makumashanu na anayi amuna a ku Harimu; madzana matatu na makumawiri amuna a ku Yeriko; madzana matatu na makumanayi na ashanu amuna a ku Lodi, Hadidi na Ono; madzana manomwe na makumawiri na mbodzi amuna a ku Sena; pikwi pitatu na madzana mafemba na makumatatu. Uwu ndi nyandandanda wa anyansembe ale adabwerambo kubulukira kudziko ya unyaperezo: Pidzukulu pya Yedaia, wakudziwika pontho na dzina yakuti Yeshua; madzana mafemba na makumanomwe na atatu pidzukulu pya Imeri; chikwi chibodzi na makumashanu na awiri pidzukulu pya Pashuri; chikwi na madzana mawiri na makumanayi na anomwe pidzukulu pya Harimu; chikwi chibodzi na khumi na anomwe. Alevi ale adabwerambo kubulukira kudziko ya unyaperezo: Pidzukulu pya Yeshua na Kadimiele (pidzukulu pya Hodavia); makumanomwe na anayi Anyakuimba nyimbo Nyumba ya Mulungu: Pidzukulu pya Asafu; dzana na makumanayi na asere Anyakulondali msuwo a Nyumba ya Mulungu: Pidzukulu pya Shalumu, Ateri, Talimoni, Akubu, Hatita, na Shobai; dzana ibodzi na makumatatu na asere. Anyakuphata basa m'Nyumba ya Mulungu ale adabwerambo kubulukira kudziko ya unyaperezo: Pidzukulu pya Ziha, Hasufa, Tabaoti Kerosi, Sia na Padoni Lebana, Hagaba, Shalimai, Hanani, Gidele, Gahari, Reaia, Rezini, Nekoda, Gazamu, Uza, Pasea, Besai, Meunimu, Nefushesimu, Bakibuki, Hakufa, Harihuri, Baziluti, Mehida, Harisha, Barikosi, Sisera, Tema, Nezia, na Hatifa. Pidzukulu pya anyabasa a Solomoni pile pidabwerambo kubulukira kudziko ya unyaperezo: Pidzukulu pya Sotai, Sofereti, Perida, Yaala, Darikoni, Gidele Shefatia, Hatili, Pokereti-Hazebaimu na Amoni. Konta yonsene ya pidzukulu pya anyakuphata basa m'Nyumba ya Mulungu na pidzukulu pya anyabasa a Solomoni, ale akhadabwerera kubulukira kudziko ya unyaperezo, ikhali madzana matatu na makumafemba na awiri. Anthu ali m'tchindewa adabulukira kumaluwani a Telemela, Teleharisha, Kerubi, Adoni na Imeri; kwache iwo hadakwanise kupitsikimizira tayu kuti iwo akhali pidzukulu pya Israele: pidzukulu pya Delaia, Tobia na Nekoda; madzana matanthatu na makumanayi na awiri. Tenepo kubulukira pakati pa anyansembe: Pidzukulu pya Hobaia, Hakozi na Barizilai, adasemba mwana Barizilai wa ku Gileadi mbachemerwa na dzina yonthoyo ule. Anthu enewa adasakanyula-sakanyula pale padalembwa pya mabanjawo, kwache hadakwanise kupigumane tayu, tenepo iwo adakhethiwa pakati pa anyansembe, thangwi akhayeswa ninga anthu okhonda chena pamaso pa Mulungu. Mkulu wa boma ya Chiyuda adaatonga kuti aleke kudya na pang'ono pene pyakudya pyakupambulirwa kuna Mulungu mpakana pakhale nyansembe wakutumikira pakuphatisa basa Urimu na Tumimu. Konta yonsene ya anthu akhadabwerera kubulukira kudziko ya unyaperezo ale, idakwana pikwi makumanayi na piwiri na madzana matatu na makumatanthatu kuthimizirapo anyabasa achimuna na achikazi pikwi pinomwe na madzana matatu na makumatatu na anomwe; iwo akhali pontho na anyakuimba nyimbo achimuna na achikazi ene madzana mawiri. Iwo akhali na akavalo madzana manomwe na makumatatu na atanthatu, nyulu madzana mawiri na makumanayi na zishanu; ngamila madzana manayi na makumatatu na zishanu, pontho na mabulu pikwi pitanthatu na madzana manomwe na makumawiri. Anyansembe, Alevi, anyakulondali misuwo, anyakuimba nyimbo, na anyakuphata basa m'Nyumba ya Mulungu, pabodzi pene na Aisraele anango onsene adakhazikika m'maluwani mwawo mwene. Pamwezi wachinomwe, pidamala Aisraele kukhazikika kada munthu muluwani mwache. Anthu onsene adagumanyikana pabodzi pene pachintalo chifupi na Msuwo wa Madzi. Iwo adavunza Ezara nyakudziwisa mwambo ule kuti abuluse bukhu ya mwambo wa Mose, udatonga MBUYA kuti Aisraele auteweze ule. Tenepo pansiku yakutoma ya mwezi wachinomwe, Ezara nyansembe adadza na bukhu ya mwambo pamaso pa anthu onsene akhadagumanyikana ale, pale padagumanyikana amuna, akazi, na ana ale akhali na nzeru zakuvesa pinthu. Iye adawerenga mwambowo mwakugaluza fala kutomera makalakwecha kufikirana masikati, mwenemo iye mbali pachintalo chifupi na Msuwo wa Madzi pamaso pa amuna, akazi na ana ale akhali na nzeru zakuvesa pinthu. Iwo onsene adaikha makutu awo kuvesera kuwerengwa kwa bukhu ya mwambo. Ezara adaimira pachiguwa chathabwa, chile chidasasanyirwa basa yeneyo. Kumadyo kwache kudaimira Matitia, Shema, Anaia, Uria, Hilikia na Maaseia. Kumabzere kwache kudaimira: Pedaia na Mishaele, Malikia, Hashumu, Hashibadana, Zekaria na Meshulamu. Ezara adafungula bukhu pamaso pa anthu onsene. Iwo adakwanisa kumuona thangwi iye adaimira padzulu. Pikhaifungula iye anthu onsene adaimira. Ezara adakuza MBUYA Mulungu wamkulu, tenepo anthu adakwiza manjawo m'dzulu mbatawira mbati, “Ameni! Ameni!” Penepo iwo adalamba kupembedza MBUYA. Yeshua, Bani, Sherebia, Yamini, Akubu, Shabetai, Hodia, Maaseia, Kelita, Azaria, Yozabadi, Hanani na Pelaia Alevi ale, adaphedza anthu ale akhadaimira m'mbuto zawo kuuvesa mwadidi. Iwo adawerenga bukhu ya mwambo wa Mulungu mwakuveka mbaithumbusula, towera anthu akwanise kuvesa mwadidi pikhawerengwapyo. Pidava anthu pinthu pikhafuna mwambo kuna iwo adatoma kulira. Tenepo Nehemia ule akhali mkulu wa boma, Ezara nyansembe pontho nyakudziwisa mwambo na Alevi, ale akhafunzisa mwambowo, adapanga anthu onsene ale mbati, “Lero ndi nsiku yakupambulika kuna MBUYA Mulungu wanu, natenepo imwe nee mwathema kusintili penu kulira tayu. Chinchino ndokoni m'misa mwanu mukachite phwando. Gawanani pyakudya pyanu pontho vinyu wanu na ale ana pyakuchepa. Lero ndi nsiku yakupambulika kuna Mbuya, tenepo lekani tsukwala. Kukomerwa kwakupasani MBUYA kunakupasani mphamvu.” Alevi adamatamisa anthu ale mbaapanga mbati, “Matamani, pontho lekani tsukwala thangwi lero ndi nsiku yakupambulika.” Tenepo anthu adenda m'misa mwawo. Iwo adadya na kumwa mwakukomerwa mbagawana pinthu pikhali na iwo pile unango na mwanzache, thangwi iwo adavesa pikhadawerengwa kuna iwo pile. Mangwana mwache akadamu a mabanja pabodzi pene na anyansembe na Alevi adagumanyikana pamaso pa Ezara kuti iwo afunze pifunziso pya mwambo. Iwo adagumana kuti mwambo udapereka MBUYA kudzera muna Mose ukhatonga anthu a ku Israele kukhala m'makumbi ndzidzi wa Phwando ya Misasa. Tenepo iwo adaagwinya onsenewo ku Yerusalemu na kumizinda, pontho maluwani anango mbaapanga mbati, “Ndokoni kumapiri mukatchole matsamvu apaina, aolivi, akesha, na amdikhwa na miti inango yakuvata kuti mumange makumbi ninga mwalemberwa ipyo m'mwambo.” Tenepo anthu adatchola matsamvu mbamanga makumbi pansoyi zakuthasama za nyumba zawo, m'mazunde mwawo, pa chintalo cha Nyumba ya Mulungu, na chintalo chifupi na Msuwo wa Madzi pontho na Msuwo wa Eferemu. Anthu onsene ale akhadadza kubulukira kudziko ya unyaperezo, adamanga makumbi awo mbakhalamo. Wenewu ukhali ndzidzi wakutoma kuchitika pinthu penepi kubulukira ndzidzi wa Yoswa mwana Nuni, tenepo munthu onsene adasekera na kukomerwa. Kubulukira nsiku yakutoma ya phwando mpakana nsiku yakumalisa iwo akhawerenga khundu ibodzi ya mwambo wa MBUYA nsiku na nsiku. Iwo adasekera phwando nsiku zinomwe, tenepo pansiku yachisere padachitika mwambo wakufunga nawo phwandoyo ninga mudapitongera mwambo. Mwambo wa MBUYA Mulungu wawo udawerengwa kuna iwo maora matatu, pontho maora anango matatu iwo adabweka pyakudawa mbapembedza MBUYA Mulungu wawo. Yeshua, Bani, Kadimiele, Shebania, Buni, Sherebia, Bani, na Kenani Alevi ale, adaimira pansikada za chiguwa chile. Iwo adapemphera kuna MBUYA Mulungu wawo mwakugaluza fala. Alevi awa adachemera anthu kuti apembedze: Yeshua, Kadimiele Sherebia, Bani, Hashabineia, Hodia, Shebania, na Petahia. Iwo adalonga mbati, “Imirani mbamupembedze MBUYA Mulungu wanu! Mkuzeni kwenda na kwenda! Munthu onsene mbakuze dzinache yademelero, podi kwene kuti munthu nkhabe kwanisa kumkuza ninga mwathemera iye tayu.” Tenepo Aisraele adapemphera tenepa: “MBUYA imwe ene basi ndimwe MBUYA. Kudzulu na nyenyezi zakuthambo mwapisasanya ndimwe. Ndimwe mudasasanya nthunda, bara na pyonsene pili mwenemo. Pyonsenepyo imwe mudapipasa moyo. Gulu yonsene ya kudzulu imbakulambirani kukupembedzani. MBUYA Mulungu, imwe mudasankhula Abramu, mbamumtsogolera kubuluka mu Uri m'dziko ya Babiloni, pontho mudamtchandula dzinache Abrahamu. “Imwe mudamgumana kuti akhali munthu wakukhulupirika kuna imwe, mbamuchita naye chiverano. Imwe mudadumbira kumpasa dziko ya Akanani, dziko ya Ahiti, ya Aamori, dziko ya Aperizi, Ayebusi, na Agirigashi kukhala dziko ile ikhafuna kukhalamo pidzukulu pyache. Imwe mudachita pinthu pidadumbira imwe thangwi imwe ndimwe wakukhulupirika. Imwe mudaona mule mudasanyikira makolo athu kudziko ya Iguputo, Imwe mudava kuchemera kwawo kuti muaphedze pa Nyanza Yakufira. Imwe mudachita pyakudodomesa kuna mfumu, kuna mathubu ache pontho na kuna anthu a dziko yache, thangwi imwe mudadziwa kupondereza anthu anu kukhachita iwo. Tenepo imwe mudapichitisa mwekha ene kuveka ninga muna ipyo lero. Panyanza imwe mudasasanyira njira anthu anu mbamuawambusa na pakuuma, Anyakuathamangisa adabira m'madzi akuzwika ninga mwala wakubira m'mabimbi akuzhangali. Na masikati imwe mudaatsogolera na makole, pontho na mosiku mudaamwinikira njirawo na moto. Imwe mudatchitha paphiri ya Sinai kubulukira kudzulu. Imwe mudalonga kuna anthu anu mbamuapasa matongero adidi pontho pifunziso pyakuveka. Imwe mudaapanga kukoya Nsiku yanu Yakupuma, pontho kudzera muna nyabasanu Mose, imwe mudaafunzisa matongero anu. “Ndzidzi udava iwo njala imwe mudaapasa pyakudya kubulukira kudzulu, pontho mudaapasa madzi kubulukira m'mwala ndzidzi udava iwo nyota. Imwe mudaapanga kuti apokosere dziko, idadumbira imwe kuna iwo ile. Mbwenye makolo athu adadungudza na kuumisa mtima, mbakhonda kuvera matongero anu. Iwo adakhonda kuvera; iwo adaduwalira pinthu pyonsene pidaachitira imwe. Iwo adaduwalira pyakudodomesa pikhadaachitira imwe. Na kulunkuma kwawo iwo adasankhula mkadamu kuti abwerere naye kudziko ya ubitchu ku Iguputo. Kwache imwe ndimwe Mulungu wakulekerera pyakudawa. Imwe ndimwe nyakukoma mtima, nyakutifuna kokhonda mala pontho nyakusowa chitswu. Imwe ndimwe nyansisi pikulu pontho imwe nee mwaasiya okha tayu. Iwo adasasanya mfanikizo wa mwanamphulu mbalonga kuti yeneyi ikhali milungu idaabulusa ku Iguputo ile. Penepa iwo adakusholani pikulu pene MBUYA. Kwache imwe nee mudaasiye okha tayu m'thando yatchetcha, thangwi imwe muna nsisi pikulu. Imwe nee mudaabulusire tayu makole penu moto, pinthu pikhaaonesa njira na mosiku pontho na masikati pile. Na udidi wanu, imwe mudaapangiza pyakuti achite. Imwe mudaadyesa mana, mbamuapasa madzi kuti amwe. Pyaka makumanayi m'thando yatchetcha imwe mudaapasa pyonsene pikhasowa iwo. Nguwo zawo nee zidasakale tayu, pontho manyalo awo hadabzimbe tayu. “Imwe mudaachitisa kukunda madziko na mafumu, madziko adachita na iwo madire ale. Iwo adakunda dziko ya Heshiboni kukhatonga Sihoni kule, pontho na dziko ya Bashani kukhatonga Ogi kule. Imwe mudaapasa ana azinji ninga nyenyezi za kuthambo, mbamuatawirisa kukunda na kukhala m'dziko idadumbira imwe kuna makolo awo ile. Iwo adapokosera dziko ya Akanani. Imwe mudakunda anthu a mwenemo pamaso pawo. Imwe mudaapasa anthu anu mphamvu zakuchita nazo pinthu pyakuakomera kuna anthu pontho na mafumu a ku Kanani. Anthu anu adakunda mizinda yakutchingwa na mpanda, madziko akukhala na mataka akubalisa pinthu, nyumba zakudzala na mfuma, michera yakukumbwa kale, miti yaolivi, miti ya nsapo, na minda yamfesa. Iwo adadya pyonsene ninga mukhafunira iwo mbakula manungo; iwo adakomerwa na pinthu pyonsene pyadidi pidaapasa imwe pile. “Mbwenye anthu anu adakupandukirani mbakhonda kukuverani. Iwo adapasa nkhodolo mwambo wanu. Iwo adapha maprofeti anu akhaacheuza pya kubwerera kuna imwe ale. Iwo adakusholani kazinji kene. Natenepo imwe mudaapereka m'manja mwa anyamalwawo, adaapondereza ale. Na nyatwa zawo zene iwo adakuchemerani kuti muaphedze. Tenepo imwe mudaava kubulukira kudzulu. Na thangwi ya nsisi zanu zikulu, imwe mudaapasa dombo, ale adaaombola m'manja mwa anyamalwawo. Sindzidzi mtendere nkhubwerera, iwo adadawa pontho. Imwembo mudaaponya m'manja mwa anyamalwawo kuti aatonge. Kwache pidaleka iwo pyakudawa pyawo mbakupemphani kuti muapulumuse, imwe mudaava kubulukira kudzulu, pontho ndzidzi uzinji ene mudaapulumusa thangwi ya nsisi zanu zikulu. Imwe mudaacheuza kuti avere pifunziso pyanu, mbwenye iwo na kulunkuma kwawo adakhonda matongero anu, podi kwene kuti kukoya mwambo wanu ndi njira ibodzi ene basi yakukhala na moyo. Anthu akunensa pontho akuuma mtimawa adakhonda kuvera matongero anu. Pyaka pizinji pene imwe mudapirira nawo. Na Mzimu wanu, imwe mudaacheuza kudzera muna maprofeti, kwache iwo hadapiikhe konta tayu. Natenepo imwe mudaaleka pyanu kuti akundwe na madzinza anango. Mbwenye na thangwi ya nsisi zanu zikulu imwe, nee mudaakhonde penu kuavunga tayu. Imwe ndimwe nyakukoma mtima pontho nyansisi. “Mulungu, Mulungu wathu ndimwe wamkulu pyakwanga! Ndimwe nyakugopeka pontho nyamphamvu zikulu! Imwe mwakoya chiverano chanu mbamutionesa kutifuna kwanu kokhonda mala. Kubulukira pa ndzidzi udatipondereza mafumu a ku Asiria podi na lero ene ife taona nyatwa zikulu! Mafumu athu, akadamu athu, anyansembe athu, maprofeti athu, makolo athu na anthu athu onsene taona nyatwa pikulu pene. Kumbukani pyonsene pyachita ife! Imwe mwachita pyadidi kutitchunyusa. Imwe ndimwe wakukhulupirika podi kwene kuti ife tadawa. Makolo athu, mafumu athu na anyansembe anthu, nee takoya mwambo wanu tayu. Iwo hadavere matongero anu pontho na kucheuza kukhachita imwe kule tayu Na udidi wanu imwe mudapasa anthu anu ufumu, kwache pikhali iwo m'dziko ikulu pontho ya mataka akubalisa pinthu idaapasa imwe ile, iwo hadakutumikireni tayu, pontho hadaleke pyakudawa pyawo tayu. Apo lero ndife mabitchu m'dziko idapasa imwe makolo athu ile, towera iwo akomerwe na nsapo zache pontho pinthu pyache pinango pyadidi pile. Pinthu pimbavuna ife pile pimbaenda kuna mafumu adaikha imwe ale, kuti tikhale pansi pa utongi awo, thangwi ife tadawa. Iwo adachita pyonsene pene pinafuna iwo kuna manungo athu na kuna ng'ombe zathu zene. Ife tasanyika pikulu pene.” Na thangwi ya pyonsene pidachitika pile, ife anthu a ku Israele tikuchita chiverano chokhonda fudzika pakuchita kulemba, pontho akadamu athu, Alevi athu, na anyansembe athu, akuikha pidindo pyawo penepo. Nyakutoma kuikha chidindo akhali mkulu wa boma Nehemia mwana Hakalia. Kubuluka penepo Zedekia nyansembe, pontho na anango ali m'tchindemu adaikhambo pidindo pyawo. “Ife anthu a Israele, anyansembe, Alevi, anyakulondali ku Nyumba ya Mulungu, anyakuimba nyimbo, anyabasa a m'Nyumba ya Mulungu na anthu anango onsene, ale thangwi ya kuvera mwambo wa Mulungu apipambula okha ene kuna alendo ambakhala pakati pathu ale, ife pabodzi pene na akazathu, pontho na anathu ene ale ngathunga kuvesa pinthu, tili pano kuphatizana na akadamu athu kudumbira kuti tinateweza pyonsene pinalonga mwambo wa MBUYA udatipasa Mulungu kudzera muna Mose nyabasache: kuti ife tinavera pyonsene pinatitonga MBUYA, Mbuyathu, pontho kuti ife tinakoya matongero ache na kuchita pyonsene pinafuna iye. Munthu onsene okhonda chita tenepo athema kutembererwa. “Ife nkhabe dzasemberana na alendo ambakhala pakati pathu ale tayu. “Ngakhala alendowo anadza na mapira penu chinthu chinango chene dzatigulusira pa Nsiku Yakupuma penu pansiku inango ene yakuchena ife nkhabe dzapigula tayu. “Chaka chachinomwe chonsene ife nkhabe dzalima mindathu tayu, pontho tinafudza mangawa onsene. “Chaka na chaka munthu onsene anasonkha siliva wakulemera magramu mashanu kuphedza basa ya pa Nyumba ya Mulungu. “Ife tinapereka pinthu ipi pachipembedzo cha ku Nyumba ya Mulungu: mikate yakupambulika, chakupereka cha nsiku na nsiku cha mapira, nyama kuti ziperekwe nsembe zakupyerera, pyakupereka pyakupambulika pya pa Nsiku Yakupuma, Phwando yakusekera Kubalwa kwa mwezi, maphwando anango akusankhulika, pyakupereka pinango pyakupambulika, pyakupereka kubulusa pyakudawa pya Israele, na pinthu pinango pyonsene pyakufunika kuphatiswa basa m'Nyumba ya Mulungu. “Ife anthu, anyansembe, na Alevi tinachita ntsango chaka na chaka kuona kuti njipi dzinza inafuna kupereka nkhuni zakupyerezera nsembe zakuperekwa kuna MBUYA Mulungu wathu malingana na pinthu pinafuna mwambo kuti ife tipichitepyo. “Ife tinaenda na pyakupereka chaka na chaka ku Nyumba ya Mulungu na mapira athu akutoma kutokota ambavuna ife pontho na nsapo zakutoma kufira m'miti yonsene. “Anathu achimuna autombo a munthu onsene wa ife tinaenda nawo kuna anyansembe ku Nyumba ya Mulungu. Tenepo kweneko tinaapambulira kuna Mulungu ninga munalongera mwambo. Tinapambula pontho anamphulu akutoma kubalwa, anabira akutoma kubalwa na anambuzi akutoma kubalwa kubulukira kuna pifuyo pyathu pyonsene. “Ife tinaenda kuna anyansembe chaka na chaka na mpambo wa mikate wakusasanywa na mapira akutoma kuvunwa na pyakupereka pyathu pinango pya vinyu, mafuta aolivi pontho na mtundu onsene wa nsapo. “Tinaendesa kuna Alevi, anthu ambasonkhesa chakhumi cha pinthu pya m'mazunde mwathu ale, chakhumi cha mbewu zimbamera m'minda mwathu zile. Anyansembe ale mphidzukulu pya Aroni athema kukhala pabodzi pene na Alevi ndzidzi unasonkheswa chakhumi, pontho Alevi athema kwenda na chakhumi chile ku Nyumba ya Mulungu kumasubi akukoyeramo pinthu kuti pikaphate basa mwenemo. Anthu a ku Israele na Alevi athema kudza na pyakupereka pyawo pya mapira, vinyu na mafuta aolivi ku masubi kule kumbakoyerwa pyombo pya m'Nyumba ya Mulungu, pontho kule kumbakhala anyansembe ali pa buswa ndzidzi wenewo, anyakulondali pamsuwo na anyakuimba nyimbo. “Ife nkhabe dzakhonda Nyumba ya Mulungu wathu tayu.” Akadamu adakhazikika mu Yerusalemu, tenepo anthu anango onsene adachita ntsango kufuna kusankhula banja ibodzi pamabanja khumi onsene ile idathema kwenda kakhala mumzinda wakupambulika wa Yerusalemu, mwenemo anango adapangwa kakhala kumizinda na kumaluwani anango. Tenepo anthu adasimba anthu anango onsene ale adapipereka mwakufuna kwawo kukhazikika mumzinda wa Yerusalemu. M'maluwani anango a nthemba ya Yuda, Aisraele, anyansembe, Alevi, anyakuphata basa m'Nyumba ya Mulungu na pidzukulu pya anyabasa a Solomoni, adakhala kumisa kwawo m'maluwani mwawo. Madzina ali m'tchindemu mbakadamu a nthemba ya Yuda ale akhakhala mumzinda wa Yerusalemu. Anthu a m'dzinza ya Yuda: Ataia, mwana Uzia pontho mdzukuluache Zekaria. Makolo ache anango nkhuthimizapo Amaria, Shefatia, na Mahalalele, pidzukulu pya Perezi mwana Yuda. Maaseia mwana Baruki pontho mdzukuluache Kolihoze. Makolo ache anango nkhuthimizapo Hazaia, Adaia, Yoiaribu na Zekaria pidzukulu pya Shela mwana Yuda. Pakati pa pidzukulu pya Perezi amuna akuveka madzana manayi na makumatanthatu na asere akhakhala mu Yerusalemu. Anthu a m'dzinza ya Benjemani: Salu mwana Meshulamu pontho mdzukuluache Yoedi. Makolo ache anango nkhuthimizapo Pedaia, Kolaia, Maaseia, Itiele na Yeshaia. Gabai na Salai, abale ache Salu chadi-chadi. Pakati pa anthu onsene, anthu madzana mafemba na makumawiri na asere ndiye adakhala mu Yerusalemu. Yowele mwana Zikiri ndiye akhali mkadamu wawo, pontho Yuda mwana Hasenua akhali mkadamu wachiwiri wa mzindawo. Anyansembe: Yedaia mwana Yoiaribu, na Yakini. Seraia mwana Hilikia pontho mdzukuluache Meshulamu. Makolo ache nkhuthimizapo Zadoki, Meraioti na Ahitubu, ule akhali Nyansembe Wamkulu. Pakati pa anthu onsene anthu madzana masere na makumawiri na awiri ndiye adatumikira m'Nyumba ya Mulungu; Adaia mwana Yerohamu pontho mdzukuluache Pelalia. Makolo ache nkhuthimizapo Amizi, Zekaria, Pashuri na Malikia. Pakati pa anthu onsene anthu madzana mawiri na makumanayi na awiri akhali akadamu a mbumba; Amashisai mwana Azarele pontho mdzukuluache Ahizai. Makolo ache nkhuthimizapo Meshilemoti na Imeri. Pakhali anthu dzana na makumawiri na asere a mbumba yeneyi ale akhali anyankhondo akuveka. Mkadamu wawo akhali Zabidiele mwana Hagedolimu. Alevi: Shemaia mwana Hashubu pontho mdzukuluache Azirikamu. Makolo ache nkhuthimizapo Hashabia na Buni. Shabetai na Yozabadi, Alevi akuveka akuyang'anira basa ya m'Nyumba ya Mulungu; Matania mwana Mika pontho mdzukuluache Zabidi, chidzukulu cha Asafu. Iye akhatsogolera gulu ya anyakuimba nyimbo kuimba nyimbo zakupereka nazo takhuta kuna Mulungu. Bakibukia ule akhali nyakuphedzera Matania. Abada mwana Shamua pontho mdzukuluache Galali, chidzukulu cha Yedutuni. Pakati pa anthu onsene, Alevi madzana mawiri na makumasere na anayi ndiye adakhala mumzinda wakupambulika wa Yerusalemu. Anyakulondali Nyumba ya Mulungu: Akubu, Talimoni na abale ache, onsene akhalipo dzana na makumanomwe na awiri. Aisraele anango onsene pabodzi pene na anyansembe na Alevi akusalira akhakhala m'maluwani a mu Yuda, kada munthu mbuto idamsiyira makolo ache. Anyakuphata basa ku Nyumba ya Mulungu akhakhala kukhundu inango ya Yerusalemu yakuthulwa Ofele, akadamu awo mbakhala Ziha na Gishipa. Mkadamu wa Alevi akhakhala mu Yerusalemu ule dzinache ikhali Uzi, mwana Bani pontho mdzukuluache Hashabia. Makolo ache nkhuthimizapo Matania na Mika, pontho mbumbawo ikhali ya Asafu; Basa yawo ikhali kuimba nyimbo ndzidzi wa chipembedzo m'Nyumba ya Mulungu. Akhali pansi pa matongero a mfumu akulonga pya buswawo pakutsogolera nyimbo m'Nyumba ya Mulungu nsiku na nsiku. Petahia mwana Meshezabele wa mbumba ya Zera pontho wa dzinza ya Yuda, akhali phungu wa mfumu wa ku Peresia papinthu pyakulonga Aisraele. Anthu azinji adakhala m'maluwani a chifupi na mindawo. Anthu anango a m'dzinza ya Yuda adakhala ku Kiriati-Ariba, Diboni, na Yekabizele, pontho na midzi yakuzungulira mizinda yeneyi. Iwo akhakhala pontho m'mizinda ya Yeshua, Molada, Beti-Peleti, na Hazari-Shuali, pontho mu Beeresheba na midzi yakuzungulira. Iwo akhakhala mumzinda wa Zikilagi, Mekona na midzi yache, mu Enirimoni, mu Zora, mu Yarimuti, mu Zanoa, mu Adulamu, na midzi yachifupi na maluwani enewa. Iwo akhakhala mu Lakishi pontho na m'minda yachifupi, mu Azeka na midzi yache. Penepa nkhulonga kuti anthu a ku Yuda adakhala m'nthemba ya pakati pa Beeresheba na phedi ya Hinomu. Anthu a dzinza ya Benjemani adakhala pa Geba, Mikimashi, Ai, Betele na midzi yachifupi, Anatoti, Nobu, Anania, Hazori, Rama, Gitaimu, Hadidi, Zeboimu, Nebalati, Lodi na Ono, pontho na Phedi ya Amisiri. Magulu anango a Alevi ale adakhala m'nthemba ya Yuda adapangwa kakhala pabodzi pene na anthu a Benjemani. Nyandandanda uli m'tchindemu ngwa anyansembe na Alevi akhadabwerera kubulukira kudziko ya unyaperezo pabodzi pene na Zerubabele mwana Shealatiele, pontho na Yeshua, Nyansembe Wamkulu. Alevi: Madzina ali m'tchindewa akhali anyakuyang'anira pya nyimbo zakupereka nazo takhuta kuna Mulungu: Yeshua, Binui, Kadimiele, Sherebia, Yuda na Matania. Bakibukia, Uno, na Alevi anzawo akhali m'gulu ya anyakuimba ale akhatawirizana na anzawo pikhaimba iwo. Yeshua adabala Yoiakimu, Yoiakimu adabala Eliashibu, Eliashibu adabala Yoiada; Yoiada adabala Yonatani, Yonatani adabala Yadua. Nyandandanda wa akadamu a mabanja a Alevi na anyansembe pandzidzi wa Eliashibu, Yoiada, Yonatani na Yadua, ukhalembwa mpakana ndzidzi wakutonga wa Dariusi, mfumu wa ku Peresia. Madzina a akadamu a mabanja a Alevi akhalembwa m'Bukhu ya Mbiri mpakana ndzidzi wa Yohanani mdzukuluache Eliashibu. Akadamu a Alevi akhali Hashabia, Sherebia, Yeshua, Binui mwana Kadimiele, pabodzi pene na anzawo, ale adaimira mwakuyang'anisana nawo mbaimba nyimbo zakukuza nazo na kupereka takhuta kuna Mulungu, gulu ibodzi kutawirizana na inzache, ninga montho mudapitongera Mfumu Davite, munthu wa Mulungu. Matani, Bakibukia, Obadia, Meshulamu, Talimoni, na Akubu akhali anyakulondali ale akhayang'anira masubi akukoyeramo pinthu pamisuwo ya Nyumba ya Mulungu. Anthu enewa akhatumikira pandzidzi wa Yoiakimu mwana Yeshua mdzukuluache Yozadaki, pontho pandzidzi wa Nehemia mkulu wa boma na Ezara nyansembe pontho nyakudziwisa mwambo. Pidapambulirwa mpanda wa Yerusalemu kuna MBUYA, Alevi adadzeswa mumzindamo kubulukira konsene kwene kukhakhala iwo, towera akhale pabodzi na anzawo kusekera kupambulwa kwa mafufuwo na nyimbo zakupereka nazo takhuta, pakuphatisa basa nkhotcho na anyakatangale. Mabanja a Alevi a m'gulu ya anyakuimba nyimbo adagumanyikana kubulukira kunthemba ikhadakhazikika iwo kuzungulira mzinda wa Yerusalemu ule, pontho kubulukira kumaluwani a Netofa, pontho kubulukira ku Beti-Giligala, Geba, na Azimaveti. Anyansembe na Alevi adachita mwambo wakupichenesa okha ene, anthu, pontho misuwo ya mpanda na mafufu ache ene. Ine ndidagumanyisa akadamu a ku Yuda pansonga ya fufu mbandiapanga kuyang'anira magulu mawiri makulu-makulu a anyakuimba nyimbo kufamba kuzungulira mzindawo, kupereka takhuta kuna Mulungu. Gulu yakutoma idenda kumadyo na padzulu pa mpanda kwendera ku Msuwo wa Khuku. Hoshaia akhafamba m'nduli mwa anyakuimba nyimbo. Tenepo m'nduli mwache mukhadza khundu inango ya akadamu a ku Yuda, pontho na Azaria, Ezara, Meshulamu, Yuda, Benjemani, Shemaia na Yeremia, pabodzi pene na anyansembe akuliza ngoma: Zekaria mwana Yonatani pontho mdzukuluache Shemaia. Makolo ache nkhuthimizapo Matania, Mikaia na Zakuri wa mbumba ya Asafu, pabodzi pene na anzache; Shemaia, Azarele, Milalai, Gilalai, Maai, Netanele, Yuda na Hanani, uku aphatira pyakuimbira pya mtundu onthowo ukhaphatisa basa Mfumu Davite, munthu wa Mulungu. Ezara nyakudziwisa mwambo adatsogolera gulu yeneyi pamulikiti. Pa Msuwo wa Mphuno ya madzi iwo adakwira nsikada zakwenda kumzinda wa Davite kupiringana nyumba yachifumu ya Davite mbabwerera kufufu ya Msuwo wa Madzi, kukhundu yakumabulukiro dzuwa a mzindawo. Gulu yachiwiri ya ale akhapereka takhuta kuna Mulungu idenda kumabzere. Tenepo ndidaitewera na padzulu pa mpanda na khundu inango ya anthu kupiringana pa Nsanja ya Mauvuni kwenda ku Fufu ya Ntchindu; kubuluka penepo tidapiringana Msuwo wa Eferemu, Msuwo wa Yeshana, Msuwo wa Nsomba, Nsanja ya Hananele pontho na Nsanja ya Dzana kwenda ku Msuwo wa Mabira mbatimalisira mulikiti wathu chifupi na Msuwo wa Anyakulondali. Tenepo magulu onsene mawiri akhaimba nyimbo kupereka takhuta kuna Mulungu ale, adafika mbakhala pambuto zawo m'Nyumba ya Mulungu. Ine na khundu inango ya akadamu akhali na ine ale tidachitambo chibodzi-bodzi, pabodzi pene na anyansembe akuliza ngoma: Eliakimu, Maaseia, Miniamini, Mikaia, Elioenai, Zekaria na Hanania; m'nduli mwawo mukhali Maaseia, Shemaia, Eleazara, Uzi, Yehohanani, Malikia, Elamu na Ezeri. Anyakuimba nyimbo akhatsogolerwa na Yezerahia mukhaimba iwo mwakugaluza fala. Nsiku yeneyo nsembe zizinji zidaperekwa, tenepo anthu azinji adakomerwa pyakwanga thangwi Mulungu akhadaachitisa kukomerwa pikulu pene. Akazi na ana ene akhali nawo pabodzi paphwando yeneyi, tenepo mkhuwo ukhali penepowo udakwanisa kuveka na pakansinzo. Pandzidzi wenewo amuna adasankhulwa kuyang'anira masubi akukoyeramo pinthu pikhasonkha anthu kuti piphatiswe basa m'Nyumba ya Mulungu pile, kuthimizapo chakhumi na mbewu zakutoma kutokota chaka na chaka. Amuna enewa adapaswa basa yakusonkhesa pinthu pya minda ya chifupi na maluwani, pinthu pile pidathema kutambira anyansembe na Alevi ninga montho mukhadalongera mwambo. Anthu onsene a ku Yuda adakomerwa nawo anyansembe na Alevi ene, thangwi iwo akhachita mwambo wakuchenesa nawo, pontho na kuchita mitemo inango ikhadatonga Mulungu ile. Anyakuimba nyimbo m'Nyumba ya Mulungu na anyakulondali ku Nyumba ya Mulungu akhaphata basawo malingana na mule mudatongera Mfumu Davite na mwanache Solomoni. Kale ene kubulukira ndzidzi wa Mfumu Davite na nyakuimba nyimbo, Asafu, anyakuimba nyimbo adatsogolera kuimba nyimbo zakukuza nazo na zakupereka takhuta kuna Mulungu. Pandzidzi wa Zerubabele pontho na pandzidzi wa Nehemia, Aisraele onsene akhapereka pyakupereka pya nsiku na nsiku kuphedza napyo anyakuimba nyimbo pontho anyakulondali ku Nyumba ya Mulungu. Anthu adapereka nsembe yakupambulika kuna Alevi, Alevimbo adapereka kuna anyansembe khundu yawo idathema iwo kutambira. Ndzidzi ukhawerengwa mwambo wa Mose mwakugaluza fala kuna anthu, iwo adafika pandima ile ikhalonga kuti nee munthu wa ku Amoni penu wa ku Moabu athema kuphatizana na anthu a Mulungu tayu. Penepi pikhali tenepo thangwi Aamoni na Amoabu hadapase Aisraele pyakudya na madzi tayu, ndzidzi ukhabuluka iwo m'dziko ya Iguputo. M'mbuto mwache iwo adadyekera Balamu na kobiri kuti atemberere Aisraele, mbwenye Mulungu wathu adasanduza dzedzeyo kukhala mtsanzayiso. Pidava Aisraele mwambo wenewu, adabulusa alendo onsene pakati pawo. Eliashibu, nyansembe akhali mkadamu wakuyang'anira masubi akukoyeramo pinthu m'Nyumba ya Mulungu. Iye akhali mbaleache Tobia wakusemberana naye, tenepo adampasa subi ikulu, ile pakutoma ikhaphatiswa basa kukoyeramo pyakupereka pya mapira na pyakufukiza pyakununkhira na pyombo pya m'Nyumba ya Mulungu, pontho na chakhumi na vinyu wachinchino, mafuta aolivi akuperekwa kuna Alevi, anyakuimba nyimbo na anyakulondali ku Nyumba ya Mulungu. Ndzidzi ukhachitika penepi, ine nee ndikhali mu Yerusalemu tayu, thangwi chaka chamakumatatu na chiwiri pikhatonga Mfumu Aritaserisese dziko ya Babiloni ndikhadabwerera kuna iye kampanga pyonsene pikhachitika pile. Pidagwanda ndzidzi pang'ono ndidampempha kuti anditawirise kubwerera, tenepo ndidabwerera ku Yerusalemu. Kweneko ine ndidagumana kuti Eliashibu akhadachita chinthu chakuipa kutawirisa Tobia kuphatisa basa subi ibodzi ya m'Nyumba ya Mulungu. Ine ndidadzidzwa napyo mtima mbanditayira panja pinthu pyonsene pile pikhali pya Tobia. Ine ndidatonga kuti pachitike mwambo wakuchenesa nawo subiyo, pontho kuti pyombo pya m'Nyumba ya Mulungu, pyakupereka pya mapira pontho na pyakufukiza pyakununkhira pibwezerwe m'mbuto mwache. Ndidagumana pontho kuti anyakuimba nyimbo m'Nyumba ya Mulungu na Alevi anango akhadabuluka mu Yerusalemu kubwerera kumazunde kwawo, thangwi anthu hakhadaapasa tayu pinthu pidathema iwo kutambira. Ine ndidasumulula mathubu mbandiavunza kuti, “Thangwi yache ninji mwasiya Nyumba ya Mulungu gwamwa tenepa?” Tenepo ine ndidadzesa pontho Alevi ku Nyumba ya Mulungu na anyakuimba nyimbo ene mbandiachitisa kutoma pontho kuphata basa. Tenepo Aisraele onsene adatoma pontho kudza na pyakupereka kumasubi akukoyeramo pinthu a m'Nyumba ya Mulungu; chakhumi cha mapirawo, vinyu, na mafuta aolivi. Ine ndidaikha amuna awa kukhala anyakuyang'anira masubi enewa: nyansembe Shelemia, Zadoki nyakudziwisa mwambo, na Pedaia Mlevi. Hanani mwana Zakuri pontho mdzukuluache Matania ndiye akhali nyakuaphedzera. Ine ndidaanyindira anthu enewa kuti anagawiza pinthu pakati pa anyabasa anzawo mwakuona mtima. Ndikumbukeni thangwi ya penepi, Imwe Mulungu wanga, pontho lekani duwalira na pang'ono pene pinthu pyonsene pyachitira ine mwakukhulupirika Nyumba ya Mulungu wanga na mabasache ene. Pandzidzi wenewo ndidaona anthu anango mu Yuda akutchitchitha vinyu pa Nsiku Yakupuma. Anango akhapakiza pabulu pawo mapira, vinyu, mfesa, nkhuyu, na pinthu pinango kwenda napyo ku Yerusalemu. Natenepo ndidaasumulula kuti aleke gulisa pinthu pa Nsiku Yakupuma. Anthu anango a kumzinda wa Turo akhakhala mu Yerusalemu, tenepo adadza mumzinda na nsomba pontho na pyakudya pya mtundu onsene mbapigulisa kuna anthu athu pa Nsiku Yakupuma. Ine ndidasumulula akadamu a Chiyuda mbandilonga kuna iwo kuti, “Yang'anani pinthu pyakuipa pinachita imwepi. Imwe mukuchitisa Nsiku Yakupuma kukhala nsiku yokhonda chena pamaso pa Mulungu.” Ndi thangwi yache Mulungu adatchunyusa makolo anu pidavunga iye mzindawu. Kwache imwe mukukakamira basi kuti ukali wa Mulungu udze pana Israele pakuswipisa Nsiku Yakupuma. Natenepo ndidatonga kuti misuwo ya mzinda ikhale yakufungwa pa Nsiku yonsene Yakupuma sindzidzi dzuwa nkhuthobila, mbifungulwa pakumala pa Nsiku Yakupuma. Ine ndidaikha anango a amunanga pamisuwo ya mzindawo kuonesesa kuti nkhabe na chinthu chene chikupita mumzindamo pa Nsiku Yakupuma. Kabodzi penu kawiri anyamalonda akugulisa pinthu pya mtundu onsene akhagona kunja kwa mzinda. Tenepo ine ndidaacheuza kuti, “Nkhabe basa tayu kudikhira kunja kwa mzinda kuti machibese akwane. Ngakhala imwe munayesa pontho kuchita penepi, ine ndinaphatisa basa njira zavinga pana imwe.” Kubuluka ndzidzi wenewo kwenda m'tsogolo nkhabe na mbodzi ene adadza pa Nsiku Yakupuma tayu. Ine ndidatonga Alevi kupichenesa okha ene pontho kuti aende kayang'anira pamisuwo ya mzinda kuonesesa kuti Nsiku Yakupuma ikhale yakuchena. Ndikumbukeni pontho thangwi ya penepi, Imwe Mulungu wanga, mbamukoye moyo wanga, thangwi ya kukula kwa kundifuna kwanu kokhonda mala. Pandzidzi wenewo ndidadzindikira pontho kuti Ayuda azinji akhadasemba akazi a ku Ashidodi, Amoni na ku Moabu. Anawo anango akhalonga Chiashidodi, penu pilongero pinango pene, mbachimwana kudziwa chilongero chathu, ife Ayuda. Ine ndidasumulula amunawa mbandiatemberera. Ndidaamenya mbandiakwedzula tsisi yawo. Kubuluka penepo ndidaapanga kuti adumbire pikulu pene na dzina ya Mulungu kuti na kutani kwene iwo pabodzi pene na anawo hanasemberanave pontho na anthu achilendo tayu. Ine ndidalonga kuti, “Mbakazi achilendo onthowa adachitisa Mfumu Solomoni kudawa. Iye akhali munthu wakuveka pyakwanga kupiringana mafumu anango onsene a padziko yapansi. Mulungu adamfuna mbampitisa ufumu wa anthu ache Aisraele. Kwache iye adachita chakudawa ninga chenechi. Apo ifembo tive pontho basi kuti mwachita chinthu chakuipa ninga chenechi mbamukhonda vera Mulungu wathu pakusemba akazi achilendo?” Yehoiada akhali mwana wamamuna wa Eliashibu, Nyansembe Wamkulu, kwache mbodzi wa ana a Yehoiada adasemba mwana wa Sanibalati wa Chihoroni, tenepo ndidamthamangisa Yehoiada mu Yerusalemu. Kumbukani MBUYA mudaswipisira anthu enewa basa ya unyansembe na chiverano chidasasanya imwe na anyansembe, pontho na Alevi chile. Ine ndidachenesa anthu kuna pinthu pyonsene pyachilendo; ndidasasanyira anyansembe na Alevi matongero, towera munthu onsene adziwe basache; ndidasasanya nkhuni zakupyerezera pyakupereka kuti zibwere pandzidzi wache, pontho kuti anthu adze na pyakupereka pyawo pya mapira, pontho nsapo zakutoma tokota. Imwe Mulungu wanga, ndikumbukeni mbamundikomere mtima thangwi ya penepi. M'chaka chachitatu cha ufumu wache, iye adasasanyira phwando mathubu ache na anyakufambisa mfumache. Akadamu ankhondo a Aperesi na Amedi akhalimbo penepo pabodzi pene na akulu a boma na a m'banja yachifumu m'nthemba zikhatonga iye zile. Miyezi yamumphu mitanthatu, iye adaaonesa kukula kudachita mfuma na demelero ya ufumu wache. Kubuluka penepo mfumu adasasanyira phwando anthu onsene a mumzinda ukulu wa Susa, mkulu mpakana mwana. Phwando ile idamala dimingu yamumphu pontho idachitikira pachintalo cha nyumbache yachifumu. Chintalo chache chidatchingwa na nguwo zachoza na zakuchena zakumangirirwa na nkhambala zathonje zamsuzi wanyemba kungoloweko zasiliva pamizati yamiyala yakudula yamarabule. Makadera agolidi na asiliva adaikhwa pachintalo chile chidathemeserwa na miyala yakufira, yamarabule, yakuyetimira na inango yakudula. Pyakumwa pikhaperekerwa m'makhomitcho a mtundu wakusiyana-siyana agolidi, pontho vinyuakhalipo wakuinjipa malingana na kufewa manja kwa mfumu. Pakhali nkhabe madire akumwa; mfumu akhadatonga anyabasache a kunyumba yachifumu kuti munthu onsene anakwanisa kumwa pyache ninga mukhafunira iye. Ndzidzi wenewo m'bwalo mwa nyumba yachifumu, Matsano Vasiti akhachitambo phwando na akazi anzache. Pansiku yachinomwe ya phwando ile, mfumu adakomerwa pyakwanga na vinyu ule. Tenepo adachemera mathubu ache anomwe, ale akhali akukapalwi: Mehumani, Bizita, Haribona, Bigita, Abagita, Zetari na Karikasi mbaapanga kuti adze na Matsano Vasiti uku avala dunku yaumatsano. Matsano akhali wakubalika pyakwanga, tenepo mfumu akhafuna kuti mathubu ache na alendo ache aone kubalika kudachita mkazache kule. Mbwenye pidampanga anyabasa pidalonga mfumu pile, Matsano Vasiti adakhonda kwenda. Penepi pidamzhangalisa mfumu pyakwanga pene. Podi ukhali mtemo wa mfumu kuvunza nzeru kuna anyakudziwisa mwambo na matongero, iye adachemeresa mapungu ache, ale adathema kudziwa pyakuthema kuchita. Kukhavunza iye nzeru kazinji kene kukhali kwa Karishena, Shetari, Adimatu, Tarisisi, Meresi, Marisena na Memukani, mathubu anomwe a Aperesi na Amedi, ale akhali na chidzo chikulu muufumu ule. Iye adalonga kuna anthu enewa mbati, “Ine Mfumu Ahasuwero ndidatuma mathubu anga kuna Matsano Vasiti kampanga kuti adze kuno, mbwenye iye akhonda kundivera. Apo mwambo ukulonganji? Ninji pyathema ife kuchita naye mkazi weneyu?” Tenepo Memukani adalonga manyerezero ache kuna mfumu na kuna mathubu anzache mbati, “Matsano Vasiti achita chakuipa nee kuna mfumu kokha tayu, mbwenye pontho kuna mathubu ache na anthu onsene akukhala mu ufumuwu. Mkazi onsene muno anatoma kululupisa mamunache sindzidzi nkhuva pinthu pyachita Matsano Vasiti. Iwo analonga mbati, ‘Mfumu Ahasuwero adatonga kuti Matsano Vasiti adze kuna iye, mbwenye matsano adakhonda kwendako!’ Akazimbo a mathubu a ku Peresia na Media angava pyachita Matsano Vasiti, anapilongambo kuna amunawo na nsiku yonthoyo. Akazi nkhabe dzalemedza amunawo tayu, pontho amuna anazhangalira pyakwanga akazawo. Ngakhala pinamkomera mfumu mbatonge kuti Vasiti aleke dzaonekerave pamaso pa mfumu. Mfumu mbatonge kuti penepi pilembwe m'mabukhu a mwambo a Aperesi na Amedi, towera pileke dzafudzwa. Kubuluka penepo mbuto yache mbiperekwe kuna mkazi unango wadidi kukhala matsano. Penepi pingaveka muufumu ukulu uno, mkazi onsene analemedza mamunache mwadidi, podi kwene mamunayo akhale pyache wakufuma penu wakutcherenga.” Mfumu na mathubu ache adaphatizana nawo manyerezero enewa, tenepo mfumu adachita pinthu pidalonga Memukani pile. Kunthemba yonsene ya muufumu mwache iye adatumizako mphangwa na chilongero pontho na malembero a nthemba yeneyo kulonga kuti, “Mamuna onsene athema kukhala na utongi onsene wa pabanja pache.” Kubuluka penepo pikhadambombowa ukali wa mfumu, mfumu adathimiza kunyerezera pya Vasiti na pidachita iye pene, pontho na matongero akhadapereka iye mwakupokanyisana naye ale. Natenepo anango mwa mapungu ache akukhala naye chifupiletu adalonga mbati, “Mfumu mbasakirwe mwali wakubalika. Mfumu mbasankhule akadamu m'nthemba zonsene za ufumuwu mbatonga kuti adze na amiyali onsene akubalika kugelo ya atsikana kunyumba yachifumu muno mumzinda ukulu wa Susa. Amiyali onsenewa mbayang'anirwe na Hegai, thubu wakukapalwi wa mfumu, tenepo apaswe pyakudzola-dzola kuti aoneke akubalika. Kubuluka penepo mfumu anakwanisa kusankhula mtsikana mbodzi anafuna iye kukhala matsano m'mbuto mwa Vasiti.” Mfumu adaona kuti manyerezero enewa akhali adidi, tenepo adachitadi pidapangwa iye pile. Mu Susa monthomo mukhali Myuda unango, dzinache Moredekai mwana wamamuna wa Yairi. Iye akhali wa dzinza ya Benjemani, pontho akhali mdzukuluache Kishi na Shimei. Pidakwata Mfumu Nebukadinezara wa ku Babiloni, Yehoiakini mfumu wa Yuda kwenda naye kudziko ya unyaperezo kubulukira ku Yerusalemu pabodzi pene na anthu anango adaphata iye ale, Moredekai akhali mbodzi wa iwo. Moredekai akhali na mwana wa babache wamng'ono dzinache Estere, ule dzinache pa Chiheberi ndi Hadasa. Iye akhali mtsikana wakubalika pyakwanga, pontho wakuoneka mwadidi. Pidafa makolo ache, Moredekai adamkwata mbamkuza ninga mwanache ene. Pidapereka mfumu matongero ache, atsikana azinji adendeswa ku Susa, tenepo Estere akhali mbodzi wa iwo. Iye adapitiswambo m'nyumba yachifumu mbayang'anirwa na Hegai, ule akhali wakuyang'anira gelo ya atsikana kunyumba yachifumu. Hegai adakomerwa naye Estere mbamkomera mtima. Msanga-msanga iye adapaswa pyakudzola-dzola kuti aoneke wakubalika na pyakudya pyadidi. Iye adapereka kuna Estere anyabasa achikazi akusankhulika anomwe kubulukira kunyumba yachifumu kuti amtumikire. Hegai adampasa pontho mbuto yadidi m'gelo ya atsikana ile. Estere hadalonge tayu pya dziko ikhadabulukira iye, pontho na banja ikhadabulukira iye, thangwi Moredekai adamkhondesa kuchita tenepo. Nsiku na nsiku Moredekai akhafamba-famba chifupi na chintalo cha gelo ya atsikana ile kuti adziwe mule mukhakhalira Estere pontho na pinthu pikhamchitikira. Mtsikana onsene nsiku yache mbidzati fika yakwenda kaonekera pamaso pa Mfumu Ahasuwero, akhathema kumala miyezi khumi na miwiri akutambira basi pyakudzola-dzola; miyezi mitanthatu akutambira mafuta amure, miyezi inango mitanthatu akhatambira mafuta akununkhira na pinango. Ndzidzi ungakwana wakuti mkazi akaonekere pamaso pa mfumu kubulukira kugelo ya atsikana ile, akhavala chinthu chonsene chikhafuna iye kumtima kwache. Iye akhaenda kweneko na mosiku, tenepo mangwana mwache akhaendeswa kunyumba yakukoyeramo akazi achibitchu a mfumu, ile ikhayang'anirwa na Shaashigazi, thubu wakukapalwi wa mfumu ule. Mkaziyo hakhaendako pontho tayu kuna mfumu, mbwenye ngakhala mfumu akhamfuna pyakwanga akhamchemeresa pontho na dzinache. Ndzidzi udafika kuti Estere, mwana wa babache Moredekai wamng'ono dzinache Abihaili, ule Moredekai adamkwata ninga mwanache ene, aende kuna mfumu. Iye adavala pyonthopyo pidampanga Hegai, thubu wa mfumu akhayang'anira gelo ya atsikana ule. Tenepo munthu onsene adaona Estere adamsirira. Chaka chachinomwe cha ufumu wa Ahasuwero, mwezi wakhumi wa Tebeti, Estere adadzeswa pamaso pa Mfumu Ahasuwero m'nyumba yachifumu. Mfumu adamfuna pyakwanga kupiringana akazi anango onsene. Iye adakomerwa naye pyakwanga mbamkomera mtima kupiringana amiyali anango onsene. Tenepo mfumu adamvazika dunku yaumatsano mumsolo mwache mbamchitisa kukhala matsano m'mbuto mwa Vasiti. Kubuluka penepo mfumu adasasanya phwando ikulu kulemedza nayo Estere mbachemera mathubu ache onsene na anyakufambisa mfumache. Nsiku yeneyo iye adaichitisa kukhala nsiku yakupuma pabasa muufumu wache onsene mbagawa mitukwa yakuthemerana na mfumu. Pandzidzi wenewo Moredekai akhali thubu wa kunyumba yachifumu. Estere akhathimiza basi kukhonda panga munthu na mbodzi ene kuti akhali Myuda, thangwi Moredekai akhadampanga kuti aleke chita tenepo. Natenepo Estere adamveradi ninga montho mudavera iye pikhakhala iye naye ninga babache ene. Pandzidzi ukhali Moredekai thubu wa kunyumba yachifumu, Bigitana na Tereshi, mathubu awiri akukapalwi a mfumu, ale akhalondali pamisuwo ya masubi a mfumu, adazhangalira Mfumu Ahasuwero mbasasanya pyakumpha. Moredekai adadziwa pya upandu wenewu mbapanga Matsano Estere, ule adenda kapangambo mfumu pya penepi m'mbuto mwa Moredekai. Pinthu penepi pidatoma kuvunzwa-vunzwa mbapigumanwa kuti pikhalongwa pile pikhali pyakuona, natenepo amuna awiri ale adamanikwa pamuti. Pyonsenepi pidalembwa m'bukhu ya mbiri pamaso pa mfumu. Pidagwanda ndzidzi pang'ono Mfumu Ahasuwero adakwiza Hamani pachidzo mbakhala thubu wamkululetu kupiringana anzache onsene. Hamani akhali mwana Hamedata, chidzukulu cha Agagi. Mfumu adatonga kuti mathubu ache onsene muufumu wache alemedze Hamani pakumgodamira na kulamba pamaso pache. Onsene adachitadi penepyo kupambula Moredekai, ule adakhonda kuchita tenepo. Mathubu anango a muufumu ule adamvunza thangwi idamkhondesa kuvera matongero a mfumu; nsiku na nsiku iwo adamdembetera kuchita pidatonga mfumu pile, mbwenye iye hadaavere tayu. Iye adalonga mbati, “Ine ndine Myuda, pontho ine nkhabe kwanisa kulambira Hamani tayu.” Natenepo iwo adampanga Hamani pya penepi na manyerezero akuti mwinango iye apirire na makhaliro a Moredekai. Hamani adazhangali pyakwanga pidadzindikira iye kuti Moredekai hakhamgodamira pontho kumulambira tayu, pontho pidadziwa iye kuti Moredekai akhali Myuda, iye adanyerezera kuchita pikulu pene kusiyana na kupha Moredekai yekha basi. Iye adanyerezera pyakupha Myuda onsene muufumu wa Aperesi. Chaka chakhumi na chiwiri cha ufumu wa Ahasuwero, mwezi wakutoma wa Nisani, Hamani adatonga kuti ntsango ichitike (iwo akhauthula Purimu) kuti agumane nsiku na mwezi wakuthema kuchita pinthu pikhadasasanya iye pile. Nsiku yakhumi na chitatu ya mwezi wakhumi na chiwiri, mwezi wa Adara, ndiye udasankhulwa. Natenepo Hamani adapanga mfumu mbati, “Pana mtundu unango wa anthu, ule wafalikira konsene kwene muufumu wanuwu. Iwo akukhala m'nthemba zonsene mbakoya mitemo yawo yakusiyana na anango onsene. Padzulu pa penepo iwo nkhabe vera matongero a muufumuwu tayu, natenepo penepi si pyadidi tayu kuna imwe kuti mulile kupiyang'ana kwene. Ngakhala pinakukomerani mfumu, tongani kuti anthu enewa aphiwe. Ngakhala munachita tenepo, ine ndinadumbira kuti ndinaikha siliva wakulemera makilogramu pikwi madzana matatu na makumanayi kuthumba ya mfumu kuti ziphatiswe basa kufambisira ufumuwu.” Mfumu adadula mphete ya m'chala mwache, ile ikhaphatiswa basa ninga chidindo cha mfumu mbaipereka kuna nyamalwa wa Ayuda, Hamani mwana Hamedata chidzukulu cha Agagi. Mfumu adampanga mbati, “Anthu na kobiri zawo zene nsako. Chita kuna iwo pyonsene pinafuna iwepyo.” Natenepo pansiku yakhumi na chitatu ya mwezi wakutoma, Hamani adachemeresa anyakulembera onsene a mfumu mbaapanga kuti athumbusule pidatonga mfumu pile na chilongero chonsene pontho na malembero onsene akhaphatiswa basa muufumuwo na kutumizwa kuna atongi onsene, akulu aboma na kuna mathubu onsene. Penepi pidalembwa na dzina ya Mfumu Ahasuwero mbadindapo mphete yache. Anyakutumikira adakwata makalata ale kwenda nawo kunthemba zonsene za muufumuwo. M'makalatamo mudalembwa kuti pansiku ibodzi, pansiku yakhumi na chitatu ya mwezi wa Adara, Ayuda onsene, mwana penu mkulu, mkazi penu mamuna athema kuvungwa, kuphiwa na kupuluzwa, pontho pinthu pyawo pikwatwe. Makalatawa adathema kuwerengwa pakwecha m'nthemba zonsene, towera munthu onsene asasanyike nsiku yeneyo ingafika. Na utongi wa mfumu, pidalembwa pile pidalalikwa mumzinda ukulu wa Susa, pontho anyakutumikira adakwata mphangwa zile mbathamanga nazo kunthemba zonsene. Mfumu na Hamani adakhala pansi kumwa uku mzinda onsene wa Susa wamala zunguzika. Pidapidziwa Moredekai pyonsene pidachitika pile, adang'amba nguwo zache mwakuzhangali. Natenepo iye adavala masakha mbawaza dotha mumsolo mwache kuonesa kutsukwala, tenepo adagwanda na pakati pa mzinda ule uku akukalala na kulira pikulu pene mpakana adafika pamsuwo wa mpanda wa nyumba yachifumu. Iye hadapite m'bwalomo tayu, thangwi munthu wakuvala masakha hakhatawiriswa kupita m'bwalo tayu. M'nthemba zonsene konsene kwene kudenda utongi wa mfumu kule, kukhali chiliro chikulu pakati pa Ayuda. Iwo adapimana kudya, adalira na kukalala, pontho azinji a iwo adavala masakha mbagona padotha. Pidapangwa Estere na anyabasache achikazi, pontho na anyakukapalwi akhamtumikira ale pya pinthu pidachita Moredekai, iye adasanyika napyo mtima pyakwanga. Natenepo adatumiza nguwo kuti Moredekai akavale m'mbuto mwa kuvala masakha, kwache iye adapikhonda. Kubuluka penepo Estere adachemeresa Hataki mbodzi wa anyakukapalwi a mfumu, ule adasankhulwa kutumikira Estere mbampanga kuti aende kuna Moredekai kuti akave pyachitikapyo, pontho thangwi yache njanji. Hataki adenda kuna Moredekai pachintalo cha mumzinda chifupi na msuwo wa mpanda wa nyumba yachifumu. Moredekai adampanga pyonsene pikhachitika kuna iye pile na konta ya kobiri yadumbira Hamani kuipereka kuufumu ngakhala Ayuda onsene anaphiwa. Iye adapereka kuna Hataki kalata ibodzi, ile idawerengwa mu Susa kutonga kuti Ayuda onsene aphiwe. Moredekai adampempha kuti aende nayo kuna Estere mbalonga mwadidi mwene pyonsenepi kuna iye, pontho kumpempha kuti aende kabulumunda pamaso pa mfumu na kumpempha mfumu kuti avere nsisi anthu a mtundu wache. Hataki adachitadi penepi, tenepo Estere adatumizirambo Hataki kubwerera kuna Moredekai na mphangwa izi: “Ngakhala mkazi penu mamuna anapita m'nyumbamo kaonana na mfumu mwakukhonda chemerwa, munthu weneyo athema kufa. Wenewo ndiye mwambo wache; munthu onsene kutomera mathubu a mfumu mpakana anthu a nthemba zonsene akupidziwa penepi. Kwache pana njira ibodzi ene basi yakupulumuka nayo pa mwambo wenewu: Ngakhala mfumu anathonya munthu na ndodo yache yagolidi, munthu weneyo hanaphiwa tayu. Mbwenye kulonga pya ine pagwanda mwezi ubodzi kubulukira pa ndzidzi udandichemera mfumu.” Pidatambira Moredekai mphangwa za Estere zile, adatumizirambo mafala akumcheuza nawo mbati, “Leka nyerezera kuti uli pakupata kupiringana Ayuda onsene, thangwi ya kukhala m'nyumba yachifumu. Pandzidzi wenewu, ungakhala kwene pyako mulomo phoo, chiphedzo chinati chidze kuna Ayuda kubulukira kudzulu, pontho iwo anati apulumuke, mbwenye iwe unati ufe, pontho banjako yonsene inati imaliletu. Kwache mbani anapidziwa kuti mwinango ukhali ndzidzi ninga wenewu udakuchitisa kukhala matsano!” Estere adamtawirambo Moredekai mbati, “Ndoko ukagumanyise Ayuda onsene mu Susa; pimaneni kudya mbamundipempherere. Lekani kudya penu kumwa na chinthu chene nsiku zitatu mosiku na masikati. Anyabasanga achikazi na ine enembo tinachita chibodzi-bodzi. Kubuluka penepo ine ndinati ndiende pamaso pa mfumu, podi kwene kuti nkhudawira mwambo. Ngakhala ndathema kufa thangwi ya kuchita tenepo, ndinati ndife pyanga.” Moredekai adalamuka kwenda mbakachita pyonsene pidampanga Estere pile. Pansiku yachitatu yakupimana kudya, Estere adavala mkhanjo wache wachifumu, mbakaimira pachintalo cha m'bwalo mwa nyumba yachifumu kuyang'ana kusubi kukhali mpando wachifumu kule. Mfumu akhali m'bwalomo, uku akhala pampando wachifumu kuyang'ana kumsuwo. Pidaona mfumu kuti Matsano Estere aimira pamsuwo, adamkomera mtima mbamthonya na ndodo yache yagolidi. Natenepo Estere adadza chifupi mbakhuya nsonga ya ndodo ile. Mfumu adavunza mbati, “Nkhwadidi kwene Matsano Estere? Ngandipange chinafuna iwe; podi kwene ikhale pyayo theka ya ufumu wanga, unati upaswe.” Estere adatawira mbati, “Ngakhala pinakukomerani, Mfumu, ndikhafuna kuti lero imwe na Hamani mudze kuphwando yakusasanyirani ine.” Natenepo mfumu adachemeresa Hamani kuti adze kabodzi kene, towera iwo achite pidapempha Estere. Tenepo mfumu na Hamani adenda kuphwando idasasanya Estere ile. Pikhamwa iwo vinyu, mfumu adavunza Estere mbati, “Ngandipange chinafuna iwe, tenepo unati upaswe. Chonsene chinapempha iwe podi kwene chikhale theka ya ufumu wanga, unati upaswe.” Estere adatawira mbati, “Ngakhala mfumu munandikomera mtima kundipasa chonsene chinapempha ine, ndikhafuna kuti mangwana imwe na Hamani mudze pontho kuphwando inango inafuna ine kukusasanyirani. Penepo ine ndinakupangani chinafuna ine.” Pikhabuluka Hamani kuphwando kule akhasekera pyakwanga na kukomerwa mumtima mwache. Mbwenye kubuluka penepo adaona Moredekai m'nyumba yachifumu; Moredekai hadaimire tayu kuonesa chilemedzo kuna iye pikhagwanda iye. Natenepo Hamani adazhangali naye pyakwanga. Kwache adauphata mtima mbaenda kumusa kwache. Kubuluka penepo iye adachemeresa ashamwali ache kudza kumusa kwache mbapanga pontho mkazache Zeresi kukhala nawo pabodzi penepo. Iye adagaya pyakwanga kuna iwo pya mfuma ikhali na iye, ana achimuna akhali na iye, chidzo chikulu chidampasa mfumu, pontho na kufunika kukulu kukhali na iye kupiringana anthu anango onsene a mfumu. Hamani adathimiza kugaya mbati, “Chinango ninji? Matsano Estere adachita phwandombachemera mfumu na ine ene basi nee unango tayu, pontho mangwana tachemerwa pontho kontho-konthoko. Kwache pyonsenepi nee pikundikwana tayu sindzidzi nkhuona kwene Moredekai Myuda, thubu wa kunyumba yachifumu.” Mkazache na ashamwali ache adalonga kuna iye mbati, “Sasanyisani chimuti chakulapha, makhono makumawiri na awiri mbamupemphe mfumu mangwana na machibese kuti Moredekai amanikwe penepo. Mungamala penepo imwe na mfumu munakwanisa kwenda pyanu kuphwando mwakukomerwa.” Manyerezero enewa adamkomera Hamani, tenepo adasasanyisa chimuti chile. Mosiku onthowo mfumu hadachione chitulo tayu, natenepo adachemeresa mabukhu a mbiri mule mudalembwa pya ufumu wache kuti awerengwe pamaso pache. Khundu idawerenga iwo ikhathimizapo mbiri yakulonga pya mule mudatchululira Moredekai pya upandu ukhafuna chitirwa mfumu, ule udasasanya mathubu ache awiri, Bigitana na Tereshi, anyakukapalwi akhalondali masubi a mfumu ale. Mfumu adavunza mbati, “Apo Moredekai tamulemedza tani thangwi ya kuchita penepi?” Anyabasache ale adatawira mbati, “Nkhabe na chibodzi chene tayu chachitirwa iye.” Mfumu adavunza mbati, “Ayi alipo m'nyumba muno mbodzi wa mathubu anga?” Pandzidzi wenewo Hamani akhapita kwene muchintalo cha nyumba ile; iye akhadza dzapempha mfumu kuti Moredekai amanikwe pamuti ukhadasasanya iye kale ule. Natenepo anyabasache ale adatawira mbati, “Hamani ali muno akudikhira kuonana namwe.” Mfumu adatawira mbati, “Mpitiseni muno.” Natenepo Hamani adapita, tenepo mfumu adalonga mbati, “Pana munthu unango anafuna ine kuti ndimulemedze pyakwanga. Apo munthu weneyu ndimchitirenji?” Hamani adalonga yekha ene mumtima mwache mbati, “Mbani pontho wakuthema kulemedzwa pyakwanga na mfumu? Ndine ene pano basi.” Kubuluka penepo pangani thubu wamkululetu kuti amvazike munthu weneyu mikhanjoyo, pontho amfambise uku apakira pakavalo kugwanda na pachintalo cha mumzinda. Thubu wamkululetuyo mbalonge mwakugaluza fala pinafamba iwo kuti, ‘Ngayang'anani mule mumbafupira mfumu munthu anafuna iye kumulemedzayo!’ ” Mfumu adalonga kuna Hamani mbati, “Chimbiza ukwate mikhanjo na kavalo mbupereke chilemedzo chenechi kuna Moredekai Myuda. Mchitire pyonsene pyanyerezera iwe panopi. Iwe unamgumana ali pabasache m'nyumba yachifumu ino.” Natenepo Hamani adakwata mikhanjo na kavalo ule mbavazika Moredekai. Moredekai adapakira kavalo ule, Hamani adamfambisa kugwanda na pachintalo cha mumzinda uku akhalonga mwakugaluza fala pikhafamba iwo mbati, “Ngayang'anani mule mumbafupira mfumu munthu anafuna iye kumulemedzayo!” Kubuluka penepo Moredekai adenda kubasache m'nyumba yachifumu, mwenemo Hamani adachimbiza kwenda kumusa kwache uku nkhope yache yamala tota na manyadzo. Iye adapanga Zeresi mkazache na ashamwali ache onsene pyonsene pikhadamchitikira pile. Natenepo mkazi ule pabodzi pene na ashamwali ache a nzeru ale, adalonga kuna iye mbati, “Iwe watoma kuchepa mphamvu kuna Moredekai. Iye ndi Myuda, tenepo hunamkwanisave kumkwira pamsolo tayu. Iwe unati umgodamire basi.” Anthu ale mbali m'kati kulonga na Hamani, mathubu awiri akukapalwi a mfumu, adafika mbakwata Hamani mwakuchimbiza kwenda naye kuphwando idasasanya Estere ile. Natenepo mfumu na Hamani adenda kadya na Estere. Pansiku yachiwiriyi pikhamwa iwo vinyu ule, mfumu adavunza pontho Estere mbati, “Matsano Estere, chinafuna iwe ninji? Ngandipange chinati chiperekwe kuna iwe. Ndinati ndikupase podi na theka ya ufumu wangawu.” Matsano Estere adatawira mbati, “Ngakhala pinakukomerani mfumu kuchita chinthu chinafuna ine kukupemphani; chinafuna ine ntchakuti ine ndikhale na moyo, pontho anthu a mtundu wanga akhale na moyo. Anthu a mtundu wanga na ine ene taguliswa kuti tivungwe, tiphiwe na kupuluzwa. Mbapidakhala kuti nkhuguliswa kwene mbatikhala mabitchu, mbidakhala pyanga kwene mulomo phoo, thangwi chenechi mbichidakhala chinthu ching'ono kunensa nacho mfumu.” Mfumu Ahasuwero adavunza Matsano Estere mbati, “Mbani awanga mtima kuchita pinthu ninga penepi? Ali kupi iye munthu weneyu?” Matsano Estere adatawira mbati, “Nyamalwathu pontho nyakutisanyisa ngweneyu, Hamani, munthu wakuipa mtima.” Hamani adaphatwa na mantha pamaso pa mfumu na matsano. Mfumu adalamuka mwakuzhangali mbabuluka m'subi mwache mule kwenda panja m'munda wakuzungulira nyumbache yachifumu ile. Hamani adaona kuti mfumu adanyerezera pyakumtchunyusa thangwi ya penepi, tenepo iye adasalira m'subi kupempha Matsano Estere apulumuse moyo wache. Iye akhadapiponya yekha ene pansi pa kadera pakhakhala Estere pale kumpempha kuti amvere nsisi, pikhapita mfumu m'subi mule kubulukira kumunda. Pidaona mfumu penepi adakhuwa mbati, “Kani munthu weneyu anafuna kuphatirira matsano panoletu pamaso panga, pontho m'nyumba mwanga muno?” Sindzidzi mfumu nkhulonga penepi anyabasache adammanga kunkhope. Haribona mbodzi wa mathubu akukapalwi akutumikira mfumu adalonga mbati, “Pana muti wakulapha makhono makumawiri na mawiri chifupi na pamsuwo wa Hamani; iye akhadausasanya kuti amanikepo Moredekai, ule adapulumusa moyo wa mfumu pakutoma pale.” Mfumu adalonga mbati, “Hamani mbamanikwe pamuti wenewo.” Natenepo Hamani adamanikwa pamuti ukhadasasanya iye kuti amanikepo Moredekai ule. Penepo kuzhangali kwa mfumu kudamala. Nsiku yonthoyo Mfumu Ahasuwero adapereka kuna Matsano Estere pinthu pyonsene pya Hamani, nyamalwa wa Ayuda. Estere adapanga mfumu kuti Moredekai akhali mbaleache, tenepo Moredekai adadzeswa pamaso pa mfumu. Mfumu adadula mphete ya kuchala chache yakukhala na chidindo chache, ile ikhadapokosera iye Hamani, mbaipereka kuna Moredekai. Estere adaikha Moredekai kukhala nyakuyang'anira mfuma ya Hamani. Kubuluka penepo Estere adalonga pontho kuna mfumu mwakupiponya pamanyalo a mfumu mbalira. Iye adapempha mfumu kuti achitepo pinthu kukhondesa upandu udasasanya Hamani, chidzukulu cha Agagi, kusasanyira Ayuda. Mfumu adamthonya na ndodo yache yagolidi, tenepo iye adalamuka mbalonga mbati, “Ngakhala pinakukomerani mfumu pontho ngakhala mumbatsalakana pya ine, pontho ngakhala penepi mphyakuthema pamaso panu, ndaphata miyendo tongani kuti pinthu pidatonga Hamani pileke chitika, matongero ale adapereka Hamani mwana Hamedata, chidzukulu cha Agagi, kuti Ayuda onsene amale vungwa m'nthemba zonsene za ufumu wanu. Ayi ine ndinakwanisa tani kupirira ngakhala kuvungika kweneku kunadza pana anthu a mtundu wanga, pontho kuti abale anga ene amale phiwa?” Mfumu Ahasuwero adalonga kuna Matsano Estere na Moredekai Myuda ule mbati, “Ngayang'anani ine ndamanika Hamani thangwi ya upandu ukhadasasanyira iye Ayuda, pontho ndapereka mfuma ya Hamani kuna Estere. Mbwenye kulonga pya utongi ule udaperekwa na dzina ya mfumu mbudindwa na chidindo cha mfumu nkhabe sanduzika tayu. Kwache munakwanisa kulembera Ayuda onsene konsene kwene kunakhala iwo pyonsene pinafuna imwe; pontho munakwanisa kuilemba na dzinanga mbamudinda na chidindo changa chachifumu.” Penepi pidachitika pansiku yamakumawiri na chitatu ya mwezi wachitatu wa Sivani. Moredekai adachemeresa anyakulemba onsene a mfumu mbaalembesa makalata akwenda kuna Ayuda, akulu aboma, anyakufambisa boma na kuna mathubu onsene kunthemba zonsene dzana na makumawiri na zinomwe; kutomera ku India mpakana ku Sudani makalata akwenda kunthemba zonsene malingana na chilongero pontho malembero awo, pontho na kuna Ayuda na chilongero pontho malembero awo. Moredekai adalembesa makalata ale na dzina ya Mfumu Ahasuwero mbaadinda na chidindo chachifumu. Makalata ale adatumizwa pakuphatisa basa anyakupakira akavalo akuthamanga pyakwanga a kunyumba yachifumu. Makalata enewa akhalonga kuti: “Mfumu atawirisa Ayuda a m'mizinda yonsene kuti apisasanyikire okha ene kupitchinjiriza. Ngakhala anyankhondo a dzinza inango m'nthemba zonsene anasosa amuna a Chiyuda na anawo, pontho na akazawo, Ayuda anakwanisa kubwezera na kuvunga anyakuasosa. Iwo anakwanisa kuapha onsenewo mbakwata pinthu pyawo. Matongero enewa athema kuphata basa muufumu onsene wa Peresia kutomera pansiku idasasanyirwa kuphiwa kwa Ayuda, nsiku yakhumi na chitatu ya mwezi wa Adara, mwezi wakhumi na chiwiri. Penepi pyathema kulalikwa ninga mwambo mbuvekeswa kuna munthu onsene m'nthemba zonsene, towera Ayuda asasanyike kubwezera anyamalwawo, nsiku yeneyo ingafika.” Na kutongwa na mfumu, anyakupakira akavalo akuthamanga pyakwanga ale, adautoma ulendo. Utongi ule udavekeswa, pontho mu Susa mumzinda ukulu ule. Moredekai adabuluka kunyumba yachifumu uku avala mkhanjo wachifumu wamsuzi wanyemba pontho wakuchena, chakufinika cha thonje yadidi yakufira, pontho na chipewu chachifumu chagolidi chakuyetimira. Natenepo mzinda onsene wa Susa udadzala na mkhuwo wakusekera na kukomerwa. Pakati pa Ayuda pakhali kukomerwa pontho kutsanzaya, kusekera, pontho na chilemedzo. Konsene kwene kudawerengwa matongero a mfumu ale, mumzinda na m'nthemba, Ayuda adakomerwa, adasekera, adachita phwando mbapuma pa basawo. Na thangwi ya penepi anthu azinji adasanduka Ayuda thangwi ndzidzi wenewo akhachita nawo mantha. Nsiku yakhumi na chitatu ya mwezi wa Adara idafika, nsiku idathema kuchitika matongero a mfumu, nsiku ikhanyerezera anyamalwa a Ayuda kuti anaakunda ile. Mbwenye m'mbuto mwache Ayuda ndiye adaakunda. M'mbuto zikhakhala Ayuda mumzinda onsene muufumu mule, iwo adagumanyikana kusasanyika kubwezera munthu onsene anayesera pyakuakuwazayo. Nkhabe na mbodzi ene adakwanisa kuimisana nawo tayu, thangwi anthu onsene a madzinza anango akhachita nawo mantha. Tenepo mathubu onsene a m'nthemba zonsene, akulu-akulu a boma na anyakufambisa pinthu pya mfumu adaaphedza Ayuda, thangwi akhachita mantha na Moredekai. Pidadziwika muufumu monsene mule kuti Moredekai akhali munthu wakufunika pyakwanga m'nyumba yachifumu; mbiri yache idafalikira konsene kwene, pontho akhathimiza kukula mphamvu. Natenepo Ayuda adakwanisa kuchita pinthu pikhafuna iwo kuna anyamalwawo. Iwo adaamenya na matalasadawo mbaavunga, pontho kuchita pyakuakomera kuna anyakuazonda onsene. Mu Susa, mzinda ukulu, Ayuda adapha amuna madzana mashanu. Nsiku yonthoyo mfumu adapangwa konta ya anthu akhadaphiwa mu Susa ale. Kubuluka penepo mfumu adalonga kuna Matsano Estere mbati, “Mu Susa mokha muno Ayuda apha amuna madzana mashanu kuthimizapo ana khumi a Hamani. Ninji pontho chathema iwo kuchita m'nthemba? Chinafuna iwe pontho ninji? Unati upaswe. Ngandipange, ninji chinafuna iwe pontho? Unati upaswe.” Estere adatawira mbati, “Ngakhala pinakukomerani mfumu, tawirisani Ayuda a mu Susa kuti mangwana achite pontho pile pidatawiriswa iwo kuchita lero. Pontho tongani kuti mitembo ya ana khumi a Hamani imanikwe pamiti.” Mfumu adatongadi kuti penepi pichitike, tenepo pidalalikwa mu Susa monsene mule. Mitembo ya ana khumi a Hamani idamanikwa pakwecha. Pansiku yakhumi na chinayi ya mwezi wa Adara, Ayuda a mu Susa adagumanyikana pontho mbapha amuna anango madzana matatu mumzindamo. Kwache pontho pakhali nkhabe kupokosera pinthu tayu. Ayuda a m'nthemba zinango adasasanyikirambo mbapitchinjiriza okha ene. Iwo adatswaira anyamalwawo onsene pakupha pikwi makumanomwe na pishanu akhaazonda ale. Kwache pakhali nkhabe kupokosera pinthu tayu. Yeneyi ikhali nsiku yakhumi na chitatu ya mwezi wa Adara. Pansiku inango yakhumi na chinayi pakhali nkhabe kuphana, tenepo nsiku yeneyo idachitiswa kukhala nsiku yakukomerwa yakuchita phwando. Kwache Ayuda a mu Susa adachitisa nsiku yakhumi na chishanu kukhala nsiku yakupuma pabasa, thangwi iwo akhadapha anyamalwawo pansiku yakhumi na chitatu, pontho na pansiku yakhumi na chinayi mbaleka pansiku yakhumi na chishanu. Ndi thangwi yache Ayuda akukhala m'maluwani ang'ono-ang'ono ambakoya nsiku yeneyo yakhumi na chinayi ya mwezi wa Adara kukhala nsiku yakusekera pontho yakupuma pabasa, ndzidzi wakuchita phwando na kupereka mitukwa kuna unango na mwanzache. Moredekai adalemba pikhadachitika pile mbatumiza makalata kuna Ayuda onsene achifupi na akutali ene muufumu onsene wa Aperesi, kuapanga kuti akoye nsiku yakhumi na chinayi, pontho na nsiku yakhumi na chishanu ya mwezi wa Adara kukhala nsiku yakupuma pabasa chaka na chaka. Zenezi zikhali nsiku zidapuluza Ayuda anyamalwawo; wenewu ndiye ukhali mwezi ule ukhadasanduzika kubuluka ndzidzi wa kulira na kusintili kukhala ndzidzi wakukomerwa na kusekera. Iwo adapangwa kukoya nsiku zenezi pakuchita maphwando, kupereka mitukwa kuna unango na mwanzache, pontho kuna anyakutcherenga. Natenepo Ayuda adateweza pidaapanga Moredekai pile, tenepo phwando ile idasanduka mtemo ene chaka na chaka. Hamani mwana Hamedata, ule akhali chidzukulu cha Agagi pontho nyamalwa wa Ayuda onsene, akhachita ntsango (penu Purimu ninga mukhalongera iwo) towera adziwe nsiku ikhafuna iwo kuvunga Ayuda; iye akhadasasanya pyakuapuluziratu. Mbwenye pidava mfumu pya upandu wenewu, iye adatonga mwakuchita kulemba m'makalata kuti Hamani ndiye adathema kuona nyatwa ikhadasasanyira iye Ayuda ile. Iye na anache adamanikwa pamiti. Ndi thangwi yache nsiku zakupumazi zikhachemerwa Purimu. Na thangwi ya kalata ya Moredekai, pontho na pyonsene pikhadaachitikira pile, Ayuda adapisasanyira okha ene mwambo pabodzi pene na pidzukulu pyawo, pontho na ale ene akhafuna kusanduka Ayuda kuti pandzidzi wakuthema chaka na chaka, nsiku ziwirizi zikoyiwe malingana na pidalonga Moredekai pile. Nsiku zenezi zidathema kukumbukwa na kukoyiwa na mfendu onsene pontho na banja yonsene m'nthemba zonsene na m'mizinda yonsene. Pontho nsiku zenezi za Purimu mbizileke mbombowa pakati pa Ayuda, penu kuduwalirwa na pidzukulu pyawo na pang'ono pene. Natenepo Matsano Estere mwana wamkazi wa Abihaili pabodzi pene na Moredekai Myuda adalemba kalata inango kutsikimizira na utongi wache onsene kalata ikhadalemba Moredekai yakulonga pya Purimu pakutoma ile. Makalata akuafunira pyadidi na achitchinjirizo adatumizwa kuna Ayuda onsene a m'nthemba dzana na makumawiri na zinomwe za ufumu wa Ahasuwero kuti akhazikise nsiku zenezi za Phwando ya Purimu na pandzidzi wache wakuthema, ninga montho mudaatongera Moredekai Myuda na Matsano Estere, pontho ninga montho mukhadakhazikisira iwo okha ene na pidzukulu pyawo ndzidzi wakupimana kudya na kulira. Utongi wa Estere wakutsikimizira matongero akulonga pya Purimu adalembwa mumpukutu. Mfumu Ahasuwero adakhomesa msonkho pakati pa anthu muufumu mwache, ale akhakhala m'khundu-khundu mwa bara, pontho na a m'bwalo ene. Ukulu wache na pyonsene pyamphamvu pidachita iye, pontho na mule mudapasira iye Moredekai chidzo chikulu pyalembwa m'mabukhu a mafumu a ku Media na Peresia. Moredekai Myuda akhali wachiwiri wa Mfumu Ahasuwero. Iye akhalemedzwa pikulu, pontho kufunwa pyakwanga na Ayuda anzache. Iye adaphata basa mwakukomera anthu ache, pontho kutchinjiriza pidzukulu pyawo pyonsene. Pakhali munthu unango m'dziko ya Uzi dzinache Yobu. Iye akhapembedza Mulungu pontho akhali wakukhulupirika kuna iye. Iye akhali munthu wadidi pontho wakuchita mphole-mphole gopesera kuchita chakuipa. Iye akhali na ana anomwe achimuna pontho ana atatu achikazi mbafuya mabira pikwi pinomwe, ngamila pikwi pitatu, ng'ombe chikwi chibodzi na mabulu madzana mashanu. Iye akhali pontho na anyabasa azinji, pontho akhali wakufuma pyakwanga pakati pa anthu onsene akumabulukiro dzuwa. Ana achimuna a Yobu akhachita phwando m'misa mwawo mwakuchita kupitisirana. Penepo onsene a iwo akhagumanyikana, pontho ndzidzi onsene akhachemera anyamaingawo atatu ale kuti akhale nawo. Bzobzo na machibese onsene, angamala chita phwando yawo, Yobu akhalamuka mbapereka nsembe kuna Mulungu thangwi ya anache onsene kuachenesa pamaso pa Mulungu. Iye akhachita penepi ndzidzi onsene thangwi akhanyerezera kuti mwinango mbodzi wa anachewo adawa pakutikana Mulungu mumtima mwawo. Nsiku inango angelo adadza dzaonekera pamaso pa MBUYA, tenepo Satana akhali nawombo penepo. MBUYA adamvunza mbati, “Ukubulukira kupi?” Satana adatawira mbati, “Ndikhaponda-ponda pontho kuzunga-zunga pyanga m'dziko yapansi.” MBUYA adamvunza mbati, “Ayi wamuona tani nyabasanga Yobu? Nkhabe pontho padziko yapansi munthu wakukhulupirika ninga iye tayu. Iye ambandipembedza pontho ambachita mphole-mphole gopesera kuchita chakuipa.” Satana adatawira mbati, “Ayi mukunyerezera kuti ambakupembedzani kwene pezi pene? Ndzidzi onsene mumbatchinjiriza iye, banjache na pyonsene pina iye. Imwe mumbatsanzayisa pyonsene pimbachita iye, pontho mwampasa ng'ombe zizinji zakudzala m'dziko monsene. Imwe mungambulusira kwene pyonsene pina iye, anati akutikaneni maso na maso!” MBUYA adatawira mbati, “Pyakoma, pyonsene pina iye ndapiikha m'manja mwako, kwache Yobu ene mwenechiro leka kumkuwaza.” Natenepo Satana adenda pyache. Nsiku inango pikhachita ana a Yobu phwando m'nyumba ya mbaleawo wautombo, nyamphangwa adadza mbathamanga kuna Yobu mbalonga mbati, “Ife tikhatipula kuminda na ng'ombe, pontho mabulu akhadya chifupi na penepo. Mwakututumusa Asabea adadza mbaba pyonsene pile mbapha anyabasanu onsene kupambula ine. Ndapulumuka ndine ene basi kuti ndilonge kuna imwe pinthu penepi.” Iye mbadzati malisa kulonga, nyabasa unango adadza kuna Yobu mbalonga mbati, “Njazi yapha mabira na amakabuswa onsene. Ndapulumuka ndine ene basi kuti ndilonge kuna imwe pinthu penepi.” Iye mbadzati malisa kulonga, nyabasa unango adadza kuna Yobu mbalonga mbati, “Magulu matatu a Chikaladea adatifikira mbakwata ngamila zanu kwenda nazo, pontho mbapha anyabasanu onsene. Ndapulumuka ndine ene basi kuti ndilonge kuna imwe pinthu penepi.” Iye mbadzati malisa kulonga, nyabasa unango adadza kuna Yobu mbalonga mbati, “Ananu akhachita phwando kumsuwo wa mwananu wautombo. Pidagundika chonzi, chidagwisa nyumbayo mbipha onsene akhali mwenemowo. Ndapulumuka ndine ene basi kuti ndilonge kuna imwe pinthu penepi.” Natenepo Yobu adaimira mbang'amba nguwo zache, pontho adachinga mpala kuonesa kusintili kwache. Tenepo adalamba mbalonga mbati, “Ndidabuluka chipezi-pezi m'mimba mwa mama, chimanja-manja ndinaenda kumasiye. MBUYA akhadapereka, mbwenye lero apoka. Dzinache mbilemedzwe!” Podi kwene kuti pyonsenepi pikhadachitika kuna Yobu, iye hadadawe tayu pakuthonya chala Mulungu. Nsiku inango pontho angelo adadza dzaonekera pamaso pa MBUYA, tenepo Satana akhali nawombo penepo. MBUYA adamvunza mbati, “Ukubulukira kupi?” Satana adatawira mbati, “Ndikhaponda-ponda pontho kuzunga-zunga pyanga m'dziko yapansi.” MBUYA adamvunza mbati, “Ayi waonako nyabasanga Yobu? Nkhabe pontho padziko yapansi munthu wakukhulupirika ninga iye tayu? Iye ambandipembedza pontho ambachita mphole-mphole gopesera kuchita chakuipa. Podi kwene kuti pakutoma iwe udandikhakhamiza kuti ndikutawirise kamchita pyakuipa wakusowa na thangwi ene, iye akuthimiza kukhala wakukhulupirika ninga pakutoma pale.” Satana adatawira mbati, “Munthu anakwanisa kutaya pyache pyonsene towera iye akhale na moyo. Mbwenye chinchino pichiteni kumkuwaza manungo ache. Iye anati akutikaneni maso na maso.” Natenepo Mulungu adalonga kuna Satana mbati, “Pyakoma, iye ali m'manja mwako, kwache leka kumpha.” Tenepo Satana adabuluka pamaso pa Mulungu mbachitisa manungo onsene a Yobu kubuluka pironda. Yobu adenda mbakhala pakhuku mbakwata dzinga kutchera nayo pironda pyache pile. Mkazache adalonga kuna iye mbati, “Ayi ukuthimiza basi kukhala wakukhulupirika ninga pakutoma pale? Tikana Mulungu, mbufe pyako?” Yobu adatawira mbati, “Pinalonga iwepi mphyapezi-pezi! Mulungu angatitumizira pinthu pyadidi, ife timbapitambira na manja mawiri. Apo tinadungunyiranji iye angatitumizira nyatwa?” Podi kwene kuti Yobu adaona nyatwa yonseneyi, iye hadalonge chinthu na chibodzi chene chakuipa tayu. Ashamwali atatu a Yobu akhali: Elifazi wa Chitemani, Bilidadi wa Chishuhi, na Zofari wa Chinaama. Pidava iwo kusanyika kudachita Yobu, iwo adanyerezera pyakwenda kamuombera. Pikhali iwo kutali pang'ono na pakhali Yobu pale, iwo adamuona kwache iwo hadamdzindikire tayu. Tenepo pidamdzindikira iwo, adatoma kulira, kung'amba nguwo zawo pontho adawaza fumbi mumsolo mwawo kuonesa kutsukwala. Kubuluka penepo iwo adakhala pansi pa mataka pabodzi pene na Yobu, nsiku zinomwe mosiku na masikati okhonda longa chinthu na chibodzi chene, thangwi iwo adaona kusanyika kukulu kudachita Yobu kule. Pakumalisira pache Yobu adabulusa fala mbatemberera nsiku idabalwa iye. Iye adalonga mbati, “Nsiku idabalwa ine mbitembererwe, mbutembererwe mosiku udandikwatira mama mimba! Nsiku yeneyo mbisanduke pyayo mdima; Mulungu wa kudzulu mbaleke kuitsalakanave; cheza mbichileke kuonekave pansiku yeneyo. Mdima na mthunzi ukulu mbipiphimbire nsiku yeneyo; makole mbakhale padzulu pache; kuswipa kwache mbukukunde cheza chache. Mosiku wenewo, mdima wa ndiwe ani mbukugwere, pontho mbileke werengerwa ninga ibodzi mwa nsiku za chaka, penu kuikhwa pansiku za mwezi. Mosiku wenewo mbukhale wakuuma nthumbo; mkhuwo wakusekera mbuleke vekave mosiku wenewo. Anyakudziwa kutemberera, ale mbanyaluso kulamusa Leviatani mbatemberere pyawo nsiku yeneyo. Nthandache mbisanduke mdima; mbidikhire papezi kuchena kwa kunja, pontho mbakhonde kuona manyika, thangwi mosiku wenewo hudafunge tayu misuwo ya nthumbo, towera ndileke ona nyatwa ninga yeneyi. “Thangwi yache ninji ndidakhonda kufa pyanga mfutete m'mimba, pontho kufa pyanga pikhabuluka ine m'mimba? Thangwi yache ninji mama adandiikha pamiyendo mbandipasa bele kundiyamwisa? Thangwi chinchino mbidagona pyanga mumtendere; ine mbidakhala m'chitulo kupuma pyanga, pabodzi pene na mafumu pontho mapungu a dziko yapansi, ale adapimangira okha ene mbuto zile chinchino zasanduka madembe, pabodzi pene na atongi ale akhali na golidi, ale adadzaza nyumba zawo na siliva. Penu ndidatani khonda ikhwa m'masiye ninga mwana wakubwerera kunjira, ninga kachiya ule chipo hadzati kuona kunja tayu? Kumasiye kule anyakuipa nkhabe onesave anthu nyatwa tayu, pontho anyakutopa ali pyawo gadaa. Kweneko podi na anyaperezo ene ali pamtendere, pontho aleka kuva fala ya anyakuayang'anira avinga. Anyakuveka na anyakukhonda veka ene ali kweneko, pontho na mabitchu ene ngakusudzuka kuna ambuyawo. “Thangwi yache ninji anyakusanyika mukuatawirisa kuona cheza, pontho anyakuva kupha mukuatawirisa kukhala na moyo? Chinadikhira iwo chene nkhufa basi, kwache imfa hikudza tayu; iwo ambasaka-saka imfa pikulu pene kupiringana mfuma yakubisika. Iwo ambakomerwa na kusekera pyakwanga angafika m'masiye. Mulungu ambaabisira tsogolo yawo mbaatsekereza kukhundu zonsene. M'mbuto mwa kudya, ine ndikulira, pontho ine nkhabe kwanisa leka kubulira tayu. Chonsene chikhagopa ine, lero chandigwera; chonsene chikhachita na ine mantha, lero chandifikira. Mumtima mwanga nkhabemo mtendere, nkhabemo kupuma; nyatwa zanga nkhabeve dzamala tayu.” Tenepo Elifazi wa Chitemani adatawira mbati, “Ayi Yobu, unaswirizwa napyo ngakhala ine ndinalongapo? Apo mbani anakwanisa khala kwene mulomo phoo? Nyerezera mule mudafunzisira iwe anthu azinji, pontho mule mudawangisira iwe manja akusowa mphamvu. Ngakhala unango adagwegweduka, penu alebwedeka manungo, mafalako akhamuwangisa mtima mbaimira. Kwache lero ndiwembo ukuona nyatwa, pontho iwe waswirizwa napyo mbutayiratu mtima. Iwe udapembedza Mulungu, pontho moyo wako ukhali nkhabe chinthu chakupokanyisa; apo iwe hudatheme tayu kukhala na chidikhiro pontho chikhulupiro? “Nyerezera pya penepi: mbani munthu okhonda dawa adatoma kuona nyatwa ninga tenepa? Nkhupi munthu wakulungama adatoma kuvungika ninga tenepa? Ine ndaona kuti anthu ale ambabzala pyakuipa, pontho kufesa umambala, ambavunambo pyonthopyo. Ninga chonzi Mulungu adamala kuatswaira onsenewo; na ukali wache iwo adamala vungika. Anyakudawa ambabangula ninga nkhalamu, kwache Mulungu ambaamatamisa mbaakhutcha mano. Ninga nkhalamu yakusowa nyama, iwo ambafa, pontho anawo ambamala balalika. “Nsiku inango mphangwa zidadza kuna ine chibiso-biso, mwachiwere-were pyakwanga mwakuti ine sidazivesese tayu. Ine ndikhasanyika na ndoto zakugoswa, ndzidzi ukhali anthu m'chitulo chakufa nacho, ine ndidaphatwa na mantha mbanditetemera; manungo anga onsene adagedemera. Kamphepo kanonono kadapepesa kunkhope kwanga, tenepo tsisi yanga yonsene idanyaula na mantha. Kamphepo kale kadaleka. Tenepo chinthu chinango chidaimira kutsogolo kwanga, mbwenye sidakwanise kuona mwadidi makhaliro ache; penepo ndidava fala yachiwere-were ikulonga kuti, ‘Ayi munthumbo pyache ambafa ule anakwanisa kukhala wakulungama pamaso pa Mulungu? Ayi iye anakwanisa kukhala wangwiro pamaso pa Nyakumulenga? Ngakhala Mulungu nkhabe nyindira anyakumtumikira tayu, ngakhala ambagumana kuphophonyeka pakati pa angelo ache, apo nditani na munthu ule adasasanywa na dongo, ule adabulukira kufumbi wakuti anakwanisa kubwededzeka ninga uchenje? Munthu anakwanisa kukhala na moyo machibese, na mawulo mwache mbafa; iye nkhabe dziwa tayu kuti atayika kwenda na kwenda. Khumbi yache yamala fudzwa; iye ambafa wakusowa nzeru.’ ” “Yobu, chemera ngakhala unaona unango wakukutawira? Ayi alipo mngelo unango kule kunakwanisa iwe zungunukirako? Thangwi kuzhangali kumbapha pupwe, pontho bivu imbavunga dzemwa. Na maso anga ndaona pupwe akumera mitsitsi, mbwenye vumbu-vumbu musache udatembererwa. Anache nkhabe mbuto yakupata tayu, iwo ambaponderezwa m'thando ya miseru mbasowa nyakuavunulira. Anthu a njala anadya phoso yache, podi na mapira ene akumera pakati pa ntcheswa, pontho anthu anyota anasirira mfumache. Kusanyika nkhabe kumera m'mataka, penu nyatwa kutumbuka kubulukira pansi tayu. Andedi! Munthu ambabalirwa kuona nyatwa, ninga mumbachitira ntchasi kuthothomuka pamoto. “Ine mbidakhala ndiwepo mbidayang'ana kuna Mulungu, pontho mbidenda na mseru wanga kuna iye. Iye ambachita pyakudodomesa, pile ife nkhabe kupivesa tayu, pontho pyakudzudzumisa pyokhonda lengeseka. Iye ambavumbisa mvula padziko yapansi mbawazira minda. Ande, ndi Mulungu ule ambakwiza anyakupichepesa mbapereka kukomerwa kuna anyakusintili. Mdima umbaagwera na masikati; uku dzuwa ikuswa miti iwo ambamphamphasa-mphamphasa khala ninga mosiku. Mbwenye Mulungu ambapulumusa anyakutcherenga kuimfa; iye ambapulumusa anyakusowa kuna kuponderezwa. Iye ambapereka chidikhiro kuna anyakutcherenga; iye ambamatamisa anyakusowa chilungamo. “Nyakutsanzaya ngule Mulungu angamsumulula! Ungadawa leka khonda kutchunyuswa na Nyamphamvu zonsene. Mulungu ambamanga pironda pyachitisa iye; manjache ambakuwaza; manjache onthowo ambapolesa. Nyatwa zingakugwera katanthatu, iye anakupulumusa; podi zingakugwera kanomwe kene, iwe nkhabe kuwazika na pang'ono pene tayu. Njala ingafika iye anakukoya na moyo, pontho pankhondo anakutchinjiriza towera uleke kufa. Mulungu anakutchinjiza kuna lulume yakupha, iye anakupulumusa kuvungika kungadza. Pandzidzi wa pyakuzunguzika na njala iwe unaseka, pontho iwe nkhabe dzachita mantha na nyama zam'tsanga tayu. Minda inafuna iwe dzalima nkhabe dzakhala na miyala tayu; nyama zam'tsanga nkhabe dzakugoswa tayu. Iwe unadziwa kuti panakhala iwepo mphakupata; iwe unalengesa mabirako mbugumana kuti nkhabepo mbodzi akusowapo tayu. Iwe unakhala na ana azinji, pontho pidzukulu pyako pinakhala ninga maudzu a padziko yapansi. Ninga tirigu ule ambafika mpakana ndzidzi wakuvuna, iwembo unakhala na moyo mpakana unkhalambako. Yobu, penepi ife tidapiona mwadidi pandzidzi ukulu ene, pontho mphyakuonadi, natenepo upione ninga pikulonga kuna iwe.” Tenepo Yobu adatawira mbati: “Nyatwa zanga mbazidapimwa, pontho kusanyika kwanga konsene mbakudaikhwa pamdida, ipyo mbapidalemera pyakwanga kupiringana tchetcha ya pagombe: ndi thangwi yache ndidathamanga na kulonga. Matswimo a Nyamphamvu zonsene andilasa, pontho nyongo yache yamala kwana-kwana m'manungo mwangamu. Pyakugoswa pya Mulungu pyandikutira kukhundu zonsene. “Ayi bulu ambalira angagwedula maudzu, penu ng'ombe kulira ingadya mpovu? Mbani ambakomerwa na kudya pyadampwa, penu kudya chakuchena cha dzayi chokha? Ine nkhabe maba na kudya ninga kweneko tayu; pyonsene pimbadya ine pimbandisikula kukhosi. “Apo thangwi yache ninji Mulungu nkhabe kundipasa chinthu chidampempha ine? Apo atani kuva kupemphera kwanga? Mbapidakhala pyadidi Mulungu mbadandipeya pyache; iye mbadandipha kwene pyache mbwenye! Penepo ine mbidakomerwa pyakwanga pene, podi ndive pyanga kupha kwa kufa nako tani. Ine sidakhonde matongero a Mulungu, Nyakuchena ule. Ndina mphamvu zanji kuti ndithimize basi kukhala na moyo? Thangwi yache ninji kuti ndithimize basi kukhala na moyo, uku ine nkhabe chidikhiro? Kani ine ndine mwala? Ayi manungo anga ndi simbi? Ine nkhabe sala na mphamvu tayu kuti ndinakwanisa kupipulumusa ndekha ene tayu; nkhabeve kunango kunakwanisa ine kuzungunukira kuti ndiphedzwe tayu. “Munthu wakutaya mtima athema kukhala na ashamwali akunyindirika, gopesera chikhulupiro chache pana Nyamphamvu zonsene chinatayika. Kwache imwe ashamwali anga mwandinyengeza ninga mikulo ya madzi akuthamanga, ile imbauma pyawo mvula ingaleka kuvumba, mikulo ile yasanduka madzi akuphatana thangwi ya kutonthola, pontho yaphophwa na milu ya matalala. Mbwenye kunja kungapisa ipyo pimbamala nyunguluka, pontho m'khundu-khundu mwa mikulo mumbakhala nyimwa pontho mumbauma. Anyakupakira ngamila ambatayika thangwi ya kusaka madzi; iwo ambatsalakatika mbafera m'thando yatchetcha. Anyakupakira ngamila a ku Tema ambasaka-saka madzi, pontho anyamalonda a ku Sheba ambanyindira madzi enewa. Iwo ambataya mtima thangwi ambadikhira kuti anagumana madzi; kwache pidafika iwo kweneko adaphata pakanwa thangwi pakhali kakata. Imwe kuna ine mwakhala ninga mikulo yeneyo; imwe mwaona kusanyika kwanga mbamubwerera m'nduli na mantha. Ayi ndakupemphani ine kuti mundipase mitukwa, penu na mfumanu mudyekere kuna munthu unango m'mbuto mwanga? Ayi ndakupemphani kuti mundipulumuse m'manja mwa anyamalwanga, penu kundiombola kuna anyakundiboneresa? “Ndifunziseni, tenepo ine ndinati ndikhale mulomo phoo kukuveserani. Ndipangeni pyonsene pyachimwana ine. Mafala akuona ambandiphata mtima. Apo pinandipokanya imwepi mphyanji? Ngakhala imwe mukunyerezera kuti pinalonga inepi ndi mphepo ene pyayo; apo thangwi yache ninji mukutawira mafala a munthu wakutaya mtima? Imwe mumbagwera juga ana masiye mbamugulisa ashamwali anu pamalonda akete-kete. Yang'anani kunkhope kwanga. Ine nkhabe nama tayu. Imwe mwapita kuchiwisi, lekani khala anthu akusowa chilungamo; lekani kundisumulula, ine ndachita pinthu pyakulungama. Ayi imwe mukunyerezera kuti ine ndikunama? Ayi ine nkhabe kwanisa siyanisa pakati pa chadidi na chakuipa tayu?” “Moyo wa munthu padziko yapansi ngwakuphata basa mwakubulusa kaluma; nsiku zache zakhala ninga nyaganyo, ninga bitchu wakufuna mthunzi wa nonono kutonthola, pontho ninga nyaganyo wakudikhira kupagalwi. Mwezi na mwezi ine nkhabe kuona chinakhalira ine na moyo tayu; mosiku onsene kwanga nkhuona nyatwa kwene. Ndingati kwene seya ndimbalonga mumtima mwanga kuti, ‘Kunja kunaecha lini kuti ndilamuke?’ Ine ndimbafulukuta-fulukuta mosiku onsene mpakana makalakwecha. Manungo anga amala dzala na mfunye zokhokha; ana madazwi okhokha; mafinya akubuluka m'pironda pyanga. Nsiku zanga zikumala kwene wakusowa chidikhiro, zikuchita kuthamanga ninga mchere-chere wakuthunkira malitchera. “Kumbukani, Mulungu, moyo wanga wakhala ninga muya ene basi; kukomerwa kwanga kwamaliratu. Lero mwandiona, kwache mangwana nee munandionave tayu. Imwe munandisaka, kwache nkhabe dzandigumana tayu. Ninga mumbachitira makole kukungunuka na kumaliratu, sasawambo na nyakwenda kudziko ya anyakufa nkhabe bwerereko tayu. Iye nkhabe dzabwererave kumusa kwache tayu; iye ambaduwalika na anthu onsene ambamdziwa ale. Nkhabe, ine nkhabe khala kwene mulomo phoo tayu! Ine ndazhangali pontho mtima ukundipha! Ine ndathema kulongapo pinthu basi. “Thangwi yache ninji mukuchita kundilondali? Kani mukunyerezera kuti ndine nyangume? Ine ndagona pansi kuti mwinango ndipume. Ine ndikhasaka-saka kululupirwa kuna mtswotswo. Kwache imwe mudandithuswa na ndoto mbamundichitisa mantha na masomphenya. Mbapidakhala pyadidi kufa pyanga pakuchita kushipwa, kusiyana na kuva kupha m'manungo anga. Ndaimisa manja tchii; kukhala na moyo ndatopa nako. Ndisiyeni pyanga, thangwi moyo wanga nkhabeve basa tayu. “Munthu mbani kuti imwe mumtsalakane? Iye mbani kuti muiikhe konta pinthu pimbachita iye, pontho kuti mumsakanyule mwadidi machibese onsene mbamumuyesa ndzidzi onsene. Mwatani munakhonda ponya pyanu maso anu kukhundu, mbamundileka pyanga kuti ndikhudyule mata? Ngakhala ine ndadawa, ine ndakuchitaninji, imwe nyakuyang'ana anthu? Mwandiphatisiranji basa ninga chinthu chakufunzirirapo ponta? Ayi ine ntchakunensa kuna imwe? Mwatani munakhonda kundilekerera pyakudawa pyanga penu kundibulusira umambalanga? Chinchino ndinati ndibwire fumbi. Imwe munandisaka-saka, kwache imwe nkhabe dzandigumana tayu.” Kubuluka penepo Bilidadi wa Chishuhi adatawira mbati: “Unaleka lini kulonga mafala ninga enewa? Mafalako ndi mphepo ene pyawo. Ayi Mulungu ambapotoza chilungamo? Ayi Nyamphamvu zonsene ambachimwana kuchita pinthu pyakulungama? Podi anako adamdawira, natenepo iye adaatchunyusa mwakuthemerana na kudawa kwawo. Kwache ngakhala iwe unayang'ana kuna Mulungu mbumdembetera Nyamphamvu zonsene, ngakhala iwe ndiwedi wangwiro pontho wakulungama, penepo Mulungu anabwera dzakuphedza, pontho anabwezera pyonsene pya m'nyumba mwako ninga mfupo wako. Mfuma yonsene idavungika ile inakhala ninga si pinthu tayu kusangiza na pinthu pinafuna kukupasa Mulungu. “Vunza mifendu yakale, unati ugumane pinthu pidagumanikana na makolo awo, thangwi ife tabalwa kwene dzulo-dzuloyi; ife nkhabe dziwa chinthu na chibodzi chene tayu, pontho nsiku zathu padziko yapansi pano zakhala ninga chigudu-gudu. Ayi iwo nkhabe kukufunzisa penu kukupanga pyakuchita tayu? Ayi iwo nkhabe longa pinthu tayu kubulukira kuna kuvesa kwawo pinthu? Ayi chilulu chinakwanisa kumera pakusowa mtota? Ayi mtete unakwanisa kukula pakusowa madzi? Madzi angauma, iwo mbali atete, pontho okhonda gwandwa ambachimbiza kuunyala kupiringana pyakumera pinango pyonsene. Enewo ndiye mamalisiro ache a munthu onsene wakuduwalira Mulungu; chidikhiro cha munthu okhonda tsalakana pya Mulungu chinatayika. Chimbanyindira iye chinathumuka; thangwi chakhala ninga utandaude. Iye anatsamira nyumbache, kwache hinawanga tayu; iye anaiphatirira, kwache hinathimiza kukhalapo tayu. “Iye akhala ninga mbewu yakuthirirwa mwadidi ndzidzi wa dzuwa, mbitanthawira m'munda monsene. Mitsitsi yache imbakolekana-kolekana pakati pa miyala mbiyang'ana-yang'ana mbuto m'miyala. Mbwenye ungadulwa pambuto pache, nkhabe munthu na mbodzi ene anapidziwa kuti akhali penepo tayu. Ndimomwene kuti moyo wache umbaunyala; kubulukira m'mataka mbewu zinango zimbabalwa. “Ndimomwene Mulungu nkhabe dzapasa nkhodolo munthu okhonda dawa tayu, penu kuphedza anyakuchita pyakuipa. Iye anakuchitisa kusekera, pontho milomo yako inakhuwa na kukomerwa. Mbwenye anyamalwako anatota na manyadzo, pontho nyumba za anyakudawika nkhabe dzaonekave tayu.” Kubuluka penepo Yobu adatawira mbati: “Ande, ndikupidziwa kuti penepi mphyakuona. Apo munthu ene pyache ambafa ule, anakwanisa tani kukhala wakulungama pamaso pa Mulungu? Podi kwene kuti munthu apifune kuketesana na Mulungu, iye nkhabe kwanisa kutawira mvunzo na ubodzi ene tayu pamivunzo yache chikwi. Mulungu ngwanzeru pontho wamphamvu pyakwanga; nkhabe munthu anakwanisa kupokanyisana naye tayu mbakhonda kuwazika. Mwakututumusa iye ambafendedza mapiri, pontho na kuzhangali kwache iye ambaagubuduza-gubuduza. Mulungu ambatumiza piteke-teke mbatekenya dziko yapansi; iye ambasukhumisa mizati yakuphatisa dziko yapansi. Iye anakwanisa kuphata dzuwa kuti ileke buluka; iye ambaphimbira nyenyezi kuti zileke onesa cheza na mosiku. Mulungu yekha ndiye adasasanya kudzulu mbaponda pamsana pa nyangume. Mulungu adalenga nyenyezi kuthambo, atsikana akugwa mago na mkazi mwezi, pontho mteme ndikutemembo na nyenyezi zakumwera. Ife nkhabe kwanisa kuvesa pinthu pikulu pimbachita iye tayu, pontho pyakudodomesa pimbachita iye nkhabe lengeseka tayu. “Mulungu angagwanda, ine nkhabe kwanisa kumuona tayu; iye angafika chifupi na ine, ine nkhabe kwanisa kumdzindikira tayu. Iye ambagompha chinthu chinafuna iye, tenepo nkhabe munthu anakwanisa kumkhondesa tayu; nkhabe munthu ambawanga mtima tayu kumvunza kuti, ‘Chinachita imwe ninji?’ Mulungu nkhabe dzabweza kuzhangali kwache tayu; iye ambapeyeratu anyamalwache, ale adaphedza nyangume Rahabi. Kumtawira kwache ndinamtawira tani? Mafala akuti ndiketesane na Mulungu ndinaakwata kupi? Podi kwene kuti ine sidadawe tayu, ine nkhabe kwanisa kumtawira tayu; chinakwanisa ine kuchita nkhupempha kwene nsisi kuna Mulungu nyakunditonga mseru. Podi kwene kuti ndimchemere mbanditawira, ine nkhabe khulupira tayu kuti anandivesera pinafuna ine kulonga. Iye ambatumiza pana ine chonzi mbandipasa pironda wakusowa na thangwi ene. Iye nkhabe kufuna pyakundipumisa tayu; achitisa moyo wanga kukhala panyatwa. Ayi ndipichite mwakumkhakhamiza, apo ndi Mulungu mphapo? Ayi ndichite kumsumira, apo anafuna kampanga kwenda kumseruko mbani? Ine sidadawe tayu, pontho ndine wakulungama. Mbwenye mafalanga akuveka ninga ine ndadawa, pontho pyonsene pinalonga ine pikundichitisa kukonwa. Ine sidadawe tayu, kwache ine nkhabe kupitsalakana ndekha ene tayu; moyo wanga nkhabeve basa tayu. Kuna ine ntchibodzi-bodzi, ndi thangwi yache ndimbalonga kuti Mulungu anati atchunyuse anyakudawa na anyakukhonda dawa. Munthu okhonda dawa angafa mwakututumusa, Mulungu ambaseka dzedze yache. Mulungu adapereka dziko yapansi kuna anyakudawika, iye adachitisa atongi onsene kukhala maboli-boli. Ngakhala si Mulungu tayu achita penepi, apo mbani apichita? “Nsiku zanga zikuthamanga kupiringana nyakuthamanga pabitcha-bitcha; izo zikumbuluka pyakwanga kuchimwana nsiku ibodzi enembo basi yadidi. Moyo wanga ukugwanda kwene ninga mwadiya wakamtaye; wakuthamanga pyakwanga ninga mphamba wakugonkha mwanapiye. Ine ndimbasekera kuyesa kuduwalira nyatwa zangazi, ndinasanduza nkhope yanga kusangizira kukomerwa. Ine ndina mantha na nyatwa zonsene zinafuna kundigwera, ndikupidziwa kuti Mulungu akundiyesa basi ninga nyakudawa. Podi ine ndayeswa kale nyakudawa, chinabonerera ine ninji pontho? Podi ndisambe pyanga na mamina a mtondo, podi ndisambe pyanga manjanga na dotha, Mulungu ambandiponyera m'dzenje ya pyakunyansa, pontho na nguwo zanga zene zimbachitambo nane manyadzo. Mulungu mbadakhala munthu, ine mbidamtawira, mbidenda naye kuthando ya miseru kuti tikaonane maso na maso. Kwache nkhabe nyakukhala pakati pathupa tayu, nkhabe munthu wakutonga mseru pakati pa Mulungu na ine tayu. Lekani kunditchunyusa Mulungu! Bulusani kugoswa kwanu! Ine nkhabe chita naye mantha tayu, ndinati ndilonge thangwi mtimanga ndimbaudziwa. “Kukhala na moyo ndatopa nako; natenepo vani kudungunya kunachita ineku, pontho ndinati ndilonge pinthu pyandipha mumtima. Lekani kundichitisa kukonwa, Mulungu. Ngandipangeni, mseru wache una ine. Ayi mphyakuthemadi kuti mundikalire mtima, kukhonda chinthu chidasasanya imwe na manjanu mbamusekerera pinthu pyakuipa pinafuna chita anyamalwa? Ayi imwe muna maso ninga a anthu? Ayi imwe mumbaonambo pinthu ninga mumbapionera anthu ambafa ale? Ayi moyo wanu ngwakuvirambo ninga wa munthu? Ayi pyaka pya moyo wanu mphyakuchepambo ninga pya anthu ambafa ale? Apo thangwi yache ninji mukusakanyula umambalanga, mbamufukula pyakudawa pyachita ine? Imwe mukupidziwa kuti ine sidadawe tayu, pontho kuti nkhabe munthu na mbodzi ene anakwanisa kundipulumusa m'manja mwanu tayu. “Manjanu ndiye adandisasanya mbamundiumba. Lero manjanu onthowo ndiye akundivunga. Kumbukani kuti imwe mudandikanya ninga dongo mbamundisasanya. Apo lero mukundibwezera pontho kufumbi? Imwe mudapasa babanga mphamvu kuti andibale; imwe mudandichitisa kugunkhula m'mimba mwa mama. Imwe mudandivazika khanda na mnofu mbamundiphataniza pabodzi pene magogodo na uzingo. Imwe mudandipasa moyo mbamuonesa kundifuna kwanu kokhonda mala, pontho kundiyang'anira kwanu kwandichitisa kukhala na moyo. Chinchino ndapidziwa kuti pinthu penepi pikhali mumtima mwanu, pontho kuti mukhasasanya kundichita chilimwawo. Imwe mukhandilonda manyalo kuti muone ngakhala ndinadawa, towera mukhonde kundilekerera. Sindzidzi ine nkhudawa, penepo ine ndili panyatwa zikulu na imwe. Kwache ine ndingachita pyakulungama, imwe nee mumbandifupa tayu. Ine ndiye ndasanyikiratu, pontho pana ine pano ndi manyadzo okhokha. Ngakhala ine ndapikwanisa pyonsene, imwe mumbandisakaza ninga nkhalamu mbamuchita pyakudzudzumisa kupokanyisana na ine. Ndzidzi onsene mumbakhala na mboni zakupokanyisana nane kundizhangalira kwanu kukwenda mbakukula; ndzidzi onsene mumbasasanya pyakundisosa. “Mulungu, thangwi yache ninji mudanditawirisa kubalwa? Mbapidakhala pyadidi mbidafera pyanga m'chikuta mbandipitirira pyanga kumasiye, khala ninga sidaone kunja tayu. Moyo wanga wasala papi? Ndilekeni pyanga. Ndilekeni ndikomerwe na ndzidzi wasala na inewu. Chinchino ndikwenda pyanga, kwache sinabwererave tayu; ndikwenda kudziko ya mdima wakugoswa, kudziko ya mdima na chimpiningu, kule cheza chachecho ndi mdima ene basi.” Natenepo Zofari wa Chinaama adatawira mbati: “Ayi nkhabe munthu wakutawira pinthu pyakupupwa pinalongwapi? Ayi munthu anakwanisa kupilungamisa pakulonga pinthu pizinji? Yobu, ayi ukunyerezera kuti ife nkhabe kwanisa tayu kukutawira? Ayi ukunyerezera kuti mafalako akusedegula analonga iwewa nkhabe unango nyakukusumulula? Iwe ukulonga kuti pyalonga iwepi mphyakuona, pontho kuti ndiwe munthu wakusowa chakupokanyisa pamaso pa Mulungu. Mbwenye ndikhapifuna pyakwanga Mulungu mbadalongapo chinthu, pontho kufungula mulomo kukutawira. Iye mbadakutchululira pagona nzeru, thangwi nzeru za Mulungu nsakuzwika pyakwanga. Mulungu akukutchunyusa pang'ono kusangiza na mule mudathemera iwe. “Ayi iwe unakwanisa kudziwa pinthu pyakuzwika pya Mulungu? Ayi iwe unakwanisa kudziwa madire a Nyamphamvu zonsene? Nzeru za Mulungu zapiringana kuthambo mwakuti iwe nkhabe kwanisa fikako; izo nsakuzwika pyakwanga kupiringana dziko ya anyakufa mwakuti iwe nkhabe kuzidziwa tayu. Nzeru za Mulungu nsakutambalala pyakwanga kupiringana dziko yapansi, pontho nsakutambalala pyakwanga kupiringana bara. Ngakhala Mulungu anakumanga mbadza nawe kuti utongwe mseru, mbani anakwanisa kumkhondesa? Anyakusowa basa onsene, Mulungu ambaadziwa; apo angaona pyakuipa pyawo, iye ambalila kupiyang'ana kwene? Anthu akupupwa anatoma kukhala anzeru ngakhala bulu wam'tsanga anabala munthu. “Yobu pereka mtimako kuna Mulungu, pontho kwiza manjako m'dzulu kupemphera kuna iye. Bulusa pyakuipa pyonsene pili chifupi na iwe; pyakudawa pyonsene leka kupitawirisa kukhala m'nyumba mwako. Ungamala penepo unakwanisa kuyenusa nkhope yako mwakusowa manyadzo; unaimira dzololo mwakusowa mantha. Kubuluka penepo nyatwa zako zonsene unaziduwalira; zinaduwalika ninga madzi makulu agwanda kale ale. Moyo wako unaonesa cheza kupiringana cheza cha dzuwa na masikati, pontho ndzidzi wa mdima wa moyo wako unakhala makalakwecha. Iwe unakhala pakupata pontho na chidikhiro chonsene; iwe unatchinjirizwa mbupuma mwadidi. Iwe unagona pyako gada okhonda goswerwa; anthu azinji anakupempha kuti uaphedze. Anyakuipa anayang'ana-yang'ana uku m'maso muli bii, mbagumana kuti nkhabe pakuthawira; chidikhiro chawo nkhufa kwene basi.” Tenepo Yobu adatawira mbati: “Anyanzeru ndimwe ene basi! Mungafa nzeru zanu munati mufe nazo kubodzi! Kwache ine ndina nzeru ningambo imwepo; si kuti mwandipiringana tayu. Mbani anakhonda kupidziwa pyonsene pyalonga imwepi? Lero ndine chakusekesa kuna ashamwali anga. Munthu adachemera Mulungu mbamtawira ule, ndasanduka chakusekesa podi kwene kuti ndine wakulungama, pontho wakusowa chinthu chakupokanyisa. Anthu ale ali pakutonthola ambasedegula ale ali panyatwa; ambamanga ndale ale alimbuka kale. Nyumba za anyakuba zili pamtendere, pontho anyakutikana Mulungu ali pakupata, anthu ale mphamvu zawo ndiye milungu yawo. “Kwache vunzani nyama, izo zinakufunzisani, penu mbalame, izo zinakupangani, penu longani na dziko yapansi, iyo inakufunzisani, penu nsomba za m'bara kuti zikupangeni. Ntchipi papinthu pyonsenepi chinakhonda dziwa kuti mkono wa MBUYA ndiye wachita penepi? Moyo wa pyakulengwa pyonsene uli m'manja mwache, pontho muya wa munthu onsene uli m'manja mwache. Ayi khutu himbasiyanisa mafala tayu ninga mumbachitira lulume kulawira pyakudya? “Ayi nkhalamba nkhabe khala na nzeru tayu? Ayi anthu a mvula zakale nkhabe vesa pinthu? Mulungu ndiye mwenechiro nzeru na mphamvu; uphungu na kuvesa pinthu mphyache. Chinthu chinagwisa iye, nkhabe unango anakwanisa kuchimanga pontho tayu; munthu anaponya iye m'perezo, nkhabe unango anakwanisa kumsudzula tayu. Ngakhala iye anaphata mvula, penepo pambakhala njala ikulu; mbwenye ngakhala anaitawirisa kuvumba pyayo, penepo madzi makulu ambadza padziko yapansi. “Iye ndiye mwenechiroache mphamvu na kukunda; onsene anyakunyengezwa na anyakunyengeza anzawo mbache. Iye ambapupwisa nzeru za mapungu mbachitisa anyakutonga miseru kukhala madzemwa. Iye ambatchithisa mafumu pamipando yawo mbaachitisa kukhala anyaperezo. Iye ambachitisa manyadzo anyansembe mbapokosera chidzo amuna akukhazikika. Iye ambachitisa mapungu akunyindirika kukhala mabewewe mbabulusa udziwisi wa amuna a mvula zakale. Iye ambachitisa manyadzo amuna akulemedzwa mbakhutcha mano amuna amphamvu. Iye ambatchulula pinthu pikulu pyakubisika mumdima mbasanduza mdima wa ndiwe ani kukhala cheza. Iye ambachitisa madzinza kukula mbaavunga pontho; iye ambakuza madzinza mbaabalalisa. Iye ambapupwisa nzeru za akadamu mbaachitisa kutsalakatika na kutayika m'thando yatchetcha. Iwo ambamphamphasa-mphamphasa mumdima; iye ambaachitisa kudzedzereka ninga anyakuledzera.” “Pyonsenepi maso anga apiona, pontho na makutu anga ndapiva mbandipivesa mwadidi mwene. Chimbadziwa imwe, ndiye chimbadziwa inembo. Imwe nkhabe piringana ine tayu. Mbwenye ndimbapifunadi kulonga na Nyamphamvu zonsene, mbandiketesana na Mulungu pya mseru wanga. Kwache na kunama kwanu imwe mukundiphata m'maso; monsenene ndimwe ng'anga zakusowa basa. Mbamudakhala kwene pyanu mulomo phoo, kuna imwe, mbidakhala nzeru. “Veseranimbo mphokanga; ikhani makutu kuna kudungunya kwa milomo yanga. Ayi imwe munalonga pyakudawika m'mbuto mwa Mulungu? Ayi munalonga pyakunama m'mbuto mwache? Ayi imwe munafuna kumuikhira kunduli? Ayi imwe munatonga mseru m'mbuto mwa Mulungu? Iye mbadakuyesani, ayi mbipidakhala pyadidi? Ayi imwe mbamudakwanisa kumnyengeza khala ninga mukunyengeza anthu? Andedi, iye mbadakusumululani ngakhala mudatonga mseru chibiso-biso mwakuyang'ana nkhope. Ayi demelero yache mbidakuchitisani mantha tayu? Ayi kugoswa kwache mbukudakugwerani tayu? Miyambi yanu njakusowa basa ninga dotha. Kupitchinjiriza kwanu kwakhala ninga dongo. Matamani, ndilonge; pinthu pyonsene pyakundidzera pilekeni pidze. “Thangwi yache ninji kuti ndiikhe moyo wanga pamoto; kuti ndipiphese ndekha ene? Ine ndidataya chidikhiro, apo Mulungu angandipha pinakhala tani? Ndinati ndilonge mseru wanga kuna iye. Mwinango kuwanga kwanga mtima kunandipulumusa, thangwi munthu wakuipa nkhabe wanga mtima kuonana na Mulungu tayu. Veserani mafala anafuna ine kulonga. Fungulani makutu anu kuti pinafuna ine kulonga piveke. Podi chinchino ndasasanyika kulonga mseru wanga, ndikupidziwa kuti ine nkhabe dzakonwa tayu. “Ayi alipo munthu ule anakwanisa kundisumulula? Ngakhala pili tenepo ndinati ndimatame pyanga mbandifa. Kwache Mulungu ndinakupemphani kwene pinthu piwiripi, penepo ine nkhabe dzabisala pamaso panu: lekani kunditchunyusa, pontho kundithuswa na kugoswa kwanu. “Kubuluka penepo ndichemereni, ine ndinakutawirani, penu nditawiriseni ndilonge, imwe munditawire. Ayi ine pyakudawa na umambalanga mphingasi? Ndioneseni pyakuipa na pyakudawa pyachita ine. “Thangwi yache ninji mukundibisira nkhope yanu, mbamundiyesa nyamalwanu? Ayi imwe munathuswa tsamba yakupheluka pyayo na mphepo? Ayi munathamangisa dzungu yakumbuluka pyayo? “Thangwi imwe mumbalemba pinthu pyakupha pyakupokanyisana na ine, mbamundichitisa kuti ndikwate pyakudawa pya uphaleanga. Mumbamanga matandadza miyendo yanga, mbamuikha maso mafambiro anga pakuikha pidzindikiro pana mphondero yanga. Natenepo munthu ambapakatika pyache ninga chinthu chakuvunda, ninga nguwo yakudyiwa na maberethe.” “Munthu wakubalwa na mkazi nsiku zache nsakulengeseka, pontho nsakudzala na nyatwa. Iye ambaphwitha ninga maluwa mbaunyala. Ninga chigudu-gudu kabodzi kene iye nkhabe onekave tayu. Ayi munthu ninga weneyu nkhumuwerengera basi? Ayi nkhumdzesa basi pamaso panu kuti atongwe mseru? Mbani anakwanisa kudzesa chinthu chakuchena kubulukira kuchinthu chokhonda chena? Nkhabe na mbodzi ene tayu. Nsiku za munthu nsakulembwa kale. Konta ya miyezi yache ili m'manja mwanu; imwe mwamuikhira madire mwakuti iye nkhabe kwanisa kuanumpha tayu. Natenepo mulekeni pyache, pontho akomerwe ninga nyaganyo angakotoka. “Mutive mbwenye, umbakhala na chidikhiro. Ngakhala iwo unagwandwa, umbaphwitha pontho, mphukira zachembo nkhabe mala tayu. Mitsitsi yache inakwanisa kukalamba pansipa, pontho chitsa chache mbichifera m'mataka monthomo, kwache sindzidzi nkhulawira madzi unaphwitha, mbukhala na nthambi ninga chakumera. Mbwenye munthu ambafa mamalisiro ache mbakhala onthowo; iye ambafa mbakhonda oneka pontho. “Ninga mumbachitira mikulo kuleka kufamba, pontho nyanza zile zimbapwa mbiziuma, sasawambo munthu ambafa mbakhonda lamuka pontho. Kufikirana thambo ileke oneka pontho, nyakufa nkhabe dzalamuka, nee nyakugonera mkono tayu. “Mbamudandibisa pyanu m'dziko ya anyakufa mbwenye, kundibisa kufikirana kuzhangali kwanu kwamala, pontho mbamudandiikhira ndzidzi, m'nduli mwache mbamundikumbuka mbwenye. Ngakhala munthu anafa, ayi iye anakhala pontho na moyo? Podi ndiphate pyanga basa mwakubulusa kaluma tani, ndinati ndidikhire basi kudza kwa ndzidzi wanga wadidi. Imwe munandichemera, ine mbindikutawirani. Imwe munanditchuwa, ule adasasanya imwe na manjanu. Penepo munakwanisa dzandilonda manyalo, mbamukhonda lengesa pyakudawa pyanga. Imwe munamangirira umambalanga m'fukusi, mbamufikhira pansi pyakudawa pyachita ine. “Mbwenye ninga mumbachitira mapiri kukukuluka, pontho miyala ikulu kugubuduka kubuluka m'mbuto mwawo; ninga mumbachitira madzi kunyenyena miyala, pontho mvula izinji kukukulula mataka, mwenemo ndiye mumbamalisira imwe chidikhiro cha munthu. Imwe mumbakunda munthu, iyembo ambabuluka m'maso mwa anthu; nkhope yache imbasanduzikira kuimfa mbamumgwinyira kutali kwenda na kwenda. Ngakhala anache anapaswa chilemedzo, iye nkhabe kupidziwa tayu; ngakhala iwo analulupiswa, iye nkhabe kupidzindikira. Pimbava iye kupha mphya m'manungo mwache mwene basi, pontho ambapisintili yekha ene basi.” Natenepo Elifazi wa Chitemani adatawira mbati, “Ayi munthu wanzeru angatawire na mafala apezi-pezi ninga enewa, penu kudzaza m'kanwa mwache na mafala akusowa basa? Ayi iye anakwanisa kupokanya ninga mwachitira iwemu mbalonga mafala okhonda ganyalisa? Ayi iwe ukufuna kuti anthu aleke gopa Mulungu, penu iwo aleke kumpembedza? Kudawa kwako kwaoneka na malongero ako, pontho mafalako adzala na pyakunama. Kuna ine nkhabe funika pontho kuti ndikuchitise kukonwa tayu, iwe wakonwa kale na mafala alonga iwewa. “Ayi iwe ukunyerezera kuti udatoma kubalwa ndiwe? Ndzidzi udalenga Mulungu mapiri, ayi iwe ukhalipo? Ayi iwe udaveseradi mwadidi mwene pinthu pidasasanya Mulungu kupichita? Ayi una nzeru ndiwe ene basi? Ntchipi chinthu chache chinadziwa iwe, ifembo mbitikhonda kuchidziwa? Udziwisi wache ngwanji una iwe, unakhonda ife khala nawombo? Ife nzeru zathu tidazifunza kubulukira kuna anyaimvi, anthu ale adabalwa babako mbadzati balwa. “Mulungu akukuthondoza, apo watani unakhonda kuthondozwako? Ayi mafala alongwa mwakufulikawa hadakuphate mtima tayu? Thangwi ache ninji ukuwanga mtima kuti iwe utituzulire maso ninga tenepa, pontho kuti uzhangalire Mulungu mbumulongera mafala apezi ninga enewa? “Ayi munthu mbani kuti anakwanisa kukhala wangwiro? Penu munthu wakubalwa na mkazi kuti anakwanisa kukhala wakulungama? Ngakhala Mulungu nkhabe nyindira angelo ache; ngakhala iwo si angwiro tayu pamaso pache, apo nditani na munthu, ule ngwakuipa pontho wakunyansa, munthu ule ambamwa pyakuipa ninga madzi. “Natenepo vesera, Yobu, ndikupange; ine ndinati ndikupange pinthu pyaona ine. Anthu anzeru andipanga pyakuona pile pidafunziswa iwo na makolo awo, pontho iwo nkhabe bisa chinthu na chibodzi chene tayu. M'dziko mwawo mukhali nkhabe nyakudza, mukhali nkhabe munthu wakuabausa kubuluka kuna Mulungu. “Munthu wakuipa anati asanyike m'moyo wache onsene; nyakupondereza anzache kwache nkhuva kupha nsiku zonsene. Dungu yakugoswa inasokosera m'makutu mwache, pontho ndzidzi unaona iye kuti ali pakupata, anyakuvunga anadza. Iye nkhabe chidikhiro kuthawa mdima wa imfa tayu, thangwi panango pontho talasada ikudikhira kuti imphe. Malezi akudikhira kudya manungo ache. Iye ambadziwa kuti tsogolo yache ndi mdima. Kusanyika mtima na mantha pimbammala manungo, ipyo pimbamsanyisa ninga mfumu wakusasanyika kumenya nkhondo. “Yeneyi ndiye dzedze imbakwata munthu ule anakungira Mulungu mashoko, mbalulupisa Nyamphamvu zonsene. Munthu weneyo ambathamanga kamenyana na Mulungu mwakukula mtima uku aphatira chakugedera matswimo chache. Podi kwene kuti nkhope yache ina chidokhomiro, pontho kuti ana njodo, mizinda inakhala iye inasanduka madembe, pontho anakhala m'nyumba zokhonda thema khaliwa, zile zidathema kugomoka mbizisala madongolomwa okhokha. Iye nkhabeve dzakhala wakufuma tayu, pontho mfumache inamala kumbuluka, tenepo anasala padzuwa. Iye nkhabe dzathawa kubuluka mumdima. Anakhala ninga muti, ule nthambi zache zimbapiswa pamoto, ule maluwache amala gubudzika na mphepo. Ngakhala iye anapinyengeza yekha ene kunyindira pyakupupwa, penepo pyakupupwapyo ndiye pinakhala mfupo wache. Ndzidzi wache mbudzati fika iye anaunyala, anaunyala ninga nthambi ile nkhabe dzakhala pontho iwisi tayu. Iye anakhala ninga mfesa, ule nsapo zache zimbapakatika zikali ziwisi, ninga muti waolivi ule maluwache ambamala na kulakatika. Kuna anthu okhonda tsalakana Mulungu anakhala ngomwa, pontho anyakufuma pakuchita kudyekerwa, moto unavunga misawo. Enewa mbanthu ale ambasasanya kudzesa nyatwa na kuchita pyakuipa; ndzidzi onsene kunama nkhudya kwawo.” Tenepo Yobu adatawira mbati, “Mafala ninga enewa ndidatoma kale kuava; kundithondoza kunachita imwe kukundisanyisa kukulu. Munaleka lini kulonga mafala apezi-pezi ninga enewa? Mwatani munathimiza basi kundipokanya? Mbipidakhala kuti imwe ndine pano, mbidakwanisa kulonga pyonsene pinalonga imwe, mbidakwanisa kukutonjanimbo na mafala azinji, pontho mbidakupusa msolo thangwi ya imwe. Kwache mbidakuwangisani mtima na mafalanga, mbidathimiza kulonga mafala akukuthondozani nawo. “Mbwenye chonsene chimbalonga ine nkhabe chibodzi chimbaphedza tayu, pontho kukhala kwene mulomo phoo nkhabe matamisa mtswotswo wanga tayu. Mulungu mwandimala mphamvu; imwe mwatawirisa kuti banjanga iphiwe. Imwe mwandiphata mwakuti ndasala magogodo okhokha, tenepo kuonda kwanga ntchitsikimizo chakuti ine ndadawa. “Na kuzhangali kwache Mulungu andisosa mbandinyedza-nyedza, mbandikikitira mano mwakundizonda. Anyamalwanga andituzulira maso, iwo ambakhala mano chena-chena mbandigasa mbama kundisedegula. Iwo ambandikutira kupokanyisana nane. Mulungu andipereka m'manja mwa anthu akuipa; mbandiponya m'manja mwa anyakudawika. Pinthu pyonsene pikhandifambira pyadidi, mbwenye lero Mulungu andigobola, andishipa pakhosi mbandipondedza. Iye athonyeza pana ine kuyeseza ponta, mbaponya matswimo ache pana ine, matswimo ale ambandilasa kukhundu zonsene mbandikuwaza. Mwakukhonda kundivera nsisi iye alasa nswikira zanga, mbatayira nyongo yanga pansi. Iye ambandikuwaza okhonda lekeza, andipomokera ninga nyankhondo wamphamvu. Ine ndikulira pontho kuvala masakha, pontho ndikukhala pano pafumbi wakukundwa. Ine ndalira mpakana maso kufira, maso anga ali ngwanda-ngwanda kutupa. Kwache ine sidachite chakuzunguzika tayu, pontho kupempha kwanga pamaso pa Mulungu nkhwakuona. “Dziko yapansi leka bisa pyakuipa pinandichitikirapi; leka chitisa kulira kwanga kufuna chilungamo kumatame! Alipo unango kudzulu ule ndi mboni yanga; nyakundiikhira kunduli ali kudzulu. Ashamwali anga akundisedegula; maso anga ambakhuthulira misozi pana Mulungu. Ndikhapifuna pyakwanga kuti unango adembetere Mulungu m'mbuto mwanga, ninga mumbachitira munthu kudembeterera shamwaliache. Pyaka pyanga pyasala pyakuchepa, chinchino ndinafamba njira yokhonda bwerera. “Kumala kwa moyo wanga kuli chifupi. Ine ndataya chidikhiro; nkhabe pontho chasala mbwenye kwenda kwene ku masiye basi. Anyakundisedegula andikutira; ndimbalila kuyang'ana kwene kundiselusa kumbandichita iwoku. Mulungu, perekani pinyolo m'mbuto mwanga, thangwi nkhabe unango wakufuna pyakundiikhira kunduli. Imwe mwafunga misolo yawo kuti aleke vesa pinthu. Lekani kuatawirisa kuti andikunde. Ngakhala munthu anasandukira ashamwaliache thangwi ya kobiri, anache anasanyika thangwi ya penepi. Mulungu andisanduza chakusekesa kuna anthu, iwo ambadza mbandiphulira mata. Kusintili kwanga kwandichitisa kukhala boli-boli; manungo anga asaliratu nkhuu kuonda. Anyakupiyesa okha ene akulungama adatutumuka na penepi; onsenewo akundilonga kuti ndine munthu okhonda pembedza Mulungu. “Kwache nyakulungama ambathimiza kuponya maso patsogolo, munthu ule manjache nkhabe maphata-phata ambaenda mbakula mphamvu. Mbwenye mbapidakhala kuti onsenewo adadza mbaimira chifupi na ine, ine nee mbindidagumana na mbodzi ene wa iwo kuti ngwanzeru tayu. “Nsiku zanga zagwanda kale; pikhanyerezera ine kuchita pyachimwanika, pontho chidikhiro changa chamala. Mbwenye ashamwali anga akulonga kuti mosiku ndi masikati; iwo akulonga kuti cheza chenecho chili chifupi, kwache ine ndikupidziwa kuti ndinati ndithimize basi kukhala mumdima. Chidikhiro china ine pano nkhwenda kwene kudziko ya anyakufa basi, kule kunafuna ine kagona mumdima. Masiye ndimbachemera baba, pontho mfunye ndimbazichemera mama penu anyamainganga. Nkhupi pontho kuna chidikhiro changa? Mbani akuchiona? Chidikhiro nkhabe kwenda nane pabodzi tayu ndingabidira kudziko ya anyakufa; icho nkhabe kwenda nane pabodzi kufumbi tayu.” Tenepo Bilidadi wa Chishuhi adatawira mbati, “Ayi unaleka lini kulonga mafala ninga enewa? Iwe mbudatoma matama kuti uvesere, ife mbitidalonga nawe. Ninji chinakunyerezeresa kuti ife ndife akupupwa ninga ng'ombe? Thangwi yache ninji tikuoneka ninga anthu akusowa nzeru pamaso pako? Iwe ukupikuwaza wekha ene na kuzhangali kwako. Ayi dziko yapansi ingasale yokha thangwi iwe wazhangali? Ayi Mulungu angabuluse mapiri towera iwe ukomerwe? “Nyale ya munthu wakudawika inathimiswa; malulume a moto wache nkhabe dzayerima pontho tayu. Cheza cha m'nyumba mwache chinasanduka mdima; nyale ya chifupi na iye inathima. Ule kale akhafamba na mchiti, lero agwegweduka; uphungu wache onthowo wammanga ndale. Iye ambafamba mbapita na mumsampha, pontho manyalo ache akwesheka. Paka adampana chitende chache mbamphata titibwi. Pansi mulindi wakumbwa mwakubisa; gango yateyiwa m'njira mwache. “Ponsene panakhala iye pana chakugoswa mbachimtewera ponsene panafamba iye. Iye akhali wakufuma, mbwenye lero akugona na njala; mulirimbo waimira kudikhira chifupi na iye. Akhali na utenda wakugoswa wa pamanungo, ule udachitisa mikono na miyendo yache kuvunda. Iye anabuluswa kunyumba kukhakhala iye pakupata kule; mbamkwekweta kwenda naye kuna imfa, mfumu wa pyakugoswa. Chinthu chonsene chabuluswa m'nyumba mwache, mbaponyamo miyala ya moto ya sulufule kuichenesa. Mitsitsi ikududumuka, pontho nthambi zache zikuunyala. Kuveka kwache padziko ya pansi kwamala; dzinache nkhabe dzakumbukirikave tayu. Iye anathamangiswa m'dziko ya anthu amoyo; kubuluswa kubulukira kucheza kwenda kumdima. Iye nkhabe pidzukulu pakati pa anthu ache; nkhabe na mbodzi ene anafuna dzasala na moyo tayu kukhakhala iye kule. Anthu akumadokero dzuwa ambatutumuka na dzedze idamgwera; anthu akumabulukiro dzuwa ale ambaphatwa na mantha. Ande, yeneyo ndi dzedze imbakwata munthu wakuipa, pontho na musa wa munthu okhonda tsalakana Mulungu.” Tenepo Yobu adatawira mbati, “Munaleka lini kundisanya na kundinyangula na mafalanu. Nkhachikhumi keneka kananditikana imweka; mwakusowa manyadzo imwe mumbandisosa. Ngakhala mphyakuona kuti ine ndachita pyakudawa, ndilekeni pyanga, imwe muli napyonji. Ngakhala munapikuza mwekha ene padzulu pa ine, mbamuphatisa basa kululupiswa kwanga kunditonja nako, penepyo pidziweni kuti Mulungu ndiye andichitira penepi, pontho anditeyera msampha kundizungulira. Ndimbakhuwa kuti, ‘Kuno!’ Kw ache ine nkhabe tawirwa tayu; ndimbachemera kufuna chilungamo, kwache icho nkhabe oneka. Mulungu anditchingira njira, towera ndileke gwanda; mbaikha mdima njira inafamba ine. Iye akunundula demelero yanga, mbabulusa chipewu cha chilemedzo mumsolo mwanga. Iye ambandinyedza-nyedza makhundu onsene kufikirana ndamaliratu; chidikhiro changa ambachidula ninga muti. Iye agasa ukali wache pana ine, mbandiyesa nyamalwache. Anyankhondo ache ambandidzera mwamphamvu; iwo ambandifungira na milu ya mataka khundu zonsene mbamanga misasa kuzungulira nyumbanga. “Mulungu achitisa abale anga kundikhonda, pontho anyakudziwana nawo andiyesa mlendo. Abale anga chadi-chadi amala kundithawa; ashamwali anga andipasa nkhodolo. Anyakuchemerwa kumusa kwanga ambandiduwalira, pontho anyabasanga achikazi ambandiyesa ninga nyakudza; ine ndasanduka mbaliro ya kunja kuna iwo. Ine ndimbachemeresa nyabasanga, kwache iye hambatawira tayu; podi kwene kuti ndimpemphe ndine ene kuti andiphedze. Muya wanga ene ngwakuchitisa mkazanga kupinda, podi na abale anga ene amimba ibodzi nkhabe kundifikira chifupi tayu. Podi na ana ene ambandilulupisa; iwo angandiona ambandisedegula. Ashamwali anga ene apamtima ambanyansirwa nane; ashamwali aponde pondembo andisandukira. Ine ndasala nkhong'o-nkhong'o; ndapulumukira m'kanwa mwa ng'ona. “Ndiverenimbo nsisi ine, ashamwali anga! Ndivereni nsisi ine, thangwi mkono wa Mulungu wandipamantha. Thangwi yache ninji mukundilonda-londa ninga mumbachitira Mulungu? Ayi kundisanyisa kunandichita imweku mudakwane nako tayu? “Ndikhapifuna pyakwanga kuti mafalanga alembwe, kuti alembwe mumpukutu, kuti iwo alembwe pamwala pakuchita kugoba na simbi, mbaikhamo pilemba pyantove kuti pikhalepo kwenda na kwenda. Ndikupidziwa kuti Dombo wanga ana moyo, pontho kuti pakumalisira pache anadza dzaimira kukhundu kwanga padziko yapansi. Podi kwene kuti manungo anga amale vunda, kwache ine na manungo anga onthowa ndinamuona basi Mulungu. Ine ene ndinati ndimuone na maso anga, ine ene nee unango tayu. Mtimanga ukufuna pyakwanga kuti nsikuyo ifike. “Ngakhala munalonga kuti, ‘Tinakwanisa tani kumsanya weneyu, podi nyatwazi akuzidzesa yekha ene,’ iwe wathema wekha ene kugoswerwa na talasada; thangwi kuzhangali kumbadzesa kutchunyuswa na talasada, penepo unapidziwa kuti kunja kuno kuna nyakutonga miseru.” Kubuluka penepo Zofari wa Chinaama adatawira mbati, “Ine ndathema kukutawira kabodzi kene, thangwi ndanenseka napyo mumtimamu. Ine ndava kusumulula kwako kule kwandilulupisa, pontho kuvesa kwanga kwandichitisa kutawira. “Ayi iwe nkhabe kupidziwa tayu mule mukhali ipyo pakutoma, kutomera ndzidzi udaikhwa munthu padziko yapansi? Kukomerwa kwa nyakudawa nkhwa nsiku zakulengeseka; kusekera kwa nyakukhonda tsalakana pya Mulungu kumbamala kwene ndzidzi pang'ono basi. Podi kwene kuti kutumbama kwache kufike kudzulu, msolo wache mbukhuya makole, iye anavungika kwenda na kwenda ninga matubzi ache onthowo, ale akhamuona kale anavunza kuti, ‘Iye ali kupi?’ Ninga ndoto iye ambawayukiratu mbakhonda oneka pontho, mbabalalika ninga masomphenya na mosiku. Diso idamuona ile, nkhabe dzamuona pontho tayu; pambuto pakhakhala iye pale, hanaonekapove tayu. Anache athema dzabwezera mfuma, ile idabera iye anyakutcherenga, Manungo ache ale akhali amphale pontho amphamvu, chinchino anasanduka fumbi. “Podi kwene kuti pyakuipa pimbatapira m'kanwa mwache, mwakuti ambapimulumunya; podi kwene kuti iye ambakomerwa napyo mwakuti iye ambathimiza basi kupivuatira, kudya kweneko kungafika m'chifu mwache kumbasanduka kwakuwawa, kuwawa ninga nyongo yakupha. Iye analukula mfuma idakhudyula iye; Mulungu anamchitisa kupitapika. Iye ananyanguta nyongo ya nyoka yakupha; iye analumwa na nyoka ya chipiri mbafa. Iye nkhabeve dzaona mikulo ya mafuta aolivi, penu mikulo yakufamba mkaka na uchi. Iye athema kubwezera pyonsene pidagumana iye mwakubulusa kaluma; iye nkhabe dzakhala na mwayi wakukomerwa na pidaganyali iye, thangwi iye adapondereza anyakutcherenga mbaasiya padzuwa; iye adakwata nyumba zidamanga anthu anango. Mtimache nkhabe khuta tayu, iye nkhabe yang'ana kwene chinthu na maso tayu. Angadya nkhabe siya mkhutche na pang'ono pene tayu, tenepo pinthu pyache nkhabe dzamfambira mwadidi tayu. Mwenemo pinthu pyache pili nadza-nadza, nyatwa zinamgwera basi; pyakutsukwalisa pizinji pinamkutira. Mulekeni pyache akhutise mimbache! Kwache Mulungu anakhuthulira ukali wache wakugoswa mbauvumbisa pana iye ninga mvula ya chaka. Iye angayesera kuthawa chida chasimbi, tswimo ya mphethe yankuwa inamulasa. Tswimo imbalasa manungo ache mbiphutchukira; nsonga yache yakuyetimira idaipiswa na nyongo yache; tenepo mantha makulu ambamphata. Mdima wakugoswa ukumdikhira; moto okhonda lira kupepeswa unampisa mbunyanguta pyonsene pidasalira m'nyumba mwache pile. Kudzulu kunabulusa pakwecha pyakudawa pyache, pontho dziko yapansi inaperekera umboni kupokanyisana naye. Madzi makulu anakukulula nyumbache; mfumache yonsene inavungika na ukali wa Mulungu. “Yeneyi ndi nyatwa yakoyera Mulungu munthu wakuipa; penepi ndiye pidadumbira Mulungu dzapichita kuna iye.” Tenepo Yobu adatawira mbati, “Veserani mwadidi mafalangawa, kweneku mbukukhale kundithondoza kubulukira kuna imwe. Pirirani na pinalonga ine, penepo ndingamala kulonga munakwanisa kundisedegula pyanu. “Ayi ine ndikudungunya kuna munthu? Thangwi yache ninji kuti ndileke kukhonda kuuphata mtima? Ngandiyang'aneni mbamututumuke; phatani pakanwa. Ndinganyerezera pya penepi ndimbaphatwa na mantha; manungo anga onsene ambatetemera na mantha. “Thangwi yache ninji anthu akuipa ambathimiza kukhala na moyo, mbakalamba pontho mbathimiza kukhala na mphamvu zizinji? Iwo ambaona anawo akukhazikika pakati pawo, pidzukulu pyawo pamaso pawo. M'misa mwawo nkhabe nyatwa penu pyakugoswa; ndodo ya Mulungu nkhabe kuakwapula tayu. Ng'ombe zawo zimuna zimbabebesa mbizikhonda chimwana; ng'ombe zawo zikazi zimbakwata bele, pontho nkhabe polozwa tayu. Anawo ambasenzeka pachintalo ninga anabira; anawo ambavina-vina na kunumpha-numpha. Iwo ambaimba na nkhotcho pontho anyakatangale; mbakomerwa na kuimbwa kwa pitoliro. Pinthu pyawo pyonsene pimbaafambira mwadidi nsiku zonsene za moyo wawo; iwo ambaenda kudziko ya anyakufa na mtendere. “Kwache iwo ambalonga kuna Mulungu kuti, ‘Tileke pyathu! Ife nkhabe maba kuti tidziwe njira zako tayu. Nyamphamvu zonseneyo mbani kuti ife timtumikire? Apo tinaganyalinji tingapemphera kuna iye?’ Kwache mfumayo hili m'manja mwawo tayu; natenepo ndimbaimira kutali na uphungu wa anthu akudawikawa. “Kwache nyale ya anthu akuipa nkhabe thimiswa kawiri-kawiri tayu; dzedze nkhabe kuagwera kawiri-kawiri, pontho Mulungu nkhabe kuapasa pinthu pyakubulukira mu kuzhangali kwache. Iwo nkhabe mbuluka na mphepo ninga mphulu ya maudzu tayu, penu ninga dzungu kupheluka na mphepo ikulu tayu. “Pidalongwa kuti Mulungu ambakoya kutchunyuswa kwa munthu kuti kudzagwere anache. Mulekeni abwezere munthu ndiye mwenechiroache towera apidziwe. Mulekeni aone yekha na maso ache kuvungika kwache; mulekeni amwe ukali wa Nyamphamvu zonsene. Chimbatsalakana iye ninji pya banjache iye angafa, penu pinasala iye na moyo miyezi yakuchepa? Ayi alipo munthu ule anakwanisa kufunzisa Mulungu, podi Mulungu ndiye ambatonga mseru anyakukhala kudzulu. “Munthu unango ambafa mwenemo pinthu pyache pikumfambira mwadidi, pontho ali pamtendere na kukomerwa, uku manungo ache ali myaa, pontho magogodo ache adzala na unongo-nongo. Mbwenye unango ambafa mwakusanyika, okhonda komerwa na chinthu chene chadidi. Kwache onsene uwiriawo ambafa mbaikhwa m'masiye, pontho mfunye zimbadya onsene awiri. “Ndikudziwa manyerezero anu, pontho pinthu pyasasanya imwe kuti mundidawise napyo. Imwe mumbavunza kuti, ‘Nyumba ya baa ale ili kupi, munthu ule ambachita pyakuipa?’ Ayi imwe mudatome kuavunza tayu anthu ale ambafamba na njira yeneyi? Ayi imwe nkhabe phatizana na umboni wawo kuti: Nsiku za nyatwa ambakoyiwa ndi munthu wakuipa, nsiku imbazhangali Mulungu iye ambapulumuka panyatwa? Mbani munthu anakwanisa kusumulula munthu wakuipa, penu kumbwezera papinthu pyonsene pyachita iye. Iye angathukulwa kwenda kumasiye, nthumbi yache imbayang'anirwa mwadidi, Anthu pikwi-pikwi ambaenda kumaliroko, podi na mataka ene ambamtambira na manja mawiri. “Apo imwe, mukuyesa kundithondoza na mafala akusowa basa; pyonsene pinalonga imwe mphyakunama!” Tenepo Elifazi wa Chitemani adatawira mbati, “Ayi munthu nkhukhala wakuganyalisa kuna Mulungu? Ayi nyanzeruletu nkhukhala wakuganyalisa kuna Mulungu? Ayi ukunyerezera kuchita kwako pyakulungama kumbaphedza Nyamphamvu zonsene, penu iye kuganyalimbo chinthu na moyo wako wakusowa chakupokanyisa? Si thangwi yakuti iwe umbagopa Mulungu kuti iye ambakusumulula mbakudzesa kuthando ya miseru tayu. Nkhabe, ndi thangwi yakuti iwe wadawa pikulu; ndi thangwi ya pyakuipa pyonsene pimbachita iwe. Iwe wakwata pinyolo kuna mbaleako wakusowa na mathangwi ene; iwe wamdulisa nguwo zache mbumsiya chipezi-pezi. Kuna anyakutopa, iwe udakhonda kuapasa madzi; kuna anyakuva njala, iwe udakhonda kuadyesa. Iwe udaphatisa basa mphamvu zako kukwata dziko; mbupikhazikisa wekha ene pakuphatisa basa chidzo chako. Amamfelwa udaabera pinthu pyawo, pontho ana masiye udaapondereza. Natenepo chinchino pana misampha kukuzungulira, pontho iwe watutumuka na mantha. Kunjaku kwachita mdima mwakuti iwe nkhabe kwanisa kuona tayu, pontho madzi makulu akubiza. Ayi Mulungu nkhabe khala kudzululetu tayu? Yang'ana nyenyezi kuti izo zili kudzulu pyakwanga. Kwache ukuvunza basi kuti, ‘Mulungu ambadziwanji?’ Iye abisalika na makole, apo iye anakwanisa tani kutitonga mseru? Ayi iwe ukunyerezera kuti makole akuswipa ambamchitisa kukhonda oneka, pinafamba iye padzulu pa thambo? “Ayi iwe ukukakamira basi kufamba m'njira za kale, zile zimbatewera anthu akuipa ndzidzi onsene? Podi ndzidzi wawo mbudzati fika, iwo adakukululwa; maziko awo adamala dyiwa na madzi makulu. Enewa mbanthu ale adalonga kuna Mulungu mbati, ‘Tilekeni pyathu,’ pontho kuti, ‘Nyamphamvu zonsene anatichitanji?’ Kwache ndi Mulungu onthoyo ule adaachitisa kufuma, tenepo ine nkhabe kwanisa kuvesa manyerezero a anthu akuipa tayu. Anyakulungama ambakomerwa na kusekera angaona anyakudawika kutchunyuswa, anthu okhonda dawa ambaasedegula mbati, ‘Anyamalwathu amala vungika, pontho moto wapyereza mfumawo.’ “Natenepo, Yobu, leka thimbana na Mulungu mbukhale pamtendere, tenepo pinthu pyako pyonsene pinakufambira mwadidi. Tambira chifunziso chimbapereka iye; koya mafalache m'mtima mwako. Ande, wathema kupichepesa mbuzungunukire kuna Nyamphamvu zonsene, mbubasikiletu kuchita pyakuipa m'nyumba mwako. Taya kutali golidi wako wa ku Ofiri; golidi wako wadidiletu umtayire mumkulo. Nyamphamvu zonsene mbakhale golidi wako, pontho mbakhale silivako wakudula. Tenepo ndzidzi onsene unanyindira Nyamphamvu zonsene, mbukwiza maso ako kuna iye. Ungapemphera iye anakutawira, pontho unachita pidadumbira iwe kuna iye. Pinthu pyonsene pinanyerezera iwe kuchita pinakwanisika, pontho cheza chinamwinikira njirako. Mulungu ambatchithisa pansi anyakutumbama, mbapulumusa anyakupichepesa. Iye ambapulumusa munthu okhonda dawa, natenepo iye anakupulumusa thangwi ya kulungama kwako.” Tenepo Yobu adatawira mbati: “Ine ndikuthimiza basi kudungunya pamaso pa Mulungu; ine ndikubulira thangwi ya kundiboneresa kwache. Mbidadziwakove kumbuto kumbakhala iye mbwenye; mbidadziwa njirache yakwendera kweneko mbwenyeve, ine mbidalonga mseru wanga pamaso pache mbandipereka mphokanga yonsene kuti atonge mwakundikomera. Ine mbidadziwa kuti anakalonganji, pontho kuti anakanditawira tani? Ayi Mulungu angaphatisedi mphamvu zache zonsene kupokanyisana na ine? Nkhabe, iye mbadavesera pinalonga inepi. Kweneko nyakulungama anakwanisa kulonga na Mulungu pya mseru wache, tenepo inembo mbidayeswa okhonda dawa kwenda na kwenda na nyakunditonga mseru wanga. “Ndasaka-saka kumabulukiro dzuwa, kwache Mulungu hali kweneko tayu; sidamgumane tayu pidamsaka-saka ine kumadokero dzuwa. Ndidayang'ana kumpoto, kwache ine sidamuoneko tayu; pidazungunukira ine kumwera na kweneko kwene sidamgumaneko tayu basi. Kwache Mulungu ambadziwa mafambiro anga onsene; iye angamala kundiyesa ninga golidi ndinabuluka wakusowa masepu-sepu. Ine ndatewera mwakukhulupirika njira idasankhula iye mbandikhonda baukira kumadyo penu kumabzere. Ndzidzi onsene ndimbachita chinthu chonsene chimbanditonga Mulungu; ine ndakoya mafalache onsene mumtima mwanga. “Iye nkhabe chinja mwakuti nkhabe munthu anakwanisa kuketesana naye; chinthu chinafuna iye kuchichita ambachichitadi. Iye anati achitise kukwana-kwana pinthu pidanyerezera iye kupichita kuna ine pile; manyerezero enewo ngabodzi mwa manyerezero ana iye. Ndi thangwi yache ine ndimbatetemera na mantha pamaso pache; ine ndinganyerezera pya pyonsenepi ndimbachita naye mantha. Mulungu andikomola; Nyamphamvu zonsene andichitisa mantha. Ndi Mulungu ene basi ambachita na ine mantha, nee mdima tayu, podi kwene kuti mdima ndiye wandichitisa kukhala boli-boli. “Thangwi yache ninji Nyamphamvu zonsene akhonda khazikisa nsiku yakutonga mseru? Thangwi yache ninji anyakumdziwa nkhabe ona nsiku zenezi? “Anthu ambabulusa miyala ya madire, towera kukulisa mindawo; iwo ambaba mabira mbaavungaza na pifuyo pyawo. Iwo ambapokosera mabulu a ana masiye mbakwata pinyolo ng'ombe zachingolo za amamfelwa achikazi. Iwo ambagwinyira kunja anyakutcherenga ambaakhakhamiza kuthawa na kubisala. “Ninga bulu wam'tsanga anyakutcherenga ambatsalakatika kusaka pyakudya m'thando yatchetcha; nkhabe kunango kunakwanisa iwo kugumana pyakudya kwakudyesa anawo tayu. Iwo ambaphalakatira m'minda ya anango tayu, pontho kulokotera mfesa m'minda ya anyakudawa. Na mosiku iwo ambagona nyimwa, kusowa na chakufinika chene; iwo nkhabe na chinthu chene chakufinika kuti akhumbirwe tayu. Iwo avumbwa na mvula ya kumapiri, pontho ali bwatha-bwatha kumwala kusowa pakuthawira mvula. “Anthu akuipa ambasomphola ana masiye kubere kwa a mawo; iwo ambakwata pinyolo ana a anyakutcherenga. Mbwenye anyakutcherenga ambakhala chitakwa-takwa kusowa na chakumpsampsika chene; iwo ambathukuliswa misumbu ya tirigu, kwache kumimba kumbakhala kade-kade na njala. Iwo ambasikinya mafuta aolivi, pontho kutchitchitha vinyu, kwache iwo ene kukhosi kumbakhala kakata na nyota. Kubulira kwakuthatha na imfa kukuveka mumzindamu; anthu akukuwazwa akulira kufuna chiphedzo. Kwache Mulungu nkhabe ikha konta kupempha kwawoko tayu. “Alipo anthu anango ale nkhabe funa cheza tayu; ale nkhabe kuchivesa, penu kwenda kumbamwinikira icho tayu. M'makalakwecha mphandu zimbalamuka kwenda kapha anyakutcherenga; na mosiku zimbaenda kaba. Puta ambadikhira m'chidodo; iye ambazimbaisa nkhope yache towera aleke dzindikirwa. Na mosiku mbava zimbaswa nyumba za anthu, mbwenye na masikati ambabindikira m'nyumba; cheza iwo nkhabe nacho pinthu tayu. Thangwi kuna iwo mdima ndi machibese awo; mdima wa ndiwe ani ndiye umbakomerwa na iwo.” “Munthu wakuipa ambakukululwa na madzi makulu; mindache yakwata dzedze. Iye hanaendave kuminda yache yamfesa kaphata basa tayu. Ninga mumbanyungulukira matalala na kupisa kwa dzuwa, sasawambo anyakudawa anamala endeswa kudziko ya anyakufa. Podi na mache ene hanamkumbukave tayu, pontho mfunye zinamchita phwando; iye anavungwa ninga muti wakuvunda. Penepi pimbamchitikira thangwi iye adasanyisa amamfelwa, mbakhonda komera mtima akazi akusowa ana. Mulungu na mphamvu zache ambavunga anyamphamvu; podi kwene kuti akhazikika tani, iwo nkhabe chidikhiro kukhala na moyo tayu. Mulungu anakwanisa kumuleka kukhala pakupata, kwache ndzidzi onsene maso ache ambakhala pana iye. Ndzidzi pang'ono munthu wakuipa pinthu pyache pimbamfambira mwadidi, mbwenye ndzidzi pang'ono pimbamaliratu ninga maudzu, penu ninga ngala za mapira zile zagwandwa kale. Ayi alipo munthu wakupokanya kuti si pyakuona tayu? Ayi alipo munthu wakutsikimizira kuti mafalangawa si akuona tayu?” Tenepo Bilidadi wa Chishuhi adatawira mbati: “Mulungu ngwamphamvu, pontho wakugopeka; ufumu wache wakudzulu-dzulu ambauchitisa kukhala na mtendere. Mbani anakwanisa kulengesa anyankhondo ache akudzulu? Nkhupi kule cheza cha Mulungu nkhabe mwinikirako? Mbani anakwanisa kukhala wakulungama pamaso pa Mulungu? Ayi munthu wakubalwa na mkazi anakwanisa kukhala wangwiro pamaso pache? Kuna Mulungu na mwezi ene si wangwiro tayu, podi na nyenyezi zene sizakuyetima tayu. Apo ndi tani na munthu, mfunye ule, munthu ambafa ule, unyoka pyache.” Tenepo Yobu adatawira. Imwe ndimwedi chiphedzo chikulu kuna ine, kuna munthu wakutcherenga pontho wakusowa mphamvu ninga ine! Imwe mwapereka uphungu kuna ine munthu wakusowa nzeru, pontho kugawira nzeru zanu kuna pupwe ninga ine! Mbani aikha mafala ninga enewa m'kanwa mwanu? Mbani akupepesera kuti mulonge ninga tenepa? Mizimu ya anyakufa imbatetemera na mantha m'madzi pansi pa mataka; pyonsene pyakukhala mwenemo pili panyatwa ikulu. Dziko ya anyakufa ili nyimwa pamaso pa Mulungu; nkhabe chakumpsampsika chimbaitchinga kuti ileke oniwa. Kumbuto yakusowa pinthu Mulungu adafuthula thambo kumpoto; iye adamanika dziko yapansi chidzulu-dzulu. Ndi Mulungu ule ambachitisa makole kudzala na madzi, mbaachitisa kumangana pabodzi pene gopesera anatumbuka thangwi ya kulemerwa. Iye ambabisa mwezi, mbauphimbira khundu yache inango na makole. Iye adaikha madire akukhala ninga uta pakati pa dziko yapansi na thambo mbalekanisa cheza na mdima. Mizati yakuphatisa kudzulu imbatekenyeka, iyo imbaphatwa na mantha Mulungu angakalipa. Na mphamvu zache iye adamatamisa bara, pontho na udziwisi wache iye adavunga Rahabi. Na muyache iye adachitisa kudzulu kukhala ngwiro; na mkono wache iye adalasa nyangume wakuthawa wa m'bara ule. Mbwenye penepi mphing'ono kusangiza na mphamvu zache; pyava ife pya iye mphiwere-were pene basi. Mbani anakwanisa kudziwa chadi-chadi pya ukulu wa Mulungu? Tenepo Yobu adathimiza kulonga mbati: “Ine ndinadumbira pamaso pa Mulungu wamoyo, ule adandikhondera chilungamo, pamaso pa Nyamphamvu zonsene, ule achitisa moyo wanga kusanyika; ndinadumbira mwenemo mbandili na moyo, pontho kuti muya wa Mulungu uli muna ine, mulomo wanga nkhabe dzabulusa mafala akuipa tayu, pontho lulume yanga nkhabe dzalonga mafala akunama tayu. Ine nkhabe dzalonga tayu kuti imwe mukulonga pyakuona; ine ndinakakamira kuti ndine nyakukhonda dawa kufikirana nsiku ya kufa kwanga. Ine nkhabe dzaleka kulonga kuti ndine wakulungama; chikumbu mtima changa nkhabe kundisumulula na pang'ono pene tayu. “Anyamalwanga mbatchunyuswe ninga anyakudawika, pontho onsene anyakundipokanya mbaoneswe nyatwa ninga anyakukhonda lungama. Ayi panakhala chidikhiro chanji kuna anthu okhonda tsalakana Mulungu iye angagwanda moyo wawo, ndzidzi unafuna Mulungu dzaapokosera moyo wawo? Ayi Mulungu anava kulira kwawo, nyatwa zingaafikira? Ayi iye anagumana kukomerwa muna Nyamphamvu zonsene? Ayi iye anapemphera kuna Mulungu mwakukhonda lekeza? “Bwerani ndikufunziseni kukula kwachita mphamvu za Mulungu; ine nkhabe kukubisirani tayu pinthu pyanyerezera Nyamphamvu zonsene kupichita. Pyonsenepi imwe mwapiona mwekha ene na maso anu; apo thangwi yache ninji mukulonga pyakusowa basa?” “Mwenemu ndiye mumbatchunyusira Mulungu anyakudawika; penepi ndiye pimbatambira anyakuzunguzika kubulukira kuna Nyamphamvu zonsene. Iwo anakwanisa kukhala na ana azinji, kwache onsene anamala phiwa kunkhondo; anawo nkhabe dzakhala na kudya kwakukwana tayu. Ale adapulumuka anafa na utenda, pontho amamfelwa nkhabe dzasintili anyakufawo tayu. Anyakuipa anakwanisa kukhala na siliva wakuinjipa ninga tchetcha, pontho na nguwo zizinji ninga mataka. Kwache munthu wadidi ndiye anafuna dzavala nguwo zawozo, pontho munthu wakuona mtima ndiye anafuna dzakwata siliva wawoyo. Nyumba imbamanga anyakuipa imbakhala ninga ya nyantandaude, penu ninga khumbi ya nyakuzwingira mbalame m'munda. Ndzidzi ubodzi ene wakumalisa iye anagona pansi wakufuma; mbwenye angafungula maso anagumana kuti mfuma yonseneyo yamala mbuluka. Pyakugoswa pinamfikira ninga madzi makulu; na mosiku chivumbulu chinambulusa. Mphepo yakumabulukiro dzuwa inamkwata mbakhonda onekave; iyo inamtswaira kumbulusa pambuto pache. Mphepoyo inammbumbulutha mwakusowa nsisi; iye ambapidigolika mwenemo iye akuyesera kuthawa. Mphepoyo inaimba manja; iyo inasekera thangwi iye aenda. “Pambakhala mgodi kule kumbakumbwa siliva; pambakhala mbuto kule kumbanyunguluswa golidi. Simbi ambakumbwa m'mataka, pontho nkuwa umbanyunguluswa kubulukira kumiyala yankuwa. Munthu ambathawisa mdima na nyale, iwo ambasaka-saka kuzwika kwa dziko yapansi, mbakumba mumdima kusaka-saka miyala. Kubulukira kutali na kunakhala anthu, pontho kule chipo dzinyalo ya munthu hidzati pondako tayu, anthu ambakumba m'mgodi mwenemo akudelumpha nkhambala m'dzenjemo. Pyakudya pile mbamera kubulukira m'mataka; mbwenye pansi pa mataka ontho-onthowa moto umbagaswa kuswa miyala, mule mumbagumanwa miyala ya safire, pontho mufumbi yache mumbakhala golidi. Mphamba nkhabe dziwa njira yakwendera kumgodi tayu; podi na maso a nkhwazi hadzati onako tayu. Chipo nee chirombo chinango cham'tsanga chidzati famba na njira yeneyo; nee nkhalamu idzati gwandirako tayu. “Anthu ambakumba miyala yakuwanga mbasiya mitsitsi ya mapiri nyimwa-nyimwa. Iwo ambafukula m'miyala mbagumana miyala yakudula yamtundu onsene. Iwo ambaphopha mphuno za madzi, mbadzesa pakwecha chinthu chonsene chakubisika. Apo nkhupi kumbagumanwa nzeru? Kunakwanisa munthu kafunza udziwisiko nkhupi? “Muna munthu nkhabe gumanwa nzeru tayu. Kufunika kwache nkhabe na mbodzi ene anakwanisa kukuvesa tayu. Pansi pa bara pambalonga kuti, ‘Nzeru nkhabe gumanwa kuno tayu;’ bara imbalongambo kuti, ‘Muno nzeru nkhabemo.’ Golidi wadidiletu nkhabe kwanisa kugula nzeru tayu; kontache nkhabe khala sasawa na siliva tayu. Golidi wadidiletu wa ku Ofiri nkhabe kwanisa gula nzeru tayu, nee miyala ya onikisi penu safire nkhabe. Nzeru njakufunika pyakwanga kupiringana golidi penu miyala ya krusitali; nkhabe chinjisana na pyakuthemesera pyagolidi. Nzeru nkhabe khala sasawa na miyala ya korali penu yasipere; kontache nkhabe khala sasawa na miyala ya rubi. Miyala ya topazi ya ku Kushinkhabe khala sasawa na kufunika kwa nzeru tayu, pontho kontache nkhabe khala sasawa na golidi chadi-chadi tayu. “Phatache ya nzeruyo njipi apo? Nkhupi kunakwanisa munthu kafunza udziwisi? Chinthu chamoyo chakuchita kulengwa nkhabe kuziona tayu, podi na mbalame zene zakutwa maso nkhabe kuziona tayu. Podi imfa na kuvungika pimbalonga kuti, ‘Timbalila kuva kwene mbiri basi.’ “Mulungu ene basi ndiye ambadziwa njirache, ndiye ene basi ambadziwa mbuto imbagumanwa nzeru, thangwi iye maso ache ambafika mpakana kumadolomero a dziko yapansi; iye ambaona pyonsene pya pansi pa thambo. Pidapereka Mulungu mphamvu kuna mphepo, mbaikhira bara madire; pidanyerezera Mulungu kule kunafuna dzagwera mvula, pontho na njira inafuna dzagwanda na chiphaliwali; ukhali ndzidzi wenewo udaona iye nzeru, mbayesa kufunika kwache mbazitsikimizira. “Mulungu adalonga kuna anthu mbati, ‘Kugopa Mbuya ndi phata ya nzeru, pontho kuleka pyakuipa nkhukhala na udziwisi.’ ” Tenepo Yobu adathimiza kulonga mbati: “Ndikhapifunadi kuti moyo wanga mbudakhala ninga montho mwakale, pandzidzi ukhandiyang'anira Mulungu ule. Ndzidzi onsene Mulungu akhakhala nane mbandimwinikira pikhafamba ine mumdima. Nsiku zenezo pinthu pikhandifambira mwadidi, pontho ushamwali chathu na Mulungu chikhatchinjiriza banjanga. Nyamphamvu zonsene akhali nane; ananga akhadandizungulira. Ng'ombe zanga zikhandipasa mkaka uzinji, pontho miti yanga yaolivi ikhamera m'mataka amiyala. Ndzidzi onsene ukhagumanyikana akulu-akulu pamsuwo wa mzinda, pontho pikhakhala iwo pachintalo cha mzindawo ine ndikhakhalambo pakati pawo. Aphale akhandipambukira ndzidzi nkhundiona, pontho akulu-akulu akhaimira kuonesa chilemedzo; atongi a anthu akhakhala mulomo phoo, mbaphopha pakanwa pawo na manjawo; podi na amuna ene akufunika akhamatamambo, pontho lulume yawo ikhamangika m'kanwa mwawo. “Makutu onsene adava pya ine ale, akhandichemera nyakutsanzayiswa; maso onsene adandiona ale, akhandichitira umboni, thangwi anyakutcherenga angalira, ine ndikhaaphedza; mbandiphedza ana masiye, ale akhasowa na pakutsamira pene. Anyakuona nyatwa zikulu akhandisimba, pontho amamfelwa ndikhaachitisa kukomerwa. Ndzidzi onsene pyakulungama ndimbapiyesa nguwo zanga; chilungamo ndiye chimbakhala mkhanjo wanga, pontho nduwiranga. Kuna maboli-boli ine ndikhali maso awo, pontho kuna anyakulamala ine ndikhali manyalo awo. Kuna anyakutcherenga ine ndikhali babawo, mbandiikhira kunduli alendo pamiseru yawo. Ine ndidakhutcha mano anthu avinga mbandipulumusa anyakuphatwa m'kanwa mwawo. “Ndzidzi onsene ndimbadikhira kukhala na moyo wakulapha, na kufa na mtendere pamsuwo panga. Ine ndikhali ninga muti ule mitsitsi yache ikhakhala vuwa m'madzi, pontho ule nthambi zache zikhakhala nyontho na bume. Ndzidzi onsene munthu onsene akhandisimba, pontho chipo mphamvu zanga zidzati kundichimwanisa tayu. Ndingapereka uphungu, anthu ambakhala fulike mbavesera mwadidi uphungu wanga. Ndingamalisa kulonga, iwo nkhabe thimizapo na chinthu chene tayu; mafalanga ambamwerera m'makutu mwawo. Iwo akhanditambira na manja mawiri ninga akutambira mvula, ninga mumbachitira nyakulima kusekera phumphuli. Iwo angataya mtima, ine ndikhaasekerera; nkhope yanga yakukomerwa ikhaawangisa mtima. Ine ndikhaasankhulira njira mbandikhala mfumu wawo. Ine ndidakhala ninga mfumu pakati pa anyankhondo ache, pontho ndikhali nyakuaphata pamkono ndzidzi wa kusintili. “Mbwenye amuna ale mbana kuna ine, lero akundiyesa chinthu chakusenzekesa. Ababawo nee akhalive anthu amaso tayu mwakuti ine sidaatawirise tayu kuphedza anambwanga kulondali mabiranga. Ayi mphamvu za manjawo mbizidandiganyalisanji, podi mboko zawo zaamalira? Na thangwi yakuti iwo akhali anthu akutcherenga pyakwanga pontho anjala, iwo akhanyenyena mitsitsi ya miti m'thando yatchetcha. Iwo akhasaka mtambe na luni mbadya; mbaphatisa basa minyanya ninga nkhuni. Iwo akhathamangiswa pakati pa anthu, iwo akhachita kujomerwa ninga mbava. Iwo akhakhala m'maphompho, m'madzenje akukumbwa pansi, pontho kunkhwimba. Kutali m'tsanga iwo akhalira ninga nyama; iwo akhafinyizana pabodzi pamthunzi wa nyakhanche. Akhali anthu akupupwa, pontho a mbiri yakuipa. Iwo adathamangiswa m'dziko. “Lero anawo akundiimba nyimbo kundiseka; ine ndasanduka chinthu chakusekesa kuna iwo. Iwo ambandizonda mbandichalira; ambawanga mtima kundiphulira mata kunkhope. Podi Mulungu athethesa utanga mbandichepesa, iwo nkhabe kundigopave tayu. Kukhundu yanga yamadyo dzinza imbandisosa; iwo ambateyera msampha manyalo anga, mbasasanya njira zakundivunga nazo. Iwo amala tchinga njiranga mbayesera pyakundivunga wakusowa na mbodzi ene kuakhondesa. Kudza kwawo khala ninga akupita na pafufu yakugumuka; pakati pa pyakufudzika iwo ambadza mwamphamvu kuna ine. Pyakugoswa pyandiphata pyakwanga pene; chilemedzo changa chambuluka na mphepo, pontho mfumanga yamala wayuka ninga makole. “Chinchino ine ndili nenene kufa; nsiku na nsiku nyatwa zili nane kakaidwe. Na mosiku magogodo anga ambandiswa pyakwanga, pontho mtswotswo umbandinyenyena ule nkhabe lekave tayu. Nguwo zanga zavinyizwa-vinyizwa thangwi ya utenda mwakuti ndashipwa pakhosi. Iye adandiponyera m'mathaphwinya; tenepo ndakhala ninga fumbi pontho dotha. “Ine ndimbakuchemerani, imwe Mulungu, kwache imwe nkhabe kunditawira tayu; ine ndingapemphera, imwe nkhabe kupiikha konta tayu. Imwe mwandikalira mtima; dzanjanu ya mphamvu ikundisanyisa. Mumbatawirisa kuti ndimbumbuluthwe na mphepo; mbamundibulumundisa m'chonzi chikulu. Ndikupidziwa kuti mukundiendesa kuimfa, pontho kumbuto kunafuna dzaenda anthu onsene a moyo kule. Ayi munthu wakuona nyatwa nkhabe dzaphedzwa pinathambidza iye dzanjache? Ayi iye nkhabe dzaverwa nsisi mu kusanyika kwache? Ayi anthu akhali panyatwa ale, ine sidalire nawo tayu? Ayi anyakusowa pakuphata, ine sidave nawo nyambalo tayu? Ndzidzi ukhadikhira ine udidi, pyakuipa ndiye pidadza m'mbuto mwache; ndzidzi ukhadikhira ine cheza m'mbuto mwache udadza ndi mdima. Ndasanyika pikulu mumtima mwanga, pontho nkhabe puma, pontho nsiku na nsiku kwanga nkhubonera kwene basi. Ndimbafamba-famba mwakutsukwala pontho wakusowa chithondozo. Ndimbaimira pamgumano wa anthu kupempha chiphedzo. Ine ndasanduka shamwali wa mibinzi, pontho mwanzache dzidzi. Khandanga yasanduka yakuswipa bii, pontho yamala suwika-suwika; manungo anga ali jerere kupisa na nyampwanda. Nyakatangale wanga asanduka wakulirisa maliro, pontho chitoliro changa chikutawirizana na anyakulira. “Ine ndadumbira pikulu pene kuti maso anga nkhabe dzayang'anave mtsikana mwakumsirira tayu. “Ayi chinthu chache ntchanji chandikoyera Mulungu? Ayi Nyamphamvu zonsene za kudzulu ambandisasanyira pinthu pyanji? Iye ambatumiza nyatwa kuna anthu akuipa, mbatumiza kuvungika kuna anyakuchita pyakudawika. Mulungu ambadziwa pyonsene pimbachita ine; mafambiro anga onsene iye ambaaikha maso. “Ndinadumbira kuti chipo sidachite chinthu chaufaka-faka tayu; chipo ine nee sidanyengeze munthu na mbodzi ene tayu. Mulungu mbandipime na mdida wakuona, tenepo iye anaona kukhonda dawa kwanga. Ngakhala ine ndabauka panjira yakuonadi, penu ndakwatika na pyakudawa, ngakhala manjanga aswipiswa na mathotho a pyakudawa, penepo mbewu zanga mbizivungike pyazo, pontho anthu anango mbadye pyawo phoso yalima ine ile. “Ngakhala ine ndidatunduka na mkazi, penu ndamyamira tsanthembanga kunja kwa msuwo wache, penepo mkazanga mbaphikire pyache amuna anango kudya, pontho mbagonwe pyache na amuna anango. Kudawa ninga kweneku mbukudakhala kwakugoswa pyakwanga, kwathema kutchunyuswa pikulu pene. Mbapidakhala ninga moto wakuvunga mbudanyekesa pyonsene pina ine. “Ngakhala ndidapondereza anyabasanga achimuna penu achikazi, ndzidzi udadza iwo dzadungunya kuna ine, apo ndinachita tani ndingaonana naye Mulungu? Apo ndinalonganji iye angandivunza pya mseru wanga? Mulungu adandilenga ule, ngonthoyo adalengambo anyabasanga; Mulungu wache ngonthoyo adaumba tonsenefe m'mimba mwa amathu. “Ine chipo sidaleke kuphedza anyakutcherenga tayu, pontho amamfelwa sidaaleke kwene gwamwa tayu. Ana masiye sidaasiye kwene kumimba kadabwi na njala tayu uku ine ndili mimba nganganga kukhuta. Kutomera uwananga ine ndaaphedza ninga babawo, pontho moyo wanga onsene ndapereka uphungu wadidi kuna amamfelwa. “Ndingagumana munthu wakutcherengera chakuvala penu wakutcherenga pyakwanga mwakuti nkhabe chakufinika, ine ndikhampasa nguwo yakusasanywa na ubweya wa bira wa pamkumbi wanga, penepo iye akhandisimba thangwi ya kukhumbirwa kudamchitisa ine kule. “Ngakhala ine ndidaphatisa fuwa ya moto mwana masiye mbandipidziwa kuti sinakonwa tayu m'thando ya miseru, penepo mikono yanga mbigwandwe pyayo; mbikhwadzuke pyayo m'mapewa mwanga. Na thangwi yakuti ndine munthu wakugopa kutchunyuswa kwa Mulungu, ine nkhabe chita chinthu ninga chenecho tayu. “Ngakhala ine ndidaikha mtima pamfuma, penu kunyindira golidi, penu kugaya na ufumi wanga, penu kutumbama na pinthu pidaphata ine na manjanga; ngakhala ine ndidakwatika na dzuwa, pontho na kuyetima kumbachita iyo, penu mwezi thangwi ya kubalika kwachita iwo; penu kubauswa kupembedza penepi, pakumpsompsona manjanga kuonesa chilemedzo kuna ipyo, kudawa ninga kweneku kwathema kutchunyuswa pikulu pene; thangwi penepa nkhulonga kuti ndidakhonda Mulungu wa kudzulu. “Ine ndimbadzadzadika mumtima nyamalwanga angasanyika, ine nkhabe kuva kukoma mumtima tayu iwo angaona nyatwa. Chipo ine sidatawirise mulomo wanga kudawa tayu pakumtemberera kuti afe. Amuna onsene ambandiphatira basa ale, ambapidziwa kuti alendo onsene ndimbaakhutisa na nyama. Ndikhachemera anyakufamba pyawo na njira kudza kumsuwo kwanga, mbindikhonda kualeka kugona m'nkhwerekwete mwa njira. “Anthu anango ambayesa kubisa pyakudawa pyawo, mbwenye ine chipo sidabise pyakudawa pyanga tayu. Ine sidagope kuti anthu analonganji tayu, ine sidakhale kwene mulomo phoo, penu kubindikira m'nyumba tayu, thangwi ya kundithuswa kwawo. “Ayi, nkhabe munthu unango wakuvesera pinalonga inepi? Ndinadumbira kuti mafala onsene analonga inewa ngakuona. Nyamphamvu zonsene mbanditawire. “Mbapidakhala kuti mseru unandipambizira nyamalwanga walembwa, towera ine ndiuone, ine mbidauvala pagangafuwa panga mwakunyadira, pontho kuuvala mumsolo mwanga ninga chipewu. Mulungu mbidampanga pyonsene pyachita ine, mbindifika pamaso pache na chilemedzo ninga mumbachitirwa mfumu. “Ngakhala ine ndidachita kuba munda unalima inewu, ngakhala ndidachita kuupokosera kuna mwenechiroache, ngakhala ndidadya phoso yakulimwa mwenemo, mbandialeka na njala anyantchoche anga, penepo m'mbuto mwa tirigu ntcheswa mbizimere pyazo, pontho m'mbuto mwa mapira dawe mbamere pyache.” Mafala a Yobu adamalira ponthopo. Na thangwi yakuti Yobu adakhutira napyo mumtima mwache kuti iye hadadawe tayu, amuna atatu ale adamuleka pyawo okhonda kumtawira. Mbwenye munthu unango wakuimira pyache ninga apo, dzinache Elihu, hadakwanise kuuphata mtima tayu, thangwi Yobu akhapilungamisa yekha ene kupiringana Mulungu. (Elihu akhali mwana Barakelo chidzukulu cha Buzi wa m'banja ya Ramu.) Iye adazhangalira pontho ashamwali ache Yobu, amuna atatu ale. Iwo hadagumane mafala akumtawira nawo Yobu tayu. Penepi pidachitisa Mulungu kuoneka ninga wakuphophonya. Na thangwi yakuti Elihu akhali wamng'onoletu pakati pawo, iye adadikhira kuti onsene ale amale longa. Pidaona iye kuti amuna atatu ale hadakwaniseve kumtawira Yobu tayu, iye adazhangali mbatoma kulonga mbati, “Ine ndine mwana, imwe ndimwe akulu-akulu, natenepo ndikhali na mantha kulonga kuna imwe manyerezero anga. Ine ndapinyerezera kuti akulu-akulu ndiye athema kulonga, kuti amuna amvula zakale ndiye athema kugawa nzeru. Kwache ndi Mzimu wa Mulungu muna munthu, ndi muya wa Nyamphamvu zonsene, ule ambaapasa nzeru. Si kukalamba tayu kumbamchitisa munthu kukhala na nzeru, si kubalwa kale tayu kumbamchitisa munthu kuvesa pinthu. Natenepo ndinafuna kuti imwe mundiveserembo, ine ndinati ndikupangenimbo manyerezero anga. “Ine ndikhali fulike pikhalonga imwe, ndikhavesera mafalanu akuphata mtima, mbandidikhira pikhasaka-saka imwe mafala a nzeru. Ine ndikhavesera mwadidi mwene mbindiva kuchimwana kwanu kumtawira; imwe nee mwampokanya mwakumtsikimizira pinthu pyalonga iye tayu. Apo munakwanisa tani kulonga kuti nzeru mwazigumana? Mulungu ndiye athema kuchita naye mphoka Yobu nee munthu tayu. Yobu akhalonga na imwe nee na ine tayu, kwache ine sidatawire ninga mwachitira imwe tayu. “Yobu, iwo azunguzika mbasowa chakukutawira nacho; mafalawo aamalira. Apo ine ndithimize basi kudikhira uku iwo amatama pyawo mwenemo iwo akhala mulomo phoo kusowa chakulonga? Nkhabe, ndinati ndikutawire ndine ene, mbandikupanga pinanyerezera ine. M'kanwa mwanga mwadzala na mafala; mtimanga ukundikhakhamiza kuti ndilonge. Ngakhala ine sinagumana mwayi wakulonga tayu, ndinati nditumbuke ninga budu yanthembe yachinchino kudzala na vinyu. Ine ndathema kulonga kuti ndilulupirwe, ndathema kufungula mulomo kutawira. Pamseru wenewu ine nkhabe tonga mwakuyang'ana nkhope, pontho sinakomesa munthu tayu. Ine kukomesa munthu sinakudziwa tayu, pontho Mulungu ananditchunyusa kabodzi kene ngakhala ndinachita tenepo. “Tenepo, Yobu, vesera mafalanga; ikha khutu kuna pinafuna ine kulonga. Ndasasanyika kukutawira, ndinakupanga pili mumtima mwanga. Mafalanga onsene akutsikimizira kulungama kwanga, pontho pinalonga ine pikuonesa kuona mtima kwanga. Mzimu wa Mulungu ndiye andisasanya, muya wa Nyamphamvu zonsene ndiye umbandipasa moyo. “Apo nditawire ngakhala unakwanisa, pontho sasanyika kuchita nane mphoka. Iwe na ine ntchibodzi-bodzi pamaso pa Mulungu, tonsenefe tasasanywa na dongo. Natenepo leka kundigopa; ine nkhabe kukufitikiza tayu. “Mafalako apita m'makutu mwanga, pontho ndakuva ukulonga kuti; ‘Ine sidadawe tayu; sidachite chinthu chakudawika tayu. Ndine munthu wangwiro, pontho wakusowa chakundipokanyisa. Kwache Mulungu ndiye andigumana na madawo. Iye akundiyesa ninga nyamalwache. Iye andimanga matandadza, pontho makhaliro anga onsene ambaaona.’ “Kwache ndikukupanga Yobu, kuti penepa iwe wadawa, thangwi Mulungu ngwamkulu kupiringana munthu. Thangwi yache ninji iwe ukuketesana na Mulungu kulonga kuti, ‘Iye nkhabe dzatawira mafalanga.’ Mulungu ambalonga na njira zakusiyana-siyana, podi kwene kuti munthu nkhabe kupivesa pimbalonga iyepyo tayu. Na mosiku anthu angagona pabonde, mwenemo ali m'chitulo chakufa nacho, Mulungu ambalonga na munthu kundoto pontho kumasomphenya. Iye ambaachitisa kuvesera pinalonga iye, pontho ambaagoswa mbaacheuza, towera aleke pyakudawa pyawo, pontho abasikeletu kutumbama kwawo. Iye nkhabe dzaatawirisa kwenda kudziko ya anyakufa tayu; iye ambaapulumusa kuimfa. Mulungu ambasumulula munthu pakumdwazika, mbachitisa manungo ache kuti ave kupha, towera kukhosi kwache kuswipe nee funa pyakudya tayu, podi pyakudyapyo pikhale pyapyo pyadidi pyakwanga. Manungo ache ambamala pakatika; magogodo ache akhabisika kale ale lero ali nkhong'o-nkhong'o. Iye ali chifupi kwenda ku Chiphompho chikulu, pontho akutchithira kudziko ya anyakufa. “Mwinango mbapadakhala mngelo dzamphedza, nyakumuikhira kunduli pakati pa angelo pikwi-pikwi, ule anadza dzalonga pya kulungama kwache, mbalalika mwakumkomera mtima kuti, ‘Mpulumuseni kuti aleke bidira ku Chiphompho chikulu, ndamgumanira dombo kuti asudzulwe.’ Penepo manungo ache anasanduka akumyalala ninga a mwana, pontho mphamvu zache zinabwerera ninga mukhali iye mphale. Iye angapemphera, Mulungu anava kupempha kwache, mbamtambira pamaso pache mwakukomerwa, mbamuyesa munthu wakulungama. Iye analonga pakwecha kuti, ‘Ine ndadawa, sidachite chinthu chakulungama tayu, kwache Mulungu adandilekerera. Iye andiombola kuti ndileke kwenda ku Chiphompho chikulu, pontho na lero ndikuona basi cheza cha dzuwa.’ “Mulungu ambachita pyonsene kuna munthu, iye ambapichita kawiri, penu mwakubwereza-bwereza, kubweza moyo wache ku Chiphompho chikulu, towera aone cheza cha anyakukhala na moyo. “Natenepo, Yobu, vesera chinthu chinafuna ine kulonga, matama pontho undileke ndilonge. Kwache ngakhala una chinthu kuti ulonge, nditawire, thangwi ndinapifuna kuti iwe uyeswe munthu wakulungama. Mbwenye ngakhala iwe nkhabe chakulonga, matama mbundivesere, pontho ndikupange nzeru.” Kubuluka penepo Elihu adathimiza kulonga mbati, “Amunamwe, imwe ndimwe anzeru pontho akudziwa pinthu; ngavani kuno pinthu pinafuna ine kulonga. Imwe mumbadziwa kuti kudya uku nkhwadidi mungakulawa, kwache si tenepo tayu na mafala anzeru mungaava. Tipitonge tekha ene kuti chakulungama ntchipi; tendeni tipidziwe kuti chadidi ntchipi. Yobu akupilonga kuti, ‘Ndine munthu wakulungama, mbwenye Mulungu akukhonda kundichitira chilungamo. Podi kwene kuti ine ndine wakulungama, ndayeswa nyakunama; podi kwene kuti sidadawe tayu, matswimo andikuwaza pyakwanga.’ “Chipo imwe mudzati kuonambo munthu ninga weneyu Yobu? Iye nkhabe lemedza Mulungu tayu. Iye basache nkhukhala phathi na anthu akuipa, mbafamba pabodzi na anthu akudawika. Iye ambalonga kuti kuchita pimbafuna Mulungu nkhabe kuganyalira munthu tayu. “Ngavani kuno imwe anthu akuvesa pinthu! Mulungu nkhabe chita chinthu chakuipa na pang'ono pene tayu, Nyamphamvu zonsene nkhabe dawa na pang'ono pene tayu. Iye ambafupa anthu thangwi ya pinthu pyachita iwo, mbaatchunyusa mwakuthemerana na makhaliro awo. Ndimomwene Mulungu nkhabe chita chinthu chakuipa, Nyamphamvu zonsene chipo hadzati khala wakusowa chilungamo tayu. Ayi mphamvu za Mulungu zidabulukira kuna unango? Ayi adampasa utongi wa dziko yonsene ngunango? Mbipidakhala kuti Mulungu adapifuna kupokosera munthu mzimu na muyache wakupasa moyo, munthu onsene wa moyo mbadafa, kubwerera pontho kufumbi. “Ngakhala imwe ndimwe anzeru; tenepo ndivesereni pinalonga ine. Ayi imwe mukunyerezera kuti nyakuzonda chilungamo athema kutonga? Ayi imwe mukusumulula Mulungu, nyakulungama pontho nyamphamvu, ule ambalonga kuna mafumu kuti, ‘Ndimwe akusowa basa,’ pontho kuna atongi kuti, ‘Ndimwe akudawika?’ Iye nkhabe tonga mseru atongi mwakuyang'ana nkhope tayu, penu kukoma mtima kuna anyamfuma kupiringana anyakutcherenga tayu, thangwi iye ndiye adalenga onsene uwiriawo. Munthu anakwanisa kufa mwakututumusa na mosiku. Mulungu ambakhamwadza anthu mbaferatu. Iye ambapha anyamphamvu mwakukhonda bulusa kaluma. Maso ache ambakhala ponsene panaenda munthu; iye ambaona mafambiro ache onsene. Nkhabe mbuto ya mdima, nkhabe mdima wa ndiwe ani, kule kunakwanisa kubisala nyakudawa. Mulungu nkhabe funika kuikha ndzidzi tayu kuti anthu adze pamaso pache dzatongwa mseru. Mwakukhonda vunza-vunza iye ambabulusa anyamphamvu pachidzo chawo, mbaikhapo anango m'mbuto mwawo. Na thangwi yakuti iye ambadziwa mabasawo, iye ambaasosa na mosiku, tenepo iwo ambamala peyeka. Iye ambaatchunyusa pakwecha thangwi ya pyakudawa pyawo, thangwi iwo aleka kumtewera mbakhonda tsalakana matongero ache na abodzi ene, mwakuti achitisa kulira kwa anyakutcherenga kufika kuna iye, tenepo iye adava kulira kwawo kufuna chiphedzo. “Ngakhala Mulungu anakhala kwene mulomo phoo, mbani anakwanisa kumsumulula? Ngakhala iye anabisa nkhope yache mbani anakwanisa kumuona. Kwache Mulungu ali padzulu pa anthu na dziko ene, towera akhondese munthu okhonda tsalakana pya iye kutonga, pontho kuti aleke teyera misampha anthu. “Tisangize munthu unango alonge kuna Mulungu kuti, ‘Ine ndatchunyuka, pontho sinadawave tayu. Ndifunziseni pinthu pinakhonda ine kwanisa kuona; ngakhala ndachita pyakudawika, ine nkhabe dzapichitave tayu.’ Ayi Mulungu anakwanisa kukufupa na mafalakowa, mwenemo iwe ukukhonda kuleka pyakudawa pyako? Ndiwe wathema kusankhula nee ine tayu; natenepo ngandipange chinadziwa iwe. “Amuna akuvesa pinthu ambalonga, amuna anzeru, ale ambandiva, ambalonga kuti, ‘Yobu akulonga kwene mwakusowa udziwisi, pontho pyonsene pinalonga iye nkhabe mphuno tayu. Nyerezerani pyonsene pimbalonga Yobu; munakwanisa kuona kuti iye ambalonga ninga munthu wakuipa. Padzulu pa pyonsenepi iye ambathimizapo kupandukira; pamaso pa ife tonsene iye ambaketesana na Mulungu.’ ” Kubuluka penepo Elihu adathimiza kulonga mbati, “Ukunyerezera, Yobu, kuti mphinthu pyamaso kulonga kuti ndiwe wakulungama pamaso pa Mulungu. Penu kumvunza Mulungu kuti, ‘Ayi pyakudawa pyanga pyasosanji? Ayi chaganyali ine ninji pakukhonda dawa?’ Ine ndinati ndikutawire mivunzo yakoyi, iwe pabodzi pene na ashamwali akowa. “Yang'ana kuthambo mbuone; makole ali kudzulu pyakwanga kupiringana iwe! Ngakhala iwe unadawa, ayi penepyo nkhabe pinthu na Mulungu tayu? Ngakhala unachita umambala kazinji kene, ayi Mulungu nkhabe kuva napyo kupha tayu? Kukhala nyakulungama kumbamphedzanji Mulungu? Ayi chinakwanisa iye kutambira ninji kuna iwe? Ndi munthu mnzako ule ambasanyika thangwi ya kudawa kwako, pontho pyadidi pimbachita iwe pimbamphedza. “Anthu angaponderezwa, iwo ambabulira; iwo ambalira chiphedzo thangwi ya kuzunguzika kwa anyamphamvu. Kwache iwo hambazungunukira kuna Mulungu nyakualenga tayu, ule ambaapasa chidikhiro mosiku, ule ambaachitisa kukhala anzeru, anzeru kupiringana nyama penu mbalame. Pimbalira iwo kufuna chiphedzo, Mulungu hambaatawira tayu, thangwi iwo ngakunyada pontho ngakuipa. Kuna Mulungu, kulira kwawo nkhupitcherengesa kwene pyawo; Nyamphamvu zonsene nkhabe kupiikha konta tayu. “Yobu, ukulonga kuti iwe nkhabe kwanisa kumuona Mulungu; kwache dikhira mwakuuphata mtima, mseru wako auva. Ayi iwe ukunyerezera kuti Mulungu nkhabe tchunyusa mwakuzhangali tayu, pontho kuti iye hambaikha maka konta tayu kuna pyakudawa? Iwe, Yobu, pinalonga iwe nkhabe mphuno, mafalako azinji mbapezi-pezi.” Elihu adathimiza kulonga mbati, “Fulika mbuvesere ndzidzi pang'ono; kuna pinthu pinafuna ine kulonga m'mbuto mwa Mulungupi. Nzeru zanga ndazikwata kutali pyakwanga; ndinati ndiziphatise basa kuonesa kuti nyakundilenga ngwakulungama. Papyonsene pinakupanga inepi, nkhabe chakunama tayu; munthu wanzeruletu ali pakati pako. “Mulungu ngwamphamvu pyakwanga; iye nkhabe lulupisa munthu tayu. Nkhabe chinthu na chibodzi chene chimbakhonda iye vesesa tayu. Iye nkhabe lekerera anyakudawa kuthimiza kukhala na moyo tayu, mbwenye ambachitira chilungamo anyakusanyiswa. Iye ambatchinjiriza anthu ale mbakulungama; mbaatawirisa kutonga ninga mafumu, pontho mbaalemedza kwenda na kwenda. Mbwenye ngakhala anthu amangwa na njema, na kusanyiswa thangwi ya pinthu pyachita iwo, Mulungu ambaonesesa pinthu pyachita iwo, kudawa na kutumbama kwawo. Iye ambaachitisa kuva kuasumulula kumbachita iye, mbaatonga kuleka pyakudawa pyawo. Ngakhala iwo anavera Mulungu mbamtumikira, anakhala pamtendere m'moyo wawo onsene, pontho pinthu pyawo pyonsene pinaafambira mwadidi. Mbwenye ngakhala hanavera tayu anaphiwa na talasada, mbafa pyawo akusowa udziwisi. “Kuna anthu ale okhonda tsalakana Mulungu ambathimiza basi kukhala akuzhangali podi kwene kuti atchunyuswe, iwo nkhabe pemphera kuti aphedziwe tayu. Iwo ambafa mbali atete ene, pontho moyo wawo mbumala mwakuchitisa manyadzo. Kwache Mulungu ambapulumusa anthu kudzera mukusanyika, mbaphatisa basa nyatwa kufungula maso awo. “Mulungu akubulusa panyatwa, mbakuchitisa kukomerwa thangwi ya kukhala akutonthola; pyakudya pili mbwee pathebulu pako. Mbwenye lero ukutchunyuswa ninga mumbachitirwa anyakuipa; kutongwa mseru mwachilungamo kwakugwera. Chita mphole-mphole kuti uleke kwatika na mfuma, penu kunyengezwa pakuchita kudyekerwa. Ayi kulira kufuna chiphedzo kungachitise kuti nyatwa zimale? Mphamvu zanu zonsene nkhabe kukuphedzani tayu. Leka khumba kuti mosiku udze; wenewo ndi ndzidzi unafuna dzavungwa madzinza. Chita mphole-mphole gopesera unazungunukira kuna pyakuipa, thangwi pyakuipa ndiye pidakudzesera kusanyika. Kumbuka kukula kwachita mphamvu za Mulungu; iye ndi mfunzisi wamkulu kupiringana onsene. Nkhabe na mbodzi ene anakwanisa kupanga Mulungu pyakuchita tayu, penu kumsumulula kuti achita pyakuipa tayu. Iye ambakuzwa thangwi ya pinthu pimbachita iye; iwembo pontho wathema kumkuza na nyimbo. Munthu onsene apiona pyachita iye; kwache iwo anakwanisa kupiona na pakansinzo. Mulungu ngwamkulu pyakwanga; ife nkhabe kwanisa kuvesa ukulu wache onsene tayu; munthu nkhabe kulengesa pyaka pyache tayu. “Ndi Mulungu ule ambakwata madzi kubulukira pa dziko yapansi; mbaaphika kukhala madontho a mvula. Iye ambavumbisa mvula kubulukira m'makole mbawazira pana anthu onsene. Nkhabe na mbodzi ene ambadziwa mule mumbafambira makole, penu mule mumbadimira chiphaliwali m'nyumba mwache kudzulu. Iye ambatumiza njazi kuthambo yonsene, pile pimbafika podi na pansi pa bara pene. Mwenemu ndiye mumbatonga iye madzinza mbaapasa phoso izinji. Iye ambaphata njazi na manjache mbaitonga kuti igwe pambuto panafuna iye. Kulira kwa chiphaliwali kumbalonga pya kudza kwa chonzi; podi na ng'ombe zene zimbadziwisa pya kudza kwayo. “Penepi pimbachitisa mtimanga kudima pikulu pene; mbupaluka na mantha. Veserani kubangula kunachita fala ya Mulungu, kuna kudima kwakubulukira m'kanwa mwache. Iye ambachitisa njazi kuchetuma kugwanda na kuthambo, kutomera kumadolomero a dziko kafika pontho kumadolomero a dziko. Penepo kutitima kwa falache kumbaveka ninga fala yachifumu, mwenemo ching'ani-ng'ani chikuchetuma. Na utongi wa Mulungu pinthu pyakudzudzumisa pimbachitika, pinthu pyakudodomesa pyakuti ife nkhabe kupivesa tayu. Iye ambatonga matalala kugwa padziko yapansi, mbatonga mvula kulikitika. Iye ambaimisa anthu kuphata mabasawo, mbaaonesa pinthu pinakwanisa iye kuchita. Nyama zam'tsanga zimbabisala mbizienda kumadzimba kwawo. Chivumbulu chimbadza kubulukira kumbuto yache, pontho mphepo yakutonthola imbadza kubulukira kumpoto. Muya wa Mulungu umbachitisa madzi kutonthola, mbachitisa nyanza kuphatana ninga mwala. Iye ambadzaza makole akuswipa na madzi; njazi imbachetuma kubulukira m'makole. Iwo ambafamba-famba na kutongwa kwa Mulungu. Iwo ambachita pyonsene pimbaatonga Mulungu, konsene kwene padziko yapansi. Mulungu ambavumbisa mvula kuthirira dziko yapansi; iye ambakwanisa kuitumiza towera atchunyuse nayo anthu, penu kuonesa kukoma kwache mtima. “Dikhira pang'ono Yobu, mbundivesere; nyerezera pinthu pyakudodomesa pimbachita Mulungu. Ayi iwe ukudziwa mule mumbaperekera Mulungu matongero ache, mbachitisa njazi kuchetuma kubulukira m'makole? Ayi iwe ukupidziwa mule mumbabelukira makole kuthambo, basache yakudodomesa yakuphatwa mwaluso pyakwanga? Nkhabe, iwe umbava kupisa pyakwanga, mwenemo mphepo yakumwera ikusanyisa dziko. Ayi imwe munakwanisa kumphedza Mulungu kufuthula thambo, na kuichitisa kukhala yakuwanga ninga gilazi? Tifunzise chakuti tilonge kuna Mulungu; ife nkhabe chakuti tilonge thangwi takhala mumdima. Ayi ndinakwanisa kupempha Mulungu kuti ndilonge; thangwi yache ninji kuti ndimpase mwayi wakundivunga nawo? “Tenepo chinchino munthu nkhabe kwanisa kuyang'ana dzuwa thangwi kuyetima kwache nkhwamphamvu pyakwanga, mwenemo makole amala tswairwa mwadidi mwene na mphepo. Kubulukira kumpoto kuyetima kukulu kukuoneka, pontho demelero ya Mulungu njakugopeka pyakwanga. Nyamphamvu zonsene ngwamkulu pyakwanga mwakuti ife nkhabe kumfikira chifupi tayu. Iye ngwakulungama pontho wachilungamo pakuchita pinthu na anthu. Ndi thangwi yache munthu onsene ambamgopa; iye ambakhonda anyakupiyesa okha ene anzeru ale.” Kubulukira m'chivumbulu MBUYA adalonga kuna Yobu. Ndiwe ani iwe kuti udzudzumise uphungu wanga na mafalako akusowa nzeru pontho apezi-peziwo? Imira dzololo khala ninga ndiwedi mamuna; unditawire mivunzo inakuvunza ineyi? Ayi iwe ukhalipo pikhaikha ine maziko a dziko yapansi? Ngakhala unadziwadi pinthu, ngandipange. Mbani adalemba madire a dzikoyo? Mbani adaipima na nkhambala? Ayi mivunzo yonseneyi kutawira kwache ukukudziwa iwe? Ayi ninji chimbaphatisa mizati ya dziko yapansi? Mbani adaikha mwala wa pankhomo wa dziko yapansi, ndzidzi ukhaimba nthanda pabodzi pene na nyenyezi zinango, pontho pikhakhuwa angelo mwakukomerwa? Mbani adafunga msuwo kuti bara ileke kuka, ingatumbuka kubulukira m'mimba mwa dziko yapansi? Ndine ndidagudumira bara na makole mbandiiunyiza mumdima. Ndidaikha madire a bara mbandifungira misuwo na mphinga. Ine ndidaitonga kuti, “Basi wakwana, leka kwenda kutali! Mabimbi ako amphamvuwo mbamalire pano.” Ayi Yobu ilipombo nsiku pa moyo wako onsene idatonga iwe kuti masikati asanduke makalakwecha? Ayi ilipombo nsiku idatonga iwe makalakwecha kumwinikira dziko yapansi, mbusokolosa anyakudawa m'mbuto zidabisala iwo? Masikati ambachitisa mapiri na maphedi kuonekera ninga nguwo zakufunya-funya, yakudindika mwadidi ninga chidindo chakudindwa padongo. Anyakudawika akukhonda cheza chawo, pontho mkono wawo wamphamvu wakhumuka. “Ayi chipo hudzati manga ulendo kwenda kumphuno za madzi a m'bara penu kufamba pansi pa madzi a m'bara? Ayi chipo iwe udatoma kuoneswa misuwo ya kuimfa? Ayi chipo iwe udatoma kuona misuwo ya kumbuto ya mdima? Ayi unakwanisa kunyerezera kuti dziko yeneyi yakula tani? Nganditawire ngakhala ukupidziwadi. “Njirache imbabulukira cheza njipi? Apo nkhupi kumbakhala mdima? Apo iwe unakwanisa kupikwata kwenda napyo kumbuto zawo? Ayi njira zakwendera kumbakhala ipyo unazidziwa iwe? Ndimomwene, unakwanisa kupidziwa thangwi ndiwe nkhalamba, pontho kuti ukhali penepo mukhasasanywa dziko yapansi! “Ayi hudzati fikako kumasubi kule kumbakoyerwa kutonthola, penu kuona masubi ambakoyerwa matalala? Ndimbapikoya penepi kusasanyikira ndzidzi wa nyatwa, pontho nsiku zakumenyana pontho nkhondo. Ayi hudzati fikako iwe kule kumbabulukira dzuwa penu kule kumbabulukira mphepo ya mbalu? “Mbani adakumba mgelo wakuvumbisa mvula mbachenesa njira ya chiphaliwali? Mbani ambachitisa mvula kuvumba kuthando yatchetcha, kumbuto kule nkhabe khala anthu tayu? Mbani ambathirira thando yatchetcha, towera maudzu amere? Ayi mvula imbakhalambo na baba? Ayi babache bume mbani? Apo mache madzi akuphatana mbani, pontho mbani adabala mainja? Ngule ambasanduza madzi kukhala ninga mwala, pontho kuchitisa madzi kuphatana pabara? “Ayi iwe unakwanisa kumanga gulu ya mteme ndikutemembo, penu kusudzula nkhambala za mkazi mwezi? Ayi iwe unakwanisa kubulusa atsikana akugwa mago pandzidzi wache wakuthema, na kutsogolera khwasa na gulu yache ya nyenyezi? Ayi mwambo umbaphatiswa basa kuthambo umbaudziwa, pontho unakwanisa iwe kuuchitisa kuti uphatembo basa pansi pano? “Ayi iwe unakwanisa kukhuwira makole, mbuachitisa kubira m'mabimbi a madzi? Ayi iwe unakwanisa kutonga njazi kuti ichetume, ayi iyo inakwanisa kudza kuna iwe kulonga kuti, ‘Ndasasanyika?’ Mbani ambatonga makole, pontho kupereka uphungu kuna mvula? Mbani ana nzeru zakulengesa nazo makole? Mbani anakwanisa kuboma pitomba pyakudzulu kusanduza fumbi kukhala matope, pontho kuchitisa mataka kukhala madongolomwa? “Ayi iwe umbakhulisa kuphera nyama nkhalamu ikazi, mbukhutisa ana a nkhalamu, zinganjunja m'madzimba mwawo, penu kubisalira chinthu chinango pathenthere? Mbani ambapereka pyakudya kuna makhungubwe anawo angalira na njala kulirira Mulungu, mbadzedzereka thangwi ya kusowa pyakudya?” “Ayi iwe umbadziwa ndzidzi umbateya mbala? Apo udatoma kuona panateya nyasa? Ayi umbalengesa miyezi yache imbakhala iyo na bele kufikirana kuteya; ndzidzi umbabala izo ana umbaudziwa? Iwo ambanjunja mbabala ana; mtswotswo wawo wakubala umbamala. Anawo ambakhala akujintcha mbakula mwamphamvu m'tsangamo; iwo ambabuluka penepo mbakhonda bwerera pontho. Mbani ambatawirisa bulu wam'tsanga kwenda pyache? Mbani ambasudzula nkhambala zache? Ine ndidampasa thando yatchetcha kukhala nyumbache, pontho maphedi amunyu ninga mbuto yache. Iye nkhabe komerwa na chimpiningu cha muluwani. Iye hambava kukhuwa kwa anyakufambisa pingolo tayu. Iye ambafamba-famba paphiri kusaka maudzu kuti adye, mbasaka-saka chinthu chonsene chakubiriwira. “Ayi nyati inatawira kukutumikira? Ayi na mosiku iyo inakhala m'khola mwako? Ayi iwe unakwanisa kumanga nyati na bande kuti ilime, penu kuichitisa kuti ikweye phaza kutipula m'munda mwako? Ayi iwe unakwanisa kumnyindira thangwi ya mphamvu zache zikulu? Ayi unakwanisa kumsiyira mabasako onsene amphamvu? Ayi unakwanisa kumkhulupira kuti anakudzesera mapira, penu kuatuta kwenda nawo pambuwa? “Maphaphido a mphuwani ambafuthuka mwakukomerwa pyakwanga, kwache iye nkhabe mbuluka tayu ninga mumbachitira chidokowe? Mphuwani imbateya mazayi ache pamataka, towera mazayiwo apisirwe na m'bebebe wa mataka ule. Iye nkhabe dzindikira tayu kuti mazayiwo anakwanisa kupondedzwa, penu nyama za m'tsanga zinaabwededza. Iye ambachita ninga anawo si ache tayu, pontho hakupiikha konta tayu kuti mphamvu zache zamalira papezi, thangwi Mulungu adamchitisa kukhala pupwe, mbammana nzeru. Kwache angatoma kuthamanga, anakwanisa kuseka kavalo na nyakumpakirache. “Ayi ndiwe Yobu udapasa akavalo mphamvu, pontho kuachitisa kukhala na chinjerere kumsana? Ayi udaachitisa ndiwe kunumpha ninga nyadzombe, mbathuswa anthu na kulira kwawo? Mwakukomerwa akavalo ambanumpha-numpha m'phedi; iwo ambathamangira kunkhondo na mphamvu zawo. Iwo nkhabe dziwa kuti mantha ninji, pontho nkhabe talasada inakwanisa kuabweza tayu. Matswimo athukula anyakuapakira ambalira; dipa na momba pimbayetimira na dzuwa. Kutetemera thangwi ya kukomerwa, akavalo ambathamanga; ngoma ingalira iwo nkhabe kwanisa kuimira kwene tayu. Ndzidzi onsene unalizwa ngoma, iwo ambafwentha. Iwo ambava khwema ya nkhondo mbadzati fika chifupi, mbava mathubu na anyankhondo akukhuwa. Ayi nyakasenera adafunziswa na iwe kumbuluka angafuthula maphaphido ache kuyang'ana kumwera. Apo mphamba umbadikhira iwe kuti umtonge kumbuluka padzululetu, pontho kumanga chisa chache pansonga ya phiri? Iye ambamanga nyumbache pamiyala, miyala yakusongoka mbikhala mbuto yache yakupata. Kubulukira penepo ambaona kutali pyakwanga, kusaka-saka nyama kuti anawo aswute chiropa cha nyamayo; konsene kwene kuna chinthu chakufa iye ambakhala kweneko.” Tenepo MBUYA adalonga kuna Yobu mbati, “Ayi Yobu iwe ukufuna kuchita mphoka na Nyamphamvu zonsene? Apo iwe, nyakufuna kuketesana na Mulungu, tawiratu.” Tenepo Yobu adatawira MBUYA mbati, “Ine sidatheme tayu; ndinakutawirani tani? Ine ndinaphopha pyanga mulomo. Ndalonga kale pinthu pizinji kupiringana pyathema ine kulonga, natenepo ine nkhabeve chakulonga tayu.” Tenepo kubulukira m'chivumbulu, MBUYA adalonga pontho kuna Yobu mbati, “Imira dzololo ngakhala ndiwedi mamuna mbunditawire mivunzo yangayi. Ayi iwe ukufuna kundionesa ninga nyakusowa chilungamo? Kundiyesa wakudawa iwe mbukhala wakulungama? Ayi iwe una mphamvu ninga za Mulungu? Falako inakwanisa kudima ninga ya Mulungu? Ngakhala pili tenepo imira kupilemedza wekha ene pontho utumbame; pivazike wekha ene na pinthu pyachifumu pontho na demelero. Na kuzhangali pontho ukali wako, ngayang'ana anthu anatumbamawo mbuachepese. Ande, ngaayang'ane anyakutumbama onsenewa mbuatchithise pansi; pondedza anyakudawika ponsene panaimira iwo. Onsene afikhire pansi, pontho uaponye m'perezo kudziko ya anyakufa. Tenepo ine ndinakhala wakutoma kukusimba, mbindilonga kuti na mkono wako wapipulumusa wekha ene. “Ngayang'ana nyangume Behemoti, nyama ikulu, Ndidamulenga ndine mbindilenga pontho iwe. Iye ambadya maudzu ninga ng'ombe. Iye ngwamphamvu pikulu pene, manungo ache ngakuwanga. Mchirache umbaimira tchii ninga muti wamkungudza, pontho nyama za m'miyendo mwache nsakuphatana. Magogodo ache ngakuwanga ninga nkuwa, pontho miyendo yache akhala ninga mitandaliko yasimbi. “Pachinthu chakudodomesa chonsene chidalenga ine, weneyumbo ndiye koto, kwache ndi nyakumulenga ene basi ule anakwanisa kumkunda. Maudzu akuti iye akwanisa kudya ambamera m'mapiri, kule kumbasenzeka nyama zam'tsanga. Iye ambagona tumba pansi pa mathundudzi a minga, mbabisala pakati pa mabande. Mathundudzi a mingayo ambampasa mthunzi, pontho mikotamu m'khundu-khundu mwa mkulo imbamphimbira. Iye nkhabe chita mantha na kukukuma kwa mkulo; iye ambakhala pyache fule m'madzi a mu Yorodani angakapiza kunkhope kwache. Mbani anakwanisa kumdozola maso ache mbamphata, penu kumkwesha mphuno yache na chimedzo. “Ayi iwe unakwanisa kumedza Leviatani na chimedzo penu kumanga lulume yache na nkhambala? Ayi iwe unakwanisa kupitisa nkhambala na mphuno mwache, penu kumkoloweka nsabwada zache na chimedzo. Ayi iye anathimiza kukupempha kuti umsudzule, penu kulonga nawe na mafala adidi? Ayi iye anakwanisa kuchita chiverano na iwe, mbadumbira kuti anakutumikira kwenda na kwenda? Ayi iwe unakwanisa kusenzeka naye ninga mbalame, penu kummangirira na nkhambala kuti atsikanako asenzeke naye? Ayi anyamalonda anamzengeza? Apombo iwo anamgwanda-gwanda kumgulisa? Ayi unakwanisa kulasa khandache na dipa, penu kuphola msolo na momba. Yesera kwene kumphata kabodzi; iwe unabasikiratu, pontho nkhabe dzaduwalira nthonga yeneyo tayu. “Munthu onsene angaona nyama yeneyi, kuwanga mtima kwache kumbamala mbagwa pansi. Iye angazhangali ambachitisa mantha mwakuti nkhabe munthu ambawanga mtima kuimisana naye tayu. Mbani anakwanisa kumsosa mbakhala na moyo? Nkhabe na mbodzi ene m'dziko yonsene ya pansi anakwanisa kuchita tenepo. “Leka ndikupange pya miyendo yache, pontho ndilonge pyakukula kwachita iye na mphamvu zache. Nkhabe anakwanisa kusuwa chikhanda chache, penu kulasa khandache thangwi ya ntchindu yache. Mbani anakwanisa kukanula kukanwa kwache, thangwi ya mano ache akugoswa? Kunduli kwache kudasasanywa na mizere ya pyakugedera matswimo, pyakulukwa pabodzi pene pontho pyakuwanga ninga mwala. Phaphi yonsene yaphatanizwa mwa mphamvu kuna inzache, mwakuti muya nkhabe buluka na mwakuphatanizira mule tayu. Onsene amangiswa pabodzi pene mwakuti nkhabe chinthu na chibodzi chene chinakwanisa kualekanisa tayu. Iye angaotsira ntchasi zimbachetuma, pontho maso ache ambagaka ninga kubuluka kwa dzuwa. Malulume a moto ambayerima m'kanwa mwache, pontho mumbabuluka ntchasi. Utsi umbabuluka na m'mphuno mwache ninga utsi wa maudzu akugaka pansi pa chikalango. Kupuma kwache kumbagasa makala a moto, malulume a moto ambabuluka m'kanwa mwache. Khosi yache njamphamvu pyakwanga mwakuti onsene ambagumanikana na iye ambachita mantha. Nyamache njamphanda, yonsene njakuphatana pyadidi pene pontho yokhonda tekenyeka. Chiditi chache ntchakuwanga ninga mwala, ntchakuwanga ninga libwe. Iye angatichita khakhaphathu, podi na anyamphamvu ene ambachita mantha; iwo ambathawa thangwi ya shungu yache. Nkhabe talasada, ile inakwanisa kumkoloza; nee dipa, tswimo penu momba pinakwanisa kumjobola tayu. Kuna iye simbi imbakhala ninga phesi, pontho nkuwa umbakhala ninga nkhuni yakutchokoya. Nkhabe tswimo inakwanisa kumchitisa kuthawa; kumponyera miyala na mbemba kumbakhala ninga kumponyera masundu-sundu. Kuna iye chigomba chimbakhala ninga phesi; iye ambaseka ngakhala munthu anamponyera momba. Mabade akumimba kwache ambakhala ninga madzinga; pinakambadza iye ambanyandula mataka. Iye ambachitisa nyanza kupeluka ninga madzi pamoto, kukuvula kumbachita iye m'madzi kumbaoneka ninga kuvungazwa kwa mafuta. Iye ambachitisa mabimbi kuyetimira m'nduli mwache angafamba, mbasanduza nyanza kukhala na mapovu akuchena. Nkhabe pontho chinango chakukhala ninga iye, iye ndi chinthu chakulengwa chile nkhabe mantha tayu. Iye ambalulupisa nyama zakutumbama makazo; iye ndi mfumu wa nyama zikulu-zikulu zam'tsanga.” Penepo Yobu adatawira MBUYA mbati, “Ndikupidziwa MBUYA kuti munakwanisa kuchita pyonsene pinafuna imwe, nkhabe munthu anakwanisa kukukhondesani tayu chinthu na chibodzi chene chinanyerezera imwe. Imwe mwandivunza kuti, ‘Ndiwe ani iwe kuti udzudzumise uphungu wanga, munthu ene pyache okhonda dziwa pinthu.’ Ndidalonga pinthu pyakuti ine nkhabe kupivesa tayu, pinthu pyakudodomesa kuna ine mwakuti ine nkhabe kupidziwa tayu. Imwe mudandipanga kuti ndivesere mwenemo imwe mukulonga, pontho kuti ndiyese kutawira mivunzo yanu. M'ndulimu chikhadziwa ine pya imwe ntchontho chikhandipanga anthu anango, mbwenye lero ndakuonani na maso anga. Natenepo ndikuchita manyadzo na pinthu pyalonga ine, pontho ndikupikhwaza fumbi na madotha kuonesa kutchunyuka kwanga.” Pidamala MBUYA kulonga na Yobu, adalongambo kuna Elifazi wa Chitemani mbati, “Ine ndazhangali pyakwanga nawe pabodzi pene na ashamwali ako awiriwa, thangwi nee mwalonga pyakuonadi pya ine tayu, ninga mwachitira nyabasanga Yobu. Chinchino kwatani ng'ombe zimuna zinomwe na mabira achimuna anomwe mbamupipereke kuna Yobu pontho mupereke nsembe zakupyerera thangwi ya imwe enechiro ache. Yobu anakupemphererani, tenepo ine ndinava kupemphera kwache, mbandileka kukuchitisani manyadzo malingana na pinthu pidachita imwe. Imwe hamudalonge pyakuonadi ninga mudachitira Yobu tayu.” Elifazi wa Chitemani, Bilidadi wa Chishuhi, na Zofari wa Chinaama adachita pinthu pidaapanga MBUYA; tenepo MBUYA adava kupemphera kwa Yobu. Pidamala Yobu kupempherera ashamwali ache atatu ale, MBUYA adachitisa pontho pinthu pya Yobu kufamba mwadidi mbakhala wakufuma pyakwanga kawiri kupiringana pakutoma. Abale ache na anyamaingache pabodzi pene na ashamwali ache Yobu onsene akale adadza kuna iye dzachedza naye mbadya naye pabodzi pene phwando m'nyumba mwache. Iwo adamthondoza mbampepesa thangwi ya nyatwa zonsene zikhadamdzesera MBUYA. Munthu onsene wa iwo adamdzesera kobiri na mphete yagolidi. MBUYA adamtsanzayisa khundu yakumalisa ya moyo wa Yobu kupiringana kutsanzayiswa kudachitwa iye pakutoma. Yobu akhali na mabira pikwi khumi na pinayi, ngamila pikwi pitanthatu, na ng'ombe za pachingolo pikwi piwiri na mabulu chikwi chibodzi. Iye adabala ana anomwe achimuna na ana atatu achikazi. Mwanache wamkazi wamkululetu adamthula Yemima, wachiwiriyi Kezia, wakumalizirayi adamthula Kereni-Hapuki. M'dziko yonsene pakhali nkhabe akazi akubalika ninga ana achikazi a Yobu tayu. Babawo adaagawaniza mfuma ile pabodzi pene na nkhoswe zawo kuti asale napyo. Pidamala penepi Yobu adakhala na moyo pyaka pinango dzana na makumanayi; iye adaona pidzukulu pyache mpakana mfendu wachinayi. Tenepo iye adafa wakukalamba pontho wa pyaka pizinji pyakubalwa. Ngakutsanzaya anthu ale, ambakhonda kuvera uphungu wa anthu akuipa, ale ambakhonda kuteweza njira za anthu akudawika, penu kukhala pabodzi na anthu ale nkhabe basa na Mulungu. M'mbuto mwache ambagumana kutsanzaya pakuvera mwambo wa MBUYA, pontho ambaanyerezera mosiku na masikati. Iwo akhala ninga muti wakumera m'khundu-khundu mwa mkulo wakukuka madzi, ule umbabala nsapo pandzidzi wache, pontho ule masambache nkhabe unyala tayu. Pyonsene pimbachita iwo pimbaafambira mwadidi. Mbwenye anyakuipa nkhabe khala ninga tenepa tayu; iwo akhala ninga makupu-kupu ale ambambuluka na mphepo. Anyakudawa anakonwa pamaso pa Mulungu mbabuluswa kuna anthu ache. Anyakulungama ambayang'anirwa, pontho kutchinjirizwa na MBUYA, mbwenye anyakuipa mamalisiro ache nkhutayika. Ninji madzinza akusasanya pyakupandukira? Ninji anthu akuverana pyapezi-pezi? Mafumu awo akupikhazikisa okha ene, atongi awo akuverana pabodzi pyakupokanyisana na MBUYA, pontho kupokanyisana na mfumu adasankhula iye ule. Iwo akulonga tenepa: “Tendeni tibuluke pansi pa utongi wawo, Tendeni titaye njema zawo.” Kubulukira pa mpando wache wachifumu kudzulu MBUYA akuseka, pontho akuasedegula. Tenepo iye akuacheuza mwakuzhangali, pontho akugoswa pikulu na ukali wachewo. Iye akulonga kuti, “Pa Zioni, phiri yanga yakupambulika, ndadzozekapo mfumu wanga.” Mfumu akulonga kuti, “ndinalalika pyalonga MBUYA. Iye adalonga kuna ine mbati: ‘Iwe ndiwe mwananga; lero ndasanduka babako. Pempha, tenepo ine ndinakupasa madzinza onsene; dziko yonsene yapansi inakhala yako. Iwe unaaswa na mthondodzo wasimbi; unaapwetedza ninga nkhali.’ ” Tenepo imwe mafumu, vani kucheuzwaku; dziwani ipi, imwe atongi a padziko yapansi: Mtumikereni MBUYA na mantha; komerwani mwakutetemera, pontho mulambireni; gopesera kuzhangali kwache kunakula kabodzi kene, pontho imwe mungafe kabodzi kene. Ngakutsanzaya ale ambaenda kuna iye, towera atchinjirizwe. MBUYA, anyamalwanga ngazinji; anyakundipandukira ngazinji ene. Iwo ambalonga pya ine mbati, “Mulungu hanamphedza tayu.” Mbwenye imwe, MBUYA, ndzidzi onsene ndimwe chakugedera matswimo changa; imwe mumbandichitisa kukhala wakulemedzwa, pontho mumbabwezera kuwanga kwanga mtima. Ine ndimbachemera MBUYA kuti andiphedze, tenepo kubulukira pa phiri yache yakupambulika iye ambanditawira. Ine ndimbagona pansi mbandigona chitulo, tenepo mosiku onsene MBUYA ambanditchinjiriza. Ine nkhabe gopa pikwi-pikwi pya anyamalwa tayu, ale andizungulira khundu zonsene. Bwerani, MBUYA! Ndipulumuseni, Mulungu wanga! Mumbatchunyusa anyamalwanga onsene, pontho mumbaasiye mwaakhutcha mano. Kukunda kumbabulukira kuna MBUYA. Iye mbatsanzayise anthu ache. Ndiverenimbo pinapempha ine, Mulungu, nyakunditchinjiriza. Pikhali ine panyatwa, imwe mudandiphedza. Ndikomerenimbo mtima, pontho ndiverenimbo kupempha kwanga. Munaleka lini, imwe anthu, kunditikana? Munaleka lini kufuna pinthu pyakusowa basa na kutewera milungu yapezi? Kumbukani kuti MBUYA apisankhulira munthu wakulungama, tenepo MBUYA ambandiva ndingamchemera. Tetemerani na mantha mbamuleka kudawa; nyerezerani mwadidi pya penepi, pinagona imwe phee pamatalimbanu. Perekani nsembe zakuthema kuna MBUYA, pontho mnyindireni iye. Pana anthu azinji, ale ambapemphera kuti: “MBUYA, titsanzayiseni na pinthu pizinji. Cheza cha nkhope yanu chitimwinikire!” Mbwenye kukomerwa kwandipasa imwe nkhukulu pyakwanga kupiringana pyonsene pinakhala na iwo, mapira na vinyu wawo ene. Ndingagona pansi, ndimbagona chitulo na mtendere; imwe ene MBUYA, ndiye mumbandiyang'anira mwadidiletu. Ndiverenimbo, MBUYA, pinalonga inepi, pontho onani kusanyika m'manyerezero kunachita ineku. Vani kulira kwanga kufuna kuphedzwa, Mulungu wanga, pontho mfumu wanga! Ndikupemphera kuna imwe, MBUYA; imwe mumbava falanga na machibese; dzuwa ingabuluka ndimbapemphera mbandidikhira kuti imwe munditawire. Imwe si Mulungu wakukomerwa na pyakudawika tayu; imwe nkhabe tawira chinthu chakuipa pamaso panu tayu. Anthu akudungudza nkhabe dzaimira pamaso panu tayu; imwe mumbazonda anthu akudawika onsene. Imwe mumbavunga anyakunama onsene; nyakuchita upandu na nyakunyengeza anzache, MBUYA mumbanyansirwa naye. Mbwenye thangwi ya kundifuna kwanu kokhonda mala ndinakwanisa kupita m'Nyumba mwanu; ndinakwanisa kupembedza m'Nyumba mwanu yakuchena, pontho kulamba kuna imwe mwakukugopani. MBUYA, anyamalwanga ngazinji! Nditsogolereni kuchita pinafuna imwe; sasanyani njiranu kuti ikhale yakuoneka, towera ndifambemo. Pinalonga anyamalwanga, ine nkhabe kupinyindira tayu; chinafuna iwo nkhuvunga kwene basi. Mafalawo ngadidi pontho akukoma kuava, kwache iwo ngakudzala na manyerezero akupha. Mulungu, iwo akonwe pamaso panu, pontho muatchunyuse; pinanyerezera iwopyo kundichitira piachitise kuvungika. Abuluseni pamaso panu thangwi ya pyakudawa pyawo pizinji, pontho na kukupandukirani kwachita iwo. Mbwenye onsene anabisala muna imwe ale, anakomerwa; ndzidzi onsene anakwanisa kuimba thangwi ya kukomerwako. Atchinjirizeni anthu ambakufunani ale; thangwi ya imwepo, iwo akomerwadi pikulu. Imwe MBUYA mumbatsanzayisa anyakukuverani; kuafuna kwanu kumbaatchinjiriza ninga chakugedera matswimo. MBUYA, lekani kundizhangalira na kundilongera! Lekani kunditchunyusa uku mwazhangali. MBUYA, ine ndamaliratu pyanga pano; ndiverenimbo nsisi ine! MBUYA, ndipasenimbo mphamvu; ndatoperatu pyakwanga pene, pontho moyo wanga onsene wasanyika pyakwanga. MBUYA, munadikhira kufikirana lini kuti mundiphedze? Bwerani, MBUYA, mundiombole; thangwi ya kundifuna kwanu kokhonda mala ndipulumuseni. Nkhabe munthu ambakukumbukani angaenda kudziko ya anyakufa; mbani ambakukuzani kweneko. Ine ndamaliratu na kubulira; mosiku onsene ndimbatotesa patalimba panga thangwi ya kulira; nsago wanga watota na misozi. Diso yanga ikuona mwanyatwa thangwi ya kutsukwala; iwo atupa na kulira thangwi ya anyamalwanga. Bulukani pana ine, imwe anthu akuipa! MBUYA akuva kulira kwanga; MBUYA ambava kulira kwanga kufuna chiphedzo, tenepo MBUYA anatawira pinampempha ine. Anyamalwanga anachita manyadzo, pontho anatetemera pikulu na mantha; iwo anathawa mwakuzunguzika kabodzi kene. MBUYA, Mulungu wanga, ndikudza kuna imwe kuti ndibisale; ndipulumuseni, pontho ndiomboleni m'manja mwa anyakundithamangisa, gopesera anandikhwathula ninga nkhalamu na kundikhwadzula mapindi-mapindi okhonda munthu unango wakundipulumusa tayu. MBUYA, Mulungu wanga, ngakhala ndachita ipi, ngakhala ndadawira munthu unango, ngakhala ndapereka munthu unango m'manja mwa anyamalwache, penu kuchita pyakuzunguzika kuna anyamalwanga okhonda thangwi, penepo tawirisani anyamalwanga kuti andithamangise mbandiphata. Atawiriseni kundigwanda khosi na kundipha, pontho na kundisiya pansi wakufa pontho wakululupiswa. MBUYA, lamukani na kuzhangali kwanu! Imirani kumenyana na ukali wa anyamalwanga; lamukani mwekha ene kundiphedza! Chinafuna imwe ntchilungamo, natenepo gumanyisani anthu onsene kukuzungulirani mbamuatonge kubulukira kudzulu. Imwe ndimwe nyakutonga mseru wa madzinza onsene. MBUYA, tongani mseru wanga mwakundikomera; thangwi ndachita pyakulungama, pontho ndapichita na mtima wakuona. Imwe ndimwe Mulungu wakulungama, pontho wakutonga manyerezero na pikhumbo pyathu. Anthu akudawa alekeseni kuchita pyakuipa, pontho anyakuchita pinthu pyadidi afupeni. Mulungu ndiye nyakunditchinjiriza; anyakukhala na mtima wakuona iye ambaapulumusa. Mulungu ndi nyakutonga mseru mwakulungama, pontho ndzidzi onsene ambazhangalira anyakudawa. Ngakhala iwo hanaleka njira zawozo tayu, Mulungu ananozwa talasadache. Iye ambakunga utache kuti ukhale wakusasanyika; iye ambakwata pida pyache pyankhondo mbachitisa kusasanyika matswimo ache akugaka moto. Yang'anani munanyerezera anthu akuipa; iwo ambanyerezera pya kudzesa nyatwa mbachita pinthu pyakunama. Kwache misampha imbateyera iwo anthu anango, imbakwesha iwo ene enechiro. Natenepo iwo akutchunyuswa na pinthu pyawo pyakuipa, pontho na kuzunguza kwawoko iwo akupikuwaza. Ndinapereka takhuta kuna MBUYA, thangwi ya chilungamo chache, ndinaimba nyimbo zakukuza nazo MBUYA Wakudzulu-dzulu. MBUYA, Mbuyathu, m'dziko yonsene yapansi ukulu wanu waoneka! Mpakana kudzulu, demelero yanu yafika; ikuimbwa na ana, pontho akachiya. Imwe muli pakupata thangwi ya anyamalwanu onsene; anyamalwanu mumbaalekesa kukupokanyisani. Ndingayang'ana kudzulu, kule kudalenga imwe na manjanu, mwezi na nthondowa, zile zidaikha imwe m'mbuto mwache, munthu mbani wakuti imwe mumbamnyerezera; munthu wakubalwa na munthu wakuti imwe mumbamtsalakana. Kwache imwe mudamuikha kukhala okhonda funika kuna imwe ene basi. Imwe mwampitisa ufumu na demelero, pontho na chilemedzo. Imwe mudamsankhula kukhala mtongi wa pyonsene pidasasanya imwe; mudamuikha pinthu pyonsene pansi pa manyalo ache: mabira, ng'ombe pontho na nyama zam'tsanga zene, mbalame, nsomba pontho na pyakulengwa pyonsene pya m'bara. MBUYA, Mbuyathu, m'dziko yonsene yapansi ukulu wanu waoneka! Na mtimanga onsene, ndinakukuzani imwe, MBUYA; ndinati ndilonge pyakudodomesa pyonsene pyachita imwe. Ndinati ndiimbe mwakukomerwa thangwi ya imwe. Ndinati ndiimbe nyimbo zakukuza imwe, Nyakudzulu-dzulu. Anyamalwanga ambazungunukira m'nduli pimbaonekera imwe; iwo ambagwa pansi mbafa. Imwe mumbatonga mseru mwadidi, pontho mwakukoma mtima, tenepo mwatonga mseru wanga mwakundikomera. Imwe mwalongera madzinza onsene mbamuvunga anthu akudawika. Iwo nkhabe kumbukirikave tayu. Anyamalwathu amaliratu; imwe mwavunga mizindawo, tenepo iwo anaduwalirwa kwenda na kwenda. Mbwenye MBUYA ndi mfumu wakukhala na kukhala; iye aikha mpando wache wachifumu kuti atonge mseru. Iye ambatonga dziko yapansi mwakulungama; iye ambatonga mseru madzinza na chilungamo. MBUYA ndiye pakubisalirapo anthu akusanyika, mbuto yakupata pandzidzi wa nyatwa. Onsene ambakudziwani imwe MBUYA anati akunyindireni; munthu onsene wakudza kuna imwe, imwe nkhabe kumsiya yekha ene tayu. Imbani nyimbo zakukuza nazo MBUYA, mfumu wa Zioni! Pangani madzinza onsene pyachita iye! Mulungu nyakutchunyusa anyachirope, ambakumbuka anyakubonereswa onsene; iye nkhabe duwalira kulira kwawo tayu. Pontho anyakuadawira, iye ambaatchunyusa. Ndiverenimbo nsisi ine, MBUYA! Yang'anani nyatwa inandionesa ine anyamalwangayi. Ndipulumuseni kubulukira kuna mphamvu za imfa, towera ndikwanise kuimira pamaso pa anthu a ku Yerusalemu mbandiapange pinthu pyonsene pinakukuzirani ine. Ndinati ndikomerwe thangwi mudandipulumusa. Madzinza akumba mulindi, mbagweramo ndiwo ene. Iwo akwesheka na misamphawo yonthoyo. MBUYA apitchulula yekha ene na kutonga kwache mwakulungama; na mabasawo onthowo anthu akuipa akwesheka. Anyakudawa anaenda kudziko ya anyakufa; madzinza onsene ambakhonda Mulungu ale. Ndzidzi onsene anthu akusowa pinthu nkhabe dzaduwalirwa tayu; chidikhiro cha anthu akutcherenga nkhabe dzapondedzwa tayu. Bwerani MBUYA! Lekani tawirisa munthu kukhala wakukunda. Dzani nawo madzinza pamaso panu mbamuatonge mseru. Achitiseni kukhala amantha, MBUYA; achitiseni kudziwa kuti iwo mbanthu ene pyawo. MBUYA munakhaliranji kutali? Apo mumbabisaliranji ndzidzi unakhala ife panyatwa? Anyakudawika, na kudungudza kwawo, ambaboneresa anyakutcherenga; akwesheni na misampha yateya iwoyo. Nyakudawika ambadungundza na pikhumbo pyache pyakuipa; iye ambatsanzayisa nyamtima mbakhonda MBUYA. Nyakudawika nkhabe tsalakana pya MBUYA tayu; iye na kudungudza kwacheko ambanyerezera kuti nkhabeko Mulungu. Pyonsene pimbachita nyakudawika pimbamfambira mwadidi. Iye nkhabe vesesa pya kutonga mseru kwa Mulungu tayu; iye ambasedegula anyamalwache. Iye ambalonga yekha ene mbati, “Ine nkhabeve dzatekeseka tayu. Ine nkhabeve dzaona nyatwa tayu.” Mafalache ngakudzala na pyakutemberera, pyakunama na pyakugoswa. M'kanwa mwache mumbabuluka mafala akufudza pontho akuipa. Iye ambabisala m'nkhwerekwete mwa midzi, kudikhirira anthu okhonda dawa kuti aaphe. Iye ambabisalira anyakusowa mphamvu; ninga nkhalamu mumsitu, iye ambabisalira m'mbuto yakubisika. Iye ambabwathama kudikhira anyakutcherenga; iye ambaakwesha na misampha yache mbaakwekweta kwenda nawo. Anyakusowa mphamvu ambapondedzwa; iwo ambagwa pansi pa mphamvu zache. Nyakudawika ambalonga yekha ene mbati, “Mulungu nkhabe kupitsalakana tayu! Iye abisa nkhope yache, tenepo nkhabe kundiona tayu!” MBUYA atchunyuseni anthu akudawika! Anyakuona nyatwa akumbukeni. Ayi nyakudawika anakwanisa tani kululupisa Mulungu mbalonga yekha ene mbati, “Mulungu nkhabe dzanditchunyusa tayu?” Mbwenye imwe mumbaona; mumbadziwa nyatwa na kusanyika konsene, pontho ndzidzi onsene ndimwe wakusasanyika kuphedza. Nyakusowa mphamvu ambapipereka yekha ene kuna imwe, ndzidzi onsene imwe mumbaphedza anyakusowa babawo. Gobolani mikono ya nyakudawika na nyakuipa, atchunyuseni thangwi ya kudawa kwachita iwo, mpakana iwo abasikeletu. MBUYA ndi mfumu wakukhala na kukhala; madzinza anyakupembedza milungu anango anavungika m'dziko mwache. MBUYA, imwe munati muve kupempha kwa anyakubonereswa; munati muawangise mtima. Munati muve kulira kwa anyakubonereswa, pontho na ana masiye. Imwe munati mutonga mseru mwakuakomera, towera anthu apansi pano aleke dzathuswave. Ndimbanyindira MBUYA kuti ananditchinjiriza. Ndimwe akupupwa, ale mumbalonga kuna ine kuti, “Mbuluka ninga mbalame kuthawira kumapiri, thangwi anyakudawika akunga kale mautawo, pontho aikhapo matswimo kuti kubulukira mumdima alase anyakulungama. Nkhabe chinango chinakwanisa kuchita nyakulungama, ngakhala mizati yonsene yamala vungika.” MBUYA ali m'Nyumba yache yakuchena; iye ana mpando wache wachifumu kudzulu. Iye ambayang'ana anthu onsene konsene kwene mbadziwa pinaphata iwo. MBUYA ambayesa anyakulungama pontho na anyakudawa ene sasawa; na mtimache onsene iye ambazonda anthu, ambafuna pyakuzunguza ale. Iye ambagwisa makala a moto, pontho miyala ya moto yasulufule pana anyakudawa. Iye ambaatchunyusa na mphepo ikulu yakuvunga. MBUYA ngwakulungama, pontho iye ambafuna mabasa adidi; ale anaphata mabasa enewo anafika pamaso pache. MBUYA, tiphedzenimbo ife! Nkhabe nyakulungama asala tayu; anyakukhulupirika hakuonekave tayu. Onsene ambanamizana pyawo; ambanyengezana pyawo na mafala akukoma kuava. Matamisani ana m'kanwa mwakutapirawo, MBUYA! Fungani mulomo wakudungudza umbalongawo mbati, “Na mafalathu timbagumana pimbafuna ife. Tinati tilonge pinafuna ife, tenepo nkhabe mbodzi anakwanisa kutikhondesa tayu.” MBUYA akulonga kuti, “Mbwenye chinchino ndinati ndibwere, thangwi anyakutcherenga akupondererwa pansi, pontho anyakubonereswa akubulira thangwi ya kuva kupha. Ine ndinati ndiapase chitchinjirizo chinafuna iwo.” Pinalonga MBUYA tinakwanisa kupinyindira; ipyo mphyamaso ninga siliva wakunyunguluswa kanomwe m'dzenje ya moto. MBUYA, munandiduwalira kufikirana lini? Ayi kwenda na kwenda? Imwe munapibisa kuna ine kufikirana lini? Ndinapirira nyatwayi kufikirana lini? Ndinatsukwala mosiku na masikati kufikirana lini? Anyamalwanga andikunde kufikirana lini? MBUYA Mulungu wanga, ndionenimbo mbamunditawira. Bwezerani mphamvu zanga; lekani tawirisa kuti ndigonere mkono. Lekani tawirisa anyamalwanga kulonga kuti, “Tamkunda.” Lekani tawirisa anyamalwanga kusekera thangwi ya kugwa kwanga. Ine ndimbanyindira kundifuna kwanu kwa kukhonda malaku; ndinati ndikomerwe thangwi imwe munati mundipulumuse. Ndinati ndikuimbireni, MBUYA, thangwi mumbandichitira pinthu pyadidi. Mapupwe ambalonga mumtima mwawo kuti, “Kunja kuno nkhabeko Mulungu.” Onsene manyerezero amala vungika, pontho achita pinthu pyakuipa pyakugoswa; nkhabe na mbodzi ene ambachita pyakulungama tayu. Na kudzulu MBUYA ambayang'ana pansi pana anthu kuti aone ngakhala pana munthu ene mbodzi wanzeru, munthu ene mbodzi wakusaka-saka Mulungu. Mbwenye onsene amala bauka kwenda pyawo m'tsanga; onsene ntchibodzi-bodzi ngakuipa. Nkhabe mbodzi ambachita pinthu pyakulungama, nee na mbodzi ene nkhabe. MBUYA akuvunza mbati, “Kadi iwo nkhabe dziwa tayu? Kadi onsene anaphata pyakuipawa nkhabe dziwa pinthu tayu? Iwo ambakhala na moyo, thangwi ya kubera anthu anga kumbachita iwoko, pontho iwo nkhabe pinthu na kupemphera kuna ine tayu.” Mbwenye iwo anati athuswe pikulu pene, thangwi Mulungu ambakhala kukhundu ya anyakulungama. Anyakuipa ambadzudzumisa manyerezero a atcherengi, mbwenye MBUYA ndiye pakubisala pawo. Ndimbapemphera pikulu pene kuti chipulumuso cha Israele chibulukire ku Zioni. Anthu a ku Israele anakomerwa pyakwanga, MBUYA angachitisa pontho pinthu pyawo kufamba mwadidi! MBUYA, mbani anakwanisa kupita m'mbuto yanu yakuchena? Mbani anakwanisa kakupembedzani pa Zioni, phiri yanu yakupambulika? Ngule ambavera Mulungu papyonsene, pontho ndzidzi onsene ambaphata pyakulungama, ule mafalache ngakuonadi pontho akukhulupirika. Ngule ambakhonda singirira anzache, munthu okhonda dawira anzache, penu kulongera pyakuipa tsanthembache. Ngule ambalulupisa anyakukhondwa na Mulungu, mbwenye ambalemedza anyakuvera MBUYA; munthu wakuchita pyonsene pidadumbira iye, podi kwene kuti kupagali kwache kukhale kukulu tani. Ngule ambafiyalisa kobiri mwakukhonda chitisa katapira, mbakhonda kudyekerwa kuti alonge umboni wakunama kupokanyisana na munthu okhonda dawa. Munthu onsene wakuchita pinthu penepi nkhabe dzatekeseka na pang'ono pene tayu. Mulungu nditchinjirizeni, thangwi pakubisala panga ndimwe. Ndikulonga kuna imwe, MBUYA kuti, “Imwe ndimwe Mbuyanga; pyonsene pyadidi pina ine pimbabulukira kuna imwe.” Ngadidi pyakwanga anthu akukhulupirika a MBUYA! Kukomerwa kwanga kukululetu nkhukhala pabodzi na iwo. Anthu ambathamangira milungu inango ale ambapidzesera nyatwa zizinji. Ine nkhabe dzakwatapo khundu pansembe za chiropa zimbapereka iwozo tayu; ine nkhabe dzapembedza milungu yawoyo tayu. Pyonsene pina ine, MBUYA, ndimwe ene basi, pontho imwe mumbandipasa pyonsene pinasowa ine; moyo wanga wa m'tsogolo uli m'manja mwanu. Mbuto yadidiletu yandisiyira imwe njakudodomesa, ndakomerwa nayo pyakwanga! Ndinakuza MBUYA thangwi ya kundipangiza kwache; na mosiku chikumbu mtima changa chimbandicheuza. Ndzidzi onsene ine ndimbadziwa kuti MBUYA ali pano. Iye ali m'khundu mwanga, tenepo nkhabe chinango chinakwanisa kunditekesa tayu. Natenepo mtimanga wakomerwa pyakwanga, pontho ndikupereka takhuta; ndikuonadi kuti ndikutchinjirizwa mwadidiletu, thangwi imwe nkhabe dzandisiya kudziko ya anyakufa tayu, penu kutawirisa nyabasanu wakukhulupirika kuvunda m'masiye. Imwe munandionesa njira yakwendera kumoyo; kukhala kwanu chifupi na ine kumbadzesa kukomerwa kukulu kuna ine, pontho kumbadzesa kutsanzaya kuna ine kwenda na kwenda. Vani MBUYA, kudungunyira kwanga chilungamo; veserani kulira kwanga kufuna kuti mundiphedze! Ndiverenimbo pinakupemphani ine mwakuona mtima. Imwe munati mutonge mseru mwakundikomera, thangwi mumbadziwa kuti pyakulungama ninji. Mtimanga mukuudziwa. Imwe mwabwera kuna ine na mosiku; imwe mwamphemphesa mwadidi mwene mbamugumana kuti nkhabe pikhumbo pyakuipa muna ine tayu. Ine nee ndimbalonga pyakuipa ninga mumbachitira anango tayu; ine ndavera matongero anu, pontho nee ndateweza njira za anyanthonga tayu. Ndzidzi onsene ndafamba m'njira yanu, pontho manyalo anga hadatherezike tayu. Ndikupempha kuna imwe Mulungu, thangwi munandiva, natenepo zungunukani kuna ine kuno kuti muve kupemphera kwanga. Onesani pakwecha kundifuna kwanu kokhonda mala, pontho mundipulumuse; m'khundu mwanu ndimbagumanamo kutchinjirizwa kuna anyamalwanga. Nditchinjirizeni ninga mboni ya diso; ndibiseni m'maphaphido anu, gopesera anyamalwanga anandiphata, anyamalwa aupandu andizungulirawo. Iwo nkhabe vera munthu nsisi tayu, pontho ambalonga mwakudungudza. Iwo andizungulira konsene kwene kunazungunukira ine, kusaka-saka mwayi kuti andigwise. Iwo akhala ninga nkhalamu yakunjunja m'tsanga kudikhirira ine kufuna kuti andikhwadzule khwadzule. Bwerani, MBUYA, musumulule anyamalwanga, pontho muakunde. Ndipulumuseni m'manja mwa anthu akuipa na talasadanu; ndipulumuseni, MBUYA, m'manja mwa anthu, ale m'moyo uno ana pyonsene pinafuna iwo. Atchunyuseni na nyatwa zidaakoyera imwe, pontho pakhale pinango pyakukwana pya anawo, pontho pinango pyakusalirapyo pikhale pya pidzukulu pyawo. Mbwenye ine ndinati ndikuoneni, thangwi ine nee ndadawa tayu Pontho ndingalamuka kuchitulo ndinaona nkhope yanu; ndinakomerwa kukuonani maso na maso. MBUYA ndimbakufunanidi! Imwe ndimwe mphamvu zanga. MBUYA ndiye phanzwi yanga; iye ndiye mpandanga wamphamvu, pontho dombo wanga. Mulungu wanga nkhumwala kumbabisala ine kule, pontho ndiye mphamvu zanga zakukunda nazo. Iye ambanditchinjiriza ninga chakugedera matswimo. Ndimbachemera kuna MBUYA, tenepo iye ambandipulumusa m'manja mwa anyamalwanga. Mbakuzwe MBUYA! Kugoswa kwa imfa konsene kudandizungulira; mabimbi akuvunga akhandigabikira. Kugoswa kwa dziko ya anyakufa kudandizungulira, pontho masiye adanditeyera msampha. Ndzidzi wanga wa nyatwa ndidamchemera MBUYA; ndidamchemera Mulungu wanga kuti andiphedze. Iye adava falanga m'Nyumbache; iye adava kulira kwanga kufuna kuphedzwa. Tenepo dziko yapansi idatetemera mbitekenyeka; maziko a mapiri adatetemera mbatekenyeka, thangwi Mulungu azhangali. Utsi udabuluka m'mphuno mwache; malulume a moto na makala akugaka adabuluka m'kanwa mwache. Iye adang'amba thambo kati na kati mbatchitha pabodzi pene na makole akuswipa pansi kumanyalo kwache. Iye adambuluka mwadidi mwene pa chakulengwa chakukhala na maphaphido; iye adenda na maphaphido a mphepo. Iye adapimpsampsira yekha ene na mdima; makole akuswipa akudzala madzi adamzungulira. Matalala na kuyerima kwa moto kudadza pamaso pache kubulukira kuna ching'ani-ng'ani mbichiswa kubola makole akuswipa. Tenepo MBUYA adadima kubulukira kudzulu; tenepo fala ya Nyakudzulu-dzulu idaveka. Iye adaponya matswimo ache mbabalalisa anyamalwache; na kuchetuma kwa ching'ani-ng'ani iye adaagudusa. Pansi pa bara padaoneka mtunda; maziko a dziko yapansi akhali okhonda gudumirwa, pidaalongera imwe anyamalwanu, MBUYA, na pidaakalapira imwe na kuzhangali. Iye adafuthula mkono kubulukira kudzulu mbandiphata; iye adandinula m'madzi akuzwika. Iye adandiombola m'manja mwa anyamalwanga amphamvu, pontho onsene anyakundizonda ngamphamvu pyakwanga mwakuti ine nkhabe kwanisa kuthimbana nawo. Pikhali ine panyatwa, iwo adandisosa, mbwenye MBUYA adanditchinjiriza. Iye adandiphedza kundibulusa kwa kugoswa; iye adandipulumusa thangwi adakomerwa nane. MBUYA ambandifupa thangwi ndimbachita pinthu pyakulungama; iye ambanditsanzayisa thangwi ndine munthu okhonda dawa. Ine ndavera mwambo wa MBUYA; ine sidadawe pakubauka kubuluka kuna Mulungu wanga tayu. Ine ndakoya mwambo wache onsene; ine sidakhonde kuvera matongero ache tayu. Iye ambandidziwa kuti ndikhali wakusowa chinthu chakundipokanyisa, kuti ndapithunda nee chita pyakudawa tayu. Natenepo MBUYA ambandifupa thangwi ndimbachita pinthu pyakulungama, thangwi iye ambadziwa kuti ndine munthu okhonda dawa. MBUYA, ndimwe wakukhulupirika kuna anyakukhulupirikambo kuna imwe; ndimwe wakulungama kuna anyakulungamambo. Ndimwe wakuchena kuna anthu akuchenambo, mbwenye mumbanyansirwa na anyakudawika. Anyakupichepesa, imwe mumbaapulumusa, mbwenye anyakupikuza mumbaachepesa. Imwe, MBUYA, mumbandichitisa nyale yanga kuonesa cheza; Mulungu wanga, imwe mumbandisanduzira mdima kukhala cheza. Mumbandipasa mphamvu zakusosa nazo gulu ya anyankhondo, pontho mphamvu zakunumphira mumpanda mwawo. Mulungu weneyu, njira zache nsadidiletu pyakwanga! Mafala a MBUYA ngakunyindirika! Iye akhala ninga chakugedera matswimo kuna anthu onsene anabisala kuna iye ale. MBUYA ene basi ndiye Mulungu; Mulungu ene basi ndiye Phanzwi yanga. Iye ndi Mulungu ule ambandipasa mphamvu, ule ambachitisa kuti njiranga ikhale yadidi. Iye ambaachitisa manyalo anga kukhonda khala akuthereza ninga manyalo a nyasa; iye ambandikoya mwadidi pamapiri akulapha. Iye ambandifunzisa kumenya nkhondo, towera ndikwanise kukweya uta wakuwangaletu. MBUYA, mwanditchinjiriza, pontho mwandipulumusa; mkono wanu wamadyo wandithikitiza, pontho mphamvu zanu zandichitisa kukhala wamkulu. Imwe mwandikuzira njiranga, tenepo chipo nee ndidzati gwegwedukabi. Ndimbathamangisa anyamalwanga kuti ndiaphate; ine nkhabe kualeka mpakana ndaavunga. Ine ndimbaamenya mbagweratu mwakuti iwo nkhabe kwanisa kulamuka; iwo ambakhala thasa kuonesa kukundwa. Imwe mumbandipasa mphamvu zakumenyera nkhondo mbandikunda anyamalwanga. Imwe mumbachitisa anyamalwanga kundithawa; ndimbavunga anyakundizonda ale. Iwo ambakhuwa kuti unango aaphedze, kwache nkhabe nyakuapulumusa tayu; iwo ambachemera MBUYA, kwache iye nkhabe kuatawira tayu. Ine ndimbaapeya towera asanduke fumbi, ile imbambuluka pyawo na mphepo. Ndimbaapondedza ninga matope m'njira. Imwe mudandipulumusa m'manja mwa anyakupandukira mbamundichitisa kukhala mtongi wa madzinza; anthu akuti nee ndikhaadziwa tayu, lero ali pansi pa utongi wanga. Anthu achilendo akundilambira; sindzidzi nkhundiva kwene, iwo ambandivera. Onsene ambataya mtima mbadza mwakutetemera kubulukira mumpanda mwawo. MBUYA ngwamoyo! Mulemedzeni, Phanzwi yanga. Mkuzeni Mulungu, Nyankhombo wanga! Iye ambandipasa mphamvu zakukundira nazo anyamalwanga; iye adaikha madzinza pansi pa utongi wanga mbandipulumusa m'manja mwa anyakundizonda. MBUYA, imwe mumbandikuza pamaso pa anyamalwanga, pontho mumbandiombola kuna anyakuzunguza. Natenepo ndimbakukuzani, MBUYA, pakati pa madzinza; ndimbakuimbirani nyimbo zakukukuzani nazo. Mulungu ambachitisa mfumu wache kukunda kukulu; iye ambaonesa kumfuna kwache kokhonda mala kuna nyakudzozwache, kuna Davite na pidzukulu pyache ndzidzi onsene. Pyakudzulu pimbaonesa pakwecha demelero ya Mulungu! Pimbaoneseratu pakwecha pinthu pyaphata iye! Nsiku na nsiku ipyo pimbalonga mafalawo; mosiku onsene pimbaonesa nzeru. Ipyo nkhabe longa, penu kukhala na chilongero, ipyo nkhabe kubulusa fala; kwache mphangwa zawo zimbaenda kudziko yonsene; mafalawo ambaveka kumadolomero onsene a dziko yapansi. Mulungu adasasanyira dzuwa mbuto kudzulu; na machibese iyo imbabuluka ninga mamuna wakusekera kukazhali, pontho ninga nyamphamvu pabitcha-bitcha. Iyo imbabuluka khundu inango mbikadoka kukhundu inango ya kudzulu; iyo imbagwanda pakati na kati kwenda khundu inango. Nkhabe chinango chinakwanisa kubisalira kupisa kwache. Mwambo wa MBUYA ngwadidiletu; umbasisimusa moyo. Matongero a MBUYA ngakunyindirika, kupasa nzeru kuna anyakuzisowa. Pifunziso pya MBUYA mphyakuthema, tenepo onsene ambapiverawo ngakutsanzaya. Matongero a MBUYA mbakuveka, pontho ambapereka kuvesesa kuna manyerezero. Kugopa MBUYA nkhwadidi; kunathimizika ndzidzi onsene. MBUYA ambatonga mseru mwachilungamo; ndzidzi onsene ambatonga mwadidi. Matongero ache ngakufunika pikulu kupiringana golidi, ngakufunika pikulu kupiringana golidi chadi-chadi; ngakutapira pyakwanga kupiringana uchi, ngakutapira pyakwanga kupiringana uchi chadi-chadi. Ambandipasa nzeru ine nyabasanu; ndikufupwa thangwi ya kuavera. Nkhabe munthu anakwanisa kuona kudawa kwache; ndilekerereni kuna pinthu pyanga pyakuipa pyakubisika! Mundikhondese kukhala na manyerezero akufuna kuchita pyakudawika; lekani tawirisa kudawa kundiikhe pansi pa utongi wache. Penepo ndinakhala wakusowa chinthu chakundipokanyisa, pontho wakusudzuka kubuluka kuna pyakudawa pyakugoswa. Mafalanga na manyerezero anga mbatawiriswembo pamaso panu, MBUYA, Phanzwi pontho Dombo wanga! MBUYA, mbave kupempha kwako pandzidzi wako wa nyatwa! Mulungu wa Yakobo mbakutchinjirize. Iye mbatumize chiphedzo kubulukira kumbuto yache yakuchena, pontho mbakupase, kubulukira pa phiri ya Zioni, pinthu pyakuti uphedzeke napyo. Iye mbatambire nsembe zako zonsene, pontho mbakomerwe na nsembe zako zonsene. Iye mbakupase pyonsene pinakhumba mtimako, pontho mbachitise kufamba mwadidi pyonsene pinanyerezera iwe. Tenepo ife tinakhuwa na kukomerwa, thangwi ya kukunda kwako. Na dzina ya Mulungu wathu tinati tikwize mabandera. MBUYA mbave pyonsene pinapempha iwe. Chinchino ndapidziwa kuti MBUYA ambaphedza mfumu asankhula iye ule; iye ambava kubulukira kudzulu kwache kwakuchena pimbapempha iye, pontho na mphamvu zache ambampasa kukunda kukulu. Anango ambanyindira pingolo pyawo pyankhondo, anangombo ambanyindira akavalo awo, mbwenye ife timbanyindira mphamvu za MBUYA, Mulungu wathu. Anthu ninga enewo anagwegweduka mbagwa, mbwenye ife tinalamuka mbatiimiraletu chiriri! MBUYA, chitisani mfumu kukunda; titawireni ndzidzi unakuchemerani ife. Mfumu akomerwa pyakwanga, MBUYA, thangwi mudampasa mphamvu; iye ambakomerwa thangwi mudamchitisa kukunda. Imwe mwampasa pikhakhumba mtimache; imwe mwamchitira chikhapempha iye. Imwe mudadza kuna iye na mtsanzayiso ukulu mbamumvazika chipewu chachifumu chagolidi mumsolo mwache. Iye adapempha moyo, tenepo imwe mudampasa moyo wakulapha, pontho okhonda mala. Demelero wache njikulu thangwi mudamphedza; imwe mudamchitisa kukhala munthu wakuveka, pontho wakugopeka. Mtsanzayiso wanu una iye kwenda na kwenda, pontho kukhala kwanu chifupi na iye kumbamchitisa kukomerwa pyakwanga. Mfumu ambanyindira MBUYA; na thangwi ya kumfuna kwa Nyakudzulu-dzulu kokhonda mala, iye nkhabe dzatekeseka tayu. Mfumu anaaphata anyamalwache onsene; iye anaphata anthu onsene ambamzonda ale. Imwe mungaonekera, munaavunga ninga mumbachitira dzenje ya moto. MBUYA anati aakhudyule na kuzhangali kwache, pontho na moto unaapyereza. Pidzukulu pyawo pinamaliratu padziko yonsene yapansi; nkhabe mbodzi anafuna dzaonekave tayu. Iwo ambaverana na kusasanya njira zakuipa zakupokanyisana naye, mbwenye iwo hanamkwanisa tayu. Iye anaponya matswimo ache pana iwo mbaachitisa kuzungunuka mbathawa. Tinakukuzani, MBUYA, thangwi ya mphamvu zanu zikulu! Tinaimba na kukuza mphamvu zanu. Mulungu wanga, Mulungu wanga, mwandisiyiranji ndekha ene? Ine ndalira pyakwanga kuti mundiphedze, mbwenye na lero chiphedzo chadzati fika tayu. Na masikati ndimbakuchemerani, Mulungu wanga, mbwenye imwe nkhabe kunditawira tayu; na mosiku ndimbachemera, pontho nkhabe puma tayu. Mbwenye imwe ndimwe Nyakuchena, nyakukhala pampando wachifumu, mbakuzwa na Israele ule. Makolo athu adaikha chikhulupiro pana imwe; iwo akhakunyindirani, natenepo imwe mudaapulumusa. Iwo adachemera kuna imwe mbathawa chakugoswa; iwo adakunyindirani, tenepo iwo hadataye mtima tayu. Mbwenye ine nee ndasalave munthubi; ndine mfunye ene pyanga wakutikanwa na wakululupiswa na munthu onsene! Anthu onsene ambandionawo ambandilulupisa; iwo ambandisedegula mbandipidula. Iwo ambalonga kuti, “Iwe umbanyindira MBUYA, apo atani kukupulumusa? Ngakhala MBUYA ambakufuna, apo atani kukuphedza?” Ndimwe ene mudachitisa kuti ine ndibalwe, pontho pikhali ine kachiya, mudandikoya mwadidi. Ine ndimbanyindira imwe kutomera nsiku idabalwa ine, pontho ndzidzi onsene imwe ndimwe Mulungu wanga. Lekani khala kutali na ine! Nyatwa ili chifupi, pontho nkhabe munthu wakundiphedza. Anyamalwa azinji andizungulira ninga ng'ombe zimuna; onsene andizungulira ninga ng'ombe zimuna zakupenga zakubulukira kudziko ya Bashani. Iwo adafungula milomo yawo ninga nkhalamu, kubangula na kundikhwadzula. Mphamvu zanga zamala, zaenda ninga madzi akukhuthulirwa pansi. Mwakuphatanizira magogodo anga monsene mwamala lekana lekana; mtimanga ukunyunguluka ninga upula. Kukhosi kwanga kuli kakata ninga fumbi, pontho lulume yanga yaphatirira kudzulu kwa mulomo wanga. Mwandisiya ndekha kuti ndifere pafumbi. Gulu ya amuna akuipa andizungulira ninga mkumbi wa anambwa; iwo abola manjanga na manyalo anga ene. Magogodo anga onsene ali pamtunda. Anyamalwanga akundiyang'anisisa mbandiseka. Iwo adachitira ntsango nguwo zanga mbagawana pyawo okhokha. MBUYA, lekani khala kutali na ine! Nyakundiphedza, chimbizani mundipulumuse! Ndipulumuseni gopesera talasada; pulumusani moyo wanga gopesera anambwawa. Ndipulumuseni m'kanwa mwa nkhalamuzi; nkhabe chakundiphedza pamaso pa ng'ombe zimuna zakupenga zam'tsanga. Ndinati ndipange abale anga pya ukulu wanu; ndinati ndikukuzeni pandzidzi unagumanyikana iwo kukupembedzani. Mkuzeni iye, imwe anyabasa a MBUYA! Mulemedzeni imwe pidzukulu pya Yakobo! Mpembedzeni imwe anthu a ku Israele. Iye hambakhonda anthu anyakusanyiswa tayu, penu akululupiswa tayu; iye hambaathawa tayu, mbwenye ambaatawira angamchemera kufuna chiphedzo. M'migumano ikulu-ikulu ndinati ndikukuzeni, thangwi ya pyonsene pyachita imwe; pamaso pa anthu, ale ambakupembedzani ndinati ndipereka nsembe zidadumbira ine zile. Anyakutcherenga anadya munafunira iwo; ale anadza kuna MBUYA anamkuza. Pinthu pyawo mbipiafambira mwadidi kwenda na kwenda! Madzinza onsene anamkumbuka MBUYA. Kubulukira kukhundu zonsene za dziko iwo anazungunukira kuna iye; mitundu yonsene ya anthu inampembedza. MBUYA ndi mfumu, tenepo iye ambatonga madzinza. Anyakudungudza onsene analamba pamaso pache; anthumbo onsene anafa ale, analamba pamaso pache. Mifendu yam'tsogolo muno inamtumikira; amuna analonga pya Mbuya kuna mifendu inadzayo. Anthu akuti nee hadzati balwabi anapangwa pya chipulumuso chache kuti, “MBUYA adachitadi!” MBUYA ndiye makabuswanga; ine nkhabe dzasowa chinthu na chibodzi chene. Iye ambandigonesa pampovu wadidi, mbanditsogolera kumadzi adidi akudenkhera. Iye ambasisimusa moyo wanga, mbandiendesa m'njira zakulungama, thangwi ya dzinache. Podi ndigwande kwene na m'maphedi amdima a imfa, ine nkhabe dzagopa tayu, thangwi imwe mumbakhala na ine. Chigomba na mthondodzo wanu pimbanditchinjiriza. Imwe mwandisasanyira phwando pamaso pa anyamalwanga. Imwe mudadzoza msolo wanga na mafuta kunditambira mwadidi ninga mlendo wakufunika; mwadzaza ndiko yanga mwakuti ikutayikira. Ndikupidziwa kuti udidi wanu na kundifuna kwanu kunakhala na ine nsiku zonsene za moyo wanga, tenepo ndinakhala m'Nyumba ya MBUYA kwenda na kwenda. Dziko yonsene na pyonsene pili mwenemo mphya MBUYA; dziko yapansi na anthu onsene ambakhala penepo ngache. Iye adaimanga pabara mbaikha maziko ache pansi pa madzi akuzwika. Mbani anakwanisa kwenda paphiri ya MBUYA? Mbani anakwanisa kapita kumbuto yache yakuchena? Ngale ene ana makhaliro na manyerezero akuchena, ale akuti hambapembedza milungu tayu, penu kudumbira pyakunama. MBUYA anati aatsanzayise; Mulungu, Nyankhombo wawo anaayesa anthu okhonda dawa. Anthu enewa ngale ambafuna kudza kuna Mulungu, ale ambafuna kudza pamaso pa Mulungu wa Yakobo. Yenukani imwe misuwo ya mipanda, pontho fungukani imwe misuwo yakale ya nyumba, tenepo mfumu wademelero anapita. Mfumu wademeleroyi mbani? Iye ndi MBUYA wamphamvu pontho wamboko, MBUYA wakukunda pankhondo. Yenukani imwe misuwo ya mipanda, fungulani imwe misuwo yakale ya nyumba, tenepo mfumu wa demelero anapita. Mfumu wa demeleroyi mbani? MBUYA Wamphamvu zonsene, iye ndiye Mfumu wa demelero. Kuna imwe, MBUYA, ndinapemphera; Mulungu wanga ndimbanyindira imwe. Ndipulumuseni gopesera ndinachita manyadzo ndingakundwa; lekani tawirisa anyamalwanga kuti andiseke! Anthu akunyindira imwe nkhabe kundwa tayu, mbwenye ambakundwa mbanthu ambachimbiza kukupandukirani ale. MBUYA ndifunziseni njira zanu; zidziwiseni kuna ine. Ndifunziseni kukhala na makhaliro akuthemerana na pyakuonadi pyanu, thangwi imwe ndimwe Mulungu, Nyankhombo wanga. Ndzidzi onsene ndimbakunyindirani. Kumbukani, MBUYA, kukoma mtima na kundifuna kwanu kokhonda mala, kule kwaonesa imwe kutomera pakutomaletu. Fudzani pyakudawa pya uphaleanga, pontho na kupandukira kwanga konsene. MBUYA, ndikumbukeni na kundifuna kwanu kokhonda mala, pontho na udidi wanu. Na thangwi yakuti MBUYA ngwadidi, pontho wakulungama, iye ambafunzisa anyakudawa njira zathema iwo kuzitewera. Iye ambatsogolera anyakupichepesa kunjira zakuthema mbaafunzisa pinafuna iye kuti iwo apichite. Na kukhulupirika, pontho kuafuna kwache kokhonda mala, MBUYA ambayang'anira anthu onsene ambakoya chiverano chache mbavera matongero ache ale. MBUYA, na thangwi ya dzinanu, lekererani pyakudawa pyanga, podi kwene kuti mphizinji. Anyakugopa MBUYA anati afunze kubulukira kuna iye njira yakuthema kuitewera. Ndzidzi onsene pinthu pyawo pinaafambira mwadidi, pontho dziko inakhala ya anawo. MBUYA ndi shamwali wa anyakumvera, pontho ambatsikimizira chiverano chache kuna iwo. Ndzidzi onsene ndimbayang'ana kuna MBUYA kuti andiphedze, pontho iye ambandipulumusa kuna msampha. Zungunukani kuna ine, pontho ndiverenimbo nsisi, thangwi ndasala ndekha ene, pontho wakusanyika. Kuswipa kwanga mtima kwandendeya; ndipulumuseni panyatwa zanga. Yang'anani kusanyika, pontho nyatwa pinaona inepi, pontho lekererani pyakudawa pyanga pyonsene. Ngayang'anani kuinjipa kwachita anyamalwanga; yang'anani kundizonda kukulu kunachita iwoku. Nditchinjirizeni, pontho ndipulumuseni; ndikoyeni gopa ndinakundwa. Ndinadza kuna imwe, thangwi ndimwe pakubisala panga. Kulungama na kuona kwanga mtima pindikoye, thangwi ndimbakunyindirani. Kubuluka panyatwa zawo zonsene, Mulungu, pulumusani anthu anu a ku Israele! MBUYA, ndiyeseni munthu okhonda dawa, thangwi ndimbachita pyakulungama; MBUYA ndimbakunyindirani monsene mwene. MBUYA, ndioneseseni mwadidi, pontho ndiyeseni; tongani pikhumbo na manyerezero anga. Kundifuna kwanu kokhonda mala kuli pamaso panga; kukhulupirika kwanu kumbandiphata nsenji ndzidzi onsene. Ine nkhabe phatizana na anthu akusowa basa tayu; ine nkhabe basa na mfaka-fakazi tayu. Ndimbazondana nayo gulu ya anthu akuipa, pontho ndimbaathunda anthu akudawika. MBUYA, ine ndasamba m'manja kuonesa kukhonda dawa kwanga, pontho ndikwenda kakupembedzani kuzungulira guwanu yansembe. Ndimbaimba nyimbo zakupereka nazo takhuta, pontho ndimbalonga pya mabasanu onsene akudodomesa. Ndimbaifuna pyakwanga Nyumba imbakhala imwe, MBUYA; mbuto imbakhala demelero yanu ile. Lekani kundivunga pabodzi pene na anyakudawa, penu kundipha pabodzi na mapanga, anthu ale ambachita pyakuipa ndzidzi onsene, pontho ndzidzi onsene ngakufuna pyakudyekerwa. Kulonga pya ine ndimbachita pinthu pyakulungama; ndiverenimbo nsisi mbamundiombole. Ine ndapulumuka kupinthu pyakugoswa pyonsene; m'magulu a anthu ache ndimbakuza MBUYA. MBUYA ndiye cheza changa, pontho chipulumuso changa; ine nkhabe dzagopa munthu na mbodzi ene tayu. MBUYA ndi mpanda wa moyo wanga; ine nkhabe dzachitave mantha tayu. Anthu akuipa angandisosa mbayesa kundipha, iwo anagwegweduka mbagwa. Podi kwene kuti gulu yonsene ya anyankhondo indizungulire, ine nkhabe gopa tayu; podi kwene kuti anyamalwanga achite nane nkhondo, ine ndinathimiza basi kunyindira Mulungu. Chinthu chibodzi chimbapempha ine, MBUYA; chinthu chibodzi chinafuna ine: ntchakuti ndikhale m'Nyumba ya MBUYA nsiku zonsene za moyo wanga, kuona kubalika kwa MBUYA, pontho kumsaka m'Nyumba mwache. Pandzidzi wa nyatwa iye anandibisa m'khumbi mwache; iye ananditchinjiriza m'Nyumba mwache mbandiikha pamwala wakulapha. Natenepo ndinakunda anyamalwanga andizungulirawa; na mkhuwo wakukomerwa kukulu ndinapereka nsembe m'khumbi mwache. Ndinaimba na kukuza MBUYA. Ndiverenimbo, MBUYA, ndzidzi unakuchemerani ine! Ndiverenimbo nsisi na kunditawira. Imwe mungalonga kuti, “Bwera dzandipembedze,” ine ndimbatawira kuti, “Ndinabwera MBUYA;” lekani kundibisira nkhope yanu. Lekani kuthamangisa nyabasanu mwakuzhangali. Imwe ndiye nyakundiphedza ndzidzi onsene; lekani kundisiya, penu kundikhonda, Mulungu, Nyankhombo wanga. Babanga na mamanga anakwanisa kundikhonda, mbwenye MBUYA ambandiyang'anira mwadidi. Ndifunziseni, MBUYA, pinafuna imwe kuti ndipiphate, pontho munditsogolere kunjira yadidi, thangwi anyamalwanga ngazinji. Lekani kundipereka m'manja mwa anyamalwanga, ale andipandukira mbandilongera pyakunama, pontho pyakugoswa. Ndikupidziwa kuti ndinati ndione udidi wa MBUYA pandzidzi uno una ine na moyo. Nyindirani MBUYA. Khalani na chikhulupiro, lekani taya mtima. Nyindirani MBUYA. MBUYA, Phanzwi yanga, ndikuchemera imwepo, Vani kulira kwangaku! Ngakhala munanditawira tayu, ndinakakhala pyanga pakati pa anthu, ale adenda ku Chiphompho chikulu. Ndiverenimbo ine ndingakulirirani kufuna chiphedzo, ndingakwiza manjanga kuyang'anisa kumbuto yanu yakuchenesesa. Ndileke khala wakukonwa pamaso panu pabodzi na anthu akudawika, pabodzi na anthu akuchita pyakuipa, anthu ale akuti mafalawo ngaushamwali, kwache mitimawo njakuipirwa. Atchunyuseni thangwi ya pinthu pyachita iwo, thangwi ya pyakuipa pyachita iwo. Atchunyuseni thangwi ya mabasawo onsene; apaseni pyakuathemera. Iwo nkhabe ikha konta pyachita MBUYA tayu, penu pyasasanya iye na manjache; natenepo anaatchunyusa mbaavunga onsene kwenda na kwenda. Mbakuzwe, MBUYA; thangwi ava kulira kwanga kufuna chiphedzo. MBUYA ndi mphamvu zanga, pontho chakugedera nacho matswimo changa; ine ndimbanyindira iye. Iye ambandiphedza, pontho mtimanga umbanumpha-numpha thangwi ya komerwa. Ndimbamkuza na nyimbo zakukomerwa. MBUYA ambatchinjiriza anthu ache; iye ndi mpanda wamphamvu wakupulumusa mfumu asankhula iye ule. Pulumusani anthu anu, pontho mutsanzayise anthu ale nganu. Khalani makabuswawo, pontho akoyeni mwadidi kwenda na kwenda. Kuzani MBUYA imwe pyakulengwa pyakudzulu; kuzani demelero ya MBUYA na mphamvu zache. Kuzani demelero ya dzina ya MBUYA; mulambireni Nyakuchenayo ndzidzi unaonekera iye. Fala ya MBUYA ikuveka pabara; Mulungu wademelero akudima, pontho fala ya MBUYA imbatayirira pabara. Fala ya MBUYA ikuveka na mphamvu zache zonsene; fala ya MBUYA ikuveka chifumu. Fala ya MBUYA ikung'amba miti yamkungudza, podi na miti ene yamkungudza ya ku Lebanoni. Iye ambachitisa phiri ya Lebanoni kunumpha-numpha ninga mwanamphulu, pontho ambachitisa phiri ya Herimoni kunumpha-numpha ninga mwanamphulu wamamuna. Fala ya MBUYA imbachitisa ching'ani-ng'ani kuchetuma. Fala ya MBUYA imbachitisa thando yatchetcha kutekenyeka; MBUYA ambatekenya thando yatchetcha ya Kadeshi. Fala ya MBUYA imbabalisa nyama zikazi, pontho imbapuluza masamba a m'miti, uku anthu onsene m'Nyumba mwache ambakhuwa mbati, “Demelero kuna Mulungu!” MBUYA ambatonga podi na pa madzi makulu; MBUYA ambatonga ninga mfumu kwenda na kwenda. MBUYA ambapereka mphamvu kuna anthu ache; MBUYA ambaatsanzayisa na mtendere. Ndinakukuzani, MBUYA, thangwi mwandipulumusa, pontho nee mwatawira kuti anyamalwanga andiseke tayu. Ndidakulirirani kuti mundiphedze, MBUYA, Mulungu wanga, pontho imwe mudandiwangisa. MBUYA, imwe mudandibwezera kumoyo kubulukira kudziko ya anyakufa; mudapulumusa moyo wanga kuti ndileke tchithira ku Chiphompho chikulu. Muimbireni MBUYA, imwe anthu ache onsene akukhulupirika, pontho kuzani dzinache yakuchena. Kuzhangali kwache nee kumbadintcha kumalabi, mbwenye udidi wache ngwakukhala na kukhala. Unakwanisa kulira mosiku onsene, mbwenye na machibese kumbadza kukomerwa. Pidaona ine kuti ndikhali pakupata ndidalonga ndekha ene kuti, “Ine nkhabeve dzatekenyeka tayu.” Imwe mukhali wadidi kuna ine, MBUYA; imwe mudandikhazikisa ninga phiri. Mbwenye pidabisa imwe nkhope yanu kuna ine, penepo ndikhachita mantha. Ndidakuchemerani imwe, MBUYA; ndidakupemphani kuti mundiphedze. “Kufa kwanga kunakuganyalisaninji? Kwenda kwanga kumasiye kunakuganyalisaninji? Ayi anthu akufa ambakwanisa kukukuzani? Ayi iwo anakwanisa kulalika pya udidi wanu okhonda mala? Ndiverenimbo ine, MBUYA, pontho mundiverembo nsisi! Ndiphedzenimbo, MBUYA!” Imwe mwasanduza kutsukwala kwanga kukhala kuvina; imwe mwabulusa kutsukwala kwanga mbamundiphimbira na kukomerwa. Natenepo ine nkhabe khala mulomo phoo tayu; ndinati ndiimbe nyimbo zakukukuzani nazo. MBUYA, imwe ndimwe Mulungu wanga; ndinati ndipereke takhuta kuna imwe kwenda na kwenda. Ndikudza kuna imwe, MBUYA, kuti ndibisale; lekani tawirise kuti ndikundwe. Imwe ndimwe Mulungu wakulungama; ndikupempha kuti mundipulumuse. Ndiverenimbo ine! Ndipulumuseni chinchino pano! Khalani pakubisala panga kunditchinjiriza; mpandanga wamphamvu kundipulumusa. Podi imwe ndimwe pakubisala panga, pontho mpandanga wamphamvu; ndiyang'anireni, pontho mundiphate nsenji malingana na kudumbira kwanu. Ndiyang'anireni mwadidi gopesera msampha wateyerwa inewu, thangwi ndimwe pakubisala panga. Ndinapereka mzimu wanga m'manja mwanu; ndiomboleni, MBUYA, Mulungu wakukhulupirika. Ine ndimbazondana na anyakupembedza mifanikizo yapezi-pezi; mbwenye ndimbanyindira imwe ene basi, MBUYA. Ndinakomerwa, pontho kusekera, thangwi ya kundifuna kwanu kokhonda mala. Thangwi imwe mudaona nyatwa zanga, pontho mudadziwa kusanyika kudachita ine. Imwe nee mwandipereka m'manja mwa anyamalwanga tayu; mbwenye mudapondesa dzinyalo yanga pambuto ikulu. Ndiverenimbo nsisi ine, MBUYA, thangwi ndasanyika pyakwanga; maso anga atopa, thangwi ya chiliro chikulu; mzimu wanga na manungo anga pyamaliratu na kutsukwala. Moyo wanga wasanyika na kutsukwala, pontho pyaka pyanga pyavira na nyatwa. Ndasowa mphamvu thangwi ya nyatwa zanga zonsene; magogodo anga agogobodoka. Anyamalwanga onsene akunditonja, maka-maka atsanthembanga; anzanga akundinyerezera ninga munthu wakugoswa; anthu angandiona pakwecha ambandithawa. Ndaduwalika ninga nyakufa; ndakhala ninga mulinga yakusweka. Thangwi ndava chiwere-were cha anthu azinji, mantha andiphata. Iwo adapangana pyakundiphata mbatsikimiza pya kundipha. Mbwenye ine ndimbanyindira imwepo, MBUYA; ndimwe Mulungu wanga. Ndzidzi onsene mumbandiyang'anira ndimwe; ndipulumuseni m'manja mwa anyamalwanga, kuna anyakundikhulisa ale. Yang'anani nyabasanu mwakumkomera mtima; mundipulumuse thangwi ya kundifuna kwanu kokhonda mala. Lekani kundichitisa manyadzo, ndingakuchemerani, MBUYA, mbwenye chitisani manyadzo anthu akuipawa mbaenda kachete-chete kudziko ya anyakufa. Matamisani anyakunama, onsene akudungudza na akutumbama, ale ambalulupisa anthu akulungama. Udidi wanu ngukulu pyakwanga, ule udakoyera imwe anyakukugopani, pontho anyakubisala muna imwe ale, udidi ule udapereka imwe pamaso pa anthu onsene. Muna imwe munati muabise gopesera anyakusasanya pyakuipa; munati muabise m'khumbi gopesera kutikanwa na anyamalwawo. Mbakuzwe MBUYA, thangwi andionesa kundifuna kwache kokhonda mala, ndzidzi ukhadazungulirwa ine na anyamalwanga. Ine ndikhachita mantha mbandinyerezera kuti iye andithamangisa pamaso pache, kwache adava kulira kwanga pidamchemera ine kufuna chiphedzo. Funani MBUYA, imwe anthu ache akukhulupirika onsene. MBUYA ambatchinjiriza anthu akukhulupirika, mbwenye ambatchunyusa anyakudungudza mwakuthemerana na pidachita iwo. Khalani na mphamvu, pontho wangani mtima, imwe monsene ale muna chidikhiro pana MBUYA. Ngakutsanzaya anyakulekererwa umambalawo, ale pyakudawa pyawo pyafudzwa. Ngwakutsanzaya munthu ule pyakudawa pyache MBUYA nkhabe kupiikha konta tayu, pontho ule ambakhonda kulonga pinthu pyakunama. Pikhadakhonda ine kutawira pyakudawa pyanga, magogodo anga adagogobodokeratu thangwi ya kulira nsiku yonsene. Mosiku na masikati mukhanditchunyusa; mphamvu zanga zidamaliratu ninga mumbaumira ntota na kupisa kwa dzuwa ya malimwe. Tenepo ndidatawira pyakudawa pyanga kuna imwe, pontho nee ndidabisa pyakudawa pyanga tayu. Ndidanyerezera kuti nditawire umambalanga kuna imwe, pontho mudafudza mangawa a pyakudawa pyanga. Natenepo anthu anu akukhulupirika onsene athema kupemphera kuna imwe pandzidzi wa nyatwa; madzi makulu akukuka angadza kuthamangira m'bwalo, iwo nkhabe dzandifikira tayu. Imwe ndimwe mbuto yanga yakubisalirapo; munati mundipulumuse panyatwa. Ndimbaimba mwakugaluza fala pya chipulumuso chanu, thangwi mumbanditchinjiriza. MBUYA akulonga kuti, “Ndinakufunzisa njira yadidi kuti ufambemo; ndinati ndikupangize maphatiro ache, pontho ndinati ndikuikhe maso. Lekani khala akupupwa ninga kavalo, penu bulu, ule nkhabe vesesa tayu, mbwenye athema kupangwa na chisimbi kumulomo kwache chakumangirirwa na nkhambala kumchitisa kuvera.” Anyakudawa anati asanyike, mbwenye ale ambanyindira MBUYA ngakutchinjirizwa na kufuna kwache kokhonda mala. Imwe anyakulungama, komerwani pontho sekerani, thangwi ya pinthu pyachita MBUYA. Imwe anthu akumvera khuwani na kukomerwa! Imwe anyakulungama onsene, khuwani na kukomerwa, thangwi ya pinthu pyachita MBUYA; mkuzeni imwe monsene anyakumvera. Perekani takhuta kuna MBUYA pakumuimbira na anyakatangale; muimbireni na malimba. Muimbireni nyimbo zitswa; muimbe mwaluso pontho mwakugaluza fala thangwi ya kukomerwa. Mafala a MBUYA ngakuona, pontho mabasache ngakunyindirika. MBUYA ambafuna pyakulungama, pontho chilungamo pa miseru; kutifuna kwache kokhonda mala kwadzala dziko yonsene yapansi. Na mafalache MBUYA adalenga kudzulu, dzuwa, mwezi na nyenyezi pakuchita kulonga. Iye adagumanyisa bara zonsene mbaaikha m'dudu; iye adafungira kuzwika kwa madzi m'masubi akukoyeramo pinthu. Gopa MBUYA, iwe dziko yonsene yapansi; mulemedzeni imwe anthu onsene a padziko yapansi. Pidalonga iye, dziko yapansi idalengwa; na matongero ache pyonsene pidaoneka. MBUYA azunguza manyerezero a madzinza; iye ambaakhondesa kuchita pinthu pimbanyerezera iwo. Mbwenye pinthu pimbanyerezera MBUYA kupichita mphyakwenda na kwenda; kufuna kwache nkhwakukhala na kukhala. Njakutsanzaya dzinza, ile kuna iwo Mulungu ndi MBUYA; ngakutsanzaya anthu adasankhula iye kukhala anthu ache ene ale! MBUYA ambayang'ana pansi kubulukira kudzulu, mbaona anthu onsene. Kubulukira kumbuto kumbakhala iye, ambayang'ana pana anthu onsene ambakhala padziko yapansi ale. Iye asasanya mitima yawo yonsene mbadziwa pyonsene pinachita iwo. Mfumu nkhabe kunda thangwi anyankhondo ache ngamphamvu tayu; nyankhondo nkhabe kunda thangwi ya mphamvu zache tayu. Kunyidira akavalo pankhondo nkhabe phedza tayu; mphamvu zawo zikulu nkhabe kupulumusa tayu. MBUYA ambayang'ana pana anyakumvera, ale ambanyindira kuafuna kwache kokhonda mala. Iye ambaapulumusa kuimfa; iye ambaakoya na moyo ndzidzi wa njala ikulu. Ife timbaikha chidikhiro chathu pana MBUYA; iye ndiye chakugedera matswimo chathu, pontho nyakutiphedza. Mitimathu yakomerwa thangwi ya iye; timbanyindira dzinache yakuchena. MBUYA, kutifuna kwanu kokhonda mala kukhale nafe, pinaikha ife chidikhiro chathu pana imwe. Ndzidzi onsene ndimbalemedza MBUYA; ine nkhabe dzaleka kumkuza tayu. Ndinati ndinyadire pinthu pyachita MBUYA; onsene anyakusanyiswa ave mbasekera. Lalikani pabodzi na ine demelero ya MBUYA; tendeni timkuze tonsene pabodzi. Ndidapemphera kuna MBUYA, tenepo iye adachita pidampempha ine; iye adandibulusira mantha onsene. Anyakusanyiswa ambayang'ana kuna iye, tenepo iwo akomerwa; iwo nkhabeve dzakhala na nkhope zakutota tayu. Anthu anafuna kuphedzwa ambamchemera, tenepo MBUYA ambaatawira; iye ambaapulumusa panyatwa zawo zonsene. Angelo ache ambayang'anira anyakugopa MBUYA mbaapulumusa kuna pyakugoswa. Muyeseni MBUYA mumuone udidi wache. Ngakutsanzaya ale ambabisala kuna iye. Mulemedzeni MBUYA imwe anthu ache onsene; ale anyakugopa ana pyonsene pinasowa iwo. Podi nkhalamu zene zimbasowa kudya nsiku zinango; mbwenye nyakusaka MBUYA nkhabe sowa pinthu pyadidi tayu. Bwerani, ananga, mbamundivesere, ndinati ndikufunziseni kugopa MBUYA. Kadi imwe munafuna tayu kukhala na moyo wakutsanzaya? Kadi imwe munafuna tayu kukhala na moyo wakulapha pontho wadidi? Tenepo lekani kulonga pinthu pyakuipa, pontho kulonga pinthu pyakunama. Thawani kutali na pyakuipa mbamuchite pinthu pyadidi; chitani phinga kufuna mtendere na kuuteweza na mtimanu onsene. MBUYA ambayang'ana anyakulungama mbava kulira kwawo. Mbwenye MBUYA ambapasa nkhodolo anyakuipa, towera iwo angafa, aduwalike msanga. Anyakulungama ambachemera MBUYA, tenepo iye ambaava; iye ambaapulumusa panyatwa zawo zonsene. MBUYA ali chifupi na anyakusweka mtima; iye ambapulumusa anyakutaya chidikhiro chawo chonsene. Munthu wadidi ambaona nyatwa papinthu pizinji, mbwenye MBUYA ambampulumusa kupyonsenepyo; iye ambamkoya mwadidiletu; podi na gogodo yache ene ibodzi nkhabe sweka tayu. Pyakuipa pinapha nyakudawika, ale ambazondana na chilungamo anatchunyuswa. MBUYA anaombola anthu ache, ale ambaenda kuna iye kuti abisale nkhabe dzakonwa tayu. MBUYA apokanyeni anyakundipokanya, pontho menyani ambamenyana na ine ale! Kwatani chakugedera nacho matswimo na pida pyanu pyankhondo mbamudze kuti mundipulumuse. Thukulani dipanu na mbadzo yanu kumenyana na anyakundithamangisa. Ndipangeni kuti munandipulumusa. Anthu ambayesa pyakundipha ale, mbakundwe, pontho achite manyadzo! Ale ambaverana pyakupokanyisana na ine mbathawe, pontho azunguzike! Iwo akhale ninga dzungu yakumbuluka na mphepo pinaathamangisa mngelo wa MBUYA! Njirawo mbikhale yamdima, pontho yamitherezi uku mngelo wa MBUYA akuathamangisa! Okhonda na thangwi ene iwo adanditeyera msampha mbakumba mulindi ukulu kuti ndigweremo kundiphata. Mbwenye kuvunga kunati kuafikire iwo mbadzati kupidziwa; iwo anakwesheka msamphawo onthowo mbagweremo mu kuvungika konthoko. Tenepo ndinasekera thangwi ya MBUYA; ndinakomerwa thangwi iye adandipulumusa. Na mtimanga onsene ndinalonga kuna MBUYA kuti, “Nkhabeve unango ninga imwe. Imwe mumbapulumusa anyakusowa mphamvu kuna anyamphamvu, anyakutcherenga kuna anyakuapondereza.” Anyakuipa ambandilongera umboni wakunama; iwo ambandinamizira mseru wakuti sinaudziwave tayu. Iwo ambandibwezera chakuipa pa chadidi; iwo akutcherengesa moyo wanga. Mbwenye pikhadwala iwo, ndidavala masakha kualirira; ndidapimana kudya; kwache pidakhonda kuviwa kupempha kwanga, ndidaasintili pikulu pene, khala ninga ndikusintili abale anga penu ashamwali anga. Ndidathimiza basi kubulumunda pikhalira ine ninga munthu wakusintili mache. Mbwenye pikhali ine panyatwa, onsene adakomerwa; anyakundisosa okhonda dziwika adagumanyikana kundisedegula mbathimiza basi kundimenya. Ninga mumbachitira anyakukhonda tsalakana Mulungu, iwo adandisedegula mbandikikitira mano. MBUYA, munandiyang'ana kwene kufikirana lini? Pulumusani moyo wanga kuna kundisosa kwawo; pulumusani moyo wanga gopesera zinkhalamuzi! Tenepo ine ndinapereka takhuta pamgumano wa anthu anu; ndinakukuzani pamaso pawo onsene. Lekani tawirisa anyamalwanga akunama ale kundiseka thangwi ya kukundwa kwanga. Lekani tawirisa anyakundizonda okhonda mathangwi kulonga mwakukunyula maso pya kutsukwala kwanga. Iwo nkhabe longambo mwaushamwali tayu; m'mbuto mwache ambalonga tsweda yamtundu na mtundu anyakufuna pya mtendere. Iwo ambandisumulula mbalonga mbati, “Tidapiona pidaphata iwe!” Mbwenye imwe, MBUYA, mwapiona penepi; tenepo, MBUYA, lekani khala mulomo phoo; lekani khala kutali! Lamukani, Mbuya, munditchinjirize; lamukani, Mulungu wanga, mukhale nyakundivunulira. Imwe, MBUYA, ndimwe wakulungama, natenepo ndiyeseni okhonda dawa; lekani tawirisa anyamalwanga kundiseka. Lekani kuatawirisa kulonga mbati, “Tamkotola! Penepi ndiye pikhafuna ife!” Anyakundiseka thangwi ya kusanyika kwanga mbamale kundwa, pontho azunguzike monsene mwene; anthu ale ambapiyesa kuti iwo mbwenye kupiringana ine mbachite manyadzo pontho alulupiswe. Anyakufuna kuona kukhonda dawa kwanga pamseru mbakhuwe na kukomerwa, pontho ndzidzi onsene alonge mbati, “MBUYA ngwamkulu pyakwanga! Iye akomerwa na kupikwanisa kwa nyabasache.” Tenepo ndinalalika pya kulungama kwanu; ndinakukuzani nsiku yonsene yamumphu. Kudawa kumbalonga kuna nyakudawika pansi mumtimache; iye ambakhonda Mulungu, pontho iye nkhabe kumgopa tayu. Thangwi iye ambapinyerezera kuti ngwakufunika pikulu; mwakuti iye hambadzindikira, penu kuzondana na kudawa kwacheko tayu, Mafalache ngakudawika, pontho ngakunama; iye nkhabe chita pinthu pyanzeru, pontho pyadidi tayu. Iye ambanyerezera pyakuipa pinagona iye patalimba pache; nkhabe chibodzi chadidi chimbachita iye tayu, pontho iye nkhabeve khonda pyakuipa. MBUYA, kutifuna kwanu kokhonda mala kwafika kudzulu; kukhulupirika kwanu kwakula mpakana kuthambo. Kulungama kwanu kwaimira ninga mapiri; chilungamo chanu chakhala ninga kuzwika kwa bara. Anthu na nyama zene pili m'manja mwanu, MBUYA. Mulungu, kutifuna kwanu kokhonda mala nkhwakufunika pyakwanga! Ife timbabisala m'maphaphido anu. Timbachita phwando na pyakudya pizinji pimbatipasa imwe pile; mumbatitawirisa kumwa madzi akubulukira mumkulo wa udidi wanu. Imwe ndimwe phata ya moyo, pontho timbaona cheza thangwi ya cheza chanu. Thimizani kuafuna kokhonda mala anyakukudziwani, pontho kuchita pyadidi kuna anyakulungama. Lekani tawirisa anyakudungudza kundisosa, penu anyakudawika kundichitisa kuti ndithawe. Onani kwagwera anyakuipa. Iwo ali thasa-thasa, akuchimwana kulamuka. Lekani swipa mtima na anyakuipawa; lekani kuchita bivu na anyakuchita pyakudawa. Chinchino iwo hanaonekave tayu ninga maudzu; iwo anadudumuka ninga mbewu ziwisi. Nyindirani MBUYA, pontho chitani pyadidi; khalani m'dziko, pontho mukhale pakupata. Saka-sakani kukomerwa kwanu muna MBUYA, pontho iye anakupasani pikhumbo pya mtimanu. Piperekeni mwekha ene kuna MBUYA; mnyindireni, tenepo iye anakuphedzani; iye anachitisa kulungama kwako kuonesa cheza ninga m'makalakwecha, chilungamo chako ninga masikati. Pirirani, pontho dikhirani MBUYA kuti apichite; lekani swipa mtima na anthu ale pinthu pyawo pimbaafambira mwadidi, pontho ale ambapikwanisa papinthu pakuipa. Lekani tawirisa kuzhangali, penu ukali kukutongani; lekani pinda; penepi pimbadawisa munthu. Anyakunyindira MBUYA anatambira dziko, mbwenye anyakudawa anathamangiswa. Chinchino pano anyakudawika hanaonekave tayu; imwe munaasaka-saka, kwache nee munaagumanabi; anyakupichepesa anatambira dziko mbasekera na kufamba mwadidi kwa pinthu pyawo, pontho na kukhala kwawo na mtendere. Anyakuipa ambasasanya kuchitira pyakuipa anthu adidi, mbaakikitira mano. Mbwenye MBUYA ambaaseka anyakudawika, thangwi iye ambadziwa kuti chinchino anati avungwe. Anyakudawika ambacholola matalasadawo mbakunga mautawo kuti aphe anyakutcherenga na anyakusowa pinthu, kuti acheke pakhosi anyakuchita pyakulungama; kwache iwo anaphiwa na matalasadawo onthowo, pontho mautawo anatcholwa. Pyakuchepa pya nyakulungama mphyadidi kupiringana mfuma yonsene ya nyakudawika, thangwi MBUYA anapokosera mphamvu za anyakudawa onsene, mbwenye anaphedza anthu adidi kuimira dzololo. MBUYA ambayang'anira mwadidi anyakumvera, tenepo dziko inakhala yawo kwenda na kwenda. Iwo nkhabe dzabonera pandzidzi wa nyatwa tayu; iwo anakhala na phoso yakukwana pandzidzi wa njala ikulu. Mbwenye anyakudawika anati afe; anyamalwa a MBUYA anati abisike ninga maluwa am'tsanga; iwo anabisika ninga kumala kwa utsi. Nyakudawika ambafiyali mbakhonda bwezera, mbwenye munthu wadidi ambapereka mwakufewa manja. Anyakutsanzayiswa na MBUYA anatambira dziko, mbwenye anyakutembererwa na iye anathamangiswa. MBUYA ambatsogolera munthu m'njira yakuthema kufambamo, pontho ambatchinjiriza ale ambakomerwa na iye. Ngakhala iwo anagwegweduka, iwo nkhabe dzagwa tayu, thangwi MBUYA anaaphata pamkono. Ine ndalila kalambiramo; ndakhala na moyo ndzidzi ukulu ene, kwache nee ndidzati kuona nyakulungama akupaswa nkhodolo na Mulungu tayu, penu anache kupempha phoso nkhabe. Ndzidzi onsene ambapereka pezi mbafiyalisa kuna anango, pontho anache ntchitsanzayiso. Thawani pyakuipa mbamuchite pinthu pyadidi, tenepo pidzukulu pyanu pinakhala ndzidzi onsene m'dzikomu. Thangwi MBUYA ambafuna chilungamo; iye nkhabe kuakhonda anthu ache akukhulupirika tayu. Iye ambaatchinjiriza kwenda na kwenda, mbwenye pidzukulu pya anthu akuipa pinathamangiswa. Anthu akulungama anatambira dziko mbakhalamo kwenda na kwenda. Mafala a munthu wadidi nganzeru, pontho ndzidzi onsene lulume yache imbalonga pyakulungama. Mwambo wa Mulungu wache aukoya mumtima mwache; dzinyalo yache nkhabe therezika tayu. Anyakudawika ambabisala kudikhirira anyakulungama kufuna kuti abuluse moyo wawo, mbwenye MBUYA nkhabe dzaaleka m'manja mwa anyamalwawo, penu kuatawirisa kukonwa angadza nawo dzaatonga mseru. Ikhani chidikhiro chanu pana MBUYA, pontho verani matongero ache; iye anakulemedzani pakukupasani dziko, pontho munaona anyakudawika akuvungwa. Ine ene pano ndaona nyakuipa, pontho wakugoswa; nyakupiikha yekha ene padzulu pa onsene ninga kuvata kwa muti wamkungudza wa Lebanoni; mbwenye pidagwanda nsiku pang'ono ndidagwanda na penepo, mbwenye iye akhali nkhabepo; ndidamsaka-saka, kwache nee ndidamgumanabi. Muoneseseni munthu wadidi, pontho onani munthu wakulungama; munthu wamtendere ambakhala na pidzukulu, mbwenye anyakudawa anavungika monsene mwene, pontho pidzukulu pyawo pinamaliratu. Chipulumuso cha nyakulungama chimbabulukira kuna MBUYA; iye ndiye mpandawo pandzidzi wa nyatwa. MBUYA ambaaphedza mbaapulumusa; iye ambaapulumusa m'manja mwa anthu akudawika, thangwi ambabisala kuna iye. MBUYA, lekani kundilongera mwakuzhangali; lekani kunditchunyusa na ukali wanu. Imwe mwandipasa pironda na matswimo anuwo; mwandimenya ine mbandigweratu pansi. Thangwi ya kuzhangali kwanu ine ndikuva kupha pyakwanga; manungo anga onsene ana utenda thangwi ya pyakudawa pyanga. Ine ndikubira m'madzi a pyakudawa pyanga; pyakudawa pyanga pyakula pyakwanga mwakuti ine nkhabe kwanisa kupithukula tayu. Thangwi ya kupupwa kwanga, pironda pyanga pikununkha pontho pyavunda. Ine ndikuchitiswa kukotama, pontho kuthasamiswa; ndimbalira masikati onsene. Manungo anga akusanyika na kuva kupha, pontho ndili chifupi kufa. Ndamaliratu pano, pontho mzimu wanga wapeyeka; mtimanga ukusanyika pyakwanga, pontho ndimbabulira na akuva kupha. Mbuya, imwe mukudziwa pinafuna ine; mumbava kubulira kwanga konsene. Mtimanga ukudima, mphamvu zanga zamala, pontho maso anga athima. Ashamwali anga na anzanga akundichalira, thangwi ya pironda pyangapi; podi na banjanga ene imbakhala kutali na ine. Anyakufuna pyakundipha anditeyera msampha, pontho anyakufuna pyakundikuwaza akundigoswa kuti andivunge; iwo nkhabe leka kuverana pyakundichita pyakuipa. Ine ndakhala ninga dodo, munthu okhonda kwanisa kuva, ninga bewewe, nyakumangika lulume. Ndakhala ninga munthu okhonda tawira, thangwi ine nkhabe kwanisa kuva tayu. Mbwenye ndimbanyindira imwe ene, MBUYA, pontho imwe, MBUYA Mulungu wanga, munati munditawire. Lekani tawirisa anyamalwanga kuseka kusanyika kwanga, penu kuatawirisa kudungudza thangwi ya kutherezika kwanga. Ine ndili chifupi kugwa, pontho ndikuva kupha kokhonda mala. Ndikutawira pyakudawa pyanga; ndikuswipa mtima thangwi ya pyakudawa pyanga. Anyamalwanga ngakuwanga, pontho ngamphamvu; pana anthu azinji ambandizonda okhonda na thangwi ene. Anyakubwezera chakuipa pa chadidi ambandizonda thangwi ndimbayesa kuchita pinthu pyakulungama. MBUYA, lekani kundisiya ndekha; Mulungu wanga, lekani kundikhalira kutali. Ndiphedzeni chinchino pano, Mbuya, Nyankhombo wanga. Ine ndidalonga kuti, “Ndinati ndichite mphole-mphole na makhaliro anga, pontho ine nkhabe tawirisa lulume yanga kundichitisa kudawa; ine nkhabe dzalonga chinthu na chibodzi chene uku anthu akuipa ali chifupi tayu.” Ndidamatama pyanga, nee kubulusa na fala ene tayu, podi na kulonga kwene pya chinthu chadidi nkhabe! Mbwenye kusanyika kwanga ndiye kudandendeya; mtimanga udandipha pyakwanga. Pikhapinyerezera ine pikulu, mtimangambo ukhanyanya kugaka moto nee mbandidakwanisa tayu kukhala kwene okhonda vunza kuti: “MBUYA, ndinakhala na moyo kufikirana lini? Ndinafa lini? Ndipangeni nsiku zanga zinafuna ine dzafa.” Imwe mwandipasa Nsiku zakulengeseka zakukhala moyo! Pamaso panu nsiku za moyo wanga nee si pinthu tayu. Mphyakuona kuti munthu onsene nee ngwakupiringana muyabi, nkhabe kupiringana mthunzi tayu. Pyonsene pinaphata iye mphyakusowa basa; iye ambagumanyisa mfuma, kwache kupidziwa kuti inakhala ya ani nkhabe. Apo, Mbuya, chinadikhirira ine ninji? Ndinaikha chidikhiro changa pana imwe. Ndipulumuseni kuna umambalanga onsene; lekani tawirisa mapupwe kundiseka. Ndinamatama pyanga, nee kubulusa na fala ene tayu, thangwi ndimwe mwachitisa kuti ndione nyatwa ninga yeneyi. Lekani kunditchunyusa pontho! Ndili chifupi kufa na mashoko anu. Imwe mumbalongera munthu na kumtchunyusa thangwi ya pyakudawa pyache, pontho ninga uchenje mumbavunga mfumache. Andedi, munthu nkhabe khala kupiringana muya tayu. Vani kupempha kwanga, MBUYA, pontho vani kulira kwanga; bwerani mundiphedze pinalira inepi. Ninga makolo anga onsene ine ndine mlendo wanu wakukhala kwene ndzidzi pang'ono basi. Lekani kuikha maso anu pana ine, towera nditsanzayembo pang'ono mwenemo ndidzati buluka pano, mbandikhonda dzaonekave. Ndidadikhira mwakupirira kuti MBUYA andiphedze, tenepo iye adavesera mbava kulira kwanga. Iye adandinula m'dzenje yamitherezi; kundibulusa matope. Iye adandikhazikisa mwadidi pamwala mbandiikha pambuto yakupata. Iye adandifunzisa nyimbo itswa, nyimbo ya kukuza nayo Mulungu wathu. Anthu azinji anaona penepi ale anati acheuzwe napyo mbanyindira MBUYA. Ngakutsanzaya anthu ale ambanyindira MBUYA, ale ambakhonda kwatika-kwatika na anyakutumbama, penu kuphatizana nawo anyakupembedza milungu yapezi tayu. Imwe, MBUYA Mulungu wanga, mwachita pinthu pizinji; nkhabeve unango ninga imwe tayu! Pinthu pidanyerezera imwe kuti mutichitire mphikulu pyakwanga. Ine nkhabeve kwanisa kupilonga tayu; kuinjipa kwache kwanyanya maka! Imwe nkhabe funa nsembe penu pyakupereka tayu; imwe nee mumbapempha nyama kuti iotchwe paguwa yansembe tayu, penu nsembe yakubulusa pyakudawa tayu. M'mbuto mwache mwandipasa makutu kuti ndikuveni. Natenepo ndidatawira kuti, “Ndili pano, matongero anu kuna ine ali mumpukutu wanu wa mwambo. Mulungu wanga, ndimbapifunadi pyakwanga kuchita pinafuna imwe. Ndimbakoya chifunziso chanu mumtima mwanga.” Pamgumano wa anthu anu, MBUYA, ndidalonga mphangwa zadidi kuti imwe mudatipulumusa. Imwe mukupidziwa kuti nee ndinaleka tayu kulonga pya penepi. Ine nee ndapikoyerera ndekha ene mphangwa zadidi za chipulumuso tayu; ndzidzi onsene ndimbalonga pya kukhulupirika na kutiphedza kwanu. Pamigumano ya anthu anu onsene ine nkhabe khala kwene tayu mulomo phoo, okhonda kulonga pya kutifuna kwanu kokhonda mala, pontho kukhulupirika kwanu. MBUYA, ndikupidziwa kuti nee munalekabi kundivera nsisi. Kukhulupirika kwanu na kundifuna kwanu kokhonda mala kunanditchinjiriza ndzidzi onsene. Ine ndazungulirwa na nyatwa zizinji zokhonda lengeseka; kudawa kwanga kwandikunda mwakuti sinakwanisave kuona tayu; nsizinji kupiringana tsisi ya mumsolo mwanga, pontho ndataya mtima. Ndipulumuseni, MBUYA! MBUYA, ndiphedzeni chinchino pano! Anyakuyesa-yesa kufuna kundipha mbakundwe, pontho mbazunguzike monsene mwene. Anyakukomerwa thangwi ya kuona kwanga nyatwa, mbabwerere m'nduli, pontho mbachite manyadzo. Anthu ambalonga kuna ine mbati, “Hedewu, hedewu!” Mbanyale pontho mbalulupiswe. Onsene anyakudza kuna imwe mbasekere na kukomerwa. Onsene anyakupereka takhuta kuna imwe thangwi ya kuapulumusa kwanu ndzidzi onsene mbalonge mbati, “MBUYA ngwamkulu pyakwanga!” Mbuya, ine nkhabe mphamvu, pontho ndine wakutcherenga, kwache imwe nee mwandiduwalira tayu. Imwe ndimwe nyankhombo wanga, pontho Mulungu wanga; chimbizani dzandiphedza! Ngakutsanzaya anthu, ale ambatsalakana atcherengi; MBUYA anaapulumusa pandzidzi wa nyatwa. MBUYA anaatchinjiriza mbakoya moyo wawo; iye anaachitisa kukomerwa m'dziko; iye nkhabe dzaapereka m'manja mwa anyamalwawo tayu. MBUYA anaawangisa angadwala, kuapasa pontho mphamvu zikhali na iwo kale. Ndidalonga kuti, “MBUYA, ndakudawirani; ndiverenimbo nsisi, pontho mundiwangise.” Anyamalwa ambandilongera pinthu pyakuipa. Iwo ambafuna kuti ndife, pontho ndiduwaliwe. Anthu ambadza dzandiona ale hambadza na mtima wakuona tayu iwo ambagumanyisa mphangwa zakuipa zakulonga pya ine, kubuluka penepo ambazivekesa konsene kwene. Anyakundizonda onsene ambalonga chiwere-were kuna unango na mwanzache pya ine; iwo ambanyerezera pinthu pyakuipaletu kuna ine. Iwo ambalonga kuti, “Akudwala utenda wapenu-penu, pontho iye nkhabe dzalamukave pagona iyepo.” Podi mwanzanga ene ponda-pondembo, ambanyindira ine makayo, ule ambadya na ine pabodzi, andisandukira. Ndiverenimbo nsisi, MBUYA, na kundibwezera mphamvu zanga zakutoma zile, tenepo ndinaabwezera anyamalwanga. Ndikupidziwa kuti imwe mumbakomerwa na ine, thangwi anyamalwanga nkhabe kundikunda tayu. Imwe munandiphedza thangwi ndimbaphata pyakulungama; munandikoya pamaso panu kwenda na kwenda. Mbakuzwe MBUYA Mulungu wa Israele! Mkuzeni iye chinchino pontho kwenda na kwenda! Ameni! Ameni! Ninga mumbafunira nyasa madzi akutonthola a mumkulo, inembo ndikufuna imwe Mulungu. Ndina nyota ya imwe Mulungu wamoyo; ndinaenda lini kakupembedzani pamaso panu? Mosiku na masikati ndimbalira, misozi ndiye kudya kwanga; ndzidzi onsene anyamalwanga ambandivunza mbati, “Apo Mulungu wako ali kupi?” Ndimbasweka mtima ndingakumbuka pya m'nduli, pikhaenda ine pabodzi na mwinji ku Nyumba ya Mulungu, pontho pikhatsogolera ine pikhafamba iwo, mwinji wakukomerwa, kuimba na kukhuwa kukuza Mulungu. Ndatani ndinatsukwala? Thangwi yache ninji ndinasanyiswa tenepa? Ndinaikha chidikhiro changa pana Mulungu; ndinati ndimkuze pontho, Nyankhombo wanga pontho Mulungu wanga. MBUYA mbaonese kundifuna kwache kokhonda mala na masikati, towera na mosiku ndiimbe nyimbo, kupemphera kuna Mulungu wa moyo wanga. Kuna Mulungu, Phanzwi yanga, ndinalonga kuti, “Thangwi yache ninji mwandiduwalira? Thangwi yache ninji ndathema kuthimiza kuona nyatwa kubulukira kuna vinga ya anyamalwanga?” Ine ndapeyiwa na kunditikana kwawo, pinathimiza iwo kundivunza mbati, “Apo, Mulungu wako ali kupi?” Thangwi yache ninji ndinatsukwala? Thangwi yache ninji ndinasanyika pikulu pene tenepa? Ndinati ndiikhe chidikhiro changa pana Mulungu, tenepo ndinati ndimkuze pontho, Nyankhombo wanga pontho Mulungu wanga. Mulungu ndiyeseni munthu okhonda dawa, pontho ndiikhireni kunduli pamseru wanga na anthu okhonda tsalakana pya Mulungu; ndipulumuseni m'manja mwa anthu akunama na akuipa. Imwe ndimwe Mulungu, mpandanga; thangwi yache ninji mwandikhonda? Thangwi yache ninji ndathema kuona nyatwa kubulukira kuna vinga ya anyamalwanga? Tumizani cheza chanu na pyakuonadi pyanu; pindiphate nsenji kubwera na ine pontho ku Zioni, phiri yanu yakupambulika, pontho kumbuto kumbakhala imwe kule. Tenepo ndinaenda kuguwanu yansembe, Mulungu; imwe ndimwe phata ya kukomerwa kwanga. Ndinati ndiimbe nyakatangale wanga na kuimba nyimbo zakukuza nazo imwepo, Mulungu, Mulungu wanga. Thangwi yache ninji ndinatsukwala? Thangwi yache ninji ndinaona nyatwa tenepa? Ndinati ndiikhe chidikhiro changa pana Mulungu, ndinati ndimkuze pontho, Nyankhombo wanga pontho Mulungu wanga. Na makutu athu tapiva, Mulungu; makolo athu adatipanga pya penepi, pya pinthu pikulu pidachita imwe pandzidzi wawo pyaka pya m'ndulimu: pya mule mudathamangisira imwe anthu okhonda pembedza Mulungu mbamukhazikisa anthu anu m'dziko mwawomo; mule mudatchunyusira imwe anthu a madzinza anango mbamuchitisa anthu anu pinthu pyawo kuafambira mwadidi. Anthu anu hadapokesere dziko na matalasadawo tayu; iwo hadakunde thangwi ya mphamvu zawo tayu; zikhali mphamvu zanu na kuawangisa kwanu, pontho cheza cha nkhope yanu kuonesadi kuti imwe mumbaafuna pyakwanga. Imwe ndimwe mfumu wanga, pontho Mulungu wanga; imwe mumbapasa pidzukulu pya Yakobo mphamvu zakukunda nazo, pontho na mphamvu za dzinanu, ife tinapondedza anyakutizonda. Ine nkhabe nyindira utanga penu talasadanga kuti pinandipulumusa tayu; mbwenye imwe mwatipulumusa m'manja mwa anyamalwathu mbamukunda anyakutizonda. Ife ndzidzi onsene timbanyadira imwe, Mulungu, pontho kupereka takhuta kuna imwe kwenda na kwenda. Mbwenye chinchino imwe mwatikhonda, pontho mwatilekera kuti tikundwe; imwe nkhabe tsogolera gulu yathu yankhondo tayu. Imwe mudatichitisa kuti tiathawe anyamalwathu, tenepo iwo adatipokosera pinthu pyathu. Imwe mudatawirisa kuti tichekiwe ninga mabira; mudatibalalisa kumadziko achilendo. Imwe mudagulisa anthu anu na konta yakuchepa khala ninga anthu akusowa basa. Atsanthembathu adaona pidatichitira imwe; iwo ambatisedegula na kuseka kwene. Mwatichitisa kukhala akululupa pamaso pa madzinza anango; anthu ambatipidula mbatisedegula. Ndzidzi onsene kwanga nkhululupiswa basi; ndagudumirwa na manyadzo thangwi ya kuva kunditonja na kunditikana kunandichita anyamalwanga na anyakundizondawa. Pyonsenepi pyatichitikira ife pano, podi kwene kuti ife nee takuduwalirani tayu penu kuswa chiverano chidachita imwe na ife nkhabe. Ife nee tazungunukira kwinango tayu, penu kukhonda kuvera matongero anu tayu. Mbwenye imwe mwatisiya kwene gwamwa pakati pa nyama zam'tsanga. Imwe mudatigudumira na mdima wakugoswa. Mbatidaleka kupembedza Mulungu wathu mbatipemphera kuna Mulungu wachilendo, ndimomwene imwe mbamudapidziwa basi, thangwi mumbadziwa manyerezero onsene akubisika. Mbwenye ndi thangwi ya imwe kuti ndzidzi onsene tikuphiwa, pontho kuti ife tikutonjwa ninga mabira akufuna kachekwa. Lamukani, Mbuya! Mwatani munagona? Lamukani! Lekani kutikhonda kwenda na kwenda! Munapibisiranji kuna ife? Lekani duwalira nyatwa na kusanyika kwathuku. Ife tafinyizwa pansi pa fumbi; manungo athu akakamira pamataka. Lamukani mutiphedze! Tiomboleni thangwi ya kutifuna kwanu kokhonda mala. Mafala adidi adzala mumtima mwangamu, pinapeka ine nyimbo yakuimbira mfumu. Ninga chakulembera cha nyakulemba mwadidi, lulume yanga yasasanyika kulonga ndakatulo. Imwe ndimwe mamuna wakubalika pyakwanga kupiringana amuna onsene; mulomo wanu umbalonga mwadidi, pontho mwakuveka. Mulungu akutsanzayisani ndzidzi onsene. Mangirirani talasadanu m'chuno mwanu, imwe mfumu wamphamvu; ndimwe wademelero, pontho wakugopeka. Kwirani na ukulu wanu kwenda kakunda, thangwi ya kuikhira kwanu kunduli pyakuonadi na chilungamo! Mphamvu zanu zinakuchitisani kukunda kukulu! Matswimo anu ngakutwa pyakwanga, ambalasiratu mitima ya anyamalwanu; madzinza ambagwa pansi pa manyalo anu. Ufumu wakupasani Mulungu ngwakwenda na kwenda; mumbatonga anthu anu mwachilungamo. Imwe mumbafuna pyakulungama mbamuzondana na chakudawika. Ndi thangwi yache Mulungu, Mulungu wanu akusankhulani, pontho akukhuthulirani mtsanzayiso ukulu kusiyana na mafumu anango onsene. Mafuta akununkhira a mure na aloe ali panguwo zanu; anyaluso pa kuimba nyimbo ambadza dzakuchitisani kukomerwa m'nyumba zachifumu zakuthemeserwa na nyanga za nzowu. Ana achikazi a mafumu ali pakati pa akazi akulemedzwa, pontho kumadyo kwanu kuna nyakufuna kusembwa na imwe, wakuvala pyakuthemesera pyagolidi wadidiletu wa ku Ofiri. Vani kuno, imwe nyakufuna kusembwa na mfumu, nyerezerani, pontho ikhani khutu: duwalirani anthu a kwanu, pontho a m'nyumba ya babanu. Mfumu atenuka mtima na kubalika kwanu; mulemedzeni iye, thangwi iye ndi mbuyanu. Anthu a ku Turo anati adze na mitukwa kuna imwe, amuna amfuma anayesa-yesa kuti muakomere mtima. Nyakufuna kusembwa na mfumu ali m'nyumba yachifumu; iye ngwakubalika pyakwanga, pontho nguwo zache zidachita kulukwa na golidi. Uku avala mkhanjo wache wakubalikawo akuendeswa kuna mfumu, m'nduli mwache muna ashamwali amwaliyo, iwombo aendeswa pontho kuna mfumuyo. Mwakukomerwa pontho kusekera kukulu iwo ambadza mbapitiswa m'nyumba ya mfumu. Imwe, mfumu wanga, munakhala na ana achimuna azinji kupita mbuto ya makolo anu kukhala mafumu; munaaikha kukhala atongi a dziko yonsene yapansi. Nyimbo yangayi inagalamusa kuveka kwanu kwenda na kwenda, pontho onsene anakukuzani mpakana ndzidzi onsene unadzawo. Mulungu ndiye pakubisala pathu, pontho mphamvu zathu; iye ngwakusasanyika kutiphedza pandzidzi wa nyatwa. Natenepo ife nkhabe dzagopa tayu, podi kwene kuti dziko yapansi itekenyeke, pontho mapiri agwere m'bara yakuzwika; podi kwene kuti nyanza ititime na kuchita mabimbi, pontho pitunda kutekenyeka na shungu yache. Pana mkulo wakudzesa kukomerwa kuna mzinda wa Mulungu, kumbuto yakuchena kumbakhala Nyakudzulu-dzulu. Mulungu ali mumzinda wenewo, tenepo mzindawo nkhabeve dzavungwa tayu; m'makalakwecha iye anati adze kudzauphedza. Madzinza akuchita mantha, maufumumbo akutekenyeka; Mulungu akudima, tenepo dziko yapansi ikunyunguluka. MBUYA Wamphamvu zonsene ali nafe; Mulungu wa Yakobo ndiye pakubisala pathu. Bwerani muone pyachita MBUYA. Yang'anani pinthu pyakudodomesa pyachita iye padziko yapansi. Iye ambalekesa nkhondo padziko yonsene; mauta onsene ambaatchola mbavunga madipa, pontho ambapisa pyakugedera matswimo pyawo. Iye ambalonga kuti, “Matamani, pontho dziwani kuti ine ndine Mulungu; ndinakuzwa pakati pa madzinza, ndinakuzwa m'dziko yonsene yapansi.” MBUYA Wamphamvu zonsene ali nafe; Mulungu wa Yakobo ndiye pakubisala pathu. Imbani m'manja, imwe madzinza onsene, thangwi ya kukomerwa! Muimbireni mwakugaluza fala Mulungu nyimbo zakumkuza nazo. MBUYA Wakudzulu-dzulu athema kugopiwa; iye ndi mfumu wamkulu wakutonga dziko yonsene yapansi. Iye adatipasa mphamvu kuti tikunde anthu; iye adatichitisa kutonga madzinza. Iye ndiye adatisankhulira dziko inakhala ifeyi, dziko ikhanyadira pidzukulu pya Yakobo, akhafuna iye pyakwanga ule. Mulungu ambaenda kumpando wache wachifumu. Pambakhala kukhuwa thangwi ya kukomerwa, pontho kuliza ngoma pimbaenda MBUYA kudzulu. Imbani nyimbo zakukuza nazo Mulungu; imbani nyimbo zakukuza nazo mfumu wathu. Mulungu ndiye mfumu wa dziko yonsene yapansi; muimbireni masalimo akumkuza nawo! Mulungu ambakhala pampando wache wachifumu wakupambulika; iye ambatonga madzinza onsene. Mafumu a madzinza ambagumanyikana pabodzi na anthu a Mulungu wa Abrahamu. Nyamphamvu kupiringana anyankhondo onsene ndiye ene basi; iye ngwamkulu pyakwanga pene. MBUYA ngwamkulu, pontho athema kukuzwa pikulu pene mumzinda wa Mulungu athu, paphiri yache yakupambulika. Zioni, phiri ya Mulungu njakulapha pontho njakubalika; mzinda wa mfumu wamkulu umbadzesa kukomerwa dziko yonsene yapansi. Mulungu apionesa kuti ndiye nyakutchinjiriza mzinda, thangwi iye ene ambakhala mwenemo. Mafumu adagumanyikana pabodzi mbadza dzasosa phiri ya Zioni. Mbwenye pidaiona iwo, adadodoma; iwo adachita mantha mbathawa. Kweneko iwo adaphatwa na mantha mbava kupha, ninga mkazi wakufuna kubala, ninga mphepo yakubulukira kumabulukiro dzuwa imbaswa miyadiya mikulu-mikulu ya ku Tarisisi, imwe mudaavunga. Ife tava pinthu pyachita Mulungu, pontho chinchino tapiona mumzinda wa Mulungu wathu, MBUYA Wamphamvu zonsene; iye anakhazikisa mzindawo kwenda na kwenda. M'bwalo mwa Nyumbanu, Mulungu, timbanyerezera pyakwanga pya kutifuna kwanu kokhonda mala. Imwe mukukuzwa na anthu konsene kwene, pontho kuveka kwanu kwafalikira kumadolomero a dziko yapansi. Imwe mumbatonga mwachilungamo; mbasekere anthu a ku Zioni! Imwe mumbatonga mseru mwakulungama; mbamukhale kusekera m'mizinda ya Yuda! Anthu a Mulungu fambani kuzungulira Zioni kulengesa nsanja zache; yang'anani mafufu ache, pontho yang'anani mwadidi mipandache, towera mulonge kuna mfendu unango unadzawo kuti, “Mulungu weneyu ndi Mulungu wathu kwenda na kwenda; iye anatitsogolera ndzidzi onsene unadzawu.” Vani ipi, imwe anthu onsene! Veserani, imwe anthu a padziko yonsene yapansi, mkulu penu mwana, anyakutcherenga na anyakufuma ene. Manyerezero anga anakhala akuveka; ndinalonga mafala anzeru. Ndinaikha khutu kuna miyambi; ndinafuthula nthanthi pinaimba ine na nyakatangale wanga. Ine nkhabe gopa tayu pandzidzi wakugoswa ndingazungulirwa na anyamalwanga, na anthu akuipa ambanyindira mfuma yawo ale mbadungudza na kuinjipa kwa mfumawo. Munthu nkhabe kwanisa kupiombola yekha ene tayu; iye nkhabe kwanisa kupagali Mulungu konta ya moyo wache tayu, thangwi konta ya moyo wa munthu njikulu pyakwanga. Pikhafuna iye kukwanisa kupagali nee mbapidakwana tayu kuti iye aleke kufa, kuti akhale na moyo okhonda mala. Munthu onsene anakwanisa kuona kuti podi na anthu ene anzeru zawo ambafa basi, ninga mumbachitirambo anthu akupupwa na akudzedzeduka. Iwo ambasiyira pidzukulu pyawo mfuma zawo zonsene. Masiye awo ndiye misawo kwenda na kwenda; kweneko ambakhala ndzidzi onsene, podi kwene kuti iwo pakutoma akhali na mbuto yawo ene. Ukulu wa munthu nkhabe kwanisa kumpulumusa kuimfa tayu; iye anafa basi ninga nyama. Yang'anani pimbachitikira anthu ambapinyindira okha ene ale, kumala kwa anthu ambakwana nayo mfumawo nee funave pinangobi. Kumala kwa moyo wawo nkhwenda kudziko ya anyakufa ninga mabira, pontho imfa ndiye inafuna dzakhala makabuswawo. Anyakulungama anaatonga na machibese; manungo awo anavunda kudziko ya anyakufa kutali na misawo. Mbwenye Mulungu anandiombola; iye anandipulumusa kumphamvu za dziko ya anyakufa; iye anati andiendese kuna iye ene. Lekani ipirwa napyo munthu angafuma, ngakhala mfumache ikwenda mbikula pikulu pene; thangwi iye nkhabe dzakwata mfumache angafa tayu; iye nkhabe dzaenda na chinthu chibodzi chene kumasiye tayu. Podi munthu apisanzayise tani m'moyo wache, pontho kukuzwa thangwi pinthu pikumfambira mwadidi, iye anati afe basi ninga mudachitira makolo ache, kule kuna mdima okhonda mala. Ukulu wa munthu nkhabe kumpulumusa kuimfa tayu; iye anafa basi ninga nyama. Mulungu Wamphamvu zonsene, MBUYA, ambalonga; iye ambachemera dziko yonsene yapansi kubulukira kumabulukiro dzuwa kufikirana kumadokero dzuwa. Kubulukira ku Zioni, mzinda wadidi wakubalika, Mulungu ambaonesa cheza. Mulungu wathu akubwera, nee akudza mwakumatama tayu; moto wakuchita kunyeka uli patsogolo pache, chonzi chikulu chamzungulira. Iye ambachemera kudzulu na pansi ninga mboni kuti aone pinatonga iye mseru anthu ache. Iye ambalonga kuti, “Gumanyisani chifupi na ine anthu anga akukhulupirika, ale adachita na ine chiverano pakupereka nsembe.” Kudzulu kumbalonga kuti Mulungu ngwakulungama, kuti iye ene mwenechiro ndiye nyakutonga miseru. “Veserani kuno, anthu anga, pontho ndinati ndilonge; ndinati ndichite umboni wakupokanyisana na imwepo, Aisraele. Ine ndine Mulungu, Mulungu wanu. Ine nee ndikukusumululani tayu thangwi ya nsembe zanu, penu nsembe zanu zakupyerera zimbadza na imwe kuna ine ndzidzi onsene. Pontho ine nkhabe funa ng'ombe zimuna zakubulukira m'thanga mwanu, penu mbuzi zakubulukira pa mikumbi yanu tayu; nyama zonsene za mumsitu nsanga, pontho na ng'ombe zene za pamapiri pikwi-pikwi. Mbalame zonsene zam'tsanga nsanga, pontho na nyama zonsene zam'tsanga m'maphedi. “Mbandidakhala na njala, nee mbandidakupemphani kudya tayu, thangwi dziko yapansi na pyonsene pili mwenemo mphyanga. Kadi ine ndimbadya nyama ya ng'ombe imuna, penu kumwa chiropa cha mbuzi? Kupereka takhuta kukhale nsembe yanu kuna Mulungu, pontho perekani kuna Nyakudzulu-dzulu pyonsene pidadumbira imwe kuna iye pile. Ndichemereni nyatwa zingadza, ndinati ndikupulumuseni, pontho imwe munati mundikuze.” Mbwenye Mulungu adalonga kuna anyakudawika mbati, “Thangwi yache ninji mumbalalika mwambo wanga? Thangwi yache ninji mumbalonga pya chiverano changa? Imwe mumbakhonda kuti ndikulangeni; mumbakhonda matongero anga. Imwe mumbasanduka shamwali wa mbava yonsene inaona imwe ile, pontho mumbaphatizana na anyakuchita pyauputa. “Ndimwe akusasanyika kulonga pinthu pyakuipa; imwe nkhabe dembuka na kulonga pyakunama tayu. Imwe mumbasasanyika kusumira abale anu ene, pontho na kuasakira mathangwi. Imwe mwachita pinthu pyonsenepi, kwache sidalonge chinthu na chibodzi chene tayu, natenepo imwe mudanyerezera kuti ine ndikhali ninga imwe. Mbwenye lero ndikukusumululani, pontho kukuonesani pakwecha mseru wanu. “Nyerezerani ipi imwe anyakundiduwalira, gopesera ndinakuvungani, pontho nkhabe unango anakukupulumusani. Kupereka takhuta ndiye nsembe ikulu imbandilemedza; ndimomwene kuti ndinaapulumusa anyakundivera onsene.” Ndiverenimbo nsisi, Mulungu, thangwi ya kundifuna kwanu kokhonda mala. Thangwi ya nsisi zanu zikulu ndifudzireni umambalanga. Tsukani kubulusa pyakuipa pyanga pyonsene. Ndibulusireni pyakudawa pyanga kuti ndikhale wakuchena. Ndadziwa umambalanga; kudawa kwanga ndimbakunyerezera mumtima ndzidzi onsene. Ndakudawirani, ndadawira imwe ene basi. Ndachita pinthu pya kukuipirani. Ndimomwene mwathemadi kunditonga mseru. Ine ndakonwa chione. Ndidakwatirwa mimba, pontho kubalwa na mama m'pyakudawa. Mtima wakuona pontho pyakuonadi ndiye pimbafuna imwe; dzazani manyerezero anga na nzeru zanu. Bulusani pyakudawa pyanga tenepo ndinakhala wakuchena; nditsukeni, ine ndinachena kupiringana matalala. Nditawiriseni kuva fala ya kukomerwa na kusekera; podi kwene kuti mwandiswa na kundipeya, ndinati ndikomerwe pontho. Fungani maso anu kuna pyakudawa pyanga, pontho fudzani pyakuipa pyanga pyonsene. Ikhani mtima wangwiro muna ine, Mulungu, pontho ikhani mzimu wachinchino, wakukhazikika muna ine. Lekani kundibulusa pamaso panu; lekani kundibulusira Mzimu wanu Wakuchena. Ndipaseni pontho kukomerwa, kule kumbabulukira ku chipulumuso chanu; ndipaseni mtima wakufuna kukuverani. Tenepo ndinafunzisa anthu akudawa matongero anu, tenepo iwo anazungunukira kuna imwe. Ndipulumuseni kuna mseru wa kupha, Mulungu, Nyankhombo wanga, tenepo ndinalalika mwakukomerwa pya kulungama kwanu. Ndiphedzeni kulonga, Mbuya, tenepo ndinakukuzani. Imwe nkhabe funa nsembe tayu, podi ndingazipereka kwene nkhabe; imwe nkhabe komerwa na nsembe zakupyerera tayu. Mulungu, nsembe yanga ndi mzimu wakupichepesa; imwe nkhabe dzakhonda mtima wakupichepesa na wakuleka pyakudawa tayu. Mulungu komerani mtima mzinda wa Zioni na kuuphedza, mangani pontho mpanda wa Yerusalemu. Tenepo munakomerwa na nsembe yakuthema, pontho nsembe zathu zakupyerera; ng'ombe zimuna zinati ziperekwe paguwa yanu yansembe. Umbadungudziranji na kuipa kwakoku, iwe munthu wamphamvu? Kukhulupirika kwa Mulungu nkhokhonda mala. Imwe mumbanyerezera pinthu pyakuvunga anango, lulume yanu yakhala ninga mpeni walezi; kwanu nkhusasanya pyakunama basi. Pyakuipa mumbapifuna pyakwanga kupiringana kuchita pyadidi, pontho pyakunama kupiringana pyakuonadi. Iwe nyakunama! Pimbafuna iwe nkhukuwaza kwene anzako na mafalako. Natenepo Mulungu anakuvunga mwakumalisikiratu; anakugonkha kukubulusa m'nyumba mwako. Anakubulusa kudziko ya anthu amoyo. Anyakulungama anapiona penepi mbachita mantha, tenepo anakuseka mbalonga mbati, “Yang'anani, ngushu munthu akhakhonda Mulungu kuti akhale pakubisala pache ule. Iye akhanyindira kwene mfumache basi mbakula na mphamvu pakuvunga anzache ene.” Mbwenye ine ndakhala ninga muti waolivi wakumera m'Nyumba ya Mulungu. Ine ndimbanyindira kundifuna kwache kokhonda mala kwenda na kwenda. Ndzidzi onsene ndinapereka takhuta kuna imwe, thangwi ya pinthu pyachita imwe. Pamaso pa anthu anu ndinalalika kuti ndimwe wadidi. Mapupwe ambalonga mumtima mwawo kuti, “Kunja kuno nkhabeko Mulungu.” Onsene manyerezero awo amala vungika, pontho achita pinthu pyakuipa pyakugoswa; nkhabe na mbodzi ene ambachita pinthu pyakulungama tayu. Mulungu ambayang'ana pansi pana anthu kubulukira kudzulu kuti aone ngakhala pana munthu ene mbodzi wanzeru, munthu ene mbodzi wakusaka-saka Mulungu. Mbwenye onsene amala bauka kwenda pyawo m'tsanga; onsene ntchibodzi-bodzi ngakuipa. Nkhabe mbodzi ambachita pinthu pyakulungama, nee na mbodzi ene nkhabe. Mulungu akuvunza mbati, “Kadi iwo nkhabe dziwa tayu? Kadi onsene anaphata pyakuipawa nkhabe dziwa pinthu tayu? Iwo ambakhala na moyo thangwi ya kubera anthu anga, pontho iwo nkhabe pinthu na kupemphera kuna ine tayu.” Mbwenye iwo anati athuswe pikulu pene, podi chipo adzati khala tenepo thangwi Mulungu anati amwaze magogodo a anyakuchitira umalwa anthu ache. Mulungu aakhonda anthu enewa natenepo iwo anati akundwe monsene mwene. Ndimbapemphera pikulu pene kuti chipulumuso cha Israele chibulukire ku Zioni. Anthu a ku Israele anakomerwa pyakwanga, Mulungu anachitisa pontho pinthu pyawo kufamba mwadidi. Mulungu, ndipulumuseni na mphamvu zanu; ndichitiseni kukhala mtumbe na mphamvu zanu zikulu. Vani kupempha kwanga, Mulungu, vani mafalanga. Anyakudungudza akudza kuti andiphate; anyakukala mtima akuyesa-yesa kuti andiphe, anthu ache mbale ambakhonda tsalakana pya Mulungu. Mbwenye Mulungu ndiye nyakundiphedza. Mbuya ndiye nyakundiphata pamkono. Mulungu mbaphatise basa pyakuipa pyawo pyonthopyo kutchunyusa napyo anyamalawanga. Iye anati aavunge thangwi iye ngwakukhulupirika. Mwakukomerwa ndinati ndipereke nsembe kuna imwe, MBUYA; ndinati ndipereke takhuta thangwi ndimwe wadidi. Imwe mwandipulumusa panyatwa zanga zonsene. Ndaona anyamalwanga kuti akukundwa. Mulungu, ivani kupempha kwanga; lekani phopha makutu kuna kupemphera kwanga! Ndivenimbo ine mbamunditawire; ndamaliratu pano na pyakundisanyisa. Ndagoswerwa pyakwanga na kundithuswa kwa anyamalwa, ndapeyeka na kundipondedza kwa anyakundizonda. Iwo ambandidzesera nyatwa; iwo andizhangalira pontho akundizonda. Mtimanga ukusanyika pyakwanga, pontho kugoswa kwa imfa kwandigwera. Ndikutetemera na mantha, pontho ndakundwa na pyakugoswa. Ndikhapifuna pyakwanga kukhala na maphaphido ninga jiwa, tenepo mbidambulukira pyanga kutali kuti ndikagumaneko mbuto yakupuma, mbidambulukira kutali pyakwanga kakhala pyanga m'thando yatchetcha. Ine mbidachimbiza kusaka mbuto yakubisalapo, gopesera mphepo ikulu na chonzi. Mbuya, dzudzumisani pinaverana anyamalwanga! Ndaona nthonga na chimpiningu mumzinda; kuuzungulira mosiku na masikati; kuudzaza pontho na upandu. Konsene kwene kwavungika; njira zadzala na kunama, pontho kuponderezana. Mbadandiseka ndi nyamalwa, mbandidapirira. Anagayayi mbadakhala nyakundizonda, ine mbidambisalira. Mbwenye ndiwe mwanzanga, wakufamba naye, munthu ninga ine, pontho shamwalianga ponda-pondembo. Ife tikhachedza pabodzi, pontho tikhaenda tonsene kapembedza m'Nyumba ya Mulungu. Anyamalwanga mbafe ndzidzi wawo udzati kwana; aende amoyo kudziko ya anyakufa! Pyakuipa pili m'nyumba zawo na mumtima mwawo. Mbwenye ndimbachemera MBUYA Mulungu kuti andiphedze, iye anati andipulumuse. Machibese, masikati na mosiku kudungunya na kubulira kwanga pimbafika kuna iye; iye anati ave falanga. Iye anandibweza mwadidi kubulukira kunkhondo inamenyana ine na anyamalwanga azinjiwa. Mulungu, ule ambatonga kwenda na kwenda, anandiva mbaakunda; thangwi iwo adakhonda kusanduza makhaliro awo, pontho iwo hambamgopa tayu. Mwanzanga akhafamba na ine kale adasosa ashamwali ache; iye adaswa chiverano chache. Malongero ache ngakukoma ninga mkaka, kwache mumtima mwache muna nkhondo. Mafalache ngakufewa kupiringana mafuta, kwache akhala ninga talasada yakutwa. Nyatwa zako zonsene uzisiye m'manja mwa MBUYA, tenepo iye anakuphata pamkono. Iye nkhabe lekerera amuna akukhulupirika kuti akundwe tayu. Mbwenye imwe, Mulungu, munati muaendese anyachirope na anyakunamawa kudzenje yakuvungika mbidzati piringana kati ya moyo wawo. Mbwenye kulonga pya ine ndinati ndikunyindireni. Ndiverenimbo nsisi ine, Mulungu, thangwi anyamalwa andiphata; iwo akundiboneresa ndzidzi onsene. Nsiku yonsene anyakundipokanya ambandisosa; anamenyana na ine ngazinji. Ndingachita mantha, ndimbanyindira imwepo. Ndimbanyindira Mulungu, tenepo ine nkhabe dzachita mantha tayu; ndimbamkuza thangwi ya kudumbira kwache. Munthu enembo pyache anandichitanji? Anyamalwanga ambandidzesera nyatwa nsiku yonsene; iwo ambasaka-saka njira yakundikuwaza nayo. Iwo ambagumanyikana mbuto zakubisika kuyang'ana pyonsene pinachita ine, kudikhira kuti andiphe. Atchunyuseni Mulungu, thangwi ya pyakuipa pyawo; akundeni anthu enewa na kuzhangali kwanu. Imwe mukudziwa kusanyika kunachita ineku; imwe mwakoya misozi yanga m'dudu mwanu. Ayi m'bukhu mwanu pyalembwa tayu? Nsiku inakuchemerani ineyo, anyamalwanga anabwerera m'nduli. Ndikupidziwa kuti Mulungu ali kukhundu kwanga, Mulungu, ule ambakuza ine thangwi ya kudumbira kwache; MBUYA, ule ndimbamkuza thangwi ya kudumbira kudachita iye. Ndimbanyindira iye ene basi, tenepo ine nkhabe gopa tayu. Munthu enembo pyache anandichitanji? Mulungu, ndinapereka pidadumbira ine kuna imwe pile. Ndinapereka nsembe zanga kuonesa kupereka kwanga takhuta kuna imwe, thangwi mwandipulumusa kuimfa, pontho mudandichitisa kuti ndileke kugwegweduka. Natenepo ndimbafamba pamaso pa Mulungu, m'cheza chimbamwinikira iye anthu amoyo chile. Ndiverenimbo nsisi ine, Mulungu, ndiverenimbo nsisi, thangwi ndimbadza kuna imwe, pakubisala panga. Imwe mumbandibisa m'maphaphido anu kufikirana kumala kwa chonzi chakugoswa. Ndimbachemera Mulungu Wakudzulu-dzulu, Mulungu ule ambandipasa pyakusowa pyanga pyonsene. Iye anatawira kubulukira kudzulu mbandipulumusa; iye anakunda anyakundisanyisa. Mulungu anaonesa kundifuna kwache kokhonda mala na kukhulupirika kwache. Ndazungulirwa na anyamalwa, ale akhala ninga nkhalamu zakudya anthu. Mano awo akhala ninga madipa na matswimo; malulume awo akhala ninga matalasada akutwa. Onesani ukulu wanu kuthambo, Mulungu, pontho demelero yanu padziko yonsene yapansi. Anyamalwa atandika malitchera awo kuti andikhweshe; mtimanga wakundwa na kuva kupha. Iwo adakumba mulindi m'njira mwanga, kwache enechiro ache ene ndiye adagweramo. Mtimanga wakhazikika, Mulungu, mtimanga wakhazikika; ndinati ndikuimbireni, pontho kukukuzani! Galamuka moyo wanga! Lamukani, nyakatangale wanga na malimbanga! Ndinati ndilamuse dzuwa. Ndinati ndipereke takhuta kuna imwe, Mbuya, pakati pa madzinza. Ndinati ndikukuzeni pakati pa anthu onsene. Kundifuna kwanu kokhonda mala kwafika mpakana kudzulu; kukhulupirika kwanu kwaphata thambo. Mulungu onesani ukulu wanu kuthambo, pontho demelero yanu padziko yonsene yapansi. Ayi imwe atongi mumbatonga mwachilungamo? Ayi mumbatonga anthu mseru mwakukhonda yang'ana nkhope? Nkhabe! Imwe mumbasasanya kuchita pyakuipa, pontho pyaupandu m'dziko. Anyakuipa ambaenda mbadawa moyo wawo onsene; kwawo nkhunama kwene kutomera nsiku idabalwa iwo. Iwo ana nyongo yakupha ninga ya nyoka; iwo ambafunga makutu awo ninga chipiri chokhonda kuva, chile nee chimbava kuchemera kwa nyamatsenga, podi kwene achemere mwaluso tani. Iswani mano a m'kanwa mwawo, Mulungu, khutchani mano a nkhalamu zakugoswazi. Iwo mbamale pyawo ninga madzi akukuka; apondedzwe pyawo ninga maudzu a m'njira. Mbakhale pyawo ninga nkhono yakunyunguluka kusanduka mamina; mbakhale pyawo ninga mwana wakufera m'mimba okhonda kuona kunja. Iwo mbadzati kupidziwa tayu, ambagwandwa ninga maudzu; Mulungu na kuzhangali kwache kukulu anaatswaira kuambulusa uku ana moyo. Anyakulungama anakomerwa pyakwanga angaona anyakudawa akutchunyuswa kuabwezera; iwo angatsuka manyalo awo m'chiropa cha anyakudawa. Anthu analonga mbati, “Ndimomwene anyakulungama apaswadi mfupo wawo; kunja kunodi kuna Mulungu, ule ambatonga mseru dziko yapansi.” Mulungu wanga, ndipulumuseni m'manja mwa anyamalwanga; nditchinjirizeni kuna anyakufuna kundiphatawa! Ndipulumuseni m'manja mwa anthu akuipawa; ndipulumuseni gopesera anyachiropewa! Yang'anani! Iwo akundidikhirira kuti andiphe; anthu akukala mtima agumanyikana kufuna moyo wanga. Nee na thangwi yakuti ndachita umambala, penu pyakudawika tayu, penu ndapichimwana, MBUYA, iwo akuchimbiza kumbuto zawo kandibisalira. Lamukani dzandiphedza, mbamupione! MBUYA Mulungu Wamphamvu zonsene, imwe ndimwe Mulungu wa Israele! Lamukani muatchunyuse madzinza okhonda kukupembedzani; lekani kuvera nsisi anyakupandukira akuipawa! Iwo ambabwera pontho na mosiku, kukhumbza ninga anambwa uku akuzunga-zunga mumzinda. Vani kutikana na kundigoswa kwawo. Malulume awo akhala ninga matalasada m'kanwa mwawo, kwache iwo ambanyerezera kuti nkhabe munthu akuava. Mbwenye imwe, MBUYA, mumbaaseka; mumbaasedegula madzinza ambakhonda kukupembedzani ale. Ine ndimbanyindira imwe, Mulungu, mphamvu zanga; thangwi imwe ndimwe mpandanga wamphamvu. Mulungu wanga na kundifuna kwache kokhonda mala anati adze kuna ine; iye anati andionese kukundwa kwa anyamalwanga. Lekani kuapha, Mulungu, gopesera anthu anga anaduwalira. Abalaliseni na mphamvu zanu, pontho muakunde, Mbuya, chakugedera nacho matswimo changa. Kudawa kuli pamilomo yawo; mafalawo onsene ngakudawika; mbakwesheke na kudungudza kumbachita iwoko! Thangwi ambatemberera na kunama kwene, avungeni mwakuzhangali; avungeni kuti aleke onekave. Tenepo munthu onsene anapidziwa kuti Mulungu ambatonga m'dziko ya Israele, pontho kuti kutonga kwache kwafika kumadolomero a padziko yonsene yapansi. Anyamalwanga ambabwera pontho na mosiku, kukhumbza ninga anambwa ambazunga-zunga mumzinda, ninga anambwa ambafamba-famba kusaka kudya mbakhumbza angakhonda kukugumana kwakukwana. Mbwenye ine ndinati ndiimbe pya mphamvu zanu; machibese onsene ndinati ndiimbe mwakugaluza fala pya kundifuna kwanu kokhonda mala. Imwe ndimwe mpandanga wamphamvu ndzidzi onsene; ndimwe pakubisala panga pandzidzi wa nyatwa. Ndinati ndikukuzeni imwe, mphamvu zanga. Pakubisala panga ndi Mulungu, Mulungu ambandifuna na kundifuna kokhonda mala ule. Mulungu mwatikhonda, mwativunga pontho mwatizhangalira, mbwenye chinchino bwererani dzatipasa pontho mphamvu. Imwe mwaitekenya dziko, pontho mwaing'amba; sasanyani minyanjacheyo, thangwi ikudidimuka. Anthu anu mwaaonesa nyatwa zikulu; tikudzedzereka khala ninga taledzera. Mbwenye mwaacheuza anyakukugopani, towera athawe kuvungikako. Tipulumuseni na mphamvu zanu zikulu; vani kupemphera kwathu, towera anthu anafuna imwe apulumuke. Kubulukira kumbuto yache yakuchena Mulungu alonga mbati, “thangwi ya kukunda kwanga ndinagawa Shekemu, pontho ndinagawa phedi ya Sukoti kuna anthu anga. Gileadi na Manase ene nganga; Eferemu ndiye chipewu changa chachisimbi, pontho Yuda ndiye ndodo yanga yachifumu. Mbwenye ndinaphatisa basa Moabu ninga bitchu kutsuka manyalo anga, pontho ndinaponya nkhwaira zanga pana Edomu kuonesa kuti ndaakunda; ndinakhuwa mwakukomerwa kuti ndakunda Afilisti.” Mbani anandipitisa mumzinda wakutchingwa na mpanda? Mbani anandiphata nsenji kwenda ku Edomu? Ayi Mulungu mwatikhonda? Kadi imwe nkhabe kwenda pabodzi na anyankhondo athu tayu? Tiphedzenimbo kumenyana na anyamalwathu; chiphedzo cha munthu nkhabe basabi. Mbwenye Mulungu angakhala kukhundu kwathu tinati tipikwanise; iye anakunda anyamalwathu. Ivani kulira kwanga, Mulungu; ivani kupempha kwanga. Kubulukira kumadolomero a dziko ndimbakuchemerani na mtima wakusanyika. Ndiendeseni kumbuto yakupata, thangwi imwe ndimwe pakubisala panga, imwe ndimwe nsanja yamphamvu kuna anyakundizonda. Ndilekeni ndikhale pyanga m'mbuto yanu yakuchena nsiku zonsene za moyo wanga; ndilekeni ndibisale pansi pa maphaphido anu. Imwe mwava pidadumbira ine pile, Mulungu, pontho mwandipasambo pinthu pinafuna dzatambira anyakukulemedzani ale. Thimizirani pyaka pizinji kuna moyo wa mfumu; mtawiriseni kukhala mifendu na mifendu! Mulungu, iye mbatonge pamaso panu kwenda na kwenda; mtchinjirizeni na kumfuna kwanu kokhonda mala pontho na kukhulupirika kwanu. Natenepo ndzidzi onsene ndinaimba nyimbo zakukukuzani nazo, mbandichita nsiku na nsiku pidadumbira ine kuna imwe pile. Ndimbadikhira mwakupirira kuti Mulungu andipulumuse; ndimbanyindira iye ene basi. Ndiye ene pakubisala panga, pontho chipulumuso changa; ndiye mpandanga wamphamvu, tenepo ine nkhabe dzatekenyeka tayu. Monsenene munamenya nyakusowa pyache mphamvu ninga mpanda wakudidimuka, pontho wakupendama kufikirana lini? Chinafuna imwe kwene nkhumbulusa pampando wache wachilemedzo; imwe mumbakomerwa nako kunamaku. Imwe mumbalonga mafala akutsanzayisa, kwache mumtima mwanu mumbamtemberera. Ndimbadikhira mwakupirira Mulungu ene basi; ndimbaikha chidikhiro changa pana iye. Ndiye ene basi pakubisala panga, pontho chipulumuso changa; iye ndi mpandanga wamphamvu, tenepo ine nkhabe dzatekenyeka tayu. Chipulumuso na chilemedzo changa chagona pana Mulungu; iye ndiye nyakunditchinjiriza wamphamvu; iye ndiye pakubisala panga. Nyindirani Mulungu ndzidzi onsene, imwe anthu anga. Mpangeni nyatwa zanu zonsene, thangwi iye ndiye pakubisala pathu. Anthu onsene akhala ninga muya; mkulu penu mwana onsene ntchibodzi-bodzi nkhabe basabi. Apimeni onsene, munaona kuti iwo nkhabe lemera tayu; iwo ngakululupa ninga muya. Lekani nyindira kuzunguza; lekani nyerezera kuti munagumana pinthu na umbava; podi kwene mfumanu iinjipe tani, lekani kuinyindira. Ndamva Mulungu kazinji kene akulonga kuti iye ndi mwenechiro mphamvu, pontho kuti kutifuna kwache nkhokhonda mala. Imwe ene, Mbuya, ndiye mumbafupa munthu onsene malingana na mabasache. Mulungu, imwe ndimwe Mulungu wanga; ine ndakutchuwani. Mtimanga onsene ukukhumba imwepo; ninga dziko yakuuma, yakuguga, pontho yakusowa madzi, moyo wanga una nyota na imwe. Nditawiriseni kuti ndikuoneni m'mbuto yakuchena; nditawiriseni kuti ndione mphamvu na demelero yanu. Kundifuna kwanu kokhonda mala nkhwakufunika kupiringana moyo, natenepo mulomo wanga unakukuzani. Ndzidzi unakhala ine na moyo ndinati ndipereke takhuta kuna imwe; ndinakwiza manjanga kuna imwe kupemphera. Moyo wanga unadya phwando mbukhuta, mbandiimba nyimbo zakukomerwa kukuza nazo imwepo. Pinagona ine patalimba, ndimbakukumbukani basi; mosiku onsene ndimbanyerezera pya imwe, thangwi ndzidzi onsene ndimwe mumbandiphedza. M'maphaphido anu ine ndimbaimba nyimbo zakukomerwa. Moyo wanga umbakakamira pana imwe, tenepo na dzanjanu mumbandiphata pamkono. Ale ambayesa-yesa pyakundipha anati atchithe pansi pa mataka pakuzwika. Iwo anaphiwa pankhondo, pontho manungo awo anasanduka kudya kwa matika. Na thangwi yakuti Mulungu adamchitisa kukunda, mfumu anakomerwa. Ale ambadumbira na dzina ya Mulungu anamkuza, mbwenye mulomo wa anyakunama unaphophwa. Ndili panyatwa, Mulungu, ivani kupempha kwangaku! Ndikuchita mantha thangwi ya anyamalwanga, pulumusani moyo wanga! Nditchinjirizeni kuna pinaverana anyakudawika, kuna kusokosa kwa mwinji wa anyakuipawa. Iwo ambanozwa lulume yawo ninga talasada, mbaponya mafalawo ninga matswimo akupha. Iwo ambaponya matswimo akupha kubulukira pa mbuto yakubisika pana anyakukhonda dawa mbaalasa mwakututumusa pontho mwakusowa mantha. Iwo ambavunga anthu adidi mwakukala mtima. Ambakakamira kuchita pyakuipa pyaverana iwopyo! Iwo ambaverana mbuto zakuteyeramo misamphawo; iwo ambalonga kuti, “Nkhabe munthu anakwanisa kuiona tayu.” Iwo ambaverana kuchita pinthu pyakuipa mbalonga mbati, “Tasasanya mwadidi manyerezero athuwa.” Mtima na manyerezero a munthu ngakuchenjera. Mbwenye Mulungu ambaponya matswimo ache pana iwo, tenepo kabodzi kene iwo ambakhala na pironda. Iye anati aavunge thangwi ya malongero awo; anyaakuona onsene anakupusa msolo. Onsene anachita mantha; iwo ananyerezera pinthu pyachita Mulungu na kulonga pya mabasache. Anthu akulungama onsene anakomerwa, thangwi ya pinthu pyachita MBUYA. Iwo anabisala muna iye; anthu akulungama onsene anamkuza. Mulungu, mphyadidi kuti ife tikukuzeni mu Zioni, na kuchita pidadumbira ife kuna imwe pile, thangwi mumbava kupemphera kwathu. Anthu onsene konsene kwene anabwera kuna imwe, kutongwa mseru thangwi ya pyakudawa pyawo. Kudawika kwathu kwatikunda, kwache imwe mumbalekerera umambalathu. Ngakutsanzaya anthu adasankhula imwe ale, ale adadza na imwe kuti akhale pambuto yanu yakuchena. Ife tinakwana napyo pinthu pyadidi pya m'Nyumba mwanu, mtsanzayiso wa Nyumbanu yakupambulika. Mumbatitawira na mabasa akudodomesa kutipulumusa nawo, Imwe Mulungu, Nyankhombo wathu. Anthu onsene a padziko yapansi na a bara zakutali ambanyindira imwe. Mumbaikha phiri pambuto yache na mphamvu zanu kuonesadi mphamvu zanu zikulu. Imwe mumbamatamisa kutitima kwa bara na kukapira kwa mabimbi. Imwe mumbamatamisa pimpiningu pya anthu. Dziko yonsene yapansi inachita mantha thangwi ya pinthu pikulu pyachita imwe. Mabasanu adzesa mkhuwo wakukomerwa kubulukira nkhomo na nkhomo ya dziko yapansi. Mumbaonesa kutsalakana kwanu dziko pakuvumbisa mvula; mumbaichitisa kukhala na mataka akubalisa pinthu. Mumbadzaza mikulo na madzi; mumbapasa dziko yapansi umera. Imwe mumbachita tenepa: mumbavumbisa mvula pana minda yakutipulwa mbamuitotesa na madzi; mumbafewesa mataka na mafazi mbamuchitisa mbewu zing'ono-zing'ono kukula. Udidi wanu umbatipasa pyakuvuna pizinji! Konsene kunaenda imwe kuna pizinji. Mpovu wamala dzala na pifuyo; m'khundu-khundu mwa mapiri munakukomerwa pyakwanga. Mbuto zakudyesera pifuyo yamala bisika na mabira; maphedi adzala na tirigu. Pyonsene pikukhuwa na kuimba mwakukomerwa. Kuzani Mulungu na mkhuwo wakukomerwa, imwe anthu monsene a padziko yapansi! Imbirani demelero ya dzinache; mulemedzeni na kumkuza. Longani kuna Mulungu kuti, “Pinthu pimbachita imwe mphyakudodomesa pyakwanga! Mphamvu zanu nsikulu pyakwanga mwakuti anyamalwanu ambalamba na mantha pamaso panu. Onsene padziko yapansi ambakupembedzani; ambaimba nyimbo zakukukuzani nazo, ambaimba nyimbo zakukuza nazo dzinanu.” Bwerani muone pyachita Mulungu; mabasache akudodomesa pakati pa anthu. Iye ambasanduza bara kukhala mtunda; makolo athu adawambuka mkulo na miyendo. Kweneko tidakomerwa pikulu thangwi ya pidachita iye. Iye ambatonga kwenda na kwenda na mphamvu zache, pontho maso ache ambaikha pana madzinza; nkhabe tawirisa kuti anyakupandukira ampandukire tayu. Mkuzeni Mulungu wathu, imwe madzinza onsene; kukuza kwanu kuveke. Iye atikoya na moyo, pontho hadatawirise kuti ife titherezike tayu. Mulungu, imwe mwatiyesa; mwatichenesa ninga mumbacheneserwa siliva na moto mule. Imwe mudatileka kuti tikweshwe mumsampha, pontho mudatithukulisa mitolo yakulemera kumsana kwathu. Mudatawirisa anyamalwathu kutipondedza; ife tidagwanda na pamoto na m'madzi akukuka, mbwenye imwe mudatidzesa kumbuto yakupata. Ndinati ndidze na nsembe zakupyerera ku Nyumba yanu; ndinachita kuna imwe pinthu pidadumbira ine pile. Ndinati ndikupaseni pinthu pidadumbira ine kuti ndinakupasani pikhali ine panyatwa. Ndinapereka bira kuti aotchiwe paguwa yansembe; ndinapereka nsembe ya ng'ombe zimuna na mbuzi, tenepo utsi wache unakwira kwenda kudzulu. Bwererani muve, monsenene anyakugopa Mulungu, tenepo ndinati ndikupangeni pyandichitira iye. Ndidamulirira kuti andiphedze; ndidamkuza na nyimbo. Mbandidabisa pyakudawa mumtima mwangamu, Mbuya nee mbadandivabi. Mbwenye Mulungu andivadi; iye ava kupempha kwanga. Mbakuzwe Mulungu, thangwi iye hadakhonde kupemphera kwanga tayu, penu kubweza kundifuna kwache kokhonda mala kule. Mulungu tiverenimbo nsisi ife mbamutitsanzayise; tiyang'aneni mwakutikomera mtima, towera manyerezero anu adziwike padziko yonsene yapansi; towera madzinza onsene adziwe chipulumuso chanu. Anthu mbakukuzeni imwe, Mulungu; anthu onsene mbakukuzeni! Madzinza onsene mbasekere na kuimba nyimbo thangwi ya kukomerwa, thangwi mumbatonga mseru anthu na chilungamo mbaatsogolera madzinza onsene padziko yapansi. Anthu mbakukuzeni imwe, Mulungu: anthu onsene mbakukuzeni! Dziko yabulusa pyakuvuna pyache; Mulungu, Mulungu wathu, atitsanzayisa. Mulungu atitsanzayisa; anthu onsene kumadolomero a dziko yapansi mbamulemedze. Mulungu ambalamuka mbabalalisa anyamalwache. Anyakumzonda adathawa thangwi ya kukundwa. Iye ambaathamangisa ninga mumbachitira utsi kumbuluka na mphepo; ninga mumbanyungulukira upula pamoto, anthu akuipambo ambavungika chibodzi-bodzi pamaso pa Mulungu. Mbwenye anyakulungama akusekera na kukomerwa pamaso pache; iwo akusekera na kukhuwa thangwi ya kukomerwa. Muimbire Mulungu, muimbireni nyimbo zakukuza dzinache; msasanyireni njira, nyakukwira pamakole. Dzinache ndi MBUYA, komerwani pamaso pache! Mulungu, ambakhala m'Nyumbache yakuchena ule, ambayang'anira ana akusowa babawo na mawo, pontho ambatchinjiriza amamfelwa. Iye ambapereka banja kuna anyakuisowa; iye ambatsogolera anyaperezo kumbuto yaufulu, mbwenye anyakupandukira anakhala kumbuto yakusowa madzi. Mulungu, ndzidzi udatsogolera imwe anthu anu, pikhafamba imwe pamulikiti kugwanda na m'thando yatchetcha, dziko yapansi idatekenyeka, pontho thambo idakhuthulira pansi mvula, thangwi ya kudza kwa Mulungu wa phiri ya Sinai, kudza kwa Mulungu wa Israele. Imwe mudachitisa kuti mvula izinji ivumbe; dziko yanu yakuguga mudachitisa kukhala pontho yakubalisa pinthu; anthu anu adasasanya mbuto zawo zakukhala kweneko; na udidi wanu imwe mudapereka kuna atcherengi pyakusowa pyawo. Mbuya adapereka utongi, tenepo akazi azinji adathukula mphangwazo mbati, “Mafumu na anyankhondo awo akuthawa!” Akazi kumusa adagawana pidapokosera iwo pankhondo: maphaphido a jiwa akukukutizwa na siliva na manthengache akukukutizwa na golidi chadi-chadi, ndzidzi ukhagona imwe m'mathanga. Pidabalalisa Nyamphamvu zonsene mafumu paphiri ya Zalimoni, iye adavumbisapo matalala. Bashani ndi phiri yamphamvu pyakwanga, phiri yakukhala na pimapiri pizinji pyakusongoka padzulu pachepo. Watani iwe, phiri yakukhala na pimapiri pizinji pyakusongoka, unayang'ana mwakuipirwa phiri idasankhula Mulungu kuti iye akhalepo ile? MBUYA anati akhalepo kwenda na kwenda. Na pingolo pyache pyankhondo pikwi-pikwi Mbuya ambadza kumbuto yache yakuchena kubulukira kuphiri ya Sinai. Iye adakwira padzululetu, mbakwata anyaperezo azinji kwenda nawo pabodzi pamulikiti; iye ambatambira mitukwa kubulukira kuna anthu podi na kuna anyakupandukirana ene. MBUYA Mulungu anakhala kweneko. Mbakuzwe Mbuya, thangwi ya kutithukulira nyatwa zathu nsiku na nsiku; iye ndi Mulungu, Nyankhombo wathu. Mulungu wathu ndi Mulungu wakupulumusa; iye ndi MBUYA wakutipulumusa kuimfa ule. Mulungu anati aswedi misolo ya anyamalwache, anyakudawa, ale ambatumbama na tsisi yawo yakulapha. Mbuya akulonga kuti, “Ndinati ndibwere nawo pontho anyamalwanu kubulukira ku Bashani; ndinati ndidze nawo pontho kubulukira kubara yakuzwika, towera dzinyalo yako aivike m'chiropa chawo, pontho kuti anambwako anyangutembo munafunira iwo.” Mulungu, anthu onsene aona kufamba kwanu kuonesa kukunda, iwo aona mulikiti wa Mulungu, mfumu wanga, kupita m'mbuto yache yakuchena. Anyakuimba na mulomo ali patsogolo, anyakuimba na pyakuimbira ali m'nduli; pakati pachepo pana atsikana akuimba pisekese. “Mkuzeni Mulungu pamgumano wa anthu ache; mkuzeni MBUYA imwe pidzukulu pyonsene pya Yakobo!” Atome kudza ndi Benjemani, dzinza ing'onoletu; kubuluka penepo akadamu a Yuda na gulu yawo; kubuluka enewo abwere mbakadamu a Zebuloni na Nafitali. Onesani mphamvu zanu, Mulungu; mphamvu zaphatisa imwe basa m'mbuto mwathu kubulukira m'Nyumbanu mu Yerusalemu, kule kumbadza mafumu na mitukwawo kukupasani. Mulongereni Iguputo, nyama yam'tsanga yakukhala m'miteteyi; alongereni madzinza, mkumbi wa mvuu zimuna na anawo ene ale, kufikirana iwo onsene alambe na kupereka silivawo. Abalaliseni madzinza ambafuna kuchita nkhondo ndzidzi onsene ale. Aimiriri a dziko anabwera kubulukira ku Iguputo; Anthu a ku Kushi anakwiza manjawo kupemphera kuna Mulungu. Muimbireni nyimbo Mulungu, imwe maufumu a dziko yapansi; imbani nyimbo zakukuza nazo Mbuya, kuna ule ambakwira kuthambo, thambo yakale na kale, ule ambalonga na kudima kukulu. Lalikani mphamvu za Mulungu; ukulu wache uli pana Israele, mphamvu zache zili kuthambo. Imwe Mulungu ndimwe wakugopeka m'mbuto yanu yakuchena. Mulungu wa Israele ambapasa anthu ache mphamvu mbaawangisa mtima. Mbakuzwe Mulungu. Ndipulumuseni, Mulungu, thangwi madzi afika m'khosi mwanga; ndikulilima m'matope akuzwika wakusowa panango pakuponda. Ndabira m'madzi akuzwika, pontho madzi makulu andibiza. Ndatopa na kulira kwanga kuti mundiphedze, pontho kukhosi kwanga kwaumiratu kakata. M'maso mwanga muli bii kudikhira imwe Mulungu wanga. Anyakundizonda okhonda thangwi ngazinji ene kupiringana tsisi ya mumsolo mwanga. Anyamalwa akundilongera pyakunama; iwo ngamphamvu, pontho anafuna kundipha. Iwo adandichitisa kubwezera pinthu pyakuti nee ndidaba tayu. Pyakudawa pyanga, Mulungu, nee mphyakubisika pamaso panu nkhabe; imwe mukudziwa kupupwa kwanga konsene. Lekani tawirisa kuti ndichitise manyadzo anyakunyindirani, Mbuya, MBUYA Mulungu Wamphamvu zonsene! Lekani kunditawirisa kuti ndichitise manyadzo anyakupembedzani, Mulungu wa Israele! Ine ndatikanwa thangwi ya kutumikira imwepo mwakuti pano ndina manyadzo pyakwanga. Ndakhala ninga mlendo kuna abale anga, ninga mlendo kuna banjanga. Phinganga pana Nyumbanu ikugaka ninga moto muna ine; kutikanwa kumbatikanwa imwe kumbagwera ine pano. Ndimbapichepesa ndekha ene pakupimana kudya, pontho anthu ambanditikana; ndimbavala masakha kulira, kwache iwo ambandiseka. Iwo ambandilonga angafamba na njirazi, pontho anyakuledzera ambapeka nyimbo zakulonga pya ine. Kulonga pya ine, ndinapemphera kuna imwe, MBUYA; nditawireni, Mulungu, pandzidzi unasankhula imwe. Nditawireni thangwi ya kundifuna kwanu kokhonda mala, thangwi imwe mudadumbira kundipulumusa. Ndipulumuseni gopesera ndinalilima m'matope; ndipulumuseni kuna anyamalwanga, ndipulumuseni kuna madzi akuzwika. Lekani tawirisa madzi makulu kudza pana ine; lekani tawirisa kuti ndibire kwakuzwika, penu kulilima m'masiye. Nditawireni MBUYA, thangwi ya udidi wanu na kundifuna kwanu kokhonda mala; na kuva kwanu nyambaloku, zungunukirani kuna ine! Lekani kupibisa mwekha ene kuna nyabasanu; ndili panyatwa zikulu, chimbizani kunditawira! Bwerani kuna ine mbamundiombole; ndipulumuseni m'manja mwa anyamalwanga. Imwe mukupidziwa kutikanwa kunachitwa ine, kuchitiswa manyadzo na kululupiswa kunachitwa ine; imwe mukuona anyamalwanga onsene. Kutikanwaku kukundipha mtima, pontho ndataya mtima. Ndikhadikhira kuti unango anandiverambo nsisi, mbwenye nkhabe na mbodzi ene wakundithondoza tayu. Pikhali ine na njala, iwo adandipasa kudya kwakupha; pikhali ine na nyota, iwo adandipasa vinyu wakushasha. Maphwando awo avungike nawo; maphwando awo akupambulikawo mbagwe nawo. Achitiseni kukhala maboli-boli! Achitiseni misanawo kukotama kwenda na kwenda! Akhuthulireni kuzhangali kwanu, pontho moto wa ukali wanu uagwere. Misasa inakhala iwo mbaisanduke madembe; paleke sala munthu na mbodzi ene wamoyo m'makumbi mwawo tayu. Iwo ambaboneresa anthu adatchunyusa imwe ale; iwo ambalonga pya nyatwa za anthu adakuwaza imwe ale. Ikhani konta pyakudawa pyawo m'mabukhu mwanu; lekani tawirisa kuti iwo akwatepo khundu muchipulumuso chanu. Mbafudziwe madzinawo m'bukhu ya moyo; aleke lembwave pabodzi na anthu akulungama. Mbwenye ine ndikuva kupha, pontho ndikusanyika; nditchinjirizeni, Mulungu, pontho ndipulumuseni! Ndinati ndikuze Mulungu na nyimbo; ndinati ndilalike ukulu wache pakupereka takhuta kuna iye. Penepo pinamkomera MBUYA pyakwanga kupiringana kupereka ng'ombe kuna iye, kupiringana kupereka nsembe ya ng'ombe na njondo zache zene. Anyakusanyiswa angaona penepi anasekera; anyakusaka-saka Mulungu anawangiswa mtima. MBUYA ambaava anyakusowa pinthu, pontho iye nkhabe duwalira anthu ache m'perezo tayu. Kuzani Mulungu, imwe kudzulu na dziko yapansi, bara na pyonsene pyakulengwa pili mwenemo. Iye anapulumusa Yerusalemu na kumanga pontho maluwani a Yuda. Anthu ache anakhala kweneko mbatambira dziko kukhala yawo; pidzukulu pya anyabasache ndiye pinatambira dzikoyo, pontho ale ambamfuna anakhala kweneko. Mulungu, ndipulumuseni! MBUYA ndiphedzeni chinchino pano! Anyakuyesa-yesa kufuna pyakundipha mbakundwe, pontho mbazunguzike monsene mwene. Anyakukomerwa thangwi ya kuona kwanga nyatwa, mbabwerere m'nduli, pontho mbachite manyadzo. Anthu ambalonga kuna ine mbati, “Hedewu, hedewu!” Mbanyale pontho mbalulupiswe. Onsene anyakudza kuna imwe mbasekere na kukomerwa. Onsene anyakupereka takhuta kuna imwe thangwi ya kuapulumusa kwanu, ndzidzi onsene mbalonge mbati, “Mulungu ngwamkulu pyakwanga!” Ine nkhabe mphamvu, pontho ndine nyakutcherenga; chimbizani kudza kuna ine, Mulungu. Imwe ndimwe nyankhombo wanga; MBUYA, chimbizani dzandiphedza! Muna imwe MBUYA ndimbabisalamo; lekani tawirisa na pang'ono pene kuti ndichitiswe manyadzo! Na thangwi yakuti imwe ndimwe wakulungama ndiphedzeni, pontho mundipulumuse; ndivenimbo ine na kundipulumusa! Khalani phanzwi yanga kuti ndithawirepo, pontho mpanda wakunditchinjiriza; imwe ndimwe pakubisala panga, pontho mpandanga wamphamvu. Mulungu wanga, ndipulumuseni m'manja mwa anyakudawika, m'manja mwa anthu akukala mtima, pontho akuipa. MBUYA Mulungu, ine ndimbaikha chidikhiro changa pana imwe; ine ndakunyindirani kutomera uwananga. Moyo wanga onsene ndanyindira imwe; mwanditchinjiriza kutomera nsiku idabalwa ine. Ndzidzi onsene ndinakuza Mulungu. Moyo wanga ndi upangizi kuna anthu azinji, thangwi imwe ndimwe mpandanga. Nsiku yonsene yamumphu ndimbakuza imwe, pontho ndimbalalika pya demelero yanu. Lekani kundikhonda lero kuti ndakalamba; lekani kundisiya ndekha thangwi mphamvu zanga zamala. Anyamalwanga anafuna kundipha; iwo ambalonga na kuverana pyakuipa kuchitira ine. Iwo ambalonga kuti, “Mulungu amsiya yekha; tendeni timthamangise kuti timphate; nkhabe munthu na mbodzi ene wakumpulumusa tayu.” Lekani khala kutali na ine, Mulungu; Mulungu wanga, chimbizani kuti mundiphedze! Anyakundisosa mbakundwe, pontho avungwe. Anyakufuna pyakundikuwaza mbachite manyadzo, pontho alulupiswe. Ndzidzi onsene ine ndinaikha chidikhiro changa pana imwe; ndinathimiza kukukuzani pikulu pene. Mulomo wanga unati ulonge pya kulungama kwanu, pontho chipulumuso chanu nsiku yamumphu, podi kwene kuti ntchikulu kupiringana kuvesa kwanga. Ndinakuza mphamvu zanu imwe MBUYA Mulungu; ndinati ndilalike udidi wanu ene basi. Imwe, Mulungu, mwandifunzisa kutomera uwananga, pontho ndikuthimiza basi kulonga pya mabasanu akudodomesa. Lero podi ndakalamba, pontho mumsolo mwanga muna imvi, lekani kundisiya ndekha, Mulungu! Khalani na ine pabodzi pinalalika ine pya mphamvu zanu zikuluzi kuna mifendu yonsene inadzayo. Kulungama kwanu, Mulungu, kwafika kudzulu. Imwe mwaphata basa ikulu; nkhabeve unango ninga imwe. Imwe mwatumiza kubonera na nyatwa zikulu pana ine, mbwenye imwe munabwezera moyo wanga kubulukira pansi pa mataka akuzwika; imwe munandilamusa kundibwezako. Munandichitisa kukhala wamkulu kupiringana kale; munandithondoza pontho. Ndinati ndikukuzeni na nyakatangale; ndinakuza kukhulupirika kwanu, Mulungu wanga. Na nyakatangaleyo ndinakuimbirani nyimbo, imwe Nyakuchena wa Israele. Ndinakhuwa thangwi ya kukomerwa pinakuimbirani ine; na moyo wanga onsene ndinati ndiimbe thangwi mwandiombola. Nsiku yamumphu ndinalonga pya kulungama kwanu, thangwi anyakufuna kundikuwaza akundwa, pontho achitiswa manyadzo. Mulungu, mfunziseni mfumu kutonga mseru mwakulungama; gawanani naye chilungamo chanu, towera atonge anthu anu mwachilungamo, pontho na kutonga anyakusanyiswa mwakulungama. Pinthu pya dziko mbapifambe mwadidi; mbipione chilungamo pakati pawo. Mfumu mbaatonge atcherengi mwakuakomera; mbaphedze anyakusowa pinthu, pontho mbakunde anyakuapondereza. Anthu anu ambakupembedzani ndzidzi onsene ninga mumbakhalira dzuwa na mwezi kumwinikira kuna mifendu na mifendu. Mfumu mbakhale ninga mvula kuminda, ninga mafazi akugwera padziko. Ndzidzi unakhala iye na moyowu chilungamo mbichikhale konsene kwene, pontho kuafambira mwadidi kwa pinthu kukhala ninga mumbachitira mwezi kupereka cheza ndzidzi onsene. Ufumu wache unafika kutomera bara mpakana kubara, kubulukira kumkulo wa Yufurate mpakana kumadolomero a dziko. Madzinza a m'thando yatchetcha analamba pamaso pache; anyamalwache anabwira fumbi. Mafumu a ku Tarisisi na a pantchuwa anapereka mitukwa kuna iye; mafumu a ku Sheba na Seba anabwera na pyakupereka pyawo kuna iye. Mafumu onsene analamba pamaso pache; madzinza onsene anamtumikira. Iye ambapulumusa anyakutcherenga anamchemerawo, pontho na anyakusanyiswa akusowa anyakuaphedza. Iye ambava nsisi na anyakusowa mphamvu na atcherengi; iye ambapulumusa moyo wa anyakusowa kuti aleke kufa. Iye ambaapulumusa kuna kuponderezwa na upandu; chiropa chawo ntchakufunika pyakwanga kuna iye. Dondowe Mfumu! Iye mbapaswe golidi wa kudziko ya Sheba; mbapemphererwe ndzidzi onsene; mtsanzayiso wa Mulungu mbukhale pana iye ndzidzi onsene. M'dziko monsene mbamukhale mapira; mapiri onsene mbadzale na mbewu, zakubala pyakwanga, ninga za ku Lebanoni. Mizinda mbidzale na anthu ninga minda yakudzala na maudzu. Dzina ya mfumu mbileke duwalikave; kuveka kwache mbakukhale kwenda na kwenda ninga mumbakhalira dzuwa. Madzinza onsene mbamkuze, mbapemphe Mulungu kuti aatsanzayise ninga mwatsanzayisira iye mfumu. Mkuzeni MBUYA Mulungu wa Israele! Iye ene basi ambachita pinthu pyakudodomesapi. Kuzani dzinache yademeleroyo kwenda na kwenda! Demelero yache mbidzale dziko yonsene yapansi. Ameni! Ameni! Kweneku nkhumala kwa kupemphera kwa Davite, mwana wa Yese. Ndimomwene Mulungu ngwadidi kuna anthu a ku Israele, kuna ale ana mtima wakuchena. Mbwenye kulonga pya ine manyalo anga akhali chifupi kutherezika; ndikhali chifupi kulimbuka, thangwi ine ndikhachita bivu na anthu akudungudza, pidaona ine kuti anthu akudawika pinthu pyawo pikuafambira mwadidi. Iwo nkhabe ona nyatwa; iwo ngamphamvu pontho ngakuwanga. Iwo nkhabe ona nyatwa ninga mumbachitira anthu anango; iwo nkhabe sanyika ninga mumbasanyikira anango tayu. Natenepo kudungudza kwawo kwakhala ninga mkufu, pontho kuzunguza kwawo ninga mkhanjo; mumtima mwawo mumbabuluka pyakuipa, pontho manyerezero awo ambakhala kaliki-liki kusasanya pyakudawika. Iwo ambaseka anthu anango mbaalongera pinthu pyakuipa; iwo ngakudungudza, pontho ambasasanya njira zakupondereza nazo anango. Iwo ambalonga pyakuipa kuna Mulungu wa kudzulu, pontho ngakutapira m'kanwa konsene kunaenda iwo padziko yonsene yapansi, towera anthu ene a Mulungu azungunukire kuna iwo, mbakhuta na mafala onsene analonga iwo. Iwo ambalonga kuti, “Mulungu nkhabe dzapidziwa tayu; Nyakudzulu-dzuluyo nkhabe udziwisi tayu.” Mwenemo ndiye mumbakhalira anyakudawika. Ndzidzi onsene yawo ndi tsenzo pontho kupifumisa okha ene. Kadi ntchinthu chakusowa basa kuti ine ndapikoya ndekha ene wangwiro, okhonda chita chinthu chakudawika? Mulungu mwandichitisa kusanyika nsiku yamumphuyi; machibese onsene mwanditchunyusa. Mbandidalonga pinthu ninga penepi, mbandidakhala nyakunama kuna anthu anu. Ndidayesa-yesa kuti ndivese penepi, mbwenye kuna ine chikhali chinthu chakunensa pyakwanga kufikirana ndidenda kumbuto yanu yakuchena. Penepo ndidavesesa pile pinafuna dzachitikira anyakudawika. Imwe munaaikha pambuto yamitherezi pyakwanga mbamuachitisa kugwera kumbuto yakuvungika! Iwo anavungwa kabodzi kene; iwo anamaliratu na pyakugoswa. Iwo akhala ninga ndoto, zile zimbabalalika kunja kungaecha; imwe mungalamuka mwekha ene, Mbuya, iwo hambaonekavebi. Pikhandipha mtimanga na kusanyika m'moyo mwanga, ndidapupwiratu ninga nyama; ine sidakuvesesani tayu. Kwache ndzidzi onsene ndimbakhala chifupi na imwe, tenepo imwe mumbandiphata pamkono. Imwe mumbanditsogolera na uphungu wanu, tenepo pakumalisira pache munanditambira na chilemedzo. China ine m'dzulumo ninji pontho? Nkhabe, mbwenye imwe ene. Podi ine ndina imwe, chinafuna ine ninji pontho padziko yapansi? Manyerezero anga na manungo anga anakwanisa kusowa mphamvu, mbwenye Mulungu ndiye mphamvu zanga; iye ndi pyonsene pyakusowa pyanga. Anyakukhala kutali na imwe, anati avungike; imwe munavunga anyakukhonda khulupirika kuna imwe ale. Mbwenye kulonga pya ine mphyadididi kwene kukhala chifupi na Mulungu, kuti ndibisale muna MBUYA Mulungu, pontho kulalika pyonsene pyachita iye. Mwatikhonderanji tenepa, Mulungu? Ayi imwe munazhangalira anthu anu kwenda na kwenda? Kumbukani anthu adasankhula imwe kale ene kukhala anu ene; ale adaombola imwe pa ubitchu kuti akhale dzinza yanu ene. Kumbukani phiri ya Zioni kudakhala imwe pakutoma kule. Famba-fambani pamadembewa; anyamalwathu amala sakaza pyonsene m'mbuto yanu yakuchena. Anyamalwanu akhuwa pikulu kumbuto ikhagumanikirana imwe na ife; iwo amanika mabanderawo kweneko kuonesa kukunda. Iwo akhaoneka ninga anyakusaka nkhuni akutema miti na mbadzo zawo. Iwo adapandula-pandula pyakusema-sema pyonsene na mbadzo zawo pontho nyundo. Iwo adavunga mbuto yanu yakuchena mbaipisa; iwo adaswipisa mbuto ikhapembedzwa imwe ile. Iwo akhafuna ativunge tonsene kuti tonsene timaliretu; mbuto yonsene yakupembedzera Mulungu monsene adaipisa. Pidzindikiro pyanu pyakudodomesa pyonsene pyaenda; nkhabe mprofeti na mbodzi ene asala tayu, pontho nkhabe munthu na mbodzi ene akudziwa kuti penepi pinamala lini tayu. Mulungu, anyamalwathu analeka lini kutiseka? Ayi anatikana dzinanu kwenda na kwenda? Mwatani mwakhonda kutiphedza? Mwatani munabalira manja kunduli? Mbwenye imwe, Mulungu, ndimwe mfumu wathu kubulukira pakutomaletu; kazinji kene imwe mwatipulumusa. Na mphamvu zanu zonsene mudagawa bara mbamuswa misolo ya anyangume; mudapondedza msolo wa nyangume Leviatani mbamupereka manungo ache kuna nyama za m'thando yatchetcha kuti aadye. Imwe mudasasanya mphuno za madzi na mikulo ene; mudapwesa mikulo yokhonda kupwa. Mudalenga mosiku na masikati; mudaikha dzuwa na mwezi mbuto zawo; mudaikha madolomero a dziko yapansi; mudasasanya mainja na malimwe. Kwache kumbukani, MBUYA, kuti anyamalwanu akukusekani; anthu akupupwa alulupisa dzinanu. Lekani siya anthu anu akusowa chiphedzo m'manja mwa anyamalwawo akukala mtima; lekani duwalira anthu anu ambabonera ale! Kumbukani chiverano chidachita imwe na ife. Mbuto zonsene zamdima zadzala na upandu. Lekani tawirisa kuti anyakuponderezwa achitiswe manyadzo; lekani anyakutcherenga na anyakusowa kuti akukuzeni. Lamukani mwekha ene Mulungu kuti mutchinjirize mseru wanu! Kumbukani kuti mapupwe ambakusekani nsiku yamumphu. Lekani duwalira kukhuwa kwakuzhangali kwa anyamalwanu, kusokosa kukulu kwa anyakukuzondani. Timbapereka takhuta kuna imwe, Mulungu, timbapereka takhuta kuna imwe! Timbalalika pya ukulu wanu, pontho kulonga pya pinthu pyakudodomesa pyachita imwe. Mulungu akulonga kuti, “Ndaikha ndzidzi wakutonga miseru, pontho ndinatonga mwakulungama. Podi kwene kuti pinthu pyonsene pyamoyo pidalenga ine pitetemere, pontho dziko yapansi itekenyeke ine ndine wakuwangisa maziko ache. Ndimbaapanga anthu akuipa kuti aleke kutumbama; aleke famba na nthuku phaa! Ndimbaapanga kuti aleke kudungudza kunachita iwoko; aleke famba khosi gonesee!” Kutonga mseru nkhabe bulukira kumabulukiro penu kumadokero dzuwa, kumpoto, penu kumwera tayu. Mulungu ndiye ambatonga miseru, pontho ambachitisa anango kukonwa pamaso pache, anangombo mbaayesa okhonda dawa. MBUYA ambaphatira khomitcho m'manja mwache, yakudzala na vinyu wakuwawa wa kuzhangali kwache. Iye ambamkhuthulira pansi, tenepo anthu akudawika onsene ambamwa; iwo ambamwa mwakumalisikiratu. Mbwenye kulonga pya ine ine nkhabe dzaleka kulonga pya Mulungu wa Yakobo, penu kuimba nyimbo zakumkuza nazo. Iye anakhutcha mano anyakudawika, mbwenye mphamvu za anyakulungama zinathimizirika. Mulungu ngwakudziwika m'nthemba ya Yudea; dzinache njakulemedzwa m'dziko ya Israele. Iye ana Nyumba mumzinda wa Yerusalemu; iye ambakhala pa Phiri ya Zioni. Penepo iye adatchola matswimo a anyamalwa, pyakugedera matswimo pyawo na matalasadawo, ande, pida pyawo pyankhondo pyonsene. Mulungu, imwe ndimwe wakudemelera! Imwe ndimwe wakugopeka, ndzidzi umbabwerera imwe kubulukira kumapiri, kudakunda imwe anyakukuzondani kule. Anyankhondo awo akuwanga mtima atapatwa na pyonsene pikhali na iwo, tenepo chinchino akugonera mkono; mphamvu zawo na luso yawo, pyonsene pikhali pyakusowa basa. Mulungu wa Yakobo, pidaathuswa imwe, akavalo na anyakuafambisawo ene adafa. Mbwenye imwe mumbagopwa na anthu onsene. Imwe mungazhangali nkhabe na mbodzi ene anakwanisa kuimira pamaso panu tayu. Imwe mudachitisa kuti kutonga kwanu mseru kudziwike kubulukira kudzulu, tenepo dziko yapansi idachita mantha mbimatama, ndzidzi udalamuka imwe kutonga anthu mseru, kupulumusa anyakusanyika onsene padziko yapansi. Kuzhangalira kwanu anthu kumbakudzeserani chilemedzo; anyakupulumuka kuna ukali wanu anakupembedzani. Perekani kuna MBUYA Mulungu wanu pidadumbira imwe kuna iye pile; idzani kuna iye na mitukwa, imwe madzinza onsene achifupi. Mulungu ambachitisa kuti anthu amgope; iye ambachepesa ana mafumu achimuna akudungudza, pontho ambathuswa mafumu akulu-akulu. Ndimbalira mwakukalala kuna Mulungu; ndimbakalala na kulira, tenepo iye ambandiva. Pandzidzi wa nyatwa ndimbapemphera kuna Mbuya; mosiku onsene ndimbakwiza manjanga m'dzulu kupemphera, kwache nkhabe kwanisa kugumana chithondozo tayu. Ndinganyerezera pya Mulungu, ndimbabulira mumtima; ndinganyerezera pyakwanga, ndimbataya mtima. Iye ambandikhalisa m'maso mosiku onsene; ndaswipa mtima pyakwanga mwakuti ine nkhabe kwanisa longa. Ndimbanyerezera pya nsiku zagwandazo, pontho ndimbakumbuka pyaka pyakale. Mosiku wamumphu ndimbanyerezera pikulu; ndimbanyerezera pyakwanga mbandipivunza ndekha ene kuti: “Ayi Mbuya ndzidzi onsene anandikhonda? Ayi iye hanakomerwave nafe pontho tayu? Ayi iye aleka kutifuna kokhonda mala? Ayi pinthu pidadumbira iye nkhabe dzapichitave tayu? Ayi Mulungu aduwalira kukhala wansisi? Ayi kuzhangali kwapita m'mbuto mwa kuva kwache nyambalo?” Tenepo ndidalonga kuti, “Chinthu chimbandipha maka ntchakuti, mkono wa Nyakudzulu-dzulu nkhabeve mphamvu tayu.” Ndinakumbuka mabasanu akulu, MBUYA; ndinakumbuka pyakudodomesa pidachita imwe m'ndulimu. Ndinanyerezera pinthu pyonsene pyachita imwe; ndinanyerezera pyakwanga pya mabasanu onsene amphamvu. Pyonsene pimbachita imwe, Mulungu, mphyakuchena. Nkhabe mulungu wamkulu ninga Mulungu wathu tayu. Imwe ndimwe Mulungu wakuchita pyakudodomesa; imwe mudaonesa mphamvu zanu pakati pa madzinza. Na mphamvu zanu mudaombola anthu anu, pidzukulu pya Yakobo, pontho pya Yosefe pile. Ndzidzi udakuonani madzi, Mulungu, ndzidzi udakuonani madzi, madziwo adachita mantha; kuzwika kwa bara kudatetemera na mantha. Makole adavumbisa mvula; chiphaliwali chidalira kuthambo, pontho njazi idachetuma khundu zonsene. Kulira kwa chiphaliwali kudaveka m'chivumbulu, pontho kuchetuma kwa njazi kudaonesa cheza padziko yapansi; dziko yapansi idatetemera mbitekenyeka. Imwe mudagwanda na pamabimbi; mudawambuka nyanza yakuzwika, kwache mphondero yanu hudakwanise kuoneka tayu. Imwe mudatsogolera anthu anu ninga mumbachitira makabuswa kudzera muna Mose na Aroni. Veserani, anthu anga, chifunziso changa, pontho ikhani makutu kuna pinalonga inepi. Ine ndinati ndilonge m'misangani mbandilonga pinthu pyakubisika pidachitika m'ndulimu, pinthu pyava ife na kupidziwa, pinthu pidatipanga makolo athu. Ife nkhabe dzabisira anathu tayu; tinapanga mfendu unadzawo pya mphamvu za MBUYA na mabasache akulu, pontho na pinthu pyakudodomesa pyachita iye. Iye adapereka matongero kuna anthu a Israele, pontho matongero kuna pidzukulu pya Yakobo. Iye adapanga makolo athu kufunzisa anawo matongero ache, towera mfendu ikhafuna kudzayo idziwe matongerowo, pontho kuti iwo apangembo anawo. Na njira yeneyi iwo ananyindirambo Mulungu mbakhonda duwalira pinthu pyachita iye, mbwenye ndzidzi onsene kuvera matongero ache. Iwo nkhabe dzakhala ninga makolo awo tayu, anthu akupandukira, pontho okhonda vera, ale chinyindiro chawo pana Mulungu chikhali chakukhonda khazikika, pontho ale adachimwana kukhala akukhulupirika kuna iye. Anthu a dzinza ya Eferemu adamenya nkhondo na mauta, pontho matswimo, tenepo adathawa pansiku idamenywa nkhondo. Iwo hadakoye chiverano chawo na Mulungu tayu; iwo adakhonda kuvera mwambo wache. Iwo adaduwalira pikhadachita iye, pyakudodomesa pikhadamuona iwo akuchita. Ndzidzi ukhachita Mulungu pyakudodomesa m'nthemba ya Zoani m'dziko ya Iguputo, makolo awo akhayang'ana. Iye adagawa nyanza mbaawambusa napo; iye adachitisa madzi kuimira ninga mafufu. Na masikati iye adaatsogolera na makole, pontho mosiku wamumphu iye adaatsogolera na cheza cha moto. Iye adadidimula miyala m'thando yatchetcha mbaapasa madzi kubulukira pansi pakuzwika. Iye adachitisa mikhwawa kubulukira m'mwala mbachitisa madzi kukuka ninga mikulo. Mbwenye iwo adathimiza kudawira Mulungu, pontho m'thando yatchetcha iwo adapandukira Nyakudzulu-dzulu. Iwo adayesa Mulungu chadala pakupempha pyakudya pikhafuna iwo. Iwo adalonga mwakupokanyisana na Mulungu mbati, “Kadi Mulungu anakwanisa kupereka kudya m'thando yatchetcha? Mphyakuona kuti iye adamenya pamwala, madzi mbabuluka m'mwalamo na kukuka. Kadi iye anakwanisa pontho kutipasa mikate mbaapasa pontho anthu ache nyama?” Natenepo pidapiva MBUYA, adazhangali napyo; iye adapisa anthu na moto, pontho ukali wache pana iwo udakula, thangwi iwo hadakhulupire Mulungu tayu, pontho iwo hadakhulupire tayu kuti iye anaapulumusa. Mbwenye iye adalonga kuna thambo ya m'dzulu mbatonga kuti misuwo yache ifunguke; iye adaapasa mana kuti adye; phoso yakubulukira kudzulu ile. Tenepo iwo adadya kudya kwa angelo, pontho Mulungu adaapasa pyonsene pikhafuna iwo. Iye adachitisa pontho mphepo yambalu kudza, pontho na mphamvu zache iye adavundula mphepo yamwera, pontho kuna anthu ache iye adagwisa nyama ninga fumbi, mbalame zakuinjipa ninga tchetcha pagombe; izo zidagwa pakati pa msasa kuzungulira makumbi. Tenepo anthu adadya mbakhuta; Mulungu adaapasa pikhafuna iwo, kwache usawo mbudzati mala, podi kwene kuti nyama zikhali m'kanwa mwawo, Mulungu adaazhangalira mbapha anthu awo amphamvu, aphale akufunika a Israele. Iwo adathimiza kudawa pyawo, nee kuona penepi tayu; iwo hadanyindire tayu na kuona pyakudodomesa penepi. Natenepo iye adamalisa nsiku zawo ninga kuimira kwa kupuma, pontho miyoyo yawo na pyakugoswa. Ndzidzi onsene ukhapha iye anango a iwo, anango akusalawo akhazungunukira kuna iye; iwo akhatchunyuka mbapemphera na mtima onsene. Iwo adakumbuka kuti Mulungu akhali Phanzwi yawo, kuti Mulungu Wakudzulu-dzulu akhali Dombo wawo. Mbwenye pyonsene pikhalonga iwo pikhali pyakutapira; nee chibodzi chidalonga iwo chikhali chakuona tayu. Mitimawo hikhali yakuona tayu kuna iye; iwo hakhali akukhulupirika tayu kuna chiverano chawo na iye. Mbwenye Mulungu akhava nsisi na anthu ache. Iye adalekerera pyakudawa pyawo; kazinji kene iye akhauphata mtimache mbakhonda kunyanyula ukali wache onsene. Iye adakumbuka kuti iwo akhali anthu ambafa ale, ninga mphepo, ile imbadza mbimala. Kazinji kene iwo adampandukira m'thando yatchetcha; kazinji kene iwo adamtsukwalisa m'thando mule! Ndzidzi uzinji iwo adamuyesa Mulungu mbavesa kupha Mulungu Wakuchena wa Israele. Iwo adaduwalira mphamvu zache zikulu, pontho nsiku idaaombola iye m'manja mwa anyamalwawo mbachita mabasache amphamvu na pyakudodomesa paphedi ya Zoani m'dziko ya Iguputo. Iye adasanduza mikulo kukhala chiropa, tenepo anthu a ku Iguputo adasowa madzi akumwa. Iye adatumiza ntchentche zizinji pakati pawo, zile zidaaonesa nyatwa, pontho anyanchidwe, ale adaipisa dziko yawo. Iye adagwisa mabobo kuti adye mbewu zawo; nyadzombe kuvunga mindawo. Iye adapha mindawo yamfesa na matalala, pontho miti yawo yamkuyu na kutonthola. Iye adapha ng'ombe zawo na matalala, pontho mikumbi yawo ya mabira na njazi. Iye adachitisa kuona nyatwa zikulu pakuakhuthulira kuzhangali na ukali wache wakugoswa, pile pidadza ninga angelo ankhondo akudzesa imfa. Iye hadabweze ukali wache tayu, penu kukhonda vunga miyoyo yawo, mbwenye adaapha na muliri. Iye adapha ana achimuna autombo a m'mabanja onsene a anthu a mu Iguputo; ana autombo a ale akhakhala makumbi a Hamu. Iye adatsogolera anthu ache ninga makabuswa mbaayang'anira m'thando yatchetcha monsene. Iye adaatsogolera mwadidi, tenepo iwo hadachite mantha tayu; mbwenye nyanza idadza mbibizika anyamalwawo. Iye adaadzesa kudziko yache yakuchena; dziko ya mapiri idakunda iye ene na mphamvu zache. Iye adathamangisa enechiro ache pikhaenda anthu ache; mbagawa dziko yawo pakati pa madzinza a Israele, mbapereka midzi yawoyo kuna anthu ache. Mbwenye iwo adapandukira Mulungu Wakudzulu-dzulu mbamuyesa. Iwo hadavere matongero ache tayu; ninga makolo awo, iwo akhali akupandukira, pontho okhonda khulupirika; okhonda nyindirika ninga uta wa pitchenkho. Iwo adamzhangalisa na mbuto zawo zakupembedzerapo milungu, pontho adamzhangalisa pyakwanga na kupembedza kwawo mifanikizo. Mulungu adazhangali pidaona iye penepi, tenepo iye adapasiratu anthu ache nkhodolo. Iye adakhonda Chikhumbi chache pambuto ya Shilo, Chikhumbi chidakhazikisa iye pakati pa anthu chile. Iye adatawirisa anyamalwathu kupokosera Bokosi ya Chiverano, chinthu chakuonesa mphamvu na demelero yache. Iye adazhangalira anthu ache ene mbatawirisa kuti aphiwe na anyamalwawo. Aphale adaphiwa na moto, tenepo atsikana adasowa anyakuasemba. Anyansembe adafa na matalasada, tenepo amamfelwawo hadatawiriswe kusintili tayu. Pakumalisira pache Mbuya adalamuka khala ninga akhali m'chitulo; iye akhali ninga munthu wamphamvu wakudzipirwa na vinyu. Iye adathamangisa anyamalwache kuabweza, na kuachitisa manyadzo okhonda mala. Mbwenye iye adakhonda pidzukulu pya Yosefe; iye hadasankhule dzinza ya Eferemu tayu. M'mbuto mwache iye adasankhula dzinza ya Yuda na Phiri ya Zioni, phiri ya pamtima pache. Penepo adasasanyapo mbuto yache yakuchena ninga musache wa kudzulu; iye adaichitisa kukhala yakukhazikika ninga dziko yapansi kwenda na kwenda. Iye adasankhula Davite nyabasache; iye adamkwata mumpovu, kukhadyesa iye mkumbi wa pifuyo pyache mbamuikha kukhala mfumu wa Israele, makabuswa wa anthu a Mulungu. Davite adaayang'anira na mtima onsene mbaatsogolera mwanzeru. Mulungu, madzinza achita nkhondo na dziko yanu yakuchena; iwo aswipisa Nyumbanu yakuchena mbasiya madembe mzinda wa Yerusalemu. Iwo asiya mitembo ya anthu anu kuti idyiwe na mbalame, mitembo ya anyabasanu kuti idyiwe na nyama zam'tsanga. Iwo adachuchisa ninga madzi chiropa cha anthu anu; chiropa kukukambo ninga madzi mu Yerusalemu monsene, pontho nee mbodzi adasala kuti afikhire anyakufawo tayu. Madzinza akuzungulira ale adatikana; iwo adatiseka mbatiselusa. MBUYA, kani munafuna pyakutizhangalira kwenda na kwenda? Kani ukali wanu ukuthimiza ninga moto? Zhangalirani madzinza, ale ambakhonda kukupembedzani, anthu ale ambakhonda kupemphera kuna imwe. Thangwi iwo apha anthu anu; iwo achitisa dziko yanu kukhala madembe. Lekani kutitchunyusa thangwi ya kudawa kudachita makolo athu. Tiverenimbo nsisi ife chinchino; ife tataya chidikhiro chathu chonsene. Tiphedzenimbo, Mulungu, Nyankhombo wathu, tipulumuseni pontho mutilekerere pyakudawa pyathu, thangwi ya kudzesa demelero kuna dzinanu. Pyakhala tani kuti madzinza ale ativunze kuti: “Mulungu wanu ali kupi?” Mbatikuoneni mukutchunyusa madzinza thangwi ya kuchuchisa chiropa cha anyabasanu. Veserani kubulira kunachita anyaperezoku, tenepo asudzuleni pa nyatwa zawo na mphamvu zanu zikulu anyakutongwa kuphiwa ale. Mbuya, pagalini madzinza anango kanomwe kuabwezera, thangwi ya kukutikanani konsene kwachita iwoku. Tenepo ife, anthu anu mabira a pamkumbi panu, tinapereka takhuta kuna imwe kwenda na kwenda mbatikukuzani mifendu yonsene inadzayo. Tiveserenimbo ife, Makabuswa wa Israele; tivenimbo ife, imwe ule mumbatsogolera mkumbi wanu. Ule mumbakhala pampando wanu wachifumu padzulu pa pyakulengwa pyakukhala na maphaphido, pidziwiseni mwekha ene kuna madzinza a Eferemu, Benjemani na Manase. Tioneseni mphamvu zanu; idzani mutipulumuse! Tibwezereni kuna imwe, Mulungu! Tioneseni nsisi zanu, tenepo ife tinapulumuka! Kufikirana lini, MBUYA Mulungu Wamphamvu zonsene, munazhangalira kupemphera kwa anthu anu? Imwe mwaadzesera kutsukwala kuti akudye, pontho khomitcho ikulu yakudzala na misozi kuti aimwe. Imwe mudatawirisa madzinza akuzungulira kuti achite nkhondo thangwi ya dziko yathu; anyamalwathu ambatitikana. Tibwezereni kuna imwe, Mulungu Wamphamvu zonsene! Tioneseni nsisi zanu, tenepo ife tinapulumuka! Imwe mudadza na mtawi wamfesa kubulukira kudziko ya Iguputo; imwe mudabulusa madzinza anango mbamubzala mtawi wamfesa m'dziko mwawamo. Imwe mudausasanyira mbuto kuti iwo umere; mitsitsi yache idapita pansi mwakuzwika, pontho udavata m'dziko yonsene. Udapasa mthunzi mapiri onsene; nthambi zache zidaphimbira miti yakujintcha ya mikungudza. Nthambi zache zidatanthawira ku Bara ya Mediterania, pontho mpakana kumkulo wa Yufurate. Mwatani mudagwisa mipanda yakuzungulira mtawi wamfesawo? Chinchino munthu wakugwanda pyache na penepo anakwanisa kuba mfesazo: nkhumba zam'tsanga zimbazipondedza, pontho nyama zam'tsanga zimbazidya. Zungunukirani kuna ife, Mulungu Wamphamvu zonsene! Tiyang'aneni pansi pano kubulukira kudzuluko; idzani mutipulumuse! Idzani mupulumuse mtawi wamfesa udabzala imwe ule, mtawi wamfesa ung'ono udachitisa imwe kuti ukule na mphamvu ule. Anyamalwathu aupisa moto pontho autema-tema; azhangalireni, pontho muavunge! Koyani, pontho tchinjirizani anthu asankhula imwe ale, dzinza idachitisa imwe kukhala yamphamvu ile. Ife nkhabe dzabauka pontho kubuluka kuna imwe tayu; tikoyeni na moyo, tenepo ife tinakulemedzani. Tibwezereni kuna imwe, MBUYA Mulungu Wamphamvu zonsene. Tioneseni nsisi, tenepo ife tinapulumuka. Khuwani na kukomerwa kuna Mulungu nyakutitchinjirizathu; muimbireni Mulungu wa Yakobo nyimbo zakumkuza nazo! Tchemulani nyimbo mbamuimbe pisekese; imbani nyimbo zakukoma na anyakatangale, pontho malimba. Lizani ngoma ya paphwando, ndzidzi wakubalwa kwa mwezi, pontho ndzidzi una iwo wamumphu. Wenewu ndi mwambo m'dziko ya Israele, wakuchita kutongwa na Mulungu wa Yakobo. Iye adaukhazikisa pakati pa anthu a Israele ndzidzi udasosa iye dziko ya Iguputo. Ndikuva fala yokhonda dziwika kulonga kuti, “Ine ndidakunundula nyatwa zakunduli kwanu; ine ndidachitisa kuti mutule mitolo ya njerwa ikhathukula imwe. Ndzidzi ukhali imwe panyatwa, mudandichemera, inembo ndidakupulumusani. Ine ndidakutawirani kubulukira m'chonzi mukhabisala ine mule. Ine ndidakuyesani pamphuno za madzi za Meriba. Veserani, anthu anga, kukucheuzani kunachita ine; Israele, ine ndikupifunadi kuti iwe mbudandivesera! Pakati panu paleke khala milungu yachilendo, penu kupembedza milungu yakubulukira kwinango tayu. Ine ndine MBUYA Mulungu wako, adakubulusa m'dziko ya Iguputo ule. Fungula mulomo wako, inembo ndinakudyesa. “Mbwenye anthu anga hadafune kundivesera tayu; Israele hadafune pyakundivera tayu. Tenepo ndaaleka kuti akhale pyawo akuuma mtima, pontho achite pyawo pinthu pyonsene pikhafuna iwo. “Ndikhapifunadi kwene kuti anthu anga mbadandivesera; ndikhapifunadi kwene kuti iwo mbadandivera. Ine mbandidakunda kabodzi kene anyamalwawo mbandikunda anyakuazonda onsene. Anyakundizonda mbadabunyala na mantha pamaso panga; kutchunyuswa kwawo mbakudakhala kwenda na kwenda. Mbwenye ine mbandidakudyesani na tirigu wadidi mbandikukhutisani na uchi wakubulukira m'mwala.” Mulungu aimira pathando ya miseru kudzulu; pakati pa milungu kuitonga mseru kuti: “Imwe mwathema kuleka kutonga mseru mwakusowa chilungamo; imwe mwathema kuleka kuikhira kunduli anyakudawika! Tchinjirizani ufulu wa anyakusowa mphamvu, pontho ana masiye; tongani mseru mwachilungamo anyakutcherenga, pontho anthu akuponderezwa. Apulumuseni anyakusowa mphamvu na atcherengi, aomboleni m'manja mwa anyakudawika. “Anthumwe kukhonda dziwa kweneku nkhwanji? Mwapupwa tani tenepa? Imwe mwamala ipa monsene mwene, pontho chilungamo m'dziko yapansi chamalamo. Ine ndidalonga kuti, ‘Imwe ndimwe milungu, monsenene ndimwe ana a Nyakudzulu-dzulu.’ Mbwenye imwe munati mufe ninga mumbafera anthu ene pyawo; moyo wanu unamala ninga pimbachitika kuna mfumu.” Idzani, Mulungu, mutonge anthu a padziko yapansi; madzinza onsene nganu. Mulungu, lekani khala mulomo phoo; lekani matama kwene, Mulungu, okhonda longa na chinthu chene! Yang'anani! Anyamalwanu akuchita chimpiningu, pontho anthu ambakuzondani ale akupandukira. Iwo akusasanya njira zachibiso-biso kusosa nazo anthu anu; iwo ambaverana kuchita pyakuipa pana anthu ambatchinjiriza imwe ale. Iwo akulonga kuti, “Tendeni tivunge madzinzawo, towera Israele aduwalike kwenda na kwenda.” Iwo atawirizana papinthu pinafuna iwo chita, pontho aphatizana kukhala abodzi kuti amenye nkhondo namwe; anthu a ku Edomu pontho na Aishimaele; anthu a ku Moabu pontho na Ahagiri, anthu a ku Gebali, Amoni, na Amaleki, pontho a ku Filisti na Turo. Na Asiria enembo aphatizana nawo kusasanya gulu ibodzi yamphamvu yankhondo kupandukira pidzukulu pya Loti. Chitani kuna iwo ninga pidachita imwe Amidiani, pontho kuna Sisera na Yabini pamkulo wa Kishoni. Imwe mudaakunda pa Endori, pontho mitembo yawo idavunda pyayo pamtunda. Chitani kuna akadamu awo ninga pidachita imwe kuna Orebu na Zeebu; kundani atongi awo onsene ninga mudachita imwe kuna Zeba na Zalimuna, ule adalonga mbati, “Tinapokosera dziko yonsene yampovu ya Mulungu kukhala yathu.” Abalaliseni ninga fumbi, Mulungu, ninga goche yakumbuluka na mphepo. Ninga moto wakupisa msitu, ninga malulume a moto akupisa mapiri, athamangiseni na chonzi chanu, pontho muathuswe na mphepo yanu yakugoswa. Achitiseni kuti akhale na nkhope zakutota, kufikirana iwo atome kusaka-saka imwe, MBUYA. Mbakundwe, pontho agope kwenda na kwenda; iwo mbafe na kululupiswa kukulu. Iwo mbadziwe kuti imwe ene mwekha ndimwe MBUYA, Nyakudzulu-dzulu, mtongi wa dziko yonsene yapansi. Nyumbanu ndimbaifuna pyakwanga, MBUYA Wamphamvu zonsene! Ndikupifunadi kuti ndikhale mwenemo! Ndatchuwa kukhala m'Nyumba ya MBUYA. Na manungo anga onsene ndimbaimba na kukomerwa kuna Mulungu wamoyo. Podi na ntchenga zene zamanga chisa, pontho anyanzeze ana misawo; iwo ambakoya anawo chifupi na maguwanu ansembe, MBUYA Wamphamvu zonsene, mfumu wanga, pontho Mulungu wanga. Ngakutsanzaya anthu ale ambakhala m'Nyumba mwanu, ale ndzidzi onsene ambaimba nyimbo zakukuza nazo ukulu wanu. Ngakutsanzaya anthu ale mphamvu zawo zimbabulukira kuna imwe, ale asasanyika kwenda paulendo kapembedza pa Phiri ya Zioni. Ndzidzi unagwanda iwo na paphedi yakuuma ya Baka, phediyo imbasanduka mbuto ya mphuno za madzi, pontho mvula ya phumphuli imbaidzaza na mathawale. Iwo ambathimiza kukhala na mphamvu ndzidzi unaenda iwo; iwo anati aone Mulungu wa milungu pa Phiri ya Zioni. Ivani kupemphera kwanga, MBUYA Mulungu Wamphamvu zonsene. Ndivesereni, Mulungu wa Yakobo! Mulungu tsanzayisani mfumu wakutitchinjiriza, mfumu asankhula imwe ule. Nsiku ibodzi kukhala m'Nyumba mwanu mphyadidi pyakwanga kusiyana na kukhala nsiku chikwi chibodzi kunango kwene; ine mbidakomerwa kukhala nyakulondali msuwo wa mpanda wa Nyumba ya Mulungu wanga, kusiyana na kukhala m'misa ya anthu akuipa. MBUYA Mulungu ndi mfumu wakutitchinjiriza pontho wakudemelera, wakutitsanzayisa na wakukoma mtima pontho chilemedzo. Iye nkhabe khondera chinthu chadidi tayu kuna ale ambachita pinthu pyakulungama. MBUYA Wamphamvu zonsene, ngakutsanzaya anthu ambakunyindirani ale. MBUYA, imwe mwavera nsisi dziko yanu; imwe mwachitisa pinthu pya Israele kuti pifambe pontho mwadidi. Imwe mwalekerera pyakudawa pya anthu anu, pontho mwafudza pyakudawika pikhadachita iwo pile. Imwe mudaleka kuazhangalira mbamuleka kuonesa ukali wanu wakugoswa. Tibwezereni kuna imwe, Mulungu, Nyankhombo wathu, pontho lekani kukhonda komerwa nafe kukhachita imwe kule! Kadi imwe munatizhangalira kwenda na kwenda? Kadi kuzhangali kwanu kunakhala mifendu na mifendu? Tisisimuseni pontho, towera ife, anthu anu, tikukuzeni. Tioneseni kutifuna kwanu kokhonda mala, MBUYA, pontho tiphedzeni pakutipulumusa. Ine ndikuvesera pinalonga MBUYA Mulungu; iye ambadumbira kutipasa mtendere, ife anthu ache, ngakhala ife tinakhonda bwerera pontho kuna pinthu pyakupupwa pikhachita ife kale. Ndimomwene kuti iye asasanyika kupulumusa anthu ambamulemedza ale, towera demelero yache ikhale m'dziko mwathu muno. Kutifuna kwanu kokhonda mala na kukhulupirika kwanu pinagumanikana pabodzi; kulungama na mtendere pinakhumbatirana. Kukhulupirika kwa munthu kunatumbuka kubulukira pansi, pontho chilungamo cha Mulungu chinayang'ana pansi pano kubulukira kudzulu. MBUYA anachitisa pinthu pyathu kufamba mwadidi, pontho dziko yathu kubulusa pyakuvuna pyadidi. Kulungama kunaenda patsogolo pache mbakumsasanyira njirache. Ndivesereni, MBUYA, pontho nditawireni, thangwi ndine nyakutcherenga pontho nyakuponderezwa. Ndipulumuseni kuimfa, thangwi ndine wakukhulupirika kuna imwe; ndipulumuseni, thangwi ndine nyabasanu, pontho ndimbanyindira imwe. Imwe ndimwe Mulungu wanga, tenepo ndivereni nsisi, Mbuya; ndimbapemphera kuna imwe nsiku yonsene. Chitisani nyabasanu kukomerwa, Mbuya, thangwi ndimbakupembedzani na mtimanga onsene. Imwe, Mbuya, ndimwe wadidi kuna ife, pontho nyakulekerera pyakudawa, wakudzala na kuafuna kokhonda mala anthu onsene ambapemphera kuna imwe ale. Ivani, MBUYA, kupemphera kwanga; ivani chiliro changa, kulira kuti mundiphedze. Ndimbakuchemerani pandzidzi wa nyatwa, thangwi imwe mumbava kupemphera kwanga. Pakati pa milungu nkhabepo unango ninga imwe, Mbuya, nee na mbodzi ene achitambo ninga pyachita imwepi tayu. Madzinza onsene adalenga imwe anati adze kukulambirani imwe, Mbuya; iwo anakuza ukulu wanu. Imwe ndimwe wamphamvu, pontho mumbachita pinthu pyakudodomesa; imwe ene basi ndimwe Mulungu. Ndifunziseni, MBUYA, pinafuna imwe kuti ndipichite, tenepo ine ndinakuverani mwakukhulupirika; ndifunziseni kukuphatirani basa mwakupipereka monsene mwene. Ndinakukuzani na mtimanga onsene, Mbuya Mulungu wanga; ndinakuza dzinanu kwenda na kwenda. Kundifuna kwanu kokhonda mala nkhukulu pyakwanga! Imwe mwandipulumusa kudziko ya anyakufa. Amuna akudungudza akundipandukira, Mulungu; gulu ya amuna akukala mtima akusaka-saka moyo wanga, anthu okhonda tsalakana pya imwe ale. Mbwenye imwe, Mbuya, ndimwe wansisi, pontho wakuva nyambalo, ndzidzi onsene ndimwe wakupirira, ndzidzi onsene ndimwe wakutifuna kokhonda mala, wakukoma mtima, pontho wakukhulupirika. Zungunukirani kuna ine mbamundivere nsisi; mpaseni nyabasanu mphamvu, pontho mundipulumuse, thangwi ndimbakuphatirani basa, sasawa ninga mukhachitira mamanga. Ndioneseni pidzindikiro pya udidi wanu, MBUYA, towera anyamalwanga apione mbachita manyadzo, thangwi imwe mwandithondoza pontho mwandiphedza. MBUYA amanga mzindache paphiri yakupambulika; kupiringana mbuto zinango zonsene m'dziko ya Israele, iye ambafuna pikulu mzinda wa Yerusalemu. Vesera, iwe mzinda wa Mulungu, kuna pinthu pyakudodomesa pinalonga iye pya iwepo: “Ndinathimizapo madziko a Iguputo na Babiloni panyandandanda wa madzinza ambandivera ale; ndinathimizira pana anyakukhala mumzinda wa Yerusalemu anthu a kudziko ya Filisti, Turo na Kushi.” Pinalongwa kuti weneyumbo ngwabele ya Zioni; ushu pontho ule adabalwa kweneko; Nyakudzulu-dzulu mwenechiro anamchitisa kukhala wamphamvu. MBUYA analemba nyandandanda wa anthu, mbaathimizira onsene ninga mzika za ku Yerusalemu. Iwo ambavina na kuimba mbati, “Mu Zioni ndi phata ya kutsanzaya kwathu konsene.” MBUYA Mulungu, nyankhombo wanga, ndimbalira nsiku yonsene, pontho na mosiku ndimbadza pamaso panu. Ivani kupemphera kwanga; veserani kulira kwanga kuti mundiphedze! Tenepo nyatwa zikulu zandigwera mwakuti moyo wanga ukufedza chifupi na dziko ya anyakufa. Ine ndakhalambo ninga anthu anango onsene ali chifupi kufa ale, mphamvu zanga zonsene zamala kwenda. Ndine munthu wakusiyiwa pakati pa anyakufa ndakhala ninga munthu wakuchekwa wakugona m'masiye mwawo, anthu aduwaliraletu imwe ale, ale nkhabe kwanisa kuphedzwa na imwe tayu. Imwe mwandiponya m'chiphompho chakuzwika, m'dzenje yamdima pyakwanga, pontho yakuzwika pyakwanga. Kuzhangali kwanu pana ine kukuchita kulemerambo, pontho ndapeyiwa pansi pa mabimbi ache. Imwe mwabulusa pana ine ashamwali anga a chifupiletu; imwe mwandisandusa chakunyansa kuna iwo. Ine ndafungirwa, tenepo nkhabe kwanisa kuthawa tayu; maso anga ngakuthima thangwi ya kusanyika. MBUYA, nsiku zonsene ndimbalira kuna imwe mbandikwiza manjanga m'dzulu kupemphera. Kadi imwe mumbachita pyakudodomesa kuna anyakufa? Kadi iwo ambalamuka mbakukuzani? Kadi kutifuna kwanu kokhonda mala kumbalongwa m'masiye, penu kukhulupirika kwanu kulongwa kumbuto ya kuvungika? Kadi pyakudodomesa pyanu pimbaonekera kumbuto yamdima, penu udidi wanu kuoneka m'dziko ya anyakuduwalika? MBUYA, ndikukuchemerani kuti mundiphedze; machibese onsene ndimbapemphera kuna imwe. Mwatani munandikhonda, MBUYA? Mwatani munandipasa nkhodolo? Kutomera uphaleanga ndaona nyatwa mbandisala chifupi kufa; ndatopa nawo mtolo wa kunditchunyusa kwanu. Kuzhangali kwanu kwakugoswa kwandipeya, pontho kundisosa kwanu kwakugoswa kwandivunga. Nsiku yamumphu iwo ambandizungulira ninga madzi makulu; iwo andifungira khundu zonsene. Imwe mwabulusa pana ine anzanga, anthu ambafuna ine ale, pontho mdima ukhale shamwalianga wa chifupiletu. MBUYA, ndzidzi onsene ndinaimba pya kutifuna kwanu kokhonda mala; na mulomo wanga ndinalonga pya kukhulupirika kwanu mifendu na mifendu. Ndikupidziwa kuti kundifuna kwanu kokhonda mala kunakhalapo kwenda na kwenda, pontho kuti kukhulupirika kwanu nkhwakukhazikika ninga thambo. Imwe mudalonga mbati, “Ine ndachita chiverano na munthu adasankhula ine ule; ine ndadumbira kuna nyabasanga Davite kuti, ‘Chidzukulu chako ndzidzi onsene chinakhala mfumu; ndinakhazikisa ufumu wako kwenda na kwenda.’ ” Kudzulu kumbaimba pya pinthu pyakudodomesa pimbachita imwe; anyakuchena ambaimba pya kukhulupirika kwanu, MBUYA. Nkhabe unango na mbodzi ene wa kudzulu sasawa na imwe, MBUYA; nkhabe unango mwa anyakukhala kudzulu akulandani tayu. Imwe mumbagopiwa pamgumano wa anyakuchena; onsene pamaso panu ambaimira mwamantha. MBUYA Mulungu Wamphamvu zonsene, nkhabe unango wamphamvu ninga imwe; ndimwe wakukhulupirika papinthu pyonsene, MBUYA. Imwe mumbatonga panyanza yamphamvu, imwe mumbangothesa mabimbi ache aukali. Imwe mudapeya nyangume, Rahabi, ninga mbodzi wa anthu akuchekwa; na mphamvu zanu zikulu mudakunda anyamalwanu. Kudzulu nkhwanu, pontho na pansi pano pene; imwe mudalenga dziko yapansi na pyonsene pili mwenemo. Imwe mudalenga kumpoto na kumwera; Phiri ya Tabori, pontho Phiri ya Herimoni pimbakuimbirani thangwi ya kukomerwa. Manjanu ngamphamvu pyakwanga! Mphamvu zanu nsikulu pyakwanga! Kulungama na chilungamo ndi maziko a ufumu wanu; kutifuna kwanu kokhonda mala na kukhulupirika kwanu pimbaenda patsogolo panu. Ngakutsanzaya anthu ambakupembedzani na nyimbo, ale ambakhala m'cheza cha kukoma kwanu mtima, MBUYA. Na thangwi ya imwe, iwo ambakomerwa nsiku yamumphu, pontho iwo ambakukuzani thangwi ya udidi wanu. Imwe mumbatipasa kukunda kukulu; na kutifuna kwanu mumbatichitisa kuti tikunde. Imwe, MBUYA, mudatisankhulira nyakutchinjiriza; imwe, Mulungu Wakuchena wa Israele, mudatipasa mfumu wathu. Kale ene kumasomphenya imwe mudalonga kuna anyabasanu akukhulupirika kuti, “Ine ndaphedza nyankhondo wakuveka; ine ndapasa ufumu kuna mbodzi adasankhula ine pakati pa anthu ule. Ine ndagumana Davite, nyabasanga; ine ndamdzoza na mafuta akuchena. Ndzidzi onsene mphamvu zanga zinakhala na iye, ndimomwene mkono wanga unamchitisa kukhala wamphamvu. Anyamalwache nkhabe dzamuikha pansi pa utongi wawo tayu; anyakudawika nkhabe dzamkunda tayu. Ine ndinapeya anyamalwache pamaso pache mbandipha onsene anyakumzonda. Kumfuna kwanga kokhonda mala na kukhulupirika kwanga kunakhala na iye; ndzidzi onsene ndinamchitisa kukhala nyakukunda. Ndinathimiza ufumu wache kubulukira ku Bara ya Mediterania mpakana kumkulo wa Yufurate. Iye analonga kuna ine kuti, ‘Imwe ndimwe babanga, pontho Mulungu wanga; imwe ndimwe Phanzwi pontho Nyankhombo wanga.’ Ine ndinamchitisa kukhala mwananga wautombo, wamkulu kupiringana mafumu onsene a padziko yapansi. Ndzidzi onsene ndinachita pidadumbira ine kuna iye, pontho kumfuna kwanga kokhonda mala kunamkoya kwenda na kwenda. Ufumu wache unakhazikika ninga thambo; mbodzi wa pidzukulu anatonga kwenda na kwenda. “Mbwenye ngakhala pidzukulu pyache pinakhonda kuvera mwambo wanga mbapikhonda teweza matongero anga, ngakhala pinakhonda ikha konta pinaapanga ine kuchita mbakhonda koya matongero anga, penepo ine ndinaatchunyusa thangwi ya pyakudawa pyawo; ndinaachitisa kuti aone nyatwa thangwi ya kudawika kwawo. Mbwenye ine nkhabe dzasiya kumfuna kokhonda mala Davite tayu, penu kuchimwana dzachita pidadumbira ine kuna iye pile. Ine nkhabe dzaswa chiverano chasasanya ine naye tayu, penu kubweza na chinthu chibodzi chidadumbira ine chene tayu. “Kabodzi pontho ndzidzi onsene ndadumbira na dzinanga yakuchena; ine nkhabe dzanama kuna Davite tayu. Iye ndzidzi onsene anakhala na pidzukulu, pontho ine ndinayang'anira ufumu wache ndzidzi onsene una ife na dzuwa. Pinakhala pyakukhazikika kwenda na kwenda ninga mwezi, ule ndi mboni yakukhulupirika kuthambo.” Mbwenye imwe mwazhangalira mfumu wanu wakusankhulika; imwe mwamsiya yekha, pontho mwamkhonda. Imwe mwafudza chiverano chanu na nyabasanu mbamuponya m'matope chipewu chache chachifumu. Imwe mwagomola mafufu a mzindache mbamusiya mpandache madembe. Onsene anyakugwanda na penepo ambaba pinthu pyache; atsanthembache onsene ambamseka. Imwe mwachitisa kuti anyamalwache amkunde; onsene mwaachitisa kuti akomerwe. Imwe mwachitisa pida pyache kusanduka pyakusowa basa kuti akundwe pankhondo. Imwe mwabulusa demelero yache mbamufikhira mpando wache wachifumu pansi. Imwe mwamkalambisa mbali mphale mbamumchitisa manyadzo pakwecha. MBUYA, kadi munapibisa mwekha kwenda na kwenda? Kuzhangali kwanu kwakugaka ninga moto kunafikirana lini? Kumbukani kuvira kwachita moyo wanga. Kadi imwe mwaduwalira kuti mwatilenga tonsenefe anthu akusowa basa? Mbani anakwanisa kukhala na moyo mbakhonda kufa? Mbani anakwanisa kupipulumusa yekha ene kuna mphamvu za dziko ya anyakufa? Mbuya, pili kupi pitsikimizo pyakutoma pya kutifuna kwanu kokhonda mala? Kudumbira kudachita imwe kuna Davite kuli kupi? Mbuya, lekani duwalira munatikanirwa ine, nyabasanu, munapirira ine kutembererwa konsene kunandichita madzinza onsene. Anyamalwanu akutikana mfumu wanu wakusankhulika, MBUYA! Iwo ambamtikana konsene kwene kunaenda iye. Kuzani MBUYA kwenda na kwenda! Ameni! Ameni! Mbuya, mifendu na mifendu imwe ndimwe musathu. Imwe mbamudzati lenga mapiri, penu kuchitisa dziko yapansi kukhalapo, imwe mukhali Mulungu wakukhala na kukhala, pontho munakhala Mulungu kwenda na kwenda. Imwe mumbapanga munthu kubwerera pontho ninga mukhali iye kale; imwe mumbamsanduza kubwerera kufumbi. Kuna imwe pyaka chikwi chibodzi pyakhala ninga nsiku ibodzi; pyakhala ninga nsiku yagwanda kwene ile ninga ora ya mosiku. Imwe mumbatikukulula ninga madzi makulu; timbakhala kwene pang'ono basi ninga ndoto. Takhala ninga tsanga yakumera na machibese ile imbakula na kubulusa maluwa, mbwenye imbakhunyata na kuferatu dzuwa ingagaka. Ife tavungwa na kuzhangali kwanu; tagoswerwa na ukali wanu. Imwe mumbaikha pakwecha pyakudawa pyathu pamaso panu, pyakudawa pyathu pyachibiso-biso pambuto panakwanisa imwe kupiona. Moyo wathu wavira na kuzhangali kwanu; pyaka pyathu pyonsene pimbamala ninga kulonga chiwere-were. Pyaka makumanomwe ndiye pina ife pene basi, pyaka makumasere ngakhalambo tina mphamvu; kwache pyonsene pimbatidzesera ipyo ndi nyatwa na kutsukwala basi; moyo chinchino unamala, tenepo ife tinadyiwa na madzi. Mbani ambadziwa mphamvu za kuzhangali kwanu? Mbani ambadziwa mantha pinakwanisa kudzesa ukali wanu? Tifunziseni kulengesa nsiku za moyo wathu, towera m'moyo wathu tikhale anthu anzeru. Munafikirana lini mukutizhangalira? MBUYA, verani nsisi anyabasanu! Machibese onsene tidzazeni na kutifuna kwanu kokhonda mala, towera tiimbe na kukomerwa moyo wathu onsene. Chinchino tichitiseni kuti tikomerwe pikulu ninga pidachitisa imwe kuti titsukwale ndzidzi wa pyaka pya kutsukwala kwathu konsene. Titawiriseni ife, anyabasanu, kuona mabasanu amphamvu; tawirisanimbo pidzukulu pyathu kuona demelero yanu yamphamvu. Mbuya Mulungu wathu, mtsanzayiso wanu mbukhale nafe. Chitisani pyonsene pinachita ife kukwanisika; ande, pichitiseni kukhala pyakukwanisika! Iye ule ambaenda kuna Nyakudzulu-dzulu kuti akatchinjirizwe, pontho ule ambakhala mumthunzi wa Nyamphamvu zonsene anakwanisa kulonga kuna iye kuti, “Imwe ndimwe pakubisala panga, pontho mpandanga wamphamvu. Imwe ndimwe Mulungu wanga, ambanyindira ine ule.” Iye anakukoya mwadidi kuna nyatwa ya msampha wakugoswa, pontho kuna muliri onsene wakupha. Iye anakubisa na maphaphido ache; iwe unakhala mwadidi m'manja mwache; kukhulupirika kwache kunakuyang'anira mwadidi, pontho kunakutchinjiriza. Imwe nkhabe dzagopa chakugoswa chonsene chakudza na mosiku, penu chakugoswa chakututumusa chakudza na masikati tayu, penu muliri, ule umbadza mumdima, penu anyakuipa ambapha na masikati ale tayu. Anthu chikwi anakwanisa kufera m'khundu mwanu, pikwi khumi kukuzungulirani, kwache imwe nkhabe kuwazika tayu. Imwe munayang'ana mbamuona, mule munafuna dzatchunyusirwa anyakudawika. Imwe mwachitisa MBUYA kukhala pakubisala panu, pontho Nyakudzulu-dzulu kukhala mbuto yanu yakupata, tenepo nkhabe nyatwa zinakudzerani tayu, nee chakuvunga chinabwera chifupi na musanu tayu. Mulungu anaikha angelo ache kukuyang'anira kukutchinjiriza konsene kwene kunaenda iwe. Iwo anakuthukula m'manja mwawo, towera manyalo ako aleke kuwazika na miyala. Iwe unapondedza nkhalamu na mbadza, nkhalamu zakugoswa na nyoka zakupha. MBUYA akulonga kuti, “Ndinapulumusa anthu ambandifuna ale, pontho ndinatchinjiriza ale ambatawira kuti ndine MBUYA. Iwo angandichemera, ndinaatawira; pandzidzi wa nyatwa ndinakhala nawo, ndinaapulumusa pontho ndinaalemedza. Ndinaafupa na moyo wakulapha; mbandiaonesa chipulumuso changa.” Mphyadidi pyakwanga kupereka takhuta kuna imwe, MBUYA, kuimba nyimbo zakukulemedzani nazo, imwe Nyakudzulu-dzulu, kulalika pya kutifuna kwanu kokhonda mala machibese onsene, pontho pya kukhulupirika kwanu mosiku onsene, kukuimbirani malimba akukhala na mphayo khumi, pontho na nyakatangale. Mabasanu amphamvu, MBUYA, ambandichitisa kukomerwa; na thangwi ya pinthu pyachita imwe na manjanu ndikukuimbirani mwakukomerwa. Pimbachita imwe mphikulu pyakwanga, MBUYA! Manyerezero anu ngakuzwika pyakwanga! Penepi mphinthu pyakuti dzemwa pyache nkhabe kwanisa kupidziwa tayu; pupwe pyache nkhabe kupivesa tayu: podi kwene kuti anyakuipa akule ninga tsanga, anyakuchita pyakudawa pinthu pyawo piafambire mwadidi; kwache onsene anamala kuvungwa thangwi imwe, MBUYA, ndimwe mfumu wamkululetu kwenda na kwenda. Ndimomwene, MBUYA; ndimomwene anyamalwanu anafa, pontho anyakudawika onsene anabalalika. Imwe mwandichitisa kukhala na mphamvu ninga nyati; mwakhuthulira pana ine mafuta adidi. Maso anga aona kukunda kwanu anyamalwanga, pontho makutu anga ava kuvungika kwa anyamalwanga akuipa. Anyakulungama anavata ninga miti yamchindu; iwo anakula ninga miti yamkungudza ya ku Lebanoni. Iwo akhala ninga miti yakubzalwa m'Nyumba ya MBUYA, ile imbavata m'Nyumba ya Mulungu wathu, ile imbabala basi nsapo na kukalamba kwayo kwene, pontho ndzidzi onsene njitete, pontho iwisi. Penepi pikuonesa kuti MBUYA ngwakulungama, pontho kuti muna iye, Phanzwi yanga, nkhabemo chakudawika. MBUYA ndi mfumu. Iye avala pyachifumu; MBUYA avala mkhanjo pontho iye ngwamphamvu. Dziko yapansi yakhazikika pyakwanga mwakuti nkhabe kwanisika kutekenyeka tayu. Mpando wanu wachifumu ngwakukhazikika kutomera pakutomaletu, pontho imwe mukhalipo kale ndzidzi mbudzati toma. Kuzwika kwa bara kukugaluza mafalawo, MBUYA; kumbagaluza fala na kubangula. MBUYA Wakudzulu-dzulu ndiye wamphamvu pyakwanga kupiringana kukukuma kwa madzi a m'bara, kupiringana ukali wa mabimbi a m'bara. Matongero anu ngakukhala na kukhala, MBUYA, pontho Nyumbanu njakuchenadi kwenda na kwenda. MBUYA, imwe ndimwe Mulungu wakutchunyusa; onesani ukali wanu! Lamukani, imwe nyakutonga mseru dziko yonsene; bwezerani anyakudungudza pyakuthemerana na iwo! Anyakudawika anakomerwa kufikirana lini? Kufikirana lini, MBUYA? Mphandu zinadungudza kufikirana lini, kudungudza na upandu unachita iwo? Iwo akupeya anthu anu, MBUYA; iwo akupondereza anthu anu. Iwo ambacheka amamfelwa na ana masiye mbapha alendo ambakhala m'dziko mwathu ale. Iwo ambalonga kuti, “MBUYA hambationa tayu; Mulungu wa Israele hambapidziwa tayu.” Veserani imwe madzemwa pakati pa anthu, mapupwemwe, munadzindikira lini? Mulungu ndiye adasasanya makutu athu; kadi iye nkhabe kwanisa kuva? Iye adasasanya maso athu; kadi iye nkhabe kwanisa kuona? Iye ule ambapanga madzinza pyakuchita; kadi iye nkhabe kwanisa kuatchunyusa? Iye ule ndi mfunzisi wa anthu onsene; kadi iye nkhabe nzeru? MBUYA ambadziwa manyerezero awo; iye ambadziwa kusowa basa kwachita manyerezero awo. MBUYA, ngwakutsanzaya munthu ambafunzisa imwe, munthu ambafunzisa imwe mwambo wanu ule! Imwe mumbampasa kupuma kuna nyatwa zache za nsiku na nsiku kufikirana anthu akudawika akumbirwe milindi. MBUYA nkhabe dzakhonda anthu ache tayu; iye nkhabe dzasiya dzinzache yakusankhulika. Chilungamo chinabwerera kuna anyakulungama, pontho anyakulungama onsene anachiikhira kunduli. Mbani adandiikhira kunduli kupokanyisana na anyakuipa? Mbani anakhala kukhundu kwanga kupokanyisana na anyakudawika? MBUYA mbadakhonda kundiphedza, mbandidenda kabodzi kene kudziko ya chete. Ndidalonga kuti, “Ndatherezika;” mbwenye kundifuna kwanu kokhonda mala, MBUYA, kudandiphata pamkono. Ndzidzi unasanyika na kutsukwala ine, imwe mumbandithondoza, pontho mumbachitisa moyo wanga kukomerwa. Atongi akuipa nkhabe phatizana na imwe tayu; ale ambatonga mwakukhonda teweza chilungamo, ale ambasasanya njira zakuphera nazo anthu adidi mbatonga kuti anthu okhonda dawa aphiwe. Mbwenye MBUYA ndi mpandanga wamphamvu; Mulungu wanga mphakubisala panga. Iye anaatchunyusa thangwi ya pyakudawa pyawo mbaavunga thangwi ya kudawika kwawo; MBUYA Mulungu wathu anaavunga. Idzani, tendeni timkuze MBUYA! Tendeni timuimbire mwakukomerwa Phanzwi, pakubisala pathu! Tendeni tidze pamaso pache na kupereka takhuta mbatiimba nyimbo zakumkuza nazo mwakukomerwa. Thangwi MBUYA ndi Mulungu wamphamvu, mfumu wamphamvu kupiringana milungu yonsene. Iye ambatonga dziko yonsene yapansi, kubulukira m'madzimba akuzwikaletu mpakana mapiri akulaphaletu. Iye ambatonga pabara idalenga iye ile; dziko idasasanya iye mwenechiro na manjache. Idzani, tendeni tilambe mbatimpembedza; mbatigodameni pamaso pa MBUYA, nyakutisasanya! Iye ndi Mulungu wathu; ife ndife anthu ambatsalakana iye ale, mkumbi umbapasa iye pyakusowa pyawo. Veserani lero pinalonga iye kuti, “Lekani umisa mtima ninga mudachita makolo anu pa Meriba, pontho ninga nsiku ikhali iwo pa Masa m'thando yatchetcha mule. Kweneko iwo adandiyesa; iwo adayesa kupirira kwanga, podi kwene kuti iwo akhaona pinthu pidaachitira ine. Pyaka makumanayi ine ndidaipirwa na anthu a mfendu wenewu. Ndidalonga kuti, ‘Anthumwe ndimwe okhonda khulupirika! Iwo adakhonda kuvera matongero anga.’ Ndidaazhangalira mbandidumbira kuti: ‘Imwe nkhabeve dzapita m'dziko ikhafuna ine kukupumisani ile.’ ” Imbirani MBUYA nyimbo yachinchino! Imbirani MBUYA, imwe anthu a padziko yonsene yapansi! Imbirani MBUYA na kumkuza! Nsiku na nsiku lalikani pya chipulumuso chache. Vekesani demelero yache kuna anthu a madziko onsene, vekesani pya mabasache akudodomesa kuna madzinza onsene. MBUYA ngwamkulu, pontho athema kulemedzwa pikulu pene; iye athema kugopiwa kupiringana milungu yonsene. Milungu ya madzinza anango onsene ndi mifanikizo ene basi, mbwenye MBUYA adalenga kudzulu. Demelero na ufumu pyamzungulira; mphamvu na kubalika pyadzala m'mbuto yache yakuchena. Kuzani MBUYA, anthu onsene a padziko yapansi; kuzani MBUYA thangwi ya demelero na mphamvu zache. Kuzani dzina ya MBUYA yakudemelera; idzani na nsembe, pontho idzani ku Nyumbache. Lambani pamaso pa Nyakuchena ndzidzi unaoneka iye; tetemera na mantha pamaso pache dziko yonsene yapansi! Longani kuna madzinza onsene kuti, “MBUYA ndi mfumu! Dziko yapansi yakhazikika pyakwanga pene, tenepo nkhabe kwanisika kutekenyeka tayu; iye anatonga mseru madzinza na chilungamo.” Komerwani, dziko yapansi na thambo! Bangula, iwe bara na pyonsene pyakulengwa pili muna iwepyo; komerwani, minda, na pyonsene pili muna imwe! M'misitu miti yonsene iimbe thangwi ya kukomerwa ndzidzi unabwera MBUYA dzatonga padziko yapansi. Iye anatonga madzinza padziko yapansi mwachilungamo, pontho mwakukhonda yang'ana nkhope. MBUYA ndi mfumu! Dziko yapansi, komerwa! Komerwani imwe ntchuwa za pabara! Makole na mdima pyamzungulira; kulungama pontho chilungamo ndi maziko a mpando wache wachifumu. Moto umbaenda patsogolo pache mbupisa anyamalwache akumzungulira. Kuchetuma kwache kumbamwinikira dziko yonsene yapansi; dziko yapansi imbakuonani mbitetemera na mantha. Mapiri ambanyunguluka ninga upula pamaso pa MBUYA, pamaso pa Mbuya wa dziko yonsene yapansi. Kudzulu kumbalalika pya kulungama kwache, pontho madzinza onsene ambaona demelero yache. Nyakupembedza mifanikizo onsene ambachitiswa manyadzo; ale ambatumbama na mifanikizo, mpembedzeni imwe milungu yonsene. Anthu a kumzinda wa Zioni akomerwa, pontho mizinda ya Yuda ikusekera thangwi ya kutonga kwanu mseru, MBUYA. MBUYA Wakudzulu-dzulu, ndimwe mtongi wa dziko yonsene yapansi; ndimwe wamkululetu kupiringana milungu yonsene. MBUYA ambaafuna anthu akuzondana na pyakuipa ale; iye ambayang'anira mwadidi moyo wa anthu ache akukhulupirika; iye ambaapulumusa kuna mphamvu za anyakudawika. Cheza chimbamwinikira pana anyakulungama, pontho kukomerwa kumbakhala pana anyakuchena mtima. Imwe monsene anyakulungama komerwani, thangwi ya pinthu pyakuchitirani MBUYA! Kuzani dzinache yakuchena. Imbirani MBUYA nyimbo yachinchino; iye achita pinthu pyakudodomesa! Mphamvu zache, pontho ungwiro wache pyamchitisa kukunda. MBUYA adalonga pya kukunda kwache; iye aonesa kulungama kwache pamaso pa madzinza. Iye adachita pidadumbira iye kuna dzinza ya Israele mwakukhulupirika, pontho na kuafuna kokhonda mala. Anthu onsene konsene kwene aona kukunda kwa Mulungu wathu. Imbirani MBUYA, dziko yapansi, thangwi ya kukomerwa; mkuzeni na nyimbo, pontho na mkhuwo wakukomerwa nawo! Imbirani MBUYA nyimbo zakumkuza nazo! Imbani nyimbo na nyakatangale! Lizani ngoma na nyanga za bira, pontho khuwani kuna MBUYA, mfumu wathu, thangwi ya kukomerwa. Iwe bara, bangula, pontho na pyonsene pili muna iwe; dziko yapansi, imba, pontho na onsene ambakhala penepo! Imbani manja, mikulomwe; imwe mapiri, imbirani pabodzi na kukomerwa, mbapiimbe pamaso pa MBUYA, thangwi iye akudza dzatonga dziko yapansi. Iye anatonga mseru anthu padziko yapansi mwachilungamo, pontho mwakukhonda yang'ana nkhope. MBUYA ndi mfumu; anthu mbatetemere na mantha. Iye ambakhala pampando wache wachifumu padzulu pa pyakulengwa pyakukhala na maphaphido tenepo dziko yapansi ikutekenyeka. MBUYA ngwamphamvu mumzinda wa Zioni; iye ndi mfumu wamkululetu pa madzinza onsene. Munthu onsene anakuza dzinache ikulu, pontho ya kugopeka. Nyakuchena ndiye! Mfumu wamphamvu zonsene, imwe mumbafuna pinthu pyakulungama; imwe mwakhazikisa chilungamo m'dziko ya Israele; imwe mwadzesa pyakulungama pontho kutonga mseru mwakukhonda yang'ana nkhope. Kuzani MBUYA Mulungu wathu; mpembedzeni pamaso pa mpando wache wachifumu! Nyakuchena ndiye! Mose na Aroni akhali anyansembe ache, pontho Samuele akhali munthu mbodzi ule adapemphera kuna iye; iwo adachemera MBUYA, tenepo iye adaatawira. Iye adalonga kuna iwo na mumzati wa makole; iwo adavera mwambo na matongero ache adaapasa iye ale. MBUYA, Mulungu wathu, imwe mudatawira anthu anu; imwe mudaaonesa kuti ndimwe Mulungu, nyakulekerera pyakudawa, podi kwene kuti imwe mudaatchunyusa thangwi ya pyakudawa pyawo. Kuzani MBUYA, Mulungu wathu, pontho mpembedzeni paphiri yache yakupambulika! MBUYA Mulungu wathu ngwakuchena. Imbira MBUYA, iwe dziko yonsene yapansi! Pembedza MBUYA na kukomerwa; idza pamaso pache na nyimbo zakukomerwa! Pidziwe kuti MBUYA ndi Mulungu. Iye adatisasanya, tenepo ife ndife ache; ife ndife anthu ache, ndife mkumbi wache. Pitani m'misuwo ya Nyumba ya Mulungu na kupereka takhuta, pitani mupintalo pya Nyumbache na kumkuza. Perekani takhuta kuna iye, pontho mkuzeni. MBUYA ngwadidi; kutifuna kwache nkhokhonda mala, pontho kukhulupirika kwache nkhwakukhala na kukhala. Ndinaimba kuna imwepo, MBUYA pya kukhulupirika na chilungamo; ndinaimba nyimbo zakukukuzani nazo. Ndinachita mphole-mphole kuti makhaliro anga akhale akusowa chinthu chakupokanyisa. Munabwera lini kuna ine? Ndinakhala na moyo wangwiro m'nyumba mwanga, pontho ine nkhabe dzaphatizana na pyakuipa tayu. Ndimbazonda makhaliro a anthu ambakukhondani ale; ine nkhabeve dzachita nawo pinthu tayu. Sinakhala munthu wa manyerezero akupotoka tayu, nkhabeve pinthu na kuchita pyakuipa tayu. Munthu onsene wakulonga tsweda tsanthembache ine ndinammatamisa; ine nkhabe dzatawirisa munthu wakudungudza, pontho wakutumbama tayu. Ndinasankhula anthu akukhulupirika m'dziko muno kukhala pabodzi na ine m'nyumbanga yachifumu. Anyakukhala na makhaliro akusowa chinthu chakupokanyisa anatawiriswa kunditumikira. Nkhabe nyakunama anakhala m'nyumbanga yachifumu tayu; nkhabe mfaka-faka anaimira pamaso panga tayu. Nsiku na nsiku ndinavunga anyakudawika m'dziko mwathu; ndinalekesa anyakuipa onsene kukhala mumzinda wa MBUYA. Ivani kupemphera kwanga, MBUYA, pontho ivani chiliro changa kufuna chiphedzo! Ndingakhala panyatwa, lekani kundibisira nkhope yanu! Ndivesereni, pontho chimbizani kunditawira ndingakuchemerani. Moyo wanga ukumala ninga utsi; magogodo anga akugaka ninga moto. Mtimanga ukupondedzwa ninga maudzu akuuma pontho akuunyala; ine nkhabe chikhumbo chakufuna kudya tayu. Na thangwi ya kubulira mwakugaluza fala, ine ndachita sala kwene khanda na magogodo ene basi. Ndakhala ninga malezi m'thando yatchetcha, ninga dzidzi pamadembe. Ine nkhabe gona chitulo tayu, ndakhala ninga mbalame yakukhala yokha pansoyi ya nyumba. Nsiku yonsene anyamalwanga ambanditikana; anyakundiselusa ambaphatisa basa dzinanga kutemberera nayo. Nsiku za moyo wanga zakhala ninga mthunzi wakumawulo; ine ndikuunyala ninga maudzu. Mbwenye imwe, MBUYA, ndimwe mfumu wakukhala na kukhala; mifendu yonsene inakukumbukani. Imwe munaonekera mbamuvera nsisi mzinda wa Zioni; thangwi ndzidzi wafika wakuti ndimvere nsisi; ndzidzi wakusankhulika wafika. Anyabasanu ambamfuna, podi kwene kuti iye avungika; iwo akumvera basi nsisi, podi kwene kuti iye asala madembe. Madzinza anagopa MBUYA; mafumu onsene a padziko yapansi anagopa demelero yache. MBUYA angamanga pontho mzinda wa Zioni, iye anaoneka na demelero yache. Iye anava kupemphera kwa anyakusowaletu pakuphata ale; iye nkhabe dzakhonda kuatawira tayu. Lembera mfendu unadzawo pinthu pyachita MBUYA, towera anthu adzati balwa ale amkuze. MBUYA adayang'ana pansi kubulukira pa mbuto yache yakuchena kudzulu, iye adayang'ana padziko yapansi kubulukira kudzulu. Iye adava kubulira kwa anyaperezo mbasudzula anthu adatongwa kuti aphiwe ale. Natenepo dzinache inalalikwa mumzinda wa Zioni, pontho iye anakuzwa mumzinda wa Yerusalemu madzinza na maufumu angadza pabodzi mbapembedza MBUYA. Iye andichitisa kuti ndikhonde khala na mphamvu mwenemo ndili mphale; iye avilisa nsiku za moyo wanga. Mulungu, lekani kundibulusa pansi pano mbandidzati kalamba. Ndimwe wakukhala na kukhala; kale ene imwe mudalenga dziko yapansi, pontho na manjanu mudasasanya kudzulu. Ipyo pinamala, mbwenye imwe munakhalapo; ipyo pinasakala ninga nguwo. Imwe munaakunundula ninga nguwo mbamaliratu. Mbwenye imwe ndzidzi onsene nkhabe sanduka tayu, pontho moyo wanu nkhabeve mala tayu. Anathu anakhala mwakuyang'anirwa mwadidi na imwe, pidzukulu pyawo pinakhala pyakukhazikika pamaso panu. Kuza MBUYA, moyo wanga! Mtimanga onsene kuza dzinache yakuchena! Kuza MBUYA, moyo wanga, pontho leka duwalira kukoma kwache mtima. Iye ambalekerera pyakudawa pyanga pyonsene mbawangisa utendanga onsene. Iye ambandiombola kuti ndileke pita m'masiye mbanditsanzayisa na kundifuna kwache kokhonda mala pontho na nsisi zache. Iye ambadzaza moyo wanga na pinthu pyadidi, towera ndithimize kukhala mphale, pontho wamphamvu ninga mphamba. MBUYA ambatonga miseru ya anyakubonereswa mwakuakomera mbaapasa ufulu wawo papinthu. Iye adatchululira Mose njira zache mbaonesa anthu a ku Israele mabasache amphamvu. MBUYA ngwansisi pontho wakukoma mtima, ngwakusowa chipsu, pontho wakudzala na kutifuna kokhonda mala. Iye ndzidzi onsene hanalongera anthu tayu, penu kukoya kuzhangali kwache kwenda na kwenda. Iye nkhabe kutitchunyusa mwakuthemerana na kudawa kwathu, penu tibwezera mwakuthemerana na umambalathu tayu. Ninga kulapha kwachita kuthambo kubulukira pansi pano, ndi sasawambo na kuafuna kwache kokhonda mala pana ambamulemedza ale. Ninga kulapha kwachita kumabulukiro dzuwa kufikirana kumadokero dzuwa, pili tenepombo na kutibulusira kwache pyakudawa pyathu. Ninga baba ngwakuva nyambalo na anache, sasawambo MBUYA ngwakuva nyambalo na anthu ambamgopa ale. Iye ambadziwa mudasasanyirwa ife mule; iye ambakumbuka kuti ndife fumbi. Kuna ifembo, moyo wathu wakhala ninga maudzu. Timbakula na kuchita maluwa ninga pyakumera; tenepo pimbamenywa na mphepo, mbapimala, nkhabe na mbodzi ene ambapiona pontho tayu. Mbwenye kuna anyakulemedza MBUYA kuafuna kwache nkhokhonda mala, pontho udidi wache umbakhala ndzidzi onsene kuna mifendu ya ale ambakoya chiverano chache, pontho ale ambavera pifunziso pyache mwakukhulupirika. MBUYA adakhazikisa mpando wache wachifumu kudzulu; iye ndi mfumu padziko yonsene yapansi. Kuzani MBUYA, imwe angelo onsene amphamvu, ambavesa matongero ache ale, ambavesera pinalonga iye ale. Kuzani MBUYA, imwe anyamphamvu monsene akudzulu, imwe anyabasache, anyakuchita pinafuna iye ale! Kuzani MBUYA, imwe pyakulengwa pyache pyonsene kumbuto zonsene zimbatonga iye. Kuzani MBUYA, moyo wanga! Kuza MBUYA, moyo wanga! MBUYA Mulungu wanga, ndimwe wamkulu pyakwanga! Imwe mwavala demelero na ufumu; imwe mwapifinikiza mwekha ene na cheza ninga chakufinika. Imwe mudafuthula kudzulu ninga khumbi mbamuikha mitandaliko ya musanu pamadzi. Imwe mumbaphatisa basa makole ninga chingolo chanu mbamupakira pamaphaphido a mphepo. Imwe mumbaphatisa basa mphepo kukhala anyamphangwanu, pontho malulume a moto kukhala anyabasanu. Imwe mwachitisa kuti dziko ikhazikike pamaziko ache, tenepo iyo nkhabe dzatekenyeka tayu. Imwe mudavazika dziko yapansi na madzi makulu ninga mkhanjo, pontho mudaphimbira mapiri. Ndzidzi udalongera imwe madzi, iwo adathawa; iwo adathawa mwakuchimbiza pidava iwo falanu kuguma ninga chiphaliwali. Iwo adakuka m'mapiri na m'maphedi, kumbuto zikhadaasasanyira imwe zile. Imwe mudaagwandira madire kuti aleke kwanisa kuwambukira kukhundu inango, towera aleke phimbira pontho dziko yapansi. Imwe mumbachitisa mphuno za madzi kutumbuka m'maphedi, pontho mikulo mbikuka pakati pa mapiri, Iyo idachitisa kuti nyama zam'tsanga zigumane madzi; mwenemo mabulu am'tsanga adamalisa nyota. Mbalame zimbamanga pisa pyawo m'khundu mwa madzi mbaziimba m'nthambi za miti. Kubulukira kumusa kwanu imwe mudavumbisa mvula m'mapiri, tenepo dziko yapansi yakhuta na nsapo za mabasache. Imwe mumbachitisa maudzu kumera kuti ng'ombe zigumane kudya, pontho mbewu kuti munthu alime mbagumana phoso padziko yapansi: kuti pakhale vinyu, towera akomerwe, miti yaolivi, towera nkhope yache imusire, mkate, towera umpase mphamvu. Miti yamkungudza ya ku Lebanoni imbavata, miti ya MBUYA idabzala iye ile. Mwenemo mbalame zimbamanga pisa pyawo; chidokowe chimbamanga nsanja pansonga pa miti yamkungudza. Mbala zimbakhala m'mapiri akulapha, pontho mbira zimbabisala m'nkhwimba kumiyala. Imwe mudalenga mwezi towera pakhale ndzidzi wa miyezi; dzuwa imbadziwa ndzidzi wakuthobila. Imwe mudasasanya mosiku, pontho mumdima pinyama pyonsene pyam'tsanga pimbafamba-famba. Nkhalamu zing'ono zimbabangula zingasaka kudya, kusaka pyakudya kumbapereka Mulungu kule. Dzuwa ingabuluka, izo zimbabwerera mbizikagona kumbuto zawo. Tenepo anthu ambaenda m'mabasa mwawo mbathimiza kuphata basa kufikirana mawulo. MBUYA, imwe mwasasanya pinthu pizinji! Imwe mwapisasanya pyonsenepyo mwanzeru! Dziko yapansi yadzala na pyakulengwa pyanu. Mwenemo muna bara ikulu, pontho yakugabuka, mule mumbakhala pyakulengwa pyakukhonda lengeseka, pikulu na ping'ono pene. Miyadiya mikulu-mikulu imbafambapo kwenda na kubwera pontho, Leviatani, nyangume adalenga imwe ule ambasenzekamo. Onsene a iwo ambanyindira imwepo kuti muapase phoso ndzidzi unasowa iwo. Imwe mumbaapasa, iwombo ambaidya; imwe mumbapereka phoso, tenepo iwo ambakhuta na pinthu pyadidi. Mungaabisira nkhope yanu, iwo ambachita mantha; imwe mungaabulusira muyanu, iwo ambafa kubwerera kufumbi kudabulukira iwo kule. Mbwenye mungatuma Mzimu wanu, iwo ambalengwa; imwe mumbapereka moyo wachinchino kuna dziko yapansi. Demelero ya MBUYA ikhale kwenda na kwenda! MBUYA akomerwe na pinthu pidasasanya iye! Iye ambayang'ana padziko yapansi, tenepo dziko imbatetemera; iye ambaphata mapiri, tenepo iwo ambabulusa utsi. Ndinati ndiimbe kuna MBUYA moyo wanga onsene; ndzidzi unakhala ine na moyo ndinati ndiimbe nyimbo zakukuza nazo Mulungu wanga. Iye mbakomerwe na nyimbo yanga, thangwi MBUYA ndi phata ya kukomerwa kwanga. Anyakudawika mbabuluswe pansi pano; anthu akuipa mbaleke khalapove tayu. Kuza MBUYA, moyo wanga! MBUYA mbakuzwe! Perekani takhuta kuna MBUYA, pembedzani MBUYA; lalikani kuna madzinza pinthu pyachita iye. Muimbireni nyimbo zakumkuza nazo; longani pinthu pyakudodomesa pyachita iye. Mpaseni demelero thangwi iye ngwakuchena; mitima ya onsene ale ambasaka-saka MBUYA mbikomerwe. Ndokoni kuna MBUYA kuti akuphedzeni; mbamuthimize kufuna kukhala pamaso pache. MBUYA ndi Mulungu wathu; matongero ache ali padziko yonsene yapansi. Iye anakoya chiverano chache kwenda na kwenda; pinthu pidadumbira iye kuna mifendu chikwi pile. Iye anakoya chiverano chidachita iye na Abrahamu, pontho pidadumbira iye kuna Isake pile. MBUYA adachita chiverano na Yakobo, chiverano chakwenda na kwenda chile. Iye adalonga mbati, “Ndinakupasa dziko ya Kanani; iyo inakhala yako ene.” Anthu a Mulungu akhali akuchepa, alendo m'dziko ya Kanani. Iwo adafamba-famba dziko na dziko, pontho ufumu na ufumu. Mbwenye Mulungu hadatawirise munthu na mbodzi ene kuapondereza tayu, na thangwi ya iwo, iye adalongera mafumu mbati, “Lekani kukuwaza anyabasanga akusankhulikawa; lekani khuya maprofeti angawa.” Iye adagwisa njala ikulu m'dziko mwawo mbaapokosera phoso yawo yonsene. Mbwenye iye adatuma munthu patsogolo pawo, Yosefe, akhadaguliswa ninga bitchu ule. Miyendo idamangwa na njema, pontho goli-goli yasimbi ikhali m'khosi mwache, mpakana pyonsene pikhadalonga iye kuti pinachitika pile pidakwana-kwana. Mafala a MBUYA adamtsikimizira kuti iye akhali wakulungama. Tenepo mfumu wa dziko ya Iguputo adamsudzulisa, mtongi wa madzinza ndiye adamsudzula. Iye adamuikha kukhala mkadamu wa boma mbamuikha pontho kukhala mtongi wa dziko yonsene kukhala na utongi pa mathubu a mfumu, pontho kupereka uphungu kuna akulu-akulu ache. Tenepo Israele adenda ku Iguputo; Yakobo adakhazikika ninga mlendo m'dziko ya Hamu. MBUYA adapasa ana azinji anthu ache mbaachitisa kukhala amphamvu kupiringana anyakuapondereza. Iye adachitisa Aiguputo kuzonda anthu ache, pontho kuverana kuchitira pyakuipa anyabasache. Tenepo iye adatuma Mose, nyabasache, pontho Aroni, adasankhula iye ule. Iwo adachita pyakudodomesa pakati pawo mbachita pyakudodomesa m'dziko ya Hamu. Mulungu adagwisa mdima padziko, kwache anthu a ku Iguputo hadavere tayu matongero ache. Iye adasanduza mikulo yawo kukhala chiropa mbapha nsomba zonsene mwenemo. Dziko yawo idadzala na anyanchidwe, anyanchidwewo adadzala na m'nyumba za atongi ene. Mulungu adatonga kuti pagwe mikumbi ya ntchentche na matchunya m'dziko mwawo monsene. Iye adagwisa matalala na njazi m'dziko mwawo m'mbuto mwa mvula; iye adavunga mbewu zawo zamfesa na miti yamkuyu mbagwisa miti yonsene ya m'dziko mwawo. Iye adatonga kuti nyadzombe adze, tenepo adadzadi okhonda lengeseka; nyadzombe adadya pyakumera pyonsene piwisi m'dzikomo; adavunga mbewu zonsene. Iye adapha ana autombo, ana autombo a m'dzikomo akuonesa mphamvu za umamunawo. Tenepo iye adatsogolera Aisraele kuabulusa m'dzikomo; iwo adakwata siliva na golidi, pontho onsene akhali akuwanga pontho amphamvu. Aiguputo akhachita nawo mantha, tenepo iwo adakomerwa pidabuluka iwo. Mulungu adaaphimba na makole; adaapasa pontho moto towera kuapasa cheza na mosiku. Iwo adapempha, tenepo iye adaagwisira akambuma mbaapasa pontho pyakudya pya kudzulu towera iwo akhute. Iye adadidimula mwala, madzi mbakuka kubulukira mwenemo, mbakuka na m'thando yatchetcha ninga mkulowo; thangwi iye adakumbuka pyonsene pidadumbira iye kuna Abrahamu, nyabasache. Tenepo iye adatsogolera anthu ache akusankhulika kuabulusa m'dzikomo, iwombo adaimba na kukhuwa thangwi ya kukomerwa. Iye adaapasa madziko a madzinza anango mbaachitisa kukwata pinthu pidabonerera anthu anango, towera anthu ache avere pifunziso pyache mbakoya mwambo wache onsene. MBUYA mbakuzwe! MBUYA mbakuzwe! Perekani takhuta kuna MBUYA, thangwi iye ngwadidi; kutifuna kwache nkhokhonda mala. Mbani anakwanisa kulonga pinthu pyamphamvu pyachita MBUYA? Mbani anakwanisa kumkuza mwakukwanadi? Ngakutsanzaya ale ambavera matongero ache, ale ndzidzi onsene ambachita pyakulungama. Ndikumbukenimbo, MBUYA, ndzidzi unakomera imwe mtima anthu anu; ndiphedzenimbo ine ndzidzi unaapulumusa imwe. Ndichitiseni kukomerwa na kufamba mwadidi kwa pinthu pya anthu anu akusankhulika, kuti ndikwate khundu pa kukomerwa kwa dzinzanu, pontho kukhala pabodzi na anthu anu ndzidzi unakukuzani iwo. Ife tadawa ninga mudachitirambo makolo athu; ife ndife akudawika pontho tachita pyakuipa. Makolo athu m'dziko ya Iguputo hadavese tayu pyakudodomesa pidachita Mulungu; iwo adaduwalira ndzidzi uzinji udaaonesa iye kuafuna kwache kokhonda mala, pontho iwo adapandukira Nyakudzulu-dzulu pa Nyanza Yakufira. Mbwenye iye adaapulumusa ninga mukhadadumbira iye, towera kuonesa mphamvu zache zikulu. Iye adatonga Nyanza Yakufira, tenepo madzi adauma; iye adawambusira anthu na pakuumapo. Iye adaapulumusa kuna anthu akhaazonda ale; iye adaaombola kuna anyamalwawo. Mbwenye madzi adabiza anyamalwawo; nkhabe na mbodzi ene adasala okhonda kufa tayu. Penepo anthu ache adakhulupira pinthu pidadumbira iye pile mbamuimbira nyimbo zakumkuza nazo. Mbwenye iwo hadadembuke tayu kuduwalira pinthu pikhadachita iye pile mbakhonda dikhira kuti iye aapangize machitiro ache. M'thando yatchetcha mule iwo adadzazwa na manyerezero akuipa mbayesa Mulungu; natenepo iye adaapasa pinthu pidapempha iwopyo, kwache adagwisa pakati pawo utenda wakupakatisa manungo. M'thandomo iwo adachita bivu na Mose pontho Aroni, nyabasa wakupambulika wa MBUYA. Tenepo dziko yapansi idayashamula mbikhudyula Datani, pontho mbifikhira Abiramu na banjache; moto udagwa pana anyakuatewera mbupisa anthu akudawika ale. Iwo adasasanya na golidi mwanamphulu pa Phiri ya Sinai mbapembedza mfanikizowo; iwo adachinjisa demelero ya Mulungu na mfanikizo wa nyama yakudya maudzu. Iwo adaduwalira Mulungu akhadaapulumusa ule pakuchita pinthu pikulu m'dziko ya Iguputo, pinthu pyakudodomesa pyakwanga m'dziko ya Hamu, pinthu pyakudodomesa pa Nyanza Yakufira! Pidalonga Mulungu kuti iye akhafuna kuvunga anthu ache, nyabasache wakusankhulika, Mose, ndiye akhali nyakukhala pakati pa Mulungu na anthu ache mbambombowesa ukali wache ukhafuna iye kuavunga nawo ule. Tenepo iwo adakhonda dziko yakukoma, thangwi iwo hadakhulupire tayu kudumbira kudachita Mulungu kule. Iwo adakhala m'makumbi mwawo kudungunya mbakhonda vera MBUYA. Natenepo iye adaacheuza pikulu pene kuti iye anaachitisa kufa m'thando yatchetcha mule mbabalalisa pidzukulu pyawo pakati pa madzinza okhonda dziwa Mulungu, mbaachitisa kufera m'madziko achilendo. Tenepo pambuto ya Peori, anthu a Mulungu adaphatizana nawo kupembedza milungu Baala, mbadya nawo nsembe zakuperekwa kuna milungu yakufa. Iwo adalamusa ukali wa MBUYA na pinthu pidachita iwopyo, mbapagwa muliri wakugoswa pakati pawo. Mbwenye Finiasi adalamuka mbaatchunyusa thangwi ya kudawako, tenepo muliriwo udamala. Penepi pidamchitira umboni kuti iye ngwakulungama, pontho pinakhalapo kwenda na kwenda, mifendu yonsene inafuna kudzayo. Pamphuno za madzi pa Meriba anthu adazhangalisa MBUYA, tenepo Mose akhali panyatwa thangwi ya iwo. Iwo adamzhangalisa pyakwanga Mose mwakuti iye adalonga pyache nyamphotcho-photcho. Iwo hadaphe madzinza okhonda dziwa Mulungu tayu ninga mudapangira MBUYA kuti iwo apichite, mbwenye iwo adasemberana nawo mbakwata makhaliro awo akuipa. Anthu a Mulungu adapembedza nawo mifanikizo, pile pidakhala msampha kuna iwo. Iwo adapereka nsembe anawo achimuna na achikazi kuna mizimu yakuipa ya m'dziko ya Kanani. Iwo adachuchisa chiropa cha anawo okhonda dawa, chiropa cha anawo achimuna na achikazi, adapereka iwo ninga nsembe kuna milungu ya ku Kanani ale, tenepo dzikoyo idaswipiswa na mphanduzo. Iwo adapiswipisa okha ene na mabasawo pidachita iwo mbakhala anthu akuchita pyauputa pamaso pa Mulungu. Tenepo MBUYA adazhangalira anthu ache; iye adanyansirwa na dzinzache yakusankhulika. Iye adaapereka pyache m'manja mwa madzinza okhonda dziwa Mulungu, pontho anyamalwawo adaatonga. Iwo adaponderezwa na anyamalwawo mbaikhwa pansi pa utongi wawo. Kazinji kene iye adapulumusa anthu ache, kwache iwo adasankhula pyawo kumpandukira mbalilima m'pyakudawa pyawo. Kwache iye akhaava ndzidzi ukhalira iwo mbaona nyatwa zawo. Thangwi ya iwo iye adakumbuka chiverano chache, pontho thangwi ya kuafuna kwache kokhonda mala iye adambombowesa ukali wache. Iye adachitisa anyakuapondereza onsene kuavera nsisi. Tipulumuseni, MBUYA, Mulungu wathu, pontho tibwezeni kutibulusa pakati pa madzinza, towera tipereke takhuta kuna imwe mbatikuza dzinanu yakuchena. Mkuzeni MBUYA Mulungu wa Israele; mkuzeni chinchino pontho kwenda na kwenda! Munthu onsene alonge mbati, “Ameni!” MBUYA mbakuzwe! “Perekani takhuta kuna MBUYA, thangwi iye ngwadidi; kutifuna kwache nkhokhonda mala.” Anyakuombolwa na MBUYA onsene alonge penepi, ale adaombola iye m'manja mwa anyakuazonda, ale adabweza iye kubulukira kuna madziko achilendo, kubulukira kumabulukiro dzuwa na kumadokero dzuwa, kubulukira kumwera na kumpoto. Anango akhatsalakatika pyawo m'thando yatchetcha mbachimwana kugumana njira yakwendera kumzinda kukhafuna iwo kukhazikika kule. Iwo akhali na njala pontho nyota mbatayiratu mtima. Tenepo pandzidzi wawo wa nyatwa iwo adachemera MBUYA; iyembo adaabulusira pyakutsukwalisa pyawo. Iye adaatsogolera m'njira yakuongoka, kwenda nawo kumzinda kukhafuna iwo khazikika kule. Iwo athema kupereka takhuta kuna MBUYA thangwi ya kuafuna kwache kukhonda mala, pontho thangwi ya pyakudodomesa pimbachitira iye anthu. Iye ambamwesa anyakuva nyota mbakhutisa anyakuva njala na pinthu pyadidi. Anango akhakhala mumdima pontho akhatsukwala, anyaperezo kusanyika na njema, thangwi iwo akhadapandukira matongero a Mulungu, pontho akhadakhonda uphungu wa Nyakudzulu-dzulu. Iwo adakotola mtimawo na mabasa akupha; iwo akhagwa, tenepo nee mbodzi adaaphedza tayu. Tenepo pandzidzi wawo wa nyatwa iwo adachemera MBUYA; iyembo adaabulusira pyakutsukwalisa pyawo. Iye adaabulusira mdima, pontho kutsukwala kwawo mbaswa njema zawo. Iwo athema kupereka takhuta kuna MBUYA thangwi ya kutifuna kwache kokhonda mala, pontho thangwi ya pyakudodomesa pimbachitira iye anthu. Iye ambaswa misuwo yankuwa mbagwanda-gwanda mphinga yasimbi. Anango adasanduka akupupwa, kuona nyatwa thangwi ya pyakudawa pyawo, pontho thangwi ya pyakuipa pyawo; iwo adasikuka mtima na kuona phoso, pontho akhali chifupi na imfa. Tenepo pandzidzi wawo wa nyatwa iwo adachemera MBUYA; iyembo adaabulusira pyakutsukwalisa pyawo. Iye adaawangisa na mafala ache mbaapulumusa kuna masiye. Iwo athema kupereka takhuta kuna MBUYA thangwi ya kuafuna kwache kokhonda mala, pontho thangwi ya pyakudodomesa pimbachitira iye anthu. Iwo athema kupereka takhuta kuna iye na nsembe; na nyimbo zakukomerwa nazo iwo athema kulonga pyonsene pyachita iye. Anango adenda pabara na miyadiya mikulu-mikulu mbakhala anyamalonda pamadzi amphamvu. Iwo adaona pinthu pinakwanisa MBUYA kuchita, mabasache akudodomesa pabara. Iye adatonga, tenepo mphepo yakugoswa idagwa mbilamusa mabimbi. Miyadiya idathukuka m'dzulu mbibizwa pansi mwakuzwika. Pa nyatwa ninga zenezi amuna adataya mtima, iwo adagwegweduka mbadzedzereka ninga anyakuledzera; luso yawo yonsene ikhali yakusowa basa. Tenepo pandzidzi wawo wa nyatwa iwo adachemera MBUYA; iyembo adaabulusira pyakutsukwalisa pyawo. Iye adamatamisa chonzi chakugoswa, tenepo mabimbi adamatama. Iwo adakomerwa pyakwanga thangwi ya kumatamako, tenepo iye adaadzesa mwadidi mpakana pagombe pakhafuna iwo pale. Iwo athema kupereka takhuta kuna MBUYA thangwi ya kuafuna kwache kokhonda mala, pontho thangwi ya pyakudodomesa pimbachitira iye anthu. Iwo athema kulalika pya ukulu wache pambuto panagumanyikana anthu ache, pontho amkuze pamaso pathando ya akulu-akulu. Iye adachitisa mikulo kuuma kakata mbalekesa mphuno za madzi kubulusa madzi. Iye adachitisa mataka akubalisa pinthu kusanduka thando yamunyu thangwi ya kudawika kwa anthu akhakhala mwenemo. Iye adasanduza mathando atchetcha kukhala mathawale a madzi, mbuto zakuuma kukhala mphuno za madzi. Iye adachitisa anthu anjala kakhazikika mwenemo mbamanga mzinda wakuti akhalemo. Iwo adalima minda mbabzalamo mfesa, mbavuna pyakuinjipa. Iye adatsanzayisa anthu ache, tenepo iwo adabala ana azinji; iye adachitisa mikumbi ya ng'ombe zawo kuti ileke punguzika. Pidakundwa anthu a Mulungu, pontho kuchitiswa manyadzo na kuponderezwa na nyatwa zikulu, iye adaipirwa na pidachita anyakuapondereza mbaachitisa kutsalakatika pyawo m'thando yatchetcha. Mbwenye iye adapulumusa anyakusowa pinthu kuna pyakutsukwalisa pyawo mbachitisa mabanjawo kuthimizirika ninga mikumbi. Anyakulungama ambapiona penepi mbakomerwa, mbwenye anyakudawika onsene ambaphopha mulomo wawo. Anthu anzeru aikhe mumtima pinthu penepi; iwo anyerezere pya kuafuna kokhonda mala kwa MBUYA. Mtimanga wakhazikika, Mulungu, mtimanga wakhazikika! Ndinati ndikuimbireni, pontho kukukuzani! Galamuka moyo wanga! Lamukani, nyakatangale wanga na malimbanga! Ndinati ndilamuse dzuwa. Ndinati ndipereke takhuta kuna imwe, MBUYA, pakati pa madzinza. Ndinati ndikukuzeni pakati pa anthu onsene. Kundifuna kwanu kokhonda mala kwafika mpakana kudzulu; kukhulupirika kwanu kwaphata thambo. Mulungu onesani ukulu wanu kuthambo, pontho demelero yanu padziko yonsene yapansi. Tipulumuseni na mphamvu zanu zikulu; ivani kupemphera kwathu, towera anthu anafuna imwe apulumuke. Kubulukira kumbuto yache yakuchena Mulungu alonga mbati, “thangwi ya kukunda kwanga ndinagawa Shekemu, pontho ndinagawa phedi ya Sukoti kuna anthu anga. Gileadi na Manase ene nganga; Eferemu ndiye chipewu changa chachisimbi, pontho Yuda ndiye ndodo yanga yachifumu. Mbwenye ndinaphatisa basa Moabu ninga nkhali yakusambira, pontho ndinaponya nkhwaira zanga pana Edomu, kukhala chidzindikiro kuti ngwanga. Ine ndinakhuwa kuonesa kukunda kwanga Afilisti.” Mbani Mulungu anandipitisa mumzinda wakutchingwa na mpanda? Mbani anandiphata nsenji kwenda ku Edomu? Kadi imwe mwatikhonda? Kadi imwe nkhabe kwenda pabodzi na anyankhondo athu tayu? Tiphedzenimbo kumenyana na anyamalwathu; chiphedzo cha munthu nkhabe basabi. Mbwenye Mulungu angakhala kukhundu kwathu tinati tipikwanise; iye anakunda anyamalwathu. Ndikukukuzani imwe, Mulungu; lekani khala mulomo phoo! Anyakudawika na anyakunama ambandilongera pyakuipa; iwo andilongera pyakunama, pontho ambalonga mafala akuonesa kundizonda kwawo mbandizungulira kundiphata okhonda na thangwi ene. Iwo akundipokanya, podi kwene kuti ine ndimbaafuna, pontho ine ndaapempherera. Iwo akubwezera pyakuipa pa chadidi, pontho chizondi pa kuafuna kwanga. Iwo akulonga kuti, “Sankhulani atongi a manyerezero akupotoka kuti amtonge mseru, pontho tawirisani anyamalwache kumsumira. Iye angatongwa mseru mbagumanwe wakudawa; kupemphera kwache mbakumchitise kukonwa! Moyo wache chinchino mbumale; munthu unango mbakwate basache! Anache mbasanduke akusowa baba, pontho mkazache mbakhale mamfelwa! Anache mbasanduke manzenza akupemphesa, iwo mbathamangiswe m'madembe munakhala iwomo! Anyamangawache mbakwate mfumache yonsene, pontho alendo mbakwate pyonsene pidaphatira iwo basa. Munthu unango mbaleke kumkomerave mtima, penu kutsalakana ana akusowa baba ambasiya iye ale. Pidzukulu pyache pyonsene mbapife, pontho dzinache mbiduwalike kubulukira mfendu unadzawo. MBUYA mbakumbuke pyakuipa pya makolo ache, pontho mbaleke lekererave pyakudawa pya mache. MBUYA ndzidzi onsene mbakumbuke pyakudawa pyawo, mbwenye iwo okha ene mbaduwalike monsene mwene! “Pyakukomera mtima anthu anango iye nkhabe kupiikha konta tayu; mbwenye iye akhasanyisa mbapha atcherengi, anyakusowa pinthu na anyakukhondwa. Kutemberera kukhali kudya kwache, iyembo mbatembererwe! Iye akhazonda kutsanzayisa anango, mbapaleke khalambo munthu na mbodzi ene wakumtsanzayisa! Iye akhavala kutemberera ninga nguwo; kutemberera kwacheko kumwerera m'manungo mwache ninga madzi, pontho m'magogodo mwache ninga mafuta! Ipyo mbapimfinikize ninga nguwo, pontho ndzidzi onsene mbapimzungulire ninga bande!” MBUYA, tchunyusani anyamalwanga ninga monthomo, ale ambandilongera pyakuipa ninga penepi! Mbwenye MBUYA Wamphamvu zonsene, ndiphedzeni, towera dzinanu itambire chilemedzo, ndipulumuseni thangwi ya udidi wanu, pontho kundifuna kwanu kokhonda mala. Ndine mtcherengi pontho nyakusowa pinthu; ndakuwazika mpakana pansi pa mtimanga. Ninga mthunzi wa kumawulo, ine ndasala chifupi kumala; ine ndagwinywa na mphepo ninga nyadzombe. Mabondo anga ngakusowa mphamvu thangwi ya kusowa kudya; ndasala kwene khanda na magogodo ene basi. Anthu angandiona ambandiseka; ambandipidula mbandisedegula. Ndiphedzeni, MBUYA Mulungu wanga; thangwi ya kundifuna kwanu kokhonda mala, ndipulumusenimbo ine! Chitisani anyamalwanga kudziwa kuti imwe, MBUYA, ndimwe nyakundipulumusa. Iwo anakwanisa kunditemberera, mbwenye imwe munanditsanzayisa. Anyakundisanyisawo mbakundwe, pontho ine, nyabasanu, ndikomerwe. Anyamalwanga aphimbirwe na kululupiswa; iwo avale manyadzo awo ninga mkhanjo. Ndinagaluza fala kupereka takhuta kuna MBUYA; ndinamkuza pambuto panagumanyikana anthu azinjipo, thangwi iye ambatchinjiriza nyakutcherenga mbampulumusa kuna ale ambamtonga kuti aphiwe. MBUYA adalonga kuna Mbuyanga mbati, “Khala pano kumadyo kwanga kufikirana ndiikhe anyamalwako pansi pa manyalo ako.” Kubulukira ku Zioni MBUYA anakulisa mphamvu za ufumu wanu. Iye alonga mbati, “Khala na utongi pa anyamalwako!” Pansiku imbamenya imwe nkhondo na anyamalwanu, anthu anu anakuphedzani mwakupipereka. Ninga bume kumachibese aphale anu anabwera kuna imwe kumapiri akupambulika. MBUYA adadumbira pikulu pene tenepo iye nkhabe dzaleka chita pidadumbira iyepyo kuti: “Iwe unakhala nyansembe kwenda na kwenda panyandandanda wa unyansembe wa Melekizedeki”. Mbuya ali kumadyo kwanu; iye angazhangali, anakunda mafumu. Iye anatonga mseru madzinza mbadzaza mbuto zakumenyera nkhondo zonsene na mitembo; iye anakunda mafumu a padziko yonsene yapansi. Mfumuyo anamwa madzi mumkulo m'khundu-khundu mwa njira mbawanga mphamvu, tenepo iye anakhala wakukunda. MBUYA mbakuzwe! Na mtimanga onsene ndinapereka takhuta kuna MBUYA pambuto panagumanyikana anthu achepo. Ngakudodomesa pyakwanga mabasa a MBUYA! Anyakuavesa onsene ambakomerwa nawo. Pyonsene pimbachita iye mphyademelero pontho pyachifumu; kulungama kwache nkhokhonda mala. MBUYA nkhabe kutitawirisa tayu kuduwalira mabasache akudodomesa; iye ngwakukoma mtima pontho wakuva nyambalo. Iye ambapereka pyakudya kuna anyakumgopa; iye nkhabe duwalira tayu chiverano chache kwenda na kwenda. Iye aonesa mphamvu zache kuna anthu ache pakuapasa dziko ya madzinza achilendo. Papyonsene pimbachita iye, iye ngwakukhulupirika pontho wakulungama; pifunziso pyache pyonsene mphyakunyindirika. Iwo ngakukhazikika kwenda na kwenda; iwo adaperekwa mwakukhulupirika pontho mwakulungama. Iye ambaombola anthu ache panyatwa mbachita nawo chiverano chokhonda mala. Nyakuchena pontho nyamphamvu ndiye! Kugopa MBUYA ndi nthomatoma ya kukhala na nzeru; iye ambapasa kuvesa kuna ambateweza pifunziso pyache ale. Iye athema kukuzwa kwenda na kwenda. MBUYA mbakuzwe! Ngwakutsanzaya munthu ambagopa MBUYA ule, ule ambakomerwa na kuvera matongero ache. Anache anakhala amphamvu m'dziko; pidzukulu pyache pinatsanzayiswa. Kufamba mwadidi kwa pinthu, pontho mfuma pinakhala m'nyumba mwache, kulungama kwache kunakhala kwenda na kwenda. Cheza chimbamwinikira anthu adidi mumdima, ale ngakukoma mtima, akuva nyambalo pontho akulungama. Ngwakutsanzaya nyakufewa manja pakufiyalisa, wakuchita pinthu pyache mwachilungamo. Ndimomwene iye nkhabe dzatekeseka tayu; nyakulungama anakumbukwa ndzidzi onsene. Iye nkhabe chita mantha tayu na kutambira mphangwa zakutsukwalisa; chikhulupiro chache ntchakuwanga, pontho iye ambanyindira MBUYA. Iye nkhabe swipa mtima tayu penu kuchita mantha; pakumalisira pache anaona anyamalwache akundwa. Iye ambapereka mwakufewa manja kuna anyakusowa pinthu; kukoma kwache mtima nkhabe mala tayu; iye anakhala wamphamvu pontho wakulemedzwa. Anyakudawika anaona penepi mbazhangali; anakikita mano mbakhonda onekave; chidikhiro chawo chamaliratu kwenda na kwenda. MBUYA mbakuzwe! Imwe anyabasa a MBUYA, kuzani dzina ya MBUYA! Dzina ya MBUYA mbikuzwe, chinchino pontho kwenda na kwenda. Kubulukira kumabulukiro dzuwa mpakana kumadokero dzuwa dzina ya MBUYA mbikuzwe. MBUYA ambakuzwa pakati pa madzinza onsene; demelero yache ili kudzulu. Mbani unango ninga MBUYA Mulungu wathu. Nyakukhala pampando wache wachifumu kudzulu, pontho ule ambakotama kuyang'ana thambo na dziko yapansi pano. Iye ambalamusa atcherengi pafumbi; anyakusowa iye ambaabulusira pyakutsukwalisa pyawo, mbaachitisa kukhala ashamwali a mafumu, mafumu a anthu ache. Iye ambalemedza mkazi wakusowa ana pamusa pache mbamchitisa kukomerwa pakumpasa ana. MBUYA mbakuzwe! Pidabuluka Aisraele m'dziko ya Iguputo, pidabuluka pidzukulu pya Yakobo m'dziko yachilendoyo, Yuda adasanduka anthu akuchena a Mulungu, Israele adasanduka anthu ache ene. Nyanza Yakufira idaona mbithawa; mkulo wa Yorodani udaleka kufamba. Mapiri adavanduka-vanduka ninga mbuzi; pitunda pidanumpha-numpha ninga ana mabira. Ninji chidakuchitisa iwe, Nyanza, kuti uthawe? Iwembo, Yorodani, udatani udaleka kufamba? Imwe mapiri mwatani mudavanduka-vanduka ninga mbuzi? Imwembo pitunda mwatani mudanumpha-numpha ninga ana mabira? Tetemera, dziko yapansi, pamaso pa Mbuya, pamaso pa Mulungu wa Yakobo, ule ambasanduza miyala kukhala mathawale, pontho phanzwi kukhala mphuno za madzi. Kuna imwe ene basi, MBUYA, kuna imwe ene basi, nee kuna ife tayu, kwathema kuperekwa demelero, thangwi ya kutifuna kwanu kokhonda mala na kukhulupirika kwanu. Thangwi yache ninji madzinza ativunze mbati, “Ali kupi Mulungu wanu?” Mulungu wathu ali kudzulu, iye ambachita pyonsene pimbamkomera. Milungu yawo njakusasanywa na siliva na golidi, pontho yasasanywa na manja a munthu. Iyo ina kanwa, kwache longa tayu, ina maso, kwache nkhabe ona tayu. Iyo ina makutu, kwache nkhabe kuva tayu, ina mphuno, kwache nkhabe nunkhiza tayu. Iyo ina manja, kwache nkhabe kuva kuti akhuyanji tayu, ina manyalo, kwache nkhabe kufamba tayu; iyo nkhabe bulusa na fala ene tayu. Onsene adapisasanya na ambapinyindira ale mbasanduke ninga mifanikizo idasasanya iwoyo. Nyindirani MBUYA, imwe Aisraele. Iye ambakuphedzani na kukutchinjirizani. Nyindirani MBUYA, imwe pidzukulu pya Aroni. Iye ambakuphedzani na kukutchinjirizani. Nyindirani MBUYA, monsenene anyakumpembedza. Iye ambakuphedzani na kukutchinjirizani. MBUYA ambatikumbuka pontho anatitsanzayisa; iye anatsanzayisa Aisraele, pontho na pidzukulu pyonsene pya Aroni. MBUYA anatsanzayisa anyakumulemedza onsene, anyakuveka pontho na anthu ene pyawo sasawa. MBUYA mbakupaseni ana azinji, imwe na pidzukulu pyanu! Mbamutsanzayiswe na MBUYA, ule adasasanya kudzulu na dziko yapansi! Kudzulu nkhwa MBUYA ene basi, mbwenye adapereka dziko yapansi kuna munthu. Si anyakufa ambakuza MBUYA tayu, nee na mbodzi ene wakwenda kudziko ya chete tayu. Mbwenye ife, anyakukhala na moyo, tinapereka takhuta kuna iye chinchino pontho kwenda na kwenda. MBUYA mbakuzwe! Ndimbamfuna MBUYA, thangwi ambandiva ndingalonga; iye ambavesera kulira kwanga kufuna chiphedzo. Na thangwi yakuti ambandivesera ndinamchemera nsiku zonsene za moyo wanga. Misampha ya imfa idandizungulira; kugoswa kwa dziko ya anyakufa kudandifungira; ndidakundwa na mantha pontho kutsukwala. Tenepo ndidachemera MBUYA kuti, “Ndipulumuseni, MBUYA, ndipulumuseni!” MBUYA ngwansisi, pontho wakulungama; Mulungu wathu ngwakuva nyambalo. MBUYA ambatchinjiriza anthu akupichepesa; ndzidzi ukhali ine panyatwa, iye adandipulumusa. Khazikika pontho, moyo wanga, thangwi MBUYA andikomera mtima. Thangwi MBUYA adapulumusa moyo wanga kuimfa; maso anga kuna misozi, pontho manyalo anga kuna kugwegweduka, towera ndifambe pamaso pa MBUYA, m'dziko ya anthu amoyo. Ine ndinathimiza kukhulupira, podi kwene kuti ndidalonga kuti, “Ndapeyiwa monsene mwene,” podi kwene ndikhali na mantha ndidalonga kuti, “Nkhabe na mbodzi ene anakwanisa kunyindirwa.” Ndinaperekanji kuna MBUYA thangwi ya udidi wache onsene kuna ine? Ndinadza na nsembe ya vinyu kuna MBUYA, kupereka takhuta kuna iye thangwi ya kundipulumusa. Pambuto panagumanyikana anthu ache onsene ndinampasa pinthu pidadumbira ine kuna MBUYA pile. Imfa ya anthu ache akuchena njakufunika pyakwanga kuna MBUYA. Ine ndine nyabasanu, MBUYA; ndimbakutumikirani, ninga mudachitira mamanga. Imwe mwandipulumusa kuimfa. Ndinapereka nsembe yakupereka nayo takhuta mbandipembedza MBUYA. Kuzani MBUYA, imwe anthu a madziko onsene! Mkuzeni, imwe madzinza onsene! Thangwi kutifuna kwache kokhonda mala nkhwamphamvu pyawanga, pontho kukhulupirika kwa MBUYA nkhokhonda mala. MBUYA mbakuzwe! Perekani takhuta kuna MBUYA, thangwi iye ngwadidi, pontho kutifuna kwache nkhokhonda mala. Anthu a ku Israele mbalonge mbati, “Kutifuna kwache nkhokhonda mala.” Pidzukulu pya Aroni mbipilonge kuti, “Kutifuna kwache nkhokhonda mala.” Onsene anyakupembedza MBUYA alonge mbati, “Kutifuna kwache nkhokhonda mala.” Pandzidzi wanga wakusanyika ndidachemera MBUYA; iye adanditawira pakundisudzula panyatwa. MBUYA ali kukhundu kwanga, ine nkhabe dzachita mantha tayu; munthu anandichitanji? MBUYA ali kukhundu kwanga, iye ndi nyakundiphedza, pontho ndinaona anyamalwanga akukundwa. Mphyadidi kunyindira MBUYA kusiyana na kunyindira munthu. Mphyadidi kunyindira MBUYA kusiyana na kunyindira mafumu a padziko yapansi. Anyamalwa azinji adandizungulira; mbwenye ndidaavunga na mphamvu za MBUYA! Iwo adandizungulira khundu zonsene; mbwenye ndidaavunga na mphamvu za MBUYA! Iwo akhali wumbi-wumbi ninga nyuchi, mbwenye adapyerera kabodzi kene ninga lupya; na mphamvu za MBUYA ndidaakunda. Ndidasoswa mwakugoswa pontho ndikhakundwa, mbwenye MBUYA adandiphedza. MBUYA ambandichitisa kukhala wamphamvu pontho wakuwanga; iye andipulumusa. Veserani kukhuwa kwakukomerwa kwa kukunda nako m'makumbi mwa anthu a Mulungu kuti: “Apichita ndi mphamvu za MBUYA! Mphamvu za MBUYA zachita pinthu pikulu; mkono wamadyo wa MBUYA wakunda!” Ine nkhabe dzafa tayu; mbwenye ndinakhala na moyo mbandilalika pinthu pyandichitira MBUYA. Iye anditchunyusa pyakwanga pene, mbwenye iye hadatawirise kuti ndife tayu. Ndifungulireni misuwo ya Nyumba ya Mulungu; ndinapitamo mbandikapereka takhuta kuna MBUYA! Wenewu ndi msuwo wa MBUYA; anyakulungama okha basi ndiye anakwanisa kupita napo. Ndikukulemedzani, thangwi mudandiva, imwe mwandichitisa kukunda. Mwala udakhonda anyakumanga nyumba ninga wakusowa basa lero wasanduka wakufunika kupiringana inango yonsene. Penepi pidachitwa na MBUYA; tenepo mphyakudodomesa pyakwanga pamaso pathu! Ino ndi nsiku ya kukunda kwa MBUYA, tendeni tikomerwe, tendeni tisekere! Tipulumuseni, MBUYA, tipulumuseni! Tichitiseni kupikwanisa, MBUYA! Mulungu mbatsanzayise nyakudza na dzina ya MBUYA! Kubulukira ku Nyumba ya Mulungu tikukutsanzayisani. MBUYA ndi Mulungu; iye atipasa cheza. Na nthambi m'manja mwanu, tomani phwando mbamufambe kuzungulira guwa yansembe. Imwe ndimwe Mulungu wanga, tenepo ndinapereka takhuta kuna imwe; imwe ndimwe Mulungu wanga, tenepo ndinalalika pya ukulu wanu. Perekani takhuta kuna MBUYA, thangwi iye ngwadidi, pontho kutifuna kwache nkhokhonda mala. Ngakutsanzaya ale makhaliro awo ngakusowa chinthu chakupokanyisa, pontho ambakhala mwakuteweza mwambo wa MBUYA. Ngakutsanzaya ale ambavera upangizi wache, ale ambamsaka na mtimawo onsene. Iwo nkhabe chita pyakudawika tayu; iwo ambafamba m'njira zache. Imwe mwatipasa pifunziso pyanu mbamutipanga kuti tipivere mwakukhulupirika. Ndina chidikhiro kuti ndinakhaladi wakukhulupirika pakukoya matongero anu! Ngakhala ndinafungula khutu kuna matongero anu, penepo nkhabe dzachitiswa manyadzo tayu. Ndzidzi unafunza ine matongero anu akulungama, ndinakukuzani na mtima wangwiro. Ndinavera mwambo wanu; lekani kundisiya ndekha! Mphale angakwanise tani kuchitisa moyo wache kukhala wangwiro? Mphakuvera mafalanu. Na mtimanga onsene ndimbayesa-yesa kukusaka-sakani; ndichitiseni kuti ndileke bauka kubuluka kuna matongero anu. Ndimbakoya mafalanu mumtima mwanga, towera ndileke kukudawirani. Ndikukukuzani, MBUYA; ndifunziseni mwambo wanu. Ndinakhuwa mwakubwereza-bwereza matongero anu onsene apereka imwe. Ndimbakomerwa na kuteweza upangizi wanu pyakwanga kusiyana na kukhala na mfuma ikulu. Ndimbanyerezera pikulu mumtima mwanga pifunziso pyanu; mbandionesesa mwadidi njira zanu. Ndimbakomerwa na mwambo wanu; mafalanu ine nkhabe dzaaduwalira tayu. Khalani wadidi kuna ine, nyabasanu, towera ndikhale na moyo mbandivera mafalanu. Fungulani maso anga, towera ndione pinthu pyakudodomesa pyakugumanwa m'mwambo wanu. Ine ndine mlendo wakugwanda kwene pyanga; lekani kundibisira matongero anu. Mtimanga umbapha na chitchuwo; ndinafuna ndidziwe ndzidzi onsene matongero anu. Imwe mumbasumulula anyakutumbama; ale ngadzedze pontho abauka kubuluka kuna matongero anu. Achitiseni kuti aleke kundishola pontho kunditikana, thangwi ine ndakoya upangizi wanu. Podi kwene atongi ambagumanyikana mbaverana pyakupha ine pano, ndinanyerezera pikulu mumtima mwanga mwambo wanu. Mwambo wanu nkhukomerwa kwanga; iwo ndi nyakundipangiza pyakuchita. Ndikugona wakukundwa pansi pa fumbi; sisimusani moyo wanga malingana na mafalanu. Ndidatawira na mulomo wanga pyonsene pyachita ine, tenepo imwe mudanditawira; ndifunziseni mwambo wanu. Ndiphedzenimbo kuvesa mwadidi pifunziso pyanu, tenepo ndinanyerezera pikulu mumtima mwanga pyakudodomesa pyachita imwe. Moyo wanga wakundwa na kutsukwala; ndiwangiseni mphamvu, ninga mudadumbira imwe kuna ine. Ndikhondeseni kwenda m'njira zakunama, pontho na udidi wanu ndifunziseni mwambo wanu. Kukhala wakuvera ndiye chasankhula ine; ine ndaikha mtimanga pana matongero anu. Ine ndili nganganga pa upangizi wanu, MBUYA; lekani tawirisa kuti ndichitise manyadzo. Ine ndinachita phinga kuvera matongero anu, thangwi imwe munandipasa kuavesa kukulu. Ndifunziseni, MBUYA, kuteweza mwambo wanu, tenepo ndinaavera ndzidzi onsene. Ndichitiseni kuvesa mwambo wanu, tenepo ndinauvera; ndinaukoya na mtimanga onsene. Ndichitiseni kukhala wakuvera matongero anu, thangwi ndimbagumanamo kukomerwa. Ndipaseni chikhumbo chakuvera upangizi wanu kusiyana na kukhala nyamfuma. Phophani maso anga kuna pinthu pyakusowa basa; koyani moyo wanga malingana na kudumbira kudachita imwe. Chitani pidadumbira imwe kuna ine, nyabasanu, pidadumbira imwe kuna anyakukugopani. Ndipulumuseni kuna kutikanwa kumbagopa ineku; thangwi matongero anu ngadidi pyakwanga! Ndina chitchuwo na pifunziso pyanu; ndipaseni moyo wachinchino, podi imwe ndimwe wakulungama. Ndioneseni kundifuna kokhonda mala kwachita imwe, MBUYA, pontho mundipulumuse malingana na kudumbira kwachita imwe kuna ine. Tenepo anyakunditikana ndinakwanisa kuatawira thangwi ndimbanyindira mafalanu. Ndichitiseni kuti ndilonge pyakuonadi ndzidzi onsene, thangwi chidikhiro changa chili pana matongero anu. Ndzidzi onsene ndinavera mwambo wanu, pontho kwenda na kwenda. Ndinafamba-famba pyanga mwakutakasuka, thangwi ndimbayesa kuvera pifunziso pyanu. Ndinalalika upangizi wanu kuna mafumu, pontho ine nkhabe dzachita manyadzo tayu. M'matongero mwanu ndimbagumanamo kukomerwa, thangwi ndimbaafuna. Ndimbalemedza pontho kuafuna matongero anu; ndinanyerezera pikulu mumtima mwanga mwambo wanu. Kumbukani kudumbira kudachita imwe kuna ine, nyabasanu; ipyo pyandipasa chidikhiro. Podi pa nyatwa zanga zene ine ndidathondozwa, thangwi kudumbira kudachita imwe kuna ine kwandipasa moyo. Anyakutumbama ndzidzi onsene ambandishola, mbwenye ine handidabauka kubuluka kuna mwambo wanu tayu. Ndimbakumbuka mwambo wanu wakale, tenepo ambandipasa chithondozo, MBUYA. Ndingaona anyakudawa akukhonda mwambo wanu, ine ndimbaswirizwa napyo. Pandzidzi ukhali ine mlendo wakugwanda kwene padziko yapansi pano, ndimbapeka nyimbo za mwambo wanu. Na mosiku ndimbakukumbukani, MBUYA, mbandinyerezera pya mwambo wanu. Ndimbagumana kukomerwa kwanga pakuvera pifunziso pyanu. Ambafuna ine ndimwe ene basi, MBUYA; ndinadumbira kuti ndinavera mafalanu. Ndikukupemphani na mtimanga onsene kuti mundikomerembo mtima ninga kudumbira kudachita imwe kuna ine. Ndanyerezera pya makhaliro anga, tenepo ndimbadumbira kuteweza upangizi wanu. Mwakukhonda nthontho ndimbachimbiza kuvera matongero anu. Podi kwene kuti anyakudawa anditeyera msampha, mbwenye ine nkhabe duwalira mwambo wanu tayu. Pachiti-chiti na mosiku ndimbalamuka kukukuzani, thangwi matongero wanu ngwakulungama. Ndimwe shamwali wa anyakukugopani onsene, wa onsene anyakuvera pifunziso pyanu ale. MBUYA, dziko yapansi yadzala na kutifuna kwanu kokhonda mala; ndifunziseni mwambo wanu. Imwe, MBUYA, ndimwe wadidi kuna ine, nyabasanu, malingana na pidadumbira imwe kuna ine. Ndipaseni nzeru na udziwisi, thangwi ndimbanyindira matongero anu. Mbamudzati kunditchunyusa, ine ndikhachita pyakudawa, mbwenye chinchino ndikuvera mafalanu. Imwe ndimwe wadidi, pontho wakukoma mtima pyakwanga! Ndifunziseni mwambo wanu. Anyakudungudza alonga pyakunama pya ine, mbwenye ine na mtimanga onsene ndimbavera pifunziso pyanu. Amuna enewa ngakufa msolo pontho akukala mtima, mbwenye ine ndimbakomerwa na mwambo wanu. Kunditchunyusa kwanu kukhali kwadidi kuna ine, thangwi kudandichitisa kuti ndifunze mwambo wanu. Mwambo udandipasa imwe ule ngwakufunika pikulu kuna ine kupiringana kobiri zonsene za padziko yapansi. Na manjanu imwe mudandilenga na kundiumba; ndipaseni nzeru zakuvesa pinthu, towera ndifunze matongero anu. Anyakukugopani anakomerwa angandiona, thangwi ndimbanyindira kudumbira kudachita imwe kule. Ndikupidziwa kuti mwambo wanu ngwakulungama, MBUYA, pontho kuti mudanditchunyusa thangwi ndimwe wakukhulupirika. Kundifuna kwanu kokhonda mala kundithondoze, ninga kudumbira kudachita imwe kuna ine, nyabasanu. Ndiverenimbo nsisi, tenepo ndinakhala na moyo thangwi ndimbakomerwa na mwambo wanu. Anyakutumbama mbachite manyadzo thangwi ya kundipambizira kwawo; inembo ndinanyerezera pikulu mumtima mwanga pifunziso pyanu. Anyakukugopani mbadze kuna ine, onsene ambadziwa upangizi wanu ale. Mtimanga mbukhale wakusowa chakupokonyisa pa mwambo wanu mbandichitiswe kuti ndileke chita manyadzo. Ndamaliratu na chitchuwo, MBUYA, kukudikhirani kuti mundipulumuse; chidikhiro changa ndinachiikha pana mafalanu. Maso anga atopa na kudikhira pidadumbira imwe kuna ine pile, uku mbandili kuvunza kuti, “Munandiphedza lini kani?” Podi kwene ndine wakusowa basa ninga budu ya vinyu yakutayiwa pakhuku; kwache sidaduwalire tayu mwambo wanu. Ndidikhire kufikirana lini? Munatchunyusa lini anyakundiboneresawa? Amuna akutumbama, okhonda vera mwambo wanu, akumba milindi kuti ndigweramo. Matongero anu ene basi ndiye akunyindirika; anthu akundiboneresa na pyakunama; ndiphedzenimbo ine! Iwo asala chifupi kundipha, mbwenye ine handidakhonde kuteweza pifunziso pyanu tayu. Na thangwi ya kundifuna kwanu kokhonda mala khalani wadidi kuna ine, towera ndivere upangizi wanu. Mafalanu, MBUYA, anakhala akwenda na kwenda; ngakukhazikika kudzulu. Kukhulupirika kwanu kumbapirira mifendu yonsene, imwe mwathikitiza dziko yapansi pambuto pache, tenepo iyo yakhazikika. Mwambo wanu ngwakukhazikika na lero, thangwi pyonsenepyo pimbakutumikirani. Mwambo wanu mbadakhonda khala phata ya kukomerwa kwanga, ine mbandidafa na kusanyika. Ine nkhabe dzaduwalira pifunziso pyanu tayu, thangwi na ipyo imwe mwandichitisa kuti ndikhale na moyo. Ine ndine wanu, ndipulumuseni! Ine ndachita phinga kuvera pifunziso pyanu. Amuna akudawa akudikhira kundivunga, kwache ine ndinanyerezera pikulu mumtima mwanga upangizi wanu. Ine ndaona kuti pinthu pyonsene, podi na pyangwiro pene, pina mamalisiro ache, mbwenye matongero anu ngokhonda mala. Ndimbaufuna pikulu mwambo wanu! Ndimbaunyerezera pikulu mumtima mwanga nsiku zonsene. Matongero anu ndimbakhala nawo ndzidzi onsene mbandichitisa kukhala wanzeru kupiringana anyamalwanga. Ndimbaavesa pikulu pene kupiringana afunzisi anga onsene, thangwi ndimbanyerezera pikulu mumtima mwanga upangizi wanu. Ndina nzeru pyakwanga kupiringana nkhalamba, thangwi ndimbavera pifunziso pyanu. Ine ndathunda makhaliro onsene akuipa, thangwi ndikufuna kuvera mafalanu. Ine sidakhonde matongero anu tayu, thangwi imwe ene basi ndimwe mfunzisi wanga. Mphyakukoma pyakwanga kulawa mafalanu; kutapira kupiringana uchi! Ine ndimbaganyali nzeru kubulukira m'pifunziso pyanu, tenepo ndimbazondana na makhaliro onsene akuipa. Mafalanu ndi nyale ya kumanyalo kwanga, pontho ndi cheza chakundimwinikira panjira panga. Ine ndadumbira mbanditsikimiza kuvera matongero wanu wakulungama. Nyatwa zanga, MBUYA, nsakugoswadi; ndichitiseni kukhala na moyo ninga kudumbira kudachita imwe kule. Ivani kupemphera kwanga kwakupereka nako takhuta, MBUYA, pontho ndifunziseni matongero anu. Ine ndasasanyika ndzidzi onsene kutaya moyo wanga; ine sidaduwalire mwambo wanu tayu. Amuna akuipa anditeyera msampha, kwache sidabauke kubuluka kuna pifunziso pyanu tayu. Upangizi wanu ndi mfuma yakwenda na kwenda; nkhukomerwa kwa mtimanga. Ndapinyerezera kuvera mwambo wanu mpakana nsiku yakufa kwanga. Ndimbazondana na anyakukhonda khulupirika monsene mwene kuna imwe, kwache ndimbafuna mwambo wanu. Imwe ndimwe pakubisala panga pontho nyakunditchinjirizanga; ndimbaikha chidikhiro changa pana kudumbira kudachita imwe. Bulukani pana ine, anthu akudawamwe. Ndinavera matongero a Mulungu wanga. Ndipaseni mphamvu ninga mudadumbira imwe, tenepo ndinakhala na moyo; lekani kundichitisa manyadzo pandzidzi una ine na chidikhiro! Ndiphateni, tenepo ndinapulumuka, pontho ndzidzi onsene ndinavera mwambo wanu. Imwe mumbapasa nkhodolo munthu onsene okhonda vera mwambo wanu; umpheswe wawo ngwapezi. Imwe mudayesa anyakudawa onsene ninga shuzhu ya dziko yapansi, natenepo ine ndinafuna upangizi wanu. Na thangwi ya imwe ine ndina mantha; ndaphatwa na mantha thangwi ya mwambo wanu. Ine ndaphata pinthu pyakulungama pontho pyakuthema; lekani kundipereka m'manja mwa anyakundipondereza! Dumbirani kuti nyabasanu, munamphedza; lekani tawirisa kuti anthu akutumbama andipondereze! Maso anga atopa na kudikhira kuti mundipulumuse, pontho kuti pidadumbira imwe pile pikwane-kwane. Chitani na ine malingana na kundifuna kwanu kokhonda mala, pontho ndifunziseni mwambo wanu. Ndine nyabasanu, ndipaseni nzeru zakuvesa pinthu, towera ndidziwe upangizi wanu. MBUYA, ndzidzi wanu nguno wakuti muchitepo pinthu, thangwi anthu akuswa mwambo wanu. Ine ndimbafuna matongero anu kupiringana golidi, kupiringana golidi chadi-chadi ule. Natenepo ndikuteweza pifunziso pyanu; mbandizondana na njira zonsene zakudawika. Upangizi wanu mphyakudodomesa; ndimbapivera na mtimanga onsene. Kutchululwa kwa mafalanu ambapasa cheza mbadzesa nzeru kuna anthu okhonda dziwa. Ndimbafungula mulomo wanga mbandipuma na befu kukhumba matongero anu. Zungunukani kuna ine mbamundivere nsisi ninga mumbachitira imwe kuna onsene ambakufunani ale. Chitisani manyalo anga kuimira dzololo malingana na kudumbira kwanu; lekani tawirisa kuti pyakuipa pindikunde. Ndipulumuseni kuna ambandipondereza ale, towera ndivere pifunziso pyanu. Nditsanzayiseni pamaso panu mbamundifunzise mwambo wanu. Misozi ikugwa ninga mkulo, thangwi anthu nkhabe vera mwambo wanu tayu. Ndimwe wakulungama, MBUYA, na mwambo wanu ene ngwakulungama. Upangizi wapereka imwe ngwakulungama kuna onsene, pontho wakunyindirika monsene mwene. Phinganga ikugaka muna ine ninga moto, thangwi anyamalwanga nkhabe ikha konta mafalanu tayu. Kudumbira kudachita imwe nkhwakukhazikika! Ndimbapifuna pyakwanga pene! Ndine nyakukhonda funika pontho wakukhondwa, kwache ine nkhabe duwalira pifunziso pyanu tayu. Kulungama kwanu kunakhala na kukhala, pontho mwambo wanu ndzidzi onsene ngwakuona. Ndaphatwa na nyatwa pontho ndaswipa mtima, mbwenye matongero anu ambadzesa kukomerwa kuna ine. Upangizi wanu ndzidzi onsene ngwakulungama; ndipaseni nzeru zakuvesa nazo pinthu, tenepo ndinakhala na moyo. Na mtimanga onsene ndikuchemera kuna imwe; nditawireni, MBUYA, tenepo ndinavera mwambo wanu. Ndikuchemera kuna imwe; ndipulumuseni, tenepo ndinakoya upangizi wanu. Dzuwa mbidzati buluka ndimbachemera kuna imwe kuti mundiphedze; ndimbaikha chidikhiro changa pana kudumbira kwanu. Mosiku onsene ndimbakhala m'maso, kunyerezera pikulu mumtima mwanga kudumbira kwanu. Na thangwi ya kundifuna kwanu kokhonda mala, ndivesereni, MBUYA; onesani nsisi zanu mbamukoya moyo wanga! Anyakundiboneresa akukala mtima akudza chifupi, anthu okhonda na kukoya kwene mwambo wanu. Mbwenye imwe muli chifupi na ine, MBUYA, pontho matongero anu onsene ngakukhazikika. Kale-kale ndidafunza upangizi wanu; imwe mwauchitisa kuti ukhale wakwenda na kwenda. Yang'anani nyatwa zanga mbamundipulumuse, thangwi ine sidaduwalire mwambo wanu tayu. Ndikhalireni kunduli pontho mundiombole; ndipaseni moyo ninga mudadumbira imwe kuna ine. Anyakudawa nkhabe dzapulumuswa tayu, podi iwo nkhabe vera mwambo wanu tayu. Mbwenye kuva kwanu nyambalo, MBUYA, nkhukulu; onesani nsisi zanu mbamundipulumuse! Ndina anyamalwa na anyakundipondereza azinji, kwache ine nkhabe chimwana kuvera upangizi wanu tayu. Ndingayang'ana anyakundisandukirawa ndimbanyansirwa napyo, thangwi iwo nkhabe koya matongero anu tayu. Yang'anani mumbafunira ine pifunziso pyanu, MBUYA. Kundifuna kwanu kokhonda mala nkhabe sanduka tayu, natenepo ndipulumusenimbo ine. Mafalanu onsene ngakuona, pontho matongero anu akulungama ngokhonda mala. Amuna amphamvu andisosa akusowa na thangwi ene, mbwenye ine ndimbalemedza mafalanu. Ndakomerwa pyakwanga thangwi ya kudumbira kudachita imwe, kukomerwa ninga kwa munthu angagumana mfuma. Ndimbazonda na kunyansirwa na pyakunama, mbwenye ndimbafuna mwambo wanu. Kanomwe pansiku ndimbakukuzani, thangwi ya matongero wanu wakulungama. Ale ambafuna mwambo wanu ana mtendere pikulu, pontho nkhabe chinango chinakwanisa kuagwegwedusa tayu. Ndimbadikhira imwe kuti mundipulumuse, MBUYA, pontho ndimbachita pimbanditonga imwe. Ndimbavera upangizi wanu; thangwi ndimbapifuna na mtimanga onsene. Ndimbavera pifunziso pyanu na upangizi wanu; imwe mumbaona pyonsene pimbachita ine. Chiliro changa kufuna chiphedzo mbachifike kuna imwe, MBUYA! Ndipaseni nzeru zakuvesa pinthu malingana na kudumbira kudachita imwe. Ivani kupemphera kwanga mbamundipulumuse malingana na kudumbira kudachita imwe. Ndzidzi onsene ndinakukuzani, thangwi mumbandifunzisa mwambo wanu. Lulume yanga inaimba pya mafalanu, thangwi matongero anu ngakulungama Sasanyikani ndzidzi onsene kundiphedza, thangwi ndimbateweza pifunziso pyanu. Ndatchuwadi kwene kundipulumusa kwanu, MBUYA! M'mwambo mwanu ndimbagumanamodi kukomerwa! Ndipaseni moyo, towera ndikukuzeni; matongero anu andiphedze. Ndimbatsalakatika ninga bira wakutayika; tenepo idzani mundisake ine nyabasanu, thangwi ine sidaduwalire matongero anu tayu. Ndzidzi ukhali ine panyatwa, ndidachemera kuna MBUYA, tenepo iye adanditawira. Ndipulumuseni, MBUYA, kuna anyakunama na anyakunyengeza anzawo. Imwe anyakunama, Mulungu anachitanji kuna imwe? Iye anakutchunyusani pikulu pene na matswimo akuthwa a nyankhondo, pontho na makala akuyerima moto! Kukhala pakati panu nkhwakuipa pyakwanga sasawa ninga kukhala m'nthemba za Misheki, penu pakati pa anthu a ku Kedara! Ine ndakhala ndzidzi ukulu ene na anthu akuzondana na mtendere. Ine ndingalonga pya mtendere, iwo ambalonga pya nkhondo. Ndimbakwiza maso anga kumapiri; nkhupi kumbabulukira chiphedzo changa? Chiphedzo changa chimbabulukira kuna MBUYA, adasasanya kudzulu na dziko yapansi ule. Iye nkhabe dzachitisa manyalo ako kutherezika tayu; nyakukutchinjiriza ndzidzi onsene ambakhala m'maso. Nyakutchinjiriza wa Israele nkhabe wodzira penu kugona chitulo tayu. Iye anakuyang'anira; iye ali m'khundu mwako kukutchinjiriza. Natenepo na masikati dzuwa nkhabe dzakuvunga tayu, nee mwezi na mosiku. Iye anakutchinjiriza kuna pyakugoswa pyonsene; iye anakukoya mwadidi. Iye anakuyang'anira mwadidi munadza iwe na munaenda iwe, chinchino pontho kwenda na kwenda. Ndidakomerwa pidalonga iwo kuna ine mbati, “Tendeni ku Nyumba ya MBUYA.” Natenepo chinchino ife tili pano, kuimira m'bwalo mwa misuwo ya mzinda wa Yerusalemu! Yerusalemu ndi mzinda wakumangwa mwakubalika, pontho mwakuthithikizana mwadidi. Kweneku ndiye kumbaenda madzinza a MBUYA kupereka takhuta kuna MBUYA kuteweza na matongero ache. Penepa mafumu a Israele adakhala pansi kutonga anthu awo mseru. Pemphererani mtendere wa Yerusalemu kuti: “Anthu ambakufunani ale pinthu pyawo mbapifambe mwadidi.” Mbamukhale mtendere m'bwalo mwa mpandamu, pontho nyumbanu yachifumu mbikhale pakupata. Na thangwi ya abale anga na ashamwali anga ndinalonga kuna Yerusalemu kuti, “Mtendere mbukhale namwe!” Na thangwi ya Nyumba ya MBUYA Mulungu wathu ndimbapemphera kuti pinthu pyanu pifambe mwadidi. Ndinakwiza maso anga kuna imwe, kudzulu, kuna mpando wanu wachifumu. Ninga mumbachitira nyabasa wachimuna kunyindira mbuyache wachimuna, ninga mumbachitira nyabasa wachikazi kunyindira mbuyache wachikazi, sasawambo ife tinathimiza kunyindira imwe, MBUYA Mulungu wathu, kufikirana mutivere nsisi. Tiverenimbo ife nsisi, MBUYA, tiverenimbo nsisi, thangwi ife tavuyiwa pyakwanga. Ndzidzi ukulu ene ife taseluswa na anyakufuma mbatitikanwa na anyakutumbama. MBUYA mbadakhonda khala kukhundu kwathu, mbapidakhala tani? Aisraele mbatawire mbati, “MBUYA mbadakhonda khala kukhundu kwathu, ndzidzi udatisosa anyamalwathu, penepo iwo mbadatikhudyula a m'maso ene, mwenemo atizhangalira pyakwanga; penepo madzi makulu mbadatikukulula, madzi mbadatidya, madzi akuula mbadatibiza.” Tendeni tipereke takhuta kuna MBUYA, ule hadatawirise kuti anyamalwathu ativunge tayu. Ife tasomphola ninga mbalame pamsampha wa nyakukhulisa, msampha wadumuka, tenepo tathawa! Chiphedzo chathu chimbabulukira kuna MBUYA, adasasanya kudzulu na dziko yapansi ule. Anthu ambanyindira MBUYA ale akhala ninga Phiri ya Zioni, ile nkhabe tekenyeka tayu, mbwenye yakukhazikika kwenda na kwenda. Ninga mwazungulira mapiri Yerusalemu sasawambo MBUYA azungulira anthu ache chinchino pontho kwenda na kwenda. Anyakudawa ndzidzi onsene nkhabe dzatonga dziko ya anyakulungama tayu; iwo mbadachita tenepo, anyakulungama makawo mbadachitambo pyakuipa. MBUYA, chitirani udidi anthu adidi, kuna anthu ale mbakulungama mumtima mwawo. Mbwenye, MBUYA, ndzidzi unatchunyusa imwe anyakudawa, tchunyusanimbo anyakukhonda vera matongero anu. Mtendere mbukhale na Israele! Pandzidzi udatidzesa MBUYA kubwerera ku Yerusalemu, pikhakhala ninga kundoto! Tidasekera pyakwanga, tidaimba pyakwanga thangwi ya kukomerwa! Tenepo madzinza anango adalonga pya ife mbati, “MBUYA adaachitira pinthu pikulu.” Ndimomwene MBUYA adatichitira pinthu pikulu; tidakomerwadi pyakwanga pene! MBUYA, chitisani pinthu pyathu kufamba pontho mwadidi, sasawa ninga mumbadzesera mvula madzi kuna mikulo yakuuma. Chitisani ale akhalira pikhabzala iwo mbewu, kututa pyakuvuna pyawo na nyimbo zakukomerwa. Ale akhalira pikhaenda iwo athukula mbewu anati abwere akuimba thangwi ya kukomerwa, ndzidzi unadza iwo na pyakuvuna pyawo. Ngakhala MBUYA hanamanga nyumba tayu, basa ya anyakumanga nyumba njakusowa basa; ngakhala MBUYA nkhabe yang'anira mwadidi mzinda, mphyakusowa basa kuti anyakulondali aphate basawo. Mphyakusowa basa kuwangisa na kuphata basa kuti tikhale na moyo, kulamuka bzobzo na machibese, pontho kugona mwakudembuka. Thangwi MBUYA ambapasa ambafuna iye ale pimbasowa iwo, mwenemo iwo ali m'chitulo. Ana ndi mtukwa wakubulukira kuna MBUYA; iwo ndi mtsanzayiso chadi-chadi. Munthu angakhala na ana achimuna uku mbali mphale, anawo akhala ninga matswimo m'manja mwa anyankhondo. Ngwakutsanzaya ule ana matswimo mazinji. Iye nkhabe dzakundwa tayu ndzidzi unagumanikana iye na anyamalwache pamsuwo wa mzinda. Ngakutsanzaya ale ambavera MBUYA, ale ambateweza matongero ache. Mabasanu anakuchitisani kugumana pinthu pinasowa imwe; imwe munakomerwa, pontho pinthu pyanu pinafamba mwadidi. Mkazako anakhala ninga mfesa zakubala m'nyumba mwako, pontho anako achimuna anakhala ninga mphukira zaolivi kuzungulira pathebulu pako. Munthu wakuvera MBUYA anatsanzayiswadi ninga tenepa. MBUYA mbakutsanzayiseni kubulukira ku Zioni! Mbamuone Yerusalemu pinthu pyache kufamba mwadidi ndzidzi onsene wa moyo wanu! Mbamukhale na moyo towera muone pidzukulu pyanu! Mtendere mbukhale na Israele. Iwo andipondereza pikulu pene kutomera uphaleanga. Israele mbalonge mbati, “Kutomera uphaleanga iwo andipondereza pyakwanga pene, kwache iwo hadandikunde tayu. Iwo adabola-bola kunduli kwanga mbakukhala ninga munda wakutipulwa. Mbwenye MBUYA ngwakulungama, adagwanda nkhambala zidandimanga anyakudawa.” Munthu onsene ambazondana na Zioni mbakundwe; iye mbathamangiswe mwakuchitiswa manyadzo. Onsenewo mbakhale ninga maudzu akumera pansoyi ya nyumba, ale ambauma mbadzati mala kukula; nkhabe munthu ambaagumanya, penu kuathukula m'mphulu tayu. Nkhabe na mbodzi wakugwanda na penepo analonga mbati, “MBUYA akutsanzayiseni! Tinakutsanzayisani na dzina ya MBUYA.” Kubulukira pansi pa kusanyika kwanga mumtima ndimbachemera kuna imwe, MBUYA. Ngavani chiliro changa, MBUYA; veserani kulira kwanga kufuna chiphedzo! Ngakhala imwe, MBUYA, mukhalemba pyakudawa pyathu, mbani mbadakwanisa kuthawa kukonwa? Mbwenye imwe ndimwe nyakulekerera pyakudawa, natenepo imwe mwathema kugopiwa. Ndimbadikhira na mtimanga onsene kuti MBUYA andiphedze; ine ndimbanyindira mafalache. Ndikukudikhirani Mbuya pikulu kupiringana anyakulondali kudikhira makalakwecha, kupiringana anyakulondali kudikhira kunja kuchene. Israele, nyindira MBUYA, thangwi kukufuna kwa MBUYA nkhokhonda mala, pontho ambafuna ndzidzi onsene kukuombola. Iye anaombola anthu ache a ku Israele kuna pyakudawa pyawo pyonsene. MBUYA, ndaimisa manja kuna kudungudza kwanga, pontho ndapasa nkhodolo kutumbama kwanga. Ine nkhabe khala kaliki-liki na pinthu pikulu-pikulu tayu, penu na pinthu pyakunensa pyakwanga kuna ine. M'mbuto mwache ndakwana na pina ine pontho ndina mtendere. Ninga mumbamatamira khombwani m'manja mwa mache, sasawambo mtimanga unamatama m'bwalo mwanga. Israele, nyindira MBUYA chinchino pontho kwenda na kwenda! MBUYA, lekani duwalira Davite na nyatwa zonsene zimbapirira iye. Kumbukani, MBUYA, kudumbira kudachita iye, kudumbira pikulu kudachita iye kuna imwe, Mulungu Wamphamvu zonsene wa Yakobo kuti: “Ine nkhabe dzaenda kumusa, penu kugona patalimba tayu; ine nkhabe dzapuma, penu kugona chitulo tayu, kufikirana ndisasanyire mbuto MBUYA, Nyumba yakukhalamo Mulungu Wamphamvu zonsene wa Yakobo.” Muluwani ya Betelehemu tidava pya Bokosi ya Chiverano, tenepo tidaigumana m'munda mwa Yearimu. Tidalonga mbati, “Tendeni ku Nyumba ya MBUYA; tendeni timpembedze patsogolo pampando wache wachifumu.” Idzani ku Nyumbanu, MBUYA, na Bokosi ya Chiverano, chinthu chakuonesa mphamvu zanu, pontho mbamukhale pano kwenda na kwenda. Anyansembe anu ndzidzi onsene mbachite pinthu pyakulungama; anthu anu mbakhuwe thangwi ya kukomerwa. Imwe mudadumbira kuna nyabasanu Davite; lekani khonda mfumu wanu wakusankhulika. MBUYA adadumbira pikulu kuna Davite, pile pinakhonda iye leka kupichita mbati: “Ndinaikha mbodzi wa anako achimuna kukhala mfumu, pontho iye anatonga m'nduli mwako. Ngakhala anako achimuna ngakukhulupirika kuna chiverano, pontho kuna matongero anga anapasa ine, anawombo achimuna anapita m'mbuto mwako mbakhala mafumu ndzidzi onsene.” MBUYA asankhula Zioni; anafuna ausanduze kukhala mbuto yache yakukhalako: “Penepa ndiye panafuna ine dzakhala kwenda na kwenda; penepa ndiye panafuna ine dzatonga. Ndinachitisa Zioni kukhala wakufuma na pinthu pyonsene pinasowa iye; anyakutcherenga a mwenemo ndinaakhutisa na pyakudya. Ndinatsanzayisa anyansembe ache papyonsene pimbachita iwo, pontho anthu ache akuchena anaimba mwakugaluza fala thangwi ya kukomerwa. Penepa ndinachitisa mbodzi wa pidzukulu pya Davite kukhala mfumu wamkulu; ndinakulisa utongi wa mfumu wanga wakusankhulika. Ndinampsampsira anyamalwache na manyadzo, mbwenye ufumu wache unaenda m'tsogolo na demelero.” Mphyadidi pontho pyakukoma pyakwanga kuna anthu a Mulungu kukhala pabodzi mwakuphatanizana! Pyakhala ninga mafuta akununkhira akufunika pyakwanga akukhuthulirwa mumsolo mwa Aroni akugwera pandevu pache pene, akutchithira m'khosi mwa mkhanjo wache. Pyakhala ninga bume pa Phiri ya Herimoni, kugwera papitunda pya Zioni. Penepa ndiye palonga MBUYA kuti anagwisa mtsanzayiso wache, moyo okhonda mala. Idzani, kuzani MBUYA, imwe anyabasa onsene a MBUYA, onsene mumbamtumikira m'Nyumba ya MBUYA na mosiku ale. Kwizani manjanu m'dzulu kupemphera pambuto yache yakuchena, pontho kuzani MBUYA! MBUYA adasasanya kudzulu na dziko yapansi ule, mbakutsanzayiseni kubulukira ku Zioni! MBUYA mbakuzwe! Kuzani dzina ya MBUYA. Mkuzeni, imwe anyabasa a MBUYA, mumbatumikira m'Nyumba ya MBUYA ale, m'Nyumba ya Mulungu wathu. MBUYA mbakuzwe, thangwi MBUYA ngwadidi; imbani nyimbo zakukuza nazo dzinache, thangwi iye ngwakukoma mtima. MBUYA adapisankhulira yekha ene Yakobo, Israele kukhala anthu ache akufunika. Ndimbapidziwa kuti MBUYA wathu ngwamkulu; Mbuyathu ngwamkulu kupiringana milungu yonsene. MBUYA ambachita pimbafuna iye kudzulu pontho pansi pano, pabara, pontho na pansi pa bara. Iye ambadzesa makole kubulukira kumadolomero a dziko yapansi; mbachitisa kuti pakhale njazi ndzidzi wa chonziwo, pontho ambafungulira mphepo m'masubi mumbaikoya iye. M'dziko ya Iguputo iye adapha ana autombo a anthu mbachita chibodzi-bodzi kuna pifuyo. Kweneko iye adachita pidzindikiro na pyakudodomesa kutchunyusa napyo mfumu wa Iguputo na mathubu ache onsene. Iye adavunga madzinza mazinji mbapha mafumu amphamvu: Sihoni, mfumu wa Aamori, Ogi, mfumu wa Bashani, pontho mafumu onsene m'dziko ya Kanani. Iye adapereka dziko yawo kuna anthu ache; iye adaipereka kuna anthu ache Aisraele. MBUYA, ndzidzi onsene pinavekeswa kuti ndimwe MBUYA; mifendu yonsene inakudziwani. MBUYA anatchinjiriza anthu ache; iye anavera nsisi anyabasache. Milungu ya madzinza njakusasanywa na siliva pontho golidi; ipyo pimbasasanywa na manja a anthu. Iyo ina kanwa, kwache nkhabe longa tayu, ina maso, kwache nkhabe ona tayu. Iyo ina makutu, kwache nkhabe kuva tayu; iyo nkhabe bulusa na muya ene tayu. Onsene ambapisasanya na ambapinyindira ale, mbasanduke kukhala ninga mifanikizo idasasanya iwoyo! Kuzani MBUYA, imwe anthu a ku Israele; kuzani MBUYA, imwe pidzukulu pya Aroni! Kuzani MBUYA, imwe dzinza ya Levi; kuzani MBUYA, monsenene anyakupembedza MBUYA! Kuzani MBUYA mu Zioni, mu Yerusalemu, mbuto imbakhala iye ile. MBUYA mbakuzwe! Perekani takhuta kuna MBUYA, thangwi iye ngwadidi; kutifuna kwache nkhokhonda mala. Perekani takhuta kuna Mulungu wa milungu yonsene; kutifuna kwache nkhokhonda mala. Perekani takhuta kuna MBUYA wa ambuya onsene; kutifuna kwache nkhokhonda mala. Iye ene yekha ambachita pyakudodomesa pikulu; kutifuna kwache nkhokhonda mala. Na nzeru zache iye adasasanya kudzulu; kutifuna kwache nkhokhonda mala; iye adamanga dziko yapansi pa madzi akuzwika; kutifuna kwache nkhokhonda mala. Iye adasasanya dzuwa na mwezi; kutifuna kwache nkhokhonda mala; dzuwa kukhala mtongi wa masikati; kutifuna kwache nkhokhonda mala; mwezi na nthondowa kukhala mtongi wa mosiku; kutifuna kwache nkhokhonda mala. Iye adapha ana autombo m'dziko ya Iguputo; kutifuna kwache nkhokhonda mala. Iye adatsogolera Aisraele kuabulusa m'dziko ya Iguputo; kutifuna kwache nkhokhonda mala; na dzanjache yamphamvu, pontho mkono wache wamphamvu; kutifuna kwache nkhokhonda mala. Iye adagawa pakati Nyanza Yakufira; kutifuna kwache nkhokhonda mala; iye adatsogolera anthu ache kuwambuka na penepo; kutifuna kwache nkhokhonda mala; mbwenye adabizika m'madzi mfumu wa ku Iguputo na anyankhondo ache ene; kutifuna kwache nkhokhonda mala. Iye adatsogolera anthu ache kugwanda na m'thando yatchetcha; kutifuna kwache nkhokhonda mala. Iye adapha mafumu akulu; kutifuna kwache nkhokhonda mala; iye adapha mafumu amphamvu; kutifuna kwache nkhokhonda mala; Sihoni, mfumu wa Aamori; kutifuna kwache nkhokhonda mala; na Ogi, mfumu wa ku Bashani; kutifuna kwache nkhokhonda mala. Iye adapereka dziko yawoyo kuna anthu ache kukhala yawo ene; kutifuna kwache nkhokhonda mala; iye adaipereka kuna Israele, nyabasache; kutifuna kwache nkhokhonda mala. Iye hadatiduwalire tayu ndzidzi udakundwa ife; kutifuna kwache nkhokhonda mala; iye adatipulumusa kuna anyamalwathu; kutifuna kwache nkhokhonda mala. Iye ambapereka phoso kuna chakulengwa chamoyo chonsene; kutifuna kwache nkhokhonda mala. Perekani takhuta kuna Mulungu wa kudzulu; kutifuna kwache nkhokhonda mala. M'khundu-khundu mwa mikulo ya mumzinda wa Babiloni ife tidakhala pansi; penepo tidalira pidakumbuka ife Zioni. M'mikotamu ya chifupi tidakolowekamo anyakatangale athu. Anthu adatiphata ale adatipanga kuti tiimbe; anyakutiboneresa adatikhakhamiza kuti tiachitise kukomerwa kuti: “Tiimbireni nyimbo ya Zioni.” Tinakwanisa tani kuimbira nyimbo MBUYA m'dziko yachilendo? Mbandileke kwanisave pontho kuimba nyakatangale ngakhala ndinakuduwalira iwe, Yerusalemu! Mbandileke kwanisave kuimba pontho nyimbo ngakhala sinakhonda kukukumbuka, ngakhala sinakhonda kunyerezera pya iwe ninga kukomerwa kwanga kukululetu! MBUYA, kumbukani pidachita Aedomu pansiku idaphatwa Yerusalemu. Kumbukani mule mukhathimiza iwo kulonga mbati, “Mbugomolwe onsene pansi!” Babiloni, chakuvungawe, iwe unavungwa. Ngwakutsanzaya ule anakubwezera thangwi ya pyachita iwe kuna ife, ule ambakwata anako akachiya mbaamenyesa kumwala. Ndinapereka takhuta kuna imwe, MBUYA, na mtimanga onsene; ndikukuimbirani nyimbo zakukukuzani nazo pamaso pa milungu. Ndikuyang'ana ku Nyumbanu yakuchena, kulamba na kukuza dzinanu thangwi ya kundifuna kwanu kokhonda mala pontho na kukhulupirika kwanu, thangwi imwe mwaonesa kuti dzina na mafalanu mphikululetu kupiringana pinthu pyonsene. Ndzidzi udakuchemerani ine, imwe mudanditawira; na mphamvu zanu imwe mudandiwangisa mtima. Mafumu onsene padziko yapansi anakukuzani imwe, MBUYA, thangwi iwo ava kudumbira kudachita imwe. Iwo anaimba pya pinthu pyachita MBUYA, pontho na pya demelero ikulu ya MBUYA. Podi kwene kuti MBUYA ali kudzululetu, iye ambayang'anira mwadidi anyakupichepesa, pontho anyakutumbama nkhabe kwanisa kumbisalira tayu. Ndinganenseka na nyatwa, imwe mumbandikoya mwadidi. Imwe mumbapokanya anyamalwanga aukali mbamundipulumusa na mphamvu zanu. MBUYA anachita pyonsene malingana na kudumbira kudachita iye; MBUYA, kutifuna kwanu nkhokhonda mala. Malisani basa yatoma imwe kale ile. MBUYA, imwe mwandisakanyula mwadidi mbamundidziwa. Pyonsene pimbachita ine mumbapidziwa; kubulukira kutali pyakwanga imwe mumbavesa manyerezero anga. Imwe mumbandiona ndzidzi unaphata ine basa, penu kupuma; imwe mumbapidziwa pyonsene pimbachita ine. Podi kwene ndidzati bulusa fala, imwe, MBUYA, mumbadziwa kale pinafuna ine longa. Imwe mwandizungulira khundu zonsene; imwe mumbanditchinjiriza na mphamvu zanu. Udziwisi wanu pana ine ngwakuzwika pyakwanga, wapiringana kuvesa kwanga pinthu. Nkhupi kunafuna ine kwenda kuthawa Mzimu wanu Wakuchena? Nkhupi kunafuna ine kuthawira kubuluka pamaso panu? Ngakhala ndidakwira kwenda kudzulu, imwe muli kweneko; ngakhala ndinagona pansi kudziko ya anyakufa, imwe muli kweneko basi. Ngakhala ndinambulukira kutali kupiringana kumabulukiro dzuwa, penu kakhala kutaliletu kumadokero dzuwa, imwe muli kweneko basi kunditsogolera, imwe muli kweneko basi kundiphedza. Mbandidakwanisa kupempha kuti mdima undibise penu cheza chinandimwinikirachi chisanduke mosiku, mbwenye na kutani kwene mdima kuna imwe si mdima tayu, pontho mosiku kuna imwe wakhala ninga masikati. Mdima pontho cheza kuna imwe ntchibodzi-bodzi. Imwe mudalenga phindi yonsene ya m'manungo mwangamu; imwe mudandiphataniza pabodzi m'mimba mwa mamanga. Ndikukukuzani thangwi imwe mwathema kugopiwa; pyonsene pimbachita imwe mphyachilendo pontho pyakudodomesa. Penepi ndimbapidziwa na mtimanga onsene. Ndzidzi ukhakula magogodo anga, imwe mudachita mphole-mphole kundiphataniza pabodzi pene m'mimba mwa mamanga, pikhakula ine m'mbuto yakubisika, imwe mudapidziwiratu kuti ine ndikhali mwenemo. Imwe mudandioneratu mbandidzati balwa. Nsiku zikhadasankhulirwa ine m'moyo mwanga, zonsene zikhadalembwa kale m'bukhu mwanu, iwo mbadzati toma khalapo. Mulungu, mphyakunensa pyakwanga kudziwa manyerezero anu; kudziwa kuti ngangasi! Mbandidachita kuti ndialengese, iwo mbadainjipa kupiringana tchetcha. Ndzidzi umbalamuka ine, ndimbakhala na imwe basi. Mulungu, ndikupifunadi kwene kuti muphe anyakuipawa! Ndikupifunadi kwene kuti anyachirope andileke pyawo! Iwo ambakulongerani pyakuipa; iwo ambalongera dzinanu pinthu pyakuipa. MBUYA, anthu ambakuzondani ale, inembo ndimbaazondadi kwene! Ndimbanyansirwadi kwene nawo anyakukupandukirani ale! Ine ndina chizondi chikulu nawo; ndimbaayesa ninga anyamalwanga. Sakanyulani mumtima mwanga, Mulungu, mbamudziwe manyerezero anga; ndiyeseni mbamudziwe manyerezero anga. Onani ngakhala muna ine muna chinango chakuipa, pontho ndiphateni nsenji panjira yakukhala na kukhala. Ndipulumuseni, MBUYA, kuna anyakuipa; nditchinjirizeni kugopesera amuna akuzunguzika. Ndzidzi onsene iwo ambasasanya njira za upandu, ndzidzi onsene ambalamusa chimpiningu. Malulume awo akhala ninga nyoka zakupha; mafala ambabulusa iwo m'kanwa mwawo akhala ninga mata a mbadza. Nditchinjirizeni, MBUYA, kuna mphamvu za anyakudawika; ndikoyeni mwadidi gopesera anthu akuzunguzika, ambafuna pyakundimanga ndale ale. Amuna akutumbama anditeyera msampha; iwo ateya misampha, pontho m'khundu-khundu mwa njiranga yonsene ateyamo misampha, towera andikweshe. Ndimbalonga kuna MBUYA kuti, “Imwe ndimwe Mulungu wanga.” Ngavani kulira kwanga, MBUYA, kufuna chiphedzo! MBUYA, Mulungu wanga, pontho nyakunditchinjiriza wamphamvu, imwe mwanditchinjiriza pankhondo. MBUYA, lekani pasa anyakuipa pinthu pinafuna iwopyo; lekani tawirisa manyerezero awo akuipa pana ine kuchitika. Lekani tawirisa anyamalwanga kuti andikunde; chitisani pinthu pyakugoswa pinandichitira iwopyo kugwera iwo ene enechiro. Makala akuyerima amoto mbaagwere; iwombo mbaponywe m'dzenje yakuzwika, pontho mbachimwane kubulukamo. Anthu ambapambizira anzawo mbaleke khazikika m'dzikomo; pyakuipa mbapikhulise anthu akuzunguzikawa. MBUYA, ndimbapidziwa kuti imwe mumbachitira chilungamo atcherengi, pontho munaikhira kunduli pamseru anyakuponderezwa. Anyakulungama anakukuzanidi; iwo anati akhale pamaso panu. Ndikukuchemerani, MBUYA; ndiphedzeni chinchino! Ndivesereni ndzidzi unakuchemerani ine. Kupemphera kwanga pamaso panu mbakukhale ninga pyakununkhira; kukwiza kwanga manja m'dzulu mbakukhale ninga nsembe yakumawulo. MBUYA ikhani nyakuyang'anira wa mulomo wanga; nyakuyang'anira msuwo wa mulomo wanga. Ndikhondeseni kukwatika na pyakudawa, pontho kuphatizana na anyakuipa kuchita pyakudawika; mbandileke kwata khundu m'maphwando mwawomo. Nyakulungama anakwanisa kunditchunyusa, pontho kundisumulula mwakukoma mtima, mbwenye ine nkhabe dzatawira chilemedzo kubulukira kuna anthu akuipa tayu, thangwi ndzidzi onsene ndimbapemphera mwakupokanyisana na pyakuipa pimbachita iwopyo. Atongi awo angaponywa pansi na pamatelero anyakudawika anatawira kuti mafalanga akhali akuona. Ninga mumbapandulirwa nkhuni m'mapindi-mapindi, sasawambo magogodo awo amwazwa pakanwa padziko ya anyakufa. Mbwenye ine ndimbaikha maso anga pana imwe, MBUYA Mulungu wanga. Imwe ndimwe pakubisala panga; lekani tawirisa kuti ndife. Ndichitiseni kuti ndileke kukweshwa na msampha wanditeyera iwo, nditchinjirizeni kuna misampha ya anyakudawika. Anyakuipa mbakweshwe na misampha yawo yonthoyo, mwenemo ine ndikwenda pyanga okhonda kuwazika. MBUYA, ndikuchemera kuti mundiphedze; ndikudembetera kuna imwe mwakugaluza fala kuti mundivere nsisi. Ine ndimbadza kuna iye na kudungunya kwanga konsene; ndimbampanga nyatwa zanga zonsene. Ndzidzi una ine chifupi kutaya mtima, iye ambadziwa pinthu pyathema ine kuchita. Panjira panafamba ine, anyamalwanga anditeyera msampha. Ndingayang'ana m'khundu mwanga, ndimbaona kuti nkhabe unango wakundiphedza, nee mbodzi wakunditchinjiriza tayu; nkhabe na mbodzi ene wakundiyang'anira mwadidi. MBUYA, ndikulira kuna imwe kufuna chiphedzo; imwe ndimwe nyakunditchinjiriza; imwe ndimwe pyonsene pimbafuna ine m'moyo uno. Ngavani kulira kwanga kufuna chiphedzo, thangwi ndabira m'matope. Ndipulumuseni kuna anyakundithamangisa; thangwi iwo ngamphamvu pikulu kupiringana ine. Ndisudzuleni pauperezo wanga; towera ndikukuzeni pambuto panagumanyikana anthu anu thangwi ya udidi wanu kuna ine. MBUYA, ngavani kupemphera kwanga! Veserani kulira kwanga kufuna chiphedzo; nditawireni thangwi ndimwe wakukhulupirika pontho wakulungama! Lekani kunditonga mseru ine, nyabasanu; pamaso panu nkhabe na mbodzi ene wakulungama tayu. Nyamalwanga akundikhulisa, pontho andikunda monsene mwene. Iye andiikha m'perezo mumdima, tenepo ndakhala ninga anthu adafa kale ale. Ine ndasanyika pyakwanga m'mtima mwanga mwakuti nkhabeve na chidikhiro chene tayu. Ndikukumbuka nsiku zapita zile; ndikunyerezera pikulu pya pyonsene pyachita imwe pile, mbandinyerezera pya mabasanu. Ndimbakwiza manjanga m'dzulu kuna imwe kupemphera; ninga mataka a ndolongo moyo wanga una nyota ya imwepo. Chinchino, MBUYA, nditawireni! Chidikhiro changa chonsene chamaliratu. Lekani kupibisa mwekha ene kuna ine, gopesera ndinakhala ninga mbodzi wa anthu ambaenda ku Chiphompho chikulu ale. Machibese onsene ndikumbuseni pya kundifuna kwanu kokhonda mala, thangwi imwe ene ndiye ambanyindira ine. Kupemphera kwanga kumbafika kuna imwe; ndioneseni njira yathema ine kufambamo. Ndimbathawira kuna imwe kuti ndibisale, MBUYA; ndipulumuseni kuna anyamalwanga. Mulungu wanga ndimwepo; ndifunziseni kuchita kufuna kwanu. Na Mzimu wanu wadidi nditsogolereni mwadidi m'njira zakundendemera. Ndipulumuseni MBUYA, ninga mwadumbira imwe kuchita; na udidi wanu ndipulumuseni panyatwa zanga! Na thangwi ya kundifuna kwanu kokhonda mala, iphani anyamalwanga; vungani anyakundivuya onsene, thangwi ndine nyabasanu. Mbakuzwe MBUYA, Phanzwi yanga! Iye ambandifunzisa kumenya nkhondo mbandichitisa kusasanyika kumenya nkhondo. Iye ndi nyakundiyang'anira pontho nyakunditchinjiriza, pakubisala panga pontho dombo wanga, ambanyindira ine kuti anandikoya mwadidi ule. Iye adakunda madzinza onsene mbaaikha pansi pa utongi wanga. MBUYA, munthu mbani wakuti mumbamtsalakana; munthu ene pyache wakuti imwe mumbamnyerezera? Iye akhala ninga mphepo; nsiku zache zakhala ninga chigudu-gudu. MBUYA, ng'ambani thambo mbamutchitha pansi; khuyani mapiri, tenepo iwo anabulusa utsi. Tumizani cheza cha njazi mbamubalalise anyamalwanu; aponyereni matswimo kuathamangisa. Fikisani mkono wanu pano kubulukira kudzulu, ndinuleni m'madzi akuzwika, pontho ndipulumuseni; ndipulumuseni kuna mphamvu za anthu achilendo, ale nkhabe dziwa kulonga pyakuona tayu mbadumbira pyakunama. Ndinakuimbirani nyimbo yachinchino, Mulungu; ndinakuimbirani na nyakatangale. Imwe mumbachitisa kuti mafumu akunde mbamupulumusa nyabasanu Davite kuna talasada yakupha. Ndipulumuseni kuna anyamalwanga akukala mtima; ndiomboleni kuna mphamvu za anthu achilendo, ale nkhabe dziwa kulonga pyakuona tayu mbadumbira pyakunama. Anathu achimuna pandzidzi wa uphaleawo mbakhale ninga mbewu yakukula mbikhala na mphamvu. Anathu achikazi mbakhale ninga nsanamira zakusemwa zakuphatisa nkhomo za nyumba yachifumu. Pikwa pyathu mbapidzale na phoso ya mtundu onsene. Mabira m'minda mwathu mbabale ana pikwi-pikwi. Ng'ombe zathu mbazibalane mwakuinjipa okhonda polozwa penu kutayika. Paleke khala kulira thangwi ya nyatwa m'misewu mwathumu. Njakutsanzaya dzinza ile kuna iwo penepi mphyakuona; ngakutsanzaya anthu ale Mulungu wawo ndi MBUYA! Ndinakuza pya ukulu wanu, Mulungu pontho mfumu wanga; ndinapereka takhuta kuna imwe kwenda na kwenda. Nsiku na nsiku ndinapereka takhuta kuna imwe; ndinakukuzani kwenda na kwenda. MBUYA ngwamkulu pontho athema kukuzwa pikulu; nkhabe munthu anakwanisa kuvesa pya ukulu wache tayu. Pinthu pyachita imwe munalemedzwa napyo kubulukira mfendu kufikirana mfendu unango; iwo analalika pya mabasanu amphamvu. Iwo analonga pya demelero yanu pontho ufumu wanu, pontho ndinanyerezera pikulu mumtima mwanga pya mabasa akudodomesa achita imwe. Anthu analonga pya mabasanu amphamvu, pontho ine ndinalalika pya ukulu wanu. Iwo anapanga anango pya udidi wanu onsene mbaimba pya kulungama kwanu. MBUYA ngwakukoma mtima pontho wakuva nyambalo, ngwakusowa chipsu pontho wakutifuna kokhonda mala. MBUYA ngwadidi kuna pyonsene pidalenga iye, pontho ambava nyambalo na pyonsene pidasasanya iye pile. Pyakulengwa pyanu pyonsene, MBUYA, pinakukuzani, pontho anthu onsene anapereka takhuta kuna imwe. Iwo analonga pya demelero ya ufumu wanu wamphamvu mbapanga anango pya mphamvu zanu, towera munthu onsene adziwe pya mabasanu amphamvu, pontho pya demelero ikulu ya ufumu wanu. Ufumu wanu ngokhonda mala, pontho imwe ndimwe mfumu wakukhala na kukhala. MBUYA ngwakukhulupirika kuna kudumbira kudachita iye, pontho iye ngwakukoma mtima papinthu pyonsene pimbachita iye. MBUYA ambaphedza kuimira dzololo anyakugwegweduka; iye ambayenusa anyakukotama na mitolo ale. Pinthu pyamoyo pyonsene pimbayang'ana kuna imwe na chidikhiro, imwembo mumbaapasa phoso ndzidzi unaisowa iwo. Imwe mumbaapasa pyakukwana mbamuakhutisa na pyonsene pinasowa iwo. MBUYA ngwakulungama papyonsene pimbachita iye, wansisi papyonsene pimbachita iye. MBUYA ali chifupi na ambamchemera ale, anthu ambamchemera na mtima onsene ale. Iye ambapasa anthu ambamgopa ale pyakusowa pyawo; iye ambava kulira kwawo mbaapulumusa. MBUYA ambakoya mwadidi munthu onsene ambamfuna ule, kwache anavunga anyakudawika. Ndzidzi onsene ndinakuza MBUYA; pyakulengwa pyache pyonsene mbapikuze dzinache yakuchena kwenda na kwenda. MBUYA mbakuzwe! Mkuze MBUYA, moyo wanga! Ndinakuza MBUYA ndzidzi onsene unakhala ine na moyo; ndinamuimbira nyimbo Mulungu moyo wanga onsene. Lekani nyindira mafumu, anthu ambafa ale; nkhabe munthu anakwanisa kukupulumusa tayu. Iwo angafa, ambabwerera kufumbi; pansiku yeneyo pyonsene pimbanyerezera iwo pimbamalira ponthopo. Ngwakutsanzaya munthu, ule ana Mulungu wa Yakobo kuti amphedze, pontho ule ambanyindira MBUYA Mulungu wache, nyakulenga kudzulu, dziko yapansi na bara, pontho na pyonsene pili mwenemo. Ndzidzi onsene iye ngwakukhulupirika; iye ambatonga mseru mwachilungamo anyakuponderezwa mbapasa phoso anthu anjala. MBUYA ambasudzula anyaperezo; MBUYA ambachitisa maboli-boli kuona. MBUYA ambayenusa anyakukotama na mitolo; MBUYA ambaafuna anthu ache akulungama. Iye ambatchinjiriza alendo ambakhala m'dziko mwathu ale; MBUYA ambaphedza akazi akufelwa na ana masiye, mbwenye ambadzudzumisa manyerezero a anyakuipa. MBUYA ndi mfumu wakukhala na kukhala. Zioni, Mulungu wako anatonga mifendu yonsene. MBUYA mbakuzwe! MBUYA mbakuzwe! Mphyadidi kuimbira Mulungu wathu nyimbo zakumkuza nazo; mphyakukomadi pontho pyakuthema pyakwanga kumkuza. MBUYA akumanga pontho Yerusalemu; iye akudzesa Aisraele kuabweza kubulukira kumadziko akutali kudathawira iwo kule. Iye ambawangisa anyakusweka mtima mbamanga pironda pyawo. Iye ambalengesa nthondowa mbazithula zonsene madzina. Wamkulu pontho wamphamvu ndi Mbuyathu; munthu nkhabe kwanisa kupima nzeru zache tayu. MBUYA ambakwiza anyakupichepesa, mbwenye ambaponya pansi anyakudawika. Imbani nyimbo zakukuza nazo MBUYA; phatisa basa anyakatangale kuimbira napyo Mulungu wathu. Iye ambachitisa kuthambo kukhale makole; iye ambagwisa mvula padziko yapansi mbachitisa kuti maudzu amere m'mapiri. Nyama ambazipasa phoso mbadyesa ana makhungubwe ndzidzi unachemera iwo. Iye nkhabe komerwa na akavalo amphamvu, penu anyankhondo akuwanga mtima tayu; mbwenye MBUYA ambakomerwa na anyakumgopa, anthu ambanyindira kuafuna kwache kokhonda mala ale. Yerusalemu, kuza MBUYA! Zioni, kuza Mulungu wako! Nyakuchitisa mphinga za misuwo yako kukhala zamphamvu ndiye; anthu ako ambaatsanzayisa ndiye. Madire ako ambaayang'anira mwadidi mbakukhutisa na tirigu wadidi. Iye ambapereka matongero kuna dziko yapansi, pontho pimbalonga iye pimbachitika kabodzi kene. Iye ambaphopha pansi na matalala ninga na chakufinika, mbamwaza bume ninga dotha. Iye ambagwisa matalala ninga ntchangalabwe; nkhabe mbodzi anakwanisa kupirira tayu kutonthola kumbatumiza iye kule! Pontho iye ambatonga madzi akuphatana kunyunguluka; iye ambagwisa mphepo, madzimbo mbakuka. Iye ambapereka mphangwa zache kuna Yakobo, ambapereka matongero na mwambo wache kuna Israele. Penepi iye hadapichitire madzinza anango tayu; iwo nkhabe dziwa mwambo wache tayu. MBUYA mbakuzwe! MBUYA mbakuzwe! Kuzani MBUYA kubulukira kudzulu, imwe anyakukhala kudzuluko. Mkuzeni, imwe angelo ache onsene, imwe anyankhondo ache onsene akudzulu. Mkuzeni, imwe dzuwa na mwezi; mkuzeni, imwe nthondowa zakuyetima. Mkuzeni, imwe kudzulu, pontho imwe madzi a padzulu pa thambo. Onsene mbakuze dzina ya MBUYA! Iye adatonga, tenepo pyonsene pidalengwa; na utongi wache iye adapikhazikisa m'mbuto mwapyo kwenda na kwenda, tenepo utongi wache nkhabe dzamala tayu. Mkuzeni MBUYA kubulukira pa dziko yapansi, imwe anyangume na bara zakuzwika zene; njazi na matalala, bume na makole, chonzi pimbavera matongero ache pile. Mkuzeni, imwe pitunda na mapiri, imwe miti ya nsapo na misitu; imwe nyama zonsene zakufuyiwa na zam'tsanga zene, zakukambadza na mbalame zene. Mkuzeni, imwe mafumu na madzinza onsene, ana mafumu na atongi anango onsene; imwe atsikana na aphale, nkhalamba na piana pene. Onsene mbakuze dzina ya MBUYA! Dzinache njikulu kupiringana madzina anango onsene; demelero yache ili padzulu pa dziko yapansi na kudzulu kwene. Iye adachitisa dzinzache kukhala na mphamvu, towera anthu ache onsene amkuze, anthu a ku Israele, apamtima pache ale. MBUYA mbakuzwe! MBUYA mbakuzwe! Imbirani MBUYA nyimbo yachinchino; mkuzeni pambuto panagumanyikana anthu ache akukhulupirika! Komerwa, iwe Israele, na Nyakukulengako; sekerani, anthu a ku Zioni, thangwi ya mfumu wanu! Kuzani dzinache na kuvina; phatisani basa ng'oma na anyakatangale kumkuza napyo. MBUYA ambakomerwa na anthu ache; iye ambalemedza anyakupichepesa pakuachitisa kuti akunde. Alekeni anthu a Mulungu akomerwe pakukunda, pontho aimbe na kukomerwa mosiku onsene. Alekeni akhuwe ndzidzi unakuza iwo Mulungu, na matalasadawo akutwa m'manja mwawo kukunda nawo madziko, pontho kutchunyusa madzinza; kumanga mafumu awo na njema, akadamu awo na njema za simbi; kutchunyusa madzinza ninga mudatongera Mulungu. Kweneku nkhukunda kwa anthu a Mulungu. MBUYA mbakuzwe! MBUYA mbakuzwe! Mkuzeni Mulungu m'Nyumbache! Mkuzeni kumbuto zache zamphamvu kudzulu! Mkuzeni thangwi ya mabasa amphamvu achita iye. Mkuzeni thangwi iye ngwamkululetu kupiringana anango onsene. Mkuzeni pakuliza ngoma. Mkuzeni na anyakatangale pontho na malimba. Mkuzeni na ng'oma pontho na kuvina. Mkuzeni na anyakatangale pontho pitoliro. Mkuzeni na nkhotcho. Mkuzeni na nkhotcho zakuveka. Mkuzeni MBUYA, imwe pyakulengwa pyamoyo pyonsene! MBUYA mbakuzwe! Yeneyi ndi miyambi ya Solomoni mwana Davite, mfumu wa Israele: kufunzisa nayo anthu nzeru pontho upangizi; kuvesa mafala audziwisi; kufunzisa nayo anthu kukhala na makhaliro adidi pontho na kuva mwambo, kukhala akulungama, achilungamo pontho akutonga mwakukhonda yang'ana nkhope; kuchitisa nayo munthu okhonda dziwa pinthu kukhala wakungwala, pontho kufunzisa kuvesa pinthu na kupitonga kwa pinthu mwadidi kuna achiphale. Anyanzeru mbavesere miyambi kuti athimizire udziwisi wawo, pontho anyakudziwa pinthu mbakhala na luso, towera avese miyambi na misangani, pontho pifunziso na nthanthi pya anyanzeru. Kugopa MBUYA ndiye nthomatoma ya nzeru, mbwenye mapupwe ambalulupisa nzeru pontho upangizi. Mwananga ikha khutu kuna upangizi wa babako, pontho leka khonda pifunziso pya mako. Thangwi pifunziso pyawo ntchipewu chachifumu mumsolo mwako, pontho mkufu wakubalika m'khosi mwako. Ngakhala anyakudawa anakunyengerera, mwananga, leka kwatika nawo. Ngakhala iwo analonga kuti, “Tende tibisalire munthu kuti timphe! Penu tende tisose chadala anthu adidi! Ninga dziko ya anyakufa, ife tinati tiakhudyule amoyo, pontho ninga masiye, tinati tiakhudyule amumphu. Mfuma ya mtundu onsene, tinaigumana mbatidzaza nyumba zathu na pyakupokosera. Tendembo nafe pabodzi, tenepo tinagawana pyonsene pinaba ifepyo.” Mwananga, leka tewera anthu ninga enewa, leka fambambo na njira inafamba iwo. Iwo nkhabe nthontho na kuchita upandu tayu, pontho ndzidzi onsene iwo kwawo nkhuchuchisa chiropa basi. Nkhupupwa kuteyera mbalame msampha mwenemo iyo ili maso soo! Kumbachita anthu enewa nkhubisalira chiropa chawo chene, pontho nkhugonera mpeni. Enewa ndiye mamalisiro a anthu onsene akuganyali na kuba; umbava umbapokosera moyo wa anyakuuchita. Nzeru ikuchemera m'misewu, iyo ikuchemera mwakugaluza fala m'misika; ikuchemera m'misewu mule muna kusokosera; m'misuwo ya mizinda nzeru ikulonga kuti: “Anthu akupupwamwe! Munakhala mapupwe kufikirana lini? Anthu akusingiriramwe! Munaleka lini kusingirirako? Munaleka lini kuzonda udziwisi? Imwe mbamudavesera kwene kukusumululani kwanga, ine mbidakupangani manyerezero anga, pontho mbidachitisa nzeru zanga kudziwika kuna imwe. Ine ndakuchemerani, kwache imwe hamudandivesere tayu; ndakuthambidzirani mkono, kwache imwe hamudapiikhe konta tayu. Imwe mwakhonda upangizi wanga onsene, pontho hamudafune tayu kuti ndikusumululeni. Natenepo mungaona nyatwa, ndinakusekani, pontho ndinakusingirirani pyakugoswa pingakufikirani, pyakugoswa pingabwera pana imwe ninga chonzi, nyatwa zingakutswairani ninga chivumbulu, pontho mungava kupha na kusanyika mumtima. “Tenepo iwo anandichemera, kwache ine sinaatawira tayu. Iwo anandisaka-saka konsene kwene, kwache iwo hanandigumana tayu. Thangwi iwo adazonda udziwisi, mbasankhula kukhonda gopa MBUYA, thangwi iwo hadafune upangizi wanga tayu, mbapasa nkhodolo kuasumulula kwanga, iwo anati atambire pyathema iwo kupitambira, anabzimbirwa na pyakuipa pyawo. Anthu akupupwa ambafa thangwi ya kukhonda nzeru; anthu akupupwa ambavungika thangwi ya kupithemba. Mbwenye munthu anandiveserayo, anakoyiwa mwadidi, pontho anakhala pakupata okhonda chita mantha.” Mwananga, ikha mumtima pifunziso pyanga, pontho leka duwalira pinakupanga ine. Vesera mafala anzeru, pontho ikhira mtima udziwisi. Ngakhala unapempha kuvesa pinthu, penu kudembetera udziwisi; ngakhala iwe unapisaka-saka ninga siliva, penu ninga mfuma yakubisika, penepo unavesa kuti kugopa MBUYA nkhulonganji, pontho iwe unamdziwa Mulungu. Ndi MBUYA ule ambapasa nzeru; udziwisi pontho kuvesa pinthu pimbabulukira kuna iye. Iye ambaphedza anyakulungama kupikwanisa, pontho ntchakugedera matswimo kuna anyakusowa chakupokanyisa. Iye ambaonesesa kuti chilungamo chikuchitika mbayang'anira mwadidi anyakukhulupirikache. Penepo iwe unavesa kulungama, chilungamo, pontho kutonga mwakukhonda yang'ana nkhope, unadziwa pyathema iwe kupichita. Msolo wako unadzala na nzeru, pontho udziwisi unakuchitisa kukomerwa. Kupitonga kwako pinthu mwadidi kunakutchinjiriza, pontho kuvesa pinthu kunakuyang'anira. Nzeru zinakupulumusa kuna njira zakuipa, kuna anthu akulonga mafala akufudza, ale ambasiya njira zakulungama kubaukira pyawo kunjira zamdima, anthu ambakomerwa pyawo na kuchita pyakuipa mbasekera na kuchita pyakupotoka ale, anthu ambachita pyaunthawatawa, pontho ale ana mtima wanyoka. Nzeru zinakupulumusa kuna mkazi wa makhaliro akudzedzeduka, kuna mkazi wakuchita pyauputa na mafalache akutapira, ule asiya mamunache wakukazhali naye, mbaduwalira kudumbira kudachita iye pamaso pa Mulungu kule. Ngakhala unaenda kumusa kwache, ukwenda kafa, thangwi kwenda kweneko ndi sasawa na kwenda kudziko ya anyakufa. Anyakwenda kuna mkazi weneyu nkhabe na mbodzi ene ambabwererako tayu, iwo nkhabe gumana pontho njira ya kumoyo tayu. Natenepo iwe wathema kutewera njira za anthu adidi, pontho kukhala na makhaliro akulungama. Anthu akulungama anakhala m'dziko, anthu akusowa chakupokanyisa anathimiza kukhalamo, mbwenye Mulungu anabulusa anyakudawika m'dzikomo, mbaatchikhula anyakukhonda khulupirika m'dzikomo. Mwananga, leka duwalira pifunziso pyanga, ndzidzi onsene koya mumtima mwako matongero akupasa ine. Chifunziso changa chinakuchitisa kukhala na moyo wakulapha; pontho chinachitisa pinthu pyako kufamba mwadidi. Leka tawirisa kukhulupirika na kufunana kubuluka muna iwe; pimangirire m'khosi mwako, pilembe mumtima mwako. Tenepo unakomerwa mtima mbukhala na mbiri yadidi pamaso pa Mulungu na anthu ene. Nyindira MBUYA na mtimako onsene, leka nyindira udziwisi wako ene. Pyonsene pinachita iwe kumbuka MBUYA, tenepo iye anakuonesa njira yakuongoka. Leka kupiyesa wekha ene nyanzeru; mbwenye gopa MBUYA mbuthunde pyakuipa. Ungachita tenepo ipyo pinakhala ninga mtombwe kuwangisa manungo ako, pontho kupasa mphamvu magogodo ako. Lemedza MBUYA na mfumako, pereka nsembe kuna iye mbewu zako zakutoma kutokota. Penepo pikwa pyako pinadzala phamu-phamu, pontho maphiso ako anagabikira na vinyu. Mwananga, MBUYA angakulanga, leka pinda, pontho leka swirizwa iye angakusumulula. Thangwi MBUYA ambasumulula anthu ambafuna iye ale, ninga baba kusumulula mwanache wapamtima. Ngwakutsanzaya munthu ule ambagumana nzeru, ule ambagumana udziwisi. Kukhala na nzeru nkhwakuganyali pyakwanga kupiringana siliva; nkhwakudula pyakwanga kupiringana golidi. Nzeru nsakufunika pyakwanga kupiringana miyala yakudula; iwe nkhabe kwanisa kusangiza nzeru na chinthu chinango tayu. Nzeru zimbapasa moyo wakulapha na dzanjache ya madyo; pontho na dzanjache ya mabzere zimbapasa mfuma na chilemedzo. Nzeru zinakwanisa kuchitisa moyo wako kukomerwa, mbizikutsogolera m'njira zamtendere. Nzeru zakhala ninga muti wakupasa moyo kuna anyakuziphatisa; ngakutsanzaya ale ambakhumbatira nzeru. MBUYA adaikha maziko a dziko yapansi na nzeru zache; na udziwisi wache iye adaikha thambo m'mbuto mwache. Na nzeru zache iye ambachitisa madzi kutumbuka kubulukira pansi, pontho makole kuvumbisa mvula. Mwananga, khala nyanzeru pontho nyakutonga pinthu mwadidi; leka tawira kuti pikuthawire. Penepi pinakupasa moyo, mbipikhala ninga mkufu wakubalika m'khosi mwako. Tenepo unakwanisa kufamba pyako okhonda gopa, pontho iwe nkhabe dzagwegweduka tayu. Ndzidzi unaenda iwe kagona hunachita mantha tayu; chitulo chako chinakhala tapi-tapi. Leka tekeseka na nyatwa zakugwa mwakututumusa, penu kuvungika kule kumbakunda anyakuipa. Thangwi MBUYA anakhala chinyindiro chako; iye nkhabe dzatawirisa tayu kuti manyalo ako akweshwe na msampha. Ndzidzi onsene ninga munapikwanisira iwe, chita udidi kuna ale athema kuchitirwa udidiwo. Leka panga tsanthembako kuti, “Bwera ndzidzi unango; ndinati ndikupase mangwana,” mwenemo chinthucho uli nacho penepo pene. Leka sasanya kuchitira tsanthembako pyakuipa, ule ambakhala m'khundu mwako kunyindira iwepo. Leka pokanyisana na munthu unango okhonda na thangwi ene, ngakhala iye hadachite pinthu pyakukuvesa kupha tayu. Leka sirira munthu wanthonga, penu kutewerawambo njira zache, thangwi MBUYA ambanyansirwa na munthu wa makhaliro akupotoka, mbwenye anyakulungama mbashamwali ache. MBUYA ambatemberera misa ya anyakudawa, mbwenye misa ya anyakulungama iye ambaitsanzayisa. Anyakusingirira iye ambaasedegula, mbwenye ambakomera mtima anyakupichepesa, Anthu anzeru anakhala na mbiri yadidi, mbwenye mapupwe anachitiswa manyadzo. Ananga, veserani pifunziso pya babanu; ikhani khutu, tenepo munakhala akuvesa pinthu. Pifunziso pinakupasani inepi mphyadidi, natenepo lekani kupikhonda. Pikhali ine mphale m'nyumba mwa babanga, mwenemo ndili mwana wapamtima, mwana mbodzi ene basi wa mama, babanga akhandifunzisa. Iye akhandipanga kuti, “Phatisa mafalanga na mtimako onsene; chita ninga munakupangira ine, tenepo unakhala na moyo. Kwata nzeru na udziwisi! Leka duwalira, penu kukhonda mafalanga. Leka pasa nkhodolo nzeru, tenepo zinakutchinjiriza; zifune, tenepo zinakuyang'anira mwadidi. Papyonsene nzeru nsakufunikaletu; podi kwene kuti uvunge pyonsene pina iwe, khala na nzeru pontho udziwisi. Ikha mtima pana nzeru, tenepo zinakukwiza; khumbatira nzeru, tenepo zinakupasa chilemedzo. Izo zinakhala ninga kamdedzi mumsolo mwako, pontho zinakuvazika chipewu chachifumu chademelero.” Ndivesere mwananga. Leka chita mphwayo na pinakupanga inepi, tenepo iwe unakhala na moyo wakulapha. Ine ndakufunzisa njira za nzeru, pontho ndakutsogolera kunjira zakuongoka. Iwe ungafamba, nkhabe chinthu chinafuna kukutchinga tayu; iwe ungathamanga, nkhabe dzagwegweduka tayu. Ndzidzi onsene phatisa upangizi, leka tawirisa kukuthawira; utchinjirize, thangwi moyo wako wagona penepo. Leka ponda njira za anyakudawika, penu kufamba na njira za anthu akuipa. Zithunde mbuleka famba na njira zawo, buluka kweneko mbulokote njira yakombo. Anthu akudawika nkhabe kwanisa kugona angakhonda chita chinthu chakuipa tayu; iwo nkhabe ona chitulo tayu angakhonda gwisa munthu. Kuchita pyakudawika nkhudya kwawo, pontho kuchita nthonga nkhumwa kwawo. Njira imbafamba na anyakulungama imbakhala ninga kubuluka kwa dzuwa, kumbaenda mbakuchena kufikirana masikati. Mbwenye njira ya anyakudawika yakhala ninga mdima wa ndiwe ani, iwo nkhabe dziwa chinthu chaagwegwedusacho tayu. Mwananga, ikha khutu kuna pinalonga ine; vesera mwadidi mafalangawa. Leka tawirisa kuti penepi pikubulukire, pontho piikhe mumtima mwako. Iwo ambapasa moyo kuna anyakuagumana, pontho moyo wamphamvu kuna manungo ako onsene. Chita mphole-mphole na kunyerezera kwako; thangwi mtimako ndi phata ya moyo. Leka longa mafala akupotoka; leka longa pyakunama. Ikha maso ako patsogolo, pontho leka chewuka chewuka. Chita mphole-mphole na munaponda iwemo, tenepo pinthu pyako pinakufambira mwadidi. Leka baukira kumadyo penu kumabzere; manyalo ako mbathunde njira zakuipa. Mwananga, vesera mwadidi nzeru zanga, pontho ikha khutu kuna uphungu, towera ukhale nyakutonga pinthu mwadidi, pontho pakanwa pako nkhabe dzasowa mafala anzeru. Milomo ya puta imbajoja manyuchi, pontho mafalache ngakufewa ninga mafuta, mbwenye mamalisiro ache iye ambawawa ninga nyongo, pontho ambakhala ninga talasada yakutwa. Manyalo ache ayang'ana kuimfa; njira imbafamba na iye njakwenda kudziko ya anyakufa. Njira yakwendera kumoyo iye nkhabe nayo pinthu tayu; njira zache nsakupotoka potoka, kwache iye nkhabe dzindikira tayu. Chinchino ndivesereni ananga, pontho lekani chita mphwayo na pinalonga inepi. Thundani mkazi ninga weneyu! Lekani na kwenda kwene chifupi na msuwo wache, gopesera munataya chilemedzo kuna anthu anango, pontho kuvunga uphaleanu kuna anthu akukala mtima. Ande, alendo anakwata mfumanu yonsene; pyonsene pyabulusira imwe kaluma pinafumisa munthu unango. Mamalisiro a moyo wanu anakhala kubulira, uku manungo anu na minofu yanu pyamala pakatika. Penepo iwe unalonga kuti, “Ndidakhonderanji ine kuva kulangwa? Ndidakhonderanji ine kuva kusumululwa? Mapungu anga nee ndikhaayesa ninga pinthu tayu, penu kuikha khutu kuna anyakundipanga nzeru tayu. Tenepo lero ndikhadasala kwene nenene kuti ndivungike pamaso pa anthu onsene.” Imwa madzi akubulukira mumchera mwako mwene, khala wakukhulupirika kuna mkazako. Thangwi yache ninji umwe madzi akufamba pyawo m'misewu? Pontho kuti uchite apa unaponda apa unaponda? Madzi ako mbakhale onthowo, mbukhonda kumwa madzi a mumchera wa mwinji. Mcherako mbutsanzayiswe; komerwa na mkazako adakazhali na iwe, wakubalika ninga nyasa, pontho wakukoma m'maso ninga mphalapala. Mabele ache mbakutopole mtima ndzidzi onsene; mbuthimize kumangika na kukufuna kwache. Thangwi yache ninji utunduke na puta, mwananga? Watani unakhumbatira mkazi wa munthu unango? Thangwi pamaso pa MBUYA mabasa onsene a munthu ali nyimwa, pontho maso ache ambakhala konsene kunaenda iye. Umambala wa nyakudawika ndi msampha kuna mwenechiroache; mabasache akudawika ambamkwidzinga ninga nkhambala. Iye anati afe thangwi ya kukhonda kupithunda, pontho na thangwi ya kupupwa kwache kukulu iye anatayika. Mwananga, ngakhala unaimirira tsanthembako mangawache, penu ngakhala unapereka pinyolo m'mbuto mwa mlendo; ngakhala unakweshwa na pinthu pidadumbira iwe, penu unaphatwa na mafala akubuluka m'kanwa mwako; penepo, mwananga, iwe uli m'manja mwa munthu unango, mbwenye umu ndiye munafunira iwe kubulukiramo: chimbiza ndoko wekha ene kuna tsanthembakoyo mbumdembetere kuti akusudzule! Maso ako mbaleke ona chitulo, leka na kuodzira kwene. Vumbuka ninga mphalapala kuthawa nyakukhulisa, somphola mumsamphamo ninga mbalame. Funza kubulukira kuna nyerere, nyakupololawe; nyerezera pya makhaliro ache mbukhale wanzeru. Izo nkhabe mfumu tayu, nee mtongi penu mkadamu tayu, kwache izo zimbakoyeratu phoso yawo m'malimwe, pontho zimbatutiratu pyakudya pyawo ndzidzi wakuvuna. Nyakupololawe, unavesera manungo kufikirana lini? Ayi unalamuka lini patalimbapo? Iwe umbalonga kuti, “Ndichite kwene seya, pontho kuodzira kwene pang'ono basi, ndinafunya manjangawa ndipume pang'ono pene.” Kwache utcherengi unakufikira ninga mbava, pontho usiwa ninga phanga. Nyakusowa basa, nyakudawika, ambaenda pyache na kulonga pyakunama, ambakunyula maso ache, mbapereka chidziwiso na manyalo ache, pontho mbakodola na pyala pyache. Na manyerezero akupotoka iye ambasasanya pyakuipa, pontho ndzidzi onsene kwache nkhumenyanisa anthu misolo. Natenepo nyatwa inamgwera kabodzi na kabodzi; vumbu-vumbu iye anavungwa mbasaliratu penu-penu. Pana pinthu pitanthatu pile MBUYA ambapizonda, pinthu pinomwe pile mphyakunyansa m'maso mwache: maso akunyada, kunama, manja akuchuchisa chiropa cha anyakukhonda dawa, mtima wakusasanya kuchita pyakuipa, manyalo akuchimbiza kuthamanga kachita pyakudawika, mboni wakulonga mdungulu wa pyakunama, pontho nyakumenyanisa abale misolo. Mwananga, koya matongero a babako, pontho leka khonda pifunziso pya mako. Afungire mumtima mwako kwenda na kwenda; apyangirire m'khosi mwako, Iwo anakuonesa njira ndzidzi unafamba iwe; kukutchinjiriza ungagona na mosiku; ungalamuka analonga nawe. Thangwi matongerowa akhala ninga nyale, chifunzisochi chakhala ninga cheza, pontho kusumululwa na malango ndi njira za kumoyo, kukuchitisa kuthunda mkazi wakuzuda, pontho kuna mafala akutapira a mkazi wakudzedzeduka. Leka tenuka mtima na kubalika kwacheko; penu kutopoka na maso ache akuyengerera. Kugona na puta unakwanisa kuvunga kwene mkate ubodzi basi, mbwenye kugona na mkazi wakusembwa unavunga podi na moyo wako ene. Ayi munthu anakwanisa kupalira moto pamiyendo pache, nguwo zache okhonda kupya? Ayi munthu anakwanisa kuponda makala a moto okhonda pisika manyalo ache? Ndi sasawa na munthu ule anagona na mkazi wa munthu unango; munthu onsene anamkhuyayo nkhabe dzasiyiwa kwene okhonda tchunyuswa tayu. Ayi anthu nkhabe selusa mbava tayu, iye angaba kufuna kukhutisa kwene mimbache. Ande, angaphatwa, iye athema kupagali pyakuinjipa kupiringana kanomwe kubwezera pidaba iye pile; iye athema kupereka pyonsene pya m'nyumba mwache. Munthu anachita uputayo nkhabe nzeru tayu; kunachita iyeko nkhupivunga kwene yekha ene. Pironda na kuseluswa ndiye pimbatambira iye, pontho manyadzo nkhabe dzammalira tayu; thangwi ntchanje ya mamunache imbalamusa ukali, tenepo iye angabwezera, anachita kulumira mano. Iye nkhabe dzava kupepeswa tayu; mitukwa izinji ene nkhabe kwanisa kumalisa shungu yacheyo tayu. Mwananga, koya mafalanga pontho koya mumtima mwako matongero anga. Teweza matongero anga, tenepo unakhala na moyo; yang'anira mwadidi pifunziso pyanga ninga ukuyang'anira mboni ya diso yako. Pivale m'chala chako; pilembe mumtima mwako. Ulonge kuna nzeru kuti, “Ndiwe nyamainganga,” pontho udziwisi uuyese mbaleako; ipyo pinakuphedza kuthunda maputa, pontho mkazi okhonda khulupirika na mafalache akushashalika. Na pazhanera ya nyumbanga, nsiku inango ndikhayang'ana kunja. Ndidaona aphale azinji okhonda dziwa pinthu, mbwenye pakati pawo ndidaonapo mbodzi wakupupwa. Iye akhafamba mumsewu chifupi na nyumba ya mkaziyo mbathamula miyendo kwendera kumsuwo kwache, m'chidodo, kunja kuli bii, mwenemo mdima wagwa. Tenepo mkaziyo adabuluka panja kagumanikana naye, wakuvala ninga puta kufuna kumkwesha. Iye ngwakulonga-longa ninga tchotcho, wamulomo, pontho matako ache nkhabe khala pansi tayu; lero ali mumsewu, khazi-khazi unamuona pamsika, kudikhira kukwesha amuna m'mphambano zonsene za njira. Iye adaphata mphaleyo mbadyesana naye milomo, mwenemo kunkhope kuli puju, iye adalonga mbati, “Ndapereka nsembe yachiphatizano kumusa lero; pidadumbira ine pile lero ndapichitisa kukwana-kwana. Tenepo ndabuluka panja pano dzagumanikana nawe; ine ndikhakusaka-saka, tenepo ndakugumana! Talimbanga ndamala kithasika kale, na nguwo zakufewa zamaluwa za kudziko ya Iguputo. Ndawazirapo mafuta amure, pontho ndawazirapo pyakununkhira pya aloena kinamoni. Tende! Tigwe maya mpakana kunja mbee; tikomerwe pyakwanga na mtututu wa kukhumbatirana. Kumusaku mamunanga nkhabeko; aenda paulendo kutali pyakwanga. Iye adakwata kobiri zizinji; iye anabwererako mwezi ungapita kuchidima.” Tenepo iye adatunduka na mafalache akutapira ale; iye adanyengeka na mafalache akushashalika ale. Sindzidzi iye adenda naye ninga ng'ombe kwenda kachekwa, ninga mbala kwenda kakweshwa na msampha, kule tswimo inalasa matumbo ache. Iye akhala ninga mbalame kwenda mumsampha; nkhabe kupidziwa tayu kuti moyo wache ukhali pamoto. Chinchino, mwananga, ndivesere; ikha khutu kuna chifunziso changa. Leka kwatika na mkazi ninga weneyu, leka kwenda chimpune-mpune kumtewera. Iye avunga mdungulu ene wa amuna; amuna apha iye ngazinji ene. Musache ndi msewu ukulu wa kudziko ya anyakufa, wakubidira kumasubi a imfa. Ngavesera! Nzeru zikuchemera. Udziwisi ukupichitisa okha ene kuveka. Pansonga ya phiri chifupi na njira, pontho na m'mphambano iye akuimira. Pamsuwo wakupitira mumzinda, pamsuwo iye akuchemera mbati, “Kuna imwe anthu, ndikukuchemerani; ndikuchemera anthu onsene padziko yapansi. Imwe okhonda khwima, khalani anyakutonga pinthu mwadidi. Imwe mapupwe, chinchino khalani na nzeru. Veserani mafalanga akufunikawa; ine ndafungula mulomo wanga kuti ndilonge pyakulungama. Pinalonga inepi mphyakuona; kunama ndimbakuzonda pyakwanga. Pyonsene pimbalonga ine mphyakuona, thangwi mulomo wanga nkhabe longa mafala akupotoka tayu. Kuna nyakuvesa pinthu mafalanga ngadidi; ngakuthema kuna ale ana udziwisi. Sankhulani uphungu wanga m'mbuto mwa siliva; sankhulani nzeru nee golidi chadi-chadi tayu, thangwi nzeru njakufunika kupiringana miyala yakudula; chinthu chinakhumba imwecho nkhabe kwanisa kuchisangiza na nzeru tayu. “Ine nzeru, ndimbafambirana na kuvesa pinthu; ine ndina udziwisi pontho ndine nyakutonga pinthu mwadidi. Kugopa MBUYA nkhuzonda pyakuipa; ndimbazonda kugaya na kutumbama, makhaliro akuipa pontho mafala akupotoka. Ine ndimbapereka uphungu, pontho ndine nyakupikwanisa, ndina udziwisi pontho mphamvu. Na ine mafumu ambakwanisa kutonga, pontho atongi ambakwanisa kusasanya matongero adidi. Na ine akadamu ambakwanisa kutonga; mathubu ambakwanisa kufambisa dziko. Ine ndimbafunambo anyakundifuna ale; anyakundisaka-sakawo ambandigumana. Mfuma na chilemedzo pili m'manja mwanga, pontho ufumi okhonda mala na kufamba mwadidi kwa pinthu. Pinthu pimbagumanwa muna ine mphyadidi kupiringana golidi; mphyakufunika pyakwanga kupiringana siliva. Njira zimbafamba ine nsakulungama; njira zimbatewera ine nsa chilungamo. Ndimbapereka mfuma kuna anyakundifuna, mbandidzaza pikwa pyawo na ufumi. “Pakutoma papyonsene MBUYA adalenga ine pano, nthomatoma ya basache yakale. Na kale ene ine ndidasasanywa, pakutomaletu dziko mbidzati lengwa. Ine ndidabalwa bara mbidzati lengwa, mbakudzati khala mphuno za madzi; mwenemo mapiri mbadzati ikhwa m'mbuto mwawo, pontho pitunda mbapidzati lengwa ine ndidabalwa kale, Mulungu mbadzati lenga dziko yapansi na mindache, podi na mataka ene. Ndikhalipo kale ndzidzi udakhazikisa iye thambo m'mbuto mwache, pikhaikha iye madire a bara yakuzwika, pidaikha iye makole a kuthambo pidafungula iye mphuno za madzi pansi pa bara, pidaikha iye madire a bara mbatonga madzi kuti aleke numpha madirewo, pontho pidaikha iye maziko a dziko yapansi. Ndikhali m'khundu mwache ninga misiriache, iye akhakomerwa nane nsiku na nsiku, pontho ine ndikhasekera ndzidzi onsene pamaso pache, kusekera na dziko yache yonsene, pontho kukomerwa na anthu adasasanya iye ale. “Chinchino, ananga, ndivesereni; ngakutsanzaya anthu ale ambatewera njira zanga. Veserani uphungu wanga, tenepo munakhala anzeru; lekani kuukhonda. Ngwakutsanzaya munthu ambandivesera ule, ule ambakhala pamsuwo panga nsiku zonsene, kudikhira pamsuwo pamusa panga. Thangwi nyakundigumanayo agumana moyo, pontho MBUYA anamkomera mtima. Mbwenye anyakukhonda kundigumanayo akupikuwaza okha ene; anyakundizonda onsene ambafuna imfa.” Nzeru amanga nyumbache mbaimisa nsanamira zinomwe. Iye adapha nyama kuchita phwando, mbavungaza-vungaza vinyu wache; iye amala kuipiikha kale pathebulu. Iye atuma anyabasache kachemera anthu, kubulukira na pambuto zakukwira muluwani akuchemera mbati, “Anthu okhonda dziwa pinthu bwerani kuno!” Iye akulonga kuna anyakusowa nzeru mbati, “Bwerani, idyani pyakudya pyangapi, pontho mwani vinyu avungaza ineyu. Bulukani pakati pa anthu okhonda dziwa pinthu, tenepo munakhala na moyo; fambani na njira ya udziwisi. “Munthu ule anasumulula nyakusingirira, ambapichemerera yekha ene kutikanwa; ule anasumulula munthu wakuipa, ambapichitisa yekha kukuwazika. Leka sumulula nyakusingirira, gopesera anakuzonda, mbwenye sumulula munthu wanzeru, iye anakufuna. Pereka uphungu kuna munthu wanzeru, tenepo anathimizira nzeru zache; funzisa munthu wakulungama, tenepo anathimizira udziwisi wache. “Nthomatoma ya nzeru nkhugopa MBUYA, pontho kukhala na udziwisi nkhudziwa Nyakuchena ule, thangwi kudzera muna ine nsiku za moyo wako zinainjipa pontho pyaka pyako pinathimizirika. Ngakhala una nzeru anafuna dzaganyali ndiwepo; mbwenye ngakhala unailulupisa ndiwepo anafuna dzaona nyatwa.” Pupwe akhala ninga mkazi wamulomo, okhonda tsalakana pinthu, pontho wakusowa manyadzo. Iye ambakhala pamsuwo wa nyumbache, pontho pampando pambuto yakukwira ya luwani, kuchemera anthu akugwanda pyawo, ale akufambira mathangwi awo mbati, “Imwe anthu okhonda dziwa pinthu, pitani muno!” Kuna anyakusowa nzeru iye ambalonga kuti, “Madzi akuba ambakoma pyakwanga; mkate wakudya chibiso-biso umbatapira.” Iwo nkhabe kupidziwa tayu kuti anyakwendako ambafa, kuti anyakuchemerwawo apita kale kudzenje yakuzwika ya dziko ya anyakufa. Yeneyi ndi miyambi ya Solomoni: Mwana wanzeru ambachitisa babache kufamba na nthuku phaa, mbwenye mwana wakupupwa ambatsukwalisa mache. Mfuma yakugumanwa na njira zakuipa nkhabe ganyalisa tayu, mbwenye kulungama kumbapulumusa moyo wa munthu. MBUYA nkhabe tawirisa anyakulungama kutcherenga na njala tayu, mbwenye ambachitisa anyakuipa kukhonda gumana pinafuna iwo. Kukhala manja mbwee kumbadzesa utcherengi, mbwenye manja a basa ambafumisa munthu. Munthu wanzeru ambavuna mbewu zingatokota, mbwenye nyakugona pyache ndzidzi wakuvuna ambachitisa manyadzo. Anyakulungama kwawo nkhutambira mtsanzayiso, mbwenye nthonga imbabisala m'kanwa mwa nyakuipa. Anyakulungama ambakumbukwa ninga mtsanzayiso, mbwenye dzina ya nyakuipa inafudzika. Munthu wanzeru ambavera matongero, mbwenye pupwe wakulonga-longa ambavungika. Munthu wangwiro ambakhala pakupata, mbwenye nyakufamba njira zakupotoka ambafitikizwa. Kukunyula maso kumbadzesa nyatwa, mbwenye kusumulula mwakuwanga mtima kumbadzesa mtendere. Mulomo wa nyakulungama ndi mphuno ya madzi a moyo, mbwenye nthonga imbabisala m'kanwa mwa nyakuipa. Chizondi chimbalamusa mapoko-poko, mbwenye kufunana kumbafikhira pyakuipa pyonsene. Nzeru zimbagumanwa m'kanwa mwa nyakuvesa pinthu, mbwenye mtswamu umbakhalira kumsana kwa nyakukhonda kuva. Munthu wanzeru ambapigumanyira udziwisi, mbwenye mulomo wa pupwe umbadzesa kuvungika. Ufumi wa nyakufuma ndi mzinda wakutchingwa na mpanda, mbwenye utcherengi nkhuvungika kwa nyakutcherenga. Kupagalwi kwa anyakulungama kumbaadzesera moyo, mbwenye kupagalwi kwa anyakudawika kumbaadzesera pyakuipa. Nyakutambira uphungu ambafamba m'njira ya moyo, mbwenye anyakukhonda kusumululwa ambabauka. Nyakubisa chizondi chache weneyo ngwakunama, pontho nyakulonga mwanzache tsweda weneyo ndi pupwe. Kuinjipisa pyakulonga, pyakudawa nkhabe sowapo tayu, mbwenye nyanzeru ngule ambaphata mulomo wache. Lulume ya nyakulungama ndi siliva wadidiletu, mbwenye manyerezero a anyakudawika ngapezi-pezi. Pifunziso pya anyakulungama pimbaganyalisa azinji, mbwenye mapupwe ambafa thangwi ya kusowa nzeru. Mtsanzayiso wa MBUYA umbadzesa mfuma, pontho MBUYA nkhabe thimizapo pyakutsukwalisa pamfumako tayu. Nkhupupwa kukomerwa na kuchita pyakuipa, mbwenye munthu waudziwisi ambakomerwa na nzeru. Pinthu pimbagopa nyakudawika ndiye pinafuna dzamgwera, mbwenye nyakulungama ambapaswa pimbakhumba iye, Chonzi chingadza chimbatswaira anyakuipa onsene, mbwenye anyakulungama ambaimira dzololo kwenda na kwenda. Leka kwata nyakupolola kukuphatira basa; iye anakuchitisa mano ako kuzirizwa mbakupasa nyatwa ninga utsi m'maso mwako. Gopa MBUYA, tenepo unakhala na moyo wakulapha, mbwenye nyakudawika ambafa ndzidzi wache mbudzati kwana. Chidikhiro cha munthu wadidi chimbamchitisa kukomerwa, mbwenye nyakudawika nkhabe chidikhiro tayu. MBUYA ambatchinjiriza nyakulungama, mbwenye ambavunga anyakuchita pyakudawa. Ndzidzi onsene munthu wakulungama anakhazikika, mbwenye nyakudawika nkhabe dzakhala m'dziko muno tayu. Nyakulungama ambalonga pyanzeru, mbwenye lulume yakulonga pyakupotoka inadedzwa. Nyakulungama ambadziwa pinthu pyakuthema, mbwenye nyakudawika ndzidzi onsene ambalonga pyakupotoka. MBUYA ambazonda midida yakunama, mbwenye ambakomerwa na midida yakuona. Munthu ananyada chinchino, anachitiswa manyadzo, mbwenye ntchinthu chanzeru kukhala wakupichepesa. Kuona mtima kwa anyakulungama kumbaatsogolera, mbwenye anthu okhonda nyindirika ambavungwa na kunama kwawo. Mfuma nkhabe dzaganyalisa munthu tayu pansiku yakutongwa mseru, mbwenye kulungama kumbapulumusa moyo wa munthu. Kulungama kwa anyakusowa chakupokanyisa kumbachitisa njirawo kuongoka, mbwenye anyakudawika ambagwiswa na kudawika kwawo. Kulungama kwa anthu adidi kumbaapulumusa, mbwenye anyakukhonda khulupirika ambakweshwa na pikhumbo pyawo pyakuipa. Nyakudawika angafa, chidikhiro chache chimbafa naye pabodzi; pyonsene pikhadikhira iye kubulukira kuna mphamvu zache pyamala kwenda m'madzi. Nyakulungama ambapulumuswa panyatwa; mbwenye nyatwazo zimbagwera nyakudawika. Mafala a nyakukhonda tsalakana pya Mulungu ambavunga tsanthembache, mbwenye nzeru zimbachitisa nyakulungama kupulumuka. Mzinda umbakomerwa anyakulungama pinthu pyawo pingaafambira mwadidi, pontho kumbakhala kusekera kukulu anyakudawika angafa. Mzinda umbakula anyakulungama angautsanzayisa, mbwenye mafala a anyakudawika ambagomola mzinda. Nyakutikana tsanthembacheyo ngwakusowa nzeru, mbwenye munthu wanzeru ambakhala pyache mulomo phoo. Nyatsweda ambapitisa pinthu mphepo, mbwenye munthu wakunyindirika ambakoya chinsisi. Dzinza imbagwa ngakhala nkhabe msolo wanzeru, mbwenye mapungu azinji ambachitisa kukhala pamtendere. Nyakuimirira mlendo mangawache anasanyika ndiye ene, mbwenye nyakuzonda pinyolo ambakhala pamtendere. Mkazi wakukoma mtima ambalemedzwa, mbwenye mamuna wa vinga ambaganyali kwene mfuma basi. Nyakukoma mtima ambaganyali pinthu pyadidi, mbwenye nyakukala mtima ambapidzesera yekha ene nyatwa. Nyakudawika kwache nkhunyengezwa kwene, mbwenye nyakubzala pyakulungama wache ndi mfupo chadi-chadi. Nyakukakamira chilungamo anakhala na moyo, mbwenye nyakukakamira kuchita pyakudawayo anafa. MBUYA ambanyansirwa na anthu a manyerezero akupotoka, mbwenye ambakomerwa na makhaliro akusowa chakuapokanyisa. Iwe wathema kupidziwadi kuti: nyakudawika anati atchunyuswe, mbwenye anyakulungama anati apulumuke. Ninga mphete yagolidi m'mphuno mwa nkhumba ndi sasawambo na mkazi wakubalika wakusowa nzeru. Pikhumbo pya nyakulungama mamalisiro ache ngudidi, mbwenye chidikhiro cha nyakudawika mamalisiro ache ngukali. Unango ngwakufewa pyache manja, kwache ndiye ambanyanya kufuma, unangombo ndi nkhunguni, kwache ndiye ambanyanya kutcherenga. Munthu wakufewa manja pinthu pyache pimbamfambira mwadidi; nyakuphedza anthu anango anaphedzwambo. Anthu ambatemberera munthu ule ambabisa mapirache kuti aganyali nawo, mbwenye ambatsanzayisa nyakugulisa mapirache pandzidzi wache. Nyakusaka-saka udidi, anati akomerwe mtima, mbwenye pyakuipa pimbadzambo kuna nyakupisaka-sakayo. Anyakunyindira mfuma anaunyala, mbwenye anyakulungama anabiriwira ninga masamba awisi. Nyakudzesa nyatwa kuna banjache anayeswa mbaliro yakunja, pontho pupwe anakhala nyabasa wa munthu wanzeru. Makhaliro akulungama akhala ninga muti wakupasa moyo, mbwenye kukhonda vera mwambo kumbapokosera moyo. Ngakhala nyakulungama ambatambira pinthu pyakumthemera pansi pano, apo nditani na nyakuipa mtima pontho nyakudawa. Nyakutawira kulangwa ambafuna nzeru, mbwenye nkhupupwa kuzondana na kusumululwa. MBUYA ambakomerwa na munthu wadidi, mbwenye iye ambachitisa nyakusasanya kuchita pyakuipa kukonwa. Munthu nkhabe likha tayu pakuchita pyakuipa, mbwenye nyakulungama akhala ninga muti wakulikha. Mkazi wadidi ambakhala ninga chipewu chachifumu kuna mamunache, mbwenye mkazi wakumchitisa manyadzo akhala ninga utenda wa kasipa wa m'magogodo mwache. Manyerezero a anyakulungama ngakuona, mbwenye uphungu wa anyakudawika ngwakuphata nawo anthu m'maso. Mafala a anyakudawika ngaupandu, mbwenye malongero a nyakulungama ambapulumusa anthu. Anyakudawika ambaponyerwa kunja mbakhonda onekave, mbwenye banja ya anyakulungama imbakhazikika. Munthu ambasimbwa malingana na nzeru zina iye, mbwenye anthu a manyerezero akupotoka ambalulupiswa. Mphyadidi kukhala munthu ene pyako mbupha pinthu pyako na manjako, kusiyana na kupithemba ninga nyapyachembo mwenemo ukugona na njala. Munthu wadidi ambatsalakana mwadidi pifuyo pyache, mbwenye kukoma mtima kwa nyakuipa nkhukala mtima basi. Nyakulima wakuphata basa m'munda mwache ambakhala na phoso izinji, mbwenye nkhupupwa kutaya ndzidzi na mabasa apezi-pezi. Nsanja yamphamvu ya nyakudawika imbavungika, mbwenye maziko a nyakulungama ambakhazikika. Nyakudawika ambakweshwa na malongero ache akuipa onthowo, mbwenye nyakulungama ambapulumuka panyatwa. Kubulukira pa mafalache adidi munthu ambatambira pinthu pyadidi; ninga mumbachitira manjache kumfupa thangwi ya mabasache. Pimbachita pupwe pimbaoneka ninga mphyadidi m'maso mwache, mbwenye munthu wanzeru ambavesera uphungu unapaswa iyewo. Pupwe ambaoneseratu kuzhangali kwache kabodzi kene, mbwenye munthu wanzeru angatikanwa nkhabe kupiikha konta tayu. Nyakulonga pyakuonadi ambapereka umboni wakuona, mbwenye nyakunama ambaperekambo umboni wakunama. Mafala a nyamphotcho-photcho ambalasa ninga talasada, mbwenye lulume ya munthu wanzeru imbawangisa. Mafala akuonadi ambakhala kwenda na kwenda, mbwenye kunama nkhabe kwata ndzidzi tayu. Mumtima mwa anyakusasanya kuchita pyakuipa mumbakhala chiphamaso, mbwenye kukomerwa kumbakhala kuna anyakufuna mtendere. Nkhabe chakugoswa chinafuna dzagwera anyakulungama, mbwenye anyakudawika zawo ndi nyatwa zene basi. MBUYA ambanyansirwa na kanwa yakunama, mbwenye ambakomerwa na anyakulonga pyakuonadi. Nyakuchenjera nkhabe kupionesera tayu kuti ana udziwisi, mbwenye pupwe ambaonesa pakwecha kupupwa kwache. Manja a basa anakhala na utongi, mbwenye kupolola mamalisiro ache nkhukhala bitchu. Kutsukwala mumtima mwa munthu kwakhala ninga mtolo kuna iye, mbwenye mafala adidi anakwanisa kumgalamusa. Nyakulungama ambaonesa njira shamwaliache, mbwenye njira za anyakudawika zimbaaendesa m'tsanga. Nyakukhulisa wakupolola nkhabe na kuotcha kwene nyama yapha iye tayu, mbwenye munthu wa manja a basa ambagumana mfuma ikulu. Njira yakulungama imbaendesa kumoyo; mbwenye njira yakudawika imbaendesa kuimfa. Mwana wanzeru ambavera uphungu wa babache, mbwenye nyakusingirira nkhabe tawira kusumululwa tayu. Kubulukira pa mafalache adidi munthu ambakomerwa na pinthu pyadidi, mbwenye mphandu ambakhala dyokodyoko kufuna kuchita nthonga. Nyakuchita mphole-mphole na malongero ache ambatchinjiriza moyo wache, mbwenye nyakulonga nyamphotcho-photcho anavungika. Nyakupolola ambakhumba chinthu mbakhonda kuchigumana, mbwenye anthu a manja a basa pinthu pyawo pimbaafambira mwadidi. Nyakulungama ambazonda pyakunama, mbwenye makhaliro a nyakudawika ambachitisa manyadzo pontho kululupisa. Kulungama kumbatchinjiriza munthu wakuona mtima, mbwenye kudawika kumbavunga anyakudawa. Munthu unango ambapisangiza nyamfuma, mwenemo iye nkhabe na chinthu chene tayu; unango ambapisangiza nyakutcherenga, kwache iye ana mfuma izinji. Mfuma ya munthu inakwanisa kuombola moyo wache, mbwenye nyakutcherenga nkhabe kuva kuthuswa tayu. Cheza cha anyakulungama chimbagaka pyakwanga, mbwenye nyale ya anyakuipa yakhala ninga nsakali yakupuchira. Kutumbama kumbabala mapoko-poko, mbwenye nzeru zimbagumanwa muna anyakuva uphungu. Kobiri zakukhonda kuzibulusira kaluma zimbamala chiluwiluwi, mbwenye ungachita mwadiya umbadzala na makhonyo unafuma. Chidikhiro chingachita nthontho mtima umbapha, mbwenye pikhumbo pingakwana-kwana pimbakhala ninga muti wakupasa moyo. Nyakutikana uphungu ambapidzesera yekha ene nyatwa, mbwenye nyakuvera matongero ambafupwa. Chifunziso cha munthu wanzeru ndi mphuno ya madzi akupasa moyo, kubulusa munthu pamsampha wa imfa. Nzeru zimbachitisa kukomerwa mtima, mbwenye njira ya anyakukhonda khulupirika njamakolong'ondo. Nyakuchenjera ambachita pinthu pyonsene mwanzeru, mbwenye pupwe ambaoneseratu pakwecha kupupwa kwache. Nyamphangwa wakudawika ambadzesa nyatwa, mbwenye nyamphangwa wakunyindirika ambadzesa mtendere. Nyakukhonda kusumululwa wache ngutcherengi na manyadzo basi, mbwenye nyakutawira kusumululwa ambalemedzwa. Pikhumbo pingakwana-kwana pimbachitisa moyo kuva kutapira, mbwenye mapupwe nkhabe funa kusiya pyakuipa pyawo tayu. Nyakufamba na anthu anzeru ambakhalambo nyanzeru, mbwenye nyakuchita ushamwali na mapupwe anavungika. Dzedze imbatewera nyakudawa, mbwenye kufamba mwadidi kwa pinthu ndi mfupo wa anyakulungama. Munthu wadidi ambasiyira pidzukulu pyache mfuma, mbwenye mfuma ya anyakuipa inaenda kuna anyakulungama. Minda ya anyakutcherenga inakwanisa kupha phoso izinji, mbwenye anyakusowa chilungamo ambadza mbaabera pyonsene. Ule ambakhonda kwapula mwanache nkhabe kumfuna tayu, mbwenye nyakumfuna mwanache nkhabe nthontho na kumtchunyusa. Anyakulungama ambadya mbakhuta, mbwenye kumimba kwa anyakudawika kumbakhala kade-kade. Mkazi wanzeru ambamanga banjache, mbwenye na manjache mkazi wakupupwa ambafudza banjache. Nyamakhaliro akulungama ambagopa MBUYA, mbwenye munthu wa mtima wanyoka ambalulupisa MBUYA. Malongero a pupwe ambamkwapulisa yekha ene, mbwenye mafala a munthu wanzeru ambamtchinjiriza. Kusowa ng'ombe zakulima, pikwa nkhabe dzala tayu, mbwenye zingakhalapo pikwapyo pinati pidzale phamu-phamu na mapira. Mboni yakuona nkhabe chiphamaso tayu, mbwenye mboni yakunama, kunama nkhudya kwache. Anyakusingirira ambasaka-saka nzeru, kwache nkhabe kuzigumana, mbwenye zimbadza mwakukhonda nensa kuna anyaudziwisi. Funduka kutali na pupwe, thangwi iwe nkhabe dzagumana nzeru na pinalonga iyepyo. Nzeru za anyakuchenjera zimbafungula maso, mbwenye mapupwe ambanyengezwa na kupupwa kwawo. Mapupwe nkhabe pinthu na kutawira kudawa kwawo, mbwenye kufunirana udidi kumbagumanwa muna anyakulungama. Mtima onsene umbadziwa kuva kwache kupha, nkhabe munthu anakwanisa kugawana na mwanzache tayu kukomerwa kwa mtimache. Nyumba ya nyakuipa inagomolwa, mbwenye khumbi ya nyakulungama inakhazikika. Pana njira inango, ile imbaoneka yadidi kuna munthu, kwache mamalisiro ache imbamuendesa kuimfa. Podi pale pene pana kuseka mtima unakwanisa basi kutsukwala, pontho kukomerwa mamalisiro ache anakwanisa kukhala kutsukwala. Nyakuipa anatambira pyakuthemerana na makhaliro ache, mbwenye munthu wadidi anafupwa thangwi ya mabasache. Pupwe ambakhulupira pyache chinthu chonsene, mbwenye munthu wakuchenjera ambayang'ana mafambiro ache. Munthu wanzeru ambagopa MBUYA mbathunda pyakuipa, mbwenye pupwe ambatundukira pinthu mbachita mwamphwayo. Nyachipsu ambachita pinthu pyakupupwa, pontho mpheswe ambazondiwa. Pupwe ambatambirambo pinthu pyakupupwa, mbwenye nyakuchenjera ambavazikwa chipewu cha udziwisi. Anyakudawika analamba pamaso pa anthu adidi, pontho anyakudawika anagodama pamsuwo wa anyakulungama. Anyakutcherenga ambachalirwa podi na atsanthembawo ene, mbwenye anyakufuma ana ashamwali azinji. Nyakululupisa mwanzache adawa, mbwenye nyakutsanzaya ngule ambakomera mtima anyakutcherenga. Anyakusasanya kuchita pyakuipa ambabauka kwenda m'tsanga, mbwenye anyakuchita pyadidi ambafunwa pontho ambanyindirwa. Kuphata basa mwakuwangisa kumbaganyalisa, mbwenye kukhalira kulonga-longa kwene kumbadzesa utcherengi. Mfuma ya anyanzeru ntchipewu chawo chachifumu, mbwenye mapupwe ambadziwika na kupupwa kwawo. Mboni yakuona imbapulumusa moyo, mbwenye mboni yakunama njakuphesa. Nyakugopa MBUYA ali mumpanda wamphamvu, pontho anache anakhala pakupata. Kugopa MBUYA ndi mphuno ya madzi akupasa moyo, kupulumusa munthu kumsampha wa imfa. Demelero ya mfumu yagona pa kuinjipa kwa anthu ambatonga iye kusowa anthu iye nkhabe basa tayu. Munthu wakuuphata mtima ambakhala na udziwisi ukulu, mbwenye nyachipsu ambaonesa kupupwa kwachita iye. Mtendere wa mumtima umbachitisa manungo kukhala na moyo, mbwenye bivu imbakhala ninga utenda wa kasipa. Kupondereza anyakutcherenga nkhutikana Nyakualenga, mbwenye kukomera mtima anyakusowa nkhulemedza Mulungu. Anyakudawa ambavungika thangwi ya kudawika kwawo, mbwenye anyakulungama ambakhala pakupata thangwi ya kuona mtima kwawo. Nzeru zili m'manyerezero a nyaudziwisi, mbwenye muna mapupwe nzeru nkhabe gumanwa tayu. Kuchita pyakulungama kumbachitisa dzinza kukhala yakuveka; mbwenye kudawa kumbachitisa anthu manyadzo. Mfumu ambakomerwa na nyabasa wanzeru, mbwenye nyabasa wakuchitisa manyadzo ambalamusa ukali wache. Kutawira mwakufulika kumbamalisa shungu, mbwenye mafala a mkaka uwawi ambalamusa ukali. Nyanzeru angalonga, udidi wa nzeru umbadziwika, mbwenye mulomo wa pupwe umbabwebweta pyakupupwa. Maso a MBUYA ali ponsene pene, kuikha maso pana anthu adidi na akuipa ene. Mafala adidi ambakhala ninga muti wakupasa moyo, mbwenye mafala akupotoka ambasanyisa mzimu wa munthu. Pupwe ambalulupisa upangizi wa babache; mbwenye kutawira kusumululwa kumbaonesa kuchenjera. Nyumba ya nyakulungama imbadzala na mfuma, mbwenye mfuma ya nyakudawika imbamdzesera nyatwa. Mulomo wa anyanzeru umbavekesa nzeru, mbwenye si tenepo tayu na mapupwe. MBUYA ambanyansirwa na nsembe za anyakudawika, mbwenye kupemphera kwa anyakulungama kumbamkomera. MBUYA ambanyansirwa na makhaliro a nyakudawika, mbwenye ambafuna nyakuchita pyakulungama. Ngakhala unabauka panjira yadidi unatchunyuswa pikulu pene, iwe unati ufe ungakhonda tawira kusumululwa. Ngakhala dziko ya anyakufa na masiye pili pakwecha pamaso pa MBUYA, apo ndi tani na mtima wa munthu. Nyakusingirira nkhabe funa kusumululwa tayu; iye nkhabe vunza nzeru kuna anyakupidziwa. Mtima ungakomerwa na nkhope enembo imbagalamuka, mbwenye kuva kupha mumtima kumbasanyisa mzimu wa munthu. Nyakuvesa pinthu ambasaka-saka udziwisi, mbwenye pupwe kudya kwache nkhuchita pyakupupwa basi. Nyakuponderezwa moyo wache onsene ngwabenda-benda, mbwenye mtima wakukomerwa ndi sasawa na kuchita phwando ndzidzi onsene. Mphyadidi kukhala mtcherengi mbugopa MBUYA, kusiyana na kukhala nyakufuma mbukhala pa nyatwa. Mphyadidi kudya therere pale pana kufunana, kusiyana na kudya nyama yakununa pale pana chizondi. Nyachipsu ambalamusa mapoko-poko, mbwenye nyakuuphata mtima ambadzesa mtendere. Njira ya nyakupolola njakuphopha na ntcheswa, mbwenye njira ya nyakulungama njamyaa. Mwana wanzeru ambachitisa babache kukomerwa, mbwenye pupwe ambalulupisa mache. Pupwe ambakomerwa na upupwe, mbwenye nyakuvesa pinthu ambachita pyakulungama. Kusowa uphungu pinthu nkhabe famba mwadidi tayu, mbwenye mapungu azinji ambachitisa munthu kupikwanisa. Munthu ambakomerwa na kutawira kwadidi, mafala akuthema akulongwa pandzidzi wache ngakukoma pyakwanga. Anthu anzeru ambafamba na njira yakwendera ku moyo, kuti aleke bidira kudziko ya anyakufa. MBUYA ambagomola nyumba za anyakugaya, mbwenye ambatchinjiriza madire a akazi akufelwa. MBUYA ambanyansirwa na manyerezero a anyakuipa, mbwenye ambakomerwa na mafala a angwiro. Nyamtima ambadzesa nyatwa pabanja pache, mbwenye nyakukhonda kudyekerwa anakhala na moyo wakulapha. Nyakulungama ambatoma kunyerezera adzati tawira, mbwenye mulomo wa nyakudawika umbabwebweta pyakuipa. MBUYA ambakhala kutali na nyakudawika, mbwenye nyakulungama angapemphera, iye ambavesera, Nkhope zakusekera zimbadzesa kukomerwa mumtima, pontho mphangwa zadidi zimbapasa manungo mphamvu. Nyakuikha khutu kuna kusumululwa kwakuthema, penepo anakhala pakati pa anyanzeru. Nyakukhonda kutchunyuswa akupikuwaza yekha ene, mbwenye nyakutawira kusumululwa, anakhala na udziwisi. Kugopa MBUYA kumbafunzisa munthu kukhala na nzeru, pontho chilemedzo chimbadza m'nduli mwa kupichepesa. Munthu anakwanisa kunyerezera pinthu mumtima mwache, mbwenye kutawira kwakuthema kumbabulukira kuna MBUYA. Makhaliro a munthu ambaoneka ninga akulungama kuna iye, mbwenye MBUYA ndiye ambapima pya mumtima. Ikha m'manja mwa MBUYA pyonsene pinachita iwe tenepo pyonsene pinasasanya iwe kupichita pinakwanisika. Chinthu chonsene chasasanya MBUYA china mamalisiro ache; tenepo mamalisiro a anyakudawika nkhuvungika. MBUYA ambanyansirwa na anyakugaya onsene, ndimomwene, iye nkhabe dzathawa kutchunyuswa tayu. Kudzera muna kukhulupirika na kupipereka pyakudawa pinalekererwa, pontho kugopa MBUYA kumbachitisa munthu kuthunda pyakuipa. Ngakhala makhaliro a munthu ngakukomera MBUYA, iye anachitisa podi na anyamalwache ene kukhala naye pamtendere. Mphyadidi kukhala na pyakuchepa pyakupigumana mwakuona, kusiyana na kukhala na pizinji pyakugumanwa mwakuba. Munthu anakwanisa kusasanya pinafuna iye kuchita, mbwenye Mulungu ndiye ambaongolera manyalo ache. Mfumu ambalonga na utongi ukulu, tenepo pimbalonga iye mbipileke potoza chilungamo. MBUYA ambafuna midida na miyezo yakuona, iye ambafuna kuona mtima pamalonda. Mafumu ambanyansirwa na kuchita pyakuipa, thangwi chilungamo ndiye chimbachitisa ufumu kukhazikika. Mfumu kwache nkhufuna kulonga pyakuonadi, tenepo anamkomera mtima munthu wakulonga pyakuonadiyo. Ukali kwa mfumu wakhala ninga nyamphangwa wa imfa; mbwenye munthu wanzeru anaumbombowesa. Nkhope yakusekera ya mfumu imbadzesa moyo; kukoma kwache mtima kwakhala ninga makole a mvula. Ntchinthu chadidi kukhala na nzeru kusiyana na golidi; kusankhula udziwisi nkhwakufunika kupiringana siliva. Njira yatawa ya nyakulungama imbamchitisa kuthunda pyakuipa; nyakuchita mphole-mphole na mafambiro ache anakhala na moyo. Kunyada kumbavungisa munthu, pontho kugaya kumbachitisa munthu kugwa. Mphyadidi kupichepesa pontho kukhala pakati pa anyakusowa, kusiyana na kugawana nawo mfuma idapokosera anyakugaya. Nyakuikha khutu kuna upangizi pinthu pyache pimbamfambira mwadidi, pontho nyakutsanzaya ngule ambanyindira MBUYA. Munthu wanzeru ambadziwika na kuvesa kwache pinthu; mafala akukoma ambathimizira anthu udziwisi. Nzeru ndi mphuno ya madzi akupasa moyo kuna nyanzeru, mbwenye kupupwa kumbadzesa kutchunyuswa kuna pupwe. Munthu wanzeru ambachita mphole-mphole na malongero ache; pimbalonga iyepyo pimbathimizira anthu udziwisi. Mafala akukoma akhala ninga manyuchi, akuchitisa moyo kuva kutapira, pontho kupasa manungo mphamvu. Pana njira inango, ile imbaoneka yadidi kuna munthu, kwache mamalisiro ache imbamuendesa kuimfa. Maba a nyabasa ambampasa phinga kuphata basa, thangwi ambafuna kupha njala ina iyeyo. Munthu wakusowa basa ambasasanya kuchita pyakuipa, pontho malongero ache akhala ninga lupya. Nyakupotoka manyerezero ambalamusa mapoko-poko, pontho tsweda imbamenyanisa ashamwali misolo. Munthu wakuzunguza ambanyengeza ashamwali mbaachitisa kwenda na njira zakuipa. Nyakukunyula maso ambasasanya kuchita pyakupotoka; nyakupidula ambasasanya kuchita pyakuipa. Imvi ntchipewu chachifumu cha demelero; ndi mfupo wa munthu wa makhaliro akulungama. Mphyadidi kukhala nyakusowa chipsu kusiyana na kukhala nyankhondo; mphyadidi kukhala nyakuuphata mtima kusiyana na nyakupokosera mzinda. Anthu ambachita ntsango kufuna kudziwa pyakuchitika, mbwenye MBUYA ene ndiye ambapitchulula. Mphyadidi kububuludza mkhutche pale pana mtendere, kusiyana na kudya phwando m'nyumba mule muna mapoko-poko. Bitchu wanzeru anakhala na utongi pana mwana wakuchitisa manyadzo wa mbuyache, mbasiyirwa khundu inango ya mfumayo ninga mwana wa m'banjamo. Golidi na siliva pimbanyunguluswa na moto kubulusa masepu-sepu; mbwenye mtima wa munthu umbayeswa na MBUYA. Munthu wakuipa ambavesera m'kanwa mwakuvunda, pontho nyakunama ambaikha khutu kuna nyampeni walezi. Nyakusingirira anyakutcherenga ambatikana Nyakualenga, pontho nyakukomerwa na dzedze ile yakwata munthu unango anati atchunyuswe. Pidzukulu ntchipewu chachifumu cha nkhalamba, pontho ana ambanyadira makolo awo. Ngakhala mafala adidi nkhabe kuthemera mapupwe, apo ndi tani na mafala akunama akubulukira m'kanwa mwa mfumu. Anthu anango ambanyerezera kuti kudyekera kwakhala ninga mchena; kuti ipyo pinakwanisa kuchitisa pyonsene kuafambira mwadidi. Nyakulekerera pyakudawa pya mwanzache ambafuna mtendere, mbwenye nyakupikumbusira ambaphadzanisa ashamwali. Nyaudziwisi ambatawira kusumululwa kabodzi kusiyana na mitswamu khumi na kumanyalo kukwapula nayo pupwe. Nyakudawika ambalamusa pyakupandukira; nyamphangwa wakukala mtima anatumwa kuna iye. Mphyadidi kugumanikana na mbidzi wakuberwa anache, kusiyana na pupwe wakudzudzumika na kupupwa kwache. Ngakhala munthu anabwezera chakuipa pa chadidi, pyakuipa nkhabe dzabuluka m'nyumba mwache tayu. Kulamusa mapoko-poko kwakhala ninga kubaula thawale, matama pyako pinthu mbapidzati ndendeya. Kukomesa nyakudawa pamseru, penu kuchitisa nyakukhonda dawa kukonwa, pyonsene piwiripi MBUYA ambanyansirwa napyo. Thangwi yache ninji pupwe apaswe kobiri kuti afunze nazo, mwenemo iye nkhabe chikhumbo chakugumana nzeru. Ashamwali ndzidzi onsene ambaonesa kufunana kwawo, pontho mbaleako adabalwa kuti akuphedze pandzidzi wa nyatwa. Nyakusowa nzeru ambapereka pinyolo, mbaimirira tsanthembache mangawa. Kufuna kuchita pyaumambala nkhufuna mapoko-poko, pontho nyakugaya ndzidzi onsene ambapichemerera yekha ene nyatwa. Nyakupotoka manyerezero pinthu pyache nkhabe kumfambira mwadidi tayu; nyachiphamaso ambagwa panyatwa. Mwana wakupupwa ambatsukwalisa babache; baba ule ana mwana wakupupwa nkhabe komerwa tayu. Mtima wakukomerwa wakhala ninga mtombwe wadidi, mbwenye kusanyiswa kwa mzimu wa munthu kumbayamwa chiropa. Nyakudawika ambatawira kudyekerwa chibiso-biso, towera apotoze chilungamo. Nyaudziwisi ambaikha mtima panzeru, mbwenye pupwe ambamwaza-mwaza maso mpakana kumadolomero a dziko. Mwana wakupupwa ambatsukwalisa babache mbaphesa mtima mache nyakumbala. Si pyadidi tayu kutchunyusa anthu okhonda dawa, penu kukwapula anthu akuona mtima. Munthu wanzeru nkhabe chitcheperepe, pontho nyaudziwisi nkhabe chipsu tayu. Podi pupwe ene ambaoneka ninga wanzeru angakhala pyache mulomo phoo; ambaoneka nyaudziwisi iye angamatama pyache. Munthu okhonda phatizana na anzache ngwakutsalakana pya yekha ene basi; iye ambapokanyisana na pyonsene pimbayesa anango pyanzeru. Pupwe nkhabe komerwa na kuvesa pinthu tayu, mbwenye ambakomerwa na kubwebweta pinanyerezera iye. Pale pana kudawika, kululupiswambo kuli ponthopo, pontho kutaya chilemedzo kumbadzesa manyadzo. Mafala a munthu wanzeru akhala ninga madzi a mumchera wakuzwika; phata ya nzeru yakhala ninga madzi a mumkulo wakukuka. Si pyadidi tayu kuikhira kunduli nyakudawa, penu kukhondesa nyakukhonda dawa kuchitirwa chilungamo. Mulomo wa pupwe umbadzesa mapoko-poko, pontho pakanwa pache pambamchemerera kumenywa. Pupwe angalonga akupivunga yekha ene, pontho ambakweshwa na mafalache onthowo. Tsweda imbakoma pyakwanga ninga chitumbuwa, anthu ambakomerwadi na kuikhudyula. Nyakupolola pabasa ndi mbaleache nyakuvunga. MBUYA akhala ninga nsanja yamphamvu; anyakulungama anakwanisa kuthawirako mbakhala pakupata. Nyakufuma ambayesa mfumacheyo ninga mzinda wamphamvu, pontho ninga mpanda wakulapha kukwanisa kumtchinjiriza. Anthu akunyada ali panjira kwenda kavungika, mbwenye anyakupichepesa ali panjira kwenda kalemedzwa. Nyakutawira mbadzati toma vesera ambaonesa kupupwa kwache, pontho pinamchitisa manyadzo. Mzimu wa munthu umbapirira iye angadwala, mbwenye mzimu wa munthu ungasanyiswa mbani anakwanisa kupirira. Nyakuvesa pinthu ambagumana nzeru; makutu a nyanzeru ambasaka-saka udziwisi. Mtukwa umbafumbula njira kuna nyakuupereka, pontho umbamfikisa pamaso pa akulu-akulu. Nyakutoma kulonga pya mseru wache ambaoneka ninga wadidi, kufikirana mwanzache aimire kumvunza. Ntsango imbamalisa mphoka, imbalekesa mphoka ya anthu amphamvu. Mphyakunensa kusembedzera mbale wakudawirwa kusiyana na kupokosera mzinda wakutchingwa na mpanda; mapoko-poko ambalekanisa ninga misuwo yakufungwa na mphinga yasimbi. Munthu anakwanisa kukhala na moyo kubulukira pa pinthu pimbalonga iye; iye ambakhutiswa na mafala a m'kanwa mwache. Lulume ina mphamvu kupulumusa moyo, penu kuuvunga; tenepo ale ambaifuna anadya nsapo zache. Ule agumana mkazi agumana chinthu chadidi, pontho atambira kukoma mtima kwa MBUYA. Nyakutcherenga ambadembetera nsisi, mbwenye nyakufuma ambatawira pyache nyamphotcho-photcho. Pana ashamwali anango achiphamaso; mbwenye pana ashamwali anango ale ambakhala m'khundu kupiringana mbale ene. Mphyadidi kukhala nyakutcherenga wakusowa chakupokanyisa kusiyana na kukhala pupwe wakulonga pyakupotoka. Phinga yakusowa nayo nzeru si pyadidi tayu, penu kuchita mchunju mbuphonya njira. Kupupwa kwa munthu kumbavunga moyo wache, angamala penepo mtimache umbazhangalira MBUYA. Mfuma imbachitisa kukhala na ashamwali azinji, mbwenye nyakutcherenga ashamwali ache ambamthawa. Mboni yakunama nkhabe dzathawa kutchunyuswa tayu, pontho nyakunama nkhabe dzayang'anwa kwene tayu. Azinji ambachita ndikome-ndikome kuna nyakufunika, pontho nyakufewa manja ndi shamwali wa munthu onsene. Ngakhala nyakutcherenga ambachalirwa na abale ache onsene, apo ndi tani na ashamwali ache? Podi kwene kuti iye ambaasembedzera, iwo nkhabe dzaoneka tayu. Nyakugumana nzeru ambafunadi moyo wache; nyakukomerwa na kuvesa pinthu, pyache pimbamfambira mwadidi. Mboni yakunama nkhabe dzathawa kutchunyuswa tayu, pontho nyakunama anavungika. Ngakhala si pyakuthema tayu pupwe kukhala pakutonthola, apo ndi tani na bitchu kutonga mafumu? Nzeru zimbapasa munthu kupirira; demelero yache yagona pa kukhonda ikha konta kutikanwa. Ukali wa mfumu wakhala ninga kubangula kwa nkhalamu, mbwenye kukoma kwache mtima kwakhala ninga bume m'maudzu. Mwana wakupupwa ntchakuvunga kuna babache, pontho mkazi wamulomo akhala ninga nsoyi yakuchucha. Nyumba pontho mfuma mphinthu pyakusiyirwa na makolo, mbwenye mkazi wanzeru ambabulukira kuna MBUYA. Kupolola kumbachitisa munthu kuliza mkhonono, pontho nyakutonthola makhono ambagona na njala. Nyakuvera matongero a MBUYA anakhala na moyo, mbwenye nyakukhonda mwambo wache anati afe. Nyakupasa anyakutcherenga ambakoyesa kuna MBUYA, tenepo MBUYA anambwezera thangwi ya mabasache. Langa mwanako madzi mbali m'mabondo; ungakhonda kumtchunyusa, iye anavungikiratu. Nyachipsu athema kuoneswa nyatwa; ngakhala unampulumusa, iwe unati upichite pontho. Ngakhala unavesera uphungu pontho upangizi, pakumalisa pache unati ukhale wanzeru. Munthu anakwanisa kunyerezera pinthu pyonsene pinafuna iye kuchita, mbwenye kufuna kwa MBUYA kunati kuchitike. Ntchinthu chakukhumbika kuna munthu kukhala wakunyindirika; kukhala nyakutcherenga mphyadidi kusiyana na nyakunama. Kugopa MBUYA kumbadzesa moyo, kukhala pakupata, pontho kukhonda gwerwa na chakuipa. Mpololi angamenya tchuwa, iye nkhabe kwanisa na kuifikisa kwene pamulomo pache tayu. Kwapula nyakusingirira, penepo nyakufa msolo anadziwa kutonga pinthu mwadidi; sumulula nyakuvesa pinthu, tenepo iye anakhala na udziwisi. Nyakubera babache, penu nyakuthamangisa mache ndi mwana wakuchitisa manyadzo, pontho wakululupisa. Mwananga, ungakhonda vera upangizi, unati ukhale kutali na mafala audziwisi. Mboni yakuipa imbapotoza chilungamo, pontho nyakudawika kunama nkhudya kwache. Anyakusingirira kwawo nkhutchunyuswa basi, pontho mapupwe kwawo nkhukwapulwa kwene kumsana basi. Vinyu ngwakuselusa, pontho bwadwa umbalamusa nthonga; nyakubauswa na pyakuledzeresa nkhabe nzeru tayu. Ukali wa mfumu wakhala ninga kubangula kwa nkhalamu; nyakuusosa ambataya moyo wache. Kuthunda mapoko-poko ntchilemedzo kuna munthu, mbwenye pupwe ambafuna pyanthonga. Mpololi nkhabe lima mundache pandzidzi wache tayu; pandzidzi wakuvuna iye ambasaka-saka chakuvuna, kwache hambachigumana tayu. Manyerezero a munthu akhala ninga madzi mumchera wakuzwika, mbwenye nyaudziwisi ambatungamo madziwo. Anthu azinji ambapilonga kuti iwo mbanthu akunyindirika; mbwenye nyakukhulupirika mbani anakwanisa kumgumana? Nyakulungama ambakhala na moyo wakusowa chakupokanyisa; mbakutsanzaya anache ambatewera makhaliro ache ale. Mfumu angakhala pampando wache wakutongera miseru, ambapepeta pyakuipa pyonsene na maso ache. Mbani anakwanisa kulonga kuti, “Ine ndina moyo wangwiro; ndine wakuchena pontho wakusowa pyakudawa?” Midida yakunama na miyezo yakukhonda ona, MBUYA ambanyansirwa nayo. Podi na mwana ene ambadziwika na mabasache; ngakhala makhaliro ache ngadidi pontho akulungama. Makutu ngakuva nawo pontho maso ngakuona nawo, MBUYA ndiye adasasanya pyonsene piwiripi. Leka komerwa na kugona kwene, gopesera unatcherenga; galamuka, tenepo unakhala na phoso pyakwanga. Nyakugula ambadirira mbati, “Pyaduladi! Pyaduladi!” Mbwenye angabuluka penepo ambaenda mbagaya thangwi ya kete-kete achita iyeyo. Golidi alipo, pontho miyala yakudula ili dala-dala, mbwenye milomo yakulonga udziwisi njakusowa pyakwanga. Kwata nguwo ya munthu ule adaimirira mlendo mangawache mbuiphatire pinyolo thangwi iye adapichita kuna nyakukhonda dziwika. Kudya kwakugumanwa mwakuba kumbatapira kuna munthu, mbwenye mamalisiro ache m'kanwa mwache mumbadzala na ntchangalabwe. Khala na upangizi wadidi papinthu pinasasanya iwe kuchita; leka kwenda kachita nkhondo mbudzati vunza mapungu. Nyatsweda ambapitisa pinthu mphepo, natenepo leka phatizana na nyachitcheperepe. Munthu anatemberera babache na mache, moyo wache unathimiswa ninga nyale mumdima wa ndiwe ani. Nyakupifumisa yekha ene mwakuchimbiza, pakumalisira pache nkhabe dzatsanzayiswa tayu. Leka kunyerezera pyakubwezera chakuipa. Nyindira MBUYA, iye anati akupulumuse. MBUYA ambanyansirwa na midida yakunama, pontho na miyezo yakukhonda ona. Mafambiro a munthu ambatsogolerwa na MBUYA, Apo munthu anakwanisa tani kuvesa mafambiro ache? Ntchinthu chakugoswa kuchimbiza na kudumbira pamaso pa MBUYA, mbudzati kupinyerezera mwadidi. Mfumu wanzeru ambapepeta anyakudawika, iye ambaapeya na chingolo chache. Chikumbu mtima cha munthu chakhala ninga nyale ya MBUYA, chimbasakanyula monsene mwene mumtima wa munthu. Kufunana na kukhulupirika kumbamchitisa mfumu kukhala pakupata; na chilungamo ufumu wache umbakhazikika. Demelero ya uphale ndi mphamvu zawo; imvi ndiye demelero ya nkhalamba. Mashoko na pironda pimbabulusa pyakuipa, pontho kukwapulwa ndiye kumbachenesa pya m'bwaloletu mwa munthu. Mtima wa mfumu uli m'manja mwa MBUYA; iye ambautsogolera ninga madzi akukuka konsene kwene kunafuna iye kule. Njira zonsene za munthu zimbaoneka ninga zakulungama m'maso mwache, mbwenye MBUYA ndiye ambadziwa mtimache. Kuchita pyakulungama pontho chilungamo pimbatambirwa na manja mawiri pamaso pa MBUYA kupiringana nsembe. Kuyang'ana na nsonga ya diso, pontho mtima wakugaya, mphyakuipa mbipikhala ninga nyale kuna anyakudawika. Pinthu pimbasasanya kuchita munthu wa manja a basa pimbamganyalira, mbwenye kuchita pinthu mwamchunju kumbadzesa utcherengi. Mfuma yakugumanwa thangwi ya kulonga pyakunama, ndi mthunji yakutoya m'maso, pontho msampha wakupha. Kuzunguzika kwa nyakudawika kunati kumvunge, thangwi iye nkhabe funa kuchita pyakulungama tayu. Njira za munthu wakuipa nsakugongonyeka, mbwenye makhaliro a nyakukhonda dawa ngakulungama. Mphyadidi kukhala mwakufinyizika kunkhomo kwa nsoyi kusiyana na kukhala m'nyumba na mkazi wamulomo. Nyakudawika ambakhala na usa na kuchita pyakuipa; iye nkhabe vera nsisi tsanthembache tayu. Nyakusingirira angatchunyuswa, pupwe ambadziwa mfolo; munthu wanzeru angapaswa uphungu, penepo ambakhala na udziwisi. Mulungu, Nyakulungama ule, ambadziwa pya m'nyumba ya anyakudawika, mbachitisa anyakudawika kuvungika. Ngakhala munthu anafunga makutu ache kuna kulira kwa anyakutcherenga, iyembo analira mbakhonda na kuviwa kwene. Mtukwa wakuperekwa chibiso-biso umbamatamisa kuzhangali, pontho kudyekera kumbambombowesa ukali. Chilungamo chingatewezwa anyakulungama ambakomerwa, mbwenye anyakudawika mantha ambaaphata. Nyakubauka panjira ya udziwisi, mamalisiro ache nkhugwera m'dziko ya anyakufa. Nyakukomerwa na tsenzo anati atcherenge; nyakukomerwa na vinyu pontho mafuta nkhabe dzafuma tayu. Anyakudawika anakhala chakupagalira anyakulungama, pontho anyakukhonda khulupirika anakhala chakupagalira anthu adidi. Mphyadidi kukhala pyako m'thando yatchetcha kusiyana na kukhala na mkazi wamulomo pontho wachipsu. M'nyumba ya munthu wanzeru mumbakhala mfuma, mbwenye pupwe ambachita phata dyeratu pyonsene pina iye. Nyakukakamira kuchita pyakulungama pontho kukoma mtima, ambagumana moyo, kufamba mwadidi kwa pinthu na chilemedzo. Nyanzeru anakwanisa kukunda mzinda wa anyamphamvu, mbagwisa mpanda wamphamvu umbanyindira iwo ule. Nyakuyang'anira mulomo pontho lulume yache, nkhabe kupidzesera yekha ene nyatwa tayu. Munthu wakugaya pontho kutumbama, nyakusingirira ndiye dzinache; thangwi iye ambachita pinthu mwakulunkuma. Usa wa nyakupolola unakhala imfa kuna iye, thangwi manjache nkhabe funa phata basa tayu. Nsiku yonsene iye ambakhala na usa kufuna pizinji, mbwenye anyakulungama ambapereka mwakufewa manja. Nsembe ya nyakuipa njakunyansa; ndi tani apo angaipereka na manyerezero akuipa. Mboni yakunama inagwandwa m'kanwa, mbwenye nyakuvesa pinthu anatawiriswa kupereka umboni. Nyakuipa ambafuna kupionesa ninga wakuwanga mtima, mbwenye nyakulungama ambanyerezera mwadidi pinthu pimbachita iye. Nee nzeru, kuvesa pinthu, penu uphungu, pile pinakwanisa kupiringana MBUYA. Kavalo ambasasanyikira nsiku ya kumenya nkhondo, mbwenye kukunda kwagona m'manja mwa MBUYA. Mbiri yadidi njakukhumbika pyakwanga kupiringana mfuma izinji; chilemedzo ntchadidi pyakwanga kupiringana siliva na golidi. Nyakufuma na nyakutcherenga ntchibodzi-bodzi: MBUYA ndiye nyakualenga onsenewo. Nyakuchenjera angaona chakugoswa ambabisala, mbwenye pupwe ambaenda konthoko, mbakaonako nyatwa. Kupichepesa na kugopa MBUYA pimbadzesa mfuma na chilemedzo, pontho moyo. Njira ya nyakudawika njakuphopha na minga pontho misampha, mbwenye nyakuyang'anira moyo wache ambachalira pinthu penepi. Funzisa mwana njira yathema iye kuteweza, tenepo angathuthuka iye nkhabe dzabauka tayu. Anyamfuma ambatonga anyakutcherenga, pontho nyakufiyali ndi bitchu wa nyakumfiyalisa. Nyakubzala pyakudawa ambavunambo nyatwa, pontho ndodo ya ukali wache inavungwa. Nyakufewa manja anati atsanzayiswe, thangwi iye ambagawana na anyakutcherenga phoso yache. Kuthamangisa nyakusingirira nkhubulusa mapoko-poko pamsuwo; nthonga pontho kutikana pimbamalambo. Nyakukomerwa na mtima wakuona pontho malongero adidi, anati akhale shamwaliache mfumu. MBUYA ambayang'anira mwadidi udziwisi, mbwenye ambadzudzumisa mafala a anyakukhonda khulupirika. Mpololi ambalonga kuti, “Kunjaku kuna nkhalamu!” Penu, “Ndikugopesera kuphiwa mumsewu!” M'kanwa mwa puta ndi dzenje yakuzwika; nyakuzhangalirwa na MBUYA anati agweremo. Kupupwa kumbakhala mumtima mwa mwana, mbwenye mtswamu wakumtchunyusa nawo unabulusa kupupwako. Nyakupondereza anyakutcherenga, towera athimizire mfumacheyo, pontho nyakupereka mitukwa kuna anyakufuma, onsene uwiriawo anasanduka akutcherenga. Ikha mtimako pana pinthu pinakufunzisa inepi, pontho vesera mwadidi mafala a anthu a nzeru, thangwi ntchinthu chadidi ungapikoya mumtima mwako, pontho mbusasanyika kupilonga pandzidzi wache wakuthema. Towera ukwanise kunyindira MBUYA, lero ndakufunzisa pinthu penepi; ande, kuna iwepo. Ayi ine sidakulembere tayu pifunziso makumatatu, pifunziso pyauphungu pontho pyanzeru, pyakukufunzisa mafala akuona pontho akunyindirika, towera utawire mwadidi anyakukutuma ale? Leka bera nyakutcherenga, thangwi iye ndi nyakutcherenga, pontho leka pondereza anyakusowa pinthu m'thando ya miseru, thangwi MBUYA anati aaikhire kunduli, pontho iye anapokosera moyo wa anyakuapokoserambo. Leka chita ushamwali na munthu waukali, pontho leka phatizana na nyachipsu, gopesera unakwatira makhaliro achewo, mbumalisira kugwera mumsampha. Leka pereka pinyolo, penu kuimirira munthu unango mangawache; ngakhala hunakwanisa kupipagali tayu, talimbako makayo inapokoserwa, mwenemo iwe uli dedede penepo. Leka bulusa chidzindikiro chakale cha madire chidaikha makolo ako chile. Ayi ukumuona munthu waluso pabasache? Iye anati afiliviri mafumu; iye nkhabe dzatumikira anthu ene pyawo tayu. Ungakhala pansi kudya na mtongi, yang'ana mwadidi pyakudya pili pamaso pakopo, ngakhala ndiwe nyalidyo pikhondese wekha ene kudya mwamtima. Leka jojera mata pyakudya pyache pyakupasa mabapyo, thangwi pyakudyapyo ntchiphamaso. Leka kupitopesa wekha ene na kusaka mfuma; khala wanzeru pontho wakupithunda. Unaiona mfumako ikwenda kabodzi kene, podi iyo inakhala ninga yamera maphaphido, mbimbulukira kuthambo ninga mphamba. Leka kudya pyakudya pya nyakuumirwa, leka jojera mata pyakudya pyache pyakupasa mabapyo; thangwi iye ndi mtundu wa munthu, ule ndzidzi onsene ambanyerezera pya pinthu pyavunga iye. Iye ambakutchitcha kuti, “Idya pontho imwa,” kwache iye hakupifuna kuti pikhale tenepo tayu. Iwe unatapika na pinkiti pene pyadya iwepyo, pontho mafalako akumkomesa nawo anaenda papezi. Leka longa na pupwe, thangwi iye analulupisa mafalako anzeruwo. Leka bulusa chidzindikiro chakale cha madire a miyala, penu kunumpha madire kwenda kumunda wa ana masiye, thangwi Dombo wawo ngwamphamvu; iye anaatchinjiriza pamseru wawo kupokanyisana nawe. Ikha mtimako pana upangizi, pontho ikha makutu kuna mafala audziwisi. Leka khonda langa mwanako; ngakhala unamtchunyusa na mtswamu, iye nkhabe dzafa tayu. Mtchunyuse na mtswamu, mbupulumuse moyo wache kuimfa. Mwananga, ngakhala ndiwe wanzeru penepo mtimanga unakomerwa; moyo wanga unasekera, ngakhala mulomo wako unalonga pyakulungama. Mtimako mbuleke sirira anyakudawika, mbwenye ndzidzi onsene chita phinga kugopa MBUYA. Tenepo ndimomwene kuti iwe una chidikhiro, pontho chidikhiro chako nkhabe dzamalira panjira tayu. Mwananga, vesera, mbukhale wanzeru; fambisa mtimako m'njira yakulungama. Leka phatizana na anyakumwa vinyu pyakwanga, penu kukhala pakati pa anyakudya nyama mwauphanga, thangwi madombe na anthu alidyo ambasanduka akutcherenga; kuvesera manungo kumbaachitisa kufamba yapiyapi. Vesera pinalonga babako, adakuonesa kunja ule, pontho leka lulupisa mako pa unkhalambache. Gula pyakuonadi mbukhonde kupigulisa; gumana nzeru, upangizi, pontho kuvesa pinthu. Babache nyakulungama ambakomerwa pikulu pene; munthu ule ana mwanache wanzeru ambafamba na nthuku phaa! Babako na mako ene mbakomerwe; nyakukubala mbasekere. Mwananga, ngandipase mtimako, pontho maso ako mbakhale pana njira zanga, thangwi puta akhala ninga mulindi, pontho mkazi wakushashalika akhala ninga dzenje ya matope. Iye ambabisala swiswiswi ninga phanga, mbachitisa amuna azinji kusanduka okhonda khulupirika. Nyadzedze mbani? Mbani nyakutsukwala? Nyamapoko-poko mbani? Mbani nyakudungunya? Mbani nyapironda pyakukhonda dziwika madzero ache? Nyachirope mbani? Enewa ngale ambamera mitsitsi pana vinyu, pontho ale ambamwa vinyu wakuvungazwa-vungazwa. Leka kwatika na upiriwiri wa vinyu, leka tunduka na kungondomuka kwache m'khomitchoko, pontho leka nyengeka na kukhudyulika kwache. Pakumalisira pache ambaluma ninga nyoka, pontho ngwakupha ninga nyongo ya mbobo. Maso ako anaona mayezi-yezi, pontho msolo wako nkhabe dzaphata basa tayu. Unakhala ninga munthu, ule ali gadaa pakati na nyanza zikulu-zikulu, ule ali gonee padomu ya mwadiya. Iwe unalonga kuti, “Iwo adanditinthimula, kwache ine sidakuwazike tayu! Iwo adandilikita, kwache ine nkhabe kuva kupha tayu! Ayi kunja kunachena lini, towera ndikagumane pyakuledzeresa pinango?” Leka sirira anyakudawika, leka sirira gulu yawo; thangwi kwawo nkhusasanya kuchita nthonga basi, pontho milomo yawo imbalonga pya kudzesa kwene nyatwa basi. Nyumba imbamangwa na nzeru, pontho iyo imbakhazikika na udziwisi, na udziwisi masubi ache ambadzala phamu-phamu na pinthu pyadidi pontho pyakudula. Nzeru zimbapita mphamvu, pontho nyaudziwisi ambathimizira mboko zache; thangwi kamenya nkhondo kumbafunika uphungu wadidi, pontho kukunda kwagona pa mapungu azinji. Pupwe nkhabe fikira nzeru tayu; iye nkhabe chakulonga pamgumano pathando. Nyakusasanya kuchita pyakuipa, ambathulwa mpeni walezi. Pinthu pimbasasanya pupwe kupichita mphyakudawa, pontho nyakusingirira, anthu ambanyansirwa naye. Ngakhala unataya mtima ndzidzi wanyatwa, penepo iwe mphamvu zako nsakuchepa. Pulumusa anyakukwatwa kwenda kaphiwa; khala dombo wa anyakudzedzereka kwenda kachekwa. Ngakhala munalonga kuti, “Ife nkhabe kupidziwa tayu,” ayi iye nyakuyesa mtima penepi nkhabe kupiona tayu? Ayi iye nyakukoya moyo wanu nkhabe kupidziwa tayu? Ayi iye nkhabe dzabwezera munthu onsene malingana na mabasache tayu? Mwananga, idya manyuchi, thangwi ngadidi; manyuchi akubulukira m'dembedza ngakutapira kualawira. Wathema kudziwa kuti nzeru nsakutapira kuna moyo wako; ngakhala unazigumana, penepo pinthu pyako pinakufambira mwadidi, pontho chidikhiro chako nkhabe dzamalira panjira tayu. Leka bisala swiswiswi ninga phanga kunja kwa nyumba ya nyakulungama; leka chita pyauphanga pamsuwo pache. Thangwi nyakulungama podi agwe pyache kanomwe, iye ambalamuka basi ndranji mbwenye nyatwa zimbagwisa yokoto anyakudawika. Leka sekera ngakhala nyamalwako analimbuka; iye angagwegweduka, mtimako mbuleke komerwa, thangwi MBUYA anapiona mbaipirwa napyo, mbaleka kumzhangalira. Leka sanyika mtima na munthu wakuipa, penu kusirira nyakudawika, thangwi nyakuipa nkhabe chidikhiro tayu, pontho nyale ya nyakudawika inafyokotoka. Mwananga, gopa MBUYA pontho mfumu; leka phatizana na anyakupandukira, thangwi MBUYA na mfumu ndiye anafuna dzagwisa nyatwa zakututumusa pana iwo, pontho mbani anadziwa mtundu wa nyatwa unafuna iwo kuagwisira. Ipi mphifunziso pinango pya nzeru: Kutonga mwakuyang'ana nkhope si pyadidi tayu: Munthu analonga kuna anyakudawa kuti, “Imwe hamudadawe tayu,” weneyo anthu anati amtemberere, pontho madzinza a anthu anati amkhonde. Mbwenye kuna anyakutchunyusa anyakudawa pinthu pyawo pinaafambira mwadidi, pontho iwo anatambira mtsanzayiso. Munthu wakutawira mwakuona ndiye ambaonesa ushamwali chadi-chadi. Malisa mabasako onsene akumunda, ungamala penepo manga nyumbako. Leka chitira tsanthembako umboni wapezi, penu kuphatisa basa mulomo wako kulonga nawo pyakunama. Leka longa kuti, “Ine ndinati ndichite kuna iye ninga pyontho pyandichita iyembo;” ine ndinati ndimbwezere, thangwi ya pinthu pyandichita iye. Ine ndidagwanda na m'munda mwa nyakupolola, na m'munda wamfesa wa nyakukhonda vesa pinthu; minga yamala mera ponsene pene, nyakhanche ali kavu-kavu m'munda monsenemo, pontho mpandache wamiyala wamala gomoka. Pidaona ine ndidatoma kupinyerezera, ine ndidafunzapo chinthu chinango: kugona pang'ono, kuodzira pang'ono, kufunya manja pang'ono kupuma, penepo utcherengi unakufikira ninga mbava, pontho usiwa unabwera ninga phanga. Ishi ndi miyambi inango ya Solomoni, ile idalembwa pontho na amuna a Hezekia mfumu wa Yuda: Timbalemedza Mulungu thangwi ya pinthu pyakubisika; mbwenye timbalemedza mafumu thangwi ya kusakanyula pinthu pyakubisika. Ninga kulapha kwachita kudzulu, pontho kuzwika kwachita dziko yapansi sasawambo manyerezero a mafumu nkhabe dziwika tayu. Bulusa siliva masepu-sepu, towera misiri akwanise kusasanya naye pyombo; bulusa anyakudawika pamaso pa mfumu, tenepo mpando wache unakhazikika na chilungamo. Leka kupikuza wekha ene pamaso pa mfumu, penu kupisakira wekha ene mbuto pakati pa amuna akuveka; mphyadidi akupange kuti, “Dzakhale padidipa,” kusiyana na kuti akululupise pamaso pa anyakulemedzwa. Pinthu pyaona iwe na maso ako, leka thamanga napyo kuthando ya miseru; apo pakumalisira pache unachita tani ngakhala tsanthembako anakuchitisa manyadzo? Ngakhala una mseru na tsanthembako wathema kukhala naye pansi; leka pitisa mphepo pyakubisika pya munthu unango, thangwi nyakuveserayo anakwanisa kukuchitisa manyadzo, tenepo yako inakhala mbiri yakuipa ndzidzi onsene. Fala yakuthema yakulongwa pandzidzi wache yakhala ninga pyakuthemesera pyagolidi m'pyakuikhiramo pyasiliva. Kuvesera uphungu wa munthu wanzeru kwakhala ninga mphete yagolidi, penu mkufu wagolidi chadi-chadi. Kunyindirika kwa nyamphangwa kuna anyakumtuma kwakhala ninga madzi akutonthola ndzidzi wa malimwe; iye ambasisimusa moyo wa ambuyache. Nyakugaya pya mitukwa imbakhonda iye pereka ile, akhala ninga makole pontho mphepo yakukhonda dzesa mvula. Kupirira ndiye kumbakhuludza mtongi, pontho lulume yakufulika inakwanisa kufewesa mtima wamwala. Ngakhala unagumana manyuchi, idya mbukhutise mimbako, kuadya azinji ene unamalisira tapika nawo. Leka chita chinyalo kumsuwo kwa tsanthembako, gopesera anamalisira topa nawe mbakuzonda. Nyakulongera tsanthembache umboni wakunama akhala ninga chigomba, talasada, penu tswimo ya twetwetwe. Kunyindira nyakukhonda khulupirika pandzidzi wa nyatwa kwakhala ninga dzino yakupha, penu mwendo wakulamala. Kuimbira nyimbo nyakutsukwala kwakhala ninga kumdula nguwo ndzidzi wakutonthola, penu kuikha chinyayi pachironda pache. Ngakhala nyamalwako ana njala, mpase pyakudya kuti abwezembo mata; ngakhala iye akuva nyota mpase madzi kuti afewesembo kukhosi. Ungachita tenepo iye anagwa nkhope, pontho MBUYA anakufupa. Tsweda imbadzesa ukali ninga mumbachitirambo mbalu kudzesa mvula. Mphyadidi kukhala mwakufinyizika kunkhomo kwa nsoyi, kusiyana na kukhala m'nyumba na mkazi wamulomo. Mphangwa zadidi zakubulukira kudziko yakutali zakhala ninga madzi anonono kuna munthu wanyota. Nyakulungama ule ambafewa kuna munthu wakuipa ndi sasawa na mphuno ya madzi a matope penu mchera wakuipa. Si pyadidi tayu kudya manyuchi azinji penu kufuna kusimbwa ndzidzi onsene. Nyakukhonda kuuphata mtima akhala ninga mzinda ule mafufu ache amala kugwa. Ninga madzi nkhabe phatana ndzidzi wa malimwe, penu mvula kuvumba ndzidzi wakuvuna, sasawambo chilemedzo nkhabe themera pupwe tayu. Ninga nyankapa-kapa wakumbuluka-mbuluka, penu nyanzeze okhonda phama kupuma ndi sasawa na kutembererwa kwakusowa nako mathangwi nkhabe kukufikira tayu. Mtswamu ngwakukwapula nawo kavalo, pontho chisimbi kukanwa kwa bulu ntchakumuongolera nacho, sasawambo ndodo njakumenya nayo kumsana kwa pupwe. Leka tawira pupwe malingana na kupupwa kwache, gopesera unakhalambo pupwe. Tawira pupwe kumuonesa kupupwa kwachita iye, gopesera iye anapiyesa wanzeru. Kutuma pupwe na mphangwa kwakhala ninga kupigwanda wekha ene manyalo, penu kupichemerera wekha ene nyatwa. Miyambi ya m'kanwa mwa pupwe yakhala ninga miyendo ya nyakulamala. Kulemedza pupwe kwakhala ninga kumangirira mwala kubishika. Miyambi ya m'kanwa mwa pupwe yakhala ninga tsanjo ya minga m'manja mwa nyakuledzera. Nyakulemba basa pupwe penu nyakugwanda kwene pyache na njira ndi sasawa na kuponya mivi nyamponya-mponya kulasa anthu onsene. Mwanambwa wakudya pontho matapiko ache ndi sasawa na pupwe wakuchita nyambwereza pyakupupwa. Pupwe ule ambalongwa kuti ndi pupweletu ana chidikhiro kusiyana na nyakupiikhamo yekha ene kuti ngwanzeru. Mpololi ambalonga kuti, “Kumsewuku kuna nkhalamu! Nkhalamu yakugoswa ikuzungulira-zungulira m'njira!” Mpololi ambafukunyuka-fukunyuka patalimba pache ninga montho mumbachitira msuwo kufunyika mwakuphatanizira mwache. Mpololi angamenya tchuwa, iye nkhabe kwanisa na kuifikisa kwene pamulomo pache tayu. Mpololi ambapiyesa ninga wanzeru kupiringana amuna anomwe ale anakwanisa kutawira mwakuchenjera. Nyakugwanda kwene pyache na njira ule ambapitira mphoka ya anango akhala ninga nyakukweya mwanambwa makutu. Ninga nyakupenga ule ambaponya pyache kwene nsakali zamoto penu matswimo akugoswa, ndi sasawa na nyakunyengeza tsanthembache, m'nduli mwache mbalonga mbati, “Ndikhalonga kwene dzendanga!” Pakusowa nkhuni, moto umbafyokota; pakusowa tsweda, nkhabe lamuka nthonga tayu. Ninga makala pamoto wacheeve, penu nkhuni pamoto wanganda-nganda ndi sasawa na munthu wakuzunguzika kulamusa mapoko-poko. Tsweda imbakoma pyakwanga ninga chitumbuwa, anthu ambakomerwadi na kuikhudyula. Kutapira m'kanwa kunakwanisa kubisa mtima wakuipa ninga montho mumbachitira mphampha kugudumira chikalango. Nyakuipirwa ambalonga pyadidi na pakanwa pache mwenemo mumtima mwache chizondi chili phamu-phamu. Podi kwene kuti mafalache akhale akutapira tani, leka kumkhulupira, thangwi pyakunyansa pya mtundu onsene pili ndendende mumtima mwache. Kuipirwa kwache ambakubisa mwaunthawatawa, kwache kudawika kwache kunaoniwa pakwecha na anthu onsene. Ngakhala munthu anakumba dzenje, iye ene maka anati agweremo; ngakhala munthu anagulung'undisa mwala, unati ufinyize iye maka. Nyakunama ambazonda anthu adakuwaza iye ale, pontho nyakutapira m'kanwa ngwakuvunga. Leka nyadira pya mangwana, podi iwe nkhabe dziwa tayu kuti mangwana kunagwanji tayu. Lekera anthu anango pyawo kukusimba, nee kupisimba wekha ene tayu; munthu unango ene pyache wa apo, nee iwe ene mwenechiroache tayu. Mwala ngwakulemera, pontho tchetcha ndiye yanyanyiratu, mbwenye makani a pupwe ndiye apita kupiringana pyonsene piwiripi. Kuzhangali kumbadzesa kukala mtima, pontho ukali ngwakugoswa, kwache bivu ndiye motoletu. Kusumulula munthu maso na maso nkhuonesa kumfuna kwako. Mphyadidi kukuwazwa na shamwaliako kusiyana na kumpsompsonwa na nyamalwako. Nyakukhuta nkhabe chikhumbo na uchi tayu, mbwenye kuna nyanjala podi na chinthu chakuwawa chene ambachiva kutapira basi. Ninga mbalame yakwenda kutali na chisa chache ndi sasawa na nyakwenda kutali na musache. Mafuta akununkhira na pyakufukiza pyakununkhira pimbachitisa mtima kukomerwa, mbwenye udidi wa shamwali wagona pa uphungu wache. Leka taya shamwaliako penu shamwaliache babako, pontho leka kwenda kumusa kwa mbaleako mwenemo uli panyatwa. Mphyadidi kwenda kuna tsanthembako wachifupiletu kusiyana na mbaleako wakutali na iwe. Mwananga khala wanzeru, tenepo unachitisa mtimanga kukomerwa; penepo ndinakwanisa kutawira anyakundilulupisa. Nyakuchenjera angaona pyakugoswa ambabisala, mbwenye pupwe ambaenda konthoko mbakaonako nyatwa. Kwata mkhanjo wa nyakuimirira mlendo mangawache; mbachikhale pinyolo ngakhala iye anapichitira nyakudza pyache. Nyakubesera kamutsa tsanthembache mwakugaluza fala kunja kuli nonono, anayeswa ninga akumtemberera. Mkazi wamulomo akhala ninga nsoyi yakuchucha ndzidzi wa mvula; kuyesera kummatamisa kwakhala ninga kuyesa kumatamisa mphepo, penu kufumbata mafuta. Ninga mumbanozwera simbi kwa simbi, sasawambo munthu ambanozwa manyerezero a mwanzache. Nyakutsalakana muti wamkuyu anati adye nsapo zache, nyakuyang'anira mwadidi mbuyache anati atambire chilemedzo. Ninga mumbachitira nkhope ya munthu kuonekera m'madzi sasawambo makhaliro a munthu ambaonesa mtimache. Dziko ya anyakufa na masiye nkhabe khuta tayu, sasawambo maso a munthu nkhabe khuta tayu. Siliva na golidi pimbanyunguluswa na moto kubulusa masepu-sepu, sasawambo munthu ambayeswa na kusimbwa kumbachitwa iye. Podi kwene usinje pupwe m'banda kumpeya ninga mapira, iwe nkhabe kwanisa kumtchumbutula upupwe wachewo tayu. Onesesa mwadidi kuti wadziwa mabirako akukhala tani, pontho yang'anira mwadidi mikumbi ya pifuyo pyako; thangwi mfuma nkhabe khala kwenda na kwenda tayu, pontho ufumu nkhabe fika mifendu yonsene tayu. Maudzu angamala gwandwa, mfuli zimbaphwitha, pontho angamala tuta maudzu kuabulusa m'phiri, anabira anakupasa ubweya wakusasanyira nguwo, pontho mbuzi zinakupasa konta ya kobiri zakugula nayo munda. Mkaka wa mbuzi unakhala nawo nadza-nadza kudyesa iwepo na banjako ene, pontho kunenepesa anyabasako achitsikana. Nyakuipa ambathawa pyache yekha ene na bepe, mbwenye nyakulungama ngwakuwanga mtima ninga nkhalamu. Dziko ingapandukira, ndiye kuti ina atongi azinji, mbwenye mtongi wakuvesa pinthu, pontho waudziwisi ambakhazikisa kukoya mwambo. Mtongi wakupondereza anyakutcherenga akhala ninga mvula ya mphepo yakuvunga phoso ya m'munda. Anyakukhonda mwambo wa Mulungu ambasimba anyakudawika, mbwenye anyakukoya mwambo ambaapokanyisa. Anyakuipa nkhabe vesa chilungamo tayu, mbwenye anyakusaka-saka MBUYA ambachivesa mwadidi mwene. Nyakutcherenga ule nkhabe chakupokanyisa ngwadidi, kusiyana na nyamfuma ule makhaliro ache ngakupotoka. Nyakukoya mwambo wa Mulungu ndi mwana wanzeru mbwenye nyakuchita ushamwali na anthu alidyo ambachitisa babache manyadzo. Nyakuthimizira mfumache na katapira ambaigumanyira munthu ule ambaonesa kukoma mtima kuna anyakutcherenga. Ngakhala munthu anafunga makutu kuna mwambo wa Mulungu, na kupemphera kwache kwene nkhwakunyansira Mulungu. Nyakutsogolera anyakulungama m'njira zakuipa, anati agwere mumsampha mwache montho mbwenye anyakusowa chakupokanyisa anatambira pinthu pyadidi. Nyakufuma anakwanisa kupiyesa yekha ene wanzeru, mbwenye nyakutcherenga wakuvesa pinthu ambamuoneratu phenengere. Anyakulungama angakunda, pambakhala kukomerwa kukulu; mbwenye anyakudawika angakwata utongi, anthu ambaenda kabisala. Nyakubisa pyakudawa pyache pinthu pyache nkhabe kumfambira mwadidi tayu, mbwenye nyakupibweka mbapileka anaverwa nsisi. Nyakutsanzaya ngule, ndzidzi onsene ambagopa MBUYA, mbwenye nyakuumisa mtimache anagwa panyatwa. Mfumu wakudawika wakuvuya anyakusowa chiphedzo akhala ninga nkhalamu yakubangula penu thika wakupomoka. Mtongi okhonda vesa pinthu ngwavinga, mbwenye nyakuzonda kudyekerwa anakhala na moyo wakulapha. Munthu wakupolomola mseru wakupha mwanzache anakhala nyakuthawathawa mpakana imfache; mbapaleke khala unango wakumphedza. Munthu wakusowa chakupokanyisa ambakhala pakupata, mbwenye munthu wa makhaliro akupotoka anagwera m'dzenje. Nyakuphata basa m'munda mwache anakhala na phoso, mbwenye nyakuchita pinthu pyapezi-pezi kwache nkhutcherenga kwene basi. Nyakulungama anatsanzayiswa pikulu pene mbwenye nyakukhumba kufuma mwakuchimbiza anati atchunyuswe. Kuchita pinthu mwakuyang'ana nkhope si pyadidi tayu; kwache atongi anango anakwanisa kudyekerwa na kamkate. Nyakuumirwa ambakhumba kufuma mwakuchimbiza mbafa mphuno kuti utcherengi uli chifupi kudza. Nyakusumulula mwanzache, pakumalisira pache anakomerwa mtima kusiyana na munthu wakutapira m'kanwa. Nyakubera babache penu mache mbalonga mbati, “Si kudawa kuchita tenepo tayu,” weneyo ndi shamwaliache nyakuvunga. Nyamtima ambalamusa mapoko-poko, mbwenye nyakunyindira MBUYA pinthu pyache pinamfambira mwadidi. Nyakuva pyache yekha ndi pupwe, mbwenye nyakuva kupangwa anakhala pakupata. Nyakupasa anyakutcherenga nkhabe dzasowa na chinthu chene tayu, mbwenye nyakufunga maso ache kuna iwo anatembererwa pyakwanga. Anyakudawika angakwata utongi, anthu ambaenda kabisala; mbwenye anyakudawika angavungika, anyakulungama ambabweramo pontho. Nyakuumisa mtima angasumululwa kazinji kene anati avungwe mwakututumusa okhonda verwa nsisi. Anyakulungama angatonga, anthu ambakomerwambo; mbwenye anyakudawika angatonga, anthu ambabulira. Nyakufuna nzeru ambachitisa babache kukomerwa, mbwenye shamwali wa maputa ambasakaza mfumache. Chilungamo chimbachitisa dziko kumera mitsitsi, mbwenye nyamtima na kudyekerwa ambaifudza dziko. Nyakutapira m'kanwa kuna tsanthembache, kunachita iye nkhumteyera msampha. Nyakuipa ambakweshwa na pyakudawa pyache, mbwenye nyakulungama ambaimba mbakomerwa. Anyakulungama ambachitira chilungamo anyakutcherenga, mbwenye anyakudawika nkhabe kuatsalakana tayu. Anyakusingirira ambalamusa chimpiningu mumzinda, mbwenye anthu anzeru ambamalisa ukali. Ngakhala munthu wanzeru zache anasumira pupwe, pupwe ambazhangali mbatikana pyache, tenepo pambutopo pambasowa mtendere. Nyachirope ambazonda munthu wakuona mtima; mbwenye anyakulungama ambatchinjiriza moyo wache. Pupwe ambaonesa shungu yache yonsene, mbwenye nyakulungama ambauphata mtima. Ngakhala mtongi anavesera pyakunama, mathubu ache onsene ambasanduka akuipa. Nyakutcherenga na nyakupondereza ntchibodzi-bodzi pachinthu ichi: MBUYA ambapereka maso kuna onsene awiriwa. Ngakhala mfumu anatonga anyakutcherenga mwakukhonda yang'ana nkhope, ufumu wache unakhala pakupata kwenda na kwenda. Kumtchunyusa na mtswamu kumbamfunzisa nzeru, mbwenye mwana wakukulira pachinena ambachitisa mache manyadzo. Nyakudawika angatonga, kudawambo kumbakhala pabasache, kwache anyakulungama anaaona kugwa kwa anthu enewa. Langa mwanako, tenepo iye nkhabe dzakupasa kwadoka tayu; iye anachitisa moyo wako kukomerwa. Pale nkhabe mphangwa zakubulukira kuna Mulungu, anthu ndiye ambasanduka ching'aung'au; mbwenye nyakutsanzaya ngule ambakoya mwambo wa MBUYA. Nyabasa nkhabe sumululwa na pakanwa pokha tayu; podi kwene kuti iye apivese, kwache iye nkhabe kupichita tayu. Ayi ukumuona munthu wakulonga mwamchunju? Pupwe ana chidikhiro kusiyana na iye. Ngakhala munthu anapasa nyabasache utumbe kutomera uwanache, pakumalisira pache iye anasala manja m'khosi nama. Munthu wakuzhangali ambalamusa mapoko-poko, pontho anyachipsu ambachita pyaumambala pizinji pene. Kutumbama kwa munthu kumbamtchithisa pansi, mbwenye nyakupichepesa ambatambira chilemedzo. Nyakufamba na mbava nkhabe funa moyo wache tayu; podi kwene kuti adumbiriswe, iye nkhabe bweka umambalache tayu. Kugopa anthu kwakhala ninga msampha, mbwenye nyakunyindira MBUYA ambakhala pakupata. Anthu azinji ambapifuna kukomerwa mtima na mtongi, mbwenye munthu ambagumana chilungamo kuna MBUYA kwene basi. Anyakulungama ambanyansirwa na anyakusowa chilungamo; anyakuipa ambanyansirwambo na anyakulungama. Pifunziso pya Aguri mwana Yake wa ku Masa: Mulungu, ine ndatopa! Mulungu, ine ndatopa, pontho ine ndalenduka. Ine ndine pupweletu kupiringana anango onsene, ine nkhabe udziwisi ninga una anthu tayu. Ine sidafunze nzeru tayu, penu kukhala na udziwisi wa Nyakuchenayo tayu. Aendako kudzuluko mbani mbabwerako pontho? Mbani agumanyisa mphepo m'thavu mwache? Apo mbani adakukutiza madzi m'khambza mwache? Akhazikisa madolomero a dziko yapansi mbani? Ayi dzinache mbani, pontho dzina ya mwanache mbani? Ngandipange ngakhala unapidziwa! Mafala onsene a Mulungu ngakunyindirika; iye ntchakugedera matswimo kuna anyakubisala muna iye ale. Leka thimizira pamafalache, gopesera iye anakubwanyula mbuoneka nyakunama. MBUYA ndinakupemphani pinthu piwiri; lekani kundikhondera mbandidzati kufa: Thamangisani unthawatawa na kunama kutali na ine; lekani kundipasa nee utcherengi, penu mfuma, mbwenye mundipase kwene kudya kwa nsiku na nsiku. Thangwi ndingakhala napyo pizinji ndinakwanisa kukuduwalirani mbandilonga kuti, “MBUYA mbani?” Ndingakhala nyakutcherenga ndinaba, penepo ndinalulupisa dzina ya Mulungu wanga. Leka pangirira nyabasa kuna mbuyache, gopesera iye anakutemberera mbuoneswa nyatwa. Pana anango ambatemberera ababawo mbakhonda tsanzayisa amawo; ale ambapiyesa adidi m'maso mwawo, kwache m'bwalo mwawo mwamala dzala na pyakunyansa; ale ambatumbama pyakwanga, mbapiyesa ninga anthu a m'mudzi mwa anthu; anthu ale mano awo ali jentchenene ninga talasada, ale nsabwada zawo zina mipeni pika-pika kuti akhudyule anyakutcherenga padziko yapansi, pontho anyakusowa pakutsamira pakati pa anthu. Usundu una ana awiri achikazi. Iwo akulira kuti, “Ngatipaseni changana, ngatipaseni changana.” Pana pinthu pitatu pile nkhabe khuta tayu, pinthu pinayi pile ndzidzi onsene nkhabe longa tayu kuti, “Takhuta!” Dziko ya anyakufa, nthumbo yakuuma, mataka okhonda kwana na madzi, pontho moto ule nkhabe longa tayu kuti, “Ndakhuta!” Nyakuseka babache pontho nyakululupisa mache, anakonombolwa maso na makhungubwe a m'phedi mbadyiwa na malezi. Pana pinthu pitatu pile pimbandimala nzeru pyakwanga, pinthu pinayi pile pimbandinensa pyakwanga kupivesa: kumbuluka kwa miphamba kudzuluku, kufamba kwa nyoka pamwala, kubeluka kwa mwadiya ukulu pabara, pontho kufunana kumbachita mphale na mwali. Umu ndiye mumbachitira puta: iye ambadya mbakupusa mulomo wache, kubuluka penepo ambalonga kuti, “Ine sidadawe tayu.” Pana pinthu pitatu pile pimbachitisa dziko yapansi kutetemera na mantha, pinthu pinayi pile nkhabe kwanisa kupipirira tayu: bitchu wakusanduka mfumu, pupwe wakukhala na phoso mataka ene, mkazi wa makhaliro akuipa angasembwa, pontho nyabasa wachikazi angapokosera mbuyache banja. Pana pinthu pinayi ping'ono-ping'ono padziko yapansi, kwache mphyanzeru pyakwanga: nyerere mphyakulengwa pyakuchepa mphamvu, kwache zimbakoyeratu pyakudya pyawo m'malimwe; mbira nkhanyama kakuchepa mphamvu, kwache zimbamanga nyumba zawo m'maphanzwi; nyadzombe nkhabe mfumu tayu, kwache ambafamba pamulikiti m'magulu-magulu; nyankalibunyu anakwanisa kuphatwa na manja, kwache ambagumanwa m'nyumba za mafumu. Pana pinthu pitatu pile pimbafamba tang'atang'a; pana pinthu pinayi pile pimbafamba na nthuku phaa: nkhalamu ile ina mphamvu pyakwanga pakati pa nyama, pontho ile nkhabe thawa chinthu na chibodzi chene tayu; dzongwe, na bokho, pontho mfumu wakufamba na anyankhondo ache yungaa. Ngakhala udatoma khala pupwe, pontho kupisimba wekha ene, penu udatoma wasasanya kuchita pyakuipa, toma khala fulike mbuphate phutu. Thangwi mkaka ungadenkhera, mafuta amkaka ambaoneka padzulu pache, pontho ungafinya mphuno chiropa chimbabuluka, sasawambo kulamusa ukali mamalisiro ache ndi nthonga basi. Ipi mphifunziso pya Mfumu Lemuele wa ku Masa, pile pidamfunzisambo mache: “Mwananga, mwana wakubuluka m'mimba mwanga, mwananga adapaswa ine thangwi ya kupemphera kwanga, ngandivesere: leka malira akazi mphamvu zako, mboko zako na akazi ambavunga mafumu ale. “Lemuele, mfumu hadatheme tayu kupapila pyakuledzeresa, atongi nee pidaathemere tayu kukhala na chikalo cha bwadwa, gopesera analedzera mbaduwalira matongero a dziko, mbapotoza ufulu wa anyakuponderezwa onsene. Pasa bwadwawo kuna anyakutayika; pereka vinyu kuna nyakusanyika mtima. Aleke amwe mbaduwalira utcherengi wawo; nyatwa zawo mbaleke kuzikumbukave. “Longa m'mbuto mwa ale nkhabe kwanisa longa okha ene; ikhira kunduli anyakusowa na pakuphata pene kuna anyakuasumira. Longa pontho tonga miseru mwachilungamo; ikhira kunduli anthu akutcherenga na anyakusowa ene.” Ayi mbani agumana mkazi wa makhaliro adidi? Iye ngwakufunika kupiringana miyala yakudula. Mamunache anakwanisa kumnyindira, tenepo mamunayo nkhabe dzasowa pinthu tayu. Nsiku zonsene za moyo wache, mkaziyo nkhabe kumdzesera nyatwa tayu, mbwenye pyadidi pene basi. Mkaziyo ambaenda mbasaka ubweya wa mabira na thonje, mbawangisa kuphata basa na manjache. Iye akhala ninga miyadiya mikulu-mikulu ya anyamalonda wakupidzesera yekha ene phoso kubulukira kumadziko akutali. Iye ambalamuka kunja kuli mbuu; iye ambasasanyira banjache pyakudya mbagawira anyabasache achitsikana basa. Iye ambanyerezera pya kugula munda mbauguladi; iye ambalima munda wamfesa na kobiri zakupha yekha na manjache. Iye ngwakuwangisa pabasa; iye nkhabe khala makhono mburuu tayu angaphata basa. Iye ambaonesesa kuti malonda ache akuganyali nawo, pontho nyale yache nkhabe thima tayu na mosiku. Iye ambapilukira yekha ene thonje, mbapisasanyira yekha ene nguwo. Iye ngwakufewa manja kuna anyakutcherenga mbafuthula manja kuna anyakusowa. Kunja kungatonthola, iye nkhabe swipa mtima na banjache tayu, thangwi onsenewo ana pyakuvala pyakukhumba. Iye ambasasanya nguwo zakugonera patalimba; iye ambavala nguwo zakufewa pontho zakukoma m'maso. Mamunache ambadziwika na anthu azinji, pontho ambalemedzwa pakati pa mathando a anthu. Iye ambasasanya nguwo zakufewa mbazigulisa, pontho anyamalonda, iye ambaagulisira pitambaya. Mphamvu na chilemedzo pimbakhala ninga pyakuvala pyache, anganyerezera pya m'tsogolo kukhosi kwache kumbakhala mbee. Iye ambalonga mwanzeru; mbapereka uphungu wadidi kuna anthu anango. Iye ambafambisa pinthu pya panyumba pache, pontho iye nkhabe khala kwene manja mbwee tayu. Anache ambamnyadira mbamchemera nyakutsanzaya; mamunache ambachitambo chibodzi-bodzi, mbamsimba mbati: “Alipo akazi azinji, ale ana makhaliro adidi, kwache iwembo waapita onsenewo.” Nkhope yamchena imbaphata anthu m'maso, pontho kubalika kwa nkhope kumbamala; mbwenye mkazi ule ambagopa MBUYA athema kusimbwa. Iye athema kutambira mfupo, thangwi ya mabasache, pontho mabasache mbalemedzwe nawo pakwecha. Mafala enewa mba Nyakulalika mwanache Davite, ule akhali mfumu mumzinda wa Yerusalemu: Nyakulalika adalonga mbati, “Mphyapezi-pezi! Mphyapezi-pezi! Pyonsene mphyapezi-pezi!” Munthu ambaganyalinji na mabasache onsene, mabasa ambaphata iye mwakuwangisa pansi pa thambo? Mifendu imbadza, mifendu imbamala, mbwenye dziko yapansi imbakhalapo kwenda na kwenda. Dzuwa imbabuluka, dzuwa imbathobila, mbithamanga kubwerera kudabulukira iyo kule. Mphepo imbadima kwenda kumwera mbizungunuka kwenda kumpoto, mbizungulira-zungulira kubwerera kudabulukira iyo. Mikulo yonsene imbakuka kagwera m'bara, kwache bara nkhabe dzala tayu. Madzi ambabwerera kule kudatomera mikulo, mbatoma pontho kukuka. Pinthu pyonsene mphyakutopesa: munthu nkhabe kwanisa kupilonga kwache. Maso nkhabe kwanisa kupiona pyonsenepyo; makutu nkhabe kwanisa kupiva pyonsenepyo tayu. Pinthu pikhalipo kale pinati pikhalepo pontho. Pinthu pyachitika kale pinai pichitike pontho. Pansi pa thambo nkhabepo chinthu na chibodzi chene chachinchino. Ayi pana chinthu chinango chile chinakwanisa munthu kulonga kuti, “Yang'ana! Ichi ntchachinchino.” Nkhabe, pyonsene pikhalipo kale ife mbatidzati balwa. Nkhabe na mbodzi ene ambakumbuka pinthu pidachitika m'nduli tayu; m'tsogolo muno munthu nkhabe dzakumbuka pinthu pimbachitika lero, penu mangwana tayu. Ine, Nyakulalika, ndikhakhalira mu Yerusalemu kutonga dziko ya Israele. Na nzeru zanga zonsene ndidachita phinga kufuna kufunza na kudziwa pinthu pyonsene pimbachitika padziko ya pansi pano. Yeneyi ndi mitolo yakulemera yaikha Mulungu pana anthu. Ndaona pyonsene pile pimbachitwa pansi pa thambo: pyonsene mphyapezi-pezi, nkhulemba m'madzi. Chinthu chakugongonyeka nkhabe kwanisa kudzongolwa tayu; chinthu chakusowapo nkhabe kwanisa kulengeswa tayu. Ndidalonga ndekha ene kuti, “Ine ndakula na nzeru kupiringana munthu onsene adatonga Yerusalemu ine mbandidzati. Ine ndimbadziwa chadi-chadi kuti nzeru pontho udziwisi pikulonga kuti tani.” Ndidachita phinga kufuna kuvesa kusiyana kwachita nzeru na kupupwa, kusiyana kwa udziwisi na nsala. Mbwenye ndidagumana kuti penepi pontho nkhulemba m'madzi. Thangwi kukhala na nzeru zizinji, kumbadzesambo mdungulu wa kutsukwala: kukhala na udziwisi kumbachitisa kusanyika mtima pikulu pene. Ndidalonga ndekha ene kuti, “Ande, chinchino ndinati ndipiyese ndekha ene na tsenzo, towera ndigumane chinthu chakundikomera.” Mbwenye ndidaona kuti penepi pontho mphyapezi-pezi. Ndidalonga kuti, “Kuseka nkhupupwa, pontho tsenzo nkhabe ganyalisa tayu.” Na manyerezero akutsogolerwa na nzeru zanga, ine ndidapiyesera kupigalamusa ndekha ene na vinyu, pontho kukomerwa na pyaupupwe. Ine ndikhafuna kuona kuti ninji chinakwanisa munthu kuchita pansi pa thambo pansiku zakuchepa za moyo wache. Ine ndidachita pinthu pikulu. Ndidapimangira nyumba zizinji mbandilima minda yamfesa. Ndidalima minda mbindibzalamo miti ya nsapo zakusiyana-siyana; ndidakumba thawale ya madzi, towera ndithirire nawo miti idabzalwa kwene ile. Ndidagula mabitchu achimuna na achikazi ene, pontho ndikhali na mabitchu anango akubalwa m'nyumba mwanga. Ndikhali na ng'ombe na mabira pizinji kupiringana munthu onsene akhakhala mu Yerusalemu ine mbindidzati. Ine ndidapimulukira siliva na golidi kubulukira kuna mfuma yonsene ya mafumu na atsanthemba. Ine ndikhali na anyakuimba achimuna na achikazi ene, pontho na akazi achibitchu, ale ambachitisa mamuna kukomerwa. Ande, ndikhali wamkulu, wamkulu kupiringana munthu onsene mu Yerusalemu ine mbindidzati. Papinthu pyonsenenepi nzeru zanga nee zidandithawe tayu. Ine ndikhakwatika na chonsene chikhaona maso anga; tsenzo ndiye ikhali kudya kwanga. Mtimanga ukhakomerwa na mabasa akuwanga akhaphata ine. Wenewu ndi mfupo wa mabasanga onsene akuwanga. Pidanyerezera ine pya pinthu pyonsene pidaphata manjanga pontho mabasanga adaphata ine mwakuwangisa, ndadzindikira kuti pyonsene mphyapezi-pezi, nkhulemba m'madzi; nkhabe chidaganyali ine pansi pa thambo tayu. Kubuluka penepo ndidatoma kunyerezera pya nzeru, nsala pontho kupupwa. Ayi ninji pontho chinakwanisa kuchita nyakupita m'mbuto mwa mfumu kupiringana pinthu pidachitwa kale iye mbadzati? Ndapiona kuti nzeru nsadidi kusiyana na kupupwa, ninga montho mumbachitira cheza kupiringana mdima. Anthu anzeru ambadziwa kunaenda iwo, mbwenye mapupwe ambafamba mumdima. Kwache ndadzindikira kuti pinthu pinafuna dzagwera unango pyontho-pyonthopyo pinati pigwerembo unango. Ndidapinyerezera ndekha ene kuti, “Pinthu pinafuna dzagwera pupwe pyonthopyo ndiye pinafuna dzandigwera. Apo chidaganyali ine ninji kukhala wanzeru?” Ine ndidalonga ndekha ene kuti, “Penepi pontho mphyapezi-pezi.” Thangwi nyanzeru sasawambo ninga pupwe nkhabe dzakumbukwa tayu; nsiku zinadzazo onsene uwiriawo anaduwalika. Ninga pupwe ntchibodzi-bodzi nyanzeru anati afembo! Natenepo ndidatoma kuzonda moyo, thangwi mabasa onsene ale aphatwa pansi pa thambo ngakudzesa kwene nyatwa kuna ine. Pyonsene mphyapezi-pezi, nkhulemba m'madzi. Ine ndidazonda mabasa onsene adaphata ine mwakuwangisa pansi pa thambo, podi ndathema kupisiyira nyakufuna dzapita m'mbuto mwanga ule; mbani anapidziwa kuti iye anakhala wanzeru penu pupwe? Kwache iye anakhala na utongi papyonsene pidagumana ine na mabasanga adaphata ine mwakuwangisa pontho mwaluso pansi pa thambo. Penepi pontho mphyapezi-pezi. Natenepo ndidatoma kusanyika mumtima thangwi ya mabasa onsene akuwanga adaphata ine mwakubulusa kaluma pansi pa thambo. Thangwi munthu anakwanisa kuphata basache na nzeru, udziwisi pontho luso, kubuluka penepo iye athema kupisiyira munthu unango pinthu pyache pyonsene, ule hadapibulusire kaluma tayu. Penepi pontho mphyapezi-pezi pontho ndi dzedze ikulu. Apo munthu anaganyaliponji thangwi ya mabasache onsene aphata iye mwakuwangisa pontho mwakuva kupha pansi pa thambo? Nsiku zache zonsene basa imbaphata iye njakuvesa kupha pontho yakutsukwalisa; podi na mosiku ene msolo wache nkhabe puma tayu. Penepi pontho mphyapezi-pezi. Chinthu chadidi chinakwanisa munthu kuchichita nkhudya na kumwa pyache, pontho kukomerwa na mabasa ambaphata iye. Kwache penepi pontho ndidapiona kuti mphyakubulukira kuna Mulungu, thangwi kusowa iye, mbani anakwanisa kudya penu kukomerwa? Mulungu ambapereka nzeru, udziwisi pontho kukomerwa kuna anthu ambakomerwa na iye ale. Mbwenye kuna anyakudawa iye ambaapasa basa yakugumanya na kukoya mfuma, towera iwo aipereke kuna anthu ambachitisa Mulungu kukomerwa ale. Penepi pontho mphyapezi-pezi, nkhulemba m'madzi. Chinthu chonsene chimbachitika pansi pa thambo chile, chimbachitika pandzidzi wache: pana ndzidzi wakubalwa pontho ndzidzi wakufa, pana ndzidzi wakubzala pontho ndzidzi wakudula, pana ndzidzi wakupha pontho ndzidzi wakuwangisa, pana ndzidzi wakugwisa pontho ndzidzi wakumanga, pana ndzidzi wakulira pontho ndzidzi wakuseka, pana ndzidzi wakusintili pontho ndzidzi wakuvina, pana ndzidzi wakumwaza miyala pontho ndzidzi wakuigumanya, pana ndzidzi wakukhumbatirana pontho ndzidzi wakuthundana, pana ndzidzi wakugumana pinthu pontho ndzidzi wakutaya pinthu, pana ndzidzi wakukoya pinthu pontho ndzidzi wa bazawaza, pana ndzidzi wakung'amba pontho ndzidzi wakusona, pana ndzidzi wakumatama pontho ndzidzi wakulonga, pana ndzidzi wakufunana pontho ndzidzi wa chizondi, pana ndzidzi wa nkhondo pontho ndzidzi wa mtendere. Ayi nyakuphata basa ambaganyaliponji na mabasache onsene akuwanga? Ndaona mitolo yakulemera yaikha Mulungu pana anthu. Iye aikha ndzidzi wakuthema papinthu pyonsene. Iye atipasa manyerezero akufuna kudziwa pya m'nduli na pya m'tsogolo, kwache munthu nkhabe kukwanisa kuvesa pinthu pimbachita iye kubulukira pakutoma kufikirana pakumalisira tayu. Ndimbapidziwa kuti nkhabe chadidi chinakwanisa munthu kuchita kupiringana kusekera na kukomerwa pyache ndzidzi una iye na moyo. Ande, munthu onsene athema kudya na kumwa pyache pontho kukomerwa na mabasache onsene akuwanga, thangwi penepi ndi mtukwa wa Mulungu. Ndimbapidziwa kuti pinthu pimbachita Mulungu pimbakhalapo kwenda na kwenda; nkhabe na chinthu chene chinakwanisa kuthimizirwa penu kubuluswa pana ipyo tayu. Mulungu ambachita tenepo, towera anthu amgope. Chinthu chonsene chilipo lero chikhalipo kale, pontho chonsene chinafuna dzakhalapo chikhalipo kale; Mulungu ambachitisa pinthu pya m'nduli kuchitika pontho. Ndidaona pontho chinthu chinango pansi pa thambo: Pale padathema khala chilungamo pana pyakudawika, pontho pale padathema khala pyakulungama pana pyakudawika. Ine ndidalonga ndekha ene kuti, “Mulungu anati atonge anyakulungama na anyakudawika, thangwi iye aikha ndzidzi wa chonsene chakuchitika, pontho ndzidzi wa basa yonsene.” Ndidalonga mumtima mwanga kuti, “Kulonga pya anthu, Mulungu akuayesa, towera aaonese kuti akhala ninga nyama. Mamalisiro a munthu na nyama ngabodzi ene: munthu ambafa, nyama imbafambo. Onsene uwiriawo ana muya ubodzi ene; munthu nkhabe piringana nyama tayu. Pyonsene mphyapezi-pezi. Onsene uwiriawo ambaenda kumbuto ibodzi ene; onsenewa adabulukira kufumbi; tenepo onsene anabwerera kufumbiko. Mbani anapidziwa ngakhala mzimu wa munthu umbaenda kudzulu, pontho ngakhala mzimu wa nyama umbaenda kumataka?” Tenepo ndidapiona kuti nkhabe chinthu chadidi kuna munthu kupiringana kukomerwa pyache na pinthu pyaphatira iye basa, thangwi penepyo ndiye pyakumthemera. Thangwi mbani anakwanisa kudziwa chinthu chinafuna dzamchitikira iye angafa. Ndidayang'ana pontho mbandiona kuponderezana konsene kukhachitika pansi pa thambo: Ine ndidaona misozi ya anyakuponderezwa, pontho pakhali nkhabe nyakuathondoza; thangwi anyakuapondereza akhali na mphamvu zizinji, pontho pakhasowa nyakuathondoza. Ine ndidanyerezera kuti anyakufa, ale aenda kale, ali pyadidi kupiringana ale anapuma, pontho ana moyo na lero. Mbwenye wadidi kupiringana awiriwa ngule hadzati balwa tayu, ule hadzati ona pyakuipa pinachitika pansi pa thambo tayu. Ine ndidaona kuti basa yonsene pontho na kupikwanisa konsene pimbachitika na thangwi ya kuipirwa na atsanthemba. Penepi pontho mphyapezi-pezi, nkhulemba m'madzi. Pupwe ambakhala kwene manja mbwee mbapivunga yekha ene. Mphyadidi kukhala na pinthu pyakudzala dzanja ibodzi mbukhala pamtendere kusiyana na kukhala na pinthu pyakudzala manja mawiri uku mbukungudzika; penepi nkhulemba m'madzi. Ine ndidaona pontho chinthu chinango chile ntchapezi-pezi pansi pa thambo: Pidachitwa na mamuna unango ule akhali khowa; iye nkhabe mwana pontho mbale. Iye hakhapuma tayu pamabasache akuwanga, kwache iye hakhakwana tayu na mfumache. Iye adapivunza yekha ene mbati, “Anaphatira ine mabasa akuwanga tenepayi mbani? Thangwi yache ninji ndinapimana tsenzo? Penepi pontho mphyapezi-pezi, mphyakutsukwalisa pyakwanga!” Awiri ndi mtombwe kusiyana na kukhala wekha ene, thangwi basa yakuphata anthu awiri imbaoneka: Ngakhala mbodzi anagwa, mwanzacheyo anakwanisa kumulamusa. Ntchinthu chakuvesa nsisi pyakwanga, munthu angakhala yekha ene mbagwa mbapasowa unango wakumphedza. Ngakhala anthu awiri anagona pabodzi pene anakwanisa kuva kukhumbirwa. Mbwenye munthu angakhala yekha ene anava tani kukhumbirwa? Munthu pa yekha ene anakwanisa kukundwa, mbwenye anthu awiri anakwanisa kupitchinjiriza. Nkhambala ya miwasi mitatu nkhabe gwandikirapo tayu. Mphale wakutcherenga, ule ana nzeru, ngwadidi kupiringana mfumu wakukalamba pontho wakupupwa, ule nkhabe funa uphungu. Pinakwanisika kuti mphale kubuluka m'perezo mbakhala mfumu, penu kubalwa pakutcherenga mbakhala mfumu. Ine ndidaona kuti onsene ale anafamba mbakhala pansi pa thambo, adatewera mphale adapita m'mbuto mwa mfumu ule. Anthu akhatonga iye akhali okhonda lengeseka, mbwenye khuwo inango nkhabe dzakomerwa naye tayu. Penepi pontho mphyapezi-pezi, nkhulemba m'madzi. Chita mphole-mphole ungaenda ku Nyumba ya Mulungu. Mphyadidi kwenda kweneko kavesera kusiyana na kupereka nsembe ninga mumbachitira mapupwe, ale nkhabe dziwa kuti akuchita pyakuipa tayu. Toma nyerezera mbudzati longa, pontho leka chimbiza na kudumbira kuna Mulungu. Mulungu ali kudzulu, iwe uli pansi pano, natenepo leka injipisa pyakulonga. Ninga mumbachitira ndoto kudza thangwi ya kuinjipa kwa pyakutsalakana sasawambo upupwe umbaoneka thangwi ya kuinjipisa pyakulonga. Pinadumbira iwe kuna Mulungu kuchita chinango, chimbiza kuchichita, thangwi iye nkhabe komerwa na mapupwe tayu; chita pidadumbira iwepyo. Mphyadidi kukhonda dumbira kusiyana na kudumbira mbukhonda kupichita. Leka tawirisa mulomo wako kukudawisa, pontho leka longa kuna nyansembe wa Mulungu kuti, “Ndikhalonga dzendanga.” Thangwi yache ninji kuti Mulungu azhangali na mafala alonga iwe, pontho kuti avunge pinthu pyapha iwe na manjako? Podi ulote pyako tani mbuinjipisa pyalukonga, pyonsenepyo mphyapezi-pezi. Kwache gopa Mulungu. Leka dodoma ungaona dziko ikuvuya anyakutcherenga, ikukhonda teweza chilungamo, pontho ikupondereza ufulu wawo; thangwi thubu onsene ana nyakumuyang'anira padzulu pache, pontho onsene awiriwa ana nyakuayang'anira padzulu pawo. Pyakuvuna pya m'munda pimbakwatwa na onsene; maka-maka mfumu ndiye ambaganyali na pyakuvuna. Nyakuikha mtima pa kobiri nkhabe kwana na kobiri tayu; nyakukhumba mfuma nkhabe kwana na pyonsene pinagumana iye tayu. Penepi pontho mphyapezi-pezi. Pinthu pingainjipa, milomo imbainjipambo. Apo mwenechiro ambaganyaliponji, kwache nkhupiyang'ana kwene. Chitulo cha nyaganyo chimbatapira, podi aperewezwe pyache penu akhute, mbwenye nyapyache nkhabe ona chitulo tayu. Ine ndaona chinthu chakuipa chakugumisa manungo pansi pa thambo; mfuma kukuwaza enechiro ache. Iwo ambataya mfumawo yonsene thangwi ya kugwiwa kufuna pizinji mbasala nkhabe pinthu pyakuti asiyire anawo. Chitakwa-takwa munthu ambabuluka m'mimba mwa mache, tenepo ninga montho mudadzera iye, montho-monthomo iye anabuluka pansi pano. Iye nkhabe kwata na chinthu chene tayu papinthu pidapha iye na manjache mwakubulusa kaluma, chakuti aphatire m'manja mwache. Chenechi pontho ntchinthu chakuipa chakugumisa manungo: Ninga montho mumbadzera munthu, montho-monthomo iye ambabuluka pansi pano. Apo chimbaganyali iye ninji na basache yakuwanga kufuna kufumbata mphepo? Nsiku zonsene za moyo wache iye ambadya mumdima, pontho kusanyika mtima, utenda, na kuzhangali. Tenepo ine ndidadzindikira kuti mphyadidi pontho mphyakuthema kuna munthu kudya na kumwa pontho na kukomerwa na mabasache onsene akuwanga ambaphata iye mwakubulusa kaluma pansi pa thambo na nsiku zakuchepa zampasa Mulungu; thangwi penepi ndiye pyakumthemera. Kuthimiza penepa, ngakhala Mulungu anampasa munthu mfuma na pinthu mbamchitisa kukomerwa napyo, kukomerwa na pinthu pyakumthemera pontho na pinthu pyaphatira iye basa; penepi ndi mtukwa wa Mulungu. Iye nkhabe dzasanyika mtima na kuchepa kwachita nsiku za moyo, podi Mulungu ambachitisa moyo wache kukhala kaliki-liki kukomerwa. Ine ndaona chinthu chinango chakuipa pansi pa thambo, chile chakhala ninga mtolo wakulemera pana anthu. Mulungu ambapasa munthu mfuma, chilemedzo, pontho pinthu, towera iye aleke sowa chinthu chonsene chinakhumba mtimache, kwache Mulungu nkhabe kumtawirisa tayu kukomerwa napyo, m'mbuto mwache nyaphena ndiye ambakomerwa napyo. Penepi mphyapezi-pezi, pontho mphyakugumisa manungo. Munthu anakwanisa kukhala na ana dzana mbakhala na moyo pyaka pizinji; kwache kukhala kwache na moyo wakulapha nkhabe pinthu tayu ngakhala iye nkhabe komerwa na ufumi wache mbakhonda ikhwa mwadidi m'masiye, tenepo ndimbalonga kuti mwana ene wakubalwa wakufa kale, ali pyadidi pyakwanga kupiringana iye. Kudza kwache nkhwakusowa basa, ambabisika mumdima, pontho dzinache imbafikhirika mumdima. Podi kwene kuti iye hadaone kunja tayu, penu kudziwa chinthu na chibodzi chene, iye ali padidi kusiyana na munthu, podi kwene akhale pyache na moyo pyaka pikwi piwiri, kwache mbakhonda komerwa. Ayi onsenewa nkhabe kwenda kumbuto ibodzi ene tayu? Munthu ambaphata mabasache onsene akuwanga, towera adyese mulomo wache, kwache mabache nkhabe mala tayu. Munthu wanzeru ngwadidi tani kupiringana pupwe? Ayi nyakutcherenga kudziwa makhaliro akuthema kumbamganyaliranji? Mphyadidi kukwana na pinthu pina iwepyo kusiyana na kutsanza mabako. Penepi pontho mphyapezi-pezi, nkhulemba m'madzi. Chinthu chonsene chilipo lero chapaswa kale dzinache, pontho kuti munthu mbani mphyakudziwika kale. Munthu nkhabe thimbana na unango wamphamvu kupiringana iye tayu. Mafala angainjipa penepo nkhabe oneka mphuno yache tayu. Apo penepyo pinaganyalinji kuna munthu? Thangwi mbani anadziwa kuti chadidi ninji kuna munthu pamoyo, pandzidzi wa nsiku zache zakuchepa pontho zapezi-pezi zinagwanda iye kwene pyache ninga chigudu-gudu? Mbani anakwanisa kumpanga pinthu pinafuna dzachitika pansi pa thambo iye angafa? Mbiri yadidi njadidi kusiyana na mafuta akununkhira, pontho nsiku yakufa njadidi kusiyana na nsiku yakubalwa. Mphyadidi kwenda kumsuwo kule kuna kusintili kusiyana na kwenda kumsuwo kule kuna phwando. Podi imfa ndiye mamalisiro ache a munthu onsene, anthu amoyo athema kupidziwa penepi mumtima mwawo. Kutsukwala nkhwadidi kusiyana na kuseka, thangwi kutsukwala kwa nkhope kumbachitisa mtima kukhala wangwiro. Mtima wa munthu wanzeru umbanyerezera pya imfa, mbwenye mtima wa pupwe ambauikha patsenzo basi. Mphyadidi kuva kukusumulula kwa anthu anzeru kusiyana na kusimbwa na mapupwe. Ninga kuthomuka kwa minga pamoto, ndi sasawa na kuseka kwa pupwe. Penepi pontho mphyapezi-pezi. Kupondereza kumbasanduza munthu wanzeru kukhala pupwe, pontho kudyekera kumbaipisa munthu. Mamalisiro a chinthu ngadidi kusiyana na kutoma kwache, pontho kupirira nkhwadidi kusiyana na kugaya. Leka chimbiza kupinda, thangwi kuzhangali nkhwa mapupwe. Leka vunza kuti, “Thangwi yache ninji kale pinthu pikhafamba mwadidi kusiyana na lero?” Si chinthu chanzeru tayu kuvunza pinthu ninga penepi. Ninga kusiyirwa mfuma, sasawambo nzeru nsadidi pyakwanga, mbiziganyalisa munthu onsene pansi pa thambo. Ninga kobiri ndi mthunzi, sasawambo nzeru ndi mthunzi, kwache nzeru zimbatchinjiriza moyo wa nyakukhala nazo; wenewu ngudidi wa udziwisi. Nyerezerani pya pinthu pyachita Mulungu: Mbani anakwanisa kudzongola chinthu chidasasanya Mulungu mwakugongonyeka? Pinthu pingafamba mwadidi, komerwa; mbwenye nyatwa zingadza kumbuka kuti: Mulungu ndiye asasanya pyonsene piwiripi, towera munthu aleke dziwa pinthu pinafuna dzamgwera m'tsogolo. Pa moyo wanga wapezi-pezi ndaona pinthu piwiri ipi: Nyakulungama kuvungika na kulungama kwache kwene, pontho nyakudawika kukhala na moyo wakulapha na kudawika kwache kwene. Leka khaliratu wakulungama penu kukhaliratu wanzeru, thangwi yache ninji upivunge wekha ene! Leka khaliratu nyakudawika, penu kukhaliratu pupwe, thangwi yache ninji ufe ndzidzi mbudzati kwana? Mphyadidi kukakamira chinthu chibodzi, ndzidzi onthowo mbukhonda pontho kutaya chinthu chinangocho. Nyakugopa Mulungu pyonsenepi pinamfambira mwadidi. Nzeru zimbachitisa munthu kukhala wamphamvu pyakwanga kupiringana akadamu khumi a mumzinda. Padziko ya pansi pano nkhabe na mbodzi ene wakulungama, ule ambachita pyakulungama, pontho ule chipo hadadawe tayu. Leka ikha khutu kuna pinthu pyonsene pinalonga anthu, gopesera mwinango unava nyabasako akukutikana, thangwi ukupidziwa mumtima mwako kuti iwe ene maka kazinji kene watikana anthu anango. Pyonsene ndidapiyesa na nzeru zanga mbandilonga kuti ine ndidachita phinga kuti ndikhale wanzeru kwache pikhali pyakunensa kupifikira. Mbani anakwanisa kugumana nzeru? Izo nsakuzwika pyakwanga pontho nsakunensa kuzivesa. Ine ndidaikha mtima kufuna kugumana nzeru, kuzisaka-saka na kuzivesa, pontho kudziwa machitiro a pinthu, kuvesa kupupwa kwachita kudawika, pontho na nsala wa upupwe. Ine ndidagumana chinthu chakuvesa kupha pyakwanga kupiringana imfa, mkazi ule mtimache wakhala ninga mulindi penu msampha; ule manjache akhala ninga njema. Nyakuchitisa Mulungu kukomerwayo anamthawa, mbwenye nyakudawika anakweshwa naye. Nyakulalika adalonga mbati, “Ngayang'anani ipi ndiye pidagumana ine: Ndikhasakanyula chibodzi chibodzi, towera ndigumane machitiro a pinthu. Podi kwene ndikhasaka-saka ndzidzi ukulu ene, kwache sidagumane chinango tayu kupambula ichi: mamuna mbodzi wakulungama pakati pa anthu chikwi, mbwenye nkhabe mkazi na mbodzi ene wakulungama pakati pawo onsene tayu. Chagumana ine ntchakuti: Mulungu adasasanya munthu kukhala wakulungama, mbwenye munthu abauka kwenda pyache njirache.” Mbani akhala ninga munthu wanzeru? Mbani ambadziwa kufuthula kwa pinthu? Nzeru zimbagalamusa nkhope ya munthu, pontho zimbabulusa makwinya. Vera matongero a mfumu, thangwi iwe udadumbira pamaso pa Mulungu. Chimbiza kubuluka pamaso pa mfumu ungachita pyakukhonda kumkomera, thangwi iye anakwanisa kuchita pyonsene pinafuna iye. Podi mafala a mfumu ngautongi, mbani anakwanisa kulonga kuna iye kuti, “Ninji chinachita imwe?” Munthu onsene wakuvera matongero ache, nkhabe dzakuwazwa tayu, pontho nyanzeru ambadziwa pyathema iye kuchita, pontho pandzidzi wache. Thangwi pana ndzidzi wakuthema pontho machitiro adidi a chinthu chonsene, podi kwene kuti nyatwa za munthu zimbamulemera ninga mtolo. Nkhabe munthu ambadziwa pya m'tsogolo, apo mbani anakwanisa kumpanga pya pinthu pinafuna kudza? Nkhabe munthu ana mphamvu na moyo wache tayu, nkhabe munthu ana mphamvu na nsiku yakufa kwache tayu. Ninga mumbachitira nyankhondo kukhonda buluswa pandzidzi wa nkhondo, sasawambo kudawika nkhabe dzasudzula anthu ale ambachita pyakudawika tayu. Pyonsenepi ndidapiona pikhanyerezera ine pya pinthu pinachitika pansi pa thambo pile. Pale anthu anango ana utongi mwenemo anango akubonera thangwi ya utongi una iwo. Ande, ndidaona pontho anthu akudawika akuikhwa m'masiye, anthu ale akhali na chisimo chakwenda na kubwera ku Nyumba ya Mulungu mbasimbwa mumzinda monthomo mudachita iwo pyakuipa pyawo pile. Pyonsenepi mphyapezi-pezi. Mseru wa anyakupolomola ungadembuka kutongwa, mitima ya anthu imbasasanya kuchita pyakudawika. Podi kwene kuti nyakudawa apolomole pyache kadzana mbathimiza basi kukhala na moyo, ndimbadziwa kuti pyonsene pinafamba mwadidi kuna anyakugopa Mulungu. Mbwenye anyakuipa pinthu pyawo nkhabe dzaafambira mwadidi tayu, thangwi iwo nkhabe gopa Mulungu, pontho nsiku za moyo wawo zakhala ninga chigudu-gudu. Pana chinthu chinango chapezi-pezi chile chimbachitika padziko yapansi pano: anyakulungama kutambira pinthu pyakuthemerana na anyakudawika, pontho anyakudawika kutambira pyakuthemerana na anyakulungama. Penepi pontho ndimbalonga kuti mphyapezi-pezi. Tenepo ndapidziwadi kuti munthu athema kukomerwa pyache, thangwi nkhabe chadidi chinakwanisa munthu kuchita pansi pa thambo kupiringana kudya na kumwa pontho na kukomerwa pyache. Kukomerwa anakhala nako pamabasache akuwanga ndzidzi onsene wa nsiku za moyo wache zile zampasa Mulungu pansi pa thambo. Ndzidzi ukhanyerezera ine kuti ndidziwe nzeru, pontho kuona kaliki-liki anachita munthu pansi pano, maso ache mbakhonda ona chitulo mosiku na masikati ene, tenepo ndidaona pinthu pyonsene pyachita Mulungu. Nkhabe munthu anakwanisa kupidzindikira mwadidi pinthu pyonsene pinachitika pansi pa thambo. Podi kwene kuti ayesere pyache tani kupivesa, kwache iye nkhabe dzapivesa tayu. Podi nyanzeru apilonge pyache kuti iye ambapidziwa, kwache iye nkhabe kwanisa tayu kupivesa. Natenepo ine ndidapiona mwadidi mbandigumana kuti anyakulungama na anyanzeru, pontho na pinthu pyonsene pimbachita iwo pili m'manja mwa Mulungu. Nkhabe munthu na mbodzi ene anadziwa tayu pinthu pinafuna dzachitika kuna iye m'tsogolo, kufunana penu chizondi. Onsene mamalisiro awo ngabodzi ene, anyakulungama na anyakukhonda lungama, adidi na akuipa, akuchena na okhonda chena, anyakupereka nsembe na anyakukhonda pereka ene. Ninga muna ipyo kuna munthu wadidi ndi sasawambo kuna nyakuipa; ninga muna ipyo kuna munthu wakudumbira ndi sasawa kuna munthu wakuchita mantha na kudumbira. Penepi mphyakuipa papinthu pyonsene pimbachitika pansi pa thambo: onsenene mamalisiro awo ngabodzi ene. Ndzidzi unakhala anthu na moyo, manyerezero awo ambadzala na pyakuipa pontho nsala, tenepo iwo ambafa mwakututumusa. Munthu onsene wakukhala pakati pa anthu amoyo, ana chidikhiro; mwanambwa wa m'maso ali pyadidi pyakwanga kusiyana na nkhalamu yakufa! Thangwi anthu amoyo ambadziwa kuti iwo anafa, mbwenye anyakufa nkhabe dziwa pinthu tayu; iwo nkhabe dzatambirave mfupo tayu; iwo aduwalirwa monsene mwene. Kuafuna kwawo anthu anango, chizondi chawo, pontho na bivu yawo, pyonsene pimbafa nawo pabodzi; iwo nkhabeve pontho dzakwata khundu pachinthu chonsene chimbachitika pansi pa thambo. Idya pyako mbukomerwe, pontho imwa vinyu wako na mtima wakukomerwa, thangwi ndzidzi uno ngule umbakomerwa Mulungu na pinthu pimbachita iwepyo. Ndzidzi onsene vala nguwo zadidi, pontho dzoza msolo wako na mafuta akununkhira. Komerwa na moyo pabodzi pene na mkazi ambafuna iwe ule, nsiku zonsene za moyo wako wapezi-pezi wakupasa Mulungu pansi pa thambo. Thangwi penepi ndiye pyakukuthemera, ndzidzi una iwe na moyo, pontho unaphata iwe mabasako akuwanga mwakubulusa kaluma pansi pa thambo. Pachonsene chinafuna manjako kuphata, chichite na mphamvu zako zonsene, thangwi kudziko ya anyakufa, kunafuna iwe dzaenda kule, nkhabeko kuphata basa penu kunyerezera, nee udziwisi penu nzeru tayu. Ine ndaona chinthu chinango pontho pansi pa thambo: Bitcha-bitcha si ya anyakudziwa kuthamanga okha, penu nkhondo si ya anyamphamvu tayu, penu phoso kugumanwa na anyanzeru penu mfuma kudza kuna anyakungwala penu anyakufunza kukomerwa mtima; kwache dzedze na mwayi pimbagwera onsenewo. Kuthimiza penepa munthu nkhabe dziwa tayu kuti nyatwa zinamfikira lini: Ninga mumbamangikira nsomba m'malitchera, penu mbalame mumsampha, sasawambo anthu ambakweshwa na ndzidzi wakuipa, ule umbagwa mwakututumusa. Pana chinthu chinango chidaona ine pansi pa thambo chakulonga pya kufunika kwa nzeru, chile chidandiphata mtima. Pakhali luwani inango ing'ono mule mukhali anthu akuchepa. Mfumu wamphamvu adaisosa pakuizungulira na anyankhondo ache mbasasanya pyakugomolera mpanda. Mbwenye munthu wakutcherenga akhakhalambo mwenemo, kwache akhali wanzeru. Iye adakwanisa kupulumusa luwaniyo na nzeru zachezo. Mbwenye nkhabe munthu na mbodzi ene adakumbuka nyakutcherengayo tayu. Natenepo ine ndidalonga kuti nzeru nsadidi kupiringana mphamvu, kwache nzeru za nyakutcherenga zimbalulupiswa, pontho mafalache nkhabe ikhwa konta tayu. Mafala a munthu wanzeru akulongwa mwakufulika athema kuikhwa konta kusiyana na kuvesera kukhuwa kumbachita atongi akupupwa. Nzeru nsadidi pyakwanga kupiringana pida pya nkhondo, kwache nyakudawa mbodzi anakwanisa kuvunga pinthu pyadidi pyachitwa kale pile. Ntchentche zakufa zinakwanisa kuchitisa mafuta akununkhira kukhala na khwema yakuipa, pontho chakupupwa ching'ono ng'ono chinakwanisa kuipisa nzeru na chilemedzo. Manyerezero a munthu wanzeru ambazungunukira kumadyo, mbwenye manyerezero a pupwe ambazungunukira kumabzere. Podi kwene iye afambe m'njira, pupwe nkhabe nzeru tayu, mbaonesa kuna munthu onsene kupupwa kwachita iye. Ngakhala mbuyako akuzhangalira, leka kusiya basako; kufulika kunakwanisa kuchitisa anthu kulekererwa umambala wakugoswa. Pana chakuipa chinango chaona ine pansi pa thambo, kuphophonya kumbachita atongi: Mapupwe ambapaswa chidzo chikulu, mwenemo anyakufuma ambapaswa chidzo ching'ono. Ine ndaona mabitchu kupakira akavalo, mwenemo mathubu akufamba pansi ninga mabitchu. Munthu onsene anakumba mulindi, anati agweremo ndiye ene; munthu onsene anaswa mpanda, nyoka inati imulume. Munthu ule ana basa yakuswa miyala, miyalayo inakwanisa kumkuwaza; nyakupandula pigo anakwanisa kupheka yekha ene. Ngakhala mbadzo yafondoka mbikhonda nozwa, panafunika mphamvu zizinji, mbwenye nyaluso ambadziwa machitiro ache kuti apikwanise. Ngakhala nyamatsenga analumwa na nyoka zache, penepo iye apita mphepo. Mafala a m'kanwa mwa nyanzeru ambampasa chilemedzo, mbwenye pupwe ambavungika na mafalache onthowo. Pakutoma mafalache ambakhala akupupwa; pakumalisira pache ambakhala aunyansala. Pupwe ambainjipisa pyakulonga. Nkhabe munthu ambadziwa pinthu pinafuna kudza, pontho mbani anakwanisa kumpanga pinthu pinafuna dzachitika m'tsogolo. Basa imbaphata pupwe imbamtopesa; iye nkhabe dziwa na njira ene yakwendera kumusa kwache tayu. Dzedze kuna dziko ile mfumu wache akhali bitchu, pontho ile mathubu ache ambadya phwando machibese onsene. Mbwenye njakutsanzaya dziko ile mfumu wache ndi mwana mtumbe, pontho mathubu ache ambadya pandzidzi wache, towera agumane mphamvu nee kuti aledzere tayu. Ngakhala munthu ngwakupolola, nsoyi yache inamala bwanyuka; ngakhala iye ambakhala kwene manja mbwee, nyumbache inati ichuche. Maphwando ngakuchitisa munthu kukomerwa, pontho vinyu ngwakuchitisa munthu kugalamuka, kwache pyonsene pimbalira kobiri. Leka tikana mfumu podi na m'manyerezero mwako mwene, penu kutikana nyakufuma kutalimba kwako, thangwi mbalame inakwanisa kukwata mafalako, penu chakumbuluka chinango chene chinakwanisa kalonga pyalonga iwepyo. Phatisa basa kobiri zako kuchita nazo malonda, thangwi pangagwanda nsiku zizinji zene unaganyali nazo. Ikha kobiri zako m'mbuto za malonda zinomwe penu zisere, thangwi iwe nkhabe dziwa kuti ndi dzedze ya mtundu wanji inafuna kukugwera padziko yapansi. Ngakhala makole adzala madzi, iwo ambavumbisa mvula padziko yapansi. Podi muti ugwere pyawo kumwera penu kumpoto, unati ugonere kukhundu kwagwera iwoko basi. Nyakuyang'ana mphepo nkhabe dzabzala tayu; nyakuyang'ana makole nkhabe dzavuna tayu. Ninga montho mumbakhonda iwe dziwa mule mumbapitira mzimu mwa mwana pinasasanywa iye m'mimba mwa mache, sasawambo iwe nkhabe kwanisa kuvesa tayu mabasa a Mulungu, Nyakusasanya pinthu pyonsene. Bzala mbewu zako na machibese, pontho na mawulo leka khala kwene manja mbwee, thangwi iwe nkhabe dziwa tayu kuti njipi inafuna kukuganyalisa, mwinango zonsene ziwirizo unaganyali nazo. Cheza ntchadidi, pontho maso ambakomerwa na kuona dzuwa. Podi munthu akhale pyache na moyo pyaka pizinji pene tani, iye mbakomerwe pyache na pyaka pyonsenepyo. Mbwenye mbakumbuke kuti nsiku zache za mdima zinakhala zizinji pyakwanga. Pyonsene pinafuna kudza mphyapezi-pezi. Imwe achiphale komerwani na uphaleanu; mitimanu mbikomerwe pansiku za uphaleanu. Tewezani pinthu pinakhumba mtimanu, pontho na pyonsene pinaona maso anu, kwache kumbukani kuti Mulungu anakutongani mseru thangwi ya pyonsene pyachita imwe. Natenepo bulusani pyakutsukwalisa pyonsene mumtima mwanu, pontho thundani pyonsene pinakunensani m'manungo mwanu, thangwi uphale na uwana ngwapezi-pezi. Kumbukani Nyakukulengani pansiku za uphaleanu, nsiku za nyatwa mbizidzati fika, pontho pyaka mbipidzati fika, pile pinafuna imwe dzalonga kuti, “Ine nkhabe komerwa na moyo tayu;” cheza cha dzuwa, mwezi pontho nyenyezi mbipidzati thima, pontho makole mbadzati bwerera mvula ingamala vumba; ndzidzi ule unafuna mikono yanu yakuwanga dzatetemera, pontho miyendo yanu yamphamvu dzagoboka, ndzidzi unafuna dzaleka majiri anu kutafuna, thangwi iwo ngakuchepa, pontho unafuna dzachita maso anu nkhunguwisi; ndzidzi unafuna dzafungwa misuwo yakuyang'ana kunjira, pontho kumala kwa dungu ya kupeya; ndzidzi ule unafuna imwe dzalamuka bzobzo, thangwi ya kulira kwa mbalame, mbwenye nyimbo zawo zonsene zinambombowa; ndzidzi unafuna imwe dzagopa mbuto zakulapha na kugoswa kwa misewu; ndzidzi unafuna tsisi yanu dzasanduka imvi, pontho kufamba dzasanduka kukambadza mwakuti chikhumbo mbichidzamaliratu. Munthu onsene athema kwenda kumusa kwache kwakukhala na kukhala, tenepo anyakuasintili anazungulira-zungulira m'misewu. Mkumbukeni Nyakukulengani, nkhambala yasiliva mbidzati thumbusuka, penu ndilo yagolidi mbidzati sweka; mulinga mbudzati bwededzeka pamchera, penu mthephu mbudzati sweka pamchera, pontho fumbi mbidzati bwerera kufumbi kudabulukira iyo, pontho mzimu mbudzati bwerera kuna Mulungu adaupereka ule. Nyakulalika adalonga mbati, “Mphyapezi-pezi! Pyonsene mphyapezi-pezi!” Na thangwi yakuti Nyakulalika akhali na nzeru pyakwanga iye adafunzisambo nzeruzo anthu anango. Iye akhapinyerezera mwadidi kusaka-saka na kupiikha mwadidi panyandandandache miyambi mizinji. Nyakulalika adasankhula mafala akuphata mtima, ale akhali akulungama pontho akuona. Mafala a munthu wanzeru akhala ninga ndodo yakusongoka pontho miyambi idagumanyisa iye ninga mapedego akukhomerwa pafufu, adapaswa iye na Mulungu, Makabuswa mbodzi ene basi. Mwananga ndikukucheuza papyonsene pinafuna thimizwa pa penepi. Kulemba mabukhu nkhabe madolomero tayu, pontho kufunza pyakwanga kumbatopesa manungo. Chinchino pyonsene pyaveka; mafala akumalisa nawo papinthu penepi mbawa: Gopa Mulungu, pontho vera matongero ache, thangwi munthu adalengerwa basa yeneyi. Thangwi Mulungu anati atonge chinthu chonsene chinachita ife, kuthimizapo pyonsene pimbachitwa chibiso-biso, chadidi penu chakuipa. Nyimbo za Solomoni, nyimbo zakukoma kupita nyimbo zinango zonsene. Ngandimpsompsone kazinji kene; kundifuna kwako kumbandikomera kupiringana vinyu. Wakundikomera ndi mgwadi-gwadi wa mafutako; dzinako yakhala ninga mafuta akununkhira akukhuthuka. Ndi thangwi yache amiyali ambatunduka nawe! Ngandikwate ndiende nawe pabodzi, ngatende tibanje! Iwe mfumu wanga, ngandidzese m'subi mwako. Ife tinasekera na kukomerwa pabodzi; kufunana kwathu tinakusimba kupiringana vinyu. Iwo hadaphophonye tayu kukufuna! Akazimwe a ku Yerusalemu, ndine nyakuswipa pontho nyakubalika, wakuswipa ninga makumbi anthembe a ku Kedara, wakubalika ninga chinguwo chakutchinga nacho m'nyumba ya Solomoni. Lekani kundilulupisa, thangwi ya kuswipa kwanga, thangwi ya kuvulika na dzuwa kwachita ineku. Nkhoswe zanga zidandizhangalira mbandichitisa kuphata basa m'minda yamfesa; ndi thangwi yache ndidachimwana kutsalakana na mundanga ene. Ngandipange, iwe nyapamtimanga, nkhupi kumbadyesa iwe mabirako? Kumbapumisa iwe pifuyo pyako masikati nkhupi? Thangwi yache ninji ndichite kukusaka-saka pakati pa mikumbi ya amakabuswa anango? Ngakhala hunadziwako tayu, nyakubalikawe pakati pa akazi anango onsene, tewera mkumbi wa mabira mbukadyese anambuzi ako chifupi na makumbi a makabuswa. Iwe nyapamtimanga, kubalika kwako kwakhala ninga kavalo wa pachingolo cha mfumu wa Iguputo. Maputu ako ngakubalika na mphete za m'makutu mwako, khosi yako njakubalika na mikufu yamiyala yakudula. Tinati tikusasanyire pyakuthemesera pyagolidi pyakukhala na usanga wasiliva. Ndzidzi ukhadya mfumu pathebulu pache, mgwadi-gwadi wa mafutanga udakalangira. Nyapamtimanga kuna ine akhala ninga kafuthwa ka mafuta amure, kale kambakhala pakati pa mabele anga. Nyapamtimanga kuna ine akhala ninga tsaputu ya maluwa akufira, ale ambagaka mbetete m'minda yamfesa ya ku Engedi. Wabalika tani tenepa, nyapamtimanga! Ande, ndiwe wakubalika! Maso ako akhala ninga maso a nkhangaiwa. Wabalika tani tenepa, nyapamtimanga! Ande, ndiwe wakubalika! Talimbathu ndi mpovu cha iwo. Nsanamira za nyumbathu nsa miti yamkungudza, pontho mphalupalu zache nsa miti yapaina. Ndine luwa ya ku Sharoni luwa yakubalika m'phedi. Ninga luwa yakubalika pakati pa minga ndi sasawa na nyapamtimanga pakati pa amiyali. Ninga muti wantheme pakati pa miti mumsitu, ndi sasawa na nyapamtimanga pakati pa aphale. Ine ndimbakomerwa na kukhala mumthunzi mwache, pontho nsapo zache nsakutapira pyakwanga kuna ine. Iye aenda nane kunyumba ya phwando; bandera idatchimika iye pana ine nkhundifuna kwache. Iye ambandigalamusa na mfesa zakuuma, pontho ambandisisimusa na ntheme, thangwi ndafeluka na chikhumbo. Mkono wache wamabzere uli kunkhodolo kwanga, uku na mkono wache wamadyo andikhumbatira nawo. Imwe akazi a ku Yerusalemu, dumbirani kuna ine na mphamvu za mbala na nyasa kuti imwe nkhabe dzalamusa penu kutekenya kufunana kufikirana kuchite kufuna kokha ene. Ngavesera, ndi fala ya nyapamtimanga! Ngayang'ana, iye akudza mbanumpha-numpha m'mapiri, pontho akuvina-vina m'pitunda. Nyapamtimanga akhala ninga mbala penu nyasa imuna. Ngayang'ana! Iye aimira dzololo kutcheru kwa fufu yathu, kuyang'ana na pamazhanera, pontho kusuzumira na pamangalade. Nyapamtimanga adalonga kuna ine mbati, “Ngalamuka, nyapamtimanga, nyakubalikanga, ngatende nane pabodzi. Ngayang'ana! Mainja amala, mvula yaleka, pontho yamala. Maluwa akuoneka mbetete padziko yapansi; ndzidzi wakuimba wafika, kulira kwa nkhangaiwa kukuveka m'dziko mwathu. Makuyu atoma kubala nsapo; maluwa a mfesa akugwadira mwadidi. Ngalamuka tende, nyapamtimanga; nyakubalikanga, tende nane pabodzi.” Nkhangaiwanga ili swiswiswi m'minyanja ya mwala, pambuto yakupata m'matelero. Ngandionese nkhope yako, ngandileke ndivesere falako; thangwi falako njakukoma, pontho nkhope yako njakubalika. Ngatiphatirenimbo mibinziyo, ana a mibinzi, ale ambapwayula kuvunga minda yamfesa, mindathu yamfesa ikuchita kwene maluwa ile. Nyapamtimanga ngwanga ene basi, pontho inembo ndine wache ene basi; iye ambadyesa mabirache pakati pa maluwa. Mpakana kunja mbee, pontho mithunzi kuthawa, zungunuka, nyapamtimanga, mbukhale ninga mbala, penu nyasa imuna pamapiri a makolong'ondo. Mosiku onsene patalimba panga ndidasaka-saka ambafuna mtimanga ule; ine ndidamsaka-saka, kwache sidamgumane tayu. Chinchino ndinati ndilamuke mbandimphemphesa mumzindamu, kugwanda na m'misewu mwache na mupintalo pya mumzinda. Ndinati ndimsake ambafuna mtimanga ule. Tenepo ndidamsaka-saka, kwache sidamgumane tayu. Anyakulondali adandigumaniza, ndzidzi ukhafambira iwo mzindawo. Ine ndidaavunza kuti, “Ayi mwandionerambo ambafuna mtimanga ule?” Sindzidzi nkhulekana nawo, ndidamgumana ambafuna mtimanga ule. Ndidamfumbata mbandikhonda kumulekeza, mpakana ndidadza naye kumusa kwa mama, kusubi ya nyakundibala. Imwe akazi a ku Yerusalemu, dumbirani kuna ine na mphamvu za mbala na nyasa kuti imwe nkhabe dzalamusa penu kutekenya kufunana kufikirana kuchite kufuna kokha ene. Mbani weneyu anabulukira m'thando yatchetchayi? Iye ali phwira-phwira ninga utsi, wakukhala na mgwadi-gwadi wa mafuta amure, na pyakufukiza pyakununkhira pya anyamalonda. Ngayang'ana! Chenecho ndi mtembero wa Solomoni, wakuperekezwa na anyankhondo makumatanthatu, amuna akufunika pyakwanga a mu Israele. Onsene a iwo amangirira matalasada, onsenewo mbanyaluso pankhondo, kada munthu talasadache m'chuno mwache, kusasanyikira mapanga na mosiku. Mfumu Solomoni adasasanyisa mtembero; iwo udasasanywa na matabwa a ku Lebanoni. Miti yache ya m'nkhomo idakukutizwa na siliva; thako yache idakukutizwa na golidi. Chakukhalira chache chidakukutizwa na nguwo yamsuzi wanyemba, wakulukwa mwadidi na akazi a ku Yerusalemu. Bulukani panja, imwe akazi a ku Zioni, mbamuyang'ane Mfumu Solomoni. Iye avala chipewu chidamvazika mache chile, pansiku idakazhali iye, nsiku idakomerwa mtimache ile. Wabalika tani tenepa, nyapamtimanga! Ande, ndiwedi nyakubalika! Maso ako m'chakumpsampsira nkhope yako akhala ninga maso a nkhangaiwa. Tsisi yako ili vulu-vulu ninga mkumbi wa mbuzi wakubidira kubulukira pa phiri ya Gileadi. Mano ako achena ninga mkumbi wa mabira wakubulukira kwene kachingwa ubweya, pontho kusambiswa. Mano onsene andandalika mwadidi; mbapasowa na makwenje ene. Milomo yako yakhala ninga teteluke wakufira; mulomo wako wabalika pyakwanga. Maputu ako akhala ninga mapandu antheme m'chakumpsampsira nkhope chavala iwecho. Khosi yako yakhala ninga nsanja ya Davite, yakutandwa mwadidi, pontho yakumyalala, yakukhala na mikufu yakuoneka ninga pyakugedera matswimo pikwi pya anyankhondo. Mabele ako akhala ninga ana awiri a mbala, ninga ana mapasa a mbala, akugwedula-gwedula pakati pa maluwa. Mpakana kunja mbee, pontho mithunzi kuthawa, ndinati ndiende kuphiri kule kwawazwa mure, pontho kupitunda kumbakhala pyakufukiza pyakununkhira kule. Muna iwe pyonsene mphyakubalika, nyapamtimanga; nkhabe chakuphophonyeka tayu muna iwe. Tende nane pabodzi kubuluka ku Lebanoni, mankhadzianga, tende nane pabodzi kubuluka ku Lebanoni. Tchitha pansonga ya phiri ya Amana, pansonga ya phiri ya Seniri, pontho na Herimoni, kubulukira dzimba ya nkhalamu, pontho pamapiri akukhala nyalugwe. Iwe wanditopola mtima, nyapamtimanga pontho mankhadzianga; iwe wanditopola mtima na kundiyang'ana kwa maso ako, na usanga ubodzi wa mkufu wako. Kundifuna kwako kumbandichitisa kukomerwa, nyapamtimanga pontho mankhadzianga! Kundifuna kwako kumbandichitisa kukomerwa kupiringana vinyu, pontho mgwadi-gwadi wa mafuta ambadzola iwe, wapita pyakununkhira pinango pyonsene. Milomo yako imbajoja pyakutapira, mankhadzianga, ninga mayana a manyuchi; kunsi kwa lulume yako kuna mkaka na manyuchi. Mgwadi-gwadi wa nguwo zako wakhala ninga wa ku Lebanoni. Iwe wakhala ninga munda wakutchingwa na mpanda, nyapamtimanga pontho mankhadzianga; iwe wakhala ninga mchera wakufungwa kuna anango, ninga mphuno ya madzi yakuzweremethwa. Iwe wakhala ninga munda wa nsapo zantheme mbazibala nsapo zadidiletu. Mwenemo nkhabe sowamo maluwa akufira na mbewu ya naridi tayu, nkhabe sowamo naridi na safroni tayu, kalamusi na kinamoni nkhabe sowamo tayu; muna mbewu zamtundu onsene zakusasanyira pyakufukiza pyakununkhira; muna mure na aloe, pontho na pyakununkhira pya mtundu onsene. Iwe ndiwe mphuno ya madzi m'munda, mchera wa madzi akufamba, mkulo wakukuka kubulukira ku Lebanoni. Lamuka, mphepo ya mbalu; idza, m'mwera! Dimira kumunda kwanga, towera mgwadi-gwadi wache ukalangire konsene kwene. Mulekeni nyapamtimanga adze kumunda kwache; mulekeni alawe nsapo zache zadidiletu. Ndadza m'munda mwanga, nyapamtimanga, pontho mankhadzianga; ine ndagumanyisa mure pabodzi pene na pyakununkhira pyanga. Ine ndadya mayananga pontho na manyuchi; ine ndamwa vinyu wanga pontho mkakanga. Dyani, ashamwali anga, mwani; mwani mpakana mwakhuta, anyapamtimanga. Ine ndagona kwache mtimanga hudagone tayu. Ngavesera! Nyapamtimanga akudidimiza pamsuwo: Ngandifungulire, nyapamtimanga, pontho mankhadzianga, nkhangaiwanga, nyakusowa panango pakuphophonyeka. Msolo wanga wanyontholerwa na bume, pontho tsisi yanga yanyontholerwa na chinyontho cha mosiku. Ndadula mkhanjo wanga; ayi ndiuvale pontho? Ine ndatsuka manyalo anga; ayi ndiapondese pontho mataka? Nyapamtimanga aikha mkono wache pabenga ya msuwo; ine mtimanga palu kudima-dima thangwi ya iye. Ine ndidalamuka kuti ndimfungulire, uku manjanga ali mememe na mafuta amure, mwenemo mure akukuka m'pyala pyanga kumphinga ya msuwo. Ndidamfungulira nyapamtimanga, kwache nyapamtimanga akhadenda pyache; mtimanga udasanyika pyakwanga thangwi ya kwenda kwacheko. Ine ndidamsaka-saka kwache sidamgumane tayu. Ndidamchemera kwache iye hadanditawire tayu. Anyakulondali adandigumaniza pikhafambira iwo mzindawo. Iwo adandilikita mbanditsupula-tsupula, pontho adandidulisa chakufindika changa, anyakulondali akhaonera mpanda wa mzinda ale. Dumbirani akazi a ku Yerusalemu kuti imwe mungamgumana nyapamtimanga munampanga kuti ine ndalenduka na chitchuwo. Nyapamtimako abalikanji kupiringana anango onsene, iwe nyakubalika kupiringana akazi anango onsene? Ninji chakufunika chili muna iye chakuti utidumbirise kuchita tenepo? Nyapamtimanga ngwakubalika, pontho wakusiririka, iye ngwakufunikaletu pakati pa amuna pikwi khumi. Msolo wache ndi golidi cha iye cha iye; tsisi yache njamasengere, pontho ili bidoo ninga khungubwe. Maso ache akhala ninga nkhangaiwa m'khundu-khundu mwa thawale, akusambiswa mkaka, pontho akuikhwa mwadidi m'mbuto mwache. Maputu ache akhala ninga mtumbira wakubzalwa mbewu za pyakununkhira. Milomo yache yakhala ninga maluwa akujoja mure. Mikono yache yakhala ninga mphinga zagolidi zakuthemeserwa na miyala ya topazi. Manungo ache ali myaa ninga nyanga zakuthemeserwa na miyala ya safire. Miyendo yache yakhala ninga mizati yamiyala ya alabasta yakukhala pathako yagolidi chadi-chadi. Kuoneka kwache kwakhala ninga mapiri a Lebanoni na miti yache yakusankhulika yamkungudza. Mulomo wache paokha ene ngwakutapira; pyonsene muna iye mphyakusiririka. Weneyu ndi nyapamtimanga, pontho shamwalianga, akazimwe a ku Yerusalemu. Ayi iwe mkazi wakubalika pakati pa akazi anango onsene, nyapamtimako aenda kupi? Njirache yalokota iye njipi, towera tiende nawe pabodzi kamsaka? Nyapamtimanga aenda kadyesa pifuyo pyache kumunda; katchola maluwa kumitumbira kudabzala iye mbewu za pyakununkhira, Ine ndine wa nyapamtimanga, pontho nyapamtimanga ngwanga; iye ambadyesa pifuyo pyache pakati pa maluwa. Ndiwe nyakubalika, nyapamtimanga, ninga mzinda wa Tiriza, wabalika tani tenepa ninga Yerusalemu, wademelero ninga anyankhondo akuthukula bandera. Bulusa maso ako pana ine, thangwi akunditoya. Tsisi yako ili vulu-vulu ninga mkumbi wa mbuzi kubidira kubulukira kuphiri ya Gileadi. Mano ako ngakuchena ninga mkumbi wa mabira akubulukira kasambiswa. Mano onsene andandalika mwadidi; mbapasowa na makwenje ene. Maputu ako m'chakumpsampsika nkhope yako akhala ninga mapandu antheme. Amatsano akhalepo pyawo makumatanthatu tani, akazi achibitchu makumasere, pontho amiyali okhonda lengeseka; kwache iye ndiye ene basi, nkhangaiwanga, pontho nyakusowa panango pakuphophonyeka, mwana mbodzi ene basi wa mache, pontho nyapamtima wa nyakumbala. Amiyali adamuona mbamchemera nyakutsanzaya amatsano na akazi achibitchu adamsimbambo. Mbani weneyu anaoneka ninga makalakwechayi, wadidi ninga mwezi, wakuyetima ninga dzuwa, wademelero ninga nyenyezi kuthambo? Ine ndidatchithira kumiti ya alimondi kayang'ana mphukira paphedi, kayang'ana ngakhala mfesa zaphwitha, penu ngakhala ntheme zaikha maluwa. Mbandidzati kupidzindikira, pikhumbo pyanga pidandichitisa kulota kuti ndili m'chingolo chachifumu. Chita fundamtako, bwerera, iwe mwali wa Chishulami; bwerera, chita fundamtako, towera tikuone! Thangwi yache ninji munayang'ana mwali wa Chishulami pinavina iye pakati pa magulu awiri a anyakuvina. Iwe mwali wachifumu, wabalika tani tenepa, manyalo ako uku avala nkhwaira. Ntchafu zako nsakubulungira ninga miyala yakudula yakusasanywa na manja a nyaluso. Mchombo wako uli zungulire ninga ndilo, ile nkhabe sowamo vinyu wakudzipa tayu. Chuno chako chili ning'u-ning'u ninga msumbu wa tirigu, wakumangwa na maluwa. Mabele ako akhala ninga ana awiri a mbala, ninga ana mapasa a mbala. Khosi yako yakhala ninga nsanja ya nyanga. Maso ako akhala ninga mathawale a mu Heshiboni chifupi na msuwo wa Beti-Rabimu. Mphuno yako yakhala ninga nsanja ya Lebanoni yakuyang'anisana na Damasiko. Msolo wako uli neng'a ninga phiri ya Karimele. Tsisi yako yakulapha ili vulu-vulu; mfumu atunduka nayo. Wabalika tani tenepa, pontho wakoma tani m'maso tenepa, nyapamtimangawe, umbandichitisa kukomerwa pyakwanga! Chimo chako chili wee ninga muti wamdikhwa; mabele ako akhala ninga matsaputu a nsapo. Ine ndidalonga kuti, “Ndinati ndikwire m'muti wamdikhwa; ndinati ndikaphate nsapo zache.” Mabele ako mbakhale ninga matsaputu a mfesa, pontho mgwadi-gwadi wa muyako mbukhale ninga ntheme, pontho mulomo wako mbukhale ninga vinyu wakudzipa. Vinyu mbaendeletu kuna nyapamtimanga, kuchita kukukambo m'milomo na m'mano mwache. Ine ndine wache wa nyapamtimanga, tenepo chikhumbo chache chili pana ine. Ngadza kuno nyapamtimanga, tende kuminda, tende tikagone kumidzi. Tinati tilamuke kunja kuli mbuu kwenda kuminda yamfesa kaona ngakhala mfesa zaphwitha, penu zachita maluwa, pontho ngakhala ntheme zina maluwa, kweneko ndinati ndikakuonese kukufuna kwanga. Iwe unakwanisa kuva khwema ya mchena, pontho pamsuwo pathu pana nsapo zonsene zakukoma m'maso, zachinchino na zakale zene, zakukoyera ine zile, iwe nyapamtimanga. Mbudakhala kwene kuti ndiwe nkhoswe yanga, pontho ule adayamwa bele ya mamanga! Ngakhala ndidakugumana panjira, ine mbidakumpsompsona, penepo nkhabe unango mbadandilulupisa tayu. Ine mbidenda nawe kumsuwo kwa mamanga, ule adandifunzisa. Ine mbidakupasa vinyu wakudzipa kuti umwe, pontho madzi a ntheme. Mkono wache wabzere uli nama-nama kunkhodolo kwanga, uku mkono wache wamadyo wandikhumbatira. Imwe akazi a ku Yerusalemu, dumbirani kuna ine kuti imwe nkhabe dzalamusa penu kutekenya kufunana kufikirana kuchite kufuna kokha ene. Mbani weneyo analuthuka kubulukira m'thando yatchetchayo uku ali tsami-tsami pa nyapamtimache? Pansi pa muti wantheme ndidakulamusa, penepo mako adakubala, penepo iye adathabuka na mtswotswo mbakubala. Ndiikhe mumtima mwako ninga chidindo, ninga chidindo pamkono pako, thangwi kufunana nkhwamphamvu ninga imfa, pontho ntchanje njakukala mtima ninga masiye. Imbapisa ninga moto wakuyerima, pontho ninga malulume a moto washungu. Madzi ainjipe pyawo tani nkhabe kwanisa kuthimisa kufunana tayu; podi madzi makulu nkhabe kwanisa kukukukulula tayu. Ngakhala munthu unango anapiyesera kugula kufunana na mfumache yonsene ina iye, pinafuna iye chitapyo analulupiswa napyo monsene mwene. Ife tina nyamaingathu wamng'ono, kwache iye nkhabe na mabubusa ene tayu. Apo tichitenji naye nyamaingathuyi, iye angavunzirwa? Iye mbadakhala fufu, ife mbatidamanga nsanja yasiliva pana iye; iye mbadakhala msuwo ife mbatidamfungira na matabwa amkungudza. Ndine fufu, pontho mabele anga akhala ninga nsanja. Natenepo kuna iye ndasanduka nyakumdzesera kukomerwa. Solomoni akhali na munda wamfesa mu Baala-Hamoni mbaupereka mundachewo kuna anyantchoche. Kada munthu adathema kudza na kobiri zasiliva chikwi chibodzi zakubulukira kunsapo. Kwache mundanga wamfesa ngwanga ene kuti ndiupereke; kobiri zako zasiliva chikwi chibodzi, iwe Solomoni, mbukhale nazo pyako, pontho kobiri zasiliva madzana mawiri nsa anyakuyang'anira nsapo. Iwe nyakukhala m'minda, ashamwali anga anafuna kuvesera falako. Ngandileke ndiiveserembo! Chimbiza kudza kuna ine, nyapamtimanga, ninga mbala penu nyasa paphiri yakumera pyakununkhira. Bukhu yeneyi ikulonga pya pinthu pidatchulula Mulungu kuna Yesaya mwana Amozi pya Yuda na Yerusalemu pandzidzi wa utongi wa Uzia, Yotamu, Ahazi na Hezekia, ale akhali mafumu a Yuda. Ngavesera, iwe kudzulu! Ikha khutu, iwe dziko yapansi! Thangwi MBUYA alonga kuti, “Ine ndidabala ana mbandialera kuakuza, mbwenye lero iwo andipandukira. Podi na ng'ombe ene imbadziwa mbuyache, na bulu ene ambadziwa mumbamdyesera mbuyache, mbwenye Israele nkhabe kudziwa tayu, anthu anga nkhabe vesa pinthu tayu.” Sha! Iwe dzinza yakudawika, anthu ale alemerwa na pyakudawa, anthu akubalwa na anthu akuipa, pontho ana akukula na kuchita pyakupotoka. Iwo amkhonda MBUYA; iwo adalulupisa Nyakuchena wa Israele mbampasa pyawo nkhodolo. Mwatani munafuna kuti ndikumenyeni pontho? Mwatani munati nganganga kupandukira? Msolo wanu onsene wamala supuka-supuka, pontho mtimanu ukusanyika. Kubulukira kumanyalo mpakana kumsolo nkhabe panangombo padidi tayu. Ponsene pene pana mibzimbiri, kutchonkheka na pironda; pironda pyanu mphyokhonda tsuka, penu kumangwa na tsakala, penu kukhwazwa mafuta kuti pifewe tayu. Dziko yanu yasala madembe, mizindanu yamalwa piswa moto; mindanu yamala vungwa na alendo mwenemo imwe muli maso mbuu, iyo yasanduka thema, pontho yakundwa na anyakudza pyawo. Yerusalemu asala yekha ene ninga nsanja m'munda wamfesa, ninga khumbi m'munda wamavembe, pontho ninga mzinda wakuzungulirwa na anyamalwa. MBUYA Wamphamvu zonsene mbadakhonda kutisiya na moyo anango a ife, mbatidasanduka ninga mzinda wa Sodomu, mbatidakhala ninga mzinda wa Gomora. Ngaveserani mafala a MBUYA, imwe atongi, ale mwakhala ninga a ku Sodomu; ikhani khutu kuna mwambo wa Mulungu wathu, imwe anthu, ale mwakhala ninga a ku Gomora! MBUYA akulonga kuti, “Nsembe zanu zizinjizo kuna ine ninji? Ine ndakwana nazo nsembe zanu zakupyererazo, nsembe za mabira achimuna na mafuta a nyama zanu zakunenepazo; chiropa cha ng'ombe, ana mabira na mbuzi nkhabe kundikomera tayu. Pinadza imwe pamaso panga, mbani akupangani kuti mudze nazo? Lekani ponda-ponda pintalo pyanga? Lekani kudza na pyakupereka pyanu pyapezi-pezipyo. Pyakufukiza pyanu pyakununkhira pimbandinyansira. Ine nkhabe pirira tayu na migumano yanu yakupambulika, kusekera kwanu Kubalwa kwa Mwezi na Nsiku yakupuma; pipembedzo pyanu pyadzala na pyakudawa. Kusekera kwanu Kubalwa kwa Mwezi pontho na maphwando anu anango akusankhulikawo ndimbanyansirwa nawo pyakwanga. Ipyo pyasanduka pinthu pyakundivesa kupha; ine ndatopa napyo. Imwe mungakwiza manjanu m'dzulu kupemphera, ine ndinakubisirani nkhope yanga; podi kwene mupemphere pyanu tani, ine nkhabe dzapiikha konta tayu, thangwi manjanu amala dzala na chiropa. Sambani m'manja, pontho picheneseni mwekha ene. Bulusani mabasanu akuipa pamaso panga. Lekani kuchita pyakudawika, funzani kuchita pyakulungama. Saka-sakani chilungamo, anyakuponderezwa imwe muaphedze; tchinjirizani ana masiye, pontho akhalireni kunduli amamfelwa pamseru wawo.” MBUYA akulonga kuti, “Tendenitu mphapo titongane mseru: Podi kwene kuti pyakudawa pyanu pikhale pyakufira ninga chiropa, ipyo pinachena ninga matalala; podi kwene pikhale pyakufira ninga mphinimini, ipyo pinachena ninga thonje. Ngakhala imwe munasasanyika kundivera, imwe munadya pyadidi pya dziko yeneyi; kwache ngakhala imwe munakhonda mbamupandukira, imwe munavungwa na talasada. Thangwi alonga ndi MBUYA.” Yang'anani kusanduka puta kwachita mzinda wakukhulupirikawu! Kale iye akhali wachilungamo; pyakulungama pikhakhala muna iye, kwache lero asanduka mphandu. Silivako asanduka wapezi-pezi, vinyu wako wadidiletu amala sapuka. Atongi ako ngakupandukira, iwo mbashamwali a mbava; onsenewo kudyekerwa nkhudya kwawo, ndzidzi onsene kufuna kutambira mitukwa basi. Iwo nkhabe tchinjiriza ana masiye, pontho miseru ya amamfelwa nkhabe fika pamaso pawo tayu. Natenepo Mbuya, MBUYA Wamphamvu zonsene, Nyamphamvu wa Israele akulonga kuti, “Ehede! Anthu anathimbana na ine ale, ndinaamala gwebede, anyamalwanga ndinaabwezera ndekha ene. Ndinakutchunyusa pikulu pene; ndinakunyungulusa kubulusa pyakuipa pyako mbandibulusa masepu-sepu onsene muna iwe. Ndinakubwezera atongi ninga ontho akhali na iwe pakutoma pale, mbandichita chibodzi-bodzi na mapungu ako. Kubuluka penepo iwe unachemerwa Mzinda Wakulungama, pontho Mzinda Wakukhulupirika.” Na thangwi yakuti MBUYA ngwachilungamo, iye anaombola Zioni, na thangwi ya kulungama kwache iye anaombola anyakuleka pyakudawa pyawo. Mbwenye anyakupandukira na anyakudawa, onsenewo anamala vungwa, pontho na anyakukhonda MBUYA ene, onsene anamala vungwa. “Iwe unachita manyadzo na miti yamthundu imbanyadira iwe ile; nkhope yako inatota na manyadzo, thangwi ya mindako yakupambulika ile. Iwe unakhala ninga muti wamthundu wakuunyala masambache, pontho ninga munda wakusowa madzi. Mamuna wamphamvu zache anasanduka nkhuni yakutchokoya, pontho mabasache ninga mathotholi; pyonsenepyo pinapyera kubodzi kwene wakusowa munthu na mbodzi ene wakuthimisa motowo.” Pinthu pidatchulula Mulungu kuna Yesaya mwana Amozi pya Yuda na Yerusalemu mphipi: Nsiku zinadzazo phiri ya Nyumba ya Mulungu inakhazikiswa ninga phiri yakufunika kupita mapiri onsene; iyo inakhala pansongalonga paphiri, tenepo anthu onsene anagomokera kweneko. Madzinza azinji anabwera mbalonga mbati, “Dzani, tendeni kuphiri ya MBUYA, kunyumba ya Mulungu wa Yakobo, kuti iye akatifunzise njira zache, towera titeweze njira zachezo.” Podi nkhu Zioni kunafuna bulukira upangizi wache kule, pontho nkhu Yerusalemu kule kunafuna bulukira mafala a MBUYA. Iye anatonga miseru pakati pa madzinza mbamalisa kukhonda vana pakati pa anthu azinji. Iwo anafula matalasadawo a nkhondo kukhala mapaza, pontho madipawo kukhala pikwakwa. Nkhabe dzinza inafuna dzachita nkhondo na dzinza inzache, penu kufunzisa pontho anthu kumenya nkhondo tayu. Imwe pidzukulu pya Yakobo, tendeni tifambe m'cheza cha MBUYA. Imwe mwakhonda pidzukulu pya Yakobo, anthu anu. Dziko yawo yamala dzala na anyakuombedza akumabulukiro dzuwa; iwo ambakhumira ninga anthu a kudziko ya Afilisti, pontho ambachita ushamwali na anthu a madzinza anango. Dziko yawo yamala dzala na siliva na golidi; mfumawo nkhabe madire tayu. M'dziko mwawo muna akavalo okhokha; iwo nkhabe sowa pingolo pyankhondo tayu. Dziko yawo yamala dzala na mifanikizo; iwo ambalambira pinthu pidasasanya iwo na manjawo, pinthu pidasasanya iwo na pyala pyawo. Natenepo anthu onsene anachepeswa; munthu onsene analulupiswa, MBUYA, lekani kualekerera. Pitani m'nkhwimba zamwala, penu bisalani m'madzenje kuthawa ukali wa MBUYA, pontho demelero yache yachifumu. Kutumbama kwa anthu kunalulupiswa pontho kugaya kwa anthu kunamaliswa; pansiku yeneyo anafuna dzakuzwa ndi MBUYA ene basi. MBUYA Wamphamvu zonsene akoya nsiku inafuna iye lulupisa anyakugaya na anyakutumbama onsene, nsiku inafuna iye dzachepesa anyakupikuza, dzavunga miti yamkungudza ya ku Lebanoni, yakulapha pontho yakunthemphuka, pontho na miti yonsene yamthundu ya ku Bashani, dzagwisa mapiri onsene akulapha, pitunda pyonsene pikulu-pikulu, nsanja zonsene zakulapha, pontho mpanda onsene wamphamvu, dzachitisa miyadiya yonsene mikulu-mikulu ya anyamalonda, pontho miyadiya yonsene yakubalika kulobzeka. Kutumbama kwa anthu kunamala pontho kugaya kwa anthu kunalulupiswa; pansiku yeneyo anafuna dzakuzwa ndi MBUYA ene basi, pontho mifanikizo yonsene nkhabe dzaonekave pontho tayu. Pitani m'nkhwimba zamwala penu bisalani m'madzenje kuthawa ukali wa MBUYA, pontho demelero yache yachifumu, iye angadza dzatekenya dziko yapansi. Pansiku yeneyo anthu anaponya kuna anyamfuko na anyakalemwalemwa mifanikizo yawo yasiliva na yagolidi, idasasanya iwo kuti aipembedze ile. Anthu anathawira kunkhwimba zamwala, pontho kuchingolokodyo m'mapiri kuthawa ukali wa MBUYA, pontho demelero yache yachifumu, iye angadza dzatekenya dziko yapansi. Lekani kunyindira munthu, ule ambafa. Apo iye anaphedzanji? Yang'anani, Mbuya, MBUYA Wamphamvu zonsene ali chifupi kubulusa mu Yerusalemu na Yuda chiphedzo cha mtundu onsene chimbanyindira iwo chile: iye anaabulusira phoso yawo na madzi ene, anyamphamvu zawo na anyankhondo awo, anyakutonga miseru na maprofeti awo, anyakuombedza na akulu-akulu awo, akadamu a anyankhondo makumashanu, pontho anthu a chidzo chawo, mapungu pontho anyamatsenga awo pontho anyakukhumira aluso. Ndinachitisa aphale kukhala mathubu awo; iwo anakhala pansi pa utongi wa akachiya. Munthu anapondereza munthu mnzache, mamuna na mamuna mnzache, tsanthemba na tsanthemba mnzache. Ana anatikana akulu-akulu pontho mapupwe analulupisa anthu a chilemedzo. Munthu anaphata mbodzi wa abale ache pamsuwo pa babache mbalonga mbati, “Iwe una mkhanjo, tenepo khala mkadamu wathu; yang'anira mulu wa madongolomwawu!” Kwache pansiku yeneyo iye anakhuwa mbati, “Ine nyonyo, ndakhonda, thangwi ine nkhabe phoso penu nguwo m'nyumba mwanga tayu; lekani kundiikha kukhala mkadamu wa anthuwa.” Yerusalemu akudzedzereka, pontho Yuda akugwa pyache; na mafala pontho na mabasawo iwo atikana MBUYA wademelero mbampandukira. Makhaliro a nkhope zawo akuapokanyisa; iwo akuchita pyakudawa pakwecha okhonda kupibisa, ninga montho mudachitira anthu a ku Sodomu. Dzedze kuna iwo! Iwo apidzesera nyatwa okha ene. Apangeni anyakulungamawo kuti pinthu pyawo pinaafambira mwadidi, thangwi iwo anadya nsapo za mabasawo. Dzedze kuna anyakuipa! Pinthu pyawo nkhabe dzaafambira mwadidi tayu! Iwo anabwezerwambo pinthu pyachitira iwo anango. Aphale akupondereza anthu azinji, anyakuatonga ndi akazi ene. Waa! Anthu anga, anyakukuphatani nsenji, akukuendesani m'tsanga; iwo akukubausani kubuluka m'njira. MBUYA akhala pambuto pache m'thando ya miseru; iye asasanyika kutonga mseru anthu ache. MBUYA akutonga mseru akulu-akulu na akadamu a anthu ache mbalonga mbati: “Ndimwepo mwavunga mundanga wamfesa; pinthu pyapokosera imwe anyakutcherenga pili m'nyumba mwanu.” Mbuya, MBUYA Wamphamvu zonsene alonga mbati, “Pinachita imwepyo ninji kupondereza anthu anga, pontho kudyera nkope-kope anyakutcherenga?” MBUYA akulonga kuti, “Akazi a ku Zioni ngakutumbama pyakwanga, ambafamba khosi gonese, mbayang'ana na maso akuyengerera; iwo ambafamba mwakudewereka, mbaliza mafumba m'miyendo mwawo. Natenepo MBUYA anachitisa mumsolo mwa akazi a ku zioni kudzala na pironda; tsisi yawo kumala na kulakatika.” Pansiku yeneyo Mbuya anabulusa pakati pawo pinthu pyonsene pyakuthemesera napyo manungo awo: mafumba, mithimbalimba na mikufu, mphete za m'khutu, magoza na pitambaya, madunku, pibangili, na micheka, mitete ya pyakununkhira, na pitumwa, mphete za m'chala, na nthona, mikhanjo yadidi, na pipewu, pyakufinika, na pyolwa, masipeyo na nguwo zakuchena, akamdedzi, na pyakumpsampsira nkhope. M'mbuto mwa mgwadi-gwadi, panakhala ukachi-kachi; m'mbuto mwa pitambaya, nkhambala; m'mbuto mwa tsisi ya bidoo, mpala ngeti-ngeti; m'mbuto mwa nguwo zadidi, kuvala masakha; m'mbuto mwa kubalika, kuipa m'maso. Amunako anafa na talasada, pontho anyankhondo amphamvu anafa pankhondo. M'misuwo ya zioni panakhala kulira na kusintili; mzindawo unakhala ninga mkazi wakukhala pamataka wakusowa na chakuphata chene. Pansiku yeneyo akazi anomwe anaphata mamuna mbodzi mbalonga mbati, “Ife tinapigumanira tekha ene pyakudya na pyakuvala; chinafuna ife kwene nkhuchemerwa na dzinako basi. Ngatibulusirembo manyadzo auziche ana ifewa.” Ndzidzi wenewo MBUYA anachitisa mphukirache, Israele, kuphwitha mbikhala yakukoma m'maso pontho yakudemelera. Nsapo zache zinakhala zakunyadisa pontho zakupereka demelero kuna anyakusalira na moyo ale. Anyakusalira mu Zioni, ale Mulungu adaasankhula kuti akhale na moyo mu Yerusalemu, anachemerwa anyakuchena, onsene ale adalembwa pakati pa anthu a moyo mu Yerusalemu. Na kutonga kwache kwakugaka ninga moto Mbuya anachenesa pyakunyansa pyonsene pya akazi a ku Zioni; iye anatsuka anthu kubulusa mathotho a chiropa chidachuchiswa mu Yerusalemu chile. Kubuluka penepo MBUYA anaikha makole na masikati paphiri yonsene ya Zioni padzulu pa onsene akugumanyikana kweneko, pontho na mosiku anaikha moto wakugaka; demelero ya MBUYA inaphimbira pyonsenepi kukhala mthunzi kuna mkatu-katu wa dzuwa, pontho mbuto yakubisala gopesera chonzi na mvula. Ndinati ndimuimbire nyapamtimanga nyimbo ya munda wamfesa: nyapamtimanga akhali na munda wamfesa m'mataka akubalisa pinthu m'tchinde mwa phiri. Iye adautipula mbabulusa miyala yonsene tenepo adabzalamo mfesa zadidi maka zile. Iye adamangamo nsanja mbasasanyamo dzenje yakutchitchithira vinyu. Iye akhadikhira kutchola nsapo zadidi pyakwanga, kwache mundawo udabulusa nsapo zakuwawa. “Tenepo, imwe anyakukhala mu Yerusalemu na amuna a ku Yuda pitongeni mwekha ene pakati pa ine na mundanga wamfesa. Ninji pontho chidathema ine kuchichita kuna mundanga wamfesa kupiringana pyauchitira ine kalepi? Ine ndikhadikhira kutchola nsapo zadidi, apo thangwi yache ninji mundawo udabulusa nsapo zakuwawa? Chinchino ndinati ndikupangeni chinafuna ine kuchita kuna mundanga wamfesa: ndinati ndibuluse gandafutache, tenepo unavungwa; ndinagomola mpandache, tenepo unamala pondedzwa. Ndinauchitisa kukhala thema nee kuusadzira penu kuulima pontho tayu; m'mbuto mwache ntcheswa na nyakhanche pinameramo pyawo. Ndinatonga makole kuti aleke vumbisamo mvula.” Munda wamfesa wa MBUYA Wamphamvu zonsene ndi dzinza ya Israele, pontho anthu a ku Yuda ndi mfesa zache zakukoma zile. Iye akhadikhira kuona chilungamo, m'mbuto mwache adaona kuchuchisa chiropa; iye akhadikhira kuona pyakulungama, m'mbuto mwache adava kulira kwa anyakuponderezwa. Dzedze kuna imwe ale mumbakhalira kuphataniza nyumba na nyumba pontho kuphataniza munda na munda mwaukundi, towera pambuto yonseneyo mukhalepo mwekha. Ine ndava MBUYA Wamphamvu zonsene akudumbira kuti: “Ndimomwene kuti nyumba zikulu-zikulu zinasanduka madembe, nyumba zadidiletu nkhabe dzakhalamo anthu tayu. Munda wamfesa wakulapha mathanyo chikwi, umimbache mbukhala mathanyo dzana unabulusa kwene chigubu chibodzi basi cha vinyu, pitundu khumi pya mbewu, pinabulusa kwene chitundu chibodzi chene basi.” Dzedze kuna anyakulamuka bzobzo na machibese, kulamukira pyakumwa pyakuledzeresa, ale ambamwa mpakana chiti-chiti mbaledzera thophi-thophi na vinyu. Iwo ambaimba anyakatangale na malimba m'maphwando mwawo, pisekese na pitoliro mbamwa vinyu. Kwache iwo nkhabe ikha konta mabasa a MBUYA tayu, iwo nkhabe tsalakana tayu pinthu pidasasanya iye na manjache. Natenepo anthu anga anaenda kudziko ya unyaperezo, thangwi ya kukhonda kwawo vesa pinthu; amuna a chidzo chawo anafa na njala, pontho anthu ene pyawo anafa na nyota. Ndi thangwi yache dziko ya anyakufa nkhabe khuta tayu, pontho kukanwa kwache kuli yashaa; kweneko ndiye kunabidira anyakufunika mu Yerusalemu pontho na anthu ene pyawo akuinjipa mwenemo ali poko-poko kunyadira mzindawo. Tenepo anthu onsene anatchithiswa pansi mbalulupiswa, anyakugaya anachitiswa manyadzo. Kwache MBUYA Wamphamvu zonsene anati akuzwe na chilungamo chache, pontho Mulungu wakuchena anaonesa kuchena kwache na kulungama kwachita iye. Penepo anabira anadya khala ninga akudya mumpovu wawo ene; anambuzi anagwedula-gwedula pakati pa madembe. Dzedze kuna ale ambapikweyera pyakudawa na nkhambala za pyakunama, pontho ale ambachimwana kupisudzula kuna pyakuipa pyawo, dzedze kuna ale ambalonga kuti, “Mulekeni Mulungu achimbize, mbachimbize kuphata basache kuti tiione. Pinthu pinafuna kuchita Nyakuchena wa Israele mbapichitiketu mphapo kuti tipidziwe.” Dzedze kuna ale ambayesa pyakuipa ninga pyadidi, pontho ale ambayesa pyadidi ninga pyakuipa, ale ambaikha mdima m'mbuto mwa cheza, pontho cheza m'mbuto mwa mdima, ale ambadzesa kuwawa m'mbuto mwa kutapira, pontho kutapira m'mbuto mwa kuwawa. Dzedze kuna ale ambapiyesa ninga anzeru, pontho ale ambapiyesa ninga akungwala. Dzedze kuna anyakugaya na kuledzera vinyu, pontho anyaluso pakuvungaza pyakuledzeresa ale, ale ambamalisa mseru wa nyakudawa thangwi ya kudyekerwa, mbakhondera anthu okhonda dawa chilungamo chawo. Natenepo ninga mumbanyangutira malulume a moto maudzu, pontho ninga mumbalirimira maudzu pamoto, sasawambo mitsitsi yawombo inavunda, pontho maluwawo anambuluka ninga fumbi; thangwi iwo akhonda mwambo wa MBUYA Wamphamvu zonsene mbalulupisa mafala a Nyakuchena wa Israele. Natenepo ukali wa MBUYA ukugaka pana anthu achewa; mkono wache uli pana iwo kuwakhamwadza. Mapiri akutekenyeka pontho mitembo ili thatcha-thatcha m'misewu ninga matubzi. Podi kwene kuti pikhali tenepo ukali wa Mulungu hudambombowe tayu, mkono wache uli fogo kuatchunyusa basi. Iye anakwiza bandera m'dzulu kuchemera madzinza anango akutali, akuimba mkhwiyo kuchemera anthu akumadolomero a dziko ale. Iwo akudzadi mbathamanga pikulu pene. Nkhabe na mbodzi ene wa iwo anafuna topa penu kugwegweduka tayu; nkhabe na mbodzi ene wa iwo anafuna wodzira penu kugona tayu; nee bande inafuna lera m'chuno tayu penu nkhwaira kugwandika nthambo tayu. Matswimo awo ngakutwa, mautawo onsene ngakukungika; njondo za akavalo awo zili nganganga ninga mwala, magaleta a pingolo pyawo pyakhala ninga chivumbulu. Iwo angabangula akhala ninga nkhalamu, iwo ambabangula ninga ana nkhalamu; iwo ambakhumbza angaphata nyama mbaikwekweta kwenda nayo wakusowa winango wakumsomphola. Nsiku yeneyo ingafika, iwo anagudumira Israele mbabangula ninga kutitima kwa madzi makulu. Ngakhala unango anayang'ana dziko, anaona mdima na kusanyika kwene basi; podi na cheza chene chinaswipiswa na makole. Chaka chidafa Mfumu Uzia, ndidaona MBUYA akhala pampando wache wachifumu wademelero pontho wapadzulu. Mkhanjo wache ukhali wakulapha pyakwanga mwakuti udadzala m'Nyumba ya Mulungu yonseneyo. Padzulu pache pakhali pyakulengwa pyakukhala na maphaphido, maphaphido matanthatu kada chibodzi: na maphaphido mawiri ipyo pidampsampsika nkhope zawo, na maphaphido mawiri ipyo pidaphimbira miyendo yawo, pontho na maphaphido mawiri ipyo pikhambuluka nawo. Tenepo ipyo pikhachemerezana unango na mwanzache kuti: “Nyakuchena, nyakuchena, nyakuchena ndi MBUYA Wamphamvu zonsene; dziko yonsene yapansi yadzala na demelero yache.” Na thangwi ya kukhuwa kukhachita ipyo kule, maziko a Nyumba ya Mulungu adatekenyeka, pontho idakalangira utsi. Ine ndidalira kuti, “Nyadzedze ndine! Ndavungika ine! Thangwi ndine munthu wa pakanwa pakunyansa, pontho ndimbakhala pakati pa anthu a milomo yakunyansa; kwache na maso anga ndaona Mfumu, MBUYA Wamphamvu zonsene.” Tenepo chakulengwa chibodzi chakukhala na maphaphido chidambulukira kuna ine na khala ya moto m'manja mwache, idapala iye na chakupalira moto paguwa yansembe ile. Iye adakhuya milomo yanga na khalayo mbalonga mbati, “Yang'ana, khalayi yakhuya milomo yako; umambalako wabuluswa, pontho pyakudawa pyako pyalekererwa.” Kubuluka penepo ndidava fala ya Mbuya kulonga kuti, “Ndinatuma ani? Pontho mbani anafuna kwenda m'mbuto mwathu?” Tenepo ine ndidatawira kuti, “Ndili pano. Nditumeni!” Tenepo iye adalonga mbati, “Ndoko kapange anthu enewa kuti: ‘Kuva mukuva, kwache nkhabe vesesa tayu; kuona mukuona, kwache nkhabe onesesa tayu.’ Ipha misolo ya anthu enewa; funga makutu awo, pontho phopha maso awo; gopesera anaona na maso awo, mbava na makutu awo, pontho kuvesa na misolo yawo, mbazungunukira kuna ine, inembo mbandiaawangisa.” Penepo ndidavunza kuti, “Penepi mpakana lini, Mbuya?” Iye adatawira mbati, “Kufikirana mizinda yamala sanduka madembe, pontho yakusowa anthu akukhalamo, kufikirana nyumba zasala zokha pontho minda ivungike mbisanduka thema, kufikirana MBUYA atamisa munthu onsene kudziko yakutali, pontho dzikoyo isanduke msitu. Podi kwene pichitike kuti khundu yachikhumi ya anthu isale m'dzikomo iyombo inavungika basi. Kwache ninga mumbachitira miti yamtondo na yamthundu kusiya chitsa sasawambo mbewu yakuchena ile, inasalira chitsa m'dzikomo.” Ahazi mwana Yotamu mdzukuluache Uzia, mbali mfumu wa Yuda, Rezini mfumu wa Aramu pabodzi na Peka mwana Remalia mfumu wa Israele, adenda kachita nkhondo na Yerusalemu, kwache iwo hadakwanise kuukunda tayu. Pidafika mphangwa kuna ufumu wa Yuda kuti dziko ya Aramu yachita mphatizano na dzinza ya Eferemu, Mfumu Ahazi pabodzi pene na anthu ache adatetemera na mantha ninga mumbachitira miti ya mumsitu kutekenyeka na mphepo. Tenepo MBUYA adalonga kuna Yesaya mbati, “Kwata mwanako Sheari-Yashubu muende kagumanikana na Ahazi kumadolomero a mgelo wa madzi wakubulukira kuthawale yakumtunda pamsewu wakwenda ku Munda wa Nyakufula nguwo. Ukalonge kuna iye kuti achite mphole-mphole, amatame, pontho aleke chita mantha. Aleke taya mtima na ukali wakugoswa wa Rezini na Aaramu pontho na Peka mwana Remalia; nkhuni ziwiri zakupuchirazi. Aramu, Eferemu na mwana Remalia asasanya pyakukuvunga mbalonga mbati, ‘Tendeni tikachite nkhondo na Yuda; tendeni tikaifudze mbatiigawane pyathu, pontho mbatipitisa mwana Tabele kukhala mfumu wache.’ Kwache MBUYA Mulungu alonga mbati, ‘Penepi nkhabe dzakhalapo tayu, penepi nkhabe chitika tayu. Podi dziko ya Aramu imbanyindira mzindache ukulu wa Damasiko, pontho Damasiko ambanyindirambo Rezini mfumu wache. Ndzidzi wa pyaka makumatanthatu na pishanu Eferemu anavungwa mwakuti nkhabe dzakhalamove dzinza ya anthu tayu. Eferemu ambanyindira mzindache ukulu wa Samaria, pontho Samaria ambanyindirambo mwana Remalia. Ngakhala iwe hunaimira nganganga tayu pachikhulupiro chako iwe nkhabe kwanisa kuimisana nawo na pang'ono pene tayu.’ ” MBUYA adalonga pontho kuna Ahazi mbati, “Pempha MBUYA Mulungu wako chidzindikiro penu chikhale pyacho chakuzwika ninga dziko ya anyakufa penu chakulapha ninga kuthambo tani.” Mbwenye Ahazi adalonga mbati, “Ine sinapempha chidzindikirocho tayu; ine nkhabe funa kuyesa MBUYA tayu.” Tenepo Yesaya adalonga mbati, “Chinchino veserani imwe pidzukulu pya Davite! Ayi kuchitisa anthu kupirira namwe kunachita imweku mudakwane nako tayu? Chinchino munafuna pontho kuchitisa na Mulungu wanga ene kukhonda pirira namwe. Natenepo Mbuya ene mwenechiroache anati akupase chidzindikiro: Mwali anakwata mimba mbabala mwana wamamuna, tenepo anamthula Emanuele. Iye anadya mafuta amkaka na uchi, podi mbadzati dziwa kukhonda chakuipa mbasankhula chadidi. Mbwenye mwanayo mbadzati dziwa kukhonda chakuipa mbasankhula chadidi, dziko ya mafumu awiri anakuthuswaniwo anasanduka madembe. “MBUYA anadzesa pana iwe na pana anthu ako na pana banja ya babako ndzidzi ule chipo hudzati khalapo tayu kutomera ndzidzi udapanduka Eferemu kuna Yuda pinadzesa iye mfumu wa ku Asiria. “Pansiku yeneyo MBUYA anaimba mkhwiyo kuchemera Aiguputo kumikulo yakutali ya Nailo ninga ntchentche, pontho kuchemera Aasiria kudziko yawo ninga nyuchi. Onsenewo anabwera mbakhazikika m'maphedi akulu-akulu, m'nkhwimba zamwala, m'matenthere onsene a minga, pontho na m'michera monsene. “Pansiku yeneyo Mbuya anaphatisa basa lezi yakubwerekwa kukhundu inango ya mkulo wa Yufurate, mfumu wa Asiria kuchinga tsisi ya mumsolo mwako, pontho ujoya wa m'miyendo mwako na kupalira ndevu zako. “Pansiku yeneyo, munthu anakoya kwene mwanamphulu na mbuzi ziwiri zene basi. Na thangwi ya kuinjipa kwa mkaka unafuna dzabulusa iwo, iye anakhala na mafuta amkaka akudya. Onsene anafuna dzasalira m'dzikomo anadya mafuta amkaka na uchi. “Pansiku yeneyo, m'mbuto zonsene mule mukhali mfesa chikwi chibodzi za konta ya masiliva chikwi chibodzi, munamera ntcheswa na nyakhanche ene basi. Anthu anaenda kweneko kukhulisa na matswimo na mauta, thangwi dziko yonseneyo inamera ntcheswa na nyakhanche. Kulonga pya mapiri ale kale mukhalimwa na phaza mule, imwe nkhabe dzaendakove tayu kugopa ntcheswa na nyakhanche; anasanduka mbuto zakudyeserako ng'ombe na mabira basi.” MBUYA adalonga kuna ine mbati, “Kwata mpukutu ukulu mbulembepo na pilemba pyakuoneka mwadidi kuti: ‘Kusakaza Chamsanga, Kuchimbiza Kuvunga.’ Tenepo ndidachemera nyansembe Uria, na Zekaria mwana Yeberekia kukhala mboni zanga zakunyindirika.” Pidagwanda ndzidzi mkazanga adakwata mimba mbabala mwana wamamuna. Tenepo MBUYA adalonga kuna ine mbati, “Mthule mwanakoyo Kusakaza Chamsanga Kuchimbiza Kuvunga. Mwanayo mbadzati dziwa kuchemera, ‘Baba penu mama,’ mfuma ya Damasiko na pyakupokosera pya Samaria pinakwatwa na mfumu wa ku Asiria.” MBUYA adalonga pontho kuna ine mbati, “Na thangwi yakuti anthu enewa akhonda madzi a mumkhwawa wa Shiloa akufamba pyawo wala-wala mbakomerwa na Rezini pontho na mwana Remalia, Natenepo Mbuya ali chifupi kudzesa pana iwo madzi makulu a mumkulo wa Yufurate, mfumu wa ku Asiria pabodzi pene na anyankhondo ache onsene. Iwo unatayikira mpakana kumigelo yache yonsene, mbatayikira m'magombe ache onsene mbakakukulula Yuda, kumphimbira, kugwanda na mwenemo, mbamfika mpakana m'khosi. Anafalikira m'dziko monsene ninga kufuthula kwa maphaphido ache kuiphimbira, iwe Emanuele!” Imwe madzinza, vekesani mkhuwo wa nkhondo mbamutetemere na mantha. Veserani imwe madziko akutali. Sasanyikirani pyankhondo mbamuchita mantha! Sasanyikirani pyankhondo mbamuchita mantha! Sasanyani njira zakumenyera nkhondo, kwache nkhabe dzakuganyalirani tayu; panganani pyakuchita, kwache ipyo nkhabe dzachitika tayu, thangwi Mulungu ali nafe. MBUYA adandiphata na mkono wache wamphamvu mbandicheuza kuti ndileke famba na njira za anthu enewa. Iye adalonga mbati, “Leka kwata khundu papinthu pimbasasanya anthu enewa, pontho leka gopa pinthu pimbagopa iwo pile, pontho leka goswerwa napyo. Mbwenye MBUYA Wamphamvu zonsene ndiye athema iwe kumuyesa wakuchena basi, weneyo ndiye athema iwe kumgopa, iye ngule athema iwe kugoswerwa naye. Tenepo iye anakhala mbuto yakupata. Kwache kulonga pya anthu a ku Yuda na a ku Israele, iye anakhala ninga mwala wakugwegwedusa anthu, pontho phanzwi yakuachitisa kugwa. Kulonga pya anthu a ku Yerusalemu, iye anakhala ninga msampha pontho mulindi. Azinji a iwo anagwegweduka; iwo anagwa mbakuwazika iwo anakweshwa na msampha mbaphatwa.” Mangirira mphangwazi mbumyatirire pifunziso penepi pamaso pa anyakufunzanga. Ndinati ndidikhire MBUYA akubisa nkhope yache chinchino ule, kubisira pidzukulu pya Yakobo. Ine ndinanyindira iye ene basi. Ngayang'anani, ine ndili pano pabodzi pene na ana adandipasa MBUYA ale. Ife ndife chidziwiso chakucheuza nacho Aisraele chakubulukira kuna MBUYA Wamphamvu zonsene, ambakhala paphiri ya Zioni ule. Anthu anakupangani kuti muvunze nzeru kuna anyakuombedza na anyakukhumira, ale ambalonga chiwere-were pontho kubwebweta. Ayi penepa anthu hadatheme tayu kuvunza nzeru kuna Mulungu wawo? Thangwi yache ninji iwo ambavunza nzeru kuna anyakufa pya anyamoyo, towera akatambireko matongero penu upangizi? Ndimomwene ale ambalonga mafala enewa, muna iwo nkhabemo cheza na pang'ono pene tayu. Anthu anatsalakatika m'dziko monsene kusanyika na njala. Na thangwi ya njalayo, iwo anapopota mbayang'ana kudzulu kutemberera mfumu wawo pontho Mulungu wawo, penu anayang'ana padziko yapansi, kwache chinafuna iwo dzaona ndi nyatwa zene basi na mdima, mdima wakugoswa. Iwo anaponywa kumdima wa ndiwe ani. Kwache anthu akhaswipa mtima ale, nkhabeve dzataya mtima tayu. Ndzidzi wa mvula zakale Mulungu adalulupisa dziko ya Zebuloni na Nafitali, kwache m'tsogolo muno iye anapasa chilemedzo nthemba yonseneyo, kutomera ku Bara ya Mediterania mpakana kudziko ya kumtunda unango wa Yorodani, penepa nkhulonga dziko ya Galilea, dziko ya anthu okhonda khala Ayuda. Anyakufamba mumdima, lero aona cheza chikulu pyakwanga; kuna alembo ambakhala mumthunzi wa imfa, cheza chaamwinikira. Imwe MBUYA, mwainjipisa dzinzawo mbamuthimizira kukomerwa kwawo; iwo akusekera pamaso panu ninga anthu kusekera pyakuvuna pyawo, pontho ninga kukomerwa kwa amuna pinagawana iwo pinthu pidapokosera iwo. Podi imwe mwatchola goli-goli ikhachitisa kufamba kota-kota ile, ndodo zikhamenya kumsana kwawo zile, mtswamu wa anyakuaboneresa ninga pansiku idakunda imwe Amidiani. Ndimomwene kuti nsapato yonsene ikhaphatiswa basa na anyankhondo, pontho pyakuvala pyawo pyonsene, pidamala vinyizwa-vinyizwa m'chiropa pile, pinapiswa ninga nkhuni zakugasira moto. Thangwi kuna ife mwana abalwa, kuna ife mwana aperekwa, pontho utongi unakhala m'manja mwache. Iye anachemerwa Phungu wakudodomesa, Mulungu Wamphamvu zonsene, Baba wakwenda na kwenda, pontho Mfumu wa mtendere. Utongi na mtendere wache pinaenda mbapikula, pontho ipyo nkhabe dzamala tayu. Iye anakhala pampando wachifumu wa Davite, pontho anakhazikisa mbawangisa ufumu wache. Iye anatonga na chilungamo pontho mwakulungama kubulukira ndzidzi wenewo mpakana kwenda na kwenda. Chipapu cha MBUYA Wamphamvu zonsene chinachitisa penepi kuchitika. MBUYA atumiza mphangwa zakupokanyisana na Yakobo; penepi pinagwera Israele. Anthu onsene anati adziwe penepi, Dzinza ya Eferemu anthu ambakhala mu Samaria ale, anthu ambalonga mwakutumbama na mwakulunkuma ale mbati, “Njerwa zamala gomoka, kwache ife tinaumanga pontho na miyala yakuchita kucheketezwa; miti yamkuyu yamala gwandwa, kwache ife tinabzalamo miti yamkungudza m'mbuto mwayo.” Mbwenye MBUYA apasa mphamvu anyamalwa a Rezini pontho aalamusira anyamalwawo kuti amenyane nawo. Aaramu akumabulukiro dzuwa pontho Afilisti akumadokero dzuwa ali kukanwa yashaa kufuna kukhudyula Israele. Podi kwene pikhale tenepo, ukali wa MBUYA hudambombowe tayu, pontho mkono wache uli fogo kuatchunyusa basi. Anthuwo hadabwerere tayu kuna Mulungu, nyakuatinthimula ule, penu kusaka-saka MBUYA Wamphamvu zonsene. Natenepo MBUYA anagwanda msolo wa Israele pabodzi pene na mchirache ene, nthambi zamchindu na mitete pansiku ibodzi ene; msolo ukuimirira akulu-akulu na amuna akuveka; mchira ukuimirira maprofeti ambafunzisa anthu pyakunama ale. Anyakutsogolera anthu enewa aabausa kwenda m'tsanga, pontho anyakuphatwa nsenji ataya njira. Natenepo Mbuya nkhabe dzakomerwave na aphale tayu, penu kuvera nsisi ana masiye na akazi amamfelwa, thangwi onsenewo nkhabe tsalakana pya Mulungu tayu, pontho ngakudawika, mulomo onsene kwache nkhulonga pyakupupwa basi. Podi kwene kuti pikhale tenepo, ukali wa MBUYA hudambombowe tayu, pontho mkono wache uli fogo kuatchunyusa basi. Kudawika kumbagaka ninga moto; kumbapisa ntcheswa na nyakhanche ene, kudawika kumbapisa msitu onsene mwakuti utsi ache umbachita phwira-phwira. Na shungu ya MBUYA Wamphamvu zonsene dziko yapansi inavulika, pontho anthu anakhala nkhuni zache zakugasira moto; nkhabe munthu na mbodzi ene anafuna dzavera mbaleache nsisi tayu. Chonsene chakumadyo kwawo iwo anachikhudyula, kwache iwo anava njala basi; chonsene chakumabzere kwawo iwo anachidya, kwache nkhabe dzakhuta tayu. Munthu onsene anadya anache adabala iye; Manase anadya Eferemu, Eferemu anadyambo Manase; onsene pabodzi pene anapandukira Yuda. Podi kwene kuti pikhale tenepo ukali wa MBUYA hudambombowe tayu, pontho mkono wache uli fogo kuatchunyusa basi. Dzedze kuna anyakusasanya matongero akusowa chilungamo, kuna ale ambalemba matongero kufuna kupondereza kwene anthu anango basi, towera adyere nkope-kope anyakutcherenga pontho kukhondera chilungamo cha anthu anga anaponderezwa ale, kudyera nkope-kope akazi amamfelwa, pontho kubera ana masiye pinthu pyawo. Ayi munachita tani pansiku ya kutchunyuswa, nsiku inafuna dzabwera nyatwa kubulukira kudziko yakutali ile? Nkhwa mbani kunafuna imwe dzathawira kuti mukaphedzwe? Nkhupi pontho kunafuna dzasiya imwe mfuma zanu? Nkhabe pontho chinango chinafuna dzasala tayu mbwenye kutchulima kwene pakati pa anyakuphatwa unyaperezo, penu kugwa pakati pa anyakuchekwa. Podi kwene kuti pikhale tenepo, ukali wa MBUYA hudambombowe tayu, pontho mkono wache uli fogo kuatchunyusa basi. MBUYA akulonga kuti, “Dzedze kuna Asiria, mtswamu wa ukali wanga, pontho ndodo ya shungu yanga! Ine ndamtumizira madzinza okhonda tsalakana pya Mulungu, ndidamgwinyira kuna anthu ambandizhangalisa ale, kuti akavunge na kupokosera mfumawo yonsene, pontho kuapondedza onsenene ninga matope m'njira. Kwache penepi si pile pikhafuna iye kupichita tayu, penepi si pile pikhanyerezera iye kupichita tayu; manyerezero ache ngakufuna kuvunga kwene basi, pontho kupuluza madzinza azinji ene. Mfumu wa ku Asiria alonga mbati, ‘Ayi akadamu anga onsene ankhondo si mafumu tayu? Ine ndidakunda Kalino ninga mudachitira ine Karikemishi, ndidakunda Hamati ninga mudachitira ine Aripadi, pontho Samaria ninga mudachitira ine Damasiko. Ngakhala mkono wanga udaphata maufumu a anthu ambapembedza milungu ale, ale mifanikizo yawo njikulu-ikulu kupita ya ku Yerusalemu na Samaria, ayi ine ndingachimwane kuvunga Yerusalemu na mifanikizo yache, ninga mudachitira ine kuna Samaria na mifanikizo yache?’ ” Mbuya angamalisa mabasache onsene akupokanyisana na Phiri ya Zioni na Yerusalemu, analonga mbati, “Ine ndinatchunyusa mfumu wa ku Asiria, thangwi ya pikhumbo pyakunyada pya mtimache, pontho kutumbama kumbachita iye kule. Thangwi iye akulonga kuti, ‘Na mphamvu za manjangawa ine ndachita pinthu penepi, pontho na nzeru zanga, thangwi ndine nyakuvesa pinthu, ine ndidafudza madire a madzinza mbandiapokosera mfumawo; ninga nyamphamvu, ine ndidakunda mafumu awo. Ninga munthu wakufikisa mkono wache m'chisa, sasawambo ine mkono wanga udafika pana mfuma ya madzinza; ninga mumbachitira anthu kugumanyisa mabulazi, inembo ndidagumanyisa madziko onsene nee na ibodzi ene idaphiphidza penu kuyashamula kulira tayu.’ ” Mbwenye MBUYA akulonga kuti, “Ayi mbadzo ingakwanise kupiyesa yokha ene ikulu kupita nyakuiphatisa basa, penu mpeni wa macheka kugaya kupiringana nyakuuphatisa basa? Penepa panakhala ninga mtswamu ukuzunguza munthu wakuphatisa basa, penu chigomba kuthukula munthuyo!” Natenepo Mbuya, MBUYA Wamphamvu zonsene anatumiza utenda wakanyera pana anyankhondo ache amphamvu, pontho kulunkuma konsene kwa mfumuyo kunapya na moto okhonda thima. Cheza cha Israele chinasanduka moto, Nyakuchenayo anasanduka malulume a moto; nsiku ene ibodzi basi unagaka na kupyerezaletu ntcheswa na nyakhanche ene. Kukoma m'maso kwa misitu yache pontho mindache yamataka akubalisa pinthu pinavungika monsene mwene ninga kumala na kupakatika kumbachita munthu wakukhala na utenda. Tenepo miti yakusalira m'misitu mwachemo inakhala mphalanga-mphalanga mwakuti podi na mwana ene anakwanisa kuilengesa. Pansiku yeneyo, anyakusalira mu Israele, anyakusalira na moyo pa pidzukulu pya Yakobo, nkhabeve dzanyindira munthu adaakhamwadza ule tayu, mbwenye anati anyindire MBUYA, Nyakuchena wa Israele monsene mwene. Anyakusalira na moyo anabwerera, anyakusalira pa pidzukulu pya Yakobo anabwerera kuna Mulungu Wamphamvu. Podi kwene kuti anthu anu Aisraele ainjipe pyawo tani ninga tchetcha ya pagombe, anyakusalira ene basi ndiye anafuna dzabwerera. Kuvungika kwalongwaletu pontho nkhwakuthema monsene mwene. Thangwi Mbuya, MBUYA Wamphamvu zonsene anati avunge dziko yonsene ninga montho mudatongera iye mule. Natenepo ipi ndiye pyalonga Mbuya, MBUYA Wamphamvu zonsene: “Imwe anthu anga ambakhala mu zioni ale, lekani chita mantha na anthu a ku Asiria ambakukwapulani na ndodo ale, pontho ambakulikitani na chigomba ale ninga mudakuchitirani anthu a ku Iguputo. Chinchino ene pano ukali wanga pana imwe unati umale, pontho shungu yanga inati igwinyikire kuna iwo kuavunga.” MBUYA Wamphamvu zonsene anaakwapula na mtswamu, ninga mudakhamwadzira iye Amidiani paphanzwi ya Orebu; anamenyesa ndodo yache panyanza ninga montho mudachitira iye mu Iguputo. Pansiku yeneyo ndinakubulusirani mitolo idaikha Asiria m'mapewa mwanu ile, pontho kusudzula goli-goli ili m'khosi mwanu ile; goli-goli inati itchoke thangwi ya kunenepa. Anyamalwa apita mu Aiati; iwo agwanda na ku Migironi; iwo akoyesa mitolo yawo mu Mikimashi. Iwo awambuka pamakata pontho na mosiku adamanga msasa pa Geba. Anthu a ku Rama akutetemera na mantha; anthu a ku Gibea, mzinda wa Sauli, athawa. Lirani imwe anyakukhala mu Galimu! Laisha ngavesera kuno! Tawirani, imwe anthu a mu Anatoti. Madimena ali m'kati kuthawa; anthu a ku Gebimu amala bisala. Lero ontho anyamalwa anaimira mu Nobu, iwo anaponya mashoko awo kuthuswa anthu a pa phiri ya Zioni, phiri ya mu Yerusalemu. Yang'anani, Mbuya, MBUYA Wamphamvu zonsene anagwanda anyamalwa na mphamvu zikulu ninga nthambi za miti; miti yakulapha inagwiswa, miti yakunthemphuka inagwiswai. Iye anasadza-sadza msitu na mbadzo; Lebanoni na miti yache yakufunika inagwa. Mphukira inaphwitha pachitsa cha Yese; kubulukira pa mitsitsi yache nthambi inakula. Mzimu wa MBUYA unakhala pana iye, mzimu wanzeru pontho wakuvesa pinthu; mzimu wauphungu pontho wamphamvu; mzimu waudziwisi pontho wakugopa MBUYA. Iye anakomerwa pyakwanga na kuvera MBUYA. Kutonga kwache mseru nkhabe dzapichita mwakuyang'ana nkhope, penu kuchita kupangwa pyakuchita tayu. Iye anatonga mseru anyakutcherenga nachilungamo, mbaikhira kunduli anyakuponderezwa pinatongwa iwo mseru. Mafala akubulukira m'kanwa mwache anakhala ninga ndodo kumenya nayo anyakudawika m'dziko yapansi, pontho na matongero a m'kanwa mwache iye anapha anyakuipa. Pyakulungama pinakhala ninga bande m'chuno mwache, pontho kukhulupirika mbakukhala ninga mcheka m'chuno mwache. Mbinzi na mabira pinakhala pabodzi pene na mtendere; anyalugwe anagona pansi pabodzi pene na mbuzi. Anamphulu na nkhalamu pinadyera pabodzi pene, pontho ana ang'ono ndiye anafuna dzapiyang'anira. Ng'ombe na matika pinadyera pabodzi pene, pontho anawo anagonera pabodzi pene na mtendere. Nkhalamu zinadya maudzu ninga mumbachitirambo ng'ombe. Akachiya anasenzeka chifupi na mwida wa mbadza, pontho ana anapitisa manjawo kumwida wa chidyantchana. Paphiri yonsene yakupambulika ya Mulungu nkhabe dzakhala chinthu chakugoswa penu chakuvunga tayu. Padziko yonsene yapansi panadzala na udziwisi wa MBUYA ninga mumbachitira nyanza kudzala na madzi. Nsiku ikudza inafuna mfumu wachinchino wakubulukira m'dzinza yachifumu ya Davite dzakhala bandera kuna madzinza. Iwo anagumanyikana kuna iye, pontho kumbakhala iye kule kunakhala kwademelero. Nsiku yeneyo ingafika, Mbuya anaphatisa pontho mphamvu zache kubweza kwawo anthu ache akhadasalira kumadziko a Asiria na Iguputo, Patirosi, Kushi, Elamu, Shinari, na Hamati, pontho na ntchuwa za pabara. Iye anakwiza m'dzulu bandera kudziwisa madzinza kuti iye anagumanyisa anthu adatamiswa a Aisraele mbabwezera anyakubalalika a ku Yuda ale kubulukira kunkhomo zonsene zinayi za dziko yapansi. Bivu ya Eferemu inamala, pontho anyamalwa a Yuda anamaliratu. Eferemu nkhabeve dzachita bivu na Yuda tayu, penu Yuda kukhala nyamalwa wa Eferemu tayu. Pabodzi pene iwo anawumbikira Afilisti kumadokero dzuwa, mbavunga anthu ambakhala kumabulukiro dzuwa ale. Iwo anakunda Edomu na Moabu, pontho Aamoni anakhala pansi pa utongi wawo. MBUYA anaumisa mwendo wa bara ya ku Iguputo, pontho anadzesa mphepo yakupisa kuumisa mkulo wa Yufurate, mbaugawa kukhala pimikulo ping'ono-ping'ono pinomwe, towera munthu onsene akwanise kuwambuka na pakuuma. Kuna anthu ache Aisraele akhadasalira kweneko ale kunakhala msewu ukulu kubulukira ku Asiria ninga montho mukhali ipyo kale pikhabuluka makolo awo m'dziko ya Iguputo. Ikudza nsiku inafuna anthu imba kuti, “Ndinakukuzani MBUYA! Imwe mudandizhangalira, mbwenye lero mukundithondoza pontho nkhabe kundizhangalirave tayu. Ndimomwene Mulungu ndi nyankhombo wanga; ine ndinanyindira mbandikhonda dzachita mantha. MBUYA Mulungu ndi mphamvu zanga pontho nyimbo yanga. Nyankhombo wanga ndiye.” Na kukomerwa kukulu imwe munatunga madzi kubulukira mumchera wa chipulumuso. Ikudza nsiku inafuna imwe imba kuti, “Perekani takhuta kuna MBUYA! Mchemereni kuti akuphedzeni! Pangani madzinza onsene pinthu pyachita iye! Lalikani kuti dzinache yakuzwa! Imbirani MBUYA thangwi ya pinthu pyademelero pyachita iye. Dziko yonsene yapansi mbive pinthu penepi. Munthu onsene wakukhala mu Zioni mbakhuwe na kuimba mwakukomerwa, thangwi Nyakuchena wa Israele, ule ambakhala pakati panu, ngwamkulu.” Izi ndi mphangwa zile zidadza kuna Yesaya mwana Amozi kubulukira kuna Mulungu zakulonga pya Babiloni: Pansonga ya phiri yakusowa pyakumera paoneka bandera yankhondo! Khuwani kuna anyankhondo pontho mukwize m'dzulu mkono wanu ninga chidziwiso chakwenda kasosa misuwo ya mzinda. MBUYA atonga anyankhondo ache akupambulika, anyankhondo ache amphamvu kudzamenya nkhondo kutchunyusa anthu azhangalira iye ale. Veserani kusokosa pamapiri ninga kwa chimwinji chikulu! Veserani chimpiningu cha maufumu, cha madzinza kugumanyikana pabodzi. MBUYA Wamphamvu zonsene akusasanya anyankhondo ache kwenda kunkhondo. Iwo akubulukira kumadziko akutali, kumadolomero a dziko yapansi. Na thangwi ya kuzhangali kwache, MBUYA akudza dzavunga dziko yonsene. Lira mwakuva kupha, thangwi nsiku ya MBUYA ili chifupi, nsiku inafuna dzavunga Nyamphamvu zonsene ile. Na thangwi ya penepi manja a munthu onsene anachita chiwewa, pontho kuwanga mtima kwa munthu onsene kunamala. Onsene anachita mantha, mbakundwa na kuva kupha, ninga kuva kupha kwa mkazi wa mimba pakubala. Iwo anayang'anizana unango na mwanzache mwamantha, pontho nkhope zawo zinaonesa manthawo. Yang'anani, nsiku ya MBUYA ikudza, nsiku yakukala mtima, yaukali wakugoswa, pontho ya shungu. Dziko yapansi inasanduka thando yatchetcha, pontho anyakudawa onsene anavungwa. Nyenyezi zakuthambo na magulu awo zinathima, dzuwa ingabuluka inaswipa, pontho mwezi hunaonesa cheza tayu. MBUYA akulonga kuti, “Ndinadzesa nyatwa padziko yapansi mbanditchunyusa anyakudawika thangwi ya pyakudawa pyawo. Ndinachepesa munthu onsene wakunyada mbanditchunyusa munthu onsene wakupithemba pontho wakukala mtima. Ndinachitisa munthu kukhala okhonda oneka-oneka ninga golidi chadi-chadi, wakusowa pyakwanga ninga golidi wadidiletu wa ku Ofiri. Ndinachitisa thambo kutetemera, pontho dziko yapansi inatekenyeka pambuto pache pansiku inafuna ine MBUYA Wamphamvu zonsene kuonesa ukali wanga wakugoswa na shungu yanga. Munthu onsene anabwerera kuna anthu a kwawo, onsene anathawira ku madziko a kwawo, kubalalika ninga nyasa zakuthawa nyakukhulisa, pontho ninga mabira akusowa makabuswa. Tenepo nyakufuna dzaphatwayo analaswa, pontho onsene anakweshwayo anaphiwa na talasada. Akachiyawo anamenyeswa msolo kumiyala iwo akuona maso; pinthu pya m'nyumba mwawo pinapokoswa pontho akazi awo anaphatirirwa.” MBUYA akulonga kuti, “Yang'anani, ndinazhangalisa Amedi kusosa Babiloni. Iwo nkhabe tsalakana pya siliva pontho kukomerwa na golidi tayu. Na mautawo iwo anapha aphale. Iwo nkhabe dzavera nsisi akachiya, penu dzava nyambalo na ana tayu. Babiloni ngufumu wa demelero pyakwanga kupiringana mafumu onsene; anthu ache ambaunyadira. Mbwenye ine MBUYA ndinavunga Babiloni ninga mudachitira ine pakutoma kuna mizinda ya Sodomu na Gomora! Nkhabe na mbodzi ene anafuna dzakhalako tayu pamifendu yonsene inadzayo. Nkhabe Muarabu anafuna dzamangamo khumbi yache tayu, pontho nkhabe makabuswa anafuna dzadyesako mabirache tayu. Mbwenye inasanduka mbuto yakukhala nyama zam'tsanga pontho kule kunafuna dzamanga madzidzi pisa pyawo. Mphuwani zinakhala kweneko, pontho mbala zinanumpha-numpha pamadembe awo. Nsanja pontho nyumba zachifumu zinatairira na kulira kwa matika pontho mibinzi. Ndzidzi wa Babiloni wakwana! Nsiku zache zasala chifupi kumala.” MBUYA anavera nsisi pidzukulu pya Yakobo; mbaasankhula pontho kukhala anthu ache ene. Iye anaakhazikisa pontho m'dziko mwawo. Alendo anabwera mbakhala nawo mwenemo pontho mbaphatikana na pidzukulu pya Yakobo. Madzinza anaaphedza kubwerera kudziko kwawo, idaapasa MBUYA ile, tenepo madzinza anatumikira Aisraele ninga mabitchu. Ale adakwata Aisraele unyaperezo, chinchino Aisraele anati aakwatembo unyaperezo; iwo anatonga anthu ale ndzidzi unango adaapondereza. Pansiku inafuna MBUYA dzapasa Aisraele kululupirwa kuna pyakuva kupha pontho nyatwa pontho na kuna basa yakupha ikhakhakhamizwa iwo kuphata ile, imwe munaimba nyimbo yakusingirira mfumu wa ku Babiloni ninga tenepa: Nyakupondereza achitambo tani kuti agwe ninga tenepa? Ayi pyatani kuti ukali wache umale ninga tenepa? MBUYA akhobola mtswamu wa anyakuipa, pontho ndodo ya atongi, ale na kuzhangali kwawo adamenya anthu na mashoko okhonda lekeza, pontho na ukali wawo adakunda madzinza na shungu yokhonda mbombowa. Dziko yonsene yapansi muna kumatama na mtendere, pontho munthu onsene akuimba thangwi ya kukomerwa. Podi na miti ene ya paina pontho na mikungudza ya ku Lebanoni ikukusingirira mbilonga kuti, “Na thangwi yakuti chinchino iwe watchithiswa, nkhabeve nyakusaka nkhuni anafuna dzatitema tayu.” Dziko ya anyakufa yasasanyika kugumanikana na mfumu wa ku Babiloni. Mizimu ya anyakufa, ya ale akhali atongi padziko yapansi ikutekeseka kukutambira; mizimuyo ikulamuka m'mipando mwawo yachifumu. Yonseneyo inamtawira mbilonga kuna iye kuti, “Chinchino iwe wasandukambo wakusowa mphamvu ninga ife! Iwe wakhalambo sasawa na ife!” Demelero yako yonsene lero wadza nayo kudziko ya anyakufa kuno, pabodzi pene na kulira kwa anyakatangale ene; iwe ukugona pa talimba ya mfunye, chakufinika chako mbichikhala unyoka. Iwe nthanda, mwana makalakwecha, wagwa kudzulu! Chinchino iwe waponywa pansi pa mataka, iwe ule ukhakunda madzinza. Iwe udalonga wekha ene kuti, “Ine ndinakwira kudzulu; ndinakwiza mpando wanga wachifumu padzulu pa nyenyezi za Mulungu; ndinakhala pampando wanga wachifumu paphiri yakumpoto pale pakhagumanyikana milungu. Ndinakwira kudzulu kupiringana makole; mbandipichitisa ndekha ene kukhala ninga Nyakudzulu-dzulu.” M'mbuto mwache iwe watchithiswa kudziko ya anyakufa, pansiletu m'Chiphompho chikulu. Anyakufa anafuna dzakuonawo anakuyang'anisisa mbalonga pya nyatwa zako mbati: “Ayi weneyu si munthu ule adatekenya dziko yapansi tayu, pontho kuchitisa maufumu kutetemera na mantha ule, munthu ule adachitisa dziko yapansi kusanduka thando yatchetcha, pontho kuvunga mizinda yache mbakhonda kutawirisa anyaperezo ache kwenda kwawo?” Mafumu onsene padziko yapansi akuikhwa m'masiye na demelero, kada munthu m'nthumbi yache. Kwache iwe nkhabe nthumbi tayu, tenepo mtembo wako wasiyiwa panja kuti uvunde; iwo wapondedzwa-pondedzwa mbuphimbirwa na mitembo ya anyakuphiwa, anthu adalaswa na talasada ale, ale atchithira ku Chiphompho chikulu chamiyala, thangwi udasanduza dziko yako kukhala madembe mbupha anthu ako, iwe nkhabe ikhwa m'masiye ninga mafumu anango tayu. Nkhabe na mbodzi ene wa pidzukulu pyako pyakuipa anafuna dzakumbukwave tayu. Leka anyakucheka atome basawo! Ana achimuna a mfumu weneyu anafa thangwi ya kudawa kwa makolo awo. Nkhabe na mbodzi ene wa iwo anatonga dziko yapansi penu kudzazamo mizinda tayu. MBUYA Wamphamvu zonsene akulonga kuti, “Ndinasosa dziko ya Babiloni mbandiisandusa madembe. Nkhabe chinafuna ine dzasiya tayu, nee mwana nee anyakusalira na moyo tayu. Ndalonga ndine MBUYA. Ndinasandusa Babiloni kukhala dambo, tenepo madzidzi anakhala mwenemo. Ndinatswaira Babiloni na mtswairo wa kuvunga. Ndalonga ndine MBUYA Wamphamvu zonsene.” MBUYA Wamphamvu zonsene adumbira kuti, “Ndimomwene pinthu pyasasanya ine pinati pichitike, pontho pinthu pyanyerezera ine kuchita pinati pichitike. Ine ndinavunga Aasiria m'dziko mwanga ya Israele; ndinaapondedza m'mapiri mwanga. Goli-goli idaikha iwo m'khosi mwa anthu anga ndinaibulusa, pontho kubulusa nyatwa m'mapewa mwawo.” Penepi ndiye pyasasanya ine kupichita padziko yapansi; wenewu ndi mkono wanga wafuthula ine kutchunyusa madzinza onsene. Thangwi MBUYA Wamphamvu zonsene adanyerezera kuchita pyonsenepi, mbani anakwanisa kumkhondesa? Mkono wache wafuthuka kufuna kutchunyusa, tenepo mbani anakwanisa kuufunya? Izi ndi mphangwa zakubulukira kuna Mulungu zile zidadza chaka chidafa mfumu Ahazia chile: Lekani sekera, imwe Afilisti onsene, thangwi ndodo idakumenyani ile yasweka; kubulukira pa nyoka yeneyo panabuluka mbobo, pontho mbobo unabala chinyoka chakupha. Anyakutcherengaletu anagumana mpovu wadidi ninga mabira, pontho anyakusowa anakhala pakupata. Kwache dzinzanu ndinaivunga na njala, mbandipha anyakusalira na moyo ale. Lira, iwe msuwo wa mpanda! Kalala, iwe mzinda! Nyungulukani na mantha imwe Afilisti monsene! Makole afumbi akudza kubulukira kumpoto. Yeneyi ndi gulu ya anyankhondo akusowa mantha. Tinaatawira tani aimiriri a dziko akubulukira kudziko ya Afilisti? Ife tinaapanga kuti MBUYA akhazikisa Zioni, pontho mwenemo anthu ache akusanyika ale anakhala pakupata. Izi ndi mphangwa zakubulukira kuna Mulungu zakulonga pya Moabu: Ari wa ku Moabu avungwa, avungwa mosiku ubodzi basi, Kiri wa ku Moabu avungwa, avungwa mosiku ubodzi basi. Diboni akwira kunyumba ya milungu yache, kumbuto zache zakupembedzerapo kalira; Moabu akulirira Nebo na Medeba, Tsisi yawo yonsene yamalwa chingwa pontho na ndevu zawo zene. M'misewu anthu avala masakha; m'misika pontho pansoyi za nyumba onsene akukalala, fala kufa thangwi ya kulira. Heshiboni na Eleale akukalala, kulira kwawo kunakwanisa kuveka na ku Yahazi. Podi na anyankhondo ene akulira; kuwanga kwawo mtima kwamala. Mtimanga ukulirira Moabu; anyakuthawache afika mpakana ku Zoari kwenderatu ku Egilati-Shelishia. Anango awambuka msewu kwenda ku Luhiti, uku akulira; panjira ya ku Horonaimu iwo akwenda mbakalala thangwi ya kuvungika kwawo. Mkhwawa wa Nimurimu wamala uma kakata, pontho maudzu amala unyala; nkhabeve maudzu penu chakumera chiwisi chasalira tayu. Natenepo mfuma idagumanya iwo mbaikoya ile, amala kuikwata kuwambukira ku Phedi ya Mikotamu, kuyesa kuthawisa mfuma zawo. Konsene kwene kumadire a Moabu kukuveka kulira; chiliro chafika mpakana kumaluwani a Eglaimu, pontho kukalala kwawo kwafika mpakana ku Beerelimu. Mkulo wa mu Diboni wamala fira na chiropa, kwache ndinati ndithimize kuchita chinthu chakuipa pyakwanga kuna anthu a kweneko. Nkhalamu inaphata anyakupulumuka m'manja mwa Amoabu, pontho na anthu onsene anafuna dzasalira m'dzikomo. Tumizani anabira ninga mtukwa kuna mtongi wa dzikoyo kubulukira ku Sela kuwambuka thando yatchetcha mpakana kuphiri ya Zioni. Ninga mbalame zakumbuluka-mbuluka zingathamangiswa m'pisa mwawo, sasawambo na akazi a ku Moabu pakuwambukira mkulo a Arinoni. Iwo akulonga kuna anthu a ku Yuda mbati, “Tipaseni uphungu, tipangeni chakuchita. Mwenemo dzuwa ikuswa miti tipaseni mthunzi wakukhala ninga mosiku; tibiseni ife, anyakuthawa kwawo, lekani kutipereka m'manja mwa anyamalwathu. Titawiriseni ife, Amoabu anyakuthawa kwawo kukhala namwe pabodzi m'dziko mwanu; titchinjirizeni kuna anyakufuna pyakutivunga ale.” Anyakupondereza anati amale, pyakuvunga dziko pyonsene pinaleka, pontho anyavinga anamalamo m'dzikomo. Na kufunana kokhonda mala mpando wachifumu unakhazikiswa; na kukhulupirika munthu anakhala penepo; iye anakhala chidzukulu cha Davite, iye nkhabe dzadembuka kuchita pinthu pyakulungama tayu, pontho anaonesesa kuti chilungamo chikutewezwa. Anthu a ku Yuda akulonga kuti, “Ife tava pya kunyada kumbachita anthu a ku Moabu kuti mbanthu akutumbama pontho akulunkuma, kwache kunyada kwawoko nkhwapezi nako.” Natenepo alekeni Amoabu kulira, onsene pabodzi pene kulirira Moabu. Kukalala na kusintili kukulu thangwi ya pitumbuwa pya mfesa zakuuma pikhadya iwo mumzinda wa Kiri-Hareseti. Mazunde a ku Heshiboni amala unyala pontho mfesa za Sibima zaunyalambo; atongi a madzinza amala pondedza mfesa zadidiletu, zile zikhadafika mpakana kumzinda wa Yazere, mbazifalikira mpakana m'thando yatchetcha; mitawi yache idatanthawira kubara. Natenepo ndikulirira mfesa za Sibima ninga kulira kudachita Yazere. Misozi yanga ikugwa pana iwe thangwi ya Heshiboni na Eleale, thangwi nkhabe na chinthu chene chakutchola penu chakuvuna chakuti chinachitisa anthu kukomerwa tayu. Kusekera na kukomerwa kwamala m'mazunde a nsapo; nkhabe na mbodzi ene akukhuwa penu kuimba m'minda yamfesa tayu. Nkhabe na mbodzi ene akutchitchitha vinyu m'dzenje tayu. Natenepo mtimanga ukulira ninga nyakatangale, kulirira Moabu, moyo wanga ukuva kupha thangwi ya Kiri-Hareseti. Moabu angadza pambuto yache yakupembedzerapo milungu, kumbachita iye nkhupitopesa yekha ene; iye angaenda kunyumba ya milungu yache kapemphera, ipyo nkhabe kumganyalisa tayu. Izi ndi mphangwa zikhadalonga MBUYA pakutoma pale pya Moabu. Tenepo chinchino MBUYA akulonga kuti, “Pangagwanda pyaka pitatu, ninga nyaganyo kulengesa ndzidzi wa kumala kwa ganyo yache, demelero ya Moabu inamala, pontho anthu ache azinji onsene analulupiswa. Tenepo anyakufuna dzasalirawo anakhala akuchepa, pontho akusowa mphamvu.” Izi ndi mphangwa zakubulukira kuna Mulungu zakulonga pya Damasiko: “Yang'anani, Damasiko nkhabeve dzakhala mzinda tayu; iye anasanduka mulu wa madongolomwa. Mizinda ya Aroeri unasala yakusowa anthu; mbisanduka mbuto yakudyeserapo mabira, ale anakhala gunundu-gunundu mbapasowa na mbodzi ene wakuathuswa. Mizinda yakutchingwa na mpanda ya Eferemu nkhabe dzaonekave tayu, pontho Damasiko nkhabe dzakhalave wachifumu tayu; anyakusalira na moyo a Aramu ale analulupiswa ninga mudachitirwa Aisraele. Ndalonga ndine MBUYA Wamphamvu zonsene. “Pansiku yeneyo demelero ya Yakobo inathima; manungo ache akunenepawo anamala pakatika. Ipyo pinakhala ninga nyakuvuna kukulumanya mphesi zakuimira, mbagwanda mapirache na manjache, ninga mumbachitira munthu kugwanda ngala za mapira m'phedi ya Refaimu. Anthu akuchepa ene ndiye anafuna dzasalira, ninga mumbachitira muti waolivi ungautekenya, pambasala basi nsapo ziwiri penu zitatu kunsongaletu, zinayi penu zishanu kusalira m'tchinde. Ndalonga ndine MBUYA Mulungu wa Israele.” Nsiku yeneyo anthu anaikha maso pana Nyakualenga, pontho anazungunukira kuna Nyakuchena wa Israele. Iwo nkhabeve dzanyindira maguwa adasasanya iwo na manjawo tayu, penu kutsalakana adzimunthu a milungu Ashera, pontho na maguwa akufukizirapo pyakununkhira adasasanya iwo na pyala pyawo. Nsiku yeneyo ingafika, mizinda yamphamvu idasiya iwo kuthawa Aisraele ile, inasanduka madembe ninga mudachitirambo mizinda ya Ahivi na Aamori. Imwe Aisraele, mwaduwalira Mulungu, Nyankhombo wanu; imwe hamudakumbuke tayu Phanzwi, mpandanu wamphamvu. Natenepo podi kwene kuti imwe mulime pyanu minda yakupambulika kulimira milungu yachilendo, podi kwene kuti nsiku inabzala imweyo muzichitise kukula, pontho kuti machibese onthowo anabzala imwewo muzichitise kuchita maluwa, kwache pinafuna imwe dzavunapyo nkhabe dzakhala pinthu tayu pansiku ya utenda pontho kuva kupha kokhonda mala. Zhi! Upoko-poko wa madzinza azinji; iwo akugulung'unda ninga mabimbi a m'nyanza. Zhi! Chimpiningu cha anthu azinji; iwo akutitima ninga madzi makulu. Podi kwene kuti madzinza abwere ninga kukuka kwa madzi makulu, kwache iye angaasumulula iwo ambathawira kutali, kugwinywa ninga dzungu na mphepo pamapiri, pontho ninga maudzu m'chivumbulu. Na mawulo iwo ambagoswa, mbwenye na machibese nkhabe onekave tayu. Enewa ndi mamalisiro a anthu ambatithuswa mbapokosera pinthu pyathu ale. Dzedze kuna dziko, kule kumbaveka kulira kwa maphaphido, kukhundu inango ya mikulo ya Kushi, ule umbatumiza aimiriri a dziko na pamkulo wa Nailo pa miyadiya yakusasanywa na mitete. Ndokoni thamangani imwe anyamphangwa, kuna anthu akulapha pontho akumyalala manungo, kuna anthu akugopeka pikulu pene, dzinza yamphamvu pontho yaukali, ale dziko yawo yagawanikana na mikulo. Imwe anthu onsene a padziko yapansi, ale ambakhala padziko yapansi, bandera ingatchimikwa pansonga ya phiri imwe munaiona, pontho ngoma ingalira imwe munati muive. MBUYA adalonga kuna ine mbati, “Ine ndinakhala pyanga mulomo phoo mbandiyang'ana kwene na kumbuto kumbakhala ine, ninga kubuluka kwa dzuwa ndzidzi wa malimwe, pontho ninga kugwa kwa bume ndzidzi wakuvuna.” Thangwi anthu mbadzati vuna, mwenemo maluwa amala kumbwera pontho mfesa zamala kufira, iye anagwanda mphukira na mpeni wakusadzulira mbagwanda na kutaya nthambi zonsene zakutanthawira. Mitembo ya anyankhondo awo inasiyirwa malezi pontho nyama zam'tsanga; mbalame zinaidya ndzidzi wa malimwe, mbidzadyiwa na nyama za m'tsanga ndzidzi wa mainja. Ndzidzi wenewo mitukwa inadzeswa kuna MBUYA Wamphamvu zonsene kubulukira kuna anthu akulapha pontho akumyalala manungo, kuna anthu akugopeka pikulu pene, dzinza yamphamvu pontho yaukali, ale dziko yawo yagawanikana na mikulo. Mitukwa inadzeswa ku Phiri ya Zioni, kumbapembedzwa MBUYA Wamphamvu zonsene kule. Izi ndi mphangwa zakubulukira kuna Mulungu zakulonga pya Iguputo: Yang'anani, MBUYA apakira makole akuthamanga pyakwanga, iye akudza ku Iguputo. Mifanikizo ya Iguputo ikutetemera pamaso pache, pontho mitima ya Aiguputo yamala nyunguluka na mantha. MBUYA akulonga kuti, “Ndinalamusa kukhonda vana mu Iguputo, Muiguputo kumenyana Muiguputo mnzache, mbale kumenyana na mbaleache, tsanthemba kumenyana na tsanthembache, mzinda kumenyana na mzinda unango, ufumu kumenyana na ufumu unango. Aiguputo anataya mtima, mbandidzudzumisa pinthu pinasasanya iwo kupichita; iwo anavunza nzeru kuna mifanikizo, kuna anyakukhumira, pontho kavunza nzeru kuna mizimu ya anthu akufa. Ndinapereka Aiguputo m'manja mwa mtongi wakukala mtima, pontho mfumu waukali anaatonga. Ndalonga ndine Mbuya, MBUYA Wamphamvu zonsene.” Mkulo wa Nailo unapwa, pakumalisira pache mkulowo unauma kakata. Migelo ya madzi inanunkha; mikulo ya Iguputo inafikhirika mbiuma, pontho mitete na mabande pinaunyala. Pyakumera pyonsene pya m'khundu-khundu mwa mkulo wa Nailo, pontho mbewu zonsene zakulimwa m'khundu-khundu mwa Nailo zinadudumuka, izo zinambuluka na mphepo mbazikhonda dzaonekave. Amisiri a nsomba analira na kukalala, onsene anyakuphatisa basa pimedzo mumkulo wa Nailo; ale ambaponya makokotawo m'madzi analira. Anyakusasanya pakuphatisa basa thonje, pontho anyakuluka nguwo zakufewa anataya mtima. Anyaluso pakusasanya nguwo anasowa pyakuchita, pontho anyaganyo onsene anasanyika mtima. Mathubu a mzinda wa Zoani ndi mapupwe ene pyawo; mapungu a mfumu wa ku Iguputo ambapereka uphungu wapezi-pezi. Ayi munalongeranji kuna mfumu kuti, “Ine ndi mbodzi wa anthu anzeru, pontho nyakufunza wa mafumu akale?” Mfumu wa Iguputo, amunako anzeru ali kupi? Mbaleke akuonese pontho akudziwise pinthu pyasasanya MBUYA Wamphamvu zonsene kupichita pana Iguputo. Mathubu a ku Zoani asanduka mapupwe, pontho akadamu a ku Memfisi amala phatwa m'maso; ale ndi mizati ya anthu ache aendesa Aiguputo m'tsanga. MBUYA adachitisa Aiguputo kuzunguzika; aachitisa kudzedzereka papinthu pyonsene pimbachita iwo, ninga mumbachitira nyakuledzera kutherezika na matapiko ache. Nkhabe na mbodzi ene mu Iguputo anakwanisa kuphedza tayu, penu akhale msolo penu mchira, nthambi yamchindu penu mtete. Nsiku yeneyo Aiguputo anakhala ninga akazi. Iwo anagedemera pyakwanga na mantha angaona kuti MBUYA Wamphamvu zonsene afuthula mkono wache kuatchunyusa. Dziko ya Yuda inakhala chakugoswa kuna Aiguputo; munthu onsene angava pya Yuda anagoswerwa, thangwi ya pinthu pyasasanya MBUYA Wamphamvu zonsene kudzapichita kuna Iguputo. Pansiku yeneyo mizinda mishanu ya Iguputo inalonga chilongero cha Kanani mbadumbira kutumikira MBUYA Wamphamvu zonsene. Ubodzi mwa mizindache inachemerwa Mzinda wa Dzuwa. Pansiku yeneyo panamangwa guwa yansembe ya MBUYA pakati na kati pa dziko ya Iguputo, pontho chiguwa ya chikumbuso cha MBUYA chinamangwa pa madire a Iguputo. Penepi pinakhala chidzindikiro pontho umboni kuna MBUYA Wamphamvu zonsene m'dziko ya Iguputo. Iwo angalira kuna MBUYA thangwi ya anyakuapondereza, iye anaatumizira Nyankhombo, ule anaatchinjiriza mbaapulumusa. MBUYA anapitchulula yekha ene kuna anthu a ku Iguputo, tenepo pansiku yeneyo iwo anatawira kuti iye ndi MBUYA. Natenepo iwo anampembedza pakupereka nsembe zakupyerera na mitukwa. Iwo anadumbira kuna MBUYA Mulungu mbapichitadi. MBUYA anatchunyusa anthu a ku Iguputo na muliri; iye anaatchunyusa, kwache anaawangisa. Iwo anazungunukira kuna iye, iyembo anava kupemphera kwawo mbaawangisa. Pansiku yeneyo pakati pa Iguputo na Asiria panakhala msewu ukulu. Anthu a madziko awiriwa anafambirana, pontho madzinza a Iguputo na Asiria anapembedzera pabodzi pene. Pansiku yeneyo Israele anakhala wachitatu, tenepo pabodzi pene na Iguputo na Asiria onsene anakhala mtsanzayiso kuna dziko yonsene yapansi. MBUYA Wamphamvu zonsene anaatsanzayisa mbalonga kuti, “Nyakutsanzaya ndiwe Iguputo, iwe Asiria basa ya manjanga, pontho Israele nyakusankhulikanga.” Mwaka udadza nyankhondo wamkulu wakutumizwa na Sarigoni Mfumu wa dziko ya Asiria kumzinda wa Ashidodi kuusosa na kuukunda, pandzidzi wenewo MBUYA adalonga kudzera muna Yesaya mwana Amozi mbati, “Dula masakha anavala iwewa pontho na nkhwaira zili kumanyalo kwakozi.” Iye adavera mbafamba pyache chipezi-pezi, pontho wakusowa nkhwaira. Kubuluka penepo MBUYA adalonga mbati, “Ninga montho mwachitira nyabasanga Yesaya kufamba pyache chipezi-pezi pontho wakusowa nkhwaira pyaka pitatu ninga chidziwiso chakucheuza nacho anthu papinthu pinafuna dzachitika kuna Iguputo na Kushi, natenepo mfumu wa Asiria anakwata anyaperezo a ku Iguputo na Kushi uku ali chipezi-pezi, pontho akusowa nkhwaira. Ana na akulu ene uku matako awo ali nyimwa, kudzesa manyadzo mu Iguputo. Ale ambanyindira dziko ya Kushi, pontho ale ambanyadira dziko ya Iguputo anachita mantha mbachitiswa manyadzo. Pansiku yeneyo, anthu akukhala pagombe yeneyi analonga kuti, ‘Yang'anani pyachitikira anthu akhanyindira ife, pontho kukhathawira ife kuti titchinjirizwe kuna mfumu wa Asiria ale! Ayi penepa tinakwanisa tani kupulumuka?’ ” Izi ndi mphangwa zakubulukira kuna Mulungu zakulonga pya thando yatchetcha ya chifupi na bara: Ninga chivumbulu kutswaira thando yatchetcha ya Negebu, sasawambo nyatwa zinafika kubulukira kuthando yatchetcha, kubulukira kudziko yakuchitisa mantha. Masomphenya akugoswa atchululwa kuna ine; phanga akuchita pyauphanga, pontho nyakupokosera pinthu akupokosera. Elamu ndoko kasose! Media manga msasa kuzungulira mizinda kuikunda! Ine ndinamalisa nyatwa zonsene zidadzesa Babiloni zile. Na thangwi ya penepi manungo anga akuva kupha; ndidava mtswotswo ninga mkazi wamimba pakulekwa; ine ndapaluka mtima na pinthu pinava ine, pontho ndikuswipa mtima na pinthu pinaona ine. Mtimanga uli dididi kudima, pontho mantha akundichitisa kutetemera; chidodo chikhadikhira ine chile chidasanduka chakugoswa kuna ine. Iwo asasanya pathebulu, mbathasika masakala, iwo akudya na kumwa kwene! Lamukani imwe mathubu, tswingani mafuta pyakugedera matswimo pyanu! MBUYA akulonga kuna ine kuti, “Ndoko kaikhe nyakulondali, towera alonge kuna iwe pyonsene pinaona iye. Iye angaona anyankhondo akupakira akavalo akufamba awiri-awiri, anyakupakira mabulu pontho anyakupakira ngamila, mpange akhale m'maso, ndikulonga kukhala m'maso chadi-chadi.” Tenepo nyakulondali ule adakhuwa mbati, “Nsiku na nsiku, mbuyanga ndimbaimira ngolokoto pansanja; mosiku onsene ndimbakhala m'maso pabasanga. Ngayang'anani anyankhondo akupakira akavalo akufamba awiri-awiri akudza. Natenepo iye akutawira kuti, ‘Babiloni agwa, tipi-tipi, mifanikizo yonsene ya milungu yache ili mbwee pansi!’ ” Anthu anga akububudwa pambuwa, ine ndinakupangani pinthu pyava inembo kubulukira kuna MBUYA Wamphamvu zonsene, kubulukira kuna Mulungu wa Israele. Mphangwa zakubulukira kuna Mulungu zakulonga pya Edomu: Munthu unango akundichemera kubulukira ku Seiri kuti, “Nyakulondaliwe kunja kunaecha lini kani? Nyakulondaliwe kunja kunachena lini kani?” Nyakulondali akutawira kuti, “Kunja kunati kueche chinchino pano, kwache kunati kudoke pontho chinchino pano. Ngakhala unafuna pyakuvunza, vunzatu mphapo; mbubwere pontho kachiwiri kache.” Izi ndi mphangwa zakubulukira kuna Mulungu zakulonga pya Arabia: Imwe anthu a ku Dedani, ale akufamba m'magulu-magulu mbamumanga misasa m'thando yatchetcha ya Arabia, dzani na madzi dzapasa anyakuva nyota; imwe anyakukhala ku Tema, dzani na pyakudya dzapasa anyakuthawa kwawo. Iwo akuthawa talasada yakusololeka, akuthawa mauta akukungika, pontho mbebe wa nkhondo yakugoswa. MBUYA akulonga kuna ine kuti, “Kwasala chaka chibodzi ninga nyaganyo kulengesa ndzidzi wa kumala kwa ganyo yache, chilemedzo chonsene cha anthu a ku Kedara chinamaliratu. Anyakusalira na moyo pakati pa amuna akukhala na mauta, anyankhondo amphamvu a ku Kedara ale anakhala akuchepa. Ndalonga ndine MBUYA Mulungu wa Israele.” Izi ndi mphangwa zakubulukira kuna Mulungu zakulonga pya Phedi ya Masomphenya: Chinakunensani ninji, kuti monsene muchite kukwira pansoyi za nyumba? Mumzinda monsene muna uviya-viya, mzinda wa chimpiningu na kuzunguzika? Anthu adafa ale hadaphiwe na talasada, penu kufa kunkhondo tayu. Akadamu anu onsene amala thawa pabodzi pene; iwo amala phatwa okhonda phatisa basa na uta ene. Onsene mudaphatwa ale mudakwatwa unyaperezo pabodzi pene, kuthawa pyawo na bepe mwenemo anyamalwa ali pyawo kutali nawo. Natenepo ine ndidalonga kuti, “Bulukani pamaso panga; ndilekeni ndilire pyanga mwakusisima. Lekani yesera kundithondoza thangwi ya kuvungika kwa anthu angaku.” Mbuya, MBUYA Wamphamvu zonsene ana nsiku yache inafuna iye dzakunda pontho kudzudzumisa m'Phedi ya Masomphenya, nsiku inafuna iye dzagomola mpanda, pontho dzatairira mapiri chiliro chakufuna chiphedzo. Anyakupakira akavalo pabodzi pene na anyakufambisa pingolo a ku Elamu adadza na mauta pontho matswimo; anyankhondo a ku Kiri adachinjika pyakugedera matswimo pyawo. Maphedi ako adidiletu amala dzala na pingolo; anyakupakira akavalo amala khala m'mbuto zawo m'misuwo ya mzinda; anyamphamvu onsene a Yuda amala khutchwa mano. Pansiku yeneyo imwe mudayang'ana pida pya nkhondo pile pikhali m'Chinyumba cha Msitu; imwe mudaona kuti mpanda wa mzinda wa Davite ukhali na mwakugumuka muzinji mwene; imwe mudakoya madzi pathawale ya kuphedi. Imwe mudalengesa nyumba mu Yerusalemu mbamugwisa nyumba, towera mumange pontho mpanda wakuwanga. Imwe mudamanga thawale pakati pa mafufu mawiri kukoyeramo madzi akubulukira kuthawale yakale, kwache imwe nee mudayang'ane kuna Mulungu adaimanga ule tayu, penu kutsalakana pya ule adasasanyiratu pya kumangwa kwa thawaleyo tayu. Mbuya, MBUYA Wamphamvu zonsene adakuchemerani nsiku yeneyo kuti mulire na kukalala, kuchinga tsisi yanu pontho kuvala masakha. Mbwenye m'mbuto mwache imwe mudakomerwa na kusekera, mudapha ng'ombe na mabira, mudadya nyama na kumwa vinyu! Imwe mudalonga kuti, “Mbatidyeni pyathu na kumwa pyathu, podi mangwana tinafa!” Mbuya, MBUYA Wamphamvu zonsene atchulula penepi m'khutu mwanga mbati, “Kudawa kweneku nkhabe dzalekererwa tayu mpakana nsiku yakufa kwako. Ndalonga ndine Mbuya, MBUYA Wamphamvu zonsene.” Mafala awa ndiye alonga Mbuya, MBUYA Wamphamvu zonsene: “Ndoko kalonge kuna nyakuyang'anira, kuna Shebina, mkadamu wa kunyumba yachifumu: Ninji chinachita iwe pano, pontho mbani akupasa utongi kuti usasanye masiye ako ene pano, kusema masiye paphiri kusasanya mbuto yako yakupumirapo m'mwala? “Chita mphole MBUYA ali chifupi kukumbalakanya kuti akuponye mwamphamvu, iwe munthu wamphamvu zache. Iye anakukanya-kanya ninga mpira mbakuponyera m'dziko ikulu. Kweneko iwe unafa pontho kweneko pingolo pyako pyakubalika pinasalira, iwe munthu wakuchitisa manyadzo kunyumba ya mbuyako! Ine ndinakubulusa pampando wako wa ukadamu, mbandikupokosera chidzo chako. “Pansiku yeneyo ndinachemeresa nyabasanga Eliakimu mwana Hilikia. Ine ndinamvazika mkhanjo wako mbandimmanga na mcheka wako m'chuno mwache, pontho ndinapereka utongi wako kuna iye. Iye anakhala baba wa anthu anyakukhala mu Yerusalemu, pontho kuna banja ya Yuda. Pamapewa pache ndinaikhapo mfungulo wa utongi wa banja ya Davite; panafungula iye nkhabe na mbodzi ene anakwanisa kufungapo tayu, pontho panafunga iye nkhabe na mbodzi ene anakwanisa kufungulapo tayu. Ine ndinamchitisa kukhazikika ninga ntchiri pa chidzo chache; iye anakhala ninga mpando wachilemedzo kuna banja ya babache. Mbwenye anache na pidzukulu pya pa banjache anakhala mitolo yakulemera pana iye. Iye anakhala ninga mphanda yakumanikwa pyombo pyonsene kutomera ndilo mpakana milinga. “Pansiku yeneyo mphanda idakhomwa mwamphamvu ile inatekenyeka mbidzagwa, tenepo pyombo pyamanikwa mwenemopyo pinagwambo pansi. Ndalonga ndine MBUYA Wamphamvu zonsene.” Izi ndi mphangwa zakubulukira kuna Mulungu zakulonga pya Turo: Lirani imwe anyakufambisa miyadiya ya ku Tarisisi! Thangwi Turo avungwa mbakhonda siyirwa na nyumba ene penu na gombe ene. Kubulukira kudziko ya Kipro kwadza mphangwa kuna iwo. Matamani, imwe anyamntchuwa pontho imwe anyamalonda a ku Sidoni ale mwafuma na maulendo anu a pabara. Kugwanda na pabara iwo adadza na tirigu wa ku Shihori, pontho pyakuvuna pya ku Nailo, imwe mudasanduka msika wa madzinza azinji ene. Chita manyadzo iwe, Sidoni, mzinda wakutchingwa na mpanda m'khundu-khundu mwa bara ule, thangwi bara yabulusa fala kuti: “Ine chipo sidave mtswotswo wakubala, penu kubala mwana tayu; chipo ine sidalele ana achimuna, penu kukuzambo ana achikazi tayu.” Mphangwa zingadza ku Iguputo, iwo anatutumuka na kuchita mantha thangwi ya pinava iwo pya Turo. Wambukirani ku Tarisisi; lirani, imwe anyamntchuwa. Ayi wenewu ndiye mzindanu wakuveka ule, mzinda wamvula zakale, ule manyalo ache amuendesa kakhazikika kudziko yakutali? Mbani adasasanya kuti penepi pigwere Turo, mzinda wakupereka chilemedzo kuna anthu, ule anyamalondache mbana mafumu, pontho mbakuveka pyakwanga padziko yonsene yapansi? MBUYA Wamphamvu zonsene ndiye adapisasanya, kumalisa kunyada kwa demelero ya onsene, pontho kululupisa anyakulemedzwa onsene padziko yonsene yapansi. Mubalalikane m'dziko mwanu ninga mkulo wa Nailo, imwe anthu a ku Tarisisi, thangwi imwe nkhabe dzakhalave na gombe kuchitira malonda tayu. MBUYA ayambasa mkono wache pabara mbachitisa maufumu kutetemera na mantha. Iye apereka matongero akulonga pya Fonike kuti mizindache yakutchingwa na mpanda imale vungwa. Iye akulonga kuti, “Nkhabe dzakomerwave tayu, imwe anthu a ku Sidoni, chinchino munakhala pampani-pani! “Wambukirani ku Kipro; podi na kweneko kwene imwe nkhabe dzagumanako kupuma tayu.” Yang'anani dziko ya Babiloni, anthu ache chinchino nkhabeve basa tayu! Anthu a ku Asiria asandusa dzikoyo kukhala mbuto ya nyama za m'tsanga; iwo adamanga nsanja za nkhondo, mbagomola mizindache yakutchingwa na mpanda pontho kuisandusa kukhala madembe. Lirani, imwe anyakufambisa miyadiya ya ku Tarisisi thangwi mzindanu wakutchingwa na mpanda wamala vungwa! Pandzidzi wenewo Turo anaduwalirwa pyaka makumanomwe, ndzidzi wakukhala mfumu na moyo. Mbwenye pakumala pyaka makumanomwe, pinthu pinachitika kuna Turo ninga montho mudaimbira nyimbo yakulonga pya puta kuti: “Thukula nyakatangale wako mbuzungulire mumzinda, iwe puta wakuduwalika; imba nyakatangale wako mwadidi, imba nyimbo zizinji zene, towera anthu akukumbukembo.” Pakumala pyaka makumanomwe, MBUYA anachita pinthu kuna Turo. Mzindawo unabwerera kubasache yakale mbukhala ninga puta kuchita malondache na maufumu onsene a dziko yapansi. Kwache pinthu pimbaganyali iye kubulukira kumalondache pinapambulirwa kuna MBUYA; iye nkhabe dzaumirwa napyo, penu kupikoya kwene tayu, mbwenye anapipereka kuna anyakupembedza MBUYA kuti agulire pyakudya pizinji pontho nguwo zakubalika. Yang'anani, MBUYA anavunga dziko yapansi mbaisandusa thando yatchetcha; anaisakaza mbabalalisa anyakukhala mwenemowo. Pinakhala chibodzi-bodzi kuna anyansembe na kuna anthu, ambuya na kuna mabitchu, ambuya achikazi na kuna mabitchu achikazi, anyakugulisa na kuna anyakugula, anyakubwereka na kuna anyakubwerekesa, anyamangawa na kuna anyakufiyalisa. Dziko yapansi inavungikiratu monsene mwene mbidzamala pokoserwa pinthu pyache pyonsene. MBUYA ndiye alonga mafala enewa. Dziko yapansi ikuuma na kuunyala; dziko yonsene ili panyatwa zikulu; thambo na dziko yapansi pinamala. Dziko yapansi yamala ipiswa na anthu ache; iwo akhonda kuvera matongero mbaswa mwambo pontho na chiverano chokhonda mala chile. Natenepo dziko yapansi ina dzedze; anthu ache akusanyika thangwi ya kudawa kwawo. Ndi thangwi yache anthu a padziko yapansi akupiswa moto, tenepo anyakusalira na moyo ngakuchepa pyakwanga. Mfesa zikududumuka pontho vinyu akusowa; munthu onsene ule akhakomerwa, lero akubulira. Kulira kwadidi kwa pisekese kuli lukutu noo, kusokosa kwa anthu akukomerwa, lero wamala, pontho anyakatangale akulira mwadidi ale ali ngwindi. Kumwa vinyu na nkhetekete pyamala; bwadwa ngwakujuja kuna anyakuumwa. Mzinda wakuzunguzika wasala madongolomwa ene basi; msuwo panyumba yonsene wamala piringidzwa mwakuti nkhabe munthu na mbodzi ene anakwanisa kupitamo. M'misewu iwo akulira vinyu; kukomerwa konsene kwasanduka kulira, kusekera nkhabemove tayu m'dziko yapansi. Mzinda wasala madembe, misuwo yache yamala gwandwa-gwandwa. Penepi ndiye pinafuna dzachitika kuna dziko yapansi pakati pa madzinza, ninga mumbachitirwa muti waolivi kugubudzwa, pontho ninga kumala kwa kutchola nsapo zamfesa. Iwo akugaluza fala, akukhuwa thangwi ya kukomerwa; kubulukira kumadokero dzuwa, iwo akukuza ufumu wa MBUYA. Natenepo imwe anthu akumabulukiro dzuwa pontho imwe anyamgombe perekani demelero, kuna MBUYA; kuzani dzina ya MBUYA Mulungu wa Israele. Kubulukira kumadolomero a dziko yapansi tikuva kuimba kuti, “Demelero kuna Nyakulungama.” Kwache ine ndikulonga kuti, “Ndamaliratu, ndamaliratu pyanga! Dzedze kuna ine! Mphandu zikusandukira! Na upandu mapanga akusandukira!” Pyakugoswa, mulindi na msampha pikukudikhirani, imwe anthu a padziko yapansi. Munthu onsene wakuthawa pyakugoswapyo anagwera m'dzenje; munthu onsene wakubuluka m'dzenjemo anakweshwa na msampha. Misuwo ya madzi makulu kudzulu yamala baulwa, maziko a dziko yapansi akutekenyeka. Dziko yapansi yamala panduka-panduka, dziko yapansi yamala didimuka monsene mwene, pontho ikutekenyeka pyakwanga pene. Dziko yapansi ikudzedzereka ninga nyakuledzera, ikubwanyuka ninga khumbi kubwanyuka na mphepo; iyo yalemerwa pyakwanga na pyakudawa pya anyakupandukira mwakuti ikugwa, mbichimwana kulamuka pontho. Pansiku yeneyo MBUYA anatchunyusa anyamphamvu onsene a kudzulu, pontho mafumu onsene a pansi pano. Iwo anagumanyiswa pabodzi pene, ninga anyaperezo akuponywa m'dzenje; iwo anafungirwa m'kadyaboso mbatchunyuswa pangagwanda nsiku zizinji zene. Mwezi unanyala, dzuwambo inachita manyadzo; thangwi MBUYA Wamphamvu zonsene anatonga paphiri ya Zioni na mu Yerusalemu, mbaonesa demelero yache pamaso pa akulu-akulu a anthu ache. Ande, MBUYA, imwe ndimwe Mulungu wanga; ine ndinakulemedzani mbandikuza dzinanu, thangwi imwe mwachita pinthu mwakukhulupirika pontho mwakudodomesa, pinthu pidasasanya imwe kale ene kupichita pile. Imwe mwasandusa mzinda kukhala mulu wa madongolomwa, mzinda wakutchingwa na mpanda kukhala madembe, mwasandusa nyumba za anyamalwathu kuti zileke khalapove; iyo nkhabe dzamangwa pontho tayu. Na thangwi yeneyi anthu amphamvu zawo anakulemedzani; mizinda ya anthu aukali inakugopani. Imwe ndimwe pakubisala pa anyakutcherenga, pakubisala pa anthu akusowaletu pakuphata ndzidzi wa nyatwa, mthunzi wawo kuatchinjiriza kuna chonzi, pontho nsanja kuna mkatu-katu wa dzuwa. Thangwi muya wa anthu aukali wakhala ninga chonzi, chakumenya fufu, pontho ninga mbebe wa tchetcha m'thando. Imwe mumbambombowesa chimpiningu cha anyamalwathu; ninga chigudu-gudu kumbombowesa kupisa kwa dzuwa, sasawambo imwe mumbamatamisa nyimbo ya anyakukala mtima. Paphiri yeneyi MBUYA Wamphamvu zonsene anasasanyira anthu onsene udyi ukulu, phwando ya vinyu wadidiletu, phwando ya nyama yakununa pontho vinyu wakudzipa. Paphiri yeneyi iye anabulusa pyakutsukwalisa pile pimbaphimbira anthu onsene chinguwo chile chimbampsampsira anthu a madzinza onsene; iye anabulusa imfa kwenda na kwenda. MBUYA Mulungu anapukuta misozi m'maso monsene; iye anakunundula manyadzo a anthu ache padziko yonsene yapansi. Ndalonga ndine MBUYA. Pansiku yeneyo iwo analonga kuti, “Ndimomwene iye ndi Mulungu wathu; ife tidamnyindira, tenepo iye adatipulumusa. Iyeyu ndi MBUYA, ife tidamnyindira; tenepo mbatikomerweni na kusekera thangwi ya kutipulumusa kwache.” Mkono wa MBUYA unakhala pana phiri yeneyi; mbwenye Moabu anapondedzwa pansi pa manyalo pache ninga mumbapondedzwerwa maudzu m'dzenje kuti avunde. M'dzenjemo iwo anadadamira kufuna kubulukamo ninga mumbachitira nyakusambirira, mbwenye Mulungu anamalisa kudungudza kwawo nee kuwerengera kuchenjera kwachita manjawo kule tayu. Iye anagwisa mipandawo yakulapha yakuzungulira mizindawo kuigwisiratu phaphathike; iye anaigwisira pansi pa fumbiletu. Pansiku yeneyo nyimbo ishi inaimbwa m'dziko ya Yuda: Ife tina mzinda wamphamvu; Mulungu ambautchinjiriza na mpanda wa mafufu amphamvu. Fungulani misuwo towera dzinza yakulungama ipite, dzinza yakukhulupirika. Imwe mumbapasa mtendere chadi-chadi kuna munthu ule ali nganganga pana imwe, thangwi ambanyindira muna imwe. Nyindirani MBUYA kwenda na kwenda, thangwi MBUYA Mulungu ndi Phanzwi yakukhala na kukhala. Iye ambachepesa anyakugaya, mbavunga mzinda wamphamvuwo; iye amala kuugomola mbaumwalaza mpakana fumbi. Manyalo akuupondedza-pondedza, manyalo a anyakuponderezwa, mphondero ya anyakutcherenga. Njira ya anyakulungama yamala ndendemezwa; ande, imwe Nyakulungama, mumbamwalaza njira ya anyakulungama. Ande, MBUYA, ife timbafamba na njira ya matongero anu, ife timbanyindira imwepo; mtimathu onsene umbatchuwa kulemedza dzinanu. Mtimanga umbatchuwa imwepo na mosiku; na machibese moyo wanga umbakufunani pyakwanga pene. Ndzidzi wanu ungakwana wakutonga dziko yapansi, anthu a padziko yapansi ambadziwa kuchita chilungamo. Podi kwene kuti anyakudawika ambakomerwa mtima, iwo nkhabe dziwa kuchita pyakulungama tayu; podi kwene kuti akhale pyawo m'dziko ya anyakulungama, iwo ambathimiza kuchita pyakuipa basi, mbakhonda tsalakana pya ufumu wa MBUYA. MBUYA, imwe mwawizula mkono wanu m'dzulu kwache iwo nkhabe kuuona tayu. Alekeni aone phinga ina imwe pana anthu anu, iwo mbachite manyadzo; moto udakoyera imwe anyamalwanu ule mbuapise. MBUYA imwe mumbatipasa mtendere; pinthu pyonsene pyakwanisa ife kupichitapi mwatichitira ndimwepo. Ande, MBUYA, Mulungu wathu, podi kwene kuti tikhale pyathu pansi pa atongi anango, kwache dzinanu ene basi ndiye imbalemedza ife. Iwo amala kufa, pontho nkhabekove kunja kuno tayu; adefuntu ale nkhabe dzabwerera pontho tayu. Imwe mudaatchunyusa mbamuachitisa kuvungika; iwo nkhabe dzakumbukwave tayu. Imwe, MBUYA, mwakuza dzinzathu. Imwe mwakulisa dzinzathu mbamupipasa mwekha ene demelero; imwe mwakulisa madire onsene a dziko. MBUYA, iwo adadza kuna imwe mbali khuma-khuma; ndzidzi udaatchunyusa imwe, iwo adapemphera kuna imwe. Ninga mkazi wamimba pakubala ambabzongonyoka-bzongonyoka na kulira thangwi ya mtswotswo, sasawa ife tikhali tenepombo pamaso panu, MBUYA. Ife tidava mtswotswo mbatisanyika ninga mkazi wamimba kwache ife sidabale munthu na mbodzi ene tayu. Ife sidadzese tayu chipulumuso padziko yapansi pano, pontho sidabale munthu na mbodzi ene kukhala m'dziko yapansi tayu. Kwache anyakufanu ale anakhala pontho na moyo; mitembo yawo inalamuka pontho. Imwe ale muli m'mataka lamukani mbamukhuwe thangwi ya kukomerwa. Ninga bume kusisimusa maudzu kumachibese, sasawambo imwe MBUYA munalamusa anyakufa. Ndokoni anthu anga, pitani m'masubi mwanu mbamufunge misuwo; pibiseni mwekha ene ndzidzi pang'ono ene basi kufikirana ukali wa MBUYA umale. Yang'anani, MBUYA akubuluka kumbuto kwache kudzatchunyusa anthu a padziko yapansi thangwi ya pyakudawa pyawo. Dziko yapansi inabulusa pakwecha chiropa chidachuchiswa pana iyo; iyo nkhabeve dzabisa anyakuphiwa mwenemo ale tayu. Pansiku yeneyo MBUYA anatchunyusa, na talasadache yakugoswa, ikulu pontho yamphamvu ile, Leviatani chinyoka chakufamba mwakubzongonyoka-bzongonyoka, pontho chakupiringidzika-piringidzika chile, iye anati aphe nyangume ule. Pansiku yeneyo MBUYA anaimba pya mundache wamfesa wakubala nsapo kuti: “Ine MBUYA ndine nyakuyang'anira mundawu; ine nkhabe leka kuuthirira madzi tayu. Ine ndimbaulondali mosiku na masikati ene, towera paleke khala na mbodzi ene wakuuvunga. Ine nkhabe zhangali napyo tayu. Ngakhala mwenemo mukhali ntcheswa na nyakhanche kundidzudzumisa, ine mbidathimbana napyo; ine mbidapidumika moto pyonsenepyo. Mbwenye ngakhala anyamalwanga anafuna pyakudza kuna ine dzabisala; apangeni kuti afune pyamtendere, ande, apangeni achite nane chiverano cha mtendere.” Nsiku zinadzazo Yakobo anamera mitsitsi, Israele anaphwitha mbachita maluwa, pontho anadzaza dziko yonsene yapansi na nsapo. Ayi MBUYA aating'inda ninga mudating'indira iye anyamalwa a Aisraele mule? Ayi Aisraele aphiwa ninga montho mudapherwa anthu adaaphambo ale? MBUYA adaatchunyusa mbaatumiza kudziko ya unyaperezo; iye adaapisa na muya wa ukali wache, ninga mumbakhalira ipyo pansiku imbadima mphepo yakumabulukiro dzuwa. Na thangwi ya penepi pyakudawa pya Yakobo pinalekererwa, pontho kunakhala kubulusa chadi-chadi pyakudawa pyache: iye angamala kuswa miyala yonsene ya maguwa ansembe khala ninga miyala ya ntoto kumala peyiwa, nkhabe adzimunthu a milungu Ashera, penu maguwa akufukizirapo pyakununkhira anasiyiwa tayu. Mzinda wakutchingwa na mpanda wasanduka madembe, mbuto yakusowa anthu yakusala yokha ninga thando yatchetcha; kweneko anamphulu ambagwedulako, mbagona pyawo tambzala, pontho kukhwadzula-khwadzula nthambi zache. Nthambi za mitiyo zingauma, izo zimbatcholwa pontho akazi ambadza dzazilokota nkhuni. Thangwi enewa mbanthu okhonda vesa pinthu; tenepo Nyakuasasanya nkhabe kuavera nsisi tayu, pontho Nyakualenga nkhabe kuakomera mtima tayu. Pansiku yeneyo MBUYA anabubuda dziko ninga mapira kubulukira kumkulo wa Yufurate mpakana kumadire a Iguputo kugumanyisa imwe, Aisraele, mbodzi na mbodzi. Pansiku yeneyo ngoma inalizwa. Ale akhadatayika ku Asiria, pontho ale akhali pa unyaperezo ku Iguputo anabwera mbapembedza MBUYA paphiri yakupambulika mu Yerusalemu. Dzedze kuna ufumu wakutumbama, madombe a ku Eferemu, kuna demelero yache, ile imbasuluka ninga maluwa, mzinda ule uli panthunda ya phedi ya mataka akubalisa pinthu; dzedze kuna mzinda wakulunkuma pontho kuna anthu akuledzera vinyu ale! Yang'anani, Mbuya ana unango ule ngwamphamvu pontho wamboko zache. Iye, ule akhala ninga matalala pontho chonzi chakugoswa, ule akhala ninga madzi makulu akukukulula pinthu pyonsene, anaataya mwashungu kumaphedi. Kudungudza kwa akadamu, madombe a ku Eferemu ale, kunati kupondedzwe pansi. Mzinda ule demelero yache imbasuluka ninga maluwa ile, ule uli panthunda ya phedi ya mataka akubalisa pinthu unakhala ninga nkhuyu yakutokota ndzidzi wache mbudzati kwana; sindzidzi munthu unango nkhuiona ambatchola mbaithabiraletu. Pansiku yeneyo MBUYA Wamphamvu zonsene anakhala ninga chipewu chademelero chachifumu, ninga kamdedzi wakubalika kuna anthu ache akusalira ale. Iye anakhala na mzimu wa chilungamo kuna iye nyakukhala pampando wakutongera miseru, iye anakhala mphamvu kuna ale ambamenya nkhondo na anyamalwa pamisuwo ya mzinda. Enewambo akudzedzereka thangwi ya vinyu pontho akugwa mbamalamuka thangwi ya pyakumwa pyaukali: Anyansembe na maprofeti akudzedzereka thangwi ya bwadwa, pontho onsenene amala ledzera vinyu; iwo akugwa mbalamuka nawo bwadwa, iwo akudzedzereka thangwi ya mayezi-yezi, iwo akugwegweduka nayo miseru ya anthu. Pamathebulu pawo padzala na matapiko; pyakunyansa pili ponsene pene. Iwo akulonga kuti, “Mbani anayesa iye kufunzisa? Mbani munthu wache anapanga iye mphangwa zachezo? Ayi kuna akachiya akulekeswa kuyamwa, kuna ana ale alekeswa kwene bele? Iye akuyesa kutifunzisa pang'ono-pang'ono, chilemba na chilemba, mzera na mzera, chifunziso na chifunziso.” Ndimomwene Mulungu analonga kuna anthu enewa kudzera muna anthu akudza pyawo pontho anthu a chilongero chachilendo, kuna anthu adalonga na iye ale kuti, “Mbuto ishi njakupumirapo; anyakutopa alekeni apume; ino ndi mbuto yakuwoserapo dzuwa,” kwache iwo hadavesere tayu. Ndi thangwi yache MBUYA anakufunzisani pang'ono-pang'ono chilemba na chilemba, mzera na mzera; chifunziso na chifunziso. Penepo munagwa panjira panu kukuwazika, kukweshwa na msampha mbamuphatwa. Natenepo veserani mafala a MBUYA, imwe anyakusingirira, ale mumbatonga anthu a mu Yerusalemu, Imwe mumbagaya kuti, “Ife tachita chiverano na imfa mbatichita chiphatizano na dziko ya anyakufa. Chonzi chakugoswa chidime tani pyacho, icho nkhabe kutichita pinthu tayu, thangwi kunama kwakhala ninga pakuthawira pathu pontho mbuto yathu yakubisalapo.” Natenepo MBUYA Mulungu akulonga kuti, “Yang'anani, ndikuikha maziko amwala mu Zioni, mwala wakutsikimizirwa, mwala wakudula wapankhomo, towera akhale maziko akukhazikika; munthu onsene ananyindirayo nkhabe dzataya mtima tayu. Chilungamo ndiye chinafuna dzakhala mdida wa nkhambala, pontho ungwiro ndiye unafuna dzakhala mdida wa thabwa; matalala anatswaira kunama kule mphakuthawirapo panu, pontho madzi makulu anakukulula mbuto yanu yakubisalirapo ile. Chiverano chidasasanya imwe na imfa chile chinamala; chiphatizano chanu na dziko ya anyakufa nkhabe dzaphatave basa tayu. Chonzi chakugoswa chingadima, chinakumenyani mbachikugwisani. Icho chingathimiza kudima, chinakutswairani; na machibese onsene, pontho mosiku na masikati icho chinati chidzadime basi.” Anthu angavesa mphangwa zenezi, anachita mantha pyakwanga pene. Talimba inachepa pyakwanga kuti mukwanise kuthathamulapo, gombezambo inachepa pyakwanga kuti mukwanise kufinika. MBUYA anamenya nkhondo ninga montho mudachitira iye pa Phiri ya Perazimu, iye anazhangali ninga mudachitira iye paphedi ya Gibeoni, kuphata basache, basache yachilendo, pontho kumalisa basache, basache yakudodomesa ile. Natenepo lekani kutikana kunachita imweko gopesera njema zina imwezo zinathimbiswa; Mbuya, MBUYA Mulungu Wamphamvu zonsene andipanga pya nyatwa zakugoswa zinafuna dzagwera dziko yonsene zile. Fungulani makutu mbamuvesere falanga; ikhani khutu kuna pinalonga inepi. Nyakulima angatipula kusasanyikira kubzala mbewu, ayi iye ambathimiza kwenda mbatipula basi? Ayi iye ambaenda basi mbatipula na kukumba mataka? Apo iye angamala kusalaza mataka ayi iye hambabzala tayu safarawu, penu chitowe? Ayi iye nkhabe bzala tayu tirigu m'mizera mwache, penu barele pambuto pache? Ayi iye nkhabe bzala tayu mulumbi m'madire a munda? Mulungu wache ambampanga pontho ambamfunzisa njira yadidi. Safarawu nkhabe bubudwa pambuwa tayu penu chitowe kumpondedzwa na magaleta; safarawu ambasadzulwa na manja, pontho chitowe chimbabubudwa na ndodo. Mapira ambatibulwa kusasanya mkate; tenepo nkhabe munthu ambaenda mbaabubuda kwenda na kwenda tayu. Iye ambaabubuda na magaleta a chingolo chache, kwache akavalo achewo nkhabe kuapeya tayu. Nzeru zonsenezi zimbabulukira kuna MBUYA Wamphamvu zonsene, nyakudziwa kupereka uphungu, pontho mwenechiroache nzeru. Dzedze kuna iwe Yerusalemu, mbuto ya guwa yansembe ya Mulungu ile, mzinda mudakhazikika Davite ule! Chaka na chaka wathimiza kusekera maphwando ako achipembedzo, kwache ine ndinachita nkhondo na mzindawo, ule umbachemerwa “Guwa yansembe ya Mulungu.” Panakhala kusintili na kukalala pinapisa ine mzindawo ninga nsembe paguwa. Ine ndinakuzungulira na anyankhondo anga, mbandimanga nsanja zankhondo kukuzungulira, pontho kusasanya pyakugomolera mpandako. Uku watchithiswa pansi, unalonga pansipo; falako inavekera m'mataka, falako inaluthuka pansipo ninga mzukwa, falako inavekera chapansipansi kubulukira m'mataka. Kwache anyamalwako azinji ale, anasanduka ninga fumbi, magulu a anyankhondo avinga ale, anasanduka dzungu yakumbuluka na mphepo. Kabodzi kene pontho mwakututumusa MBUYA Wamphamvu zonsene anabwera na chiphaliwali pontho chiteke-teke pontho na dungu ikulu, na chonzi na chivumbulu pontho na malulume a moto wakuvunga. Magulu a anyankhondo a madzinza onsene anamenyana na Yerusalemu, ale ambamsosa mbagwisa mpandache mbamanga msasa kumzungulira, anakhala ninga akulota, pontho ninga akuona masomphenya na mosiku. Ninga mumbachitira munthu wa njala kulota akudya, kwache iye angatutumuka njalache ile ambaiva basi; ninga mumbachitira munthu wanyota kulota akumwa, kwache iye angatutumuka, kukhosi kwache kumbakhala kakata basi. Pinakhalambo tenepo kuna magulu a anyankhondo a madzinza onsene, ambamenyana na anthu a paphiri ya Zioni ale. Dodomani pontho dzudzumikani, piphopheni kunkhope mbamusanduke maboli-boli; ledzerani, kwache okhonda kumwa na vinyu ene, dzedzerekani, kwache okhonda kumwa na bwadwa ene. MBUYA akuchitisani kugona chitulo chakufa nacho: Iye amyedera maso anu, imwe maprofeti; iye apha misolo yanu, imwe anyakulotera pya m'tsogolo. Thangwi kuna imwe masomphenya enewa si pinthu tayu mbwenye mafala kumyederwa mumpukutu. Tenepo ngakhala munapasa mpukutuwu munthu unango ule anakwanisa kuuwerenga mbamulonga kuna iye kuti, “Ndaphata miyendo, werenga mpukutuwu,” iye anatawira kuti, “Ine sinakwanisa tayu, thangwi wamyederwa.” Penu ngakhala munaupasa munthu unango pontho ule hanakwanisa kuuwerenga tayu mbamulonga kuti, “Ndaphata miyendo, werenga mpukutuwu,” iye anatawira kuti, “Ine nkhabe dziwa kuwerenga tayu.” Mbuya akulonga kuti, “Anthu enewa akudza chifupi na ine na mulomo wawo mbandilemedza na m'kanwa mwawo, mbwenye mitimawo ili kutaliletu na ine. Kundipembedza kwawo nkhuteweza kwene matongero basi ambafunziswa na anthu ale. Natenepo kachiwiri kache ine ndinati ndidzudzumise anthu enewa na chakudodomesa pa chakudodomesa. Anthu anzeru, nzeru zawo zinaamalira, udziwisi wa anyaudziwisi unati umale kwenda.” Dzedze kuna anyakubisira MBUYA pinthu pidasasanya iwo kuchita pile, ale ambachita pinthu pyawo mumdima mbalonga okha ene mbati, “Mbani anationa? Anafuna kupidziwa mbani?” Imwe mumbazunguza pinthu. Ayi chakufunika ntchipi, nyakuumba pyombo penu dongo? Ayi chinthu chakuumbwacho chingapange nyakuchiumbayo kuti, “Hadandiumbe si iye tayu?” Ayi chitomba chingalonge kuna nyakuchiumba kuti, “Iwe nkhabe dziwa chinachita iwe?” Pangagwanda kwene ndzidzi wakuchepa, msitu wa Lebanoni unasanduka munda wa mataka akubalisa pinthu, pontho minda ya mataka akubalisa pinthu inasanduka msitu. Pansiku yeneyo madodo anati ave mafala a mumpukutu, pontho kubulukira mumdima wa ndiwe ani maso a maboli-boli anati aone. Kachiwiri kache anyakupichepesa anati asekere thangwi ya MBUYA; anyakusowa anati asekere, thangwi ya Nyakuchena wa Israele. Anthu avinga nkhabe dzaonekave tayu, anyakusingirira anamaliratu, alembo ana njala kuchita pyakuipa anamala vungwa. Mulungu anatchunyusa ale ambapambizira anzawo, pontho ale ambapotoza chilungamo pamiseru. Iye anatchunyusa pontho anyakupereka umboni wakunama, towera anyakukhonda dawa aleke tongwa mwachilungamo. Natenepo MBUYA adaombola Abrahamu ule, akulonga tenepa kuna pidzukulu pya Yakobo: “Yakobo, anthu anga, nkhabe dzachitiswave manyadzo tayu, nkhope zawo nkhabe dzatotave na manyadzo tayu. Iwo angaona pakati pawo anawo, basa ya manjanga, anachitisa dzinanga kukhala yakuchena; iwo anatawira kuti ine ndine Nyakuchena wa Yakobo; iwo anandilemedza mbandigopa, ine Mulungu wa Israele. Mapupwe anasanduka anyakuvesa pinthu; anyakudungunyirambo anatawira kufunziswa.” MBUYA akulonga kuti, “Dzedze kuna anthu akupandukira, dzedze kuna anyakusasanya kuchita pinthu, pile nee pidabulukire kuna ine tayu, kusasanya chiphatizano okhokha pyawo nee na kufuna kwanga tayu, kupimulukira okha ene pyakudawa. Iwo ambaenda kudziko ya Iguputo mbakhonda chakutoma vunza nzeru kuna ine pano; iwo ambapempha chiphedzo kuna mfumu wa Iguputo kuti Iguputo akhale pakubisala pawo. Mbwenye kuatchinjiriza kwa mfumu wa Iguputo kunakhala kwakuchitisa manyadzo kuna imwe, mthunzi wa Iguputo unakusiyani padzuwa nyimwa. Podi kwene kuti iwo ana mathubu mu Zoani, pontho kuti aimiriri awo afika kale ku Hanesi, munthu onsene wa ku Yuda anachitiswa manyadzo, thangwi ya mtundu wa anthu akusowa basa kuna iwo, ale nkhabe dzesa nee chiphedzo penu udidi tayu, mbwenye kudzesa kwene manyadzo na kululupiswa basi.” Izi ndi mphangwa zakubulukira kuna Mulungu zakulonga pya nyama za m'thando yatchetcha ya Negebu: Aimiriri a dziko akugwanda na m'dziko ya nyatwa, pontho ya anthu akusanyika; mule muna nkhalamu zimuna na zikazi, pipiri na nyoka zakumbuluka, uku athukula mfuma zawo kumsana kwa mabulu, pinthu pyawo kumsana kwa ngamila zawo kwenda kuna anthu okhonda kuaganyalisa, kwenda ku Iguputo kule chiphedzo chache nkhabe basa na pang'ono pene tayu. Natenepo ndidamthula Rahabi, nyangume wakulebwedeka. Mulungu adandipanga kuti ndilembe penepi pamwala wakuchita kusema, kuti ndilembe penepi mumpukutu, towera nsiku zinadzazo pikhale umboni wakwenda na kwenda. Anthu enewa mbakupandukira, ana akunama, ana okhonda sasanyika kuvesera upangizi wa MBUYA. Iwo akulonga kuna anyakulotera pya m'tsogolo mbati, “Lekani kuonave masomphenya!” Mbalonga pontho kuna maprofeti mbati, “Lekani kutipangave masomphenya akuona! Tipangeni kwene pinthu pyakutikomera basi, longani mphangwa zakunama. Bulukani m'njira mwathu, fedzani kutali, ife nkhabe funa kuva pontho pya Nyakuchena wa Israele ule tayu!” Natenepo Nyakuchena wa Israele akulonga kuti, “Podi imwe mwakhonda mphangwa zenezi mbamunyindira pyanu kupondereza pontho kunyindira pyanu pinthu pyakunama, kuna imwe pyakudawa penepi pinasanduka ninga fufu yakulapha, yakukhala na m'nyanja pontho yakudidimuka, ile imbagwa kabodzi na kabodzi mwakututumusa. Iyo inasweka ninga chitomba, chakubwededzeka mwakusowa nsisi; iyo nkhabe dzasala na dzinga ene tayu kuti munakwanisa kupalira makala a moto paguwa yansembe, penu kukupira madzi mumchera.” MBUYA Mulungu, Nyakuchena wa Israele, akulonga kuti, “Imwe mbamudabwerera kuna ine kufuna kupuma, mbamudapulumuka, imwe mbamudamatama na kundinyindira, mbamudakhala anthu a amphamvu. Kwache imwe mudakhonda kuchita tenepo. Imwe mudalonga kuti, ‘Nkhabe, ife tinati tithawe pa akavalo.’ Natenepo imwe munati muthawedi! Imwe mudalonga kuti, ‘Ife tinati tipakire akavalo akumbuluka pyakwanga.’ Kwache anyakukuthamangisaniwo anambuluka pyakwanga kupiringana imwepo! Anthu chikwi chibodzi kuthuswa na munthu mbodzi ene basi; na kuthuswa na anthu ashanu monsenemwe munathawa, kufikirana mwasala ninga muti wa bandera pansonga ya phiri.” Kwache MBUYA akufuna pyakwanga kuti akukomereni mtima. Iye ngwakusasanyika kuti akuvereni nsisi, thangwi MBUYA ndi Mulungu wachilungamo. Ngakutsanzaya anthu ambaikha chidikhiro chawo pana iye ale! Imwe anthu a ku Zioni, ambakhala mu Yerusalemu ale, imwe nkhabe dzalirave tayu. Iye anakukomerani mtima pyakwanga ndzidzi unalirira imwe chiphedzo! Sindzidzi iye nkhukuvani, iye anati akutawireni. Podi kwene kuti Mbuya ambakuchitisani kuona nyatwa, pontho kukuchitisani kusanyika, afunzisi anu nkhabe dzabisala tayu; imwe munati muaone na maso anu ene. Ngakhala imwe munazungunukira kumadyo penu nkhumabzere, makutu anu anava fala ikulonga m'nduli mwanu kuti, “Njira njeneyi, fambani na yeneyi.” Penepo imwe munakhonda mifanikizo yanu yakukutizwa na siliva ile, pontho milungu yanu yakukukutizwa na golidi ile; imwe munaitaya ninga pinthu pyakunyansa mbamulonga kuna ipyo kuti, “Bulukani kutali na ife!” Mbuya pontho anakuvumbisirani mvula thangwi ya mbewu zanu zidabzala imwe zile, pontho phoso imbapha dziko yanu inakhala yadidi pontho yakuinjipa. Ndzidzi wenewo ng'ombe zanu zinakhala na mpovu uzinji. Ng'ombe zimuna na mabulu anu pimbalima na imwe pile pinadya goche yadidiletu yakuikhwa munyu. Ndzidzi wenewo panakhala kupha pikulu pene, pontho nsanja za anyamalwanu zinagwa. Mikhwawa ya madzi inafamba kubulukira pa phiri yonsene yakulapha pontho ikulu. Mwezi unaonesa cheza ninga dzuwa, pontho cheza cha dzuwa chinachena kanomwe kupiringana muna iyomu, ninga cheza cha nsiku zinomwe kuchiphataniza pabodzi pene. Penepi pinachitika MBUYA angamanga pironda pya anthu ache, mbawangisa pironda pidaapasa iye pile. Yang'anani, MBUYA akudza kubulukira kutali, akudza na ukali wakugaka pontho makole akukhotha ninga utsi; milomo yache yadzala na ukali, pontho lulume ikugaka moto. Muyache wakhala ninga madzi makulu akufika mpakana m'khosi. Iye asefa madzinza kufuna kuavunga mbaadzudzumisa kuna pidanyerezera iwo kupichita. Mbwenye imwe, anthu a Mulungu, munaimba ninga mudachitira imwe mosiku adasekera imwe phwando yakupambulika ile; mitimanu inati isekere ninga mumbachitira anthu angaenda mbaimba pitoliro paphiri ya MBUYA, Phanzwi ya Israele ule. MBUYA anachitisa anthu kuva falache yachifumu, pontho kuona mkono wache ukutchitha pansi na kuzhangali kukulu pontho na moto wakunyekesa, pabodzi pene na njazi, chiphaliwali na matalala. Na falache MBUYA anabalalisa anthu a ku Asiria; na ndodo yache iye anaatinthimula nayo. Ndzidzi onsene unafuna MBUYA dzatinthimula anyamalwache na ndodo, panakhala kuimba nyimbo na ng'oma pontho anyakatangale, ndzidzi onsene unafuna iye dzaamenya na mashoko ache. Tofeti, mbuto yakupisira pyakuipa ile, yasasanywa kale kupisa mfumu wa Asiria. Dzenje yache ya moto ili zwikoo pontho ili gabu-gabu, mwenemo ili yeri-yeri moto, pontho phamu-phamu na nkhuni; muya wa MBUYA, ule wakhala ninga nthunji ya sulufule, ndiye unafuna dzagasa moto. Dzedze kuna anthu ambaenda kudziko ya Iguputo kufuna chiphedzo ale! Iwo ambanyindira akavalo awo ankhondo, kuinjipa kwa pingolo pyawo pyankhondo, pontho na mphamvu za anyakupakira akavalo. Kwache iwo nkhabe nyindira Nyakuchena wa Israele, penu kupempha MBUYA chiphedzo tayu. Iye ana nzeru, tenepo anakwanisa kudzesa nyatwa. Iye nkhabe bweza moto tayu angalonga. Iye anatchunyusa anthu akuipa pontho anthu ambaphedza anyakuchita pyakuipa ale. Anthu a ku Iguputo mbanthu ene pyawo, si Mulungu tayu; akavalo awo ndi nyama zene pyazo, si mizimu tayu. MBUYA angachita pinthu, dzinza ya mphamvu inasweka nyakuphedza anagwegweduka, pontho nyakuphedzwa anagwambo, tenepo onsene uwiriawo anamala vungwa. MBUYA adalonga kuna ine mbati, “Nkhabe pinthu tayu, amakabuswa alire penu kukhuwa pyawo tani, nkhabe kwanisa kuthamangisa nkhalamu kuti ileke nyama yapha iyo kale tayu; ntchibodzi-bodzi, nkhabe na chibodzi chene chile chinakwanisa kundilekesa ine, MBUYA Wamphamvu zonsene kutchinjiriza phiri ya Zioni. Ninga mumbachitira mbalame kumbuluka-mbuluka pachisa pache kutchinjiriza anache, sasawambo ine MBUYA Wamphamvu zonsene ndinayang'anira mwadidi na kutchinjiriza mzinda wa Yerusalemu.” MBUYA adalonga mbati, “Anthu a ku Israele imwe mwandidawira pontho mwandipokanya. Mbwenye chinchino bwererani kuna ine. Ndzidzi ukudza unafuna dzataya monsenene milungu yasiliva na yagolidi, ile idasasanya imwe na manjanu akudawikawa. “Aasiria anavungwa pankhondo, kwache nee na mphamvu za munthu tayu. Iwo anathawa kunkhondo, aphale awo mbakhala mabitchu. Mfumu wawo anathawa thangwi ya mantha pontho mathubu anagoswerwa pyakwanga mwakuti anakhonda mabandera awo ankhondo. MBUYA alonga, MBUYA ule moto wache uli mu Zioni, ule dzenje yache ya moto ili mu Yerusalemu.” Nsiku inango panakhala mfumu wachilungamo, pontho mathubu ache anatonga na chilungamo. Onsenewa anakhala ninga pakubisaliramo kugopa mphepo, pontho mbuto yakubisaliramo kugopa chonzi. Iwo anakhala ninga mikulo yakukuka m'thando yatchetcha, ninga mthunzi wa chimwala chikulu m'mbuto yakusowa madzi. Maso a anthu akuona hanafungikave tayu, pontho makutu a anthu akuva anavesera. Iwo nkhabeve dzakhala anthu okhonda pirira tayu, mbwenye anachita pinthu mwakupivesa, pontho lulume yawo ya chibubu inasudzuka mbilonga mwadidi pontho pyakuveka. Pupwe nkhabe dzachemerwa nyakulemedzwa, penu nyakuipa kupaswa chilemedzo chikulu tayu. Pupwe ambalonga pinthu pyakupupwa mbanyerezera kuchita pinthu pyakuipa. Pinthu pimbachita na pimbalonga iye mphyakutikana kuna Mulungu, pontho nkhabe pasa pyakudya anthu anjala penu kupasa pyakumwa anthu anyota tayu. Nyakuipa ambachita pinthu pyakudawika; iye ambanyerezera pyakuvungiratu anyakutcherenga na pyakunama, pontho kuachitisa kukhonda khala na ufulu. Mbwenye nyakulemedzwa ambasasanya pinthu pyachilemedzo, pontho na mabasa a chilemedzo iye ambaimira dzololo. Imwe akazi akupolola, vani mafalanga, imwe akazi akugaya, vani pinafuna ine kulonga. Chinchino imwe muli pakupata, kwache chaka chamangwana ndzidzi ninga uno, munati mukhale panyatwa; panakhala nkhabe mfesa penu nsapo tayu. Tetemerani, imwe akazi akukhala pakutonthola; gedemerani na mantha imwe anyakukhala pakupata! Dulani nguwo zanu, mbamuvale masakala m'chuno mwanu. Khalani manja m'khosi nama, thangwi mataka akubalisa pinthu, pontho minda yamfesa pyamala vungwa, tenepo ntcheswa na nyakhanche pikumera m'minda ya anthu anga. Lirani imwe nyumba zonsene zile zikhadadzala na kukomerwa, pontho lirani mzinda ukhadadzala na moyo ule. Podi na nyumba ya mfumu ene inakhondwa pontho mzinda wakufunika unavungikiratu monsene mwene. Nsanja na mipanda pimbaatchinjiriza pile pinasanduka madembe kwenda na kwenda. Mabulu am'tsanga anafamba-famba kweneko pontho mabira anagumana mpovu wadidi. Mbwenye Mulungu anatitumizira Mzimu wache kubulukira kudzulu. Thando inasanduka ya mataka adidi, tenepo minda inabala pinthu pizinji. Chilungamo chinadzakhala m'thando yatchetcha, pontho pyakulungama pinadzakhala m'minda yonsene yakubalisa pinthu. Podi munthu onsene anachita pyakulungama, tenepo panakhala mtendere pontho kukhonda thuswana kwenda na kwenda. Anthu anga anakhala na mtendere m'nyumba zawo, pontho pakupata m'misa mwawo, mbakhonda thuswa m'mbuto zawo zakupuma. Podi kwene kuti matalala avunge m'misitu, pontho mzinda mbusalazwa, munthu onsene anakomerwa pyakwanga na mbewu zidabzala iye m'khundu-khundu mwa mikulo, pontho na mpovu ponsene pene kuti mabulu na ng'ombe pikwanise kudya. Dzedze kuna anyamalwathu! Iwo aba pontho asandukira, podi kwene kuti nkhabe na mbodzi ene aabera pinthu pyawo penu kuasandukira tayu. Kwache ndzidzi wawo wakuchita pyaupandu pontho wakusandukira wamala, tenepo iwo makawo anaona nyatwa thangwi ya kuba pontho pyaupandu pidachita iwo. MBUYA, tiverenimbo nsisi ife. Ife taikha chidikhiro chathu pana imwe. Nsiku na nsiku titchinjirizeni pontho tipulumuseni ndzidzi wa nyatwa. Ndzidzi unatimenyera imwe nkhondo, madzinza ambathawa na mgogogo wa nkhondoyo. Pinthu pyawo pyamala pokoserwa ninga mabobo kusakaza mbewu; amuna apipomokera ninga nyadzombe. MBUYA ngwamkulu pyakwanga, iye ali padzulu papinthu pyonsene. Iye anadzaza Zioni na chilungamo pontho pyakulungama. Iye anakhala maziko akukhazikika pandzidzi wanu. Ndzidzi onsene iye ambatchinjiriza anthu ache mbaapasa nzeru na udziwisi. Mfumawo ikululetu nkhugopa kwawo MBUYA. Amuna akuwanga mtima akulira mwakugaluza fala m'misewu. Aimiriri a dziko akhayesa kudzesa pya mtendere ale, lero akulira pikulu pene. Njira zikulu-zikulu nsakugoswa pyakwanga, mwakuti nkhabe na mbodzi ene anakwanisa kufambamo tayu. Piverano pontho piphatizano pyafudzika mbapasowa kulemedzana. Dziko yasanduka yakuuma pontho yakusowa basa. Msitu wa Lebanoni wamala unyala, phedi yadidi ya Sharoni yakhala ninga thando yatchetcha, pontho mu Bashani na Phiri ya Karimele masamba akumbwera m'miti. MBUYA akulonga kuna madzinza kuti, “Chinchino ndinati ndichitepo pinthu. Ndinati ndionese mphamvu zanga. Imwe mumbanyerezera pinthu pyapezi pontho chonsene chimbachita imwe ntchapezi. Mzimu wanga wakhala ninga moto unafuna dzakuvungani ule. Madzinza anapiswa mbasanduka dotha, anakhala ninga minga yakugwandwa mbiponywa pamoto.” Imwe monsene ale muli kutali, vani pinthu pyachita inepi, pontho imwe ale muli chifupi, tawirani kuti ndine wamphamvu. Anyakudawa a ku zioni akugedemera na mantha. Anyakukhonda tsalakana pya Mulungu aphatwa na mantha. Iwo akulonga kuti, “Mbani pakati pathu anakwanisa kukhala chifupi na moto wakuvunga ule? Mbani pakati pathupa anakwanisa kukhala chifupi na malulume a moto okhonda thimawu?” Munthu ule ana makhaliro akulungama mbalonga pyakuonadi ule ambakhonda kupifumisa yekha ene na kupondereza anango, pontho ule ambakhonda kudyekerwa, ule ambaphopha makutu ache kuna anyakusasanya pyaupandu, pontho ule ambafunga maso ache towera aleke kwatika na pyakuipa, weneyu ndi munthu ule anafuna dzakhala padzululetu; ule pakuthawira pache panakhala mbuto yakutchingwa na mpanda paphiri. Iye anakhala na phoso izinji pontho madzi azinji akumwa. Maso anu anaona mfumu na demelero yache, mbaona pontho dziko ile yatambalala kukhundu zonsene. Munanyerezera pya mantha akale mbamulonga kuti: “Ali kupi thubu wamkululetu akhatithuswa ule? Anyamisonkho na anyakuzonda ali kupi?” Iwe nkhabeve dzaona alendo akunyada tayu, ale ambalonga chilongero chinakhonda iwe kuvesa. Yang'ana pana Zioni, mzinda mukhasekera ife maphwando achipembedzo mule. Maso anu anaona Yerusalemu! Iyo inakhala mbuto ya mtendere pyakwanga kukhalamo; inakhala ninga khumbi yakukhonda thukuswa, ile ntchiri zache nkhabe dzaduliwa tayu pontho nkhambala zache nkhabe dzagwandwa tayu. Kweneko MBUYA anakhala Nyamphamvu wathu. Tinakhala m'khundu mwa mikulo na mikhwawa yakuzwika. Miyadiya ing'ono ya anyamalwa nkhabe dzaonekamove tayu; miyadiya yawo mikulu-mikulu nkhabe dzafambamo tayu. Thangwi MBUYA makayo ndi nyakutitonga mseru, iye ndi nyakutipasa mwambo; MBUYA ndi mfumu wathu, Iye ndiye nyakufuna dzatipulumusa. Nkhambala zakuphatisa nguwo zakuimiswa m'dzulu kufambisa miyadiya ya anyamalwathu zamala lera. Ife tinapokosera mfuma yonsene ya anyamalwathu ale; pinakhala pyakuinjipa pyakwanga mwakuti na anyakulamala ene anatambirambo. Nkhabe mzika ya m'dziko mwathu anadungunya kuti, “Manungo akundipha!” Pyakudawa pyonsene pya anyakukhala mwenemo pinalekererwa. Idzani chifupi imwe madzinza onsene; veserani imwe anthu onsene! Dziko yapansi mbivesere na pyonsene pimbakhala mwenemo, dziko yapansi yonsene na pyonsene pile pimbabulukira mwenemo! MBUYA azhangalira madzinza onsene; ukali wache uli pana anyankhondo awo onsene. Iye anaavunga monsene mwene mbaapereka m'manja mwa anyakucheka. Anyakuphiwa awo onsene anatayiwa, mitembo inakhala thasa-thasa kununkha; tenepo mapiri anamwerera chiropa chawo. Nyenyezi zonsene za kuthambo zinanyunguluka; thambo inafunyika ninga mpukutu, Nyenyezimbo zinagwa ninga masamba akuunyala a mfesa, pontho ninga makuyu akubundala. MBUYA asasanya talasada kudzulu, tenepo chinchino iye anati akuwaze Edomu, anthu adalonga iye kuti akonwa pontho athema kuvungwa ale. Talasadache inasamba chiropa, pontho inakukutizwa na mafuta, chiropa cha anabira na mbuzi, pontho na mafuta a mabira amuna. Thangwi MBUYA anachita nsembe mumzinda wa Bozira; m'dziko ya Edomu munakhala kucheka kukulu. Nyati zinaphiwa nawo pabodzi pene na anamphulu achimuna na ng'ombe zimuna zikulu-zikulu, pontho dziko yawo inakhuta chiropa, pontho mataka anamwerera mafuta. Thangwi MBUYA akoya nsiku inafuna iye dzabwezera, chaka chinafuna iye dzapulumusa Zioni. Mikulo ya Edomu inasanduka upula, pontho mataka anasanduka miyala ya moto ya sulufule. Dziko yonsene inagaka ninga upula. Mosiku na masikati motowo nkhabe dzathimiswa tayu; tenepo utsi unaoneka penepo kwenda na kwenda. Dziko inakhala yakusowa basa mfendu mpakana mfendu. Nkhabe munthu na mbodzi ene anagwanda na mwenemo tayu. Anyakasenera na anyankalibwatha pontho madzidzi na matangwe pinakhala m'dzikomo; MBUYA anaichitisa kukhala thando yatchetcha pontho yakudzala na miyala. Panakhala nkhabe mfumu wakutonga dzikoyo. Atongi onsene anamala kwenda. Ntcheswa zinaphopha m'nyumba zonsene, dawe na nyakhanche anaphopha m'mipanda, pontho mibinzi na madzidzi pinakhala mwenemo. Nyama zam'tsanga zinagumanikana na matika, pontho mbala zinachemerezana unango na mwanzache; pirombo pyakufamba mumdima pinabwerambo kweneko mbapidzagumana mbuto yakupuma. Madzidzi anamanga pisa pyawo mbateya mazayi; iwo anaswa mbayang'anira mwadidi anawo m'maphaphido mwawo. Malezi anagumanyikana mwenemo pabodzi pene na akazawo. Yang'anani mumpukutu wa MBUYA mbamuwerenge: Nkhabe pya penepi pinafuna dzasowa tayu, pontho nee na chibodzi chene chinakhala chakusowa mankhadzi tayu. Thangwi walonga ndi mulomo wa MBUYA; Mzimu wache anapidzesa pabodzi pene. Ndi MBUYA ule anafuna dzagawa dziko pakati pawo mbapasa kada munthu khundu yache. Iwo anakhala m'dzikomo mfendu mpakana mfendu, tenepo inakhala dziko yawo ene kwenda na kwenda. Thando na mbuto yakusowa pyakumera inati ikomerwe; pontho thando yatchetcha inati ikomerwe mbidzachita maluwa. Thando inaimba na kukhuwa thangwi ya kukomerwa, iyo inakhala yakukoma m'maso pyakwanga ninga mapiri a ku Lebanoni, pontho ya mataka akubalisa pinthu ninga minda ya ku Karimele na Sharoni. Munthu onsene anaona demelero ya MBUYA mbaona ukulu na mphamvu zache. Pasani mphamvu manja akutopa, pontho wangisani mabondo akusowa mphamvu. Pangani munthu onsene wakutaya mtima kuti, “Wangisa pontho leka chita mantha; Mulungu wako anati adze, iye anati adze kubwezera na kutchunyusa anyamalwako. Iye anadza dzakupulumusa.” Penepo maso a maboli-boli anafunguka, pontho makutu a madodo anatoma kuva. Penepo anyakulamala ananumpha-numpha ninga nyasa, alembo anyakumangika lulume anakhuwa thangwi ya kukomerwa. Madzi anatumbuka m'thando yatchetcha, pontho mikulo inakukuma m'thandomo; tchetcha yakugaka moto inasanduka nyanza, pontho mtunda wakuuma unakhala na mphuno za madzi. Mbuto zile zikhakhala mibinzi, maudzu, mitete na ululu pinameramo. Mwenemo munakhala msewu ukulu wakuchemerwa Njira Yakuchena. Nkhabe nyakudawa na mbodzi ene anagwanda na njira yeneyi tayu. Panakhala nkhabe mapupwe akudzudzumisa anthu akutewera njira yeneyi tayu. Nkhabe nkhalamu zinafuna dzakhala mwenemo tayu, nkhabe nyama zakugoswa zinagwanda na njira yeneyo, pontho nkhabe dzagumanwa mwenemo tayu. Anthu adaombolwa na MBUYA ale, anaenda na njira yeneyi. Ale adapulumuswa na MBUYA anabwerera. Iwo anapita mu Zioni na kusekera, kuimba na kukhuwa thangwi ya kukomerwa. Iwo anakomerwa kwenda na kwenda pontho nkhabe dzatsukwala penu kuva kupha tayu kwenda na kwenda. Chaka chakhumi na chinayi Hezekia mbali mfumu wa Yuda, Senakeribu mfumu wa Asiria adasosa mizinda yakutchingwa na mpanda ya Yuda mbaipokosera. Tenepo iye adatuma mkadamu wa anyankhondo na gulu ikulu ya anyankhondo kwenda ku Yerusalemu kubulukira ku Lakishi kuna Mfumu Hezekia kampanga kuti aimise manja. Mkadamu ule adaimira pamsewu wakwenda ku Munda wa Nyakufula nguwo, chifupi na mgelo wakudzesa madzi kubulukira kuthawale ya kumtunda. Eliakimu mwana Hilikia mkadamu wamkulu wa kunyumba yachifumu; Shebina, nyakulemba m'thando ya miseru; pontho Yoa mwana Asafu, ule akhali nyakulemba pya m'dziko adadza dzagumanikana naye. Thubu wa ku Asiria ule adaapanga kuti Mfumu Senakeribu akhafuna kudziwa thangwi ikhachitisa Hezekia kuwanga mtima. Iye adalonga mbati, “Ayi imwe mukunyerezera kuti mafala okha basi anakwanisa kuphata basa m'mbuto mwa mphamvu na luso pya anyankhondo anu? Ayi mbani ananyerezera imwe kuti anakwanisa kukuphedzani kupandukira mfumu wa Asiria? Imwe mukunyindira Iguputo kukuphedzani, kwache penepyo pinakhala ninga kuphatisa basa phesi m'mbuto mwa mthondodzo; iyo inatchoka mbikutchonkhani m'manja. Mfumu wa Iguputo akhala ninga tenepo kuna munthu onsene anamnyindirayo.” Thubu wa ku Asiria ule adathimiza kulonga mbati, “Ayi mukundipanga kuti ananyindira imwe ndi MBUYA Mulungu wanu? Iye ngule mbuto zache zakupembedzerapo na maguwache ansembe zidavungwa na Hezekia, pidapanga iye anthu a ku Yuda na Yerusalemu kupembedza paguwa yansembe mu Yerusalemu mwene basi. “Ndinachita namwe betchi na dzina ya mbuyanga, mfumu wa Asiria. Ine ndinakupasani akavalo pikwi piwiri, ngakhala munagumana amuna akukwana kuapakira. Imwe munakwanisa tani kuimisana na mathubu a mfumu wa Asiria, podi na wamng'onoletu pakati pawo, podi kwene kuti mukunyindira basi kuti Aiguputo anakutumizirani pingolo na amuna akupakira akavalo? Ayi mukunyerezera kuti ine ndasosa na kuvunga dziko yanu mwakukhonda phedzwa na MBUYA? MBUYA makayo ndiye andipanga kuti ndiisose na kuivunga.” Tenepo Eliakimu, Shebina pontho Yoa adalonga kuna mkadamuyo mbati, “Taphata miyendo, longani pyanu m'Chiaramu, thangwi ife timbachiva. Lekani longa m'Chiheberi thangwi anthu onsene akhala m'mafufuwa akuvesera.” Iye adatawira mbati, “Ayi mukunyerezera kuti mfumu wa ku Asiria andituma kulonga mphangwa kuna imwe na kuna mfumu yekha basi? Nkhabe, ine ndikulonga pontho kuna anthu akhala m'mafufuwa, ale athema kudya matubzi awo, pontho kumwa mitindo yawo ninga montho munafuna dzachitirambo imwepo.” Tenepo thubu ule adaimira mbalonga m'Chiheberi mwakugaluza fala mbati, “Veserani kuno pinakupangani mfumu wa Asiria. Iye akukucheuzani kuti muleke nyengezwa na Hezekia. Hezekia nkhabe kwanisa kukupulumusani tayu. Pontho lekani kumtawira kukunyengererani kuti munyindire MBUYA. Lekani nyerezera kuti MBUYA anakupulumusani pontho kuti iye anakhondesa Asiria kupokosera mzindanu. “Lekani vesera pinalonga Hezekia! Mfumu wa Asiria akukutongani kuti mubuluke mumzindamo mbamuimise manja. Tenepo monsene munatawiriswa kudya mfesa na makuyu a m'miti mwanu, pontho kumumwa madzi a m'michera yanu ene, kufikirana mfumu akukhazikiseni m'dziko sasawa ninga yanuyi, kule kuna minda ya mfesa kuti ikupaseni vinyu, pontho kuna mapira kuti mukwanise kuphika mikate. “Hezekia mbaleke kukunyengezani pakunyerezera kuti MBUYA anakupulumusani. Ayi ilipo milungu ya anthu anango, ile idapulumusambo madziko awo m'manja mwa mfumu wa Asiria? Chinchino ili kupi milungu ya Hamati na Aripadi? Ili kupi milungu ya Sefaravaimu? Ayi alipo unango adapulumusa Samaria? Ndi lini milungu ya madziko onseneyi idatoma kupulumusa madziko awo kuna mfumu wa Asiria. Apo ninji chinakuchitisani kunyerezera kuti MBUYA anakwanisa kupulumusa Yerusalemu?” Anthu adamatama ninga montho mukhadaapangira mfumu Hezekia; iwo hadabuluse na fala ene tayu. Tenepo Eliakimu, Shebina na Yoa adang'amba nguwo zawo thangwi ya kutsukwala mbaenda kapanga mfumu pikhadalonga thubu wa Asiria ule. Sindzidzi Mfumu Hezekia nkhuva penepi adang'amba nguwo zache thangwi ya kutsukwala. Iye adavala masakha mbaenda ku Nyumba ya MBUYA. Iye adatuma Eliakimu thubu wamkulu wa kunyumba ya mfumu, Shebina nyakulemba m'thando ya miseru na anyansembe akulu kwenda kuna mprofeti Yesaya mwana Amozi. Iwo adavalambo masakha. Iwo adatumwa kuna Yesaya na mphangwa kuna Yesaya zakuti: “Lero ndi nsiku ya nyatwa; tikutchunyuswa pontho tikuchitiswa manyadzo. Takhala ninga mkazi wa mimba, ule asasanyika kulekwa kwache nkhabe mphamvu. Mfumu wa Asiria atuma thubu wache wamkululetu dzatikana Mulungu wamoyo. MBUYA Mulungu wanu mbave kutikana kweneku, pontho mbatchunyuse anthu adalonga penepi ale. Natenepo pemphererani kuna Mulungu anthu asalira na moyo ale.” Pidava Yesaya mphangwa zidatumiza Mfumu Hezekia kuna iye zile, adatawira mbati, “MBUYA akukupangani kuti muleke tawirisa Aasiria kukuthuswani na pinalonga iwo kuti MBUYA nkhabe kwanisa kukupulumusani tayu. MBUYA anachitisa mfumu wa Asiria kuva mbiri, ile inafuna kumchitisa kubwerera kudziko kwache, natenepo MBUYA anamchitisa kuti aphiwe kweneko.” Thubu ule adava kuti mfumu wa Asiria akhadabuluka mu Lakishi, pontho kuti akuchita nkhondo na mzinda wachifupi na Libina; natenepo adenda kweneko kamvunza. Mbiri idaveka pakati pa Aasiria kuti gulu ya anyankhondo a ku Iguputo yakutsogolerwa na Mfumu Tirihaka wa ku Kushiikhadza dzamenyana nawo. Pidava mfumu wa Asiria penepi, adatumiza kalata kuna Hezekia mfumu wa Yuda kulonga kuna iye kuti, “Mulungu ananyindira iweyo akupanga kuti ine sinakwanisa kukukunda tayu, kwache penepi pileke kukunyengeza. Iwe wava pimbachita mfumu wa Asiria kuna madziko onsene anafuna iye kuavungawo. Ayi ukunyerezera kuti unakwanisa kupulumuka? Makolo anga adavunga mizinda ya Gozani, Harani, na Rezefi mbapha anthu a ku Betedeni, akhakhala mu Telasara ale, tenepo nkhabe na mbodzi ene wa milungu yawo adakwanisa kuapulumusa tayu. Ali kupi mafumu a ku Hamati, Aripadi, Sefaravaimu, Hena, penu Iva?” Mfumu Hezekia adakwata kalata idadza na anyamphangwa ile mbaiwerenga. Tenepo iye adenda ku Nyumba ya Mulungu mbaikha kalata ile pamaso pa MBUYA mbapemphera mbati, “MBUYA Wamphamvu zonsene, Mulungu wa Israele, nyakukhala pampando wanu wachifumu padzulu pa pyakulengwa pyakukhala na maphaphido, imwe ene basi ndimwe Mulungu, nyakutonga maufumu onsene a padziko yapansi. Imwe mudalenga dziko yapansi na thambo. Chinchino MBUYA ngativesereni, pontho yang'anani pinthu pinatichitikirapi. Ngaveserani pinthu pyonsene pinalonga Senakeribu kutikana imwe, Mulungu wamoyo. Ife tonsene timbadziwa, MBUYA, mafumu a Asiria adavunga madzinza mazinji mbachitisa madziko awo kusanduka madembe, mbapisa milungu yawo, ile si milungu chadi-chadi tayu, mbwenye mifanikizo ene pyawo yamiti na yamiyala yakusasanywa na manja a anthu. Chinchino MBUYA Mulungu wathu, tipulumuseni kuna Asiria, towera madzinza onsene a padziko yapansi apidziwe kuti imwe ene basi MBUYA ndimwe Mulungu.” Kubuluka penepo Yesaya adatumiza mphangwa kuna Mfumu Hezekia kumpanga kuti MBUYA ava kupemphera kwache, mbamtawira kuti, “Mzinda wa Yerusalemu ukukuseka iwe, Senakeribu, pontho ukukululupisa. Mbani akhanyerezera iwe kuti ukumtikana pontho kumsedegula ule? Iwe wandiselusa ine Mulungu, Nyakuchena wa Israele. Iwe udatuma anyabasa dzagaya kuna ine kuti na pingolo pyako pyonsene pyankhondo iwe udakunda mapiri akulaphaletu a Lebanoni. Iwe udatumbama kuti kwene udagwandako miti yakulaphaletu yamkungudza pontho na miti yadidiletu yapaina mbufika pakatiletu pa misitu yakuphopha. Iwe udagaya kuti udakumba michera mbumwa madzi m'madziko achilendo, pontho manyalo a anyankhondo ako adaponda mbaumisiratu mikulo ya mu Iguputo. “Ayi chipo iwe hudapive tayu kuti kale ene ine ndidanyerezera kuchita pyonsenepi? Tenepo chinchino ndapichitadi. Ine ndidakupasa mphamvu kuchitisa mizinda yakutchingwa na mpanda kusanduka milu ya madongolomwa. Anthu akhakhala mwenemo ale, akhali adamala khutchwa mano; iwo adaswipa mtima mbachita mantha pikulu. Iwo akhali ninga mbewu m'munda, ninga mphukira zitete pontho ziwisi, penu ninga maudzu akumera pansoyi, ale ambaunyala mbadzati kula. “Mbwenye pyonsene pya iwe ndimbapidziwa, pimbachita iwe na konsene kwene kumbaenda iwe. Ine ndimbadziwa na ukali umbachita iwe kupokanyisana na ine. Ine ndava pya ukali wako na kugaya kumbachita iwe, natenepo chinchino ndinati ndiikhe ngoloweko m'mphuno mwako mbandiikha simbi m'kanwa mwako ninga kavalo mbandikubweza na njira yontho idadza na iwe ile.” Tenepo Yesaya adalonga kuna Mfumu Hezekia mbati, “Ichi ntchidzindikiro cha pinthu pinafuna dzachitika pile. Chaka chino na chamangwana munadya magoko, mbwenye chaka chamkuchono munakwanisa kubzala mbewu zanu zene mbamuvuna, pontho munabzala mbewu zamfesa mbamudya nsapo zache. Anyakusalira na moyo mu Yuda ale, anavata ninga miti, ile imbazikisa mitsitsi yache pansiletu m'mataka mbibala nsapo. Panakhala anthu mu Yerusalemu na paphiri ya zioni anyakusalira na moyo ale, thangwi chipapu cha MBUYA Wamphamvu zonsene chinachitisa kuti penepi pichitike. “Penepi ndiye pyalonga MBUYA pya mfumu wa Asiria: Iye nkhabe dzapita mumzinda muno, penu dzaponya tswimo na ibodzi ene tayu. Nkhabe anyankhondo akuphatira pyakugedera matswimo anabwera chifupi na mzindawu, penu kumuluka mataka kutsamira mpandawu tayu. Iye anabwerera kwawo na njira yontho idadza na iye ile mbachimwana kupita mumzindamo. Ndalonga ndine MBUYA. Ine ndinatchinjiriza mzindawu mbandiupulumusa, na thangwi ya chilemedzo changa pontho na kudumbira kudachita ine kuna nyabasanga Davite.” Mngelo wa MBUYA adenda kumsasa wa Aasiria mbapha anyankhondo pikwi dzana na makumasere na ashanu. Mangwana mwache m'makalakwecha iwo akhali thasa-thasa, onsene amala kufa! Tenepo Senakeribu mfumu wa Asiria adafudza msasache mbabwerera mumzinda wa Ninevi. Nsiku inango pikhapembedza iye m'nyumba ya milungu yache Nisiroki, anache awiri achimuna, Adrameleki na Sharezere adampha na matalasadawo mbathawira kudziko ya Ararati. Tenepo unango mwa anache, dzinache Esarihadoni adapita ufumu m'mbuto mwache. Pandzidzi wenewo Mfumu Hezekia adadwala mbasala nenene kufa. Mprofeti Yesaya mwana Amozi adenda kamuona mbalonga kuna iye mbati, “MBUYA akukupangani kuti mwathema kusasanyiratu pinthu pyonsene mwadidi, thangwi nee munawanga tayu, munati mufe.” Hezekia adazungunukira kufufu mbapemphera mbati, “Kumbukani MBUYA kuti ine ndidakutumikirani mwakukhulupirika, pontho na mtima onsene, pontho ndzidzi onsene ndayesa-yesa kuchita pinthu pinafuna imwe.” Natenepo iye adatoma kulira mwakusisima. Natenepo MBUYA adalonga kuna Yesaya mbati, kuti abwerere kuna Hezekia mbakalonga kuti, “Ine MBUYA Mulungu wa kholoako Davite ndava kupemphera kwako pontho ndaona misozi yako; ndinatawirisa kuti uthimize kukhala na moyo pyaka pinango khumi na pishanu. Ine ndinakupulumusa iwe na mzinda wa Yerusalemu m'manja mwa mfumu wa Asiria, pontho ndinathimiza kutchinjiriza mzindawu.” Yesaya adatawira mbati, “MBUYA anakupasa chidzindikiro chakutsikimizira kuti anachita pidalonga iye kuna imwe. Pansikada zakwendera kunjira ya Ahazi, MBUYA anachitisa mthunzi kubwerera m'nduli kakhumi pansikada.” Tenepo mthunziwo udabwereradi m'nduli kakhumi pansikada za Ahazi. Pidawanga Hezekia mfumu wa Yuda adalemba nyimbo ishi kulemedza nayo MBUYA: Ine ndidanyerezera kuti mbandili mphale ene pyanga, ayi ndathema kugwanda na pamisuwo ya dziko ya anyakufa, mbandikhala konthoko kwenda na kwenda? Ine ndidanyerezera kuti sinamuonave tayu MBUYA, m'dziko ya anthu amoyoyi, pontho nkhabeve dzaona anthu tayu, penu kukhala pabodzi na ale ndzidzi uno ali m'dziko ya pansi ino tayu. Ninga khumbi ya makabuswa, nyumbanga yagwiswa mbibuluswa pana ine. Ninga nyakuluka nguwo, ine ndafunya-funya moyo wanga, tenepo iye andithumula pamtanda wakulukira nguwo; mosiku na masikati imwe mwamalisa moyo wanga. Ine ndidadikhira mwakupirira mpakana makalakwecha, kwache ninga nkhalamu iye adaswa magogodo anga onsene; mosiku na masikati imwe mwamalisa moyo wanga. Falanga idaveka ninga kulira kwa timba; ndidabulira ninga jiwa. Maso anga adatopa na kuyang'ana kudzulu. Ine ndili panyatwa zikulu; Mbuya, dzani dzandiphedza! Apo ndinalonganji? Podi alonga ndiye kuna ine, pontho achita penepi ndiye. Ine ndinafamba pyanga khuma-khuma moyo wanga onsene, thangwi ya kusanyika kunachita moyo wangaku. Mbuya, na pinthu ninga penepi anthu ambakhala na moyo, pontho mzimu wanga umbagumana moyo mwenemo. Imwe mudandiwangisa mbamundichitisa kukhala na moyo. Kuva kwanga kupha kwandiganyalira. Ndimwe mwapulumusa moyo wanga kuna pyakugoswa pyonsene. Ndimwe mwalekerera pyakudawa pyanga pyonsene. Thangwi dziko ya anyakufa nkhabe kwanisa kukukuzani tayu; imfa nkhabe kwanisa kuimbirani nyimbo zakukukuzani nazo tayu, anyakwenda ku Chiphompho chikulu nkhabe nyindira kukhulupirika kwanu tayu. Mbanthu amoyo ambakukuzani, ninga munachitira ine lero. Ababa ambapanga anawo pya kukhulupirika kwachita imwe. MBUYA anandipulumusa, tenepo ife tinaimba na anyakatangale nsiku zonsene za moyo wathu m'Nyumba ya MBUYA. Yesaya adampanga mfumu kuti aikhe pachironda chache masamba amkuyu, tenepo iye anawanga. Tenepo Mfumu Hezekia adavunza mbati, “Apo chidzindikiro chache ntchanji chakutsikimizira kuti ndinakwanisa kwenda ku Nyumba ya Mulungu?” Pandzidzi ninga ontho-onthowo mfumu wa ku Babiloni, Merodaki-Baladani, mwana Baladani adava kuti Mfumu Hezekia akhadwala, natenepo adatumiza kalata na mtukwa kuna iye. Hezekia adatambira mwadidi anyamphangwa ale mbaaonesa mfumache yonsene; siliva na golidi, pyakukomesera muliwo na mafuta akununkhira, pontho na pida pyache pyonsene pya nkhondo. Nkhabe na chibodzi chene m'masubi ache akukoyeramo pinthu penu konsene kwene muufumu mwache chidasiya iye okhonda kuaonesa tayu. Tenepo mprofeti Yesaya adenda kuna Mfumu Hezekia mbamvunza mbati, “Ayi, amuna enewa abulukira kupi, pontho alonganji kuna imwe?” Hezekia adatawira mbati, “Iwo abulukira kudziko yakutali pyakwanga, ku Babiloni.” Mprofeti adavunza mbati, “Ayi chaona iwo ninji m'nyumba yachifumu?” Hezekia adatawira mbati, “Iwo aona chinthu chonsene. Nkhabe na chibodzi chene m'masubi akukoyeramo pinthu chidasiya ine okhonda kuaonesa tayu.” Tenepo Yesaya adampanga mfumu mbati, “MBUYA Wamphamvu zonsene akulonga kuti ndzidzi unafika wakuti pyonsene pya m'nyumbanu yachifumu, pinthu pyonsene pyakoya makolo anu kufikirana lero, pinakwatwa kwenda kudziko ya Babiloni. Nkhabe na chibodzi chene chinasiyiwa tayu. Pinango pya pidzukulu pyanu chadi-chadi pinakwatwa mbapikakapalwi katumikira m'nyumba ya mfumu wa ku Babiloni.” Mfumu Hezekia adanyerezera pikulonga kuti pandzidzi wache wakukhala na moyo panakhala mtendere na kutchinjirizwa, tenepo iye adatawira mbati, “Mphangwa zandipanga imwe kubulukira kuna MBUYA nsadidi.” Mulungu wanu akulonga kuti: “Matamani, matamani, anthu anga. Wangisani mtima anthu a ku Yerusalemu. Apangeni kuti ndzidzi wawo wa nyatwa wamala, pontho kuti pyakudawa pyawo pyalekererwa. Ine, MBUYA, ndaatchunyusa malingana na kuinjipa kwa pyakudawa pyawo.” Munthu unango akukhuwa m'thando yatchetcha mbati, “Msasanyireni njira MBUYA m'thando yatchetcha; ndendemezani msewu m'thandomo, towera Mulungu wathu afambemo! Maphedi onsene anafikhirwa; mapiri onsene pontho pitunda pyonsene pinasalazwa; madziko onsene amiyala anamyalaliswa. Tenepo demelero ya MBUYA inatchululwa, pontho anthu onsene anaiona. Thangwi MBUYA mwenechiro ndiye alonga kuchita penepi!” Fala ikuveka kuti, “Lalika.” Tenepo ine ndidavunza kuti, “Ninji chinafuna ine lalika?” “Anthu onsene akhala ninga maudzu, pontho demelero yawo yakhala ninga maluwa am'tsanga. Maudzu ambaunyala, maluwambo ambalakatika, thangwi muya wa MBUYA umbapepesa pana iwo. Andedi, anthu akhala ninga maudzu. Maudzu ambaunyala, maluwambo ambalakatika, mbwenye mafala a Mulungu wathu ambakhalapo kwenda na kwenda.” Imwe anyakudza na mphangwa zadidi kuna Zioni, kwirani paphiri yakulapha. Imwe anyakudza na mphangwa zadidi kuna Yerusalemu, chemerani mwakugaluza fala, galuzani fala mbamukhonde chita mantha; longani kuna maluwani a Yuda kuti, “Mulungu wanu akudza!” Yang'anani, MBUYA Mulungu akudza na mphamvu, pontho akutonga na mkono wache. Yang'anani, akudza na mfupo wache, wakuphatana na pyakupagali pyache. Ninga makabuswa, iye ambayang'anira mwadidi mkumbi wache: iye ambagumanyisa pabodzi anabira mbaathukula m'manja mwache; iye ambatsogolera abzade mwakufulika. Chipo mbani adatoma kupima madzi a m'bara m'thavu mwache, penu kupima thambo na makhono ache? Chipo mbani adatoma kuikha mataka a dziko yonsene yapansi m'chitundu, penu kupima kulemera kwa mapiri pontho pitunda na mdida? Chipo mbani adatoma kumpanga MBUYA pyakuchita, penu munthu kukhala phungu wache? Nkhwa animbo kudatoma MBUYA kuvunza nzeru, mbani adatomambo kumfunzisa kuchita pyakulungama? Mbani adamfunzisa nzeru, penu kumuonesa njira zakuvesa pinthu? Ndimomwene kuti madzinza akhala ninga dontho ya madzi m'chitomba; iwo ambayeswa ninga fumbi pamdida; iye ambapima ntchuwa khala ninga fumbi. Lebanoni miti yache njakuchepa pyakwanga kuphatisira moto wa paguwa yansembe, penu nyama zonsene kukwana kuzipereka nsembe zakupyerera. Pamaso pache madzinza onsene si pinthu tayu; iye ambaawerengera ninga si pinthu tayu, pontho ngakusowa basa. Apo, mbani unango anakwanisa imwe kusangiza na Mulungu? Chinthu chache ntchipi chinakwanisa imwe kumsangiza nacho? Kulonga pya mfanikizo, munthu ambausasanya, nyakufula simbi ambaukukutiza na golidi, mbausasanyira mkufu wasiliva. Nyakutcherengaletu wakuti nkhabe kwanisa kupereka nsembe ninga yeneyi, ambasankhula thabwa yakuti imbavunda ile. Iye ambasaka nyakusema waluso kusasanya mfanikizo ule nkhabe limbuka tayu. Kadi imwe nkhabe dziwa tayu? Ayi imwe mudapive tayu? Ayi imwe hamupangwe tayu kubulukira pakutoma? Ayi imwe hamudatome kuvesa tayu kutomera pakulengwa kwa dziko yapansi? Iye akhala pampando wache wachifumu padzululetu pa dziko yapansi; anthu apansi pano akhala ninga nthete. Iye ambafuthula thambo ninga nguwo yakutchinga nayo, ninga khumbi yakufuna kukhalamo. Iye ambachepesa ana mafumu, mbatchithisa pansi mafumu a dziko yapansi. Iwo akhala ninga mbewu zing'ono-zing'ono kumera kwene mbazisowa mitsitsi. MBUYA angagwisa mphepo izo zimbauma, pontho chivumbulu chimbazitswaira ninga dzungu. Mbani anakwanisa kusangizwa na Mulungu Wakuchena? Ayi pana unango pontho ninga iye? Kwizani maso mbamuyang'ane kuthambo: Mbani adalenga pinthu pyonsenepi? Ule ambatsogolera nyenyezi ninga gulu ya anyankhondo, ule ambadziwa kuinjipa kwazo mbazichemera zonsene na madzinawo. Na thangwi ya mphamvu zache zikulu pyakwanga izo nkhabe tayika tayu! Watani unalonga, iwe Yakobo, pontho watani unadungunya, iwe Israele kuti, “Njiranga yabisika kuna MBUYA; mseru wanga Mulungu wanga nkhabe kuuikha konta tayu”? Ayi iwe nkhabe kupidziwa tayu? Ayi hudapive tayu? MBUYA ndi Mulungu wakukhala na kukhala; Nyakulenga dziko yonsene yapansi. Iye nkhabe topa na pang'ono pene, pontho udziwisi wache munthu nkhabe kuuvesa tayu. Iye ambapereka mphamvu kuna anyakutopa, mbathimizira mboko kuna anyakusowa mphamvu. Podi na aphale ene ambatopambo mbasowa mphamvu, pontho aphale ambagwegweduka mbagwa, mbwenye anyakunyindira MBUYA anapaswa mphamvu zitswa. Iwo anambuluka na maphaphido ninga mphamba; iwo anathamanga mbakhonda topa, anafamba mbakhonda komoka. Mulungu akulonga kuti, “Matamani pamaso panga, imwe madziko akutali! Madzinza mbachitise mphamvu zawo kukhala pontho zitswa! Mbadze patsogolo mbalonge; tendeni tikagumane kuthando yakutongerako miseru. Mbani adzesa nyakukunda wakumabulukiro dzuwa, mbamchitisa kukunda konsene kwene kunaenda iye? Mbani ambamchitisa kukunda mafumu na madzinza? Iye ambaasanduza kukhala fumbi na talasadache, mbaabalalisa ninga dzungu na matswimo ache. Iye ambaathamangisa mbafamba mwakukhonda goswiwa, na njira ile manyalo ache chipo adzati pondako tayu. Mbani adachitisa penepi kuchitika, kuchemera mifendu yonsene kubulukira pakutoma pale? Ine MBUYA, nyakutoma pakati pawo, pontho nyakumalisira pakati pawo; Ine ndine pano. “Anthu a madziko akutali apiona penepi mbachita mantha; dziko yapansi ikutetemera na mantha. Iwo akudza mbafika chifupi na ine; kada munthu kuphedza mwanzache mbalonga kuna iye mbati, ‘Wangisa mbaleanga!’ Nyampala matabwa ambawangisa mtima nyakufula golidi mbati, ‘Waphata basa!’ Nyakumyalalisa mfanikizo ambawangisa mtima nyakuukhoma pakulonga kuti kuotchererako nkhwadidi pyakwanga. Tenepo iye ambaukhoma na mapedego, towera uleke limbuka. “Mbwenye iwe Israele, nyabasanga, iwe dzinza ya Yakobo idasankhula ine ile, pidzukulu pya shamwalianga Abrahamu, ndidakukwatani kubulukira kumadolomero a dziko yapansi; ndidakuchemerani kubulukira kunkhomo zakutaliletu mbandilonga kuna iwe kuti, ‘Iwe ndiwe nyabasanga. Ine ndidakusankhula mbandileka kukukhonda.’ Tenepo leka chita mantha, thangwi ndili nawe; leka taya mtima, thangwi ine ndine Mulungu wako! Ndinakupasa mphamvu mbandikuphedza; ndinakutchinjiriza na mkono wanga wamphamvu. “Onsene anakuzhangalira ale, anati achite manyadzo mbalulupiswa, alembo anachita nawe nkhondo hanakhalave pinthu tayu, mbwenye anavungika. Anyamalwako nkhabe dzaonekave tayu, ale ambachita nawe nkhondo anafa. Thangwi ndine MBUYA Mulungu wako; ule ambakuphata pamkono mbalonga kuna iwe kuti: ‘Leka chita mantha; ndinakuphedza.’ Leka chita mantha iwe unyoka, Yakobo, Iwe Israele wamng'onoletu, thangwi ine ndinakuphedza. Ndalonga ndine MBUYA Dombo wako, Nyakuchena wa Israele. Yang'ana, ndinakusandusa chakububudira tirigu, chakukhala na mano mazinji atswa pontho akutwa. Iwe unabubuda mapiri mbuaaphumudza; pitundambo unapisanduza fumbi. Iwe unapivuluza, mbapidzambuluswa na mphepo, chonzi chinapibalalisa. Tenepo iwe unakomerwa thangwi ya MBUYA mbaupereka demelero kuna Nyakuchena wa Israele. “Anyakutcherenga na anyakusowa anasaka-saka madzi, kwache nkhabe dzaagumana tayu; kukhosi kwawo kumbauma kakata na nyota. Mbwenye ine MBUYA ndinava kupemphera kwawo. Ine Mulungu wa Israele, nkhabe dzaapasa nkhodolo tayu. Ndinachitisa mikulo kukuka m'mapiri akupupwa, pontho mphuno za madzi kutumbuka m'maphedi. Ndinasandusa thando yatchetcha kukhala mathawale a madzi, pontho mataka akuuma kukhala mphuno za madzi. Ndinachitisa miti yamkungudza na kesha kumera m'thando yatchetcha, pontho na miti ya mitule na olivi. Misitu inamera m'mbuto zakusowa mataka adidi, misitu ya paina, yunipari, na njale, towera anthu apione mbapidziwa, pontho kupinyerezera na kupivesa, kuti mkono wa MBUYA ndiye wachita penepi, kuti Nyakuchena wa Israele ndiye adalenga penepi.” MBUYA akulonga kuti, “Idzani nawo kuno mseru wanu.” Mfumu wa Yakobo akulonga kuti, “Perekani umboni wanu. Idzani kuno na mifanikizo yanu kuti itipange pinthu pinafuna dzachitika. Ngatipangeni pinthu pyakale pikhalinji, towera tipinyerezere mbatidziwe kuti pinamala tani penu pinafuna dzachitika m'tsogolo ninji. Tipangeni kuti kutsogolo kunanji, towera tipidziwe kuti ndimwe milungu! Chitani chinthu chinango chadidi penu chakuipa, towera titaye mtima mbatichite mantha! Mbwenye imwe, mifanikizo, si imwe pinthu tayu, pontho mabasanu ngapezi-pezi; ule adakupembedzani ngwakunyansa! “Ine ndalamusa munthu wakubulukira kumabulukiro dzuwa; uyo anadzayo. Ndinachitisa munthuyo, ule ambachemera dzinanga, kusosa kutomera kumpoto. Iye ambapondedza atongi khala ninga akupondedza matope, ninga nyakuumba pyombo kukanya dongo. Mbani adalonga pya pinthu ninga penepi kubulukira pakutoma, towera ife tikwanise kupidziwa, penu kupilongeratu, towera ife tikwanise kulonga kuti, ‘Iye adalonga pyakuona’? Nkhabe mfanikizo unango udalonga pya penepi tayu, nkhabe unango adalongeratu pya penepi tayu, nkhabe na mbodzi ene adava fala yakubulukira kuna imwe tayu. Ine ndikhali nyakutoma kupanga zioni kuti; ‘Ngayang'ana, iwo ali pano!’ Ine ndidatuma nyamphangwa ku Yerusalemu kalonga pya mphangwa zadidizi. Ine ndikuyang'ana, kwache nkhabe onako na mbodzi ene tayu, nkhabe na mbodzi ene pakati pa milungu wakukwanisa kupereka uphungu, nee na mbodzi ene wakukwanisa kunditawira pikhaavunza ine. Yang'anani, milungu yonsenewo njakunama! Kuinjipa kwa mabasawo nkhwapezi nako; mifanikizo yawo si pinthu tayu, njakusowa basa.” MBUYA akulonga kuti, “Ngweneyu nyabasa, apasa ine mphamvu ule, nyakusankhulikanga, akomerwa na ine ule; ndinaikha Mzimu wanga muna iye, tenepo iye anadzesa chilungamo kuna madzinza onsene. Iye nkhabe dzakhuwa penu kulira, penu kugaluza fala m'njira tayu. Mtete wakutchoka, iye nkhabe dzaumalisa, penu dzathimisa nsakali yakupuchira tayu. Mwakukhulupirika iye anadzesa chilungamo kuna anthu onsene. Iye anakhala na chidikhiro mbakhonda dzataya mtima, mpakana iye anakhazikisa chilungamo padziko yapansi. Anthu a madziko akutali akudikhira mwambo wache.” MBUYA Mulungu adalenga kudzulu mbakufuthula; iye adasasanya dziko yapansi na pyonsene pili mwenemo. Iye adapasa muya anthu ache, pontho moyo kuna pyonsene pimbafamba mwenemo pile. Tenepo iye akulonga tenepa: “Ine MBUYA ndakuchemera kuti ukhazikise chilungamo; ine ndinakuphata pamkono mbandikukoya. Kudzera muna iwe ndinachita chiverano na anthu onsene, pontho kudzesa cheza kuna anthu a madzinza onsene, Unafungula maso a maboli-boli, unasudzula anyaperezo m'kadyaboso na kubulusa anyakumangwa mumdima. “Ine ndine MBUYA; yeneyo ndi dzinanga! Demelero yanga nkhabe dzagawana na unango, penu kupasa chilemedzo changa mifanikizo tayu. Yang'anani, pinthu pyakale pyachitika, pontho pya pinthu pitswa pinafuna ine kulongapi; ipyo mbapidzati chitika, ine ndinapilongaletu.” Imbirani MBUYA nyimbo itswa, Mkuzeni na nyimbo kubulukira nkhomo mpakana nkhomo ya dziko yapansi, Mkuzeni imwe anyakufamba na miyadiya pabara. Mkuzeni imwe anyamgombe na anyamntchuwa. Thando na maluwani ache mbakhuwe; anyakukhala mu Kedara mbasekere. Anyakukhala mu Sela mbaimbe thangwi ya kukomerwa, iwo mbakhuwe pansonga za mapiri. Iwo mbapereke demelero kuna MBUYA, pontho mbalalike pya ukulu wache m'madziko akutali. MBUYA anaenda kachita nkhondo ninga nyankhondo wamphamvu, ninga nyankhondo iye anaonesa shungu ache; na mkhuwo iye anachitisa nkhondo kuvekera pontho iye anakunda anyamalwache. “Ndzidzi ukulu ene ndakhala pyanga mulomo phoo, ine ndamatama pyanga mbandikhonda chitapo pinthu. Mbwenye chinchino ninga mkazi wa mimba pakubala, ndikulira, pontho kupuma na befu. Ndinavunga pitunda na mapiri, mbandiumisa maudzu na miti. Ndinasandusa mikulo m'maphedi kukhala mathando atchetcha mbandiumisa mathawale a madzi. Ndinaphata nsenji maboli-boli, na njira ile chipo hadzati gwandamo tayu, kuatsogolera na njira inakhonda iwo dziwa, Mdimawo ndinausandusa cheza, mbandiaasalazira dziko ya makolong'ondo. Penepi ndiye pinafuna ine dzachita; ine nkhabe dzaapasa nkhodolo tayu. Kwache onsene anyakunyindira mifanikizo, ale ambalonga kuna adzimunthu kuti, ‘Imwe ndimwe milungu yathu,’ anabwezwa na manyadzo pikulu pene.” MBUYA akulonga kuti, “Veserani kuno, imwe madodo; yang'anani imwe, maboli-boli mbamuone! Ayi pana munthu unango ule ndi boli-boli kupiringana nyabasanga, ule ndi dodo ninga nyamphangwa adatuma ine ule? Boli-boli mbani ninga munthu ambapipereka kuna ine ule, boli-boli ninga nyabasa wa MBUYA? Israele waona na maso pinthu pizinji pene, kwache iwe nee udapiikhe konta tayu; makutu ako ngakufunguka, kwache iwe nee udave chinthu na chibodzi chene tayu.” Thangwi ya kulungama kwache MBUYA adafuna pyakwanga kuchitisa mwambo wache kukula pontho kudemelera. Kwache enewa mbanthu adavungwa, pontho kupokoserwa pinthu ale; onsenewo amala gwera m'mulindi, penu kubiswa m'perezo. Iwo asanduka pinthu pyakupokoserwa, wakusowa munthu na mbodzi ene wakuapulumusa; iwo asanduka pinthu pyakupokoserwa, wakusowa na munthu ene wakulonga kuti, “Abwezeni kwawo.” Mbani wa imwe anavesera penepi, penu dzapiikha konta ndzidzi unadzawo? Mbani adapereka Yakobo m'manja mwa anyamalwa, Israele m'manja mwa anyakupokosera pinthu? Ayi si MBUYA, adadawira ife ule tayu? Iwo hadavere tayu upangizi wache; iwo hadavere tayu matongero ache. Natenepo iye adakhuthulira pana iwo ukali wache wakugaka na nyatwa za nkhondo. Udaafinikiza na malulume a moto, kwache iwo hapivese tayu; motowo udaapisa, kwache iwo hadapiikhe konta tayu. Mbwenye lero MBUYA akulonga tenepa, ule adalenga iwe, Yakobo, ule adasasanya iwe Israele: “Leka chita mantha, thangwi ndakuombola; ine ndakuchemera na dzinako, iwe ndiwe wanga. Iwe ungagwanda na pamadzi, ndinati ndikhale nawe; ungawambuka mikulo, madzi nkhabe dzakukulula tayu. Iwe ungagwanda na pamoto, iwe nkhabe dzapya tayu; malulume a moto nkhabe dzakunyanguta tayu. Thangwi ine ndine MBUYA, Mulungu wako, Nyakuchena wa Israele, Nyankhombo wako; ndinapereka Iguputo kufuna kuombola iwe, pontho Kushi na Seba m'mbuto mwako. Podi iwe ndiwe wakufunika pontho nyakulemedzwa pamaso panga, pontho na thangwi yakuti ndimbakufuna, ndinapereka anthu kufuna kuombola iwe, pontho amuna kufuna kuombola moyo wako. Leka chita mantha, thangwi ine ndili nawe! Ndinadzesa anako kubulukira kumabulukiro dzuwa pontho mbandikugumanyisani kubulukira kumadokero dzuwa. Ndinapanga kumpoto kuti, ‘Aleke anthu anga kwenda,’ pontho kupanga kumwera kuti, ‘Leka kuakhondesa kwenda.’ Dzesa ananga achimuna kubulukira kumadziko akutali, pontho ananga achikazi kubulukira kumadolomero a dziko yapansi, munthu onsene wakuchemerwa na dzinanga, ule adalenga ine kuti andidzesere demelero, ule adaumba ine mbandimsasanya.” Mulungu akulonga kuti, “Phata nsenji ale ana maso, kwache ndi maboli-boli, ale ana makutu, kwache ndi madodo. Madzinza onsene amala gumanyikana pabodzi pontho anthu anga akugumanyikana. Mbani wa iwo adalongeratu pinthu penepi, pontho kulalika kuna ife pinthu pyakale? Alekeni adze na mboni zawo kuonesa kuti iwo ngakuona, towera anthu anango akwanise kuva mbalonga kuti, ‘Mphyakuonadi.’ “Imwe anthu a ku Israele, ndimwe mboni zanga, pontho anyabasanga adasankhula ine ale, towera mukwanise kundidziwa mbamundikhulupira pontho kuvesa kuti Ine ndine ene basi. Nkhabe Mulungu unango pontho pambali pa ine tayu, pontho nkhabe dzakhalapo unango m'nduli mwanga tayu. Ine, podi ine ene, ndine MBUYA, tenepo pambali pa ine nkhabeve nyankhombo unango tayu. Ine ndapitchulula pontho ndapilongeratu, tenepo ndidakupulumusani. Nee milungu inango yachilendo pakati panu idachita penepi tayu. Imwe ndimwe mboni zanga kuti ndine Mulungu. Ndalonga ndine MBUYA. Ande, pontho kubulukira pakutomaletu ine ndine pano. Nkhabe na mbodzi anakwanisa kupokosera m'manja mwanga tayu, ine ndingachita pinthu, mbani anakwanisa kundikhondesa?” MBUYA akulonga tenepa, Nyankhombo wako, Nyakuchena wa Israele: “Na thangwi ya imwe ndinatuma anyankhondo kusosa Babiloni, pontho Ababiloni onsene anathawa kwawo m'miyadiya ikhanyadira iwo ile. Ine ndine MBUYA, Nyakuchenako, Adalenga Israele ule, Mfumu wako.” MBUYA akulonga tenepa, ule adasasanya njira pakati pa bara, njira yakugwanda na pamadzi amphamvu, ule adabulusa pingolo pya nkhondo na akavalo, gulu ya nkhondo na anyankhondo pabodzi pene, tenepo iwo adagwa mbachimwana kulamuka pontho adathima ninga nsakali. Mbwenye MBUYA akulonga kuti, “Duwalirani pinthu pyakale; lekani kakamira pana pinthu pidachitika kale ene. Yang'anani, ine ndikuchita chinthu chachinchino! Ipyo pyatoma kale kuchitika; ayi imwe nkhabe kwanisa kupiona. Ndinasasanya njira m'thando yatchetcha, pontho mikulo ya madzi m'mbuto yakusowa pyakumera. Podi na nyama zam'tsanga zene zimbandilemedza, mibinzi na mphuwani zene, thangwi ndapereka madzi m'thando yatchetcha, pontho mikhwawa m'mbuto zakusowa pyakumera, kupasa anthu anga pyakumwa, anthu anga akusankhulika, anthu adapisasanyira ine ndekha ene, towera iwo alalike pya ukulu wanga.” MBUYA akulonga kuti, “Kwache iwe Yakobo hudandichemere tayu, iwe Israele udatopa nane. Iwe hudandidzesere tayu mabira kuti akhale nsembe zakupyerera; penu kundilemedze na nsembe zanu tayu. Ine sidakunensani tayu kuti mundipase pyakupereka, penu kukutopesani na kukupemphani pyakufukiza pyakununkhira tayu. Imwe hamudandigulira pyakufukiza pyakununkhira tayu, penu kundichitisa kukhuta na mafuta a nyama zanu. M'mbuto mwache mudandinensa ndimwe na pyakudawa pyanu; imwe mudanditopesa na umambalanu. “Ine ene MBUYA ndimbafudza pyakudawa pyanu, tenepo ine ndimbachita penepi thangwi ine ndine pano. Ine nkhabe dzakoya mangawa a pyakudawa pyanu tayu. Yang'anani m'ndulimu pidachita ine; tendeni tiketesane. Longani pya mseru wanu kuonesa kulungama kwachita imwe. Kholo wanu wakutoma ule adadawa; akadamu anu adandidawira. Akulu-akulu anu adaswipisa nyumbanga yakupemphereramo; natenepo ndidatawirisa Yakobo kuvungwa monsene mwene, pontho Israele kuchitiswa manyadzo.” MBUYA akulonga kuti, “Chinchino vesera Yakobo, nyabasanga, Israele, adasankhula ine ule. Ine ndine MBUYA, ule adakusasanya, ule adakuumba m'mimba mwa mako, ule anafuna dzakuphedza: Leka chita mantha iwe Yakobo, nyabasanga, nyapamtima panga, adasankhula ine ule. Thangwi ndinatchanyula madzi pana dziko yanyota, pontho kukuka mikulo mbuto zakuuma; ndinatsanyulira mzimu wanga pana ananu, pontho mtsanzayiso wanga pana pidzukulu pyanu. Iwo anaphwitha ninga maudzu akuthirirwa mwadidi, ninga mikotamu yakumera m'khundu-khundu mwa mikulo ya madzi akufamba. Unango anati alonge kuti, ‘Ine ndine wache wa MBUYA.’ Unango anati apithule yekha ene na dzina ya Yakobo; unango basi anati alembe pamkono pache kuti, ‘Wache wa MBUYA,’ pontho anapithula yekha ene na dzina ya Israele.” MBUYA akulonga tenepa, Mfumu wa Israele pontho Dombo wache, MBUYA Wamphamvu zonsene: “Ndine nyakutoma, pontho ndine nyakumalisa; nkhabeve Mulungu unango tayu, mbwenye ine ene basi. Mbani unango akhala ninga ine pano? Mulekeni apilonge. Ngamulekeni apilalike mbatchulule pamaso panga, pyonsene pile pidachitika kubulukira pidalenga ine anthu a mvula zakale pontho pile pinafuna dzachitika m'tsogolo muno. Ande, mbapilongeletu pya m'tsogolo muno. Lekani tetemera, lekani chita mantha! Ayi ine sidalonge penepi mbandipilongeratu kale ene tayu? Imwe ndimwe mboni zanga. Ayi pana Mulungu unango kupambula ine pano? Tayu, nkhabe Phanzwi inango; nkhabe na ibodzi ene inadziwa ine tayu.” Onsene anyakusasanya mifanikizo ngakusowa basa, pontho milungu imbakoya iwo ninga mfuma mphyapezi-pezi. Ale ambapipembedza ndi maboli-boli, pontho kukhonda kwawo dziwa pinthu kumbaadzesera manyadzo. Mbani ambatanda kamulungu mbasasanya mifanikizo, ule nkhabe kumganyalisa tayu? Onsene ale ambapipembedza anati achitiswe manyadzo; amisiri mbanthu ene pyawo. Alekeni adze imisane nane; iwo anati agoswerwe mbaona nyatwa zikulu. Nyakufula ntove ambakwata simbi mbaitukumiza pamoto wa makala; iye ambaphatisa basa nyundo kumenya nawo simbiyo kuisandusa mliungu. Iye ambachibonyola bonyola na mphamvu zache. Iye ambava njala mbataya mphamvu zache; iye nkhabe kumwa madzi tenepo ambakomoka. Nyampala matabwa ambapima thabwa. Iye ambailemba-lemba na ntchiji, mbaigoba na piphano pyache. Iye ambasasanya dzimunthu, chinthu chakuonesa demelero ya munthu, towera chiikhwe m'nyumba yakupembedzeramo. Iye ambatema miti yamkungudza penu kusankhula mthundu penu njale. Iye ambauleka kukula pakati pa miti ya mumsitu, penu kubzala miti ya paina mvula mbaikulisa. Icho chakhala ninga nkhuni yakugasira moto, khundu inango ambachiyesa nkhuni zakuotha, khundu inango kuphikira mkate. Padzulu pache iye ambasasanya milungu mbaipembedza; iye ambasasanya mfanikizo mbaugodamira. Na phindi inango ya thabwa iye ambaipisa pamoto; padzulu pachepo mbaphikapo pyakudya, kuotcha nyama, mbaidya mpakana mimbache nganganga, pontho iye ambaotha moto mbalonga mbati, “Onatu! Ndakhumbirwa; ndikuona moto!” Na matabwa akusalirawo, iye ambasasanya mfanikizo kukhala milungu yache mbailambira. Iye ambapemphera kuna iyo mbati, “Ndipulumuseni; milungu yanga ndimwepo.” Iwo nkhabe dziwa pinthu tayu, na chinthu chene chimbavesa iwo nkhabe; maso awo amala myedereka, towera aleke kwanisa kuona, pontho manyerezero awo afungika, towera aleke kwanisa kuvesa. Nkhabe na mbodzi ene ambatomambo kunyerezera, na mbodzi ene ana nzeru nkhabepo, penu wakuvesa pinthu mwakuti alonge kuti, “Matabwa anango ndidayesa nkhuni; mbandiphika mikate na moto onthowo, ndidaotchapo nyama mbandidya. Ayi ndisasanye chinthu chakunyansa na matabwa akusalira? Ayi ine ndilambire thabwa yapezi-pezi?” Iye ambadya dotha, kupupwa kwacheko kwamuendesa m'tsanga; iye nkhabe kwanisa kupipulumusa yekha ene tayu, penu kulonga kuti, “Ayi chinthu chinaphata ine m'dzanjanga yamadyo si chapezi-pezi chenechi tayu?” MBUYA akulonga kuti, “Yakobo, kumbuka penepi; thangwi iwe Israele ndiwe nyabasanga. Ndakulenga, iwe nyabasanga Israele; tenepo ine nkhabe dzakuduwalira tayu. Umambalako onsene ndamala kuubulusa ninga makole, pontho pyakudawa pyako ninga nkhungu ya kumachibese. Bwerera kuna ine, thangwi ndakuombola ndine.” Iwe kudzulu, imba thangwi ya kukomerwa, thangwi MBUYA ndiye achita penepi; khuwa, iwe dziko yapansi. Imbani nyimbo, imwe mapiri, imwe misitu na miti yonsene, thangwi MBUYA aombola Yakobo, iye aonesa demelero yache kudzera muna Israele. MBUYA akulonga tenepa, nyakukuombola ule, adakusasanya m'mimba mwa mako ule: “Ine ndine MBUYA, ule adasasanya pinthu pyonsene. Ndine ene basi adafuthula thambo; ule ndekha ene ndidatanda dziko yapansi, Ndimbadzudzumisa pidzindikiro pya anyakuombedza, ndimbapupwisa nzeru za anyakukhumira, udziwisi wa anyanzeru ine nkhabe kuuyesa ninga pinthu tayu, mbandionesa kuti nzeru zawo nsakupupwa. Ndimbatsikimizira mafala auprofeti a anyabasanga mbandichitisa kukwana-kwana ndoto za anyamphangwanga. “Ndimbalonga pya Yerusalemu kuti, ‘unakhala pontho na anthu,’ pontho pya maluwani a Yuda kuti, ‘Anamangwa pontho,’ pontho na pya madembe ache kuti, ‘ndinamangamo pontho.’ Ndimbalonga kuna madzi akuzwika kuti, ‘Umani, pontho ndinaumisa mikhwawa yako.’ Ndimbalonga kuna Kirusi kuti, ‘Iwe unakhala makabuswanga, mbuchita pyonsene pyakundikomera; iwe unalonga pya Yerusalemu kuti: Mzindawo mbumangwe pontho, pontho pya Nyumba ya Mulungu kuti: Maziko ache mbamangwe!’ ” Alonga penepi ndi MBUYA kuna Kirusi nyakusankhulikache, ule amphata na mkono wache wa madyo, kuti akunde madzinza pamaso pache; kudulisa mafumu pida pyawo pyankhondo, kufungula misuwo ya mzinda patsogolo pache, towera misuwo ileke dzafungwa: “Ine ndinaenda patsogolo pako mbandisalaza mapiri; ndinaswa misuwo yankuwa mbandigwanda-gwanda mphinga zasimbi. Ndinakupasa mfuma zakubulukira kumdima, mfuma yakukoyiwa m'mbuto zakubisika, towera upidziwe kuti ine ndine MBUYA pontho Mulungu wa Israele, akuchemera na dzinako ule. Na thangwi ya Yakobo nyabasanga pontho Israele asankhula ine ule, ine ndinakuchemera na dzinako mbandikupasa chidzo cha chilemedzo, podi kwene kuti iwe nkhabe kundidziwa tayu. Ine ndine MBUYA, pontho nkhabeve unango tayu; padzulu pa ine Mulungu nkhabeve unango tayu. Ndinakupasa mphamvu podi kwene kuti iwe nkhabe kundidziwa tayu, towera kutomera kumabulukiro dzuwa mpakana kumadokero dzuwa anthu adziwe kuti nkhabe pontho unango padzulu pa ine. Ine ndine MBUYA, pontho nkhabeve unango tayu. Ine ndidasasanya cheza mbandilenga mdima, ndimbachitisa pinthu kufamba mwadidi mbandigwisa nyatwa. Ine MBUYA ndimbachita pinthu pyonsenepi. “Iwe kudzulu vumbisa chilungamo; makole mbachiwazire padziko yapansi. Dziko yapansi mbiyashamule kuchitambira, towera chipulumuso chitumbuke, pontho chimere pabodzi pene na chilungamo. Ndalenga penepi ndine pano MBUYA.” “Dzedze kuna ule ambathimbana na Nyakumsasanya, kuna ule ndi chikalango chene pyache, pakati pa pikalango pyonsene pyakusasanywa na dongo. Ayi dongo inakwanisa kulonga kuna nyakuiphatisa basa kuti, ‘Chinasasanya iwechi ninji?’ Ayi chakusasanywacho chinakwanisa kulonga kuti, ‘Nyakundisasanyawe nkhabe luso tayu’? Dzedze kuna munthu ule ambalonga kuna babache kuti, ‘Mudandibaliranji ninga tenepa?’ Penu kuna mache kuti, ‘Chabala imwe ninji?’ ” Ipi ndiye pinalonga MBUYA, Nyakuchena wa Israele pontho Nyakumsasanyache: “Kulonga pya pinthu pinafuna kudza, ayi imwe mumbandivunza pya ananga, penu kundipasa matongero pya mabasa a manjanga? Ndine pano adasasanya dziko yapansi mbandilenga munthu kuti akhale mwenemo. Manjangawa adafuthula kudzulu; ndina utongi pana dzuwa, mwezi na nyenyezi. Na kulungama kwanga, ine ndinalamusa Kirusi: ndinandendemeza njira zache zonsene. Iye anamanga pontho mzinda wa Yerusalemu mbasudzula pauperezo anthu anga adamangwa ale, kwache iye hanapichita kuti atambire kobiri penu mfupo tayu. Ndalonga ndine MBUYA Wamphamvu zonsene.” MBUYA akulonga kuna Israele kuti, “Pinthu pyakusasanywa mu Iguputo pontho malonda onsene a ku Kushi, pontho amuna akulapha a ku Saba, anabwera kuna iwe mbakhala anthu ako; iwo anakutewera mdungulu tapa-tapa uku amala mangwa na njema. Iwo anakugodamira mbalonga kuti, ‘Ndimomwene kuti Mulungu ali namwe, nkhabe unango tayu ninga iye.’ ” Ndimomwene imwe ndimwe Mulungu ambapibisa yekha ene ule, Mulungu pontho Nyankhombo wa Israele. Anyakusasanya mifanikizo onsene anachitiswa manyadzo mbalulupiswa; onsene anaenda uku amala tota na manyadzo. Mbwenye Israele anapulumuswa na MBUYA, pontho kuapulumusa kwache nkhwakukhala na kukhala; iwo nkhabeve dzachitiswa manyadzo penu dzalulupiswa na pang'ono pene tayu. Thangwi MBUYA akulonga tenepa, iye ule adalenga kudzulu, iye ene ndi Mulungu; iye ule adaumba mbalenga dziko yapansi, iye ndiye adaisasanya; iye hadaisasanye kuti ikhale kwene yakusowa pinthu tayu, mbwenye kuti anthu akhalemo, weneyu ngule akulonga kuti, “Ine ndine MBUYA, pontho nkhabe unango tayu. Ine sidapilonge chibiso-biso tayu, kubulukira kunango pontho m'dziko ya mdima. Ine sidalonge tayu kuna pidzukulu pya Yakobo kuti, ‘Ndisake-sakeni pyanu pezi pene.’ Ine MBUYA ndimbalonga pyakuona; ndimbalonga pinthu pyakulungama.” MBUYA akulonga kuti, “Gumanyikanani pabodzi mbamudze; gumanyikanani imwe anyakupulumuka m'manja mwa madzinza anango, Ngakupupwa ale ambadza na mifanikizo yamiti, mbapemphera kuna milungu, ile nkhabe kwanisa kuapulumusa tayu. Idzani mulonge pya mseru wanu; alekeni apangane pya nzeru. Mbani adalongeratu penepi kale ene, mbani adapilalika kutomera pakutomaletu? Ayi hakhali ine MBUYA tayu? Tenepo nkhabe Mulungu unango padzulu pa ine, Mulungu wakulungama pontho Nyankhombo; nkhabe unango tayu, mbwenye ine ene basi. “Zungunukirani kuna ine mbamupulumuke, imwe anthu onsene a padziko yapansi; thangwi ndine Mulungu pontho nkhabe unango tayu. Na dzinanga ine ndadumbira, na mulomo wanga ine ndalonga na mtima onsene wakuona, mafala ale nkhabe dzasanduzika tayu. Pamaso panga bondo yonsene inagodama, na dzinanga lulume yonsene inadumbira. Pya ine iwo analonga kuti, ‘Muna MBUYA yekha ene basi muna chilungamo na mphamvu.’ ” Onsene adamzhangalira ale anabwera kuna iye, kwache anachitiswa manyadzo. Mbwenye muna MBUYA pidzukulu pyonsene pya Yakobo pinayeswa pyakulungama, pontho pinakuzwa. “Beli akukotama, Nebo akufamba kowa-kowa; mifanikizo yawo yathukulwa kumsana kwa mabulu. Mifanikizo yawo imbachita kuthukulwa ile njakulemera, njakulemera pyakwanga kuna mabulu akutopa. Iwo ambafamba kowa-kowa mbakotama onsene pabodzi; iwo nkhabe kwanisa kupulumusa mitoloyi, kwache iwo ene ambaphatwa unyaperezo. “Ngandiveserani imwe pidzukulu pya Yakobo, imwe anyakusalira na moyo m'dzinza ya Israele, anthu adaphedza ine ale kubulukira pa ndzidzi udakwatirwa imwe mimba, pontho alera ine kubulukira ndzidzi udabalwa imwe. Podi na paunkhalambanu ene pontho mwenemo mwamera imvi, ine ndine anafuna dzakupasani moyo ule. Ine ndidakusasanyani, tenepo ndinakutsalakanani; ine ndinakuthukulani mbandikupulumusani. “Mbani anafuna imwe kundisangiza naye, penu kundiikha sasawa na iye? Mbani unango anakwanisa kulandana na ine, towera ndisangizwe naye? Anthu ambafungula mabudu awo mbabulusamo golidi; iwo ambapima siliva na mdida mbalemba ganyo anyakufula simbi kusasanya mfanikizo, tenepo iwo adaulambira! Iwo adauthukula paphewa; iwo adautchimika pambuto pache mbachiimira penepo. Kubulukira penepo mfanikizowo nkhabe kwanisa kufamba tayu. Podi kwene kuti munthu alire pyache tani kuna mfanikizowo, iwo nkhabe tawira, pontho nkhabe kwanisa kupulumusa munthu na mbodzi ene panyatwa tayu. “Kumbukani ipi mbamupiikhe m'manyerezero mwanu, piikheni mumtima mwanu imwe anyakupandukira. Kumbukani pinthu pidachitika kale ene pile; ine ndine Mulungu, nkhabe unango tayu; ine ndine Mulungu, nkhabe unango ninga ine tayu. Kubulukira pakutomaletu ndidadziwisa mamalisiro a pinthu, kale ene ndidalongeratu pikhafuna dzachitika. Ndidalonga kuti manyerezero anga nkhabe dzachimwanika tayu, pontho kuti ndinati ndichite chonsene chikhafuna ine kuchichita chile. Ndikuchemera mphamba kubulukira kumabulukiro dzuwa; kubulukira kumadziko antomi ndikuchemera munthu, ule anafuna dzachitisa kufuna kwanga kukwana-kwana. Iye anachita pyonsene pidanyerezera ine. Pinthu pyalonga ine, ndinati ndipichitedi, pinthu pidasasanya ine, ndinati ndipichitedi. “Ngandivesereni, imwe anthu akuuma mtima, ale muli kutali na chipulumuso. Nsiku ya chipulumuso ndikuifedza chifupi, iyo nee ili kutali tayu; chipulumuso changa nkhabe dzadembuka tayu. Ndinapulumusa zioni mbandipereka demelero kuna Israele.” MBUYA akulonga kuti, “Tchitha, pontho khala pansi pa fumbi, iwe mwali, Babiloni; khala pafumbi pakusowa mpando wachifumu, iwe mwali, Babiloni. Iwe nkhabeve dzachemerwa mtete-mtete ene pontho wakubalika. Kwata libwe mbupeye ufa; kunundula chakumpsampsira nacho nkhope yako. Kwinja nguwo zako mpakana m'ntchafu mbuwambuke mkulo! Iwe unakhala chitakwa-takwa mbuchitiswa manyadzo. Ine ndinati ndibwezere mbandikhonda dzasiya na moyo munthu na mbodzi ene.” Dombo wathu, MBUYA Wamphamvu zonsene ndiye dzinache; ndi Nyakuchena wa Israele. MBUYA akulonga kuti, “Khala chete m'mbuto yamdima, iwe mwali, Babiloni; iwe nkhabe dzachemerwave matsano wa maufumu tayu. Ine ndidazhangalira anthu anga, ine ndidaayesa ninga si anthu anga tayu; ine ndaaikha pansi pa utongi wako, iwembo hudaavere nsisi tayu, podi na nkhalamba zene iwe udazikalira mtima. Iwe udalonga kuti, ‘Ine ndinathimiza kukhalapo basi, matsano wakwenda na kwenda!’ Kwache iwe hudaikhe konta pinthu penepi tayu, penu kunyerezera kuti penepi pinamala tani tayu. “Chinchino vesera, iwe nyatsenzo, uku uli pakupata mbulonga wekha ene kuti, ‘Ine ene basi, nkhabe unango pontho tayu. Ine nkhabe dzakhala mamfelwa tayu, penu kuva kupha thangwi ya kutayikirwa na ana tayu.’ Pyonsene piwiripi pinachitika ndzidzi pang'ono, nsiku ibodzi: kukhala mamfelwa pontho kuva kupha thangwi ya kutayikirwa na ana. Ipyo pinabwera pana iwe na shungu yonsene, podi kwene kuti iwe umbachita matsenga onsene, pontho pyaufiti pyakugoswa. Iwe udanyindira kuchita pyakuipa mbulonga kuti, ‘Nkhabe munthu akundiona tayu.’ Nzeru na udziwisi wako, pidakuendesa m'tsanga, pontho udalonga wekha ene kuti, ‘Ndine ene basi, nkhabe unango pontho ninga ine tayu.’ Nyatwa zinati zidze pana iwe, tenepo iwe nkhabe dzakwanisa kuzimalisa na matsengako tayu. Kuvungika kunagwa pana iwe kwakuti iwe nkhabe kwanisa kukukhondesa; nyatwa zidakhonda iwe na kuzilota kwene, zinati zikufikire mwakututumusa. “Apo, thimiza kuchita pyaufiti na matsengako onsenewo, aphatisa iwe basa kutomera uwanako ale. Mwinango pinakwanisa pang'ono kukuphedza; mwinango unakwanisa kuthuswa napyo anyamalwako. Uphungu onsene watambira iwe ule, lero wamala kukutopesa kwene basi! Anyakudziwisa pya nyenyezi mbadzetu akupulumuse, ale ambatchulula pinthu pinafuna dzakugwera pile mwezi na mwezi pakuyang'ana nyenyezi. “Ndimomwene iwo akhala ninga mapesi; moto unati uapise. Iwo nkhabe kwanisa kupipulumusa okha ene tayu kuna shungu ya moto. Pano nkhabe makala amoto anakwanisa kuchitisa munthu kukhumbirwa tayu; pano nkhabe moto wakuti munthu anakwanisa kuotha tayu. Penepyo ndiye pinakwanisa iwo kukuphedza napyo, anthu ale akhala na iwe kaliki-liki kutomera uwanako onsene. Ndzidzi onsene kwawo nkhuphophonyeka basi; nkhabe na mbodzi ene anakwanisa dzakupulumusa tayu.” Ngaveserani ipi imwe pidzukulu pya Yakobo, imwe ale mumbachemerwa na dzina ya Israele, imwe ale kholo yanu ndi Yuda, imwe ale mumbadumbira na dzina ya MBUYA mbamupemphera kuna Mulungu wa Israele, kwache nee mwakuonadi pontho mwakulungama tayu, ale imwe mumbapithula mwekha ene kuti ndimwe mzika za mu Mzinda wakuchena mbamunyindira Mulungu wa Israele, ule dzinache ndi MBUYA Wamphamvu zonsene. MBUYA akulonga kuna Israele kuti, “Kale ene ndidalongeratu pinthu pidachitika kale pile, mulomo wanga udapilalika mbandipichitisa kudziwika, tenepo vumbu-vumbu ndidapichitisa kuchitika. Thangwi ndidadziwa kuuma mtima kwachita iwe, uzingo wa khosi yako ukhali ninga simbi, chipumu chako chikhali ninga nkuwa. Natenepo ndidakupanga pinthu penepi kale ene; kupilongeratu ipyo mbipidzati chitika, towera ukhonde longa kuti, ‘Milungu yanga ndiye idachita penepi; mfanikizo yanga ndiye adachitisa kuti pichitike.’ Pyonsene iwe udapiva; piyang'anenitu mphapo pyonsenepi, Ayi iwe nkhabe kupitawira tayu basi? “Kutomera chinchino kwenda m'tsogolo ndinati ndikupange pinthu pyachinchino, pinthu pyakubisika pinakhonda iwe dziwa. Chinchino ene pano pyamala lengwa, nee si kale ene tayu; iwe chipo nee hudzati kupiva tayu. Tenepo iwe nkhabe kwanisa tayu kulonga kuti, ‘Ande, ndikhapidziwa na kale ene.’ Chipo iwe hudapive penu kupivesa tayu; kutomera na kale ene iwe hudafungule makutu ako tayu, ndapidziwa kuti iwe ndiwe wakupandukira; iwe umbachemerwa mphandu kutomera uwanako. Na thangwi ya kufuna dzinanga kuti ilemedzwe, ine ndatoma thethesa ukali wanga; na thangwi ya kufuna kuonesa demelero yanga, ine ndauphata mtimanga, towera ndileke kukuvunga. Yang'ana, ndakubulusa masepu-sepu ninga mumbachitirwa siliva pamoto; ine ndakuyesa m'dzenje ya nyatwa. Na thangwi ya dzinanga, na thangwi ya demelero yanga, ine ndachita penepi. Thangwi yache ninji kuti ndilulupiswe? Ine nkhabe dzagawana demelero yanga na unango tayu.” MBUYA akulonga kuti, “Veserani kuno iwe Yakobo, iwe Israele, achemera ine ule: Ine ndine Mulungu, nyakutoma pontho nyakumalisa. Manjanga adaikha maziko padziko yapansi, pontho mkono wanga wamadyo udafuthula thambo; ine ndingapichemera, ipyo pimbagumanyikana pabodzi. “Gumanyikanani imwe monsenene mbamundivesere: Ngupi mfanikizo wache udalongeratu pinthu penepi? Munthu adasankhula ine, MBUYA ule, anachitisa penepi kukwana-kwana pana dziko ya Babiloni; iye anachita pyonsene pinafuna ine pana Babiloni pile. Ndine ene pano ndalonga; ande, ndamchemera ndine pano; ndinamdzesa, tenepo iye anapikwanisa pabasache. “Fendedzani chifupi na ine mbamuvesere pinalonga inepi: Kubulukira ndzidzi udalonga ine pakutoma ule, ine sidapilonge chibiso-biso tayu; pandzidzi umbachitika ipyo, ine ene ndimbakhala ponthopo.” Chinchino MBUYA Mulungu andipasa Mzimu wache mbandituma. MBUYA Nyankhombo wanu, Mulungu wakuchena wa Israele akulonga kuti, “Ine ndine MBUYA Mulungu wanu, ule ambakufunzisani pinthu pyakukuganyalisani, pontho ule ambakutsogolerani kunjira yathema imwe kwenda nayo ile. Imwe mbamudavera kwene matongero anga! Penepo mtendere wanu mbudakuka ninga mkulo. Kulungama kwanu mbakudakhala ninga mabimbi a bara. Pidzukulu pyanu mbapidainjipa pyakwanga ninga tchetcha, ananu mbadakhala okhonda lengeseka ninga mapira, madzinawo nee mbadamala penu kuvungwa na pang'ono pene pamaso panga tayu.” Bulukani kuno ku Babiloni, thawani Ababiloniwa! Vekesani mbiriyi mwakukomerwa; pilalikeni: Pitumizeni mpakana kumadolomero onsene a dziko ya pansi, longani kuti, “MBUYA apulumusa nyabasache Yakobo!” Pidatsogolera MBUYA anthu ache m'thando yatchetcha, iwo hadave nyota tayu; iye adachitisa madzi kukuka pamwala kuti iwo amwe; iye adapandula mwala, madzi mbakuka kubulukira mwenemo. Mbwenye MBUYA akulonga kuti, “Kuna anyakudawa nkhabe mtendere tayu.” Veserani kuno, madziko akutali, imwe anthu madzinza akutali! Ine mbindidzati balwa MBUYA adandisankhula kale, mbindili m'mimba mwa mama iye adandithuliratu dzina. Iye adachitisa mulomo wanga kukhala wakutwa ninga talasada. Mumthunzi wa manjache iye adandibisa. Iye andichitisa kukhala ninga tswimo yakutwa, mbandibisa m'chakuikhiramo matswimo chache. Iye adalonga kuna ine mbati, “Israele, iwe ndiwe nyabasanga; ule kudzera muna iwe ndinaonesa demelero yanga.” Kwache ine ndidalonga kuti, “Ine ndabulusa kaluma pezi pene; mphamvu zanga ndazimalira papezi pontho okhonda ganyali.” Kwache chidikhiro changa chili m'manja mwa MBUYA, pontho mfupo wanga una Mulungu wanga. Natenepo MBUYA akulonga, ule adandisasanya m'mimba mwa mama kuti ndikhale nyabasache kubwezera Yakobo kuna iye pontho kugumanyisa Aisraele kudza kuna iye, thangwi ndine nyakulemedzwa pamaso pa MBUYA, pontho Mulungu ndiye mphamvu zanga. MBUYA akulonga kuti, “Ntchinthu ching'ono pyakwanga kuna iwe kukhala nyabasanga kubwezera pontho madzinza a Yakobo, pontho kubwezera anango a Aisraele adakoya ine ale. Ndinakuchitisa pontho kukhala cheza kuna anthu a madzinza anango, towera ufikise chipulumuso changa kumadolomero a dziko yonsene yapansi.” MBUYA akulonga tenepa, Dombo pontho Nyakuchena wa Israele, kuna ule akhondwa pikulu pene, kuna ule adakhondwa mbalulupiswa na madzinza anango, kuna nyabasa wa atongi kuti: “Mfumu anakuona mbaimira, ana mafumu anakuona mbakulambira, thangwi ya MBUYA, ule ngwakukhulupirika, Nyakuchena wa Israele ule asankhula iwepo.” MBUYA akulonga tenepa: “Ndzidzi ungafika unafuna ine dzaonesa kukoma kwanga mtima, ndinakutawira, pontho nsiku inafuna dzaonesa ine chipulumuso changa, ndinakuphedza. Ndinakukoya mbandichita chiverano na anthu kudzera muna iwepo kusasanya pontho dziko na madembe ene, kulonga kuna anyaperezo kuti, ‘Sudzukani pa nyatwa!’ Pontho kuna anyakukhala mumdima kuti, ‘Bulukani mumdimamo!’ Iwo anagwedula-gwedula m'khundu-khundu mwa njira mbagumana mpovu m'mapiri akupupwa. Iwo nkhabe dzava njala penu nyota, nee mkatu-katu wa m'thando yatchetcha, penu mbebe wa dzuwa kuanensa tayu. Nyakuva nawo nyambalo ule anaaphata pamkono mbaatsogolera kwenda kumphuno za madzi. Mapiri anga onsene ndinaasanduza njira, pontho misewu yanga inasasanywa mwadidi mwene. Yang'anani, anthu anga anabulukira kutali pyakwanga, anango kumpoto, anangombo kumadokero dzuwa, anango kunthemba za Asiwani.” Iwe kudzulu, khuwa thangwi ya kukomerwa; sekera, iwe dziko yapansi! Imwembo mapiri gundikani nazo nyimbo! Thangwi MBUYA ambathondoza anthu ache pontho anava nyambalo na anyakusanyiswache. Mbwenye zioni adalonga mbati, “MBUYA andipasa nkhodolo, MBUYA andiduwalira.” “Ayi mama angaduwalire mwanache ule ali pabele pache, mbakhonda kuva nyambalo na mwana adavera iye kupha? Podi kwene pichitike kuti aduwalire mwanache, ine nkhabe dzakuduwalira tayu. Yang'ana, ine ndalemba dzinako m'manja mwanga; mafufu ako, Yerusalemu, ndzidzi onsene ali pamaso panga. Amisiri ako ale anafuna dzakumanga pontho anati adze chinchino pano; anthu adakusakaza ale anati athawe. Kwiza pontho mwaza maso ako; anthu ako onsene akugumanyikana kuti abwerere kwawo. Ine ninga Mulungu wamoyo, ndikudumbira kuti anthu ako anakuchitisa kuoneka wakubalika ninga pyakuthemesera pyakuvalwa na nyakukazhali. “Podi kwene kuti udasakazwa mbusanduka madembe mwakuti dziko yako idavungwa monsene mwene, mbwenye chinchino iyo inakhala ing'ono pyakwanga kuna anthu ako, pontho adakuvunga ale anathawira kutali pyakwanga. Anthu ako adabalwa m'dziko ya unyaperezo ale anati alonge iwe ukuva makutu kuti, ‘Dzikoyi yatichepera pyakwanga; ngatipaseni mbuto ikulu ene kuti tikhalemo.’ Penepo unalonga wekha ene kuti, ‘Mbani adandibalira ana onsenewa? Ine ndidataya ananga mbandikhonda kwanisa kukhala na anango. Anthu anga adatamiswa kudziko ya unyaperezo mbapaswa nkhodolo. Mbani adalera mbakuza anawa? Ine ndikhali nyakambombo; apo anambowa adabulukira kupi?’ ” MBUYA Mulungu akulonga kuti, “Yang'anani, ndinakhupha anthu a madzinza anango, ndinaonesa chidziwiso kuna iwo; iwo anabwera na anako achimuna m'manja mwawo, pontho kuthukula anako achikazi paphewa pawo. Mafumu kuna iwe anakhala ninga ababa adakulerani ale, amatsano anakhala ninga abzade. Iwo analamba pamaso pako; iwo ananyanguta fumbi kumanyalo kwako. Penepo unapidziwa kuti ine ndine MBUYA; onsene anyakuikha chidikhiro chawo pana ine nkhabe dzataya mtima tayu.” “Ayi mungakwanise kupokosera pinthu m'manja mwa anyankhondo, penu kupulumusa anyaperezo m'manja mwa nyamphamvu zache?” Kwache MBUYA akulonga kuti, “Ande, anyaperezo anakwanisa kupokoserwa m'manja mwa anyankhondo, pontho pinthu pinakwanisa kupokoserwa m'manja mwa anyamphamvu zache. Ndinati ndithimbane na anyakuthimbana na iwe ale, pontho anako ndinati ndiapulumuse. Anyakukuponderezani ndinaachitisa kupidya okha ene; iwo anamwa chiropa chawo ninga mumbamwera iwo vinyu. Penepo anthu onsene anapidziwa kuti ine MBUYA, ndine Nyankhombo wanu, Dombo wanu, pontho Nyamphamvu wa Yakobo.” MBUYA akulonga kuti, “Ayi msiku udasudzula ine nawo manu uli kupi? Ayi nyamangawache ngupi kudakugulisani ineko? Na thangwi ya pyakudawa pyanu imwe mudaguliswa; na thangwi ya umambalanu manu adathamangiswa. Ndzidzi udadza ine, thangwi yache ninji sidagumane munthu tayu? Ndzidzi udachemera ine, thangwi yache ninji pakhali nkhabe kutawira? Ayi mkono wanga ukhali wakuvira pyakwanga kuti ndichimwane kupulumusa? Ayi ine nkhabe mphamvu kuti ndinakwanisa kuombola nazo? Na fala ene ibodzi basi ndinakwanisa kuumisa nyanza, kusandusa mikulo kukhala thando yatchetcha; nsomba mwenemo kuvunda, thangwi ya kusowa madzi, pontho kufa na nyota. Thambo ndimbaikukutiza na mdima, mbandichitisa chakuvala chache kukhala masakha.” MBUYA Mulungu andipasa lulume yakusudzuka, towera ndikwanise kulonga mafala akuwangisa nawo mtima anyakutopa. Machibese onsene iye ambandilamusa, mbafungula makutu anga ninga nyakufunza kufuna kuva pinafunziswa iye. MBUYA Mulungu afungula makutu anga, tenepo ine sidapandukire; penu kumpasa nkhodolo tayu. Ndidapereka msananga kuna anyakundimenya, chidevu changa kuna anyakundikweya ndevu. Ine sidaphimbe nkhope yanga tayu kuna kundiselusa na kuna kundiphulira mata kukhachita iwo. Na thangwi yakuti MBUYA Mulungu ambandiphedza, ine nkhabe dzachitiswa manyadzo tayu. Natenepo ndachitisa nkhope yanga kuwanga ninga mwala, pontho ndikupidziwa kuti nkhabe dzalulupiswa tayu. Nyakundiikhira kunduli pamseru ali chifupi. Apo mbani pontho anafuna kundisumira? Mbadzetu mphapo ndionane naye maso na maso! Nyakundisumiracheyo ngupi? Mulekeni alonge mseru una ine nayewo! Ndi MBUYA Mulungu ambandiphedza. Mbani pontho anakwanisa kundidawisa? Onsene anati amale kusakala ninga nguwo; maberethe anati amale kuanyenyena. Mbani pakati panupa ambagopa MBUYA mbavera mafala a nyabasache? Nyakufamba mumdima, ule nkhabe ona cheza tayu, mbanyindire dzina ya MBUYA pontho anyindire Mulungu wache. Mbwenye chinchino, monsenene ale mukugasa moto mbamupimwinikira mwekha ene na nsakali zakugaka, thimizani kufamba m'cheza cha moto wanuwo, pontho cheza cha nsakali zagasa imwezo. Ipi ndiye pinafuna imwe dzatambira kubulukira kuna ine: Imwe munati muve kupha na nyatwa zakugoswa pyakwanga. MBUYA akulonga kuti, “Ngandivesereni kuno, imwe anyakufuna kuchita pyakulungama, pontho ale mumbasaka-saka MBUYA: Yang'anani kuna phanzwi kudasemwa imwe kule, pontho m'tchinde mwa phiri kudakumbwa imwe kule; yang'anani kuna Abrahamu, kholo wanu, pontho kuna Sara nyakukubalani. Ndzidzi udamchemera ine, iye akhali wakusowa mwana; ine ndidamtsanzayisa mbandimchitisa kuinjipa. MBUYA anati athondoze Zioni mbava nyambalo thangwi ya madembe ache onsene; mathando ache atchetcha iye anaasandusa ninga munda wa Edeni, mbuto yache yakusowa pyakumera ile ninga munda wa MBUYA. Muna iye munakhala kusekera na kukomerwa kokhokha, kupereka takhuta, pontho mkhuwo wakuimba. “Ngandivesereni anthu anga; ikhani makutu kuno, imwe dzinzanga: Mwambo unabulukira kuna ine; chilungamo changa chinasanduka cheza kuna madzinza. Chipulumuso changa chikufendedza chifupi mwakuchimbiza, kuombola kwanga anthu anga kuli m'njira; mkono wanga unadzesa chilungamo pana madzinza. Anyamgombe anayang'ana kuna ine mbadikhira chipulumuso changa. Kwizani maso anu kudzulu, yang'anani dziko yapansi; thambo inamala wayuka ninga utsi, dziko yapansi inasakala ninga chakuvala, pontho anthu ache anafa ninga ntchentche. Mbwenye chipulumuso changa chinakhala na kukhala, kuombola kwanga nkhabe dzachimwanika tayu. “Ngandivesereni imwe, ale mumbadziwa kuchita pyakulungama, anthu ale mumbakoya mwambo wanga mumtima mwanu: Lekani chita mantha na anthu ambakusumululani ale penu kutaya mtima na kukutikanani kunachita iwoko. Thangwi uchenje unaadya ninga nguwo; mfunye zinaanyomola ninga thonje. Mbwenye chipulumuso changa chinakhala na kukhala, kuombola kwanga kunakhalapo mpakana mifendu yonsene.” Lamukani, ngalamukani, MBUYA! Mangani matimbira, ngalamukani ninga mukhali ipyo nsiku zagwanda zile, ninga mukhali ipyo mifendu ya mvula zakale. Ayi si imwe tayu ule mudagwanda nyangume Rahabi m'mapindi-mapindi, ule mudalasa na momba chirombo chile? Ayi si imwe tayu, ule adaumisa Nyanza Yakufira, madzi a m'nyanza yakuzwika pyakwanga, ule adasasanya njira panyanza yakuzwika towera anyakuombolwa ale awambuke napo? Anyakuombolwa na MBUYA anabwerera kwawo. Iwo anapita mu Zioni uku nyimbo zili fee; kukomerwa kokhonda mala kunakhala ninga chipewu chachifumu mumsolo mwawo. Iwo anadzazwa na kukomerwa pontho kusekera, pontho kutsukwala na kubulira pinati pibuluke pakati pawo. MBUYA akulonga kuti, “Ine ene pano, ndine nyakukuthondozani. Ndimwe ani kuti mugope munthu ambafa pyache ule, anthu akubalwa na mkazi, ale akhala ninga maudzu ene pyawo. Ayi mwaduwalira MBUYA nyakukusasanyani, ule adafuthula thambo mbaikha maziko a dziko yapansi, mwakuti mukhale na mantha nsiku na nsiku thangwi ya ukali wa anyakukuponderezani, ale ana phinga kufuna kukuvungani? Apo ukali wa anyakukuponderezaniwo uli kupi? Anyaperezo anati asudzulwe chinchino pano; iwo nkhabe fera m'kadyaboso, penu kusowa mkate tayu. Thangwi ine ndine MBUYA Mulungu wanu, ule ambanyandula bara, towera mabimbi ache amenye, MBUYA Wamphamvu zonsene ndiye dzinache. Ine ndaikha mafalanga m'kanwa mwako mbandikuphimbira na mthunzi wa dzanjanga. Ine ule ndidaikha kudzulu m'mbuto mwache, ule ndidaikha maziko a dziko yapansi, pontho ule ndimbalonga kuna Zioni kuti ‘Imwe ndimwe anthu anga.’ ” Ngalamuka, chita khakhaphathu! Lamuka, iwe Yerusalemu, iwe ule waledzera na khomitcho ile ili m'manja mwa MBUYA, khomitcho ya ukali wache, iwe ule waikhuthuliratu, khomitcho imbachitisa amuna kudzedzereka ile. Mwa anache onsene adabala iye nkhabe na mbodzi ene wakumphata nsenji tayu; mwa anache onsene adalera iye na mbodzi ene nyakumphata pamkono nkhabepo. Nyatwa zikuluzi zadza pana iwe, mbani anakwanisa kukuthondoza? Madembe na kusakazika, njala pontho nkhondo; mbani anapiyesera kukupukuta misozi? Anako amala komoka; iwo ali thasa-thasa m'misewu ikulu yonsene, ninga nyasa wakukweshwa na msampha. Iwo amala dzala na ukali wa MBUYA, pontho kusumulula kwa Mulungu wako. Natenepo vesera ipi, iwe nyakusanyiswa, ule waledzereswa kwache nee na vinyu tayu. MBUYA Mfumu akulonga, Mulungu wako nyakutchinjiriza anthu ache akulonga kuti, “Yang'ana, ine ndakupokosera m'manja mwako khomitcho ikhakudzedzeresa ile; khomitcho ile, ndiko ya ukali wanga, iwe nkhabe imwa pontho tayu. Ine ndinaiikha m'manja mwa anyakukusanyisa, adalonga kuna iwe ale mbati, ‘Gona na fufumimba, towera ife tifambe na pamsana pako.’ Pontho iwe udachitisa msanako kukhala ninga mataka, ninga njira yakuti anthu afambemo.” Ngalamuka, lamuka, iwe Zioni, mbumange matimbira! Vala nguwo zako za demelero, iwe Yerusalemu, Mzinda wakuchena. Anthu okhonda gwandwa nsonga yachimuna, pontho anthu okhonda chena pamaso pa Mulungu nkhabe dzapitamove pontho tayu. Gubudza fumbi yako, iwe Yerusalemu; ngalamuka mbukhale pampando wachifumu, Imwe anyakuphatwa a ku zioni pisudzuleni mwekha ene goli-goli ili m'khosi mwanuyo. Thangwi MBUYA akulonga kuti, “Imwe mudaguliswa pezi pene, tenepo mwakukhonda pagali kobiri imwe munati muombolwe.” Thangwi MBUYA Mulungu akulonga kuti, “Pakutoma anthu anga adenda kakhala kudziko ya Iguputo; m'nduli mwache Aasiria adaapondereza.” MBUYA akulonga kuti, “Apo ndinachita tani? Podi anthu anga adakwatwa unyaperezo okhonda pagalirwa na chinthu chene, pontho anthu anaatongawo akuaselusa. Nsiku yonsene dzinanga kwayo nkhutikanwa kwene basi. Ndalonga ndine MBUYA. Natenepo anthu anga anati atawire kuti ndine Mulungu; pansiku yeneyo iwo anadziwa kuti ndine pano, ule adalongeratu pinthu penepi. Ande, ndine pano.” Ngakubalika pyakwanga pamapiri manyalo a anthu ambadza na mphangwa zadidi ale, ale ambalalika pya mtendere, ale ambadzesa kukomerwa, anthu ambalalika pya chipulumuso ale, ale ambalonga kuna Zioni mbati, “Mulungu wako akutonga!” Ngaveserani! Anyakulondali anu akukhuwa; pabodzi pene iwo akukhuwa thangwi ya kukomerwa. MBUYA angabwerera ku Zioni, iwo anati apione na maso awo ene. Gundikani pabodzi pene kuimba nyimbo zakukomerwa nazo, imwe madembe a Yerusalemu, thangwi MBUYA apukuta misozi ya anthu ache, iye aombola Yerusalemu. MBUYA aphatisa basa mphamvu zache zakuchena pamaso pa anthu a madzinza onsene, pontho dziko yonsene yapansi mpakana kumadolomero inaona chipulumuso cha Mulungu wathu. Bulukani, bulukanimo mu Babiloni! Lekani khuya na chinthu chene chokhonda chena! Bulukanimo mbamukhale anthu akuchena pamaso pa Mulungu, imwe ale mukuthukula pyombo pya MBUYA. Kwache imwe nkhabe dzabuluka mwakuchimbiza, penu dzabuluka mwakuthamanga tayu; thangwi MBUYA anati aende patsogolo panu, Mulungu wa Israele anakutchinjirizani kunduli kwanu. MBUYA akulonga kuti, “Yang'anani, nyabasanga anachita pinthu mwanzeru; iye anakwizwa mbalemedzwa, pontho anatambira chilemedzo chikulu chene. Ninga montho mukhali ipyo anthu azinji adaphatwa na mantha pidamuona iwo, thangwi nkhope yache idasanduzika na kubonereswa kupiringana munthu onsene pontho makhaliro ache adasanduzika mwakuti nkhabe oneka ninga munthu tayu, sasawambo anthu a madzinza anango anadodoma naye, pontho mafumu anaphopha pakanwa pawo thangwi ya iye, thangwi pinthu pidakhonda iwo pangwa anati apione pontho pinthu pidakhonda iwo vesa anati apivesedi.” Mbani adakhulupira mphangwa zathu, pontho nkhwa mbani kudatchululwa mphamvu za MBUYA? Iye adakula pamaso pa MBUYA ninga mphukira, pontho ninga mtsitsi m'mataka akuuma. Iye hakhali wakubalika penu wademelero tayu kuti titunduke naye, nkhope yache hikhali yakusirika kuna ife tayu. Iye adakhondwa mbalulupiswa na anthu, nyansisi, pontho nyakukulitiri na pyakusanyika. Ninga munthu ule anthu adampasa nkhodolo, iye adalulupiswambo, na ife enembo tidakhonda kumulemedza. Ndimomwene kuti iye adava kupha m'mbuto mwathu mbakwata pyakutsukwalisa pyathu, kwache ife tidanyerezera kuti Mulungu ndiye akumtchunyusa, kumpamantha, pontho kumsanyisa. Kwache iye adalaswa thangwi ya umambalathu, pontho adava kupha thangwi ya pyakudawa pyathu; kutchunyuswa kudatidzesera mtendere kule kudagwera iye, pontho na pironda pyache ife tawangiswa. Tonsenefe, ninga mabira tamala tayika, munthu onsene wa ife alokota pyache njirache; tenepo MBUYA atula pana iye pyakudawa pya ife tonsene. Iye adaponderezwa na kusanyiswa, kwache iye hadabuluse fala tayu; iye adakwatwa ninga mwanabira kwenda kachekwa. Ninga mumbafulikira bira kuna nyakumchinga ubweyache, sasawambo iye hadafungule mulomo wache tayu. Adamphata mwavinga mbamtonga mseru, tenepo adenda naye kampha. Apo mbani mbadakwanisa kudziwa pinafuna dzamgwera? Iye adabuluswa m'dziko ya anthu a moyo; na thangwi ya umambala wa anthu anga, iye adaona nyatwa. Iye adasasanyirwa masiye pakati pa anyakudawika mbaikhwa m'masiye pabodzi pene na anyamfuma, podi kwene kuti iye hadachite na chakuzunguzika chene, penu m'kanwa mwache kulongambo pyakunama tayu. MBUYA akulonga kuti, “Kwache kukhali kufuna kwa Mulungu kumsanyisa pontho kumchitisa kuona nyatwa. Podi kwene kuti MBUYA achitisa moyo wache kukhala nsembe yakupagalira pyakudawa, iye anati basi aone pidzukulu pyache mbakhala na moyo wakulapha, pontho kufuna kwa MBUYA kunati kuchitike kudzera muna iye. Angamala kuona nyatwa zachezo, iye anati aone cheza. Iye anakhutira na pinthu pidaona iye thangwi nyabasanga wakulungamayo analungamisa anthu azinji mbathukula pyakudawa pyawo. Natenepo ine ndinampasa demelero yakuthemerana na akulu-akulu, pontho iye anagawana na anyamphamvu pyakupokoserwa kunkhondo, thangwi iye adapereka moyo wache mpakana kufa. Iye adayeswa ninga mbodzi wa anyakuswa mwambo, thangwi iye adathukula pyakudawa pya anthu azinji; kwache iye adapempherera anyakudawa, towera umambalawo ulekererwe.” MBUYA akulonga kuti, “Imba, iwe mkazi wakuuma nthumbo, ule chipo hudabale mwana tayu; gundika nazo nyimbo, khuwa thangwi ya kukomerwa, iwe ule chipo hudave mtswotswo wakubala tayu; podi chinchino iwe unakhala na ana akuinjipa kupita mkazi ule ana mamunache. Fumula mbuto yakumangirapo khumbi yako, futhula nguwo zachezo monsene mwene; laphisa nkhambala zako mbuwangise ntchiri zako. Thangwi unabalalikana khundu ya kumadyo na kumabzere kwene; pidzukulu pyako pinapokosera mbuto madzinza anango mbapikhazikika m'mizindawo yakusowa anthu ile. “Leka chita mantha; iwe nkhabe dzachitiswa manyadzo tayu. Leka taya mtima; iwe nkhabe dzalulupiswa tayu. Iwe unaduwalira manyadzo a uphaleako mbukhonda kumbukave nyatwa zonsene zikhaona iwe pa umamfelwako. Thangwi Nyakukusasanya ndiye mamunako, MBUYA Wamphamvu zonsene ndiye dzinache, Nyakuchena wa Israele ndiye Dombo wako; iye ambachemerwa Mulungu wa dziko yonsene yapansi. MBUYA anakuchemera kukubweza khala ninga mkazi wakusiyiwa na mamunache, pontho wakusanyika mumtima mwache, mkazi wakusembwa mbali mtete-mtete ene mbakhondwa na mamunache.” Mbwenye Mulungu wako akulonga kuti, “Ndidakusiya kwene ndzidzi ene pang'ono basi, kwache na kuva nyambalo pikulu ndinati ndikudzese kukubweza. Na thangwi ya kuzhangali ine ndidakupasa nkhodolo ndzidzi ung'ono ene basi kwache chinchino ndinakukomera mtima kwenda na kwenda, pontho ine ndinava nawe nyambalo. Ndalonga ndine MBUYA Dombo wako. “Kuna ine penepi pyakhala ninga nsiku za Nowa, ndzidzi udadumbira ine kuti madzi makulu a ndzidzi wa Nowa nkhabe dzadya pontho dziko yapansi tayu. Natenepo chinchino ndadumbira kuti iwe sinakuzhangalira, penu kukusumululave tayu. Podi kwene kuti mapiri atekenyeke pyawo, pontho pitunda pibuluke m'mbuto mwawo, kwache kukufuna kwanga kokhonda mala nkhabe dzabuluka pana iwe tayu, pontho chiverano cha mtendere chidasasanya ine nawe nkhabe dzasweka tayu. Ndalonga ndine MBUYA, ambava namwe nyambalo ule.” MBUYA akulonga kuti, “Iwe mzinda wakusanyiswa, wakuvinyizika-vinyizika na mphepo, pontho wakuchimwana kuthondozeka, ine ndinati ndikumange pontho na miyala yakudula, pontho maziko ako na miyala yakudula ya safire. Ndinamanga nsanja zako na miyala yakufira, misuwo yako ya mpanda na miyala yakuyetimira. Mafufu ako onsene ndinaamanga na miyala yakudula. Anako onsene anafunziswa na MBUYA, pontho ndinaatsanzayisa na mtendere ukulu pyakwanga. Iwe unakhazikika na chilungamo chadi-chadi: Pyakuzunguzika pyonsene pinakhala kutali na iwe; thangwi nkhabe chinafuna iwe chita nacho mantha tayu. Pyakugoswa unalila dzapiva kwene na njira; ipyo nkhabe fika chifupi na iwe tayu. Ngakhala munthu unango anakuthuswa, kweneko si kufuna kwanga tayu; nyakukusosayo anati aimise manja kuna iwe. “Yang'ana, ndine pano ule adalenga anyakufula ntove, ule ambavukuta moto wa makala, towera afulire chida cha nkhondo, pontho ndine ule adalenga nyakusakaza, towera avunge; nkhabe chida cha nyamalwa chinafuna kukuwaza tayu, pontho iwe unapokanya nyakukusumira onsene. Penepi ndiye pyathema tambira nyabasa wa MBUYA, pontho anafuna kupichitisa kukwanisika ndine pano. Ndalonga ndine MBUYA.” MBUYA akulonga kuti, “Ngadzani, imwe monsene anyakuva nyota, idzani madzi alipo kuno; imwembo ale nkhabe kobiri, idzani mugule na kudya! Idzani mugule vinyu na mkaka okhonda pereka kobiri, penu chinthu chinango chene. Mwatani munavunga kobiri na pinthu pile si mkate tayu, pontho kubulusa kaluma papinthu pile nkhabe khutisa tayu? Veserani, ngandivesereni, mbamudye pinthu pyadidi, tenepo moyo wanu unakomerwa na kudya pinthu pyakununa. Ikhani makutu, mbamudze kuna ine; ngandivesereni, towera mukhale na moyo. Ine ndinati ndisasanye namwe chiverano chokhonda mala, kukufunani kwakukhulupirika pontho kokhonda mala ninga mudachitira ine kuna Davite kule. Yang'anani, ine ndamsankhula kukhala mboni wa madzinza, kukhala nyakutsogolera pontho mkadamu wa anthu. Imwe munachemeresa madzinza, ale chipo hamudzati kuadziwa tayu, pontho madzinza anakhonda imwe dziwa, anabwera na kuthamanga kuti akhale namwe, thangwi ine, MBUYA Mulungu wanu, Nyakuchena wa Israele, ndakugudumirani na demelero.” Msake-sakeni MBUYA panakwanisika iye kugumanwapo; mchemereni mwenemo iye mbali chifupi. Nyakudawa mbasiye njira zache pontho nyakuipa mbataye manyerezero ache. Iye mbazungunukire kuna MBUYA, tenepo iye anamvera nsisi, pontho azungunukire kuna Mulungu, thangwi iye ngwakukoma mtima mbalekerera pyakudawa pyache. “Thangwi manyerezero anga si manyerezero anu tayu; njira zanu si njira zanga tayu. Ndalonga ndine MBUYA. Ninga mwachitira thambo kukhala padzulu pa dziko yapansi, sasawambo njira zanga nsakulekana na njira zanu, pontho manyerezero anga apiringana manyerezero anu. Ninga mumbachitira mvula na matalala kugwa kudzulu, mbapikhonda bwerera pontho kudabulukira ipyo okhonda totesa dziko yapansi, pontho kuichitisa kuphukira na kuchita maluwa, towera ipase mbewu kuna nyakubzala pontho mkate kuna nyakuudya, ndi sasawambo na mafala akubuluka m'kanwa mwanga: Iwo nkhabe dzabwerera kuna ine okhonda phata basache tayu, mbwenye anaphata basa inafuna ine ile mbachitisa kukwana-kwana basa idaatumira ine ile. Imwe munabuluka mwakukomerwa mbamuenda pyanu na mtendere; mapiri na pitunda pinagundika kuimba nyimbo pamaso panu, pontho miti yonsene inaimba m'manja. M'mbuto mwa matenthere a minga minjale ndiye inafuna dzamera, pontho m'mbuto mwa mikandankhuku kesha ndiye inafuna dzamera. Penepi pinakhala chikumbuso cha ine MBUYA ninga chidziwiso chakwenda na kwenda, chile nkhabe dzavungwa tayu.” MBUYA akulonga kuti, “Chitani chilungamo, pontho chitani pyakulungama, thangwi chipulumuso changa chili chifupi, pontho kuombola kwanga kunati kuonekere chinchino pano. Nyakutsanzaya ngule anachita penepiyi, munthu anapiphatisa nganganga, ule ambachitisa Nsiku Yakupuma kukhala yakuchena, ule nkhabe kuiswipisa, pontho ule ambakhondesa manjache kuchita pinthu pyakuipa.” Mlendo ule aphatikana na MBUYA mbaleke kulonga kuti, “Ndimomwene MBUYA anati andikhethe pakati pa anthu ache.” Pontho munthu wakukapalwi mbaleke dungunya kuti, “Ine ndine kwene pyanga muti wakuuma.” Thangwi MBUYA akulonga kuti, “Kuna anthu akukapalwi, ale ambachitisa Nsiku Yakupuma kukhala yakuchena, ale ambachita pyakundikomera, mbakakamira kukoya chiverano changa, enewa ndinaapasa dzina na mbiri yadidi pakati pa anthu anga m'Nyumba mwanga, kupiringana kukhala na ana achimuna na achikazi; ine ndinaapasa dzina yakwenda na kwenda, ile nkhabe fudzika na pang'ono pene tayu. Kulonga pya alendo, ale ambakakamira pana MBUYA kumtumikira, kufuna dzina ya MBUYA, pontho kumpembedza, onsene ale ambakoya Nsiku Yakupuma mbakhonda kuiswipisa, pontho ale ambakhala nganganga kuna chiverano changa, enewa ndinaadzesa kuphiri yanga yakuchena mbandiapasa kukomerwa m'nyumba mwanga yakupemphereramo. Nsembe zawo zakupyerera pontho na pyakupereka pyawo pinatambirwa paguwa yanga yansembe; thangwi nyumbanga inachemerwa nyumba yakupemphereramo madzinza onsene.” MBUYA Mulungu akulonga kuti, kuna iye nyakugumanyisa anyakutamiswa a Israele mbati, “Ine ndinati ndigumanyise basi anthu anango padzulu pa anthu agumanyikana kale ale.” Idzani, imwe monsene pirombo pyam'tsanga, idzani mbamudye, imwe monsene pirombo pya mumsitu! Anyakulondali a Israele ndi maboli-boli, onsenewo nkhabe udziwisi tayu; onsenewo mbanambwa okhonda bulusa na fala ene, iwo nkhabe kwanisa na kuuta kwene tayu; iwo kwawo nkhugona kwene uku ndoto zili tawatawa, pontho kugona nkhudya kwawo. Iwo mbanambwa ausa pikulu pene; iwo nkhabe khuta tayu. Iwo mbamakabuswa okhonda vesa pinthu; munthu onsene ambalokota pyache njirache mbachita pyawo pyonsene pyakuakomera. Munthu onsene wa iwo akulira kuti, “Idzani, ngandilekeni ndisake vinyu! Mbatimweni pyathu bwadwa mpakana tikhute! Tenepo mangwana anakhala ninga lero, penu mwinango kupiringana penepa.” Anyakulungama ambafa, kwache nkhabe na mbodzi ene ambapiikha konta tayu, anyakunyindirika ambabuluswa pakati pa anthu, kwache nkhabe munthu na mbodzi ene ambapivesa tayu kuti iwo abuluswa, towera nyatwa zileke kuagwera. Anyakuchita pyakulungama ambakhala na mtendere; iwo angagonera mkono kwawo kumbakhala kupuma. Mbwenye imwe, idzani kuno, imwe ana nyamatsenga, maputa na anyakuchita pyakuzuda! Mbani anasingirira imwe? Ayi analonga imwe tenepa mbani? Anatikana imweyi mbani? Ayi si imwe tayu anyakupandukira, ana a anyakunama ale? Imwe mumbapembedza milungu yakubalisa pinthu pakugonana pansi pa miti yamthundu na miti yakuvata; imwe mumbapereka nsembe ananu m'maphedi, pontho kunkhwimba zamwala. Mumbakwata miyala yakumyalala m'maphedi mbamuipembedza ninga milungu, mumbapereka pyakupereka pyakumwa kuna iyo, pontho kupereka pyakupereka pya mapira. Ayi penepimbo nkhumbombowesa basi ukali wanga? Imwe mwasasanya talimba pansonga ya phiri yakulapha penepo imwe mudaperekapo nsembe zanu. M'nyumba zanu pontho kumisuwo kwanu mwamala ikhamo mifanikizo. Kukhonda ine pano, imwe mudayalula patalimba panu mbamupakira penepo kuibwanyulaletu; imwe mwapakira nawo patalimba panu mbamuapagali kuti mugone nawo, mbamuyang'ana pezi pawo. Imwe mudenda kuna Moleki na mafuta aolivi mbamukwata pontho mafuta akugwadira mwadidi azinji. Imwe mudachita kutumiza aimiriri kutali pyakwanga; imwe mudachita kutchithira mpakana kudziko ya anyakufa! Nsinzo onsene udafamba imwe mudatopa nawo, kwache imwe nee mudalonge tayu kuti, “Pinachita ifepi mphyakusowa basa.” Imwe mudagumana mphamvu zinango mwakuti nee mudakhomfoke tayu. MBUYA akulonga kuti, “Milungu yache njipi idaona imwe mbamuchita nayo mantha kuti muname kuna ine ninga tenepa, pontho kuti muleke kundikumbuka penu kupinyerezera mumtima mwanu? Ayi ndi thangwi yakuti ndzidzi ukulu ene ine ndakhala pyanga mulomo phoo kuti mukhonde kundigopa ninga munachitira imwemu? Ayi mukunyerezera kuti pinachita imwepi mphyakulungama? Kwache mabasanu ndinaabulusa pakwecha pontho mifanikizo nkhabe dzakuganyalisani tayu. Imwe mungalira kufuna chiphedzo, lekani mifanikizo yanuyo ikupulumuseni! Mphepo inati itswaire yonseneyo, muya ene pyawo unati uambumbuluthe. Mbwenye munthu ule ine mphakubisala pache, anatambira dziko yapansi, pontho phiri yanga yakuchena inakhala yache.” MBUYA akulonga kuti, “Sasanyani, fumbulani, sasanyani msewu! Bulusani makolong'ondo m'njira ya anthu anga.” Thangwi penepi ndiye pyalonga Wamkulu pontho Nyakupita pyonsene, ule ndi nyakukhala na kukhala, pontho dzinache ndi Nyakuchena kuti, “Ine ndikukhala pambuto yapadzulu pontho yakuchena, kwache ndimbakhala pontho pakati pa anyakupichepesa na anyakuleka pyakudawa pyawo, kusisimusa moyo wa anyakupichepesa pontho kusisimusa mtima wa anyakuleka pyakudawa pyawo. Ine nkhabe dzathimiza kuthimbana na anthu anga kwenda na kwenda, penu kuazhangalira kwenda na kwenda tayu, thangwi ndingachita tenepo mzimu wa munthu unati ukomoke pamaso panga, muya wa munthu adalenga ine ule. Na thangwi ya pyakudawa pyache pontho bivu ine ndidamzhangalira; ndidamtchunyusa mbandimpasa nkhodolo thangwi ya kuzhangali, kwache iye adathimiza basi kuchita pyakumkomera. “Ine ndaona makhaliro ache, kwache ndinati ndimuwangise; ine ndinamtsogolera mbandimpukuta misozi yache. Anyakusintili anandikuza na milomo yawo. Kuna anyakukhala kutali na chifupi ene ine ndinapasa mtendere. Tenepo ine ndinati ndiawangise. Ndalonga ndine MBUYA. Mbwenye anyakudawika akhala ninga mabimbi, ale nkhabe kwanisa kumbombowa tayu, ale mathomu-thomu ache ambakapiza usekere na matope ene basi. Nkhabe tayu mtendere kuna anyakudawika.” Alonga penepi ndi Mulungu wanga. MBUYA akulonga kuti, “Pilalike mwakukhuwa, leka khala mulomo phoo. Galuza fala ninga ngoma. Longa kuna anthu anga pya kupandukira kwawo pontho kuna pidzukulu pya Yakobo pya pyakudawa pyawo. Thangwi nsiku na nsiku iwo ambandisaka-saka; iwo ambaoneka ninga ambafuna kudziwa njira zanga; iwo ambakhala ninga dzinza ile imbadziwa kuchita pyakulungama, ile hidakhonde kuvera matongero a Mulungu wache tayu. Iwo ambandipempha kuapasa mwambo wakulungama, mbaoneka ninga ngakusasanyika kufuna kudza chifupi na ine, Mulungu wawo.” Iwo ambalonga kuti, “Thangwi yache ninji tapimana kudya, imwe mbamukhonda kupiona? Thangwi yache ninji tapichepesa tekha ene, imwe mbamukhonda kupidzindikira?” MBUYA akulonga kuti, “Kwache pansiku yanu yakupimana kudya, imwe mumbachita pinthu pyakukukomerani mbamuonesa nyatwa anyabasanu onsene. Kupimana kwanu kudya mamalisiro ache ambakhala nthonga pontho mapoko-poko, pontho kumenyana unango na mwanzache na mashoko akudawika. Imwe nkhabe kwanisa kupimana kudya ninga munachitira imwe leromu tayu mbamudikhira kuti kupemphera kwanu kuveke kudzulu. Ayi kupimana kudya kumbafuna ine nkhweneku, kuti munthu apichepese kwene nsiku ibodzi ene basi? Ayi nkhutchulimisa kwene msolo wache ninga mtete basi, pontho kugona kwene pamasakha na kupikhwaza madotha kwene basi? Ayi kweneku nkhupimana kudya kumbalonga imwe kule, nsiku yakukomera MBUYA ile? “Kupimana kudya chadi-chadi kumbafuna ine nkhuku: kusudzula njema kuna anyakusanyiswa, kusudzula magoli-goli kuna anyakukhonderwa chilungamo, kupasa ufulu anyakuponderezwa mbamugwanda-gwanda magoli-goli onsene. Gawanani phoso yanu na onsene akuva njala, mbamupereke kuna amanzenza akutcherenga mbuto yakugona; mungaona anango akufamba chipezi-pezi apaseni pyakuvala, pontho lekani kuapasa nkhodolo abale anu a mimba ibodzi ene. Mungachita tenepo imwe munaonesa cheza ninga makalakwecha, pontho munawangiswa kabodzi na kabodzi; tenepo kulungama kwanga kunaenda patsogolo panu, pontho demelero ya MBUYA inakutchinjirizani kunduli kwanu. Imwe mungapemphera, ine MBUYA ndinakuvani; mungalira kuti ndikuphedzeni, ine ndinatawira kuti: Ndawo! Ndili pano. “Ngakhala imwe munasudzula magoli-goli kuna anyakuponderezwa, mbamusiya kuthonyana chala, mungaleka kulongana tsweda, pontho ngakhala munadyesa anthu a njala, mbamupasa anyakuponderezwa pinthu pinasowa iwo, penepo cheza chanu chinamwinika mumdima, pontho mosiku anasanduka ninga cheza cha masikati. Ndzidzi onsene MBUYA anakutsogolerani; iye anakupasani pyakusowa pyanu pyonsene m'dziko yakupisa dzuwayi mbapasa mphamvu manungo anu. Imwe munakhala ninga munda wa madzi azinji, pontho munda wa mphuno ya madzi ile nkhabe kuphwa na pang'ono pene tayu. Anthu ako anamanga pontho pamadembe akale ale mbalamusa pontho maziko a mvula zakale ale; iwo anachemerwa anyakusasanya pontho mafufu akukugomoka, pontho anyakusasanya pontho misewu na nyumba, towera anthu akwanise kukhalamo.” MBUYA akulonga kuti, “Ngakhala imwe munathimiza kukhonda koya Nsiku Yakupuma mbamuthimiza kuchita pyanu pyakukukomerani pansiku yanga yakupumayi, ngakhala imwe munathula Nsiku Yakupuma ninga nsiku yakukomerwa, pontho Nsiku Yakuchena ya MBUYA ninga nsiku ya chilemedzo, pontho ngakhala imwe munailemedza pakukhonda bauka kwenda m'tsanga pontho pakukhonda kuchita pyanu pyakukukomerani penu kulonga mafala akupupwa, penepo imwe munagumana kukomerwa muna ine, MBUYA, pontho ine ndinakupasani chilemedzo pakati pa anthu onsene a dziko yapansi. Pontho munakomerwa na dziko idakusiyirani kholo wanu Yakobo ile. Ine MBUYA ndalonga mafala enewa na pakanwa panga.” Ndimomwene kuti mkono wa MBUYA si wakuvira tayu kuti uchimwane kupulumusa, penu makutu ache kugontha kuti achimwane kuva. Mbwenye pyakudawa pyanu ndiye pyakulekanisani imwe na Mulungu wanu; iye akupasani nkhodolo thangwi ya pyakuipa pyanu, towera iye aleke kukuvani. Manjanu amala fira na mathotho a chiropa, mbamuswipisa pyala pyanu na pyakudawa. Pakanwa panu palonga pyakunama pontho lulume yanu yalonga pinthu pyakudawika. Munthu angakhala na mseru na mwanzache; chilungamo nkhabe khalapo tayu. Iwo ambanyindira mphoka zakusowa basa mbalonga pyakunama; iwo ambanyerezera kwene kuchita pyaumambala basi mbachitadi pyakuipa pimbanyerezera iwo pile. Pyakuipa pimbasasanya iwo mphyakugoswa ninga mazayi a mbobo; iwo ambasasanya utandaude. Munthu onsene wakudya mazayi awo anati afe, tenepo ibodzi ingasweka, mwana chipiri ndiye ambabulukamo. Utandaudewo munthu nkhabe kwanisa kuuvala nguwo tayu; iwo nkhabe kwanisa kupimpsampsira okha ene na pinthu pimbasasanya iwo tayu. Mabasawo mbakuipa, pontho manjawo ambachita pyakuzunguzika. Iwo ambathamangira kuchita pyakuipa iwo nkhabe dembuka kuchuchisa chiropa tayu cha anthu okhonda dawa. Manyerezero awo mbakuipa, ponsene panaenda iwo kwawo nkhuvunga na nthonga basi. Njira zakudzesera mtendere iwo nkhabe kuzidziwa tayu; pyonsene pimbachita iwo mphyakusowa chilungamo pyokhokha. Iwo ambafamba m'njira zakupotoka-potoka; nkhabe nyakufamba na mwenemo anadziwa mtendere na pang'ono pene tayu. Anthu ambalonga kuti, “Ife chilungamo tili nacho kutali pyakwanga, pontho kulungama nkhabe kutifedzera chifupi tayu. Timbasaka-saka cheza, kwache umbaona ife ndi mdima ene basi; timbadikhira kunja kukhala ngwiro, kwache chimbaona ife ntchigudu-gudu chene basi, Ninga mumbachitira boli-boli kumphamphasa-mphamphasa pafufu, sasawambo ife takhala ninga anthu akusowa maso. Dzuwa ikuswa miti timbagwegweduka pyathu, kukhala ninga tili m'chidodo; ndimomwene, ife tingasangizwa na aphale amphamvu timbaoneka ninga anyakufa. Tonsenefe timbakhumbza ninga anambwa; mbatilira mwakudungunya ninga nkhangaiwa. Timbasaka-saka chilungamo, kwache nkhabe kuchigumana tayu; ife timbadikhira kuombolwa, kwache kuli kutali pyakwanga na ife. “Thangwi umambalathu wainjipa pyakwanga pamaso panu, pontho pyakudawa pyathu pikutipokanyisa. Umambalathu nkhabe kutimalira tayu, pontho ife nkhabe kwanisa kukhonda tayu kudawa kwathu: Tapandukira pontho tachitira upandu MBUYA, pontho tapasa nkhodolo Mulungu wathu; tapondereza anzathu pontho tapandukira, talonga pyakunama pile pyadzala mumtima mwathu. Chilungamo nkhabe onekave tayu, pontho kulungama kuli pyako dziko yantomi; pyakuonadi nkhabemove m'misewu, kuona mtima nkhabeve gumana mbuto tayu. Pyakuonadi nkhabe gumanwave tayu, tenepo munthu onsene wakuthunda pyakuipayo ambasanduka nyama kuna anyakuipa.” MBUYA adaona penepi mbaipirwa napyo, kuona kuti chilungamo nkhabepo. Iye adadodoma kuona kuti nkhabe na mbodzi ene kufuna kuphedza anyakuponderezwa; natenepo iye adaapulumusa na mkono wache wamphamvu, mbakunda na kulungama kwache. Iye kulungama ambakuvala ninga chapagangafuwa pache, pontho chipulumuso ambachivala ninga chipewu mumsolo mwache; iye ambavala kubwezera ninga nguwo, mbapifinikiza yekha ene na phinga ninga chakufinika. Malingana na mabasawo iye anaatchunyusa na ukali wache kubwezera anyamalwache, pontho kuonesa nyatwa anyakumzonda; iye anabwezera anyamgombe pinthu pyakuthemerana na pyachita iwo. Anyakukhala kumadokero dzuwa anagopa dzina ya MBUYA, pontho anyakukhala kumabulukiro dzuwa anachita mantha na demelero yache. Thangwi iye anabwera ninga mkulo wakukuka ule wagwinywa na muya wa MBUYA. MBUYA akulonga kuti, “Dombo anabwera ku Zioni, kuna pidzukulu pya Yakobo, pile pidaleka pyakudawa pyawo. Kulonga pya ine, chiverano changa nawo ntchakuti: Mzimu wanga ule ali pana imwe, pontho mafalanga aikha ine m'kanwa mwanu ale nkhabe dzabulukamo tayu, penu kubuluka m'kanwa mwa ananu, penu pidzukulu pyawo tayu kubulukira ndzidzi uno kwenda na kwenda tayu. Ndalonga ndine MBUYA.” Lamuka, mbuonese cheza thangwi cheza chako chaonekera, pontho demelero ya MBUYA yakuonekera pana iwe. Yang'ana, mdima wagudumira dziko yapansi, pontho mdima wa ndiwe ani waphimbira anthu a madzinza, kwache MBUYA anaonekera pana iwe, pontho demelero yache inaonekera pana iwe. Madzinza anabwera kuna cheza chako, pontho mafumu kuna cheza chako cha makalakwecha. Chita maso kwize mbuone pinachitikapi: Onsene akugumanyikana kudza kuna iwe; anako akudza kubulukira kumadziko akutali, pontho anako achikazi anathukulwa m'manja. Tenepo iwe unaona penepi mbukomerwa, mtimako unanumpha-numpha mbufufuma thangwi ya kusekera; mfuma yonsene ya pabara inadzeswa kuna iwe, kuna iwe ufumi onsene wa madzinza anango unabwera. Mkumbi wa ngamila unakhala ponsene pene m'dziko mwako, ana a ngamila a ku Midiani na a ku Efa. Pontho onsene akubulukira ku Sheba anabwera, kudza na golidi na pyakufukiza pyakununkhira uku akulalika pya ukulu wa MBUYA. Mikumbi yonsene ya ku Kedara inagumanyikana kuna iwe, mabira achimuna a ku Nebaioti anakutumikira; ipyo pinatambirwa ninga nsembe paguwanga, tenepo ine ndinapasa nyumbanga demelero ikulu pyakwanga. Ninji penepi pinachita kumbuluka ninga makolepi, pinambuluka ninga jiwa kwenda kupisa pyawo? Yeneyi ndi miyadiya yakubulukira kumadziko akutali; patsogolo mbikhala ndi miyadiya ya ku Tarisisi, kudza na anako kubwerera nawo kwawo, pabodzi pene na siliva na golidi wawo kuti MBUYA Mulungu wanu, Nyakuchena wa Israele, alemedzwe thangwi iye adakupasa demelero. MBUYA akulonga kuna Yerusalemu kuti, “Alendo anamanga pontho mafufu ako, pontho mafumu awo anakutumikira. Podi kwene kuti ine ndidakutchunyusa thangwi ya kuzhangali, ine ndinakukomera mtima thangwi ya kuva kwanga nyambalo. Misuwo yako ndzidzi onsene inakhala khanang'ana, mosiku penu masikati, iyo nkhabe dzafungwa tayu, towera anthu akwanise kukudzesera mfuma ya madzinza anango, mwenemo mafumu awo akwatwa pamulikiti wa kukunda. Thangwi dzinza penu ufumu ule nkhabe dzakutumikira tayu, anamala vungika; kunakhala kuvungika kukulu kwene. “Miti ya paina, njale na mikungudza, demelero ya mumsitu wa Lebanoni inadzeswa kuna iwe, kudzathemesera nayo mbuto yanga yakuchena; tenepo mbuto imbakhala ine ile inalemedzwa. Ana a anyakukupondereza anabwera mbalamba pamaso pako; onsene anakululupisa ale anati akulambire. Iwo anakuchemera mzinda wa MBUYA, Zioni, mzinda wa Nyakuchena wa Israele. “Podi kwene iwe wakhondwa mbuzondwa, wakusowa munthu na mbodzi ene wakugwanda na mwenemo, ndinakuchitisa kukhala wamkulu kwenda na kwenda, pontho kukomerwa kwa mifendu yonsene. Iwe unamwa mkaka wakubulukira kumadzinza anango mbuyamwa mabele achifumu. Penepo unapidziwa kuti ine MBUYA ndine Nyankhombo wako, Dombo wako, Nyamphamvu zonsene wa Yakobo. M'mbuto mwa nkuwa ndinakudzesera golidi, pontho siliva m'mbuto mwa simbi. M'mbuto mwa matabwa ndinakudzesera nkuwa, pontho simbi m'mbuto mwa miyala. Ndinachitisa mtendere kukhala nyakukuyang'anira pontho chilungamo kukhala mtongi wako. M'dziko mwako nkhabeve dzaveka pontho pinthu pyakuzunguzika tayu, nee kuvungika penu kusakazika m'madire mwako tayu, mbwenye unachemera mafufu ako chipulumuso, pontho misuwo yako ya mpanda chilemedzo. Dzuwa nkhabe dzakhalave cheza chako na masikati tayu, penu mwezi dzakumwinikira pontho na mosiku tayu, thangwi MBUYA ndiye anakhala cheza chako kwenda na kwenda, pontho Mulungu wako ndiye anakhala demelero yako. Dzuwako nkhabe dzathobilave pontho tayu, pontho mwezi wako nkhabe dzathimave tayu; MBUYA ndiye anakhala cheza chako kwenda na kwenda, pontho nsiku zako zakutsukwala zinamala. Anthu ako onsene anafamba m'njira zakulungama, tenepo dzikoyi inakhala yawo ene kwenda na kwenda. Iwo ndi mphukira idatcheka ine ile, basa idaphata ine na manjanga, towera kuonesa demelero yanga yonsene. Banja ing'onoletu inasanduka mbumba, pontho mbumba ing'onoletu inasanduka dzinza ya mphamvu, pandzidzi wache ndinati ndipichite penepi mwakuchimbiza. Ine ndine MBUYA.” Mzimu wa MBUYA Mulungu uli pana ine, thangwi MBUYA andisankhula kuti ndilalike mphangwa zadidi kuna anyakutcherenga. Iye andituma kuti ndiwangise mtima anyakusanyika, pontho kalalika pya ufulu kuna anyakuphatwa, kusudzula kubulukira mumdima anyaperezo, kulalika pya ndzidzi unafuna MBUYA kupulumusa anthu ache, pontho nsiku inafuna Mulungu wathu kubwezera anyamalwache. Iye andituma pontho kuthondoza anyakulira onsene, pontho kupereka pyakusowa kuna anyakubulira mu Zioni, kuapasa m'mbuto mwa dotha, maluwa akukomerwa nawo, mafuta akugwadira mwadidi m'mbuto mwa kusintili, pontho nguwo zachilemedzo m'mbuto mwa kusanyika mumtima. Iwo anachemerwa miti yamthundu yakulungama, pyakubzalwa na MBUYA, towera kuonesa demelero yache. Iwo anamanga pontho pamadembe akale ale, pontho kusasanya pontho mbuto ikhadavungwa kale ene ile; iwo anamanga pontho mizinda yakuvungika, ile yasakazika mifendu izinji ene. Alendo anadyesa mabirako; anthu akudza anaphata basa m'mindako na mindako yamfesa. Tenepo imwe munachemerwa anyansembe a MBUYA, anthu anakuthulani anyakutumikira a Mulungu wathu. Imwe munadya mfuma ya madzinza anango, pontho munanyada na mfumawo. M'mbuto mwa manyadzo, anthu anga anatambira kakuinjipa kawiri khundu yawo, pontho m'mbuto mwa kululupiswa iwo anakomerwa na dziko idatambira iwo ile; natenepo iwo anakwata kakuinjipa kawiri dziko yawo, pontho kukomerwa kokhonda mala kunakhala pana iwo. MBUYA akulonga kuti, “Thangwi ine MBUYA ndimbafuna chilungamo; ine ndimbazondana na kuba pontho kudawika. Na kukhulupirika kwanga ine ndinati ndiafupe anthu anga, pontho ndinachita nawo chiverano chokhonda mala. Pidzukulu pyawo pinadziwika pakati pa madzinza anango, anawombo anadziwika pakati pa anthu azinji ene. Onsene anafuna dzaaonawo anadzindikira kuti iwo ndi mtundu wa anthu atsanzayiswa na MBUYA ale.” Ine ndimbakomerwa pyakwanga pene muna MBUYA; moyo wanga umbasekera muna Mulungu wanga. Thangwi iye andivazika nguwo ninga chipulumuso, pontho andifinikiza mkhanjo wa pyakulungama, ninga mumbapithemesera nyakukazhali na nguwo zadidi, pontho nyakusembwa na pinthu pyakudula. Ninga montho mumbachitira mataka kumeresa mbewu, pontho munda kukulisa pyakubzalwa mwenemo, sasawambo MBUYA Mulungu anachitisa kulungama na chilemedzo kumera pamaso pa madzinza onsene. Na thangwi ya Zioni, ine nkhabe khala mulomo phoo tayu, na thangwi ya Yerusalemu, ine nkhabe khala kwene okhonda longa pinthu tayu, mpakana kulungama kwache kuonese cheza ninga makalakwecha, pontho chipulumuso chache chiyerime ninga nsakali. Madzinza anango anaona kulungama kwako, pontho mafumu onsene anaona demelero yako; iwe unachemerwa na dzina yachinchino dzina ile inafuna kukutchandula mulomo wa MBUYA mwenechiroache. Iwe unakhala ninga chipewu chademelero m'manja mwa MBUYA, pontho ninga kamdedzi wachifumu m'manja mwa Mulungu wako. Iwe nkhabe kuchemerwave Nyakusiyiwa yekha tayu, penu dziko yako kuthulwa pontho Madembe tayu. Mbwenye unachemerwa “Mulungu akomerwa naye,” dziko yakombo inachemerwa “Nyakusembwa;” thangwi MBUYA anakomerwa nawe, pontho iye anakhala ninga mamuna wa dziko yako. Ninga mumbachitira mphale kusemba mwali, sasawambo nyakukusasanya anakusemba; ninga mumbachitira nyakukazhali kukomerwa na mkazi asemba iye, sasawambo Mulungu wako ambakomerwambo nawe. Ine ndaikha anyakulondali m'mafufu mwako, iwe Yerusalemu; iwo nkhabe khala kwene mulomo phoo mosiku penu masikati tayu. Imwe, ale mumbachemera MBUYA, lekani khala na ndzidzi wakupuma, pontho lekani kumpasa ndzidzi wakupuma mpakana iye akhazikisa Yerusalemu, pontho kuuchitisa kuti dziko yapansi iusimbe. MBUYA adumbira na pakhosi pache mbapichita na mphamvu zache zonsene. Iye alonga kuti, “Na kutani kwene, ine nkhabeve pereka mapiranu ninga phoso kuna anyamalwanu tayu, pontho na kutani kwene, anyakudza nkhabe kumwave vinyu wachinchino, abulusira imwe kaluma ule tayu; mbwenye anyakuvuna mapira ndiye anafuna kudya mbakuza MBUYA, pontho anyakutchola mfesa ndiye anafuna kumwa vinyu, mupintalo pya mbuto yanga yakuchena.” Imwe anthu a ku Yerusalemu, bulukani mumzindamo kasasanyireni njira anthu anafuna bwerera ale. Sasanyani, fumbulani msewu ukulu! Bulusani miyala. Imisani bandera m'dzulu ninga chidziwiso kuna madzinza. MBUYA alalika mpakana kumadolomero a dziko yapansi kuti, “Longani kuna anthu a ku Zioni kuti, ‘Ngayang'anani, Nyankhombo wanu akudza! Iye akudza na mfupo wache, anthu adapulumusa iye ale.’ ” Iwo anachemerwa anthu akuchena, anyakuombolwa a MBUYA, iwembo unachemerwa mzinda wapamtima pa Mulungu, mzinda ule hudasiyiwe okha ene tayu. “Mbani weneyu anadza kubulukira ku Edomu, kubulukira ku Bozira na nguwo zache zakukhala na mathotho akufira? Weneyu mbani avala nguwo za demelero, uku akudza wititi na mphamvu zache zonseneyi?” “Ndine pano nyakulonga pyakulungama, pontho nyamphamvu kukwanisa kupulumusa.” “Thangwi yache ninji nguwo zako zafira, ninga nguwo za nyakutchitchitha vinyu? “Ine ndapondedza madzinza ninga mfesa m'dzenje yakutchitchithira vinyu; kubulukira kuna madzinza nkhabe na mbodzi ene akhali nane tayu. Ine ndidaapondedza thangwi ya kuzhangali kwanga, na ukali wanga ine ndidaaponda-ponda; chiropa chawo chidathomukira nguwo zanga, tenepo pyakuvala pyanga pyonsene pikhali mathotho okhokha. Thangwi nsiku ikhafuna ine bwezera ile ikhali mumtima mwanga, pontho chaka chikhafuna ine kuombola, chinchino chafika. Ine ndidamwaza maso, kwache pakhali nkhabe nyakufuna kundiphedza, ndidadodoma kuti pakhali nkhabe nyakufuna kundipasa mphamvu; tenepo ine ndidapichita na mphamvu zanga ndekha, ukali wanga ndiye udandipasa mphamvu. Na kuzhangali kwanga ine ndidapondereza madzinza; na ukali wanga ine ndidaachitisa kuledzera mbandichuchisa chiropa chawo pansi.” Ine ndinalonga pya kutifuna kwache kokhonda mala kwa MBUYA, mabasa athema iye kukuzwa nawo, malingana na pyonsene pyatichitira MBUYA; ande, pinthu pizinji pyadidi pyachitira iye dzinza ya Israele, malingana na kuva kwache nyambalo pontho na kukula kwa kuafuna kwache kokhonda mala. MBUYA adalonga mbati, “Ndimomwene iwo mbanthu anga, ana ale nkhabe khala akunama kuna ine tayu.” Natenepo iye adasanduka Nyankhombo wawo. Mu kusanyika kwawo konsene iye adasanyikambo nawo pabodzi, tenepo iye ene adaapulumusa, nee mngelo wache tayu. Kudzera mu kuafuna kwache na nsisi zache, iye adaaombola; mbaayang'anira ninga ana kubulukira kale ene. Kwache iwo adapandukira mbatsukwalisa Mzimu wache Wakuchena. Tenepo iye adaasandukira mbakhala nyamalwawo, pontho iye ene adathimbana nawo. Tenepo anthu ache adakumbuka pya nsiku zakaleletu, nsiku za Mose na anthu ache, ali kupi munthu adaadzesa kuwambuka nyanza, pabodzi na makabuswa wa mkumbi wache? Ali kupi, ule adaikha Mzimu wache Wakuchena pakati pawo? Ali kupi, ule na mphamvu zache zikulu adachita pyakudodomesa kudzera muna nyabasache Mose, ule adagawa madzi pamaso pawo, kuti iye atambire chilemedzo kwenda na kwenda, ule adaachitisa kugwanda na pamadzi akuzwika? Ninga kavalo wakufamba m'thando, iwo hadagwegweduke na pang'ono pene tayu; ninga ng'ombe zakubidira kuphedi, iwo adachitiswa kupuma na Mzimu wa MBUYA. Mwenemu ndi mule mudayang'anira imwe anthu anu, towera dzinanu ilemedzwe. Yang'anani pansi kubulukira kudzuluko mbamuone, kubulukira pa mpando wanu wakuchena waneng'a pontho wademelero. Phinganu pontho mboko zanu pili kupi? Imwe nkhabe kutionesave kutifuna kwanu pontho kutiverave nsisi tayu. Kwache imwe ndimwe Babathu, podi kwene kuti Abrahamu nkhabe kutidziwa tayu, pontho Israele nkhabe kutidzindikira tayu; imwe MBUYA ndimwe Babathu, Dombo wathu kubulukira kale ene ndi dzinanu. Mwatani MBUYA, munatichitisa kubauka kubuluka kuna imwe mbatiumisa mtima kakata, towera tileke kukugopani? Bwererani, thangwi ya anyabasanu, madzinza adasankhula imwe ale. Ndzidzi pang'ono anthu anu adakwata mbuto yakuchena, mbwenye lero anyamalwathu apondedza mbuto yanu yakuchena. Ife tasanduka ninga anthu ale chipo hamudaatonge tayu; ninga ale chipo hadakhale anthu anu tayu. MBUYA mwatani munakhonda thalura thambo mbamutchitha pansi pano, towera mapiri atetemere pamaso panu? Ninga mumbachitira moto kupisa matenthere pontho kuchitisa madzi kupeluka, sasawambo idzani pansi pano mbamuchitise dzinanu kudziwika pakati pa anyamalwanu, pontho kuchitisa madzinza kutetemera pamaso panu! Thangwi ndzidzi udachita imwe pyakugoswa ule, pinthu pikhakhonda ife dikhira kuti pinachitika pile, imwe mudatchitha pansi pano, tenepo mapiri adatekenyeka pamaso panu. Chipo nee mbodzi adzati kuva, nee khutu idzati vesesa tayu, nee diso idzati ona tayu Mulungu unango ninga imwepo, ule ambachita pinthu ninga penepi kuna anyakumkhulupira. Imwe mumbaphedza anthu ale ambakomerwa na kuchita pyakulungama, ale ambatsalakana pinthu pimbafuna imwe pile. Kwache pidathimiza ife kudawa, imwe mudazhangali. Apo tenepambo tinapulumuka tani? Tonsenefe tasanduka ninga munthu mbodzi okhonda chena pamaso pa Mulungu, pontho mabasathu onsene akulungama akhala ninga masakala akunyansa; ife taunyala ninga tsamba pontho ninga mphepo pyakudawa pyathu pikutitswaira. Nkhabe na mbodzi ene ambachemera dzinanu, penu kuyesera kupempha chiphedzo kuna imwe tayu; thangwi imwe mwatibisira nkhope yanu, mbamutitelegali kukhala mabitchu a pyakudawa pyathu. Kwache imwe MBUYA, ndimwe Babathu. Ife ndife dongo, imwembo ndimwe nyakuumba pyombo; ife ndife basa ya manjanu. Lekani kuzhangali kupiringana madire MBUYA; lekani kumbuka pyakudawa pyathu kwenda na kwenda. Taphata miyendo, ngatinyerezerenimbo ife, thangwi tonsenefe ndife anthu anu. Mizindanu yakusankhulika ile, lero yasanduka thando yatchetcha; podi na zioni ene asandukambo thando yatchetcha basi, Yerusalemu amala vungwa. Nyumba ya Mulungu, yakuchena pontho yakudemelera, kukhakukuzani makolo athu kule, yamala piswa moto, pontho pyonsene pikhakoya ife mwenemo pyamala vungika. Pyonsenepi, MBUYA ayi imwe nkhabe kuva napyo kupha tayu? Ayi imwe munathimiza kukhala kwene mulomo phoo mbamutitchunyusa mwavinga ninga tenepa? MBUYA adalonga mbati, “Ine ndidapitchulula ndekha ene kuna ale, hadachite kundipempha kuchita tenepo tayu; anthu adandigumana mbale hadandisake-sake ale tayu. Kuna dzinza ile hidachemere tayu dzinanga, ine ndidalonga kuti, ‘Ndili pano, ine ndili pano.’ Masikati onsene ndidathambidza manjanga kuna anthu akuuma mtima, ale ambafamba m'njira zakupotoka, kukakamira kuchita pinthu pimbanyerezera iwo. Anthu ale ndzidzi onsene kwawo nkhunditikana basi maso na maso, kupereka nsembe m'minda yakupambulika, pontho kufukiza pyakununkhira pamaguwa akumangwa na njerwa. Iwo ambakhala pakati pa nthumbi mbaphuphudza kukhala kumbuto zakubisika; iwo ambadya nyama ya nkhumba, pikalango pyawo mbapidzala na nthuli za nyama zile nsokhonda chena pamaso pa Mulungu. Tenepo iwo ambalonga kuti, ‘Bulukani pano; lekani fedza chifupi, thangwi ine ndine wakupambulika pyakwanga kuna iwe!’ Anthu ninga enewa akhala ninga utsi m'mphuno mwanga, pontho ninga moto ule umbadokerwa na kugaka. “Yang'anani, mseru wanu walembwa kale: ine nkhabe khala kwene mulomo phoo tayu, mbwenye ndinati ndibwezere monsene mwene; ine ndinati ndiabwezere thangwi ya pyakudawa pyawo pabodzi pene na pyakudawa pya makolo awo ene. Ndalonga ndine MBUYA. Na thangwi yakuti iwo adapyereza nsembe pamapiri mbandiswipisa na mabasawo papitunda, ine ndinaatchunyusa mwakuthemerana na mabasawo akale ale.” MBUYA akulonga kuti, “Ninga montho mumbachitirwa vinyu kugumanwa kubulukira m'tsaputu yamfesa, ninga mumbalongerwa ipyo kuti, ‘Lekani kuzivunga, pana pinthu pyadidi pinadikhira ife,’ ine ndinachita chibodzi-bodzi thangwi ya anyabasanga; ine nkhabe dzamala kuavunga onsenewo tayu. Ine ndinadzesa pidzukulu kubulukira muna Yakobo, pontho kubulukira muna Yuda pile pinafuna tambira dziko ya mapiri; anthu anga akusankhulika ale anati aitambire, mwenemo ndiye munafuna khala anyabasanga. Sharoni anasanduka mpovu wa pifuyo, pontho Phedi ya Nyatwa inasanduka mbuto yakupumirapo pifuyo; mbuto zenezi zinakhala za anthu anga ambandisaka-saka ale. “Mbwenye kulonga pya imwe, mumbakhonda MBUYA ale, mbamuduwalira phiri yanga ya yakuchena, ale pontho mumbapereka pyakudya na vinyu ninga nsembe kuna milungu ya Gadi na Meni, milungu yakudzesa Mwayi na Dzedze, Ine ndinakuphani kunkhondo, monsenene mbamukotamiswa kuti muchekiwe pakhosi; thangwi ine ndidakuchemerani, kwache imwe nee mundanditawira tayu, ine ndidalonga, kwache imwe nee mudandivesere tayu. Pamaso panga imwe mudachita pyakuipa mbamuchita pyanu pinthu pyokhonda kundikomera.” Natenepo MBUYA Mulungu akulonga kuti, “Anyabasanga anadya, kwache imwe munakhala na njala; anyabasanga anamwa, kwache imwe munakhala na nyota; anyabasanga anakomerwa, kwache imwe munachitiswa manyadzo. Anyabasanga anaimba nyimbo kuonesa kukomerwa kwa pansi pa mtima, kwache imwe munalira thangwi ya kusanyika mumtima, pontho munakalala thangwi ya kuva kupha mumtima. Madzinanuwo, anthu anga akusankhulika, anaaphatisa basa kutemberera nawo; Ine, MBUYA Mulungu ndinati ndikupheni, mbwenye kuna anyabasanga ndinaapasa dzina yachinchino. Munthu onsene wakupempha mtsanzayiso m'dziko mwenemu, anati apichite kudzera muna Mulungu wakuonadi, ulembo nyakudumbira m'dziko yeneyi anadumbira na dzina ya Mulungu nyakulonga pyakuonadi ule; thangwi nyatwa zakale zile zinaduwalika mbazikhonda oneka pontho pamaso panga.” MBUYA akulonga kuti, “Ngayang'anani ndinati ndilenge kudzulu kwachinchino pontho dziko yapansi yachinchino. Pinthu pyakale pile nkhabe kumbukwave tayu, pontho ipyo pinaduwalikaletu. Mbwenye komerwani pontho sekerani kwenda na kwenda na pinthu pinafuna dzalenga ine, thangwi Yerusalemu ndinamchitisa kukhala wakukomerwa pyakwanga, pontho anthu ache anasekera pikulu pene. Ine ndinakomerwa naye Yerusalemu mbandikomerwa na anthu anga; chiliro na kukalala nkhabe vekamove tayu. “Nkhabeve pontho ana kachiya dzafera m'chikuta tayu, penu nkhalamba moyo wache kugwandizira panjira tayu; munthu wakufa uku akwanisa pyaka dzana ibodzi anawerengerwa ninga afa mbali mphale ene pyache; munthu wakufa mbadzati kwanisa pyaka dzana anayeswa ninga nyadzedze. Iwo anamanga nyumba mbakhalamo; iwo anabzala mfesa mbadya nsapo zache. Iwo nkhabeve kumanga nyumba mbizikhalwa na anthu anango, penu kubzala mbewu mbizidyiwa na anthu anango tayu. Ninga mumbachitira muti kukhala na moyo wakulapha sasawambo na nsiku za moyo wa anthu anga; kwenda na kwenda anthu anga anakomerwa na pinthu pyaphatira iwo basa na manjawo. Iwo nkhabe bulusa kwene kaluma pezi pene, penu kubala ana kuti akhalire kuona nyatwa tayu; thangwi iwo anakhala anyakutsanzayiswa na MBUYA, iwo na pidzukulu pyawo pene pina iwopyo. Ine ndinaatawira mbadzati na kundichemera kwene, mwenemo iwo mbali m'kati kulonga, ine ndinava. Mibinzi na anabira pinagwedula-gwedula pabodzi pene, pontho nkhalamu zinadya maudzu ninga ng'ombe, kwache nyoka ndiye inafuna khala nyakudya fumbi. Ipyo nkhabe goswa penu kuvunga tayu paphiri panga yakuchena. Ndalonga ndine MBUYA.” MBUYA akulonga kuti, “Kudzulu ndi mpando wanga wachifumu, pontho dziko yapansi mphakusanjikirapo manyalo anga. Ili kupi nyumbache inafuna imwe kundimangirayo? Mbuto yanga yakupumirako inakhala kupi? Manjangawa asasanya pinthu pyonsenepi, natenepo ipyo mphyanga. Ndalonga ndine MBUYA. Munthu wache ambakomerwa na ine ngule: nyakupichepesa pontho nyakundigopa, nyakutetemera angava falanga. “Mbwenye munthu onsene anapereka nsembe ng'ombe imuna akhala ninga nyakupha munthu mnzache, pontho munthu onsene anapereka nsembe mwanabira akhala ninga nyakukhumula khosi mwanambwa; munthu onsene anapereka pyakupereka pya mapira akhala ninga nyakupereka chiropa cha nkhumba, pontho munthu onsene anafukiza pyakununkhira akhala ninga nyakupembedza mfanikizo. Iwo asankhula kuchita pyawo pyakuakomera, mitimawo ikukomerwa na pyakuipa pinachita iwopyo. Inembo ndinaphatisa basa njira zavinga pana iwo, ine ndinagwisa pana iwo pinthu pimbagopa iwo. Thangwi ndzidzi udachemera ine, nee mbodzi adanditawira, pontho ndzidzi udalonga ine, nkhabe mbodzi adaikha khutu tayu. Iwo adachita pyakuipa pamaso panga mbasankhula pyawo kuchita pinthu pyokhonda kundikomera.” Veserani mafala a MBUYA, imwe anyakutetemera na mafalache: “Abale anu ambakuzondani mbakukhethani thangwi ya dzinanga ale, alonga kuti, ‘Demelero mbikhale kuna MBUYA, towera tione kukomerwa kwachita imwe!’ Kwache enewa anachitiswa manyadzo. Ngavani mumzindamu chimpiningu, ngavani upoko-poko m'Nyumba ya Mulungu! Yeneyo ndi dungu ya MBUYA kubwezera anyamalwache malingana na mabasawo. “Zioni mbadzati kulekwa, ambabala; iye mbadzati kuva mtswotswo, ambabala mwana wamamuna. Chipo mbani adatomambo kuva pinthu ninga penepi? Mbani adatoma kuonambo pinthu ninga penepi? Ayi dziko nkhusasanyika nsiku ibodzi, penu dzinza ya anthu nkhubalwa ndzidzi ene ubodzi basi? Kwache sindzidzi zioni nkhuva mtswotswo, iye adabala anache.” MBUYA akulonga kuti, “Ayi ine ndinafikisa anthu anga ndzidzi wakubala mbandikhonda kuabazika? Ayi ine ndimbafunga nthumbo mwenemo ndikuabazika? Sekerani pabodzi pene na Yerusalemu mbamukomerwe pabodzi naye, monsenene anyakumfuna ale; numpha-numphani naye pabodzi, monsene anyakumsintili ale. Thangwi munathondozwa mbamukhuta pamabele pache; munayamwa pyakwanga mbamukomerwa na kuinjipa kwa mkakache.” Thangwi MBUYA akulonga kuti, “Ine mtendere ndinati ndiufikise kuna iye ninga mkulo, pontho mfuma ya madzinza ninga mkulo wakukuka; imwe munayamwiswa mbamuthukulwa m'manja mwache penu kumululuza pamiyendo pache. Ninga mumbachitira mama kuthondoza mwanache, sasawambo ine ndinakuthondozani; ndinakuchitisani kukomerwa mu Yerusalemu. Imwe mungaona penepi, mtimanu unakomerwa, mbamukavuka ninga maudzu; mboko za MBUYA zinadziwika kuna anyabasache, mbwenye ukali wache unaonekera pana anyakumzonda.” Yang'anani, MBUYA akudza na moto, pontho pingolo pyache pyakhala ninga chivumbulu; iye anaonesa pakwecha ukali wache, pontho shungu yache ninga malulume a moto. Thangwi na moto pontho na talasadache MBUYA anatchunyusa anthu onsene, pontho anthu ache azinji anaphiwa na MBUYA. MBUYA akulonga kuti, “Anthu ale anapipambula mbapichitisa okha ene kukhala akuchena kwenda kapita m'minda yakupambulika ale, kutewera ule ali pakatiletu pa anthu ale ambadya nyama ya nkhumba na matchiru pontho na pinthu pinango pyakunyansa, onsenewo anafera kubodzi kwene. “Ine ndimbadziwa mabasawo na manyerezero awo, tenepo ine ndili chifupi kudza dzagumanyisa madzinza onsene, na anthu a pilongero pya mtundu onsene, tenepo iwo anabwera mbaona demelero yanga. “Ine ndinaikha chidziwiso pakati pawo, pontho ndinatumiza mbodzi wa anyakufuna dzasalira na moyo pakati pa madzinza ale; a ku Tarisisi, Puti, na Ludi, amuna aluso pakuponya mauta, a ku Tubali na Grisi, pontho na madziko akutali, ale adzati kuva pyakuveka kwanga, penu kuona demelero yanga tayu. Iwo analalika pya demelero yanga pakati pa madzinza. Pontho iwo anabwera na abale ako onsene kubulukira kumadzinza onsene kudza nawo kuphiri yanga yakuchena mu Yerusalemu ninga pyakupereka kuna MBUYA; pa akavalo, m'pingolo, na ngolovana pontho na pa anabulu na ngamila. Iwo anabwera nawo, ninga mumbachitira Aisraele kudza na pyakupereka pya mapira ku Nyumba ya Mulungu uku apiikha m'pyombo pyakuchena pamaso pa Mulungu. Ndalonga ndine MBUYA. Tenepo ine ndinasankhula anango a iwo kukhala anyansembe pontho Alevi. Ndalonga ndine MBUYA.” “Kulonga pya kudzulu kwachinchino na dziko yapansi yachinchino pinafuna ine dzasasanya pile, pinakhala kwenda na kwenda pamaso panga, sasawambo pidzukulu pyanu pontho dzinanu pinakhala pyakukhala na kukhala. Anthu a madzinza onsene anabwera dzandipembedza mu Yerusalemu pamaphwando onsene akusekera kubalwa kwa mwezi, pontho pa Nsiku Zakupuma zonsene. Ndalonga ndine MBUYA. Iwo angabuluka anaona mitembo ya anthu adandipandukira ale; kweneko mfunye zakuadya nkhabe dzafa, pontho moto wakuapisa nkhabe dzathima tayu. Iwo anakhala chinthu chakunyansa kuna anthu a madzinza onsene.” Awa ndi mafala adalonga Yeremia mwana Hilikia, nyansembe wa muluwani ya Anatoti m'nthemba ya Benjemani. MBUYA adalonga kuna Yeremia chaka chakhumi na chitatu, ndzidzi ukhali Yosia mwana Amoni mfumu wa Yuda, mbalonga pontho kuna iye ndzidzi ukhali Yehoiakimu mwanache Yosia mfumu wa Yuda. Kubuluka penepo MBUYA adalonga kuna iye kazinji kene, mpakana chaka chakhumi na chibodzi cha utongi kwa Zedekia mwana Yosia. Mwezi wachishanu chaka chonthocho anthu a ku Yerusalemu adakwatwa kwenda kudziko ya unyaperezo. MBUYA adalonga kuna ine mbati, “Ine mbindidzati kukuumba m'mimba mwa mako, ine ndidakudziwa kale, pontho iwe mbudzati balwa, ine ndidakupambula; ine ndidakusankhula kuti ukhale mprofeti kuna madzinza.” Ine ndidatawira kuti, “Waa! MBUYA Mulungu, ine nkhabe dziwa kulonga tayu, podi ine ndine mwana ene pyanga.” Mbwenye MBUYA adalonga kuna ine mbati, “Leka longa kuti, ‘Ndine mwana ene pyanga.’ Iwe wathema kwenda kuna munthu onsene kunakutuma ineko, pontho kalonga pyonsene pene pinakutonga inepyo. Leka chita nawo mantha, thangwi ine ndili nawe mbandikutchinjiriza. Ndalonga ndine MBUYA.” Tenepo MBUYA adafuthula dzanjache mbakhuya milomo yanga mbalonga kuna ine mbati, “Chinchino ndaikha m'kanwa mwako mafala athema iwe kalonga. Yang'ana, lero ndikukupasa utongi pana madzinza na maufumu, kudula na kugwisa kwene, kuvunga na kufudza kwene, kumanga na kubzala kwene.” MBUYA adandivunza mbati, “Ayi Yeremia, ukuonanji?” Ine ndidatawira kuti, “Ndikuona nthambi ya muti waalimondi.” MBUYA adalonga kuna ine mbati, “Ndimomwene iwe hudaphophonye tayu, thangwi ine ndinaonesesa kuti mafalanga akwana-kwana.” Tenepo MBUYA adalonga pontho kuna ine mbati, “Ninji chinaona iwe?” Ine ndidatawira kuti, “Ndikuona chikalango chikuperuka kumpoto, tenepo icho chapendamira kuno.” Iye adalonga kuna ine mbati, “Kubulukira kumpoto kuvungika kunabwera pana anthu onsene ambakhala m'dziko yeneyi ale. Ine ndili chifupi kuchemeresa anthu onsene a m'maufumu akumpoto. Ndalonga ndine MBUYA. “Mafumu anabwera mbaikha mipando yawo m'misuwo ya mzinda wa Yerusalemu mbazungulira mafufu ache; iwo anamanga misasa kuzungulira mpandache onsene, pontho na maluwani onsene a Yuda. Ine ndinalalika pya kutchunyusa kunafuna ine dzachita pana anthu anga, thangwi ya kudawika kwawo pakundikhonda; iwo afukiza pyakununkhira kuna milungu inango, pontho apembedza pinthu pyasasanya manjawo. “Yeremia, sasanyika! Ndoko kapange anthu pyonsene pinakutonga ine. Leka chita nawo mantha, mwinango ine ene ndinakuchitisa kuchita mantha pikulu pene ndzidzi una iwe pakati pawo. Lero ndakuchitisa kukhala ninga mzinda wakutchingwa na mpanda, mzati wasimbi, pontho mpanda wankuwa kuimisana na dziko yonseneyi, kuimisana na mafumu a Yuda, mathubu ache, a nyansembe ache na anthu onsene a dziko yeneyi. Iwo anathimbana nawe, kwache iwo nkhabe dzakukunda tayu, thangwi ine ndili nawe kukutchinjiriza. Ndalonga ndine MBUYA.” MBUYA adalonga kuna ine mbati, “Ndoko kalalike pamaso pa munthu onsene mu Yerusalemu kuti: Ndikukumbuka kupipereka kwako kuna ine mbuli mphale, kundifuna kwako ninga mwali wakukazhali kwene chinchino; iwe udanditewera m'thando yatchetcha monsene, m'dziko mule mukhali tsanga yokhokha. Iwe, Israele, ukhali wakupambulika kuna ine, nsapo zakutoma kucha za mbewu zanga; onsene adakuvunga ale akhali pamseru ukulu, pontho nyatwa zidagwa pana iwo. Ndalonga ndine MBUYA.” Veserani mphangwa za MBUYA, imwe pidzukulu pya Yakobo, imwe dzinza ya Israele. MBUYA akulonga tenepa: “Ninji chakudawika chache chidandigumana na makolo anu, chile chidaachitisa kubauka kutali na ine? Iwo adapembedza mifanikizo yapezi-pezi, iwo ene mbasandukambo anthu akusowa basa. Iwo hadavunze tayu kuti, ‘MBUYA ali kupi, ule adatidzesa kuno kutibulusa kudziko ya Iguputo, mbatitsogolera kugwanda na m'mbuto yakusowa pyakumera, pontho na m'thando yatchetcha na m'maphedi, mbuto yakusowa madzi pontho yamdima wakugoswa, kule nkhabe khala anthu penu na kufambako kwene tayu.’ Ine ndidakudzesani m'dziko yamphonje kuti mudye nsapo na pinthu pyache pyadidi. Kwache imwe mudadza mbamuswipisa dziko yanga, mbamusandusa dziko idakupasani ine ile kukhala yakunyansa. Anyansembe hadavunze tayu kuti, ‘Ali kupi MBUYA?’ Anyakudziwa pya mwambo maka ale hadandidziwe tayu; anyakutsogolera adandipandukira. Maprofetimbo adalonga pyawo na dzina ya milungu Baala, mbapembedza mifanikizo yakusowa basa. “Natenepo ine ndinakutonga pontho mseru, ndinatonga mseru pidzukulu pyanu. Ndalonga ndine MBUYA. Wambukirani kuntchuwa ya Kipro mbamukaone, gwinyani munthu ku Kedara mbakaonesese; mukaone ngakhala chipo kudatomambo chitika chinthu ninga ichi: Ayi chipo dzinza idatomambo kuchinja milungu yawo, podi kwene kuti iyo si milungu chadi-chadi tayu? Mbwenye anthu anga demelero yawo aichinjisa na mifanikizo yakusowa basa. Tutumuka napyo penepi, iwe kudzulu mbuphatwe na mantha makulu. Ndalonga ndine MBUYA. Anthu anga achita pyakudawa pya mtundu uwiri: Iwo andikhonda, ine mphuno ya madzi akupasa moyo, iwo apisasanyira okha ene michera, ile njakubauka pontho nkhabe kwanisa kukoya madzi tayu. Ayi Israele ndi nyabasa penu adabalwa kukhala bitchu? Apo thangwi ninji anyamalwache akumkhulisa? Nkhalamu zabangula, izo zamkhumbzira. Iwo asandusa dziko yache kukhala madembe; maluwani ache apiswa pontho amala thawiwa, Anthumbo a ku Memfisi na Tapanesi akuchitiswa manyadzo pakugogodwa mumsolo. Ayi iwe, Israele, hudapidzesere wekha ene penepi tayu pakukhonda ine, MBUYA Mulungu wako, ndzidzi ukhakutsogolera ine kukuonesa njira? Apo watani unaenda ku Iguputo, kamwa madzi a mumkulo wa Nailo? Thangwi yache ninji unaenda ku Asiria, kamwa madzi a mumkulo wa Yufurate? Pyakudawika pyako pinati pikutchunyuse, pontho unakonwa na kubwerera kwako m'nduli. Toma nyerezera mbudzindikire kuti ntchinthu chakupha pontho chakuipa pyakwanga kuna iwe, kukhonda ine, MBUYA Mulungu wako mbukhonda kundigopa. Ndalonga ndine Mbuya, MBUYA Mulungu Wamphamvu zonsene.” MBUYA Mulungu akulonga kuti, “Israele, kale ene iwe udaswa goli-goli mbugwanda nkhambala ninga ng'ombe yakupenga; iwe udalonga kuti, ‘Ine nkhabe kukutumikirani tayu!’ Ande, paphiri yonsene yakulapha, pontho pansi pa muti onsene wakuvata, iwe udagonapo ninga puta. Ine ndidakubzala ninga mtawi wakupambulika pontho wadidi. Apo udatani kuti usanduke kuna ine mtawi wakuipa pontho wam'tsanga? Podi kwene kuti upichenese wekha ene na dotha, mbuphatisa basa mamina a mtondo azinji, kwache mathotho a pyakuipa asalira basi. Ndalonga ndine MBUYA Mulungu. “Unalonga tani kuti, ‘Ine sidapiswipise ndekha ene tayu; ine sidapembedze milungu Baala tayu’? Yang'ana pinthu pyakuipa pidachita iwe paphedi; nyerezera pya pinthu pyachita iwe. Iwe wakhala ninga ngamila ikazi yakuthamanga pyakwanga uku na uku, penu bulu wam'tsanga wakukulitiri na m'thando yatchetcha. Ndzidzi unafuna iye mamuna, mbani anakwanisa kumkhuludza? Ngakhala mamuna anamfuna hambachita kutcherenga naye tayu; iye ndzidzi onsene ambasasanyikiratu kufuna kubebeswa na mamuna. Leka kusakaza manyalo ako, penu kuchitisa chikholingo chako kuuma. Kwache iwe udalonga kuti, ‘Nkhabe basa tayu! Ine ndimbafuna kupembedza milungu inango, pontho ndinati ndiiteweredi.’ “Ninga mumbaselusirwa mbava angaphatwa, sasawambo iwe dzinza ya Israele unaseluswambo, iwo, mafumu awo, na mathubu awo, anyansembe awo na maprofeti awo. Iwo ambalonga kuna muti kuti, ‘Iwe ndiwe babanga,’ pontho kuna mwala kuti, ‘Iwe ndiwe nyakundibala.’ Iwo andipasa nkhodolo, mbakhonda kundipasa nkhope zawo; kwache iwo angakhala pa nyatwa, ambalonga kuti, ‘Idzani mutipulumuse!’ Ili kupi mphapo milungu idapisasanyira iwe ile? Ileke idze ngakhala inakwanisa kukupulumusa ndzidzi unakhala iwe panyatwa! Thangwi iwe una milungu izinji pyakwanga ningambo kuinjipa kwa maluwani ana iwe, Yuda. “Thangwi yache ninji ukuchita pinthu pyakupokanyisana na ine? Iwe wandipandukira! Ndalonga ndine MBUYA. Ine ndidatchunyusa pezi pene anthu ako; kwache iwo hadaikhe konta kusumululwako tayu. Talasadako idavunga maprofeti ako ninga nkhalamu yaukali.” Imwe anthu a mfendu uno nyerezerani mafala a MBUYA: “Ayi ine ndakhala ninga thando yatchetcha kuna Israele, penu ninga dziko ya mdima wakugoswa? Thangwi yache ninji anthu anga ambalonga kuti, ‘Ife tina utumbe kuchita pyonsene pinafuna ife; ife nkhabeve pontho kudza kuna imwe tayu.’ Ayi mwali ambaduwalira pyakuthemesera napyo manungo ache, penu nyakukazhali kuduwalira pyakuvala pyache? Kwache anthu anga andiduwalira mwakuti nsiku zache nkhabe lengesekave tayu. Iwe ndiwedi nyaluso pakuchita pinthu pyauputa mwakuti na mkazi ene wakuipiratu anakwanisa kufunza kubulukira kuna makhaliro ako akuipa. Nguwo zako zina mathotho a chiropa cha atcherengi okhonda dawa, podi kwene kuti iwe nee udaaphate akuswa nyumba tayu. Kwache padzulu pa pyonsenepi, iwe umbalonga kuti, ‘Ine ndine nyakukhonda dawa; iye hadandizhangalire tayu.’ Kwache ine ndinakutonga mseru thangwi ya kulonga kuti, ‘Ine sidadawe tayu.’ Watani unati pedzengwa-pedzengwa, uku unaenda uku unaenda? Iguputo anati akuphatise fuwa ya moto ninga montho mudakuchitira anthu a ku Asiria. Iwe unabuluka pambuto yeneyo uku manja ali nama kunkhodolo, thangwi ine, MBUYA, ndakhonda anthu ambanyindira iwe ale; iwo nkhabe dzakuphedza tayu.” MBUYA akulonga kuti, “Ngakhala mamuna anamwalana na mkazache, mkaziyo mbaenda pyache kasembwa na mamuna unango; ayi mamunayo athema kwenda basi kuna mkazi ule? Ayi penepi nkhabe chitisa dziko kukhala yakuswipa tayu? Kwache iwe wakhala ninga puta mbuthamanga na amuna azinji; ayi chinchino unabwerera kuna ine? Kwiza maso kumapiri akupupwa mbuone. Ayi pana mbuto inango yasiya iwe okhonda chitapo uputa? M'khundu mwa njira, iwe udakhala pansi kudikhira pibwenji pyako, iwe udakhala ninga manzenza m'thando yatchetcha. Iwe waswipisa dziko na uputako pontho na pyakudawika pyako. Ndi thangwi yache mafazi aleka kuwaza, pontho mvula ya chaka hidavumbe tayu. Kwache iwe ukuoneka ninga puta basi; iwe nkhabe na manyadzo ene tayu. Ayi si chinchino pano tayu mwandichemera iwe kuti, ‘Baba, ndimwe nyakundionesa njira kutomera uphaleanga, ayi ndzidzi onsene munandizhangalira? Ayi ukali wanu unathimiza basi kuoneka pana ine kwenda na kwenda?’ Enewa ndiye malongero ako, kwache iwe umbachita basi pyakuipa ninga mumbafunira iwe.” Pandzidzi wa utongi wa Mfumu Yosia, MBUYA adalonga kuna ine mbati, “Ayi iwe waona kukhonda khulupirika kwachita Israele? Iye akwira paphiri yakulapha yonsene, pontho mbaenda pansi pa muti wakuvata onsene mbachita pyauputa penepo. Ine ndikhanyerezera kuti penu angamala chita penepi anabwerera kuna ine, kwache iye hadachite tenepo tayu, nanachembo Yuda adapiona pyonsenepi. Ine ndidampasa msiku Israele, mkazi okhonda khulupirikayi, mbandimgwinya kwawo thangwi ya uputa onsene wachita iye. Mbwenye Yuda, nanache Israele okhonda khulupirika ule hadachite mantha tayu. Iyembo adenda kachita uputa. Israele hadachite manyadzo na pang'ono pene tayu na pyakuzuda pyachepyo. Iye adaswipisa dziko mbazuda pyache podi na miyala na miti ene. Podi kwene kuti pikhali tenepo, Yuda nanache okhonda khulupirika ule, hadabwerere kuna ine na mtimache onsene tayu, mbwenye adapichita pyache mwatchekedzera. Ndalonga ndine MBUYA.” MBUYA adalonga kuna ine mbati, “Israele okhonda khulupirika ule, ndi mbwenye kusangiza na Yuda okhonda khulupirika. Tenepo ndoko kumpoto ukalonge mphangwa izi: Bwerera kuna ine, iwe Israele okhonda khulupirika! Ndalonga ndine MBUYA. Ine nkhabe dzakuzhangalirave tayu, thangwi ndine nyansisi, ine nkhabe dzazhangalive kwenda na kwenda tayu. Ndalonga ndine MBUYA. Tawira kwene basi kuti ndiwe nyakudawa pontho nyakupandukira MBUYA Mulungu wako. Bweka kuti pansi pa muti onsene wakuvata iwe udagwa maya na milungu yachilendo, pontho kuti hudandivere tayu. Ndalonga ndine MBUYA.” MBUYA akulonga kuti, “Anthu okhonda khulupirika, bwererani, thangwi mamunanu ndine pano. Ine ndinasankhula munthu kada luwani yonsene pontho awiri kada mbumba mbandikubwezerani ku Zioni. Tenepo ndinakupasani amakabuswa apamtima panga, ale anafuna dzakutsogolerani na nzeru pontho na kuvesa pinthu. Tenepo nsiku zenezo imwe mungainjipa m'dzikomo, anthu nkhabeve dzalonga tayu pya Bokosi ya Chiverano cha MBUYA. Iyo nkhabe dzakhalave m'manyerezero mwawo, penu kuikumbukave tayu; iyo nkhabe dzafunikave, penu dzasasanya pontho inango tayu. Ndzidzi wenewo ungafika, Yerusalemu anachemerwa Mpando Wachifumu wa MBUYA, tenepo madzinza onsene anagumanyikana mu Yerusalemu kulemedza dzina ya MBUYA. Iwo nkhabeve dzachita pinthu pimbafuna mtimawo wakuuma pontho wakuipa ule tayu. Anthu a ku Israele anaphatana na anthu a ku Yuda, tenepo pabodzi pene anabwera kubulukira kudziko yakumpoto kudza kudziko idapasa ine makolo awo kuti ikhale yawo ene ile.” MBUYA akulonga kuti, “Israele ine ndikhapifuna pyakwanga pene kuti ukhale ninga mwananga ene mbandikupasa dziko yakusiririka, pontho dziko yadidiletu kupiringana anango onsene padziko yapansi. Ine ndikhanyerezera kuti unandichemera Baba, mbukhonda leka kunditewera. Kwache ninga mkazi okhonda khulupirika kuna mankhadziache, sasawambo iwe Israele, hudakhulupirike tayu kuna ine. Ndalonga ndine MBUYA. Chiliro chikuveka pamapiri akupupwa, kulira na kudembetera kwa anthu a ku Israele thangwi iwo aipisa makhaliro awo, pontho aduwalira MBUYA Mulungu wawo. “Bwererani imwe anthu akusowa chikhulupiro; ine ndinakuwangisani pakukuchitisani kukhala akukhulupirika. “Imwe mukulonga kuti, ‘Ande, ife tinati tidze kuna imwe, thangwi imwe ndimwe MBUYA Mulungu wathu. Ndimomwene, kupembedza milungu m'pitunda pontho pamapiri, kwalila kutinyengeza kwene basi; ndimomwene chipulumuso cha Israele chili kuna MBUYA Mulungu wathu. Kutomera uwanathu kupembedza kwathu milungu yakuchitisa manyadzoyi kwachitisa kuvunga mbewu zidabulusira makolo athu kaluma, mikumbi ya mabirawo na ng'ombe zawo, anawo achimuna na achikazi ene. Mbatigone pansi thangwi ya manyadzo mbatiphimbirwa na pinthu pyakusowa chilemedzo pidachita ife. Ife tadawira MBUYA Mulungu wathu; ife na makolo athu ene, kutomera uwanathu kufikirana lero, ife nee tavera matongero ache tayu.’ ” MBUYA akulonga kuti, “Ngakhala munabwerera, ngakhala munabwerera kuna ine, Aisraele; ngakhala imwe munabulusa mifanikizo pamaso panga mbamukhonda bauka pontho, pontho ngakhala munadumbira mwakuonadi, mwakulungama na mwakuona mtima na dzina ya MBUYA wamoyo, penepo anthu a madzinza anango anapempha kuti ndiatsanzayise, mbandikuza.” MBUYA akulonga kuna anthu a ku Yuda na Yerusalemu kuti, “Tipulani mindanu yokhonda limwayo, mbamuleke bzala mbewu zanu pakati pa ntcheswa. Koyani chiverano chanu na MBUYA mbamupereke mitimanu kuna ine, imwe anthu a ku Yuda na Yerusalemu, gopesera ukali wanga unakupisani ninga moto, thangwi ya pyakuipa pyachita imwe mbapasowa munthu wakuuthimisa. “Pivekeseni mu Yuda, pontho pilalikeni mu Yerusalemu mbamulonge kuti: Lizani ngoma m'dziko yonsene! Galuzani fala mbamulonge kuti: Gumanyikanani pabodzi! Tendeni tithawire kumizinda yakutchingwa na mpanda. Kwizani chidziwiso kuthonyeza ku Zioni! Thawirani kwakupata mbamukhonda chita nthontho! Thangwi ndikudzesa nyatwa kubulukira kumpoto, nyatwa zache nsikulu pyakwanga pene. Nkhalamu yavumbuka kubulukira kunkhwimba kwache; mphandu wa madzinza onsene avumbuka. Iye asiya mbuto yache, towera avunge dziko yanu. Maluwani anu anasanduka madembe, mbapasowa na mbodzi ene wakukhalamo. Tenepo valani masakha, lirani mbamukalala, thangwi ukali wakugoswa wa MBUYA hudabuluke tayu pana Yuda.” MBUYA akulonga kuti, “Nsiku zenezo mafumu na mathubu anataya mtima, anyansembe anachita mantha, pontho maprofeti anamalwa nzeru.” Tenepo ndidalonga kuti, “Sha! MBUYA Mulungu, imwe mwanyengeza anthu a ku Yerusalemu monsene mwene pakulonga kuti panakhala mtendere, mwenemo talasada ili chinjike pakhosi pawo.” Ndzidzi wenewo anthu a ku Yerusalemu anapangwa kuti mphepo yakupisa ikudza kuna iwo kubulukira kumapiri akupupwa m'thando yatchetcha. Iye hanakhala ninga mphepo ene pyayo imbatswaira dzungu ile tayu, mbwenye mphepo yakugoswa yakubulukira kuna ine. Chinchino ndikulonga mule munafuna ine dzatonga mseru anthu anga. Ngayang'ana, anyamalwako akudza ninga makole, pingolo pyache pikutitima ninga chivumbulu, akavalo ache akumbuluka pyakwanga kupiringana nyakasenera. Dzedze kuna ife, ife tili panyatwa! Yerusalemu, tsuka pyakuipa pili mumtima mwako, towera upulumuke. Unaleka lini kunyerezera pyakuipa? Anyamphangwa a ku Dani na a kudziko ya mapiri a Eferemu akulalika pya nyatwa zakugoswa kuti, “Kalonge penepi kuna madzinza, kapilalike ku Yerusalemu kuti: Anyamalwa akudza kubulukira kudziko yakutali na mkhuwo wa nkhondo pana mizinda ya Yuda. Iwo amzungulira ninga amuna akulondali munda, thangwi iye andipandukira. Ndalonga ndine MBUYA.” “Makhaliro anu pontho pinthu pimbachita imwe ndiye pyadzesa pinthu penepi pana imwe. Kweneku ndiye kutchunyuswa kwanu. Nkhwakupha pyakwanga! Kwakujogolani mtima pyakwanga!” Ndikuva kupha! Ine nkhabe kwanisa kupirira tayu! Mtimanga! Mtimanga ukudima-dima pikulu pene! Ine nkhabe kwanisa kumatama tayu. Ine ndikuva ngoma, pontho mkhuwo wa nkhondo. Nyatwa imbadza pa nyatwa inzache; dziko yonsene yasaliratu madembe. Kabodzi kene basi makumbi athu amala vungwa nguwo zache zakutchinga nazo zamala ng'ambwa-ng'ambwa. Ndinaleka lini kuona nkhondo ikumenyeka, pontho kuva kulira kwa ngoma? Anthu anga ngakupupwa, iwo nkhabe kundidziwa tayu. Iwo mbana akusowa nzeru pontho nkhabe kuvesa pinthu tayu. Iwo ngaluso pakuchita pinthu pyakuipa, nkhabe dziwa chita chinthu chakulungama tayu. Ndidayang'ana padziko yapansi, iyo ikhali yakusowa pinthu; pontho kuthambo, iko kukhali nkhabe cheza tayu. Ine ndidayang'ana mapiri, iwo akhatekenyeka; pitunda pyonsene pikhalendeka ninga nyamderu. Ine ndidayang'ana, mbwenye nee ndidaona munthu na mbodzi ene tayu; mbalame zonsene pakhali nkhabepo. Ndidayang'ana mbandiona kuti dziko yamphonje idasanduka thando yatchetcha; mizindache idasanduka madembe pamaso pa MBUYA, thangwi ya ukali wache wakugoswa. MBUYA akulonga tenepa: “Dziko yonsene inasanduka madembe, podi kwene kuti ine sinaivunga monsene mwene tayu. Natenepo dziko yapansi inasintili, pontho kudzulu kunakhala mdima; thangwi ine ndalonga pontho nkhabe dzambombowesa ukali wanga tayu. Ine ndanyerezera kupichita, tenepo nkhabe dzabwerera m'nduli tayu.” Munthu onsene anathawa pakuva mulikiti wa akavalo na anyamauta. Anango anathawira kumsitu, anangombo anakwira m'miyala. Maluwani onsene anasiyiwa okha ene mbapakhonda khala munthu na mbodzi ene wakukhalamo. Yerusalemu, uli panyatwa zikulu! Watani unavala nguwo zakufira ninga puta? Watani unavala pyakuthemesera mbutswinga ntchiye zako? Kupithemesera kwakoko nkhabe nako basa tayu! Pibwenji pyako pikukukhonda, pontho pikufuna pyakukupha. Ine ndikuva kukalala ninga kwa mkazi wa mimba pakubala, kubulira ninga mkazi wa mimba pakubala mwanache wautombo, kulira kwa ana achikazi a ku Zioni kuchimwana kupuma, uku akuthathamula manjache mbalonga mbati, “Mama ine, ndikufa; moyo wanga ukwenda m'manja mwa mapanga.” Toma chitani kata-kata, pontho tchithi-tchithi m'misewu ya Yerusalemu! Toma mwazani maso mbamunyerezere, saka-sakani m'misikamu! Ngakhala munagumanambo mbodzi ene basi wakuchita pyakulungama, wakuyeserambo kusaka-saka pyakuonadi, penepo ine ndinalekerera mzindawu. Podi kwene kuti iwo ambadumbira na dzina ya MBUYA wamoyo, kwache pinadumbira iwopyo mphyakunama. Ayi MBUYA, imwe nkhabe yang'ana kukhulupirika kwa munthu tayu? Imwe mudaapamantha, kwache iwo hadave kupha tayu. Imwe mudaapeya, kwache iwo hadafune pyakusumululwa tayu. Iwo adaumisa mtima ninga mwala, mbakhonda kutchunyuka. Ine ndidanyerezera kuti, “Anthu enewa ngakutcherenga, pontho ngakupupwa; thangwi iwo nkhabe dziwa njira ya MBUYA, penu mwambo wa Mulungu wawo tayu. Tenepo ndinati ndiende kuna akadamu mbandikalonga kuna iwo; ndimomwene kuti iwo akudziwa njira ya MBUYA, penu mwambo wa Mulungu wawo.” Kwache onsene na manyerezero abodzi adaswa goli-goliya MBUYA mbamala gwanda nkhambala. Natenepo nkhalamu yakubulukira mumsitu inapwetedza. Matika akubulukira m'thando yatchetcha anaakhwadzula. Nyalugwe anabisala chifupi na maluwani kuti aphate anyakubuluka panja onsene, thangwi kupandukira kwawo nkhukulu pyakwanga, pontho kubwerera kwawo m'nduli nkhuzinji. MBUYA adavunza mbati, “Thangwi yache ninji ndikulekerereni? Ananu andikhonda mbadumbira na dzina ya milungu yapezi. Ine ndikhaapasa pyakusowa pyawo pyonsene, kwache iwo akhachita basi uputa mbapita m'nyumba za maputa. Iwo ambakhala ninga akavalo akudyeswa mwadidi pontho akusirira; munthu onsene kusirira mkazi wa tsanthembache. Ayi ine sidatheme tayu kuatchunyusa thangwi ya penepi? Ayi ine sidatheme tayu kubwezera dzinza ninga yeneyi? “Gwanda na m'mindache yamfesa, mbupwaire-pwairemo kwache mbukhonda kuzivungiratu monsene mwene. Khwadzula nthambi zache, thangwi anthu enewa si a MBUYA tayu. Dzinza ya Israele na mbumba ya Yuda asanduka okhonda khulupirika monsene mwene kuna ine. Ndalonga ndine MBUYA.” Iwo alongera MBUYA pyakunama mbati, “Iye nkhabe chita pinthu tayu! Nkhabe chakugoswa chinafuna dzatigwera tayu; na kutani kwene ife nkhabe dzaona talasada penu njala ikulu tayu. Maprofeti akhala ninga mphepo ene pyawo. M'kanwa mwawo nkhabe mphangwa zakubulukira kuna MBUYA; tenepo pinalonga iwopyo mbapichitike kuna iwo.” Tenepo MBUYA Mulungu Wamphamvu zonsene akulonga tenepa: “Yeremia, na thangwi yakuti anthu alonga mafala enewa, ndinachitisa mafalanga m'kanwa mwako kugaka ninga moto, iwombo mbakhala ninga nkhuni zache zimbagaka zile.” MBUYA akulonga kuti, “Imwe, anthu a ku Israele, ndinati ndidzese dzinza yakutali kuchita namwe nkhondo, dzinza yakuti chilongero chawo imwe nkhabe kuchidziwa tayu, pontho ale lulume yawo imwe nkhabe kuivesa mwadidi tayu. Pyakuikhira matswimo pyawo pyakhala ninga masiye akubauka; onsene mbanyankhondo amphamvu. Iwo anavunga pyakuvuna pyanu na phoso yanu ene; anapha ananu achikazi na achimuna ene. Iwo anavunga pifuyo pyanu, mfesa zanu pontho na makuyu anu ene. Na talasada iwo anavunga mizinda yakutchingwa na mpanda, mizinda imbanyindira iwe ile.” MBUYA akulonga kuti, “Podi na nsiku zenezo zene, ine sinakuvungani monsene mwene tayu.” Tenepo anthu angavunza kuti, “Thangwi yache ninji MBUYA Mulungu wathu achita pyonsenepi kuna ife?” Iwe Yeremia, unaapanga kuti, “Podi imwe mudamkhonda MBUYA mbamupembedza milungu yachilendo m'dziko mwanu, chinchino imwe munatumikira milungu yachilendo m'dziko ile si yanu tayu.” MBUYA akulonga kuti, “Longa penepi kuna pidzukulu pya Yakobo. Pilalike m'dziko ya Yuda: Veserani, imwe mapupwe pontho anthu akusowa nzeru, ale muna maso, kwache nkhabe kwanisa kuona, ale muna makutu, kwache nkhabe kwanisa kuva tayu. Ine ndine MBUYA; thangwi yache ninji munakhonda kundigopa? Ninji mumbakhonda tetemera pamaso panga? Ine ndidasasanya tchetcha kukhala madire a bara, madire akukhala na kukhala akuti nkhabe kwanisa kuanumpha tayu. Mabimbi anakwanisa kugabikira, kwache nkhabe kwanisa kuanumpha madire enewa tayu; iwo anakwanisa kumenya, kwache nkhabe kwanisa kuwambuka tayu. Kwache anthu enewa ngakuuma mtima pontho akupandukira, iwo azungunuka mbabauka kubuluka pamaso panga. Iwo nkhabe longa okha ene tayu kuti, ‘Tendeni tigope MBUYA Mulungu wathu, ule ambatipasa mvula pandzidzi wache wakuthema, phumphuli pontho mvula ya chaka, mbatipasa pyakuvuna pandzidzi wache chaka na chaka.’ Kudawa kwanu kwachitisa kuti penepi pileke chitika, pyakudawa pyanu pyakupokoserani pinthu pyadidipi. “Pakati pa anthu anga pana anyakudawika, ale ambabisala swiswiswi, ninga anyakuteyera msampha mbalame, pontho ninga anyakuteya misampha kufuna kumanga nayo anthu. Ninga chisangala chakudzala na mbalame, sasawambo nyumba zawo zamala dzala na pinthu pyakuba; iwo asanduka akufuma pontho amphamvu. Iwo amala nenepa pontho akudya pyadidi. Iwo angachita pyakuipa nkhabe vesera kunja tayu, iwo nkhabe ikhira kunduli ana masiye pamseru wawo tayu, anyakutcherengambo, iwo nkhabe kuapasa ufulu wawo tayu.” MBUYA akulonga kuti, “Ayi ine sidatheme tayu kuatchunyusa thangwi ya penepi? Ayi ine sidatheme tayu kubwezera dzinza ninga yeneyi? Chinthu chakugoswa pontho chakugumisa manungo chachitika m'dziko yeneyi. Maprofeti kwawo nkhulonga mphangwa zakunama; anyansembembo akukwata mwambo m'manja mwawo, tenepo anthu anga akukomerwa napyo penepi. Apo mamalisiro ache angafika, ayi iwo anachita tani?” “Thawira kumbuto yakupata, iwe dzinza ya Benjemani! Thawamo mu Yerusalemu! Ngoma mbilizwe mu Tekoa! Kwizani m'dzulu chidziwiso pana Beti-Hakeremu! Thangwi nyatwa na kuvungika kukulu pikudza kubulukira kumpoto. Ndinavunga mzinda wa Zioni, ule ngwakubalika pontho mtete-mtete ene. Amakabuswa na mikumbi yawo ene anapokanyisana naye; iwo anamanga makumbi awo mwakumzungulira, munthu onsene mbamanga khundu yonsene inafuna iye.” Iwo analonga kuti, “Sasanyikani kuchita nkhondo na Yerusalemu! Lamukani mbatimsoseni uku dzuwa ikuswa miti!” Kwache iwo anati alonge kuti, “Kunja kwadoka, pontho mithunzi ya mawulo yatoma kale kufika. Tinati timsose na mosiku mbativunga mpanda wa mzinda.” Ipi ndiye pyalonga MBUYA Wamphamvu zonsene: “Gwisani miti ya mu Yerusalemu, pontho sasanyani pyakugomolera mpandache. Mzindawu wathema kutchunyuswa; thangwi wadzala na kuponderezana. Ninga mumbachitira mchera kububa madzi, sasawambo pyakuipa pimbabuba muna iye. Upandu na kuzunguzika pilimo mumzindamo; kuva kwache kupha na pironda pyache ine ndikupiona basi. Anthu a ku Yerusalemu, penepi mbapikhale pyakukucheuzani, gopesera ine ndinakupasani nkhodolo, mbandichitisa dziko yanu kukhala thando yatchetcha, towera muleke khalamo na mbodzi ene.” Pyalonga MBUYA Wamphamvu zonsene kuna ine mphipi: “Phalakatirani anyakusalira na moyo a Israele khala ninga munda wamfesa; chitani nyambwereza nthambi zache zonsene, towera pasale mphesi zokhokha.” Ine ndidatawira kuti, “Mbani anafuna ine longa naye mbandimcheuza? Mbani anafuna kundivesera? Makutu awo amala phopha, towera aleke kwanisa kuva. Mafala a MBUYA kuna iwo ntchinthu chakunyansa, iwo nkhabe komerwa nawo tayu. Kwache ukali wa MBUYA wadzala muna ine, tenepo ine nkhabe kwanisa kuufungira tayu.” MBUYA adalonga kuna ine mbati, “Ukhuthulire pana ana m'misewumu, pontho pana aphale amala gumanyikana pabodzi ale. Amuna na akazawo ene anakwatwa, podi na nkhalamba zene nkhabe dzasiyiwa na moyo tayu. Nyumba zawo zinaperekwa kuna anthu anango, pabodzi pene na mindawo na akazawo ene, thangwi ine ndinavunga anthu onsene m'dziko yeneyi. Ndalonga ndine MBUYA. Munthu onsene, mkulu mpakana mwana, onsene nganyamtima kufuna pyakuganyali basi; maprofeti na anyansembe ntchibodzi-bodzi, onsene nkhabe chita mwakuona mtima tayu. Iwo ambamanga mwajumba njinda za anthu anga khala ninga si pironda tayu. Iwo ambalonga kuti, ‘Mtendere, mtendere’ podi kwene kuti mtenderewo nkhabepo. Ayi iwo ambachita manyadzo na pinthu pyakunyansa pidachita iwopi? Nkhabe, iwo nkhabe kuva napyo manyadzo; iwo nkhabe kula napyo msolo tayu. Tenepo iwo anagwa ninga mudagwera anzawo, ine ndingaatchunyusa kumala kwawo kunakhala konthoko. Ndalonga ndine MBUYA.” MBUYA adalonga kuna anthu ache mbati, “Imirani pamphambano mbamuyang'ane; vunza-vunzani pya njira zakale ene, vunzani kuna njira yadidi mbamufambemo, tenepo moyo wanu unagumana kupuma. Kwache imwe mudalonga kuti, ‘Ife nkhabe fambamo tayu.’ Ine ndidakusankhulirani anyakulondali mbandilonga kuti, ‘Veserani kulira kwa ngoma!’ Kwache imwe mudalonga kuti, ‘Ife nkhabe vesera tayu.’ Natenepo veserani, imwe madzinza; yang'anani imwe mboni, pinafuna dzachitika kuna iwo. Vesera, iwe dziko yapansi: Ndinati ndidzese nyatwa pana anthu enewa, kuatchunyusa thangwi ya pyakuipa pidasasanya iwo kuchita; thangwi iwo hadavesere tayu mafalanga, pontho akhonda kuvera matongero anga. Ninji pontho chinafuna ine tsalakana pya pyakufukiza pyakununkhira pya ku Sheba, penu pyakukomesera muliwo pya kudziko yakutali? Pyakupereka pyawo pyakupyerera, ine nkhabe kupitambira tayu; nsembe zawo, ine nkhabe komerwa nazo tayu.” Natenepo MBUYA akulonga kuti, “Ndinachitisa anthu enewa kugwegweduka mbagwa. Ababa pabodzi pene na anawo achimuna anagwegweduka; atsanthembawo na ashamwali awo anamala vungwa.” Natenepo MBUYA akulonga kuti, “Ngayang'anani anyankhondo akudza kubulukira kudziko yakumpoto; dzinza yamphamvu ya kumadolomero a dziko yapansi ikusasanyikira pya nkhondo ile. Iwo aphatirira mauta na madipa; iwo ngakukala mtima mbakhonda kuva nsisi. Iwo akuveka ninga madzi akukuka ndzidzi unadza iwo pa akavalo awo; iwo asasanyika kuchita nkhondo na iwe, mzinda wa Zioni.” Anthu a ku Yerusalemu akulonga kuti, “Ife tava mbiri yakulonga pya iwo, tenepo manjathu achita chiwewa. Ife taphatwa na mantha makulu, tikuva kupha ninga mkazi wa mimba pakubala. Mbatileke buluka kwenda kuminda penu kufamba m'misewu, thangwi anyamalwathu aphatirira matalasada, pontho kukhundu zonsene kuna pyakugoswa.” MBUYA akulonga kuti, “Anthu anga, valani masakha mbamubulumunde padotha; lirani na chiliro chikulu khala ninga munthu akulira mwanache mbodzi ene basi, thangwi nyakuvunga anabwera pana imwe mwakututumusa. Yeremia, ine ndakusankhula kukhala nyakuyesa anthu anga ninga nyakuyesa ntove, towera uone kuti iwo akhala ninganji. Onsene mbakupandukira pontho anyakuuma mtima, iwo ambaenda mbalonga matsweda. Iwo akhala ninga nkuwa pontho simbi; iwo onsene ambachita mwakupotoka. Dzenje ya moto ikugaka mwakugoswa kuti unyunguluse utale, kwache kunyungulusako nkhabe basa tayu; masepu-sepuwo hakubuluka tayu muntovemo. Iwo anachemerwa siliva wakusowa basa, thangwi MBUYA aakhonda.” MBUYA adapanga Yeremia kuti, “Imira pamsuwo wa Nyumba ya Mulungu, pontho penepo mbulalike mphangwa izi: “Veserani mafala a MBUYA, imwe monsene anthu a ku Yuda, ale ambapita na pamisuwo yeneyi dzapembedza MBUYA. MBUYA Wamphamvu zonsene, Mulungu wa Israele akulonga kuti: Sanduzani makhaliro anu na mabasanu, tenepo ndinakutawirisani kuthimiza kukhala m'dzikomu. Lekani nyindira mafala akunama mbamulonga kuti, ‘Ino ndi Nyumba ya MBUYA! Ino ndi Nyumba ya MBUYA! Ino ndi Nyumba ya MBUYA!’ “Ngakhala imwe munasanduzadi makhaliro anu na mabasanu, pontho mungachitirana pyakulungama unango na mwanzache, ngakhala imwe munakhonda kupondereza alendo, ana masiye, penu amamfelwa, mbamuleka kuchuchisa chiropa cha anthu okhonda dawa pambuto yeneyi, pontho ngakhala munaleka kupembedza milungu inango, ile inakwanisa kukuvungani, penepo ine ndinakutawirisani kukhala pambuto yeneyi, dziko idapasa ine makolo anu ile kuti ikhale yawo ene kwenda na kwenda. Kwache ngayang'anani, imwe mumbanyindira mafala akunama, ale ngakusowa basa. “Imwe mumbathimiza kuba na kupha, pontho kuchita uputa na kudumbira pyakunama, na kufukiza pyakununkhira kuna milungu Baala, pontho kupembedza milungu inango ile chipo imwe nkhabe kuidziwa tayu. Kubuluka penepo mumbaimira pamaso panga m'Nyumbanga mbamulonga kuti, ‘Ife tili pakupata!’ Pakupata mwakuti munakwanisa kuchita pinthu pyonsene pyakunyansapi! Kani Nyumba yeneyi, ile yakwata dzinangayi, yasanduka nyumba yakubisaliramo mapanga? Kwache ine ndapiyang'ana pyanga! Ndalonga ndine MBUYA. “Chinchino ndokoni ku Shilo, mbuto idatoma ine kuisankhula ile, mbamukaone pidachita ine kweneko, thangwi ya kudawika kwa anthu anga Aisraele. Ndzidzi ukhachita imwe pyonsenepi, ine ndikhalonga namwe kazinji kene, kwache imwe mudakhonda kundivesera; ine ndidakuchemerani, kwache imwe nee mudanditawira tayu. Natenepo pidachita ine kuna Shilo ndiye pinafuna dzachita ine kuna Nyumba yakwata dzinangayi, Nyumba inanyindira imweyi, mbuto idakupasani ine imwe na makolo anu ene ile. Ine ndinakubulusani pamaso panga ninga mudathamangisira ine abale anu, dzinza ya Eferemu. Ndalonga ndine MBUYA.” MBUYA adalonga mbati, “Yeremia leka pempherera anthu enewa. Leka kualirira penu kuadembetera kuna ine m'mbuto mwawo; leka kundibulumbundira, thangwi ine sinakuvesera tayu. Ayi iwe nkhabe kuona tayu pinachita iwo m'maluwani a Yuda na m'misewu ya mzinda wa Yerusalemu? Ana akulokotera nkhuni, ababa akuphatisa moto, amamambo akumunya pitumbuwa kuti aphikire milungu ambachemera iwo, Matsano Wakudzulu. Iwo ambapereka nsembe za pyakumwa kuna milungu inango kundichitisa kuzhangali. Ayi ndine pano anazhangalisa iwo ule? Ayi kunachita iwo si kupikuwaza pontho kupichitisa okha ene manyadzo tayu? Natenepo, ine MBUYA Mulungu, ndinakhuthulira ukali na shungu yanga yonsene pana Nyumba yeneyi, pana munthu onsene, pana nyama zene, pana miti na pana mbewu zonsene. Ukali wanga unakhala ninga moto okhonda thimisika. “Ine MBUYA Wamphamvu zonsene, Mulungu wa Israele ndikulonga tenepa: Anthu anga, thimizani pyakupereka pyakupyerera kuna nsembe zanu zinango mbamudye pyanu nyamazo. Thangwi pidabulusa ine makolo anu m'dziko ya Iguputo mbandilonga kuna iwo, ine sidaapase kwene matongero a pyakupereka penu nsembe zakupyerera tayu, mbwenye ndidaapasa matongero akuti: ndivereni, tenepo ine ndinakhala Mulungu wanu, imwembo mbamukhala anthu anga. Fambani m'njira zonsene zinakutongani ine, towera pinthu pyanu pikufambireni mwadidi. Kwache iwo hadavere penu kupiikha konta tayu. M'mbuto mwache iwo adakakamira kuchita pinthu pikhafuna mtimawo wakuuma pontho wakuipa ule. Iwo adabwerera m'nduli mbakhonda ikha maso awo patsogolo. Kubulukira pa ndzidzi udabuluka makolo anu m'dziko ya Iguputo kufikirana lero, nsiku na nsiku pontho kazinji kene, ine ndikhakutumizirani anyabasanga, maprofeti. Kwache nkhabe na mbodzi ene wa imwe adandivesera penu kupiikha konta tayu. M'mbuto mwache imwe ndiye mudanyanyiratu kuumisa mtima pontho kukhala akuipa kupiringana makolo anu. “Tenepo Yeremia, iwe ungaapanga pinthu pyonsenepi, iwo nkhabe dzakuvesera tayu; iwe ungaachemera, iwo nkhabe dzakutawira tayu. Natenepo longa kuna iwo kuti, ‘Yeneyi ndi dzinza ile hidavera MBUYA Mulungu wache tayu, penu kuva kusumululwa tayu. Pyakuonadi nkhabe pakati pawo, pontho pyabulukamo m'kanwa mwawo.’ Chinga tsisi yanu mbamuitaye; imbani nyimbo ya maliro pamapiri akupupwa, thangwi MBUYA na kuzhangali kwache akhonda pontho apasa nkhodolo mfendu wenewu, ule uli pansi pa ukali wache.” MBUYA akulonga kuti, “Anthu a ku Yuda achita pyakuipa pamaso panga. Iwo aswipisa Nyumbanga pakuikha mifanikizo yawo mwenemo. Iwo amanga mbuto yakupembedzerapo milungu pa Tofeti m'phedi ya Beni-Hinomu, towera apereke anawo achimuna na achikazi ene nsembe zakupyerera, chinthu chakuti sidaatonge ndine tayu kuchita tenepo, penu kukhala nachombo m'manyerezero mwanga. Natenepo ndzidzi unati udze wakuti iyo nkhabe dzachemerwave Tofeti, penu phedi ya Beni-Hinomu tayu, mbwenye inachemerwa phedi yakuchekana, thangwi iwo anafikhira mitembo ya anthu penepo mpakana mbuto yonsene imale. Mitembo ya anthu enewa inakhala pyakudya pya mbalame na nyama zam'tsanga, tenepo panakhala nkhabe munthu na mbodzi ene wakuzigoswa tayu. Dziko inasanduka thando yatchetcha. M'mizinda ya Yuda na Yerusalemu ndinamalisamo mkhuwo wakusekera na kukomerwa, pontho mkhuwo wa maphwando akukazhali.” MBUYA adalonga mbati, “Pandzidzi wenewo magogodo a mafumu na mathubu a ku Yuda, magogodo a anyansembe na maprofeti, pontho na magogodo a anthu anango onsene a mu Yerusalemu ale, anabuluswamo m'masiye. M'mbuto mwa kugumanyiswa na kufikhirwa, magogodo awo anakhala gwenjere-gwenjere pakwecha ninga ulowa. Dzuwa inaamenya pontho mwezi na nyenyezi pinaamwinikira, pinthu pile pikhafuna na kutumikira anthu enewa, pontho kudavunza iwo nzeru mbakapipembedza pile. Tenepo anthu anafuna dzasala na moyo a dzinza yakuipayi, ale ambakhala kumbuto zidaabalalisa ine zile, mbadafuna pyakwanga kufa pyawo kusiyana na kuthimiza kukhala na moyo. Ndalonga ndine MBUYA Wamphamvu zonsene.” MBUYA andipanga kulonga kuna anthu ache kuti, “Munthu angagwa, ayi iye nkhabe lamuka tayu? Munthu angabauka, ayi hambabwererave tayu? Apo thangwi yache njanji anthu enewa abauka? Njanji Yerusalemu ndzidzi onsene ambabauka? Iwo ambakakamira papinthu pyakunama; iwo akukhonda kubwerera kuna ine. Ine ndidaikha makutu pikhalonga iwo, kwache iwo nkhabe longa pyakuonadi tayu. Nkhabe na mbodzi ene anafuna tayu pya kuleka pyakudawa pyache, nkhabe mbodzi ambalonga kuti, ‘Chachita ine ninji?’ Munthu onsene ambathimiza kuchita pinafuna iye ninga kavalo kulikitika kunkhondo. Podi na chidokowe chene m'dzulu chimbadziwa ndzidzi wache wakubwerera; majiwa, anyanzeze na masili-sili ambadziwa ndzidzi wakufuluka pambuto. Mbwenye anthu anga nkhabe dziwa pinthu pimbafuna MBUYA tayu. “Ayi imwe mungalonge tani kuti, ‘Ife ndife anzeru, thangwi timbadziwa mwambo wa MBUYA,’ mwenemo mwambowo wasanduzwa wakunama na anyakulemba akunama? Anyanzeru anati achitiswe manyadzo; iwo anati adzudzumike mbakweshwa na msampha. Podi iwo akhonda mafala a MBUYA, apo nzeru zache nsanji zina iwo? Natenepo ndinapereka akazawo kuna amuna anango, pontho mazunde awo kuna anthu anango. Munthu onsene, mkulu penu mwana, onsene ngamtima, kwawo nkhufuna kuganyali basi; maprofeti na anyansembe ntchibodzi-bodzi, onsene nkhabe chita mwakuona mtima tayu. Iwo ambamanga mwajumba njinda za anthu anga khala ninga si pironda tayu. Iwo ambalonga kuti, ‘Mtendere, mtendere’ podi kwene kuti mtenderewo nkhabepo. Ayi iwo adachita manyadzo na pinthu pyakunyansa pidachita iwopi? Nkhabe, iwo nkhabe kuva napyo manyadzo tayu. Iwo nkhabe kula napyo msolo tayu. Tenepo iwo anagwa ninga mudagwera anzawo, ine ndingaatchunyusa kumala kwawo kunakhala konthoko. Ndalonga ndine MBUYA. “Ine ndinapokosera pyakuvuna pyawo. M'mitawi yamfesa nkhabe dzakhalave mfesa tayu. M'miti yamkuyu nkhabe dzakhalave makuyu tayu, pontho masambawo anaunyala. Pinthu pyaapasa ine pile ndinati ndiapoke.” Anthu akuvunza kuti, “Tatani tinakhala pano gumanyikane? Tendeni tithawire pyathu kumzinda wakutchingwa na mpanda mbatikafere pyathu kweneko! Thangwi MBUYA Mulungu wathu atichitisa kuti tivungike mbatipasa madzi akupha kuti timwe, thangwi ife tamdawira. Ife maso akhali kunjira kudikhira mtendere, kwache nkhabe chadidi chidachitika tayu, ife tikhadikhira kuwangiswa, kwache chidaona ife mphinthu pyakugoswa pene basi. Kumina kwa akavalo a anyamalwa kukuveka kubulukira ku Dani; dziko yonsene ikutetemera thangwi ya kulira kwa akavalo awo. Iwo adza dzavunga dziko na pyonsene pili mwenemopyo, mzinda na anthu ache onsene ambakhala mwenemo ale.” MBUYA akulonga kuti, “Khalani m'maso, ndinatumiza nyoka zakupha pakati panu, mibobo ile nkhabe kuva matsenga tayu, tenepo izo zinakulumani.” Nyakundithondozanga pandzidzi wakutsukwala kwanga, mtimanga waphatwa na nsisi zikulu. Veserani kulira kwa anthu anga, kubulira kudziko yakutali pyakwanga kuti, “Ayi MBUYA halive mu Zioni tayu? Ayi mfumu wache halive kweneko tayu?” MBUYA akutawira kuti, “Thangwi yache ninji iwo andizhangalisa na mifanikizo yawo, pontho na milungu yawo yakusowa basa?” Anthu akulonga kuti, “Ndzidzi wakuvuna wagwanda, mainja amala, apo ife nee tapulumuka tayu.” Podi anthu anga ali panyatwa zikulu, ine ndikuva kupha; ine ndimbasintili pontho kuphatwa na mantha makulu. Ayi mu Gileadi nkhabemo mitombwe? Ayi na ang'anga ene nkhabemo? Thangwi yache ninji anthu anga nkhabe wanga tayu? Ndikhapifunadi kuti msolo wanga mbudakhala mphuno ya madzi, pontho maso anga mbadakhala pyawo mchera wa misozi! Ine mbidalira mosiku na masikati thangwi ya kuchekwa kwachitwa anthu anga. Ndikhafuna pyakwanga kukhala na mbuto kuthando yatchetcha, kule mbidakwanisa kuthawa anthu anga. Onsene mbanthu okhonda khulupirika, gulu ya mapanga. MBUYA akulonga kuti, “Malulume awo ambasasanyika kulonga pyakunama ninga mauta kuponya matswimo; dziko yonsene yadzala na pyakunama, pyakuonadi nkhabemo. Iwo ambachita nyansanja-nsanja wa pyakudawa; iwo nkhabe kutawira tayu kuti ndine Mulungu wawo. Munthu onsene athema kuchita mphole-mphole na ashamwali ache, pontho aleke nyindira abale ache. Thangwi mbale ndi mphandu ninga mudachitira Yakobo, pontho shamwali onsene ndi mpeni walezi. Pimbachitika shamwali kunamiza shamwaliache, nkhabe na mbodzi ene ambalonga pyakuonadi tayu. Malulume awo amala kuafunzisa kulonga pyakunama; iwo ambapidambisa okha ene na kuchita pyakudawa. Chakudawa chimbatewera chakudawa chinzache, kunama kumbatewerambo kunama; iwo nkhabe funa kundidziwa tayu. Ndalonga ndine MBUYA.” Natenepo MBUYA Wamphamvu zonsene akulonga kuti, “Yang'anani, ine ndinaayesa kubulusa masepu-sepu muna iwo, thangwi ninji pontho chinafuna ine chita kuna iwo thangwi ya pyakudawa pya anthu anga? Malulume awo akhala ninga matswimo akupha; ndzidzi onsene kwawo nkhulonga pyakunama basi. Munthu ambatapira m'kanwa kuna shamwaliache, mwenemo mumtima mwache mwadzala na manyerezero akuipa. Ayi ine sidatheme kuatchunyusa tayu thangwi ya penepi? Ayi ine sidatheme kubwezera tayu thangwi ya pinthu pyandichita dzinza yeneyi? Ndalonga ndine MBUYA.” Ine Yeremia ndinalira na kukalala thangwi ya mapiri, ndinalira maliro thangwi ya kududumuka kwa mpovu m'thando. Mbuto yasala yokha ene pontho nkhabe munthu akugwanda namove tayu, kulira kwa ng'ombe nkhabe vekamove tayu. Mbalame zamala thawamo pontho nyama zabulukamo. MBUYA akulonga kuti, “Ndinachitisa Yerusalemu kukhala mulu wa madongolomwa, mbuto yakukhala matika; mizinda ya Yuda inasanduka madembe mbuto yakukhonda khala munthu na mbodzi ene.” Ine ndidavunza kuti, “Munthu wache mbani ana nzeru zakuvesa pinthu penepi? Munthu wache ngupi apangwa na MBUYA kuti afuthule pinthu penepi? Thangwi ache ninji dziko yasanduka madembe pontho thando yatchetcha, mwakuti nkhabe munthu na mbodzi ene akugwanda namo pontho tayu.” MBUYA adalonga mbati, “Thangwi yache njakuti iwo akhonda matongero anga adaapasa ine ale; iwo hadandivere, penu kuteweza matongero anga tayu. M'mbuto mwache iwo ateweza pinthu pimbafuna mtimawo wakuuma ule; iwo atewera milungu Baala ninga montho mudaafunzisira makolo awo.” Natenepo MBUYA Wamphamvu zonsene, Mulungu wa Israele akulonga kuti, “Yang'anani, ine ndinachitisa anthu enewa kudya pyakuwawa pontho kumwa madzi akupha. Ine ndinaabalalisa pakati pa madzinza akuti chipo nee iwo, penu makolo awo ambaadziwa tayu, pontho ine ndinati ndiathamangise na talasada mpakana ndimale kuavunga.” MBUYA Wamphamvu zonsene akulonga kuti, “Nyerezerani pya pinthu pinachitikapi! Chemeresani akazi akulira maliro kuti adze; chemeresani anyaluso pakati pawo. Mbadze mwakuchimbiza dzatilira maliro, mpakana maso athu agwe misozi, pontho mikulo ya misozi ikuke m'maso mwathu. Kukalala kukuveka na ku Zioni kuti: Ife tamala vungwa! Ife tachitiswa manyadzo pikulu pene! Ife tathema kubuluka m'dziko muno, thangwi nyumba zathu zamala vungika.” Ine ndidalonga kuti, “Imwe akazi, veserani pinthu pinalonga MBUYA; ikhani makutu anu kuna mafala a MBUYA. Funzisani ananu achikazi kulira maliro; funzisanani unango na mwanzache nyimbo za maliro. Imfa yapita na m'mazhanera pontho mumpanda wamphamvu; yagwanda pakhosi ana m'misewu pontho aphale m'misika. MBUYA andipanga kuti ndilonge mafala awa: Mitembo ya anthu inakhala ninga ulowa gwenjere-gwenjere m'minda, ninga mapira akusiyiwa m'nduli mwa anyakuvuna, wakusowa na mbodzi ene wakuaphalakatira.” MBUYA akulonga kuti, “Nyanzeru mbaleke nyadira nzeru zache, penu nyamphamvu kunyadira mboko zache, penu nyamfuma kunyadira ufumi wache. Mbwenye nyakufuna kunyadayo mbanyade na thangwi yakuti: iye ndi nyakuvesa pinthu pontho ambadziwa ine pano, kuti ndine MBUYA, nyakuafuna anthu kokhonda mala, nyakufuna chilungamo, pontho pyakulungama padziko yapansi, thangwi penepi ndiye pimbandikomera. Ndalonga ndine MBUYA.” MBUYA akulonga kuti, “Ndzidzi ukudza unafuna ine dzatchunyusa anthu ale ambagwanda nsonga yachimuna, ile imbachitwa pamanungo basi; anthu a ku Iguputo, Yuda, Edomu, Amoni, Moabu na anthu a m'thando yatchetcha, ale ambachinga tsisi yawo. Thangwi madzinza onsenewa hadagwandwe nsonga yachimuna tayu, podi na dzinza yonsene ya Israele hidagwandwe mumtima tayu.” Aisraele, veserani pinalonga MBUYA Mulungu kuna imwe. MBUYA akulonga kuti, “Lekani tsanzira makhaliro a madzinza anango, penu kuchita mantha na pidzindikiro pinaoneka kuthambopi, podi kwene kuti madzinza anango akugoswerwa napyo. Thangwi mitemo ya madzinza anango njakusowa basa; iwo ambagwanda muti mumsitu, tenepo nyakusema ambausema na ntchemu. Iwo ambauthemesera na siliva pontho golidi, ambaukhoma na nyundo pontho mapedego, towera uleke limbuka. Ninga dzimunthu wakuthuswira mbalame m'munda wa makaka, mifanikizo yawo nkhabe kwanisa kulonga. Iyo yathema kuthukulwa heya-heya, thangwi iyo nkhabe kwanisa kufamba. Lekani kuigopa; thangwi iyo nkhabe kuchita chakugoswa penu chadidi tayu.” MBUYA, nkhabe unango ninga imwe; imwe ndimwe wamkulu, pontho dzinanu njamphamvu pyakwanga. Mbani athema khonda kukugopani, imwe mfumu wa madzinza? Penepi mphinthu pyakukuthemerani. Pakati pa anyanzeru onsene m'madziko onsene, pontho m'maufumu mwawo onsene nkhabemo unango ninga imwe. Onsene ngakusowa nzeru pontho mapupwe; ninji chinafuna iwo kufunza kuna pinthu pyakusasanywa na muti? Imbakukutizwa na siliva wa ku Tarisisi, pontho na golidi wa ku Ufazi. Kubuluka penepo pinthu pyasasanya nyakusema-sema na nyakufula ntovepi, pimbavazikwa nguwo zachoza na zamsuzi wanyemba; pyonsenepi mphyakusasanywa na amuna aluso. Mbwenye MBUYA ndi Mulungu wakuonadi; iye ndi Mulungu wamoyo, mfumu wakwenda na kwenda. Iye angazhangali dziko yapansi imbatetemera. Madzinza nkhabe kwanisa kupirira na ukali wache tayu. Ndapangwa kulonga kuna anthu kuti: “Milungu yeneyi, ile hidasasanye thambo pontho dziko yapansi, inavungwa. Iyo nkhabe dzakhalave padziko yapansi, penu pansi pa thambo tayu.” Na mphamvu zache MBUYA adasasanya dziko yapansi; iye adatanda dziko yapansi na nzeru zache, pontho na udziwisi wache iye adafuthula thambo. Iye angadima madzi a kudzulu ambavunduka; iye ambachitisa makole kukwira kudzulu kubulukira kumadolomero a dziko yapansi. Iye ambatumiza njazi pabodzi pene na mvula, mbafungulira mphepo kubulukira m'masubi mwayo. Iye ambatumiza njazi pabodzi pene na mvula, mbafungulira mphepo m'masubi mumbaikoya iye. Munthu onsene nkhabe nzeru, pontho nkhabe udziwisi tayu; nyakufula golidi onsene akuchita manyadzo na mifanikizo yasasanya iye ile. Milungu yasasanya iye njakupupwa; iyo nkhabe na muya ene tayu. Iyo njakusowa basa, pinthu pyakupasa ntchekwa; iyo inati ivungwe nsiku inafuna MBUYA dzatonga mseru. Iye ule ndi Mulungu wa Yakobo hadakhale ninga penepi tayu; thangwi iye ndiye nyakusasanya pinthu pyonsene, pontho iye adasankhula Israele kukhala dzinzache ene. MBUYA Wamphamvu zonsene ndiye dzinache. Mangani mitolo yanu kubuluka m'dziko muno, thangwi imwe mwazungulirwa na anyamalwa. Thangwi MBUYA akulonga kuti, “Pandzidzi uno ndinaponyera kunja anyakukhala m'dziko yeneyi; ine ndinadzesa nyatwa pana iwo, towera onsene amale phatwa.” Dzedze kuna ine thangwi ya kukuwazika kwanga! Chironda changa nkhabe kwanisa kupola tayu. Ande, ndidalonga ndekha ene kuti: Utendanga ngwenewu, ine ndathema kupirira nawo! Khumbi yanga yamala vungwa; nkhambala zache zamala gwandika. Ananga amala kundithawa, pontho nkhabe na mbodzi ene asala tayu, nee mbodzi asala kuimisa khumbi yanga; penu kundimangira kambuto kakubisaliramo. Akadamu athu nkhabe nzeru, pontho iwo nkhabe vunza nzeru kuna MBUYA tayu; ndi thangwi yache pinthu pyawo nkhabe kuafambira mwadidi tayu, pontho anthu amala balalika ninga mabira. Veserani! Mbiri yaveka guduu, chimpiningu chikulu chikudza kubulukira kumpoto. Chinasandusa mizinda ya Yuda kukhala madembe, mbuto yakubisaliramo matika. MBUYA, ine ndikupidziwa kuti moyo wa munthu si wache ene tayu; yekha ene munthu nkhabe utongi na moyo wache tayu. Ndisumululeni MBUYA, kwache mwachilungamo nee mwakundituzulira maso tayu, gopesera munandisiyiratu nee pinthu tayu. Khuthulirani ukali wanu pana madzinza ambakhonda kukudziwani ale, pana anthu ambakhonda chemera kuna imwe ale, thangwi iwo avunga dzinzanu Yakobo mbamala fudza dziko yache monsene mwene. MBUYA adalonga kuna ine Yeremia mbati, “Vesera kuna matongero akulonga pya chiverano, pontho ndoko kaapange anthu akukhala mu Yuda na Yerusalemu. Kalonge kuna iwo kuti MBUYA Mulungu wa Israele akulonga tenepa: Nyadzedze ngule anakhonda vera matongero akulonga pya chiveranochi, matongero adatonga ine makolo anu ndzidzi ukhabuluka iwo m'dziko ya Iguputo, dzenje yakunyungulusiramo utale ile. Ine ndidalonga kuti: Ndivereni mbamuchita pyonsene pinakutongani ine. Tenepo imwe munakhala anthu anga, inembo mbandikhala Mulungu wanu. Tenepo ine ndinachitisa kudumbira kudachita ine kuna makolo anu kule kukwana-kwana kuti ndinaapasa dziko yamphonje, dziko ile njawo ene na lero.” Ine ndidatawira kuti, “Ande, MBUYA, ndimomwene.” MBUYA adalonga kuna ine mbati, “Lalika mafala onsenewa m'maluwani a Yuda na m'misewu ya Yerusalemu: ‘Veserani matongero akulonga pya chiveranochi mbamuateweze. Kubulukira ndzidzi udabulusa ine makolo anu m'dziko ya Iguputo kufikirana lero, ine kazinji kene ndidaacheuza kuti andivere. Kwache iwo hadavesere penu kupiikha konta tayu; m'mbuto mwache adateweza pinthu pikhafuna mtimawo wakuuma pontho wakuipa ule. Natenepo ine ndidadzesa dzedze yonsene yalongwa mwenemoyi pana iwo, thangwi ya kukhonda vera chiverano chidasasanya ine na iwo chile.’ ” Kubuluka penepo MBUYA adalonga kuna ine mbati, “Pana upandu ule unasasanya anthu a ku Yuda na ale ene ambakhala mu Yerusalemu kuuchita. Iwo abwerera pontho kuna pyakudawa pikhachita makolo awo, ale adakhonda kuchita pidatonga ine pile. Iwo ambatumikira na kupembedza milungu inango. Anthu a ku Israele na ku Yuda ene onsene aswa chiverano chidasasanya ine na makolo awo chile. Natenepo ine MBUYA ndikuacheuza kuti ndinadzesa pana iwo muliri wakuti iwo nkhabe kwanisa kuuthawa kwache tayu. Podi kwene kuti iwo alire kuna ine, ine nkhabe dzaavesera tayu. Tenepo anthu a ku Yuda na a ku Yerusalemu anaenda mbakalira kuna milungu imbafukiza iwo pyakununkhira ile, kwache iyo nkhabe dzaaphedza na pang'ono pene tayu, muliri ungaagwera. Anthu a ku Yuda ana milungu mizinji pyakwanga ninga kuinjipa kwachita mizindawo, pontho anthu a ku Yerusalemu amanga maguwa ansembe mazinji pyakwanga ninga kuinjipa kwachita misewu ya mu Yerusalemu kuti aperekerepo nsembe kuna Baala, milungu yakunyansayi. “Yeremia, leka pemphera penu kudembetera kuna ine m'mbuto mwa anthu enewa, thangwi ine nkhabe dzaavesera tayu, iwo angandichemera ndzidzi unakhala iwo panyatwa.” MBUYA akulonga kuti, “Ayi anthu apamtimanga akuchitanji m'Nyumba mwanga podi adachita pyakuipa pyakwanga? Ayi nsembe za nyama zakupambulirwa kuna ine nkhukwanisa kumbombowesa ukali wanga pana iwo? Ndzidzi umbachita imwe pyakuipa, penepo imwe mumbakomerwa. “Kalene ine MBUYA ndidakuchemerani muti waolivi, ule ukhali na nsapo zakubalika pyakwanga. Kwache na uviya-viya wa chonzi, iye anaigasa moto, tenepo nthambi zache zinamala pyerera. “MBUYA Wamphamvu zonsene adakubzalani ule, aikha muliri pana imwe, thangwi anthu a ku Yerusalemu na Yuda achita pinthu pyakuipa mbandizhangalisa pakufukiza pyakununkhira kuna milungu Baala.” MBUYA adandicheuza papinthu pyakuipa pikhasasanya anyamalwanga kupichita kuna ine pile. Ine ndikhali ninga bira wakufulika kwenda kachekwa; ine sidadziwe na chinthu chene tayu pya pinthu pidasasanya iwo kupichita kuna ine. Iwo akhalonga mbati, “Tendeni tivunge muti na nsapo zache zene; tendeni timgwande kumbulusa m'dziko ya anyamoyo, towera dzinache ileke dzakumbukwave.” Mbwenye MBUYA Wamphamvu zonsene, mtongi wachilungamo, ule ambayesa mtima na manyerezero, mbandikuoneni mukubwezera anthu enewa thangwi m'manja mwanu, ine ndatula pyonsene. Natenepo MBUYA alonga tenepa pya anthu a ku Anatoti, ale akusaka-saka moyo wanga mbati, “Ife tinati tikuphe ngakhala unathimiza kulonga mphangwa zakubulukira kuna MBUYA.” Natenepo MBUYA Wamphamvu zonsene akulonga kuti, “Ine ndinati ndiatchunyuse! Aphale awo anafa pankhondo, anawo achimuna na achikazi ene anafa thangwi ya njala. Pakati pawo nkhabe dzasalave munthu na mbodzi ene na moyo tayu, thangwi ine ndinadzesa muliri pana anthu a ku Anatoti ndzidzi unafuna ine dzaatchunyusa ule.” Ndzidzi onsene ndimwe nyakulungama, MBUYA, ndzidzi unadza ine na mseru wanga kuna imwe. Kwache ine ndikufuna kukuvunzani pya chilungamo chanu. Thangwi yache ninji anyakudawika pinthu pyawo pimbaafambira mwadidi? Ninji anyakukhonda khulupirika ambakhala pamtendere? Nyakuabzalache ndimwepo, tenepo iwo amera mitsitsi; iwo ambakula mbabala nsapo. Dzinanu nkhabe buluka m'kanwa mwawo tayu, kwache mitimawo ili kutaliletu na imwepo. Kwache MBUYA, imwe mumbandidziwa, pimbachita ine, imwe mumbapiona mbamudziwa manyerezero anga. Ambulutheni ninga bira wakwenda kaphiwa! Aikheni pakhundu kudikhira nsiku yakuphiwa kwawo! Ayi dziko inauma mpakana lini, pontho maudzu anaunyala m'minda mpakana lini? Na thangwi ya kudawika kwa anthu a mwenemo, nyama na mbalame pyamala kufamo. Kuthimiza penepo anthu akulonga kuti, “MBUYA nkhabe kuona tayu pinthu pimbachita ifepi.” MBUYA adalonga mbati, “Yeremia, ngakhala iwe watopa kuchita bitcha-bitcha yakuthamanga na anthu, apo unakwanisa tani kubitchana na akavalo? Ngakhala iwe unagwegweduka pakuchena, apo unakwanisa tani kufamba mumsitu m'khundu-khundu mwa mkulo wa Yorodani? Abale ako, anthu a kubanja kwako maka akusandukira; iwo averana pyakukuchita pyakuipa. Leka kuanyindira, podi kwene kuti iwo ambalonga mafala aushamwali.” MBUYA akulonga kuti, “Anthu anga, ine ndaapasa nkhodolo, ine ndaakhonda anthu anga; ndinapereka m'manja mwa anyamalwanga anthu ambafuna ine ale. Anthu anga ene asanduka kuna ine ninga nkhalamu mumsitu. Iwo akundikhumbza; natenepo ine ndikuazonda. Anthu anga akhala ninga mbalame yakuumbikirwa kukhundu zonsene na anyakasenera. Ndoko kachemere nyama zinango zam'tsanga zidye phwando. Akadamu azinji anavunga mundanga wamfesa mbapondedza-pondedza mundanga; mundanga wa mataka akubalisa pinthu iwo anausandusa thando yatchetcha. Tenepo unasanduka mbuto yokhonda balisa pinthu, yakulira kuna ine. Dziko yonsene yasanduka thando yatchetcha, pontho nkhabe na mbodzi ene akupitsalakana tayu. Kubulukira kumapiri onsene akupupwa m'thando yatchetcha anyakuvunga adza. Ine ndatumiza anyankhondo kavunga dziko yonsene; nkhabe munthu na mbodzi ene anakwanisa dzakhala pakupata tayu. Iwo anabzala tirigu, kwache iwo anavuna ntcheswa; iwo anapitopesa okha ene mbakhonda ganyali napyo. Na thangwi ya ukali wakugoswa wa MBUYA iwo achita manyadzo na pyakuvuna pyawo.” MBUYA akulonga kuti, “Kulonga pya atsanthembanga akudawika ale adapokosera dziko idapasa ine anthu anga, Aisraele, ndinati ndiadule m'dziko mwawo ninga mbewu, pontho ndinapulumusa anthu a ku Yuda m'manja mwawo. Kwache ndingamala kuabulusamo, ndinaavera nsisi mbandibwezera kada munthu pinthu pyache pontho kudziko kwache. Ngakhala iwo anatewera na mtimawo onsene chipembedzo cha anthu anga, pontho mbadumbira na dzina ya MBUYA wamoyo, ninga mudachitira iwo kale kufunzisa ananga kudumbira na dzina ya milungu Baala, penepo iwo anakhazikiswa pakati pa anthu anga. Mbwenye ngakhala dzinza inango pyayo hinandivera tayu, penepo ndinaidula mbandiivunga monsene mwene. Ndalonga ndine MBUYA.” MBUYA adalonga kuna ine mbati, “Ndoko kagule kapundu wakuchena mbuvale, kwache mbaleke khuya madzi.” Natenepo ine ndidagula kapunduyo mbandimvala ninga montho mudandipangira MBUYA. Tenepo MBUYA adalonga pontho kuna ine mbati, “Kwata kapundu agula iwe pontho avala iweyo mbuende chinchino pano ku Yufurate mbukambise kuchingolokodyo kwa mwala.” Natenepo ine ndidenda kambisa ku Yufurate ninga montho mukhadandipangira MBUYA. Pidagwanda nsiku zizinji zene, MBUYA adalonga kuna ine mbati, “Ndoko chinchino pano ku Yufurate mbukakwate kapundu adakupanga ine kuti ukambise kweneko ule.” Tenepo ine ndidenda ku Yufurate mbandikakumba kubulusa kapundu pambuto pakhadambisa ine pale, kwache ndzidzi wenewu ndidamgumana amala nyenyenwa pontho wakusowa basa monsene mwene. Tenepo MBUYA adalonga pontho kuna ine mbati, “Umu ndi mule munafuna ine dzavunga anthu akutumbama a ku Yuda na anyakunyada pikulu a ku Yerusalemu. Anthu akudawika ale akhonda kundivera, ale ateweza pinthu pimbafuna mtimawo wakuuma mbatumikira na kupembedza milungu inango, anakhala ninga kapundu weneyu, wakusowa basa monsene mwene! Ninga mumbapipyangirira munthu kapundu, sasawambo ndapipyangirira anthu onsene a ku Yuda na Yerusalemu. Ndalonga ndine MBUYA. Ine ndachita tenepo, towera iwo akhale anthu anga pontho mbakuza na kulemedza dzinanga. Kwache iwo hadandivesere tayu basi.” MBUYA Mulungu adalonga kuna ine mbati, “Yeremia, panga anthu a ku Israele kuti mabudu onsene anthembe athema kudzazwa na vinyu. Tenepo ngakhala iwo analonga kuna iwe kuti, ‘Kani ife nkhabe dziwa kuti mabudu anthembe athema kudzazwa vinyu?’ Penepo kaapange kuti, ‘MBUYA alonga tenepa: Ine ndinati ndiledzerese anthu onsene ambakhala m'dziko yeneyi, kuthimizapo mafumu, ale mphidzukulu pya Davite, anyansembe, maprofeti, pontho na onsene ale ambakhala mu Yerusalemu. Ine ndinaamenyanisa unango na mwanzache, makolo na anawo chibodzi-bodzi. Ndalonga ndine MBUYA. Ine nkhabe dzava nsisi penu kuakomera mtima penu kuva nawo nyambalo tayu ndingaavunga.’ ” Veserani pontho fungulani makutu, lekani kutumbama, thangwi alonga ndi MBUYA. Mpaseni demelero MBUYA Mulungu wanu iye mbadzati gwisa mdima, mwenemo manyalo anu mbadzati gwegweduka pamapiri m'chidodo, mwenemo iye mbadzati sanduza cheza chinadikhira imwechi kukhala mdima wakugoswa. Mbwenye ngakhala imwe munakhonda vesera, ine ndinati ndilire chibwalo-bwalo, thangwi ya kudungudza kunachita imweko; maso anga analira pikulu, kukuka misozi thangwi mkumbi wa Mbuya unaphatwa kwenda kudziko ya unyaperezo. MBUYA adalonga kuna ine mbati, “Longa kuna mfumu na kuna matsano ene kuti, ‘Pitchithiseni mwekha ene pampando wachifumu, thangwi pipewu pyanu pyachifumu pinagwa kubulukira m'misolo mwanu.’ Mizinda ya kuthando yatchetcha ya Negebu yamala fungwa mwakuti nkhabe na mbodzi ene anakwanisa kuifungula tayu. Anthu onsene a ku Yuda anaendeswa kudziko ya unyaperezo, onsenene ene anamala kwatwa. Imwe anthu a mu Yerusalemu, chitani maso kwize mbamuone anyakudza kubulukira kumpoto ale. Ali kupi anthu adaikhwa m'manja mwanu ale, anthu ambanyadira imwe ale? Munalonga tani anthu akhayesa imwe kuti mbashamwali anu ale angakukundani mbakutongani? Imwe munava kupha pyakwanga ninga mkazi wamimba pakubala. Tenepo ngakhala imwe munavunza mwekha ene kuti, ‘Penepi pyachitika tani kuna ife? Thangwi yache ninji nguwo zathu zamala ng'ambika pontho ninji taphatirirwa?’ Ndi thangwi ya kuinjipa kwachita pyakudawa pyanu. Ayi pingakwanisike munthu wa ku Etiopia kusanduza khandache, penu nyalugwe kubulusa mathotho-mathotho ache? Na kutani kwene imwe ale kudya kwanu nkhuchita pyakuipa nkhabe kwanisa kuchita pyadidi tayu. Ine ndinakubalalisani ninga dzungu kumbuluswa na mphepo ya kuthando. Penepi ndiye pyathema imwe kutambira thangwi ya kupandukira kwanu, pontho na thangwi yakuti imwe mwandiduwaliratu mbamunyindira milungu yapezi. Ndalonga ndine MBUYA. Tenepo ine ene ndinakunjula nguwo zanu kuti muoneke pezi. Ndaona makhaliro anu akunyansa, kulira kwanu ninga akavalo kufuna kubebesa, pontho uputanu wakusowa nawo manyadzo pimbachita imwe pamapiri na m'minda pile. Dzedze kuna iwe Yerusalemu! Ayi unakhala wakunyansa mpakana lini?” MBUYA adalonga kuna ine, Yeremia, pya njala kuti: “Yuda akusintili, mizindache ikusanyika pikulu; iwo apigwisa pansi kusintili, Chiliro chikuveka kubulukira ku Yerusalemu. Anyamfuma akutuma anyabasawo katunga madzi; iwo akutsalakatika kwenda kumichera kwache nkhabe gumanako madzi tayu. Iwo akubwerera uku pitomba pyawo pili kakata. Akutaya mtima pontho akusanyika mumtima, amala mpsampsira nkhope zawo. Mataka amala didimuka thangwi ya kusowa kwa mvula m'dzikomo; anyakulima amala taya mtima mbampsampsira nkhope zawo. Podi na mbala zene m'minda zikumenya butsu anawo abala iwo kwene, thangwi ya kusowa kwa maudzu. Mabulu am'tsanga ali njonjolokoto pamapiri akupupwa mbapuma puwe-puwe ninga mwanambwa; na thangwi ya kusowa mpovu, maso awo achita chidima.” Anthu anga akulira kuti, “Podi kwene kuti pyakudawa pyathu pitipokanye, MBUYA tipulumuseni kuti dzinanu ileke lulupiswa. Kazinji kene ife tabauka kubuluka kuna imwe; ife takudawirani pikulu pene. Chidikhiro cha Israele ndimwe ene basi; dombo wache pandzidzi wa nyatwa, mwatani munakhala ninga mlendo m'dziko mwathu muno; ninga nyakugwanda pyache wakufuna kwene kugona mosiku ubodzi basi? Mwatani munakhala ninga munthu wakuchita kututumuswa, ninga nyankhondo wakusowa mphamvu zakupulumusa nazo? Kwache imwe mumbakhala pakati pathu MBUYA, pontho ife tathukula dzinanu, tenepo lekani kutikhonda!” MBUYA akulonga tenepa pya anthu enewa: “Anthu enewa ambakomerwadi kwene na kunzenza, iwo nkhabe pumisa manyalo awo tayu. Tenepo ine MBUYA nkhabe komerwa nawove tayu; chinchino ine ndinati ndiyang'ane kudawika kwawo mbandiatchunyusa thangwi ya pyakudawa pyawo.” MBUYA adalonga kuna ine mbati, “Leka pemphera kuti anthu enewa pinthu pyawo piafambire mwadidi. Podi kwene kuti ambapimana kudya, ine nkhabe dzavesera kulira kwawoko tayu; podi kwene kuti ambapereka nsembe zakupyerera na pyakupereka pinango, ine nkhabe dzapitambira tayu. M'mbuto mwache ndinaapuluza na nkhondo, njala pontho muliri.” Mbwenye ine ndidatawira kuti, “Waa! MBUYA Mulungu, maprofeti ambalonga kuna anthu kuti, ‘Imwe nkhabe dzaona nkhondo penu dzabonera na njala tayu, thangwi MBUYA adadumbira kuti anakupasani mtendere m'dziko mwanumo kwenda na kwenda.’ ” Tenepo MBUYA adalonga kuna ine mbati, “Maprofeti akulonga mphangwa zakunama pakuphatisa basa dzinanga. Ine sidaatume penu kuasankhula penu kulonga kuna iwo tayu. Iwo akulonga kuna imwe masomphenya akunama; kuombedza kwawo nkhwapezi-pezi, pontho pimbalonga iwo mphya mumsolo mwawo. Natenepo ine MBUYA ndikulonga tenepa pya maprofeti akunama ambaphatisa basa dzinanga ale: Ine sidachite kuatuma tayu, kwache iwo akulonga kuti, ‘Nkhabe nkhondo penu njala pinafuna dzaoneka m'dziko muno tayu.’ Maprofeti onthowa anafa pankhondo pontho na njala. Pontho anthu anapanga iwo mphangwa zakunamazi anafambo pankhondo pontho na njala mbaponywa m'misewu ya Yerusalemu. Panakhala nkhabe na mbodzi ene wakuaikha m'masiye, nee akazawo, nee amunawo penu anawo achikazi tayu. Ine ndinadzesa pana iwo nyatwa zathema iwo kuzitambira zile. “Mafala awa ndiye athema iwe kalonga kuna iwo: Maso anga mbakuke mikulo ya misozi mosiku na masikati onsene; kulirira mwananga wamwali, anthu anga; iwo akuwazwa pikulu pene na shoko yakupha. Ngakhala ine ndinaenda m'dzikomo ndimbaona anthu adachekwa na talasada ale; ngakhala ine ndinaenda mumzindamo, ndimbaona anyakusanyika thangwi ya njala. Onsene, maprofeti na anyansembe ene, ambaphata basawo m'dzikomo, kwache nkhabe dziwa pinachita iwo tayu.” MBUYA, ayi imwe mwachita kumpasiratu nkhodolo Yuda naye dee? Ayi Zioni mwanyansirwa naye? Thangwi yache ninji mwatisanyisa tenepa, towera tichimwane na kuwangiswa kwene? Ife maso akhali kunjira kudikhira mtendere, kwache nkhabe chadidi chaona ife tayu; ife tikhadikhira kuwangiswa, kwache pyadza m'mbuto mwache mphyakugoswa. MBUYA, ife tatawira kukudawirani kwathu, pontho kudawa kudachita makolo athu. Ndimomwene ife takudawirani. Na thangwi ya dzinanu lekani kutilulupisa; lekani chitisa manyadzo mpando wanu wademelero. Kumbukani chiverano chidasasanya imwe na ife chile, pontho lekani kuchiswa. Ayi milungu yakusowa basa pyayo ya madzinzayi nkhukwanisambo kuvumbisa mvula? Ayi thambo payokha ene nkhukwanisa kugwisa mafazi? Nkhabe, ndimwe ene basi, MBUYA Mulungu wathu, ule ambachita penepi. Natenepo chidikhiro chathu chili muna imwe ene basi, thangwi ndimwe adasasanya pinthu pyonsene. Tenepo MBUYA adalonga kuna ine mbati, “Podi kwene Mose, penu Samuele mbadaimira pamaso panga kundidembetera thangwi ya anthu enewa, ine nee mbidaavera nsisi tayu basi. Abuluse pamaso panga. Agwinye aende pyawo. Iwo angakuvunza kuti nkhupi kwathema iwo kwenda, apange kuti ine MBUYA ndalonga kuti: Anango athema kufa na utenda, kweneko ndiye kunafuna iwo kwenda! Anango athema kufa pankhondo, kweneko ndiye kunafuna iwo kwenda! Anango athema kufa thangwi ya njala yakugoswa, kweneko ndiye kunafuna iwo kwenda! Anango athema dzaphatwa unyaperezo, kweneko ndiye kunafuna iwo kwenda! “Ine MBUYA ndanyerezera kuti nyatwa zakugoswa zinayizi zigwe pana iwo; iwo anaphiwa pankhondo; mitembo yawo inambuluthwa na anambwa; mbalame pontho nyama zam'tsanga zinadya na kuvunga mitembo yawo. Ine ndinaasandusa chinthu chakugumisa manungo kuna anthu onsene a padziko yapansi, thangwi ya pinthu pidachita Manase mwana Hezekia mu Yerusalemu pikhali iye mfumu wa Yuda.” MBUYA akulonga kuti, “Mbani anafuna kukuverani nsisi, imwe anthu a ku Yerusalemu? Anafuna kukuliraniyo mbani? Mbani anafuna dzapambuka kuvunza kuti imwe muli tani? Imwe mwandikhonda mbamubwerera m'nduli ndzidzi onsene. Natenepo ine ndidafuthula mkono wanga kukuvungani; ine ndatopa na kukuverani nsisi. Ine ndinati ndiapepete na chisero pamsuwo wa mzinda onsene m'dzikomo. Ine ndinati ndivunge anthu anga, mbandipha anawo, thangwi iwo hadasanduze makhaliro awo tayu. Ndinachitisa amamfelwa kuinjipa pyakwanga kupiringana tchetcha ya pagombe ya bara. Dzuwa ili ngerengende, ndinadzesa chakuvunga kuna amawo a aphale; mwakututumusa ndinadzesa pana iwo kusanyika pontho mantha. Mama ule adabala ana anomwe akomoka mbaferatu. Cheza kuna ine chasanduka chidima; iye achitiswa manyadzo pontho asanyiswa mtima. Anyakusalira na moyo ndinati ndiaphe na talasada pamaso pa anyamalwawo. Ndalonga ndine MBUYA.” Dzedze kuna ine! Mama, mudandibaliranji, ine munthu ule dziko yonsene ikuthimbana pontho kupokanyisana naye? Ine sidafiyalise penu kufiyali cha munthu tayu, kwache munthu onsene akunditemberera. MBUYA adalonga mbati, “Ine ndinati ndikupulumuse kuti uchite basa yadidi; ndinati ndichitise anyamalwako kukudembetera pandzidzi wa nyatwa, pontho na pandzidzi wako wakusanyika. Ayi munthu ene pyache anakwanisa kuswa simbi, simbi yakubulukira kumpoto, penu nkuwa? “Ufumi wanu na pinthu pyanu pyonsene ndinati ndipipereke kuna anango mwakukhonda kupagalwi, thangwi ya kudawa kwanu konsene kwachita imwe m'dziko mwanu monsene. Ndinakuchitisani kukhala mabitchu a anyamalwanu m'dziko inakhonda imwe dziwa, thangwi ukali wanga unagaka ninga moto kwenda na kwenda.” Tenepo ine ndidalonga kuti, “MBUYA imwe mukudziwa; ndikumbukeni ine mbamundiyang'anire mwadidi. Bwezerani anyakundisanyisa pontho pirirani nane, pontho lekani tawirisa kuti abuluse moyo wanga; nyerezerani mule mudalulupisirwa ine thangwi ya dzinanu. Ndzidzi udalonga imwe, ine ndidakuveserani, mafalanu adachitisa mtimanga kusekera na kukomerwa monsene mwene; thangwi ine ndathukula dzinanu, MBUYA Mulungu Wamphamvu zonsene. Ine sidakhale gulu ibodzi ene na anyatsenzo; ine sidakomerwe nawo pabodzi pene tayu. Ine ndidakhala pyanga theliyee ndekha ene thangwi mkono wanu ukhali pana ine, mbamundidzaza na kuzhangali kwanu. Thangwi yache ninji ndithimize kuva kupha tenepa? Thangwi yache ninji pironda nkhabe pola tayu? Ayi imwe munafuna pyakunditayisa mtima ninga mkulo wakuuma ndzidzi wa malimwe?” Natenepo MBUYA adalonga mbati, “Ngakhala iwe unazungunukira kuna ine, ine ndinati ndikutambire, tenepo unakhala pontho nyabasanga. Ngakhala iwe unalalika mafala akulungama nee akupupwa tayu, iwe unakhala pontho mprofeti wanga. Anthu enewa ndiye athema kudza kuna iwe, kwache iwe hudatheme kwenda kuna iwo tayu. Ine ndinakuchitisa kukhala mpanda kuna anthu enewa, mpanda wamphamvu wankuwa; iwo anamenyana nawe, kwache iwo nkhabe dzakukunda tayu, thangwi ine ndili nawe kukuombola pontho kukupulumusa. Ndalonga ndine MBUYA. Ndinati ndikupulumuse m'manja mwa anyakudawika pontho ndinati ndikuombole m'manja mwa anyakukala mtima.” Tenepo MBUYA adalonga kuna ine mbati, “Iwe hudatheme kusemba na kubala ana achimuna na achikazi kumbuto yeneyi tayu. Thangwi MBUYA akulonga pya pinthu pinafuna dzachitika kuna ana achimuna na achikazi akubalwa m'mbuto yeneyi pontho kuna akazi ale mbamama pontho kuna amuna ale mbababa a ana enewa tenepa: Iwo anati afe na utenda wakugoswa mbapasowa munthu na mbodzi ene wakuasintili penu kuikha m'masiye mitembo yawo. Mitembo yawo inakhala ninga milu ya pinthu pyakutayiwa pakhuku. Iwo anafa pankhondo penu na njala, tenepo mbalame na nyama zam'tsanga pinadya mitembo yawo.” MBUYA akulonga tenepa: “Iwe hudatheme kupita m'nyumba mule muna maliro tayu; leka kwendako kasintili penu kuonesa kutsukwala. Thangwi ine nkhabe dzatsanzayisa anthu anga na mtendere, penu kuafuna kokhonda mala na kuakomera mtima tayu. Anyakufuma na anyakutcherenga ene anafa m'dziko yeneyi, kwache panakhala nkhabe munthu na mbodzi ene wakuasintili penu wakuikha m'masiye mitembo yawo tayu. Nkhabe munthu na mbodzi ene anapicheka-cheka, penu kuchinga tsisi kuonesa kusintili tayu. Nkhabe munthu na mbodzi ene anafuna dzaapasa kudya penu chakumwa kuathondoza anyakusintili ale tayu. Nkhabe munthu na mbodzi ene anava nsisi tayu, nee kuvera nsisi munthu ule ataya babache penu mache tayu. “Leka pita m'nyumba mule anthu akuchita phwando, penu kukhala pansi kudya na kumwa. Thangwi MBUYA Wamphamvu zonsene, Mulungu wa Israele akulonga kuti: Ine ndinamatamisa mkhuwo wakukomerwa na kusekera pontho na mkhuwo wakukomerwa kwa anyakukazhali m'mbuto yeneyi. Iwe unati uone na maso ako penepi pikuchitika. “Ungamala kuapanga anthu enewa pinthu pyonsenepi, mbakuvunza kuti, ‘Thangwi yache ninji MBUYA adanyerezera kutitchunyusa mwavinga tenepa? Mseru wache ngwanji wasosa ife? Ayi MBUYA Mulungu wathu tamdawiranji?’ Penepo kaapange kuti: MBUYA alonga kuti, ‘Ndi thangwi yakuti makolo anu adandikhonda mbapembedza na kutumikira milungu yachilendo. Iwo adandikhonda mbakhonda kuvera matongero anga. Kwache imwe ndiye mwanyanya kuipa kupiringana makolo anu. Monsenene ndimwe akuuma mtima pontho akuipa; imwe nkhabe kundivera tayu. Natenepo ine ndinakubulusani m'dziko yeneyi mbandikuendesani kudziko ile chipo nee imwe penu makolo anu adzati kuidziwa tayu. Kweneko imwe munatumikira milungu inango mosiku na masikati, pontho ine nkhabe dzakuverani nsisi tayu.’ ” MBUYA akulonga kuti, “Ndzidzi ukudza unafuna anthu khonda dzalonga pontho kuti, ‘Ndikudumbira na dzina ya MBUYA wamoyo, ule adabulusa Aisraele m'dziko ya Iguputo.’ M'mbuto mwache iwo analonga kuti, ‘Ndikudumbira na dzina ya MBUYA wamoyo, ule adabulusa Aisraele m'dziko yakumpoto, pontho pakati pa madziko kudaabalalisira iye kule.’ Ine ndinati ndiabwezere pontho kudziko kwawo, dziko idapasa ine makolo awo ile.” MBUYA akulonga kuti, “Ine ndikutumiza amisiri a nsomba azinji ene kudza dzaphata anthu enewa. Kubuluka penepo ndinatumiza anyakukhulisa azinji ene dzaakhulisa m'mapiri monsene, m'pitunda pontho na kupingolokodyo kwene kwa miyala. Ine ndimbaona pyonsene pimbachita iwo. Ipyo pili pakwecha kuna ine; pyakudawa pyawo nkhabe bisika pamaso panga tayu. Ine ndinaachitisa kupagali kawiri thangwi ya pyakudawa na pyakuipa pyawo, thangwi iwo aswipisa dziko yanga na mifanikizo yakusowa moyo ninga mtembo ile, pontho amala kuidzaza na milungu yakunyansa.” MBUYA, imwe ndimwe mphamvu zanga pontho mpandanga wamphamvu, pakubisala panga pandzidzi wa nyatwa, kuna imwe madzinza akumadolomero a dziko anati adze mbalonga mbati, “Makolo athu chikhali na iwo chene ndi milungu yapezi, mifanikizo yakusowa basa, ile hidaachitire na chinthu chene chadidi tayu.” Ayi anthu angapisasanyire okha ene milungu? Ande, kwache iyo ndi mifanikizo ene pyayo. Natenepo ine ndinati ndiafunzise, kano ndinati ndiadziwise mphamvu na mboko zanga. Penepo iwo anati adziwe kuti dzinanga ndi MBUYA. Pyakudawa pya anthu a ku Yuda pyachita kulembwa pamwala na chakulembera chasimbi; ipyo pyachitwa kulembwa mumtima mwawo na mwala wakusongoka, pontho mbuchita kugobwa m'makhundu a maguwawo ansembe. Podi na anawo ene ambapembedza pamaguwa ansembe, pontho na adzimunthu a milungu Ashera pansi pa miti yakuvata na pansonga ya pitunda pontho pamapiri m'dzikomo. Ndinachitisa anyamalwanu kukwata mfumanu na pinthu pyanu pyonsene, thangwi ya pyakudawa pyachita imwe m'dziko monsenemu. Na thangwi ya kudawa kwachita imwe, imwe munati mutaye mfumanu yonsene idakupasani ine ile. Ndinachitisa anyamalwanu dzakuphatani ninga mabitchu kwenda namwe kudziko inakhonda imwe dziwa, thangwi imwe mwagasa ukali wanga ninga moto tenepo unagaka kwenda na kwenda. MBUYA akulonga kuti, “Dzedze kuna nyakunyindira munthu mnzache, munthu ule mphamvu zache zili muna munthu mnzache, pontho munthu ule abauka kubuluka kuna MBUYA. Iye anakhala ninga thenthere m'thando yatchetcha; iye nkhabe dzaona pinthu pyache kumfambira mwadidi tayu. Iye anakhala m'mbuto yakusowa madzi m'thando yatchetcha, m'mataka amunyu, kule nkhabe khala munthu na mbodzi ene tayu. “Mbwenye nyakutsanzaya ngule ambanyindira MBUYA, ule kunyindira kwache konsene kuli muna MBUYA. Iye anakhala ninga muti wakumera m'khundu-khundu mwa madzi, ule umbafikisa mitsitsi yache mumkulo. Mutiwo nkhabe gopa kupisa kwa dzuwa tayu; ndzidzi onsene masambache ngabithi-bithi. Iwo nkhabe swipa mtima tayu na chaka chakusowa mvula, pontho iwo nkhabe chimwana kubala nsapo tayu.” “Papyonsene mtima ndiye wakunyenga; iwo nkhabe kwanisa kuwangisika tayu. Mbani anakwanisa kuuvesa mtima wa munthu? Ine MBUYA ndimbasakanyula mtima wa munthu mbandiyesa manyerezero ache, kuti ndimfupe malingana na makhaliro ache pontho malingana na mabasache.” Ninga mbalame yakukhalira mazayi ale si ache tayu, ndi sasawa na munthu wakugumana kobiri m'njira zaufaka-faka, Iye anati ataye mfumache yonsene pandzidzi wa uphaleache, pakumalisira pache mbasanduka pupwe. Nyumba ya Mulungu yakhala ninga mpando wachifumu wademelero, wakukhala pansongalonga paphiri kubulukira pakutomaletu. MBUYA, chidikhiro cha Israele, anyakukukhondani onsene anachitiswa manyadzo. Anyakubauka kubuluka kuna imwe anafudzwa ninga madzina akulembwa pamataka, thangwi iwo akhonda MBUYA, mphuno ya madzi amoyo. Ndiwangiseni MBUYA, tenepo ine ndinati ndiwangedi; ndipulumuseni, ine ndinati ndipulumukedi, thangwi ndimwe ene basi ambakuza ine ule. Anthu ambalonga basi kuna ine kuti, “Pinthu pidatithuswa MBUYA pile pili kupi? Mbapikwane-kwanetu mphapo!” Ine sidathawe tayu kukhala makabuswa; imwe mukudziwa kuti ine sidafune na pang'ono pene tayu nsiku yakusanyikayi, imwe mumbadziwa pyonsene pimbabuluka pamulomo pangapa. Lekani khala ninga chakugoswa kuna ine; imwe ndimwe pakubisala panga ndzidzi wanga wa nyatwa. Anyakundiboneresa mbachite manyadzo, mbwenye ine lekani kundichitisa manyadzo; iwo mbachite mantha, mbwenye ine lekani tawirisa kuti ndichite mantha. Dzesani nyatwa pana iwo mbamuavunge monsene mwene. MBUYA adalonga kuna ine mbati, “Yeremia ndoko ukalalike mphangwa kuna anthu kumsuwo wa mzinda pale pambapita na kubuluka na mafumu a Yuda. Kubuluka penepo ukaimire pontho pamisuwo inango yonsene ya mzinda wa Yerusalemu. Ndoko ukalonge kuti, ‘Veserani mafala a MBUYA, imwe mafumu a Yuda pontho na anthu onsene a ku Yuda na onsene ale ambakhala mu Yerusalemu, ale ambapita na kubuluka na pamisuwo yeneyi. MBUYA akulonga tenepa: Chitani mphole-mphole kuti muleke thukula na mtolo ene pa Nsiku Yakupuma, penu kupita na kubuluka nawo pamisuwo ya Yerusalemu. Lekani thukula mtolo kubuluka nawo m'nyumba mwanu penu kuphata na basa ene pa Nsiku Yakupuma, mbwenye nsikuyi ikhale yakupambulika kuna imwe ninga montho mudatongera ine makolo anu. Kwache iwo hadandivesere, penu kuikha konta pikhalonga ine pile tayu; iwo akhali akuuma mtima mbakhonda funa kundivesera penu kusumululwa. Mbwenye ngakhala imwe munandivera mbamukhonda kuthukula na mtolo ene kupita na kubuluka nawo pamisuwo ya mzindawu pa Nsiku Yakupuma, pontho Nsikuyi mbikhala yakupambulika kuna imwe pakukhonda phata na basa ene pansikuyi, penepo mafumu ale anakhala pampando wachifumu wa Davite anabwera na pamisuwo ya mzinda wenewu pabodzi pene na mathubu awo. Iwo na mathubu awo anabwera uku apakira pingolo, pa akavalo, pabodzi pene na amuna a ku Yuda na ale ambakhala mu Yerusalemu; ndzidzi onsene nkhabe dzasowa anthu akukhalamo tayu. Anthu anabwera kubulukira kumaluwani a Yuda na kumidzi yakuzungulira Yerusalemu, kunthemba ya Benjemani na m'tchinde mwa mapiri kumadokero dzuwa, kubulukira kudziko ya mapiri na kuthando yatchetcha ya Negebu kudza ku Nyumba ya Mulungu na pyakupereka pyakupyerera, nsembe zakupyerera, nsembe za mapira, pyakufukiza pyakununkhira, pontho na nsembe zakupereka nazo takhuta ku Nyumba ya MBUYA. Mbwenye ngakhala imwe munakhonda kundivera pakukhonda chitisa Nsiku Yakupuma kukhala yakupambulika pontho nee thukula tayu na mtolo ene kupita na kubuluka nawo pamisuwo ya Yerusalemu pa Nsiku yeneyi, penepo ine ndinagasa moto okhonda thima m'misuwo ya Yerusalemu, ule unafuna dzapisa nyumba zachifumu monsene mwene.’ ” MBUYA adalonga kuna ine Yeremia mbati, “Tchithira kumusa kwa nyakuumba pyombo, kule kunafuna ine kakupanga mphangwa zanga.” Natenepo ine ndidenda kumusa kwa nyakuumba pyombo mbandimgumana akuphata basa pachakuumbira chache. Kwache chitomba chikhaumba iye chile, dongo yache ikhalakatika m'manja mwache; tenepo iye akhachifudza mbaumba chinthu chinango chene ninga mudapifunira iye mwenechiroache. Tenepo MBUYA adalonga kuna ine mbati, “Ayi ine sina utongi tayu wakuchita pinafuna ine kuna imwe anthu a ku Israele ninga mwachitira nyakuumba pyomboyi? Imwe muli m'manja mwanga ninga mwachitira dongoyi kukhala m'manja mwa nyakuumba pyombo. Ngakhala pandzidzi unafuna inewo ndinalonga kuti ufumu penu dzinza wathema kubuluswa, kufudzwa penu kuvungwa, pontho ngakhala dzinza idacheuza ineyo inaleka pyakudawa pyawo, penepo ine ndinambombowesa ukali wanga mbandikhonda kuaonesa nyatwa ninga montho mukhadapinyerezera ine mule. Pontho ngakhala pandzidzi unango ndinalonga kuti dzinza penu ufumu wathema kumangwa penu kukhazikiswa, pontho ngakhala anthu anachita pyakuipa pamaso panga mbakhonda kundivera, penepo ine nkhabe dzaachitira udidi ninga montho mudachitira ine mule tayu. “Natenepo longa kuna anthu a ku Yuda na ale ambakhala mu Yerusalemu kuti MBUYA alonga tenepa: Yang'anani ine ndikusasanya pyakudzesa nyatwa pana imwe pontho ndikunyerezera pyakukutchunyusani. Tenepo lekani makhaliro anu akuipa pontho munthu onsene wa imwe mbasanduze makhaliro na mabasache akudawika ambaphata iye ale. “Kwache iwo anati alonge kuti, ‘Nkhabe, tatani kuti tichite tenepo? Ife tinathimiza na makhaliro athuwa mbatiteweza pyathu kuchita pyakuipa pinafuna mtimathu wakuumawu.’ ” Natenepo MBUYA akulonga kuti, “Kavunze pakati pa madzinzawa: Chipo mbanimbo adatoma kuva chinthu ninga chenechi? Chinthu chakugumisa manungo chachita mwali weneyu Israele! Ayi pamapiri a Lebanoni chipo padatomambo khala pakusowa madzi akuphatana thangwi ya kutonthola? Ayi madzi ache anonono akukuka kubulukira kumadziko akutali chipo adatomambo kupwa? Kwache anthu anga andiduwalira; iwo akufukiza pyakununkhira kuna milungu yakusowa basa, milungu idaagwegwedusa panjira pawo, pontho na m'njira zakaleletu zile. Iye adaachitisa kufamba na m'mikhondo, pontho na njira zokhonda fumbula. Dziko yawo inasanduka madembe, mbuto yakusekesa kwenda na kwenda. Anyakugwanda pyawo onsene na njira adakupusa msolo; iwo anati akupusedi misolo yawo kukusedegula. Ine ndinabalalisa anthu anga pamaso pa anyamalwa ninga fumbi yakumbuluka na mphepo kumabulukiro dzuwa. Ine ndinati ndiapase nkhodolo; ine nkhabe dzaaphedza tayu pandzidzi wawo wa nyatwa.” Anthu adalonga mbati, “Tendeni tisasanye pyakupha Yeremia. Ndzidzi onsene nkhabe dzasowambo anyansembe akutitonga pyakuchita tayu, anthu anzeru kutipanga mwambo, pontho maprofeti kutipanga mphangwa zakubulukira kuna Mulungu. Tenepo tendeni tigumane mathangwi akumsumira nawo, towera tileke ikha konta pinthu pinalonga iyepi.” Natenepo ndidapemphera kuti, “Ngandivesereni MBUYA; veserani pinandilongera anyamalwangapi. Ayi pyadidi pyathema bwezerwa na pyakuipa? Kwache iwo andikumbira mulindi kuti ndigweremo. Kumbukani mudaimira ine mule pamaso panu mbandilonga m'mbuto mwawo, towera mumbombowese ukali wanu. Natenepo chitisani anawo kukulukutika na njala; aperekeni pyawo m'manja mwa anyankhondo. Akazawo mbakhale akusowa ana, pontho asanduke amamfelwa, amuna mbafe na muliri, pontho achiphale mbaphiwe pankhondo. Chiliro mbachiveke m'nyumba zawo ndzidzi unagwisa imwe chimpiningu pana iwo mwakututumusa, thangwi iwo akumba mulindi kuti ndigweremo pontho anditeyera msampha. Mbwenye, imwe mumbadziwa MBUYA pyonsene pinasasanya iwo kuchita kuna ine. Lekani lekerera upandu unafuna iwo chitawu penu kufudza pyakudawa pyawo. Achitiseni kubuluka pamaso panu; mbamuchite kuna iwo pinthu malingana na kuzhangali kwanu.” MBUYA akulonga tenepa: “Ndoko kuna nyakuumba pyombo ukagule nyakatomba. Ndoko pabodzi pene na akulu-akulu anango a anthu na a anyansembe anango pang'ono, mbuende kuphedi ya Beni-Hinomu chifupi na msuwo wa Potishedi. Kweneko kalalike mafala anakupanga inewa mbukalonga kuti: Veserani mafala a MBUYA, imwe mafumu a Yuda na anthu a ku Yerusalemu. MBUYA Wamphamvu zonsene, Mulungu wa Israele, akulonga tenepa: Veserani! Ine ndinadzesa nyatwa m'mbuto yeneyi mwakuti zinachitisa mache khutu kulira. Thangwi iwo andikhonda mbachitisa mbutoyi kukhala yakupembedzera mifanikizo; iwo apereka nsembe zakupyerera kuna milungu inango yakuti chipo nee iwo penu makolo awo penu mafumu a Yuda nkhabe kupidziwa tayu, pontho iwo adzaza mbuto yeneyi na chiropa cha anyakukhonda dawa. Iwo amangira milungu Baala mbuto zakumpembedzerapo, towera apereke anawo nsembe zakupyerera kuna Baala, chinthu chakuti ine sidachitonge penu kuchilonga, penu kukhala nachombo kumtima tayu. Natenepo ndzidzi ukudza wakuti anthu nkhabe dzachemerave mbuto yeneyi Tofeti, penu phedi ya Beni-Hinomu tayu. M'mbuto mwache inachemerwa Phedi Yakuchekana. “Ine ndinadzudzumisa pinthu pyonsene pyasasanya anthu a ku Yuda na Yerusalemu kupichita pile. Ndinachitisa anyamalwawo anthu anasaka-saka moyo wawo ale kuapha pankhondo. Ndinachitisa mbalame kudya mitembo yawo pontho inakhala phoso kuna nyama zam'tsanga. Ine ndinasakaza mzinda wenewu mbusanduka chinthu chagumisa manungo mwakuti munthu onsene wakugwanda na penepo anatutumuka mbaseka, thangwi ya kuvungika kwache. Anyamalwa anauzungulira mzindawu mbayesa kupha anthu ache. Kuzungulirwa kweneku kunakhala kwakugoswa pyakwanga mwakuti anthu akukhala m'bwalo anadyana pyawo okhokha, podi na kudya anawo ene. “Penepo iswa chitombacho pamaso pa amuna akhadenda na iwe ale mbulonga kuna iwo kuti, ‘MBUYA Wamphamvu zonsene akulonga tenepa: Ine ndinaswa anthu enewa na mzindawu ninga mwachitirambo nyakuumba pyomboyi kuswa nyakatomba ule nkhabe kwanisikave kuphatanizwa pontho tayu. Iwo anaikha anyakufa m'masiye mu Tofeti mpakana pasowe na mphondero ene. Penepi ndiye pinafuna ine dzachita m'dziko yeneyi na kuna anthu ambakhala mwenemo ale. Ndalonga ndine MBUYA. Ndinasandusa mzinda wenewu kukhala ninga Tofeti. Nyumba za mu Yerusalemu pontho na za mafumu a ku Yuda zinaswipiswa ninga mbuto yeneyi, Tofeti, nyumba zile pansoyi pache padafukizirwa pyakununkhira, pontho pale padaperekwa vinyu ninga nsembe kuna milungu inango.’ ” Tenepo Yeremia adabwerera kubuluka ku Tofeti, kukhadamtuma MBUYA na mphangwa zauprofeti kule. Iye adenda mbakaimira muchintalo cha Nyumba ya Mulungu mbalonga kuna anthu mbati, “MBUYA Wamphamvu zonsene Mulungu wa Israele akulonga kuti, ‘Veserani! Ine ndinadzesa nyatwa zidalonga ine zile, pana mzinda wenewu, pontho pana midzi yonsene yakuzungulira, thangwi iwo ngakuuma mtima pontho hadavesere mafalanga tayu.’ ” Pidava nyansembe Pashuri mwana Imeri, thubu wamkulu wa ku Nyumba ya MBUYA, kuti Yeremia akhadalonga mphangwa zenezi zakubulukira kuna Mulungu, iye adatonga kuti mprofeti Yeremia amenywe mbamuikha pamatandadza pa Msuwo Wakumtunda wa Benjemani wa Nyumba ya Mulungu. Mangwana mwache na machibese pidamsudzula Pashuri pamatandadza, ine, Yeremia, ndidalonga kuna iye kuti, “MBUYA hadakupase dzina yakuti Pashuri tayu, mbwenye adakupasa dzina yakuti ‘Pyakugoswa konsene kwene.’ Thangwi MBUYA akulonga tenepa: ndinachitisa iwepo kukhala chinthu chakugoswa kuna iwe ene mwenechiroache na kuna ashamwali ako onsene; na maso ako iwe unaaona akufa na talasada ya anyamalwawo. Ndinati ndiapereke Ayuda onsene m'manja mwa mfumu wa ku Babiloni, ule anafuna dzaakwata kwenda nawo ku Babiloni penu kuapha na talasada. Ndinapereka m'manja mwa anyamalwawo mfuma yonsene ya mumzinda wenewu, pinthu pyonsene pimbasasanywa mwenemu, pinthu pyache pyakufunika pyonsene pontho na mfuma yonsene ya mafumu a Yuda. Iwo anapokosera pinthu pyonsene mbaenda napyo ku Babiloni. Iwembo Pashuri na anthu onsene a pabanja pako anakwatwa kwenda kudziko ya Babiloni. Kweneko iwe unafa mbuikhwa m'masiye pabodzi pene na ashamwali ako onsene, ale adapanga iwe mphangwa zakunamawa.” MBUYA, imwe mudandinyengeza, pontho ine ndidanamizwa; imwe mudandikunda mbamundimala mphamvu. Munthu onsene akundisingirira mbandiselusa nsiku yonsene. Ndzidzi onsene umbalonga ine, ndimbalira kulonga pya kuzunguzika na kuvungika. Mafala a MBUYA andidzesera kutikanwa pontho kuseluswa nsiku yonsene. Mbwenye ngakhala ndinalonga kuti, “Ine sinamthulave MBUYA, penu kulonga pontho na dzinache tayu,” penepo mafalache ambakhala basi mumtima mwanga ninga moto wakugaka, ninga moto wakufungirwa m'magogodo mwanga. Ine ndatopa na kuukoya m'bwalo mwanga; natenepo ine sinakwanisave na pang'ono pene tayu. Ine ndimbava munthu onsene kulonga chapansipansi kuti, “Pyakugoswa pili kukhundu zonsene. Mpangirireni! Mbatimsumireni kuna atongi!” Ashamwali anga onsene akufuna pyakwanga kuona kugwa kwanga mbalonga mbati, “Mwinango iye anati anyengezwe, tenepo ife tinati timkunde mbatimbwezera.” Kwache MBUYA ali nane ninga nyankhondo wamphamvu; tenepo anyakundisanyisa anagwegweduka mbachimwana kundikunda. Iwo anapichimwana mbachita manyadzo pikulu pene; manyadzo awo nkhabeve dzaduwalirwa tayu. MBUYA Wamphamvu zonsene, nyakuyesa anyakulungama, ule ambaona mtima na manyerezero a munthu, mbandikuoneni mukubwezera pana iwo, thangwi pyonsene ndapitula m'manja mwanu. Imbirani MBUYA! Mkuzeni MBUYA! Iye ambapulumusa moyo wa anyakusowa m'manja mwa anyakuipa. Mbikhale na dzedze nsiku idabalwa ine, mbileke tsanzayiswa nsiku idandibala mama! Nyadzedze ngule adadza na mphangwa kuna babanga, ule adamchitisa kukomerwa kulonga kuti, “Iwe una mwana, mphale!” Iye mbakhale ninga mizinda ile MBUYA adaivunga mwakukhonda kuva nsisi. Iye mbave chiliro cha kuva kupha na machibese pontho na mkhuwo wa nkhondo na masikati, thangwi iye hadandiphere m'mimba tayu; penepo m'mimba mwa mama mbadakhala masiye anga. Thangwi yache ninji ndidaona kunja kuti ndione kwene nyatwa na kutsukwala, pontho kukhala na moyo wakuchitiswa manyadzo basi? MBUYA adalonga kuna ine, Yeremia pidatuma Zedekia mfumu wa Yuda kuna ine Pashuri mwana Malikia pontho nyansembe Zefania mwana Maaseia. Iwo adalonga mbati, “Tivunzirembo nzeru kuna MBUYA chinchino pano, thangwi Mfumu Nebukadinezara wa ku Babiloni anafuna pyakuchita nafe nkhondo. Mwinango MBUYA anati atichitire chakudzudzumisa chibodzi ninga mukhachitira iye pakutoma, towera Nebukadinezara aleke manyerezero akufuna kuchita nafe nkhondo.” Mbwenye Yeremia adaatawira mbati, “Kapangeni Zedekia kuti: ‘MBUYA Mulungu wa Israele akulonga tenepa: Ine ndili chifupi kuchitisa pida pinaphatira iwe m'manja mwako kukutembenukira, pile pinaphatisa iwe basa kumenyana na mfumu wa ku Babiloni na anthu a ku Babiloni, ale akuzungulirani kunja kwa mpanda. Ine ndinati ndiagumanyise kupita m'bwalo mwa mzinda. Ine ene pano ndinamenyana nawe na mphamvu zanga zonsene, ukali wanga onsene kuzhangali kwanga konsene, pontho na shungu yanga yonsene. Ine ndinapha munthu onsene wakukhala mumzindamu, anthu na nyama zene; iwo anafa thangwi ya muliri wakugoswa. Kubuluka penepo ndinapereka Zedekia mfumu wa Yuda, mathubu ache, anthu anafuna dzasala na moyo kunkhondo, na njala pontho na utenda m'manja mwa Mfumu Nebukadinezara wa ku Babiloni, pontho m'manja mwa anyamalwa ambasaka-saka moyo wawo ale. Iye anaapha na talasada; iye nkhabe dzaakomera mtima penu kuavera nsisi penu nyambalo tayu. Ndalonga ndine MBUYA.’ “Kuthimiza penepa panga anthu kuti, ‘MBUYA akulonga tenepa: Yang'anani, ine ndikukupasani mwayi wakusankhula pakati pa njira ya ku moyo na njira ya ku imfa. Munthu onsene anasalira mumzindamu anaphiwa na talasada, njala penu na utenda. Mbwenye munthu onsene anabuluka mumzinda mbaimisa manja kuna anthu a ku Babiloni, akuzungulirani chinchino ale, anati akhale na moyo; iye anati apulumuse moyo wache. Ine ndanyerezera pya kuvunga mzindawu mbandikhonda kuusiya. Ndinaupereka m'manja mwa mfumu wa ku Babiloni, tenepo iye anaupisa moto. Ndalonga ndine MBUYA.’ “Kwache kalonge kuna nyumba yachifumu ya Yuda kuti: Veserani mafala a MBUYA, imwe pidzukulu pya Davite. MBUYA akulonga tenepa: Onesesani kuti chilungamo chikutewezwa machibese onsene; pulumusani m'manja mwa nyakupondereza munthu onsene anaberwayo, gopesera ukali wanga unalamuka mbugaka ninga moto, thangwi ya pyakuipa pyonsene pyachita imwepi, ule munthu nkhabe kwanisa kuuthimisa tayu. Ine ndina mseru na iwepo, Yerusalemu; iwe unati njonga paphedi pamiyala ya mbuto yakukwira, iwe ule umbalonga kuti, ‘Mbani anakwanisa kuimisana nane? Mbani anakwanisa kufika mbuto yathu yakupatayi?’ Ine ndinakutchunyusa mwakuthemerana na mabasako, Ndinadumika moto msitu, tenepo motowo unapisa pyonsene pyakuzungulirapyo. Ndalonga ndine MBUYA.” MBUYA akulonga tenepa: Tchithira kunyumba yachifumu ya Yuda mbukalonge mphangwa izi: Vesera mafala a MBUYA iwe mfumu wa Yuda, iwe nyakukhala pampando wachifumu wa Davite, iwe, mathubu ako pabodzi pene na anthu ako ale ambapita na kubuluka pamisuwo yeneyi. MBUYA akulonga kuti, “Chitani pyakulungama pontho pyakuthema. Pulumusani m'manja mwa nyakupondereza munthu onsene anaberwayo. Lekani vuya penu kupondereza alendo, ana masiye penu amamfelwa, pontho lekani chuchisa chiropa cha anyakukhonda dawa m'dziko yakuchena. Thangwi imwe mungachita mphole-mphole kuvera matongero enewa; penepo mafumu anakhala pampando wachifumu wa Davite ale anabwera na m'misuwo ya nyumba yachifumuyi, uku apakira pingolo na akavalo, pabodzi pene na mathubu awo pontho anthu awo. Mbwenye ngakhala munakhonda vera matongero enewa, ine MBUYA ndikudumbira na dzinanga kuti nyumba yachifumuyi inasanduka madembe.” Thangwi MBUYA akulonga pya nyumba yachifumu ya Yuda kuti, “Podi kwene kuti iwe ukhale pyako ninga Gileadi kuna ine ninga nsonga ya phiri ya Lebanoni, ine ndinati ndikusanduse basi thando yatchetcha, ninga maluwani okhonda khala anthu. Ndinatumiza anyakuvunga pana iwe, munthu onsene na chida m'manja mwache, tenepo iwo anagwanda-gwanda miti yadidi maka yamkungudza mbaipisa moto. “Madzinza azinji anagwanda chifupi na mzinda wenewu mbavunzana unango na mwanzache mbati, ‘Thangwi yache ninji MBUYA achita chinthu chenechi kuna mzinda ukulu ninga wenewu?’ Tenepo kutawira kwache kunakhala kwakuti: ‘Thangwi yache njakuti iwo akhonda chiverano chidasasanya iwo na MBUYA Mulungu wawo, pontho apembedza na kutumikira milungu inango.’ ” Lekani kumsintili mfumu, penu kutsukwala thangwi ya imfache; mbwenye lirani pikulu pene thangwi ya ule ali kudziko ya unyaperezo, thangwi iye nkhabe dzabwererave tayu, penu kuponda pontho mataka a m'dziko mwache tayu. Thangwi MBUYA akulonga pya Shalumu mwana Yosia, nyakupita m'mbuto mwa babache ninga mfumu wa Yuda, kwache ule aenda pyache kubuluka pano: Iye nkhabe bwererave tayu. Iye anafera kudziko ya unyaperezo kudendeswa iye kule; iye nkhabe dzapondave mataka a m'dziko yeneyi tayu. Dzedze kuna nyakumanga nyumbache na njira zokhonda lungama, pontho nyakusasanya masubi ache a padzulu na njira zaufaka-faka, nyakuphatisa bule anthu a m'dziko mwache, mbakhonda kuapagali thangwi ya basa yaphata iwoyo. Iye ambalonga kuti, “Ine ndinati ndimange nyumba yachifumu ikulu, masubi ache a m'dzulu mbakhala na mbuto yakukwana. Tenepo iye ambasasanya mazhanera makulu-makulu, makhundu ache mbaphophamo na mapembo amkungudza mbaathemesera mwadidi na pyakufira. “Ayi kukhala na miti mizinji yamkungudza ndiye pimbakuchitisa kukhala mfumu? Ayi babako hakhali na phoso pontho pyakumwa tayu? Iye adachita pyakulungama pontho pyakuthema, tenepo pyonsene pidamfambira mwadidi. Iye akhaikhira kunduli anyakusowa pontho atcherengi pamiseru, tenepo pyonsene pidamfambira mwadidi. Ayi kundidziwa kumbalongwa kule, si kweneku tayu? Ndalonga ndine MBUYA. Kwache maso anu na mtimanu pimbakomerwa na kuganyali mwaunthawatawa kuchuchisa chiropa cha anyakukhonda dawa, kupondereza pontho kuchita vinga.” Natenepo MBUYA akulonga tenepa pya Yehoiakimu mwana Yosia mfumu wa Yuda: “Iwo nkhabe dzamulira tayu kuti, ‘Mama mbaleanga! Mama nyamainganga ine!’ Iwo nkhabe dzamulira tayu kuti, ‘Mama mbuyanga! Mama demelero yache yaenda!’ Iye anaikhwa m'masiye ninga bulu, wakumbuluthwa mbatayiwa kunja kwa mzinda wa Yerusalemu.” Imwe anthu a ku Yerusalemu, ndokoni ku Lebanoni mbamukakhuwe, chiliro chanu mbachiveke na kudziko ya Bashani; lirani mu Abarimu thangwi ashamwali anu onsene amala kundwa. Ine ndidakucheuzani ndzidzi ukhali imwe pakupata, kwache imwe mudalonga kuti, “Ife nkhabe kuvesera tayu!” Enewa ndiye makhaliro anu kutomera uwananu; imwe nee mwandivera tayu. Mphepo inatswaira akadamu onsene, pontho ashamwali anu anakwatwa kwenda kudziko ya unyaperezo. Penepo imwe munachitiswa manyadzo mbamululupiswa, thangwi ya pyakudawika pyanu pyonsene. Imwe anyakukhala mu Lebanoni; ale mumbabisala m'nyumba zakumangwa na miti yamkungudza, munabulira pyakwanga thangwi ya kuva kupha, kuva kupha ninga kwa mkazi wamimba pakubala. MBUYA adalonga kuna Yehoiakini mwana Yehoiakimu mfumu wa ku Yuda mbati, “Ine ninga Mulungu wamoyo, podi kwene kuti mbudakhala pyako mphete m'chala changa chamadyo, ine ndikudumbira kuti mbidakudula basi. Ine ndinakuikha m'manja mwa anthu anasaka-saka moyo wako ale, anthu anagopa iwe ale, m'manja mwa Nebukadinezara pontho m'manja mwa anthu ache a ku Babiloni. Ine ndinakuponyera kunja pabodzi na mako ene nyakukubala ule, kudziko inango, kule nee mbodzi wa imwe adabalirwa kweneko tayu, kweneko monsenene munafa. Imwe nkhabe dzabwerera pontho tayu kudziko idatchuwa imwe ile.” Ine ndidalonga kuti, “Ayi Yehoiakini weneyu ngule akhondwa, ninga chikalango chakubwededzeka, chinthu chakuti nkhabe na mbodzi ene wakuchifuna tayu? Thangwi yache ninji iye na anache ene aponyerwe kunja, kuponyerwa kudziko inakhonda iwo dziwa?” Dzikowe, dzikowe, dzikowe! Vesera mafala analonga MBUYA! MBUYA akulonga tenepa: “Lemba kuti munthu weneyo ayesiwe wakusowa ana, munthu ule pinthu pyache pyonsene nkhabe dzamfambira mwadidi tayu. Iye nkhabe dzakhala na chidzukulu na chibodzi chene, ule anafuna dzakhala pampando wachifumu wa Davite, penu dzakhala mtongi mu Yuda tayu.” MBUYA akulonga kuti, “Dzedze kuna amakabuswa ale ambavunga na kubalalisa mabiranga!” MBUYA Mulungu wa Israele akulonga kuna amakabuswa, ale ambayang'anira anthu anga mbati, “Na thangwi yakuti imwe mwabalalisa mkumbi wa mabiranga mbamuaendesa m'tsanga kukhonda kuayang'anira, ine ndinati ndikutchunyuseni thangwi ya pyakuipa pyachita imwe. Ndalonga ndine MBUYA. Ine ndinagumanyisa anyakusalira na moyo onsene pakati pa mkumbi wanga kubulukira kumadziko kudaabalalisira ine kule, mbandiabwezera kudziko kwawo. Iwo anakhala na ana azinji mbainjipa pyakwanga. Ine ndinaikha amakabuswa pakati pawo ale anafuna dzaayang'anira mwadidi. Tenepo iwo nkhabe dzachita mantha penu kugopa tayu, penu inango dzatayika tayu. Ndalonga ndine MBUYA.” MBUYA akulonga kuti, “Ndzidzi ukudza unafuna ine dzasankhula chidzukulu cha Davite kukhala mfumu wakulungama, mfumu ule anatonga na nzeru mbachita pyakulungama pontho pyakuthema m'dziko yonsene. Pandzidzi wache Yuda anapulumuswa, pontho Israele anakhala pakupata. Ishi ndi dzina inafuna dzachemerwa na iye: ‘MBUYA Chilungamo chathu.’ ” MBUYA akulonga kuti, “Ndzidzi ukudza ule anthu nkhabe dzadumbirave kuti, ‘Ndinadumbira na dzina ya MBUYA wamoyo, ule adabulusa Aisraele m'dziko ya Iguputo tayu.’ M'mbuto mwache anadumbira kuti, ‘Ndinadumbira na dzina ya MBUYA wamoyo ule adabulusa pidzukulu pya Aisraele m'dziko yakumpoto na kumadziko anango kudaabalalisira iye kule.’ Kweneko iwo anakhala m'dziko yawo ene.” Kulonga pya maprofeti: Mtimanga ukusanyika; magogodo anga onsene akugedemera. Ine ndakhala ninga nyakuledzera, ninga nyakukhuta vinyu, na thangwi ya MBUYA pontho na mafalache akuchena. Dziko yadzala na maputa; na thangwi ya dzedze dziko yasanduka thando yatchetcha, pontho mpovu m'thando wamala unyala. Maprofeti akuteweza makhaliro awo akuipa, mbakhonda phatisa basa mwadidi chidzo chawo. “Maprofeti na anyansembe ene, onsenene mbanthu okhonda gopa Mulungu; podi na m'nyumba mwanga mwene ine ndimbaagumaniza akuchita pyakuipa. Natenepo njira zawo zinasanduka za mitherezi, pontho anaponyerwa kumdima mbagwako. Ndinadzesa nyatwa pana iwo ndzidzi unafuna ine dzaatchunyusa ule. Ndalonga ndine MBUYA. “Pakati pa maprofeti a ku Samaria, ine ndaona chinthu chakunyansa ichi: Iwo ambalonga mphangwa zauprofeti na dzina ya milungu Baala mbabausa anthu anga Aisraele. Pakati pa maprofeti a ku Yerusalemu, ndaona chinthu chinango chakugumisa manungo: Iwo ambachita pyauputa; kunama mbakukhala kudya kwawo. Iwo ambaphedza anthu kuchita pyakudawika, towera paleke khala munthu na mbodzi ene wakuleka chita pyakudawa. Kuna ine iwo akhala ninga Sodomu; anthu a ku Yerusalemu akhala ninga Gomora.” Natenepo MBUYA Wamphamvu zonsene akulonga pya maprofeti enewa kuti, “Ine ndinaachitisa kudya pinthu pyakuwawa mbamwa madzi akupha, thangwi kubulukira kuna maprofeti a ku Yerusalemu kukhonda gopa Mulungu kwafalikira kudziko yonsene.” MBUYA Wamphamvu zonsene akulonga kuti, “Lekani vesera mphangwa zauprofeti zinalonga maprofetiwa; kwawo nkhukunamizani kwene basi. Iwo ambalonga masomphenya a mumsolo mwawo, nee kubulukira m'kanwa mwa MBUYA tayu. Iwo nkhabe topa na kulonga kuna anthu ambalulupisa mafalanga ale kuti, ‘MBUYA akulonga tenepa: Imwe munakhala pa mtendere,’ pontho anyakuteweza pikhumbo pyawo ambalonga kuti, ‘Nkhabe chakugoswa chinafuna kudza tayu.’ ” Ine ndidalonga kuti, “Apo mbani wa iwo ateweza uphungu wa MBUYA kuti aone na kuva mafalache? Mbani ava na kuvesera mafalache? Yang'anani, chonzi cha MBUYA, chinaatswaira thangwi ya kuzhangali. Chivumbulu chinadza pamsolo wa anyakudawika. Ukali wa MBUYA nkhabe dzasiyiwa kukhala pana iwo tayu, mpakana iye amalise kuchita pinthu pyonsene pinafuna iye. Nsiku zenezo zingafika imwe munapivesa mwadidi.” MBUYA akulonga kuti, “Maprofeti enewa sidaatume ndine tayu, kwache iwo achita kuthamanga kudza na mphangwa zawo. Ine sidalonge kuna iwo tayu, kwache iwo alonga mphangwa zauprofeti. Mbwenye ngakhala iwo adavesera uphungu wanga, iwo mbadalonga mphangwa zanga kuna anthu anga, pontho mbadachitisa anthu anga kuzungunuka kuleka makhaliro awo akudawika na mabasawo akuipa. “Ayi ine ndine Mulungu wa chifupi ene basi, nee Mulungu wakutali tayu? Ndalonga ndine MBUYA. Mbani anakwanisa kubisala pambuto yakubisika pakuti ine sinakwanisa kumuona tayu? Ndalonga ndine MBUYA. Ayi ine sidadzaze kudzulu na padziko ya pansi tayu? Ndalonga ndine MBUYA. “Ine ndava mphangwa za maprofeti akunama ale, ambalonga pakuphatisa basa dzinanga. Iwo ambalonga kuti, ‘Ine ndalota! Ndalota ndoto!’ Ayi analeka lini maprofeti akunama enewa kupeka pinthu penepi mumsolo mwawo, ale ambalonga mphangwa zauprofeti zakunama. Iwo ambanyerezera kuti ndoto zimbapangana iwo unango na mwanzache zinachitisa anthu anga kundiduwalira, ninga mudachitira makolo awo kundiduwalira thangwi ya kupembedza milungu Baala. Mprofeti ule ana ndoto mulekeni pyache alonge ndoto zache, mbwenye ule ana mphangwa zakubulukira kuna ineyo mulekeni pyache azilonge mwakukhulupirika. Ayi mapira na makupu-kupu chakufunika ninji? Ayi mafalanga hadakhale ninga moto tayu? Ayi mafalanga hadakhale ninga nyundo ile imbaswa miyala tayu? Ndalonga ndine MBUYA. “Ine ndina mseru na maprofeti, ale ambaberana mphangwa kuna unango na mwanzache khala ninga mphangwazo nsakubulukira kuna ine. Ndalonga ndine MBUYA. Ande, ndina mseru pontho na ale ambabwebweta mphangwa zawo khala ninga nsakubulukira kuna ine. Veserani pinalonga ine MBUYA. Ine ndina mseru na maprofeti ale ambalonga mphangwa zawo zakunama. Na kunama kwawo pontho na kubwebweta kumbachita iwoko ambabausa anthu anga. Ine sidaatume penu kuatonga kuchita tenepo tayu. Tenepo iwo nkhabe na basa ene kuna anthu tayu. Ndalonga ndine MBUYA.” MBUYA adalonga kuna Yeremia mbati, “Penu ndi mbodzi wa anthu enewa, penu mprofeti, penu nyansembe angakuvunza kuti, ‘Ayi mphangwa zakunensa zakubulukira kuna MBUYA nsipi?’ Avunze kuti, ‘Mphangwa zipizo? Ine ndinakukhondani.’ Ndalonga ndine MBUYA. Penu ndi mbodzi wa anthu enewa, penu mprofeti penu nyansembe angalonga kuti, ‘Mphangwa zakunensa zakubulukira kuna MBUYA nsizi,’ Ine ndinati nditchunyuse munthu weneyo na banjache ene. Munthu onsene wa imwe ndzidzi onsene ambalonga kuna shamwaliache penu mbaleache mbati, ‘Ayi MBUYA ambatawira tani?’ penu, ‘Ayi MBUYA alonganji?’ Kwache imwe nee mwathema kulonga pontho, ‘Mphangwa zakunensa zakubulukira kuna MBUYA,’ tayu, thangwi mafalache ene ambalonga munthuwo ambasanduka mphangwa zakubulukira kuna iye ene, natenepo ambadzudzumisa mphangwa zakubulukira kuna Mulungu wamoyo, MBUYA Wamphamvu zonsene, Mulungu wathu. Yeremia, iwe wathema kulonga ndzidzi onsene kuna maprofeti kuti, ‘Ayi MBUYA adakutawira tani? Ayi MBUYA alonganji kuna imwe?’ Podi kwene kuti iwe ulonge kuti, ‘Mphangwa zakunensa zakubulukira kuna MBUYA nsizi, MBUYA alonga tenepa,’ iwe udaphatisa basa mafala akulonga kuti, ‘MBUYA alonga tenepa,’ podi kwene kuti ine ndidakupanga kuti iwe hudatheme kuzilonga tayu kuti, ‘Mphangwa zakunensa zakubulukira kuna MBUYA nsizi.’ Natenepo ine ndinati ndiaduwalire mbandiaponya kutali na ine ninga mitolo yakunensa, iwo pabodzi pene na mzinda udaapasa ine, pontho kuna makolo awo ule. Ine ndinakululupisani pikulu pene, pontho ndinakuchitisani manyadzo kwenda na kwenda, pile nkhabe dzaduwalika tayu.” MBUYA andionesa pitundu piwiri pya makuyu pikhali kunkhope kwa Nyumba ya Mulungu pile. Penepi pidachitika pikhadamala Nebukadinezara mfumu wa ku Babiloni kukwata Yehoiakini mwana Yehoiakimu mfumu wa Yuda ninga nyaperezo, kubulukira ku Yerusalemu kwenda naye ku Babiloni pabodzi pene na akadamu a Yuda, anyaluso pa mabasa a manja na amisiri anango ene. Chitundu chibodzi chidadzala na makuyu adidi, akutoma kufira ale; chitundu chinangocho chidadzala na nsapo zakuipa, zakuchimwanika na kudyeka kwene. Tenepo MBUYA adandivunza mbati, “Ayi, Yeremia ukuonanji?” Ine ndidatawira kuti, “Ndikuona makuyu. Adidiwa ngadidi pyakwanga, pontho akuipawa ngakuipa pyakwanga, akuchimwanika na kudyeka kwene.” Tenepo MBUYA adalonga kuna ine mbati, “Ine MBUYA Mulungu wa Israele, ndikulonga tenepa: Anthu akwatwa kwenda kudziko ya unyaperezo ku Babiloni ale, kuna ine akhala ninga makuyu adidiwa. Ine ndinaayang'anira mwadidi mbandiadzesa kudziko ino. Ine nkhabe dzaafudza tayu, mbwenye ndinaagumanyisa; ine ndinaabzala, nee kuadula tayu. Ine ndinaapasa mtima wakufuna kudziwa kuti ine ndine MBUYA. Tenepo iwo anakhala anthu anga, inembo mbandikhala Mulungu wawo, thangwi iwo anabwerera kuna ine na mtimawo onsene. “Kulonga pya Zedekia mfumu wa Yuda, mathubu ache, pontho na anyakusalira na moyo onsene a ku Yerusalemu, ale ambakhala m'dzikomo, penu adenda ku Iguputo ale, ndinaayesa ninga makuyu akuipa, akuchimwanika na kudyeka kwene. Ine ndinadzesa nyatwa zakugoswa pyakwanga pana iwo mwakuti madzinza onsene a padziko yapansi anachita mantha. Anthu anaasingirira, kuasedegula na kuatikana pontho anaphatisa basa dzinawo kutemberera nayo konsene kwene kwaabalalisa ine kule. Ine ndinadzesa nkhondo, njala pontho muliri pana iwo mpakana pakhonde sala munthu na mbodzi ene m'dziko idapereka ine kuna iwo na kuna makolo awo ene ile.” Chaka chachinayi Yehoiakimu mwana Yosia, mbali mfumu wa Yuda, mphangwa za MBUYA zidadza kuna Yeremia kulonga pya anthu onsene a ku Yuda. Chenechi chikhali chaka chakutoma cha utongi wa Nebukadinezara mfumu wa Babiloni. Natenepo ine mprofeti Yeremia ndidalonga kuna anthu onsene a ku Yuda na ale akukhala mu Yerusalemu kuti, “Pyaka makumawiri na pitatu, kubulukira chaka chakhumi na chitatu Yosia mwana Amoni mbali mfumu wa Yuda mpakana lero, MBUYA alonga kuna ine, inembo ndalonga kuna imwe kazinji kene. Kwache imwe hamudapiikhe konta tayu. Imwe nee mudamvesere penu kupiikha konta tayu, podi kwene kuti MBUYA adathimiza kutuma kuna imwe anyabasache onsene maprofeti. Iwo adalonga mbati, ‘Munthu onsene wa imwe mbaleke makhaliro ache akudawika na mabasache akuipa, towera muthimize kukhala m'dziko idapereka MBUYA kuna imwe na makolo anu kuti ikhale yanu ene kwenda na kwenda ile. Lekani kupembedza na kutumikira milungu inango; lekani kundizhangalisa pakupembedza pinthu pidasasanya imwe na manjanu pile. Penepo ine nkhabe dzakuvungani tayu.’ ” MBUYA mwenechiroache akulonga kuti, “Kwache imwe mudakhonda kundivesera. M'mbuto mwache imwe mwandizhangalisa na pinthu pidasasanya imwe na manjanu, mbamupidzesera kuvungika mwekha ene. “Natenepo MBUYA Wamphamvu zonsene akulonga tenepa: Na thangwi ya kuti imwe mudakhonda kundivesera, ine ndinachemeresa anthu onsene akumpoto, pabodzi pene na nyabasanga Nebukadinezara mfumu wa ku Babiloni. Ine ndinaachitisa kumenyana na Yuda pontho na anthu ache pontho na madzinza onsene akuzungulira. Ine ndinavungiratu dzinza yeneyi mbandiachitisa kukhala chinthu chakugumisa manungo, chakusekesa, pontho madembe kwenda na kwenda. Ine ndinamalisa kusekera na kukomerwa kumbachita iwoko, mkhuwo wa kukomerwa kwa anyakukazhali, kupeya kwa malibwe, pontho na cheza cha nyale. Dziko yonseneyi inasanduka madembe pontho thando yatchetcha, pontho madzinza enewa anatumikira mfumu wa ku Babiloni pyaka makumanomwe. “Kwache pyaka makumanomwe pingamala, ine ndinati nditchunyuse mfumu wa ku Babiloni na dziko yache ene, dziko ya anthu a ku Babiloni, thangwi ya kudawa kwawo mbandiachitisa kukhala madembe kwenda na kwenda. Ndalonga ndine MBUYA. Ine ndinadzesa pana dziko yeneyi pinthu pyonsene pidalonga ine pile, pinthu pyonsene pyalembwa m'bukhu yeneyi, pontho pidalongwaletu na mprofeti Yeremia kuti pinachitika kuna madzinza onsene pile. Iwo makawo anakwatwa ninga mabitchu na madzinza azinji pontho mafumu akulu-akulu; ine ndinaabwezera malingana na makhaliro awo pontho na mabasa adaphata iwo na manjawo.” MBUYA Mulungu wa Israele adalonga kuna ine mbati, “Kwata khomitcho yakudzala na vinyu wa ukali wanga ili m'manja mwangayi mbuchitise madzinza onsene kunakutuma ineko kuimwa. Iwo angamwa anadzedzereka mbachita nsala thangwi ya nkhondo inafuna ine dzadzesa pakati pawo ile.” Tenepo ine ndidakwata khomitcho ikhali m'manja mwa MBUYA ile mbandichitisa madzinza onsene kudandituma iye kule kuimwa: Yerusalemu na maluwani onsene a Yuda, mafumu na mathubu awo adamwa khomitcho yeneyi, towera asanduke madembe, chinthu chakugumisa manungo pontho chakusekesa, pontho na chadzedze ninga muna iwo lero. Ale adathema kumwa khomitcho ya ukali wa MBUYA mbawa: mfumu wa ku Iguputo, mathubu ache na anthu ache onsene; Aiguputo onsene na alendo ache akukhala mu Iguputo, na alendo onsene akhakhala kweneko; mafumu onsene a kudziko ya Uzi, mafumu onsene a kumizinda ya Ashikeloni, Gaza, Ekroni, na anyakusalira a ku Ashidodi m'nthemba ya Filisti; anthu onsene a ku Edomu, Moabu, na Amoni; mafumu onsene a ku Turo na Sidoni; mafumu onsene a nthemba ya Mediterania; anthu a m'mizinda ya Dedani, Tema na Buzi; anthu onsene ambachinga tsisi yawo ale; mafumu onsene a ku Arabia, mafumu onsene a kumadzinza a m'thando yatchetcha; mafumu onsene a ku Zimri, Elamu na Media, mafumu onsene akumpoto, a chifupi na akutali ene, kada munthu onsene, dzinza yonsene padziko ya pansi idathema kumwa khomitcho yeneyi. Pakumalisira pache anafuna kuimwa ndi mfumu wa ku Babiloni. MBUYA adalonga kuna ine mbati, “Panga anthu kuti: MBUYA Wamphamvu zonsene Mulungu wa Israele akulonga tenepa: Imwani, ledzerani mbamutapika, mpakana kugwa mbamuchimwana na kulamuka kwene, thangwi ya nkhondo inafuna ine dzadzesa pakati pa imwe ile. Ngakhala iwo anakhonda kukwata khomitcho m'manja mwako mbamwa, apange kuti: MBUYA Wamphamvu zonsene akulonga tenepa: Imwe mwathema kuimwa basi. Yang'anani, ndatoma kale basa yakuvunga mzinda umbaveka na dzinanga ule. Ayi imwe mukunyerezera kuti sinakutchunyusani tayu? Nkhabe, ine ndinati ndikutchunyuseni basi, thangwi ine ndinadzesa nkhondo pakati pa anthu onsene a padziko yapansi. Ndalonga ndine MBUYA Wamphamvu zonsene. “Chinchino, Yeremia, longa kuna iwo mphangwa zauprofeti kupokanyisana nawo kuti, ‘MBUYA anabangula kubulukira kudzulu; mbadima kubulukira kumbuto yache yakuchena. Iye anagwenga pana anthu ache; iye anabangula ninga fala ya anyakuponda-ponda mfesa, kubangula pana anthu onsene ambakhala padziko yapansi ale. Mkhuwo wache unatayirira mpakana kumadolomero a dziko ya pansi, thangwi MBUYA anatonga mseru dziko yapansi; iye anatonga mseru anthu onsene mbapha na talasada anyakudawika. Ndalonga ndine MBUYA.’ ” MBUYA Wamphamvu zonsene akulonga tenepa: “Yang'anani, kuvungika kuli falanthi pakati pa madzinza; chonzi chagundika kumadolomero a dziko yapansi.” Pandzidzi wenewo anyakuphiwa na MBUYA anakhala ponsene pene kubulukira kunkhomo kwa dziko mpakana kunkhomo inango. Iwo nkhabe dzalirwa penu dzasintilwi, penu dzagumanywa mbaikhwa m'masiye tayu, mbwenye anakhala gwenjere-gwenjere ninga ulowa. Lirani pontho kalalani, imwe amakabuswa; bulumundani pamataka, imwe anyakuyang'anira mikumbi ya anthu anga, thangwi ndzidzi wanu wakuchekwa wakwana; imwe munachekwa ninga mabira amuna. Amakabuswa anasowa kwakuthawira, anyakuyang'anira mikumbi ya anthu anga nkhabe kwanisa kubisala tayu. Ngavani chiliro cha amakabuswa, kukalala kwa anyakuyang'anira mikumbi ya anthu anga, thangwi mpovu wawo MBUYA amala kuuvunga. Mathanga awo a mtendere anasanduka madembe, thangwi ya ukali wakugoswa wa MBUYA. Ninga nkhalamu kusiya nkhwimbache, sasawambo iye asiya anthu ache; tenepo dziko yawo yasanduka thando yatchetcha, thangwi ya talasada ya anyakuaboneresa, pontho na thangwi ya ukali wakugoswa wa MBUYA. Sindzidzi Yehoiakimu mwana Yosia nkhupita ufumu wa Yuda, MBUYA adalonga kuna ine mbati, “Ndoko kaimire pachintalo cha Nyumba ya Mulungu mbukalalike kuna anthu onsene a kumaluwani a Yuda, ale adza dzapembedza kuno, pyonsene pinakupanga ine. Leka siya chinthu na chibodzi chene. Mwinango anthu anati avesere mbaleka makhaliro awo akuipa. Ngakhala anachitadi tenepo, penepo ine ndinambombowesa ukali wanga mbandikhonda dzaavunga thangwi ya kudawika kwawoko.” Longa kuna anthuwo kuti, “MBUYA akulonga tenepa: Ngakhala imwe munakhonda kundivesera mbamukhonda kuteweza pifunziso pyakupasani inepi, pontho mbamukhonda vesera mafala analonga anyabasanga, maprofeti ambakutumirani ine kazinji kene ale, podi kwene kuti imwe nee mudaavesera tayu, penepo ine ndinachita kuna Nyumba yeneyi ninga pidachita ine kuna Shilo, pontho mbandichitisa madzinza onsene kuphatisa basa dzina ya mzindawu kutemberera nayo.” Anyansembe, maprofeti na anthu onsene adava Yeremia akulonga mafala enewa m'Nyumba ya Mulungu. Kwache sindzidzi nkhumalisa kulonga mafala adampanga MBUYA ale, iwo onsene adamphata mbakhuwa mbati, “Iwe wathema kuphiwa! Thangwi yache ninji iwe ukulonga mphangwa zauprofeti na dzina ya MBUYA kuti Nyumba yeneyi inakhala ninga ya ku Shilo, pontho kuti mzindawu unavungwa mbusanduka madembe?” Natenepo anthu onsene adamuwumbikira Yeremia m'Nyumba ya Mulungu. Pidava mathubu a mu Yuda pidachitika pile, adenda ku Nyumba ya Mulungu kubulukira kunyumba yachifumu mbakakhala pambuto zawo pa Msuwo Utswa wa Nyumba ya Mulungu. Tenepo anyansembe na maprofeti adalonga kuna mathubu na anthu ale mbati, “Munthu weneyu athema kuphiwa thangwi alonga mphangwa zauprofeti kupokanyisana na mzindawu. Imwe mwapiva na makutu anu!” Tenepo Yeremia adalonga kuna mathubu na anthu onsene ale mbati, “MBUYA adandituma dzalonga mphangwa zauprofeti zakupokanyisana na nyumbayi pontho mzindawu pinthu pyonsene pyava imwepi. Chinchino sanduzani makhaliro anu pontho mabasanu mbamuvere MBUYA Mulungu wanu. Penepo MBUYA anambombowesa ukali wache mbakhonda kudzesa nyatwa pana imwe ninga mudalongera iye mule. Kulonga pya ine, ndili m'manja mwanu, chitani kuna ine pyonsene pinanyerezera imwe kuti mphyadidi pontho pyakuthema. Kwache mupidziwedi kuti ngakhala munandipha, penepo chiropa cha munthu okhonda dawa chinati chigwere pamsolo panu, mzindanu na anthu akukhala mwenemo, thangwi pyakuonadi mphyakuti, MBUYA ndiye andituma kuna imwe dzalonga mafala ava imwewa.” Tenepo mathubu na anthu onsene ale adalonga kuna anyansembe na maprofeti ale mbati, “Munthuyu hadatheme tayu kuphiwa! Iye alonga kuna ife na dzina ya MBUYA Mulungu wathu.” Akulu-akulu anango a dzikoyo adaimira mbalonga kuna anthu onsene akhadagumanyikana penepo ale mbati, “Pikhali Hezekia mfumu wa Yuda, mprofeti Mika wa ku Moresheti adalonga mphangwa zauprofeti kuna anthu onsene a ku Yuda kuti: ‘MBUYA Wamphamvu zonsene akulonga kuti: Zioni anatipulwa ninga munda; Yerusalemu anasanduka mulu wa madongolomwa, pontho phiri ile pana nyumba ya Mulungu inasanduka msitu.’ ” Mfumu Hezekia wa ku Yuda penu munthu unango ene mu Yuda hadamphe Mika tayu. M'mbuto mwache Hezekia adagopa MBUYA mbafuna kuti amkomere mtima. Natenepo MBUYA adambombowesa ukali wache mbakhonda dzesa nyatwa pana iwo ninga montho mukhadapilongera iye mule. Chinchino ife tili chifupi kupidzesera tekha ene nyatwa zikulu! Pakhali munthu unango dzinache Uria mwana Shemaia wa ku Kiriati-Yearimu, ule adalonga mphangwa zauprofeti na dzina ya MBUYA. Iye adalonga mphangwa zauprofeti kupokanyisana na mzinda pontho dziko ninga montho mwalongera mprofeti Yeremia kupokanyisana na mzindawu pontho dzikoyi. Pidava Yehoiakimu na anyankhondo ache pontho mathubu ache pikhadalonga Uria pile, mfumu adayesera kumpha. Kwache Uria adapiva pikhafuna kuchita mfumu pile, natenepo iye adathawira ku Iguputo thangwi ya mantha. Kwache Mfumu Yehoiakimu adatuma Elinatani mwana Akibori pabodzi pene na amuna anango a ku Iguputo kakwata Uria. Iwo adenda kamphata Uria mu Iguputo mbabwerera naye kuna mfumu, ule adampha mbaponya mtembo wache pamasiye a anthu ene pyawo. Mbwenye na thangwi ya kuti, Ahikamu mwana Shafani adaikhira kunduli Yeremia, tenepo iye hadaperekwe tayu m'manja mwa anthu kuti aphiwe. Sindzidzi Yosia mwana Zedekia nkhupita ufumu wa Yuda, MBUYA adalonga kuna ine, Yeremia mbati, “Sasanya goli-goli mbuimangire m'khosi mwako na nthambo za nthembe. Kubuluka penepo tuma mphangwa kuna mafumu a ku Edomu, Moabu, Amoni, Turo na Sidoni kudzera muna aimiriri a madziko awo adadza ku Yerusalemu ale dzaona Mfumu Zedekia wa ku Yuda.” MBUYA Wamphamvu zonsene, Mulungu wa Israele, andipanga kuatonga kuti akapangembo mafumu awo kuti, “MBUYA akulonga tenepa: Na mboko zanga pontho na mphamvu zanga zikulu, ndidalenga dziko yonsene yapansi na anthu ache pontho na nyama zili mwenemozo; ndimbaipereka kuna munthu onsene ambakomerwa na ineyo. Ndine pano ndaikha madziko onsenewa pansi pa utongi wa nyabasanga Nebukadinezara mfumu wa ku Babiloni, pontho ndidachitisa kuti nyama zonsene zimtumikire ndine pano. Madzinza onsene anamtumikira, pontho iwo anatumikira mwanache na mdzukuluache ene mpakana ndzidzi unakwana wakuti dziko makayo inagwa. Penepo dziko yache inatumikira madziko amphamvu pontho mafumu makulu-makulu. “Mbwenye ngakhala dzinza penu ufumu unakhonda kutumikira penu kukhala pansi pa utongi wache, penepo ine ndinatchunyusa dzinza penu ufumu wenewo na nkhondo, njala pontho muliri mpakana ndichitise Nebukadinezara kuivunga monsene mwene. Lekani vesera maprofeti anu, anyakukhumiranu, anyakuloteranu, anyakuombedzanu na anyamatsenganu. Onsenewo akukupangani kuti muleke vera mfumu wa ku Babiloni. Iwo akukunyengezani na pinalonga iwo; imwe munati muphatwe kwenda kutali na dziko yanu. Ine ndinakuthamangisani m'dzikomu, tenepo imwe munavungwa. Mbwenye ngakhala dzinza inatawira kukhala pansi pa utongi wa mfumu wa ku Babiloni mbamtumikira, penepo ndinachitisa dzinzayo kukhala m'dziko yawo ene, kulima na kukhala mwenemo. Ndalonga ndine MBUYA.” Mphangwa zontho-zonthozi ndidazitumizambo kuna Zedekia mfumu wa Yuda kuti, “Khala pansi pa utongi wa mfumu wa ku Babiloni. Mtumikire iye na anthu ache ene, tenepo imwe munakhala na moyo. Thangwi yache njanji kuti iwe na anthu ako ene mufe pankhondo, na njala, pontho na muliri? Pinthu pile pyalonga MBUYA kuti anachita kuna dzinza yonsene inakhonda kukhala pansi pa utongi wa mfumu wa ku Babiloni. Lekani vesera pinalonga maprofetiwa kuna imwe kuti imwe nkhabe dzatumikira mfumu wa ku Babiloni tayu, thangwi iwo akulonga mphangwa zakunama zauprofeti. Iwo si maprofeti chadi-chadi tayu. Iwo akulonga mphangwa zauprofeti zakunama na dzinanga. Natenepo ine ndinakuthamangisani; penepo imwe munamala vungika, imwe pabodzi pene na maprofeti anu ene anakupangani mphangwa zauprofeti zakunamawo. Ndalonga ndine MBUYA.” Kubuluka penepo ine ndidalonga kuna anyansembe na kuna anthu onsene kuti, “MBUYA akulonga tenepa: Lekani vesera maprofeti ambalonga kuti chinchino pano pinthu pya m'Nyumba ya Mulungu pinati pibwezerwe kubulukira kudziko ya Babiloni. Iwo akukupangani mphangwa zauprofeti zakunama. Lekani kuavesera pinalonga iwopyo. Tumikirani mfumu wa ku Babiloni, tenepo imwe munakhala na moyo. Thangwi yache ninji kuti mzindawu usanduke madembe? Ngakhala iwo ndiwodi maprofeti, pontho ana mphangwa zakubulukiradi kuna Mulungu, alekeni adembetere MBUYA Wamphamvu zonsene kuti pinthu pyasalira m'Nyumba ya MBUYA na m'nyumba yachifumu mu Yuda na mu Yerusalemu pileke kwatwa kwenda ku Babiloni. Thangwi penepi ndiye pyalonga MBUYA Wamphamvu zonsene pya nsanamira ziwiri, phiso ikulu, pigudumu na pinthu pinango pyakusalira m'Nyumba ya Mulungu, pile pidasiya Mfumu Nebukadinezara khonda kupikwata ndzidzi udaphata iye Yehoiakini mwana Yehoiakimu mfumu wa Yuda ule, kwenda kudziko ya unyaperezo ku Babiloni kubulukira naye ku Yerusalemu pabodzi pene na amuna akuveka a mu Yuda na Yerusalemu. “Veserani pinalonga ine, MBUYA Wamphamvu zonsene, Mulungu wa Israele, papinthu pyakusalira m'Nyumba ya Mulungu na m'nyumba yachifumu mu Yuda na mu Yerusalemu kuti, ‘Ipyo pinakwatwa kwenda kudziko ya Babiloni mbapikhala kweneko mpakana ndzidzi udzafike wakuti ine ndipinyerezere pontho. Tenepo ndinapichitisa kubwerera mbandipiikha pontho m'mbuto zache. Ndalonga ndine MBUYA.’ ” Chaka chonthocho, mwezi wachishanu wa chaka chachinayi Zedekia mbali mfumu wa Yuda, mprofeti Hanania mwana Azuri wa ku Gibeoni adalonga kuna ine m'Nyumba ya Mulungu pamaso pa anyansembe na anthu onsene mbati, “MBUYA Wamphamvu zonsene, Mulungu wa Israele, akulonga tenepa: Ine ndinaswa goli-goli ya mfumu wa ku Babiloni. Chaka chachiwiri mbichidzati mala ndinachitisa kubwezeresa kwa pinthu pyonsene pya m'Nyumba ya Mulungu pidakwata Mfumu Nebukadinezara mbaenda napyo ku Babiloni pile. Ndinachitisa pontho Yehoiakini mwana Yehoiakimu mfumu wa Yuda kubwerera kumbuto ino pabodzi pene na anyakuphatwa anango, ale adaphatwa mu Yuda kwenda nawo ku Babiloni, thangwi ndinati ndiswe goli-goli ya mfumu wa ku Babiloni. Ndalonga ndine MBUYA.” Tenepo mprofeti Yeremia adatawira mprofeti Hanania ule pamaso pa anyansembe na anthu onsene adaimira penepowo m'Nyumba ya MBUYA mbati, “Ameni! MBUYA mbachite tenepo; MBUYA mbachitise kukwana-kwana mphangwa zauprofeti zalonga iwezi, pakuchitisa pinthu pya m'Nyumba ya Mulungu na anthu onsene adakwatwa kwenda ku Babiloni ale kubwerera pontho kumbuto ino. Kwache vesera pinafuna ine kulonga kuna iwe na anthu onsene. Maprofeti adalongeratu kale ene, ine na iwe ene mbatidzati, pya nkhondo, njala, pontho muliri m'madziko azinji pontho na m'maufumu akulu-akulu. Mbwenye mprofeti ule ambalonga mphangwa zauprofeti za mtendere, anadziwika ninga mprofeti wakutumwadi na MBUYA, ngakhala pyalonga iyepyo pyakwana-kwana.” Tenepo mprofeti Hanania adabulusa goli-goli ikhali m'khosi mwa Yeremia ile mbaiswa, tenepo iye adalonga pamaso pa anthu onsene ale mbati, “MBUYA akulonga tenepa: Ntchibodzi-bodzi MBUYA anaswa goli-goli ya mfumu wa ku Babiloni m'khosi mwa madzinza onsene pandzidzi wa pyaka piwiri.” Kubuluka penepo mprofeti Yeremia adenda pyache. Sindzidzi mprofeti Hanania nkhuswa goli-goli ikhali m'khosi mwa Yeremia ile, MBUYA adalonga kuna Yeremia mbati, “Ndoko kapange Hanania kuti MBUYA akulonga tenepa: Iwe waswa goli-goli yamuti, mbwenye m'mbuto mwache ine ndinaikha goli-goli yasimbi. MBUYA Wamphamvu zonsene, Mulungu wa Israele akulonga tenepa: Ine ndinati ndithukulise goli-goli yasimbi m'khosi mwa madzinza onsenewa mbatumikira Nebukadinezara mfumu wa ku Babiloni. Ine ndinati ndimpase pontho utongi wa pana nyama zene zam'tsanga.” Natenepo mprofeti Yeremia adalonga kuna mprofeti Hanania mbati, “Vesera Hanania, adakutuma si MBUYA tayu, kwache iwe wachitisa anthuwa kuvera pyakunama! Natenepo MBUYA akulonga tenepa: Ine ndili chifupi kukubulusa padziko ya pansi. Chaka chontho chino iwe unati ufe, thangwi iwe wafunzisa anthu pyakupandukira MBUYA.” Mwezi wachinomwe wa chaka chonthocho mprofeti Hanania adafa. Ine ndidalemba kalata kuna anyansembe, maprofeti, akadamu a anthu, na kuna anthu anango onsene, ale adakwatwa unyaperezo kubulukira ku Yerusalemu na Nebukadinezara kwenda nawo ku Babiloni. Kalatayi ndidailemba ndzidzi ukhadakwatwa Mfumu Yehoiakimu, na mache ene, mathubu a kunyumba yachifumu, akadamu a mu Yuda na mu Yerusalemu, anyaluso pabasa ya manja na anyaluso anango kwenda nawo kudziko ya unyaperezo. Iye adatumiza kalatayi na Elasa mwana Shafani, pontho na Gemaria mwana Hilikia, akhadatuma Zedekia mfumu wa Yuda kwenda kuna Nebukadinezara mfumu wa Babiloni ale. Kalatayi ikulonga tenepa: “MBUYA Wamphamvu zonsene, Mulungu wa Israele, akulonga kuna anthu onsene ale akhadatayirisa iye Nebukadinezara kuaphata unyaperezo kubuluka nawo ku Yerusalemu kwenda nawo ku Babiloni mbati: Mangani pyanu nyumba mbamukhazikike kweneko; limani pyanu minda mbamudye pinavuna imwepyo. Sembani pyanu mbamubale ana achimuna na achikazi; semberani na kusembesa ananu, towera iwo abale ana achimuna na achikazi. Injipani pyanu nee kupunguka tayu. Funani mtendere, pontho kufamba mwadidi kwa pinthu mumzinda kudakutamisani ine ule. Upempherereni kuna MBUYA, thangwi ngakhala pinthu pinafamba mwadidi, imwembo pinthu pinakufambirani mwadidi. Ande, MBUYA Wamphamvu zonsene Mulungu wa Israele akulonga tenepa: Lekani tawirisa maprofeti, penu anyakukhumira pakati panu kukunyengezani. Lekani vera ndoto zawo. Iwo akukupangani mphangwa zauprofeti zakunama na dzinanga. Sidaatume ndine tayu. Ndalonga ndine MBUYA. “MBUYA adalonga tenepa: Pyaka makumanomwe pyakukhala kwanu ku Babiloni pingamala, ine ndinati ndidze kuna imwe mbandichitisa kudumbira kwanga kudachita ine kule kuti ndinakubwezeresani kudziko kwanu, kukwane-kwane. Thangwi ine mwenechiroache ndikudziwa pinthu pile pyasasanya ine dzakuchitirani: kuchitisa kuti pinthu pyanu pifambe mwadidi nee nyatwa tayu; kukupasani chidikhiro; pontho kukusasanyirani kutsogolo kwadidi. Tenepo imwe munabwerera kuna ine mbamupemphera kufuna chiphedzo, penepo ine ndinava kupemphera kwanu. Mungandisaka-saka, munandigumana, ngakhala munasaka-saka na mtimanu onsene. Imwe munati mundigumane, mbandikubwezerani kubulukira kudziko ya unyaperezo. Ine ndinakugumanyisani kubulukira kumadziko onsene na kumbuto zonsene kukhadakubalalisani ine kule, mbandikudzesani kubulukira kudziko ya unyaperezo kudakuendesani ine kule. Ndalonga ndine MBUYA. “Imwe munakwanisa kulonga kuti, ‘MBUYA atitumizira maprofeti m'dziko ya Babiloni,’ kwache MBUYA alonga penepi pya mfumu akhala pampando wa chifumu wa Davite, pontho na anthu onsene asalira mumzinda ale, anzanu a kudziko kwanu ale hadende namwe tayu kudziko ya unyaperezo. Ande, MBUYA Wamphamvu zonsene alonga mbati, ‘Ine ndinati nditumize nkhondo, njala, pontho muliri pakati pawo mbandiachitisa kukhala ninga makuyu akuvunda ale nkhabe kwanisika kudyeka tayu. Ine ndinati ndiathamangise na nkhondo, njala, pontho muliri. Ine ndinaachitisa kukhala chinthu chakugumisa manungo kuna maufumu onsene a padziko yapansi; chinthu chakutemberera nacho, chakugoswa, chakusekesa, pontho chakuchitisa manyadzo pakati pa madzinza onsene kudaaendesa ine kule. Thangwi iwo hadavesere mafalanga, mafala adatumiza ine kazinji kene kudzera muna anyabasanga, maprofeti. Tenepo iwo hadaavesere na pang'ono pene tayu. Ndalonga ndine MBUYA.’ “Natenepo imwe, monsene adendesa ine kudziko ya unyaperezo ya Babiloni kubulukira ku Yerusalemu, veserani mafala analonga ine, MBUYA. MBUYA Wamphamvu zonsene, Mulungu wa Israele, akulonga tenepa pya Ahabu mwana Kolaia na Zedekia mwana Maaseia ale akulonga mphangwa zauprofeti zakunama na dzinanga: Ine ndinaaikha m'manja mwa Nebukadinezara mfumu wa Babiloni, tenepo iye anaapha imwe mukuona maso. Ngakhala anthu adenda kudziko ya unyaperezo ku Babiloni kubulukira ku Yuda ale, anafuna kutemberera munthu, iwo analonga mbati, ‘MBUYA mbakuchitire ninga montho mudachitira iye kuna Zedekia na Ahabu, adaotchiwa amoyo na Mfumu Nebukadinezara ale.’ Thangwi iwo adachita pinthu pyakupitisa manungo mphepo mu Israele; iwo adachita uputa na akazi a atsanthembawo mbalonga pyakunama na dzinanga, pinthu pyakuti sidaatume ndine tayu kuti apilonge. Ine ndikupidziwa pontho ndine mboni wa pinthu penepi. Ndalonga ndine MBUYA.” Panga Shemaia wa ku Nehelamu kuti, “MBUYA Wamphamvu zonsene Mulungu wa Israele akulonga tenepa: Iwe udatumiza makalata na dzinako kuna anthu onsene a ku Yerusalemu, kuna Zefania nyansembe mwana Maaseia, pontho na kuna anyansembe anango onsene. Iwe udalonga kuna Zefania kuti, ‘MBUYA adakusankhula kukhala nyansembe kupita mbuto ya Yehoiada, pontho mkadamu wa Nyumba ya Mulungu. Tenepo basako nkhuonesesa kuti nyansala pyache, ule ambapiyesa mprofeti, wammanga matandadza pontho kamuikha goli-goli yasimbi m'khosi mwache. Apo iwe watani unakhonda kumsumulula Yeremia wa ku Anatoti, ule ambapiyesa mprofeti pakati panu? Iye athema kukhondeswa kuchita tenepo, thangwi iye adapanga anthu m'dziko ya Babiloni kuti anakhala pa unyaperezo kweneko ndzidzi ukulu ene, pontho kuti amange nyumba mbakhazikika, alime minda mbadya pinavuna iwopyo.’ ” Kwache Zefania nyansembe adawerenga kalata ile kuna Yeremia mprofeti, natenepo MBUYA adalonga kuna Yeremia mbati, “Tumiza mphangwa izi kuna anthu onsene ali pa unyaperezo ale: ‘MBUYA alonga pya Shemaia tenepa: Na thangwi yakuti Shemaia alonga mphangwa zauprofeti kuna imwe podi kwene kuti sidamtume ndine tayu, pontho iye akuchitisani kukhulupira pyakunama, natenepo MBUYA akulonga tenepa: Ine ndinati nditchunyuse Shemaia na pidzukulu pyache pene. Iye nkhabe dzasala na mbewu na ibodzi ene tayu pakati pa anthu ache, pontho iye nkhabe dzaona pinthu pyadidi pinafuna ine dzachitira anthu tayu, thangwi iye afunzisa anthu pyakundipandukira. Ndalonga ndine MBUYA.’ ” MBUYA adalonga kuna Yeremia mbati, “MBUYA Mulungu wa Israele akulonga tenepa: Lemba m'bukhu mafala onsene alonga inewa kuna iwe, thangwi ndzidzi unati ufike unafuna ine dzabweza anthu anga, Israele na Yuda. Ine ndinati ndiadzese kubulukira kudziko ya unyaperezo kwenda kudziko idapasa ine makolo awo ile. Tenepo iwo anaikwata pontho kukhala yawo ene. Ndalonga ndine MBUYA.” MBUYA akulonga pya anthu a ku Israele na Yuda tenepa: “Chiliro cha mantha chafika m'makutu mwanga, chiliro cha mantha nee mtendere tayu. Nyerezerani mbamuvunza kuti: Ayi mamuna anakwanisa kubala mwana? Apo thangwi yache ninji ndikuona mamuna wamphamvu ali manja nama pamimba ninga mkazi wa mimba pakubala? Thangwi yache ninji munthu onsene kunkhope kwache kwamala kwinyika-kwinyika? Nsiku yeneyo inakhala yakugoswa pyakwanga! Nkhabe nsiku inango inakhala ninga yeneyi tayu. Inakhala nsiku ya nyatwa kuna Yakobo, kwache iye anati adapulumuke.” MBUYA Wamphamvu zonsene akulonga kuti, “Ine ndinabulusa goli-goli ili m'khosi mwawo, pontho ndinagwanda njema zawo; iwo nkhabe dzakhalave anyaperezo kudziko yachilendo tayu. M'mbuto mwache iwo anatumikira MBUYA Mulungu wawo, pontho Davite mfumu wawo, anafuna dzaasankhulira ine ale. Natenepo lekani chita mantha, imwe pidzukulu pya Yakobo. Imwe Aisraele, lekani taya mtima. Ndalonga ndine MBUYA. Ndinakupulumusani kubulukira kudziko ya kutali; ndinapulumusa pidzukulu pyako kubulukira kudziko ya unyaperezo. Imwe munakhala pontho pakupata na pamtendere; nkhabe munthu anafuna dzakukuthuswani tayu. Ine ndili namwe pontho ndinakupulumusani. Ndalonga ndine MBUYA. Podi kwene kuti ndinamala vunga madzinza onsene, kule kudakubalalisani ine pakati pawo, kwache ine nkhabe dzakuvungani monsene mwene tayu. Ine ndinakutchunyusani, kwache ndinapichita mwachilungamo; ine nkhabe dzakusiyani kwene okhonda kukutchunyusani tayu!” MBUYA akulonga tenepa: “Chironda chanu chasanduka njinda mwakuti nkhabe kwanisa kupola tayu. Nkhabe na mbodzi ene wakukuikhirani kunduli tayu, nkhabe mtombwe wakuwangisa pironda pyanu, pontho nkhabe chidikhiro chakuti munawanga tayu. Ashamwali anu onsene amala kukuthawani; iwo nkhabeve kukutsalakanani tayu. Ine ndakumenyani ninga nyamalwa mbandikutchunyusani ninga nyakukala mtima, thangwi kudawa kwanu kwachita kunyanya, pontho pyakudawa pyanu pyainjipa pyakwanga pene. Mwatani munadungunya na pironda pyanupyo; ipyo nkhabe kwanisa kupola tayu. Ine ndakutchunyusani ninga tenepo, thangwi kudawa kwanu kwachita kunyanya, pontho pyakudawa pyanu pyainjipa pyakwanga pene. Kwache onsene anakusanyisani, anasanyiswambo; anyamalwanu onsene anati aendeswe kudziko ya unyaperezo. Onsene anakuponderezani ale, anaponderezwambo; onsene ale anakupokoserani pinthu pyanu, pinthu pyawo pinapokoserwambo. Kwache ndinakuchitisani pontho kukhala na moyo wadidi mbandiwangisa pironda pyanu, podi imwe mwayeswa ninga nyakusowa basa, Zioni, ule nkhabe na mbodzi ene ambatsalakana pya iye tayu. Ndalonga ndine MBUYA.” MBUYA akulonga tenepa: “Ine ndinachitisa pontho pinthu pya pidzukulu pya Yakobo kufamba mwadidi, mbandivera nsisi banja yonsene; Yerusalemu anati amangwe pontho pamadembe pache, pontho nyumbache yachifumu inaimira pontho pambuto pache pale. Mwenemo munabuluka nyimbo zakupereka nazo takhuta, pontho mkhuwo wakukomerwa. Ndinaainjipisa, iwo nkhabe dzapunguka tayu; ndinaapasa chilemedzo, pontho iwo nkhabe dzalulupiswa tayu. Anawo anakhala ninga ontho a ndzidzi wa mvula zakale; dzinzawo inakhazikika pamaso panga; anyakuapondereza onsene ndinati ndiatchunyuse. Mkadamu wawo anakhala mbodzi wa iwo; mtongi wawo anabulukira pakati pawo. Ine ndinamdzesa chifupi mbakhala thiri-thiri na ine, thangwi mbani anawanga mtima dzapipereka yekha ene kukhala thiri-thiri na ine pano? Ndalonga ndine MBUYA. Tenepo imwe munakhala anthu anga, inembo ndinakhala Mulungu wanu.” Yang'anani, chonzi cha MBUYA chinanyanduka, thangwi ya ukali wache, mphepo ya shungu inamenya pamsolo pa anyakudawa. Ukali wakugoswa wa MBUYA nkhabe dzambombowa tayu mpakana iye amalise pyonsene pikhafuna mtimache. Nsiku zinadzazi imwe munati mupivese penepi. MBUYA akulonga kuti, “Ndzidzi wenewo ine ndinakhala Mulungu wa madzinza onsene a Israele, tenepo iwo anakhala anthu anga.” MBUYA akulonga tenepa: “Anthu adapulumuka pankhonda ale, ndinaakomera mtima m'thando yatchetcha; ndinabwera kupereka kupuma kuna Israele!” M'nduli mule MBUYA adaonekera kuna ife kulonga kuti: “Na kukufunani kwanga kokhonda mala ine ndidakufunani; ine sidaleke tayu kukukomerani mtima. Ine ndinakuchitisani pontho kukhazikika, tenepo munakhazikikadi, imwe anthu a ku Israele. Imwe munati mukwate pontho pisekese pyanu mbamubuluka panja kuvina thangwi ya kukomerwa. Minda yamfesa imwe munailima pontho pamapiri a Samaria; anyakulima anabzala mfesa mbakomerwa na kuzidya. Inafika nsiku inafuna dzalira anyakulondali paphiri ya Eferemu kuti, ‘Tendeni tikwire ku Zioni, kuna MBUYA Mulungu wathu.’ ” MBUYA akulonga tenepa: “Imbani na kukomerwa thangwi ya Yakobo; imbani thangwi ya tchamgudu wa madzinza. Kukuza kwanu MBUYA mbakuveke mbamulonge kuti, ‘MBUYA, pulumusani anthu anu, anthu akusalira a Israele ale.’ ” Yang'anani, kubulukira kudziko yakumpoto ine ndinaadzesa mbandiagumanyisa kubulukira kumadolomero a dziko yapansi. Pakati pawo panakhala maboli-boli na anyakulamala, akazi amimba, pontho na akazi akulekwa; dzinza ikulu ikubwerera. Iwo anabwera chikakamira ntchichi; iwo anapemphera ndzidzi unaabweza ine. Kumikulo ya madzi ndinati ndiatsogolere, na njira zakumyalala, mule iwo nkhabe dzagwegweduka tayu, thangwi ndine babache Israele, pontho Eferemu ndi mtombo wanga. “Veserani mafala a MBUYA, imwe madzinza; mbamualalike kumadziko a m'khundu-khundu mwa bara. Iye ule adabalalisa Aisraele, anati aagumanyise mbaayang'anira ninga makabuswa kuyang'anira mabira. Thangwi ine, MBUYA, ndapulumusa Yakobo mbandiaombola m'manja mwa dzinza yamphamvu kupiringana iwo. Iwo anabwera mbaimba na kukomerwa pansonga ya phiri ya Zioni; iwo anasekera thangwi ya udidi wa MBUYA, mapira, vinyu na mafuta aolivi, anamphulu na anabira. Iwo anakhala ninga munda wakuthirirwa mwadidi, tenepo iwo nkhabe dzatsukwalave tayu. Amiyali anati avine mbakomerwa, aphale na nkhalamba zene chibodzi-bodzi. Kutsukwala kwawo ndinakusandusa kukomerwa; m'mbuto mwa kutsukwala ndinaachitisa kukomerwa mbandiapasa chithondozo. Anyansembe ndinaakhutisa na phoso yakuinjipa, pontho anthu anga ndinaapasa pinthu pyadidi. Ndalonga ndine MBUYA.” MBUYA akulonga tenepa: “Chiliro chikuveka mu Rama, kusintili na kukalala; Rakele akulira anache mbakhonda kupukutwa misozi, thangwi anache onsene amala lowa.” “Matama, mbupukute misozi, thangwi mabasako onsene unatambira nawo mfupo. Ndalonga ndine MBUYA. Kubulukira kudziko ya anyamalwa, iwo anati abwerere. Chidikhiro chilipo pontho kutsogolo kwako nkhwadidi; anako anabwerera kudziko yawo ene. Ndalonga ndine MBUYA. “Kusintili konsene kwa Aeferemu ndakuva kuti: ‘MBUYA, imwe mudatitchunyusa; ife takhala ninga mwanamphulu okhonda funziswa, kwache imwe mudatifunzisa kukuverani. Tibwezeni, tenepo tinati tibwerere kuna imwe; thangwi ndimwe MBUYA Mulungu wathu. Ife tidabauka kubuluka kuna imwe, mbwenye chinchino tatchunyuka; tenepo pidatoma ife kupivesa mwadidi, tidaphata phutu. Tidachitiswa manyadzo pontho tidalulupiswa, mbatitawira pyakudawa pya uphaleathu.’ Ayi Eferemu si mwananga wapamtima tayu, mwana ambakomerwa na ine ule? Podi kwene kazinji kene ndimbachita mwakupokanyisana naye, ine nkhabe dzamduwalira tayu. Natenepo mtimanga umbakhala pana iye; mbandimvera nsisi zikulu. Ndalonga ndine MBUYA. “Ikhani pikwangwani m'njira; m'njira ikhanimo pidziwiso. Kumbukani njira ikulu, msewu udadza na imwe ule. Anthu a ku Israele, bwererani, bwererani kumaluwani kwanu. Ayi munatsalakatika mpakana lini, imwe anthu okhonda khulupirika. MBUYA analenga chinthu chinango chitswa padziko yapansi, mkazi anatchinjiriza mamuna.” MBUYA Wamphamvu zonsene, Mulungu wa Israele akulonga kuti, “Ndingabwezera anthu kudziko ya kwawo, iwo anati alonge pontho m'dziko ya Yuda na maluwani ache ene kuti, ‘MBUYA mbakutsanzayise iwe, Mbuto yakulungama, pontho iwe, Phiri yakupambulika.’ Anthu anakhala pabodzi pene mu Yuda na maluwani ache onsene, anyakulima pabodzi pene na amakabuswa akudyesa mabirawo. Anyakutopa ndinati ndiasisimuse mbandikhutisa anyakukomoka na njala.” Penepa ndidalamuka mbandiyang'ana. Chitulo changa chikhali chakukoma pyakwanga! MBUYA akulonga kuti, “Nsiku zikudza zinafuna ine kudzaza dziko ya Israele na Yuda na anthu pontho nyama. Ninga mudachitira ine mphole-mphole kuadula, kuagomola, kuavunga, na kuataya pontho kudzesa nyatwa pana iwo, sasawambo ndinachita mphole-mphole kuabzala na kuamanga. Ndzidzi wenewo ungafika anthu nkhabe dzalongave tayu kuti, ‘Makolo adya mfesa zakujuja, tenepo azwirizwa ndi mano a ana.’ “M'mbuto mwache munthu onsene anafa, thangwi ya pyakudawa pyache; munthu onsene anadya mfesa zakujujayo, mano ache ndiye anafuna zwirizwa.” MBUYA akulonga tenepa: “Ndzidzi ukudza unafuna ine dzasasanya chiverano chachinchino na dzinza ya Israele, pontho na mbumba ya Yuda. Icho nkhabe dzakhala ninga chiverano chidasasanya ine na makolo awo chile, ndzidzi udaaphata ine pamkono kuabulusa m'dziko ya Iguputo ule tayu, thangwi iwo adaswa chiverano podi kwene kuti ine ndikhali mankhadzi awo. Ndalonga ndine MBUYA.” MBUYA akulonga kuti, “Ichi ntchiverano chinafuna ine dzasasanya na anthu anga, Aisraele, nsiku zenezo zingagwanda: Ine ndinaikha mwambo wanga m'manyerezero mwawo mbandiulemba mumtima mwawo. Ine ndinakhala Mulungu wawo, iwombo mbakhala anthu anga. Nkhabeve dzafunika munthu kufunzisa tsanthembache, penu munthu kulonga tayu kuna mbaleache kuti, ‘Dziwa MBUYA,’ thangwi iwo onsene anandidziwa, mkulu mpakana mwana. Ine ndinalekerera pyakudawa pyawo, pontho nkhabe dzakumbukave tayu umambalawo. Ndalonga ndine MBUYA.” MBUYA akulonga tenepa: “Iye ule nyakuchitisa dzuwa kugaka na masikati, ule adachitisa mwezi na nyenyezi kuonesa cheza na mosiku, ule ambavundula bara, towera mabimbi amenye, MBUYA Wamphamvu zonsene ndiye dzinache: Ngakhala mwambo wa pinthu pyakulengwapi unafudzika pamaso panga, penepo pidzukulu pya Israele pinalekambo kukhala dzinza pamaso panga. Ndalonga ndine MBUYA. Ngakhala thambo yakudzulu inakwanisa kupimwa, pontho ngakhala maziko a dziko yapansi anakwanisa kugumanwa, penepo ine ndinakhonda pidzukulu pyonsene pya Israele, thangwi ya pinthu pyonsene pyachita iwo pile. Ndalonga ndine MBUYA.” MBUYA akulonga kuti, “Ndzidzi ukudza unafuna Yerusalemu dzamangwa pontho ninga mzinda, kubulukira ku Nsanja ya Hananele kumadokero dzuwa mpakana ku Msuwo Wapankhomo. Madire ache anathimiza kwenda kumadokero dzuwa a phiri ya Garebu mpakana ku Goa. Phedi yonsene kule kuna masiye, pontho kukhuku, pontho kuminda yonsene kumtunda kwa phedi ya Kidroni mpakana kunkhomo ku Msuwo wa Akavalo kumabulukiro dzuwa, kunapambulirwa kuna MBUYA. Mzindawo nkhabeve dzavungwa penu kugomolwa tayu.” Chaka chamakumawiri mwenemo Zedekia mbali mfumu wa Yuda, chile chikhali chaka chakhumi na chisere Nebukadinezara mbali mfumu wa Babiloni, MBUYA adalonga kuna ine, Yeremia. Ndzidzi wenewo anyankhondo a ku Babiloni adazungulira mzinda, tenepo ine, Yeremia mprofeti ndidafungirwa muchintalo cha anyakulondali cha nyumba yachifumu ya mu Yuda. Mfumu Zedekia akhadandifungira mwenemo mbandivunza mbati, “Thangwi yache njanji ukulonga mphangwa zauprofeti kuti, ‘MBUYA akulonga tenepa: Ine ndinachitisa mfumu wa ku Babiloni kudza dzapokosera mzindawu, pontho kuti Mfumu Zedekia nkhabe dzapulumuka tayu. Iye anaperekwa m'manja mwa mfumu wa ku Babiloni; iye anati aonane naye maso na maso mbalongesana naye. Iye anakwata Zedekia kwenda ku Babiloni mbakakhala kweneko mpakana ndichite kuna iye pinthu pinafuna ine. Ngakhala iwe unayesera kumenyana na anthu a ku Babiloni iwe nkhabe dzakwanisa kuakunda tayu. Ndalonga ndine MBUYA.’ ” MBUYA adalonga kuna ine, Yeremia, tenepa: “Hanamele mwana wamamuna wa mbuyako Shalumu anati adze kuna iwe mbalonga kuti, ‘Gula mundanga wa ku Anatoti, thangwi iwe ninga mbaleanga chadi-chadi una utongi kugula mundawo, pontho ndiwe wathema kuuombola.’ ” Tenepo ninga montho mukhadalongera MBUYA, Hanamele adadza kuna ine muchintalo cha anyakulondali mukhali ine mule mbalonga kuna ine kuti, “Gula mundanga wa ku Anatoti m'nthemba ya Benjemani, thangwi iwe utongi uli nawo wakuuombola mbuukwata kukhala wako ene, tenepo pigulire wekha ene mundawo.” Natenepo ine ndidapidziwa kuti MBUYA akhadandipanga kale pya pinthu penepi; penepo ine ndidagula munda ku Anatoti wa mbuyanga Hanamele, mbandimulengesera kobiri zache pakonta ya masiliva khumi na anomwe. Ine ndidalembapo dzinanga pamakalata akutsikimizira pya munda udagula ine mbandiimyatira pamaso pa mboni. Tenepo ndidapima kobirizo na mdida. Ine ndidakwata makalata onsene awiri adagulira ine munda ale, ibodzi yakumyatirwa, ile ikhalonga pya pinthu pidaphatizana ife pakugula munda ule, pontho inango yokhonda myatirwa. Ine ndidapereka makalatawo kuna Baruki mwana Neria mdzukuluache Maseia. Ndidaapereka kuna iye pamaso pa Hanamele mwana mbuyanga ule, pontho pamaso pa mboni zikhadalembambo madzinawo pamakalata ale, pontho na pa Ayuda onsene akhakhala muchintalo cha anyakulondali ale. Ine ndidapereka pamaso pawo kuna Baruki na matongero akuti, “MBUYA Wamphamvu zonsene, Mulungu wa Israele, akukupanga kuti: Ukwate makalata onsene awiri, yakumyatirwa na yokhonda myatirwa akutsikimizira pyakugula kwa mundawo, mbupiikhe m'chitomba, towera pikoyeke mwenemo mpakana pyaka pinadzapyo. MBUYA Wamphamvu zonsene, Mulungu wa Israele, akulonga tenepa: Nyumba, minda na minda yamfesa pinagulwa pontho m'dziko muno.” Pidamala ine kupereka makalata akutsimikizira pya munda wenewu kuna Baruki mwana Neria, ndidapemphera kuna MBUYA kuti, “MBUYA Mulungu, ndimwe mudasasanya kudzulu na dziko yapansi na mphamvu zanu zikulu, pontho na mkono wanu wamphamvu; nkhabe chinthu chakunensa kuna imwe tayu. Imwe mumbaonesa kuafuna kwanu kokhonda mala anthu pikwi-pikwi, kwache imwe pontho mumbatchunyusa anthu thangwi ya kudawika kudachita makolo awo. Imwe ndimwe Mulungu wamkulu pontho wamphamvu; ule dzinache ndi MBUYA Wamphamvu zonsene. Manyerezero anu ngakuzwika pyakwanga pontho mabasanu ngamphamvu. Maso anu ambakhala pana njira za anthu; imwe mumbafupa munthu onsene mwakuthemerana na makhaliro pontho na mabasache. Imwe mudachita pidzindikiro na pyakudodomesa m'dziko ya Iguputo mbamuthimiza kupichita mpakana lero, mu Israele na pakati pa madzinza anango onsene mwakuti imwe mwadziwika konsene kwene ninga muna ipyo lero. Imwe mudabulusa anthu anu, Aisraele, m'dziko ya Iguputo pakuchita pidzindikiro na pyakudodomesa na mphamvu zanu zikulu, pontho na mkono wanu wamphamvu, pontho na kugoswa kwanu kukulu. Imwe mudaapasa dziko yeneyi, dziko yamphonje idadumbira imwe kuna makolo awo ile. Iwo adapitamo mbaikwata kukhala yawo ene, kwache iwo hadakuvereni penu kuteweza mwambo wanu tayu; iwo hadachite pinthu pidaatonga imwe pile tayu. Tenepo imwe mudagwisa pana iwo nyatwa yonseneyi. “Yang'anani, anthu a ku Babiloni amuluka mataka kuzungulira mzindawu kufuna kuusosa. Nkhondo, njala, pontho muliri pinachitisa anyamalwa kupokosera mzindawu. Penepa munakwanisa kuona kuti mafala adalonga imwe ale akwana-kwana. Podi kwene kuti mzindawo unapokoserwa na anthu a ku Babiloni, kwache imwe MBUYA Mulungu mudalonga kuna ine kuti, ‘Gula mundawo na kobiri zasiliva pontho pakhale mboni kuti mundawo wauguladi.’ ” Kubuluka penepo MBUYA adalonga kuna ine, Yeremia mbati, “Ine ndine MBUYA Mulungu wa anthu onsene. Ayi pana chinthu chakunensa pyakwanga kuna ine? Natenepo MBUYA akulonga tenepa: Ine ndili chifupi kupereka mzindawu m'manja mwa anthu a ku Babiloni pontho kuna Nebukadinezara; iwo anati aupokosere. Anthu a ku Babiloni ale anasosa chinchino mzindawu, anapitamo mbaupisa moto; anaugomola pabodzi pene na nyumba, zile mudandizhangalisa anthu pakupereka pyakufukiza pyakununkhira pansoyi kuna milungu Baala, pontho pakupereka nsembe za kumwa kuna milungu inango. “Anthu a ku Israele na Yuda pyachita iwo pamaso panga kutomera uwanawo mphyakudawa pene basi nee chinango tayu; ndimomwene anthu andizhangalisa na pinthu pidasasanya iwo na manjawo. Ndalonga ndine MBUYA. Kubulukira pa nsiku idamangwa mzindawo kufikirana lero, mzindawu walamusa kuzhangali kwanga pontho ukali wanga pikulu pene mwakuti ine ndathema kuubulusa pamaso panga. Anthu a ku Israele na Yuda andizhangalisa pakuchita pinthu pyakuipa pikulu, iwo pabodzi pene na mafumu awo, mathubu awo, anyansembe awo, maprofeti awo, pontho na mzika za ku Yuda na Yerusalemu. Iwo andipasa nkhodolo, nee kundipasa nkhope zawo tayu; podi kwene kuti ine sidasiye kuafunzisa tayu. Iwo hadandivesere penu kuikha konta pinthu pikhalonga ine pile tayu. Iwo adaikha mifanikizo yakunyansa m'Nyumbanga, mule mudathema ine kupembedzwa, mbaiswipisa. Iwo amangira milungu Baala maguwa ansembe pa Phedi ya Beni-Hinomu, towera apereke nsembe anawo achimuna na achikazi ene kuna Moleki. Ine sidaatonge kuchita tenepo tayu, penumbo kupinyerezera kuti iwo achite pinthu pyakuchitisa manyadzo ninga penepi mbachitisa anthu a ku Yuda kudawa.” MBUYA Mulungu wa Israele adalonga kuna ine mbati, “Yeremia, anthu akulonga kuti nkhondo, njala pontho muliri ndiye pinafuna dzachitisa anthu a ku Babiloni dzapokosera mzindawu. Chinchino vesera pinthu pyonsene pinafuna ine longapi: Ine ndinagumanyisa anthu onsene ale akhabulukira kumadziko onsene kukhadaabalalisira ine thangwi ya kuzhangali kwanga kukulu pontho ukali wanga wakugoswa, mbandiadzesa kumbuto yeneyi. Tenepo ndinaachitisa kukhala mwenemo pakupata. Iwo anakhala anthu anga, inembo mbandikhala Mulungu wawo. Ndinaachitisa kukhala na manyerezero abodzi ene basi moyo wawo onsene: kundilemedza ndzidzi onsene, towera pinthu pyawo iwo na pidzukulu pyawo piafambire mwadidi. Ine ndinachita nawo chiverano chokhonda mala. Ine nkhabe dzakhonda kuachitira pinthu pyadidi tayu, pontho ndinaachitisa kundigopa ine pano na mtimawo onsene, towera aleke bauka pontho kubuluka kuna ine. Ine ndinakomerwa na kuachitira pinthu pyadidi, pontho ndinakhala wakukhulupirika monsene mwene na mtimanga onsene kuakhazikisa m'dziko mwenemu. “Ninga montho mwadzesera ine nyatwayi pana iwo, tenepo ndinaapasa pinthu pyonsene pyadidi pidadumbira ine pile. Ndalonga ndine MBUYA. Minda inagulwa pontho m'dziko yeneyi, ile ikhalonga anthu kuti inasanduka madembe kule mbalame penu nyama nkhabe dzakhalamo tayu, pontho ile yaperekwa m'manja mwa anthu a ku Babiloni. Anthu anagula minda mbapalembwa madzina pamakalata akutsikimizira pya kugula mindayo ale amyatirwa pamaso pa mboni. Penepi pinachitika m'nthemba ya Benjemani, m'midzi yakuzungulira Yerusalemu, m'maluwani a m'dziko ya mapiri, m'tchinde mwa mapiri, na kuthando yatchetcha ya Negebu. Ine ndinabwezera pontho anthu anga kudziko yeneyi. Ndalonga ndine MBUYA.” Pikhali ine, Yeremia, nyaperezo muchintalo cha anyakulondali, MBUYA adalonga pontho kuna ine. MBUYA, ule adasasanya dziko yapansi, adaiumba mbaithikitiza pambuto pache, dzinache ndi MBUYA, akulonga tenepa: “Ndichemereni, tenepo ine ndinakutawirani; ine ndinakupangani pinthu pyakudodomesa pontho pyakuzwika pyakuti imwe nkhabe kupidziwa tayu. MBUYA Mulungu wa Israele akulonga tenepa pya nyumba za mu Yerusalemu, pontho na nyumba za chifumu za mu Yuda, zile zidagomolwa thangwi ya kuzungulirwa na kusoswako. Anthu a ku Babiloni akudza dzachita nkhondo. Iwo anadzaza nyumbazo na mitembo ya anthu anafuna ine dzapha thangwi ya kuzhangali pontho ukali wanga ale. Ine ndapasa nkhodolo mzindawu thangwi ya pinthu pyakuipa pidachita anthu ache. Kwache ine ndinawangisa mzinda na anthu ache ene mbandiapasa pontho mphamvu. Ine ndinaatchinjiriza monsene mwene mbandiapasa mtendere. Ndinachitisa pinthu pya Yuda na Israele kufamba mwadidi mbandiabwezera ninga montho mukhali iwo kale. Ine ndinaachenesera pyakudawa pikhachita iwo pile mbandialekerera pyakudawa na kupandukira kwawo konsene kudachita iwo kule. Yerusalemu anakhala phata ya kukomerwa, chilemedzo na kunyada kuna ine; dzinza yonsene padziko yapansi inachita mantha mbatetemera angava pya pinthu pyadidi pinachitira ine anthu anga a ku Yerusalemu, pontho na pya kufamba mwadidi kwa pinthu kunafuna ine dzachitisa mumzindamu.” MBUYA adalonga mbati, “Anthu ambalonga kuti mbuto yeneyi yasanduka madembe mwakuti anthu penu nyama nkhabe khalamo tayu. Iwo akulonga pyakuona; maluwani a Yuda na misewu ya Yerusalemu nkhabemo anthu; nkhabemo anthu penu nyama tayu. Kwache m'mbuto zenezi imwe munavamo pontho mkhuwo wa kukomerwa na kusekera pontho maphwando a kukazhali. Imwe munava anthu akuimba uku akudza na nsembe zakupereka nazo takhuta ku Nyumba ya Mulungu; iwo analonga kuti, ‘Perekani takhuta kuna MBUYA Wamphamvu zonsene, thangwi iye ngwadidi; kutifuna kwache nkhokhonda mala.’ Ndinachitisa dzikoyi pinthu pyache kufamba mwadidi ninga mukhali ipyo kale. Ndalonga ndine MBUYA.” MBUYA Wamphamvu zonsene adalonga mbati, “M'dziko yeneyi, ile ndi thando yatchetcha pontho nkhabe anthu penu nyama tayu, munakhala pontho mpovu, ule amakabuswa anakwanisa kudyesa mabirawo. M'maluwani a m'dziko ya mapiri, m'tchinde mwa mapiri, kuthando yatchetcha ya Negebu, m'nthemba ya Benjemani, m'midzi yakuzungulira Yerusalemu na m'maluwani a Yuda amakabuswa anati alengese pontho mabirawo. Ndalonga ndine MBUYA.” MBUYA adalonga mbati, “Ndzidzi ukudza unafuna ine dzachitisa kudumbira kudachita ine kuna anthu a ku Israele na Yuda kukwana-kwana. Pandzidzi wenewo ndinasankhula chidzukulu chakulungama cha Davite kukhala mfumu. Mfumuyo anachita pinthu pyakulungama pontho pyakuthema m'dziko monsenemu. Anthu a ku Yuda na Yerusalemu anapulumuswa mbakhala mwakutchinjirizwa. Mzinda unachemerwa na dzina yakuti, ‘MBUYA Chipulumuso chathu.’ Thangwi MBUYA akulonga tenepa: Davite nkhabe dzasowa tayu chidzukulu chakukhala pampando wachifumu mu Israele, pontho anyansembe ale mbadzinza ya Levi nkhabe dzasowa tayu munthu wakundiphatira basa na kupereka nsembe zakupyerera, nsembe za mapira, na nsembe zinango kuna ine kwenda na kwenda.” MBUYA adalonga kuna ine, Yeremia mbati, “MBUYA Mulungu akulonga tenepa: Ine ndasasanya chiverano na masikati pontho na mosiku, towera ndzidzi onsene pichitike pandzidzi wache wakuthema. Montho-monthomo ndasasanya chiverano na nyabasanga Davite kuti ndzidzi onsene iye anakhala na chidzukulu kukhala mfumu, pontho ndasasanya chiverano na anyansembe a dzinza ya Levi kuti iwo anditumikire ndzidzi onsene; tenepo piverano penepi nkhabe kwanisa dzaswiwa tayu. Ine ndinainjipisa pidzukulu pya nyabasanga Davite, pontho anyansembe a Chilevi, ambaphata basa pamaso panga ale, mwakuti anakhala okhonda lengeseka ninga nyenyezi, pontho akukhonda pimika ninga tchetcha ya pagombe ya bara.” MBUYA adalonga kuna ine, Yeremia mbati, “Ayi iwe waona mule munalongera anthu kuti, ‘MBUYA akhonda maufumu awiri adasankhula iye ale?’ Natenepo iwo akululupisa anthu anga mbakhonda kuayesa ninga dzinza. Kwache MBUYA akulonga tenepa: Ine ndidakhazikisa chiverano na masikati pontho na mosiku, pontho kuikha matongero akukhazikika ambafambisa kudzulu na dziko yapansi ale. Ninga mwapichitiradi ine penepi, natenepo ndinati ndikoye chiverano chidachita ine na pidzukulu pya Yakobo na Davite nyabasanga. Ine ndinati ndisankhule mbodzi wa pidzukulu pyache kutonga pidzukulu pya Abrahamu, Isake na Yakobo. Thangwi ndinavera nsisi anthu anga mbandichitisa pinthu pyawo kuafambira pontho mwadidi.” Mfumu Nebukadinezara wa ku Babiloni, pontho anyankhondo ache onsene pabodzi pene na mafumu onsene na anthu awo akhali pansi pa utongi wache ale, adamenyana na Yerusalemu pabodzi pene na maluwani akuzungulira. Ndzidzi wenewo MBUYA adalonga kuna ine, Yeremia. MBUYA Mulungu wa Israele, adandipanga kwenda kuna Zedekia mfumu wa Yuda kampanga kuti, “MBUYA akulonga tenepa: Ine ndili chifupi kupereka mzindawu m'manja mwa mfumu wa ku Babiloni, tenepo iye anaupisa moto. Iwe nkhabe dzaphuzumuka m'manja mwache tayu; iwe unati uphatwe mbuperekwa m'manja mwache. Iwe unati uonane na mfumu wa ku Babiloni maso na maso mbulongesana naye; kubuluka penepo iwe unati ukwatwe kwenda ku Babiloni. Kwache iwe Zedekia mfumu wa Yuda, vesera pinafuna ine, MBUYA, kulonga kuna iwe: Iwe nkhabe dzaphiwa pankhondo tayu; iwe unafa mwadidi. Ninga mudachitira anthu kuphatisa moto pamaliro a makolo ako, mafumu akale iwe mbudzati balwa ale, sasawa iwo anaphatisambo moto pamaliro pako. Iwo anakusintili mbalonga mbati, ‘Mama ine, mfumu wathu alowa!’ Ndalonga ndine MBUYA.” Tenepo Yeremia mprofeti adenda katula mphangwa zenezi kuna Mfumu Zedekia mu Yerusalemu, mwenemo anyankhondo a ku Babiloni akhachita nkhondo na Yerusalemu pontho na mizinda inango ya mu Yuda, Lakishi na Azeka, thangwi mizinda miwiriyi ndiye idasalira yakutchingwa na mpanda mu Yuda. MBUYA adalonga kuna Yeremia pidamala Mfumu Zedekia na anthu a ku Yerusalemu kuchita chiverano chakusudzula mabitchu. Munthu onsene adathema kusudzula mabitchu ache a Chiheberi, amuna na akazi ene, towera paleke khala munthu na mbodzi ene wakukoya bitchu wa Chiheberi. Mathubu na anthu onsene adaphatizana kusudzula mabitchu awo, amuna na akazi ene, pontho kuti hanaayesave mabitchu tayu. Tenepo iwo adaasudzuladi. Mbwenye m'nduli mwache iwo adasanduza manyerezero awo mbaaphata amuna na akazi ene akhadasudzula iwo kale ale, kuakhakhamiza kukhala pontho mabitchu. Tenepo MBUYA adalonga kuna ine, Yeremia, kapanga anthu kuti, “Ine, MBUYA Mulungu wa Israele, ndikulonga tenepa: Ine ndidasasanya chiverano na makolo anu pidaabulusa ine ku Iguputo, dziko ya ubitchu kule. Ine ndidaapanga kuti, ‘Pyaka pinomwe pyonsene munthu onsene wa imwe athema kusudzula mabitchu onsene a Chiheberi ale adapigulisa okha ene kuna imwe. Iye angamala kukuphatirani basa pyaka pitanthatu imwe mwathema kumsudzula.’ Kwache makolo anu hadapiikhe konta penu kuvesera pikhalonga ine pile tayu. Si kale ene tayu, idatawira imwe na mulomo wanu kuchita pinthu pyakundikomera. Munthu onsene wa imwe adasudzula mabitchu a Chiisraele, tenepo imwe mudachita chiverano pamaso panga m'Nyumba imbadziwika na dzinanga ile. Kwache m'nduli mwache imwe mudasanduza manyerezero anu mbamululupisa dzinanga. Monsenene mudaphata pontho mabitchu anu, amuna na akazi ene, adasudzula imwe kale mwakufuna kwanu ale, tenepo mudaakhakhamiza kukhala pontho mabitchu. Natenepo MBUYA akulonga tenepa: Imwe mudakhonda kundivera; imwe nee mudapereke utumbe kuna Aisraele anzanu tayu. Pano ndinakupasanimbo utumbe, utumbe wakufa pankhondo, na muliri, pontho na njala. Ine ndinakuchitisani kukhala chakugumisa manungo kuna maufumu onsene a padziko yapansi. Anthu ale aswa chiverano changa mbakhonda teweza matongero a chiveranocho, ine ndinaachitisa kukhala ninga mwanamphulu ambagwanda iwo mapindi mawiri, kubuluka penepo mbafamba na pakati pache ule. Akadamu a ku Yuda na Yerusalemu pabodzi pene na mathubu a kunyumba yachifumu, anyansembe na anthu onsene adasasanya chiverano na ine pakufamba pakati pa ng'ombe imuna ikhadagwandwa m'mapindi mawiri ile, ine ndinaapereka m'manja mwa anyamalwawo ambasaka-saka moyo wawo ale. Mitembo yawo inadyiwa na mbalame, pontho na nyama zam'tsanga. Ine ndinapereka Zedekia mfumu wa Yuda na mathubu ache m'manja mwa anyamalwawo ambasaka-saka moyo wawo ale, kuna anyankhondo a ku Babiloni, ale abanga leka kukusosani. Ine ndinatonga, tenepo iwo anabwerera kumzindawu. Iwo anausosa mbaupisa moto. Ine ndinachitisa maluwani a Yuda kusanduka thando yatchetcha kule nkhabe khala munthu na mbodzi ene tayu. Ndalonga ndine MBUYA.” Pikhali Yehoiakimu mwana Yosia mfumu wa Yuda, MBUYA adalonga kuna ine, Yeremia mbati, “Ndoko kuna nkhonda Rekabu mbukaachemere kudza m'subi ibodzi ene m'Nyumba ya Mulungu mbuapase vinyu kuti amwe.” Tenepo ndidenda kuna nkhonda Rekabu yonsene, Yaazania, mwana munthu unango dzinache Yeremia, mwana Habazinia, pontho na abale ache na anache achimuna onsene. Ine ndidadza nawo m'Nyumba ya Mulungu kusubi ya ana a mprofeti Hanani mwana Igidalia munthu wa Mulungu. Subi yeneyi ikhali padzulu pa subi ya Maaseia mwana Shalumu, thubu wakufunika pyakwanga m'Nyumba ya Mulungu, pontho chifupi na masubi a mathubu anango. Kubuluka penepo ndidaikha makhomitcho na ndilo pyakudzala na vinyu pamaso pa nkhonda Rekabu mbandilonga kuna iwo kuti, “Imwani vinyuyo!” Mbwenye iwo adatawira mbati, “Ife nkhabe kumwa vinyu tayu, thangwi kholo wathu Yonadabu mwana Rekabu adatitonga tenepa: ‘Nee imwe penu pidzukulu pyanu athema kumwa vinyu tayu. Imwe mwathema pontho nee kumanga nyumba, penu kulima na kubzala mfesa; imwe mwathema nee kuchita chibodzi cha pinthu penepi, mbwenye ndzidzi onsene imwe mwathema kukhala m'makumbi, towera imwe muthimize kukhala na moyo wakulapha m'dziko inakhala imwe ninga anyakudzayi.’ Ife tavera matongero onsene adatipasa kholo wathu Yonadabu mwana Rekabu ale. Nee ife penu akazathu, nee anathu achimuna penu achikazi chipo tidzati tamwa vinyu tayu, penu kupimangira nyumba ninga misathu, penu kukhala na minda yamfesa penu kubzala mbewu tayu. Ife tavera monsene mwene pyonsene pidatitonga Yonadabu kholo wathu, mbatikhala pyathu m'makumbi. Mbwenye pidapokosera Mfumu Nebukadinezara dzikoyi, ife tidalonga kuti, ‘Tendeni pyathu ku Yerusalemu kuthawa anyankhondo a ku Babiloni na ku Aramu.’ Ndi thangwi yache tili kuno ku Yerusalemu.” Kubuluka penepo MBUYA adalonga kuna ine, Yeremia. MBUYA Wamphamvu zonsene Mulungu wa Israele adandipanga kwenda kuna anthu a ku Yerusalemu na Yuda kalonga kuti, “Ayi imwe nkhabe funzapo chinthu penepa tayu mbamuvera matongero anga? Ndalonga ndine MBUYA. Yonadabu mwana Rekabu adatonga pidzukulu pyache kuti iwo aleke kumwa vinyu, tenepo iwo avera matongero enewa. Na lero iwo nkhabe kumwa vinyu na pang'ono pene tayu, thangwi iwo adavera matongero a kholo wawo. Mbwenye ine sidaleke kulonga kuna imwe tayu, kwache imwe nee mudandivesere tayu. Ine ndidathimiza kutumiza kuna imwe anyabasanga onsene maprofeti. Iwo adakupangani kuti muleke pyakuipa pyanu mbamuchite pyakulungama, pontho kuti muleke tewera na kutumikira milungu inango, towera muthimize kukhala m'dziko idapereka ine kuna imwe na makolo anu ile. Kwache imwe nee mudandivesere, penu kuikha konta pinthu pikhalonga ine pile tayu. Pidzukulu pya Yonadabu mwana Rekabu pyavera matongero adaapasa makolo awo, mbwenye anthu enewa hadandivere tayu. Natenepo MBUYA Wamphamvu zonsene Mulungu wa Israele akulonga tenepa: Ine ndinadzesa pana Yuda na pana anthu onsene ambakhala mu Yerusalemu kuvungika konsene kudadumbira ine kule. Ine ndidalonga kuna iwo, kwache iwo hadandivere tayu; ine ndidaachemera, kwache iwo hadanditawire tayu.” Tenepo ine, Yeremia, ndidalonga kuna nkhonda Rekabu kuti MBUYA Wamphamvu zonsene, Mulungu wa Israele akulonga kuti, “Imwe mwavera matongero adakupasani Yonadabu kholo wanu ale mbamuteweza upangizi wache onsene, pontho kuchita pyonsene pidakutongani iye pile. Natenepo ine, MBUYA Wamphamvu zonsene, Mulungu wa Israele, ndikulonga kuti: Yonadabu mwana Rekabu anakhala na chidzukulu chile chinafuna dzanditumikira ndzidzi onsene.” Chaka chachinayi Yehoiakimu mwana Yosia mbali mfumu wa Yuda, MBUYA adalonga kuna ine, Yeremia mbati, “Kwata mpukutu mbulembemo mafala onsene alonga ine pya Israele na Yuda pabodzi pene na madzinza anango onsene kubulukira pa ndzidzi udatoma ine kulonga kuna iwe, mwenemo Yosia mbali mfumu kufikirana lero. Mwinango anthu a ku Yuda angava pya nyatwa zinafuna ine kuasanyisa nazo, munthu onsene wa iwo anati aleke kuchita pyakudawika; penepo ine ndinaalekerera kudawika kwawo konsene na pyakudawa pyawo pene.” Tenepo Yeremia adachemeresa Baruki mwana Neria mbampanga pyonsene pidalonga MBUYA pile. Natenepo Baruki akhalemba pyonsenepyo mumpukutumo na ndzidzi ontho ukhampanga iyewo. Kubuluka penepo ine, Yeremia ndidampanga Baruki kuti, “Ine nkhabe tawiriswave tayu kupita m'Nyumba ya Mulungu. Kwache iwe, ndoko ku Nyumba ya Mulungu pansiku inafuna anthu kupimana kudya mbukawerenge mafala a MBUYA ali mumpukutu ukhadakulembesa ine ule. Kauwerenge kuna anthu onsene a ku Yuda, anadza kweneko kubulukira kumaluwani awo ale. Mwinango iwo anapemphera kuna MBUYA mbaleka pyakudawa pyawopyo; thangwi kuzhangali na ukali wa MBUYA pyaonekera pana anthu enewa mphyakugoswa pyakwanga.” Tenepo Baruki mwana Neria adachita pyonsene pidampanga Yeremia pile; pa Nyumba ya Mulungu pale iye adawerenga mafala a MBUYA kubulukira mumpukutu mule. Mwezi wachifemba chaka chachishanu Yehoiakimu mwana Yosia mbali mfumu wa Yuda, anthu adapimana kudya kuti MBUYA aavere nsisi. Anthu onsene akukhala mu Yerusalemu na anthu onsene adadza kweneko kubulukira m'maluwani a Yuda ale adapimana kudya. Mwenemo anthu onsene mbali kuvesera, Baruki adawerenga mpukutu ule pyonsene pikhadalonga Yeremia pile. Iye adachita penepi m'Nyumba ya MBUYA m'subi ya Gemaria mwana Shafani, nyakulemba m'thando ya miseru. Subi yache ikhali ya m'dzulu chifupi na Msuwo Utswa wa Nyumba ya Mulungu. Pidava Mikaia mwana Gemaria pontho mdzukuluache Shafani mafala onsene a MBUYA kubulukira mumpukutu mule, adatchitha kusubi ya nyakulemba m'nyumba yachifumu, kule kudakhala pansi mathubu onsene: Elishama nyakulemba, Delaia mwana Shemaia, Elinatani mwana Akibori, Gemaria mwana Shafani, Zedekia mwana Hanania na mathubu anango onsene. Pidamalisa Mikaia kuapanga pyonsene pidava iye Baruki akuwerenga kuna anthu, kubulukira mumpukutu mule, mathubu onsene adatuma Yehudi mwana Netania, pontho mdzukuluache Shelemia, mwana Kushi kalonga kuna Baruki kuti, “Idza kuno na mpukutu wawerenga iwe kuna anthu.” Tenepo Baruki adenda kuna iwo na mpukutu m'manja mwache. Iwo adalonga kuna iye mbati, “Taphata miyendo, khala pansi mbutiwerengere mpukutuwu.” Tenepo Baruki adaawerengera. Pidava iwo mafala onsenewo, adayang'anisana mwamantha mbalonga kuna Baruki mbati, “Ife tathema kalonga mafala enewa kuna mfumu.” Tenepo iwo adamvunza Baruki mbati, “Ngatipange, ayi iwe wakwanisa tani kulemba pinthu pyonsenepi? Ayi adakulembesa penepi ndi Yeremia?” Baruki adatawira mbati, “Ande, Yeremia adandipanga mafala onsenewa, tenepo ine ndidapilemba na tinta mumpukutumu.” Penepo mathubu ale adalonga mbati, “Iwe na Yeremia mwathema kabisala. Munthu na mbodzi ene mbaleke dziwa kunaenda imwe kabisalako.” Mathubu ale adaikha mpukutu ule m'subi ya Elishama, nyakulemba m'thando ya miseru, tenepo iwo adenda kuna mfumu mbakampanga pyonsene. Tenepo mfumu adatuma Yehudi kakwata mpukutuwo. Iye adenda kusubi ya Elishama kaukwata mbakauwerenga kuna mfumu, pontho na mathubu ache akhadaimira mwakumzungulira ale. Wenewu ukhali ndzidzi wakutonthola, tenepo mfumu akhakhala m'nyumba mukhakhala iye ndzidzi wakutonthola, uku akuotha moto. Sindzidzi Yehudi nkhumalisa kuwerenga ndima zitatu penu zinayi, mfumu akhaucheka na mpeni mbauponyera pamoto pale. Iye adathimiza kuchita tenepo mpakana mpukutu onsene ule udamala piswa moto. Kwache nee mfumu penu mbodzi wa mathubu ache, ale adava mafala onsenewa, adachita mantha penu kung'amba nguwo zawo kuonesa kutsukwala tayu. Podi kwene kuti Elinatani, Delaia na Gemaria adadembetera mfumu kuti aleke pisa mpukutuwo, iye hadapiikhe konta tayu. M'mbuto mwache mfumu adatonga Yerameele, mwana mfumu, na Seraia mwana Aziriele pontho na Shelemia mwana Abideele kamanga Baruki nyakulembanga pabodzi na ine, Yeremia mprofeti. Mbwenye MBUYA akhadaabisa. Pikhadamalisa Mfumu Yehoiakimu kupisa mpukutu ule ukhali na mafala akhadalembesa ine Baruki ule, MBUYA adalonga kuna ine, Yeremia mbati: “Kwata mpukutu unango mbulembepo pyonsene pikhadalemba iwe mumpukutu wakutoma udapisa Yehoiakimu mfumu wa Yuda ule. Pontho panga Yehoiakimu mfumu wa Yuda kuti MBUYA akulonga tenepa: Iwe wapisa mpukutu ule mbulonga kuti, ‘Thangwi yache ninji udalemba mumpukutumo kuti mfumu wa ku Babiloni anati abwere dzavunga dzikoyi mbapha anthu ache na nyama zene?’ Natenepo ine, MBUYA, ndikulonga tenepa pya Yehoiakimu mfumu wa Yuda: Iye nkhabe dzakhala na chidzukulu chile chinafuna dzakhala pampando wachifumu wa Davite tayu; mtembo wako unaponywa pakwecha mbukhala padzuwa na masikati pontho pabume na mosiku. Ine ndinamtchunyusa iye, anache na anyabasache ene thangwi ya kudawika kwawo konsene; ndinadzesa pana iwo pontho anthu a mu Yerusalemu na a ku Yuda ene nyatwa zonsene zidalonga ine zile, thangwi hadaikhe konta tayu kuacheuza kwachita ine kule.” Tenepo ine, Yeremia ndidakwata mpukutu unango mbandiupereka kuna Baruki mwana Neria, nyakulembanga. Pikhampanga ine na ndzidzi onthowo Baruki akhalemba mafala onsene akhali mumpukutu ukhadapisa Yehoiakimu mfumu wa Yuda ule mafala ontho akhadalembesa ine pakutoma ale. Mfumu Nebukadinezara wa ku Babiloni adapitisa Zedekia mwana Yosia ufumu wa Yuda; iye adapita m'mbuto mwa Yehoiakini mwana Yehoiakimu. Kwache nee Zedekia penu mathubu ache penu anthu ache adaikha konta tayu mafala adalonga MBUYA kudzera muna ine, mprofeti Yeremia. Mfumu Zedekia adatuma Yehukali mwana Shelemia pabodzi pene na Zefania mwana Maaseia nyansembe kuna ine na mphangwa zakuti, “Taphata miyendo ngatipemphererembo kuna MBUYA Mulungu wathu.” Ndzidzi wenewu ine ndikhali wakusudzuka kwenda pakati pa anthu, thangwi ine nee ndikhadadzati ikhwa m'perezo tayu. Anyankhondo a mfumu wa ku Iguputo adabuluka m'dziko mwawo, tenepo pidava anyankhondo a ku Babiloni ale ndzidzi wenewu akhasosa Yerusalemu, adathawa kubuluka ku Yerusalemu. Kubuluka penepo MBUYA adalonga kuna ine mbati, “MBUYA Mulungu wa Israele akulonga tenepa: Panga mfumu wa Yuda ule akutuma kuna ine kuti, ‘Anyankhondo a ku Iguputo akudza dzakuphedza. Kwache iwo anati abwerere kwawo. Tenepo anyankhondo a ku Babiloni anabwera mbasosa mzindawu. Iwo anaupokosera mbaupisa moto.’ Ine MBUYA ndikulonga tenepa: Leka kupinyengeza wekha ene kunyerezera kuti anthu a ku Babiloni hanadza tayu; iwo anati adzedi. Podi kwene pichitike kuti ukwanise kukunda anyankhondo onsene a ku Babiloni anakusosani ale, towera pasale kwene anyakukuwazika kugona m'makumbi mwawo, amunawo anati alamuke basi mbapisa mzinda wenewu.” Pidamala anyankhondo a ku Babiloni kuthawa Yerusalemu, thangwi ya anyankhondo a ku Iguputo, ine, Yeremia, ndidatoma kubuluka mumzinda kwenda kunthemba ya Benjemani kuti ndikatambire khundu ya pinthu pyanga pakati pa anthu a kweneko. Mbwenye pidafika ine pa Msuwo wa Benjemani, mkadamu wa anyakulondali dzinache Iria mwana Shelemia pontho mdzukuluache Hanania, adandiphata mbalonga mbati, “Kunachita iweku nkhuthawa anyankhondo a ku Babiloni.” Ine ndidatawira kuti, “Si pyakuona tayu. Ine nee ndikuthawa anyankhondo a ku Babiloni tayu. Mbwenye Iria hadavesere tayu pikhalonga ine pile tayu. M'mbuto mwache adandimanga mbaenda nane kuna mathubu. Mathubu ale adandizhangalira mbatonga kuti ndimenywe, pontho ndifungirwe m'nyumba ya Yonatani, nyakulemba m'thando ya miseru, ule nyumbache ikhadasanduswa perezo. Ine ndidaponywa m'kadyaboso yapansi, kule kudakhala ine ndzidzi ukulu ene.” Kubuluka penepo Mfumu Zedekia adandichemeresa, tenepo ndidadzeswa kunyumba yachifumu. Kweneko iye adandivunza chibiso-biso mbati, “Ayi pana mphangwa zakubulukira kuna MBUYA?” Ine, Yeremia ndidatawira kuti, “Ande, imwe munaperekwa m'manja mwa mfumu wa ku Babiloni.” Penepa ine, Yeremia ndidavunza Mfumu Zedekia kuti, “Mseru wasosa ine ngwanji, mseru una ine na imwe, mathubu anu penu anthu anu kuti mundiikhe nawo m'perezo? Maprofeti anu ali kupi, ale adalonga mphangwa zauprofeti kuna imwe mbati, ‘Mfumu wa ku Babiloni nkhabe dzachita nkhondo na imwe penu na mzindawu tayu’? Kwache lero, mbuyanga mfumu, veserani kudungunya kwanga pamaso panu, pontho lekani kundibwezera kunyumba ya Yonatani nyakulemba, gopesera ndinafera konthoko.” Mfumu Zedekia adatonga kuti ine ndiikhwe muchintalo cha anyakulondali pontho kuti ndipaswe mikate nsiku na nsiku kubulukira kuna anyakuphika mikate mpakana mikate yonsene mumzindamo imalemo. Natenepo ine, Yeremia, ndidakhala muchintalo cha anyakulondali. Shefatia mwana Matani, Gedalia mwana Pashuri, Yehukali mwana Shelemia pontho na Pashuri mwana Malikia adava pinthu pyonsene pidalonga ine, Yeremia kuna anthu kuti MBUYA akulonga kuti, “Munthu onsene anakhala mumzindamu anati afe pankhondo, na njala, pontho na muliri, mbwenye munthu onsene anaenda kudziko ya Babiloni, anati akhale na moyo. Iye anati athawise moyo wache mbakhala na moyo.” Ndikhaapanga pontho kuti MBUYA akulonga kuti, “Mzinda wenewu unaperekwa m'manja mwa anyankhondo a ku Babiloni mbupokoserwa.” Penepo mathubu adalonga kuna mfumu mbati, “Munthu weneyu athema kuphiwa. Iye akuchitisa anyankhondo akusalira mumzinda muno, pontho na anthu onsene kugwa mfuwa na pinthu pinaapanga iyepi. Iye nkhabe chita pinthu pyakuphedza napyo anthu tayu, mbwenye kuavunga kwene basi.” Mfumu Zedekia adatawira mbati, “Iye ali m'manja mwanu. Chitani naye pyonsene pinafuna imwe. Ine, Mfumu, nkhabe pokanyisana napyo tayu.” Tenepo iwo adandiphata mbandigwisira mumchera wa Malikia mwana mfumu, ule ukhali muchintalo cha anyakulondali. Iwo adandichithisira na nkhambala mumchera; mumcheramo mukhali nkhabe madzi mbwenye mathaphwinya ene basi. Tenepo ine ndidabira m'mathaphwinyamo. Mbwenye Ebedi-Meleki munthu wa ku Kushi pontho thubu wa kunyumba yachifumu adava kuti ndagwisirwa mumchera. Pikhakhala mfumu pa Msuwo wa Benjemani, Ebedi-Meleki adabuluka panja kukhali mfumu kule mbalonga kuna iye mbati, “Mbuyanga mfumu, pyonsene pyachita anthuwa kuna mprofeti Yeremia mphyakudawika. Iwo amgwisira mumchera, mule anati akukutike na njala mbafa, thangwi mumzinda muno nkhabeve mikate tayu.” Tenepo mfumu adatonga Ebedi-Meleki munthu wa ku Kushi mbati, “Kwata amuna makumatatu mbakamnule Yeremia mumchera, iye mbadzati kufamo.” Natenepo Ebedi-Meleki pabodzi pene na amuna ale adenda kusubi pansi pa chakukoyeramo kobiri m'nyumba ya chifumu. Iye adakwata nguwo zamasakala pontho zakung'ambika-ng'ambika mbazitchithisira mumchera mukhali ine mule pabodzi pene na nkhambala. Ebedi-Meleki munthu wa ku Kushi adalonga kuna ine mbati, “Ikha masakala na nguwo zakung'ambika-ng'ambikazo m'khaphwa mwako kuti ziphatise nkhambala.” Ine ndidachitadi tenepo, kubuluka penepo iwo adandikweya na nkhambala zile kundibulusa mumchera mule. Tenepo ndidathimiza kukhala muchintalo cha anyakulondali. Kubuluka penepo Mfumu Zedekia adandichemeresa, tenepo ndidadzeswa pamsuwo wachitatu wa Nyumba ya MBUYA. Tenepo mfumu adalonga kuna ine mbati, “Ine ndinati ndikuvunze chinthu chinango, tenepo leka kundibisira chinthu na chibodzi chene.” Ine ndidatawira kuti, “Ngakhala ndinakutawirani, ayi imwe nkhabe kundipha tayu? Podi kwene kuti ine ndikupaseni uphungu, imwe nee munauvesera tayu.” Mbwenye Mfumu Zedekia adadumbira pikulu pene kuna ine chibiso-biso mbati, “Ndinadumbira na dzina ya MBUYA ambatipasa muya ule, kuti ine sinakupha penu kukupereka m'manja mwa anthu anasaka-saka moyo wako ale tayu.” Tenepo ine ndidalonga kuna Zedekia kuti, “MBUYA Mulungu Wamphamvu zonsene, Mulungu wa Israele akulonga tenepa: Ngakhala imwe munaimisa manja kuna mfumu wa ku Babiloni moyo wanu unapulumuka pontho mzindawu hunapiswa tayu; imwe na banjanu munakhala na moyo. Mbwenye ngakhala imwe munakhonda kuimisa manja kuna mathubu a mfumu wa Babiloni, mzindawu unati uperekwe m'manja mwa anthu a ku Babiloni, tenepo iwo anaupisa moto; imwe maka nkhabe dzakwanisa kupulumuka tayu m'manja mwawo.” Mfumu Zedekia adalonga kuna ine mbati, “Ine ndikuchita mantha na Ayuda aenda ku Babiloni ale, thangwi anthu a ku Babiloni anakwanisa kundipereka m'manja mwawo, tenepo iwo anandivuya.” Ine ndidatawira kuti, “Iwo nkhabe dzakuperekani m'manja mwawo tayu. Imwe mwathema kuvera MBUYA pakuchita pinthu pyonsene pinakupangani inepi. Tenepo pyonsene pinakufambirani mwadidi, pontho nkhabe dzaphiwa tayu. Mbwenye ngakhala munakhonda kuimisa manja, MBUYA andionesera kumasomphenya pinthu pinafuna dzachitika. Akazi onsene akusalira m'nyumba yachifumu ya ku Yuda anaperekwa kuna mathubu a ku Babiloni. Tenepo akazi enewo analonga kuti, ‘Ashamwali anu akunyindirika akuphatisani fuwa mbakukundani. Manyalo anu alilima m'matope; ashamwali anu amala kukuthawani.’ “Akazanu na ananu onsene anabuluswa panja kuna anthu a ku Babiloni. Imwe ene nkhabe dzakwanisa kuapulumusa m'manja mwawo tayu, mbwenye munaphatwa na mfumu wa ku Babiloni; mzindawu unapiswa moto.” Tenepo Zedekia adalonga kuna ine mbati, “Leka panga munthu na mbodzi ene pya pinthu pyalonga ifepi, gopesera unafa. Ngakhala mathubu anava kuti ndidalonga nawe, iwo anati adze kuna iwe mbalonga kuti, ‘Ngatipange pidalonga iwe na mfumu, pontho pidalongambo mfumu kuna iwe; leka kutibisira, gopesera tinakupha.’ Mbwenye apange kwene kuti ukhandidembetera kuti ndileke kukutumiza pontho kuperezo ya m'nyumba ya Yonatani kuti ukafere konthoko.” Kubuluka penepo mathubu onsene adadza kuna ine mbandivunza, tenepo ine ndidaapanga pyonsene pidandipanga mfumu pile. Natenepo mathubu ale hadalonge pinthu tayu, thangwi nkhabe na mbodzi ene akhadava pinthu pidalonga ine na mfumu pile tayu. Ine ndidathimiza kukhala muchintalo cha anyakulondali mpakana nsiku idapokoserwa Yerusalemu. Mwezi wakhumi wa chaka chachinomwe Zedekia mbali mfumu wa Yuda, Nebukadinezara mfumu wa ku Babiloni adadza pabodzi pene na anyankhondo ache onsene dzachita nkhondo na mzinda wa Yerusalemu mbauzungulira. Pansiku yachifemba ya mwezi wachinayi wa chaka chakhumi na chibodzi cha ufumu wa Zedekia mpandawo udapholwa. Tenepo mathubu onsene a mfumu wa ku Babiloni adadza mbakhala pansi pa Msuwo Wapakati: penepo pakhali Nerigali-Sharezere wa ku Samugari, Nebo-Saresekimu thubu wamkulu, Nerigali-Sharezere thubu wachiwiri, pabodzi pene na mathubu anango onsene a mfumu wa ku Babiloni. Pidaaona Mfumu Zedekia wa ku Yuda na anyankhondo ache onsene, adathawa; iwo adathawa mumzindamo na mosiku na njira ya m'munda wa mfumu mbabuluka na pamsuwo wa pakati pa mafufu mawiri, tenepo adenderatu kuphedi ya Yorodani. Mbwenye anyankhondo a ku Babiloni adaathamangisa mbaphata Zedekia paphedi chifupi na Yeriko. Iwo adamkwata kwenda naye kuna Mfumu Nebukadinezara, ule akhali mumzinda wa Ribila m'nthemba ya Hamati. Kweneko Nebukadinezara adamtonga mseru. Kweneko ku Ribila Mfumu Nebukadinezara adapha ana onsene a Zedekia pamaso pache mbapha pontho amuna akufunika a mu Yuda. Tenepo iye adamkonombola maso mbammanga na njema kwenda naye ku Babiloni. Ndzidzi wenewu anthu a ku Babiloni akhadapisa kale nyumba yachifumu na nyumba za anthu mbagwisa mpanda wa Yerusalemu. Nebuzaradani mkadamu wa anyankhondo adaphata anthu adasalira mumzinda, pabodzi pene na anthu akhadaimisa manja kuna iye ale, pontho na anthu anango onsene kwenda nawo ku Babiloni. Kwache iye adasiya m'nthemba ya Yuda anthu akutcherengaletu, ale nkhabe na chinthu chene tayu; tenepo ndzidzi wenewo iye adaapasa minda yamfesa na minda inango ene. Mfumu Nebukadinezara wa ku Babiloni akhadatonga pya Yeremia kudzera muna Nebuzaradani, mkadamu wa anyankhondo mbati, “Mkwateni mbamukamuyang'anire mwadidi; lekani kumkuwaza, mbwenye mchitireni pyonsene pinapempha iyepyo.” Tenepo Nebuzaradani mkadamu wa anyakulondali, Nebushazibani thubu wamkulu, Nerigali-Sharezere thubu wachiwiri, pabodzi pene na mathubu anango onsene a mfumu wa ku Babiloni adatuma amuna kabulusa Yeremia muchintalo cha anyakulondali. Iwo adampereka kuna Gedalia mwana Ahikamu pontho mdzukuluache Shafani kuti aende naye kumusa kwache. Tenepo iye adakhala pakati pa anthu ache. Pidafungirwa Yeremia muchintalo cha anyakulondali, MBUYA adalonga kuna iye mbati, “Ndoko kuna Ebedi-Meleki munthu wa ku Kushi kampanga kuti MBUYA Wamphamvu zonsene Mulungu wa Israele akulonga kuti: Ine ndili chifupi kudzesa pana mzindawu nyatwa zidalonga ine zile nee kufamba mwadidi kwa pinthu tayu. Pandzidzi wenewo ipyo pinakwana-kwana mwenemo iwe ukupiona na maso ako. Kwache pansiku yeneyo ine, MBUYA, ndinakupulumusa; iwe nkhabe dzaperekwa m'manja mwa anthu anagopa iwewa tayu. Ine ndinakupulumusa, iwe nkhabe dzafa tayu, mbwenye unathawisa moyo wako, thangwi iwe umbanyindira ine pano. Ndalonga ndine MBUYA.” MBUYA adalonga kuna Yeremia, pidamsudzula Nebuzaradani mkadamu wa anyankhondo ku Rama. Iye adagumana Yeremia amangwa na njema pakati pa anthu akhadaphatwa unyaperezo ale a ku Yerusalemu na Yuda mbaendeswa ku Babiloni dziko ya unyaperezo. Pidagumana mkadamu wa anyakulondali Yeremia, adalonga kuna iye mbati, “MBUYA Mulungu wako adalongeratu kuti anadzesa nyatwa yeneyi pana mzindawu. Tenepo chinchino MBUYA aidzesadi; iye apichita ninga montho mudalongera iye. Pyonsenepi pyachitika thangwi imwe anthu mwadawira MBUYA mbamukhonda kumvera. Kwache lero ndikukusudzula njema zili m'chuno mwakozi. Tende pabodzi na ine ku Babiloni, ngakhala unafuna ine ndinakuyang'anira mwadidi; mbwenye ngakhala hunafuna tayu, leka kwenda. Yang'ana dziko yonsene, iwe unakwanisa kusankhula, tenepo unakwanisa kwenda konsene kwene kunafuna iweko.” Kwache ine, Yeremia mbandidzati zungunuka kwenda pyache, Nebuzaradani adathimiza kulonga mbati, “Bwerera kuna Gedalia mwana Ahikamu pontho mdzukuluache Shafani, asankhulwa na mfumu wa ku Babiloni kuti ayang'anire maluwani a Yuda ule. Ndoko ukakhale naye pabodzi pakati pa anthu, penu uende pyako konsene kwene kunafuna iweko.” Kubuluka penepo mkadamu ule adampasa pyakudya na mtukwa, tenepo iye adenda pyache. Ine, Yeremia ndidenda kuna Gedalia mwana Ahikamu ku Mizipa mbandikakhala naye pabodzi kweneko pakati pa anthu adasalira m'dziko ale. Pidava akadamu a nkhondo na anthu anango onsene adasalira m'midzi ale kuti mfumu wa ku Babiloni akhadasankhula Gedalia mwana Ahikamu kukhala mkulu wa boma m'dzikomo. Pidapivambo iwo kuti iye adapasa utongi pana amuna, akazi na ana, anthu akutcherengaletu a m'dziko mule, ale hadakwatwe kwenda kudziko ya Babiloni tayu, iwo adenda kuna Gedalia ku Mizipa. Pakati pawo pakhali Ishimaele mwana Netania, Yohanani na Yonatani ana Karea, Seraia mwana Tanihumeti, ana Efai wa ku Netofa na Yaazania mwana Maaka pabodzi pene na amunawo. Gedalia adaatsikimizira mbati, “Lekani gopa kutumikira anthu a ku Babiloni. Khazikikani m'dzikomu mbamutumikire mfumu wa ku Babiloni, tenepo pinthu pyanu pyonsene pinakufambirani mwadidi. Ine ene ndinakhala mu Mizipa kukhala nyakukuimirirani kuna Ababiloni angabwera. Mbwenye imwe mwathema kuvuna mfesa na nsapo zinango mbamukoya vinyu na mafuta m'mabuyawo mwanu mbamukhala m'maluwani akwata imwe ale.” Ayuda onsene a ku Moabu, Amoni, Edomu na madziko anango onsene adava kuti mfumu wa ku Babiloni asiya anthu anango mu Yuda, pontho kuti asankhula Gedalia mwana Ahikamu pontho mdzukuluache Shafani kukhala mtongi wawo. Natenepo iwo adadza ku Yuda kuna Gedalia ku Mizipa kubulukira kumadziko onsene kukhadabalaliswa iwo kule. Iwo adavuna mfesa na nsapo zakuinjipa pyakwanga. Yohanani mwana Karea na akadamu onsene ankhondo, akhakhala m'midzi ale, adadza kuna Gedalia ku Mizipa mbalonga mbati, “Kadi imwe nkhabe kupidziwa tayu kuti Baalisi mfumu wa Amoni atuma Ishimaele mwana Netania kuti akupheni?” Kwache Gedalia hadapikhulupire tayu. Tenepo Yohanani adalonga chibiso-biso kuna Gedalia mbati, “Nditawiriseni kapha Ishimaele, tenepo nkhabe munthu na mbodzi ene anafuna kupidziwa tayu. Thangwi yache ninji kuti iye anafuna kukuphani mbachitisa Ayuda onsene agumanyikana mwakukuzunguliraniwa kubalalika mbapakhonda salira munthu na mbodzi ene mu Yuda?” Mbwenye Gedalia adalonga kuna Yohanani mbati, “Leka chita chinthu ninga chenechi. Pinalonga iwe pya Ishimaele si pyakuona tayu.” Mwezi wachinomwe wachaka chenecho, Ishimaele mwana Netania mdzukuluache Elishama wa banja yachifumu, pontho mbodzi wa mathubu akulu a mfumu, adenda ku Mizipa pabodzi pene na amuna khumi kaona Gedalia mwana Eliakimu. Pikhadya iwo, pabodzi pene na Ishimaele na amuna khumi akhali na iye adalamuka mbampha na talasada Gedalia, munthu adasankhulwa na mfumu wa ku Babiloni kukhala mkulu wa boma m'dzikomo ule. Ishimaele adapha pontho Ayuda onsene akhali pabodzi pene na Gedalia ku Mizipa ale, pontho na anyankhondo a ku Babiloni akhali penepo ale. Mangwana mwache pidaphiwa Gedalia, munthu onsene mbadzati kupidziwa, amuna makumasere akubulukira ku Shekemu, Shilo na Samaria adafika. Iwo akhadachinga ndevu zawo, adang'amba nguwo zawo mbapicheka-cheka okha ene. Iwo akhadza na nsembe za mapira na pyakufukiza pyakununkhira ku Nyumba ya MBUYA. Ishimaele adabuluka ku Mizipa kagumanikana nawo uku akulira pikhaenda iye. Pidagumanikana iye nawo adalonga mbati, “Pitani muone Gedalia mwana Ahikamu.” Pidapita iwo mumzindamo Ishimaele, pabodzi pene na amuna khumi akhali na iye ale, adaapha mbaaponya mumchera. Mbwenye amuna khumi ale adalonga kuna Ishimaele mbati, “Lekani kutipha! Ife tina tirigu, barele, mafuta na manyuchi pyabisa ife m'munda.” Tenepo iye adaasiya mbakhonda kuapha pabodzi pene na anango ale. Mchera ukhadaponya iwo mitembo ya amuna onsene ale ukhali ukulu pyakwanga, ule ukhadakumbisa Mfumu Asa kutchinjiriza nawo Baasha mfumu wa Israele. Ishimaele adadzaza mcherawo na mitembo. Ishimaele adakwata unyaperezo ana achikazi a mfumu pontho na anthu anango onsene adasalira mu Mizipa, ale Nebuzaradani mkadamu wa anyankhondo adaaikha pansi pa utongi wa Gedalia. Ishimaele adaakwata unyaperezo mbawambukira nawo ku Amoni. Pidava Yohanani mwana Karea pabodzi pene na akadamu a anyankhondo onsene akhali na iye ale pya upandu onsene udachita Ishimaele, iwo adakwata amunawo onsene mbaenda kamenyana na Ishimaele. Iwo adaphatana nawo chifupi na thawale ikulu mu Gibeoni. Pidaona anthu onsene akhali na Ishimaele ale, Yohanani pabodzi pene na akadamu a anyankhondo akhali na iye ale adakomerwa pyakwanga. Anthu onsene adaphata Ishimaele ku Mizipa ale adatendeuka mbaenda kukhundu kwa Yohanani. Mbwenye Ishimaele na amuna masere akhali na iye ale adathawira ku Amoni kuthawa Yohanani. Tenepo Yohanani na akadamu a anyankhondo ale akhali na iye pabodzi adakwata kubulukira ku Mizipa anthu, adapulumusa iye m'manja mwa Ishimaele ale, pidamala iye kupha Gedalia: anyankhondo, akazi, ana, mathubu a kunyumba yachifumu akhadakwata iye kubulukira ku Gibeoni ale. Tenepo iwo adathimiza kwenda, mbwenye adaimira ku Geruti-Kimuhamu chifupi na Betelehemu panjira pawo kwenda ku Iguputo, kuthawa anthu a ku Babiloni. Iwo akhachita mantha nawo thangwi Ishimaele akhadapha Gedalia, adasankhula mfumu wa ku Babiloni kukhala mkulu wa boma wa dziko ule. Kubuluka penepo akadamu onsene a anyankhondo, kuthimizapo Yohanani mwana Karea na Azaria mwana Hoshaia, pabodzi na anthu onsene, mkulu mpakana mwana, adadza kuna mprofeti Yeremia mbalonga kuna iye mbati, “Taphata miyendo ngava kupempha kwathu. Tipemphererembo kuna MBUYA Mulungu wako, kupempherera anthu akusalira a ife ale. Thangwi pakutoma ife tikhali azinji ene, mbwenye lero tasala akuchepa, ninga munapionera iwemu. Pemphera kuti MBUYA Mulungu wako ationese njira yathema ife kuitewera, pontho kutionesa pinthu pyathema ife kupichita.” Yeremia mprofeti adatawira mbati, “Ine ndava pyapempha imwe. Ine ndinati ndipemphere kuna MBUYA Mulungu wanu ninga mwapemphera imwe. Ndinakupangani pyonsene pinandipanga MBUYA mbandikhonda kukubisirani na chinthu chene.” Tenepo iwo adalonga kuna Yeremia mbati, “MBUYA mbakhale mboni wakuona pontho wakukhulupirika kupokanyisana na ife tingakhonda kuvera matongero onsene anakupasa MBUYA Mulungu wako kuti utipange. Podi pitikomere penu pikhonde kutikomera kwene tani ife tinati tivere MBUYA Mulungu wathu, kunakutuma ife kule, towera pinthu pyathu pifambe mwadidi, thangwi tinavera MBUYA Mulungu wathu.” Pidagwanda nsiku khumi MBUYA adalonga kuna Yeremia; natenepo iye adagumanyisa anthu onsene pabodzi pene na Yohanani, akadamu a anyankhondo akhali na iye ale, pontho na anthu onsene, mkulu mpakana mwana. Iye adalonga kuna iwo mbati, “MBUYA Mulungu wa Israele kudandituma imwe kukupemphererani kule akulonga tenepa: Ngakhala imwe munakhala m'dziko muno ndinakukhazikisani, mbandikhonda dzakuvungani; ndinakubzalani, mbandikhonda kukudulani, thangwi ndikutsukwala na nyatwa idakusanyisani ine nayo ile. Lekani chita mantha na mfumu wa ku Babiloni, anagopa imwe chinchinoyi. Lekani kuchita naye mantha, thangwi ine ndili namwe. Ine ndinakupulumusani pontho kukuombolani m'manja mwawo. Ndalonga ndine MBUYA. Na thangwi yakuti ine ndine nyakuva nyambalo, ine ndinamchitisa kuva namwembo nyambalo, mbandikubwezerani pontho kudziko kwanu. “Kwache ngakhala imwe munalonga kuti, ‘Ife nkhabe khala m'dziko muno tayu,’ mbamukhonda vera MBUYA Mulungu wanu, pontho ngakhala munalonga kuti, ‘Nkhabe, ife tinaenda kakhala kudziko ya Iguputo, kule ife nkhabe kuona nkhondo, penu kuva kulira kwa ngoma kutichemera kunkhondo, penu kusowa mikate tayu;’ penepo imwe anthu akusalira mu Yuda veserani pinalonga ine MBUYA Wamphamvu zonsene Mulungu wa Israele kuti: Ngakhala imwe mukuchita phinga kwenda ku Iguputo mbamuendadi kakhazikika kweneko, penepo nkhondo inagopa imwe ile inati ikupuluzeni kweneko, pontho njala inachita na imwe mantha ile inati ikutewereni, tenepo munafera konthoko. Ndimomwene, onsene ale anachita phinga kwenda ku Iguputo kakhazikika kweneko anafa pankhondo, na njala, pontho na muliri; nkhabe na mbodzi ene wa iwo anafuna dzasala na moyo, penu kuthawa nyatwa inafuna ine dzadzesa pana iwo ile tayu. MBUYA Wamphamvu zonsene, Mulungu wa Israele akulonga tenepa: Ninga montho mudakhuthulira ine ukali wanga na kuzhangali kwanga pana anthu a ku Yerusalemu, sasawambo ukali wanga unakhuthulirwa pana anthu enewa ngakhala imwe munaenda ku Iguputo. Imwe munasanduka anyadzedze, chinthu chakugumisa manungo, chakutemberera nacho, pontho chakusekesa. Imwe nkhabe dzaonave dzikoyi tayu.” Tenepo Yeremia adathimiza kulonga kuti, “Imwe anyakusalira na moyo a Yuda, MBUYA adakupangani kuti muonesese kuti muleke kwenda ku Iguputo. Ine ndakucheuzani lero kuti imwe mudadawa pikulu pidandituma imwe kuna MBUYA Mulungu wanu, mbamulonga kuti, ‘Tipemphererembo kuna MBUYA Mulungu wathu, tipangeni pyonsene pinalonga iye pontho ife tinati tipichite.’ Ine lero ndakupangani, kwache imwe nee mwavera MBUYA Mulungu wanu papyonsene pyandipanga iye kuti ndikupangenimbo. Tenepo chinchino mupidziwe kuti imwe munafa pankhondo, na njala, pontho na muliri kudziko kunafuna imwe kwenda kakhazikikako.” Pidamala Yeremia kupanga anthu pyonsene pidalonga MBUYA Mulungu wawo, pyonsene pikhadampanga MBUYA kuti akaapange pile, Azaria mwana Hoshaia, Yohanani mwana Karea na amuna onsene akutumbama adalonga kuna Yeremia mbati, “Ukunama pyako! MBUYA Mulungu wathu hadakutume kulonga kuti ife nee tathema kwenda ku Iguputo kukhazikika kweneko tayu. Baruki mwana Neria ndiye akupasa chipapu chenechi kuti utipereke m'manja mwa anthu a ku Babiloni, towera iwo atiphe, penu kutikwata unyaperezo ku Babiloni.” Natenepo Yohanani mwana Karea na akadamu onsene a anyankhondo pontho na anthu onsene adakhonda kuvera matongero a MBUYA akuti akhale m'dziko ya Yuda. M'mbuto mwache Yohanani na akadamu onsene a anyankhondo adenda ku Iguputo na anthu onsene akusalira mu Yuda, ale akhadabwerera dzakhala mu Yuda kubulukira kumadziko onsene kukhadabalalikira iwo kule. Iwo adakwata pontho amuna onsene, akazi, ana, na ana achikazi a mfumu, ale adaikha Nebuzaradani mkadamu wa anyankhondo pansi pa utongi wa Gedalia mwana Ahikamu pontho mdzukuluache Shafani. Iye adakwata pontho mprofeti Yeremia na Baruki mwana Neria. Iwo adakhonda kuvera MBUYA mbapita mu Iguputo mbaenda mpakana ku Tapanesi. Kweneko MBUYA adalonga kuna ine, Yeremia mbati, “Mwenemo Ayuda akuona maso, kwata miyala mikulu-mikulu mbuifikhire pansi m'njira yakumangwa na njerwa pamsuwo wa nyumba ya mfumu wa ku Iguputo mu mzinda wa Tapanesi. Kubuluka penepo longa kuna iwo kuti: ‘MBUYA Wamphamvu zonsene Mulungu wa Israele akulonga kuti: ndinatuma nyabasanga Mfumu Nebukadinezara wa ku Babiloni, tenepo iye anakhazikisa ufumu wache pamiyala yafikhira imwe panoyi; iye anatandika khumbi yache yachifumu pana miyala yeneyi. Iye anabwera dzavunga dziko ya Iguputo. Ale athema kufa na muliri anati afe na muliri, ale athema kukwatwa unyaperezo anati akwatwe unyaperezo, pontho ale athema kufa pankhondo anati afe pankhondo. Iye anapisa moto nyumba zakupembedzeramo milungu ya ku Iguputo; iye anapisa nyumba zawo zakupembedzeramo mbakwata mifanikizo yawo. Ninga mumbafindikira makabuswa chakufindika chache, sasawambo iye anakukutiza dziko ya Iguputo mbaenda pyache wakukhonda na kukolozeka kwene. Iye anavunga chiguwa chakupambulika cha Heliopolisi wa ku Iguputo, pontho anapisa nyumba zakupembedzeramo milungu ya mu Iguputo.’ ” MBUYA adalonga kuna Yeremia, pya Ayuda onsene akukhala kumwera kwa Iguputo m'mizinda ya Migidoli, Tapanesi na Memfisi, pontho na nthemba yakumwera kwa Iguputo. MBUYA Wamphamvu zonsene, Mulungu wa Israele akulonga kuti, “Iwe ene waona nyatwa zadzesa ine pana Yerusalemu na pana mizinda inango yonsene ya Yuda. Podi lero ene pana madembe pontho nkhabe munthu na mbodzi ene akukhalamo tayu, thangwi ya pyakuipa pyachita iwo pile. Iwo andizhangalisa pakufukiza pyakununkhira, pontho kupembedza milungu inango yakuti chipo nee iwo, penu iwe penu makolo ako ambaidziwa tayu. Kazinji kene ine ndikhatuma anyabasanga, maprofeti, ale adaapanga kuti aleke chita pinthu pyakuipa ninga penepi, pimbazonda ine pile. Kwache iwo hadapivesere penu kupiikha konta tayu; iwo hadaleke pyakudawa pyawo, penu kufukiza pyakununkhira kuna milungu inango kukhachita iwo kule tayu. Natenepo ukali wanga wakugoswa udaoneka pana iwo, maluwani a Yuda na m'misewu ya Yerusalemu, mbandiachitisa kusanduka madembe ninga muna iyo leromu. “Natenepo MBUYA Wamphamvu zonsene Mulungu wa Israele akulonga tenepa: Thangwi yache ninji munapidzesera mwekha ene nyatwa ninga yeneyi pakupibulusa mwekha ene mu Yuda, amuna, akazi, ana pontho na akachiya ene okhonda siya na chitsa chene. Mwatani munandizhangalisa na pinthu pidasasanya imwe na manjanu pile, kufukiza pyakununkhira kuna milungu inango mu Iguputo kwadza imwe dzakhala kule? Imwe munapivunga mwekha ene mbamusanduka chinthu chakutemberera nacho, pontho chakusekesa pakati pa madzinza onsene a padziko yapansi. Ayi imwe mwaduwalira pyakuipa pyonsene pidachitwa na makolo anu, na mafumu a Yuda na akazawo, na imwe, pontho na akazanu ene m'maluwani a Yuda na m'misewu ya Yerusalemu mwene? Kwache na lero imwe nee mwapichepesa mwekha ene, penu kundilemedza penu kuteweza matongero adapereka ine kuna imwe na makolo anu ale tayu. “Natenepo MBUYA Wamphamvu zonsene, Mulungu wa Israele, akulonga tenepa: Ine ndina phinga kufuna kudzesa nyatwa pana imwe, pontho kuvunga dziko yonsene ya Yuda. Kulonga pya anthu a ku Yuda adasalira ale, pontho akuchita phinga kwenda ku Iguputo ale, ndinaonesesa kuti onsenewo amala vungwa. Onsenene, mkulu penu mwana, anafa m'dziko ya Iguputo, na njala penu nkhondo. Iwo anasanduka anyadzedze, chinthu chakugumisa manungo, chakutemberera nacho, pontho chakusekesa. Ine ndinatchunyusa anthu akukhala mu Iguputo na nkhondo, njala, pontho muliri, ninga montho mudatchunyusira ine anthu a ku Yerusalemu. Nee munthu na mbodzi ene wa anyakusalira a dzinza ya Yuda aenda kakhala m'dziko ya Iguputo ule, anathawa, penu kupulumuka kuti abwerere ku Yuda tayu; nkhabe na mbodzi ene anafuna dzabwerera tayu, kupambula anthu akuchepa anafuna dzathawa ale.” Kubuluka penepo amuna onsene ale akhadziwa kuti akazawo akhafukiza pyakununkhira kuna milungu inango, pabodzi pene na akazi onsene akhali penepowo, mgumano ukulu, pontho anthu onsene akukhala m'nthemba yakumwera kwa Iguputo adalonga kuna Yeremia mbati, “Ife nkhabe vesera tayu mphangwa zalonga iwe kuna ifezi na dzina ya MBUYA. Ife tinachita pyonsene pidalonga ife pile: Ife tinati tifukize pyakununkhira kuna milungu ya Matsano Wakudzulu, mbatipereka nsembe za pyakumwa kuna iye, ninga mudachitirambo ife, makolo athu, mafumu na mathubu athu m'maluwani a Yuda na m'misewu ya Yerusalemu. Pandzidzi wenewo ife tikhali na phoso izinji, pinthu pikhatifambira mwadidi mbatikhonda gopa chinthu na chibodzi chene. Mbwenye kutomera ndzidzi udaleka ife kufukiza pyakununkhira kuna Matsano Wakudzulu, pontho kupereka nsembe za pyakumwa kuna iye, nkhabe chinthu chadidi chinaona ife tayu; ndzidzi onsene kwathu nkhupuluzika na nkhondo pontho njala.” Akazi adathimiza kulonga mbati, “Ndzidzi ukhafukiza ife pyakununkhira kuna Matsano Wakudzulu mbatipereka nsembe za pyakumwa kuna iye, ayi amunathu hakhapidziwa tayu kuti ife tikhasasanya pitumbuwa pyakuoneka ninga iye, pontho kupereka nsembe za pyakumwa kuna iye?” Tenepo Yeremia adalonga kuna anthu onsene amuna na akazi ene akhamtawira ale mbati, “Ayi MBUYA hadakumbuke, penu kunyerezera tayu pya pyakununkhira pidafukiza imwe m'maluwani a Yuda na m'misewu ya Yerusalemu, imwe pabodzi pene na makolo anu, mafumu anu, mathubu anu, na anthu a m'dzikomo? Pidachimwana MBUYA kupirira na makhaliro anu akudawika pontho na pinthu pyakuchitisa manyadzo pidachita imwe pile, dziko yanu idasanduka yakutembererwa pontho madembe, mwakuti anthu nkhabe khalamo tayu na lero. Na thangwi yakuti imwe mwafukiza pyakununkhira pontho mwadawira MBUYA pakukhonda vera matongero ache, mwambo wache na pifunziso pyache pyonsene nyatwa yakugoswa yadza pana imwe, ninga munapionera imwemu.” Kubuluka penepo Yeremia adalonga kuna anthu onsene ale kuthimizapo akazi mbati, “Imwe anthu onsene a ku Yuda akukhala mu Iguputo, veserani mafala a MBUYA. MBUYA Wamphamvu zonsene Mulungu wa Israele akulonga tenepa: Imwe na akazanu ene na mabasa adaphata imwe ndzidzi udadumbira imwe kuti, ‘Ife tinati tichite pinthu pidadumbira ife kuti tinafukiza pyakununkhira mbatipereka pyakupereka pyakumwa kuna Matsano Wakudzulu?’ “Apo thimizani kuchita pinachita imwepo, chitisani kudumbira konsene kudachita imwe kule kukwana-kwana! Mbwenye imwe Ayuda monsene akukhala m'dziko ya Iguputo veserani mafala a MBUYA akuti: Ndinadumbira na dzinanga ikulu kuti nkhabe munthu na mbodzi ene wakubulukira ku Yuda dzakhala mu Iguputo analulupisa pontho dzinanga penu kuiphatisa basa kudumbira nayo tayu kuti, ‘Ninga MBUYA Mulungu wamoyo.’ Ine ndinaonesesa kuti pinthu pyanu pileke kukufambirani mwadidi, mbwenye munavungwa. Monsenene munati mufe pankhondo, pontho na muliri mpakana paleke sala munthu na mbodzi ene. Kwache anango a imwe munapulumuka mbamubwerera ku Yuda kubulukira ku Iguputo. Penepo anyakusalirawo anadziwa kuti mafala akuonadi ngapi pakati pa mafalawo na mafalanga. Ine MBUYA ndinatsikimizira kuti ine ndinakutchunyusani m'dziko yeneyi mbandigwisa nyatwa zidadumbira ine zile. MBUYA akulonga tenepa: Ine ndinapereka Hofara mfumu wa Iguputo m'manja mwa anthu anasaka-saka moyo wache ale ninga montho mudaperekera ine Zedekia mfumu wa Yuda m'manja mwa Nebukadinezara mfumu wa ku Babiloni, nyamalwa akhasaka-saka moyo wache ule.” Chaka chachinayi Yehoiakimu mwana Yosia mbali mfumu wa Yuda, Baruki mwana Neria adalemba mafala mumpukutu akhampanga Yeremia kuti alembe ale akuti: “MBUYA Mulungu wa Israele akulonga tenepa kuna iwe, Baruki: Iwe ukulonga kuti, ‘Dzedze kuna ine, thangwi MBUYA athimizira kutsukwala panyatwa zinaona inezi. Ine ndamala topa na kubulira, pontho ine nkhabe kwanisa kupuma tayu.’ “Mbwenye MBUYA adandipanga kulonga mafala awa kuna iye: ‘Baruki, MBUYA akulonga tenepa: Ine ndinagwisa pinthu pidamanga ine, pontho ndinadula pidatcheka ine. Ine ndinachita penepi m'dziko yonseneyi. Thangwi yache ninji kuti upisakire wekha ene pinthu pikulu-pikulu? Leka chita tenepo. Thangwi ndinadzesa nyatwa pana anthu onsene, kwache konsene kwene kunaenda iweko ndinakuchitisa kuthawisa moyo wako. Ndalonga ndine MBUYA.’ ” Awa ndi mafala adalonga MBUYA kuna Yeremia pya madzinza anango: Kulonga pya Iguputo: Izi ndi mphangwa zakupokanyisana na anyankhondo a Mfumu Neko wa ku Iguputo, adakundwa na Nebukadinezara mfumu wa ku Babiloni ule, pa Karikemishi chifupi na mkulo wa Yufurate chaka chachinayi Yehoiakimu mbali mfumu wa Yuda: “Sasanyani pyakugedera matswimo pyanu pikulu-pikulu na ping'ono-ping'ono pene; bulukani kwenda kunkhondo pamulikiti! Sasanyani akavalo anu mbamukapakirepo, Ndandalikani mbuto zanu za nkhondo; valani pipewu pyasimbi. Nozwani madipanu; valani pida pyanu pyankhondo. Ninji chinaona ine? Iwo akuchita mantha mbachita fundamtako; anyankhondo awo amphamvu amala kundwa. Iwo akuthawa mbakhonda kucheuka, pontho kukhundu zonsene kuna pyakugoswa. Ndalonga ndine MBUYA. Anyakululupa miyendo nkhabe kwanisa kuthawa, anyamphamvu nkhabe kwanisa kumzwenga tayu, Kumpoto chifupi na mkulo wa Yufurate, iwo akugwegweduka mbagwa. “Mbani weneyu anakukuma ninga mkulo wa Nailo, ninga mkulo wakutayikira? Ndi Iguputo ule ambakukuma ninga mkulo wa Nailo, ninga mkulo wakutayikira. Iguputo adalonga mbati, ‘Ine ndinakukuma mbandidya dziko yapansi; ndinavunga mizinda na anthu awo ene.’ Kutumukani, imwe, akavalo! Anyakufambisa pingolo mbapithamangise pyakwanga! Likitikani imwe anyankhondo a mphamvu, amuna a ku Kushi na Puti, imwe anyakuthukula pyakugedera matswimo, pontho amuna a ku Ludi anyakudziwa kukweya mauta. Kwache nsiku yeneyo nja Mbuya, MBUYA Wamphamvu zonsene, Nsiku yakubwezera kwache, kubwezera pyonsene pidamchita anyamalwache. Talasada inati iadye mpakana kukhuta, inati imwe chiropa mpakana nyota kumala. Thangwi Mbuya, MBUYA Wamphamvu zonsene, anathira nsembe m'dziko yakumpoto chifupi na mkulo wa Yufurate. “Ndokoni ku Gileadi mbamukasake mitombwe! Imwe anthu a ku Iguputo, Mitombwe yanu yonsene imbanyindira imwe ile lero nkhabeve basa, nkhabeve kwanisa kukuwangisani tayu. Madzinza anava pyakuchitisa manyadzo pinafuna dzakuchitikirani pile; chiliro chanu chafika konsene kwene. Anyankhondo anagwegwedusana, onsene uwiriawo anagwa pansi.” Pidadza Mfumu Nebukadinezara wa ku Babiloni dzachita nkhondo na Iguputo MBUYA adalonga kuna Yeremia mprofeti mbati, “Lalika penepi m'maluwani a mu Iguputo, pilonge penepi mu Migidoli; pilalike pontho mu Memfisi na Tapanesi. Khalani m'mbuto zanu za nkhondo mbamusasanyike, thangwi talasada ikudya anthu akuzunguliraniwa. Thangwi yache ninji anyankhondo ako achitiswe manyadzo? Iwo nkhabe kwanisa kuimisana nawo tayu, thangwi MBUYA anamala kuagwisa onsenewo. Iwo anagwegweduka njira yonsene, mbagwerana pyawo okhokha. Iwo analonga kuti, ‘Lamukani tendeni tibwerere kwathu, kudziko idabalwa ife, kuthawa talasada ya anyakutiboneresayi.’ Mtchanduleni Mfumu wa ku Iguputo dzina yachinchino, ‘Mfumu Tchotcho, wakutaya mwayi.’ Ine ninga wamoyo, pontho Mfumu, MBUYA Wamphamvu zonsene, ndikudumbira kuti: mbodzi wakukhala ninga Tabori pakati pa mapiri, pontho ninga Karimele m'khundu-khundu mwa Bara anati adze. Mangani mitolo yanu kwenda kudziko ya unyaperezo, imwe anyakukhala m'dziko ya Iguputo, thangwi Memfisi anasanduka thando yatchetcha, pontho madembe mbamukhonda khala anthu. “Iguputo akhala ninga ng'ombe yakubalika, kwache bulula ikudza pana iye kubulukira kudziko yakumpoto. Anyankhondo ache aganyo akhala ninga anamphulu akunenepa. Iwo anazungunuka mbathawa pabodzi, iwo nkhabe kwanisa dzaimira tayu, thangwi nsiku yakuchekwa ikudza pana iwo, nsiku inafuna iwo dzavungwa ile. Aiguputo anathawa ninga nyoka, ndzidzi unalikitika anyamalwawo. Iwo anabwera kuna iwo na mbadzo, ninga anyakugwanda miti. Iwo anagwisa miti ya mumsitu, podi iphophe pyawo tani. Iwo ngakuinjipa pyakwanga kupiringana nyadzombe, iwo nkhabe kwanisa kulengeseka tayu. Ndalonga ndine MBUYA, Anthu a ku Iguputo anachitiswa manyadzo, anaperekwa m'manja mwa anthu akumpoto.” MBUYA Wamphamvu zonsene, Mulungu wa Israele akulonga kuti, “Ine ndili chifupi kutchunyusa Amoni, milungu ya ku Tebesi, mfumu wa Iguputo, dziko ya Iguputo na milungu yache ene, na mafumu ache ene pontho na anthu ambanyindira mfumu wa Iguputo ale. Ine ndinaapereka m'manja mwa anthu ambasaka-saka moyo wawo ale, kuna Nebukadinezara mfumu wa ku Babiloni na mathubu ache ene. Kwache m'nduli mwache anakhalamo pontho m'dziko ya Iguputo, ninga mudachitira iwo pakutoma. Ndalonga ndine MBUYA.” “Leka chita mantha, Yakobo nyabasanga; leka taya mtima, iwe Israele. Ine ndinati ndikupulumuse kukubulusa kudziko ya kutali, pontho kupulumusa pidzukulu pyako kubulukira kudziko ya unyaperezo kule. Yakobo anakhala pontho pamtendere, pontho pakupata, nkhabe munthu na mbodzi ene anafuna dzamgoswa tayu. Leka chita mantha, iwe Yakobo nyabasanga, thangwi ine ndinakhala nawe. Podi kwene kuti ndivunge madzinza onsene kudakubalalisa ine kule, ine sinakuvungiratu tayu. Mbwenye ine nkhabe leka kukhonda kukutchunyusa, kwache ndinakutchunyusa mwachilungamo. Ndalonga ndine MBUYA.” Mfumu wa ku Iguputo mbadzati chita nkhondo na Gaza, MBUYA adalonga kuna Yeremia pya Afilisti. MBUYA akulonga tenepa: “Yang'ana, kuvunduka kunachita madzi kumpoto; iwo anati asanduke madzi makulu. Iwo anati atayikire m'dzikomo, mbadya dziko yonseneyo, m'maluwani na anthu ambakhala mwenemo ale. Anthu anakhuwa; onsene anyakukhala mwenemo anakalala, thangwi ya kuva mchiti wa njondo za akavalo, ugubudu-gubudu wa pingolo na ukhwetchere-khwetchere wa magaleta. Ababa nkhabe dzazungunuka kuphedza anawo tayu; manjawo anachita chiwewa. Thangwi nsiku yakwana yakuvunga Afilisti onsene, pontho kupuluza onsene anyakusalira na moyo, ale anafuna pyakuphedza Turo na Sidoni. MBUYA ali chifupi kuvunga Afilisti, anyakusalira pagombe ya Krete. Gaza anachinga tsisi yache thangwi ya kusintili; Ashikeloni anasanduka madembe. Imwe Afilisti anyakusalira munapicheka-cheka mwekha ene kufikirana lini kuonesa kusintili kwanu? “Imwe mukulira kuti, ‘Sha! Iwe, talasada ya MBUYA, unakadza kufikirana lini? Pitchokomeze wekha ene m'mbuto mwako, khala pyako mwenemo kupuma.’ Kwache inapuma tani, podi aitonga kuchita tenepo ndine, MBUYA, mwenemo ndaitonga kusosa Ashikeloni na anyamgombe?” MBUYA Wamphamvu zonsene, Mulungu wa Israele akulonga pya Moabu kuti, “Dzedze kuna mzinda wa Nebo, thangwi anamala vungwa. Kiriataimu analulupiswa mbaphatwa; mpandache wamphamvu unachitiswa manyadzo mbugomolwa. Moabu nkhabe dzakhalave na mkola tayu; anyamalwa anasasanya pyakusosa Heshiboni: ‘Tendeni tiipuluze dzinza yeneyi.’ Iwembo Madimeni unaphopha mulomo; talasada inati ikuthamangiseni. Veserani ku Horonaimu chiliro, chiliro cha dzunguzo na kuvungika. Moabu anati avungwe; akachiyache anati akalale. Iwo akukwira ku Luhiti, uku akulira pikulu pene; m'njira yakubidira ku Horonaimu chiliro chakusanyika thangwi ya kuvungika kwa pinthu chikuveka. Thawani! Pulumusani moyo wanu; thamangani ninga mbidzi ya m'thando yatchetcha. Podi imwe mumbanyindira mabasanu pontho mfuma ina imwe, na imwe enembo munaphatwa, pontho Kemoshi anaendeswa kudziko ya unyaperezo pabodzi pene na anyansembe na mathubu ache ene. Nyakuvunga anabwera pana luwani yonsene, tenepo nkhabe luwani inafuna dzapulumuka tayu. Maphedi anasakazika, pontho pitunda pinavungwa. Ndalonga ndine MBUYA. Wazani munyu pana Moabu thangwi iye anasanduka madembe; maluwani ache anamala thawiwa, mbapasowa munthu na mbodzi ene wakukhalamo. “Dzedze kuna nyachinyindo pabasa ya MBUYA! Dzedze kuna nyakukhonda cholola talasadache kuchuchisa chiropa. Moabu wakhala pakupata kutomera uphaleache, ninga vinyu wakusalira pansiletu, wakukhonda khuthulirwa m'mulinga na mulinga; iye hadaphatwe kwenda kudziko ya unyaperezo tayu. Natenepo iye ngwakudzipa pyakwanga ninga mwakale, pontho okhonda mala ngwadi-gwadi wache. Ine, MBUYA, ndikulonga kuti ndzidzi unati udze unafuna ine dzatumiza amuna, ale anakhuthulira vinyuyu m'milinga kumkhuthulira pansi; iwo anaswa milinga ya pezi mbaphumudza mabuyawo ache. Tenepo Moabu anachita manyadzo na Kemoshi, milungu yawo, ninga montho mudachitira manyadzo Aisraele, ndzidzi ukhanyindira iwo milungu Betele. “Ayi munalonga tani kuti, ‘Ife ndife anyankhondo amphamvu, amuna aluso pankhondo’? Moabu anavungwa, maluwani ache mbapokoserwa; aphale ache anakwatwa kwenda kachekwa. Ndalonga ndine Mfumu, ule dzinache ndi MBUYA Wamphamvu zonsene. Kuvungwa kwa Moabu kuli nenene, nyatwache inati ifike chinchino pano. Msintilini Moabu, imwe atsanthembache onsene; ale onsene mumbava pya kuveka kwache. Longani kuti, ‘Mama ine, ndodo yache yachifumu yakhoboka, ndodo yache yademelero yatchoka.’ “Imwe anyakukhala ku Diboni, tchithani pambuto zanu zachilemedzozo, mbamukhala pansi pa fumbi; thangwi nyakufuna kuvunga Moabu anati adze, iye anadza pana imwe, mbavunga maluwani anu onsene akutchingwa na mpanda. Imirani m'khundu mwa njira mbamuone, imwe anyakukhala mu Aroeri. Mvunzeni mamuna anathawayo, mbamumvunze mkazi anayesera kupulumusa moyo wacheyo kuti, ‘Kwagwanji?’ Moabu amala lulupiswa, thangwi iye amala vungwa. Lirani pontho kalalani! Kapilalikeni na m'khundu-khundu mwa mkulo wa Arinoni kuti Moabu amala vungwa. Kutonga kwa MBUYA kwatchithira mizinda ya pamapiri, pana Holoni, Yaza, na Mefaati; pana Diboni, Nebo na Beti-Dibilataimu, pana Kiriataimu, Beti-Gamuli na Beti-Meoni pana Kerioti na Bozira, pana maluwani onsene a Moabu a chifupi na akutali ene. Nyanga ya Moabu yagwandika; mkono wache wakhumuka. Ndalonga ndine MBUYA.” MBUYA akulonga kuti, “Muledzereseni thangwi iye adapandukira MBUYA. Mulekeni pyache Moabu athubudze m'matapiko ache; iye mbasanduke chinthu chakusekesa kuna anthu. Ayi Israele kuna iwe hakhalimbo tayu chakusekesa? Kuphatwambo pakati pa mbava kudachita iye, ayi iwe ungalonga pya penepi, msolo wako umbakula tayu? Bulukanimo m'maluwani mwanumo mbamukakhale m'miyala, imwe anyakukhala mu Moabu. Khalani ninga jiwa wakumanga nsanjache kukanwa kwa nkhwimba. “Ife tava pya kulunkuma kwa Moabu, pya kudungudza na kutumbama kwache, na kugaya na kupithemba kwache konsene pontho kupiikhamo kwache. Ine, MBUYA, ndimbadziwa pya kugaya kumbachita iye, kwache iye nkhabe fika napyo kutali tayu; kutumbama kunachita iyeko nkhwapezi nako. Natenepo ine ndikulira thangwi ya Moabu, ndikukalala thangwi ya Moabu onsene. Ndikusintili anthu a ku Kiri-Hareseti. Ndikulirira anthu a ku Sibima kupiringana mumbalirira ine anthu a ku Yazere. Mfesa za Sibima, nthambi zako zavata mpakana ku Bara; izo zatanthawira mpakana kubara ya Yazere. Nyakuvunga afika pana nsapo zamfesa zako zakutoma kutokota zile. Kukomerwa na kusekera kule kwamalamo m'minda ya nsapo na minda inango ene mu Moabu. Ine ndalekesa kukuka kwa vinyu, kubulukira kudzenje yakutchitchithira vinyu; nkhabe na mbodzi ene akuponda-ponda mphezazo na kukomerwa. Podi kwene kuti muna mkhuwo, kwache mkhuwo si wakukomerwa nawo tayu. “Chiliro chawo chikuveka na ku Eleale mpakana ku Heshiboni na Yahazi, na ku Zoari mpakana ku Horonaimu pontho ku Egilati-Shelishia, podi na madzi ene a mu Nimurimu amala uma kakata. Mu Moabu, ine ndinamalisamo anyakupereka nsembe pambuto za chipembedzo, pontho na anyakufukiza pyakununkhira kuna milungu yawo. Ndalonga ndine MBUYA. “Natenepo mtimanga ukulira Moabu ninga chitoliro; ukulira ninga chitoliro kulira amuna a ku Kiri-Hareseti. Mfumawo yonsene yamala balalika. Msolo onsene wamala chingwa, pontho ndevu zawo zonsene zamala chingwa; mikono yonsene yamala chekwa-chekwa, pontho m'chuno mwawo mwamala vala masakha. Pansoyi zonsene za nyumba m'Moabu, pontho na m'misika muna kusintili basi, thangwi ndaswa Moabu ninga mulinga ule munthu nkhabe kuufunave tayu. Ndalonga ndine MBUYA. Moabu amatamiswa! Moabu akukalala. Moabu akubwerera na manyadzo! Moabu asanduka chinthu chakusekesa, pontho chinthu chakugumisa manungo kuna atsanthembache onsene.” MBUYA akulonga kuti, “Yang'anani! Mphamba akuphama pansi uku maphaphido ache ali ndataa pana Moabu. Mizinda ya Kerioti inapokoserwa, pontho mipandache yamphamvu inapokoserwa. Ndzidzi wenewo ungafika mitima ya anyankhondo amphamvu a ku Moabu inakhala ninga mitima ya akazi amimba pakulekwa. Moabu anavungwa mwakuti nkhabe dzakhalave dzinza tayu, thangwi iye apandukira MBUYA. Pyakugoswa, milindi na misampha pikudikhira anthu a ku Moabu. Ndalonga ndine MBUYA. Nyakuyesera kuthawa pyakugoswa penepiyo, anagwera m'mulindi, pontho nyakuyesera kubuluka m'mulindimo anakweshwa na msampha, thangwi ine, MBUYA, ndaikha ndzidzi wakuvungika kwa Moabu. M'mithunzi ya Heshiboni, anyakuthawa kwawo ali thekwa-thekwa kusowa basa, thangwi moto wavumbuluka kubulukira ku Heshiboni, kugaka kubulukira mu Sihoni; ukupisa akadamu a ku Moabu, kupisa pibade pyamsolo pya anyakunyada. Una dzedze ndiwe Moabu! Anthu a ku Kemoshi amala vungwa; ananu achimuna amala endeswa kudziko yantomi, pontho ananu achikazi amala phatwa ninga anyaperezo. “Kwache ndzidzi ukudza unafuna ine dzachitisa pinthu pya Moabu kufamba pontho mwadidi. Ndalonga ndine MBUYA.” Kutchunyuswa kunafuna MBUYA dzachita Moabu kwamalira penepa. MBUYA akulonga pya Amoni kuti, “Ayi Israele nkhabe ana achimuna? Ayi nkhabe anango anafuna iye dzasiyira mfumache? Thangwi yache ninji mphapo Moleki apokosera Gadi pinthu pyache? Ninji anthu ache akukhala m'maluwani a Gadi? Kwache ndzidzi ukudza unafuna ine, MBUYA, dzachitisa mgogogo wa nkhondo kuveka mu Raba, m'nthemba ya Amoni. Raba anasanduka mulu wa madongolomwa pontho midzi yonsene yakuzungulira inapiswa moto. Penepo Aisraele anathamangisa m'dzikomo anthu adaathamangisambo ale. Ndalonga ndine MBUYA. “Kalala, iwe Heshiboni thangwi mzinda wa Ai wamala vungwa! Khuwani, imwe anyakukhala mu Raba! Valani masakha mbamusintili; thamangani uku na uku mumpandamo, thangwi Moleki anaendeswa kudziko ya unyaperezo pabodzi pene na anyansembe pontho na mathubu ache ene. Mwatani munatumbama na maphedi anuwo, kudungudza kuti ana mataka akubalisa pinthu? Imwe anthu okhonda khulupirika kunyindira mfumanu mbamulonga kuti, ‘Nkhabe unango anafuna dzandisosa tayu.’ Ine ndinati ndidzese pyakugoswa pana imwe kubulukira kuna atsanthembanu. Ndalonga ndine Mbuya, MBUYA Wamphamvu zonsene. Munthu onsene wa imwe anati athamangiswe; nkhabe unango anafuna dzagumanyisa anyakuthawa tayu. “Kwache m'nduli mwache ndinachitisa pontho pinthu pya Aamoni kufamba mwadidi. Ndalonga ndine MBUYA.” MBUYA Wamphamvu zonsene akulonga pya Edomu kuti, “Ayi mu Temani nkhabemo nyanzeru tayu? Ayi mapungu udziwisi waamalira? Ayi nzeru zanu zamala vunguma? Zungunukani mbamuthawe, bisalani kungolokodyo za nkhwimba, imwe anyakukhala mu Dedani, thangwi ine ndinadzesa nyatwa pana pidzukulu pya Esau, ndzidzi unafuna ine dzaatchunyusa ule. Ngakhala anyakutchola mfesa anadza kuna iwe, ayi iwo nkhabe siya na nsapo zene tayu? Ngakhala mbava zinadza kuna iwe na mosiku, ayi iwo nkhabe kwata kwene pinthu pinafuna iwo tayu? Mbwenye Esau ndinamsiya chitakwa-takwa; ine ndinabwanyula mbuto zache zakubisala, towera achimwane kupibisa yekha ene. Anache, abale ache na atsanthembache ene anamala kufa, pontho iye hanaonwave tayu. Siya anako masiye; ine ndinatchinjiriza moyo wawo. Amamfelwako anakwanisa kunyindira ine pano.” MBUYA akulonga tenepa: “Ngakhala anthu ale hadatheme kumwa khomitcho ya nyatwa tayu, athema kuimwadi, ayi thangwi yache ninji ndikusiye kwene okhonda kukutchunyusa? Iwe hunaenda kwene okhonda tchunyuswa tayu, mbwenye wathemadi kumwa khomitchoyo. Ine ndinadumbira na dzinanga kuti mzinda wa Bozira unavungwa mbusanduka chinthu chakugumisa manungo, chinthu chakusekesa, pontho chakutemberera nacho; midzi yache yonsene ya chifupi inasanduka madembe kwenda na kwenda. Ndalonga ndine MBUYA.” Ine ndava mphangwa zakubulukira kuna MBUYA. Nyamphangwa adatumwa kuna madzinza kulonga kuti, “Gumanyikanani mbamusasanyike kachita nkhondo na mzindawo. Lamukani muende kunkhondo! “Ine, MBUYA, ndinakuchepesa pamaso pa madzinza anango onsene mbukhondwa pakati pa anthu. Kutumbama kwako kwakunyengeza, nkhabe na mbodzi ene anakugopave ninga mumbapinyerezera iwe mule tayu, iwe nyakukhala kungolokodyo za miyala pontho na pansonga za mapiri. Podi kwene kuti udamanga pisa pyako kunsongaletu ninga mphamba, ine ndinati ndikudedzule penepo. Ndalonga ndine MBUYA. Edomu anasanduka chinthu chakugumisa manungo; onsene anyakugwanda na penepo anatutumuka mbaseka, thangwi ya kuona pironda pyache pyonsene pina iye. Ninga montho mudavungirwa Sodomu na Gomora, pabodzi pene na maluwani awo akuazungulirawo; sasawambo nkhabe munthu anakhala mwenemo tayu; nkhabe na mbodzi ene nyakufuna dzapondamo tayu. Ndalonga ndine MBUYA. “Ninga nkhalamu yakubulukira mumsitu wa Yorodani kwenda ku mpovu, ine ndinathamangisa Edomu m'dziko mwache mwakututumusa. Mbani munthu wache wakusankhulika anafuna ine dzampasa basa yeneyi? Mbani akhala ninga ine pano, pontho mbani anakwanisa kuimisana nane? Ngupi makabuswache anakwanisa kuketesana na ine? Natenepo veserani manyerezero a MBUYA kupokanyisana na Edomu, pontho pinthu pinafuna iye kupichita pana Temani: Anawo ene anambuluthwa, pontho anthu anatutumuka thangwi ya dzedze idaagwera ile. Na kugwa kunafuna dzachita Aedomu, dziko yapansi inatetemera; chiliro chawo chinaveka na ku Nyanza Yakufira. Yang'anani mphamba unaphama pansi uku maphaphido ache ali ndataa pana Bozira! Pansiku yeneyo anyankhondo amphamvu a Edomu anachita mantha pyakwanga ninga mkazi wamimba pakulekwa.” MBUYA akulonga pya Damasiko kuti, “Hamati na Aripadi aswipa mtima thangwi ava mbiri yakupasa mantha. Iwo ataya mtima ninga mabimbi a nyanza ale nkhabe kwanisa kumbombowa tayu. Damasiko agoboka m'mabondo, tenepo azungunuka mbathawa. Iye ali pampani-pani pikulu pene; kutsukwala na mtswotswo pyamphata ninga mkazi wamimba pakulekwa. Thangwi yache ninji mzinda wakuveka ule, lero wasandukiratu madembe, mzinda ukhakomerwa kale ule? Ndimomwene aphale ache anaphiwa m'misewu ya mzinda; anyankhondo ache anamalwa mphamvu pansiku yeneyo. Ndalonga ndine MBUYA Wamphamvu zonsene. Ndinagasa moto mpanda wa Damasiko; ndinadumika moto mbuto zakutchingwa na mpanda za Mfumu Beni-Hadadi.” MBUYA akulonga tenepa pya dzinza ya Kedara na maufumu a Hazori adakundwa na Nebukadinezara mfumu wa ku Babiloni ale: “Ndoko kachite nkhondo na Kedara, pontho kavunge anthu akumabulukiro dzuwa. Makumbi awo na mikumbi ya pifuyo pyawo pinakwatwa; nguwo zakutchinga nazo, pinthu pyawo pyonsene na ngamila zawo zene pinapokoserwa. Anthu anakhuwa kuna iwo mbati, ‘Pyakugoswa pili kukhundu zonsene zene!’ “Chimbizani kuthawa! Kabisaleni kunkhwimba, imwe anthu a ku Hazori. Ndalonga ndine MBUYA. Nebukadinezara mfumu wa ku Babiloni asasanya pya kukuphani; iye asasanya njira zakukupuluzani nazo. “Lamukani tikachite nkhondo, ife tinati tikasose anthu analonga kuti ali pakupata ale. Mzinda ule nkhabe misuwo penu mphinga tayu, pontho iyo nkhabe londalwi mwadidi tayu. “Ndinakwata ngamila na pifuyo pyawo. Ndinabalalisa konsene kwene anthu ana mtemo wakuchinga tsisi yawo ale, pontho ndinadzesa nyatwa pana iwo kubulukira kukhundu zonsene. Hazori anasanduka mbuto yakukhala matika, pontho madembe kwenda na kwenda. Nkhabe na mbodzi ene anafuna dzakhalamo pontho tayu. Ndalonga ndine MBUYA.” MBUYA adalonga kuna Yeremia mprofeti pya Elamu, pyaka pyakutoma pya Zedekia mfumu wa Yuda. MBUYA Wamphamvu zonsene akulonga tenepa: “Yang'anani, ine ndinatchola mauta a anthu a ku Elamu, pinthu pile pagona mphamvu zawo. Ndinadzesa pana Elamu mphepo kubulukira kunkhomo zonsene zinayi; ine ndinaabalalisa kunkhomo zonsene zinayi, tenepo nkhabe dzasala dzinza na ibodzi ene kule kunakhonda funa dzathawira anthu enewa. Ndinachitisa anthu a ku Elamu kugopa anyamalwawo, anthu anasaka-saka pyakupha moyo wawo ale. Na thangwi ya ukali wanga wakugoswa, ndinadzesa nyatwa pana iwo. Ndinaathamangisa na talasada mpakana ndimale kuapuluza monsene mwene. Ndalonga ndine MBUYA. Ndinakhazika mpando wanga wachifumu mu Elamu mbandivunga mafumu na akadamu awo ene. Ndalonga ndine MBUYA. “Kwache ndzidzi unadzawo ndinachitisa pontho pinthu pya Elamu kufamba mwadidi. Ndalonga ndine MBUYA.” MBUYA adalonga tenepa pya Babiloni pontho na anthu ache kudzera muna mprofeti Yeremia: “Longa pontho lalika pakati pa madzinza, kwiza bandera m'dzulu mbulalike; leka bisa na chinthu chene, mbwenye longa kuti: Babiloni anaphatwa; milungu yawo ya Beli inachitiswa manyadzo, milungu yawo ya Mariduki inaphatwa na mantha. Mifanikizo yache inachitiswa manyadzo, pontho milungu yache inaphatwa na mantha. Dzinza yakumpoto inachita naye nkhondo mbisanduka madembe dziko yache. Nkhabe na mbodzi ene anafuna dzakhalamo tayu; anthu pabodzi pene na nyama anathawamo.” MBUYA akulonga kuti, “Nsiku zenezo pontho pandzidzi wenewo anthu a ku Israele na anthu a ku Yuda pabodzi pene anaenda uku akulira kwenda kusaka MBUYA Mulungu wawo. Iwo anavunza njira yakwendera ku Zioni, mbakwata njira yakwendera kweneko. Iwo anabwera mbakakamira kuna MBUYA na chiverano chokhonda mala, chile nkhabe dzaduwalika tayu. “Anthu anga atayika ninga mabira; amakabuswa aabausa m'tsanga mbaachitisa kwenda pyawo chimpune-mpune m'mapiri. Iwo akwenda mbatsalakatika m'mapiri na m'pitunda mbaduwalira kuthanga kwawo. Nyakuagumana onsene akuapha pyache; anyamalwawo adalonga mbati, ‘Ife sidaphophonye tayu, thangwi iwo adawira MBUYA, mpovu wawo chadi-chadi, MBUYA chidikhiro cha makolo awo.’ “Thawani mu Babiloni; bulukanimo m'dziko ya Babiloniyo, pontho khalani ninga mbuzi zakutsogolera mkumbi. Thangwi ndinachitisa gulu ya madzinza amphamvu yakumpoto kudza dzachita nkhondo na Babiloni. Iwo anakhala m'mbuto zawo zankhondo mbachita naye nkhondo, pontho anyakubulukira kumpoto anamkunda. Matswimo awo anakhala ninga matswimo a anyakukhulisa aluso, ale nkhabe khwitcha tayu. Tenepo Babiloni anapokoserwa pinthu pyache; anyakumpokoserawo anakwata pyonsene ninga munafunira iwo. Ndalonga ndine MBUYA. “Imwe, Ababiloni, mudavunga dziko yanga. Imwe mukusekera na kukomerwa, imwe mukunumpha-numpha ninga ng'ombe kugwedula mapira, pontho kusekera ninga kavalo, mbwenye mzindanu unachitiswa manyadzo pikulu pene; mzinda udakubalani ule unati ululupiswe. Babiloni anakhala wamng'onoletu pakati pa madzinza onsene, thando yatchetcha, mbuto yakusowa madzi pontho pyakumera. Na thangwi ya kuzhangali kwa MBUYA, m'dzikomo nkhabe dzakhala anthu tayu, mbwenye anasaliratu madembe. Anyakugwanda na m'dziko ya Babiloni onsene anatutumuka mbaseka thangwi ya kuvungika kwache. “Imwe anyamauta, khalani mbuto zanu zankhondo kumenyana na Babiloni. Imwe ale mwakunga mautanu, mulaseni mbamuleke siya na tswimo ene, thangwi iye adawira MBUYA. Mkuwizeni kukhundu zache zonsene kufuna kumenyana naye! Iye aimisa manja, nsanjache yagwa, pontho mafufu ache a mpanda amala gwiswa. Podi kunachita MBUYA nkhubwezera, mbwezereni! Chitani kuna iye ninga montho mudachitira iye kuna anthu anango. Lekani tawira mbewu kubzalwa m'dziko ya Babiloni; penu kutawirisa anthu kuvuna. Munthu onsene wakukhala m'dzikomo anachita mantha mbabwerera kwawo thangwi ya talasada ya anyamalwa.” MBUYA akulonga mbati, “Aisraele akhala ninga mabira akumwazikana, ale abalaliswa na nkhalamu. Nyakutoma kuaphata akhali mfumu wa ku Asiria; nyakumalisira kuabwededza na magogodo ene akhali Nebukadinezara mfumu wa ku Babiloni.” Natenepo MBUYA Wamphamvu zonsene Mulungu wa Israele akulonga tenepa: “Ine ndinatchunyusa mfumu wa ku Babiloni na anthu ache ninga mudatchunyusira ine mfumu wa ku Asiria. Kwache ndinabwezera Aisraele kumpovu kwache, tenepo iye anagwedula-gwedula paphiri ya Karimele na Bashani; iye anapha chamaba pamapiri a Eferemu na Gileadi. Nsiku zenezo pontho pandzidzi wenewo kusakanyula pyakudawika pya Israele, pontho na pyakudawa pya Yuda ene kunachitika, kwache nkhabe dzagumanwa na chibodzi chene tayu, thangwi ndinalekerera pyakudawa pya ale anafuna ine dzasiya na moyo. Ndalonga ndine MBUYA. “Chitani nkhondo na dziko ya Merataimu, pontho onsene ambakhala mu Pekodi ale. Athamangiseni mbamuaphe na kuavunga monsene mwene. Chitani pyonsene pyakutongani ine. Ndalonga ndine MBUYA. Mgogogo wa nkhondo ukuveka m'dzikomo, pontho muna kuvungika kukulu! Babiloni aswa dziko yonsene yapansi m'mapindi-mapindi na nyundo, lero nyundo yacheyo yamala lala. Babiloni asanduka chinthu chakugumisa manungo pakati pa madzinza! Ndakuteyera msampha, iwe Babiloni, tenepo iwe wakweshwa nawo mbudzati kuuona; iwe udafikitizwa mbuphatwa thangwi udapokanyisana na MBUYA. MBUYA afungula subi yakukoyeramo pida pyache pyankhondo mbabulusamo pida pyache pyaukali, thangwi MBUYA Mulungu Wamphamvu zonsene ana basa yakuti aphate m'dziko ya Ababiloni. Idzani pana iye kubulukira kumadziko akutali mbamung'ambe pikwa pyache; mmulukeni ninga mapira. Mvungeni monsene mwene mbamukhonde siya na moyo munthu na mbodzi ene. Iphani anyankhondo ache onsene; akwateni kwenda nawo kaacheka. Dzedze kuna iwo! Thangwi ndzidzi wawo wafika, nsiku inafuna iwo kutchunyuswa. Veserani anyakuthawa nkhondo ku Babiloni, pontho anyakusaka pakubisala; iwo akudza ku Zioni kulonga pya kubwezera kwachita MBUYA Mulungu wathu, kubwezera thangwi ya kuvungika kwa Nyumba ya Mulungu. “Chemeresani anyamautanu kwenda kachita nkhondo na Babiloni; tumizaniko munthu onsene wakudziwa kukweya uta. Mangani misasa na kumzungulira; mbapaleke khala munthu na mbodzi ene kuthawa. Mbwezereni thangwi ya mabasache; chitani kuna iye mwakuthemerana na pidachita iyembo, thangwi iye atikana MBUYA, Nyakuchena wa Israele. Natenepo aphale ache anafa m'misewu; anyankhondo ache onsene anamala phophwa mulomo pansiku yeneyo. Ndalonga ndine MBUYA, Wamphamvu zonsene. “Yang'anani, ine ndina mseru na iwe, Babiloni, nyakutumbama; thangwi ndzidzi wako wafika, nsiku inafuna iwe kutchunyuswa. Ndalonga ndine Mbuya, MBUYA Wamphamvu zonsene. Nyakulunkumayo anagwegweduka mbagwa, tenepo nkhabe unango anafuna dzamulamusa tayu; mizindache yonsene ndinati ndiipise moto, ule anafuna dzavunga pyonsene pyakumzungulira.” MBUYA Wamphamvu zonsene akulonga tenepa: “Aisraele akuponderezwa, pontho na anthu ene a ku Yuda ntchibodzi-bodzi. Anyakuaphata onsene ali nawo kakaidwe m'manja mbakhonda kualeka kwenda pyawo. Kwache Dombo wawo ngwamphamvu; MBUYA Wamphamvu zonsene ndiye dzinache. Iye anaphatisa basa mphamvu zache kuatchinjiriza, towera adzese mtendere m'dziko mwawo, kwache mbadzesa kuvunganizika kuna anyakukhala mu Babiloni.” MBUYA akulonga kuti, “Nkhondo mbiotoke pana anthu a ku Babiloni! Mbiotoke pana anthu ambakhala m'dziko ya Babiloni ale, pontho na mathubu na anthu ache anzeru onsene. Nkhondo mbiotoke pana maprofeti akunama; iwo anasanduka mapupwe. Nkhondo mbiotoke pana anyankhondo ache; iwo anaphatwa na mantha! Nkhondo mbiotoke pana akavalo na pingolo pyache pyonsene, pontho na pana gulu a anyankhondo ache onsene achilendo; onsenewo anakhala ninga akazi. Mfumache yonsene mbimale nyamkhadza-khadza; tenepo anapokoserwa yonsene. Madzi ache onsene mbamale uma! Iwo anamala kupwa. Thangwi Babiloni adzala na mifanikizo, mifanikizo ile idayalusa anthu nsala. “Nyama zam'tsanga na matika pinakhala mwenemo, pontho na madzidzi anakhala mwenemo. M'dzikomo nkhabe dzakhalamove anthu tayu, mpakana mifendu yonsene nkhabe dzakhalamo anthu tayu. Ninga montho mudavungira Mulungu Sodomu na Gomora, pabodzi pene na maluwani ache akuzungulira, sasawambo nkhabe munthu anakhala mwenemo tayu; nkhabe na mbodzi ene nyakufuna dzapondamo tayu. Ndalonga ndine MBUYA. “Ngayang'anani! Gulu ya anyankhondo akumpoto ikudza; dzinza yamphamvu pontho mafumu azinji akusasanyikira pya nkhondo kubulukira kumadolomero a dziko yonsene yapansi. Iwo aphatira mauta na madipa; iwo ngakukala mtima pontho akusowa nsisi. Iwo akuula ninga mabimbi a m'bara uku akuvanduka pa akavalo awo. Iwo akudza ninga akusasanyika kale dzachita nkhondo na Babiloni. Mbiri yawo yafika m'makutu mwa mfumu wa ku Babiloni, tenepo manjache achita chiwewa. Iye aphatwa na mantha mbava kupha ninga mkazi wamimba pakulekwa. Ninga nkhalamu kubulukira mumsitu wa Yorodani kaphata mabira kumpovu, ine ndinathamangisa anthu a ku Babiloni m'dziko mwawo kabodzi kene basi. Tenepo ndinasankhula munthu ule anafuna ine dzaatonga. Mbani anakwanisa sangizwa na ine pano mbakwanisambo kuketesana na ine? Makabuswache ngupi anakwanisa kuimisana na ine pano? Natenepo veserani manyerezero a MBUYA akupokanyisana na Babiloni, pinthu pyanyerezera iye kuchita pana anthu a ku Babiloni. Anawo anambuluthwa, pontho anthu anatutumuka mbaseka thangwi ya dzedze idaagwera ile. Babiloni angagwa, dungu yache inatekenya dziko yapansi; kulira kwache kunaveka pakati pa madzinza anango.” MBUYA akulonga kuti, “Yang'anani, pana Babiloni, ine ndikulamusa mphepo yakuvunga, pontho na pa anthu a ku Lebo-Kamai. Ndinatumiza alendo ku Babiloni kamvunga ninga mumbachitira mphepo kupepesa maudzu; nsiku yakuvunga ingafika, iwo anachita naye nkhondo kukhundu zonsene mbasiya m'dzikomo mwakusowa na chinthu chene. Lekani tawirisa anyamauta kukunga mautawo; penu kuatawirisa kuvala pida pyawo pyankhondo. Lekani siya na moyo aphale ache na mbodzi ene; vungani anyankhondo ache monsene mwene. Iwo anakhala gwenjere-gwenjere m'dziko ya Babiloni uku amala chekwa pakhosi m'misewu. Thangwi Israele na Yuda hadapaswe nkhodolo tayu na Mulungu wawo, MBUYA Wamphamvu zonsene, podi kwene kuti m'dziko mwawomo mwadzala na pyakudawa pamaso pa Nyakuchena wa Israele. “Thawani kubuluka mu Babiloni! Thawisani moyo wanu! Lekani tawira kuvungwa thangwi ya pyakudawa pyache. Uno ndi ndzidzi wache MBUYA kuti abwezere; iye anati abwezere malingana na pinthu pidachita iye. Babiloni akhakhala ninga khomitcho yagolidi m'manja mwa MBUYA; adaledzeresa anthu onsene a padziko yonsene yapansi. Iye adaledzeresa madzinza na vinyu wache; natenepo iwo amala yaluka. Babiloni anati agwe mbagomoka kabodzi kene. Lirani thangwi ya Babiloni. Mpaseni mtombwe thangwi ya mtswotswo unava iyewo; mwinango anakwanisa kuwangiswa. Alendo a ku Babiloni adalonga mbati, ‘Ife mbatidawangisa Babiloni, kwache iye nkhabe kwanisa kuwangisika tayu; mbatendeni timsiye pyathu, munthu onsene kwenda pyache kwawo, thangwi Mulungu amtchunyusa na mphamvu zache zonsene, pontho amala kumvunga monsene mwene.’ ” MBUYA akulonga kuti, “Anthu anga akulonga kuti, ‘MBUYA ationesa kuti ife nee tadawa tayu; tendeni, tipangembo anthu a ku Zioni pinthu pyachita MBUYA Mulungu wathu.’ “Nozwani matswimo, kwatani pyakugedera matswimo! MBUYA anyandula mafumu a ku Media thangwi pinafuna iye pene nkhuvunga Babiloni basi. MBUYA anati abwezere, kubwezera thangwi ya kuvungika kwa Nyumbache. Kwizani m'dzulu bandera ninga chidziwiso kugomola mpanda wa Babiloni! Khazikisani anyakutchinjiriza amphamvu, ikhani anyakulondali m'mbuto zawo, pontho ikhani anyankhondo kubisala m'tsanga! MBUYA anati achite pinthu pyanyerezera iye kupichita kuna anthu a ku Babiloni. Imwe ale anyakukhala chifupi na mikulo mizinji, ale muna mfuma kutapa kutaya, lero ndzidzi wanu wakwana ndzidzi wakuti mubuluswe padziko yapansi. MBUYA Wamphamvu zonsene adumbira na dzinache: Ndinati ndidzaze dziko yako na anyankhondo ninga uwumbi-wumbi wa nyadzombe, tenepo iwo anakhuwa thangwi ya kukunda kwawo.” Na mphamvu zache MBUYA adasasanya dziko yapansi; iye adatanda dziko yapansi na nzeru zache, pontho na udziwisi wache iye adafuthula thambo. Iye angadima, madzi a kudzulu ambavunduka; iye ambachitisa makole kukwira kudzulu kubulukira kumadolomero a dziko yapansi. Iye ambatumiza njazi pabodzi pene na mvula mbafungulira mphepo m'masubi mumbaikoya iye. Munthu onsene nkhabe nzeru, pontho nkhabe udziwisi tayu; nyakufula golidi onsene akuchita manyadzo na mifanikizo yasasanya iye ile. Milungu yasasanya iye njakupupwa; iyo nkhabe na muya ene tayu. Iyo njakusowa basa, pinthu pyakupasa ntchekwa; iyo inati ivungwe nsiku inafuna MBUYA dzatonga mseru. Iye ule ndi Mulungu wa Yakobo hadakhale ninga penepi tayu; thangwi iye ndiye nyakusasanya pinthu pyonsene, pontho iye adasankhula Israele kukhala dzinzache ene. MBUYA Wamphamvu zonsene ndiye dzinache. MBUYA akulonga kuti, “Iwe Babiloni ndiwe chigomba changa, pontho chida changa cha nkhondo, na iwepo ndimbathibula madzinza mbandivunga maufumu, na iwepo ndimbalikita akavalo na anyakuapakirache ene mbandivunga pingolo na anyakufambisache ene. Na iwepo ndimbapha amuna na akazi ene, kucheka pakhosi nkhalamba na ana ene, kupha aphale na atsikana ene, na iwepo ndimbapha amakabuswa na mabirawo ene mbandipha anyakulima na ng'ombe zawo zene, kutinthimula mafumu na mathubu awo ene.” MBUYA akulonga kuti, “Ine ndinabwezera Babiloni na anthu ache, uku imwe mukuona na maso, thangwi ya pyakudawa pyonsene pyachita iwo mu Zioni. Ine ndina mseru na iwe, phiri yakuvunga, pana iwe nyakuvunga dziko yapansi. Ndinafuthula mkono wanga kukutchunyusa, pontho kukubulumundisa m'matelero mbandikuchitisa kupya na moto. Nkhabe mwala unakwatwa muna iwe kuti ukakhale mwala wapankhomo wa nyumba tayu, nee mwala wakumanga nawo maziko tayu, thangwi iwe unasanduka thando yatchetcha kwenda na kwenda. Ndalonga ndine MBUYA. “Kwizani m'dzulu bandera m'dzikomo. Lizani ngoma pakati pa madzinza. Chitisani madzinza kamenya naye nkhondo; chemeresani mafumu awa dzachita naye nkhondo: Ararati, Mini na Ashikenazi. Sankhulani mkadamu wa anyankhondo kumenyana naye; mutumizeko akavalo ninga nyadzombe. Chitisani madzinza kamenyana naye, mfumu wa ku Media, akulu a boma na mathubu ache onsene, pontho na madziko onsene ali pansi pa utongi wawo ale. Dziko ikutetemera pontho ikugedemera, thangwi ya pinthu pyasasanya MBUYA kupichita kuna Babiloni, kusandusa dzikoyo thando yatchetcha, mwakuti nkhabe munthu na mbodzi ene anafuna dzakhalamo tayu. Anyankhondo a ku Babiloni atula pansi pida; iwo amala bisala mumpanda mwawo. Mphamvu zawo zamala kwenda; iwo asanduka ninga akazi. Mbuto yache yamala piswa moto; mphinga zache zamala gwandika-gwandika. Anyamphangwa ali thuthuthu kuthamangira kalonga kuna mfumu wa ku Babiloni kuti mzindache onsene wamala pokoserwa, mwakuwambukira mkulo monsene mwapokoserwa, tsanga yakubisalira anyankhondo yamala piswa moto, pontho anyankhondo aphatwa na mantha.” MBUYA Wamphamvu zonsene, Mulungu wa Israele akulonga tenepa: “Babiloni lero wakhala ninga mbuwa ndzidzi umbabubudwa mapira; ndzidzi wache wakumvuna unati ukwane chinchino pano.” Anthu a ku Yerusalemu akulonga kuti, “Nebukadinezara, mfumu wa ku Babiloni, amala kutivunga; iye atichitisa kudzudzumika pikulu pene, iye atichitisa kukhala ninga mtete wakusowa pinthu. Iye atikhudyula ninga ntchato mbakhutisa mimbache na manungo athu kubuluka penepo mbatilukula.” Anthu a ku Zioni akulonga kuti, “Pinthu pyakuipa pidatichitira iye pile, lero mbapichitwe kuna Babiloni.” Anthu a ku Yerusalemu akulonga kuti, “Chiropa chathu mbachigwere pamsolo pa anyakukhala mu Babiloni.” Natenepo MBUYA akulonga kuna anthu ache kuti, “Yang'anani, ine ndinakuikhirani kunduli mbandichitisa anyamalwanu kukubwezerani pyavunga iwo pile. Ine ndinaumisa kakata mikulo ya Babiloni, pontho mphuno za madzi zonsene zinamala uma. Babiloni anasanduka mulu wa madongolomwa, mbuto yakubisala matika, ninga chinthu chakugumisa manungo pontho chakusekesa, mbuto yakuti na mbodzi ene nkhabe dzakhalamo tayu. Anthu ache onsene akubangula ninga nkhalamu mbakhumbza ninga ana nkhalamu. Podi iwo ngamtima, ine ndinaasasanyira phwando, mbandialedzeresa towera akomerwe na kusekera, kubuluka penepo agone chitulo chakufa nacho, mbakhonda fungula maso kwenda na kwenda. Ndalonga ndine MBUYA. Ine ndinamponderera pansi ninga bira wakufuna kuchekwa, ninga bira pontho mbuzi.” MBUYA akulonga kuti, “Babiloni apokoserwadi, chinthu chimbanyindira dziko yonsene yapansi chile. Babiloni asanduka chinthu chakugumisa manungo pakati pa madzinza. Bara inatayikira pana Babiloni; mabimbi ache amphamvu anammbiza. Maluwani ache anasanduka madembe, mbuto yakusowa madzi pontho thando yatchetcha, mule anthu nkhabe dzakhalamo tayu, pontho mule anthu nkhabe gwanda namo tayu. Ine ndinati nditchunyuse Beli, milungu ya Ababiloni, mbandimchitisa kulukula pinthu pyonsene pidakhudyula iye pile. Madzinza nkhabe dzathamangirave kuna iye tayu. “Mpanda wa Babiloni wagwa. Bulukani mu Babiloni, imwe anthu anga! Thawisani moyo wanu! Thawani ukali wakugoswa wa MBUYA. Lekani taya mtima penu kuchita mantha mungava mphekesera m'dzikomu; chaka chino anthu analonga pino, chaka chamangwana analonga pinango, mphekesera ya chimpiningu m'dzikomo, pontho mafumu kupandukirana pyawo okhokha. Thangwi ndzidzi unati ukwane unafuna ine dzatchunyusa milungu yonsene ya Babiloni; dziko yache yonsene inalulupiswa, pontho mitembo ya anthu ache onsene inakhala gwenjere-gwenjere m'dziko mwachemo. Kudzulu na dziko yapansi na pyonsene pili mwenemo pinakhuwa thangwi ya kukomerwa na pinthu pyachitikira Babiloni, thangwi anyakuvunga akubulukira kumpoto anati achite naye nkhondo, Ndalonga ndine MBUYA. Babiloni athema kukundwa thangwi ya kupha anthu a ku Israele, ninga montho mwafera anthu anango onsene a padziko yapansi thangwi ya Babiloni. “Imwe anyakupulumuka kunkhondo ya Babiloni, ndokoni pyanu mbamukhonda yang'ana m'nduli. Kumbukani MBUYA, imwe anyakukhala kumadziko akutali, pontho nyerezerani pya Yerusalemu. Imwe mukulonga kuti, ‘Ife talulupiswa, ife tachitiswa manyadzo mwakuti nkhope zathu zamala tota, thangwi alendo apita m'mbuto zakuchena za Nyumba ya MBUYA.’ ” Mbwenye MBUYA akulonga kuti, “Ndzidzi unafika unafuna ine dzatchunyusa milungu yache, pontho anyakukuwazwa anabulira m'dziko mwache monsene. “Podi kwene kuti Babiloni aphate pyache thambo tani, pontho kuti mpandache ukhale pyawo wamphamvu tani, ine ndinatuma anyakuvunga pana iye. Ndalonga ndine MBUYA. “Chiliro chikuveka ku Babiloni, dzunguzo ikulu ikuveka thangwi ya kuvungika m'dziko ya Babiloni. MBUYA anati avunge dziko ya Babiloni; iye anati amatamise kusokosa kwacheko. Mabimbi a anyamalwa analikitika ninga madzi makulu; kutitima kwawo kunaveka. Anyakuvunga anati adze pana Babiloni; anyankhondo ache amphamvu anati aphatwe, pontho mauta anatchoka-tchoka. Thangwi MBUYA ndi Mulungu wakutchunyusa anyakuipa; iye anaabwezera monsene mwene mwakuthemerana na pyakuipa pyawo. Ine ndinaledzeresa mathubu ache na anthu ache anzeru, akulu ache a boma, akadamu ankhondo pontho na anyankhondo ache ene; iwo anagona chitulo chakufa nacho mbakhonda fungula maso kwenda na kwenda. Ndalonga ndine Mfumu, ule dzinache ndi MBUYA Wamphamvu zonsene.” MBUYA Wamphamvu zonsene akulonga kuti, “Mpanda wamphamvu wa Babiloni unasalazwa, pontho misuwo yache yakulapha inapiswa moto; pyonsene pidabulusira anthu kaluma pyasanduka pyakusowa basa; pyonsene pidatopesa madzinza pile pyamalira pamoto.” Izi ndi mphangwa zidapereka Yeremia kuna Seraia ndodo ya mfumu, ule akhali mwana Neria, pontho mdzukuluache Maseia, pidenda iye ku Babiloni pabodzi pene na Zedekia mfumu wa ku Yuda chaka chachinayi iye mbali mfumu. Yeremia akhadalemba mpukutu pya nyatwa zikhadza pana Babiloni zile, pyonsene pikhadalembwa pya Babiloni pile. Iye adalonga kuna Seraia mbati, “Iwe ungaenda ku Babiloni, uonesese kuti wawerenga mafala onsenewa mwakugaluza fala. Kubuluka penepo ulonge kuti, ‘MBUYA, imwe mudalonga kuti munavunga dzikoyo, towera muleke dzakhalave munthu penu nyama; inasanduka thando yatchetcha kwenda na kwenda.’ Ungamala kuwerenga mpukutuwu, uumangirire mwala mbuuponye mumkulo wa Yufurate mbulonge kuti ‘Chibodzi-bodzi Babiloni anabira mbakhonda belukave thangwi ya nyatwa zinafuna ine, MBUYA dzesa pana iyezi.’ ” Mafala a Yeremia amalira penepa. Zedekia akhali pyaka makumawiri na chibodzi pikhapita iye ufumu wa Yuda mbatonga mu Yerusalemu pyaka khumi na chibodzi. Mache akhali Hamutala mwana Yeremia wa kumzinda wa Libina. Mfumu Zedekia adachita pyakuipa pamaso pa MBUYA ninga montho mudachitira Mfumu Yehoiakimu. MBUYA adazhangalira pyakwanga anthu a ku Yerusalemu na Yuda mwakuti adaabulusa pamaso pache. Zedekia adapandukira Mfumu Nebukadinezara wa ku Babiloni. Natenepo Nebukadinezara adadza pabodzi pene na anyankhondo ache onsene dzachita nkhondo na Yerusalemu pansiku yachikhumi ya mwezi wakhumi wa chaka chachifemba Zedekia mbali mfumu. Iwo adamanga misasa kuzungulira mzinda mbasasanya pyakugomolera mpanda. Mzindawo udazungulirwa na anyankhondo mpakana chaka chakhumi na chibodzi Zedekia mbali mfumu. Pansiku yachifemba ya mwezi wachinayi wa chaka chonthocho, pidakaka njala mwakuti anthu adasowaletu chakuti adye, mafufu a mpanda adaswiwa. Podi kwene kuti Ababiloni akhazungulira mzindawo, anyankhondo onsene adamala thawa mumzindamo na mosiku. Iwo adathawa na njira ya kumunda wachifumu mbapita na pamsuwo wa pakati pa mafufu mawiri, kuthawira kuphedi ya Yorodani. Kwache anyankhondo a ku Babiloni adathamangisa mfumu Zedekia mbamphatira m'phedi chifupi na Yeriko. Tenepo anyankhondo ache onsene adamala thawa mbamsiya yekha. Zedekia adaphatwa mbaendeswa kuna Mfumu Nebukadinezara, ule akhali mumzinda wa Ribila m'nthemba ya Hamati, natenepo kweneko Nebukadinezara adamtonga mseru. Kweneko ku Ribila Mfumu Nebukadinezara adapha ana a Zedekia iye akuona maso; iye adapha pontho mathubu onsene a mu Yuda. Kubuluka penepo iye adamkonombola maso mbammanga na njema mbaenda naye ku Babiloni kudaikhwa iye m'perezo mpakana kufa kwache kule. Pansiku yachikhumi ya mwezi wachishanu wa chaka chakhumi na chifemba Nebukadinezara mbali mfumu wa ku Babiloni, Nebuzaradani phungu wa mfumu pontho mkadamu wa anyankhondo, adapita mu Yerusalemu. Iye adapisa moto Nyumba ya Mulungu, nyumba yachifumu na nyumba za anthu onsene akufunika mu Yerusalemu. Tenepo anyankhondo ache adagomola mpanda wa Yerusalemu. Kubuluka penepo Nebuzaradani adakwata anthu adasalira mumzindamo ale, amuna aluso pamabasa akusiyana-siyana, pontho na ale akhadapipereka okha ene kuna mfumu wa ku Babiloni kwenda nawo ninga anyaperezo ku Babiloni. Mbwenye mu Yuda adasiyamo kwene anyakutcherengaletu, ale akhali nkhabe na chinthu chene tayu kuti aphate basa m'minda yamfesa na minda inango. Anthu a ku Babiloni adagomola m'mapindi-mapindi nsanamira ziwiri zankuwa na pigudumu pikhali m'Nyumba ya Mulungu pile, pabodzi pene na phiso ikulu yankuwa mbakwata nkuwa onsene kwenda nawo ku Babiloni. Iwo adakwata pontho mafosholo, pontho pyakuwolera dotha paguwa yansembe, pyakukwizira tsakala ya nyale, ndilo zakuchuchisiramo chiropa cha nsembe, ndilo zakufukizira pyakununkhira pontho na pyombo pinango pyonsene pyankuwa pyakuphatiswa basa m'Nyumba ya Mulungu. Mkadamu wa anyankhondo adakwata mphale, ndilo, pikalango, pyakuikhirapo nyale, piwaya pyakufukizira pyakununkhira na ndilo zinango zikhaphatiswa basa kupereka chakupereka chakumwa, pinthu pyonsene pidasasanywa na golidi chadi-chadi pontho siliva pile. Pinthu pyankuwa pidasasanya Mfumu Solomoni kuti pikhale m'Nyumba ya Mulungu: Nsanamira ziwiri, pigudumu, phiso ikulu na ng'ombe zankuwa khumi na ziwiri; pikhali pyakulemera pyakwanga mwakuti kulemera kwapyo kukhali kokhonda dziwika. Nsanamira ziwirizo zikhali sasawa; ibodzi kulapha kwayo ikhali makhono masere pontho manungo ache akhali makhono mashanu. Izo zikhali na mgwawa m'bwalo mwache, pontho ntchindu yache yankuwa ikhali dzanja ibodzi. Padzulu pa nsanamira zonsene ziwiri pakhali mphanda ziwiri zankuwa, zile ulaphiache ukhali makhono mawiri, pontho kuzungulira mphanda yonsene pakhali mangalade ankuwa akuthemeserwa na pinango pyakuoneka ninga ntheme zankuwa. Pyakuthemesera pyonsene pamzati onsene pakhali ntheme zankuwa dzana ibodzi. Tenepo ntheme makumafemba na zitanthatu zikhaonekera na pansi. Kuthimiza penepo Nebuzaradani mkadamu wa anyankhondo adakwata Seraia Nyansembe Wamkulu, Zefania wachiwiri kwa Nyansembe Wamkulu, pontho na akulu-akulu akufunika atatu ku m'Nyumba ya Mulungu mbaenda nawo ninga anyaperezo. Kubulukira mumzindamo iye adakwata mkadamu wa anyankhondo ule, mapungu anomwe a mfumu akhadasalira mumzindamo ale, wachiwiri kwa mkadamu wa anyankhondo, ule akhayayang'anira mabukhu a nkhondo, pabodzi pene na amuna anango makumatanthatu akufunika. Nebuzaradani adaakwata kwenda nawo kuna mfumu wa ku Babiloni, ule ndzidzi wenewu akhali mumzinda wa Ribila, m'nthemba ya Hamati. Kweneko mfumu adatonga kuti anthu ale amenywe mbaphiwa. Natenepo anthu a ku Yuda adakwatwa m'dziko mwawo kwenda kudziko ya unyaperezo. Ili m'tchindeyi ndi konta ya anthu adakwata Nebukadinezara ninga anyaperezo: chaka chachinomwe adakwata Ayuda pikwi pitatu na makumawiri na pitatu; chaka chakhumi na chisere cha Nebukadinezara iye adakwata anthu madzana masere na makumatatu na awiri kubulukira mu Yerusalemu. Chaka chache chamakumawiri na chitatu, Nebuzaradani mkadamu wa anyankhondo adakwata anthu madzana manomwe na makumanayi na mashanu. Onsene pabodzi pene akhalipo pikwi pinayi na madzana matanthatu. Chaka chidapita Evili-Merodaki ufumu wa Babiloni adakomera mtima Mfumu Yehoiakini wa ku Yuda mbambulusa m'perezo. Penepi pidachitika pansiku yamakumawiri na chishanu ya mwezi wakhumi na chiwiri wa chaka chamakumatatu na chinomwe pidakwatwa Yehoiakini ninga nyaperezo. Evili-Merodaki adamkomera mtima pyakwanga mbampasa chidzo chikulu chene kupiringana mafumu anzache akhadaphatwa pabodzi na iye kwenda ku Babiloni ninga anyaperezo ale. Natenepo Yehoiakini akhatawiriswa kudula nguwo zache za unyaperezo kuvala zinango zene, pontho kudya pathebulu pa mfumu moyo wache onsene. Nsiku na nsiku moyo wache onsene, iye akhapaswa na mfumu wa ku Babiloni pikhasowa iye mpakana nsiku idafa iye. Ngayang'anani, Yerusalemu asaliratu pyache madembe, mzinda ule kale ene udadzala na anthu! Iye asanduka pyache ninga mamfelwa, ule pakutoma akhali wakuveka pyakwanga pakati pa madzinza onsene! Iye ule akhali mfumukazi pakati pa madzinza, mbwenye lero asanduka bitchu. Na mosiku iye ambalira pikulu pene, misozi imbakuka m'maputu mwache. Pakati pa pibwenji pyache pyonsene nkhabe na mbodzi ene asala kumthondoza tayu. Ashamwaliache onsene amsandukira; iwo asanduka anyamalwache. Na kusanyiswa pontho na kuchitirwa vinga, Yuda amala kwenda kudziko ya unyaperezo. Iye akukhala pakati pa madzinza anango! Iye nkhabe gumana mbuto yakupumirapo tayu. Anyakumthamangisa onsene ale amfitikiza; iye ali panyatwa zikulu. Misewu yakwenda mu Zioni ikusintili, thangwi nkhabe na mbodzi ene ambadza kumaphwando ache akupambulika tayu. Misuwo yache yonsene ya mpanda yamala vungika; a nyansembe ache akubulira, amiyali ache akutsukwala, pontho iye akusanyika mtima pikulu pene. Anyakumzonda asanduka anyakumtongache; anyamalwache pinthu pyawo pikuafambira mwadidi. MBUYA amchitisa kuona nyatwa thangwi pyakudawa pyache mphizinji. Anache amala kwenda kudziko ya unyaperezo; iwo amala phatwa na anyakuazonda. Demelero yonsene ya Zioni yamala kumbulukira. Atongi ache akhala ninga nyasa wakusowa mpovu; na kusowa kwawo mphamvuku iwo athawa anyakuathamangisa. Pansiku za kusanyika na kutsalakatika kwache, Yerusalemu ambakumbuka mfuma yonsene ikhali na iye dziko mbili mphonje. Pidaphatwa anthu ache na anyamalwa, pakhali nkhabe na mbodzi ene wakumphedza. Pidapiona anyamalwache, adamsedegula, thangwi ya kuvungika kwache. Yerusalemu adawa pikulu, tenepo iye asanduka okhonda chena. Onsene akhamulemedza ale, lero akumululupisa, thangwi iwo amuona pezi; iye ene mwenechiroache akubulira mbazungunukira pyache kumbali. Kukhonda chena kwache kuli phathi-phathi pa nguwo zache; iye hadatome nyerezera tayu pya pinthu pikhafuna dzamgwera. Kuvungwa kwache kukhali kwakugumisa manungo; pakhali nkhabe na mbodzi ene wakumthondoza tayu. Iye akulonga kwene kuti, “Ngayang'anani MBUYA nyatwa ina ineyi; thangwi anyamalwanga andikunda.” Anyamalwa adamala kumpokosera mfumache yonsene; iye adaona madzinza anango akupita m'mbuto yache yakuchena, madzinza adakhondesa imwe kupita mumgumano wa anyakupambulikanu. Anthu ache onsene akubulira pinasaka-saka iwo phoso; ambachinjisana mfumawo na phoso, towera akhale na moyo. Iye akulonga kuti, “Ngayang'anani MBUYA mbamuchitepo pinthu, thangwi ine ndikululupiswa. “Ayi imwe anyakugwanda pyawo na njira nkhabe tsalakana penepi tayu? Mwazani maso mbamuone. Ayi pana unango adatomambo ona nyatwa ninga zinaona inezi, nyatwa zidandidzesera MBUYA pansiku yakuzhangali kwache zile? “Kubulukira kudzulu iye adandigwisira moto, iwo udapita mpakana m'bwalo mwa magogodo anga. Iye adanditeyera msampha, towera akweshe manyalo anga mbandibweza. Iye adandisiya khuma; nsiku yonsene ndimbakhalira kukomoka kwene. “Pyakudawa pyanga pyamangirirwa kubodzi kwene na goli-goli; na manja ache ipyo pidalukwa pabodzi pene. Ipyo pili kocha-kocha m'khosi mwanga, pontho Mbuya andimala mphamvu. Iye andipereka m'manja mwa anthu akuti ine nkhabe kwanisa kuimisana nawo tayu. “MBUYA apasa nkhodolo anyankhondo anga onsene; iye achemeresa anyankhondo dzamenyana na ine kudzapuluza amunanga achiphale. Mbuya apondedza Yuda, anthu ache akupambulika, ninga mfesa m'dzenje yakutchitchithira vinyu. “Ndi thangwi yache ine ndimbalira, pontho maso anga ali thubu-thubu na misozi. Nkhabe na mbodzi ene ali m'khundu mwanga kundithondoza tayu, nkhabe na mbodzi ene wakundipasa mphamvu. Ananga asiyiwa kwene pyawo gwamwa, thangwi anyamalwa amala vunga anthu anga.” Zioni athambidzira mkono wache, kwache pakhali nkhabe na mbodzi ene wakumthondoza. MBUYA apikira Yakobo mwakuti atsanthembache onsene asanduka anyamalwache; Yerusalemu asanduka chinthu chokhonda chena pakati pawo. “MBUYA ngwakulungama, mbwenye ine ndiye ndidapandukira matongero ache. Ngavani kuno imwe, madzinza onsene, ngayang'anani nyatwa ina ineyi. Aphale anga na atsikananga amala kwenda kudziko ya unyaperezo. “Ine ndidachemeresa ashamwali anga, mbwenye iwo adandisandukira. Anyansembe anga na akadamu anga adamala puluzika mumzindamu, pikhasaka-saka iwo phoso, gopa kufa na njala. “Yang'anani, MBUYA, kusanyika mtima kunachita ineku! Matumbo anga amala mangana, pontho mtimanga wasweka, thangwi ndidanyanya kupandukira. M'misewu anthu akuphiwa na matalasada m'misambo ndiye muna imfa. “Anthu ava pya kubulira kwanga, kwache nkhabe na mbodzi ene wakundithondoza tayu. Anyamalwanga onsene ava pya kusanyika kwanga mtima; iwo akusekera thangwi ya pinthu pyandichita imwe. MBUYA chitisani nsiku idalalika imwe ile kudza, towera iwo asandukembo ninga ine. “Pyakudawa pyawo pyonsene mbipioneke pamaso panu; atchunyusenimbo ninga montho mudandichita imwe, thangwi ya pyakudawa pyanga pyonsene. Ine ndikubulira pyakwanga, pontho ndikusanyika mtima pikulu.” Ngayang'anani mule mwaphimbira Mbuya mzinda wa Zioni na makole a kuzhangali kwache. Iye akunundula demelero ya Israele mbaiponyera pansi kubulukira kudzulu; pansiku ya kuzhangali kwache, iye hadakumbukeve tayu chakutsamizira manyalo ache. Mwakusowa nsisi Mbuya adavunga misa yonsene ya Yakobo; na kuzhangali kwache iye agwisa mizinda yakutchingwa na mpanda ya Yuda. Iye achitisa manyadzo ufumu na atongi ache ene. Na shungu yache ikulu iye amala khutcha mano anyamphamvu a Israele. Ndzidzi udafika anyamalwawo iye adabulusa pana iwo mkono wache wakuatchinjiriza Iye adayerima pana Yakobo ninga moto wakugaka, ule umbanyekesa pinthu pyonsene pyakuuzungulira. Ninga nyamalwa iye akweya kale utache; mkono wache wa madyo uli chinjike. Na mkono wache wamphamvu iye adamala cheka onsene akhamkomera m'maso mwache ale; iye akhuthulira ukali wache ninga moto pana anthu a mumzinda wa Zioni. Mbuya akhala ninga nyamalwa; iye avunga Israele monsene mwene. Iye amala vunga nyumba zache zonsene zachifumu mbagomola mbuto zache zakutchingwa na mpanda. Iye ainjipisa kulira na kusintili pakati pa anthu mu Yuda. Iye adafudza Nyumbache khala ninga khumbi ya m'munda; iye avunga mbuto yache yakugumaniranako. MBUYA amalisa mu Zioni maphwando akupambulika, pontho na Nsiku zakupuma. Na kuzhangali kwache kukulu, iye apasa nkhodolo mfumu na anyansembe ene. Mbuya aikhonda guwache yansembe mbapasa nkhodolo mbuto yache yakuchena. Iye adapereka m'manja mwa anyamalwache mafufu a nyumba zachifumu za Zioni; m'Nyumba maka mwa MBUYA, mkhuwo udaveka, khala ninga ikhali nsiku ya phwando. MBUYA adachita phinga kuti avungiretu mpanda onsene wa mzinda wa Zioni. Iye adaupima na nkhambala yache, towera iye aleke khonda kuuvunga monsene mwene. Iye adachitisa mpanda na mafufu ache kulira, pyonsenene pidamala vungika monsene mwene. Misuwo yache ya mpanda yamala fikhirika pansi; mphinga zache zamala gwandika na kupanduka-panduka. Mfumu na mathubu ache amala kwatwa kwenda kudziko ya unyaperezo; mwambo wa Mulungu nkhabeve gumanwa tayu; maprofeti ache nkhabeve ona masomphenya akubulukira kuna MBUYA tayu. Akulu-akulu a mu Zioni ali fulike pansi. Iwo apiwaza fumbi mumsolo mwawo pontho amala vala masakha. Akazi a ku Yerusalemu ali tchuli-tchuli. Maso anga ali thubu-thubu na kulira; matumbo anga amala mangana. Mumtima mwanga mwadzala na nsisi zikulu, thangwi anthu anga onsene amala vungika, thangwi ana na akachiya ene akhakomokera m'njira za mumzindamo. Iwo ambalonga kuna amawo mbati, “Mkate na chakumwa pili kupi?” Ndzidzi unachita iwo chipupu moyo ninga anyakukuwazwa m'misewu ya mumzindamo, ndzidzi unamalisika iwo m'manja mwa amawo. Chinafuna ine kulonga kuna iwe Yerusalemu ninji? Chinafuna ine kukusangiza nacho ninji? Iwe Zioni ndinakusangiza nanji towera ndikuthondoze? Njindako ili zwikoo ninga bara; mbani anakwanisa kukuwangisa? Masomphenya a maprofeti ako akhali akunama pontho apezi. Iwo hadaonese pakwecha pyakudawa pyako tayu, towera pinthu pyako pifambe pontho mwadidi. Mphangwa zikhalonga iwo kuna imwe zile, zikhali zakunama pontho zakuendesa munthu m'tsanga. Onsene anyakugwanda na njira akukuseka; iwo akupidula mbasedegula Yerusalemu mbati: “Ayi mzindache ngwenewu ukhachemerwa wakubalika monsene mwene ule, mzinda wakukomwerwa dziko yonsene yapansi ule?” Anyamalwako onsene, ali mano jentchenene; iwo ambakikita mano awo mbakusedegula mbati, “Ife tamkhudyula. Ehede! Nsiku yache njino ikhadikhilira ife ile; ife tina moyo kuti tiione nsiku yeneyi.” MBUYA achita pidasasanya iye; iye achitisa mafalache kukwana-kwana, mafala adalonga iye kale ene ale. Iye akukunda mwakusowa nsisi, iye atawirisa anyamalwako kukusingirira, iye achitisa anyamalwako kufamba na nthuku phaa. Mitima ya anthu imbalira kuna Mbuya. Iwe mpanda wa Zioni, misozi yako mbikuke ninga mkulo mosiku na masikati; leka khala na ndzidzi wakupuma, pontho maso ako mbaleke mala misozi. Lamukani, mbamukhuwe na mosiku mbamulire chiphedzo mosiku onsene; khuthulani mtimanu ninga madzi pamaso pa Mbuya. Kwizani manjanu kuna iye thangwi ya moyo wa ananu, ale adakomoka na njala pankhomo ya njira yonsene. Ngayang'anani MBUYA mbamunyerezere! Mbani adatoma imwe kumchita pinthu ninga penepi? Ayi akazi achite kudya anawo, ana alera iwo ale? Ayi anyansembe na maprofeti aphiwe m'mbuto yakuchena ya Mbuya? Aphale na nkhalamba zene ali thasa-thasa m'misewu; aphale na atsikananga amala phiwa pankhondo. Imwe mwaapha pansiku idazhangali imwe ile; imwe mwamala kuacheka mwakusowa nsisi. Ninga montho mumbachemerera imwe anthu kuphwando, montho-monthomo mwandichemerera pyakugoswa kubulukira kumakhundu onsene. Imwe MBUYA, pansiku ya kuzhangali kwanu nkhabe na mbodzi ene adathawa penu kupulumuka tayu. Onsenene adabala ine mbandialera, anyamalwanga amala kuavunga. Ine ndine munthu ule asanyiswa na ndodo ya ukali wa MBUYA. Iye andiendesa kumbuto zamdima, mbandichitisa kufamba mumdima wa ndiwe ani. Ndimomwene, iye anditchunyusa na mkono wache mbapichita kawiri-kawiri, nsiku yonsene. Iye achitisa khanda na mnofu wanga kukhwidzimbira, pontho iye aswa magogodo anga. Iye andisosa mbandizungulira na misasa ya mtswotswo pontho nyatwa. Iye andichitisa kukhala mumdima ninga ale adafa kale. Iye andifungira mumpanda, towera ndichimwane thawa; iye andimbuluthira pansi na nkhambala. Podi ndichemere pyanga tani, penu kukhuwa kufuna chiphedzo. Iye nkhabe vesera kupempha kwanga tayu. Iye atchinga njiranga na miyala; iye achitisa njiranga kugongonyeka-gongonyeka. Ninga mumbachitira nyalugwe swiswiswi, pontho ninga nkhalamu kubisalira chinthu, iye adandikwekweta kundibulusa m'njira, mbandinyedza-nyedza, pontho andisiya wakusowa chiphedzo. Iye adakweya utache, mbandithamswira na matswimo ache. Iye adandilasa pamtima na matswimo akubulukira m'chakuikhiramo chache. Ine ndasanduka chakusekesa kuna anthu anga onsene; nyimbo zawo zimbakhala kuimba ine nsiku yonsene. Iye andimwesa mwavi mbandiledzeresa na khomitcho ya nyatwa. Iye akhutcha mano anga na ntchangalabwe; iye andiviviniza padotha. Mtendere ukhali na ine, iye andibulusira; ine ndaduwalira kuti ufumi ninji. Natenepo ndimbalonga kuti, “Demelero yanga yaenda, pyonsene pile pikhadikhira ine kuna MBUYA.” Ine ndimbakhalira kukumbuka kusanyika kwanga, pontho na umanzenzanga, mwavi udamwa ine na nyatwa zanga. Penepi pene ndiye pimbakumbuka ine mwakuti ndikusanyika mtima pikulu pene. Kwache ndingakumbuka ipi, penepo ine ndimbakhala na chidikhiro: Na thangwi ya kutifuna kukhonda mala kwa MBUYA ife nee tamaliratu tayu, thangwi iye nkhabe dzaleka tayu kuva nafe nyambalo. Nsisi zache zimbaoneka zachinchino machibese onsene; kukhulupirika kwache nkhukulu pyakwanga. Ine ndimbalonga ndekha ene kuti, “MBUYA ndiye pinthu pimbafuna ine basi; natenepo ndinati ndimnyindire.” MBUYA ngwadidi kuna ale, chidikhiro chawo chili muna iye, kuna anyakumsaka-saka. Mphyadidi kukhala pyako fule kudikhira chipulumuso cha MBUYA. Mphyadidi kuna munthu, kuthukula pyache goli-goli mbali mphale. Mulekeni akhale pyache mulomo phoo, thangwi MBUYA ndiye amthukulisa. Mulekeni agone na fufumimba pamataka, mwinango anagumanamo chidikhiro. Mulekeni pyache aperekere phutu yache kuna nyakufuna kumgasa mbama, pontho mulekeni achitiswe manyadzo. Thangwi Mbuya nkhabe pasa nkhodolo tayu anthu ache kwenda na kwenda. Podi kwene kuti iye ambadzesa pyakutsukwalisa, iye anati ave nyambalo; kutifuna kwache kokhonda mala nkhukulu pyakwanga. Iye nkhabe komerwa na kudzesa nyatwa, penu pyakutsukwalisa pana anthu tayu. Kuponderezwa kwa anyaperezo onsene a padziko yapansi, kuponderezwa kwa ufulu wa munthu pamaso pa Nyakudzulu-dzulu, pontho kupotoza chilungamo pamseru wa munthu, ayi Mbuya nkhabe kupiona pinthu ninga penepi tayu? Mbani anakwanisa kutonga, pinthupyo mbapichitikadi, ngakhala hadapitonge ndi Mbuya tayu? Ayi si m'kanwa mwa Nyakudzulu-dzulu tayu, mule mumbabuluka dzedze na mtsanzayiso? Thangwi yache njanji munthu wamoyo ambadungunya, angatchunyuswa thangwi ya pyakudawa pyache. Tendeni tione mwadidi njira zathu na kuziyesa, pontho mbatibwerere kuna MBUYA. Tendeni tifungule mtima mbatikwiza manjathu kuna Mulungu kudzulu, mbatilonge kuti, “Ife tadawa pontho tapandukira, tenepo imwe hamudatilekerere tayu. “Imwe mwatibiza na kuzhangali kwanu, mwatithamangisa mbamutipha mwakusowa nsisi. Imwe mwapibisa mwekha ene na makole mwakuti kupemphera kwathu nkhabe fika kuna imwe. Imwe mwatisandusa pakati pa madzinza anango ninga shuzhu pontho pyakunyansa. “Anyamalwathu onsene kukanwa kuli yashaa kutisedegula. Ife tagoswerwa pikulu mbitigwera m'dzenje; tavungika pontho tamaliratu. Mikulo ya misozi ikukuka m'maso mwanga, thangwi anthu anga amala vungika. “Misozi m'maso mwanga nkhabe dzauma tayu, pontho nkhabe dzapuma tayu kufikirana MBUYA ayang'ane pansi kubulukira kudzulu mbapiona. Pyonsene pimbaikha ine maso pimbandidzesera kutsukwala, thangwi ya dzedze ina akazi onsene a mumzinda mwanga. “Ale akhali anyamalwanga okhonda na thangwi ene adandikhulisa ninga mbalame. Iwo adandiponya wamoyo m'dzenje mbandiponyera miyala; madzi adandibiza, tenepo ndidanyerezera kuti, ‘Ine ndili chifupi kusiyana nayo dziko.’ “M'dzenje yakuzwika mule, ine ndidachemera dzinanu MBUYA. Imwe mudava kupempha kwanga kuti, ‘Lekani phopha makutu anu pinalira ine kufuna chiphedzo.’ Imwe mudadza chifupi pidakuchemerani ine, pontho mudalonga kuti, ‘Leka chita mantha.’ “Mbuya imwe mudakwata mseru wanga; imwe mudaombola moyo wanga. Imwe MBUYA mwaona kusowa chilungamo kwachitirwa ine. Tongani mseru wanga mwakundikomera! Imwe mwaona kubwezerwa kukulu kwachita iwo, pyonsene pyasasanya iwo kupokanyisana na ine. “MBUYA, imwe mwava kunditikana kukulu kwandichita iwo, pyonsene pyasasanya iwo kupokanyisana na ine, pinthu pinalonga anyamalwanga chiwere-were kupokanyisana na ine nsiku yonsene yamumphu. Ayang'aneni, pinachita iwo khale-khale pontho chiliri-chiliri, nyimbo zawo nsakusingirira nazo ine pano. “MBUYA abwezereni mwakuthemerana na pidachita iwo, thangwi ya pinthu pidachita manjawo. Phimbirani mitimawo na chakumpsampsira, pontho apaseni dzedze! Athamangiseni mwakuzhangali, MBUYA, mbamuatswaire pansi pa thambo.” Golidi wathu wadidi ule amala tinta, golidi chadi-chadi asanduka wakupupwa, miyala yakudula ya Nyumba ya Mulungu ili pyayo balala-balala pankhomo zonsene za misewu. Ana a ku Zioni, ale akhali akufunika ninga golidi, lero asanduka pikalango, basa ya manja a nyakuumba pyombo. Podi mbinzi ene ambayamwisa anache, mbwenye anthu anga asanduka akukala mtima, ninga nkhukutembo yakukhonda anache m'thando. Na thangwi ya nyota, anawo ambakhala kwene lulume phesere kunja; ana ambachita kupempha kudya, kwache nkhabe na mbodzi ene ambaapasa tayu. Anthu ale pakutoma akhadya pyakufewa, lero akuchita kulokotera m'misewu. Alembo adakulira pakutonthola, lero ali pakhuku kusaka-saka kudya. Kutchunyuswa kwachita anthu anga nkhukulu kupiringana anthu a mu Sodomu, ale adavungwa kabodzi kene mbapasowa unango wakuaphedza. Atongi awo akhali angwiro kupiringana matalala, pontho akuchena kupiringana mkaka, manungo awo akhali akumyalala kupiringana miyala ya rubi, pontho kuoneka kwawo kukhali ninga miyala ya safire. Mbwenye lero ngakuswipa ninga nyamu-nyamu; m'misewumo anthu nkhabe kuadzindikirave tayu, khandawo yaumirira kumagogodo awo; iyo ili gugudu ninga kamuti kakuuma. Ale ambafa pankhondo ndi mbwenye, kusiyana na ale ambafa na njala. Na njala iwo ambakulukutika, thangwi ya kusowa pyakudya. Na manjawo akazi akuva nyambalo adatereka anawo ene adabala iwo; anawo adasanduka phoso yawo ndzidzi udavungwa anthu anga. Ukali wa MBUYA wadzaziratu phamu-phamu; iye akhuthula kuzhangali kwache kwakugoswa. Iye adagasa moto mu Zioni ule udanyekesa maziko onsene. Mafumu a dziko yapansi hadakhulupire tayu, podi na anthu ene onsene a dziko yapansi, kuti anyamalwa na mapanga adakwanisa kupita na pamisuwo ya mpanda wa Yerusalemu. Kwache penepi pidachitika thangwi ya kudawa kwa maprofeti ache, pontho umambala wa anyansembe ache, ale adachuchisa chiropa cha anyakulungama mwenemo. Iwo adafamba m'misewu chigumu-gumu ninga maboli-boli. Iwo amala ipiswa na chiropa mwakuti nkhabe munthu adawanga mtima kukhuya nguwo zawo tayu. Anthu adakhuwa kuna iwo mbati, “Ndokoni kutaliko! Imwe anthu okhonda chena. Bulukani! Bulukani! Lekani kutikhuya!” Pidathawa iwo mbanzenza pakati pa madzinza anthu adalonga mbati, “Iwo hanakhalave kuno tayu.” MBUYA mwenechiroache ndiye aabalalisa; iye hakuayang'anirave tayu. Anyansembe nkhabeve paswa chilemedzo tayu, pontho akulu-akulu hakukomerwave mtima tayu. Padzulu pa penepi, maso athu atopa, kuyang'ana kunjira kudikhira chiphedzo; kubulukira pa nsanja zathu ife tidayang'anira dzinza, ile nkhabe kwanisa kutipulumusa tayu. Anthu akhatilonda manyalo konsene kwene, natenepo ife nee tidakwanisa kufamba m'misewu yathu tayu. Kumala kwathu kukhali chifupi, nsiku zathu zikhali zakulengeseka, thangwi kumala kwathu kukhadafika. Anyakutithamangisa akhathamanga pyakwanga ninga mphamba. Iwo adatithamangisa mpakana kumapiri mbatibisalira m'thando yatchetcha. Nyakudzozwache wa Mbuya, ule akhali chidikhiro cha moyo wathu, adakweshwa na misamphawo. Ife tikhanyerezera kuti pansi pa mthunzi wache tinakhala pakati pa madzinza. Komerwa pontho sekera iwe Edomu, iwe nyakukhala m'dziko ya Uzi. Kwache kuna iwembo khomitcho ya nyatwa inati idzeswe; iwe unati uledzereswe mbuduliswa nguwo. Iwe Zioni, kutchunyuswa kwako kunamala; MBUYA nkhabe dzakuendesave pontho kudziko ya unyaperezo tayu. Mbwenye iwe Edomu, iye anati akutchunyuse thangwi ya kudawa kwako, mbabulusa pakwecha pyakuipa pyako. Kumbukani MBUYA pyonsene pyatichitikirapi. Yang'anani, mbamuone kululupiswa kwachita ifeku. Pinthu pidatisiyira makolo athu pile, lero pyasanduka pya alendo; misathu yasanduka ya anyakudza. Ife tasanduka ana masiye, ana akusowa ababawo; amathu asanduka amamfelwa. Ife tathema kugula madzi anamwa ifewa; nkhuni zathu zonthozi tathema kuzipagalira. Anyakutithamangisa ale akhala ninga goli-goli m'khosi mwathu; ife tatopa, pontho nkhabe tawiriswa kupuma tayu. Ife tidaimisa manja kuna Aiguputo na Aasiria, towera tigumane pyakudya pyakukwana. Makolo athu adadawa, pontho adamala kufa, tenepo kutchunyuswa kwawo kwagwera pamsolo pathu. Mabitchu ndiye asanduka atongi athu mwakuti nkhabe na mbodzi ene wakutipulumusa m'manja mwawo tayu. Ife timbagumana kudya kwathu kubulukira m'thando yatchetcha, kuikha moyo wathu pamoto, thangwi ya mapanga a m'thandomo. Khanda yathu ikuveula ninga dzenje yamoto, thangwi ya kupha kwa njala. Akazi a mu Zioni amala phatirirwa, pontho na amiyali ene a m'maluwani a Yuda. Atongi athu adamangirirwa m'dzulu na manjawo; akulu-akulu nkhabe lemedzwave tayu. Aphale akukhakhamizwa kupeya palibwe ninga mabitchu; ana achimuna akutchima nayo mitolo ya nkhuni. Akulu-akulu nkhabeve tonga miseru pamsuwo wa mzinda; aphalembo aleka pyawo kuimba nyimbo zawo. Kukomerwa kwabulukamo mumtima mwathu; kuvina-vina kwathu kwasanduka kulira. Chipewu chachifumu chagwa mumsolo mwathu. Dzedze kuna ife, thangwi tadawa! Na thangwi ya penepi mitimathu yalenduka; na thangwi ya penepi maso athu achita chidima, thangwi phiri ya Zioni yavungika; pontho matika akusenzekamo. Kwache imwe MBUYA, ndimwe mtongi kwenda na kwenda; mpando wanu wachifumu umbakhalapo mpakana mifendu yonsene. Apo mwatani ndzidzi onsene mumbatiduwalira? Thangwi yache ninji mwatisiya tekha tenepa ndzidzi ukulu ene? Tibwezereni kuna imwe MBUYA, towera tibwerere kuna imwe; chitisani nsiku zathu kukhala ninga montho mwakale, ngakhala imwe nee mudatikhonderatu monsene mwene tayu, pontho kuzhangali kwanu nee kudapiringane madire tayu. Chaka chamakumatatu, pansiku yachishanu ya mwezi wachinayi, pikhali ine pabodzi pene na anthu adakwatwa kwenda kudziko ya unyaperezo chifupi na mkulo wa Kebari, kudzulu kudafunguka mbandiona Mulungu kumasomphenya. Pansiku yachishanu ya mwezi onthowo, chenecho chikhali chaka chachishanu kubulukira ndzidzi udakwatwa Mfumu Yehoiakini kwenda kudziko ya unyaperezo, kweneko m'khundu mwa mkulo wa Kebari m'dziko ya Babiloni, MBUYA adalonga kuna ine, Ezekiele nyansembe, mwana Buzi. Kweneko mphamvu za MBUYA zidandigudumira. Ine ndidakwiza maso, tenepo ndidaona chonzi chikudza kubulukira kumpoto, makole akulu akuzungulirwa na cheza chakugaka moto pyakwanga pene, pontho na kuchetuma kwa njazi. M'bwaloletu mwa motowo mukhayetimira ninga nkuwa wakupukutwa mwadidi, pontho m'motomo mukhaoneka pinango ninga pyakulengwa pinayi pyamoyo. Ipyo makhaliro awo akhaoneka ninga anthu, kwache chakulengwa chonsene chikhali na nkhope zinayi na maphaphido manayi. Miyendo yawo ikhali yakudzongoka; manyalo awo akhaoneka ninga njondo za ng'ombe mbaziyetimira ninga nkuwa wakupukutwa mwadidi. Kunsi kwa maphaphido awo onsene kumakhundu awo manayi ipyo pikhali na manja a munthu. Pyonsene pinayi pikhali na nkhope na maphaphido, tenepo maphaphido a chibodzi adaphatana na a chinzache, towera chakulengwa chonsene chiyang'ane kukhundu kwache; pingafuna kubuluka pimbabuluka ninga gulu mbapikhonda zungunuza manungo awo. Nkhope zawo zikhaoneka ninga tenepa: Pyakulengwa pyonsene pinayi, chonsene chikhali na nkhope ya munthu kutsogolo kwache, kukhundu ya kumadyo chikhali na nkhope ya nkhalamu, kukhundu ya kumabzere chikhali na nkhope ya ng'ombe imuna, pontho kunduli chikhali na nkhope ya mphamba. Zenezi ndiye zikhali nkhope zawo. Maphaphido awiri chakulengwa chonsene adafuthukira kunja chakudzulu, towera maphaphido a chibodzi adaphatane na maphaphido a chinzache; mwenemo maphaphido anango awiri a chakulengwa chonsene akhaphimbira nawo manungo ache. Chakulengwa chonsene chidenderatu patsogolo. Konsene kwene kukhaenda mzimuko, ipyo pikhaendambo konthoko, okhonda zungunuka ndzidzi ukhaenda ipyo. Pakati na kati pa pyakulengwa pyamoyo pakhaoneka ninga pana makala akuyerima penu ninga nsakali ya moto. Motowo ukhachita kwenda patsogolo mbubwerera m'nduli pakati pa pyakulengwa pyamoyo; motowo ukhagaka pyakwanga pene, pontho njazi idachetuma kubulukira mwenemo. Pyakulengwapyo pikhathamanga kutsogolo mbapibwerera m'nduli ninga kuchetuma kwa njazi. Pikhayang'ana ine pyakulengwa pinayi pile, ndidaona galeta ili pansi pache m'khundu mwa chakulengwa chonsene chakukhala na nkhope zinayi. Enewa ndiye akhali makhaliro a magaletawo: Iwo akhathothomuka ninga kirisolite, pontho magaleta onsene manayi akhaoneka sasawa. Galeta yonsene ikhapingisana na galeta inango. Pikhafamba iwo, iwo akhaenda kukhundu yonsene pamakhundu anayi kwayang'ana chakulengwacho. Magaleta ale hakhazungunuka tayu ndzidzi ukhaenda pyakulengwa pile. Magaletawo akhali njenga m'dzulu, pontho akupasa mantha, tenepo magelata onsene manayi ale adamala dzala na maso ponsene pene. Ndzidzi onsene ukhafamba pyakulengwa, magaleta a m'khundu mwawo akhafambambo, pontho ngakhala pyakulengwa pinathukuka magaleta ale akhachitambo chibodzi-bodzi. Konsene kwene kukhaenda mzimuko, ipyo pikhaendambo konthoko, tenepo magaleta ale akhathukukambo pabodzi pene napyo, thangwi mzimu wa pyakulengwa pile ukhali m'magaleta mule. Pyakulengwa pile pingafamba, magaleta ale akhafambambo; pyakulengwa pile pingaimira, magaleta ale akhaimirambo; pyakulengwa pile pingathukuka, magaleta ale akhathukukambo pabodzi pene napyo, thangwi mzimu wa pyakulengwa pile ukhali m'magaleta mule. Padzulu pa misolo ya pyakulengwa pile pakhali chinthu chinango chakuoneka ninga thambo chakuyetimira ninga krusitali, pontho chikhali chakupasa mantha. Pansi pa thamboyo maphaphido awo adafuthuka phaphido kuyang'anizana na inango, pontho na maphaphido anango awiri chakulengwa chonsene chikhaphimbira manungo ache. Pikhafamba pyakulengwa pile, ine ndidava dungu ya maphaphido awo ninga kukukuma kwa madzi a m'bara, ninga kusokosa kwa gulu ikulu ya anyankhondo, ninga fala ya Nyamphamvu zonsene. Pidaimira ipyo, pidafunya maphaphido awo. Kubuluka penepo padaveka fala kubulukira padzulu pa thambo, pale pakhali padzulu pa pamisolo yawo, mwenemo ipyo pyaimira, pontho kufunya maphaphido awo. Padzulu pa thambo, pale pakhali padzulu pa misolo pawo, pakhali chinthu chinango chakuoneka ninga mpando wachifumu wa safire, pontho padzulu pa mpando pakhali chinango chakuoneka ninga munthu. Kubulukira pa chinthu chinango chakuoneka ninga chuno chache kukwira m'dzulu ndidaona chinango chakuyetimira ninga nkuwa wakupukutwa mwadidi, pontho kubulukira m'chuno chache kutchitha pansi ndidaona chinango chakuoneka ninga moto; cheza chikulu pyakwanga chidamzungulira munthuyo. Cheza chakuyetima chakumzungulira chikhali sasawa na taleza m'makole pansiku ya mvula. Chenechi ndiye chikhali cheza chakuyetima chile chimbaonesa demelero ya MBUYA. Pidapiona ine, ndidapigwisa na fufumimba. Tenepo ndidava fala ya munthu ule akhalonga. Iye adalonga kuna ine mbati, “Iwe mwana munthu, lamuka mbuimire na manyalo ako, tenepo ine ndinalonga nawe.” Pikhalonga iye, Mzimu wa Mulungu adapita muna ine mbandiimirisa dzololo, tenepo ndidamva akulonga kuna ine. Iye adalonga mbati, “Iwe mwana munthu, ine ndikukutuma kuna Aisraele, dzinza ya anyakupandukira ile; iwo na makolo awo andidawira mpakana lero. Kunakutuma ine kule anthu ache ngakuuma mtima pontho akuchimwanika. Natenepo kalonge kuna iwo kuti, ‘MBUYA Mulungu akulonga tenepa.’ Podi kwene iwo akavesere penu akakhonde kuvesera (thangwi iwo ndi dzinza yakupandukira) kwache anati apidziwe kuti pakati pawo pakhali mprofeti. Kulonga pya iwe, mwana munthu, leka chita nawo mantha, penu kugopa mafala analonga iwo ale. Leka chita mantha, podi kwene kuti iwe wazungulirwa na ntcheswa na nyakhanche, pontho kuti ukukhala pakati pa akong'a. Kwache leka chita mantha na pinthu pinalonga iwo, penu kugoswerwa napyo, thangwi iwo ndi dzinza yakupandukira. Iwe wathema kulonga mafalanga kuna iwo, podi kwene avesere, penu akhonde kuvesera, kumbuka kuti iwo mbanthu akupandukira. Mbwenye kulonga pya iwe, mwana munthu, vesera pinakupanga inepi. Leka khalambo wakupandukira ninga dzinza yeneyi; yashamula mbudye pinafuna ine kukupasa.” Tenepo ndidayang'ana mbandiona dzanja ikuthambidzira kuna ine. M'manjamo mukhali mpukutu, ule adaufuthula mwenemo ine ndikuona maso. Kukhundu zonsene ziwiri mpukutu ule ukhadalembwa mafala a chiliro, akusintili na akulonga pya dzedze. Tenepo iye adalonga kuna ine mbati, “Iwe mwana munthu, idya chinaona iwechi, idya mpukutuwo; ungamala penepo ndoko kalonge kuna dzinza ya Israele.” Natenepo ndidayashamula, tenepo iye adandipasa mpukutu ule kuti ndiudye. Iye adalonga kuna ine mbati, “Iwe mwana munthu, idya mpukutu wakupasa inewu mbukhutise mimbako.” Natenepo ndidaudya mbutapira ninga uchi m'kanwa mwanga. Kubuluka penepo iye adalonga kuna ine mbati, “Iwe mwana munthu, ndoko kuna Aisraele mbukalonge kuna iwo mafalangawa. Ine nee ndikukutuma kuna dzinza yakulonga chilongero chachilendo pontho chakunensa tayu, mbwenye kuna Aisraele, nee kuna anthu akulu-akulu akulonga pilongero pyakunensa pyakuti iwe nkhabe kupivesa tayu. Ndimomwene kuti ine mbidakutuma kuna anthu enewa, iwo mbadakuvesera. Mbwenye Aisraele nkhabe funa pyakuvesera, thangwi iwo nkhabe funa kundivesera tayu, podi dzinza yonsene ya Israele njakuuma mtima pontho yakuchimwanika. Kwache ine ndinakuchitisambo iwepo kukhala wakukhonda kuva pontho wakuuma mtima ninga iwombo. Ndinachitisa chipumu chako kukhala chakuwanga pyakwanga ninga mwala, chakuwanga ninga mwala wa daimondi; leka chita nawo mantha penu kugoswerwa nawo, podi kwene onsenewo ndi dzinza yakupandukira.” Tenepo iye adalonga kuna ine mbati, “Iwe mwana munthu, vesera mwadidi pontho mbuikhe mumtima mwako mafala onsene analonga ine kuna iwe. Chinchino ndoko kuna anthu ako ale ali kudziko ya unyaperezo mbukalonge kuna iwo pinafuna ine, MBUYA Mulungu kulonga kuna iwo, podi akakuvesere penu akhonde pyawo kukuvesera.” Tenepo Mzimu wa Mulungu adandithukula, penepo ndidava kunduli kwanga kugwenga kwa fala kuti, “Mbikuzwe demelero ya MBUYA Mulungu kumbuto kumbakhala iye kule!” Ndidava kuphiphidzana kwa maphaphido a pyakulengwa unango na mwanzache pikhambuluka iwo, pontho na ungwinjiri-ngwinjiri wa magaleta a m'khundu ale, ipyo pikhasokosa pyakwanga. Mzimu wa MBUYA adandithukula mbandibulusa pakhali ine pale, tenepo ndidapita mwenemo mwakupha mtima pontho kuzhangali pikulu pene, uku mphamvu za MBUYA zandigudumira pikulu pene. Natenepo ndidafika ku Telabibu, kule kukhakhala anyakukwatwa unyaperezo m'khundu-khundu mwa mkulo wa Kebari. Ine ndidakhala pakati pawo nsiku zinomwe, wakumalwa nzeru na pinthu pidandichitikira pile. Pidagwanda nsiku zinomwe MBUYA adalonga kuna ine mbati, “Iwe mwana munthu, lero ndakuikha nyakulondali dzinza ya Israele; tenepo vesera mafala analonga inewa mbukacheuze nawo anthu. Ngakhala ine ndinalonga kuna munthu wakuipa kuti, ‘Iwe unati ufe,’ mbwenye iwe mbukhonda kumcheuza, penu kulonga pinthu kuti aleke pyakuipa pyachepyo, towera apulumuse moyo wache, munthu weneyo anati afe nyakudawa; kwache chiropa chachecho chinagwera pamsolo pako. Mbwenye ngakhala iwe unamcheuza nyakudawikayo, iye mbakhonda leka pyakudawa pyache, penu mabasache akuipa, iye anati afe thangwi ya pyakudawa pyache; kwache iwe unapulumusa moyo wako. “Pontho ngakhala nyakulungama anataya njira mbachita pyakuipa, inembo mbandimuikhira pyakumgwegwedusa m'njira mwache, iye anati afedi. Ngakhala iwe hudamcheuze tayu, iye anati afe thangwi ya pyakudawa pyache. Kulungama kwache konsene nkhabe dzakumbukwave tayu, tenepo chiropa chache chinagwera pamsolo pako. Mbwenye ngakhala iwe unamcheuza nyakulungama kuti aleke dawa, iye mbalekadi pyakudawa pyache, iye anakhala na moyo thangwi adava kucheuzwa, pontho iwe unapulumusa moyo wako.” Penepo mphamvu za MBUYA zidandigudumira, pontho iye adalonga kuna ine mbati, “Lamuka, ndoko kuphedi, tenepo kweneko ndinakalonga nawe.” Natenepo ndidalamuka mbandienda kuphedi kule. Tenepo demelero ya MBUYA idaimira penepo, ninga demelero yontho ikhadaona ine m'khundu-khundu mwa mkulo wa Kebari ile. Penepo ine ndidapigwisa na fufumimba. Kubuluka penepo Mzimu wa MBUYA adapita muna ine mbandichitisa kuimira dzololo. Iye adalonga kuna ine mbati, “Ndoko kapifungire m'nyumba mwako. Iwembo mwana munthu, iwo anati akumange na nkhambala; iwe unamangwa mwakuti unachimwana na kubuluka kwene panja kwenda pakati pa anthu ako. Ine ndinachitisa lulume yako kumangika, towera ukhale pyako mulomo phoo, pontho udzachimwane kuasumulula podi kwene kuti iwo ndi dzinza yakupandukira. Mbwenye ine ndingalonga nawe, ndinafungula mulomo wako, tenepo iwe wathema kulonga kuna iwo kuti, ‘MBUYA Mulungu akulonga tenepa: Munthu onsene anafuna pyakuveserayo, mbavesere, pontho munthu onsene anakhonda funa pyakuveserayo mbakhonde pyache; thangwi iwo ndi dzinza yakupandukira.’ ” Mulungu adalonga mbati, “Chinchino iwe mwana munthu, kwata pyakulemberapo piwiri pyadongo mbupiikhe kutsogolo kwako, pontho ujambulepo mzinda wa Yerusalemu. Manga misasa kusangiza kuzungulirwa kwa mzinda na anyamalwa; manga nsanja ya anyankhondo, mbumuluke mataka kutsamira mpandawo, pontho kusasanya pyakugomolera mpanda kukhundu zonsene. Kubuluka penepo kwata chiwaya cha simbi mbuchiimise ninga fufu pakati pa iwe na mzindamo mbuyang'ane kumzindako. Mzindawo unazungulirwa na anyamalwa, tenepo nyakufuna dzauzungulira ndiwepo. Chenechi chinakhala chidzindikiro kuna dzinza ya Israele. “Kubuluka penepo gona khundu yakumabzere, mbukwate kutchunyuswa konsene kunafuna dzachitwa dzinza ya Israele. Iwe wathema kukwata kutchunyuswa kwawo nsiku zonsene zinagona iwe kukhundu kwako. Ine ndakuikhira nsiku madzana matatu na makumafemba zakuti iwe ukwate kutchunyuswa kwawo. Nsiku ibodzi kuimirirambo chaka chibodzi pya kutchunyusa kunafuna ine dzachita dzinza ya Israele. Iwe ungamalisa kuchita penepi, gona pontho kachikano kukhundu yakumadyo mbukwate kutchunyuswa kwa dzinza ya Yuda. Ine ndakuikhira nsiku makumanayi, nsiku ibodzi kuimirirambo chaka chibodzi. “Yang'anisa maso ako kuna misasa yazungulira Yerusalemu ile, mbukwize shoko yako m'dzulu kulonga mphangwa zauprofeti zakupokanyisana na mzindawo. Ine ndinakumanga na nkhambala, towera uleke fukunyuka kufikirana umalise nsiku zakuonesa kuzungulira kwako mzindawo ninga anyamalwa. “Chinchino kwata tirigu na barele, chimbamba na nyimo, pontho mapira na mulumbi; upiikhe pyonsenepyo m'mbodzi mwene mbusasanye mkate. Penepyo ndiye pinafuna iwe dzadya pansiku madzana matatu na makumafemba anafuna iwe dzagonera khundu ya kumabzere. Iwe unatawiriswa kudya mkate wakukwana dzanja basi pansiku, pontho wathema kudya pansiku kabodzi. Pima madzi akumwa akukwana makhomitcho mawiri, pontho wathema kuamwa pansiku kabodzi. Idya kudya ninga mumbadyera iwe pitumbuwa pya barele; piphike mwenemo anthu akuona maso, nkhuni zache mbazikhala matubzi akuuma a anthu.” MBUYA adalonga mbati, “Na njira yeneyi anthu a ku Israele anadya pyakudya pyokhonda chena pamaso pa Mulungu pakati pa madziko kunafuna ine dzaathamangisira kule.” Mbwenye ndidatawira kuti, “Tayu, MBUYA Mulungu! Chipo ine ndidzati ndapiswipisa ndekha ene pamaso pa Mulungu tayu. Kutomera uwananga mpakana lero nee ndidzati kudya chinthu chakufa chokha, penu yakuchita kuphiwa na nyama zam'tsanga tayu. Chipo chinthu chokhonda chena chadzati pita pakanwa pangapa tayu.” Iye adalonga mbati, “Pyakoma! Ndinakutawirisa kuphika mikate yako na ulowa wa ng'ombe m'mbuto mwa matubzi a munthu.” Tenepo iye adalonga mbati, “Iwe mwana munthu, ine ndinati ndifunge pinthu pyonsene pimbadzesa kudya mu Yerusalemu. Anthu anadya pyakudya mwakunyentchera pyakuchitwa kupimwa, pontho anamwa madzi akuchita kupimwa mbasanyika napyo, thangwi mikate na madzi pinasowa. Iwo anataya mtima pyakwanga angayang'anana mbavungika thangwi ya pyakudawa pyawo.” MBUYA adalonga mbati, “Iwe mwana munthu, chinchino kwata talasada yakutwa mbuiphatise basa ninga lezi kupala ndevu na tsisi yako ene. Kubuluka penepo pima kulemera kwa tsisiyo mbuigawe patatu. Tenepo nsiku zakuzungulira kwako mzinda ninga anyamalwa zingamala, pisa khundu yachitatu ya tsisiyo mumzindamo. Kwata khundu inango mbuigwande-gwande na talasada pinafamba iwe kuzungulira mzindawo. Khundu yakusalirayo uiwazire m'dzulu towera imbuluke na mphepo, thangwi ine ndinaibalalisa uku talasada ili chinjike. Kwache isiye tsisi inango pang'ono, yeneyo uimangirire pamfundo wa mkhanjo wako. Ukwate pontho pang'ono uiponye pamoto mbuipise. Kubuluka penepo moto unafalikira kuna dzinza yonsene ya Israele.” MBUYA Mulungu adalonga mbati, “Mzinda wenewu ndi Yerusalemu, mzinda waikha ine pakati na kati pa madzinza, ule wazungulirwa na madziko anango. Kwache anthu a ku Yerusalemu adakhonda kuteweza matongero na mwambo wanga mbanyanya kudawa kupiringana madzinza na madziko azungulira ale. Iwo akhonda kuvera mwambo wanga mbakhonda kuteweza matongero anga. Natenepo ine, MBUYA Mulungu ndikulonga tenepa: Iwe wapandukira kupiringana madzinza akuzungulirawa, iwe wakhonda kuteweza matongero anga penu kuvera mwambo wanga. Iwe watsanzira mitemo ya anthu a madzinza anango. Natenepo ine MBUYA Mulungu ndikulonga tenepa: Ine mwenechiro ndasanduka nyamalwanu. Ine ndinati ndikutchunyuseni pamaso pa madzinza onsene. Na thangwi ya mifanikizo yanu yonsene yakuchitisa manyadzo ile, ine ndinati ndichite kuna imwe chinthu chakuti chipo ndidzati kuchichita tayu pontho sinachichitave tayu. Mamalisiro ache mu Yerusalemu anakhala akuti makolo anadya anawo, anambo anadya makolo awo. Ndinati ndikutchunyuseni mbandibalalisa konsene kwene onsenene anyakusalira na moyo. “Natenepo ine MBUYA Mulungu ndikulonga kuti: Ine ninga Mulungu wamoyo, ndikudumbira kuti ine nkhabe dzakuverani nsisi, penu kukuyang'anani kwene tayu. Ine ndinakupuluzani, thangwi imwe mwaswipisa mbuto yanga yakuchena na mifanikizo yanu yakupupwa, pontho na pinthu pyakunyansa pidachita imwe pile. Khundu ibodzi ya makhundu matatu ya anthu anu anafa na muliri penu njala mumzindamo; khundu inango inamala puluzika pankhondo kunja kwa mzinda; pontho khundu yakusalirayo ndinaabalalisa kukhundu zonsene zinayi za dziko yapansi, pontho ine ndinaathamangisa na talasadanga. “Penepo shungu yanga nkhabe dzaleka, pontho ukali wanga nkhabe dzambombowa pana imwe tayu, kufikirana ndakhuthulira ukali wanga pana imwe mbandiva kululupirwa. Penepo munapidziwa kuti ine MBUYA ndalonga penepi thangwi ya ntchanje yanga na imwe. “Ine ndinakuchitisani kuvungika, pontho kukhala chinthu chakusekesa pakati pa madzinza akuzungulirani ale, pontho pamaso pa onsene akugwanda pyawo na njira. Imwe munasanduka chinthu chakusekesa pontho chakunyansa, chinthu chakucheuza nacho anango, pontho chakugumisa manungo kuna madzinza onsene akuzunguliraniwa, ndzidzi unafuna ine dzakutchunyusani thangwi ya kuzhangali kwanga, ukali wanga na kukusumululani kwanga. Ndalonga ndine MBUYA. Ine ndingaponya pana imwe matswimo akupha pontho akugoswa anjala, chinafuna ine nkhukuvungani kwene basi. Njalayo ndinati ndiinyanyise pyakwanga pene pakati panu mbandibulusa pyonsene pimbakudzeserani pyakudya pile. Ine ndinagwisa njala pontho kutumiza nyama zam'tsanga pakati panu, tenepo ipyo pinakusiyani akusowa ana. Muliri na upandu pinagwa pakati panu mbandidzesa nkhondo pakati panu. Ndalonga ndine MBUYA.” MBUYA adalonga kuna ine mbati, “Iwe mwana munthu, yang'ana kumapiri a Israele mbulonge mphangwa zanga zakupokanyisana nawo kuti: Imwe mapiri a Israele, veserani mafala a MBUYA Mulungu. MBUYA Mulungu akulonga tenepa kuna mapiri, pitunda, mikulo na maphedi: Ine ndili chifupi kudzesa nkhondo pakati panu, mbandivunga mbuto zanu zonsene zakupembedzerapo milungu. Maguwanu ansembe anagomolwa, pontho maguwanu akufukizirapo pyakununkhira anagwiswa; ndinacheka na talasada anthu anu onsene pamaso pa mifanikizo yanu. Ndinamwaza mitembo ya anthu a ku Israele pamaso pa mifanikizo yawo; ndinamwaza magogodo anu pakati pa maguwanu ansembe. Konsene kwene kunakhala imweko, maluwani onsene anasanduka madembe pontho mbuto zakupembedzerapo milungu zinagomolwa, towera maguwanu ansembe avungike pontho kusakazika, mifanikizo yanu iswiwe na kuvungwa, maguwa akufukizirapo pyakununkhira amale gomolwa, pontho pyonsene pidasasanya imwe pidzamale vungwa monsene mwene. Anthu anu anaphiwa ponsene pene, tenepo imwe munapidziwadi kuti ine ndine MBUYA. “Kwache ine ndinasiya anthu anango na moyo, thangwi anango a imwe anapulumuka pankhondo ndzidzi unafuna imwe dzabalaliswa pakati pa madzinza anango. Tenepo anango a imwe, ale anafuna dzapulumuka pankhondo mbakwatwa kwenda kudziko ya unyaperezo, anandikumbuka, mule mwandizhangalisa iwo, thangwi mitimawo yakusowa chikhulupiro idabauka kubuluka kuna ine mbakwatika na mifanikizo. Penepo iwo ananyansirwa napyo okha ene thangwi ya pinthu pyakuipa na pyakunyansa pyachita iwo pile. Iwo anapidziwa kuti ine ndine MBUYA; ine nkhabe kuacheuza kwene pezi pene tayu kuti ndinaatchunyusa.” MBUYA Mulungu akulonga tenepa: “Menyesani manjanu! Dindani pansi manyalo anu mbamulire kuti ‘Mama ine!’ na thangwi ya pinthu pyakudawika pontho pyakunyansa pyonsene pyachita Aisraele. Iwo anati afe pankhondo, njala na muliri. Ale ali kutali pyakwanga anati afe na muliri, alembo ali chifupi anati afe pankhondo; alembo anafuna dzapulumuka mbasala na moyo anati afe na njala. Natenepo ine ndinati ndikhuthulire ukali wanga onsene pana iwo. Iwo anapidziwa kuti ine ndine MBUYA, mitembo ya anyakuphiwa ingakhala nadza-nadza pakati pa mifanikizo yawo pontho na kuzungulira maguwawo ansembe, pamapiri akulapha ponsene, pontho na pansonga ya phiri yonsene, pansi pa muti onsene wakuvata na muti onsene wamthundu wakugudumira, pambuto pale pakhafukiza iwo pyakununkhira kuna mifanikizo yawo yonsene. Ine ndinati ndifuthule mkono wanga kuavunga mbandisandusa dziko yawo madembe kubulukira kuthando yatchetcha mpakana ku Ribila, konsene kwene kumbakhala iwo. Penepo iwo anapidziwadi kuti ine ndine MBUYA.” MBUYA adalonga kuna ine mbati, “Iwe mwana munthu, ine MBUYA Mulungu ndikulonga tenepa kuna dziko ya Israele: Mamalisiro! Mamalisiro afika kunkhomo zonsene zinayi za dziko! Chinchino mamalisiro afika pana iwepo, Israele, tenepo ndinakhuthulira ukali wanga pana iwe. Ndinati ndikutonge mseru malingana na makhaliro ako mbandibwezera thangwi ya pinthu pyonsene pyakunyansa pyachita iwe. Ine nkhabe dzakuvera nsisi, penu kukuyang'ana kwene tayu; ndinati ndikutchunyuse thangwi ya makhaliro ako, pontho pinthu pyonsene pyakunyansa pyachita iwe. Penepo iwe unapidziwa kuti ine ndine MBUYA.” MBUYA Mulungu akulonga kuti, “Kuvungika! Kuvungika, kule chipo kudzati veka tayu kukudza pana iwe. Mamalisiro afika! Mamalisiro afika! Akufikirani! Mamalisiro afikadi! Nyatwa ikulu yadza pana imwe, ale mumbakhala m'dzikomo. Ndzidzi wafika, nsiku ili chifupi; anthu ali pampani-pani, nee kukomerwa paphiri tayu. “Ine ndili chifupi kukhuthulira ukali wanga pana imwe, pontho shungu yanga yonsene inamalira pana imwepo; ine ndinati ndikutongeni mseru malingana na makhaliro anu, pontho dzabwezera thangwi ya pinthu pyakunyansa pyachita imwepo. Ine nkhabe dzakuverani nsisi, penu kukuyang'ana kwene tayu; ine ndinati ndikutchunyuseni malingana na makhaliro anu pontho thangwi ya pinthu pyakunyansa pyachita imwe. Penepo imwe munapidziwa kuti ndine pano MBUYA aponya mashoko enewa. “Nsiku yafika, pontho yafikadi! Nyatwa ikulu yanyanduka, ndodo yaphwitha, kutumbama kwachita maluwa! Kuzunguzika kwasanduka ndodo kuti itchunyuse kudawika; nee na mbodzi ene anafuna dzasiyiwa tayu, nee na chinthu chawo chene, nee mfuma penu demelero tayu. Ndzidzi wakwana, nsiku yafika. Nyakugula mbaleke kukomerwa, penu nyakugulisa kuphata phutu, thangwi ukali wa Mulungu unagwa pana munthu onsene. Nyakugulisa nkhabe dzaombola pontho pinthu pidagulisa iye kale pile tayu, mwenemo onsene nyakugulisa na nyakugulayo mbali moyo, thangwi masomphenya akulonga pya kuvungika kwa anthu onsene ale nkhabe dzasanduzika tayu. Na thangwi ya pyakudawa pyawo, nee mbodzi wa iwo anapulumusa moyo wache tayu. Podi kwene iwo ambaliza ngoma mbasasanyika monsene mwene, nkhabe munthu anafuna dzaenda kunkhondo tayu, thangwi ukali wanga uli pana munthu onsene. “Kuyang'ana kunja kuna nkhondo, ndingati soo m'bwalo muna njala na muliri; anyakukhala kunja kwa mzinda anafa pankhondo, pontho anyakukhala mumzindamo anafa na njala pontho muliri. Onsene ale anafuna dzapulumuka mbasala na moyo anathawira kumapiri mbalira ninga jiwa m'phedi, munthu onsene kulira thangwi ya pyakudawa pyache. Manja a munthu onsene anachita chiwewa, pontho mabondo onsene anagogobodoka. Iwo anavala masakha mbaphatwa na mantha makulu. Nkhope zawo zinagwa thangwi ya manyadzo mbapala mpala mumsolo mwawo. Silivawo anamtaya m'njira, pontho golidi wawo anakhala ninga chinthu chakunyansa. Golidi na silivawo nkhabe kwanisa dzaapulumusa tayu pansiku inafuna dzaoneka ukali wa MBUYA. Iwo nkhabe dzakwanisa kumalisa njalawo, penu kukhutisa pifu pyawo tayu na penepyo, thangwi penepyo pyaadawisa. Iwo akhanyada na pinthu pyakuthemesera napyo manungo awo mbapiphatisa basa kusasanyira mifanikizo yakunyansa ikhapembedza iwo ninga milungu. Ndi thangwi yache ine ndidasandusa mfumawoyo kukhala chinthu chakunyansa kuna iwo. Pyonsenepyo ndinati ndipipereke m'manja mwa anyakupokosera achilendo, pontho kuna amuna akudawika a padziko yapansi, tenepo iwo anapiswipisa. Ine ndinaapasa nkhodolo, pontho iwo anaswipisa mbuto yanga yakupambulika; mbava zinapita mwenemo mbaiswipisa. “Sasanyani njemazo, thangwi m'dziko mwadzala na upandu pontho mumzindamo mwadzala na kuchita pyakuzunguzika. Ine ndinati ndidzese anthu akudawikaletu pakati pa madzinza kuti apokosere nyumba zawo; ine ndinamalisa kunyada kwa anyamphamvu, pontho mbuto zawo za chipembedzo zinaswipiswa. Pyakugoswa pingafika, iwo anasaka-saka mtendere, kwache hanaugumana tayu. Dzedze pa dzedze inango, pontho mbiri pa mbiri inango mwakulondozana. Iwo anayesera kufuna kuva masomphenya kubulukira kuna maprofeti; nkhabe dzakhalapove chifunziso cha mwambo kubulukira kuna anyansembe tayu, pontho na uphungu ene wa akulu-akulu unasowa. Mfumu anasintili, mwana mfumu kwache kunakhala kusanyika mtima, pontho manja a anthu a m'dzikomo anatetemera na mantha. Ine ndinachita kuna iwo mwakuthemerana na makhaliro awo, pontho ndinaatonga mseru sasawa na mudatongerambo iwo anango. Iwo anapidziwa kuti ine ndine MBUYA.” Chaka chachitanthatu, pansiku yachishanu ya mwezi wachitanthatu wa unyaperezo wathu, pikhali ine m'nyumba mwanga, pabodzi pene na akulu-akulu a Yuda, penepo mphamvu za MBUYA Mulungu zidandigudumira. Ndidayang'ana mbandiona chinthu chinango chakuoneka ninga munthu. Kubulukira pale pakhaoneka ninga m'chuno mwache kutchitha pansi, akhaoneka ninga moto, pontho kubulukira penepo kukwira m'dzulu akhayetimira ninga nkuwa wakupukutwa mwadidi. Iye adafuthula chinthu chinango chile chikhaoneka ninga mkono wa munthu, tenepo adandithukula pakundikweya tsisi yanga. Kumasomphenya enewa Mzimu wa Mulungu adandiendesa m'dzulu pakati pa dziko yapansi na kudzulu. Tenepo iye adandiendesa ku Yerusalemu, kumsuwo wa m'bwaloletu wa mpanda wakumpoto wa Nyumba ya Mulungu, mule mukhali mfanikizo udazhangalisa Mulungu ule. Penepo pamaso panga padaoneka demelero ya Mulungu wa Israele ninga montho mudapionera ine kumasomphenya m'phedi mule. Tenepo iye adalonga kuna ine mbati, “Iwe mwana munthu, yang'ana kumpoto.” Ine ndidayang'anadi, tenepo msuwo wakumpoto chifupi na guwa yansembe ndidaonako mfanikizo udazhangalisa Mulungu ule. Tenepo Mulungu adalonga kuna ine mbati, “Iwe mwana munthu, ayi ukuona pinthu pinachita iwopi, pinthu pyakunyansa pinachita Aisraele, pinthu pile pinandichitisa kwenda pyanga kutali na mbuto yanga yakuchenayi? Kwache unati uone pinthu pizinji, pyakunyansa kupiringana penepi.” Kubuluka penepo adandiendesa kumsuwo wa pachintalo. Ndidayang'ana mbandiona benga pa fufu. Iye adalonga kuna ine mbati, “Iwe mwana munthu, chinchino kumba fufuyi.” Natenepo ndidaikumbadi fufu ile mbandionapo msuwo. Natenepo adalonga kuna ine mbati, “Pita mwenemo mbukaone pinthu pyakudawika, pontho pyakunyansa pinachita iwo pano.” Natenepo ndidapita mwenemo mbandiyang'ana. Ndidaona m'mafufu monsene mwamala jambulwa pinthu pyakukambadza pya mtundu na mtundu na nyama zokhonda chena pamaso pa Mulungu, pontho na mifanikizo yonsene ya dzinza ya Israele. Patsogolo pawo padaimira akulu-akulu makumanomwe a dzinza ya Israele, pontho Yaazania mwana Shafani akhaimirambo pakati pawo. Munthu onsene m'manja mwache akhali na chiwaya chakufukizira pyakununkhira, pontho utsi wa pyakununkhira pile ukhakwira kudzulu. Iye adalonga kuna ine mbati, “Iwe mwana munthu, ayi ukuona pinachita akulu-akulu a dzinza ya Israele mumdima, kada munthu kupembedza mifanikizo yache m'nyumba mwache? Iwo akulonga kuti, ‘MBUYA hakutiona tayu; MBUYA aikhonda dziko yathuyi?’ ” Iye adalonga pontho mbati, “Iwe unati uaone basi akuchita pinthu pyakunyansa pyakwanga kupiringana penepi.” Natenepo adandiendesa kumsuwo wakumpoto kwa Nyumba ya MBUYA, mbandiona akazi akhala mwenemo kusintili thangwi ya kufa kwa milungu ya Tamuzu. Iye adalonga kuna ine mbati, “Iwe mwana munthu, ayi ukupiona pinachitikapi? Iwe unati uone pinthu pinango pyakunyansa kupiringana penepi.” Kubuluka penepo adandipitisa muchintalo cham'bwalo cha Nyumba ya MBUYA, penepo pamsuwo wa Nyumba ya MBUYA, pakati pa subi yakupitira m'Nyumba ya MBUYA na guwa yansembe, pakhali amuna ninga makumawiri na ashanu. Iwo adapolamira ku Nyumba ya Mulungu mbayang'ana kumabulukiro dzuwa, pontho akhalambira dzuwa pikhabuluka iyo. Iye adalonga kuna ine mbati, “Iwe mwana munthu, ayi waona penepi? Ayi chenechi ntchinthu ching'ono kuti dzinza ya Yuda achite chinthu chakunyansa ninga chenechi? Ayi iwo athema kudzaza dzikoyi na kuchita pyakuzunguzika, pontho kuthimiza kundizhangalisa basi? Yang'ana pinachita iwo kundishola pikulu pene. Natenepo ine ndinati ndiatchunyuse na kuzhangali kwanga; ine nkhabe dzaavera nsisi, penu kuayang'ana kwene tayu. Podi kwene kuti iwo akhuwe pikulu pene kuna ine, ine nkhabe dzaavesera tayu.” Kubuluka penepo ndidava MBUYA akuchemera mwakugaluza fala kuti, “Dzani kuno imwe, anyakufuna dzatchunyusa mzindawu. Kada munthu mbadze na chida cha nkhondo m'manja mwache.” Natenepo ndidaona amuna atanthatu akudza kubulukira kumsuwo wakumtunda pontho wakuyang'ana kumpoto wa Nyumba ya MBUYA. Kada munthu aphatira chida chakugoswa m'manja mwache. Pabodzi pene nawo pakhali munthu unango wakuvala nguwo zakuchena, ule akhadakwapatira chakulembera na pakulembera. Iwo adapita mwenemo mbaimira m'khundu mwa guwa yansembe yankuwa. Penepa demelero ya Mulungu wa Israele idakwira m'dzulu kubulukira padzulu pa pyakulengwa pyakukhala na maphaphido, pakhakhala iyo pale mbienda kumsuwo wa Nyumba ya Mulungu. Kubuluka penepo MBUYA adachemera munthu adavala nguwo zakuchena, pontho ule adakwapatira chakulembera na pakulembera ule, mbalonga kuna iye mbati, “Ndoko mbufamba-famba mumzinda onsene wa Yerusalemu, pontho ikha chidindo pachipumu cha munthu onsene ule anasintili, penu kulira thangwi ya pinthu pyonsene pyakunyansa pinachitikapyo.” Pikhavesera ine tenepo, iye adalonga kuna anthu anango mbati, “Mtewereni pinaenda iye mumzinda monsenemo mbamuphe mwakukhonda kuva nsisi penu nyambalo. Iphani nkhalamba, aphale, amiyali, akazi na ana ene, kwache lekani kupha munthu onsene wakukhala na chidindo. Tomani na mbuto yanga yakupambulika makayo.” Natenepo iwo adatoma na akulu-akulu akhali kunkhope kwa Nyumba ya Mulungu ale. Kubuluka penepo iye adalonga kuna iwo mbati, “Swipisani pyanu Nyumbangayo mbamudzaze pintalo pyonsene na mitembo. Ndokoni!” Natenepo iwo adenda mbatoma na kupha anthu a mumzinda monsenemo. Pikhapha iwo anthu, mbandisiyiwa ndekha ene, ine ndidapigwisa na fufumimba mbandikhuwa kuti, “Sha, MBUYA Mulungu! Ayi imwe munafunadi kuvunga Aisraele onsene akusalirawo na ukali wanu wakhuthulira imwe pana Yerusalemu?” MBUYA adanditawira mbati, “Pyakudawa pya dzinza ya Israele na Yuda pyanyanya maka; dziko yadzala na upandu okhokha pontho mumzindamo chilungamo nkhabemo. Iwo akulonga kuti, ‘MBUYA aikhonda dzikoyi; MBUYA hakutiona tayu?’ Natenepo ine nkhabe dzaavera nsisi, penu kuayang'ana kwene tayu. Ine ndinagwisa nyatwa pana iwo, thangwi ya pinthu pyachita iwopyo.” Kubuluka penepo munthu adavala nguwo zakuchena, pontho adakwapatira chakulembera na pakulembera ule, adabwerako mbalonga kuna MBUYA mbati, “Ndachita pyonsene ninga mudanditongera imwe.” Ndidayang'ana kuthambo padzulu pa misolo ya pyakulengwa pyakukhala na maphaphido pile, mbandiona chinango chakukhala ninga mpando wachifumu wa safire. MBUYA adalonga kuna munthu adavala nguwo zakuchena ule mbati, “Pita mwenemo pakati pa magaleta pansi pa pyakulengwa pyakukhala na maphaphido; dzaza manjako na makala a moto akubulukira pakati pya pyakulengwa pyakukhala na maphaphido mbuawazire kumzinda.” Tenepo iye adapita, mwenemo uku ndikuona na maso anga. Pikhapita munthu ule mwenemo, pyakulengwa pyakukhala na maphaphido pikhaimira kukhundu yakumwera kwa Nyumba ya Mulungu. Tenepo makole adadzala muchintalo cham'bwalo. Demelero ya MBUYA idabuluka padzulu pa pyakulengwa pyakukhala na maphaphido pile mbienda kumsuwo kwa Nyumba ya Mulungu. Makole adadzala Nyumba yonsene ya Mulungu, pontho pachintalo pache padzala na kuyetima kwa demelero ya MBUYA. Kuphiphidza kwa maphaphido a pyakulengwa pyakukhala na maphaphido pile kukhaveka na kuchintalo chakunja, khala ninga fala ya Mulungu Wamphamvu zonsene angalonga. Pidatonga MBUYA munthu adavala nguwo zakuchena ule kuti, “Kwata moto pakati pa magaleta kubulukira pa pyakulengwa pyakukhala na maphaphido pile,” munthu ule adapitadi mwenemo mbakaimira m'khundu mwa galeta. Kubuluka penepo chakulengwa chakukhala na maphaphido chibodzi chidafuthula dzanjache kuifikisa pamoto ukhali pakati pawo ule. Icho chidapala motowo mbauikha m'manja mwa munthu adavala nguwo zakuchena ule. Iyembo adaukwata mbabuluka nawo panja. Pansi pa maphaphido a pyakulengwa pyakukhala na maphaphido pile pakhaoneka chinthu chinango chakuoneka ninga manja a munthu. Ndidayang'ana mbandiona magaleta manayi m'khundu mwa pyakulengwa pyakukhala na maphaphido pile. Galeta ibodzi kukhundu ibodzi ya pyakulengwa pile; magaleta ale akhayetimira ninga mwala wa kirisolite. Kulonga pya kuoneka kwa magaleta ale, onsene manayi akhaoneka sasawa; pontho galeta yonsene ikhapingisana na galeta inango. Pikhafamba iwo, akhakwanisa kwenda kumakhundu onsene manayi, kule kwayang'ana pyakulengwa pyakukhala na maphaphido; pyakulengwa pile pingafamba, magaleta nkhabe funika kuzungunuka tayu. Pyakulengwapyo pikhaenda kukhundu konsene kwayang'ana msolo kule mwakukhonda zungunuka pingafamba. Manungo awo onsene, kuthimizapo kunduli kwawo, manjawo na maphaphido awo ponsene pene pakhali maso okhokha ninga mudachitirambo magaleta manayi ale. Ine ndidava magaleta ale akuchemerwa kuti, “Magaleta akulira ngwinjiri-ngwinjiri!” Chakulengwa chakukhala na maphaphido chonsene chikhali na nkhope zinayi: nkhope ibodzi ikhaoneka ninga ng'ombe imuna; inango ikhaoneka ninga nkhope ya munthu; yachitatu ikhaoneka ninga nkhope ya nkhalamu; yachinayi ikhaoneka ninga nkhope ya mphamba. Tenepo pyakulengwa pyamoyo pile pidathukuka. Pyakulengwa pyakukhala na maphaphidopi mphile pikhadaona ine chifupi na mkulo wa Kebari. Pyakulengwa pyakukhala na maphaphido pile pingafamba magaleta a m'khundu akhafambambo; pontho pyakulengwa pile pingafuthula maphaphido awo kufuna kumbuluka, magaleta ale hakhabuluka kukhundu kwawo tayu. Pyakulengwa pile pingaimira dzololo na magaleta enembo akhaimira; pyakulengwa pile pingathukuka na magaleta enembo akhathukuka nawo pabodzi, thangwi mzimu wa pyakulengwa pya moyo pile ukhali muna iwo. Kubuluka penepo demelero ya MBUYA idabuluka pamsuwo wa Nyumba ya Mulungu ile mbiimira padzulu pa pyakulengwa pyakukhala na maphaphido. Pikhayang'anisisa ine pyakulengwa pile, pidafuthula maphaphido awo mbapimbuluka kubulukira pansi; tenepo pikhaenda ipyo magaleta ale akhaenda napyo pabodzi. Ipyo pidaphama pamsuwo wa mpanda wakumabulukiro dzuwa a Nyumba ya MBUYA, tenepo demelero ya Mulungu wa Israele ikhali padzulu papyo. Penepi ndiye pikhali pyakulengwa pile pidaona ine pansi pa mpando wachifumu wa Mulungu wa Israele chifupi na mkulo wa Kebari, tenepo ndidapidzindikira kuti ipyo pikhali pyakulengwa pyakukhala na maphaphido pile. Chakulengwa chakukhala na maphaphido chonsene chikhali na nkhope zinayi, na maphaphido manayi, pontho pansi pa maphaphido awo pakhaoneka chinthu chinango chakukhala ninga manja a munthu. Nkhope zawo zidaoneka sasawa na zile zidaona ine pamkulo wa Kebari. Chakulengwa chonsene chidenderatu m'tsogolo. Kubuluka penepo Mzimu wa Mulungu udandithukula kwenda nane kumsuwo wa mpanda wakumabulukiro dzuwa wa Nyumba ya Mulungu. Penepo pene pamsuwo wa mpandawo pakhali amuna makumawiri na ashanu, pontho pakati pawo ndidaonapo Yaazania mwana Azuri na Pelatia mwana Benaia, akadamu a anthu ale. MBUYA adalonga kuna ine mbati, “Iwe mwana munthu, amunache mbenewa ambasasanya kuchita pyakuipa mbapereka uphungu wakuipa mumzindamu. Iwo ambalonga kuti, ‘Ayi chinchino ndzidzi unati ukwane tayu wakuti tipimangire nyumba? Mzindawu wakhala ninga chikalango, ife takhala ninga nyama m'chikalango kutchinjirizwambo pang'ono kuna moto.’ Natenepo longa mphangwa zauprofeti kupokanyisana nawo; longa iwe mwana munthu.” Kubuluka penepo Mzimu wa MBUYA udadza pana ine mbandipanga pinthu pyakuti ndilonge mbati, “MBUYA akulonga tenepa: Imwe dzinza ya Israele pinalonga imwe mphenepi, pontho ndikupidziwa pili m'manyerezero mwanu. Imwe mwapha anthu azinji mumzinda muno mbamudzaza m'misewu yache na mitembo. “Natenepo MBUYA Mulungu akulonga tenepa: mitembo yataya imwe kweneko ndiye nyama, mzindawu ndiye chikalango, kwache ine ndinati ndikuthamangiseni mumzindamo. Imwe mumbagopa talasada, kwache talasadayo ndiye inafuna kudza na ine kukusosani. Ndalonga ndine MBUYA Mulungu. Ndinakuthamangisani mumzindamu mbandikuperekani m'manja mwa anyakudza mbakutchunyusani. Imwe munaphiwa pankhondo, pontho ine ndinakutchunyusani mpakana kumadire a dziko ya Israele. Penepo imwe munapidziwadi kuti ine ndine MBUYA. Mzindawu nkhabe dzakhala chikalango kuna imwe kukutchinjirizani, penu imwe dzakhala nyama mwenemo tayu. Ine ndinati ndikutchunyuseni mpakana kumadire a dziko ya Israele. Tenepo munapidziwa kuti ine ndine MBUYA thangwi imwe hamudateweze matongero anga tayu, penu kukoya mwambo wanga tayu, mbwenye mwatsanzira mitemo ya madzinza akuzunguliraniwa.” Pikhalonga ine mphangwa zauprofeti, Pelatia mwana Benaia adafa. Tenepo ndidapigwisa na fufumimba mbindilira mwakugaluza fala kuti, “Mama ine, MBUYA Mulungu! Ayi munafunadi kuvunga Aisraele onsene adasalira ale?” MBUYA adalonga kuna ine mbati, “Iwe mwana munthu, abale ako ale mbabale ako chadi-chadi, na banja yonsene ya Israele, mbale akhalonga anthu mu Yerusalemu pya iwo kuti, ‘Ali kutali pyakwanga na MBUYA; dziko yeneyi idaperekwa kuna ife kukhala yathu ene.’ “Natenepo longa kuti, ‘MBUYA Mulungu akulonga tenepa: Podi kwene kuti ndidaathamangisira kutali pakati pa madzinza mbandiabalalisira pakati pa madziko anango, kwache ndzidzi pang'ono ine ndakhala kuna iwo ninga mbuto yawo yakundipembedzerapo m'dziko yaenda iwo kakhala ile.’ “Natenepo uapange kuti, ‘MBUYA Mulungu akulonga tenepa: Ine ndinati ndikugumanyiseni kubulukira kuna madzinza anango mbandikubwezerani m'dziko ya Israele kubulukira kudakubalalisirani ine kule, mbandikubwezerani pontho dziko ya Israele kukhala yanu ene.’ Iwo angabwerera mwenemo, athema kubulusa mifanikizo yonsene yakunyansa pontho milungu yakuipa ile. Ine ndinati ndiapase mtima utswa na manyerezero atswa. Ndinati ndibuluse mtima wamwala muna iwo mbandiapasa mtima wamnofu. Tenepo iwo anakoya mwambo wanga mbachita mphole-mphole kuvera matongero anga. Iwo anakhala anthu anga, inembo mbindikhala Mulungu wawo. Mbwenye kulonga pya ale mitimawo imbafuna basi pyakupembedza mifanikizo yakunyansa pontho milungu yakuipa ile, ine ndinati ndiatchunyuse malingana na pinthu pyachita iwo. Ndalonga ndine MBUYA Mulungu.” Kubuluka penepo pyakulengwa pyakukhala na maphaphido, pyakukhala na magaleta m'khundu mwawo pile, pidafuthula maphaphido awo mbapimbuluka, tenepo demelero ya MBUYA Mulungu wa Israele ikhali padzulu pawo. Tenepo demelero ya MBUYA idabuluka mumzinda mule mbienda kaimira paphiri kukhundu yakumabulukiro dzuwa. Mzimu wa Mulungu adandithukula mbandiendesa kuna anthu akhadakwatwa unyaperezo kudziko ya Babiloni ale. Penepi pikhachitika kumasomphenya adandionesera Mzimu wa Mulungu ale. Kubuluka penepo masomphenya ale adakungunuka. Natenepo ndidapanga anthu akhadakwatwa unyaperezo ale pyonsene pikhadandionesa MBUYA pile. MBUYA adalonga kuna ine mbati, “Iwe mwana munthu, iwe ukukhala pakati pa anthu akupandukira. Iwo ana maso, kwache nkhabe kwanisa kuona; iwo ana makutu, kwache nkhabe kwanisa kuva, thangwi iwo ngakupandukira. “Natenepo iwe mwana munthu, manga mitolo yako khala ninga nyakuthawa kwawo mbulamuke kwenda, uku dzuwa ikuswa miti. Munthu onsene mbakuone ukubuluka kwenda kumbuto inango. Mwinango anavesa podi kwene kuti iwo mbanthu akupandukira. Uku dzuwa ikuswa miti, pontho uku iwo akuona maso, manga mitolo yako khala ninga nyakuthawa kwawo. Tenepo na mosiku uku iwo akuona maso, buluka kwenda pyako khala ninga anyakuthawa kwawo. Uku iwo akuona maso, phola benga pa fufu ya nyumbako mbubuluse pinthu pyako na pabengapo. Uku iwo akuona maso, thukula mitolo yako paphewa mbulamuke na mosiku, mwenemo wampsampsika nkhope yako, towera uleke kuona dziko ya kwanu. Pinachita iwepyo ntchidziwiso kucheuza nacho Aisraele.” Natenepo ine ndidachita ninga mudapangirwa ine. Uku dzuwa ikuswa miti ine ndidabulusa mitolo yanga khala ninga nyakuthawa kwawo. Na mawulo mwache ndidaphola benga pa fufu ya nyumbanga na manja mbandibulusa na penepo pinthu pyanga pyonsene. Na mosiku mwache ine ndidathukula mitolo yanga paphewa uku akuona maso mbindienda pyanga. Mangwana mwache na machibese MBUYA adalonga kuna ine mbati, “Iwe mwana munthu, na thangwi yakuti Aisraele akupandukirawa akukuvunza kuti pinachita iwepi ninji, apange kuti MBUYA Mulungu akulonga tenepa: ‘Mphangwa zenezi nsa mfumu wa mu Yerusalemu pabodzi pene na Aisraele onsene a mwenemo.’ Apange pontho kuti pyachita iwepi ntchidziwiso chakuacheuza nacho cha pinthu pinafuna dzaachitikira pile. Iwo anathawa kwawo mbakwatwa kwenda kudziko ya unyaperezo. “Mfumu, ule anaatonga, anathukula mitolo yache paphewa pache na mosiku mbathawa. Benga inampholwa pafufu kuti iye abuluke napo. Iye anapsampsira nkhope yache, towera aleke kwanisa kuona dziko ya kwawo. Ine ndinati ndimteyere msampha mbandimkwesha. Kubuluka penepo ndinamkwata kwenda naye ku Babiloni, dziko ya Akaladea, kwache iye nkhabe dzaiona tayu. Kweneko iye anafa. Ine ndinabalalisa kukhundu zonsene zinayi za dziko yapansi anthu onsene ambakhala m'khundu mwache, mathubu ache na anyankhondo ache; onsene ale ndinaathamangisa uku talasada ili chinjike pana iwo. “Iwo anapidziwa kuti ine ndine MBUYA, ndingaabalalisa pakati pa madzinza anango, pontho kumadziko anango. Kwache ndinasiya na moyo anthu anango pang'ono pakati pawo kubulukira pa nkhondo, njala, na utenda, towera kweneko pakati pa madzinza anango adzindikire kuti pinthu pikhachita iwo pikhali pyakunyansa pyakwanga. Penepo iwo anapidziwadi kuti ine ndine MBUYA.” MBUYA adalonga kuna ine mbati, “Iwe mwana munthu, pakudya utetemere, pontho pakumwa ugedemere na mantha. Longa kuna anthu a m'dzikomo kuti MBUYA Mulungu akulonga tenepa kuna anthu akukhala mu Yerusalemu na m'dziko ya Israele: Iwo anatetemera na mantha pakudya, pontho anataya mtima pakumwa madzi. M'dziko mwawo pinthu pyonsene pinavungwa mwakuti nkhabe dzakhala pinthu tayu, thangwi munthu onsene wakukhala mwenemo ngwakuzunguzika. M'maluwani mule mwadzala anthu chinchino munati muvungwe, pontho midzi yawo inati isanduke thando yatchetcha. Tenepo anapidziwa kuti ine ndine MBUYA.” MBUYA adalonga kuna ine mbati, “Iwe mwana munthu, mwambi wenewu ngwanji nawo umbalongwa m'dziko ya Israele kuti: ‘Nsiku zikugwanda basi, pontho pidalonga maprofeti pile nkhabe chitika tayu!’ Natenepo apange kuti MBUYA Mulungu akulonga tenepa: Mwambi wenewu ndinati ndiumalise, pontho hunalongwave tayu mu Israele. M'mbuto mwache apange kuti nsiku zili chifupi zakuti pyonsene pidalonga maprofeti pile pichitike! “Thangwi pakati pa anthu a ku Israele nkhabe dzakhalave tayu masomphenya akunama, penu kuombedza pile pimbabausa anthu. Ine MBUYA ndinati ndilonge pinafuna ine, pontho pinati pichitikedi mwakukhonda dembuka. Thangwi nsiku za moyo wanu, imwe dzinza yakupandukira, ndinachitisa kukwana-kwana pyonsene pyalonga ine. Ndalonga ndine MBUYA Mulungu.” MBUYA adalonga kuna ine mbati, “Iwe mwana munthu, Aisraele ambalonga kuti masomphenya ako anaona iwewa pinakwata pyaka pizinji pene kuti akwane-kwane, pontho na mphangwa zako zene zakulonga pya pinthu pinafuna dzachitika kutali m'tsogolo.” Natenepo longa kuna iwo kuti, “MBUYA Mulungu akulonga tenepa: Mafala onsene alonga ine nkhabe dzadembuka tayu; pyonsene pyalonga ine pinakwana-kwana. Ndalonga ndine MBUYA Mulungu.” MBUYA adalonga kuna ine mbati, “Iwe mwana munthu, longa mwakupokanyisana na maprofeti a Israele ale akupeka mphangwa zauprofeti. Longa kuna anthu ale ambalonga mphangwa za mumsolo mwawo kuti avesere mafala a MBUYA. Ine MBUYA Mulungu ndikulonga tenepa: Dzedze kuna maprofeti akupupwawa, ale ambapeka mphangwa zawo, pontho ale chipo hadaone masomphenya tayu. Imwe anthu a ku Israele, maprofeti anu ngakusowa basa ninga mibinzi yakukhala pakati pa madembe. Iwo hadakwire tayu m'mafufu kamangira anthu a ku Israele mwakugumuka, towera mpandawo uleke dzagwa pandzidzi wa nkhondo pansiku ya MBUYA. Masomphenya awo ngapezi-pezi, pontho kuombedza kwawo nkhwakunama. Iwo ambalonga kuti, ‘Alonga ndi MBUYA,’ mwenemo adaatuma si ine, MBUYA tayu. Kwache ambadikhira kuti mafala awo akwane-kwane! Mbwenye ndikulonga kuti masomphenya anaona imwe ngakunama, pontho kuombedza kumbachita imwe nkhwapezi-pezi. Imwe mumbalonga kuti, ‘Alonga ndi MBUYA,’ podi kwene kuti ine sidalonge namwe tayu. “Natenepo ine MBUYA Mulungu ndikulonga tenepa: Na thangwi ya mafalanu akunama pontho masomphenya anu akunamawo, ine ndina mseru na imwe. Ndalonga ndine MBUYA Mulungu. Ine ndinatchunyusa maprofeti ale ambaona masomphenya akunama, pontho na kuombedza pile pimbabausa anthu. Iwo nkhabe dzakhala pabodzi na anthu anga, penu kuwerengerwa panyandandanda wa banja ya Aisraele tayu, penu dzapita m'dziko ya Israele nkhabe. Penepo imwe munapidziwadi kuti ine ndine MBUYA Mulungu. “Ndimomwene, maprofeti ale akubausa anthu anga pakulonga kuti, ‘Mtendere,’ mwenemo mtenderewo nkhabemo, pontho pinamanga anthu mafufu akupotoka, iwo ambadza mbakhwaza ntoto. Natenepo apange anyakukhwaza ntoto mafufu ale kuti mafufuwo anati agwe. Mvula yamphamvu inati ivumbe, pontho ndinagwisira matalala pa mafufuwo, pontho chonzi chinamenya mafufuwo. Mafufuwo angagwa, anthu nkhabe dzakuvunzani tayu kuti, ‘Apo ntoto udakhwaza imwe ule uli kupi?’ “Natenepo ine MBUYA Mulungu ndikulonga tenepa: Na kuzhangali kwanga ndinagwisa chonzi, pontho na ukali wanga ndinagwisa mvula na matalala kuti pivunge mafufuwo. Mafufu akhwaza imwe ntoto ale, ndinati ndiagwise mbandiamwalaza, towera maziko ache asale nyimwa pakwecha. Iwo angagwa, imwe munati mumale vungika; penepo imwe munapidziwadi kuti ine ndine MBUYA. Natenepo ukali wanga ndinaukhuthulira pana mafufu na pana ale ene adaakhwaza ntoto. Ine ndinalonga kuna imwe kuti, ‘Mafufuwo avungwa, sasawambo na ale ene adaakhwaza ntoto, ale ndi maprofeti a ku Israele, ale akhalonga mphangwa zauprofeti kuna Yerusalemu mbaona masomphenya akuti panakhala mtendere, mwenemo mtenderewo nkhabemo tayu!’ Ndalonga ndine MBUYA Mulungu. “Chinchino iwe mwana munthu, pasa nkhodolo akazi pakati pa anthu ako ale akulonga mphangwa zauprofeti za mumsolo mwawo. Longa mwakupokanyisana nawo kuti MBUYA Mulungu akulonga tenepa: Dzedze kuna imwe akazi, ale ambamangirira mphinjiri m'mikono mwa anthu, mbasasanya pyakumpsampsikira nkhope kuti anthu a mathunga onsene avale, towera akweshe napyo moyo wa anthu. Ayi imwe mungakweshe moyo wa anthu anga mbamukoya moyo wanu? Imwe mwandilulupisa pamaso pa anthu anga, towera mugumane barele wakudzala m'manja pontho manyenyeswa a mikate. Imwe mumbapha anthu ale hadatheme kufa, mbamukoya na moyo anthu ale hadatheme kukhala na moyo tayu, pakunamiza anthu anga, ale ambakomerwa na kuvesera pyakunama. “Natenepo ine MBUYA Mulungu ndikulonga tenepa: Ine ndimbanyansirwa na mphinjiri zanu zile zimbaphatisa imwe basa kukwesha nazo moyo wa anthu. Ine ndinazithumula m'mikono mwawo; ine ndinasudzula anthu anga adakwesha imwe ninga mbalame ale. Ndinang'amba pyakumpsampsira napyo nkhope pimbavazika imwe anthu anga, mbandiapulumusa m'manja mwanu, tenepo iwo nkhabeve dzakhala pansi pa utongi wanu tayu. Penepo imwe munapidziwa kuti ine ndine MBUYA. Na kunama kwanuku mudachitisa anyakulungama kutaya mtima, ale ine nkhabe funa kuavunga tayu. Imwe mudawangisa mtima anthu akuipa kuthimiza kuchita pyakuipa pyawo, mbakhonda pulumusa moyo wawo. Natenepo imwe nkhabe dzaonave masomphenya anu akunama penu kuombedza tayu. Ine ndinasudzula anthu anga kubulukira m'manja mwanu. Penepo munapidziwa kuti ine ndine MBUYA.” Akadamu anango a Aisraele adadza kuna ine mbakhala pamaso panga. Natenepo MBUYA adalonga kuna ine mbati, “Iwe mwana munthu, anthu enewa aikha mitimawo pana mifanikizo, mbaikha maso awo pana pinthu pimbaadawisa pile. Ayi ine nkhuatawirisa basi kuvunza nzeru kuna ine? Natenepo longa kuna iwo mbuapange kuti ine MBUYA Mulungu ndikulonga tenepa: Ngakhala Muisraele onsene, ule aikha mtimache pana mifanikizo mbaikha maso ache pana pinthu pimbamdawisa pile, pontho ule lero akudza kuna mprofeti kumvunza nzeru, ine ene MBUYA ndinati ndimtawire, thangwi ya kuinjipa kwa mifanikizo imbapembedza iye ile! Ine ndinachita penepi, towera kubweza mitima ya Aisraele, ale adabauka kubuluka kuna ine kupembedza mifanikizo yawo. “Natenepo longa kuna dzinza ya Israele kuti ine MBUYA Mulungu ndikulonga tenepa: Lekani pyakudawa pyanu, mbamubwerere kubuluka kuna mifanikizo yanu, pontho kuleka pinthu pyakunyansa pimbachita imwe pile! “Ngakhala mbodzi wa Aisraele, penu mlendo wakukhala pakati pa Aisraele anabauka kubuluka kuna ine kuikha mtimache pana mifanikizo, pontho kuikha maso ache pana pinthu pimbamdawisa pile, kubuluka penepo mbavunza nzeru kuna mprofeti, ine ene MBUYA ndinati ndimtawire. Ine ndinati ndimpase nkhodolo. Anzache anati aonere iye. Ine ndinati ndimbuluse pakati pa anthu anga mbakhala chinthu chakusekesa. Penepo munapidziwa kuti ine ndine MBUYA. “Ngakhala mprofeti ananyengezwa mbalonga mphangwa zauprofeti, ndamnyengeza ndine ene MBUYA. Ine ndinati ndimtchunyuse na mkono wanga mbandimbulusa pakati pa anthu anga Israele. Onsene pabodzi pene mprofeti na ule ene anavunza nzeru kuna iye anatchunyuswa sasawa. Penepo Aisraele nkhabe dzabaukave kubuluka kuna ine tayu, penu kupiswipisa okha ene na pyakudawa pyawo pyonsene. Iwo anakhala anthu anga, pontho ine ndinakhala Mulungu wawo. Ndalonga ndine MBUYA Mulungu.” MBUYA adalonga kuna ine mbati, “Iwe mwana munthu, ngakhala dziko inandidawira pakukhonda khulupirika kuna ine, ine ndinafuthula mkono wanga kuitchunyusa mbindifunga njira zache zakudzesera phoso. Ndinagwisa m'dzikomo njala ikulu ile inafuna dzapha anthu na nyama zawo zene. Podi kwene kuti amuna atatu awa, Nowa, Daniele, na Yobu mbadakhala kweneko, kulungama kwawo mbakudapulumusa kwene moyo wawo basi. Ndalonga ndine MBUYA Mulungu. “Penu ngakhala ndinatumiza nyama zam'tsanga kupha anthu m'dziko monsene, towera isanduke yakugoswa mwakuti nkhabe munthu na mbodzi ene anakwanisa kugwanda na mwenemo tayu, podi kwene kuti amuna atatu ale mbadakhala kweneko, ine ninga MBUYA Mulungu wamoyo ndikudumbira kuti iwo nee mbadakwanisa kupulumusa moyo wa anawo achimuna penu achikazi tayu. Iwo mbadakwanisa kwene kupulumusa moyo wawo ene basi, pontho dziko mbidasanduka thando yatchetcha. Ndalonga ndine MBUYA. “Penu ngakhala ndinadzesa nkhondo m'dzikomo mbandilonga kuti, ‘Nkhondo mbipuluze pinthu pyonsene m'dzikomo,’ pontho ngakhala ndinapha anthu onsene na nyama zawo zene, podi kwene kuti amuna atatu ale mbadakhala kweneko, ine ninga MBUYA Mulungu wamoyo ndikudumbira kuti iwo nee mbadakwanisa tayu kupulumusa moyo wa anawo achimuna penu achikazi, mbwenye kupulumusa moyo wawo ene basi. “Penu ngakhala ndinagwisa muliri m'dzikomo, pontho kukhuthulira ukali wanga pana dzikoyo pakuchuchisa chiropa, kupha anthu na nyama zawo zene, podi Nowa, Daniele, na Yobu mbadakhala penepo, ine ninga MBUYA Mulungu wa moyo ndikudumbira kuti iwo mbadakwanisa kupulumusa nee moyo wa anawo achimuna penu achikazi tayu, mbwenye kupulumusa moyo wawo ene basi thangwi ya kulungama kwawo.” MBUYA Mulungu akulonga tenepa: “Apo pinakhala pyakunyanya tani ndingatumiza pinthu pyakugoswa pinayi kutchunyusa napyo anthu mu Yerusalemu, nkhondo, njala, nyama zam'tsanga, na muliri, kupha anthu na nyama zawo zene. Kwache panakhala anango akusalira na moyo, ana achimuna na achikazi ene anafuna dzabuluka mwenemo. Iwo anabwera kuna imwe, tenepo mungaona makhaliro na mabasawo akuipa, munadzindikira kuti ndachita chilungamo pakumtchunyusa Yerusalemu, nyatwa zonsene zidadzesa ine kuna iye. Mungaona makhaliro na mabasawo akuipa, penepo munapidziwa kuti ine sidachite kwene penepi pezi pene tayu. Ndalonga ndine MBUYA Mulungu.” MBUYA adalonga kuna ine mbati, “Iwe mwana munthu, ayi mtawi una udidi wanji kusangiza na nthambi ya miti yamtundu onsene ya mumsitu? Ayi mtawi udatomambo kukhala thabwa kusasanya nayo chinthu chadidi? Ayi munthu anakwanisa kusasanya ntchiri kubulukira kumtawi zakumanikirapo pinthu? Nkhabe, umbaponywa pamoto ninga nkhuni basi. Moto unganyekesa nsonga na phulo mbusalira pakati wakuvulika, ayi chakusaliracho unakwanisa kusasanyira nacho chinthu chinango chakufunika? Ngakhala icho chikhali chakusowa basa ndzidzi ukhali icho chamumphu, apo ndi tani na pyamala icho nyeka pontho kuvulika? Chasanduka chakusoweratu basa! “Natenepo MBUYA Mulungu akulonga tenepa: Ninga montho mumbachitirwa mtawi kukwatwa mumsitu kudzayeswa nkhuni, sasawambo ine ndinati ndiyese nkhuni anthu ale ambakhala mu Yerusalemu. Ine ndinati ndiapase nkhodolo. Podi kwene kuti iwo achita kwene kuvulika, kwache motowo unati uanyekese basi. Tenepo ine ndingakupasani nkhodolo, imwe munapidziwa kuti ine ndine MBUYA. Ine ndinasandusa dziko kukhala thando yatchetcha, thangwi iwo hadakhulupirike tayu kuna ine. Ndalonga ndine MBUYA Mulungu.” MBUYA adalonga kuna ine mbati, “Iwe mwana munthu, sumulula Yerusalemu thangwi ya pinthu pyakunyansa pyachita iye mbulonge kuti ine MBUYA Mulungu ndikulonga tenepa kuna Yerusalemu: “Kanani ndi dziko ya makolo ako, pontho iwe udabalirwa kweneko. Babako akhali wa Chiamori pontho mako akhali wa Chihiti. Pidabalwa iwe, nkhabe munthu adagwanda tchombo yako tayu, penu kukusambisa, penu kukukhwaza munyu, penu kukukukutiza mwadidi na nguwo tayu. Nkhabe na mbodzi ene adakuvera nsisi mbava nawe nyambalo kukuchitira chibodzi mwa pinthu penepi tayu. M'mbuto mwache pidabalwa iwe, udaponywa kunja kuminda, thangwi adanyansirwa nawe. “Tenepo ine ndidagwanda pyanga chifupi na penepo mbindikuona iwe ukuvidzula-vidzula m'chiropa chako. Pikhasamba iwe chiropa, ine ndidalonga kuna iwe kuti, ‘Khala na moyo.’ Ine ndidakuchitisa kukula ninga mmera. Iwe udakula mbusanduka mtsikana wakubalika pyakwanga. Mabele ako adaimira mwadidi mwene, pontho tsisi yako ikhali yakulapha mwadidi, iwe ule kale ukhali chipezi-pezi pontho chitakwa-takwa. “Ndidagwanda pontho na penepo, tenepo pidaikha ine maso anga pana iwe, ndidaona kuti ndiwe wathunga ene kuti ndinakwanisa kugwa nawe maya. Ndidakuvazika chakufinika changa kubisa pezi pako. Ine ndidakuvunzira mbandichita nawe chiverano cha banja, natenepo udasanduka wanga ene. Ndalonga ndine MBUYA Mulungu. “Kubuluka penepo ndidakusambisa kubulusa chiropacho mbandikudzoza mafuta. Ine ndidakuvazika nguwo zakulukwa mwadidi, pontho nkhwaira za nthembe yadidiletu. Ndidakuvazika nguwo zakuchena mbandikufinikiza nguwo zakudula. Ndidakuvazika pontho pyakukuthemesera pinango. Ndidakuvazika pibangili mumkono mwako, pontho mkufu m'khosi mwako. Ndidafeka nthona pamphuno pako, pontho mphete m'makutu mwako mbandikumanga dunku yakubalika mumsolo mwako. Ndidakuthemesera na golidi pontho siliva; nguwo zako zikhali zakuchena, zakudula pontho zakulukwa mwadidi. Pyakudya pyako pikhali pyakusasanywa na ufa wadidi, uchi na mafuta aolivi. Iwe udasanduka wakubalika pyakwanga, mbukhala matsano. Iwe udaveka konsene kwene kuna madzinza onsene thangwi ya kubalika kwako, pontho demelero idakupasa ine ile idakuchitisa kuoneka wakubalika monsene mwene. Ndalonga ndine MBUYA Mulungu. “Kwache iwe udanyadira kubalika kwako mbuphatisa basa kuveka kwako kusanduka puta. Iwe ukhachita uputa na munthu onsene wakugwanda pyache na njira. Iwe udaphatisa basa nguwo zako zinango kuthemesera mbuto zako zakupembedzerapo milungu mbuchitirapo uputa. Pinthu ninga penepi chipo nee pidzati chitika, pontho nee pinachitikave tayu. Iwe pontho udakwata pyakuthemesera napyo manungo pidakupasa ine pile, pyakusasanywa na siliva na golidi pile, mbupisasanyira wekha ene adzimunthu amuna kukhala milungu, m'nduli mwache udachita nawo pyakuzuda. Iwe udakwata nguwo zakulukwa mwadidi zidakupasa ine zile, mbuzivazika adzimunthuwo. Tenepo udapereka kuna ipyo mafutanga aolivi na pyakufukiza pyakununkhira ninga nsembe. Phoso idakupasa ine kuti udye, ufa wadidi, mafuta aolivi, na uchi, iwe udapipereka pyako ninga nsembe zakhwema yadidi kuna milunguyo. Penepi ndiye pidachita iwe. Ndalonga ndine MBUYA Mulungu. “Iwe udakwata anako achimuna na achikazi ene adandibalira iwe ale mbuapereke ninga nsembe yakudya kuna milunguyo. Ayi uputa ukhachita iwewo hudakukwane tayu? Iwe udacheka ananga mbuapereka nsembe kuna milunguyo. Pyakunyansa pyonsene pikhachita iwe, pontho na uputa onsene ukhachita iwe, iwe hudakumbuke tayu nsiku za utsikanako pikhali iwe chipezi-pezi pontho chitakwa-takwa, kuvidzula-vidzula m'chiropa chako kukhachita iwe kule. “Dzedze! Dzedze kuna iwe. Ndalonga ndine MBUYA Mulungu! Kuthimizira papyakudawika pyako pinango pyonsene pyachita iwe, iwe udapisasanyira mbuto yakupembedzerapo milungu, pontho kuchita uputa m'khundu-khundu mwa njira zonsene. Pamphambano ponsene iwe udasasanya mbuto zakupembedzerapo milungu mbululupisa kubalika kwako penepo pakupereka manungo ako kuna munthu onsene wakugwanda pyache na njira mbunyanya kuchita uputa. Anthu a ku Iguputo iwe udachita nawo pyauputa, atsanthembako achimaso-maso ale. Penepo udandizhangalisa, thangwi udanyanya kuchita uputa. “Natenepo ine ndidafuthula dzanjanga kukutchunyusa mbandichepesa madire ako; ndidakuperekani m'manja mwa Afilisti, ambakuzonda, pontho adatutumuka na makhaliro ako akunyansa ale. Iwe udachita pontho uputa na Aasiria, thangwi pikhumbo pyako pidainjipa; podi kubuluka penepo, ipyo hapidakukwane tayu. Tenepo udathimiza basi kuchita uputa na Ababiloni, dziko ya anyamalonda, mbwenye podi kwene kuti pikhali tenepo, iwe nee udakwane napyo tayu.” MBUYA Mulungu akulonga kuti, “Iwe mtimako ngwakukwatika msanga! Iwe udachita pinthu pyonsenepi ninga puta wakusowa manyadzo. Iwe udapisasanyira mbuto yakupembedzerapo milungu, pontho kuchita uputa m'khundu-khundu mwa njira zonsene. Kwache iwe nee ukhachita ninga mumbachitira maputa anango, thangwi iwe nee ukhafuna kupagalwi tayu. “Iwe mkazi okhonda khulupirika! Iwe umbafuna amuna achilendo kupiringana mamunako chadi-chadi. Puta onsene ambapagalwi na mamuna onsene anagona na iye, mbwenye iwe umbapereka mitukwa kuna pibwenji pyako pyonsene kuanyengerera kuti adze kuna iwe kubulukira konsene kwene dzagona nawe. Natenepo uputako wasiyana na uputa wa anango; pakhali nkhabe na mbodzi ene akhachita kukuvunzira kuti ugone naye. Iwe ndiwe wakusiyanadi na anango, thangwi umbaapagali amunawo ndiwepo mbukhonda pagalwi na kobiri ene. “Natenepo iwe puta, vesera pinalonga MBUYA! MBUYA Mulungu akulonga tenepa: Na thangwi ya pikhumbo pyako pyakuipa, pontho kupionesa kwako pezi pakugonana na pibwenji pyako, pontho na thangwi ya mifanikizo yako yonsene yakunyansa, pontho na kupereka chiropa cha anako kuna milungu ninga nsembe, natenepo ine ndinati ndigumanyise pibwenji pyako pyonsene pimbakomerwa na iwe pile, pile pimbafuna iwe na pile pene pimbazonda iwe. Ine ndinati ndiagumanyise onsenewo kubulukira konsene kwene mwakupokanyisana nawe mbandikudula nguwo zako pamaso pawo, tenepo iwo anakuona pezi. Ine ndinati ndikutchunyise ninga mumbatchunyusirwa maputa pontho mphandu. Thangwi ya ntchanje yanga ndinakupha mwakuzhangali pyakwanga. Ine ndinakupereka m'manja mwa pibwenji pyakopyo, tenepo ipyo pinavunga mbuto zako zakupembedzerapo milungu pontho zakuchitirapo uputa zile. Ipyo pinakudula nguwo zako na pyakuthemesera pyako mbusiyiwa chipezi-pezi pontho chitakwa-takwa. Iwo anakudzesera gulu ya anthu ale anafuna dzakuponyera miyala, pontho anakugwanda-gwanda m'mapindi na matalasadawo. Ipyo pinapisa nyumba zako mbapikutchunyusa pakwecha mwenemo akazi azinji akuona maso. Ine ndinamalisa uputako, tenepo iwe nkhabe dzapagali pontho pibwenji pyako tayu. Penepo ukali wanga pana iwe unambombowa, pontho ntchanje yanga inamala; mtimanga unakhala pansi mbandikhonda kukuzhangalira pontho tayu. “Na thangwi yakuti iwe udaduwalira nsiku za utsikanako mbundizhangalisa na pinthu pyonsene pyachita iwe, ine ndinati ndipiikhe pamsolo pako pyonsene pyachita iwe. Ayi iwe hudathimize tayu kuchita pyakuzuda padzulu papinthu pinango pyonsene pyakunyansa pikhachita iwe pile? Ndalonga ndine MBUYA Mulungu.” MBUYA akulonga kuti, “Iwe Yerusalemu, anthu analonga pya iwe mwambi wakuti, ‘Mwana ambaonera pimbachita mache.’ Iwe ndiwe mwana chadi-chadi wa mako, ule adakhondambo mamunache na anache ene; iwe ndiwe nana chadi-chadi wa abale ako, ale adakhondambo amunawo na anawo. Mako akhali wa Chihiti, babakombo akhali wa Chiamori. Nanako akhali Samaria, ule akhakhala kumpoto kwako pabodzi pene na anache achikazi, pontho nyamsolo wako, ule akhakhala kumwera kwako, akhali Sodomu. Iwe hudateweze kokha njira zawo, penu kutsanzira makhaliro awo akunyansawo tayu, mbwenye pidagwanda ndzidzi pang'ono, makhaliro ako onsene adanyanyiratu kuipa kupiringana iwo.” MBUYA Mulungu adalonga mbati, “Ine ninga Mulungu wamoyo ndikudumbira kuti nyamsolo wako Sodomu na midzi yakumzungulira hadachite pyakuipa ninga pyachita iwe na ananakopi tayu. Natenepo pyakudawa pya nanako Sodomu mphipi: Iye na midzi yakumzungulira akhali akutumbama, akhadya pyadidi, mbakhala pakutonthola: iwo hadatsalakane pya anyakutcherenga na anyakusowa tayu. Iwo akhali akunyada mbachita pinthu pyakunyansa pamaso panga. Ndi thangwi yache ine ndidaavunga ninga pinaona imwe chinchinopi. Samaria hadachite na jada ene ya pyakudawa pyachita iwepi tayu. Iwe ndiye wanyanya kuchita pinthu pyakunyansa kupiringana iye, pontho wachitisa abale ako kuoneka ninga mbwenye na pinthu pyakunyansa pyonsene pyachita iwepi. Natenepo ndiwe wathema kuchita manyadzo, thangwi wachitisa abale ako kuonekambo ninga akulungama kusiyana na iwepo. Na thangwi yakuti pyakudawa pyako ndiye pidanyanya kuipa kusangiza na pyawo, iwo akuoneka ninga akulungama kupiringana iwepo. Natenepo chita manyadzo mbukule msolo, thangwi iwe wachitisa mbale ako akuoneka ninga mbwenye.” MBUYA akulonga kuna Yerusalemu kuti, “Kwache ndinati ndichitise pinthu pya Sodomu na midzi yakumzungulira, pontho pya Samaria na midzi yakumzungulira kufamba pontho mwadidi. Na iwe enembo ndinati ndichitise pinthu pyako kufamba pontho mwadidi, towera iwe udzachite manyadzo, pontho kukula msolo na pinthu pyonsene pyachita iwe kuonesa kuti abale ako ndi mbwenye kusiyana na iwe. Kulonga pya abale ako, Sodomu na midzi yakumzungulira pontho Samaria na midzi yakumzungulira, anati abwerere ninga montho mukhali iwo kale; iwembo na midzi yakukuzungulira munati mubwerere ninga montho mukhali iwe kale. Ayi si iwe tayu adasedegula Sodomu nsiku zile zikhanyada iwe, mwenemo pyakuipa pyako pidzati onekera tayu pakwecha? Lero wakhalambo ninga iye, kusanduka chakusekesa kuna Aedomu, na atsanthembako onsene pontho na Afilisti, onsene anyakukuzungulira ambakululupisa ale. Iwe wathema kuona nyatwa thangwi ya pyakuzuda, pontho pyakunyansa pyachita iwe. Ndalonga ndine MBUYA Mulungu.” MBUYA Mulungu adalonga mbati, “Ine ndinati ndichite kuna iwe mwakuthemerana na pinthu pidachita iwe, thangwi iwe walulupisa kudumbira kudachita ine pakuswa chiverano. Kwache ndinati ndikumbuke chiverano chidachita iwe na ine, mwenemo mbuli mtsikana. Ndinati ndikhazikise nawe chiverano chokhonda mala. Tenepo iwe unakumbuka makhaliro ako akale mbuchita manyadzo kutambira pontho mbaleako wamkulu na wamng'ono ene. Ine ndinaapereka kuna iwe ninga anako achikazi, kwache nee na thangwi ya chiverano chidachita iwe na ine chile tayu. Ndinati ndikhazikise chiverano changa na iwe, pontho unapidziwa kuti ine ndine MBUYA. Ine ndinakulekerera pyakudawa pyako pyonsene, kwache unapikumbuka mbuchita napyo manyadzo mwakuti iwe nkhabe na kufuna kwene kupilonga tayu. Ndalonga ndine MBUYA Mulungu.” MBUYA adalonga kuna ine mbati, “Iwe mwana munthu, longa nthanthi kuna dzinza ya Israele, pontho uphatise basa msangani. Longa kuna iwo kuti MBUYA Mulungu akulonga tenepa: Pidachitwa na mphamba ukulu wakukhala na maphaphido amphamvu, manthenga akulapha akudzala na mathotho akusiyana-siyana, ule udadza ku Lebanoni. Iwo udakaula nsonga ya muti yamkungudza, iwo udakhwadzula mphukira yakunsongalonga mbaithukula kwenda nayo kudziko ya malonda. Kweneko adaitcheka mumzinda wa anyamalonda. “Kubuluka penepo iwo udakwata mbewu pang'ono kubulukira m'dzikomo. Iwo adaibzala m'mataka adidi ninga mkotamu m'khundu-khundu mwa madzi. Mbewuyo idamera mbisanduka mtawi wakuwanga mwadidi. Nthambi zache zidatanthawira m'dzulu kukhali mphamba ule, pontho mitsitsi yache idapita pansi. Tenepo mtawi ule udasanduka ukulu ene mbugudumira. “Pakhali pontho mphamba unango ukulu wakukhala na maphaphido amphamvu na manthenga akulapha. Ndzidzi wenewu mtawi ule udayang'anisa mitsitsi yache kukhali mphamba ule, kubulukira pa mbuto pakhadabzalwa iwo pale, pontho udatanthawirisa nthambi zache kuna iwo kufuna kuti umpase madzi. Kwache mtawi ule ukhadabzalwa kale m'mataka akubalisa pinthu, m'khundu-khundu mwa madzi, towera ugudumire, kubala nsapo, pontho kukhala mtawi wadidiletu. “Longa kuna iwo kuti MBUYA Mulungu akulonga tenepa: Ayi mtawi wenewu unakuladi mwadidi? Ayi mphamba wakutoma anaudula tayu mbaupuluza nsapo zache, towera mtawiwo uunyale pyawo? Mphukira zache zachinchino zonsene zinaunyala. Mtawi ule nkhabe funika anyamphamvu penu anthu azinji ene kuti audule tayu. Podi kwene kuti mbudachita kutchekwa panango pene, ayi iwo mbudakula mwadidi? Ayi mbudadudumuka monsene mwene pidamenya mphepo yakumabulukiro dzuwa, kududumuka pambuto padabzalwa iwo pale tayu?” Tenepo MBUYA adalonga kuna ine mbati, “Longa kuna dzinza yakupandukirayi kuti, ‘Ayi imwe nkhabe dziwa tayu kuti msangani wenewu ukulonganji?’ Longa kuna iwo kuti mfumu wa ku Babiloni adenda ku Yerusalemu mbakwata unyaperezo mfumu na mathubu ache kwenda nawo ku Babiloni. Iye adakwata mbodzi wa m'banja yachifumu mbachita naye chiverano pakumdumbirisa. Iye adakwata pontho anthu akuveka a m'dzikomo, towera ufumuwo umale mphamvu mbukhonda dzalamuka pontho, mbukhalapo thangwi ya kukoya chiverano chile. Mbwenye mfumu wa Yuda adampandukira pakutumiza aimiriri a dziko kuna mfumu wa Iguputo, towera akakwate akavalo pontho na gulu ikulu ya anyankhondo. Ayi penepi pinamchitisa kupikwanisa? Ayi iye ule ambachita pinthu penepi anakwanisa kupulumuka? Ayi iye anakwanisa kuswa chiverano mbathawa? “Ine MBUYA Mulungu ndikulonga kuti ine ninga Mulungu wamoyo ndikudumbira kuti mfumu weneyu anati akafere ku Babiloni, thangwi iye adaswa kudumbira kwache na chiverano chidachita iye na mfumu wa ku Babiloni, ule adampitisa ufumu. Mfumu wa ku Iguputo na anyankhondo ache amphamvu nkhabe dzamphedza tayu pankhondo yeneyi, ndzidzi unafuna dzamulukwa mataka kutsamira mpanda, pontho kumanga nsanja za anyankhondo kuzungulira mizinda ya Yuda, towera apuluze anthu azinji ene. Iye adalulupisa kudumbira kudachita iye pakuswa chiverano. Na thangwi yakuti iye akhadadumbira kukhala wakuvera, kwache adachita pinthu pyonsenepi, tenepo iye nkhabe dzapulumuka tayu.” MBUYA Mulungu adalonga mbati, “Ine ninga Mulungu wamoyo ndikudumbira kuti ndinati ndimtchunyuse thangwi adalulupisa chiverano chidadumbira iye na dzinanga. Ine ndinamzungulira na kokota mbakweshwa na msampha. Ine ndinamdzesa ku Babiloni mbandimtchunyusa kweneko, thangwi ya kukhonda kwache khulupirika kuna ine. Anyankhondo ache onsene anafuna dzathawa ale anamala kuphiwa pankhondo, pontho anyakusalira na moyo anabalaliswa kunkhomo zonsene zinayi za dziko yapansi. Penepo imwe munapidziwa kuti ndalonga ndine MBUYA Mulungu.” MBUYA Mulungu akulonga tenepa: “Ine ene ndinagwedula mphukira kubulukira pa nsongalonga pa muti wamkungudza mbandiitcheka; ndinakaula nthambi itete mbandikaitcheka pansonga ya phiri yakulapha. Padzululetu pa mapiri a Israele ndiye panafuna ine kaitcheka; iyo inamera nthambi, pontho kubala nsapo mbusanduka mkungudza wakukoma m'maso. Mbalame zamtundu na mtundu zinamanga pisa pyawo mwenemo; izo zinagumana mthunzi munthambi zachezo. Miti yonsene ya m'dzikomo inadziwa kuti ndine MBUYA ndimbagwanda miti yakulapha mbindichitisa miti ing'ono-ing'ono kulapha. Ine ndimbaunyalisa miti yakubiriwira mbandichitisa miti yakududumuka kubiriwira. Ndalonga ndine MBUYA, pontho ndinati ndipichitedi.” MBUYA adalonga kuna ine mbati, “Ayi imwe anthu munafuna kulonganji, pakuphatisa basa mwambi ufu kulonga pya dziko ya Israele: ‘Makolo adadya nsapo zakujuja, kwache mano a ana ndiye adazirizwa?’ ” MBUYA Mulungu adalonga mbati, “Ine ninga Mulungu wamoyo ndikudumbira kuti imwe nkhabe dzaphatisave basa mwambi wenewu tayu mu Israele. Thangwi munthu onsene ana moyo ngwanga; baba munthu na mwana ene, onsene pabodzi nganga. Nyakudawa onsene ndiye athema kufa. “Tisangize kuti pana nyakulungama, ule ambachita pyakulungama pontho pyadidi. Iye nkhabe kwenda kadya pambuto zakupembedzerapo milungu pamapiri, penu kupembedzambo nawo mifanikizo ya dzinza ya Israele. Iye nkhabe chita pyakuzuda na mkazi tsanthembache, penu kugona na mkazi wakumwezi. Iye nkhabe pondereza na munthu ene tayu, mbwenye iye ambabwezera chinthu chidakwata iye pinyolo; iye nkhabe bera munthu tayu, mbwenye ambapasa pyakudya anyanjala mbapereka pyakuvala kuna anyakupisowa. Iye nkhabe chitisa katapira tayu angafiyalisa, penu kufiyalisa ninga mumbachitira anyamalonda. Iye ambakhondesa manjache kuchita pyakudawika mbatonga na chilungamo mseru wa pakati pa munthu na mwanzache. Iye ambavera mwambo wanga, mbachita mphole-mphole kuteweza matongero anga. Munthu ninga weneyu ngwakulungama; iye anati akhale na moyo. Ndalonga ndine MBUYA Mulungu.” “Tisangiza kuti munthu weneyu ana mwanache, ule ambapha na kuba, pontho kuchita pinthu pinango pyakuipa ninga penepi, pinthu pyakuti chipo babache hadzati kupichita tayu. Iye ambaenda kadya pambuto zakupembedzerapo milungu pamapiri. Iye ambachita pyakuzuda na mkazi tsanthembache. Iye ambapondereza anyakutcherenga na anyakusowa. Iye ambaba. Iye nkhabe bwezera pinthu pidakwata iye pinyolo. Iye ambaenda kumbuto zakupembedzerapo mifanikizo. Iye ambachita pinthu pyakunyansa. Iye ambachitisa katapira. Iye ambafiyalisa ninga mumbachitira anyamalonda. Ayi munthu ninga weneyu athema kukhala na moyo? Nkhabe tayu! Na thangwi yakuti iye achita pinthu pyonsene pyakunyansapi, iye anati aphiwe chiropa chache mbachidzagwera pamsolo pache. “Kwache tisangize weneyumbo ana mwana wamamuna, ule ambaonera babache akuchita pyakudawa pyonsenepi, kwache podi kwene kuti iye ambaonera pinachita babacheyo, iye nkhabe kupitsanzira tayu. “Iye nkhabe kwenda kadya pambuto zakupembedzerapo milungu pamapiri, penu kupembedzambo nawo mifanikizo ya dzinza ya Israele. Iye nkhabe chita pyakuzuda na mkazi tsanthembache. Iye nkhabe pondereza na munthu ene tayu, mbwenye iye ambabwezera chinthu chidaphatira iye pinyolo; iye nkhabe bera munthu tayu, mbwenye ambapasa pyakudya anyanjala mbapereka pyakuvala kuna anyakupisowa. Iye ambakhondesa manjache kuchita pyakudawika, iye nkhabe kuchitisa katapira tayu, penu kufiyalisa ninga mumbachitira anyamalonda. Iye ambavera mwambo wanga, mbachita mphole-mphole kuteweza matongero anga. “Iye nkhabe dzafa tayu thangwi ya kudawa kwa babache; iye anati akhale na moyo. Mbwenye babacheyo anati afe, thangwi ya kupondereza anango, kubera mwanzache, pontho kuchita pinthu pyakuipa kuna anthu onsene. “Kwache imwe mumbavunza kuti, ‘Thangwi yache ninji kuti mwana aleke tchunyuswa thangwi ya pyakudawa pya babache?’ Podi mwanayo achita pinthu pyakulungama pontho pyakuthema mbachita mphole-mphole kutewera matongero anga, iye anati akhale na moyo. Nyakudawayo ndiye athema kufa. Mwana hadatheme tayu kutchunyuswa thangwi ya pyakudawa pya babache, penu babambo kutchunyuswa thangwi ya pyakudawa pya mwanache. Kulungama kwache munthu ndiye kunafuna iye dzafupwa nako, pontho kuipa kwache munthu ndiye kunafuna iye dzatchunyuswa nako. “Mbwenye ngakhala nyakuipa analeka chita pyakudawa pyonsene pyachita iye mbakoya mwambo wanga, pontho kuchita pyakulungama pontho pyakuthema, iye anati akhale na moyo; iye hanafa tayu. Pyakudawa pyache pyonsene pyachita iye pinalekererwa. Na thangwi ya pyakulungama pyonsene pyachita iye, anati akhale na moyo. Ayi ine ndimbakomerwa na imfa ya munthu wakuipa? Nkhabe! Ndalonga ndine MBUYA Mulungu. Nkhabe tayu, ine ndimbakomerwa nyakudawa angaleka pyakudawa pyache mbakhala na moyo. “Mbwenye ngakhala nyakulungama analeka chita pyakulungama mbatoma kuchita pyakuipa, mbachita pinthu pyakunyansa pimbachita anyakuipa pile, ayi weneyo athema basi kukhala na moyo? Pinthu pyakulungama pyonsene pyachita iye nee chibodzi chinawerengerwa tayu. Na thangwi ya kukhonda khulupirika kwache, iye adawa pontho thangwi ya pyakudawa pyachita iyepyo, iye anati afe. “Kwache imwe mumbalonga kuti, ‘Njira zache MBUYA si zakulungama tayu.’ Ngavani kuno imwe Aisraele: Ayi njira zanga nsakukhonda lungama? Ayi zakupotoka si njira zanuzo tayu? Ngakhala nyakulungama analeka chita pyakulungama mbatoma kuchita pyakuipa, iye anati afe thangwi ya kudawa kwacheko; na thangwi ya pyakuipa pyachita iye, iye anati afe. Mbwenye ngakhala nyakuipa analeka pyakudawika pyonsene pyachita iye mbachita pyakulungama pontho pyadidi, iye anati apulumuse moyo wache. Podi iye adzindikira pyakuipa pyachita iye mbapileka, iye anati akhale na moyo; iye nkhabe dzafa tayu. Kwache dzinza ya Israele imbalonga kuti, ‘Njira za MBUYA si zakulungama tayu?’ Ayi imwe dzinza ya Israele, njira zanga si zakulungama tayu? Ayi zakupotoka si njira zanuzo tayu? “Natenepo imwe dzinza ya Israele, ine ndinakutongani mseru, kada munthu malingana na mabasache! Ndalonga ndine MBUYA Mulungu. Lekani pyakudawa pyanu! Zungunukani kubuluka kuna pyakuipa pyachita imwe; penepo kudawa nkhabe dzakuvungani tayu. Pikhondeseni mwekha ene kuchita pyakuipa pyamtundu onsene mbamukhale na mtima utswa pontho na mzimu wachinchino. Thangwi yache ninji imwe Aisraele munafuna kufa? Thangwi ine nkhabe komerwa tayu kuti munthu na mbodzi ene afe. Lekani pyakudawa pyanu mbamukhale na moyo! Ndalonga ndine MBUYA Mulungu.” MBUYA andipanga kuimba nyimbo ya maliro kulonga pya atongi a Israele kuti: “Mako akhalidi ninga nkhalamu ikazi pakati pa nkhalamu. Iye akhagona pakati pa ana a nkhalamu mbalera mwadidi anache. Iye adakuza mwanache mbodzi, tenepo mwanayo adasanduka nkhalamu yamphamvu. Iye adafunziswa kuphata nyama, pontho akhadya anthu. Madzinza adava pya iye, mbamkwesha na mulindi. Na ngoloweko iwo adamkwekwetera kudziko ya Iguputo. “Pidaona nkhalamu ikazi ile kuti pikhadikhira iye pyachimwanika, chidikhiro chache chonsene chidamala kwenda; iye adakwata pontho mwanache unanago mbamsanduza nkhalamu yamphamvu. Iye adafamba na nkhalamu zinzache, thangwi iye adasanduka nkhalamu yamphamvu. Iye adafunziswambo kuphata nyama, pontho akhadya anthu. Iye adagwisa mbuto zawo zakutchingwa na mpanda, mbasakaza maluwani. Dziko na anthu akhakhala mwenemo ale, adaphatwa na mantha na kubangula kwache. Madzinza adadza dzachita naye nkhondo, ale adadza kubulukira kunthemba zonsene zakuzungulira. Iwo adamteyera misamphawo tenepo iwo adamkwesha na mulindi wawo. Na ngoloweko yawo iwo adampitisa m'thanga mbadza naye kuna mfumu wa ku Babiloni mbamuikha m'perezo, tenepo kubangula kwache hakudavekeve tayu pamapiri a Israele. “Mako akhali ninga mtawi m'munda wamfesa wakubzalwa m'khundu-khundu mwa mkulo; ukhali na nsapo zizinji pontho wakugudumira thangwi ya kuinjipa kwa madzi. Nthambi zache zikhali za mphamvu zakuthema kusasanyira ndodo ya mfumu. Iwo udalapha pyakwanga mbubulukira kunja kupiringana pyakumera pinango, ukhaoneka pyadidi thangwi ya kulapha kwache pontho na kuinjipa kwa nthambi zache zizinji. Kwache iye adaudula mwakuzhangali mbaugwisa pansi. Iwo udauma thangwi ya mphepo yakumabulukiro dzuwa, nsapo zache zidamala puluzika; nthambi zache zamphamvu zidamala kuuma tenepo moto udamala kuupisa. Chinchino wabzalwa m'thando yatchetcha, m'dziko yakusowa madzi. Moto udafalikira kubulukira kunthambi yache ikulu mbupisa nsapo zache zonsene. Nthambizo nkhabeve dzakhala zakuwanga tayu Nkhabeve nthambi yamphamvu na ibodzi ene idasalira yakuthemerana na kusasanyira ndodo ya mfumu tayu.” Yeneyi ndi nyimbo ya maliro, ile imbaimbwa kawiri-kawiri. Chaka chachinomwe, pansiku yachikhumi ya mwezi wachishanu wa unyaperezo wathu, anango mwa akulu-akulu a Aisraele adavunza nzeru kuna MBUYA, tenepo iwo adakhala pansi pamaso panga. Tenepo MBUYA adalonga kuna ine mbati, “Iwe mwana munthu, longa kuna akulu-akulu a Aisraele mbuapange kuti, ‘MBUYA Mulungu akulonga tenepa: Ayi imwe mwadza dzavunza nzeru kuna ine? Ine ninga Mulungu wamoyo, ndikudumbira kuti ine nkhabe kukutawirisani kuvunza nzeru kuna ine tayu. Ndalonga ndine MBUYA Mulungu.’ “Ayi mwana munthu, iwe unaatonga mseru? Ayi iwe unakwanisa kuatonga mseru? Penepo asumulule, thangwi ya pinthu pyonsene pyakunyansa pikhachita makolo awo pile mbulonge kuti ine MBUYA Mulungu ndikulonga tenepa: Pansiku idasankhula ine Israele, ndidadumbira kuna pidzukulu pya Yakobo. Ine ndidapitchulula ndekha ene kuna iwo m'dziko ya Iguputo mbindilonga kuna iwo kuti: Ine ndine MBUYA Mulungu wanu. Pansiku yeneyo ine ndidadumbira kuna iwo kuti ndinaabulusa m'dziko ya Iguputo kudza nawo kudziko idaasankhulira ine, dziko yamphonje, pontho yadidiletu pakati pa madziko anango onsene ile. Tenepo ine ndidalonga kuna iwo kuti: Munthu onsene wa imwe ataye mifanikizo yakunyansa pambaikha imwe maso anu pale, pontho lekani kupiswipisa mwekha ene na mifanikizo ya mu Iguputo. Thangwi ine ndine MBUYA Mulungu wanu. “Kwache iwo adandipandukira mbakhonda pyakundivesera; iwo hadataye tayu mifanikizo yawo yakunyansa pambaikha iwo maso awo pale, penu kuleka kupembedza milungu ya mu Iguputo. Tenepo ndidalonga kuti ndinakhuthulira ukali wanga pana iwo mbandionesa shungu yanga yonsene pana iwo mu Iguputo monthomo. Kwache na thangwi ya dzinanga, ndidachita pinthu pyakuti dzinanga ileke lulupiswa pakati pa madzinza anango kukhakhala iwo kule, madzinza ale kukhadapitchulula ine ndekha ene pakubulusa Aisraele m'dziko ya Iguputo. Natenepo ine ndidaabulusadi m'dziko ya Iguputo mbandiadzesa m'thando. Ine ndidaapasa mwambo wanga mbandiafunzisa matongero anga, thangwi munthu onsene ambaavera ule, anakhala na moyo. Ine ndidaapasa pontho Nsiku Yakupuma ninga chidzindikiro cha chiverano chidachita ine na iwo chile, towera apidziwe kuti ine MBUYA ndiye ndidaachitisa kukhala akupambulika. “Kwache anthu a ku Israele adandipandukira m'thando. Iwo adakhonda kuvera matongero anga mbapasa nkhodolo mwambo wanga, podi kwene kuti munthu onsene anaaveserayo anakhala na moyo, pontho iwo adaswipisa Nsiku Yakupuma monsene mwene. Natenepo ndidalonga kuti ndinakhuthulira ukali wanga pana iwo mbandiavungira m'thando monthomo. Kwache na thangwi ya dzinanga, ndidachita pinthu pyakuti dzinanga ileke lulupiswa pakati pa madzinza anango, ale adandiona na maso awo ndikubulusa Aisraele m'dziko ya Iguputo. Natenepo ndidadumbira m'thandomo kuna iwo kuti ine nkhabe dzaadzesave kudziko ikhadaapasa ine ile tayu, dziko yamphonje, pontho yadidiletu pakati pa madziko anango onsene, thangwi iwo adapasa nkhodolo mwambo wanga, mbakhonda kuvera matongero anga, pontho adaswipisa Nsiku Yakupuma, podi iwo adaikha mtimawo onsene pana mifanikizo yawo. “Kwache ndidava nawo nsisi mbandikhonda kuavunga, penu kuapuluzira m'thando monthomo. Ine ndidalonga kuna anawo m'thandomo kuti: Lekani teweza mitemo ya makolo anu, penu kukoya mwambo wawo, penu kupiswipisa mwekha ene na mifanikizo yawo. Ine ndine MBUYA Mulungu wanu; verani matongero anga mbamuchita mphole-mphole kukoya mwambo wanga. Chitisani Nsiku Yakupuma kukhala yakuchena, towera ikhale chidzindikiro cha chiverano chidachita ife. Penepo imwe munapidziwa kuti ine ndine MBUYA Mulungu wanu. “Kwache anawo adandipandukira: Iwo adapasa nkhodolo mwambo wanga mbakhonda kuvera matongero anga, podi kwene kuti munthu onsene anaaveserayo anakhala na moyo, pontho iwo adaswipisa Nsiku Yakupuma. Natenepo ndidalonga kuti ndinakhuthulira ukali wanga pana iwo mbandiavungira m'thando monthomo. Kwache ine sidachite tenepo tayu, pontho na thangwi ya dzinanga, ndidachita pinthu pyakuti dzinanga ileke lulupiswa pakati pa madzinza anango kukhakhala iwo kule, madzinza ale akhadandiona na maso awo ndikubulusa Aisraele m'dziko ya Iguputo. Natenepo ndidadumbira m'thandomo kuna iwo kuti ine ndinaabalalisira pakati pa madzinza pontho kuathamangisira kumadziko onsene, thangwi iwo hadakoye mwambo wanga tayu mbapasa nkhodolo matongero anga, pontho adaswipisa Nsiku Yakupuma, mbaikha maso awo pana mifanikizo ya makolo awo. Padzulu pache ine ndidaaleka pyanga kuvera mwambo ule si wadidi tayu, pontho matongero ale nkhabe dzesa moyo tayu. Ine ndidaaleka pyanga kuti apiswipise okha ene pakupereka mitukwa, pontho anawo ene autombo ninga nsembe kuna milungu yawo. Ndidachita tenepo, towera ndiasakaze. Penepo iwo anati apidziwe kuti ine ndine MBUYA. “Natenepo iwe mwana munthu, longa kuna Aisraele kuti MBUYA Mulungu akulonga tenepa: Na njira yeneyi pontho makolo anu adandishola pakundikhonda kudachita iwo kule. Pidaadzesa ine kudziko ikhadadumbira ine kuna iwo ile, iwo mbaona mapiri akulapha na miti yakuvata, penepo iwo adapereka nsembe kuna milungu. Iwo adandizhangalisa pakufukiza pyakununkhira pontho na kupereka nsembe za pyakumwa. Tenepo ine ndidalonga kuna iwo kuti, ‘Ayi mbuto zakupembedzerapo milunguzi kumbaenda imweko nsanji nazo?’ Na lero mbutozo zimbachemerwa ‘Mbuto zakupembedzerapo milungu.’ “Natenepo longa kuna dzinza ya Israele kuti ine MBUYA Mulungu ndikulonga tenepa: Mwatani munapiswipisa mwekha ene ningambo mudachitira makolo anu mbamukwatika na kupembedza milungu yawo yakunyansa ile? Imwe mumbapereka mitukwa, pontho kupereka nsembe ananu pamoto mbamuthimiza basi kupiswipisa mwekha ene na kupembedza milungu kunachita imwe mpakana leroku. Ayi imwe Aisraele, ine ndathema kukutawirisani basi kuvunza nzeru kuna ine? Ine ninga MBUYA Mulungu wamoyo ndikudumbira kuti sinakutawirisani tayu dzavunza nzeru kuna ine. Ndalonga ndine MBUYA Mulungu. Imwe mukulonga kuti, ‘Ife tinafuna kukhalambo ninga madzinza anango, ninga anthu a padziko yapansi ale ambapembedza pyawo miti na miyala.’ Kwache pinthu pinanyerezera imwepyo nkhabe dzachitika tayu. “Ine ninga MBUYA Mulungu wamoyo, ndikudumbira kuti ine ndinakutongani na mkono wanga wamphamvu, pontho na kuzhangali kwanga konsene. Na mkono wanga wamphamvu, pontho na kuzhangali kwanga konsene, ine ndinakudzesani kubulukira pakati pa madzinza mbandikugumanyisani kukubwezani kubulukira kumadziko onsene kukhadakubalalisirani ine kule. Ine ndinakudzesani m'thando yatchetcha ya madzinza, tenepo kweneko, ndinakutongani mseru maso na maso. Ine ndinati ndikutongeni mseru ninga montho mudachitira ine na makolo anu m'thando yatchetcha m'dziko ya Iguputo. Ndalonga ndine MBUYA Mulungu. “Ndinakulengesani posi-posi na ndodo yanga ninga mumbachitira makabuswa na mabirache mbandikuchitisani kukoya chiverano chathu. Ndinabulusa pakati panu anthu ale ambandidawira pontho kundipandukira. Podi kwene kuti ndiabuluse m'dziko inakhala iwo chinchinoyi, kwache iwo nkhabe dzapita tayu m'dziko ya Israele. Penepo munapidziwa kuti ine ndine MBUYA. “Kulonga pya imwe, dzinza ya Israele, MBUYA Mulungu akulonga tenepa: Munthu onsene wa imwe mbaende pyache kapembedza mifanikizo! Kwache m'nduli mwache munati mundivesere mbamubasikiratu kululupisa dzinanga yakuchena na mitukwanu pontho na mifanikizo imbapembedza imwe ile. Thangwi paphiri yanga yakuchena, phiri yakulapha ya Israele, penepo dziko yonsene ya Israele anthu anandipembedzapo. Ine ndinakomerwa namwe mbanditambira pyakupereka pyanu pontho na mitukwanu inango yadidiletu ile pabodzi pene na nsembe zanu zakupambulika zile. Ndalonga ndine MBUYA Mulungu. Ndinakutambirani khala ninga nsembe za pyakufukiza pyakununkhira ndzidzi unafuna ine dzakubulusani m'madziko, pontho kukugumanyisani kubulukira kumadziko kukhadakubalalisirani ine kule. Ine ndinapionesa ndekha ene nyakuchena pakati panu uku madzinza akuona maso. Penepo imwe munapidziwa kuti ine ndine MBUYA, ndingakudzesani kudziko ya Israele, dziko idadumbira ine kuna makolo anu ile, Imwe munakumbuka makhaliro anu pontho na mabasanu onsene akuipa adakuchitisani kupiswipisa mwekha ene ale. Imwe munanyansirwa pyakwanga thangwi ya pinthu pyakuipa pidachita imwe. Imwe munapidziwa kuti ine ndine MBUYA, ndingachita pinthu kuna imwe, Aisraele, nee malingana na makhaliro anu akuipa, pontho na pinthu pyakupotoka pyachita imwe pile tayu, mbwenye na kufuna kuti dzinanga ilemedzwe. Ndalonga ndine MBUYA Mulungu.” MBUYA adalonga kuna ine mbati, “Iwe mwana munthu, yang'ana kumwerako; longa mwakupokanyisana na anthu akumwera, pontho longa mphangwa zauprofeti kupokanyisana na msitu wakumwera. Longa tenepa kuna msitu wakumwera: Vesera mafala a MBUYA. MBUYA Mulungu akulonga tenepa: Ine ndili chifupi kukudumika moto, tenepo unapisa miti yako yonsene iwisi na yakuuma ene. Motowo nkhabe dzathimiswa tayu, pontho chinthu chonsene kubulukira kumwera mpakana kumpoto chinamala kupya. Munthu onsene anaona kuti agasa moto wenewu ndine pano MBUYA; iwo nkhabe dzathimiswa tayu.” Tenepo ndidalonga kuti, “Zhi, MBUYA Mulungu! Anthu ambalonga pya ine kuti, ‘Iye akulonga kwene pyache nthanthi.’ ” MBUYA adalonga kuna ine mbati, “Iwe mwana munthu, pasa nkhodolo mzinda wa Yerusalemu, mbulalike mwakupokanyisana na mbuto yakuchenayi. Longa mphangwa zauprofeti zakupokanyisana na dziko ya Israele mbulonge kuna iye kuti MBUYA akulonga tenepa: Ine ndine nyamalwako. Ndinati ndicholole m'mbuto mwache talasadanga mbandikukhamwadzani monsenene anyakulungama na anyakuipa ene. Na thangwi yakuti ndinakhamwadza anyakulungama na anyakuipa ene, talasadanga inakhakhatha munthu onsene kutomera kumpoto mpakana kumwera. Penepo anthu onsene anapidziwa kuti ine MBUYA, ndacholola talasadanga m'mbuto mwache; iyo nkhabe dzabwererave tayu. “Natenepo iwe mwana munthu, bulira! Bulira mwakusanyika mtima pikulu pontho mwakutsukwala towera munthu onsene akwanise kukuona. Tenepo iwo angakuvunza kuti, ‘Thangwi yache ninji unabulira?’ Iwe wathema kulonga kuti, ‘Ndi thangwi ya mphangwa zinafuna kudzazi. Mitima ya anthu inanyunguluka na mantha, pontho manjawo anachita chiwewa; kuwanga kwawo mtima kunamala, pontho mabondo awo anagogobodoka.’ Ipyo pikudzadi, pontho pinati pichitikedi. Ndalonga ndine MBUYA Mulungu.” MBUYA adalonga kuna ine mbati, “Iwe mwana munthu, longa mphangwa zauprofeti kuti Mbuya akulonga tenepa: Talasada, talasada, yakunozwa, pontho yakupukutwa mwadidi, yakunozwa towera icheke, yakupukutwa mwadidi towera ichetume ninga njazi! “Ayi tinasekera tani, mwenemo anthu anga alulupisa ndodo yanga yakutchunyusa nayo? “Talasada ikupukutwa mwadidi, towera ifumbatwe m'manja; ikunozwa na kumusiliswa, kusasanyika kutelegalwi m'manja mwa nyakucheka. Khuwa pontho kalala, iwe mwana munthu, thangwi talasadayi yasasanyirwa anthu anga; yasasanyirwa atongi onsene a Israele. Iwo aphiwa kubodzi kwene na anthu anga onsene. Tenepo khumatani kuonesa kutsukwala. “Kuyeserwa kunati kudze. Apo ndi tani ngakhala iwo analulupisa ndodo yakuatchunyusa nayo ile? Ayi ipyo nkhabe dzachitika tayu? Ndalonga ndine MBUYA Mulungu. “Natenepo iwe mwana munthu, longa mphangwa zauprofeti, mbukhethese manjako pabodzi pene. Talasadayi mbikhamwadze kawiri, podi katatu kene. Talasadayo basache nkhucheka; talasada yakucheka kukulu, kuaikha pampani-pani khundu zonsene. Towera mitima inyunguluke, pontho anyakuchekwa akhale azinji ene, ndaikha talasada m'misuwo yawo yonsene ya mpanda. Ande! Iyo yasasanywa kuti ichetume ninga njazi, pontho ili kale m'manja kuti icheke. Iwe talasada, kadza kumadyo, kubuluka penepo kumabzere. Kadza konsene kwene kunazungunukira mano ako. Inembo ndinakhethesambo manjanga pabodzi pene, penepo ukali wanga unambombowa. Ndalonga ndine MBUYA.” MBUYA adalonga kuna ine mbati, “Iwe mwana munthu, ikha chidziwiso kumisewu miwiri kule kunafuna dzabwera mfumu wa ku Babiloni na talasadache. Yonsene iwiriyo inatoma dziko ibodzi. Ikha pikwangwani pamphambano yakwenda mumzinda. Ikha chidziwiso kunjira yakwendera ku Raba, mzinda wa Aamoni, kule kunafuna pita na talasada, pontho inangoyo njakwenda ku Yerusalemu, mzinda wa Yuda, wakutchingwa mwadidi na mpanda. Thangwi mfumu wa ku Babiloni anaimira pamphambano, pana chikwangwani pale. Iye anaombedza, towera adziwe njira inafuna kupita na iye: iye anaphatisa basa matswimo ninga ntsango kuvunza nzeru kuna milungu yache; pontho anasakanyula fafa ya nyama inafuna perekwa nsembeyo. Kumadyo kwache ntsango unagwera Yerusalemu, kule kunafuna iye dzasasanya pyakugomolera mpanda, kupereka matongero akuti nkhondo iotoke, kuliza ngoma za nkhondo, kusasanya pyakukhutchira misuwo ya mpanda, kumuluka mataka kutsamira mpanda, pontho kumanga nsanja za anyankhondo. Kuna anthu a ku Yerusalemu, ale adadumbira kukhala akukhulupirika kuna mfumu wa Babiloni, ipyo pinaoneka ninga kuombedza kwa pezi-pezi. Mbwenye mfumu anaakumbusa pya kudawa kwawo, pontho anaaphata unyaperezo. Natenepo MBUYA Mulungu akulonga tenepa: Na thangwi yakuti imwe mwandikumbusira pyakudawa pyanu pakupandukira pakwecha kwachita imwe, kuonesa pakwecha pyakudawa pyanu papyonsene pimbachita imwe; na thangwi yakuti imwe mwachita penepi, imwe munati mukwatwe unyaperezo. “Iwe mtongi wakunyansa, pontho wakuipa wa Israele, ule nsiku yache yafika, pontho ndzidzi wache wakutchunyuswa wafika pakundendeya. Ine MBUYA Mulungu ndikulonga tenepa: Dula nduwirako pontho chipewu chako chachifumu. Pinthu nkhabe dzakhalave ninga mwakale tayu: Anyakutcherenga anakwizwa, pontho anyapadzulu anatchithiswa. Madembe! Madembe! Ande ndinati ndichitise mzindawo kusanduka madembe. Iwo nkhabe dzamangwa pontho tayu mpakana munthu adasankhula ine kuti atonge mzindawo abwere; ine ndinapipereka kuna iye. “Iwe mwana munthu, longa mphangwa zauprofeti kuti MBUYA Mulungu akulonga tenepa pya Aamoni na kutikana kwawo konsene: Talasada, talasada, yasasanyika kuvunga; yapukutwa kuti iphate basache, pontho ichetume ninga njazi. Masomphenya anaona imwe ngakunama, pontho kuombedza kumbachita imwe nkhwapezi-pezi. Talasada inakhala chinjike pakhosi panu, anyakudawikamwe pontho anyakuipamwe. Nsiku yanu yafika, ndzidzi wanu wakutchunyuswa wafika pakundendeya. Bwezerani talasada m'mbuto mwache! Ine ndinati ndikutongeni mseru kumbuto kudalengwa imwe kule, kudziko ya makolo anu, Ine ndinakhuthulira ukali wanga pana imwe mbandipepesa shungu yanga pana imwe; ndinakuperekani m'manja mwa anyakukala mtima, anyaluso na kuvunga ale. Imwe munakhala nkhuni zakugasira moto, chiropa chanu chinachuchiswa m'dziko mwanu monthomo, imwe nkhabe dzakumbukwave tayu; thangwi ndalonga ndine MBUYA.” MBUYA adalonga kuna ine mbati, “Iwe mwana munthu, ayi iwe unatonga mzinda wenewu? Ayi iwe unautonga mseru thangwi ya kuchuchisa chiropa? Msumulule thangwi ya pinthu pyakunyansa pyonsene pyachita iye mbulonge kuti MBUYA Mulungu akulonga tenepa: Iwe mzinda, wapidzesera wekha ene kuvungika, thangwi ya kuchuchisa chiropa mbupiswipisa wekha ene pakupembedza mifanikizo. Iwe wasanduka nyakudawa thangwi ya chiropa chidachuchisa iwe, pontho wapiswipisa wekha ene thangwi ya mifanikizo idasasanya iwe ile. Nsiku zako wazigwandiza wekha, pontho pyaka pyako pyamala. Natenepo ine ndinakusandusa kukhala chinthu chakusekesa kuna madzinza anango, pontho madziko onsene anakusedegula. Anyakukhala chifupi na iwe na anyakukhala kutali ene anakululupisa, iwe mzinda wa mbiri yakuipa, pontho wakudzala na pyakuzunguzika. “Yang'ana mule munachitira atongi onsene a Israele, ale ali muna iwe, munaphatisira iwo mphamvu zawo kuchuchisa chiropa. Muna iwe ababa na amama ene alulupiswa; alendo aponderezwa, pontho ana masiye na amamfelwa avuyiwa. Iwe wakhonda pinthu pyanga pyakuchena, pontho kuswipisa Nsiku yanga Yakupuma. Muna iwe muna anthu ale ambasasanya pyakuchuchisa chiropa, pontho anango ale ambadya nsembe pambuto zakupembedzerapo milungu pamapiri mbachita pinthu pyakuzuda. Muna iwe muna ale ambalulupisa matalimba a babawo, pontho ale ambakhakhamiza akazi akumwezi kugona nawo. Anango ambachita pyakuzuda na akazi a atsanthembawo, anangombo ambagonana na akwenyawo, anango ambaphatirira anyamaingawo a bele inango. Muna iwe muna anango ale ambatawira kudyekerwa kuti achuchise chiropa; ambachitisa katapira, ambafiyalisa kobiri ninga mumbachitira anyamalonda kuna atsanthembawo kupifumisa okha ene. Tenepo imwe mwandiduwalira. Ndalonga ndine MBUYA Mulungu. “Ine ndinakhethesa manjanga thangwi ya kubera anthu kwachita imweku, pontho na thangwi ya kuchuchisa chiropa kwachita imwe m'dziko mwanu. Ayi iwe ukunyerezera kuti unakwanisa kupirira penu kukhala pontho na mphamvu ndingamala kukutchunyusa? Ndalonga ndine MBUYA Mulungu, pontho ndinati ndipichitedi. Ine ndinati ndibalalise anthu ako pakati pa madzinza mbandiathamangisira kumadziko onsene; pyakuipa pinachita iwepi ndinati ndipimalise. Iwe ungalulupiswa pamaso pa madzinza anango, iwe unapidziwa kuti ine ndine MBUYA.” Kubuluka penepo MBUYA adalonga kuna ine mbati, “Iwe mwana munthu, dzinza ya Israele kuna ine yasanduka masepu-sepu; onsenewo akhala ninga nkuwa, lata, simbi, na ntove, ule umbasalira pamoto siliva anganyunguluswa. Natenepo ine MBUYA Mulungu ndikulonga tenepa: Na thangwi yakuti monsenene mwasanduka masepu-sepu, ine ndinakugumanyisani kudza mu Yerusalemu. Ninga montho mumbagumanyira anthu siliva, nkuwa, simbi, ntove, na lata kumponya m'dzenje yamoto kuti anyunguluswe na moto wa shungu, inembo ndinakugumanyisani thangwi ya kuzhangali na ukali wanga mbandikuponyani mumzindamo kukunyungulusani. Ande, ndinakugumanyisani mu Yerusalemu mbandiphatisa moto wa shungu yanga, tenepo imwe munamala kunyunguluka mwenemo Ninga mumbanyungulusirwa siliva m'dzenje yamoto, sasawambo imwe munanyunguluswambo mwenemo. Penepo imwe munapidziwa kuti ine MBUYA ndatchanyula ukali wanga pana imwe.” MBUYA adalonga pontho kuna ine mbati, “Iwe mwana munthu, longa kuna dziko ya Israele kuti, ‘Iwe ndiwe dziko yakutembererwa, ile ikhali nkhabe mvula penu mafazi pansiku ya kuzhangali kwanga.’ Akadamu ache akhala ninga nkhalamu yakubangula thangwi ya nyama yapha iyo. Iwo ambapha anthu mbakwata mfuma na chinthu chonsene chakufunika, pontho na upandu umbachita iwo ule, ambachitisa akazi azinji kukhala amamfelwa. Anyansembe ache aswa mwambo wanga, pontho aswipisa pinthu pyanga pyakuchena; iwo nkhabe siyanisa tayu pakati pa pinthu pyakuchena na pyakukhonda chena. Iwo nkhabe funzisa anthu tayu pakati pa pinthu pyakuchena na pyakukhonda chena, pontho nkhabe tsalakana pya Nsiku yanga Yakupuma. Natenepo Aisraele nkhabe kundilemedza tayu. Mathubu ache akhala ninga mibinzi yakukhwadzula nyama yapha iyo. Iwo ambachuchisa chiropa mbapha anthu, towera afume na njira zakupotoka. Maprofeti ache ambakhwaza ntoto mabasa akuipawa. Iwo ambaona masomphenya akunama mbaombedza pyapezi-pezi. Iwo ambalonga kuti, ‘MBUYA Mulungu ndiye akulonga penepi,’ mwenemo ine, MBUYA Mulungu sidalonge nawo tayu. Anthu a m'dzikomo ambadyera nkope-kope anzawo mbaabera pinthu pyawo; iwo ambapondereza anyakutcherenga na anyakusowa pinthu, mbavuya alendo pakukhonda kuachitira chilungamo. “Ine ndidayang'ana-yang'ana munthu unango pakati pawo ule mbadakwanisa kumanga pontho mpanda, pontho kuimira pamaso panga ninga mvunuliri wa dzikoyo, towera ine ndileke kuivunga dzikoyo, kwache ine sidamgumane tayu. Natenepo ndinakhuthulira ukali wanga pana iwo mbandiapisa na shungu yanga. Ndidagwisira pinthu pyonsene pyachita iwo pamsolo pawo. Ndalonga ndine MBUYA Mulungu.” MBUYA adalonga kuna ine mbati, “Iwe mwana munthu, pidachitwa na akazi awiri, ale mawo akhali mbodzi ene. Iwo adasanduka maputa pikhakhala iwo m'dziko ya Iguputo mbachita pyauputa kutomera utsikanawo. M'dzikomo anthu akhaasisita pagangafuwa mbatinya-tinya mabele awo. Mkulu dzinache ikhali Ohola, mng'onoache dzinache ikhali Oholiba. Ndidaasemba mbandibala nawo ana achimuna na achikazi ene. Ohola akuimirira mzinda wa Samaria, pontho Oholiba akuimirira Yerusalemu. “Ohola akhachita pyauputa, mwenemo mbali mkazanga, tenepo iye adathamanga na pibwenji pyache pya ku Asiria, anyankhondo akuvala nguwo zachoza, akulu a boma, akadamu ankhondo; onsenewo akhali achiphale akubalika, pontho anyakupakira akavalo. Iye adapipereka yekha ene ninga puta kuna anyakubalika onsene a ku Asiria, tenepo adapiswipisa yekha ene pakupembedza mifanikizo yawo yonsene ikhasirira iye ile. Iye hadaleke tayu kuchita pyauputa pidatoma iye kupichita ku Iguputo, kule kukhagonwa iye kutomera utsikanache; iwo akhatinya-tinya mabele ache, pontho akhachita naye pyauputa. “Natenepo ine ndidampereka m'manja mwa pibwenji pyache pya ku Asiria akhasirira iye pyakwanga ale. Iwo adamdula nguwo mbamkwatira anache achimuna na achikazi ene. Kubuluka penepo iwo adampha na talasada. Iye adasanduka chinthu chakusekesa pakati pa akazi anango, thangwi ya kutchunyuswa kudachitwa iye. “Podi kwene kuti Oholiba mbaleache wamng'ono adaona penepi, kwache adakwatirambo makhaliro akusirira mbanyanya kuchita pyauputa kupiringana nanache Ohola. Iyembo adasirira pyakwanga amuna a ku Asiria, akulu a boma, akadamu ankhondo, anyankhondo amphamvu akuvala nguwo zankhondo, anyakupakira akavalo, onsene aphale akubalika ale. Ine ndidaona kuti iyembo adapiswipisa yekha ene; onsene uwiriawo makhaliro awo akhali abodzi ene. “Kwache iye adathimiza basi kuchita pyauputa. Iye adaona pithunzi-thunzi pya amuna m'mafufu, pithunzi-thunzi pya amuna a ku Akaladea, pyakujambulwa na tinta yakufira, uku amanga mthimbalimba m'chunu mwawo na pipewu kumsolo kwawo; onsenewo akhaoneka ninga mathubu a pingolo, mzika za ku Babiloni. Sindzidzi iye nkhupiona, adapisirira mbatumiza anyamphangwa kuna Akaladea kuti adze. Tenepo anthu a ku Babiloni adadza dzagona naye. Iwo adamswipisa pikulu pene na pyakuzuda pyawo kufikirana iye adanyansirwa nawo mbabuluka pana iwo. Pidathimiza iye akuchita pakwecha pyauputa pyache mbapionesa yekha ene pezi, ine ndidanyansirwa naye mbandimpasa nkhodolo ninga mudachitira ine na nanache. Kwache iye ndiye adanyanyiratu kuchita pyauputa ninga mukhachitira iye mbali mtsikana m'dziko ya Iguputo. Kweneko iye akhathamanga na pibwenji pyache, ale akhali am'chuno ninga bulu, pontho achimaso-maso ninga kavalo. Natenepo iwe Oholiba ukhafuna kuchita pontho pyakuzuda ninga montho mukhachitira iwe ku Iguputo mbuli mwali, kweneko amuna akhakusisita pagangafuwa mbakutinya-tinya mabele. “Natenepo, iwe Oholiba, ine MBUYA Mulungu ndikulonga tenepa: Ine ndinachitisa pibwenji pyako kukusandukira, amuna adaphulira iwe mata ale, tenepo ndinaadzesa kubulukira kukhundu zonsene dzapokanyisana nawe. Ndinadzesa Ababiloni, Akaladea onsene, Apekodi, Ashua na Akoa, pontho na Aasiria onsene, aphale akubalika, ale ndi akulu a boma na akadamu ankhondo, mathubu na anyankhondo amphamvu, onsene anyakupakira akavalo. Iwo anabwera kubulukira kumpoto dzachita nawe nkhondo na gulu ikulu ya anyankhondo, na pingolo pyankhondo na pigudumu; iwo anakuzungulira kukusosa kukhundu zonsene uku aphatira pyakugedera matswimo pikulu na ping'ono pene mbavala pipewu. Ine ndinakupereka m'manja mwawo kuti akutchunyuse, tenepo iwo anakutchunyusa ninga munapifunira iwo. Ine ndinaatawirisa kukutchunyusa mwaukali thangwi ndakuzhangalira pyakwanga. Iwo anagwanda mphuno na makutu ako, pontho onsene anafuna dzasalira ale anaphiwa na talasada. Ande, iwo anakwata anako achimuna na achikazi, pontho na onsene anafuna dzasalira na moyo ale mbaapisa pamoto. Iwo anakudula nguwo zako mbakwata pyakuthemesera napyo manungo ako. Natenepo ine ndinati ndimalise pyakuzuda na uputako onsene udatoma iwe m'dziko ya Iguputo. Iwe nkhabe dzakhumbira pontho pinthu penepi, penu kukumbuka pontho Iguputo tayu. “Thangwi ine MBUYA Mulungu ndikulonga tenepa: Ine ndili chifupi kukupereka m'manja mwa anyakukuzonda, pontho kuna anthu adaphulira iwe mata ale. Iwo anakuchitira vinga, pontho anakupokosera pinthu pyako pyonsene pyaphatira iwe basa. Iwo anakusiya chipezi-pezi, pontho chimanja-manja, penepo manyadzo a pikhumbo pyauputako pinaonekera pakwecha. Kuzuda kwako na uputako ndiye pyakudzesera penepi, thangwi iwe udathamanga na amuna a madzinza anango mbupiswipisa wekha ene na mifanikizo yawo. Iwe udapondambo manyalo a nanako; natenepo ndinati ndikumwesembo khomitcho cha nyatwa idamwesa ine nanako ile.” MBUYA Mulungu akulonga tenepa: “Iwe unati umwe khomitcho idamwambo nanako, ikulu pontho yakuzwika ile; anthu onsene anakusedegula pontho kukuseka, khomitcho njakudzala pyakwanga. Iwe unaledzera pontho kutsukwala; thangwi ya khomitcho yakugoswa pontho yakusakaza, khomitcho ya nanako Samaria ile. Iwe unaimwa mbuisiyiratu kakata; iwe unaiphumudza mbuchekeka nayo mabele ako. Ndalonga ndine MBUYA Mulungu. “Natenepo ine MBUYA Mulungu ndikulonga tenepa: Podi iwe wandiduwalira mbundipasa nkhodolo, iwe wathema kuona nyatwa zikulu thangwi ya kuzuda pontho uputako onsene.” MBUYA adalonga kuna ine mbati, “Iwe mwana munthu, ayi unatonga mseru Ohola na Oholiba? Tenepo asumulule thangwi ya pinthu pyakunyansa pyachita iwo pile. Iwo achita pyauputa, pontho m'manja mwawo mwadzala na chiropa. Iwo ambachita uputa na mifanikizo yawo; iwo ambapereka kuna mifanikizo yawo anawo adandibalira iwo ale ninga nsembe za pyakudya. Padzulu pa penepi iwo adachita pinthu ipi kuna ine: iwo adaswipisa Nyumbanga, mbaswipisa pontho Nsiku Yakupuma. Nsiku yontho idapereka iwo anawo nsembe kuna mifanikizo, iwo adapita m'mbuto yanga yakuchenesa mbaiswipisa. Penepi ndiye pidachita iwo kuna Nyumbanga! “Si pyokhapyo tayu, iwo adatuma anyamphangwa kachemera amuna kudza kubulukira kutali. Pidafika amunawo, iwe udasamba mwadidi, kutswinga ntchiye zako na tinta mbuvala pyakuthemesera napyo manungo. Iwo akhakhala pamakadera adidi, pontho patsogolo pawo akhaikhapo thebulu yakudzala na pyakudya pyadidi kuthimizapo pyakufukiza pyakununkhira na mafutanga aolivi. “Kusokosa kwa mwinji wa anyatsenzo kudamzungulira; gulu ya Asebea idadza kubulukira kuthando pabodzi pene madombe. Iwo adavazika pibangili m'mikono mwa mkaziyo na nanache ene, pontho adaavazika pipewu pyachifumu mumsolo mwawo. Kubuluka penepo ndidalonga pya ule adachita kusakaliratu na uputa kuti, ‘Alekeni pyawo amphatise basa ninga puta, thangwi iye maka ndi puta.’ Tenepo iwo adagona nawo. Ninga mumbachitira amuna kugona na puta, sasawambo iwo adagona na akazi awiri akuzuda ale, Ohola na Oholiba. Mbwenye amuna akulungama anati atonge akazi enewa pamseru wakuchita pyauputa na kuchuchisa chiropa, thangwi iwo ambachita uputa pontho m'manja mwawo ngakudzala na chiropa.” MBUYA Mulungu akulonga tenepa: “Dzani na gulu ya anthu kuapokanyisa, mbamuachitise kuvungika pontho kupokoserwa pinthu pyawo. Gulu ya anthuyo inaaponyera miyala mbiaakhamwadza na talasadawo; iwo anapha anawo achimuna na achikazi ene mbapisa nyumba zawo. “Natenepo ndinati ndimalise kuzuda konsene m'dziko, towera kucheuza akazi onsene pontho kuti aleke kukwatira makhaliro anu akuzuda. Imwe munati muone nyatwa thangwi ya uputanu, pontho munaona nyatwa thangwi ya pyakudawa pyanu pakupembedza mifanikizo. Penepo imwe munapidziwa kuti ine ndine MBUYA Mulungu.” Chaka chachifemba, pansiku yachikhumi ya mwezi wakhumi wa unyaperezo wathu, MBUYA adalonga kuna ine mbati, “Iwe mwana munthu, lemba nsiku ya lero, lero pano, thangwi lero ndi nsiku ile mfumu wa ku Babiloni amanga misasa yankhondo kuzungulira Yerusalemu. Panga dzinza yakupandukirayi msangani ufu mbulonge kuna iwo kuti ine MBUYA Mulungu ndikulonga tenepa: Sanzika supulia pamoto; isanzike mbuikhemo madzi. M'supuliamo ikhamo nthuli za nyama, nthuli zadidiletu, mwendo na phewa; dzaza supulia na magogodo adidiletu. Kwata bira wadidiletu kubulukira pa mkumbi. Ikha nkhuni pansi pa supulia kuti uphike nthulizo; kwindimula moto kuti awire mbutokotese magogodowo mwenemo.” “Thangwi ine MBUYA Mulungu ndikulonga tenepa: Dzedze kuna mzinda wakuchuchisa chiropa, wakhala ninga supulia waubzimbiri okhonda tsuka. Bulusamo m'chikalango nthuli na nthuli okhonda kupichitira ntsango. Thangwi chiropa chachuchisa iye chili mumzindamo; iye adachita kuchikhuthulira pakwecha pamwala; mbakhonda kuchikhuthulira pansi, pale mataka mbadachiphimbira. Ine ndasiya chiropa penepo, pale pakuti nkhabe bisika mwakuti chimbandilirira kubwezera mwaukali.” Natenepo MBUYA Mulungu akulonga tenepa: “Dzedze kuna mzinda wakuchuchisa chiropa! Inembo ndinati ndiikhe mulu ukulu wa nkhuni. Mulukani nkhuni mbamuphatise moto. Nyamayo iphikeni mwadidi, mbamuikhemo pyakukomesera; tenepo magogodowo muapyereze. Kubuluka penepo thikitiza pamakala supulia wakusowa pinthuyo, mpakana apise pyakwanga mwakuti simbi ifire, towera pyakunyansa mwenemo pinyunguluke, pontho ubzimbiri ubuluke. Basa yonsene yaenda m'madzi, ubzimbiri wakuthimbirira hudabuluswe tayu, nee na moto ene tayu. “Iwe Yerusalemu, kuzuda kwako kwakuswipisa. Na thangwi yakuti ine ndidayesera kukukwecha, mbwenye iwe udachimwanika kuchena. Iwe nkhabe dzakhalave wakuchena tayu kufikirana ndikhuthulire ukali wanga onsene pana iwe. “Ndalonga ndine MBUYA Mulungu. Ndzidzi wafika wakuti ine ndichitepo pinthu. Ine nkhabe dzakuyang'anani kwene tayu; ine sinakuverani nsisi, penu ukali wanga kumbombowa tayu. Imwe munatchunyuswa malingana na makhaliro anu pontho mabasanu achita imwe. Ndalonga ndine MBUYA Mulungu.” MBUYA adalonga kuna ine mbati, “Iwe mwana munthu, na shoko ene ibodzi basi ine ndili chifupi kukubulusira mkazako, wapamtima pako ule. Kwache iwe leka tsukwala penu kusintili, penu kugwisa msozi na pang'ono pene. Lira pyako chibwalo-bwalo; leka sintili thangwi ya nyakufayo. Leka dula nduwirako, penu kufamba wakusowa nkhwaira; leka bisa nkhope yako penu kudya pyakudya pya anyakusintili ninga mwamtemo wache.” Natenepo mangwana mwache na machibese ine ndidalonga kuna anthu, tenepo na mawulo mwache mkazanga adafa. Mangwana mwache na machibese ndidachita ninga montho mukhadapangirwa ine mule. Tenepo anthu adandivunza kuti, “Thangwi yache ninji ukuchita pinthu ninga penepi? Apo pikulonganji kuna ife?” Natenepo ndidalonga kuna iwo kuti, “MBUYA adandipanga kulonga kuna dzinza ya Israele kuti: MBUYA Mulungu akulonga tenepa: Ine ndili chifupi kuvunga Nyumbanga yakuchena, mbuto yakupata imbanyadira imwe ile, chinthu chakukoma m'maso mwanu, pontho chimbakhumba mtimanu chile. Ananu adasiya imwe mu Yerusalemu ale anati afe pankhondo. Penepo imwe munachitambo pinthu ninga pyachita Ezekielepi. Imwe nkhabe dzabisa nkhope zanu tayu, penu kudya pyakudya pimbadya anyakusintili ninga mwamtemo tayu. Imwe nkhabe dzadula nduwira zanu, penu dzafamba kwene wakusowa nkhwaira tayu. Imwe nkhabe dzasintili penu kulira tayu, kwache imwe munamala pakatika thangwi ya pyakudawa pyanu, pontho munabulirana pyanu mwekha ene. Ezekiele ndiye anafuna dzakhala chidziwiso chakukucheuzani nacho; imwe munachitambo ninga montho mwachita iye. Tenepo penepi pingachitika, imwe munapidziwadi kuti ine ndine MBUYA Mulungu. “Kulonga pya iwe mwana munthu, pansiku inafuna ine dzabulusa mbuto yawo yakupata, chinthu chimbakomerwa na iwo chile, demelero yawo, chinthu chakukoma m'maso mwawo, chinthu chimbakhumba mtimawo chile, pontho na anawo ene, pansiku yeneyo, munthu unango wakuthawa mumzindamo anabwera kuna imwe dzakupangani mphangwa za kuvungikaku. Na nsiku yonthoyo lulume yako inasudzuka; iwe unalonga nawo mbukhonda dzakhala mulomo phoo. Tenepo iwe unakhala chidziwiso chakucheuza nacho anthu, penepo iwo anapidziwadi kuti ine ndine MBUYA.” MBUYA adalonga kuna ine mbati, “Iwe mwana munthu, pasa nkhodolo Aamoni mbulonge mphangwa zauprofeti zakupokanyisana nawo. Longa kuna iwo kuti: Veserani mafala a MBUYA Mulungu. MBUYA Mulungu akulonga tenepa: Na thangwi yakuti imwe mudaseka chihehede, thangwi ya kuvungwa kwa mbuto yanga yakuchena, kuona dziko ya Israele ikusakazika, pontho kuona anthu a ku Yuda akukwatwa unyaperezo, natenepo ine ndinakuperekani m'manja mwa madzinza akumabulukiro dzuwa. Iwo anamanga misasa pontho makumbi awo pakati panu; iwo anadya nsapo zanu na kumwa mkakanu. Mzinda wa Raba ndinati ndiusanduse mbuto ya mpovu ya ngamila, pontho Amoni ndinamsandusa kukhala mbuto yakupumirako mabira. Penepo munapidziwa kuti ine ndine MBUYA. Thangwi MBUYA Mulungu akulonga tenepa: Na thangwi yakuti imwe mukhachita kuimbira manja na kunumpha-numpha, kukomoka na kuseka thangwi ya dziko ya Israele, natenepo ine ndinati ndifuthule mkono wanga kukutchunyusani, mbandikuperekani m'manja mwa madzinza anango kuti akupokosereni pinthu pyanu pyonsene. Ine ndinakuvungani monsene mwene kuna madzinza kunakhala imwe kule mwakuti imwe nkhabe dzakhalave dzinza tayu. Penepo munapidziwa kuti ine ndine MBUYA.” MBUYA Mulungu adalonga mbati, “Na thangwi yakuti Moabu adalonga kuti dzinza ya Yuda yasandukambo ninga madzinza anango onsene, natenepo ine ndinachitisa kuti mizinda yakutchingwa na mpanda m'madire a Moabu ivungwe, yeneyi ndi Beti-Yeshimoti, Baala-Meoni na Kiriataimu, demelero ya dziko yache. Ine ndinapereka Amoabu pabodzi pene na Aamoni m'manja mwa madzinza akumabulukiro dzuwa, towera Aamoni aleke dzakumbukwave pakati pa madzinza; pontho ndinatchunyusa Amoabu. Penepo iwo anapidziwadi kuti ine ndine MBUYA.” MBUYA Mulungu adalonga mbati, “Na thangwi yakuti Aedomu adabwezera mwavinga dzinza ya Yuda mbadawa pikulu pakuchita tenepo, natenepo MBUYA Mulungu akulonga tenepa: Ine ndinati ndifuthule mkono wanga kutchunyusa Edomu mbandipha munthu na nyama zonsene mwenemo. Ndinasandusa dzikoyo kukhala thando yatchetcha; mbandiapuluza onsenewo pankhondo kutomera kumzinda wa Temani mpakana kumzinda wa Dedani. Ine ndinabwezera Aedomu pakuphatisa basa anthu anga Aisraele, pontho iwo anati achite kuna Aedomu malingana na kuzhangali kwanga, pontho na ukali wanga. Tenepo iwo anadziwa kubwezera kumbachita ine. Ndalonga ndine MBUYA Mulungu.” MBUYA Mulungu adalonga mbati, “Na thangwi yakuti Afilisti abwezera mwavinga na mtima wakuipirwa, mbaavunga Ayuda malingana na chizondi chakale chikhali na iwo, natenepo ine MBUYA Mulungu ndikulonga tenepa: Ine ndili chifupi kufuthula mkono wanga kutchunyusa Afilisti. Ndinapha Akereti onsene mbandipha anthu onsene asalira m'magombe a bara ale. Ine ndinati ndibwezere pikulu pene mbandiatchunyusa na ukali wanga. Penepo iwo anapidziwadi kuti ine ndine MBUYA Mulungu ndingaabwezera.” Chaka chakhumi na chibodzi, pansiku yakutoma ya mwezi wa unyaperezo wathu, MBUYA adalonga kuna ine: “Iwe mwana munthu, na thangwi yakuti anthu a ku Turo akusedegula Yerusalemu kuti, ‘Hehede, Yerusalemu, ule akhali mzinda wakuchitira malonda na madzinza anango avungika, natenepo anyamalonda anabwera kuna ife. Na thangwi yakuti iye avungika ife tinati tifume!’ “Natenepo ine MBUYA Mulungu ndikulonga tenepa: Ine ndina mseru na iwe, Turo, pontho ndinadzesa madzinza azinji kuchita nawe nkhondo, ale anafuna dzabwera ninga nyanza kukapiza mabimbi ache. Iwo anavunga mpanda wa Turo mbagwisa nsanja zache; ine ndinaunga madongolomwa ache onsene mbandimsiya nyimwa. Iye anasanduka mbuto, ile amisiri a nsomba anathasikapo makokotawo. Ndalonga ndine MBUYA Mulungu. Madzinza anapokosera pinthu pyache, pontho ale ambakhala m'midzi yache yakumtunda anamala phiwa pankhondo. Penepo iwo anapidziwadi kuti ine ndine MBUYA.” MBUYA Mulungu akulonga kuti, “Kubulukira kumpoto ine ndinati ndidzese Mfumu Nebukadinezara wa ku Babiloni, mfumu wamkulu pakati pa mafumu onsene, pabodzi pene na akavalo ache na pingolo pyache, anyakupakira akavalo na anyankhondo azinji dzachita nkhondo na Turo. Iye anavunga midzi yako yakumtunda na nkhondo; iye anamanga nsanja za anyankhondo kukuzungulira, iwe Turo, mbamuluka mataka kutsamira mpandako. Iye anakwiza m'dzulu pyakugedera pyache matswimo kuthimbana nawe. Iye anasasanya mphinga zakugomolera mafufu ako mbagwisa nsanjako na mbadzo. Akavalo ache anainjipa pyakwanga mwakuti fumbi yawo inakuphimbira. Mpandako unatekenyeka thangwi ya mulikiti wa akavalo, pingolo pyankhondo na pigudumu, ndzidzi unapita iye na pamsuwo wako wa mpanda ninga mumbakhalira ipyo anyankhondo kupita mumpanda wakugomoka. Njondo za akavalo awo zinakumba-kumba misewu yako yonsene; iye anapha anthu ako na talasada, pontho mizati yamphamvu maka ile inamala gomolwa. Iwo anakupokosera mfumako mbakwata pinthu pimbachita iwe napyo malonda; iwo anagomola mafufu ako mbagwisa nyumba zako zadidi mbaponyera m'bara miyalako, matabwako na madongolomwako. Ine ndinamalisa nyimbo zako zakusokosa, pontho nyimbo zako zakuimbwa na anyakatangale nkhabe dzavekave tayu. Ine ndinakuchitisa kusala nyimwa mbusanduka mbuto yakuthasikirapo makokota. Mzindawo nkhabe dzamangwa pontho tayu, thangwi ndapilonga ndine MBUYA. Ndalonga ndine MBUYA Mulungu.” MBUYA Mulungu akulonga tenepa kuna mzinda wa Turo: “Ayi anyamgombe nkhabe dzatetemera tayu na mantha angava kuvungwa kwako, kubulira kwa anyakukukuwazwa, pontho na kuphiwa kwa anthu ako? Natenepo mafumu onsene a m'magombe anatchitha pamipando yawo mbaikha mikhanjo yawo pakhundu mbadula nguwo zawo zakukhala na pyakuthemesera. Iwo anachita mantha mbakhala pansi uku akutetemera okhonda lekeza, kututumuka na kuona dzedze yako. Iwo anaimba nyimbo ya maliro kulira nayo iwepo mbalonga kuna iwe tenepa: ‘Wavungwa tani tenepa, iwe mzinda wakuveka, miyadiyako ikulu-ikulu nkhabe onekave pabara! Iwe ukhali nyamphamvu pabara; iwe na mzika zako zene mukhathuswa anyamgombe onsene. Chinchino anyamgombe akutetemera thangwi ya nsiku ya kuvungwa kwako; anyamntchuwa akugoswerwa na kuvungwa kwako.’ “MBUYA Mulungu akulonga tenepa: Ndingakusandusa madembe, ninga mizinda inango ile nkhabe khalamo anthu tayu, pontho ndingakubiza na bara yakuzwika, pontho na madzi makulu, penepo ine ndinakutchithisira ku Chiphompho chikulu, kule kumbakhala anthu a mvula zakale. Ine ndinakuchitisa kukhala m'dziko ya anyakufa pansi pa mataka, kumadembe akale pabodzi na anyakwenda ku Chiphompho chikulu ale. Iwe nkhabe dzabwererako, penu kukhalambo na mbuto yako m'dziko ya anthu a moyo tayu. Mamalisiro ako anakhala akugumisa manungo, pontho iwe nkhabe dzaonekave tayu. Iwe unasakwa-sakwa, kwache hunagumanwave tayu. Ndalonga ndine MBUYA Mulungu.” MBUYA Mulungu adalonga kuna ine mbati, “Iwe mwana munthu, imba nyimbo ya maliro yakulonga pya Turo. Longa kuna Turo, ule ali pagombe ninga msuwo wa kubara mbachita malonda na anthu akukhala m'magombe azinji kuti MBUYA Mulungu akulonga tenepa: “Iwe Turo, umbapilonga wekha ene kuti, ‘Ndine wakubalika monsene mwene.’ Musako ndi bara ikulu; amisiri ako adakusasanya kukhala mwadiya wadidiletu. Matabwako onsene akhali a paina a ku Seniri, mbaphatisa basa muti wamkungudza wa ku Lebanoni kukhala chakuphatisira chinguwo chakufambisira mwadiya. Na mithundu ya ku Bashani iwo adasasanya ng'ombo; na matabwa anjale akubulukira kumagombe a Kipro iwo adasasanya subi yakuthemeserwa na nyanga ya nzowu. Nguwo zakuthemeserwa mwadidi za ku Iguputo ndiye zikhali chinguwo chakukufambisa nacho mbachikhala ninga bandera kuna iwe; nsoyi yako idaphimbirwa na nguwo yachoza yakubulukira kumagombe a Kipro. Amuna a ku Sidoni na Arivadi ndiye akhali anyakuchapako; iwe Turo, amunako aluso akhali anyakufambisa mwadiya. Anyakusasanya mwadiya akhali anyampala matabwa aluso a ku Gebali. Miyadiya yonsene ya pabara na anyakuifambisache akhadza dzachita nawe malonda. “Amuna a ku Peresia, Ludi na Puti adaphata basa ninga anyankhondo ako. Iwo adakoloweka m'mafufu mwako pyakugedera matswimo pyawo na pipewu pyawo; iwo adakudzesera demelero. Amuna a ku Arivadi na Heleki adalondali mpandako kukhundu zonsene; amuna a ku Gamadi akhali munsanja zako. Iwo adakoloweka pyakugedera matswimo pyawo m'mafufu mwako monsene; iwo adakuchitisa kukhala wakubalika monsene mwene. “Iwe udachita malonda na anthu a ku Tarisisi. Iwo adakupagali siliva, simbi, lata na ntove kuchinjisana na pinthu pyako pyakuinjipa pile. Iwe udachita malonda na anthu a ku Grisi, Tubali, Mesheki; iwo adakupasa mabitchu na pyombo pyankuwa kuchinjisana na pinthu pyako. Anthu ku Beti-Togarima adakupasa akavalo, akavalo ankhondo na mabulu kuchinjisana na pinthu pyako. Anthu a ku Rodesi adachita nawe malonda; anyamgombe azinji adakupasa nyanga za nzowu na mphingwe kuchinjisana na pinthu pyako. Anthu a ku Aramu adachita nawe malonda, thangwi ya pinthu pyako pizinji. Iwo adakupasa miyala ya emeradi, nguwo zamsuzi wanyemba, nguwo zakulukwa, nguwo zakuchena, korali na miyala ya rubi kuchinjisana na pinthu pyako. “Yuda na Israele adachita nawe malonda; iwo adakupasa tirigu wa ku Miniti, pijejede, manyuchi, mafuta aolivi na mitombwe kuchinjisana na pinthu pyako. “Na thangwi ya kuinjipa kwa pinthu pimbasasanya iwe pontho na mfuma izinji ina iweyo, Damasiko adachita nawe malonda. Iwo adakupasa vinyu wa ku Heleboni pontho na ubweya wa mabira wa ku Zahari kuchinjisana na pinthu pyako. “Anthu a dzinza ya Dani na Agriki kubulukira ku Uzali adagulambo pinthu pyako pakukupasa simbi, pontho pyakukomesera napyo muliwo pya kasia, na kalamusi. “Anthu a ku Dedani adakupasa pyakukhalira pamsana pa mabulu kuchinjisana na pinthu pyako. “Arabia na atongi onsene a ku Kedara akhali anyakukugulako; iwo akhachita nawe malonda a anabira, mabira amuna, na mbuzi. “Anyamalonda a ku Sheba na Raama akhachitambo nawe malonda basi; iwo adakupasa pyakukomesera muliwo pyadidi pyamtundu onsene, pontho miyala yakudula na golidi kuchinjisana na pinthu pyako. “Mizinda ya Harani, Kane na Edeni, pontho na anyamalonda a ku Sheba, Ashuri na Kilimadi adachitambo nawe malonda. Kuchinjisana na pinthu pyako iwo adakupasa nguwo zakukoma m'maso, nguwo zachoza, nguwo zakulukwa, nguwo zakuthasika pansi zamtundu-mtundu, pontho nkhambala zakulukwa mwaluso. “Miyadiya mikulu-mikulu ya ku Tarisisi ikhaphata basa yakuthukula mitolo yako. Iwe wamala dzala na mitolo yakulemera pakatiletu pa bara. Anyakukuchapa akuendesa kwakuzwika, kwache mphepo ya mbalu inati ikupandule pakatiletu pa bara. Mfumako, pinthu pyako, na mitolo yako, anyakukufambisako, anyakuchapako, anyakusasanya miyadiyako na anyamalondako, anyankhondo ako onsene, pontho na munthu onsene apakira m'mwadiyamo analilima pakatiletu pa bara pansiku inafuna dzapanduka iwe. Magombe anatekenyeka na thangwi ya kukhuwa kwa amunako ali m'mwadiyamo. Anyakuchapa onsene anaisiya pyawo miyadiyawo; anyakufambisa mwadiya onsene na akadamu awo anaimira pyawo pagombe. Iwo anakusintili mbakulira pikulu pene; iwo anawaza fumbi mumsolo mwawo mbabulumunda padotha. Iwo anachinga tsisi yawo thangwi ya iwepo mbavala masakha. Iwo anakulira mwakusanyika mtima, pontho mbakusintili pikulu pene. Ndzidzi unafuna iwo dzakulira na kusintili, iwo anaimba nyimbo ya maliro yakulonga pya iwe kuti, ‘Chipo mbani avungwa ninga Turo, ule abizwa m'bara?’ Pikhafamba anyamalondako pabara iwe udachitisa madzinza mazinji ene kukhuta; na mfumako izinji, pontho pinthu pyako iwe udafumisa mafumu a padziko yapansi. Lero iwe wavungwa na bara; wabizwa m'madzi akuzwika; mitolo yako na anthu onsene akhali na iwe ale wamala kwenda nawo pabodzi pene. Onsene akukhala m'magombe atutumuka na kuona dzedze yako; mafumu awo aphatwa na mantha, pontho kunkhope kwawo kukuonesa mantha makulu. Anyamalonda a madzinza anango akukusedegula; mamalisiro ako ngakuchitisa mantha pyakwanga, tenepo iwe nkhabe dzakhalapove tayu.” MBUYA adalonga kuna ine mbati, “Iwe mwana munthu, longa kuna mfumu wa ku Turo kuti MBUYA Mulungu akulonga tenepa: Na kunyada kwakoko iwe umbapilonga kuti, ‘Ine ndine mulungu; ndimbakhala pampando wachifumu wa milungu pakatiletu pabara.’ Mbwenye ndiwe munthu ene pyako, nee mulungu tayu, podi kwene kuti umbapiyesa pyako wanzeru ninga mulungu. Ayi iwe ndiwe nyanzeru kupiringana Daniele? Ayi iwe nkhabe bisirwa pinthu tayu? Na nzeru zako pontho kuvesa kwako pinthu iwe wapifumisa wekha ene mbupigumanyira golidi na siliva mzinji m'masubi mwako. Na luso ina iwe pamalonda iwe wathimizira mfumako, pontho na thangwi ya mfuma ina iweyo, wasanduka nyakugaya. “Natenepo ine MBUYA Mulungu ndikulonga tenepa: Podi iwe umbapiyesa wekha ene nyanzeru, nyanzeru ningambo mulungu, ndinati ndidzese alendo pana iwe, madzinza avinga pyakwanga; iwo anacholola matalasadawo kukhamwadza nawo pinthu pyako pyonsene pyakubalika pyagumana iwe na nzeru zako, mbatema-tema demelero yako yonsene. Iwo anakugwisira m'Chiphompho chikulu, mbufa mwakusanyika pakatiletu pabara. Ayi penepo unakwanisa kulonga pamaso pa anthu adakupha ale kuti ndiwe mulungu? Iwe unakhala kwene munthu pyache nee mulungu tayu, m'manja mwa anthu ambakucheka pakhosi ale. Iwe unafa ninga montho mumbafera anthu okhonda gwandwa nsonga yachimuna, m'manja mwa madzinza achilendo. Ndalonga ndine MBUYA Mulungu.” MBUYA adalonga pontho kuna ine: “Iwe mwana munthu, imba nyimbo ya maliro yakulonga pya mfumu wa ku Turo mbulonge kuna iye kuti MBUYA Mulungu akulonga tenepa: Iwe udatandwa mwakuthema monsene mwene, wakudzala na nzeru pontho wakubalika monsene mwene. Iwe ukhali mu Edeni, m'munda wa Mulungu; mbuthemeserwa na mwala wakudula wamtundu onsene: karinelioni, topazi, na yasipere, kirisolite, berili na onikisi, safire, rubi na emeradi. Pyakuikhamo miyala pyako pikhali pya golidi; pansiku idalengwa iwe, pyonsenepi adamala kukusasanyiraletu. Ndidakuikhira mngelo wamphamvu kukuzondera. Iwe ukhali paphiri yakuchena ya Mulungu; iwe ukhafamba pakati pa miyala ya moto. Makhaliro ako akhali akusowa chakupokanyisa kubulukira pa nsiku idalengwa iwe, kufikirana pyakudawika pidatoma kugumanwa muna iwe. Na thangwi ya kuinjipa kwa malonda akhachita iwe, iwe ndiye udandendeya kuchita pyakuzunguzika, mamalisiro ache mbudawa napyo. Natenepo ninga chinthu chakunyansa ndidakuthamangisa paphiri ya Mulungu, mbandikubulusa pamaso panga. Mngelo wakukuzondera ule adakuthamangisambo kukubulusa pakati pa miyala yakugaka moto. Wasanduka nyakugaya, thangwi ya kubalika kwako, pontho wamala pupwisa nzeru zako kufuna demelero. Natenepo ine ndidakuponyera padziko yapansi; ndidakusandusa chakusekesa pamaso pa mafumu. Na pyakudawa pyako pizinjipyo, pontho na malondako aufaka-faka nawo, iwe waswipisa mbuto yako yakuchena. Natenepo ndidachitisa moto kubuluka muna iwe mbukupisa pikulu pene, mbandikusandusa dotha padziko yapansi pamaso pa anthu onsene akhakuyang'ana ale. Madzinza onsene akhakudziwa kale ale, adatutumuka na kuona dzedze yako; mamalisiro ako mbakugoswa pyakwanga, pontho iwe nkhabe dzaonekave tayu.” MBUYA adalonga kuna ine mbati, “Iwe mwana munthu, pasa nkhodolo mzinda wa Sidoni; longa mphangwa zauprofeti mwakupokanyisana naye mbulonge kuti MBUYA Mulungu akulonga tenepa: Ine ndina mseru na iwe, Sidoni; ine ndinatambira demelero na pinthu pinafuna ine dzachita kuna iwepo. Anthu anapidziwa kuti ine ndine MBUYA, ndzidzi unafuna ine dzakutchunyusa mbandionesa kuchena kwachita ine. Ndinagwisa muliri pana iye mbandichitisa chiropa kukuka m'misewu mwache. Iye anasoswa kukhundu zache zonsene, pontho anyakuchekwawo anati agwe muna iye. Penepo iwo anapidziwadi kuti ine ndine MBUYA. “Dzinza ya Israele nkhabe dzakhalave na atsanthemba akuatikana na kuakuwaza ninga ntcheswa na nyakhanche tayu. Penepo iwo anapidziwadi kuti ine ndine MBUYA Mulungu.” MBUYA Mulungu akulonga kuti, “Ine ndingagumanyisa anthu a ku Israele kubulukira kumadziko kudaabalalisira ine, ine ndinaonesa kuchena kwanga pakati pawo uku madzinza anango akuona na maso awo. Tenepo iwo anakhala m'dziko mwawo mwene, dziko idapereka ine kuna nyabasanga Yakobo ile. Kweneko iwo anakhala pakupata mbamanga nyumba na kubzala mfesa; iwo anakhala pakupata mwenemo ine ndikutchunyusa atsanthembawo akhaachitira pyakuipa ale. Penepo iwo anapidziwadi kuti ine ndine MBUYA Mulungu wawo.” Chaka chakhumi, pansiku yakhumi na chiwiri ya mwezi wakhumi wa unyaperezo wathu, MBUYA adalonga kuna ine mbati, “Iwe mwana munthu, pasa nkhodolo mfumu wa ku Iguputo mbulonge mphangwa zakupokanyisana naye, pontho na dziko yonsene ya Iguputo. Longa kuna iye kuti ine MBUYA Mulungu ndikulonga tenepa: ‘Ine ndina mseru na iwe, mfumu wa Iguputo, iwe nyangume, chirombo cha m'madzi, uku wagona tambza pakati pa madzi.’ Iwe umbalonga kuti, ‘Mkulo wa Nailo ngwanga; ndidachita kuusasanya ndekha ene.’ ” Kwache ndinati ndipitise chimedzo m'malakwi mwako mbandichitisa nsomba za m'mikulo mwako kukakamira m'mabade mwako. Tenepo ndinakumbuluthira kumtunda, mwenemo nsomba zili phathi-phathi m'mabade mwako. Ine ndinakusiya m'thando yatchetcha, iwe na nsomba zako za m'mikulo mwakozo. Iwe unati ugwe pakwecha mbukhonda kugumanywa penu kufikhirwa. Ine ndinakupereka ninga phoso kuna nyama zam'tsanga na kuna mbalame. Penepo Aiguputo anapidziwa kuti ine ndine MBUYA. “Iwe wakhala ninga ndodo yamtete kuna dzinza ya Israele. Ndzidzi udakuphata iwo na manjawo, iwe udaatchonkha mbuaalasa paphewa pawo; ndzidzi udakutsamira iwo, iwe udasweka, tenepo misanawo idakhumuka. “Natenepo ine MBUYA Mulungu ndikulonga tenepa: Ine ndinadzesa talasada pana iwe mbandipha amunako na nyama zako zene. Iguputo anasanduka thando yatchetcha, dziko yokhonda khala anthu. Penepo iwo anapidziwadi kuti ine ndine MBUYA. “Na thangwi yakuti iwe udalonga kuti, ‘Mkulo wa Nailo ngwanga, ndidausasanya ndine ene pano,’ natenepo ine ndina mseru na iwepo, mbandisasanya kuchita pinthu pana mikulo yako. Ndinachitisa dziko ya Iguputo kuvungika pontho kusanduka thando yatchetcha kubulukira ku Migidoli mpakana ku Asiwani, nkhwenderatu kumadire na Kushi. Nee dzinyalo ya munthu, penu nyama inafuna dzagwanda pontho na mwenemo tayu; pyaka makumanayi m'dzikomo nkhabe dzakhala munthu tayu. Ndinachitisa dziko ya Iguputo kukhala yakusakazika pakati pa madziko onsene a padziko yapansi, pontho pyaka makumanayi m'mizindache nkhabe dzakhala anthu tayu. Ine ndinabalalisa anthu a ku Iguputo pakati pa madzinza mbandiathamangisira kumadziko anango.” Kwache MBUYA Mulungu akulonga kuti, “Pakumala pyaka makumanayi ndinagumanyisa pontho anthu a ku Iguputo kubulukira kumadziko kudaabalalisira ine kule. Ine ndinaabweza kubulukira kudziko ya unyaperezo mbandidza nawo ku Patirosi, nthemba ya mu Iguputo, kukhakhala makolo awo pakutoma kule. Kweneko iwo anakhala ufumu wakusowa maka chilemedzo. Unakhala ufumu ung'onoletu mbukhonda kupikwizambo okha ene pakati pa madzinza anangowa. Ndinauchitisa kukhala wakusowaletu mphamvu mwakuti nkhabe kwanisa kukhala na utongi pana madzinza anango tayu. Anthu a ku Israele nkhabeve dzanyindira dziko ya Iguputo tayu, mbwenye kutchunyuswa kwa Iguputo kunakhala ninga chikumbuso kuna Aisraele cha pyakudawa pyawo chakwenda kuna iye kufuna chiphedzo. Penepo iwo anapidziwadi kuti ine ndine MBUYA Mulungu.” Chaka chamakumawiri na chinomwe, pansiku yakutoma ya mwezi wakutoma wa unyaperezo wathu, MBUYA adalonga kuna ine mbati, “Iwe mwana munthu, Nebukadinezara mfumu wa Babiloni adadza na anyankhondo ache dzachita nkhondo na Turo. Iye adaakhakhamiza kuthukula mitolo yakulemera mwakuti misolo yawo yonsene idamala kupuka, pontho mapewa onsene adamala tokota. Kwache iye na anyankhondo ache nkhabe mfupo watambira iwo tayu, thangwi ya nkhondo idachita iwo na Turo ile. Natenepo ine MBUYA Mulungu ndikulonga tenepa: Ine ndinaikha Iguputo m'manja mwa Nebukadinezara mfumu wa Babiloni. Iye anapokosera na kukwata mfuma yonsene ya dzikoyo mbikhala ninga chakupagali nacho anyankhondo ache. Ine ndaikha m'manja mwache Iguputo ninga mfupo thangwi ya basache yonsene idaphata iye na anyankhondo ache m'mbuto mwanga ile. Ndalonga ndine MBUYA Mulungu. “Pansiku yeneyo ndinachitisa dzinza ya Israele kumera pontho nyanga, mbandipereka mphamvu kuna iwe, Ezekiele, kuti ulonge pakati pawo. Penepo iwo anapidziwadi kuti ine ndine MBUYA.” MBUYA adalonga kuna ine mbati, “Iwe mwana munthu, longa mphangwa zauprofeti kuti ine, MBUYA Mulungu ndikulonga tenepa: Kalala mbulonge kuti, ‘Mama ine, nsiku yadzedze ikudza!’ Thangwi nsiku ili chifupi, nsiku ya MBUYA ili chifupi; nsiku ya makole, ndzidzi wa dzedze ya madzinza. Talasada inabwera pana Iguputo, pontho kusanyika kukulu kunabwera pana Kushi. Anthu azinji anaphiwa mu Iguputo, mfumache inakwatwa, pontho maziko ache anamala tchikhulwa. Kushi na Puti, Ludi na Arabia onsene, Libia na anthu a m'madziko, ale akhali na Iguputo gulu ibodzi ya nkhondo, anafa na talasada pabodzi pene na iye. “Ine, MBUYA ndikulonga tenepa: Anyagulu ibodzi na Iguputo anamala kundwa, pontho anyankhondo ache akudungudza anaphiwa. Kubulukira ku Migidoli mpakana ku Asiwani iwo anamala phiwa pankhondo. Ndalonga ndine MBUYA Mulungu. Dziko ya Iguputo inasakazika kupiringana madziko anango onsene a padziko yapansi, pontho mizindache inamala vungwa. Penepo iwo anapidziwadi kuti ine ndine MBUYA, ndingadumika moto Iguputo mbandimala kuvunga anyakumphedzache onsene. “Pansiku yeneyo ndinatuma anyamphangwa na miyadiya kwenda kathuswa anthu a ku Kushi, ale nkhabe famba chewu-chewu tayu. Iwo anaphatwa na mantha makulu nsiku inava iwo pya kuvungika kwa dziko ya Iguputo, thangwi nyatwazo zinati zimgwere basi. “Ine, MBUYA Mulungu ndikulonga tenepa: Ine ndinamala vunga magulu a anyankhondo a ku Iguputo pakuphatisa basa mphamvu za Nebukadinezara mfumu wa Babiloni. Iye na anyankhondo ache ene, madzinza avinga pyakwanga ale, anadzeswa dzavunga dzikoyo. Iwo anasolola matalasadawo pana Iguputo mbadzaza dziko yonsene na anyakuchekwa. Mkulo wa Nailo ndinamala kuuumisa mbandigulisa dzikoyo kuna amuna akuipa; na mkono wa anthu akudza pyawo, ndinavunga dziko na pyonsenene pili mwenemo pile. Ndalonga ndine MBUYA. “Ine MBUYA Mulungu ndikulonga tenepa: Ine ndinavunga mifanikizo mbandimalisa kupembedza milungu mu Memfisi. Mu Iguputo nkhabe dzakhalave mfumu tayu, m'dziko monsenemo ndinati ndigwisemo mantha. Nthemba ya Patirosi ndinaisakaza, ndinadumika moto Zoani, mbanditchunyusa mzinda wa Tebesi. Ukali wanga ndinaukhuthulira pana Pelusiamu, mzinda wakutchingwa na mpanda mu Iguputo ule, mbandivunga magulu a anyankhondo mu Tebesi. Ndinadumika moto Iguputo; Pelusiamu anava kupha pyakwanga. Tebesi anambumbuluthwa na chonzi; Memfisi anaona nyatwa nsiku na nsiku. Aphale a kumizinda ya Heliopolisi na Bubasitisi anaphiwa na talasada, pontho anthu awo anakwatwa unyaperezo. Mu Tahipanihesi masikati anasanduka mdima, ndzidzi unafuna ine dzamalisa mphamvu za Iguputo; penepo anyankhondo ache akudungudza ndinamala kuavunga. Iguputo anaphimbirwa na makole, pontho anthu a m'midzi yache anamala kwatwa unyaperezo. Na njira yeneyi ndinatchunyusa Iguputo, penepo iwo anapidziwadi kuti ine ndine MBUYA.” Chaka chakhumi na chibodzi, pansiku ya chinomwe ya mwezi wakutoma wa unyaperezo wathu, MBUYA adalonga kuna ine mbati, “Iwe mwana munthu, ine ndakhumula mkono wa mfumu wa ku Iguputo. Iwo nkhabe mangwa tsakala kuti uwange, penu kumangirirwa kansekete tayu kuti ukhale na mphamvu zakuphata pontho talasada. Natenepo ine MBUYA Mulungu ndikulonga tenepa: Ine ndina mseru na mfumu wa ku Iguputo. Ine ndinakhumula mikono yache yonsene miwiri, mkono wadidi maka wasala ule, pontho na wakukhumuka kale ule, mbandichitisa talasada kudoda pyayo yokha ene m'manja mwache. Anthu a ku Iguputo ndinaabalalisa pakati pa madzinza anango mbandiathamangisira kumadziko onsene. Ndinapasa mphamvu mikono ya mfumu wa ku Babiloni mbandiikha talasadanga m'manja mwache, kwache ndinakhumula mikono ya mfumu wa ku Iguputo, tenepo iye anabulira pamaso pache ninga munthu wakukuwazwa pikulu pene. Ndinapasa mphamvu mikono ya mfumu wa ku Babiloni, mbwenye mikono ya mfumu wa ku Iguputo inachita chiwewa. Penepo iwo anapidziwadi kuti ine ndine MBUYA, ndingaikha talasadanga m'manja mwa mfumu wa ku Babiloni, iyembo mbaiphatisa basa pana Iguputo. Anthu a ku Iguputo ndinaabalalisa pakati pa madzinza anango mbandiathamangisira kumadziko onsene. Penepo iwo anapidziwadi kuti ine ndine MBUYA.” Chaka chakhumi na chibodzi, pansiku yakutoma ya mwezi wachitatu wa unyaperezo wathu, MBUYA adalonga kuna ine mbati, “Iwe mwana munthu, longa kuna mfumu wa Iguputo na magulu a anyankhondo ache kuti: Mbani anakwanisa kusangizwa na iwe mfumu? Iwe wakhala ninga muti wamkungudza mu Lebanoni, wakukhala na nthambi wakubalika, pontho wakuvata; iwo udalapha kufika kudzulu mbupiringana miti inango yonsene yakulapha. Madzi adauthirira mwadidi, mphuno za madzi zidauchitisa kulapha; mikulo idafamba mwakuzungulira tchinde yache, pontho idatumiza migelo ya madzi kuna miti yonsene mumsitumo. Natenepo mutiwo udalapha pyakwanga kupiringana miti inango yonsene ya mumsitumo; nthambi zache zidainjipa pyakwanga, nthambi zache zidakula pontho mbazivata mwadidi, thangwi ya kuinjipa kwa madzi. Mbalame zamtundu onsene zidamanga pisa pyawo m'nthambizo, pontho nyama zonsene zam'tsanga zidateyana pansi pache; madzinza onsene a padziko yapansi adapuma pansi pa mthunzi wache. Mutiwo ukhali ukulu pontho wakubalika pyakwanga, wakukhala na nthambi zakuvata mwadidi, thangwi mitsitsi yache idapita pansi kuna madzi azinji. Mikungudza ya m'munda wa Mulungu ule hidakwanise tayu kuupiringana, nee muti wapaina kukhala sasawa na nthambi ninga zenezi tayu, penu miti ya njale kukhala ninga nthambi zache tayu, nee muti na ubodzi ene m'munda wa Mulungu wakukoma m'maso ninga muti wenewu tayu. Ine ndidauchitisa kukhala wakukoma m'maso wakukhala na nthambi zizinji. Muti onsene mu Edeni, m'munda wa Mulungu ukhachita bivu na muti wenewu. “Natenepo ine MBUYA Mulungu ndikulonga tenepa: Na thangwi yakuti muti wenewu udalapha pyakwanga pene kupiringana miti yonsene ya mumsitu, pontho kuti ukhanyada na kulapha kwacheko, ine ndidaupasa nkhodolo mbandiupereka m'manja mwa mtongi wa madzinza kuti achite pyache pyonsene pinafuna iye malingana na kudawika kwache. Tenepo alendo akubulukira kuna madzinza avingaletu adaugwanda mbausiya pyawo gwamwa. Nthambi zache zonsene zidagwera pamapiri na m'phedi; nthambi zache zidamala thyokera m'mikulo yonsene m'dzikomo. Madzinza onsene a padziko yapansi adabuluka mumthunzi mwachemo mbaenda pyawo. Mbalame zonsene zidadza mbizikhazikika m'muti wakugwawo, pontho nyama zonsene zam'tsanga zidakhala m'nthambi zachezo. Natenepo kutomera lero kwenda mtsogolo, nkhabe muti na ubodzi ene wakukhala m'khundu-khundu mwa madzi unalaphave ninga wenewo tayu, penu nsonga zache kulapha kupiringana miti yonsene ya mumsitu tayu. Nkhabe miti inango yakuthirirwa mwadidi inalapha ninga muti wenewu tayu; yonsene yathema kuvungwa, pabodzi pene na anthu a padziko yapansi, ambafa mbatchithira ku Chiphompho chikulu ale. “Ine MBUYA Mulungu ndikulonga tenepa: Pansiku idendeswa mutiwo kudziko ya anyakufa, ndidafunga mphuno za madzi kuonesa kusintili kwanga; mikulo yonsene ndidamala kuiphata, tenepo madzi awo azinji ale adaleka kufamba. Na thangwi ya mutiwo, ine ndidagudumira Lebanoni na mdima ukulu, tenepo miti yonsene ya mumsitu wenewu idamala unyala. Ndidachitisa madzinza kutetemera na kuva dungu ya kuvungwa kwache, ndzidzi udautchithisira ine kudziko ya anyakufa pabodzi pene na anyakwenda ku Chiphompho chikulu ale. Penepo miti yonsene ya mu Edeni, miti yadidiletu pontho yakusankhulika ya ku Lebanoni, miti ikhathirirwa mwadidi ile, idasekera m'dziko ya anyakufa thangwi yakuvungika kwache. Onsene ale akhakhala mumthunzi mwache, ashamwali ache pakati pa madzinza, adendambo naye pabodzi kudziko ya anyakufa ale, kakhala pabodzi na anthu adaphiwa pankhondo ale. “Ngupi muti wache mu Edeni unakwanisa kusangizwa na iwe kubalika pontho kukhala na chilemedzo? Kwache iwembo unaponyerwa kudziko ya anyakufa pabodzi pene na miti ya mu Edeni; iwe unagona pakati pa anthu okhonda gwandwa nsonga yachimuna, na anthu adaphiwa pankhondo ale. “Mutiwo ndi mfumu wa ku Iguputo na magulu ache onsene a anyankhondo. Ndalonga ndine MBUYA Mulungu.” Chaka chakhumi na chiwiri, pansiku yakutoma ya mwezi wakhumi na chiwiri wa unyaperezo wathu, MBUYA adalonga kuna ine mbati, “Iwe mwana munthu, imba nyimbo ya maliro yakulonga pya mfumu wa ku Iguputo mbulonge kuna iye kuti: Iwe wapiyesa wekha ene ninga nkhalamu pakati pa madzinza, kwache iwe wakhala ninga ng'ona m'madzi, ule ambathubudza pikulu m'mikulo kukuvulira madzi na manyalo ako pontho kuswipisa mikulo na matope. “Ine MBUYA Mulungu ndikulonga tenepa: Na msoka ukulu wa madzinza ndinati ndikuponyere kokota yanga, tenepo iwo anakukuludza na kokotayo. Ine ndinakuponyera kumtunda mbandikusiya pakwecha phesere. Ndinachitisa mbalame zonsene kuphama pana iwe, pontho nyama zam'tsanga padziko yonsene yapansi zinakukhwadzula-khwadzula. Pamapiri ponsene ndinathasikapo nyamako mbandidzaza maphedi onsene na manyenyeswa a mtembo wako. Ndinachitisa dziko kukuka na chiropa chanu mpakana kumapiri, pontho mikulo inadzala na manyenyeswako. Ndingamala kukuvungani, ndinaphopha kudzulu mbandiswipisa nyenyezi; dzuwa ndinaibisa na makole, pontho mwezi nkhabe dzaonesa cheza chache tayu. Pyakumwinikira pyonsene pyakudzulu ndinati ndipithimise pana imwe; ndinadzesa chidima padziko yapansi. Ndalonga ndine MBUYA Mulungu. “Ndinachitisa mitima ya anthu azinji kusanyika pyakwanga ndingavekesa mbiri yakuvungika kwako pakati pa madzinza, pontho kuna madziko anakhonda iwe dziwa ale. Ndinachitisa anthu azinji kututumuka na kuona dzedze yako, pontho mafumu awo anagedemera na mantha, ndzidzi unafuna ine dzadzesa talasadanga pana iwe. Pansiku ya kuvungwa kwako onsenewo anatetemera na mantha okhonda lekeza, thangwi ya kugopa pinafuna dzaachitikira. “Ine MBUYA Mulungu ndikulonga tenepa: Talasada ya mfumu wa ku Babiloni inabwera pana iwe. Ndinachitisa magulu a anyankhondo ako kuphiwa na matalasada a anyankhondo amphamvu, amuna akukalaletu mtima pakati pa madzinza anango onsene ale. Iwo anasakaza pinthu pyonsene pimbanyada na Iguputo, pontho magulu a anyankhondo ache onsene anamala phiwa. Ndinavunga ng'ombe zako zonsene m'khundu-khundu mwa mikulo yonsene. Panakhala nkhabe munthu kuswipisa madziwo, penu manyalo a ng'ombe kukuvulira madziwo tayu. Penepo ndinachitisa madzi ache kudenkhera, pontho kuchitisa mikulo yache kufamba ninga mafuta. Ndalonga ndine MBUYA Mulungu. Ndingasandusa Iguputo thando yatchetcha, mbandisakaza dzikoyo monsene mwene, ndingapha anthu onsene ambakhala mwenemo ale, penepo iwo anapidziwadi kuti ine ndine MBUYA. “Yeneyi ndi nyimbo ya maliro inafuna iwo dzamulira nayo. Akazi a madzinza anango anaiimba kusintili nayo; kusintili Iguputo na magulu a anyankhondo ache onsene. Ndalonga ndine MBUYA Mulungu.” Chaka chakhumi na chiwiri, pansiku ya khumi na chishanu ya mwezi wakutoma wa unyaperezo wathu, MBUYA adalonga kuna ine mbati, “Iwe mwana munthu, lira thangwi ya magulu a anyankhondo a Iguputo. Agwinyeni pabodzi pene na madzinza anango amphamvu kuti aende ku Chiphompho chikulu. Longa kuna iwo kuti, ‘Ayi iwe ndiye nyakubalika pikulu kupiringana anango onsene? Ndoko ku Chiphompho chikulu mbukagone kweneko pakati pa anyakukhonda gwandwa nsonga yachimuna.’ Iwo anagwera kubodzi na anthu onsene adaphiwa pankhondo ale. Talasada yachololwa, mulekeni ambuluthwe kubodzi kwene na magulu ache onsene a anyankhondo ale. M'bwaloletu m'dziko ya anyakufa akadamu amphamvu analonga pya Iguputo na ashamwali ache onsene kuti, ‘Iwo atchithira kuno, tenepo iwo ali gada na anthu okhonda gwandwa nsonga yachimuna, pabodzi pene na anthu adaphiwa pankhondo ale.’ “Asiria ali kweneko pabodzi pene na anyankhondo ache onsene; iye azungulirwa na nthumbi za anthu ache adaphiwa ale, onsene adamala phiwa pankhondo ale. Masiye awo ali pansiletu m'Chiphompho chikulu, pontho anyankhondo ache ali gada-gada kuzungulira masiye ache. Onsene ale akhadathuswa dziko ya anthu a moyo ale thasa-thasa, amala phiwa pankhondo. “Elamu alimbo kweneko uku nthumbi yache yazungulirwa na magulu a anyankhondo ache onsene, onsenewo ali thasa-thasa, amala phiwa pankhondo. Onsene akhathuswa dziko ya anthu a moyo ale, aenda okhonda gwandwa nsonga yachimuna kudziko ya anyakufa. Iwo akuchita manyadzo pabodzi pene na anthu ambaenda ku Chiphompho chikulu ale. Elamu asasanyirwa talimba pakati anyakuchekwa. Iye azungulirwa na masiye a magulu a anyankhondo ache onsene. Onsenewo mbanthu okhonda gwandwa nsonga yachimuna, adaphiwa pankhondo ale. Na thangwi ya kuthuswa anthu kudachita iwo konsene kwene m'dziko ya anthu amoyo, lero iwo akuchita manyadzo pabodzi pene na anthu ambaenda ku Chiphompho chikulu ale; iwo ali gada-gada pakati pa anthu adaphiwa pankhondo ale. “Mesheki na Tubali ali kwenekombo pabodzi pene na magulu a anyankhondo awo onsene kuzungulira masiye awo. Onsenewo mbanthu okhonda gwandwa nsonga yachimuna, adaphiwa pankhondo ale, thangwi ya kuthuswa anthu kudachita iwo konsene kwene m'dziko ya anthu amoyo. Iwo hadaikhwe m'masiye na demelero tayu ninga anyankhondo akuveka a anthu okhonda gwandwa nsonga yachimuna, ale adatchithira kudziko ya anyakufa na pida pyawo pyankhondo pene, uku atsamira matalasadawo ninga nsago, pontho magogodo awo aphimbirwa na pyakugedera matswimo pyawo. Kalene anyankhondo akuvekawa akhathuswa anthu konsene kwene m'dziko ya anthu amoyo. “Iwembo mfumu wa ku Iguputo unavungwa mbugonambo pakati pa anthu okhonda gwandwa nsonga yachimuna, anthu adaphiwa pankhondo ale. “Edomu ali kweneko pabodzi pene na mafumu ache pontho atongi ache onsene; podi kwene kuti iwo akhali amphamvu pyakwanga, mbwenye lero ali gada pabodzi pene na anyakuphiwa pankhondo. Iwo ali gada na anthu okhonda gwandwa nsonga yachimuna, ale adenda ku Chiphompho chikulu. “Atongi onsenene akumpoto ali kweneko, pontho na anthu onsene a ku Sidoni; iwo aenda pabodzi pene na anyakuphiwa mwakuchitiswa manyadzo, thangwi ya kuthuswa konsene kukhachita iwo na mphamvu zawo. Iwo mbanthu okhonda gwandwa nsonga yachimuna, pontho ali gada pabodzi pene na anthu adaphiwa pankhondo ale. Iwo adachita manyadzo pabodzi pene na anthu ambatchithira ku Chiphompho chikulu ale. “Mfumu wa Iguputo, pabodzi pene na anyankhondo ache onsene, anaona mbasekera thangwi ya kuvungika kwa magulu a anyankhondo ache onsene ale adamala phiwa pankhondo. Ndalonga ndine MBUYA Mulungu. “Podi kwene kuti ndine ndidamchitisa kuthuswa m'dziko ya anyamoyo, kwache mfumu wa ku Iguputo pabodzi pene na magulua anyankhondo ache onsene a anyankhondo anagona gada pabodzi na anthu okhonda gwandwa nsonga yachimuna, anthu adaphiwa pankhondo ale. Ndalonga ndine MBUYA Mulungu.” MBUYA adalonga kuna ine mbati, “Iwe mwana munthu, longa kuna anthu ako kuti: Ine ndingadzesa nkhondo m'dziko, tenepo anthu a m'dzikomo angasankhula mbodzi wa anthu awo mbamuikha kukhala nyakulondali, tenepo munthuyo angaona anyamalwa akudza, iye mbaliza ngoma ya chidziwiso kucheuza anthu, tenepo ngakhala munthu anava kulira kwa ngomayo mbakhonda ikha konta, nkhondoyo mbifikadi munthuyo mbafa, chiropa chache chinati chigwere pamsolo pache. Podi iye adava kulira kwa ngoma kumcheuza mbakhonda kupiikha konta, penepo chiropa chache chinati chigwere pamsolo pache. Iye mbadaikha konta kucheuzwa kule, iye mbadapipulumusa yekha ene. Kwache ngakhala nyakulondali anaona anyamalwa akudza, iye nee liza ngoma kucheuza anthu tayu, tenepo anyamalwawo angadza mbapha mbodzi wa anthuwo, penepo munthu weneyo anaphiwa thangwi ya pyakudawa pyache, kwache chiropa chache chinagwera pamsolo pa nyakulondaliyo. “Iwe mwana munthu, ine ndakuikha kukhala nyakulondali wa dzinza ya Israele; tenepo vesera mafala analonga inewa mbukacheuze nawo anthu. Ngakhala ndinalonga kuti, ‘Iwe nyakudawa, unati ufe,’ iwe mbukhonda kulonga kuna iye kumcheuza kuti aleke pyakudawa pyache, munthu weneyo anati afe thangwi ya pyakudawa pyache, kwache chiropa chache chinagwera pamsolo pako. Mbwenye ngakhala iwe unamcheuza nyakudawika kuti aleke pyakudawa pyache, iye mbakhonda kuchita tenepo, iye anati afe, thangwi ya pyakudawa pyachepyo, kwache iwe unapulumusa moyo wako. “Iwe mwana munthu, longa kuna dzinza ya Israele kuti: Imwe mukulonga kuti, ‘Umambalathu na pyakudawa pyathu pikutilemera, pontho tikumala pakatika thangwi ya pinthu pimbachita ife. Apo tinakwanisa tani kukhala na moyo?’ Longa kuna iwo kuti MBUYA Mulungu akulonga tenepa: Ine ninga Mulungu wamoyo, nkhabe komerwa na imfa ya anyakudawika tayu. Mbwenye ndimbakomerwa kuona anyakudawikawo aleka pyakudawa pyawo mbakhala na moyo. Imwe dzinza ya Israele zungunukani! Lekani pyakudawa pyanu! Thangwi yache ninji munafuna kuti mufe? “Natenepo, iwe mwana munthu, longa kuna anthu a dzinzako kuti, ‘Munthu wakulungama angadawa, kulungama kwacheko nkhabe dzampulumusa tayu, pontho ngakhala nyakudawa analeka pyakudawa pyache, iye nkhabe dzatchunyuswa tayu thangwi ya pyakudawa pidachita iye pile. Ngakhala nyakulungama anadawa, iye nkhabe dzakhala na moyo tayu thangwi yakuti pakutoma iye akhali nyakulungama.’ Mbwenye ngakhala ndinampanga nyakulungama kuti iye anati akhale na moyo, kwache iye mbanyindira kulungama kwacheko mbachita pyache pyakuipa, ine nkhabe dzawerengera tayu na chibodzi chene pa mabasache adidi adachita iye ale; iye anafa thangwi ya pyakudawa pyachita iye. Pontho ngakhala ndinalonga kuna nyakudawika kuti, ‘Iwe unati ufe,’ kwache m'nduli mwache mbaleka pyakudawa pyache mbachita pyakulungama pontho pyadidi ngakhala iye anabwezera pinthu pidaphatira iye pinyolo pile penu kubwezera pinthu pidaba iye, mbateweza matongero akupasa moyo, pontho kuleka pyakudawa pyache, iye anati akhale na moyo; iye nkhabe dzafa tayu. Nkhabe na chibodzi chene cha pyakudawa pyachita iye pinakumbukwa tayu. Iye anati akhale na moyo, thangwi achita pyakulungama pontho pyadidi. “Kwache anthu a dzinzako ambalonga kuti, ‘Njira za Mbuya si zakulungama tayu.’ Nkhabe, zakupotoka ndi njira zawo. Ngakhala nyakulungama analeka chita pyakulungama mbachita pyakuipa, iye anati afe thangwi ya penepi. Ngakhala nyakuipa analeka pyakudawa pyache mbachita pyakulungama pontho pyadidi, iye anapulumusa moyo wache. Kwache imwe dzinza ya Israele mumbalonga kuti, ‘Njira za MBUYA si zakulungama tayu.’ Kwache ine ndinatonga mseru munthu onsene wa imwe malingana na mabasache.” Chaka chakhumi na chiwiri, pansiku yachishanu ya mwezi wakhumi wa unyaperezo wathu, munthu unango ule akhadathawa ku Yerusalemu adadza kuna ine mbalonga kuti, “Mzinda wavungwa.” Usiku mwache munthuyo mbadzati fika mphamvu za MBUYA zidandigudumira. Mbwenye na machibese mwache, pidafika munthu ule, MBUYA adandifungula mulomo. Tenepo mulomo wanga udafunguka mbandikhonda khalave mulomo phoo. MBUYA adalonga kuna ine mbati, “Iwe mwana munthu, anthu ale anakhala m'madembe a dziko ya Israele akulonga kuti, ‘Abrahamu akhali munthu mbodzi basi, kwache iye adapaswa dziko yonsene ninga yache ene. Mbwenye ife ndife azinji, ndimomwene dziko yaperekwa kuna ife.’ “Natenepo longa kuna iwo kuti: Ine MBUYA Mulungu ndikulonga tenepa: Podi imwe mukuthimiza basi kudya nyama kubodzi kwene na chiropa chache, kupembedza mifanikizo, pontho kuchuchisa chiropa, ayi imwe nkhukwata basi dzikoyi ninga yanu ene? Imwe mumbanyindira matalasadanu mbamuchita pinthu pyakunyansa, pontho munthu onsene wa imwe ambachita pyakuzuda na mkazi tsanthembache. Apo imwe nkhukwata basi dzikoyi ninga yanu ene? “Longa kuna iwo kuti: Ine MBUYA Mulungu ndikulonga tenepa: Ine ninga Mulungu wamoyo, anthu asalira m'madembe ale anaphiwa pankhondo. Anthumbo anakhala kutsanga ale, anadyiwa na nyama zam'tsanga, pontho ale anabisala m'mbuto zakupata pontho kunkhwimba, anafa na muliri. Ine ndinasandusa dzikoyi thando yatchetcha, pontho mphamvu zikhanyada na iwo zile zinati zimale. Mapiri a Israele anasanduka msitu wakugoswa pyakwanga mwakuti nkhabe munthu anafuna dzagwanda namove tayu. Penepo anapidziwa kuti ine ndine MBUYA, ine ndingasakaza dzikoyo mbandiisandusa thando yatchetcha, thangwi ya pinthu pyakunyansa pyachita iwo pile. “Kulonga pya iwe, mwana munthu, anthu a dzinzako akulonga pya iwe kuna unango na mwanzache pinagumanyikana iwo pampanda, pontho m'misuwo ya nyumba zawo kuti, ‘Tendeni, tivesere mafala akubulukira kuna MBUYA.’ Anthu anga ambadza kuna iwe ninga mumbachitira iwo ndzidzi onsene mbakhala pamaso pako kufuna kuvesera pinafuna iwe longa, kwache iwo nkhabe chita pinthu pimbaapanga iwe pile tayu. Na m'kanwa mwawo iwo ambaonesadi kuti ambandifuna, kwache mitimawo imbakhumba kuganyali mwakuba. Kuna iwo, iwe si pinthu tayu kusangiza na munthu ule ambaimba nyimbo zakukoma na chikolingo mbaimba pontho mwadidi na pyakuimbira, thangwi iwo ambavesera mafalako, kwache iwo nkhabe chita tayu pinalonga iwepyo. Kwache pinthu pyonsenepi pingakwana-kwana; ande, ipyo pinati pichitikedi, penepo iwo anapidziwadi kuti pakati pawo pakhali mprofeti.” MBUYA adalonga kuna ine mbati, “Iwe mwana munthu, longa mwakupokanyisana na amakabuswa a Aisraele. Longa mphangwa zauprofeti kuna iwo kuti MBUYA Mulungu akulonga tenepa: Dzedze kuna imwe amakabuswa a Aisraele, ale mumbatsalakana pya imwe mwekha basi! Ayi imwe mudatheme tayu kuyang'anira mabira? Imwe mumbamwa mafuta amkaka mbamuvala nguwo zakusasanywa na ubweya, pontho kupha mabira akunenepa, kwache imwe nkhabe tsalakana mabira tayu. Mabira akusowa mphamvu imwe nee mwaapasa mphamvu tayu, penu kuwangisa mabira akudwala tayu. Imwe nee mwamanga tsakala mabira akukuwazika, penu kubweza kokha mabira akwenda pyawo chimpune-pune, penu kusaka mabira akutayika tayu. M'mbuto mwache imwe mumbaachitira vinga pontho kuakalira mtima. Natenepo iwo adamala balalikana thangwi pakhali nkhabe makabuswa, tenepo pidabalalika iwo, adasanduka nyama kuna pirombo pyonsene pyam'tsanga. Mabira anga adenda pyawo mbatsalakatika m'pitunda na m'mapiri. Iwo amala balalikira ponsene pene padziko yapansi mbapasowa munthu na mbodzi ene wakuakusa penu kuasaka-saka tayu. “Natenepo imwe amakabuswa veserani mafala a MBUYA! Ine ninga Mulungu wa moyo, ine MBUYA Mulungu ndikulonga tenepa: Mabiranga akusowa makabuswa, pontho aphatwa mbasanduka nyama kuna pirombo pyonsene pya m'tsanga. Amakabuswa hadende kaasaka tayu, m'mbuto mwache mbatsalakana pya iwo okha basi, nee kutsalakana mabiranga tayu. Natenepo imwe amakabuswa, veserani mafala a MBUYA Mulungu! Ine MBUYA Mulungu ndikulonga tenepa: Ine ndina mseru na amakabuswa, pontho chiropa cha mabiranga chinagwera pamsolo pawo. Iwo nkhabeve dzakhala amakabuswa a mabiranga tayu. Ine ndinaalekesa kuyang'anira mabiranga, towera amakabuswa aleke kupinenepesa okha ene. Ine ndinapokosera mabiranga kukanwa kwawo, tenepo iwo nkhabe dzakhalave pyakudya kuna iwo tayu. “Ine MBUYA Mulungu ndikulonga tenepa: Ine ene mwenechiroache ndinaasaka-saka mabiranga mbandiayang'anira ndekha ene. Ninga mumbachitira makabuswa kuyang'anira mabirache akhadabalalika ale mwenemo iye ali nawo, sasawambo ine ndinayang'anira mabiranga. Ine ndinati ndiakuse kubulukira kumbuto zonsene kukhadabalaliswa iwo kule pansiku yamdima pontho yakugoswa ile. Ine ndinati ndiabuluse pakati pa madzinza mbandiagumanyisa kubulukira kumadziko anango, tenepo ndinaadzesa kudziko yawo ene. Ine ndinadyesa pamapiri a Israele, m'maphedi, pontho na mbuto zonsene zinakhala anthu zile. Ine ndinaadyesa mpovu wadidi, pontho mapiri a Israele ndiye anafuna dzakhala mbuto yawo ya mpovu. Kweneko iwo anagona pyawo lamba-lamba mumpovu wa bidoo mbadya pyawo mpovu wadidi ninga munafunira iwo pamapiri a Israele. Ine ene mwenechiroache ndinakhala makabuswa wa mabiranga, mbandiachitisa kugona pyawo lamba-lamba kupuma. Ndalonga ndine MBUYA Mulungu. “Ndinasaka-saka mabira onsene akutayika mbandibweza mabira onsene akwenda pyawo chimpune-pune. Mabira akukuwazika ndinaamanga pironda pyawo mbandipasa mphamvu mabira onsene akusowa mphamvu, kwache onsene akunenepa pontho amphamvu ndinamala kuavunga. Thangwi ndine makabuswa wakuchita pyakulungama. “Kulonga pya imwe mkumbi wanga, ine MBUYA Mulungu ndikulonga tenepa: Ine ndinatonga mseru pakati pa bira na bira mnzache, pontho pakati pa mabira amuna na mbuzi. Ayi kudya mpovu wadidi hamudakwane nako tayu? Ayi imwe mwathema kupondedza pyanu na manyalo anu mpovu wakusalira ule? Ayi kumwa madzi akudenkhera nkhabe kwana nako tayu? Ayi imwe mwathema kukuvulira pyanu na manyalo anu madzi asalirawo? Ayi mabiranga athema kudya mpovu wamala imwe pondedzawo, mbamwa madzi amala imwe kuvulirawo? “Natenepo ine MBUYA Mulungu ndikulonga tenepa kuna iwo: Yang'anani, ine ene ndekha ndinati nditonge mseru pakati pa mabira akunenepa na akusowa mphamvu. Podi imwe mabira akusowa mphamvu mudaamenya mbamuagwinyira kutali, pontho mudaadima na nyanga zanu kuathamangisira kutali, ine ndinati ndipulumuse mabiranga. Tenepo iwo nkhabe dzaphatwave pontho tayu. Ine ndinatonga mseru pakati pa bira na bira mnzache. Ine ndinaaikhira nyabasanga Davite kukhala makabuswawo mbodzi ene basi, tenepo iye anaayang'anira mwadidi. Iye anaayang'anira mwadidi mbakhala makabuswawo. Ine MBUYA ndinakhala Mulungu wawo, pontho nyabasanga Davite anakhala mfumu pakati pawo. Ndalonga ndine pano. “Ine ndinachita nawo chiverano chamtendere mbandibulusa nyama zonsene zakugoswa m'dzikomo, towera mabiranga akwanise kukhala m'tsanga, pontho kugona m'misitu pakupata. Ine ndinaatsanzayisa mbakhala mbuto zakuzungulira phiri yanga. Kweneko ndinawazirako mafazi pandzidzi wache; mafaziwo anakhala mtsanzayiso. Miti inabala nsapo, pontho mataka anabalisa mbewu; anthu anakhala pakupata m'dzikomo. Iwo anapidziwa kuti ine ndine MBUYA, ndingabulusa goli-goli m'khosi mwawo, pontho kuabulusa m'manja mwa anthu akhadaachitisa kukhala mabitchu ale. Madzinza nkhabe dzapokoserave pinthu pyawo tayu, pontho iwo nkhabe dzadyiwa na nyama zam'tsanga tayu. Iwo anakhala pakupata, pontho nkhabe munthu unango anafuna dzaathuswa tayu. Ine ndinaapasa dziko ya mataka akubalisa pinthu, tenepo iwo nkhabe dzatcherengave na njala m'dzikomo, penu dzasekwa na madzinza anango tayu. Penepo iwo anapidziwadi kuti ine, MBUYA Mulungu wawo ndili nawo, pontho kuti iwo, dzinza ya Israele, mbanthu anga. Ndalonga ndine MBUYA Mulungu. Imwe mabiranga, mkumbi umbadya mpovu wanga ule, ndimwe anthu anga, inembo ndine Mulungu wanu. Ndalonga ndine MBUYA Mulungu.” MBUYA adalonga kuna ine mbati, “Iwe mwana munthu, pasa nkhodolo dziko ya mapiri ya Edomu, longa mphangwa zauprofeti zakupokanyisana naye mbulonge kuti, ‘MBUYA Mulungu akulonga tenepa: Ine ndina mseru na iwe Edomu; ndinafuthula mkono wanga kukutchunyusa, pontho ndinakusandusa thando yatchetcha. Maluwani ako ndinaasandusa madembe, pontho iwe maka unasanduka thando yatchetcha. Penepo imwe munapidziwa kuti ine ndine MBUYA.’ “Na thangwi yakuti iwe ukhali nyamalwa na kale ene wa Israele mbuchitisa anthu ache kuphiwa pankhondo pandzidzi wache wa nyatwa, ndzidzi udafika kutchunyuswa kwache pakundendeya, natenepo ine MBUYA Mulungu ndikulonga tenepa: Ine ninga Mulungu wamoyo, ine ndinakupereka m'manja mwa anyachirope, tenepo iwe unati uphiwe. Podi iwe udafuna pyakwanga kuchita pyaupandu, iwe unafambo na upandu onthowo. Ndinasandusa dziko ya mapiri ya Edomu thando yatchetcha mbandipha munthu onsene ule ambapita na kubuluka mwenemo. Mapiri ako onsene anamala dzala na mitembo yokhokha; mitembo ya anyakuphiwa pankhondo inakhala thasa-thasa m'mapiri, m'maphedi na m'mikulo yako yonsene. Ndinasandusa dziko yako thando yatchetcha kwenda na kwenda; maluwani ako nkhabe dzakhalamo munthu na mbodzi ene tayu. Penepo imwe munapidziwa kuti ine ndine MBUYA. “Na thangwi yakuti imwe mudalonga kuti, ‘Madzinza onsene awiriwa, Yuda na Israele, pabodzi pene na madziko awo tinaakwata kukhala athu ene,’ podi kwene kuti ine MBUYA ndikhali Mulungu wawo, natenepo ine MBUYA Mulungu ndikulonga tenepa: Ine ninga Mulungu wamoyo, ndinakubwezerani malingana na kuzhangali, bivu pontho chizondi pikhali na imwe na anthu anga. Ine ndinapichitisa ndekha ene kudziwika pakati pawo ndzidzi unafuna ine dzakutchunyusani. Penepo imwe munapidziwa kuti ine MBUYA ndidava kushola konsene kukhachita imwe mapiri a Israele. Imwe mudalonga kuti, ‘Iwo asanduka madembe, pontho aikhwa m'manja mwathu kuti tiavunge.’ Imwe mudalonga kuna ine mwakugaya pontho nyamphotcho-photcho. Ine ndidava pyonsene pidalonga imwe. Natenepo ine MBUYA Mulungu ndikulonga tenepa: Ine ndinakusandusa madembe monsene mwene mwakuti dziko yonsene inakuseka. Na thangwi yakuti imwe mudaseka ndzidzi udasanduka dzinza ya Israele madembe, ine ndinachitambo chibodzi-bodzi kuna imwe. Imwe mapiri a Seiri, munasanduka thando yatchetcha, imwepo na dziko yonsene ya Edomu. Penepo anthu onsene anapidziwa kuti ine ndine MBUYA.” MBUYA adalonga mbati, “Iwe mwana munthu, longa mphangwa zauprofeti kuna mapiri a Israele mbuapange kuti: Imwe mapiri a Israele veserani mafala a MBUYA. MBUYA Mulungu akulonga tenepa: Anyamalwanu adalonga pya imwe mbati, ‘Ehede! Mapiri akale ale asanduka athu ene.’ Natenepo longa mphangwa zauprofeti kuti MBUYA Mulungu akulonga tenepa: Iwo adakusakazani, pontho kukuvungani kukhundu zonsene mwakuti imwe mudasanduka chinthu cha anthu a madzinza adakuzungulirani ale. Imwe mwasanduka chinthu chakusekesa na chakulongwa tsweda. Natenepo, imwe mapiri a Israele veserani mafala a MBUYA Mulungu! MBUYA Mulungu akulonga tenepa kuna imwe mapiri, pitunda, mikulo na maphedi, kuna imwe madembe, pontho kuna maluwani adathawiwa na anthu awo ale, pontho ale adapokoserwa pinthu pyawo mbalulupiswa na madzinza onsene akuazungulira. Ine MBUYA Mulungu ndikulonga tenepa: Na thangwi ya kugaka kwa ukali wanga ine ndikulonga mwakupokanyisana na madzinza anango onsene, pontho na Aedomu ene. Na kuseka kukulu pontho kuipirwa pikulu iwo adapokosera dziko yanga mbakwata na mbuto zampovu zene kukhala zawo zene. “Natenepo longa mphangwa zauprofeti pya Israele mbulonge kuna mapiri, pitunda, mikulo, na maphedi ene kuti: Ine MBUYA Mulungu ndikulonga tenepa: Ine ndidalonga na ntchanje, thangwi ya kuzhangali na kukutikanani kudakuchitani madzinza anango. Natenepo ine MBUYA Mulungu ndikulonga tenepa: Ndikudumbira pikulu pene kuti madzinza akuzunguliraniwa anatikanwambo. Mbwenye imwe, mapiri a Israele, munati mukhale na miti, ile inabala nsapo kuti ikhale phoso ya anthu anga Aisraele, thangwi chinchino anati abwerere kwawo. Ine ndava namwe nyambalo, tenepo ndinakukomerani mtima; imwe munalimwa, pontho kubzalwa mbewu. Ndinainjipisa anthu muna imwe, podi na dzinza yonsene ene ya Israele. M'maluwani munakhala pontho anthu; madembe anu anamangwa pontho. Ndinainjipisa anthu na pifuyo pene muna imwe, tenepo iwo anabalana mbainjipa pyakwanga. Ine ndinachitisa anthu kukhazikika muna imwe ninga mukhali ipyo pakutoma pale, pontho ndinachitisa pinthu pyanu kukufambirani mwadidi kupiringana kale. Penepo imwe munapidziwa kuti ine ndine MBUYA Mulungu. Ine ndinachitisa anthu, anthu anga Aisraele kudzaponda matakanu. Iwo anakhazikika muna imwe mbamukhala yawo ene. Imwe nkhabeve dzaachitisa kukhala akusowa ana tayu. “Ine MBUYA Mulungu ndikulonga tenepa: Na thangwi yakuti anthu ambalonga kuna imwe kuti, ‘Imwe mumbavunga anthu mbamuchitisa anthu a m'dziko yawo kukhala akusowa ana,’ natenepo kutomera lero kwenda m'tsogolo imwe nkhabe dzavungave anthu, penu kuchitisa anthu a m'dziko yawo kukhala akusowa ana. Ndalonga ndine MBUYA Mulungu. Ine nkhabe dzakuchitisani pontho kuva kukutikanani kumbachita madzinza anango kule tayu, penu kuva kupha na kukusedegulani kumbachita madzinza anango. Imwe nkhabe dzachitisa anthu a m'dziko yawo kugwa tayu. Ndalonga ndine MBUYA Mulungu.” MBUYA adalonga pontho kuna ine mbati, “Iwe mwana munthu, ndzidzi ukhakhala Aisraele m'dziko mwawo, iwo adaiswipisa na makhaliro awo, pontho na mabasawo. Makhaliro awo akhali okhonda chena pamaso panga ninga mumbachitira mkazi wakumwezi. Natenepo ine ndidakhuthulira ukali wanga pana iwo, thangwi ya kuchuchisa chiropa kudachita iwo m'dzikomo, pontho na thangwi yakuti iwo adaswipisa dzikoyo na mifanikizo ikhapembedza iwo ile. Ine ndidaabalalisira pakati pa madzinza anango, tenepo iwo akhali falanthi m'madziko onsene; ine ndidatonga mseru malingana na makhaliro awo pontho mabasawo. Natenepo konsene kwene kukhaenda iwo pakati pa madzinza anango, iwo adalulupisa dzinanga yakuchena, thangwi anthu akhalonga pya iwo kuti, ‘Awa mbanthu a MBUYA, kwache iwo adakhakhamizwa kubuluka m'dziko mwache.’ Kwache ikhali na ine kumtima ndi dzinanga yakuchena, ile idalulupisa Aisraele pakati pa madzina anango kukhadenda iwo kule. “Natenepo longa kuna dzinza ya Israele kuti MBUYA Mulungu akulonga tenepa: Ine ndachita penepi nee na thangwi ya imwe dzinza ya Israele tayu, mbwenye na thangwi ya dzinanga yakuchena, ile idalulupisa imwe pakati pa madzina anango kukhadenda imwe kule. Ine ndinaonesa kuchena kwachita dzinanga ikulu, dzina yalulupisa imwe pakati pawo ile. Penepo madzinza anango anapidziwa kuti ine ndine MBUYA, ndingapionesa ndekha ene wakuchena pamaso pa madzinza anango kudzera muna imwepo. Ndalonga ndine MBUYA Mulungu. “Ine ndinakubulusani pakati pa madzinza; ndinakugumanyisani kubulukira kumadziko onsene mbandikudzesani kudziko yanu ene. Ine ndinakuwazirani madzi akuchena, tenepo imwe munakhala akuchena; ine ndinakuchenesani kuna pyokhonda chena pyanu pyonsene, pontho kuna mifanikizo yanu yonsene. Ine ndinakupasani mtima utswa mbandiikha muna imwe mzimu wachinchino; ine ndinabulusa muna imwe mtima wamwala mbandikupasani mtima wamnofu. Pontho ndinaikha mzimu wanga muna imwe, pontho ndinakuchitisani kuvera matongero anga pontho kukoya mwambo wanga onsene udakupasani ine ule. Imwe munakhala m'dziko idapasa ine makolo anu ile; imwe munakhala anthu anga, inembo mbandikhala Mulungu wanu. Ine ndinakupulumusani kuna pyakunyansa pyanu pyonsene. Ndinachitisa phoso kukhala dala-dala, towera muleke dzavave njala. Ndinainjipisa nsapo m'miti, pontho mbewu m'mindanu, towera madzinza anango aleke kukululupisani thangwi ya njala. Imwe mungakumbuka makhaliro akuipa na pyakudawika pyachita imwe, penepo munakula msolo, thangwi ya pyakuipa na pyakudawa pyachita imwe pile. Ine ndinafuna kuti imwe Aisraele, mupidziwe kuti ine ndikuchita penepi nee na thangwi ya imwepo tayu. Chitani manyadzo mbamukule msolo thangwi ya makhaliro anu, imwe Aisraele! Ndalonga ndine MBUYA Mulungu. “Ine MBUYA Mulungu ndikulonga tenepa: Pansiku inafuna ine kukuchenesani kuna pyakudawa pyanu pyonsene, ine ndinakuchitisani kukhazikika m'maluwani mwanu, pontho madembe anati amangwe pontho. Dziko ile idasanduka thando yatchetcha inati ilimwe pontho m'mbuto mwa kukhala kwene thando yatchetcha pamaso pa anthu onsene ambagwanda na mwenemo ale. Iwo analonga kuti, ‘Dziko ile kale ikhali thando yatchetcha, lero yasanduka ninga munda wa Edeni; mizinda ile kale ikhali madembe, yakusakazi, pontho yakuvungwa monsene mwene, lero njakutchingwa na mpanda pontho anthu akukhalamo’. Penepo madzinza akuzungulirani adasalira ale, anapidziwa kuti ine MBUYA ndamanga pontho mizinda yakuvungika ile mbandibzala pontho mbewu m'dziko idasanduka thando yatchetcha ile. Ndalonga ndine MBUYA, tenepo ndinati ndipichitedi. “Ine MBUYA Mulungu ndikulonga tenepa: Ndinati ndichite penepi malingana na kundidembetera kwa dzinza ya Israele: ndinachitisa anthu awo kuinjipa ninga mabira, kuinjipa ninga mkumbi wa mabira akuperekwa nsembe mu Yerusalemu pandzidzi wache wa maphwando akusankhulika. Sasawambo mizinda ile kale ikhali madembe inadzala na mwinji wa anthu. Penepo iwo anapidziwadi kuti ndine MBUYA.” Mphamvu za MBUYA zidandigudumira, tenepo Mzimu wache adandithukula mbandidzesa kuphedi; phediyo ikhali magogodo nadza-nadza. Iye adandifambisa uku na uku pakati pa magogodo ale, tenepo ndidaona magogodo azinji akulu-akulu pansi m'phedi mule, pontho magogodowo akhali kukutu kuuma. Iye adandivunza mbati, “Iwe mwana munthu, ayi magogodowa anakwanisa kukhala na moyo?” Ine ndidatawira kuti, “MBUYA Mulungu, penepyo munapidziwa ndimwepo!” Tenepo iye adalonga mbati, “Longa mphangwa zauprofeti kuna magogodowa kuti, ‘Imwe magogodo akuuma, veserani mafala a MBUYA! MBUYA Mulungu akulonga tenepa kuna magogodowa: ndinapepesera muya muna imwe, tenepo munakhala pontho na moyo. Ndinakuphatanizani na uzingo pontho kukupasani mnofu mbandikuphimbirani na khanda; ndinapepesera muya muna imwe, tenepo imwe munakhala na moyo. Penepo imwe munapidziwa kuti ine ndine MBUYA.’ ” Natenepo ndidalonga mphangwa zauprofeti ninga mudapangirwa ine. Pikhalonga ine mphangwa zauprofeti zile, ndidava ugogobodo-gogobodo, tenepo magogodo ale akhaphatana inango na inzache. Ine ndidayang'ana mbandiona kuti magogodo ale akhali na uzingo mbakukutizwa na mnofu, pontho khanda, kwache akhali nkhabe muya tayu. Tenepo MBUYA adalonga kuna ine mbati, “Longa mphangwa zauprofeti kuna muya; longa iwe mwana munthu kuti MBUYA Mulungu akulonga tenepa: Idza iwe muya kubulukira kunkhomo zonsene zinayi za dziko yapansi mbupepesere muna anyakufawa, towera akhale pontho na moyo.” Natenepo ine ndidalonga mphwangwa zauprofeti ninga mudapangirwa ine, tenepo muya udapita muna magogodo ale; iwo adakhala pontho na moyo mbaimira dzololo, gulu ya anyankhondo azinji ene. Kubuluka penepo MBUYA adalonga kuna ine mbati, “Iwe mwana munthu, dzinza ya Israele yakhala ninga magogodowa. Iwo ambalonga kuti, ‘Magogodo athu amala uma pontho ife nkhabeve chidikhiro tayu; ife nkhabe tsogolo tayu.’ Natenepo longa mphangwa zauprofeti kuna Aisraele mbuapange kuti ine, MBUYA Mulungu ndikulonga tenepa: Imwe anthu anga, ine ndinafukula nthumbi zanu mbandikubulusanimo; ine ndinakudzesani pontho kudziko ya Israele. Penepo imwe anthu anga, munapidziwa kuti ine ndine MBUYA, ine ndingafukula nthumbi zanu mbandikubulusanimo. Ine ndinaikha Mzimu wanga muna imwe, tenepo munakhala pontho na moyo. Ine ndinakuchitisani kukhazikika m'dziko yanu ene. Penepo imwe munapidziwa kuti ndalonga ndine MBUYA, pontho kuti ndapichita ndine pano. Ndalonga ndine MBUYA.” MBUYA adalonga kuna ine mbati, “Iwe mwana munthu, kwata ndodo mbulembepo mafala akuti, ‘Ya Yuda na Aisraele onsene pabodzi naye.’ Kubuluka penepo kwata ndodo inango mbulembepo mafala akuti, ‘Ya Yosefe (ndodo ya Eferemu) na Aisraele onsene pabodzi naye.’ Phataniza ndodo ziwiri kukhala ndodo ibodzi ene, towera ikhale ndodo ibodzi ene m'manja mwako. Anthu ako angakuvunza kuti, ‘Ayi hunatipanga tayu kuti penepi pikufuna kulonganji?’ Longa kuna iwo kuti, ‘Ine MBUYA Mulungu ndikulonga tenepa: Ine ndinakwata ndodo ya Yosefe na madzinza anango a Aisraele, yaphatira Eferemu ile, mbandiiikha pabodzi na ndodo ya Yuda kuti ikhale ndodo ibodzi ene, tenepo inasanduka ndodo ibodzi ene m'manja mwangamu.’ “Phatira ndodo zalemba iwezi m'manja mwako pamaso pawo, mbulonge kuna iwo kuti, ‘Ine ndine MBUYA Mulungu ndikulonga tenepa: Ine ndinabulusa Aisraele pakati pa madzinza anango kukhadenda iwo kule. Ine ndinaagumanyisa kubulukira kumadziko onsene mbandiadzesa kudziko yawo ene. Ine ndinaachitisa kukhala dzinza ibodzi ene m'dzikomo, pamapiri a Israele. Pakati pawo panakhala mfumu mbodzi ene basi kuatonga, pontho iwo nkhabeve dzakhala madzinza awiri, penu dzakhala pontho maufumu mawiri akugawikana tayu. Iwo nkhabe dzapiswipisave okha ene na mifanikizo yawo, penu pinthu pyawo pyakunyansa pontho na pyakudawa pinango pene tayu, thangwi ine ndinaapulumusa thangwi ya kubwerera kwawo m'nduli mbandiachenesa kuna pyakudawa pyawo; penepo iwo anakhala anthu anga, inembo ndinakhala Mulungu wawo’. “Mfumu ninga nyabasanga Davite ule anakhala mfumu wawo, tenepo onsene anakhala pansi pa makabuswa mbodzi. Iwo anakoya mwambo wanga mbateweza matongero anga mwakukhulupirika. Iwo anakhala m'dziko idapereka ine kuna nyabasanga Yakobo, dziko ikhakhala makolo anu ile. Iwo na anawo pontho pidzukulu pyawo anakhala kweneko kwenda na kwenda, tenepo mfumu ninga nyabasanga Davite anakhala mfumu wawo kwenda na kwenda. Ine ndinachita nawo chiverano cha mtendere; icho chinakhala chiverano cha kwenda na kwenda. Ine ndinaakhazikisa mbandiachitisa kuinjipa, penepo ndinaikha nyumbanga yakuchena pakati pawo kwenda na kwenda; Mbuto yanga yakukhalako inakhala nawo pakati pawo; ine ndinakhala Mulungu wawo, iwombo anakhala anthu anga. Penepo madzinza anadzipidziwa kuti ine MBUYA ndimbachitisa Israele kukhala wakuchena, ndzidzi unaikha ine mbuto yanga yakuchena pakati pawo kwenda na kwenda.” MBUYA adalonga kuna ine mbati, “Iwe mwana munthu, longa mwakupokanyisana na Gogi wa m'dziko ya Magogi, mfumu wamkulu wa ku Mesheki na Tubali. Longa mphangwa zauprofeti mwakupokanyisana naye kuti ine MBUYA Mulungu ndikulonga tenepa: Ine ndina mseru na iwe Gogi, mfumu wamkulu wa ku Mesheki na Tubali. Ine ndinakubulumundisa mbandiikha chimedzo m'malakwi mwako mbandikukwekwetera kunja, pabodzi pene na anyankhondo ako onsene, akavalo ako na anyakuapakirache aphatira pida ale, gulu yonsene ya anyankhondo ache onsene akukhala na pyakugedera matswimo ping'ono na pikulu pene, uku onsene amala phatira matalasadawo. Amuna a ku Peresia, Kushi, na Puti anakhala nawo pabodzi, onsene akukhala na pyakugedera matswimo na pipewu pyankhondo. Gomeri na anyankhondo ache onsene, pontho Beti-Togarima wakumpoto pabodzi pene na anyankhondo ache onsene, madzinza azinji ene ale akhali pabodzi pene na iwe. “Sasanyika; usasanyike iwe pabodzi pene na gulu yako ya anyankhondo ale akuzungulira, pontho uatonge pyakuchita. Pangagwanda nsiku zizinji zene iwe unati uchemerwe kunkhondo. Pyaka pinadzapyo iwe unasosa dziko ile yabuluka kwene pankhondo chinchino, ile anthu ache adagumanyiswa kubulukira kumadzinza azinji mbadzeswa kumapiri a Israele, ale akhadasanduka madembe pyaka pizinji. Iwo akhadadzeswa kubulukira pakati pa madzinza, tenepo onsene chinchino akukhala pakupata. Iwe na anyankhondo ako onsene pabodzi pene madzinza azinji ana iwe ale, anaenda nawe pabodzi kwenda ninga chonzi; iwe unakhala ninga makole akugudumira dziko yonsene. “Ine MBUYA Mulungu ndikulonga tenepa: Pandzidzi wenewo manyerezero anapita muna imwe, tenepo munakhala na manyerezero akuipa. Imwe munalonga kuti, ‘Ine ndinasosa dziko ya maluwani okhonda tchingwa na mpanda; ine ndinasosa dziko yamtendere, pontho ile anthu ache nkhabe famba chewu-chewu tayu, onsene akukhala m'maluwani okhonda tchingwa na mpanda, yakusowa misuwo na mphinga. Ine ndinapokosera na kukwata pinthu pya anthu pontho kusakaza mizinda, ile pakutoma ikhali madembe, mbwenye chinchino ikukhala anthu, ale akhadagumanyiswa kubulukira kuna madzinza anango mbakhala na pifuyo pizinji na pinthu pinango, pontho ale akukhala pamchombo wa dziko yapansi.’ Sheba na Dedani na anyamalonda a ku Tarisisi na midzi yache yonsene anakuvunzani kuti, ‘Ayi imwe mwadzera dzapokosera pinthu pyawo? Ayi imwe mwagumanyisa anyankhondo anu kufuna kusosa, towera mukwate siliva na golidi, pifuyo na pinthu pinango pya anthu, pontho na pyakupokosera pizinji?’ “Natenepo iwe mwana munthu, longa mphangwa zauprofeti kuna Gogi kuti ine MBUYA Mulungu ndikulonga tenepa: Pansiku yeneyo, anthu anga angakhala pakupata, ayi imwe nkhabe dzapidziwa tayu? Iwe unabulukira kumbuto yako kumpoto kutali, iwe na madzinza azinji ana iwe, onsene apakira akavalo, gulu ikulu ya anyankhondo, pontho anyankhondo amphamvu. Iwe unachita nkhondo na anthu anga Israele ninga makole akugudumira dziko yapansi. Nsiku zinadzazo, iwe Gogi, ndinakuchitisa kumenyana na dziko yanga, towera madzinza andidziwe, ine ndingapionesa kuti ndine nyakuchena pamaso pawo kudzera muna imwe. “Ine MBUYA Mulungu ndikulonga tenepa: Ayi munthu wache si iwe tayu akhalonga ine pakutoma pale, kudzera muna anyabasanga, maprofeti a Israele? Pandzidzi wenewo iwo adalonga mphangwa zauprofeti pyaka pizinji pene kuti ine ndinati ndikuchitise kusosa anthu anga. Ipi ndiye pinafuna dzachitika pansiku yeneyo: Gogi angasosa dziko ya Israele, ukali wanga unalamuka. Ndalonga ndine MBUYA Mulungu. Na phinga yanga pontho ukali wanga ine ndikulonga kuti pansiku yeneyo panakhala chiteke-teke chakugoswa m'dziko ya Israele. Nsomba na mbalame zonsene, pirombo pya m'tsanga na nyama zonsene zimbafamba padziko yapansi zile, pontho anthu onsene a padziko yapansi anatetemera na mantha pamaso panga. Mapiri anagwa, matelero onsene anamwalazwa, pontho fufu yonsene inagomoka. Ndinachemeresa talasada kuti ivunge Gogi pamapiri anga onsene. Ndalonga ndine MBUYA Mulungu. Talasada ya munthu onsene inakhamwadza mwanzache. Ine ndinamtchunyusa na muliri pontho nkhondo; ndinavumbisa mvula yakugoswa, matalala pontho na moto wakugaka na miyala ya moto ya sulufule pana iye, anyankhondo ache, pontho na madzinza onsene azinji ali kukhundu kwache ale. Na njira yeneyi ndinaonesa madzinza onsene ukulu wanga pontho kuchena kwanga. Penepo iwo anapidziwadi kuti ine ndine MBUYA. “Iwe mwana munthu, longa mphangwa zauprofeti kupokanyisana na Gogi. Umpange kuti ine MBUYA Mulungu ndikulonga tenepa: Ine ndina mseru na iwe Gogi, mfumu wamkulu wa ku Mesheki na Tubali. Ine ndinakubulumundisa mbandikukwekweta uku na uku. Ndinakudzesa kubulukira kutali kumpoto mbandikutumiza kapokanyisana na anthu akukhala pamapiri a Israele. Penepo ndinatchola utako kubulukira kumkono wako wamabzere, mbandichitisa matswimo ako kudoda kumkono wako wamadyo. Penepo pamapiri a Israele iwe unagwa, iwe pabodzi pene na anyankhondo ako, pontho na madzinza azinji ali kukhundu kwako ale. Ine ndinakusandusa phoso ya malezi na nyama zam'tsanga. Iwe unagwera pakwecha kutsanga, thangwi ndalonga ndine MBUYA Mulungu. Ine ndinagasa moto pana Magogi pabodzi pene na anyamgombe, onsene ambakhala pakupata ale, penepo iwo anapidziwadi kuti ine ndine MBUYA. “Ine ndinachitisa dzinanga yakuchena kudziwika pakati pa Aisraele. Ine nkhabe dzayang'ana kwene tayu kuti dzinanga yakuchena ilulupiswe. Penepo madzinza anapidziwa kuti ine MBUYA ndine Nyakuchena wa Israele. Ikudza! Ande pinati pichitike. Ndalonga ndine MBUYA Mulungu. Yeneyi ndi nsiku yalonga ine ile. “Penepo anthu ale ambakhala m'maluwani a Israele anabuluka kwenda mbaphatisa basa pida pyankhondo ninga nkhuni mbapipisa, pyakugedera matswimo ping'ono na pikulu pene, mauta na matswimo, pigomba pyankhondo na madipa. Pyaka pinomwe ipyo pinaphatiswa basa ninga nkhuni. Iwo nkhabe dzafunikave kusaka nkhuni kubulukira kuminda penu kutema miti mumsitu tayu, thangwi iwo anaphatisa basa pida ninga nkhuni. Iwo anapokosera pinthu pya anthu adaapokoserambo pinthu pyawo ale. Ndalonga ndine MBUYA Mulungu. “Pansiku yeneyo ndinapereka masiye kuna Gogi mu Israele, m'phedi ya anyaulendo kumabulukiro dzuwa kwa bara. Iyo inatchinga njira ya anyaulendo, thangwi Gogi na gulu yache ya anyankhondo anaikhwa m'masiye kweneko. Tenepo mbutoyo inachemerwa Phedi ya Hamoni-Gogi. “Miyezi minomwe dzinza ya Israele anaikha m'masiye mitembo ya anthu enewa, towera achenese dzikoyo. Anthu onsene m'dzikomo anaphedzana kuaikha m'masiye, tenepo pansiku inafuna ine dzatambira demelero inakhala nsiku ile kuna iwo nkhabe dzaduwalika tayu. Ndalonga ndine MBUYA Mulungu. Anthu anango analembwa basa, towera achenese dzikoyo. Anango anazungulira m'dzikomo, pontho kuthimizira penepo, anango anaikha m'masiye anthu ale anafuna dzasalira m'dzikoyo. Pakumala kwa miyezi minomweyi, iwo anatoma basa yakusakanyula-sakanyula. Ndzidzi onsene unafamba-famba iwo m'dzikomo, tenepo mbodzi wa iwo mbaona gogodo ya munthu, iye anaikhapo chidzindikiro mpakana anyakukumba masiye aifikhire m'mphedi ya Hamoni-Gogi. (Panakhala pontho luwani yakuchemerwa Hamona.) Natenepo iwo anachenesa dzikoyo.” MBUYA Mulungu adalonga kuna ine mbati, “Ine MBUYA Mulungu ndikulonga tenepa: Iwe mwana munthu, chemeresa mbalame na nyama zam'tsanga zene mbulonge kuti, ‘Gumanyikanani kubulukira konsene kwene kunakhala imwe mbamudze kuna phwando ya nsembe inakusasanyirani ine ile, nsembe ikulu pamapiri a Israele. Kweneko iwo anadya nyama na kumwa chiropa. Imwe munadya manungo a anyankhondo amphamvu mbamusuta chiropa cha ana mafumu apadziko yapansi khala ninga akudya mabira amuna, anabira, mbuzi na ng'ombe zimuna, zonsenezo nyama zakunenepa zakubulukira ku Bashani. Paphwando ya nsembe inakusasanyirani ine ile, imwe munadya mpakana kukhuta, pontho kumwa chiropa mpakana muledzere. Pathebulu panga imwe munadya mbamukhuta chonsene chinafuna iwo pa akavalo na anyakuapakirache, anyankhondo a mphamvu pontho na anyankhondo a mtundu onsene.’ Ndalonga ndine MBUYA Mulungu.” MBUYA adalonga mbati, “Ine ndinati ndionese demelero yanga pakati pa madzinza, tenepo madzinza anaona kuatchunyusa kunafuna ine dzaachita na mkono wanga. Kutomera penepo kwenda m'tsogolo dzinza ya Israele anapidziwa kuti ine ndine MBUYA Mulungu wawo. Pontho madzinza anango anapidziwa kuti dzinza ya Israele idenda kudziko ya unyaperezo thangwi ya pyakudawa pyawo, thangwi iwo akhali okhonda khulupirika kuna ine. Natenepo ine ndidabisa nkhope yanga mbandiatawirisa anyamalwawo kuakunda, tenepo iwo adafa pankhondo. Ine ndidachita kuna iwo malingana na kukhonda chena kwawo, pontho na umambalawo, tenepo ine ndidaabisira nkhope yanga. “Natenepo ine MBUYA Mulungu ndikulonga tenepa: Ine ndinamdzesa Yakobo kubulukira kudziko ya unyaperezo, pontho ndinavera nsisi dzinza ya Israele mbandikhala na chipapu na dzinanga yakuchena. Iwo anaduwalira manyadzo akhali na iwo ale, pontho kukhonda khulupirika kwawo konsene kuna ine iwo angakhala pakupata m'dziko mwawo mbapakhonda khala na mbodzi ene wakuathuswa. Ine ndingaabweza kubulukira pakati pa madzinza anango, pontho kuagumanyisa kubulukira kumadziko a anyamalwawo, ine ndinapionesa ndekha ene kuna madzinza azinji kuti ndine nyakuchena kudzera muna iwo. Penepo iwo anapidziwadi kuti ine ndine MBUYA Mulungu wawo, podi kwene kuti ine ndidaaendesa kudziko ya unyaperezo pakati pa madzinza. Ine ndinaagumanyisa kuabwezera kudziko yawo ene mbandikhonda kusiya m'nduli munthu na mbodzi ene. Ine nkhabe dzaabisirave nkhope yanga tayu, thangwi ndinakhuthulira Mzimu wanga pana dzinza ya Israele. Ndalonga ndine MBUYA Mulungu.” Chaka chamakumawiri na chishanu pikhali ife pa unyaperezo, kutoma kwa chaka, pansiku yachikhumi ya mwezi, chaka chakhumi na pinayi pidakundwa Yerusalemu, pansiku yonthoyo mphamvu za MBUYA zidandigudumira, tenepo iye andandithukula kwenda nane ku Yerusalemu. Kumasomphenya Mulungu adandithukula kwenda nane kudziko ya Israele mbandiimirisa paphiri yakulapha, ile kumwera kwache kukhali nyumba zakuoneka ninga mzinda. Iye adandiendesa kweneko, tenepo ndidaonako munthu ule makhaliro ache akhaoneka ninga nkuwa; iye akhaimira pamsuwo wa mpanda uku m'manja mwache aphatira nkhambala yakuchena pontho na mdida wa ndodo. Munthu ule adalonga kuna ine mbati, “Iwe mwana munthu, yang'ana na maso ako mbuvesere na makutu ako pontho ikha mtima kuna pinthu pyonsene pinafuna ine kukuonesa; ndi thangwi yache iwe wadzeswa kuno. Iwe wathema kupanga dzinza ya Israele pyonsene pinaona iwe.” Ine ndidaona mpanda wazungulira Nyumba ya Mulungu monsene mwene. Kulapha kwa mdida wa ndodo idaphatira munthu ile kukhali makhono matatu. Iye adapima mpanda ule; ntchindu yache ikhali ulaphi wa mdida ule, pontho chengo chache chikhali ulaphi wa mdida ule. Tenepo munthu ule adenda kumsuwo wakumabulukiro dzuwa. Iye adakwira nsikada mbapima mafufu a msuwowo; ntchindu yache ikhali ulaphi wa mdida ule. M'bwalomo kukhundu yonsene kukhali masubi matatu a anyakulondali, kada subi ulaphiache ukhali kulapha kwa mdida ule, pontho umimbache ukhali kulapha kwa mdida ule. Mafufu akugawa masubi a anyakulondali ntchindu yache ikhali makhono mawiri na kati ya khono. Kupiringana masubiwo kukhali msuwo unango wakupitira m'subi yakuyang'ana chintalo cha Nyumba ya Mulungu, ntchindu ya mafufu a msuwo wenewu ukhali kulapha kwa mdida ule. M'bwalo mwa msuwo wakumabulukiro dzuwa mukhali masubi a anyakulondali kukhundu yonsene, pontho ulaphiache akhali sasawa. Mafufu onsene akugawa masubiwo, ntchindu yache akhali sasawa. Tenepo iye adapima umimba wa msuwo ule; msuwowo ukhali makhono mashanu, pontho umimba wa subi yakupitira muchintalo ikhali makhono matanthatu na kati ya khono. Kutsogolo kwa masubi a anyakulondali onsene kukhali fufu ile chengo chache pontho umimbache pikhali kati ya khono, pontho masubi a anyakulondali akhali sasawa makhono matatu kukhundu zonsene. Kubuluka penepo iye adapima umimbache msuwo wakumabulukiro dzuwa. Kubulukira pa fufu yakunduli ya subi ya anyakulondali ibodzi ile mpakana kufufu yakunduli kwa subi inango yakuyang'anisana ile, umimbache ukhali makhono khumi na awiri na kati ya khono. Iye adapima subi yakuyang'ana chintalo, umimbache ukhali makhono khumi. Kubuluka pa fufu ya pamsuwo wa mpanda kunkhomo kwa subi yakuyang'ana chintalo, ulaphiache ukhali makhono makumawiri na mashanu. Mafufu akunja a masubi a anyakulondali, pontho mafufu akugawa masubi a anyakulondali akhali na mazhanera. Mafufu a subi yakuyang'ana chintalo ikhali pontho na mazhanera. Pamafufu a m'bwalomo padathemeserwa na pithunzi-thunzi pya miti yamdikhwa. Kubuluka penepo munthu ule adandipitisa muchintalo chakunja. Kweneko ndidaona masubi makumatatu m'khundu-khundu mwa chintalo. Kunkhope kwa masubi enewa pakhali njira yakuphophwa na miyala ponsene pene, pontho ikhapita na m'khundu-khundu mwa misuwo ile, mwakuti umimbache ukhali wakulingana na kulapha kwa misuwoyo. Chintalo chakunjachi chikhali m'tchinde mwa chintalo cham'bwalo. Tenepo iye adapima chintalo chakunja; kubulukira pa msuwo wakupitira muchintalo chakunja mpakana kumsuwo wakupitira muchintalo cham'bwalo, ulaphiache ukhali makhono makumashanu. Kubuluka penepo iye adapima ulaphi na umimba wa msuwo wakuyang'ana kumpoto wakupitira muchintalo chakunja. Masubi a anyakulondali ache, atatu kukhundu yonsene, mafufu akugawa masubi a anyakulondali na subi yakuyang'ana chintalo, kukula kwache kukhali sasawa na kukula kwa msuwo wakumabulukiro dzuwa ule. Ulaphiache ukhali makhono makumawiri na ashanu, pontho umimbache ukhali makhono khumi na awiri na kati ya khono. Mazhanerache, subi yache yakuyang'ana chintalo, na pyakuthemesera pya miti yamdikhwa, pyonsene pikhali sasawa na pya pamsuwo wakumabulukiro dzuwa. Pamsuwo pakhali nsikada zinomwe, pontho zikhayang'anisana na subi yakuyang'ana chintalo. Kuyang'anisana na msuwo wakumpoto pakhali msuwo wakupitira muchintalo cham'bwalo, ninga montho mukhali ipyo na msuwo wakumabulukiro dzuwa. Iye adapima kubulukira pa msuwo ubodzi mpakana kumsuwo unango wakuyang'anisana nawo; ulaphiache ukhali makhono makumashanu. Kubuluka penepo munthu ule adenda nane kukhundu yakumwera, tenepo kweneko ndidaona msuwo wakuyang'ana kumwera. Iye adapima mafufu ache na subi yache yakuyang'ana chintalo, tenepo ipyo pikhali sasawa na pinango pile. Msuwo wenewu na subi yache yakuyang'ana chintalo ikhali na mazhanera ponsene pene, sasawa na mazhanera a m'misuwo inango ile. Ulaphiache ukhali makhono makumawiri na mashanu, umimbache mbukhala makhono khumi na mawiri na kati ya khono. Pamsuwo pakhali nsikada zinomwe, pontho zikhayang'anisana na subi yakuyang'ana chintalo; pamafufu a m'bwalomo padathemeserwa na pithunzi-thunzi pya miti yamdikhwa kukhundu yonsene. Chintalo cham'bwalo chikhalimbo na msuwo wakuyang'ana kumwera, tenepo iye adapima kubulukira pa msuwo wenewu mpakana kumsuwo unango wakunja kukhundu yakumwera. Ulaphiache ukhali makhono makumashanu. Kubuluka penepo munthu ule adandipitisa muchintalo cham'bwalo kupita na msuwo wakumwera. Iye adapima msuwo wakumwera; ulaphiache na umimbache pikhali sasawa na misuwo inango yonsene ile. Masubi a anyakulondali ache, mafufu akugawa musubi a anyakulondali na subi yakuyang'ana chintalo, kukula kwache kukhali sasawa na kukula kwa misuwo inango ile. Mafufu a masubi ache akhali na mazhanera ponsene pene. Ulaphiache ukhali makhono makumawiri na ashanu, pontho umimbache ukhali makhono khumi na awiri na kati ya khono. Kumisuwo yakupitira muchintalo cham'bwalo kuzungulira ponsene pene kukhali masubi. Masubi onsenewo ulaphiache ukhali makhono khumi na awiri na kati ya khono, pontho umimbache ukhali makhono mawiri na kati ya khono. Subi yache idayang'ana chintalo chakunja; pamafufu a m'bwalo padathemeserwa na pithunzi-thunzi pya miti yamdikhwa, pontho pamsuwo wenewu pakhali nsikada zisere. Kubuluka penepo munthu ule adandipitisa muchintalo cham'bwalo kukhundu yakumabulukiro dzuwa, tenepo iye adapima subi ya kumsuwo; ulaphiache na umimbache ukhali sasawa na inango ile. Masubi ache a anyakulondali, mafufu akugawa masubi a anyakulondali na subi yakuyang'ana chintalo, kukula kwache kukhali sasawa na kukula kwa misuwo inango ile. Mafufu a masubi ache akhali na mazhanera ponsene pene. Ulaphiache ukhali makhono makumawiri na ashanu, pontho umimbache ukhali makhono khumi na awiri na kati ya khono. Subi yache idayang'ana chintalo chakunja; pamafufu a m'bwalomo padathemeserwa na pithunzi-thunzi pya miti yamdikhwa, pontho pamsuwo wenewu pakhali nsikada zisere. Kubuluka penepo adenda nane kumsuwo wakumpoto mbaupima. Ulaphiache na umimbache pikhali sasawa na inango ile, ningambo masubi ache a anyakulondali, mafufu akugawa masubi a anyakulondali na subi yakuyang'ana chintalo. Mafufu a masubi ache akhali na mazhanera ponsene pene. Ulaphiache ukhali makhono makumawiri na ashanu, pontho umimbache ukhali makhono khumi na awiri na kati ya khono. Subi yache idayang'ana kuchintalo chakunja; pamafufu a m'bwalomo padathemeserwa na pithunzi-thunzi pya miti yamdikhwa kukhundu zonsene, pontho pamsuwo wenewu pakhali nsikada zisere. Pamsuwo wakumpoto pakhali subi inango, kule kukhatsukirwa nsembe zakupyerera. Subi yeneyi ikhali na msuwo wakupitira m'subi yakuyang'ana chintalo chakunja, M'subi yeneyi mukhali mathebulu awiri kukhundu zonsene, pale pakhachekerwa nsembe zakupyerera, nsembe zakulekerera nazo pyakudawa pontho nsembe zakupagalira nayo pyakudawa. Kunja m'khundu-khundu mwa fufu ya subi yakuyang'ana chintalo, chifupi na nsikada za pamsuwo wakumpoto pakhali mathebulu awiri, pontho kukhundu inango ya nsikada zile kukhali pontho mathebulu anango awiri. Natenepo pakhali mathebulu anayi kukhundu ibodzi ya msuwo pontho mathebulu anayi kukhundu inango ya msuwo, pabodzi pene akhalipo mathebulu masere, pale pakhachekerwa nsembe zakupyerera. Pakhali pontho mathebulu anayi a miyala yakusema akuperekerapo nsembe zakupyerera. Thebulu yonsene ulaphiache ukhali khono ibodzi, umimbache mbukhala kati ya khono, pontho chengo chache ikhafika ntchafu. Pathebulopo pakhali piphano pyakuchekera nsembe zakupyerera na nsembe zinango. Pontho pyakujobolera nyama pyakulapha ninga dzanja pyakukhala na ngoloweko pidamanikwa m'mafufu ponsene pene. Mathebulu ale akhali akuikhapo nyama za nsembe. Tenepo iye adandipitisa muchintalo cham'bwalo, mule mukhali masubi mawiri. Subi ibodzi ikhali kukhundu ya msuwo wakumpoto kuyang'ana kumwera, pontho subi inangoyo ikhali kukhundu ya msuwo wakumwera kuyang'ana kumpoto. Tenepo iye adalonga kuna ine mbati, “Subi yayang'ana kumwerayi nja anyansembe, ale ambayang'anira Nyumba ya Mulungu, subimbo yayang'ana kumpotoyi nja anyansembe, ale ambayang'anira guwa yansembe. Enewa mbana Zadoki, pontho mbale ene basi anakwanisa kufika chifupi na MBUYA mbatumikira pamaso pache.” Kubuluka penepo munthu ule adapima chintalo. Ulaphiache na umimbache pikhali sasawa, mathanyo makumashanu khundu zonsene. Guwa yansembe ikhali kunkhope kwa Nyumba ya Mulungu. Kubuluka penepo iye adandipitisa m'subi yakupitira m'Nyumba ya Mulungu, pontho iye adapima msuwo; umimbache ukhali makhono anomwe, pontho ulaphiache ukhali makhono mawiri na kati ya khono kukhundu yonsene. Mafufu a pamsuwo, ntchindu yache ikhali khono ibodzi na kati ya khono kukhundu yonsene. Subi yakupitira m'Nyumba ya Mulungu, umimbache ukhali makhono khumi, pontho ulaphiache kubulukira kunkhope kwenda kunduli ukhali makhono matanthatu. Penepo pakhali nsikada, pontho mizati miwiri kukhundu yonsene ya mafufu a pamsuwo. Kubuluka penepo munthu ule adandidzesa kusubi yakuchena ya Nyumba ya Mulungu. Iye adapima mafufu a pamsuwo wache, ntchindu yache ikhali makhono matatu kukhundu yonsene. Msuwo, umimbache ukhali makhono ashanu, pontho ulaphiache ukhali makhono mawiri na kati ya khono. Iye adapima pontho subi yakuchena, ulaphiache ukhali makhono makumawiri, pontho umimbache ukhali makhono khumi. Kubuluka penepo adapita m'subi yam'bwaloletu. Iye adapima mafufu a pamsuwo; ntchindu yache ikhali khono ibodzi. Msuwo umimbache ukhali makhono matatu, pontho ulaphiache ukhali makhono matatu na kati ya khono. Kubuluka penepo iye adapima pontho subi yam'bwaloletuyo; ulaphiache na umimbache ukhali makhono khumi sasawa makhundu onsene. Tenepo iye adalonga kuna ine mbati, “Yeneyi ndi Mbuto Yakuchenesesa.” Kubuluka penepo iye adapima mafufu a Nyumba ya Mulungu; ntchindu yache ikhali makhono matatu, pontho subi yonsene yakutsamira Nyumba ya Mulungu kukhundu zonsene, umimbache ukhali makhono mawiri. Masubi enewa akhali m'nyumba zitatu zakusanjikizana, ibodzi padzulu pa inzache, yonsene mbikhala na masubi makumatatu. Kunja kwa mafufu a Nyumba ya Mulungu adamangwa ninga nsikada zikulu zitatu mwakuti mitandache ya nyumba zitatu zakusanjikizana zile zidatsamira pansikadazo, towera ileke pita m'mafufu a Nyumba ya Mulungu. Natenepo masubi onsene akunja kwa Nyumba ya Mulungu akhali akubulukira kunja, ale adamangwa mwakutumulirwa kubulukira pansi mpakana padzulu kutewezana na pyakutchinjikira masubi pile. Pakhali nsikada kubulukira nyumba zapansiletu mpakana nyumba zapadzululetu kupita na m'masubi a nyumba zapakati. Ndidaona kuti kuzungulira Nyumba ya Mulungu pakhali thako yakukwira m'dzulu mbakhala maziko a masubi akutsamira Nyumba ale. Chengo chache chikhali kulapha kwa mdida ule, makhono matatu. Mafufu akunja a masubi akutsamira Nyumba ale, ntchindu yache ikhali makhono mawiri na kati ya khono. Chintalo cha pakati pa mafufu akutsamira Nyumba ya Mulungu ale, pontho na masubi a anyansembe, umimba akhali makhono khumi kuzungulira Nyumba ya Mulungu ile. Pakhali misuwo yakupitira m'masubi akutsamira Nyumba ale kubulukira pa chintalo, msuwo ubodzi kumpoto, unangombo kumwera; umimba wa chiguwa chakubulukira kumasubi ale kwenda kuchintalo ukhali makhono mawiri na kati ya khono. Nyumba inango ile idayang'ana chintalo cha Nyumba ya Mulungu kumabulukiro dzuwa, umimbache ukhali makhono makumatatu na ashanu. Ntchindu ya mafufu ache ikhali makhono mawiri na kati ya khono, pontho ulaphiache ukhali makhono makumanayi na ashanu. Kubuluka penepo munthu ule adapima kunja kwa Nyumba ya Mulungu mbagumana kuti ulaphiache ukhali makhono mashanu. Chintalo cha Nyumba ile na mafufu ache ene adakwana pontho makhono makumashanu. Kumsuwo kwa Nyumba ya Mulungu kumabulukiro dzuwa kuthimizapo chintalo kukhundu zonsene ziwiri chile kudakwana pontho makhono makumashanu. Kubuluka penepo iye adapima pontho ulaphi wa nyumba yakuyang'anisana na chintalo kunduli kwa Nyumba ya Mulungu kumadokero dzuwa, kuthimizapo njira zakupitira m'masubi a m'bwalo kukhundu zonsene; iyo ikhali makhono makumashanu. Subi yakupitira m'Nyumba ya Mulungu, Mbuto Yakuchena, pontho Mbuto Yakuchenesesa, mafufu ache onsene kutomera pansi mpakana m'mazhanera adaphophwa na matabwa. Mazhanera adafungwa na matabwa. Mafufu onsene a m'bwalo mwa Nyumba ya Mulungu mpakana padzulu pa misuwo ponsene pene padathemeserwa na pyakulengwa pyakukhala na maphaphido pontho na miti yamdikhwa. Chakulengwa chakukhala na maphaphido chonsene chidapakizana na muti wamdikhwa. Chakulengwa chonsene chikhali na nkhope ziwiri, nkhope ya munthu kuyang'ana mdikhwa khundu ibodzi, pontho nkhope ya nkhalamu kuyang'ana mdikhwa khundu inango. Ipyo pidaikhwa tenepo kuzungulira Nyumba ya Mulungu yonsene. Kubulukira pansi mpakana padzulu pa msuwo pakhali pithunzi-thunzi pyakuchita kusemwa pya pyakulengwa pyakukhala na maphaphido na miti yamdikhwa. Msuwo wakupitira Mbuto Yakuchena mafufu ache akhali na nkhomo zinayi zakulingana, pontho msuwo wakupitira Mbuto Yakuchenesesa ukhali sasawa. Pakhali guwa yansembe yakusasanywa na matabwa; chengo chache chikhali khono na kati ya khono, ulaphiache na umimbache ukhali sasawa, khono ibodzi khundu zonsene. Nkhomo zache zinayi, thako yache, na m'khundu mwache, pyonsene pikhali pya matabwa. Munthu ule adalonga kuna ine mbati, “Yeneyi ndi thebulu ile imbakhala pamaso pa MBUYA.” Mbuto Yakuchena, sasawambo na Mbuto Yakuchenesesa, ikhali na msuwo wakukhala na misuwo miwiri yakufungira. Msuwo onsene ukhali na mwakufunya muwiri. Misuwo yonsene idathemeserwa na pyakulengwa pyakukhala na maphaphido na miti yamdikhwa pyakuchita kusemwa ningambo pidaikhwa m'mafufu pile. Padzulu pa msuwo wa subi yakupitira m'Nyumba ya Mulungu pakhali chipewu cha matabwa. Subi yakupitira m'Nyumba ya Mulungu ikhali na mazhanera ang'ono-ang'ono, pontho mafufu ache kukhundu zonsene ziwiri adathemeserwa na miti yamdikhwa yakuchita kusemwa. Kubuluka penepo munthu ule adenda nane kukhundu yakumpoto muchintalo chakunja mbapita nane m'masubi akuyang'anisana na chintalo cha Nyumba ya Mulungu, pontho kuyang'anisana na fufu yakunja kukhundu yakumpoto. Nyumba ile msuwo wache udayang'ana kumpoto ulaphiache ukhali makhono makumashanu, pontho umimbache ukhali makhono makumawiri na ashanu. Khundu ibodzi idayang'ana kuchintalo cham'bwalo ile kukula kwache kukhali makhono khumi, pontho khundu inango idayang'ana kunjira yamiyala ya chintalo chakunja. Nyumba yeneyi idamangwa mwakusanjikizana katatu. Kutsogolo kwa masubi a nyumbayi kukhali njira ile umimbache ukhali makhono mashanu, pontho ulaphiache ukhali makhono makumashanu. Misuwo ya masubi ache ikhali kukhundu yakumpoto. Masubi a nyumba yapadzululetu ile akhali ang'ono-ang'ono, thangwi njirache idakunda mbuto izinji ene kusiyana na njira za panyumba yapakati na yapansiletu. Masubi a nyumba yapadzululetu akhali nkhabe mizati, ninga mukhali ipyo na pintalo; tenepo masubi apadzululetu akhali ang'ono kusiyana na apansiletu na apakati. Pakhali fufu yakunja kwa masubi yapansiletu ile ikhatewezana na masubi ile ulaphiache ukhali makhono makumawiri na ashanu, pontho idayang'anisana na chintalo chakunja. Masubi akuyang'ana chintalo chakunja, ulaphiache ukhali makhono makumawiri na mashanu, pontho masubi akuyang'ana Nyumba ya Mulungu, ulaphiache ukhali makhono makumashanu. Masubi a nyumba yapansiletu akhali na msuwo kukhundu yakumabulukiro dzuwa ngakhala munthu anapita mwenemo na muchintalo chakunja. Kukhundu yakumwera m'khundu-khundu mwa fufu ya chintalo chakunja, pontho kuyang'anisana na fufu yakunja kukhali masubi anango akukhala na njira kunkhope kwache. Iwo akhali ningambo masubi akukhundu yakumpoto; ulaphiache na umimbache ukhali sasawa. Misuwo yache na kukula kwache pikhali sasawa. Ninga misuwo ya kukhundu yakumpoto ndi sasawambo na misuwo ile ikhali m'masubi a kukhundu yakumwera. Kukhundu yakumabulukiro dzuwa kwa njira na fufu yache yakunja kukhali msuwo, ule ukhaphatisa anthu basa kupita nawo m'masubi. Tenepo munthu ule adalonga kuna ine mbati, “Masubi akumpoto na akumwera akuyang'ana chintalo cha Nyumba ya Mulungu ale, nganyansembe, mule munafuna dzadyera anyansembe, ambafika chifupi na MBUYA ale, nsembe zakupambulikaletu. M'masubi enewa iwo anaikhamo nsembe zakupambulikaletu, pyakupereka pya mapira, nsembe zakulekerera pyakudawa na nsembe zakupagalira pyakudawa, thangwi mbutoyo njakuchena. Anyansembe angapita kwene m'mbuto zakuchenazo, iwo mbaleke bulukamo kwenda mbakapita muchintalo chakunja mpakana adule nguwo zidavala iwo ndzidzi ukhatumikira iwo pamaso pa MBUYA ule, thangwi nguwozo nsakuchena. Iwo athema kuvala nguwo zinango mbadzati fika kumbuto zimbakhala anthu zile.” Pidamalisa iye kupima pyonsene pya m'bwalo mwa Nyumba ya Mulungu ile, munthu ule adabuluka nane kunja na pamsuwo wa kukhundu yakumabulukiro dzuwa. Penepo iye adapima mbuto yonsene yakuzungulira Nyumba ya Mulungu: Iye adapima khundu yakumabulukiro dzuwa na mdida; ulaphiache ukhali makhono madzana mawiri na makumashanu. Kubuluka penepo adapima khundu yakumpoto na mdida; ulaphiache ukhali makhono madzana mawiri na makumashanu. Tenepo iye adapima khundu yakumwera na mdidache; ulaphiache ukhali makhono madzana mawiri na makumashanu. Kubuluka penepo iye adazungunuka mbapima khundu yakumadokero dzuwa; ulaphiache ukhali makhono madzana mawiri na ashanu. Natenepo adapima khundu zonsene zinayi zakuzungulira Nyumba ya Mulungu. Pakhali mpanda kuzungulira chintalo chonsenecho, ulaphiache ukhali makhono madzana mawiri na makumashanu, pontho umimbache ukhali makhono madzana mawiri na makumashanu. Mpandawo ukhalekanisa pinthu pyakuchena na pinthu pene pyapyo. Kubuluka penepo munthu ule adenda nane kumsuwo wakuyang'ana kumabulukiro dzuwa. Kweneko ndidaonako demelero ya Mulungu wa Israele ikubulukira kumabulukiro dzuwa. Falache ikhaveka ninga kutitima kwa madzi, pontho dziko yapansi idayetimira na kuchena kwa demelero yache. Masomphenya adaona inewa ndi sasawa na masomphenya adaona ine ndzidzi udadza MBUYA dzavunga Yerusalemu. Pikhali pontho ninga masomphenya adaona ine m'khundu-khundu mwa kumkulo wa Kebari ale. Natenepo ine ndidapigwisa na fufumimba. Demelero ya MBUYA idapita m'Nyumba ya Mulungu na pamsuwo wa kukhundu yakumabulukiro dzuwa. Penepo Mzimu wa MBUYA adandithukula mbandipitisa muchintalo cham'bwalo. Tenepo demelero ya MBUYA idadzaza m'Nyumba mwachemo. Pikhaimira munthu ule chifupi na ine, ndidava unango akulonga kuna ine kubulukira m'Nyumba ya Mulungu ile. Iye adalonga mbati, “Iwe mwana munthu, yeneyi ndi mbuto yakukhalamo mpando wanga wachifumu, pontho mbuto yakusanjikirapo manyalo anga. Kuno ndiye kunafuna ine dzakhala pakati pa anthu anga Aisraele kwenda na kwenda. Dzinza ya Israele nkhabeve dzalulupisa dzinanga yakuchena tayu, nee iwo penu mafumu awo, na uputa umbachita iwo ule, pontho na mifanikizo yakufa ile imbapembedza mafumu awo pambuto zawo zachipembedzo. Iwo akhamanga nyumba zawo zachifumu chifupi na Nyumbanga, madire ache mbakhala fufu ene basi pakati pa iwo na ine. Iwo adalulupisa dzinanga yakuchena na pyakunyansa pikhachita iwo pile, natenepo na kuzhangali kwanga, ine ndidaavunga. Chinchino iwo athema kuleka pyauputa pikhachita iwo, pontho kutaya mifanikizo yakufa ya mafumu awo ile, penepo ine ndinakhala pakati pawo kwenda na kwenda. “Iwe mwana munthu, longa kuna Aisraele pya Nyumba ya Mulungu, towera iwo achite napyo manyadzo pyakudawa pyawopyo. Iwo mbanyerezere kutandwa mwadidi kwachita Nyumba ya Mulungu, tenepo iwo angachita manyadzo na pyonsene pyachita iwopyo, penepo iwe wathema kuaonesa kutandwa kwa Nyumba ya Mulungu na pinthu pyache, misuwo yache yakupitira m'bwalo na yakubulukira kunja ene, masasanyiro ache onsene, pontho mwambo na matongero ache onsene. Lemba pyonsenepi pamaso pawo, towera iwo akwanise dzakumbuka masasanyiro ache na kuteweza matongero ache onsene. Mwambo wa Nyumba ya Mulungu ngufu: Mbuto yonsene yazungulira Nyumbayo padzulu pa phiri inakhala yakuchena pyakwanga. Wenewu ndiye mwambo wa Nyumba ya Mulungu.” Guwa yansembe kukula kwache ikhali tenepa malingana na mdida ontho udaphatiswa basa kupima Nyumba ya Mulungu: Pansi pa thako yache pakhali mgelo ule kuzwika na umimbache ndi kati ya khono. Ntchindu ya milomo ya mgelowo ikhali ninga kulapha kwa dzanja. Kubulukira pansi pa mgelo wa guwayo thako yache ikhali khono ibodzi pontho idabulukira kunja kati ya khono. Kubulukira pa thako kufika padzulu pa chigundiro cha guwa, ulaphiache ukhali makhono mawiri, pontho umimbache ukhali kati ya khono. Mbuto yakugasirapo moto paguwa yansembe chengo chache chikhali makhono mawiri, pontho padzulu pache pakhali nyanga zinayi. Mbuto yakugasirapo moto kulapha kwache kukhali makhono matanthatu, khundu zonsene zinayi zikhali sasawa. Chigundiro cha padzulu ulaphiache na umimbache pikhali sasawa, makhono manomwe kukhundu zonsene. Chikhali na viri kulapha kwache dzanja ibodzi, pontho na mgelo kuzwika kwache manja mawiri kuzungulira chigundirocho. Nsikada za guwayo zikhayang'ana kumabulukiro dzuwa. Kubuluka penepo munthu ule adalonga kuna ine mbati, “Iwe mwana munthu, MBUYA Mulungu akulonga tenepa: Awa ndiye anafuna dzakhala matongero a maperekero a nsembe zakupyerera, pontho mawaziro a chiropa paguwa yansembe ingamala mangwa: Anyansembe a dzinza ya Levi, a m'banja ya Zadoki, ndiwo ene basi athema kudza chifupi na ine dzanditumikira. Iwe wathema kuapasa mwanamphulu wamamuna kukhala nsembe yakubulusira pyakudawa. Ndalonga ndine MBUYA Mulungu. Iwe wathema kukwata chiropa cha mwanamphuluyo mbuchitswinga kunyanga zinayi za guwa, pontho pankhomo zinayi kuzungulira chigundiro chapadzulu, pontho na viri yonsene yakuzungulira. Na njira yeneyi guwayo inacheneswa mbikhala yakupambulika kuna ine. Kubuluka penepo iwe wathema kukwata mwanamphulu wamamuna ule aperekwa kukhala nsembe yakubulusira pyakudawa mbumpise pambuto yache yakusankhulika muchintalo cha Nyumba ya Mulungu kunja kwa Mbuto Yakuchena. “Mangwana mwache iwe wathema kupereka bokho wakusowa chilema ninga nsembe yakubulusira pyakudawa, pontho guwa yansembe yathema kucheneswa ninga montho mudacheneserwa iyo na chiropa cha mwanamphulu ule. Ungamala kuchenesa guwa yansembe ile, iwe wathema kuperekapo mwanamphulu wamamuna na bira wamamuna, pyonsene pyakusowa chilema. Penepi wathema kupipereka pamaso pa MBUYA, pontho anyansembe athema kupiwaza munyu, tenepo upipereke kuna MBUYA ninga nsembe yakupyerera. Nsiku na nsiku pansiku zinomwe, iwe wathema kudza na bokho ninga nsembe yakubulusira pyakudawa; iwe wathema pontho kudza na mwanamphulu wamamuna na bira wamamuna, pyonsene pyakusowa chilema. Nsiku zinomwezo iwo athema kuchita mtemo wakuchenesa guwa yansembe, towera ikhale yakupambulika kuna ine, MBUYA. Kumala kwa nsiku zenezi, kutomera pansiku yachisere kwenda m'tsogolo, anyansembe athema kupereka paguwa yansembe nsembe zanu zakupyerera pontho na nsembe zanu zachiphatizano. Penepo ine ndinakutawirani ninga anthu anga. Ndalonga tenepo ndine MBUYA Mulungu.” Kubuluka penepo munthu ule adandikwata mbaenda nane kumsuwo wakunja wa Nyumba ya Mulungu, wakuyang'ana kumabulukiro dzuwa. Tenepo msuwowo ukhali wakufungwa. MBUYA adalonga kuna ine mbati, “Msuwo wenewu mbukhale wakufungwa ndzidzi onsene. Iwo hudatheme kufungulwa tayu; munthu na mbodzi ene mbaleke pita na penepa. Iwo wathema kukhala wakufungwa ndzidzi onsene, thangwi MBUYA Mulungu wa Israele apita na penepa. Mfumu yekha basi ndiye anakwanisa kukhala pansi m'subi ya pamsuwo wenewo mbadya pamaso pa MBUYA. Iye athema kupita na kubuluka pakuphatisa basa subi ya pamsuwo.” Kubuluka penepo munthu ule adandipitisa na pamsuwo wakumpoto mbitifika kunkhope kwa Nyumba ya Mulungu. Ndidamwaza maso mbandiona demelero ya Mulungu yadzala m'Nyumba mwache mule. Penepo ine ndidapigwisa na fufumimba. Tenepo MBUYA adalonga kuna ine mbati, “Iwe mwana munthu, yang'ana mwadidi, pontho uvesere mwadidi mbuikhe khutu kuna pyonsene pinakupanga ine pya mwambo na matongero a Nyumbangayi. Iwe wathema kudziwa mwadidi mwene kuti mbani athema kupita m'Nyumba muno, pontho mbani hadatheme kupitamo tayu. Longa kuna dzinza yakupandukira ya Israele kuti MBUYA Mulungu akulonga tenepa: Ine ndakwana napyo pyakunyansa pimbachita imwepyo, imwe Aisraele. Padzulu pa pyakunyansa pyonsene pimbachita imwepyo, imwe mudaswipisa Nyumbanga, pakupitisa alendo m'mbuto yanga yakupambulika, ale nkhabe tsalakana pya Mulungu mumtima mwawo tayu, pontho okhonda gwandwa nsonga yachimuna, ndzidzi ukhapereka imwe nsembe za mafuta na chiropa, natenepo mwaswa chiverano changa. M'mbuto mwa kuphata basanu mwakuthemerana na pinthu pyanga pyakupambulika, imwe mwasankhula alendo kuyang'anira mbuto yanga yakupambulika. “Ine MBUYA Mulungu ndikulonga tenepa: Nee nyakudza pyache okhonda tsalakana pya Mulungu mumtima mwache pontho okhonda gwandwa nsonga yachimuna athema kupita m'mbuto yanga yakupambulika, nee alendo ale ambakhala pakati pa Aisraele tayu. “Kuna Alevi, ale adabauka kubuluka kuna ine ndzidzi ukhadabauka Aisraele, pontho ale adazungunukira kuna mifanikizo, athema kutchunyuswa thangwi ya pyakudawa pyawo. Iwo anakwanisa kuphata kwene basa kumbuto yanga yakupambulika mbayang'anira misuwo ya Nyumba ya Mulungu pontho na kuphata mabasa anango ene kweneko. Iwo anakwanisa kucheka nyama zakuperekwa na anthu kukhala nsembe zakupyerera na nsembe zinango. Iwo anaphata basa kufiliviri anthu. Mbwenye na thangwi yakuti iwo adatumikira dzinza ya Israele ndzidzi ukhapembedza iwo mifanikizo mbaachitisa kudawa, natenepo ine ndikudumbira na mphamvu zanga zonsene kuti iwo athema kutchunyuswa thangwi ya pyakudawa pyawo. Ndalonga ndine MBUYA Mulungu. Iwo hadatheme tayu kufika chifupi na ine dzanditumikira ninga nyansembe, penu kudza chifupi na pinthu pyanga pyakupambulika, penu pyakupereka pyanga pyakuchenaletu. Iwo athema kuchitiswa manyadzo thangwi ya mabasawo akunyansa. Kwache ine ndinaapasa basa yakuyang'anira Nyumba ya Mulungu, pontho na kuphata mabasa anango ene ale athema kuphatwa mwenemo. “Mbwenye anyansembe a m'dzinza ya Levi, ale mphidzukulu pya Zadoki, pontho ale adaphata mwakukhulupirika basa ya kunditumikira m'mbuto yanga yakupambulika ndzidzi ukhadabauka Aisraele ule, enewa ene basi ndiye athema kudza chifupi na ine mbanditumikira; iwo athema kuimira pamaso panga kupereka nsembe za mafuta na chiropa. Ndalonga ndine MBUYA Mulungu. Enewo ene basi ndiye athema kupita kumbuto yanga yakupambulika; iwo ene basi athema kufika chifupi na thebulu yanga kutumikira pamaso panga, pontho kuphata mabasanga. “Iwo angapita pamisuwo ya chintalo cham'bwalo, iwo athema kuvala nguwo zakuchena; iwo hadatheme tayu kuvala nguwo zaubweya wa bira ndzidzi unanditumikira iwo pamisuwo ya chintalo cham'bwalo pontho na m'Nyumba mwanga. Iwo athema kuvala nduwira za nguwo zakuchena na makapundu. Iwo aleke vala chinthu chonsene chakuti anachita nacho kaluma. Iwo angabuluka kuchintalo chakunja, kule kuna anthu, iwo athema kudula nguwo zawo zonsene zidavala iwo ndzidzi ukhatumikira iwo zile mbazisiya m'masubi akupambulika, tenepo athema kuvala nguwo zinango, gopesera anthu anavungwa thangwi ya kuchena kwa nguwoko. “Anyansembe mbaleke chinga mpala penu kusiya kwene tsisi nyaviliri tayu. Mbwenye ndzidzi onsene aiyepule kwene basi. Anyansembe aleke kumwa vinyu angapita muchintalo cham'bwalo. Anyansembe aleke semba mamfelwa penu mkazi wakulekana na mamunache; iwo athema kusemba mwali okhonda dziwa mamuna, pontho wa dzinza ya Israele, penu mamfelwa ule mamunache akhalimbo nyansembe. “Iwo athema kufunzisa anthu anga kusiyana kwa pinthu pyakupambulika na pinthu pene pyapyo, pontho kuafunzisa kusiyanisa pakati pa pinthu pyakukhonda chena na pyakuchena pamaso pa Mulungu. “Ngakhala pana miseru, anyansembe athema kutonga miseruyo mwakutewezana na matongero anga. Iwo athema kukoya mwambo na kuteweza matongero anga a pya maphwando anga onsene akusankhulika, pontho athema kuchitisa Nsiku Yakupuma kukhala yakupambulika. “Nyansembe mbaleke kupiswipisa yekha ene pakukhuya mtembo; kwache ngakhala nyakumwalirayo ndi babache penu mache, mwanache wamkazi penu wamamuna, nanache penu nyamaingache okhonda sembwa, penepo iye anakwanisa kupiswipisa yekha ene. Angamala kupichenesa, iye athema kudikhira nsiku zinomwe. Pansiku inafuna iye kapita muchintalo cham'bwalo cha Nyumba ya Mulungu katumikira mwenemo, iye athema kupereka nsembe yakulekerera pyakudawa pyache. Ndalonga ndine MBUYA Mulungu. “Anyansembe mbaleke khala na chinthu chawo chene padzulu pa ine pano. Imwe mwathema nee kuapasa chinthu na chibodzi chene tayu mu Israele; ine ndiye ndinafuna dzakhala chinthu chinafuna iwo dzatambira. Iwo anadya pyakupereka pya mapira, pontho nsembe zakubulusira pyakudawa pontho na nsembe zakupagalira pyakudawa; pontho pinthu pyonsene pyapereka Aisraele kuna MBUYA pinakhala pyawo. Nsapo zadidiletu zakutoma kutokota na mitukwanu yonsene yakupambulika pinakhala pya anyansembe. Imwe mwathema kuapasa ufanu wadidiletu watoma imwe kuusinjawo, towera panyumba panu pakhale mtsanzayiso. Nyansembe mbaleke kudya mbalame penu nyama yakufa yokha ene, penu yakuchita kuphiwa na pirombo pyam'tsanga. “Imwe mungagawa dzikoyi kuna anthu kukhala yawo ene, imwe mwathema kupereka khundu inango kuna MBUYA ninga nthemba yakupambulika. Ulaphiache ukhale mathanyo pikwi khumi na piwiri na madzana mashanu, pontho umimbache mathanyo pikwi khumi. Mbuto yonseneyo inakhala yakuchena. Khundu yapakati ya mbuto yeneyi yakukwana mathanyo madzana mawiri na makumashanu, ulaphiache na umimbache ene, ndiye kunafuna dzamangwa Nyumba ya Mulungu, pontho yathema kuzungulirwa na chintalo chakukwana mathanyo makumawiri na ashanu. M'nthemba yakupambulika, pima khundu yakukwana mathanyo pikwi khumi na piwiri na madzana mashanu ulaphiache, pontho na umimbache wakukwana mathanyo pikwi pishanu. Penepo panakhala Nyumba ya Mulungu, Mbuto Yakuchenesesa. Mbuto yeneyi inakhala khundu yakuchena ya dzikoyo yakupambulirwa anyansembe, ale ambatumikira MBUYA m'Nyumba mwache. Mwenemo munakhala nyumba zawo na mbuto yakumangapo Nyumba ya Mulungu. Khundu inango yakukwana mathanyo pikwi khumi na piwiri na madzana mashanu ulaphiache, pontho mathanyo pikwi pishanu umimbache, yathema kukhala ya Alevi, ale ambatumikira m'Nyumba ya Mulungu. Kweneko ndiye kunafuna dzakhala maluwani awo. “Iwe wathema kupereka khundu inango kuna mzindawo ninga mbuto yakukwana mathanyo pikwi khumi na piwiri na madzana mashanu ulaphiache, pontho umimbache mathanyo pikwi piwiri na madzana mashanu, kuphatanizana na mbuto yakupambulika ile; mbuto yeneyi inakhala ya dzinza yonsene ya Israele. “Mfumu anakhala na mbuto yakuchita madire kukhundu zonsene na mbuto ile ndi nthemba yakupambulika pontho na mbuto ile nja mzinda. Mbutoyo inafumukira kukhundu yakumadokero dzuwa mpakana ku Bara ya Mediterania, pontho kukhundu yakumabulukiro dzuwa mpakana kumadire akukhundu yakumabulukiro dzuwa a dziko. Ulaphiache unakhala sasawa na nthemba yakuperekwa kuna dzinza yonsene ya Israele. Nthemba yeneyo ndiye inakhala yache enembo mu Israele. Natenepo mafumu anga nkhabe dzaponderezave anthu anga tayu, mbwenye anatawirisa madzinza a Israele kukhala na nthemba yawo ene malingana na dzinzawo.” MBUYA Mulungu akulonga tenepa: “Imwe atongi a Israele mwachita kundendeya! Lekani kuchita upandu pontho kuboneresa anthu kunachita imweko mbamuchita pinthu pyakuthema pontho pyakulungama. Alekeni pyawo anthu anga akhale m'mbuto zawo mbamukhonda kuabulusamo. Ndalonga ndine MBUYA Mulungu. “Imwe mwathema kuphatisa basa midida ya chitundu na ndowa yakuona. Chitundu na ndowa pyathema kukhala sasawa mwakuti homeri ibodzi yathema kupita pitundu khumi, pontho homeri ibodzi yathema kupita ndowa khumi. Midida yonsene miwiriyi yathema kutewezana na kukula kwa homeri. Mdida wa sekeli wathema kukhala wakukwana magera makumawiri. Mdida wa mina wathema kukhala wakukwana masekeli makumatanthatu. “Mtukwa wakupambulika wathema imwe dzapereka ngufu: Chibodzi papinthu makumatanthatu pya tirigu; chibodzi papinthu makumatanthatu pya barele; pontho chibodzi papinthu dzana pya mafuta. Mididache njishi: pitundu khumi ndi sasawa na homeri, pontho midida ya homeri na kori ntchibodzi-bodzi. Perekani bira mbodzi pa mabira madzana mawiri onsene kubulukira pa mikumbi yadidi ya Israele. Mwenemu ndiye munafunira imwe dzapereka pyakupereka pyanu pya mapira, nsembe zakupyerera, pontho nsembe zachiphatizano, towera pyakudawa pyanu pilekererwe. Ndalonga ndine MBUYA Mulungu. “Anthu onsene a m'dzikomo athema dzaperekambo mitukwa yakupambulika kuti iphatiswe basa na mfumu wa Israele. Inakhala basache mfumu kudza na nsembe zakupyerera, pyakupereka pya mapira, na nsembe za pyakumwa pandzidzi wa maphwando akusekera kubalwa kwa mwezi, Nsiku Yakupuma na maphwando anango onsene akusankhulika a dzinza yonsene ya Israele. Iye athema kupereka nsembe zakulekerera pyakudawa, pyakupereka pya mapira, nsembe zakupyerera, na pyakupereka pya chiphatizano, towera pikhale nsembe zakulekerera nazo pyakudawa pya dzinza ya Israele. “Ine MBUYA Mulungu ndikulonga tenepa: Pansiku yakutoma ya mwezi wakutoma, imwe mwathema kukwata mwanamphulu wamamuna wakusowa chilema mbamuchenese Nyumba ya Mulungu. Nyansembe athema kukwata chiropa pang'ono cha nsembe yakulekerera pyakudawa ile, mbachitswinga pamafufu a misuwo ya Nyumba ya Mulungu, pankhomo zinayi zachigundiro chapadzulu cha guwa yansembe, pontho na pamafufu a misuwo ya mpanda ya muchintalo cham'bwalo. Pansiku yachinomwe ya mwezi imwe mwathema kuchita chibodzi-bodzi na munthu onsene ule adawa mwasusudewu penu mwamadengwa; tenepo imwe mwathema kupereka nsembe yakuchenesa nayo Nyumba ya Mulungu. “Pansiku yakhumi na chinayi ya mwezi wakutoma, imwe mwathema kuchita Phwando ya Paska, ile imbamala nsiku zinomwe. Ndzidzi wenewu imwe mwathema kudya mikate yakusowa chakufufumisira. Pansiku yeneyo mfumu athema kupereka ng'ombe imuna ninga nsembe yakulekerera pyakudawa pyache na pya anthu onsene m'dzikomo. Nsiku na nsiku, pansiku zinomwe iye athema kudza na ng'ombe zimuna zinomwe na mabira amuna anomwe, pyonsene pyakusowa chilema, kukhala nsembe yakupyerera kuna MBUYA. Iye athema kuperekambo bokho kukhala nsembe yakubulusira pyakudawa. Iye athema pontho kupereka ninga pyakupereka pya mapira chakukwana ndowa ibodzi padzulu pa nsembe ya ng'ombe yonsene, pontho ndowa ibodzi pa bira onsene pabodzi pene na tugwe mbodzi wa mafuta aolivi padzulu pa ndowa yonsene. “Pandzidzi wa nsiku zonsene zinomwe za Phwando ya Misasa, ile imbatoma pansiku yakhumi na chishanu ya mwezi wachinomwe, mfumu athema kudza na pyakupereka ninga pyontho-pyonthopyo kukhala nsembe zakulekerera pyakudawa, nsembe zakupyerera, pontho pyakupereka pya mapira na mafuta aolivi.” MBUYA Mulungu akulonga tenepa: “Msuwo wakupitira muchintalo cham'bwalo kukhundu yakumabulukiro dzuwa wathema kukhala wakufungwa nsiku zonsene zitanthatu zakuphata basa, mbwenye pa Nsiku Yakupuma na pa Phwando yakusekera Kubalwa kwa Mwezi wathema kufungulwa. Mfumu athema kupita m'subi ya pamsuwoyo kubulukira kuchintalo chakunja mbaimira chifupi na mafufu a pamsuwo. Anyansembe athema kupereka nsembe zache zakupyerera pontho na pyakupereka pyache pyachiphatizano. Iye athema kupembedza pamsuwopo, tenepo angamala penepo abuluke pyache panja. Msuwo mbuleke fungwa kufikirana dzuwa kuthobila. Pansiku Zakupuma zonsene pontho na pa Maphwando akusekera Kubalwa kwa Mwezi, anthu onsene athema kupembedza MBUYA patsogolo pamsuwopo. Nsembe zakupyerera zimbadza na mfumu kuna MBUYA pa Nsiku Yakupuma zile zathema kukhala ana mabira amuna atanthatu, pontho na bira wamamuna mbodzi, onsene akhale akusowa chilema. Pyakupereka pya mapira pile pimbaperekwa kubodzi kwene na bira wamamuna pyathema kukhala ndowa ibodzi, pontho na pyakupereka pya mapira pile pyaperekwa kubodzi kwene na mwanabira onsene, pyathema kupereka ninga munapifunira iye, kubodzi kwene na tugwe wa mafuta aolivi pa ndowa ibodzi yonsene. Pansiku ya Phwando yakusekera Kubwalwa kwa Mwezi, iye athema kupereka mwanamphulu wamamuna, anabira atanthatu, na bira wamamuna mbodzi; pyonsene pikhale pyakusowa chilema. Iye athema kupereka pyakupereka pya mapira pyakukwana ndowa ibodzi pa ng'ombe ibodzi imuna, ndowa ibodzi pabodzi pene na bira mbodzi wamamuna, pontho na anabira azinji ene ninga munapifunira iye kupereka, pabodzi pene na tugwe wa mafuta aolivi pa ndowa ibodzi yonsene. Mfumu angapita, athema kupita na pamsuwo wa chintalo chakunja, pontho athema kubuluka panja na pamsuwo ontho-onthowo. “Anthu a m'dzikomo angadza dzapembedza pamaso pa MBUYA pandzidzi wakusankhulika wa maphwando, munthu onsene anapita na pamsuwo wakumpoto kapembedza ule, athema kubuluka panja na pamsuwo wakumwera; pontho munthu onsene anapita na pamsuwo wakumwera kapembedza ule, athema kubuluka panja na pamsuwo wakumpoto. Munthu na mbodzi ene mbaleke buluka panja na pamsuwo ontho udapita na iye ule tayu, mbwenye iye athema kubuluka na pamsuwo unango. Mfumu athema kukhalambo pakati pawo, kupitambo na anthu pabodzi ndzidzi unapita iwo m'bwalo, pontho kubulukambo panja ndzidzi unabuluka anthu panja. “Pansiku za phwando na pansiku zinango zakusankhulika, pyakupereka pya mapira pyathema kukhala pyakukwana ndowa ibodzi pabodzi pene na ng'ombe imuna, ndowa ibodzi pabodzi pene bira wamamuna, pontho pabodzi pene na anabira azinji ene ninga munapifunira iye, pontho na tugwe wa mafuta aolivi pa ndowa ibodzi yonsene. “Ndzidzi unapereka mfumu pyakupereka kuna MBUYA mwakufuna kwache, podi pikhale nsembe yakupyereza, penu pyakupereka pyachiphatizano, msuwo wakukhundu yakumabulukiro dzuwa wathema kufungulwa kuti iye apite napo. Iye athema kupereka nsembe zache zakupyerera penu pyakupereka pyache pyachiphatizano ninga mumbachitira iye pa Nsiku Yakupuma. Kubuluka penepo iye athema kubuluka panja, tenepo angabuluka panja, msuwowo wathema kufungwa.” “Nsiku na nsiku imwe mwathema kupereka kuna MBUYA mwanabira wa chaka chibodzi wakusowa chilema ninga nsembe yakupyerera; imwe mwathema pereka nsembe yeneyi machibese onsene. Imwe pontho mwathema machibese onsene kupereka chakupereka cha mapira akukwana makilogramu mawiri. Imwe mwathema kupereka pontho khundu ibodzi ya makhundu matatu a tugwe a mafuta aolivi akumunyira ufa. Nsembe yeneyi yakuperekwa kuna MBUYA yathema kuchitika kwenda na kwenda. Tenepo mwanabira, ufa, mafuta aolivi pyathema kuperekwa machibese onsene, towera pikhale nsembe zakupyerera za nsiku na nsiku.” MBUYA Mulungu akulonga tenepa: “Ngakhala mfumu apereka khundu inango ya mfuma kuna mbodzi wa anache ninga mtukwa, penepyo pinakhala pontho pya pidzukulu pyache; penepyo pyathema kukhala pyawo ninga pinthu pyathema iwo kusiyirwa na kholo wache. Kwache ngakhala mfumu anapereka khundu inango ya mfumache kuna mbodzi wa anyabasache ninga mtukwa, nyabasayo inakwanisa kukhala yache mpakana Chaka cha Kubwezera; kubuluka penepo chathema kubwezerwa kuna mfumu mwenechiroache. Pinthu pina iye mphya anache ene basi, thangwi ipyo mphyawo. Mfumu mbaleke pokosera chinthu chonsene chasiyira anthu anawo kukhala chache chene, kuathamangisira kutali na pinthu pyawo pene. Iye athema kusiyira anache pinthu pyakubulukira pa mfumache ene basi, towera paleke khala munthu na mbodzi ene wa anthu anga wakulekaniswa na mfuma yathema iye kusiyirwa.” Kubuluka penepo munthu ule adandipitisa na pamsuwo wa chifupi na msuwo wa masubi akupambulika akuyang'ana kumpoto, ale akhali masubi a anyansembe, mbandionesa mbuto ya kunkhomo kumadokero dzuwa. Iye adalonga mbati, “Yeneyi ndi mbuto ile inafuna anyansembe dzaterekerapo nsembe zakuperekwa kulekerera pyakudawa penu nsembe zakupagalira pyakudawa, pontho kuphika mikate ya ufa ule, towera aleke kudza nazo muchintalo chakunja, gopesera anthu anavungwa thangwi ya kuchena kwa nsembe zenezi.” Kubuluka penepo adandidzesa muchintalo chakunja mbandizungulisa nkhomo zache zonsene zinayi, tenepo kweneko ndidaona chintalo chinango pankhomo yonsene. Pankhomo zinayi za chintalo chakunja pakhali pintalo ping'ono-ping'ono. Chintalo chonsene m'nkhomo zache zonsene zinayi zikhali sasawa; ulaphiache ukhali makhono makumawiri, pontho umimbache ukhali makhono khumi na mashanu. Pintalo pyonsene pidazungulirwa na mpanda wa miyala. Mbuto yakugasirapo moto idamangwa m'tchinde mwa mpanda ule. Munthu ule adalonga kuna ine mbati, “Zenezi ndi mbuto zakuterekerapo, zile zinafuna anyakutumikira m'Nyumba ya Mulungu dzaterekerapo nsembe zimbapereka anthu.” Munthu ule adandidzesa pontho kumsuwo wa Nyumba ya Mulungu, tenepo ndidaona madzi akubulukira pansi pa msuwo wa Nyumba ya Mulungu kwenda kukhundu yakumabulukiro dzuwa, kukhadayang'ana Nyumba ya Mulungu kule. Madzi akhakuka kubulukira pansi kukhundu yakumwera kwa Nyumba ya Mulungu, kukhundu yakumwera kwa guwa yansembe. Kubuluka penepo munthu ule adandibulusa kunja na pamsuwo wakumpoto mbandizungulisa kunja kwenda nane kumsuwo wakukhundu yakumabulukiro dzuwa, tenepo madzi akhafamba kukhundu yache yakumwera. Pikhaenda munthu ule kukhundu yakumabulukiro dzuwa na mdida m'manja mwache adapima nsinzo wakukwana mathanyo madzana mashanu, kubuluka penepo adandiendesa kupita na m'madzi, ale akhandifika m'mphundupundu. Iye adapima pontho nsinzo unango wakukwana mathanyo madzana mashanu, mbandiendesa pontho na m'madzi ale akhandifika m'mabondo. Iye adapima pontho nsinzo unango wakukwana mathanyo anango madzana mashanu mbandiendesa pontho na m'madzi, ale akhandifika m'chuno. Iye adapima pontho nsinzo unango wakukwana mathanyo madzana mashanu, kwache ndzidzi wenewu pakhali mkulo ule ine mbidakwanisa kuuwambuka tayu, thangwi madzi akhadadzala pyakwanga mwakuti munthu mbadakwanisa kuwambuka pakuchita kusambirira kwene basi. Iye adalonga kuna ine mbati, “Iwe mwana munthu, ayi penepi ukupiona?” Kubuluka penepo munthu ule adandiendesa pontho m'khundu-khundu mwa mkulo. Pidafika ine kweneko, ndidaona miti mizinji kukhundu zonsene za mkulo ule. Iye adalonga kuna ine mbati, “Madzi enewa ambakukira kunthemba yakumabulukiro dzuwa mbutchithira m'phedi ya Yorodani mbakagwera m'Nyanza Yakufa. Madzi angagwera m'nyanzamo, iwo ambasandusa madzi amunyu kukhala adidi. Mikumbi ya pyakulenga pya mtundu onsene pinakhala konsene kwene kunaenda mkulowo. Panakhala nsomba zizinji thangwi madzi enewa akufamba mwenemo, pontho akuchitisa madzi amunyu kukhala adidi; natenepo konsene kwene kunaenda mkuloko pinthu pyonsene pinakhala na moyo. Amisiri a nsomba anaimira m'magombe a nyanza; kubulukira ku Engedi mpakana ku Eneglaimu zinakhala mbuto zakugwisira makokota. Nsomba zinakhala zamtundu na mtundu ninga nsomba za m'Bara ya Mediterania. Mbwenye madzi a m'mathawale na m'madukunundu hanasanduswa adidi tayu; iwo anathimiza kupasa anthu munyu. Nsapo zamtundu na mtundu zinamera kukhundu zonsene za mkulowo. Masambache nkhabe dzaunyala penu nsapo dzakhala malolokwa tayu. Iyo inabala nsapo mwezi na mwezi, thangwi madzi akubulukira ku Nyumba ya Mulungu ambakapira kweneko. Nsapo zache zinaphatiswa basa ninga phoso, pontho masambache ninga mtombwe.” MBUYA Mulungu akulonga tenepa: “Enewa ndi madire athema dzikoyi kugawiwa pakati pa madzinza khumi na awiri a Israele kuti ikhale yawo ene, pabodzi pene na makhundu awiri kuna Yosefe. Imwe mwathema kugawa dzikoyi sasawa pakati panu. Podi ine ndidachita kudumbira na dzanjanga kuipereka dziko kuna makolo anu, dzikoyi inati ikhale yanu ene. “Madire a dzikoyo mbawa: Kukhundu yakumpoto madire anabulukira ku Bara ya Mediterania m'khundu-khundu mwa msewu wa Hetiloni, kugwanda na pamakata a Hamati kwenda kumzinda wa Zedadi, mzinda wa Berota, Sibraimu, (ule uli pakati pa madire a Damasiko na Hamati), mpakana ku Hazeri-Hatikoni, madire a nthemba ya Haurani. Madire anafumuka kubulukira ku Bara ya Mediterania kwenda kumzinda wa Hazari-Enani kutewera madire na akumpoto a Damasiko na Hamati. Madire enewa anakhala akumpoto. “Kukhundu yamabulukiro dzuwa madire anagwanda na pakati pa Damasiko na Haurani, kutewera mkulo wa Yorodani kuchita madire pakati pa dziko ya Israele na Gileadi, kwenda kumabulukiro dzuwa mpakana ku Tamara. Madire enewa anakhala akumabulukiro dzuwa. “Kukhundu yakumwera madire anagwanda na ku Tamara mpakana ku madzi a Meriba-Kadeshi kutewera madire a Iguputo kwenda ku Bara ya Mediterania. Madire enewa anakhala akumwera. “Kukhundu yakumadokero dzuwa madire ache anakhala Bara ya Mediterania mpakana pambuto pale payang'anisana na makata a Hamati. Madire enewa anakhala akumabulukiro dzuwa. “Imwe mwathema kugawana dzikoyi pakati panu malingana na madzinza a Israele. Imwe mwathema kuigawa, towera dzikoyi ikhale yanu ene, pontho na alendo ale akhazikika pakati panu mbabalambo anawo. Imwe mwathema kuayesa ningambo enechiro mataka; pabodzi pene na imwe, iwo athema kugawanambo nawo dzikoyi pakati pa madzinza a Israele. Podi kwene mlendo akhazikika pyache dzinza ipi, kweneko imwe mwathema kumpasa mbuto yathema iye kutambira ninga khundu yache. Ndalonga ndine MBUYA Mulungu. “Ufu ndi nyandandanda wa madzinza malingana na madzinawo: Kumadire akumpoto, Dani anatambira khundu ibodzi; madire ache anatewera msewu wa Hetiloni kwenda kumakata a Hamati; Hazari-Enani na madire akumpoto kwa Damasiko kwenda chifupi na Hamati, ndiye anakhala madire ache kubulukira kumabulukiro dzuwa kwenda kumadokero dzuwa. “Asheri anatambira khundu ibodzi; iye anakhala tsamadire wa Dani kubulukira kumabulukiro dzuwa kwenda kumadokero dzuwa. “Nafitali anatambira khundu ibodzi; iye anakhala tsamadire wa Asheri kubulukira kumabulukiro dzuwa kwenda kumadokero dzuwa. “Manase anatambira khundu ibodzi; iye anakhala tsamadire wa Nafitali kubulukira kumabulukiro dzuwa kwenda kumadokero dzuwa. “Eferemu anatambira khundu ibodzi; iye anakhala tsamadire wa Manase kubulukira kumabulukiro dzuwa kwenda kumadokero dzuwa. “Rubeni anatambira khundu ibodzi; iye anakhala tsamadire wa Eferemu kubulukira kumabulukiro dzuwa kwenda kumadokero dzuwa. “Yuda anatambira khundu ibodzi; iye anakhala tsamadire wa Rubeni kubulukira kumabulukiro dzuwa kwenda kumadokero dzuwa. “Madire a Yuda kubulukira kumabulukiro dzuwa kwenda kumadokero dzuwa anakhala khundu ile yathema imwe kupereka ninga mtukwa wakupambulika. Umimbache unakhala mathanyo pikwi khumi na piwiri na madzana mashanu, pontho ulaphiache kubulukira kumabulukiro dzuwa kwenda kumadokero dzuwa unakhala sasawa na mbuto inafuna dzatambira madzinza ile; Nyumba ya Mulungu inakhala pakati na kati pa mbuto yeneyi. “Khundu yakupambulika pyakwanga yathema imwe kuipereka kuna MBUYA ikhale ulaphiache mathanyo pikwi khumi na piwiri na madzana mashanu, pontho umimbache ukhale mathanyo pikwi pishanu. Yeneyi inakhala khundu yakupambulika ya anyansembe. Ulaphiache ukhale mathanyo pikwi khumi na piwiri na madzana mashanu kukhundu yakumpoto, umimbache ukhale pikwi pishanu kukhundu yakumadokero dzuwa, pontho umimbache ukhale mathanyo pikwi pishanu kukhundu yakumabulukiro dzuwa, pontho kukhundu yache yakumwera ulaphiache wathema kukhala mathanyo pikwi khumi na piwiri na madzana mashanu. Pamchomboletu pa mbuto yeneyi panakhala Nyumba ya MBUYA. Mbuto yeneyi inakhala ya anyansembe akupambulika, pidzukulu pya Zadoki. Enewa adanditumikira mwakukhulupirika pontho hadabauke tayu kubuluka kuna ine ninga mudachitira dzinza ya Levi ndzidzi udabauka Aisraele ule. Mbuto yeneyi inakhala mtukwa wakupambulika kuna iwo kubulukira pa mbuto yakuchena ya dzikoyo, mbuto yakupambulikaletu, ile yachita madire na nthemba ya Alevi. “M'khundu-khundu mwa madire a nthemba ya anyansembe, Alevi anakhala na mbuto ulaphiache mathanyo pikwi khumi na piwiri na madzana mashanu, pontho umimbache mathanyo pikwi pishanu. Ulaphiache onsene unakhala mathanyo pikwi khumi na piwiri na madzana mashanu, pontho umimbache mathanyo pikwi pishanu. Iwo hadatheme kugulisa penu kuchinjisa khundu na ibodzi ene ya mbutoyo tayu. Yeneyi ndi khundu yadidi pyakwanga ya dzikoyo, natenepo mbileke paswambo munthu unango pyache tayu, thangwi mbutoyo njakuchena kuna MBUYA. “Khundu yakusalira pa nthemba yakufunikaletu, ile ulaphiache ndi mathanyo pikwi khumi na piwiri na madzana mashanu, pontho umimbache ndi pikwi piwiri na madzana mashanu, ilekerwe mabasa anango ene a mumzindamo, kumangirapo nyumba na kukhala mbuto za mpovu. Mzinda unakhala pakati na kati pa nthembayo, pontho kukula kwache kunakhala tenepa: kukhundu yakumpoto mathanyo pikwi piwiri na madzana mawiri na makumashanu, kukhundu yakumwera mathanyo pikwi piwiri na madzana mawiri na makumashanu, kukhundu yakumabulukiro dzuwa mathanyo pikwi piwiri na madzana mawiri na makumashanu, pontho kukhundu yakumadokero dzuwa mathanyo pikwi piwiri na madzana mawiri na makumashanu. Mbuto ya mpovu ya mzindawo kukula kwache kunakhala tenepa: kukhundu yakumpoto mathanyo dzana na makumawiri na ashanu, kukhundu yakumwera dzana na makumawiri na ashanu, kukhundu yakumabulukiro dzuwa mathanyo dzana na makumawiri na ashanu, kukhundu yakumabulukiro dzuwa dzana na makumawiri na ashanu. Khundu inafuna salira pambutoyo ile yachita madire na Mbuto yakuchenayo, ulaphiache unakhala mathanyo pikwi pishanu kukhundu yakumabulukiro dzuwa, pontho pikwi pishanu kukhundu yakumadokero dzuwa. Iyo inabulusa phoso yakukwanisa kudyesa anyakuphata basa onsene a mumzindamo. Anyakuphata basa mumzindamo ale ambaulima anabulukira kumadzinza onsene a Israele. Mbuto yonseneyo kukula kwache kunakhala mathanyo pikwi khumi na piwiri na madzana mashanu kumakhundu ache onsene anayi. Ninga mtukwa wakupambulika imwe mwathema kuikha pakhundu mbuto yakuchena pabodzi pene na mbuto ya mzindawo. “Khundu yakusalira pamakhundu onsene awiri a nthemba yakuchena pontho mbuto ya mzinda inakhala ya mfumu. Madire ache anafumukira kumabulukiro dzuwa mathanyo pikwi khumi na piwiri na madzana mashanu kubulukira kukhundu ya mbuto yakupambulikaletu, pontho kukhundu yakumadokero dzuwa mathanyo pikwi khumi na piwiri na madzana mashanu kwenda kumadire a kukhundu yakumadokero dzuwa. Mbuto ziwirizi, zile kukula kwache ndi sasawa na mbuto zidaperekwa kuna madzinza, zinaperekwa kuna mfumu, pontho mbuto yakuchena na Nyumba ya Mulungu pinakhala pakati na kati pa iwo. Natenepo mbuto ya Alevi na mbuto ya mzinda pinakhala pakati na kati pa mbuto ile nja mfumu. Mbuto ile nja mfumu inakhala pakati mbichita madire na Yuda pontho Benjemani khundu inango. “Kulonga pya madzinza anango akusalirawo: Benjemani anatambirambo khundu yache; madire ache anafumuka kutomera kukhundu yakumabulukiro dzuwa kwenda kukhundu yakumadokero dzuwa. “Simioni anatambirambo mbuto yache; iye anachita madire na nthemba ya Benjemani kutomera kukhundu yakumabulukiro dzuwa mpakana kukhundu yakumadokero dzuwa. “Isakara anatambirambo mbuto yache; iye anachita madire na nthemba ya Simioni kutomera kukhundu yakumabulukiro dzuwa mpakana kukhundu yakumadokero dzuwa. “Zebuloni anatambirambo mbuto yache; iye anachita madire na nthemba ya Isakara kutomera kukhundu yakumabulukiro dzuwa mpakana kukhundu yakumadokero dzuwa. “Gadi anatambirambo mbuto yache; iye anachita madire na nthemba ya Zebuloni kutomera kukhundu yakumabulukiro dzuwa mpakana kukhundu yakumadokero dzuwa. “Madire a kukhundu yakumwera a Gadi anaenda kubulukira kukhundu yakumwera kwa Tamara kwenda kumadzi a Meriba-Kadeshi, kubuluka kweneko anatewera madire a Iguputo kwenda ku Bara ya Mediterania. “Yeneyi ndi dziko yathema iwe kuigawa kuna madzinza a Israele ninga chinthu chathema iwo kutambira, pontho zenezi ndiye zinafuna dzakhala mbuto zawo. Ndalonga ndine MBUYA Mulungu. “Ili m'tchindemu ndiye inafuna dzakhala misuwo yakubuluka nayo kunja kwa mzinda: Kutomera kukhundu yakumpoto, ile ulaphiache ndi makhono pikwi piwiri na madzana mawiri na makumashanu, misuwo ya mzindawo inachemerwa na madzina a madzinza a Israele. Misuwo mitatu ya kukhundu yakumpoto inachemerwa msuwo wa Rubeni, msuwo wa Yuda, na msuwo wa Levi. “Kukhundu yakumabulukiro dzuwa, ile ulaphiache ndi pikwi piwiri na madzana mawiri na makumashanu kunakhala misuwo mitatu: Msuwo wa Yosefe, msuwo wa Benjemani, na msuwo wa Dani. “Kukhundu yakumwera, ile ulaphiache ndi pikwi piwiri na madzana mawiri na makumashanu kunakhala misuwo mitatu: Msuwo wa Simioni, msuwo wa Isakara na msuwo wa Zebuloni. “Kukhundu yakumadokero dzuwa, ile ulaphiache ndi pikwi piwiri na madzana mawiri na makumashanu kunakhala misuwo mitatu: Msuwo wa Gadi, msuwo wa Asheri na msuwo wa Nafitali. “Nsinzo wache kuzungulira mbuto yonseneyo ndi mathanyo pikwi pifemba. Natenepo dzina ya mzindawo kutomera ndzidzi wenewo kwenda m'tsogolo inachemerwa: ‘MBUYA-Ali-Pano.’ ” Chaka chachitatu Yehoiakimu mbali mfumu wa Yuda, Nebukadinezara, mfumu wa ku Babiloni adachita nkhondo na Yerusalemu mbazungulira mzindawo. Mbuya adamtawirisa kuphata Mfumu Yehoiakimu, pontho kukwata pyombo pinango pya ku Nyumba ya Mulungu. Penepi adenda napyo ku Babiloni mbakapiikha m'subi yakukoyeramo pinthu m'nyumba yakupembedzeramo milungu yache. Kubuluka penepo mfumu adapanga Ashipenazi, thubu wamkulu, kusankhula aphale anango pakati pa Aisraele akhadakwatwa unyaperezo ale, akubulukira m'banja yachifumu, pontho m'mabanja achilemedzo. Aphalewo adathema kukhala akusowa chilema, akubalika, anzeru, akufunza mwadidi, akuvesa pinthu, pontho akukwana kuphata basa m'nyumba yachifumu. Ashipenazi ndiye adathema kuafunzisa kuwerenga na kulemba chilongero cha ku Babiloni. Mfumu adalonga kuti nsiku na nsiku iwo adathema kupaswa pyakudya na vinyu kubulukira pa thebulu ya mfumu. Iwo adathema kufunziswa pyaka pitatu, kubuluka penepo kudzeswa pamaso pa mfumu dzamtumikira. Pakati pa anthu adasankhulwa ale pakhali anango akubulukira ku Yuda: Daniele, Hanania, Mishaele na Azaria. Mkadamu wa mathubu ale adaatchandula madzinawo ninga tenepa: Daniele adamtchandula Beleteshazara, Hanania adamtchandula Shadraki, Mishaele adamtchandula Meshaki, pontho Azaria adamtchandula Abedenego. Daniele adanyerezera kukhonda kupiswipisa yekha ene pakudya na kumwa pya kunyumba ya mfumu, pinthu pyokhonda chena pamaso pa Mulungu pile. Tenepo iye adapempha Ashipenazi kuti amtawirise kuchita tenepo. Mulungu adachitisa Ashipenazi kukomera mtima pontho kuvera nsisi Daniele. Kwache Ashipenazi adalonga kuna Daniele mbati, “Ine ndikugopa mbuya mfumu, ule apereka pyakudya na pyakumwa pyakuthemerana na imwepo. Thangwi yache ninji iwe uli nkhong'o-nkhong'o na anzako anangowa? Penepo mfumu anati andiphe thangwi ya penepyo.” Tenepo Daniele adalonga kuna mkadamu, adaikha Ashipenazi kuyang'anira Daniele, Hanania, Mishaele na Azaria ule mbati, “Ndaphata miyendo, tiyeseni nsiku khumi. Tipaseni muliwo wa masamba okhokha na madzi akumwa. Tenepo tisiyaniseni na aphale anadya pyakudya pyachifumuwa mbamuchite kuna ife malingana na munafuna dzationera imwe.” Iye adatawira kuayesa nsiku khumi. Tenepo pidakwana nsiku khumi, iwo adaoneka a manungo amphamvu pontho akumusira kupiringana aphale onsene akhadya pyakudya pyachifumu ale. Natenepo mkadamu ule adabulusa pyakudya pyadidi na vinyu pile pidathema iwo kudya na kumwa, m'mbuto mwache adaapasa muliwo wa masamba okhokha. Mulungu adapasa amuna anayi ale udziwisi na luso, pontho nzeru pamabukhu akusiyana-siyana na papifunziso pyonsene, kwache Daniele Mulungu adampasa luso yakuthumbusula masomphenya na ndoto pya mtundu onsene. Pakumala kwa pyaka pitatu, ndzidzi udatonga mfumu ule kuti adzeswe pamaso pache, Ashipenazi adenda na amuna ale kuna Mfumu Nebukadinezara. Mfumu adalonga nawo onsenewo, mbwenye Daniele, Hanania, Mishaele na Azaria adachitisa mfumu kukomerwa pyakwanga kupiringana anango onsene ale. Tenepo iwo adasanduka anyakutumikira mfumu. Podi kwene mfumu avunze pyache mvunzo wakunensa tani, penu akhale na nyatwa yakutani, amuna anayiwa adaoneka anzeru kakhumi kupiringana anyakuombedza penu anyamatsenga onsene a muufumuwo. Daniele adathimiza kukhala kunyumba ya mfumu mpakana chaka chakutoma cha utongi wa Kirusi mfumu wa Peresia. Chaka chachiwiri Nebukadinezara mbali mfumu, adalota ndoto. Ndotozo zidamsanyisa pyakwanga pene mwakuti hadaone nazo chitulo tayu, natenepo adachemeresa mapungu ache anyakuombedza, anyamatsenga, mfiti na anyakulotera kuti amthumbusulire ndoto zache zile. Pidadza iwo onsene mbaimira pamaso pa mfumu, iye adalonga kuna iwo mbati, “Ine ndikusanyika mumtima na ndoto zalota ine. Chinafuna ine nkhudziwa kuti ndotozo zikulonganji basi.” Mapungu a mfumu ale adatawira mfumuyo m'Chiaramu mbati, “Mfumu mbakhale na moyo kwenda na kwenda! Ngatipangeni ndoto zanuzo, tenepo ife tinakuthumbusulirani.” Mfumu adalonga kuna iwo mbati, “Ine ndanyerezera kuti mundipange ndoto zalota ine, kubuluka penepo mundipange kuti ndotozo zikulonganji. Ngakhala imwe munachimwana kuchita tenepo, munati mugwandwe nthuli-nthuli mbandichitisa misanu kusanduka madembe. Kwache mungandipanga ndotozo, pontho kundithumbusulira kuti zikulonganji, penepo ndinakufupani na mitukwa, pontho na chilemedzo chikulu. Natenepo ngandipangeni ndotozo, pontho kundithumbusulira kuti zikulonganji.” Iwo adatawira kachiwiri kache mbati, “Mfumu, ngakhala imwe munatipanga ndotozo, ife tinakwanisa kuzithumbusula.” Penepo mfumu adatawira mbati, “Ndimomwene anachita imwe ndi masalapita, thangwi mukudzindikira kuti penepi ndiye pyanyerezera ine. Mungakhonda kundipanga ndotozo munati mupione pinafuna buluka m'mabondo mwanu. Imwe mwapangana kundipanga pinthu pyakunama pontho pyapezi-pezi kunyerezera kuti mwinango pinthu pinachinja. Tenepo mungandipanga ndotozo, ine ndinapidziwa kuti imwe munakwanisa kuzithumbusula.” Mapungu a mfumu ale adamtawira mfumu mbati, “Nkhabe munthu padziko yapansi anakwanisa kuchita pinafuna imwepyo tayu. Nkhabe tayu mfumu, chipo nee munthu wakuveka penu wamphamvu adapempha chinthu ninga chenechi kuna anyakuombedza, anyamatsenga, penu mfiti tayu. Pinapempha imwe mfumu mphyakunensa pyakwanga mwakuti nkhabe na mbodzi ene anakwanisa kukupangani tayu, kupambula milungu; apo milunguyo nkhabe khala pakati pa anthu tayu.” Na mafala enewa mfumu adazhangali pyakwanga mbatonga kuti mapungu onsene a mfumu mu Babiloni amale phiwa. Natenepo matongerowo adaperekwa kuti mapungu a mfumu aphiwe, pontho amuna adatumwa kasaka-saka Daniele na ashamwali ache ene kuti aphiwe. Kubuluka penepo Daniele adenda kuna Arioki, mkadamu wa anyakulondali mfumu, ule akhadatongwa kupha mapungu a mfumu. Iye adalonga naye mwanzeru pontho mphole-mphole kumvunza thangwi idachitisa mfumu kupereka matongero avinga ninga enewa. Tenepo Arioki adampanga Daniele pikhadachitika pile. Kabodzi kene Daniele adenda kuna mfumu kampempha kuti ampase ndzidzi kuti athumbusule ndoto zachezo. Tenepo Daniele adenda kwawo mbakapangambo ashamwali ache, Hanania, Mishaele na Azaria pikhadachitika pile. Iye adaapanga kuti apemphere kuna Mulungu wa kudzulu kuti aavere nsisi, pontho kupempha kuti atchulule pinthu pyakubisikapi kuna iwo, towera aleke pherwa kubodzi kwene na mapungu a mfumu a mu Babiloni. Na mosiku mwache Mulungu adatchulula pyakubisika pile kuna Daniele kumasomphenya, tenepo iye adakuza Mulungu wa kudzulu mbati, “Mbikuzwe dzina ya Mulungu kwenda na kwenda; nzeru pontho mphamvu mphyache. Iye ambatonga pyakuchitika padziko yapansi; iye ambapitisa pampando mafumu, pontho ambaabulusa pampandopo. Iye ambapereka nzeru kuna anyanzeru mbapasa udziwisi kuna anyakuvesa pinthu. Iye ambatchulula pinthu pyakuzwika pontho pyakubisika; iye ambadziwa pimbachitika mumdima, pontho cheza chili muna iye. Ndinapereka takhuta kuna imwe, pontho ndinakukuzani, imwe Mulungu wa makolo athu. Imwe mwandipasa nzeru na mphamvu; imwe mwatidziwisa pinthu pyakupemphani ife; imwe mwatitchululira ndoto za mfumu.” Kubuluka penepo Daniele adenda kuna Arioki, akhadatongwa kupha mapungu a mfumu onsene a mu Babiloni. Iye adalonga kuna iye mbati, “Lekani kuapha. Ndiendeseni kuna mfumu, tenepo ine ndinakampanga kuti ndotozo zikulonganji.” Kabodzi kene Arioki adenda na Daniele pamaso pa Mfumu Nebukadinezara mbampanga mfumu mbati, “Ndamgumana munthu pakati pa anyakukwatwa unyaperezo a Chiyuda, ule anakwanisa kukupangani kuti ndoto zanu zikulonganji.” Mfumu adalonga kuna Daniele (ule akhachemerwa pontho Beleteshazara) mbati, “Ayi iwe unakwanisa kundipanga ndoto zidalota ine, pontho kundithumbusulira?” Daniele adatawira mbati, “Mbuya mfumu, nkhabe mfiti, nyamatsenga, nyakuombedza penu nyakulotera anakwanisa kuthumbusula kuna mfumu pinthu pyakubisika pinafuna imwepyo tayu, mbwenye pana Mulungu wa kudzulu ule ambatchulula pinthu pyakubisika. Iye akudziwisani pinthu pyonsene pinafuna dzachitika m'tsogolo muno. Chinchino ndinakupangani ndoto zanu, pontho masomphenya adaona imwe pikhagona imwe. “Pikhagona imwe mfumu, mudalota pya m'tsogolo, tenepo Mulungu nyakutchulula pinthu pyakubisika adakuonesani pinthu pinafuna dzachitika m'tsogolo muno. Tenepo ndinakupangani pinthu pyakubisika pyatchululwa kuna inepi, nee na thangwi yakuti ndine wanzeru pyakwanga kupiringana munthu unango onsene tayu, mbwenye kuti imwe mfumu mudzindikire kuti ndoto zanu zikulonganji, pontho kuvesa pinthu pili m'manyerezero mwanu. “Mfumu, imwe mudalota chidzimunthu chaimira pamaso panu, chikulu pyakwanga, chakuyetimira pontho chakugoswa pyakwanga. Msolo wache udasasanywa na golidi chadi-chadi, gangafuwa na mikono yache pidasasanywa na siliva, pontho chuno chache na ntchafu zache pidasasanywa na nkuwa; miyendo yache idasasanywa na simbi, pontho manyalo ache akhali pang'ono simbi pang'ono dongo. Pikhachiyang'ana imwe, mwala ukulu udatchodoka okha ene, tenepo udagwera pamanyalo a pang'ono simbi pang'ono dongo ale, penepo manyalo ale adavavadika. Kabodzi kene simbi, dongo, nkuwa, siliva na golidi pidamala peyeka mbapisanduka ninga masundu-sundu pambuwa ndzidzi wa malimwe. Mphepo idapimbulusa mbikhonda siya na nyenyeswa ene. Mwala udagwera chidzimunthu ule, udakula mbusanduka phiri, ile idadzala dziko yonsene yapansi. “Ndoto zanu zikhali zenezi. Tenepo ndinakupangani kuti ndotozo zikulonganji. Mfumu, imwe ndimwe wamkulu pakati pa mafumu onsene. Mulungu wa kudzulu akuchitisani kukhala mfumu mbakupasani mphamvu, mboko pontho chilemedzo. Iye adakuchitisani kukhala mtongi wa anthu onsene a padziko yonsene yapansi, pontho adakupasani utongi pana nyama na mbalame zene. Imwe mwakhala ninga msolo wa golidi ule. “Mungabuluka imwe, panabwera mfumu unango nee wamkulu kupiringana imwe tayu. Kubuluka weneyo panabwera unango wachitatu, ufumu wa nkuwa, ule anatonga dziko yonsene yapansi. Kubuluka weneyo panabwera unango wachinayi, mfumu wamphamvu pyakwanga ninga simbi, ile imbavunga na kuswa pinthu. Tenepo ninga mumbavungira simbi pinthu, iye anavunga na kupwetedza mafumu onsene akutoma ale. Imwe mudaona pontho manyalo na pyala kuti pikhali pang'ono simbi pang'ono dongo. Penepi pikulonga kuti ufumuwo unagawikana. Kwache unakhala na mphamvu za simbi pang'ono, ninga mudapionera imwe simbi kuvungazikana na dongo. Pyala pile pikhali pang'ono simbi pang'ono dongo, nkhulonga kuti khundu ibodzi ya ufumu inakhala yamphamvu, khundu inangomboyo mbikhala yakusowa mphamvu. Ninga mudaonera imwe simbi kuvungazikana na dongo, penepa nkhulonga kuti atongi muufumu wenewo anayesera kuphatizana pakusemberana, kwache iwo nkhabe dzakwanisa kuphatizana tayu, ninga montho mumbachitira simbi na dongo kukhonda vungazikana. Pandzidzi wa mafumu enewo, Mulungu wa kudzulu anakhazikisa ufumu ule nkhabe dzamala tayu. Iwo nkhabe dzakundwa tayu, mbwenye unavunga monsene mwene mafumu anango onsene mbukhalapo kwenda na kwenda. Imwe mudaona mule mudatchodokera mwala okha ene, nee na manja a munthu tayu, pontho mule mudapwetedzera iwo dzimunthu wakusasanywa na simbi, nkuwa, dongo, siliva na golidi ule. Mulungu wamkulu akukupangani imwe mfumu pinthu pinafuna dzachitika m'tsogolo. Ine ndakupangani mwakuonadi ndoto zanu mbandikuthumbusulirani pyakuona pyokhokha.” Tenepo Mfumu Nebukadinezara adalamba pamaso pa Daniele pontho mbamulemedza mbatonga kuti nsembe na pyakupereka piperekwe kuna Daniele. Mfumu adalonga kuna Daniele mbati, “Mulungu wako ngwamkulu kupiringana milungu yonsene, MBUYA wa mafumu pontho nyakudziwa kutchulula pinthu pyakubisika. Ine ndadziwa penepi, thangwi iwe wakwanisa kuthumbusula pyakubisika penepi.” Tenepo iye adampasa Daniele chidzo chikulu chene mbamuunjikira mitukwa yadidiletu. Padzulu pache adamuikha kukhala mtongi wa dziko yonsene ya Babiloni, pontho kukhala mkadamu wa mapungu onsene a mfumu. Mfumu adaikha Shadraki, Meshaki na Abedenego kukhala anyakufambisa boma ya Babiloni malingana na kupempha kudachita Daniele kuna mfumu; kwache Daniele adathimiza basi kukhala kunyumba yachifumu. Mfumu Nebukadinezara adasasanya mfanikizo wa golidi kulapha kwache kukhali makhono makumawiri na anomwe, pontho manungo ache ukhali nenene makhono matatu. Iye adautchimika m'phedi ya Dura m'dziko ya Babiloni. Tenepo mfumu adapereka matongero kuti mathubu ache onsene adze pabodzi pene, atongi, akulu a boma, mapungu, anyakukoya kobiri, anyakutonga miseru na atsanthemba, na akulu-akulu anango onsene a muufumu wache. Iwo adenda kumwambo wakupambulira mfanikizo udatchimika Mfumu Nebukadinezara ule. Pidamala gumanyikana mathubu onsene ale kuchita mwambo wakupambulira mfanikizo ule, pontho kuimira kutsogolo kwa mfanikizo ule, nyakulalika adagaluza fala kulonga kuna anthu mbati, “Anthu a madzinza onsene, mtundu onsene pontho chilongero chonsene mukutongwa kuti: Sindzidzi imwe nkhuva kulira kwa ngoma, chitoliro, bangwe, nyakatangale, malimba na ng'oma, pontho na chakuimbira chinango cha mtundu onsene, imwe mwathema kulamba kupembedza mfanikizo wa golidi watchimika Mfumu Nebukadinezara ule. Munthu onsene anakhonda kulambayo anaponywa kabodzi kene m'dzenje yakuyerima moto.” Natenepo, sindzidzi iwo nkhuva kulira kwa ngoma, chitoliro, bangwe, nyakatangale, valimba na ng'oma, pontho na chakuimbira chinango cha mtundu onsene, anthu a madzinza onsene, mtundu onsene, pontho chilongero chonsene akhalamba kupembedza mfanikizo wa golidi udatchimika Mfumu Nebukadinezarawu. Pandzidzi wenewu anthu anango a ku Babiloni adagumana mwayi wakusumira Ayuda. Iwo adalonga kuna Mfumu Nebukadinezara mbati, “Dondowe Mfumu! Imwe mudapereka matongero akuti sindzidzi munthu nkhuva kulira kwa chakuimbira cha mtundu onsene, iye athema kulamba kupembedza mfanikizo wa golidi, pontho kuti munthu onsene anakhonda lamba kupembedzayo anaponywa m'dzenje yakuyerima moto. Mbwenye pana Ayuda anango adaikha imwe kuyang'anira nthemba zinango m'dziko ya Babiloni muno: Shadraki, Meshaki na Abedenego, ale nkhabe ikha konta matongero adapereka imwe mfumu tayu. Iwo nkhabe pembedza milungu yanu, penu kulambira mfanikizo udatchimika imwe ule tayu.” Mfumu Nebukadinezara adazhangali pyakwanga mbatonga kuti amuna atatu ale adzeswe pamaso pache. Iye adalonga kuna iwo mbati, “Shadraki, Meshaki na Abedenego, ayi mphyakuona kuti imwe mwakhonda kupembedza milungu yanga, pontho kukhonda lambira mfanikizo udatchimika ine ule? Chinchino sindzidzi imwe nkhuva kulira kwa ngoma, chitoliro, bangwe, malimba, nyakatangale na ng'oma, pontho na chakuimbira chinango cha mtundu onsene, imwe mwathema kulambira na kupembedza mfanikizo. Ngakhala imwe nkhabe chita tenepo tayu, munati muponywe kabodzi na kabodzi m'dzenje yakuyerima moto. Penepo mbani mulungu wacheyo anafuna kukuombolani m'manja mwanga?” Shadraki, Meshaki na Abedenego adamtawira mfumu mbati, “Mfumu, ife nkhabe funa kuyesera kupitchinjiriza tekha ene pamseru wenewu tayu. Mulungu anatumikira ifeyu ndiye anakwanisa kutipulumusa kudzenje ya moto, pontho m'manja mwanu mfumu. Mbwenye ngakhala iye hanapichita tayu, ife tinafuna mupidziwe kuti na kutani kwene ife nkhabe tumikira milungu yanu, penu kupembedza mfanikizo wa golidi udatchimika imwe ule tayu.” Penepo Mfumu Nebukadinezara adazhangalira Shadraki, Meshaki na Abedenego mbaatuzulira maso. Iye adatonga kuti dzenje ya moto iseserwe kanomwe kupiringana nsiku zonsene mbatonga anyankhondo ache amphamvuletu kumanga Shadraki, Meshaki na Abedenego mbaaponya m'dzenje yakuyerima moto ile. Natenepo amuna enewa uku avala mikhanjo, mabuluku na pipewu, pontho na nguwo zinango, adamangwa mbaponywa m'dzenje yakuyerima moto. Na thangwi yakuti mfumu akhali na shungu pyakwanga adachitisa motowo kupisa pyakwanga mwakuti mbebe wa motowo udapisa anyankhondo adaponya Shadraki, Meshaki na Abedenego m'dzenje ya moto ale, tenepo amuna atatu ale uku amangwa mwadidi mwene adagwera m'dzenje yakuyerima moto mule. Kabodzi kene Mfumu Nebukadinezara adalamuka mwakudodoma mbavunza mapungu ache mbati, “Ayi ife sidaamange anthu atatu mbatiaponyera m'dzenje ya motomu tayu?” Iwo adatawira mbati, “Ande ndimomwene, mfumu.” Iye adavunza mbati, “Apo thangwi yache ninji ndikuona amuna anayi akufamba-famba m'motomo? Iwo hadamangwe tayu, pontho nee na kupya kwene tayu; munthu wachinayi ache akuoneka ninga mwana milungu.” Tenepo Mfumu Nebukadinezara adenda kumsuwo wa dzenje yakuyerima moto mbachemera mbati, “Shadraki, Meshaki na Abedenego! Anyabasa a Mulungu Wakudzulu-dzulu, bulukanimo.” Tenepo iwo adabulukamo kabodzi kene. Penepo atongi, akulu a boma, mapungu na mathubu anango a mfumu adagumanyikana dzaona amuna atatu, ale hadapye na pang'ono pene na moto ule tayu. Tsisi yawo hidavulike, penu nguwo zawo kupya tayu; iwo nee akhanunkha na utsi ene tayu. Penepo Mfumu Nebukadinezara adalonga mbati, “Mbakuzwe Mulungu wa Shadraki, Meshaki na Abedenego, ule atumiza mngelo wache dzapulumusa anyabasache! Iwo adamnyindira mbakhonda vera matongero anga, pontho adatawira kutaya moyo wawo kusiyana na kutumikira, penu kupembedza milungu inango pambali pa Mulungu wawo. Natenepo ndikutonga kuti ngakhala munthu onsene wa dzinza yonsene, wa mtundu onsene, penu chilongero cha mtundu onsene anatikana Mulungu wa Shadraki, Meshaki na Abedenego, weneyo athema kugwandwa nthuli-nthuli, pontho musache mbusanduke madembe. Nkhabe mulungu unango anakwanisa kupulumusa ninga tenepa tayu.” Tenepo mfumu adapasa chidzo chikulu chene kuna Shadraki, Meshaki na Abedenego m'dziko ya Babiloni. Mfumu Nebukadinezara adatumiza mphangwa kuna anthu a madzinza onsene, mtundu onsene na chilongero chonsene padziko yonsene yapansi mbati, “Mwenyikiro! Ndakomerwa pyakwanga kukupangani pya pidzindikiro na pyakudodomesa pyandionesera Mulungu Wakudzulu-dzulu. “Mphikulu pyakwanga pidzindikiro pyache; mphyamphamvu pyakwanga pyakudodomesa pyache! Ufumu wache ngokhonda mala; utongi wache ngwakwenda na kwenda kubulukira mfendu mpakana mfendu unango. “Ine Nebukadinezara, ndikhakhala pyanga kunyumba yachifumu wakukomerwa, mwenemo pinthu pyanga pikundifambira mwadidi. Kwache ndidalota ndoto zakuchitisa mantha, pontho ndidaona masomphenya akugoswa pikhagona ine patalimba panga. Ine ndidachemeresa mapungu onsene a mu Babiloni kudza pamaso panga, towera andipange kuti ndotozo zikulonganji. Tenepo anyakuombedza, anyamatsenga, mfiti na anyakulotera onsene akhadadzeswa pamaso panga. Ine ndidaapanga ndoto zile, kwache iwo adachimwana kuzithumbusula. Pakumalisira pache Daniele adadza pamaso panga, tenepo ine ndidampanga ndoto zanga zile. (Iye ambadziwika pontho na dzina yakuti Beleteshazara, dzina ya milungu yanga, pontho ule mzimu wa milungu yakuchena uli muna iye.) Ine ndidalonga kuna iye kuti: Beleteshazara, mkadamu wa anyakuombedza, ine ndimbapidziwa kuti mzimu wa milungu yakuchena uli muna iwe, pontho kuti iwe umbadziwa pyakubisika pyonsene. Ndoto zanga nsizi, tenepo ngandipange kuti zikulonganji. “Pikhagona ine patalimba panga, ndidaona kumasomphenya muti ukulu pyakwanga pakati na kati pa dziko. Mutiwo ukhali wakulapha pyakwanga. Muti ule udakula pyakwanga, pontho ukhali wamphamvu mwakuti nsonga yache idaphata thambo mbukwanisa kuoniwa na munthu onsene padziko yapansi. Masambache akhali akubalika pyakwanga, pontho ukhali na nsapo zizinji pyakwanga zakukwana kudyesa anthu onsene a padziko yapansi. Nyama zam'tsanga zikhapuma pamthunzi wache, mbalame zidamanga pisa pyawo mwenemo, pontho chinthu chonsene cha moyo chikhadya nsapo zache. “Kuchitulo konthoko kumasomphenya, ndidayang'ana mbandiona nyamphangwa, nyakuchena, akudza kubulukira kudzulu. Iye adalonga mwakugaluza fala mbati, ‘Gwanda mutiwo mbukadze nthambi zachezo; sadzula masambache mbumwaze-mwaze nsapo zache. Thamangisa nyama zili pansi pachezo, pontho na mbalame zili m'mutiwo. Kwache siya chitsa na mitsisi yache ene, pile pyamangwa na mthimbalimba wa simbi na nkuwa. Chisiye m'mundamo pakati pa maudzu. “‘Muleke anyontholerwe na bume, pontho muleke akhale pyache pakati pa nyama na pyakumera. Manyerezero ache aumunthu mbasanduzwe kukhala aunyama mpakana pyaka pinomwe pimale. Penepi ndiye pinthu pidalonga anyamphangwa akuchena, towera anthu apidziwe kuti Mulungu Wakudzulu-dzulu ndi mtongi wa maufumu a anthu mbapereka ufumu kuna munthu onsene anafuna iye, podi na kuna anthu okhonda funika ene.’ “Ndoto zidalota ine, Mfumu Nebukadinezara, nsenezi. Tenepo Beleteshazara ngandipange pinalonga ndoto zenezi. Nee mbodzi wa mapungu anga akwanisa kuzithumbusula tayu, mbwenye iwe unakwanisa kuzithumbusula, thangwi mzimu wa milungu yakuchena uli muna iwe.” Penepa Daniele, ule akhadziwika pontho na dzina yakuti Beleteshazara, adaswipa mtima ndzidzi ene mbaphatwa na mantha. Mfumu adalonga kuna iye mbati, “Beleteshazara ndotozi na pinalonga izo mbapileke kukuchitisa mantha.” Beleteshazara adalonga mbati, “Mfumu ndikhapifuna pyakwanga kuti ndoto zenezi mbamudazilotera anyamalwanu nee imwe tayu. Muti udaona imwe ule, udakula mbukhala wamphamvu mwakuti nsonga yache idaphata thambo mbukwanisa kuoniwa na munthu onsene padziko yapansi. Masambache akhali akubalika pyakwanga, pontho ukhali na nsapo zizinji zakukwanisa kudyesa dziko yonsene yapansi. Nyama zam'tsanga zikhapuma pamthunzi wache, mbalame zikhamanga pisa m'nthambi zache. “Muti wenewu ndimwe ene mfumu. Imwe mwasanduka wamkulu, pontho wamphamvu. Kuveka kwanu kwafika kuthambo, pontho mphamvu zanu zafalikira konsene kwene padziko yapansi. Mfumu, pikhaona imwe nyamphangwa wakuchena akudza kubulukira kudzulu mbalonga kuna imwe mbati, ‘Gwanda mutiwo mbuuvunge, kwache usiye chitsa chache, chile chamangwa na mthimbalimba wa simbi na nkuwa, m'mundamo pakati pa maudzu. Munthuyo mbanyontholerwe na bume, pontho mbakhale pyache ninga nyama zam'tsanga pyaka pinomwe.’ “Mfumu, ndotozo zikulonga tenepa, pontho matongero apereka Mulungu Wakudzulu-dzulu kupokanyisana na mbuya mfumu ngakuti: Imwe munabuluswa pakati pa anthu mbamukhala pakati pa nyama zam'tsanga; munadya maudzu ninga ng'ombe mbamunyontholerwa na bume pyaka pinomwe. Kubuluka penepo imwe munatawira kuti Mulungu Wakudzulu-dzulu ndi mtongi wa maufumu onsene mbaupereka kuna munthu onsene anafuna iyeyo, podi na kuna anthu okhonda funika ene. Nyamphangwa wakuchena ule adalonga kuti chitsa na mitsitsi yache pisiyiwe, nkhulonga kuti ufumu wanu unabwezerwa pontho kuna imwe mungatawira kuti Mulungu wa kudzulu ndi mtongi wa dziko yonsene. Natenepo mfumu chitani pinafuna ine kukupangani. Lekani pyakudawa pyanu mbamuchite pyakulungama. Lekani kupondereza anyakutcherenga. Penepo pinthu pyanu pinathimiza kukufambirani mwadidi.” Pyonsenepi pidachitikadi kuna Mfumu Nebukadinezara. Pidagwanda kwene miyezi khumi na miwiri basi, pikhathamula mfumu miyendo pansoyi ya nyumbache mu Babiloni, iye adalonga mbati, “Ngayang'anani kukula kwachita Babiloni! Ine ndidaumanga mzinda ukulu ninga wenewu kuonesa mphamvu na mboko zanga, demelero yanga na ufumu wanga.” Iye mbadzati bulusa fala, padaveka fala yakubulukira kudzulu kulonga kuti, “Mfumu Nebukadinezara vesera pinalonga inepi! Mphamvu zako zachifumu zapokoserwa. Iwe unabuluswa pakati pa anthu mbukakhala pakati pa nyama zam'tsanga; unadya maudzu ninga ng'ombe pyaka pinomwe. Penepo iwe unadzindikira kuti Mulungu Wakudzulu-dzulu ndi mtongi wa maufumu onsene mbaupereka kuna munthu onsene anafuna iyeyo!” Kabodzi na kabodzi pyonsene pidalongwa pya Nebukadinezara pidachitika. Iye adabuluswa pakati pa anthu mbadya maudzu ninga ng'ombe. Manungo ache adanyontholerwa na bume mpakana tsisi yache idasanduka ninga manthenga a mphamba, pontho ngole zache zidasanduka ninga pyala pya mbalame. Tenepo mfumu adalonga mbati, “Pidagwanda pyaka pyonsene pinomwe, ine Nebukadinezara ndidakwiza maso anga kudzulu, pontho umunthu wanga udabwereramo. Tenepo ndidakuza Mulungu Wakudzulu-dzulu; ine ndidapereka chilemedzo na demelero kuna nyakukhala na moyo okhonda mala ule. “Utongi wache ngokhonda mala; ufumu wache ngwakwenda na kwenda kubulukira mfendu mpakana mfendu unango. Anthu onsene a padziko yapansi kuna iye si pinthu tayu. Iye ambachita pinafuna iye kuna angelo a kudzulu pontho na kuna anthu a padziko yapansi. Nkhabe na mbodzi ene anakwanisa kumkhondesa pinthu, penu kulonga kuna iye kuti, ‘Pyachita imwepi ninji?’ “Pidabwereramo umunthu wanga, na ndzidzi onthowo chilemedzo changa na demelero ya ufumu wanga pidabwezerwa kuna ine. Mapungu anga na mathubu anga adanditambira mwadidi. Tenepo ndidabwezerwa pampando wanga wachifumu mbandisanduka wamkulu pyakwanga kupiringana pakutoma pale. “Natenepo ine, Nebukadinezara, ndikukuza, kulemedza na kupereka demelero kuna Mfumu wa kudzulu, thangwi pyonsene pimbachita iye mphyakulungama, pontho njira zache nsachilungamo, pontho iye anakwanisa kuchepesa anyakutumbama onsene.” Mfumu Beleshazara adasasanyira mathubu ache chikwi phwando ikulu, tenepo iye adamwa vinyu pabodzi pene nawo. Pikhamwa Beleshazara vinyu wache, iye adatonga kuti makhomitcho agolidi na asiliva, pontho na ndilo zidakwata babache Nebukadinezara m'Nyumba ya MBUYA mu Yerusalemu pidzeswe pamaso pache, towera mfumu, mathubu ache, akazache na akazache achibitchu apimwere vinyu. Kabodzi kene makhomitcho na ndilo pile pidadzeswa mwenemo, tenepo mfumu na mathubu ache, akazache na akazache achibitchu adapimwera. Pikhamwa iwo vinyu, iwo adakuza milungu yakusasanywa na siliva, golidi na nkuwa, simbi, matabwa pontho miyala. Vumbu-vumbu dzanja ninga ya munthu idaoneka mbitoma kulemba pafufu chifupi na pachakuikhirapo nyale m'nyumba yachifumu. Mfumu adayang'ana pikhalemba dzanja pile. Nkhope yache idabuluka kaluma mbaphatwa na mantha pikulu pene mwakuti mabondo ache adatoma kugedemera. Iye adagaluza fala kuchemera anyamatsenga, anyakukhumira na anyakulotera kuti adze mwenemo. Pidapita iwo mwenemo iye adalonga kuna mapungu ale mbati, “Munthu ule anakwanisa kuwerenga mafala enewa mbandipanga kuti mafalawo akulonganji, anavazikwa mkhanjo wamsuzi wanyemba mbavazikwa mkufu wa golidi m'khosi mwache, pontho anakhala wachitatu kutonga muufumu.” Kubuluka penepo mapungu onsene a mfumu adapita mwenemo, kwache iwo adachimwana kuwerenga pidalembwa pafufu pile, penu kupanga mfumu kuti mafalawo akulonganji. Mfumu Beleshazara adanyanyiratu kugoswerwa, pontho nkhope yache ndiye idanyanyiratu kubuluka kaluma. Tenepo mathubu ache adasowa chakuchita. Pidava mache mfumu kulonga-longa kukhachita mfumu na mathubu ache kule adapita m'subi mukhadyerwa phwando mule. Iye adalonga mbati, “Dondowe mfumu! Lekani chita mantha. Nkhope mbileke buluka kaluma. Muufumu mwanu muno muna munthu ule ana mzimu wa milungu yakuchena. Babanu mbali mfumu, munthu weneyu adaoneka kuti akhali waudziwisi, wakuvesa pinthu, pontho wanzeru ninga nzeru za milungu. Tenepo babanu, Mfumu Nebukadinezara, adamsankhula kukhala mkadamu wa anyakuombedza, anyamatsenga, mfiti na anyakulotera onsene. Munthu weneyu Daniele, ule mfumu adamtchandula Beleteshazara adaoneka ninga nyaudziwisi, nyanzeru pontho nyakuvesa pinthu, pontho nyakukwanisa kuthumbusula ndoto, kufuthula nthanthi pontho kudziwa pinthu pyakubisika. Tenepo chemeresani Daniele, tenepo iye anakupangani kuti pyalembwa penepapi pikulonganji.” Natenepo Daniele adadzeswa pamaso pa mfumu, tenepo mfumu adalonga kuna iye mbati, “Ayi ndiwe Daniele, munthu adadzesa babanga ninga nyaperezo kubulukira ku Yuda ule. Ine ndava kuti mzimu wa milungu yakuchena ili muna iwe, pontho kuti ndiwe nyakuvesa pinthu, nyaudziwisi pontho nyanzeru pikulu. Mapungu na anyakukhumira adadza muno dzawerenga pidalembwa pafufu pile, pontho kundipanga kuti pikulonganji. Kwache iwo adapichimwana. Mbwenye ine ndava kuti iwe umbakwanisa kuthumbusula ndoto, pontho kudziwa pinthu pyakubisika. Ngakhala iwe unakwanisa kuwerenga mafala enewa mbundipanga kuti pikulonganji, iwe unavazikwa mkhanjo wamsuzi wanyemba na mkufu wagolidi m'khosi mwako, pontho unakhala wachitatu kutonga muufumu mwanga.” Daniele adatawira mbati, “Imwe munakwanisa kukoya pyanu mitukwayo, penu kuipasa munthu unango ene. Kwache ine ndinakuwerengerani pyalembwa penepapi mbandikupangani kuti pikulonganji. “Mulungu Wakudzulu-dzulu adaikha babanu Nebukadinezara kukhala mfumu wamkulu mbampasa chilemedzo na demelero. Iye akhali mkulu pyakwanga mwakuti anthu a madzinza onsene, mtundu onsene na chilongero chonsene akhamgopa pontho akhatetemera naye. Ngakhala iye akhafuna pyakupha munthu, iye akhapha pyache; ngakhala akhafuna pyakukhonda kumpha, iye nee akhampha tayu. Iye akhalulupisa na kulemedza munthu onsene akhafuna iyeyo. Mbwenye podi iye adasanduka wakulunkuma, wakuuma mtima pontho wakukala mtima, iye adabuluswa pampando wachifumu mbapokoserwa chilemedzo chache chonsene. Iye adabuluswa pakati pa anthu, pontho manyerezero ache adasanduzwa aunyama. Iye adakhala pakati pa mabulu am'tsanga mbadya maudzu ninga ng'ombe. Iye adagona pamtetete mbapasowa chinango chakumtchinjiriza kuna bume. Pakumalisira pache iye adatawira kuti Mulungu Wakudzulu-dzulu ndi mtongi wa maufumu onsene, pontho ambaupereka kuna munthu onsene anafuna iye. “Mbwenye imwe mwanache, Beleshazara, nee mwapichepesa mwekha ene tayu, podi kwene kuti imwe mukupidziwa pinthu pyonsenepi. Imwe mudachita mwakupokanyisana na MBUYA wa kudzulu mbamudza muno na makhomitcho na ndilo pidakwatwa ku Nyumba ya Mulungu. Imwe, mathubu anu, akazanu, na akazanu achibitchu mudapiphatisa basa kumwera vinyu pinthu penepi, pontho imwe mudalemedza milungu yakusasanywa na golidi, siliva, nkuwa, simbi, thabwa na miyala, milungu ile nkhabe kwanisa kuona, kuva, penu kudziwa pinthu tayu. Imwe nee mudalemedze Mulungu, ule ambakoya moyo wanu m'manja mwache, mbadziwa pyonsene pimbachita imwe ule tayu. Ndi thangwi yache Mulungu atumiza dzanja yeneyi kulemba mafala enewa. “Mafala adalembwa ale mbawa: ‘MENE, MENE, TEKELE, PARASINI.’ Mafala enewa akulonga tenepa: Mene: Mulungu alengesa nsiku za ufumu wanu mbaumalisa; Tekele: Imwe mwapimwa na mdida mbamugumanwa kuti mwacherewera pyakwanga pene; Parasini: Ufumu wanu wagawiwa mbuperekwa kuna Amedi na Aperesi.” Penepo Mfumu Beleshazara adatonga anyabasache kuti avazike Daniele mkhanjo wamsuzi wanyemba wachifumu, pontho kuvazikwa mkufu wa golidi m'khosi mwache. Tenepo iye adapaswa chidzo chakukhala wachitatu muufumu. Mosiku onthowo Beleshazara, mfumu wa Babiloni, adaphiwa, natenepo Dariusi wa ku Medi adapita m'mbuto mwache ninga mfumu uku ana pyaka makumatanthatu na piwiri. Pidamkomera Dariusi kusankhula amuna dzana na makumawiri kukhala akulu a boma muufumu wache onsene. Padzulu pawo iye adasankhula pontho amuna anango atatu, mbodzi mwa iwo mbakhala Daniele, kukhala atongi kuyang'anira akulu a boma, towera pinthu pya mfumu pifambe mwadidi. Sindzidzi Daniele adaoneka wakupikwanisa pyakwanga kupiringana atongi anzache awiri ale, pabodzi pene na akulu a boma dzana na makumawiri adasankhulwa ale. Na thangwi ya penepi mfumu adanyerezera kumuikha kukhala mtongi wa ufumu onsene. Atongi anzache awiri na akulu a boma ale adayesa-yesa kugumana mathangwi akumdawisa nawo Daniele, pa mafambisiro ache a ufumu, kwache iwo adachimwana kugumana na thangwi ene, thangwi Daniele akhali munthu wakukhulupirika, wakuona mtima pontho okhonda funa pyakudyekerwa. Pakumalisira pache amuna enewa adalonga okha ene mbati, “Ife nkhabe kwanisa tayu kugumana mathangwi akumdawisa nawo tingakhonda phatisa basa pya chipembedzo chache.” Tenepo atongi awiri na akulu a boma ale adenda kuna mfumu mbalonga mbati, “Dondowe Mfumu Dariusi! Tonsenefe ale timbafambisa ufumu wanu, atongi, akulu a boma, mapungu na mathubu anango onsene taphatizana kuti imwe, Mfumu, muikhe matongero amphamvu mbamutonge kuti munthu na mbodzi ene mbaleke kuaswa. Tongani kuti nsiku makumatatu paleke khala munthu na mbodzi ene wakupempha chinthu kuna mulungu unango, penu kuna munthu ene pyache tayu, kupambula kuna imwe ene basi, Mfumu. Munthu onsene anaswa matongero enewa athema kuponywa m'dzenje ya nkhalamu. Chinchino, Mfumu, perekani matongero mbamuikhepo chidindo chanu, towera aleke kufudzika malingana na mwambo wa Amedi na Aperesi, ule nkhabe kwanisa kufudzika tayu.” Natenepo Mfumu Dariusi adapereka matongero akukhala na chidindo chache ale. Pidapidziwa Daniele kuti pakhadaperekwa matongero akuchita kulembwa, iye adenda kumusa kwache mbakakwira subi ya m'dzulu, kule mazhanera ache adayang'ana ku Yerusalemu. Ninga mwa nsambo wache iye adagodama pazhanera yakufungula mbapemphera pontho kupereka takhuta kuna Mulungu wache katatu pansiku. Pidamgumaniza anyamalwache akupemphera, pontho kupempha chiphedzo kuna Mulungu wache, onsene ale pabodzi pene adenda kuna mfumu kasumira Daniele. Iwo adalonga mbati, “Mfumu, ayi si imwe tayu mudapereka matongero akuchita kulembwa akuti nsiku makumatatu munthu onsene, ule anapempha chinthu kuna mulungu unango, penu kuna munthu unango ene pyache, kupambula imwe ene basi, Mfumu, athema kuponywa m'dzenje ya nkhalamu?” Mfumu adatawira mbati, “Ande, ine ndidapereka matongero amphamvu malingana na mwambo wa Amedi na Aperesi, ule nkhabe kwanisa kufudzika tayu.” Iwo adalonga kuna mfumu mbati, “Daniele, ule ndi nyaperezo wa ku Yuda, nkhabe kukuverani tayu, penu kuikha konta tayu matongero akukhala na chidindo chanu adapereka imwe ale. Iye ambathimiza basi kupemphera katatu pansiku.” Pidapiva mfumu adasanyika napyo mtima pyakwanga mbayesa-yesa kugumana njira yadidi yakupulumusira nayo Daniele. Iye adathimiza basi kuyesa-yesa kuchita tenepo mpakana dzuwa kuthobila. Tenepo amuna ale adadza pontho kuna mfumu mbalonga kuna iye mbati, “Mfumu kumbukani kuti malingana na mwambo wa Amedi na Aperesi, nkhabe matongero penu mwambo ambapereka mfumu athema kufudzika tayu.” Natenepo mfumu adatonga kuti Daniele aponywe m'dzenje ya nkhalamu. Iye adalonga kuna Daniele mbati, “Mulungu wako ambatumikira iwe mwakukhulupirika ule, mbakupulumuse.” Mwala udaikhwa kufunga nawo msuwo wa dzenje mbauzweremetha, pontho mfumu adaikha chidindo chache chachifumu, pontho na chidindo cha mathubu ache pamsuwo pale, towera paleke khala munthu na mbodzi ene wakufuna pyakupulumusa Daniele. Kubuluka penepo mfumu adabwerera kumusa kwache mbakhala mosiku onsene okhonda ona chitulo, penu kudya, pontho okhonda tawira chinthu na chibodzi chene chakumchitisa kukomerwa. M'makalakwecha mfumu adalamuka mbachimbiza kwenda kudzenje ya nkhalamu ile. Pidafika iye chifupi na dzenjeyo adachemera Daniele mwakuva nsisi pikulu pene mbati, “Daniele, nyabasa wa Mulungu wamoyo! Ayi Mulungu ambatumikira iwe ule, akwanisa kukupulumusa kuna nkhalamu?” Daniele adatawira mbati, “Dondowe mfumu! Mulungu wanga adatuma mngelo wache kuphopha kukanwa kwa nkhalamuzi, towera zileke kundikuwaza. Iye achita penepi, thangwi apidziwa kuti ine sidadawe tayu pamaso pache, pontho sidakudawireni tayu, imwe mfumu.” Mfumu adakomerwa pyakwanga pene mbatonga kuti Daniele abuluswemo m'dzenje ya nkhalamu ile. Tenepo iwo adambulusa mbaona kuti iye nee hadakuwazike na pang'ono pene tayu, thangwi iye adanyindira Mulungu wache. Mfumu adatonga kuti amuna onsene akhadasumira Daniele ale aphatwe, iwo ene pabodzi pene na akazawo na anawo mbaponywe m'dzenje ya nkhalamu. Natenepo iwo mbadzati fika pansi pa dzenje ile, nkhalamu zidaanumphira mbiziapwetedza na magogodo ene. Kubuluka penepo Mfumu Dariusi adalembera kuna anthu a madzinza onsene, mtundu onsene pontho na chilongero chonsene muufumu onsenewo kuti, “Mwenyikiro! Ndikupereka matongero muufumu wanga onsene kuti munthu onsene athema kugopa na kupembedza Mulungu wa Daniele. “Thangwi iye ndi Mulungu wamoyo; iye ambatonga kwenda na kwenda. Ufumu wache nkhabe dzavungika na pang'ono pene tayu, pontho mphamvu zache nkhabe dzammalira tayu. Iye ndi Nyankhombo pontho Dombo; iye ambachita pyakudodomesa pontho pidzindikiro, kudzulu na padziko yapansi pene pano. Iye adapulumusa Daniele kuna mphamvu za nkhalamu.” Natenepo Daniele pinthu pyache pyonsene pidamfambira mwadidi pandzidzi wa Mfumu Dariusi, pontho na Kirusi, mfumu wa ku Peresia. Chaka chakutoma wa Beleshazara mbali mfumu wa Babiloni, Daniele adalota, pontho adaona masomphenya pikhagona iye na mosiku. Ndotozo adazilemba, tenepo pidalota iyepyo pikhali tenepa: Ine, Daniele ndidaona kumasomphenya mphepo ikumenya kubulukira makhundu onsene manayi mbivundula madzi a m'bara ikulu. Pirombo pikulu-pikulu pinayi pidaluthuka m'bara mule, chonsene mbichikhala na makhaliro akusiyana na chinzache. Chakutoma chikhaoneka ninga nkhalamu, pontho chikhali na maphaphido ninga mphamba; pikhachiyang'ana ine maphaphido ache adakhwadzuka. Tenepo icho chidalamuswa mbachiimira na miyendo miwiri ninga munthu. Natenepo icho chidapaswa mtima wa munthu. Chirombo chachiwiri chidaoneka ninga thika wakuimira todoga na miyendo yache ya m'nduli. Icho chidapananga mbavu zitatu kukanwa kwache, tenepo icho chidapangwa kuti, “Lamuka, idya pyako nyama ninga munakwanisira iwe!” Ndili m'kati kuyang'ana, chirombo chinango chidaoneka. Icho chikhaoneka ninga nyalugwe, kwache kunduli kwache chikhali na maphaphido anayi ninga a mbalame. Chirombo chenechi chikhali na misolo minayi, tenepo chidapaswa mphamvu zakutonga nazo. Pikhathimiza ine kuyang'ana, ndidaona chirombo chinango chachinayi. Chenechi chikhali chakuchitisa mantha, chakugoswa pontho champhamvu. Icho chikhali na mano makulu-makulu ninga mapaza; icho chikhadya na kupwetedza na kuponderera pyonsene pyakusalira. Icho chikhali na nyanga khumi kusiyana na pirombo pinango pile. Pikhayang'ana ine nyanga zile, ndidaona kanyanga kang'ono kamera pakati pa nyanga zile. Iko kadakhutcha nyanga zinango zitatu zikhali penepo kale zile. Kanyanga keneka kakhali na maso ninga a munthu, pontho kanwache ikhalonga pinthu pyakulunkuma. Pikhathimiza ine kuyang'ana, mipando ikhaikhwa m'mbuto mwache. Nyakukhalapo kwenda na kwenda adakhala pampando wache. Nguwo zache zikhali zakuchena ninga matalala; tsisi ya mumsolo mwache ikhali yakuchena ninga thonje. Mpando wache ukhayerima moto, pontho magaletache onsene akhagaka moto. Mkulo wakugaka moto ukhakuka kubulukira kuna iyeko. Pikwi-pikwi pya anthu adamutumikira; anthu pikwi khumi na kumanyalo adaimira pamaso pache. Thando ya miseru idatoma basache, tenepo mabukhu adamala fungulwa. Tenepo ine ndidathimiza kuyang'ana, thangwi ya mafala akulunkuma akhalonga kanyanga kale. Ine ndidathimiza basi kuchiyang'ana mpakana chirombo chachinayi chile chidaphiwa mbichiponywa pamoto, tenepo chidamala pyerera. Pirombo pinango pitatu pile pidapokoserwa utongi wawo. Kwache ipyo pidatawiriswa kuthimiza kukhala na moyo ndzidzi ene pang'ono. Pidaona ine masomphenya enewa na mosiku mwache, ndidaona unango wakuoneka ninga mwana munthu. Iye akhadza pamakole akudzulu mbaenda kuna Nyakukhalapo kwenda na kwenda ule, mbaimira pamaso pache. Iye adapaswa utongi, chilemedzo na ufumu, towera anthu a madzinza onsene, a mtundu onsene na chilongero chonsene ampembedze. Utongi wache ukhali wakwenda na kwenda, pontho ufumu wache ukhali okhonda mala. Masomphenya adaona ine ale adandichitisa mantha mbandimalwa nawo nzeru. Penepo ndidafedza chifupi na ule akhaimira penepo mbandimvunza chadi-chadi chache cha pinthu penepi. Tenepo iye adanditchululira pinthu penepyo ninga tenepa: “Pirombo pikulu-pikulu pinayipi pikuimirira maufumu anayi, ale anafuna dzaoneka padziko yapansi. Kwache anthu akuchena a Nyakudzulu-dzulu anatambira ufumu, tenepo unakhala wawo ene kwenda na kwenda.” Kubuluka penepo ine ndikhafuna kudziwa chadi-chadi chache cha pya chirombo chachinayi, chile chikhali chakusiyana makhaliro na pinango pyonsene, pontho chakugoswa pyakwanga, chakukhala na mano ninga mapaza, pontho na ngole zankuwa, chirombo chile chimbadya na kupwetedza nyama pontho kuponderera pyonsene pyakusalira. Ine ndikhafuna pontho kudziwa pya nyanga khumi zikhali pamsolo pache zile, pontho na kanyanga kadamera m'nduli mwache, kale kadakhutcha nyanga zinango zonsene zitatu zile. Nyanga yeneyi ikhali na maso pontho kanwa mbalonga mwakulunkuma. Nyanga yeneyi ikhali yakugoswa pyakwanga kupiringana inango yonsene. Pikhayang'ana ine, nyanga yeneyi ikhachita nkhondo na anthu akuchena a Mulungu, pontho akhaakunda. Tenepo Nyakukhalapo kwenda na kwenda ule adadza mbatonga mseru mwakukomera anthu akuchena a Nyakudzulu-dzulu, pontho ndzidzi udafika udatambira iwo ufumu. Iye adandithumbusulira ninga tenepa: “Chirombo chachinayi chikuimirira ufumu wachinayi, ule unafuna dzakhala padziko yapansi, pontho mbukhala wakusiyana na unango onsene. Iwo unapwetedza, pontho kupondedza dziko yonsene yapansi. Nyanga khumi zile ndi mafumu khumi anafuna dzatonga ufumu wenewo ale. Kubuluka penepo mfumu unango anaoneka; iye anakhala wakusiyana na mafumu akutoma ale mbakunda mafumu atatu. Iye analonga mwakupokanyisana na Nyakudzulu-dzulu mbavuya anthu ache akuchena. Iye anayesera kusanduza maphwando awo akupambulika na matongero awo a chipembedzo. Anthu a Mulungu anakhala pansi pa utongi wache pyaka pitatu na miyezi mitanthatu. Kubuluka penepo thando ya miseru ya kudzulu inatoma basache, tenepo iye anapokoserwa mphamvu zache mbavungwa monsene mwene. Mphamvu, demelero na ukulu onsene pya maufumu a padziko yapansi pinaperekwa kuna anthu akuchena a Nyakudzulu-dzulu. Ufumu wawo nkhabe dzamala tayu, pontho atongi onsene a padziko yapansi anaatumikira na kuavera.” Kweneku ndiye kumala kwa pinthu penepi. Ine Daniele ndidaphatwa na mantha pyakwanga mwakuti nkhope yanga idabuluka kaluma, thangwi ya pinthu pidaona inepi, kwache ndidakoya pyonsenepi mumtima mwanga. Chaka chachitatu Beleshazara mbali mfumu, ine Daniele ndidaona masomphenya anango, pidamala ine kuona masomphenya akutoma ale. Ine ndidaona kumasomphenya kuti ndikhali mumpanda wa mzinda wa Susa m'nthemba ya Elamu; ine ndikhaimira chifupi na mkulo wa Ulai. Tenepo ndidakwiza maso mbandiona bira wa nyanga ziwiri zakulapha aimira m'khundu-khundu mwa mkulo. Nyanga ibodzi ikhali yakulapha kupiringana inangoyo, podi kwene kuti ndiye ikhali yakumalisira kumera. Ndidayang'ana birayo, tenepo na nyanga zache iye adathamangira kumadokero dzuwa, kumpoto na kumwera. Nkhabe nyama inango idakwanisa kuimisana naye, penu kupulumuka m'manja mwache tayu. Bira ule adachita pyokhokha pyakumkomera mbasanduka wakutumbama. Pikhanyerezera ine pya penepi, vumbulukutu mbuzi idadza kubulukira kumadokero dzuwa uku ikuthamanga pyakwanga mwakuti njondo zache nee zikhakhuya pansi tayu. Iyo ikhali na nyanga ikulu pakati pa diso na diso inango. Mbuziyo idadza chifupi na bira, adaona ine aimira m'khundu-khundu mwa mkulo ule, mbathamangira kukhali bira kule na mphamvu zache zonsene. Ine ndidaona mbuzi ile ikudima bira ule. Mbuzi ile idazhangali pyakwanga mwakuti idanumphira bira ule mbimkhumula nyanga zache ziwiri zile. Bira ule akhali nkhabe mphamvu zakukwanisa kuimisana naye tayu. Bira adagwa pansi mbapondedzwa, tenepo pakhali nkhabe na mbodzi ene wakumvunulira tayu. Mbuzi ile idathimiza na kulunkuma, kwache pidakula iyo mphamvu, nyangache ikulu ile idagwandika, tenepo m'mbuto mwache mudamera nyanga zinango zikulu-zikulu zinayi mbiziyang'ana kumakhundu onsene anayi. Panyanga inango ibodzi padamera nyanga inango, ile idatoma ing'ono-ng'ono, kwache idakula mphamvu mpakana kumwera, pontho kumabulukiro dzuwa, pontho kwenderatu ku Dziko Yakubalika. Nyanga ile idathimiza kukula mpakana idaphata nyenyezi, gulu ya anyankhondo a kudzulu ile, mbaatchithisira padziko yapansi, pontho adaapondedza. Iyo idapikhazika yokha ene kukhala ninga Mfumu wa anyankhondo a kudzulu onsene; idamalisa nsembe zimbaperekwa nsiku na nsiku, tenepo adalulupisa Nyumba ya Mulungu. Na thangwi ya kudawa kwa anthu, anyankhondo a kudzulu ale na nsembe za nsiku na nsiku zile pidaperekwa m'manja mwacho. Pinthu pyache pyonsene pikhachita nyanga ile pikhamfambira mwadidi, pontho chipembedzo chakuona chidaponyerwa pansi. Penepo ndidava mngelo akulonga, pontho mngelo unango adalonga kuna mwanzache mbati, “Ayi masomphenya anakwana-kwana lini kani, masomphenya akulonga pya nsembe za nsiku na nsiku, pyakudawa pile pidadzesa kuvungika, pontho na kuponderezwa kwa Nyumba ya Mulungu, na anyankhondo a kudzulu ale?” Iye adalonga kuna ine mbati, “Penepi pinachitika mpakana nsiku pikwi piwiri na madzana matatu machibese na mawulo; kubuluka penepo Nyumba ya Mulungu inabwezerwa ninga mukhali iyo kale.” Pikhaona ine Daniele masomphenya ale, pontho kufuna kuvesa kuti akhalonganji, vumbu-vumbu pamaso panga padaimira unango wakuoneka ninga munthu. Tenepo ndidava fala ya munthu kumkulo wa Ulai kuchemera kuti, “Gabriele, panga munthu weneyu kuti masomphenya enewa akulonganji?” Gabriele adadza mbaimira chifupi na ine, tenepo ine ndidachita naye mantha pyakwanga mwakuti ndidagwa na fufumimba. Iye adalonga kuna ine mbati, “Iwe mwana munthu, wathema kuvesa kuti masomphenya enewa akulonga pya nsiku zakumala kwa dziko yapansi.” Pikhalonga iye tenepo kuna ine, ine ndikhali m'chitulo chakufa nacho, mwenemo ndagona na fufumimba. Iye adandiphata mbandiimirisa. Iye adalonga mbati, “Ine ndinakupanga pinthu pinafuna dzachitika thangwi ya kuzhangali kwa Mulungu, podi masomphenyawo akulonga pya nsiku zakumala kwa dziko yapansi. “Bira wa nyanga ziwiri adaona iwe ule, akuimirira maufumu a Amedi na Aperesi. Mbuzi yakupenga ile ikuimirira mfumu wa Grisi, pontho nyanga yakudodomesa, idamera pakati pa diso na diso ile, ikuimirira mfumu wakutoma. Nyanga zinayi zidamera pidagwandika nyanga yakutoma ile, akuimirira mafumu anayi, ale anafuna dzabalwa muufumu, kwache nkhabe dzakhala sasawa mphamvu na ufumu wakutoma ule tayu. “Ndzidzi wa kumala kwa maufumu ungafika chifupi, mwenemo anyakupandukira afika pachimache na pyakudawika, panaoneka mfumu wakuuma mtima, wakukala mtima pontho wakunama. Iye anakhala na mphamvu, kwache nee na mphamvu zache zene tayu. Iye anachitisa kuvungika kukulu pyakwanga mbapikwanisa papyonsene pimbachita iye. Iye anavunga anyamphamvu zawo pontho na anyakuchena ene a Mulungu. Iye anachitisa kunama kukhala ponsene pene mbapiyesa yekha ene wakufunika. Ndzidzi unanyerezera anthu kuti ali pakupata, iye anavunga anthu azinji ene mwakukhonda kuacheuza. Iye anatikana Mfumu wa mafumu onsene, kwache iye anavunga mwakukhonda phatisa basa mphamvu za munthu. “Masomphenya enewa akulonga pya nsembe zakuperekwa machibese na mawulo, atchululwa kuna iwe ale, ngakuonadi. Kwache pikoye mumtima mwako, thangwi akulonga pya pinthu pile pinafuna dzachitika m'tsogololetu.” Ine Daniele ndidatonthola magogodo mbandifeluka nsiku zizinji zene. Tenepo ndidalamuka mbandienda kaphata basanga idandipasa mfumu ile. Ine ndidamalwa nzeru nawo masomphenya enewa mwakuti sidakwanise kuavesa tayu. Chaka chakutoma cha Dariusi mwana Ahasuwero wa dzinza ya Medi, ule adaikhwa kukhala mfumu wa Babiloni chaka chakutoma cha utongi wache, ine Daniele ndidavesa kubulukira m'Malemba kuti kuvungika kwa Yerusalemu kunakhala mpakana pyaka makumanomwe malingana na mafala a MBUYA kudzera muna mprofeti Yeremia. Tenepo ndidapemphera kuna Mbuya Mulungu na mtimanga onsene, kumdembetera, kupimana kudya, kuvala masakha pontho na kupikhwaza dotha. Ine ndidapemphera kuna MBUYA Mulungu wanga mbandibweka kudawa kwa anthu anga. Ine ndidalonga kuti, “Mbuya, Mulungu wamkulu pontho wakugopeka, ndimwe nyakukoya chiverano chanu mbamuonesa kuafuna kwanu kokhonda mala anthu ale ambakufunani pontho ambavera matongero anu. “Ife tadawa, pontho tachita pyakuipa. Ife ndife akudawika, pontho tapandukira; ife takhonda kuvera matongero anu mbatibauka kubuluka kuna mwambo wanu. Ife sidavere anyabasanu maprofeti tayu, ale adalonga na dzinanu kuna mafumu athu, atongi athu, makolo athu, pontho na dzinzathu yonsene. “Mbuya, imwe ndimwe nyakulungama, mbwenye lero ife tapichitisa tekha ene manyadzo; amuna a mu Yuda na Yerusalemu, pontho na Aisraele onsene kumadziko onsene akutali na achifupi ene kudatibalalisira imwe, thangwi ya kukhonda khulupirika kwathu kuna imwe. MBUYA, ife, mafumu athu, atongi athu na makolo athu ene tamala phatwa na manyadzo, thangwi takudawirani. Mbuya Mulungu wathu ngwansisi, pontho wakulekerera pyakudawa, podi kwene kuti ife tampandukira; ife nee tidavere MBUYA Mulungu wathu, penu kokoya mwambo udatipasa iye kudzera muna anyabasache maprofeti ule tayu. Aisraele onsene adaswa mwambo wanu mbabauka pyawo, kukhonda kukuverani. “Natenepo dzedze na kupikira konsene kudalembwa m'mwambo wa Mose, nyabasanu wa Mulungu ule, pyakhuthulirwa pana ife, thangwi ife takudawirani. Imwe mwachitisa kukwana-kwana mafala adalongwa mwakupokanyisana na ife, pontho atongi athu, pakudzesa nyatwa zikulu pakati pathu. Nkhabe kwinango pansi pa thambo kule kwachitwa pinthu ninga pile pyachitika muno mu Yerusalemu. Ninga montho mwalemberwa ipyo m'mwambo wa Mose, nyatwa zonsenezi zagwa pana ife, kwache ife nee tidayese kuchita pinthu pyakukomera imwe, MBUYA Mulungu wathu pakuleka pyakudawa pyathu mbatiteweza pyakuonadi pyanu tayu. Imwe MBUYA Mulungu wathu hamudachite nthontho kudzesa nyatwa pana ife tayu, thangwi pyonsene pimbachita imwe mphyakulungama; kwache ife nee tidakuvereni tayu. “Mbuya Mulungu wathu, ule mudaonesa mphamvu zanu pakubulusa anthu anu m'dziko ya Iguputo, pontho ule mbiri yanu ikuveka basi na lero, ife tadawa, pontho tachita pyakudawika. Mbuya, kufuna kuonesa kuti ndimwe nyakulungama, malisani kuzhangali kwanu, pontho mbombowesani ukali wanu pana Yerusalemu, thangwi wenewu ndi mzindanu, pontho phiri yanu yakuchena. Pyakudawa pyathu, pontho na pyakuipa pya makolo athu pyachitisa kuti Yerusalemu na anthu ache ene akhale chakusekesa kuna anthu onsene atizungulirawa. “Chinchino, Mulungu wathu, veserani kupemphera, pontho yang'anani kudembetera kunachita nyabasanu. Na thangwi ya dzinanu Mbuya, komerani mtima Nyumbanu yakuvungika ile. Ikhani khutu mbamuvesere Mulungu wanga; fungulani maso mbamuone madembe a mzinda wakwata dzinanu ule. Ife nkhabe kupempha kuna imwe thangwi ndife akulungama tayu, mbwenye kuti imwe ndimwe nyansisi. MBUYA ngaveserani! MBUYA tilekereni! MBUYA ngaveserani kupemphera kwathu mbamuchitepo pinthu! Na thangwi ya dzinanu, Mulungu wanga, lekani chita nthontho, podi mzindanu na anthu anu ene pyakwata dzinanu.” Pikhalonga ine, pontho kupemphera, kubweka kudawa kwanga na kwa anthu anga ene Aisraele, pontho kudembetera MBUYA Mulungu wanga thangwi ya phiri yache yakuchena, pikhathimiza ine kupemphera, Gabriele, ule akhadaona ine kumasomphenya anga akutoma, adadza kuna ine na kumbuluka. Ndzidzi wenewo ukhali ndzidzi wakupereka nsembe zakumawulo. Iye adadza mbalonga kuna ine mbati, “Daniele, ine ndadza pano dzakupasa udziwisi na nzeru. Sindzidzi iwe nkhutoma kupemphera, Mulungu adava kupemphera kwako, tenepo ine ndadza dzakupanga kukutawira kwachita iye, thangwi iye ambakufuna pyakwanga pene. Natenepo nyerezera mwadidi mphangwazi mbuvese masomphenyawa. “Pyaka makumanomwe kupiinjipisa na kanomwe ndi ndzidzi ule unafuna Mulungu dzamalisa pyaumambala pyonsene pakati pa anthu ako, pontho na mzindako wakuchena. Iye anamalisa pyakudawa, kulekerera pyakudawa, kukhazikisa chilungamo chakwenda na kwenda, kuchitisa masomphenya na mphangwa zauprofeti kukwana-kwana, pontho na kupambulira pontho Nyumbache kuna iye. “Dziwa mbuvese pinthu penepi: Kubulukira pa ndzidzi unaperekwa matongero akuti Yerusalemu amangwe pontho mpakana kudza kwa Mtongi, Nyakusankhulika wa Mulungu ule, panagwanda pyaka pinomwe kupiinjipisa na kanomwe. Tenepo pyaka makumatanthatu na piwiri kupiinjipisa na kanomwe Yerusalemu anamangwa pontho na misewu yache ene, pontho mgelo unakumbwa kuuzungulira kunja kwache kuutchinjiriza, kwache penepi pinachitika pandzidzi wa nyatwa. Pangagwanda pyaka makumatanthatu na piwiri kupiinjipisa na kanomwe, Nyakusankhulwa wa Mulungu ule, anaphiwa mwakusowa chilungamo. Anyankhondo a mtongi wakufuna kudza ndzidzi wenewo anavunga mzinda na Nyumba ya Mulungu. Mamalisiro anafika ninga kudza kwa madzi makulu: Nkhondo inathimiza kumenyeka mpakana mamalisiro afike, podi Mulungu asasanya kuvungika kukulu. Mtongi weneyo anakhazikisa chiverano na anthu azinji ene pyaka pinomwe. Pakati na kati pa ndzidzi wenewu, iye anamalisa kupereka nsembe, pontho na pyakupereka pinango. Pontho iye anaikha chinthu chakunyansa chimbavunga chile m'Nyumba ya Mulungu mbachikhala penepo mpakana mamalisiro ache adaikhirwa icho ale afike.” Chaka chachitatu Kirusi mbali mfumu wa ku Peresia, mphangwa zidatchululwa kuna Daniele, (ule pontho akhachemerwa Beleteshazara). Mphangwazo zikhali zakuonadi, pontho zikhalonga pya nkhondo ikulu. Mphangwazo zidatchululwa kuna iye kumasomphenya. Pandzidzi wenewo ine, Daniele ndidamala madimingu matatu kusintili. Sidadye pyakudya pyadidi tayu; sidadye nyama penu kumwa vinyu tayu, penu kudzola mafuta tayu mpakana kumala kwa madimingu atatu amumphu ale. Pansiku ya makumawiri na chinayi ya mwezi wakutoma wa chaka, ine ndikhaimira m'khundu-khundu mwa mkulo ukulu wa Tigrisi. Ndidakwiza maso anga m'dzulu mbandiona munthu avala nguwo zakuchena mbamanga bande ya golidi chadi-chadi m'chuno mwache. Manungo ache akhayetimira ninga mwala wakudula. Nkhope yache ikhang'azimira ninga kuchetuma kwa njazi, pontho maso ache akhayerima moto. Mikono na miyendo yache pikhayetimira ninga nkuwa wakupukutwa mwadidi, pontho falache ikhaveka ninga ya mwinji. Ine, Daniele ndikhali ine ene basi ule adaona masomphenya enewa. Amuna akhali na ine penepo hadaone na chinthu chene tayu, kwache iwo adatetemera na mantha mbathawa kabisala. Ine ndidasala ndekha ene basi penepo, kuona masomphenya akudodomesawa. Nkhope yanga idabuluka kaluma, pontho ndidamaliratu mphamvu mbandikhala wakusowa chiphedzo. Penepo ine ndidava iye akulonga, tenepo pikhavesera ine ndidapigwisa na fufumimba mbandigona chitulo chakufa nacho. Penepo dzanja idandiphata mbindilamusa uku manjanga na mabondo anga pyaphata pansi; ine ndikhagedemera na mantha. Iye adalonga mbati, “Daniele, ule ambafunwa pyakwanga pene na Mulungu, nyerezera mafala anafuna ine kulonga kuna iwe, pontho lamuka thangwi ine ndatumwa kudza kuna iwe.” Tenepo pidalonga iye penepi kuna ine, ine ndidalamuka uku ndikugedemera na mantha. Iye adathimiza kulonga mbati, “Leka chita mantha Daniele. Thangwi kutomera nsiku idanyerezera iwe kufuna kuvesa, pontho kupichepesa wekha ene pamaso pa Mulungu wako, kupempha kwako kudaveka. Tenepo ine ndadza dzakupanga kukutawira kwachita Mulungu. Kwache mngelo wakutchinjiriza ufumu wa Aperesi akhanditchinga-tchinga nsiku makumawiri na ibodzi zagwandazo. Mbwenye Mikaele, mbodzi wa angelo akulu-akulu adadza dzandiphedza, thangwi ine ndikhadadembukiswa penepa na mfumu wa ku Peresia. Ine ndadza dzakuchitisa kuvesa pinthu pinafuna dzachitikira anthu ako m'tsogolo muno. Masomphenya enewa akulonga pya pinthu pinafuna dzachitika m'tsogolo.” Pidalonga iye penepi, ine ndidatchulima wakusowa chakulonga. Tenepo unango wakuoneka ninga munthu ule, adakhuya milomo yanga. Penepo ndidafungula mulomo wanga mbanditoma kulonga. Ine ndidalonga kuna munthu adaimira pamaso panga m'khundu mwanga ule kuti, “Mbuyanga, ine ndaphatwa na mantha pyakwanga thangwi ya masomphenya, pontho ine nkhabe chiphedzo tayu. Ayi nyabasanune ndinakwanisa tani kulonga namwe Mbuyanga? Mphamvu zanga zamala kwenda, pontho ine ndikuchimwana kupuma mwadidi.” Kachiwiri kache munthu ule adandiphata mbandiwanga pontho mphamvu. Iye adalonga mbati, “Leka chita mantha, iwe munthu ambafunwa pyakwanga pene na Mulungu. Mtendere mbukhale nawe, chinchino khala wamphamvu, pontho wanga mtima.” Pikhalonga iye penepi, ine ndiye ndidanyanyiratu kuwanga mphamvu mbandilonga kuti, “Mbuyanga, longani, podi imwe mwandipasa mphamvu.” Natenepo iye adalonga mbati, “Ayi ukudziwa thangwi yandidzesa kuna iwe? Chinchino pano ine ndathema kubwerera kamenyana na mngelo wakutchinjiriza ufumu wa Aperesi. Tenepo ine ndingaenda, mngelo wakutchinjiriza ufumu wa Grisi anati adze; kwache chakutoma ndinati ndikupange pya malemba a m'Bukhu ya Pyakuonadi. (Nkhabe na mbodzi ene wakundiphedza tayu kumenyana nawo kupambula Mikaele ene basi mngelo wakutchinjiriza Israele. “Pontho chaka chakutoma wa Dariusi mfumu wa Medi, ine ndidaimira kumphedza pontho kumtchinjiriza.) Tenepo pinthu pinafuna ine kukupanga chinchinopi mphyakuona pyokhokha.” Mngelo adalonga mbati, “Mafumu anango atatu anatonga dziko ya Peresia, m'nduli mwache mbabwera mfumu wachinayi, ule anakhala nyakufuma pyakwanga kupiringana anango onsene ale. Iye anakula mphamvu pyakwanga thangwi ya mfumacheyo mbachitisa munthu onsene kupokanyisana na ufumu wa Grisi. “Tenepo mfumu wamphamvu zache anabwera, ule anafuna dzatonga na utongi onsene mbachita pyache pyonsene pyakumkomera. Kwache pidakula iye wamphamvu ufumu wache unavungika mbugawiwa m'makhundu manayi. Ufumuwo nkhabe dzaenda kuna pidzukulu pyache, penu kukhala pontho na mphamvu ninga zikhali na iye zile tayu, thangwi iye anapokoserwa ufumu mbuperekwa kuna anango. “Mfumu wa Kumwera anakhala wamphamvu, kwache mbodzi wa akadamu ache a nkhondo ndiye anafuna dzakhala na mphamvu kupita iye, mbatonga ufumu wache ene na mphamvu zikulu. Pyaka pingasi pingagwanda, mfumu wa Kumwera anasasanya chiphatizano na mfumu wa Kumpoto. Mwana wamkazi wa mfumu wa Kumwera anasembwa na mfumu wa Kumpoto kufuna kuwangisa chiphatizano chawo. Kwache chiphatizano chawo nkhabe dzakhala ndzidzi ukulu ene tayu. Nsiku zenezo mwanache wamkazi anaperekwa m'manja mwa anyamalwa pabodzi pene na mathubu ache achifumu na babache ene, pontho na onsene ale akhali kukhundu kwache. “Sindzidzi nkhubuluka penepo mbodzi wa abale ache mwana wamkaziyo anapita ufumu. Iye anachita nkhondo na anyankhondo a mfumu wa Kumpoto mbapita mumpanda wa anyankhondo ache mbamala kuakunda. Iye anakwata mifanikizo yawo, pontho na pyombo pyawo pya golidi na siliva pidapambulirwa kuna milungu pile, mbabwerera napyo ku Iguputo. Pingagwanda pyaka pizinji pene iye analeka kumenyana na mfumu wa Kumpoto. Tenepo mfumu wa Kumpoto anachita nkhondo na mfumu wa Kumwera na anyankhondo ache, kwache iye anakhakhamizwa kuthawa. “Ana a mfumu wa Kumpoto anasasanyikira pya nkhondo mbagumanyisa anyankhondo azinji ene, ale anafuna dzakukulula ninga madzi makulu, tenepo anakakisa nkhondo mpakana kumpanda wa anyamalwawo. Na thangwi yakuzhangali, mfumu wa Kumwera anachita nkhondo na mfumu wa Kumpoto, ule anagumanyisa anyankhondo azinji, kwache iwo anakundwa. Mfumu wa Kumwera anatumbama thangwi ya kukunda kwacheko, pontho na thangwi ya anyankhondo pikwi-pikwi adapha iye ale. Kwache iye nkhabe dzathimiza kukunda tayu. “Mfumu wa Kumpoto anagumanyisa pontho anyankhondo azinji kupiringana akhali na iye pakutoma ale. Tenepo pandzidzi wache wakuthema iye anabwerera na anyankhondo ache azinji, pontho aluso. “Penepo anthu azinji anagalukira mfumu wa Kumwera. Amuna anango akuzunguza a m'dzinza mwako, iwe Daniele, anapandukira kufuna chitisa masomphenya aona iwe ale kukwana-kwana. Kwache iwo anati akundwe. Tenepo mfumu wa Kumpoto na anyankhondo ache anazungulira mzinda wakutchingwa na mpanda mbamuluka mataka kuzungulira mzindawo. Anyankhondo a ku Kumwera anasowa mphamvu zakubwezera; podi na anyankhondo awo ene aluso maka nkhabe dzakwanisa kuimisana nawo na pang'ono pene tayu. Anyankhondo a ku Kumpoto anachita nawo pyonsene pene pyakuakomera mbapasowa munthu na mbodzi ene wakuimisana nawo. Iye anapikhazika yekha ene m'Dziko Yakubalika mbakhala na mphamvu zakuvunga nazo. “Mfumu wa Kumpoto anachita phinga kudza na amuna amphamvu a muufumu wache onsene mbachita chiphatizano na mfumu wa Kumwera pakumsembesa mwanache wamkazi, towera apokosere ufumuwo; kwache pinasasanya iyepyo nkhabe dzachitika tayu. Kubuluka penepo iye anaenda kachita nkhondo na anyamgombe mbakunda madzinza azinji ene. Kwache mkadamu wakudzambo pyache ndiye anafuna dzamkunda mbamalisa kutumbama kwache; iye anati amchitise manyadzo. Tenepo mfumu anabwerera kumpanda wa anyankhondo a m'dziko mwache makamo, kwache iye anakundwa; kweneko kunakhala kumala kwache. “Nyakupita m'mbuto mwache anatuma thubu kakhakhamiza anthu kukhoma msonkho, towera ainjipise demelero ya ufumu wache. Ndzidzi pang'ono basi mfumu weneyo anati aphiwe, kwache nee na thangwi ya kuzhangali naye, penu pankhondo tayu.” Mngelo ule adathimiza kulonga mbati, “Nyakufuna dzapita ufumu wa Kumpoto anakhala munthu wakuipa, ule hadatheme kukhala mfumu tayu. Iye anapokosera ufumuwo mwenemo anthu ache akuona ninga ali pakupata mbapichita mwaunthawatawa. Munthu onsene wakupokanyisana naye, podi na Nyansembe Wamkulu ene wa Mulungu, anakukululwa basi mbavungwa monsene mwene. Pakuchita nawo chiphatizano iye ananyengeza madzinza azinji ene, tenepo iye anakhala na mphamvu pyakwanga, podi kwene kuti atonge pyache dzinza ing'ono tani. Iye anapokosera madziko amfuma mwakukhonda kuacheuza, pontho anachita pinthu pyakuti chipo ababache, penu makolo ache adzati kupichita tayu. Kubuluka penepo iye anagawa pinthu pidakwata iye pankhondo pile, pakati pa anyakumtewerache. Iye anasasanya njira zakusosera mpanda wa anyamalwache, kwache ndzidzi wakuchita penepi unakhala wakuchepa. “Na gulu ikulu ya anyankhondo iye analamuka na mphamvu zache zonsene pontho na kuwanga mtima kuchita nkhondo na mfumu wa Kumwera, ulembo anasasanyika pyakuimisana naye na gulu ikulu pontho yamphamvu. Kwache mfumu wa Kumwera anachimwana kuimisana naye, thangwi ya upandu udamsasanyira iye. Mapungu ache achifupiletu anayesa kumsandukira. Gulu yache ya anyankhondo inamala puluzwa, pontho anyankhondo ache azinji anaphiwa pankhondo. Mafumu mawiri anakhala pathebulu kudya, kwache iwo anakhala na manyerezero akuipa. Tenepo ananamizana pyawo okhokha. Iwo nkhabe gumana chinafuna iwo tayu, thangwi ndzidzi wawo hudzati kwana tayu. Mfumu wa Kumpoto anabwerera kwawo na pinthu pizinji pyapokosera iye, mbakhala na phinga kuvunga chipembedzo cha anthu a Mulungu. Iye anachita pyache pyakumkomera, tenepo anabwerera kudziko kwache. “M'nduli mwache iye anachita pontho nkhondo na Kumwera, kwache ndzidzi wenewu nee pinakhalave ninga mudachitira iye pakutoma pale tayu. Miyadia yakubulukira kumadokero dzuwa yakukhala m'khundu-khundu mwa bara inamenyana naye, tenepo iye anataya mtima. Kubuluka penepo iye anabwerera mwakuzhangali pyakwanga mbayesera pontho kuvunga chipembedzo cha anthu a Mulungu. Iye anakomera mtima anthu ambakhondambo chipembedzo chenechi ale. “Anyankhondo ache anaswipisa Nyumba ya Mulungu mbalekesa nsembe za nsiku na nsiku zile. Penepo iwo anaikhapo chinthu chakunyansa chimbavunga chile. Na thangwi ya kutapira m'kanwa, mfumu ananyengerera anthu azinji ale adakhonda kale chipembedzo chawo, kwache anthu ale ambatewera Mulungu wawo anaimira dzololo kumenyana naye. “Amuna anzeru anapereka uphungu kuna anthu azinji ene. Kwache ndzidzi pang'ono basi anango a iwo anati aphiwe pankhondo, penu kupiswa moto, anangombo anaphatwa mbasanduka anyaperezo. Mwenemo kuphako mbakuli m'kati, anthu a Mulungu anatambira chiphedzo chakuchepa, pontho anthu, ale si akuona mtima tayu, anapitambo m'gulu mwawo. Anango a anthu anzeru anasanyiswa, towera acheneswe, ayeswe mbachitiswa kukhala akusowa na chakupokanyisa chene mpakana mamalisiro afike, thangwi penepi pinachitika pandzidzi wache wasankhula Mulungu ule. “Mfumu wa Kumpoto anachita pyache pyakumkomera. Iye anagaya kuti ngwamkulu kupiringana milungu inango pontho anashola Mulungu Nyakudzulu-dzulu. Iye anakwanisa kuchita tenepo mpakana ndzidzi unafuna dzaoneka ukali wa Mulungu. Mulungu anachita ninga montho mukhadapisasanyira iye kudzapichita mule. Mfumu anapasa nkhodolo milungu ikhapembedza makolo ache ile, pontho na milungu ene ikhafunwa na akazi ile. Ndimomwene iye anati apasa nkhodolo milungu yonsene, thangwi iye anapithemba kuti ngwamkulu kupiringana milungu yeneyo. M'mbuto mwache iye anathimiza kulemedza milungu imbatchinjiriza mipanda ya anyankhondo ile. Iye anapereka golidi, siliva, miyala yakudula pontho na mitukwa inango yadidi ninga nsembe kuna milungu idakhonda pembedza makolo ache ile. Kufuna kutchinjiriza mipandache ya anyankhondo, iye anaphatisa basa anthu ale ambapembedza milungu yachilendo. Iye analemedza pikulu pene anthu ale ambamdziwa kuti iye ndiye mtongi mbaapasa chidzo chakutonga anthu azinji, pontho kuapasa mbuto ninga mfupo wawo. “Ndzidzi wakumalisa wa mfumu wa Kumpoto ungafika, mfumu wa Kumwera anachita naye nkhondo, tenepo na mphamvu zache zonsene mfumu wa Kumpoto anaimisana naye, pakuphatisa basa pingolo pya nkhondo, akavalo na miyadia mizinji. Iye anapokosera madziko azinji ene mbaakukulula ninga madzi makulu. Iye anapokosera na Dziko Yakubalika ene. Madziko azinji ene anakundwa, kwache madziko a Edomu, Moabu, pontho akadamu a Amoni anapulumuswa m'manja mwache. Iye anafikisa utongi wache kumadziko azinji ene; podi na Iguputo ene nkhabe dzasiyiwa tayu. Iye anapokosera mfuma ya golidi na siliva ya mu Iguputo, pontho na pinthu pinango pyonsene pyakudula. Iye anakunda Libia na Kushi. Mbwenye mphangwa zakubulukira kumabulukiro dzuwa na kumpoto zinampasa mantha, tenepo iye anaenda mwakuzhangali pyakwanga kavunga na kupha anthu azinji ene. Iye anamanga makumbi ache akulu achifumu pakati pa bara na phiri yakubalika ya Zioni. Kwache iye anati afe mbapasowa munthu na mbodzi ene wakumphedza.” Mngelo wakuvala nguwo zakuchena adalonga mbati, “Pandzidzi wenewo mngelo wamkulu Mikaele, ule ambatchinjiriza anthu anu, anabwera. Kubuluka penepo panakhala ndzidzi wakusanyika pyakwanga, ule chipo hudzati khalapo tayu kutomera ndzidzi udalengwa madzinza. Kwache ndzidzi wenewu ungafika anthu onsene a dzinzako, ale madzinawo alembwa m'bukhu ya Mulungu anapulumuka. Anthu azinji adagonera kale mkono ale, analamuswa kuimfa: anango kwenda kumoyo okhonda mala, anangombo kumbuto yakuchitiswa manyadzo, pontho kutchunyuswa kwenda na kwenda. Amuna anzeru ale anagaka ninga cheza chakuthambo. Onsenembo ale adapereka uphungu wakulungama kuna anthu azinji, anaonesa cheza ninga nyenyezi zakuthambo kwenda na kwenda. “Kwache iwe Daniele, chinchino funga mpukutuwo mbuumyatire mpakana ndzidzi wakumalisa. Ndzidzi uno anthu anakhala njekuma-njekuma kuyesera kuthimiza udziwisi.” Kubuluka penepo ndidaona amuna awiri aimira m'khundu-khundu mwa mkulo, mbodzi kukhundu ibodzi, unangomboyo khundu inango. Mbodzi wa amuna ale adavunza mngelo akhadavala nguwo zakuchena, ule adaimira kumtunda kwa mkulo mbati, “Ayi panakwata ndzidzi ukulu tani pinthu penepi pyakudodomesapi mbapidzati kwana-kwana?” Mngelo akhadavala nguwo zakuchena, pontho adaimira kumtunda kwa mkulo ule, adakwiza manjache awiri ene m'dzulu, pontho ndidamva akudumbira pikulu pene na dzina ya Mulungu Wakukhala na kukhala ule kuti, “Panakwata pyaka pitatu na miyezi mitanthatu. Anthu a Mulungu angamala sanyiswa, pinthu penepi pinakhala pyamala chitika kale.” Ine ndidava pidalonga iyepyo, kwache sidapivese tayu. Tenepo ndidavunza kuti, “Mbuyanga, ayi pyonsenepi pinamala tani?” Iye adatawira mbati, “Daniele, chinchino iwe wathema kwenda, thangwi mafala enewa athema kukhala akumyatirwa pontho akubisika mpakana ndzidzi wakumalisa ufike. Anthu azinji anacheneswa, anayeswa, mbachitiswa kukhala akusowa na chakupokanyisa chene, kwache anyakudawika anathimiza basi kukhala anyakudawika; nkhabe nyakudawika na mbodzi ene apivesa penepi tayu, mbwenye anyanzeru ene basi ndiye anafuna kupivesa penepi. “Kubulukira ndzidzi unafuna dzalekeswa nsembe za nsiku na nsiku, pontho unafuna khazikiswa chinthu chakunyansa chakuvunga chile, panagwanda nsiku chikwi na madzana mawiri na makumafemba. Nyakutsanzaya ngule anathimiza kukhala wakukhulupirika mpakana kumala kwa nsiku chikwi na madzana matatu na makumatatu na zishanu! “Kulonga pya iwe Daniele, thimiza kukhala wakukhulupirika mpakana mamalisiro. Tenepo iwe unagonera mkono, kwache unalamuka kuimfa kutambira mfupo wako pakumala kwa dziko yapansi.” MBUYA adalonga kuna Hosea mwana Beeri, pandzidzi wa utongi wa Uzia, Yotamu, Ahazi na Hezekia, mafumu a Yuda, pontho pandzidzi wa utongi wa Yeroboamu, mwana Yehoasi, mfumu wa Israele. Pidatoma MBUYA kulonga kuna Israele kudzera muna Hosea, MBUYA adalonga kuna iye mbati, “Ndoko kasembe puta mbubale naye ana, tenepo anawo anakhalambo okhonda khulupirika ninga mawo. Thangwi, ninga puta, dzikoyo yasanduka yokhonda khulupirika kuna ine, MBUYA.” Natenepo Hosea adasemba mkazi dzinache Gomeri, mwana Dibulaimu. Iye adakwata mimba mbabala mwanache wautombo wamamuna. MBUYA adalonga kuna Hosea mbati, “Dzinache mthule Yezereele, thangwi chinchino pano ndinati nditchunyuse mfumu wa Israele, thangwi ya upandu udachita kholo wache Yehu mu Yezereele. Ine ndinati ndipuluze ufumu wa Israele. Pansiku yeneyo ndinavunga anyankhondo amphamvu a Israele m'phedi ya Yezereele.” Gomeri adakwata pontho mimba, ndzidzi wenewu adabala mwana wamkazi. Tenepo MBUYA adalonga kuna Hosea mbati, “Dzinache mthule ‘Nyakukhonda-funwa,’ thangwi ine nkhabeve dzaonesa anthu a ku Israele kuafuna kwanga, penu kualekerera pyakudawa pyawo tayu. Kwache anthu a ku Yuda ndinaaonesa kuafuna kwanga. Ine ene MBUYA Mulungu wawo ndinaapulumusa, nee na nkhondo, penu talasada, mauta penu matswimo, penu akavalo na anyakupakira akavalo tayu.” Pidalekesa iye mwanache wamkazi ule bele, Gomeri adakwata pontho mimba mbabala mwana wamamuna. MBUYA adalonga kuna Hosea mbati, “Dzinache mthule ‘Si-anthu-anga-tayu,’ thangwi Aisraele si anthu anga tayu, pontho ine si ine Mulungu wawo tayu.” Kwache Aisraele anakhala ninga tchetcha ya pagombe, ile nkhabe kwanisa kupimwa, penu kulengeseka tayu. Pambuto pale padalongwa iwo kuti, “Imwe si imwe anthu anga tayu”, penepo pene iwo anachemerwa, “Ana a Mulungu wamoyo.” Anthu a ku Yuda na a ku Israele anakhala abodzi. Iwo anasankhula mkadamu wawo mbodzi, pontho iwo anainjipa, pinthu pyawo mbapiafambira mwadidi m'dziko mwawomo. Thangwi nsiku ya Yezereele inakhala nsiku ikulu pyakwanga. “Natenepo Aisraele anzako achemere, ‘Anthu a Mulungu,’ pontho anyamaingako achemere, ‘Anyapamtima a MBUYA.’ “Mlongereni manu, manu msumululeni, thangwi iye si mankhadziangave tayu, pontho ine si ine mamunacheve tayu. Mpangeni aleke makhaliro ache auputa, kukhonda khulupirika kwacheko mbakuleke. Gopesera ndinamdulisa nguwo zache mbandimsiya chitakwa-takwa ninga nsiku idabuluka iye m'mimba mwa mache; ndinamchitisa kukhala ninga thando yatchetcha, kumsandusa mataka amunyu, tenepo anafa na nyota. Anache ine nkhabe dzaaonesave kuafuna kwanga tayu, thangwi iwo mbana puta. Mawo nkhabe khulupirika tayu mbaakwatira mimba ya patsanga. Iye adalonga mbati, ‘Ine ndinati ndiende kuna pibwenji pyanga, ale ambandipasa phoso na madzi ene, nguwo zaubweya na nguwo zakuchena, mafuta na pyakumwa pene.’ “Natenepo ndinati nditchinge njirache na matsamvu aminga; ndinati ndimfungire mumpanda, towera achimwane kubulukamo. “Iye anati athamangire pibwenji pyache mbakhonda kuaphata; iye anaasaka-saka, kwache nkhabe kuagumana tayu. Penepo iye analonga kuti, ‘Ndinabwerera pyanga kuna mankhadzianga ninga pakutoma pale, thangwi ndzidzi wenewo ndikhali mbwenye, kupiringana muna ine leromu.’ “Iye hadatawire tayu kuti akhali ine pano, ule adampasa mapira, mafuta na vinyu achinchino, ule adamfumisa na siliva pontho golidi, pinaphatisa iye basa kupembedza napyo milungu Baala pile. Natenepo pandzidzi wakuvuna, ndinampokosera mapiranga na vinyu wachinchino. Ndinampokosera ubweya wabira na nguwo zakuchena, pikhadampasa ine kuti ampsampsike napyo pezi pache pile. Ndinamdulisa nguwo pamaso pa pibwenji pyache, tenepo nkhabe munthu anafuna kumsomphola m'manga mwanga tayu. Maphwando ache onsene ndinati ndiamalise: maphwando a chaka na chaka, Maphwando akusekera Kubalwa kwa Mwezi, pontho Nsiku Yakupuma, maphwando ache onsene akupambulika ale. Mfesa zache zonsene ndinamala kuzipwayula-pwayula, kuna miti yache yamakuyu ndinachita chibodzi-bodzi, pile pikhalonga iye kuti mphyakupagalwi pyache kubulukira kuna pibwenji pyache; ndinati ndipichitisa kuphopha ninga msitu, pontho nyama zam'tsanga zinapivunga. Ndinamtchunyusa thangwi ya kufukiza pyakununkhira kudachita iye kuna milungu Baala; iye adathemesera manungo ache na mphete, pontho na pyakuthemesera pinango mbaenda na kuthamangira pibwenji pyache, kwache ine andiduwalira. Ndalonga ndine MBUYA. “Natenepo ndinati ndimnyengerere; ine ndinati ndiende naye kuthando yatchetcha; kweneko ndinati ndikalonge naye mafala akuonesa kumfuna kwanga. Kweneko ndinati ndimbwezere mindache yamfesa, mbandisandusa Phedi ya Nyatwa kukhala Msuwo wa Chidikhiro. Kweneko iye anaimba nyimbo ninga nsiku ya utsikanache, ninga nsiku idabuluka iye m'dziko ya Iguputo. Ine MBUYA ndikulonga kuti pansiku yeneyo iwe unandichemera, ‘Mankhadzianga,’ iwe nkhabe kundichemerave, ‘Mbuyanga’ tayu. Dzina ya milungu Baala m'kanwa mwawo, ndinati ndiibulusiletu; nkhabeve pontho na kuithula kwene tayu. “Pansiku yeneyo ndinati ndichite nawo chiverano, na nyama zam'tsanga, na mbalame, pontho na pyakukambadza pyonsene. Mauta na matalasada pontho nkhondo pinamaliratu ngwindi m'dzikomo, towera pyonsene pikhale pamtendere pontho pakupata. Israele, ndinakuchitisa kukhala mankhadzianga kwenda na kwenda; ine ndinakhala wakuona mtima pontho wakukhulupirika, wakukufuna kokhonda mala, pontho wakuva nyambalo. Ine ndinakuchitisa kukhala mankhadzianga, mbindikhala wakukhulupirika, tenepo iwe unatawira kuti ndine MBUYA.” Ine, MBUYA ndikulonga kuti, “Pansiku yeneyo ndinati ndive kupempha kwanu, ine ndinalonga kuna thambo, tenepo thambo inavumbisa mvula padziko yapansi; matakambo anabalisa mapira, mfesa na miti yaolivi, tenepo ipyo pinapereka phoso kuna Yezereele. Israele, ndinamkhazikisa m'dzikomo. Kuna ule ndzidzi unango adachemera ine kuti, ‘Nyakukhonda-funwa,’ chinchino ndinati ndionese kumfuna kwanga. Kuna anthu ale ambachemera ine kuti, ‘Si-anthu-anga-tayu,’ ndinati ndiachemere, ‘Imwe ndimwe anthu anga,’ tenepo iwo analonga kuti, ‘Imwe ndimwe Mulungu wathu.’ ” MBUYA adalonga kuna ine mbati, “Ndoko pontho ukaonese mkazako kumfuna kwako, podi kwene kuti iye asanduka puta mbathamanga na mamuna unango. Mfune ninga mumbafunira MBUYA Aisraele, podi kwene kuti iwo azungunukira kuna milungu inango mbakomerwa na kupereka nsembe zamfesa zakuuma kuna mifanikizo.” Natenepo ine ndidamgula na masiliva khumi na ashanu, pontho barele wakukwana makilogramu dzana na makumashanu. Kubuluka penepo ndidampanga kuti, “Iwe wathema kukhala na ine nsiku zizinji zene. Leka khalave puta, penu kugona na mamuna unango, pontho ine nkhabe dzagona nawe msanga tayu.” Thangwi montho-monthomo Aisraele athema kukhala ndzidzi ukulu ene akusowa mfumu penu mtongi, okhonda pereka nsembe penu kuimisa piguwa pyakupambulika, okhonda kukhumira, penu kuombedza na mifanikizo. Kwache m'nduli mwache Aisraele anazungunuka mbasaka MBUYA Mulungu wawo, pontho chidzukulu cha Davite mfumu wawo. Iwo anabwera mwakutetemera kuna MBUYA, pakumalisira pache anatambira mtsanzayiso wache wadidi. Veserani mafala a MBUYA, imwe Aisraele, thangwi imwe muna mseru na MBUYA, imwe ale mumbakhala m'dziko yeneyi. M'dzikomu nkhabemo kukhulupirika, pontho na kufunana kwene kwamalamo, kutsalakana pya Mulungu nkhabemo tayu. Kwasalamo nkhutembererana na kunama, kuchita upandu, kuba na uputa ene basi; kudawa kwawo nkhabe nako madire tayu, pontho ambachuchisa chiropa mwakuti upandu kuchitambo kundondolozana. Na thangwi ya penepi dziko ikusintili, pontho pinthu pyonsene pyakukhala mwenemo pikumala kufamo; nyama zam'tsanga na mbalame, pontho nsomba za m'bara pikumala kufa. MBUYA akulonga kuti, “Kwache mbapaleke khala munthu kuasumulula, anthu mbaleke sumirana okhokha pyawo, thangwi anthu ako akhala ninga ambasumira nyansembe ale. Mosiku na masikati kwanu nkhugwegweduka; maprofetimbo ambagwegweduka namwe kubodzi. Natenepo manuyo, Israele, ndinati ndimvunge. Anthu anga avungwa thangwi yakusowa udziwisi; podi imwe mwakhonda udziwisi, inembo sinakuyesanive anyansembe anga tayu; podi imwe mwakhonda mwambo wa Mulungu wanu, inembo ndinapasa nkhodolo ananu. “Anyansembe kuinjipa nkhuinjipa kwache, ndiye anyanyiratu kuchita pyakudawika; iwo akuchinjisa demelero yawo na pinthu pyakuchitisa manyadzo. Phoso yawo mphyakudawa pya anthu anga; muliwo wawo mbukhala pyakuipa pya anthu anga. Tenepo ipyo pinakhala tenepa: Ninga anthu, chibodzi-bodzi anyansembe, ine ndinati nditchunyuse onsenewo, thangwi ya makhaliro awo, mbandiabwezera thangwi ya mabasawo akuipa. “Kudya anadya, kwache nkhabe khuta tayu; iwo anachita pyauputa, kwache nkhabe injipa tayu, thangwi iwo akhonda MBUYA, mbapereka manungo awo kuchita uputa, pontho kumwa vinyu wakale na wachinchino, ule ambambwambwanisa nzeru za anthu anga. Iwo ambavunza nzeru kuna dzimunthu, mbatawirwa na chinthu chakusema. Chizimu cha uputa chaaendesa m'tsanga; iwo nkhabe khulupirika tayu kuna Mulungu wawo. Iwo ambapereka nsembe pamapiri, mbafukiza pyakununkhira m'pitunda pansi pa miti yamthundu, mtondo na mfuma, pale pambakhala mthunzi wanonono. “Natenepo ananu achikazi asandukambo maputa, pontho akwenyanu asanduka akuzuda. Ine sinatchunyusa ananu achikazi, iwo angasanduka maputa tayu, penu akwenyanu iwo angachita pyakuzuda tayu, thangwi amuna makawo ambakhala berengu-berengu na maputa, pontho ambapereka nsembe na maputa m'nyumba zawo zakupembedzeramo, anthu akusowa nzeru anati avungike. “Israele, podi kwene kuti iwe ukuchita pyauputa, Yuda mbaleke gumanwa na mseru wenewu. Lekani kwenda ku Giligala; lekani kukhwiza ku Beti-Aveni. Pontho lekani dumbira kuti, ‘Ninga MBUYA wamoyo!’ Aisraele mtima uli nganganga kuwanga, ninga kuuma mtima kwa ng'ombe imuna. Ayi MBUYA nkhukwanisa basi kuapasa pyakudya ninga mabira mumpovu wadidi? Eferemu ali phatane m'khosi na mifanikizo; mlekeni pyache! Iwo angamala khuta pyakuledzeresa, iwo ambasusuka kuchita pyauputa. Iwo ambafuna pyakwanga kuchita pinthu pyakululupisa manungo kupiringana pinthu pyakupasa chilemedzo. Chivumbulu chinati chiatswaire; iwo anachitiswa manyadzo thangwi ya nsembe imbapereka iwo kuna mifanikizo.” “Veserani kuno, imwe anyansembe. Ikhani makutu kuno, imwe Aisraele! Nyumba yachifumu, veserani kuno! Mseru wenewu ngwanu imwepo: Iwe wasanduka msampha mu Mizipa, ninga malitchera ale, ali ndataa mu Tabori. Mphandu ndiye zapita na kuchita pyakudawa; ine ndinati ndiatchunyuse onsenewo. Eferemu ndimbamdziwa mwadidi mwene; kuna ine Israele ali ngangambanda pakwecha. Eferemu, iwe wasanduka puta; Israelembo asanduka okhonda chena pamaso pa MBUYA.” Mabasawo nkhabe kuatawirisa kubwerera kuna Mulungu wawo tayu. Chizimu cha uputa chaagudumira; iwo nkhabe tsalakana pya MBUYA tayu. Kutumbama kwa Israele ngumboni wakupokanyisana naye; Aisraele, podi na Eferemu ene akugwegweduka na pyakudawa pyawo; na Yuda enembo akugwegweduka nawo kubodzi. Iwo ambapereka nsembe za mabira na ng'ombe kusaka-saka MBUYA, mbwenye iwo nkhabe kumgumana tayu; iye aabulukira pamaso pawo. Iwo nkhabe khulupirika tayu kuna MBUYA; iwo ambabala ana a patsanga. Chinchino chipembedzo cha milungu inango chinati chivunge iwo na mindawo ene. Lizani ngoma mu Gibea, nkhwiyo mbiimbwe mu Rama. Nyamgogogo wa nkhondo mbuveke mu Beti-Aveni; tsogolera ndiwepo Benjemani. Eferemu anasala madembe pansiku inafuna iye dzatchunyuswa. Pakati pa madzinza a Aisraele, ine ndikulalika chadi-chadi chache cha penepi. MBUYA akulonga kuti, “Akadamu a Yuda akhala ninga anyakubulusa pidzindikiro pya madire a miyala. Ninga madzi makulu, ine ndinabomera ukali wanga pana iwo. Eferemu akuponderezwa, kuva kupha na kutchunyuswa, thangwi ya kukakamira mifanikizo. Kuna Eferemu, ine ndakhala ninga uchenje, ninga chakuvunguma kuna anthu a ku Yuda. “Pidaona Eferemu utendache, pontho Yuda maso phaa pironda pyache, penepo Eferemu adazungunukira kuna Asiria, mbapempha chiphedzo kuna mfumu wamkulu. Kwache iye nkhabe kwanisa kukuwangisa tayu, pontho nkhabe kwanisa kuchiza pironda pyako tayu. Thangwi kuna Eferemu, ine ndinakhala ninga nkhalamu, ninga nkhalamu ikulu kuna Yuda. Ndinaakhwadzula-khwadzula mbandienda pyanga; ine ndinaathukula nawo bzaa, mbapasowa na dombo ene. Kubuluka penepo ndinabwerera kumbuto kwanga, kufikirana iwo atawire kudawa kwawo. Tenepo iwo anandisaka-saka; na kutsukwala kwawo kweneko, anandisaka-saka na mtimawo onsene.” Anthu akulonga mbati, “Ngatendeni, tibwerere kuna MBUYA. Podi kwene kuti iye adatikhwadzula-khwadzula, iye anati atiwangise basi. Iye anamanga basi pironda pyathu, podi kwene kuti iye amala kutikuwaza. Sindzidzi nsiku ziwiri nkhugwanda, iye anatisisimusa pontho; pansiku yachitatu yache, anatibwezera pontho mphamvu zathu, towera tikwanise kukhalambo pamaso pache. Tendeni MBUYA timdziwe; mbatithimizeni kumdziwa. Ninga mumbachitira dzuwa kubuluka, iye anati aonekere, iye anati abwere kuna ife ninga mvula, ninga phumphuli kutotesa mataka padziko yapansi.” Mbwenye MBUYA akulonga kuti, “Ayi iwe Eferemu, ndinachita nawe tani? Nditani nawe, iwe Yuda? Kundifuna kwako kwakhala ninga nkhungu kumachibese, ninga bume ya machibese imbakungunuka ile. Natenepo ndidakugwanda m'mapindi-mapindi na maprofeti anga. Ine ndidakupha na mafala akubulukira m'kanwa mwanga; kutonga kwanga mseru kukuchetuma pana iwe ninga njazi. Thangwi chimbafuna ine nkhundifuna kokhonda mala, nee nsembe tayu, pontho kudziwa kuti ndine Mulungu kusiyana na kupereka nsembe zakupyerera. Ningambo Adamu, iwo aswa chiverano, kweneko iwo akhali okhonda khulupirika kuna ine. Gileadi ndi mzinda wa anyakudawika, pontho wa anyachirope. Ninga mumbachitira mapanga kubisalira anthu, ndi sasawambo na magulu a anyansembe; iwo ambapha anthu panjira yakwendera ku Shekemu, iwo ambachita pyaupandu pyakugoswa. Mu Israele ndaonamo chinthu chakugumisa manungo. Kweneko Eferemu akuchita pyauputa, pontho Israele asanduka okhonda chena pamaso pa MBUYA. “Kulongambo pya iwe, Yuda, ndzidzi wako wakutchunyuswa ukudza.” “Ndzidzi unafuna ine kuchitisa pinthu pya anthu anga kufamba pontho mwadidi, pontho unafuna ine kuwangisa Israele, na ndzidzi onthowo kudawika kwa Eferemu kunaoniwa, pontho upandu onsene wa Samaria unakhala nyimwa pakwecha. Kunama nkhudya kwawo, mbava zimbaswa nyumba, mapanga basawo nkhukhalira anthu m'misewu; kwache iwo nkhabe dzindikira tayu kuti ine ndimbaona mabasawo onsene akudawika ale. Pyakudawika pyawo pyamala kuabiza; ipyo pili chena pamaso panga.” MBUYA akulonga kuti, “Na kudawika kwawoko, iwo ambachitisa mfumu kukomerwa, pontho atongi na kunama kwawo. Onsene ndi maputa, akugaka ninga uvuni, ule nyakuphika mikate nkhabe funa kuusesera tayu, kubulukira pa kumunya mpambo mpakana kufufuma. Pansiku ya phwando ya mfumu wathu, atongi adakhuta vinyu, pontho iye ambaphatana dakamawu na anyakusingirira. Mitimawo yakhala ninga uvuni; iwo ambafedza chifupi na iye mwaunthawatawa. Shungu yawo imbapuchira mosiku onsene; mbiyerima na machibese ninga malulume a moto. “Onsene ali nganda-nganda ninga uvuni; iwo ambapha akadamu awo. Mafumu awo onsene amala phiwa, nkhabe na mbodzi ene ambaikha maso ache pana ine tayu.” MBUYA akulonga kuti, “Eferemu avungazikana na madzinza anango; Eferemu akhala ninga mkate wakuphaphathika, wakukhonda sanduzwa-sanduzwa. Alendo amala kumuyamwa mphamvu zache, kwache iye nkhabe kupidzindikira tayu. Tsisi yache yamala dzala imvi, kwache iye nkhabe na kupiona kwene tayu. Kutumbama kwa Israele ngumboni wakupokanyisana naye, kwache podi kwene kuti iye akuona pyonsenepi, iye nkhabe funa pyakubwerera kuna MBUYA Mulungu wache, penu kumsaka-saka tayu. “Eferemu akhala ninga nkhangaiwa wakukhonda nensa kunyengezwa pontho wakusowa nzeru, lero kuyang'ana kuna Iguputo, mangwana kuna Asiria. Ndzidzi unaenda iwo, ndinaateyera msampha; ndinaamkweya ninga mbalame. Ndinaatchunyusa thangwi ya pyakuipa pyawo. “Dzedze kuna iwo, thangwi iwo abauka kubuluka kuna ine! Kuvungika mbakuagwere, thangwi iwo andipandukira! Ine ndimbapifuna pyakwanga kuti ndiaombole, kwache iwo ambandilongera pyakunama. Iwo nkhabe lira kuna ine kubulukira pansi pa mtima tayu, mbwenye kukalala kwene pamatalimba pawo. Iwo ambagumanyikana kufuna mapira na vinyu wachinchino, kwache iwo abauka kubuluka kuna ine. Podi kwene kuti ndidaafunzisa ndine, pontho kuapasa mphamvu ndine, kwache iwo ambasasanya basi pyakundichitira pyakuipa. Iwo nkhabe zungunukira kuna Nyakudzulu-dzulu tayu; iwo akhala ninga uta wakuthimfuka. Akadamu awo anafa pankhondo, thangwi ya mafalawo akushola. Na thangwi yeneyi iwo analulupiswa m'dziko ya Iguputo.” MBUYA akulonga kuti, “Fekani ngoma pamulomo panu! Ninga malezi, anyamalwa awumbikira Nyumba ya MBUYA, thangwi anthu aswa chiverano changa, pontho apandukira mwambo wanga. Israele akulira kuna ine mbati, ‘Ife takutawirani kuti ndimwe Mulungu wathu!’ Kwache Israele akhonda chinthu chadidi; anyamalwa anati amthamangise. Iwo ambapitisa pyawo mafumu okhonda kundipempha; iwo ambasankhula atongi, okhonda ine kuatsikimizira. Na siliva pontho golidi wawo, iwo ambapisasanyira mifanikizo, pinthu pyakuti pimbavunga enechiroache onthowo. Taya mfanikizo wako wa mwanamphulu, iwe Samaria! Kuzhangali kwanga kukugaka pana iwepo. Iwo anakhala okhonda chena kufikirana lini? Icho ntchakubulukira ku Israele! Mwanamphuluyu, mfanikizo wakusasanywa na manja a nyaluso; icho si Mulungu tayu. Icho chinati chigwandwe m'mapindi-mapindi, mfanikizo wa ku Samaria ule! “Israele ambabzala mphepo mbavuna chivumbulu. Mphesi nkhabe ngala tayu; izo nkhabe dzabulusa ufa tayu. Podi kwene kuti udzabuluse mapira, anyakudza pyawo ndiye anadya mapirawo. Israele amala khudyulwa; chinchino iye ali pakati pa madzinza ninga chinthu chakusowa basa. Thangwi iwo aenda mpakana ku Asiria ninga bulu wam'tsanga wakwenda pyache mbatsalakatika. Eferemu apigulisa yekha ene kuna pibwenji pyache. Podi kwene kuti apigulisa okha ene pakati pa madzinza, chinchino ndinati ndiagumanyise pabodzi pene. Iwo anati asanyike pikulu pene, thangwi ya nyatwa zakubulukira kuna mfumu wa Asiria. “Podi kwene kuti Eferemu adapimangira maguwa azinji ene akupereka nsembe zakubulusira pyakudawa, maguwa enewa asanduka akuchitira pyakudawa. Ine ndidaalembera pinthu pizinji pyakulonga pya matongero anga, kwache iwo adapiyesa ninga pinthu pinango pyachilendo. Iwo ambapereka nsembe zanyama kuna ine, tenepo ambadya pyawo nyamazo, kwache ine, MBUYA, nkhabe komerwa nawo tayu. Chinchino ndaikha konta pyakudawa pyawo pyonsene, mbandiatchunyusa thangwi ya pyakudawa pyawo. Iwo anabwerera ku Iguputo. Israele aduwalira Nyakumsasanya, mbamanga pyache nyumba zachifumu; Yuda amanga mizinda mizinji yakutchingwa na mpanda; kwache ndinati ndigwise moto pana mizindawo, ule unafuna vunga nyumba na mipandawo ene.” Leka komerwa, iwe Israele; leka sekera ninga mumbachitira madzinza anangowa, thangwi iwe wakhonda khulupirika kuna Mulungu wako; iwe umbakomerwa na kupagalwi thangwi ya uputako pambuwa ponsene pene panaponda iwepo. Mbuwa na madzenje akutchitchithira vinyu nkhabe kwanisa kukhutisa anthu tayu; vinyu wachinchino nkhabe dzakhalapo tayu. Iwo nkhabe thimiza kukhala m'dziko ya MBUYA tayu. Eferemu anabwerera ku Iguputo mbadya pyakudya pyokhonda chena mu Asiria. Iwo nkhabe dzapereka nsembe ya vinyu kuna MBUYA, penu nsembe zawozo kumchitisa kukomerwa tayu. Kuna iwo nsembe ninga zenezi zinakhala ninga mikate ya anyakusintili, onsene anyakuidya anasanduka okhonda chena. Pyakudya penepi pinakhala pyawo pene basi, ipyo nkhabe kupitiswa m'Nyumba ya MBUYA tayu. Ayi munachita tani pansiku ya maphwando anu akupambulika, pansiku ya phwando ya MBUYA? Podi kwene kuti iwo ayesere pyawo tani kuthawa nyatwa, Iguputo anati aagumanyise, pontho Memfisi anati afikhire. Mfumawo ya siliva inaphimbirwa na matenthere, pontho minga inaphimbira makumbi awo. Nsiku zikudza zinafuna iwo kutchunyuswa; nsiku zakuona nyatwa zili pamsuwo; Israele mbadziwe penepi. Na thangwi yakuti pyakudawa pyako mphizinji pyakwanga, pontho wadzala na chizondi, kuna iwe mprofeti ambayeswa pupwe, pontho munthu waudziwisi ambayeswa nyansala, Mulungu andiikha kukhala mprofeti kucheuza anthu ache, Israele, kwache misampha ikundidikhira m'njira zonsene, pontho anyakundizonda ali m'Nyumba ya Mulungu. Iwo amala bira m'mathaphwinya a pyakuipa ninga mukhali ipyo na amuna a mu Gibea. Mulungu nkhabe dzaduwalira kudawika kwachita iwo, mbaatchunyusa thangwi ya pyakudawa pyawo. MBUYA akulonga kuti, “Ndzidzi udagumana ine Israele pikhali ninga ndagumana mfesa m'thando yatchetcha. Pidaona ine babako pikhali ninga kuona nsapo zakuchimbiza kufira m'muti wamakuyu. Mbwenye pidadza iwo ku Baala-Peori, iwo adapipambulira okha ene kuna mfanikizo wakuchitisa manyadzo ule mbasanduka akunyansa ninga mfanikizo ontho umbafuna iwo ule. Demelero ya Eferemu inambuluka ninga mbalame, nee kubala, nee mimba penu kukwata mimba tayu. Podi kwene kuti iwo akuze pyawo ana tani, ine ndinaapuluza onsenewo mbandikhonda dzasiya na moyo na mbodzi ene. Anyadzedze ndiwo ndingaapasa nkhodolo!” Eferemu ine ndamuona ninga Turo, wakubzalwa m'mataka adidi. Kwache Eferemu anapereka anache m'manja mwa mphandu. MBUYA apaseni, ninji chinafuna imwe kuapasa? Apaseni nthumbo zakupolozwa, pontho mabele ale nkhabe buluka mkaka tayu. MBUYA akulonga kuti, “Na thangwi ya pyakudawa pyawo pyonsene pidachita iwo mu Giligala, ine ndidanyansirwa nawo kweneko. Na thangwi ya makhaliro awo akuipa ine ndinaathamangisa m'Nyumba mwanga. Ine nkhabe kuafunave tayu; akadamu awo onsene ngakupandukira. Eferemu amala unyala, mitsitsi yache yamala dudumuka, tenepo iye nkhabe bala nsapo tayu. Podi kwene kuti iwo abale ana, ine ndinapha ana apamtima pawo makawo.” Mulungu wanga anati aakhonde, thangwi iwo hadamvere tayu; iwo anasanduka manzenza pakati pa madzinza. Israele akhali mtawi wamfesa wakuvata mbapidzesera yekha ene nsapo zizinji. Pikhainjipa nsapo zache, iye akhamanga maguwa mazinji ansembe; pikhafamba mwadidi pinthu m'dziko mwache, iye adafuna pyakwanga kupembedza piguwa pyakupambulika. Mitimawo njakunama, natenepo chinchino iwo athema kuona nyatwa, thangwi ya kudawa kwawo. MBUYA anagomola maguwawo ansembe mbavunga piguwa pyawo pyakupambulika. Penepo iwo anati alonge kuti, “Ife nkhabe mfumu, thangwi MBUYA sidamgope tayu. Mbwenye podi kwene kuti mbatidakhala naye mfumu, ayi iye mbadatichitiranji?” Iwo ambalonga mafala apezi, ambadumbira pyakunama, mbachita piverano pyakunama unango na mwanzache; natenepo miseru ikuchita kuphukira ninga dawe m'munda wakutipula kale. Anyakukhala mu Samaria aswipa mtima na mfanikizo wa mwanamphulu wa ku Beti-Aveni. Anthu ache anati ausintili, mbachita chibodzi-bodzi kuna anyansembe ache ale ambapembedza mifanikizo, ale kale akhakomerwa na demelero yache, thangwi abuluswa pakati pawo kwenda kudziko ya unyaperezo. Mfanikizowo unakwatwa kwenda ku Asiria ninga mtukwa kuna mfumu wamkulu. Eferemu anachitiswa manyadzo; Israele analulupiswa thangwi ya mifanikizo yache ya miti. Samaria na mfumu wache ene anabeluka kwenda ninga chigo kubeluka pamadzi. Mbuto zakupembedzerapo milungu za Aveni zinavungwa, kweneko nkhule kudadawisa Aisraele. Ntcheswa na dawe pinakula mbapiphimbira maguwawo. Tenepo iwo analonga kuna mapiri mbati, “Tiphimbireni pyathu!” Pontho kuna pitunda mbati, “Tigwereni pyathu!” MBUYA akulonga kuti, “Kutomera pandzidzi wa Gibea, iwe Israele wadawa, mbukhala pyako theliyee. Ayi nkhondo hidapuluze tayu anyakuchita pyakuipa a mu Gibea? Ndingapifuna, ndinati nditchunyuse mphanduzi; madzinza anagumanyikana kupokanyisana nawo, kuamanga na njema thangwi ya kuinjipa kwa pyakudwa pyawo. “Eferemu akhala ninga mwanamphulu wakufunziswa mwadidi, wakusasanyika kububuda mapira, tenepo ndinammangira goli m'khosi mwache yamyaa. Eferemu ndinamfambisa, pontho Yuda athema kutipula, Yakobombo athema kuchakacha mataka. Pibzalire wekha ene kulungama, tchola nsapo za kufunana kokhonda mala; mbutipule mundako okhonda tipulwa, thangwi uno ndi ndzidzi wakusaka-saka MBUYA kufikirana iye adze mbavumbisa mafazi a pyakulungama pana iwe. Kwache iwe wabzala pyakudawika, iwe wavuna pyakuipa mbudya nsapo za pinthu pyakunama. Na thangwi yakuti iwe wanyindira mphamvu zako, pontho anyankhondo ako azinjiwo, nkhondo inaotoka pana iwe mwakuti mipandako yonsene yamphamvu inamala vungwa ninga mudavungira Mfumu Shalimani mzinda wa Beti-Aribele pansiku ya nkhondo, pikhamenyeswa amama pansi pabodzi pene na anawo. Penepi ndiye pinafuna kuchitika kuna iwe, Betele, thangwi wanyanya kudawa. Nsiku yeneyo ingafika mfumu wa ku Israele anamala vungwa monsene mwene.” MBUYA akulonga kuti, “Pikhali Israele mwana, ine ndikhamfuna, mbandimchemera ninga mwananga kubuluka mu Iguputo. Kwache kunyanya kuachemera Aisraele kukhachita ine, iwo ndiye adanyanyiratu kubauka kubuluka kuna ine. Iwo adapereka nsembe kuna milungu Baala mbafukiza pyakununkhira kuna mifanikizo. Ndine pano ndidamfunzisa Eferemu kuthatchira, kumphata pamkono, kwache iye hadapidzindikire tayu kuti adamuwangisa ndine pano. Ine ndidamkweyera kuna ine mwakumfuna, pontho na kukoma kwanga mtima. Ine ndidamthukula mbandimtsamirisa paphutu panga; ine ndidakotama kumdyesa. “Ayi iwo nkhabe bwerera ku Iguputo, pontho Aasiria nkhabe kuatonga tayu, na thangwi yakuti iwo akhonda leka pyakudawa pyawo? Matalasada anachetuma-chetuma m'mizinda mwawo; mphinga za misuwo ya mzinda zinamala vungwa, pontho anthu anavungwa thangwi ya pinthu pyasasanya iwo dzapichita. Anthu anga ana phinga kufuna kubauka kubuluka kuna ine. Podi kwene iwo alire tani thangwi ya goli-goli yawo, kwache nkhabe na mbodzi ene wakuabulusira tayu. “Ayi iwe, Israele ndikukhonderenji? Thangwi yache ninji ndikupase nkhodolo iwe? Ndikuvungirenji ninga mudachitira ine na mizinda ya Adima, penu Zeboimu? Mtimanga nkhabe kunditawirisa kuchita tenepo tayu; nyambalo andikulira pyakwanga. Ukali wanga nkhabe dzaukhuthula tayu, penu kuzungunuka kumvunga Eferemu nkhabe tayu. Thangwi ine ndine Mulungu, nee munthu tayu, Nyakuchena pakati panu. Ine nkhabe kudza mwakuzhangali tayu. “Anthu anga anatewera ine, MBUYA; ine ndingabangula ninga nkhalamu, ananga anati abwere na kutetemera kubulukira kumadokero dzuwa. Iwo anabwera na kutetemera na mantha ninga mbalame kubulukira ku Iguputo, ninga majiwa kubulukira ku Asiria. Ine ndinaakhazikisa m'misa mwawo. Ndalonga ndine MBUYA.” MBUYA akulonga kuti, “Eferemu andizungulira na pyakunama; Israele andizungulira na ufaka-faka. Yuda akuthimbanambo pyache na Mulungu, kuthimbana pyache podi na Nyakuchena wakukhulupirika makayo.” “Eferemu kwache nkhudya mphepo; nsiku zonsene iye ambathamangisa pyache mphepo yakumabulukiro dzuwa, mbapithimizira yekha ene pyakunama na kuzunguzika. Iye ambachita chiverano na dziko ya Asiria mbatumiza mafuta aolivi ku Iguputo.” MBUYA ana mseru na Yuda; iye anatchunyusa Yakobo malingana na makhaliro ache mbambwezera mwakuthemerana na mabasache. M'mimba mwa mache, iye adaphata chitende cha mbaleache; pidasanduka iye mamunamkulu, iye adathimbana na Mulungu. Iye adathimbana na mngelo mbamkunda; iye adalira mbampempha kuti amkomere mtima. Iye adamgumana pa Betele mbalongesana naye penepo, MBUYA Mulungu Wamphamvu zonsene, MBUYA ndi dzina yache imbadziwika na iye. Mbwenye imwe mwathema kubwerera kuna Mulungu wanu; thimizani khalani akufunana mbamuchite chilungamo; ndzidzi onsene khalani na chidikhiro pana Mulungu wanu. MBUYA akulonga kuti, “Israele akhala ninga nyamalonda ule ambaphatisa basa midida yakunama; iye ambakomerwa na kuchita pinthu mwakuba. Eferemu ambagaya pyache mbati, ‘Ehede! Ndine nyakufuma pyakwanga pene. Na mfuma yonsene ina ine, iwo nkhabe kundigumana na chakuipa, penu na chakudawa tayu.’ “Ine ndine MBUYA Mulungu wanu, adakubulusani m'dziko ya Iguputo ule; ndinakuchitisani pontho kukhala m'makumbi ninga mukhali ipyo nsiku za maphwando anu akupambulika ale. Ine ndidalonga na maprofeti, ndidaaonesa masomphenya azinji ene mbandilonga misangani kudzera muna iwo. Ayi Gileadi ndi nyakudawa? Ayi anthu ache ngakusowa basa? Ayi iwo ambapereka nsembe ng'ombe zimuna mu Giligala? Maguwawo ansembe anasanduka milu ya madongolomwa m'munda wakutipulwa.” Yakobo adathawira kudziko ya Aramu; Israele adaphata basa kuti asembe mkazi, tenepo kuti iye akwate mkazi, iye adaphata basa yakudyesa mabira. MBUYA adaphatisa basa mprofeti kuti abuluse Israele mu Iguputo, tenepo pakuphatisa basa mprofetiyo, iye adamuyang'anira mwadidi. Kwache Eferemu amzhangalisa pikulu pene; kuchuchisa chiropa konsene kudachita iwo MBUYA anati akugwesere pamsolo pache mbabwezera thangwi ya kutikana kwache konsene. Ndzidzi udabulusa Eferemu fala, anthu adatetemera; iye adapaswa chilemedzo mu Israele. Kwache iye adadawa pakutenukira kuna milungu Baala, natenepo iye adafa. Chinchino akuthimiza basi kudawa; na siliva iwo ambapisasanyira milungu, iwo ambasasanya mifanikizo yawo mwaluso; yonseneyo basa ya manja aluso. Pya anthu enewa ambalongwa kuti, “Iwo ambapereka anthu ninga nsembe mbampsompsona milomo ya mifanikizo ya mwanamphulu.” Natenepo iwo anakhala ninga nkhungu ya kumachibese, ninga bume ile imbakungunuka pyayo, ninga dzungu yakumbuluka pyayo kubulukira pa mbuwa, ninga utsi wakubuluka na pazhanera. MBUYA akulonga kuti, “Kwache ine ndine MBUYA Mulungu wanu, adakubulusani m'dziko ya Iguputo ule. Imwe nee mwathema kukhala na Mulungu unango tayu, mbwenye ine ene basi, nkhabe Nyankhombo unango padzulu pa ine pano. M'thando yatchetcha, mbuto yakupisa pyakwanga ile, ine ndidakuyang'anirani mwadidi. Ndzidzi udaapasa ine phoso, iwo adakhuta; pidakhuta iwo, adatoma kugaya; kubuluka penepo adandiduwalira pyawo. Natenepo ndinabwera pana iwo ninga nkhalamu; ninga nyalugwe, ine ndinaabisalira swiswiswi. Ninga mbinzi wakuberwa anache, ine ndinati ndiaphate, ndinati ndiatumbule pamimba. Ninga nkhalamu ndinati ndiakhudyule, ninga chirombo cham'tsanga ndinati ndiakhwadzule khwadzule. “Israele, ndinati ndikuvunge. Ayi pana unango ule anakwanisa kukuphedza? Ali kupi mfumu wako kuti akupulumuse? Atongi ako ale ali kupi m'maluwani mwako monsene; atongi adalonga iwe pya iwo ale kuti, ‘Ngandipase mfumu pontho atongi?’ Tenepo na kuzhangali kwanga ine ndidakupasa mfumu, pontho na ukali wanga ine ndidambulusa. Pyakuipa pya Eferemu pikukoyiwa; pyakudawa pyache pyachita kulembwa m'bukhu. Mtswotswo khala ninga mkazi wamimba pakulekwa, lero wamgwerambo, kwache iye ndi mwana wakusowa nzeru; ndzidzi wache ungakwana iye nkhabe buluka m'mimba mwa mache tayu. “Ine nkhabe dzaapulumusa tayu kuna mphamvu za masiye; ine nkhabe dzaaombola kuimfa tayu. Ayi iwe imfa, ili kupi miliri yako? Mphamvu zako zili kupi, iwe dziko ya anyakufa? “Ine nkhabe dzava nyambalo tayu, podi kwene kuti pinthu pyache pimfambire mwadidi pakati pa abale ache. Mbalu inabwera kubulukira kuna MBUYA, kudima kubulukira kuthando yatchetcha; mphuno zache za madzi nkhabe dzabulusa madzi tayu, pontho micherache inamala uma kakata. Mfumache yonsene inamala pokoserwa kubulukira m'nyumbache mumbaikoyiwa iye mule. Anthu a ku Samaria, pyakuipa pyawo pyathema kugwera pamsolo pawo, thangwi iwo apandukira Mulungu wawo. Iwo anafa pankhondo; anawo anamenyeswa pansi, akazawo amimba anatumbulwa.” Bwerera, Israele, kuna MBUYA Mulungu wako. Pyakudawa pyako ndiye pyakubwezera m'nduli! Chita kumdembetera, mbubwerere kuna MBUYA. Longa kuna iye kuti, “Tilekerereni pyakudawa pyathu pyonsene mbamutitambire na kukoma kwanu mtima, towera tikukuzeni na pakanwa pathu. Anthu a ku Asiria nkhabe kutipulumusa tayu; ife nkhabe dzapakira akavalo ankhondo tayu. Ife nkhabe dzalongave pontho tayu kuti, ‘Milungu yathu,’ kuna pinthu pyasasanya manjathu, thangwi imwe mumbava nyambalo na ana masiye.” MBUYA akulonga kuti, “Ine ndinaabulusira kukhonda khulupirika kwawo, mbandiafuna pikulu pene, thangwi ukali wanga wabuluka pana iwo. Kuna Aisraele ine ndinakhala ninga bume; iwombo anachita maluwa ninga maluwa a m'madzi. Ninga mikungudza ya ku Lebanoni, iwo anaikha mitsitsi yawo pansi pyakwanga. Iwo anakhala na mphukira; kubalika kwawo kunakhala ninga muti waolivi, mgwadi-gwadi wawo ninga mikungudza ya ku Lebanoni. Anthu anakhala pontho m'mithunzi mwanga; iwo anakavuka ninga mapira. Iwo anachita maluwa ninga mfesa, pontho kuveka kwawo kunakhala ninga vinyu wa ku Lebanoni. Iwe Eferemu, taya kutali mifanikizo. Ine ndinakutawira mbandikuyang'anira mwadidi. Ine ndakhala ninga muti uwisi wapaina; mtsanzayiso wako umbabulukira kuna ine pano.” Nyanzeru mbani? Iye anati adzindikire pinthu ipi. Mbani ana udziwisi? Iye anati avesere pinthu penepi. Njira za MBUYA nsakulungama; anyakulungama ambazitewera, mbwenye anyakupandukira ambagwegwedukamo. Izi ndi mphangwa za MBUYA, zile zidadza kuna Yowele mwana Petuele. Ngavani kuno imwe akulu-akulu, veserani imwe monsene ale anyakukhala m'dzikomo. Ayi chipo pinthu ninga penepi pidzati kukuchitikirani, penu nsiku za makolo anu? Longani penepi kuna ananu, ananumbo apilongembo kuna anawo, pontho anawombo apilonge kuna mfendu unangowo. Pinthu pyasiya nyadzombe mabobo amala kupidya; pinthu pyasiya mabobo, mphombo zamala kupidya; pinthu pyasiya mphombo nthete zamala kupidya. Kungunukani imwe madombe, mbamulire! Sintilini imwe, anyakumwa vinyu; sintilini thangwi vinyu wanu wachinchino mwapokoserwa uku ali pamulomo panu. Anyankhondo apita m'dziko mwanga ninga nyadzombe, amphamvu pontho okhonda lengeseka. Iwo ana mano ninga a nkhalamu; ntchabwada zawo ninga nkhalamu ikazi. Iwo amala vunga mitawi yanga yamfesa mbavunga miti yanga yamkuyu. Iwo akupula mabade a miti yanga mbaataya, mbasiya nthambi zili nyimwa-nyimwa. Sintilini ninga mwali wakuvala masakha, kulira thangwi ya kufa kwa mamuna adavunzirwa na iye. Mapira na pyakumwa nkhabe perekwave tayu ninga nsembe m'Nyumba ya MBUYA. Anyansembe akusintili, anyakutumikira pamaso pa MBUYA ale. Minda yamala guga; mataka ali kakata; mapira amala vungika, vinyu wachinchino amala uma, mafuta aolivi achimwana kubuluka. Tayani mtima imwe anyakulima; lirani imwe anyakulima munda wamfesa; sintilini thangwi ya tirigu na barele, thangwi pyakuvuna pyonsene pya m'munda pyamala vungika. Mfesa waumiratu kakata, pontho makuyu aunyala; ntheme, mdikhwa, na mapoza, miti yonsene ya m'munda yamala dudumuka; ndimomwene kukomerwa kwa munthu kwamala kwenda. Valani masakha, imwe anyansembe mbamulira; sintilini imwe anyakutumikira paguwa yansembe. Idzani, valani masakha mosiku onsene, imwe anyakutumikira pamaso pa Mulungu wanga; thangwi mapira na pyakumwa nkhabe perekwave tayu ninga nsembe m'Nyumba ya Mulungu wanu. Khazikisani ndzidzi wakupimana kudya; chemeresani mgumano wakupambulika. Chemeresani akulu-akulu na onsene anyakukhala m'dzikomo, kudza ku Nyumba ya MBUYA Mulungu wanu mbamulirire kuna MBUYA. Mama ine! Thangwi nsiku ya MBUYA ili chifupi! Iyo inafika na kuvunga kubulukira kuna Nyamphamvu zonsene. Ayi ife sidapione tayu na maso athu kuti phoso yathu yamala vungika, pontho kukomerwa na kusekera kwabuluswa m'Nyumba ya Mulungu wathu? Mbewu zikufa m'mataka akuuma. Nyumba zakukoyeramo pinthu zamala sanduka madembe, pikwa pyamala vungwa, thangwi mapira amala uma pyawo. Ng'ombe ndiye zanyanya kulira, pifuyo pikwenda pyawo mbapinzenza, thangwi nkhabe mpovu kuti ipyo pidye; podi na mikumbi ene ya mabira ili nkhong'o-nkhong'o. Ine ndikulira kuna imwe MBUYA thangwi moto wamala vunga mpovu, pontho malulume a moto amala pisa miti yonsene ya m'minda. Podi na nyama zene zam'tsanga zikulira kuna imwe; mikulo ya madzi yamala uma, pontho moto wamala vunga mpovu onsene. Lizani ngoma mu Zioni; lizani nkhwiyo paphiri yanga yakuchena. Onsene ale ambakhala m'dzikomo mbatetemere na mantha, thangwi nsiku ya MBUYA ikudza. Iyo yafika kale chifupi, nsiku ya mdima pontho kutsukwala, nsiku ya makole pontho mdima wa mbani weneyo. Ninga makole kumwinikira paphiri yonsene, gulu ikulu ya anyankhondo amphamvu inabwera, ile chipo hidzati khalapo tayu, penu nkhabe khalapove tayu mifendu yonsene. Patsogolo pawo moto ukuvunga pinthu, m'nduli mwawo moto ukuyerima. Patsogolo pawo dziko yakhala ninga munda wa Edeni, m'nduli mwawo ndi thando yatchetcha, nkhabe chinthu na chibodzi chene chasala na moyo tayu. Iwo ambaoneka ninga akavalo; ambathamanga ninga akavalo ankhondo. Iwo ambanumpha pansonga ya mapiri mbathamanga ninga pingolo pyankhondo. Iwo akuthothomuka ninga maudzu akupiswa moto, pontho ninga gulu ya anyankhondo amphamvu iwo andandalika kumenya nkhondo. Madzinza angati kwene nawo soo, ambatetemera na mantha; nkhope ya munthu onsene imbabuluka kaluma. Iwo ambasosa ninga anyankhondo amphamvu; ambakwira mafufu ninga anyankhondo. Onsene ambafamba pamzera ubodzi ene mbakhonda bauka. Iwo nkhabe gwinyana-gwinyana tayu. Munthu onsene maso ali patsogolo uku akufamba. Iwo akugwanda na pakati pa pida pyankhondo mbakhonda kuimiswa. Iwo ambanumphira mumzindamo; iwo ambathamanga na padzulu pa mpanda. Iwo ambakwira mpanda mbapita m'nyumba; ninga mbava, iwo ambapita m'nyumbazo na pa mazhanera. Dziko imbatekenyeka pamaso pawo, thambo imbatetemera na mantha. Dzuwa na mwezi pyamala chita chidima, pontho nyenyezi nkhabeve onesa cheza tayu. MBUYA akudima ninga chiphaliwali patsogolo pa anyankhondo ache; anyankhondo ache nkhabe lengeseka tayu, pontho anyamphamvu ngale ambavera matongero ache. Nsiku ya MBUYA njikulu pyakwanga; iyo njakupasa mantha. Mbani anakwanisa kupirira nayo? MBUYA akulonga kuti, “Podi chinchino ene pano bwererani kuna ine na mtimanu onsene, na kupimana kudya, pontho kulira na kusintili.” Ng'ambani mtimanu, nee pyakuvala pyanu tayu, bwererani kuna MBUYA Mulungu wanu, thangwi iye ngwakukoma mtima, pontho wakuva nyambalo; iye nkhabe chipsu tayu, pontho kuafuna kwache anthu nkhokhonda mala. Iye ndzidzi onsene ngwakusasanyika kumbombowesa ukali wache, nee kugwisa nyatwa tayu. Mbani anapidziwa? Mwinango anambombowesa ukali wache mbakuverani nsisi, pontho mbakutsanzayisani na phoso. Tenepo munakhala na mapira na pyakumwa kuti piperekwe nsembe kuna MBUYA Mulungu wanu. Lizani ngoma mu Zioni, khazikisani ndzidzi wakupimana kudya, chemeresa mgumano wakupambulika. Gumanyisani anthu, uchitiseni kukhala mgumano wakupambulika. Gumanyisani pabodzi pene akulu-akulu, ana ang'ono agumanyiseni, ali kubele kwa amawo kuyamwa ale. Nyakukazhali mbasiye subi yache pontho nyakusembwa mbabuluke m'nyumba mwache. Anyansembe, ale ambatumikira m'nyumba ya MBUYA, mbalire pakati pa guwa yansembe na msuwo wa Nyumba ya Mulungu. Iwo mbalonge kuti, “Verani nsisi anthu anu MBUYA. Lekani chitisa anthu anu kukhala chinthu chakusekesa chakusedegulwa pakati pa madzinza anango. Thangwi yache ninji kuti iwo alonge pakati pa madzinza anango kuti, ‘Ali kupi Mulungu wawo?’ ” Penepo MBUYA adachita ntchanje na dziko yache, mbavera nsisi anthu ache. MBUYA adatawira mbati, “Ine ndinakutumizirani mapira, vinyu wachinchino na mafuta, pyakukwanisa kukhutisa mimba zanu; ine nkhabeve kukuchitisani kukhala chakusekesa pakati pa madzinza anango tayu. “Ine ndinati ndithamangise kutali anyankhondo akumpoto, mbandiagwinyira kudziko yakuuma pontho yakusowa pyakumera, akutsogolo ndinaathamangisira ku Nyanza Yakufa, pontho akunduli ndinaathamangisira ku Bara ya Mediterania. Penepo mitembo yawo inanunkha pyakwanga; khwemache mbikalangira. “Ndimomwene MBUYA aphata basa pikulu. Leka gopa iwe dziko; komerwa pontho sekera. Ndimomwene MBUYA aphata basa pikulu. Lekani chita mantha imwe nyama zam'tsanga, thangwi mbuto zakuuma zasanduka za mpovu. Miti ikubala nsapo zache; makuyu na mfesa zabulusa nsapo zizinji. “Komerwani imwe anthu a mu Zioni, sekerani thangwi ya pinthu pyachita MBUYA Mulungu wanu. Iye ambakuvumbisirani phumphuli pandzidzi wache. Iye ambakutumizirani mafazi azinji ene, mvula ya chaka na ya mainja ene ninga pakutoma pale. Mbuwa zinadzala na mapira; mabuyawu anatayikira na vinyu wachinchino pontho na mafuta aolivi. “Ine ndinati ndikubwezereni pyonsene thangwi ya pyaka pidadya nyadzombe, mabobo, mphombo na nthete, anyankhondo anga amphamvu adatumiza ine pakati panu ale. Imwe munakhala na phoso izinji, mpakana kukhutisa mimba zanu, penepo imwe munakuza dzina ya MBUYA Mulungu wanu, ule adachita pyakudodomesa pakati panu; anthu anga nkhabeve dzachita manyadzo tayu. Penepo munapidziwa kuti ine ndili mu Israele, kuti ine ndine MBUYA Mulungu wanu pontho kuti nkhabeve unango tayu; anthu anga nkhabeve dzachita manyadzo tayu. “Kubuluka penepo ndinakhuthulira mzimu wanga pana anthu onsene: ananu achimuna na achikazi analonga mphangwa zauprofeti, nkhalamba zinalota ndoto, aphalembo anaona masomphenya. Podi na anyabasanga ene, amuna na akazi ene, ndinati ndiakhuthulire mzimu wanga nsiku zenezo. Ine ndinati ndionese pyakudodomesa kudzulu, pontho padziko yapansi, panakhala chiropa, moto na utsi ukulu. Dzuwa inasanduka mdima, pontho mwezi unasanduka chiropa, mbidzati fika nsiku ikulu, pontho yakugoswa ya MBUYA. Tenepo onsene ale ambachemera dzina ya MBUYA anapulumuswa; thangwi paphiri ya Zioni na mu Yerusalemu panakhala kupulumuswa ninga montho mwapilongera MBUYA, pakati pa anyakusalira na moyo, ale adachemerwa na MBUYA.” “Nsiku zenezo pontho pandzidzi wenewo ndingachitisa pinthu pya Yuda na Yerusalemu kufamba pontho mwadidi, ndinagumanyisa madzinza onsenene mbandiadzesa ku Phedi ya Yehosafati. Kweneko ine ndinaatonga mseru, thangwi ya pidachita iwo kuna anthu anga Israele; thangwi iwo adabalalisa anthu anga pakati pa madzinza anango, mbagawana pyawo dziko yanga. Iwo adachitira ntsango anthu anga mbachinjisa aphale na maputa; iwo adagulisa atsikana na vinyu, towera iwo amwe. “Ayi pinayesera imwe kuchita kuna ine ninji, imwe anthu a ku Turo na Sidoni, pontho na anthu onsene a nthemba za Afilisti? Ayi imwe munafuna pyakubwezera thangwi ya pinthu pyachita ine? Ngakhala imwe mukundibwezera, ndinati ndigwesere pamsolo panu, mwakuchimbiza, pinthu pyandichita imwepi. Thangwi imwe mudakwata siliva na golidi wanga mbamukwata pontho mfumanga yadidiletu kwenda nayo kunyumba zakupembedzeramo milungu yanu. Imwe mudagulisa anthu anga a ku Yuda na Yerusalemu kuna Agriki, towera muaendese kutali na dziko yawo. “Yang'anani, ine ndinati ndiabuluse kumbuto zidaagulisa imwe zile, pontho ndinati ndigwesere pamsolo panu pyonsene pyachita imwe pile. Ine ndinati ndigulise ananu achimuna na achikazi ene kuna anthu a ku Yuda, iwombo mbaagulisa kuna Asabea, dzinza ya kudziko yantomi. Ndalonga ndine MBUYA.” Lalikani penepi pakati pa madzinza: Sasanyikirani pya nkhondo! Lamusani anyankhondo amphamvu! Anyakumenya nkhondo onsene mbadze chifupi pontho mbasose. Fulani mapazanu kukhala matalasada, pontho mipeni yakukadzira kukhala madipa. Anyakusowa mphamvu mbalonge kuti, “Ine ndawanga mphamvu!” Chimbizani kudza, imwe madzinza onsene akubulukira kumakhundu onsene, mbamugumanyike penepo. Tumizani anyankhondo anu amphamvu, MBUYA! MBUYA akulonga kuti, “Madzinza mbalamuke kusasanyika; iwo mbadze ku Phedi ya Yehosafati, thangwi kweneko ine ndinakhala pansi mbanditonga mseru madzinza onsene akubulukira kumakhundu onsene. Kwedzani na chikwakwacho thangwi mbewu zatokota. Dzani mbamufinye mfesa thangwi dzenje yakutchitchithira vinyu yadzala, pontho maphiso akutayikira, pyakudawa pyawo mphizinji pyakwanga.” Chimwinji, chimwinji m'phedi ya kutonga mseru! Thangwi nsiku ya MBUYA ili chifupi m'phedi ya kutonga mseru. Dzuwa na mwezi pinaswipiswa, pontho nyenyezi nkhabe dzaonesa cheza tayu. MBUYA anabangula mu Zioni, mbadima mu Yerusalemu; dziko yapansi na kudzulu inatetemera. Kwache MBUYA anakhala pakubisala pa anthu ache, pontho mpanda wamphamvu kuna Aisraele. MBUYA akulonga kuti, “Penepo munapidziwa kuti ine MBUYA Mulungu wanu; ndimbakhala mu Zioni, phiri yanga yakuchena. Yerusalemu anakhala wakuchena; alendo nkhabeve dzachita naye nkhondo tayu. “Pansiku yeneyo mapiri anachucha vinyu wachinchino, pontho pitunda pinakuka na mkaka; mikulo yonsene ya Yuda inadzala madzi. Mphuno ya madzi inatumbuka m'Nyumba ya MBUYA, mbithirira madzi m'phedi ya Akesha. Mbwenye Iguputo anasanduka thando, Edomu anasanduka thando yatchetcha, thangwi ya pyaupandu pidachitwa kuna anthu a Yuda, m'dziko mwawo mule mudachuchisa iwo chiropa cha anyakukhonda dawa. Mu Yuda munakhala anthu kwenda na kwenda, pontho mu Yerusalemu mpakana mifendu yonsene. Kuchuchisa chiropa kudachita iwo, kule kudakhonda ine kualekerera, ine ndinati ndialekerere.” MBUYA ambakhala mu Zioni. Awa ndi mafala a Amose, mbodzi wa amakabuswa a ku Tekoa, akulonga pya pinthu pidaona iye pya Israele, pyaka piwiri chiteke-teke mbichidzati chitika, pontho pandzidzi ukhali Uzia mfumu wa Yuda, pontho Yeroboamu mwana Yehoashi mfumu wa Israele. Amose adalonga mbati, “MBUYA akubangula mu Zioni, pontho akudima mu Yerusalemu; mpovu wa amakabuswa wamala dudumuka, pontho maudzu pansonga ya phiri ya Karimele amala unyala.” MBUYA akulonga tenepa: “Na thangwi ya nyambwereza wa pyakudawa achita Damasiko, ine nkhabe mbombowesa tayu ukali wanga. Na thangwi yakuti iwo adabubuda anthu a ku Gileadi na muti wakukhala na mafena, ine ndinagwisa moto pana nyumba ya Hazaele, ule unafuna kunyekesa mipanda yamphamvu ya Mfumu Beni-Hadadi. Ine ndinati ndikhutche msuwo wa mpanda wa Damasiko; ndinati ndivunge mfumu ule ambakhala m'phedi ya Aveni, pontho na ule ambaphatira ndodo yachifumu mu Beti-Edeni. Anthu a ku Aramu anakwatwa unyaperezo kudziko ya Kiri. Ndalonga ndine MBUYA.” MBUYA akulonga tenepa: “Na thangwi ya nyambwereza wa pyakudawa achita Gaza, ine nkhabe kumbombowesa tayu ukali wanga. Na thangwi yakuti iwo adakwata dzinza yonsene mbaagulisa ninga mabitchu a Aedomu, ine ndinagwisa moto pana mpanda wa mzinda wa Gaza, ule unafuna kunyekesa mipandache yamphamvu. Ine ndinavunga mfumu wa ku Ashidodi, pontho ule ambaphatira ndodo yachifumu mu Ashikeloni. Na mkono wanga wamphamvu ine ndinavunga Ekroni mpakana Afilisti onsene amale phiwa. Ndalonga ndine MBUYA Mulungu.” MBUYA akulonga tenepa: “Na thangwi ya nyambwereza wa pyakudawa achita Turo, ine nkhabe kumbombowesa tayu ukali wanga. Na thangwi yakuti iye adakwata dzinza yonsene mbagulisa ninga mabitchu ku Edomu, nee nyerezera pya chiverano cha ushamwali chidasasanya iwo chile tayu, ine ndinagwisa moto pana mpanda wa mzinda wa Turo, ule unafuna kunyekesa mipandache yamphamvu.” MBUYA akulonga tenepa: “Na thangwi ya nyambwereza wa pyakudawa achita Edomu, ine nkhabe kumbombowesa tayu ukali wanga. Na thangwi yakuti iye adathamangisa mbale ache na talasada, mwakuuma mtima mbakhonda kumvera nsisi, thangwi kuzhangali kwache kukhaenda mbukuthimizirika basi, pontho ukali wache hudambombowe tayu, ine ndinagwisa moto pana mzinda wa Temani, ule unafuna kunyekesa mipanda yamphamvu ya Bozira.” MBUYA akulonga tenepa: “Na thangwi ya nyambwereza wa pyakudawa achita Amoni, ine nkhabe kumbombowesa tayu ukali wanga. Na thangwi yakuti iye adatumbula akazi a mimba a ku Gileadi, towera afumule madire ache, ine ndinagwisa moto pana mpanda wa mzinda wa Raba, ule unafuna kunyekesa mipandache yamphamvu. Panakhala chiliro chikulu nsiku ya nkhondo; kumenyana kwawo kunakhala fumbi nyodo ninga chivumbulu pansiku ya chonzi. Mfumu wache anakwatwa kudziko yaunyaperezo, iye pabodzi pene na mathubu ache. Ndalonga ndine MBUYA.” MBUYA akulonga tenepa: “Na thangwi ya nyambwereza wa pyakudawa achita Moabu, ine nkhabe dzambombowesa tayu ukali wanga. Na thangwi yakuti iye adapisa magogodo a mfumu wa Edomu mpakana kuchita kusanduka dotha, ine ndinagwisa moto pana dziko ya Moabu, ule unakuna kunyekesa mipanda yamphamvu ya Kerioti. Anthu a ku Moabu anafa pankhondo, mwenemo anyankhondo akukhuwa na kuliza ngoma. Ine ndinati ndiaphere mtongi wawo, mbandipha pontho na mathubu awo onsene. Ndalonga ndine MBUYA.” MBUYA akulonga tenepa: “Na thangwi ya nyambwereza wa pyakudawa achita Yuda, ine nkhabe kumbombowesa tayu ukali wanga. Na thangwi yakuti iwo akhonda mwambo wa MBUYA, pontho akhonda kuvera matongero ache, na thangwi yakuti iwo abauswa na milungu yapezi, milungu ikhapembedza makolo awo ile, ine ndinagwisa moto pana Yuda, ule unafuna kunyekesa mipanda yamphamvu ya Yerusalemu.” MBUYA akulonga tenepa: “Na thangwi ya nyambwereza wa pyakudawa achita Israele, ine nkhabe kumbombowesa tayu ukali wanga. Iwo adagulisa anyakulungama na siliva, pontho anyakutcherenga na nkhwaira. Iwo ambapondedza misolo ya anyakutcherenga ninga akupondedza mataka, pontho mbakhondera chilungamo anyakuponderezwa. Baba munthu na mwana munthu akugona na mtsikana mbodzi eneyo; pakuchita tenepo iwo akululupisa dzinanga yakuchena. Iwo ambagona pyawo m'khundu-khundu mwa guwa yonsene ya nsembe panguwo zidaphatira iwo pinyolo zile. M'Nyumba ya Mulungu iwo ambamwa vinyu apokosera iwo anyamangawawo. “Ine ndidavunga Aamori iwo akuona maso. Podi kwene kuti iwo akhali akulapha ninga muti wamkungudza pontho amphamvu ninga mthundu, ine ndidavunga nsapo zache za padzulu, mbandigwanda mitsitsi yache pansi. “Ine ndidakubulusani mu Iguputo, mbandikutsogolerani pyaka makumanayi m'thando towera ndikupaseni dziko yeneyi ya Aamori. Ine ndidasankhula ananu achimuna kukhala maprofeti, pontho aphale anu kukhala Anaziri. Ayi penepi si pyakuona tayu, imwe anthu a ku Israele? Ndalonga ndine MBUYA. “Kwache imwe mudachitisa Anaziri kumwa vinyu, mbamutonga maprofeti kuti aleke longa mphangwa zauprofeti. “Natenepo lero ndinati ndikupanduleni ninga mumbachitira chingolo kupanduka chingalemerwa pyakwanga na mapira. Nyakululupa miyendo nkhabe dzakwanisa kuthawa tayu, nyamphamvu maka nkhabe dzakhalave na mphamvu tayu, nyankhondo nkhabe dzapulumusa moyo wache tayu. Nyamauta nkhabe dzaimira dzololo tayu; nyankhondo wakuthamanga nkhabeve dzakwanisa kuthawa tayu. Podi na nyakupakira akavalo ene nkhabe dzapulumusa moyo wache tayu. Podi na nyankhondo ene wakuwangaletu mtima, anathawa chipezi-pezi pansiku yeneyo. Ndalonga ndine MBUYA.” Ngavani mafala alonga MBUYA kupokanyisana na imwe anthu a ku Israele, kupokanyisana na dzinza yonsene idabulusa ine ku Iguputo ile: “Ndimwe ene basi asankhula ine pakati pa mabanja onsene a padziko yapansi; natenepo ine ndinati ndikutchunyuseni, thangwi ya pyakudawa pyanu pyonsene.” Ayi anthu awiri ambafambira mbodzi mwene mbadzati phatizana kuchita tenepo? Ayi nkhalamu imbabangula mumsitu mbidzati ona nyama? Ayi iye ambalira khunzwa kwene m'dzimba mwache mbidzati phata nyama? Ayi mbalame imbakweshwa na msampha pale msampha nkhabepo? Ayi msampha umbafumphuka okha ene mwenemo nkhabe chinthu chakuutekenya? Ngoma ingalizwa mumzinda, ayi anthu nkhabe tetemera tayu na mantha? Nyatwa zingadza mumzinda, ayi si MBUYA tayu achitisa? Ndimomwene kuti MBUYA Mulungu nkhabe chita chinthu na chibodzi chene tayu mbadzati tchulula manyerezero ache kuna anyabasache maprofeti. Nkhalamu ingabangula; mbani ambakhonda chita mantha? MBUYA Mulungu angalonga, mbani anakwanisa kukhala mulomo phoo, okhonda longa mphangwa zauprofeti? Lalika kuna mipanda yamphamvu ya Ashidodi, pontho na kuna mipanda yamphamvu ya Iguputo kuti: “Gumanyikanani pamapiri a Samaria; yang'anani chimpiningu muna iye, pontho na kuponderezwa pakati pa anthu ache.” MBUYA akulonga kuti, “Iwo nkhabe dziwa kuchita pyakulungama, anthu ale ambadzaza mipandawo yamphamvu na pinthu pidapokosera iwo mwaupandu pile.” Natenepo MBUYA Mulungu akulonga tenepa: “Nyamalwa anazungulira dziko yanu iye anagwisa mpandanu wamphamvu mbapokosera pinthu pyanu.” MBUYA akulonga tenepa: “Ninga mumbachitira makabuswa kupokosera kwene miyendo miwiri, penu phindi ene ya khutu ya birache m'kanwa mwa nkhalamu, sasawambo Aisraele anapulumuswa ninga monthomo, ale ambakhala mu Samaria m'minenwa mwa matalimbawo, pontho mu Damasiko pa makadera awo. “Ngavani kuno mbamuchitire umboni kupokanyisana na pidzukulu pya Yakobo. Ndalonga ndine Mbuya, MBUYA Mulungu Wamphamvu zonsene. “Nsiku inafuna ine kutchunyusa Israele, thangwi ya pyakudawa pyawo, ine ndinavunga maguwa onsene a ku Betele; nyanga za guwa yansembe zinagwandwa, tenepo zinagwera pansi. Ine ndinagwisa nyumba zimbakhala imwe pandzidzi wa mainja, na nyumba zimbakhala imwe pandzidzi wa malimwe. Nyumba zakuthemeserwa na nyanga za nzowu zinavungwa, pontho nyumba zikulu-zikulu zakumangwa na miyalazi zinagomolwa. Ndalonga ndine MBUYA.” Ngavani kuno, imwe ng'ombe za ku Bashani paphiri ya Samaria, imwe akazi ale mumbapondereza anyakutcherenga, pontho ale mumbavuya anyakusowa mbamulonga kuna amunanu kuti, “Ngatipaseni kuno pyakufewesa kukhosi!” MBUYA Mulungu adumbira na kuchena kwache mbati, “Ndzidzi unati ufikedi, ule unafuna imwe dzakwekwetwa na chimedzo, kukumbuluthani na chimedzo mpakana munthu wakumalisiraletu. Munthu onsene wa imwe anakwekwetwa na m'minyanja ya mpanda, pontho anaponyerwa kutali kwendera ku Harimoni. Ndalonga ndine MBUYA. “Ndokoni ku Betele mbamukachite pyakudawa; ndokoni ku Giligala mbamukathimize kuchita pyakudawa. Dzani na nsembe zanu na machibese onsene, pontho na chakhumi chanu nsiku yachitatu yonsene. Perekani mikate yanu yakukhala na chakufufumisira ninga nsembe yakupereka nayo takhuta. Lalikani pachintalo pya pyakupereka pya kufuna kwanu, tumbamani thangwi ya penepyo imwe Aisraele; thangwi penepi ndiye pimbakomerwa na imwe kupichita. Ndalonga ndine MBUYA Mulungu. “Ndine ndakuchitisani kumimba kade-kade mumzinda monsenemu, pontho mkate ene kusowa m'maluwani monsene. Kwache imwe nee mwabwerera kuna ine tayu. Ndalonga ndine MBUYA. “Ine ndidaphata mvula, mwenemo umeranu ukali ung'ono-ung'ono. Ine ndidavumbisa mvula kuluwani ibodzi mbindikhonda vumbisa kuluwani inango. Munda ubodzi mukhavumba mvula; munda unango kakata, nee na dontho ene. Anthu adatsalakatika luwani kwenda luwani inango kusaka madzi, mbwenye hadagumane akukwanira tayu. Kwache imwe hamudabwerere kuna ine tayu. Ndalonga ndine MBUYA. “Kazinji kene ine ndidaumisa mindanu na mindanu yamfesa, ine ndidagwisa utenda na chikukuyi pana mbewu zanu. Nyadzombe adamala kudya miti yanu yamakuyu na yaolivi, kwache imwe hamudabwerere kuna ine tayu. Ndalonga ndine MBUYA. “Ine ndidagwisa miliri pakati panu ninga mudachitira ine kuna Aiguputo. Ine ndidapha aphale anu pankhondo mbandipokosera akavalo anu. Ine ndidachitisa mphuno zanu kuva kununkha, thangwi ya mitembo mumsasa mwanu. Kwache imwe hamudabwerere kuna ine tayu. Ndalonga ndine MBUYA. “Anango a imwe ndidaavunga ninga mudachitira ine na Sodomu pontho Gomora. Imwe anyakusalira na moyo mwakhala ninga nkhuni yakuthimisirwa. Kwache imwe hamudabwerere kuna ine tayu. Ndalonga ndine MBUYA. “Natenepo chenechi ndiye chinafuna ine kuchita kuna imwe Aisraele, pontho na thangwi yakuti ine ndinati ndipichitedi kuna imwe, sasanyikani kutongwa mseru na Mulungu wanu, imwe Aisraele.” Ande, ule ambaumba mapiri, mbalenga mphepo, pontho kutchulula manyerezero ache kuna munthu; ule ambasanduza masikati kukhala mosiku, mbafamba padzulu pa dziko yapansi, weneyo dzinache ndi MBUYA, Mulungu Wamphamvu zonsene. Ngavani kuno imwe dzinza ya Israele, chiliro chinachita ine cha imwe: Mwali Israele agwa, mbakhonda lamukave! Iye adasiyiwa kwene gwamwa m'dziko mwachemo, mbapasowa munthu na mbodzi ene wakumulamusa. MBUYA Mulungu akulonga tenepa: “Mzinda ule umbaenda kunkhondo na anyankhondo amphamvu chikwi, unasala kwene na anyankhondo dzana basi. Luwani ile imbaenda kunkhondo na anyankhondo amphamvu dzana, anyankhondo khumi basi ndiye anafuna dzasala.” MBUYA akulonga tenepa kuna dzinza ya Israele: “Bwererani kuna ine mbamukhale na moyo. Lekani kwenda ku Betele, lekani kwenda ku Giligala, lekani manga ulendo kwenda ku Beeresheba. Thangwi Giligala anati aende kudziko yaunyaperezo, pontho Betele anati amala vungwa.” Bwererani kuna MBUYA mbamukhale na moyo, gopesera iye anamala nyanguta mbumba ya Yosefe ninga moto; iwo unavunga pyakwanga mu Betele mbapasowa na mbodzi ene wakuuthimisa motowo. Muna dzedze ndimwe anyakupotoza chilungamo kukhala chinthu chakuipa, pontho kupondereza pansi pyakulungama. Iye ule adasasanya mteme ndikutemembo pontho khwasa, mbasanduza mdima kukhala makalakwecha, pontho masikati kukhala mosiku, ule ambagumanyisa madzi a m'bara mbaakhuthulira pamataka a dziko yapansi, weneyo dzinache ndi MBUYA. Iye ambagomola mipanda yamphamvu mbavungiratu mizinda yakutchingwa na mpanda. Imwe mumbazonda nyakutonga mseru wakusumulula pyakuipa mbamunyansirwa na nyakulonga pyakuonadi. Imwe mumbapondereza anyakutcherenga mbamuakhakhamiza kuti akupaseni mapira. Natenepo podi kwene kuti mwamanga nyumba zikulu-zikulu za miyala, imwe nkhabe dzakhalamo tayu; podi kwene kuti imwe mwabzala minda yadidi yamfesa, imwe nkhabe dzamwa vinyu wache tayu. Thangwi ine ndikudziwa kuinjipa kwachita upandu wanu, pontho kuinjipa kwachita pyakudawa pyanu. Imwe mumbapondereza anyakulungama mbamutawira kudyekerwa, pontho mumbapotoza chilungamo pamseru wa anyakutcherenga. Ndi thangwi yache nyanzeru, ndzidzi ninga wenewu, ambakhala pyache mulomo phoo, thangwi ndi ndzidzi wakuipa. Saka-sakani kuchita pyadidi nee pyakuipa tayu, towera mukhale na moyo. Penepo MBUYA Mulungu Wamphamvu zonsene anakhala namwe, ninga montho mumbapilongera imwe kuti iye ndiye. Zondani pyakuipa, funani pyadidi; chitani chilungamo pa miseru. Mwinango MBUYA anavera nsisi anthu a dzinza yeneyi, anyakusalira na moyo ale. Natenepo MBUYA Mulungu Wamphamvu zonsene akulonga tenepa: “Panakhala kukalala m'misewu monsene, pontho chiliro chakusanyika m'misika monsenene. Anyakulima anachemerwa dzalirambo, pontho anyakusintili anati akalale. Pnakhal chiliro chikulu m'minda yonsene yamfesa, thangwi ine ndinagwanda pakati panu. Ndalonga ndine MBUYA.” Dzedze kuna imwe, ale mumbalirira kuona Nsiku ya MBUYA. Thangwi yache ninji mumbalirira kuona Nsiku ya MBUYA? Nsiku yeneyi inakhala ya mdima nee cheza tayu. Nsiku yeneyi inakhala ninga munthu wakuthawa nkhalamu, mbakagumanikana na nyalugwe; khala ninga munthu wakupita m'nyumba mwache mbatsamisa dzanjache pafufu mbalumwa na nyoka. Nsiku ya MBUYA inakhala yamdima, nee cheza na pang'ono pene tayu; mdima wa ndiwe ani, nee cheza na ching'ono chene tayu. MBUYA akulonga kuti, “Ine ndimbapizonda mbandinyansirwa nawo maphwando anu achipembedzo; ine nkhabe komerwa nayo tayu migumano yanu yachipembedzo. Podi kwene mundidzesere nsembe zakupyerera na za mapira, ine nkhabe dzapitambira tayu. Podi kwene mundidzesere nyama zakunenepa ninga nsembe zachiphatizano, ine nkhabe dzapiikha konta tayu. Lekani kundigontha m'khutu na nyimbo zanuzo; ine nkhabe dzavesera anyakatangale anu tayu. M'mbuto mwache chilungamo mbachikuke ninga mkulo; pyakulungama pifambe ninga mkulo okhonda kupwa. “M'thando mule pyaka makumanayi pile, ayi mudandidzesera nsembe na pyakupereka, imwe dzinza ya Israele? Nkhabe! Podi imwe mwapembedza mifanikizo, milungu Sakuti ninga mfumu wanu, pontho Kaiwani, milungu yanu ya nyenyezi, imwe munati muithukule mifanikizo yeneyo, nsiku inafuna ine dzakuendesani kudziko ya unyaperezo, m'dziko yakutali kupiringana Damasiko. Ndalonga ndine MBUYA, ule dzinache ndi Mulungu Wamphamvu zonsene.” Dzedze kuna imwe anthu, ale nkhabe famba chewu-chewu mu Zioni, pontho ale mumbakhala pakupata paphiri ya Samaria. Dzedze kuna imwe akadamu akudziwika pakati dzinza yakuveka ya Israele, kuna imwe kule kumbadza anthu kufuna chiphedzo! Ndokoni kumzinda wa Kaline mbamukauone; kubuluka kweneko ndokoni kumzinda ukulu wa Hamati, pontho tchithirani kumzinda wa Gati mu Filisti. Ayi iwo ali padidi kupiringana maufumu anu awiriwa? Ayi iwo dziko yawo njikulu kupiringana yanuyi? Imwe nkhabe ikha konta tayu pya nsiku yakutchunyuswa inadzayo, mbwenye pyakuchita pyanupyo pimbachimbizisa nsikuyo. Imwe mumbagonera matalimba akuthemeserwa na nyanga za nzowu, mbamugona dedede pakaderanu. Imwe mumbadya nyama ya anabira na anamphulu akunenepa. Imwe basanu nkhupeka nyimbo ninga Davite, mbamuziimba na anyakatangale. Imwe mumbamwa vinyu m'ndiko za kudzala mbamudzola mafuta akugwadira pyakwanga, kwache imwe nkhabe tsukwala tayu na kuvungika kwa dziko ya Yosefe. Natenepo imwe munakhala akutoma kwenda kudziko ya unyaperezo; maphwando anu na tsenzo yanu pinamala. MBUYA Mulungu adumbira na dzinache, MBUYA Mulungu Wamphamvu zonsene akulonga tenepa: “Ine ndimbazonda kunyada kumbachita Yakobo, pontho ndimbanyansirwa na mipandache yamphamvu. Ine ndinapereka m'manja mwa anyamalwawo mzinda wenewu na pyonsene pili mwenemo.” Ngakhala amuna khumi anasiyiwa m'nyumba, iwo pontho anati afe. Pontho ngakhala mbale, nyakuyang'ana pya maliro ule, anapita m'nyumbamo kaibulusamo, mbavunza munthu onsene wakubisala mwenemo kuti, “Ayi una munthu unango muno?” Iye mbatawira kuti, “Nkhabe,” penepo iye analonga kuti, “Shi! Ife mbitileke thula dzina ya MBUYA.” Ndimomwene, MBUYA angapereka kwene utongi, nyumba zikulu-zikulu zinagomolwa mbazisanduka maphaphi-maphaphi, pontho na nyumba zing'ono-zing'ono mbizisanduka madongolomwa. Ayi kavalo angakwanise kuthamanga m'miyala? Mbani adatoma kulima pabara na phaza yakukweya na ng'ombe? Kwache imwe mwasanduza chilungamo kukhala nyongo pontho nsapo za pyakulungama kukhala zakuwawa. Imwe ale mumbasekera kuti mudakunda Lodebara mbamulonga kuti, “Ayi ife hatidakunde tayu mzinda wa Karanaimu na mphamvu zathu zene?” MBUYA Mulungu Wamphamvu zonsene akulonga kuti, “Ine ndinati ndilamuse dzinza inango dzachita nkhondo na imwe, dzinza ya Israele, ile inafuna dzakusanyisani m'njira monsenene kutomera pamakata a Hamati mpakana ku phedi ya Araba.” MBUYA Mulungu adandionesa pinthu ipi: Iye akhasasanyika kugwisa nyadzombe sindzidzi khundu ya phoso imbaperekwa kuna mfumu nkhumala vunwa, pontho pandzidzi ukhamera magoko. Pidamala nyadzombe kudya pyakumera pyonsene m'dzikomo, ine ndidalira kuti, “MBUYA Mulungu lekererani pyakudawa pya anthu anu! Ayi Yakobo anakwanisa tani kukhala na moyo? Iye ngwakusowa mphamvu!” Natenepo MBUYA adambombowesa ukali wache mbalonga mbati, “Penepi nkhabe dzachitika tayu. Ndalonga ndine MBUYA Mulungu.” Kubuluka penepo MBUYA Mulungu adandionesa chinthu ichi: MBUYA Mulungu akhasasanyikira pyakutchunyusa anthu na moto. Motowo udaumisa pyakwanga mataka, dziko yonsene mbivungikiratu. Natenepo ine ndidalira, “MBUYA Mulungu ndikukupemphani kuti mutome imira! Yakobo anakwanisa tani kukhala na moyo? Iye ngwakusowa mphamvu!” Natenepo MBUYA adambombowesa ukali wache mbalonga mbati, “Penepi pontho nkhabe dzachitika tayu. Ndalonga ndine MBUYA Mulungu.” Kubuluka penepo MBUYA adandionesa pontho chinthu chinango: Mbuya akhaimira chifupi na fufu ile ikhadamangwa pakuphatisa basa nkhambala yakudzongolera fufu. Iye akhali na nkhambala yakudzongolera fufu m'manja mwache. Penepo MBUYA adandivunza mbati, “Ayi Amose ukuonanji?” Ine ndidatawira kuti, “Ndikuona nkhambala yakudzongolera fufu.” Natenepo MBUYA adalonga mbati, “Ngayang'ana ine ndikuphatisa basa nkhambala yakudzongolera fufu kufuna kuonesa kuti anthu anga Aisraele akhala ninga fufu yakugongonyeka. Ine nkhabe kualeka kwene okhonda kuatchunyusa tayu. “Mbuto zakupembedzerapo za Isake zinati zivungwe, pontho mbuto zakupambulika za Israele zinasanduka madembe; na talasadanga ine ndinachita nkhondo na banja ya Yeroboamu.” Kubuluka penepo Amazia nyansembe wa ku Betele adatumiza mphangwa kuna Yeroboamu mfumu wa Israele kuti: “Amose akusasanya kukuchitirani upandu pakati pene pa Israele. Mafalache anati adzudzumise dziko yonseneyo. Thangwi pinalonga Amose kuno mphipi: ‘Yeroboamu anati afe pankhondo, pontho Israele anati aende kudziko ya unyaperezo, mbaenda kutali na dziko yawo.’ ” Kubuluka penepo Amazia adalonga kuna Amose mbati, “Ndoko uko, iwe nyakulotera! Bwerera kudziko ya Yuda. Mphangwa zako zauprofeti ukalongere konthoko, pontho anthu a kweneko mbakupagali ninga mprofeti wawo. Leka longave mphangwa zauprofeti muno m'Betele, thangwi ino ndi mbuto yakupambulika ya mfumu, pontho ndi Nyumba ya Mulungu ya m'dzikomu.” Amose adatawira Amazia mbati, “Ine nee ndikhali mprofeti, penu mwanache mprofeti tayu, mbwenye ndikhali makabuswa ene pyanga, pontho nyakulima miti ya makuyu. Mbwenye MBUYA ndiye adandikwata kundibulusa pabasanga yakudyesa mabira mbalonga kuna ine mbati, ‘Ndoko ukalonge mphangwa zauprofeti kuna anthu anga Israele.’ Chinchino pano ngava mafala alonga MBUYA. Iwe ukulonga kuti, ‘Leka longa mphangwa zauprofeti kupokanyisana na Israele, pontho leka lalika mwakupokanyisana na banja ya Isake.’ “Natenepo MBUYA akulonga kuti, ‘Mkazako anasanduka puta mumzindamu, pontho anako achimuna na achikazi anaphiwa pankhondo. Dziko yanu inapimwa anthu mbaigawana pyawo, pontho iwe ene unati ufere m'dziko ya anyakukhonda tsalakana MBUYA. Israele anati aendedi kudziko ya unyaperezo kutali na dziko yawo.’ ” MBUYA Mulungu adandionesa chinthu ichi: Chitundu cha nsapo zakufira. Iye adavunza mbati, “Ukuonanji Amose?” Ine ndidatawira kuti, “Chitundu cha nsapo zakufira.” Tenepo MBUYA adalonga mbati, “Ndzidzi wakumalisa wafika pana anthu anga Israel; ine nkhabe kualeka kwene khonda kuatchunyusa tayu. “Pansiku yeneyo nyimbo zimbaimba iwo m'Nyumba ya Mulungu zinasanduka chiliro. Mitembo ya anthu inaponyerwa kunja mbikhala nadza-nadza, pontho kunjaku kunakhala lukutu noo! Ndalonga ndine MBUYA Mulungu.” Ngavani kuno imwe anthu, ale mumbapondereza anyakusowa mbamumaliratu anyakutcherenga a m'dzikomo, mbamulonga kuti, “Ayi Phwando yakusekera Kubalwa kwa Mwezi inamala lini, towera tikagulise mapirathu? Apo Nsiku Yakupuma inamala lini, towera ife tikagulise tirigu wathu, kupinza mididathu, kukwiza konta ya pinthu pyathu, kubera anthu na miyezo yakunama, pontho kugulisa na masundu-sundu ene a tirigu kuti tigule anyakutcherenga na siliva, pontho anyakusowa pinthu na nkhwaira.” MBUYA, ule ana a Yakobo ambamnyadira, adumbira kuti, “Ine nkhabe duwalira tayu chonsene chachita Israele. “Dziko inati itetemere thangwi ya penepi, pontho onsene anyakukhala mwenemo anati asintili. Dziko yonsene inakukuma ninga mkulo wa Nailo; inavunduka mbimbombowa ninga mkulo wa Nailo mu Iguputo. “Ndzidzi wenewo ndinachitisa dzuwa kuthobila na masikati, pontho mdima pa dziko yapansi mwenemo dzuwa ikuswa miti. Ndalonga ndine MBUYA Mulungu. Maphwando anu achipembedzo ndinaasandusa kusintili, pontho kuimba kwanu kukhala kulira. Monsenene ndinakuchitisani kuvala masakha, pontho kuchinga mpala. Ndzidzi wenewo ndinauchitisa kukhala ninga munthu kulira mwanache mbodzi ene basi, pontho mamalisiro ache anakhala ninga nsiku yakuva kupha. “Ndzidzi unadza, ule unafuna ine dzatumiza njala ikulu m'dziko yonsene, nee njala ya phoso penu nyota yakufuna madzi tayu, mbwenye njala yakufuna kuva mafala a MBUYA. Ndalonga ndine MBUYA Mulungu. Anthu anazenza kubara mpakana kubara mbatsalakatika kubulukira kumpoto mpakana kumabulukiro dzuwa kusaka-saka mafala a MBUYA, kwache iwo nkhabe dzaagumana tayu. “Pansiku yeneyo amiyali akubalika na aphale amphamvu anakomoka thangwi ya nyota. Ale ambadumbira na dzina ya milungu ya Samaria, kulonga kuti, ‘Ninga mulungu wako ngwamoyo, iwe Dani,’ penu kulonga kuti, ‘Ninga mulungu wa Beeresheba ngwamoyo’ enewo anamala kufa mbakhonda lamukave pontho.” Ine ndidaona MBUYA aimira chifupi na guwa yansembe mbalonga mbati, “Gwisani nsanamira za Nyumba ya Mulungu, towera maziko ache atekenyeke. Zigwisireni pa misolo ya anthu onsene. Anyakusalira na moyowo ndinati ndiaaphere pankhondo. Nkhabe na mbodzi ene anafuna kuthawa, nkhabe na mbodzi ene anafuna pulumuka tayu. Podi kwene kuti achite kukumba pansi mpakana kudziko ya anyakufa, kweneko mkono wanga unati uabuluseko; podi achite pyawo kukwira mpakana kudzulu, kweneko ine ndinati ndiatchodoleko. Podi kwene kuti iwo abisale pansonga ya phiri ya Karimele, kweneko ine ndinamphemphesa mbandiphata. Podi abisale kwene pyawo pansi pa bara, kweneko ine ndinatonga mbuvi kualuma. Podi kwene kuti akwatwe na anyamalwa kwenda kudziko ya unyaperezo, kweneko ndinatonga talasada kuti iakhamwadze. Maso anga anati akhale phanamana pana iwo, towera kuadzesera nyatwa, nee pyadidi tayu.” Mbuya, MBUYA Wamphamvu zonsene, ule ambaphata dziko yapansi mbinyunguluka, pontho anyakukhala mwenemo mbasintili, dziko yonsene inakukuma ninga mkulo wa Nailo, tenepo inambombowa ninga mkulo wa Nailo mu Iguputo. Ule ambamanga nyumbache yachifumu kudzulu, mbakhazika maziko ache padziko yapansi; ule ambachemera madzi a m'bara mbakhuthulira padziko yapansi. Weneyo dzinache ndi MBUYA. MBUYA adalonga mbati, “Pamaso panga imwe anthu a ku Israele mwakhala ninga Akushi. Ayi ine sidadzese tayu Aisraele kubulukira ku Iguputo, Afilisti kubulukira ku Krete, pontho Aaramu kubulukira ku Kiri? “Ndimomwene maso a MBUYA Mulungu ali pana ufumu wakudawika wa Israele. Ine ndinati ndiavunge kuabulusa padziko yapansi, kwache ine nkhabe dzavungiratu pidzukulu pyonsene pya Yakobo tayu. Ndalonga ndine MBUYA. “Thangwi ine ndinapereka matongero, pontho ndinachitisa dzinza ya Israele kutekenyeka uku na uku pakati pa madzinza onsene, ninga montho mumbachitira sefa kutekenyeka uku na uku, towera kubulusa anyakuipa onsene m'dzinzamo. Anyakudawika onsene pakati pa anthu anga anati aphiwe na talasada, onsene ale ambalonga kuti, ‘Nyatwa nkhabe kutikunda penu kutifikira tayu.’ ” MBUYA akulonga kuti, “Pansiku yeneyo ndinabwezera pontho ufumu wakuvungika wa Davite. Ine ndinati ndisasanye mwakugumukamo, kumanga pontho madembe ache, mbandimangapo khala ninga montho mukhali ipyo kale, towera iwo akwanise kupokosera khundu yakusalira ya dziko ya Edomu pabodzi pene na madzinza onsene ale pakutoma akhali anga. Ndalonga ndine MBUYA, ule anafuna dzachita pinthu penepi.” MBUYA akulonga kuti, “Nsiku zikudza, zile zinafuna nyakulima dzabitcha nyakuvuna, pontho nyakubzala mfesa dzabitcha nyakutchitchitha vinyu. Vinyu wachinchino anatumbuka kubulukira m'mapiri mbakuka kubulukira m'pitunda. Ine ndinabwezera kwawo anthu anga Israele kubulukira ku dziko ya unyaperezo. Iwo anamanga pontho mizindawo yakuvungika ile, mbakhalamo; iwo analima mfesa mbamwa vinyu wache; anabzala miti ya nsapo mbadya nsapo zache. Israele ndinati ndimkhazikise m'dziko mwache chadi-chadi; iwo nkhabe dzatchikhulwave m'dziko idaapasa ine ile tayu. Ndalonga ndine MBUYA Mulungu wanu.” Awa ndi masomphenya adaona Obadia a pinthu pidalonga MBUYA Mulungu pya dzinza ya Edomu. Ife tava mphangwa zakubulukira kuna MBUYA: MBUYA atuma nyamphangwache kuna madzinza kalonga kuti: “Sasanyikani! Tendeni kamenyana nkhondo na Edomu!” MBUYA akulonga kuna Edomu, “Yang'ana, ndinati ndikuchitise kukhala wamng'ono pakati pa madzinza; munthu onsene anati akululupise. Kunyada kwako kwakunyengeza, iwe ule umbakhala pakupata pamatelero; mbumanga musako pansonga ya mapiri; ule umbapilonga wekha ene kuti, ‘Mbani anakwanisa kunditchithisa pansi?’ Podi kwene kuti umbuluke padzululetu ninga mphamba, mbumanga chisa chako pakati pa nyenyezi, kubulukira kweneko ine ndinati ndikutchithise pansi basi. Ndalonga ndine MBUYA. “Ngakhala mbava zinakudzera, mapanga mbakufikira na mosiku, ayi iwo nkhabe kuba ninga munafunira iwo tayu? Ngakhala anyakutchola mfesa anadza m'munda mwako, ayi iwo nkhabe siya zakuchepa tayu? Mbwenye anyamalwako akusakaziratu monsene mwene. Iwe, dziko ya Esau wasaliratu masakala ene, mfumako yonsene yamala vungwa. Ashamwali ako akunyengeza; iwo akuthamangisamo m'dziko mwako. Ale adachita na iwe mphatizano pankhondo akusandukira, anzako akhadya na iwe pabodzi mkate lero akuteyera msampha mbalonga kuti, ‘Kuchenjera kwache kuli kupi?’ ” MBUYA akulonga kuti, “Pansiku yeneyo ine ndinavunga anyanzeru a mu Edomu, amuna akuchenjera m'mapiri a Esau. Anyankhondo ako amphamvu, iwe Temani, anaphatwa na mantha makulu, pontho munthu onsene m'mapiri a Esau anachekwa pakhosi. “Na thangwi yakuti iwe udachita pyakuzunguzika kuna Yakobo mbaleako iwe unaphatwa na manyadzo makulu; iwe unati uvungwe kwenda na kwenda. Pansiku idaimira iwe manja balire kunduli, mwenemo anyamalwa apita mumpanda wa Yerusalemu, kupokosera mfumache mbaigawana pakuchita ntsango, iwe ukhakhala ninga uli nawo khundu ibodzi ene. Iwe hudatheme tayu kululupisa mbaleako pandzidzi unamgwera dzedze, penu kuseka anthu a ku Yuda, pansiku ya kuvungika kwawo, penu kugaya pikulu pansiku inaona iwo nyatwa. Iwe hudatheme tayu kupita na pamsuwo wa mpanda wa anthu anga, pandzidzi wa dzedze yawo, pansiku yawo yakusanyika, pontho kakwata mfumawo pansiku inaagwera dzedze. Iwe hudatheme tayu kuimira pamphambano kuphata anyakuyesera kupulumusa moyo wawo, penu kupereka m'manja mwa anyamalwa anyakusalira na moyo, pansiku idaona iwo nyatwa. “Nsiku ya MBUYA ili chifupi inafuna iye dzatonga mseru madzinza onsene. Ninga mwachitira iwe, Edomu, pyontho-pyonthopyo pinachitwambo kuna iwe; mabasako anati agwere pamsolo pako. Ninga montho mudamwera imwe, Aisraele khomitcho ya nyatwa paphiri yanga yakuchena, sasawambo madzinza onsene anaimwambo mwakukhonda lekeza; iwo anamwa mbapapira mbakhonda aonekave. “Mbwenye pa Phiri ya Zioni panakhala anyakupulumuka; mbutoyo inakhala yakuchena; pidzukulu pya Yakobo pinakwata pontho dziko yawo ikhadapokoserwa ile. Pidzukulu pya Yakobo pinakhala ninga moto, pontho pidzukulu pya Yosefe ninga malulume a moto; pidzukulu pya Esau pyakhala ninga maudzu akuuma, tenepo anaadumika moto mbapya. Nkhabe chidzukulu cha Esau na chibodzi chene chinafuna salira na moyo tayu. Ndalonga ndine MBUYA. “Anthu a kuthando yatchetcha ya Negebu anaapokosera mapiri a Esau, pontho anthu a m'tchinde mwa mapiri anakwata dziko ya Afilisti ninga yawo ene. Iwo anapokosera nthemba ya Eferemu na Samaria; Benjemani anapokosera Gileadi. Aisraele ale adakwatwa unyaperezo kwenda kudziko ya Kanani anabwerera mbapokosera dziko mpakana ku Zarefati; anyakukwata unyaperezo kubulukira ku Yerusalemu kwenda ku Sefaradi anabwerera mbapokosera maluwani a m'thando yatchetcha ya Negebu. Anyakukunda a paphiri ya Zioni anasosa mbatonga dziko ya mapiri ya Esau. Tenepo ufumuwo unakhala wa MBUYA.” MBUYA adalonga kuna Yona, mwana Amitai mbati, “Ndoko kumzinda ukulu wa Ninevi, mbukalalike mwakupokanyisana nawo; thangwi ndaona kudawika kwa anthu a mwenemo.” Mbwenye Yona kufuna kuthawa pamaso pa MBUYA adalamuka kwenda kudziko ya Tarisisi. Iye adatchithira kumzinda wa Yopa, kule kudagumana iye mwadiya ukulu wakwenda ku Tarisisi. Pidapagali iye kobiri, adapakira mwadiya kwenda ku Tarisisi kuthawa pamaso pa MBUYA. Mbwenye MBUYA adalamusa mphepo ikulu pabara pale, pontho chonzi chakugoswaletu chidagundika mwakuti mwadiyawo ukhali chifupi kupanduka. Anyakufambisa mwadiyawo onsene adagoswerwa pyakwanga, tenepo kada munthu adalira kuna milungu yache. Tenepo iwo adaponyera m'madzi mitolo, towera mwayidawo ululupirwe. Mbwenye Yona akhadenda pyache pansiletu pa mwadiya ule, kule kudagona iye chitulo chakufa nacho. Mkadamu wa mwadiya ule adenda kuna iye mbamvunza mbati, “Watani unagona pyako? Lamuka mbupemphere kuna milungu yako. Mwinango inativera nsisi mbapulumusa moyo wathu.” Anyakufambisa mwadiya ale adalonga kuna unango na mwanzache mbati, “Tendeni tichite ntsango, towera tione mbani anationesa nyatwayi.” Iwo adachitadi ntsango mbaphatwa ndi Yona. Natenepo iwo adamvunza mbati, “Chinchino pano ngatipange thangwi yache njanji kuti nyatwa yeneyi yatigwera? Umbaphata basa yanji? Umbabulukira kupi? Kwanu nkhupi? Apo ndiwe mtundu wanji wa munthu?” Yona adatawira mbati, “Ine ndine Mheberi. Ndimbapembedza MBUYA, Mulungu wa kudzulu, nyakulenga dziko na bara ene.” Yona adathimiza kulonga kuti iye akhathawa pamaso pa MBUYA. Tenepo anyakufambisa mwadiya ale adagoswerwa pyakwanga mbalonga mbati, “Chachita iwe ninji!” Bara ile idanyanya kuvunduka. Tenepo iwo adavunza mbati, “Apo ife tichite nawe tani, towera bara imbombowe?” Yona adatawira mbati, “Ndiponyeni pyanu m'bara, tenepo bara inati imbombowe. Ndikupidziwa kuti mphepo ikulu yakugwerani thangwi ya ine.” M'mbuto mwache anyakufambisa mwadiya ale adayesa-yesa kuti mwadiya ule aenda nawo kumthunda, kuchapa na mphamvu zawo zonsene. Mbwenye iwo adapichimwana, thangwi chonzi chile chikhaenda mbichikula. Natenepo iwo adakhuwa pikulu kuna MBUYA mbati, “MBUYA taphata miyendo, lekani tawirisa kuti tife, thangwi ya kupha moyo wa munthuyi tayu. Lekani kutitchunyusa thangwi ya kupha munthu okhonda dawa, thangwi imwe MBUYA mwachita pyakukukomerani.” Kubuluka penepo iwo adamthukula Yona mbamponya m'bara. Natenepo bara idamatama. Penepi pidachitisa anyakufambisa mwadiya ale kugopa MBUYA mwakuti adapereka nsembe kuna iye mbadumbira kuti anamtumikira iye ene basi. Kwache MBUYA adatonga nsomba ikulu kukhudyula Yona. Natenepo iye adakhala m'mimba mwa nsomba nsiku zitatu, mosiku na masikati. M'mimba mwa nsomba mule Yona adapemphera kuna MBUYA, Mulungu wache. Iye adalonga mbati, “Panyatwa zanga, MBUYA, ndidakuchemerani, tenepo mudanditawira. Kubulukira pansi pa dziko ya anyakufa ndidakhuwa kufuna chiphedzo, tenepo imwe mudandiva kulira kwanga. Imwe mudandiponyera pansi pakuzwika, pansiletu pabara, kule kukhadandizungulira madzi onsene, pontho mabimbi anu amphamvu andibulumundisa. Ine ndidalonga kuti, ‘Ndatayikiratu kubuluka pamaso panu. Ayi ndinati ndikaione pontho Nyumbanu Yakuchena?’ Madzi adandifika m'khosi mbandikhamika nawo; bara idandibiziratu monsene mwene, pontho usekere udandipyangirira-pyangirira mumsolo mwanga. Ine ndidabira mpakana pansi pa mitsitsi ya mapiri, kudziko ile idandifungira na mphinga kwenda na kwenda. Mbwenye imwe MBUYA, Mulungu wanga, mudandibulusa wamoyo ku Chiphompho chikulu. “Pikhakomoka moyo wanga, ine ndidakumbuka imwe MBUYA, pontho kupemphera kwanga kudafika kuna imwe, ku Nyumbanu yakuchena. “Anthu ale ambakakamira kupembedza mifanikizo yapezi, ambataya kukhulupirika kwawo kuna imwe. Mbwenye ine, na nyimbo zakupereka nazo takhuta, ndinapereka nsembe kuna imwe. Pinthu pidadumbira ine kuna imwe, ndinati ndipichitedi. Chipulumuso chimbabulukira kuna MBUYA.” MBUYA adatonga nsomba ile, natenepo chidalukula Yona kumtunda. MBUYA adalonga kuna Yona kachiwiri kache mbati, “Ndoko kumzinda ukulu wa Ninevi mbukalalike kweneko mphangwa zinakupanga inezi.” Natenepo Yona adavera MBUYA mbaenda ku Ninevi. Ninevi ukhali mzinda ukulu pyakwanga mwakuti munthu anakwanisa kukwata nsiku zitatu kugwanda namo. Yona adatoma kufamba mumzindamo, tenepo pidamala iye kufamba nsinzo wa nsiku ibodzi, adalalika mbati, “Pangamala nsiku makumanayi, kutomera lero, Ninevi unavungwa!” Anthu a ku Ninevi adakhulupira mphangwa za Mulungu. Iwo adaverana kupimana kudya, natenepo onsene a iwo, mkulu penu mwana, adavala masakha kuonesa kuti akhadaleka pyakudawa kwawo. Pidava mfumu wa Ninevi penepi, adalamuka pampando wache wachifumu. Iye adadula mkhanjo wache mbavalambo masakha mbaenda kakhala padotha. Iye adapereka matongero kuna anthu a ku Ninevi kuti, Na utongi wa mfumu, pontho mathubu ache: “Munthu onsene, penu nyama, ng'ombe na mabira, mbaleke lawa na chinthu chene; lekani kupitawirisa kudya penu kumwa madzi. Mbwenye anthu na pifuyo pyene mbavale masakha. Munthu onsene mbadembetere kuna Mulungu. Iwo mbaleke makhaliro awo akuipa pontho akuzunguzika. Mbani anapidziwa? Mwinango Mulungu anambombowesa ukali wache, pontho thangwi yakuva kwache nyambalo iye analeka kutizhangalira, towera tileke vungwa.” Pidaona Mulungu pidachita iwo pile, pontho mule mudalekera iwo makhaliro awo akudawika, iye adava nawo nyambalo mbasanduza manyerezero ache, pontho mbakhonda kuatchunyusa ninga mukhadapisasanyira iye. Mbwenye Yona hadakomerwe napyo penepi tayu mbaipirwa napyo pyakwanga. Iye adapemphera kuna MBUYA mbati, “MBUYA, ayi pidalonga ine ndzidzi ukhali ine kwathu si penepi tayu? Ndi thangwi yache sidachite nthontho tayu kuthawira pyanga kudziko ya Tarisisi. Ine ndikhapidziwa kuti imwe ndimwe Mulungu wakukoma mtima pontho wakuva nyambalo. Imwe ndimwe wakusowa chipsu pontho wakuonesa anthu kuafuna kwanu kokhonda mala, pontho Mulungu wakuuphata mtima kukhonda gwisa nyatwa pana anthu. Chinchino MBUYA, ndipheni pyanu, thangwi mphyadidi kufa pyanga kusiyana na kukhala na moyo.” Mbwenye MBUYA adamtawira mbati, “Ayi chachita iwechi ntchinthu chakuthema kuzhangali ninga tenepa?” Yona adabuluka mumzindamo mbaenda kukhundu yakumabulukiro dzuwa mbakhala pansi. Iye adamanga kakhumbi kache mbakhala pamthunzi mwenemo kuti aone ninji chinafuna chitika kuna Ninevi ule. MBUYA Mulungu adachitisa mtawi kumera mbauchitisa kukula padzulu pa Yona kuti umpase mthunzi, towera alulupirwe mumtima; Yona adakomerwa nawo pyakwanga mtawi ule. Mbwenye mangwana mwache m'makalakwecha, Mulungu adatuma mfunye, towera zinyenyene mtawi ule. Natenepo mtawi ule udaunyala. Pidavuka dzuwa, Mulungu adatumiza mphepo yakupisa yakumabulukiro dzuwa. Tenepo Yona akhali chifupi kukomoka, thangwi ya kupisa kwa dzuwa kukhammenya pamsolo pache kule. Natenepo iye adapifuna kuti afe pyache. Iye adalonga mbati, “Mphyadidi mbidafa pyanga kusiyana na kukhala na moyo.” Mbwenye Mulungu adalonga kuna Yona mbati, “Ayi chachita iwechi ntchinthu chakuthema kuzhangalira mtawiwu?” Yona adatawira Mulungu mbati, “Ande chachita inechi ntchakuthema, kuzhangali kwanga ndinakwanisa kufa nako.” Mbwenye MBUYA adalonga mbati, “Iwe ukuva nsisi na mtawi, podi kwene kuti hudautsalakane penu kuukuza tayu. Iwo udamera mosiku ubodzi basi, mbufa mosiku ubodzi basi. Apo ndi tani na mzinda ukulu wa Ninevi? Ayi ine sidatheme kuuvera nsisi tayu mzinda wa anthu akupiringana pikwi dzana na makumawiri, ale nkhabe kwanisa kusiyanisa tayu pakati pa chadidi na chakuipa, pontho ule una pifuyo pizinji.” MBUYA adalonga kuna Mika wa kuluwani ya Moresheti, mwenemo Yotamu, Ahazi na Hezekia, mbali mafumu a Yuda. MBUYA adamuonesa masomphenya akulonga pya Samaria na Yerusalemu. Vani kuno, imwe madzinza onsene, vesera, iwe dziko yapansi na onsene anyakukhala mwenemo! MBUYA Mulungu anachita umboni wakupokanyisana namwe; Mbuya akulonga kubulukira kunyumbache yakuchena. Ngayang'anani! MBUYA akudza kubulukira kumbuto yache imbakhala iye; iye atchitha mbafamba pansonga ya mapiri. Mapiri ananyunguluka pansi pa manyalo ache pontho maphedi anadidimuka, ninga upula kunyunguluka pamoto, ninga madzi akuthamanga pamtelero. Pyonsenepi pinachitika, thangwi ya umambala wa pidzukulu pya Yakobo, thangwi ya pyakudawa pya dzinza ya Israele. Ayi umambala wa pidzukulu pya Yakobo ngwanji? Ayi si Samaria tayu? Ayi mbuto yakupembedzerapo milungu mu Yuda njipi? Ayi si Yerusalemu tayu? Natenepo MBUYA akulonga kuti, “Ine ndinati ndisanduse Samaria kukhala mulu wa madongolomwa, mbuto yakulimamo mfesa. Miyalache ndinati ndiitayire kuphedi, pontho maziko ache mbandiasiya nyimwa. Mifanikizo yache yonsene ndinaigwanda-gwanda; pinthu pya m'nyumba yakupembedzeramo milungu pile pidapagalwi maputache pinapiswa moto; ine ndinavunga milungu yache yonsene. Podi Samaria adagumanyisa pinthu kubulukira kuna maputache, ipyo pinati pikwatwe na anyamalwache kupagalimbo napyo maputa panyumba zinango zakupembedzerapo milungu.” Tenepo Mika adalonga mbati, “Na thangwi ya penepi, ine ndinalira na kusintili. Ine ndinafamba pyanga chipezi-pezi pontho wakusowa nsapato. Ndinagwenga ninga thika, pontho ndinalira ninga dzidzi. Thangwi pironda pyache nkhabe kuva mtombwe tayu; ipyo pyafika mpakana ku Yuda. Kuvungika kwache kwafika chifupi na mzinda wa anthu anga, mpakana na ku Yerusalemu kwene.” Lekani kupilonga kuna anthu a ku Gati; lekani lira na pang'ono pene. Mu Beteleafira anthu mbabulumunde padotha. Ndokoni kudziko ya unyaperezo chipezi-pezi pontho mwamanyadzo, imwe anthu a ku Shafiri. Anyakukhala mu Zaanani, mbaleke yesera kubuluka kunja tayu. Mungava anthu a ku Betezele kusintili, penepo iwo nkhabe dzakutchinjirizanive tayu. Anyakukhala mu Maroti aswipa mtima kudikhira chiphedzo, thangwi nyatwa zadza kubulukira kuna MBUYA, podi na kuna msuwo wa Yerusalemu ene. Imwe anyakukhala mu Lakishi, mangani akavalo papingolo. Imwe mudatsanzira kudawa kwa Israele, mbamudawisa anthu a ku Zioni. Natenepo gonekanani na anthu a ku Moresheti-Gati. Anthu a kuluwani ya Akizibu anaphatisa fuwa mafumu a ku Israele. Ine ndinadzesa nyakukunda kuna imwe, anyakukhala mu Maresha, ule anapokosera luwani yanu. Akadamu a Israele anaenda kabisala m'khwimba ku Adulamu. Anthu a ku Yuda, chingani tsisi yanu kuonesa kusintili, thangwi ya ananu ambakomerwa na imwe ale; khalani mpala ngeti-ngeti khala ninga m'khosi mwa nkhanga, thangwi iwo anati abuluswe pamaso panu kwenda kudziko ya unyaperezo. Dzedze kuna anyakusasanya kuchita pyakuipa, kuna ale ambanyerezera pyakuipa uku ali dedede patalimba pawo! Iwo ambapichita angalamuka na machibese, thangwi mphamvu zakuchitira penepi ali nazo. Iwo ambasirira minda mbaipokoseraletu; pontho nyumba mbazikwatiratu ninga zawo zene. Iwo ambadyera nkope-kope munthu na musache, pontho mbaphata m'maso nyapinthu pyache. Natenepo MBUYA akulonga kuti, “Ine ndikusasanya pyakudzesa nyatwa pana imwe, zile imwe nkhabe kwanisa kuzithawa tayu. Imwe nkhabe dzafambave mwakulunkuma tayu, thangwi wenewu unakhala ndzidzi wa nyatwa. Ndzidzi wenewo anthu anakutikanani; iwo anakusedegulani na nyimbo ya maliro kuti, ‘Ife tamala vungika monsene mwene; dziko yathu yamala gawanwa pyawo. MBUYA amala kutipokosera! Mindathu amala kuipereka kuna anyamalwathu.’ ” Natenepo nkhabe na mbodzi ene wa imwe anafuna dzatambira khundu pa dziko tayu ndzidzi unafuna MBUYA kubwezera pontho dziko kuna anthu ache. Anthu ambalonga kuna ine kuti, “Leka kutilalikira! Leka longa-longa pinthu ninga penepi; ife nkhabe dzachitiswa manyadzo tayu. Imwe pidzukulu pya Yakobo ayi imwe mwathema kulonga pyanu kuti, ‘Ayi kuuphata mtima kwa MBUYA kwamala? Ayi iye nkhuchita pinthu ninga penepi? Ayi mafalache nkhabe dzesa udidi tayu kuna iye nyakuchita pyakulungama?’ ” MBUYA akulonga kuti, “Kwache imwe mwasosa anthu anga ninga nyamalwa. Imwe mumbadula mbamuba mkhanjo wa anyakugwanda pyawo na njira, anyakudza kubulukira kunkhondo kunyerezera kuti ali pakupata. Imwe mumbathamangisa akazi a anthu anga kuabulusa m'misawo yadidi maka ile, pontho mumbaabera mitsanzayiso yanga kuna anawo kwenda na kwenda. Lamukani bulukani pano! Ino si mbuto yanu yakupumirapo tayu, thangwi yamala swipiswa na pyakudawika pyanu, tenepo yavungika monsene mwene. “Ngakhala panadza nyakunama pontho nyakuphata anthu m'maso kulonga kuti, ‘Ine ndinati ndilonge mphangwa zauprofeti kuti panakhala vinyu na bwadwa mataka ene,’ mprofeti ninga weneyo ndiye ambafuna anthu enewa! “Ine ndinati ndigumanyise munthu onsene wa imwe, imwe pidzukulu pya Yakobo. Ndimomwene ndinakudzesani pabodzi pene, imwe anyakusala na moyo onsene a Aisraele. Ndinakugumanyisani pabodzi ninga mabira m'thanga, ninga mkumbi wa mabira mumpovu; dzikoyi inati idzale na anthu.” Nyakufumbula njira anati aende patsogolo pawo; iwo anati aswe misuwo ya mpanda kuabulusamo. Nyakutoma dzagwanda na penepo ndi mfumu wawo, msolo wawo mbakhala MBUYA. Tenepo ine ndidalonga kuti, “Veserani kuno, imwe akadamu a pidzukulu pya Yakobo, imwe atongi a dzinza ya Israele. Ayi imwe hamudatheme tayu kuteweza chilungamo? Imwe mumbazonda kuchita pyadidi mbamukomerwa na kuchita pyanu pyakuipa; imwe mumbasuwa khanda pa manungo a anthu anga mbamubulusa mnofu m'magogodo mwawo. Imwe mumbadya pyanu manungo a anthu anga, kusuwa khanda yawo, pontho kubwededza magogodo awo; mumbachekera anthu anga, ninga nyama yakufuna kukazingirwa m'chiwaya, ninga nthuli zakufuna kuterekwa m'chikalango. “Tenepo imwe munalira kuna MBUYA, kwache iye nkhabe kukutawirani tayu. Pandzidzi wenewo iye anakubisirani nkhope yache thangwi ya pinthu pyakuipa pyachita imwe.” MBUYA akulonga tenepa: “Kulonga pya maprofeti, ale ambabausa anthu anga, ngakhala munthu anaapasa phoso, iwo ambalonga kuti, ‘Mtendere;’ kwache angakhonda chita tenepo, iwo ambasasanya pyakuchita naye nkhondo. Kuna imwe, maprofeti mosiku nkhabe kukudzeserani masomphenya tayu, pontho mdima wakusowa nawo ndoto zauprofeti. Kunja kunakudokerani, pontho masikati anasanduka mdima kuna imwe.” Anyakulotera anachitiswa manyadzo, pontho anyakuombedza onsene analulupiswa; iwo onsene anaphimbira nkhope, thangwi Mulungu hakuatawirabi. Mbwenye kulonga pya ine, MBUYA andidzaza na mphamvu, pontho na Mzimu wache, na chilungamo pontho kuwanga mtima, towera nditchulule kuna mbumba ya Yakobo umambalawo, kuonesa pakwecha kuna Aisraele kudawa kwawo. Ngavani kuno, imwe akadamu a mbumba ya Yakobo imwe atongi a dzinza ya Israele, ale mumbazonda chilungamo, mbamupotoza pinthu pyonsene pyakulungama; ale mumbamanga mzinda wa Zioni na upandu, pontho Yerusalemu na njira zakudawika. Akadamu ache nkhabe tonga mseru tayu okhonda dyekerwa; anyansembe ache nkhabe funzisa tayu okhonda pagalwi, pakusowa kobiri maprofeti ache nkhabe longa mphangwa zauprofeti tayu. Kwache onsenewa ambapithemba mbalonga kuti, “MBUYA ali pakati pathu? Nkhabe chakuipa chinafuna kudza pana ife tayu.” Natenepo na thangwi ya imwe, Zioni anatipuliwa ninga munda; Yerusalemu anasanduka milu ya madongolomwa, pontho paphiri pale pana Nyumba ya Mulungu panasanduka msitu. Pansiku yakumalisa phiri ile, pale pana Nyumba ya MBUYA, inakhazikiswa ninga phiri yakulaphaletu kupiringana mapiri anango onsene, tenepo madzinza azinji anagomokera kweneko. Madzinza azinji anabwera mbalonga mbati, “Tendeni tikwire paphiri ya MBUYA, ku Nyumba ya Mulungu wa Yakobo. Iye anakatifunzisa njira zache, towera ife tikwanise kuzitewera.” Chifunziso cha MBUYA chimbadza kubulukira ku Zioni; pontho ku Yerusalemu kumbabulukira mafalache. Iye anatonga mseru pakati pa anthu azinji; mbamalisa kukhonda vana pakati pa madzinza amphamvu achifupi na akutali ene. Iwo anafula matalasadawo kukhala mapaza, pontho madipawo kukhala mipeni yakusadzulira. Dzinza nkhabe dzachita nkhondo na dzinza inzache, penu kufunzisana pya nkhondo nkhabe tayu. Kada munthu anakhala pansi kuchedza pamitawi yache yamfesa na miti yamkuyu, tenepo nkhabe unango anafuna dzaagoswa tayu, thangwi alonga ndi MBUYA Wamphamvu zonsene. Madzinza anango onsene anakwanisa kuteweza njira za milungu yawo; mbwenye ife tinati titeweze njira za MBUYA Mulungu wathu kwenda na kwenda. MBUYA akulonga kuti, “Ndzidzi ukudza unafuna ine dzagumanyisa anyakulamala; ndinagumanyisa anthu onsene adakwatwa kwenda kudziko ya unyaperezo, pontho ale adachitisa ine kutsukwala. Anyakulamala na anyakutamiswa onsene ndinabwezera kwawo; anyakusalira na moyo ale ndinaachitisa kukhala pontho dzinza yamphamvu. Ine MBUYA, ndinakhala mtongi wawo paphiri ya Zioni kubulukira nsiku yeneyo pontho kwenda na kwenda.” Kulonga pya iwe, iwe nsanja ya nyakulondali mabira, iwe mpanda wamphamvu wa Zioni, demelero yakutoma ile inabwezerwa kuna iwe; ufumu unabwerera mu Yerusalemu. Watani unakalala tenepa? Thangwi yache ninji ukuva mtswotswo ninga mkazi wamimba pakubala? Ayi iwe nkhabe mfumu? Kani mapungu ako amala kufa? Khukhunyika iwe Zioni, thangwi ya mtswotswo ninga mkazi wamimba pakubala. Thangwi chinchino wathema kubuluka mumzindamu mbukakhala mumsasa kutsanga. Iwe unati uende ku Babiloni; kwache kweneko iwe unati upulumuswe. Kweneko MBUYA anati akuombole m'manja mwa anyamalwako. Kwache lero madzinza azinji agumanyikana kufuna kuchita nawe nkhondo. Iwo akulonga kuti, “Yerusalemu mbaswipiswe pyache. Maso athu mbayang'ane pana kuvungika kwa Zioni!” Kwache iwo nkhabe dziwa tayu manyerezero a MBUYA; iwo nkhabe vesa pinthu pimbasasanya iye tayu, iye ule ambaakulumanya ninga misumbu ya tirigu mbadza nayo pambuwa kuti ambubude. MBUYA akulonga kuti, “Iwe Zioni, lamuka mbuabubude thangwi ine ndinakupasa nyanga zasimbi; ine ndinakupasa njondo zamkuwa, tenepo unapondedza-pondedza madzinza azinji. Iwe unapereka m'manja mwa ine, MBUYA pinthu pyagumana iwo pakuchita upandu, unadzesa mfumawo kuna ine, Mbuya, mtongi wa dziko yonsene yapansi.” Anyankhondo ako mbalikitike, iwe mzinda wa anyankhondo, thangwi iwe wazungulirwa na anyamalwa. Iwo anamenya mtongi wa Israele paphutu na ndodo. MBUYA akulonga kuti, “Mbwenye iwe, Betelehemu wa mu Efurata, podi kwene kuti ndiwe wamng'onoletu pakati pa madzinza a Yuda, kubulukira muna iwe munaoneka mtongi ule anafuna dzatonga Israele, ule phatache njakale na kale, kubulukira ndzidzi wakutomaletu.” Natenepo MBUYA anapasa Israele nkhodolo kufikirana mkazi, ule ana mimba, abale. Tenepo abale ache anango onsene adatamiswa ale abwerera kwawo kukhala pabodzi na Aisraele anzawo. Iye anayang'anira anthu ache ninga makabuswa na mphamvu zakubulukira kuna MBUYA, pontho na ukulu wa MBUYA Mulungu wache. Iwo anakhala pakupata, thangwi ndzidzi wenewo ukulu wache unafika mpakana kumadolomero a dziko yapansi. Tenepo iye anaapasa mtendere. Aasiria angapita m'dziko mwathu mbafamba mulikiti m'mipandathu yamphamvu, ife tinaenda kamenyana nawo na atongi athu azinji, pontho na akadamu ene ankhondo, ale anafuna dzakunda dziko ya Asiria, na talasada, dziko ya Nimirodi na talasada yakuchololwa. Mfumu wathu anatipulumusa m'manja mwa Aasiria, iwo angapita m'dziko mwathu, mbafamba pamulikiti kupita m'madire mwathu. Anyakusalira na moyo a mbumba ya Yakobo anakhala pakati pa madzinza azinji ninga bume yakubulukira kuna MBUYA; iwo anakhala ninga mafazi akuwazira maudzu, ale nkhabe dikhira matongero a munthu tayu penu kudembuka thangwi ya munthu tayu. Anyakusalira na moyo a mbumba ya Yakobo anakhala pakati pa madzinza azinji, ninga nkhalamu pakati pa pirombo pyam'tsanga, ninga mwana nkhalamu pakati pa mabira, ule ambafamba mbaanumphira na kuapwetedza mbapasowa na mbodzi ene wakuapulumusa. Imwe Aisraele munati mukunde anyamalwanu mbaavunga onsenewo, pontho anyakukuzondani onsene anamala vungwa. MBUYA akulonga kuti, “Pandzidzi wenewo ine ndinavunga akavalo anu mbandigujula-gujula pingolo pyanu pyankhondo. Ndinavunga mizinda yonsene ya m'dziko mwanu mbandigwisa mipandanu yonsene yamphamvu. Ine ndinamalisa matsenganu onsene, mbandikhonda siya na nyakuombedza ene. Ine ndinavunga mifanikizo yanu yonsene pontho piguwa pyanu pyonsene pyakupambulika; imwe nkhabeve dzagodamira tayu pinthu pyasasanywa imwe na manjanu. Ndinatchikhula pakati panu adzimunthu onsene a milungu Ashera mbandivunga mizindanu. Na kuzhangali kwanga pontho ukali wanga ndinati nditchunyuse madzinza, adakhonda kundivera ale.” Veserani mafala a MBUYA kulonga kuti, “Lamukani mbamudembetere mseru wanu kuna mapiri; pitunda mbapive pinafuna imwe longapyo. Vani imwe mapiri, mseru wa MBUYA, veserani imwe, maziko akukhala na kukhala a dziko yapansi. Thangwi MBUYA ana mseru na anthu ache; iye anafuna apokanyisane na Aisraele.” MBUYA akulonga kuti, “Anthu anga, ayi chachita ine ninji kuna imwe? Ayi ndakunensani? Nganditawireni mphapo! Ine ndidakubulusani m'dziko ya Iguputo; mbandikuombolani kudziko yaubitchu. Ndidatuma Mose dzakutsogolerani, pontho Aroni na Miriamu. Anthu anga, kumbukani uphungu udapereka Balaki, mfumu wa Moabu, pontho kutawira kudachita Balamu mwana Beori. Kumbukani ulendo wanu kubulukira ku Shitimu kwenda ku Giligala, towera mukwanise kudziwa mabasa akulungama a MBUYA.” Ninji chinafuna ine kwata kuti ndidze nacho pamaso pa MBUYA mbandigodamira Mulungu Wakudzulu-dzulu? Ayi ndidze pamaso pache na nsembe yakupyerera, na anamphulu a chaka chibodzi? Ayi MBUYA anakomerwa napyo ndingadza kuna iye na mabira pikwi-pikwi penu mikulo pikwi khumi ya mafuta aolivi? Ayi ndipereke nsembe mwananga wautombo thangwi ya umambalanga, mwana wakubuluka m'chuno mwanga, thangwi ya pyakudawa pya moyo wanga? Iye akuonesa kale, iwe munthu, kuti chadidi ntchipi. Chinafuna iye kuna ife ntchichi: kuchita chilungamo, kuonesa kufunana kukulu, na kukhala na moyo wakupichepesa pamaso pa Mulungu. Kukhala na nzeru nkhugopa MBUYA. MBUYA akuchemera mzinda wa Yerusalemu kuti, “Veserani, imwe dzinza, ile imbagumanyikana mumzindamo! Ayi ndathema kulekerera, imwe dzinza ya anyakuipa, thangwi ya mfumanu idagumana imwe mwakubayo, pontho mdida wakunama wa efa ule ngwakutembererwa? Ayi ndathema kuyesa nyakukhonda dawa munthu wakuphatisa basa midida yakunama wakukhala na mkuku wa miyezo yakuba? Amuna a mumzindamo akufuma ale ngakuzunguzika; anthu ache kunama nkhudya kwawo, pontho iwo ngakutapira m'kanwa. Natenepo ine ndatoma kale kukuvungani, kukusakazani thangwi ya pyakudawa pyanu. Imwe munadya, kwache nkhabe dzakhuta tayu; imwe munakhala basi mimba kade-kade. Imwe munakoya pinthu, kwache m'thumba yakuphoka, pontho na ping'ono pene pyakoya imwe pile ndinapichitisa kuvungika pankhondo. Munabzala mbewu, kwache nkhabe kuzivuna tayu; imwe munasikinya mafuta aolivi, kwache imwe maka nkhabe kuaphatisa basa tayu; imwe munatchitchitha vinyu, kwache vinyuyo imwe nkhabe kummwa tayu. Imwe mwatewera pifunziso pya Mfumu Omri, mbamutewezambo makhaliro akuipa a mwanache, Mfumu Ahabu na banjache ene. Imwe mwatsanzira mitemo yawo, natenepo ndinati ndikusakazeni, pontho madzinza anango anakuimbirani nswinyo; iwo anakuselusani.” Ine ndatsukwaladi kwene! Ine ndakhala ninga munthu wanjala wakuchimwana kugumana nsapo ndzidzi wa malimwe, pontho ndzidzi wakutchola mfesa; nkhabe na tsaputu ene yakuti ndinadya tayu, nkhabe na makuyu ene akuchimbiza kufira kuti ndinakwanisa kuva chamaba tayu. Anyakukhulupirika pamaso pa Mulungu onsene amala tswairwamo m'dzikomo; nkhabe nyakulungama asalira tayu. Onsene ambabisala kufuna kuchuchisa chiropa; munthu onsene ambateyera mbaleache msampha. Onsene mbanthu aluso kuchita pyakuipa; mathubu kwawo nkhafuna kutambira mitukwa basi, anyakutonga miseru ambafuna pya kudyekerwa, Anyamphamvu ambachita kutonga pinafuna iwo; iwo onsene ambapangana pyakuipa. Pyadidiletu pinakwanisa iwo kuchita pyakhala ninga ntcheswa; chakulungama chinakwanisa iwo kuchita ntchakuipaletu kupiringana nyakhanche. Nsiku yafika inafuna Mulungu kutchunyusa anthu, malingana na kuacheuza kudachita iye kudzera muna anyakulondali awo, maprofeti. Chinchino ndi ndzidzi unafuna iwo zunguzika msolo. Munthu mbaleke nyindira tsanthembache; penu kunyindira shamwaliache. Munthu mbachite mphole-mphole na malongero ache podi na kuna ule akhumbatira iye pagangafuwa pache. Thangwi mwana wamamuna akutikana babache, mwana wamkazimbo akupandukira mache, mkwenya nkhabe lemedza mebzalache tayu; anyamalwa a munthu mbanthu a pamsuwo pache. Mbwenye kulonga pya ine, maso anga ali pana MBUYA, ine ndinati ndimdikhire Mulungu Nyankhombo wanga; Mulungu wanga anati andive. Lekani kundiseka, imwe anyamalwanga. Podi kwene kuti ndagwa, ndinati ndilamuke pontho. Podi kwene kuti ndikukhala mumdima, MBUYA ndiye anafuna khala cheza changa. Podi ine ndamdawira MBUYA, ine ndathema kuona nyatwa na ukali wache kufikirana andiikhire kunduli pamseru wanga, pontho andichitire chilungamo. Iye anati andibuluse mumdima kundidzesa kuna cheza; ine ndinaona chipulumuso chache. Tenepo anyamalwanga anaona penepi mbachitiswa manyadzo pikulu pene, ale adalonga kuna ine mbati, “Ali kupi MBUYA Mulungu wako?” Maso anga anaona kuvungika kwawo; podi na lero, iwo akupondedzwa pansi ninga matope m'njira. Anthu a ku Yerusalemu, ndzidzi unafika unafuna imwe dzamanga mpanda wa mzinda, ndzidzi unafuna imwe dzafumulira madire anu. Ndzidzi wenewo anthu anabwerera kuna imwe kubulukira ku Asiria na kumizinda ya Iguputo, kubulukira ku Iguputo mpakana kumkulo wa Yufurate, kubulukira kubara mpakana kubara, kubulukira kumapiri mpakana kumapiri. Dziko inasanduka thando yatchetcha, thangwi ya pyakudawika pya anyakukhala mwenemo. MBUYA, dyesani mwadidi anthu anu na ndodo yanu, mkumbi wa mabira wa dzinzanu, ule uli okha ene m'tsanga, podi kwene kuti ali chifupi na mpovu. Alekeni akadye pyawo mu Bashani pontho Gileadi ninga mukhachitira iwo kale ene. MBUYA akulonga kuti, “Ninga mukhali ipyo ndzidzi udabuluka imwe m'dziko ya Iguputo, ine ndinakuonesani pyakudodomesa pyanga.” Madzinza anati apione penepi mbachita manyadzo, onsene mbamala khutchwa mano. Iwo anati aphate pakanwa pawo pontho makutu awo anagontha. Iwo anabwira fumbi ninga nyoka, ninga nyama zakukambadza. Iwo anasokoloka mwamantha m'madzimba mwawo; iwo anafika mwakutetemera pamaso pa MBUYA Mulungu wathu, pontho anachita naye mantha. Mbani pontho unango ninga imwe, Mulungu, nyakufudza pyakudawa pya anthu pontho nyakulekerera pyakudawa pya anyakusalira na moyo pakati pa anthu ache? Imwe nkhabe zhangali kwenda na kwenda tayu, mbwenye mumbakomerwa na kuavera nsisi. Imwe munava pontho nafe nyambalo; munapondedza pyakudawa pyathu pansi pa manyalo anu, mbamuponya pabara yakuzwika umambalathu onsene. Imwe munakhulupirika kuna Yakobo, mbamukomera mtima Abrahamu, malingana na kudumbira kudachita imwe kale ene kuna makolo athu. Izi ndi mphangwa zakubulukira kuna Mulungu zakulonga pya masomphenya adaona Nahumu wa ku Elikoshi pya mzinda wa Ninevi. MBUYA ndi Mulungu wantchanje pontho wakubwezera; MBUYA ambabwezera; pontho ngwakudzala na ukali. MBUYA ambabwezera anyakumzonda, ukali wache mbuthimiza kukhala pana anyamalwache. MBUYA nkhabe chipsu tayu, pontho mphamvu zache nsikulu pyakwanga; MBUYA nkhabe dzaleka kwene anyakudawa okhonda kuatchunyusa tayu. Njirache imbafamba na iye ile ili m'chivumbulu pontho m'chonzi, makole ndi fumbi ya kumanyalo kwache. Iye ambalongera bara iyombo mbiumiratu kakata; iye ambachitisa mikulo yonsene kuuma gugudu. Minda ya Bashani na Phiri ya Karimele pimbamala unyala, pontho maluwa a ku Lebanoni ambafyokotoka. Mapiri ambatekenyeka pamaso pache; pitunda pimbamala nyunguluka. Dziko yapansi imbatetemera pamaso pache, dziko yapansi na onsene ambakhala mwenemo ale. Mbani anakwanisa kupirira na shungu yache? Mbani anakwanisa kupirira kuzhangali kwache kwakugoswa? Ukali wache wakhuthuka ninga moto; miyala mikulu-mikulu imbapeyeka pamaso pache. MBUYA ngwadidi, iye ndi mbuto yakupata ndzidzi wa nyatwa. Iye ambatsalakana mwadidi anyakumnyindira ale. Kwache ninga madzi makulu, iye anavunga monsene mwene anyakumzonda ale. Iye anathamangisira anyamalwache kumdima. Pyakuipa pyonsene pinasasanya iwo kupokanyisana na MBUYA, iye anati apimalise. Anyamalawache nkhabe dzabwera kachiwiri tayu. Iwo anamangika pakati pa minga, pontho ninga madombe iwo amala ledzera; iwo anapiswa ninga maudzu akuuma. Kubulukira kuna iwe, Ninevi, padza munthu unango, ule ambasasanya pyakuipa kupokanyisana na MBUYA, pontho ule ambapereka uphungu wakudawika. MBUYA akulonga tenepa kuna anthu ache Aisraele: “Podi kwene kuti Aasiria ngamphamvu pontho akuinjipa, onsenewo anati amale vungwa mbakhonda dzaoneka pontho. Podi kwene kuti imwe anthu a ku Yuda ndidakuchitisani ndine kubonera, kwache ine nkhabe dzapichita pontho tayu. Chinchino ndinati ndiswe magoli-goli a Aasiria kuabulusa m'khosi mwanu na kudumula nkhambala zidamangwa na imwe zile.” MBUYA apereka matongero awa pya imwe, Aasiria: “Imwe nkhabe dzakhala na pidzukulu tayu, pile pinafuna dzakoya dzinanu. Ine ndinati ndivunge mifanikizo yanu, ile ili m'nyumba zanu zakupembedzeramo milungu, mifanikizo ya miti na ntove ene mbandiitayira kunja. Ine ndinakusasanyirani masiye thangwi imwe mwasanduka chivunde!” Ngayang'ana pamapiri manyalo a munthu wakudza na Mphangwa Zadidi, ule ambalalika pya mtendere! Sekera maphwando ako, iwe Yuda mbuchitise kukwana-kwana pinthu pidadumbira iwe pile. Nkhabeve anyakudawika anapita pontho m'dziko mwako tayu; iwo anamala vungwa monsene mwene. Nyakusosa akudza kuna iwe, Ninevi. Londali mpandako wamphamvu, tchinjiriza misewu yako! Pivazike wekha ene pida pyankhondo; mangani matimbira kusasanyikira nkhondo! MBUYA anabwezera demelero ya Yakobo, ya Israele ninga mukhali ipyo kale, podi kwene kuti anyakuvunga adamsandusa madembe pontho kuti adamala pwayula mfesa zache. Pyakugedera matswimo pya anyankhondo ache pili piriwiri; anyankhondo ache amphamvu amala vala pyakufira. Pisimbi pya pingolo pili yeti-yeti kusasanyikira nsiku inafuna ipyo dzaphata basa; akavalo akufukula-fukula pansi. Pingolo pili fumbi nyodo m'misewu kuthamanga uku na uku m'pithando pya mzinda. Ipyo pikuyerima ninga nsakali, pontho kumbuluka ninga ching'ani-ng'ani. Akadamu ankhondo akuchemereswa, kwache iwo akwenda mbagwegweduka pyawo. Iwo akuchimbiza kwenda kumafufu a mpanda wa mzindawo; pontho anyakuphatira pyakugedera matswimo amala khala m'mbuto zawo. Mwakufungira mikulo mwamala funguka; nyumba yachifumu yagwa. Matongero aperekwa kuti anthu a mumzindawo akwatwe unyaperezo; anyabasache achikazi akulira ninga nkhangaiwa mbakhumata thangwi ya kutsukwala. Ninga madzi akubaula thawale, anthu a ku Ninevi akubulukamo. Kulira kukuveka kuti, “Ngaimirani! Ngaimirani!” Kwache nkhabe na mbodzi ene akubwerera tayu. Pokoserani siliva! Pokoserani golidi! Mfumache nkhabe mala tayu, pontho njokhonda lengeseka. Ninevi amala vungwa, iye apokoserwa pinthu pyache mbasala chipezi-pezi! Mitima ikunyunguluka, mabondo akugedemera na mantha, manungo akutetemera, pontho nkhope yonsene ikubuluka kaluma thangwi ya mantha. Apo ili kupi nkhwimba ya nkhalamu, mzinda wa Ninevi, kumbuto kukhadyesera iwo anawo kule kule kukhaenda nkhalamu imuna na ikazi, pontho anawo mbakhala pakupata? Nkhalamu idapha nyama yakukwanira anache mbaikhwadzula-khwadzula nyama ile kuti mkazache adye; mbadzaza nkhwimbache na nyama yapha iye ile, pontho nyumbache na nyama yakhwadzula iye ile. MBUYA Wamphamvu zonsene akulonga kuti, “Ine ndina mseru na imwe. Ine ndinapisa pingolo pyanu, pontho talasada inakhamwadza ana nkhalamu. Ine nkhabe dzakusiyirani nyama tayu yakuti mudye padziko yapansi. Fala ya anyamphangwanu nkhabe dzaveka pontho tayu.” Dzedze kuna mzinda wachirope, wakudzala na pyakunama, wakudzala na pyakupokosera, wakuti nkhabe leka chita pyaupandu. Veserani kulira kwa mtswamu, ugwegwere-gwegwere wa magaleta, mchiti wa akavalo, pontho ugubudu-gubudu wa pingolo. Anyakupakira akavalo apomokera, matalasada akuchetuma-chetuma, madipa akuyetimira! Anthu azinji amala kuwazwa, milu ya anyakufa, mitembo yokhonda lengeseka mwakuti anthu akuchita kugwegweduka nayo! Pyonsenene pyachitika thangwi ya kuzuda kwa puta weneyu, Ninevi, mkazi wakudziwa kutopola na mchenache, ule na uputache adakwesha madzinza azinji, pontho na matsengache adabausa anthu azinji. MBUYA Wamphamvu zonsene akulonga kuti, “Ndinati ndikutchunyuse iwe, Ninevi! Ndinakukunjula nguwo mpakana kumsolo mbandionesa pezi pako kuna madzinza pontho maufumu anaona manyadzo ako. Ine ndinakukapira pyakunyansa. Ine ndinati ndikululupise, mbandikuchitisa kukhala chakusekesa. Onsene anafuna kuona anakuchalira mbalonga kuti, ‘Ninevi asala madembe ene pyache! Mbani anafuna kumsintili?’ Nkhupi kunafuna ine kagumana nyakukupukuta misozi?” Ayi iwe Ninevi, ndiwe wadidi kupiringana Tebesi, wakukhala pamkulo wa Nailo, uku azungulirwa na madzi? Mkulo ndiye ukhamtchinjiriza, madzi mbakhala mafufu ache. Kushi na Iguputo ndiye akhali mphamvu zache zokhonda mala; Puti na Libia ndiye akhali kukhundu kwache. Kwache iye adakwatwa unyaperezo mbaendeswa kudziko yantomi. Anache adamalwa nyedzwa-nyedzwa pankhomo yonsene ya njira. Akulu-akulu ache onsene amala tapatwa; anyakuaphata aachitira ntsango kuagawana. Iwembo unaledzera; unaenda kabisala mbukasaka mbuto yakupata kuthawa anyamalwako. Mipandako yonsene yamphamvu yakhala ninga miti yamkuyu yakukhala na nsapo zache zakutoma fira; mitiyo ingatekenyeka makuyu ambagwera m'kanwa mwa anyakuadya. Ngayang'ana magulu ako ankhondo, onsene mbakazi okhokha! Misuwo ya mpanda m'dziko mwako ili khanang'ana pamaso pa anyamalwako; moto wamala pisa mphinga zache. Tungiratu madzi ndzidzi mbudzati fika wakuzungulirwa na anyamalwa wangisa pyakukutchinjiriza napyo! Phatisa basa dongo pontho munya mataka, umba njerwa! Kweneko kwene moto unakuvunga; talasada inakugwanda-gwanda, ninga mabobo kutedza-tedza mapira. Mwaswana ninga nthete, mwainjipa ninga nyadzombe! Imwe mwainjipisa anyamalondanu kufikirana iwo ainjipa kupiringana nyenyezi za kuthambo. Kwache mwakhala ninga nyadzombe, ule adamala sakaza dziko mbathawa pyache. Anyakulondali anu akhala ninga nyadzombe, mathubu anu akhala ninga uwumbi-wumbi wa nyadzombe, ule ambaphama m'mafufu pandzidzi wakutonthola, mbwenye dzuwa ingagaka onsene ambamala mbuluka pontho nkhabe na mbodzi ene ambadziwa kwaenda iye tayu. Iwe, mfumu wa ku Asiria, amakabuswako akuodzira; mathubu ako ali gunundu-gunundu kupuma. Anthu ako ali balala-balala m'mapiri, wakusowa na mbodzi ene wakuagumanyisa. Nkhabe mtombwe unakwanisa kuchiza chironda chako tayu chirondacho chasanduka njinda. Munthu onsene ule ava pyakuchitikira pile ambaimba m'manja thangwi ya kuvungwa kwako, thangwi mbani adakhonda lawa kukala mtima kwako kokhonda mala. Izi ndi mphangwa zidatambira mprofeti Habakuku kubulukira kuna Mulungu: Mpakana lini MBUYA, ndichemere kufuna chiphedzo, kwache imwe nkhabe kundivesera tayu? Penu kulira kuna imwe kuti, “Upandu!” Mbwenye imwe nkhabe kupulumusa tayu? Thangwi yache ninji munandichitisa kuyang'ana pinthu pyakusowa chilungamo? Mwatani munatawirisa pyakudawika kuchitika? Kuvungika na upandu pyandizungulira, nthonga na mapoko-poko pyafika pachimache. Natenepo mwambo wamala mphamvu, pontho chilungamo nkhabe chitikave tayu. Anyakudawika akuponda pamsolo anyakulungama, mwakuti chilungamo chikupotozwa. Natenepo MBUYA adalonga kuna anthu ache mbati, “Chitani maso kwize pana madzinza anangowa mbamuone, pontho mbamudodome monsene mwene. Thangwi ine ndinati ndichitepo pinthu pandzidzi wa moyo wanu, mwakuti imwe nkhabe kupikhulupira tayu podi kwene kuti munthu unango achite pyache kukupangani tani. Ine ndinachitisa Ababiloni kukhala na mphamvu, dzinza ya anthu avinga pontho akuzunguzika ile, ale anafuna dzatswaira dziko yonsene yapansi kupokosera mbuto zakukhalamo zile si zawo tayu. Iwo ndi dzinza ya anthu akugoswa pontho akugopeka; iwo ambakwata mwambo m'manja mwawo mbapigumanira okha ene chilemedzo. “Akavalo awo ngakuthamanga pyakwanga kupiringana nyalugwe, ngakugoswa pyakwanga kupiringana thika m'chidodo. Anyakavalo akudza kubulukira kudziko yakutali; akavalo awo akufukula-fukula pansi. Iwo ambambuluka ninga mphamba kufuna kugonkha mwanapiye. “Onsenewo akudza na upandu ukulu. Magulu awo ankhondo akudza ninga mphepo ya m'thando yatchetcha mbagumanyisa anyaperezo khala ninga tchetcha. Iwo ambaselusa mafumu mbalulupisa atongi. Mizinda yonsene yakutchingwa na mpanda iwo ambaisedegula; iwo adamuluka milu ya mataka kutsamira mpanda mbaigwisa. Tenepo iwo ambathamanga mbagwanda pyawo ninga mphepo, amuna akudawika, ale amphamvu zawo ndi milungu yawo.” MBUYA, ayi si imwe ule tayu mulipo kubulukira pakutomaletu? Mulungu wanga, Nyakuchena wanga, ule ambakhala na moyo kwenda na kwenda. MBUYA imwe mwaasankhula kuti atitchunyuse; imwe Phanzwi, mwaapasa mphamvu, towera ationese nyatwa. Maso anu ngakuchena pyakwanga mwakuti imwe nkhabe yang'ana pyakuipa; imwe nkhabe kwanisa kupirira na pyakuipa tayu. Apo thangwi yache ninji munayang'ana kwene mphandu kuchita pinafuna izo? Mwatani munakhala kwene mulomo phoo, mwenemo iwo akuvunga anthu, ale ngakulungama kupiringana iwo? Mwatani mwasandusa anthu kukhala ninga nsomba za m'bara, ninga pyakulengwa pya m'madzi pile nkhabe mtongi tayu? Ababiloni akuchita kuamedza anthuwo na chimedzo, penu kuamanga na malitchera, iwo ambaagumanyisa onsenewo na kokotawo; natenepo ambakomerwa na kusekera. Tenepo iwo akupereka nsembe kuna malitcherawo mbafukiza pyakununkhira kuna kokotawo, thangwi na malitcherawo iwo ambakhala na tsenzo mbakomerwa na kudya pyakudya pyadidiletu. Ayi iwo athema kuthimiza basi kuonja malitcherawo pontho kuvunga madzinza mwakusowa nsisi? Ine ndinakhala ninga nyakulondali mbindikwira pansanja. Ndinaimira penepo kuti ndione chinafuna longa MBUYA kuna ine, pontho kutawira kunafuna iye chita thangwi ya kudungunya kweneku. Tenepo MBUYA adatawira mbati, “Lemba mwakuoneka mwadidi papyakulemberapo pya miyala pyonsene pinafuna ine kukutchululira, towera nyakuwerenga onsene awerenge mwakukhonda nensa. Thangwi kutchulululwa kweneku kudikhira nsiku yache yakusankhulika; ipyo pikulonga pya mamalisiro pontho nkhabe dzalonga pyakunama tayu. Podi kwene kuti pichite nthontho tani, lila dikhira kwene basi; ipyo pinati pidze mbapikhonda dembuka. “Ngayang'anani, anyakuipa anamala kufa, kwache anyakulungama anati akhale na moyo thangwi ya kukhulupirika kwawo kuna Mulungu.” Ndimomwene mfuma imbanamiza; anyakutumbama nkhabe puma tayu. Podi kwene kuti iwo ngamtima ninga masiye pontho ninga imfa, iwo nkhabe khuta tayu, ambapigumanyira okha ene madzinza mbaphata unyaperezo anthu azinji ene. Ayi onsene a iwo nkhabe dzamsanyisa, kumtikana pontho kumsedegula tayu kuti, “Dzedze kuna iye ule ambapiinjipisira pinthu pyakuba mbapifumisa yekha ene na kudyera anango nkope-kope? Ayi penepi pyathema kuchitika mpakana lini?” Ayi anyamalwako nkhabe dzavumbuluka kabodzi kene tayu? Ayi iwo nkhabe dzalamuka mbakuchitisa mantha tayu? Tenepo iwo anapokosera pinthu pyako pyonsene. Na thangwi yakuti iwe wapokosera pinthu pya madzinza azinji ene, anyakusalira na moyo ale anati apokoserembo pinthu pyako. Thangwi iwe wachuchisa chiropa cha anthu azinji; iwe wavunga madziko pontho mizinda na anthu onsene a mwenemo. Dzedze kuna nyakumanga musache na njira zakupotoka, nyakumanga chisa chache padzulu, kufuna kuthawa kuvungika. Iwe wasasanya pyakuvunga madzinza azinji, kwache penepyo pyagwera iwe ene mwenechiroache kuchitisa manyadzo musako pontho kuvunga moyo wako. Miyala ya mpanda inalira, pontho mphalupalu zinatayirira. Dzedze kuna nyakumanga mzinda thangwi yakuchuchisa chiropa mbakhazikisa luwani na kuchita pyaupandu. Ayi MBUYA Wamphamvu zonsene nkhabe funa tayu kuti basa yonsene yakupha yaphata anthu isanduke ninga nkhuni zakuphatisira moto, pontho kuti kaluma yonsene yabulusa madzinza a anthu isanduke yakusowa basa? Thangwi dziko inadzala na udziwisi wa demelero ya MBUYA, ninga mumbachitira madzi kudzala bara. Dzedze kuna nyakupasa tsanthembache chakumwa cha ukali wa MBUYA, kumchitisa kuledzera thophi-thophi towera amuonere pezi. Iwe unachita manyadzo pikulu pene m'mbuto mwa kukhala na demelero. Lerombo pyagwera iwepo! Imwa mbuonekembo pezi! Khomitcho ya kudzanja ya madyo ya MBUYA ikudza pana iwe, pontho demelero yako inasanduka manyadzo. Pyakuzunguzika pyonsene pyachita iwe kuna Lebanoni pinati pikuvunge, pontho kuvunga nyama konsene kudachita iwe kunati kukuchitisembo mantha. Thangwi wachuchisa chiropa cha anthu; iwe wavunga madziko pontho mizinda na anthu onsene a mwenemo. Ayi mfanikizombo una basa yanji, podi wachitwa kusemwa na munthu? Penu dzimunthu ule ambafunzisa pyakunama? Thangwi yache ninji nyakupisasanya onsene ambanyindira pinthu pidasasanya manjache? Iye ambasasanya mifanikizo, ile nkhabe kwanisa kulonga tayu. Dzedze kuna munthu ule ambalonga kuna thabwa kuti, “Khala m'maso!” Penu kulonga kuna mwala wakusowa muya kuti, “Ngalamukave!” Ayi icho chinakwanisa kumpanga munthu nzeru? Icho chakukutizwa na siliva pontho golidi, icho nkhabe muya tayu. Kwache MBUYA ali m'Nyumbache yakuchena; dziko yonsene yapansi mbimatame pamaso pache. Kupemphera kwa mprofeti Habakuku. MBUYA, kuveka kwanu m'makutu mwanga kwafika, ine mabasanu, MBUYA, ndili nawo tetete. Achitiseni kukhala atswa nsiku zathu zino, achitiseni kudziwika pandzidzi wathu uno; tivereni nsisi, podi kwene kuti mwazhangali. Mulungu akudza kubulukira ku Temani; Nyakuchena akudza kubulukira kuphiri ya Parani. Demelero yache yampsampsira kudzulu, pontho ukulu wache wamala dzala padziko yapansi. Demelero yache ikhali ninga kubuluka kwa dzuwa; cheza chidachetuma kubulukira m'manja mwache mudabisala mphamvu zache mule. Muliri udenda patsogolo pache; imfambo idaponda mphondero yache. Iye angaimira, dziko yonsene teke-teke; iye angayang'ana madzinza ambatetemera na mantha. Mapiri akale ambadidimuka pontho pitunda pya mvula zakale pimbalikitika. Njira zache nsakwenda na kwenda. Ine ndidaona anthu a ku Kushi kuchita mantha pontho anyakukhala ku Midiani kusanyika mtima pikulu pene. MBUYA, ayi imwe mudazhangalira mikulo? Ayi ukali wanu ukhali pana mikhwawa? Ayi imwe mudazhangalira bara, ndzidzi udapakira imwe pa akavalo anu pontho pingolo pyanu pyakukunda napyo? Imwe mudasolola utanu m'chakuikhiramo mwache mbamuchemeresa matswimo azinji ene. Dziko yapansi imwe mudaing'amba na mikulo, mapiri adakuonani mbakhunyata. Madzi makulu adatswaira; bara yakuzwika idavunduka mbikapiza mabimbi ache mpakana m'dzulu. Dzuwa na mwezi pidaimira kudzulu na kuyetimira kwa matswimo anu akuthamanga, pontho na kuona uchetu-chetu wa madipanu. Na kuzhangali kwanu, imwe mudagwanda na padziko yapansi pontho na ukali wanu, imwe mudabubuda madzinza. Imwe mudenda kaombola anthu anu; kupulumusa nyakudzozwanu. Imwe mudapeya mkadamu wa dziko yakudawika imwe mudamdulisa nguwo kubulukira kumsolo mpakana kumanyalo. Na mombache onthowo, imwe mudamulasa nawo msolo wache, pidatiwumbikira anyankhondo ache kuti atibalalise. Iwo akhasekera khala ninga akhafuna kukhudyula anyakusowa mphamvu akhabisala ale. Imwe mudapondedza bara na akavalo anu, kuvundula madzi makulu. Ine ndidava pyonsenepi mtimanga mbudima, milomo yanga idagedemera na mantha, makhono anga adatonthola, pontho miyendo yanga idagogobodoka. Kwache ndinati ndidikhire mwakupirira nsiku ya nyatwa kudza pana madzinza anachita na ife nkhondowa. Podi kwene kuti muti wamkuyu nkhabe chita maluwa tayu, pontho mtawi wamfesa nkhabe bala msapo tayu; podi kwene kuti miti yaolivi ichimwane pyayo kubala tani, pontho minda kuchimwana kubulusa phoso; podi kwene kuti mabira amale pyawo kufa pontho mathanga mbasowa pyawo ng'ombe tani, kwache ndinasekera basi thangwi ya MBUYA, ndinakomerwa thangwi ya Mulungu Nyankhombo wanga. MBUYA Mulungu ndiye mphamvu zanga; manyalo anga iye ambaachitisa kukhala ninga manyalo a nyasa, iye ambandichitisa kwenda pamapiri. Pandzidzi ukhali Yosia mwana Amoni mfumu wa Yuda, MBUYA adalonga kuna Zefania mwana Kushi. Kushi akhali mwana Gedalia, Gedalia akhali mwana Amaria, Amaria akhali mwana Hezekia. MBUYA adalonga mbati, “Ine ndinati nditswaire pyonsene kupibulusa padziko yapansi.” Ine ndinatswaira anthu na nyama zene; ine ndinatswaira mbalame na nsomba zene za m'bara. Anyakudawika ndinamala kuavunga pandzidzi unafuna ine dzabulusa munthu padziko yapansi. Ndalonga ndine MBUYA. “Ine ndinati ndifuthule mkono wanga kutchunyusa Yuda, pontho na onsene anyakukhala mu Yerusalemu. Ine ndinabulusa m'dziko muno anyakusalira onsene ale ambapembedza milungu Baala, pontho anyansembe ale ambapembedza milungu inango; ndinafudza madzina onsene a anyakukhonda pembedza MBUYA. Ndinavunga ale ambalamba pansoyi za nyumba kupembedza dzuwa, mwezi na nyenyezi, ale ambalamba mbadumbira na dzina ya MBUYA na ndzidzi onthowo mbadumbira na dzina ya milungu Moleki, ale adabauka mbakhonda kutewera MBUYA, pontho mbakhonda kusaka-saka MBUYA, penu kuvunza nzeru kuna iye. “Matamani pamaso pa MBUYA Mulungu, thangwi nsiku inafuna MBUYA dzatonga mseru ili chifupi. MBUYA asasanya nsembe, iye apipambulira anthu ambachemera iye ale. Pansiku ya nsembe ya MBUYA, ine ndinatchunyusa mathubu na ana a mfumu, pontho na anthu onsene ambatsanzira pyachilendo ale. Pansiku yeneyo ndinati nditchunyuse onsene ale ambapembedza milungu yachilendo, ale ambadzaza nyumba ya milungu yawo na pyakuzunguzika pontho pyakunama.” MBUYA akulonga kuti, “Pansiku yeneyo kukalala kunaveka kubulukira ku Msuwo wa Nsomba, kulira kubulukira kukhundu itswa ya mzinda, pontho na kutitima kubulukira kumapiri. Lirani, imwe anyakukhala m'misika; anyamalonda onsene anamala puluzwamo, onsene ale ambagulisa pinthu anamala vungwa. “Pandzidzi wenewo ndinasaka-saka Yerusalemu na nyale, pontho ndinatchunyusa ale ambakhala pyawo thikithi mbagaya mumtima mwawo kuti, ‘MBUYA nkhabe dzatichita pinthu chadidi penu chakuipa tayu.’ Mfumawo inapokoserwa, nyumba zawo zinamala gomolwa. Iwo anamanga nyumba, kwache nkhabe dzakhalamo tayu. Iwo anabzala mfesa, kwache nkhabe dzamwa vinyu wache tayu.” “Nsiku ikulu ya MBUYA ili chifupi, ili chifupi pontho ikuchimbiza kudza. Ngavani! Kulira pa Nsiku ya MBUYA kunakhala kwakuvesa kupha, pontho panaveka kukhuwa kwa anyankhondo amphamvu. Nsiku yeneyi inakhala nsiku ya ukali, nsiku yakusanyika pontho nyatwa, nsiku ya dzedze pontho kuvungika, nsiku ya mdima pontho kutsukwala, nsiku ya makole pontho yankhungu, nsiku ya kulizwa kwa ngoma pontho mkhuwo wa anyankhondo kumenyana na mizinda yakutchingwa na mpanda, pontho kumenyana na nsanja za m'nkhomo mwa mpanda. “Ine ndinadzesa nyatwa ikulu pana anthu, tenepo iwo anafamba ninga maboli-boli, thangwi iwo adawira MBUYA. Chiropa chawo chinakhuthulira pansi ninga fumbi, manungo awo anavunda mbanunkha.” Nee siliva penu golidi wawo pinafuna dzaapulumusa pansiku ya ukali wa MBUYA. Na ntchanje yache ya moto, dziko yonsene yapansi inamala piswa, thangwi iye anamaliratu gwebede mwakututumusa anthu onsene akukhala m'dziko yapansi. Gumanyikanani, gumanyikani pabodzi, imwe dzinza yakuchitisa manyadzo mbudzati fika ndzidzi unafuna imwe dzatswairwa ninga masundu-sundu, mbukudzati fika pana imwe kuzhangali kwakugoswa kwa MBUYA, nsiku ya ukali wa MBUYA mbidzati fika pana imwe. Saka-sakani MBUYA, imwe anyakupichepesa a m'dzikomo, imwe ale mumbavera matongero ache. Chitani pyakulungama, pontho khalani akupichepesa; mwinango munakwanisa dzagumana pakuoserapo pansiku ya kuzhangali kwa MBUYA. Nthemba ya Gaza inapaswa nkhodolo, pontho Ashikeloni anasala madembe. Dzuwa ili ngerengende Ashidodi anathamangiswa m'dziko mwawo, pontho Ekroni anamala dulwamo. Dzedze kuna imwe anyamgombe, imwe anthu a ku Kereti; MBUYA akulonga mwakupokanyisana nawe, iwe Kanani, dziko ya Afilisti. “Ine ndinati ndikuvungeni, pontho nkhabe na mbodzi ene anafuna dzasala na moyo tayu.” Dziko ile ili m'khundu-khundu mwa bara, kule kumbakhala Akereti, inakhala mbuto yakudyeserapo pifuyo pontho mathanga a mabira. Iyo inakhala m'manja mwa anyakusalira a m'banja ya Yuda; kweneko iwo anagumanako mpovu. Na mosiku iwo anagona m'nyumba za Ashikeloni. MBUYA Mulungu wawo anaayang'anira mwadidi; iye anachitisa pontho pinthu pyawo kufamba mwadidi. MBUYA Wamphamvu zonsene akulonga kuti, “Ine ndava kutikana kumbachita Amoabu, pontho ndaona kupidula kumbachita Aamoni, ale adatikana anthu anga mbaathuswa m'dziko mwawo monthomo. Natenepo ine ninga Mulungu wa moyo, MBUYA Wamphamvu zonsene, pontho Mulungu wa Israele, ndikudumbira kuti: Moabu anati asanduke ninga Sodomu, Amonimbo ninga Gomora, mbuto yakuphopha na tsanga, pontho madzenje a munyu, mbuto yakusowa basa kwenda na kwenda. Anyakusalira na moyo a anthu anga anati apokosere pinthu pyawo; pontho anyakupulumuka a dzinzanga anapita mbakwata dziko yawo.” Penepi ndiye pinafuna iwo dzapagalwi, thangwi ya kunyada kwawo, thangwi ya kutikana pontho kusedegula anthu a MBUYA Wamphamvu zonsene. MBUYA anakhala wakugoswa kuna iwo; iye angavunga milungu yonsene m'dzikomo. Anyamgombe a madzinza onsene anati ampembedze, kada munthu m'dziko mwache. “Imwembo anthu a ku Kushi munati muphiwe na talasadanga.” MBUYA anafuthula mkono wache kupokanyisana na anthu akumpoto mbavunga Asiria. Ninevimbo anasaliratu pyache madembe, mbasanduka wakuuma kakata ninga thando ya tchetcha. Mikumbi ya mabira na ng'ombe pinagona kweneko gunundu-gunundu, pyakulengwa pya mtundu onsene. Ng'ombe-ng'ombe na muyi pinaphama pamadembe. Kulira kwa madzidzi kunatayirira na m'mazhanera, makhungubwe anakhala m'misuwo yawo. Mphalupalu zamkungudza zinasala nyimwa. Wenewu ndiye mzinda ule akhapiona ninga kuti uli pakupata pontho wakukhazikika, ule mumtima mwache ukhalonga kuti, “Ndine ene basi, nkhabepo pontho unango!” Apo lero ngayang'anani kuvungika kwachita iwo. Iwo wasanduka msitu wakukhala nyama zam'tsanga. Munthu onsene wakugwanda na penepo anasedegula mbapidula. Dzedze kuna Yerusalemu, mzinda wa anyakupondereza, anyakupandukira pontho anyakukhonda chena pamaso pa Mulungu. Iye nkhabe vesera munthu na mbodzi ene tayu. Iye nkhabe tawira tayu kusumululwa. Iye nkhabe nyindira MBUYA, penu kudza chifupi na Mulungu wache tayu. Mathubu ache akhala ninga nkhalamu zakubangula, pontho atongi ache akhala ninga matika na mosiku, ale nkhabe siya mkhutche tayu kuti adye mangwana mwache na machibese. Maprofeti ache ngakutumbama; iwo mbanthu okhonda nyindirika. Anyansembe ache aswipisa mbuto yakuchena, pontho ambapotoza mwambo kufuna kupiganyalisa. Kwache MBUYA ngwakulungama mumzindamo; iye nkhabe chita chakuipa tayu. Na machibese onsene okhonda tchotchesa iye ambatonga na chilungamo. Kwache anyakukhonda lungama ambathimiza kudawa, mbakhonda chita napyo manyadzo. MBUYA akulonga kuti, “Ine ndamala vunga madzinza; mipandawo yamphamvu ndamala kuigwisa. Misuwo yawo yamala phopha tsanga mwakuti nkhabe na mbodzi ene ambagwanda namo tayu. Mizindawo yamala vungwa; nkhabe ubodzi wasala, nee na ubodzi ene tayu. Ine ndidanyerezera kuti anthu anga anati andigope mbatawira kusumululwa! Penepo ine nkhabe dzaatchunyusa penu dzaabulusa mbuto zawo tayu, Kwache iwo adakakamira basi kuchita pyakupotoka papyonsene pikhachita iwo.” MBUYA akulonga kuti, “Ndidikhireni, dikhirani nsiku inafuna ine dzatonga mseru. Ine ndanyerezera pya kugumanyisa madzinza na maufumu onsene mbandikhuthulira ukali wanga pana iwo, kuzhangali kwanga konsene. Dziko yonsene yapansi inamala kupya na moto wa ukali wantchanje yanga. “Tenepo ine ndinasandusa lulume ya madzinza onsene kukhala yangwiro, towera iwo onsene akwanise kuchemera dzina ya MBUYA na kumtumikira mwakuphatizana. Podi kutali kumikulo ya Kushi, anthu anga adabalalikana ale, anabwera na pyakupereka pyawo kuna ine. Pansiku yeneyo imwe, anthu anga, nkhabe dzachitiswa manyadzo tayu, thangwi ya pyakudawa pyonsene pidachita imwe kuna ine pile. Ine ndinathamangisa mumzindamo anthu ale ambagaya na kutumbama kwawo, pontho imwe nkhabeve dzandipandukira paphiri yanga yakuchena tayu. Mbwenye pakati panu ndinati ndisiye anyakufulika na anyakupichepesa, ale ambanyindira ine, MBUYA. Anyakusalira na moyo a Israele nkhabe dzachita pyakudawa tayu; iwo nkhabe dzalonga pyakunama, penu pyakunama kubuluka pakanwa pawo nkhabe. Iwo anadya mbagona pyawo gadaa, mbapasowa munthu na mbodzi ene wakuathuswa.” Imbani, imwe anthu a ku Zioni; galuzani fala imwe Aisraele! Komerwani pontho sekerani na mtima onsene, imwe anthu a ku Yerusalemu! MBUYA abulusa kukutchunyusani kukhafuna iye kukuchitani; iye athamangisa anyamalwanu. MBUYA, Mfumu wa Israele, ali pakati panu; imwe nkhabe dzachita mantha tayu na chakugoswa. Pansiku yeneyo iwo analonga kuna Yerusalemu kuti, “Leka chita mantha iwe, Zioni; manjako mbaleke chita chiwewa. MBUYA Mulungu wako ali nawe, iye ngwamphamvu pyakwanga mwakuti anakwanisa kukupulumusa. Iye anakomerwa nawe pyakwanga pene, iye anakuthondoza na kukufuna kwache, iye anakuimbira nyimbo zakusekera nazo, ninga mumbachitira anthu pansiku za maphwando awo akupambulika.” MBUYA akulonga kuti, “Ine ndinakubulusira dzedze, thangwi mphyakunensa kuna iwe, pontho mphyakukululupisa. Pandzidzi wenewo ine ndinatchunyusa anthu onsene akhakuponderezani ale. Ine ndinapulumusa anyakulamala mbandigumanyisa onsene ale akhadabalaliswa. Ndinaapasa chilemedzo, pontho ndinaachitisa kusimbwa m'dziko monsene mule mukhadachitiswa iwo manyadzo. Pandzidzi wenewo ndinakugumanyisani; pandzidzi wenewo ndinakudzesani kwanu. Ine ndinakupasani chilemedzo, mbamusimbwa na anthu pakati pa madzinza onsene a padziko yapansi ndingachitisa pontho pinthu pyanu kufamba mwadidi imwe mukuona maso. Ndalonga ndine MBUYA.” Chaka chachiwiri Dariusi mbali mfumu, pansiku yakutoma ya mwezi wachitanthatu, MBUYA adalonga kuna Zerubabele mwana Shealatiele, mkulu wa boma ya Yuda, pontho kuna Yoswa mwana Yehozadaki Nyansembe Wamkulu kudzera muna mprofeti Hagai kuti: “Ine, MBUYA Wamphamvu zonsene ndikulonga tenepa: Anthu enewa ambalonga kuti, ‘Ndzidzi hudzati kwana tayu wakuti Nyumba ya Mulungu imangwe.’ ” Tenepo MBUYA adalonga kudzera muna Hagai kuti, “Imwe anthu anga, ayi penepi mphyadidi kuti imwe mukhale m'nyumba zakumangwa mwadidi, mwenemo Nyumbanga yasanduka madembe? “Chinchino ine, MBUYA Wamphamvu zonsene ndikulonga tenepa: Nyerezerani mwadidi pinthu pinakuchitikiranipi. Imwe mwabzala pizinji, kwache mwavuna pyakuchepa. Imwe mumbadya, kwache nkhabe khuta tayu. Imwe mumbamwa, kwache nkhabe kwana tayu. Imwe mumbavala nguwo, kwache nkhabe khumbirwa tayu. Imwe mumbatambira kobiri, kwache mumbaziikha m'mabudu akuphoka. “Ine, MBUYA Wamphamvu zonsene ndikulonga tenepa: Nyerezerani mwadidi pinthu pinakuchitikiranipi. Ndokoni kumapiri mbamukasake matabwa kuti mumange pontho Nyumbanga, towera ndikwanise kukomerwa nayo mbanditambirambo chilemedzo. Ndalonga ndine MBUYA.” “Imwe mukhadikhira kuvuna pizinji pene, kwache yang'anani pyavuna imwe pili kwene jada. Pyakuvuna pidadza na imwe kumusa ndidamala kupimbulusa na mphepo. Penepo ine, MBUYA Wamphamvu zonsene ndikulonga kuti: Apo thangwi yache ninji? Ndi thangwi ya Nyumbanga ile yamala sanduka madembe, mwenemo munthu onsene wa imwe ali kaluma tolo-tolo kumanga nyumbache. Natenepo na thangwi ya imwe, ine ndaiphata mvula, pontho mindanu nkhabemo mbewu tayu. Ine ndadzesa njala ikulu padziko, pamapiri, m'minda yamapira, m'minda yamfesa na m'minda yaolivi, pambuto ponsene pale pambamera pyakumera, pana anthu na nyama zene pontho na pana pinthu pyonsene pyaphatira imwe basa.” Kubuluka penepo Zerubabele mwana Shealatiele, Yoswa mwana Yehozadaki, Nyansembe Wamkulu, na anthu onsene ale akhadabwera kubulukira kudziko ya unyaperezo adavera matongero a MBUYA Mulungu wawo, pontho mphangwa zidadza na Hagai, thangwi akhadamtuma ndi MBUYA Mulungu wawo. Tenepo anthu adagopa MBUYA. Natenepo Hagai, nyamphangwa wa MBUYA, adalonga kuna anthu mphangwa zakubulukira kuna MBUYA mbati, “Ine ndili namwe. Ndalonga ndine MBUYA.” MBUYA adapereka chipapu kuna Zerubabele, mkulu wa boma ya Yuda, pontho Yoswa, Nyansembe Wamkulu, pontho na kuna anthu onsene ale akhadabwerera ale. Iwo adadza mbatoma basa yakumanga pontho Nyumba ya Mulungu wawo, MBUYA Wamphamvu zonsene, pansiku ya makumawiri na chinayi ya mwezi wachitanthatu chaka chachiwiri Dariusi mbali mfumu. Pansiku ya makumawiri na ibodzi ya mwezi wachinomwe, MBUYA adalonga kudzera muna mprofeti Hagai. Iye adapanga Hagai kuvunza Zerubabele mkulu wa boma ya Yuda, Yoswa, Nyansembe Wamkulu, na anthu onsene akhadabwerera ale kuti, “Ayi pana unango pakati panupa ule akukumbuka demelero ikhali na Nyumbangayi! Apo lero mukuiona tani? Ayi iyo hikuoneka ninga si pinthu tayu? Kwache chinchino wanga mtima, iwe Zerubabele, mwana Shealatiele, wanga mtima iwe, Yoswa mwana Yehozadaki, Nyansembe Wamkulu. Wangani mtima imwe anthu onsene a m'dziko mbamuphate basa, thangwi ine ndili namwe. Ndalonga ndine MBUYA Wamphamvu zonsene. Lekani chita mantha, thangwi Mzimu wanga uli pakati panu, ninga montho mudadumbira ine pikhabuluka imwe m'dziko ya Iguputo. “Ine, MBUYA Wamphamvu zonsene ndikulonga tenepa: Pangagwanda ndzidzi pang'ono ene basi, ine ndinati nditekenye kudzulu na dziko yapansi, bara na nthunda ene. Madziko onsene ndinaatekenya, tenepo mfuma ya madzinza onsenene inabwera, natenepo ine ndinadzaza Nyumba yeneyi na demelero. Ndalonga ndine MBUYA Wamphamvu zonsene. Siliva ngwanga, pontho na golidi ene ngwanga basi. Ndalonga ndine MBUYA Wamphamvu zonsene. Demelero ya Nyumba yeneyi inakhala ikulu pyakwanga kupiringana demelero ya Nyumba yakutoma ile. Ndalonga ndine MBUYA Wamphamvu zonsene. Pontho pambuto yeneyi panakhala mtendere. Ndalonga ndine MBUYA Wamphamvu zonsene.” Pansiku ya makumawiri na chinayi ya mwezi wachifemba, chaka chachiwiri Dariusi mbali mfumu, MBUYA adalonga kudzera muna mprofeti Hagai mbati, “Ine, MBUYA Wamphamvu zonsene ndikulonga tenepa: Vunzani anyansembe pinthu pinalonga mwambo. Ngakhala munthu anathukula nyama yakupambulirwa kuna MBUYA m'mkhanzwa mwache, pontho ngakhala nguwozo zinakhuya mkate, msuzi, vinyu, mafuta, penu pyakudya pinango pene, ayi chinthu chenecho chimbasanduka chakupambulika pamaso pa MBUYA?” Anyansembe adatawira mbati, “Nkhabe tayu.” Kubuluka penepo Hagai adavunza mbati, “Ngakhala munthu apiswipisa yekha ene pakukhuya mtembo, mbaphata chibodzi mwa pinthu penepi, ayi chinthucho chimbasanduka chokhonda chena pamaso pa Mulungu?” Anyansembe adatawira mbati, “Ande, chinthucho chinasanduka chokhonda chena pamaso pa Mulungu?” Tenepo Hagai adalonga mbati, “MBUYA akulonga kuti: Ndi sasawambo na anthu enewa pontho dzinza yeneyi pamaso panga. Pyonsenene pimbaphata iwo, pontho pyonsene pimbapereka iwo mphyakukhonda chena pamaso panga.” MBUYA akulonga kuti, “Chinchino kubulukira lero kwenda m'tsogolo, nyerezerani mwadidi pinthu penepi, nyerezerani mule mukhali pinthu kale, mwenemo mwala mbudzati sanjikwa padzulu pa unzache pa Nyumba ya MBUYA. Munthu akhaenda kuna mulu wa mapira kunyerezera kuti anagumanako pitundu makumawiri, mbwenye kagumanako kwene pitundu khumi basi. Munthu akhaenda katunga vinyu mabuyawo makumashanu kubulukira m'phiso, mbwenye kagumanamo kwene mabuyawo makumawiri basi. Ine ndidagwisa utenda, ukunguyi na matalala pana imwe na mbewu zanu zonsene zidabzala imwe, kwache imwe nee mudazungunukire kuna ine tayu. Ndalonga ndine MBUYA. Kubulukira lero, pansiku ya makumawiri na chinayi ya mwezi wachifemba, nsiku idamaliswa kumangwa maziko a Nyumba MBUYA kwenda m'tsogolo nyerezerani mwadidi pinthu pinafuna dzachitika. Ayi m'pikwa mwanu mwasala mbewu? Podi na ndzidzi uno ene mitawi yamfesa, miti yamkuyu, ntheme na yaolivi nee pidzati bala nsapo tayu. Kwache kubulukira ndzidzi uno kwenda m'tsogolo ndinati ndikutsanzayiseni.” MBUYA adapanga Hagai kachiwiri kache pansiku ya makumawiri na chinayi ya mwezi onthowo kulonga kuna Zerubabele mkulu wa boma ya Yuda kuti, “Ine ndili chifupi kutekenya kudzulu na dziko yapansi. Ine ndinachitisa maufumu kugwa mbandiakhutcha mano. Ine ndinapidigula pingolo na anyakufambisache ene; akavalo na anyakuapakirache ene anati agwe. Munthu onsene anaphiwa na talasada ya mwanzache. “Ine MBUYA Wamphamvu zonsene ndikulonga tenepa: Pansiku yeneyo, ine ndinakukwata iwe, nyabasanga Zerubabele mwana Shealatiele, mbandikuchitisa kutonga na dzinanga, thangwi ndakusankhula ndine pano. Ndalonga ndine MBUYA Wamphamvu zonsene.” Mwezi wachisere, chaka chachiwiri Dariusi mbali mfumu wa Peresia, MBUYA adalonga kuna mprofeti Zekaria, mwana Berekia, mdzukuluache Ido. MBUYA Wamphamvu zonsene adapanga Zekaria kulonga kuna anthu mbati, “Ine MBUYA ndazhangali pyakwanga na makolo anu, mbwenye chinchino ndikulonga tenepa: Bwererani kuna ine, inembo ndinabwerera kuna imwe. Ndalonga ndine MBUYA Wamphamvu zonsene. Lekani khala ninga makolo anu, ale adava mphangwa zidalalika maprofeti akale zile. MBUYA Wamphamvu zonsene adalonga tenepa: ‘Bulukani kuna njira zanu zakuipa, pontho lekani mabasanu akuipawo.’ Kwache iwo hadapivesere, penu kupiikha konta tayu kuna pinthu pikhalonga ine. Ndalonga ndine MBUYA. Chinchino makolo anu ali kupi? Apo maprofeti ana moyo kwenda na kwenda? Kudzera muna anyabasanga maprofeti ine ndidapereka matongero kuna makolo anu pontho kuacheuza, kwache iwo hadaavesere tayu, mbaoneswa nyatwa? M'nduli mwache iwo adatchunyuka mbalonga mbati, ‘MBUYA Wamphamvu zonsene achita kuna ife malingana na mabasathu pontho makhaliro athu akuipa ninga montho mukhadapisasanyira iye.’ ” Pansiku ya makumawiri na chinayi ya mwezi wa khumi na chibodzi, mwezi wa Shebati, chaka chachiwiri Dariusi mbali mfumu, MBUYA adalonga kuna mprofeti Zekaria, mwana Berekia, mdzukuluache Ido. Na mosiku ine ndidaona kumasomphenya munthu apakira kavalo wakufira. Iye akhaimira pakati pa mikesha mumkhwawa. Kunduli kwache kukhali akavalo anango akufira, akuswipirira na akuchena. Ine ndidavunza kuti, “MBUYA, penepi pikulonganji?” Mngelo akhalonga na ine ule adatawira mbati, “Ine ndinati ndikupange kuti penepi pikulonganji.” Tenepo munthu akhaimira pakati pa mikesha ule adalonga mbati, “Enewa mbale atumwa na MBUYA kuti afambire dziko yonsene yapansi.” Iwo adapanga mngelo wa MBUYA, ule akhaimira pakati pa mikesha mbati, “Ife tafambira dziko yonsene yapansi mbatigumana kuti anthu akupuma pyawo, pontho ali pamtendere.” Tenepo Mngelo wa MBUYA adalonga mbati, “MBUYA Wamphamvu zonsene, imwe mwazhangalira Yerusalemu na mizinda ya Yuda pyaka makumanomwe. Ayi panakwata ndzidzi ukulu tani imwe mbamudzati kuavera nsisi?” MBUYA adamtawira mngelo akhalonga na ine ule na mafala akumthondoza nawo. Penepo mngelo akhalonga na ine ule adalonga mbati, “Lalika mafala awa: MBUYA Wamphamvu zonsene akulonga tenepa: Ine ndina ntchanje pyakwanga na Yerusalemu pontho Zioni, kwache ndazhangalira pyakwanga madzinza ale ali pakupata ndzidzi uno. Ine ndikhadaazhangalira kwene pang'ono basi, mbwenye iwo adathimiza kuvuya anthu anga. “Natenepo MBUYA akulonga tenepa: Ine ndabwerera pontho kuna Yerusalemu kuti ndivere nsisi mzindawu. Nyumbanga inamangwa pontho. Nkhambala yakudzongolera fufu inaikhwa pana Yerusalemu. Ndalonga ndine MBUYA Wamphamvu zonsene. “MBUYA Wamphamvu zonsene akulonga tenepa: Thimiza kulalika kuti maluwani anga pinthu pyawo pinaafambira mwadidi, pontho MBUYA anathondoza Zioni mbasankhula Yerusalemu.” Tenepo ndidakwiza maso mbandiona kumasomphenya nyanga zinayi! Ndidavunza mngelo akhalonga na ine ule kuti, “Ninji penepi?” Iye adatawira kuti, “Nyanga zenezi zikuimirira anyamphamvu a dziko yapansi ale adabalalisa anthu a ku Yuda, Israele na Yerusalemu.” Kubuluka penepo MBUYA adandionesa anyakusema-sema anayi. Ine ndidavunza kuti, “Ayi enewa adzeranji?” Iye adatawira mbati, “Enewa ndi nyanga zinayi, ale adabalalisa anthu a mu Yuda, towera paleke khala unango wakukwanisa kuyenusa msolo. Mbwenye anyakusema-sema adza dzaathuswa na kukunda manyanga enewa a madzinzawo ale akudima na nyangawo dziko ya Yuda na kubalalisa anthu ache.” Kubuluka penepo ndidakwiza maso mbandiona kumasomphenya munthu aphatirira mdida wa nkhambala m'manja mwache. Ine ndidavunza kuti, “Ayi ukwenda kupi?” Iye adanditawira mbati, “Ndikwenda kapima Yerusalemu kufuna kuona umimbache na ulaphiache ene!” Tenepo mngelo adalonga na ine ule adabulukapo, pontho mngelo unango adadza dzagumanikana naye, mbalonga kuna iye mbati, “Thamanga ndoko kapange mphale ana mdida ule kuti Yerusalemu anakhala mzinda wakusowa mpanda, thangwi ya kuinjipa kwa anthu na pifuyo pene. MBUYA adumbira kuti iye ene anakhala mpandache wa moto kuzungulira mzindawo, pontho demelero yache inakhala mwenemo.” MBUYA akulonga mbati, “Idzani, dzani, thawanimo m'dziko yakumpoto, thangwi ine ndakubalalisani kumakhundu onsene anayi a dziko yapansi. Ndalonga ndine MBUYA. “Tendeni, thawirani ku Zioni, imwe ale akhadakwatwa unyaperezo kudziko ya Babiloni! Munthu onsene anakukuwazaniyo iye akukuwaza mboni ya diso yanga.” Natenepo MBUYA Wamphamvu zonsene andilemedza mbandituma kuna madzinza ale akhadapokosera pinthu pya anthu ache na mphangwa zakuti: “Ine ene maka MBUYA ndinati ndimenyane nawo, pontho ale akhali mabitchu awo makawo anati apokosere pinthu pyawo.” Penepo iwo anapidziwadi kuti andituma ndi MBUYA Wamphamvu zonsene. MBUYA akulonga kuti, “Khuwani pontho komerwani, imwe anthu a ku Zioni. Ine ndikudza, pontho ndinati ndikhale pakati panu. Ndalonga ndine MBUYA.” Madzinza azinji ene pandzidzi wenewo anakhala khundu ibodzi na MBUYA mbasanduka anthu ache. Iye anakhala pakati panu, tenepo imwe munapidziwa kuti MBUYA Wamphamvu zonsene ndiye andituma kuna imwe. Dziko ya Yuda inakhala khundu yache ene m'dziko yakuchena, pontho Yerusalemu unakhala mzindache wakusankhulika. Matamani, imwe anthu onsene pamaso pa MBUYA, thangwi iye akudza kubulukira kumbuto yache yakuchena kumbakhala iye kule. Kumasomphenya anango MBUYA adandionesa Nyansembe Wamkulu Yoswa, uku aimira pamaso pa mngelo wa MBUYA, pontho Satana aimirambo kumadyo kwache kumsumira. MBUYA adalonga kuna Satana mbati, “MBUYA akukulongera iwe Satana! MBUYA ule adasankhula Yerusalemu, akukusumulula. Ayi munthu weneyu hadakhale ninga chikuni chakubuluswa pamoto tayu?” Yoswa akhaimira pamaso pa mngelo ule uku avala nguwo zakukhonda chena. Mngelo ule adalonga kuna anthu akhadaimira pamaso pache ale mbati, “Mduleni nguwo zache zokhonda chenazi.” Penepo iye adalonga kuna Yoswa mbati, “Ngayang'ana, ine ndakubulusira pyakudawa pyako, tenepo ndinakuvazika nguwo zitswa.” Tenepo ine ndidalonga kuti, “Mvazikeni nduwira yakuchena mumsolo mwache.” Natenepo iwo adamvazika nduwira mumsolo mwache, pontho nguwo zakuchena, mwenemo mngelo wa MBUYA ali dzololo penepo. Mngelo wa MBUYA adapanga Yoswa kuti MBUYA Wamphamvu zonsene akulonga tenepa: “Ngakhala iwe unateweza njira zanga mbukoya matongero anga, penepo iwe unathimiza kukhala mkadamu wa Nyumbanga na pintalo pyache pene, pontho ndinakupasa utongi kukhala pabodzi pene na anango aimira pamaso panga ale. “Vesera iwe Yoswa Nyansembe Wamkulu, na anyansembe anzako onsene akhala pamaso pako ale, thangwi monsenene ndimwe chidzindikiro cha pinthu pyadidi pinafuna kudza m'tsogolo pile. Ine ndinati nditchulule nyabasanga ule ambachemerwa Nthambi. Yang'anani mwala waikha ine kutsogolo kwa Yoswa. Pamwala wenewu pana maso manomwe, pontho ndinati ndilembepo pakuchita kugoba mbindibulusa pyakudawa pya dziko yeneyi nsiku ibodzi ene basi. Ndalonga ndine MBUYA Wamphamvu zonsene. “Pansiku yeneyo munthu onsene wa imwe anachemera tsanthembache kachedza pansi pa mitawi yanu yamfesa na miti yamkuyu. Ndalonga ndine MBUYA Wamphamvu zonsene.” Penepo mngelo akhalonga na ine ule adadza pontho mbandilamusa ninga mumbalamusirwa munthu kuchitulo. Iye adandivunza mbati, “Ayi ukuonanji?” Ine ndidatawira kuti, “Ndikuona chakuikhirapo nyale cha golidi chakukhala na ndilo padzulu pache pontho nyale zinomwe, nyale ibodzi yakukhala na matsakala anomwe. M'khundu mwache mukhali miti miwiri yaolivi, ubodzi kukhundu ya kumadyo, unangombo kukhundu ya kumabzere.” Ine ndidavunza mngelo akhalonga na ine ule kuti, “Ayi penepi ninji, mbuya?” Iye adatawira mbati, “Ayi iwe nkhabe dziwa tayu kuti penepi ninji?” Ine ndidatawira kuti, “Nkhabe tayu, mbuya.” Tenepo iye adalonga kuna ine mbati, “Enewa ndi mafala a MBUYA kuna Zerubabele: MBUYA Wamphamvu zonsene alonga kuti, ‘Nee na mphamvu, penu na nkhondo tayu, mbwenye na Mzimu wanga. Ndalonga ndine MBUYA Wamphamvu zonsene.’ ” Ayi iwe phiri ikulu, ndiwe ani? Pamaso pa Zerubabele iwe unasalazwa. Iye anamanga pontho Nyumba ya MBUYA, tenepo pinaikha iye mwala wa pankhomo anthu anakhuwa kuti, “Ikukoma m'maso! Ikukoma m'maso!” Tenepo MBUYA adalonga kuna ine mbati, “Manja a Zerubabele ndiye amanga maziko a Nyumba ya MBUYA, manjache ndiye anafuna kuimalisa. Penepo imwe munapidziwa kuti MBUYA Wamphamvu zonsene ndiye andituma kuna imwe. “Mbani analulupisa nsiku ya pinthu ping'ono? Anthu anasekera angaona mdida wa nkhambala m'manja mwa Zerubabele. “Enewa ndi maso anomwe a MBUYA, ale ambaona konsene kwene padziko yapansi.” Tenepo ndidavunza mngelo ule kuti, “Apo miti yaolivi ili kumadyo na kumabzere kwa chakuikhirapo nyalechi mphyanji napyo?” Ine ndidavunza pontho kuti, “Ayi nthambi ziwiri zaolivi m'khundu mwa mipembe iwiri ya golidi, ile imbabulusa mafuta a golidi njanji nayo?” Iye adatawira mbati, “Ayi iwe nkhabe dziwa tayu kuti penepi ninji?” Ine ndidatawira kuti, “Nkhabe tayu, mbuya!” Natenepo iye adalonga mbati, “Enewa mbanthu awiri ale adzozwa kuti atumikire Mbuya wa dziko yonsene yapansi.” Ndidakwiza pontho maso mbandiona mpukutu ukumbuluka. Iye adandivunza mbati, “Ayi ukuonanji?” Ine ndidatawira kuti, “Ndikuona mpukutu ukumbuluka, ule ulaphiache ndi makhono mafemba pontho manungo ache makhono manayi na kati ya khono.” Tenepo iye adalonga kuna ine mbati, “Yeneyi ndi dzedze inafuna dzagwera dziko yonsene yapansi; thangwi malingana na pinthu pidalembwa kukhundu ibodzi, mbava yonsene inati ibuluswe, pontho malingana na pinthu pidalembwa kukhundu inangomboyo, munthu onsene wakudumbira pyakunama anati abuluswe. Ine MBUYA Wamphamvu zonsene ndikulonga kuti ine ndinati ndiutumize, tenepo unapita m'nyumba mwa mbava, pontho na onsene nyakudumbira pyakunama na dzinanga. Mpukutuwo unathimiza kukhala m'nyumba mwachemo mbuvunga nyumbayo, matabwa na miyalache ene.” Kubuluka penepo mngelo akhalonga na ine ule adadza kuna ine mbalonga mbati, “Chita kwize maso mbuone chinthu chinadzacho.” Ine ndidavunza kuti, “Ayi chenechi ninji?” Iye adatawira mbati, “Wenewu ndi msekete, ule ukuimirira kudawa kwa anthu onsene a padziko yapansi.” Msekete ule ukhali na mphampha yasimbi. Pikhayang'ana ine, mphampha ile idafunguka tenepo ndidaonamo mkazi. Iye adalonga kuna ine mbati, “Penepi nkhudawika.” Tenepo iye adamfinyirira kumbwezera mumsekete monthomo, mbafunga na mphampha ile. Kubuluka penepo ndidakwiza maso mbandiona akazi awiri akumbuluka kudza kuna ine. Iwo akhali na maphaphido amphamvu ninga a chidokowe. Tenepo iwo adathukula msekete ule mbambuluka nawo chidzulu-dzulu. Ine ndidavunza mngelo akhalonga na ine ule kuti, “Ayi mseketewu akwenda nawo kupi?” Iye adatawira mbati, “Akwenda nawo kudziko ya Babiloni kuti akaumangire nyumbache. Nyumbayo ingamala, mseketewo unaikhwa mwenemo.” Ndidakwiza pontho maso mbandiona pingolo pinayi pikudza kubulukira pakati pa mapiri awiri, mapiri amkuwa. Chingolo chakutoma chikhali na akavalo akufira, chachiwiri chikhali na akuswipa, chachitatu chikhali na akavalo akuchena, pontho chachinayi chikhali na akavalo adotha a madamba-madamba, onsenewo akhali a mphamvu pyakwanga. Tenepo ine ndidavunza mngelo akhalonga na ine ule kuti, “Ayi penepimbo ninji, mbuyanga?” Mngelo adanditawira mbati, “Yeneyi ndi mizimu minayi ya kudzulu; iyo idadza kubulukira pamaso pa MBUYA wa dziko yonsene yapansi. Chingolo chile china akavalo akuswipa chikwenda kumpoto kudziko ya Babiloni, chingolo cha akavalo akuchena chikwenda kumabulukiro dzuwa, pontho chingolo cha akavalo adotha chikwenda kumwera.” Pidabuluka akavalo amphamvu kwenda, akhali na chipapu kufuna kufambira dziko yonsene yapansi. Tenepo mngelo adalonga mbati, “Ndokoni padziko yonsene yapansi.” Natenepo iwo adenda padziko yonsene yapansi. Tenepo iye adandichemera mbati, “Ngayang'ana, akavalo aenda kumpoto kudziko ya Babiloni ale ambombowesa ukali wa MBUYA.” MBUYA adalonga kuna ine mbati, “Kwata siliva na golidi kubulukira kuna Helidai, Tobia, na Yedaia, amuna ale adza kubulukira kudziko ya unyaperezo ku Babiloni. Na nsiku yonthoyo ndoko kunyumba ya Yosia mwana Zefania. Kwata siliva na golidi mbusasanye chipewu chachifumu mbuchivazike mumsolo mwa Yoswa, Nyansembe Wamkulu, mwana Yehozadaki. Mpange kuti MBUYA Wamphamvu zonsene akulonga tenepa: ‘weneyu ndiye munthu ule dzinache ndi Nthambi, tenepo iye anaphwitha pambuto pache mbamanga Nyumba ya MBUYA. Iye ngule anafuna dzamanga Nyumba ya MBUYA, pontho iye anavala nguwo zachifumu mbakhala pampando wache wachifumu kutonga. Nyansembe anaimira chifupi na mpando wache wachifumu, pontho pakati pa awiriwa panakhala mtendere!’ Chipewu chachifumu chinaperekwa kuna Helidai, Tobia, Yedaia, pontho Yosia mwana Zefania ninga chikumbuso cha Nyumba ya MBUYA. “Anthu ali kutali anabwera mbaphedza kumanga Nyumba ya MBUYA, tenepo imwe munapidziwa kuti MBUYA Wamphamvu zonsene ndiye andituma kuna imwe. Penepi pinachitika ngakhala imwe munavera monsene mwene matongero a MBUYA Mulungu wanu.” Chaka chachinayi Dariusi mbali mfumu, MBUYA adalonga kuna Zekaria pansiku yachinayi ya mwezi wachifemba, mwezi wa Kisilevi. Anthu a ku Betele akhadatuma Sharezere na Regemu-Meleki, pabodzi pene na amunawo ku Nyumba ya Mulungu Wamphamvu zonsene kapempha kukoma mtima kwa MBUYA, pontho kavunza anyansembe a ku Nyumba ya Mulungu, MBUYA Wamphamvu zonsene na maprofeti kuti, “Ayi ine ndathema kusintili na kupimana kudya mwezi wachishanu ninga montho mwachitira ine pyaka pizinji pene?” Tenepo MBUYA Wamphamvu zonsene adalonga kuna ine mbati, “Vunza anthu onsene a m'dzikomo pabodzi pene na anyansembe awo kuti, ‘Ndzidzi udapimana imwe kudya pontho kusintili mwezi wachishanu na wachinomwe pyaka makumanomwe pyagwandapyo, ayi kupimana kudya kweneku mukhakuchitiradi kundilemedza? Ndzidzi ukhadya imwe pontho kumwa, ayi imwe hamukhadya kwene tayu kufuna kupichitisa mwekha ene kukomerwa? Ayi enewa si mafala a MBUYA ale adalalikwa kudzera muna maprofeti akutoma tayu, mwenemo Yerusalemu na maluwani ache akuzungulira akhali pakupata pontho pinthu pyawo pikhaafambira mwadidi, pontho thando ya Negebu na maluwani a m'tchinde mwa phiri amala khazikika?’ ” Tenepo MBUYA adalonga pontho kuna Zekaria mbati, “MBUYA Wamphamvu zonsene akulonga tenepa: ‘Onesesani kuti chilungamo chikutewezwadi; komeranani mtima, pontho veranani nyambalo unango na mwanzache. Lekani pondereza amamfelwa penu ana amasiye, alendo penu anyakutcherenga. Lekani nyerezera mumtima mwanu pyakuchitirana pyakuipa unango na mwanzache.’ “Kwache anthu anga adakhonda kupiikha konta; mwakuuma mtima iwo adandipasa nkhodolo mbaphopha makutu awo. Iwo adaumisa mtimawo ninga mwala mbakhonda kuvera matongero anga penu mafala akhadatumiza ine MBUYA Wamphamvu zonsene na Mzimu wanga kudzera muna maprofeti akale ale. Natenepo ine MBUYA Wamphamvu zonsene ndidazhangali pyakwanga. “Ndzidzi udaachemera ine, iwo hadandivesere tayu, tenepo pidandichemerambo iwo, ine sidaavesere tayu. Ndalonga ndine MBUYA Wamphamvu zonsene. Ine ndidaabalalisa na chivumbulu pakati pa madzinza anango kudakhala iwo ninga alendo kule. Dziko yawo idasanduka madembe mwakuti nkhabe na mbodzi ene akhakwanisa kupita penu kubulukamo tayu. Mwenemu ndi mule mudasandusira iwo dziko yamphonje ile kukhala thando yatchetcha.” MBUYA Wamphamvu zonsene adalonga pontho kuna ine mbati, “Ine MBUYA Wamphamvu zonsene ndikulonga tenepa: Ine ndina ntchanje pikulu na Zioni, ntchanje yache ina ineyo njamoto. “Ine MBUYA ndikulonga tenepa: Ine ndinati ndibwerere basi mu Zioni mbandikhala mu Yerusalemu. Penepo Yerusalemu anachemerwa Mzinda wa Pyakuonadi, pontho Phiri ya MBUYA Wamphamvu zonsene inachemera Phiri Yakuchena. “Ine MBUYA Wamphamvu zonsene ndikulonga tenepa: Amuna na akazi a mvula zakale anati akhale pontho m'misewu ya Yerusalemu, kada munthu mthondodzo wache m'manja thangwi ya kukalamba. Misewu ya mzinda munadzala na aphale na atsikana kusenzekamo. “Ine MBUYA Wamphamvu zonsene ndikulonga kuti penepi pinakwanisa kuoneka pyakuchimwanika kuna anyakusalira na moyo a dzinza yeneyi pandzidzi wenewo, kwache kuna ine penepi nkhabe dzakhala pyakuchimwanika tayu. Ndalonga ndine MBUYA Wamphamvu zonsene. “Ine MBUYA Wamphamvu zonsene ndikulonga tenepa: Ine ndinapulumusa anthu anga m'manja mwa anthu a kumadziko akumabulukiro na akumadokero dzuwa ene. Ine ndinaadzesa kuti akhale mu Yerusalemu; iwo anakhala anthu anga, inembo ndinakhala kuna iwo wakukhulupirika pontho wakulungama ninga Mulungu wawo. “Ine MBUYA Wamphamvu zonsene ndikulonga tenepa: Wangani mphamvu, towera mumange Nyumba ya MBUYA, imwe ale chinchino mwavesera mafala adalongwa na maprofeti, ale akhalipo ndzidzi udamangwa maziko a Nyumba ya Mulungu Wamphamvu zonsene. Ndzidzi wenewo mbudzati fika kukhali nkhabe kupagali nyaganyo penu nyama. Nkhabe na mbodzi ene akhali pakupata kuna anyamalwache tayu, thangwi ndidachitisa munthu kusandukira tsanthembache. Mbwenye chinchino ine nkhabe chitave pinthu kuna anyakusalira na moyo a dzinza yeneyi ninga mudachitira ine m'nduli mule tayu. Ndalonga ndine MBUYA Wamphamvu zonsene. “Mbewu zinakula mwadidi, mfesa zinabala nsapo, mataka anapha phoso, pontho kudzulu kunagwisa bume. Ndinapereka pyonsenepi ninga mtsanzayiso kuna anyakusalira na moyo a dzinzanga. Ine ndinakupulumusani pontho kukutsanzayisani, imwe anthu a ku Yuda na Israele, podi kwene kuti mukhali chinthu chakutemberera nacho pakati pa madzinza. Lekani chita mantha, mbwenye wangani mphamvu.” MBUYA Mulungu akulonga tenepa: “Ninga montho mukhadapisasanyira ine kudzesa nyatwa pana imwe mbandikhonda kuva nsisi ndzidzi udandizhangalisa makolo anu, ine MBUYA Wamphamvu zonsene ndikulonga kuti chinchino ndasasanya kuchita pontho udidi kuna Yerusalemu na Yuda. Lekani chita mantha. Imwe mwathema kuchita pinthu ipi: Longani pyakuonadi kuna unango na mwanzache, pontho tongani miseru na chilungamo, towera kudzesa mtendere. Lekani sasanya kuchitira pyakuipa tsanthembanu, pontho lekani komerwa na kudumbira pyakunama. Ine ndimbazonda pyonsenepi. Ndalonga ndine MBUYA.” MBUYA Wamphamvu zonsene adalonga pontho kuna ine mbati, “Ine MBUYA Wamphamvu zonsene ndikulonga tenepa: Kupimana kudya kumbachita imwe pa mwezi wachinayi, wachishanu, wachinomwe na wakhumi kunasanduka maphwando akukomerwa na kusekera kuna anthu a ku Yuda. Natenepo funani pyakuonadi na mtendere.” “Ine MBUYA Wamphamvu zonsene ndikulonga kuti madzinza azinji pontho anyakukhala m'mizinda izinji anabwera ku Yerusalemu. Anthu a kumzinda ubodzi anaenda kuna anthu a kumzinda unango mbakalonga kuti, ‘Ife tikwenda kapembedza MBUYA Wamphamvu zonsene mbatikampempha kuti akatikomere mtima. Tenepo tendeni nafe pabodzi pene!’ Tenepo anthu a madzinza azinji na amphamvu anabwera ku Yerusalemu dzapembedza MBUYA Wamphamvu zonsene pontho kupempha kuti aakomere mtima.” “Ine MBUYA Wamphamvu zonsene ndikulonga kuti nsiku zenezo amuna khumi akubulukira kumadzinza a pilongero pyakusiyana-siyana anaphata mkhanjo wa Myuda mbodzi mbalonga mbati, ‘Ngatikwatembo tende nawe pabodzi, thangwi tava kuti Mulungu ali namwe.’ ” MBUYA akupokanyisana na dziko ya Hadiraki; iye anati atchunyuse Damasiko, thangwi mzinda ukulu wa Aramu ngwa MBUYA, sasawambo madzinza onsene a Israele ngache. Mzinda wa Hamati ngwache pontho, ule ndi tsamadire wa Hadiraki; Turo na Sidoni ngache, podi kwene kuti iwo ngaluso pyakwanga. Turo apimangira yekha ene mpanda wamphamvu; iye apimulukira siliva ninga fumbi pontho golidi ninga mataka mumsewu. Kwache Mbuya anati ampokosere mfumache, mbatayira m'bara pyonsene pimbanyindira iye, pontho iye anati avungwe na moto. Ashikeloni anapiona mbachita mantha; Gaza anakhunyata thangwi ya kuva kupha, Ekroni chibodzi-bodzi, thangwi chidikhiro chache chinamala unyala. Gaza anataya mfumu wache, Ashikelonimbo anati asiyiwe yekha ene. Mtundu wakuvungazikana unakhazikika mu Ashidodi. MBUYA akulonga kuti, “Kunyada konsene kwa Afilisti ndinati ndikumalise. Ine ndinaakhondesa kudya nyama ikali na chiropa chache monthomo, penu pyakudya pinango pyokhonda chena. Anyakusalira na moyo ale anakhala ache a Mulungu wathu mbasanduka ninga dzinza ya Yuda; Ekroni anasandukambo ninga Ayebusi. Kwache ine ndinalondali Nyumbanga, towera paleke gwanda nyamalwa na mbodzi ene, anyakupondereza nkhabe dzavuyave anthu anga tayu, thangwi maso anga ali pana iwo.” Sekerani pikulu pene imwe, anyakukhala mu Zioni, khuwani, imwe anthu a mu Yerusalemu! Ngayang'anani mfumu wanu akudza kuna imwe, wakulungama pontho wakukunda, wakupichepesa pontho uku apakira bulu, mwana bulu. MBUYA akulonga kuti, “Ine ndinapokosera pingolo pya Eferemu, pontho pingolo pyankhondo pya mu Yerusalemu, na mauta ankhondo ene anati akhumulwe. Mfumuyo anakhazikisa mtendere pakati pa madzinza onsene. Utongi wache unatanthawira kubulukira kubara mpakana kubara, pontho kubulukira kumkulo wa Yufurate mpakana kumadolomero a dziko yapansi. Kulonga pya imwe, na thangwi ya chiverano chakutsikimizirwa na chiropa chidachita ine namwe chile, ndinasudzula anyaperezo onsene ale ali m'dzenje yakusowa madzi. Ngabwererani kumpanda kwanu, imwe anyaperezo akukhala na chidikhiro, podi chinchino ene pano ndikulalika kuti ndinati ndikubwezereni kawiri pinthu pikhadapokoserwa imwe pile. Ndinakukunga iwe Yuda ninga mumbachitira ine na utanga, pontho Eferemu anakhala ninga tswimo yanga. Anako iwe Zioni ndinaakwata kuti akamenyane na ana a Grisi, mbandikuchitisa kukhala ninga talasada yankhondo ya nyamphamvu.” Tenepo MBUYA anaonekera pakati pawo; matswimo ache anachetuma ninga ching'ani-ng'ani. MBUYA Mulungu analiza ngomache; iye anaenda na mlikiti na chonzi chakumwera. Tenepo MBUYA Wamphamvu zonsene ndiye anafuna dzakhala chakugedera matswimo chawo. Iwo anavunga mbakunda anyamalwawo pakuponyera miyala. Iwo anamwa chiropa chawo mbakhuwa ninga anthu akuledzera vinyu; iwo anakhuta ninga ndilo yakudzala yakuwazira nayo chiropa kunyanga za guwa yansembe. Pansiku yeneyo MBUYA Mulungu wawo anapulumusa anthu ache thangwi iwo ndi mabirache. Iwo anakhazimira m'dziko mwache ninga pyakuthemesera m'chipewu chachifumu. Iwo anakhala akusiririka pontho akubalika; aphale na atsikana anachitiswa kukhala amphamvu, thangwi ya kuinjipa kwa mapira na vinyu wachinchino. Mpempheni MBUYA akupaseni mvula ndzidzi wa malimwe. Ndi MBUYA ule ambasasanya makole amvula. Iye ambapereka mafazi kuna anthu mbameresa mbewu m'munda mwa munthu onsene. Mifanikizo kwayo nkhunyengeza anthu; anyakuombedza masomphenyawo ngakunama, anyakulotambo ndoto zawo nsakusowa basa. Kuwangisa mtima kumbachita iwo nkhwapezi nako. Natenepo anthu akwenda pyawo chimpune-pune ninga mabira akusanyika thangwi ya kusowa makabuswa. MBUYA akulonga kuti, “Kuzhangali kwanga kukugaka moto pana amakabuswa, pontho ine ndinaatchunyusa akadamu; thangwi MBUYA Wamphamvu zonsene anayang'anira mwadidi mabirache, dzinza ya Yuda. Iye anaachitisa kukhala ninga kavalo wakudungudza pankhondo. Mtongi onsene anabulukira mu Yuda; iwo anakhala ninga mwala wa pankhomo, ninga ntchiri ya khumbi, pontho ninga uta wa pankhondo. Pabodzi pene iwo anakhala ninga amuna amphamvu zawo, kupondedza mathaphwinya m'misewu pankhondo. Na thangwi yakuti MBUYA ali nawo, iwo anamenya nkhondo mbakunda anyakavalo onsene. “Ine ndinapasa mphamvu dzinza ya Yuda pontho ndinapulumusa mbumba ya Yosefe. Ndinaabwezera kwawo, thangwi ndimbava nawo nyambalo. Iwo anakhala ninga anthu ale sidaakhonde tayu, thangwi ine ndine MBUYA Mulungu wawo, pontho ine ndinati ndiatawire. Dzinza ya Eferemu inasandukambo ninga amuna amphamvu; mitimawo inakomerwa pyakwanga ninga munthu wakumwa vinyu. Anawo anapiona penepi mbakomerwa napyo pyakwanga; mitimawo inasekera thangwi ya MBUYA. “Ndinaimba nkhwiyo kuti anthu anga agumanyikane pabodzi. Ine ndinati ndiapulumuse; iwo anainjipa kupiringana pakutoma. Podi kwene kuti ndidaabalalisa pakati pa madzinza anango, kwache kweneko kumadziko antomi iwo anati andikumbuke basi. Iwo na anawo ene anapulumuka, tenepo iwo anati abwerere. Ine ndinaabweza kubulukira ku Iguputo mbandiagumanyisa kubulukira ku Asiria. Ndinaadzesa ku Gileadi na ku Lebanoni, tenepo kweneko nkhabe dzakhala mbuto yakukwanira onsenewo tayu. Iwo anawambuka na pa bara ya nyatwa; mabimbi aukali anambombowa, pontho mkulo wakuzwika wa Nailo unaumiratu kakata. Kudungudza konsene kwa Asiria kunamala, pontho ndodo yachifumu ya Iguputo inakhumuka. Ine MBUYA ndinaawangisa mphamvu anthu anga, tenepo iwo ananyadira dzina ya MBUYA. Ndalonga ndine MBUYA.” Fungula misuwo yako, iwe Lebanoni, towera moto upyereze miti yako yamkungudza! Kalalani, imwe miti ya paina, thangwi mikungudza yamala limbuka; miti imbanyadira dziko ile yamala vungika! Lirani imwe miti yamthundu ya ku Bashani msitu wakuphopha ule miti yache yamala temwa! Ngaveserani kukalala kunachita amakabuswa; mpovu wawo onsene wamala vungwa! Veserani kubangula kwa nkhalamu; msitu wakupata wa Yorodani lero uli mphalanga-mphalanga. MBUYA Mulungu wanga adalonga kuna ine mbati, “Dyesa mwadidi mabira anafuna dzaphiwa ale. Anyakuagula ale ambaapha, kwache iwo nkhabe tchunyuswa tayu. Anyakuagulisa ambalonga kuti, ‘MBUYA mbakuzwe, ine ndafuma!’ Amakabuswawo ene nkhabe dzavera nsisi mabirawo tayu. Thangwi ine nkhabe dzaverave nsisi anthu a m'dziko yeneyi tayu. Anthu onsene ndinaapereka m'manja mwa atsanthembawo, pontho m'manja mwa mafumu awo. Iwo anapondereza dziko, tenepo ine nkhabe dzaapulumusa tayu m'manja mwawo. Ndalonga ndine MBUYA.” Natenepo ine ndidadyesa mwadidi mabira akhafuna dzaphiwa na anyakuagulisa ale, Tenepo ndidakwata ndodo ziwiri, ibodzi ndidaithula Kukoma mtima, inangomboyo ndidaithula Mphatizano. Ine ndidadyesa mwadidi mabira. Pidakwana mwezi ubodzi ndidabulusa amakabuswa atatu ale. Mkumbi wa mabira udaipirwa nane, tenepo inembo sidakwanise kupirira nawo tayu, mbandilonga kuti, “Ine sinakhalave makabuswanu tayu. Bira anafuna kufa mbafe pyache, ule anafuna kutayika mbatayike pyache. Anyakusalirambo na moyo ale mbadyane pyawo.” Penepo ine ndidakwata ndodo yanga yakuchemerwa Kukoma mtima ile, mbandiikhumula pyanga, kukhonda chiverano chidachita ine na madzinza onsene. Chiveranocho chidamala pansiku yeneyo, tenepo anyakugula na kugulisa mabira akhandiyang'ana ale, adapidziwa kuti pidachita ine zikhali mphangwa zakubulukira kuna MBUYA. Ine ndidalonga kuna iwo kuti, “Ngakhala pinakukomerani ndipagalinitu mphapo; mbwenye ngakhala nkhabe, koyani pyanu kobiri zanu.” Tenepo iwo adandipagali masiliva makumatatu. MBUYA adalonga kuna ine mbati, “Ziponye kobirizo m'chakukoyeramo kobiri,” konta ya kobiri idalonga iwo kuti ndathema kuitambira ile! Tenepo ndidakwata masiliva makumatatu ale, mbandiaponya m'chakukoyeramo kobiri cha m'Nyumba ya Mulungu. Kubuluka penepo ndidakhumula ndodo inango yakuchemerwa Mphatizano ile, kufudza ubale wa pakati pa Yuda na Israele. Tenepo MBUYA adalonga kuna ine mbati, “Kwata pontho basa ya makabuswa, kwache mbuchite ninga makabuswa wakupupwa. Thangwi ine ndinaikha makabuswa m'dzikomo, ule nkhabe dzatsalakana mabira akutayika, penu kwenda kasaka anawo, penu kumanga pironda pya mabira akukuwazika, penu kudyesa mabira adidi tayu. Mbwenye anadya nyama ya mabira adidi makawo kubulusa na njondo zawo zene. “Dzedze kuna makabuswa wakupupwa wakuthawa mabirache! Talasada mbikhamwadze mkono wache pontho diso yache ya madyo. Mkono wache mbulamale diso yache ya madyo mbileke na kuona kwene.” Awa ndi mafala a MBUYA akulonga pya Israele, MBUYA ule adafuthula thambo, ule adaikha maziko a dziko yapansi, pontho ule adasasanya mzimu wa munthu. Iye akulonga kuti, “Ine ndinachitisa Yerusalemu kukhala khomitcho ya vinyu, ule anafuna dzachitisa madzinza azinji ene kuledzera. Yuda na Yerusalemu ene anazungulirwa na anyamalwa. Pansiku yeneyo madzinza onsene a padziko yapansi angagumanyikana pabodzi pene kachita naye nkhondo, ndinachitisa Yerusalemu kukhala ninga mwala okhonda thukuswa kuna madzinza onsene. Onsene anayesera kuuthukusa anapikuwaza yekha ene. Pandzidzi wenewo kavalo onsene ndinamuikha pampani-pani, pontho kusandusa nsala anyakuapakira onsene. Ndalonga ndine MBUYA. Maso anga anakhala pana Yuda, kwache ndinachitisa akavalo onsene a madzinza anango kusanduka maboli-boli. Penepo akadamu a Yuda analonga okha ene kuti, ‘Anthu a ku Yerusalemu ngamphamvu pyakwanga, thangwi MBUYA Wamphamvu zonsene ndiye Mulungu wawo.’ “Pandzidzi wenewo ndinachitisa akadamu a Yuda kukhala ninga khala ya moto pamilu ya nkhuni, pontho ninga nsakali yakugaka pakati pa misumbu ya maudzu. Iwo anavunga kumadyo na kumabzere kwene madzinza onsene akuazungulira. Kwache mu Yerusalemu anthu anathimiza basi kukhala pakupata. “Chakutoma ine MBUYA ndinapulumusa anthu a ku Yuda, towera chilemedzo chonsene cha dzinza ya Davite na anyakukhala mu Yerusalemu chileke piringana chilemedzo china Yuda chile. Pandzidzi wenewo MBUYA anatchinjiriza anyakukhala mu Yerusalemu, towera podi na anyakusowa mphamvu ene pakati pawo akhale ninga Davite, tenepo dzinza ya Davite inakhala ninga Mulungu ene, ninga angelo a MBUYA kwenda patsogolo pawo. Pandzidzi wenewo ndinaenda kavunga madzinza onsene anachita nkhondo na Yerusalemu ale. Ndinaikha pana dzinza ya Davite na anyakukhala mu Yerusalemu mzimu wakukoma mtima pontho wakupemphera. Iwo anayang'ana pana ine, munthu adalasa iwo ule, pontho iwo anamlira ninga munthu kulirira mwanache mbodzi ene basi, mbatsukwala naye pikulu pene ninga munthu kutsukwala mwanache wautombo wamamuna. Pandzidzi wenewo mu Yerusalemu munakhala chiliro chikulu ninga chiliro cha Hadadi-Rimoni m'phedi ya Megido. Dziko inasintili, kada mbumba kupisintili yokha ene pontho na akazawo ene: Mbumba ya Davite na akazawo ene, mbumba ya Natani na akazawo ene, mbumba ya Levi na akazawo ene, mbumba ya Shimei na akazawo ene, pontho na mbumba inango yonsene na akazawo ene. “Pandzidzi wenewo mphuno yamadzi inabaulwa kuna dzinza ya Davite na kuna anyakukhala mu Yerusalemu kuachenesa kuna pyakudawa pyawo, pontho kukhonda chena kwawo pamaso pa MBUYA. “Pandzidzi wenewo ndinafudziratu na madzina ene a mifanikizo ya m'dzikomo, tenepo ipyo nkhabe dzakumbukwave tayu. Ndalonga ndine MBUYA Wamphamvu zonsene. Ndinabulusa maprofeti na mizimu yakuipa m'dzikomo. Tenepo ngakhala munthu anathimiza kulonga basi mphangwa zauprofeti, babache na mache, anyakumbala ale, analonga kuna iye kuti, ‘Iwe wathema kufa, thangwi iwe waphatisa basa dzina ya MBUYA kutinamiza.’ Iye angalonga mphangwa zauprofeti, makolo ache maka ndiye anafuna dzamulasa na mpeni. “Pandzidzi wenewo mprofeti onsene anachita manyadzo na masomphenyache aona iye. Iye nkhabe dzavala nguwo zauprofeti zaubweya tayu kuti anamize anthu. Iye analonga kuti, ‘Si ine mprofeti tayu. Ndine pyanga nyakulima. Ine ndaphata basa yakulima kutomera uphale wanga.’ Ngakhala unango anamvunza kuti, ‘Apo pironda pili m'manungo mwakombopi mphyanji napyo?’ Iye anatawira kuti, ‘Pirondapi ndidapikwata kumusa kwa ashamwali anga.’ ” MBUYA Wamphamvu zonsene akulonga kuti, “Lamuka iwe, talasada, phata basako pana makabuswanga, pana munthu ule ali chifupi na ine. Khamwadza makabuswa, tenepo mabira anabalalikana, kubuluka penepo ndinatchunyusa anabirawo.” MBUYA akulonga kuti, “M'dziko monsenemo makhundu mawiri pa makhundu matatu anaphiwa; kwache khundu ibodzi inasiyiwa na moyo mwenemo. Khundu yachitatuyi ndinaidzesa pamoto mbandiabulusa masepu-sepu ninga siliva, pontho ndinaayesa ninga golidi. Iwo anachemera dzinanga, tenepo inembo ndinaatawira; ndinalonga kuti, ‘Iwo mbanthu anga,’ iwombo analonga kuti, ‘MBUYA ndi Mulungu wathu.’ ” Nsiku ya MBUYA ikudza ile inafuna anyamalwanu dzagawana pamaso panu pinthu pidapokosera iwo. MBUYA anagumanyisa madzinza onsene dzachita nkhondo na Yerusalemu; mzinda unagwa, nyumba kusakazwa, pontho akazi kuphatirirwa. Khundu ibodzi ya mzindawo anthu ache anakwatwa kwenda kudziko ya unyaperezo, kwache khundu inango yakusalirayo nkhabe dzabuluswamo tayu mumzindamo. Tenepo MBUYA yekha ene anaenda kachita nkhondo na madzinza ninga mumbachitira iye pansiku ya nkhondo. Pansiku yeneyo iye anaimira pa Phiri ya Olivi kumabulukiro dzuwa a mzinda wa Yerusalemu. Tenepo phiri ya Olivi inagawanika pakati, kubulukira kumabulukiro dzuwa mpakana kumadokero dzuwa, kusasanya phedi ikulu pakati pache, khundu ibodzi ya phiri kwenda kumpoto, khundu inangoyo kwenda kumwera. Imwe munathawa na phediyi ya pakati pa phiri ya MBUYA, thangwi phediyo inafika mpakana ku Azele. Imwe munathawa ninga mudachitira imwe kuthawa chiteke-teke nsiku za Uzia mfumu wa Yuda. Penepo MBUYA Mulungu wanga anabwera pabodzi pene na anyakuchenache onsene. Pansiku yeneyo nkhabe dzakhala kutonthola penu bume tayu. Inakhala nsiku nyampita-pita, nee masikati penu mosiku tayu, nsiku yakudziwika na MBUYA. Mosiku ungakwana, panakhala cheza. Pansiku yeneyo madzi amoyo anakuka kubulukira ku Yerusalemu, khundu ibodzi kagwera m'Nyanza Yakufira kumabulukiro dzuwa, khundu inangoyo kagwera m'bara ya Mediterania kumadokero dzuwa. Madzi anakuka chaka chonsene chamumphu, m'mainja na m'malimwe ene. MBUYA anakhala mfumu wa dziko yonsene yapansi. Pansiku yeneyo MBUYA anakhala mbodzi ene basi, pontho dzinache mbikhala yontho ene basi. Dziko yonsene kubulukira ku Geba kwenda ku Rimoni, kumwera kwa Yerusalemu kunasanduka ninga Araba. Kwache Yerusalemu anakhala panthunda mbakhazikika pambuto pache, kubulukira ku Msuwo wa Benjemani mpakana kukhundu ina Msuwo Wakutoma ile, kwenda ku Msuwo Wapankhomo, pontho kubulukira ku Nsanja ya Hananele kwenda kudzenje yachifumu yakutchitchithira vinyu. Mumzindamo munakhala na anthu; nkhabe dzavungwave tayu. Yerusalemu anakhala pakupata. Wenewu ndiye muliri unafuna MBUYA dzasanyisa nawo madzinza anamenyana na Yerusalemu ale: Manungo awo anavunda mwenemo iwo akali moyo, maso awo anavunda mwenemo ali pambuto pache, pontho lulume yawo inamala vunda m'kamwa mwawo. Pansiku yeneyo MBUYA anaachitisa kukhala pampani-pani mwakuti munthu anaphata mwanzache ana iye chifupi mbamenyana naye. Na anthu a ku Yuda enembo anamenya nkhondo mu Yerusalemu. Mfuma yonsene ya madzinza akuzungulira inagumanyiswa, golidi na siliva mzinji ene, pontho na pyakuvala. Muliri ninga onthowu unapha akavalo, mabulu, ngamila na nyulu, pontho na pana nyama zonsene mumsasa wa anyamalwa. Tenepo anyakusalira na moyo pakati pa madzinza anango ale asosa Yerusalemu, anaenda kweneko chaka na chaka kapembedza Mfumu, MBUYA Wamphamvu zonsene, pontho kasekera Phwando ya Misasa. Ngakhala dzinza inango pakati pa anthu a padziko yapansi anakhonda kwenda ku Yerusalemu kapembedza Mfumu, MBUYA Wamphamvu zonsene, penepo iwo nkhabe dzaona mvula tayu. Ngakhala anthu a ku Iguputo nkhabe kwendako kachitambo na anthu pimbachitika kwenekopyo, iwo nkhabe dzaona mvula tayu. MBUYA anadzesa pana iwo muliri umbasanyisa na iye anthu ambakhonda kwenda kweneko kasekera Phwando ya Misasa ale. Kweneku ndiye kunafuna dzakhala kutchunyuswa kwa Iguputo, pontho madzinza onsene ambakhonda kwenda ku Yerusalemu kasekera Phwando ya Misasa ale. Pansiku yeneyo podi na masimbi ene anafuna dzavala akavalo pankhondo analembwa kuti, “Kupambulika kuna MBUYA,” pontho pikalango pya m'Nyumba ya Mulungu pinakhala pyakupambulika ninga ndilo zakukhala patsogolo pa guwa yansembe. Pikalango pyonsene mu Yerusalemu na mu Yuda pinakhala pyakuchena kuna MBUYA Wamphamvu zonsene. Tenepo munthu onsene anafuna dzabwera kupereka nsembe ule anakwata pikalango pinango mbakapiphatisambo basa kupiterekera. Pansiku yeneyo m'Nyumba ya MBUYA Wamphamvu zonsene nkhabe dzakhalamove anyamalonda tayu. Izi ndi mphangwa zakubulukira kuna MBUYA kwenda kuna Aisraele kudzera muna Malaki. MBUYA akulonga kuti, “Ine ndidakufunani pyakwanga.” “Mbwenye imwe mukuvunza kuti, ‘Imwe mwatifuna tani?’ ” MBUYA akulonga kuti, “Ayi Esau hakhali mbaleache Yakobo tayu? Kwache ine ndidamfuna Yakobo, mbindizondana na Esau; ine ndasandusa dziko yache yamapiri kukhala thando yatchetcha; dziko idampasa ine ile ndidaisandusa ya matika.” Edomu anakwanisa kulonga kuti, “Podi kwene kuti ife tapeyiwa, tinati timange pontho basi madembe.” Mbwenye MBUYA Wamphamvu zonsene akulonga kuti, “Iwo anakwanisa kumanga, kwache ndinapigomola pontho. Iyo inachemerwa dziko yakuipa, ile anthu ache azhangalirwa na MBUYA kwenda na kwenda.” Imwe Aisraele munapiona na maso anu mbamulonga kuti, “Ukulu wa MBUYA wafalikira konsene, podi na kunumpha madire ene a Israele.” MBUYA Wamphamvu zonsene akulonga kuti, “Mwana ambalemedza babache, pontho nyabasa ambalemedza mbuyache. Ngakhala ine ndine baba, apo chilemedzo chakundithemerambo chili kupi? Ngakhala ine ndine mbuya, apo chilemedzo chakundithemerambo chili kupi? “Ndimwepo anyansembe ale mumbalulupisa dzinanga! “Kwache imwe mumbavunza kuti, ‘Apo ife dzinanu tailulupisa tani?’ “Imwe mumbapereka pyakudya pyakunyansa paguwanga ya nsembe. “Kwache imwe mumbavunza kuti, ‘Ayi ife takululupisani tani?’ “Pakulonga kuti guwa yansembe ya MBUYA njakululupiswa. Imwe mungadza na nyama yakusweka maso dzaipereka nsembe, ayi kweneko si kudawa tayu? Mungapereka nsembe nyama yakulamala penu yakudwala, ayi kweneko si kudawa tayu? Dzayeserenimbo kupipereka pinthu ninga penepi kuna mkulu wanu wa boma! Ayi iye anakomerwa namwe? Ayi iye anakukomerani mtima? Ndalonga ndine MBUYA Wamphamvu zonsene.” Imwe anyansembe, chinchino yeserani kupempha Mulungu kuti akukomereni mtima. Na pyakupereka pyanu ninga penepi, ayi iye nkhukukomerani mtima basi? MBUYA Wamphamvu zonsene akuthimiza kulonga kuti, “Mbapidakhala pyadidi mbodzi wa imwe mbadafungiratu misuwo ya Nyumbanga, towera muleke gasa moto wakusowa basa paguwanga yansembe. Ine nkhabe komerwa namwe tayu, pontho ine nkhabe dzatambira nsembe zimbapereka imwe tayu. Ndalonga ndine MBUYA Wamphamvu zonsene. Dzinanga inakhala ikulu pakati pa madzinza, kutomera kumabulukiro dzuwa mpakana kumadokero dzuwa. Pambuto zonsene, pyakufukiza pyakununkhira na pyakupereka pyakuchena pinaperekwa kuna ine, thangwi dzinanga inakhala ikulu pakati pa madzinza. Ndalonga ndine MBUYA Wamphamvu zonsene. “Mbwenye imwe mumbandilulupisa pakulonga pya guwa yansembe ya MBUYA kuti, ‘Iyo yaipiswa,’ pontho kulonga pya pyakudya pyaikhwa penepo kuti ‘Mphyakunyansa.’ Imwe mumbalonga kuti, ‘Penepi pyatopesa,’ pontho mumbandipidula. Imwe mungadza na nyama zakupheka, zakulamala, penu zakudwala mbamuzipereka ninga nsembe, ayi ine nkhupitambira basi penepyo? Ndalonga ndine MBUYA Wamphamvu zonsene. “Dzedze kuna munthu wakunama, ule ana bira wadidi wamamuna pa mkumbiache mbadumbira kumpereka, mbwenye m'nduli mwache mbapereka nsembe nyama yokhonda chena kuna Mbuya. Ine ndine Mfumu wamkulu, tenepo dzinanga yathema kugopiwa pakati pa madzinza. Ndalonga ndine MBUYA Wamphamvu zonsene.” MBUYA Wamphamvu zonsene akulonga kuti, “Imwe anyansembe, matongero enewa akulonga kuna imwe. Mungakhonda kundivera mbamukhonda lemedza dzinanga, ndinakutembererani. Ndinatemberera na pinthu pyadidi pene pimbatambira imwepyo. Ande ine ndapitemberera kale, thangwi imwe hamudaikhe mtima kundilemedza tayu. “Na thangwi ya imwepo, ine ndinatchunyusa pidzukulu pyanu; ine ndinakutswingani ulowa wa nsembe zanu kunkhope zanu mbandikutayirani pakhuku ya ulowawo. Penepo imwe munapidziwa kuti ndine pano ndidakupasani matongero enewa, towera chiverano changa na anyansembe, pidzukulu pya Levi, chithimize kwenda m'tsogolo. Ndalonga ndine MBUYA Wamphamvu zonsene. “Chiverano changa chidachita ine na iye, chikhali chiverano cha moyo pontho mtendere; inembo ndidapipereka kuna iye. Ndidachita penepi kuti andigope, tenepo adandigopadi mbalemedza dzinanga. Uphungu ukhalonga iye ukhali wakuonadi, pontho nkhabe chinthu chakunama chidabuluka m'kanwa mwache tayu. Iye adafamba nane pabodzi mwamtendere pontho mwachilungamo, mbachitisa anthu azinji kuleka pyakudawika. “Thangwi mulomo wa nyansembe wathema kulonga pya nzeru, pontho anthu athema kugumana uphungu wadidi kubulukira m'kanwa mwache, thangwi iye ndi nyamphangwa wa MBUYA Wamphamvu zonsene. “Kwache imwe anyansembe, mwabauka kusiya njiranga, pontho na pifunziso pyanu mwagwegwedusa anthu azinji; imwe mwaswa chiverano chidachita ine na Levi. Ndalonga ndine MBUYA Wamphamvu zonsene. Natenepo ine ndakuchitisani kukhala anthu akululupa pontho akusowa chilemedzo pamaso pa anthu onsene, thangwi imwe hamudatewere njira zanga tayu, mbwenye mwatonga anthu anga mseru mwakuyang'ana nkhope.” Ayi tonsenefe babathu si mbodzi ene tayu? Ayi adatilenga Mulungu wache si mbodzi ene tayu? Apo thangwi yache ninji tikululupisa chiverano cha makolo athu pakukhonda khulupirika kuna unango na mwanzache? Anthu a ku Yuda ataya chikhulupiro chawo. Chinthu chakunyansa chachitika mu Israele na mu Yerusalemu. Anthu a ku Yuda aswipisa Nyumba ya Mulungu, idafunwa pikulu na MBUYA ile, pakusemba akazi akupembedza milungu yachilendo. Mbwenye kulonga pya munthu ule ambachita penepi, penu akhale pyache tani, MBUYA mbambuluse m'banja ya Yakobo, podi kwene kuti iye ambadza na pyakupereka kuna MBUYA Wamphamvu zonsene. Chinthu chinango chimbachita imwe ntchichi: Misozi yanu imbachita kukuka paguwa yansembe ya MBUYA. Imwe mumbalira na kukalala, thangwi MBUYA nkhabe ikha konta kuna pyakupereka pyanu, penu kupitambira mwakukomerwa kubulukira m'manja mwanu tayu. Imwe mumbavunza kuti, “Apo thangwi yache ninji?” Ndi thangwi yakuti MBUYA akupichita ninga umboni pakati pa imwe na mkazanu adakazhali na imwe, thangwi imwe hamudakhulupirika tayu kuna iye, podi kwene kuti iye ndi mankhadzi anu, mkazi adachita na imwe chiverano cha banja ule. Ayi MBUYA hadaasasanye iwo kukhala mbodzi tayu? Kumanungo na ku uzimu kwene iwo mbache. Apo thangwi yache ninji adaachitisa kukhala mbodzi? Thangwi iye akhafuna ana akupembedza Mulungu. Natenepo piyang'anireni mwekha ene mumzimu, pontho lekani khala okhonda khulupirika tayu kuna mkazi adakazhali na imwe ule. MBUYA Wamphamvu zonsene, Mulungu wa Israele alonga mbati, “Ine ndimbazondana na kumwalana. Ine nkhabe komerwa tayu na mamuna wakuchitira vinga mkazache.” Natenepo piyang'anire wekha ene mumzimu, pontho leka khala okhonda khulupirika tayu kuna mkazako. Imwe mwanyangula MBUYA na mafalanu ambalonga imwewa. Imwe mukuvunza kuti, “Ayi ife tamnyangula tani?” Pakulonga kuti, “Onsene ale ambachita pyakuipa ngadidi pamaso pa MBUYA,” pontho kuti, “Iye akukomerwa nawo,” penu kulonga kuti, “Ali kupi Mulungu wachilungamo ule?” MBUYA Wamphamvu zonsene akulonga mbati, “Ngayang'anani, ine ndinatuma nyamphangwa patsogolo panga, ule anafuna dzandisasanyira njira. Tenepo mwakututumusa Mbuya ule anasaka-saka imwe anati adze ku Nyumbache; nyamphangwa anafuna imwe ule, anati adze dzalalika pya chiverano changa.” Kwache mbani anapirira pansiku inafuna iye kudza? Iye angabwera mbani anafuna dzaphanisira? Thangwi iye anakhala ninga moto wakunyungulusira utale, penu ninga sopo wa nyakufula nguwo. Iye anachita kukhalira pansi ninga misiri wakunyungulusa utale m'dzenje ya moto kubulusa masepu-sepu; iye anachenesa pidzukulu pya Levi mbaabulusa masepu-sepu ninga golidi na siliva. Kubuluka penepo MBUYA anakhala na anthu ale anafuna kumdzesera pyakupereka mwakulungama. Tenepo pyakupereka pya Yuda na Yerusalemu pinatawirwa pamaso pa MBUYA ninga montho mukhali ipyo kale pyaka pya m'ndulimu. MBUYA Wamphamvu zonsene akulonga kuti, “Natenepo ine ndinadza chifupi na imwe dzakutongani mseru. Ine ndinachimbiza dzalonga umboni wakupokanyisana na anyamatsenga, maputa na anyakutuna pamiseru; kupokanyisana na ale ambapagali anyabasawo mwakuabera; ale ambapondereza amamfelwa na ana masiye pontho mbakhonda chitira alendo chilungamo, kuna onsene ale ambakhonda kundigopa.” “Ine MBUYA nkhabe chinja tayu. Ndi thangwi yache imwe pidzukulu pya Yakobo nkhabe vungwa tayu. Na kale ene, kutomera ndzidzi wa makolo anu, imwe mwabauka kubuluka kuna matongero anga mbamukhonda kuakoya. Bwererani kuna ine, inembo ndinati ndibwerere kuna imwe. Ndalonga ndine MBUYA Wamphamvu zonsene. “Kwache imwe mumbavunza kuti, ‘Tinabwerera tani?’ “Ine ndikukuvunzani kuti, ‘Ayi munthu nkhukwanisa kubera Mulungu?’ Kwache imwe mumbandibera. “Imwe mumbavunza kuti, ‘Ife timbakuberani tani?’ “Imwe mumbandibera pakukhonda kundipasa chakhumi na pyakupereka pinango. Imwe muna dzedze, thangwi imwe mukundibera; dzinzanu yonsenene. Dzani na chakhumi chonsene kumasubi akukoyeramo pinthu, towera m'Nyumba mwanga mukhale phoso. Ndiyesereni napyo ngakhala sinakufungulirani tayu misuwo yakudzulu mbandikukhuthulirani mtsanzayiso wakuti munasowa nawo mbuto yakukwanira kuukoyeramo. Ndalonga ndine MBUYA Wamphamvu zonsene. Ine ndinakhondesa pirombo kuti pileke dzadya mbewu zanu, pontho mfesa zanu nkhabe dzambwera na pang'ono pene tayu. Ndalonga ndine MBUYA Wamphamvu zonsene. Penepo madzinza onsene anakuchemerani anyakutsanzaya, thangwi dziko yanu inakhala yakusiririka pyakwanga. Ndalonga ndine MBUYA Wamphamvu zonsene. “Imwe mwandilongera mafala a mkaka uwawi. “Kwache mumbavunza kuti, ‘Mafalache nganji alonga ife mwakupokanyisana namwe?’ “Imwe mwalonga kuti, ‘Ntchinthu chapezi-pezi kutumikira Mulungu. Chimbaganyali ife ninji kuchita pinatonga iye, pontho kufamba khuma-khuma pamaso pa MBUYA Wamphamvu zonsene, thangwi ya pyakudawa pyathu? Kwache lero anyakutumbama ndiye anaona ife kuti ngakutsanzaya. Ndimomwene anyakuipa pinthu pyawo pimbaafambira mwadidi; podi na ale ene ambaketesana na Mulungu ambapaswa njira.’ ” Tenepo anyakugopa MBUYA adalongesana unango na mwanzache. Tenepo MBUYA adavesera mbava pinalonga iwo. Mpukutu wa chikumbuso udalembwa pamaso pache kulonga pya ale ambagopa MBUYA mbalemedza dzinache. MBUYA Wamphamvu zonsene akulonga mbati, “Iwo anakhala anthu apamtima panga, pansiku inafuna ine dzasankhula. Ine ndinaapulumusa ninga montho mumbachitira munthu wakuva nyambalo na mwanache ambamfiliviri ule. Pontho munaona kusiyana kwache pakati pa anyakulungama na anyakudawika, pakati pa anthu ale ambanditumikira, na ale ambakhonda kunditumikira.” MBUYA Wamphamvu zonsene akulonga kuti, “Ndimomwene nsiku ikudza; iyo inagaka ninga dzenje ya moto. Onsene anyakutumbama na anyakuchita pyakuipa anamala kupya, pontho nsiku yeneyo inafuna kudza ile, iwo anagaswa moto. Nkhabe mtsitsi penu na nthambi ene inafuna dzasalira pana iwo tayu. Mbwenye kulonga pya imwe, ale mumbalemedza dzinanga, chipulumuso changa chinakumwinikirani ninga dzuwa mbachidzadzesa cheza chakuwangisa anthu. Penepo imwe munabuluka na kunumpha-numpha ninga anamphulu akufungulirwa m'thanga. Penepo imwe munapondereza anyakudawika; iwo anakhala fumbi ya kumanyalo kwanu pansiku inafuna ine chita penepi. Ndalonga ndine MBUYA Wamphamvu zonsene. “Kumbukani pifunziso pya nyabasanga Mose, mwambo na matongero pidampasa ine paphiri ya Sinai kuti apereke kuna Aisraele. “Ngayang'anani, ine ndinati ndikutumireni mprofeti Elia, nsiku ikulu pontho yakugoswa ya MBUYA mbidzati fika. Iye anachitisa ababa na anawo kuphatizana pontho, mbachitisambo ana kuphatizana na ababawo, gopesera ine ndinadza dzavunga na kutemberera dziko yawoyo.” Ufu ndi ndandanda wa makolo a Yesu Khristu, chidzukulu cha Davite, ule akhali chidzukulu cha Abrahamu. Natenepo pakhali mifendu ya anthu khumi na minayi kubulukira pa ndzidzi wa Abrahamu kufikirana Davite, pontho mifendu khumi na minayi kubulukira pa ndzidzi wa Davite kufikirana pandzidzi udatamiswa anthu a Aisraele ku Babiloni, pontho mifendu khumi na minayi kubulukira penepo kufikirana pandzidzi wa kubalwa kwa Khristu. Kubalwa kwa Yesu Khristu kudachitika tenepa: Mache, Maria adavunzirwa na Yosefe, mbwenye mbadzati gona pabodzi, adapiona kuti iye anakhala na mwana kudzera muna Mzimu Wakuchena. Yosefe akhali munthu wakuchita pyakulungama ndzidzi onsene, mbwenye hadafune kuti achitise manyadzo Maria pakwecha tayu, natenepo adasasanya njira yakuti amwalane naye mwakukhonda dziwa anthu. Pikhanyerezera Yosefe penepi, mngelo wa Mbuya adamuonekera kundoto mbalonga mbati, “Yosefe chidzukulu cha Davite, leka chita mantha, kwata Maria kuti akhale mkazako. Thangwi mimba ina iyeyo nja Mzimu Wakuchena. Iye anabala mwana wamamuna mbumthula Yesu, thangwi ndiye anapulumusa anthu ache kuna pyakudawa pyawo.” Pyonsenepi pidachitika kuti pikwane-kwane pile pikhadalonga Mbuya kudzera muna mprofeti kuti, “Mwali okhonda dziwa mamuna anakwata mimba mbabala mwana, pontho anamthula Emanuele” (kweneku nkhulonga kuti Mulungu ali nafe). Tenepo pidalamuka Yosefe, adasemba Maria ninga mukhadampangira mngelo wa Mbuya kuti achite. Mbwenye Yosefe na Maria hadagone pabodzi tayu kufikirana mwana adabalwa. Tenepo Yosefe adathula mwanayo Yesu. Yesu adabalwa muluwani ya Betelehemu, m'nthemba ya Yudea, pandzidzi wa Mfumu Herodi. Penepo pene amuna anango, anyakudziwisa pya nyenyezi, adabwera ku Yerusalemu kubulukira kumabulukiro dzuwa mbavunza mbati, “Mwana ule abalwa kukhala mfumu wa Ayuda ali kupi? Tidaona nyenyezi yache kumabulukiro dzuwa, tenepo ife tabwera kuti tidzamulambire.” Pidava Mfumu Herodi pabodzi na anthu onsene akukhala mumzinda wa Yerusalemu penepi, adasanyika mumtima. Iye adachemeresa anyansembe akulu onsene na afunzisi a mwambo mbaavunza mbati, “Khristu anabalirwa kupi?” Iwo adamtawira mbati, “Muluwani ya Betelehemu m'nthemba ya Yudea. Thangwi penepi ndi pile pidalemba mprofeti kuti: ‘Betelehemu m'nthemba ya Yudea, si iweve mzinda ung'ono tayu pakati pa mizinda yonsene ya mu Yudea; thangwi muna iwepo munabuluka mkadamu ule anafuna dzatsogolera anthu anga Aisraele.’ ” Tenepo Herodi adachemera alendo ale chibiso-biso mbaavunza ndzidzi maka-maka udaoneka nyenyezi ile. Iye adaatumiza kwenda ku Betelehemu na kuatonga mbati, “Ndokoni mukamsake-sake mwadidi mwanayo. Mungamgumana mudze na kuno dzandidziwisa kuti ine ndiendembo kamulambira.” Iwo adapita m'nyumbamo. Tenepo pidaona iwo mwana na mache ene Maria pabodzi, adagodama pansi mbamulambira. Iwo adabulusa mitukwawo yakudula ya golidi, pyakununkhira pyakuchemerwa libano, na mafuta akununkhira akuchemerwa mure mbapipereka kuna Yesu. Tenepo adabwerera kwawo na njira inango, thangwi Mulungu adaacheuza kundoto kuti aleke dzera kuna Herodi. Pikhadenda iwo, mngelo wa Mbuya adaonekera kuna Yosefe kundoto mbalonga mbati, “Herodi anasaka-saka mwanayu towera amphe. Natenepo lamuka ukwate mwana pabodzi na mache ene muthawire kudziko ya Iguputo, mbamukakhale kweneko kufikirana ndakupangani kuti mubulukeko.” Yosefe adalamuka na mosiku mbakwata mwana na mache mbaenda ku Iguputo, kule kudakhala iwo kufikirana ndzidzi udafa Herodi. Penepi pidachitwa kuti pikwane-kwane pikhadalonga Mbuya kudzera muna mprofeti kuti: “Ndidachemera mwananga kubuluka ku Iguputo.” Pidapidziwa Herodi kuti alendo a kumabulukiro dzuwa adachita pyaunthawatawa, adazhangali pyakwanga. Iye adatonga kuti ana onsene achimuna mu Betelehemu na m'nthemba zache zakuzungulira a pyaka piwiri na pyakuchepera athema kuphiwa. Penepi pidatewezana na pikhadava iye kubulukira kuna anyakudziwisa nyenyezi a kumabulukiro dzuwa ale pandzidzi ukhadaonekera nyenyezi. Na njira yeneyi pidakwana-kwana pile pidalonga mprofeti Yeremia kuti: “Mkhuwo ukuveka muluwani ya Rama, mkhuwo wakulira na kubuma kukulu, Rakele akulirira anache mbakhonda funa pukutwa misozi, thangwi amala kufa.” Pidafa Herodi, mngelo wa Mbuya adaonekera kuna Yosefe kundoto mu Iguputo mbampanga mbati, “Lamuka, kwata mwana na mache mubwerere kudziko ya Israele, thangwi ale akhayesa kupha mwanayu afa.” Natenepo Yosefe adalamuka mbakwata mwana na mache mbabwerera ku Israele. Mbwenye pidapiva Yosefe kuti Arikelao akhadapita m'mbuto ya babache, Mfumu Herodi, kunthemba ya Yudea, iye adachita mantha kwendako. Iye adacheuzwa kundotoko, tenepo adenda kunthemba ya Galilea mbakakhazikika muluwani ya Nazareti. Natenepo pidakwana-kwana pikhadalonga maprofeti kuti: “Iye anachemerwa Mnazareti.” Pandzidzi wenewo Yohani Nyakubatiza adadza kuthando yatchetcha m'nthemba ya Yudea mbatoma kulalika. Iye adalonga mbati, “Lekani pyakudawa pyanu thangwi Mulungu ali chifupi kukhazikisa Ufumu wache!” Yohani akhali munthu adalongwa na mprofeti Yesaya pikhalonga iye mbati, “Munthu unango akukhuwa m'thando yatchetcha kuti, ‘Msasanyireni njira Mbuya, ndendemezani njira towera iye afambemo.’ ” Nguwo za Yohani zikhali zakusasanywa na ubweya wa nyama ya ngamila. M'chuno mwache adamanga bande ya nthembe, pontho phoso yache ikhali nyadzombe na uchi. Anthu adabwera kuna iye kubulukira kumzinda wa Yerusalemu na kunthemba yonsene ya Yudea, pontho na kunthemba zonsene za chifupi na mkulo wa Yorodani. Iwo adabweka pyakudawa pyawo, tenepo Yohani adaabatiza mumkulo wa Yorodani. Pidaona Yohani kuti Afarisi na Asaduki azinji ene akhabwera kuna iye kuti aabatize, iye adalonga kuna iwo mbati, “Imwe ana a nyoka! Mbani akupangani kuti munakwanisa kuthawa kutchunyusa kunafuna dzatumiza Mulungu? Phatani pinthu pyakuonesa kuti mwalekadi pyakudawa pyanu. Pontho lekani nyerezera kuti munakwanisa kuthawa kutchunyuswa pakulonga kwene kuti Abrahamu ndi kholo wanu. Ndikukupangani kuti Mulungu anakwanisa kusandusa miyalayi kukhala pidzukulu pya Abrahamu. Mbadzo yasasanyika kugwanda miti pamitsitsi; muti onsene okhonda bala nsapo zadidi unagwandwa mbuponywa pamoto. Ndimbakubatizani na madzi kuonesa kuti mwalekadi pyakudawa pyanu, mbwenye anadza m'nduli mwangayu, anakubatizani na Mzimu Wakuchena, pontho na moto. Iye ngwamkulu pyakwanga kupiringana ine pano mwakuti sidatheme tayu kuthukula nkhwaira zache. Iye ana chisero m'manja mwache chakupepetera nacho mapira. Tenepo anagumanya mapira pambuwapo kaaikha m'chikwa mwache, mbwenye anapisa makupu-kupu pamoto okhonda thima.” Pandzidzi weneyo Yesu adabuluka kunthemba ya Galilea mbaenda kumkulo wa Yorodani, towera akabatizwe na Yohani. Mbwenye Yohani akhayesa kumkhondera mbalonga mbati, “Mwatani munabwera kuna ine kuti ndikubatizeni, nee kuti ine ndibatizwe na imwe tayu?” Mbwenye Yesu adamtawira mbati, “Pileke chinchino pikhale tenepo. Thangwi na njira yeneyi tinakwanisa kuchita pinafuna Mulungu.” Tenepo Yohani adatawira kumbatiza. Sindzidzi pidamala Yesu batizwa, adabuluka m'madzi mule, tenepo kudzulu kudafunguka, pontho iye adaona Mzimu wa Mulungu akutchitha pansi ninga nkhangaiwa mbaphamira pana iye. Tenepo fala idaveka kubulukira kudzulu kuti, “Uyu ndi mwananga wapamtima. Ndakomerwa naye pyakwanga pene.” Tenepo Mzimu Wakuchena adamtsogolera Yesu kwenda kuthando yatchetcha kayeswa na Satana. Pidamala Yesu nsiku makumanayi akupimana kudya mosiku na masikati, iye adava njala. Tenepo Satana adadza kuna iye mbalonga mbati, “Ngakhala ndiwedi Mwana Mulungu, tonga miyalayi isanduke mikate.” Mbwenye Yesu adamtawira mbati, “Malemba akulonga kuti, ‘Munthu nkhabe khala na moyo na mkate okha tayu, mbwenye na mafala onsene analonga Mulungu.’ ” Kubuluka penepo Satana adendesa Yesu ku Yerusalemu, Mzinda wakuchena, mbamkwirisa pachisusu cha Nyumba ya Mulungu mbalonga kuna iye mbati, “Ngakhala ndiwedi Mwana Mulungu, piponye wekha ene pansi, thangwi Malemba akulonga kuti: ‘Mulungu anatonga angelo ache pya iwe; iwo anakugampha m'manjawo, towera na manyalo ako ene aleke kuwazika na miyala.’ ” Yesu adatawira mbati, “Malemba akulonga pontho kuti, ‘Leka yesa Mbuya Mulungu wako.’ ” Tenepo Satana adakwata Yesu mbakwira naye paphiri yakulapha pyakwanga mbamuonesa maufumu onsene a padziko yapansi na demelero yache yonsene. Tenepo Satana ule adalonga kuna Yesu mbati, “Pyonsene pinaona iwepi ndinakupasa kuti pikhale pyako, ngakhala unagodama pansi mbundipembedza.” Tenepo Yesu adatawira mbati, “Choka Satana! Malemba akulonga kuti, ‘Upembedze na kutumikira Mbuya Mulungu wako ene basi.’ ” Natenepo Satana ule adamsiya Yesu; tenepo angelo adadza mbamphedza. Pidapiva Yesu kuti Yohani aikhwa m'perezo, adabwerera ku Galilea. Iye hadakhalemo muluwani ya Nazareti tayu, mbwenye adenda kakhala mu Kafaranao, luwani ya m'khundu mwa nyanza ya Galilea kunthemba za Zebuloni na Nafitali. Tenepo penepi pidachitika kuti pikwane-kwane pidalonga mprofeti Yesaya kuti: “Nthemba ya Zebuloni na nthemba ya Nafitali, panjira yakwendera kunyanza kumtunda unango wa mkulo wa Yorodani, Galilea, nthemba ya anthu okhonda khala Ayuda! Anthu akukhala mumdima anaona cheza chikulu; kuna alembo ambakhala kumbuto zamthunzi wa imfa, cheza chinaamwinikira.” Kubulukira pa ndzidzi wenewo Yesu adatoma kulalika mphangwa zache mbati, “Lekani pyakudawa pyanu, thangwi Mulungu ali chifupi kukhazikisa Ufumu wache.” Pikhafamba Yesu pagombe ya nyanza ya Galilea, adaona amisiri a nsomba awiri ubaleawo. Simoni wakuchemerwa Peturo na mbaleache Andrea, akupha nsomba m'nyanza na chavi. Yesu adalonga kuna iwo mbati, “Nditewereni, ndinakusandusani kukhala anyakumedza a anthu.” Kabodzi na kabodzi iwo adasiya pyavi pyawo mbamtewera. Iye adathimiza kwenda mbaona pontho amuna anango awiri ubaleawo, Yakobo na Yohani, ana Zebedeo. Iwo akhali m'mwadiya pabodzi pene na babawo Zebedeo kusasanyiratu makokotawo. Yesu adaachemera, tenepo kabodzi kene iwo adasiya makokotawo na babawo m'mwadiya mule mbatewera Yesu. Yesu adenda m'nthemba yonsene ya Galilea kufunzisa m'nyumba zakupemphereramo, kulalika Mphangwa Zadidi za Ufumu wa Mulungu, pontho na kuwangisa anthu ale akhali na utenda wa mtundu onsene, pontho na nyatwa zakusiyana-siyana. Mbiri yache idaveka m'dziko yonsene ya Siria mwakuti anthu akhadza kuna iye na atenda ale akhali na utenda onsene wakusiyana-siyana na akuva kupha m'manungo; anthu akuphatwa na mizimu yakuipa, anjiri-njiri na anyamfutete, tenepo Yesu adaawangisa onsenewo. Anthu azinji akubulukira ku Galilea na ku Maluwani Khumi, akubulukira ku Yerusalemu, Yudea pontho na nthemba ya kumtunda unango wa kumkulo wa Yorodani, adamtewera. Yesu adaona mwinji ule mbakwira paphiri mbakakhala pansi. Anyakufunzache adagumanyikana mwakumzungulira mbatoma kuafunzisa mbati, “Ngakutsanzaya anthu ale ambadziwa kunyindira Mulungu kumbachita iwo thangwi Ufumu wa Kudzulu ngwawo. Ngakutsanzaya anthu ale anasintili ndzidzi uno, thangwi Mulungu anaapukuta misozi. Ngakutsanzaya anthu ale ambapichepesa, thangwi anatambira pile pidalonga Mulungu kuti anaapasa. Ngakutsanzaya anthu ale ambasirira pikulu kuchita pinafuna Mulungu, thangwi Mulungu anaakhutisa. Ngakutsanzaya anthu ale ambachitira anzawo udidi, thangwi Mulungu anaachitirambo udidi. Ngakutsanzaya anthu ale ngakuchena mtima, thangwi anati aone Mulungu. Ngakutsanzaya anthu ale ambafuna pya mtendere, thangwi Mulungu anaachemera anache. Ngakutsanzaya anthu ale ambasanyiswa thangwi ya kuchita pinafuna Mulungu, thangwi Ufumu wa Kudzulu ngwawo. “Ndimwe akutsanzaya, anthu angakutikanani mbakukusanyisani mbakupambizirani pinthu pyonsene pyakuipa thangwi ndimwe anyakunditewera. Tsanzayani na kukomerwa, thangwi mwakoyerwa mfupo ukulu kudzulu. Mwenemu ndi sasawambo ninga mudasanyisirwa maprofeti ale akhalipo imwe mbudzati balwa. “Imwe mwakhala ninga munyu kuna anthu a padziko yapansi. Mbwenye munyuwo ungasuluka, unanyung'unyiswa nanji pontho? Wasanduka ninga wakusowa basa. Tenepo umbatayiwa panja anthu mbaupondedza. “Imwe mwakhala ninga cheza kuna anthu a padziko yapansi. Mzinda wakumangwa padzulu pa phiri humbabisika tayu. Nkhabe munthu ambagasa nyale mbaigudumira na chitomba tayu; m'mbuto mwache iye ambaiikha pakwecha, towera imwinikire anthu onsene m'nyumbamo. Ntchibodzi-bodzi, cheza chanu chimwinikire pamaso pa anthu kuti iwo aone pinthu pyadidi pinachita imwe mbalemedza Babanu kudzulu. “Lekani nyerezera kuti ndadzera dzamalisa penu dzafudza mwambo wa Mose na pifunziso pya maprofeti. Nee sidadzere kupifudza tayu, mbwenye kuchitisa pifunziso pyawo kukwana-kwana. Ndikukupangani pyakuonadi kuti thambo na dziko mbipidzati buluka, pa mwambowo nee panafudzwa kalemba na kang'ono kene penu kansonga kalemba kene tayu kufikirana pinthu pyonsenepi pikwane-kwane. Tenepo munthu angakhonda vera matongero na ang'ono-ang'ono ene mbafunzisa anthu kuchitambo chibodzi-bodzi, iye anakhala wamng'ono mu Ufumu wa Kudzulu. Mbwenye kuna onsene ale ambavera mwambowu, pontho mbafunzisa anangombo kuchita chibodzi-bodzi, anakhalambo wamkulu mu Ufumu wa Kudzulu. Ndikukupangani, mphapo, munakwanisa kupita mu Ufumu wa Kudzulu ngakhala ndimwe anthu akukhulupirika kupiringana afunzisi a mwambo na Afarisi pakuchita pinthu pinafuna Mulungu. “Imwe mwava kuti kale ene anthu akhapangwa kuti, ‘Lekani kupha; munthu angachita kwene penepi apisosera yekha ene mseru.’ Mbwenye chinchino ndikukupangani kuti munthu angazhangalira mbaleache, apisosera yekha ene mseru. Munthu analonga mbaleache kuti, ‘Iwe nkhabe basa’ anasumirwa kuthando ya miseru, pontho munthu anathula mbaleache kuti, ‘Pupwe’ anaponywa kumoto wa kugehena. Natenepo iwe ungafuna kupereka mtukwa paguwa kuna Mulungu, penepo ungakumbuka kuti una mseru na mbaleako mphyadidi kuti usiye mtukwakowo paguwapo mbauenda kaphatizana na mbaleakoyo, ungamala penepo, ubwerere mbukapereka mtukwa ule kuna Mulungu. “Ngakhala unango akusumira kuthando ya miseru mphyakufunika kuti uphatizane naye mbamuli panjira kwenda katongwa, thangwi ungafika kweneko iye anakupereka m'manja mwa nyakutonga miseru. Weneyumbo anakupereka m'manja mwa msikali, tenepo msikali anakuikha m'perezo. Ndikukupanga kuti iwe nkhabe dzabuluka tayu m'perezomo kufikirana wamalisa kupagali mangawa onsene a mseru wakowo. “Imwe mwava kuti pidalongwa kale ene kuti, ‘Lekani chita uputa.’ Mbwenye chinchino ndikukupangani kuti: munthu angaona mkazi mbamsirira, penepo pene achita naye kale uputa mumtima mwache. Tenepo ngakhala diso yako yakumadyo ikukudawisa, ikonombole mbuitaye. Mphyadidi kuti utaye phindi ibodzi ya manungo ako kusiyana nakuti manungo ako onsene aponywe kugehena. Ngakhala dzanjako yakumadyo ikukudawisa, igwande mbuitaye. Mphyadidi kuti utaye dzanjako ibodzi kusiyana nakuti manungo ako onsene akaponywe kugehena. “Kalene pidalongwa pontho tenepa: ‘Munthu angamwalana na mkazache alembe kalata ninga msiku.’ Mbwenye chinchino ndikukupangani kuti: ngakhala mamuna amwalana na mkazache na mathangwi anango ene, nee kuti okhonda khulupirika, mkaziyo mbasembwa pontho, mamunayo achitisa kuti mkaziyo achite uputa. Tenepo mamuna amsembayo achitambo uputa. “Imwe mwapiva pontho kuti kale ene anthu akhapangwa kuti, ‘Lekani kuswa mapangano, mbwenye chitani pidadumbira imwe kuna Mbuya.’ Mbwenye chinchino ndikukupangani kuti mungachita mapangano na munthu muleke kudumbira. Lekani kudumbira na kudzulu, thangwi kweneko ndi mpando wachifumu wa Mulungu, nee na dziko yapansi, thangwi mphakutsamisira manyalo ache, penu na Yerusalemu ene, thangwi wenewo ndi mzinda wa Mfumu Wamkulu. Lekani kudumbira na pakhosi panu, thangwi imwe nkhabe kwanisa kuchitisa kuti tsisi ikhale yakuchena penu yakuswipa tayu. Mulonge kwene kuti ‘Ande,’ penu ‘Tayu;’ pinango pyonsene pinathimizira imwe kulonga mphyakubulukira kuna Satana, nyakuipa. “Imwe mwava kuti pidalongwa kale ene kuti: ‘Diso ibweze diso, dzino ibweze dzino.’ Mbwenye chinchino ndikukupangani kuti lekani bwezera mwanzanu angakuchitirani chakudawika. Ngakhala munthu anakugasa mbama kuphutu yakumadyo, mpase phutu inango yakumabzereyo kuti amenye pontho. Pontho ngakhala munthu ali nawe mseru mbakukhakhamiza kuti umpase mayalako, umpase akwate pabodzi na mkhanjo wako ene. Pontho ngakhala nyankhondo akukukhakhamiza kuti umthukhulire mtolo wache pontho umperekeze mathanyo chikwi chibodzi, ndoko naye pikwi piwiri. Ngakhala munthu unango akupempha chinthu, umpase; unango angafuna kukubwereka chinthu, umbwereke. “Imwe mwava kuti pidalongwa kale ene kuti, ‘Funani ashamwali anu, chitani pyaumalwa kuna anyamalwanu.’ Mbwenye chinchino ndikukupangani kuti funani anyamalwanu pontho pemphererani ambakusanyisani ale, towera mukhale ana a Babanu wa Kudzulu. Thangwi iye ambagasa dzuwa pana anthu adidi na akuipa ene, pontho ambavumbisa mvula kuna ale ambachita udidi na kuna ale ambachita pyakudawika. Mulungu anakwanisa tani kukufupani ngakhala imwe mumbafuna kwene anthu ale ambafunambo imwe? Na anyamisonkho ene ambapichita penepi basi! Ngakhala mumbamwenyika ashamwali anu ene basi, penepa mwasiyana tani na pile pimbachita anthu ene pyawo? Na anthu ene okhonda dziwa Mulungu ambachitambo chibodzi-bodzi. Khalani akuthema monsene mwene ninga Babanu wa Kudzulu ngwakuthema monsene mwene! “Onesesani kuti muleke chita mabasanu akulungama mwakuoniwa, kufuna kusimbwa na anthu. Mungachita tenepo nee munatambira na mfupo ene kubulukira kudzulu kuna Babanu tayu. “Tenepo mungapasa chinthu nyakutcherenga, lekani kupilalika kuna anthu ninga mumbachitira mfaka-faka zinangozi m'nyumba zakupemphereramo na m'misikamu. Iwo ambachita tenepo towera asimbwe na anthu anango. Ndikukupangani pyakuonadi kuti enewo apagalwi kale mfupo wawo. Mbwenye ngakhala munaphedza nyakutcherenga, mupichite mwakukhonda kupionesera mwakuti shamwalianu wapamtima aleke kupidziwa. Tenepo pyachita imwepyo pinakhala pyakubisika. Babanu ule ambaona pile pimbachitwa mwakukhonda kupionesera anakufupani. “Mungapemphera lekani khala ninga mfaka-faka. Izo zingapemphera zimbakomerwa na kuimira m'nyumba zakupemphereramo na m'mphambamo zanjira, towera aoniwe na anthu onsene. Ndikukupangani pyakuonadi kuti iwo apagalwi kale mfupo awo. Mbwenye mungafuna kupemphera, ndokoni kusubi kwanu, fungani msuwo mbamupemphera kuna Babanu okhonda oneka ule. Tenepo Babanu ule ambaona pimbachita imwe mwakubisika, anakufupani. “Mungapemphera, lekani bwereza mafala ontho-onthowo ninga mumbachitira anthu okhonda dziwa Mulungu, ale ambanyerezera kuti Mulungu anava pinapempha iwo na kupemphera kwawo mwakulapha. Lekani khala ninga iwo, thangwi Babanu ambadziwa kale pimbafuna imwe mbamudzati pempha. Mphapo, mungafuna pemphera, longani tenepa: ‘Babathu wa Kudzulu; dzinanu yakuchena mbilemedzwe; ufumu wanu mbudze; kufuna kwanu kuchitwe pansi pano ninga muna ipyo kudzulu. Tipasenimbo pyakudya pyathu pya lero. Tilekerereni pyakudawa pyathu ninga pyachita ifembo kulekerera anyakutidawira. Lekani tawirisa kuti tiyeswe na mayesero, mbwenye tipulumuseni kuna Satana, nyakuipayo.’ “Mungalekerera pyakudawa pyakuchitirani anthu anango, Babanu wa Kudzulu analekererambo pyakudawa pyanu. Mbwenye ngakhala imwe nkhabe lekerera pyakukudawirani anzanu, Babanu Mulungu hanalekererambo pyakudawa pyanu tayu. “Ngakhala mukupimana kudya, lekani onesa makhuzi ninga mumbachitira mfaka-faka. Iwo ambachita makhuzi towera aoniwe na anthu onsene kuti akupimana kudya. Ndikukupangani pyakuonadi kuti enewo atambira kale mfupo wawo. Ngakhala mukupimana kudya, sambani nkhope pontho sapulani tsisi yanu, towera anthu anango aleke kupidziwa kuti mukupimana kudya, mbwenye apidziwe ndi Babanu ene wakukhonda oneka ule basi. Babanu ule ambaona pimbachita imwe mwakubisika, anakufupani. “Lekani kupikoyera mfuma pansi pano, kule mabelethe na ubzimbiri pinakwanisa kuivunga, pontho mbava zinakwanisa kuswa mbizibamo. Mbwenye pikoyereni mfuma kudzulu, kule uchenje na ubzimbiri nkhabe kwanisa kuivunga tayu, pontho mbava nkhabe kwanisa kuswa mbizibamo tayu. Thangwi kuna mfumanu, mtimanu umbakhalambo konthoko. “Maso ndi nyale ya manungo. Ngakhala maso ako ali mwadidi, manungo ako onsene ambakhalambo na cheza. Mbwenye ngakhala maso ako hali mwadidi tayu, manungo ako ambakhala mumdima. Natenepo ngakhala cheza chanu chasanduka mdima, munakhala mumdima wakugoswa pyakwanga. “Nkhabe nyabasa anakwanisa kutumikira ambuya awiri tayu, thangwi anazonda mbodzi mbafuna unangoyo; anakhulupirika kuna mbodzi mbalulupisa unangoyo. Imwe nkhabe kwanisa kutumikira Mulungu na ndzidzi onthowo kutumikira kobiri tayu. “Ndi thangwi yache ndikukupangani kuti lekani swipa mtima na moyo wanu kuti munadyanji, munamwanji penu munavalanji? Ayi moyo si wakufunika pyakwanga tayu kupiringana pyakudya? Manungombo si akufunika pyakwanga tayu kupiringana nguwo? Ngayang'anani mbalame: Izo nee zimbalima, penu kuvuna, penu kukoya phoso m'pikwa tayu; mbwenye Babanu wa kudzulu ambaziyang'anira mwadidi. Apo imwe, si imwe akufunika pyakwanga kupiringana mbalame tayu? Mbani wa imwe anakwanisa kuthimizira nsiku ibodzi ene basi pansiku zache na kuswipa mtima? “Mphapo mumbaswipiranji mtima kuti munavalanji? Ngayang'anani kukula kumbachita maluwa am'tsanga: nee ambaphata basa penu kupisasanyira okha ene nguwo tayu. Mbwenye ndikukupangani kuti nee Mfumu Solomoni, na kufuma konsene kudachita iye, akhali na nguwo zakubalika ninga abodzi mwa maluwa enewa tayu. Apo ngakhala Mulungu ambavazika ninga tenepa maudzu am'tsanga ale ambalila kukhala lero ene basi, mangwana mwache mbaponywa pamoto, ayi weneyu nkhabe dzakuvazikani mwadidi tayu. Imwe anthu a chikhulupiro chakuchepa! “Natenepo lekani sanyika na kupivunza kuti, ‘Lero tinadyanji?’ penu ‘Tinamwanji?’ penu, ‘Tinavalanji?’ Thangwi ambapifuna pinthu penepi mbanthu okhonda dziwa Mulungu. Babanu wa Kudzulu ambadziwa kuti imwe mumbafuna pinthu pyonsenepi. Mbwenye chakutoma imwe mwathema kutsalakana pya Ufumu wa Mulungu mbamuchita pinafuna iye, tenepo iye anakupasani pinthu pinango pyonsenepi. Tenepo lekani swipa mtima na pya mangwana, thangwi pya mangwana mphyamangwana. Nsiku yonsene ina nyatwa zache zakukwana-kwanaletu. “Lekani tonga mseru anthu anango, towera Mulungu aleke dzakutonganimbo. Thangwi Mulungu anakutongani sasawa ninga mumbatongera imwe anzanu, pontho anaphatisa basa mdida ontho umbayesera imwe anzanuwo. Unayang'aniranji chitsotso chili m'diso mwa mwanzako mbukhonda nyerezera chigo chili m'diso mwakomo. Unalonga tani kuna mwanzako kuti, ‘Mwanzanga, ndikubuluse chitsotso m'diso mwakomo,’ mwenemo chigo chili m'diso mwanu. Mfaka-fakawe! Toma wabulusa chigo chili m'diso mwakocho, natenepo unakwanisa kuona mwadidi mbubulusa chitsotso chili m'diso mwa mwanzakocho. “Lekani pasa anambwa pinthu pyakuchena, thangwi iwo m'mbuto mwache anakusandukirani mbakulumani. Lekani ponyera nkhumba pinthu pyakupambulika kuna Mulungu, thangwi anapipondedza-pondedza kwene basi. “Pemphani, tenepo munatambira; saka-sakani, tenepo munapigumana; didimizani, tenepo munafungulirwa msuwo. Thangwi munthu onsene anapempha, anati atambire, munthu onsene anasaka-saka, anati apigumane, pontho munthu onsene anadidimiza, anati afungulirwe msuwo. Mbani munthu, mwanache angampempha mkate ambampasa mwala? Penu angampempha nsomba, ambampasa nyoka? Ngakhala imwe anthu akuipa mumbadziwa kupasa ananu pinthu pyadidi, apo Babanu wa Kudzulu ndiye tani? Ayi iye angapichimwane kupereka pinthu pyadidi kuna anyakumpempha ale?” “Chitirani anthu anango pinthu pimbafuna imwe kuti iwo akuchitireni: mwambo wa Mose na pifunziso pya maprofeti pyagona penepa. “Pitani na pamsuwo wakupapanula. Thangwi msuwo wakwenda kugehena ngukulu, pontho njira yakwendera kweneko njakufumbuka. Tenepo mbanthu azinji ambagwanda na njira yeneyi. Mbwenye msuwo wakupitira kumoyo ngwakupapanula pyakwanga, pontho njira yakwendera kweneko njakunensa pyakwanga. Tenepo anthu ambagumana njira yeneyi ngakuchepa. “Khalani m'maso na maprofeti akunama; iwo ambadza kuna imwe akuoneka ninga mabira kunja kwawo, mbwenye m'bwalo mwawo akhala ninga mibinzi yakugoswa! Munaadziwa na pimbachita iwo. Muti waminga nee ungabale mfesa tayu, penu muti wamkotamu kubala makuyu tayu. Muti wadidi umbabalambo nsapo zadidi, mbwenye muti wakuipa umbabalambo nsapo zakuipa. Muti wadidi nkhabe bala nsapo zakuipa tayu, pontho muti wakuipa nkhabe bala nsapo zadidi tayu. Tenepo miti yonsene ile imbakhonda bala nsapo zadidi imbagwandwa mbiponywa pamoto. Natenepo munaadziwa maprofeti akunama na mabasa ambaphata iwo. “Si onsene ale ambandichemera, ‘Mbuya, Mbuya,’ anapita mu Ufumu wa Kudzulu tayu, mbwenye ale ambachita pimbafuna Babanga wa kudzulu. Nsiku inafuna Mulungu dzatonga anthu mseru ingadza, azinji analonga kuna ine mbati, ‘Mbuya, Mbuya, tikhalonga mphangwa zakubulukira kuna Mulungu na dzinanu, pontho tikhabulusa mizimu yakuipa na kuchita pyakudodomesa pizinji na dzinanu!’ Tenepo ndinalonga kuna iwo kuti, ‘Chokani, anthu akuipamwe, ine sinakudziwani tayu!’ “Natenepo anthu onsene ale ambava mafalangawa mbaaphatisa basa akhala ninga munthu wanzeru ule adamanga nyumbache paphanzwi. Mvula idavumba, mikulo mbitayikira, pontho chimphepo chikulu chidadza mbichimenya nyumbayo. Mbwenye nyumbayo hidagwa tayu, thangwi ikhadamangwa paphanzwi. “Mbwenye munthu angava mafalangawa mbakhonda kuaphatisa basa akhala ninga munthu wakupupwa ule adamanga nyumbache patchetcha. Mvula idavumba mikulo mbitayikira, pontho chimphepo chidadza mbichimenya nyumbayo. Tenepo nyumbayo idagwa mbigomokaletu.” Pidamala Yesu kulonga mafala enewa mwinji ule udadodoma pyakwanga na mfunzisiro wachewo. Iye hakhali ninga afunzisi a mwambo ale tayu, thangwi adafunzisa ninga mwenechiro utongi. Pidatchitha Yesu kubulukira pa phiri pale, mwinji ukulu udamtewera. Tenepo nyamatanya adadza kuna Yesu dzagodama pamaso pache mbalonga mbati, “Mbuya, imwe mungapifuna, munakwanisa kundichenesa.” Yesu adafuthula mkono wache mbamphata mbatawira mbati, “Ndinapifuna, chena!” Kabodzi na kabodzi matanya ale adammalira munthu ule. Tenepo Yesu adampanga munthu ule mbati, “Ngava! Leka kapanga munthu na mbodzi ene, mbwenye ndokoletu kuna nyansembe kuti akakuone; nakuti onsene akapidziwe kuti wawangadi, kapereke nsembe zidatonga Mose zile.” Pidapita Yesu muluwani ya Kafaranao, mkadamu wa anyankhondo dzana adagumanikana naye mbampempha kuti amphedze mbati, “Mbuya, nyabasanga adwala mwakuti agona patalimba kumusaku, akuchimwana na kufamba kwene, pontho akuva kupha pyakwanga.” Yesu adalonga mbati, “Ndinati ndiende kamuwangisa.” Mkadamu ule adatawira mbati, “Waa tayu, Mbuya, thangwi ine sidatheme tayu kuti imwe mukapite m'nyumba mwanga. Mbwenye longani kwene fala basi, nyabasanga anati awange. Ine ene pano ndili pansi pa utongi wa akadamu anga, pontho pansi pangambo pana anyankhondo mwakuti ndingapanga mbodzi kuti, ‘Ndoko!’ Iye ambaendadi; apo ndingapangombo unango kuti, ‘Idza kuno!’ Iye ambadzadi; apo ndingapanga nyabasanga kuti, ‘Chita chakuti!’ Iye ambachitadi.” Pidava Yesu penepi adadodoma napyo mbalonga kuna anthu akhamtewera ale mbati, “Ndikukupangani pyakuonadi kuti chipo nee ndidzati ndaona munthu wakukhala na chikhulupiro ninga chenechi m'dziko ya Israele tayu. Ndikukupangani pyakuonadi kuti anthu azinji anabwera kubulukira kumabulukiro na kumadokero dzuwa mbakhala pansi pabodzi na Abrahamu, Isake na Yakobo paphwando mu Ufumu wa Kudzulu. Mbwenye ale adachita kuti ndiwo anapita mu Ufumuwo anaponywa kumdima, kweneko iwo analira na kukikita mano awo.” Tenepo Yesu adalonga kuna mkadamu ule mbati, “Ndoko mudzi, pyakhulupira iwepi pinati pichitikedi kuna iwe.” Tenepo nyabasa wa mkadamu adawangiratu na ndzidzi onthowo. Yesu adenda kumusa kwa Peturo. Kweneko adaonako mebzalache Peturo ali gone patalimba nawo manungo kumpha. Yesu adamphata dzanjache, manungombo adalekeratu. Tenepo mkazi ule adalamuka mbatoma kumfiliviri. Na mawulo, anthu adadza kuna Yesu na anthu azinji ale akhadaphatwa na mizimu yakuipa. Yesu adabulusa mizimu yakuipa na fala ene basi, pontho adawangisa atenda onsene. Na njira yeneyi mafala adalonga mprofeti Yesaya adakwana-kwana pidalonga iye mbati, “Iye adathukula pyakuva kupha pyathu, pontho adabulusa utendathu onsene.” Pidaona Yesu kuti mwinji wamzungulira, adapanga anyakufunzache kuti awambukire kukhundu inango ya nyanza. Mfunzisi unango wa mwambo adadza kuna iye mbalonga mbati, “Mfunzisi, ine ndasasanyika kwenda namwe konsene kunaenda imwe.” Yesu adamtawira mbati, “Mibinzi ina madzimba, pontho mbalame zina pisa, mbwenye Mwana Munthu nkhabe mbuto yakugona penu yakupumirapo tayu.” Nyakufunza unango adalonga mbati, “Mbuya, nditawiriseni kuti nditome kaikha maliro a babanga.” Yesu adatawira mbati, “Nditewere. Aleke anyakufa aikhane anyakufa okhokha.” Yesu adapakira m'mwadiya, mbaenda pabodzi na anyakufunzache. Vumbu-vumbu, chonzi chakugoswa chidagundika panyanzapo mwakuti mwadiya ule ukhali chifupi kulirima. Mbwenye Yesu akhali pyache m'chitulo kugona. Tenepo anyakufunzache adenda kuna iyeko kamulamusa. Iwo adalonga mbati, “Tipulumuseni Mbuya! Ngayang'anani, tili chifupi kufa!” Yesu adaatawira mbati, “Imwe anthu a chikhulupiro chakuchepa, thangwi yache njanji munagoswerwa tenepa?” Tenepo Yesu adalamuka mbatonga mphepo na mabimbi kuti pimatame. Tenepo pakhali kumatama kukulu. Tenepo onsene adadodoma mbalonga mbati, “Weneyu ndi mtundu wanji wa munthu wakuti mphepo na mabimbi pimbamvera?” Pidadza Yesu kumtunda unango wa nyanza kunthemba ya Gadara, adagumanikana na amuna awiri akubulukira kumadzimba amasiye. Amuna enewa akhadaphatwa na mizimu yakuipa, tenepo akhagoswa pyakwanga mwakuti nee mbodzi adawanga mtima kugwanda na njira yeneyo tayu. Kabodzi kene iwo adakhuwa mbati, “Munafunanji na ife, imwe Mwana Mulungu? Kani mwadza dzatisanyisa mbudzati fika ndzidzi wache?” Pakansinzo pang'ono pakhadya mkumbi ukulu wa nkhumba. Natenepo mizimu yakuipa ile idapempha Yesu kuti, “Ngakhala munafuna kutibulusa, titumizeni pyathu muna mkumbi wa nkhumba uli apowo.” Yesu adalonga kuna iyo mbati, “Ndokoni!” Tenepo mizimu yakuipa ile idabuluka mbikapita muna nkhumba. Mkumbi onsene wa nkhumba ule udatchithira pamatelero na kuthamanga mbukagwera m'nyanza mbubira. Amakabuswa a nkhumba zile adathamanga kuluwani kalonga pyonsenepyo, pontho na pile pidachitikira amuna akhadaphatwa na mizimu yakuipa ale. Natenepo onsene muluwanimo adenda kaona Yesu. Pidamuona iwo, adampempha kuti abuluke kunthemba kwawoko. Yesu adapakira m'mwadiya mbawambuka nyanza kubwerera kuluwani ya kwawo. Kweneko amuna anango adamdzesera nyamfutete, wakugoneswa pamachira. Pidaona Yesu chikhulupiro chawo, adalonga kuna nyamfuteteyo mbati, “Wanga mtima, mwananga! Pyakudawa pyako pyalekererwa.” Afunzisi a mwambo adalonga okha ene mbati, “Munthuyu akushola Mulungu!” Yesu adadziwa kale pikhanyerezera iwo, natenepo adalonga mbati, “Mwatani munanyerezera pinthu pyakuipa ninga penepi? Chifupi ntchipi kulonga kuti, ‘Pyakudawa pyako pyalekererwa,’ penu, ‘Lamuka ufambe’? Mbwenye ndinakupangizanidi kuti Mwana Munthu ana utongi wakulekerera pyakudawa padziko yapansi.” Tenepo iye adalonga kuna nyamfuteteyo mbati, “Lamuka, thukula makhako uende kwanu.” Tenepo munthu ule adalamukadi mbaenda kwawo. Pidaona anthu penepi adaphatwa na mantha, tenepo adakuza Mulungu thangwi ya kupereka utongi ninga wenewu kuna anthu. Yesu adabuluka pambuto yeneyo. Tenepo pikhafamba iye, adaona nyamisonkho dzinache Mateo ali khale m'nyumba ya misonkho. Yesu adalonga kuna iye mbati, “Nditewere!” Mateo adalamuka mbamteweradi. Pikhadya Yesu kumusa kwa Mateo, anyamisonkho azinji na anthu anango akudawa adadza mbadya pabodzi na Yesu, pontho na anyakufunzache. Afarisi anango adaona penepi mbavunza anyakufunzache mbati, “Thangwi yache njanji mfunzisi wanu ambadya pabodzi na anthu ninga enewa?” Yesu adava mbaatawira mbati, “Anthu akuwanga nkhabe funa ng'anga tayu, mbwenye atenda. Ndokoni mukayang'ane kuti Malemba akulonganji pinalonga iwo kuti, ‘Sinafuna nsembe za nyama tayu, mbwenye chinafuna ine nkhukoma mtima.’ Ine sidadzere dzachemera anthu akulungama tayu, mbwenye anyakudawa.” Anyakutewera a Yohani Nyakubatiza adadza kuna Yesu mbamvunza mbati, “Pyakhala tani kuti ife na Afarisi timbapimana kudya kazinji kene, mbwenye anyakufunzanuwa nkhabe kupimana kudya tayu?” Yesu adalonga mbati, “Imwe mukunyerezera kuti anthu akuchemerwa kuphwando yakukazhali anatsukwala mwenemo nyakusemba ali nawo pabodzi? Nkhabe tayu, mbwenye ndzidzi unafika unafuna dzabuluswa nyakusembayo pakati pawo, tenepo iwo anapimana kudya.” “Nkhabe munthu ambakwata chigamba cha nguwo itswa mbachisonera panguwo yakale tayu, thangwi chigamba chachinchinocho chinanyomola na kukuziratu benga ya panguwo yakale ile. Pontho nkhabe munthu ambatsanyulira vinyu wachinchino m'mabudu a nthembe akuphatisirwa kale basa tayu, thangwi mabuduwo anatumbuka, vinyuyo mbakhuthukira pansi, pontho mabuduwo anavungika. Chadidi chache vinyu wachinchino atsanyulirwe m'mabudu achinchino. Tenepo pyonsenepyo pinakoyeka mwadidi.” Pikhali Yesu m'kati kulonga mafala enewa, mkadamu unango wa Chiyuda adadza kuna iye mbagodama pamaso pache mbalonga mbati, “Mwananga wamkazi afa chinchino pano. Apo tendeni mukamsanjike manjanu, tenepo iye anakhala pontho na moyo.” Tenepo Yesu pabodzi na anyakufunzache adalamuka mbamtewera. Mkazi, akhadadwala utenda wa msamba-msamba pyaka khumi na piwiri ule, adadza m'nduli mbaphata chikhwayeti cha chakufinika cha Yesu. Iye adalonga yekha ene mbati, “Ndingakhuya kwene chakufinika chache, ndinati ndiwange.” Yesu adazungunuka mbamuona mkaziyo mbalonga mbati, “Wanga mtima, Mwananga! Chikhulupiro chako chakuwangisa.” Tenepo na ndzidzi onthowo mkazi ule adawangiratu. Tenepo Yesu adenda kapita m'nyumba ya mkadamu ule. Pidaona iye anyakuimba pitoliro na anyakulira maliro ale, iye adalonga mbati, “Bulukani panja, monsenene! Mwana mtsikanayu hadafe tayu. Iye ali m'chitulo!” Tenepo onsene mwenemo adamseka Yesu. Mbwenye sindzidzi pidabuluswa anthu panja, Yesu adenda kusubi kwa mwanayo mbamphata pamkono, mbamulamusa mtsikanayo. Mbiri yeneyi idafala konsene kukhundu yeneyo ya dziko. Yesu adabuluka pambutopo. Tenepo pikhaenda iye, maboli-boli awiri adatoma kumtewera m'nduli mwache. Iwo adakhuwa mbati, “Mwana Davite, tiverenimbo nsisi ife!” Pidapita Yesu m'nyumba, maboli-boli ale adadza kuna iye. Tenepo iye adaavunza mbati, “Kadi imwe mukukhulupiradi kuti ine ndinakwanisa kukuwangisani?” Iwo adatawira mbati, “Ande, Mbuya!” Tenepo Yesu adaaphata maso awo mbalonga mbati, “Pichitike ninga munakhulupira imwe!” Penepo kuona kwawo kudabwerera. Yesu adalonga mwakugogomeza mbati, “Lekani kapanga munthu na mbodzi ene.” Mbwenye iwo adenda mbakavekesa mbiri ya Yesu konsene kukhundu yeneyo ya dziko. Pikhaenda amuna ale, anthu anango adadza kuna Yesu na munthu wakukhonda longa, thangwi iye akhadaphatwa na mzimu wakuipa. Mbwenye sindzidzi mzimu wakuipa nkhubuluswa, munthu ule adatoma kulonga. Natenepo anthu onsene adadodoma mbalonga mbati, “Chipo nee tidzati taona pinthu ninga penepi tayu mu Israele muno!” Mbwenye Afarisi adalonga mbati, “Ndi mfumu wa mizimu yakuipa, ule ambampasa mphamvu zakubulusira mizimuyi.” Yesu adafamba m'maluwani na m'midzi yonsene. Iye adafunzisa m'nyumba zakupemphereramo, adalalika Mphangwa Zadidi za Ufumu wa Mulungu, pontho adawangisa anthu akukhala na utenda wamtundu na mtundu. Pidaona iye mwinji, adava nawo nsisi, thangwi akhali akusanyika pontho akutaya mtima ninga mabira akusowa makabuswa. Iye adalonga kuna anyakufunzache mbati, “Pinthu pyakuvuna mphizinji, mbwenye anyabasa akupivuna ngakuchepa. Pempherani kuna Mulungu, mwenechiro munda ule, kuti atumize anyabasa kuti akavune.” Yesu adachemera anyakufunzache khumi na awiri ale pabodzi mbaapasa utongi wakubulusira mizimu yakuipa, pontho kuwangisa utenda onsene. Madzina a anyakutumwa khumi na awiri ale mbawa: wakutoma, Simoni wakuthulwa Peturo na mbaleache Andrea; Yakobo na mbaleache Yohani, ana Zebedeo; Filipi na Batolomeo; Tomasi na Mateo, nyamisonkho; Yakobo mwana Alufeo, na Tadeo; Simoni mbodzi wa m'gulu ya Ayuda wakufuna kudzesa utumbe kuna Israele ule na Yudasi Iskarioti, adapereka Yesu kuna anyamalwache ule. Yesu adatuma anyakutumwa khumi na awiriwa mbaapanga mbati, “Lekani kwenda kunthemba ya anthu okhonda khala Ayuda penu kumaluwani a Samaria. Mbwenye muende kuna anthu a ku Israele, ale akhala ninga mabira akutayika. Ndokoni mukalalike kuti, ‘Mulungu ali chifupi kukhazikisa Ufumu wache.’ Kawangiseni atenda na anyamatanya, kalamuseni anyakufa, pontho kabuluseni mizimu yakuipa. Mwatambira okhonda pagali, tenepo kaperekeni okhonda pagalisa. Lekani kwata kobiri m'mabudu mwanu, penu mabudu a paulendo, mayala a papezi, nkhwaira penu mthondodzo tayu. Nyabasa athema kupaswa pinasowa iye. “Mungafika muluwani penu m'mudzi, mukayang'ane munthu anafuna kukutambirani mwadidiyo. Kakhaleni naye pabodzi kufikirana mubuluke pambutopo. Mungakapita m'nyumba, kalongeni kuti, ‘Pyonsene pikhale pyadidi kuna imwe!’ Ngakhala anthu a m'nyumbamo anakutambirani mwadidi, kaasiyireni mwenyikiro wanu wa mtendere; mbwenye ngakhala hanakutambirani mwadidi tayu, kathukuleni mwenyikiro wanuwo muende nawo pyanu. Ngakhala anthu a m'mudzi penu muluwani hanakutambirani mwadidi tayu, penu mbakhonda kukuveserani, bulukani pyanu pambutopo, pontho kagubudzeni fumbi kumanyalo kwanu kuonesa kuti mwaakhonda. Ndikukupangani pyakuonadi kuti pa Nsiku inafuna Mulungu dzatonga anthu mseru, iye anavera nsisi anthu a kumizinda ya Sodomu na Gomora kupiringana anthu a kuluwani yeneyo. “Ngavani! Ndikukutumani sasawa ninga mabira pakati pa mibinzi. Natenepo mukhale akuchenjera ninga nyoka, pontho akufulika ninga nkhangaiwa. Kakhaleni m'maso, thangwi panabwera anthu dzakumangani mbaenda namwe kuthando ya miseru, pontho anakukwapulani m'nyumba zakupemphereramo. Na thangwi ya ine, imwe munasumirwa kuna atongi na mafumu, kuti mulonge Mphangwa Zadidi kuna iwo na kuna anthu okhonda khala Ayuda. Angakuperekani kuthando ya miseru, lekani swipa mtima na pinafuna imwe kalonga, penu munakalonga tani, mbwenye ndzidzi ungakwana, munati mupaswe pyakuti mulonge. Thangwi mafala anafuna imwe longawo hanakhala anu tayu, mbwenye anabulukira kuna Mzimu Wakuchena wa Babanu Mulungu kulonga kudzera muna imwepo. “Anthu anapereka abale awo kuti aphiwe, pontho ababambo anachita chibodzi-bodzi kuna anawo. Anambo anapandukira makolo awo mbaaphesa. Anthu onsene anakuzondani thangwi ya ine. Mbwenye munthu anapirira mbafika kumamalisiroyo, anapulumuka. Angakusanyisani m'mudzi ubodzi, muthawire kumudzi unangowo. Ndikukupangani pyakuonadi kuti nee munakwanisa kumalisa mabasanu tayu m'maluwani onsene a mu Israele, mwenemo Mwana Munthu mbadzati fika. “Nkhabe nyakufunza anapiringana mfunzisi wache tayu; nkhabe bitchu anapiringana mbuyache tayu. Tenepo mphyakukwana-kwana kuti nyakufunza akhale sasawa na mfunzisi wache, pontho bitchu kukhala sasawa na mbuyache. Ngakhala mkadamu wa banja akuthulwa Belezebule, anthumbo a m'banjamo anathulwa na dzina yakuipa kupiringana yeneyi. “Natenepo lekani gopa anthu. Pinthu pyonsene pinabiswa ndzidzi unopi pinafununkhulwa, pontho pyachibiso-biso pyonsene pinadziwika. Pinakupangani ine chibiso-bisopi munapilonga pakwecha, pontho pikhava imwe m'chiwere-were munapilalika na pansoyi ya nyumba. Mphapo lekani gopa ale ambapha manungo okha, mbwenye iwo nkhabe kwanisa kupha mzimu tayu. Mbwenye chitani mantha na Mulungu ule anakwanisa kuvunga manungo anu na mzimu wanu ene pabodzi kugehena. Ntchenga ziwiri zimbaguliswa na kobiri ibodzi, kwache nkhabe ntchenga na ibodzi ene imbagwa pansi Babanu mbakhonda kuidziwa. Imwembo, na tsisi ene ya mumsolo mwanu yonsene yamala lengeswa. Natenepo lekani gopa, thangwi imwe ndimwe akufunika pyakwanga kupiringana ntchenga zizinji! “Ngakhala munthu anatawira pamaso pa anthu kuti iye ngwanga, inembo ndinamchita chibodzi-bodzi pamaso pa Babanga wa kudzulu. Mbwenye ngakhala munthu anandikhonda pamaso pa anthu, inembo ndinamkhonda pamaso pa Babanga wa kudzulu. “Lekani nyerezera kuti ndadzera dzapereka mtendere padziko yapansi. Nkhabe, ine sidadza na mtendere tayu, mbwenye ndadza na nthonga. Ndadzera dzalekanisa baba na mwanache wamamuna, mama na mwanache wamkazi, mebzala na mkwenyache. Anyamalwache munthu anakhala anthu a m'banja mwache monthomo. “Munthu anafuna babache na mache pyakwanga kupiringana ine, nee athema kukhala nyakufunzanga tayu; munthu anafuna mwanache wamamuna, penu wamkazi pyakwanga kupiringana ine, nee athema kukhala nyakufunzanga tayu. Munthu anakhonda sasanyika kuona nyatwa penu na kufa kwene mbanditewera, nee athema kukhala nyakufunzanga tayu. Munthu anafuna kupulumusa moyo wache, anautaya, mbwenye munthu anafuna kutaya moyo wache thangwi ya ineyo, anati aupulumuse. “Munthu anakutambirani mwadidiyo, atambirambo na ine ene. Pontho munthu ananditambira mwadidiyo, atambirambo na adandituma ene ule. Munthu anatambira mwadidi nyabasa wa Mulungu, thangwi ndi nyabasa wa Mulungu, weneyo anafupwa sasawa ninga nyabasayo. Pontho munthu anatambira mwadidi munthu wakulungama, thangwi ngwakulungama, weneyo anafupwa sasawa ninga munthu wakulungamayu. Munthu anapasa ndiko ya madzi akuthonthola kuna mbodzi wa anyakufunzanga wamng'onoletu, thangwi ndi nyakunditewera, ndikukupangani pyakuonadi kuti weneyo anati atambire mfupo wache.” Pidamala Yesu kulonga mafala enewa kuna anyakufunzache khumi na awiri, iye adabuluka pambutopo mbaenda kafunzisa na kulalika kumaluwani a chifupi na kweneko. Yohani Nyakubatiza mbali m'perezo, adava pyonsene pikhachita Khristu pile, tenepo adatuma anango mwa anyakufunzache kwenda kuna iye kamvunza. Iwo adamvunza mbati, “Ngatipangeni, ayi akhalonga Yohani kuti anabwera ule ndimwe, penu tidikhire unango ene?” Yesu adaatawira mbati, “Bwererani mbamukampange Yohaniyo pyava na pyaona imwepi. Maboli-boli akuona, anyamfutete akufamba, anyamatanya akucheneswa, madodo akuva, anyakufa akulamuka, pontho Mphangwa zadidi zikulalikwa kuna anyakutcherenga. Ngwakutsanzaya munthu ule anakhonda taya chikhulupiro, thangwi ya pinachita ine.” Pikhaenda anyakufunza a Yohani Nyakubatiza, Yesu adalonga pya iye kuna mwinji ule mbati, “Pikhaenda imwe kuna Yohani kuthando yatchetcha, chikhadikhira imwe kaona ninji? Mtete wakutekenyeka na mphepo? Mudenda kaonanji? Munthu wakuvala nguwo zakufewa? Nkhabe, anthu akuvala tenepo ambakhala m'nyumba za mafumu. Ngandipangeni, mphapo, mudenda kaonanjii? Mprofeti penu? Andedi, mbwenye mudaona wakupiringana mprofeti. Thangwi Yohani ngule analongwa m'Malemba kuti, ‘Mulungu adalonga kuti ndinatuma nyakutumwanga patsogolo pako dzakusasanyira njirako.’ ” Ndikukupangani pyakuonadi kuti Yohani Nyakubatiza ngwamkulu pyakwanga kupiringana anthu onsene adakhala na moyo pansi pano. Mbwenye munthu wamng'onoletu mu Ufumu wa Kudzulu ngwamkulu kupiringana Yohani. Kutomera pandzidzi ukhalalika Yohani mphangwa zache kufikirana lero, Ufumu wa Kudzulu wasoswa pikulu, pontho anthu amphamvu zawo akuyesa kuuvunga. Kufikirana ndzidzi wa Yohani, maprofeti onsene, pontho na mwambo wa Mose adalongeratu pya pinthu pinafuna dzachitika; mphapo ngakhala munakwanisa kutawira mphangwa zawozi, Yohani ndi Elia, ule adalongwa kuti anabwera. Ule ana makutu akuva, mbave! “Chinchino ndinaasangiza nanji anthu a mwaka uno? Iwo akhala ninga ana akukhala pamsika. Gulu ibodzi mbilonga kuna gulu inango kuti, ‘Tidakuimbirani nyimbo zakukazhali nazo, mbwenye imwe nee mudavina tayu! Tidakuimbirani nyimbo za pamaliro, mbwenye imwe nee mudalira tayu!’ Pidadza Yohani, adapimana kudya, pontho hadamwe vinyu tayu. Mphapo anthu onsene adalonga kuti iye ana mzimu wakuipa! Pidadza Mwana Munthu, adadya na kumwa kwene, mphapo anthu onsene adalonga mbati, ‘Ngayang'anani, munthu wamtima, pontho dombeyi, shamwali wa anyamisonkho na anyakudawa.’ Nzeru za Mulungu zaoneswa na mabasazo kuti nsakuonadi.” Tenepo Yesu adatoma kusumulula maluwani mudachita iye pyakudodomesa pizinji pene mule, na thangwi ya kukhonda kwawo kuleka pyakudawa mbati, “Una dzedze ndiwe luwani ya Korazini! Una dzedze ndiwe luwani ya Betesaida. Thangwi pyakudodomesa pidachitwa muna imwe mbapidachitwa m'mizinda ya Turo na Sidoni, anthu a kweneko mbadavala kale masakha na kupikhwaza dotha kuonesa kuti alekadi pyakudawa pyawo. Ndikukupangani kuti Nsiku inafuna Mulungu dzatonga anthu mseru, iye anavera nsisi pikulu anthu a ku Turo na Sidoni kupiringana imwepo. Mphapo iwembo Kafaranao! Ayi ukhafuna kupikwiza wekha ene kudzulu? Iwe unaponywa kugehena! Pyakudodomesa pidachitwa muna iwe pile, mbapidachitwa mumzinda wa Sodomu, mzindawo mbudakhala ulipo basi na lero! Ndikukupangani kuti Nsiku inafuna Mulungu dzatonga anthu mseru, iye anavera nsisi pikulu anthu a ku Sodomu kupiringana imwe!” Pandzidzi wenewo Yesu adalonga mbati, “Baba, Mbuya wa kudzulu na dziko yapansi, ndinapereka takhuta kuna imwe, thangwi mwaonesa kuna anthu okhonda funza pinthu pikhabisira imwe anthu anzeru na akufunza pile. Ande, Baba, mwenemu ndiye mukhapifunira imwe kuti pichitike. “Babanga andipasa utongi papinthu pyonsene. Nkhabe na mbodzi ene anadziwa Mwana tayu, mbwenye Baba yekha basi, pontho nkhabe na mbodzi ene anadziwa Baba tayu kupambula Mwana, pontho na ale ambasankhulwa na Mwanayo kuti iye adziwise Baba kuna iwo. “Idzani kuno, imwe monsene akutopa na akulemerwa, ine ndinakupumisani. Thukulani goli-goli yanga, pontho funzani bulukira kuna ine thangwi ine ndine wakufulika pontho wakupichepesa. Tenepo imwe munapumadi. Thangwi goli-goli inafuna kukupasani ineyo njakukhonda nensa, pontho mtolo unafuna ine kukuthukulisaniwo ngwakululupa.” Kubuluka penepo Yesu akhagwanda na m'minda ya tirigu pa Nsiku Yakupuma. Tenepo anyakufunzache akhali na njala mbatoma kukwedzula ngala za tirigu mbanununa. Pidaona Afarisi penepi, adalonga kuna Yesu mbati, “Ngayang'ana pinachita anyakufunzakowa, kweneku nkhudawira mwambo wathu kuchita pinthu ninga penepi pa Nsiku Yakupuma!” Yesu adaatawira mbati, “Kadi imwe hamudawerenga tayu pidachita Davite na anzache ndzidzi udava iwo njala ule? Iye na anzache adapita m'Nyumba ya Mulungu mbakadyamo mikate ikhadaperekwa kuna Mulungu ile. Kweneku kukhali kudawira mwambo kuti iwo adye mikateyo, mbwenye anyansembe ene basi ndiye akhatawiriswa kudya mikateyo. Pontho imwe hamudawerenge tayu m'mwambo wa Mose kuti pa Nsiku Yakupuma yonsene anyansembe m'Nyumba ya Mulungu akhaswa mwambo, mbwenye imwe nee mudaayesa akudawa tayu. Ndikukupangani kuti pano pana chinthu chinango chakufunika pyakwanga kupiringana Nyumba ya Mulungu. Malemba akulonga kuti ‘Chinafuna ine ndi nsisi, nee nsembe za nyama tayu.’ Thangwi mbamudadziwa kuti penepi pikulonganji, nee mbamudalonga anthu okhonda dawa kuti adawa tayu; thangwi Mwana Munthu ndi Mbuya wa Nsiku Yakupuma.” Yesu adabuluka pambutopo mbaenda kunyumba yakupemphereramo. Mwenemo mukhali munthu wakulamala dzanja. Tenepo anthu anango akhali penepo kufuna teyera Yesu msampha wakuchita pinthu pyakudawika, natenepo adamvunza Yesu mbati, “Kani kuwangisa munthu pa Nsiku Yakupuma nkhudawira mwambo wa Mose?” Yesu adaatawira mbati, “Ngakhala munthu unango pakati panu ana bira, tenepo birayo agwera m'dzenje pa Nsiku Yakupuma. Ayi hangambulusemo kabodzi kene tayu? Apo ndi tani na munthu, ule ngwakufunika pyakwanga kupiringana bira? Natenepo mwambo wathu umbatawirisa kuchita udidi pa Nsiku Yakupuma.” Tenepo iye adalonga kuna nyakulamala dzanja ule mbati, “Futhula dzanjako.” Iye adafuthuladi dzanjacheyo mbibwerera ninga mwakale, sasawa ninga inangoyo. Tenepo Afarisi adenda kasaka njira yakuphera Yesu. Pidava Yesu pikhafuna kuchita Afarisi pile, adabuluka kumbuto yeneyo; tenepo mwinji ukulu udamtewera. Iye adawangisa atenda onsene, mbaapanga kuti aleke kapanga anthu anango pya iye. Iye adachita tenepo kuti pile pidalonga Mulungu kudzera muna mprofeti Yesaya pikwane-kwane: “Uyu ndi nyabasanga, asankhula ine ule, iye ngwapamtima panga, pontho ndimbakomerwa naye pyakwanga. Ndinatumiza Mzimu wanga pana iye, tenepo iye analalika kuna madzinza onsene kuti ine ndimbatonga mseru mwakulungama. Iye hanapokanya, penu kukhuwa, penu kugaluza falache m'njira tayu. Iye hanamalisa mtete wakuthyoka kale, penu kuthimisa nsakali yakupuchira tayu, kufikirana iye achitise kuti anthu avere matongero a Mulungu. Tenepo anthu a madzinza onsene anamnyindira.” Anthu anango adadza kuna Yesu na munthu wakukhonda longa na kuona kwene, thangwi akhadaphatwa na mzimu wakuipa. Yesu adamuwangisa, tenepo iye adakwanisa pontho kulonga na kuona kwene. Mwinji onsene udadodoma na pidachita Yesu pile mbavunza mbati, “Ayi angakhale Mwana Davite weneyu?” Pidava Afarisi penepi, adatawira mbati, “Kubulusa mizimu yakuipa kumbachita iyeku, kumbabulukira kwinango tayu, mbwenye kuna Belezebule, mfumu wa mizimu yakuipa, ule ambampasa mphamvu zakuchitira penepi.” Yesu adadziwa kale pikhanyerezera iwo, tenepo adaapanga mbati, “Dziko ingagawikana yokha ene m'magulu mbimenyana, hinakwanisa kwenda m'tsogolo tayu, pontho luwani penu banja ingagawikana yokha ene m'magulu mbimenyana, inafudzika. Tenepo ngakhala gulu inamenyana na inzache mu ufumu wa Satana, kweneku nkhulonga kuti ufumuwo wagawikana kale m'magulu, tenepo chinchino unafudzika. Imwe mukulonga kuti ndimbabulusa mizimu yakuipa thangwi ambandipasa mphamvu zakuchitira penepi ndi Belezebule. Mphapo mbani ambapasa anyakuteweranu mphamvu zakubulusa nazo mizimu yakuipa? Natenepo pimbachita anyakuteweranu pimbaonesa kuti pimbalonga imwe mphyakudawa. Nkhabe, si Belezebule tayu, mbwenye ndi Mzimu wa Mulungu, ule ambandipasa mphamvu zakubulusira mizimu yakuipa kutsikimizira kuti Mulungu akhazikisa kale Ufumu wache pakati panu. “Nkhabe munthu anakwanisa kuswa nyumba ya munthu wamphamvu mbakwata pinthu pyache pyonsene. Mbwenye chakutoma amange munthu wamphamvuyo. Angachita tenepo anakwanisa kupokosa pinthu pyonsene pya m'nyumbamo. “Munthu anapokanyisana na ineyo, nee ngwanga tayu; nyakukhonda kundiphedza kugumanyayo, kunachita iyeko nkhumwaza. Natenepo ndikukupangani kuti anthu anakwanisa kulekererwa pyakudawa pyawo pyonsene na mafala onsene akudawika analonga iwo; mbwenye munthu angalongera Mzimu Wakuchena pyakuipa, nee analekererwa pyakudawa pyache tayu. Munthu analongera Mwana Munthu pyakuipa analekererwa, mbwenye munthu analongera Mzimu Wakuchena pyakuipayo, nee analekererwave kubulukira chinchino kwenda m'tsogolo tayu. “Mungalonga kuti mutiwu ngwadidi, ndiye kuti nsapo zache nsadidi; mungalonga kuti mutiwu ngwakuipa, ndiye kuti nsapo zache nsakuipa. Muti umbadziwika na nsapo zimbabala iwo. Imwe nyoka, mungakwanise tani kulonga pinthu pyadidi mwenemo ndimwe akuipa? Thangwi mulomo umbalonga pinthu pyakudzala mumtima. Munthu wadidi ambalonga pinthu pyadidi pimbakoya iye mumtima mwache; munthu wakuipa ambalonga pyakuipa kubulukira m'pyakuipa pimbakoya iye mumtima mwache. “Mbwenye ndikukupangani kuti pa Nsiku inafuna Mulungu dzatonga anthu mseru, munthu anakhala na mseru thangwi ya mafala apezi onsene alonga iye. Mulungu anakutongani mseru na mafalanu ontho adalonga imwe, kukupangani ngakhala ndimwe adidi penu akuipa.” Tenepo afunzisi anango a mwambo na Afarisi anango adalonga mbati, “Mfunzisi, tinafuna tikuoneni mukuchita chidzindikiro.” Yesu adatawira mbati, “Anthu a mwaka unomwe, ndimwe akuipa pontho okhonda tsalakana pya Mulungu. Munafuna muone chidzindikiro? Nkhabe! Chidzindikiro chinafuna imwe paswa ntchile cha mprofeti Yona ene basi. Ninga mudamalira Yona m'mimba mwa chinsomba nsiku zitatu mosiku na masikati, sasawambo Mwana Munthu anamala nsiku zitatu mosiku na masikati pansi m'mataka. Pa Nsiku inafuna Mulungu dzatonga anthu mseru, anthu a mumzinda wa Ninevi anaimira kupokanya anthu a mwaka uno, thangwi iwo adaleka pyakudawa pyawo pidava iwo kulalika kwa Yona. Chinchino ndikukupangani kuti pano pana unango wamkulu kupiringana Yona! Pa Nsiku inafuna Mulungu dzatonga anthu mseru, mfumukazi wa kudziko ya Sheba anaimira kupokanya anthu a mwaka uno, thangwi iye adafamba nsinzo ukulu pyakwanga kavesera mafala a nzeru a Mfumu Solomoni. Chinchino ndikukupangani kuti pano pana unango wamkulu kupiringana Solomoni. “Mzimu wakuipa ungabuluka muna munthu, umbazungulira-zungulira kunthemba zakusowa madzi kusaka mbuto yakuti upume. Ungakhonda kuigumana mbutoyo, umbalonga okha ene kuti, ‘Ndinabwerera pyanga kunyumba kudabulukira ine kule.’ Tenepo umbabwereradi mbukagumana m'nyumbamo nkhabe pinthu, mwatswairwa, pontho mwamala sasanywa. Tenepo umbaenda kakwata mizimu inzache minomwe yakuipa pikulu kupiringana iwo ene mbibwera dzakhala mwenemo. Pakumalisira pache makhaliro a munthuyo ambanyanyiratu kuipa kupiringana pakutoma. Penepi mphile pinafuna dzachitika kuna anthu akuipa a mwaka unowa.” Yesu akhali m'kati kulonga kuna anthu ale pidafika mache na abale ache. Iwo adaimira panja mbapempha kuti alonge naye. Tenepo munthu mbodzi penepo adalonga kuna Yesu mbati, “Ngayang'anani, manu na abale anu ali panjapa anafuna alonge namwe.” Yesu adatawira mbati, “Mama na abale anga mbani?” Tenepo adathonya anyakufunzache mbalonga mbati, “Yang'anani, mama na abale anga mbawa ali panowa! Thangwi munthu anachita pinafuna Babanga wa kudzulu weneyo ndi mbaleanga, nyamainganga na mamanga.” Nsiku yonthoyo Yesu adabuluka panyumbapo mbakakhala m'khundu-khundu mwa nyanza kufunzisa. Mwinji udagumanyikana mwakumzungulira penepowo udakula pyakwanga mwakuti adapakira m'mwadiya mbakhala pyache mwenemo, mwinjimbo ule udaimira pagombe. Iye adaphatisa basa misangani kuapanga pinthu pizinji mbati, “Pidachitwa na nyakulima unango, ule adenda kawaza mbewu m'munda mwache. Pikhawaza iye mbewuzo, zinango zidagwera m'njira, tenepo mbalame zidadza mbizidzonkhona mbewuzo. Mbewu zinango zidagwera pambuto yachimwala-mwala, pale pakhali na mataka akuchepa. Mbewuzo zidachimbiza kumera, thangwi mataka hadapite pansi mwakuzwika tayu. Mbwenye pidakwira dzuwa, idavula umerawo. Na thangwi yakuti mitsitsi hidapita pansi mwakuzwika tayu, umerawo udauma kabodzi kene. Mbewu zinango zidagwera m'matenthere a minga, ale adakula mbaphimbira umerawo. Mbwenye mbewu zinango zidagwera m'mataka adidi, tenepo mbewuzo zidabala; zinango zidaikha maso dzana, zinango makumatanthatu, zinangombo makumatatu kupiringana zidawazwa zile.” Tenepo Yesu adamalisa na kulonga mbati, “Ule ana makutu akuva, mbave!” Tenepo anyakufunzache adadza kuna iye mbamvunza mbati, “Thangwi ninji mungalonga kuna anthu mumbaphatisa basa misangani?” Yesu adaatawira mbati, “Imwe mwapaswa udziwisi wa pinthu pyakubisika pya Ufumu wa Kudzulu, nee kuti pidapaswa kuna anthu enewa tayu. Thangwi munthu ana pinthu kaleyo anati apaswe pontho pinango; mbwenye nyakusowaletu pinthuyo anapokwa na pinkiti pene pina iye kale. Thangwi imbaphatisa ine basa misangani ndingalonga kuna iwo njakuti aone, mbwenye aleke onesesa, ave, mbwenye aleke vesesa. Tenepo mafala a mprofeti Yesaya akwane-kwane kuna iwo lero akuti, ‘Anthuwa anava na kuva, kwache hanavesa tayu, anayang'ana na kuyang'ana, kwache hanaonesesa tayu. Thangwi misolo yawo yafa, pontho aphopha makutu na kufunga maso awo. Mbadakhonda chita tenepo, maso awo mbadaona, makutu awo mbadava, pontho misolo yawo mbidavesa, tenepo mbadazungunukira kuna ine, alonga Mulungu, inembo mbandidaawangisa.’ “Muna mwayi ndimwe, thangwi maso anu akuona, pontho makutu anu akuva. Ndikukupangani pyakuonadi kuti maprofeti azinji na anthu a Mulungu azinji adafuna pyakwanga kuona pinthu pinaona imwepi, kwache hadapione tayu. Iwo adafunambo kuva pinava imwepi, kwache hadapive tayu. “Ngavani, mphapo, mufunze kuti msangani wa nyakuwaza mbewu ukulonganji. Ale ambava mafala akulonga pya Ufumu wa Mulungu, mbwenye nee vesesa tayu, akhala ninga pidachita mbewu zidagwa m'njira zile. Satana, nyakuipa ule ambadza mbapokosera, pile pikhadawazwa mumtima mwawo. Pidachita mbewu zidagwera pachimwala-mwala zile, mbale ambatambira mafalawo na kukomerwa pandzidzi unaava iwo. Mbwenye mafalawo nkhabe likha muna iwo tayu, tenepo hambamalave ndzidzi ukulu ene tayu. Natenepo nyatwa penu kusanyika pingadza thangwi ya mafalawo, iwo ambagweratu kabodzi kene. Pidachita mbewu zidagwera m'matenthere a minga zile, mbale ambavadi mafalawo, mbwenye pyakunensa pya moyo uno, na kukhumba mfuma pimbaphimbira mafalawo. Tenepo iwo hambabalave tayu. Pidachita mbewu zidagwera m'mataka adidi zile, mbale ambatambira mafalawo mbaavesesa. Iwo ambaikha maso azinji, anango dzana, anango makumatanthatu, anangombo makumatatu.” Yesu adaapanga pontho msangani unango mbati, “Ufumu wa Kudzulu wakhala ninga tenepa. Munthu adabzala mbewu zadidi m'munda mwache. Nsiku inango na mosiku mwenemo anthu onsene mbali m'chitulo, nyamalwa adadza mbabzala dawe pakati pa mapira mbaenda pyache. Mapira adakula mbatoma kuonesa ngala, tenepo dawe adaonekambo. Anyabasa a munthu ule adalonga mbati, ‘Mbuya, mbewu zidabzala imwe m'munda mwanu zile zikhali zadidi, apo dawemboyi abulukira kupi?’ Iye adatawira mbati, ‘Achita penepi ndi nyamalwa unango pontho.’ Iwo adavunza mbati, ‘Mphapo munafuna kuti tiende kadula daweyo?’ Iye adatawira mbati, ‘Tayu, thangwi mungakamdula mwinango munadula pabodzi na mapira ene. Pilekeni pikulire pabodzi kufikirana ndzidzi wakuvuna. Tenepo ndinapanga anyakuvuna kuti chakutoma adule daweyo mbamgumanya m'makuku mbampisa. Angamala penepo agumanye mapirawo mbaaikha m'chikwa mwanga.’ ” Yesu adaapanga pontho msangani unango mbati, “Ufumu wa Kudzulu wakhala ninga tenepa. Munthu ambakwata mbewu ya chitowe mbakaibzala m'munda mwache. Iyo ndi mbewu yakufinuka pyakwanga, mbwenye ingakula, imbapiringanaletu mbewu zonsene. Imbakula mbikhala thenthere ene mwakuti mbalame zimbadza mbizimanga pisa pyawo m'nthambi zachezo.” Yesu adaapanga pontho msangani unango mbati, “Ufumu wa Kudzulu wakhala ninga tenepa. Mkazi ambakwata chakufufumisira mikate mbavungaza na ufa wakudzala ndowa kufikirana mpambo onsenewo ufufume.” Yesu akhaphatisa basa misangani kupanga mwinji pinthu pyonsenepi; iye hakhalonga kwene okhonda phatisa basa msangani tayu. Iye adachita tenepa kuti pikwane-kwane pidalongwa na mprofeti pile kuti, “Ndinaphatisa basa msangani kulonga kuna iwo. Ndinaapanga pinthu pyakubisika kutomera pidalengwa dziko yapansi.” Pidabuluka Yesu pamwinji pale, adapita pyache m'nyumba, tenepo anyakufunzache adadza kuna iye mbalonga mbati, “Ngatipangeni, msangani wa dawe m'munda ukulonganji.” Yesu adaatawira mbati, “Munthu adabzala mbewu zadidi ule ndi Mwana Munthu; mundawo ndi dziko yapansi; mbewu zadidizo ndi anthu a mu Ufumu wa Mulungu; dawe ule ndi anthu a Satana, nyakuipa; pontho nyamalwa adabzala dawe ule ndi Satana ene. Kuvuna kule nkhumala kwa dziko yapansi, tenepo anyakuvuna ale mbangelo. Ninga mule mumbadulwa dawe mbapiswa pamoto, pinachitikambo sasawa pakumala kwa dziko yapansi. Mwana Munthu anatuma angelo ache dzagumanyisa mu Ufumu wache anthu onsene ale akhachitisa kuti anthu adawe, pontho na onsene anango akuchita pyakudawika mbaaponya kung'anjo ya moto, kweneko analira na kukikita mano awo. Tenepo anthu a Mulungu anachena ninga dzuwa mu Ufumu wa Babawo. Ule ana makutu akuva, mbave!” “Ufumu wa Kudzulu wakhala ninga tenepa. Munthu angagumana mfuma yakubisika m'munda, ambaibisa pontho, tenepo ambakomerwa pyakwanga mwakuti ambaenda kagulisa pyonsene pina iye mbabwerera kagula munda ule. “Pontho, Ufumu wa Kudzulu wakhala ninga tenepa. Munthu wakusaka-saka misanga yakudula, iye angagumana usanga ubodzi wakubalika pyakwanga, ambaenda kagulisa pyonsene pina iye, angamala penepo, ambaenda kagula usangawo. “Pontho, Ufumu wa Kudzulu wakhala ninga tenepa: Amisiri akugwesera kokotawo m'nyanza mbapha nsomba za mtundu na mtundu. Kokotayo ingadzala, ambaikweyera kumtunda, mbakhala pansi kusankhula nsombazo: zadidi ambaziikha m'pitundu, mbwenye zakusowa basazo ambazitaya. Pinakhala sasawa pakumala kwa dziko yapansi; angelo anaenda kagumanya anthu akuipa pakati pa anthu adidi. Tenepo anaaponya m'ng'anjo ya moto, kweneko analira na kukikita mano awo.” Yesu adaavunza mbati, “Kadi imwe mukuvesa pinthu pyonsenepi?” Iwo adatawira mbati, “Ande.” Natenepo Yesu adatawira mbati, “Penepi pikulonga kuti afunzisi onsene a mwambo ambasanduka nyakufunza mu Ufumu wa Kudzulu ale akhala ninga mwenechiro nyumba, ule ambakwata pinthu pyakale na pyachinchino kubulukira mumbakoya iye pinthu pyache mule.” Pidamala Yesu kulonga misangani yeneyi, adabuluka pambutopo, mbabwerera kuluwani ya kwawo. Iye adafunzisa m'nyumba yakupemphereramo, tenepo onsene adamvawo adadodoma mbavunza mbati, “Nzeru ninga yeneyi pontho mphamvu zakuchita nazo pyakudodomesa adaikwata kupi? Weneyu si mwana nyampala matabwa ule tayu? Mache si Maria weneyu tayu, pontho abale ache si Yakobo, Yosefe, Simoni na Yudasi tayu? Anyamaingache si enewa ali kunowa tayu? Mphapo pyonsenepi adapikwata kupi?” Natenepo adamkhonda. Yesu adalonga kuna iwo mbati, “Mprofeti ambalemedzwa konsene kwene, kupambula kuluwani ya kwawo pontho na banjache.” Na thangwi yakuti iwo hadakhulupire tayu, iye hadachiteko pyakudodomesa pizinji tayu. Pandzidzi wenewo Herodi mfumu wa ku Galilea, adava pya Yesu. Iye adalonga kuna mathubu ache mbati, “Iye ndiyedi Yohani Nyakubatiza, ule alamuka kuimfa. Ndi thangwi yache ana mphamvu zakuchita nazo pyakudodomesa.” Herodi akhadatonga kumangwa kwa Yohani. Iye akhadammangisa na njema mbamuikha m'perezo. Iye adachita penepi thangwi ya Herodia, mkazi wa mbaleache Filipi. Thangwi Yohani Nyakubatiza akhapanga Herodi mbati, “Nkhudawira mwambo kuti iwe usembe Herodia!” Herodi akhafuna kumpha kwache akhachita mantha na Ayuda, thangwi iwo akhayesa Yohani ninga mprofeti. Pansiku yakusekera kubalwa kwa Herodi, mwana wamkazi wa Herodia adavina mwadidi pamaso pa gulu yonsene mwakuti Herodi adakomerwa pyakwanga. Natenepo adampanga mbati, “Ndikudumbira kuti ndinakupasa chinthu chonsene chinandipempha iwe.” Na kufuna kwa mache, mwanayo adapempha mbati, “Ngandipaseni msolo wa Yohani Nyakubatiza m'palato chinchino pano!” Mfumu adatsukwala, mbwenye na thangwi ya kudumbira kudachita iye pamaso pa alendo ache onsene, iye adatonga kuti kufuna kwa mwana mtsikana kuchitike. Natenepo adatuma munthu kuperezo kagwanda msolo wa Yohani. Msolowo udadzeswa m'palato kuna mwana mtsikanayo, iyembo adaukwata mbakaupasa mache. Anyakufunza a Yohani adadza mbathukula mtembo wache mbakauikha m'masiye. Tenepo iwo adenda kapanga Yesu. Pidava Yesu pya Yohani, adabuluka kweneko na mwadiya mbaenda kakhala kumbuto ya yekha ene. Pidava anthu penepi, iwo adabuluka m'maluwani mwawo mbatewera Yesu na pamtunda. Yesu adatchitha m'mwadiya mule, tenepo pidaona iye mwinji ukulu ule, mtimache udadzala na nsisi, tenepo adawangisa atenda. Na mawulo mwache, anyakufunzache adadza kuna iye mbalonga mbati, “Yang'anani kunjaku kwadoka, pontho kuna ife kuno nkhutsanga. Tenepo apangeni anthuwa aende kumidzi kuti akapigulire okha kudya.” Yesu adatawira mbati, “Mphyakufunika tayu kuti iwo aende. Imwe maka apaseni pyakudya!” Iwo adatawira mbati, “Pina ife pano ndi mikate mishanu na nsomba ziwiri basi.” Yesu adalonga mbati, “Idzani napyo kuno.” Iye adapanga anthu ale kuti akhale pansi pa maudzu; tenepo iye adakwata mikate mishanu na nsomba ziwiri zile, mbayang'ana kudzulu, tenepo adapereka takhuta kuna Mulungu. Iye adamenya-menya mikateyo mbaipereka kuna anyakufunza, anyakufunzambo adaigawiza anthu ale. Onsene adadya mbakhuta, tenepo anyakufunza adathukula pitundu khumi na piwiri pyakudzala na pyakusalira. Konta ya anthu adadya ale akhali ninga amunakulu pikwi pishanu, nee kuvungazapo akazi na ana tayu. Kubuluka penepo Yesu adapanga anyakufunza kupakira m'mwadiya kuti atsogole kumtunda unango wa nyanza, mwenemo iye akhagwinya anthu ale kwawo. Pidamala iye kugwinya anthu ale, iye adenda yekha ene paphiri kapemphera. Tenepo pikhadoka kunja, Yesu akhali kweneko yekha ene. Pandzidzi wenewu mwadiya ukhali kutali na kumtunda, ukhaona nyatwa na mabimbi, thangwi mphepo ikhadza mwakuyang'anisana nawo. Pakati pa ora yachitatu na chitanthatu na machibese Yesu adadza kuna anyakufunza mwenemo akufamba pamadzi. Pidamuona iwo akufamba pamadzi pale, iwo adagoswerwa pyakwanga mbakhuwa na mantha mbati, “Ndi mzukwa!” Yesu adalonga kuna iwo kabodzi kene mbati, “Wangani mtima! Ndine pano. Lekani chita mantha.” Tenepo Peturo adalonga mbati, “Mbuya, ngakhala ndimwedi, ndipangeni kuti ndidze kuna imwe na kufamba pamadzipa.” Yesu adatawira mbati, “Idza!” Tenepo Peturo ule adatchitha m'mwadiya mbatoma kufamba pamadzi kwenda kuna Yesu. Mbwenye pidaona iye kuti mphepo idakula, adachita mantha, mbatoma kulirima m'madzi. Tenepo adalira mbati, “Mbuya, ngandipulumuseni!” Kabodzi na kabodzi Yesu adafuthula dzanjache mbamphata mbalonga mbati, “Munthu wa chikhulupiro chakuchepa iwe! Thangwi ninji ukhapenuka?” Onsene awiri pabodzi adapakira m'mwadiya, tenepo mphepo idamaliratu. Tenepo anyakufunza m'mwadiya mule adapembedza Yesu mbati, “Andedi imwe ndimwedi Mwana Mulungu!” Iwo adawambuka nyanza mbafika kuluwani ya Genesareti. Kweneko anthu adamdzindikira Yesu, natenepo anthu adenda kakwata atenda onsene m'nthemba zakuzungulira mbadza nawo kuna iye. Iwo adampempha Yesu kuti atawirise ale akhali na utenda kukhuya kwene chikhwayeti cha chakufinika chache; tenepo onsene adakhuya ale, adawanga. Tenepo Afarisi anango na afunzisi a mwambo adadza kuna Yesu kubulukira ku Yerusalemu mbamvunza mbati, “Thangwi yache ninji anyakufunzanu ambakhonda vera mitemo idatipasa makolo athu? Iwo hambasamba mwadidi m'manja tayu, angafuna kudya.” Yesu adatawira mbati, “Thangwi yache ninji imwe mumbakhonda vera mwambo wa Mulungu pakuteweza mitemo yanu? Thangwi Mulungu adatonga kuti: ‘Lemedza babako na mako,’ pontho ‘Munthu analulupisa babache na mache athema kuphiwa.’ Mbwenye imwe mumbafunzisa kuti ngakhala munthu ana chinthu anakwanisa kuphedzera nacho babache na mache, mbwenye iye ambalonga kuti, ‘Penepi mphya Mulungu.’ Tenepo iye nkhabe funika kulemedza babache. Pakuchita tenepo, mumbalulupisa mwambo wa Mulungu, towera muteweze mitemo yanu. Imwe mfaka-faka! Mprofeti Yesaya adalonga pyakuonadi pidalonga iye pya imwe kuti, ‘Mulungu adalonga kuti: Anthu enewa ambandilemedza na m'kanwa mwawo mwene basi, mbwenye mitimawo ili kutali na ine. Kundipembedza kwawo nkhwakusowa basa, thangwi iwo ambafunzisa matongero akusasanywa na anthu khala ninga asasanywa na Mulungu.’ ” Tenepo Yesu adachemera mwinji kuna iye mbalonga nawo mbati, “Vesereni kuno, pontho muvese mwadidi, si pyakupita m'kanwa mwa munthu pimbamswipisa pamaso pa Mulungu tayu, mbwenye pyakubuluka m'kanwa mwache, ndiye pimbamswipisa.” Penepo anyakufunza adadza kuna iye mbalonga mbati, “Kani mukupidziwa kuti Afarisi adaipirwa na pidalonga imwe pile?” Yesu adatawira mbati, “Mbewu zonsene zile zidakhonda bzalwa na Babanga wa kudzulu zinadulwa. Alekeni pyawo, maboli-boliwa, ale mbanyakutsogolera maboli-boli; boli-boli angaphata nsenji boli-boli mwanzache, onsene uwiriawo anagwera m'dzenje.” Peturo adalonga mbati, “Ngatipangenimbo msanganiwu ukulonganji?” Yesu adalonga kuna iwo mbati, “Kani misolo yanu yafa? Kani imwe nkhabedi vesa tayu? Chinthu chingapita m'kanwa mwa munthu chimbaenda kapita m'mimba mbachikabuluka kunja kwa manungo ache. Mbwenye pinthu pyakubuluka m'kanwa pimbabulukira mumtima. Tenepo penepi mphinthu pimbaswipisa munthu. Thangwi kubulukira mumtima mwache mumbabuluka pikhumbo pyakuipa pile pimbamgwinyira kapha, kachita uputa, pontho kachita pyakudzedzeduka, kuba, kunama na tsweda. Penepi mphinthu pimbaswipisa munthu. Mbwenye kudya okhonda samba manja nkhabe swipisa munthu tayu.” Yesu adabuluka pambutopo mbaenda pyache kunthemba ya chifupi na mizinda ya Turo na Sidoni. Kweneko mkazi wa kudziko ya Kanani ule akhakhala kunthemba yeneyo adadza kuna Yesu mbalira mbati, “Mbuya, Mwana Davite, ndiverenimbo nsisi ine! Mwananga wamkazi ana mzimu wakuipa, pontho akusanyika pikulu.” Mbwenye Yesu hadalonge chinthu na chibodzi chene kuna iye tayu. Anyakufunzache adadza kuna iye mbampempha mbati, “Mpangeni aende! Thangwi iye akutitewera, pontho akutinyangula!” Tenepo Yesu adatawira mbati, “Mulungu adandituma kuna anthu a Israele okha basi, thangwi akhala ninga mabira akutayika.” Penepo mkazi ule adadza mbagodama pamaso pa Yesu mbalonga mbati, “Mbuya, ndiphedzenimbo ine.” Yesu adatawira mbati, “Si pyadidi tayu kukwata kudya kwa ana mbatiponyera anambwa.” Iye adatawira mbati, “Ndimomwene, Mbuya, mbwenye anambwa ambadya mambwera-mbwera ambagwera pansi kubulukira pa thebulu ya mbuyawo.” Tenepo Yesu adamtawira mbati, “Iwe ndiwe mkazi wa chikhulupiro chakuinjipa! Chinapempha iwechi chinati chichitike kuna iwe.” Na ndzidzi onthowo mwanache adawangiratu. Yesu adabuluka kweneko mbaenda pyache na m'khundu-khundu mwa nyanza ya Galilea. Iye adakwira paphiri mbakakhala pansi penepo. Mwinji ukulu udadza kuna iye na anyamfutete, maboli-boli, anyakulamala, anthu okhonda longa, na atenda anango onsene, mbaaikha pamanyalo pa Yesu. Iyembo adaawangisa. Anthu adadodoma na pidaona iwo kuti anthu okhonda longa akhakwanisa kulonga, anyakulamala akhawanga, anyamfutete akhafamba, pontho maboli-boli akhaona; tenepo iwo adakuza Mulungu wa Israele. Penepo Yesu adachemera anyakufunzache kudza kuna iye mbalonga mbati, “Ndikuva nyambalo na anthuwa, thangwi akhala na ine nsiku zitatu, apo chinchino nkhabe chakuti adye. Sinafuna kuti ndiagwinye m'misa mwawo na njala tayu, thangwi anati akomokere m'njira.” Anyakufunza ale adamvunza mbati, “Nkhupi m'tsanga muno kunakwanisa munthu kagumana kudya kwakukwana kudyesa mwinjiwu?” Yesu adavunza mbati, “Muna mikate mingasi?” Iwo adatawira mbati, “Minomwe, pontho na pinsomba ping'ono-ping'ono pyakuchepa.” Tenepo Yesu adatonga mwinji ule kukhala pansi. Tenepo iye adakwata mikate minomwe na nsomba zile mbapereka takhuta kuna Mulungu. Iye adapimenya-menya mbapipereka kuna anyakufunzache. Iwombo adapikwata mbapigawiza mwinji ule. Onsene adadya mbakhuta. Tenepo anyakufunza ale adathukula pitundu pinomwe pyakudzala na pyakusalira. Konta ya anthu adadya ale akhali amunakulu pikwi pinayi, nee kuvungazapo akazi na ana tayu. Tenepo Yesu adagwinya anthu ale kwawo, iyembo mbapakira m'mwadiya kwenda kunthemba ya Magadani. Afarisi anango na Asaduki ale akhadadza kuna Yesu akhafuna kumteyera msampha, tenepo adapempha Yesu kuti aachitire chidzindikiro kuonesa kuti iye akhalidi na mphamvu za Mulungu. Mbwenye Yesu adaatawira mbati, “Dzuwa ingadoka, imwe mumbalonga kuti, ‘Mangwana kunja kunakhala pyadidi, thangwi ya kufira kwa thambo.’ Pontho na machibese mumbalonga kuti, ‘Lero kunavumba mvula, thangwi thambo yafira pontho yaswipa.’ Imwe mumbadziwa kutchulula pidzindikiro pya nsiku pakuyang'ana kuthambo, kwache nkhabe dziwa kutchulula pinthu pinachitika ndzidzi uno tayu. Anthu amwaka uno ngakuipa, pontho ngokhonda tsalakana pya Mulungu; iwo ambafuna pidzindikiro! Ayi mukundipempha kuti ndichite chidzindikiro? Nkhabe! Chidzindikiro chinafuna imwe kupaswa ntcha Yona chene basi.” Tenepo iye adaasiya mbaenda pyache. Pidawambuka anyakufunza kukhundu inango ya nyanza, akhadaduwalira kukwata mkate na ubodzi ene. Yesu adalonga kuna iwo mbati, “Khalani m'maso, pontho onesesani mwadidi pyakufufumisira mikate pya Afarisi na Asaduki.” Iwo adatoma kulonga okha ene mbati, “Yesu akulonga tenepa, thangwi ife nkhabe mkate.” Yesu adadziwa pikhalonga iwo pile, natenepo adaavunza mbati, “Thangwi ninji munalonga mwekha mwene pyakuti imwe nkhabe mkate? Imwe anthu a chikhulupiro chakuchepa. Kadi na pano imwe nkhabedi kuvesa? Kadi imwe nkhabe kumbuka ndzidzi udadyesa ine amunakulu pikwi pishanu na mikate mishanu? Mudadzaza pitundu pingasi? Pontho na pidadyesa ine amunakulu pikwi pinayi na mikate minomwe? Mudadzaza pitundu pingasi pya mikate? Mphapo ninji mudakhonda kuvesa kuti ndikhalonga na imwe pya mikate tayu? Mupiyang'anire mwekha mwene pa pyakufufumisira mikate pya Afarisi na Asaduki!” Tenepo anyakufunza ale adavesa kuti iye hadaacheuze kuti apiyang'anire mwadidi pa pyakufufumisira mikate tayu, mbwenye pa pifunziso pya Afarisi na Asaduki. Yesu adenda kunthemba ya chifupi na luwani ya Kesarea-Filipi. Kweneko iye adavunza anyakufunzache mbati, “Anthu ambalonga kuti Mwana Munthu mbani?” Iwo adatawira mbati, “Anango ambalonga kuti ndimwe Yohani Nyakubatiza; anango ati ndimwe Elia; anangombo ati ndimwe Yeremia, penu mbodzi wa maprofeti.” Iye adaavunza mbati, “Mphapo imwembo, mumbalonga kuti ndine ani?” Simoni Peturo adatawira mbati, “Ndimwe Khristu, Mwana Mulungu wamoyo!” Yesu adatawira mbati, “Nyakutsanzaya ndiwe Simoni, Mwana Yohani, thangwi penepi nee pidabulukira kuna munthu tayu, mbwenye pyaoneswa kuna iwe kubulukira kuna Babanga wa kudzulu. Peturo, ndikukupanga kuti ndiwe phanzwi, tenepo paphanzwi yeneyi ndinamangapo mpingo wanga. Tenepo nkhabe chinthu chinafuna dzaukunda tayu, nee na imfa ene tayu. Ndinakupasa mfungulo wa misuwo ya Ufumu wa Kudzulu; pinthu pinakhondesa iwe pansi pano pinati pikhondeswembo kudzulu, pontho pinthu pinatawirisa iwe pansi pano pinati pitawiriswembo kudzulu.” Tenepo iye adapanga anyakufunzache ale kuti aleke panga munthu na mbodzi ene kuti iye akhali Khristu. Kubuluka ndzidzi wenewo Yesu adatoma kulonga pakwecha kuna anyakufunzache mbati, “Ndathema kwenda ku Yerusalemu kule kunafuna kasanyiswa ine pikulu na akulu-akulu, anyansembe akulu na afunzisi a mwambo. Ndinati ndikaphiwe, mbwenye pangagwanda nsiku zitatu ndinati ndilamuke mbandikhala na moyo.” Penepo Peturo adenda naye pakhundu mbatoma kumsumulula mbati, “Nkhabe Mbuya! Mulungu aleke tawirisa kuti pinthu penepi pikuchitikireni.” Mbwenye Yesu adazungunuka kuna Peturo mbalonga mbati, “Buluka pana ine, Satana! Iwe wakhala ninga chitsa cha m'njira mwanga, thangwi manyerezero akowa nkhabe bulukira kuna Mulungu tayu, mbwenye kuna anthu.” Tenepo Yesu adalonga kuna anyakufunzache mbati, “Ngakhala munthu anafuna kunditewera athema kupikhonda yekha ene, pontho asasanyike kuona nyatwa na kufa kwene, tenepo anditewere. Thangwi munthu anafuna kupulumusa moyo wacheyo anati autaye; mbwenye ule anataya moyo wache thangwi ya ine anati aupulumuse. Munthu anaganyalinji angakwata dziko yonsene yapansi, mbataya kwene moyo wache? Nkhabe tayu! Ninji chinafuna iye dzapagali kuti akwate pontho moyo wache? Thangwi Mwana Munthu ali chifupi kudza mudemelero ya babache pabodzi na angelo. Tenepo iye anafupa anthu onsene kutewezana na mabasawo. Ndikukupangani pyakuonadi kuti pano pana anango ale hanafa tayu kufikirana aone Mwana Munthu adza dzakhala Mfumu wa anthu onsene.” Pidagwanda nsiku zitanthatu Yesu adakwata Peturo, Yakobo pabodzi pene na Yohani mbaleache Yakobo mbakwira nawo padzulu paphiri yakulapha mbakhala okha ene penepo. Pikhali iwo m'kati kuyang'ana, adaona Yesu akusanduzika. Nkhope ya Yesu ikhayetima ninga dzuwa, pontho nguwo zache zidachena ninga cheza. Tenepo anyakufunza atatu ale adaona Mose na Elia akulonga na Yesu. Natenepo Peturo adalonga kuna Yesu mbati, “Mbuya, mphyadidi kuti ife tili pano! Imwe mungapifuna ndinati ndikumangireni makumbi matatu pano, ibodzi yanu, inango ya Mose, inangombo ya Elia.” Pikhali iye m'kati kulonga, makole akuchena adaagudumira, tenepo fala idaveka kubulukira m'makolemo kuti, “Weneyu ndi Mwananga wapamtima; ndakomerwa naye pyakwanga, mvesereni!” Pidava anyakufunza falayo, adagoswera pyakwanga mwakuti adapigwisa pansi na fufumimba. Yesu adadza kuna iwo mbaaphata mbalonga mbati, “Lamukani, lekani goswerwa!” Tenepo adakwiza maso awo mbaonapo nee munthu unango, mbwenye Yesu ene basi. Pikhatchitha iwo paphiri pale, Yesu adaapanga mbati, “Lekani kapanga munthu na mbodzi ene pinthu pyaona imwe kumasomphenyapi, kufikirana Mwana Munthu alamuswa kuimfa.” Tenepo anyakufunza ale adavunza Yesu mbati, “Afunzisi a mwambo ambalongeranji kuti Elia ndiye athema kutoma kudza?” Yesu adatawira mbati, “Elia ndiye anatomadi kudza dzasasanyiratu pinthu pyonsene. Mbwenye ndikukupangani kuti Elia adadza kale, mphapo anthu hadamdzindikire tayu, mbwenye iwo adamchitira pinthu pyonsene pidakhafuna iwo. Tenepo iwo anati achite chibodzi-bodzi kusanyisa Mwana Munthu.” Penepo anyakufunza ale adavesa kuti Yesu akhaapanga pya Yohani Nyakubatiza. Pidafika iwo kuna mwinji ule, mamuna unango adadza dzagodama pamaso pa Yesu mbalonga mbati, “Mbuya, veranimbo nsisi mwananga wamamuna. Iye ana njiri-njiri, pontho ambasanyika pyakwanga. Ndzidzi uzinji iye ambagwera pamoto na m'madzi. Ine ndidadza naye kuna anyakufunzanu, kwache iwo adachimwana kumuwangisa.” Yesu adatawira mbati, “Anthumwe kukhonda khulupira na kudawa kweneku nkhwanji? Ndikhale namwe kufikirana lini? Ndipirire namwe kufikirana lini? Idzani naye kuno mphaleyo!” Yesu adatonga mzimu wakuipa ule kuti ubuluke, tenepo mzimuwo udabulukadi muna mphaleyo. Na ndzidzi onthowo mphale ule adawangiratu. Tenepo anyakufunza ale adadza kuna Yesu mbamvunza pa yekha ene mbati, “Apo ife tidachimwana tani kubulusa mzimu wakuipa ule?” Yesu adatawira mbati, “Thangwi yache njakuti imwe nkhabe chikhulupiro chakukwana tayu. Ndikukupangani pyakuonadi kuti ngakhala imwe muna chikhulupiro chakukwana ninga mbewu ya chitowe, munakwanisa kulonga kuna phiriyi kuti, ‘Buluka pano, uende apo!’ Iyombo inaendadi. Munakwanisa kuchita pinthu pyonsene!” Pidagumanyikana anyakufunza onsene mu Galilea, Yesu adalonga kuna iwo mbati, “Mwana Munthu ali chifupi kuperekwa m'manja mwa anthu, ale anafuna dzampha, mbwenye pangagwanda nsiku zitatu anati alamuke mbakhala na moyo.” Anyakufunza ale adatsukwala pyakwanga. Pidadza Yesu na anyakufunzache pabodzi kuluwani ya Kafaranao, anyamisonkho a ku Nyumba ya Mulungu adadza kuna Peturo mbavunza mbati, “Ayi mfunzisi wanuyi ambakhoma msonkho wa ku Nyumba ya Mulungu?” Peturo adamtawira mbati, “Ande, ambakhoma.” Pidapita Peturo m'nyumba, Yesu ndiye adatoma kuvunza Simoni mbati, “Iwe Simoni, ukunyerezera tani? Mbani ambakhoma msonkho kuna mafumu a padziko pano? Alendo penu mzika?” Simoni adatawira mbati, “Alendo.” Yesu adatawira mbati, “Tenepo mzika nkhabe funika kukhoma msonkho tayu? Mbwenye ife nkhabe funa kuzhangalisa anthuwa. Natenepo ndoko kunyanza ukamedze. Nsomba inatoma iwe kumangayo ukaikanule kukanwa, tenepo unakagumanamo kobiri zakukwana-kwana kukhomera msonkho wako na wanga ene wa ku Nyumba ya Mulungu. Tenepo ukakwate kobirizo mbukakhomere msonkho.” Pandzidzi wenewo anyakufunza adadza kuna Yesu mbavunza mbati, “Mkululetu mbani mu Ufumu wa Kudzulu?” Tenepo Yesu adachemera kamwana mbakaimisa pamaso pawo mbalonga mbati, “Ndikukupangani pyakuonadi kuti mungakhonda sanduza makhaliro anu mbamukhala ninga piana, nee munapitabi mu Ufumu wa Kudzulu. Mkululetu mu Ufumu wa Kudzulu ngule ambapichepesa yekha ene kukhala ninga kamwanaka. Munthu onsene anatambira mwadidi kamwana ninga keneka thangwi ya ine, atambirambo na ine ene. “Ngakhala munthu anadawisa mbodzi wa piana pimbandikhulupirapi, mbipidakhala pyadidi kuna munthu weneyo kuti amangirirwe libwe ikulu m'khosi mwache, pontho abizwe m'nyanza yakuzwika. Dzedze kuna dziko yapansi, thangwi ya pinthu pimbachitisa iyo kuti anthu ataye chikhulupiro chawo. Pinthu ninga penepi pinati pichitike, mbwenye dzedze kuna munthu anapichitisa ule! “Ngakhala dzanja penu dzinyalo yako ikukudawisa, igwande mbuitaye! Mphyadidi kuti ukapite kumoyo okhonda mala okhonda dzanja penu dzinyalo kusiyana nakuti ukoye manja, na manyalo ako onsene mawiri mbukaponywa kumoto okhonda thima. Pontho ngakhala diso yako ikukudawisa, ikonombole mbuitaye! Mphyadidi kuti ukapite kumoyo okhonda mala na diso ibodzi basi kusiyana nakuti ukoye maso onsene mawiri mbukaponywe kumoto wa kugehena. “Muonesese mwadidi kuti muleke kululupisa na mbodzi ene wa pianapi. Ndikukupangani kuti angelo awo a kudzulu ndzidzi onsene ambakhala pamaso pa Babanga wa kudzulu. “Mukunyerezera tani ngakhala munthu ana mabira dzana, mbwenye mbodzi nkhutayikapo? Ayi iye hangasiye mabira makumafemba na mafemba ale paphiri mbaenda kasaka bira mbodzi adatayika ule tayu? Iye angamgumana kwene, ndikukupangani pyakuonadi kuti ambakomerwa pyakwanga na bira mbodzi ule kupiringana mabira onsene makumafemba na mafemba adakhonda tayika ale. Montho-monthomo Babanu wa kudzulu hambafuna kuti mbodzi wa pianapi atayike tayu. “Ngakhala mbaleako akudawira, mphyadidi uende kampanga kudawa kwache. Mbwenye uchite mwakukhonda dziwa anthu, pikhale pakati pa iwe na iye. Angavesera pinalonga iwepyo penepo wambweza mbaleako. Mbwenye angakhonda kukuvesera, ndoko ukakwate munthu mbodzi penu awiri uende nawo pabodzi kuna iye, towera ‘mseru onsene utsikimizwe na mboni ziwiri penu zizinji’ ninga munalongera Malemba. Tenepo iye angakhonda kuvesera anthu enewa, ndoko ukapange mpingo pya mseru onsenewu. Mbwenye angachimwanikaletu kuvesera pinalonga mpingo, umuyese pyako ninga munthu okhonda dziwa Mulungu, penu nyamisonkho. “Natenepo ndikukupangani pyakuonadi kuti pinthu pinakhondesa imwe pansi pano pinakhondeswambo kudzulu, pontho pinthu pinatawirisa imwe pansi pano pinatawiriswambo na kudzulu kwene. “Ndikukupangani pontho kuti uwirianu mungaphatizana pansi pano kupempha chinthu chonsene kuna Babanga wa kudzulu, iye anakuchitirani. Thangwi panagumanyikana anyakundikhulupira awiri penu atatu, inembo ndili ponthopo nawo pabodzi.” Tenepo Peturo adadza kuna Yesu mbavunza mbati, “Mbuya, ngakhala mbaleanga anandidawira kazinji kene, ndimulekere kangasi? Kanomwe?” Yesu adatawira mbati, “Nkhabe, kanomwe tayu, mbwenye makumanomwe na kanomwe. Thangwi Ufumu wa Kudzulu wakhala ninga tenepa: Pidachitwa na mfumu unango, ule adanyerezera kuti anyabasache onsene apagali mangawa akhadakwata iwo ale. Pidatoma iye kulengesa, nyabasa akhali na mangawa mbondo pikwi-pikwi ule, adendeswa kuna iye. Nyabasa ule akhali nkhabe kobiri zakukwana kupagali nazo mangawache ale tayu, natenepo mfumu ule adatonga kuti iye pabodzi na mkazache na anache aguliswe ninga mabitchu, pontho na pyonsene pikhali na iye piguliswe, towera apagali mangawache. Nyabasa ule adagodama pamaso pa mfumu mbapempha mbati, ‘Ndidikhireni pang'ono ndinati ndikupagalini pyonsene!’ Mfumu adava naye nsisi, tenepo adamfudzira mangawache ale mbampanga kuti aende pyache. “Mphapo nyabasa ule pidabuluka iye panja, adagumanikana na mbodzi wa anyabasa anzache akhadamfiyalimbo mbondo zakuchepa ule. Iye adamphata pakhosi mbatoma kumting'inda mbalonga mbati, ‘Ndipagali pidandifiyali iwe pile.’ Nyabasa mwanzache ule adapigwisa pamanyalo pache kumbulumundira mbalonga mbati, ‘Ndidikhireni pang'ono ndinati ndikupagalini!’ Mbwenye iye adakhonda mbamuikhisa m'perezo kufikirana apagali mangawache ale. Pidaona anyabasa anango pidachitika pile, adaipirwa napyo pyakwanga mbaenda kapanga mfumu. Tenepo mfumu ule adachemera nyabasa ule mbalonga mbati, ‘Nyabasa wakuipa iwe! Ine ndidakufudzira mangawa onsene adandifiyali iwe ale, thangwi iwe udandibulumundira. Ayi iwe mbudamverambo mwanzakoyu nsisi tayu ninga mudachitira ine kuna iwe?’ Mfumu ule adazhangali napyo pyakwanga mbatumiza nyabasa ule kuperezo kuti akatchunyuswe kufikirana apagali mangawa onsene ale.” Yesu adamalisa na kulonga mbati, “Babanga wa kudzulu anachita chibodzi-bodzi kuna imwe monsene ngakhala munakhonda lekerera abale anu kubulukira pansi pa mtima.” Pidamala Yesu kulonga mafala enewa, adabuluka ku Galilea mbaenda kunthemba ya Yudea kukhundu inango ya mkulo wa Yorodani. Mwinji ukulu udamtewera, tenepo iye adaawangisa kweneko. Afarisi anango adadza kuna iye mbayesera kumtapa m'kanwa pakumvunza mbati, “Ayi mwambo wa Mose umbatawirisa kuti mamuna amwalane na mkazache pathangwi yonsene inafuna iye?” Yesu adaatawira mbati, “Kani imwe hamudawerenge tayu Malemba akuti pakutoma Nyakulenga pyonsene ‘adasasanya iwo mamuna na mkazi’? Tenepo Mulungu adathimiza kulonga mbati, ‘Na thangwi yeneyi mamuna anasiya babache na mache mbakaphatikana na mkazache, tenepo awiriwa anakhala ninga munthu mbodzi.’ Natenepo iwo halive awiri tayu, mbwenye mbodzi. Pinthu pidaphataniza Mulungu pile, munthu mbaleke kupimwalanisa.” Afarisi ale adavunza Yesu mbati, “Mphapo ninji Mose adapereka mwambo wakutawirisa mamuna kuti apase mkazache kalata ninga msiku mbabuluse mkaziyo pabanjapo?” Yesu adatawira mbati, “Mose adakutawirisani kumwalana na akazanu thangwi ndimwe anthu akufa msolo. Mbwenye nee pikhali tenepo tayu pandzidzi udalenga Mulungu anthu. Ndikukupangani, mphapo, kuti ngakhala mamuna anamwalana na mkazache na mathangwi anango ene, nee kuti mkaziyo achita uputa tayu, mbasemba mkazi unango, mamuna achitira uputa mkazache wakutomayo.” Anyakufunzache adalonga kuna iye mbati, “Ngakhala penepi pili tenepo pakati pa mamuna na mkazache, mphyadidi kukhala okhonda semba.” Yesu adatawira mbati, “Nee, si anthu onsene anakwanisa kutambira penepi tayu, mbwenye okha ene apipaswa na Mulungu ale. Thangwi pana mathangwi akusiyana-siyana akuti munthu akhonde semba; anango ndi thangwi yakuti adabalwa tenepo; anango thangwi ya kufuna kwa anthu; anangombo thangwi yakutumikira Mulungu. Ule anakwanisa kuchitambira, atambire chifunzisochi.” Anthu anango adadza na ana kuna Yesu kuti iye aasanjike manja pontho aapempherere, mbwenye anyakufunza adalongera anthu ale. Yesu adalonga mbati, “Alekeni ana adze kuna ine, pontho lekani kuakhondesa, thangwi Ufumu wa Kudzulu ngwa anthu akukhala ninga anawa.” Iye adaasanjika manja mbaenda pyache. Mphale unango adadza kuna Yesu mbamvunza mbati, “Mfunzisi ndichitenji chadidi kuti nditambirembo moyo okhonda mala?” Yesu adatawira mbati, “Unandivunziranji kuti chadidi ntchipi? Pana Mbodzi ene basi wadidi. Ngakhala unafuna kapita kumbuto ya moyo okhonda mala uvere matongero a Mulungu.” Iye adavunza mbati, “Matongero ache ngapi?” Yesu adatawira mbati, “Leka kupha, leka chita uputa, leka kuba, leka pambizira mwanzako, lemedza babako na mako, pontho funa mwanzako ninga mumbapifunira iwe wekha ene.” Mphale ule adatawira mbati, “Ine ndateweza matongero onsenewa. Chasala na ine ninji pontho chakuti ndichite?” Yesu adalonga kuna iye mbati, “Ngakhala iwe unafuna kukhala wakuthema monsene mwene, ndoko kagulise pinthu pyako pyonsene, pontho ukapereke kobirizo kuna anyakutcherenga, tenepo iwe unakhala na mfuma kudzulu. Tenepo idza unditewere.” Pidava mphale ule penepi, adenda pyache wakutsukwala, thangwi akhali wakufuma pyakwanga. Pidava anyakufunza ale penepi, ndiye adanyanyiratu kumalwa nzeru mbavunza mbati, “Apo mbani anakwanisa kupulumuka?” Yesu adaayang'ana mbalonga mbati, “Penepi mphyakuchimwanika kuna munthu, mbwenye kuna Mulungu pyonsene mphyakukwanisika.” Peturo adamtawira mbati, “Yang'anani, ife tasiya pinthu pyathu pyonsene mbatitewera imwepo. Apo ninji chinafuna ife dzafupirwa?” Yesu adalonga kuna iwo mbati, “Ndikukupangani pyakuonadi kuti Mwana Munthu angakhala pampando wache wachifumu wademelero pandzidzi unasasanywa pinthu pyonsene pyachinchino, khumi na awiri angamwe munakhalambo pamipando yachifumu kutonga mseru madzinza khumi na awiri a anthu a Israele. Tenepo anthu onsene ale adasiya nyumba, penu abale, penu anyamainga, penu baba, penu mama, penu ana, penu minda, thangwi ya ineyo, anatambira madzana-madzana a pidasiya iye pile, pontho anatambira moyo okhonda mala. Mbwenye azinji ale chinchino ngakutoma anakhala akumalisira, pontho azinji ale chinchino ngakumalisira anakhala akutoma.” “Ufumu wa Kudzulu wakhala ninga tenepa: Pidachitwa na mwenechiro munda, ule adenda na machibese kasaka anyaganyo kuti akaphate basa m'munda mwache wamfesa. Iye adapangana nawo kuapagali pansiku kobiri ibodzi ya siliva, mbaagwinya kaphata basa kumunda kwache. Paora yachifemba iye adenda pontho kumsika mbaona amuna anango akukhala kwene akusowa chakuphata. Tenepo iye adaapanga mbati, ‘Ndokonimbo mukaphate basa kumundanga wamfesa, ndinakupagalini mwakuthemerana.’ Tenepo iwo adendadi. “Iye adachita chibodzi-bodzi pa ora yakhumi na chiwiri masikati, pontho paora yachitatu na mawulo. Ndzidzi ukhali chifupi kuti ukwane ora yachishanu kumawulo mukhaenda iye kumsika mbaona amuna anango azinji akukhala kwene pyawo penepo. Iye adaavunza mbati, ‘Mwatani munakhala pano nsiku yonseneyi okhonda chinthu chakuphata?’ “Iwo adatawira mbati, ‘Nkhabe munthu adatichemera kuti tikamphatire basa tayu.’ “Iye adaapanga mbati, ‘Mphapo, ndokonimbo mukaphate basa kumundanga wamfesa.’ “Pidathobila dzuwa, mwenechiro munda ule adapanga mkadamu wache mbati, ‘Ndoko kachemere anyaganyo onsene towera uapagali kobiri zawo. Utome na ale adamalisira kulembwa ganyo, mbumalisire na adatoma lembwa ale.’ “Amuna adatoma kuphata basa ora yachishanu na mawulo ale adatambira kobiri ibodzi ya siliva kada munthu. Tenepo pidadza amuna akhali akutoma kulembwa basa ale dzapagalwi, adanyerezera kuti anatambira zizinji; mbwenye iwombo adatambira kobiri ibodzi ya siliva kada munthu. Iwo adakwata kobiri zawo zile mbakadungunya kuna mwenechiro munda ule mbati, ‘Amuna adalembwa basa pakumalisira ale aphata basa ora ibodzi basi. Ife tatcherenga na kuphata basa nsiku yonseneyi mbationa nyatwa na dzuwa, mphapo imwe mwaapagali sasawa na ife!’ “Mwenechiro munda ule adatawira mbodzi wa iwo mbati, ‘Ngava kuno, shamwali, ine nee sidakubere tayu. Ayi si iwe tayu udatawira kupagalwi pansiku kobiri ibodzi ya siliva? Tenepo kwata kobiri zakupagali ine uende kwanu. Nkhufuna kwanga kuti ndipase adalembwa pakumalisirayu sasawa na iwepo. Kadi ine nkhabe utongi wakuchita pinafuna ine na kobiri zanga tayu? Kani iwe una bivu thangwi ndine wakufewa manja?’ ” Tenepo Yesu adamalisa na kulonga mbati, “Akumalisira anakhala akutoma, pontho akutoma anakhala akumalisira.” Pikhaenda Yesu kumzinda wa Yerusalemu adenda pakhundu na anyakufunza khumi na awiri ale mbalonga kuna iwo mbati, “Ngavani kuno! Tikwenda ku Yerusalemu, kule kunafuna kaperekwa Mwana Munthu m'manja mwa anyansembe akulu na afunzisi a mwambo. Iwo anatonga kuti iye aphiwe mbampereka kuna anthu okhonda khala Ayuda, ale anafuna dzamselusa, dzamkwapula, pontho kumkhomera pamtanda; mbwenye pangagwanda nsiku zitatu anati alamuswe mbakhala pontho na moyo.” Tenepo mkazi Zebedeo adadza na anache awiri achimuna kuna Yesu. Iye adamgodamira Yesu kuti ampemphe chinthu. Yesu adamvunza mbati, “Unafunanji?” Iye adatawira mbati, “Ndinafuna mudumbire kuti mungakhala mu Ufumu wanu, ananga awiriwa akhalembo mbodzi kumadyo kwanu, unangombo kumabzere kwanu.” Yesu adatawira ana awiri ale mbati, “Imwe nkhabe dziwa tayu chinapempha imwe. Ayi imwe munakwanisa kumwa khomitcho ya nyatwa inafuna dzamwera ine?” Iwo adatawira mbati, “Tinakwanisa.” Yesu adaapanga mbati, “Imwe munamwadi pyakumwa pya m'khomitcho mwanga, mbwenye ine nkhabe utongi wakusankhula nyakukhala kumadyo penu kumabzere kwanga tayu. Mbuto zenezi nsa ale adasasanyirwa na Babanga.” Pidapiva anyakufunza anango khumi ale, adazhangalira awiri ale. Tenepo Yesu adaachemera onsene pabodzi mbalonga mbati, “Imwe mukupidziwa kuti atongi a anthu okhonda dziwa Mulungu ana mphamvu pana anthu awo, pontho akadamu awo ana utongi wakumalisikiratu. Kwache penepi pileke khala tenepa pakati panu. Ngakhala unango wa imwe anafuna kukhala wamkulu, athema kukhala nyabasa wa anango onsene; pontho ngakhala unango wa imwe anafuna kukhala wakutoma, athema kukhala bitchu wanu ninga Mwana Munthu ule hadadzere dzatumikirwa tayu, mbwenye dzatumikira pontho kupereka moyo wache kuombola anthu azinji.” Pikhabuluka Yesu na anyakufunzache mu Yeriko, mwinji ukulu ukhaatewera. Maboli-boli awiri, ale akhakhala m'khundu-khundu mwa njira, adava kuti Yesu akhagwanda na penepo. Tenepo iwo adatoma kukhuwa mbati, “Mbuya, Mwana Davite, tiverenimbo nsisi ife!” Mwinji ule udaalongera mbaapanga kuti amatame. Mbwenye iwo adanyanyiratu kukhuwa pyakwanga pene mbati, “Mbuya, Mwana Davite, tiverenimbo nsisi ife!” Yesu adaimira mbaachemera. Iye adaavunza mbati, “Munafuna kuti ndikuchitireninji?” Iwo adatawira mbati, “Mbuya, tinafuna tione!” Yesu adava nawo nsisi mbakhuya maso awo. Kabodzi na kabodzi iwo adakwanisa kuona mbamtewera. Pikhali Yesu na anyakufunzache chifupi kufika mumzinda wa Yerusalemu, adafika m'mudzi wa Betifage, paphiri ya Olivi. Kweneko Yesu adatuma awiri mwa anyakufunzache mbaapanga mbati, “Ndokoni m'mudzi uli patsogolo panuwo, kabodzi kene munagumana bulu amangirirwa pabodzi pene na mwanache m'khundu mwache. Kaasudzuleni mudze nawo kuno. Tenepo ngakhala munthu analonga pinthu, kampangeni kuti Mbuya akuafuna; mbwenye anati aabweze chinchino pano.” Penepi pidachitika kuti pikwane-kwane pile pikhadalonga mprofeti mbati, “Kapangeni mzinda wa Zioni kuti, ‘Yang'ana mfumu wako akudza kuna iwe. Iye ngwakupichepesa, pontho apakira bulu, mwanabulu.’ ” Tenepo anyakufunza ale adenda mbakachitadi ninga mukhadaapangira Yesu mule. Iwo adadza na bulu pontho na mwanache ene, mbathasika pyakufinika pyawo pamsana pa mabulu ale, tenepo Yesu adapakira. Mwinji ukulu udathasika pyakufinika pyawo m'njira, mwenemo anangombo akhagwanda matsamvu a miti mbaathasika m'njira. Anthu akhafamba patsogolo na m'nduli mwa Yesu ale, akhakhuwa mbati, “Lemedzwani Mwana Davite. Mulungu mbatsanzayise nyakudza na dzina ya Mbuya. Lemedzwani Mulungu.” Pidapita Yesu mu Yerusalemu, mzinda onsene udatekenyeka. Anthu adavunza mbati, “Mbani weneyu?” Anthu akubulukira m'mwinji mule adatawira mbati, “Weneyu ndi mprofeti Yesu wa ku Nazareti m'nthemba ya Galilea.” Yesu adapita m'Nyumba ya Mulungu mbakabulusa kunja onsene ale akhagula na kugulisa malonda mwenemo. Iye adagudubula mathebulu a anyakuchinja kobiri na mipando ya ale akhagulisa nkhangaiwa, mbalonga kuna iwo mbati, “Pyalembwa m'Malemba kuti Mulungu adalonga mbati, ‘Nyumbanga inachemerwa nyumba yakupemphereramo.’ Mbwenye imwe mukuisandusa nyumba yakubisaliramo mbava!” Maboli-boli na anyakulamala adadza kuna iye m'Nyumba ya Mulungu mule, tenepo iye adaawangisa. Anyansembe akulu na afunzisi a mwambo adazhangali na pidaona iwo pinthu pyakudodomesa pikhachita iye, pontho kuti ana akhakhuwa m'Nyumba ya Mulungu mule mbati, “Lemedzwani Mwana Davite!” Natenepo iwo adavunza Yesu mbati, “Ayi iwe ukuva pinalonga anawa?” Yesu adatawira mbati, “Ande, ndikupiva. Kani imwe chipo mudzati mwawerenga tayu malemba akulonga kuti, ‘Imwe mwafunzisa ana na akachiya ene kukulemedzani mwadidi?’ ” Tenepo Yesu adaasiya mbaenda pyache kuluwani ya Betania, kudakhala iye mosiku wenewo kule. Bzobzo mangwana mwache, pikhabwerera Yesu kumzinda kule, adava njala. Iye adaona muti wamkuyu m'khundu mwa njira mbaenda penepo. Iye hadagumanemo makuyu tayu, mbwenye masamba ene basi. Tenepo iye adalonga kuna muti wamkuyu ule mbati, “Hunabalave nsapo tayu!” Kabodzi kene muti ule udaumiratu. Pidaona anyakufunza penepi, adadodoma napyo mbavunza mbati, “Mutiwu wauma tani mwakuchimbiza tenepa?” Yesu adatawira mbati, “Ndikukupangani pyakuonadi kuti mungakhulupira mbamukhonda penuka, munakwanisa kuchita ninga pyachita ine kuna muti wamkuyuwu. Si pyokhapyo tayu, mbwenye munakwanisa kupanga phiriyi kuti, ‘Lamuka ukapiponye wekha ene m'nyanza,’ tenepo iyo inaendadi. Mungakhulupira, munatambira pinthu pyonsene pinapempha imwepyo kuna Mulungu.” Yesu adabwerera ku Nyumba ya Mulungu, tenepo pikhafunzisa iye, anyansembe akulu na akulu-akulu adadza kuna iye mbamvunza mbati, “Una utongi wanji wakuchita nawo pinthu penepi? Adakupasa utongi wenewu mbani?” Yesu adaatawira mbati, “Ndinakuvunzanimbo chinthu chibodzi chene basi. Munganditawira, ndinati ndikupangeni utongi una ine wakuchita nawo penepi. Utongi wa Yohani wakubatiza nawo udabulukira kupi? Ayi udabulukira kuna Mulungu, penu kuna munthu?” Iwo adatoma kupokanyisana okhokha mbati, “Tinalonganji? Tingalonga kuti, ‘Udabulukira kuna Mulungu,’ iye anati alonge kuti, ‘Mudakhonderanji, mphapo, kukhulupira pidalonga Yohani?’ Mbwenye tingalonga kuti, ‘Udabulukira kuna munthu,’ penepa tikugopa anthu, thangwi onsene akupidziwadi kuti Yohani akhali mprofeti.” Natenepo iwo adamtawira Yesu mbati, “Ife nkhabe kupidziwabi.” Tenepo Yesu adaatawira mbati, “Inembo sinakupangani tayu utongi una ine wakuchita nawo pinthu penepi. “Mphapo, mukunyerezera tani? Pidachitwa na munthu unango, ule akhali na ana awiri achimuna. Iye adenda kuna mwanache wamkulu mbalonga mbati, ‘Mwananga, lero uende kaphata basa kumunda wamfesa.’ Iye adatawira mbati, ‘Sinafuna tayu.’ Mbwenye m'nduli mwache adasanduza manyerezero mbaenda kumunda kule. Tenepo baba ule adendambo kuna mwanache wamng'ono mbalonga chibodzi-bodzi kuna iye. Iye adatawira mbati, ‘Ande baba, ndinaenda.’ Mbwenye hadendeko tayu. Pakati pa awiriwa, ngupi adachita pidafuna babache?” Iwo adatawira mbati, “Wamkulu ule.” Tenepo Yesu adalonga kuna iwo mbati, “Ndikukupangani pyakuonadi kuti anyamisonkho pontho maputa akupita mu Ufumu wa Mulungu patsogolo panu. Thangwi Yohani Nyakubatiza adadza kuna imwe kukuonesani njira yakulungama yakuti musankhule, mbwenye imwe hamudamkhulupira tayu; mbwenye anyamisonkho na maputa adamkhulupira. Na pidaona imwe kwene penepi, imwe nee mudasanduza manyerezero mbamukhulupira tayu. “Ngavani kuno msangani unangowu. Pidachitwa na mwenechiro munda ule adabzala mfesa m'munda mwache. Iye adamanga mpanda kuzungulira mundawo, adasasanya pontho dzenje yakutchitchithira vinyu m'mundamo, mbamanga pontho nsanja yakuonera nayo mundawo. Kubuluka penepo adabwerekesa mundawo kuna anyantchoche mbaverana nawo kuti iwo ampagali pandzidzi wakuvuna, tenepo adenda pyache paulendo. Pidakwana ndzidzi wakutchola mfesa zile, iye adatuma bitchu wache kuna anyantchoche ale kuti akampase khundu yache ya nsapo ikhadaverana iwo ile. Anyantchoche ale adaaphata anyabasa ale; mbodzi adammenya, unango adampha, unangombo adamponyera miyala. Mwenechiro munda ule adatuma pontho anyabasa anango azinji kupiringana pakutoma, tenepo anyantchoche ale adaachitirambo chibodzi-bodzi. Pakumalisira pache iye adatuma mwanache kuna iwo mbalonga mbati, ‘Ndikupidziwadi kuti mwananga anati akamulemedze.’ Mbwenye pidamuona anyantchoche mwana ule, adalonga okha ene mbati, ‘Anafuna dzasala na mfuma ya mwenechiro mundawu ule ngweneyu. Tendeni timphe, towera mfumayi ikhale yathu.’ Natenepo iwo adamphata, mbamkwekwetera kunja kwa munda mbampha.” Yesu adavunza mbati, “Apo, mwenechiro munda ule angadza, anachitanji kuna anyantchoche ale?” Iwo adatawira mbati, “Iye anati aphe anthu akuipa ale mbabwerekesa mundawo kuna anyantchoche anango, anafuna dzampasira nsapo zache pandzidzi wakuvuna ale.” Yesu adalonga kuna iwo mbati, “Kadi imwe hamudawerenge tayu Malemba ninga na enewa akuti, ‘Mwala udakhonda anyakumanga nyumba ninga wakusowa basa lero wasanduka wakufunika kupiringana inango yonsene. Penepi ndiye pidachitwa na Mbuya, tenepo mphyakudodomesa pyakwanga kuna ife.’ ” Yesu adathimiza kulonga mbati, “Natenepo ndikukupangani kuti Ufumu wa Mulungu unabuluswa kuna imwepo mbuperekwa kuna anthu anachita pinafuna Mulungu ale.” Anyansembe akulu na Afarisi ale adava msangani wa Yesu ule, mbadziwa kuti iye akhalonga pya iwo, natenepo iwo adayesa kummanga. Mbwenye iwo akhagopa mwinji ule, thangwi mwinjiwo ukhakhulupira kuti Yesu akhali mprofeti. Yesu adaphatisa pontho basa misangani pikhalonga iye kuna anthu. “Ufumu wa Kudzulu wakhala ninga tenepa: Pidachitwa na mfumu unango, ule adasasanya phwando yakukazhali kwa mwanache wamamuna. Iye adatuma anyabasache kapanga anthu akhadachemerwa kuphwandoyi kuti adze. Mbwenye iwo hadafune kudza tayu. Natenepo iye adatuma anyabasa anango kuna anyakuchemerwa ale na mphangwa izi: ‘Chinchino phwando yasasanyika. Tapha ng'ombe pontho na anamphulu anango akunenepa. Pinthu pyonsene pyasasanyika. Bwerani kuphwandoyi!’ Mbwenye anyakuchemerwa kuphwando ale hadaikhe konta tayu mbaenda pyawo kaphata pikhafuna iwo; unango adenda kumunda kwache, unango adenda kumalondache, anangombo adaphata anyabasa ale mbaamenya na kuapha. Mfumu ule adazhangali pyakwanga mwakuti adatuma anyankhondo ache mbaenda kapha anyakupha anzawo mbapisa mzindawo ule. Tenepo iye adachemera anyabasache ale mbaapanga mbati, ‘Phwando yangayi yasasanyika, mbwenye anthu adachemera ine ale hadatheme chemerwa tayu. Chinchino ndokoni kumphambano zikulu mukachemere anthu onsene anakwanisa kagumana imwe kweneko kuti adze kuphwando.’ Natenepo anyabasa ale adenda kunjira mbakachemera anthu onsene adakwanisa iwo kugumana, adidi na akuipa ene. Natenepo m'nyumba ikulu mukhadyerwa phwando mule idadzala na anthu. “Mfumu ule adenda m'nyumbamo kayang'ana anyakuchemerwa ale mbaona munthu unango, ule hakhadavala tayu nguwo za paphwando yakukazhali. Mfumu ule adamvunza mbati, ‘Shamwali wapita tani muno okhonda vala nguwo za paphwandoyi?’ Mbwenye munthu ule adasowa chakulonga. Mfumu adapanga anyabasache mbati, ‘Mmangeni m'manja na miyendo mumponye kunja mumdima, kweneko iye analira na kukikita mano ache.’ ” Yesu adamalisa na kulonga mbati, “Anyakuchemerwa ngazinji, mbwenye anyakusankhulwa ngakuchepa.” Afarisi adabuluka mbaenda kasasanya njira yakutapa nayo Yesu m'kanwa. Tenepo iwo adatuma anyakufunzawo kuna Yesu pontho na amuna anango a m'gulu ya Herodi. Iwo adalonga mbati, “Mfunzisi, ife timbadziwa kuti imwe mumbalonga pyakuonadi. Imwe mumbafunzisa pyakuonadi pya makhaliro ambafuna Mulungu kuna anthu mwakukhonda gopa manyerezero a anthu, thangwi imwe nkhabe ikha konta kuti iwo mbani tayu. Ngatipangeni, mphapo, pinanyerezera imwe? Ayi nkhudawira mwambo wathu kukhoma msonkho kuna Mfumu wa Roma, penu tayu?” Mbwenye Yesu adadziwa pyakuipa pikhanyerezera iwo pile, natenepo adalonga mbati, “Imwe mfaka-faka! Mwatani munafuna kunditapa m'kanwa? Ndioneseni kobiri yakukhomera msonkho!” Iwo adampasa kobiri ile, tenepo iye adaavunza mbati, “Nkhope na dzina pili penepapi mphya ani?” Iwo adatawira mbati, “Mphya Mfumu wa Roma.” Natenepo Yesu adalonga kuna iwo mbati, “Apo, kaperekeni pya Mfumu wa Roma kuna Mfumu wa Roma, pontho kaperekeni pya Mulungu kuna Mulungu.” Pidava iwo penepi, adadodoma pyakwanga; tenepo adamsiya mbaenda pyawo. Nsiku yontho-yonthoyo Asaduki anango, ale akhalonga kuti anthu nkhabe dzalamuka kuimfa, adadza kuna Yesu mbamvunza mbati, “Mfunzisi, Mose adalonga kuti ngakhala mamuna anafa wakusowa ana, mbaleache defuntuyo ampite panyumba mamfelwayo, towera abale naye ana, ale anakhala ninga mbana defuntu ule. Mphapo, pidachitwa na amuna anomwe ubaleawo akhakhala kuno ale. Nanawo adasemba mbafa wakusowa ana, kubuluka penepo nyamsolo wache adampita panyumba mamfelwayo. Pyontho-pyonthopyo pidachitika kuna nyamsolo wacheyo, pontho na kuna wachitatu kubalwa, tenepo pakumalisira kuna onsene anomwe. Pakumalisira pache mkazi ule adafambo. Mphapo, pansiku inalamuka anthu kuimfa, mkazi ule anakhala wa ani? Podi onsene unomweawo akhadamsemba.” Yesu adaatawira mbati, “Imwe mwadodomeka pikulu, thangwi imwe nkhabe dziwa tayu Malemba, penu mphamvu za Mulungu. Thangwi anthu akufa angalamuka, anakhala ninga angelo a kudzulu; iwo hanasembana tayu. Apo pya kulamuka kwa anthu kuimfa: imwe hamudatome werenga tayu pidakupangani Mulungu? Iye adalonga mbati, ‘Ine ndine Mulungu wa Abrahamu, Mulungu wa Isake, pontho Mulungu wa Yakobo.’ Iye ndi Mulungu wa anthu amoyo, si wa anyakufa tayu.” Pidava mwinji penepi, udadodoma na chifunziso chache. Pidava Afarisi kuti Yesu akhadaakhuludza Asaduki, iwo adadza pabodzi. Tenepo mbodzi wa iwo, mfunzisi wa mwambo, adayesa kumtapa Yesu m'kanwa mbamvunza mbati, “Mfunzisi, matongero akufunika pyakwanga kupiringana onsene ngapi m'mwambo?” Yesu adatawira mbati, “‘Mfune Mbuya Mulungu wako na mtimako onsene, na moyo wako onsene, pontho na manyerezero ako onsene.’ Enewa ndi matongero akufunika pyakwanga kupiringana onsene. Matongero achiwiri sasawa ninga akutoma mbawa: ‘Mfune mwanzako ninga mumbapifunira iwe wekha ene.’ Mwambo onsene wa Mose, pontho na pifunziso pya maprofeti pyagona pamatongero mawiriwa.” Pidagumanyikana Afarisi anango pabodzi, Yesu adaavunza mbati, “Mukunyerezera tani pya Khristu? Ntchidzukulu cha ani?” Iwo adatawira mbati, “Ntchidzukulu cha Davite.” Yesu adaavunza mbati, “Ninji, mphapo, Davite adamchemera ‘Mbuya,’ pidalonga iye na mphamvu za Mzimu Wakuchena mbati, ‘Mbuya adalonga kuna Mbuyanga kuti: Khala pano kumadyo kwanga kufikirana ndiikhe anyamalwako pansi pa manyalo ako.’ “Mphapo, ngakhala Davite ene adamchemera ‘Mbuya,’ apo Khristu anakhala tani chidzukulu cha Davite?” Nee mbodzi adakwanisa kutawira Yesu tayu, tenepo kubulukira nsiku yeneyo na kwenda m'tsogolo, nkhabe mbodzi adawanga mtima kumvunza pontho pinthu pinango. Tenepo Yesu adalonga kuna mwinji na anyakufunzache mbati, “Afunzisi a mwambo na Afarisi apaswa utongi kufuthula mwambo wa Mose. Natenepo verani na kuchita pyonsene pinakupangani iwo; mbwenye lekani tsanzira pinachita iwopyo, thangwi iwo hambachita pimbalalika iwopyo tayu. Iwo ambamangirira mitolo yakulemera paphewa pa anthu, kwache iwo hambafuna na kuphatisa kwene basa chala chawo kuaphedza kuthukula mitoloyo tayu. Iwo ambachita pyonsenepi towera aoniwe na anthu. Yang'anani akamdedzi akulembwa mafala a Mulungu ambavala iwo papipumi pawo na m'mikono mwawo, pontho yang'anani kukula kwachita ipyo! Pontho yang'anani kulapha kwachita mavulere a pyakufinika pyawo! Iwo ambafuna pikulu kukhala m'mbuto za chilemedzo m'maphwando, pontho kukhala pamipando yakupambulika m'nyumba yakupemphereramo. Iwo ambafuna pikulu kuti anthu aamwenyike na chilemedzo m'misika, pontho kuti athulwe na dzina yakuti, ‘Afunzisi.’ Lekani tawira kuti anthu akuchemereni, ‘Afunzisi,’ thangwi monsene ngubaleanu pontho kuti muna Mfunzisi mbodzi ene basi. Pontho lekani chemera munthu na mbodzi ene, ‘Baba’ pansi pano, thangwi muna Baba mbodzi ene basi wa kudzulu. Lekani kuchemerwa ‘Mbuya,’ thangwi muna Mbuya mbodzi yekha basi, weneyu ndi Khristu. Mkululetu pakati panu athema kukhala nyabasanu. Munthu anapikuza yekha ene anachepeswa, mbwenye ule anapichepesa yekha ene anakuzwa. “Dzedze kuna imwe, afunzisi a mwambo na Afarisi, mfaka-fakamwe! Imwe mumbafunga misuwo ya Ufumu wa Kudzulu pamaso pa anthu, pontho imwe ene nee munapitamo tayu, mbwenye mumbakhondesa anthu ale ambayesa kuti apitemo. “Dzedze kuna imwe, afunzisi a mwambo na Afarisi, mfaka-fakamwe! Imwe mumbaenda maulendo azinji panyanza na pamtunda pene, kusaka munthu mbodzi ene basi kuti asanduke nyakupembedza wa Chiyuda, mungagumana mbodzi, mumbamsandusa kukhala munthu wakuthema kutchunyuswa kugehena kawiri kupiringana imwe. “Dzedze kuna imwe, maboli-boli akutsogolera! Imwe mumbafunzisa kuti, ‘Ngakhala munthu anadumbira na dzina ya Nyumba ya Mulungu, iye nkhabe funika kuti akoye kudumbira kudachita iyeko tayu; mbwenye angadumbira na dzina ya pinthu pya golidi pya m'Nyumba ya Mulungu, mphyakuthema kuti iye akoye kudumbira kudachita iyeko.’ Imwe maboli-boli akupupwa! Chakufunika pyakwanga ntchipi, pinthu pya golidipyo, penu Nyumba ya Mulungu, ile imbachitisa pinthupyo kukhala pyakupambulika? Pontho imwe mumbafunzisa kuti, ‘Ngakhala munthu anadumbira na guwa yansembe, iye nkhabe funika kuti akoye kudumbira kudachita iyeko, mbwenye angadumbira na nsembe yakuperekwa paguwapo, mphyakuthema kuti iye akoye kudumbira kwacheko.’ Imwe maboli-boli! Chakufunika ntchipi: nsembe, penu guwa, ile imbachitisa kuti nsembe ikhale yakupambulika? Natenepo munthu angadumbira na dzina ya guwa, iye akudumbira na guwayo, pontho na nsembe zonsene zili penepo; pontho angadumbira na dzina ya Nyumba ya Mulungu, iye adumbira na Nyumbayo, pontho na Mulungu, ambakhala mwenemoyo. Pontho ngakhala munthu anadumbira na kudzulu, iye adumbira na mpando wachifumu wa Mulungu, pontho na Mulungu ule ambakhala pampandopo. “Dzedze kuna imwe, afunzisi a mwambo na Afarisi, mfaka-fakamwe! Imwe mumbapereka kuna Mulungu chakhumi cha pimbewu pyanu pyakukomesera muliwo ninga minti, safarawo na chitowe, mbwenye mumbakhonda kuvera pifunziso pyakufunika pya mwambo. Penepi mphipi: chilungamo, nsisi, pontho kukhulupirika. Imwe mwathema kuchita pinthu penepi, pontho verani matongero anango onsene. Imwe maboli-boli akutsogolera! Imwe mumbanula tchunya m'pyakumwa pyanu, mbwenye mumbakhudyula ngamila! “Dzedze kuna imwe, afunzisi a mwambo na Afarisi, mfaka-fakamwe! Imwe mumbatsuka kunja kwa makhomitcho na mapalato anu, mbwenye m'bwalo mwache mwadzala na pimbapokosera imwe anango, thangwi ya mtima na kupifuna mwekha ene. Iwe Mfarisi, boli-boli! Chakutoma tsuka m'bwalo mwa makhomitcho, ungachita tenepo, kunja kunachenambo! “Dzedze kuna imwe, afunzisi a mwambo na Afarisi, mfaka-fakamwe! Imwe mwakhala ninga nthumbi zakukhwazwa mtoto, zile zimbaoneka zakubalalika kunja, mbwenye m'bwalo mwache mwadzala na magogodo a anyakufa, pontho na pyakunyansa pinango pyonsene! Ntchibodzi-bodzi kuna imwe, thangwi imwe mumbaoneka adidi kuna anthu onsene, mbwenye mumtima mwanu mwadzala na ufaka-faka pontho pyakudawa. “Dzedze kuna imwe, afunzisi a mwambo na Afarisi, mfaka-fakamwe! Imwe mumbasasanyira maprofeti masiye adidi, pontho mumbakomesa nthumbi za anthu akhali na makhaliro adidi ale. Pontho mumbalonga kuti, ‘Ife mbatidakhalambo moyo pandzidzi wa makolo athu ule, nee mbatidapha nawo maprofeti.’ Podi imwe mumbatawira mwekha ene kuti ndimwe pidzukulu pya ale adapha maprofeti, apo, chinchino, imaliseni basa idatoma makolo anu ile! Imwe nyoka, pontho ana a nyoka! Munakwanisa tani kuthawa kutchunyuswa kugehena? Natenepo ndikukupangani kuti ndinakutumirani maprofeti, amuna anzeru, pontho afunzisi. Anango a iwo munaapha mbamuakhomera pamtanda; anangombo munaakwapula m'nyumba zakupemphereramo mbamuathamangisa kubulukira muluwani kwenda kuluwani inango. Natenepo imwe munatchunyuswa thangwi ya kupha anthu onsene okhonda dawa padziko yapansi, kutomera kuphiwa kwa Abele, munthu okhonda dawa, kufikirana kuphiwa kwa Zekaria, mwana Berakia, adapha imwe pakati pa Nyumba ya Mulungu na guwa yansembe ule. Ndikukupangani pyakuonadi kuti anthu a nsiku zinowa anatchunyuswa, thangwi ya kupha konsene kudachita iwo! “Yerusalemu, Yerusalemu! Iwe umbapha maprofeti, pontho umbaponyera miyala anyamphangwa a Mulungu adakutumira iye ale! Kazinji kene ndapifuna kugumanyisa anthu ako onsene pabodzi ninga mumbaikhira nkhuku anache m'maphaphido mwache, mbwenye iwe hudanditawirisa kuchita tenepo tayu! Ngayang'anani, Nyumbanu ya Mulungu inasanduka madembe. Ndikukupangani kuti kubulukira ndzidzi uno kwenda m'tsogolo, nee munandionave pontho tayu kufikirana imwe mulonge kuti, ‘Nyakutsanzaya ngule wakudza na dzina ya Mbuya.’ ” Kubuluka penepo Yesu adabuluka pa Nyumba ya Mulungu ile. Tenepo pikhaenda iye, anyakufunzache adadza kuna iye dzamuonesa mamangiro a Nyumbayo. Yesu adalonga mbati, “Ande, imwe mupionesese mwadidi pyonsenepi. Ndikukupangani pyakuonadi kuti nee mwala na ubodzi ene unasiyiwa pambuto pache tayu; yonseneyi inagomokera pansi.” Pidakhala Yesu paphiri ya Olivi, anyakufunzache adadza kuna iye mbamvunza payekha ene mbati, “Ngatipangeni, penepi pinachitika lini, pontho panachitikanji kuonesa kuti wenewo ndi ndzidzi wakudza kwanu, pontho wakumala kwa ndzidzi uno?” Yesu adatawira mbati, “Khalani m'maso kuti paleke khala unango wakukunyengezani. Thangwi anthu azinji anabwera mbapilonga kuti iwo ndi Khristu, pontho iwo ananyengeza anthu azinji. Munava chifupi pontho kutali na imwe kuti kuna nkhondo, kwache lekani sanyika mtima, thangwi pinthu penepi pyathema kuchitika. Mbwenye kweneku si kuti mamalisiro afika tayu. Dzinza inamenyana na dzinza inzache, dziko inachita nkhondo na dziko inzache. Panakhala njala na piteke-teke ponsene pene. Pinthu pyonsenepi pyakhala ninga nthomatoma ya kuva kupha kwa mkazi wamimba pakubala. “Tenepo munamangwa mbamuperekwa kuti mubonereswe pontho munaphiwa. Anthu a madziko onsene anakuzondani na thangwi yakuti ndimwe anyakuteweranga. Pandzidzi wenewo anthu azinji anataya chikhulupiro chawo; iwo anaperekana unango na mwanzache, pontho anazondana. Tenepo maprofeti akunama azinji anaoneka mbanyengeza anthu azinji. Kweneku ndiye kunakhala kufalikira kwa kudawa mwakuti kufunana kwa anthu azinji kunachepa. Mbwenye munthu anapirira mpakana kumamalisiro anati apulumuke. Tenepo Mphangwa Zadidi zakulonga pya Ufumu wa Mulungu zinalalikwa padziko yonsene yapansi kuchita umboni kuna anthu a madzinza onsene, tenepo mamalisiro anafika. “Imwe munaona chinthu chakuipa chimbavunga, chidalonga mprofeti Daniele chile, chikuimira m'Nyumba ya Mulungu. Chidziwiso kuna nyakuwerenga ntchichi: vesa mwadidi kuti penepi pikulonganji! Tenepo ale ali mu Yudea athawire kumapiri. Ngakhala munthu ali pansoyi ya nyumbache aleke vunga ndzidzi kutchitha kabulusamo pinthu pya m'nyumba mwache. Ngakhala munthu ali kumunda, mbaleke bwerera kumudzi kakwata chakufinika chache. Nsiku zenezo zinakhala zakunensa pyakwanga kuna akazi amimba, pontho kuna akazi akuyamwisa. Pempherani kuna Mbuya kuti kuthawa kwanu kuleke dzakhala pandzidzi wa mainja, penu pa Nsiku Yakupuma. Thangwi nyatwa za nsiku zenezo zinakhala zakugoswa pyakwanga kupiringana zonsene zidachitika padziko yapansi kubulukira ndzidzi udalenga Mulungu dziko yapansi kufikirana ndzidzi uno, pontho hakunakhalave pinango ninga penepi tayu. Mbwenye Mulungu apungula kale nsikuzo; iye mbadakhonda kuzipungula, nkhabe na mbodzi ene mbadakhala na moyo. Mulungu anapungula nsikuzo thangwi ya anthu asankhula iye ale. “Pandzidzi wenewo munthu angalonga kuna imwe kuti, ‘Ngayang'anani, Khristu ali pano!’ penu, ‘Uyo ali apo!’ lekani dzakhulupira pinalonga iyepyo. Thangwi panaoneka azinji kunyengeza anthu kuti iwo ndiwo anyakhombo akusankhulika penu maprofeti. Iwo anachita pidzindikiro pikulu na pyakudodomesa, towera anyengeze napyo podi na anthu ene akusankhulika a Mulungu ngakhala pinakwanisika. Ngavani kuno! Ine ndakupanganiletu penepi ndzidzi mbudzati fika. “Penu, anthu angakupangani kuti, ‘Khristu ali m'thando yatchetcha!’ lekani dzaendako; penu angalonga kuti, ‘Iye abisala pano!’ lekani dzapikhulupira. Thangwi Mwana Munthu anabwera ninga njazi ile imbachetuma kuthambo yonsene kubulukira kumabulukiro kufikirana kumadokero dzuwa. “Pambuto ponsene pana chinthu chakufa, malezi ambagumanyana penepo. “Sindzidzi nyatwa za nsikuzo nkhumala, dzuwa inachita mdima, mwezimbo hunaonesave cheza tayu, nyenyezi zinagwa kudzulu, pontho pinthu pinango pyamphamvu pya kudzulu pinatekenyeka. Chidzindikiro cha kudza kwa Mwana Munthu chinaoneka kuthambo; tenepo madzinza onsene a padziko yapansi analira kuona Mwana Munthu akudza pamakole a kudzulu na mphamvu pontho na demelero ikulu. Ngoma inaveka pikulu, tenepo iye anatuma angelo ache kumakhundu onsene manayi a dziko yonsene yapansi. Iwo anagumanyisa anthu ache akusankhulika kubulukira kumadolomero kufikirana kumadolomero a dziko. “Funzani kubulukira pa muti wamkuyu. Imwe mungaona nthambi zache zatoma kuphwitha, mumbapidziwa kuti mainja ali chifupi. Ntchibodzi-bodzi, mungaona pinthu pyonsenepi, mupidziwe kuti Mwana Munthu ali chifupi kudza. Ndikukupangani pyakuonadi kuti pinthu pyonsenepi pinachitika anthu ali m'maso lerowa mbadzati kufa. Thambo na pansi pano pinamala, mbwenye mafalanga anakhala na mphamvu kwenda na kwenda. “Nkhabe mbodzi anadziwa kuti nsiku na ora zinafika lini, nee angelo a kudzulu, nee Mwana; mbwenye Baba ene basi ndiye ambapidziwa. Kudza kwa Mwana Munthu kunakhala ninga pidachitika pandzidzi wa Nowa. Nsiku zenezo, mwenemo madzi makulu mbadzati fika, anthu adadya na kumwa pyawo, amuna adasemba, akazimbo adasembwa kufikirana nsiku idapita Nowa m'chimwadiya: mbwenye iwo hadadzindikire tayu pikhachitika pile kufikirana madzi makulu adadza mbaakukuludza onsene. Tenepo pinakhalambo sasawa Mwana Munthu angabwera. Pandzidzi wenewo amuna awiri anaphata basa m'munda: mbodzi anakwatwa, unangomboyo anasiyiwa ponthopo. Akazi awiri anapeya palibwe: mbodzi anakwatwa, unangomboyo anasiyiwa ponthopo. “Khalani m'maso mphapo, thangwi imwe nkhabe dziwa tayu nsiku inafuna kudza Mbuyanu. Mwenechiro nyumba mbadadziwa ndzidzi wakudza kwa mbava, mbadakhala m'maso mbalondali nyumbache kuti ileke kuswiwa na mbava. Natenepo imwembo ndzidzi onsene mukhale akusasanyika, thangwi Mwana Munthu anakwanisa kudza pyache pandzidzi unakhonda imwe kumdikhira. “Mbani, mphapo, nyabasa wakukhulupirika pontho wanzeru. Iye ngule mbuyache amuikha kukhala nyakuyang'anira anyabasa anango onsene, pontho kuapasa phoso ndzidzi ungakwana. Nyabasa ule anakomerwa pyakwanga mbuyache angabwerera mbamgumana akuchita pinthu penepi. Ndikukupangani pyakuonadi kuti mwenechiro anamuikha nyabasayo kukhala nyakuyang'anira wa pyonsene pya panyumbache. Mbwenye nyabasayo angakhala wakuipa, analonga yekha ene mumtima mwache kuti mbuyache hanabwerera chinchino tayu, natenepo iye ambatoma kumenya anyabasa anzachewo, pontho ambamwa na kudya pabodzi na madombe. Tenepo mbuyache nyabasa ule anabwerera pansiku inakhonda iye dikhira, pontho ndzidzi unakhonda iye dziwa. Mbuyacheyo anamgwanda mapindi-mapindi mbamponya kumbuto imbakoyiwa mfaka-faka. Kweneko iye analira na kukikita mano ache. “Pandzidzi wenewo Ufumu wa Kudzulu unakhala ninga tenepa. Amiyali khumi adathukula nyale zawo mbaenda kagumanikana na nyakukazhali. Ashanu a iwo akhali akupupwa, anango ashanu ale akhali anzeru. Ashanu akupupwa ale adakwata nyale zawo, mbwenye iwo hadakwate mafuta a papezi tayu. Mbwenye anzeru ale adakwata mitete yakudzala na mafuta a nyale zawo. Nyakukazhali adadembuka kudza, tenepo amiyali ale adatoma kuwodzira mbagona chitulo. “Pachiti-chiti kukhuwa kudaveka kuti, ‘Nyakukazhali ali pano! Bwerani mugumanikane naye!’ Amiyali khumi ale adalamuka mbagasa nyale zawo. Tenepo akupupwa ale adalonga kuna anzeru ale mbati, ‘Tipasenimbo ife mafutanu pang'ono, thangwi nyale zathu zikuthima.’ Mbwenye anzeru ale adatawira mbati, ‘Nyonyo pyathu, ife nkhabe akukwana kuti tikupaseni tayu. Ndokoni kuna anyakugulisa mukapigulire mwekha ene.’ Tenepo amiyali ashanu akupupwa ale adenda kagula mafuta; pikhaenda iwo nyakukazhali adafika. Amiyali ashanu adasasanyikiratu ale adapita naye pabodzi muphwando, tenepo msuwo udafungwa. “M'nduli mwache, amiyali anango ashanu ale adafika mbachemera mbati, ‘Mbuya! Mbuya! Tifungulirenimbo ife.’ Nyakukazhali ule adatawira mbati, ‘Nyonyo pyanga! Ine sinakudziwani tayu.’ ” Yesu adamalisa na kulonga mbati, “Khalani m'maso, mphapo, thangwi imwe nkhabe dziwa tayu nsiku penu ora yakudza kwa Mwana Munthu.” “Pandzidzi wenewo Ufumu wa Kudzulu unakhala ninga tenepa: Pidachitwa na mamuna unango, ule akhasasanyika pya kwenda paulendo; iye adachemera anyabasache onsene mbaapasa utongi wa pinthu pyonsene pya panyumba pachepo. Iye adaapasa kobiri malingana na mukhakwanisira iwo kuziphatisa basa mwadidi. Iye adapasa nyabasa mbodzi pikwi pishanu pya kobiri, unango adampasa pikwi piwiri, unangomboyo adampasa chikwi chibodzi. Tenepo iye adenda pyache paulendo wache. Nyabasa ule adatambira kobiri pikwi pishanu adenda kachita malonda na kobiri zachezo mbaganyali pontho pikwi pinango pishanu. Chibodzi-bodzi pidachitika kuna ule adatambira kobiri pikwi piwiri. Iyembo adaganyali na kobirizo pikwi pinango piwiri. Mbwenye nyabasa adatambira kobiri chikwi chibodzi ule, adenda kakumba dzenje mbafikhira pansi kobiri za mbuyache zile. “Pidapita ndzidzi ukulu ene, mbuyawo anyabasa ale adabwerera mbaachemera kuti ampange pidaphata iwo na kobiri zile. Nyabasa adatambira kobiri pikwi pishanu ule adadza dzapereka pikwi pinango pishanu. Iye adalonga mbati, ‘Imwe mudandipasa kobiri pikwi pishanu. Mphapo, yang'anani! Ine ndaganyali kobiri zinango pikwi pishanu.’ “Mbuyache ule adalonga mbati, ‘Wachita pyadidi, ndiwe nyabasa wadidi pontho wakukhulupirika! Iwe wakhulupirika papinthu ping'ono, tenepo ndinakuikha kukhala nyakuyang'anira pinthu pikulu. Idza utsanzaye pabodzi na ine!’ “Kubuluka penepo nyabasa adatambira kobiri pikwi piwiri ule, adadzambo mwenemo mbalonga mbati, ‘Mbuya, imwe mudandipasa kobiri pikwi piwiri. Mphapo, yang'anani! Ine ndaganyali kobiri zinango pikwi piwiri.’ Mbuyache ule adalonga mbati, ‘Wachita pyadidi, ndiwe nyabasa wadidi pontho wakukhulupirika! Iwe wakhulupirika papinthu ping'ono, tenepo ndinakuikha kukhala nyakuyang'anira pinthu pikulu. Idza utsanzaye pabodzi na ine!’ “Kubuluka penepo adatambira kobiri chikwi chibodzi ule adapitambo mwenemo mbalonga mbati, ‘Mbuya, ine ndimbapidziwa kuti imwe ndimwe munthu wavinga. Imwe mumbavuna padakhonda imwe bzala, pontho mumbagumanya padakhonda imwe waza mbewu pale. Ine ndikhali na mantha, natenepo ndidakazikumbira kobirizo pansi. Mphapo, yang'anani! Kobiri zanu nsizi.’ “Mbuyache adalonga mbati, ‘Nyabasa wakuipa pontho wakupolola. Iwe ukhapidziwa kuti ine ndimbavuna padakhonda ine bzala, pontho ndimbagumanya padakhonda ine waza mbewu. Mbapidakhala pyadidi kukoyesa kobiri zanga kuna anyakukoya kobiri, towera pakubwerera panga mbandidazitambira na zakuthimizirapo. Mpokeni kobiri chikwi chibodzi mbamukazipereke kuna ana kobiri pikwi khumi ule. Thangwi munthu ana pinthu kale ule, anati apaswe pizinji kupiringana pina iye; mbwenye munthu anasowa pinthu ule, anati apokwe na ping'ono pene pina iye. Ndokoni mukaponye nyabasa wakusowa basa kunja kumdima, kweneko analira na kukikita mano ache.’ “Mwana Munthu angabwera na demelero ninga mfumu pabodzi pene na angelo ache onsene, iye anakhala pampando wache wachifumu wademelero. Tenepo anthu a madzinza onsene anagumanyikana pamaso pache. Iye anaagawa m'magulu mawiri, ninga mumbakhethera makabuswa mabira na mbuzi. Iye anaikha anthu akulungama kumkono wamadyo, akuipambo kumkono wache wamabzere. Kubuluka penepo Mfumu analonga kuna anthu a kumkono wache wamadyo ale mbati, ‘Idzani kuno, imwe anthu akutsanzayiswa na Babanga! Idzani mutambire ufumu udakusasanyirani iye ule kutomera pandzidzi udalenga iye dziko. Ine ndikhali na njala, imwembo mudandipasa kudya; ndikhali na nyota, imwembo mudandipasa madzi; ine ndikhali mlendo, imwembo mudanditambira m'misa mwanu; ine ndikhali chipezi-pezi, imwembo mudandivazika nguwo; ine ndikhadwala, imwembo mukhandiyang'anira; ine ndikhali m'perezo, imwembo mudabwera dzandiona.’ “Penepo anthu akulungama ale anamtawira kuti, ‘Ndi lini Mbuya, idakuonani ife muna njala, ife mbatikupasani kudya, penu kukuonani na nyota, ife mbatikupasani madzi? Ndi lini idakuonani ife mlendo, ife mbatikutambirani m'misa mwathu, penu kukuonani chipezi-pezi, ife mbatikuvazikani nguwo? Ndi lini idakuonani ife mukudwala, penu muli m'perezo, ife mbatidzakufambirani?’ Penepo Mfumu anatawira kuti, ‘Ndikukupangani pyakuonadi kuti ndzidzi onsene ukhachitira imwe udidi kuna abale anga okhonda funikawa, udidi wenewo mudachitirambo na ine ene!’ “Kubuluka penepo analongambo kuna ale a kumkono wache wamabzere kuti, ‘Chokani pana ine, imwe anthu adzedze! Ndokoni kumoto okhonda thima udasasanyirwa Satana na angelo ache ule! Ine ndikhali na njala, imwembo nee mudandipasa kudya tayu; ndikhali na nyota, imwembo nee mudandipasa madzi tayu; ine ndikhali mlendo, imwembo nee mudatambira m'misa mwanu tayu; ine ndikhali chipezi-pezi, imwembo nee mudandivazika nguwo tayu; ine ndikhadwala, pontho ndikhali m'perezo, imwembo nee mudabwera dzandifiliviri tayu!’ “Tenepo iwo anamtawira mbati, ‘Ndi lini Mbuya, idakuonani ife muna njala penu muna nyota, penu mlendo, penu chipezi-pezi, penu mukudwala, penu muli m'perezo, ife mbatikhonda kukuphedzani?’ Mfumu anatawira kuti, ‘Ndikukupangani pyakuonadi kuti ndzidzi udakhonda imwe kuphedza anthu okhonda funikawa, mudakhondambo kuphedza na ine ene.’ Mphapo anthu enewa anatchunyuswa na nyatwa zokhonda mala, mbwenye anthu akulungama anaenda kumoyo okhonda mala.” Pidamala Yesu kulonga pinthu pyonsenepi, adalonga kuna anyakufunzache mbati, “Imwe mukupidziwa kuti pangagwanda nsiku ziwiri panakhala Phwando ya Paska, tenepo Mwana Munthu anaperekwa kuti akakhomerwe pamtanda.” Tenepo anyansembe akulu pabodzi pene na akulu-akulu adagumanyikana m'nyumba yachifumu ya Kayafa, Nyansembe Wamkulu, kusasanya njira zakumanga na kuphera nazo Yesu chibiso-biso. Iwo adalonga mbati, “Tilekeni kupichita ndzidzi wa phwandowu, gopesera anthu anachita chimpiningu.” Yesu akhali ku Betania kumusa kwa Simoni, mamuna akhali na matanya pakutoma ule. Pikhadya Yesu, mkazi unango adadza kuna iye na mtete wakusasanywa na alabasta wakudzala na mafuta akununkhira akudula, adakhuthulira iye mumsolo mwa Yesu ale. Pidaona anyakufunza penepi, adazhangali napyo mbavunza mbati, “Anavungiranji mafuta onsenewa? Mafutawa mbadaguliswa, mbatidaphata nawo kobiri zizinji, tenepo kobirizo mbizidaperekwa kuna anthu akutcherenga.” Penepo Yesu adadziwa pikhalonga iwo pile, natenepo adalonga kuna iwo mbati, “Munamsanyisiranji mkaziyu? Pinthu pyandiphatira iyepi mphyadidi. Anyakutcherenga munakhala nawo ndzidzi onsene, mbwenye ine nee munakhala nane ndzidzi onsene tayu. Iye akhuthula mafuta pamanungo panga kuasasanyiratu pandzidzi wakuikhwa kwanga m'masiye. Chinchino ndikukupangani pyakuonadi kuti konsene kunalalikwa Mphangwa Zadidi padziko yonsene yapansi pano, pyachita mkaziyu pinalongwambo towera anthu amkumbuke.” Tenepo mbodzi wa anyakufunza khumi na awiri ale, dzinache Yudasi Iskarioti, adenda kuna anyansembe akulu mbakavunza mbati, “Ndingampereka Yesu kuna imwe, munandipagalinji?” Iwo adalengesa kobiri zasiliva makumatatu mbampasa Yudasi. Kubulukira ndzidzi wenewo Yudasi adatoma kusaka-saka ndzidzi wadidi wakupereka nawo Yesu kuna iwo. Pansiku yakutoma ya Phwando ya Mikate yakusowa chakufufumisira, anyakufunzache adadza kuna Yesu mbamvunza mbati, “Nkhupi kunafuna imwe kuti tikakusasanyireni Phwando ya Paska?” Iye adalonga mbati, “Ndokoni mumzindamu kumusa kwa munthu unango mukampange kuti Mfunzisi alonga mbati, ‘Ndzidzi wanga wafika; ine na anyakufunzanga tinasekera pabodzi Phwando ya Paska m'nyumba mwako.’ ” Tenepo anyakufunzache adenda kachita ninga montho mudaapangira Yesu mbasasanyadi Phwando ya Paska. Pidadoka kunja Yesu na anyakufunzache khumi na awiri adakhala pathebulu kudya. Pikhadya iwo, Yesu adalonga mbati, “Ndikukupangani kuti mbodzi wa imwe anati andipereke kuna anyamalwanga.” Anyakufunza ale adatsukwala napyo pyakwanga. Tenepo mbodzi na mbodzi adatoma kumvunza mbati, “Ayi, analonga imwe ndine pano, Mbuya?” Yesu adatawira mbati, “Weneyo anafonda na ine pabodzi m'palatomu, ndiye ene nyakundipereka. Mwana Munthu anati afe ninga munalongera Malemba. Mbwenye dzedze kuna nyakupereka Mwana Munthuyo! Mbapidakhala pyadidi kuti nyakumperekayo mbadakhonda balwa!” Tenepo Yudasi, nyakupereka Yesu ule adalonga mbati, “Ayi, Mfunzisi, analonga imwe ndine pano?” Yesu adamtawira mbati, “Ande, ndiwe ene.” Pikhadya iwo, Yesu adakwata mkate mbapereka takhuta kuna Mulungu mbaumenya. Tenepo adaupereka kuna anyakufunzache mbalonga mbati, “Kwatani mudye mkatewu; enewa ndi manungo anga.” Kubuluka penepo adakwata khomitcho mbapereka pontho takhuta kuna Mulungu. Iye adaipereka kuna iwo mbalonga mbati, “Monsenene, imwani! Chenechi ntchiropa changa chakuchuchusirwa kuna anthu azinji kulekerera pyakudawa pyawo; chiropa chakudziwisa chiverano cha Mulungu. Ndikukupangani kuti ine sinamwave vinyuyu tayu kufikirana nsiku inamwa ine vinyu wachinchino na imwe pabodzi mu Ufumu wa Babanga.” Natenepo iwo adaimba nyimbo mbaenda ku Phiri ya Olivi. Tenepo Yesu adalonga kuna iwo mbati, “Mosiku ontho uno, monsenene munati mundithawe mbamundisiya ndekha, thangwi Malemba alonga kuti, ‘Mulungu anapha makabuswa, tenepo mkumbi wa mabira unabalalikana.’ Mbwenye ndingalamuka kuimfa ndinati nditsogole ku Galilea.” Peturo adatawira mbati, “Ine sinakuthawani tayu, podi onsene akuthaweni pyawo.” Yesu adalonga kuna Peturo mbati, “Ndikukupanga pyakuonadi kuti mosiku ontho uno, dzongwe mbadzati lira, unalonga katatu kuti hunandidziwa tayu.” Peturo adatawira mbati, “Sinalonga tenepo tayu, penu na kundipha kwene pabodzi na imwe!” Anyakufunza anango onsene adalongambo chibodzi-bodzi. Kubuluka penepo Yesu pabodzi na anyakufunzache adenda kumbuto yakuchemerwa Getsemani, tenepo iye adalonga kuna iwo mbati, “Khalani pano pinaenda ine uko kapemphera.” Iye adakwata Peturo, pontho na ana awiri a Zebedeo, mbaenda nawo pabodzi. Tenepo na kuva nsisi mumtima mwache, adalonga kuna iwo mbati, “Mtimanga una nsisi zakufa nazo. Khalani pano, pontho mukhale m'maso pabodzi na ine.” Iye adafendedza patsogolo pang'ono mbapiponya pansi na fufumimba mbapemphera mbati, “Babanga, pingakhala pinakwanisika, ndibulusirenimbo ine khomitcho ya nyatwayi. Kuleke khala kufuna kwanga, mbwenye kufuna kwanu.” Tenepo iye adabwerera kuna anyakufunzache atatu ale mbaagumana agona; natenepo iye adalonga kuna Peturo mbati, “Kadi imwe mungakwanise kukhala nane m'maso ora ibodzi tayu? Khalani m'maso, pontho mupemphere kuti muleke kuyeswa na pyakuipa. Mtima ukufuna, mbwenye manungo alenduka.” Yesu adenda pontho kapemphera mbati, “Babanga, ngakhala khomitcho ya nyatwayi hinakwanisika kubuluka kuna ine tayu, mbwenye kuti ndathema kuimwa, chitani kufuna kwanu.” Iye adabwerera pontho kuna anyakufunzache ale mbaagumana agona, thangwi akhali na chitulo pyakwanga. Yesu adaasiya mbaenda pontho kapemphera kachitatu na mafala onthowo. Tenepo iye adabwerera kuna anyakufunzache mbalonga mbati, “Mukugona na kupuma pyanu basi! Yang'anani! Ndzidzi wakwana wakuti Mwana Munthu aperekwe m'manja mwa anthu akudawa. Lamukani, tiende. Yang'anani nyakundipereka uyo anadzayo!” Yesu akhali m'kati kulonga, pidafika Yudasi, mbodzi wa anyakufunza khumi na awiri ale, pabodzi na chimwinji chakuphatira matalasada na pigomba. Iwo akhadatumwa na anyansembe akulu pontho na akulu-akulu. Nyakupereka Yesuyo akhadapangiza mwinji ule chidzindikiro chakuti, “Munthu anamwenyika ine mwakumpsompsonayo ndiye ene anafuna imwe; mmangeni.” Penepo Yudasi adenderatu kuna Yesu mbakalonga mbati, “Mfunzisi, mtendere mbukhale kuna imwe.” Tenepo adampsompsona. Yesu adatawira mbati, “Shamwali, chita pyadzera iwe.” Tenepo iwo adadza mbamphata Yesu mbammanga. Mbodzi wa ale akhali na Yesu ale adasolola talasadache mbakhamwadza bitchu wa Nyansembe Wamkulu mbagwandiratu khutu yache. Yesu adalonga kuna iye mbati, “Bwezera talasadayo m'mbuto mwache, thangwi onsene anamenyana pakuphatisa basa talasada, anafambo na talasada. Kani imwe nkhabe mukupidziwa tayu kuti ine mbandidakwanisa kuchemera Babanga kuti adze dzandiphedza, iyembo mbadatumiza kabodzi kene gulu ya anyankhondo ya angelo pikwi kupiringana khumi na awiri? Apo mbandidachita tenepo, mbapidakwana-kwana tani pile pidalonga Malemba kuti pyathema kuchitika?” Tenepo Yesu adalonga kuna mwinjiwo mbati, “Mwatani munachita kudza na matalasada pontho na pigomba dzandiphata khala ninga ndine phanga? Nsiku zonsene ndikhafunzisa m'Nyumba ya Mulungu, mbwenye imwe hamudandimanga tayu. Mbwenye pyonsenepi pyachitika towera pile pidalonga Malemba na maprofeti pikwane-kwane.” Tenepo anyakufunza onsene adamsiya mbathawa pyawo. Amuna akhadamanga Yesu ale adenda naye kunyumba ya Kayafa, Nyansembe Wamkulu, kule kukhadagumanyikana afunzisi a mwambo pabodzi pene na akulu-akulu. Peturo adamtewera na pakansinzo, kufikirana muchintalo mwa nyumba ya Nyansembe Wamkulu. Iye adapita muchintalo mbakhala pansi pabodzi na anyakulondali, towera aone kuti pyonsene pinamala tani. Anyansembe akulu na onsene a m'Thando ya miseru ya Chiyuda akhayesa kugumana umboni wakunama kupambizira nawo Yesu, towera amphe; podi kwene kuti anthu azinji ene adadza patsogolo mbamulongera pyakunama, mbwenye hadaugumane tayu. Pakumalisira amuna awiri adadza patsogolo mbalonga mbati, “Munthuyu adalonga mbati, ‘Ine ndinakwanisa kugwisa Nyumba ya Mulungu mbandiimanga pontho nsiku zitatu basi.’ ” Nyansembe Wamkulu adaimira mbalonga mbati, “Hunatawira tayu pinthu pinakulongera anthuwa?” Mbwenye Yesu adakhala pyache mulomo phoo. Nyansembe Wamkulu ule adalonga pontho kachiwiri mbati, “Ndikukutonga kuti udumbire pamaso pa Mulungu wamoyo: tipange ngakhala ndiwedi Khristu, Mwana Mulungu.” Penepo Yesu adamtawira mbati, “Ndimwe mwalonga tenepo. Mbwenye ndikukupangani monsenene kuti kubulukira pa ndzidzi uno munamuona Mwana Munthu akhala kumadyo kwa Mulungu wamphamvu zonsene pontho akudza pamakole a kudzulu!” Na kuva mafala enewa, Nyansembe Wamkulu ule adang'amba nguwo zache mbalonga mbati, “Ashola Mulungu! Ife nkhabe funa pontho mboni zinango tayu! Penepa mwava kushola kwachita iyeku! Mphapo, mukunyerezera tani?” Iwo adatawira mbati, “Iye adawa, pontho athema kuphiwa.” Tenepo iwo adamphulira mata kunkhope mbammenya; tenepo adamgasa mbama ale, adalonga mbati, “Lotera, Khristu! Mbani akumenya?” Peturo akhakhala pansi kunja muchintalo cha nyumbayo pidadza nyabasa wachitsikana wa Nyansembe Wamkulu mbalonga mbati, “Iwembo ukhali pabodzi na Yesu wa ku Galilea.” Mbwenye iye adatuna pamaso pa onsene mbati, “Pinalonga iwepyo, ine sinapidziwa tayu.” Tenepo adabulukiratu na pamsuwo wa chintalocho. Nyabasa unango wachitsikana adamuona mbalonga kuna amuna akhali penepowo mbati, “Uyu akhali pabodzi na Yesu wa ku Nazareti.” Penepo Peturo adakhonda pontho mbati, “Ndikudumbira kuti munthu weneyu sinamdziwa tayu!” Pidapita ndzidzi pang'ono, amuna adaimira penepo ale adadza kuna Peturo mbalonga mbati, “Ndimomwene, iwe ndiwe mbodzi wa iwo, thangwi malongero akowa akuonesadi kuti ndiwe mbodzi wa iwo.” Tenepo Peturo adalonga mbati, “Ndikudumbira kuti pinalonga inepi mphakuonadi! Ngakhala ndikulonga pyakunama, Mulungu mbanditchunyuse pyache! Munthuyu sinamdziwa tayu!” Penepo pene dzongwe adalira, tenepo Peturo adakumbuka pikhadampanga Yesu pile kuti: “Dzongwe mbadzati lira, iwe unati unalonge katatu kuti hunandidziwa tayu.” Iye adabuluka panja mbakalira na kutsukwala kukulu. Bzobzo na machibese anyansembe akulu onsene pabodzi pene na akulu-akulu adaverana pya kupha Yesu. Iwo adammanga na njema mbaenda naye kamtula kuna Pilato, mkulu wa boma ya Roma. Pidapiva Yudasi, nyakupereka Yesu ule, kuti Yesu atongwa kuphiwa, iye adatchunyuka mbakabwezera kobiri zasiliva makumatatu zidatambira iye kubulukira kuna anyansembe akulu na akulu-akulu. Iye adalonga mbati, “Ine ndadawa pakupereka munthu okhonda dawa kuti aphiwe!” Iwo adatawira mbati, “Ife tili napyo basa yanji? Mphyako penepyo!” Yudasi adaponya kobirizo pansi m'Nyumba ya Mulungu ile, mbabulukamo. Tenepo adenderatu pyache kapimangirika. Anyansembe akulu ale adalokota kobiri zile mbalonga mbati, “Izi ndi kobiri za chiropa, tenepo kuikha kobirizi kuthumba ya Nyumba ya Mulungu nkhudawira mwambo.” Pidamala iwo kuverana pyakuti achite na kobirizo, adaziphatisa basa kugulira munda wa nyakuumba pyombo, towera mundawo ukhale masiye a alendo. Ndi thangwi yache na lero mundawo umbachemerwa “Munda wa chiropa.” Tenepo pikhadalonga mprofeti Yeremia pile pidakwana-kwana: “Iwo adakwata kobiri zasiliva makumatatu zile, konta ikhadaverana anthu a ku Israele kumgula nazo, tenepo kobirizo adaziphatisa basa kugulira munda wa nyakuumba pyombo ninga mudanditongera Mbuya.” Yesu adaimira pamaso pa mkulu wa boma ya Roma, tenepo mkadamuyo adamvunza mbati, “Ayi iwe ndiwedi Mfumu wa Ayuda?” Iye adatawira mbati, “Mwalonga tenepo ndimwe.” Mbwenye iye hadalonge pinthu tayu pa pikhamulongera anyansembe akulu na akulu-akulu pile. Tenepo Pilato adalonga kuna iye mbati, “Kadi iwe ukuva tayu pinthu pyonsene pinakulongera anthuwa?” Mbwenye Yesu hadabuluse fala na ibodzi ene tayu kutawira, tenepo penepi pidachitisa kuti mkulu wa boma ule adodome pikulu. Pandzidzi onsene wa Phwando ya Paska, mkulu wa boma ya Roma akhali na nsambo wa kusudzula nyaperezo mbodzi anapempha anthu kuti asudzulwe. Pandzidzi wenewo pakhali nyaperezo wakuveka, dzinache Baraba. Natenepo pidagumanyikana mwinji, Pilato adaavunza mbati, “Mbani anafuna imwe kuti ndikusudzulireni? Baraba penu Yesu wakuchemerwa Khristu?” Pilato makayo adapidziwa kuti akadamu a Chiyuda akhadampereka Yesu m'manja mwache thangwi ya bivu. Pikhali Pilato m'nyumba yakutongeramo miseru, mkazache adatumiza mphangwa kuti: “Leka chita naye pinthu munthu okhonda dawayo, thangwi ine mosiku ndanenseka pyakwanga na ndoto za munthu weneyo.” Mbwenye anyansembe akulu na akulu-akulu adaswiswirisa mwinji ule kupempha Pilato kuti asudzule Baraba, pontho kuti Yesu aphiwe. Mbwenye Pilato adavunza mwinji ule mbati, “Pa awiriwa, mbani anafuna imwe kuti ndikusudzulireni?” Iwo adatawira mbati, “Baraba!” Pilato adaavunza mbati, “Mphapo ndichitenji naye munthu analongwa kuti ndi Khristuyu?” Onsene adatawira mbati, “Mkhomereni pamtanda!” Mbwenye Pilato adavunza mbati, “Munthu weneyu asosa mseru wanji?” Tenepo iwo adatomaletu kukhuwa mwakugaluza fala mbati, “Mkhomereni pamtanda!” Pidaona Pilato kuti anthu mbadakwanisikave tayu, pontho kuti iwo akhali chifupi kutoma chimpiningu, iye adakwata madzi mbasamba manjache pamaso pa mwinji mbalonga mbati, “Ine nkhabe mseru na imfa ya munthu weneyu! Mphyanu penepyo!” Tenepo mwinji onsene udatawira kuti, “Lekani mseru wa imfache ukhale pana ife na pana anathu ene!” Penepo Pilato adaasudzulira Baraba. Pidamala Yesu kwapulwa, adampereka kuna anyankhondo kuti akamkhomere pamtanda. Tenepo anyankhondo a Pilato adenda na Yesu kunyumba ya mkulu wa boma ya Roma, pontho anyankhondo onsene adagumanyikana mwakumzungulira. Iwo adamdulisa nguwo zache mbamvazika mkhanjo wakufira. Tenepo iwo adasasanya chipewu chachifumu cha minga mbachivazika msolo wache mbaikha ndodo kudzanjache yamadyo. Tenepo iwo adagodama pamaso pache mbamselusa mbati, “Dondowe, Mfumu wa Ayuda!” Iwo adamphulira mata, pontho adampokosera ndodo ile mbammenya nayo mumsolo mwache. Pidamala iwo kumselusa, adamdulisa mkhanjo ule mbamvazika nguwo zache. Tenepo adenda naye kamkhomera pamtanda. Pikhabuluka iwo mumzinda mule, adagumanikana na munthu wa kumzinda wa Kirene, dzinache Simoni, tenepo anyankhondo adamkhakhamiza kuthukula mtanda wa Yesu. Iwo adafika pambuto ya Gologota, kweneku nkhulonga kuti, “Mbuto ya Chibade chamsolo.” Penepo iwo adapasa Yesu vinyu wakuvungazwa na nyongo; mbwenye pidamulawa iye, adakhonda kummwa. Iwo adamkhomera pamtanda mbagawana nguwo zache pakuchita ntsango. Pidamala iwo penepi, adakhala penepo mbalondali Yesu. Padzulu pamsolo pache adaikhapo chidziwiso cha mseru udapherwa iye chakulembwa kuti, “Uyu ndi Yesu, Mfumu wa Ayuda.” Iwo adakhomera pontho mbava ziwiri pamitanda pabodzi na Yesu, mbodzi kumadyo, unangoyo kumabzere kwache. Anthu akugwanda na penepo adakupusa misolo yawo mbamtikanambo mbati, “Si iwe ukhalonga kuti unagwisa Nyumba ya Mulungu mbuimanga nsiku zitatu tayu? Apo lero, pipulumuse wekha, ngakhala ndiwedi Mwana Mulungu! Tchithatu pamtandapo!” Chibodzi-bodzi anyansembe akulu, akulu-akulu, pabodzi pene na afunzisi a mwambo adamselusambo mbalonga mbati, “Iye adapulumusa anthu anango, mbwenye akuchimwana kupipulumusa yekha ene! Ayi iye si Mfumu wa Israele tayu? Iye angatchitha chinchino pamtandapa, ife tinati timkhulupire! Iye ambanyindira Mulungu, pontho ambalonga kuti ndi Mwana Mulungu. Mphapo, dikhirani tione ngakhala Mulungu anafuna pyakumpulumusa chinchino.” Chibodzi-bodzi mbava zikhadakhomerwa pamtanda pabodzi naye zile, zidamtikanambo. Paora yakhumi na chiwiri na masikati padziko yonsene yapansi padachita mdima. Mdimawo udamala paora yachitatu na mawulo. Paora yachitatu na mawulo, Yesu adalira pikulu mbati, “Eloi, Eloi, lema sabakitani?” Kweneku nkhulonga kuti, “Mulungu wanga, Mulungu wanga, mwandisiyiranji ndekha ine?” Anthu anango adaimira penepowo adamva iye akulira, tenepo iwo adalonga mbati, “Iye akuchemera Elia!” Mbodzi penepo adathamanga kabodzi na kabodzi kafeka khwasa-khwasa kumuti mbachivika muvinyu wakujuja. Tenepo adadza nacho kuna Yesu mbampasa kuti amwe. Mbwenye anangombo adalonga mbati, “Dikhirani, tione ngakhala Elia anadza dzampulumusa!” Yesu adakhuwa pontho pikulu mbamalisika. Tenepo chinguwo chakutchinga nacho mbuto yakuchenesesa m'Nyumba ya Mulungu chidang'ambika kati na kati kubulukira padzulu kufikirana pansi. Dziko idatekenyeka, miyala idang'ambika pakati, masiye adafunguka, pontho anthu a Mulungu azinji akhadafa ale, adalamuka mbakhala na moyo. Iwo adabuluka m'masiye, tenepo pidalamuka Yesu kuimfa, iwo adenda ku Mzinda Wakuchena, mbaoniwa na anthu azinji. Mkadamu wa anyankhondo dzana pabodzi pene na anyankhondo akhalondali Yesu ale, adagoswerwa pyakwanga pidaona iwo chiteke-teke na pyonsene pidachitika pile. Tenepo iwo adalonga mbati, “Uyu akhalidi Mwana Mulungu!” Akazi azinji akhadatewera na kuphedza Yesu kubulukira ku Galilea ale, akhali penepo, kupiona na pakansinzo. Pakati pawo pakhali Maria wa ku Magadala, Maria mawo Yakobo na Yosefe, pontho na mkazi Zebedeo. Na mawulo, mamuna unango wakufuma wa kuluwani ya Arimatea, ule akhadasanduka nyakufunza wa Yesu, dzinache Yosefe, adafika. Iye adenda kuna Pilato kapempha mtembo wa Yesu. Pilato adatonga kuti mtembo wa Yesu uperekwe kuna Yosefe. Tenepo Yosefe adakwata mtembowo, mbaukukutiza na nguwo yachinchino yadidi yakuchena, mbakauikha m'masiye ache amwala akhadamaliswa kwene kusemwa ale. Iye adagulung'undisa mwala ukulu mbafunga nawo msuwo wa masiyewo. Tenepo adenda pyache. Maria wa ku Magadala pabodzi na Maria unango ule adakhala penepo kuyang'ana nthumbi ile. Mangwana mwache ikhali Nsiku Yakupuma, tenepo anyansembe akulu na Afarisi adagumanyikana pabodzi na Pilato. Iwo adalonga mbati, “Mbuya, ife tikukumbuka kuti pikhali munthu wakunama ule m'maso, akhalonga mbati, ‘Ine ndinalamuswa pangagwanda nsiku zitatu mbandikhala pontho na moyo.’ Natenepo tongani kuti nthumbiyo ikalondalwi mwadidi mpakana nsiku zitatu, gopesera anyakufunzache anadza dzaba mtembowo mbakapanga anthu kuti iye alamuswa kuimfa. Kunama kwakumalisiraku kunakhala kwakuipa pyakwanga kupiringana kwakutoma kule.” Pilato adaatawira mbati, “Kwatani anyankhondo. Ndokoni mukasasanye nthumbiyo kuti ilondalwi ninga munafunira imwe.” Tenepo iwo adenda mbakamyatirira mwadidi mwalawo, pontho adaikha anyankhondo kuti alondali nthumbiyo. Pidagwanda Nsiku Yakupuma, pa Dimingu na machibesebese, Maria wa ku Magadala na Maria unango ule adenda kayang'ana kumasiye kule. Vumbu-vumbu penepo padachitika chiteke-teke chikulu, thangwi mngelo wa Mbuya adadza kubulukira kudzulu kudzagulung'undisa mwala kuubulusa pamasiyepo, iye mbakhala pamwalapo. Iye akhaoneka ninga ching'ani-ng'ani, pontho nguwo zache zikhali zakuchena ninga matalala. Anyankhondo ale adagoswerwa pyakwanga mwakuti adatetemera na mantha mbakhala ninga anthu akufa. Mngelo ule adalonga kuna akaziwo mbati, “Lekani chita mantha, ndikupidziwa kuti imwe mukusaka Yesu adakhomerwa pamtanda ule. Iye hali muno tayu; alamuswa kuimfa, ninga montho mudalongera iye. Pitani muone mbuto idaikhwa iye. Chinchino chimbizani mukapange anyakufunzache kuti, ‘Iye alamuswa kuimfa, pontho iye atsogola ku Galilea. Kweneko munakamuona!’ Kumbukani pyakupangani inepi.” Tenepo iwo adabuluka pamasiyepo mwakuchimbiza na mantha, uku akukomerwa pikulu. Iwo adathamanga kapanga anyakufunzache. Vumbu-vumbu Yesu adagumanikana nawo mbalonga mbati, “Mtendere mbukhale kuna imwe.” Iwo adadza kuna iye mbaphata manyalo ache, mbampembedza. Iye adalonga kuna iwo mbati, “Lekani chita mantha. Ndokoni mukapange abale anga kuti aende ku Galilea. Kweneko anakandiona.” Pikhaenda akazi ale, anango mwa anyankhondo akulondali masiyewo, adabwerera kumzinda mbakapanga anyansembe akulu pyonsene pidachitika pile. Anyansembe akulu na akulu-akulu adagumanyikana pabodzi kuverana pyakuchita; iwo adapereka konta ikulu ya kobiri kuna anyankhondo ale mbalonga mbati, “Imwe mulonge kuti mosiku pikhagona imwe, anyakufunzache adadza mbaba mtembo wache. Mkulu wa boma ya Roma angava penepi, ife tinamkhuzumusa kuti mwadawa si imwe tayu, natenepo imwe nkhabe chinthu chinafuna imwe dzaswipa nacho mtima tayu.” Anyankhondo ale adakwata kobiri zile mbachita ninga montho mudapangirwa iwo kuti achite. Tenepo mbiri yeneyi idavekeswa pakati pa Ayuda mwakuti ilipo basi na lero. Anyakufunzache khumi na mbodzi ale adenda ku Galilea kuphiri kukhadaapanga Yesu kuti aende kule. Tenepo pidamuona iwo, adampembedza, mbwenye anango a iwo adapenuka basi. Yesu adafendedza chifupi mbalonga kuna iwo mbati, “Ine ndapaswa utongi onsene kudzulu na pansi pano. Natenepo ndokoni konsene kuna anthu a madzinza onsene mbamukaachitise kukhala anyakufunzanga: abatizeni na dzina ya Baba, Mwana, na Mzimu Wakuchena, pontho afunziseni kuvera pyonsene pyakupangani ine. Tenepo ndinakhaladi namwe ndzidzi onsene kufikirana kumala kwa dziko yapansi.” Izi ndi Mphangwa Zadidi zakulonga pya Yesu Khristu, Mwana Mulungu. Zidatoma ninga mudazilembera mprofeti Yesaya kuti: “Mulungu adalonga mbati, ‘Ndinatuma nyakutumwanga patsogolo pako kudzakusasanyira njira.’ Munthu unango akukhuwa m'thando yatchetcha kuti, ‘Msasanyireni njira Mbuya, ndendemezani njira towera iye afambemo.’ ” Tenepo Yohani adaonekera m'thando yatchetcha, kulalika na kubatiza. Iye adapanga anthu mbati, “Lekani pyakudawa pyanu mbamubatizwe; tenepo Mulungu analekerera pyakudawa pyanu.” Anthu azinji a kunthemba ya Yudea na kumzinda wa Yerusalemu adabuluka mbaenda kavesera Yohani. Iwo adabweka pyakudawa pyawo, tenepo Yohani adaabatiza mumkulo wa Yorodani. Yohani akhavala nguwo zakusasanywa na ubweya wa nyama ya ngamila, na bande ya nthembe m'chuno mwache, pontho pyakudya pyache pikhali nyadzombe na uchi. Iye adalalika kuna anthu mbati, “Munthu anadza m'nduli mwangayu, ngwamphamvu pyakwanga kupiringana ine pano. Ine sidatheme tayu kukotama kuti ndisudzule nthambo za nkhwaira zache. Ine ndimbakubatizani na madzi, mbwenye iye anakubatizani na Mzimu Wakuchena.” Pandzidzi wenewo Yesu adadza kubulukira kuluwani ya Nazareti m'nthemba ya Galilea, mbabatizwa na Yohani mumkulo wa Yorodani. Sindzidzi Yesu nkhubuluka m'madzi, adaona kudzulu kukufunguka, pontho Mzimu Wakuchena akuphamira pana iye ninga nkhangaiwa. Tenepo fala idaveka kubulukira kudzulu kuti, “Iwe ndiwe mwananga wapamtima. Ndakomerwa nawe pyakwanga pene.” Kabodzi na kabodzi Mzimu Wakuchena adamuendesa kuthando yatchetcha, kweneko adamalako nsiku makumanayi mbayeswa na Satana. Nyama zam'tsanga zikhali kweneko pontho, mbwenye angelo adadza mbamphedza. Pidakhadaikhwa Yohani m'perezo, Yesu adenda kunthemba ya Galilea mbakalalika Mphangwa Zadidi zakubulukira kuna Mulungu. Iye adalonga mbati, “Ndzidzi wafika! Mulungu ali chifupi kukhazikisa Ufumu wache! Lekani pyakudawa pyanu mbamukhulupire Mphangwa Zadidizi!” Pikhafamba Yesu pagombe ya nyanza ya Galilea, adaona amisiri a nsomba awiri ubaleawo, Simoni na Andrea. Iwo akhapha nsomba na chavi. Yesu adalonga kuna iwo mbati, “Nditewereni, ndinakusandusani kukhala anyakumedza anthu.” Kabodzi na kabodzi iwo adasiya pyavi pyawo mbamtewera. Pidafamba iye pang'ono, adaona pontho amuna anango awiri ubaleawo, Yakobo na Yohani, ana a Zebedeo. Iwo akhali m'mwadiya mwawo kusasanyiratu makokotawo. Pidachita Yesu nawo oneni, nkhuachemereratu, iwombo adamsiya babawo Zebedeo pabodzi na anyabasache m'mwadiya mule mbamtewera Yesu. Yesu na anyakufunzache adafika kuluwani ya Kafaranao. Tenepo pa Nsiku Yakupuma, Yesu adenda kunyumba yakupempherera mbatoma kufunzisa. Anthu adamveserawo adadodoma pyakwanga na mfunzisiro wachewo, thangwi iye hakhakhala ninga afunzisi a mwambo wa Mose tayu, mbwenye iye adafunzisa ninga mwenechiro utongi. Pontho-ponthopo munthu wakuphatwa na mzimu wakuipa adadza kunyumba yakupemphererayo mbakhuwa mbati, “Munafunanji na ife, Yesu wa ku Nazareti? Ayi imwe mwadza kuno kutivunga? Ndimbakudziwani, ndimwedi Nyakuchena wa Mulungu.” Yesu adatonga mzimu wakuipa ule mbati, “Matama, pontho buluka muna munthuyu.” Mzimu wakuipawo udamgwisa mwamphamvu munthuyo, mbukhuwa pikulu, mbubulukiratu muna iye. Anthu onsene adadodoma, tenepo adatoma kuvunzana mbati, “Penepi ninji? Ayi wenewu ndi mtundu unango wa chifunziso chachinchino? Munthu weneyu ana mphamvu zakutonga nazo mizimu yakuipa, iyo mbimveradi.” Tenepo mbiri yakulonga pya Yesu idafala msanga-msanga kunthemba yonsene ya Galilea. Pidabuluka iwo panyumba yakupempherera ile, iwo adenderatu pabodzi na Yakobo na Yohani kumusa kwa Simoni na Andrea. Mebzalache Simoni akhagona patalimba, thangwi manungo akhampha. Pidachita Yesu mbwee, adapangwa pya mkaziyo. Tenepo iye adenda kukhali mkaziyo mbamphata pamkono kumulamusa. Manungo adalekeratu kumpha, tenepo mkaziyo adatoma kuafiliviri. Na mawulo, pidathobila dzuwa, anthu adadza na atenda onsene, pontho na anyakuphatwa na mizimu yakuipa. Anthu onsene a muluwanimo adagumanyikana pachintalo cha nyumbayo. Yesu adawangisa anthu azinji akukhala na utenda wakusiyana-siyana mbabulusa pontho mizimu yakuipa izinji. Iye hadatawirise tayu mizimu yakuipa kuti ilongembo, thangwi iyo ikhamdziwa kuti iye mbani. Bzobzo mangwana mwache Yesu adalamuka mbabuluka pamsuwopo. Iye adenda kumbuto ya yekha ene kunja kwa luwaniyo kapemphera. Mbwenye Simoni pabodzi na anzache adenda mbamsaka. Pidamgumana iwo, adampanga mbati, “Anthu onsene akuyang'anira imwepo.” Mbwenye Yesu adaatawira mbati, “Tathema kwendambo kumidzi inango chifupi na pano nakuti ndikalalikembo kweneko, thangwi penepyo ndiye pidadzera ine.” Tenepo adafamba-famba m'nthemba yonsene ya Galilea, kulalika m'nyumba zakupemphereramo mbabulusa pontho mizimu yakuipa. Nyamatanya adadza kuna Yesu mbagodama, mbampempha mbati, “Imwe mungapifuna, munakwanisa kundichenesa.” Yesu adava nyambalo mbafuthula mkono wache mbamphata mbatawira mbati, “Ndinapifuna, chena!” Kabodzi na kabodzi matanya ale adammalira munthu ule, natenepo adacheneratu. Mbwenye munthu ule adenda mbakavekesa pyache pidachitika pile ponsene pikhafamba iye. Adalongadi pyakwanga pene mwakuti Yesu hadakwaniseve pontho tayu kupita na muluwani mwene mwakuoniwa na anthu. Tenepo Yesu adakhala pyache kumbuto za yekha ene, kwache anthu adadza basi kuna iye kubulukira konsene kwene. Pidagwanda nsiku pang'ono, Yesu adabwerera ku Kafaranao. Mbiri idafala kuti iye akhali m'nyumba mukhakhala iye mule. Tenepo anthu azinji adagumanyikana pabodzi mwakuti mbuto idamala na pachintalo pene. Pikhalalika iye Mphangwa kuna iwo, anthu anayi adadza uku athukula nyamfutete pamakha. Iwo adapichimwana kufika naye kuna Yesu thangwi ya mwinji. Natenepo adaphola benga pansoyi kutewezana na mbuto ikhali Yesuyo. Pidamala iwo phola bengayo, adatchithisirapo makha a nyamfuteteyo. Pidaona Yesu chikhulupiro chawo, adalonga kuna nyamfuteteyo mbati, “Mwananga, pyakudawa pyako pyalekererwa.” Mbwenye afunzisi anango a mwambo wa Mose akhakhalambo penepo mbapivunza okha ene mumtima mwawo mbati, “Thangwi yache njanji inamulongesa tenepa? Kweneku nkhushola Mulungu! Mbani anakwanisa kulekerera pyakudawa, ayi si Mulungu yekha ene tayu?” Ponthopo Yesu adapidziwiratu kuti penepi ndiye pikhanyerezera iwo mumtima mwawo, natenepo adalonga kuna iwo mbati, “Mwatani munanyerezera pinthu ninga penepi? Chifupi ntchipi, kumpanga nyamfuteteyu kuti, ‘Pyakudawa pyako pyalekererwa,’ penu kumpanga kuti, ‘Lamuka, thukula makhako ufambe?’ Mbwenye ndinakupangizanidi kuti Mwana Munthu ana utongi wakulekerera pyakudawa padziko yapansi.” Tenepo iye adalonga kuna nyamfuteteyo mbati, “Ndikukupanga, lamuka, thukula makhako, uende kwanu.” Munthu ule adalamukadi, mbathukula makhache mbabuluka pakwecha onsene mbamuona. Anthu onsenewo adadodoma pyakwanga mbakuza Mulungu mbati, “Chipo pinthu ninga penepi nee tidzati kupiona tayu!” Yesu adabwerera pontho kugombe ya nyanza ya Galilea. Mwinji udadza kuna iye, tenepo iye adatoma kuufunzisa. Pikhafamba iye, adaona Levi, mwana Alufeo, ali khale m'nyumba ya misonkho. Yesu adalonga kuna mbati, “Nditewere!” Levi adalamuka mbamteweradi. Pikhadya Yesu kumusa kwa Levi pabodzi na anyakufunzache, anyamisonkho na anyakudawa azinji ene akhadya nawo, thangwi anyakumtewerache adainjipa. Afunzisi anango a mwambo, a m'gulu ya Afarisi, adaona kuti Yesu akhadya pabodzi na anyakudawa, pontho na anyamisonkho. Afarisi ale adavunza anyakufunza a Yesu mbati, “Thangwi yache njanji imbamdyesa pabodzi na anyamisonkho, pontho na anyakudawawa?” Yesu adava mbaatawira mbati, “Anthu akuwanga nkhabe funa ng'anga tayu, mbwenye atenda. Ine sidadzere dzachemera anthu akulungama tayu, mbwenye anyakudawa.” Anyakufunza a Yohani Nyakubatiza pabodzi na Afarisi akhapimana kudya. Tenepo anthu anango adadza mbamvunza Yesu mbati, “Pyakhala tani kuti anyakufunza a Yohani na anyakufunza a Afarisi ambapimana kudya, mbwenye anuwa nkhabe kupichita?” Yesu adaatawira mbati, “Pinakwanisika tani kuti anyakuchemerwa kuphwando yakukazhali apimane kudya nyakusemba mbali ponthopo nawo pabodzi? Hangakwanise kuchita tenepo tayu iye mbali ponthopo. Mbwenye ndzidzi unafika unafuna dzabuluswa nyakusembayo pakati pawo, tenepo iwo anapimana kudya.” Nkhabe munthu ambakwata chigamba cha nguwo itswa mbachisonera panguwo yakale tayu, thangwi chigamba chachinchinocho chinanyomola na kukuziratu benga ya panguwo yakale ile. Pontho nkhabe munthu ambatsanyulira vinyu wachinchino m'mabudu a nthembe akuphatisirwa kale basa tayu. Angachita tenepo, vinyuyo anatumbula mabuduwo, natenepo pyonsene pene piwiri, vinyu na mabudu ene, pinavungika. Pyadidi pyache ambatsanyulira vinyu wachinchino m'mabudu achinchinombo. Pa Nsiku Yakupuma Yesu pabodzi na anyakufunzache akhagwanda na m'minda ya tirigu. Pikhafamba iwo, anyakufunzache adatoma kukwedzula ngala za tirigu. Afarisi adalonga kuna iye mbati, “Ngayang'ana, kweneku nkhudawira mwambo wathu kuti anthu aphate pinthu ninga pinaphata anyakufunzanuwa pa Nsiku Yakupuma.” Yesu adaatawira mbati, “Kadi imwe hamudawerenge tayu pidachita Davite na anzache pandzidzi udava iwo njala mbasowa chakuti adye ule? Nsiku za Abiatara, Nyansembe Wamkulu, Davite adapita m'Nyumba ya Mulungu, mbakadyamo mikate yakuperekwa kuna Mulungu, ile ikhatawiriswa kudyiwa na anyansembe okha ene basi, mbapasambo anzache akhali na iye ale.” Yesu adalonga pontho kuna iwo mbati, “Nsiku Yakupuma idasasanyirwa kuti iganyalise munthu, si kuti munthu adasasanyirwa Nsiku Yakupuma tayu. Tenepo Mwana Munthu ndi Mbuya wa Nsiku Yakupuma.” Pandzidzi unango Yesu adabwerera kunyumba yakupempherera. Kweneko kukhali munthu wakulamala dzanja. Anthu anango akhali mwenemo kusaka thangwi ya kusumira nayo Yesu, natenepo akhamuyang'ana naye phanamana kuti aone ngakhala Yesu akhafuna pyakuwangisa munthuyo pa Nsiku Yakupumayo. Yesu adalonga kuna munthu wakulamala dzanjayo mbati, “Bwera uimire patsogolo pa anthu onsenewa.” Kubuluka penepo Yesu adaavunza anthuwo mbati, “Mwambo wathu umbatawirisa kuchitanji pa Nsiku Yakupuma? Kuchita pyadidi penu pyakudawika? Kupulumusa moyo penu kuupha?” Mbwenye iwo hadalongeve pinthu tayu. Yesu adayang'ana-yang'ana mwakuzhangali pontho mbava nawo nsisi thangwi ya kuuma kwawo mtima. Yesu adalonga kuna munthuyo mbati, “Futhula dzanjako!” Iye adaifuthuladi, dzanjacheyo mbibwerera ninga mwakale. Tenepo Afarisi adabuluka mbaenderatu kaverana na a m'gulu ya Mfumu Herodi kuti akasake njira yakuphera Yesu. Mwinji udakula pyakwanga mwakuti Yesu adapanga anyakufunzache kuti adze na mwadiya towera anthu aleke kumfinyiza. Na thangwi yakuti iye akhadawangisa azinji, anthu onsene akukhala na utenda akhagwinyikira kutsogolo towera kamkhuyambo. Tenepo ponsene pakhamuona anthu akuphatwa na mizimu yakuipa, akhagwa pansi pana iye mbakhuwa mbati, “Imwe ndimwe Mwana Mulungu!” Yesu adaipanga mwakugogomeza mizimu yakuipayo kuti ileke kambweka kuna anango kuti iye mbani. Yesu adakwira paphiri mbapichemerera amuna akhafuna iye. Iwo adendadi kuna iye, iyembo adasankhulapo khumi na awiri, mbaathula “anyakutumwa.” Adaasankhula kuti akhale naye nakuti akwanisembo kuatuma kalalika, pontho kuti akhale nawo utongi wakubulusira mizimu yakuipa. Khumi na awiri adasankhulwa ale mbawa: Simoni (ule adathula iye dzina kuti ndi Peturo); Yakobo, mwana Zebedeo na mbaleache, Yohani (enewo adaathula kuti Bonagesi, kweneku nkhulonga kuti ngakugoswa ninga chiphaliwali); Andrea, Filipi, Batolomeo, Mateo, Tomasi, Yakobo mwana Alufeo, Tadeo, Simoni (mbodzi wa m'gulu ya Ayuda wakufuna kudzesa utumbe kudziko ya Israele) na Yudasi Iskarioti, adapereka Yesu kuna anyamalwache ule. Kubuluka penepo Yesu adapita m'nyumba mukhakhala iye mule. Anthu azinji adagumanyikana pontho, natenepo iye na anyakufunzache hadakwaniseve kudya tayu. Pidapiva mache na abale ache, adenda kuti akamphate, thangwi anthu akhalonga mbati, “Iye ana nsala!” Afunzisi anango a mwambo ale adadza kubulukira ku Yerusalemu, akhalonga mbati, “Weneyu aphatwa na Belezebule, mfumu wa mizimu yakuipa, ule ambampasa mphamvu zakubulusira mizimu yakuipayi.” Tenepo Yesu adaachemerera kuna iye mbalonga nawo m'misangani mbati, “Satana anabulusika tani yekha ene? Ngakhala ufumu unapandukirana, ufumu wenewo hungakwanisikeve kwenda m'tsogolo tayu. Ngakhala anthu a banja ibodzi anapandukirana, banjawoyo hingakwanisikeve kwenda m'tsogolo tayu. Ngakhala ufumu wa Satana ukhapandukirana mbaumenyana, ufumuwo mbudakwanisikave kwenda m'tsogolo tayu, natenepo kumala kwache mbukudakhala konthoko. “Nkhabe mbodzi anakwanisa kuswa nyumba ya munthu wamphamvu zache mbampokosera pinthu pya m'nyumbamo, mbwenye chakutoma amange munthu wa mphamvuyo; angachita tenepo, anakwanisa kuba pinafuna iye m'nyumbamo. “Ndikukupangani pyakuonadi kuti anthu anakwanisa kulekererwa pyakudawa pyawo pyonsene na pinthu pyonsene pyakuipa pinakwanisa iwo kulongera Mulungu. Mbwenye munthu analongera Mzimu Wakuchena pyakuipayo hanalekererwa tayu, thangwi penepo asosa kudawa kokhonda mala.” Yesu adalonga tenepo thangwi anthu anango akhalonga mbati, “Iye aphatwa na mzimu wakuipa.” Tenepo mache na abale ache Yesu adafika mbaimira kunja kwa nyumba mbatuma munthu kuti akamchemere. Mwinji udakhala pansi mwakuzungulira Yesu ule udampanga kuti, “Ngayang'anani! Manu na abale anu pabodzi na anyamainganu ene ali panjapa, anafuna imwepo.” Yesu adaatawira mbati, “Mama na abale anga mbani?” Adayang'ana anthu adakhala mwakumzungulirawo mbalonga mbati, “Ngayang'anani! Mama na abale anga ali pano! Munthu anachita pinafuna Mulungu, weneyo ndiye mbaleanga, nyamainganga na mamanga.” Yesu adatoma pontho kufunzisa kukhundu inango ya nyanza ya Galilea. Mwinji ukulu udagumanyikana mwakumzungulira kweneko, natenepo Yesu adapakira m'mwadiya mbakhala mwenemo. Mwadiya ukhali kwinangombo m'madzi. Anthu akuinjipawa adagumanyikana pagombe chifupi na nkhomole ya madzi. Iye adaphatisa basa misangani kuti aafunzise pinthu pizinji mbalonga kuna iwo mbati, “Ngavani kuno! Pidachitwa na nyakulima unango, ule adenda kawaza mbewu. Pikhawaza iye mbewuzo, zinango zidagwera m'njira, tenepo mbalame zidadza mbizidzonkhona mbewuzo. Zinango zidagwera pambuto yachimwala-mwala, pale pakhali na mataka akuchepa. Mbewuzo zidachimbiza kumera thangwi matakawo hadapite pansi mwakuzwika tayu. Mbwenye pidakwira dzuwa, idavula umerawo. Na thangwi yakuti mitsitsi yache hidapita pansi mwakuzwika tayu, umerawo udauma kabodzi kene. Mbewu zinango zidagwera m'matenthere a minga, ale adakula mbaphimbira umerawo, natenepo mbewuzo zidachimwana kubala. Mbwenye mbewu zinango zidagwera m'mataka adidi, natenepo zidamera, mbizikula na kubala; zinango zidaikha maso makumatatu, zinango makumatanthatu, zinangombo dzana kupiringana zidawazwa zile.” Tenepo Yesu adalonga mbati, “Ule ana makutu akuva, mbave!” Pidabalalika mwinji ule, anthu anango akhadavesera Yesu ale, pabodzi na anyakufunza khumi na awiri, adadza dzamvunza pya misanganiyo. Iye adaapanga mbati, “Mulungu akupasani nzeru kuti mudziwe pya Ufumu wache, mbwenye anango, ale ali kunja, ambava pinthu pyonsenepi m'misangani, towera kuti, ‘Kuona aone, mbwenye nkhabe onesesa; kuva akave, mbwenye nkhabe vesesa. Thangwi mbadachita tenepo, mbadazungunukira kuna Mulungu, iyembo mbadalekerera pyakudawa pyawo.’ ” Yesu adaavunza mbati, “Kani imwe nkhabe vesesa tayu msanganiwu? Apo munava tani misangani inango? “Nyakuwaza ambawaza mphangwa za Mulungu. Anthu anango akhala ninga pimbachita mbewu zingagwa m'khundu-khundu mwa njira. Sindzidzi nkhuva mafala a Mulungu, Satana ambadza dzaabulusira mphangwa zidatambira iwo zile. Anthu anango akhala ninga pimbachita mbewu zingagwa m'mataka a pamwala. Sindzidzi nkhuva mafalawo, ambaatambira na kukomerwa. Mbwenye mafalawo nkhabe likha muna iwo tayu, tenepo hambamalave ndzidzi ukulu ene tayu. Natenepo nyatwa penu kusanyika pingadza thangwi ya mafalawo, iwo ambagweratu kabodzi kene. Anthu anangombo akhala ninga pimbachita mbewu zingagwa m'matenthere a minga. Enewa ngale ambava mafala a Mulungu, mbwenye pyakunensa pya moyo uno, na kukhumba mfuma, na pikhumbo pinango pyonsene pimbadza mbipiphimbira mafalawo. Tenepo iwo hambabalave tayu. Mbwenye anthu anango akhala ninga pimbachita mbewu zingawazwa m'mataka adidi. Angava mafalawo, ambaatambiradi, mbabala pidawazwa pile: anango makumatatu, anango makumatanthatu, anangombo dzana kupiringana zidawazwa zile.” Yesu adathimiza kulonga mbati, “Munthu angapita m'nyumba na nyale, ayi mumbaigudumira na chitomba, penu mumbaiikha m'khungusiri mwa talimba? Ayi si imwe tayu mumbaiikha pakwecha? Pyonsene pyakubiswa pinabuluswa pakwecha pontho pyonsene pyakugudumirwa pinafununkhulwa. Munthu angakhala na makutu akuva, mbave!” Iye adalonga pontho kuna iwo mbati, “Nyerezerani mwadidi pinthu pinava imwe! Mdida unaphatisa basa imwe kuna anthu anango, Mulungu anaphatisambo basa onthowo kuna imwe, kwache pyakwanga pene. Munthu wakukhala na pinthu kale anapaswa pontho pinango pizinji, mbwenye munthu wakusowa pinthu, Mulungu anampokosera na pinkiti pene pina iye!” Yesu adathimiza kulonga mbati, “Ufumu wa Mulungu wakhala ninga tenepa. Munthu ambawaza mbewu m'munda mwache. Na mosiku ambagona pyache, kungachena mbalamuka uku mbewu zikumera na kukula kwene, mbwenye iye nkhabe dziwa chimbameresa na kukuza mbewuzo. Mataka paokha ene ambaikuza mbewuyo mbibala; imbatoma kuoneka ndi mphesi yakubalika, kubuluka penepo ngala yakusowa maso, pakumalisira pache ngala yakudzala na maso a mapira. Sindzidzi mapirawo nkhutokota, munthu ule ambakwata mpeni mbaagwanda thangwi penepo ndzidzi wakuvuna wakwana.” Yesu adavunza mbati, “Ufumu wa Mulungu tinausangiza nanji? Msangani wache ngupi unafuna phatisa ife basa kufuthula nawo Ufumu wa Mulunguwu? Wakhala ninga tenepa. Munthu ambakwata mbewu ya chitowe, mbewu yakufinuka pyakwanga padziko yonsene yapansi, mbakaibzala m'munda mwache. Angabzala imbakula mbikhala mphesi ikulu pyakwanga kupiringana mphesi zonsene. Iyo imbakhala na nthambi zikulu-zikulu mwakuti mbalame zimbakwanisa kumangamo pisa pyawo.” Yesu adalalika mphangwa zache kuna anthu mwakuphatisa basa misangani inango izinji ninga yonthoyi. Iye adaapanga pizinji pile pidakwanisa iwo kuva. Nkhabe chibodzi chidalonga iye kuna anthu mbakhonda phatisa basa msangani. Mbwenye pikhali iye yekha ene na anyakufunzache, akhaapanga pyonsene mwakuveka. Na mawulo a nsiku ibodzi-bodziyo Yesu adalonga kuna anyakufunzache mbati, “Tendeni tiwambukirembo mtunda unango wa nyanza.” Tenepo iwo adausiya mwinjiwo. Anyakufunza adapakira m'mwadiya mudakhala Yesu mule mbaenda naye pabodzi. Miyadiya inango idamtewerambo. Vumbu-vumbu chonzi chakugoswa chidagundika, tenepo mabimbi adatoma kugabikira m'mwadiya mule mwakuti ukhali chifupi kudzala madzi. Yesu akhali m'nduli mwa mwadiya kugona chitulo msolo wache uli tsami-tsami pansago. Anyakufunza adamulamusa mbati, “Mfunzisi, kadi imwe nkhabe ikha konta tayu kuti tili chifupi kulobzeka?” Yesu adalamuka mbatonga mphepoyo mbati, “Matama!” Mbalonga pontho kuna mabimbi mbati, “Lekani!” Mphepo idaleka, tenepo pakhali kumatama kukulu. Kubuluka penepo Yesu adavunza anyakufunzache ale mbati, “Thangwi yache njanji munagoswerwa tenepa? Kadi imwe na pano nkhabedi chikhulupiro tayu?” Mbwenye iwo adagoswera pyakwanga mbalonga kuna unango na mwanzache mbati, “Weneyu ndi munthu wanji wakuti mphepo na mabimbi ene pikumvera?” Yesu na anyakufunzache adafika kumtunda unango wa nyanza ya Galilea, kunthemba ya Gerasa. Pidachita Yesu tchitheni m'mwadiya mule, adagumanikana na munthu akubulukira kumasiye. Munthu weneyu akhadaphatwa na mizimu yakuipa mbakhala pakati pa nthumbi. Nkhabeve mbodzi akhakwanisa kummanga na njema zene tayu. Ndzidzi uzinji akhamangwa na njema m'miyendo na m'mikono, mbwenye iye akhathumula na kuswa njema zikhali m'mikono na m'miyendo mwache zile. Akhali wamphamvu pyakwanga mwakuti nee mbodzi adakwanisa kumkhuludza weneyu tayu. Mosiku na masikati akhazungulira-zungulira panthumbi na m'mapiri, kukhuwa na kupidzadzada-dzadzada yekha ene na miyala. Pidaona iye Yesu na kutali, adathamanga, mbakamgodamira. Adakhuwa mwakugaluza fala mbati, “Yesu, Mwana Mulungu Wakudzulu-dzulu, munafunanji na ine? Dumbirani kuna Mulungu kuti munandisanyisa tayu!” Adalonga tenepa thangwi Yesu akhadalonga mbati, “Mzimu wakuipa, buluka muna munthuyu!” Tenepo Yesu adamvunza munthuyo mbati, “Dzinako ndiwe ani?” Munthu ule adatawira mbati, “Ndine Mwinji, thangwi tilimo azinji ene!” Mbwenye iye adathimiza kumpempha Yesu kuti aleke kubulusira mizimu yakuipayo kunja kwa nthembayo. Chifupi na penepo pakhali mkumbi ukulu wa nkhumba kudya m'khundu-khundu mwa phiri. Tenepo mizimu yakuipa ile idapempha Yesu kuti, “Tigwinyeni pyathu kuna nkhumbazo, pontho titawiriseni pyathu kapita muna izomo.” Iye adaitawirisa kwenda, tenepo mizimu yakuipayo idabuluka muna munthu ule mbikapita muna nkhumbazo. Chimkumbi chonsene cha nkhumba, chakukwana ninga pikwi piwiri, chidatchithira na kuthamanga pamatelero mbichigwera m'nyanza mbichibira. Anyakudyesa nkhumbazo adathawa mbakapanga anthu muluwani na m'minda. Tenepo anthuwo adabuluka mbaenda kaona pidachitikapyo. Pidadza iwo kuna Yesu, adaona munthu ule akhadaphatwa na mwinji wa mizimu yakuipa, ali khale ponthopo, wakuvazikwa pontho wakukhuzumuka, tenepo onsene adagoswerwa. Anyakupionawo adapanga anthu pidachitika kuna munthu wakuphatwa na mizimu yakuipa ule, pontho na kuna nkhumba zene. Natenepo iwo adampempha Yesu kuti abuluke kunthemba kwawoko. Pidapakira Yesu m'mwadiya, munthu akhadaphatwa na mizimu yakuipa ule adampempha mbati, “Nditawirisenimbo ndiende namwe!” Mbwenye Yesu hadamtawirise tayu. Kwache, adampanga mbati, “Bwerera kwanu ukaapange abale ako pinthu pikulu pyakuchitira Mbuya thangwi ya kukoma kwache mtima.” Tenepo munthu ule adabuluka mbaenda kagwanda na m'nthemba ya Maluwani Khumi mbakalalika pidamchitira Yesu pile. Anyakupiva onsene adadodoma. Yesu adabwerera mbakawambuka kumtunda unango wa nyanza. Mwinji ukulu udagumanyikana mwakumzungulira pakhundu ya nyanzayo. Yairosi, mbodzi wa akadamu a kunyumba yakupempherera, adafikambo penepo. Pidaona iye Yesu, adapiponya pamanyalo a Yesuyo mbampempha mwakumbulumundira mbati, “Kamwana kanga kamkazi kakudwala pyakwanga. Ndaphata miyendo, tendeni mukamsanjike manjanu kuti akawange mbakhala na moyo.” Yesu adenda naye pabodzi. Anthu azinji adatsagana naye mwakuti adamuwumbikira khundu zonsene. Pontho-ponthopo pakhali mkazi ule adasanyika pyakwanga pyaka khumi na piwiri nawo utenda wa msamba-msamba. Iye adenda mwa ang'anga azinji mbavunga pyonsene pikhali na iye pile kuti awange, kwache utenda ule ndiye udanyanyiratu. Iye adava mbiri ya Yesu, natenepo adamtewera m'nduli mwache m'mwinji, thangwi akhalonga mumtima mwache mbati, “Ndingakhuya kwene nguwo zachezo, ndinati ndiwange.” Iye adakhuyadi chakufinika chache chile, tenepo kabodzi na kabodzi kuchucha kwa chiropa chache kudaleka mbava kululupirwa m'manungo mwache kuti nyatwa zache zidammalira. Kabodzi kene Yesu adapidziwa kuti mphamvu zidabuluka muna iye, natenepo adazungunuka m'mwinjimo mbavunza mbati, “Akhuya nguwo zanga mbani?” Anyakufunzache adamtawira mbati, “Ngayang'anani kukuwumbikirani kwachita anthuku; nkhuvunza basi kuti, ‘Mbani andikhuya?’ ” Mbwenye Yesu adathimiza kuyang'ana-yang'ana kuti aone mbani adachita penepyo. Mkazi ule adadziwa pidamgwera pile mbadza mwakutetemera na mantha mbagodama pamanyalo pa Yesu, mbampanga pyakuonadi pyonsene. Yesu adalonga kuna mkaziyo mbati, “Mwananga, chikhulupiro chako chakuwangisa. Ndoko na mtendere, pontho ukhale wakuwangiswa nyatwa zako.” Yesu mbali m'kati kulonga, anthu anango adadza kubulukira kunyumba ya Yairosi mbampanga mbati, “Mwananutu amalisika. Apo munabonereseranji mfunzisiyu?” Mbwenye Yesu hadaikhe konta pikhalonga iwo pile tayu, kwache adampanga Yairosi mbati, “Leka gopa, khulupira kwene basi!” Tenepo hadatawirise munthu unango kwenda naye pabodzi tayu kupambula Peturo, Yakobo na mbaleache, Yohani. Iwo adafika kumsuwo kwa Yairosi, kweneko Yesu adaonako dzunguzo mbava chiliro chikulu. Iye adapita m'nyumbamo mbaavunza mbati, “Dzunguzo yonseneyi njanji? Munaliranji? Mwanayu hadafe tayu. Iye ali m'chitulo!” Anthuwo adamseka Yesu, natenepo adaabulusa onsene panja, mbakwata babache na mache mwanayo pabodzi pene na anyakufunzache atatu ale mbapita m'subi mudagoneswa mwanayo. Yesu adamphata dzanjache mbalonga kuna iye mbati, “Talita khumu!” Kweneku nkhulonga kuti, “Kamtsikanawe, ndikukupanga lamuka!” Kabodzi na kabodzi mwanayo adalamukadi mbatoma kufamba-famba. Iye akhali na pyaka khumi na piwiri pyakubalwa. Pidachitika pinthu penepi, onsene adadodoma pyakwanga pene. Mbwenye Yesu adaapanga mwakugogomeza kuti aleke kapilonga kuna munthu na mbodzi ene mbalonga pontho mbati, “Mpaseni kudya adye.” Yesu na anyakufunzache adabuluka pambutopo mbabwerera kuluwani ya kwawo. Pa Nsiku Yakupuma iye adatoma kufunzisa m'nyumba yakupemphereramo. Anthu azinji adava Yesu ale, adadodoma, natenepo adavunza mbati, “Pyonsenepi apikwata kupi weneyu? Ndi nzeru ya mtundu wanji yaperekwa kuna iye? Akuchita tani pinthu pyakudodomesapi? Kadi weneyu si nyampala matabwa ule tayu, si mwana Maria weneyu tayu, pontho abale ache si Yakobo, Yosefe, Yudasi na Simoni tayu? Anyamaingache si enewa ambakhala kunowa tayu?” Natenepo adamkhonda. Yesu adalonga kuna iwo mbati, “Mprofeti ambalemedzwa konsene kwene kupambula muluwani ya kwawo na pakati pa abale ache na pabanja pache.” Iye hadakwanise kuchitako pyakudodomesa tayu, mbwenye adasanjika kwene manja atenda akuchepa-chepa mbaawangisa. Iye adadodoma thangwi anthuwo adakhonda khulupira. Tenepo Yesu adenda kumidzi yakuzungulira mbutoyo kufunzisa anthu. Iye adachemera anyakufunza khumi na awiri ale pabodzi mbaatuma awiri-awiri. Iye adaapasa utongi pamizimu yakuipa mbaapanga mbati, “Lekani kwata chinthu na chibodzi chene paulendo wanuwu, mbwenye mthondodzo ene basi, nee mkate, nee budu ya paulendo, nee kobiri m'mabudu mwanu tayu. Valani nkhwaira, kwache lekani kwata kamiza yapapezi.” Iye adalonga pontho mbati, “Panyumba panakatambirwa imwepo, kakhaleni ponthopo kufikirana mubuluke pambutoyo. Mungafika muluwani mbamukhonda tambirwa na anthu a mwenemo penu mbakhonda kukuveserani; kabulukenimo mbamugubudza fumbi kumanyalo kwanu. Penepi pinaacheuza!” Tenepo anyakufunza ale adabuluka mbaenda kalalika kuti anthu aleke pyakudawa pyawo. Iwo adabulusa mizimu yakuipa izinji, mbakhwaza atenda azinji mafuta mbaawangisa. Mfumu Herodi adapiva pyonsenepi thangwi dzina ya Yesu idadziwika mwadidi mwene. Anthu anango akhalonga mbati, “Yohani Nyakubatiza alamuka kuimfa! Ndi thangwi yache ana mphamvu zakuchita nazo pyakudodomesa.” Anango adalonga mbati, “Weneyu ndi Elia.” Anangombo adalonga mbati, “Weneyu ndi mprofeti, akhala ninga mbodzi wa maprofeti a mvula zakale ale.” Pidapiva Herodi, adalonga mbati, “Weneyudi ndi Yohani Nyakubatiza! Adagwandisa ine msolo ule, alamuka kuimfa!” Herodi makayo ndiye adatonga kumangwa kwa Yohaniyu, adammangisa na njema mbamuikha m'perezo. Herodi adachita penepi, na thangwi yakuti Herodi akhadasemba Herodia, ule akhali mkazi Filipi, mbaleache, tenepo Yohani Nyakubatiza akhadampanga Herodi mbati, “Kweneku nkhudawira mwambo wathu kuti iwe usembe mkazi mbaleako!” Natenepo Herodia adaipirwa naye Yohani mbafuna kumpha, kwache adapichimwana thangwi Herodi akhachita mantha na Yohani. Herodi akhapidziwa kuti Yohani akhali munthu wadidi pontho wakuchena, natenepo adamkoya mwadidi. Herodi angava kwene pyakulonga pya Yohani, akhakomerwa naye kumvesera, mbwenye akhazunguzika napyo. Pakumalisira pache Herodia adaigumana danga. Pansiku yakusekera kubalwa kwa Herodi, adasasanya phwando mbachemera akadamu a Boma na a nkhondo ene, pontho na anthu akuveka a mu Galilea. Mwana wamkazi wa Herodia adapita m'thando mbavina mwakuti Herodi na alendo ache adakomerwa pyakwanga. Natenepo mfumu adalonga kuna mtsikanayo mbati, “Ninji chinafuna iwe? Ngandipange, ndinati ndikupase.” Iye adalonga naye na mapangano azinji mbati, “Ndinadumbira kuti ndinati ndikupase male chinafuna iwecho, podi pyakuinjipa ninga kati na kati ya ufumu wangawu!” Natenepo mwana mtsikana adabuluka mbakavunza mache mbati, “Ndipemphenji ine?” Mache ule adamtawira mbati, “Msolo wa Yohani Nyakubatiza.” Mwana mtsikana kabodzi na kabodzi adabwerera kuna mfumu mwakuchimbiza mbapempha mbati, “Ndinafuna mundipasire msolo wa Yohani Nyakubatiza m'palato chinchino pano!” Penepi pidatsukwalisa mfumu pyakwanga pene, kwache mbadakwanisa kumkhondera tayu, thangwi ya kudumbira kudachita iye pamaso pa alendo ache onsene. Tenepo kabodzi na kabodzi Herodi adatuma nyakuonera perezo na utongi kakwata msolo wa Yohani. Nyakulondali adabuluka mbaenda kuperezoko, mbakagwanda msolo wa Yohani. Adadza nawo m'palato mbaupereka kuna mwana mtsikanayo; iyembo adaukwata mbaupasa mache. Pidapiva anyakufunza a Yohani, adadza mbakwata mtembo wa Yohani, mbakauikha m'masiye. Anyakutumwa adabwerera kuna Yesu, mbampanga pyonsene pikhadachita iwo na pikhadafunzisa iwo pene. Anthu akudza na kwenda akhalipo azinji mwakuti Yesu na anyakufunzache adasowa na ndzidzi ene wakuti adye. Natenepo Yesu adalonga kuna iwo mbati, “Tendeni kumbuto ya tekha ene kuti tikakwanise kupumambo pang'ono.” Natenepo adapakira m'mwadiya mbaenda okha ene kumbuto ya okha ene. Kwache anthu azinji adaaona akwenda mbaadziwiratu kabodzi kene kuti akhali iwo, natenepo anthu ale adabuluka m'maluwani onsene mbathamanga patsogolo na pamtunda mbafika pambutoyo, mwenemo Yesu na anyakufunzache mbadzati fika. Pidatchitha Yesu m'mwadiya, adaona mwinji ukulu ule, tenepo mtimache udadzala na nsisi, thangwi iwo akhali ninga mabira akusowa makabuswa. Penepo adatoma kuafunzisa pinthu pizinji. Pikhadoka kunja, anyakufunzache adadza kuna iye mbalonga mbati, “Kunja kwadoka, pontho kuno nkhutsanga. Agwinyeni anthuwa aende pyawo kumidzi na minda ili chifupiyi nakuti akapigulire okha ene phoso yakuti adye.” Mbwenye Yesu adaatawira mbati, “Imwe maka apaseni pyakudya!” Iwo adalonga naye mbati, “Ayi munafuna kuti tiende kagula mikate na kobiri za siliva zakukwana madzana mawiri kuti tidyese anthu onsenewa?” Tenepo Yesu adaavunza mbati, “Muna mikate mingasi? Ndokoni mukayang'ane.” Pidaigumana iwo, adamdziwisa Yesuyo mbati, “Pana mikate mishanu na nsomba ziwiri.” Kubuluka penepo Yesu adapanga anyakufunzache kuti akhazike anthu pansi patsanga iwisi m'magulu. Natenepo anthu adakhala pansi m'magulu a dzana, anangombo m'magulu a makumashanu. Tenepo Yesu adakwata mikate mishanu na nsomba ziwiri zile mbayang'ana kudzulu, tenepo adapereka takhuta kuna Mulungu. Iye adamenya-menya mikateyo mbaipereka kuna anyakufunzache kuti agawize anthu ale. Yesu adagawa pontho nsomba ziwiri zile kuna onsene. Onsene adadya mbakhuta. Anyakufunzache adalokota mikate na nsomba zidasalira zile mbadzaza pitundu khumi na piwiri. Konta ya amunakulu okha adadya ale ikhali pikwi pishanu. Kabodzi kene Yesu adapanga anyakufunzache kuti apakire m'mwadiya kuti atsogole ku Betesaida, kumtunda unango wa nyanza, mwenemo iye akhagwinya anthu ale kwawo. Pidamala iye gonekana na anthu ale, iye adabuluka mbaenda kuphiri kapemphera. Pidadoka kunja, mwadiya ukhali pakati pa nyanza, mwenemo Yesu ali yekha kumtunda. Yesu adaona anyakufunzache ale akuona nyatwa na kuchapa, thangwi mwadiya ukhayang'anisana na mphepo. Natenepo pandzidzi wa pakati pa ora yachitatu na yachitanthatu na machibese iye adadza kuna iwo, akufamba pamadzi. Pikhali iye chifupi kuapiringana, iwo adamuona akufamba pamadzi mbanyerezera kuti ukhali mzukwa. Tenepo adakhuwa. Pidamuona iwo, onsene ale adagoswerwa pikulu. Kabodzi kene Yesu adalonga kuna iwo mbati, “Wangani mtima! Ndine pano. Lekani gopa!” Iye adapakira m'mwadiya mukhali iwo mule, mphepombo idamatamiratu. Anyakufunza adamalwa nzeru, thangwi iwo hakhadavesa tayu kuti kudyeswa kwa anthu pikwi pishanu pile pikhalonganji; misolo yawo ikhali yakuuma. Iwo adawambuka nyanza ile mbafika kuluwani ya Genesareti, kule kudatchamisa iwo mwadiyawo. Pidabuluka iwo m'mwadiya mule, ndzidzi onthowo anthu adamdziwiratu Yesu. Natenepo adathamanga-thamanga m'nthemba yonsene. Ponsene padava iwo kuti iye ali penepo, iwo akhadza kuna iye na atenda pamakha. Konsene kudenda Yesu m'midzi, m'maluwani, penu m'minda, anthu akhakwata atenda onsene kwenda nawo kumbuto za msika mbampempha kuti aatawirise kukhuya kwene chikhwayeti cha chakufinika chache basi; onsenembo adachikhuyawo adawangadi. Afarisi anango na afunzisi a mwambo, ale akhadabulukira ku Yerusalemu, adagumanyikana mwakuzungulira Yesu. Iwo adaona anyakufunza anango a Yesu akudya okhonda samba m'manja ninga mukhalongera Afarisi kuti pileke chitwa. Afarisi na Ayuda anango onsene hambadya okhonda chita mtemo wawo wakusamba m'manja tayu, thangwi ambateweza mtemo wa makolo awo akale. Pontho hambadya chinthu na chibodzi chene chakubulukira kumsika mbakhonda toma kuchitsuka tayu. Ambateweza pontho mitemo inango izinji ile idatambira iwo, yakukhala ninga njira yakuthema kutsukira nayo makhomitcho, pitomba, pikalango na mabonde. Natenepo Afarisi na afunzisi a mwambo ale, adavunza Yesu mbati, “Thangwi yache njanji inakhondesa anyakufunzanu kuteweza chifunziso chidaperekwa na makolo athu akale? Iwo ambadya okhonda samba m'manja!” Yesu adaatawira mbati, “Ndimomwene ninga mudapilembera mprofeti Yesaya pya imwe kuti imwe ndimwe mfaka-faka. Iye adalemba kuti Mulungu adalonga mbati, ‘Anthu enewa ambandilemedza na m'kanwa mwawo mwene basi, mbwenye mitimawo ili kutali na ine. Kundipembedza kwawo nkhwakusowa basa, thangwi ambafunzisa matongero akusasanywa na anthu khala ninga asasanywa na Mulungu!’ “Mumbaikha pakhundu matongero a Mulungu mbamuvera mitemo ya anthu.” Yesu adathimiza kulonga mbati, “Imwe muna njira yakuchenjera yakuikhira nayo matongero a Mulungu pakhundu nakuti munyanye kuphatirira pachifunziso chanu mwekha. Thangwi Mose adatonga kuti: ‘Lemedza babako na mako,’ pontho ‘Munthu onsene analulupisa babache na mache athema kuphiwa.’ Mbwenye imwe mumbafunzisa kuti ngakhala munthu ana chinthu anakwanisa kuphatisa basa kuphedzera nacho babache na mache, mbwenye munthuyo angalonga kuti: ‘Ndi korobani,’ kweneku nkhulonga kuti chenechi chakoyerwa Mulungu, tenepo imwe nee mumbamtawirisa tayu kuti aphedze babache na mache. Pakuchita tenepo, mumbalulupisa mafala a Mulungu na mitemo yanu imbasiyirana imwe, mbamuchita pinango pizinji ninga tenepa.” Yesu adachemera pontho mwinji mbalonga nawo mbati, “Ngavani kuno, monsenene, pontho muvesese. Nkhabe chibodzi chinapita muna munthu kubulukira kunja kwa manungo chingamswipise munthu tayu, mbwenye ntchinthu chakubuluka muna munthuyo chimbamswipisa.” Pidasiya Yesu mwinji ule mbakapita m'nyumba, anyakufunzache adampempha kuti afuthule pidalonga iye pile. Yesu adalonga nawo mbati, “Kani misolo yanu njakuuma basi? Imwe nkhabe vesesadi tayu? Nkhabe na chibodzi chene chakupita muna munthu kubulukira kunja kwa manungo chingamswipise, thangwi chinthucho hachimbakapita mumtima mwache tayu, mbwenye m'chifu mwache mbachikabulukira pontho kunja kwa manungo.” Pakulonga pinthu penepi, Yesu akhalonga kuti pyakudya pyonsene mphyakuthema kudyiwa. Iye adathimiza kulonga mbati, “Mphinthu pyakubuluka muna munthu pimbamchitisa munthu kukhala wakuswipa. Thangwi kubulukira muna munthu, mumtima mwache mumbadza manyerezero akuipa ale ambamgwinyira kachita pinthu pyakudzedzeduka, kuba, upandu, uputa, mtima, kunama, kuseluka, bivu, tsweda, kudungudza, pyakupupwa na kuchita pinthu pinango pyakuipa. Pinthu pyakuipa pyonsenepi pimbadza kubulukira muna munthu mbapimswipisa.” Tenepo Yesu adabuluka mbaenda kunthemba ya chifupi na mzinda wa Turo. Iye adapita m'nyumba mbakhonda funa kuti munthu na mbodzi ene apidziwe kuti iye akhali kweneko, mbwenye iye adapichimwana kuti akhale mwakubisika. Mkazi, ule akhali na mwanache wamkazi wakuphatwa na mzimu wakuipa, adava pya Yesu. Kabodzi kene adadza mbapiponya pansi pa manyalo a Yesu. Mkazi ule akhali wa mtundu okhonda khala Ayuda, wakubalwa kunthemba ya Fonike m'dziko ya Siria. Iye adapempha Yesu kuti akabuluse mzimu wakuipa muna mwanache. Mbwenye Yesu adamtawira mbati, “Chakutoma tidyese ana. Si pyadidi tayu kukwata kudya kwa ana mbatiponyera anambwa.” Mkazi ule adatawirambo mbati, “Mbuya, na anambwa ene akugona pansi pathebulu ambadya pyasiya anapyo!” Natenepo Yesu adalonga kuna mkaziyo mbati, “Na thangwi ya kutawira kwakoku, bwerera kwanu. Kweneko unakagumana mzimu wakuipa wabuluka muna mwanayo.” Mkazi ule adenda kumusa kwache mbakagumana mwanache akugona patalimba; mzimu wakuipa ukhadabulukadi muna mwanayo. Yesu adabuluka kumbuto ya Turo mbagwanda na ku Sidoni, kutchithira kunyanza ya Galilea mbaenda pontho kunthemba ya Maluwani Khumi. Kweneko kudadza anthu anango na munthu wakukhonda kuva na kulonga kwene. Iwo adapempha Yesu kuti asanjike manja munthu ule. Pidenda iye naye pakhundu, kumbulusa pamwinji pale, Yesu adapitisa pyala pyache m'makutu mwa munthu ule. Tenepo adaphula mata mbamphata lulume yache. Yesu adayang'ana kudzulu mbadzuma pikulu mbalonga kuna iye mbati, “Efatha!” Kweneku nkhulonga kuti, “Funguka!” Penepo pene, makutu a munthu ule adafunguka, lulume yache idasudzuka mbatoma kulonga pyakuveka. Yesu adapanga anthu ale mwakugogomeza kuti aleke kapilonga kuna munthu na mbodzi ene. Mbwenye na kuakhondesa kukulu kudachita iye, iwombo ndiye adanyanyiratu kuvekesa pinthu pidachitikapyo. Anthu adamalwa nzeru mbalonga mbati, “Weneyu aphata pyonsene mwadidi mwene! Akuchitisadi madodo kuva pontho anyakukhonda longa, kulonga!” Sindzidzi nkhubuluka penepo mwinji unango ukulu udagumanyikana. Pidasowa anthu chakuti adye, Yesu adachemera anyakufunzache kuna iye mbalonga mbati, “Ndikuva nyambalo na anthuwa, thangwi akhala na ine nsiku zitatu, apo chinchino nkhabe chakuti adye. Ndingaagwinya kwawo na njala tenepa, anati akomokere m'njira thangwi anango abulukira kutali.” Anyakufunzache adamvunza mbati, “Nkhupimbo m'tsanga muno kunakwanisa munthu kagumana phoso yakudyesa anthu onsenewa?” Yesu adaavunza mbati, “Muna mikate mingasi?” Iwo adamtawira mbati, “Minomwe.” Yesu adapanga mwinjiwo kuti ukhale pansi. Tenepo iye adakwata mikate minomwe ile mbapereka takhuta kuna Mulungu. Iye adaimenya-menya mbaipereka kuna anyakufunzache kuti agawize mwinji ule; iwombo adachitadi ninga monthomo. Iwo akhali napyo pontho pinsomba ping'ono-ping'ono pyakuchepa. Yesu adapereka takhuta kuna Mulungu thangwi ya pinsombapyo mbapanga anyakufunza kugawiza pontho mwinjiwo. adapakira m'mwadiya pabodzi na anyakufunzache mbaenda kunthemba ya Dalimanutha. Afarisi anango adadza kuna Yesu mbatoma kuchita naye mphoka. Iwo akhafuna kumteyera msampha, natenepo adampempha kuchita chidzindikiro kuonesa ngakhala iye akhalidi na mphamvu za Mulungu. Mbwenye Yesu adadzuma pikulu mumtima mwache mbati, “Thangwi yache njanji anthu a nsiku zino anafuna chidzindikiro? Nkhabe, ndikukupangani pyakuonadi kuti anthu enewa hanapaswa chidzindikiro ninga chenechi tayu.” Yesu adaasiya mbabwerera kapakira mwadiya mbatoma ulendo wakuwambukira kumtunda unango wa nyanza. Anyakufunzache akhadaduwalira kukwata mikate yakukwana-kwana mbakhala nawo mkate ubodzi ene basi m'mwadiyamo. Yesu adaacheuza mbati, “Khalani m'maso pontho onesesani pyakufufumisira mkate pya Afarisi na pya Herodi.” Anyakufunza ale adatoma kulonga okha ene mbati, “Yesuyu akulonga tenepa, thangwi ife nkhabe mikate.” Yesu adadziwa pikhalonga iwo, natenepo adaavunza mbati, “Munalongeranji kuti imwe nkhabe mikate? Ayi imwe nkhabe ona na kuvesa tayu? Kani misolo yanu njakuuma? Imwe muna maso, ayi nkhabe kwanisa kuona tayu? Imwe muna makutu, ayi nkhabe kwanisa kuva tayu? Ayi imwe nkhabe kumbuka tayu ndzidzi ule udamenya-menya ine mikate mishanu pa anthu pikwi pishanu? Mudadzaza pitundu pingasi pidalokota imwe pyakusalira pile?” Anyakufunza ale adamtawira mbati, “Khumi na piwiri.” Yesu adaavunza mbati, “Pidamenya-menya ine mikate minomwe pa anthu pikwi pinayi, mudathukula pitundu pingasi pyakudzala na pyakusalira?” Iwo adamtawira mbati, “Pinomwe.” Yesu adaavunza mbati, “Apo na lero nkhabe vesesa tayu?” Iwo adafika kumudzi wa Betesaida kule kudadza anthu anango na boli-boli mbapempha Yesu kuti amsanjike manja boli-boliyo. Yesu adaphata dzanja ya boli-boliyo mbaenda naye kunja kwa mudzi. Pidaphulira Yesu mata m'maso mwa munthu ule, iye adamsanjika manja mbamvunza mbati, “Ayi ukukwanisa kuona?” Munthu ule adayang'ana mbalonga mbati, “Ande, ndikuona anthu akufamba-famba, kwache akuoneka ninga miti.” Yesu adaikha pontho manjache pamaso a munthu ule. Ndzidzi wenewu maso ache adafunguka, kuona kwache kudabwerera mwakale mbaona pyonsene mwadidi mwene. Yesu adampanga mbati, “Leka kwenda m'mudzimu.” Tenepo iye adamgwinya kwawo. Yesu na anyakufunzache adenda kumidzi ya kunthemba ya Kesarea-Filipi. Panjira Yesu adaavunza mbati, “Ndipangeni, anthu ambalonga kuti ine ndine ani?” Iwo adamtawira mbati, “Anango ambalonga kuti ndimwe Yohani Nyakubatiza; anango ati ndimwe Elia; anangombo ati ndimwe mbodzi wa maprofeti.” Yesu adaavunza mbati, “Apo imwembo; mumbalonga kuti ndine ani?” Peturo adamtawira mbati, “Imwe ndimwe Khristu!” Yesu adaapanga mwakugogomeza mbati, “Lekani kapanga munthu na mbodzi ene pya ine.” Kubuluka penepo, Yesu adatoma kufunzisa anyakufunzache mbati, “Mwana Munthu anati asanyike pyakwanga pene mbakhondwa na akulu-akulu, anyansembe akulu na afunzisi a mwambo. Iye anaphiwa, mbwenye pangagwanda nsiku zitatu anati alamuke mbakhala na moyo.” Yesu adapilonga mwakuveka kuna iwo. Penepo Peturo adenda naye pakhundu mbatoma kumsumulula. Mbwenye Yesu adazungunuka mbayang'ana anyakufunzache mbalongera Peturo mbati, “Buluka pana ine, Satana. Manyerezero akowa nkhabe bulukira kuna Mulungu tayu, mbwenye kuna anthu!” Yesu adachemera mwinji pabodzi na anyakufunzache kuna iye mbaapanga mbati, “Ngakhala munthu anafuna kunditewera athema kupikhonda yekha ene, pontho asasanyike kuona nyatwa na kufa kwene, tenepo anditewere. Thangwi munthu anafuna kupulumusa moyo wacheyo, anati autaye; mbwenye ule anataya moyo wache thangwi ya ine pontho na thangwi ya Mphangwa Zadidi anati aupulumuse. Munthu anaganyalinji angakwata dziko yonsene yapansi pano mbataya moyo wache? Nkhabe tayu! Nkhabe chibodzi chinakwanisa dzapereka iye kuti akwate pontho moyo wache. Ngakhala munthu anachita manyadzo na ine pontho na chifunziso changa nsiku zinakhonda anthu Mulungu pontho zakudawika zino, penepo Mwana Munthu anachitambo naye manyadzo angafika mudemelero ya Babache pabodzi pene na angelo akuchena.” Yesu adathimiza kulonga mbati, “Ndikukupangani pyakuonadi kuti pana anango pano hanafa tayu kufikirana aone Mulungu akukhazikisa Ufumu wache na mphamvu.” Pidagwanda nsiku zitanthatu, Yesu adakwata Peturo, Yakobo na Yohani mbakwira nawo paphiri yakulapha mbakakhalako okha ene. Kweneko Yesu adasanduzwa pamaso pawo. Nguwo zache zidayetimira kupiringana kuchena kule mbudakufulira anthu onsene a padziko yapansi. Tenepo anyakufunza atatu ale adaona Elia na Mose akulonga na Yesu. Peturo adalonga kuna Yesu mbati, “Mfunzisi, mphyadidi kuti ife tili pano! Tinati timange makumbi matatu, ibodzi yanu, inango ya Mose, inangombo ya Elia.” Iwo adagoswerwa pyakwanga mwakuti Peturo nee adadziwa chakuti alonge tayu. Makole adadza mbaagudumira, tenepo fala idaveka kubulukira m'makolemo kuti, “Weneyu ndi Mwananga wapamtima—mvesereni iye!” Kabodzi kene anyakufunza ale adayang'ana-yang'ana mbaona Yesu ene basi akhali na iwo, nee munthu unango akhali penepo tayu. Pikhatchitha iwo paphiripo, Yesu adaapanga mbati, “Lekani kapanga munthu na mbodzi ene pinthu pyaona imwepi, kufikirana Mwana Munthu alamuke kuimfa.” Anyakufunza adaveradi pidapangwa iwo, mbwenye paokha ene adatoma kuvunzana unango na mwanzache mbati, “Kulamuka kuimfamboku nkhulonga kuti tani?” Natenepo iwo adavunza Yesu mbati, “Afunzisi a mwambo ambalongeranji kuti Elia ndiye athema toma kudza?” Kutawira kwache kukhali tenepa, “Elia ndiye athema toma kudza kuti asasanyiletu pinthu pyonsene. Apo Malembambo analongeranji kuti Mwana Munthu anasanyika pyakwanga mbakhondwa? Mbwenye ndikukupangani kuti Elia adadza kale, anthumbo adachita naye ninga mudafunira iwo, ninga mudalongera Malemba pya iye.” Pidaphatana iwo na anyakufunzache adasalira ale, adaona mwinji ukulu waazungulira, pontho Afunzisi anango a mwambo akuchita nawo mphoka. Pidaona mwinjiwo Yesu, udadodoma pyakwanga mbumthamangira kammwenyika. Yesu adavunza anyakufunzache mbati, “Mukupokanyisananji nawo enewa?” Munthu mbodzi m'mwinjimo adatawira mbati, “Mfunzisi, ndadza na mwananga kuna imwe, thangwi ana mzimu wakuipa mwakuti hambakwanisa kulongabi. Panamphata mzimupo, umbamponya pansi, mbabuluka phovu kukanwa. Iye ambakikita mano, pontho manungo ache onsene ambagwima. Ndidapempha anyakufunzanu kuti aubuluse mzimuwo, mbwenye iwo adapichimwana.” Yesu adalonga kuna iwo mbati, “Shaa! Anthumwe kukhonda khulupira kwenekumbo nkhwanji? Ndikhale namwe kufikirana lini? Ndipirire namwe kufikirana lini? Dzani naye kuno, mwana mphaleyo.” Tenepo adadza nayedi. Sindzidzi mzimuwo nkhuona Yesu, udamdzadzamirisa mphale ule. Iye adagwa pansi mbabulumunda-bulumunda, phovu ili kukanwa. Yesu adavunza babache mphaleyo mbati, “Mphaleyu akhala tenepa kutomera lini?” Babache adatawira mbati, “Kutomera uwanache. Ndzidzi uzinji mzimu wakuipawu wamponyera pamoto na m'madzi kuyesa-yesa kuti umphe. Tiverenimbo ife nsisi mbamutiphedza, ngakhala munakwanisa kuchita tenepo.” Yesu adalonga mbati, “Thangwi ninji mukulonga kuti, ‘Ngakhala imwe munakwanisa kuchita tenepo?’ Pyonsene mphyakukwanisika kuna munthu wakukhala nacho chikhulupiro.” Kabodzi na kabodzi babache mphaleyo adalira mbati, “Ndili nacho chikhulupiro, kwache ntchakuchepa. Ndiphedzenimbo kuti ndikhale nacho chizinji!” Yesu adapidziwa kuti mwinji ukhafedzera-fedzera kuna iwo. Natenepo adatonga mzimu wakuipa mbati, “Mzimu wa ugontha na wakukhonda longa, ndikukutonga kuti ubuluke muna mphaleyu pontho leka dzapitave muna iye.” Mzimu ule udakhuwa, mbumponya mphaleyo mwakumdzadzamirisa pikulu mbubuluka. Mwana mphale adaoneka ninga wakufa, natenepo onsene adalonga mbati, “Mama! Mwanayu afa!” Mbwenye Yesu adaphata dzanja mphaleyo mbamphedza kulamuka, tenepo iye adaimira. Pidapita Yesu m'nyumba, anyakufunzache adamvunza pakhundu mbati, “Ifembo tapichimwana tani kuubulusa mzimuwu?” Yesu adaatawira mbati, “Nkhabe chinango chingakwanise kubulusa mtundu wa mzimu ninga weneyu, mbwenye kupemphera kwene basi.” Yesu na anyakufunzache adabuluka pambutopo mbaenda na m'nthemba ya Galilea. Iye hadafune tayu kuti munthu na mbodzi ene adziwe kukhali iye, thangwi akhafunzisa anyakufunzache. Iye adalonga kuna iwo mbati, “Mwana Munthu anaperekwa kuna anthu, ale anafuna dzampha. Mbwenye pangagwanda nsiku zitatu anati alamuke mbakhala na moyo.” Mbwenye anyakufunza ale hadavesese tayu pikhalonga iye pile, mbachita mantha kumvunza. Iwo adadza ku Kafaranao. Pikhadapita iwo m'nyumba, Yesu adavunza anyakufunzache mbati, “Pikhalonga-longa imwe m'njiramu ninji?” Mbwenye iwo hadamtawire tayu, thangwi m'njira mule akhadapokanyisana kuti mkululetu mbani pakati pawo. Yesu adakhala pansi mbachemera anyakufunza khumi na awiri ale, mbalonga kuna iwo mbati, “Ule anathanda kukhala wakutoma, apiikhe yekha ene pambuto yakumalisira ya onsene mbakhala pontho nyabasa wa onsene.” Natenepo Yesu adathukula mwana mbamuimirisa pamaso pawo. Iye adamkhumbatira mbalonga kuna iwo mbati, “Munthu onsene anatambira mwadidi mbodzi wa anawa thangwi ya ine, atambirambo na ine ene; pontho munthu onsene anatambira ine mwadidi, hadatambire ine ndekha tayu, mbwenye atambirambo adandituma ule.” Yohani adalonga kuna Yesu mbati, “Mfunzisi, tidaona munthu akubulusa mizimu yakuipa na dzinanu, natenepo ife tidampanga kuti abasikeletu thangwi iye si mbodzi wa gulu yathu tayu.” Yesu adapanga anyakufunzache mbati, “Lekani kumkhondesa, thangwi nkhabe mbodzi ule anachita pinthu pyakudodomesa na dzinanga, ndzidzi onthowo mbakwanisa kundilongera pinthu pyakuipa. Thangwi ule anakhonda kutipokanyayo ngwathu. Ndikukupangani pyakuonadi kuti ule anakupasani madzi akumwa, thangwi ndimwe anga, anati afupirwedi. “Ngakhala munthu anadawisa mbodzi wa anawa ambandikhulupirawa, mbapidakhala pyadidi kuti munthu weneyo amangirirwe libwe ikulu m'khosi mwache mbaponywa m'nyanza. Natenepo ngakhala dzanjako ikukudawisa, igwande! Mphyadidi kuti ukapite kumoyo okhonda mala wakusowa dzanja, kusiyana nakuti ukoye manjako onsene mawiri mbuenda kugehena, kumoto okhonda thima. Ngakhala dzinyalo yako ikukudawisa, igwande! Mphyadidi kuti ukapite kumoyo okhonda mala wakusowa dzinyalo, kusiyana nakuti ukoye manyalo ako onsene mawiri mbuponywa kugehena. Pontho ngakhala diso yako ikukudawisa, ikonombole! Mphyadidi kuti ukapite mu Ufumu wa Mulungu na diso ibodzi, kusiyana nakuti ukoye maso ako onsene awiri mbuponywa kugehena. Kweneko ‘mfunye zakuadya hazimbafa tayu, na moto wakuaotcha humbathimiswa tayu.’ “Anthu onsene anacheneswa na moto ninga mumbacheneserwa nsembe ya nyama na munyu. Munyu ngwadidi, mbwenye kunyung'unya kwache kungamala, munaunyung'unyisa nanji pontho? Mukhale nacho chinthu chinango chakukuchenesani mumtima mwanu ninga munyu, pontho mukhale mwamtendere unango na mwanzache.” Tenepo Yesu adabuluka pambutopo mbaenda kunthemba ya Yudea, mbawambuka mkulo wa Yorodani. Mwinji udagomokera pontho kuna Yesu, tenepo iye adaufunzisa ninga mukhachitira iye nsiku zonsene. Afarisi anango adadza kuna iye mbayesera kumtapa m'kanwa. Iwo adamvunza mbati, “Tipange, ayi mwambo wathu umbatawirisa mamuna kumwalana na mkazache?” Yesu adaatawira mbati, “Ndi mwambo wanji udakupasani Mose?” Kutawira kwawo kukhali tenepa, “Mose adatawirisa kuti mamuna alembe kalata ninga msiku, angachita tenepo, anakwanisa kumwalana na mkazacheyo.” Yesu adaatawira mbati, “Mose adakulemberani matongero enewa thangwi ndimwe anthu akuuma mtima pyakwanga. Pakutoma pandzidzi udalenga Mulungu pinthu pyonsene ninga munalongera Malemba kuti, ‘Mulungu adasasanya iwo mamuna na mkazi.’ ‘Na thangwi yeneyi, mamuna anasiya babache na mache mbaphatikana na mkazache, tenepo uwiriawo anakhala mbodzi.’ Natenepo hanakhalave awiri tayu, mbwenye mbodzi. Tenepo munthu aleke lekanisa awiriwa, thangwi adaaphataniza ndi Mulungu.” Pidabwerera iwo m'nyumba, anyakufunza adavunza Yesu pya penepi. Yesu adalonga kuna iwo mbati, “Ngakhala mamuna anamwalana na mkazache mbasemba mkazi unango, achitira uputa mkazache wakutomayo. Ntchibodzi-bodzi mkazi angamwalana na mamunache mbasembwa na mamuna unango, achitira uputa mamunache wakutomayo.” Anthu anango adadza na ana kuna Yesu kuti aasanjike manja, mbwenye anyakufunza adalongera anthu ale. Pidaona Yesu penepi, adazhangali mbalonga kuna anyakufunzache mbati, “Alekeni ana adze kuna ine, pontho lekani kuakhondesa, thangwi Ufumu wa Mulungu ngwa anthu akukhala ninga anawa. Ndikukupangani pyakuonadi kuti anakhonda tambira Ufumu wa Mulungu ninga kamwana, hanaupita na pang'ono pene tayu.” Natenepo adathukula ana m'khaphwa mwache mbaasanjika manja kuatsanzayisa. Pidachita Yesu kuti autome pontho ulendo wache, munthu unango adamthamangira, mbagodama pamaso pache, mbamvunza mbati, “Mfunzisi wadidi, ndichitenji kuti nditambire moyo okhonda mala?” Yesu adamvunza mbati, “Unandithuliranji wadidi? Nkhabe mbodzi wadidi tayu, mbwenye Mulungu ene basi. Mukuadziwa matongero akuti, ‘Leka kupha, leka chita uputa, leka kuba, leka kupambizira, leka kupunza mwanzako, pontho lemedza babako na mako.’ ” Munthu ule adalonga naye mbati, “Mfunzisi, kutomera uwananga ndavera matongero onsenewa.” Yesu adamuyang'ana mbamfuna mbalonga mbati, “Chakusowa ntchinthu chibodzi, kagulise pyonsene pina iwe mbupereke kobirizo kuna anyakutcherenga, iwembo mfuma unakhala nayo kudzulu; tenepo bwera unditewere!” Pidava munthu ule penepi, nkhope yache idagwa, mbaenda pyache wakutsukwala, thangwi akhali wakufuma pyakwanga. Yesu adayang'ana-yang'ana mbalonga kuna anyakufunzache mbati, “Mphyakunensa pyakwanga kuti anthu akufuma atambire Mulungu kukhala Mfumu wawo!” Anyakufunza adazunguzika nawo mafala enewa, mbwenye Yesu adathimiza kulonga mbati, “Ananga, mphyakunensa pyakwanga kupita mu Ufumu wa Mulungu! Mphyakunensadi pyakwanga pene munthu wakufuma kupita mu Ufumu wa Mulungu, kusiyana na ng'ombe kupita na pabenga ya nsingano!” Na mafala enewa anyakufunza ndiye adanyanyiratu kuzunguzika mbavunzana unango na mwanzache mbati, “Mbani mphapo anakwanisa dzapulumuka?” Yesu adayang'aniratu pana iwo mbaatawira mbati, “Penepi mphyakuchimwanika na munthu, mbwenye na Mulungu nkhabe, thangwi pyonsene mphyakukwanisika na Mulungu.” Natenepo Peturo adalonga mbati, “Ngayang'anani, ife tasiya pyathu pyonsene mbatitewera imwepo.” Yesu adalonga kuna iwo mbati, “Ande, inembo ndikukupangani pyakuonadi kuti onsene anasiya nyumba, penu abale, penu anyamainga, penu baba, penu mama, penu ana, penu minda, thangwi ya ine na thangwi ya Mphangwa Zadidi, anatambira pansiku zino, madzana-madzana a nyumba, abale, anyamainga, amama, ana na minda mbatambira pontho nyatwa; pontho pandzidzi ukudzawo anatambira moyo okhonda mala. Mbwenye azinji ale pandzidzi uno ngakutoma anakhala akumalisira, pontho na azinji ale pandzidzi uno ngakumalisira anakhala akutoma.” Pandzidzi wenewu Yesu na anyakufunzache akhali panjira kwenda ku Yerusalemu. Yesu patsogolo, anyakufunza m'nduli. Anyakufunzawo adadodoma pyakwanga, pontho na anthu enembo akhaatewerawo adagoswerwa. Yesu adenda pontho pakhundu na anyakufunzache khumi na awiri ale mbaapanga pinthu pikhafuna dzamgwera m'tsogolo. Iye adaapanga mbati, “Ngavani, tikwenda ku Yerusalemu kule kunafuna kaperekwa Mwana Munthu kuna anyansembe akulu na kuna afunzisi a mwambo. Anakamtonga kuti aphiwe, pontho anati akampereke m'manja mwa anthu okhonda khala Ayuda. Anthuwo anati akamsedegule, kamphulira mata, kamkwapula, mbampha; mbwenye nsiku zitatu zingagwanda anati alamuke mbakhala na moyo.” Yakobo na Yohani, ana Zebedeo, adadza kuna Yesu mbalonga mbati, “Mfunzisi, pana chinthu chinafuna kukupemphani ife kuti mutichitirembo.” Yesu adaavunza mbati, “Ninji chinafuna imwe kuti ndikuchitireni?” Iwo adamtawira mbati, “Mungakhala pampando mu Ufumu wanu wademelero, mutitawirisembo kukhala namwe, mbodzi kumabzere kwanu, mbodzimbo kumadyo kwanu.” Yesu adalonga kuna iwo mbati, “Pinapempha imwe nee mukupidziwabi. Ayi imwe mungakwanise kumwera ndiko ya nyatwa inafuna mwera ine? Ayi imwe mungakwanise kubatizwa na mbatiziro unafuna batizwa na ine?” Iwo adamtawira mbati, “Tinakwanisa.” Yesu adaapanga mbati, “Imwe munati mumweredi ndiko inafuna dzamwera ine, mbamubatizwadi na mbatiziro unafuna dzabatizwa na ine. Mbwenye ine nkhabe utongi wakusankhula nyakukhala kumadyo penu kumabzere kwanga tayu. Mbwenye Mulungu ndiye nyakupereka mbuto zenezi kuna anthu asasanyira iye ale.” Pidapiva anyakufunza anango khumi ale, adazhangalira Yakobo na Yohani. Natenepo Yesu adachemera anyakufunzache onsene pabodzi mbalonga kuna iwo mbati, “Mukupidziwa kuti anthu analongwa kuti mbatongi a anthu okhonda dziwa Mulungu ana mphamvu pana anthuwo; pontho akadamu awo ana utongi wakumalisikiratu. Kwache penepi nee pili tenepo tayu pakati panupa. Ngakhala unango wa imwe anafuna kukhala wamkulu, athema kukhala nyabasa wa anango onsene; pontho ngakhala unango wa imwe anafuna kukhala wakutoma, athema kukhala bitchu wa onsene. Thangwi na Mwana Munthu ene hadadzere dzatumikirwa tayu; mbwenye dzatumikira na kupereka moyo wache kuombola anthu azinji.” Tenepo iwo adafika kuluwani ya Yeriko. Pikhabuluka Yesu na anyakufunzache pabodzi na mwinji ukulu mu Yeriko, boli-boli nyakupemphesa dzinache Batimeo, mwana Timeo, akhakhala m'khundu-khundu mwa njira. Pidapiva iye kuti akhali Yesu wa ku Nazareti, adatoma kukhuwa mbati, “Yesu, mwana Davite! Ndiverenimbo nsisi ine!” Anthu azinji adamlongera mbampanga kuti amatame. Mbwenye iye adanyanyiratu kukhuwa pyakwanga pene mbati, “Mwana Davite! Ndiverenimbo nsisi ine.” Yesu adaimira mbalonga mbati, “Mchemereni.” Tenepo iwo adachemera boli-boliyo mbalonga kuna iye mbati, “Wangisa! Lamuka, akukuchemera.” Iye adakunundula chakufinika chache mbalamuka kabodzi kene mbadza kuna Yesu. Yesu adamvunza mbati, “Unafuna ndikuchitirenji?” Boli-boliyo adamtawira mbati, “Mfunzisi, ndinafuna ndione.” Yesu adampanga mbati, “Ndoko, chikhulupiro chako chakuwangisa.” Kabodzi kene adakwanisa kuona mbatewera Yesu paulendowo. Pikhafika iwo chifupi na Yerusalemu, pamaluwani a Betifage na Betania, adafika paphiri ya Olivi. Tenepo Yesu adatuma awiri mwa anyakufunzache, mbaapanga mbati, “Ndokoni m'mudzi uli patsogolo panuwo. Sindzidzi nkhufika mwenemo, munagumana mwana bulu amangirirwa, ule chipoadzati pakirwa tayu. Kamsudzuleni mudze naye kuno. Tenepo ngakhala munthu anakuvunzani kuti munachitiranji tenepo, kampangeni kuti Mbuya anamfuna, mbwenye anati amtumize chinchino.” Iwo adenda mbakagumanadi mwana bulu m'khundu-khundu mwa njira, amangirirwa chifupi na msuwo wa nyumba. Pikhamsudzula iwo, anthu anango penepo adavunza mbati, “Munamsudzuliranji mwana buluyi?” Iwo adaatawira ninga mudaapangira Yesu mule, natenepo anthu ale adaatawirisa kuti aende pyawo. Pidadza iwo na mwana bulu ule kuna Yesu, iwo adathasika pyakufinika pyawo pamsana pabuluyo, Yesu mbapakira. Anthu azinji adathasika pyakufinika pyawo m'njira, mwenemo anango akuthasika matsamvu adagwanda iwo m'minda. Anyakupita patsogolo na anyakutewera m'nduli akhakhuwa mbati, “Mulungu mbalemedzwe! Mulungu mbatsanzayise nyakudza na dzina ya Mbuya! Ngwakutsanzaya ufumu wa babathu Davite unadzawu! Mulungu Wakudzulu-dzulu mbalemedzwe!” Yesu adenda mu Yerusalemu mbakapita m'Nyumba ya Mulungu, mbayang'ana-yang'ana pinthu pyonsene. Na thangwi yakuti kunja kudadoka, iye adabuluka mbaenda ku Betania pabodzi na anyakufunza khumi na awiri ale. Mangwana mwache, pikhabulukira iwo ku Betania, Yesu adava njala. Iye adaona muti wamkuyu na pakansinzo uli gudu-gudu, tenepo adenda kayang'ana ngakhala ukhali na makuyu. Mbwenye pidafika iye pamutipo, adagumana masamba ene basi, thangwi hukhali ndzidzi wache wakuti ubale tayu. Yesu adalonga kuna muti wamkuyu ule mbati, “Nkhabe mbodzi anadya pontho makuyu kubulukira muna iwe tayu.” Anyakufunzache adamva akulonga penepi. Pidafika iwo ku Yerusalemu, Yesu adenda ku Nyumba ya Mulungu mbathamangisira kunja anyakugulisa na anyakugula malonda. Iye adagudubula mathebulu a anyakuchinja kobiri pontho na mipando ya anyakugulisa nkhangaiwa. Iye hadatawirise munthu na mbodzi ene kuti agwande na pathando ya Nyumba ya Mulungu athukula chinthu tayu. Tenepo adafunzisa anthu mbati, “Pyalembwa m'Malemba kuti Mulungu alonga mbati: ‘Nyumbanga inachemerwa nyumba yakupemphereramo anthu a madzinza onsene.’ Mbwenye imwe mwaisandusa nyumba yakubisaliramo mbava.” Anyansembe akulu na afunzisi a mwambo adava penepi, natenepo adagundika kusaka njira inango yakuphera Yesu. Iwo akhagoswerwa naye, thangwi mwinji onsene ukhadodoma na mfunzisiro wache. Pidadoka kunja, Yesu na anyakufunzache adabuluka mumzindamo. Bzobzo mangwana mwache, pikhafamba iwo m'njira, adaona muti wamkuyu ule wafa kutomera kunsonga kufikirana kumitsitsi. Peturo adakumbuka pile pidachitika mbalonga kuna Yesu mbati, “Mfunzisi, yang'anani muti wamkuyu udatemberera imwe ule wafa.” Yesu adaatawira mbati, “Khalani nacho chikhulupiro muna Mulungu. Ndikukupangani pyakuonadi kuti ule anapanga phiriyi kuti iende kapiponya yokha ene m'nyanza mbakhonda penuka mumtima mwache, mbakhulupira kuti chalonga iye chinachitika, chinati chidzachitikedi kuna iye. Na thangwi yeneyi ndikukupangani kuti mungapempha chinthu kuna Mulungu, khulupirani kuti munachitambira, tenepo munapaswa chinthu chinapempha imwecho. Mungafuna kupemphera, chakutoma mwathema kulekerera pyakudawirani mwanzanu. Mungachita tenepo, Babanu wa kudzulu anakulekereranimbo pyakudawa pyanu.” Iwo adafika pontho ku Yerusalemu. Tenepo pikhafamba Yesu m'Nyumba ya Mulungu, anyansembe akulu, afunzisi a mwambo, na akulu-akulu adadza kuna iye mbamvunza mbati, “Una utongi wanji wakuchita nawo pinthu penepi? Adakupasa utongi wenewu mbani?” Yesu adaatawira mbati, “Ndinakuvunzanimbo chinthu chibodzi chene basi; munganditawira, ndinati ndikupangeni utongi una ine wakuchita nawo pinthu penepi. Utongi wa Yohani wakubatiza nawo, udabulukira kupi? Ayi udabulukira kuna Mulungu penu kuna munthu? Ndipangeni!” Iwo adatoma kupokanyisana okhokha mbati, “Tinalonga tani? Tingalonga kuti udabulukira kuna Mulungu, anati alonge kuti: ‘Mudakhonderanji, mphapo, kukhulupira pidalonga Yohani?’ Mbwenye tingalonga kuti, ‘Udabulukira kuna munthu’…” Penepa akhagopa anthu, thangwi onsene akhapidziwadi kuti Yohani akhali mprofeti. Natenepo adamtawira Yesu mbati, “Ife nkhabe kupidziwa.” Yesu adalonga kuna iwo mbati, “Inembo sinakupangani tayu utongi una ine wakuchita nawo pinthu penepi.” Yesu adatoma kulonga nawo m'misangani mbati, “Pidachitwa na munthu unango, ule adabzala mfesa m'munda mwache. Adamanga mpanda kuzungulira mundawo, mbasasanya dzenje yakutchitchithira vinyu, mbamanga pontho nsanja. Mwenechiroyo adabwerekesa munda ule kuna anyantchoche mbaverana nawo kuti ampagali pandzidzi wakuvuna, tenepo adenda pyache paulendo. Pidakwana ndzidzi wakutchola mfesa zile, iye adatuma bitchu wache kuna anyantchoche ale kuti akampase khundu yache ya nsapo ikhadaverana iwo ile. Mbwenye iwo adamphata nyabasayo mbampamantha, na kumbweza chimanja-manja. Kubuluka penepo mwenechiro munda ule adatuma nyabasa unango, mbwenye anyantchoche ale adamvanda mumsolo mbamchitira pyakudzedzeduka. Mwenechiro munda ule adatuma nyabasa unango, weneyo adampheratu. Iye adatuma pontho anyabasa anango azinji; anango a iwo adaamenya, anango kuapha. Pakumalisira pache pakhadasala mbodzi basi wakuti mwenechiro munda ule atume, weneyu akhali mwanache wapamtima. Tenepo iye adamtuma kuna anyantchoche ale mbalonga mbati, ‘Ndikupidziwa kuti mwanangayu anati akamulemedze.’ Mbwenye anyantchoche ale adaverana mbati, ‘Mwana mwenechiro mundawu ngweneyu, ule anafuna dzasala na mfuma ya babache. Mbatendeni timphe kuti mfumayi ikhale yathu.’ Natenepo adamphata, mbampha, mbamponyera kunja kwa mundawo.” Yesu adavunza mbati, “Apo mwenechiro munda ule anachita tani? Iye anabwera mbapha anyantchochewo mbabwerekesa mundawo kuna anango. Kani imwe hamudawerenge tayu Malemba ninga na enewa akuti, ‘Mwala udakhonda anyakumanga nyumba ninga wakusowa basa lero wasanduka wakufunika kupiringana inango yonsene. Penepi pidachitwa na Mbuya, tenepo mphyakudodomesa pyakwanga kuna ife?’ ” Tenepo akadamu a Chiyuda adasaka njira yakumanga nayo Yesu, thangwi iwo adapidziwa kuti iye akhaulonga msanganiwo mwakupokanyisana nawo. Mbwenye iwo adagoswerwa na mwinjiwo, natenepo adamuleka mbaenda pyawo. Kubuluka penepo Afarisi anango na anango a m'gulu ya Mfumu Herodi adatumwa katapa Yesu m'kanwa. Iwo adadza kuna iye mbalonga mbati, “Mfunzisi, timbapidziwa kuti imwe mumbalonga pyakuonadi. Imwe nkhabe gopa manyerezero a anthu, thangwi imwe nkhabe ikha konta tayu kuti iwo mbani. Mbwenye mumbafunzisa pyakuonadi pya makhaliro ambafuna Mulungu kuna anthu. Ngatipangenimbo, ayi nkhudawira mwambo wathu kukhoma msonkho kuna Mfumu wa Roma? Ayi tikhome, penu tileke kukhoma?” Mbwenye Yesu adadziwa unthawatawawo mbaavunza mbati, “Munafuniranji kunditapa m'kanwa? Ndipaseni kobiri ndiione.” Adampasa kobiri ile, iyembo mbaavunza mbati, “Nkhope na dzina pili penepapi mphya ani?” Iwo adamtawira mbati, “Mphya Mfumu wa Roma.” Tenepo Yesu adalonga mbati, “Apo, kaperekeni pya Mfumu wa Roma kuna Mfumu wa Roma, pontho kaperekeni pya Mulungu kuna Mulungu.” Anthu ale adadodoma naye Yesu. Tenepo Asaduki, anango, ale akhalonga kuti anthu nkhabe dzalamuka kuimfa, adadza kuna Yesu mbalonga mbati, “Mfunzisi, Mose adatilembera mwambo wakulonga kuti, ‘Ngakhala mamuna anafa mbasiya mkazi wakusowa ana, mbaleache defuntuyo ampite panyumba mamfelwayo, towera abale naye ana, ale anakhala ninga mbana a defuntu ule.’ Pidachitwa na amuna anomwe ubaleawo; nanawo adasemba mbafa wakusowa ana. Kubuluka penepo nyamsolo wache adampita panyumba mamfelwayo mbafambo wakusowa ana. Pyontho-pyonthopyo pidachitika kuna mbaleawo wachitatu, na kuna anango akhadasala ale. Onsene unomweawo akhadasemba mkazi ule, adafa akusowa ana. Pakumalisira pache mkazi ule adafambo. Pansiku inalamuka anthu kuimfa, mkaziyo anakhala wa ani, podi onsene anomwe ubaleawo akhadamsemba?” Yesu adaatawira mbati, “Imwe mwadodomeka pikulu, thangwi imwe nkhabe dziwa Malemba penu mphamvu za Mulungu tayu. Thangwi anthu akufa angalamuka, anakhala ninga angelo a kudzulu, iwo hanasembana tayu. Apo pya kulamuka kwa anthu kuimfa, hamudatome werenga tayu m'Bukhu ya Mose pambuto ile ikulonga pya thenthere yakugaka moto? Penepo pene palembwa kuti Mulungu adalonga kuna Mose mbati, ‘Ine ndine Mulungu wa Abrahamu, Mulungu wa Isake, na Mulungu wa Yakobo.’ Iye ndi Mulungu wa anthu a moyo, si wa anyakufa tayu. Imwe mwadodomeka pikulu.” Penepo pakhali mfunzisi unango wa mwambo mbaava akupokanyisana. Pidapiona iye kuti Yesu adatawira Asaduki mwadidi, adavunzambo Yesu mbati, “Pa matongero onsene, akufunika pyakwanga ngapi?” Yesu adamtawira mbati, “Matongero akufunika ngakuti, ‘Ngavani, imwe a Israele, Mbuya Mulungu wathu ndiye Mbuya mbodzi ene basi. Mfune Mbuya Mulungu wako na mtimako onsene, na moyo wako onsene, na manyerezero ako onsene, pontho na mphamvu zako zonsene.’ Matongero achiwiri akufunika pyakwanga ngakuti, ‘Mfune mwanzako ninga mumbapifunira iwe wekha ene.’ Nkhabe matongero anango akupiringana awiriwa tayu.” Mfunzisi wa mwambo ule adalonga kuna Yesu mbati, “Mwatawira mwadidi, Mfunzisi! Ndimomwene ninga mwalongera imwe kuti Mbuya ndi Mulungu yekha nakuti nkhabe mulungu unango, mbwenye iye ene basi. Nakuti munthu afune Mulungu na mtimache onsene, na kunyerezera kwache konsene, pontho na mphamvu zache zonsene; nakuti pontho afune mwanzache ninga mumbapifunira iye yekha ene. Mphyakufunika pyakwanga kuvera matongero mawiriwa kusiyana na kupereka nsembe za nyama zakupyerera pontho na nsembe zinango kuna Mulungu.” Tenepo pidaona Yesu kuti akhadamtawira mwanzeru, adampanga mbati, “Iwe uli chifupi kutambira Mulungu kukhala Mfumu wako.” Pidamala iye kulonga penepi, nkhabe mbodzi adawanga pontho mtima kuvunza Yesu chinthu na chibodzi chene tayu. Pikhafunzisa Yesu m'Nyumba ya Mulungu, adavunza mbati, “Afunzisi a mwambo ambalongeranji kuti Khristu anakhala chidzukulu cha Davite? Davite adalonga na mphamvu za Mzimu Wakuchena kuti, ‘Mbuya adalonga kuna Mbuyanga kuti: Khala pano kumadyo kwangaku kufikirana ndiikhe anyamalwako pansi pa manyalo ako.’ “Davite ene adamthula ‘Mbuya;’ apo Khristu anakhala tani chidzukulu cha Davite?” Mwinji ukulu ukhavesera Yesu mwakukomerwa. Pikhaafunzisa iye, adalonga mbati, “Khalani m'maso na afunzisi a mwambo. Pimbaakomera kufamba-famba uku avala mikhanjo yawo yakulapha, na kupaswa mwenyikiro wa chilemedzo m'misika. Iwo ambasankhula mipando yakupambulika m'nyumba zakupemphereramo, pontho mbuto za chilemedzo m'maphwando. Iwo ambavunga mfuma za amamfelwa pakuadyera nkope-kope mbapemphera mwakulapha kuti aoniwe na anthu. Iwo anatchunyuswa pyakwanga pene.” Yesu adakhala m'Nyumba ya Mulungu chifupi na mbuto ile ikhaikha anthu chakupereka chawo mbayang'anisisa mwinji ule ukhaikha kobiri zawo m'chakuikhiramo kobiri. Anthu azinji akufuma akhaponya kobiri zizinji; mbwenye mamfelwa wamkazi wakutcherenga adadza dzaikha pikobiri piwiri pyakuchepaletu. Yesu adachemera anyakufunzache pabodzi mbaapanga mbati, “Ndikukupangani pyakuonadi kuti mamfelwa wakutcherengayu aikha m'chakuikhiramo kobiri pizinji kupiringana anango onsene ale. Thangwi anangowa apereka pyapambula iwo pamfuma zawo, mbwenye mkaziyu, na kutcherenga kwache kwene, apereka pyonsene pikhanyindira iye kuti pinamkoya.” Pikhabuluka Yesu pa Nyumba ya Mulungu, mbodzi wa anyakufunzache adalonga mbati, “Mfunzisi! Yang'anani kukula kwa miyala na nyumbazi!” Yesu adamtawira mbati, “Ukulonga nyumba zikulu zinaona iwezi? Nkhabe mwala ubodzi pano unasiyiwa padzulu pa unzache tayu; yonseneyi inagomolwa.” Pikhakhala Yesu pansi paphiri ya Olivi kuyang'anisana na Nyumba ya Mulungu, Peturo, Yakobo, Yohani na Andrea adamvunza chibiso-biso mbati, “Tipangenimbo, pinthu penepi pinachitika lini? Pontho panachitikanji kuonesa kuti ndzidzi uli chifupi wakuti pinthu pyonsenepi pichitike?” Yesu adalonga kuna iwo mbati, “Khalani m'maso kuti paleke khala unango wakukunyengezani. Thangwi anthu azinji anabwera mbapilonga kuti iwo ndi Khristu, pontho iwo ananyengeza anthu azinji. Mungava kumenyana penu kwinango kuna nkhondo, lekani sanyika mumtima mwanu. Pinthu ninga penepi mphyakuti pichitike. Mbwenye si kuti pikulonga kuti mamalisiro afika tayu. Dzinza inamenyana na dzinza inzache, dziko inachita nkhondo na dziko inzache. Panakhala piteke-teke ponsene pene, mbapakhala njala. Nyatwa zenezi zinakhala ninga nthomatoma yakuva kupha kwa mkazi wamimba pakubala. “Imwe mupiyang'anire mwekha ene. Munati mumangwe mbamuendeswa kuthando ya miseru. Munamenywa m'nyumba zakupemphereramo. Munaimira pamaso pa atongi na mafumu kuchita umboni pya ine kuna iwo. Mphangwa Zadidi zimaliswe lalikwa kuna anthu a madzinza onsene nsiku yakumalisa mbidzati fika. Mungamangwa mbamuendeswa kumbuto zakutongerako miseru, lekani gopa pyakuti mukalonge kweneko. Thangwi ndzidzi wakutongwa ungafika, munapaswa chakuti mulonge. Mafala anafuna kalonga imwe, hanakhala anuve tayu, mbwenye anabulukira kuna Mzimu Wakuchena. “Anthu anapereka abale awo kuti aphiwe, ababambo anachita chibodzi-bodzi kuna anawo. Ana anapandukira makolo awo mbaaphesa. Anthu onsene anakuzondani thangwi ya ine. Mbwenye munthu anapirira mbafika kumamalisiroyo, anapulumuka.” “Chinthu chakuipa chimbavunga chile munachiona chikuimira pambuto yokhonda kuchithema. Chidziwiso kuna nyakuwerenga ntchichi: uvese mwadidi kuti penepi pikulonganji! Tenepo ale ali mu Yudea athawire kumapiri. Ngakhala munthu ali pansoyi ya nyumbache aleke vunga ndzidzi kutchitha mbapita m'nyumba mule kabulusamo chinthu na chibodzi chene kuthawa nacho. Munthu ali kumunda mbaleke bwerera m'mudzi kakwata chakufinika chache. Nsiku zenezo zinakhala zakunensa pyakwanga kuna akazi amimba, pontho kuna akazi akukhala na ana akuyamwa! Pempherani kuna Mulungu kuti pinthu penepi pileke dzachitika m'mainja! Thangwi nyatwa za nsiku zenezo zinakhala zakugoswa pyakwanga kupiringana zonsene zidachitika padziko yapansi pano kubulukira ndzidzi udalenga Mulungu dziko yapansi kufikirana ndzidzi uno. Pontho hakunakhalave pinango ninga penepi tayu. Mbwenye Mbuya avilisa nsikuzo; iye mbadakhonda kuzivilisa, nkhabe na mbodzi ene mbadakhala na moyo tayu. Iye avilisa nsikuzo thangwi ya anthu ache asankhula iye ale. “Pandzidzi wenewo, munthu angalonga kuna imwe kuti, ‘Ngayang'anani, Khristu ali pano!’ penu, ‘Uyo ali apo!’ muleke dzakhulupira pinalonga iyepyo. Thangwi panaoneka azinji kunyengeza anthu kuti iwo ndiwo Khristu penu maprofeti. Iwo anachita pidzindikiro na pyakudodomesa, towera anyengeze napyo podi na anthu ene akusankhulika a Mulungu ngakhala pinakwanisika. Khalani m'maso! Ndakupanganiletu pinthu pyonsenepi pidzati chitika.” “Pansiku zenezo, nyatwazi zingamala, dzuwa inaswipiswa na mdima, pontho mwezi hunaonesave cheza tayu. Nyenyezi zinagwa kudzulu, pontho pinthu pyonsene pyamphamvu m'dzulu pinatekenyeka. Penepo Mwana Munthu anaoneka akudza m'makole na mphamvu zikulu pontho na demelero. Iye anatuma angelo ache kumphepo zonsene zinayi za dziko kugumanyisa anthu ache akhadasankhula iye kale kubulukira khundu na khundu. “Funzani kubulukira pa muti wamkuyu. Imwe mungaona nthambi zache zatoma kuphwitha, mumbapidziwa kuti mainja ali chifupi. Ntchibodzi-bodzi, mungaona pinthu penepi pikuchitika, mupidziwe kuti ndzidzi uli chifupi kutoma. Ndikukupangani pyakuonadi kuti pinthu pyonsenepi pinachitika anthu ali m'maso lerowa mbadzati kufa. Thambo na pansi pano pinamala, mbwenye mafalanga anakhala na mphamvu kwenda na kwenda. “Nkhabe mbodzi anadziwa kuti nsiku penu ora pinafika lini, nee angelo a kudzulu, nee Mwana, mbwenye Baba ene basi ndiye anadziwa. Onesasani, pontho khalani m'maso, thangwi imwe nkhabe dziwa kuti ndzidzi unafika lini. Pinakhala ninga munthu wakubuluka pamsuwo pache kwenda ulendo. Ambasiyira anyabasache utongi wa pamsuwopo mbamala kuapasa mbodzi na mbodzi basa yakuti aphate, mbapanga pontho nyakulondali nyumbacheyo kuti akhale m'maso. Khalani m'masotu mphapo, thangwi imwe nkhabe dziwa ndzidzi wakudza kwa mwenechiro nyumba. Mwinango anabwera na mawulo, mwinango pachiti-chiti, mwinango m'madzongwe, mwinangombo na machibese. Ngakhala anachita kwene bulukire, aleke dzakugumanani mwagona. Pinalonga ine kuna imwe, ndikulonga pontho kuna onsene kuti, ‘Khalani m'maso.’ ” Pakhadasala kwene nsiku ziwiri kuti Phwando ya Paska na Phwando ya Mikate yakusowa chakufufumisira ikwane. Natenepo anyansembe akulu pabodzi na afunzisi a mwambo akhasaka njira yachibiso-biso yakumanga na kupha nayo Yesu. Iwo adalonga mbati, “Penepi tileke kupichita pandzidzi wa phwandoyi, gopesera anthu anachita chimpiningu.” Yesu akhali ku Betania kumusa kwa Simoni, mamuna akhali na matanya pakutoma ule. Pikhadya Yesu, mkazi adapita m'nyumba mule na mtete wakusasanywa na alabasta, wakudzala na mafuta akudula pontho akununkhira pyakwanga a naridi chadi-chadi. Mkazi ule adaswa mphampha ya mtetewo mbaikha mafutawo mumsolo mwa Yesu. Anthu anango akhali penepowo adazhangali mbalonga kuna unango na mwanzache mbati, “Thangwi yache njanji akuvunga mafuta akununkhirawa? Mafutawa ngakukwana kobiri zasiliva zakuphatira munthu basa chaka chamumphu! Mbadagulisa mafutawa mbadapereka kobirizo kuna anyakutcherenga.” Adamkalapira mkaziyo mwavinga. Mbwenye Yesu adalonga mbati, “Mulekeni pyache mkaziyu. Munanyanguliranji? Pyandiphatira iyepi mphyamaso. Anyakutcherenga munakhala nawo ndzidzi onsene, na ndzidzi onsene unafuna imwe munakwanisa kuaphedza. Mbwenye ine nee munakhala nane ndzidzi onsene tayu. Mkaziyu achitiratu pinakwanisa iye kuchita. Adzoza mafuta m'manungo mwanga kuasasanyaletu ndzidzi wakuikhwa kwanga m'masiye mbudzati kwana. Chinchino ndikukupangani pyakuonadi kuti konsene kunalalikwa Mphangwa Zadidi padziko yapansi pano, pyachita mkaziyu pinalongwambo towera anthu amkumbuke.” Tenepo Yudasi Iskarioti, mbodzi wa anyakufunzache khumi na awiri ale, adabuluka mbaenda kuna anyansembe akulu towera akapereke Yesu kuna iwo. Anyansembe ale adakomerwa kuva pidalonga Yudasi mbadumbira kuti anampasa kobiri. Tenepo Yudasi adasaka ndzidzi wadidi wakupereka nawo Yesu. Pansiku yakutoma ya Phwando ya Mikate yakusowa chakufufumisira, nsiku ikhapha Ayuda anabira a pa Phwando ya Paska, anyakufunza a Yesu adamvunza mbati, “Nkhupi kunafuna imwe kuti tikakusasanyireni Phwando ya Paska?” Yesu adatuma awiri a anyakufunzache mbaapanga mbati, “Ndokoni mumzindamo, munakagumanikana na mamuna athukula mulinga wa madzi. Mukamtewere. Mukalonge kuna mwenechiro nyumba inakapita iyeyo kuti, ‘Mfunzisi akuvunza kuti, “Njipi subi yakuti ine na anyakufunzanga tidyeremo Phwando ya Paska?” ’ Iye anakakuonesani subi ikulu ya nyumba ya m'dzulu, mule mwasasanywa kale pyonsene pyakufunika. Mwenemo mukatisasanyire phwando.” Anyakufunza ale adabuluka mbakapita mumzinda mule, mbakagumana pyonsene ninga mudaapangira Yesu. Iwombo adasasanya kudya kwa pa Phwando ya Paska. Pidadoka kunja, Yesu adadza pabodzi na anyakufunza khumi na awiri ale. Pikhali iwo pathebulu kudya, Yesu adalonga mbati, “Ndikukupangani pyakuonadi kuti mbodzi wa imwe anati andipereke kuna anyamalwanga, weneyu anadya na ine pabodzi.” Anyakufunza adatsukwala napyo mbatoma kumvunza mbodzi na mbodzi mbati, “Ayi si ine analonga imwe tayu, Mbuya?” Yesu adaatawira mbati, “Nyakundipereka ndi mbodzi wa khumi na awirimwe weneyo anafonda na ine mkate pabodzi m'palatomu. Mwana Munthu anati afe ninga munalongera Malemba. Mbwenye dzedze kuna nyakupereka Mwana Munthuyo! Mbapidakhala pyadidi kuti nyakumperekayo mbadakhonda balwa!” Pikhadya iwo, Yesu adakwata mkate mbapereka takhuta kuna Mulungu mbaumenya. Tenepo adaupereka kuna anyakufunzache mbalonga mbati, “Kwatani mudye mkatewu; enewa ndi manungo anga.” Kubuluka penepo adakwata khomitcho ya vinyu mbapereka takhuta kuna Mulungu mbaipereka kuna anyakufunza; onsene adamwa vinyu kubulukira m'khomitchomo. Yesu adalonga kuna anyakufunzache mbati, “Chenechi ntchiropa changa chakuchuchiswa kuombola anthu azinji, chiropa chakutsikimizira chiverano cha Mulungu. Ndikukupangani pyakuonadi kuti sinamwave pontho vinyuyo tayu kufikirana nsiku inamwa ine vinyu wachinchino mu Ufumu wa Mulungu.” Natenepo iwo adaimba nyimbo mbaenda ku Phiri ya Olivi. Yesu adaapanga mbati, “Monsene munathawa mbamundisiya ndekha, thangwi pyalembwa kuti, ‘ndinapha makabuswa, mabira mbamwazikana.’ Mbwenye ndingalamuka kuimfa ndinati nditsogole ku Galilea.” Peturo adamtawira mbati, “Podi onsene akuthaweni kwene, mbwenye ine sinakusiyani tayu!” Yesu adalonga kuna Peturo mbati, “Ndikukupanga kuti dzongwe mbadzati lira kawiri mosiku uno, unati ulonge katatu kuti nee unandidziwa tayu.” Peturo adamtawira na mphamvu zache zene mbati, “Podi na kundipha kwene pabodzi na imwe, sinalonga tenepo tayu!” Anyakufunza anango onsene ale adalongambo chibodzi-bodzi. Iwo adadza kumbuto yakuthulwa Getsemani, Yesu adapanga anyakufunzache mbati, “Khalani pano, pinakapemphera ine.” Iye adakwata Peturo, Yakobo na Yohani mbaenda nawo pabodzi. Yesu adatoma kugoswera na kusanyika mumtima mwache pyakwanga mbaapanga anyakufunzawa mbati, “Mtimangawu wadzala na nsisi zakufa nazo, khalani pano, pontho khalani m'maso.” Pidafamba iye pang'ono, adapiponya pansi mbapemphera kuti ngakhala pinakwanisika ndzidzi wa nyatwawo ugwande. Adalonga mbati, “Baba, Babanga, pinthu pyonsene mphyakukwanisika na imwe. Ndibulusirenimbo khomitcho ya nyatwayi, mbwenye kukhale kufuna kwanu, nee kufuna kwanga tayu.” Kubuluka penepo Yesu adabwerera kuna anyakufunzache atatu ale mbaagumana ali m'chitulo. Yesu adavunza Peturo mbati, “Simoni, kani ukugona pyako? Ayi mbamudakwanisa kukhala m'maso ora ibodzi tayu?” Yesu adalonga kuna iwo mbati, “Khalani m'maso mbamupemphera towera muleke yeswa na pyakuipa. Mtima ukufuna, mbwenye manungo alenduka.” Yesu adenda pontho kapemphera mafala abodzi-bodzi ninga pakutoma. Iye adadza pontho kuna anyakufunzache mbaagumana akugona; thangwi maso awo adalemera. Natenepo iwo adasowa chakuti alonge kuna Yesu. Pidadza iye pontho kuna iwo kachitatu, Yesu adalonga mbati, “Mukupuma na kugona pyanu basi? Pyakwana! Ndzidzi wafika! Ngayang'anani, Mwana Munthu akuperekwa m'manja mwa anthu akudawa. Lamukani, tiende. Yang'anani, nyakundipereka uyo anadzayo!” Yesu akhali m'kati kulonga pidafika Yudasi, mbodzi wa anyakufunza khumi na awiri ale, pabodzi na mwinji wakuphatirira matalasada na pigomba. Iwo adatumwa na anyansembe akulu, afunzisi a mwambo na akulu-akulu. Nyakupereka Yesuyo akhadapangiza mwinji ule chidzindikiro chakuti, “Munthu anamwenyika ine mwakumpsompsonayo ndiye ene anafuna imwe. Mukammange mbamuende naye mwakuyang'anirwa na anyankhondo.” Sindzidzi pidafika Yudasi, adenderatu kuna Yesu mbakalonga mbati, “Mfunzisi!” Mbampsompsona. Natenepo anthu ale adamphata Yesu mbammanga. Mbwenye mbodzi wa anthu adaimira penepowo, adasolola talasadache mbakhamwadza bitchu wa Nyansembe Wamkulu na kumgwandiratu khutu. Yesu adaavunza mbati, “Mwatani mwachita kudza na matalasada na pigomba dzandiphata khala ninga ndine phanga? Nsiku na nsiku ndikhali namwe kufunzisa m'Nyumba ya Mulungu, mbwenye imwe hamudandimanga tayu. Kwache Malemba anati akwane-kwane.” Tenepo anyakufunza onsene adamsiya mbathawa pyawo. Mphale unango wakuvala chakufinika chache chene basi akhatewera Yesu. Anthu ale adapiyesa kumphata, mbwenye iye adathawa chipezi-pezi kusiya chakufinika chachecho m'nduli. Kubuluka penepo Yesu adendeswa kunyumba ya Nyansembe Wamkulu kule kudagumanyikana anyansembe akulu onsene, akulu-akulu, na afunzisi a mwambo. Peturo adatewera m'nduli pakansinzo mbakapita muchintalo cha nyumba ya Nyansembe Wamkulu. Peturo adakhala pansi mwenemo pabodzi na anyakulondali mbaotha moto. Anyansembe akulu pabodzi na onsene a m'Thando ya miseru ya Chiyuda akhayesa kugumana umboni wakupambizira nawo Yesu, towera amphe, mbwenye hadaugumane tayu. Mboni zizinji zidalongera Yesu umboni wakunama, mbwenye umboni wawowo hukhaphatizana tayu. Amuna anango adalamuka mbapambizira Yesu mbati, “Tidamva weneyu akulonga kuti, ‘Ndinafudza Nyumba ya Mulungu yakumangwa na anthuyi mbandimanga inango yokhonda mangwa na anthu, pangagwanda nsiku zitatu.’ ” Mbwenye, penepo pene, umboni wawo hudaphatizane pontho tayu. Nyansembe Wamkulu adalamuka pakati pa anthu onsene mbavunza Yesu mbati, “Watani unakhonda tawira umboni unakulongera anthuwu?” Mbwenye Yesu hadabuluse fala tayu. Iye adakhala pyache mulomo phoo! Nyansembe Wamkulu adavunza pontho Yesu mbati, “Ayi ndiwedi Khristu, Mwana Mulungu Nyakulemedzwa?” Yesu adamtawira mbati, “Ndine ene pano. Monsene munati muone Mwana Munthu akhala kudzanja yamadyo ya Mulungu Wamphamvu zonsene pontho munamuona akudza pamakole a kudzulu!” Nyansembe Wamkulu adang'amba mkhanjo wache mbalonga mbati, “Ife nkhabe funave mboni zinango pontho tayu! Mwava mwekha kushola Mulungu kwachita iyeku. Apo mukunyerezera tani?” Anthu onsene adatawira kuti akonwa, pontho athema kuphiwa. Anthu anango adatoma kuphulira Yesu mata, mbammanga kunkhope mbammenya mbampanga mbati, “Lotera, mbani akumenya!” Anyakulondali adamkwata mbammenyambo. Pikhali Peturo pansi muchintalo cha nyumba ya Nyansembe Wamkuluyo, nyabasa mbodzi wachitsikana wa Nyansembe Wamkulu adadza mwenemo. Pidaona iye Peturo akuotha moto, adamuyang'anisisa mbalonga mbati, “Iwe pontho ukhali naye pabodzi Yesu wa ku Nazareti ule.” Mbwenye Peturo adatuna mbati, “Ine nkhabe kumdziwa, pontho nkhabe vesa pinalonga imwepi.” Tenepo adabulukiratu mbaenda kumsuwo. Penepo pene dzongwe adalira. Mtsikanayo adamuona pontho mbalonga kuna anthu akhali penepowo mbati, “Mwanzathuyu ndi mbodzi wa enewo.” Peturo adakhonda pontho. Pidagwanda ndzidzi pang'ono, anthu akuimira penepowo adalonga kuna Peturo mbati, “Ndimomwene, iwe ndiwe mbodzi wa iwo, thangwi ndiwe Mgalilea.” Tenepo Peturo adalonga mbati, “Ndikudumbira kuti pinalonga inepi mphyakuonadi! Ngakhala ndikulonga pyakunama, Mulungu mbanditchunyuse pyache! Munthu analonga imweyu, sinamdziwa tayu!” Kabodzi na kabodzi dzongwe adalira kachiwiri. Penepo Peturo adakumbuka pidampanga Yesu kuti: “Dzongwe mbadzati lira kawiri, unalonga katatu kuti hunandidziwa tayu.” Tenepo Peturo adasweka mtima mbalira. Bzobzo na machibese anyansembe akulu, akulu-akulu, na afunzisi a mwambo, na onsene a m'Thando ya miseru ya Chiyuda adagumanyikana pabodzi kuverana pyakuti achite na Yesu. Tenepo adammanga mbaenda naye kamtula kuna Pilato. Pilato adavunza Yesu mbati, “Ayi iwe ndiwedi Mfumu wa Ayuda?” Yesu adamtawira mbati, “Mwalonga tenepo ndimwe.” Anyansembe akulu ale adampambizira Yesu pinthu pizinji, natenepo Pilato adamvunza pontho mbati, “Ayi hunatawira tayu? Ngava pyonsene pinakulongera iwopi.” Mbwenye Yesu hadabuluse fala tayu basi, tenepo Pilato adadodoma. Pandzidzi onsene wa Phwando ya Paska, ukhali nsambo wa Pilato kusudzula nyaperezo mbodzi anafuna anthu kuti asudzulweyo. Pakhali mamuna unango dzinache Baraba, ule akhali m'perezo pabodzi na anyakupandukira Boma, ale akhadapha anthu pachimpiningu. Mwinji udadza dzapempha Pilato kuti aachitire ninga mwa nsambo wache. Pilato adaavunza mbati, “Munafuna ndikusudzulireni Mfumu wa Ayudayi?” Iye adapidziwa mwadidi mwene kuti anyansembe akulu adamtula Yesu kuna iye thangwi ya bivu. Mbwenye anyansembe akulu adaswiswirisa mwinjiwo kupempha kuti Pilato aasudzulire Baraba m'mbuto mwa Yesu. Pilato adaavunza mbati, “Ndichitenji naye mphapo, analonga imwe kuti ndi Mfumu wa Ayudayi?” Anthu ale adakhuwa mbati, “Mkhomereni pamtanda!” Pilato adaavunza mbati, “Thangwi yache njanji? Asosa mseru wanji?” Mbwenye iwo adakhuwa mwakugaluza fala mbati, “Mkhomereni pamtanda!” Pilato, na kufuna kuti mwinji ule ukomerwe, adaasudzulira Baraba. Tenepo adatonga kuti Yesu akwapulwe mbampereka kuti akakhomerwe pamtanda. Anyankhondo adenda na Yesu muchintalo cha nyumba ya mkulu wa boma mbagumanyisa pabodzi anyankhondo anango a guluyo. Iwo adavazika Yesu mkhanjo wamsuzi wanyemba, mbasasanya chipewu cha chifumu na matsamvu a minga, mbachivazika mumsolo mwache. Tenepo iwo adatoma kumchitira shawasha mbalonga mbati, “Dondowe! Mfumu wa Ayuda!” Akhamkwapula mumsolo na mtswamu, mbamphulira mata, kumgodamira na kumulambira. Pidamala iwo kumselusa, adamdulisa mkhanjo wamsuzi wanyemba ule mbamvazika nguwo zache. Tenepo adenda naye kamkhomera pamtanda. Panjira iwo adagumanikana na munthu dzinache Simoni, ule akhabulukira kumidzi kwenda kumzinda. Anyankhondo adamkhakhamiza kuti athukule mtanda wa Yesu. Kwawo kwa Simoni kukhali ku Kirene pontho iye akhali babawo Alekezanda na Rufu. Iwo adenda na Yesu kumbuto yakuthulwa Gologota, kweneku nkhulonga kuti, “Ndi mbuto ya Chibade cha msolo.” Kweneko adampasa vinyu wakuvungaza na mtombwe wakuthulwa mure kuti amwe, mbwenye iye hadatawire tayu. Tenepo adamkhomera pamtanda mbagawana pyawo nguwo zache pakuchita ntsango kuti aone chinafuna kwata munthu. Ikhali ora yachifemba na machibese idakhomera iwo Yesu pamtanda. Chidziwiso cha mseru udapherwa iye chidalembwa kuti, “Mfumu wa Ayuda.” Iwo adakhomera pontho mbava ziwiri pamitanda na Yesu, mbodzi kumadyo kwache, unango kumabzere kwache. Anthu akugwanda na penepo akhakupusa misolo yawo mbatikana Yesu mbati, “Wa! Wa! Udalonga ule si iwe tayu kuti: ‘Ndinafudza Nyumba ya Mulungu mbandiimanga pontho nsiku zitatu?’ Apo lero tchithatu pamtandapo upipulumuse wekha ene.” Chibodzi-bodzi anyansembe akulu na afunzisi a mwambo adamselusa mbalonga kuna unango na mwanzache mbati, “Adapulumusa anthu anango, mbwenye akuchimwana kupipulumusa yekha ene! Ngakhala iye ndi Khristudi, Mfumu wa Aisraele, mbatchithetu mphapo pamtandapo kuti tione mbatimkhulupira!” Ale adakhomerwa na iye pabodzi akhamtikanambo. Paora yakhumi na chiwiri na masikati padziko yonsene yapansi padachita mdima. Mdimawo udamala paora yachitatu na mawulo. Paora yachitatu na mawulo, Yesu adalira pikulu mbati, “Eloi, Eloi, lema sabakitani?” Kweneku nkhulonga kuti, “Mulungu wanga, Mulungu wanga, mwandisiyiranji ndekha ine?” Anthu anango penepo adava kukhuwa kwache mbalonga mbati, “Ngavani, iye akuchemera Elia!” Mbodzi adathamanga mbakavika chikhwasa-khwasa muvinyu wakuwawa, mbachifeka kumuti, mbaenda kachipasa Yesu kuti amwe. Munthu ule adalonga mbati, “Dikhirani, tione ngakhala Elia anadza dzamtchithisa pamtandapo.” Tenepo Yesu adakhuwa pikulu mbafa. Chinguwo chakutchinga nacho mbuto yakuchenesesa ya Nyumba ya Mulungu chidang'ambika kati na kati kutomera padzulu kufika pansi pache. Mkadamu wa anyankhondo dzana ule akhaimira patsogolo pamtanda adaona kufa kudachita Yesu. Natenepo iye adalonga mbati, “Ndimomwene munthuyu akhalidi Mwana Mulungu!” Akazi anango akhapiona na pakansinzo. Pakati pawo pakhali Maria wa ku Magadala, Maria mawo wa Jose na Yakobo wamng'ono, na Salome. Pikhali Yesu m'nthemba ya Galilea, akazi enewa akhadamtewera mbamphedza. Akazi anango azinji ale adadza ku Yerusalemu pabodzi naye akhalimbo ponthopo. Pilato adadodoma napyo pidava iye kuti Yesu adafa kale. Iye adachemeresa mkadamu wa anyankhondo dzana mbamvunza khala ninga Yesu akhadafa kale. Pidatawira mkadamu ule kuti Yesu akhadafa kale, Pilatombo adamtawirisa Yosefe kuti akatchithise mtembo wa Yesu. Yosefe adagula nguwo yakuchena mbatchithisa mtembo wa Yesu ule mbaufinikiza na nguwoyo. Adauikha m'masiye akuchita kukumbwa m'mwala mbagulung'undisa mwala ukulu kufunga nawo pamsuwo wa masiyewo. Maria wa ku Magadala na Maria mache Jose akhaona kukhaikhwa mtembo wa Yesuwo. Pidagwanda Nsiku Yakupuma, Maria wa ku Magadala, Maria mache Yakobo, na Salome adagula mafuta akununkhira kuti aende nawo kadzoza mtembo wa Yesu. Pa Dimingu na machibesebese, pidachita dzuwa bulukeni, iwo adenda kumasiye kule. Panjira adavunzana mbati, “Mbani anakatigulung'undisira mwala ule kuubulusa pamsuwo wa masiye.” Thangwi mwala ule ukhali ukulu pyakwanga. Mbwenye, pidakwiza iwo maso, adaona kuti mwala ukulu ule udagulung'undiswa kale. Pidachita akazi ale gwibidi m'masiye mudaikhwa Yesu mule, adaona mphale wakuvala mkhanjo wakuchena akhala pansi kukhundu yamadyo, tenepo iwo adatutumuka. Mphale ule adalonga mbati, “Lekani tutumuka. Ndikupidziwa kuti mukuyang'ana Yesu wa ku Nazareti, ule adakhomerwa pamtanda. Iye hali muno tayu, alamuswa! Ngayang'anani, mbuto ikhadamuikha iwo njishi. Tenepo ndokoni mukapereke mphangwazi kuna anyakufunzache pabodzi na Peturo kuti: ‘Yesu atsogola ku Galilea; imwe munakamuona kweneko ninga mudakupangirani iye.’ ” Natenepo iwo adabuluka m'masiyemo na kuthamanga, pontho mwakudodoma uku akutetemera pyakwanga na mantha. Iwo hadalonge chinthu kuna munthu na mbodzi ene tayu, thangwi akhali na mantha. [ Pidalamuka Yesu kuimfa na machibesebese pa Dimingu, chakutoma adaonekera kuna Maria wa ku Magadala, ule akhadabulusa iye mizimu yakuipa minomwe. Akazi ale adenda kuna Peturo pontho na kuna anzache mbakaapanga mwachigwandira pyonsene pikhadapangwa iwo. Iye adenda kapanga ale adatewera Yesu; enewa akhali kusintili na kulira. Pidamala penepi Yesu yekha ene adatuma mphangwa zangwiro zamoyo wakukhala na kukhala, zakudzesa chipulumuso chakukhonda mala kudzera muna kulalika kwa anyakufunzache konsene kwene kubulukira kumabulukiro dzuwa kufikirana kumadokero dzuwa.] Iwo adava Maria akulonga kuti Yesu ali m'maso, pontho kuti iye akhadamuona, mbwenye iwo hadapikhulupire tayu. Kubuluka penepo Yesu adaoneka mwa mtundu unango kuna anyakufunza awiri pikhaenda iwo kumidzi. Iwo adabwerera kapanga anyakutewera anangowo, mbwenye iwo hadaakhulupire pontho tayu. Pakumalisira, Yesu adaonekera kuna anyakufunza khumi na mbodzi mwenemo mbalikudya. Iye adaasumulula thangwi ya kusowa kwawo chikhulupiro pontho na kuuma kwawo mtima pakukhonda khulupira mafala adalongwa na ale adaona Yesu, pidalamuswa iye kuimfa. Yesu adaapanga mbati, “Ndokoni padziko yonsene yapansi pano mbamukalalike Mphangwa Zadidi kuna anthu onsene. Ule anakhulupira mbabatizwa anapulumuswa, mbwenye anakhonda khulupirayo Mulungu anati aatchunyuse. Anyakukhulupira anapaswa mphamvu zakuchita nazo pinthu pyakudodomesa: na dzinanga anabulusa mizimu yakuipa; analonga pilongero pya chilendo; ngakhala anathukula nyoka penu kumwa chinthu chakupha, hanakuwazika tayu; anasanjika manjawo pana anthu akudwala, anthuwo mbawanga.” Pidamala Mbuya Yesu kulonga nawo, adakwatwa kwenda kudzulu mbakakhala kudzanja yamadyo ya Mulungu. Anyakufunza adabuluka mbakalalikira konsene kwene. Mbuyambo adaphatadi nawo basa mbaaonesa kuti kulalika kwawo kukhali kwa kuona, thangwi ya pinthu pyakudodomesa pikhachitikapyo.] [ Teofilo nyakulemedzwa: Anthu azinji ayesa-yesa kulemba mbiri ya pinthu pyonsene pidachitika pakati pathu. Iwo adalemba pya pinthu pidapangwa ife pile na ale adapiona na maso kutomera pakutoma, pontho na ale adalalika Mphangwa Zadidi. Na thangwi yakuti ine ndidateweza mwadidi mwene pinthu pyonsenepi kutomera pakutoma, ndapinyerezera kuti mphyadidi kuti ndikulemberenimbo pinthu penepi munyandandandache. Ndachita tenepa towera mudziwe kuona konsene kwa pinthu pyafunziswa imwe. Pandzidzi ukhali Herodi mfumu wa Yudea, pakhali nyansembe dzinache Zekaria, wa m'gulu ya anyansembe ya Abia. Mkazache akhali Elizabeti, iyembo akhali chidzukulu cha Aroni, nyansembe. Uwiriawo akhali akulungama pamaso pa Mulungu mbavera miyambo na matongero a Mulungu mwadidi mwene. Iwo akhali akusowa ana, thangwi Elizabeti akhali wakuuma nthumbo, pontho iye pabodzi na Zekaria ene akhali akukalamba. Nsiku ibodzi Zekaria akhaphata basache ninga nyansembe m'Nyumba ya Mulungu, thangwi buswa ya gulu yache ikhadakwana. Iye adasankhulwa pakuchita ntsango, ninga mwa mtemo wa unyansembe, kuti aende m'Nyumba ya Mulungu kafukiza pinthu pyakununkhira paguwa. Mwinji ukhapemphera panja pandzidzi ukhafukiza iye pyakununkhira. Mngelo wa Mbuya adaonekera kuna iye, mngeloyo adaimira kukhundu yamadyo ya guwa ikhafukizirwa pyakununkhirapyo. Zekaria adatutumuka mbachita mantha pidaona iye mngeloyo. Mbwenye mngelo adampanga mbati, “Zekaria, leka chita mantha! Mulungu ava kupemphera kwako, pontho mkazako Elizabeti anakubalira mwana wamamuna mbumthula Yohani. Mwana weneyu angabalwa unakomerwa na kusekera, anthumbo anango azinji anakomerwa. Iye anakhala munthu wamkulu pamaso pa Mbuya. Iye nee athema dzamwa vinyu, penu chakumwa chaukali. Kutomera pansiku yakubalwa kwache, anadzazwa na Mzimu Wakuchena. Pontho anadzesa anthu azinji a Israele kuabwezera kuna Mbuya Mulungu wawo. Iye anatsogola patsogolo pa Mbuya, mwakuwangisa na mphamvu ninga mprofeti Elia. Anachitisa ana na ababawo kuti aphatizane pontho; anasandusa anthu okhonda vera kuti anyerezere ninga kunyerezera kumbachita anthu akulungama. Anachitisa kuti anthu a Mbuya asasanyikire kudza kwache.” Zekaria adalonga kuna mngelo ule mbati, “Ine ndine nkhalamba pyanga na mkazanga ene ndi nkhalambambo. Apo ndinapidziwa tani kuti penepi mphyakuonadi?” Mngelo adamtawira mbati, “Ndine Gabriele, nyakuimira pamaso pa Mulungu, ule andituma kuti ndilonge nawe na kukupanga mphangwa zadidizi. Mbwenye iwe hudakhulupire mphangwa zangazi tayu, zile zinakhala zakuonadi pandzidzi wache. Na thangwi yakukhonda khulupira kwako, unati ukhale wakuchimwana kulonga; mulomo wako unakhala wakuphopha kufikirana nsiku inafuna dzachitika pidadumbira ine pile.” Pandzidzi ukhachitika penepi anthu akhadikhira Zekaria ale adadodoma na thangwi ikhamdembukisa m'Nyumba ya Mulungumo. Pidabuluka iye m'Nyumba mule adachimwana kulonga nawo, natenepo iwo adapidziwa kuti Zekaria adaona masomphenya m'Nyumba ya Mulungu mule. Iye akhalonga pyache na manja, thangwi adachimwana kubulusa fala. Pidamala buswache m'Nyumba ya Mulungu, Zekaria adabwerera kumusa kwache. Pandzidzi unango kubuluka penepo Elizabeti mkazache adakwata mimba mbabindikira pyache miyezi mishanu. Elizabeti adalonga mbati, “Lero Mbuya andivera nsisi mbandibulusira manyadzo pakati pa anthu!” Mwezi wachitanthatu wa mimba ya Elizabeti, Mulungu adatuma mngelo Gabriele kuluwani ya Nazareti m'Galilea. Iye akhali na mphangwa kuna mwali ule akhadavunzirwa na mamuna dzinache Yosefe wa dzinza ya mfumu Davite. Dzina ya mwaliyo ikhali Maria. Mngelo adadza kuna iye mbalonga mbati, “Komerwa ndiwe! Mbuya ali nawe, pontho akutsanzayisa pikulu pene.” Maria adasanyika nazo pyakwanga mphangwa za mngeloyo mbadodoma kuti mafalawo akhalonganji. Mngelo ule adalonga kuna iye mbati, “Leka goswerwa, Maria, Mulungu akukomera mtima. Unakwata mimba mbubala mwana wamamuna. Tenepo unamthula Yesu. Iye anakhala wamkulu mbachemerwa Mwana Mulungu Wakudzulu-dzulu. Mbuya Mulungu anamuikha kukhala mfumu ninga kholo wache Davite mbakhala mfumu wa dzinza ya Yakobo kwenda na kwenda; ufumu wache nkhabe dzamala tayu.” Maria adalonga kuna mngelo mbati, “Ine sinamdziwa mamuna tayu, apo penepimbo pinakwanisika tani?” Mngelo ule adamtawira mbati, “Mzimu Wakuchena anabwera pana iwe, pontho mphamvu za Mulungu inakugudumira. Na thangwi ya penepi mwana wakupambulika anafuna dzabalwayo anachemerwa Mwana Mulungu. Yang'ana, mbaleako Elizabeti, ule akhalongwa kuti ngwakuuma nthumbo, lero na kukalamba kwache kwene ana mimba ya miyezi mitanthatu. Thangwi nkhabe chinthu na chibodzi chene chimbachimwanika kuna Mulungu tayu.” Penepo Maria adalonga mbati, “Ndine nyabasa wa Mbuya, mbapichitike kuna ine ninga mwapilongera imwe.” Tenepo mngelo ule adamsiya mkaziyo. Sindzidzi nkhubuluka penepo Maria adachimbiza kusasanyika kwenda kuluwani ya m'mapiri kunthemba ya Yudea. Iye adapita m'nyumba ya Zekaria mbakamwenyika Elizabeti. Pidava Elizabeti mwenyikiro wa Maria, mwana adabzongonyoka na kukomerwa m'mimba mwache. Elizabeti adadzazwa na Mzimu Wakuchena mbalonga mwakugaluza fala mbati, “Iwe ndiwe nyakutsanzaya pikulu pakati pa akazi onsene; ngwakutsanzaya pontho mwana anafuna iwe dzabala! Ndine animbo ine kuti mache Mbuyanga andifambire? Thangwi sindzidzi pidava ine mwenyikiro wako, mwana adabzongonyoka na kutsanzaya m'mimba mwanga. Ndiwe wakutsanzaya, thangwi udakhulupira kuti pinakwana-kwana pidakupanga Mbuya.” Natenepo Maria adalonga mbati, “Mtimanga ukulemedza Mbuya; mzimu wanga wakomerwa thangwi ya Mulungu Nyankhombo wanga, thangwi iye andikumbuka ine nyabasache wakupichepesa! Kutomera lero kwenda m'tsogolo mifendu yonsene inandichemera nyakutsanzaya, thangwi ya pinthu pikulu pyandichitira Mulungu Wamphamvu zonseneyi. Mulungu ngwakuchena, kutomera mfendu na mfendu iye ambavera nsisi anyakumulemedza. Iye achita pinthu pikulu na mkono wache. Abalalisa anthu onsene akudungudza mumtima mwawo. Iye atchithisa mafumu pa mipando yawo, mbwenye akwizika anthu akupichepesa. Iye akhutisa anthu anjala na pinthu pyadidi, mbwenye anyakufuma adaabweza akusowa pinthu. Achita pidadumbira iye kuna makolo athu, mbakhala chiphedzo kuna nyabasache Israele. Iye akumbuka kuonesa nsisi kuna Abrahamu, pontho na kuna pidzukulu pyache pyonsene kwenda na kwenda.” Maria adakhala na Elizabeti miyezi mitatu mbalamuka kubwerera kwawo. Ndzidzi wakuti Elizabeti abale udakwana, tenepo adabala mwana wamamuna. Atsanthembache na abale ache adava udidi ukulu udachita Mbuya kuna Elizabeti, tenepo onsene adasekera naye pabodzi. Pansiku yachisere kubulukira pidabalwa mwanayo, iwo adadza kuti amgwande nsonga yachimuna ya mwanayo mbafuna kumpasa dzina ya Zekaria, babache. Mbwenye mache adakhonda mbati, “Tayu! Dzinache ikhale Yohani.” Iwo adalonga mbati, “Mbwenye nkhabe mbodzi pakati pa abale akowa ana dzina ninga yeneyi tayu!” Tenepo iwo adalonga na manja kuna babache mwanayo kumvunza dzina ikhafuna iye kuti mwanayo achemerwe nayo. Zekaria adapempha chakulemberapo mbalemba kuti, “Dzinache ndi Yohani.” Penepo anthu onsene adadodoma napyo. Kabodzi kene lulume ya Zekaria idasudzuka mbakwanisa kulonga pontho, tenepo iye adatoma kulemedza Mulungu. Atsanthembawo adaphatwa na mantha, pontho mbiri ya pinthu penepi idaveka kukhundu yonsene ya kumapiri a Yudea. Anyakupiva onsene adapinyerezera mbavunza mbati, “Mwana weneyu anakhala wakutani?” Thangwi pidaonekeratu pakwecha kuti mphamvu za Mbuya ikhali pana iye. Zekaria babache Yohani adadzazwa na Mzimu Wakuchena mbalonga mphangwa zakubulukira kuna Mulungu mbati, “Tendeni tilemedze Mbuya Mulungu wa Israele, thangwi abwera, pontho aombola anthu ache. Atipasa Nyankhombo wamphamvu zonsene, chidzukulu cha nyabasache Davite ule. Iye adalongeratu kudzera muna maprofeti ache akuchena akale ene kuti anatipulumusa kuna anyamalwathu, kubulukira m'manja mwa anyakutizonda onsene. Iye adalonga kuti anavera nsisi makolo athu akale, mbakumbuka chiverano chache chakuchena. Adadumbira kuna kholo wathu Abrahamu, kuti anatipulumusa kuna anyamalwathu, pontho kuti anatitawirisa kuti timtumikire mwakukhonda gopa, mbatikhala akuchena mtima na akulungama kuna iye nsiku zonsene zakukhala kwathu na moyo. “Iwe, mwananga, unachemerwa mprofeti wa Mulungu Wakudzulu-dzulu. Unaenda patsogolo pa Mbuya kusasanyiratu njirache, mbupanga anthu ache kuti anapulumuswa pakulekererwa pyakudawa pyawo. Mulungu wathu ngwansisi pontho wakukoma mtima. Iye anatitumira cheza cha chipulumuso kubulukira kudzulu ninga mumbachitira dzuwa ingafuna buluka. Chezacho chinamwinikira onsene akukhala mumdima na mumthunzi wa imfa, kutitsogolera kunjira ya mtendere.” Mwana ule adakula chimo na muuzimu mwene. Iye akhakhala kuthando yatchetcha kufikirana nsiku idaonekera iye kuna anthu a ku Israele pakwecha. Pansiku zenezo Agusto, Mfumu wa Roma, adatonga kuti anthu onsene a m'madziko akutongwa na iye alembwe. Kalembera wakutomayi adachitika pikhali Kirenio mkulu wa boma wa dziko ya Siria. Natenepo anthu onsene adenda kalembesa kumaluwani a kwawo. Yosefe adenda kuluwani ya Betelehemu ku Yudea, mbuto idabalwa mfumu Davite ile, kubulukira kuluwani ya Nazareti ku Galilea. Yosefe adenda kweneko, thangwi akhali chidzukulu cha Davite. Adenda kalembesa pabodzi na Maria akhadaverana na iye pya banja ule. Mkaziyu akhali na mimba, tenepo pikhali iwo m'Betelehemu, ndzidzi wakuti iye abale udakwana. Adabala mwanache wamamuna wautombo. Adamfinikiza nguwo mbamgonesa m'chakudyera ng'ombe, thangwi iwo adasowa mbuto m'nyumba yakugona alendo. Kukhundu yeneyo ya dziko kukhali amakabuswa akuonera mabirawo na mosiku kutsanga. Mngelo wa Mbuya adaaonekera, tenepo demelero ya Mbuya idaamwinikira. Iwo adagoswerwa pyakwanga, mbwenye mngelo adalonga kuna iwo mbati, “Lekani goswerwa! Ndadza dzakupangani mphangwa zadidi zakudzesa kutsanzaya kukulu kuna anthu onsene. Mosiku uno pano m'mudzi wa Davite mwabalwa Nyankhombo wanu wakuchemerwa Khristu, Mbuya! Chidzindikiro chache ntchichi, munakagumana kachiya agoneswa m'chakudyera ng'ombe wakufinikizwa nguwo.” Vumbu-vumbu padaoneka gulu ikulu ya angelo anango a kudzulu pabodzi na mngeloyo. Iwo akhalemedza Mulungu na nyimbo uku akulonga mbati, “Demelero mbikhale kuna Mulungu kudzulu-dzulu, pontho mtendere pansi pano kuna anthu ale Mulungu ambakomerwa nawo!” Pidabuluka angelo kwenda kudzulu, amakabuswa adalonga kuna unango na mwanzache mbati, “Tendeni ku Betelehemu tikaone pinthu pyachitikapi, pyapangwa ife na Mbuyapi.” Natenepo adachimbiza kwenda mbakagumana Maria na Yosefe mbaona pontho kachiya agona m'chakudyera ng'ombe. Pidamuona amakabuswawo, iwo adaapanga pidalonga mngelo ule pya mwanayo. Anthu onsene adava pidalonga amakabuswa ale, adadodoma napyo. Maria adakoya pinthu pyonsenepyo mumtima mwache mbapinyerezera pikulu. Amakabuswa adabwerera na kuimba nyimbo zakulemedza nazo Mulungu thangwi ya pinthu pidaona na kuva iwo. Pidachitikadi ninga mudaapangira mngelo ule. Pansiku yachisere pidabalwa iye, nsiku yakuti kachiyayo agwandwe nsonga yachimuna chache, adathulwa Yesu. Ikhali dzina ikhadapaswa iye na mngelo, mache mbadzati kwata mimba. Ndzidzi udakwana wakuti Yosefe na Maria achite mtemo wakupichenesa kuteweza mwambo wa Mose. Natenepo adakwata kachiyayo mbaenda naye ku Yerusalemu kuti akampereke kuna Mbuya ninga mudalemberwa ipyo m'mwambo wa Mbuya kulonga kuti, “Ana onsene achimuna autombo aperekwe kuna Mbuya.” Iwo adenda pontho kapereka nsembe kuteweza mwambo wa Mbuya kuti: “Apereke majiwa mawiri penu nkhangaiwa ziwiri.” Pandzidzi wenewo ku Yerusalemu kukhali munthu dzinache Simioni. Weneyu akhali munthu wakulungama pontho wakugopa Mulungu. Iye akhadikhira ndzidzi ukhafuna Mulungu dzapulumusa Aisraele, pontho Mzimu Wakuchena akhali naye. Mzimu Wakuchenayo akhadampanga kuti hanafa tayu mbadzati kuona Khristu wakusankhulika wa Mbuya. Mzimu Wakuchena adamtsogolera kuti akapite ku Nyumba ya Mulungu. Makolo a Yesu adapita pontho m'Nyumbamo na kachiyayo kachita kuna iye pya mtemo kuteweza mwambo wa Mose. Simioni adathukula kachiyayo m'manja mwache mbalemedza Mulungu mbati, “Chinchino, Mbuya, tawirisani nyabasanu kuti afe pyache na mtendere, thangwi mwachita pidadumbira imwe. Maso anga aona chipulumuso chanu chidasasanyira imwe anthu onsene kuti achione. Mwapereka cheza kuti chidziwise pyakuonadi pyanu kuna anthu okhonda khala Ayuda, mbichidzesa demelero ya Mulungu kuna anthu anu Aisraele.” Baba na mache mwanayo adadodoma na pinthu pikhalonga Simioni pya mwanayo. Simioni adaatsanzayisa mbalonga kuna Maria mache mwanayo mbati, “Mulungu asankhula mwanayu kuti akhale nyakudzesa kuvungika pontho chipulumuso kuna anthu azinji mu Israele. Iye anakhala chidzindikiro chakubulukira kuna Mulungu, chile chinakhondwa na anthu azinji, mwakuti iye anabulusa pakwecha manyerezero akubisika a anthu. Kutsukwala kunalasa mumtima mwanu ninga dipa.” Pakhali mprofeti wamkazi wakukalamba pyakwanga dzinache Anna. Iye akhali mwanache Fanuele, wa dzinza ya Asheri. Iye akhadakhala pabanja pyaka pinomwe pyokha basi, natenepo adakhala mamfelwa. Iye akhali na pyaka makumasere na pinayi. Iye adabindikira pyache m'Nyumba ya Mulungu kupembedza Mulungu mosiku na masikati mbapemphera na kupimana kudya. Iye adafikambo pandzidzi onthowo mbatoma kukuza Mulungu mbalonga pya mwanayo kuna anthu onsene akhadikhira ndzidzi wakupulumuswa kwa Yerusalemu na Mulungu ale. Pikhadamala Yosefe na Maria kuphata pinthu pyonsene kuteweza mwambo wa Mbuya pile, adabwerera kwawo ku Nazareti m'Galilea. Mwanayo adakuladi mbakhala wamphamvu, akhali na nzeru pyakwanga, pontho chidzo cha Mulungu chikhali pana iye. Chaka na chaka makolo a Yesu akhaenda ku Yerusalemu ku Phwando ya Paska. Pidakwana Yesu pyaka khumi na piwiri, iwo adenda ku phwandoko ninga mwa nsambo wawo. Pidamala Phwandoyo, iwo adatoma ulendo wakubwerera kwawo, mbwenye mwanayo Yesu adasalira ku Yerusalemu, makolo ache mbakhonda kupidziwa. Iwo akhanyerezera kuti iye akhali pabodzi na gulu ya anthu, natenepo iwo adafamba nsiku yonsene. Tenepo adatoma kumsaka pakati pa abale na ashamwali awo. Iwo hadamgumane tayu, natenepo adabwerera ku Yerusalemu kamsaka. Pansiku yachitatu adamgumana ali m'Nyumba ya Mulungu, akhala pakati pa afunzisi a Chiyuda kuavesera pontho kuavunza. Onsene adamvawo, adadodoma naye thangwi ya kutawira kwache na nzeru. Pidamuona makolo ache, adadodoma naye. Tenepo mache adamvunza mbati, “Mwanawe, watibonereseranji tenepa? Babako na ine taona nyatwa pyakwanga kusaka-saka iwe.” Yesu adaatawira mbati, “Thangwi yache njanji mukhandisaka? Kadi imwe nkhabe kupidziwa tayu kuti ndathema kukhala m'nyumba mwa Baba?” Mbwenye iwo hadavesese mwadidi kutawira kwache kule tayu. Tenepo Yesu adabwerera nawo pabodzi ku Nazareti mbaavera. Mache adakoya pinthu pyonsenepi mumtima mwache. Yesu akhakula chimo na nzeru, pontho mwakukomera Mulungu na anthu ene. Chaka chakhumi na chishanu cha Tiberia, Mfumu wa Roma; Pontio Pilato akhali mkulu wa boma wa nthemba ya Yudea; Herodi akhatonga nthemba ya Galilea; mbaleachembo Filipi akhatonga nthemba ya Iturea na nthemba ya Trakoniti; Lisanio akhatonga nthemba ya Abileni; Anasi na Kayafa akhali Anyansembe Akulu. Pandzidzi wenewo Mulungu adalonga kuna Yohani, mwana Zekaria, m'thando yatchetcha. Tenepo Yohani adenda kunthemba yonsene ya kumkulo wa Yorodani mbalalika kuna anthu mbati, “Lekani pyakudawa pyanu mbamubatizwe, tenepo Mulungu analekerera pyakudawa pyanu.” Penepi pidachitikadi ninga mudalemberwa ipyo m'bukhu ya mprofeti Yesaya kuti, “Munthu akukhuwa m'thando yatchetcha, akulonga kuti, ‘Msasanyireni njira Mbuya, ndendemezani njira towera iye afambemo. Maphedi onsene afikhirwe, nthunda na mapiri pyonsene pimwalazwe. Njira zakugongonyeka zindendemezwe, pontho njira zamakolong'ondo zisalazwe. Anthu onsene konsene kwene anaona chipulumuso cha Mulungu!’ ” Mwinji udadza dzabatizwa na Yohani. Iye adalonga kuna iwo mbati, “Imwe ana a nyoka! Mbani akupangani kuti munakwanisa kuthawa kutchunyuswa kunafuna dzatumiza Mulungu? Phatani pinthu pyakuonesa kuti mwalekadi pyakudawa pyanu. Lekani kupilonga mwekha ene kuti Abrahamu ndi kholo wanu. Ndikukupangani kuti Mulungu anakwanisa kusandusa miyalayi kukhala pidzukulu pya Abrahamu. Mbadzo yasasanyika kugwanda miti pamitsitsi; muti onsene okhonda bala nsapo zadidi unagwandwa mbuponywa pamoto.” Mwinji ule udavunza kuti, “Tinachita tani mphapo?” Yohani adaatawira mbati, “Munthu ana mayala mawiri, apasembo abodzi mwanzache wakusowa mayala, pontho munthu ana kudya akugawe.” Anyamisonkho adadza dzabatizwa mbamvunza Yohani mbati, “Mfunzisi, ifembo tinachita tani?” Iye adaapanga mbati, “Lekani khomesa msonkho mwakupinza kupiringana mudatongerwa imwe.” Anyankhondo anango adamvunzambo mbati, “Apo ifembo tinachita tani?” Iye adaapanga mbati, “Lekani kukwata kobiri za munthu mwakumthusa penu kupambizira anthu. Kobiri zinapagalwi imwe mungaphata basa mukwane nazo.” Chidikhiro cha anthu chidatoma kukula, onsenembo adatoma kupinyerezera mumtima mwawo kuti penu Yohani akhali Khristu. Tenepo Yohani adaapanga anthu onsene ale mbati, “Ine ndimbakubatizani na madzi, mbwenye unango wamkulu pyakwanga kupiringana ine pano akubwera. Ine sidatheme na kusudzula kwene nkhwaira zache tayu. Iye anakubatizani na Mzimu Wakuchena pontho na moto. Iye ana chisero m'manja mwache chakupepetera nacho mapira. Tenepo anagumanya mapira pambuwapo kaaikha m'chikwa mwache, mbwenye anapisa makupu-kupu pamoto okhonda thima.” Yohani adalalika Mphangwa Zadidi kuna anthu njira zizinji zakusiyana-siyana mbaapanga kuti asanduze makhaliro awo. Mbwenye Yohani adasumulula Herodi mkulu wa boma thangwi adasemba Herodia, mkazi mbaleache, pontho na pinthu pinango pizinji pyakuipa pikhadachita iye. Kubuluka penepo Herodi adathimiza kudawa kukulu pakuikha Yohani m'perezo. Pidamala batizwa anthu onsene, Yesu adabatizwambo. Pikhapemphera iye, kudzulu kudafunguka, pontho Mzimu Wakuchena wakuoneka ninga nkhangaiwa adatchithira pana iye. Tenepo fala idaveka kubulukira kudzulu kuti, “Iwe ndiwe mwananga wapamtima. Ndakomerwa nawe pyakwanga pene.” Pikhali Yesu ninga pyaka makumatatu adatoma basache. Anthu akhanyerezera kuti akhali mwana Yosefe, ule akhali mwana Eli, mwana Matati, mwana Levi, mwana Meleki, mwana Yanai, mwana Yosefe, mwana Matatia, mwana Amose, mwana Nahumu, mwana Hesili, mwana Nagai, mwana Mahati, mwana Maati, mwana Semeni, mwana Yoseke, mwana Yoda, mwana Yohanani, mwana Resa, mwana Zerubabele, mwana Shealatiele, mwana Neri, mwana Meleki, mwana Adi, mwana Kosamu, mwana Elimadama, mwana Eri, mwana Yoswa, mwana Eliezere, mwana Yorimu, mwana Matati, mwana Levi, mwana Simioni, mwana Yuda, mwana Yosefe, mwana Yonamu, mwana Eliakimu, mwana Melea, mwana Mena, mwana Matata, mwana Natani, mwana Davite, mwana Yese, mwana Obedi, mwana Boazi, mwana Salimoni, mwana Nashoni, mwana Aminadabu, mwana Adimini, mwana Arini, mwana Hezironi, mwana Perezi, mwana Yuda, mwana Yakobo, mwana Isake, mwana Abrahamu, mwana Tera, mwana Nahori, mwana Serugi, mwana Reu, mwana Pelege, mwana Eberi, mwana Shela, mwana Kainani, mwana Aripakisadi, mwana Semu, mwana Nowa, mwana Lameki, mwana Metusela, mwana Enoki, mwana Yaredi, mwana Mahalalele, mwana Kenani, mwana Enosi, mwana Seti, mwana Adamu, mwana Mulungu. Yesu adabwerera kubuluka kumkulo wa Yorodani wakudzazwa na Mzimu Wakuchena. Mzimu Wakuchenayo adamtsogolera kwenda kuthando yatchetcha, kule kudayeswa Yesu na Satana nsiku makumanayi. Pansiku zonsenezo iye hadadye chinthu na chibodzi chene tayu, natenepo pakumalisira pache adava njala. Satana adalonga kuna iye mbati, “Ngakhala ndiwedi mwana Mulungu, tonga mwalawu usanduke mkate.” Mbwenye Yesu adamtawira mbati, “Malemba akulonga kuti, ‘Munthu nkhabe khala na moyo na mkate okha tayu.’ ” Tenepo Satana adendesa Yesu pambuto yakulapha mbamuonesa kabodzi na kabodzi maufumu onsene a padziko. Satana adapanga Yesu mbati, “Ndinati ndikupase mphamvu na mfuma yonseneyi, thangwi pyonsenepi pidaperekwa kuna ine, tenepo ndinakwanisa kupasambo anafuna ine. Ngakhala unandipembedza, pyonsenepi pinakhala pyako.” Yesu adamtawira mbati, “Malemba akulonga kuti, ‘Upembedze Mbuya Mulungu wako ene basi pontho utumikire iye ene basi!’ ” Kubuluka penepo Satana adamkwata mbaenda naye ku Yerusalemu mbamkwirisa pachisusu cha Nyumba ya Mulungu mbampanga mbati, “Ngakhala ndiwedi mwana Mulungu, piponye wekha pansi kubulukira pano. Thangwi Malemba akulonga kuti, ‘Mulungu anatonga angelo ache kuti akukoye mwadidi.’ Malemba akulonga pontho kuti, ‘Iwo anakugampha m'manja mwawo, towera na manyalo ako ene aleke kuwazika na miyala.’ ” Mbwenye Yesu adampanga Satana mbati, “Malemba akulonga kuti, ‘Leka yesa Mbuya Mulungu wako.’ ” Pidamala Satana kuyesa Yesu monsene mwene, adamsiya kudikhira ndzidzi unango. Tenepo Yesu adabwerera ku Galilea na mphamvu za Mzimu Wakuchena. Mbiri yache idaveka ku Galilea konsene. Iye adafunzisa m'nyumba zakupemphereramo mbasimbwa na anthu onsene. Kubuluka penepo Yesu adenda ku Nazareti, kudakulira iye kule. Pa Nsiku Yakupuma, ninga mwa nsambo wache, adapita m'nyumba yakupemphereramo. Iye adaimira kuti awerenge Malemba, tenepo adapaswa bukhu ya mprofeti Yesaya. Adafuthula mpukutuwo mbagumana pambuto yakulembwa kuti, “Mzimu wa Mbuya ali pana ine, thangwi adandisankhula kuti ndidze na mphangwa zadidi kuna anyakutcherenga. Iye andituma kuti ndilalike pya kusudzulwa kwa anyaperezo, pontho kuchitisa maboli-boli kuona. Andituma kuti ndibuluse panyatwa anyakuponderezwa, pontho ndilalike kuti ndzidzi wafika unafuna Mbuya dzapulumusa anthu ache.” Yesu adafunya mpukutuwo mbaupereka kuna nyabasa wa nyumba yakupemphererayo, mbakhala pyache pansi. Maso a anthu onsene m'nyumbamo akhali khwee pana iye. Iye adaapanga mbati, “Lero Malembawa akwana-kwana ninga mwaavera imwe ndikuawerenga.” Anthu onsene adamsimba, mbadodoma na mafala akudzipa akhalonga iye. Iwo adalonga mbati, “Ayi weneyu si mwana Yosefe tayu?” Yesu adaapanga mbati, “Andedi, imwe munati mulonge mwambi kuti, ‘Ng'angawe, piwangise wekha ene.’ Munati mundipange pontho kuti ndichitembo kwathu kuno ninga pidava imwe ndikupichita ku Kafaranao.” Yesu adathimiza kulonga mbati, “Ndikukupangani kuti mprofeti hambatambirwa mwadidi kwawo tayu. “Ngavani kuno: mphyakuonadi kuti pakhali amamfelwa achikazi azinji mu Israele pandzidzi wa mprofeti Elia, pidasowa mvula pyaka pitatu na miyezi mitanthatu mwakuti kukhali njala yakugoswa m'dziko yonsene. Mbwenye Elia hadatumwe kuna mbodzi ene mu Israele tayu, mbwenye kuna mkazi mbodzi, mamfelwa wa ku Zarefati kunthemba ya Sidoni. Akhalipo pontho anyamatanya azinji ene pakati pa anthu a mu Israele pandzidzi wa mprofeti Elisha. Nkhabe na mbodzi ene pakati pawo adawangiswa, kwache nyakuwangiswa akhali Naamani ene basi wa kudziko ya Siria.” Pidava anthu onsene akhali m'nyumba yakupemphereramoyo mafala enewa, adazhangali pyakwanga pene. Iwo adalamuka mbamkwekwetera kunja kwa luwaniyo, mbaenda naye padzulu pa phiri pale pakhali luwaniyo. Iwo akhafuna kuti akamponyere pansi na pamtelero, mbwenye iye adagwanda kwene na pakati pawo mbabulukako pyache. Yesu adenda ku Kafaranao, luwani ya m'Galilea mbakafunzisa anthu pa Nsiku Yakupuma. Anthu onsene adadodoma na mfunzisiro wache, thangwi adafunzisa na utongi. M'nyumba yakupemphereramo mukhali munthu wakuphatwa na mzimu wakuipa, wakumuswipisa pamaso pa Mulungu. Iye adakhuwa mwakugaluza fala mbati, “Sha, munafunanji na ife, imwe Yesu wa ku Nazareti? Mwadza kuno dzativunga? Ndimbakudziwani, ndimwe Nyakuchena wa Mulungu.” Yesu adapanga mzimu wakuipawo mbati, “Matama, pontho bulukamo mwa munthuyu!” Natenepo mzimuwo udamponya munthu ule pansi pamaso pa anthu onsene mbubulukamo muna iye okhonda kumkuwaza. Anthu onsene adadodoma napyo mbavunzana unango na mwanzache mbati, “Enewa ndi mafala amtundu wanji? Akupanga mizimu yakuipa na utongi pontho na mphamvu, iyombo mbibulukadi!” Natenepo mbiri ya Yesu idaveka konsene kwene kunthembayo. Yesu adabuluka kunyumba yakupempherera kule mbaenda kumsuwo kwa Simoni. Mebzalache Simoni akhadwala manungo akulu, tenepo iwo adapempha Yesu kuti amphedze mkaziyo. Yesu adakotama pana iye mbatonga manungowo kuti aleke kumpha, manungombo adalekadi. Penepo pene mkaziyo adalamuka mbatoma kuafiliviri. Pidathobila dzuwa, anthu onsene adadza kuna Yesu na onsene akukhala na utenda wakusiyana-siyana. Iye adasanjika manjache pana iwo mbodzi na mbodzi mbaawangisa onsene. Mizimu yakuipa idabulukambo muna anthu azinji mbikhuwa kuti, “Ndimwe Mwana Mulungu!” Yesu adaikhondesa mizimu yakuipa kulonga, thangwi ikhamdziwa kuti iye akhali Khristu. Pidachena kunja, Yesu adabulukako kuluwaniyo mbaenda kunthemba za yekha ene. Anthu adatoma kumsaka-saka, pidamgumana iwo adapiyesera kumkhondesa kuti aleke kuabulukira. Mbwenye iye adalonga kuna iwo mbati, “Ndathema kalalikambo Mphangwa Zadidi za Ufumu wa Mulungu m'maluwani anango, thangwi penepyo ndiye pidanditumira Mulungu kuti ndiphate.” Tenepo adalalika m'nyumba zakupempherera m'dziko monsenemo. Nsiku inango Yesu akhaimira pagombe ya nyanza ya Genesareti, mwenemo anthu akumpsinyiza, towera ave mafala a Mulungu. Iye adaona miyadiya miwiri ili pagombepo. Amisiri akhadaisiya penepo mbakatsuka makokotawo. Yesu adapakira m'mwadiya ubodzi, ule ukhali wa Simoni mbampanga kuti augwinyire m'madzi pang'ono kubuluka pamtundapo. Yesu adakhala m'mwadiyamo mbafunzisa anthuwo. Pidamala Yesu kulonga, adapanga Simoni mbati, “Gwinyira mwadiya kwakuzwika, pontho iwe na anzako mugwesere kokotanu kuti muphe nsomba.” Simoni adamtawira mbati, “Mbuya, ife taphuphudza mosiku onsenewu na kuphata basa, nee chibodzi chapha ife. Mbwenye podi ndimwe mwalonga, ndinati ndiigwesere.” Iwo adaigweseradi mbapha nsomba zizinji zene mwakuti kokota ikhali chifupi kuthaluka. Natenepo adakhupha anzawo a m'mwadiya unango ule kuti adze dzaaphedza. Iwo adadzadi mbadzaza miyadiya yonsene miwiri mwakuti ikhali chifupi kulilima. Pidaona Simoni Peturo pinthu pidachitikapyo, adagodama pansi pamaso pa Yesu mbalonga mbati, “Mbuya, bulukani pyanu pana ine! Thangwi ndine nyakudawa!” Peturo pabodzi na anzache akhali na iye ale adadodoma pyakwanga thangwi ya kuinjipa kwa nsomba zikhadapha iwozo. Yakobo na Yohani, ana Zebedeo, anzache a Simoni adadodomambo. Yesu adapanga Simoni mbati, “Leka gopa, kutomera lero kwenda m'tsogolo unakhala nyakusodza anthu.” Iwo adakweyera miyadiyayo kumtunda, tenepo adasiya pyonsene mbatewera Yesu. Pikhali Yesu kuluwani inango, adagumanikana na nyamatanya. Pidaona iye Yesu, adapiponya pansi mbampempha mbati, “Mbuya, imwe mungapifuna, munakwanisa kundichenesa.” Yesu adafuthula mkono wache mbamphata mbatawira mbati, “Ndinapifuna, chena!” Kabodzi na kabodzi matanya adammalira munthu ule. Yesu adampanga mbati, “Leka kapanga munthu na mbodzi ene, mbwenye ndokoletu kuna nyansembe akakuone; nakuti onsene akapidziwe kuti wawangadi, kapereke nsembe zidatonga Mose zile.” Kwache mbiri ya Yesu idaveka pikulu pene mwakuti mwinji udadza dzamvesera na kuwangiswa utendawo. Mbwenye kazinji kene Yesu akhaenda kumbuto za yekha ene mbakapemphera. Nsiku inango, pikhafunzisa Yesu, Afarisi na afunzisi anango a mwambo ale, adadza kubulukira kumidzi yonsene ya ku Galilea, Yudea pontho na a ku Yerusalemu akhakhala pansi penepo. Mphamvu za Mbuya zikhali na Yesu zakuti awangise nazo atenda. Amuna anango adadza na nyamfutete pamakha mbapiyesera kupita naye m'nyumba kuti akamtule pamaso pa Yesu. Pidasowa iwo njira yakumpitisira nayo m'nyumbamo thangwi ya mwinji, adakwira naye pansoyi mbabulusa mapali anango mbamtchithisira pamakha m'gulumo mbamfikisa pamaso pa Yesu. Pidaona Yesu chikhulupiro chawocho, adalonga kuna nyamfuteteyo mbati, “Shamwali, pyakudawa pyako pyalekererwa.” Afarisi na afunzisi a mwambo adatoma kupivunza okha ene mbati, “Mbani weneyu anashola Mulunguyu? Mbani anakwanisa kulekerera pyakudawa, ayi si Mulungu yekha tayu?” Yesu adadziwa pikhanyerezera iwo mbalonga kuna iwo mbati, “Mwatani munanyerezera pinthu ninga penepi? Chifupi ntchipi, kulonga kuti, ‘Pyakudawa pyako pyalekererwa,’ penu, ‘Lamuka ufambe’? Mbwenye ndinakupangizanidi kuti Mwana Munthu ana utongi wakulekerera pyakudawa padziko yapansi!” Tenepo iye adalonga kuna nyamfuteteyo mbati, “Ndikukupanga; lamuka, thukula makhako uende kwanu!” Kabodzi na kabodzi munthu ule adaimira, anthu onsene mbamuona. Iye adathukula makhache akhadagonera iye mbaenda kwawo uku akukuza Mulungu. Anthu onsene adadodoma pyakwanga. Na mantha pikulu iwo adakuza Mulungu mbati, “Lero taona pinthu pyakudodomesa!” Kubuluka penepo Yesu adabuluka mbaona nyamisonkho, dzinache Levi, ali khale m'nyumba ya misonkho. Yesu adalonga kuna iye mbati, “Nditewere.” Levi adalamuka, tenepo adasiya pinthu pyonsene mbamteweradi. Kubuluka penepo Levi adasasanyira Yesu phwando ikulu kumsuwo kwache. Pakati pa anyakuchemerwa kuphwandoko pakhali anyamisonkho azinji pabodzi na anthu anango. Afarisi anango, maka-maka ale akhali afunzisi a mwambo, adadungunya kuna anyakufunza a Yesu mbati, “Munadyeranji na kumwa pabodzi na anyamisonkho pontho na anyakudawawa?” Yesu adaatawira mbati, “Anthu akuwanga nkhabe funa ng'anga tayu, mbwenye atenda. Ine sidadzere dzachemera anthu akulungama tayu, mbwenye anyakudawawa kuti aleke pyakudawa pyawo.” Anthu anango adalonga kuna Yesu mbati, “Anyakufunza a Yohani ambapemphera na kupimana kudya kazinji kene, pontho anyakufunza a Afarisi ambachita chibodzi-bodzi, mbwenye anyakufunzanuwa ambalila kudya na kumwa kwene pyawo.” Yesu adaatawira mbati, “Ayi mungachitise anyakuchemerwa kuphwando yakukazhali kupimana kudya, nyakusembayo mbali ponthopo? Nkhabe tayu! Mbwenye ndzidzi unafika unafuna dzabuluswa nyakusembayo pakati pawo, tenepo iwo anapimana kudya.” Yesu adaapanga pontho msangani mbati, “Nkhabe munthu angang'ambe chigamba panguwo itswa mbachisonera panguwo yakale. Angachita tenepo, iye ambang'amba nguwo itswa, pontho chigamba cha panguwo itswa nkhabe themerana na panguwo yakale tayu. Pontho nkhabe munthu ambatsanyulira vinyu wachinchino m'mabudu a nthembe akuphatisirwa kale basa tayu, thangwi vinyu wachinchinoyo anatumbula mabuduwo. Tenepo vinyu anatayika pontho mabuduwo anavungika. Pyadidi pyache vinyu wachinchino atsanyulirwe m'mabudu achinchinombo! Pontho munthu nkhabe funa pontho vinyu wachinchino angamala kumwa vinyu wakale tayu, thangwi ambalonga kuti wakale ngwakudzipa.” Yesu akhagwanda na m'minda ya tirigu pa Nsiku Yakupuma. Tenepo anyakufunzache adatoma kukwedzula ngala za tirigu, adamting'inda m'manja mwawo mbadya. Afarisi anango adavunza mbati, “Munaphatiranji pinthu pinakhondesa mwambo wathu kupiphata pa Nsiku Yakupuma?” Yesu adaatawira mbati, “Kadi imwe hamudawerenge tayu pidachita Davite na anzache ndzidzi udava iwo njala? Iye adapita m'Nyumba ya Mulungu mbakwata mikate yakuperekwa kuna Mulungu, adaidya mbapasambo anthu ache. Pikhali pinthu pyakudawira mwambo kuti munthu ene pyache, kupambula anyansembe, adye pyache mikate yeneyo.” Tenepo Yesu adalonga kuna iwo mbati, “Mwana Munthu ndi Mbuya wa Nsiku Yakupuma.” Pa Nsiku inango Yakupuma, Yesu adenda kafunzisa m'nyumba yakupemphereramo. Mwenemo mukhali munthu wakulamala dzanja yamadyo. Afunzisi anango a mwambo pabodzi na Afarisi anango akhasaka mathangwi akumsumira nawo Yesu thangwi yakuchita pinthu pyakudawika. Natenepo adamuyang'ana naye phanamana kuti aone ngakhala anawangisa pa Nsiku Yakupuma. Mbwenye Yesu adadziwa manyerezero awo. Tenepo adapanga munthu ule mbati, “Lamuka udze kutsogolo kuno.” Munthu ule adalamukadi mbakaimira kutsogoloko. Tenepo Yesu adalonga kuna iwo mbati, “Ndikuvunzeni. Ayi mwambo wathu umbatitawirisa kuchitanji pa Nsiku Yakupuma? Kuphedza, penu kuchita pyakudawika? Kupulumusa moyo wa munthu, penu kuupha?” Iye adayang'ana-yang'ana anthu onsenewo mbalonga kuna munthuyo mbati, “Futhula dzanjako.” Iye adachitadi tenepo, dzanjacheyo idabwerera ninga mwakale. Anthu ale adazhangali pyakwanga mbaverana pyakuti achite na Yesu. Pandzidzi wenewo, Yesu adenda kuphiri kapemphera mbaphuphudza na kupemphera kuna Mulungu. Pidachena kunja, iye adachemera anyakufunzache mbasankhulapo khumi na awiri, adapasa iye dzina yakuti mbanyakutumwa ale. Simoni, ule adapasa iye dzina yakuti Peturo, na mbaleache Andrea, Yakobo na Yohani, Filipi na Batolomeo, Mateo na Tomasi, Yakobo mwana Alufeo, na Simoni (mbodzi wa Ayuda wakufuna kudzesa utumbe kudziko ya Israele), Yudasi mwana Yakobo, na Yudasi Iskarioti akhafuna dzapereka Yesu kuna anyamalwache ule. Pidadza Yesu pabodzi na anyakutumwa kubulukira kuphiri kule, adaimira pambuto yakusowa pitunda pabodzi na mwinji wa anyakufunzache. Mwinji ukulu ukhali penepo kubulukira ku Yudea konsene, ku Yerusalemu, pontho ku Turo na Sidoni, mizinda ya m'khundu mwa nyanza yamunyu. Iwo adadza dzamvesera, pontho dzawangiswa utendawo. Anyakusanyiswa na mizimu yakuipa ale adawangiswambo. Anthu onsene adayesa-yesa kumkhuya thangwi mphamvu zikhabuluka muna iye mbiziwangisa anthu onsene. Yesu adayang'ana anyakufunzache mbaapanga mbati, “Akutsanzaya ndimwe anyakutcherenga; thangwi Ufumu wa Mulungu ngwanu! Akutsanzaya ndimwe munava njala ndzidzi uno, thangwi munakhuta! Akutsanzaya ndimwe munalira ndzidzi uno, thangwi munasekera! “Akutsanzaya ndimwe munachitirwa pyaumalwa na anthu mbakukhondani na kukutikanani, mbakulongani kuti ndimwe akuipa, thangwi ya Mwana Munthu. Penepi pingachitika, komerwani, pontho muvine na kutsanzaya, thangwi mwakoyerwa mfupo ukulu kudzulu. Kumbukani kuti makolo a anthu enewa anafuna dzakusanyisani ale adachita chibodzi-bodzi kuna maprofeti. “Mbwenye muna dzedze ndimwe anyakufuma, thangwi mwatambiriratu pyakukutsanzayisani. Muna dzedze ndimwe anakhuta ndzidzi uno, thangwi munakhala na njala. “Muna dzedze ndimwe anakomerwa ndzidzi uno, thangwi munatsukwala mbamulira. “Muna dzedze ndimwe anthu onsene angakusimbani, thangwi makolo awo adachita chibodzi-bodzi kuna maprofeti akunama. “Mbwenye imwe anyakundivesera, ndikukupangani kuti afuneni anyamalwanu, chitani udidi kuna anyakukuzondani. Tsanzayisani anyakukutembererani, pontho apempherereni anyakukuboneresani. Ngakhala munthu unango anakumenya phutu ibodzi, mpase amenye inangoyo. Munthu angakupokosera mkhanjo wako, mpase pontho na mayalako ene. Munthu anakupempha chinthu, mpase. Pontho munthu angakwata chinthu chako, leka kumbwezesa. Chitirani anthu anango pinthu pimbafuna imwe kuti iwo akuchitireni. “Ngakhala mumbaafuna anthu okha ambakufunanimbo ale, munadikhira kutambira mfupo wanji mphapo? Na anthu enembo akudawa, ambafuna ale ambaafunambo. Pontho mungachita udidi kuna anthu okha ambakuchitiranimbo udidi ale, mfupo wache ngwanji unafuna imwe dzatambira? Na anthu enembo akudawa ambachitambo tenepo. Ngakhala munafiyalisa anthu okha ambadziwa imwe kuti anakubwezerani ale, mfupo wache ngwanji unafuna imwe dzatambira? Podi na anyakudawa enembo ambafiyalisa anyakudawa anzawo, towera abwezere pyontho-pyonthopyo. Tayu! Afuneni anyamalwanu pontho achitireni udidi. Fiyalisani mbamukhonda dikhira kubwezerwa. Tenepo munatambira mfupo ukulu, mbamukhala ana a Mulungu Wakudzulu-dzulu. Thangwi iye ambachitira udidi anthu akuipa, pontho na okhonda pereka takhuta ene. Khalani na nsisi ninga zina Babanu. “Lekani tonga mseru anthu anango, tenepo Mulungu nee anakutonganimbobi. Lekani longa kuti anthu anango akonwa, tenepo Mulungu nee analongambo kuti mwakonwa tayu. Lekererani anthu anango, tenepo Mulungu anakulekereranimbo. Perekani kuna anango, tenepo Mulungu anakupasanimbo. Iye anakhuthulira m'manja mwanu mdida wakudzala, wakutsindirika, pontho wakutayikira. Mdida unapasa imwe anango, Mulungu anaphatisa basa mdida onthowo kupasambo imwe.” Yesu adaapanga msangani mbati, “Boli-boli nkhabe phate nsenji boli-boli mnzache tayu, thangwi angachita tenepo onsene uwiriawo anagwera m'dzenje. Nkhabe nyakufunza anapiringana mfunzisi wache tayu; mbwenye iye angamalisa kufunza kwacheko, anakhalambo ninga mfunzisi wacheyo. “Unayang'aniranji chitsotso chili m'diso mwa mwanzako mbukhonda nyerezera chigo chili m'diso mwakomo? Unalonga tani kuna mwanzako kuti, ‘Mwanzanga, ndikubuluse chitsotso chili m'diso mwako,’ mbuchimwana kuona chigo chili m'diso mwakomo? Mfaka-fakawe! Toma wabulusa chigo chili m'diso mwakocho, natenepo unakwanisa kuona mwadidi mbubulusa chitsotso chili m'diso mwa mwanzakocho. “Muti wadidi nkhabe bala nsapo zakuipa tayu. Chibodzi-bodzi, muti wakuipa nkhabe bala nsapo zadidi tayu. Miti yonsene imbadziwika na nsapo zimbabala iyo. Imwe nkhabe tchola nkhuyu m'mikandankhuku, penu kutchola mfesa m'muti wamphinimini tayu. Munthu wadidi ambalonga pinthu pyadidi pimbakoya iye mumtima mwache; munthu wakuipa ambalonga pyakuipa kubulukira m'pyakuipa pimbakoya iye mumtima mwache. Thangwi mulomo umbalonga pinthu pyakudzala mumtima. “Munandichemereranji, ‘Mbuya, Mbuya,’ mbamukhonda chita pinalonga ine? Ndinakuonesani kukhala kwachita munthu wakudza kuna ine, ule ambava mafalanga na kuachita. Iye akhala ninga munthu angafuna kumanga nyumba. Iye ambakumba pansi mwakuzwika mbaphata phanzwi, penepo ambamanga maziko a nyumbache. Pidakuka mkulo mbutayikira, udamenya nyumbayo, mbwenye iyo hidatekenyeke tayu, thangwi ikhadamangwa mwadidi. Mbwenye ule anava mafalanga mbakhonda kuachita, akhala ninga munthu wakumanga nyumba padzulu-dzulu okhonda zwikisa maziko. Madzi akutayikira a mumkulo adamenya nyumbayo. Natenepo iyo idagomoka mbisakaliratu kabodzi kene.” Pidamala Yesu kulonga pinthu pyonsenepi kuna anthu, adenda ku Kafaranao. Mkadamu wa anyankhondo dzana akhali na nyabasache wapamtima. Nyabasayo akhadwala chifupi imfa. Pidava mkadamuyi pya Yesu, adatuma akulu-akulu a Chiyuda kampempha kuti adze dzamuwangisira nyabasacheyo. Pidafika iwo kuna Yesu, adampempha mwakumbulumundira mbati, “Munthuyu athemadi kuti mumphedze. Iye ambaafuna anthu athu, pontho iye ene adatimangira nyumba yakupemphereramo.” Natenepo Yesu adenda nawo. Pikhali Yesu chifupi kufika panyumba ya mkadamu ule, iye adatuma ashamwali ache kuna Yesu kampanga mbati, “Mbuya, lekani kupiboneresa, thangwi ine sidatheme tayu kuti imwe mukapite m'nyumba mwanga. Pontho ine ndidanyerezera kuti sidatheme kudza ndekha ene kuna imwe tayu. Mulile longa kwene, nyabasanga anawanga. Ine pontho, ndine munthu wakutongwa na akadamu anga. Ine ndina anyankhondo anango ambatonga inembo. Unango ndingampanga kuti, ‘Ndoko!’ Iye ambaendadi; apo ndingapangambo unango kuti, ‘Idza kuno!’ Iye ambadzadi; apo ndingapanga nyabasanga kuti, ‘Chita chakuti!’ Iye ambachitadi.” Pidava Yesu mafala enewa, adadodoma nawo. Iye adazungunuka mbapanga mwinji ukhamtewerawo mbati, “Ndimomwene, handidagumana tayu munthu wakukhala na chikhulupiro ninga chenechi, podi na mu Israele mwene.” Amuna akhadatumwa ale adabwerera kumusa kwa mkadamuyo mbagumana nyabasayo awanga. Sindzidzi nkhubuluka penepo Yesu na anyakufunzache pabodzi na mwinji ukulu, adenda kuluwani ya Naini. Pidasala Yesu chifupi kufika pamsuwo wa luwaniyo, adagumanikana na maliro. Nyakufayo akhali mphale. Mache mphaleyo akhali mamfelwa, pontho mwanache akhali yekha eneyo basi. Anthu azinji a muluwanimo akhali naye pabodzi. Pidamuona Mbuya, adava naye nsisi pikulu, mbampanga mbati, “Leka lira.” Yesu adadza chifupi mbakhuya bauluyo, tenepo amuna adathukula bauluyo adaimira. Tenepo Yesu adalonga mbati, “Mphalewe, ndikukupanga kuti lamuka!” Nyakufayo adalamuka mbakhala na matako mbatoma kulonga, tenepo Yesu adampereka kuna mache. Anthu onsene adagoswerwa mbalemedza Mulungu. Iwo adalonga mbati, “Mprofeti Wamkulu aoneka pakati pathu. Mulungu adza dzapulumusa anthu ache.” Mbiri ya Yesuyi idaveka m'dziko yonsene ya Yudea, na kunthemba zonsene zakuzungulira Yudea. Anyakufunza a Yohani adapanga Yohani pinthu pyonsenepyo. Natenepo iye adachemera anyakufunzache anango awiri, mbaatuma kuna Mbuya kamvunza mbati, “Ayi akhalonga Yohani kuti anabwera ule ndimwe, penu tidikhire unango ene?” Pidafika iwo kuna Yesu, adampanga mbati, “Yohani Nyakubatiza atituma kuna imwe kuti tidzakuvunzeni ngakhala ndimwedi akhalongwa kuti anabwera, penu tidikhire unango.” Pandzidzi wenewu Yesu akhawangisa utenda wa anthu azinji, na kubulusa mizimu yakuipa, mbafungula pontho maso a maboli-boli azinji. Natenepo iye adatawira amuna adatumwa na Yohani ale mbati, “Bwererani mbamukampange Yohaniyo pyava na pyaona imwepi. Maboli-boli akuona, anyamfutete akufamba, anyamatanya akucheneswa, madodo akuva, anyakufa akulamuka, pontho Mphangwa Zadidi zikulalikwa kuna anyakutcherenga. Ngwakutsanzaya munthu ule anakhonda taya chikhulupiro, thangwi ya pinachita ine!” Pidabuluka amuna akhadatumwa na Yohani ale, Yesu adatoma kulonga kuna mwinji ule pya Yohani mbati, “Pikhaenda imwe kuna Yohani kuthando yatchetcha, chikhadikhira imwe kaona ninji? Mtete wakutekenyeka na mphepo? Mudenda kaonanji? Munthu wakuvala nguwo zakufewa? Nkhabe, anthu akuvala ninga tenepo mbachita tsenzo ambakhala m'nyumba zachifumu. Ngandipangeni, mudenda kaonanji? Mprofeti? Andedi, mbwenye mudaona wakupiringana mprofeti. Thangwi Yohani ngule analongwa m'Malemba kuti, ‘Mulungu adalonga kuti ndinatuma nyakutumwanga patsogolo pako dzakusasanyira njira.’ Ndikukupangani kuti pakati pa anthu onsene adabalwa pansi pano, nkhabepo unango wamkulu kupiringana Yohani. Mbwenye wamng'onoletu mu Ufumu wa Mulungu ngwamkulu kupiringana iye.” Anthu onsene, pabodzi na anyamisonkho ene, adava mafala a Yesu, pontho adavera matongero akulungama a Mulungu, thangwi iwo adabatizwa na Yohaniyo. Mbwenye Afarisi na afunzisi a mwambo adakhonda pikhafuna kuachitira Mulungu, thangwi iwo adakhonda kubatizwa na Yohani. Yesu adathimiza kulonga mbati, “Chinchino ndinaasangiza nanji anthu a mwaka uno? Iwo akhala ninganji? Iwo akhala ninga ana akukhala pamsika. Gulu ibodzi mbilonga kuna gulu inango kuti, ‘Tidakuimbirani nyimbo zakukazhali nazo, mbwenye imwe nee mudavina tayu! Tidakuimbirani nyimbo za pamaliro, mbwenye imwe nee mudalira tayu!’ Yohani Nyakubatiza adadza mbapimana kudya mkate na kumwa vinyu, tenepo imwe mudamulonga kuti iye ana mzimu wakuipa! Mwana Munthu adadza mbadya na kumwa, tenepo imwe mudalonga kuti, ‘Ngayang'anani munthu wamtima, pontho dombeyi, shamwali wa anyamisonkho na anyakudawa!’ Mbwenye onsene anazitambira nzeru za Mulungu ale, ambaonesa kuti nsakuonadi.” Munthu unango wa m'gulu ya Afarisi adatchitcha Yesu kuti akadye naye. Natenepo Yesu adenda kunyumba ya mfarisiyo mbakakhala pansi kuti adye. M'mudzimo mukhali mkazi wa makhaliro akudawika. Iye adava kuti Yesu akhadya m'nyumba ya mfarisiyo, natenepo adadza na mafuta akununkhira mumtete wakusasanywa na alabasta, mbaimira kunduli, kumanyalo a Yesu uku akulira. Iye adatotesa manyalo a Yesu na misozi yache, mbaapukuta na tsisi yache. Adampsompsona manyalowo mbaadzozeka mafuta ale. Pidapiona mfarisi adatchitcha Yesu kudya ule, adalonga yekha ene mbati, “Ngakhala munthuyu ndi mprofeti, mbadamdziwa kuti mkazi anamkhuyayu mbani, pontho ngwa makhaliro akutani; kuti ngwakudawika.” Yesu adamtawira mbati, “Simoni, pana chinthu chakuti ndikupange.” Simoni adalonga mbati, “Ndipangeni, Mfunzisi.” Yesu adampanga mbati, “Anthu awiri adafiyali kobiri zasiliva kuna nyakufiyalisa kobiri. Mbodzi adafiyali kobiri madzana mashanu, unangoyo kobiri makumashanu. Na thangwi yakuti iwo akhali nkhabe kobiri zakumbwezera mwenechiroyo, iye adaalekerera onsene awiri. Mbani wa awiriwa anamfuna pikulu?” Simoni adalonga mbati, “Ndikunyerezera nyakulekererwa zizinjiyo.” Yesu adampanga mbati, “Walonga pyadidi.” Tenepo Yesu adachewukira mkazi ule, mbapanga Simoni mbati, “Ayi ukumuona mkaziyu? Ndapita m'nyumba mwako muno, mbwenye iwe hudandipasa madzi akutsukira manyalo anga tayu. Mbwenye iye atotesa manyalo anga na misozi mbaapukuta na tsisi yache. Iwe hudandimwenyike na kundimpsompsona tayu, mbwenye chipitire changa muno iye hadaleke kumpsompsona manyalo anga tayu. Iwe hudadzozeke msolo wanga na mafuta tayu, mbwenye iye adzozeka manyalo anga na mafuta akununkhira. Natenepo ndikukupanga kuti kundifuna kukulu kwaonesa iyeku kukuonesadi kuti pyakudawa pyache pizinji pyalekererwa. Mbwenye munthu wakulekererwa mwakuchepa ambaonesambo kufuna kwakuchepa.” Tenepo Yesu adampanga mkazi ule mbati, “Pyakudawa pyako pyalekererwa.” Anthu anango akhadya na iye adatoma kuvunzana okha ene mbati, “Mbani weneyu analekerera na pyakudawa peneyu?” Yesu adampanga mkazi ule mbati, “Ndoko na mtendere, chikhulupiro chako chakupulumusa.” Kubuluka penepo Yesu adafamba kumaluwani na kumidzi mbalalika Mphangwa Zadidi za Ufumu wa Mulungu. Anyakufunza khumi na awiri ale adenda pabodzi naye, pabodzi na akazi anango akhadabulusa iye mizimu yakuipa na kuawangisa utendawo. Akaziwo mbawa: Maria wakuchemerwa Magadala, ule akhadabuluswa mizimu yakuipa minomwe, Yohana, mkazache Chuza, mkadamu wa nyumba ya Herodi, Suzana, na akazi anango azinji ale akhaphatisa basa pinthu pyawo kuphedza napyo Yesu pabodzi na anyakufunzache. Anthu akhathimiza kudza kuna Yesu kubulukira mudzi na mudzi. Pidagumanyikana mwinji ukulu, Yesu adalonga msangani mbati: “Pidachitwa na munthu unango, ule adenda kawaza mbewu m'munda mwache. Pikhawaza iye mbewuzo, zinango zidagwera m'njira, mbizipondedzwa, pontho mbalame adazidzonkhona mbewuzo. Mbewu zinango zidagwera pambuto yachimwala-mwala, tenepo pidabuluka umera, udauma thangwi matakawo akhali nkhabe mtota. Mbewu zinango zidagwera m'matenthere a minga, ale adakula pabodzi na mbewuzo mbaziphimbira. Mbewu zinango zidagwera pamataka adidi. Umera udakula mbuikha maso dzana kupiringana zidawazwa zile.” Yesu adamalisa na kulonga penepi mwakugaluza fala mbati, “Ule ana makutu akuva, mbave!” Anyakufunza a Yesu adamvunza kuti msanganiwu ukhalonganji. Natenepo iye adaapanga mbati, “Mulungu adakudziwisani pinthu pya Ufumu wache pikhali pyakubisika pile. Mbwenye anthu anango ambapiva na m'misangani, towera ayang'ane, mbwenye aleke kuona, pontho ave, mbwenye aleke kuvesesa. “Msanganiwu ukulonga tenepa: Mbewu zile ndi mafala a Mulungu. Mbewu zakugwera m'njira zile mbanthu akuva mafala a Mulungu. Kwache Satana ambabwera dzabulusa mafala ale mumtima mwawo, gopesera kuti anthuwa anakhulupira mafalawo mbapulumuka. Mbewu zidagwera pamataka a pambuto ya chimwala-mwala zile mbanthu akuva mafala a Mulungu, mbaatambira na kutsanzaya, mbwenye mafalawo hambamera mitsitsi muna iwo tayu. Iwo ambakhulupira kwene ndzidzi wakuchepa basi, tenepo mayesero angadza iwo ambagweratu. Mbewu zidagwera m'matenthere a minga zile mbanthu akuva mafala a Mulungu, mbwenye angamala penepo, nyatwa, mfuma na tsenzo pya moyo uno pimbaachimwanisa kukula. Tenepo iwo nkhabe kola tayu. Mbwenye mbewu zidagwera pamataka adidi zile mbanthu ale ambavadi mafala a Mulungu, mbaakoya na mtima wakukhulupirika pontho wadidi, mbapirira kufikirana kubala nsapo. “Nkhabe munthu ambagasa nyale mbaigudumira na chitomba, penu kuibisa m'khungusiri mwa talimba tayu. Mbwenye ambaiikha pakwecha, towera anthu akupita m'nyumbamo aone cheza chache. “Thangwi pinthu pyonsene pyakubisika pinabuluswa pakwecha. Pinthu pyakugudumirwa pinafununkhulwa mbapioniwa pakwecha. “Natenepo nyerezerani mwadidi munaavera imwe mafala, thangwi munthu ana pinthu kaleyo anapaswa pizinji; mbwenye ule nkhabe chinthu, anapokoserwa na chinthu chakuchepa chene chinanyerezera iye kuti ali nacho.” Mache na abale ache Yesu adadza kuti amuone, mbwenye iwo adapichimwana kufika chifupi naye thangwi ya mwinji. Munthu unango adapanga Yesu mbati, “Manu na abale anu ali panjapa, anafuna aonane namwe.” Yesu adatawira mbati, “Mama na abale anga ngale ambava mafala a Mulungu mbachita pinalonga iwo.” Nsiku inango Yesu adapakira m'mwadiya pabodzi na anyakufunzache mbaapanga mbati, “Tendeni tiwambukirembo mtunda unango wa nyanza.” Natenepo adalamuka ulendo wawo. Pikhaenda iwo na m'mwadiyawo, Yesu adagona chitulo. Vumbu-vumbu chonzi chakugoswa chidagundika panyanzapo. Mwadiya udatoma kudzala madzi mwakuti anthuwo akhali panyatwa ikulu. Anyakufunza adenda kuna Yesu kamulamusa mbati, “Mbuya, Mbuya! Tili chifupi kufa ife!” Yesu adalamuka mbamatamisa mphepo na mabimbiwo. Ipyombo pidalekadi, tenepo pakhali kumatama kukulu. Kubuluka penepo Yesu adavunza anyakufunza ale mbati, “Chikhulupiro chanu chili kupi?” Mbwenye iwo adadodoma mbagoswerwa, mbalonga unango na mwanzache mbati, “Weneyu mbani? Anatonga mphepo na mabimbi ene, ipyombo mbapimveradi!” Iwo adawambukira kunthemba ya ku Gerasa ile idayang'anisana na Galilea. Pidafika Yesu pamtunda, adagumanikana na munthu wa kuluwani yonthoyo wakuphatwa na mzimu wakuipa. Ndzidzi ukulu iye akhakhala chipezi-pezi, pontho nkhabe khala m'nyumba tayu, mbwenye akhakhala kumadzimba a masiye. Pidaona iye Yesu, adalira pikulu mbagwa pansi pa manyalo ache, mbakhuwa mwakugaluza fala mbati, “Imwe Yesu, mwana Mulungu Wakudzulu-dzulu, munafunanji na ine? Ndikukupemphani kuti muleke kunditchunyusa!” Adalonga tenepo thangwi Yesu akhadatonga mzimu wakuipawo kuti ubulukemo muna munthu ule. Kazinji kene ungamphata mzimu wakuipawo, anthu akhammanga na njema manja na miyendo ninga nyaperezo. Mbwenye akhathumula njema, pontho mzimu wakuipa ukhamyendesa kutsanga. Yesu adamvunza mbati, “Dzinako ndiwe ani?” Iye adalonga mbati, “Ndine Mwinji.” Iye adalonga tenepa, thangwi mizimu yakuipa izinji ikhadapita muna iye. Mizimuyo idapempha Yesu kuti aleke kuitayira ku Chiphompho chikulu. Chifupi na penepo pakhadya mkumbi ukulu wa nkhumba m'khundu-khundu mwa phiri. Mizimu yakuipa ile idapempha Yesu kuti aitawirise kapita muna nkhumbazo, iyembo adaitawirisa. Tenepo mizimu yakuipa ile idabuluka muna munthu ule mbikapita muna nkhumbazo. Mkumbi onsene wa nkhumba ule udatchithira pamatelero na kuthamanga mbukagwera m'nyanza mbubira. Pidaona amakabuswa a nkhumbazo pikhadachitikapyo, adathawa mbakapangambo anthu kuluwani na kumidzi. Anthu adenda kaona pikhadachitikapyo. Pidafika iwo kuna Yesu, adamgumana munthu akhadabuluswa mizimuyo akhuzumuka, pontho avala mbakhala pansi pa manyalo a Yesu. Anthu onsenewo adagoswerwa. Anthu akhadapionawo, adapangambo anthuwo kuwangiswa kudachita munthuyo. Tenepo anthu onsene a kunthemba yeneyo adapanga Yesu kuti aende pyache thangwi akhali na mantha pyakwanga. Natenepo Yesu adapakira m'mwadiya mbabulukako. Munthu akhadabuluswa mizimu yakuipa ule adapempha Yesu mbati, “Nditawirisenimbo ndiende namwe.” Mbwenye Yesu adamgwinya mbampanga mbati, “Bwerera, ndoko kwanu ukalonge pyakuchitira Mulungu.” Natenepo munthu ule adenda na muluwani monsene mbalonga pidamchitira Yesu. Pidabwerera Yesu kumtunda unango wa nyanzayo, anthu adamtambira mwadidi, thangwi onsene akhadikhira iye. Penepo pene padafika mamuna, dzinache Yairosi, ule akhali mkadamu wa nyumba yakupemphereramo. Iye adapiponya pamanyalo a Yesu mbampempha kuti aende kumusa kwache, thangwi mwanache wamkazi akhali chifupi kufa. Mwanacheyo akhali na pyaka khumi na piwiri pyakubalwa, pontho akhali yekha eneyo basi. Pikhaenda Yesu, anthu akhali naye wumbi-wumbi khundu zonsene. Pakati pa anthuwo pakhali mkazi ule adadwala utenda wa msamba-msamba pyaka khumi na piwiri. Iye adamala pyonsene pikhali na iye kupipereka mwa ang'anga, mbwenye nkhabe mbodzi adakwanisa kumuwangisa. Iye adadza m'nduli mwa Yesu m'mwinjimo mbakhuya chikhwayeti cha chakufinika cha Yesu. Kabodzi na kabodzi kuchucha kwa chiropa chache kudaleka. Yesu adavunza mbati, “Mbani andikhuya?” Onsene adatuna. Tenepo Peturo adalonga mbati, “Mbuya, anthu onsene ali namwe wumbi-wumbi pontho akukupsinyizani.” Mbwenye Yesu adalonga mbati, “Unango andikhuya, thangwi ndapiva kuti mphamvu zabuluka muna ine.” Pidapiona mkazi ule kuti mbadakwanisave tayu kubisa pidamchitikira pile, adadza na kutetemera mbapiponya pamanyalo a Yesu. Iye adalonga pamaso pa anthu onsene thangwi ikhadakhuyira iye Yesu na kuwanga kudachita iye na ndzidzi onthowo. Yesu adalonga kuna mkaziyo mbati, “Mwananga, chikhulupiro chako chakuwangisa. Ndoko na mtendere.” Yesu mbali m'kati kulonga, munthu adadza kubulukira kunyumba ya Yairosi, mkadamu wa kunyumba yakupempherera mbampanga mbati, “Lekani boneresa pontho mfunzisiyu, thangwi mwananu amalisika.” Pidava Yesu penepi, adapanga Yairosi mbati, “Leka gopa; khulupira kwene basi, mwanako anakhala pontho mwadidi.” Pidafika iye kumsuwo kwa Yairosi kule, Yesu hadatawirise kuti unango apite m'nyumba pabodzi naye tayu, mbwenye Peturo, Yohani, Yakobo pabodzi na baba na mache mwanayo. Anthu onsene akhalira na kusintili, mbwenye Yesu adaapanga mbati, “Lekani lira. Mwanayu hadafe tayu. Iye ali m'chitulo!” Anthu onsene adamseka thangwi akhadapidziwa kuti mwanayo adafadi. Mbwenye Yesu adaphata dzanja ya mwanayo mbamchemera mbati, “Mwananga, lamuka!” Moyo wache udabwereramo. Kabodzi kene iye adalamuka. Tenepo Yesu adaapanga kuti ampase mtsikanayo pyakudya kuti adye. Makolo ache mwanayo adadodoma napyo pyakwanga, mbwenye Yesu adaapanga kuti aleke panga munthu na mbodzi ene pinthu pidachitikapyo. Yesu adachemera anyakufunza khumi na awiri pabodzi pene mbaapasa mphamvu na utongi wakubulusira mizimu yakuipa yonsene, pontho kuwangisa atenda. Tenepo adaatuma kalalika mphangwa za Ufumu wa Mulungu, pontho kawangisa atenda. Iye adaapanga mbati, “Lekani kwata chinthu na chibodzi chene paulendo; nee mthondodzo, nee budu ya paulendo, nee phoso, nee kobiri penu mayala apapezi. Pamsuwo panakatambirwa imwepo kakhaleni ponthopo kufikirana mubuluke muluwanimo. Kunakhonda imwe katambirwako, mukabuluke muluwani yeneyo mbamugubudza fumbi kumanyalo kwanu kuti pikhale pyakuacheuza.” Anyakufunza adabuluka mbafamba-famba m'midzi yonsene, kulalika Mphangwa Zadidi, na kuwangisa anthu konsene kwene. Pidava Herodi, mtongi wa Galilea pinthu pyonsene pikhachitikapyo, adadodoma pyakwanga, thangwi anthu anango akhalonga kuti Yohani Nyakubatiza alamuka kuimfa. Anango akhalonga kuti mprofeti Elia aonekera, anangombo akhalonga kuti mbodzi wa maprofeti akale ene alamuka kuimfa. Herodi adalonga mbati, “Yohani ndidamgwandisa msolo, apo munthu anava ine akulongwayu mbani?” Tenepo akhayesa-yesa basi kuti amuone Yesu. Pidabwerera anyakutumwa ale, adapanga Yesu pinthu pyonsene pidachita iwo. Tenepo Yesu adaakwata mbaenda nawo pabodzi kuluwani ya Betesaida. Anthu azinji adapiva, natenepo adamtewera. Iye adaatambira mbalonga nawo pya Ufumu wa Mulungu, mbawangisa atenda. Pikhathobila dzuwa, anyakufunza khumi na awiri adadza kuna Yesu mbati, “Apangeni anthuwa aende pyawo kumidzi na kuminda ili chifupiyi kuti akapisakire okha ene kudya na mbuto zakugona, thangwi kuno nkhutsanga.” Mbwenye Yesu adaapanga mbati, “Imwe maka apaseni pyakudya.” Iwo adamtawira mbati, “Pina ife pano ndi mikate mishanu na nsomba ziwiri zene basi. Ayi munafuna kuti ife tiende kagula kudya kwakudyesa mwinji onsenewu?” Kulengesapo amunakulu okha akhali pikwi pishanu. Yesu adapanga anyakufunzache mbati, “Akhazikeni anthuwa m'magulu a makumashanu.” Pidamala anyakufunza kuchita tenepo, onsene adakhala pansi. Yesu adakwata mikate mishanu na nsomba ziwiri zile mbayang'ana kudzulu, tenepo adapereka takhuta kuna Mulungu thangwi ya mikate na nsombazo. Iye adapimenya-menya mbapipereka kuna anyakufunzache kuti agawize anthu ale. Anthu onsene adadya mbakhuta. Anyakufunza adalokota pyakusalira mbadzaza pitundu khumi na piwiri. Nsiku inango pikhapemphera Yesu pa yekha ene, anyakufunza adadza kuna iye. Iye adaavunza mbati, “Anthu ambalonga kuti ndine ani?” Iwo adamtawira mbati, “Anango ambalonga kuti ndimwe Yohani Nyakubatiza, anango ati ndimwe Elia, anangombo ati ndimwe mbodzi wa maprofeti akale ule alamuka kuimfa.” Iye adaavunza mbati, “Apo imwembo, mumbalonga kuti ndine ani?” Peturo adalonga mbati, “Ndimwe Khristu wakusankhulika wa Mulungu.” Yesu adaapanga mwakugogomeza kuti aleke kalonga penepi kuna munthu na mbodzi ene. Iye adaapanga pontho mbati, “Mwana Munthu anati asanyike pyakwanga mbakhondwa na akulu-akulu, anyansembe akulu, na afunzisi a mwambo. Iye anaphiwa, mbwenye pangagwanda nsiku zitatu analamuka mbakhala na moyo.” Tenepo adaapanga onsene mbati, “Ngakhala munthu anafuna kunditewera, athema kupikhonda yekha ene, pontho nsiku na nsiku asasanyike kuona nyatwa na kufa kwene, tenepo anditewere. Thangwi munthu anafuna kupulumusa moyo wacheyo, anati autaye; mbwenye anataya moyo wache thangwi ya ine, anati aupulumuse. Munthu anaganyalinji angakhala napyo pyonsene pya pansi pano, mbataya na kuvunga moyo wache? Nkhabe tayu! Ngakhala munthu anachita manyadzo na ine, pontho na chifunziso changa, Mwana Munthu anachitambo naye manyadzo angafika mudemelero yache, na demelero ya Babache, pontho ya angelo akuchena. Ndikukupangani pyakuonadi kuti alipo anango pano ale hanafa tayu kufikirana iwo aone Mulungu akukhazikisa Ufumu wache.” Pidagwanda nsiku zisere, pikhadamala Yesu kulonga pinthu penepi, adakwata Peturo, Yohani na Yakobo mbaenda nawo paphiri kapemphera. Yesu mbali kupemphera, nkhope yache idasanduzika, pontho nguwo zache zidayetima ninga dzuwa. Sindzidzi amuna awiri, Mose na Elia, akhalonga naye. Iwo adaonekera na demelero mbalonga na Yesu pya kufa kwache kukhafuna iye kuchita mu Yerusalemu kuti achitise kufuna kwa Mulungu kukwana-kwana. Peturo na anzache akhali m'chitulo chakufa nacho. Pidalamuka iwo, adaona demelero ya Yesu, na ya amuna awiri adaimira pabodzi na iye ale. Pikhaenda Mose na Elia, Peturo adapanga Yesu mbati, “Mbuya, mphyadidi kuti ife tili pano. Tinati timange makumbi matatu, ibodzi yanu, inango ya Mose, inangombo ya Elia.” Pikhalonga iye nee akhapidziwabi. Iye mbali kulonga, padadza makole mbaagudumira. Anyakufunza adaphatwa na mantha pikhagudumirwa iwo na makolewo. Fala idaveka kubulukira m'makolemo kuti, “Weneyu ndi mwananga asankhula ine, mvereni!” Pidamatama falayo, anyakufunza adamuona Yesu ali yekha ene. Anyakufunza adafunga milomo yawo nsiku zenezo. Iwo hadapange munthu na mbodzi ene tayu pinthu pikhadaona iwo pile. Mangwana mwache, Yesu na anyakufunza atatu ale adatchitha paphiri pale, tenepo mwinji ukulu udenda kagumanikana naye. Munthu unango pakati pa anthu ale adakhuwa mbati, “Mfunzisi, ndaphata miyendo! Ndionerenimbo mwanangayu, mwananga ndi mbodzi eneyu basi. Mzimu wakuipa ungamphata, ambakhuwa mwakututumuka, mbumtsandisa pyakwanga mwakuti phovu imbakhala chinjiri-chinjiri kukanwa. Umbamkuwaza pikulu, pontho humbafuna kubulukamo tayu! Ndidapempha anyakufunzanu kuti aubuluse mzimu wakuipawu, kwache iwo adapichimwana.” Yesu adaapanga mbati, “Sha! Imwe ndimwedi anthu akuipa pontho akukhonda khulupira! Ndikhale na kupirira namwe kufikirana lini?” Tenepo adampanga munthu ule mbati, “Idza naye mwanakoyo kuno.” Pikhadza mphaleyo, mzimu wakuipa udamgwisa pansi mbumtsandisa pyakwanga. Yesu adatonga mzimu wakuipa ule kuti ubulukemo, tenepo adamuwangisa mphaleyo mbampereka kuna babache. Anthu onsene adadodoma na mphamvu zikulu za Mulungu. Pikhali anthu m'kati kudodoma na pinthu pyonsene pidachita Yesuyo, iye adapanga anyakufunzache mbati, “Lekani duwalira pinafuna kukupangani inepi! Mwana Munthu anaperekwa m'manja mwa anthu.” Mbwenye anyakufunza hadavesese pikhalonga iye tayu, thangwi pikhali pyakuzimbaisa kuna iwo mwakuti hadapivese mwadidi tayu. Iwo akhagopa kumvunza penepi. Mphoka idalamuka pakati pa anyakufunza yakuti mkulu mbani. Yesu adadziwa pikhanyerezera iwo, natenepo adakwata kamwana mbakaimisa m'khundu mwache, mbaapanga mbati, “Munthu onsene anatambira mwadidi kamwanaka thangwi ya ine, atambirambo ine. Pontho munthu onsene anatambira ine mwadidi, atambirambo adandituma ule. Thangwi mng'onoletu pakati pa imwe monsene, ndiye mkululetu.” Yohani adalonga mbati, “Mbuya, tidaona munthu akubulusa mizimu yakuipa na dzinanu. Tenepo tidampanga kuti abasikeletu thangwi si mbodzi wa gulu yathu tayu.” Yesu adaapanga mbati, “Lekani kumkhondesa, thangwi munthu anakhonda pokanyana namwe, weneyo ngwanu.” Pidafika nsiku chifupi zakuti Yesu akwatwe kwenda kudzulu, iye adanyerezera pyakwenda ku Yerusalemu, tenepo adendakodi. Adatuma anyamphangwa patsogolo pache, ale adenda kumudzi wa Samaria kuti akamsasanyire pinthu pyonsene. Mbwenye anthu a m'mudzimo hadamtambire tayu, thangwi iwo akhapidziwa kuti iye akhaenda ku Yerusalemu. Awiri a anyakufunza, Yohani na Yakobo, pidaona iwo penepi, adavunza Yesu mbati, “Mbuya, munafuna kuti tichemere moto kubulukira kudzulu kuti udzaapise?” Mbwenye Yesu adazungunuka mbaalongera. Tenepo iwo adenda kumudzi unango. Pikhafamba iwo m'njira, munthu unango adalonga kuna Yesu mbati, “Ndinakutewerani konsene kunaenda imwe.” Yesu adamtawira mbati, “Mibinzi ina madzimba, pontho mbalame zina pisa, mbwenye Mwana Munthu nkhabe mbuto yakugona penu yakupumirapo tayu.” Yesu adapanga munthu unango mbati, “Nditewere!” Mbwenye munthu ule adalonga mbati, “Mbuya, nditawiriseni kuti nditome kaikha maliro a babanga.” Yesu adatawira mbati, “Aleke anyakufa aikhane anyakufa okhokha. Mbwenye iwe, kalalike mphangwa za Ufumu wa Mulungu.” Munthu unango pontho adapanga Yesu mbati, “Ndinakutewerani, Mbuya, kwache nditawiriseni nditome kagoneka kumsuwo kwanga.” Yesu adamtawira mbati, “Munthu angalima na phaza yakukweyiwa na ng'ombe mbayang'ana m'nduli, munthu weneyo hadatheme kuphata basa mu Ufumu wa Mulungu tayu.” Kubuluka penepo Mbuya adasankhula anthu anango makumanomwe na awiri, mbaatuma awiri-awiri kuti atsogole kumidzi na kumbuto zonsene zikhafuna iye kwenda. Adaapanga mbati, “Pyakuvuna mphizinji, mbwenye anyakuvuna ngakuchepa. Pemphani mwenechiro pyakuvunapyo kuti atume anyabasa dzapivuna. Ndokoni! Ndikukutumani ninga anabira pakati pa mibinzi. Lekani kwata budu ya kobiri, penu budu ya paulendo, penu na nkhwaira zene. Lekani imira panjira kuti mumwenyike anthu. M'nyumba monsene munakapita imwe, chakutoma mukalonge kuti, ‘Mtendere mbukhale m'nyumba muno.’ Ngakhala m'nyumbamo muna munthu wa mtendere, mtendere walonga imwewo unakhala na iye. Mbwenye ngakhala nkhabemo munthu wa mtendere, kwatani pyanu mafala a mtendere alonga imwewo. Khalani m'nyumba yonthoyo. Mudye na kumwa pinakupasani iwo, thangwi nyabasa athema kupagalwi. Lekani buluka pafikira imwepo mbamuenda kakhala m'nyumba zinango. Mungapita m'mudzi, anthu mbakutambirani mwadidi, idyani pinakupasani iwo. Wangisani atenda a m'mudzimo, pontho muapange anthuwo kuti, ‘Ufumu wa Mulungu wadza chifupi na imwe.’ Mbwenye mungapita m'mudzi anthu mbakhonda kukutambirani mwadidi, muende kunjira za m'mudzimo mbamukalonga kuti, ‘Na fumbi ya m'mudzi mwanu ene yaphatirira kumanyalo kwathuyi, tikukugubudzirani kuonesa kuti pyachita imwepi mphyakudawika. Kwache dzindikirani kuti Ufumu wa Mulungu wadza chifupi na imwe.’ Ndikukupangani kuti pa Nsiku inafuna Mulungu dzatonga anthu mseru, iye anavera nsisi Sodomu kupiringana mudzi wenewo. “Una dzedze ndiwe luwani ya Korazini! Una dzedze ndiwe luwani ya Betesaida. Thangwi pyakudodomesa pidachitwa muna imwe mbapidachitwa m'mizinda a Turo na Sidoni, anthu a kweneko mbadavala kale masakha, na kukhala pansi mbapikhwaza dotha kuonesa kuti alekadi pyakudawa pyawo. Nsiku inafuna Mulungu dzatonga anthu mseru, iye anavera nsisi pikulu anthu a ku Turo na Sidoni kupiringana imwepo. Mphapo iwembo Kafaranao! Ayi ukhafuna kupikwiza wekha ene kudzulu? Iwe unaponywa kugehena!” Yesu adapanga anthu makumanomwe na awiri ale mbati, “Munthu anakuveraniyo, averambo na ine ene. Anakukhondaniyo, akhondambo na ine ene. Kwache nyakundikhondayo, akhondambo na adandituma ene ule.” Amuna makumanomwe na awiri ale adabwerera na kukomerwa mbalonga kuna Yesu mbati, “Mbuya, na mizimu yakuipa ene ikhativera pikhaipanga ife na utongi wa dzinanu!” Yesu adaapanga mbati, “Ndidaona Satana akugwa kudzulu khala ninga ching'ani-ng'ani. Ngavani kuno! Ndakupasani mphamvu kuti mukwanise kuponda nazo nyoka na akong'a, mbamukunda mphamvu zonsene za nyamalwayo. Nkhabe chibodzi chinakukuwazani tayu. Kwache lekani komerwa thangwi mizimu yakuipa imbakuverani, mbwenye mukomerwe thangwi madzinanu alembwa kudzulu.” Pandzidzi wenewo Mzimu Wakuchena adadzaza Yesu na kukomerwa, tenepo iye adalonga mbati, “Baba, Mbuya wa kudzulu na dziko yapansi, ndinapereka takhuta kuna imwe, thangwi mwaonesa kuna anthu okhonda funza pinthu pikhabisira imwe anthu anzeru na akufunza pile. Ande, Baba, mwenemu ndiye mukhapifunira imwe kuti pichitike. “Babanga andipasa utongi papinthu pyonsene. Nkhabe na mbodzi ene anadziwa kuti Mwana mbani, mbwenye Baba yekha basi. Pontho nkhabe na mbodzi ene anadziwa kuti Baba mbani kupambula Mwana, pontho na ale ambasankhulwa na Mwanayo kuti iye adziwise Baba kuna iwo.” Tenepo Yesu adazungunukira kuna anyakufunzache mbalonga nawo paokha ene mbati, “Ndimwe a mwayi thangwi ya kuona pinthu pinaona imwepi. Ndikukupangani kuti maprofeti azinji na mafumu adafuna kuona pinthu pinaona imwepi, kwache hadapione tayu. Iwo adafunambo kuva pinava imwepi, kwache hadapive tayu.” Mfunzisi wa mwambo adadza kuna Yesu kuti amuyese. Iye adavunza Yesu mbati, “Mfunzisi, ndichite tani kuti nditambire moyo okhonda mala?” Yesu adamtawira mbati, “Mwambo wa Mose ukulonga tani? Umbauva tani?” Munthu ule adamtawira mbati, “Ukulonga kuti, ‘Mfune Mbuya Mulungu wako na mtima wako onsene, na moyo wako onsene, na mphamvu zako zonsene, pontho na manyerezero ako onsene,’ pontho ‘Mfune mwanzako ninga mumbapifunira iwe.’ ” Yesu adampanga mbati, “Walonga pyadidi. Chita penepyo, tenepo unakhala na moyo okhonda mala.” Mbwenye mfunzisi wa mwambo akhafuna apilungamise yekha ene, natenepo adavunza Yesu mbati, “Apo mwanzangacheyo mbani?” Yesu adamtawira mbati, “Pidachitwa na munthu unango ule akhatchithira kwenda kuluwani ya Yeriko kubulukira ku Yerusalemu. Iye adaphatwa na mapanga panjira. Iwo adamdulisa nguwo, adammenya, mbamsiya akomoka. Pidachitika kuti nyansembe akhagwanda na njira yonthoyo. Mbwenye pidaona iye munthu ule adachalira pyache. Mlevi unango, adachita chibodzi-bodzi. Pidafika iye pambutoyo mbaona munthu ule, adachalira pontho na khundu inango ya njirayo. Mbwenye pikhali Msamaria unango paulendo wache, adafikambo pambuto yonthoyo. Pidaona iye munthu ule, adava naye nsisi pikulu. Adadza mbamthotha mafuta na vinyu pironda pyache, mbapimanga. Pidamala iye kuchita tenepo, adamkwizika pabulu wache, adenda naye kunyumba ya alendo, mbakamuyang'anira mwadidi. Mangwana mwache adabulusa kobiri zasiliva zakuphatira munthu basa nsiku ziwiri mbazipereka kuna mwenechiro nyumba ya alendo ile. Adapanga mwenechiro nyumbayo mbati, ‘Mumuyang'anire mwadidi. Mungavunga kobiri zinango thangwi ya iye, ndinakubwezerani pakubwerera panga.’ ” Yesu adamvunza mfunzisi ule mbati, “Iwembo kupiona kwako, ukunyerezera kuti pa anthu atatuwa adakhala ninga mwanzache wa nyakuphatwa na mapanga ule ngupi?” Mfunzisi wa mwambo ule adamtawira mbati, “Ngule adamkomera mtima.” Yesu adampanga mbati, “Na iwe enembo, ndoko kachite chibodzi-bodzi.” Pikhali Yesu na anyakufunzache paulendo wawo, adafika m'mudzi unango. Penepo mkazi unango dzinache Marita adamtambira kumsuwo kwache. Iye akhali na nanache, dzinache Maria, ule adakhala pansi chifupi na Yesu towera avesere pikhafunzisa iye. Marita adadungunya na kuinjipa kwa basa yonsene ikhaphata iye ile. Natenepo adadza kuna Yesu mbamvunza mbati, “Mbuya, kadi mukupiona tayu kuti nanayu andilekera basa yonseneyi? Mpangeni andiphedzembo!” Mbuya adampanga mbati, “Marita, Marita, ukuswipa mtima na kusanyika na pinthu pizinji, mbwenye chinafunika ntchibodzi chene basi. Maria asankhula chinthu chakufunika, pontho nkhabe dzapokoserwa kuna iye tayu.” Nsiku ibodzi Yesu akhali pambuto inango kupemphera. Pidamala iye, nyakufunza unango adampempha mbati, “Mbuya, tifunzisenimbo kupemphera ninga mudafunzisira Yohani Nyakubatiza anyakufunzache.” Yesu adaapanga mbati, “Mungapemphera longani tenepa: ‘Baba, dzinanu yakuchena mbilemedzwe, Ufumu wanu mbudze. Tipasenimbo pyakudya pyathu pya nsiku na nsiku. Tilekereni pyakudawa pyathu, thangwi ifembo timbalekerera anyakutidawira onsene. Pontho lekani tawira kuti tiyeswe na mayesero.’ ” Yesu adalonga pontho kuna anyakufunzache mbati, “Tisangize mbodzi wa imwe aende kumsuwo wa shamwaliache pachiti-chiti mbakampanga mbati, ‘Shamwali, ndifiyalimbo mikate mitatu. Shamwalianga adza kumusa kwanga, mbwenye ine nkhabe chakuti ndimdyese tayu.’ Penepo wa m'nyumbayo nkhumtawira mbati, ‘Leka kundinyangula. Ndafunga kale msuwo, pontho ine na ananga tamala gona. Ine nkhabe kwanisa lamuka kuti ndikupase mikateyo tayu.’ Andedi, ndikukupangani kuti penu akhonde lamuka mbampasa mikateyo thangwi ndi shamwaliache, kwache analamuka thangwi ya phinga ya nyakupempha ule, mbampasa pyonsene pinafuna iye. “Natenepo ndikukupangani kuti pemphani, tenepo munatambira; saka-sakani, tenepo munapigumana; didimizani, tenepo munafungulirwa msuwo. Thangwi munthu onsene anapempha, anati atambire, munthu onsene anasaka-saka, anati apigumane, pontho munthu onsene anadidimiza, anati afungulirwe msuwo. Mbani munthu, mwanache angampempha nsomba ambampasa nyoka? Penu angampempha dzayi, ambampasa kong'a? Ngakhala imwe anthu akuipa mumbadziwa kupasa ananu pinthu pyadidi, apo Babanu wa Kudzulu ndiye tani? Ayi iye anapichimwana kupereka Mzimu Wakuchena kuna anyakumpempha ale?” Yesu akhadabulusa mzimu wakuipa wakuchitisa munthu kuchimwana kulonga. Pidabuluka mzimu wakuipawo, munthu ule adatoma kulonga, tenepo anthu azinji akhali penepowo adadodoma pyakwanga, mbwenye anthu anango pakati pawo adalonga mbati, “Mphamvu zidabulusa na iye mizimu yakuipa nsakubulukira kuna Belezebule, mfumu wa mizimu yakuipa.” Anthu anango akhafuna pyakumuyesa, tenepo adampanga kuti aonese chidzindikiro chakuti Mulungu ndiye akhadamtuma. Mbwenye Yesu adaadziwa manyerezero awo, mbaapanga mbati, “Ngakhala anthu muufumu anapandukirana, ufumu wenewo umbavungika. Ngakala anthu m'banja anagawikana, banja yeneyo imbafudzika. Ngakhala ufumu wa Satana unagawikana m'magulu, maguluwo mbamenyana okha ene, ufumu wache unaenda tani m'tsogolo? Imwe mwalonga kuti ine ndimbabulusa mizimu yakuipa na mphamvu za Belezebule. Ngakhala mphyakuonadi kuti ine ndimbabulusa mizimu yakuipa na mphamvu za Belezebule, apo anyakuteweranumbo ambabulusa mizimu yakuipa na mphamvu za ani? Natenepo anyakuteweranu onthowo ndiye anakupokanyani kuti mwadawa. Nkhabe! Ndikubulusa mizimu yakuipa na mphamvu za Mulungu, kutsikimizira kuti Mulungu akhazikisa kale Ufumu wache pakati panu. “Munthu wamphamvu zache angaonera pamsuwo pache na pida pyache pyonsene pya nkhondo, pinthu pyache pimbakhala mwadidi. Mbwenye unango wamphamvu zakupiringana iye angadza mbamkunda, anampokosera pida pikhanyindira iyepyo, mbagawa pyaba iyepyo. “Munthu anapokanyisana na ineyo, nee ngwanga tayu; nyakukhonda kundiphedza kugumanyayo, kunachita iyeko nkhumwaza. “Mzimu wakuipa ungabuluka muna munthu, umbazungulira-zungulira kunthemba zakusowa madzi kusaka mbuto yakuti upume. Ungakhonda kuigumana mbutoyo umbalonga okha ene kuti, ‘Ndinabwerera pyanga kunyumba kudabulukira ine kule.’ Tenepo umbabwereradi mbugumana nyumba yatswairwa pontho yamala sasanywa. Tenepo umbaenda kakwata mizimu inzache minomwe yakuipa pikulu kupiringana iwo ene mbibwera dzakhala mwenemo. Pakumalisira pache makhaliro a munthuyo ambanyanyiratu kuipa kupiringana pakutoma.” Pikhalonga Yesu penepi, mkazi unango pakati pa mwinji ule adakhuwa mbati, “Nyakutsanzaya ndi mkazi adakubalani mbakuyamwisani ule!” Mbwenye Yesu adalonga mbati, “Anyanya kutsanzaya mbanthu ale ambava mafala a Mulungu mbachita pinalonga iwo!” Pikhainjipa mwinji, Yesu adatoma kulonga mbati, “Anthu a mwaka uno ngakuipa: ambapempha kuona chidzindikiro, kwache hanachipaswa tayu, kupambula cha mprofeti Yona chene chile basi. Yona akhali chidzindikiro kuna anthu a kumzinda wa Ninevi, chibodzi-bodzi Mwana Munthu anakhala chidzindikiro cha anthu a mwaka uno. Pa Nsiku inafuna Mulungu dzatonga anthu mseru, mfumukazi wa kudziko ya Sheba anaimira kupokanya anthu a mwaka uno, thangwi iye adafamba nsinzo ukulu pyakwanga kavesera mafala anzeru a Mfumu Solomoni. Chinchino ndikukupangani kuti pano pana unango wamkulu kupiringana Solomoni. Pa Nsiku inafuna Mulungu dzatonga anthu mseru, anthu a mumzinda wa Ninevi anaimira kupokanya anthu a mwaka uno, thangwi iwo adaleka pyakudawa pyawo pidava iwo kulalika kwa Yona. Chinchino ndikukupangani kuti pano pana unango wamkulu kupiringana Yona. “Nkhabe munthu ambagasa nyale mbaibisa penu kuigudumira na chitomba tayu; m'mbuto mwache iye ambaiikha pakwecha, towera anthu akupita m'nyumbamo aone cheza chache. Maso ako akhala ninga nyale ya manungo ako. Maso ako angakhala mwadidi, manungo ako onsene ambakhala na cheza, mbwenye ngakhala maso ako hali mwadidi tayu, manungo ako onsene ambakhala mumdima. Onesesani, mphapo, kuti muna cheza m'manungo mwanu, nee mdima tayu. Ngakhala manungo ako onsene ana cheza, mbapakhonda khala khundu ibodzi yakukhala mumdima, manungo onsene anagaka khala ninga akumwinikirwa na nyale.” Pidamala Yesu kulonga penepi, Mfarisi adamchemera kuti akadye naye kumsuwo kwache. Tenepo Yesu adapita m'nyumba mbakhala pansi kudya. Mfarisi adadodoma napyo pidaona iye Yesu kudya okhonda samba m'manja. Mbwenye Mbuya adalonga kuna iye mbati, “Imwe Afarisi mumbatsuka kunja kwa khomitcho na palato yanu, mbwenye m'bwalo mwanu mwadzala na nthonga na pyakuipa. Ndimwe anthu akupupwa! Mulungu nyakusasanya pya kunja ule, ambasasanya pontho na pya m'bwalo mwene. Mbwenye pasani anyakutcherenga pinthu pya m'bwalo mwa khomitcho na palato anu, tenepo pyonsene pina imwe pinacheneswa. “Imwe Afarisi muna dzedze, thangwi mumbapereka kuna Mulungu chakhumi cha pimbewu pyakununkhira pontho pyakukomesa miliwo pyanu pya mtundu yonsene, mbwenye nkhabe ikha konta kuchita pyakulungama pontho kumfuna Mulungu tayu. Mwathema kuchita pyonsenepi mbamukhonda siya pinango. “Imwe Afarisi muna dzedze, thangwi mumbafuna mipando ya chilemedzo m'nyumba zakupemphereramo, pontho kuti anthu akumwenyikeni na chilemedzo m'misika. Muna dzedze, thangwi mwakhala ninga nthumbi yakubisika. Anthu akugwanda na penepo nkhabe dziwa kuti akufamba panthumbi tayu.” Mfunzisi unango wa mwambo adalonga kuna Yesu mbati, “Mfunzisi, pinalonga imwe tenepo, mukushola na ife ene!” Yesu adatawira mbati, “Imwe maka afunzisi a mwambo, muna dzedze, thangwi mumbathukulisa anthu mitolo yakulemera. Imwe enechiro mbamukhonda kuikhuya na chala chanu chene kuaphedza. Muna dzedze, thangwi mumbamangira maprofeti adaphiwa na makolo anu akale ale maguwa a masiye. Penepo mukuonesa kuti mukutawirizana na pidachita makolo anu. Iwo adapha maprofeti, imwembo mudaamangira maguwa. Ndi thangwi yache Mulungu na nzeru zache adalonga mbati, ‘ndinaatumizira maprofeti na anyakutumwa, mbwenye anthu anapha anango a iwo, anangombo anaasanyisa.’ Natenepo anthu a mwaka uno anatchunyuswa thangwi ya maprofeti onsene adaphiwa kutomera kulengwa kwa dziko yapansi ale, kutomera kuphiwa kwa Abele, kufikirana kuphiwa kwa Zekaria, ule adaphiwa m'Nyumba ya Mulungu pakati pa guwa yansembe na Mbuto Yakuchena. Ande, ndikukupangani kuti anthu a mwaka uno anatchunyuswa thangwi ya pyonsenepi! “Muna dzedze, imwe afunzisi a mwambo, thangwi mudabulusa mfungulo wa kunyumba ya nzeru. Imwe enechiro mbamukhonda pitamo, mbamukhondesa akhafuna pya kupitamo ale.” Pidabuluka Yesu pambutoyo, afunzisi a mwambo pabodzi na Afarisi adatoma kupokanyana naye mwakuzhangali mbamvunza pya pinthu pizinji. Akhafuna pya kumtapa m'kanwa. Pandzidzi onthowo anthu pikwi-pikwi adagumanyikana mwakuti anthu akhapondana. Iye chakutoma adalonga na anyakufunzache mbati, “Onesesani chakufufumisira mkate cha Afarisi, chenechi ngufaka-fakawo. Pinthu pyonsene pinabiswa ndzidzi unopi pinafununkhulwa, pontho pyachibiso-biso pyonsene pinadziwika. Natenepo pyonsene pyalonga imwe chibiso-biso, pinaveka pakwecha, pontho pyonsene pyabedulira imwe anthu m'bwalo mwa nyumba, anapibweka pakwecha. “Ndikukupangani imwe, ashamwali anga, kuti muleke gopa ale ambapha manungo okha, angamala penepo mbasowa chinango chakuti achite. Ndinakuonesani wakuti mumgope. Gopani Mulungu ule angamala kupha manungo a munthu ambakhala pontho na mphamvu zakumponya kugehena. Ndikukupangani kuti weneyo mwathema kumgopa. “Ntchenga zishanu zimbaguliswa na kobiri ziwiri basi, kwache Mulungu hambaduwalirapo na ibodzi ene tayu. Na tsisi ene ya mumsolo mwanu yonsene yamala lengeswa. Natenepo lekani gopa, thangwi imwe ndimwe akufunika pyakwanga kupiringana ntchenga zizinji. “Ndikukupangani kuti munthu onsene ananditawira pamaso pa anthu kuti iye ngwanga, Mwana Munthu anamtawirambo pamaso pa angelo a Mulungu. Mbwenye nyakundikhonda pamaso pa anthuyo, Mwana Munthu anamkhondambo pamaso pa angelo a Mulungu. “Munthu onsene analongera Mwana Munthu pyakuipa, Mulungu anamlekerera, mbwenye nyakushola Mzimu Wakuchena, Mulungu hanamlekerera tayu. “Ngakhala anaenda namwe kunyumba zakupemphereramo, kuna akadamu, pontho kuna atongi kuti akakutongeni mseru, lekani dzasanyika kuti, ‘Ndinaenda kalonga tani kuti ndipitchinjirize.’ Thangwi Mzimu Wakuchena anakufunzisani na ndzidzi onthowo pyakuthema kulonga.” Munthu unango m'mwinjimo adapempha Yesu mbati, “Mfunzisi, ndipangirenimbo mbaleanga kuti agawe mfuma idatisiyira babathu.” Mbwenye Yesu adampanga mbati, “Shamwali, mbani andipasa utongi kukhala nyakutonga mseru pakati panu, penu nyakugawa mfumanu yakusalayi?” Yesu adathimiza kulonga kuna onsene ale mbati, “Khalani m'maso, muonesese mwadidi kuti mukhonde khala na mtima pachinthu na chibodzi chene. Kuinjipa kwa mfuma ya munthu si mdida wa moyo wache tayu.” Tenepo Yesu adaapanga msangani unango mbati, “Pidachitwa na munthu unango wakufuma, ule mundache udapha phoso izinji pyakwanga. Iye adatoma kunyerezera mumtima mwache mbati, ‘Ndinachita tani? Ine nkhabe mbuto yakukoyeramo phoso yangayi.’ Iye adalonga yekha ene mbati, ‘Ndinafudza pyete pyanga mbandimanga pinango pikulu-pikulu, tenepo ndinakoyeramo mapiranga na mfuma zanga zinango. Kumala penepo, ndinalonga ndekha kuti, Ndiwe wamwayi, una mfuma izinji ile inakukwanira pyaka pizinji. Puma pyako, idya, imwa, tsanzaya!’ Mbwenye Mulungu adampanga mbati, ‘Pupwewe! Mosiku uno pano unapokoserwa moyo wakowo. Apo pyonsene pyakoya iwepyo pinakhala pya ani?’ “Pakumalisa Yesu adalonga mbati, ‘Pimbakhala tenepo kuna munthu anapikoyera mfuma, mbwenye pamaso pa Mulungu ngwakukhonda fuma.’ ” Tenepo Yesu adalonga kuna anyakufunzache mbati, “Ndi thangwi yache ndikukupangani kuti lekani swipa mtima pya moyo wanu kuti munadyanji, penu pya manungo anu kuti munavalanji? Thangwi moyo ngwakufunika kupiringana kudya, pontho manungo ngakufunika kupiringana nguwo. Ngayang'anani makhungubwe: Iwo nee ambalima, penu kuvuna tayu; nkhabe nyumba zakukoyeramo phoso penu pikwa tayu; kwache Mulungu ambaadyesa. Imwe ndimwe akufunika pyakwanga kupiringana mbalame. Kadi unango wa imwe anakwanisa kuthimizira ora pamoyo wache na kuswipa mtima na penepi? Ngakhala imwe nkhabe kwanisa chita chinthu na ching'ono chene ninga chenecho tayu, apo munaswipiranji mtima na pinthu pinangopyo? Ngayang'anani kukula kumbachita maluwa am'tsanga: nee ambaphata basa penu kupisasanyira okha ene nguwo tayu. Mbwenye ndikukupangani kuti nee Mfumu Solomoni, na kufuma konsene kudachita iye, akhali na nguwo zakubalika ninga abodzi mwa maluwa enewa tayu. Apo ngakhala Mulungu ambavazika ninga tenepa maudzu am'tsanga ale ambalila kukhala lero ene basi, mangwana mwache mbaponywa pamoto, ayi weneyu nkhabe dzakuvazikani mwadidi tayu? Imwe anthu a chikhulupiro chakuchepa! “Tenepo, lekani sanyika m'manyerezero anu, pontho kuswipa mtima kuti munadyanji penu munamwanji. Thangwi anthu a padziko yapansi okhonda dziwa Mulungu ambasanyika na kunyerezera pya pinthu pyonsenepi. Babanu ambapidziwa kuti mumbafuna pinthu pyonsenepi. Mbwenye chakutoma imwe mwathema kutsalakana pya Ufumu wache, tenepo iye anakupasani pinthu pinango pyonsenepi. “Imwe kamkumbi ka mabira, lekani gopa, thangwi Babanu wa kudzulu afuna kukupasani Ufumu wache mwakukomerwa. Gulisani pyonsene pina imwe mbamupereka kobirizo kuna anyakutcherenga. Mukhale na mabudu a kobiri ale nkhabe sakala tayu, yeneyi ndi mfuma yokhonda mala ya kudzulu. Kweneko mbava nkhabe fikako, pontho uchenje hunaivunga tayu. Thangwi kuna mfumanu, mtimanu umbakhalambo konthoko. “Khalani akusasanyika pachonsene chinadza, pontho nyale zanu zikhale zakugaka. Khalani ninga anyabasa kudikhira mbuyawo kuti abwere kubulukira kuphwando yakukazhali, towera angadza mbadidimiza msuwo, amfungulire kabodzi na kabodzi. Ngakutsanzaya anyabasa ale anagumanwa ali m'maso mbuyawo angadza. Ndikukupangani pyakuonadi kuti iye anaakhazika pathebulu mbasasanyika yekha ene towera aafiliviri. Ngakutsanzaya anyabasawo ngakhala anaagumana asasanyika pakudza pache; penu adze pachiti-chiti, penu m'makalakwecha. Mbwenye dziwani kuti mwenechiro nyumba mbadadziwa ndzidzi wakudza mbava, nee mbadatawira tayu kuti mbava aswe nyumbache. Na imwe enembo khalani na kusasanyika, thangwi Mwana Munthu anabwera pandzidzi unakhonda imwe dikhira.” Peturo adavunza mbati, “Ayi Mbuya, msanganiwu ukulonga ife tekha, penu na anango onsene ene?” Mbuya adatawira mbati, “Mbani mphapo nyabasa wakukhulupirika pontho wanzeru? Iye ngule mbuyache amuikha kukhala nyakuyang'anira pyonsene pya panyumbache mbagawiza anyabasa anango phoso yawo ndzidzi ungakwana. Nyabasayu anakomerwa pyakwanga mbuyache angabwerera mbamgumana akuchita pinthu penepi. Ndikukupangani pyakuonadi kuti mwenechiro nyumbayo anamuikha nyabasayo kukhala nyakuyang'anira pyonsene pya panyumbache. Mbwenye nyabasayo anganyerezera mumtima mwache kuti mbuyache adembuka kudza, mbatoma kumenya anyabasa anzache, achimuna pabodzi na achikazi ene, mbadya na kumwa mbaledzera, tenepo mbuyache nyabasayo anabwera pansiku inakhonda iye dikhira pontho ndzidzi okhonda iye dziwa. Mbuyacheyo anamgwanda mapindi-mapindi, mbamponya kumbuto imbakoyiwa anthu okhonda khulupira. “Nyabasa wakudziwa chinafuna mbuyache kuti iye achite, mbwenye iye mbakhonda sasanyika yekha ene kupichita, anakwapulwa pyakwanga. Mbwenye nyabasa ule anakhonda dziwa chinafuna mbuyache kuti iye achite, kwache mbachita pyakuthema kutchunyuswa napyo, anakwapulwa pang'ono. Munthu wakutambira pizinji athema dzabwezera pizinji. Pontho nyakutambira pizinjiletu anapangwa kuti abweze pyakuinjipa pyakwanga. “Ndidadzera dzaponya moto padziko yapansi, pontho ndikhapifuna pyakwanga kuti mbudagaka kale. Mbwenye ndathema kubatizwa na njira inango, pontho mtimanga nkhabe khazikika tayu kufikirana pyachitika. Kadi imwe mukunyerezera kuti ndadzera dzapereka mtendere pansi pano? Tayu, si mtendere tayu, mbwenye magawikano. Kutomera lero kwenda m'tsogolo banja ya anthu ashanu inagawikana. Anthu atatu a iwo anapokanyana na awiri. Ababa anapokanyana na anawo achimuna, anambo achimuna anapokanyana na ababawo. Amama anapokanyana na anawo achikazi, anambo achikazi anapokanyana na amawo. Amebzala anapokanyana na akwenyawo, akwenyambo anapokanyana na amebzalawo.” Yesu adalonga pontho kuna anthu mbati, “Imwe mungaona makole akukwira kumadokero dzuwa, kabodzi kene mumbalonga kuti mvula inavumba, iyombo mbivumbadi. Pontho mphepo yamwera ingagundika, mumbalonga kuti kunja kunapisa, ikombo mbakupisadi. Imwe mfaka-faka! Ngakhala mumbadziwa makhaliro a dziko pontho akuthambo, apo mumbapichimwana tani kudziwa pinachitika ndzidzi uno kuti pikulonganji? “Mumbakhonderanji kupitonga mwekha ene chinthu chakuthema kuchita? Pinaenda iwe na mwanzako wa mseru kuna nyakutonga, ukhongodzere kuphatizana naye pya mseruwo mwenemo muli m'njira, gopesera anakukweyera kuna nyakutonga, nyakutongamboyo anakupereka kuna anyankhondo ale anakakuponya m'perezo. Ndikukupanga kuti iwe nkhabe dzabuluka m'perezomo tayu kufikirana wamalisa kupagali mangawa onsene a mseru wakowo.” Pandzidzi wenewo pakhali anthu anango, ale adapanga Yesu pya Agalilea adaphiwa na Pilato pikhapereka iwo nsembe kuna Mulungu ale. Yesu adaavunza mbati, “Kadi mukunyerezera kuti Agalilea enewo adaphiwa tenepo, thangwi akhali akudawa pikulu kupiringana Agalilea anango onsene? Nkhabe, pontho ndikukupangani kuti mungakhonda kuleka pyakudawa pyanu, monsene munati mufembo ninga iwo. Apo anthumbo khumi na asere ale adafa ku Siloamu pidagwa chinsanja. Kadi mukunyerezera kuti iwo akhali akudawa kupiringana anthu onsene mu Yerusalemu? Nkhabe, pontho ndikukupangani kuti mungakhonda kuleka pyakudawa pyanu, monsene munati mufembo ninga iwo.” Yesu adaapanga msangani mbati, “Pidachitwa na munthu unango ule akhali na muti wamkuyu m'munda mwache. Iye adenda kasakamo nsapo, mbwenye hadazigumanemo tayu. Natenepo adapanga nyakuphata basa m'mundamo mbati, ‘Ngayang'ana papita pyaka pitatu ndikudza kuno dzasaka makuyu m'muti wenewu mbandikhonda kugumanamo na ibodzi ene. Ugwande mutiwu! Unavungiranji mataka?’ Mbwenye nyabasayo adatawira mbati, ‘Mbuya, ulekeni chaka chino chokha. Ndinaukumbira dzenje mwakuzungulira mbandiikhapo ulowa. Ngakhala chaka chamangwana unabala nsapo, unachita pyadidi, mbwenye ungakhonda bala, dzaugwandeni pyanu.’ ” Pa Nsiku ibodzi Yakupuma Yesu akhafunzisa m'nyumba yakupemphereramo. Mwenemo mukhali mkazi unango akhadaphatwa na mzimu wakuipa udamduwaza pyaka khumi na pisere ule. Akhali na msana wakukotama, pontho hakhakwanisa kuyenuka tayu. Pidamuona Yesu, adamchemera mbampanga mbati, “Mkaziwe, wasudzuka kunyatwa zako.” Adamsanjika manja, penepo pene adadzongoka mbatoma kukuza Mulungu. Mbwenye mkadamu wa nyumba yakupemphereramo ile adazhangali pidaona iye kuti Yesu awangisa munthu pa Nsiku Yakupuma. Natenepo mkadamuyo adapanga anthu mbati, “Pana nsiku zitanthatu zakuphata basa, natenepo dzani dzawangiswa pansiku zenezi, si pa Nsiku Yakupumayi tayu.” Mbwenye Mbuya adamtawira mbati, “Imwe mfaka-faka, ayi anango a imwe hambafungulira ng'ombe penu bulu wache pa Nsiku Yakupumayi kwenda kammwesa tayu? Yang'anani, mkaziyu wa dzinza ya Abrahamu, ule adamangwa na Satana pyaka khumi na pisere, kadi hadatheme tayu kuti asudzulwe kunyatwa yeneyi pa Nsiku Yakupumayi?” Pidalonga Yesu penepi, anyamalwache onsene adachita manyadzo. Mbwenye anthu anango onsene adakomerwa thangwi ya pinthu pyakudodomesa pikhachita iye. Yesu adavunza mbati, “Ufumu wa Mulungu wakhala ninganji, pontho ndinausangiza nanji? Wakhala ninga mbewu ya chitowe, ile idakwatwa na munthu mbakaibzala m'munda mwache. Idamera mbikula ninga muti. Mbalame zidadza mbizimanga pisa pyawo m'nthambi zache.” Yesu adalonga pontho mbati, “Ufumu wa Mulungu ndinausangiza nanji? Wakhala ninga tenepa. Mkazi ambakwata chakufufumisira mikate mbavungaza na ufa wakudzala ndowa kufikirana mpambo onsenewo ufufume.” Kubuluka penepo Yesu adagwanda na m'maluwani pontho na m'midzi, kufunzisa anthu pikhaenda iye ku Yerusalemu. Anthu anango adavunza Yesu mbati, “Mbuya, kani anthu anafuna dzapulumuswa ndi pang'ono pokha basi?” Yesu adaatawira mbati, “Yesa-yesani kupita na pamsuwo wakupapanula, thangwi anthu azinji anayeseradi kuti apite, kwache anapichimwana. Mwenechiro nyumba analamuka mbafunga msuwo. Penepo pene imwe anyakuimira panja, munatoma kudidimiza msuwo mbamulonga kuti, ‘Tifungulirenimbo Mbuya.’ Mbwenye iye anakutawirani kuti, ‘Kunabulukira imwe, sinadziwako tayu.’ Penepo munalonga kuti, ‘Tikhadya na kumwa pabodzi na imwe, pontho mukhafunzisa m'maluwani mwathu.’ Mbwenye iye analonga pontho kuti, ‘Kunabulukira imwe, ine nkhabe dziwako tayu? Bulukani pano, imwe anthu onsene akuchita pinthu pyakuipa.’ Penepo munalira na kukikita mano, mungaona Abrahamu, Isake na Yakobo pabodzi na maprofeti onsene mu Ufumu wa Mulungu, mwenemo imwe mwaponywa kunja. Anthu anabulukira kumabulukiro na kumadokero dzuwa, kumpoto na kumwera, mbakhala pambuto zawo paphwando mu Ufumu wa Mulungu. Natenepo anthu ale ngakumalisira, anakhala akutoma, pontho akutoma ale, anakhala akumalisira.” Pandzidzi onthowo Afarisi anango adadza kuna Yesu mbampanga mbati, “Bulukani kuno muendembo kwinango, thangwi Herodi anafuna kukuphani.” Yesu adaatawira mbati, “Ndokoni mukaupange, mbinziwu, kuti ‘Ndikubulusa mizimu yakuipa, pontho ndinawangisa atenda lero na mangwana, tenepo pansiku yachitatu ndinamalisa basanga.’ Mbwenye ndathema kwenda ulendo wanga lero, mangwana, na nkuchono; hapidatheme kuti mprofeti apherwe kwinango tayu, mbwenye mu Yerusalemu mwene basi. “Yerusalemu, Yerusalemu! Iwe umbapha maprofeti, pontho umbaponyera miyala anyamphangwa a Mulungu adakutumira iye ale! Kazinji kene ndapifuna kugumanyisa anthu ako onsene pabodzi ninga mumbaikhira nkhuku anache m'maphaphido mwache, mbwenye iwe hudanditawirisa kuchita tenepo tayu! Ngayang'ana, Nyumbako ya Mulungu inasanduka madembe. Ndikukupanga kuti kubulukira ndzidzi uno kwenda m'tsogolo, nee unandionave pontho tayu kufikirana iwe udzalonge kuti, ‘Nyakutsanzaya ngule anadza na dzina ya Mbuya.’ ” Pa Nsiku inango Yakupuma Yesu adenda kadya kuna mbodzi wa akadamu a Afarisi, tenepo anthu akhamuyang'anisisa. Patsogolo pa Yesu pakhali munthu wakutupa miyendo na mikono. Yesu adavunza Afarisi na afunzisi a mwambo mbati, “Ayi mwambo wathu umbatawirisa kuwangisa pa Nsiku Yakupuma, penu tayu?” Mbwenye iwo hadabuluse fala tayu. Yesu adamphata munthu ule mbamuwangisa na kumgwinya pyache. Natenepo adaavunza mbati, “Mbani wa imwe, ngakhala mwanache penu ng'ombe yache inagwera mumchera pa Nsiku Yakupuma, ayi iye nkhabe kuibulusiramo kabodzi kene tayu?” Mbwenye iwo adapichimwana kumtawira. Pidaona Yesu kuti anyakuchemerwa anango akhasankhula mbuto zadidiletu, iye adalonga msangani kuna onsene ale mbati, “Ngakhala munthu unango anakuchemererani kuphwando yakukazhali, lekani kakhala pambuto yadidiletu. Thangwi pinakwanisika kuti unango wakufunika kupiringana imwe adachemerwambo, nakuti nyakuchemera monsene uwirianu anadza mbalonga kuti, ‘Mbutoyi pasani ushu.’ Tenepo unachita manyadzo mbukhala pambuto yapansiletu. Mbwenye ungachemerwa, uende kakhala pambuto yapansiletu, towera nyakukuchemerayo akupange kuti, ‘Shamwalianga, dzakhale pambuto yadidiyi.’ Penepo unalemedzwa pamaso pa anyakuchemerwa onsene. Thangwi onsene anapikuza okha ene anachepeswa, pontho onsene anapichepesa okha ene anakuzwa.” Yesu adalonga pontho kuna Mfarisi akhadamchemera kuti adye naye ule mbati, “Ungasasanya kudya kwa masikati penu kwa mawulo, leka kachemera ashamwali ako, penu abale ako, penu a kudzinzako, penu ashamwali ako amfuma, thangwi iwo anakuchemerambo kubwezera pinthu pidaachitira iwe. Mbwenye ungasasanya phwando, chemera anyakutcherenga, anyakulamala, anyamfutete na maboli-boli. Tenepo unakhala wakutsanzaya, thangwi iwo nkhabe chinthu chakuti akubwezerembo tayu. Mulungu ndiye anakubwezera pandzidzi unalamuka anthu akulungama kuimfa.” Pidapiva munthu unango ule akhadya nawo pabodzi, adalonga kuna Yesu mbati, “Ngakutsanzaya anthu ale anafuna dzadya Phwando Ikulu mu Ufumu wa Mulungu.” Yesu adamtawira mbati, “Munthu unango adasasanya phwando ikulu mbachemera anthu azinji kuphwandoko. Pidakwana ndzidzi wa phwando ile, adatuma nyabasache kapanga anthu akhadachemerwa kuphwando ale mbati, ‘Idzani, pyonsene pyasasanywa kale.’ Mbwenye onsene ale adatoma mbodzi na mbodzi kupereka mathangwi akuachimwanisa kwenda kuphwandoko. Wakutoma adalonga kuna nyabasa ule mbati, ‘Ndagula kwene munda, tenepo ndathema kwenda kuti ndikauone. Ndaphata miyendo, sinakwanisa kudzako tayu.’ Unango adalonga mbati, ‘Ndagula kwene ng'ombe khumi za pachingolo, tenepo ndikwenda kaziyesa. Ndaphata miyendo, sinakwanisa kudzako tayu.’ Unango adalonga mbati, ‘Sinakwanisa kudzako tayu, thangwi ndasemba kwene chinchino pano.’ “Nyabasa ule adabwerera mbakampanga mbuyache pyonsenepi. Natenepo mbuyache ule adaswirizwa napyo mbapanga nyabasache ule mbati, ‘Ndoko chinchino pano kunjira ikulu na ing'ono ene ya muluwani ukadze kuno na anyakutcherenga, anyakulamala, maboli-boli na anyamfutete.’ Sindzidzi nyabasa ule adabwererako mbalonga mbati, ‘Mbuya, ndachita pidanditonga imwe, kwache mbuto yasalira basi.’ Natenepo mbuya ule adapanga nyabasache ule mbati, ‘Ndoko kumisewu na kunjira za kunja kwa luwani ino, ukakhakhamize anthu kuti adze kuno, towera nyumbanga idzale. Ndikukupangani monsene kuti nkhabe mbodzi wa anthu akhadachemerwa mbakhonda ale, analawa phwando yanga.’ ” Ndzidzi unango pikhatsagana Yesu na mwinji ukulu, Yesu adazungunuka mbaapanga mbati, “Munthu anadza kuna ine mbakhonda kundifuna piringana mumbafunira iye babache na mache, mkazache na anache, abale ache na anyamaingache, pontho ninga mumbapifunira iye mwenechiro, hanakwanisa kukhala nyakufunzanga tayu. Nyakukhonda sasanyika kuona nyatwa na kufa kwene na kunditewera hanakwanisa kukhala nyakufunzanga tayu. “Ngakhala unango pakati panupa anafuna kumanga nyumba, chakutoma iye ambakhala pansi mbalengesa kobiri zakufunika, towera aone ngakhala ana kobiri zakukwana kumalisira nazo nyumba. Angakhonda chita tenepo, mwinango anaikha maziko a nyumbache ile basi mbapichimwana kuimalisa. Tenepo anthu onsene akuona penepi, anamseka. Iwo analonga kuti, ‘Munthuyu adatoma kuimanga nyumba, mbwenye apichimwana kuimalisa.’ “Ngakhala mfumu wakukhala na anyankhondo pikwi khumi anafuna kwenda kachita nkhondo na mfumu unango wakukhala na anyankhondo pikwi makumawiri, chakutoma ambakhala pansi mbanyerezera ngakhala anapikwanisadi kamenyana naye mfumu weneyo. Ngakhala iye hanapikwanisa tayu, anatuma anyamphangwa kagumana na mfumu unangoyo, kampempha kuti averane pya mtendere mwenemo mbali kutali. Ntchibodzi-bodzi, nkhabe mbodzi pakati panu anakwanisa kukhala nyakufunzanga angakhonda kusiya pyache pyonsene pina iye. “Munyu ngwadidi, mbwenye ungasuluka, unanyung'unyiswa nanji pontho? Unakhala wakusowa basa m'munda na pakhuku ene; umbatayiwa. Ule ana makutu akuva, mbave!” Nsiku inango anyamisonkho na anyakudawa anango adadza dzavesera Yesu. Penepo Afarisi na afunzisi a mwambo adatoma kudungunya mbati, “Munthu weneyu ambatambira pyache anyakudawa mbadya nawo pabodzi.” Tenepo Yesu adaapanga msangani mbati, “Tisangize unango wa imwe ana mabira dzana, tenepo mbodzi atayika, ambachita tani? Iye ambaasiya mabira anango makumafemba na afemba ale pambuto yakudyeserapo mbaenda kasaka wakutayika ule, kufikirana amgumane. Angamgumana ambakomerwa pyakwanga mwakuti ambamthukula paphewa pache mbabwerera naye kumusa. Tenepo ambachemera ashamwali na atsanthembache mbaapanga mbati, ‘Ndakomerwa pyakwanga, thangwi biranga adatayika ule, ndamgumana. Tendeni titsanzaye pabodzi!’ Ndikukupangani kuti ntchibodzi-bodzi; kumbakhala kutsanzaya kukulu kudzulu thangwi ya nyakudawa mbodzi ule analeka pyakudawa pyache kusiyana na anthu makumafemba na afemba akulungama, ale aleka kale pyakudawa pyawo. “Penu tisangize mkazi ule ana kobiri khumi zasiliva, ibodzi nkhumtayikira, ayi ambachita tani? Ambagasa nyale mbatswaira m'nyumba mwache, mbasaka monsene mwadidi mwene kufikirana aigumane kobiri ile. Angaigumana, ambachemera ashamwali na atsanthembache pabodzi mbaapanga mbati, ‘Ndakomerwa pyakwanga, thangwi kobiri idatayika ile ndaigumana. Tendeni titsanzaye pabodzi!’ Ndikukupangani kuti ntchibodzi-bodzi; angelo a Mulungu ambakomerwa na nyakudawa mbodzi angaleka pyakudawa pyache.” Yesu adathimiza kulonga mbati, “Pidachitwa na munthu unango ule akhali na anache achimuna awiri. Wamng'ono adalonga kuna iye mbati, ‘Baba, ndipaseni khundu yanga ya mfumanuyi.’ Natenepo baba ule adagawa mfuma yache pakati pa anache awiri ale. Pidagwanda nsiku pang'ono, wamng'ono ule adagulisa khundu ya mfumache mbabuluka pamsuwopo kwenda ulendo na kobiri zachezo. Adenda kudziko yakutali mbakavunga kobiri zache na makhaliro a umambala. Pyonsene pikhali na iye, adapimala. Kubuluka penepo njala yakugoswa idapita m'dziko mule, iye adakhala wakusowa pinthu. Natenepo adenda kaphata basa kuna mzika ibodzi ya m'dziko mule, ule adamtumiza kuzunde kadyesa nkhumba. Mphaleyo adapifuna kukhutisa mimbache na makoko akhadya nkhumba ale, mbwenye munthu wakumpasa chinthu chakuti adye adasowa. Pidatutumuka iye mumtima mwache, adalonga mbati, ‘Anyabasa onsene a baba ana phoso izinji yakudya, inango mbisala pontho, mbwenye ine ndikufa na njala kuno. Ndinati ndilamuke kwenda kuna baba ndikampange kuti, Baba, ndidadawira Mulungu, pontho na imwe ene. Sidatheme kuchemerwa pontho mwananu tayu. Mundiyese pyanga ninga mbodzi wa anyabasanu.’ Natenepo adalamukadi mbaenda kuna babache. “Mbali pakansinzo na kwawo kudza babache adamuona mbava naye nsisi pikulu. Iye adamthamangira mbamkhumbatira, tenepo adampsompsona. Mwana ule adalonga kuna babache mbati, ‘Baba, ndadawira Mulungu, pontho na imwe ene. Sidathemeve kuchemerwa mwananu tayu.’ Mbwenye baba ule adachemera anyabasache mbalonga mbati, ‘Chimbizani! Kakwateni mkhanjo wadidi makawo mumvazike. Mumvazike mphete m'chala mwache na nsapato kumanyalo kwache. Kakwateni mwanamphulu wakunenepayo mumphe kuti tidye na kusekera. Thangwi mwanangayu akhadafa, mbwenye chinchino ana moyo; akhadatayika, mbwenye chinchino agumanwa!’ Natenepo phwando idagundika. “Pandzidzi wenewu mwana wamkulu akhali kumunda. Pidafika iye chifupi na nyumba kubuluka kumundako, adava kuimba na kuvina. Natenepo adachemera mbodzi wa anyabasa ale mbamvunza mbati, ‘Kwagwanji kani?’ Nyabasa ule adamtawira mbati, ‘Mbaleako abwera, tenepo babako apha mwanamphulu wakunenepa thangwi amtambira wamoyo.’ “Mwana wamkulu ule adazhangali pyakwanga mwakuti adakhonda kapita m'nyumba mule. Natenepo babache ule adabuluka m'nyumba mule mbamdembetera kuti apite, mbwenye adamtawira babache ule mbati, ‘Ngayang'anani pyaka pyonsenepi pyakuphatirani ine basa ninga bitchu, mbandivera matongero anu ndzidzi onsene. Apo mwandipasanjimbo? Nee na mbuzi ene kuti ndichitembo phwando na ashamwali anga, nkhabe! Mwananuyu adavunga mfumanu yonsene na maputa, mbwenye pyabwerera iye kumusa mwamphera mwanamphulu wakunenepa.’ Baba ule adamtawira mbati, ‘Mwananga, iwe una ine ndzidzi onsene, pontho pyanga pyonsene mphyako. Tathema kukomerwa na kutsanzaya, thangwi mbaleakoyu akhadafa, mbwenye chinchino ana moyo; akhadatayika, mbwenye chinchino agumanwa.’ ” Yesu adalonga kuna anyakufunzache mbati, “Pidachitwa na munthu unango wakufuma, ule akhali na mkadamu wakufambisa mfumache. Munthu wakufuma ule adapangwa kuti mkadamu ule akhavunga mfumache ile. Tenepo munthu wakufuma ule adamchemera mkadamu ule mbamvunza mbati, ‘Pinava ine pya iwe mphyanji? Ndilembere pyonsene pyaphata iwe, thangwi hunakwanisave kukhala mkadamu wa pinthu pyanga tayu!’ Mkadamu ule adalonga mumtima mwache mbati, ‘Mbuyanga anati andibuluse basa. Ndinachita tani? Ine nkhabe mphamvu zakulima nazo, pontho kupemphesa ndimbachita nako manyadzo. Chinchino ndapidziwa! Ndinachita chinthu chinango, towera anthu anditambire m'misa mwawo basanga ingamala.’ “Natenepo adachemera anyamangawa a mbuyache mbodzi na mbodzi. Wakutoma adamvunza mbati, ‘Wafiyali pyakuinjipa tani kuna mbuyanga?’ Iye adalonga mbati, ‘Nkhali dzana za mafuta.’ Mkadamu ule adampanga munthu ule mbati, ‘Kalata idalembwa mangawako njishi, khala pansi ulembepo makumashanu.’ Kubuluka penepo adavunza pontho unango mbati, ‘Iwembo wafiyali pyakuinjipa tani?’ Iye adamtawira mbati, ‘Masakha chikwi chibodzi a mapira.’ Mkadamu adampanga munthu ule mbati, ‘Kalata idalembwa mangawako njishi, khala pansi ulembepo madzana masere.’ “Natenepo mbuyache wa mkadamu wakunama ule adamsimba thangwi ya kuchenjera kwache. Thangwi anthu a padziko yapansi pano ngakuchenjera pakuchita pinthu pyawo kupiringana anthu akukhala m'cheza.” Yesu adathimiza kulonga mbati, “Ndikukupangani kuti mupisakire mwekha ene ushamwali pakuphatisa basa mfuma ya dziko yapansi pano, towera mfumayo ingakumalirani, mutambirwe kumusa kwakukhala na kukhala. Nyakukhulupirika papinthu pyakuchepa, anakhulupirika pontho papinthu pikulu; wakunama papinthu pyakuchepa, ananama pontho papinthu pikulu. Apo ngakhala hamudakhulupirike pamfuma ya dziko yapansi panoyi tayu, mbani anafuna dzakukhulupirani na mfuma chadi-chadi. Ngakhala hamunakhulupirika na mfuma ya munthu unango tayu, mbani anafuna dzakupasani pyanumbo? “Nkhabe nyabasa anakwanisa kutumikira ambuya awiri tayu, thangwi anazonda mbodzi mbafuna unangoyo; anakhulupirika kuna mbodzi mbalulupisa unangoyo. Imwe nkhabe kwanisa kutumikira Mulungu na ndzidzi onthowo kutumikira kobiri tayu.” Pidava Afarisi pyonsenepi, adasedegula Yesu, thangwi iwo akhali anthu akuikha mtima pakobiri. Yesu adalonga kuna iwo mbati, “Imwe mumbapiyesa akulungama pamaso pa anthu, mbwenye Mulungu ambadziwa mitimanu. Thangwi pinthu pimbayesa anthu kuti mphyauvololo pyakwanga pile, mphyakusowa basa pamaso pa Mulungu. “Mwambo wa Mose na mabukhu a maprofeti akhali na utongi basi kufikirana ndzidzi wa Yohani Nyakubatiza. Kutomera penepo Mphangwa Zadidi za Ufumu wa Mulungu zikulalikwa, tenepo anthu onsene akupikhakhamiza kuti aupite. Ntchapafupi kuti thambo na dziko yapansi pimale kusiyana nakuti kalemba kang'ono-ng'ono ka mwambo kamale mphamvu. “Mamuna angamwalana na mkazache mbasemba mkazi unango, achitira uputa mkazache wakutomayo. Pontho mamuna wakusemba mkazi wakulekwayo, achitambo uputa. “Pidachitwa na munthu unango wakufuma, ule akhavala nguwo zakudula pyakwanga mbadyerera nsiku zonsene. Pakhali pontho munthu wakutcherenga dzinache Lazaro, ule akhaikhwa na anthu pamsuwo wa nyumba ya munthu wakufuma ule. Manungo ache onsene akhali na pironda. Iye akhadikhira kuti adye mambwera-mbwera akhagwa pathebulu ya nyakufuma ule. Na anambwa enembo akhadza mbamnyanguta pironda pyache. “Ndzidzi udafika, nyakutcherenga ule adafa. Angelo adamthukula mbakamtula kudzulu kukhundu ya Abrahamu. Nyakufuma ule adafambo mbaikhwa m'masiye. Pikhali iye kusanyika kudziko ya anthu akufa, adayang'ana kudzulu mbaona Abrahamu kutali pabodzi na Lazaro kukhundu kwache. Tenepo adakhuwa mbati, ‘Baba Abrahamu, ndiverenimbo nsisi ine! Tumani Lazaro avike nsonga ya chala chache m'madzi kuti atontholese lulume yanga, thangwi ndikusanyika pyakwanga m'moto muno!’ “Mbwenye Abrahamu adalonga mbati, ‘Mwananga, kumbuka kuti udatambiriratu pinthu pyadidi pikhali iwe na moyo, mwenemo Lazaro akhaona nyatwa. Mbwenye lero akutsanzayambo kuno, iwembo ukuva kupha. Mbwenye si pyokhapyo tayu, pakati pa ife na iwe pana Chiphompho chikulu mwakuti anyakufuna kubuluka kuno kudza kuna imweko nkhabe kupikwanisa tayu. Pontho nkhabe unango anakwanisa kuwambukira kuna ife kuno kubulukira kweneko tayu!’ Nyakufuma ule adalonga mbati, ‘Ndaphata miyendo, Baba Abrahamu, tumani Lazaro kumusa kwa babanga. Kweneko ndina abale anga ashanu. Mbaende kaacheuze, gopesera anadzambo kumbuto ya nyatwa ino.’ “Mbwenye Abrahamu adalonga mbati, ‘Kweneko kuna mabukhu a Mose na a maprofeti; mbave pinalonga mabukhuwo.’ Nyakufuma ule adalonga mbati, ‘Tayu, Baba Abrahamu! Penepyo hapidakwane tayu, mbwenye unango angalamuka kuimfa mbaenda kuna iwo, penepo analeka pyakudawa pyawo.’ Mbwenye Abrahamu adampanga mbati, ‘Ngakhala iwo anakhonda vera Mose na maprofeti, hanakwanisikave tayu podi kwene kuti munthu achite kulamuka pyache kuimfa.’ ” Yesu adapanga anyakufunzache mbati, “Pinthu pyakudawisa anthu hapinakhonda kudza tayu, pinati pidze, mbwenye dzedze kuna munthu anadza na pyakudawisa anthuyo. Mbapidakhala pyadidi kuti munthu weneyo amangirirwe libwe ikulu m'khosi mwache mbaponywa m'nyanza, kusiyana nakuti adawise mbodzi wa anawa. Natenepo khalani m'maso na pinachita imwe! “Mbaleako angadawa, msumulule, iye angatchunyuka, mlekerere. Ngakhala pansiku ibodzi iye anakudawira kanomwe, pontho ndzidzi onsene unakudawira iye, ambalonga kuna iwe kuti, ‘Ndatchunyuka,’ mlekerere.” Anyakutumwa adapanga Mbuya mbati, “Kulisani chikhulupiro chathu!” Mbuya adatawira mbati, “Mbamudakhala na chikhulupiro podi kwene chakuchepa ninga mbewu ya chitowe, mbamudapanga muti wanyongolowu kuti, ‘Dulika mbukabzale m'nyanza!’ Iwo mbudakuveranidi! “Tisangize ngakhala unango wa imwe na nyabasache wakulima kumunda penu wakudyesa mabira, angabwera kubasako, ayi ambampanga kuti, ‘Chimbiza dzakhale pansi kuti udye’? Nkhabe, hangachite tenepo tayu, mbwenye ambampanga mbati, ‘Ndisasanyire kudya, pontho sasanyika kundifiliviri pandzidzi unadya na kumwa ine. Ndingamala unakwanisambo kudya.’ Ayi anapereka takhuta kuna nyabasayo thangwi aphata pidapangwa iye? Natenepo na imwe enembo, mungaphata pyonsene pidapangwa imwe, mulonge kuti, ‘Ndife anyabasa ene pyathu; taphata kwene pidathema ife kuphata.’ ” Paulendo wa Yesu wakwenda ku Yerusalemu, adafamba na m'madire a Samaria na Galilea. Pikhapita iye m'mudzi unango, adagumanikana na anyamatanya khumi. Iwo adaimira kutali mbachemera mwakugaluza fala mbati, “Yesu, Mbuya, tiverenimbo nsisi!” Pidaaona Yesu, adaapanga mbati, “Ndokoni kuna anyansembe akakuoneni.” Iwo mbali kwenda, adachena. Pidaona mbodzi wa iwo kuti awanga, adabwerera mbakuza Mulungu mwakugaluza fala. Iye adapiponya pamanyalo a Yesu mbapereka takhuta kuna iye. Munthu weneyu akhali Msamaria. Yesu adalonga mbati, “Anthu akucheneswa akhalipo khumi; anango afemba ale ali kupi? Thangwi yache njanji abwerera dzapereka takhuta kuna Mulungu ndi mlendo eneyu basi?” Tenepo Yesu adalonga kuna iye mbati, “Lamuka uende. Chikhulupiro chako chakuwangisa.” Afarisi anango adavunza Yesu mbati, “Mulungu anakhazikisa lini Ufumu wache padziko yapansi?” Yesu adaatawira mbati, “Mulungu hanakhazikisa Ufumu wache mwakuoneka na maso tayu. Nkhabe mbodzi analonga kuti, ‘Ngayang'anani, Ufumu wa Mulungu uli pano,’ penu, ‘Uwo uli ukowo!’ Thangwi Ufumu wa Mulungu uli muna imwe.” Tenepo Yesu adalonga kuna anyakufunzache mbati, “Ndzidzi unafika wakuti munafuna kuona ibodzi mwa nsiku ya kudza kwa Mwana Munthu, mbwenye nee munaiona tayu. Panakhala anthu ale analonga kuna imwe kuti, ‘Ali pano!’ penu, ‘Ali uko!’ Lekani dzaathamangira. Thangwi Mwana Munthu angabwera pansiku yeneyo anakhala ninga ching'ani-ng'ani chile chimbang'anima na kuonesa cheza kubulukira khundu kufikirana khundu inango ya thambo. Mbwenye chakutoma athema kusanyika pizinji mbakhondwa na mfendu uno. Mwana Munthu mbadzati kudza nsiku zinakhala ninga mudakhalira ipyo nsiku za Nowa. Anthu akhadya, kumwa, na kusembana kufikirana nsiku idapita Nowa m'chimwadiya. Tenepo, madzi adadzala, anthu onsenewo adavungika. Pikhali chibodzi-bodzi nsiku za Loti. Anthu akhadya na kumwa, kugula na kugulisa, kubzala na kumanga. Pansiku idabuluka Loti kumzinda wa Sodomu, Mulungu adagwisa moto na miyala yakugaka ya sulufule kubulukira kudzulu mbaavunga onsene ale. Pinakhala tenepo pansiku yakuoneka kwa Mwana Munthu. “Pansiku yeneyo mamuna ule ali pansoyi mbaleke kutchitha mbakapita m'nyumba mwache kakwata pinthu pyache tayu. Chibodzi-bodzi kuna munthu wakukhala m'munda mwache, aleke bwerera kumusa kwache tayu. Kumbukani pya mkazi wa Loti! Munthu wakufuna kupulumusa moyo wache anautaya; mbwenye nyakuutayayo anaupulumusa. Ndikukupangani kuti mosiku wenewo panakhala anthu awiri kugona patalimba ibodzi: mbodzi anakwatwa, unangoyo anasiyiwa. Panakhala akazi awiri kupeya mapira palibwe pabodzi: mbodzi anakwatwa, unangoyo anasiyiwa.” Anyakufunzache adamvunza mbati, “Mbuya, penepi pinachitikira kupi?” Yesu adalonga mbati, “Konsene kuna chinthu chakufa, malezi anagumanyikana konthoko.” Tenepo Yesu adalonga msangani kuna anyakufunzache kuafunzisa kuti apemphere ndzidzi onsene mbakhonda taya mtima. Iye adalonga mbati, “Muluwani inango mukhali nyakutonga miseru wakukhonda gopa Mulungu pontho wakukhonda tsalakana pinalonga munthu. Muluwani ibodzi-bodziyo mukhali mamfelwa wamkazi ule akhabwera-bwera kuna mtongi dzambulumundira mbati, ‘Nditongerenimbo mseru uli pakati pa ine na mwanzanga.’ Ndzidzi ukulu ene mtongiyi akhakhonda kutonga mseruwo, mbwenye pakumalisira pache adanyerezera yekha ene mumtima mwache mbati, ‘Podi kwene kuti ine nkhabe gopa Mulungu penu tsalakana anthu tayu, kwache na thangwi yakuti mamfelwayu akundinyangula, ndinati nditonge mseru wache, gopesera anandinyangula na kubwera-bwera kwacheku!’ ” Mbuya adathimiza kulonga mbati, “Ngavani mafala alonga mtongi okhonda lungamayu. Ayi Mulungu hanatonga mseru mwadidi tayu anthu ache akumulirira mosiku na masikati? Ayi anadembuka kuaphedza? Ndikukupangani kuti anatonga mseru mwakuakomera mbapichita mwakuchimbiza. Apo Mwana Munthumbo angabwera, ayi anagumana anthu ana chikhulupiro muna iye padziko yapansi pano?” Yesu adalonga pontho msangani unango kuna anthu akhapithemba kuti ngakulungama mbaipisa anzawo onsene ale. Iye adalonga mbati, “Pidachitwa na amuna anango awiri ale adenda ku Nyumba ya Mulungu kapemphera. Mbodzi akhali Mfarisi, unangombo akhali nyamisonkho. “Mfarisi adaimira pambuto ya yekha ene mbapemphera mbati, ‘Mulungu, ndinapereka takhuta, thangwi si ine nyamtima, nyakunama, penu puta ninga anango onsenewa tayu. Ndinapereka takhuta nakuti sidakhale ninga nyamisonkho ali apo ule tayu. Ndimbapimana kudya nsiku ziwiri padimingu mbandipereka chakhumi cha pinthu pimbatambira ine pyonsene.’ “Mbwenye nyamisonkho adaimira kwachembo. Iye adakhonda na kuyenusa kwene msolo wache kudzulu, mbwenye adamenya pagangafuwa pache na kutsukwala mbalonga mbati, ‘Mulungu, ndiverenimbo nsisi. Ndine nyakudawa.’ ” Yesu adalonga mbati, “Ndikukupangani kuti nyakukhomesa msonkho ule adenda kumusa kwache wakulungama pamaso pa Mulungu, si Mfarisi ule tayu. Thangwi onsene anapikuza okha ene anachepeswa, pontho onsene anapichepesa okha ene anakuzwa.” Anthu anango adadza na anawo kuna Yesu, towera iye aasanjike manja. Anyakufunza adaona mbaalongera thangwi ya kuchita penepi. Mbwenye Yesu adachemerera ana ale kuna iye mbalonga mbati, “Alekeni ana adze kuna ine, pontho lekani kuakhondesa, thangwi Ufumu wa Mulungu ngwa anthu akukhala ninga anawa. Ndikukupangani pyakuonadi kuti anakhonda tambira Ufumu wa Mulungu ninga kamwana, hanaupita na pang'ono pene tayu.” Mkadamu unango wa Chiyuda adavunza Yesu mbati, “Mfunzisi wadidi, ndinachita tani kuti nditambire moyo okhonda mala?” Yesu adamvunza mbati, “Unandithuliranji wadidi? Nkhabe mbodzi wadidi tayu, mbwenye Mulungu ene basi. Ukuadziwa matongero akuti, ‘Leka chita uputa, leka kupha, leka kuba, leka pambizira mwanzako, lemedza babako na mako.’ ” Munthu ule adamtawira mbati, “Kutomera uwananga, ndateweza matongero onsenewa.” Pidava Yesu penepi, adampanga mbati, “Pasala chinthu chinango chibodzi chakuti uchite. Kagulise pyonsene pina iwe mbukapereke kobirizo kuna anyakutcherenga. Iwe unakhala na mfuma kudzulu; tenepo udze unditewere.” Mbwenye pidava munthu ule penepi, adatsukwala pyakwanga, thangwi iye akhali wakufuma pyakwanga. Yesu adapiona kuti iye adatsukwala mbalonga mbati, “Mphyakunensa pyakwanga kuna anthu akufuma kupita mu Ufumu wa Mulungu! Mphyakunensadi pyakwanga kuna munthu wakufuma kupita mu Ufumu wa Mulungu kusiyana na ng'ombe kupita pabenga ya nsingano.” Anyakumvesera ale adavunza mbati, “Mbani, mphapo, anakwanisa dzapulumuka?” Yesu adatawira mbati, “Chakuchimwanika na munthu chimbakwanisika na Mulungu.” Tenepo Peturo adalonga mbati, “Ngayang'anani, ife tasiya pyonsene pikhali na ife kutewera imwe.” Yesu adalonga kuna iwo mbati, “Ande, ndikukupangani pyakuonadi kuti munthu anasiya msuwo wache, penu mkazache, penu abale ache, penu makolo ache, penu ana thangwi ya Ufumu wa Mulungu, anatambira pizinji pandzidzi uno, pontho na moyo okhonda mala ndzidzi unafuna kudza.” Yesu adenda na anyakufunza khumi na awiri ale pakhundu mbalonga kuna iwo mbati, “Ngavani kuno, tikwenda ku Yerusalemu, kule kunafuna kakwana-kwana pyonsene pidalemba maprofeti pya Mwana Munthu. Iye anakaperekwa kuna anthu okhonda khala Ayuda, ale anamselusa, kumtikana, na kumphulira mata. Anamkwapula mbampha, mbwenye pangagwanda nsiku zitatu analamuka kuimfa mbakhala pontho na moyo.” Mbwenye anyakufunza ale hadavese na chibodzi chene cha pinthu penepi tayu. Mafala adalonga iyewo akhali akuzimbaisa kuna iwo; iwo hadadziwe tayu kuti Yesu akhafuna kulonganji. Pikhafika Yesu chifupi na mzinda wa Yeriko, pakhali boli-boli ule akhakhala m'khundu mwa njira kupemphesa. Pidava iye mwinji ukugwanda, adavunza mbati, “Kunanji?” Anthu ale adampanga mbati, “Yesu wa ku Nazareti akugwanda.” Iye adachemera mwakugaluza fala mbati, “Yesu, Mwana Davite, ndiverenimbo nsisi!” Anthu akutsogolo kule adamkalapira mbampanga kuti amatame. Mbwenye iye adanyanyiratu kukhuwa pyakwanga pene mbati, “Mwana Davite, ndiverenimbo nsisi!” Tenepo Yesu adaimira mbaapanga kuti adze na boli-boli ule kuna iye. Pidadza iye chifupi, Yesu adamvunza mbati, “Unafuna ndikuchitirenji?” Iye adatawira mbati, “Mbuya, ndinafuna ndione.” Yesu adampanga mbati, “Onatu, mphapo! Chikhulupiro chako chakuwangisa.” Kabodzi kene boli-boli ule adakwanisa kuona, tenepo adatewera Yesu mbapereka takhuta kuna Mulungu. Pidaona mwinji onsene penepi, udakuza Mulungu. Yesu adapita mu Yeriko. Iye akhagwanda kwene pyache. Kweneko kukhali mkadamu wa anyamisonkho, pontho wakufuma, dzinache Zakeo. Iye akhafuna kuona Yesu ngupi. Mbwenye Zakeo akhali wakuvila, tenepo adapichimwana kuti aone Yesu thangwi ya mwinji. Natenepo adathamanga patsogolo mbakwira m'muti wamkuyu towera aone Yesu ule akhagwanda na njira yeneyo. Pidafika Yesu pambutopo, adayang'ana m'dzulu mbalonga kuna Zakeo mbati, “Zakeo, chimbiza, tchitha, thangwi lero ndathema kakhala kumsuwo kwako.” Zakeo adachimbiza kutchitha mbatambira Yesu kumsuwo kwache na kukomerwa kukulu. Anthu onsene adapiona ale adatoma kudungunya mbati, “Munthuyu aenda kakhala mlendo kumsuwo kwa nyakudawayu.” Zakeo adaimira mbalonga kuna Mbuya mbati, “Ngavani, Mbuya, ndinagwanda kati na kati pinthu pina ine mbandipereka khundu ibodzi kuna anyakutcherenga. Ngakhala ndabera munthu ndinambwezera kanayi kuinjipa kwache.” Yesu adampanga mbati, “Chipulumuso chafika m'nyumba muno lero, thangwi munthuyumbo ngwa dzinza ya Abrahamu. Mwana Munthu adadzera dzasaka-saka na kupulumusa anyakutayika.” Pikhavesera anthu penepi, Yesu adathimiza kuapanga msangani. Penepa Yesu akhali chifupi na Yerusalemu, tenepo anthu ale akhanyerezera kuti Ufumu wa Mulungu ukhali chifupiletu kudza. Iye adalonga mbati, “Pidachitwa na munthu unango wakuveka ule akhafuna kubulukapo kwenda kudziko yakutali kuti akapitiswe ufumu mbanyerezera pyakubwerera kwawo angamala kwizwa ufumuwo. Mbadzati lamuka ulendo wache, iye adachemera anyabasache khumi mbaapasa kada munthu kobiri za siliva mbaapanga mbati, ‘Ndinafuna ndione ninga munakwanisa kuzithimizira mwenemo ine nkhabepo.’ Mbwenye mzika zinzache zidamzonda, tenepo adatuma anthu na mphangwa kalonga kukhaenda iyeko mbati, ‘Ife nkhabe kufuna munthu weneyu kuti akhale mfumu wathu.’ “Kwache munthu ule adapitiswa ufumu mbabwerera. Kabodzi kene adachemera anyabasache akhadapasa iye kobiri ale kuti adze kuna iye, towera aone kuti iwo adaganyali nazo kobiri zingasi. Wakutoma adadza mbalonga mbati, ‘Mbuya, kobiri zidandipasa imwe zile ndaganyali nazo kakhumi.’ Weneyo adampanga mbati, ‘Wachita pyadidi. Ndiwe nyabasa wadidi. Ndinakupasa utongi pamizinda khumi, thangwi wakhulupirika papinthu ping'onopi.’ Wachiwiri adadza mbalonga mbati, ‘Mbuya, kobiri zidandipasa imwe zile ndaganyali nazo kashanu.’ Weneyo adampanga mbati, ‘Ndinakupasa utongi pamizinda mishanu.’ “Nyabasa unango adadza mbalonga mbati, ‘Mbuya, kobiri zidandipasa imwe zile nsizi. Ndidazikoya pamcheka pakubisika. Ndikhagopa, thangwi ndimwe munthu wakuuma mtima. Imwe mumbakwata pinthu pyakukhonda khala pyanu, pontho mumbavuna pidakhonda imwe bzala.’ Mwenechiro kobiri ule adalonga kuna iye mbati, ‘Nyabasa wakuipawe, wakonwa na mafalako onthowo. Ukhapidziwa kuti ndine munthu wakuuma mtima wakukwata pinthu pyakukhonda khala pyanga mbandivuna pidakhonda bzala ine. Udakhonderanji mphapo kazikoyesa kobiri zanga kuna anyakukoya kobiri? Mbudachita tenepo mbandidazitambira na kobiri zinango zakuthimizirapo.’ “Tenepo adalonga kuna anthu adaimira penepo ale mbati, ‘Mpokosereni kobiri zina iye mupase nyabasa aganyali kakhumi ule.’ Mbwenye anthu ale adalonga kuna iye mbati, ‘Mbuya, weneyu ali nazo kale kakhumi.’ Iye adaatawira mbati, ‘Ndikukupangani kuti anyakukhala na pinthu kale anapaswa pizinji pene, mbwenye munthu wakupisowa, anapokoserwa na ping'ono-ng'ono pene pina iye. Mbwenye anyakundizonda, adandikhonda kuti ndikhale mfumu wawo ale, bwerani nawo kuno muaphe ine ndikuona.’ ” Pikhadalonga Yesu penepi, adapita patsogolo pawo kwenda ku Yerusalemu. Pidafika iye m'midzi ya Betifage na Betania chifupi na phiri ya Olivi, adatuma anyakufunzache awiri mbaapanga mbati, “Ndokoni m'mudzi uli patsogolo panuwo; pinapita imwe munagumana mwanabulu amangirirwa, ule chipo adzati pakirwa tayu. Kamsudzuleni mubwere naye kuno. Ngakhala munthu anakuvunzani kuti mwatani munamsudzula, kampangeni kuti Mbuya ali naye basa.” Anyakufunza awiri ale adenda mbakapigumanadi ninga mudaapangira Yesu. Pikhasudzula iwo mwanabulu ule, enechiro adaavunza mbati, “Munasudzuliranji buluyu?” Iwo adalonga mbati, “Mbuya ali naye basa.” Adamkwata mbaenda naye kuna Yesu, mbathasika pyakufinika pyawo pamsana pa buluyo, mbapakizapo Yesu. Pikhaenda Yesu pabulu pale, anthu adathasika pyakufinika pyawo m'njira. Pikhafika iye chifupi na Yerusalemu, panjira yakutchithira phiri ya Olivi, mwinji ukulu wa anyakufunzache udagundika kukomerwa. Adagaluza fala kulemedza Mulungu, thangwi ya pyakudodomesa pikhadaona iwo mbati, “Mulungu mbatsanzayise mfumu anadza na dzina ya Mbuya! Mtendere mbukhale kudzulu, pontho kuna Mulungu kukhale demelero!” Tenepo Afarisi anango m'mwinjimo adalonga kuna Yesu mbati, “Mfunzisi, pangani anyakufunzanu amatame.” Yesu adaapanga mbati, “Ndikukupangani kuti enewa angamatama, inafuna khuwa ndi miyalayi.” Yesu adafika chifupi na Yerusalemu, tenepo adalira thangwi ya mzinda wenewu. Iye adalonga mbati, “Sha! Mbudapidziwa kwene lero pinthu pyakudzesa mtendere. Mbwenye lero maso ako nkhabe kwanisa kupiona tayu. Ndzidzi unafika unafuna dzakuzungulira anyakukuzonda. Iwo analekesa anthu kubuluka na kupita kwene mumzindamo mbakumenya kukhundu zonsene. Iwo anakuvungiratu mbapha anthu onsene anakhala muna iwe. Iwo anagomola mafufu onsene; nkhabe mwala unasalira padzulu pa unzache tayu. Pinakhala tenepo thangwi iwe hudadzindikire tayu ndzidzi udadza Mulungu dzakupulumusa.” Tenepo Yesu adapita muchintalo cha Nyumba ya Mulungu mbatoma kubulusa anthu akhachitiramo malonda ale. Iye adalonga mbati, “Pyalembwa m'Malemba kuti, ‘Nyumbanga inakhala nyumba yakupemphereramo.’ Mbwenye imwe mwaisandusa nyumba yakubisaliramo mbava.” Yesu akhafunzisa m'Nyumba ya Mulungu nsiku na nsiku. Anyansembe akulu, afunzisi a mwambo pabodzi na akadamu a Chiyuda akhafuna kuti amphe, kwache njira yakumphera hadaione tayu, thangwi anthu onsene akhathimiza kuvesera mafalache na mtima onsene. Nsiku inango Yesu akhafunzisa anthu m'Nyumba ya Mulungu mbalalika Mphangwa Zadidi. Tenepo anyansembe akulu, afunzisi a mwambo pabodzi na akulu-akulu adadza kuna iye, mbamvunza mbati, “Tipange, una utongi wanji wakuchita nawo pinthu penepi? Adakupasa utongi wenewu mbani?” Yesu adatawira mbati, “Ndikuvunzenimbo. Ndipangeni, ayi utongi ukhabatiza na Yohani udabulukira kuna Mulungu penu kuna munthu?” Iwo adatoma kupokanyisana okhokha mbati, “Tinalonga tani? Tingalonga kuti, ‘Udabulukira kuna Mulungu,’ iye anati alonge kuti, ‘Mudakhonderanji, mphapo, kukhulupira pidalonga Yohani?’ Mbwenye tingalonga kuti, ‘Udabulukira kuna munthu,’ mwinji onsene unatiponyera miyala, thangwi iwo akupidziwadi kuti Yohani akhali mprofeti.” Natenepo adatawira mbati, “Ife nkhabe kudziwa kudabulukira utongi wache tayu.” Yesu adalonga kuna iwo mbati, “Inembo sinakupangani tayu utongi una ine wakuchita nawo pinthu penepi.” Tenepo Yesu adaapanga anthu ale msangani mbati, “Pidachitwa na munthu unango ule adabzala mfesa m'munda mwache mbaubwerekesa kuna anyantchoche, iye adabuluka kwenda pa ulendo mbakakhalako ndzidzi ukulu. Pidakwana ndzidzi wakutchola mfesa zile, iye adatuma bitchu wache kuna anyantchoche ale kuti akampase khundu yache ikhadaverana iwo ile. Mbwenye anyantchoche ale adamenya bitchu ule mbambweza chimanja-manja. Tenepo adatuma bitchu unango wachiwiri; mbwenye anyantchoche adammenya pontho, adamtikana mbambweza chimanja-manja. Kubuluka penepo iye adatuma bitchu wachitatu; mbwenye anyantchoche ale adamkuwaza mbamponyera kunja. Penepo mwenechiro munda ule adalonga mbati, ‘Ndinachita tani? Ndinatuma mwananga wapamtima, weneyumbo anati akamulemedze.’ Mbwenye pidaona anyantchoche mwana mwenechiro munda ule, adalonga kuna unango na mwanzache mbati, ‘Mwana mwenechiro mundawu ngweneyu. Tendeni timphe, towera mfumayi ikhale yathu!’ Natenepo adamponyera kunja kwa munda ule mbampha.” Yesu adavunza mbati, “Apo mwenechiro munda ule anachita tani kuna anyantchoche ale? Iye anabwera mbapha aanyantchochewo mbabwerekesa mundawo kuna anango.” Pidava anthu ale penepi, adalonga mbati, “Lekani longa tenepo.” Yesu adaayang'ana mbavunza mbati, “Nkhulonga kuti tani pinalonga Malemba kuti, ‘Mwala udakhonda anyakumanga nyumba ninga wakusowa basa, lero wasanduka wakufunika kupiringana inango yonsene.’ Munthu anagwera pamwala wenewo ananyedzeka-nyedzeka, mbwenye ngakhala mwala wenewu unagwera munthu, anapeyeka.” Penepo pene afunzisi a mwambo na anyansembe akulu akhafuna pyakuphata Yesu, thangwi adapidziwa kuti Yesu adalonga msangani ule mwakupokanyana nawo, kwache iwo akhagopa anthu. Tenepo adasaka-saka ndzidzi wadidi wakumphatira nawo. Iwo adanyengerera anthu anango akupionesa ninga mbanthu akulungama mbaatuma kuti akatape Yesu m'kanwa pakumvunza, towera akwanise kumpereka m'manja mwa mkulu wa boma wa Chiroma. Anthu enewa adalonga kuna Yesu mbati, “Mfunzisi, timbapidziwa kuti pimbalonga na kufunzisa imwe mphyakuonadi. Timbapidziwa kuti imwe nkhabe ikha konta kuti munthu mbani tayu, mbwenye mumbafunzisa pyakuonadi pya makhaliro ambafuna Mulungu kuna anthu. Tipangenimbo, ayi nkhudawira mwambo wathu kukhoma msonkho kuna Mfumu wa Roma, penu tayu?” Mbwenye Yesu adadziwa unthawatawawo mbalonga kuna iwo mbati, “Ndioneseni kobiri. Nkhope na dzina pili penepapi mphya ani?” Iwo adatawira mbati, “Mphya Mfumu wa Roma.” Yesu adalonga mbati, “Apo, perekani pya Mfumu wa Roma kuna Mfumu wa Roma, pontho perekani pya Mulungu kuna Mulungu.” Penepo adachimwana kumtapa m'kanwa pamaso pa anthu. Iwo adamalwa nzeru na kuatawira kudachita Yesu mbamatamiratu. Tenepo Asaduki anango, ale akhalonga kuti anthu nkhabe dzalamuka kuimfa, adadza kuna Yesu mbalonga mbati, “Mfunzisi, Mose adatilembera mwambo wakuti: ‘Ngakhala mamuna anafa mbasiya mkazache wakusowa ana, mbaleache defuntuyo ampite panyumba mamfelwayo, towera abale naye ana, ale anakhala ninga mbana defuntuyo.’ Pidachitwa na amuna anango anomwe ubaleawo; nanawo adasemba mbafa wakusowa ana. Kubuluka penepo nyamsolo wache adampita panyumba mamfelwayo, mbapitwa pontho panyumba na wachitatu. Penepi pidachitika chibodzi-bodzi kuna onsene anomwe; onsene adafa akusowa ana. Pakumalisira pache, mkazi ule adafambo. Apo pansiku inalamuka anthu kuimfa, mkazi weneyu anakhala wa ani, podi onsene anomwe ubaleawo akhadamsemba?” Yesu adaatawira mbati, “Amuna na akazi a pansi pano ambakazhali, mbwenye amuna na akazi akuthema dzalamuka kuimfa mbakhala na moyo ndzidzi unafuna kudza ule, nkhabe dzakazhali tayu. Anakhala ninga angelo, pontho nkhabe dzafave tayu. Iwo mbana Mulungu, thangwi alamuka kuimfa. Mbwenye pya kulamuka kwa anthu kuimfa, Mose ene adapilonga kale. Pambiri yakulonga pya thenthere yakugaka moto iye akuchemera Mbuya kuti ndi Mulungu wa Abrahamu, Mulungu wa Isake, na Mulungu wa Yakobo. Iye ndi Mulungu wa anthu amoyo, si wa anyakufa tayu, thangwi pamaso pache anthu onsene ana moyo.” Afunzisi anango a mwambo adatawira mbati, “Mwatawira mwadidi, Mfunzisi!” Tenepo nkhabe na mbodzi ene adawanga mtima kumvunza pontho. Yesu adaavunza mbati, “Pinalongerwanji kuti Khristu ntchidzukulu cha Davite? Podi Davite ene mwenechiro adalonga m'bukhu ya Masalimo kuti, ‘Mbuya adalonga kuna mbuyanga kuti: Khala kumadyo kwangaku; kufikirana ndisanduse anyamalwako kukhala ninga chakusanjikirapo manyalo ako.’ “Davite adamchemera ‘Mbuya;’ apo Khristu anakhala tani pontho chidzukulu cha Davite?” Pikhavesera anthu onsene ale pinthu pikhalonga Yesu, iye adapanga anyakufunzache mbati, “Khalani m'maso na afunzisi a mwambo. Pimbaakomera kufamba-famba uku avala mikhanjo yakulapha, pontho ambafuna pikulu kuti anthu aamwenyike na chilemedzo m'misika. Iwo ambasankhula mipando yakupambulika m'nyumba zakupemphereramo, pontho mbuto za chilemedzo m'maphwando. Iwo ambavunga mfuma za amamfelwa pakuadyera nkope-kope mbapemphera mwakulapha, towera aoniwe na anthu. Iwo anatchunyuswa pyakwanga pene.” Yesu adayang'ana mbaona anthu akufuma akuponya pyakupereka pyawo m'chakuikhiramo kobiri m'Nyumba ya Mulungu. Iye adaona pontho mamfelwa wamkazi wakutcherenga pyakwanga akuikha pikobiri piwiri. Iye adalonga mbati, “Ndikukupangani pyakuonadi kuti mamfelwa wakutcherengayu apereka pizinji kupiringana anango onsenewa. Thangwi anango achita kupambula pamfuma zawo, mbwenye mkaziyu, na kutcherenga kwache kwene, apereka pyonsene pikhanyindira iye kuti pinamkoya.” Anango pakati pa anyakufunzache akhalonga pyakubalika kudachita Nyumba ya Mulungu yakumangwa na miyala yadidi, pontho na mitukwa yakuperekwa kuna Mulungu. Mbwenye Yesu adalonga mbati, “Ndzidzi unafika wakuti pyonsene pinaona imwe panopi pinagomolwa. Nkhabe mwala ubodzi unasiyiwa padzulu pa unzache tayu.” Anthu adavunza Yesu mbati, “Mfunzisi, penepi pinachitika lini? Pontho panachitikanji kuonesa kuti ndzidzi uli chifupi kuti penepi pichitike?” Yesu adalonga mbati, “Khalani m'maso kuti muleke nyengezwa. Thangwi anthu azinji anabwera mbapilonga kuti iwo ndi Khristu, pontho kuti mamalisiro afika. Lekani dzaatewera enewa. Mungava nkhondo na chimpiningu, lekani dzagoswera. Penepi pyathema toma kuchitika, kwache mamalisiro hanafika ndzidzi onthowo tayu.” Yesu adalonga pontho mbati, “Dzinza inamenyana na dzinza inzache; pontho dziko inachita nkhondo na dziko inzache. Panakhala piteke-teke pyakugoswa, njala, pontho miliri ponsene pene; panachitika malengo-lengo na pyakugoswa pyakubulukira kuthambo. Pinthu pyonsenepi mbapidzati chitika, imwe munamangwa mbamubonereswa. Iwo anaenda namwe kakutongani mseru kunyumba zakupemphereramo mbakuponyani m'perezo. Iwo anaenda namwe kuna mafumu na atongi, thangwi ndimwe anyakuteweranga. Wenewu unakhala ndzidzi wanu wakulalika Mphangwa Zadidi kuna iwo. Mupidziwe mumtima mwanu kuti imwe nkhabe swipa mtima na pinafuna imwe kalonga kupitchinjiriza pamseru tayu, thangwi ndinakupasani mafala a nzeru akuti nkhabe mbodzi wa anyamalwanu anakwanisa kuakhonda penu kuapokanya tayu. Makolo anu, abale anu a mimba ibodzi, abale anu, pontho ashamwali anu anakusandukirani. Anango a imwe anaphiwa. Anthu onsene anakuzondani thangwi ya ine. Kwache nkhabe tsisi ibodzi ya mumsolo mwanu inafuna tayika tayu. Mungaimira dzololo, munatambira moyo chadi-chadi. “Mungaona Yerusalemu azungulirwa na magulu a nkhondo, mupidziwe kuti anati avungwe chinchino. Penepo onsene akukhala mu Yudea mbathawire kumapiri; ale ali mumzinda mbabulukemo; na onsene akukhala kumidzi mbaleke kapita mumzinda. Thangwi zenezo zinakhala nsiku zinafuna Mulungu kutchunyusa anthu kuchitisa kuti pyonsene pidalonga Malemba pikwane-kwane. Nyatwa zikulu zinakhala kuna akazi a mimba na kuna abzade. Nyatwa zakugoswa zinabwera kuna dziko yeneyi, na kutchunyusa kwa Mulungu kunagwera anthu enewa. Anango anaphiwa pankhondo, anango anakwatwa kwenda kumadziko anango onsene kakhala anyaperezo, pontho anthu okhonda khala Ayuda anavuya anthu a mu Yerusalemu kufikirana ndzidzi wakutonga wa anthu okhonda khala Ayudawo umale. “Pinthu pyachilendo pinachitika kuna dzuwa, mwezi na nyenyezi. Padziko yapansi pano madzinza anagoswerwa kuona chonzi chikulu na mabimbi panyanza. Anthu anakomoka na mantha mbali kudikhira pyakufuna kudza padziko yonsene yapansi, thangwi mphamvu zonsene za kuthambo zinatekenyeka. Penepo anthu anamuona Mwana Munthu akudza pamakole na mphamvu pontho na demelero ikulu. Penepi pingatoma kuchitika, mulamuke mbamuyenusa misolo yanu kudzulu, thangwi Mulungu ali chifupi kukupulumusani.” Penepo Yesu adaapanga anthu ale msangani mbati, “Yang'anani muti wamkuyu na miti inango yonsene. Mungaiona kuti yatoma kuphwitha, mumbapidziwa kuti mainja ali chifupi. Ntchibodzi-bodzi mungaona penepi pikuchitika, mupidziwe kuti Mulungu ali chifupi kukhazikisa Ufumu wache. “Ndikukupangani pyakuonadi kuti penepi pinachitika anthu a mfendu uno mbadzati kufa. Kudzulu na dziko yapansi pinamala, mbwenye mafalanga nkhabe dzamalave tayu. “Onesesani kuti mitimanu ileke kwatika na maphwando, kuledzera, pontho na kutsalakana pinthu pya moyo uno, gopesera nsiku yeneyo inakudzerani mwakututumusa. Thangwi anthu onsene anakhala pansi pano nsiku yeneyi inabwera kuna iwo ninga msampha. Khalani m'maso, pontho pempherani ndzidzi onsene, towera mukhale nazo mphamvu zakupulumukira kuna pyonsene pinafuna dzachitika, pontho kuti imwe mukwanise kuimira pamaso pa Mwana Munthu.” Nsiku zonsene Yesu akhafunzisa m'Nyumba ya Mulungu, mbwenye na mosiku akhabuluka mbaenda kakhala paphiri ya Olivi. Anthu onsene akhabesera ku Nyumba ya Mulungu kavesera mafalache. Phwando ya Mikate yakusowa chakufufumisira, yakuchemerwa Phwando ya Paska ikhali chifupi. Anyansembe akulu na afunzisi a mwambo akhasaka-saka njira yachibiso-biso yakupha nayo Yesu, thangwi iwo akhagopa anthu. Satana adapita mumtima mwa Yudasi, wakuchemerwa Iskarioti. Iye akhali mbodzi wa anyakufunza khumi na awiri ale. Tenepo Yudasi adabuluka mbakalonga na anyansembe akulu na akadamu a anyakulondali a ku Nyumba ya Mulungu pya njira yakupereka nayo Yesu kuna iwo. Iwo adakomerwa napyo mbaverana naye kuti anampasa kobiri. Yudasi adatawirizana napyo mbasaka-saka ndzidzi wadidi wakupereka nawo Yesu kuna iwo mwakukhonda dziwa anthu. Nsiku ya Phwando ya Mikate yakusowa chakufufumisira idakwana. Ikhali nsiku ikhapha anthu anabira akuchitira Phwando ya Paska. Yesu adatuma Peturo na Yohani mbaapanga mbati, “Ndokoni, mukatisasanyire Phwando ya Paska towera tikadye.” Iwo adavunza mbati, “Munafuna tikaisasanyire kupi?” Yesu adalonga mbati, “Mungachita kwene piteni mumzinda, munakagumanikana na mamuna athukula mulinga waa madzi. Mukamtewere kufikirana kunyumba inakapita iye. Mukampange mwenechiro nyumbayo kuti, ‘Mfunzisi akuvunza kuti, “Njipi subi yakuti ine na anyakufunzanga tidyeremo Phwando ya Paska?” ’ Iye anakakuonesani subi ikulu yapadzulu yakusasanywa kale. Pyonsene mukapisasanyire mwenemo.” Tenepo adenda mbakagumanadi ninga mudaapangira iye, mbasasanya pya pa Phwando ya Paska. Pidakwana ndzidzi, Yesu adenda kakhala pathebulu pabodzi na anyakutumwache. Iye adaapanga mbati, “Ndapifunadi kuti ndidye Phwando ya Paskayi pabodzi na imwe mbandidzati bonera. Ndikukupangani kuti handinadya pontho Phwando ya Paskayi tayu, kufikirana pyonsene pya Paskapi pikwane-kwane mu Ufumu wa Mulungu.” Tenepo Yesu adathukula khomitcho mbapereka takhuta kuna Mulungu, mbalonga mbati, “Kwatani khomitchoyi mugawizane pakati panu. Ndikukupangani kuti kutomera lero kwenda m'tsogolo ine nkhabe dzamwa pontho vinyu tayu kufikirana Mulungu akhazikisa Ufumu wache.” Tenepo adakwata mkate mbapereka takhuta kuna Mulungu, adaumenya mbaupereka kuna iwo mbati, “Enewa ndi manungo anga, akuperekwa thangwi ya imwe. Chitani penepi kundikumbuka.” Pidamala iwo kudya, adaapasa pontho khomitcho mbati, “Khomitcho yeneyi ntchiverano chachinchino cha Mulungu chakukhazikiswa na chiropa changa, chakuchuchiswa thangwi ya imwe chile.” “Mbwenye ngayang'anani, nyakundipereka kuna anyamalwanga ali pano kudya na ine pabodzi. Mwana Munthu anati aphiwe, ninga mudapisasanyira Mulungu kale ene. Mbwenye dzedze kuna munthu anapereka Mwana Munthu kuna anyamalwache ule.” Penepo iwo adatoma kuvunzana mbati, “Mbani pakati pathumbopa angachite pinthu ninga penepi?” Anyakufunza adatoma pokanyana mbati, “Pakati pathumbopa ambalongwa mkulu mbani?” Penepo Yesu adaapanga mbati, “Mafumu a anthu okhonda dziwa Mulungu ambavekesa utongi wawo kuna anthu awo, na atongi ene ambafuna kuti anthu awo aachemere na dzina yakuti ‘Ashamwali a anthu.’ Mbwenye kuna imwe pileke khala tenepo. Kwache mkulu akhale ninga mwana pakati panu, pontho mkadamu akhale ninga nyabasa. Nyakukhala pansi mbadya, na nyakumtumikira, mkulu mbani? Wamkulu si nyakudyayo tayu? Mbwenye ine ndili pakati panu ninga nyakutumikira. “Imwe mwakhala nane kubonera kwanga konsene. Ndikukupasani Ufumu ninga kundipasambo kudachita Babanga. Munadya na kumwa pathebulu panga mu Ufumu wanga, mbamukhala pamipando yachifumu kutonga mseru madzinza khumi na awiri a Israele. “Simoni, Simoni, khala m'maso! Satana apempha Mulungu kuti amtawirise kukuyesani monsene pakukupepetani ninga mapira. Mbwenye ine ndakupempherera iwe Simoni kuti uleke taya chikhulupiro chako. Iwe ungazungunukira pontho kuna ine, ukawangisembo mtima abale ako.” Peturo adalonga mbati, “Mbuya ndasasanyika kumangwa na kufa namwe kwene pabodzi!” Mbwenye Yesu adamtawira mbati, “Peturo, ndikukupanga kuti mosiku ontho uno dzongwe mbadzati lira, unalonga katatu kuti nee unandidziwabi.” Yesu adaavunza mbati, “Pidakutumani ine pile akusowa mabudu a kobiri, penu budu ya paulendo penu nsapato, ayi mudasowa chinthu?” Iwo adatawira mbati, “Nkhabe.” Yesu adaapanga mbati, “Mbwenye chinchino ule ana budu ya kobiri, mbaikwate. Akwate pontho budu ya paulendo, pontho nyakusowa talasada, mbagulise mkhanjo wache agule talasada. Thangwi ndikukupangani kuti pyathemadi kuchitika pidalonga Malemba pile kuti, ‘Iwo adamuyesa ninga mbodzi wa anthu akuipa.’ Thangwi pyonsene pidalembwa pya ine pinakwana-kwanadi.” Anyakufunza ale adapanga Yesu mbati, “Mbuya, ngayang'anani tili nawo kale matalasada mawiri.” Yesu adaapanga mbati, “Basi pyakwana.” Yesu akhali na nsambo wakwenda kuphiri ya Olivi kapemphera. Tenepo adabuluka mumzinda mule mbaenda kweneko pabodzi na anyakufunzache. Pidafika iwo pambutopo, iye adaapanga mbati, “Pempherani kuti muleke yeswa na pyakuipa.” Yesu adafunduka kubuluka pakhali anyakufunza ale mbaenda pakhundu nsinzo wache ninga pakufika mwala ungaponywa. Iye adagodama mbapemphera mbati, “Baba, ngakhala munapifuna, ndibulusirenimbo ndiko ya nyatwayi. Kwache kuleke khala kufuna kwanga, mbwenye chitani kufuna kwanu.” Mngelo adaonekera kuna iye kubulukira kudzulu mbamuwangisa mtima. Yesu adasanyika pikulu mumtima mwache mbapemphera pikulu pene. Kaluma yache ikhali ninga madontho a chiropa chakugwera pansi. Pidamala iye kupemphera, adalamuka mbaenda kuna anyakufunzache. Adaagumana agona, thangwi ya kutopa na kutsukwala. Yesu adaapanga anyakufunzache mbati, “Mwatani munagona? Lamukani mupemphere kuti muleke yeswa na pyakuipa.” Pikhali Yesu m'kati kulonga, mwinji udafika wakutsogolerwa na Yudasi, mbodzi wa anyakufunza khumi na awiri ale. Iye adadza kuna Yesu kuti ampsompsone, mbwenye Yesu adalonga mbati, “Yudasi ukumperekadi Mwana Munthu kuna anyamalwache na kumpsompsona?” Pidaona anyakufunza pikhafuna kuchitika pile, adavunza Yesu mbati, “Mbuya, tiphatise basa matalasadathu?” Mbodzi wa anyakufunza ale adatema bitchu wa Nyansembe Wamkulu mbamgwandiratu khutu yakumadyo. Mbwenye Yesu adaapanga mbati, “Ngalekani penepi!” Tenepo adaphata khutu ya munthu ule mbamuwangisa. Yesu adalonga kuna anyansembe akulu na akadamu a anyakulondali a ku Nyumba ya Mulungu pabodzi na akulu-akulu adadza penepo ale kuti amphate mbati, “Mwatani mwachita kudza na matalasada na pigomba khala ninga ndine phanga? Ine ndikhali namwe m'Nyumba ya Mulungu nsiku zonsene, mbwenye imwe hamudandimanga tayu? Mbwenye ora ino yakutongwa na mphamvu za mdima njanu kuti muphate mabasanu.” Anthu ale adakwata Yesu mbaenda naye kunyumba ya Nyansembe Wamkulu. Peturo adatewera m'nduli pakansinzo. Moto udagaswa muchintalo pakati. Peturo adadza dzakhala pabodzi na anthu adazungulira moto ule. Mbodzi wa anyabasa achitsikana adaona Peturo akhala m'khundu mwa moto. Mtsikanayo adamuyang'anisisa mbalonga mbati, “Munthuyu akhali pabodzi na Yesu!” Mbwenye Peturo adatuna mbati, “Mkaziwe, munthu analonga iweyu, sinamdziwa tayu!” Pidachita thimize, mamuna unango adamuona pontho Peturo mbalonga mbati, “Iwe pontho ndiwe mbodzi wa enewa!” Mbwenye Peturo adalonga mbati, “Si ine tayu, mamunawe!” Pidagwanda ora ibodzi, munthu unango pontho adakakamira kulonga mbati, “Ndimomwene weneyu akhali pabodzi na Yesu thangwi kwawo nkhu Galilea.” Mbwenye Peturo adalonga mbati, “Mamunawe, pinalonga iwepi, sinapidziwa tayu.” Iye mbali kulonga, kabodzi kene dzongwe adalira. Mbuya adazungunuka mbayang'ana Peturo. Penepo Peturo adakumbuka mafala akhadalonga Mbuya ale kuti: “Mosiku ontho uno dzongwe mbadzati lira, unati undikhonde katatu.” Penepo Peturo adabuluka mbakalira na kutsukwala kukulu. Anthu akhalondali Yesu ale adamselusa. Iwo adammenya, adammanga chitambaya m'maso mbamvunza mbati, “Lotera, akumenya mbani?” Iwo adamulongera pontho pinango pizinji pyakutikana. Pidachena kunja, Yesu adaendeswa ku Thando ya miseru ya Chiyuda kukhadagumanyikana akulu-akulu, anyansembe akulu na afunzisi a mwambo kule. Adampanga mbati, “Utipange ngakhala Khristu ule ndiwe?” Mbwenye Yesu adaatawira mbati, “Podi ndikupangeni kwene, nee munandikhulupira tayu; pontho ndingakuvunzani, nee munanditawira tayu. Mbwenye kutomera chinchino kwenda m'tsogolo, Mwana Munthu anakhala kumadyo kwa Mulungu Wamphamvu zonsene.” Onsene ale adamvunza mbati, “Mphapo, ndiwedi Mwana Mulungu?” Yesu adaapanga mbati, “Ndimwe mukupilonga.” Penepo anthu ale adalonga mbati, “Tinasakiranji pontho umboni unango? Tapiva tekha pyalonga iye.” Anthu onsene penepo adalamuka mbaenda na Yesu kuna Pilato. Iwo adatoma kumpangirira Yesu mbati, “Munthuyu tamgumana akudzudzumisa anthu athu. Akhaapanga kuti anthu aleke kukhoma msonkho kuna Mfumu wa Roma. Pontho iye akhalonga kuti ndi Khristu pontho mfumu.” Pilato adavunza Yesu mbati, “Ayi iwe ndiwedi Mfumu wa Ayuda?” Yesu adatawira mbati, “Mwalonga tenepo ndimwe.” Penepo Pilato adaapanga anyansembe akulu na mwinji ule mbati, “Thangwi ya kutongera munthuyu nee ndikuionambobi.” Mbwenye iwo adakakamira kulonga mbati, “Chifunziso cha munthu weneyu chimbalamusa chimpiningu pakati pa anthu mu Yudea monsene. Iye adatomera ku Galilea, tenepo chinchino afika kuno ku Yudea.” Pidava Pilato penepi, adavunza mbati, “Ayi munthu weneyu ngwa nthemba ya Galilea?” Pidapidziwa iye kuti Yesu akhali wa kunthemba yakutongwa na Herodi, adamtumiza kuna Herodi onthoyo, ule akhali mu Yerusalemu pandzidzi wenewo. Pidaona Herodi Yesu, adakomerwa pyakwanga, thangwi akhava mbiri yache, pontho pandzidzi ukulu akhafuna kuti aone Yesu. Iye akhadikhira kuonambo Yesu akuchita chinthu chakudodomesa. Herodi adamvunza Yesu pinthu pizinji, mbwenye Yesu hadamtawire tayu. Anyansembe akulu na afunzisi a mwambo adenda kutsogolo mbampangirira Yesu pikulu. Herodi na anyankhondo ache adaselusa Yesu mbamtikana. Iwo adamvazika mkhanjo wakubalika mbambweza pontho kuna Pilato. Herodi na Pilato kale akhazondana, mbwenye kubulukira pa nsiku yeneyo, adasanduka ashamwali. Pilato adagumanyisa anyansembe akulu, akadamu a Chiyuda na anthu onsene pabodzi. Iye adaapanga mbati, “Mwadzesa munthuyu kuna ine na thangwi yakuti ngwakudzudzumisa anthu. Ine ndamvunza imwe mbamuli ponthopo, kwache sidamgumane na mseru na ubodzi ene papinthu pinampangirira imwepi tayu. Herodi ambweza kuno thangwi na iye enembo hadamgumane na mseru tayu. Weneyu hadasose chinthu chakuthema kumpha nacho tayu. Natenepo ndinalila kwene kumkwapulisa mbandimuleka kuti aende pyache.” Mwinji onsene udakhuwa kuti, “Mpheni weneyu! Mutisudzulire Baraba!” Baraba akhadaikhwa m'perezo thangwi ya kupha anthu na kudzesa chimpiningu mumzinda. Pilato akhafuna pyakusudzula Yesu, natenepo adenda kalonga pontho na anthu ale. Mbwenye anthu ale adakhuwa pontho mbati, “Mkhomereni pamtanda! Mkhomereni pamtanda!” Pilato adalonga nawo kachitatu mbati, “Asosa mseru wanji munthuyu? Ine nkhabe gumana mseru wakumphera nawo tayu. Ndinati ndimkwapulise mbandimsudzula.” Mbwenye iwo adathimiza kukhuwa mwakugaluza fala kuti Yesu akhomerwe pamtanda. Pakumalisira pache Pilato adakundwa na kukhuwa kudachita iwo. Natenepo iye adatonga kuti pikhafuna anthu pile pichitike. Iye adaasudzulira munthu akhafuna iwo, ule akhadaikhwa m'perezo thangwi ya kupha anthu na kudzesa chimpiningu mumzinda. Iye adapereka Yesu kuna iwo kuti achite naye pikhafuna iwo. Anyankhondo adakwata Yesu mbaenda naye. Pikhaenda iwo, adagumanikana na munthu unango wa ku Kirene, dzinache Simoni, ule akhabulukira kumidzi kwenda kumzinda. Iwo adamphata mbamsanjika mtanda wa Yesu kuti authukule kutewera m'nduli mwa Yesu. Mwinji ukulu ukhamtewera. Pakati pa anthu enewo pakhali akazi akhalira na kusintili Yesu ale. Yesu adazungunukira kuna iwo mbalonga mbati, “Imwe akazi a ku Yerusalemu, lekani kundilira, mbwenye mupilire mwekha ene na ananu. Thangwi nsiku zikudza zinafuna dzalonga anthu kuti, ‘Anyakutsanzaya mbakazi akusowa ana, anthu okhonda bala, pontho ale adakhonda yamwiwa na kale ene!’ Wenewo unakhala ndzidzi unafuna dzalonga anthu kuna mapiri kuti, ‘Tigwereni pyanu!’ Mbalonga pontho kuna pitunda kuti, ‘Tibiseni pyanu!’ Ngakhala iwo akuchitira pinthu penepi kuna muti uwisi, apo kuna muti wakuuma ndiye tani?” Iwo adakwata mapanga anango awiri mbaenda nawo kuti akaphiwe pabodzi na Yesu. Pidafika iwo pambuto yakuchemerwa “Chibade cha Msolo,” adakhomera Yesu pamtanda pabodzi na mapanga awiri ale, mbodzi kumadyo, unangombo kumabzere kwa Yesu. Yesu adalonga mbati, “Baba, alekerereni pyakudawa pyawo, thangwi pinachita iwo nkhabe kupidziwa tayu.” Adagawana nguwo za Yesu pakuchita ntsango. Anthu adaimira penepo mbayang'ana mwenemo akadamu a Chiyuda akuselusa Yesu. Iwo akhalonga mbati, “Adapulumusa anango, mulekenimbo apipulumuse yekha ene ngakhala ndi Khristudi, Nyankhombo adasankhulwa na Mulungu.” Anyankhondo adamselusambo. Iwo adadza kuna iye mbampasa vinyu wakujuja mbalonga mbati, “Pipulumuse wekha ene ngakhala ndiwe Mfumu wa Ayuda!” Padzulu pache padalembwa mafala akuti, “Weneyu ndi Mfumu wa Ayuda.” Mbodzi wa mapanga awiri adakhomerwa pabodzi na iye ale adamtikana mbati, “Ayi si iwe Khristu ule tayu? Pipulumuse wekha ene na ife ene.” Mbwenye phanga unango ule adamulongera mwanzache mbati, “Kadi iwe nkhabe gopa Mulungu tayu? Iwe ukutchunyuswa sawasawambo na iye. Nyatwayi tikuitambira kuthemerana na pidachita ife, mbwenye iyeyu hadadawe tayu.” Tenepo adalonga kuna Yesu mbati, “Yesu mungabwera ninga mfumu mundikumbukembo.” Yesu adampanga mbati, “Ndikukupanga pyakuonadi kuti lero ene pano unati ukhale na ine kumbuto yakutsanzaya kudzulu.” Ora yakhumi na chiwiri masikati dzuwa idaleka kugaka, tenepo mdima udagudumira dziko yonsene kufikirana paora yachitatu kumawulo. Nguwo yakutchinga mbuto yakuchenesesa m'Nyumba ya Mulungu idang'ambika kati na kati. Yesu adakhuwa pikulu mbati, “Baba, ndinapereka mzimu wanga m'manja mwanu!” Pikhadalonga iye penepi, adafa. Mkadamu wa anyankhondo dzana adapiona pidachitikapyo mbalemedza Mulungu mbati, “Weneyu akhalidi munthu wakulungama!” Anthu akhadagumanyikana penepo dzaona ale, pidaona iwo pidachitikapyo, adenda kwawo akukhumata thangwi ya kutsukwala. Anthu onsene akhadziwa Yesu, kuthimizapo akazi akhamtewera kutomera ku Galilea ale, adaimira pakansinzo kupiona. Iye adenda kuna Pilato mbakavunza mtembo wa Yesu. Tenepo adatchithisa mtembo wa Yesu mbaupyangirira na nguwo yakuchena. Adauikha m'masiye akuchita kusemwa m'mwala. Akhali masiye okhonda phatiswa basa na kale ene. Penepi pidachitwa pa Chishanu, tenepo Nsiku Yakupuma ikhali chifupi kutoma. Akazi akhadatewera Yesu kutomera ku Galilea ale adenda pabodzi na Yosefe mbakaona masiye na kuikhwa kwa Yesu. Tenepo adabwerera kumusa kasasanya pyakununkhira na mafuta kuti adzoze nawo mtembo wa Yesu. Pa Nsiku Yakupuma adapuma kuteweza mwambo. Bzobzo pa Dimingu, akazi ale adenda kumasiye. Iwo adathukula pyakununkhira pikhadasasanya iwo pile. Iwo adagumana mwala wagulung'undiswapo pamsuwo wa masiye ale. Tenepo adapita m'bwalo, kwache mtembo wa Mbuya Yesu hadaugumanemo tayu. Iwo adamalwa napyo nzeru mbaimira penepo. Kabodzi kene padaonekera amuna awiri akuvala nguwo zakuyetima pyakwanga mbaimira chifupi nawo. Akazi ale adaphatwa na mantha mbalamba. Tenepo amuna ale adaavunza mbati, “Mwatani munasaka munthu wamoyo pakati pa anthu akufa? Yesu hali muno tayu; alamuka! Kumbukani pidakupangani iye mbali ku Galilea kuti: ‘Mwana Munthu anati aperekwe m'manja mwa anthu akudawika, akhomerwe pamtanda mbalamuka kuimfa pansiku yachitatu.’ ” Penepo akazi ale adakumbukadi mafalache ale. Iwo adabuluka kumasiye kule mbakalonga pyonsene kuna anyakutumwa khumi na mbodzi ale pabodzi na kuna anyakutewera anango onsene a Yesu. Akazi enewa akhali Maria wa ku Magadala, Yohana, na Maria mache Yakobo. Akazi enewa pabodzi na akazi anango adalonga penepi kuna anyakutumwa. Mbwenye anyakutumwa ale adayesa mafala enewa ninga akupupwa, tenepo hadaakhulupire tayu. Mbwenye Peturo adalamuka mbathamangira kumasiye kule. Adakotama mbaona nguwo zidapyangirirwa mtembo wa Yesu zene basi. Peturo adabwerera kumusa mbali kudodoma na pikhadachitikapyo. Pansiku yonthoyo anyakutewera a Yesu awiri akhaenda kumudzi wa Emau. Nsinzo wakubulukira ku Emau kwenda ku Yerusalemu ukhali mathanyo pikwi khumi na chibodzi. Pikhaenda iwo, akhalonga pya pinthu pyonsene pikhadachitika pile. Mbali kulonga na kuvunzana, Yesu adafika chifupi mbatsagana nawo. Mbwenye iwo hadamdzindikire tayu, thangwi maso awo adakhala ninga afungika. Yesu adaavunza mbati, “Pinalonga imwe ninji?” Penepo amuna ale adaimira na nkhope zakutsukwala. Mbodzi wa iwo dzinache, Kileopa, adamvunza mbati, “Ayi mlendo wache ndiwe ene basi mu Yerusalemu anakhonda dziwa pile pyachitika mwenemu nsiku zapitazi?” Yesu adaavunza mbati, “Pyakuti tani?” Amuna ale adalonga mbati, “Pya Yesu wa ku Nazareti. Weneyu akhali mprofeti, ule mabasa na mafalache pikhali pyamphamvu pamaso pa Mulungu na anthu ene. Anyansembe akulu na akadamu athu adampereka kuna atongi kumtonga kuti aphiwe, tenepo iye adakhomerwa pamtanda. Tikhadikhira kuti iye mbadakhala mbodzi wakufuna dzaombola Israele. Ande, lero ndi nsiku yache yachitatu kubulukira mudachitika ipyo. Si pyokhapyo tayu, akazi anango a m'gulu mwathu atidodomesa; machibese iwo adenda kumasiye, mbwenye mtembo wache hadaugumaneko tayu. Adatipanga kuti adaona angelo kumasomphenya, ale adaapanga kuti Yesu ana moyo. Anango a m'gulu mwathu adenda kumasiye kule mbakagumanadi sasawa ninga mudalongera akazi ale, kwache hadamuone tayu.” Yesu adaapanga mbati, “Ndimwe anthu akupupwa, thangwi imwe mumbapiona ninga pyakunensa kukhulupira pyonsene pidalonga maprofeti. Ayi pikhali pyakuthema tayu kuti Khristu aone nyatwa zonsenezi mbadzati kupita mudemelero yache?” Tenepo adaapangiza pile pidalembwa m'Malemba monsene pya iye, kutomera m'mabukhu a Mose kufikirana na a maprofeti onsene. Pidafika iwo chifupi na mudzi ukhaenda iwo, Yesu adachita ninga akugwanda. Mbwenye iwo adamkhakhamiza mbati, “Mukhale nafe, thangwi dzuwa yadoka, pontho kunjaku kwatoma kuswipa.” Natenepo adapita mbakhala nawo. Pikhakhala nawo iye pakudyera, iye adakwata mkate mbapereka takhuta kuna Mulungu; tenepo adaumenya mbaagawiza. Penepo maso awo adafunguka, mbamdzindikira, mbwenye iye adabisika pamaso pawo. Amuna ale adalonga kuna unango na mwanzache mbati, “Ayi hapikhakhala ninga moto wakugaka muna ife tayu, pikhalonga iye nafe mbatitchululira Malemba m'njira mule?” Kabodzi kene iwo adalamuka mbabwerera ku Yerusalemu. Kweneko iwo adagumana anyakutumwa khumi na mbodzi agumanyikana pabodzi na anthu anango, pontho akulonga mbati, “Mbuya alamukadi! Aoneka kuna Simoni!” Tenepo amuna awiri ale adalongambo pidaachitikira panjira pale, na mule mudadzindikira iwo Mbuya pidamenya iye mkate. Amuna awiri ale mbali kulonga, Mbuya adaonekera mwakututumusa pakati pawo mbalonga kuna iwo mbati, “Mtendere mbukhale namwe.” Anthu ale adagoswerwa pyakwanga mbanyerezera kuti akhaona mzukwa, mbwenye Yesu adalonga mbati, “Mwatani munagopa? Mwatani munapenuka mumtima mwanu? Ngayang'anani manja na manyalo angawa, muone kuti ndine ene pano. Ndiphateni muone; thangwi mzukwa nkhabe mnofu na magogodo ninga munandionera imwe muno.” Pidalonga iye penepi, adaaonesa manja na manyalo ache. Iwo hadakhulupire tayu basi, thangwi ya kukomerwa pikulu pontho na kudodoma. Tenepo adaavunza mbati, “Muli nacho chakuti mudye?” Anthu ale adampasa kansomba kakuphika, iyembo adakakwata mbakadya pamaso pawo. Tenepo adalonga kuna iwo mbati, “Penepi ndiye pinthu pikhakupangani ine pandzidzi ukhali ine namwe. Pyonsene pidalembwa pya ine m'mabukhu a mwambo wa Mose, a maprofeti, na m'Masalimo pile pidathema kuti pikwane-kwane.” Tenepo iye adaaphedza kuvesa mwadidi Malemba. Adaapanga mbati, “Pinthu pyalembwa m'Malemba mphyakuti: Khristu aone nyatwa, pontho alamuke kuimfa pansiku yachitatu, pontho kuti kutomera ku Yerusalemu, mphangwa zilalikwe na dzinache kuna madzinza onsene, kuti aleke pyakudawa pyawo, tenepo Mulungu analekerera pyakudawa pyawo. Imwe ndimwe mboni za pinthu penepi. Ine ndinakutumizirani chidadumbira Baba kuti anakupasani chile. Mbwenye imwe khalani mumzinda muno kufikirana mutambire mphamvu zakubulukira kudzulu.” Tenepo Yesu adaatsogolera kubuluka mumzinda mule mpakana ku Betania. Kweneko adakwiza manjache mbaatsanzayisa. Mbali kuatsanzayisa, adalekana nawo, mbakwatwa kwenda kudzulu. Iwo adampembedza mbabwerera ku Yerusalemu na kukomerwa kukulu. Ndzidzi onsene iwo akhakhala m'Nyumba ya Mulungu mbakuza Mulungu. Dziko yapansi mbidzati lengwa mbodzi wakuchemerwa Mafala akhalipo kale. Mafalayo akhali na Mulungu, pontho iyeyo akhali Mulungu ene. Iye akhali na Mulungu pakutomaletu. Kudzera muna iye Mulungu adalenga pinthu pyonsene. Iye mbadakhonda khalapo, nee chinthu na chibodzi chene mbachidalengwa tayu. Iye ndi mwenechiro moyo, tenepo moyowo udadzesa cheza kuna anthu. Chezacho chimbamwinikira mumdima, mbwenye mdima wachimwana kuthimisa chezacho. Mulungu adatuma munthu unango nyamphangwa, dzinache Yohani. Iye adadza dzachitira umboni kuna anthu pya chezacho, towera anthu onsene ave mphangwa mbakhulupira. Yohaniyo hakhali cheza tayu, mbwenye adadza kwene dzachitira umboni pya chezacho. Cheza chadi-chadi chimbamwinikira anthu onsene chile chikhadza padziko yapansi. Mafalayo akhali padziko yapansi pano. Podi kwene kuti Mulungu adalenga dziko yapansi kudzera muna iyeyo, anthu a pansi pano hadamdzindikire tayu. Iye adadza kuna dzinzache ene, mbwenye anthu a dzinzache adakhonda kumtambira. Kwache onsene adamtambira mbamkhulupira ale, iye adaapasa utongi kusanduka ana a Mulungu. Iwo adasanduka ana a Mulungu nee pakuchita kubalwa sasawa ninga mumbabalirwa ana thangwi ya kupifuna kwa munthu tayu, mbwenye adabalwa na Mulungu. Mafalayo adasanduka munthu mbakhazikika pakati pathu wakukoma mtima pikulu pontho wakuonadi monsene mwene. Tidaona demelero yache, demelero ile yakuthemera Mwana mbodzi yekha wa Baba. Yohani adachitira umboni pya iye mbalalika mbati, “Munthu akhalonga ine ngweneyu, pikhalonga ine kuti, ‘Iye akudza m'nduli mwanga, mbwenye iye ngwamkulu kupiringana ine, thangwi iye akhalipo kale ine mbandidzati balwa.’ ” Na kukoma kwache mtima kukulu, iye adatitsanzayisa tonsene pakutipasa mtsanzayiso mwakutsagana. Mulungu adapereka mwambo kudzera muna Mose, mbwenye adapereka kukoma mtima, pontho pyakuonadi kudzera muna Yesu Khristu. Chipo nee mbodzi aona Mulungu tayu, mbwenye Mwana mbodzi yekha, ule ndi Mulungu, pontho wapamtima wa Baba, achitisa kuti iye adziwike. Wenewu ngumboni wa Yohani Nyakubatiza kuna akadamu a Chiyuda a mu Yerusalemu, pidatuma iwo a nyansembe na Alevi kuna Yohani, kamvunza mbati, “Iwe ndiwe ani?” Iye hadakhonde tawira tayu, mbwenye adaatawira mwakuveka mbati, “Ine si ine tayu.” Iwo adamvunza mbati, “Ndiwe ani, mphapo? Ayi ndiwe Elia?” Yohani adatawira mbati, “Tayu, si ine Elia tayu.” Iwo adamvunza pontho mbati, “Ayi ndiwe Mprofeti?” Yohani adatawira mbati, “Tayu.” Iwo adalonga mbati, “Mphapo, ngatipangetu, ndiwe ani? Tinafuna tikapange adatituma ale. Iwe umbapilonga kuti ndiwe ani?” Yohani adaatawira pakulonga mafala adalembwa m'bukhu ya mprofeti Yesaya kuti, “Ndine fala ya munthu unango akukhuwa m'thando yatchetcha ule kuti, ‘Ndendemezani njira towera Mbuya afambemo!’ ” Amuna akhadatumwa na Afarisi ale, adavunza Yohani mbati, “Ngakhala si iwe Khristu, penu Elia, penu Mprofeti tayu, mphapo umbabatiziranji?” Yohani adatawira mbati, “Ine ndimbabatiza na madzi, mbwenye pakati panu pana unango anakhonda imwe dzindikira. Iye akudza m'nduli mwanga, kwache ine sidatheme na kusudzula kwene nkhwaira zache tayu.” Pyonsenepi pidachitika kuluwani ya Betania kukhundu ya kumabulukiro dzuwa a mkulo wa Yorodani, kule kukhabatiza Yohani. Mangwana mwache Yohani adaona Yesu akudza kuna iye. Natenepo adalonga mbati, “Ngayang'anani, ngweneyu Mwanabira wa Mulungu nyakubulusa pyakudawa pya anthu a padziko yapansi! Munthu akhalonga ine ngweneyu, pikhalonga ine kuti, ‘Munthu unango akudza m'nduli mwanga, kwache iye ngwamkulu kupiringana ine, thangwi ine mbandidzati balwa iye akhalipo kale.’ Na ine ene ndikhapidziwa tayu kuti iye mbani, mbwenye ndidadza dzabatiza na madzi, towera anthu a ku Israele amdziwe.” Tenepo Yohani adachitira umboni ufu: “Ndidaona Mzimu Wakuchena akutchitha kudzulu ninga nkhangaiwa mbakhala pana iye. Ine mbandidamdziwa tayu kuti ndiye ene, mbwenye Mulungu, adandituma dzabatiza na madzi ule, adalonga kuna ine mbati, ‘Ungaona Mzimu Wakuchena akutchitha mbakhala pana iye, ngweneyo ene nyakubatiza na Mzimu Wakuchena.’ ” Yohani adalonga mbati, “Ine ndapiona, tenepo ndikuchitira umboni kuti iye ndi Mwana Mulungu.” Mangwana mwache Yohani na awiri mwa anyakufunzache akhali pontho penepo. Pidaona iye Yesu akugwanda na penepo, adalonga mbati, “Ngayang'anani ngweneyu Mwanabira wa Mulungu!” Anyakufunza awiri ale adamva akulonga penepi, tenepo iwo adatewera Yesu. Yesu adazungunuka mbaaona akumtewera mbavunza mbati, “Munasakanji?” Iwo adamtawira mbati, “Mumbakhala kupi, Rabi?” (Rabi nkhulonga kuti “Mfunzisi.”) Yesu adatawira mbati, “Tendeni mukaoneko.” Ndzidzi ukhali ora yachinayi na mawulo. Natenepo iwo adenda naye kaona kukhakhala iye, mbakhala naye kweneko nsiku yonseneyo. Mbodzi wa awiriwo akhali Andrea, mbaleache Simoni Peturo. Kabodzi kene iye adagumana mbaleache Simoni mbampanga mbati, “Tamgumana Mesia.” Mesia, m'Chiheberi nkhulonga kuti “Khristu.” Tenepo iye adenda na Simoniyo kuna Yesu. Yesu adamuyang'ana mbalonga mbati, “Dzinako ndiwe Simoni, mwana Yohani, mbwenye chinchino unachemerwa Kefa.” Dzina yeneyi ndi sasawa na Peturo, kulonga kuti “Mwala.” Mangwana mwache Yesu adanyerezera pyakwenda ku Galilea. Iye adagumana Filipi mbalonga kuna iye mbati, “Nditewere!” Filipi akhali wa ku Betesaida kuluwani kukhakhala Andrea na Peturo kule. Filipi adagumana Natanaele mbampanga mbati, “Tamgumana adalembwa na Mose m'bukhu ya mwambo ule, pontho pyache pidalembwa na Maprofeti ule. Iye ndi Yesu wa kuluwani ya Nazareti, mwana Yosefe.” Natanaele adavunza mbati, “Ayi ku Nazareti nkhubulukirambo chinthu chadidi?” Filipi adatawira mbati, “Tende ukapione wekha.” Pidaona Yesu kuti Natanaele akudza kuna iye, adalonga pya iye mbati, “Uyu ndi Muisraele chadi-chadi; muna iye nkhabe pyakunama.” Natanaele adamvunza mbati, “Mwandidziwa tani?” Yesu adatawira mbati, “Ndidakuona pikhali iwe pamuti wamkuyu, Filipi mbadzati kukuchemera.” Natanaele adatawira mbati, “Mfunzisi, imwe ndimwe Mwana Mulungu. Ndimwe Mfumu wa Israele.” Yesu adalonga mbati, “Kadi iwe ukukhulupira thangwi ndakupanga kuti ndidakuona pamuti wamkuyu? Iwe unati uone pinthu pikulu kupiringana penepi!” Tenepo adalonga kuna iwo mbati, “Ndikukupangani pyakuonadi kuti imwe munaona kudzulu kwafunguka, pontho angelo a Mulungu akukwira na kutchitha na pana Mwana Munthu.” Pidagwanda nsiku ziwiri, kuluwani ya Kana m'nthemba ya Galilea kukhali phwando yakukazhali, mache Yesu akhali kweneko. Yesu pabodzi pene na anyakufunzache akhadachemerwambo kuphwandoko. Pidamala vinyu, mache Yesu adalonga kuna iye mbati, “Vinyu aamalira.” Yesu adatawira mbati, “Mama, lekani chita kundipanga pyakuchita. Ndzidzi wanga hudzati kwana tayu.” Mache adapanga anyabasa penepo mbati, “Chitani pyonsene pinakupangani iye.” Ayuda ana mtemo wawo wakusamba towera achene kuteweza mwambo wa Mose na thangwi yeneyi penepo pakhali maphiso makulu-makulu matanthatu akukwanisa kupita nkhali zishanu za madzi. Yesu adapanga anyabasa ale mbati, “Dzazani maphisowa na madzi.” Iwo adaadzazadi mpakana kutayikira, tenepo iye adaapanga mbati, “Tungani madzi muende nawo kuna nyakuyang'anira phwandoyi.” Iwo adachitadi tenepo. Pidalawa iye madzi akhadasanduka vinyu ale, iye hadadziwe tayu kukhadabulukira vinyu ule, mbwenye anyabasa ene basi ndiye adadziwa kukhadabulukira vinyu ule; tenepo iye adachemera nyakukazhali mbalonga kuna iye mbati, “Munthu onsene chakutoma ambapereka vinyu wakudzipa, tenepo anthu angamala khuta, iye ambaapasa vinyu wakukhonda dzipa. Mbwenye imwe mwakoya pyanu vinyu wakudzipa kufikirana chinchino.” Yesu adachita chidzindikiro chache chakutomachi ku Kana m'nthemba ya Galilea; kweneko iye adaonesa demelero yache, tenepo anyakufunzache adamkhulupira. Kubuluka penepo Yesu na mache, abale ache pabodzi na anyakufunzache adenda kuluwani ya Kafaranao mbakhala kweneko nsiku pang'ono. Ndzidzi wa Phwando ya Paska ukhali chifupi, tenepo Yesu adenda kumzinda wa Yerusalemu. Iye adapita muchintalo cha Nyumba ya Mulungu mbagumana anthu akugulisa ng'ombe, mabira na nkhangaiwa, pontho anyakuchinja kobiri akhala m'pidade mwawo. Natenepo iye adasasanya mthambo mbathamangisira anthu onsene panja pabodzi na nyama zawo zene m'Nyumba ya Mulungu ile, mabira na ng'ombe zene; adagudubula pidade pya anyakuchinja kobiri mbamwaza-mwaza kobiri zawo; mbapanga anyakugulisa nkhangaiwa ale mbati, “Zibuluseni panja! Lekani sandusa Nyumba ya Babanga kukhala msika!” Anyakufunzache adakumbuka Malemba akuti “Mulungu, phinga yanga pa Nyumbanu ikugaka muna ine ninga moto.” Akadamu a Chiyuda adamtawira na kumvunza mbati, “Unakwanisa kutionesa chidzindikiro chanji chakuti iwe una utongi wakuchitira nawo penepi?” Yesu adaatawira mbati, “Gomolani Nyumba ya Mulunguyi, inembo ndinaimanga pontho nsiku zitatu.” Iwo adamvunza mbati, “Kadi iwe unakwanisa kumanga pontho Nyumbayi nsiku zitatu zokha basi? Nyumbayi yamala pyaka makumanayi na pitanthatu ikumangwa!” Mbwenye Nyumba ikhalonga Yesu ikhali manungo ache. Pidalamuswa iye kuimfa, anyakufunzache adakumbuka kuti iye akhadalonga mafala enewa. Tenepo iwo adakhulupira Malemba pontho na pikhadalonga Yesu pile. Pikhali Yesu mu Yerusalemu, pandzidzi wa Phwando ya Paska, anthu azinji adamkhulupira pidaona iwo pidzindikiro pidachita iye. Mbwenye Yesu hadaanyindire tayu, thangwi iye adaadziwa onsenewo. Nee kuti munthu achite kumpanga pya iwo tayu, thangwi iye ene adadziwa manyerezero awo. Pakhali mkadamu wa Chiyuda dzinache Nikodemu, wa m'gulu ya Afarisi. Nsiku inango iye adenda na mosiku kuna Yesu mbakalonga mbati, “Rabi, timbapidziwa kuti imwe ndimwe mfunzisi wakutumwa na Mulungu. Nee munthu pyache anakwanisa kuchita pidzindikiro ninga pinachita imwepi ngakhala Mulungu hali naye tayu.” Yesu adamtawira mbati, “Ndikukupanga pyakuonadi kuti nkhabe munthu anakwanisa kupita mu Ufumu wa Mulungu, iye angakhonda balwa pontho.” Nikodemu adavunza mbati, “Pinakwanisika tani kuti munthu wamkulu kale abalwe pontho? Nkhabe kwanisika tayu kuti iye apite m'mimba mwa mache mbabalwa kachiwiri kache.” Yesu adatawira mbati, “Ndikukupanga pyakuonadi kuti munthu angakhonda balwa mwa madzi pontho mwa Mzimu Wakuchena, nkhabe kwanisa kupita mu Ufumu wa Mulungu tayu. Munthu ambabalwa kumanungo na makolo ache, mbwenye ambabalwa muuzimu na Mzimu Wakuchena. Leka dodoma na pyakupanga inepi kuti, ‘Monsenene mubalwe pontho.’ Mphepo imbaenda kunafuna iyo, iwe umbava kutitima kumbachita iyo, mbwenye iwe humbadziwa kumbabulukira na kunaenda iyo tayu. Pyakhala ninga tenepa kuna munthu onsene wakubalwa mwa Mzimu Wakuchena.” Nikodemu adavunza mbati, “Penepimbo pinakwanisika tani?” Yesu adatawira mbati, “Iwe ndiwe mfunzisi wakuveka mu Israele, apo iwe nkhabe vesa pinthu penepi tayu? Ndikukupanga pyakuonadi kuti ife timbalonga pimbadziwa ife, mbatichitira umboni pyaona ife, mbwenye nkhabe mbodzi pakati panu anafuna kutawira mphangwa zathuzi tayu. Ngakhala imwe nkhabe khulupira tayu pinakupangani ine pinthu pya dziko yapansi pano, apo munakhulupira tani ndingakupangani pinthu pya kudzulu? Nkhabe mbodzi adenda kudzulu kupambula Mwana Munthu ene basi, ule adatchitha pansi pano kubulukira kudzulu. “Ninga mudaikhira Mose nyoka yakusasanywa na mkuwa pamuti mbaikwiza m'dzulu m'thando yatchetcha mule, Mwana Munthu anakwizwambo sasawa, towera munthu anamkhulupirayo akhale na moyo okhonda mala. Mulungu adaafuna pikulu anthu a padziko yapansi pano, natenepo adapereka Mwanache mbodzi yekha ene basi, towera onsene anakhulupira Mwanayo aleke vungwa, mbwenye akhale na moyo okhonda mala. Thangwi Mulungu hadatume Mwanache padziko yapansi kuti atonge anthu mseru tayu, mbwenye dzaapulumusa. “Munthu anakhulupira Mwanayu nkhabe dzakonwa tayu; mbwenye munthu anakhonda kumkhulupira, weneyo akonwa pyache kale, thangwi iye hadakhulupire Mwana mbodzi yekha wa Mulungu tayu. Mseru wache ngwenewu wakuti cheza chadza padziko yapansi, mbwenye anthu akufuna pyawo mdima, kuleka cheza, thangwi ya makhaliro awo akuipa. Munthu wakuchita pyakuipa ambazonda cheza, tenepo iye hambadza kuna cheza tayu, thangwi iye nkhabe funa tayu kuti pyache pimbachita iyepyo pionekere pakwecha. Mbwenye nyakuchita pyakuonadi ambadza kuna cheza towera cheza chionese pakwecha kuti iye adavera Mulungu na pidachita iyepyo.” Kubuluka penepo Yesu na anyakufunzache adenda kunthemba ya Yudea, kule kudakhala iye nawo ndzidzi ene mbabatiza. Yohani Nyakubatiza akhabatiza ku Anoni chifupi na Salimu, thangwi pambuto penepo pakhali madzi azinji. Anthu akhaenda kuna iye, iyembo akhaabatiza. Penepi pidachitika mwenemo Yohani mbadzati ikhwa m'perezo. Anango mwa anyakufunza a Yohani adatoma kupokanyisana na Myuda unango pamtemo wakusamba thangwi ya kupembedza Mulungu. Tenepo iwo adenda kuna Yohani mbakalonga mbati, “Mfunzisi, ayi mukumkumbuka munthu akhali na imwe ule kumabulukiro dzuwa a mkulo wa Yorodani, munthu akhalonga imwe ule? Chinchino iye akubatizambo, tenepo anthu onsene akwenda kuna iye!” Yohani adatawira mbati, “Nkhabe munthu anakwanisa tambira pinthu ngakhala Mulungu hadapipereke kuna iye tayu. Imwe ene ndimwe mboni zanga zakuti ine ndidalonga kuti ine si ine Khristu tayu, mbwenye ndatumwa kwene patsogolo pache. Nyakusemba ndiye mwenechiro mkazi. Mbwenye shamwaliache nyakusemba, ule ambaimira chifupi naye kumvesera, ambakomerwa pikulu angava fala ya nyakusembayo. Ntchibodzi-bodzimbo, ine ndakomerwa pyakwanga pene. Iye athema kukhala wamkulu, inembo ndathema kukhala wakuchepa.” “Nyakubulukira kudzulu ali padzulu papinthu pyonsene. Nyapansi pano ngwapansi pano, pontho pinthu pimbalonga iye mphyapansi pano, mbwenye nyakubulukira kudzulu ngwamkulu kupiringana pinthu pyonsene. Iye ambalonga pyaona na pyava iye, mbwenye nkhabe mbodzi ambatambira mphangwa zache. Mbwenye munthu anatambira mphangwa zachezi penepo atsikimizira kuti Mulungu ngwakuonadi. Ule ambatumwa na Mulungu ambalonga mafala a Mulungu, thangwi Mulungu ambampasa Mzimu wache Wakuchena mwakukhonda umirwa. Baba ambamfuna Mwanache, tenepo iye aikha pinthu pyonsene m'manja mwache. Munthu anakhulupira Mwanayu ana moyo okhonda mala; mbwenye munthu anakhonda vera Mwanayu, nkhabe dzakhala na moyo wenewo tayu, mbwenye anathimiza kutchunyuswa na Mulungu.” Afarisi adapiva kuti Yesu akhagumana pontho akhabatiza anyakutewera azinji kupiringana Yohani. Yesu yekha ene hadabatize munthu na mbodzi ene tayu, mbwenye anyakufunzache ndiye akhabatiza. Pidava Yesu pikhalongwa pile, adabuluka ku Yudea kule mbabwerera ku Galilea; pakubwerera pache adagwanda na m'nthemba ya Samaria. Tenepo iye adafika muluwani ya ku Samaria yakuchemerwa Sikara, ile ikhali chifupi na munda ukhadapereka Yakobo kuna mwanache Yosefe. Mwenemo mukhali mchera wa Yakobo, tenepo Yesu, na kutopa na ulendoache, adakhala pansi pa mcherapo. Ukhali ndzidzi wa masikati. Pidadza mkazi wa mu Samariamo dzatunga madzi, Yesu adalonga kuna iye mbati, “Pasenimbo madzi ndimwe.” Anyakufunzache akhadaenda kuluwani kagula pyakudya. Mkazi ule adatawira mbati, “Imwe ndimwe Myuda, ine ndine Msamaria, apo pinakwanisika tani kuti imwe mundipemphe madzi akumwa?” Ayuda nkhabe phatisa basa makhomitcho penu pitomba pibodzi pile pyaphatisa basa Asamaria tayu. Yesu adatawira mbati, “Iwe mbudadziwa chimbapereka Mulungu, pontho mbudamdziwa anakupempha madzi akumwayu, iwembo mbudampempha, tenepo iye mbadakupasa madzi akupasa moyo.” Mkazi ule adalonga mbati, “Mbuya, imwe nkhabe chakutungira, pontho mcherawu ngwakuzwika pyakwanga. Apo madzi akupasa moyo munaakwata kupi? Mcherawu tidasiyirwa na kholo wathu Yakobo. Iye na anache pabodzi na mikumbi ya pifuyo pyache akhamwa pano. Ayi imwe mukulonga kuti ndimwe mkulu kupiringana Yakoboyo?” Yesu adatawira mbati, “Munthu anamwa madzi enewa anava pontho nyota, mbwenye nyakumwa madzi anafuna ine kumpasa hanavave pontho nyota tayu. Madzi anafuna ine kumpasa anakhala muna iye ninga mphuno ya madzi amoyo mbimpasa moyo okhonda mala.” Mkazi ule adalonga mbati, “Mbuya, ngandipasenimbo madziwo, towera ine ndileke dzavave nyota penu kudza pontho pano dzatunga madzi.” Yesu adampanga mbati, “Ndoko kachemere mamunako udze naye kuno.” Iye adatawira mbati, “Ine nkhabe mamuna.” Yesu adatawira mbati, “Walonga pyadidi, pyalonga iwe kuti iwe nkhabe mamuna. Iwe wasembwa na amuna ashanu, pontho mamuna ana iwe chinchino si wako ene tayu. Iwe walonga pyakuonadi.” Mkazi ule adalonga mbati, “Mbuya, ndaona kuti ndimwe mprofeti. Makolo anga akhapembedza Mulungu paphiriyi, mbwenye imwe Ayuda mumbalonga kuti Yerusalemu ndi mbuto yakuthema kupembedza Mulungu.” Yesu adalonga kuna iye mbati, “Mkaziwe khulupira pinalonga inepi kuti ndzidzi unafika wakuti anthu anapembedza Baba Mulungu nee paphiriyi penu mu Yerusalemu tayu. Imwe Asamaria nkhabe dziwa anapembedza imwe tayu, mbwenye ife Ayuda timbadziwa ambapembedza ife, thangwi chipulumuso chikubulukira kuna Ayuda. Mbwenye ndzidzi ukudza, pontho wakwana kale, wakuti anthu akupembedza mwakuonadi anapembedza Baba na mphamvu za Mzimu Wakuchena pontho mwakumdziwa chadi-chadi. Baba ambafuna anthu ninga enewa kuti ampembedze. Mulungu ndi Mzimu, tenepo anyakupembedzache athema kumpembedza na mphamvu za Mzimu wache Wakuchena pontho mwakumdziwa chadi-chadi.” Mkazi ule adalonga kuna iye mbati, “Ndikupidziwa kuti Mesia (nyakuchemerwa Khristu ule) anati abwere, tenepo iye angabwera anatipanga pyonsene.” Yesu adampanga mbati, “Analonga na iweyu ndiye ene.” Pandzidzi wenewo anyakufunza a Yesu adabwerera mbadodoma pyakwanga kuona kuti iye akhalonga na mkazi. Mbwenye nee mbodzi wa iwo adalonga chinthu kuna mkazi tayu kuti, “Unafunanji?” penu kuvunza Yesu kuti, “Pyatani kuti mulonge na mkaziyu?” Tenepo mkazi ule adasiya nkhali yache penepo mbabwerera muluwani mbakalonga kuna anthu mbati, “Tendeni mukaone munthu ule adandipanga pyonsene pene pikhachita ine. Ayi weneyu si Khristu tayu?” Tenepo anthu adabuluka muluwanimo mbaenda kuna Yesu. Na ndzidzi onthowo anyakufunzache akhampempha mbati, “Mfunzisi kwatani pyakudya mudye!” Mbwenye Yesu adatawira mbati, “Ine ndina pyakudya pyakuti imwe nee munapidziwa tayu!” Tenepo anyakufunzache adatoma kuvunzana okha ene mbati, “Kani padadza unango dzampasa pyakudya?” Yesu adaapanga mbati, “Pyakudya pyanga nkhuchita pinafuna adandituma ule, pontho kumalisa basa idandipasa iye kuti ndiphate. Imwe anthu mumbalonga kuti, ‘Pasala miyezi minayi kuti ndzidzi wakuvuna ukwane.’ Mbwenye ndikukupangani kuti muyang'ane mwadidi m'mindamu; mbewu zatokota kale kwasala nkhuvuna! Nyakuvuna atoma kale kupagalwi, tenepo iye akututa pinthu kwenda napyo kumoyo okhonda mala, towera nyakupibzala na nyakupivuna ene atsanzayire pabodzi. Anthu ambalonga pyakuonadi angalonga kuti, ‘Nyakubzala ngunango, nyakuvuna ngunangombo.’ Ndakutumani kuti mukavune kuminda kudakhonda imwe phatako basa kule, tenepo imwe mwaganyali na basa idaphata anthu anango.” Asamaria azinji muluwani mule adakhulupira Yesu thangwi ya umboni udachitira mkazi ule kuti, “Iye adandipanga pyonsene pikhachita ine.” Tenepo pidadza Asamaria ale kuna Yesu, adampempha kuti akhale nawo kweneko. Natenepo Yesu adakhala kweneko nsiku ziwiri. Anthu azinji ene adakhulupira thangwi ya mafala a Yesu. Iwo adalonga kuna mkazi ule mbati, “Chinchino takhulupira, nee na thangwi ya pinthu pyatipanga iwe tayu, mbwenye na thangwi yakuti tapiva tekha ene, pontho tadziwa kuti iye ndiyedi Nyankhombo wa dziko yapansi pano.” Pidamala Yesu nsiku ziwiri kweneko, adabuluka mbaenda ku Galilea. Yesu yekha ene mwenechiro akhadapilonga mbati, “Mprofeti nkhabe lemedzwa m'nthemba ya kwawo tayu.” Pidafika iye mu Galilea, anthu kweneko adamtambira thangwi iwo akhadenda ku Phwando ya Paska ku Yerusalemu, tenepo iwo adaona pyonsene pikhadachita iye pa phwandopo. Yesu adabwerera ku Kana mu Galilea, kukhadasandusa iye madzi kukhala vinyu kule. Thubu wa mfumu unango mwanache wamamuna akhadwala ku Kafaranao. Pidava iye kuti Yesu akhadafika mu Galilea kubulukira ku Yudea, iye adenda mbakampempha kuti aende naye ku Kafaranao kawangisa mwanache thangwi mwanayo akhali chifupi kufa. Yesu adalonga kuna iye mbati, “Nkhabe na mbodzi ene wa imwe anakhulupirave angakhonda ona pidzindikiro penu pyakudodomesa.” Thubu ule adatawira mbati, “Mbuya, tendeni mwananga mbadzati kufa.” Yesu adalonga kuna iye mbati, “Ndoko. Mwanako anakhala mwadidi.” Thubu ule adakhulupira mafala adalonga Yesu ale, tenepo iye adenda. Ali panjira kwenda kwawo adagumanikana na anyabasache, ale adampanga mbati, “Mwananu ali mwadidi!” Tenepo iye adaavunza kuti penepyo pidachitika ndzidzi wanji. Anyabasache ale adatawira mbati, “Manungo amleka dzulo paora yakutoma na mawulo.” Penepo babache mwana ule adakumbuka kuti ukhali ndzidzi onthowo ukhadampanga Yesu ule kuti, “Mwanako anakhala mwadidi.” Natenepo iye na banjache yonsene adamkhulupira Yesu. Chenechi chikhali chidzindikiro chachiwiri chidachita Yesu pidadza iye ku Galilea kubulukira ku Yudea. Kubuluka penepo Yesu adenda kuphwando inango ya Ayuda mu Yerusalemu. Chifupi na Msuwo wa Mabira mu Yerusalemumo mukhali thawale yakuzungulirwa na makhonde mashanu; mu Chiheberi imbadziwika na dzina yakuti Betezada. Mwinji ukulu wa atenda ukhagona m'makhondemo, maboli-boli, anyakulamala na anyamfutete. Munthu unango ule akhadamala pyaka makumatatu na pisere kudwala, akhali penepo. Yesu adamuona akugona penepo, pontho adadziwa kuti munthuyo adadwala ndzidzi ukulu ene. Tenepo iye adamvunza mbati, “Ayi iwe unafuna kuwanga?” Mtenda ule adatawira mbati, “Mbuya, pano nkhabe unango wakundigwesera m'thawalemu tayu, ndzidzi onsene unavundulwa madzi. Ndingati ndigweremo, unango agweramo kale.” Yesu adalonga kuna iye mbati, “Lamuka, thukula bonde yako, ufambe!” Kabodzi kene mtenda ule adawangiratu; iye adathukula bonde yache mbatoma kufamba. Nsiku ikhachitika penepi ikhali Nsiku Yakupuma, tenepo akadamu a Chiyuda adapanga munthu adawangiswa ule mbati, “Lero ndi Nsiku Yakupuma, tenepo nkhudawira mwambo wathu kuti iwepo uthukule bonde yako.” Iye adatawira mbati, “Munthu adandiwangisa ule adandipanga kuti ndithukule bonde yanga ndifambe.” Iwo adamvunza mbati, “Munthu wache adakupanga kuti uchite penepi mbani?” Mbwenye munthu akhadawangiswa ule, hakhamdziwa kuti Yesu akhali ani tayu, thangwi Yesu akhadapyanga pyache, podi penepo pakhali mwinji ukulu. Tenepo Yesu adagumana munthu akhadawangisa iye ule m'Nyumba ya Mulungu mbampanga mbati, “Yang'ana, iwe wawanga chinchino; tenepo leka kudawa gopesera pyakuipa kupiringana penepi pinakugwera.” Tenepo munthu ule adenda mbakapanga akadamu a Chiyuda kuti munthu akhadamuwangisa ule akhali Yesu. Natenepo iwo adatoma kuboneresa Yesu, thangwi iye akhachita pinthu penepi pa Nsiku Yakupuma. Yesu adaatawira mbati, “Babanga ndzidzi onsene ambaphata basa, tenepo ine ndathema kuchitambo chibodzi-bodzi.” Mafala enewa adachitisa akadamu a Chiyuda onsene kuti anyanyise kufuna pyakupha Yesu, nee na thangwi yakuti aswa mwambo wa Nsiku Yakupuma yokha tayu, mbwenye iye akhalonga pontho kuti Mulungu ndi babache, natenepo iye akhadapiikha sasawa na Mulungu. Yesu adaatawira mbati, “Ndikukupangani pyakuonadi kuti Mwana nkhabe chita pinthu payekha ene. Iye ambachita pyonthopyo pimbaona iye Babache kuchita. Pimbachita Baba, Mwanambo ambachita pyonthopyo. Baba ambamfuna Mwana mbamuonesa pyonsene pimbachita iye ene. Iye anamuonesa pinthu pikulu pene kupiringana penepi pyakuti iye apiphate, tenepo monsene munadodoma napyo. Ninga mumbalamusira Baba anthu akufa mbaapasa moyo, montho-monthomo Mwana ambapasa moyo kuna ale ambafuna iye kuapasa. Baba nkhabe tonga mseru munthu na mbodzi ene tayu, mbwenye iye adapereka utongi onsene kuna Mwanache kutonga mseru, towera anthu onsene alemedze Mwana sasawambo ninga mumbalemedzera iwo Baba. Munthu anakhonda lemedza Mwanayo nkhabe lemedza Baba adamtuma ule. “Ndikukupangani pyakuonadi kuti munthu anava mafalanga mbakhulupira nyakundituma ule, weneyo atambira moyo okhonda mala. Iye nkhabe dzakonwa, mbwenye abuluka kale kuimfa mbapita kumoyo. Ndikukupangani pyakuonadi kuti ndzidzi ukudza, pontho wadza kale, wakuti anthu akufa anava fala ya Mwana Mulungu, tenepo anyakuvawo anakhala na moyo. Ninga Baba ndi mwenechiro moyo, montho-monthomo iye achitisa kuti Mwanache akhalembo mwenechiro moyo. Iye adapasa Mwanache utongi wakutongera nawo mseru, thangwi iye ndi Mwana Munthu. Penepi pileke kukudodomesani; ndzidzi ukudza unafuna dzava anthu onsene akufa falache mbalamuka kubulukira kumbuto zonsene zina iwo. Ale adachita udidi analamuka mbakhala na moyo, alembo adachita pyakudawika analamuka mbakoneswa. “Ine nkhabe kwanisa chita chinthu na chibodzi chene tayu na utongi wanga ene; ine kwanga nkhutonga kwene mseru basi ninga mumbandipangira Mulungu, tenepo ine ndimbatonga na chilungamo, thangwi handimbateweza pyakufuna pyanga tayu, mbwenye pimbafuna nyakundituma ule. “Ine ndingapichitira ndekha umboni, pinalonga ine nee pinatawirwa ninga pyakuonadi tayu. Mbwenye pana unango ambandichitira umboni, tenepo ndikupidziwa kuti umboni unandichitira iye ngwakuonadi. Imwe mudatuma anyamphangwanu kuna Yohani, tenepo umboni udandichitira iye ukhali wakuonadi. Si kuti ine ndikunyindira umboni wa munthu tayu, mbwenye ndikulonga kwene penepi, towera imwe mupulumuke. Yohani akhali ninga nyale yakugaka pontho yakuonesa cheza, tenepo imwe mukhafuna kutsanzaya na cheza chachecho pandzidzi wakuchepa. Mbwenye ine ene ndili nawo umboni ukulu wakupiringana Yohaniyo. Thangwi basa idandipasa Baba kuti ndimalise, basa inaphata ineyi, ikuonesa kuti Baba ndiye adandituma. Baba, nyakundituma ule, ambandichitirambo umboni. Imwe chipo nee mudzati mwava falache penu kuona nkhope yache tayu, pontho imwe nkhabe kukoya mphangwa zache mumtima mwanu, thangwi imwe nkhabe khulupira adatuma iye ule tayu. Imwe mumbawerenga mwadidi Malemba, thangwi mumbanyerezera kuti munagumana moyo okhonda mala m'Malembamo. Malemba ontho-onthowa ambalonga pya ine! Kwache imwe nkhabe funa kudza kuna ine tayu, towera mukhale na moyo chadi-chadi. “Ine nkhabe funa kusimbwa na anthu tayu. Mbwenye ndimbakudziwani kuti imwe nkhabe funa Mulungu tayu mumtima mwanumo. Ine ndadza na utongi wa Babanga, kwache imwe hamudanditambira tayu; pichitike kuti munthu unango adze na utongi wache ene, imwe munamtambira. Imwe mumbafuna kusimbwa na anthu, mbwenye imwe nkhabe yesa kufuna kusimbwa na ule mbodzi ene ndi Mulungu tayu, apo imwe munakwanisa tani kundikhulupira? Lekani nyerezera kuti ine ndinakupokanyani pamaso pa Babanga. Nyakukupokanyani ndi Mose, munthu akhanyindira imwe ule. Ngakhala imwe mudakhulupiradi Mose, mbamudakhulupirambo ine, thangwi iye adalemba pya ine. Podi imwe nkhabe khulupira tayu pidalemba iye, apo pinakwanisika tani kuti mukhulupire pinalonga inepi.” Kubuluka penepo Yesu adawambuka nyanza ya Galilea (penu Tiberia dzinache inango). Mwinji ukulu udamtewera, thangwi akhadaona pidzindikiro pyache pyakuwangisa napyo atenda. Yesu adakwira paphiri mbakakhala pansi pabodzi na anyakufunzache. Ndzidzi wa Phwando ya Paska ukhali chifupi. Yesu adayang'ana-yang'ana mbaona mwinji ukulu ukudza kuna iye, tenepo iye adavunza Filipi mbati, “Nkhupi kunakwanisa ife kagula pyakudya kudyesa anthu onsenewa?” Iye adalonga tenepo kufuna kuyesa Filipi; mbwenye Yesu adadziwiratu chakuti achite. Filipi adatawira mbati, “Kuti anthu onsenewa abweze kwene mata, panafunika kobiri ninga zakupagalwi anyakuphata basa madzana mawiri pansiku ibodzi zakugulira pyakudya.” Mbodzi wa anyakufunzache, dzinache Andrea, mbaleache Simoni Peturo, adalonga mbati, “Mphale unango pano ana mikate mishanu ya ufa wa barele na nsomba ziwiri. Kwache pinakwana tayu kudyesa anthu onsenewa.” Yesu adaapanga mbati, “Akhazikeni anthu pansi.” Mbutoyo ikhali yamaudzu pyakwanga. Tenepo anthu onsene ale adakhala pansi; kulengesa amunakulu okha akhali pikwi pishanu. Yesu adakwata mikate ile mbapereka takhuta kuna Mulungu mbaigawaniza anthu adakhala pansi ale. Iye adachita chibodzi-bodzi kuna nsomba zile, tenepo anthu onsene adadya ninga mudafunira iwo. Pidamala khuta iwo onsene, Yesu adalonga kuna anyakufunzache mbati, “Gumanyani pyakusalirapi; tileke kupivunga.” Tenepo iwo adagumanya pyakusalirapyo mbadzaza pitundu khumi na piwiri na pa mikate mishanu ya barele ikhadadya anthu ale. Pidaona anthu chidzindikiro chidachita Yesuchi, iwo adalonga mbati, “Uyu ndi Mprofetidi adalongwa kuti anabwera padziko yapansi pano ule!” Yesu adapidziwa kuti iwo akhali chifupi dzamphata towera ampitise ufumu mwakumkhakhamiza, natenepo iye adabulukapo mbaenda pontho pyache paphiri kwa yekha ene. Pikhadoka kunja, anyakufunza a Yesu adatchithira kunyanza, mbapakira mwadiya kuwambuka nyanza kwenda ku Kafaranao. Mdima udagwa, Yesu hakhadadzati fika kuna iwo tayu. Tenepo chonzi chikulu chidagundika mbachivundula madziwo. Anyakufunzawo akhadenda kale pamadzi nsinzo mathanyo pikwi pishanu penu pitanthatu, pidaona iwo Yesu akufamba pamadzi, kudza chifupi na mwadiyawo, iwo adagoswera. Yesu adaapanga mbati, “Lekani goswerwa, ndine pano!” Tenepo iwo adapifuna kuti Yesu apakire m'mwadiya. Kabodzi kene mwadiya udafika pamtunda pambuto pakhaenda iwo pale. Mangwana mwache mwinji ukhadakhala kumtunda unango ya nyanza ule, udadzindikira kuti penepo pakhali mwadiya ubodzi ene basi. Iwo adapidziwa kuti Yesu hakhadenda pabodzi na anyakufunzache tayu, mbwenye kuti anyakufunzache akhadenda pyawo. Miyadiya inango ikhadabulukira ku Tiberia ile, idatchama pagombe chifupi na mbuto ikhadadya mwinji mikate pidapereka Mbuya takhuta. Pidaona mwinji kuti Yesu pabodzi na anyakufunzache hakhali penepo tayu, iwo adapakira m'miyadiyamo mbaenda ku Kafaranao kasaka Yesu. Pidamgumana iwo kumtunda unango ya nyanza, iwo adalonga mbati, “Mfunzisi, mwafika lini kuno?” Yesu adaatawira mbati, “Ndikukupangani pyakuonadi kuti imwe mukundisaka thangwi mudadya mikate mbamukhuta ninga mudafunira imwe, nee na thangwi yakuti imwe mwavesa pidzindikiro pyachita inepibi. Lekani phata basa kuti mukhale na phoso ile inakwanisa kuvungika; mbwenye phatani basa kuti mukhale na phoso yokhonda vungika, yakupasa moyo okhonda mala. Phoso yeneyi njile inafuna dzakupasani Mwana Munthu, thangwi Baba Mulungu aikha chidzindikiro chache pana iye chakuonesa kuti iye akomerwa naye.” Tenepo iwo adamvunza mbati, “Tinachita tani mphapo, towera tiphate mabasa anafuna Mulungu?” Yesu adatawira mbati, “Basa inafuna Mulungu kuti imwe muphate njakuti mukhulupire adatuma iye ule.” Iwo adatawira mbati, “Ntchanji chidzindikiro chinafuna imwe kuchita towera ife tione mbatikukhulupirani? Munachitanji? Makolo athu adadya mana m'thando yatchetcha, ninga munalongera Malemba kuti, ‘Iye adaapasa mikate yakubulukira kudzulu kuti adye.’ ” Yesu adaapanga mbati, “Ndikukupangani pyakuonadi kuti udakupasani Mose hukhali mkate wakubulukira kudzulu tayu, mbwenye Babanga ndiye ambakupasani mkate chadi-chadi kubulukira kudzulu. Mkate umbapereka Mulungu ngule adatchitha kudzulu mbapasa moyo anthu a padziko yapansi.” Iwo adalonga mbati, “Mbuya, tipasenimbo mkate wenewu ndzidzi onsene.” Yesu adaapanga mbati, “Ine ndine mkate wakupasa moyo. Nyakudza kuna ineyo hanavave njala tayu. Munthu anandikhulupirayo hanakhalave na nyota tayu. Mbwenye ndidakupangani kuti imwe mwandiona, kwache nee munandikhulupira tayu. Onsene ambandipasa Babanga ale anati adze kuna ine, inembo nkhabe dzakhonda ale anadza kuna ine tayu, thangwi ine handidatchitha kudzulu kudzachita kwene pinafuna ine tayu, mbwenye pinafuna nyakundituma ule. Tenepo pinafuna nyakundituma ule, mphyakuti ndileke kutayapo na mbodzi ene pakati pa anthu onsene andipasa iye ale, mbwenye kuti pansiku yakumalisa onsenewo ndidzaalamuse kuimfa. Thangwi pinafuna Babanga mphyakuti onsene anyakuona Mwanayo mbamkhulupira, akhale na moyo okhonda mala, tenepo ine ndinaalamusa kuimfa pansiku yakumalisa.” Penepo anthu adatoma kudungunya pya Yesu, thangwi iye adalonga mbati, “Ine ndine mkate udatchitha kudzulu ule.” Tenepo iwo adalonga mbati, “Weneyu ndi Yesu, mwana Yosefe! Babache na mache timbaadziwa, apo akulonga tani kuti adatchitha kudzulu?” Yesu adatawira mbati, “Lekani kudungunya pakati panu. Nkhabe munthu anakwanisa kudza kuna ine ngakhala Baba, nyakundituma ule, hanamdzesa kuna ine tayu; tenepo ine ndinamulamusa kuimfa pansiku yakumalisa. Maprofeti adalemba kuti, ‘Anthu onsene anafunziswa na Mulungu.’ Munthu ule ambava pimbalonga Baba mbafunza kubulukira kuna iye, weneyo ambadza kuna ine. Nkhabe munthu na mbodzi ene aona Baba tayu; mbwenye nyakubulukira kuna Mulungu ule, ngweneyo ene aona Baba. Ndikukupangani pyakuonadi kuti munthu anakhulupirayo ana moyo okhonda mala. Ine ndine mkate wakupasa moyo. Makolo anu adadya mana m'thando yatchetcha, kwache iwo adafa. Mbwenye mkate wakutchitha kudzuluwu ngwenewo ene wakuti nyakuudyayo hanafa tayu. Ine ndine mkate wakupasa moyo udatchitha kudzulu ule. Munthu angadya mkate wenewu anakhala na moyo okhonda mala. Mkate unafuna ine dzampasa ndi manungo anga, ambapereka ine towera anthu a padziko yapansi akhale na moyo.” Penepi pidalamusa mphoka ikulu pakati pa Ayudawo. Iwo adavunza mbati, “Pingakwanisike tani kuti munthu weneyu atipase manungo ache kuti tidye?” Yesu adalonga kuna iwo mbati, “Ndikukupangani pyakuonadi kuti ngakhala imwe munakhonda kudya manungo a Mwana Munthu penu kumwa chiropa chache, nee munakhala na moyo chadi-chadi tayu. Munthu anadya manungo anga na kumwa chiropa changayo ana moyo okhonda mala, tenepo ine ndinamulamusa kuimfa pansiku yakumalisa. Thangwi manungo anga ntchakudya chadi-chadi, pontho chiropa changa ntchakumwa chadi-chadi. Munthu anadya manungo anga na kumwa chiropa changa ule, ambakhala muna ine, inembo ndinakhala muna iye. Baba wamoyo adandituma, tenepo na thangwi ya iye, inembo ndina moyo. Sasawambo munthu anandidyayo ana moyo thangwi ya ine pano. Wenewu mphapo ndi mkate udatchitha kudzulu ule, si mkate ninga udadya makolo anu ule tayu, ale m'nduli mwache adafa. Munthu anadya mkate wenewu anakhala na moyo kwenda na kwenda.” Yesu adalonga penepi pikhafunzisa iye m'nyumba yakupemphereramo mu Kafaranao. Anyakumtewerache azinji adava penepi mbalonga mbati, “Chifunziso chenechi ntchakunensa pyakwanga, mbani anakwanisa kuchiteweza?” Na kukhonda pangwa Yesu adapidziwa kuti iwo akhadungunya penepi, tenepo iye adalonga kuna iwo mbati, “Kani penepi pyakuchitisani kutaya chikhulupiro chanu? Mphapo ndi tani mungaona Mwana Munthu akukwira kubwerera kukhali iye kale? Mzimu wa Mulungu ndiye ambapasa moyo; mphamvu za anthu nkhabeve basa tayu. Mafala alonga ine kuna imwewa ambakuchitisani kuti mukhale na Mzimu wa Mulungu, ule ambakupasani moyo. Kwache anango pakati panupa hadakhulupire tayu.” Yesu adadziwiratu kubulukira pakutoma pene anthu anakhonda dzamkhulupira ale, pontho na nyakumpereka kuna anyamalwache ene. Iye adathimiza kulonga mbati, “Ndi thangwi yache ndidakupangani kuti nkhabe munthu anakwanisa kudza kuna ine, ngakhala Baba hanamtawirisa kuchita tenepo.” Na thangwi ya penepi anyakumtewerache azinji adabwerera pyawo mbakhonda kumtewera pontho. Tenepo Yesu adavunza anyakufunza khumi na awiri ale mbati, “Apo imwe munafuna pyakwendambo pyanu?” Simoni Peturo adamtawira mbati, “Mbuya, nkhwa ani pontho kunafuna ife kwenda? Podi ana mafala akupasa moyo okhonda mala ndimwe ene basi. Chinchino ife takhulupira pontho tadziwa kuti imwe ndimwe Nyakuchena wakubulukira kuna Mulungu.” Yesu adatawira mbati, “Ine ndidasankhula khumi na awirimwe, si tenepo tayu? Kwache mbodzi pakati panu ndi Satana!” Iye akhalonga Yudasi, mwana Simoni Iskarioti, thangwi ndiye akhafuna dzampereka kuna anyamalwache, podi kwene kuti iye akhali mbodzi wa anyakufunza khumi na awiri ale. Kubuluka penepo Yesu adafamba mu Galilea; iye hadafune pyakufamba mu Yudea tayu, thangwi akadamu a Chiyuda akhafuna pyakumpha. Ndzidzi wa Phwando ya Misasa ya Ayuda ukhali chifupi, natenepo abale ache Yesu adalonga kuna iye mbati, “Bulukani kuno mbamuende ku Yudea, towera anyakukutewerani akaonembo pinthu pinachita imwepi. Munthu angafuna kuti aveke nkhabe bisa pimbachita iye tayu. Podi imwe mukuchita pinthu penepi pipangizeni mwekha ene kuna anthu onsene a padziko yapansi.” Podi na abale ache ene hadamkhulupire tayu. Yesu adalonga kuna iwo mbati, “Ndzidzi wanga wakuthema hudzati fika tayu, mbwenye ndzidzi onsene ngwakuthema kuna imwe. Anthu a padziko yapansi pano nkhabe kwanisa kukuzondani, mbwenye ambazonda ine pano, thangwi ndimbaapanga kuti makhaliro awo ngakudawika. Imwe ndokoni ku phwandoko. Ine nkhabe kwendako tayu, thangwi ndzidzi wanga wakuthema hudzati fika tayu.” Pidamala iye longa penepi, adasalira pyache mu Galilea. Pikhadamala kwenda abale ache ku Phwando ya Misasa kule, iyembo adenda konthoko m'nduli mwawo. Iye hadende pakwecha tayu, mbwenye mwakubisika. Akadamu a Chiyuda akhamsaka-saka pa phwandopo mbavunza mbati, “Iye ali kupi?” M'mwinjimo mukhalongwa chiwere-were pikulu pya Yesu; anthu anango akhalonga mbati, “Iye ndi munthu wadidi.” Anangombo akhalonga mbati, “Waa! Nkhabe, iye ambanyengeza anthu.” Mbwenye nkhabe mbodzi adalonga pya iye pakwecha tayu, thangwi iwo akhagopa akadamu a Chiyuda ale. Phwando ile ikhali kati na kati pidenda Yesu ku Nyumba ya Mulungu mbatoma kufunzisa. Akadamu a Chiyuda ale adadodoma pyakwanga mbalonga mbati, “Pyakwanisika tani kuti munthu weneyu adziwe pyonsenepi, podi iye hadafunze tayu?” Yesu adatawira mbati, “Pimbafunzisa inepi, si pyanga pyene tayu, mbwenye pimbabuluka kuna Mulungu nyakundituma ule. Munthu ule anafuna kuchita pinafuna Mulungu, anadziwa ngakhala pinafunzisa inepi mphyakubuluka kuna Mulungu penu mphyanga pyene. Munthu ule ambalonga na utongi wache ene ambayesa kupisakira demelero, mbwenye ule ambafuna demelero ya ule adamtuma ngwakulonga pyakuonadi, pontho muna iye nkhabe pinthu pyakunama. Mose adakupasani mwambo, si tenepo tayu? Mbwenye nkhabe mbodzi pakati panu ambavera mwambowo. Apo mwatani mukuyesa-yesa kuti mundiphe?” Mwinji ule udatawira kuti, “Iwe una mzimu wakuipa. Mbani akuyesa-yesa kuti akuphe?” Yesu adatawira mbati, “Ine ndidachita chakudodomesa chibodzi, tenepo imwe monsene mudadodoma. Mose adakutongani kuti mugwande ananu achimuna nsonga yachimuna (podi kwene kuti penepi adatoma napyo si Mose tayu, mbwenye makolo anu), tenepo imwe mumbagwanda basi ananu pa Nsiku Yakupuma. Ngakhala mwana ambagwandwa nsonga yachimuna pa Nsiku Yakupuma, towera mwambo wa Mose uleke kuswiwa, apo mwatani mwandizhangalira thangwi ndawangisa munthu monsene mwene pa Nsiku Yakupuma? Lekani tonga mseru pakuyang'ana nkhope, mbwenye tongani mwakulungama.” Anthu anango a mu Yerusalemu adalonga mbati, “Ayi anayesa-yesa akadamu a Chiyuda kuti amphe ule, si weneyu tayu? Yang'anani! Iye akulonga pakwecha, apo iwo nkhabe longa chinthu na chibodzi chene kuna iye tayu. Kani penepa ndiye kuti iwo apidziwadi kuti weneyu ndi Khristu? Kwache tonsenefe tikudziwako kudabulukira munthuyu; Khristu angabwera, nkhabe munthu anamdziwa kunabulukira iye tayu.” Pikhafunzisa Yesu m'Nyumba ya Mulungu, adalonga mwakugaluza fala mbati, “Kadi imwe mumbandidziwadi, pontho imwe mumbadziwako kudabulukira ine? Ine sidadza na utongi wanga ene tayu. Nyakundituma ule ngwakuonadi. Imwe nee mukumdziwa tayu, mbwenye ine ndimbamdziwa, thangwi ndidabulukira kuna iye, pontho adandituma ndiye.” Tenepo iwo adapiyesa kumphata, mbwenye nkhabe munthu na mbodzi ene adamkhuya, thangwi ndzidzi wache hukhadadzati fika tayu. Mbwenye anthu azinji m'mwinjimo adamkhulupira mbalonga mbati, “Ayi Khristu angabwera, anachita pidzindikiro pizinji kupiringana pyachita munthu weneyu?” Afarisi adava chiwere-were chikhalonga mwinji ule pya Yesu, natenepo iwo pabodzi na a nyansembe akulu adatuma anyakulondali kamanga Yesu. Yesu adalonga mbati, “Ndinati ndikhale namwe ndzidzi pang'ono mbandidzati kwenda kuna adandituma ule. Imwe munandisaka-saka, kwache nee munandigumana tayu, thangwi imwe nkhabe kwanisa kwenda kunafuna ine kakhala.” Akadamu a Chiyuda adalonga okha ene mbati, “Nkhupi kunafuna iye kwenda kwakuti ife tinachimwana kumgumana? Ayi kunafuna iye kwenda nkhu mizinda ya Agriki, kule kunakhala anthu athu anango mbakafunzisa Agrikiwo? Iye akulonga kuti ife tinamsaka-saka, kwache nee tinamgumana tayu, pontho kuti ife nee tinakwanisa kwenda kunafuna kakhala iyeko tayu. Penepa anafuna kulonganji?” Pansiku ikululetu yakumalisa ya Phwando Yesu adaimira mbalonga mwakugaluza fala mbati, “Munthu anava nyota mbadze kuna ine dzamwa. Ninga munalongera Malemba kuti, ‘Munthu anakhulupira ineyo mikulo ya madzi akupasa moyo inakuka mumtima mwache.’ ” Penepo Yesu akhalonga pya Mzimu Wakuchena ule anafuna dzatambira anyakumkhulupira ale. Pandzidzi wenewo Mzimu Wakuchena hakhadadzati perekwa tayu, thangwi Yesu hakhadadzati tambira demelero tayu. Anthu anango m'mwinjimo adamva Yesu akulonga penepi, natenepo iwo adalonga mbati, “Munthuyu ndi Mprofetidi!” Anangombo adalonga mbati, “Iye ndi Khristu!” Mbwenye anango adalonga mbati, “Khristu hanabulukira ku Galilea tayu! Malemba akulonga kuti Khristu anakhala chidzukulu cha Davite, pontho anabalwa muluwani ya Betelehemu, luwani ikhakhala Davite ile.” Tenepo pakhali magawikano pakati pa anthu m'mwinjimo, thangwi ya Yesu. Anango akhafuna kumphata, mbwenye nee mbodzi adamkhuya tayu. Pidabwerera anyakulondali ale, anyansembe akulu na Afarisi adaavunza mbati, “Mwatani mwakhonda kudza naye?” Anyakulondali ale adatawira mbati, “Chipo nee munthu na mbodzi ene adzati longa ninga munthu weneyu tayu.” Afarisi adaavunza mbati, “Kani imwembo akunyengezani? Mbani mbodzi pakati pa Afarisi penu akadamu a Chiyuda adava imwe kuti adamkhulupira? Nkhabe! Mwinjiwo nkhabe dziwa mwambo wa Mose tayu, natenepo iwo atembererwa na Mulungu!” Mbodzi wa Afarisi penepo akhali Nikodemu, ule kale akhadenda kaonana na Yesu. Iye adalonga kuna anango ale mbati, “Ayi mwambo wathu umbatitawirisa kulonga kuti munthu akonwa tidzati kumva yekha ene kulonga penu kudziwa chachita iye?” Iwo adatawira mbati, “Kani iwembo ndiwe wa ku Galilea? Kawerenge mwadidi Malemba unakagumana kuti nkhabe mprofeti ambabulukira ku Galilea.” [ Penepo anthu ale adabwerera m'misa mwawo. Mbwenye Yesu adenda kuphiri ya Olivi. Mangwana mwache m'makalakwecha Yesu adenda pontho ku Nyumba ya Mulungu. Anthu onsene adagumanyikana mbamzungulira, tenepo iye adakhala pansi mbatoma kuafunzisa. Afunzisi a mwambo na Afarisi adadza na mkazi akhadaphatwa na uputa ule, mbamuimirisa pamaso pa anthu onsene. Iwo adalonga kuna Yesu mbati, “Mfunzisi, mkaziyu aphatwa na uputa. Mwambo wa Mose umbatonga kuti mkazi ninga weneyu athema kuphiwa na miyala. Apo imwe munalonga tani?” Iwo adalonga penepi kufuna kumtapa Yesu m'kanwa, towera ampambizire napyo. Mbwenye Yesu adakotama mbalemba pansi na chala chache. Mukhathimiza iwo kumvunza, Yesu adayenuka mbalonga kuna iwo mbati, “Ngakhala pakati panupa pana munthu ule chipo hadadawe tayu, weneyo athema ndiye kutoma kuponyera mkaziyu miyala.” Tenepo iye adakotama pontho mbalemba pyache pansi. Pidava iwo penepi, mbodzi na mbodzi adatoma kubulukapo; adatoma kubulukapo mbakulu ene. Yesu adasala yekha na mkaziyo aimira penepo. Yesu adayenuka mbalonga kuna mkazi ule mbati, “Anthu ale amala kwenda kupi? Mphapo, nkhabe mbodzi asala funa kulonga kuti wathema kuphiwa?” Iye adatawira mbati, “Nkhabepo, Mfunzisi.” Yesu adalonga mbati, “Ine sinalongambo tayu kuti iwe wathema kuphiwa. Ndoko pyako, kwache leka kadawa pontho.”] Yesu adalonga pontho kuna Afarisi ale mbati, “Ine ndine cheza cha dziko yapansi. Munthu ananditewerayo anakhala na cheza cha moyo, tenepo iye nkhabeve dzafamba mumdima tayu.” Afarisi ale adalonga kuna iye mbati, “Chinchino iwe ukupichitira wekha ene umboni, pinalonga iwepi si pyamaso tayu.” Yesu adatawira mbati, “Nkhabe! Podi kwene kuti ndimbapichitira ndekha umboni, pinalonga inepi mphyakuonadi, thangwi ndikudziwa kudabulukira ine, pontho na kunaenda ine kwene. Mbwenye imwe nkhabe dziwa kudabulukira ine na kunaenda ine kwene tayu. Imwe mumbatonga mseru pakuteweza manyerezero a anthu; mbwenye ine nkhabe tonga munthu na mbodzi ene tayu. Mbwenye mbandidafuna kutonga, kutonga kwangako mbakudakhala na chilungamo, thangwi ine nee ndili ndekha tayu, Baba adandituma ule ali pabodzi na ine. Pyalembwa m'mwambo mwanu kuti ngakhala umboni uwiri waphatizana, ndiye kuti pinalonga iwopyo mphyakuonadi. Ine ndimbapichitira ndekha ene umboni, pontho Babanga adandituma ule ambandichitirambo umboni.” Iwo adamvunza mbati, “Babako ali kupi?” Yesu adatawira mbati, “Imwe nkhabe dziwa ine penu Babanga. Imwe mbamudadziwa ine, mbamudadziwambo na Babanga ene.” Yesu adalonga pyonsenepi pikhafunzisa iye m'Nyumba ya Mulungu, m'subi mule mukhali pyakuikhiramo kobiri. Mbwenye nee mbodzi adammanga tayu, thangwi ndzidzi wache hukhadadzati fika tayu. Yesu adalonga pontho mbati, “Ine ndinati ndiende, tenepo imwe munandisaka-saka, pontho munati mufe akudawa. Imwe nkhabe kwanisa kwenda kunaenda ineku tayu.” Tenepo akadamu a Chiyuda adalonga mbati, “Iye alonga kuti ife nkhabe kwanisa kwenda kunaenda iye. Ayi penepi pikulonga kuti iye anapipha yekha ene?” Yesu adatawira mbati, “Imwe ndimwe anthu a padziko yapansi pano, mbwenye ine ndidabulukira kudzulu. Imwe ndimwe anthu a padziko yapansi pano, mbwenye ine si ine wa pansi pano tayu. Ndi thangwi yache ndidakupangani kuti imwe munafa akudawa. Imwe mungakhonda khulupira kuti, ‘Ine Ndine ene,’ munati mufe akudawa.” Iwo adamvunza mbati, “Iwe ndiwe ani?” Yesu adatawira mbati, “Ndi montho mudakupangani ine pakutoma pale. Ine ndina pizinji pyakuti ndilonge pya imwe, pinthu pyakukwanisa kukutongani napyo mseru. Nyakundituma ule ngwakuonadi, tenepo ine ndimbapanga anthu a padziko yapansi pyava ine kubulukira kuna iye pile.” Iwo hadavese tayu kuti Yesu akhaapanga pya Baba Mulungu. Natenepo iye adalonga kuna iwo mbati, “Mungakwiza m'dzulu Mwana Munthu penepo munapidziwa kuti Ine Ndine ene, pontho kuti ine nkhabe chita pinthu pya ndekha tayu, mbwenye ndimbalonga pile pimbandipanga Babanga kuti ndipilonge. Nyakundituma ali pabodzi na ine. Iye hadandisiye ndekha tayu, thangwi ndzidzi onsene ndimbachita pinthu pyakumkomera.” Anthu azinji adava Yesu kulonga mafala enewa ale, adamkhulupira. Yesu adalonga kuna Ayuda adamkhulupira ale mbati, “Ngakhala imwe munavera chifunziso changachi, ndimwe anyakufunzangadi; imwe munati mudziwe pyakuonadi, pontho pyakuonadipi pinakuchitisani kukhala mtumbe.” Iwo adatawira mbati, “Ife ndife pidzukulu pya Abrahamu, tenepo chipo tidzati khala mabitchu a munthu na mbodzi ene tayu. Penepambo ukufuna kulonganji pinalonga iwe kuti, ‘munakhala mtumbe.’ ” Yesu adalonga kuna iwo mbati, “Ndikukupangani pyakuonadi kuti munthu anachita pyakudawikayo ndi bitchu wa pyakudawapyo. Bitchu hambakhala m'banja ndzidzi onsene tayu, mbwenye mwana wa m'banja ambakhala m'banja ndzidzi onsene. Ngakhala Mwana anakuchitisani kukhala mtumbe, imwe munakhala mtumbe chadi-chadi. Ndikupidziwa kuti ndimwe pidzukulu pya Abrahamu, kwache imwe mukuyesa-yesa kuti mundiphe, thangwi mukukhonda chifunziso changa. Ine ndimbalonga pinthu pyaona ine kuna Babanga, mbwenye imwe mumbachita pinthu pimbakupangani babanu.” Iwo adatawira mbati, “Ife babathu ndi Abrahamu.” Yesu adatawira mbati, “Mbamudakhala ndimwedi ana a Abrahamu, mbamudachitambo ninga pikhachita iye. Pyonsene pyachita ine nkhukukupangani pyakuonadi pidandipanga Mulungu, kwache imwe mukuyesa-yesa kuti mundiphe. Abrahamu hadachite pinthu ninga penepi tayu! Imwe mukuchita pimbachita babanu.” Iwo adatawira mbati, “Ife si ife ana a uputa tayu. Mulungu ndiye Babathu ene basi, tenepo ife ndife anachedi.” Yesu adalonga kuna iwo mbati, “Mulungu mbadakhaladi Babanu, imwe mbamudandifuna, thangwi ine ndidabulukira kuna Mulungu, tenepo chinchino ndili pansi pano. Ine handidadze na utongi wanga ene tayu, mbwenye na utongi wa adandituma ule. Mwatani munakhonda vesa pinalonga inepi? Thangwi yache njakuti imwe nkhabe kwanisa kuva mphangwa zangazi tayu. Imwe ndimwe ana a Satana, tenepo mumbafuna kuteweza pikhumbo pya babanu Satanayo. Kubulukira pakutoma pene iye ambapha anthu, pontho chipo iye nkhabe ikhira kunduli pyakuonadi tayu, thangwi nkhabe pyakuonadi muna iye. Kulonga pyakunama nkhudya kwache, podi iye ngwakunama, pontho iye ndi mwenechiro pyakunama pyonsene. Ndi thangwi yache ndingakupangani pyakuonadi imwe nkhabe kundikhulupira tayu. Mbani pakati panupa anakwanisa kuonesa kuti ndachita pyakudawa? Ngakhala pimbalonga inepi mphyakuonadi, apo mumbatani kundikhulupira? Ana a Mulungu ambava pimbalonga Mulungu. Imwe si imwe ana a Mulungu tayu, tenepo ndi thangwi yache imwe nee munati mumvesere tayu.” Iwo adavunza Yesu mbati, “Ayi pinalonga ife kuti ndiwe Msamaria, pontho kuti una mzimu wakuipa, si pyakuonadi tayu?” Yesu adatawira mbati, “Ine nkhabe mzimu wakuipa tayu. Ine ndimbalemedza Babanga, mbwenye imwe nkhabe kundilemedza tayu. Ine nkhabe funa kupilemedza ndekha tayu, mbwenye alipo anafuna kuti ine ndilemedzwe, weneyu ngule anafuna kudzapitonga. Ndikukupangani pyakuonadi kuti munthu anavera chifunziso changayo, nkhabeve dzafa tayu.” Iwo adalonga kuna iye mbati, “Chinchino tapidziwa ndipyodi kuti una mzimu wakuipa! Abrahamu adafa, maprofetimbo adafa, mbwenye ukulonga kuti munthu anavera chifunziso chako nkhabeve dzafa tayu. Kadi iwe ukufuna kulonga kuti ndiwe wamkulu kupiringana babathu Abrahamu? Iye adafa, maprofetimbo adafa, apo ukunyerezera kuti ndiwe animbo iwe?” Yesu adatawira mbati, “Ine mbandidafuna kupilemedza ndekha ene, kupilemedza kwangaku mbakudakhala kwapezi. Nyakundilemedza ndi Babanga, weneyu ngontho ule adalonga imwe kuti ndi Mulungu wanu. Chipo imwe nkhabe kumdziwa tayu, mbwenye ine ndimbamdziwa. Mbidalonga kuti ndikumdziwa tayu, mbidakhalambo wakunama ninga imwepo. Mbwenye ine ndimbamdziwa, tenepo ndimbavera pimbandipanga iye. Babanu Abrahamu adakomerwa na ndzidzi ukhafuna iye kuona kudza kwanga; tenepo iye adauonadi mbakomerwa.” Iwo adalonga kuna iye mbati, “Pyaka pyako hapidadzati fika na makumashanu ene tayu, apo Abrahamu udamuona tani?” Yesu adalonga kuna iwo mbati, “Ndikukupangani pyakuonadi kuti Abrahamu mbadzati balwa ine ndikhalipo kale!” Tenepo iwo adalokota miyala kuti amponyere, mbwenye Yesu adaabisalikira mbabuluka m'Nyumba ya Mulungu ile. Pikhafamba Yesu, adaona munthu wakubalwa na uboli-boli. Anyakufunzache adamvunza mbati, “Mfunzisi, penepa adadawa mbani kuti munthuyu abalwe boli-boli? Adadawa ndiye ene, penu makolo ache?” Yesu adatawira mbati, “Uboli-boli wachewu si kuti ndiye adadawa penu makolo ache tayu. Penepi pyachitika towera Mulungu aonese mphamvu zache pakumuwangisa. Kunja mbakuli masikati tathema kuphata basa ya nyakundituma; mosiku ukudza wakuti nkhabe munthu anakwanisave phata basa tayu. Ndzidzi una ine pansi pano, ndine cheza cha anthu onsene a padziko yapansi pano.” Pidamala Yesu kulonga penepi, adaphula mata pansi mbakhophola matope amatache mbamyedera nawo maso a boli-boli ule mbalonga mbati, “Ndoko kasambe nkhope pathawale ya Siloamu” (Siloamu nkhulonga kuti “Kutumwa.”) Munthu ule adenda kasamba nkhope, tenepo adabwerera kwawo akuona. Atsanthembache na anthu akhadamuona akupemphesa mwenemo mbali boli-boli ale, adavunza mbati, “Ayi munthu ule akhakhala pansi mbapemphesa si weneyu tayu?” Anango adalonga mbati, “Ande, ndiye ene.” Mbwenye anango adalonga mbati, “Nkhabe, si iye tayu; alila landana naye kwene.” Tenepo munthu ule adalonga yekha ene mbati, “Ndine pano.” Iwo adamvunza mbati, “Apo pyachitika tani kuti ukwanise kuona?” Iye adatawira mbati, “Munthu unango dzinache Yesu, adakhophola matope pansi mbamyedera nawo maso anga mbandipanga kuti ndikasambe nkhope kuthawale ya Siloamu. Ine ndidendadi, sindzidzi ine nkhusamba nkhope, ndidakwanisa kuona.” Iwo adamvunza mbati, “Iye ali kupi?” Iye adatawira mbati, “Sinadziwako tayu.” Tenepo iwo adenda na munthu akhali boli-boli ule kuna Afarisi. Nsiku idakhophola Yesu matope kuwangisa nawo munthu ule ikhali Nsiku Yakupuma. Afarisi ale adamvunzambo munthu ule kuti pidachitika tani kuti iye akwanise kuona. Iye adaapanga mbati, “Iye adamyedera matope m'maso mwanga. Ndidasamba nkhope, tenepo ndikukwanisa kuona.” Afarisi anango adalonga mbati, “Munthu achita penepiyi hangakhale wakubulukira kuna Mulungu tayu, thangwi iye nkhabe teweza mwambo wa Nsiku Yakupuma.” Mbwenye anango adalonga mbati, “Pinakwanisika tani kuti munthu wakudawa achite pidzindikiro ninga penepi?” Tenepo iwo adagawikana. Tenepo Afarisi ale adavunza pontho munthu ule mbati, “Iwe ukulonga kuti iye adachitisa kuti ukwanise kuona, apo unatipanga tani pya munthu weneyu?” Munthu ule adatawira mbati, “Munthuyu ndi mprofeti.” Akadamu a Chiyuda ale hadakhulupire tayu kuti munthu ule akhali boli-boli, pontho kuti chinchino akhakwanisa kuona, kufikirana iwo adachemeresa makolo ache mbaavunza mbati, “Kadi ushu ndi mwananu? Imwe mukulonga kuti adabalwa okhonda ona, apo pyachitika tani kuti iye chinchino akukwanisa kuona?” Makolo ache adatawira mbati, “Ande, tikupidziwa kuti weneyu ndi mwanathu, pontho kuti adabalwadi okhonda ona. Mbwenye ife nkhabe kupidziwa kuti pyachitika tani kuti iye akwanise kuona, pontho nkhabe dziwa munthu adamuwangisa. Mvunzeni. Iye ndi mkulu; anakwanisa kulonga yekha ene!” Makolo ache adalonga penepi thangwi akhagopa akadamu a Chiyuda, ale akhadaverana kuti munthu angalonga kuti iye adakhulupira kuti Yesu ndi Khristu, anakhondeswa kupemphera nawo m'nyumba yakupemphereramo. Ndi thangwi yache makolo ache adalonga mbati, “Mvunzeni; iye ndi mkulu!” Penepo iwo adachemera pontho kachiwiri munthu adabalwa boli-boli mbalonga kuna iye mbati, “Dumbira pamaso pa Mulungu kuti unalonga pyakuonadi. Tikupidziwa kuti munthu akuwangisayu ngwakudawa.” Munthu ule adatawira mbati, “Ine nkhabe kupidziwa ngakhala munthuyu ngwakudawa penu tayu. Mbwenye pinadziwa ine mphyakuti ine ndikhali boli-boli, apo chinchino ndikukwanisa kuona.” Iwo adavunza mbati, “Iye adakuchitiranji, pontho adachita tani kuti ukwanise kuona?” Iye adatawira mbati, “Ine ndakupangani kale, mbwenye imwe hamudavesera pidakupangani ine pile tayu. Pinafuna imwe kuva ninji pontho? Penu imwe munafunambo mukhale anyakufunzache?” Penepo iwo adamlulupisa mbati, “Iwe ndiwe nyakufunza wa munthuyu. Ifetu ndife anyakufunza a Mose Timbapidziwa kuti Mulungu adalonga kuna Mose, apo pya weneyu ife nkhabe kupidziwa na kudabulukira iye kwene tayu!” Munthu ule adatawira mbati, “Penepitu mphyakudodomesa kuti imwe nkhabe dziwa kunabulukira iye tayu, mbwenye iye adachitisa kuti ndikwanise kuona! Ife timbapidziwa kuti Mulungu nkhabe kuva kupemphera kwa anthu akudawa tayu; iye ambava kupemphera kwa anthu ambamulemedza, pontho kuchita pimbafuna iye ale. Kubulukira pakutoma padziko yapansi nkhabe mbodzi ava pya munthu wakuchitisa munthu wakubalwa na uboli-boli kuti akwanise kuona. Ngakhala munthuyu hadabulukire kuna Mulungu tayu, iye mbadakwanisa kuchita chinthu na chibodzi chene tayu!” Iwo adatawira mbati, “Iwe udabalwa wakudawa, pontho udakula wakudawa, apo lero ukufuna kutifunzisa?” Natenepo adambulusa m'nyumba yakupemphereramo. Yesu adava kuti iye akhadabuluswa m'nyumba yakupemphereramo, tenepo pidamgumana iye, adamvunza mbati, “Ayi iwe umbakhulupira Mwana Munthu?” Munthu ule adatawira mbati, “Mbuya, ngandipangeni Mwana Munthu weneyu mbani, towera ndimkhulupire!” Yesu adampanga mbati, “Iwe wamuona kale, ndiye ene analonga na iwe chinchinoyu.” Munthu ule adagodama pamaso pa Yesu mbalonga mbati, “Mbuya, ndimbakhulupira.” Yesu adalonga mbati, “Ine ndadza padziko yapansi pano dzagawa pawiri, maboli-boli asanduke akuona, pontho anyakuona asanduke maboli-boli.” Afarisi anango akhali penepo pabodzi naye ale adamva akulonga penepi mbamvunza mbati, “Kadi iwe ufuna kulonga kuti na ife enembo ndife maboli-boli?” Yesu adaatawira mbati, “Imwe mbamudakhala maboli-boli, nee mbamudakhala akudawa tayu; podi chinchino mukulonga kuti mukukwanisa kuona, ndi thangwi yache ndimwe akudawa basi.” Yesu adalonga mbati, “Ndikukupangani pyakuonadi kuti munthu anakhonda pita m'thanga ya mabira na pamsuwo, mbwenye anachita kuphwetha thanga, weneyu ndi mbava pontho phanga. Munthu ambapita na pamsuwo wa thanga, weneyu ndi makabuswa wa mabirawo. Nyakuonera pathangapo ambamfungulira msuwo, mabira ambava falache iye angaachemera na madzinawo, tenepo iye ambaabulusamo. Iwo angamala buluka, iye ambapita patsogolo, iwombo ambamtewera m'nduli mwache, thangwi falache ambaidziwa. Iwo nkhabe dzatewera munthu unango tayu, mbwenye anathawa munthu weneyu, thangwi fala ya munthuyu nkhabe kuidziwa tayu.” Yesu adaapanga msanganiwu, mbwenye iwo hadavesese pikhalonga iyepyo tayu. Yesu adalonga pontho mbati, “Ndikukupangani pyakuonadi kuti ine ndine msuwo wa pathanga ya mabira. Anango onsene adadza ine ndidzati fika ale enewo ndi mbava pontho mapanga. Kwache mabira hadaavere tayu. Ine ndine msuwo. Munthu angapita na pana ine anapulumuka; iye anapita na kubuluka pyache, pontho anagumunamo mpovu. Mbava ambadzera kwene dzaba, kupha na kuvunga, mbwenye ine ndadza kuti imwe mukhale na moyo chadi-chadi, moyo wakuinjipa. “Ine ndine makabuswa wadidi, ule ambasasanyika kufera mabirache. Mbwenye nyaganyo angaona kwene mbinzi ukudza, ambathawa pyache mbasiya mabirawo, thangwi mabirawo si ache tayu, pontho si makabuswa chadi-chadi tayu. Tenepo mbinziwo umbadza mbuphata mabirawo mbaabalalisa. Nyaganyo ule ambaathawa, thangwi iye ndi nyaganyo ene basi, tenepo iye hambaatsalakana tayu. Ndili nawo mabira anango, ale hali a m'thanga mwangamu tayu. Ine ndathema kuti ndiakuse. Iwo anavera falanga, tenepo anakhala pamkumbi ubodzi, makabuswache mbakhala mbodzi. “Babanga ambandifuna, thangwi ine ndasasanyika kupereka moyo wanga, towera ndiutambire pontho. Nkhabe munthu anakwanisa kundipokosera moyo wanga tayu. Ndinaupereka na kufuna kwanga. Ndili nawo utongi wakuutaya, pontho kuubwezera. Penepi ndiye pidanditonga Babanga kupichita.” Na thangwi ya mafala enewa Ayuda ale adagawikana pontho. Azinji penepo akhalonga mbati, “Weneyu ana mzimu wakuipa, pontho ana nsala! Mwatani munavesera pinalonga iyepi?” Mbwenye anango akhalonga mbati, “Munthu wakuphatwa na mzimu wakuipa nkhabe kwanisa kulonga tenepa tayu! Mzimu wakuipa unakwanisa tani kuwangisa maboli-boli?” Mu Yerusalemu mukhali Phwando yakusekera kupambulwa kwa Nyumba ya Mulungu. Wenewo ukhali ndzidzi wa mainja. Tenepo Yesu akhafamba m'khonde inango ya Nyumba ya Mulungu, yakuchemerwa Khonde ya Solomoni. Ayuda adagumanyikana mwakumzungulira mbamvunza mbati, “Iwe unaleka lini kutipenukisa? Ngatipange mwakuveka ngakhala ndiwedi Khristu?” Yesu adatawira mbati, “Ine ndidakupangani kale, mbwenye imwe nee mumbandikhulupira tayu. Mabasa ambaphata ine na utongi wa Babanga ambandichitira umboni; mbwenye imwe nee mumbakhulupira tayu, thangwi si imwe mabiranga tayu. Mabiranga ambava falanga; ine ndimbaadziwa, pontho iwo ambanditewera. Ine ndimbaapasa moyo okhonda mala, tenepo iwo hanafave tayu. Nkhabe munthu anakwanisa kundipokosera tayu. Pinthu pyandipasa Babanga mphikulu pyakwanga kupiringana pinthu pyonsene, tenepo nkhabe munthu anakwanisa kuapokosa m'manja mwa Babanga tayu. Baba na ine ndife abodzi.” Ayuda ale adalokota pontho miyala kuti amponyere. Yesu adalonga kuna iwo mbati, “Ine ndachita udidi uzinji pamaso panu, udandipasa Baba kuti ndiuchite; ntchipi mwa penepi chinafuna imwe kundiphera nacho na miyala?” Iwo adatawira mbati, “Ife nkhabe funa kukupha na miyala thangwi ya udidiwu tayu, mbwenye thangwi ya kushola Mulungu kumbachita iweku! Iwe ndiwe munthu ene pyako, mbwenye ukufuna kupiyesa kukhala Mulungu!” Yesu adatawira mbati, “M'mwambo mwanu mwene pyalembwa kuti Mulungu adalonga mbati, ‘Imwe ndimwe milungu.’ Timbapidziwa na kale ene pimbalonga Malemba mphyakuonadi, pontho pyakukhala na kukhala, tenepo Mulungu adathula anthu enewo kuti ndi milungu, kuna anthu ale adapaswa mphangwa zache. Ine pano, Baba adandisankhula mbandituma kudziko yapansi pano. Apo munalonga tani kuti ndikushola, pinalonga ine kuti ndine Mwana Mulungu? Lekanitu, mphapo, kundikhulupira, ngakhala pimbachita inepi mphyakukhonda funa Babanga. Ngakhala imwe nkhabe funa kundikhulupira tayu, apo khulupirani pyanu mabasa ambaphata inewa. Penepo munapidziwa okhonda penuka kuti Baba ambakhala muna ine, inembo ndimbakhala muna Babayo.” Iwo adayesa pontho kumphata, mbwenye iye adapukunyuka m'manja mwawo. Yesu adawambuka pontho mkulo wa Yorodani kubwerera kumbuto kukhadabatiza Yohani Nyakubatiza kule, mbakhala pyache kweneko. Anthu azinji adadza kuna iye, pontho iwo adalonga mbati, “Yohani hadachite chidzindikiro tayu, mbwenye pyonsene pidalonga iye pya munthu weneyu pikhali pyakuonadi.” Penepo anthu azinji adamkhulupira Yesu. Munthu unango dzinache Lazaro, wa kuluwani ya Betania akhadwala. Betania kukhali kwawo kwa Maria na mbaleache Marita. Maria weneyu ngule adakhuthulira mafuta akununkhira pamanyalo a Mbuya Yesu mbaapukuta na tsisi yache. Lazaro, akhadwala ule, akhali nkhoswe yache. Anyamainga adatumira Yesu mphangwa kuti: “Mbuya, shamwalianu wapamtima kuno akudwala.” Pidapiva Yesu, adalonga mbati, “Kudwala kweneku nkhwakuti anafa nako tayu; penepi pyachitika towera Mulungu alemedzwe, pontho kuti Mwana Munthu atambire demelero.” Yesu adaafuna Marita, na mbaleache Maria, pontho na Lazaro. Kwache pidatambira iye mphangwa zakuti Lazaro akhadwala, iye adakhala pyache kukhali iyeko nsiku zinango ziwiri. Tenepo iye adalonga kuna anyakufunzache mbati, “Tendeni tibwerere ku Yudea.” Anyakufunzache ale adatawira mbati, “Mfunzisi, si kale ene tayu pikhafuna kukuphani Ayuda na miyala; apo chinchino munafuna kubwererako pontho basi?” Yesu adatawira mbati, “Nsiku ina maora khumi na mawiri acheza, si tenepo tayu? Munthu anafamba na masikatiyo hambagwegweduka tayu, thangwi ambaona na cheza cha dziko yapansi pano. Mbwenye angafamba na mosiku ambagwegweduka, thangwi nkhabe cheza.” Yesu adalonga penepi mbathimiza pontho kulonga mbati, “Shamwaliathu Lazaro ali m'chitulo, mbwenye ndinati ndiende kamulamusa.” Anyakufunza ale adalonga mbati, “Mbuya, ngakhala iye alila kwene gona, anawanga.” Iwo akhanyerezera kuti Yesu akhalonga pya chitulo chadi-chadi, mbwenye iye akhalonga kuti Lazaro akhadafa. Tenepo Yesu adaapanga mwakuveka mbati, “Lazaro afa, mbwenye na thangwi ya imwe ndakomerwa kuti ine kukhali nkhabeko, towera mukhulupire. Tendeni kuna iyeko.” Penepo Tomasi (wakuchemerwa Mwana Mphasa) adalonga kuna anyakufunza anzache mbati, “Tonsene tendeni kuti tikafere pabodzi pene na Mfunzisi wathuyi.” Pidafika Yesu kweneko, adagumana kuti Lazaro akhadaikhwa kale m'masiye, pontho akhadagonamo nsiku zinayi. Betania akhali chifupi na Yerusalemu, nsinzo wache ukhali mathanyo pikwi pitatu kubulukira ku Yerusalemu, tenepo Ayuda azinji akhadabwera dzaombera Marita na Maria, thangwi ya kufa kwa nkhoswe yawo. Pidapiva Marita kuti Yesu akhadza, adabuluka panja kagumanikana naye, mbwenye Maria adasalira m'nyumba mule. Marita adalonga kuna Yesu mbati, “Mbuya, mbamudakhala kuno, nkhoswe yanga nee mbadafabi! Mbwenye ndikupidziwa kuti chinchino ene pano Mulungu anakupasani chonsene chinampempha imwecho.” Yesu adampanga mbati, “Nkhoswe yako anati alamuke kuimfa.” Marita adatawira mbati, “Ndikupidziwa kuti iye anati alamuke kuimfa pansiku yakumalisa inafuna dzalamusa Mulungu anthu akufa.” Yesu adampanga mbati, “Ine ndine nyakulamusa kuimfa, pontho nyakupereka moyo. Munthu anakhulupira ineyo, anakhala na moyo, podi kwene kuti afe, pontho munthu onsene ana moyo mbandikhulupira hanafave tayu. Ayi iwe umbakhulupira penepi?” Iye adatawira mbati, “Ande, Mbuya, ndimbakhulupira kuti imwe ndimwe Khristu, Mwana Mulungu, adathema kudza pansi pano ule.” Pidamala Marita kulonga penepi, adabwerera mbakachemerera mbaleache Maria pakhundu mbampanga mbati, “Mfunzisi ali kuno, pontho akukuchemera.” Pidapiva Maria, adenda mwakuchimbiza kagumanikana naye. Yesu hakhadadzati fika m'mudzi mule tayu, mbwenye akhali pyache pambuto pakhadagumanikana iye na Marita pale. Ayuda, ale akhali m'nyumba pabodzi na Maria kumuombera, pidamuona iwo kulamuka kwenda panja mwakuchimbiza, adamtewera. Iwo akhanyerezera kuti iye akhaenda kasintili nkhoswe yache kumasiye. Maria adafika kukhali Yesu kule, tenepo sindzidzi nkhuona Yesu, adagwa pamanyalo pa Yesu mbalonga mbati, “Mbuya mbamudakhala kwene kuno, nkhoswe yanga nee mbadafa tayu!” Yesu adaona kusintili kwache kule mbaona pontho kusintili kukhachita Ayuda akhali na Maria ale; pidamsanya mtima mbazhangali napyo. Tenepo iye adavunza mbati, “Kwamuikha imwe nkhupi?” Iwo adatawira mbati, “Mbuya, tendeni mukaoneko.” Yesu adalira. Ayuda ale adalonga mbati, “Yang'anani kumfuna pikulu kukhachita iye!” Mbwenye anango a iwo adalonga mbati, “Iye adawangisa boli-boli, apo mbadachitapo pinthu tayu kuti Lazaro aleke kufa?” Na kusanyika pontho mumtima, Yesu adenda kumasiye. Masiyewo akhali a dzimba akufungwa na mwala pamsuwo pache. Yesu adaapanga mbati, “Bulusanipo mwalawo!” Marita nyamaingache nyakwenda ule adatawira mbati, “Mbuya, pano pananunkha pyakwanga thangwi iye adaikhwa nsiku zinayi zagwandazo!” Yesu adalonga kuna iye mbati, “Kadi ine sidakupangeni tayu kuti mbamudakhulupira, imwe mbamudaona demelero ya Mulungu?” Iwo adabulusapo mwala ule. Yesu adayang'ana kudzulu mbalonga mbati, “Baba, ndinapereka takhuta kuna imwe thangwi imwe mumbandiva pimbalonga ine. Ndimbapidziwa kuti imwe mumbava pimbalonga ine ndzidzi onsene, mbwenye ndikulonga penepi thangwi ya anthu ali panowa, towera akhulupire kuti ndimwe mudandituma.” Pikhadamala iye kulonga penepi, adachemera mwakugaluza fala mbati, “Lazaro, buluka mwenemo!” Iye adabulukadi, uku manja na manyalo ache pyakukutizwa na nguwo zakumasiye, pontho na nguwo kunkhope kwache. Yesu adaapanga mbati, “Mkununduleni, pontho mulekeni aende pyache.” Ayuda azinji akhadabwera dzaombera Maria ale, adaona pinthu pidachita Yesu pile, tenepo iwo adamkhulupira. Mbwenye anango a iwo adenda kapanga Afarisi pinthu pikhadachita Yesu pile. Afarisi na anyansembe akulu adachemeresa mgumano wa Thando ya miseru ya Chiyuda. Iwo adalonga mbati, “Penepa tichitenji? Yang'anani pidzindikiro pinachita munthuyu! Tingamsiya kwene kuti iye athimize kuchita pinachita iyepi, anthu onsene anati amkhulupire, pontho akadamu a Chiroma anati abwere dzavunga Nyumbathu ya Mulungu, pontho na mtundu wathu ene!” Mbodzi wa iwo dzinache Kayafa, Nyansembe Wamkulu m'chaka chenecho adalonga mbati, “Imwe nkhabe dziwa chinthu na chibodzi chene tayu! Kadi imwe nkhabe dzindikira kuti mphyadidi kuti munthu mbodzi afere anthu onsene kusiyana nakuti mtundu onsene uvungike?” Iye hadalonge penepi na nzeru zache zene tayu. Podi iye akhali Nyansembe Wamkulu m'chaka chenecho, iye akhalongeratu ninga mprofeti kuti Yesu anafera mtundu wa Chiyuda, si kufera Ayuda okha tayu, mbwenye kugumanya anthu onsene a Mulungu adamwazikana ale, kuti akhale abodzi. Kubulukira nsiku yeneyo kwenda m'tsogolo, akadamu a Chiyuda akhasaka-saka njira zakuphera Yesu. Natenepo Yesu hakhafamba pakwecha mu Yudea tayu, mbwenye adabulukamo mbaenda pyache kumbuto ya chifupi na thando yatchetcha, kuluwani ya Eferemu, kudakhala iye pabodzi na anyakufunzache kule. Ndzidzi wa Phwando ya Paska ukhali chifupi, tenepo anthu azinji adenda ku Yerusalemu kubulukira kumidzi kachita mtemo wa kupichenesa wakuthema nawo kupembedza Mulungu, Phwandoyo mbidzati fika. Iwo akhasaka-saka Yesu, tenepo pidagumanyikana iwo m'Nyumba ya Mulungu, adavunzana mbati, “Apo, penepa mukunyerezera tani? Iyeyu anabwera ku Phwando kuno penu tayu?” Anyansembe akulu na Afarisi akhadapereka utongi kuna anthu kuti ngakhala munthu adadziwako kukhali Yesu, athema kapilonga kuna iwo, towera iwo ammange. Pidasala nsiku zitanthatu kuti nsiku ya Phwando ya Paska ikwane, Yesu adenda ku Betania kumsuwo kwa Lazaro, akhadalamusa iye kuimfa ule. Iwo adasasanyira Yesu phwando, Marita mbakhala nyakuafiliviri; Lazaro akhali mbodzi wa anthu akhadya pabodzi na Yesu ale. Tenepo Maria adakwata mtete wakudzala na mafuta a naridi chadi-chadi akudula pyakwanga na akununkhira mbadzoza nawo manyalo a Yesu, mbaapukuta na tsisi yache. Kununkhira kwa mafuta ale kudakalangira m'nyumba monsene mule. Nyakufunza mbodzi wa Yesu, dzinache Yudasi Iskarioti, nyakufuna dzapereka Yesu kuna anyamalwache ule, adalonga mbati, “Ayi mafutawa mbadaguliswa, mbatidaphata nawo kobiri ninga zakupagalwi anyakuphata basa madzana matatu pansiku ibodzi kuphedzera nazo anthu akutcherenga tayu?” Iye adalonga penepi, nee kuti iye akhatsalakana anthu akutcherenga tayu, mbwenye na thangwi yakuti akhali mbava. Iye akhali nyakukoya kobiri, tenepo iye akhakwata kobiri za kuthumba mbaziphatisa basache. Mbwenye Yesu adalonga mbati, “Mlekeni pyache! Pansiku yakuikhwa kwanga m'masiye iye anakumbuka pyachita iyepi. Anthu akutcherenga munakhala nawo ndzidzi onsene, mbwenye ine nkhabe dzakhala namwe ndzidzi onsene tayu.” Ayuda azinji adapiva kuti Yesu akhali ku Betania, natenepo iwo adenda kweneko, nee kuti adendera Yesu yekha tayu, mbwenye pontho kaona Lazaro, akhadalamuswa kuimfa na Yesu ule. Natenepo anyansembe akulu adasasanya njira zakupherambo Lazaro. Na thangwi ya pidachitika kuna Lazaro, Ayuda azinji akhaakhonda mbakhulupira Yesu. Mangwana mwache mwinji ukulu ukhadadza ku Phwando ya Paska ule, udava kuti Yesu akhadza ku Yerusalemu. Tenepo iwo adakwata matsamvu a michindu mbaenda kagumanikana naye, uku akukhuwa mbati, “Mulungu mbalemedzwe! Mulungu mbatsanzayise nyakudza na dzina ya Mbuya! Mulungu mbatsanzayise Mfumu wa Israele!” Yesu adagumana bulu mbampakira sasawa ninga mudalongera Malemba kuti, “Leka chita mantha, iwe mzinda wa Zioni! Yang'ana, mfumu wako akudza pamsana pa mwanabulu.” Ndzidzi wenewu anyakufunzache hadapivese tayu; mbwenye pikhadalamuswa Yesu kuimfa na kutambira demelero, iwo adakumbuka kuti Malemba akhalonga pya iyeyu, pontho kuti iwo akhadamchitira penepi. Anthu akhali pabodzi na Yesu pandzidzi udalamusa iye Lazaro kuimfa pakumchemera kumasiye ale, akhathimiza kulonga pinthu pikhadachitika pile. Ndi thangwi yache mwinji ule udakagumanikana naye, thangwi iwo adava kuti Yesu akhadachita chidzindikiro chenechi. Afarisi ale adalonga kuna unango na mwanzache mbati, “Mwaonatu, penepa nkhabepo chathu tayu! Yang'anani anthu a padziko yonsene yapansi akumtewera.” Agriki anango akhali nawo pakati pa anthu akhadenda kapembedza ku Yerusalemu ndzidzi wa Phwandoyo ale. Iwo adenda kuna Filipi, ule kwawo kukhali kuluwani ya Betesaida m'nthemba ya Galilea mbakalonga mbati, “Mbuya, ife tinafunambo tione Yesu.” Filipi adenda kapanga Andrea, tenepo uwiriawo adenda kuna Yesu kampanga. Yesu adatawira mbati, “Chinchino ora yakwana yakuti Mwana Munthu atambire demelero ikulu. Ndikukupangani pyakuonadi kuti mbewu ya mapira imbakhala ibodzi yonthoyo basi ngakhala inakhonda kugwa pansi m'mataka mbifa. Mbwenye iyo ingafa imbabala mapira anango azinji ene. Munthu anafuna moyo wacheyo anati autaye; munthu anazonda moyo wache pansi pano anati aukoye kuti akhale na moyo okhonda mala. Munthu anafuna kunditumikirayo athema kunditewera, towera nyabasanga akhale na ine pabodzi konsene kwene kuna ine. Babanga analemedza onsene ambanditumikira ale. “Chinchino mtimanga ukusanyika pikulu. Apo ndinalonga tani? Ndilonge kuti, ‘Baba lekani tawirisa ndzidzi wa nyatwa kuti udze kuna ine?’ Mbwenye penepi ndiye pidadzera ine, towera ndigwande na ndzidzi wa nyatwawu. Baba, dzesani demelero kuna dzinanu!” Penepo fala idaveka kubulukira kudzulu kuti, “Ndadzesa kale demelero kuna dzinangayi, pontho ndinati ndipichite pontho.” Mwinji udaimira penepowo udava falayi, tenepo anango a iwo adalonga kuti ndi chiphaliwali, anangombo adalonga mbati, “Angelo adalonga kuna iye!” Mbwenye Yesu adalonga kuna iwo mbati, “Fala idaveka nee thangwi ya ine tayu, mbwenye thangwi ya imwepo. Chinchino ndi ndzidzi wakuti anthu a padziko yapansi atongwe mseru; chinchino Satana, mfumu wakuipa wa dziko yapansi pano anaponywa kunja. Ndingakwizwa m'dzulu pansi pano, ndinati ndikweyere anthu onsene kudza kuna ine.” Iye adalonga tenepo towera adziwise mule mukhafuna iye dzafera. Mwinji ule udatawira kuti, “Mwambo wathu umbatipanga kuti Khristu anakhala wakukhala na kukhala. Apo ukulonga tani kuti Mwana Munthu athema kukwizwa m'dzulu? Mwana Munthu analongwayu ngupi?” Yesu adatawira mbati, “Cheza chinakhala namwe ndzidzi pang'ono. Fambani pandzidzi una imwe na cheza uno, mwenemo mdima mbudzati fika pakati panu, thangwi munthu ambafamba mumdima ule nkhabe dziwa kunaenda iye tayu. Ndzidzi una imwe na cheza, khulupirani chezacho, towera mukhale anthu a m'cheza.” Pidamala Yesu kulonga penepi, adabulukapo pyache mbabisala. Podi kwene kuti iye akhadachita pidzindikiro pyonsenepi pakati pawo, kwache iwo hadamkhulupire tayu. Pidakhaladi tenepo kuti pikwane-kwane pidalongwa na mprofeti Yesaya pile kuti: “Mbuya, mbani adakhulupira mphangwa zidalonga ife? Nkhuna ani kudatchululira Mulungu mphamvu zache?” Natenepo iwo hadakwanise kumkhulupira tayu, thangwi mprofeti Yesaya adalonga pontho mbati, “Mulungu afunga maso na nzeru zawo zene, towera maso awo akhonde kuona, pontho nzeru zawo zikhonde vesa pinthu. Tenepo Mulungu alonga mbati, ‘Iwo adachimwana kuzungunukira kuna ine kuti ine ndiawangise.’ ” Mprofeti Yesaya adalonga penepi thangwi adaona demelero ya Yesu mbalonga pya iyeyo. Podi kwene kuti pikhali tenepo, akadamu a Chiyuda azinji adakhulupira Yesu; kwache thangwi ya Afarisi iwo hakhapilonga pakwecha tayu, gopesera kukhondeswa kupemphera nawo m'nyumba yakupemphereramo. Iwo akhafuna kuti anthu aasimbe pikulu kupiringana Mulungu. Yesu adalonga mwakugaluza fala mbati, “Munthu anakhulupira ineyo, akhulupira ine ndekha tayu, mbwenye na nyakundituma ene. Munthu andionayo, aona pontho nyakundituma. Ine ndadza padziko yapansi pano ninga cheza, towera munthu anandikhulupirayo aleke khala mumdima. Munthu angava mphangwa zanga mbakhonda kuzivera, ine sinamtonga mseru tayu. Ine sidadze padziko yapansi dzatonga anthu tayu, mbwenye dzaapulumusa. Munthu anandikhondayo mbakhonda tambira mphangwa zanga alipo unango anafuna dzamtonga mseru. Mafala alonga inewa ndiye anafuna dzamchitisa kukonwa pansiku yakumalisa! Thangwi ine sidalonge na utongi wanga ene tayu, mbwenye Baba, adandituma ule, andipanga pyakuti ndipilonge, pontho ndipipange anthu. Tenepo ndikupidziwa kuti matongero ache ambapasa moyo okhonda mala. Natenepo pyonsene pimbalonga inepi mphile pyandipanga Baba kuti ndipilonge.” Padasala kwene nsiku ibodzi kuti nsiku ya Phwando ya Paska ikwane. Yesu adadziwa kuti ndzidzi ukhadakwana wakuti aende kuna Baba kubuluka pansi pano. Iye akhadaafuna pikulu anthu ache a pansi pano, pontho adaafuna kufikirana pansiku yakumalisiraletu ya moyo wache pansi pano. Na mawulo Yesu na anyakufunzache akhadya, tenepo Satana akhadachitisa kale kuti Yudasi mwana Simoni Iskarioti anyerezere pyakupereka Yesu kuna anyamalwache. Yesu adapidziwa kuti Baba akhadampasa mphamvu monsene mwene; pontho adapidziwa kuti akhadabulukira kuna Mulungu, tenepo akhabwerera kuna Mulungu. Iye adalamuka pakhadyera iwo pale mbakunundula nguwo yache yakunja mbamanga mcheka m'chuno mwache. Kubuluka penepo adatsanyulira madzi m'phande mbatoma kutsuka manyalo a anyakufunzache mbaapukuta na mcheka ukhadamanga iye m'chuno ule. Iye adafika pana Simoni Peturo, ule adalonga kuna Yesu mbati, “Mbuya, kani munafuna kutsuka manyalo anga?” Yesu adatawira mbati, “Iwe nkhabe vesa chinchino pinthu pinachita inepi tayu, mbwenye unapivesa mphole m'tsogolo muno.” Peturo adalonga mbati, “Nee munatsukave manyalo anga tayu!” Yesu adamtawira mbati, “Ndingakhonda kukuchenesa, nee unati ukhaleve nyakufunzangabi.” Simoni Peturo adatawira mbati, “Mbuya, lekani tsuka kokha manyalo, mbwenye sambisani manja na msolo wanga ene!” Yesu adalonga mbati, “Munthu angasamba ambachena monsene mwene, iye nkhabe funika pontho kusamba kachiwiri kache tayu, mbwenye kutsuka kwene manyalo ache basi. Monsenene ndimwe akuchena, kupambula munthu mbodzi.” Yesu adadziwa kale munthu wakufuna dzampereka kuna anyamalwache; ndi thangwi yache adalonga mbati, “Monsenene ndimwe akuchena, kupambula munthu mbodzi.” Pidamala Yesu kutsuka manyalo awo, adavala pontho nguwo yache yakunja mbakakhala pambuto pache pale. Tenepo iye adavunza mbati, “Ayi imwe mwavesa pinthu pyakuchitirani ine chinchinopi? Imwe mumbandichemera ‘Mfunzisi’ pontho ‘Mbuya,’ mphyadidi kuchita tenepo thangwi ndine ene pano. Ine, Mfunzisi pontho Mbuyanu, ndamala kwene tsuka manyalo anu chinchino pano. Mphapo imwembo mwathema kutsukana manyalo unango na mwanzache. Ine ndakupangizani, towera imwe muchitembo ninga montho mwapichitira ine kuna imwe. Ndikukupangani pyakuonadi: nkhabe bitchu anapiringana mbuyache tayu, pontho nkhabe nyakutumwa anapiringana adamtuma ule tayu. Podi imwe mwadziwa penepi chinchino, pichiteni, tenepo munakhala akutsanzaya! “Ine nee ndikulonga monsenene tayu; ine ndimbadziwa anthu asankhula ine ale. Mbwenye pikwane-kwane pidalonga Malemba pile kuti, ‘Munthu anadya na ine pabodzi mkate anati andisandukire.’ Ndakupanganiletu ipyo pidzati chitika, towera pingachitika, mukhulupire kuti, ‘Ndine ene pano.’ Ndikukupangani pyakuonadi kuti munthu ambatambira anatuma ine ule, atambirambo na ine ene; pontho munthu ananditambirayo atambirambo na adandituma ene ule.” Pidamala Yesu kulonga penepi, adasanyika pikulu mumtima mwache mbalonga pakwecha mbati, “Ndikukupangani pyakuonadi kuti mbodzi pakati panupa anati andipereke kuna anyamalwanga.” Anyakufunza ale adayang'anizana mbamalwa nzeru, tenepo hadadziwe tayu kuti iye akhalonga ani. Nyakufunza unango mbodzi wapamtima pa Yesu, adakhala chifupi na Yesuyo. Tenepo Simoni Peturo adamkodola nyakufunza ule mbampanga mbati, “Avunze, analonga iwoyo mbani.” Tenepo nyakufunza ule adapendamira kuna Yesu mbavunza mbati, “Mbuya, mbani analonga imwe?” Yesu adatawira mbati, “Ndinafonda tchuwa ya mkate m'palato mbaindipasa munthu, munthu anapasa ine tchuwayo ngweneyo ene.” Tenepo pidafonda iye tchuwa, adaipereka kuna Yudasi, mwana Simoni Iskarioti. Sindzidzi pidatambira Yudasi tchuwa ile, Satana adapita mumtima mwache. Tenepo Yesu adalonga kuna iye mbati, “Chimbiza, ndoko kachite pinafuna iwe kuchitapyo!” Nee mbodzi pakhadya iwopo adavesa kuti thangwi ninji Yesu akhadalonga penepi kuna iye. Podi Yudasi akhali nyakukoya kobiri za kuthumba, anyakufunza anango akhanyerezera kuti Yesu akhadampanga kagula pyakufunikira pa phwandopo, penu kapereka pinthu kuna anthu akutcherenga. Yudasi adatambira tchuwa ile mbaenda pyache kabodzi kene. Wenewo ukhali mosiku. Pikhadenda Yudasi, Yesu adalonga mbati, “Chinchino demelero ya Mwana Munthu ikuoneswa, pontho demelero ya Mulungu ikuoneswa kudzera muna Mwanayo. Ngakhala demelero ya Mulungu ikuoneswa kudzera muna iyeyo, Mulungu anaonesambo demelero ya Mwana Munthu muna iye ene mwenechiro, tenepo iye anapichita kabodzi kene. Ananga, nee ndinakhala namwe ndzidzi ukulu ene tayu. Imwe munandisaka-saka, kwache chinchino ndikukupangani pidapanga ine akadamu a Chiyuda kuti, ‘Imwe nkhabe kwanisa kwenda kunaenda ine tayu.’ Tenepo chinchino ndinakupasani matongero achinchino akuti funanani unango na mwanzache. Ninga mudakufunirani ine, imwe mwathema kufunana unango na mwanzache. Ngakhala munafunana unango na mwanzache, penepo anthu onsene anapidziwa kuti ndimwe anyakufunzanga.” Simoni Peturo adavunza mbati, “Mbuya, kunaenda imwe nkhupi?” Yesu adatawira mbati, “Imwe nkhabe kwanisa chinchino kunditewera kunaenda ine tayu, mbwenye munanditewera m'tsogolo muno.” Peturo adatawira mbati, “Mbuya, ndinakhonda kwanisa tani kukutewerani chinchino? Ine ndasasanyika na kufa kwene, thangwi ya imwe!” Yesu adatawira mbati, “Ayi iwe wasasanyikadi kufa thangwi ya ine? Ndikukupanga pyakuonadi kuti dzongwe mbadzati lira unati ulonge katatu kuti hunandidziwa tayu.” Yesu adaapanga mbati, “Mtimanu mbuleke sanyika. Khulupirani Mulungu, khulupirani na ine ene. M'nyumba mwa Babanga muna masubi mazinji, tenepo ndikwenda kakusasanyirani mbuto. Mbapidakhonda khala tenepo, nee mbandidakupangani tayu. Ndingamala kukusasanyirani mbutoyo ndinati ndidze pontho dzakukwatani kuti mukakhale na ine, pontho kuti imwe mukakhalembo kunakhala ineko. Kunaenda ineko njirache mukuidziwa kale.” Tomasi adalonga kuna iye mbati, “Mbuya, podi ife nkhabe dziwako kunaenda imweko, apo tinadziwa tani njirache?” Yesu adamtawira mbati, “Ine ndine Njira, Pyakuonadi, pontho Moyo chadi-chadi. Nkhabe munthu anakwanisa kafika kuna Baba angakhonda dzera muna ine.” Iye adalonga kuna iwo mbati, “Mbamudadziwadi ine mbamudadziwambo na Baba ene. Tenepo kutomera chinchino kwenda m'tsogolo mwamdziwa, pontho mwamuona.” Filipi adalonga kuna iye mbati, “Mbuya, chinafuna ife chene ntchakuti mutipangize Baba basi.” Yesu adatawira mbati, “Ine ndakhala namwe ndzidzi ukulu ene, apo Filipi, nkhabe kundidziwa tayu? Munthu andionayo aonambo na Baba ene. Ninji mphapo mukulonga kuti, ‘Tioneseni Baba’? Kani iwe, Filipi, na pano nkhabe khulupira kuti ine ndili muna Baba, pontho kuti Babayo ali muna ine?” Yesu adalonga pontho kuna iwo mbati, “Mafala alonga ine kuna imwewa, nee ngakubulukira kuna ine tayu. Baba, ambakhala muna ine ule, ambaphata basache. Ndikhulupireni pinalonga ine kuti ine ndili muna Baba, pontho Baba ali muna ine. Mungakhonda kupikhulupira, khulupirani kwene, thangwi ya pinthu pimbachita inepi. Ndikukupangani pyakuonadi kuti munthu anandikhulupirayo anati achitembo pinachita inepi; ande, iye anati achite pikulu kupiringana pinachita inepi, thangwi ine ndikwenda kuna Baba. Ndinati ndikuchitireni pyonsene pinandipempha imwe na dzinanga, towera demelero ya Baba ioneswe kudzera muna Mwanayo. Pyonsene pinandipempha imwe na dzinanga ndinati ndipichite. “Ngakhala imwe mumbandifunadi, munati muvere matongero anga. Ndinampempha Baba, tenepo iye anakupasani Nyakuphedzera unango, ule anakhala namwe ndzidzi onsene. Weneyu ndi Mzimu Wakuchena, wakutitchululira pyakuonadi pya Mulungu ule. Anthu a padziko yapansi nkhabe kwanisa kutambira Mzimuyo tayu, thangwi iwo hanakwanisa kumdziwa penu kumuona tayu. Mbwenye imwe mumbamdziwa, thangwi iye ambakhala namwe, pontho iye anakhala muna imwepo. “Ndingaenda, nee munasaliratu mwekha ene tayu; ndinati ndibwere pontho kuna imwe. Kwasala kwene ndzidzi pang'ono pene basi kuti dziko ileke dzandionave, mbwenye imwe munati mundione; podi ine ndina moyo chadi-chadi, imwembo munakhala na moyo wenewo. Nsiku yeneyo ingafika, munapidziwa kuti ine ndili muna Baba, pontho kuti imwe muli muna ine, ninga muna inembo muna imwe. “Munthu ambatawira matongero anga mbaavera, weneyo ambandifuna. Babanga anamfuna munthu onsene ambandifuna ule; inembo ndinamfuna mbandipionesa ndekha ene kuna iye.” Yudasi, weneyu si Yudasi Iskarioti tayu, adalonga mbati, “Mbuya, pinakwanisika tani kuti imwe munapionesa mwekha ene kuna ife, nee kuna anthu a padziko yapansi tayu?” Yesu adamtawira mbati, “Munthu anandifunayo anavera chifunziso changa. Babanga anamfuna, tenepo ine na Babanga tinadza kuna iye mbatikhala naye pabodzi. Munthu anakhonda kundifuna weneyo nkhabe vera chifunziso changa tayu. Chifunziso chava imwechi si changa chene tayu, mbwenye chimbabulukira kuna Baba adandituma ule. “Ndakupanganiletu penepi ndzidzi una ine namwe pabodzi. Nyakuphedzera, Mzimu Wakuchena anafuna dzatumizwa na Baba kudzera muna dzinanga ule, anakufunzisani na kukukumbusani pyonsene pyakupangani ine. “Ndinakusiyirani mtendere; unakupasani ine ndi mtendere wanga ene. Ine nkhabe kuupereka ninga mumbaperekera dziko yapansi tayu. Lekani sanyika mumtima mwanu, pontho lekani chita mantha. Imwe mudandiva ndikulonga kuti, ‘Ndikwenda, mbwenye ndinati ndibwere pontho kuna imwe.’ Ngakhala imwe mumbandifuna, mbamudakomerwa kuti ine ndikwenda kuna Baba, thangwi iye ngwamkulu kupiringana ine pano. Ndakupanganiletu penepi chinchino pidzati chitika, towera pingachitika mukhulupire. Ine nkhabe kwanisa kulonga namwe pizinji tayu, thangwi Satana, mfumu wakuipa wa padziko yapansi pano, akudza. Iye nkhabe mphamvu pana ine tayu, mbwenye anthu a padziko yapansi athema kudziwa kuti ine ndimbamfuna Baba; ndi thangwi yache ndimbachita pyonsene ninga mumbandipangira iye. “Tendeni tibuluke pambuto pano.” “Ine ndine mtawi wamfesa chadi-chadi, pontho Babanga ndi nyakulima. Iye ambagwanda nthambi zonsene zokhonda bala nsapo muna ine, pontho iye ambasadzulira nthambi zonsene zakubala, towera mutiwo uchene, pontho kuti nthambi zibale nsapo zizinji. Imwe mwacheneswa kale na chifunziso chidakupasani ine chile. Khalani muna ine, inembo ndinakhala muna imwe. Nthambi pa yokha ene nkhabe bala nsapo ingakhonda khala pamuti, sasawambo na imwe nkhabe bala nsapo mungakhonda khala muna ine. “Ine ndine mtawi wamfesa, imwe ndimwe nthambi zache. Munthu anakhala muna ine, inembo muna iye, anabala nsapo zizinji; thangwi kusowa ine, imwe nkhabe kwanisa chita pinthu tayu. Munthu anakhonda khala muna ineyo ambakhala ninga nthambi yakutayiwa mbiuma; nthambi ninga zenezi zimbagumanywa mbiziponywa pamoto mbizipiswa. Mungakhala muna ine, pontho mafalanga angakhala muna imwe, mupemphe chonsene chinafuna imwecho, tenepo munachipaswa. Demelero ya Babanga ikuoneswa na kubala kwanu nsapo zizinji, pontho pakukhala anyakufunzanga. Ine ndimbakufunani ninga montho mumbandifunira Baba. Khalani mu kukufunani kwanga. Mungavera matongero angawa, imwe munakhala mu kukufunani kwanga ninga montho mudavera ine matongero a Babanga mbandikhala mu kundifuna kwache. “Ine ndakupangani penepi kuti kukomerwa kwanga kukhale namwe, pontho kuti kukomerwa kwanu kukhale kwakumalisikiratu. Matongero anga mbawa: Funanani unango na mwanzache, ninga montho mumbakufunirani ine. Nkhabe munthu kumfuna mwanzache kupiringana penepa pakuti munthu ataye moyo wache thangwi ya ashamwali ache. Imwe ndimwe ashamwali anga mungachita pinakupangani ine. Ine nkhabe kukuchemeranive pontho anyabasanga tayu, thangwi nyabasa nkhabe dziwa chinachita mbuyache. Mbwenye ndinakuchemerani ashamwali anga, thangwi ndakudziwisani pyonsene pyava ine kubulukira kuna Babanga. Si imwe mudandisankhula tayu, mbwenye ndine ndidakusankhulani mbandikupambulani kuti mukabale nsapo zizinji, nsapo zile zinakwanisa kupirira. Tenepo Baba anakupasani chinthu chonsene chinampempha imwe na dzinanga. Tenepo ndinakupasani matongero awa; funanani unango na mwanzache. “Ngakhala anthu a padziko yapansi ambakuzondani, kumbukani kuti adatoma kuzonda ine. Imwe mbamudakhala abodzi na anthu a padziko yapansi, iwo mbadakufunani thangwi ndimwe anzawo. Mbwenye ambakuzondani thangwi ndakusankhulani pakati pa anthu a padziko yapansi, tenepo si imweve anzawo tayu. Kumbukani pidakupangani ine pile kuti, ‘Nkhabe bitchu anapiringana mbuyache tayu.’ Ngakhala iwo adandiboneresa, anati aboneresembo imwepo; ngakhala iwo adavera chifunziso changa, anati averembo chifunziso chanu. Iwo anakuchitirani pinthu pyonsenepi thangwi ndimwe anga; thangwi iwo nkhabe dziwa adandituma ule. Ine mbandidakhonda kudza mbandilonga kuna iwo, iwo nee mbadakhala akudawa tayu. Mbwenye chinchino iwo nkhabe chakuti alonge. Munthu ambandizondayo, azonda pontho Babanga. Mbandidakhonda chita pinthu pakati pawo pyakuti chipo nee mbodzi apichita tayu, iwo nee mbadakhala akudawabi; mbwenye chinchino iwo aona pinthu pyachita ine, kwache akutizonda, ine na Babanga ene. Penepi pidachitika towera pikwane-kwane pidalembwa m'mwambo mwawo kuti, ‘Iwo adandizonda okhonda na thangwi ene.’ “Nyakuphedzera anabwera, Mzimu Wakuchena, nyakutchululira pyakuonadi pya Mulungu, pontho nyakubulukira kuna Baba ule. Ndinamtuma kubulukira kuna Baba, tenepo iye anandichitira umboni. Imwembo munandichitira umboni, thangwi imwe mwakhala na ine pabodzi kutomera pakutoma. “Ndakupangani pyonsenepi, towera muleke dzataya chikhulupiro chanu. Imwe munakhondeswa kapembedza nawo m'nyumba zakupemphereramo, pontho ndzidzi unafika wakuti anthu anafuna kukuphaniwo ananyerezera kuti iwo akutumikira Mulungu na pinachita iwopyo. Anthu anachita penepi thangwi iwo hambadziwa nee Baba penu ine tayu. Mbwenye ndakupangani penepi, towera ndzidzi ungafika unafuna iwo kuchita penepi, mukumbuke kuti ndidakucheuzani. “Sidakupangeni penepi ndzidzi wakutoma ule tayu, thangwi ndikhali pabodzi pene namwe. Mbwenye chinchino, ndikwenda kuna adandituma ule, kwache pakati panupa nkhabe na mbodzi ene andivunza kunaenda ine tayu. Mitimanu yaphatwa na nsisi pyakwanga thangwi ya pinthu pyakupangani inepi. Mbwenye ndikukupangani pyakuonadi kuti mphyadidi kuna imwe kuti ine ndiende, thangwi ndingakhonda kwenda, Nyakuphedzera nee anabwera tayu. Mbwenye ndingaenda, ndinati ndimtumize kuna imwe. Tenepo iye angabwera anatsikimizira anthu a pansi pano kuti kunyerezera kwawo pa pyakudawa, chilungamo, pontho na kutonga mseru kunafuna dzachita Mulungu nkhwakudawika. Kunyerezera kwawo pa pyakudawa nkhwakudawika, thangwi iwo hambandikhulupira tayu; kunyerezera kwawo pa chilungamo nkhwakudawika, thangwi ine ndikwenda kuna Baba, tenepo imwe nee munandionave tayu; kunyerezera kwawo pa pyakutonga mseru kunafuna chita Mulungu nkhwakudawika, thangwi Satana, mfumu wakuipa wa dziko yapansi pano, akonwa pyache kale. “Ndina pizinji pyakuti ndikupangeni, kwache chinchino nee munakwanisa kupivesa tayu. Mbwenye Mzimu Wakuchena, ambatchululira pyakuonadi pya Mulungu ule, angafika, anakuchitisani kuti mudziwe pyakuonadi pyonsene. Iye hanalonga na utongi wache ene tayu, mbwenye analonga pimbampanga Baba, tenepo anakupangani pinthu pinafuna kudza. Iye anandipasa demelero, thangwi iye anakwata pinalonga ine mbapilongambo kuna imwe. Pinthu pyonsene pya Baba mphyanga; ndi thangwi yache ndidalonga kuti Mzimu Wakuchena anakwata pinalonga ine mbapilongambo kuna imwepo. “Pasala kwene ndzidzi pang'ono basi wakuti imwe muleke dzandionave, mbwenye pangagwanda pontho ndzidzi pang'ono munati mundione.” Anango a anyakufunzache penepo adavunzana okha ene mbati, “Akulonganji pinalonga iye kuti, ‘Pasala kwene ndzidzi pang'ono basi wakuti imwe muleke dzandionave, mbwenye pangagwanda pontho ndzidzi pang'ono munati mundione,’ pontho na pyalonga iye kuti, ‘Thangwi ndikwenda kuna Babanga.’ Mafala akuti, ‘pasala ndzidzi pang'ono’ akulonga kuti tani? Ife nkhabe vesa pinalonga iyepi!” Yesu adapidziwa kale kuti iwo adafuna kumvunza, tenepo iye adalonga mbati, “Ine ndidalonga kuti, ‘Pasala kwene ndzidzi pang'ono basi wakuti imwe muleke dzandionave, mbwenye pangagwanda pontho ndzidzi pang'ono munati mundione.’ Kadi pinavunzana imwe mphenepi? Ndikukupangani pyakuonadi kuti imwe munalira na kusintili, mbwenye anthu a padziko yapansi anakomerwa; imwe munatsukwala, mbwenye kutsukwala kwanuko kunasanduka kukomerwa. Mkazi angafuna kubala ambasanyika pyakwanga thangwi ndzidzi wa nyatwa wafika, mbwenye sindzidzi mwana nkhubalwa, ambaduwalira nyatwa zache zile, thangwi ambakomerwa kuti mwana aona kunja. Ipyombo pili sasawa kuna imwepo, chinchino imwe mukutsukwala, mbwenye ine ndinakuonani pontho, tenepo mitimanu inakomerwa pyakwanga, kukomerwa kwakuti nee mbodzi anakwanisa dzakumalisa tayu. “Nsiku yeneyo ingafika, imwe nkhabe dzandipemphave pinthu tayu. Ndikukupangani pyakuonadi kuti Baba anakupasani pyonsene pinampempha imwe na dzinanga. Kufikirana chinchino pano imwe nee mwapempha chinthu na chibodzi chene na dzinanga tayu; pemphani, tenepo munati mupitambire towera mukomerwe monsene mwene. “Ndakupangani penepi mwakuphiphirisa. Ndzidzi unafika wakuti sinalonga mwakuphiphirisa tayu, kwache ndinati ndilonge namwe pya Baba mwakuveka. Nsikuyo ingafika, munati mumpemphe na dzinanga. Penepa ndikulonga kuti nkhabe funika kuti ine ndikupemphereni kuna Baba tayu, thangwi Baba ene mwenechiro ambakufunani. Iye ambakufunani thangwi imwe mumbafunambo ine, pontho mwakhulupira kuti ndidabulukira kuna Mulungu. Ine ndidabulukira kuna Baba mbandidza pansi pano; tenepo chinchino ndikubuluka pansi pano kubwerera kuna Baba.” Anyakufunzache adalonga kuna iye mbati, “Chinchino mukupilonga mwakuveka okhonda phiphirisa. Chinchino tapidziwa kuti imwe mumbadziwa pinthu pyonsene; nkhabeve funika munthu kuti akuvunzeni tayu. Penepi pikutichitisa kuti tikhulupire kuti imwe mudabulukira kuna Mulungu.” Yesu adatawira mbati, “Ayi chinchino mwakhulupiradi? Ndzidzi ukudza, pontho wakwana kale, wakuti monsenene munamwazikana, kuthawira m'misa mwanu mbamundisiya ndekha. Mbwenye sinasaliratu ndekha tayu, thangwi Baba ambakhala nane. Ndakupangani penepi towera mukhale na mtendere pakuphatanizana kwanu na ine. Dziko yapansi pano inakuonesani nyatwa, kwache wangisani, thangwi ine ndaikunda!” Pidamala Yesu kulonga penepi, adayang'ana kudzulu mbalonga mbati, “Baba, ndzidzi wakwana. Pasani Mwananu demelero towera Mwana akupasenimbo demelero. Thangwi imwe mudampasa utongi pana anthu onsene konsene kwene, towera apase moyo okhonda mala kuna onsene adampasa imwe ale. Moyo okhonda mala nkhulonga kuti kudziwa imwepo, Mulungu mbodzi yekha wakuonadi, pontho kudziwa Yesu Khristu, adatuma imwe ule. Ine ndaonesa demelero yanu padziko yapansi pano pakumalisa kuphata basa idandipasa imwe ile. Baba, chinchino ndipaseni demelero pamaso panu, demelero ikhali na ine pabodzi na imwe dziko mbidzati lengwa ile. “Ine ndachitisa kuti mudziwike kuna ale adandipasa imwe kubulukira pa anthu a padziko yapansi. Iwo akhali anthu anu, tenepo imwe mudandipasa. Iwo avera mafalanu, tenepo chinchino adziwa kuti pyonsene pidandipasa imwe pimbabulukira kuna imwepo. Ine ndidaapasa mphangwa zidandipasa imwe zile, tenepo iwo adazitambira. Iwo apidziwadi kuti ine ndidabulukira kuna imwe, pontho akhulupira kuti mudandituma ndimwe. “Ine ndikuapempherera anthu adandipasa imwe ale, thangwi iwo nganu. Ine nkhabe pempherera anthu a padziko yapansi tayu. Pyonsene pina inepi mphyanu, pyonsene pina imwembopyo mphyanga, tenepo demelero yanga ikuoneswa kudzera muna iwo. Chinchino ine ndikudza kuna imweko, ine sinakhalave pansi pano tayu, mbwenye iwo ali pansi pano basi. Baba Wakuchena, akoyeni mwadidi na mphamvu za dzinanu, dzina idandipasa imwe ile, towera iwo akhale abodzi sasawambo ninga muna ife abodzi. Ndzidzi ukhali ine nawo, ndidaakoya mwadidi na mphamvu za dzinanu, dzina idandipasa imwe ile. Ndidaayang'anira mwadidi, tenepo nkhabe mbodzi atayikapo, kupambula ule ene adathema kutayika kuti pikwane-kwane pidalonga Malemba. Tenepo chinchino ndikudza kuna imwe. Ndikulonga tenepa ndzidzi unakhala ine pansi pano kuti mitimawo ikomerwe monsene mwene na kukomerwa kunaapasa ine. Ine ndidaapasa mphangwa zanu, tenepo anthu a padziko yapansi adaazonda, thangwi iwo si abodzi na anthu a padziko yapansi tayu, ninga inembo si ine mbodzi wa anthu a padziko yapansi tayu. Ine nkhabe kukupemphani kuti muabuluse pansi pano tayu, mbwenye muatchinjirize mwadidi gopesera Satana, nyakuipa ule. Iwo si abodzi na anthu a padziko yapansi tayu, ninga inembo si ine mbodzi wa anthu a padziko yapansi tayu. Achitiseni na pyakuonadi kukhala akupambulika kuna imwe; mafalanu ngakuonadi. Ine ndaatuma padziko yapansi pano sasawambo ninga mudanditumira imwe padziko yapansi pano. Tenepo ine ndikupipereka kuna imwe thangwi ya iwo, towera iwombo akhale akupambulika kuna imwe mwakuonadi. “Ine nkhabe pempherera iwo okha tayu, mbwenye na ale ene anandikhulupira, thangwi ya mphangwa zinalalika iwo. Ndikupemphera kuti iwo onsene akhale abodzi. Baba, achitiseni kuti iwo akhale muna ife, sasawambo ninga mule muna imwe muna ine, inembo muna imwe. Iwo akhale abodzi, towera anthu a padziko yapansi akhulupire kuti mudandituma ndimwe. Ine ndidaapasa demelero idandipasa imwe ile, towera iwo akhale abodzi, ninga ife ndife abodzi. Ine muna iwo, imwembo muna ine, towera akhaledi abodzi chadi-chadi kuti anthu a padziko yapansi adziwe kuti mudandituma ndimwe, pontho kuti imwe mumbaafuna ninga mumbandifunira imwe. “Baba, mudandipasa anthuwa ndimwe, tenepo pinafuna ine mphyakuti iwo akhale na ine pabodzi kunakakhala ine kule, towera aonembo demelero yanga, demelero idandipasa imwe ile, thangwi imwe mudandifuna dziko mbidzati lengwa. Baba wakulungama, anthu a padziko yapansi nkhabe kukudziwani tayu, mbwenye ine ndimbakudziwani, tenepo awa ambapidziwa kuti ndimwe mudandituma. Ine ndidachitisa kuti iwo akudziweni; tenepo ndinati ndithimize kuchita chibodzi-bodzi, towera kundifuna kwanu kukhale muna iwo, pontho kuti ine ndikhale muna iwo.” Pidamala Yesu kupemphera, iye na anyakufunzache adabuluka mbawambukira kumtunda unango wa mkulo wa Kidroni. Kweneko kukhali munda, tenepo Yesu na anyakufunzache adapita m'mundamo. Yudasi, nyakupereka Yesu kuna anyamalwache ule, akhaidziwa mbutoyo thangwi kazinji kene Yesu akhadagumanyikana na anyakufunzache kweneko. Tenepo Yudasi ule adenda kumundako pabodzi na gulu ya anyankhondo a Chiroma pabodzi na anango mwa anyakulondali Nyumba ya Mulungu akutumwa na anyansembe akulu pontho na Afarisi. Iwo adathukula pida, nyale na nsakali. Yesu adadziwiratu pyonsene pikhafuna kumchitikira, tenepo adenda patsogolo mbaavunza mbati, “Anafuna imwe mbani?” Iwo adatawira mbati, “Yesu wa ku Nazareti.” Tenepo Yesu adatawira mbati, “Ndine ene pano.” Yudasi, nyakupereka Yesu ule, adaimira ponthopo pabodzi nawo. Pidalonga Yesu kuna iwo mbati, “Ndine ene pano,” iwo adafundukira m'nduli mbagwa pansi. Yesu adaavunza pontho mbati, “Anafuna imwe mbani?” Iwo adatawira mbati, “Yesu wa ku Nazareti.” Yesu adalonga mbati, “Ndakupangani kale kuti ndine pano. Apo ngakhala munafuna ine, alekeni anangowa aende pyawo.” Iye adalonga penepi kuti pikwane-kwane pikhadalonga iye pile kuti, “Baba, ine sidataye na mbodzi ene pa anthu adandipasa imwe ale tayu.” Simoni Peturo ule akhali na talasada, adaicholola mbakhamwadza nayo bitchu wa Nyansembe Wamkulu mbagwandiratu khutu yache yakumadyo. Dzinache bitchu weneyu ikhali Malikosi. Yesu adapanga Peturo mbati, “Feka talasada m'mbuto mwache! Kani ukunyerezera kuti ndinamwa tayu khomitcho ya nyatwa yandipasa Babayi?” Gulu ya anyankhondo a Chiroma pabodzi na mkadamu wawo, pontho na anyakulondali a ku Nyumba ya Mulungu ale, adaphata Yesu mbammanga. Chakutoma adenda naye kuna Anasi, thangwi iye akhali tebzalache Kayafa, ule akhali Nyansembe Wamkulu chaka chenecho. Kayafayo ngule akhadapanga akadamu a Chiyuda kuti mphyadidi kuti munthu mbodzi afere anthu onsene. Simoni Peturo pabodzi pene na nyakufunza unango ule, adatewera Yesu. Nyakufunza unangoyo akhadziwika mwadidi mwene kuna Nyansembe Wamkulu, tenepo adapita na Yesu pabodzi m'thando ya nyumba ya Nyansembe Wamkulu, mwenemo Peturo adaimira panja pamsuwo. Tenepo nyakufunza unangoyo adabwerera panja mbalonga na mtsikana akhayang'anira pamsuwo pale, tenepo adapitisa Peturo m'thando mule. Mtsikana akhali pamsuwo ule adalonga kuna Peturo mbati, “Kadi iwe si iwe mbodzi wa anyakufunza a munthu weneyu tayu?” Peturo adatawira mbati, “Nkhabe si ine tayu.” Kunja kukhatonthola, tenepo anyabasa na anyakulondali a ku Nyumba ya Mulungu akhadaphatisa moto wamakala, mbaimira kuotha. Tenepo Peturo adaimirambo pabodzi na iwo mbaotha moto. Nyansembe Wamkulu adavunza Yesu pya anyakufunzache na pya chifunziso chache. Yesu adatawira mbati, “Ine ndikhalonga pakwecha kuna anthu onsene. Ndzidzi onsene ndikhafunzisa m'nyumba zakupemphereramo, pontho na m'Nyumba ya Mulungu, mukhagumanyikana Ayuda onsene pabodzi mule. Nee ndidalonga chinthu na chibodzi chene chibiso-biso tayu. Apo mwatani munandivunza? Vunzani anthu adandivawo. Ndimomwene kuti iwo akudziwa pinthu pidalonga ine kuna iwo.” Pidalonga Yesu penepi, mbodzi wa anyakulondali penepo adamgasa mbama mbalonga mbati, “Kadi iwe ungalonge tenepa kuna Nyansembe Wamkuluyu?” Yesu adatawira mbati, “Ngakhala ine ndalonga pyakuipa, pilongetu mphapo kuna anthu onsene ali panowa. Mbwenye ngakhala ndalonga pyakuonadi, apo wandimenyeranji?” Tenepo Anasi adamtumiza wakumangwa kuna Kayafa, Nyansembe Wamkulu. Peturo akhaimira basi penepo kuotha moto. Tenepo anango ale adalonga kuna iye mbati, “Ayi iwe si iwe mbodzi wa anyakufunza a munthu weneyu tayu?” Mbwenye Peturo adatuna mbati, “Nkhabe si ine tayu.” Mbodzi wa anyabasa a Nyansembe Wamkulu, mbaleache ule akhadagwandwa khutu na Peturo adalonga mbati, “Kadi sidakuone na iye m'munda mule tayu?” Peturo adatuna pontho mbati, “Nkhabe!” Penepo pene dzongwe adalira. Bzobzo na machibese akadamu a Chiyuda adakwata Yesu kubuluka naye kunyumba ya Kayafa mbaenda naye kunyumba ya mkulu wa boma. Iwo ene hadapite m'nyumba mule kuti akhonde swipa, thangwi akhateweza mtemo wawo wakupichenesa towera akwanise kudya nawo Phwando ya Paska. Natenepo Pilato adabuluka panja kuna iwo mbaavunza mbati, “Munthuyu adawanji kuti mumsumire kuna ine?” Iwo adatawira mbati, “Ife nee mbatidadza naye kuna imwe tayu, iye mbadakhonda khala na mseru.” Pilato adalonga kuna iwo mbati, “Apo mkwateni muende naye kamtonga kuteweza mwambo wanu.” Iwo adatawira mbati, “Ife nkhabe tawiriswa kupha munthu tayu.” Penepi pidachitika towera mafala adalonga Yesu akwane-kwane, mafala akulonga pya kufa kukhafuna iye dzachita. Pilato adabwerera m'nyumba mule mbachemeresa Yesu mbamvunza mbati, “Ayi iwe ndiwe Mfumu wa Ayuda?” Yesu adatawira mbati, “Kadi pinandivunza imwepi mukupinyerezera ndimwe, penu anthu anango akupangani pya ine?” Pilato adatawira mbati, “Kani ukunyerezera kuti ine ndine Myuda? Akupereka kuna ine ndi anthu a dzinzako na anyansembe akulu. Wasosanji?” Yesu adalonga mbati, “Ufumu wanga si wa padziko yapansi pano tayu. Ufumu wanga mbudakhala wa padziko yapansi pano, anyakunditewera mbadachita kale nkhondo kuti ndileke perekwa kuna akadamu a Chiyuda. Nkhabe! Ufumu wanga si wa padziko yapansi pano tayu!” Tenepo Pilato adamvunza mbati, “Apo ndiwe mfumu?” Yesu adatawira mbati, “Mwalonga ndimwe kuti ndine mfumu. Ndidabalwa mbandidza padziko yapansi pano kudzera penepi, kudzalonga pyakuonadi. Munthu wakuikhira kunduli pyakuonadi ambandivera.” Pilato adamvunza mbati, “Apo pyakuonadipyo ninji?” Tenepo Pilato adabuluka pontho panja mbalonga mbati, “Ine sidamgumane na mseru tayu. Mbwenye pana mtemo wakuti ine ndimbakusudzulirani nyaperezo mbodzi pandzidzi wa Phwando ya Paska. Ayi munafuna ndikusudzulireni Mfumu wa Ayudayi?” Iwo adatawira mwakugaluza fala mbati, “Tayu! Weneyu tayu! Tinafuna Baraba!” Barabayu akhali phanga. Tenepo Pilato adatonga kuti Yesu akwapulwe. Anyankhondo adasasanya chipewu chachifumu cha minga mbachiikha mumsolo mwache, pontho adamvazika mkhanjo wamsuzi wanyemba. Iwo adenda kuna iye mbodzi na mbodzi mbalonga mbati, “Dondowe, Mfumu wa Ayuda!” Tenepo adamgasa mbama. Pilato adenda pontho panja mbalonga kuna Ayuda ale mbati, “Yang'anani, ndinambulusa panja pano kuti mupidziwe kuti ine sidamgumane na mseru tayu.” Natenepo Yesu adabuluka panja, mwenemo avala chipewu chachifumu cha minga na mkhanjo wamsuzi wanyemba. Pilato adalonga mbati, “Yang'anani! Munthu ule ngushu!” Pidamuona a nyansembe akulu na anyakulondali a ku Nyumba ya Mulungu adakhuwa mbati, “Mkhomereni pamtanda! Mkhomereni pamtanda!” Pilato adalonga mbati, “Apo ndokoni naye mwekha ene kamkhomera. Ine sidamgumane na mseru tayu.” Ayuda ale adatawira mbati, “Kuteweza mwambo wathu iye athema kufa, thangwi iye akhalonga kuti ndi Mwana Mulungu.” Pidava Pilato penepi, adachita mantha pyakwanga pene, mbapita pontho m'nyumba mule mbavunza Yesu mbati, “Kwanu nkhupi?” Mbwenye Yesu hadatawire tayu. Pilato adalonga kuna iye mbati, “Kadi iwe hunanditawira tayu? Kumbuka kuti ine ndina utongi wakukusudzula na kukukhomera kwene pamtanda.” Yesu adatawira mbati, “Imwe muna utongi pana ine thangwi Mulungu ndiye adakupasani utongiwo. Tenepo munthu adandipereka kuna imwe ule adawa pikulu pene.” Pidava Pilato penepi, adayesa kusaka njira yakuti amsudzule nayo. Mbwenye Ayuda ale adakhuwa mbati, “Mungamsudzula kwene, imwe nee si imweve shamwaliache Mfumu wa Roma tayu! Munthu anapiikha yekha kukhala mfumu, weneyo akupandukira Mfumu wa Roma!” Pidava Pilato mafala enewa, adabuluka na Yesu panja mbakhala pampando wache wakutongera miseru pambuto yakuchemerwa, “Thando yakumangwa na miyala.” (Pa Chiyuda ndi “Gabata.”) Ndzidzi ukhali chifupi masikati a nsiku ikhasasanyikira Ayuda pya pa Nsiku Yakupuma ya Paska, ikhali mangwana mwache ile. Pilato adalonga kuna Ayuda ale mbati, “Uyutu mfumu wanu.” Iwo adatawira mbati, “Mpheni! Mpheni! Mkhomereni pamtanda!” Pilato ule adaavunza mbati, “Munafuna ndikhomere pamtanda mfumu wanuyi?” Anyansembe akulu adatawira mbati, “Mfumu anadziwa ife ndi Mfumu wa Roma ene basi!” Tenepo Pilato adapereka Yesu m'manja mwawo kuti iye akhomerwe pamtanda. Tenepo anyankhondo adamkwata Yesu. Iye adathukula mtandache mbaenda nawo kumbuto yakuchemerwa “Chibade cha Msolo.” (Pa Chiyuda ndi “Gologota.”) Kweneko adamkhomera pamtanda. Adakhomera pontho pamtanda anthu awiri, mbodzi kumadyo, unangombo kumabzere, Yesu pakati. Pilato adalemba chidziwiso mbachikhomera padzulu pamtanda wa Yesu chakuti, “Yesu wa ku Nazareti, Mfumu wa Ayuda.” Anthu azinji adawerengapo, thangwi pambuto padakhomerwa Yesu pamtanda pakhali chifupi na mzinda wa Yerusalemu. Chidziwiso chidalembwa na chilongero cha Chiyuda, Chiroma na Chigriki. Anyansembe akulu adalonga kuna Pilato mbati, “Lekani lemba kuti, ‘Mfumu wa Ayuda,’ mbwenye mulembe kuti, ‘Munthuyu akhalonga kuti, Ine ndine Mfumu wa Ayuda.’ ” Pilato adatawira mbati, “Pyalemba inepi pilekeni pikhale tenepo.” Pikhadamala anyankhondo kukhomera Yesu pamtanda, iwo adakwata nguwo zache mbazigawa mapindi anayi, towera munthu akwate phindi yache. Iwo adakwata pontho mkhanjo wache wakuchita kulukwa monsene mwene mbukhonda khala na msono. Anyankhondo ale adalonga okha ene mbati, “Mbatilekeni kuung'amba, mbwenye tichite ntsango towera tione mbani anafuna kuukwata.” Penepi pidachitika towera pikwane-kwane pidalonga Malemba kuti, “Iwo adagawana nguwo zanga mbachitira ntsango mkhanjo wanga.” Tenepo penepi ndiye pidachitadi anyankhondo ale. Mache Yesu, mbaleache mache, Maria mkazi Kaleopa na Maria wa ku Magadala adaimira chifupi na mtanda wa Yesuwo. Yesu adaona mache pabodzi na nyakufunzache wapamtima ule aimira penepo, natenepo iye adalonga kuna mache mbati, “Mkaziwe, mwanako ngushu.” Tenepo adalongambo kuna nyakufunzache ule mbati, “Mako ngushu.” Kubulukira ndzidzi wenewo nyakufunza ule adamkwata mkazi ule mbakakhala naye kwawo. Yesu adapidziwa kuti chinchino pyonsene pikhadakwana-kwana. Tenepo kuti Malemba akwane-kwane iye adalonga mbati, “Ndina nyota.” Penepo pakhali chitomba chakudzala na vinyu wakujuja, tenepo chikhwasa-khwasa chidavikwa mwenemo, mbichifekwa kuphesi mbichifikiswa pamulomo wa Yesu. Yesu adamwa vinyu ule mbalonga mbati, “Pyakwana-kwana.” Tenepo adazolima pansi mbafa. Akadamu a Chiyuda adapempha Pilato kuti aatawirise kaswa miyendo ya amuna akhadakhomerwa pamtanda ale mbatchithisa mitembo yawo pamtanda pale. Ikhali nsiku ikhasasanyikira Ayuda pya pa Nsiku Yakupuma, natenepo iwo adapempha penepi, thangwi hakhafuna kuti mitembo ile ikhale pamtanda pale pa Nsiku Yakupuma tayu, podi Nsiku Yakupuma yeneyo ikhali yakuchena pyakwanga. Tenepo anyankhondo adenda kaswa miyendo ya amuna awiri adakhomerwa pamtanda pabodzi na Yesu ale, mbatoma na mbodzi, kubuluka penepo adachita chibodzi-bodzi kuna unangoyo. Mbwenye pidafika iwo pana Yesu, adaona kuti iye akhadafa kale, natenepo iwo hadasweve tayu miyendo yache. Mbwenye mbodzi wa anyankhondo ale adalasa mbavu za Yesu na dipa, tenepo kabodzi kene chiropa na madzi pidachucha. Ule adaona penepi pikuchitika akupichitira umboni kuti imwembo mukhulupire. Umboni wachewo ngwakuonadi, tenepo akudziwa kuti pinalonga iyepyo mphyakuonadi. Penepi pidachitwa kuti pikwane-kwane pidalonga Malemba kuti, “Nee gogodo yache na ibodzi ene inaswiwa tayu.” Pana panango m'Malemba palembwa kuti, “Anthu anayang'ana pana adalasa iwo ule.” Kubuluka penepo Yosefe wa kuluwani ya Arimatea, adapempha Pilato kuti amtawirise katchithisa mtembo wa Yesu pamtanda. Yosefe akhali nyakutewera wa Yesu, kwache akhapibisa, thangwi akhagopa akadamu a Chiyuda. Pilato adamtawirisa kautchithisa. Tenepo Yosefe adenda mbakautchithisapo. Iye adenda pabodzi na Nikodemu, ule akhadenda kuna Yesu na mosiku. Nikodemu adakwata mafuta akununkhira, akuvungazwa na mure, pontho na aloe, akudzala mabuyawo manomwe. Amuna awiriwa adakwata mtembo wa Yesu mbaukukutiza na nguwo zakuchena pabodzi na mafuta akununkhira ale kuteweza mtemo wa Ayuda wakusasanya mtembo angafuna kuuikha m'masiye. Kumbuto kukhadakhomerwa Yesu kukhali munda. Tenepo m'mundamo mukhali masiye achinchino ale chipo hadaikhwe munthu na mbodzi ene tayu. Podi ikhali nsiku ikhasasanyikira Ayuda pya pa Nsiku Yakupuma, pontho kuti masiyewo akhali chifupi, iwo adaikha mtembo wa Yesu m'masiyemo. Bzobzo pa Dimingu kunja mbakudzati chena, Maria wa ku Magadala adenda kumasiye kule mbagumana mwala wabuluswapo pamsuwo wa masiye ale. Iye adenda na kuthamanga kuna Simoni Peturo na kuna nyakufunza unango wapamtima pa Yesu ule mbaapanga mbati, “Mtembo wa Mbuya wabuluswamo m'masiye, penu waenda kaikhwa kupi penu!” Tenepo Peturo na nyakufunza unango ule adenda kumasiye kule. Onsene uwiriawo adathamanga pabodzi pene, mbwenye nyakufunza unango ule adathamanga pyakwanga kupiringana Peturo mbatoma kufika ndiye kumasiye kule. Iye adakotama mbaona nguwo zakuchena zikhadakukutizirwa mtembo wa Yesu zili apo, mbwenye iye hadapite m'bwalo mule tayu. Peturo akhali m'nduli mwache ule adafikambo penepo mbapitiratu m'masiye mule. Iye adaona kwene nguwo zakuchena zile basi zili tule, pontho nguwo ikhadakukutizirwa msolo wa Yesu. Iyo hikhali pabodzi na nguwo zakuchena zile tayu, mbwenye ikhali mulu pa yokha. Tenepo nyakufunza unango akhadatoma kufika penepo ule, adapitambo mwenemo. Iye adaona mbakhulupira. Iwo hadavese tayu basi pidalonga Malemba pile kuti Yesu athema kulamuka kuimfa. Tenepo anyakufunza ale adabwerera kwawo. Maria adaimira kunja kwa masiye ale kulira. Pikhalira iye, adakotama mbasuzumira m'masiye mule, tenepo adaona angelo awiri avala nguwo zakuchena, akhala pambuto pakhadaikhwa mtembo wa Yesu, mbodzi kumisolo, unangomboyo kumiyendo. Iwo adamvunza mbati, “Mkaziwe, unaliranji?” Maria adatawira mbati, “Mbuyanga akwatwamo, penu aenda kaikhwa kupi penu!” Tenepo iye adazungunuka mbaona Yesu aimira penepo; mbwenye iye hadapidziwe tayu kuti iye akhali Yesu. Yesu adamvunza mbati, “Mkaziwe, watani unalira? Anasaka iwe mbani?” Mkazi ule akhanyerezera kuti iye akhali nyakulima wa munda ule, natenepo adalonga kuna iye mbati, “Mbuya ngakhala ndimwe mwamkwata, ndipangeni kwamuikha imwe, tenepo ine ndinati ndiende kamkwata.” Yesu adalonga kuna iye mbati, “Maria!” Maria ule adazungunuka mbamuyang'ana mbalonga mbati, “Raboni!” (Kweneku nkhulonga kuti “Mfunzisi” m'chilongero cha Chiyuda.) Yesu adampanga mbati, “Leka kundikhuya, thangwi ndidzati kwira kudzulu kuna Baba tayu. Mbwenye ndoko kuna abale anga ukaapange kuti ndikukwira kudzulu kuna Babanga, ule ndi Baba wa imwe monsene, Mulungu wanga, ule pontho ndi Mulungu wanu.” Tenepo Maria wa ku Magadala adenda mbakapanga anyakufunza ale kuti iye akhadaona Mbuya, pontho adaapanga pyonsene pikhadampanga Mbuya pile. Ndzidzi ukhali mawulo pa Dimingupo, tenepo anyakufunza adagumanyikana pabodzi m'subi yakufungwa mwadidi, thangwi akhagopa akadamu a Chiyuda. Tenepo Yesu adadza mbaimira pakati pawo mbalonga mbati, “Mtendere mbukhale namwe.” Pikhadamala iye kulonga penepi adaaonesa manja na mbavu zache. Anyakufunza ale adakomerwa pyakwanga kuona Mbuya. Yesu adalonga pontho kuna iwo mbati, “Mtendere mbukhale namwe. Ninga mudanditumira Baba, sasawambo ine ndikukutumani.” Tenepo iye adaapepesera muya mbalonga mbati, “Tambirani Mzimu Wakuchenayo. Imwe mungalekerera pyakudawa pya anthu, iwo alekererwadi, mbwenye mungakhonda kualekerera, iwo nkhabe lekererwadi tayu.” Mbodzi wa anyakufunza khumi na awiri ale, dzinache Tomasi (wakuchemerwa Mwana mphasa) hakhali pabodzi nawo pidadza Yesu tayu. Tenepo anyakufunza anango ale adampanga mbati, “Ife tamuona Mbuya!” Tomasi adalonga mbati, “Kukhulupira kwanga ndingaona madazwi a perego m'manja mwache, pontho ndingaphata madazwiwo na chala changa mbandiphata na manjanga m'mbavu mwache.” Pidagwanda dimingu ibodzi, anyakufunzache adagumanyikana pontho m'subi, Tomasi akhali nawo mwenemo. Misuwo idafungwa mwadidi mwene, mbwenye Yesu adadza mbaimira pakati pawo mbalonga mbati, “Mtendere mbukhale namwe.” Tenepo iye adalonga kuna Tomasi mbati, “Tomasi, phata na chala chako apa, pontho yang'ana m'manja mwangamu; phata na dzanjako m'mbavu mwangamu. Leka penuka, mbwenye khulupira.” Tomasi adatawira mbati, “Mbuyanga, pontho Mulungu wanga!” Yesu adalonga kuna iye mbati, “Kani iwe wakhulupira thangwi wandiona? Ngakutsanzaya anthu ale ambakhulupira okhonda kundiona!” Yesu adachita pidzindikiro pinango pizinji pamaso pa anyakufunzache pile hapidalembwe m'bukhumu tayu. Mbwenye penepi pyalembwa kuti imwe mukhulupire kuti Yesu ndi Khristu, Mwana Mulungu, pontho kuti kudzera m'chikhulupiro chanu pana iye, mukhale na moyo chadi-chadi. Kubuluka penepo Yesu adaonekera pontho kuna anyakufunzache kunyanza ya Tiberia. Penepi pidachitika tenepa. Simoni Peturo, Tomasi (wakuchemerwa Mwana mphasa), Natanaele wa ku Kana m'nthemba ya Galilea, ana a Zebedeo, na anyakufunza anango awiri akhali pabodzi onsene. Simoni Peturo adalonga kuna anzache ale mbati, “Ndikwenda kapha nsomba.” Iwo adalonga mbati, “Tinaenda nawembo.” Tenepo iwo adapakira m'mwadiya mbaenda. Mbwenye mosiku onsenewo hadaphe chinthu na chibodzi chene tayu. Pikhachena kunja, Yesu adaimira pamtunda, mbwenye anyakufunza ale hadadziwe kuti munthu ule akhali Yesu tayu. Tenepo iye adaavunza mbati, “Ayi aphalemwe, hamudaphe pinthu tayu?” Iwo adatawira mbati, “Nkhabe chinthu na chibodzi chene tayu.” Iye adalonga kuna iwo mbati, “Gweserani kokotanu kukhundu yamadyo ya mwadiya, munati muphe nsomba.” Tenepo iwo adagwesera kokotawo mbachimwana kuikweyera m'mwadiya, thangwi akhadamanga nsomba zizinji zene. Nyakufunza wapamtima pa Yesu adalonga kuna Peturo mbati, “Ndi Mbuya!” Pidava Peturo kuti akhali Mbuya, adavala mkhanjo wache thangwi akhadaudula. Penepo pene adanumphira m'nyanza mule. Anyakufunza anango ale adadza na mwadiya pamtunda uku akukweya kokotawo yakudzala na nsomba, podi iwo akhali chifupi na pamtunda mathanyo dzana ibodzi. Pidafika iwo pamtunda pale adaona nsomba pamoto wamakala, pontho na mikate. Tenepo Yesu adalonga kuna iwo mbati, “Idzani kuno na nsomba pang'ono zapha imwe chinchino panozo!” Simoni Peturo adapakira m'mwadiya mule mbakweyera kumtunda kokota ile yakudzala na nsomba zikulu-zikulu zakukwana dzana na makumashanu na zitatu. Podi kwene kuti nsomba zikhadainjipa, kwache kokota ile hidang'ambika tayu. Yesu adalonga kuna iwo mbati, “Idzani mudye.” Nee nyakufunza na mbodzi ene adawanga mtima kumvunza tayu kuti “Ndimwe ani?” Thangwi adapidziwa kuti iye akhali Mbuya. Yesu adaafendedzera mbakwata mkate mbaapasa. Adachita chibodzi-bodzi kuna nsomba zile. Keneka kakhali kachitatu Yesu kuonekera kuna anyakufunzache pidalamuka iye kuimfa. Pikhadamala iwo kudya, Yesu adalonga kuna Peturo mbati, “Simoni, mwana Yohani, ayi iwe umbandifunadi kupiringana anangowa?” Iye adatawira mbati, “Ande, Mbuya, imwe mukupidziwa kuti ndimbakufunani.” Yesu adalonga kuna iye mbati, “Dyesa anabirangawa.” Yesu adalonga pontho kachiwiri kache kuna iye mbati, “Simoni, mwana Yohani, ayi iwe umbandifunadi?” Iye adatawira mbati, “Ande, Mbuya, imwe ene mukupidziwa kuti ndimbakufunani.” Yesu adalonga kuna iye mbati, “Yang'anira mwadidi mabirangawa.” Yesu adalonga pontho kachitatu kache kuna iye mbati, “Simoni, mwana Yohani, ayi iwe umbandifunadi?” Peturo adatsukwala thangwi Yesu adamvunza kachitatu kuti, “Ayi iwe umbandifunadi?” Tenepo iye adalonga kuna Yesu mbati, “Mbuya, imwe mumbapidziwa pyonsene, imwe mumbapidziwa kuti ndimbakufunani.” Yesu adalonga kuna iye mbati, “Dyesa mabirangawa. Ndikukupanga pyakuonadi kuti pikhali iwe mphale, ukhasasanyika mbuenda pyako kukhafuna iwe, mbwenye ungakalamba, unafuthula mikono yako, tenepo unango anakumanga mbaenda nawe kunakhonda iwe funa.” Yesu adalonga penepi kuti adziwise Peturo kufa kukhafuna iye dzachita kudzesa demelero kuna Mulungu. Tenepo Yesu adalonga kuna iye mbati, “Nditewere!” Peturo adazungunuka mbaona nyakufunza unango wapamtima pa Yesu ule m'nduli mwache, akhadatsamira Yesu pikhadya iwo pa Phwando ule, mbavunza mbati, “Mbuya, mbani anafuna dzakuperekani kuna anyamalwanu?” Pidaona Peturo nyakufunzayo adavunza Yesu mbati, “Mbuya, apo ushumbo?” Yesu adatawira mbati, “Ngakhala ine ndinapifuna kuti iye akhale na moyo kufikirana ine ndidze pontho, iwembo uli napyonji? Nditewere!” Tenepo mbiri idaveka pakati pa anyakutewera a Yesu onsene kuti nyakufunza ule hanafa tayu. Yesu hakhalonga kuti iye hanafa tayu, mbwenye adalonga mbati, “Ngakhala ine ndinapifuna kuti iye akhale na moyo kufikirana ine ndidze pontho, iwembo uli napyonji?” Iye ndi nyakufunza adachitira umboni pya pinthu penepi, pontho nyakupilemba ule. Tenepo timbapidziwa kuti pidalonga iye pile mphyakuonadi. Chinchino pinthu pinango pikhadachita Yesu pilipo pizinji pene mwakuti pyonsene mbapidalembwa, ndikunyerezera kuti dziko yonsene yapansi nee mbapadakhala mbuto yakukwana tayu kukoya mabukhu onsene adafuna kulembwa ale. Kuna Teofilo: M'bukhu mwanga yakutoma ndidakulemberani pinthu pyonsene pile pidaphata Yesu na kupifunzisa kutomera pandzidzi wa basache kufikirana nsiku idakwatwa iye kwenda kudzulu. Mbadzati kwatwa, Yesu, na mphamvu za Mzimu Wakuchena, adapanga anyakutumwa akhadasankhula iye ale pyakuti aphate. Pidamala nyatwa zache, Yesu adaonekera kuna iwo kazinji kene nsiku makumanayi mbaapangizadi kuti akhali na moyo. Iwo adamuona, tenepo iye adalonga nawo pya Ufumu wa Mulungu. Pidagumanyikana iwo pabodzi Yesu adaapanga mbati, “Lekani buluka ku Yerusalemu, mbwenye dikhirani mtukwa udakupangani ine, mtukwa udadumbira Babanga kuti anakupasani ule. Yohani adabatiza na madzi, mbwenye nsiku pang'ono munati mubatizwe na Mzimu Wakuchena.” Pidagumanyikana anyakutumwa pabodzi na Yesu adamvunza mbati, “Mbuya, pandzidzi uno munabwezera pontho ufumu kuna anthu a ku Israele?” Yesu adalonga kuna iwo mbati, “Babanga adaikha na utongi wache ene ndzidzi wakuti pinthu pyonsenepi pidzachitike, tenepo imwe nkhabe funika kudziwa tayu. Mbwenye Mzimu Wakuchena angadza pana imwe, munatambira mphamvu mbamukhala mboni zanga mu Yerusalemu, mu Yudea monsene na mu Samaria na kufikirana madolomero a dziko yapansi.” Pidamala iye kulonga mafala enewa, adakwatwa kwenda kudzulu iwo mbali kumuyang'ana, tenepo adabisika na makole. Anyakutumwa mbali kuyang'anisisa kudzulu tenepo, mwenemo iye akwenda, vumbu-vumbu amuna awiri akuvala nguwo zakuchena adaimira m'khundu mwawo mbavunza mbati, “Imwe anthu a ku Galilea, mwatani munaimira pano mbamuyang'ana kudzulu? Yesuyu, akwatwa kubuluka kuna imwe mbaenda kudzulu ule, anabwera pontho sasawa ninga mudamuonera imwe kwenda kudzulu.” Penepo anyakutumwa adabwerera ku Yerusalemu kubulukira kuphiri ya Olivi. Nsinzo wache unakwana mathanyo chikwi chibodzi kubulukira ku Yerusalemu. Pidapita iwo mumzinda adakwira subi yapadzulu mukhakhala iwo mule. Akhalimo Peturo, Yohani, Yakobo na Andrea; Filipi na Tomasi; Batolomeo na Mateo; Yakobo mwana Alufeo; Simoni, mbodzi wa Ayuda wakufuna kudzesa utumbe kudziko ya Israele; na Yudasi mwana Yakobo. Na manyerezero abodzi ene iwo akhagumanyikana kupemphera ndzidzi onsene, pabodzi pene na akazi anango na Maria mache Yesu pontho na abale ache. Pidagwanda nsiku pang'ono Peturo adaimira pakati pa anyakukhulupira. Penepo pakhali anthu ninga dzana na makumawiri. Iye adalonga mbati, “Abale anga, pidathema kuti Malemba akwane-kwane pya pinthu pidafuna kuchitika kuna Yudasi, ninga mudalongera Mzimu Wakuchena kudzera muna Davite. Yudasiyu adapangiza anthu njira yakuphatira Yesu. Iye akhali mbodzi wa ife, mbasankhulwa kuphata basa pabodzi na ife.” Iye adagula munda na kobiri zikhadatambira iye thangwi ya pyakudawa pikhadachita iye. Penepo adagwa pansi chamsolo mbafa, mbatumbuka pakati, matumbo ache mbakhuthuka. Anthu onsene a ku Yerusalemu adapiva, natenepo adauthula mundawo dzina yakuti “Akeledama,” kweneko nkhulonga kuti “Munda wa Chiropa.” Peturo adathimiza kulonga mbati, “Pyalembwa m'bukhu ya Masalimo kuti, ‘Nyumbache mbisanduke madembe; nee mbodzi akhalemo.’ Pyalembwa pontho kuti, ‘Munthu unango mbatambire basache.’ Natenepo adasankhula amuna awiri, Yosefe ule akhathulwa Basaba (wakudziwika pontho na dzina yakuti Yusito) na Matiasi. Penepo adapemphera mbati, “Mbuya, imwe mumbadziwa mtima wa munthu onsene, mphapo tionesenimbo ngupi mwa awiriwa asankhula imwe, towera atambire basa ya unyakutumwa m'mbuto mwa Yudasi ule adaisiya mbaenda kumbuto yakumthemera.” Penepo iwo adachita ntsango, tenepo nyakusankhulwa akhali Matiasi, mbathimizira gulu ya anyakutumwa khumi na mbodzi ale. Pidafika Nsiku ya Pentekosti anyakukhulupira onsene adagumanyikana pabodzi m'nyumba. Vumbu-vumbu kudaveka dungu ninga ya mphepo ikulu kubulukira kudzulu mbidzala nyumba yonsene mukhali iwo mule. Tenepo adaona pinango pyakuoneka ninga malulume a moto ule udabalalika mbuphamira anthu onsene mwenemo kada munthu. Iwo onsene adadzazwa na Mzimu Wakuchena mbatoma kulonga pilongero pyachilendo ninga mudaalongesera Mzimuyo. Penepo pakhali Ayuda akukhala mu Yerusalemu, anthu akugopa Mulungu ale akhadabwera kubulukira kumadziko onsene a pansi pano. Pidaveka dungu ile, anthu azinji pyakwanga adagumanyikana. Onsene adadodoma, thangwi onsene a iwo adava chilongero chache chene chikulongwa na anyakukhulupirawo. Iwo adadodoma mbamalwa nzeru, tenepo adalonga mbati, “Ayi anthu onsene analongawa si Agalilea enewa tayu? Mphapo pyakhala tani kuti tonsene tikuava akulonga na pilongero pya mtundu wathu ene? Ife tabulukira kumadziko a: Paritia, Media na Elamu; Mesopotamia, Yudea na Kapadokia; ku Ponto na Asia, ku Frigia na Pamfilia, ku Iguputo na nthemba za Libia chifupi na ku Kirene. Anango a ife abulukira ku Roma, Ayuda na anango ale ambateweza pya Chiyuda. Anango a ife ngaku Krete na ku Arabia; mbwenye tonsene tikuava akulonga m'pilongero pyathu pya pinthu pikulu pyachita Mulungu!” Onsene adadodoma mbamalwa nzeru, tenepo adavunzana unango na mwanzache mbati, “Penepi pikulonganji?” Mbwenye anthu anango adaadzeda mbati, “Anthu enewa aledzera!” Tenepo Peturo adaimira pabodzi na anyakutumwa anango khumi na mbodzi ale. Iye adalonga kuna mwinji wa anthu onsene ule mwakugaluza fala mbati, “Imwe Ayuda na imwe monsene mumbakhala mu Yerusalemu muno, veserani kuno, ndikupangeni kuti penepi pikulonganji: Anthu enewa hadaledzere ninga munanyerezera imwe tayu, ano ndi machibese ene ora yachifemba. Mbwenye penepi mphile pikhadalongwa kale ene na mprofeti Yowele kuti, ‘Mulungu adalonga kuti: Ipi mphile pinafuna ine dzachita nsiku zakumalisa. Ndinakhuthulira Mzimu wanga pana anthu onsene. Ananu achimuna na achikazi analonga mphangwa zakubulukira kuna ine; aphale anu anaona masomphenya, pontho nkhalamba zanu zinalota ndoto. Ande, nsiku zenezo, ndinakhuthulira Mzimu wanga pana anyabasanga, amuna na akazi ene, tenepo analalika mphangwa zanga. Ndinachita pyakudodomesa kuthambo ya kudzulu pontho na pidzindikiro pansi pano. Panakhala chiropa, moto na utsi ukulu; dzuwa inaswipiswa na mdima, pontho mwezi unasanduka wakufira ninga chiropa, mbidzati fika nsiku ikulu yademelero, Nsiku yakudza pontho kwa Mbuya ile. Penepo anthu onsene ale anachemera Mbuya kuti aaphedze, anapulumuswa.’ “Imwe, Aisraele anzanga, ngavani mafalawa! Yesu wa ku Nazareti akhali munthu ule adatsikimizirwadi na Mulungu kuna imwe na pyakudodomesa pontho pidzindikiro pyonsene pidachita Mulungu kudzera muna iye. Imwe mukupidziwa kale, thangwi pidachitika pakati panu. Na kufuna kwa Mulungu pontho na kudziwiratu kwache, Yesu adaperekwa m'manja mwanu. Imwe mudampha pakumpereka kuna anthu akuipa towera amkhomere pamtanda. Mbwenye Mulungu adamulamusa kuimfa, mbamsudzula panyatwa zikulu za imfa, thangwi pikhali pyakuchimwanika kuti imfa imkhazike paunyaperezo. Davite adalonga pya iye mbati, ‘Ndidamuona Mbuya pamaso panga, iye ali chifupi na ine ndzidzi onsene, natenepo ine nkhabe dzatekenyeka tayu. Natenepo mtimanga wakomerwa, pontho lulume yanga yasekera, na manungo anga ene anakhala m'chidikhiro, thangwi imwe nkhabe dzandisiya kudziko ya anthu akufa, penu kuleka nyabasanu wakukhulupirika kuti avunde m'masiye tayu. Mwandionesa njira zakundiendesa kumoyo, pontho munandidzaza na kusekera pamaso panu.’ “Abale anga, ndinakwanisa kulonga namwe pakwecha pya kholo wathu wakudziwika Davite. Iye adafa mbafikhirwa, tenepo nthumbi yache ili kuno na lero. Iye akhali mprofeti, tenepo adadziwa pidampanga Mulungu: Mulungu adadumbira kuti mbodzi mwa pidzukulu pyache ndiye anapita ufumu wache. Davite adaona pile pikhafuna dzachitika kutsogolo, tenepo adalonga pya kulamuka kwa Khristu kuimfa mbati, ‘Iye hadasiyiwe kudziko ya anyakufa tayu; pontho manungo ache hadavunde m'masiye tayu.’ “Yesu ontho-onthoyu adalamuswa na Mulungu kuimfa mbakhala na moyo. Tonsenembo ndife mboni za penepi. Iye adakwizwa mbakakhala kudzanja yamadyo ya Mulungu mbatambira Mzimu Wakuchena ule akhadadumbira Babache kuti anampereka. Tenepo iye adatikhuthulira mtukwa unaona imwe na kuuva chinchino. Si Davite adakwira kwenda kudzulu tayu, mbwenye iye adalonga mbati, ‘Mbuya adalonga kuna Mbuyanga kuti: Khala pano kumadyo kwanga kufikirana ndiikhe anyamalwako ninga chakusanjikirapo manyalo ako.’ “Natenepo Aisraele onsene apidziwedi kuti: Yesu adakhomera imwe pamtanda ule, Mulungu amuikha kukhala Mbuya pontho Khristu.” Pidava anthu penepi, pidaalasa mtima, tenepo adavunza Peturo na anyakutumwa anango ale mbati, “Abale, tinachita tani ife?” Penepo Peturo adaapanga mbati, “Monsene muleke pyakudawa pyanu mbamubatizwe na dzina ya Yesu Khristu. Tenepo Mulungu analekerera pyakudawa pyanu mbakupasani mtukwache, Mzimu Wakuchena. Mulungu adumbira kuti iye anachita penepi kuna imwe na ananu na kuna anthu onsene akutali, onsene ale anachemerwa na Mbuya Mulungu wathu.” Peturo adalonga kuna iwo mafala anango azinji mbaadembetera mbati, “Pipulumuseni mwekha ene kunyatwa zile zinabwera pana anthu akuipawa!” Tenepo anthu ale adatawira mphangwa zache adabatizwa. Nsiku yonthoyo anthu pikwi pitatu adathimizirika pagulu pawopo. Iwo adavera chifunziso cha anyakutumwa mbakhala akuphatizana, kumenya mkate pabodzi kukumbuka Mbuya, pontho na kupemphera pabodzi na mtima onsene. Anthu onsene adadzazwa na mantha, thangwi ya pyakudodomesa na pidzindikiro pizinji pile pikhachitwa na anyakutumwa. Anyakukhulupira onsene adathimiza kukhala mukuphatizana mbagawana pinthu pyawo pyonsene unango na mwanzache. Akhagulisa nyumba zawo na pinthu pikhali na iwo, towera agawize kobirizo kuna munthu onsene malingana na kusowa kwache. Nsiku na nsiku adagumanyikana pabodzi m'Nyumba ya Mulungu, mbamenya mkate pabodzi m'misa mwawo kudyerana na mtima wakukomerwa na wakupichepesa, mbakuza Mulungu. Tenepo anthu onsene adakomerwa nawo. Nsiku zonsene Mbuya akhathimizira gulu yawoyo na anthu akhapulumuswa ale. Nsiku inango paora yachitatu na mawulo, pandzidzi wakupemphera, Peturo na Yohani adenda ku Nyumba ya Mulungu kapemphera. Pamsuwo wa Nyumba ya Mulungu, wakuthulwa Msuwo Wakubalika, pakhali munthu adabalwa wakulamala miyendo. Nsiku zonsene anthu akhamthukula mbakamsiya pamsuwopo towera apemphese kuna anthu akhapita m'Nyumba ya Mulungu ale. Pidaona iye Peturo na Yohani akupita m'Nyumba ya Mulungu ile, adaapempha kuti iwo ampasembo pinthu. Iwo adamuyang'anisisa, tenepo Peturo adampanga mbati, “Tiyang'ane!” Natenepo iye adaayang'anadi kudikhira kuti anatambira pinthu kubulukira kuna iwo. Mbwenye Peturo adampanga mbati, “Ine nkhabe kobiri yakuti ndikupase, mbwenye ndinakupasa china ine: na dzina ya Yesu Khristu wa ku Nazareti ndinakutonga, famba!” Tenepo adamphata mkono wache wamadyo mbamphedza kumulamusa. Kabodzi na kabodzi manyalo na mphundupundu zache pidawangiratu; iye adanumpha mbaimira na manyalo ache, tenepo adatomeratu kufamba-famba. Iye adapita nawo pabodzi m'Nyumba ya Mulungu mbali kufamba, na kunumpha-numpha pontho na kukuza Mulungu. Anthu penepo adamuona akufamba na kukuza Mulungu mbamdziwa kuti akhali munthu ontho-ontho ule akhakhala mbapemphesa pa Msuwo Wakubalika wa Nyumba ya Mulungu ile. Anthu adadodoma pyakwanga mbamalwa nzeru na pile pidamchitikira nyakulamalayo. Pikhakakamira munthu ule pana Peturo na Yohani pambuto yakuchemerwa Khonde ya Solomoni, anthu adadodoma pyakwanga mbathamangira kuna iwo. Pidaona Peturo anthu ale, adalonga kuna iwo mbati, “Imwe, Aisraele anzanga, mwatani munadodoma na penepi pontho munatiyan'ganiranji tenepa? Kadi mukunyerezera kuti munthuyu tamfambisa na mphamvu zathu zene penu na thangwi yakuti timbapembedza Mulungu pyakwanga? Mulungu wa Abrahamu, Isake na Yakobo, Mulungu wa makolo athu, adapasa Nyabasache Yesu demelero ikulu. Mbwenye imwe mudampereka kuti aphiwe, pontho mudamkhonda pamaso pa Pilato, pidanyerezera iye kuti Yesu asudzulwe. Yesu akhali wakukhulupirika pontho wakulungama pamaso pa Mulungu, mbwenye imwe mudamkhonda mbamupempha Pilato kuti akuchitireni pikhafuna imwe pakukusudzulirani phanga. Imwe mudapha nyakudzesa moyo, mbwenye Mulungu adamulamusa kuimfa. Tenepo ife ndife mboni za penepi. Munthu anaona na kudziwa imweyu awanga thangwi ya chikhulupiro muna Yesu Khristu. Iye awangiratu na mphamvu za Yesu ninga monsene munaonera imwe, pontho na chikhulupiro chakuperekwa na Yesu chile. “Tenepo chinchino, Abale anga, ndapidziwa kuti pidachita imwe pabodzi na akadamu anu kuna Yesu, mudachita mwakukhonda dziwa. Mulungu adalongeratu kale ene kudzera muna maprofeti onsene kuti Khristu wache anabonera; tenepo iye adapichitisadi kukhala ninga mudalongera iye. Natenepo lekani pyakudawa pyanu, mbamuzungunukire kuna Mulungu towera iye akufudzireni pyakudawa pyanu. Mungachita tenepo, ndzidzi wakuwangiswa mtima unabwera kubulukira kuna Mbuya. Tenepo anakutumirani Yesu, akusankhulirani iye kale kuti akhale Khristu ule. Yesu athema kukhala kudzulu kufikirana ndzidzi ukwane wakuti pinthu pyonsene pisasanywe mwachinchino ninga mudadumbira Mulungu kale kudzera muna maprofeti ache akuchena. Thangwi Mose adalonga mbati, ‘Mbuya Mulungu wanu anakutumirani mprofeti ninga ine, pontho anakhala mbodzi wa anthu anu onthowa. Tenepo imwe muvere pyonsene pinafuna dzakupangani iye kuti muphate. Mbwenye munthu anakhonda dzavera mprofetiyo anakhethwa kuna anthu a Mulungu, pontho anavungwa.’ Andedi, maprofeti onsene akhali na mphangwa zakubulukira kuna Mulungu, kutomera Samuele kufikirana onsene adadza m'nduli mwache ale, adapilonga pontho pinachitika nsiku zinopi. Pidadumbira Mulungu kudzera muna maprofeti ache pile, mphyanu. Imwe ndimwe enechiro a chiverano chidachita Mulungu na makolo anu ninga mudalongera iye kuna Abrahamu mbati, ‘Kudzera muna pidzukulu pyako ndinatsanzayisa anthu onsene a padziko yapansi.’ Pidasankhula Mulungu nyabasache, chakutoma adamtuma kuna imwe kukutsanzayisani pakukuzungunusani kubuluka kuna makhaliro anu akudawika.” Pikhalonga Peturo na Yohani kuna anthu ale, anyansembe anango, mkadamu wa anyakulondali a ku Nyumba ya Mulungu na Asaduki anango adafika penepo. Iwo adazhangali thangwi anyakutumwa awiri ale akhafunzisa anthu kuti Yesu akhadalamuka kuimfa, kuonesa kuti anyakufa analamukambo. Tenepo adaaphata mbaaikha m'perezo kufikirana mangwana mwache, nakuti kukhadadoka kale. Mbwenye anthu azinji ene adakhulupira pidava iwo mphangwazo. Tenepo gulu idakula, kulengesa amuna okha adakwana ninga pikwi pishanu. Mangwana mwache akadamu a Chiyuda, akulu-akulu na afunzisi a mwambo adagumanyikana mu Yerusalemu. Penepo pakhali pontho Nyansembe Wamkulu Anasi, pabodzi na Kayafa, Yohani, Alekezanda pontho na anango a m'banja ya Nyansembe Wamkulu. Iwo adaimirisa anyakutumwa ale pamaso pawo mbaavunza mbati, “Mphamvu inachita na imwe penepi njanji, pontho ndi dzina ya ani inachita na imwe penepi?” Na kudzazwa na Mzimu Wakuchena, Peturo adaatawira mbati, “Imwe akulu-akulu na akadamu a anthu, mukutivunza lero pya udidi wachitirwa nyakulamalayu pontho nakuti awangiswa tani? Natenepo imwe pabodzi pene na anthu onsene a ku Israele mupidziwe kuti munthu aimira pamaso panuyu awangiswa na Yesu Khristu wa ku Nazareti adakhomera imwe pamtanda ule, mbwenye Mulungu adamulamusa kuimfa. Malemba akulonga pya Yesu kuti, ‘Mwala udakhondwa na imwe, anyakumanga nyumba lero wasanduka wakufunika kupiringana inango yonsene.’ Chipulumuso chimbagumanwa muna Yesu yekha ene basi, thangwi padziko yonsene yapansi nkhabe munthu unango Mulungu adampereka kuti anakwanisa kutipulumusa tayu.” Anyathando ya miseru ya Chiyuda ale adadodoma kuona kuwanga mtima kwa Peturo na Yohani maka-maka pidadziwa iwo kuti akhali anthu ene pyawo pontho okhonda funza. Penepo adadzindikira kuti akhadali pabodzi na Yesu. Iwo adasowa mafala akuti alonge, thangwi adamuona munthu akhadawangiswa ule aimira pabodzi na Peturo na Yohani. Tenepo Peturo na Yohani adapangwa kuti atome buluka panja pang'ono towera Thandoyo itome verana. Iwo adavunzana mbati, “Tinachita nawo tani amuna enewa? Anthu onsene mu Yerusalemu akupidziwa kuti chakudodomesa chikuluchi chachitwa kudzera muna iwo, tenepo ife nkhabe kupikhonda tayu. Mbwenye kugopa kuti mbiri inafala konsene kuna anthu, tendeni tiagoswe kuti aleke longave kuna munthu na mbodzi ene na dzina ya Yesu.” Tenepo adaachemera pontho mbaatonga kuti aleke longave penu kufunzisa na dzina ya Yesu. Mbwenye Peturo na Yohani adaatawira mbati, “Pitongeni mwekha ene chadidi ntchipi pamaso pa Mulungu, kuvera imwe anthu penu kuvera Mulungu. Thangwi ife nkhabe kwanisa tayu kuleka longa pyonsene pyaona ife na kupiva.” Tenepo Thando ya miseru ya Chiyuda idaacheuza pikulu pene mbaasudzula, thangwi adaona kuti nkhabe kwanisika kuatchunyusa nakuti anthu onsene akhakuza Mulungu na pidachitikapyo. Munthu adawangiswa mwakudodomesa ule, pyaka pyache pidapiringana pyaka makumanayi. Sindzidzi Peturo na Yohani nkhusudzulwa, adabwerera kugulu kwawo mbalonga kuna iwo pyonsene pidaapanga anyansembe akulu na akulu-akulu pile. Pidapiva anyakukhulupira, onsene adapemphera pabodzi kuna Mulungu mwakugaluza fala mbati, “Mbuya, ndimwe mudalenga kudzulu, dziko yapansi, bara na pyonsene pili mwenemo. Na Mzimu Wakuchena mudalonga kudzera muna kholo wathu Davite, nyabasanu, kuti, ‘Thangwi ninji anthu okhonda khala Ayuda akuzhangali; pontho ninji anthu akuverana pyapezi-pezi? Mafumu a dziko adapisasanya okha ene, pontho akadamu adagumanyikana pabodzi kupandukira Mbuya na Khristu wache.’ “Ndimomwene, Herodi na Pontio Pilato adagumanyikana pabodzi mumzinda na anthu okhonda khala Ayuda pontho na anthu a ku Israele kupandukira Yesu, Nyabasanu wakukhulupirika, Nyankhombo adasankhula imwe kukhala Mfumu ule. Iwo adachita pikhadanyerezera imwe kale na mphamvu zanu pontho na kufuna kwanu kuti pinachitika pile. Mbuya, yang'anani munatigoswera iwomu, mphapo tiphedzenimbo ife, anyabasanu, kulalika mphangwa zanu mwakuwanga mtima. Futhulani dzanjanu kuwangisa anthu, pontho mutawirise kuti pidzindikiro na pyakudodomesa pichitwe na dzina ya Yesu, Nyabasanu wakukhulupirika.” Pidamala iwo pemphera pambuto pakhakhala iwo pale padatekenyeka. Tenepo onsene adadzazwa na Mzimu Wakuchena mbatoma kulalika mphangwa za Mulungu mwakuwanga mtima. Gulu yonsene ya anyakukhulupira ikhali na mtima ubodzi pontho na manyerezero abodzi. Nkhabe munthu na mbodzi ene akhalonga kuti mfuma ikhali na iye njache yekha ene tayu, mbwenye akhagawana unango na mwanzache pinthu pyonsene pikhali na iwo. Na mphamvu zikulu anyakutumwa adachitiradi umboni pya kulamuka kwa Mbuya Yesu kuimfa. Tenepo Mulungu akhaatsanzayisa pikulu onsene. M'gulu mwawomo nee mbodzi akhatcherenga tayu, thangwi anango ale akhali na nyumba pontho minda akhagulisa mbadza na kobiri zidatambira iwo zile kubulukira kupyakugulisa pyawo kuna anyakutumwa. Tenepo kobiri zile zikhagawizwa kuna anyakukhulupira malingana na utcherengi wa munthu. Ninga pidachita Yosefe wa dzinza ya Levi wakubulukira kuntchuwa ya Kipro, anyakutumwa akhamthula na dzina ya Barnaba ule (kweneku nkhulonga kuti “Nyakuwangisa mtima”). Iyembo adagulisa mundache mbapereka kobirizo kuna anyakutumwa. Pakhali munthu unango, dzinache Hanania, ule pabodzi na mkazache Safira, adagulisambo mundawo unango. Mbwenye na chiverano cha iye na mkazache adapambula mbakoya kobiri zidagulisira iwo mundawozo mbadza na zakusala zile kuna anyakutumwa. Tenepo Peturo adalonga kuna Hanania mbati, “Thangwi ninji watawirisa Satana kudzala tenepa mumtima mwako kuti unamize Mzimu Wakuchena pakupambula kobiri zidagulisira iwe mundako? Mbudzati gulisa mundako, kadi mundawo hukhali wako tayu? Pontho pidamala iwe kuugulisa, kadi kobiri zikhali zako tayu? Mphapo ninji udanyerezera kuchita pinthu ninga penepi? Iwe nee hudanamiza anthu tayu, mbwenye wanamiza Mulungu.” Sindzidzi pidava Hanania penepi, adagwa pansi mbaferatu; tenepo anthu onsene adava penepi adagoswerwa pyakwanga. Aphale adabwera pambuto pakhali iyepo mbafinikiza mtembo wache na nguwo, mbauthukula mbaenda nawo kauikha m'masiye. Pidagwanda maora matatu mkazache na kukhonda dziwa pikhadachitikira mamunache pile adapitambo monthomo. Tenepo Peturo adamvunza mbati, “Ngandipange, ayi kobiri zonsene zidagulisira iwe na mamunako munda nsenezi?” Iye adatawira mbati, “Ande, kobiri zonsene nsenezi.” Penepo Peturo adalonga kuna iye mbati, “Thangwi ninji iwe na mamunako mwaverana kuyesa Mzimu wa Mbuya? Yang'ana, amuna adenda kaikha mamunako m'masiye ale, chinchino ali pamsuwopo, mphapo onthowo anathukulambo iwe.” Kabodzi na kabodzi iye adagwa pansi pa manyalo a Peturo mbaferatu. Aphale adapita mwenemo mbaona kuti iye adafa, tenepo iwo adamthukula mbaenda naye kamuikha m'khundu mwa mamunache. Mpingo onsene na anthu onsene adagoswerwa pyakwanga pidava iwo penepi. Pidzindikiro na pyakudodomesa pizinji pikhachitwa na anyakutumwa pakati pa anthu. Anyakukhulupira onsene akhagumanyikana pabodzi m'Khonde mwa Solomoni. Nee mbodzi wa kunja kwa gulu yawoyo adawanga mtima kupita m'gulu mwawomo tayu, mbwenye anthu onsene akhaasimba. Mbwenye anthu azinji ene, amuna na akazi ale adakhulupira Mbuya, akhathimizirika kugulu kwawo. Na thangwi ya pikhachita anyakutumwa, atenda akhathukulwa mbagoneswa pamakha na mabonde m'khundu mwa misewu towera pikhafamba Peturo chithunzi-thunzi chache chikhuye anango a iwo. Tenepo anthu azinji ene akubulukira m'maluwani onsene akuzungulira mzinda wa Yerusalemu adadza na atenda pontho na ale akhadaphatwa na mizimu yakuipa; tenepo onsene adawangiswa. Tenepo Nyansembe Wamkulu na anzache onsene a m'gulu ya Asaduki adaipirwa pyakwanga na anyakutumwa ale. Natenepo adanyerezera kuti achitepo pinthu. Iwo adaaphata anyakutumwa mbaafungira m'perezo. Mbwenye na mosiku mwache mngelo wa Mbuya adafungula misuwo ya perezo, mbaabulusa panja, mbaapanga mbati, “Ndokoni mukaimire m'Nyumba ya Mulungu kupanga anthu pyonsene pya moyo wachinchinowu.” Anyakutumwa adaveradi, tenepo na machibese ene adenda kapita m'Nyumba ya Mulungu mbatoma kufunzisa. Nyansembe Wamkulu pabodzi na anzache adachemeresa mgumano wa akulu-akulu onsene a Thando ya miseru ya Chiyuda. Tenepo iwo adatuma anthu kuperezo kuti adze na anyakutumwa kuna iwo. Mbwenye pidafika anthuwo kuperezo, hadagumanemo anyakutumwa tayu, natenepo adabwerera ku Thandoyo mbakalonga mbati, “Pidafika ife kweneko, tidagumana perezo yafungwa mwadidi, pontho anyakulondali onsene akhali m'misuwo, mbwenye pidachita ife m'bwalomo piteni, nee mbodzi adagumana ife mwenemo!” Pidapiva anyansembe akulu pontho na mkadamu wa anyakulondali a ku Nyumba ya Mulungu, adamalwa nzeru pyakwanga na pikhadachitikira anyakutumwa pile. Tenepo padadza munthu kuna iwo mbalonga mbati, “Ngavani kuno! Amuna adafungira imwe m'perezo ale ali m'Nyumba ya Mulungu kufunzisa anthu.” Natenepo mkadamu wa anyakulondali a ku Nyumba ya Mulungu adenda pabodzi na aphale ache mbakakwata anyakutumwa mbadza nawo. Mbwenye iwo hadaakwate mwakuzhangali tayu, thangwi adagopa anthu kuaponyera miyala. Iwo adadza na anyakutumwa ale mwenemo mbaaimirisa pamaso pa Thandoyo, tenepo Nyansembe Wamkulu adaavunza mbati, “Ife tidakucheuzani pikulu kuti muleke funzisa na dzina ya munthu weneyu. Mphapo yang'anani pyachita imwepi. Imwe mwavekesa chifunziso chanu mu Yerusalemu monsene, pontho munafuna kutipambizira pya imfa ya munthu weneyu.” Peturo na anyakutumwa anango adatawira mbati, “Tathema kuvera Mulungu nee kuti tivere anthu tayu. Imwe mudampha Yesu pakumkhomera pamtanda, mbwenye Mulungu wa makolo athu adamulamusa kuimfa. Mulungu adamuikha kudzanjache yamadyo kukhala Mkadamu pontho Nyankhombo kupasa mwayi anthu a ku Israele wakuleka pyakudawa pyawo kuti Mulungu aalekerere. Ife ndife mboni za pinthu penepi, ife na Mzimu Wakuchena, ule ndi mtukwa wa Mulungu kuna ambamvera ale.” Pidapiva Thando ile, idazhangali pyakwanga mwakuti idafuna kuti anyakutumwa ale aphiwe. Mbwenye Mfarisi unango, dzinache Gamaliele, mfunzisi wa mwambo, ule akhalemedzwa pyakwanga na anthu onsene, adaimira m'Thandomo. Iye adatonga kuti anyakutumwa atome buluswa panja pang'ono, tenepo adalonga mbati, “Imwe, Aisraele anzanga, chitani mphole-mphole na pinachita imwe kuna anthu enewa. Imwe mukudziwa kuti pyaka pyapitapyo Teudasi akhafunambo kupiikha yekha ene ninga munthu wakuveka, tenepo amuna madzana makumanayi adamtewera. Mbwenye iye adaphiwa, anyakumtewerache adamala mwazikana, pontho gulu yache idaferatu. Kubuluka penepo Yudasi wa ku Galilea adaonekerambo pandzidzi wa kalembera. Iye adachitisa mwinji wa anthu akhamtewera ale kupandukira, mbwenye iyembo adaphiwa, pontho anyakumtewerache onsene adamwazikanambo. Natenepo ndikukupangani kuti muleke chita pyakuipa kuna anthu enewa. Alekeni aende pyawo. Ngakhala pinanyerezera penu pinachita iwopi mphyakubulukira kuna anthu, munapiona pinamala, mbwenye pingakhala mphyakubulukira kuna Mulungu nee munakwanisa kupikundabi, tenepo munaoneka mwekha ene kuti mukuthimbana na Mulungu!” Tenepo Thandoyo idatawirizana na pidalonga Gamaliele pile. Iwo adaachemera anyakutumwa kupita m'bwalomo mbatonga kuti akwapulwe. Tenepo adaakhondesa kulonga pontho na dzina ya Yesu, mbaasudzula. Pidabuluka anyakutumwa m'Thando ya miseru ya Chiyuda mule, adakomerwa pyakwanga thangwi Mulungu adapinyerezera kuti iwo akhadathema kubonera thangwi ya kutumikira Yesu. Tenepo nsiku zonsene akhathimiza kufunzisa na kulalika Mphangwa Zadidi m'Nyumba ya Mulungu pontho na m'misuwo ya anthu kuti Yesu ndi Khristu. Nsiku zenezo, pikhathimizirika gulu ya anyakufunza, padalamuka kukhonda vana pakati pa Ayuda olonga Chigriki na Ayuda olonga Chiheberi. Ayuda olonga Chigriki akhadungunya thangwi amamfelwawo nee akhatsalakanwabi na pinthu pikhagawizwa nsiku na nsiku. Tenepo anyakutumwa khumi na awiri adagumanyisa pabodzi gulu yonsene ya anyakukhulupira mbalonga mbati, “Si pyadidi tayu kuti ife tisiye kulalika mafala a Mulungu towera tiyang'anire kugawa kwa pinthu. Natenepo abale, sankhulani mwakuonesesa pakati panu amuna anomwe ale anadziwa imwe kuti ngakudzazwa na Mzimu Wakuchena pontho anzeru, ifembo tinaapasa basa yeneyi. Tenepo ndzidzi onsene ife tinakhala tikupemphera na kuphata basa yakulalika.” Gulu yonsene idakomerwa pyakwanga na pidalonga anyakutumwa pile, natenepo iwo adasankhula Setefano, mamuna wa chikhulupiro pontho wakudzazwa na Mzimu Wakuchena, pontho na Filipi, Prokoro, Nikanoro, Timoni, Paramena, na Nikolao, wa kuluwani ya Antiokea, nyakusanduzika kukhala Myuda ule. Tenepo gulu idadza na amuna ale kuna anyakutumwa, anyakutumwambo adaapempherera mbaasanjika manja. Mafala a Mulungu adathimiza kufalikira. Tenepo gulu ya anyakufunza idathimizirika mumzinda wa Yerusalemu, mwakuti anyansembe azinji ene adatawira chikhulupirocho. Setefano, munthu wakutsanzayiswa na Mulungu, pontho wakudzazwa na mphamvu, adachita pyakudodomesa na pidzindikiro pikulu pakati pa anthu. Mbwenye amuna anango a ku Nyumba yakupemphereramo ya Atumbe (ninga mukhachemererwa iwo), ale akhali Ayuda a ku Kirene na a ku Alekezandria, pabodzi pene na Ayuda anango a kunthemba ya Kilikia na Asia adatoma kupokanyisana na Setefano. Mbwenye Mzimu Wakuchena adampasa Setefano nzeru mwakuti pikhalonga iye, iwo adachimwana kumkunda. Tenepo iwo adanyengerera amuna anango towera alonge kuti, “Tidamva akushola Mose pontho Mulungu!” Iwo adazhangalisa mitima ya anthu, akulu-akulu na afunzisi a mwambo. Iwo adamphata Setefano mbadza naye ku Thando ya miseru ya Chiyuda. Tenepo iwo adadza na amuna anango kuti alonge pyakupambizira Setefano. Amunawa adalonga mbati, “Munthu weneyu ndzidzi onsene ambalonga pyakupokanyisana na Nyumba ya Mulungu yakuchenayi pontho na mwambo wa Mose. Tidamva pontho akulonga kuti Yesu wa ku Nazaretiyu anafudza Nyumba ya Mulungu pontho na kusandusa mitemo yonsene idatipasa Mose!” Onsene akhali m'Thando ya miseru ya Chiyuda ale, adamuyang'anisisa Setefano mbaona kuti nkhope yache ikhali ninga nkhope ya mngelo. Nyansembe Wamkulu adavunza Setefano mbati, “Ayi mphyakuonadi pinalonga anthuwa?” Tenepo Setefano adatawira mbati, “Ngavani kuno, ababanga na abale anga! Kholo wathu Abrahamu mbadzati kwenda kakhala ku Harani, Mulungu wa demelero adamuonekera m'dziko ya Mesopotamia. Mulungu adalonga kuna iye kuti, ‘Siya banjako, pontho buluka kudziko kwako mbuende kudziko inafuna ine dzakupangiza.’ Natenepo iye adabuluka kudziko kwache, yakuchemerwa Akaladea mbaenda kakhala ku Harani. Pidafa babache, Mulungu adamfulusira kudziko yeneyi inakhala imwe chinchino. Mulungu hadampase Abrahamu na mbuto ene kukhala yache ene, nee thanyo na ibodzi ene tayu, mbwenye Mulungu adadumbira kuti anapereka dzikoyo kuna iye na pidzukulu pyache kuti ikhale yawo. Pandzidzi udapangwa Abrahamu, iye nkhuti akhali nkhabe ana. Mulungu adalonga kuna iye tenepa kuti, ‘Pidzukulu pyako pinakhala m'dziko ilendo. Kweneko anakhala mabitchu, pontho anavuyiwa pyakwanga pyaka madzana manayi. Mbwenye ndinatchunyusa anthu ale anaphatira iwo basa ninga mabitchu. Angamala penepo, anabuluka m'dzikomo mbandipembedza pambuto pano.’ Mulungu adachita chiverano na Abrahamu, tenepo chidzindikiro chache chikhali kugwanda nsonga yachimuna. Tenepo Abrahamu adagwanda nsonga mwanache Isake pidamala nsiku zisere pidabalwa iye. Isakembo adagwanda nsonga Yakobo, mwanache. Yakobombo adagwanda nsonga anache achimuna khumi na awiri, makolo akuveka a dzinzathu ale. “Ana a Yakobo adaipirwa na mbaleawo Yosefe, tenepo adamgulisa towera akhale bitchu kudziko ya Iguputo. Mbwenye Mulungu akhali naye mbamphedza panyatwa zache zonsene. Pidaonekera Yosefe kuna mfumu wa Iguputo, Mulungu adampasa nzeru na makhaliro adidi. Natenepo mfumu adamuikha kukhala mkadamu wa dziko ya Iguputo pontho wa pyonsene pya panyumba ya mfumu. Kukhali njala kudziko yonsene ya Iguputo na kudziko ya Kanani kwene mwakuti idadzesa nyatwa zikulu. Makolo athu hadakwanise kugumana phoso tayu. Pidapiva Yakobo kuti ku Iguputo kukhali phoso, iye adatuma anache, makolo athu. Wenewu ukhali ulendo wawo wakutoma. Paulendo wawo wachiwiri Yosefe adapipangiza yekha ene kuna abale ache. Tenepo mfumu wa Iguputo adatoma kudziwa pya banja ya Yosefe. Tenepo Yosefe adatumiza mphangwa kuna babache Yakobo kumpanga iye na banjache yonsene kuti adze ku Iguputo. Onsene pabodzi akhali anthu makumanomwe. Tenepo Yakobo adendadi ku Iguputo kudafera iye na anache onsene kule. Mitembo yawo idendeswa ku Shekemu, kweneko idaikhwa m'masiye adagula Abrahamu kubulukira kubanja ya Hamori. “Pidafika ndzidzi chifupi wakuti Mulungu achite pidadumbira iye kuna Abrahamu pile, gulu ya anthu athu idainjipa pyakwanga m'Iguputo. M'nduli mwache mfumu unango okhonda dziwa pya Yosefe adatoma kutonga Iguputo. Iye adadyera nkope-kope na kuboneresa makolo athu mbaakhakhamiza kusiya anawo akachiya kunja kwa mudzi towera afe. Ukhali ndzidzi onthowu udabalwa Mose, mwana wakubalika pyakwanga. Iye adaleliwa m'nyumba mwa babache miyezi mitatu. Tenepo pidasiyiwa iye kunja kwa mudzi, mwana wamkazi wa mfumu adamulokota mbamkuza ninga mwanache ene. Mose adafunziswa nzeru zonsene za anthu a ku Iguputo, natenepo adakhala munthu wamphamvu pakulonga na pakuchita pene. “Pidafika Mose pyaka makumanayi, adanyerezera kafambira Aisraele anzache. Iye adaona mwanzawo mbodzi akubonereswa na munthu wa ku Iguputo, natenepo adenda kamvunulira mbabwezera pakupha munthu wa ku Iguputo ule. Mose adanyerezera kuti anthu ache anapidziwa kuti Mulungu anaphatisa basa iye kuti aabuluse panyatwa zawo, mbwenye iwo nee akhapidziwabi. Nsiku inango iye adaona amuna awiri a ku Israele okhokha akumenyana, tenepo adayesa-yesa kuavunulira. Iye adalonga mbati, ‘Ngavani amunamwe, imwe ngubaleanu, mphapo mwatani munamenyana tenepa?’ Mbwenye akhaboneresa mwanzache ule adamgwinyira Mose kukhundu mbavunza mbati, ‘Mbani akuikha kukhala mkadamu pontho nyakutonga miseru pakati pathu? Kadi iwe ukufuna kundipha ninga mudaphera iwe munthu wa ku Iguputo ule dzulo?’ Pidava Mose penepi adathawako ku Iguputo mbaenda kakhala ninga mlendo kudziko ya Midiani. Kweneko adabalako anache achimuna awiri. “Pidagwanda pyaka makumanayi, mngelo adamuonekera Mose m'thando yatchetcha m'malulume a moto m'thenthere yakugaka chifupi na phiri ya Sinai. Mose adadodoma pyakwanga na pidaona iyepyo mwakuti adafendedza chifupi kuti aone mwadidi. Mbwenye iye adava fala ya Mbuya ikulonga kuti, ‘Ine ndine Mulungu wa makolo ako, Mulungu wa Abrahamu, Isake na Yakobo.’ Tenepo Mose adatetemera na mantha, pontho hadawange mtima kuyang'anakove tayu. Tenepo Mbuya adampanga mbati, ‘Dula nkhwaira zako, thangwi mbuto inaponda iweyo njakuchena. Ine ndaona nyatwa zinaona anthu anga ku Iguputo, pontho ndava kubulira kwawo, tenepo ndatchitha kuti ndiapulumuse panyatwa. Bwera, mphapo, ndikutume uende ku Iguputo.’ “Mose ngontho ule anthu a ku Israele adamkhonda mbamvunza mbati, ‘Mbani akuikha kukhala mkadamu pontho nyakutonga miseru pakati pathu?’ Iye akhali mbodzi ule Mulungu adamtuma kuti akhale mkadamu pontho nyankhombo wa anthu na kuphedzwa kwa mngelo ule adamuonekera m'thenthere yakugaka ile. Mose adatsogolera anthu kuabulusa mu Iguputo mbachita pyakudodomesa na pidzindikiro mu Iguputo, pa Bara Yakufira pontho m'thando yatchetcha pyaka makumanayi. Iye akhali ontho ule adalonga kuna anthu a ku Israele kuti, ‘Mulungu anakutumirani mprofeti ninga ine, pontho anakhala mbodzi wa anthu anu onthowa.’ Mose akhali ontho ule adagumanyikana pabodzi na anthu a ku Israele m'thando yatchetcha. Iye akhali kweneko na makolo athu, pontho na mngelo, ule adalonga naye paphiri ya Sinai mbatitambirira mphangwa zamoyo kubulukira kuna Mulungu. “Mbwenye makolo athu adakhonda kumvera, mbamgwinyira kukhundu mbakhumba kubwerera pyawo ku Iguputo. Tenepo iwo adalonga kuna Aroni mbati, ‘Tisasanyire pyathu milungu kuti ititsogolere. Ife nkhabe dziwa pyachitikira munthu weneyu, Mose, ule adatidzesa kuno kubulukira ku Iguputo.’ Penepo iwo adasasanya mfanikizo wa mwanamphulu, adapereka nsembe kuna mfanikizowo mbachita phwando yakulemedza pile pidasasanya iwo okha ene. Tenepo Mulungu adaapasa nkhodolo mbaaleka kuti apembedze nyenyezi za kudzulu ninga mwalemberwa ipyo m'bukhu ya maprofeti kuti, ‘Anthu a ku Israele! Si ine tayu adaphera imwe nyama zanu mbamupereka nsembe pyaka makumanayi m'thando yatchetcha. Imwe mudathukula khumbi ya milungu Moleki pontho mfanikizo wa Refani, milungu yanu nyenyezi ile; yeneyi ikhali mifanikizo idasasanya imwe kuti muipembedze. Natenepo ndinakutamisani kupiringana dziko ya Babiloni.’ “M'thando yatchetcha makolo athu akhali na Chikhumbi cha Umboni wakuti Mulungu akhali nawo. Chidasasanywa ninga montho mudapangirwa Mose kuti asasanye, kutewezana na mudamuonesera Mulungu. M'nduli mwache makolo athu adatambira Chikhumbicho kubulukira kuna ababawo. Iwo adachithukula pikhaenda iwo na Yoswa kapokosa dziko kuna madzinza anango adathamangiswa na Mulungu pamaso pawo ale. Chikhumbi chidakhala kweneko kufikirana ndzidzi wa Davite. Mulungu adakomerwa naye, tenepo Davite adavunza Mulungu kuti amtawirise kumanga nyumba yakukhalamo Mulungu wa Yakobo. Mbwenye adammangira nyumba akhali Mfumu Solomoni. “Mbwenye Mulungu Wakudzulu-dzulu nkhabe khala m'nyumba zakumangwa na anthu tayu. Ninga mwalongera mprofeti kuti: ‘Mulungu alonga kuti, Kudzulu ndi mpando wanga wachifumu, pontho dziko yapansi ndi chakusanjikapo manyalo anga. Njakutani nyumba inafuna imwe kundimangira, pontho mbuto inafuna ine khalamo ili kupi? Kadi si ine ene ndekha ndidapisasanya pinthu pyonsenepi tayu?’ ” Setefano adathimiza kulonga mbati, “Anthu akuchimwanika imwe! Imwe muna mtima ninga wa anthu okhonda khulupira Mulungu. Makutu anu agontha tani tenepa mwakuti mukuchimwana kuva kwene mphangwa za Mulungu? Imwe mwakhala ninga makolo anu, pontho ndzidzi onsene mumbakhonda vera Mzimu Wakuchena! Nkhabe mprofeti na mbodzi ene adasiyiwa kukhonda kubonereswa na makolo anu tayu. Iwo adapha anyamphangwa a Mulungu, ale kale ene adalonga pyakudza kwa Nyabasache Wakulungama. Tenepo imwe mwapereka na kupha nyabasayo. Imwe ndimwe ontho ale mudatambira mwambo wa Mulungu, udaperekwa kuna imwe na angelo ule, mbwenye imwe nee mudauverabi!” Pidava Thando ya miseru ya Chiyuda mafala a Setefano, idazhangali pyakwanga mbimkikitira mano. Mbwenye na kudzazwa na Mzimu Wakuchena, Setefano adayang'ana kudzulu mbaona demelero ya Mulungu, pontho Yesu aimira kudzanja yamadyo ya Mulungu. Iye adalonga mbati, “Ngayang'anani, ndikuona kudzulu kwafunguka pontho Mwana Munthu aimira kudzanja yamadyo ya Mulungu!” Tenepo na kukhuwa kukulu anyathando ale adaphopha makutu awo na manjawo mbampomokera onsene pabodzi. Iwo adambuluthira kunja kwa mzinda mbatoma kumponyera miyala. Mboni zidakoyesa pyakufinika pyawo kuna mphale, wakuthulwa Saulo. Iwo mbali m'kati kuponyera Setefano miyala, iye adapemphera mbati, “Mbuya Yesu, tambirani mzimu wanga!” Iye adagodama pansi mbakhuwa pikulu mbati, “Mbuya, lekani ikha konta kudawa kwawoku!” Tenepo adaferatu ponthopo. Saulo ule adatawirizana nawo pya kupha kweneku. Nsiku yontho-yonthoyo mpingo wa mu Yerusalemu udatoma kubonereswa pyakwanga. Anyakukhulupira onsene, kupambula anyakutumwa, adabalalikana konsene kunthemba za Yudea na Samaria. Amuna anango akupembedza Mulungu adaikha m'masiye Setefano mbamulira na chiliro chikulu. Saulo akhaboneresa pyakwanga mpingo mbaenda nyumba na nyumba kuphata anyakukhulupira, amuna na akazi ene, mbaenda nawo kaafungira m'perezo. Anyakukhulupira, akhadabalalika ale, adalalika Mphangwa Zadidi ponsene padenda iwo. Filipi adenda kumzinda wakuveka wa ku Samaria mbakalalika pya Khristu kuna anthu. Pidava chimwinji cha anthu na kuona pidzindikiro pidachita Filipi pile, iwo adafungula makutu towera avese pikhalonga iye pile. Mizimu yakuipa idabuluka muna anthu azinji na mkhuwo ukulu, tenepo anyamfutete na anyakulamala azinji adawangiswa. Natenepo kukomerwa kukulu kukhalipo mumzindamo. Mumzindamo mukhakhala munthu unango, dzinache Simoni, ule adadodomesa anthu a mu Samariamo na matsengache. Iye akhadungudza kuti akhali munthu wamkulu. Anthu onsene mwenemo, akuveka na akukhonda veka ene, akhamvesera mafalache mbalonga mbati, “Munthu weneyu ndi mphamvu za Mulungu yakudziwika na dzina yakuti ‘Mphamvu Ikulu.’ ” Iwo akhamvesera mafalachewo thangwi iye adadodomesa anthu na matsengache ndzidzi ukulu ene. Mbwenye pidakhulupira iwo mafala adalalika Filipi pya Mphangwa Zadidi zakulonga pya Ufumu wa Mulungu na pya Yesu Khristu, amuna na akazi ene adabatizwa. Na Simoni enembo adakhulupira. Pidamala iye batizwa, adakhala chifupi na Filipi mbamalwa nzeru pidaona iye pidzindikiro na pyakudodomesa pikulu pikhachitwa pile. Pidapiva anyakutumwa mumzinda wa Yerusalemu kuti anthu a kudziko ya Samaria akhadatambira mafala a Mulungu, iwo adatuma Peturo na Yohani kwenda kweneko. Pidafika anyakutumwa ale, adaapempherera anyakukhulupirawo kuti atambire Mzimu Wakuchena, thangwi Mzimu Wakuchena hakhadadzati fika pana munthu na mbodzi ene tayu; iwo akhadabatizwa kwene na dzina ya Mbuya Yesu. Tenepo Peturo na Yohani adaasanjika manja, anthumbo adatambira Mzimu Wakuchena. Simoni adaona kuti Mzimu akhadaperekwa kuna anyakukhulupira, pidasanjikwa iwo manja na anyakutumwa. Natenepo adayesa kupereka kobiri kuna Peturo na Yohani mbalonga mbati, “Pasenimbo ine mphamvu zenezi, towera munthu anasanjika ine manjayo, atambirembo Mzimu Wakuchena.” Mbwenye Peturo adamtawira mbati, “Iwe na kobiri zako zene ndoko kugehena, thangwi ya kunyerezera kuti unakwanisa kugula mtukwa wa Mulungu na kobiri. Iwe nkhabe khundu penu mbuto pabasathuyi, thangwi mtimako nee ngwakulungamabi pamaso pa Mulungu. Tenepo leka chakuipa chakochi mbupemphere kuna Mbuya kuti iye akulekerere thangwi ya kunyerezera pinthu ninga penepi. Thangwi ndaona kuti iwe ndiwe wakuipirwa pyakwanga, pontho ndiwe nyaperezo wa pyakudawa.” Simoni adalonga kuna Peturo na Yohani mbati, “Ndipemphererenimbo kuna Mbuya kuti pyalonga imwepi pileke kundichitikira.” Pidamala iwo kupereka umboni na kulalika mafala a Mbuya, Peturo na Yohani adabwerera ku Yerusalemu. Panjira pawo adalalika Mphangwa Zadidi m'midzi izinji ya ku Samaria. Mngelo wa Mbuya adalonga kuna Filipi mbati, “Lamuka uende kumwera kunjira yakubulukira ku Yerusalemu kwenda ku Gaza.” (Njira yeneyi ndi njira ya m'thando yatchetcha.) Mzimu Wakuchena adalonga kuna Filipi mbati, “Ndoko kafambe chifupi na chingolocho.” Filipi adathamangira kuchingolocho mbamva akuwerenga bukhu ya mprofeti Yesaya. Tenepo Filipi adamvunza mbati, “Ayi mukuvesa pinawerenga imwepi?” Thubu ule adatawira mbati, “Ndinavesa tani okhonda munthu unango wakundifuthulira?” Tenepo iye adachemera Filipi kupakira m'chingolomo mbakhala naye pabodzi. Malemba akhawerenga thubuyo mbawa: “Iye adakwatwa ninga bira kwenda kachekwa. Pontho ninga mwanabira ule ambakhala mulomo phoo angachingwa ubweyache, iyembo nee ambalonga pinthu tayu. Iye adalulupiswa pontho pamseru wache pakhali nkhabe chilungamo. Nkhabe munthu anakwanisa kulonga pya pidzukulu pyache tayu, thangwi moyo wache padziko yapansi wafika kumadolomero.” Thubu adavunza Filipi mbati, “Ngandipange, mprofeti weneyu akulonga pya ani; akulonga pya yekha ene penu pya munthu unango ene?” Tenepo Filipi adampanga Mphangwa Zadidi za Yesu kutomera na mafala a m'Malemba enewa. Pikhaenda iwo na njira, adafika pambuto pale pakhali madzi. Natenepo thubu ule adalonga mbati, “Ngayang'ana pano pana madzi. Ninji chinafuna kundikhondesa batizwa?” Tenepo thubu adatonga kuti chingolo chachecho chiimire. Filipi pabodzi na thubuyo adatchithira m'madzi, penepo Filipi adambatiza. Pidabuluka iwo m'madzi mule, Mzimu wa Mbuya adambulusa Filipi. Thubu ule hadamuoneve Filipi tayu, mbwenye adathimiza ulendo wache na kukomerwa. Filipi adadzindikira kwene kuti ali muluwani ya Azota. Iye adenda ku Kesarea, tenepo panjira pache adalalika Mphangwa Zadidi m'maluwani monsene. Mbwenye Saulo adathimiza kugoswa anyakufunza a Mbuya mbafuna kuapha. Iye adenda kuna Nyansembe Wamkulu mbakapempha makalata akumtawirisa kuti aende nawo kunyumba zakupemphereramo mu Damasiko, towera angagumanako anyakutewera Njira ya Mbuya, amuna na akazi ene, iye akaaphate mbadza nawo dzaaikha m'perezo ku Yerusalemu. Pikhadza Saulo chifupi na mzinda wa Damasiko, vumbu-vumbu cheza chakubulukira kudzulu chidammwinikira. Tenepo adagwa pansi mbava fala ikulonga kuna iye kuti, “Saulo! Saulo! Watani unandiboneresa tenepa?” Iye adavunza mbati, “Ndimwe ani, Mbuya?” Tenepo fala idatawira kuti, “Ndine pano Yesu anaboneresa iwe ule. Mbwenye lamuka, uende mumzindamo, kweneko unakapangwa pyathema iwe kuchita.” Amuna akhaenda na Saulo pabodzi ale adaimira mbasowa chakulonga; iwo adava kwene fala, mbwenye munthu wache nee kumuonabi. Saulo adalamuka mbafungula maso ache, mbwenye hadakwanise kuona na chinthu chene tayu. Tenepo amuna ale adamphata nsenji mbaenda naye mu Damasiko. Iye adakhala boli-boli nsiku zitatu, pontho pandzidzi wenewu hadadye penu kumwa na chinthu chene tayu. Mumzinda wa Damasiko mukhali nyakukhulupira unango, dzinache Hanania. Tenepo Mulungu adamchemera kumasomphenya mbati, “Hanania!” Iye adatawira mbati, “Ndili pano, Mbuya!” Mbuya adalonga kuna iye mbati, “Lamuka uende kumusa kwa Yudasi kunjira yakuchemerwa Njira Yakuwongoka. Kweneko ukavunzeko munthu wa kuluwani ya Tariso, dzinache Saulo. Iye akupemphera, pontho kumasomphenya aona munthu unango, dzinache Hanania, adza mbaikha manja pana iye towera atambire pontho kuona kwache.” Mbwenye Hanania adatawira mbati, “Mbuya, ndava anthu azinji akulonga pya munthu weneyu, pontho na pinthu pyakugoswa pyonsene pyachita iye kuna anthu anu a ku Yerusalemu. Tenepo iye adza kuno ku Damasiko na utongi wa anyansembe akulu kuti amange onsene ambakupembedzani ale.” Mbwenye Mbuya adalonga kuna Hanania mbati, “Ndoko, thangwi ndamsankhula kuti anditumikire, towera avekese dzinanga kuna anthu okhonda khala Ayuda na kuna mafumu awo ene, pontho na kuna anthu a ku Israele. Ine ndinamuonesa nyatwa zonsene zinafuna iye dzaona thangwi ya dzinanga.” Tenepo Hanania adendadi mbakapita m'nyumba mukhali Saulo mule, mbamsanjika manja mbalonga mbati, “Mbaleanga Saulo, Mbuya Yesu, adakuonekera panjira pikhadza iwe kuno ule, andituma kuti utambire pontho kuona kwako nakuti udzazwe na Mzimu Wakuchena.” Kabodzi na kabodzi pinango pyakuoneka ninga mabade a nsomba pidabuluka m'maso mwa Saulo mbakwanisa kuona pontho. Tenepo iye adalamuka mbabatizwa. Pidamala iye kudya, mphamvu zache zidabwerera. Saulo adakhala nsiku pang'ono ku Damasiko pabodzi na anyakukhulupira. Sindzidzi iye adatoma kufunzisa m'nyumba zakupemphereramo kuti Yesu ndi Mwana Mulungu. Onsene adadodoma pidava iwo penepi. Natenepo adavunza mbati, “Weneyu si ule akhapha anthu ambapembedza Yesu ku Yerusalemu ale tayu? Kadi iye hadabwerere dzamanga anthu kwenda nawo kuna anyansembe akulu kakhala anyaperezo tayu?” Mbwenye kulalika kwa Saulo kukhathimiza kukula na mphamvu mwakuti iye adachitisa Ayuda mumzinda wa Damasiko kumalwa nzeru na kuatsikimizira kwache kuti Yesu ndi Khristu. Pidagwanda nsiku zizinji, Ayuda adagumanyikana pabodzi mbasasanya njira zakuphera Saulo, mbwenye Saulo adava pikhafuna kuchita iwopyo. Mosiku na masikati iwo akhadikhira m'misuwo ya mzinda towera aphe Saulo. Mbwenye anyakumtewerache adamkwata na mosiku mbakamtchithisira na m'chitundu pabenga ya fufu yakuzungulira mzindawo. Pidabwera Saulo ku Yerusalemu, adayesa-yesa kuti apitembo m'gulu ya anyakufunza, mbwenye onsenewo adamgopa thangwi nee adakhulupirabi kuti iye akhali nyakufunza chadi-chadi. Tenepo Barnaba adamkwata mbabwera naye kuna anyakutumwa. Iye adaapanga mule mudaonera Saulo Mbuya paulendo wache na mule mukhadalongera Mbuya kuna iye, pontho na mule mukhadalalika iye mwakusowa mantha na dzina ya Yesu mu Damasiko. Tenepo Saulo adakhala nawo pabodzi mbaenda mu Yerusalemu monsene, na kulalika mwakuwanga mtima na dzina ya Mbuya. Iye adalonga pontho na kupokanyisana na Ayuda olonga chilongero cha Chigriki, mbwenye iwo adayesa-yesa kuti amphe. Pidapiva anyakukhulupira, adakwata Saulo mbaenda naye kuluwani ya Kesarea mbamgwinya ku Tariso. Tenepo mpingo wa m'mizinda ya Yudea, Galilea na Samaria ukhali pandzidzi wa mtendere. Na chiphedzo cha Mzimu Wakuchena mpingo udawangiswa na kukula pyakwanga, tenepo ukhali wakugopa Mbuya. Peturo adenda konsene kwene. Tenepo ndzidzi unango iye adenda kafambira anthu a Mulungu kumzinda wa Lida. Kweneko adagumana munthu, dzinache Enea, nyamfutete, ule pyaka pisere hadakwanise kulamuka patalimba pache tayu. Tenepo Peturo adalonga kuna iye mbati, “Enea, Yesu Khristu akuwangisa. Lamuka, thasika talimbako mwadidi.” Enea adalamukiratu kabodzi na kabodzi. Tenepo anthu onsene a ku Lida na a ku Sharoni adamuona mbasanduka anyakukhulupira Mbuya. Kumzinda wa Yopa kukhali nyakufunza wamkazi, dzinache Tabita (m'chilongero cha Chigriki ndi “Dorika” nkhulonga kuti “Nyasa”), ule ndzidzi onsene akhachita pinthu pyadidi na kuphedza anyakutcherenga. Pandzidzi wenewo iye adadwala pyakwanga mbafa. Tenepo mtembo wache udasambiswa mbugoneswa subi yapadzulu. Lida akhali chifupi na Yopa. Tenepo pidava anyakufunza kuti Peturo akhali ku Lida, adatuma amuna awiri kampanga kuti achimbize kudza. Tenepo Peturo adalamuka mbaenda pabodzi na amuna ale. Pidachita iye fikeni, adendeswa kusubi yapadzulu. Kweneko amamfelwa achikazi onsene adagumanyikana mwakumzungulira, uku akulira mbaonesa Peturo mayala na nguwo zikhadasona Dorika mbali m'maso. Peturo adaabulusa onsene kunja kwa subi, adagodama pansi mbapemphera. Tenepo adazungunukira kuna mtembowo mbalonga mbati, “Tabita, lamuka!” Dorika adafungula maso ache. Pidaona iye Peturo, adakhala na matako. Peturo adaphata dzanjache mbamphedza kuimira. Kubuluka penepo Peturo adachemera anyakukhulupira pabodzi pene na amamfelwa achikazi mbamuonesa kuna iwo wamoyo. Mbiri yeneyi idafala mu Yopa monsene, tenepo anthu azinji adakhulupira Mbuya. Peturo adakhala ku Yopa nsiku zizinji pabodzi na Simoni nyakufukuta nthembe. Muluwani ya Kesarea mukhali munthu unango, dzinache Konelio, ule akhali mkadamu wa gulu ya anyankhondo ya Aroma yakuchemerwa “Gulu ya Italia.” Iye pabodzi na banjache yonsene akhali anthu akupembedza pontho akugopa Mulungu. Iyembo akhaphedza pyakwanga Ayuda akutcherenga, pontho akhapemphera kuna Mulungu pyakwanga. Nsiku inango paora yachitatu na mawulo iye adaona masomphenya. Iye adaona mwadidi mwene mngelo wa Mulungu akudza kuna iye mbalonga mbati, “Konelio!” Tenepo Konelio adayang'anisisa mngeloyo na mantha mbalonga mbati, “Ninji penepi, Mbuya?” Mngeloyo adatawira mbati, “Mulungu akomerwa na kupemphera kwako pontho na mabasako adidi. Tenepo iye asasanyika kukutawira. Apo tuma amuna anango ku Yopa kuti akachemere munthu unango, dzinache Simoni Peturo. Iye ndi mlendo kunyumba ya Simoni, nyakufukuta nthembe ambakhala m'khundu-khundu mwa bara ule.” Pidenda mngelo ule, Konelio adachemera awiri a anyabasache na nyankhondo mbodzi. Nyankhondoyo akhali munthu wakupembedza Mulungu, pontho mbodzi wa anyakumtumikira Konelio. Iye adaapanga pyonsene pikhadamchitikira, tenepo adaatuma ku Yopa. Mangwana mwache, pikhali iwo panjira kwenda chifupi na Yopa, na masikati Peturo adakwira pansoyi ya nyumba kapemphera. Iye akhali na njala mbafuna chinthu chakuti adye. Tenepo ndzidzi ukhaphikwa kudya iye adaona masomphenya. Adaona kudzulu kwafunguka, pontho chinthu chinango chakuoneka ninga chinguwo chikulu chakuphatwa nkhomo zache zinayi chikutchithisirwa padziko yapansi. M'chinguwomo mukhali nyama za mtundu onsene; nyama za miyendo minayi, nyama zakukambadza pontho na mbalame. Tenepo fala idaveka kuti, “Peturo, lamuka. Ipha, udye!” Peturo adatawira mbati, “Waa, tayu, Mbuya! Thangwi na kale ene nee ndidzati ndadyabi pinthu pyokhonda chena pontho pyakunyansa.” Fala idaveka kachiwiri kache kuti, “Pinthu pidachenesa Mulungu, leka kupiyesa kuti mphyakunyansa.” Penepi pidachitika katatu. Tenepo, kabodzi na kabodzi chinguwocho chidakwatwa kubwerera kudzulu. Peturo mbali kunyerezera kuti masomphenya enewa akulonganji, amuna adatumwa na Konelio ale akhadadziwa pakhali nyumba ya Simoni pale. Tenepo akhaimira pamsuwo wa mpanda. Iwo adachemera mbavunza mbati, “Ayi kuna mlendombo kuno dzinache Simoni Peturo?” Pikhali Peturo m'kati kuyesa-yesa kuvesa kuti masomphenya akulonganji, Mzimu Wakuchena adalonga mbati, “Ngava kuno! Amuna atatu ali kuno kusaka-saka iwepo. Natenepo lamuka tchitha, pontho leka chita nthontho kwenda nawo, thangwi ndine ndaatuma.” Natenepo Peturo adenda kuna amuna ale mbalonga mbati, “Munthu anasaka-saka imwe ule, ndine pano. Apo, mwadzeranji?” Tenepo iwo adatawira mbati, “Mkadamu Konelio atituma. Iye ndi munthu wadidi wakupembedza Mulungu pontho wakulemedzwa pikulu na Ayuda onsene. Mngelo wa Mulungu adampanga kuti akuchemerereni kumusa kwache, kuti iye akave pinafuna imwe kalonga.” Tenepo Peturo adaachemera amunawo kuti apite m'nyumbamo, towera agone nsiku ibodzi ninga alendo ache. Mangwana mwache Peturo adalamuka mbaenda nawo pabodzi. Anyakukhulupira anango a ku Yopa adendambo naye pabodzi. Mangwana mwache iye adafika ku Kesarea. Kweneko Konelio pabodzi na abale ache na ashamwali ache, akhadachemera iye ale, akhamdikhira. Pikhachita Peturo piteni pamsuwo, Konelio adabwera kagumanikana naye. Tenepo iye adagwa pamanyalo a Peturo mbamulambira. Mbwenye Peturo adamulamusa mbalonga mbati, “Lamukani! Ine ndine munthu ene pyanga ninga imwe!” Peturo akhali m'kati kulonga na Konelio pikhapita iye m'nyumba, mule mudagumana iye anthu azinji agumanyikana. Tenepo Peturo adalonga kuna iwo mbati, “Imwe mukupidziwa mwekha ene kuti nkhudawira mwambo kuti munthu wa Chiyuda afambire penu kuphatizana na anthu okhonda khala Ayuda. Mbwenye Mulungu andionesa kuti ndileke yesa munthu kuti ngwakukhonda chena na wakunyansa pamaso pa Mulungu. Natenepo pidandichemera imwe, ine ndidadza mwakukhonda pokanya. Mphapo ndikuvunzeni ninji chidandichemerera imwe?” Tenepo Konelio adalonga mbati, “Zikhali nsiku zitatu zapitazo, pandzidzi ninga onthowu ora yachitatu na mawulo, ine ndikhapemphera m'nyumba mwanga. Vumbu-vumbu munthu wakuvala nguwo zakuyetimira adaimira patsogolo panga mbalonga mbati, ‘Konelio! Mulungu ava kupemphera kwako, pontho akumbuka mabasako adidi ambachita iwe kuna anyakutcherenga. Tenepo tuma munthu ku Yopa kuti akachemere Simoni Peturo. Iye ndi mlendo kunyumba ya Simoni nyakufukuta nthembe, ule ambakhala m'khundu-khundu mwa bara.’ Natenepo ine ndidakutumirani mphangwa kabodzi na kabodzi. Tenepo imwe mwachita pyadidi kubwera. Tonsene tili pano pamaso pa Mulungu kudikhira kuti tivesere pyonsene pyakupangani Mbuya kuti mulonge.” Tenepo Peturo adatoma kulonga mbati, “Chinchino ndapidziwa kuti ndimomwene kuti Mulungu nkhabe yang'ana nkhopebi, mbwenye Mulungu ambatawirisa anthu a madzinza onsene ale ambamgopa na kuchita pinthu pyakulungama. Imwe mukudziwa mphangwa zidatumiza Mulungu kuna anthu a ku Israele kuapanga Mphangwa Zadidi za mtendere kudzera muna Yesu Khristu, Mbuya wa anthu onsene ule. Imwe mukudziwa pinthu pikulu pidachitika m'dziko ya Israele monsene, kutomera m'nthemba ya Galilea pidamala lalika Yohani kuti anthu abatizwe. Imwe mukudziwa pya Yesu wa ku Nazareti pontho na mule mudakhuthulira Mulungu pana iye Mzimu Wakuchena pontho mphamvu. Iye adenda konsene kuchita udidi na kuwangisa onsene akhali pansi pa utongi wa Satana ale, thangwi Mulungu akhali naye. Tenepo ife ndife mboni za pyonsene pidachita iye m'dziko ya Israele na mu Yerusalemu. Iwo adamupha pakumkhomera pamtanda, mbwenye pidagwanda nsiku zitatu, Mulungu adamulamusa kuimfa mbamuonesa kuna anthu. Iye hadaoniwe na anthu onsene tayu, mbwenye adaoniwa na mboni zikhadasankhula Mulungu kale ene zile, na ife ale tidadya na kumwa naye pabodzi pidalamuka iye kuimfa. Tenepo iye adatonga kuti tilalike Mphangwa Zadidi kuna anthu, pontho na kuchitira umboni kuti iye ngontho ule akhadasankhula Mulungu kukhala nyakutonga miseru anthu amoyo na akufa ene. Maprofeti onsene adachitira umboni pya iye kuti munthu onsene anakhulupira muna iye, Mulungu analekerera pyakudawa pyache kudzera muna Yesu.” Pikhali Peturo m'kati kulonga mafala enewa, Mzimu Wakuchena adatchitha pana anthu onsene, akhavesera mphangwa zache ale. Tenepo anyakukhulupira a Chiyuda akhadadza pabodzi na Peturo kubulukira ku Yopa ale, adadodoma nakuti Mulungu adakhuthula mtukwache wa Mzimu Wakuchena pana anthu okhonda khala Ayuda ene. Thangwi iwo adaava akulonga m'pilongero pyachilendo na kukuza ukulu wa Mulungu. Tenepo Peturo adalonga mbati, “Anthu enewa atambira Mzimu Wakuchena ninga mudachitira ife. Mphapo pana munthu anafuna kuakhondesa batizwa na madzi?” Natenepo Peturo adaatonga kuti abatizwe na dzina ya Yesu Khristu. Iwombo adapempha Peturo kuti akhale nawo pabodzi nsiku pang'ono. Anyakutumwa pabodzi na anyakukhulupira anango a ku Yudea konsene adapiva kuti anthu okhonda khala Ayuda akhadatambirambo mafala a Mulungu. Tenepo pidenda Peturo ku Yerusalemu, anyakukhulupira akhafuna kuti anthu okhonda khala Ayuda agwandwe ale, adamsumulula mbalonga mbati, “Iwe udenda kapita m'nyumba ya anthu okhonda gwandwa nsonga yachimuna mbudya nawo pabodzi!” Peturo adatoma kuapanga chibodzi na chibodzi pya pyonsene pikhadachitika mbati, “Ine ndikhapemphera mumzinda wa Yopa, tenepo ndidaona masomphenya a chinthu chinango chakuoneka ninga chinguwo chikulu chakuphatwa nkhomo zache zinayi chikutchithiswa kubulukira kudzulu. Icho chidaimira chifupi na ine. Pidachiyang'anisisa ine, ndidaonamo nyama zakufuyiwa, zam'tsanga na zakukambadza pontho na mbalame. Tenepo fala idaveka kuti, ‘Peturo, lamuka; ipha, udye!’ Mbwenye ine ndidalonga kuti, ‘Waa! Tayu, Mbuya! Thangwi na kale ene nkhabe pinthu pyokhonda chena na pyakunyansa pyapita m'kanwa mwanga.’ Mphapo fala idaveka kachiwiri kuti, ‘Leka nyerezera pinthu pidachenesa Mulungu pile kuti mphyakunyansa.’ Penepi pidachitika katatu. Tenepo chinguwo chile chidakwatwa kubwerera kudzulu. Pandzidzi onthowo panyumba pakhakhala ine pale padafika amuna atatu, akhadatumwa kuna ine kubulukira ku Kesarea ale. Tenepo Mzimu Wakuchena adandipanga kuti ndiende nawo okhonda chita nthontho. Anyakukhulupira atanthatu a ku Yopawa adandiperekeza ku Kesarea, tenepo tonsene tidakapita m'nyumba mwa Konelio. Iye adatipanga mule mudaonera iye mngelo m'nyumba mwache. Mngelo adalonga kuna iye mbati, ‘Tuma munthu ku Yopa akachemere munthu unango dzinache Simoni Peturo. Iye analonga mafala kuna iwe mwakuti iwe na banjako yonsene munapulumuka.’ Pidatoma ine kulonga, Mzimu Wakuchena adatchitha pana iwo ninga mudatchithirambo iye pana ife pakutoma pale. Tenepo ndidakumbuka pidalonga Mbuya kuti, ‘Yohani adabatiza na madzi, mbwenye imwe munabatizwa na Mzimu Wakuchena.’ Ngakhala Mulungu adapereka mtukwa kuna anthu okhonda khala Ayuda ninga onthowo udatipasa iye ule, pidakhulupira ife Mbuya Yesu Khristu, mphapo ndikhali animbo ine kuti ndiyese kupokanyisana na Mulungu!” Pidava iwo penepi, adaleka mphokawoyo mbakuza Mulungu mbati, “Penepa Mulungu aperekambo mwayi kuna anthu okhonda khala Ayuda wakuti aleke pyakudawa pyawo mbatambira moyo!” Anyakukhulupira adabalalika thangwi ya kubonereswa kwawo, kule kudatoma pandzidzi udaphiwa Setefano. Anango a iwo adenda mpakana kunthemba za Fonike, Kipro na luwani ya Antiokea, kulalika mphangwa kuna Ayuda kokha basi. Mbwenye anyakukhulupira anango, amuna akubulukira kunthemba za Kirene na Kipro, adenda ku Antiokea kulonga na anthu okhonda khala Ayuda mbalalika kuna iwo Mphangwa Zadidi za Mbuya Yesu. Mphamvu za Mbuya zikhali pana iwo, tenepo anthu azinji adakhulupira mbazungunukira kuna Mbuya. Mpingo wa ku Yerusalemu udava penepi, tenepo udatumizako Barnaba ku Antiokea. Pidafika iye kweneko mbaona mule mukhadatsanzayisira Mulungu anthu, iye adakomerwa mbaapempha kuti onsene akhale akhulupirika kuna Mbuya na mtima onsene. Barnaba akhali munthu wadidi, wakudzazwa na Mzimu Wakuchena pontho chikhulupiro. Tenepo anthu azinji adakhulupira Mbuya. Kubuluka penepo Barnaba adenda kuluwani ya Tariso kasaka-saka Saulo. Pidamgumana iye, adadza naye ku Antiokea, tenepo chaka chamumphu Barnaba na Saulo adagumanyikana na mpingo mbafunzisa anthu azinji. Ku Antiokea anyakukhulupira adatoma kuchemerwa na dzina yakuti “Akhristu.” Pandzidzi wenewo maprofeti anango adenda ku Antiokea kubulukira ku Yerusalemu. Mbodzi wa iwo, dzinache Agabo adaimira, pontho Mzimu Wakuchena adamchitisa kulonga kuti njala ikulu ikhali chifupi kudza padziko yonsene yapansi. (Njala idadzadi pandzidzi wa Mfumu Klaudio.) Natenepo anyakufunza adanyerezera kuphedza anyakukhulupira anzawo m'nthemba ya Yudea kutewezana na mudaonera munthu onsene. Iwo adachitadi tenepo mbatuma Barnaba na Saulo kwenda na mitukwayo kuna akulu a mpingo. Pandzidzi wenewu Mfumu Herodi adatoma kuboneresa anthu anango a mumpingo. Iye adatonga kuti Yakobo, mbaleache Yohani, aphiwe na talasada. Pidaona iye kuti Ayuda adakomerwa na penepi, iye adenda pontho kamanga Peturo. Penepi pidachitika pandzidzi wa Phwando ya Mikate yakusowa chakufufumisira. Pidamangwa Peturo, adenda kaikhwa m'perezo. Kweneko adamuikhira magulu anayi a anyakuonera a anthu anayi-anayi towera amuonere. Herodi adafuna kuti atonge mseru wa Peturo pamaso pa anthu pakumala pa Phwando ya Paska. Natenepo Peturo akhabanga koyiwa m'perezo, mbwenye mpingo ukhampempherera pikulu kuna Mulungu. Mosiku wakuti mangwana Mfumu Herodi adze na Peturo pamaso pa anthu, Peturo akhagona pakati pa anyakuonera awiri. Iye adamangwa na njema ziwiri, pontho pamsuwo wa perezo pakhali anyakulondali. Vumbu-vumbu mngelo wa Mbuya adaimira penepo. Tenepo cheza chidaoneka m'perezomo. Mngelo adatekenya Peturo paphewa kumulamusa mbalonga mbati, “Chimbiza! Lamuka!” Kabodzi na kabodzi njema zidagwa m'mikono mwa Peturo. Tenepo mngelo adalonga mbati, “Manga bande yako, pontho vala nkhwaira zako.” Peturo adachitadi ninga monthomo. Mngelo adalonga pontho mbati, “Vala chakufinika chako mbunditewere.” Tenepo Peturo adamteweradi mbabuluka m'perezo mule. Mbwenye iye hadapidziwe tayu kuti pikhachita mngelo pile pikhali ipyodi. Iye adanyerezera kuti akhaona kwene masomphenya. Iwo adapiringana gulu yakutoma ya anyakuonera mbapiringana pontho gulu yachiwiri mbafika pamsuwo wa simbi wa perezo mumzindamo. Msuwo ule udafunguka okha ene. Tenepo iwo adabuluka kunja mbaenda mpakana malekezero a njira ibodzi ya mumzindamo. Vumbu-vumbu mngeloyo adamsiya Peturo yekha ene. Tenepo Peturo adatutumuka mbalonga mbati, “Chinchino ndapidziwa kuti ndipyodi! Mbuya adatuma mngelo wache kundipulumusa kumphamvu ya Herodi pontho na kuna pinthu pyonsene pikhanyerezera Ayuda kuti pinandichitikira pile.” Pidadzindikira Peturo pikhadamchitikirapyo, adenda kumusa kwa Maria, mache Yohani Maliko. Kweneko anthu azinji akhadagumanyikana kupemphera. Peturo adadidimiza pamsuwo wakunja, tenepo nyabasa wachitsikana dzinache Roda adadza kuti amfungulire. Iye adadziwa kuti falayo ikhali ya Peturo. Tenepo adakomerwa pyakwanga mwakuti hadafungulevebi, mbwenye adabwerera na kuthamanga kapanga anthu kuti Peturo akhali panjapo. Iwo adalonga mbati, “Iwe una nsala!” Pidawanga-wanga iye kulonga kuti ndipyodi, iwo adamtawira mbati, “Weneyo ndi mngelo wache.” Mbwenye Peturo akhali m'kati kudidimiza pamsuwo pale. Mdembu-dembu iwo adafungula msuwo mbadodoma pidamuona iwo. Peturo adakwiza dzanjache m'dzulu kuamatamisa mbaapanga monsene mudambulusira mngelo wa Mbuya m'perezo mule. Iye adalonga pontho mbati, “Kapangeni Yakobo penepi, pontho na anyakukhulupira onsene.” Tenepo iye adabuluka mbaenda kumbuto inango. Pidachena kunja, pakhali kuzunguzika kukulu pakati pa anyakuonera ale mbalonga mbati, “Ninji pyachitikira Peturo?” Tenepo Herodi adatonga kuti Peturo akasakwe. Mbwenye iwo adapichimwana kumgumana. Mphapo iye adavunza anyakuonera ale, tenepo adaatonga kuti iwo aphiwe. Pidamala penepi Herodi adenda ku Kesarea kubulukira ku Yudea mbakakhala kweneko. Mfumu Herodi adazhangali pyakwanga na anthu a kumizinda ya Turo na Sidoni. Tenepo anthu adenda m'gulu kuti akamuone, mbwenye chakutoma iwo adanyengerera Blasto, mkadamu wa kunyumba ya Herodi kuti aaphedze. Tenepo iwo adenda kapempha mtendere kuna Herodi thangwi dziko yawo ikhagumana phoso kubulukira kudziko ya mfumu weneyu. Pidafika nsiku ikhadasankhulwa ile, Herodi adavala mkhanjo wache wachifumu, mbakhala pampando wache wachifumu mbalonga kuna anthu ale. Tenepo anthu adakhuwa mbati, “Si munthu tayu analongayi, mbwenye milungu!” Kabodzi na kabodzi mngelo wa Mbuya adampamantha Herodi, thangwi iye hadalemedze Mulungu tayu. Tenepo iye adadyiwa na mfunye mbafa. Mbwenye mafala a Mulungu adathimiza kufalikira na kukula. Pidamala Barnaba na Saulo kupereka mitukwa ile mu Yerusalemu, adabwerera ku Antiokea. Pakwenda pawo adakwata Yohani Maliko pabodzi nawo. Mumpingo wa ku Antiokea kukhali maprofeti anango na afunzisi. Enewa mbawa: Barnaba, Simioni (wakuthulwa Wakuswipa), Lusiasi (wa ku Kirene), Manaene (akhadakulira pabodzi na Herodi mtongi ule), na Saulo. Pikhapembedza iwo Mbuya na kupimana kudya, Mzimu Wakuchena adalonga mbati, “Ndipambulireni Barnaba na Saulo towera aphate basa idaachemerera ine.” Tenepo pidamala iwo kupimana kudya na kupemphera adaasanjika manja mbaatuma. Na kutumwa na Mzimu Wakuchena, Barnaba na Saulo adenda kuluwani ya Selukia. Kubulukira kweneko adenda na m'mwadiya mbakafika kuntchuwa ya Kipro. Pidafika iwo mumzinda wa Salamisi, adalalika mafala a Mulungu m'nyumba zakupemphereramo. Iwo akhali pabodzi na Yohani Maliko towera aaphedze basa yeneyi. Iwo adenda mbawambuka ntchuwa mbakafika kumzinda wa Papo. Kweneko adagumana nyamatsenga dzinache Bara-Yesu. Iye akhali Myuda ule akhapiyesambo kuti ndi mprofeti. Iyembo akhali shamwali wa mkulu wa boma ya Kipro, Seregio Paulo, munthu wanzeru pyakwanga. Tenepo mkadamu ule adachemera Barnaba na Saulo, thangwi iye adafuna kuva mafala a Mulungu. Mbwenye nyamatsenga Elima (yeneyi ndi dzinache m'chilongero cha Chigriki) adaakhondesa gopesera kuti mkadamu ule anakhulupirambo Yesu. Tenepo Saulo wakudziwika pontho na dzina yakuti Paulo, na kudzazwa na Mzimu Wakuchena, adayang'anisisa nyamatsengayo mbalonga mbati, “Mwana Satana iwe! Iwe umbachitira umalwa pinthu pyadidi pyonsene, pontho una unthawatawa onsene wakulekana-lekana wakuipa. Ndzidzi onsene umbayesa-yesa kusandusa pinthu pyakuonadi pya Mbuya kukhala pyakunama. Chinchino dzanja ya Mbuya inati ikutchunyuse mwakuti unakhala boli-boli, pontho ndzidzi ukulu hunaonabi cheza cha dzuwa.” Kabodzi na kabodzi maso a Elima adachita nkhunguwisi mbasanduka boli-boli. Tenepo iye adamphamphasa-mphamphasa kusaka munthu towera amphatembo nsenji. Pidaona mkadamu ule pikhadachitika pile, iye adakhulupira, thangwi adadodoma pyakwanga na pile pidafunziswa pya Mbuya. Kubuluka ku Papo, Paulo na anzache adenda na m'mwadiya ku Perige, mzinda wa ku Pamfilia. Kweneko Yohani Maliko adaasiya mbabwerera pyache ku Yerusalemu. Kubuluka ku Perige, iwo adenda kumzinda wa Antiokea mu Pisidia. Tenepo pa Nsiku Yakupuma iwo adenda kapita m'nyumba yakupemphereramo mbakhala pansi. Pidamala werengwa mwambo wa Mose na mabukhu a maprofeti, akadamu a nyumba yakupemphereramo adaatumira munthu kaapanga mbati, “Abale, ngakhala muna mphangwa zakuwangisa nazo mtima anthuwa, longani!” Tenepo Paulo adaimira mbakwiza dzanjache m'dzulu kumatamisa anthu mbatoma kulonga mbati: “Aisraele anzanga na anthu okhonda khala Ayuda monsene muli pano mumbapembedza Mulungu ale, ngandivesereni! Mulungu wa anthu a Israele adasankhula makolo athu mbaaikha kukhala dzinza ikulu pandzidzi ukhakhala iwo ninga alendo m'dziko ya Iguputo. Mulungu adaabulusa mu Iguputo na mphamvu zache zikulu mbapirira na makhaliro awo m'thando yatchetcha pyaka makumanayi. Iye adavunga madzinza anomwe a anthu m'dziko ya Kanani mbapereka dzikoyo kuna anthu a ku Israele kuti ikhale yawo ene. Pyonsene pidachitika pyaka madzana manayi na makumashanu. “Pidamala penepi iye adaapasa anyakutonga miseru kufikirana ndzidzi wa mprofeti Samuele. Tenepo pidapempha iwo mfumu, Mulungu adaapasa Saulo, mwana Kishi, wa dzinza ya Benjemani kuti akhale mfumu wawo pyaka makumanayi. Tenepo Mulungu adambulusa Saulo mbaikha Davite kukhala mfumu wawo. Mulungu adalonga tenepa pya iye: ‘Ndamgumana Davite, mwana Yese, munthu wapamtima panga, ule anachita pyonsene pinafuna ine kuti iye aphate.’ Yesu akhali mbodzi mwa pidzukulu pya Davite, tenepo Mulungu adaikha Yesu kukhala Nyankhombo wa Aisraele ninga mukhadadumbira iye kuti anapichita. Yesu mbadzati toma basache, Yohani adalalika kuna anthu onsene a ku Israele kuti aleke pyakudawa pyawo pontho abatizwe. Pikhamalisa Yohani basache, adalonga kuna anthu mbati, ‘Ayi imwe mumbanyerezera kuti ine ndine ani? Si ine anadikhira imwe ule tayu. Mbwenye ngavani kuno! Iye akubwera m'nduli mwanga, tenepo ine sidakwana-kwanabi kudula nkhwaira kumanyalo kwache.’ “Aisraele anzanga, pidzukulu pya Abrahamu na anthu okhonda khala Ayuda monsene muli pano mumbapembedza Mulungu ale: mphangwa za chipulumusozi zatumizwa kuna ife. Anthu a mu Yerusalemu na akadamu awo hadadzindikire tayu kuti Yesu mbani, pontho hadavesese tayu mafala a maprofeti ale akhawerengwa pa Nsiku Zakupuma zonsene. Mbwenye pidatonga iwo kuti Yesu aphiwe, adachitisa kuti pikwane-kwane pikhadalongwa na maprofeti. Ndimomwene kuti iwo hadamgumane na mseru wakuti afe nawo tayu, kwache iwo adapempha basi Pilato kuti iye aphiwe. Pikhadamala iwo kuchita pyonsene pidalonga Malemba pya iye pile, iwo adamtchithisa pamtanda mbamuikha m'masiye. Mbwenye Mulungu adamulamusa kuimfa. Tenepo nsiku zizinji iye adaonekera kuna anthu akhadafamba na iye kubulukira ku Galilea kwenda ku Yerusalemu ale. Chinchino iwo ndi mboni zache kuna anthu a ku Israele. Mphapo pya kumulamusa kuimfa kuti aleke vunda m'masiye, Mulungu adalonga mbati, ‘ndinakupasani mtsanzayiso wakupambulika pontho wakukhulupirika, ule udadumbira ine kuna Davite.’ Sasawa ninga mudalongera iye pandima inango mbati, ‘Imwe nkhabe dzaleka kwene Nyabasanu Wakukhulupirika kuti avunde m'masiye tayu.’ Thangwi Davite adatumikira mfendu wache pakuchita pinafuna Mulungu, tenepo adafa. Iye adaikhwa m'masiye pabodzi na makolo ache. Tenepo manungo ache adavunda m'masiyemo. Mbwenye munthu adalamuswa na Mulungu ule, hadavunde m'masiye tayu. Mphapo chitani mphole-mphole kuti pidalonga maprofeti pile, pileke kukuchitikirani: ‘Yang'anani, imwe anthu akusingirira! Dodomani mbamufe! Thangwi pinachita ine leropi mphinthu pinango pyakuti imwe nee munapikhulupirabi, podi munthu unango akupangeni pyache tani!’ ” Pikhabuluka Paulo na Barnaba m'nyumba yakupemphereramo mule, anthu adaachemera kubwera pontho pa Nsiku Yakupuma inangoyo towera aapange pizinji pya pinthu penepi. Pidamala balalika anthu pamgumanopo, Ayuda azinji na anthu okhonda khala Ayuda akhadasanduka Ayuda ale, adatewera Barnaba na Paulo. Tenepo anyakutumwa adalonga kuna iwo mbaawangisa mtima kuti athimize kunyindira pinthu pyachita Mulungu kudzera muna kukoma mtima kwache. Pa Nsiku Yakupuma inangoyo nenene anthu onsene muluwanimo adabwera dzavesera mafala a Mbuya. Pidaona Ayuda chimwinji cha anthu chile, adachita bivu mbapokanya pikhalonga Paulo pile mbamtikana. Mbwenye Paulo na Barnaba adaatawira mwakuwanga mtima mbati, “Pikhafunika kuti mafala a Mulungu alalikwe kuna imwe chakutoma. Mbwenye imwe mwaakhonda mbamupinyerezera mwekha ene kuti ndimwe anthu okhonda thema kutambira moyo okhonda mala. Natenepo ife tinakusiyani mbatienda pyathu kuna anthu okhonda khala Ayuda. Thangwi Mbuya adatitonga kuti: ‘Ndakuikha iwe kukhala cheza cha anthu okhonda khala Ayuda, towera anthu a padziko yonsene yapansi apulumuswe.’ ” Pidava anthu okhonda khala Ayuda penepi, adakomerwa mbalonga kuti mafala a Mbuya ngadidiletu. Tenepo onsene adasankhulwa na Mulungu kuti atambire moyo okhonda mala ale, adakhulupira. Mafala a Mbuya adafalikira kunthemba yonseneyo. Mbwenye Ayuda adazhangalisa akadamu a mumzindamo na akazi akuveka okhonda khala Ayuda, akupembedza Mulungu ale. Iwo adatoma kuboneresa Paulo na Barnaba mbaathamangisa kunthemba kwawoko. Natenepo anyakutumwa adagubudza fumbi kumanyalo kwawo kupokanyisana nawo mbaenda kumzinda wa Ikonio. Anyakukhulupira a mu Antiokeamo adakomerwa pyakwanga pontho adadzazwa na Mzimu Wakuchena. Pyontho-pyonthopi pidachitikambo mumzinda wa Ikonio. Paulo na Barnaba adenda kunyumba yakupempherera ya Ayuda mbakafunzisa na mphamvu mwakuti anthu azinji, Ayuda na anthu okhonda khala Ayuda ene adasanduka anyakukhulupira. Mbwenye Ayuda adakhonda kukhulupira ale, adazhangalisa anthu okhonda khala Ayuda, towera achitire umalwa anyakukhulupira. Anyakutumwa adakhala kweneko ndzidzi ukulu ene mbalonga mwakuwanga mtima pya Mbuya. Tenepo Mbuya adaatsikimizira anthu kuti mphangwa zakukoma mtima kwa Mulungu zikhalalika iwo, zikhali zakuonadi pakuapasa mphamvu zakuchitira pidzindikiro na pyakudodomesa. Anthu a mumzindamo adagawikana pawiri; anango akhali kukhundu ya Ayuda anangombo kukhundu ya anyakutumwa. Tenepo anthu anango okhonda khala Ayuda, Ayuda pabodzi na akadamu awo adanyerezera kuboneresa na kuponyera miyala anyakutumwa. Pidava anyakutumwa penepi, adathawira ku Listara na Deribe, mizinda ya ku Likaonia pontho na kunthemba zakuzungulira. Kweneko adalalika Mphangwa Zadidi. Mu Listara mukhali munthu wakulamala miyendo, ule chibalirwe chache hadafambe tayu. Iye adakhala penepo mbavesera mafala a Paulo. Paulo adamuyang'anisisa mbaona kuti iye akhali na chikhulupiro chakuti anakwanisa kuwangiswa. Natenepo iye adalonga mwakugaluza fala mbati, “Imira na manyalo ako!” Penepo munthuyo adanumpha mbatomeratu kufamba-famba. Pidaona mwinji pinthu pidachita Paulo pile, udatoma kukhuwa na chilongero chawo cha Chilikaonia mbati, “Milungu yatchitha pansi kuna ife mbisanduka anthu!” Tenepo anthu adapasa Barnaba dzina yakuti Zeusi, Paulombo adampasa dzina yakuti Hereme, thangwi Paulo akhatsogolera pakulonga. Nyumba yakupembedzeramo ya milungu Zeusi ikhali chifupi na kunja kwa mzinda, tenepo nyansembe wa kunyumbayo adadza na ng'ombe zimuna na maluwa kumsuwo kwa mzindawo, thangwi iye na mwinji adafuna kupereka nsembe kuna anyakutumwa. Pidava Barnaba na Paulo pikhafuna kuchita iwo pile, adang'amba nguwo zawo kupokanyisana nawo mbathamangira pakati pa mwinjiwo mbakhuwa mbati, “Mwatani munachita tenepa? Ife pano ndife anthu ene pyathu ninga imwepo! Tili kuno kukulalikirani Mphangwa Zadidi kuti muleke pinthu pyapezipi mbamutewera Mulungu wamoyo, ule adasasanya kudzulu, dziko yapansi, bara na pyonsene pili mwenemo. M'ndulimu Mulungu adatawirisa anthu onsene kuchita pinthu pidanyerezera iwo kuti mphyadidi. Mbwenye iye ambapichitira basi umboni ndzidzi onsene wakuti iye ngwamoyo na pinthu pyadidi pimbachita iye. Iye ambakupasani mvula kubulukira kudzulu pontho na kutokotesa mbewu pandzidzi unafunika ipyo: iye ambakupasani phoso na kukuchitisani kuti mukomerwe.” Na mafala enewa pidachimwanika basi kuti anyakutumwa alekese anthu kukhonda pereka nsembe kuna iwo. Ayuda anango adabwera kubulukira ku Antiokea mu Pisidia na ku Ikonio mbanyengerera anthu ale. Iwo adaponyera miyala Paulo mbammbuluthira kunja kwa mzinda, thangwi iwo akhanyerezera kuti adafa. Mbwenye pidamzungulira anyakukhulupira, iye adalamuka mbabwerera mumzindawo. Mangwana mwache iye na Barnaba adenda kumzinda wa Deribe. Paulo na Barnaba adalalika Mphangwa Zadidi mu Deribe mwakuti anthu azinji adasanduka anyakufunza. Tenepo iwo adabwerera ku Listara, Ikonio, na ku Antiokea mu Pisidia. Iwo adawangisa mtima anyakukhulupira mbaapanga kuti athimize kukhala akukhulupirika kuna Khristu. Iwo adaafunzisa mbati, “Tathema kuona nyatwa zizinji kuti tipite mu Ufumu wa Mulungu.” Barnaba na Paulo adasankhula anthu pampingo onsene kuti akhale akulu a mpingo. Tenepo na kupemphera pontho na kupimana kudya iwo adaapereka m'manja mwa Mbuya, akhadanyindira iwo ule. Pidagwanda iwo na m'nthemba ya Pisidia, adafika kunthemba ya Pamfilia. Kweneko adalalika Mphangwa Zadidi mumzinda wa Perige, tenepo adenda kumzinda wa Atalia. Kubuluka kweneko adabwerera na m'mwadiya ku Antiokea, kumbuto ile kukhadaperekwa iwo m'manja mwa Mulungu kuti iye aatsanzayise pabasawo, ikhadamalisa iwo chinchino ile. Pidafika iwo ku Antiokea, adagumanyisa pabodzi mpingo mbaapanga pyonsene pikhadachita Mulungu kudzera muna iwo, pontho na mule mukhadafungulira iye njira kuna anthu okhonda khala Ayuda kuti akhulupire. Tenepo iwo adakhala ndzidzi ukulu ene kweneko na anyakukhulupira. Anthu anango adabwera ku Antiokea kubulukira kunthemba ya Yudea mbatoma kufunzisa anyakukhulupira mbati, “Mungakhonda gwandwa nsonga yachimuna ninga mumbafunira mwambo wa Mose nee munakwanisa kupulumuswabi.” Thangwi ya penepi, Paulo na Barnaba adapokanyisana nawo pikulu. Natenepo Paulo, Barnaba na anyakukhulupira anango a ku Antiokea adasankhulwa kuti aende ku Yerusalemu, towera akaonane na anyakutumwa pontho na akulu a mpingo pa mphoka yeneyi. Iwo adatumwa na mpingo. Pikhagwanda iwo na m'nthemba za Fonike na Samaria, adapanga anthu mule mudasanduzikira anthu okhonda khala Ayuda kukhala anyakukhulupira. Mafala enewa adadzesa kukomerwa kukulu kuna anyakukhulupira onsene. Pidafika iwo mu Yerusalemu, adatambirwa mwadidi na mpingo, anyakutumwa pontho na akulu a mpingo. Enewa ngale akhadapanga iwo pyonsene pikhadachita Mulungu kudzera muna iwo. Mbwenye anyakukhulupira anango a m'gulu ya Afarisi adaimira mbalonga mbati, “Anthu okhonda khala Ayuda athema kugwandwa nsonga yachimuna, pontho apangwe kuti athema kuvera mwambo wa Mose.” Tenepo anyakutumwa na akulu a mpingo adagumanyikana pabodzi kuti averane pa mphoka yeneyi. Pidakhala iwo ndzidzi ukulu kuverana, Peturo adalamuka mbalonga mbati, “Abale anga, imwe mukupidziwa kuti Mulungu adandisankhula kale ene pakati panu kuti ndilalike Mphangwa Zadidi kuna anthu okhonda khala Ayuda, towera iwo akwanise kuva mbakhulupira. Tenepo Mulungu nyakudziwa manyerezero a anthu onsene, adaonesa kuti iye adatambira anthu okhonda khala Ayuda pakuapasa Mzimu Wakuchena ninga mudachitira iye kuna ife. Iye hadasiyanise tayu pakati pa iwo na ife; iye adalekerera pyakudawa pyawo, thangwi iwo adakhulupira. Mphapo chinchino mwatani munafuna kuyesa Mulungu pakuikha goli-goli m'khosi mwa anyakukhulupira idachimwana ife na makolo athu ene kuithukula ile. Nkhabe! Ife timbakhulupira kuti tapulumuswa na kukoma mtima kwa Mbuya Yesu ninga iwombo.” Gulu yonsene ikhali chete kuvesera Barnaba na Paulo pikhalonga iwo pya pidzindikiro na pyakudodomesa pyonsene pikhadachita Mulungu kudzera muna iwo pakati pa anthu okhonda khala Ayuda. Pikhadamala iwo kulonga, Yakobo adalongambo mbati, “Ngavani kuno, abale anga! Simoni alonga mule mudaonesa Mulungu udidi wache kuna anthu okhonda khala Ayuda pakusankhula anthu pakati pawo kukhala anthu ache. Penepi pikutawirizana na mafala a maprofeti; ninga munalongera Malemba kuti: ‘Mbuya alonga mbati: Pingamala penepi ndinabwera pontho mbandilamusa pontho ufumu wa Davite. Ndinamanga pontho madembe ache mbandiuchita kukhala wakuwanga pontho. Natenepo anthu anango onsene anabwera kuna ine, anthu okhonda khala Ayuda onsene ale achemera ine kuti akhale anthu anga. Alonga tenepa ndi Mbuya, ule adachitisa kuti pinthu penepi pidziwike na kale ene.’ ” Yakobo adathimiza kulonga mbati, “Kuona kwanga, ndaona kuti ife tileke onesa nyatwa anthu okhonda khala Ayuda adazungunukira kuna Mulungu ale. Kwache tialembere kalata yakuapanga kuti aleke kudya nsembe zakuperekwa kuna mifanikizo, thangwi mphyokhonda chena; aleke chita uputa; aleke kudya nyama zokhonda chekwa; pontho aleke kudya chiropa. Thangwi kutomera na kale ene mwambo wa Mose ukuwerengwa m'nyumba zakupemphereramo pa Nsiku Zakupuma zonsene, pontho mafalache akulalikwa m'maluwani monsene.” Tenepo anyakutumwa na akulu a mpingo pabodzi na mpingo onsene adanyerezera kusankhula anthu anango m'gulu mwawomo kuatuma ku Antiokea pabodzi na Paulo na Barnaba. Natenepo iwo adasankhula amuna awiri, Yudasi, wakuthulwa Basaba, na Sila, ale akhalemedzwa pikulu na anyakukhulupira. Mphapo iwo adaatuma na kalata ishi: “Ife, anyakutumwa pontho akulu a mpingo, abale anu, tikupereka mwenyikiro kuna imwe, abale athu okhonda khala Ayuda monsene, ale mumbakhala mu Antiokea, Siria na Kilikia. Ife tava kuti amuna anango, akhadabuluka m'gulu mwathu ale akunensani pontho akuzunguzani na mafala adalonga iwo. Mbwenye si ife tidaapanga kuti achite tenepo tayu. Tenepo tonsene tidagumanyikana pabodzi mbatitawirizana kusankhula amuna towera tiatume kuna imwe. Iwo anabwera pabodzi na ashamwali athu apamtima, Barnaba na Paulo, ale adapereka moyo wawo thangwi ya kutumikira Mbuyathu Yesu Khristu. Natenepo tikukutumirani mphapo Yudasi na Sila kuti akupangeni maso na maso sasawa na pinthu pyalemba ifepi. Mzimu Wakuchena na ife taverana kuti tileke kukuthukulisani mitolo inango padzulu pa matongero akufunikawa akuti: lekani kudya nsembe zakuperekwa kuna mifanikizo; lekani kudya chiropa; lekani kudya nyama zokhonda chekwa; pontho lekani chita uputa. Mungathunda pinthu pyonsenepi makhaliro anu anakhala adidi. Salani mwadidi.” Tenepo anyamphangwa adatumwa ku Antiokea. Kweneko iwo adagumanyisa pabodzi gulu yonsene ya anyakukhulupira mbaapasa kalata. Pidawerenga anthu kalatayo, adakomerwa na mphangwa zakuwangisa mtimazo. Yudasi na Sila, ale akhali pontho maprofeti, adalonga pizinji pyakuawangisa mtima na pyakuapasa mphamvu. Pidamala iwo nsiku kweneko, adatumizwa na anyakukhulupira na mtendere mbabwerera kuna anthu akhadaatuma ale. Mbwenye Paulo na Barnaba adakhala mu Antiokea ndzidzi ene. Iwo pabodzi pene na anthu anango azinji adafunzisa na kulalika mafala a Mbuya. Pidagwanda ndzidzi pang'ono Paulo adalonga kuna Barnaba mbati, “Tende tibwerere m'nduli tikafambire abale athu m'maluwani monsene mudalalika ife mafala a Mbuya mule, pontho tikaone kuti akukhala tani.” Barnaba akhafuna kuti Yohani Maliko aende nawo pabodzi, mbwenye Paulo adapinyerezera kuti nee pikhali pyadidi tayu kumkwata pontho, thangwi iye hakhadakhala nawo pabodzi tayu kuti amalise basawo ile, mbwenye akhadabwerera pyache mbaasiya mu Pamfilia. Penepo pakhali mphoka ikulu mwakuti iwo adaphadzana. Barnaba pabodzi na Yohani Maliko adapakira m'mwadiya mbaenda ku Kipro. Mbwenye Paulo adasankhula Sila. Pidaapereka anyakukhulupira m'manja mwa Mbuya kuti aakoye mwadidi, adenda. Paulo adagwanda na mu Siria na Kilikia kuwangisa mtima mipingo. Paulo adenda mpakana kumizinda ya Deribe na Listara. Mu Listara mukhali mkhristu unango dzinache Timoti. Mache akhali Myuda, ule akhalimbo mkhristu, mbwenye babache akhali Mgriki. Anyakukhulupira onsene a mu Listara na Ikonio adalonga udidi wa Timoti. Paulo adafuna kumkwata kuti aende naye pabodzi paulendo pawo, natenepo adamgwanda nsonga yachimuna. Paulo adachita tenepo thangwi Ayuda onsene akhakhala pambuto zenezo ale akhapidziwa kuti babache akhali Mgriki. Pikhagwanda iwo na m'maluwani, akhaenda mbadziwisa anyakukhulupira matongero, ale akhadaverana anyakutumwa na akulu a mpingo mu Yerusalemu kuti anthu aavere. Natenepo mipingo idawanga m'chikhulupiro, tenepo nsiku na nsiku gulu ikhainjipira-injipira. Paulo na anzache adagwanda na m'nthemba za Frigia na Galatia thangwi Mzimu Wakuchena hadaatawirise tayu kuti alalike mafala a Mulungu kunthemba ya Asia. Pidafika iwo m'madire a Misia, adayesa-yesa kuti apite m'nthemba ya Bitinia, mbwenye Mzimu wa Yesu hadaatawirise tayu kuchita tenepo. Natenepo iwo adagwanda na m'nthemba ya Misia mbafika kumzinda wa Troa. Na mosiku mwache Paulo adaona kumasomphenya munthu wa kunthemba ya Makedonia aimira mbampempha mbati, “Bwerani kuno ku Makedonia, mutiphedzembo.” Sindzidzi pikhadaona Paulo masomphenya enewa, ife tidasasanyika kwenda ku Makedonia, thangwi tidapidziwa kuti Mulungu akhadatichemera kuti tikalalike Mphangwa Zadidi kuna anthu kweneko. Tidapakira mwadiya kubuluka ku Troa mbatienderatu kumzinda wa Samotrake. Tenepo mangwana mwache tidenda na mtunda kumzinda wa Neapoli. Kubulukira kweneko tidenda ku Filipi, mzinda wakuveka m'nthemba ya Makedonia, pontho anthu a mumzindamo akhali mzika za Chiroma. Kweneko tidamalako nsiku zizinji zene. Pa Nsiku Yakupuma tidenda kunja kwa mzinda m'khundu-khundu mwa mkulo. Tidanyerezera kuti kweneko kukhali mbuto yakupemphererako. Tenepo tidakhala pansi mbatilonga kuna akazi akhadagumanyikana penepo ale. Lidia wa kumzinda wa Tiatira akhali mbodzi wa akazi akhativesera ale. Iye akhali nyakugulisa nguwo zamsuzi wanyemba, pontho akhali wakupembedza Mulungu. Mbuya adafungula mtimache towera apivesedi pile pikhalonga Paulo. Pidamala batizwa iye pabodzi na a pabanjache, iye adatichemera mbati, “Ngakhala mwapidziwa kuti ine ndinedi nyakukhulupira wa Mbuya, tendenitu mphapo mukakhale kumusa kwanga.” Tenepo iye adatikhakhamiza basi kuti tiende. Nsiku inango pikhaenda ife kumbuto yakupemphererako, tidagumanikana na mtsikana. Iye akhali bitchu pontho akhadaphatwa na mzimu wakuipa, ule ukhamchitisa kuti alotere pya m'tsogolo. Iye akhadzesera ambuyache kobiri pyakwanga na kulotera kwacheko. Iye akhatewera m'nduli mwa Paulo na ife mbakhuwa mbati, “Amunawa mbanyabasa a Mulungu Wakudzulu-dzulu! Iwo akukupangani njira zakupulumukira.” Mtsikanayo adachita penepi nsiku zizinji zene, kufikirana Paulo adazhangali pyakwanga mwakuti adazungunuka mbalonga kuna mzimuwo mbati, “Na dzina ya Yesu Khristu ndinakutonga kuti ubuluke muna iye!” Ndzidzi onthowo Mzimu udabulukiratu muna iye. Pidapidziwa ambuyache kuti mwayi wakugumana kobiri kudzera muna mtsikana ule waenda, iwo adaphata Paulo na Sila mbaakwekwetera kumsika kuti akaonane na akadamu. Tenepo adadza nawo kuna anyakutonga miseru a Chiroma mbalonga mbati, “Anthuwa mba Ayuda, mphapo akudzesa nyatwa mumzinda mwathu muno. Iwo akufunzisa mitemo yokhonda tawiriswa na matongero athu; ife ndife mzika za Chiroma, tenepo ife nkhabe tawira mitemo yeneyi penu na kuiphata kwene tayu.” Penepo mwinji wa anthu udaguduka kamenya Paulo na Sila. Tenepo anyakutonga miseru adang'amba nguwo za Paulo na Sila mbaatonga kuti akwapulwe. Pidamala iwo kuakwapula pyakwanga, adenda nawo kaaponya m'perezo, tenepo nyakuonera perezoyo adapangwa kuti aafungire mwadidi. Na kutongwaku, nyakuonera ule adaaponya m'subi ya m'bwaloletu mbaamanga matandadza. Pachiti-chiti Paulo na Sila akhapemphera na kuimba nyimbo kuna Mulungu, tenepo anyaperezo anango akhaavesera. Vumbu-vumbu pakhali chiteke-teke chikulu mwakuti na maziko ene a perezo ile adatekenyeka. Penepo pene misuwo yonsene idafunguka, pontho njema zidamangwa na anyaperezo zidalera. Nyakuonera perezo ule adalamuka. Pidaona iye kuti misuwo ya perezo yafunguka, adanyerezera kuti anyaperezo akhadathawamo. Tenepo iye adasolola talasadache mbafuna kupipha yekha ene. Mbwenye Paulo adakhuwa mwakugaluza fala mbati, “Leka kupikwaza wekha ene! Tonsene tilipo!” Tenepo nyakuonera ule adachemeresa nyale mbathamangira m'bwalomo mbagwa pamanyalo a Paulo na Sila mwakutetemera na mantha. Tenepo adenda nawo kunja mbaavunza mbati, “Ambuya, ndinachita tani kuti ndipulumuke?” Iwo adatawira mbati, “Khulupira Mbuya Yesu, tenepo iwe na banjako munapulumuka.” Tenepo iwo adalalika mafala a Mbuya kuna iye na kuna anango onsene akhali m'nyumba mwachemo. Mosiku paora yonthoyo nyakuonera ule adaakwata mbaatsuka pironda pyawo. Penepo pene iye na banjache yonsene adabatizwa. Kubuluka penepo iye adakwata Paulo na Sila mbaenda nawo m'nyumba mwache mbaapasa kudya; iye na banjache adakomerwa pyakwanga thangwi chinchino iwo adakhulupira Mulungu. Na machibese mwache anyakutonga miseru adatuma asirikali kuna nyakuonera perezo ule kampanga kuti, “Alekeni anthuwo aende pyawo.” Tenepo nyakuonera perezo ule adapanga Paulo mbati, “Anyakutonga miseru atuma mphangwa kuti iwe na Sila musudzulwe. Munakwanisa kwenda pyanu, natenepo ndokoni na mtendere.” Mbwenye Paulo adalonga kuna asirikaliwo mbati, “Iwo nee adatonga mseru wathu tayu, mbwenye iwo adatikwapula pamaso pa anthu mbatiponya m'perezo, podi kwene kuti ife ndife mzika za Chiroma. Mphapo chinchino iwo akufuna kutibulusa m'chibiso-biso. Ife nyonyo pyathu! Iwo okha ene abwere kuno dzatibulusa.” Tenepo asirikali ale adenda kalonga mafala enewa kuna anyakutonga miseru. Pidapiva iwo kuti Paulo na Sila akhali mzika za Chiroma adachita mantha. Natenepo adenda kaapepesa mbaabulusa m'perezomo, tenepo adaapempha kuti abuluke mumzindamo. Paulo na Sila adabuluka m'perezo mule mbaenda kumusa kwa Lidia. Kweneko adagumana anyakukhulupira mbalonga nawo mafala akuwangisa mtima mbaenda pyawo. Paulo na Sila adagwanda na m'mizinda ya Amfipoli na Apolonia mbafika ku Tesalonika kukhali nyumba yakupemphereramo kule. Ninga mwa chisimo chache Paulo adenda kunyumba yakupempherera. Kweneko Nsiku Zakupuma zitatu iye adalonga na anthu mbawerenga na kufuthula Malemba mbaatsikimizira kuti Khristu adathema kubonera na kulamuka kuimfa. Paulo adalonga mbati, “Yesu ushu analonga ine kuna imweyu ndi Khristu.” Ayuda anango adakhulupira penepi mbatewera Paulo na Sila. Akazi azinji akuveka na gulu ikulu ya Agriki ale akhapembedza Mulungu adachitambo chibodzi-bodzi. Mbwenye Ayuda adachita bivu mbagumanyisa anango mwa malova pamsika mbasasanya kagulu. Tenepo iwo adalamusa chimpiningu mumzinda monsenemo. Iwo adenda kaswa nyumba ya Yasoni kuti akasake-sake Paulo na Sila towera aabuluse kunja kuna mwinji wa anthu. Mbwenye pidachimwana iwo kuagumana, adakwekwetera Yasoni na anyakukhulupira anango kuna akadamu a mumzindamo mbakhuwa mbati, “Anthu enewa adzesa nyatwa konsene kwene. Chinchino adzambo mumzinda mwathu muno. Tenepo Yasoni akuakoya m'nyumba mwachemu. Iwo akuswa matongero a Mfumu wa Roma pakulonga kuti pana mfumu unango dzinache Yesu.” Na mafala enewa iwo adalamusa chimpiningu kuna mwinji wa anthu pabodzi na akadamu a mumzindamo. Akadamuwo adapagalisa Yasoni na anango ale kobiri zakuti iwo asudzulwe. Tenepo adaaleka kuti aende pyawo. Sindzidzi dzuwa nkhudoka, anyakukhulupira adagwinya Paulo na Sila ku Berea. Pidafika iwo kweneko, adapita m'nyumba yakupemphereramo ya Ayuda. Anthu a kweneko akhali na mtima wakufuna kudziwa kusiyana na anthu a ku Tesalonika. Iwo adafungula mtima kuvesera mphangwa. Tenepo nsiku na nsiku iwo akhawerenga mwadidi Malemba kuti aone ngakhala pikhalonga Paulo pile pikhali pyakuonadi. Ayuda azinji adakhulupira, pontho akazi azinji akuveka a Chigriki na amuna ene azinji a Chigriki adakhulupirambo. Mbwenye pidapiva Ayuda a ku Tesalonika kuti Paulo akhadalalika mafala a Mulungu na ku Berea kwene, iwo adenda kweneko kazhangalisa pontho na kulamusa chimpiningu pakati pa mwinji wa anthu. Kabodzi na kabodzi anyakukhulupira adagwinya Paulo kugombe ya bara. Mbwenye Sila pabodzi na Timoti adasala mu Berea. Amuna adaperekeza Paulo ale, adenda naye mpakana kumzinda wa Atene, tenepo adabwerera ku Berea na mphangwa zakubulukira kuna Paulo kapanga Timoti na Sila kuti achimbize kwenda kuna iye. Pikhadikhira Paulo mu Atene kufika kwa Timoti na Sila, mtimache udasanyika pikulu pidaona iye kuti mzindawo wadzala na mifanikizo yakupembedzwa ninga milungu. Natenepo iye adenda kunyumba yakupempherera kalonga na Ayuda na anthu okhonda khala Ayuda akhapembedza Mulungu ale pontho na anthu akugwanda pyawo na njira akhagumana iye nsiku na nsiku pamsika. Afunzisi anango a m'magulu akuchemerwa Epikurea na Sitoiki adapokanyisana naye. Anango a iwo adavunza mbati, “Dzemwa wakulonga-longayu anafuna kulonganji?” Anangombo adalonga mbati, “Iye akuoneka ninga akulalika pya milungu yachilendo.” Iwo adalonga tenepa thangwi Paulo akhalalika Mphangwa Zadidi za Yesu, pontho na pya kulamuka kuimfa. Tenepo iwo adamkwata mbadza naye kuthando ya miseru yakuchemerwa Areopagi mbamvunza mbati, “Ngatipangembo, chifunziso chitswa chinalonga iwechi ntchanji? Pinango pinava ife ukulongapi pikuveka ninga piswa. Tenepo tafuna tidziwe kuti penepi pikulonganji.” Thangwi mzika zonsene za ku Atene na alendo akhakhala kweneko ale akhaphatave chinthu na chibodzi chene tayu, mbwenye kuvesera na kulonga pinango piswa. Paulo adaimira pamaso pathando ya miseru ya Areopagi mbalonga mbati, “Ine ndaona kuti imwe anthu a ku Atene kuno ndimwe anthu akupembedzadi pyakwanga. Thangwi pikhafamba-famba ine mumzinda mwanu muno na kuona mbuto zimbapembedzera imwe, ndidagumana guwa yakuperekerapo nsembe yakulembwa na mafala akuti, ‘Kuna milungu yokhonda dziwika.’ Mphapo wakukhonda dziwika ambapembedza imwe ule, chinchino ndiye anafuna ine kukulalikirani. Mulungu adalenga dziko yonsene na pyonsene pili mwenemo ule, ndi Mbuya wa kudzulu na dziko yapansi, pontho iye hambakhala m'nyumba zakupembedzeramo zakumangwa na anthu tayu. Pontho iye nkhabe phedzwa na manja a munthu, thangwi iye nkhabe sowa chinthu na chibodzi chene tayu. Podi ndiye ene ambapereka muya na moyo kuna anthu onsene pontho na kuapasa pinthu pyonsene. Kubulukira pa munthu mbodzi iye adasasanya madzinza onsene a anthu mbaaikha kuti akhale m'dziko yonsene yapansi. Iye adaikhiratu kale ene ndzidzi wawo na madire a mbuto zikhafuna iwo dzakhala. Mulungu adachita tenepo towera anthu amsake-sake kuti penu pakuyesa kumsaka-sakako amgumane. Kwache Mulungu hali kutali tayu na ife anthu, ninga mwalongera unango kuti, ‘Thangwi muna iye tina moyo, pontho timbafamba na kukhala na moyo.’ “Pyakhala ninga mudalongera anyakupeka nyimbo anu anango kuti, ‘Ifembo ndife anache.’ “Podi ndife ana a Mulungu, tileke kunyerezera kuti Mulungu akhala ninga mfanikizo wa golidi penu siliva penu mwala wakusasanywa mwaluso na nzeru za munthu. Mulungu hadaikhe konta tayu ndzidzi onsene udakhonda kumdziwa anthu ule. Mbwenye chinchino iye akutonga anthu onsene konsene kunakhala iwo kuti aleke pyakudawa pyawo. Thangwi iye aikha nsiku inafuna iye dzatonga mseru anthu onsene a padziko yapansi mwakulungama kudzera muna munthu asankhula iye ule. Iye adapasa anthu onsene chitsikimizo cha penepi pakulamusa munthuyo kuimfa.” Pidava iwo Paulo kulonga pya kulamuka kuimfa, anango adamseka, mbwenye anango adalonga mbati, “Tinafuna tikuveni pontho mukulonga pya pinthu penepi.” Tenepo Paulo adabuluka pamgumanopo. Anthu anango adamtewera Paulo mbasanduka anyakukhulupira. Pakati pawo pakhali munthu unango, dzinache Dionisio, mbodzi wa m'thando ya miseru ya Areopagi. Pakhali pontho mkazi, dzinache Damari pabodzi na anthu anango. Kubuluka penepo Paulo adabuluka ku Atene mbaenda ku Korinto. Kweneko adagumanako Myuda unango, dzinache Akila mbalwa wa dziko ya Ponto, ule akhadafika kwene chinchino kubulukira kudziko ya Italia pabodzi pene na mkazache Prisila, thangwi mfumu Klaudio akhadatonga kuti Ayuda onsene abuluke mumzinda wa Roma. Tenepo Paulo adenda kaaona mbakhala na kuphata basa nawo pabodzi, thangwi kobiri zache zikhabulukira pakusona nthembe zakusasanyira makumbi sasawa ninga basa ikhali na iwombo. Nsiku Zakupuma zonsene iye akhalonga na anthu m'nyumba yakupemphereramo mbayesa kunyengerera Ayuda pabodzi na Agriki. Pidafika Sila na Timoti kweneko kubulukira kunthemba ya Makedonia, Paulo akhalalika na kuchitira umboni kuna Ayuda ndzidzi onsene kuti Yesu ndi Khristu. Pidampokanya na kumtikana Ayuda, Paulo adaacheuza pakugubudza fumbi nguwo zache mbalonga kuna iwo mbati, “Ngakhala munatayika, mphyanu Penepyo. Ine basanga ndaphata. Ine nkhabeve namwe mathangwi. Kutomera chinchino ndinaenda pyanga kuna anthu okhonda khala Ayuda.” Tenepo iye adaasiya mbaenda pyache kakhala m'nyumba ya munthu unango wakukhonda khala Myuda, dzinache Tito Yusito, nyakupembedza Mulungu. Nyumbache ikhali yakuphatana na nyumba yakupemphereramo. Khrisipo, mkadamu wa nyumba yakupemphereramo ile pabodzi na banjache yonsene adakhulupira Mbuya, pontho anthu anango azinji a mu Korinto adava Mphangwa Zadidi mbakhulupira, tenepo onsene adabatizwa. Mosiku unango Paulo adaona kumasomphenya Mbuya akulonga kuna iye mbati, “Leka chita mantha, mbwenye thimiza kwenda na kulonga, pontho leka siyira panjira. Thangwi ndili nawe pabodzi, tenepo nkhabe munthu anakwanisa dzakukuwaza tayu, thangwi anthu azinji mumzindamu mbanga.” Natenepo Paulo adakhala kweneko chaka na miyezi mitanthatu kufunzisa anthu mafala a Mulungu. Pidapitiswa Galio kukhala mkadamu wa Chiroma wa nthemba ya Akaya, Ayuda adagumanyikana pabodzi mbaphata Paulo mbadza naye kuthando ya miseru. Iwo adalonga mbati, “Munthu weneyu akunyengerera anthu kuti apembedze Mulungu m'njira zakupokanyisana na mwambo wathu!” Mbwenye pidachita Paulo kuti alongembo, Galio adalonga kuna Ayuda mbati, “Mseru wenewu mbudakhala wakuti munthu achitira mwanzache pinthu pyakuipa penu adawa pikulu, tenepo mbapidakhala pyakuveka kuna ine kuti ndive kudungunya kwanu, imwe Ayuda. Mbwenye podi mphokanuyi nja pya mafala na madzina pontho na mwambo wanu, penepyo mphyanu mupitonge mwekha ene. Ine nkhabe tonga mseru ninga wenewu tayu.” Tenepo iye adaathamangisira kunja kwa thando ya miseruyo. Tenepo onsene adaphata Sostene, mkadamu wa nyumba yakupemphereramo mbammenyera m'thandomo pamaso pa Galio, mbwenye Galio hadapitsalakane penepi na pang'ono pene tayu. Paulo adathimiza kukhala mu Korinto nsiku zizinji zene pabodzi na anyakukhulupira. Tenepo adaasiya mbapakira m'mwadiya pabodzi na Prisila na Akila kwenda ku Siria. Mbadzati kubuluka na m'mwadiya ku Kenkerea, Paulo adachingwa mpala thangwi ya kudumbira kudachita iye pamaso pa Mulungu. Pidafika iwo kumzinda wa Efeso, Paulo adasiyako Prisila na Akila. Iye adenda kunyumba yakupempherera mbakalonga na Ayuda. Anthu adampempha kuti akhale kweneko ndzidzi ukulu ene, mbwenye iye hadatawire tayu. Kwache pikhabuluka iye, adaapanga mbati, “Kungakhala kufuna kwa Mulungu ndinati ndibwere pontho.” Tenepo iye adapakira m'mwadiya mbaenda buluka ku Efeso. Pidafika iye mumzinda wa Kesarea, adenda ku Yerusalemu mbakachedza na mpingo. Kubuluka penepo adenda ku Antiokea. Pidamala iye ndzidzi ukulu ene kweneko, iye adabuluka mbaenda kunthemba za Galatia na Frigia kuwangisa mtima anyakukhulupira onsene. Pandzidzi wenewo Myuda unango, dzinache Apolo, akhadabalwa mu Alekezandria ule, adadza ku Efeso. Iye akhali munthu wakudziwa kulonga pontho wakudziwa Malemba pyakwanga. Iye akhadafunziswa Njira ya Mbuya, tenepo na chipapu chikulu iye adalalika na kufunzisa chadi-chadi pya Yesu. Kwache iye akhadziwa kwene ubatizo wa Yohani basi. Tenepo iye adatoma kulonga mwakuwanga mtima m'nyumba yakupemphereramo. Pidamva Prisila na Akila, adamchemerera kumusa kwawo mbakampanga mwadidi pizinji pya Njira ya Mulungu. Pidanyerezera Apolo pyakwenda ku Akaya, anyakukhulupira a mu Efeso adamphedza pakulembera kalata anyakukhulupira a mu Akaya kuapempha kuti amtambire mwadidi. Mphapo pidafika iye kweneko, akhali chiphedzo chikulu kuna anthu, ale na kukoma mtima kwa Mulungu, akhadasanduka anyakukhulupira. Na kupokanya kwache kukulu iye adakunda nako Ayuda pakwecha pakuphatisa basa Malemba kuatsikimizira kuti Yesu ndi Khristu. Pikhali Apolo mu Korinto, Paulo adafamba na pamtunda m'nthemba za Asia mbafika ku Efeso. Kweneko adagumanako anyakukhulupira anango mbaavunza mbati, “Ayi mudatambira Mzimu Wakuchena pandzidzi udakhulupira imwe?” Iwo adatawira mbati, “Ife na kuva kwene nkhabe kuti kunja kuno kuna Mzimu Wakuchena.” Tenepo Paulo adavunza mbati, “Mphapo ubatizo udatambira imwe ngupi?” Iwo adatawira mbati, “Ubatizo wa Yohani.” Paulo adalonga mbati, “Yohani akhabatiza anthu adaleka pyakudawa pyawo ale. Iye adapanga anthu a m'dziko ya Israele kuti akhulupire ule akhabwera m'nduli mwache. Weneyu ndi Yesu.” Pidava anyakukhulupirawo penepi, adabatizwa na dzina ya Mbuya Yesu. Paulo adaasanjika manja, tenepo Mzimu Wakuchena adadza pana iwo; iwombo adatoma kulonga pilongero pyachilendo mbalonga mphangwa zakubulukira kuna Mulungu. Iwo onsene pabodzi akhali ninga amuna khumi na awiri. Paulo akhaenda kapita m'nyumba yakupemphereramo mbalonga na anthu mwakuwanga mtima miyezi mitatu. Iye adapokanyana nawo kuyesa kuanyengerera na pya Ufumu wa Mulungu. Mbwenye anango adaumisa mtima mbakhonda kukhulupira mbatoma kulongera pyakuipa Njira ya Mbuya pamaso pamwinji onsene. Natenepo Paulo adaasiya pyache mbaenda pabodzi na anyakukhulupira. Nsiku zonsene iye akhalonga nawo m'nyumba yakufunzisira ya Tirano. Penepi pidachitika pyaka piwiri mwakuti anthu onsene a nthemba ya Asia, Ayuda pabodzi na anthu okhonda khala Ayuda, adava mafala a Mbuya. Mulungu akhachita pyakudodomesa pyachilendo kudzera muna Paulo mwakuti na pitambaya pontho na nguwo zene zikhaphatisa iye basa zikhaendeswa kuna atenda. Tenepo atendawo akhawanga pontho mizimu yakuipa ikhabuluka muna iwo. Ayuda anango, akhafamba-famba kubulusa mizimu yakuipa ale, adayesambo kuphatisa basa dzina ya Mbuya Yesu kuchitira penepi. Iwo akhalonga kuna mizimu yakuipa ile mbati, “Ndikukutonga na dzina ya Yesu, ule ambalalika Paulo kuti ubuluke.” Ana achimuna anomwe a Skeva, Nyansembe Wamkulu wa Chiyuda, akhachita penepi. Mbwenye mzimu wakuipa udalonga kuna iwo kuti, “Yesu ndimbamdziwa, pontho Paulo ndimbamdziwa, apo imwe ndimwe ani?” Tenepo munthu akhaphatwa na mzimu wakuipa ule, adaanumphira mwamphamvu mbaakunda onsene, kuakuwaza pikulu pene mwakuti iwo adabuluka chipezi-pezi na kuthamanga m'nyumba mwachemo. Ayuda na anthu okhonda khala Ayuda onsene a mumzinda wa Efeso, pidava iwo penepi, adagoswerwa pyakwanga. Tenepo dzina ya Mbuya Yesu idalemedzwa pikulu. Anyakukhulupira azinji adadza mbatawira pakwecha na kubweka pyakuipa pyonsene pikhadachita iwo. Anyamatsenga azinji adagumanya mabukhu awo pabodzi mbaapisa pakwecha. Pidalengesa iwo konta ya kobiri ya mabukhu ale, idakwana masiliva pikwi makumashanu. Tenepo na njira yeneyi mafala a Mbuya adakula mwamphamvu mbavekeswa konsene kwene. Pidamala chitika penepi, Paulo adanyerezera pyakwenda ku Yerusalemu kudzera na m'nthemba ya Makedonia na Akaya. Iye adalonga mbati, “Ndingabuluka kweneko, mphyakuthema kuti ndikachedzembo kumzinda wa Roma.” Tenepo iye adatuma anyakumphedzache awiri, Timoti na Erasito, kwenda ku Makedonia. Mbwenye iye adasala mbakhala nsiku zizinji kunthemba ya Asia. Ndzidzi wenewu mukhali nyatwa zikulu mu Efeso thangwi ya Njira ya Mbuya. Munthu unango, dzinache Demetrio, nyakufula utale wa siliva, adasasanya mifanikizo yasiliva yakuoneka ninga nyumba yakupembedzeramo milungu yawo, Aritemi. Basa yeneyi ikhaganyalisa anyabasa pyakwanga. Natenepo iye adachemera onsene pabodzi, na anango ale basawo ikhalimbo sasawa ninga yawoyi mbalonga kuna iwo mbati, “Amunamwe, imwe mukupidziwa kuti mfumathu imbabulukira m'basa yeneyi. Imwe mukuona na kuva mwekha ene pinachita Paulopi. Iye akulonga kuti milungu yakusasanywa na anthu si milungubi, pontho iye akunyengerera na kubausa anthu azinji a mu Efeso muno pontho na anthu onsene a m'nthemba ya Asia. Penepa kugoswa kwache nkhwakuti malondathuwa anakwata mbiri yakuipa. Si pyokhapyo tayu, kugoswa kwinango nkhwakuti nyumba yakupembedzeramo milungu ikulu, Aritemi, inasanduka yakusowa basa, pontho kuti na ukulu wa milunguyi yakupembedzwa na anthu onsene mu Asia pontho na dziko yonsene unavungikiratu!” Pidava mwinji mafala enewa, adazhangali mbatoma kukhuwa mbati, “Mkulu ndi Aritemi wa ku Efeso!” Chimpiningu chidafalikira mumzinda monsene mule. Tenepo mwinji ule udaphata Gayo na Aristariko, amuna awiri a ku Makedonia, ale akhafamba pabodzi na Paulo, mbathamangira nawo kuthando yakusenzekera. Paulo akhafuna kaimira pamaso pamwinji ule, mbwenye anyakukhulupira hadamtawirise tayu. Akadamu anango a nthemba za Asia, ashamwali ache ale, adamtumira mphangwa kumpempha kuti aleke kapionesera m'thando yakusenzekerayo. Pandzidzi onthowo mwinji onsene ukhali pachimpiningu. Anango akhakhuwa pyawombo, anangombo pyawombo, thangwi azinji ene hakhadziwa tayu chikhadagumanyikirana iwo. Ayuda adagwinyira Alekezanda kutsogolo kwa anthu, tenepo anthu anango m'mwinjimo akhampanga pyakuti iye alonge. Tenepo Alekezanda adakwiza manjache m'dzulu kumatamisa anthu mbayesa kulonga mafala akupitchinjiriza nawo, mbwenye pidadzindikira mwinji ule kuti iye akhali Myuda, onsene pabodzi adakhuwa chinthu chibodzi maora mawiri mbati, “Mkulu ndi Aritemi wa ku Efeso!” Pakumalisa nyakulemba wa mumzinda adakwanisa kumatamisa mwinjiwo mbalonga mbati, “Imwe Aefeso, monsene mukupidziwa kuti mzinda wa Efeso ngwakukoyeramo nyumba yakupembedzeramo Aritemi pontho wa mwala wakupambulika ule udagwa kudzulu. Nkhabe munthu na mbodzi ene anakwanisa kukhonda penepi tayu. Natenepo mphyakuthema kuti mumatame, pontho lekani chita pinthu mwammangu-mangu. Imwe mwadza na amunawa pano akuti nee adaba pinthu pya m'nyumba zakupembedzeramo tayu penu kushola milungu yathu Aritemi nkhabe. Ngakhala Demetrio na amisiri anzache ana mseru na munthu, atongi tili nawo, ale anakwanisa kutonga miseru m'mathando a miseru pansiku zache. Tenepo miseru yawo anakwanisa katongerwa konthoko. Mbwenye ngakhala munafuna thimiza pinthu pinango kupiringana penepi, mphyakuthema kuti pitongwe pamgumano wa mzika za mu Efeso wakutawiriswa na Boma. Na pyachitika leropi pana kugoswa kwakuti ife tinatongwa thangwi ya kuchita chimpiningu. Nkhabe thangwi yakukwana kuchita chimpiningu, tenepo angativunza, tinasowa chakutawira.” Pidamala iye kulonga penepi, adabalalisa mwinjiwo. Pidamala chimpiningu, Paulo adagumanyisa anyakukhulupira mbagonekana nawo na mafala akuawangisa mtima. Tenepo adaasiya mbaenda kunthemba ya Makedonia. Iye adenda kudzera m'nthembamo mbawangisa mtima anthu na mafala azinji. Pakumalisa iye adafika kunthemba ya Grisi. Kweneko adakhalako miyezi mitatu. Iye akhasasanyika kuti aende na m'mwadiya kudziko ya Siria, mbwenye pidapidziwa iye kuti Ayuda akhapangana pya kumpha, adanyerezera kubwerera kudzera ku Makedonia. Sopatro mwanache Piro, wa mumzinda wa Berea adenda naye pabodzi. Tenepo amunawa adachitambo chibodzi-bodzi: Aristariko na Sekundo a mumzinda wa Tesalonika; Gayo wa mumzinda wa Deribe; Tikiko na Trofimo a m'nthemba ya Asia; pontho na Timoti. Iwo adatsogola mbakatidikhira mumzinda wa Troa. Pidamala ife kudya Phwando ya Mikate yakusowa chakufufumisira, tidabuluka kuluwani ya Filipi mbatienda na m'mwadiya ku Troa. Pidagwanda nsiku zishanu, tidaphatana nawo ku Troako. Kweneko tidamalako dimingu yamumphu. Pa Sabudu na mawulo tonsene tidagumanyikana pabodzi kumenya mkate kukumbuka Mbuya. Paulo adalonga kuna anthu ale kufikirana chiti-chiti thangwi akhaenda mangwana mwache. Nyale zizinji zikhadagaswa m'subi yapadzulu, mule mudagumanyikana ife. Pikhali Paulo m'kati kulonga, mphale unango, dzinache Yutiko, adakhala pazhanera ule, adatoma kuodzira. Tenepo adagona chitulo chikulu mbagwa pansi kubulukira m'nyumba yachitatu yapadzulu. Pidatchitha anthu pansi kamulokota, adamgumana afa kale. Mbwenye Paulo adatchitha pansipo, adapiponya pana iye mbamkhumbatira. Tenepo adalonga mbati, “Lekani dungunya, ali m'maso!” Tenepo iye adakwira pontho m'dzulu mule mbamenya mkate kukumbuka Mbuya na kudyerana pabodzi. Pidamala iye kulonga nawo ndzidzi ukulu ene kufikirana kunja kuchena, iye adenda. Iwo adakwata mphaleyo mbaenda naye kumusa wamoyo pontho awangiswa pikulu pene mumtima mwawo. Tidatsogola kapakira m'mwadiya mbatienda kuluwani ya Asosi, kule kukhafuna ife kakwata Paulo kuti iye akapakire m'mwadiyawo. Iye akhadatipanga kuchita tenepo, thangwi iye akhaenda kweneko na mtunda okhokha. Pidatigumana iye mu Asosi, adapakira nafe m'mwadiya mbatienda kuluwani ya Mitelene. Mangwana mwache tidabuluka ku Mitelene mbatienda na m'mwadiya kuntchuwa ya Kiyo. Mkuchono mwache tidenda na m'mwadiya mbatikafika kuluwani ya Samo, pontho mtondo mwache tidafika kuluwani ya Mileto. Paulo akhadanyerezera pyakwenda na m'mwadiya kupiringana mzinda wa Efeso kuti aleke taya ndzidzi m'nthemba ya Asia. Iye akhachimbiza tenepo, towera akafike mu Yerusalemu pa Nsiku ya Pentekosti ngakhala pikhali pyakukwanisika. Kubulukira ku Mileto, Paulo adatumiza mphangwa ku Efeso kuchemera akulu a mpingo kuti adze kuna iye. Pidafika iwo, iye adalonga nawo mbati, “Imwe mukupidziwa mule mukhakhalira ine ndzidzi onsene udakhala ine namwe kubulukira pa nsiku yakutoma idafika ine m'nthemba ya Asia. Na misozi izinji pontho na kupichepesa kukulu ndikhaphata basa ya Mbuya ninga nyakutumikirache pandzidzi wa nyatwa, ule udandidzera thangwi Ayuda akhafuna kundipha. Mukupidziwa kuti handidakubisireni chinthu na chibodzi chene chakukuphedzani tayu, mbwenye ndikhalalika na kufunzisa pakwecha pontho na m'nyumba mwanu. Ndidacheuza pikulu Ayuda na anthu okhonda khala Ayuda kuti aleke pyakudawa pyawo mbazungunukire kuna Mulungu pontho na kukhulupira Mbuyathu Yesu. Tenepo chinchino mwakuvera Mzimu Wakuchena ndinaenda ku Yerusalemu, mbwenye pinafuna kandichitikira kweneko, nkhabe kupidziwa tayu. Chinadziwa ine chene ntchakuti m'mizinda yonsene Mzimu Wakuchena andicheuza kuti maperezo na nyatwa pikundidikhira. Mbwenye, ine nkhabe tsalakana tayu pya moyo wanga kuti ngwakufunika kuna ine; pinafuna ine pyene, mphyakuti ndimalise bitcha-bitchayu pontho ndimalise basa idandipasa Mbuya Yesu yakulalika Mphangwa Zadidi za kukoma mtima kwa Mulungu. “Ndafamba-famba pakati panu monsene kulalika Ufumu wa Mulungu. Tenepo chinchino ndikupidziwa kuti nee mbodzi wa imwe anati andione pontho tayu. Natenepo lero ndikukupangani mwakugogomeza kuti ngakhala unango anatayika, si inevebi, mphyachembo Penepyo. Thangwi ine handidakubisireni tayu kukupangani pyonsene pinafuna Mulungu. Tenepo mupiyang'anire mwekha ene pontho na gulu yonsene idakupasani Mzimu Wakuchena kuti muiyang'anire. Mukhale amakabuswa a mpingo wa Mulungu, ule udapikwatira iye yekha ene kudzera muna imfa ya mwanache ninga nsembe. Ndikupidziwa kuti ine ndingabulukapo panabwera mibinzi yakugoswa pakati panu, tenepo iyo hinasiya mkumbi okhonda pheka tayu. Ndzidzi unafika wakuti anthu a m'gulu mwanu monthomu analonga pyakunama kuti anyakukhulupira abuluke mbaatewera. Natenepo khalani m'maso mbamukumbuke kuti na misozi na misozi ndidafunzisa monsenene mosiku na masikati pyaka pitatu. “Tenepo chinchino ndinakuperekani m'manja mwa Mulungu na kuna mphangwa za kukoma mtima kwache, zile zina mphamvu kuwangisa chikhulupiro chanu na kukupasani kutsanzaya, kule kwakoyera Mulungu anthu ache onsene. Ine handidapikhumbire ndekha ene kobiri penu nguwo za munthu na mbodzi ene tayu. Imwe mwekha ene mukupidziwa kuti ndidaphata basa na manjangawa kuti ndigumane pinthu pyonsene pikhasowa ine pabodzi na anzanga. Ine ndakuonesani pyonsene kuti pakuphata basa mwakuwangisa ninga tenepo, tathema kuphedza ale ana chikhulupiro chakuchepa, kukumbuka mafala adalonga Mbuya Yesu yekha ene kuti, ‘Kupasa kumbatsanzayisa pikulu kusiyana na kutambira.’ ” Pidamala Paulo kulonga penepi, adagodama pabodzi na anthu onsene ale mbapemphera. Onsene akhalira pikhamkhumbatira iwo na kumpsompsona kugonekana naye. Chidaaliza pikulu ntchakuti iye adalonga kuti iwo nee anamuonavebi. Tenepo iwo adenda naye kamperekeza kumwadiya. Pikhadagonekana ife nawo, tidenderatu na m'mwadiya kuntchuwa ya Kosi. Mangwana mwache tidafika kuntchuwa ya Rodesi. Kubuluka kweneko tidenda kuluwani ya Patara. Kweneko tidagumana mwadiya wakwenda kudziko ya Fonike, natenepo tidenda kapakira mwadiya mbatienda. Tidafika panango pakuti tidakwanisa kuona ntchuwa ya Kipro, tenepo tidenda chakumwera kwa ntchuwayo mpakana kudziko ya Siria. Tidenda na gombe-gombe kuluwani ya Turo, thangwi mwadiya ukhafuna katchithisako mitolo. Kweneko tidagumana anyakukhulupira anango mbatikhala nawo dimingu ibodzi. Na mphamvu za Mzimu Wakuchena iwo adapanga Paulo kuti aleke kwenda ku Yerusalemu. Mbwenye pidamala ndzidzi wathu wakuti tikhale nawo, tidaasiya mbatienda na njirathu. Anyakukhulupira onsenewa, pabodzi na akazawo na anawo, adenda nafe pabodzi kunja kwa mzinda kugombe. Kweneko tidagodama pansi mbatipemphera. Tidagonekana unango na mwanzache mbatipakira m'mwadiya, tenepo iwo adabwerera m'misa mwawo. Tidathimiza ulendo wathu na m'mwadiya, kubulukira ku Turo kwenda kuluwani ya Pitoloma. Kweneko tidachedza na anyakukhulupira mbatikhala nawo nsiku ibodzi. Mangwana mwache tidenda mbatifika kuluwani ya Kesarea. Kweneko tidakhala kumsuwo kwa Filipi, nyakulalika Mphangwa Zadidi pontho mbodzi wa amuna anomwe, akhadasankhulwa kukhala anyakuphedzera mu Yerusalemu ale. Iye akhali na ana achikazi anayi okhonda sembwa, ale akhalonga mphangwa zakubulukira kuna Mulungu. Pidakhala ife kweneko nsiku zizinji, mprofeti unango, dzinache Agabo, adafika kubulukira kunthemba ya Yudea. Iye adadza kuna ife mbakwata bande ya Paulo mbapimanga nayo yekha ene miyendo na mikono yache mbalonga mbati, “Penepi ndiye pyalonga Mzimu Wakuchena kuti: Mwenechiro bandeyu anamangwa na Ayuda mu Yerusalemu sasawa ninga tenepa, mbampereka m'manja mwa anthu okhonda khala Ayuda.” Pidava ife penepi, ife na anango penepo tidampempha Paulo kuti aleke kwenda ku Yerusalemu. Mbwenye iye adatawira mbati, “Pinachita imwe ninji kulira na kunditsukwalisa pikulu tenepa? Ine ndasasanyika nee kumangwa kokha tayu, mbwenye na kufa kwene mu Yerusalemu, thangwi ya Mbuya Yesu.” Tidachimwana kumnyengerera, natenepo tidamleka mbatilonga mbati, “Mbuya mbachite kufuna kwache.” Pidamala ife nsiku pang'ono kweneko, tidasasanyika mbatienda ku Yerusalemu. Anyakufunza anango a ku Kesarea adenda nafe pabodzi mbatiendesa kumusa kwa munthu unango, dzinache Mnasoni, kule kudenda ife kakhala. Iye akhali wakubulukira ku Kipro pontho akhali nyakukhulupira wakale na kale. Pidafika ife mu Yerusalemu, anyakukhulupira adatitambira na kukomerwa. Mangwana mwache Paulo pabodzi na ife tidenda kaona Yakobo pontho akulu onsene a mpingo akhali penepo. Paulo adaapasa mwenyikiro mbaapanga pyonsene pikhadachita Mulungu pakati pa anthu okhonda khala Ayuda, thangwi ya basa idaphata iye. Pidava iwo penepi, onsene adakuza Mulungu. Tenepo iwo adalonga kuna Paulo mbati, “Mbale Paulo, mukuona mwekha kuti pikwi pizinji pya Ayuda asanduka anyakukhulupira, pontho mule munawanga-wanga iwo onsene kuvera mwambo wa Mose. Iwo apangwa kuti imwe mumbafunzisa Ayuda onsene ale ambakhala pakati pa anthu okhonda khala Ayuda kuti akhonde vera mwambo wa Mose pakuapanga kuti aleke gwanda nsonga yachimuna ya anawo penu kuteweza mitemo ya Chiyuda. Mphapo tinachita tani? Iwo anati apive kuti mwabwera. Natenepo muchite pinakupangani ifepi. Pano pana amuna anayi, ale adumbira pamaso pa Mulungu. Ndokoni nawo pabodzi muchite nawo mwambo wakupichenesa mbumupagali kobiri zawo, towera iwo akwanise kuchinga tsisi yawo Mungachita tenepo anthu onsene anadziwa kuti pinthu pyonsene pinalonga iwo pya imwe mphyakunama, pontho kuti imwe mwekha mumbatewezadi mwambo wa Mose. Mbwenye kulonga pya anthu okhonda khala Ayuda adasanduka anyakukhulupira ale, taalembera kalata kuapanga kuti ife tanyerezera kuti aleke kudya nsembe zakuperekwa kuna mifanikizo, penu kudya chiropa, penu nyama zokhonda chekwa, pontho kuti aleke chita uputa.” Natenepo mangwana mwache Paulo adakwata amuna ale mbachita nawo pabodzi mwambo wakupichenesa. Tenepo iye adenda ku Nyumba ya Mulungu mbaadziwisa anthu pya nsiku zakumala kwa mwambo wakupichenesawo pontho na ndzidzi wakupereka nsembe kada munthu. Pidasala pang'ono kuti nsiku zinomwe za mwambo wakupichenesa zimale, Ayuda anango a kunthemba ya Asia adaona Paulo m'Nyumba ya Mulungu. Iwo adazhangalisa mwinji onsene ule, mbamphata Paulo. Iwo adakhuwa mbati, “Imwe amuna a m'dziko ya Israele, tiphedzenimbo! Munthu weneyu ngule ambaenda konsene kwene kufunzisa anthu onsene kupokanyisana na anthu a Israele, mwambo wa Mose, pontho na pya Nyumba ya Mulunguyi. Pontho si pyokhapyo tayu, iye adza na anthu okhonda khala Ayuda m'Nyumba ya Mulungu pontho kuswipisa mbuto yakuchenayi!” Iwo adalonga tenepo thangwi akhadaona Trofimo wa ku Efeso pabodzi na Paulo mumzindamo mbanyerezera kuti Paulo akhadampitisa m'Nyumba ya Mulungu. Mumzinda monsene mukhali chimpiningu. Tenepo anthu onsene adathamanga pabodzi kaphata Paulo mbamkwekwetera kunja kwa Nyumba ya Mulungu. Kabodzi na kabodzi misuwo ya Nyumba ya Mulungu idafungwa. Pikhayesa mwinjiwo kupha Paulo, mphangwa zidatumizwa kuna mkadamu wa magulu onsene a anyankhondo wa Chiroma kuti anthu onsene a mu Yerusalemu ali pachimpiningu. Kabodzi na kabodzi mkadamu wamkuluyo adakwata akadamu anango a nkhondo na anyankhondo mbatchithira na kuthamanga kukhali mwinji ule. Pidaona anthuwo kuti mkadamu wamkuluyo akudza pabodzi na anyankhondo, adaleka kumphiphitha Paulo. Mkadamu wamkuluyo adafika kuna Paulo mbammanga. Tenepo adatonga kuti amangwe na njema ziwiri mbavunza mbati, “Munthu weneyu mbani, pontho asosanji?” Anango m'mwinjimo adakhuwa pyawo, anangombo adakhuwa pyawombo, mwakuti mkadamu wamkulu ule adachimwana kudziwa chadi-chadi chikhadachitika, thangwi ya chimpiningucho. Natenepo iye adatonga amunache kuti amkwate Paulo kwenda naye kumpanda wa anyankhondo. Pidafika Paulo pamanera a mpandawo, anyankhondo ale adamthukula, thangwi mwinjiwo udapenga pyakwanga. Iwo akhamtewera m'nduli mwache uku akukhuwa mbati, “Mpheni!” Pikhali anyankhondowo chifupi kupitisa Paulo mumpanda, iye adavunza mkadamu wamkulu ule mbati, “Munanditawirisambo kuti ndilonge namwe?” Mkadamu wamkulu ule adamvunza mbati, “Ayi umbalonga Chigriki? Ayi iwe si iwe munthu wa kudziko ya Iguputo tayu, ule adalamusa chimpiningu chakupandukira boma pyaka pyapitapyo mbutsogolera mapanga pikwi pinayi kwenda kuthando yatchetcha?” Paulo adatawira mbati, “Ine ndine Myuda, mbalwa ya mumzinda wa Tariso m'dziko ya Kilikia, mzika ya mumzinda wakufunika. Mphapo nganditawirisenimbo kuti ndilonge kuna anthuwa.” Mkadamu wamkulu ule adamtawirisa kuti alonge. Natenepo Paulo adaimira pamanera mbakwiza manjache m'dzulu kumatamisa anthu. Pidamatama iwo, Paulo adalonga na chilongero cha Chiyuda mbati, “Imwe abale na ababanga, ngavani kuno pinalonga ine mafalanga akupitchinjiriza nawo.” Pidamva iwo kulonga Chiyuda, iwo adamatamiratu. Tenepo Paulo adalonga mbati, “Ine ndine Myuda, mbalwa wa mu Tariso mu Kilikia, mbwenye ndakulira mu Yerusalemu muno ninga nyakufunza wa Gamaliele. Ndidafunziswa mwadidi pya kukoya mitemo ya makolo athu, pontho ndikhali na phinga kuchita basa ya Mulungu ninga munachitira imwe monsene lero. Ndikhaboneresa na kuphesa anthu ale akhatewera Njira ya Mbuya. Ndikhamanga amuna na akazi mbandikaaponya m'perezo. Nyansembe Wamkulu na onsene a m'Thando ya miseru ya Chiyuda anakwanisa kundichitira umboni kuti ndikulonga pyakuonadi. Ndidatambira makalata kubulukira kuna iwo kwenda nawo kuna Ayuda a mumzinda wa Damasiko. Natenepo ine ndidenda kweneko kuti ndikamange anthu enewa mbandidza nawo ku Yerusalemu akumangwa na njema towera atchunyuswe. “Pikhali ine chifupi kufika ku Damasiko na masikati, vumbu-vumbu cheza chikulu chakubulukira kudzulu chidandimwinikira mwakundizungulira. Ndidagwa pansi, tenepo fala idaveka kuti, ‘Saulo! Saulo! Watani unandiboneresa tenepa?’ Ine ndidavunza kuti, ‘Ndimwe ani Mbuya?’ Iye adalonga kuna ine mbati, ‘Ndine Yesu wa ku Nazareti anaboneresa iweyi.’ Anzanga akhali na ine adaona chezacho, mbwenye nee adava fala ya ule akhalonga kuna ineyobi. Ine ndidavunza kuti, ‘Ndichitenji, Mbuya?’ Tenepo Mbuya adalonga kuna ine mbati, ‘Lamuka uende mu Damasiko. Kweneko unakapangwa pyonsene pidasasanya Mulungu kuti uphate.’ Ndikhali boli-boli, thangwi ya kuchena kukulu kwa chezacho. Natenepo anzangawo adandiphata nsenji mbaenda nane mu Damasiko. “Mumzindamo mukhali mamuna unango, dzinache Hanania, nyakupembedza Mulungu ule, akhavera mwambo wathu pontho akhalemedzwa pikulu na Ayuda onsene kweneko. Iye adadza mbaimira chifupi na ine mbalonga mbati, ‘Mbaleanga Saulo, tambira pontho kuona kwako.’ Ndzidzi onthowo ndidakwanisa kumuona. Iye adalonga mbati, ‘Mulungu wa makolo athu akusankhulani kuti mudziwe kufuna kwache, pontho muone Nyabasache Wakulungama pontho na kumva iye yekha ene akulonga kuna imwe na falache. Thangwi imwe munakhala mboni yache kupanga anthu onsene pidaona na pidava imwe. Mphapo chinchino, mwatani munadembuka? Lamukani mbamubatizwe kuti mucheneswe kuna pyakudawa pyanu mbamupemphere kuna Mbuya.’ “Ndidabwerera ku Yerusalemu, tenepo pikhapemphera ine m'Nyumba ya Mulungu, ndidaona masomphenya. Mwenemo ndidaona Mbuya akulonga kuna ine mbati, ‘Chimbiza ubuluke mu Yerusalemu muno, thangwi anthu kuno hanatawira tayu umboni unandichitira iwewu.’ Ine ndidatawira kuti, ‘Mbuya, iwo akupidziwa mwadidi kuti ine ndikhaenda m'nyumba zakupemphereramo kumanga na kumenya anyakukukhulupirani. Pontho pidaphiwa mboni yanu Setefano, ine ndikhali penepo mbanditawirizana nako kuphako, pontho nyakuyang'anira pyakufinika pya anyakuphawo akhali ine.’ Mbuya adalonga kuna ine mbati, ‘Ndoko, thangwi ndinakutumiza kutali kuna anthu okhonda khala Ayuda.’ ” Mwinjiwo udamvesera Paulo mpakana adalonga penepi. Tenepo iwo adatoma kukhuwa mwakugaluza fala mbati, “Mpheni! Iye hadatheme kukhala m'maso tayu!” Iwo akhakhuwa, kuponya nguwo zawo m'dzulu pontho na kuwaza fumbi thangwi ya kuzhangali. Mkadamu wa anyankhondo ule adapanga amunache kuti akwate Paulo aende naye kumpanda. Tenepo iye adaapanga kuti akwapule Paulo towera agumane thangwi ikhamkhuwira Ayuda. Mbwenye pidamala iwo kummanga kuti amkwapule, Paulo adalonga kuna mkadamu wa anyankhondo dzana, ule adaimira penepo mbati, “Ayi mwambo wanu umbatawirisa kukwapula mzika ya Chiroma mbamudzati kumtonga kuti adawa?” Pidava mkadamu wa anyankhondo dzana ule penepi, adenda kuna mkadamu wamkulu mbamvunza mbati, “Pinachita imwe ninji? Munthuyu ndi mzika ya Chiroma!” Natenepo mkadamu wamkulu ule adenda kuna Paulo mbakamvunza mbati, “Ngandipange, ayi ndiwe mzika ya Chiroma?” Paulo adatawira mbati, “Ande.” Mkadamu wamkuluyo adalonga mbati, “Ine ndidachita kugulatu na kobiri zizinji uzika wangawu.” Paulo adatawira mbati, “Mbwenye, ine wangawu ndidachita balwa nawo.” Kabodzi na kabodzi amuna, akhafuna kavunza Paulo ale, adamleka. Tenepo mkadamu wamkulu ule adachita mantha pidadzindikira iye kuti Paulo akhali mzika ya Chiroma pontho kuti akhadammanga na njema. Mkadamu wamkulu ule akhafuna kugumana chadi-chadi chikhasumira Ayuda Paulo, natenepo mangwana mwache iye adatonga kuti njema za Paulo zisudzulwe pontho kuti anyansembe akulu na onsene a m'Thando ya miseru ya Chiyuda agumane pabodzi. Tenepo iye adakwata Paulo mbamuimisa pamaso pawo. Paulo adayang'ana phanamana anyathando onsene ale mbalonga mbati, “Aisraele anzanga, ine ndaphata pinthu pyonsene pamaso pa Mulungu na chikumbu mtima chakusowa chinthu na chibodzi chene chakupokanyisa mpakana lero.” Nyansembe Wamkulu, Hanania, adapanga amuna ale akhaimira chifupi na Paulo kuti ammenye pamulomo. Mbwenye Paulo adalonga kuna iye mbati, “Mulungu anakumenyambo, iwe fufu yakukhwazwa mtoto. Iwe wakhala penepo kunditonga pakuteweza mwambo, mphapo ninji ukuswa mwambowo pakupanga anthu kuti andigase mbama!” Anthu akhali chifupi na Paulo ale, adalonga kuna iye mbati, “Iwe ukutikana Nyansembe Wamkulu wa Mulungu!” Paulo adatawira mbati, “Aisraele anzanga, ine nee ndikhapidziwabi kuti iye ndi Nyansembe Wamkulu. Malemba akulonga kuti, ‘Lekani kulongera pinthu pyakuipa akadamu a anthu anu.’ ” Pidaona Paulo kuti anango mwa anthu ale akhali Asaduki pontho kuti anango akhali Afarisi, iye adalonga mwakugaluza fala m'Thandomo mbati, “Aisraele anzanga, ine ndine Mfarisi, pontho mwana Mfarisi. Ndikutongwa lero, thangwi ya chidikhiro changa chakuti anthu akufa analamuka mbakhala pontho na moyo.” Pidalonga iye penepi, Afarisi na Asaduki adatoma kupokanyisana, pontho guluyo idagawikana. Thangwi Asaduki akhalonga kuti anthu nkhabe dzalamuka kuimfa pontho kuti nkhabe angelo na mizimu, mbwenye Afarisi akhakhulupira pyonsene pitatupi. Kukhuwa kule kudakula pyakwanga, tenepo anango a afunzisi a mwambo a m'gulu ya Afarisi adaimira mbapokanya pikulu mbati, “Ife nee tikuona kudawa kwa munthuyubi! Mwinango mzimu penu mngelo alongadi naye!” Tenepo mphoka ile idakula pyakwanga mwakuti mkadamu wamkulu ule adachita mantha kuti Paulo ananyedzwa-nyedzwa. Tenepo iye adapanga anyankhondo ache kuti atchithe kambulusa Paulo m'gulumo mbaenda naye kumpanda. Mosiku mwache Mbuya adaimira chifupi na Paulo mbalonga mbati, “Leka chita mantha! Iwe wandichitira umboni mu Yerusalemu muno, tenepo wathema kuchita chibodzi-bodzi kumzinda wa Roma.” Mangwana mwache na machibese Ayuda anango adagumanyikana pabodzi mbasasanya njira yakuphera Paulo. Iwo adadumbira kuti hanadya na kumwa pinthu tayu mpakana aphe Paulo basi. Anthu onsene pabodzi, akhasasanya njira yeneyi ale, adapiringana makumanayi. Tenepo iwo adenda kuna anyansembe akulu na akulu-akulu mbakalonga mbati, “Ife pabodzi tadumbira kuleka kudya na chinthu chene mpakana tapha Paulo. Mphapo chinchino, imwe na a m'Thando ya miseru ya Chiyuda mutumize mphangwa kuna mkadamu wamkulu kuti adze na Paulo khala ninga kuti imwe munafuna kuvunzisa pya mseru wache. Mbwenye ife tinasasanyika kuti timphe mwenemo iye mbadzati fika kuno.” Mbwenye mwana nyamaingache Paulo adava pikhadaverana iwo pile. Natenepo iye adenda kumpanda kule mbakampanga Paulo. Tenepo Paulo adachemera mbodzi wa akadamu wa anyankhondo dzana mbalonga kuna iye mbati, “Kwatani mphaleyu muende naye kuna mkadamu wamkulu. Iye ana mafala akuti akampange.” Mkadamu wa anyankhondo dzana ule adenda nayedi kuna mkadamu wamkulu ule mbakalonga mbati, “Nyaperezo Paulo adandichemera mbandipempha kuti ndidze na mphaleyu kuna imwe thangwi ana mafala akuti alonge kuna imwe.” Mkadamu wamkulu ule adamphata pamkono mbaenda naye pakhundu mbamvunza mbati, “Ninji pinafuna iwe kundipanga?” Iye adalonga mbati, “Ayuda averana kukupemphani kuti mangwana mudze na Paulo ku Thando ya miseru ya Chiyuda khala ninga Thandoyo ikufuna kuvesa mwadidi mseru wache. Mbwenye lekani kuphatisa basa pinalonga iwo thangwi pana amuna akupiringana makumanayi anafuna dzabisalira Paulo, towera amphate. Iwo adumbira kuti hanadya penu kumwa tayu mpakana aphe Paulo. Tenepo iwo asasanyika, pontho akudikhira kwene kuva pinafuna imwe kulonga.” Mkadamu wamkulu ule adalonga mbati, “Leka kapanga munthu na mbodzi ene kuti iwe wandipanga penepi.” Tenepo adamgwinya. Tenepo mkadamu wamkulu ule adachemera awiri mwa akadamu ache a anyankhondo dzana mbalonga mbati, “Sasanyani anyankhondo madzana mawiri pabodzi na amuna makumanomwe anyakupakira akavalo pontho na amuna madzana mawiri anyakuphatirira madipa kuti aende kumzinda wa Kesarea paora yachifemba mosiku uno. Mpaseni Paulo akavalo anango kuti apakire pakwenda, pontho mumkwate mwadidi mpakana afike kuna Felikisi, mkulu wa boma.” Tenepo mkadamu wamkulu ule adalemba kalata ninga tenepa: “Felikisi nyakulemedzwa, tambirani mwenyikiro kubulukira kuna ine, Klaudio Lusiasi. Ayuda adaphata munthu weneyo, pontho akhali chifupi kumpha. Pidapidziwa ine kuti iye ndi mzika ya Roma, ine na anyankhondo anga tidenda kamvunulira. Ine ndikhafuna kuti ndidziwe thangwi ikhamsumira Ayuda, natenepo ndidamkwata mbandienda naye ku Thando yawo ya miseru. Ndidagumana kuti iye hana mseru wakuti iye athema kufa nawo penu kuikhwa m'perezo tayu, kwache ikhali mphoka ene ya pya miyambo yawo. Pidapangwa ine kuti iwo akhadaverana kumpha, ndidanyerezera kuti ndimtumize kuna imwe kabodzi na kabodzi. Pontho ndapanga anyakumsumira kuti adze na mseru wache kuna imwe.” Mosiku onthowo anyankhondo ale adakwata Paulo, ninga mudatongerwa iwo, mbaenda naye kuluwani ya Antipatri. Mangwana mwache anyankhondo adabwerera kumpanda mbasiya anyakupakira akavalo ale, kwenda naye. Iwo adafika kuluwani ya Kesarea mbasiya kalatayo kuna mkulu wa boma mbapereka Paulo m'manja mwache. Tenepo mkulu wa boma adawerenga kalata ile mbavunza Paulo nthemba ikhabulukira iye. Pidapidziwa iye kuti akhabulukira kunthemba ya Kilikia, iye adalonga mbati, “Ndinavesera mseru wako, anyakukusumira angafika.” Tenepo adatonga kuti Paulo ayang'anirwe mwadidi na anyankhondo kunyumba ya mkulu wa boma. Pidamala nsiku zishanu Hanania, Nyansembe Wamkulu, adenda kuluwani ya Kesarea pabodzi na akulu-akulu a Ayuda anango na Teritulo, mvunuliri wawo pamiseru. Iwo adadza pamaso pa Felikisi dzampanga pya mseru ukhali pakati pa iwo na Paulo. Pidachemerwa Paulo kupita m'Thandomo, Teritulo adatoma kulonga pya mseruwo ninga tenepa: “Imwe Felikisi nyakulemedzwa, ife takhala pamtendere ndzidzi ukulu, pontho pinthu pizinji pyadidi pikuchitika m'dziko mwathu muno thangwi ya utsogoleri wanu wanzeru. Penepi timbapitambira pandzidzi onsene na pambuto zonsene mbatipereka takhuta wamkulu kuna imwe. Ine sinafuna kukutayisani ndzidzi tayu, mbwenye ndinakupemphani kuti mutikomere mtima kuvesera pinafuna ife kulonga mwachigwandira. Ife tagumana kuti munthuyu ngwakunensa pyakwanga. Iye akulamusa pimpiningu pakati pa Ayuda padziko yonsene yapansi pontho iye ndi mkadamu wa gulu ya anthu akuchemerwa Anazareti. Iye pontho adayesa-yesa kuipisa Nyumba ya Mulungu, natenepo ife tidammanga. Mungamvunza mwekha ene munthuyu munapidziwadi pyonsene pidamsumira ife kuna imwe.” Tenepo Ayuda adamlongerambo mwakupokanyisana naye kulonga kuti pyonsenepyo pikhali pyakuonadi. Penepo mkulu wa boma ule adakodola Paulo kuti alonge. Tenepo Paulo adalonga mbati, “Ine ndikupidziwa kuti imwe mwakhala nyakutonga miseru wa dzikoyi pyaka pizinji. Natenepo ndakomerwa kuti ndipitchinjirize ndekha ene pamaso panu. Munakwanisa mwekha ene kudziwa kuti zikhalidi nsiku khumi na ziwiri zapitazo pikhaenda ine kapemphera ku Yerusalemu. Ayuda hadandigumane kuti ndikupokanyisana na munthu ene m'Nyumba ya Mulungu penu kundigumana kuti ndikulamusa chimpiningu pakati pa anthu m'nyumba zakupemphereramo penu pambuto na ibodzi ene mumzindamu tayu. Iwo nee anakwanisa kukutsikimiziranibi kuti pinandilongera iwopi mphyakuonadi. Mbwenye chinthu chibodzi chinatawira ine ntchakuti ndimbapembedza Mulungu wa makolo athu pakutewera Njira inalonga iwo kuti njakunamayi. Ndimbakhulupirambo pyonsene pidalembwa m'mwambo wa Mose pontho na m'mabukhu a maprofeti. Ine ndina chidikhiro sasawa ninga china iwombo chakuti Mulungu analamusa kuimfa anthu onsene, akulungama na okhonda lungama ene. Ndi thangwi yache ndzidzi onsene ndimbayesa-yesa kukhala na chikumbu mtima chakusowa chinthu chakupokanyisa pamaso pa Mulungu na pana anthu ene. “Pidamala ine pyaka pizinji kutali na Yerusalemu, ndidabwerera kweneko kuti ndikapereke mitukwa kuna anyakutcherenga pakati pa Ayuda anzanga pontho na kupereka nsembe kuna Mulungu. Ukhali ndzidzi ukhachita ine penepi, pidandigumana iwo m'Nyumba ya Mulungu, pontho ndikhadamalisa kale kuchita mwambo wakupichenesa. Penepo nee ndikhali na mwinji penu chimpiningu tayu. Mbwenye Ayuda anango akubulukira kunthemba ya Asia akhali penepo. Iwo okha ene abwere pamaso panu kudzandisumira ngakhala ali napyo pyakundisumira. Penu anthu ali panowa alonge khala ninga adandigumana na mseru pidaimira ine pamaso pa Thando ya miseru ya Chiyuda— mwinango chakudawa changa chingakhale chakuti pidaimira ine pamaso pawo, ndidakhuwa kuti, ‘Mukunditonga lero thangwi ndimbakhulupira kuti anthu akufa analamuka mbakhala pontho na moyo.’ ” Tenepo Felikisi, ule akhadziwa mwadidi pya Njira ya Mbuya, adafunga Thandoyo na mafala akuti, “Ndinazenga mseru wako angadza Lusiasi, mkadamu wamkulu.” Iye adatonga mkadamu wa anyankhondo dzana kuti Paulo akoyiwe mwakuonerwa, kwache ampase utumbe pang'ono pontho atawirise ashamwali ache kumpasa pinafuna iye. Pidamala nsiku pang'ono Felikisi adadza pabodzi na mkazache Drusila, ule akhali Myuda. Iye adachemeresa Paulo mbamvesera pikhalonga iye pya kukhulupira Yesu Khristu. Mbwenye pikhalonga Paulo pya kulungama, kuuphata mtima kwa munthu, pontho na kudza kwa Nsiku inafuna Mulungu dzatonga anthu mseru, Felikisi adaphatwa na mantha mbalonga mbati, “Unakwanisa kwenda pyako chinchino. Ndinakuchemera pontho ndingakhala na danga.” Ndzidzi onthowo iye akhadikhira kuti Paulo anamdyekera na kobiri, ndi thangwi yache akhamchemera mbacheza naye kawiri-kawiri. Pidagwanda pyaka piwiri, Porokio Fesito adapita m'mbuto mwa Felikisi ninga mkulu wa boma. Felikisi akhafuna kuoneka ninga wadidi kuna Ayuda, natenepo adamsiya Paulo m'perezo. Fesito adatoma basache yakutonga m'nthemba yache, tenepo pidamala nsiku zitatu iye adenda kumzinda wa Yerusalemu kubulukira kumzinda wa Kesarea. Kweneko anyansembe akulu na akadamu a Chiyuda adadza pamaso pache dzampanga pya mseru ukhali pakati pa iwo na Paulo. Iwo adampempha Fesito kuti aakomere mtima pakutumiza Paulo ku Yerusalemu. Adalonga tenepo thangwi iwo akhadaverana kumpha panjira. Tenepo Fesito adatawira mbati, “Paulo akukoyiwa m'perezo ku Kesarea, tenepo ine ndinabwerera kweneko chinchino. Akadamu anu aende pabodzi na ine kuti akalonge ngakhala munthu weneyu achita pinthu pyakudawika.” Fesito adamala nsiku zinango zisere penu khumi kweneko pakati pawo. Tenepo iye adenda ku Kesarea. Mangwana mwache iye adakhala pansi m'thando ya miseru mbapanga anyankhondo kuti adze na Paulo mwenemo. Pidafika Paulo, Ayuda akhadabwera kubulukira ku Yerusalemu ale, adamzungulira. Iwo adatoma kulonga pinthu pyakugoswa kupambizira Paulo pyakuti iwo hadakwanise kupitsikimizira tayu. Mbwenye Paulo adapitchinjiriza yekha ene mbati, “Ine sidachite pinthu pyakudawira mwambo wa Ayuda, penu Nyumba ya Mulungu, penu Mfumu wa Roma tayu.” Mbwenye na kufuna kuoneka ninga wadidi kuna Ayuda Fesito adamvunza Paulo mbati, “Kani unafuna kuti uende ku Yerusalemu towera mseru wako ukatongwe kweneko pamaso panga?” Paulo adalonga mbati, “Ndikuimira pamaso pa thando ya miseru ya Mfumu wa Roma, kule kwathema ine kutongwa. Ine nee ndachita chinthu chakudawira Ayuda tayu, ninga munapidziwira imwe mwekha ene mwadidi. Ngakhala ndaswa mwambo pontho ndachita pinthu pyakuti ndathema kuphiwa napyo, ine nkhabe kupikhonda kuphiwa tayu. Mbwenye ngakhala pinandilongera iwopi si pyakuonadi tayu, nkhabe munthu anakwanisa kundipereka m'manja mwawo. Ndinapempha kuti Mfumu wa Roma atonge mseru wanga.” Pikhadamala verana Fesito na thando yache, iye adatawira mbati, “Iwe wapempha kuti mseru wako ukatongwe na Mfumu wa Roma, natenepo unati uende kuna Mfumu wa Roma.” Pidagwanda ndzidzi ene Mfumu Agripa na Berenike adadza ku Kesarea kacheza na Fesito, pontho kalonga mbati, “Takomerwa kuti ndimwe mkulu wa boma.” Pidakhala iwo pabodzi kweneko nsiku zizinji zene, Fesito adapanga Agripa pyonsene pya mseru wa Paulo mbati, “Kuno kuna munthu unango akhadasiyiwa m'perezo na Felikisi. Pidenda ine ku Yerusalemu, anyansembe akulu pabodzi na akulu-akulu a Chiyuda adadza pamaso panga na mseru wache, pontho adandipempha kuti ndimtonge kuti adawa. Mbwenye ndidaapanga kuti ife Aroma nkhabebi chisimo chakupereka munthu wakusumirwa m'manja mwa anyakumsumirache mbadzati onana nawo maso na maso kuti apitchinjirize yekha ene pa pinamulongera iwo. Pidabwera iwo kuno, ine handidataya ndzidzi tayu, mbwenye mangwana mwache ndidakhala pansi m'thando ya miseru mbanditonga kuti Paulo adzeswe m'bwalomo. Anyakumsumirache adaimira kulonga, mbwenye iwo hadamulongere chinthu chakuipa na chibodzi chene tayu chikhanyerezera ine kuti iwo mbadamulongera. Mphokawo ikhali kwene ya chipembedzo chawo, pontho na pya munthu unango, dzinache Yesu, afa ule, mbwenye Paulo ambalonga kuti ana moyo. Ndidamalwa nzeru, nee dziwa tayu kuti ndinaphata tani pyakuonadi pya mseru wenewu. Ndi thangwi yache ndidamvunza Paulo ngakhala akhafuna kuti aende ku Yerusalemu, towera mseru wache ukatongwe kweneko. Mbwenye Paulo adapempha kuti abange koyiwa m'perezo kufikirana Mfumu wa Roma azenge mseru wache. Natenepo ndidatonga kuti akoyiwe m'perezo kufikirana ndimtumize kuna mfumuyo.” Mfumu Agripa adalonga kuna Fesito mbati, “Ndinafuna kuti munthu weneyu ndimve ndekha ene.” Fesito adatawira mbati, “Munamva mangwana.” Mangwana mwache Mfumu Agripa na Berenike adadza na chilemedzo chikulu mbapita m'nyumba ikulu yakugumanyikirana anthu, pabodzi na mkadamu wa anyankhondo dzana, pontho akadamu a mumzindamo. Tenepo Fesito adatonga kuti Paulo adzeswe. Natenepo Paulo adadzadi. Fesito adalonga mbati, “Mfumu Agripa pabodzi na anthu onsene muno; munthu anaona imweyu, ngule Ayuda onsene a ku Kesarea na a ku Yerusalemu kwene adadza kuna ine dzadungunya pya weneyu. Iwo akhakhuwa kuti aleke khalave na moyo tayu. Mbwenye ine handidagumana pinthu pyakudawika pidachita iye pyakuti aphiwe napyo tayu. Podi iye yekha ene adapempha kuti mseru wache ukatongwe na Mfumu wa Roma, ndapinyerezera kuti ndimtumize kweneko. Mbwenye ine nkhabe chadi-chadi chakuti ndilembere Mfumu wa Roma pya iye, natenepo ndadza naye pamaso panu monsene, maka-maka pa imwe, Mfumu Agripa. Mungagumana pidadawa iye, ndinakwanisa mphapo kulemba kalatayo. Thangwi kuna ine pikuoneka mphyokhonda veka kutumiza nyaperezo nee thulabi pyadawa iye.” Mfumu Agripa adalonga kuna Paulo mbati, “Unakwanisa chinchino kulonga mafalako.” Paulo adakwiza dzanjache m'dzulu mbatoma kupitchinjiriza tenepa: “Mfumu Agripa! Ndinapiyesa wamwayi lero kuti ndipitchinjirize pamaso panu pyonsene pinandilongera Ayudapi. Maka-maka podi imwe mumbapidziwa mwadidi pyonsene pya mitemo ya Chiyuda, pontho na pyonsene pimbapokanyana iwo. Natenepo ndikukupemphani kuti mundivesere mwakupirira. “Ayuda onsene akudziwa makhaliro anga kutomera uwananga. Anthu a kudziko kwathu pontho mumzinda wa Yerusalemu akudziwa pya moyo wanga onsene kubulukira pakutoma. Iwo onsene ambandidziwa na kale ene kuti ndikhali mbodzi wakutewera m'gulu ya Afarisi, yakupembedza pikulu kupiringana magulu anango. Iwo anakwanisa kuchitira umboni ngakhala anafuna. Tenepo chinchino ndaimira pano kuti nditongwe mseru thangwi ya chidikhiro changa pachinthu chidadumbira Mulungu kuna makolo athu kuti anachichita. Chinthu chonthochi ntchile chinadikhira madzinza khumi na awiri a anthu athu kutambira ninga munapembedzera iwo Mulungu na mtima onsene mosiku na masikati. Mfumu! Ayudawa akundilongera thangwi ya chidikhiro chenechi. Thangwi ninji mphapo, imwe anthu muli pano, mumbanyerezera kuti mphyakuchimwanika kukhulupira kuti Mulungu ambalamusa anthu akufa? “Ine ene ndekha ndidapinyerezera kuti ndathema kuchita pinthu pyonsene pyakukwanisika kulekesa anthu kukhulupira Yesu wa ku Nazareti. Penepi ndiye pidachita ine mu Yerusalemu. Ndidatambira utongi kuna anyansembe akulu mbandiikha m'perezo anthu a Mulungu. Pikhatongwa iwo kuti aphiwe, ine ndikhatawirizana napyo. Ndzidzi uzinji ndikhaatchunyusa m'nyumba zakupemphereramo mbandiyesa kuakhakhamiza kukhonda chikhulupiro chawo pana Yesu. Ndikhazhangali nawo pyakwanga mwakuti ndidenda na kumizinda yakunja ene kaaboneresa. “Na thangwi yeneyi ndidenda kumzinda wa Damasiko na mphamvu pontho na utongi kubulukira kuna anyansembe akulu. Akhali masikati, ndili panjira kwenda ku Damasiko, Mfumu, ndidaona cheza chikulu kupiringana cheza cha dzuwa kubulukira kudzulu mbachindimwinikira pabodzi na amuna akhaenda na ine. Tenepo tonsene tidagwa pansi, pontho ndidava fala ikulonga kuna ine na chilongero cha Chiyuda kuti, ‘Saulo, Saulo! Watani unandiboneresa tenepa? Kunachita iwe nkhupikuwaza kwene wekha ninga ng'ombe yakumenya butsu mtswamu wa mbuyache.’ Ndidavunza kuti, ‘Ndimwe ani Mbuya?’ Tenepo Mbuya adatawira mbati, ‘Ndine Yesu anaboneresa iwe. Mphapo lamuka mbuimire na manyalo ako. Ndakuonekera towera ndikusankhule kuti ukhale nyabasanga. Upange anthu anango pyaona iwe lero pya ine, pontho na pinafuna dzakuonesa ine m'tsogolo muno. Ndinakupulumusa kuna nyatwa zakubulukira kuna anthu a dzinzako na kuna anthu okhonda khala Ayuda. Ndikukutuma kuna iwo kuti ukafungule maso awo na kuabulusa kumdima kuti adze kucheza, pontho kuabulusa kumphamvu ya Satana kuti adze kuna Mulungu. Kudzera muna chikhulupiro chawo pana ine, pyakudawa pyawo pilekererwe, pontho atambire mbuto pakati pa anthu asankhulwa na Mulungu kuti akhale ache ene ale.’ “Natenepo Mfumu Agripa, ine sidakhonde tayu kuvera masomphenya adaona ine kubulukira kudzulu. Mbwenye chakutoma ndidalalika mu Damasiko na mu Yerusalemu, kubuluka kweneko, mu Yudea monsene pontho na pakati pa anthu okhonda khala Ayuda. Ndidalalika kuti aleke pyakudawa pyawo mbazungunukire kuna Mulungu, pontho achite pinthu pyakuonesa kuti alekadi pyakudawa pyawo. Ndi thangwi yache Ayuda adandiphata pikhali ine m'Nyumba ya Mulungu mbayesa kuti andiphe. Mbwenye kufikirana lero Mulungu akundiphedza. Natenepo ndaimira pano kupereka umboni wanga kuna anthu onsene, mkulu penu mwana. Pinalonga inepi ndi sasawa na pile pidalonga maprofeti pontho Mose kuti pinachitika: kuti Khristu athema kufa, pontho anakhala wakutoma kulamuka kuimfa kuti alonge pya cheza cha chipulumuso kuna Ayuda na kuna anthu okhonda khala Ayuda.” Mukhapitchinjiriza Paulo yekha ene tenepo, Fesito adakhuwa mbati, “Iwe Paulo, una nsala! Kufunza kwako, kwakuyalusa!” Paulo adatawira mbati, “Ine nkhabe nsala tayu, Mfumu! Pinalonga inepi mphyakuonadi pontho pya nzeru. Mfumu Agripa! Ndinakwanisa kulonga namwe mwakuwanga mtima thangwi imwe mukupidziwa pinthu pyonsenepi. Ndikupidziwa kuti nkhabe chinthu na chibodzi chene chinakhonda imwe dziwa, thangwi penepi hapidachitika mwakubisika tayu. Mfumu Agripa, kadi imwe mumbakhulupira maprofeti? Ndikupidziwa kuti mumbakhulupira!” Agripa adalonga kuna Paulo mbati, “Ndzidzi ung'onombo ninga weneyu ukunyerezera kuti unakwanisa kundisandusa kukhala mkhristu?” Paulo adatawira mbati, “Ngakhala ndzidzi ngwakuchepa penu ngukulu, ndikupempha kuna Mulungu kuti imwe na onsene akundivesera lero musanduke mbamukhalambo ninga ine, kupambula njema zina inezi!” Tenepo mfumu, mkulu wa boma, Berenike, pontho na anango onsene adalamuka. Pidabuluka iwo penepo, adalonga kuna unango na mwanzache mbati, “Munthu weneyu hadachite chinthu na chibodzi chene chakuti aphiwe penu kuikhwa m'perezo tayu.” Tenepo Agripa adalonga kuna Fesito mbati, “Munthuyu mbadakhonda pempha kuti mseru wache ukatongwe na Mfumu wa Roma, mbadasudzulwa.” Pidapinyerezera iwo kuti tiende na m'mwadiya kudziko ya Italia, iwo adampereka Paulo na anyaperezo anango m'manja mwa Juliasi, mkadamu wa anyankhondo dzana, wa gulu ya anyankhondo yakuchemerwa “Gulu ya Mfumu wa Roma.” Tidapakira m'mwadiya, ule ukhabulukira kuluwani ya Adramitio, pontho udasasanyika kale kwenda kumagombe a nthemba ya Asia, mbatienda pyathu. Munthu unango, dzinache Aristariko, wa mumzinda wa Tesalonika m'nthemba ya Makedonia akhali nafe pabodzi. Mangwana mwache tidafika mumzinda wa Sidoni. Juliasi adakomera mtima Paulo mbamtawirisa kuti aende kaona ashamwali ache towera akapaswe pikhasowa iye. Kubuluka kweneko, tidapakira m'mwadiya mbatienda kukhundu kwakusowa mphepo kwa ntchuwa ya Kipro, thangwi tikhayang'anisana na mphepo. Tidenda na gombe-gombe kukhundu ya kunthemba ya Kilikia na Pamfilia na m'mwadiya mbatifika muluwani ya Mira, m'nthemba ya Likia. Kweneko mkadamu wa anyankhondo dzana ule adagumanako mwadiya ule ukhadabulukira ku Alekezandria kwenda ku Italia. Tenepo iye adatipakiza m'mwadiyamo. Tidenda pang'ono-pang'ono nsiku zizinji zene, pakumalisira tidafika chifupi na luwani ya Kinido na nyatwa zikulu. Mphepo hidatitawirisa kwenda kutali kwene na njira yeneyi tayu, natenepo tidenda kukhundu kwakusowa mphepo kwa ntchuwa ya Krete kugwanda na ku Salimone, phiri ya m'khundu mwa bara. Tidendadi mwanyatwa na m'khundu-khundu mwa ntchuwayo mbatifika pambuto panango pakuchemerwa Magombe Adidi, chifupi na luwani ya Lasea. Tidatayako ndzidzi ukulu ene, pontho kunja kudagoswa pyakwanga kuthimiza ulendo wathu thangwi pandzidzi wenewu wa chaka kunja kukhali kwakuipa pyakwanga. Natenepo Paulo adaapanga tenepa: “Amunamwe, ndikuona kuti ulendo wathu unakhala wakunensa. Mitolo na mwadiyawu pinavungika pikulu pontho na moyo wathu ene unatayika.” Mbwenye mkadamu wa anyankhondo dzana adavera pidalonga nyakutekenya na mwenechiro mwadiya ule; nee phatisa basa pidalonga Paulo pilebi. Gombeyo hikhali yadidi tayu kukhalapo pandzidzi wa mainja, natenepo anthu azinji akhafuna tibuluke penepo na mwadiya mbatiyesa-yesa kuti pingakhala pyakukwanisika tikafike kumzinda wa Fonikisi kuti mainja akatimalire kweneko. Fonikisi ndi gombe ya mu Krete yakuyang'anisana na kumwera kumadokero dzuwa pontho kumpoto kumadokero dzuwa. Mphepo ing'ono idagundika kubulukira kumwera, tenepo amuna ale adanyerezera kuti akhadagumana chidafuna iwo. Natenepo adabulusa ngoloweko zakuphatisa mwadiya pansi mbaenda na gombe-gombe ya Krete. Sindzidzi mphepo ikulu yakuchemerwa “Mbalu,” idagundika kubulukira pa ntchuwapo. Mphepoyo idamenya mwadiyawo mwakuti udachimwana kwenda kutsogolo mwakuyang'anisana na mphepoyo. Natenepo tidausiya pyathu mwadiyawo kuti tiende pyathu na mphepo. Tidafika kukhundu kwakusowa mphepo ya ntchuwa ing'ono ya Kauda. Kweneko na nyatwa tidakwanisa kupulumusa mwadiya ung'ono, udamangirirwa m'nduli mwa mwadiya wathu ukulu ule. Iwo adakweya mwadiya ung'ono mbaukwizika m'mwadiya ukulu ule. Tenepo adamanga mwadiya ukuluwo na nkhambala. Iwo akhagopa kuti anatcherera patchetcha pansi pa madzi chifupi na gombe ya dziko ya Libia, natenepo iwo adatchithisa mathanga, mbasiya mwadiya kwenda pyawo na mphepo. Chonzi chakugoswa chile chidathimiza kudza, natenepo mangwana mwache adatoma kutaya m'madzi mitolo inango ikhali m'mwadiya ile. Mkuchono mwache adataya mapindi anango a mwadiyawo m'madzi. Nsiku zizinji zene hatidakwanisa kuona dzuwa penu nyenyezi tayu, pontho chonzi chidathimiza kudza mwaukali. Pakumalisa tidataya mtima kuti tinapulumuka. Pidamala amuna ale ndzidzi ukulu ene okhonda kudya chinthu, Paulo adaimira pamaso pawo mbalonga mbati, “Amunamwe mbamudandivera pidalonga ine kuti tileke kubuluka ku Krete, pyonsenepi nee mbapidavungika na kutayikabi. Mbwenye chinchino ndikukupemphani muwange mtima. Nee mbodzi anafa tayu, kwache unavungika ndi mwadiya ene basi. Mosiku wapitawu mngelo wa Mulungu adadza kuna ine. Ine ndine wache wa Mulungu, pontho ndimbampembedza. Mngeloyo adalonga mbati, ‘Paulo, leka chita mantha! Mphyakuthema kuti ukaonekere pamaso pa Mfumu wa Roma. Tenepo Mulungu na kukoma kwache mtima kuna iwe, anakoya miyoyo ya anthu onsene anaenda na iwewo!’ Tenepo amunamwe, wangisani, thangwi ndikukhulupira kuti pinachitikadi ninga montho mudandipangira Mulungu. Mbwenye tinati tikatcherere pantchuwa inango.” Mosiku wa khumi na chinayi tikhagwinywa na chonzi kuwambuka Bara ya Mediterania. Tenepo pachiti-chiti anyakuphata basa m'mwadiya mule adanyerezera kuti tikhali chifupi kufika pamtunda. Natenepo adabizika mwala wakumangirirwa na nkhambala kuyeza kuzwika kwa madzi mbagumana kuti kuzwika kwache kukhali mathanyo makumanayi. Pidenda iwo pang'ono adachita pontho chibodzi-bodzi mbagumana kuti padazwika na mathanyo makumatatu. Iwo akhachita mantha thangwi akhagopa kuti penu mwadiya unaenda kumiyala. Natenepo adagwesera m'madzi ngoloweko zinayi kunduli kwa mwadiyawo kuuphatisa, mbapemphera kuti kunja kuchene. Tenepo anyakuphata basa m'mwadiya adayesa-yesa kuthawa. Iwo adatchithisira mwadiya ung'ono m'madzi khala ninga akhafuna kugwesera ngoloweko zinango kutsogolo kwa mwadiya ukuluwo. Mbwenye Paulo adalonga kuna mkadamu wa anyankhondo dzana ule na kuna anyankhondo mbati, “Anyakuphata basawa angakhonda khala m'mwadiya muno, imwe munapulamukave tayu.” Tenepo anyankhondo ale adagwanda nkhambala zidamangirirwa kumwadiya ung'ono zile, towera mwadiyawo uende pyawo na kubeluka. Makalakwecha mbadzati fika, Paulo adaapempha onsene kuti adye mbati, “Mwamala nsiku khumi na zinayi kudikhira, tenepo ndzidzi onsenewo nee mudadya na chinthu chenebi. Ndikukupemphani mphapo kuti mudye towera mukhale na moyo. Nkhabe mbodzi wa imwe anakolozeka na pang'ono pene tayu.” Pidamala Paulo kulonga penepi, adakwata mikate inango mbapereka takhuta kuna Mulungu pamaso pawo onsene mbaimenya-menya, tenepo iye adatoma kudya. Mitimawo idakhala pansi, tenepo onsenewo adadya. Tonsene m'mwadiyamo tikhali anthu madzana mawiri na makumanomwe na atanthatu. Onsene pidakhuta iwo, adaponya tirigu onsene m'madzi towera mwadiya ululupirwe. Pidachena kunja anyakuphata basa m'mwadiya hadadzindikire mtunda tayu, mbwenye adaona gombe yatchetcha mbanyerezere kuti anakwanisa kutchamisapo mwadiyawo. Tenepo adagwanda nkhambala za ngoloweko zile mbazileka kuti zibile. Na ndzidzi onthowo adasudzula nkhambala zidamangirirwa kung'ombo ikulu yakuwongolera mwadiya. Tenepo adakwiza mathanga kutsogolo kwa mwadiya, towera mwadiya uende pyawo na mphepo mbatienderatu pagombeyo. Mbwenye mwadiya udadima nthunda yatchetcha yakubisika m'madzi mbutcherera. Kutsogolo kwa mwadiya kudatcherera mbakuchimwana kufamba, mwenemo kunduli kwache kukhapanduka thangwi ya mphamvu za mabimbi. Anyankhondo adanyerezera pyakupha anyaperezo onsene ale, kugopesera anasambirira kumtunda mbathawa. Mbwenye mkadamu wa anyankhondo dzana ule adafuna kupulumusa Paulo, natenepo iye adaakhondesa kuchita penepi. Chakutoma iye adaapanga anthu, ale anakwanisa kusambirira kuti anumphire m'madzi mbasambirire kwenda kumtunda. Mphapo anango aphate matabwa na pimanyenyeswa pya mwadiyawu mbaenda kumtunda. Mwenemo ndiye mudapulumukira ife tonsene mbatikafika kumtunda. Pidapulumuka na kufika ife pamtunda, tidava kuti dzina ya ntchuwayo ikhali Melita. Anthu a penepo akhali adidi pyakwanga kuna ife mbatitambira mwadidi. Iwo adatigasira moto kuti tiothe thangwi tidatontholerwa podi kukhavumba mvula. Paulo adagumanya mtolo wa nkhuni mbasesera nawo motowo. Tenepo, na thangwi ya kupisa kwa motowo m'nkhuni mule, mudabuluka nyoka mbiluma dzanja ya Paulo mbikakamira ponthopo. Anthu a pantchuwa ale adaona nyoka ili lemberere padzanja ya Paulo mbalonga mbati, “Munthuyu ndi phangadi. Kupulumuka kudachita iye pabara pale nkhupulumuka kwene pyache, mbwenye milungu yakuchemerwa ‘Chilungamo’ yakhonda kuti iye akhale na moyo.” Mbwenye Paulo adakupusira nyoka ile pamoto okhonda kuwazika na pang'ono pene. Iwo akhanyerezera kuti manungo ache anatupa penu iye anagwa pansi kabodzi na kabodzi mbafa. Mbwenye pidaona iwo kuti ndzidzi ukulu wagwanda nee chitika pinthu kuna iye tayu, iwo adasanduza manyerezero mbalonga mbati, “Munthuyu ndi milungu!” Chifupi na mbutoyo pakhali minda ya Populio, mkulu wa boma wa pantchuwapo. Iye adatitambira mwadidi mbatikhala ninga alendo kumusa kwache nsiku zitatu. Babache Populio akhagona patalimba m'nyumba thangwi iye akhava manungo pontho kamwazi. Paulo adapita m'subimo mbampempherera, tenepo adamsanjika manja mbamuwangisa. Pidachitika penepi atenda anango onsene a pantchuwapo adadza mbawangiswambo. Iwo adatipasa mitukwa izinji ene, pontho pidasasanyika ife kuti tiende adatiikhira m'mwadiya pikhasowa ife paulendo wathu. Pidagwanda miyezi mitatu tidalamuka kwenda ulendo wathu na m'mwadiya unangombo, ule ukhakhala pantchuwapo pandzidzi wa mainja. Mwadiyawo ukhachemerwa “Milungu yamapasa” pontho wakubulukira ku Alekezandria. Tidafika mumzinda wa Sirakusi mbatikhala kweneko nsiku zitatu. Kubuluka kweneko tidenda na mwadiya mbatikafika mumzinda wa Regimu. Mangwana mwache mphepo idagundika kubulukira kumwera, tenepo mkuchono mwache tidafika kuluwani ya Putioli. Kweneko tidagumana anyakukhulupira anango mbatipempha kuti tikhale nawo dimingu yamumphu. Kubuluka kweneko tidenda ku Roma. Pidava anyakukhulupira mu Roma kuti tikhadza, iwo adadza dzatichingamira, anango kumbuto yakuchemerwa Nyumba Zitatu Zakugonamo Alendo, anangombo mpakana pa Msika wa Apio. Pidaona Paulo anthu ale, iye adakuza Mulungu mbawangiswa mtima pikulu. Pidafika ife mu Roma, Paulo adatawiriswa kukhala yekha ene, mbwenye mwakuonerwa na nyankhondo. Pidagwanda nsiku zitatu, Paulo adachemeresa mgumano wa akadamu a Chiyuda a kweneko. Pikhadagumanyikana iwo, iye adalonga kuna iwo mbati, “Aisraele anzanga, ine sidachite chinthu chakudawira anthu athu, penu mitemo idatambira ife kubulukira kuna makolo athu ile tayu. Mbwenye ndidaikhwa m'perezo mumzinda wa Yerusalemu mbandiperekwa m'manja mwa Aroma. Pidamala iwo kundivunza, Aroma akhafuna kundisudzula, thangwi hadagumane mseru wakuti ndife nawo tayu. Mbwenye pidapipokanya Ayuda, ine nee mbandidachitira mwinango tayu, mbwenye kupempha kuti mseru wanga ukatongwe na Mfumu wa Roma, podi kwene kuti ine nee ndikhali na mseru na anthu anga tayu. Ndi thangwi yache ndakuchemerani kuti ndilonge namwe. Ndimomwene ine ndamangwa na njema thangwi ya iye, anadikhira anthu a ku Israele ule.” Iwo adalonga kuna iye mbati, “Ife nee tatambira kalata na ibodzi ene kubulukira kunthemba ya Yudea yakulonga pya iwe tayu. Pontho nee munthu adza kuno na mphangwa zakulonga pya iwe, penu kulonga pyakuipa pya iwe kubulukira kweneko tayu. Mbwenye pinafuna ife mphyakuti tive tekha ene manyerezero ako, thangwi tikupidziwa kuti konsene anthu ambalonga pyakupambizira gulu yakoyi.” Natenepo iwo adapangana naye nsiku, tenepo mwinji udadza pansikuyo kumbuto kukhakhala Paulo kule. Kubulukira machibese kufikirana mosiku iye adalonga mwakuveka kuna iwo mphangwa za Ufumu wa Mulungu mbayesa kuanyengerera na pya Yesu pakuawerengera pya m'mwambo wa Mose na m'mabukhu a maprofeti. Anthu anango adanyengeka nawo mafalache, mbwenye anango adakhonda kukhulupira. Natenepo Ayudawo adabalalika akupokanyisana pakati pawo pamafala akumalisa akhadalonga Paulo akuti, “Mzimu Wakuchena adalonga pyakuonadi pidalonga iye kuna makolo anu kudzera muna mprofeti Yesaya kuti: ‘Ndoko ukalonge kuna anthuwa kuti: Kuva munava, kwache nee vesesabi; kuona munaona, kwache nee onesesabi. Thangwi anthuwa misolo yawo yauma; aphopha makutu awo, pontho afunga maso awo. Gopesera anaona na maso awo, na kuva na makutu awo, pontho kuti misolo yawo inavesa; tenepo mbadazungunukira kuna ine, inembo mbandidaawangisa.’ ” Pakumalisa Paulo adalonga mbati, “Imwe mupidziwe kuti mphangwa za Mulungu zakudzesa chipulumuso zatumizwa kuna anthu okhonda khala Ayuda. Iwo anakazivesera.” Pyaka piwiri Paulo adakhala yekha ene panyumba yakubwereka. Kweneko adatambira mwadidi onsene ale akhabwera dzamuona. Iye adalalika pya Ufumu wa Mulungu pontho na kufunzisa pya Mbuya Yesu Khristu na kutakasuka pontho na kuwanga mtima. Kubulukira kuna ine Paulo, nyabasa wa Khristu Yesu, wakuchemerwa na Mulungu kukhala nyakutumwa, pontho wakusankhulwa kalalika Mphangwa zache Zadidi. Mulungu adadumbira kale ene kudzapereka Mphangwa Zadidizi kudzera muna maprofeti ache, ninga mwalemberwa ipyo m'Malemba akuchena. Mphangwazi zikulonga pya Mbuya Yesu Khristu, Mwanache. Kulonga pya umunthu wache iye akhali chidzukulu cha Mfumu Davite. Mbwenye kulonga pya moyo wache wauzimu, Mzimu Wakuchena adatsikimiza mwamphamvu kuti ndiye Mwana Mulungu pakumulamusa kuimfa. Kudzera muna iye Mulungu adandipasa mwayi wakukhala nyakutumwa thangwi ya Khristu, towera ndichitise anthu a madzinza onsene kukhulupira pontho kuvera. Penepi pikulonga pontho imwe anthu a kudziko ya Roma, ale Mulungu akuchemerani kuti mukhale anthu a Yesu Khristu. Kwenda kuna anthu onsene a mu Roma, ale ambafunwa na Mulungu mbachemerwa kukhala anthu ache. Kukoma mtima na mtendere pyakubulukira kuna Babathu Mulungu pontho Mbuya Yesu Khristu pikhale namwe. Chakutoma ndinapereka takhuta kuna Mulungu wanga kudzera muna Yesu Khristu thangwi ya monsenene, thangwi anthu a padziko yonsene yapansi akuva pya chikhulupiro chanu. Mulungu, ambatumikira ine na mtimanga onsene pakulalika Mphangwa Zadidi zakulonga pya Mwanache ule, ndi mboni yanga yakuti pinalonga inepi mphyakuonadi. Mulungu ambapidziwa kuti ine ndimbakukumbukani, ndzidzi onsene unapemphera ine. Ndimbapempha Mulungu na kufuna kwache atawirise kuti pakumalisira pikhale pyakukwanisika kukufambirani kwanuko. Thangwi ndikupifuna pyakwanga kukuonani kuti ndigawane namwe mtsanzayiso wakubulukira kuna Mzimu Wakuchena, towera ndikuwangiseni mtima. Penepa ndikufuna kulonga kuti tonsene, imwe na ine, tinawangiswa mtima na chikhulupiro cha unango na mwanzache. Abale anga, ndapifuna mudziwe kuti ndzidzi onsene ine ndasasanyika kukufambirani, mbwenye na lero pana chinthu chinango chikundikhondesa kuchita tenepo. Pinafuna ine mphyakuti ndisanduse anthu azinji pakati panupo kukhala anyakukhulupira ningambo mwachitira ine kuna anthu okhonda khala Ayuda. Ine ndina mangawa akulalika kuna anthu onsene, anyakutsogola papinthu na anyakusalira papinthu ene, anyakufunza na anyakukhonda funza ene. Natenepo ndina chipapu chakulalika Mphangwa Zadidi kuna imwembo anthu a mu Roma. Ine ndimbanyindira pyakwanga Mphangwa Zadidi, thangwi yeneyi ndi mphamvu za Mulungu yakupulumusira onsene ambakhulupira ale, chakutoma Ayuda kubuluka penepo anthu okhonda khala Ayuda. Mphangwa Zadidi zimbaonesa mule mumbachitisira Mulungu anthu kukhala akulungama pamaso pache kudzera muna chikhulupiro basi, kutomera pakutoma mpakana kumamalisiro. Ninga munalongera Malemba kuti, “Munthu analungamiswa pamaso pa Mulungu kudzera muna chikhulupiro anati akhale na moyo.” Ukali wa Mulungu ukuoneka kubulukira kudzulu pana pyakudawa na pyakuipa pyonsene pya anthu, ale makhaliro awo akudawika ambachitisa kuti pyakuonadi pya Mulungu pileke oneka. Mulungu ambaatchunyusa, thangwi pinthu pinakwanisa iwo kudziwa pya Mulungu mphyakuoneka mwadidi mwene kuna iwo. Mulungu mwenechiroache ndiye apichitisa kuti pikhale pyakuonadi kuna iwo. Kutomera ndzidzi udalenga Mulungu dziko yapansi kufikirana lero, anthu aonadi pinthu pyokhonda oneka pya Mulungu, mphamvu zache zokhonda mala na umulungu wache ene. Anthu ambadzindikira penepi angaona pinthu pidalenga Mulungu, natenepo iwo nkhabe chinthu chakuti alonge tayu! Iwo ambamdziwa Mulungu, kwache iwo nkhabe kumulemedza ninga Mulungu, penu na kupereka kwene takhuta kuna iye tayu. M'mbuto mwache pyakunyerezera pyawo pyasanduka pyapezi, pontho mumtima mwawo muna mdima pyakwanga. Iwo ambapilonga kuti mbanthu anzeru, mwenemo iwo mbali mapupwe. M'mbuto mwa kupembedza Mulungu okhonda kufa ule, iwo ambapembedza mifanikizo yakuoneka ninga anthu ambafa ale, penu ninga mbalame, penu ninga nyama za miyendo minayi penu zakukambadza. Natenepo Mulungu adaaleka anthu kuti achite pyawo pinthu pyakuipa pimbakhumba mtimawo, tenepo iwo ambachitirana pinthu pyakuchitisa manyadzo. Iwo ambasandusa pyakuonadi pya Mulungu kukhala pyakunama; iwo ambapembedza na kutumukira pinthu pidalenga Mulungu kusiya kupembedza Mulungu nyakupilengayo, nyakuthema kupembedzwa ndzidzi onsene! Ameni. Na thangwi yakuti iwo ambachita penepi, Mulungu aaleka kuti achite pyawo pikhumbo pyakuchitisa manyadzo. Na akazi enembo aleka makhaliro awo akubalwa nawo a pya kugonana na amuna, mbateweza makhaliro okhonda balwa nawo. Amunambo ntchibodzi-bodzi, aleka makhaliro awo akubalwa nawo kuna akazi mbasirirana pyawo amuna okhokha. Amuna akuchita pinthu pyakuchitisa manyadzo kuna unango na mwanzache, natenepo iwo akupichemerera okha ene kutchunyuswa kwathema kudza thangwi ya kuchita pyakudawika. Na thangwi yakuti anthu enewo akhonda kukoya mumtima mwawo pinthu pyakuonadi pinadziwa iwo pya Mulungu, iye aaleka kuteweza pyawo manyerezero akuipa a mumtima mwawo, towera achite pyawo pinthu pyokhonda thema kupichita. Iwo adzala na pyakudawika pya mtundu onsene, pyakuipa, mtima na kuchitirana pyakuipa unango na mwanzache; iwo adzala na bivu, kupha, nthonga, kunama na kuipirwa. Iwo ambalongana tsweda mbalongerana pyakuipa; mbanyamalwa a Mulungu, akutikana, akunyada, pontho akugaya; pimbanyerezera iwo nkhusasanya njira zinango zakudawika basi; iwo nkhabe vera makolo awo tayu; iwo ngakupupwa, ngokhonda khulupirika, pontho iwo nkhabe komera mtima penu kuvera nsisi anthu anango tayu. Iwo ambadziwadi kuti mwambo wa Mulungu umbalonga kuti anthu akuchita pinthu ninga penepi athema kufa, kwache iwo ambathimiza kuchita basi pyonthopyo mbakomerwa na anthu anango ambachita penepi ale. Kadi mwanzangawe, umbatongambo mseru anthu anango? Podi ukhale pyako ani, iwe nkhabe chakuti ulonge tayu. Thangwi ungatonga anthu anango, iwe mbuchitambo pyonthopyo ninga pinachita iwo, ukupitonga wekha ene. Timbapidziwa kuti kutonga kumbachita Mulungu anthu akuchita pinthu ninga penepi ale nkhwakulungama. Mbwenye iwe, mwanzanga, ule umbatonga anango thangwi yakuchita pinthu ninga penepi, iwe mbupichitambo, ayi ukunyerezera kuti Mulungu nkhabe dzakutongambo mseru tayu? Ayi iwe ukululupisa kukoma mtima kukulu kwa Mulungu, kuuphata kwache mtima, na kupirira kwache kwene? Ayi iwe nkhabe kupidziwa tayu kuti Mulungu akukomera mtima thangwi anafuna kuti iwe uleke pyakudawa pyako? Mbwenye iwe una mtima wakuuma, pontho okhonda funa kuleka pyakudawa. Natenepo ukunyanya kupithimizira kutchunyuswa kwako pansiku inafuna dzaoneka ukali wa Mulungu na kutonga kwache mseru mwakulungama. Mulungu anafupa munthu onsene malingana na mabasa adaphata iye. Anango akuthimiza kuchita udidi mbasaka-saka kuna demelero, chilemedzo, pontho moyo okhonda kufa; enewo Mulungu anaapasa moyo okhonda mala. Anthu anango ambapifuna okha ene mbakhonda kuteweza pinthu pyakulungama mbateweza pyawo pinthu pyakudawika; enewa Mulungu anaatchunyusa pikulu pene. Panakhala nyatwa na kuva kupha kuna anthu onsene akuchita pyakudawika, chakutoma kuna Ayuda kubuluka penepo kuna anthu okhonda khala Ayuda. Mbwenye Mulungu anapereka demelero, chilemedzo na mtendere kuna anthu onsene akuchita pyadidi, chakutoma kuna Ayuda kubuluka penepo kuna anthu okhonda khala Ayuda. Thangwi Mulungu nkhabe tonga mseru mwakuyang'ana nkhope tayu. Anthu okhonda khala Ayuda nkhabe dziwa mwambo wa Mose tayu; iwo ambadawa, tenepo anatayika ninga anthu okhonda dziwa mwambo. Mbwenye Ayuda ambadziwa mwambo, iwo ambadawa, tenepo anatongwa na mwambo. Thangwi anthu nkhabe lungamiswa pamaso pa Mulungu thangwi ya kuva mwambo kokha tayu, mbwenye na kuchita kwene pinalonga mwambo. Anthu okhonda khala Ayuda nkhabe mwambo wa Mose tayu, mbwenye ndzidzi umbachita iwo na makhaliro awo akubalwa nawo pinthu mwakuthemerana na mwambo, iwo paokha ene aonesa kuti adziwa pyathema iwo kuchita, podi kwene kuti iwo nkhabe mwambowo. Makhaliro awo ambaonesa khala ninga mwambo udachitwa kulembwa mumtima mwawo. Chikumbu mtima chawo chimbatsikimiza kuti penepi mphyakuonadi, thangwi manyerezero awo ndzidzi unango ambaapokanya, ndzidzi unangombo ambaatchinjiriza. Tenepo malingana na Mphangwa Zadidi zimbalalika ine, mwenemu ndi mule munafuna dzakhalira pinthu pansiku inafuna Mulungu dzatonga manyerezero onsene akubisika kudzera muna Yesu Khristu. Chinchino imwe, ale mumbapithula kuti ndimwe Ayuda, mumbanyindira mwambo mbamunyadira Mulungu wanu, mumbadziwa pinthu pimbafuna Mulungu kuti imwe muchite, pontho mwafunza kubulukira m'mwambo kudziwa kusankhula pinthu pyadidi; imwembo mwapidziwadi kuti ndimwe nyakutsogolera maboli-boli, nyale yakumwinikira anthu a mumdima ale, mfunzisi wa mapupwe, pontho mfunzisi wa anthu okhonda funza. Imwe mumbapidziwadi kuti kudzera m'mwambomu imwe muna nzeru pontho pyakuonadi pyonsene. Imwe mumbafunzisa anthu anango, apo mumbatani kupifunzisambo mwekha ene? Mumbalalika kuti, “Lekani kuba” kwache imwe mumbaba! Mumbalonga kuti, “Lekani chita uputa” kwache imwe mumbachita uputa! Imwe mumbaipirwa na kupembedza mifanikizo, kwache imwe mumbaba pya m'nyumba zakupembedzeramo milungu! Mumbanyada kuti muna mwambo wa Mulungu, kwache imwe mumbachitisa Mulungu manyadzo na kukhonda vera kwanu mwambowo! Malemba akulonga kuti, “Anthu okhonda khala Ayuda ambashola Mulungu thangwi ya imwe Ayuda!” Ngakhala imwe munavera mwambo, kugwanda nsonga yachimuna kumbachita imwe nkhwakukuganyalisani; mbwenye mungakhonda vera mwambo, pikhali pyadidi mbamudakhonda pyanu gwandwa. Ngakhala anthu okhonda khala Ayuda, okhonda gwandwa ale, ambavera pimbalonga mwambo, kadi Mulungu nkhabe dzayesa anthu enewa ninga akugwandwa tayu? Tenepo anthu okhonda khala Ayuda analonga kuti imwe Ayuda mwakonwa, thangwi mumbaswa mwambo wa Mose podi kwene kuti imwe mwaulemba pontho kuti mwagwandwa; mbwenye iwo ambavera mwambo, podi kwene kuti iwo hadagwandwe tayu. Myuda chadi-chadi si ule ambaoneka ninga Myuda pamaso pa anthu tayu. Pontho kugwanda chadi-chadi si kule kumbachitwa pamanungo pamaso pa anthu tayu. Mbwenye Myuda chadi-chadi ndi Myuda mumtima mwache. Kugwandwa kwakuonadi nkhugwandwa kwa mtima kumbachitwa na Mzimu Wakuchena, nee na mwambo wakuchitwa kulembwa ule tayu. Munthu ninga weneyu hambasimbwa na anthu tayu, mbwenye na Mulungu. Apo kukhala Myuda pana kuganyali kwanji? Penu pana kuganyali kwanji pontho munthu ungagwandwa? Pana kuganyali kukulu kukhala Myuda! Chakutoma Mulungu adapasa Ayuda mphangwa zache kuti azikoye. Apo ngakhala anango pakati pawo hanakhulupirika tayu, kadi ndiye kuti Mulungu hanakhulupirika tayu, thangwi yakukhonda kwawo khulupirika? Nkhabe na pang'ono pene! Mbwenye anthu apidziwe kuti Mulungu ngwakuonadi podi kwene kuti munthu onsene ngwakunama. Ninga munalongera Malemba kuti, “Imwe mwathema kuoneka wakulungama mungalonga, pontho mungatongwa mseru, mseruwo mbukukomereni.” Mbwenye ngakhala kukhonda lungama kwathu kukuonesa pakwecha kuti Mulungu ngwakulungama tinalonga tani? Kadi tinakwanisa kulonga kuti Mulungu ngokhonda lungama thangwi akutitchunyusa? (Ndikulonga penepi ninga mumbalongerambo anthu). Nkhabe tayu! Ngakhala Mulungu si wakulungama tayu, anakwanisa tani kutonga mseru anthu a padziko yapansi? Apo ngakhala kunama kwanga kukuchitisa kuti demelero ya Mulungu na pyakuonadi pioneke mwadidi mwene kupiringana pakutoma, thangwi yache ninji ndikutongwa kuti ndine wakudawa. Apo mwatani mumbakhonda longa kuti, “Tendeni tidawe pyathu towera udidi udze.” Ndimomwene kuti anthu anango akunditikana thangwi iwo akulonga kuti ndimbalonga penepi! Anthu enewa athema dzakonwa. Tinalonga tani? Kadi ife Ayuda tili pyadidi kupiringana anthu okhonda khala Ayuda? Nkhabe na pang'ono pene! Ndapilonga kale kuti Ayuda na anthu okhonda khala Ayuda ntchibodzi-bodzi, tonsene tili pansi pa mphamvu za pyakudawa ninga munalongera Malemba kuti, “Nkhabe na mbodzi ene wakulungama, nkhabe na mbodzi ene wanzeru penu wakusaka-saka Mulungu. Anthu onsene abauka kubuluka kuna Mulungu onsene mbasanduka anthu apezi. Nkhabe na mbodzi ene ambachita pyakulungama tayu. Mafala ambalonga iwo ngakupha; lulume yawo imbalonga pyakunama pyakuipa, pontho pyakuthuswa pyakugoswa ninga ukali wa nyoka pimbabuluka pamulomo pawo. M'kanwa mwawo mumbadzala na mafala akutemberera pontho akuipa. Iwo ambachimbiza kupha na kukuwaza anthu; konsene kwene kunaenda iwo ambasakaziratu na kusiya anthu panyatwa. Iwo nkhabe funa pya mtendere tayu, pontho iwo nkhabe gopa Mulungu tayu.” Mbwenye chinchino tikupidziwa kuti pyonsene pili m'mwambomu pikulonga kuna ale ali pansi pa utongi wa mwambowo, towera anthu onsene asowe chakulonga, pontho kuti anthu a padziko yapansi yonsene adze kuna Mulungu dzatongwa mseru. Nkhabe munthu anakwanisa kulongwa tayu kuti ngwakulungama pamaso pa Mulungu, na thangwi yakuti iye ateweza mwambo. Mwambo umbachitisa kuti munthu adziwe kuti iye adawa. Mbwenye chinchino njira ya Mulungu yakulungamisira nayo anthu pamaso pache yaoneswa pakwecha, pontho nkhabeve pinthu na mwambo tayu, podi kwene kuti mwambo wa Mose na maprofeti adapichitira umboni. Mulungu ambalungamisa anthu pamaso pache kudzera muna chikhulupiro chawo pana Khristu. Iye ambachita sasawa kuna anthu onsene ambakhulupira Yesu Khristu, thangwi nkhabe kusiyana pakati pawo tayu, thangwi anthu onsene adadawa, mbachimwana kufika pamaso pa Mulungu, Nyankhombo. Mbwenye na thangwi ya kukoma mtima kwa Mulungu iye adaalungamisa pamaso pache mwakukhonda pagali kudzera muna Yesu Khristu, ambaaombola ule. Mulungu adampereka, towera kudzera muna imfache ninga nsembe, iye akhale njira yakulekerera pyakudawa pyawo kudzera muna chikhulupiro chawo pana iye. Mulungu adachita tenepo towera aonese kuti iye ngwakulungama. Yesu mbadzati perekwa Mulungu adapirira nawo pontho hadaikhe konta pyakudawa pyawo tayu, mbwenye chinchino Mulungu ampereka kuonesa kulungama kwache. Pakuchita tenepa Mulungu akuonesa kuti iye ngwakulungama, pontho kuti ambalungamisa anthu onsene pamaso pache ambakhulupira Yesu ale. Apo chinchino ninji chinakwanisa ife kunyadira? Nkhabe! Thangwi yache njanji? Ayi ndi thangwi yakuti timbavera mwambo? Nkhabe, mbwenye kuti timbakhulupira. Penepa tinakwanisa kulonga kuti chimbalungamisa munthu pamaso pa Mulungu ntchikhulupiro chene basi, nee kuti kuvera mwambo tayu. Kadi Mulungu ndi Mulungu wa Ayuda okha? Kadi iye pontho si Mulungu wa anthu okhonda khala Ayuda tayu? Ndimomwene iye ndiyedi. Mulungu ndi mbodzi ene basi, iye analungamisa Ayuda pamaso pache kudzera muna chikhulupiro chawo, pontho analungamisa anthu okhonda khala Ayuda pamaso pache kudzera muna chikhulupiro chawo. Kadi penepi pikulonga kuti pinaphatisa ife basa pya chikhulupiro tikutaya mwambo? Nkhabe tayu, mbwenye tikuuchitisa kuti ukhale wakufunika. Apo tinalonga tani pya Abrahamu, kholo wa dzinzathu? Ninji pidagumanikana na iye pa yekha? Ngakhala iye adalungamiswa na Mulungu thangwi ya mabasa adaphata iye, mbadakhala na chinango chakunyadira, kwache si pamaso pa Mulungu tayu. Malemba akulonga kuti, “Abrahamu adakhulupira Mulungu, tenepo na thangwi ya kukhulupira kwache, Mulungu adamuyesa wakulungama.” Munthu angaphata basa ambapagalwi thangwi ya basa yaphata iyeyo, kwache pimbakhala ninga mtukwa tayu, mbwenye mphyakuthema kuti iye atambire. Munthu ananyindira chikhulupiro ule, nee nyindira mabasache tayu, pontho ule ambakhulupira Mulungu, ambachitisa munthu wakudawika kukhala wakulungama ule, ndi chikhulupiro chache chimbaikha Mulungu konta towera munthu akhale wakulungama pamaso pache. Penepi ndiye pikhalonga Davite mudalonga iye pya kutsanzaya kwa munthu ule Mulungu ambamuyesa wakulungama pamaso pache, nee na thangwi ya mabasa ambaphata iye ale tayu. Iye adalonga mbati, “Ngakutsanzaya anthu ale umambalawo walekererwa, ale pyakudawa pyawo pyafudziwa. Ngwakutsanzaya munthu ule pyakudawa pyache Mbuya nkhabe dzapiikha konta tayu!” Kadi kutsanzaya kudalonga Davite nkhwa anthu ale adagwandwa nsonga yachimuna okha ene basi? Nkhabe tayu! Nkhabe na ale ene adakhonda gwandwa! Thangwi tawerenga m'Malemba akuti, “Abrahamu adakhulupira Mulungu, tenepo Mulungu adamuyesa wakulungama pamaso pache thangwi ya chikhulupiro chache.” Penepi pidachitika lini? Kadi pidachitika Abrahamu mbadzati gwandwa tayu, penu agwandwa kale? Ipyo pidachitika mwenemo mbadzati gwandwa, nee pidamala iye gwandwa tayu. Iye adagwandwa m'nduli mwache, tenepo kugwandwa kwacheko kukhali chidziwiso chakuonesa kuti na thangwi ya chikhulupiro chache Mulungu adamuyesa wakulungama pamaso pache, iye mbadzati gwandwa. Tenepo Abrahamu ndi baba wa anthu onsene ambakhulupira Mulungu pontho ambayeswa akulungama pamaso pache ale, podi kwene kuti iwo hadagwandwe tayu. Pontho iye ndi baba wa anthu akugwandwa, nee adagwandwa kokha tayu, mbwenye ana moyo wa chikhulupiro sasawa ninga moyo ukhali na kholo wathu Abrahamu mbadzati gwandwa. Pidadumbira Mulungu kuna Abrahamu pontho na pidzukulu pyache kuti dziko yonsene yapansi inakhala yache, iye adapichitadi tenepo, nee na thangwi yakuti Abrahamu hadavere mwambo tayu, mbwenye na thangwi yakuti iye adakhulupira mbakhala wakulungama pamaso pa Mulungu. Ngakhala pidadumbira Mulungu kuna anthu pimbachitika thangwi ya kuvera mwambo, penepo kukhulupira kwa munthu nkhwapezi, pontho pidalonga Mulungupyo mphyakusowa basa. Mwambo umbadzesa ukali wa Mulungu, mbwenye panasowa mwambo, penepo nkhabe kuswa mwambo tayu. Tenepo pidadumbira Mulungu pidagona pa chikhulupiro chene basi, towera pidadumbira Mulungu pichitwe ninga mtukwa wa Mulungu, pontho kuti pikhale pyakukhazikika kuna pidzukulu pyonsene pya Abrahamu, nee kuna ale okha ambavera mwambo wa Mose tayu, mbwenye na kuna ale ene ambakhulupirambo ninga mudachitira Abrahamu. Thangwi Abrahamu ndi kholo wa tonsenefe ninga munalongera Malemba kuti, “Ine ndakuikha kukhala kholo wa madzinza azinji.” Abrahamu akhali na chikhulupiro pamaso pa Mulungu, Mulungu ambalamusa anthu kuimfa ule, pontho matongero ache ambachitisa pinthu kukhalapo, pinthu pile na kale ene pakhali nkhabe. Abrahamu adakhulupira mbadikhira, podi kwene kuti pakhali nkhabe thangwi ya kudikhira tayu, tenepo iye adasandukadi kholo wa madzinza azinji. Ninga munalongera Malemba kuti, “Pidzukulu pyako pinainjipa.” Ndzidzi wenewo iye akhali kale na pyaka dzana ibodzi, mbwenye chikhulupiro chache hadachitaye na pang'ono pene tayu pidanyerezera iye pya manungo ache. Iye adapidziwa kale kuti manungo ache akhali ninga akufa kale, pontho kuti mkazache Sara akhali wakuuma nthumbo. Iye hadataye chikhulupiro chache tayu, pontho hadapenuke na pidadumbira Mulungu pile tayu, chikhulupiro chache chidampasa mphamvu mbakuza Mulungu. Iye adakhulupiradi kuti Mulungu anakwanisa kuchita pidadumbira iye pile. Na thangwi ya chikhulupiro chache Mulungu “adamuyesa wakulungama pamaso pache.” Mafala akuti, “Iye adayeswa wakulungama” hadalemberwe iye yekha tayu. Mafalawo adalemberwa pontho ife ale anafuna yeswa akulungama, ife ale ambakhulupira iye, ule adalamusa Yesu Mbuyathu kuimfa. Iye adaperekwa kuti aphiwe thangwi ya pyakudawa pyathu mbalamuswa kuimfa towera atichitise kukhala anthu akulungama pamaso pa Mulungu. Podi chinchino talungamiswa pamaso pa Mulungu thangwi ya chikhulupiro, tina mtendere kuna Mulungu kudzera muna Yesu Khristu Mbuyathu. Kudzera muna chikhulupiro chathu iye achitisa kuti tidziwe kukoma mtima kumbachita Mulungu, kule kuna ife chinchino. Tenepo timbasekera thangwi ya chidikhiro china ife kudzatambira nawo demelero ya Mulungu! Si pyokhapyo tayu, mbwenye timbasekera pontho thangwi ya nyatwa zina ifezi, podi tikupidziwa kuti nyatwa zimbachitisa munthu kupirira, kupirira kumbachitisa munthu kutawirwa na Mulungu, kutawirwa na Mulungu kumbachitisa munthu kukhala na chidikhiro. Chidikhiro chenechi nkhabe kutichitisa kutaya mtima tayu, thangwi Mulungu akhuthula kutifuna kwache mumtima mwathu kudzera muna Mzimu Wakuchena, mtukwa udatipasa iye ule. Pikhali ife akusowa chiphedzo, Khristu adafera anthu akudawa pandzidzi wakuthema udasankhula Mulungu. Mphyakunensa kuti munthu unango afere munthu wakulungama, podi kwene kuti pikhale pyakukwanisika munthu kuwanga mtima kuti afere munthu wadidi. Mbwenye Mulungu ationesa kutifuna kwache kukulu kumbachita iye; Khristu adatifera pandzidzi ukhali ife anthu akudawa! Podi kudzera muna imfache ninga nsembe, chinchino talungamiswa pamaso pa Mulungu, ndimomwene ife tinapulumuswadi na iye kubulukira kuna ukali wa Mulungu. Ife tikhali anyamalwa a Mulungu, mbwenye iye adapichita kuti tikhale pontho ashamwali ache kudzera muna imfa ya Mwanache. Podi chinchino tikhale pontho ashamwali a Mulungu, ndimomwene ife tinapulumuswadi kudzera muna moyo wa Khristu. Kwache si pyokhapyo tayu, timbasekera, thangwi ya pyachita Mulungu kudzera muna Mbuyathu Yesu Khristu, ule chinchino achitisa kuti tikhale pontho ashamwali a Mulungu. Kudawa kudadza padziko yapansi pano kudzera muna munthu mbodzi, tenepo kudawako kudadzesa imfa. Natenepo imfa yafalikira kuna anthu onsene, thangwi anthu onsene adawa. Mwambo mbudzati perekwa pansi pano kudawa kukhalipo kale. Pakusowa mwambo, Mulungu nkhabe ikha konta pyakudawa tayu. Mbwenye kutomera ndzidzi wa Adamu kufikirana ndzidzi wa Mose imfa ikhali na utongi pa anthu onsene, podi na pana ale ene hadadawe sasawa ninga mudadawira Adamu pakukhonda vera matongero a Mulungu kudachita iye kule. Adamu makayo akhali chithunzi-thunzi cha munthu akhafuna kudzayo. Kwache awiriwa hadalandane tayu, thangwi mtukwa wa Mulungu hudakhale ninga kudawa kwa Adamu tayu. Mphyakuonadi kuti anthu azinji adafa thangwi ya kudawa kwa munthu mbodzi. Mbwenye kukoma mtima kwa Mulungu nkhukulu pyakwanga, sasawambo mtukwache ngukulu pyakwanga kuna anthu azinji kudzera muna kukoma mtima kwa munthu mbodzi, Yesu Khristu. Tenepo pana kusiyana pakati pa mtukwa wa Mulungu na kudawa kwa munthu mbodzi. Pidadawa munthu kabodzi adatongwa kuti iye athema kutchunyuswa, mbwenye pidanyanya kuinjipa pyakudawa, mtukwa wa kukoma mtima kwa Mulungu udachitisa anthu kukhala akulungama. Mphyakuonadi kuti kudzera muna kudawa kwa munthu mbodzi kule, imfa idatoma kukhala na utongi thangwi ya munthu mbodzi ule. Mbwenye mbodzi, Yesu Khristu adachita pinthu pikulu pyakwanga mwakuti onsene ale adatambira kukoma mtima kwa Mulungu mbalungamiswa pamaso pache na mtukwa wa Mulungu, anakhala na moyo pontho utongi kudzera muna munthu mbodzi Khristu. Tenepo kudawa kabodzi kudachitisa kuti anthu onsene atongwe kutchunyuswa, sasawambo basa ibodzi yakulungama imbalungamisa anthu onsene na kuapasa moyo. Anthu azinji adakhala akudawa thangwi ya kukhonda vera kwa munthu mbodzi. Ntchibodzi-bodzi anthu azinji analungamiswa na Mulungu thangwi ya kuvera kwa munthu mbodzi. Mwambo udaperekwa towera umambala uinjipe, kwache pimbainjipa kudawa, kukoma mtima kwa Mulungu kumbainjipambo pyakwanga pene. Podi kudawa kukhali na utongi kudzera muna imfa pakati pa anthu, sasawambo kukoma mtima kwa Mulungu kuna utongi kudzera muna kulungama kutidzesa kumoyo okhonda mala kudzera muna Yesu Khristu Mbuyathu. Apo tinalonga tani? Ayi tithimize pyathu kudawa kuti kukoma mtima kwa Mulungu kuinjipe? Nkhabe tayu! Kulonga pya utongi wa pyakudawa pana ife, ife takhala ninga anthu akufa, apo pinakwanisika tani kuti tithimize kuchita pyakudawika? Kadi imwe mwaduwalira kuti ndzidzi udabatizwa ife mukuphatanizana kwathu na Yesu Khristu tidabatizwa pontho na mukuphatanizana na imfache? Tenepo na ubatizo wathuwo, tidafa mbatiikhwa naye pabodzi m'masiye, towera ifembo tikhale na moyo wachinchino, sasawambo ninga mudalamusirwa Khristu kuimfa na demelero ya mphamvu za Baba. Podi chinchino ife taphatanizana naye pakufa kwache, sasawambo tinaphatanizana naye pakulamuka kwache kukhala na moyo. Tenepo timbapidziwa kuti makhaliro athu akale akhomerwa pabodzi na Khristu pamtanda, kuti makhaliro athu akudawika avungike, towera ife tileke khalave mabitchu a pyakudawa. Thangwi munthu angafa, ambasudzulwa pa utongi wa kudawa. Podi ife tafa pabodzi na Khristu, tikukhulupira kuti tinakhala na moyo pabodzi naye. Thangwi timbapidziwa kuti Khristu alamuswa kuimfa, tenepo hanafave tayu; imfa nkhabe dzakhalave na utongi pana iye tayu. Tenepo, na thangwi yakuti iye adapichita nyamphera-phera kufa kabodzi kene basi thangwi ya pyakudawa, pyakudawa nkhabe utongi pana iye tayu, pontho chinchino moyo una iye ngwakuphatanizana na Mulungu. Ntchibodzi-bodzi imwe mwathema kupiyesa mwekha ene anthu akufa, kulonga pya utongi wa pyakudawa pana imwe, mbwenye kukhala amoyo kuna Mulungu pakuphatanizana na Yesu Khristu. Lekani tawira kuti kudawa kukhale na utongi pana manungo anu, ambafa ale, towera muteweze pikhumbo pyakuipa pya manungo anu. Lekani pereka phindi na ibodzi ene ya manungo anu kuna pyakudawa, kukhala ninga chinthu chakuchitira pyakudawa. Mbwenye piperekeni kuna Mulungu, ninga anthu akulamuswa kuimfa kukhala amoyo ale, pontho perekani manungo anu kuna Mulungu kukhala ninga chinthu chakuchitira mabasa akulungama. Kudawa kuleke khala na utongi pana imwe, thangwi imwe nee muli pansi pa utongi wa mwambo tayu, mbwenye pansi pa utongi wa kukoma mtima kwa Mulungu. Ninji pontho! Tidawe pyathu, thangwi ife nee tili pansi pa utongi wa mwambo tayu, mbwenye tili pansi pa utongi wa kukoma mtima kwa Mulungu? Nkhabe tayu! Ndimomwene imwe mukupidziwa kuti mungapipereka mwekha ene kuti muvere munthu unango ninga mabitchu, penepo ndimwe mabitchu a mbuyanu anavera imweyo; penu mbuyanu nkhudawa, kule kumbadzesa imfa, penu mbuyanu nkhuvera, kule kumbalungamisa munthu pamaso pa Mulungu. Tipereke takhuta kuna Mulungu! Podi kwene kuti kale mukhali mabitchu a pyakudawa, mwavera na mtimanu onsene pyakuonadi pidagumana imwe m'chifunziso chidatambira imwe chile, pontho mwasudzulwa pa utongi wa pyakudawa mbamukhala mabitchu a pyakulungama. Ndikulonga ninga mumbalongera anthu nsiku zonsene kuthemerana na kuvesa kwanu kwakubalwa nako. Kale mudapipereka mwekha ene ninga mabitchu kuti muphatiswe basa na pinthu pyokhonda chena pontho pyakudawika. Ntchibodzi-bodzi chinchino mwathema kupipereka ninga mabitchu a pyakulungama, towera muphatiswe mabasa akuchena. Pikhali imwe mabitchu a pyakudawa, nee mukhalive pansi pa utongi wa pyakulungama tayu. Pidachita imwe pinthu pyakuchitisa manyadzo ninga penepi, mudaganyalinji? Mamalisiro ache ndi imfa basi! Mbwenye chinchino mwasudzulwa pansi pa utongi wa pyakudawa, tenepo ndimwe mabitchu a Mulungu. Penepa mwaganyali moyo wakupambulika monsene mwene kuna Mulungu, tenepo mamalisiro ache ndi moyo okhonda mala. Thangwi kudawa kumbapagali imfa, mbwenye mtukwa wa Mulungu ndi moyo okhonda mala mukuphatanizana na Yesu Khristu Mbuyathu. Abale anga, penepa munati muvese mwadidi pinthu pinafuna ine kulonga, thangwi monsenene mukudziwa pya mwambo. Mwambo una utongi pana anthu ndzidzi una iwo na moyo. Mkazi wakusembwa ngwakumangika na mwambo kuna mamunache ndzidzi una iye na moyo, mbwenye mamunache angafa, mkazi ule asudzuka kuna mwambo wa kukazhali. Tenepo iye angasembwa na mamuna unango, mamunache wakutoma ule mbali m'maso, iye anati alongwe puta. Mbwenye mamunache angafa, mkazi ule asudzuka kuna mwambo, tenepo angasembwa pontho na mamuna unango, penepo hadachite uputa tayu. Abale anga, penepi pili tenepo kuna imwepo. Podi ndimwe mapindi a manungo ache, pidafa Khristu imwe mudafambo naye pabodzi, kusudzuka kuna mwambo, kuti mukhale anthu a iye, ule adalamuswa kuimfa, towera tikhale anthu akuthema kuphatira basa Mulungu. Ndzidzi ukhali ife na makhaliro athu akudawika akubalwa nawo ule, pikhumbo pyakuipa pyakudzeswa na mwambo pikhaphata basa m'manungo mwathu, tenepo pidachita ife pile pidadzesa imfa. Chinchino, tasudzulwa kuna mwambo ukhatimanga unyaperezo ule, thangwi tidafa. Ife nkhabe phatirave basa Mulungu ninga mwakale mule, kudzera muna mwambo wakuchita kulembwa tayu, mbwenye mwachinchino kudzera muna Mzimu Wakuchena. Apo tinalonga tani? Kadi mwambo wa Mose ngwakuipa? Nkhabe tayu! Ndi mwambo udandichitisa kudziwa kuti kudawa ninji. Mwambo mbudakhonda longa kuti, “Leka sirira pinthu pya munthu unango” ine nee mbandidadziwa tayu kuti kusirira nkhudawa. Mbwenye thangwi ya mwambowu kudawa kudagumana mwayi wakundichitisa kukhala na pikhumbo pya mtundu onsene pyakupifuna ndekha ene, podi pangasowa mwambo kudawaku nkhwakufa. Ine ene pano ndikhalidi na moyo ndzidzi udakhonda ine dziwa mwambo, mbwenye pidatoma ine kudziwa mwambo, penepo kudawa kudasisimuka, tenepo ine ndidafa. Mwambo onthowo udathema kudzesa moyo kuna anthu ule, kuna ine udadzesa imfa. Kudawa kudagumana mwayi, tenepo kudzera muna mwambowo kudawa kudandinyenga mbakundipha. Natenepo mwambo makawo ngwakuchena, pontho matongero ache ngakuchenambo, akulungama pontho adidi. Kadi penepi pikulonga kuti pinthu pyadidi pidandidzesera imfa? Nkhabe tayu! Kudawa ndiye kudachita penepi. Kudawa kudandidzesera imfa pakuphatisa basa pinthu pyadidi, towera makhaliro a pyakudawa aoneswe chadi-chadi. Natenepo kudawa kudaoneka kwakuipa pyakwanga pene kudzera muna mwambowo. Timbapidziwa kuti mwambo ngwauzimu, mbwenye ine ndine munthu ene pyanga ambafa, pontho adaguliswa ninga bitchu kuna pyakudawa ule. Tenepo ine nkhabe vesa pinachita ine tayu. Thangwi ine nkhabe chita pinafuna ine kuchita, m'mbuto mwache ndimbachita pinthu pinazonda ine. Ngakhala ine ndimbachita pimbakhonda ine funa, penepa ndiye kuti ine ndikutawira kuti mwambo ngwadidi. Tenepo, ambachita penepi ule si ine chadi-chadi tayu, mbwenye kumbachita penepi nkhudawa kumbakhala muna ine kule. Ndimbapidziwa kuti muna ine nkhabe udidi tayu, muna ine nkhulonga pya makhaliro anga akudawika akubalwa nawo. Ine ndimbafuna kuchita udidi, kwache ine nkhabe kwanisa kupichita tayu. Ine nkhabe kuchita pinthu pyadidi pimbafuna ine tayu, m'mbuto mwache ndimbachita pinthu pyakuipa pimbakhonda ine funa kupichita. Ngakhala ndimbachita pinthu pimbakhonda ine funa, penepa ndiye kuti si ineve ambapichita ule tayu, mbwenye kumbapichita nkhudawa kumbakhala muna ine kule. Natenepo ndimbagumana kuti pimbachita mwambo mphipi: ndzidzi unafuna ine kuchita pyadidiwo, wenewo ndi ndzidzi umbasankhula ine kuchita pyakuipa. Mtimanga umbakomerwa na mwambo wa Mulungu, mbwenye ndimbaona kuti mwambo unango ukuphata basa m'manungo mwanga, mwambo umbamenyana na mwambo umbadziwa mtimanga mwadidi mwene ule. Mwambo wenewu umbandisandusa bitchu wache, mwambo wa kudawa ukuphata basa m'manungo mwanga ule. Chinchino ine nkhabe komerwa na pang'ono pene tayu! Mbani anandiombola kuna manungo anafuna kundiendesa kuimfawa? Takhuta kuna Mulungu ule ambachita penepi kudzera muna Yesu Khristu Mbuyathu! Apo, chinchino mwenemu ndiye muna ine: pandekha na manyerezero anga okha ndinakwanisa kuphatira basa mwambo wa Mulungu, mwenemo makhaliro anga akudawika akubalwa nawo akuphatira basa mwambo wa pyakudawa. Natenepo anthu aphatanizana na Khristu Yesu ale chinchino nkhabeve konwa tayu. Thangwi mwambo wa Mzimu Wakuchena ule umbatidzesera moyo mukuphatanizana kwathu na Khristu Yesu, wandisudzula pamwambo wa pyakudawa na imfa. Pinthu pidachimwana mwambo wa Mose kupichita, thangwi makhaliro akudawika a anthu akubalwa nawo akhasowa mphamvu, penepi Mulungu adapichita. Iye adachitisa kuti kudawa kukonwe muna makhaliro akudawika a anthu akubalwa nawo pakutumiza Mwanache. Iye adadza na umunthu sasawa ninga wa munthu ule makhaliro ache akubalwa nawo ngakudawika, towera akunde pyakudawa. Mulungu adachita tenepo kuti pyakulungama pimbafuna mwambo pichitwe na ife monsene mwene, ife ale timbateweza pimbafuna Mzimu Wakuchena, nee pimbafuna makhaliro athu akudawika akubalwa nawo tayu. Anthu ale ambateweza pimbalonga makhaliro awo akudawika akubalwa nawo, nzeru zawo zonsene zimbatongwa na pimbafuna makhaliro awo akudawika akubalwa nawo. Alembo ambachita pimbalonga Mzimu Wakuchena, nzeru zawo zonsene zimbatongwa na Mzimu Wakuchena. Munthu angatongwa na makhaliro ache akudawika akubalwa nawo mamalisiro ache ndi imfa basi. Mbwenye munthu angatongwa na Mzimu Wakuchena mamalisiro ache ndi moyo na mtendere. Tenepo munthu ambasanduka nyamalwa wa Mulungu ngakhala ambatongwa na makhaliro ache akudawika akubalwa nawo; thangwi iye nkhabe vera mwambo wa Mulungu tayu, ndimomwene kuti iye nkhabe kwanisa kuvera mwambowo tayu. Ale ambavera makhaliro awo akudawika akubalwa nawo nkhabe kwanisa kuchitisa Mulungu kukomerwa tayu. Imwe nkhabe teweza pimbakupangani makhaliro anu akudawika akubalwa nawo tayu, mbwenye mumbateweza pimbakupangani Mzimu Wakuchena ngakhaladi Mzimu wa Mulungu ambakhala muna imwe. Munthu anakhonda khala na Mzimu wa Khristu, iye si wa Khristu tayu. Mbwenye Khristu angakhala muna imwe, ndiye kuti mzimu wanu una moyo, thangwi Mulungu akuchitisani kukhala anthu akulungama pamaso pache, podi kwene kuti manungo anu anafa thangwi ya kudawa. Ngakhala Mzimu wa Mulungu adalamusa Yesu kuimfa ule ambakhala muna imwe, penepo ule adalamusa Khristu kuimfa anaperekambo moyo kuna manungo anu ambafa ale kudzera muna Mzimu wache ambakhala muna imwe ule. Tenepo, abale anga, ife tathema kuteweza pinthu pimbatipanga Mzimu wa Mulungu nee kuteweza pinthu pimbafuna makhaliro athu akudawika akubalwa nawo ale tayu. Ngakhala munateweza pinthu pimbafuna makhaliro anu akudawika akubalwa nawo ale, munati mufe. Mbwenye ngakhala Mzimu Wakuchena ambakuphedzani kupha mabasanu akudawikawo, munati mukhale na moyo. Ana a Mulungu ngale ambatsogolerwa na Mzimu wa Mulungu. Thangwi Mzimu akupasani Mulungu ule, si wakuti akusanduseni mabitchu, penu kukugoswani tayu, mbwenye ambakuchitisani kukhala ana a Mulungu, tenepo na mphamvu za Mzimuyo ife timbalira kuna Mulungu kuti, “Baba, Baba!” Mzimu wa Mulungu ambachitira umboni pabodzi na mzimu wathu kuti ndife ana a Mulungu. Podi ndife anache, tinati titambire mtsanzayiso umbakoyera iye anthu ache ule, pontho tinatambira pabodzi na Khristu pinthu pyamkoyera Mulungu pile. Ngakhala ife tinaona nyatwa sasawa ninga zidaona Khristu zile, tinati titambirembo demelero yache. Ndikunyerezera kuti nyatwa zinaona ife chinchinozi nkhabe kwanisa khala sasawa na pang'ono pene tayu na demelero inafuna dzaoneswa kuna ife ile. Pyakulengwa pyonsene pili maso kunjira kudikhira kuti Mulungu aonese anache. Mulungu adapinyerezera kuti pyakulengwa pyonsene pidathema kusanduka pyakusowa basa, nee kuti ipyo pidafuna kuti pikhale tenepo tayu, mbwenye Mulungu ndiye adapifuna, kwache pakhali chidikhiro, chakuti nsiku ibodzi pyakulengwa pinasudzulwa pa ubitchu wakupichitisa kuti pivunde, pontho pinatambira utumbe wademelero ya ana a Mulungu. Thangwi timbapidziwa kuti na ndzidzi uno ene pyakulengwa pyonsene pimbabulira thangwi ya kuva kupha ninga kuva kupha kwa mkazi wamimba pakubala. Kwache pimbabulira si pyakulengwa pyokha tayu, ife ale tina Mzimu Wakuchena, ule ndi mtukwa wakutoma wa Mulungu kuna ife, timbabulirambo basi chibwalo-bwalo, ndzidzi unadikhira ife kuti Mulungu atisanduse kukhala anache, pontho kuombola manungo athu onsene. Ife tidapulumuswa thangwi ya chidikhiro chathu chenechi, mbwenye ngakhala tinaona na maso pinthu pinadikhira ife, penepo chenechi si chidikhiro chadi-chadi tayu. Mbani munthu ambadikhira kuona chinthu chaona iye kale? Mbwenye tingadikhira chinthu chinakhonda ife onacho, timbadikhira mwakupirira. Montho-monthomo Mzimu Wakuchena ambadza dzatiphedza, anthu akusowa mphamvufe. Thangwi ife nkhabe kudziwa tayu mudathemera ife kupemphera, Mzimu Wakuchena ambatidembeterera kuna Mulungu mwakubulira, kule mafala nkhabe kwanisa kulonga kwache tayu. Tenepo Mulungu ule ambaona pya mumtima mwathu, ambadziwa pyakunyerezera pya Mzimu Wakuchena, thangwi Mzimuyo ambadembetera kuna Mulungu m'mbuto mwa anthu ache malingana na kufuna kwa Mulungu. Timbapidziwa kuti papinthu pyonsene pimbachita Mulungu ambapichita kuganyalisa napyo anthu ambamfuna ale, anthu achemera iye malingana na basa inafuna iye kuphata. Ale Mulungu akhadaadziwiratu, iye adaapambula kukhala ninga Mwanache, towera Mwanache akhale wautombo pakati pa abale azinji. Ale adapambulwa na Mulungu, adaachemera; pontho adachemera iye ale, adaalungamisa pamaso pache mbaapasambo demelero yache. Papyonsenepi tinalonga tani? Ngakhala Mulungu ambatiphedza, apo mbani pontho anakwanisa kutikunda? Nee Mulungu, thangwi iye hadatimane Mwanache tayu, mbwenye adampereka thangwi ya ife pano tonsene. Mulungu adatipasa Mwanache, apo iye nkhabe kwanisa tayu kutipasa pezi pinthu pyonsene? Mbani anafuna dzapokanya anthu akusankhulika a Mulungu? Mulungu makayo ndiye ambalonga kuti iwo ngokhonda dawa. Apo mbani anafuna dzalonga kuti iwo akonwa? Nee Khristu Yesu adafa ule tayu, maka-maka adalamuswa kuimfa mbakhala na moyo, pontho ali kumadyo kwa Mulungu. Iye akudembetera kuna Mulungu m'mbuto mwathu. Mbani pontho anakwanisa kutilekanisa na kutifuna kwa Khristu? Nyatwa penu, kuva kupha penu, kusanyika penu, njala penu, kutcherenga penu, pyakugoswa na imfa penu? Ninga munalongera Malemba kuti, “Ndzidzi onsene tikuona nyatwa za imfa thangwi ya imwepo, tikukwatwa ninga mabira akwenda kachekwa.” Nkhabe, kwache papinthu pyonsene pinaona ifepi tinakunda monsene mwene kudzera muna adatifuna ule. Ndikupidziwa mwadidi mwene kuti nkhabeve chinthu chinango chinakwanisa kutilekanisa na kutifuna kwache, nee imfa penu moyo, nee angelo penu atongi na anyamphamvu akudzulu, nee pinthu pili leropi penu pyam'tsogolo, nee dziko yakudzulu penu dziko yapansi; nkhabeve papinthu pyakulengwa pyonsene chingakwanise kutilekanisa na kutifuna kwa Mulungu tayu, kule nkhwathu kudzera muna Yesu Khristu Mbuyathu. Ndikulonga pyakuonadi: ine ndine wache wa Khristu, pontho nkhabe longa pyakunama tayu. Chikumbu mtima changa chimbatongwa na Mzimu Wakuchena chile, chimbatsikimizira kuti ine nkhabe nama tayu, ndingalonga kuti ndina nsisi zikulu, pontho ndikuva kupha kokhonda mala mumtima mwanga thangwi ya abale anga, ale mbanthu a dzinzanga. Na thangwi ya kufuna kuaphedza, ine ndikhapifuna kuti ndikhale pyanga nyadzedze pamaso pa Mulungu, pontho wakulekaniswa kuna Khristu. Iwo mbanthu a Israele, Mulungu adaasankhulambo kukhala anache mbaaonesa demelero yache; iye adachita nawo piverano mbaapasa mwambo; iwo akupembedza mwakuonadi pontho atambira pinthu pidadumbira Mulungu kuna iwo pile. Iwo mphidzukulu pya makolo athu akuveka a Chiheberi, pontho kulonga pya umunthu wa Khristu, iye ngwadzinzawo. Mulungu ule ana utongi papinthu pyonsene mbalemedzwe kwenda na kwenda! Ameni. Kadi ndikulonga kuti pidadumbira Mulungu pyachimwanika? Nkhabe tayu, thangwi si onsene anthu a ku Israele mbanthu a Mulungu tayu. Si pidzukulu pyonsene pya Abrahamu mbana a Mulungu tayu. Mulungu adalonga kuna Abrahamu mbati, “Kudzera muna Isake iwe unakhala na pidzukulu ninga mudadumbira ine kuna iwe.” Penepi pikulonga kuti si ana onsene adabalwa na Abrahamu mbana a Mulungu tayu. Pidzukulu pyache chadi-chadi mphyokha pile pidadumbira Mulungu kuti anampasa. Thangwi pinthu pidadumbira Mulungu pidalongwa tenepa: “Ndinati ndidze pontho pandzidzi wache wakuthema, tenepo Sara anakhala na mwana wamamuna.” Apo si pyokhapyo tayu, ana awiri amuna a Rebeka akhali na baba mbodzi, ule ndi kholo wathu Isake. Ninga munalongera Malemba kuti, “Ndidamfuna Yakobo, mbwenye ndidazonda Esau.” Kadi penepa tilonge kuti Mulungu ngokhonda lungama? Nkhabe na pang'ono pene tayu. Iye adalonga kuna Mose mbati, “Ndinavera nsisi anthu onsene anafuna ine kuvera nsisi, pontho ndinakomera mtima anthu onsene anafuna ine komera mtima.” Tenepo pyonsene pyagona pansisi za Mulungu, nee pana pimbafuna munthu, penu pimbachita iye tayu. Malemba akulonga kuna Mfumu wa ku Iguputo kuti, “Ndakupitisa ufumu towera ndikuphatise basa kuonesa mphamvu zanga, pontho kuti undivekese padziko yonsene yapansi.” Tenepo Mulungu ambavera nsisi munthu onsene ninga mumbapifunira iye, pontho ambaumisa mtima wa munthu onsene ninga mumbapifunira iye. Mbodzi pakati panu anati alonge kuna ine mbati, “Pinakwanisika tani Mulungu kulonga kuti munthu adawa? Mbani angakhonde kufuna kwa Mulungu?” Mwanzanga, ndiwe animbo iwe, kuti utawire Mulungu? Chikalango nkhabe vunza adachiumba ule kuti, “Udandiumbiranji ninga tenepa?” Angamala penepo nyakuumba pikalango ule ana utongi kuphatisa basa dongo ninga munapifunira iye mbaumba pikalango piwiri na dongo ibodzi-bodziyo, chibodzi mbachikhala chakuphatisirwa basa yakufunika pyakwanga, chinangombocho mbachikhala chikalango chene pyacho chakuphatisa basa nsiku na nsiku. Penepi ndi sasawa na pinthu pyachita Mulungu pile. Iye akhafuna kuonesa ukali wache, pontho kudziwisa mphamvu zache. Mbwenye iye adapirira pyakwanga na anthu adazhangalira iye ale, anthu adathemadi kuvungika ale. Iye akhafuna pontho kuonesa demelero yache yakuinjipa, ile idakhuthulwa pana ife, anthu akhadavera iye nsisi ale, pontho asasanya iye kuti titambire demelero yeneyi ale. Ife ndife anthu adachemera iye ale, nee pakati pa Ayuda okha tayu, mbwenye pontho pa anthu okhonda khala Ayuda ene. Penepi ndiye pinalonga iye m'bukhu ya mprofeti Hosea kuti, “Anthu okhonda khala anga, ndinati ndiachemere kuti, ‘Anthu anga.’ Anthu ale si apamtima panga tayu, ndinati ndiachemera kuti, ‘Anthu a pamtima panga.’ Pontho pambuto padapanga iwo kuti, ‘Si imwe anthu anga tayu,’ penepo pene iwo anachemerwa ana a Mulungu wamoyo.” Tenepo mprofeti Yesaya adalonga mwakugaluza fala pya Israele mbati, “Podi anthu a ku Israele ainjipe pyawo tani ninga tchetcha ya m'nyanza, mbwenye akuchepa okha ndiye anapulumuka, thangwi Mbuya anatonga mseru anthu onsene padziko yapansi pano mwakuchimbiza pontho mwakupimalisiratu.” Penepi ndiye pikhadalonga mprofeti Yesaya kale ene mbati, “Mbuya wamphamvu zonsene mbadakhonda kutisiyirambo pidzukulu pinango, ife mbatidakhala ninga mizinda ya Sodomu na Gomora.” Apo penepa tinalonga tani? Tinalonga kuti anthu okhonda khala Ayuda, ale adakhonda kupilungamisa pamaso pa Mulungu, chinchino alungamiswa na Mulungu kudzera muna chikhulupiro chawo; mbwenye Aisraele ale akhasaka-saka mwambo udanyerezera iwo kuti unaalungamisa pamaso pa Mulungu ule hadaugumane tayu. Apo thangwi yache ninji? Thangwi yache njakuti iwo hadanyindire pa chikhulupiro tayu, mbwenye adanyindira pinthu pidachita iwo. Natenepo iwo adagwegweduka na mwala wakugwegwedusa anthu ule unalonga Malemba kuti, “Yang'anani, ndaikha m'Zioni mwala, ule unafuna dzagwegwedusa anthu, chimwala chinafuna dzaagwisa chile. Mbwenye munthu onsene anamkhulupirayo hanachita manyadzo tayu.” Abale anga, ndikupifuna na mtimanga onsene kuti Aisraele anzanga apulumuke. Ine ndimbaapempherera pikulu kuna Mulungu. Ndinakwanisa kuchitira umboni kuti iwo ngaphinga na pinthu pya Mulungu, kwache phingawoyo si yanzeru nayo chadi-chadi tayu. Iwo hakudziwa tayu mule mumbalungamisira Mulungu anthu pamaso pache, mbwenye m'mbuto mwache iwo apiyesera okha kupiikhira njirawo, nee kupipereka tayu kuna njira ya Mulungu yakulungamisira nayo. Khristu amalisa mwambo, towera onsene ambamkhulupira ale akhale akulungama pamaso pa Mulungu. Mose adalemba tenepa pya kulungamiswa kwa anthu pamaso pa Mulungu kudzera muna mwambo: “Munthu anavera mwambo, anakhala na moyo kudzera muna mwambowo.” Mbwenye pidalonga Malemba pya kulungamiswa kwa anthu pamaso pa Mulungu kudzera muna chikhulupiro mphipi: “Lekani kupivunza mwekha ene kuti, ‘Mbani anafuna dzaenda kudzulu?’ ” (Kweneku ndiye kutchithisa Khristu kubulukira kudzulu.) “Pontho lekani kupivunza kuti, ‘Mbani anafuna dzatchitha pansi ku Chiphompho chikulu?’ ” (Kweneku ndiye kubulusa Khristu kumbuto ya anyakufa.) Penepi pikulonga kuti, “Mphangwa za Mulungu zili chifupi namwe, m'kanwa mwanu na mumtima mwanu mwene.” Zenezi ndi mphangwa za chikhulupiro zimbalalika ife zile. Imwe mungatawira na mulomo wanu kuti Yesu ndi Mbuya mbamukhulupira mumtima mwanu kuti Mulungu adamulamusa kuimfa, munati mupulumuke. Thangwi Mulungu ambatilungamisa pamaso pache kudzera muna chikhulupiro mumtima mwathu, pontho timbapulumuka kudzera muna kutawira kwathu na mulomo wathu. Malemba akulonga kuti, “Munthu onsene anamkhulupirayo nkhabe dzachita manyadzo tayu.” Penepi pikulonga kuna munthu onsene, thangwi nkhabe kusiyana tayu pakati pa Ayuda na anthu okhonda khala Ayuda. Mulungu ndi Mbuya mbodzi wa anthu onsene, tenepo iye ambatsanzayisa pikulu pene anthu onsene ambamchemera kuti aaphedze ale. Ninga munalongera Malemba kuti, “Munthu onsene anachemera Mbuya kuti amphedzeyo, anapulumuka.” Apo pinakwanisika tani kuchemera Mbuya kuti aaphedze ngakhala iwo nkhabe khulupira tayu? Pinakwanisika tani kuti iwo akhulupire ngakhala hadave mphangwa tayu? Pinakwanisika tani kuti iwo ave mphangwa ngakhala mphangwazo zikulalikwa kuna iwo tayu? Apo mphangwazo zinalalikwa tani, ngakhala anthu akuzilalika nkhabe tumwa kazilalika tayu? Ninga munalongera Malemba kuti, “Mphyakukoma pyakwanga kudza kwa anyakulalika mphangwa zadidi.” Kwache si anthu onsene atambira mphangwa zadidi tayu. Mprofeti Yesaya ene adapilonga mbati, “Mbuya, mbani adakhulupira mphangwa zathu?” Tenepo chikhulupiro chimbadza munthu angava mphangwa; angava mphangwa zakulonga pya Khristu zikulalikwa. Apo ndivunze, ayi mphyakuonadi kuti anthu a ku Israele hadave mphangwa zadidi tayu? Ndimomwene iwo adava, thangwi Malemba akulonga kuti, “Falawo idaveka padziko yonsene yapansi, mafalawo adafika kumadolomero a dziko.” Ndivunze pontho: Ayi anthu a ku Israele hadapivese tayu? Mose ene ndiye nyakutoma kutawira kuti: “Ndinakuchitisani kukhala abivu pakuphatisa basa dzinza yokhonda khala dzinza chadi-chadi. Ndinakuchitisani kuzhangali pakuphatisa basa dzinza ya anthu akupupwa.” Yesaya awanga mtima pyakwanga pinalonga iye mbati, “Anthu adakhonda kundisaka-saka, ndiye adandigumana. Ndidaonekera kuna anthu akhakhonda kuvunza pya ine.” Mbwenye pya anthu a ku Israele iye adalonga mbati, “Nsiku yonsene ndidafuthula dzanjanga kutambira anthu okhonda vera na akupandukira.” Apo ndivunze, ayi Mulungu adakhonda anthu ache? Nkhabe tayu! Ine ene pano ndine Muisraele, chidzukulu cha Abrahamu wa dzinza ya Benjemani. Mulungu hadakhonde anthu ache tayu, adasankhula iye pakutoma ale. Mukudziwa pinalonga Malemba m'ndima idadungunya mprofeti Elia kuna Mulungu kupokanyisana na Israele ile mbati, “Mbuya, iwo apha maprofeti anu mbagwisa maguwanu a nsembe. Ndasala ndine ene basi, tenepo iwo akuyesa-yesa kuti andiphe.” Mulungu adamtawira tani? Adamtawira mbati, “Ndapikoyera amuna pikwi pinomwe ale akhonda kupembedza Baala, milungu yakunama ile.” Tenepo mwaka uno pili sasawa; asala ngakuchepa pakati pa anthu asankhulwa na Mulungu ale, thangwi ya kukoma kwache mtima. Kusankhula kwache kwagona pa kukoma kwache mtima, nee papinthu pyachita iwo tayu, thangwi ngakhala kusankhula kwa Mulungu kudagona papinthu pimbachita anthu, penepo kukoma kwache mtima nee mbukudakhala kwa chadi-chadi tayu. Ninji pontho? Anthu a ku Israele hadachigumane chinthu chikhasaka iwo chile tayu. Mbwenye anthu akuchepa adasankhula Mulungu ale adachigumana; akusala ale adasanduka madodo kuna kuchemera kwa Mulungu. Ninga munalongera Malemba kuti, “Mulungu adachitisa nzeru zawo kukhala zakufa, mwakuti na lero ene iwo nkhabe kwanisa kuva penu kuona tayu.” Pontho Davite akupilonga kuti, “Maphwando awo mbakhale ninga misampha kuna iwo; iwo mbagwe pontho atchunyuswe! Maso awo mbafungike towera aleke kwanisa kuona, pontho ndzidzi onsene achitiseni kuva kupha, thangwi ya nyatwa zina iwozo.” Apo ndivunze kuti pidagwegweduka Ayuda, ayi iwo adagwa mwakuvungikiratu? Nkhabe tayu! Podi iwo adadawa, chipulumuso chidadza pyacho kuna anthu okhonda khala Ayuda, towera Ayudawo achite nawo bivu. Kudawa kwa Ayuda kudadzesa kutsanzaya kukulu padziko yapansi, kutcherenga kwawo mumzimu kudadzesa kutsanzaya kukulu kuna anthu okhonda khala Ayuda. Mphapo Ayuda onsene anafuna dzapulumuka angathimizirwa kuna anyakupulumuka, kutsanzaya kwache kunakhala kukulu tani! Chinchino ndikulonga na imwe anthu okhonda khala Ayuda. Podi ine ndine nyakutumwa kuna anthu okhonda khala Ayuda, ndinati ndinyadire basanga inaphata ineyi. Mwinango ndinakwanisa kusandusa anthu a dzinzanga kukhala na bivu, towera ndikwanise kuchitisa anango pakati pawo kupulumuka. Ndzidzi udaakhonda Mulungu ule, anthu a padziko yapansi adasanduka pontho ashamwali a Mulungu. Apo pinakhala tani Mulungu angaatawira? Kuna anthu akufa unakhala moyo! Ngakhala nyetswa yakutoma kumenywa pamkate inaperekwa kuna Mulungu, tenepo mkate onsene wamumphuwo ngwache pontho; ngakhala mitsitsi ya muti inaperekwa kuna Mulungu, na nthambi zenezo nsache pontho. Nthambi zinango za muti wakubzalwa waolivi zasadzwa, tenepo nthambi za muti wam'tsanga waolivi zafekiwa kumutiwo. Imwe anthu okhonda khala Ayuda mwakhala ninga muti waolivi wam'tsanga, tenepo chinchino imwe mukutambirambo madzi a mitsitsi ambapasa moyo muti wakubzalwa waolivi ule sasawa na Ayuda. Tenepo lekani kutikana anthu adasadzulwa ninga nthambi ale. Ninji chinafuna imwe nyadira? Podi ndimwe nthambi zene pyanu, imwe nkhabe phatisa mitsitsi, mbwenye mitsitsi imbaphatisa imwepo. Penepo imwe munalonga kuti, “Ande, kwache nthambi zidasadzwa kundipasa mbuto.” Ndimomwene kuti izo zidasadzwa thangwi ya kukhonda khulupira, mwenemo imwe muli m'mbuto mwanu thangwi mumbakhulupira. Kwache lekani kunyada thangwi ya penepi, mbwenye chitani mantha. Mulungu hadasiye Ayuda m'mbuto mwawo tayu, ale akhala ninga nthambi chadi-chadi za muti zakubalwa nawo; kadi imwe mukunyerezera kuti Mulungu anakusiyani m'mbuto mwanu? Penepa tinakwanisa kuona nsisi, pontho kukala mtima kwa Mulungu. Iye azhangalira anthu akugwa ale, mbwenye akomera mtima imwepo ngakhala munathimiza kuchita pinthu pyakumkomera. Mbwenye mungakhonda chita tenepa, imwe ene munasadzulwambo. Ngakhala Ayuda analeka kukhonda khulupira kwawo, anati abwezerwe m'mbuto zawo zakale zile, thangwi Mulungu anakwanisa kuchita tenepo. Imwe anthu okhonda khala Ayuda mwakhala ninga nthambi ya muti waolivi wam'tsanga yakusadzulwa ile mbifekererwa kumuti wakubzalwa waolivi yakusiyana na makhaliro akubalwa nawo a muti. Ayuda akhala ninga muti wakubzalwawu; tenepo pinakhala chifupi pyakwanga kuna Mulungu kufekerera pontho nthambizi kumuti wawo. Abale anga, penepa pana pyakubisika pyakuonadi pinafuna ine kuti mupidziwe pile, thangwi pinakuchitisani kuti muleke kupiyesa ninga ndimwe anthu anzeru. Pyakubisika penepi mphyakuti kuuma mtima kwa anthu a ku Israele si kwakukhala na kukhala tayu, mbwenye kunamala kufikirana anthu onsene okhonda khala Ayuda anafuna dzakhulupira Mulungu ale, amkhulupire. Tenepo mwenemu ndi mule munafuna dzapulumusirwa anthu onsene a ku Israele. Ninga munalongera Malemba kuti, “Nyankhombo anabulukira ku Zioni mbabulusa pyakudawa pyonsene pya pidzukulu pya Yakobo. Ine ndinachita nawo chiverano chenechi ndzidzi unabulusa ine pyakudawa pyawo.” Podi iwo adakhonda Mphangwa Zadidi, Ayuda asanduka anyamalwa a Mulungu, thangwi ya anthu okhonda khala Ayuda. Podi Mulungu adaasankhula, chinchino mbashamwali ache thangwi ya makolo awo akuveka a Chiheberi. Mulungu nkhabe sanduza manyerezero ache pa anthu ambasankhula na kutsanzayisa iye ale tayu. Imwembo anthu okhonda khala Ayuda, kale ene mudakhonda kuvera Mulungu; mbwenye chinchino Mulungu akuverani nsisi thangwi ya kukhonda vera kwa Ayuda. Ntchibodzi-bodzi, thangwi ya kukuverani nsisi kudachita Mulungu, chinchino Ayuda akukhonda vera Mulungu, towera chinchino Mulungu aaverembo nsisi. Mulungu achitisa anthu onsene kukhala anyaperezo a kukhonda vera kwawo, towera iye aonese nsisi zache kuna iwo onsene. Mfuma ya Mulungu njakuinjipa pyakwanga. Nzeru na udziwisi wache mphyakuzwika pyakwanga. Mbani anakwanisa kudziwa manyerezero ache? Mbani anakwanisa kuvesa pinthu pimbachita iye? Ninga munalongera Malemba kuti, “Mbani ambadziwa manyerezero a Mbuya? Mbani anakwanisa kupangiza Mbuya pyakuchita? Chipo mbani ampasa pinthu kuti iye adathema kukhala na mangawa?” Podi pinthu pyonsene pidalengwa na iye, tenepo pinthu pyonsene pina moyo kudzera muna iye pontho thangwi ya iye. Demelero ikhale kuna Mulungu kwenda na kwenda! Ameni. Natenepo abale anga, na thangwi ya nsisi zikulu za Mulungu pana ife, ndikukupemphani kuti mupipereke kuna Mulungu ninga nsembe ya moyo, yakupambulika kuna basache pontho yakumkomera. Kweneku nkhupembedza kwakuonadi kudathema imwe kuchita kule. Lekani tsanzira makhaliro a anthu a padziko yapansi pano, mbwenye mulekeni Mulungu akusanduseni monsene mwene pakukupasani manyerezero atswa. Tenepo munakwanisa kudziwa kufuna kwa Mulungu, kwadidi, kwakumkomera pontho kwakuthema monsene mwene. Na thangwi ya mtukwa udandipasa Mulungu kudzera muna kukoma kwache mtima, ndinalonga kuna monsenene kuti: Lekani kupiyesa ninga ndimwe akulu pyakwanga piringana muna imwepo. M'mbuto mwache nyerezerani mwakupichepesa, malingana na mdida wa chikhulupiro chakupasani Mulungu chile. Manungo athu abodziwa ana mapindi azinji, tenepo mapindi enewa ana mabasa akusiyana-siyana. Ntchibodzi-bodzi, podi kwene kuti ife tainjipa, ndife manungo abodzi thangwi taphatanizwa na Khristu, tenepo tonsene taphatanizwa kuna unango na mwanzache ninga mapindi akusiyana a manungo abodzi. Apo tendeni tiphatise basa mitukwathu yakusiyana-siyana idatipasa Mulungu kudzera muna kukoma kwache mtima ile. Ngakhala mtukwathu ngwakuti tilonge nawo mphangwa zakubulukira kuna Mulungu, tendeni tipichite kutewezana na chikhulupiro china ifechi, ngakhala nkhutumikira, tendeni titumikire, ngakhala nkhufunzisa, mbatifunziseni, ngakhala nkhuwangisa anthu anango mtima, tendeni tichite tenepo. Munthu anagawana na anzache pina iye, mbapichite mwakufewa manja. Ngakhala nkhutsogolera anthu anango, atsogolere mwaphinga; munthu anakomera anzache mtima, mbapichite mwakukomerwa. Kufunana kwathema kukhala kwamaso. Mwathema kuzondana na pyakuipa, mbwenye phatisani pyadidi. Funanani na mtima onsene ninga abale. Khalani na chipapu chakulemedzana unango na mwanzache. Khalani anthu aphinga, pontho phatani basa mwakuwangisa. Tumikirani Mbuya mwakupipereka na mtimanu onsene. Komerwani thangwi ya chidikhiro chanu, pirirani panyatwa, pontho pempherani ndzidzi onsene. Ngakhala akhristu anzanu ngakutcherenga, gawanani nawo pinthu pina imwepyo, pontho tambirani alendo mwadidi pamsuwo panu. Pemphani Mulungu kuti atsanzayise anyakuboneresani ale; ande, mpempheni kuti aatsanzayise, nee kuatemberera tayu. Komerwani pabodzi na anyakukomerwa, lirani na anyakulira. Tsalakananani sasawa unango na mwanzache. Lekani nyada, mbwenye phatizanani na anthu ene pyawo akupichepesa. Lekani kupiyesa mwekha ene ninga anthu anzeru ndimwe ene basi. Ngakhala unango anakuchitirani chakuipa lekani bwezera chakuipa. Yesesani kuchita pinthu pya m'maso mwa anthu onsene. Ngakhala mphyakukwanisika, yesesani kukhala mwamtendere na anzanu. Abale anga, lekani bwezera kukudawirani kwachita anzanu, mbwenye lekerani Mulungu kubwezera. Thangwi Malemba akulonga kuti, “Mbuya alonga kuti, ‘Ndilekereni ndibwezere kudawa kwawo, ndinati ndibwezere ndine.’ ” Mbwenye ninga munalongera Malemba kuti, “Ngakhala nyamalwanu ana njala, mpaseni phoso; ngakhala iye ana nyota, mpaseni chakumwa; thangwi mungachita tenepo iye anachita manyadzo.” Lekani kundwa na pyakuipa; mbwenye chitani pinthu pyadidi kuti pyakuipapyo pikundwe. Munthu onsene athema kuvera atongi a dziko, thangwi nkhabe munthu anakwanisa kukhala mtongi ngakhala Mulungu hadampitise tayu. Atongi alipowa adachita kuikhwa na Mulungu. Munthu anapokanyisana na atongi enewa, apokanyisana na pidaikha Mulungu; natenepo munthu anachita penepi anati apichitise yekha ene kukonwa. Atongi hadatheme kugopiwa na anthu akuchita pyadidi ale tayu, mbwenye ambagopiwa na anthu akuchita pyakudawika ale. Ayi imwe munafuna kukhala anthu okhonda gopa atongi? Apo chitani pinthu pyadidi, tenepo iwo anakusimbani, thangwi iwo mbatumiki a Mulungu kudzesa udidi kuna imwepo. Mbwenye ngakhala munachita pyakuipa, penepo agopeni, thangwi mphamvu zawo zakutchunyusa nazo nsachadi-chadi. Iwo mbatumiki a Mulungu akudzesa ukali wa Mulungu kuna anthu akuchita pyakudawika. Tenepo na thangwi yeneyi imwe mwathema kuvera atongiwo, nee kwene kuti thangwi ya ukali wa Mulungu tayu, mbwenye thangwi ya chikumbu mtima. Ndi thangwi yache pontho mumbakhoma msonkho, thangwi atongiwo akuphatira basa Mulungu ndzidzi unaphata iwo mabasawo. Apo, apagalini mangawa ana imwe kuna iwo, pagalini msonkho wa munthu pontho na msonkho wa pinthu pyanu, pontho alemedzeni onsenewo monsene mwene. Lekani khala na mangawa na munthu, mangawa akhale akufunana kwene basi. Munthu anachita penepiyo avera mwambo. Matongero akuti, “Leka chita uputa; leka kupha; leka kuba; leka sirira pinthu pya mwanzako” onsenewa pontho na anango ali m'chigwandira m'matongero akuti, “Funa mwanzako ninga mumbapifunira iwe mwenechiro.” Ngakhala imwe mumbafuna mwanzanu, penepo nkhabe dzamchitira pyakuipa tayu. Kufunana nkhuvera mwambo onsene. Imwe mwathema kuchita penepi, thangwi mumbapidziwa kuti ndzidzi wakwana; ora yakwana yakuti mulamuke kuchitulo. Thangwi ndzidzi unafuna ife dzapulumuswa uli chifupi kusiyana na kale ndzidzi udakhulupira ife. Mosiku uli chifupi kumala, tenepo makalakwecha ali chifupi kutoma. Apo tendeni tileke chita pinthu pya mumdima mbatithukuleni pida pya cheza pyakumenyera nkhondo. Tendeni tikhale na makhaliro adidi, ninga anthu a cheza cha masikati; tileke tsenzo penu kuledzera, tileke chita pinthu pyakudzedzeduka, penu pyakunyansa, nthonga na bivu. Mbwenye thukulani pida pya Mbuya Yesu Khristu mbamuleke kuteweza pikhumbo pyakudawika pyanu pyakubalwa napyo. Tambirani mwadidi munthu wakuchepa chikhulupiro, kwache lekani kupokanyisana naye pa manyerezero ache akusiyana na anu. Munthu unango chikhulupiro chache chimbamtawirisa kudya pyakudya pya mtundu onsene, mbwenye unango, ule ana chikhulupiro chakuchepa ambakhonda kudya nyama ya mtundu onsene. Munthu ambadya pinthu pyonsene ule aleke selusa mwanzache wakukhonda kudya pyonsene ule. Tenepo ule nkhabe kudya nyama aleke longa kuti mwanzache wakudya nyama ule adawa, thangwi Mulungu amtawirisa kuchita tenepo. Ndiwe animbo iwe ulonge kuti nyabasache wa munthu unango adawa? Ndi mbuyache ene basi anafuna dzapitonga ngakhala iye akupikwanisa penu akupichimwana. Iye anati apikwanise m'tsogolo, thangwi Mbuya ndiye anafuna dzachitisa kuti iye apikwanise. Munthu unango ambanyerezera kuti nsiku inango njakufunika pyakwanga kupiringana nsiku zinango zonsene, mwenemo munthu unango ambayesa kuti nsiku zonsene ndi sasawa. Munthu onsene mbapichite ninga munanyerezera iye kuti mphyakuthema. Munthu ambanyerezera kuti nsiku inango njakufunika pyakwanga kupiringana nsiku zonsene, ambachita tenepo kulemedza Mbuya. Tenepo munthu anadya pyonseneyo, ambachita tenepo kulemedza Mbuya thangwi ambapereka takhuta kuna Mulungu iye angadya pyakudyapyo. Munthu onsene anakhonda kudya pyonsene ule, ambachita tenepo kulemedza Mbuya, kupereka takhuta kuna Mulungu. Nkhabe mbodzi pakati pathu ambakhala na moyo iye yekha ene tayu; nkhabe mbodzi pakati pathu ambafa iye yekha ene tayu. Ngakhala tinakhala na moyo, tinakhala na moyo thangwi ya Mbuya; ngakhala tinafa, tinafa thangwi ya Mbuya. Natenepo penu tikhale na moyo, penu tife, ndife ache a Mbuya. Ndi thangwi yache Khristu adafa mbalamuka kuimfa towera akhale Mbuya wa anthu a moyo na akufa ene. Tenepo, mwatani mumbalonga kuti akhristu anzanu adawa, pontho mumbaseluseranji akhristu anzanu? Tonsenefe tinaimira pamaso pa Mulungu kutongwa mseru. Thangwi Malemba akulonga kuti, “Mbuya alonga mbati, ‘Ine ndine Mulungu wamoyo; natenepo munthu onsene anati andigodamire, pontho munthu onsene anati atawire na mulomo wache kuti ndine Mulungu.’ ” Tenepo tonsenefe tinati tilonge kuna Mulungu pinthu pyonsene pikhachita ife. Natenepo tileke longa kuti unango adawa. M'mbuto mwache tinyerezere kuleka chita pinthu pyakuchitisa abale anu kugwegweduka penu kuchita pyakudawa. Mukuphatanizana kwanga na Mbuya Yesu ndikupidziwadi kuti nkhabe chakudya pachokha ntchakuswipa tayu pamaso pa Mulungu. Mbwenye ngakhala munthu anakhulupira kuti chakudya ntchakuswipa, kuna iye chakudyacho ntchakuswipadi. Ngakhala munatsukwalisa mbaleanu thangwi ya pinthu pimbadya imwe, penepo imwe nkhabe kumfuna mbaleanuyo tayu. Lekani kumvunga mwanzanu, ule Khristu adamfera, thangwi ya pinthu pimbadya imwe. Lekani tawirisa kuti pinthu pimbayesa imwe mphyadidi pilongwe kuti mpyakuipa. Thangwi Ufumu wa Mulungu nkhabe pinthu na pya kudya penu na pya kumwa tayu, mbwenye chilungamo, mtendere na kukomerwa kumbapasa Mzimu Wakuchena kule. Tenepo munthu angatumikira Khristu ninga tenepa, iye ambachitisa Mulungu kukomerwa, pontho anthu anango ambamsimba. Tenepo ndzidzi onsene tathema kuyesa-yesa kuchita pinthu pyakudzesa mtendere, towera pitiphedze kuwangisana mtima. Lekani kuvunga pinthu pyachita Mulungu thangwi ya pyakudya. Imwe munakwanisa kudya pyakudya pyonsene, kupambula pile pinakwanisa kudawisa munthu unango. Mphyadidi kuthunda nyama penu vinyu, penu pile pinaona imwe kuti pinakwanisa kudawisa mbaleanu. Koyani pinthu pinakhulupira imwe papinthu penepi, kwache pikhale pakati pa imwe na Mulungu. Ngwakutsanzaya munthu ule ambakhonda kupilonga yekha ene kuti adawa angachita pinthu pinaona iye kuti mphyakuthema! Ngakhala iye ambapenuka na pinadya iye, Mulungu ambalonga kuti iye akonwa angapidya, thangwi iye nkhabe khulupira kuti pinachita iyepyo mphyakuthema tayu. Chinthu chonsene chingachitwa okhonda chikhulupiro, kweneko nkhudawa. Ife ale tina chikhulupiro chakuwanga tathema kuphedza anyakusowa mphamvu kuthukula nyatwa zawo. Tileke kupichitisa kukomerwa tekha ene. M'mbuto mwache ife tonsene tathemambo kuchitisa anzathu kukomerwa kuti kukhale udidi kuna iwo, towera iwo akule m'chikhulupiro. Khristu hadapichitise yekha ene kukomerwa tayu, mbwenye ninga munalongera Malemba kuti, “Kutikana kukhakuchitani iwo kule, kwagwera ine pano.” Pyonsene pidalembwa m'Malemba kale, pidalembwa kuti pitifunzise, towera tikhale na chidikhiro kudzera muna kupirira pontho kuwanga mtima kumbatifunzisa Malemba kule. Mulungu, mwenechiro kupirira pontho kuwanga mtima, mbakuchitiseni kukwanisa kuvana mwadidi, kuteweza upangizi wa Yesu Khristu, towera monsenene pabodzi na mtima ubodzi mukuze Mulungu pontho Baba wa Mbuyathu Yesu Khristu. Tambiranani unango na mwanzache mwadidi ninga mwakutambirirani Khristu, towera Mulungu alemedzwe. Thangwi ine ndikukupangani kuti Khristu adakhala mtumiki kuna Ayuda kuonesadi kuti Mulungu ngwakukhulupirika kuchitisa chiverano chidachita iye na makolo athu chile kukwana-kwana, pontho kuchitisa kuti na anthu okhonda khala Ayuda ene akuze Mulungu thangwi ya nsisi zache. Ninga munalongera Malemba kuti, “Ndinakukuzani pakati pa anthu okhonda khala Ayuda. Ndinaimba nyimbo zakukukuzani nazo.” Pyalembwa pontho kuti, “Komerwani imwe anthu okhonda khala Ayuda pabodzi na anthu a Mulungu.” Pyalembwa pontho kuti, “Kuzani Mbuya, imwe anthu okhonda khala Ayuda monsene, Mkuzeni, imwe anthu a madzinza onsene.” Pontho mprofeti Yesaya apilonga kuti, “Chidzukulu cha Yese chinabwera, iye anabwera dzakhala mfumu wa anthu okhonda khala Ayuda, tenepo iwo anaikha chidikhiro chawo pana iye.” Mulungu mwenechiro chidikhiro mbadzaze mtimanu na kukomerwa pontho mtendere kudzera muna chikhulupiro chanu pana iye, towera chidikhiro chanu chithimize kukula na mphamvu za Mzimu Wakuchena. Abale anga, ndimomwene kuti ine ene pano ndikupidziwa kuti ndimwedi anthu adidi, pontho kuti mumbadziwa pyonsene mwadidi mwene, pontho mumbakwanisa kufunzisana unango na mwanzache. Mbwenye m'kalata yeneyi ndawanga mtima pyakwanga kulonga pya pinthu pinango pyakukukumbusani napyo. Ndawanga mtima tenepa thangwi ya mwayi wandipasa Mulungu wakukhala nyabasa wa Khristu Yesu kuna anthu okhonda khala Ayuda. Ndingalalika Mphangwa Zadidi zakubulukira kuna Mulungu, ndimbatumikira ninga nyansembe, towera anthu okhonda khala Ayuda aperekwe ninga nsembe yakutawirwa na Mulungu, pontho yakupambulika kuna iye kudzera muna Mzimu Wakuchena. Mukuphatanizana kwanga pabodzi na Yesu Khristu, ndinakwanisa kunyada thangwi ya kutumikira kwanga Mulungu. Ine sinalonga mwakuwanga mtima pya pinthu pinango tayu, kupambula pinthu pyachita Khristu pile, kudzera muna ine pano kuchitisa anthu okhonda khala Ayuda kuvera Mulungu. Mulungu achita penepi kudzera muna mafala na mabasa; kudzera muna mphamvu za pidzindikiro na pyakudodomesa, pontho na mphamvu za Mzimu wa Mulungu. Tenepo panjiranga yonsene kubulukira ku Yerusalemu kufikirana ku Iliriko, ine ndalalika monsene mwene Mphangwa Zadidi za Khristu. Ndzidzi onsene ndimbakhumba chinthu chibodzi chene basi chakuti ndilalike Mphangwa Zadidi kumbuto zile zidakhonda veka Khristu, towera ndileke manga pamaziko adamanga anthu anango ale. Ninga munalongera Malemba kuti, “Ale adakhonda kupangwa pya iye, anati amuone; ale adakhonda kuva pya iye, anati apivese.” Tenepo ndzidzi uzinji sidakwanisa tayu kudza kwanuko. Mbwenye chinchino, podi ndamalisa basanga kunthemba za kunozi, pontho kuti pyaka pizinji ndikhapifuna kuti ndifike kwanuko, ndikudikhira kuchita tenepo chinchino pano. Ndapinyerezera kukuonani pakwenda kwanga ku Spanya, kuti imwe mundiphedze kwenda kweneko, mwenemo ndamala komerwa na kuchedza namwe ndzidzi pang'ono. Kwache chinchino pano ndikwenda ku Yerusalemu kapereka pinthu pyakuphedza napyo anthu a Mulungu kweneko. Thangwi mipingo ya mu Makedonia na Akaya pidaakomera kupereka pinthu pyakuphedza napyo anthu akutcherenga pakati pa anthu a Mulungu a ku Yerusalemu. Pidaakomera kuchita tenepo, kwache kulonga pyakuonadi, iwo ana mangawa akuti aaphedze, podi Ayuda adagawana na anthu okhonda khala Ayuda mtsanzayiso wawo wauzimu, tenepo anthu okhonda khala Ayudawo athema kuphatisa basa pinthu pyawo kuphedza napyo Ayuda. Ine ndingamalisa basayi, pontho kutula pinthu pyonsene pidaperekwa kuna iwo, ndinati ndibuluke kweneko kwenda ku Spanya mbandifambirambo imwepo pakwenda kwanga kweneko. Ndikupidziwa kuti ndingadza kuna imweko, ndinati ndidze na mtsanzayiso wakuinjipa wakubulukira kuna Khristu. Abale, thangwi ya Mbuyathu Yesu Khristu, pontho na kufunana kumbapasa Mzimu Wakuchena kule, ndikukudembeterani kuti pabodzi na ine tipemphere kuna Mulungu na mtima onsene thangwi ya ine. Pempherani kuti Mulungu andiyang'anire mwadidi gopesera Ayuda okhonda khulupira a mu Yudea. Pempherani pontho kuti anthu a Mulungu a mu Yerusalemu atambire mwakukomerwa pinthu pyakuaphedza napyo pina inepi. Tenepo ndinabwera kwanuko na kukomerwa kukulu, ngakhala Mulungu anapifuna kuti pikhale tenepo, mbanditsanzaya na kupuma thangwi ya kuchedza namwe kwanga. Mulungu, mwenechiro mtendere, mbakhale namwe monsene. Ameni. Ndikumpereka nyamaingathu Febe kuna imwe, nyakutumikira mpingo wa ku Kenkerea ule. Mtambireni mwadidi na dzina ya Mbuya, ninga mwathema anthu a Mulungu kuchita, pontho mphedzeni na pinthu pinasowa iye, thangwi iye achita udidi kuphedza nawo anthu azinji pontho na ine ene. Ndinapereka mwenyikiro kuna Prisila na Akila, anzanga akuphata nawo basa pabodzi yakutumikira Yesu Khristu; iwo adasasanyika kufa, thangwi ya ine pano. Ndinapereka takhuta kuna iwo, kwache si ine ndekha ndinapereka takhuta tayu, mbwenye na mipingo ene ya anthu okhonda khala Ayuda. Ndikupereka pontho mwenyikiro kuna mpingo umbagumanyikana m'nyumba mwawo kupemphera ule. Ndikupereka mwenyikiro kuna shamwalianga wapamtima, Epeneto, ule akhali munthu wakutoma kukhulupira Khristu m'nthemba ya Asia. Mwenyikiro kuna Maria, akuphatirani basa mwakuwangisa ule. Mwenyikiro pontho kuna Androniko na Yunia, Ayuda anzanga akhali na ine pabodzi m'perezo ale; iwo akhali akudziwika pakati pa anyakutumwa, pontho iwo akhali akutoma kusanduka akhristu ine mbandidzati. Mwenyikiro kuna Ampiliato, shamwalianga wapamtima mukuphatanizana kwathu na Mbuya. Mwenyikiro kuna Urubano, nyabasa mwanzanga pabasa ya Khristu, na Staku, shamwalianga wapamtima ule. Mwenyikiro kuna Apele, ule kukhulupirika kwache kuna Khristu kwatsikimizwa. Mwenyikiro kuna onsene a m'banja ya Aristobulo. Mwenyikiro kuna Herodiono, Myuda mwanzanga, pontho kuna abale onsene m'banja ya Narikiso. Mwenyikiro kuna Trifena na Trifosa, akazi ale ambaphatira basa Mbuya, pontho na shamwalianga wapamtima Perisi, ule achita pizinji kuphatira basa Mbuya. Ndikupereka mwenyikiro kuna Rufu, nyabasa adasankhulwa kutumikira Mbuya ule, pabodzi na mache ene, ule ambakhala ninga mamanga ene. Mwenyikiro kuna Asinkrito, Felego, Hereme, Patiroba, Herima na akhristu anango onsene ali kweneko pabodzi nawo. Mwenyikiro kuna Filologo na Zhulia, kuna Nerea na nyamaingache ene, kuna Olimpa, pontho kuna anthu onsene a Mulungu ali kweneko pabodzi nawo. Pasanani mwenyikiro wachikhristu kuonesa kufunana unango na mwanzache. Mipingo yonsene ya Khristu kuno ikupereka mwenyikiro kuna imwe. Abale anga, ndikukupemphani kuti mukhale m'maso na ale ambagawanisa anyakukhulupira na kudzudzumisa chikhulupiro chawo pakupokanya pinthu pidafunziswa imwe pile. Tenepo khalani kutali nawo. Anthu ambachita pinthu ninga penepi ale nkhabe kutumikira Khristu Mbuyathu tayu, mbwenye ambatumikira pikhumbo pyawo. Na kudziwa kwawo kulonga, pontho na mafalawo akutapira, iwo ambanyengeza anthu anango okhonda dziwa pinthu. Anthu onsene ava pya kuvera kwanu Mphangwa Zadidi, tenepo na thangwi yeneyi ndakomerwa namwe pyakwanga. Ine ndikupifuna kuti imwe mukhale anthu anzeru zakudziwa pinthu pyadidi, kwache okhonda dziwa pinthu pyakuipa. Tenepo Mulungu, mwenechiro mtendere, anapeya chinchino pano Satana pansi pa manyalo anu. Kukoma mtima kwa Mbuyathu mbakukhale namwe. Timoti, mwanzanga wakuphata naye basa pabodzi, akupereka mwenyikiro kuna imwe. Lukio, Yasoni na Sosipatro, Ayuda anzanga akuchitambo chibodzi-bodzi. Ine, Teritio, nyakulemba kalata ya Pauloyi, ndikuperekambo mwenyikiro wachikhristu kuna imwe. Gayo, nyakundikoya m'nyumba mwache, pontho ule mpingo umbagumanyikana m'nyumba mwache akupereka mwenyikiro kuna imwe. Erasito, nyakukoya kobiri za mzinda na mbaleathu Kwarto ene, akupereka mwenyikiro kuna imwe. Tendeni tipereke demelero kuna Mulungu. Iye anakwanisa kukuchitisani kukhala na chikhulupiro chakuwanga, malingana na Mphangwa Zadidi zakulonga pya Khristu zimbalalika ine, pontho na udziwisi wa pyakubisika pyakuonadi pidabiswa kuna mifendu izinji ene m'nduli pile. Kwache chinchino, pyakuonadi penepi pyaoneswa pakwecha kudzera muna pidalembwa na maprofeti, pontho kudzera muna matongero a Mulungu wakukhala na kukhala ule, lero pyadziwika kuna anthu a madzinza onsene, towera apive na kupikhulupira. Kuna Mulungu yekha, Mulungu wanzeru zonsene, kukhale demelero kudzera muna Yesu Khristu kwenda na kwenda! Ameni. Kubulukira kuna ine Paulo, nyakuchemerwa na kufuna kwa Mulungu kukhala nyakutumwa wa Khristu Yesu, pontho kubulukira kuna mbaleathu Sostene. Kwenda kuna mpingo wa Mulungu wa mu Korinto, kuna ale achemerwa kukhala anthu akuchena a Mulungu. Ale ngache thangwi ya kuphatanizana na Khristu Yesu, pabodzi pene na onsene konsene kwene, ale ambapembedza Mbuyathu Yesu Khristu, ule ndi Mbuyawo pontho Mbuyathu. Kukoma mtima na mtendere pyakubulukira kuna Mulungu Babathu pontho Mbuya Yesu Khristu pikhale namwe. Na thangwi ya imwe ndzidzi onsene ndimbapereka takhuta kuna Mulungu wanga thangwi ya kukoma mtima kwakuchitirani iye kudzera muna Khristu Yesu. Thangwi mukuphatanizana na Khristu mwasanduka anthu akufuma mupyonsene, kuthimiza malongero anu onsene na udziwisi wanu onsene. Mphangwa zakulonga pya Khristu zakhazikika muna imwe mwakuti imwe nee mwachimwana tayu kutambira mtsanzayiso wa mtundu onsene ndzidzi unadikhira imwe kuti Mbuyathu Yesu Khristu atchululwe. Iye anakuchitisani kuimira dzololo kufikirana kumamalisiro, towera mukhale akusowa chinthu chakukupokanyisani pa Nsiku ya Mbuyathu Yesu Khristu. Mulungu nyakukuchemerani kuti mukhale akuphatanizana na mwanache Yesu Khristu Mbuyathu, ngwakunyindirika. Abale anga, ndikukupemphani imwe monsene na utongi wa Mbuyathu Yesu Khristu kuti mutawirizane pa pinalonga imwe, towera paleke khala magawikano pakati panu. Khalani abodzi monsene mwene m'manyerezero anu, pontho na chakufuna chibodzi. Abale anga, anango a pabanja ya Koloe andipanga mwakuveka kuti pakati panu pana nthonga. Chinalonga ine ntchakuti munthu onsene pakati panu akulonga pyakusiyana na mwanzache. Unango akulonga mbati, “Ine ndimbatewera Paulo”; unangombo ati, “Ine ndimbatewera Apolo”; unango ati, “Ine ndimbatewera Kefa”; unangombo ati, “Ine ndimbatewera Khristu.” Kani Khristuyu agawika? Kani ndi Paulo ule adakuferani pamtanda? Kani mudabatizwa na dzina ya Paulo? Ndimbapereka takhuta kuna Mulungu thangwi pakati panu sidabatizepo munthu na mbodzi ene tayu, kupambula kwene Khrisipo na Gayo basi. Natenepo nkhabe munthu anakwanisa kulonga kuti imwe mudabatizwa kukhala anyakufunzanga tayu. Ande ndakumbuka kuti ndidabatiza pontho Stefanasi pabodzi na banjache. Kwache ine nkhabe kwanisa kumbuka pontho tayu ngakhala pana unango adabatiza ine. Khristu hadanditume dzabatiza tayu, mbwenye kuti ndilalike Mphangwa Zadidi, kuzilalika mwakukhonda phatisa basa mafala anzeru za anthu, gopesera kufa kwa Khristu pamtanda kunamala mphamvu zache. Thangwi mphangwa zakulonga pya imfa ya Khristu pamtanda nsakusowa basa kuna anthu akutayika ale, mbwenye kuna ife anyakupulumuswa ndi mphamvu za Mulungu. Malemba akulonga kuti, “Ndinavunga nzeru za anthu anzeru mbandimalisa kuchenjera kwa anthu akuchenjera.” Apo munthu wanzeru ali kupi? Ali kupi munthu wakufunza? Ali kupi nyakupidziwisa wa mfendu uno? Mulungu apionesa pakwecha kuti nzeru za anthu a pansi pano nsakupupwa. Thangwi Mulungu na nzeru zache adapisasanyiratu kukhala pyakuchimwanika kuti anthu amdziwe na nzeru zawo. M'mbuto mwache Mulungu adanyerezera kupulumusa anthu ambakhulupira ale kudzera muna mphangwa zimbalongwa kuti nsakupupwa zimbalalika ife zile. Ayuda ambafuna kuona pyakudodomesa, Agriki ambafuna nzeru, mbwenye ife timbalalika Khristu adakhomerwa pamtanda ule. Kuna Ayuda, mphangwa zenezi nsakuzhangalisa, pontho kuna anthu okhonda khala Ayuda nsakupupwa. Mbwenye kuna onsene ale adachemerwa na Mulungu, Ayuda na anthu okhonda khala Ayuda ene, mphangwazi ndi Khristu, ule ndi mphamvu za Mulungu, pontho nzeru za Mulungu. Thangwi pinthu pyakuoneka ninga pyakupupwa pya Mulungu, mphyanzeru kupiringana nzeru za anthu, pontho pinthu pyakuoneka ninga mphyakusowa mphamvu pya Mulungu, mphyamphamvu kupiringana mphamvu za anthu. Abale anga, chinchino kumbukani kale mukhali animbo imwe, ndzidzi udakuchemerani Mulungu. Na kupiona kwa anthu, pakati panu nkhabepo azinji ale akhayeswa anzeru penu amphamvu, penu akubalwa m'mabanja akuveka tayu. Mbwenye Mulungu adasankhula pile pimbayeswa pyakupupwa na anthu a padziko yapansi, towera achitise manyadzo anthu anzeru. Pontho iye adasankhula pile pimbayeswa pyakusowa mphamvu na anthu a padziko yapansi, towera achitise manyadzo anthu amphamvu. Iye adasankhula pinthu pimbayeswa na anthu a padziko yapansi kuti mphyakululupa, pyakukhondwa, pontho pyakusowa basa, towera iye avunge pikhanyerezera iwo kuti mphyakufunika pile. Mulungu adachita penepi towera paleke khala munthu na mbodzi ene wakunyada pamaso pache. Mbwenye Mulungu ndiye akuphatanizani na Khristu Yesu, pontho iye achitisa Khristu kukhala nzeru yathu. Kudzera muna iye ife tayeswa akulungama pamaso pa Mulungu; ife tasanduka anthu akupambulika a Mulungu, pontho tasudzulwa kubuluka pansi pa utongi wa pyakudawa. Natenepo ninga munalongera Malemba kuti, “Nyakufuna kunyada, athema nyadira pinthu pyachita Mbuya.” Abale anga, pidadza ine kwanu dzalalika pyakuonadi pyakubisika pya Mulungu, nee sidaphatise basa mafala akunensa kuavesa, pontho na kufunza kukulu tayu. Thangwi ndzidzi ukhali ine namwe ndidanyerezera kuduwalira pinthu pyonsene kupambula Yesu Khristu ene basi, maka-maka imfache ya pamtanda. Tenepo pidafika ine kwanu ndikhali wakusowa mphamvu, pontho wakutetemera pyakwanga na mantha. Mphangwa na chifunziso changa nee ndikhapilonga na mafala aluso a nzeru za anthu tayu, mbwenye na chitsikimizo cha mphamvu za Mzimu wa Mulungu, towera chikhulupiro chanu chileke gona panzeru za anthu, mbwenye pamphamvu za Mulungu. Kwache ine ndimbalonga mafala anzeru kuna akukola muuzimu. Mbwenye nzeruzo si zapansi pano, penu za atongi a dziko yapansi pano tayu, ale mphamvu zawo zikumala. Nzeru zimbalonga ine ndi nzeru zakubisika za Mulungu, zabisika kuna anthu zile. Mulungu akhadasankhuliratu nzeru yeneyi dziko yapansi mbidzati lengwa, towera atipase demelero. Nkhabe mtongi na mbodzi ene wa dziko yapansi pano adadziwa nzeru yeneyi tayu. Thangwi iwo mbadapidziwa, nee mbadakhomera pamtanda Mbuya wa demelero tayu. Kwache ninga munalongera Malemba kuti, “Chinthu chidakhonda ona penu kuva munthu, chinthu chidakhonda nyerezera munthu kuti chinachitika, ntchonthocho chidasasanyira Mulungu anthu ambamfuna ale.” Mbwenye Mulungu atchulula penepi kuna ife kudzera muna Mzimu wache. Mzimu Wakuchena ambasaka-saka chinthu chonsene podi na pinthu pene pyakubisika pyakuzwika pya Mulungu. Ndi mzimu wa munthu okha umbadziwa pyonsene pya munthuyo. Ntchibodzi-bodzi Mzimu wa Mulungu okha umbadziwa pyonsene pya Mulunguyo. Ife hatidatambire mzimu wa dziko yapansi pano tayu, m'mbuto mwache tidatambira Mzimu Wakuchena wakubulukira kuna Mulungu, towera tidziwe pyonsene pyatipasa Mulungu. Timbalonga penepi na mafala ambatifunzisa Mzimu Wakuchena, nee na mafala akufunziswa na nzeru za anthu tayu, ndzidzi unafunzisa ife pyakuonadi pyauzimu kuna anthu akukhala na Mzimu Wakuchenayo. Munthu wakusowa Mzimu Wakuchena nkhabe kwanisa kutambira pinthu pyakubulukira kuna Mzimu wa Mulungu tayu. Munthu ninga weneyu nkhabe kupivesa tayu; ipyo mphyakupupwa kuna iye, thangwi munthu anakwanisa kutonga makhaliro a pinthu ninga penepi na chiphedzo cha Mzimu Wakuchena basi. Munthu onsene wakukhala na Mzimuyo anakwanisa kutonga makhaliro a pinthu pyonsene, kwache nkhabe munthu anakwanisa kumtonga tayu. Ninga munalongera Malemba kuti, “Mbani anadziwa manyerezero a Mbuya kuti ampangize?” Mbwenye ife tina manyerezero a Khristu. Abale anga, ine sidakwanise kulonga namwe ninga ndikulonga na anthu akukhala na Mzimu Wakuchena tayu, mbwenye ninga anthu a padziko yapansi pano, pontho ninga akachiya pa chikhulupiro chachikhristu. Ndidakupasani mkaka, nee pyakudya pyakugwima tayu, thangwi nee mbamudakwanisa kupitafuna tayu. Podi na chinchino ene nee munakwanisa kupitafuna tayu basi, thangwi mukuthimiza kukhala na makhaliro ninga anthu a padziko yapansi pano basi. Pakati panu pangakhala bivu na nthonga. Ayi penepi nkhabe tsikimizira tayu kuti imwe ndimwe anthu a padziko yapansi pano, anthu akuteweza makhaliro a anthu a padziko yapansi pano? Unango pakati panu angalonga mbati, “Ine ndimbatewera Paulo,” unangombo ati, “Ine ndimbatewera Apolo.” Ayi penepa hamukuchita ninga anthu a padziko yapansi pano tayu? Apo Apolo mbanimbo? Pontho Paulo mbani? Ife ndife anyabasa ene pyathu a Mulungu, ale adakuonesani njira kuti mukhulupire. Munthu onsene wa ife ambaphata kwene basa idampasa Mbuya ile. Ine ndidabzala mbewu, Apolo adazithilira madzi, mbwenye adazimeresa ndi Mulungu. Natenepo nyakubzala na nyakuthirira si anyakufunika tayu, mbwenye Mulungu, nyakuzimeresa, ndiye nyakufunika. Tenepo nkhabe kusiyana pakati pa nyakubzala na nyakuthirira tayu, thangwi Mulungu anaapasa mfupo malingana na basa idaphata iwo. Thangwi ife ndife anyakuphata basa pabodzi na Mulungu, imwe mwakhala ninga munda wa Mulungu. Pontho imwe mwakhala ninga nyumba ya Mulungu. Ine ndidaphata basa ninga misiri waluso mbandiikha maziko pakuphatisa basa mtukwa udandipasa Mulungu, tenepo munthu unango akumangapo. Mbwenye munthu onsene athema kuchita mphole-mphole na mamangiro ache. Thangwi Mulungu adaikha kale Yesu Khristu ninga maziko abodzi ene basi. Tenepo nkhabe munthu anakwanisa kuikha maziko anango tayu. Ngakhala munthu anamanga na golidi, siliva na miyala yakudula; penu na miti, maudzu na mitete pamaziko enewa, makhaliro a basache anaoneka pakwecha, thangwi Nsiku ya Khristu inabulusa basayo pakwecha. Pansiku yeneyo pinabuluswa pakwecha na moto, pontho moto unayesa makhaliro a mabasa a munthu onsene. Ngakhala chinamanga munthu chinakhonda kupya na moto, munthuyo anatambira mfupo. Mbwenye chingapya, munthuyo nkhabe dzatambira mfupo tayu; munthuyo anapulumuka, kwache kunakhala ninga munthu wakupulumuka pamoto. Ndimomwene imwe mukupidziwa kuti ndimwe nyumba ya Mulungu, pontho kuti Mzimu wa Mulungu ambakhala muna imwe. Tenepo ngakhala munthu anavunga nyumba ya Mulungu, Mulungu anamvungambo, thangwi nyumba ya Mulungu njakupambulika; nyumba yeneyi ndimwe. Lekani kupinyengeza mwekha ene. Ngakhala unango apiyesa ana nzeru malingana na mumbapionera anthu a padziko yapansi pano, iye athema kusanduka pupwe, towera akhale wanzeru chadi-chadi. Thangwi pinthu pimbayeswa pya nzeru na anthu a padziko yapansi pano mphyakupupwa pamaso pa Mulungu. Ninga munalongera Malemba kuti, “Mulungu ambakwesha anthu anzeru na kuchenjera kwawoko”; akulonga pontho kuti, “Mbuya ambadziwa kuti manyerezero a anthu anzeru ngakusowa basa.” Tenepo paleke khala munthu na mbodzi ene wakunyadira pinthu pinakwanisa anthu kuchita pile. Pyonsene mphyanu: Paulo, Apolo na Kefa; dziko yapansi ino, moyo na imfa, pya ndzidzi uno na pya m'tsogolo, thangwi pyonsenepi mphyanu. Imwembo ndimwe ache a Khristu, pontho Khristu ngwa Mulungu. Imwe mwathema kutiyesa ninga anyabasa a Khristu, ale apaswa utongi kulonga pyakuonadi pyakubisika pya Mulungu. Tenepo chinthu chinafunika anthu akupaswa basa yeneyi ntchakuti akhale akukhulupirika kuna Mbuyawo. Chinchino ine nkhabe ikha konta tayu ngakhala ndinatongwa mseru na imwe penu na thando inango ya miseru ya anthu; ndimomwene kuti ine nkhabe kupitonga ndekha ene tayu. Chikumbu mtima changa ntchakusowa chinthu chakupokanyisa, kwache penepi nkhabe tsikimizira tayu kuti ndine okhonda dawa. Mbuya yekha ndiye nyakunditonga mseru. Natenepo lekani tonga mseru munthu na mbodzi ene ndzidzi wakuthema mbudzati kwana. Dikhirani kufikirana Mbuya adze; iye anabulusa pakwecha pinthu pyakubisika pya mumdima, pontho na pyakufuna pya mtima wa anthu. Tenepo munthu onsene anatambira chilemedzo chathema iye kutambira kubulukira kuna Mulungu. Thangwi ya imwe, abale anga, ine ndalonga pyonsenepi khala ninga pikulonga Apolo na ine pakuphatisa basa uwiriathu kukuonesani upangizi, towera pikufunziseni kuti mafala ale akuti, “Tewezani mwadidi pinalonga Malembapi” akulonga kuti tani? Tenepo paleke khala munthu na mbodzi ene wakunyadira munthu unango mbaselusa munthu unango. Mbani adakuchitisani kukhala akufunika kupiringana anthu anango onsene? Kadi Mulungu hadakupaseni pinthu pyonsene pina imwepyo tayu? Apo ngakhala mudapitambira ninga mtukwa munanyadiranji? Pinthu pimbakhumba imwe muli napyo kale! Kani mwafuma kale, pontho mwasanduka kale mafumu, podi kwene kuti ife si ife mafumu tayu? Imwe mbamudakhala mafumu, mbandidakomerwa pyakwanga, towera na ife enembo tikhale mafumu pabodzi na imwe. Thangwi ndikupiona kuti ife anyakutumwa, Mulungu adatipasa mbuto zakumalisiraletu ninga anthu akutongwa kuphiwa pakwecha ale, khala ninga ndife chinthu chakuoniwa na pyakulengwa pyonsene, anthu na angelo ene, ninga masenzeka. Na thangwi ya Khristu ife ndife mapupwe, mbwenye imwe ndimwe akuchenjera mukuphatanizana kwanu na Khristu! Ife ndife akusowa mphamvu, mbwenye imwe ndimwe amphamvu! Ife taseluswa, mbwenye imwe mwalemedzwa! Na lero ife tina njala na nyota, tikuvala masakala, tikumenywa, pontho ife nkhabe msuwo wakukhazikika tayu, timbatopa na kuphata basa mwakuwangisa na manjathu. Podi kwene kuti tina dzedze, ife timbatsanzayisa. Podi kwene kuti timbabonereswa, ife timbapirira. Podi kwene kuti timbatikanwa, ife nkhabe tawira na mafala a mkaka uwawi tayu. Na lero pano ife tikuyeswa ninga shuzhu ya dziko yapansi, pontho ninga pyakunyansa pya dziko yapansi. Ine ndikukulemberani penepi nee kufuna kukuchitisani manyadzo tayu, mbwenye kuti ndikupangizeni ninga ananga apamtima. Podi kwene kuti muna amakayaya pikwi khumi pa moyo wanu wachikhristu, muna baba mbodzi yekha basi. Thangwi mukuphatanizana na Khristu Yesu, ine ndasanduka babanu pidakulalikirani ine Mphangwa Zadidi. Ndikukupemphani mphapo kuti mutsanzire ine pano. Na thangwi yeneyi ndikukutumizirani Timoti, mwananga wapamtima, pontho wakukhulupirika m'moyo wachikhristu. Iye anakukumbusani matongero ambateweza ine m'moyo wanga wachinchino wakuphatanizana na Khristu Yesu, pontho ambafunzisa ine m'mipingo yonsene konsene kwene ale. Anango pakati panupo atoma kutumbama khala ninga kwanuko sinadzako tayu. Mbwenye ngakhala Mbuya anapifuna ndinati ndidze kwanuko chinchino pano, mbandidziwa ndekha ene mphamvu zinanyadira anthu akutumbamawa, nee pinthu pimbalila iwo longa kwenepi tayu. Thangwi mu Ufumu wa Mulungu chinthu chakufunika si mafala tayu, mbwenye mphamvu. Apo chinafuna imwe ninji? Ayi munafuna ndibwere kwanuko na mtswamu penu na mtima wakukufunani na wakufulika? Pyavekadi pikulu pene kuti pakati panu pakuchitika pinthu pyakuzuda pyakugoswa mwakuti na anthu okhonda dziwa Mulungu ene nkhabe kupichita tayu. Ndapiva kuti munthu unango akugonana na mkazi babache. Apo ninji munatumbama? M'mbuto mwache imwe mwathema kutsukwala pikulu pene, mbamubuluse m'gulu mwanu munthu wakuchita pinthu ninga penepi. Podi kwene kuti ine ndikhale pyanga kutali na imwe kumanungo, kwache ndili namwe pabodzi mumzimu. Pontho ndamtonga kale mseru na dzina ya Mbuya munthu adachita pinthu pyakugoswa ninga penepiyu, khala ninga ndili namwe pabodzi. Ndzidzi unagumanyikana imwe pabodzi mbandigumanyikana namwe mumzimu wanga, pontho na mphamvu za Mbuyathu Yesu mbikhala pakati pathu mperekeni munthu weneyu m'manja mwa Satana kuti manungo ache avungwe, towera mzimu wache udzapulumuswe pa Nsiku ya Mbuya. Si pyakuthema tayu kuna imwe kuti mukhale akunyada. Imwe mukudziwa mafala akulonga kuti, “Chakufufumisira mkate pang'ono chimbafufumisa mpambo onsene.” Imwe mwathema bulusa chakufufumisira mkate chakale cha pyakudawa, towera mukhale akuchena monsene mwene. Natenepo munakhala ninga mpambo wachinchino wakusowa chakufufumisira ninga munadziwira ine kuti muli tenepadi. Thangwi Khristu, mwanabirathu wakuchitira Phwando ya Paska ule, aphiwa kale ninga nsembe. Tendenitu mphapo tichite Phwando yathu ya Paska mwakukhonda phatisa basa chakufufumisira mkate chakale chakudawa, pontho chakuipa chile, mbwenye na mkate wakusowa chakufufumisira, wakuchena pontho wakuonadi. Kalata idakulemberani ine ile ndidakupangani kuti muleke phatizana nawo anthu akuzuda. Penepo nee ndikhalonga anthu okhonda dziwa Mulungu tayu, ale mbakuzuda, penu amtima, penu mbava, penu akupembedza mifanikizo. Kuti muthunde anthu enewa, imwe mudathema kubuluka padziko yapansi pano. Mbwenye ndikhalonga kuti mwathema kuleka phatizana na munthu onsene ambapilonga yekha ene kuti ndi mkhristu, mwenemo iye ngwakuzuda, penu wamtima, wakupembedza mifanikizo, nyatsweda, dombe, penu mbava. Munthu wakuchita pinthu ninga penepi lekani kudya naye na pang'ono pene. Ngakhala unango pakati panu ana mseru na mkhristu mwanzache, anawanga tani mtima kamtongesa mseru na anthu okhonda dziwa Mulungu, m'mbuto mwa kwenda naye kuna akhristu anzache. Kadi imwe nkhabe kupidziwa tayu kuti akhristu anatonga mseru anthu onsene a padziko yapansi pano? Apo ngakhala munatonga anthu onsene a padziko yapansi pano, kadi imwe nkhabe kwanisa kutonga pimiseru ping'ono-ping'onopi tayu? Kadi imwe nkhabe dziwa tayu kuti tinatonga mseru angelo? Apo ndi tani pya moyo uno? Ngakhala muna miseru ninga yeneyi, ayi munakaitongesa na munthu wakunja, ule nkhabe pinthu na mpingo? Penepi ndikupilonga kuti ndikuchitiseni manyadzo. Ndimomwene kuti alipo mbodzi wanzeru m'gulu mwanu wakuti anakwanisa kutonga miseru ya pakati pa akhristu anzache. M'mbuto mwache mkhristu ambakasumira mkhristu mwanzache—kutawira kuti mseru wache utongwe na anyakukhonda khala akhristu. Chenechi chakukhala na miseru pakati panu chikuoneseratu kuti mwapichimwana. Kadi si pyadidiletu tayu kuti anthu anango akudawireni? Kadi si pyadidiletu tayu kuti munthu unango akupokosereni pinthu pyanu? M'mbuto mwache imwe maka ndiye mumbadawirana unango na mwanzache mbamupokoserana pinthu unango na mwanzache, pontho penepi mumbapichita kuna akhristu anzanu ene. Ndimomwene mukudziwa kuti anthu akudawika nkhabe dzatambira khundu mu Ufumu wa Mulungu tayu. Lekani kupinyengeza mwekha ene, thangwi anthu akuzuda, akupembedza mifanikizo, maputa, penu amuna penu akazi okhokha kugonana, mbava, anyamtima, madombe, anyatsweda penu pimbalangondo, nkhabe dzatambira khundu mu Ufumu wa Mulungu tayu. Anango a imwe kale ene mukhali ninga tenepo, kwache mwacheneswa kuna pyakudawa pyanu, mwapambulwa kukhala anthu a Mulungu, mwalungamiswa na Mulungu kudzera muna Mbuya Yesu Khristu, pontho muna Mzimu wa Mulungu wathu. Munthu unango anati alonge mbati, “Ine ndina utumbe kuchita pinthu pyonsene.” Ande, kwache si pyonsene mphyakuganyalisa tayu. Ndinakwanisa kulonga kuti ndina utumbe kuchita pinthu pyonsene, kwache ine nkhabe tawirisa chinthu na chibodzi chene kundichitisa kukhala bitchu wache tayu. Unangombo anati alonge mbati, “Pyakudya pidasasanyirwa chifu, chifumbo chidasasanyirwa pyakudya.” Ande, mbwenye Mulungu anavunga pyonsene piwiripyo. Manungo si akuchitira pyakuzuda tayu, mbwenye kutumikira nawo Mbuya, Mbuyambo ambapasa manungo pyakusowa pyache. Mulungu adalamusa Mbuya kuimfa, tenepo na mphamvu zache anatilamusambo ife pano. Kadi imwe nkhabe dziwa tayu kuti manungo anu ndi mapindi a manungo a Khristu? Apo ndikwate phindi ya Khristu mbandiphatanizana kumanungo a puta? Nkhabe na pang'ono pene tayu. Penu imwe nkhabe dziwa pontho tayu kuti munthu wakugonana na puta, iwo uwiriawo ambasanduka manungo abodzi? Thangwi Malemba akulonga kuti, “Uwiriawo anasanduka manungo abodzi.” Mbwenye nyakuphatanizana yekha ene kuna Mbuya, ambasanduka abodzi na Mbuya mumzimu. Thundani pyakuzudapyo. Pyakudawa pinango pyonsene pimbachita munthu, nkhabe pinthu na manungo ache tayu, mbwenye munthu wakuchita pyakuzuda ambadawira manungo ache. Kadi imwe nkhabe dziwa tayu kuti manungo anu ndi nyumba ya Mzimu Wakuchena, ambakhala muna imwe, pontho adakupasani Mulungu ule? Moyo una imwewo si wanuve tayu, mbwenye ngwa Mulungu, thangwi iye adakugulani na konta ikulu. Tenepo phatisani basa manungo anu kudzesa demelero kuna Mulungu. Chinchino nditawire kundivunza kudachita imwe pya kusemba m'kalata idandilembera imwe ile. Mphyadidi kuti munthu akhonde semba, mbwenye na thangwi yakuti pana kuzuda kukulu, mamuna onsene akhale na mkazache mbodzi, mkazimbo onsene akhale na mamuna mbodzi. Mamuna athema kuchita na mkazache pinafuna mkaziyo. Ntchibodzi-bodzi mkazi athema kuchita na mamunache pinafuna mamunacheyo. Mkazi nkhabe tonga manungo ache yekha ene tayu, mbwenye ambaatonga ndi mamunache. Ntchibodzi-bodzi mamuna nkhabe tonga manungo ache yekha ene tayu, mbwenye ambaatonga ndi mkazache. Lekani khondesana, kwache ngakhala munafuna kuthunda ndzidzi wakuchepa towera mupemphere, chakutoma mwathema kutawirizana. Mungamala penepo, khalani pontho pabodzi gopesera Satana anakuyesani, thangwi ya kukhonda kwanu kwanisa kuuphata mtima. Pinalonga ine penepi, si kukukhondesani tayu, mbwenye nkhukutawirisani. Ine ndikhapifuna kuti anthu onsene akhale ninga ine; mbwenye munthu onsene ana mtukwa udampasa Mulungu, unango ana ufu, unangombo ana uwo wakulekana na wa mwanzache. Mafalanga kuna okhonda kazhali na kuna amamfelwa ngakuti mphyadidiletu kuti iwo athimize kukhala pyawo okha ene ninga ine. Mbwenye ngakhala hanakwanisa kuuphata mtima tayu, athema kukazhali, thangwi mphyadidi kukazhali kusiyana na kusanyika na pikhumbo. Kuna anthu a pabanja matongero anga, ale si anga tayu, mbwenye a Mbuya, ngakuti mkazi aleke mwalana na mamunache. Ngakhala anamwalana naye aleke sembwave, penu abwerezane na mamunache; mamunambo aleke mwalana na mkazache. Kuna anthu anango mafalanga, ale si a Mbuya tayu, ngakuti ngakhala mamuna wachikhristu ana mkazi okhonda khala mkhristu, mkaziyo mbafuna pyakukhala naye, mamunayo aleke mwalana naye. Pontho ngakhala mkazi wachikhristu ana mamuna okhonda khala mkhristu, mamunayo mbafuna pyakukhala naye, mkaziyo aleke mwalana naye. Thangwi mamuna okhonda khala mkhristu ambatawirwa ninga mbodzi wa anthu a Mulungu thangwi ya mkazacheyo. Mkazi wakukhonda khala mkhristu ambatawirwa ninga mbodzi wa anthu a Mulungu thangwi ya mamunache. Mbapidakhonda khala tenepo, anawo nee mbadakhala a Mulungu tayu, mbwenye iwo ndiwodi ana a Mulungu. Mbwenye ngakhala nyakukhonda khala mkhristu anafuna kumwalana na mkhristuyo, mlekeni achite tenepo. Ngakhala pinakhala tenepa, mkhristu wamkazi, penu wamamuna ana utumbe kuchita tenepo. Mulungu adakuchemerani kuti mukhale na moyo wa mtendere. Kadi iwe mkhristu wamkazi nkhabe kupidziwa kuti mwinango unachitisa mamunako kupulumuka? Penumbo iwe mkhristu wamamuna nkhabe kupidziwa kuti mwinango unachitisa mkazako kupulumuka? Munthu onsene mbathimize kukhala na moyo ukhali na iye ndzidzi udamchemera Mulungu, thangwi Mbuya ndiye adamsasanyira penepi. Penepi ndiye pimbatonga ine m'mipingo monsene. Ngakhala unango adachemerwa na Mulungu mbali wakugwandwa nsonga yachimuna, mbaleke kubulusa chidziwiso chakugwandwako. Ngakhala unango adachemerwa na Mulungu mbali okhonda gwandwa nsonga yachimuna, mbaleke gwandwave. Thangwi kugwandwa penu kukhonda gwandwa nsonga yachimuna si pinthu tayu, mbwenye kuteweza matongero a Mulungu ndiye pyakufunika. Munthu onsene mbathimize kukhala na moyo ukhali na iye pidamchemera Mulungu. Kadi pidakuchemera Mulungu ukhali bitchu? Leka dungunya napyo. Mbwenye ngakhala unagumana mwayi wakusanduka mtumbe, phatisa basa mwayi wenewo. Thangwi ule akhali bitchu pidamchemera Mbuya, ndi mtumbe wa Mbuya. Ntchibodzi-bodzimbo ule akhali mtumbe pidamchemera Khristu, ndi bitchu wache. Mulungu adakugulani na konta ikulu, tenepo lekani khala mabitchu a anthu. Abale anga, munthu onsene mbathimize kukhala pamaso pa Mulungu na moyo ukhali na iye, pidamchemera Mulungu. Kulonga pya anyakukhonda kazhali na amamfelwa, ine nkhabe matongero akubulukira kuna Mbuya tayu. Mbwenye ninga munthu wakuchitirwa nsisi na Mulungu ndathema kukhulupirwa, tenepo ndinakupangani manyerezero anga. Na thangwi ya nyatwa ya ndzidzi uno, ndikunyerezera kuti mphyadidi munthu kukhala pyache ninga muna iyemo. Ayi ndiwe nyakukazhali? Leka mwalana na mkazako. Ayi ndiwe nyakukhonda semba? Leka sembave. Kwache ngakhala unasemba hudadawe tayu, pontho ngakhala mkazi anasembwa hadadawe tayu. Mbwenye ndikhafuna kwene kukupulumusani kuna nyatwa zansiku na nsiku zimbagumanikana na anyakukazhali pamoyo wawo. Mbwenye, abale anga, chinafuna ine kulonga ntchakuti ndzidzi wachepa, tenepo kubulukira chinchino kwenda m'tsogolo anyakusemba mbakhale ninga hadasembe tayu; anyakulira mbakhale ninga hakhalira tayu, anyakutsanzaya mbakhale ninga hakhatsanzaya tayu; anyakugula pinthu mbakhale ninga pidagula iwopyo si pyawo tayu; anyakuphatisa basa mfuma ya dziko yapansi pano, mbakhale ninga hakhaiphatisa basa chadi-chadi tayu. Thangwi dziko yapansi pano ninga muna iyo chinchinomu ikwenda. Ndinafuna kuti paleke khala chinango chakukuswipisani mtima. Mamuna okhonda semba ambatsalakana pya kuphatira basa Mbuya, thangwi iye ambayesa kuchitisa Mbuya kukomerwa. Mbwenye mamuna wakusemba ambatsalakana kuchita pinthu pya dziko yapansi pano, thangwi iye ambafuna kuti mkazache akomerwe, natenepo ambaphatwa uku na uku. Mkazi okhonda sembwa penu mwali ambatsalakana pya kuphatira basa Mbuya, thangwi ambafuna kuti manungo ache na mzimu wache ene pikhale pyakupambulika kuna Mbuya. Mbwenye mkazi wakusembwa ambatsalakana pinthu pya dziko yapansi pano, thangwi iye ambafuna kuti mamunache akomerwe. Ndikulonga penepi kuti ndikuphedzeni, si kuti nkhukukhondesani utumbe wanu tayu. M'mbuto mwache ndikufuna kuti muchite pyonsene mwakulungama na mwakuthema, pontho mupipereke monsene mwene kuphatira basa Mbuya. Ngakhala mamuna anyerezera kuti akuchita pyakukhonda thema kuna mwali avunzira iye ule, pontho ngakhala pikhumbo pyache pikunyanya kukula mbanyerezera kuti iwo athema kukazhali, penepo iwo akazhali pyawo. Tenepo kweneku si kudawa tayu. Mbwenye ngakhala mamuna, okhonda khakhamizwa na munthu, anyerezera na mtimache onsene kuti aleke semba mkaziyo, pontho ngakhala iye anakwanisa kuuphata mtimache mbanyerezeradi mumtima mwache chinthu chakuti achite, tenepo iye achita pyadidi kukhonda semba mkaziyo. Natenepo nyakusemba ambachita pyadidi, mbwenye nyakukhonda semba ambachita pyadidiletu kupiringana nyakusembayo. Mkazi ambamangika na matongero a pabanja mwenemo mamunache ana moyo. Mbwenye mamunache angagonera mkono, mkaziyo ngwakusudzuka kasembwa na mamuna unango anafuna iye, kwache mamunayo athema kukhala mkhristu. Na kupiona kwanga iye anakhala wakukomerwa pyakwanga angakhonda sembwa, pontho ndikunyerezera kuti na ine enembo ndina Mzimu wa Mulungu. Kulonga pya pyakudya pyakuperekwa nsembe kuna mifanikizo, ande, ndimomwene kuti “tonsenefe tina udziwisi,” ninga mumbalongera anthu, kwache “udziwisi” wenewu umbachitisa munthu kukhala wakugaya, mbwenye kufunana ndiye kumbapasa munthu mphamvu. Munthu onsene anapiyesa kuti ana udziwisi wa pinthuyo ndimomwene kuti iye nkhabe kupidziwisisa ninga mudathema iye kupidziwa tayu. Mbwenye munthu anafuna Mulungu, Mulungu ambamdziwa. Apo, kulonga pya pyakudya pyakuperekwa nsembe kuna mifanikizo, timbapidziwa kuti mifanikizo yeneyi si pinthu chadi-chadi tayu, thangwi nkhabe Mulungu unango, mbwenye mbodzi ene basi. Podi kwene kuti pana pinthu pinango pile anthu ambapithula “milungu,” penu nkhudzulu penu pansi pano, pontho podi kwene kuti pana pinthudi pizinji pyakuthulwa “milungu,” penu “ambuya,” kwache kuna ife, Mulungu ndi mbodzi basi, weneyu ndi Baba, nyakulenga pinthu pyonsene, pontho ife tina moyo kuti timchitise kukomerwa. Mbuyathu ndi mbodzi basi, Yesu Khristu; kudzera muna iye Mulungu adalenga pyonsene, pontho ife tina moyo kudzera muna iye. Kwache ana udziwisi wa penepi si anthu onsene tayu. Kalene anango akhali na chisimo kupembedza mifanikizo mwakuti na lero iwo angadya pyakudya pyakuperekwa nsembe kuna mifanikizo ambakumbuka basi kuti pyakudyapyo pyaperekwa nsembe kuna mifanikizo; chikumbu mtima chawo ntchakusowa mphamvu, tenepo iwo ambanyerezera kuti pyakudyapyo pimbaaswipisa. Kwache pyakudya nkhabe kutikonwesa pamaso pa Mulungu tayu. Tingakhonda kupidya nkhabe chinataya ife; tingapidya nkhabe chinafuna ganyali ife. Kwache onesesani kuti utumbe wanu wakuchita nawo pinthu pinafuna imwewo uleke kudawisa anthu anango akuchepa chikhulupiro. Tisangize tenepa: Iwe ule wati una “udziwisi,” ukudya m'nyumba yakupembedzeramo mfanikizo, apo munthumbo wachikumbu mtima chakusowa mphamvu angakuona ukuchita tenepo; kadi iye hangawange mtima tayu kadyambo pyakudya pyakuperekwa nsembe kuna mifanikizo? Natenepo nyachikhulupiro chache chakuchepayu, mbaleako adafelwa na Khristu ule, anatayika thangwi ya “udziwisi” wako. Mungadawira akhristu anzanu tenepo, mbamukuwaza chikumbu mtima chawo chakusowa mphamvu, penepo mukudawira pontho na Khristu ene. Natenepo ngakhala pyakudyapyo pikudawisa mbaleanga, ine nkhabe dzadyave pontho nyama tayu, gopesera kudawisa mbaleangayo. Kadi ine si ine mtumbe tayu? Kadi ine si ine nyakutumwa tayu? Kadi Yesu Mbuyathu sidamuone tayu? Kadi imwe si imwe nsapo za basa idaphatira ine Mbuya tayu? Podi kwene kuti anango akhonde kundiyesa nyakutumwa, kwache kuna imwe ndinedi nyakutumwa, thangwi moyo wanu wakuphatanizana na Mbuya umbatsikimizadi kuti ndine nyakutumwa. Anthu angandipokanya, ndimbaatawira tenepa kupitchinjiriza: Kadi ine sidatheme tayu kupaswa kudya na chakumwa thangwi ya basa inaphata ineyi? Kadi sidatheme tayu kuchitambo ninga pidachita anyakutumwa anango na abale ache a Mbuya pabodzi na Peturo pakukwata mkazi wachikhristu mbandifamba naye pa ulendo wanga? Kadi ndi Barnaba na ine ene basi tathema kuphata basa towera tipigumanire tekha ene pyakusowa pyathu? Mbani nyankhondo adathema kupipagalira yekha ene pimbavunga iye pabasa ya nkhondo? Mbani nyakulima munda wamfesa ambakhonda kudya mfesazo? Mbani makabuswa ambakhonda kumwa mkaka wa pifuyo pimbadyesa iye? Pinthu penepi ine ndikupilonga nee na nzeru za anthu zokha tayu, thangwi mwambo wa Mose ukulonga chibodzi-bodzi. Timbawerenga mwambo wa Mose kuti, “Lekani manga ng'ombe mlomo mwenemo ikububuda tirigu.” Pinalonga Mulungu penepi, ayi iye akutsalakana pya ng'ombe pene basi? Kadi penepi akupilonga thangwi ya ife tayu? Ande, pidalemberwadi ife, thangwi nyakulima na nyakuvuna ambaphata basa na chidikhiro chakuti atambire khundu yawo ya pyakuvunapyo. Ngakhala ife tidabzala mbewu za pinthu pya uzimu pakati panu, apo mphyakunensa kuti titambire pyakusowa pyathu kubulukira kuna imwe? Ngakhala anango athema kutambira penepi kubulukira kuna imwe, apo ife nkhabe thema kupitambira kupiringana iwo tayu? Kwache kuthema kweneku ife hatidakuphatise basa tayu. M'mbuto mwache tidapirira papinthu pyonsene, towera tileke kutchinga anthu kutambira Mphangwa Zadidi zakulonga pya Khristu. Kadi imwe nkhabe dziwa tayu kuti anyakuphata basa m'Nyumba ya Mulungu ambadya pya m'nyumbamo, pontho kuti anyakupereka nsembe ambatambira kubulukira pa pinapereka iwopyo? Ntchibodzi-bodzi, Mbuya adatonga kuti anyakulalika Mphangwa Zadidi atambire pyakuakoya kubulukira pa kulalika kwawo mphangwazo. Mbwenye ine sidaphatise basa kuthema kweneku na pang'ono pene tayu, penu ine ndikulemba kalata yeneyi nee na thangwi yakuti mundichitire pinthu penepi tayu. Mbandidakomerwa kufa pyanga kusiyana nakuti munthu unango andibulusire chinthu chimbanyadira inechi. Ine nkhabe kwanisa kunyada tayu thangwi yakuti ndimbalalika Mphangwa Zadidi, thangwi adandipanga kuchita tenepo ndi Mbuya. Tenepo mbandidakhonda kulalika Mphangwa Zadidi mbandidakhala nyadzedze. Mbandidasankhula ndekha kuphata basa yeneyi, ine mbandidadikhira kupagalwi, mbwenye ndikuiphata kwene pyanga na thangwi yakuti basayi adandipasa ndi Mulungu. Apo penepa chinapagalwi ine ninji? Wenewu ndi mwayi wakuti ndingalalika Mphangwa Zadidi, ndizilalike mwakukhonda pagalwi, okhonda phatisa basa kuthema kwanga kulalika Mphangwa Zadidi kuti ndipagalwi nako. Ine ndine mtumbe nee bitchu wa munthu na mbodzi ene tayu, kwache ndidapisandusa bitchu wa munthu onsene, towera ndinyengerere anthu azinji ene kuti asanduke anyakukhulupira. Kuna Ayuda, ndidakhala ninga Myuda, towera ndianyengerere kuti asanduke anyakukhulupira. Kuna anyakuteweza mwambo wa Mose, ndidakhalambo ninga nyakuteweza mwambo wa Mose, podi kwene kuti ine nee ndili pansi pa utongi wa mwambo wa Mose tayu, towera ndianyengerere kuti asanduke anyakukhulupira. Kuna anthu okhonda khala Ayuda, okhonda dziwa mwambo ale, ndidakhala ninga nyakukhonda khala Myuda, towera ndianyengerere kuti asanduke anyakukhulupira. Penepi nee pikulonga kuti ine nkhabe vera matongero a Mulungu, kwache ndimbaveradi matongero a Khristu. Kuna anthu akuchepa chikhulupiro, ine ndidakhalambo ninga nyakuchepa chikhulupiro, towera ndianyengerere kuti asanduke anyakukhulupira. Ine ndidakhala ninga chinthu chonsene kuna anthu onsene, towera na njira zonsene zakukwanisika, ndichitise anango a iwo kupulumuka. Pyonsenepi ndimbapichita thangwi ya Mphangwa Zadidi, towera na ine enembo ndikatambire mtsanzayiso wa mphangwazo. Kadi mumbapidziwa tayu kuti pabitcha-bitcha wakuthamanga azinji ambathamanga, kwache nyakufupirwa mbakhala mbodzi? Tenepo kuthamanga kwanu kukhale kwakuti munatambira nako mfupo. Anyakuchita bitcha-bitcha, onsene ambasasanyikiratu mwadidi mwene, towera akatambire mfupo okhonda khala ndzidzi ukulu ene. Mbwenye ife timbapichita kuti tidzatambire mfupo wakukhala na kukhala. Ndi thangwi yache ndimbathamanga kuti ndikafikeletu pamadolomero. Ndi thangwi yache ndakhala ninga nyakumenya okhonda khwitcha. Ndimbachitisa manungo anga kukhala na mphamvu pakupimenya ndekha ene mbandiachitisa kukhala ninga bitchu, towera pidamala ine lalika kuna anthu anango ninga nyakuachemera kubitcha-bitcha, ndileke khondeswa kupita nawo bitcha-bitcha. Abale anga, ndinafuna kuti ndikukumbuseni pidachitikira makolo athu akale ale. Onsene adafamba pansi pa mthunzi wa makole mbawambuka pa Nyanza yakufira. Onsene adabatizwa pidapita iwo m'makole na m'nyanza mule na kuphatanizana kwawo na Mose. Onsene adadya sasawa mkate wauzimu, mbamwa sasawa kumwa kwauzimu. Iwo adamwa kubulukira kumwala wauzimu, ukhaenda na iwo pabodzi ule; mwala wenewu akhali Khristu. Kwache Mulungu hadakomerwe na azinji a iwo tayu, natenepo mitembo yawo idamala mwazikana m'thando yatchetcha. Chinchino pyonsene pidachitika pile mphyakuticheuza kuti tileke kusirira pinthu pyakuipa ninga pikhachita iwo. Tileke kupembedza mifanikizo ninga pikhachita anango a iwo. Ninga munalongera Malemba kuti, “Anthu adakhala pansi kuti adye na kumwa, mbipisanduka kuchita pyakuzuda.” Tileke chita pyakuzuda ninga pidachita anango a iwo, anthu pikwi makumawiri na pitatu mbafa nsiku ibodzi. Tileke kuyesa Mbuya ninga kumuyesa kudachita anango a iwo, tenepo adaphiwa na nyoka. Tileke dungunya ninga kudungunya kudachita anango a iwo, tenepo iwo adavungwa na Mngelo wakudzesa imfa. Pyonsenepyo pidachitika kuna makolo athu, towera pikhale upangizi kuna ife. Pidalembwa, towera pikhale pyakuticheuza. Thangwi tikukhala pandzidzi, ule mamalisiro ali chifupi. Natenepo munthu ananyerezera kuti aimira dzololoyo, achite mphole-mphole kuti aleke kugwa. Mayesero agumanikana na imwe ndi sasawa na mayesero ambagumanikana na anthu anango onsene. Mbwenye Mulungu ngwakukhulupirika mwakuti iye nkhabe dzatawira kuti muyeswe kupiringana mphamvu zanu tayu; kwache ndzidzi unayeswa imwe, iye mwenechiroache anakusasanyirani njira yakupulumuka nayo pakukupasani mphamvu zakupirira nazo. Tenepo, abale anga apamtima, lekani pembedza mifanikizo. Ndikulonga kuna imwe ninga anthu anzeru; pitongeni mwekha ene pyalonga inepi. Khomitcho imbaphatisa ife basa pimbamenya ife mkate kukumbuka Mbuya, pontho imbaperekera ife takhuta kuna Mulungu tingaimwera, tonsene tikugawana m'chiropa cha Khristu. Pontho mkate umbamenya ifewu tingaudya, tikugawana m'manungo a Khristu. Na thangwi yakuti pana mkate ubodzi basi, podi kwene kuti ndife azinji, ifembo ndife manungo abodzi, thangwi tonsene timbagawana mkate ubodzi onthowo. Nyerezerani pya Aisraele: Pimbadya iwo nsembe zakuperekwa kuna Mulungu paguwa, ambaphatizana pabodzi na nsembe zimbapereka iwo kuna Mulungu. Kadi penepa ndikulonga kuti mfanikizo, penu nsembe yakuperekwa kuna mfanikizowo ndi pinthu? Si tenepo tayu. Mbwenye ndikulonga kuti nsembe zimbapereka anthu okhonda khala akhristu, ambazipereka kuna mizimu yakuipa, nee kuna Mulungu tayu. Tenepo ine nkhabe funa kuti muphatizane na mizimu yakuipa tayu. Imwe nkhabe kwanisa kumwera khomitcho ya Mbuya, na ndzidzi onthowo khomitcho ya mizimu yakuipa tayu; imwe nkhabe kwanisa kudyera pathebulu ya Mbuya, na ndzidzi onthowo pathebulu ya mizimu yakuipa tayu. Penu tinafuna kuchitisa Mbuya kukhala wantchanje? Ayi tikunyerezera kuti ife ndife amphamvu kupiringana iye? Anango alonga mbati, “Tatawiriswa kuchita pyonsene.” Mwenemo ndimomwene, kwache si pinthu pyonsene mphyakuganyalisa tayu. “Tatawiriswa kuchita pyonsene,” kwache si pinthu pyonsene mphyakuphedza tayu. Munthu aleke kupisakira udidi wa yekha ene, mbwenye asakirembo anango udidi. Muna utumbe kudya pyonsene pyakuguliswa pamsika wanyama mbamukhonda vunza, gopesera chikumbu mtima chanu. Thangwi Malemba akulonga kuti, “Dziko yapansi pano na pyonsene pyakukhala mwenemo mphya Mbuya.” Ngakhala munthu okhonda khala mkhristu anakuchemera kuti ukadye kumsuwo kwache mbunyerezera pyakwendako, kadye pinakakupasa iye mbukhonda vunza, gopesera chikumbu mtima chako. Mbwenye ngakhala munthu unango anakupanga kuti, “Pyakudya penepi pyaperekwa kuna milungu,” leka kudya, thangwi ya nyakukupangayo, pontho thangwi ya chikumbu mtima, chenechi si chikumbu mtima chako tayu, mbwenye chikumbu mtima cha munthu unangoyo. Penepo munthu unango anavunza kuti, “Kadi utumbe wanga wakuchita pinthu utongwe na chikumbu mtima cha munthu unango?” Ngakhala ine ndimbapereka takhuta kuna Mulungu thangwi ya pimbadya ine, apo munthu unangombo anandisumululiranji thangwi ya pyakudya pimbaperekera ine nako takhuta kuna Mulungu? Natenepo pyonsene pinachita imwe, penu kudya na kumwa, pichiteni pyonsene kuti mudzese demelero kuna Mulungu. Khalani na makhaliro okhonda dzesa nyatwa kuna Ayuda, penu kuna anthu okhonda khala Ayuda, penu kuna mpingo wa Mulungu ene. Chitani ninga pimbachita ine; ine ndimbayesa-yesa kuti anthu onsene akomerwe na pyonsene pimbachita ine. Ine nkhabe kupisakira udidi wa ine ndekha tayu, mbwenye udidi wa anthu onsene, towera iwo apulumuswe. Tsanzirani inetu mphapo, ninga kutsanzira Khristu kumbachita ine. Ndimbakusimbani thangwi ndzidzi onsene mumbandikumbuka, pontho mumbateweza pifunziso pidakupasani ine pile. Mbwenye ndinafuna kuti mupivesese kuti Khristu ndi msolo wa mamuna onsene, mamuna ndi msolo wa mkazache, Mulungumbo ndi msolo wa Khristu. Ngakhala mamuna anapemphera, penu kulonga mphangwa zakubulukira kuna Mulungu, mwenemo avala chinthu kumsolo kwache, akuchitisa manyadzo Khristu, ule ndi msolo wache. Mbwenye mkazi angapemphera, penu kulonga mphangwa zakubulukira kuna Mulungu mbakhonda vala chinthu kumsolo kwache, akuchitisa manyadzo mamunache, ule ndi msolo wache; penepo nkhabe siyana na mkazi wakuchinga mpala tayu. Ngakhala mkazi anakhonda vala chinthu kumsolo kwache, mphyadidi achinge tsisi yache, penu achinge mpala. Na thangwi yakuti mphyakupasa manyadzo kuti mkazi achinge tsisi yache, mphyadidi kuti avale chinthu kumsolo kwache. Mamuna nkhabe funika kuvala chinthu kumsolo kwache tayu, thangwi iye ambalandana na Mulungu mbaonesa demelero yache. Mbwenye mkazi ambaonesa demelero ya mamunache, thangwi mamuna hadasasanywe kubulukira kuna mkazi tayu, mbwenye mkazi adasasanywa kubulukira muna mamuna. Pontho mamuna hadasasanyirwe mkazi tayu, mbwenye mkazi adasasanyirwa mamuna. Tenepo na thangwi ya angelo, mkazi athema kuvala chinthu kumsolo kwache, kuonesa kuti iye ali pansi pa utongi wa mamunache. Mbwenye mukuphatanizana kwathu na Mbuya, mkazi angasowa mamuna nkhabe pinthu, mamunambo angasowa mkazi nkhabe pinthu. Mkazi adasasanywa kubulukira muna mamuna, sasawambo mamuna adabalwa na mkazi; mbwenye Mulungu adachitisa kuti pinthu pyonsene pikhalepo. Pitongenimbo mwekha ngakhala mphyakuthema kuti mkazi apembedze Mulungu okhonda vala chinthu kumsolo kwache. Ninji apo makhaliro athu akubalwa nawo ambakufunzisani kuti mphyakupasa manyadzo kuti mamuna akhale na tsisi yakulapha, mbwenye kuna mkazi ntchinthu chakumchitisa kuti akhale wakubalika? Mulungu adapasa mkazi tsisi yakulapha kuti ikhale chakumpsampsira nacho kumsolo kwache. Mbwenye ngakhala unango anafuna kupokanya penepi, inembo chinalonga ine ntchakuti, nee ife pano penu mipingo inango ya Mulungu tina mtemo unango wakupembedza nawo tayu. Kulonga pya matongero ali m'tchindemu, ine nkhabe kukusimbani tayu, thangwi kugumanyikana kwanu kuti mupembedze Mulungu kumbavunga pyakwanga m'mbuto mwa kuchita udidi. Chakutoma ndidapangwa kuti pambakhala kukhonda vana pakati panu mungagumanyikana. Ndikukhulupira kuti penepa pana pinango pyakuonadi. Nkhabe penuka tayu, thangwi pakati panu pathema khala magawikano, towera anyakuchita pyamaso aoneke. Mungagumanyikana kumenya mkate, mumbanyerezera kuti mumbakumbuka Mbuya, kwache si tenepo tayu. Thangwi mungagumanyikana kudya, munthu onsene ambatomeratu kudya okhonda dikhirana, mwakuti anango ambakhala na njala mwenemo anangombo ambaledzera. Kadi imwe nkhabe nyumba zanu zakuti mungadyeramo na kumweramo tayu? Penu mumbafuna kululupisa mpingo wa Mulungu na kupasa manyadzo anthu akutcherenga? Ndilongenji kuna imwe pya penepi? Ayi ndikusimbeni? Sinachita na pang'ono pene tayu! Thangwi ine ndidatambira chifunziso chidakupasani ine chile kubulukira kuna Mbuya: chifunziso chache ntchakuti mosiku udaperekwa Mbuya Yesu kuna anyamalwache ule, iye adakwata mkate, adapereka takhuta kuna Mulungu, adamenya mkate ule, mbalonga mbati, “Awa ndi manungo anga akuperekwa thangwi ya imwe. Chitani penepi, towera mundikumbuke.” Pidamala iwo kudya, iye adachita chibodzi-bodzi. Adakwata khomitcho mbalonga mbati, “Khomitchoyi ntchiverano chachinchino cha Mulungu, chakutsikimizirwa na chiropa changa. Ndzidzi onsene unachimwa imwewo, mundikumbuke.” Penepi pikulonga kuti pandzidzi onsene unadya imwe mkatewu mbamumwera khomitchoyi, mukulalika kufa kwa Mbuya kufikirana kudza kwache. Natenepo munthu onsene angadya mkate wenewu, penu kumwera khomitcho ya Mbuyayi mwakukhonda thema, adawira manungo na chiropa cha Mbuya. Natenepo munthu mbadzati kudya mkate na kumwera khomitcho yeneyi, atome kupiona yekha ene mwadidi. Thangwi munthu anadya mkate, na kumwera khomitcho mwakukhonda dzindikira kuti manungo a Mbuya akulonganji, akuchitisa yekha ene kukonwa ndzidzi unadya na kumwa iye. Ndi thangwi yache azinji a imwe ngakusowa mphamvu, pontho ana utenda, anangombo azinji agonera kale mkono. Mbwenye mbatidapiona tekha ene mwadidi, nee mbatidatongwa mseru na Mulungu tayu. Ife timbatongwa mseru pontho kutchunyuswa na Mbuya, towera tileke konwa pabodzi na anthu a padziko yapansi pano. Tenepo abale anga, mungagumanyikana kuti mudye kukumbuka Mbuya, dikhiranani unango na mwanzache. Ngakhala unango ana njala, akadye kumsuwo kwache, towera mungagumanyikana pabodzi muleke dzakonwa pamaso pa Mulungu. Pinthu pinangombopyo ndinapilonga ndingabwera. Abale anga, kulonga pya mitukwa yakubulukira kuna Mzimu Wakuchena, ndinafuna kuti mupivese mwadidi. Mukupidziwa kuti mbamudzati sanduka akhristu, mukhadawiswa m'njira zizinji kapembedza mifanikizo yakusowa moyo. Na thangwi yeneyi ndapifuna kuti mupivese kuti nkhabe munthu wakutsogolerwa na Mzimu wa Mulungu anakwanisa kulonga mbati, “Yesu ngwadzedze,” pontho ngakhala munthu hanatsogolerwa na Mzimu Wakuchena tayu, iye nkhabe kwanisa kutawira na mulomo wache kuti, “Yesu ndi Mbuya!” Pana mitukwa ya mtundu na mtundu, mbwenye Mzimu Wakuchena mbodzi ene ndiye nyakuipereka. Pana njira zakusiyana-siyana zakuphatira basa, mbwenye Mbuya mbodzi ene ndiye nyakuphatirwa basayo. Pana mphamvu zakusiyana-siyana zakukwanisa kuphatisa basa, mbwenye Mulungu mbodzi ene ndiye nyakupereka mphamvu kuna anthu onsene zakuphatira basa inaphata iwoyo. Mzimu Wakuchena ambaoneka kuphata basa muna munthu onsene m'njira zinango, towera munthuyo aganyalise anango onsene. Mzimu Wakuchena ambapasa munthu unango mtukwa wakulonga mafala anzeru. Kuna unango Mzimu Wakuchena onthoyo ambapereka mtukwa wakulonga mafala audziwisi. Mzimu Wakuchena onthoyo ambapasa munthu unango chikhulupiro, unangombo ambampasa mphamvu zakuwangisa nazo utenda. Mzimu Wakuchena ambapasa munthu unango mphamvu zakuchita nazo pyakudodomesa; unango mtukwa wakulonga mphangwa zakubulukira kuna Mulungu; unangombo nzeru zakusiyanisa nazo pakati pa mitukwa yakubulukira kuna Mzimu Wakuchena na yakubulukira kwinango. Unango ambampasa mtukwa wakulonga pilongero pyachilendo, unangombo mtukwa wakuthumbusula pilongeropyo. Mbwenye nyakuchitisa pinthu pyonsenepi ndi Mzimu Wakuchena mbodzi onthoyo. Iye ambapereka kuna munthu onsene na kufuna kwache mitukwa ya mtundu na mtundu. Khristu akhala ninga manungo abodzi akukhala na mapindi mazinji. Manungo ngabodzi ene basi, podi kwene kuti ana mapindi mazinji. Podi tikhale Ayuda penu anthu okhonda khala Ayuda, mabitchu penu mtumbe, tabatizwa na Mzimu Wakuchena onthoyo kutisandusa kukhala manungo abodzi, pontho tonsene tapaswa Mzimu mbodziyo kuti timwe. Manungo hana phindi ibodzi yokha tayu, mbwenye ana mapindi mazinji. Ngakhala dzinyalo inalonga kuti, “Na thangwi yakuti si ine dzanja, si ineve phindi ya manungo tayu,” yeneyi si thangwi ya kumulekesa kukhala phindi ya manungo tayu. Ngakhala khutu inalonga kuti, “Na thangwi yakuti si ine diso, si ineve phindi ya manungo tayu,” yeneyi si thangwi ya kumulekesa kukhala phindi ya manungo tayu. Ngakhala manungo onsene akhali diso, mbadakwanisa tani kuva? Ngakhala akhali khutu yokha, mbadakwanisa tani kununkhiza? Kwache Mulungu adaikha phindi yonsene yakusiyana-siyana kumanungo ninga mudapifunira iye. Ngakhala mapindi onsene akhali phindi ibodzi ene basi, nee mbapadakhalave manungobi. Ninga muna ipyomu, mapindi alipo mazinji, mbwenye manungo ngabodzi ene basi. Natenepo diso nkhabe kwanisa kulonga kuna dzanja kuti, “Ine nkhabe kukufuna tayu!” penu msolo kukwanisa kulonga kuna dzinyalo kuti, “Ine nkhabe kukufuna tayu!” Kwache ndimomwene kuti nkhabe chinakwanisa ife kuchita pakusowa mapindi anango a manungo, ale ambaoneka ninga ngakusowa mphamvu, pontho mapindi ale ambayesa ife kuti ngakukhonda thema kulemedzwa ndiye ambatsalakana ife pikulu. Mapindi anango a manungo okhonda thema kuoniwa ndiye ambavazikwa mwadidi mwene, pinthu pyakuti mapindi a manungo akuthema kuoniwa nkhabe kupifuna tayu. Mulungu mwenechiroache aphatanizana manungo pabodzi tenepa, towera mapindi akusowa chilemedzo ale, alemedzwe pikulu. Natenepo m'manungo paleke khala magawikano, mbwenye mapindi ache onsene akusiyana-siyana atsalakane pya unango na mwanzache. Ngakhala phindi ibodzi inava kupha m'manungo, mapindi anango onsenewo ambavambo kupha nayo pabodzi. Ngakhala phindi ibodzi inatambira chilemedzo, mapindi anango onsenewo ambakomerwambo nayo pabodzi. Monsene ndimwe manungo a Khristu, pontho munthu onsene wa imwe ndi phindi ya manungowo. Mulungu aikha pyonsene mumpingo m'mbuto mwache: pambuto yakutoma aikhapo anyakutumwa, pambuto yachiwiri maprofeti, pambuto yachitatu afunzisi, kubuluka penepo anyakuchita pyakudodomesa, kubuluka penepo anyakukhala na mphamvu zakuwangisa nazo utenda, penu anyakuphedza anango, penu anyakutsogolera, penu anyakulonga pilongero pyachilendo. Si onsene mbanyakutumwa, penu maprofeti, penu afunzisi tayu. Si onsene ana mphamvu zakuchita nazo pinthu pyakudodomesa, penu kuwangisa utenda, penu kulonga pilongero pyachilendo, penu kuthumbusula pilongeropyo tayu. Apo ikhani mtimanu pana mitukwa yakufunika pikulu. Kwache chadidiletu cha pyonsenepi chili m'tchindemu. Ndingakwanise kulonga na pilongero pya anthu na pya angelo pene, kwache ndingakhonda kumfuna mwanzanga, kulonga kwanga kunakhala ninga kulira kwa utale, penu kusokosa kwa nkhotcho. Ndingakwanise kukhala na mtukwa wakulonga mphangwa zakubulukira kuna Mulungu, mbandidziwa pinthu pyonsene na kuvesa pyakubisika pyonsene; ndingakwanise kukhala na chikhulupiro chonsene chakukwanisa kuthukusa nacho mapiri, kwache ndingakhonda kumfuna mwanzanga, ine nkhabe basa. Ndingakwanise kupereka pyonsene pina ine kuna anyakutcherenga, pontho ndingakwanise kupereka manungo anga kuti apiswe kwache ndingakhonda kumfuna mwanzanga, penepi nkhabe kundiganyalisa tayu. Kufunana nkhwakupirira pontho nkhwakukoma mtima; nkhabe bivu, penu kugaya, penu kutumbama tayu. Kufunana nkhabe tikana, penu kupifuna kokha kwene, penu kuzhangali tayu; kufunana nkhabe koya mangawa a pyakudawa tayu. Kufunana nkhabe komerwa na pyakuipa tayu, mbwenye kumbakomerwa na pyakuonadi. Kufunana nkhabe taya mtima; pontho chikhulupiro chache, chidikhiro chache na kupirira kwache nkhabe chimwana tayu. Kufunana nkhwakukhala na kukhala. Pana mphangwa zakubulukira kuna Mulungu, kwache zinamala. Pana mitukwa yakulonga na pilongero pyachilendo, kwache zinamala. Pana udziwisi, kwache unamala. Thangwi mtukwa wathu wa udziwisi na wakulonga mphangwa zakubulukira kuna Mulungu nee ngwamumphu tayu, mbwenye ndzidzi ungafika wakuti Mulungu asasanye pinthu pyonsene kukhala pyakuthema monsene mwene, penepo pinthu pyakukhonda khala pyamumphupyo pinamala. Pikhali ine mwana, kulonga kwanga, kupiona kwanga kwa pinthu na kunyerezera kwanga konsene kukhali kwauwana. Chinchino na thangwi yakuti ndine mamunamkulu, pya uwana nkhabeve napyo basa tayu. Pinaona ife chinchino pyakhala ninga nkhope yokhonda oneka mwadidi pa gilazi yakuonera, tenepo tinaona nkhope na nkhope. Chinadziwa ine chinchino ntchokhonda khala chamumphu, tenepo chenecho chinakhala chamumphu ninga udziwisi wa Mulungu pana ine ngwamumphu. Pana pinthu pitatu pyakukhala na kukhala. Pinthu penepi mphipi: chikhulupiro, chidikhiro, na kufunana; mbwenye kufunana nkhukulu pyakwanga kupiringana pinangopi. Imwe mwathema kuchita chipapu kuti mukhale nako kufunana, pontho muikhe mtima pamitukwa imbapasa Mzimu Wakuchena ile, maka-maka mitukwa yakulonga mphangwa zakubulukira kuna Mulungu. Munthu wakulonga na pilongero pyachilendo nkhabe longa kuna anthu tayu, mbwenye kuna Mulungu, thangwi nkhabe munthu ambavesa mwadidi pinthu pinalonga iyepyo tayu. Iye ambalonga na mphamvu za Mzimu Wakuchena pinthu pyakuonadi pyakubisika. Mbwenye munthu wakulonga mphangwa zakubulukira kuna Mulungu, ambalonga kuna anthu towera aaphedze, kuawangisa mtima, pontho kuathondoza mtima na mphangwazo. Munthu wakulonga na pilongero pyachilendo ambapiphedza yekha ene, mbwenye nyakulonga mphangwa zakubulukira kuna Mulungu ambaphedza mpingo onsene. Ndikhafunadi kuti monsenene mulonge na pilongero pyachilendo, kwache ndikhapifuna pyakwanga pene kuti mukhale na mtukwa wakulonga mphangwa zakubulukira kuna Mulungu. Thangwi munthu wakulonga mphangwa zakubulukira kuna Mulungu ngwakufunika pikulu kupiringana nyakulonga na pilongero pyachilendo pangakhonda khala munthu unango wakukwanisa kuthumbusula pinalonga iyepyo, towera mpingo onsene uphedzeke. Tenepo abale anga, ndingadza kuna imwe mbandilonga na pilongero pyachilendo munaganyalinji? Nkhabe na pang'ono pene tayu, ndingakhonda kudza na chidziwiso chakubulukira kuna Mulungu, penu udziwisi, penu mphangwa zakubulukira kuna Mulungu, penu chifunziso. Kwatani pinthu pyakuimbira pyakusowa moyo pyakukhala ninga chitoliro penu nyakatangale mbamuimba, apo anthu anadziwa tani kulira kwapyo, ngakhala pyakuimbirapyo pyadyerana? Ngakhala nyakuimba ngoma hanaiimba mwakuveka pyadidi tayu, anafuna dzasasanyika kuti aende kunkhondo mbani? Ntchibodzi-bodzi, apo anthu anavesa tani pinalonga imwepyo, ngakhala mphangwa zinalonga imwe na pilongero pyachilendo nkhabe veka mwadidi tayu? Mafalanu anambuluka na mphepo. Pilongero pilipo pizinji padziko yapansi pano, kwache nee chibodzi chimbakhonda longa pyakuveka tayu. Mbwenye ine ndingakhonda dziwa chilongero chakulongwa na munthu unango, nyakulongayo anakhala mlendo kuna ine, inembo ndinakhala mlendo kuna iye. Na thangwi yakuti mumbaikha mtima pakukhala na mitukwa yakubulukira kuna Mzimu Wakuchena, imwe mwathema kukhala na chipapu kuphatisa basa pikulu pene mitukwa imbaphedza kuwangisa mpingo ile. Munthu wakulonga na pilongero pyachilendo athema kupemphera kuti akhale na mtukwa wakuthumbusula pinalonga iyepyo. Thangwi ngakhala ndinapemphera na pilongero pyachilendo, mzimu wanga ndiye umbapemphera, mbwenye manyerezero anga nkhabe kwatapo khundu tayu. Ndichitenji mphapo? Ndinapemphera na mzimu wanga mbandipemphera na manyerezero anga. Ndinaimba na mzimu wanga mbandiimba na manyerezero anga. Ngakhala unapereka takhuta kuna Mulungu na mzimu wako okha, apo munthumbo wakukhala nawo penepo, okhonda dziwa pya penepi, anakwanisa tani kulonga kuti, “Ameni” kutawira kupemphera kwako kwakupereka nako takhutako? Podi kwene kuti kupereka kwako takhuta kuna Mulungu kukome tani, munthu unangoyo nkhabe phedzeka nako na pang'ono pene tayu. Ndinapereka takhuta kuna Mulungu thangwi ndimbalonga na pilongero pyachilendo kupiringana monsene. Mbwenye ndikhapifuna pyakwanga pene kulonga mafala mashanu basi mumpingo, ale anakwanisa kuviwa, towera ndifunzise nawo anthu anango, kusiyana nakuti ndilonge mafala pikwi-pikwi na pilongero pyachilendo. Abale anga, lekani nyerezera ninga ana ang'ono; papinthu pyakuipa khalani ninga ana, mbwenye akulu m'manyerezero. M'Malemba pyalembwa kuti, “Mbuya alonga mbati, ‘ndinalonga kuna anthu anga pakuphatisa basa amuna akulonga na pilongero pyachilendo. Ndinalonga kudzera muna milomo ya anthu achilendo, kwache anthu anga nkhabe dzandivera tayu basi.’ ” Natenepo mkhristu angalonga na pilongero pyachilendo, ntchidzindikiro kuna anthu okhonda khala akhristu, nee kuna akhristu tayu, mbwenye mtukwa wakulonga mphangwa zakubulukira kuna Mulungu ntchidzindikiro kuna akhristu, nee kuna anthu okhonda khala akhristu tayu. Ngakhala mpingo onsene wagumanyikana, onsene mbatoma kulonga na pilongero pyachilendo, ayi anthu okhonda dziwa pya penepi, penu anthu okhonda khala akhristu angapita muna iwomo, nkhabe dzalonga tayu kuti monsene mwayaluka? Mbwenye ngakhala onsene analonga mphangwa zakubulukira kuna Mulungu, munthu okhonda dziwa pya penepi, penu okhonda khala mkhristu angapita muna iwomo, anadzindikira kudawa kwache kubulukira pa pinava iyepyo. Analaswa mtima na pyonsene pyava iye. Manyerezero ache akubisika anabuluswa pakwecha, natenepo analamba mbapembedza Mulungu, mbatawira mbati, “Andedi, Mulungu ali pakati panu!” Abale anga, penepa ndikufuna kulonga kuti, ndzidzi unagumanyikana imwe kupembedza Mulungu, munthu mbodzi ana nyimbo, unango ana chifunziso, unango ana chidziwiso chakubulukira kuna Mulungu, unango ana mphangwa zakuti alonge na pilongero pyachilendo, pontho unango wakukwanisa kuthumbusula pilongero pyachilendopyo. Pyonsenepi pyathema kuchitwa kuphedza napyo mpingo. Ngakhala anango anafuna kulonga na pilongero pyachilendo, athema kulonga mbawiri penu atatu basi, kwache achite kupitisirana, pontho pakhale munthu unango wakukwanisa kuthumbusula pinalongwapyo. Mbwenye ngakhala nkhabepo munthu wakukwanisa kupithumbusula, penepo nyakupilongayo athema kumatama mbalonge kuna yekha ene, pontho kuna Mulungu. Anthu awiri penu atatu athema kulonga mphangwa zakubulukira kuna Mulungu, anango onsene apione mwadidi pinalongwapyo. Mbwenye ngakhala munthu unango wakukhala pansi penepo atambira mphangwa zakubulukira kuna Mulungu, adatoma kulongayo athema kumatama. Monsene munakwanisa kulonga mphangwa zakubulukira kuna Mulungu mwakupitisirana, towera munthu onsene afunze pontho awangiswe mtima. Mtukwa wakulonga mphangwa zakubulukira kuna Mulungu uli pansi pa utongi wa nyakulongayo, thangwi Mulungu nkhabe funa kuti tikhale mwakuvunganyikana tayu, mbwenye mwamtendere. Ninga muna ipyo kuna anthu m'mipingo yonsene ya Mulungu, akazi athema kumatama pamigumano; iwo nkhabe tawiriswa kulonga tayu. Iwo athema kukhala akuvera ninga mumbapilongera mwambo wa Chiyuda. Ngakhala iwo anafuna kudziwa pinthu pinango, akavunze amunawo kumusa kwawo. Ntchinthu chakuchitisa manyadzo kuti mkazi alonge mumpingo. Kani mafala a Mulungu adabulukira kuna imwe? Penu adadza kuna imwe mwekha? Ngakhala unango anapinyerezera kuti ndi nyakulonga mphangwa zakubulukira kuna Mulungu, penu ana mtukwa wauzimu, athema kudzindikira kuti pinakulemberani inepi ndi matongero a Mbuya. Mbwenye ngakhala iye anakhonda kuvesera penepi, imwembo lekani kumvesera. Tenepo, abale anga, ikhani mtimanu pakulonga mphangwa zakubulukira kuna Mulungu, pontho lekani khondesa anthu kulonga na pilongero pyachilendo. Pinthu pyonsene pichitwe mwakuthema pontho mwakundendemera. Abale anga, ndinafuna ndikukumbuseni chinchino pya Mphangwa Zadidi zidalalika ine kuna imwe, pontho zidatambira imwe zile, zile ndi maziko padakhazikika chikhulupiro chanu pale. Mphangwa zidalalika ine kuna imwe ndi Mphangwa Zadidi. Imwe mwapulumuka ngakhala munaphatisa nganganga mphangwazo, gopesera kukhulupira kwanu kunakhala kwapezi. Ndidakupasani pidatambira ine, pile mphyakufunika kupiringana pyonsene: penepi mphyakuti Khristu adafera pyakudawa pyathu ninga munalongera Malemba; kuti iye adaikhwa m'masiye, pontho kuti adalamuswa kuimfa pidagwanda nsiku zitatu, ninga munalongera Malemba; kuti iye adaonekera kuna Peturo, pontho kubuluka penepo kuna anyakutumwa khumi na awiri ale. Kubuluka penepo iye adaonekera kuna anthu azinji ene kupiringana madzana mashanu a anyakumtewerache kabodzi kene, azinji ngale ana moyo na lero, podi kwene kuti anango adagonera mkono. Tenepo iye adaonekera kuna Yakobo, kubuluka penepo kuna anyakutumwa anango onsene. Pakumalisira pache iye adaonekerambo kuna ine. Penepi kuna ine pikhali ninga munthu kubalwa nsiku zache zidzati kwana. Thangwi ndine wakumalisiraletu pakati pa anyakutumwa onsene. Ine nkhabe thema kuchemerwa nyakutumwa tayu, thangwi ndidasanyisa mpingo wa Mulungu. Mbwenye na kukoma mtima kwa Mulungu, chinchino ndili ninga munandionera imwe muno, kukoma kwache mtima nee kukhali kokhonda ganyalisa tayu. Ndidaphatadi basa mwakuwangisa kupiringana anyakutumwa anango onsene, podi kwene kuti si ine ndidaphata tayu, mbwenye kukoma mtima kwa Mulungu ndiye kudaphata basa pabodzi na ine. Tenepo zenezi ndi mphangwa zimbalalika ife tonsene, penu ndine ndizilalike, penu ndiwo, pontho zenezi ndi mphangwa zakhulupira imwe zile. Podi mphangwa zinalalika ifezi nsakuti Khristu alamuswa kuimfa, apo pikukwanisika tani kuti anthu anango alonge kuti anthu akufa hanalamuswa mbakhala na moyo tayu? Ngakhala mphyakuonadi, nkhulonga kuti Khristu hadalamuswe kuimfa tayu, pontho ngakhala Khristu hadalamuswe kuimfa tayu, pinalalika ifepi mphyapezi, pontho chikhulupiro chanu ntchapezi. Kuthimiza penepa ife taoneka akunama pya Mulungu, thangwi tachitira umboni kuti Mulunguyo adalamusa Khristu kuimfa. Mbwenye ngakhala mphyakuonadi kuti anthu akufa hanalamuswa mbakhala pontho na moyo tayu, ndiye kuti iye hadalamuse Khristu kuimfa tayu. Thangwi ngakhala anthu akufa hanalamuswa kuimfa tayu, ndiye kuti Khristu hadalamuswembo tayu. Ngakhala Khristu hadalamuswe kuimfa tayu, ndiye kuti kukhulupira kwanu nkhwapezi, pontho kudawa kwanu mukuthimiza kukhala nako basi. Penepa mbapidalonga pontho kuti anyakukhulupira Khristu adagonera mkono ale, ngakutayikambo. Ngakhala chidikhiro chathu pana Khristu ntchadidi pamoyo uno ene basi, penepo tathema kuverwa nsisi pyakwanga kupiringana munthu unango onsene padziko yapansi. Mbwenye pyakuonadi mphyakuti Khristu alamuswa kuimfa kutsikimiza kuti anango adagonera mkono ale, analamuswambo. Na thangwi yakuti imfa idadza kudzera muna munthu mbodzi, sasawambo kulamuswa kuimfa kumbadza kudzera muna munthu mbodzi. Na thangwi yakuti anthu onsene ambafa thangwi yakuphatanizana kwawo na Adamu, sasawambo anthu onsene analamuswa kuimfa, thangwi ya kuphatanizana kwawo na Khristu. Mbwenye munthu onsene anati alamuswe pandzidzi wache wakuthema: adatoma pa onsene ndi, Khristu; kubuluka penepo pandzidzi unafuna dzabwera pontho Khristu, anthu ale ngache analamuswambo. Tenepo kumala kwa pinthu pyonsene kunafika. Khristu anakunda mizimu yonsene yakukhala na utongi, ufumu na mphamvu, pontho anapereka ufumu kuna Mulungu, ule ndi Baba. Thangwi Khristu athema kutonga ninga mfumu kufikirana Mulungu akunde anyamalwa onsene mbaaikha pansi pa manyalo ache. Nyamalwa wakumalisiraletu dzakundwa anakhala imfa. Thangwi Malemba akulonga kuti, “Mulungu adaikha pinthu pyonsene pansi pa manyalo ache.” Mphyakuveka kuti mafala akuti, “pinthu pyonsene” nkhabe thimizapo tayu Mulungu mwenechiro, nyakuikha pinthu pyonsene pansi pa utongi wa Khristu ule. Mbwenye pinthu pyonsene pingamala ikhwa pansi pa utongi wa Khristu, penepo iye, Mwanayo, anapiikha yekha ene pansi pa utongi wa Mulungu, adaikha pinthu pyonsene pansi pa utongi wa Khristu ule, tenepo Mulungu anakhala na utongi monsene mwene pa pyonsene. Ngakhala nkhabe kulamuka kuimfa, apo anthu ale ambabatizwa m'mbuto mwa anthu akufa akuchitanji? Ngakhala anyakufa hanalamuswave kuimfa tayu, apo ninji anthu ambabatizwa m'mbuto mwa anyakufa? Apo ifembo, ninji tikupipereka kuna pyakugoswa ndzidzi onsene? Abale anga, nsiku na nsiku imfa ndimbaiona! Ndikulonga penepi thangwi ya kukunyadirani kwanga m'moyo wathu wakuphatanizana na Khristu Yesu. Ngakhala ndidamenyana na anthu a ku Efeso akhakhala ninga pirombo pyam'tsanga ale, pakuteweza kwene manyerezero aumunthu, penepo ndaganyalinji? Ngakhala anyakufa hanalamuswa tayu, tenepo tichite ninga munalongerwa ipyo kuti, “Tendeni tidye na kumwa pyathu, podi mangwana tinafa.” Lekani kupinyengeza. “Kuphatizana na anthu akuipa kumbaipisa makhaliro adidi.” Kungunukani, pontho lekani makhaliro anu akudawa. Mwathema kuchita manyadzo na pinakupangani inepi kuti anango pakati panupa ngokhonda dziwa Mulungu. Unango anati avunze mbati, “Pingakwanisike tani kuti anthu akufa alamuswe kuimfa? Iwo angalamuswa anakhala na manungo amtundu wanji?” Pupwewe! Ungabzala mbewu m'mataka, iyo nkhabe mera tayu ingakhonda kufa. Tenepo chinabzala iwecho ndi mbewu ene pyayo, penu ya tirigu, penu inango ene, nee si mmera unafuna dzamera ule tayu. Mbwenye Mulungu ambaisandusa mbewuyi kukhala na manungo anango ninga montho munapifunira iye; iye ambapasa mbewu yonsene manungo ache ene akuthemerana na iyo. Mnofu wa pinthu pyamoyo nkhabe khala sasawa tayu; mnofu wa munthu ngwamtundu unango, wa nyama ngwamtundu unango, wa mbalame ngwamtundu unango, pontho wa nsomba ngwamtundu unangombo. Pana pinthu pya kudzulu na pya pansi pano; kubalika kwa pinthu pya kudzulu nkhwakusiyana na kubalika kwa pinthu pya pansi pano. Dzuwa ina kubalika kwache, mwezi una kubalika kwawo, nyenyezimbo zina kubalika kwazo, pontho na pakati pa nyenyezi pene pana kubalika kwakusiyana-siyana. Pinakhalambo sasawa anthu akufa angalamuswa. Tingaikha manungo m'masiye, ambakhala akuvunda; mbwenye angalamuswa, anakhala okhonda vunda. Manungo angaikhwa m'masiye ambakhala okhonda balika pontho akusowa mphamvu, mbwenye angalamuswa, anakhala akubalika pontho amphamvu. Manungo ambaikhwa m'masiye ngakubalwa nawo, mbwenye anafuna dzalamuswa, anakhala manungo auzimu. Tenepo ngakhala pana manungo akubalwa nawo, pathema pontho kukhala manungo auzimu. Thangwi Malemba akulonga kuti, “Adamu, munthu wakutoma ule, adalengwa wamoyo.” Mbwenye Adamu, wakumalisa ule, ndi Mzimu wakupasa moyo. Chimbatoma kudza si manungo auzimu tayu, mbwenye manungo akubalwa nawo, kubuluka penepo manungo auzimu. Adamu, munthu wakutoma ule, adabulukira pansi pano, pontho adasasanywa na mataka. Mbwenye Adamu wachiwiri ule, adabulukira kudzulu. Ale ngapansi pano akhala ninga munthu adasasanywa na mataka ule, mbwenye ale ngakudzulu akhala ninga munthu adabulukira kudzulu ule. Chinchino ninga montho mwalandana ife na munthu wakusasanywa na mataka, sasawambo tinalandana na munthu wakubulukira kudzulu ule. Abale anga, chinalonga ine ntchakuti manungo na chiropa nkhabe kwanisa kukwata khundu mu Ufumu wa Mulungu tayu, pontho pinthu pimbavunda pile nkhabe kwanisa kukwata khundu pa pyokhonda vunda pile tayu. Thangwi pinthu pyakuvunda pyathema kusanduswa pyokhonda vunda, pinthu pyakufa pyathema sanduswa pyokhonda kufa. Tenepo manungo ambavundawa angasanduswa okhonda vunda, pontho manungo ambafa ale, angasanduswa okhonda kufa, penepo pinakwana-kwanadi pinalonga Malemba pile kuti, “Imfa yafudzwa pontho yakundwa monsene mwene!” “Iwe, Imfa, kukunda kwako kuli kupi? Iwe, Imfa, mphamvu zako zakukuwaza nazo zili kupi?” Mphamvu za imfa zakukuwaza nazo anthu zimbabulukira kuna pyakudawa, pyakudawambo pimbakhala na mphamvu thangwi ya mwambo. Mbwenye tipereke takhuta kuna Mulungu, ule ambatichitisa kukunda kudzera muna Mbuyathu Yesu Khristu! Natenepo, abale anga apamtima, imirani dzololo, pontho lekani tekenyeka. Ndzidzi onsene phatani basa ya Mbuya na chipapu, thangwi imwe mukupidziwa kuti basa imbaphatira imwe Mbuyayi, si yakusowa basa tayu. Kulonga pya chakupereka chidalemba imwe kuti chiperekwe kuphedza nacho anthu a Mulungu mu Yudea, imwe mwathema kuchita pinthu pidalonga ine kuna mipingo ya m'nthemba ya Galatia. Pansiku ya Dimingu yonsene munthu onsene wa imwe athema kupambula kobiri zidaganyali iye, mbizikoyiwe, towera ine ndingabwera palekeve khala kusonkhesa tayu. Tenepo ndingafika ndinapereka makalata a umboni kuna anthu asankhula imwe ale, inembo ndinaatuma kuti akapereke mitukwanuyo ku Yerusalemu. Mbwenye ngakhala mphyakufunika kuti ine ndiendembo, penepo iwo anakwanisa kwenda nane pabodzi pene. Ndinafika kwanuko, ndingamala fambira m'nthemba ya Makedonia, thangwi ndathema kugwanda na m'nthemba ya Makedonia. Mwinango ndinakhala namwe kwanuko ndzidzi ene, penu mainja onsene, towera imwe mukwanise kundiphedza kuthimiza ulendo wanga konsene kunafuna ine dzaenda. Thangwi ine nkhabe funa kukuonani mwachigwandira kwene tayu paulendo wanga unaenda inewu, mbwenye Mbuya angapifuna, ndikudikhira kukhala namwe ndzidzi ene. Ndinati ndikhale mumzinda wa Efeso muno kufikirana nsiku ya Pentekosti ikwane, thangwi njira zafungulwa zakuti ndinakwanisa kuphata basa mwadidi, podi kwene kuti anyakundipokanya ainjipa. Ngakhala Timoti anadza kwanuko muonesese kuti mwamtambira mwadidi pakati panu, thangwi iye akuphatira basa Mbuya ninga munachitira inembo. Paleke khala munthu na mbodzi ene wakumuyang'ana na diso ibodzi, mbwenye mumphedze kuthimiza ulendo wache mwamtendere, towera abwerere kuna ine kuno; thangwi ndikumdikhira kudza kuno pabodzi na abale anango. Kulonga pya mbale Apolo. Ndidamdembetera kazinji kene kuti akufambireni pabodzi pene na abale anango, kwache iye hakhafuna tayu kuti aende ndzidzi wenewu. Mbwenye angagumana ndzidzi wadidi, anati adze. Khalani m'maso, khalani dzololo m'chikhulupiro chanu, pontho khalani anthu akuwanga mtima na amphamvu. Pyonsene pinachita imwe mupichite mwakufunana. Imwe mukupidziwa kuti Stefanasi na banjache mbanthu akutoma kusanduka akhristu m'nthemba ya Akaya, pontho kuti apipereka okha ene kutumikira anthu a Mulungu. Ndikukupemphani imwe abale anga kuti imwe muvere anthu ninga enewa, pontho na ale onsene ambaphata basa na kutumikira nawo pabodzi. Ndakomerwa pyakwanga na kudza kwachita Stefanasi, Fotunato na Akaiko, thangwi iwo achita pinthu kuna ine ninga ndimwe mukupichita, podi kwene kuti imwe pakhali nkhabepo. Iwo adandisisimusa pyakwanga, ninga pidachita iwo kuna imwe. Anthu ninga enewa athema kulemedzwa. Mipingo ya m'nthemba ya Asia ikupereka mwenyikiro kuna imwe; Akila na Prisila, pontho mpingo onsene umbagumanyikana m'nyumba mwawo kupemphera ule ukupereka kuna imwe mwenyikiro wachikhristu mwakukomerwa. Abale onsene kuno akupereka mwenyikiro. Pasanani mwenyikiro wachikhristu kuonesa kufunana kwanu unango na mwanzache. Na dzanja yanga ene ndikulemba mafalawa awa: Mwenyikiro wakubulukira kuna ine, Paulo. Munthu anakhonda funa Mbuyayo, dzedze kuna iye. Mbuyathu, bwerani! Kukoma mtima kwa Mbuya Yesu kukhale namwe. Kukufunani kwanga kukhale namwe monsenene kudzera muna Khristu Yesu. Kubulukira kuna ine Paulo, nyakutumwa wa Yesu Khristu na kufuna kwa Mulungu, pontho na kuna mbaleathu Timoti. Kwenda kuna mpingo wa Mulungu mu Korinto, pontho kuna anthu onsene a Mulungu m'nthemba yonsene ya Akaya. Kukoma mtima na mtendere pyakubulukira kuna Mulungu Babathu pontho Mbuya Yesu Khristu pikhale namwe. Tendeni tipereke takhuta kuna Mulungu Baba wa Mbuyathu Yesu Khristu, Baba wa nsisi, Mulungu ambatiphedza monsene mwene ule. Iye ambatiphedza panyatwa zathu zonsene, towera ifembo tikwanise kuphedza anthu anango ale ana nyatwa za mtundu na mtundu na chiphedzo chonthocho chidatambira ife kubulukira kuna Mulungu. Ninga munakwatira ife khundu m'nyatwa zizinji za Khristu, montho-monthomo ifembo kudzera muna Khristu takwata khundu pachiphedzo chikulu cha Mulungu. Ngakhala ife tinaona nyatwa, ndi thangwi ya kufuna kuphedza na kupulumusa imwepo; ngakhala ife tinaphedzwa, na imwe enembo munaphedzwa pontho na kukuchitisani kuti mukhale na mphamvu zakupirira nazo nyatwa sasawa ninga munapirira ifembo. Tenepo chidikhiro chathu pana imwe nkhabe tekenyeka tayu; ife tikupidziwa kuti ninga munasanyikira imwe pabodzi na ife, munati mutambirembo chiphedzo pabodzi na ife. Tinafuna mudziwe, abale, pya nyatwa zidaona ife kunthemba ya Asia. Mitolo idathukuliswa ife ikhali ikulu pyakwanga mwakuti tidataya mtima pyakukhala na moyo. Tikhaona ninga tathema kufa. Mbwenye penepi pidachitika, towera tileke kupinyindira tekha ene, mbwenye tinyindire Mulungu ene basi, nyakulamusa anthu kuimfa ule. Iye adatipulumusa kuna pyakugoswa pya imfa ninga penepi, pontho anati atipulumuse; tenepo ife taikha chidikhiro chathu pana iye towera iye athimize kutipulumusa, ndzidzi unatiphedza imwe pakutipempherera. Tenepo kutipempherera kwanu kukulu kunaveka kuna Mulungu, iyembo anatitsanzayisa, natenepo anthu azinji anamkuza, kupereka takhuta kuna iye thangwi ya ife pano. Chinthu chimbanyadira ife ntchakuti chikumbu mtima chathu chimbachitira umboni pyonsene pyachita ife padziko yapansi pano, maka ubale wa pakati pa imwe na ife tapichita na mtima wakuchena pontho na mtima onsene, pile pikhali pyakubulukira kuna Mulungu kudzera muna kukoma kwache mtima, nee na thangwi ya nzeru za anthu tayu. Podi ndidakhulupiradi penepi, ndidanyerezera kuti nditome fambira imwepo, towera mutsanzayiswe na kundiona kwanu kachiwiri. Thangwi ndidanyerezera pya kukufambirani paulendo wanga wakwenda ku Makedonia, pontho na pakubwerera panga pene, towera ndikwanise kuphedzwa na imwepo paulendo wanga wa ku Yudea. Pikhasasanya ine penepi, ayi mukhandiona ninga ndikhapichita mwadzenda? Ndingasasanya kuchita pinthu ayi ndimbapisasanya ninga munthu wa padziko yapansi wakusasanyika kulonga mbati, “Ande, ande” pontho “Tayu, tayu” pandzidzi ubodzi? Mulungu athemadi kunyindirwa, natenepo pinthu pimbakupangani ife si “Ande” na “Tayu” tayu. Thangwi Yesu Khristu, Mwana Mulungu, akhalalikwa pakati panu na Sila, Timoti na ine ule, si “Ande” na “Tayu” tayu, mbwenye ndzidzi onsene akhali “Ande” wa Mulungu. Thangwi kudzera muna Khristu pinthu pyonsene pidadumbira Mulungu kudzapichita ndi “Ande.” Ndi thangwi yache kudzera muna Yesu Khristu “Ameni” ambalonga ife, ambalongwa kudzesa demelero kuna Mulungu. Ndi Mulungu mwenechiro, ule ambachitisa ife pabodzi pene na imwe kukhala akukhazikika m'moyo wathu wakuphatanizana na Khristu; ndi Mulungu mwenechiro, ule achitisa kuti tikhale anthu akupambulika, ule aikha chidzindikiro pana ife chakuonesa kuti ndife ache, pontho ule atipasa Mzimu Wakuchena mumtima mwathu kuti akhale chitsikimizo cha pyonsene pinafuna ife dzatambira pile. Ndikupempha Mulungu kukhala mboni yanga; iye ambadziwa mtimanga! Ine sidafune pya kukutsukwalisani tayu, ndi thangwi yache ndidanyerezera kukhonda kudza ku Korintoko. Pinachita inepi, si kuyesa kukukhakhamizani kukhulupira pinthu pyathema imwe kukhulupira tayu; tikupidziwa kuti imwe ndimwe anthu akuimira dzololo pachikhulupiro. M'mbuto mwache pinafuna ife mphyakuti tiphate basa pabodzi na imwe towera mukhale akukomerwa. Tenepo ndidanyerezeradi nee kudza pontho kwanuko kudzakutsukwalisani tayu. Ngakhala ine ndinakutsukwalisani, mbani mphapo, anasala kuti anditsanzayise? Anthu ache ngonthowo atsukwalisa ine ale. Ndi thangwi yache ndidakulemberani kalata ile; ine sidafune tayu kudza kwanuko, gopesera imwe ene ale mudathema kunditsanzayisa, munanditsukwalisa. Ndikukhulupiradi kuti ndzidzi unakomerwa ine kuno, imwembo mumbakomerwa kweneko. Mukhalemba ine kalata ile kuna imwe, mtimanga udasanyika na kutsukwala pikulu, pontho ndikhagwisa misozi izinji. Ine sidafune kukutsukwalisani tayu, mbwenye maka kuti ndikuoneseni kukufunani kwanga. Chinchino, ngakhala pana unango atsukwalisa mwanzache, iye hadatsukwalise ine tayu, mbwenye atsukwalisa imwe monsene m'njira zinango. (Ndikulonga tenepo thangwi ine nkhabe funa kumnensa pyakwanga munthu ninga weneyu tayu.) Pyakwana kuti munthu weneyu atchunyuswa na anthu azinji ninga tenepa. Mbwenye chinchino imwe mwathema kumlekerera kudawa kwache, pontho mumuwangise mtima, gopesera anatsukwala pikulu mbatayaletu mtima. Natenepo ndikukupemphani kuti mumtsikimizire kuti mumbamfuna chadi-chadi. Ndidakulemberani kalata ile thangwi ndidafuna kukuyesani kuona ngakhala ndzidzi onsene mwasasanyika kuveradi pidakupangani ine pile. Imwe mungalekerera mwanzanu thangwi ya kudawa kwacheko, ine ndamlekererambo. Thangwi ndzidzi unalekerera ine, ngakhala pana chinthu chakuti ndilekerere, ndalekerera pamaso pa Khristu thangwi ya imwepo, towera tileke tawirisa Satana kutidyera nkope-kope thangwi tikudziwa machenjerero ache. Pidafika ine mumzinda wa Troa kalalika Mphangwa Zadidi zakulonga pya Khristu, ndidagumana kuti Mbuya akhadafungula kale msuwo kuti ndikaphate basa kweneko. Kwache ndidasanyika pikulu mumtima mwanga, thangwi mbaleanga, Tito, sidamgumaneko tayu. Natenepo ndidagonekana na anthu kweneko mbandienda ku Makedonia. Mbwenye takhuta kuna Mulungu ule, thangwi mukuphatanizana kwathu na Khristu, ndzidzi onsene ambatitsogolera pamlikiti wakusekera kukunda kwa Khristu. Mulungu ambatiphatisa basa kuti tivekese mbiri ya Khristu konsene kwene ninga khwema yadidi. Thangwi ife takhala ninga khwema yadidi yakuperekwa na Khristu kuna Mulungu, ile imbanunkhira pakati pa anthu akupulumuka pontho na anthu akutayika ene. Kuna anthu akutayika ale, ndi khwema ya imfa imbaapha, mbwenye kuna akupulumuka ale, ndi khwema yadidi imbaapasa moyo. Apo, mbani anakwanisa kuphata basa ninga yeneyi? Ife nee takhala ninga anthu anango azinji ale tayu, ale ambaphata basa ya Mulungu ninga malonda, mbwenye podi Mulungu atituma, ndi thangwi yache tikulonga na mtima onsene pamaso pache ninga anyabasa a Khristu. Kadi tikulonga kuti tatoma pontho kupichitira umboni tekha ene? Penu pinafunika kuti ifembo, sasawa ninga anthu anangowa, tikhale na makalata akutichitira umboni kuna imwe, penu akubulukira kuna imwepo? Kalatathu ya umboni ndimwepo, yakulembwa mumtima mwathu yakuti munthu onsene anakwanisa kuidziwa pontho kuiwerenga. Mphyakuveka mwadidi kuti Khristu makayo ndiye adalemba kalata yeneyi mbaitumiza kudzera muna ife pano. Iyo hidalembwe na tinta tayu, mbwenye na Mzimu wa Mulungu wamoyo, pontho hidalembwe pamwala tayu, mbwenye m'mitima ya anthu. Tikulonga tenepa thangwi timbanyindira Mulungu pikulu kudzera muna Khristu. Thangwi muna ife tekha nkhabe chinthu na chibodzi chene tayu chile chinatichitisa kulonga kuti tinakwanisa kuphata basa yeneyi. Kukwanisa kuna ife kuchita nako penepi kumbabulukira kuna Mulungu; ndiye ene onthoyo ule adachitisa kuti ife tikwanise kutumikira chiverano chachinchino, chile nee china mwambo wakuchita kulembwa tayu, mbwenye wa Mzimu Wakuchena. Mwambo wakuchita kulembwa umbadzesa imfa, mbwenye Mzimu Wakuchena ambapasa moyo. Mwambo wa Mose udalembwa pakuchita kugoba pamwala, tenepo demelero ya Mulungu idaoneka pandzidzi udaperekwa mwambowo. Demeleroyo idang'azimira pyakwanga mwakuti anthu a ku Israele hadakwanise kuyang'anisisa nkhope ya Mose tayu, podi kwene kuti kung'azimirako kukhathima. Ngakhala mwambo wakukhala na mphamvu zakudzesa imfa udadza na demelero ninga yeneyi, apo ndi tani na demelero ya mabasa a Mzimu Wakuchena! Ngakhala basa imbachitisa anthu kukonwa ile njademelero, apo ndi tani na basa imbachitisa anthu kuti apulumuke! Na thangwi yakuti yaoneka demelero yakung'azimira pikulu pene, demelero yakale, ikhaoneka ninga yakung'azimira ile, chinchino yathima. Ngakhala pinthu pyakuthima pile pikhali na demelero ndzidzi pang'ono basi, apo ndi tani na demelero ya pinthu pile mphyakukhala na kukhala! Na thangwi yakuti tina chidikhiro chenechi ife tawanga mtima pikulu. Ife nkhabe khala ninga Mose tayu, ule akhampsampsika nkhope yache na nguwo, towera anthu a ku Israele aleke kuona kumalisika kwa kuthima kwa cheza cha demelero kunkhope kwache. Ndimomwene kuti manyerezero awo adafungika; tenepo na lero manyerezero awo ampsampsirwa na nguwo ndzidzi unawerenga iwo mabukhu a chiverano chakale chile. Chakumpsampsira chenechi chimbakunundulwa munthu angaphatanizana na Khristu basi. Podi na lero ene iwo angawerenga mwambo wa Mose, chakumpsampsirachi champsampsira basi manyerezero awo. Mbwenye chakumpsampsira chimbakunundulwa munthu angazungunukira kuna Mbuya. Chinchino “Mbuya” m'ndima yeneyi ndi Mzimu; tenepo kule kuna Mzimu wa Mbuya, konthoko kuna utumbe. Ife tonsene takhala ninga gilazi kuonesa demelero ya Mbuya na nkhope zakusowa chakumpsampsira, tenepo demelero yonthoyo, ile imbabulukira kuna Mbuya, ule ndi Mzimu, imbatisandusa na demelero yakuthimiza kuinjipa kukhala ninga iye. Na kukoma mtima kwa Mulungu iye atipasa basa yeneyi kuti tiphate, natenepo ife nkhabe taya mtima tayu. Taleka pinthu pyonsene pyakupasa manyadzo pikhachita ife chibiso-biso pile; ife nkhabe chita pinthu mwakunama, penu kupotoza Mafala a Mulungu tayu. M'mbuto mwache timbalonga pakwecha pyakuonadi kupichitira tekha ene umboni kuna chikumbu mtima cha anthu onsene pamaso pa Mulungu. Thangwi ngakhala Mphangwa Zadidi zimbalalika ifezi nsakubisika, nsakubisika kuna anthu akutayika ene ale basi. Iwo nkhabe khulupira tayu, thangwi Satana, mulungu wakuipa wapansi pano aphimbira manyerezero awo, towera akhonde kwanisa kuona cheza, chile chimbabulukira muna Mphangwa Zadidi zakulonga pya demelero ya Khristu, ule alandana na Mulungu monsene mwene. Thangwi ife nkhabe lalika pya ife tayu, mbwenye timbalalika Yesu Khristu, kuti ndiye Mbuya, pontho kuti ife ndife anyabasanu thangwi ya Yesu. Mulungu nyakulonga kuti, “Cheza chioneke kubulukira mumdima,” ndi Mulungu ontho ule adachitisa kuti cheza chenechi chitimwinikire mumtima mwathu, towera tidziwe demelero ya Mulungu, imbamwinikira kubulukira kunkhope ya Khristu ile. Mbwenye ife takhala ninga chikalango chakukoyeramo mfuma yauzimu, kutsikimizira kuti mphamvu zikulu ninga zenezi zimbabulukira kuna Mulungu, nee kuna ife tayu. Ndzidzi uzinji timbapondedzwa, kwache nee timbapeyeka tayu; ndzidzi unango timbasanyika mumtima mwathu, kwache nee timbataya mtima tayu; anyamalwathu ngazinji, kwache ashamwali tili nawo basi; penu ndzidzi uzinji tasanyiswa pikulu pene, ife nkhabe vungika tayu. Ndzidzi onsene timbafamba nayo imfa ya Yesu m'manungo mwathu, towera moyo wache uonekembo m'manungo mwathumu. M'moyo wathu onsene timbaona pyakugoswa pya imfa thangwi ya kutumikira Yesu, towera moyo wache uoneke m'manungo mwathu ambafa ale. Kweneku nkhulonga kuti imfa ikuphata basa muna ife, mbwenye moyo ukuphata basa muna imwe. Malemba akulonga kuti, “Ndalonga thangwi ndidakhulupira.” Na mzimu onthowo wakukhala na chikhulupiro ifembo timbalonga thangwi timbakhulupira. Tikupidziwa kuti Mulungu, adalamusa Mbuya Yesu kuimfa ule, analamusambo ife pabodzi na Khristu mbatikwata, pabodzi pene na imwe, pamaso pache. Pyonsenepi mphyakuganyalisa imwepo, towera kuinjipa kwa kukoma mtima kwa Mulungu kuthimizirike kufikira anthu azinji, kuchitise kuti iwo anyanye kupereka takhuta kuna Mulungu mwakudzesa demelero kuna iye. Na thangwi yeneyi ife nkhabe taya mtima tayu. Podi kwene kuti manungo athu akwenda mbavunda, kwache mzimu wathu ukusanduswa utswa nsiku na nsiku. Tenepo nyatwa zakuchepa pontho zabanga phata zinaona ifezi zinatidzesera demelero yakukhonda mala, demelero ikulu pyakwanga yakupiringana nyatwazi. Timbaikha maso athu phanamana pana pinthu pyokhonda oneka, nee pana pinthu pyakuoneka tayu. Thangwi pinthu pyakuoneka mphyabanga phata, mbwenye pinthu pyokhonda oneka na maso mphyakukhala na kukhala. Thangwi tikupidziwa kuti m'khumbi munakhala ife mule, manungo athu apansi pano, ingafudzika, Mulungu atisasanyira nyumba yakuti tikakhalemo kudzulu, nyumba yasasanya iye mwenechiro, ile njakukhala na kukhala. Ndi thangwi yache chinchino tikubulira, pontho kukhumba pikulu pene kuti Mulungu ativazike na nyumba yathu yakudzuluyo. Tingaivala, nee tinakhalave akusowa manungo tayu. Ndzidzi unakhala ife m'khumbi yapansi pano, tikubulira pontho kuva kupha thangwi ya nyatwa zinaona ife, nee kuti tinafuna kudula manungo athu apansi pano tayu, mbwenye kuti tinafuna kuvala manungo akudzulu, towera pinthu pimbavunda pile pisanduswe moyo okhonda mala. Mulungu ndiye adatisasanyira pinthu penepi, pontho adatipasa Mzimu Wakuchena kukhala chitsikimizo cha pinthu pyonsene pinafuna ife dzatambira. Natenepo ndzidzi onsene timbawanga mtima. Tikupidziwa kuti ndzidzi onsene unakhala ife m'manungo, ale ndi nyumba yapansi pano, tili kutali na Mbuya. Moyo wathu wagona pachikhulupiro, nee papinthu pimbaona ife tayu. Tawanga mtima pyakwanga mbatipifuna pyakwanga kusiya nyumbathu yapansi pano kuti tikakhale kunyumba ya Mbuya. Kupiringana pyonsene, chinafuna ife ntchakuti, ndzidzi una ife m'nyumba yapansi pano, penu ya kuna iyeko, ife tichite pinthu pyakumkomera. Thangwi tonsenefe tathema dzatongwa mseru pamaso pa Khristu. Munthu onsene anatambira pinthu pyakuthemerana na pinthu pyonsene pyaphata iye m'manungo ache apansi pano, pyadidi, penu pyakuipa. Na thangwi yakuti ife tikupidziwa kuti kugopa Mbuya ninji, ife timbayesa-yesambo kunyengerera anthu anango. Mulungu ambatidziwa monsene mwene, tenepo ndina chidikhiro kuti imwembo mumbandidziwa mumtima mwanumo. Ife nkhabe yesa pontho kupichitira tekha ene umboni kuna imwe tayu, mbwenye kuti tikupaseni mathangwi adidi akuti munakwanisa kutinyadira nawo, towera mukwanise kutawira mwadidi anthu ale ambanyadira makhaliro awo akunja, nee pya mumtima tayu. Ngakhala talongwa kuti tayaluka, pikhale tenepo kulemedza napyo Mulungu. Mbwenye ndimomwene kuti tina nzeru, kuphedza nazo imwepo. Kutifuna kwa Khristu ndiye kumbatikhakhamiza, podi chinchino tadzindikira kuti munthu mbodzi adafera anthu onsene, natenepo anthu onsene adafambo. Iye adafera anthu onsene, towera anthu ana moyo ale aleke khalave na moyo wakufuna kupichitisa okha ene kukomerwa, mbwenye kuti achitise iye kukomerwa, ule adafa mbalamuswa kuimfa thangwi ya iwo. Natenepo kubulukira lero kwenda m'tsogolo ife nkhabeve tonga mseru munthu na mbodzi ene mwakuteweza nzeru za anthu tayu. Podi kwene kuti ndzidzi unango ife tidatonga Khristu mwakuteweza nzeru za anthu, ife nkhabe chitave tenepo tayu. Ngakhala munthu anaphatanizana na Khristu, iye ambasanduka chakulengwa chachinchino; pyakale pyaenda, pyachinchino pyadza. Pyonsene pimbachitwa na Mulungu, ule kudzera muna Khristu adatichitisa kuti tikhale pontho ashamwali ache, pontho adatipasa basa yakuti tichitisembo anthu anango kuti akhale pontho ashamwali ache. Mphangwa zina ife nsakuti Mulungu akhachitisa pontho anthu onsene kukhala ashamwali ache kudzera muna Khristu. Mulungu hadakoye mangawa pana pyakudawa pyawo tayu, pontho iye atipasa mphangwa zakupanga anthu pya mule mumbaachitisira iye kukhala pontho ashamwali ache. Apo, chinchino, tikulonga m'mbuto mwa Khristu, khala ninga Mulungu maka ndiye akulonga namwe mwakukudembeterani kudzera muna ife. Ife tikukupemphani m'mbuto mwa Khristu: mlekeni Mulungu akuchitiseni pontho kukhala ashamwali ache. Khristu akhali nyakukhonda dawa, mbwenye Mulungu adamchitisa kukhala ninga nyakudawa thangwi ya ife, towera mukuphatanizana kwathu na iye tisanduke anthu akulungama pamaso pa Mulungu. Podi, chinchino, tikuphata basa pabodzi na Mulungu, tikukudembeterani imwe, ale mwatambira kukoma mtima kwa Mulungu, kuti muleke tawirisa pidatambira imwe pile kuti pivungike. Ngavani pinalonga Mulungu kuti: “Pidafika ndzidzi wakuti ndikuoneseni kukoma kwanga mtima ndidakuvani; pidafika nsiku yakuti ndikupulumuseni ndidakuphedzani.” Ngavani kuno! Uno ndi ndzidzi unakomera Mulungu anthu mtima; lero ndi nsiku yakupulumuka. Ife nkhabe funa munthu na mbodzi ene kuti alulupise basa inaphata ifeyi tayu, natenepo ife nkhabe yesa na pang'ono pene kutchinga njira ya munthu na mbodzi ene tayu. M'mbuto mwache papinthu pyonsene pimbachita ife timbaonesa kuti ndife anyabasa a Mulungu pakupirira kwathu pikulu panyatwa, kusanyika, pontho pyakunensa. Ife tamenywa, taikhwa m'perezo, pontho tasoswa na mwinji; taphata basa mwakupiringana mdida, pontho ndzidzi unango nee tikhadya penu kugona tayu. Mbwenye na mtima wakuchena, udziwisi, kupirira na kukoma mtima kwathu, taonesa kuti ndife anyabasa a Mulungu na mphamvu za Mzimu Wakuchena, na kufunana kwathu chadi-chadi, na mphangwa zathu zakuonadi zimbalalika ife, pontho na mphamvu za Mulungu. Chilungamo chakhala ninga chida m'manja mwathu chakumenya na chakutchinjiriza nacho. Ife timbalemedzwa pontho timbalulupiswa; timbatikanwa pontho timbasimbwa; timbayeswa ninga akunama, kwache timbalonga pyakuonadi; timbayeswa ninga anthu okhonda dziwika, kwache anthu onsene ambatidziwa; timbayeswa ninga anthu akufa, kwache tina moyo ninga munationera imwemu. Podi kwene kuti timbatchunyuswa, ife nkhabe kufa tayu; podi kwene kuti timbatsukwaliswa, ife timbakomerwa ndzidzi onsene; timbaoneka ninga anthu akutcherenga, kwache timbafumisa anthu azinji, timbaoneka ninga anthu akusoweratu, kwache tina pinthu pyonsene. Ashamwali athu a mu Korinto! Ife talonga mwakusudzuka kuna imwe; tafunguladi mtima. Si ife afunga mtimathu kuna imwe tayu; mbwenye ndimwe mwafunga mtimanu kuna ife. Chinchino ndikulonga namwe khala ninga ndimwe ananga: tionesenimbo kutifuna sasawa ninga kukufunani kudachita ife. Fungulani mtima! Lekani phatizana na anyakukhonda khala akhristu, khala ninga imwe na iwo ndi sasawa. Kadi kulungama kungakwanisike kuphatizana na kudawa? Kadi cheza chingakwanisike kuphatizana na mdima? Kadi Khristu angakwanisike kuphatizana na Satana? Mkhristu na munthu okhonda khala mkhristu ninji chinafuna iwo khalira pabodzi? Pana kuphatizana kwanji pakati pa Nyumba ya Mulungu na mifanikizo yakupembedzwa ninga milungu? Thangwi ife ndife Nyumba ya Mulungu wamoyo! Ninga mwapilongera Mulungu mwenechiro mbati: “Ndinakhazikika muna iwo, mbandikhala pakati pawo; Ndinakhala Mulungu wawo, iwombo mbakhala anthu anga.” Tenepo Mbuya akulonga kuti, “Bulukani pakati pawo, mbamupambuke kuna iwo. Lekani khuya pinthu pyakunyansa, tenepo ine ndinati ndikutambireni. Ndinati ndikhale babanu, imwembo mbamukhala ananga achimuna na achikazi, alonga Mbuya Wamphamvu zonsene.” Ashamwali anga apamtima, pyonsene pidadumbira Mulungu pile pinachitwa kuna ife pano. Tenepo tendeni tipichenese tekha ene kuna pinthu pyonsene pimbaswipisa manungo na mtima pile, pontho tikhale anthu akuchena monsene mwene pakukhala anthu akugopa Mulungu. Tisasanyireni mbuto mumtima mwanu. Ife nee tadawira munthu na mbodzi ene, penu kuipisa munthu na mbodzi ene, penu kuyesa kudyera nkope-kope munthu na mbodzi ene tayu. Ine ndikulonga penepi, nee kuti ndikuchitiseni kukhala akukonwa tayu; thangwi ninga mudalongera ine pakutoma imwe ndimwe apamtima pathu mwakuti ndzidzi onsene tili pabodzi pene, penu tife penu tikhale na moyo tani. Ndikulonga namwe mwakusudzuka pikulu pene; pontho ndimbakunyadirani pyakwanga! Panyatwa zathu zonsene ndimbawanga basi mtima, tenepo ndakomerwa pyakwanga pene. Na pidafika ife ku Makedonia kwene, hatidapuma tayu. Konsene kwene kukhali nyatwa zikulu, kukangana na anthu anango, pontho tikhali na mantha mumtima mwathu. Mbwenye Mulungu, nyakuwangisa anyakutaya mtima, adatiwangisa mtima na kudza kwa Tito. Kudatiwangisa mtima si kudza kwache kokha tayu, mbwenye pontho pidava ife kumuwangisa mtima kudachita imwe kule. Iye adatipanga mule munakhumbira imwe kuti mundione, pya kutsukwala kwanu, kusasanyika kwanu kuti munditchinjirize, tenepo chinchino ndakomerwa pyakwanga pene. Ngakhala kalatangayo idakutsukwalisani, ine nkhabe tsukwala tayu kuti ndidailemba. Ine mbandidatsukwala ndzidzi udaona ine kuti kalatayo idakutsukwalisani ndzidzi pang'ono basi. Mbwenye chinchino ndakomerwa, nee kuti ndidakutsukwalisani tayu, mbwenye kuti kutsukwala kwanuko kudachitisa kuti musanduze makhaliro anu. Mulungu adaphatisa basa kutsukwala kweneku mwakuti pidachita ife nee pidakugoswani tayu. Thangwi kutsukwala kumbaphatisa basa Mulungu nkhabe tsukwalisa munthu tayu, kwache kumbamchitisa kuleka pyakudawa pyache, kule kumbadzesa chipulumuso. Mbwenye kutsukwala ninga kumbachita anthu apansi pano kumbadzesa imfa. Yang'anani pidachita Mulungu na kutsukwala kwanuko; kwakupasani phinga pikulu, kwakupasani chipapu kukutsikimizirani kuti ndimwe anthu okhonda chinthu chakukupokanyisani; kwakuzhangalisani pyakwanga na pyakuipa, pontho kwakupasani mantha akulu; kwakuchitisani kuti mukhumbe pikulu kundiona; kwakuchitisani kuti mukhale anthu akutsalakana; pontho kwakupasani chipapu kuona kuti chilungamo chikutewezwa. Papyonsenepi mwatsikimiza kuti imwe nkhabe chinthu chakukupokanyisani tayu. Kalatayo nee ndidailembera nyakudawa penu nyakudawirwa tayu, mbwenye ndidailemba kuti ndikuoneseni kutitsalakana kwanu kukulu pamaso pa Mulungu. Ndi thangwi yache tidawanga mtima tenepa. Nee tidawanga kokha mtima tayu; mbwenye maka-maka tidakomerwa pyakwanga pene pakuona kukomerwa kwa Tito, thangwi monsenene mudamphedza kumuwangisa mtima. Ine ndidampanga kuti ndimbakunyadirani, pontho imwe nee mudandichitisa manyadzo tayu. Ndzidzi onsene talonga pyakuonadi kuna imwe, sasawambo pidapanga ine Tito kuti timbakunyadirani pile, pyatsikimizika kuti mphyakuonadi. Natenepo kukufunani kwache kukukula na mphamvu, ndzidzi unakumbuka iye pya kusasanyika kudachita imwe kuvera pinthu pidakupangani iye pile, pontho kumtambira mwadidi kudachita imwe mwakutetemera na mantha kule. Ndakomerwa pyakwanga kuti ndinakwanisa kukukhulupirani monsene mwene! Abale athu, tinafuna mudziwe mule mudaonesa Mulungu kukoma mtima kwache kuna mpingo wa ku Makedonia. Anthu a mumpingo wenewu ayeswa pikulu na nyatwa zidaona iwo, kwache adakomerwa pyakwanga mwakuti adapereka mwakufewa manja, podi kwene kuti iwo ngakutcherenga pyakwanga. Ndinakwanisa kuchitira umboni kuti iwo adapereka ninga mudakwanisira iwo, pontho kupiringana mudakwanisira iwo, mwakukhonda khakhamizwa na munthu unango. Iwo adatidembetera kuti tiapase mwayi wakuti iwombo aphedze anthu a Mulungu a ku Yudea. Iwo adapichita mwakupiringana mukhadikhira ife! Chakutoma adapipereka okha ene kuna Mbuya; kubuluka penepo na kufuna kwa Mulungu iwo adapipereka pontho kuna ife. Tenepo tidampempha Tito, adatoma basa yeneyi ule, kuti athimize kuiphata, pontho akuphedzeni kumalisa basa yakupereka mwakukoma mtima inachita imweyi. Imwe ndimwe anthu akufuma pyakwanga mupyonsene: m'chikhulupiro, m'malongero na nzeru, phinga ina imwe kufuna kwanu kutiphedza, pontho na kutifuna kwanu. Natenepo tinafuna kuti imwe mukhalembo anthu akufewa manja kuna basa yakuperekayi. Penepa ine nkhabe funa kukutongani pyathema imwe kuchita tayu. Pinachita ine nkhuyesa kuona kufunana kumbachita imwe pakukuonesani phinga inachita anthu anango kufuna kuphedza. Imwe mukudziwa kukoma mtima kwa Mbuyathu Yesu Khristu. Podi kwene kuti iye akhali nyakufuma, iye adasanduka nyakutcherenga thangwi ya imwepo, towera imwe musanduke anthu akufuma na kutcherenga kwacheko. Kupiona kwanga nkhwakuti, mphyadidi kuti imwe mumalise basa idatoma imwe chaka chamala ile. Imwe mukhali akutoma, nee kuchita kokha tayu, mbwenye na kufuna kwene kupichita. Apo, malisani basayi, towera phinganu kufuna kupichita, ithemerane na kuimalisa kwanu, malingana na pinthu pina imwe. Ngakhala imwe munachita phinga kufuna kupereka, Mulungu anatambira mtukwanu malingana na pinthu pina imwe, nee pinakhonda imwe khala napyo tayu. Ninga munalongera Malemba kuti, “Munthu adagumanya pinthu pizinji ule, iye nkhabe pizinjiletu tayu, pontho munthu adagumanya pinthu pyakuchepa ule, iye nkhabe pyakuchepaletu tayu.” Tinapereka takhuta kuna Mulungu thangwi ya kupasa Tito phinga yakuti akuphedzeni ninga munachitira ifembo! Iye hadakomerwe kokha kuchita pidampempha ife tayu, mbwenye iye adachita phinga pyakwanga kukuphedzani mwakuti na kufuna kwache iye adanyerezera kudza kwanuko. Tikumtuma pabodzi pene na mbaleathu, ule ambalemedzwa pikulu na mipingo yonsene thangwi ya basache yakulalika Mphangwa Zadidi. Si pyokhapyo tayu, iye asankhulwa na mipingo kuti afambe na ife pabodzi ndzidzi unasonkhesa ife pontho kugawa chakuperekachi thangwi ya demelero ya Mbuya, pontho towera tionese chipapu china ife kufuna kuphedza. Ife nkhabe funa tayu kuti anthu adungunye na munaphatisira ife basa chakuperekwa mwakufewa manjachi. Pinafuna ife nkhuchita pinthu pyakulungama, nee pamaso pa Mbuya pokha tayu, mbwenye na pamaso pa anthu pene. Tenepo tikumtuma mbaleathu unango pabodzi pene na iwo; ife tamuyesa kazinji kene, tenepo tamgumana kuti iye ana phinga ndzidzi onsene kufuna kuphedza. Chinchino iye ana phinga kufuna kuphedza, thangwi iye ambakukhulupirani pyakwanga pene. Kulonga pya Tito, weneyu ndi mwanzanga, pontho timbaphatira pabodzi basa, towera tiphedze imwepo; abale anangombo anaenda pabodzi na iyewo, ngakuimirira mipingo yawo, pontho ambadzesa demelero kuna Khristu. Aoneseni kuafuna kwanu, towera mipingo yonsene ive pya kuafuna kwanu, pontho kudziwa kuti kukunyadirani kwathu nkhwakuthema. Ine nkhabe funika pontho kuti ndikulembereni pya chiphedzo chinatumizwa kuna anthu a Mulungu a ku Yudea tayu. Ndikupidziwa kuti imwe munafuna kuphedza, tenepo ndakunyadirani pyakwanga kuna anthu a ku Makedonia. Ndidalonga kuti, “Abale athu a ku Akaya asasanyika kupereka kutomera chaka chamala chile.” Kupichita kwanu mwaphinga kwapasa chipapu azinji a iwo kweneko. Chinchino ndikuatuma abale enewa, towera kukunyadirani kwathu pa penepi kuleke khala kwapezi, mbwenye kuti musasanyikedi kuphedza ninga mudalongera ine mule. Ngakhala anthu a ku Makedonia anatsagana na ine, mbakugumanani kuti nee mwasasanyika tayu, ife tinachita manyadzo pyakwanga kuleka kulonga pya manyadzo anu, thangwi ya kukukhulupirani kudachita ine! Natenepo ndidanyerezera kuti pikhali pyadidi kupempha abale enewa kuti atome tsogola ndiwo kuti asasanyiletu mtukwa udadumbira imwe kuti munaupereka ule. Tenepo ndingafika kweneko ndinagumana wakumanga-manga kale, penepo pinaonesa kuti imwe mudapereka mtukwawo na kufuna kwanu, nee mwakuchita kukhakhamizwa tayu. Kumbukani kuti munthu wakubzala pyakuchepa, ambavuna pyakuchepambo, pontho nyakubzala pyakuinjipa, ambavuna pyakuinjipambo. Munthu onsene apereke ninga munanyerezera iye, nee mwakutsamala penu mwakuchita kukhakhamizwa tayu; thangwi Mulungu ambamfuna munthu wakupereka mwakukomerwa. Tenepo Mulungu anakwanisa kukupasani pizinji kupiringana pinasowa imwe, towera ndzidzi onsene mukhale na pinthu pyonsene pinasowa imwe, pontho na pinango pizinji pyakuti munakwanisa kuphata napyo mabasa adidi a mtundu na mtundu. Ninga munalongera Malemba kuti, “Iye ambapereka kuna anyakupisowa mwakufewa manja; kukoma kwache mtima nkhwakukhala na kukhala.” Tenepo Mulungu, nyakupereka mbewu kuti tibzale, pontho mkate kuti tidye, anaperekambo kuna imwe mbewu zonsene zinasowa imwe, tenepo iye anapichitisa kukula na kubala pinthu pizinji kubulukira pa kupereka kwanu mwakufewa manjako. Ndzidzi onsene iye anakuchitisani kukhala akufuma mwakuti ndzidzi onsene munakwanisa kupereka mwakufewa manja, towera anthu azinji apereke takhuta kuna Mulungu thangwi ya mitukwanu inatambira iwo kubulukira kuna ife ile. Thangwi basa inaphata imweyi nee ikuphedza kokha anthu a Mulungu tayu, mbwenye ikuchitisa kuti anthu azinji apereke takhuta kuna Mulungu mwakukomerwa. Na thangwi ya kukutsikimizirani kunachita basanuyi, anthu azinji analemedza Mulungu thangwi ya kuvera kwanu Mphangwa Zadidi zakulonga pya Khristu zidatawira imwe na mulomo wanu zile, pontho kugawana nawo kwanu pontho na anthu anango onsene mwakufewa manja. Natenepo iwo anakupemphererani na kukufunani kukulu, thangwi Mulungu akukomerani mtima pikulu pene. Tendeni tipereke takhuta kuna Mulungu thangwi ya mtukwache okhonda longeka! Ndine, Paulo, ule anthu anango ambandilonga kuti ndine wamantha ndzidzi unakhala ine namwe pabodzi, mbwenye wakuwanga mtima ndzidzi unakhala ine namwe kutali. Kwache na kufulika, pontho na kukoma mtima kwa Khristu ndikukupemphani kuti muleke kundikhakhamiza kukhala munthu wavinga ndingadza kwanuko, thangwi ndikupidziwa kuti ndinakwanisa kuchitira vinga anthu ale ambalonga kuti ife tina makhaliro ninga a anthu apansi pano. Ndimomwene kuti timbakhala padziko yapansi, kwache ife nkhabe menya nkhondo ninga anthu apansi pano tayu. Pida pinaphatisa ife basa kumenya napyo nkhondo si pyapansi pano tayu, mbwenye mphida pyamphamvu pya Mulungu kuvunga napyo mipanda ya anyamalwa. Timbavunga napyo mphoka zakunama za anthu, timbavunga kupikuza konsene, kule kumbatchinga anthu kuti aleke kudziwa Mulungu; timbavunga manyerezero onsene kuti avere Khristu. Tenepo ndzidzi unaonesa imwe kuvera monsene mwene, penepo pene ife tinasasanyika kutchunyusa munthu onsene okhonda vera. Imwe mukuona kwene makhaliro akunja a chinthu. Ngakhala pana munthu unango akupinyerezeradi kuti iye ngwa Khristu, mphyadidi kuti apinyerezere pontho thangwi ifembo ndife ache a Khristu ninga iye. Thangwi ine nkhabe chita manyadzo tayu, podi kwene kuti ine ndanyadira mwakusudzuka utongi watipasa Mbuyawu, utongi wakuti tiwangise nawo chikhulupiro chanu, nee wakufudza nawo tayu. Ine nkhabe funa kuti ndioneke ninga ndikuyesa kukuthuswani na makalatangawa tayu. Unango anati alonge mbati, “Makalata analemba Paulo ngaukali pontho amphamvu, mbwenye mwenechiro angakhala nafe, ngwakusowa mphamvu, pontho mafala ambalonga iye ngapezi!” Munthu ninga weneyu athema kuvesa kuti nkhabe siyana tayu pakati pa pinthu pimbalemba ife m'makalata tingakhala kutali namwe na pinthu pinafuna ife chita tingabwera kwanuko. Ife nkhabe wanga mtima kupiikha penu kupiyesa tekha ene sasawa na anthu anango ambapichitira okha ene umboni ale tayu. Ngakupupwa pyakwanga! Iwo ambapisasanyira okha ene mdida kupiyeseka nawo, pontho ambapitonga okha ene pakuteweza makhaliro awo! Kwache ifembo, kukunyadirani kwathu nkhabe piringana mdida wakuthema tayu; kunakhala pamdida onthowo wa basa idatipasa Mulungu ile, tenepo penepi pikuthimiza basathu pakati panu. Podi imwe muli m'bwalo mwa mdidawu, ife hatidapichita mwakupiringana mdidawo tayu ndzidzi udadza ife kwanuko kulalika Mphangwa Zadidi zakulonga pya Khristu. Tenepo ife nkhabe nyadira basa idaphata anthu anango mwakupiringana mdida tayu. Mbwenye tikudikhira kuti chikhulupiro chanu chinakula, pontho kuti tikwanise kuphata basa pakati panu kupiringana penepa ndzidzi onsene, mwakuteweza mdida udatipasa Mulungu ule. Tenepo tinakwanisa kulalika Mphangwa Zadidi m'madziko anango kupiringana dziko yanuyo, okhonda nyadira basa idaphatwa kale m'nthemba za munthu unango ile. Mbwenye ninga munalongera Malemba, “Munthu anafuna kunyada athema kunyadira pinthu pyachita Mbuya.” Thangwi munthu wakuthema si ule ambapichitira yekha ene umboni tayu, mbwenye ngule ambachitirwa umboni na Mbuya. Mbandidakomerwa kuti mupirire nane pang'ono na kupupwa kwangaku. Ndaphata miyendo! Ndikuchita namwe ntchanje, ninga mumbachitirambo Mulungu; imwe mwakhala ninga mwali okhonda dziwa mamuna, ule adapanga ine kuti anasembwa na mamuna mbodzi yekha basi, mamuna weneyu ndi Khristu. Ninga mudachitira Hava kunyengezwa na kuchenjera kwa nyoka, ndikuchita mantha kuti manyerezero anu anasanduka akuipa, pontho kuti munaleka kupipereka kuna Khristu na mtimanu onsene. Thangwi imwe mumbatambira munthu wakudza kuna imwe dzalalika pya Yesu unangombo, nee Yesu analalika ifeyu tayu, pontho mumbatambira mzimu wakusiyana na Mzimu Wakuchena adatambira imwe ule, pontho mphangwa zakusiyana na Mphangwa Zadidi zidakupangani ife zile. Ine nkhabe nyerezera tayu kuti ndine okhonda funikaletu kuna ale ambathulwa kuti mbanyakutumwa akufunikaletuwa. Podi kwene kuti ndine nyakukhonda dziwa kulonga, kwache ndina nzeru; penepi tapionesa mwadidi mwene kuna imwe ndzidzi onsene. Ine sidakupagalisani pinthu tayu ndzidzi ukhalalika ine Mphangwa Zadidi za Mulungu kuna imwe; ndidapichepesa ndekha ene, towera imwe mukhale anthu akufunika. Ayi ndidadawa pidachita ine penepi? Pikhaphata ine basa pakati panu, mipingo inango ikhandipagali. Pakuchita tenepo, ine ndikhachita ninga ndikuabera, towera ndiphedze napyo imwepo. Pontho ndzidzi ukhali ine na imwe, ine nee ndidanensa munthu na mbodzi ene kuti andiphedze na pinthu pikhasowa ine tayu; abale akubulukira ku Makedonia adadza na pyonsene pikhasowa ine. Ndinathimiza kuchita tenepo ninga montho mukhachitira ine kale mule: ine nkhabe dzanensa munthu na mbodzi ene tayu! Podi pyakuonadi pya Khristu pili muna ine, nkhabe munthu na mbodzi ene tayu anafuna dzamalisa kunyada kwangaku m'nthemba yonsene ya Akaya. Ayi ndikulonga tenepa thangwi ine nkhabe kukufunani? Mulungu ambapidziwa kuti ndimbakufunani! Chinchino ndinati ndithimize kuchita pinachita inepi, towera ndileke pasa “anyakutumwa anangowa” mwayi wakunyada, pontho wakulonga kuti iwo ambaphata basa sasawa na ina ifeyi. Amuna enewa nee mbanyakutumwa chadi-chadi tayu, mbwenye mbanyakutumwa akunama, mfaka-faka, ale ambapisangiza kukhala ninga anyakutumwa chadi-chadi a Khristu. Apo, lekani dodoma napyo! Na Satana enembo ambapisangiza kukhala ninga mngelo wa cheza! Tenepo si pyachilendo tayu kuti anyabasa a Satana apisangize anyabasa a pyakulungama. Pakumalisira pache iwo anati atambire pyakuthemerana na pinthu pidachita iwo. Ndinati ndilonge pontho: paleke khala munthu na mbodzi ene tayu wakundiyesa pupwe. Mbwenye ngakhala munandiyesa pupwe, ndilekeni ndikhale pyanga ninga pupwe, towera inembo ndikwanise kunyadira pang'ono. Kunyada kunachita ine chinchinoku, si kule kunafuna Mbuya tayu, mbwenye ndikulonga kwene pyanga ninga pupwe. Podi pana anthu azinji ale ambanyada ninga anthu apansi pano, inembo ndinachita chibodzi-bodzi. Imwe ene ndimwe anthu anzeru pyakwanga, ndi thangwi yache mumbatawirisa mwakukomerwa mapupwe kuchita pinafuna iwo. Imwe mumbatawirisa munthu kukuyesani mabitchu, penu kukudyerani nkope-kope, penu kukuteyerani msampha, penu kutumbama, penu kukugasani mbama. Ndina manyadzo na kutawira kuti ife tikhachita mantha pyakwanga kuchita pinthu penepi! Mbwenye ngakhala munthu unango anawanga mtima kunyadira chinthu chinango (ine ndikulonga ninga ndine pupwe), inembo ndinawanga mtima kunyadira chinthu chinango. Kadi iwo mba Aheberi? Inembo ndine Mheberi. Kadi iwo mba Aisraele? Inembo ndine Muisraele. Kadi iwo mphidzukulu pya Abrahamu? Inembo ndine chidzukulu cha Abrahamu. Kadi iwo mbanyabasa a Khristu? Ndikulonga ninga ndine nyansala, kwache ndine nyabasa wakufunika kupiringana iwo! Ine ndawangisa kuphata basa kupiringana iwo, kazinji kene ndafungirwa m'perezo, ndakwapulwa pikulu pene, pontho kazinji kene ndikhali chifupi kufa. Ndzidzi ushanu Ayuda adandikwapula makumatatu na kafemba; katatu ndidamenywa na ndodo, pontho kabodzi ndidaponyerwa miyala. Katatu ndidalobzeka na mwadiya, pontho kabodzi ndidamala nsiku yamumphu m'madzi. M'maulendo anga azinji akhaenda ine, ndaona pyakugoswa thangwi ya madzi akutayikira m'mikulo, pyakugoswa kubulukira kuna mapanga, pyakugoswa kubulukira kuna Ayuda anzanga pontho na kuna anthu okhonda khala Ayuda; ndaona pyakugoswa m'mizinda na m'midzi; ndaona pyakugoswa panyanza zikulu-zikulu, pontho kubulukira kuna ashamwali akunama. Ine ndaphata mabasa akunensa, ndzidzi uzinji nee ndikhaona chitulo tayu, ndzidzi uzinji ndakhala na njala pontho na nyota; ndzidzi uzinji kudya kukhali kwakupereweza, pontho okhonda khala na mbuto yakukhumba, pontho okhonda nguwo. Kuthimiza penepi, nsiku na nsiku ndili pakaliki-liki na basa yakuyang'anira mipingo yonsene. Munthu unango angasowa mphamvu, ine ndimbakhala wakusowa mphamvu; ngakhala unango adawiswa, ine pimbandipha mtima pyakwanga. Ngakhala ndathema kunyada, ndinati ndinyadire pinthu pimbaonesa kusowa kwanga mphamvu pile. Mulungu pontho Baba wa Mbuya Yesu, ule kwenda na kwenda athema kukuzwa, ambapidziwa kuti ine ndimbalonga pyakuonadi. Pikhali ine ku Damasiko, mkulu wa boma, ule akhali pansi pa utongi wa Mfumu Areta, adaikha anyakulondali m'misuwo ya mzinda kuti andiphate. Mbwenye ndidatchithisirwa m'chitundu na pabenga yafufu ya mpanda mbandimthawa. Ine ndathema kunyada, podi kwene kuti nkhabepo chakuganyalisa tayu. Mbwenye chinchino ndinati ndilonge pya masomphenya na kunditchululira kudachita Mbuya. Ndikupidziwa, pyaka khumi na pinayi pyagwandapyo, mkhristu unango adagomphiwa kwenda kudzulu-dzulu. Ine nkhabe dziwabi ngakhala penepi pidachitikadi penu pikhali masomphenya ene, mbwenye Mulungu yekha ndiye anapidziwa. Munthu weneyu ine ndinamnyadira, mbwenye nkhabe dzapinyadira ndekha ene tayu kupambula pinthu pile pimbaonesa kusowa kwanga mphamvu. Ngakhala ndikhafuna kunyada nee mbandidakhala pupwebi, thangwi mbandidalonga pinthu pyakuonadi. Mbwenye ine nkhabe dzanyada tayu, thangwi ine nkhabe funa munthu na mbodzi ene kuti aleke kundiyesa munthu wakufunika pyakwanga kupiringana pinthu pidaona iye ndikuphata pontho kupiva ndikupilonga. Mbwenye kugopesera ndinatumbama thangwi ya pinthu pyakudodomesa pidaona ine, ndidapaswa chinthu chakupha ninga munga m'manungo mwanga, chile chakhala ninga nyamphangwa wa Satana kuti chindibonerese, towera chindilekese kunyada. Katatu ndidapemphera kuna Mbuya kuti andibulusire chinthu chenechi. Mbwenye kutawira kwache kukhali tenepa: “Chinafuna iwe nkhukoma kwanga mtima basi, thangwi mphamvu zanga nsikululetu ndzidzi unasowa iwe mphamvu.” Natenepo ndakomerwa pyakwanga kunyadira kusowa kwanga mphamvu, towera mphamvu za Khristu zikhale pana ine. Ndakomerwa pyakwanga na kusowa kwanga mphamvu, kutikanwa, kuona nyatwa, kubonereswa na kunensiwa thangwi ya kutumikira Khristu. Thangwi ndzidzi unasowa ine mphamvu, penepo ndimbakhala na mphamvu. Ine ndakhala ninga pupwe, mbwenye mwachitisa kuti ndichite tenepo ndimwepo. Anthu adathema kundichitira umboni ndimwepo. Podi kwene kuti si ine pinthu tayu, ine nkhabe khala okhonda funikaletu kuna anyakutumwa akufunikawa. Pidzindikiro na pyakudodomesa pizinji pidachitwa pakati panu mwakupirira kukulu pikutsikimizira kuti ndine nyakutumwa. Apo ninji chakuipa chidakuchitirani ine kupiringana mipingo inango, kupambula chile chokha chakuti ine sidakunensani tayu na kusowa kwanga kobiri. Ndaphata miyendo, ndilekerereni kudawa kwangaku! Keneka nkhachitatu kuti ndisasanyike dzakufambirani, tenepo ine nkhabe dzakunensani tayu. Thangwi ine sinafuna kobiri zanu tayu, mbwenye imwepo. Si basa ya ana kukoyera ababawo mfuma tayu, mbwenye ababa akoyere anawo. Ndinakomerwa kuvunga pinthu pyonsene pina ine, pontho na ine ene, towera ndiphedze imwepo. Kadi imwe munandifuna pang'ono thangwi ine ndimbakufunani pikulu pene? Apo, imwe munati munditawire kuti ine sidakunenseni tayu, mbwenye unango anati alonge kuti ndine wakuchenjera, pontho kuti ndidakukweshani na unthawatawa wanga! Ayi ine ndidakudyerani nkope-kope kudzera muna amuna adakutumirani ine ale? Ndidapempha Tito kuti abwere kwanuko, pontho ndidatuma mbale mbodzi pabodzi na iye. Ayi Titoyo adakudyerani nkope-kope? Kadi iye na ine tidachita pinthu na manyerezero abodzi tayu, pontho mbatikhala na makhaliro abodzi tayu? Penu mukunyerezera kuti ndzidzi onsene tikhayesa kupitchinjiriza tekha ene pamaso panu? Nkhabe! Timbalonga ninga mumbafunira Khristu kuti ife tilonge pamaso pa Mulungu, pontho ashamwali athu apamtima, pyonsene pimbachita ife timbapichita kuti tiphedze napyo imwepo. Ndikuchita mantha kuti ndingabwera kweneko, ndinakugumanani muna makhaliro akusiyana na munafuna ine kuti mukhale nawo, pontho kuti imwe mungandione na makhaliro anga asiyana na mukhafunira imwe mule. Ndikuchita mantha kuti ndinagumana kukangana, bivu, kuzhangali, kupithemba, kutikana, tsweda, kudungudza na kuvunganyika. Ndikuchita mantha kuti ndingabwera pontho Mulungu wanga anandichepesa pamaso panu, pontho kuti ndinasintiliri anthu ale adadawa kale ene, mbwenye hadaleke makhaliro akuipa tayu, pyakusirira na pyakuzuda pidachita iwo. Keneka nkhachitatu kuti ndidze dzakufambirani. Ninga munalongera Malemba kuti, “Mseru onsene wathema kutsikimizirwa na mboni ziwiri, penu zizinji.” Ndinafuna ndilonge kuna imwe ale mudadawa kale ene, pontho kuna anango onsene; ine ndidaacheuza kale pandzidzi udakufambirani ine kachiwiri ule, kwache ndinati ndiacheuze pontho ndzidzi una ine kutali namwe: ndzidzi unafuna ine dzabwera pontho nkhabe munthu na mbodzi ene wa iwo anafuna ine dzasiya kukhonda kumtchunyusa tayu. Penepo munaona chitsikimizo chinafuna imwe chakuti Khristu ndiye ambalonga kudzera muna ine. Iye nkhabe sowa mphamvu tayu pa mabasa ambaphata iye muna imwe; mbwenye ambaonesa mphamvu zache pakati panu. Ndimomwene kuti akhali wakusowa mphamvu pandzidzi udakhomerwa iye pamtanda, kwache chinchino ana moyo thangwi ya mphamvu za Mulungu. Ifembo ndife akusowa mphamvu mukuphatanizana kwathu naye, kwache tinakhala na moyo pabodzi naye kudzera muna mphamvu za Mulungu kuti tiphate basa pakati panu. Piyeseni na kupitonga mwekha ene, towera muone ngakhala muna chikhulupirodi. Kadi imwe nkhabe kupidziwadi kuti Khristu Yesu ali muna imwe? Ngakhala si tenepo tayu, ndiye kuti mwapichimwanaletu. Mbwenye ndikukhulupira kuti imwe munati mudziwe kuti ife nee tapichimwana tayu. Timbapemphera kuna Mulungu kuti muleke chita pyakuipa, nee towera kuonesa kuti ife tapikwanisa tayu, mbwenye kuti imwe muchite pinthu pyakulungama, podi kwene kuti ife tioneke pyathu ninga tapichimwana. Thangwi ife nkhabe kwanisa kuchita chinthu chakupokanyisana na pyakuonadi tayu, mbwenye kuchita pinthu pyakuikhira kunduli pyakuonadipyo. Timbakomerwa ndzidzi umbasowa ife mphamvu, mbwenye imwe mumbakhala na mphamvu. Timbapemphera pontho kuti mukhale anthu akuthema monsene mwene. Ndi thangwi yache ndalemba kalatayi ndzidzi unakhala ine kutali namwe; towera ndingafika kweneko ndileke dzachita vinga namwe pakuphatisa basa utongi udandipasa Mbuya ule, utongi wakuwangisa nawo chikhulupiro chanu, nee wakufudza nawo tayu. Chinchino, abale anga, ndaenda! Yesa-yesani kukhala akuthema monsene mwene, vani pinakupemphani inepi; veranani unango na mwanzache. Khalani mwamtendere. Mulungu wakukufunani pontho wamtendere anati akhale namwe. Pasanani mwenyikiro wachikhristu kuonesa kufunana unango na mwanzache. Anthu onsene a Mulungu akukupasani mwenyikiro. Kukoma mtima kwa Mbuya Yesu Khristu, kukufunani kwa Mulungu, na chiphatizano cha Mzimu Wakuchena pikhale namwe monsenene. Kubulukira kuna ine Paulo, ule adachemerwa kukhala nyakutumwa nee na munthu tayu, penu kudzera muna munthu tayu, mbwenye adachemerwa na Yesu Khristu, pontho na Mulungu Baba, adalamusa Yesu kuimfa ule, pontho na kuna abale onsene ali kuno pabodzi na inewa, Kwenda kuna mipingo ya kunthemba ya Galatia: Kukoma mtima na mtendere pyakubulukira kuna Mulungu Babathu na Mbuya Yesu Khristu pikhale namwe. Na kuvera kufuna kwa Mulungu ule ndi Babathu, Khristu adapipereka yekha ene ninga nsembe thangwi ya pyakudawa pyathu, towera atisudzule panyatwa za ndzidzi wakuipawu. Tenepo kuna Mulungu kukhale demelero yakukhala na kukhala! Ameni. Ndadodoma napyo kuti imwe mwabauka msanga tenepa kuleka Mulungu, adakuchemerani kudzera muna kukoma mtima kwa Khristu ule, mbamutewera mphangwa zinango zakusiyana na Mphangwa Zadidi. Mphangwa zimbateweza imwe zile, si mphangwa zadidi chadi-chadi tayu. Pana anthu anango akukudzudzumisani. Iwo akuyesa-yesa kuti apotoze Mphangwa Zadidi zakulonga pya Yesu Khristu. Mbwenye podi kwene kuti ife penu mngelo wakubulukira kudzulu alalike mphangwa kuna imwe zakusiyana na zidakulalikirani ife zile, weneyo athema kutchunyuswa kwenda na kwenda. Penepi tidapilonga kale, mbwenye chinchino ndikupilonga pontho kuti ngakhala munthu unango anakulalikirani mphangwa zinango zakusiyana na zidatambira imwe zile, munthu weneyo athema kutchunyuswa kwenda na kwenda. Kadi mukunyerezera kuti pinachita inepi nkhuyesa kufuna kusimbwa na anthu? Nkhabe tayu, mbwenye kuti ndisimbwe na Mulungu. Kadi ndikuyesa kufuna kukoma kuna anthu? Mbapidakhala kuti ndikhayesa kukoma kuna anthu, ine nee mbandidakhala nyabasa wa Khristu tayu. Abale anga, ndinafuna ndikupangeni kuti Mphangwa Zadidi zinalalika inezi, si zakubulukira kuna munthu tayu. Sidachite kuzitambira kubulukira kuna munthu na mbodzi ene tayu, nee munthu na mbodzi ene adandifunzisa tayu. Mbwenye ndidazitambira mwakuchita kutchululirwa na Yesu Khristu. Imwe mwava pya makhaliro anga akale ndzidzi ukhapipereka ine kuteweza chipembedzo cha Chiyuda ule, mule mukhaboneresa ine mpingo wa Mulungu mwakukhonda kuva nawo kwene nsisi, pontho na mule mukhawanga-wanga ine kuuvunga. Ine ndikhali patsogolo pa Ayuda anzanga azinji a thunganga papinthu pya chipembedzo cha Chiyuda pikhaphata ine pile, pontho ndikhapipereka pyakwanga kuna mitemo ya makolo athu. Mbwenye Mulungu na kukoma kwache mtima adandisankhulaletu ndidzati balwa, mbandichemera kuti ndimphatire basa. Tenepo pidanyerezera iye kutchulula Mwanache kuna ine, towera ndilalike Mphangwa Zadidi zakulonga pya Yesu kuna anthu okhonda khala Ayuda, ine sidende kuna munthu na mbodzi ene kavunza nzeru tayu, nee ndidenda ku Yerusalemu kaonana na ale akhali anyakutumwa ine ndidzati sanduka nyakutumwa. Mbwenye ndidenderatu kudziko ya Arabia; kubuluka penepo ndidabwerera ku Damasiko. Pidagwanda pyaka pitatu ndidenda ku Yerusalemu kaonana na Peturo mbandikhala naye madimingu mawiri. Kweneko sidaonane na nyakutumwa unango tayu kupambula Yakobo, mbaleache Mbuya. Pinalemba inepi mphyakuonadi. Mulungu akupidziwa kuti nee ndikunamabi. Kubuluka penepo ndidenda kunthemba za Siria na Kilikia. Pandzidzi wenewu mipingo ya mu Yudea hikhandidziwa na pankhope tayu. Iwo akhava kwene mbiri basi kuti: “Munthu akhatiboneresa pakutoma ule, chinchino akulalika chikhulupiro chikhayesa iye kuchivunga chile!” Natenepo iwo adakuza Mulungu thangwi ya pidachitika kuna ine pile. Pidagwanda pyaka khumi na pinayi ndidenda pontho ku Yerusalemu pabodzi na Barnaba. Pa ulendo wanga ndidakwata pontho Tito. Ine ndidenda thangwi ya kunditchululira kudachita Mulungu kuti ndiende. Pamgumano wa akadamu okhokha, ndidaapanga Mphangwa Zadidi, zile zikhalalika ine pakati pa anthu okhonda khala Ayuda. Ine sidafune tayu kuti basa ikhadaphata ine penu ikhaphata ine ikhale yapezi-pezi. Tito adatsagana na ineyi, podi kwene kuti akhali Mgriki, iye hadakhakhamizwe kuti agwandwe nsonga yachimuna tayu. Mphoka yeneyi idalamuka thangwi ya anthu anango, ale akhadapita mwakupibisa m'gulu mwathu kupisangiza ninga abale athu, towera azonde utumbe una ife mukuphatanizana kwathu na Khristu Yesu. Iwo akhafuna kuti tikhale mabitchu. Mbwenye ife nee tidachita pikhafuna iwo na pang'ono pene tayu, towera tikukoyereni mwadidi pyakuonadi pya Mphangwa Zadidi. Mbwenye, ale akhaoneka ninga mbakadamu (ndikulonga penepi thangwi ine nkhabe ona kusiyana na mukhali iwo kale mule tayu), Mulungu nkhabe tonga mseru mwakuyang'ana nkhope tayu, ndikulonga akadamu ale nkhabe chinthu chibodzi chitswa chidathimiza iwo kundifunzisa pa pidalalika ine pile tayu. Kwache iwo adaona kwene kuti Mulungu andipasa basa ya kulalika Mphangwa Zadidi kuna anthu okhonda khala Ayuda, ninga montho mukhadapasira iye Peturo basa ya kulalika Mphangwa Zadidi kuna Ayuda. Thangwi na mphamvu za Mulungu ine ndidaikhwa kukhala nyakutumwa kuna anthu okhonda khala Ayuda, ninga montho mudaikhirwa Peturo kukhala nyakutumwa kuna Ayuda. Yakobo, Peturo na Yohani, ale akhaoneka ninga mizati, adadzindikira kuti Mulungu akhadandipasa basa yakusankhulikayi, tenepo iwo adapereka dakamawu kuna Barnaba na ine kuonesa kuti tonsene ndife abodzi. Ife tidatawirizana kuti ine na Barnaba tiende kuna anthu okhonda khala Ayuda, iwombo aende kuna Ayuda. Chinthu chidapempha iwo chene ntchakuti tikumbuke anyakutcherenga m'gulu mwawo, chenechi ntchontho chile chikhafuna ine kuti ndichichite. Mbwenye pidadza Peturo ku Antiokea, ndidamsumulula pakwecha, thangwi iye akhadadawadi. Anthu ale akhadatumwa na Yakobo mbadzati fika kweneko, Peturo akhadya pabodzi na akhristu okhonda khala Ayuda. Mbwenye pidafika amuna ale, iye adafunduka, tenepo hadadyeve na anthu okhonda khala Ayuda ale tayu, thangwi iye akhagopa gulu ikhalonga kuti anthu okhonda khala Ayudawa athema kugwandwa nsonga yachimuna. Akhristu anango a Chiyuda adatomambo kuchita unthawatawa pabodzi pene na Peturo, mwakuti na Barnaba ene adakwatikambo na unthawatawa udachita iwowo. Pidaona ine kuti makhaliro awo akhali akupotoka malingana na pyakuonadi pya Mphangwa Zadidi, ndidalonga kuna Peturo pamaso pa iwo onsene kuti, “Iwe ndiwe Myuda, mbwenye ukukhala ninga munthu okhonda khala Myuda, nee ninga Myuda tayu. Apo lero, unakwanisa tani kukhakhamiza anthu okhonda khala Ayuda kuti ateweze mitemo ya Chiyuda?” Ndimomwene kuti ife ndife Ayuda pakubalwa, nee anthu okhonda khala Ayuda ambalongwa “anyakudawa” ale tayu, kwache timbapidziwa kuti nkhabe munthu ambalungamiswa thangwi ya kuteweza mwambo tayu, mbwenye thangwi ya kukhala na chikhulupiro muna Khristu Yesu. Tenepo na ife ene taikha chikhulupiro chathu muna Khristu Yesu towera tilungamiswe kudzera muna chikhulupiro chathu pana Khristu, nee thangwi ya kuteweza mwambo tayu, thangwi nkhabe mbodzi analungamiswa pakuteweza mwambo. Ngakhala pinafuna ife kulungamiswa pamaso pa Mulungu kudzera muna kuphatanizana kwathu na Khristu pikuonesa kuti ife ene ndife anyakudawa ninga anthu okhonda khala Ayudawa, ayi kweneku nkhulonga kuti Khristu ndiye nyakuchitisa anthu kudawa? Nkhabe, na pang'ono pene tayu! Ngakhala ine ndinatoma kumanga pontho mwambo udafudza ine, penepo pikuonesadi ndekha ene kuti ndine munthu wakuswa mwambo. Mwambo udandidzindikirisa kuti ndathema kufa, natenepo ndafa kuti ndibuluke pansi pa utongi wa mwambowo, towera ndikhale na moyo wakutumikira Mulungu. Ine ndakhomerwa pamtanda pabodzi na Khristu, natenepo si ine ule ana moyo tayu, mbwenye Khristu ndiye ana moyo muna ine. Moyo uno una ine kumanungowu ngwakudzera m'chikhulupiro muna Mwana Mulungu, ule adandifuna mbapereka moyo wache thangwi ya ine. Ine ndakhonda kuikha kukoma mtima kwa Mulungu pakhundu, thangwi ngakhala munthu ambalungamiswa pamaso pa Mulungu kudzera muna mwambo, penepo pikulonga kuti Khristu adafa papezi. Agalatia akupupwamwe, adakulodzani mbani? Imwe mudapangwa mwakuveka pya imfa ya Yesu Khristu pamtanda khala ninga mudapiona maso na maso! Ndipangeni chinthu chibodzi: kadi imwe mudatambira Mzimu wa Mulungu thangwi ya kuteweza mwambo, penu thangwi mudakhulupira pidava imwe Mphangwa Zadidi zile? Kani ndimwe akupupwa tenepa? Mudatoma na Mzimu wa Mulungu, apo chinchino munafuna kumalisa na mphamvu zanu zene? Kadi pinthu pyonsene pidachitika kuna imwe pidalila kuchitika kwene? Ine nkhabe khulupira tayu kuti pidalila chitika kwene! Kadi Mulungu ambakupasani Mzimu wache na kuchita pinthu pyakudodomesa pakati panu, thangwi imwe mumbateweza mwambo, penu na thangwi yakuti mumbava Mphangwa Zadidi mbamuzikhulupira? Nyerezerani pya Abrahamu: ninga munalongera Malemba kuti, “Iye adakhulupira Mulungu, natenepo Mulungu adamuyesa munthu wakulungama, thangwi ya kukhulupira kwacheko.” Tenepo imwe mupidziwe lero kuti pidzukulu chadi-chadi pya Abrahamu mbanthu ale ana chikhulupiro. Malemba adalongeratu kuti Mulungu analungamisa anthu okhonda khala Ayuda kudzera muna chikhulupiro. Natenepo Malemba adalonga pya Mphangwa Zadidi kuna Abrahamu mbati, “Kudzera muna iwe Mulungu anatsanzayisa anthu a madzinza onsene.” Abrahamu adakhulupira, tenepo adatsanzayiswa. Natenepo anthu onsene anakhulupira, ambatsanzayiswa ninga mudatsanzayisirwa Abrahamu. Ale ambanyindira kuvera mwambo wa Mose ngadzedze. Thangwi Malemba akulonga kuti, “Ngwadzedze munthu onsene anakhonda thimiza kuchita pinthu pyonsene pidalembwa m'bukhu ya mwambo.” Tenepo mphyakuveka kuti nkhabe munthu na mbodzi ene ambalungamiswa pamaso pa Mulungu kudzera muna mwambo tayu, thangwi Malemba akulonga kuti, “Ngweneyo ene munthu ule ambalungamiswa pamaso pa Mulungu kudzera muna chikhulupiro anakhala na moyo.” Mbwenye mwambo nkhabe pinthu na chikhulupiro, kwache ninga munalongera Malemba kuti, “Munthu onsene anachita pinthu pyonsene ninga munafunira mwambo anakhala na moyo.” Khristu adatiombola kutibulusira dzedze ya mwambo pakukhala nyadzedze m'mbuto mwathu. Thangwi Malemba akulonga kuti, “Ngwadzedze munthu onsene anamanikwa pamuti.” Iye adatiombola towera kutsanzaya kudadumbira Mulungu kudzampasa Abrahamu kule, kufike kuna anthu okhonda khala Ayuda kudzera muna Khristu Yesu, kuti kudzera muna chikhulupiro titambire Mzimu Wakuchena adadumbira Mulungu kudzampereka ule. Abale anga, ndinafuna kuphatisa basa upangizi wa nsiku na nsiku: ngakhala anthu awiri averana chinthu chinango mbaphatizana mwadidi chinthu chidaverana iwocho, nkhabe munthu na mbodzi ene anakwanisa kuswa chiveranocho, penu kuthimizapo chinthu chinango tayu. Tenepo Mulungu adadumbira kuna Abrahamu na kuna chidzukulu chache. Malemba hadainjipise kuti “pidzukulu,” kulonga kuti anthu azinji tayu, mbwenye adachepesa kuti “chidzukulu,” kulonga kuti munthu mbodzi basi, ule ndi Khristu. Chinalonga ine ntchakuti Mulungu adachita chiverano na Abrahamu mbadumbira kukoya chiveranocho. Tenepo pidagwanda pyaka madzana manayi na makumatatu mwambo udaperekwa. Mwambo wenewu nkhabe kwanisa kuswa chiveranochi, pontho kufudza kudumbira kudachita Mulungu kule tayu. Ngakhala mtsanzayiso wa Mulungu wagona pakuteweza mwambo, penepo mtsanzayiso nkhabe gonave pana kudumbira kudachita Mulungu kule tayu. Mbwenye Mulungu na kukoma kwache mtima adapereka mtsanzayiso kuna Abrahamu thangwi ya kudumbira kudachita iye kuna Abrahamu. Apo basa ya mwambo ninji? Mwambowo udathimizirwa towera kutionesa kuti pyakudawa ninji, kufikirana chidzukulucho chidzabwere, kuna ule adadumbira Mulungu. Mulungu adaphatisa basa angelo kupereka mwambowo kuna anthu kudzera muna nyakukhala pakati, Mose. Mbwenye nyakukhala pakati nkhabe kufunika tayu, ngakhala pana munthu mbodzi basi, pontho Mulungu ndi mbodzi basi. Kadi penepa nkhulonga kuti mwambo ukupokanyisana na kudumbira kudachita Mulungu kule? Nkhabe, na pang'ono pene tayu! Thangwi ngakhala munthu akhadatambira mwambo wakuti unakwanisa kumpasa moyo, penepo munthu onsene mbadakwanisa kulungamiswa pamaso pa Mulungu thangwi ya kuteweza mwambo. Mbwenye Malemba akulonga kuti dziko yonsene yapansi ili pansi pa mphamvu za pyakudawa, natenepo mtsanzayiso udadumbira Mulungu kudzaupereka kudzera muna chikhulupiro muna Yesu Khristu ule, ukuperekwa kuna anthu ambakhulupira ale. Chikhulupirochi mbichidzati fika, mwambo udatifungira tonsene ninga anyaperezo kufikirana chikhulupirochi chidatchululwa. Natenepo ife tikhali pansi pa utongi wa mwambo kufikirana Khristu adadza kuti tilungamiswe pamaso pa Mulungu kudzera muna chikhulupiro. Podi ndzidzi wa chikhulupiro wafika, mwambo nkhabeve utongi pana ife tayu. Nkhudzera muna chikhulupiro kuti monsenene ndimwe ana a Mulungu mukuphatanizana na Khristu Yesu, thangwi monsene mudabatizwa kukhala akuphatanizana na Khristu, tenepo mwapivazika mwekha ene na Khristu. Natenepo nkhabe Myuda penu munthu okhonda khala Myuda, nkhabe bitchu penu mtumbe, nkhabe mamuna penu mkazi, thangwi monsenene ndimwe mbodzi mukuphatanizana kwanu na Khristu Yesu. Ngakhala ndimwe anthu a Khristu, penepo ndimwe pidzukulu pya Abrahamu, pontho mwathema dzatambira pinthu pidadumbira Mulungu pile. Chinalonga ine ntchakuti nyakusiyirwa mfuma angakhala mwana, iye nkhabe siyana tayu na bitchu, podi kwene kuti iye ndi mwenechiro mfuma yonsene. Iye mbali mwana ambakhala pansi pa utongi wa makayaya na akulu-akulu pa pya mfumayo kufikirana nsiku ikwane idaikha babache yakuti iye atome kutonga mfumacheyo. Montho-monthomo ife, pikhali ife ana papinthu pyauzimu, tikhali mabitchu a mizimu imbatonga pinthu pya dziko yapansi ile. Mbwenye pidafika ndzidzi wakuthema, Mulungu adatumiza mwanache. Iye adabalwa kudzera muna mkazi, pontho mbakhala pansi pa utongi wa mwambo wa Chiyuda, kuti aombole ale akhali pansi pa utongi wa mwambo towera tisanduke ana a Mulungu. Kuonesa kuti imwe ndimwe ana a Mulungu, iye adatuma Mzimu wa Mwanache kudza muna ife, Mzimu ambatichitisa kuti timchemere kuti, “Baba, Baba” ule. Natenepo si imweve bitchu tayu, mbwenye mwana wa m'nyumba. Podi ndimwe mwanache, Mulunguyo anakupasani pyonsene pyakoyera iye anache. Pakutoma pikhali imwe anthu okhonda dziwa Mulungu, mukhali mabitchu a milungu, ile si pinthu tayu. Mbwenye podi lero Mulungu mukumdziwa, penu ndilonge kuti Mulungu akukudziwani, mphapo pinakwanisika tani kuti mubwerere m'nduli kuna mizimu yakusowa mphamvu, pontho yakusowa basa ile? Mwatani munafuna kukhala pontho mabitchu awo? Mumbatsalakana nsiku zakusankhulika, miyezi, ndzidzi wa chaka, na pyaka! Ndaswipa namwe mtima, thangwi mwinango ndidalila pezi kuvunga mphamvu zanga kuphata basa kuna imwe. Abale anga, ndikukupemphani kuti mukhale ninga ine, podi ine ndakhala ninga imwembo. Imwe nee mudandidawira tayu. Imwe mukupidziwa kuti kudwala kwanga ndiye kudachitisa kuti ndikwanise kulalika Mphangwa Zadidi ndzidzi wakutoma kuna imwe. Podi kwene kuti kudwala kwanga kukhali mayesero akulu kuna imwe, imwe hamudandikhonde, penu kundilulupisa tayu. M'mbuto mwache mudanditambira mwadidi khala ninga ndine mngelo wakubulukira kudzulu; pontho khala ninga ndine Khristu Yesu. Imwe mwakomerwa pyakwanga! Mphapo chinchino chachitika ninji? Ine ene ndinakwanisa kuchitira umboni kuti mbapidakhala pyakukwanisika kukonombola maso anuwo, mbamudaakonombola kundipasa. Kani chinchino ndasanduka nyamalwanu thangwi ya kukupangani pyakuonadi? Anthu anango ale akuyesa kukunyengererani, kwache iwo nkhabe kukufunirani pyadidi tayu. Pinafuna iwo kwene mphyakuti imwe na ine tiphadzane, towera imwe mukwatike nawo pikulu. Tenepo mphyadidi kukwatika ngakhala pinafuniwapyo mphyadidi, pontho mwathema kuchita tenepo ndzidzi onsene, nee kuti kwene ndingakhala namwe pabodzi tayu. Imwe ananga apamtima, ine ndikukuverani pontho kupha ninga mkazi wamimba pakubala kufikirana mukhale na makhaliro chadi-chadi a Khristu. Ndikhapifuna pyakwanga kukhala namwe chinchino kuti ndisanduze malongero anga kuna imwe, thangwi ndaswipa namwe mtima pyakwanga! Ndipangeni, imwe ale munafuna kukhala pansi pa utongi wa mwambo, kadi mukupidziwa pinalonga mwambo? Ninga munalongera Malemba kuti Abrahamu akhali na ana achimuna awiri, mbodzi mache akhali bitchu, unangoyi mache akhali mtumbe. Mwanache adabalwa na bitchuyi adabalwa kwene ninga mumbabalirwa anthu onsene, mbwenye mwanache unango ule adabalwa na mtumbeyi adabalwa kudzera muna kudumbira kudachita Mulungu kule. Penepi pinakwanisa kuveka ninga msangani, thangwi amama awiri ale akuimirira piverano piwiri. Mama, ule anache adabalwa mabitchu ale, ndi Hagara, tenepo akuimirira chiverano chidasasanywa paphiri ya Sinai. Hagara, ule akuimirira phiri ya Sinai m'dziko ya Arabia, ntchithunzi-thunzi cha mzinda wa Yerusalemu walero, thangwi iye na anache ndi mabitchu. Mbwenye Yerusalemu wakudzulu ndi mtumbe, pontho iye ndiye mathu. Thangwi Malemba akulonga kuti, “Tsanzaya iwe mkazi okhonda bala! Khuwa, pontho lira na kusekera, ule chipo hudave mtswotswo wakubala tayu. Thangwi mkazi, ule adakhondwa na mamunache anakhala na ana azinji kupiringana mkazi, ule anakhala na mamunache.” Chinchino imwe abale anga, ndimwe ana a Mulungu akubalwa thangwi ya kudumbira kudachita iye, ninga mudachitira Isake. Pandzidzi wenewu mwana adabalwa ninga mumbabalirwa anthu onsene ule, adaboneresa mwana ule adabalwa na mphamvu za Mzimu wa Mulungu; natenepo pili chibodzi-bodzi na lero. Apo Malemba akulonga tani? Akulonga kuti, “Mbuluse bitchu wamkaziyu na mwanache ene; thangwi mwana bitchu hanakwatambo khundu tayu pa mfuma ya baba pabodzi na mwana mtumbeyo.” Natenepo, abale anga, ife nee ndife ana akubalwa na bitchu wamkazi tayu, mbwenye akubalwa na mtumbe. Utumbe ngwenewu una ifewu; Khristu adatisudzula pa ubitchu. Tenepo imirani dzololo, pontho lekani kupitawirisa mwekha ene kuthukula pontho goli ya ubitchu m'khosi mwanu. Ngavani! Ine, Paulo, ndikukupangani kuti ngakhala munapitawirisa kugwandwa nsonga yachimuna, ndiye kuti Khristu nkhabeve basa na pang'ono pene kuna imwe tayu. Ndikucheuza pontho amuna onsene kuti angapitawirisa kugwanda nsonga yachimuna iwo athema kuvera mwambo onsene wa Mose. Imwe ene ale mumbayesa-yesa kuti Mulungu akulungamiseni pamaso pache, thangwi mumbateweza mwambo, mwapilekanisa mwekha ene na Khristu. Tenepo imwe mwapasa nkhodolo kukoma mtima kwa Mulungu. Ifembo chidikhiro chathu ntchakuti Mulungu anatilungamisa pamaso pache; pontho na mphamvu za Mzimu wa Mulungu chenechi ndiye chinadikhira ife kudzera muna chikhulupiro. Thangwi tingaphatanizana na Khristu Yesu kugwandwa nsonga yachimuna penu kukhonda gwandwa nkhabe basa tayu. Chinthu chene chakufunika ntchikhulupiro, chile chimbaoneka kudzera muna kufunana. Mukhachitadi pyadidi! Mbani adakulekesani kuvera pyakuonadi? Adakunyengererani tani? Pinthu ninga penepi nee pimbabulukira kuna Mulungu tayu, ambakuchemerani ule. Ninga mumbalongerwa ipyo kuti, “Pyakufufumisira mkate ping'ono-ng'ono pimbafufumisa mpambo wamumphu.” Thangwi ya kuphatanizana kwathu na Mbuya kumbachitisa kuti ndikhale na chikhulupiro kuti manyerezero anu na anga si akusiyana papinthu penepi tayu. Mbwenye munthu anakudzudzumisaniyo, penu akhale pyache ani, Mulungu anati amtchunyuse. Mbwenye kulonga pya ine, abale anga, ngakhala ndathimiza kulalika kuti kugwandwa nsonga yachimuna nkhwakufunika, thangwi ninji mphapo ndikubonereswa basi? Ngakhala ndikhapichitadi, kulalika kwanga pya mtanda wa Khristu nee mbakudachitisa anthu anango kuzhangali tayu. Ndikhapifuna pyakwanga kuti anthu anakudzudzumisaniwa apikapali pyawo okha ene. Mbwenye kulonga pya imwe, abale anga, mudachemerwa kuti mukhale mtumbe. Kwache lekani phatisa basa utumbe wenewu ninga chinthu chakukupasani danga ya kuteweza pikhumbo pyakudawika pyakubalwa napyo. M'mbuto mwache tumikiranani unango na mwanzache mukufunana. Thangwi mwambo onsene waikhwa m'chigwandira m'matongero abodzi akuti, “Funa mwanzako ninga mumbapifunira iwe wekha ene.” Mbwenye mungachita ninga nyama zam'tsanga, kulumana na kukhwadzulana, penepo chitani mphole-mphole gopesera munasakazana unango na mwanzache. Chinalonga ine ntchichi: tawirisani Mzimu Wakuchena kutonga moyo wanu, tenepo imwe nee munachitave pikhumbo pya makhaliro akudawika akubalwa nawo tayu. Thangwi pimbafuna makhaliro akudawika akubalwa nawo mphyakupokanyana na pimbafuna Mzimu Wakuchena. Na pinafuna Mzimu Wakuchena mphyakupokanyana na pinafuna makhaliro akudawika akubalwa nawo. Pinthu piwiripi pili pa umalwa, pontho kweneku nkhulonga kuti munthu nkhabe kwanisa kuchita pinthu pinafuna iye chita tayu. Ngakhala mumbatsogolerwa na Mzimu Wakuchena, imwe nkhabe khalave pansi pa utongi wa mwambo tayu. Pinthu pimbachita makhaliro akudawika akubalwa nawo mphyakudziwika; pimbapionesa pyokha ene pakwecha pakuchita ipi: pyakuzuda, pyakunyansa na kukhonda kupithunda, kupembedza mifanikizo na ufiti, kuchita umalwa, kumenyana, bivu, kuzhangali, kupithemba, kugawikana, kusankhana, kuipirwa, kuledzera, kuchita pyakudzedzeduka m'maphwando, pontho kuchita na pinango ninga penepi. Ndikukucheuzani ninga mudachitira ine pakutoma pale kuti anachita penepiwo hanakwata khundu mu Ufumu wa Mulungu tayu. Mbwenye Mzimu Wakuchena ambatichitisa kukhala akufunana, akukomerwa, amtendere, akupirira, akukoma mtima, adidi, akukhulupirika, akupichepesa na akuuphata mtima. Nkhabe mwambo wakupokanyana na penepi tayu. Anthu ale mba Khristu Yesu akhomera pamtanda makhaliro awo akudawika akubalwa nawo pabodzi pene na pikhumbo pyache na kusirira kwene. Podi Mzimu Wakuchena atipasa moyo, tenepo iye athema kutonga moyo wathu. Ife tathema kukhala anthu okhonda nyada, penu kuzhangalisana unango na mwanzache, penu kuchitirana bivu unango na mwanzache. Abale anga, ngakhala unango aphatwa akuchita pinthu pyakudawika, imwe anyakukhala na Mzimu Wakuchena, mumsumulule, kwache mupichite mwakumkomera mtima. Pontho chitani mphole-mphole, gopesera imwembo munayeswa na pinthu pyakudawika. Tsalakanani nyatwa za unango na mwanzache; pakuchita tenepo munati muvere mwambo wa Khristu. Ngakhala munthu anapinyerezera yekha ene kuti iye ngwakufunika, mwenemo iye si wakufunika tayu, akulila kupinyenga yekha ene. Munthu onsene athema kutonga makhaliro ache. Ngakhala ngadidi, penepo anakwanisa kunyadira chinthu chidaphata iye yekha ene, mbakhonda kuchiyeseza na chinthu chidaphata munthu unango. Thangwi munthu onsene athema kutsamala nyatwa zache. Munthu ule akufunziswa mphangwa zachikhristu, athema kugawana na mfunzisi wache pyonsene pyadidi pina iye. Lekani kupinyengeza mwekha ene! Nkhabe munthu anasenzekesa Mulungu. Munthu anavuna chonthocho chidabzala iye. Ngakhala anabzala mwakuteweza makhaliro akudawika akubalwa nawo, kubulukira mwenemo, iye anavuna imfa; ngakhala anabzala mwakuteweza Mzimu Wakuchena, kubulukira muna Mzimu Wakuchena iye anavuna moyo okhonda mala. Tenepo tendeni tileke topa na kuchita pinthu pyadidi. Thangwi ndzidzi wakuthema unafika wakuti tivune, tingakhonda taya mtima. Natenepo ndzidzi onsene unakhala ife na danga, ife tathema kuchita pinthu pyadidi kuna munthu onsene, maka-maka kuna ale ana ife pabodzi m'banja yachikhristu. Ngayang'anani pilemba pikulu-pikulu pyaphatisa ine basa pinakulemberani ine na manja anga ene! Anthu, ale akuyesa-yesa kukukhakhamizani kuti mugwandwe nsonga yachimuna, ngontho ale ambafuna kuoneka akukoma pamaso pa anthu pakunyadira pinthu pikhachita iwo pamanungo awo. Iwo ambachita tenepo gopesera kubonereswa thangwi ya mtanda wa Khristu. Podi na anyakugwandwa nsonga yachimuna ene hambavera mwambo tayu; iwo ambafuna kuti imwe mugwandwe towera iwo akwanise kunyada kuti imwe mudavera pakugwandwa kwanu nsonga yachimuna. Mbwenye kulonga pya ine, ndinati ndinyadire mtanda wa Mbuyathu Yesu Khristu basi, thangwi kudzera muna mtandache, kupiona kwa pinthu kwa anthu a padziko yapansi kuna ine, nkhwapezi; ine ndakhala ninga wakufa kuna kupiona kwawo kwa pinthu. Kugwandwa nsonga yachimuna penu kukhonda gwandwa nkhabe basa na pang'ono pene tayu. Chinthu chakufunika chadi-chadi nkhukhala munthu wakusasanywa mwachinchino. Kuna onsene akuteweza chifunziso chenechi m'moyo mwawo, ndikupempha kuti mtendere na nsisi za Mulungu pikhale kuna iwo na kuna anthu onsene a Mulungu. Pakumalisira: munthu na mbodzi ene mbaleke kundithimizira nyatwa zinango tayu, thangwi madazwi ana ine m'manungo mwangawa akuonesa kuti ndine bitchu wa Yesu. Kukoma mtima kwa Mbuya Yesu Khristu kukhale namwe monsene, abale anga. Ameni. Kubulukira kuna ine, Paulo. Mulungu adandiikha kukhala nyakutumwa wa Khristu Yesu, thangwi iye adapifuna kuti pikhale tenepo. Kwenda kuna anthu a Mulungu mumzinda wa Efeso, kuna ale ngakuphatanizana na Yesu Khristu, pontho akukhulupirika kuna iye. Kukoma mtima pontho mtendere pyakubulukira kuna Mulungu Babathu, pontho na kuna Mbuyathu Yesu Khristu pikhale namwe. Tendeni tipereke takhuta kuna Mulungu, ule pontho ndi Babache Mbuyathu Yesu Khristu. Mulungu atitsanzayisa na mtsanzayiso wa mtundu onsene wa m'dziko yakudzulu kudzera muna Mzimu Wakuchena, thangwi ya kuphatanizana kwathu na Khristu. Na kale ene dziko mbidzati lengwa, Mulungu akhadatisankhuliratu kukhala anthu ache kudzera mukuphatanizana kwathu na Khristu, towera tikhale akuchena pontho okhonda na chakudawa chene pamaso pache. Mulungu ambatifuna pikulu, natenepo iye akhadapinyerezera kale kuti, kudzera muna Yesu Khristu, iye anatichitisa kukhala anache, thangwi ya kukomerwa pontho na kufuna kwache. Tendeni timkuze Mulungu thangwi ya kukoma kwache mtima kwakudodomesa, thangwi iye adatipasa Mwanache wapamtima ninga mtukwa wapezi! Ife taombolwa, thangwi ya imfa ya Khristu ninga nsembe; kweneku nkhulonga kuti Mulungu atilekerera pyakudawa pyathu. Mulungu ngwakukoma mtima pyakwanga, tenepo iye adatikomera mtima pikulu pene. Thangwi ya nzeru zache zonsene na kuvesa kwache konsene, pontho na kufuna kwache, Mulungu adatidziwisa pyakubisika pikhadanyerezera iye kale ene kupimalisa pile, pakuphatisa basa Khristu. Pyakubisika pinafuna dzamalisa Mulungu, ndzidzi ungakwana, mphyakuti agumanye pabodzi pyakulengwa pyonsene, pinthu pyonsene pya kudzulu na pya pansi pano, kuti pikhale pansi pa utongi wa Khristu. Pinthu pyonsene pimbachitika ninga mumbapifunira na kupinyerezera Mulungu. Mulungu adatisankhula kale kudzera mukuphatanizana kwathu na Khristu kuti tikhale anthu ache ene. Iye adapifuna kuti pikhale tenepo, thangwi iye akhadapinyerezera kutomera pakutomaletu. Tendeni, mphapo, tikuze demelero ya Mulungu, ife ale tikhali akutoma kukhala na chidikhiro pana Khristu! Pidava imwe mphangwa zakuonadi, Mphangwa Zadidi zakudzesa chipulumuso, imwe mudasandukambo kukhala anthu a Mulungu. Imwe mudakhulupira Khristu, tenepo Mulungu adakuikhani chidindo chakuonesa kuti ndimwedi anthu ache pakukupasani Mzimu Wakuchena ninga mudadumbira iye kuti anakupasani. Mzimuyo ndi chitsikimizo chakuti ife tinatambira pinthu pidadumbira Mulungu kuna anthu ache pile, pontho pikutitsikimizira kuti Mulungu anapereka kuna anthu ache utumbe monsene mwene. Tendeni, mphapo, tilemedze demelero yache! Na thangwi ya penepi, kutomera ndzidzi udava ine pya kukhulupira kwanu Mbuya Yesu, pontho na kuafuna kwanu anthu onsene a Mulungu, ine sidaleka tayu kupereka takhuta kuna Mulungu thangwi ya imwe. Ine ndimbakukumbukani ndingapemphera pontho ndimbapempha Mulungu wa Mbuyathu Yesu Khristu, Baba wademelero, kuti akupaseni Mzimu Wakuchena, ule anakupasani nzeru, pontho dzatchulula Mulungu kuna imwe, towera mumdziwe mwadidi mwene. Ndimbampempha kuti iye afungule manyerezero anu kuti muone cheza chache, towera mudziwe chidikhiro chidakuchemererani iye chile, pontho kuti mudziwe kuinjipa kwa mtsanzayiso wakudodomesa unadumbira iye kuupereka kuna anthu ache ule, pontho na munaphatira basa mphamvu zache zikulu muna ife anyakukhulupira. Mphamvu zenezi ndi sasawa na mphamvu zikulu, zile zidaphatisa iye basa kulamusa nazo Khristu kuimfa, mbamkhazika nazo kudziko yakudzulu kumadyo kwache. Kweneko Khristu ana utongi kupiringana mafumu onsene akudzulu, atongi, anyamphamvu na ambuya: pontho dzinache ili padzulu pa madzina a utongi anango onsene ale anakwanisa iwo kuchemerwa nawo lero penu ndzidzi unadzawo. Mulungu adaikha pyonsene pansi pa manyalo a Khristu, pontho adampereka kuna mpingo kukhala ninga Mbuya wa pinthu pyonsene mumpingomo. Mpingo ndi manungo a Khristu, mpingo ule umbamchitisa kukhala wamumphu, pontho iye ambachitisa pinthu pyonsene kukhala pyamumphu monsene mwene. Kale mukhali akufa m'moyo wanu wauzimu thangwi ya pyakudawa pyanu, pontho na kukhonda vera kwanu Mulungu. Pandzidzi wenewo imwe mukhafamba m'njira zakudawika za dziko yapansi ino; imwe mudavera mzimu wakuipa ule una utongi onsene pa mizimu yakuipa ya kuthambo, mzimuwu ngule chinchino ukutonga miyoyo ya anthu okhonda vera Mulungu. Ndimomwene kuti ife tonsene tikhalimbo na makhaliro ninga awo, tenepo tikhateweza pikhumbo pya makhaliro akudawika akubalwa nawo. Tikhachita pikhafuna manungo na manyerezero athu. Thangwi ya makhaliro athu akudawika akubalwa nawo, ife tidathema kutchunyuswa na Mulungu, ninga anthu anango onsene akudawika. Mbwenye Mulungu ngwansisi pikulu, pontho kutifuna kwache nkhukulu pyakwanga mwakuti iye adatipasa moyo pabodzi na Khristu ndzidzi ukhali ife akufa m'moyo wathu wauzimu thangwi ya kukhonda kwathu vera Mulungu. Mbwenye imwe mwapulumuka thangwi Mulungu ngwakukoma mtima. Mukuphatanizana kwathu na Khristu Yesu, Mulungu adatikwiza pabodzi na Khristu kuti titonge pabodzi naye m'dziko ya kudzulu. Iye adachita penepi kuti ndzidzi wakwenda na kwenda aonese kukoma kwache mtima kukululetu kwakukhonda longeka, kudzera muna kutifuna kwache kudationesa iye kudzera muna Khristu Yesu. Mulungu atisandusa kukhala ninga muna ife chinchinomu; pontho mukuphatanizana kwathu na Khristu Yesu, iye adatilenga kuti tikhale na moyo wakuphata nawo mabasa adidi, mabasa akhadatisasanyira iye kale ene kuti tiaphate ale. Kumbukani mule mukhali imwe kale ene, imwe anthu okhonda khala Ayuda. Ayuda, anthu akugwanda nsonga yachimuna (penepi mphile pikhachita iwo na manjawo pa manungo pawo) akhakuchemerani anthu okhonda gwandwa nsonga yachimuna. Pandzidzi wenewo imwe mudalekaniswa na Khristu mbamukhala ninga alendo, pontho mbamukhonda khala m'gulu ya anthu akusankhulwa na Mulungu. Imwe mukhali nkhabe khundu m'piverano pidagona pa kudumbira kudachita Mulungu kuna anthu ache kule, mbamukhala m'dziko yapansi pano akusowa chidikhiro, pontho akusowa Mulungu. Mbwenye chinchino mukuphatanizana kwanu na Khristu Yesu, imwe kale mukhali kutali ale, mwafendedzwa chifupi na Mulungu, thangwi Khristu adafa ninga nsembe. Thangwi Khristu ene adzesa mtendere pakati pathu pakuchitisa Ayuda na anthu okhonda khala Ayuda kukhala anthu abodzi. Na kufa kwache pamtanda iye adagomola fufu ikhaalekanisa, pontho kuachitisa kuti azondane ile. Iye adafudza mwambo wa Chiyuda, na matongero pontho na mitemo yache ene yonsene, towera kubulukira muna madzinza mawiriwa iye asasanye dzinza ibodzi itswa mukuphatanizana kwayo naye. Pakuchita tenepo iye akukhazika mtendere pakati pawo. Khristu adafudza umalwa wawo na imfa yache ya pamtanda; iye adafa pamtanda towera aphatanize madzinza mawiriwa kukhala manungo abodzi pontho kuabweza iwo kuna Mulungu. Tenepo Khristu adadza dzalalika Mphangwa Zadidi zakudzesa mtendere kuna anthu onsene, kuna imwe, anthu okhonda khala Ayuda, ale kale mukhali kutali na Mulungu, pontho na kuna Ayuda akhali chifupi na Mulungu ale. Kudzera muna Khristu tonsenefe, Ayuda na anthu okhonda khala Ayuda ene, tinakwanisa kudza kuna Baba mu Mzimu mbodzi Wakuchena. Tenepo, chinchino, imwe anthu okhonda khala Ayuda, si imweve alendo tayu; chinchino imwe ndimwe mzika pabodzi na anthu a Mulungu, pontho imwe muli m'banja ya Mulungu. Imwe mwamangwa pamaziko a nyumba adamangwa na anyakutumwa pontho na maprofeti ale, mwala wa pankhomo mbukhala Yesu Khristu mwenechiroache. Iye ngule ambaphataniza nyumba yonsene pabodzi pontho ambaikuza kufikirana Nyumba ya Mulungu ikhale yakupambulika kuna Mbuya. Mukuphatanizana kwanu na iye, imwembo mukumangirirwa pabodzi na anthu ache onsene ale kukhala nyumba, kule kumbakhala Mulungu kudzera muna Mzimu wache. Na thangwi yeneyi, ine Paulo, nyaperezo wa Yesu Khristu, thangwi ya imwepo anthu okhonda khala Ayuda, ndimbakupemphererani kuna Mulungu. Ndimomwene kuti imwe mwapiva kuti na kukoma mtima kwa Mulungu, ine ndapaswa basayi kuti muganyali nayo. Mulungu adatchulula pinthu pyakubisika pikhafuna iye dzachita mbapipangiza kuna ine. Ine ndapilemba mwachigwandira, tenepo ngakhala imwe munawerenga pyalemba inepi, munakwanisa kudziwa kuvesa kudachita ine papinthu pyakubisika pya Khristupi. Kalene anthu nee akhapangwa pyakubisika penepi tayu, mbwenye chinchino Mulungu apitchulula kuna anyakutumwa na maprofeti ache akupambulika kudzera muna Mzimu Wakuchena. Pyakubisikapi mphyakuti kudzera muna Mphangwa Zadidi za Yesu anthu okhonda khala Ayuda athemambo kutambira mtsanzayiso wa Mulungu pabodzi na Ayuda; iwo ndi mapindi a manungo abodzi, pontho anatambirambo khundu pabodzi na Ayuda malingana na kudumbira kudachita Mulungu kudzera muna Khristu Yesu kule. Mulungu adandipasa mtukwa wakukhala nyabasache kulalika Mphangwa Zadidizi. Iye adachita tenepo kudzera muna kukoma kwache mtima na mphamvu zache zikulu. Pakati pa anthu onsene a Mulungu ndine mwanaletu, kwache iye adandikomera mtima kundipasa basa yeneyi ya kulalika Mphangwa Zadidi za mfuma ya Khristu yokhonda madire kuna anthu okhonda khala Ayuda, pontho zakuchitisa anthu onsene kuti aone munafuna Mulungu dzaphatira basa ya pinthu pyakubisikapi. Mulungu, nyakulenga pyonsene, akhadapibisa kutomera mifendu yonsene ya anthu idagwanda ile; towera chinchino, kudzera mwa mpingo, nzeru zikulu za Mulungu mu pyonsene zidziwike kuna anyamphamvu na atongi onsene a kudziko yakudzulu. Mulungu adapichita malingana na kufuna kwache kwakukhala na khala mbapichitisa kuti pikwane-kwane kudzera m'mabasa a Khristu Yesu Mbuyathu. Thangwi ya kuphatanizana kwathu na Khristu pontho na chikhulupiro chathu pana iye, ife tinakwanisa kudza kuna Mulungu mwakuwanga mtima pontho na mtima wakulikha. Mphapo ndikukupemphani kuti muleke swipa mtima, thangwi ya kukubonererani kunachita ineku. Pinachita inepi pinaganyalisa imwepo. Thangwi ya penepi, ndinagodama pansi kuna Baba kubulukira kumbatambira madzinza onsene a kudzulu pontho na a pansi pano dzina yakuonadi kule. Ndikupempha Mulungu kuti kubulukira mumfuma yache yademelero iye akukuwangisani na mphamvu m'moyo wanu wauzimu kudzera muna Mzimu Wakuchena. Pontho ndikupemphera kuti Khristu akhazikike mumtima mwanu kudzera muna chikhulupiro chanu. Ndikupemphera pontho kuti imwe muikhe mitsitsi mwakuzwika pansi mbamukhazikika mukukufunani kwa Mulungu, towera imwe pabodzi na anthu onsene a Mulungu mukwanise kuvesadi kukula, kulapha, pontho na kuzwika kwachita kukufunani kwa Khristu. Pontho ndikupemphera kuti mudziwedi kukufunani kukulu kwa Khristu, podi kwene kuti nkhwakukhonda dziwika, pontho kuti mukhale monsene mwene na makhaliro a Mulungu. Kuna Mulungu kukhale demelero, ule anakwanisa kuchita pinthu piringana pingakwanise ife kupempha penu kupinyerezera, kudzera muna mphamvu zache zile zimbaphata basa muna ife. Ife a mumpingo, pontho ale taphatanizwa na Khristu, timpase demelero kubulukira mifendu yonsene kwenda na kwenda! Ameni. Ine nyaperezo thangwi ya kutumikira Mbuya, ndikukupemphani kuti mukhale na makhaliro akuthemerana na pikhakupangani Mulungu pandzidzi udakuchemerani iye. Ndzidzi onsene khalani akupichepesa, akufulika pontho akupirira. Onesani kufunana kwanu pakuvana mafala. Chitani ninga munakwanisira imwe, kukoya mwadidi ubodzi udakupasani Mzimu Wakuchena kudzera muna mtendere umbakuphatanizani pabodzi ule. Manungo alipo abodzi, pontho Mzimu mbodzi, sasawambo ninga chidikhiro chilipo chibodzi chidakuchemererani Mulungu chile. Mbuya alipo mbodzi, chikhulupiro chibodzi, ubatizo ubodzi, pontho Mulungu alipo mbodzi, ule ndi Baba wa anthu onsene, Mbuya wa onsene, ule ambaphata basa kudzera muna anthu onsene, pontho ule ali m'mitima ya anthu onsene. Tonsenefe tatambira mtukwa wakufunika sasawa ninga montho mudaupimira Khristu. Ninga munalongera Malemba kuti: “Pidakwira iye kudzulu-dzulu, iye adakwata anyaperezo azinji mbaenda nawo pabodzi mbapereka mitukwa kuna anthu.” Mphapo mafala akuti, “adakwira kudzulu,” nkhulonga kuti tani? Mafalawa akulonga kuti chakutoma iye adatchitha mbafika kumbuto yakuzwika ya dziko yapansi pano. Adatchitha ule, ngonthoyo adakwira kudzulu kupiringana thambo kuti pinthu pyonsene pyakulengwa pidzazwe na iye. Iye ngontho ule adapereka mitukwa kuna anthu: iye adasankhula anthu anango kukhala anyakutumwa, anango kukhala maprofeti, anango kukhala anyakulalika Mphangwa Zadidi, anango kukhala abusa, anangombo kukhala afunzisi. Iye adaasankhula kuti iwo asasanye anthu a Mulungu towera aphate basa yachikhristu. Pakuchita tenepo iwo akulise mpingo, manungo a Khristu. Natenepo ife tinasanduka abodzi m'chikhulupiro chathu pontho na mu udziwisi wathu wa Mwana Mulungu: ife tinasanduka anthu akukola m'moyo wathu wauzimu mbatidzakhalaletu na makhaliro sasawa ninga a Khristu. Tenepo ife nkhabe dzakhalave ninga ana tayu, ife nkhabe dzabeluka na mabimbi penu kupheluka na mphepo ya chifunziso cha mfaka-faka zimbanyengeza anthu zile na unthawatawa umbachita iwo ule tayu. Mbwenye pakulonga pyakuonadi na mtima wa kufunana, tendeni tikule monsene mwene muna Khristu. Iye ndi msolo wa mpingo. Iye ambatonga manungo onsene. Mapindi angaphatana na uzingo ambasasanya manungo amumphu. Tenepo mapindi onsenewa angaphata basa idasasanyirwa iwo, mwakufunana ambaphedza manungo kukula. Na dzina ya Mbuya, chinchino ndikukucheuzani kuti muleke khalave ninga anthu okhonda dziwa Mulungu, ale manyerezero awo ngakusowa basa pontho nzeru zawo nsa mumdima. Iwo nkhabe khundu m'moyo umbapereka Mulungu tayu, thangwi iwo adakhonda kudziwa Mulungu na kuuma kwawo mtima. Iwo nkhabeve manyadzo tayu: iwo apipereka okha ene kuna makhaliro awo akudawika towera achite pinthu pyakunyansa pyonsene mwakukhonda kuleka. Mbwenye penepi si pile pidafunza imwe pya Khristu tayu! Ndimomwene kuti imwe mudavadi pya Khristu, pontho imwe ninga anyakutewera a Khristu mudafunziswadi pyakuonadi pile pimbagumanwa muna Yesu. Tenepo chinchino, lekani makhaliro anu akale, ale akhakuchitisani kuti mukhale ninga mukhakhalira imwe kale, moyo wanu wakale, ule ukhakuvungani, thangwi ya pikhumbo pyakunama. Mitimanu na manyerezero anu pisanduzike kukhala pyachinchinoletu, pontho khalani na moyo wachinchino ule walengwa sasawa ninga Mulungu, moyo ule ngwakulungama pontho wakuchena. Mphapo lekani kunama! Munthu onsene athema kulonga pyakuonadi pyokhokha kuna mwanzache, thangwi tonsene pabodzi ndife mapindi a manungo a Khristu. Ngakhala imwe mwazhangalira mwanzanu, lekani tawirisa kuzhangaliko kukudawisani, pontho lekani pinda kufikirana kudoka kwa dzuwa. Lekani pasa danga Satana. Ngakhala munthu akhaba kale ene, aleke kubako, pontho atome kuphata basa yadidi na manjache towera agumane pinthu pyache na pinango pyakuphedzerambo anyakutcherenga. Lekani bulusa mafala akufudza m'kanwa mwanu, mbwenye longani mafala akuwangisa mtima pandzidzi anafunika iwo, towera anyakukuveserani aganyali na mafalanu. Pontho lekani tsukwalisa Mzimu Wakuchena wa Mulungu. Mzimuyo ntchidindo chakuonesa kuti ndimwedi anthu ache a Mulungu, pontho chitsikimizo kuti munasudzulwa pa Nsiku inafuna Mulungu dzapulumusa anthu ache. Bulusani pinthu pyonsene pyakupinda, pyaukali na pyakuzhangali mumtima mwanu. Lekani longolozana na kutikanizana, pontho muleke nyerezeranave pyakuipa unango na mwanzache. Mbwenye khalani anthu akukomerana mtima pontho akuverana nsisi; ngakhala mwadawirana unango na mwanzache, mulekererane ninga kukulekererani kudachita Mulungu kudzera muna Khristu. Tendeni, mphapo, tikhale ninga Mulungu, thangwi ife ndife anache apamtima. Khristu adatifuna pyakwanga mwakuti adapereka moyo wache ninga nsembe yakununkhira pontho yakukomera Mulungu. Tenepo, chinchino khalanimbo na moyo wa kufunana. Lekani chita pyakuzuda, pyakunyansa, penu mtima, penu na kupilonga kwene pakati panu, thangwi imwe ndimwe anthu a Mulungu. Pontho pakanwa panu paleke bulusa mafala akuzuda, akupupwa, penu akusingirira. Mbwenye longani mafala akupereka nawo takhuta kuna Mulungu. Chinthu chakuti mudziwe ntchichi, nkhabe munthu wakuchita pyakuzuda, pyakunyansa, penu mtima (kuchita mtima ndi sasawa na kupembedza mifanikizo) anagumana mbuto mu Ufumu wa Khristu na wa Mulungu tayu. Lekani tawirisa munthu kukunyengezani na mafala akupupwa, thangwi pinthu ninga penepi pimbadzesa ukali wa Mulungu kuna anthu okhonda kumvera ale. Mphapo lekani fambirana na anthu ninga enewa. Kalene imwe mukhafamba mumdima, mbwenye chinchino mwasanduka anthu a Mbuya, natenepo muli m'cheza. Tenepo khalani ninga anthu a m'cheza, thangwi cheza ndiye chimbadzesa pyakuvuna pyadidi ninga udidi, pyakulungama na pyakuonadi. Saka-sakani pinthu pyakukomera Mbuya. Lekani chita pinthu pyapezi ninga pimbachita anthu a mumdima, mbwenye adzeseni kuti aone cheza. (Mphyakuchitisadi manyadzo na kulonga kwene pinthu pile pimbachita iwo chibiso-biso.) Pontho cheza chingamwinikira pinthu pyonsene, makhaliro chadi-chadi a pyonsene ambaonekera pakwecha. Tenepo chinthu chonsene chakuonekera pakwecha, chimbasanduka cheza. Ndi thangwi yache pikulongwa kuti: “Nyakugonawe, lamuka, lamuka kuimfa, tenepo Khristu anakumwinikira.” Tenepo chitani mphole-mphole na makhaliro anuwo. Lekani khala ninga anthu okhonda dziwa pinthu, mbwenye mukhale ninga anthu anzeru. Phatisani basa mwadidi mwayi onsene una imwewu, thangwi nsiku zina ife zino nsakuipa. Lekani khala akupupwa, mbwenye saka-sakani pinthu pinafuna Mbuya kuti mupichite. Lekani ledzera, thangwi munavungika, kwache mudzazwe na Mzimu Wakuchena. Longesanani na mafala a masalimo, nyimbo zakulemedza Mulungu, na nyimbo zakumkuza nazo. Imbirani Mbuya nyimbo na kumkuza mumtima mwanu. Ndzidzi onsene perekani takhuta kuna Mulungu Baba kudzera muna dzina ya Mbuyathu Yesu Khristu thangwi ya pyonsene pimbachita iye. Khalani akuverana unango na mwanzache, thangwi mungachita tenepo munalemedzambo Khristu. Imwe akazi verani amunanu ninga mumbavera imwe Mbuya. Mamuna ndi msolo wa mkazache, ningambo Khristu ndi msolo wa mpingo; pontho Khristu mwenechiro ndi Nyankhombo wa mpingo, ule ndi manungo ache. Natenepo akazi avere monsene mwene amunawo, sasawa ninga mumbavera mpingo Khristu. Amuna, funani akazanu sasawa ninga mudafunira Khristu mpingo, mbapereka moyo wache thangwi ya mpingowo, towera ukhale wache ene. Iye adachita tenepo kuti aupambule na kuupereka kuna Mulungu, pidamala iye kuuchenesa pakuusambisa na mafalache, ale akhala ninga madzi, towera ukhale kuna iye ene mpingo wakudemelera na wakubalika, wakusowa thotho, makwinya, penu pinango ninga penepi, mbwenye wakupambulika pontho wakusowa chinthu chakuupokanyisa. Amuna athema kufuna akazawo sasawambo ninga mumbafunira iwo manungo awo. Mamuna ambafuna mkazache ngule ambapifuna yekha ene. Nkhabe munthu ambazonda manungo ache, mbwenye iye ambaadyesa na kuayang'anira mwadidi, ninga mumbachita Khristu kuna mpingo wache, thangwi mpingowo ndi manungo ache, ifembo ndife mapindi a mpingowo. Ninga mudalongera Malemba kuti, “Thangwi ya penepi mamuna anasiya babache na mache mbakaphatikana na mkazache, tenepo uwiriawo anakhala mbodzi.” Pana chakubisika chakuzwika chakuonadi chile chatchululwa m'Malemba chinaona ine kuti chikulonga pya Khristu na pya mpingo. Mbwenye chikulonga pontho kuna imwepo: Mamuna onsene athema kufuna mkazache ninga mumbapifunira iye yekha ene, mkazimbo athema kulemedza mamunache. Anamwe verani makolo anu, thangwi, ninga ana a Mulungu, mphyakuthema kuchita tenepo. “Lemedzani babanu na manu,” enewa ndi matongero akutoma ale padzulu pache pana kudumbira; “towera pinthu pyonsene pifambe mwadidi kuna imwe, pontho kuti nsiku zakukhala kwanu na moyo pansi pano ziinjipe.” Imwembo, ababa lekani kusosa ananu, mbwenye mualere na kuapasa mwambo pontho kuafunzisa m'njira yachikhristu. Imwe mabitchu, verani ambuyanu a pansi pano mwakualemedza na kuagopa; chitani penepi na mtimanu onsene khala ninga mukuchitira Khristu. Lekani vera kokha mbuyanu ngakhala iye ali ponthopo kukuyang'anirani towera mukome kuna iye; mbwenye muphate basa na mtimanu onsene ninga bitchu wa Khristu pontho ninga mumbafunira Mulungu. Mabitchumwe, phatani basanu mwakukomerwa ninga mukuphatira Mbuya, nee kuti mukuphatira munthu tayu. Kumbukani kuti Mbuya anafupa munthu onsene, mabitchu penu mtumbe, thangwi ya mabasa adidi ambaphata iye. Imwembo ambuya, ntchibodzi-bodzi khalani adidi kuna mabitchu anu, pontho lekani kuathuswa. Kumbukani kuti imwe monsene pabodzi ndimwe mabitchu a Mbuyanu mbodzi wa kudzulu, ule ambatonga mwakukhonda yang'ana nkhope. Pakumalisira, khalani akuwanga mukuphatanizana kwanu na Mbuya, pontho na mphamvu zache zikulu. Valani pida pyonsene pimbakupasani Mulungu, towera mukwanise kupitchinjiriza mwekha ene kuna unthawatawa wa Satana. Thangwi nkhondo yathuyi nee njakumenyana na anthu tayu, mbwenye tikumenyana na mizimu yakuipa ya kuthambo, ile ndi mafumu, atongi na anyamphamvu a nsiku za mdima zino. Tenepo, chinchino, valani pida pya Mulungu, towera mukwanise kupitchinjiriza nyamalwa angakusosani pansiku yakuipayo, pontho kuti pakumala pa nkhondoyi, imwe munathimiza kukhala na mphamvu. Tenepo khalani dzololo mwenemo mwavala kale pyakuonadi ninga bande yakumangwa m'chuno mwanu, chilungamo ninga mayala a utale akutchinjiriza nawo pagangafuwa panu, pontho kusasanyika kwanu kwenda kalalika Mphangwa Zadidi za mtendere kukhale ninga nsapato za anyankhondo. Ndzidzi onsene khalani na chikhulupiro ninga chakugedera nacho matswimo m'manja mwanu, towera mukwanise kuthimisa nacho matswimo akugaka moto akubulukira kuna Satana. Valani chipulumuso ninga chipewu cha utale chakutchinjirizira misolo yanu. Phatisani basa mafala a Mulungu, ale akhala ninga talasada yakumenyera nkhondo imbakupasanani Mzimu Wakuchena ile. Chitani pyonsenepi pakupemphera; pempherani ndzidzi onsene kuti Mulungu akuphedzeni. Pempherani ndzidzi onsene, ninga munakuphedzerani Mzimu Wakuchena. Thangwi ya penepi khalani m'maso, lekani taya mtima; ndzidzi onsene pemphererani anthu onsene a Mulungu. Pontho pempherani kuti Mulungu andipase mphangwa ndzidzi onsene unalalika ine, towera ndilonge mwakuwanga mtima pontho kuti ndivekese pyakubisika pya Mphangwa Zadidi. Thangwi ya mphangwazi ine ndine muimiriri, podi kwene kuti ndine nyaperezo. Pempherani kuti ine ndikhale wakuwanga mtima pakulonga pya Mphangwa Zadidi, ninga mwathemera ine kulonga. Tikiko, mbaleathu wapamtima pontho nyabasa wakukhulupirika pabasa ya Mbuya, anakupangani pyonsene pya ine, towera imwe mupidziwembo kuti ine ndili tani, pontho mule munaphatira ine basa. Ndi thangwi yache ndikumtuma kuna imwe kuti akupangeni mule munakhalira ife kuno, pontho kukuwangisani mtima. Mtendere, kufunana na chikhulupiro pyakubulukira kuna Mulungu Baba pontho Mbuya Yesu Khristu pikhale na akhristu onsene. Kukoma mtima kwa Mulungu kukhale kuna onsene ale ambamfuna Mbuya Yesu Khristu na kumfuna kokhonda mala. Kubulukira kuna ine Paulo, na Timoti, anyabasa a Khristu Yesu. Kwenda kuna anthu a Mulungu onsene a ku Filipi, ale ngakuphatanizana na Khristu Yesu, kuthimizapo akadamu a mpingo pabodzi na anyakuphedzera. Kukoma mtima pontho mtendere pyakubulukira kuna Mulungu Babathu na Mbuya Yesu Khristu pikhale namwe. Ndimbapereka takhuta kuna Mulungu wanga pandzidzi onsene umbakukumbukani ine; pontho ndzidzi onsene umbakupemphererani ine monsenene, ndimbapemphera na kukomerwa thangwi ya kundiphedza kudachita imwe pabasa ya kuvekesa Mphangwa Zadidi kutomera nsiku yakutoma kufikirana lero. Natenepo ndikupidziwadi kuti Mulungu, ule adatoma basa yadidi muna imwe anati athimize kuiphata kufikirana imalisike pansiku yakudza pontho kwa Khristu Yesu. Imwe ndimwe apamtima panga, natenepo mphyakuthemadi kuti ndinyerezere pya imwe ninga mumbachitira inemu. Thangwi imwe monsenene mwagawana na ine mwayi udandipasa Mulungu, podi kwene ndzidzi una ine m'perezo, penu pikhali ine wakusudzulwa kutchinjiriza Mphangwa Zadidi na kuzichitisa kukhala zakukhazikika mwadidi. Mulungu ndiye mboni yanga kuti kukufunani kwanga na mtimanga onsene kumbabulukira kuna kukufunani kukulu kwa Khristu Yesu mwenechiro. Ndikupemphera kuti kufunana kwanu kuthimize kukula pabodzi na udziwisi chadi-chadi pontho na kuona kwa pinthu mwadidiletu, towera mukwanise kusankhula chadidiletu. Tenepo munakhala akusowa chinthu chakukuipisani pontho chakukupokanyisani pansiku yakudza pontho kwa Khristu. Moyo wanu unakhala na makhaliro akulungama, ale anakwanisa kubulukira kuna Yesu Khristu yekha basi, kudzesa demelero kuna Mulungu na kumkuza. Ndinafuna mupidziwe, abale anga, kuti pinthu pyandichitikira pile pyaphedzadi kuti Mphangwa Zadidi ziende m'tsogolo. Penepi pyachitisa kuti anyakulondali nyumba yachifumu onsene pabodzi na anthu anango onsene kuno apidziwe kuti ndili m'perezo thangwi ya kukhala nyabasa wa Khristu. Kukhala kwanga m'perezo muno kwachitisa abale azinji ene kunyindira Mbuya mwakuti awanga mtima ndzidzi onsene kulalika Mphangwa Zadidi mwakukhonda gopa kupiringana pakutoma. Ndimomwene kuti anthu anango ambalalika Khristu thangwi iwo akuchita bivu pontho ambafuna pyakuthimbana, mbwenye anango ambapichita na mtima wakufuna kuphedza anango. Enewa ambapichita na mtima wakufunana thangwi ambapidziwa kuti Mulungu andipasa basa yakutchinjiriza Mphangwa Zadidi. Anangombo ambalalika Khristu na manyerezero akupotoka pontho na mtima wakupithemba; iwo ambanyerezera kuti anathimiza kundidzesera nyatwa ndzidzi unakhala ine m'perezo muno. Nkhabe basa tayu! Ine ndakomerwa napyo, male munakwanisira Khristu kulalikwamo, penu na manyerezero adidi penu akupotoka. Tenepo ndinathimiza kukomerwa, thangwi ndikupidziwa kuti kudzera muna kupemphera kwanu, pontho na chiphedzo chakubulukira kuna Mzimu wa Yesu Khristu ndinati ndisudzulwe. Chinakhumba ine chikulu pontho chidikhiro changa ntchakuti ine nkhabe na pang'ono pene dzachimwana basanga tayu, mbwenye kuti ndzidzi onsene, maka-maka chinchino pano, ndinawanga mtima pyakwanga, towera Khristu akuzwe kudzera muna ine, penu ndikhale na moyo penu ndife. Thangwi kuna ine kukhala na moyo ndi Khristu, pontho kufa nkhwakuganyalisa. Mbwenye ngakhala kuthimiza kwanga kukhala na moyo kunandipasa mwayi wakuti ndiphate basa yakuganyalisa anango, penepa ine chakuti ndisankhule nkhabe kuchidziwa tayu. Ndalaswa uku na uku, kwinangoku ndikufuna pyakwanga kuti ndiende pyanga kakhala pabodzi na Khristu, thangwi chenechi ntchakundikomera pikulu; mbwenye kwinangomboku nkhwakufunika pyakwanga kuti ndikhale na moyo thangwi ya imwe. Penepi pyandichitisa kupidziwadi kuti ndinati ndikhale na moyo. Ndinathimiza kukhala basi na imwe monsene kuphedza chikhulupiro pontho kukomerwa kwanu kuti pikule, towera ndingakhala namwe pontho, mukhale nawo mathangwi akuinjipa akuti munakwanisa kundinyadira nawo m'moyo wanu wakuphatanizana na Khristu Yesu. Chinchino chinthu chakufunika ntchakuti makhaliro a moyo wanu akhale akuthemerana na pinafuna Mphangwa Zadidi za Khristu. Tenepo ngakhala ndinakwanisa kudza dzakuonani penu tayu, ndinati ndive kuti mukuimira dzololo na manyerezero abodzi, pontho kuti na chikhumbo chibodzi mumbaphedzana kumenya nkhondo kutchinjiriza chikhulupiro chakuthemerana na Mphangwa Zadidi. Lekani gopa anyamalwanu; khalani akuwanga mtima ndzidzi onsene. Penepi pinaatsikimizira kuti iwo anavungwa, pontho kuti imwe munakunda, thangwi ambakuchitisani kukunda ndi Mulungu. Imwe mwapaswa mwayi wa kutumikira Khristu, nee wa kumkhulupira kokha tayu, mbwenye na kumbonerera kwene. Chinchino mukumenyambo nkhondo pabodzi na ine. Nkhondo yache njontho idandiona imwe kale kuimenya ile ninga munapivera imwe kuti ndikuthimiza kuimenya. Moyo wanu wakuphatanizana na Khristu umbakupasani mphamvu, pontho kukufunani kwache kumbakuthondozani. Chiphatizano na Mzimu Wakuchena muli nacho, pontho imwe mumbakomerana mtima pontho mumbaverana nyambalo unango na mwanzache. Ndikukupemphani, mphapo, kuti mundichitise kukomerwa monsene mwene pakukhala na manyerezero abodzi na kufunana kubodzi, pontho kukhumba na kunyerezera chinthu chibodzi. Lekani chita chinthu na mtima wakupithemba penu wakutumbama, mbwenye khalani akupichepesa; ndzidzi onsene nyerezerani anzanu ninga akufunika kupiringana imwe. Lekani nyerezerani kuchita pinthu pyakukomera imwe mwekha, mbwenye na pyakukomerambo anango ene. Monsene mwathema kukhala na mtima onthowo ninga ukhali na Khristu Yesu ule: Iye akhali na umulungu onsene, mbwenye iye hadaikhe konta pya kukhala kwache sasawa na Mulungu tayu. M'mbuto mwache iye adapereka na kufuna kwache pyonsene pikhali na iye, pontho iye adasanduka ninga bitchu mbakhala munthu ninga anthu onsene. Pidakhala iye ninga munthu tenepo, iye adapichepesa pontho adavera, podi na kufa kwene, kufa kwache kwa pamtanda kule. Na thangwi yeneyi Mulungu adamkuza monsene mwene mbampasa dzina yakupiringana madzina onsene, mwakuti pyonsene pya kudzulu, pya pansi pano, na pya dziko ya pansi pa mataka, pinagodama kulemedza dzina ya Yesu, pontho munthu onsene anatawira na mulomo wache kuti Yesu Khristu ndi Mbuya, kudzesa demelero kuna Mulungu Baba. Natenepo, abale anga apamtima, mphyakufunika pyakwanga pene chinchino ndzidzi una ine kutali na imwe kuti munyanye kundivera ninga kundivera kukhachita imwe ndzidzi onsene ukhali ine na imwe. Thimizani kuchita mwamantha pontho mwakutetemera pinthu pyakuthemerana na chipulumuso chanu kufikirana mamalisiro ache. Thangwi Mulungu ndiye ambaphata basa muna imwe kukuchitisani kufuna, pontho kukwanisa kuvera kufuna kwache. Phatani pyonsene mwakukhonda dungunya penu kupokanya, towera mukhale okhonda dawa pontho amtima wangwiro, ana a Mulungu akusowa chinthu chakukupokanyisani, ale ambakhala m'dziko ya anthu akuipa na akudawika. Imwe mwathema kuonesa cheza pakati pawo ninga nyenyezi zakumwinikira dziko yonsene, ndzidzi unapereka imwe kuna iwo mafala akupasa moyo. Ngakhala munapichita tenepo ine ndinakhala nayo thangwi yakunyadira pansiku yakudza pontho kwa Khristu, thangwi penepyo pinaonesa kuti mphamvu na basanga nee pyamala papezi tayu. Chikhulupiro chanu chakhala ninga nsembe yakuperekwa kuna Mulungu. Podi kwene pichitike kuti chiropa changa chitsanyulirwe pansembe yeneyi ninga chakupereka, ine ndakomerwa, pontho ndatsanzaya pabodzi na imwe monsene. Ntchibodzi-bodzi imwembo mwathema kukomerwa pontho kutsanzaya pabodzi na ine. Ngakhala nkhufuna kwa Mbuya ndikudikhira kutuma Timoti kuna imwe chinchino pano, towera ndiwangiswe mtima na pinafuna iye dzandipanga pya imwe. Iye ndiye ene basi ana manyerezero ninga anga akutsalakanadi pya imwe. Anango onsene ambatsalakana pya kufuna pya okha ene, nee tsalakana pya kufuna pya Yesu Khristu tayu. Imwe mumbapidziwa kuti makhaliro a Timoti aoneka kale kuti ngadidi. Mumbapidziwa kuti iye adaphata basa yakuvekesa Mphangwa Zadidi pabodzi na ine khala ninga pimbachita mwana na babache. Sindzidzi ndingadziwa munafuna dzandifambira pinthu, ndikudikhira kumtuma kuna imwe. Inembo ndinanyindira Mbuya kuti ine ene ndinati ndifikembo kwanuko chinchino pano. Ndapinyerezera kuti mphyakufunika kumbwezera mbaleathu Epafrodito. Weneyu adaphata basa, pontho adatchinjiriza pabodzi na ine Mphangwa Zadidi. Iye adakuphatirani basa ninga nyakutumwanu kundiphedza. Epafrodito ana chitchuwo kufuna kukuonani monsene, pontho akusanyika mumtima mwache thangwi imwe mudava kuti iye akhadwala. Ndimomwene kuti iye akhadwala chifupi kufa. Mbwenye Mulungu akhadamvera nsisi, nee kuti adavera nsisi iye yekha tayu, mbwenye na ine ene, towera ndileke tsukwala pikulu. Ndiye thangwi yache ndina chipapu chikulu kumbwezera kuna imwe, towera mungamuona mukomerwe pontho, penepo kutsukwala kwanga kunamalambo. Mtambireni mwakukomerwa ninga mbale muna Mbuya. Anthu ninga iye mwathema kualemedza. Iye adapipereka kutaya moyo wache, pontho akhali chifupi kufa thangwi ya kuphata basa ya Khristu, towera andiphedze na pinthu pidakhonda imwe kwanisa kundiphedza napyo. Pakumalisira, abale anga, komerwani mukuphatanizana kwanu na Mbuya. Ine nkhabe nenseka na kukulemberani pontho mafala abodzi-bodziwo tayu, thangwi mphinthu pyakukutchinjirizani. Khalani m'maso na anambwa, anthu ambachita pinthu pyakuipa ale. Enewa ngale ambakhakhamiza kucheka manungo. Ife ndife anyakugwandwa nsonga yachimuna chadi-chadi, thangwi timbapembedza Mulungu kudzera muna Mzimu Wakuchena mbatikomerwa m'moyo mukuphatanizana na Khristu Yesu. Ife nkhabe nyindira pinthu pimbachita anthu pamanungo tayu, podi kwene kuti ine ndinakwanisadi kunyindira pinthu ninga penepi. Ngakhala munthu unango ananyerezera kuti anakwanisa kunyindira pimbachitwa pamanungo, inembo ndina mathangwi mazinji akuchitira chibodzi-bodzi kupiringana achewo. Ine ndidagwandwa nsonga yachimuna pidamala ine dimingu ibodzi yakubalwa. Ine ndine Muisraele pakubalwa, ndine wa dzinza ya Benjemani, pontho Mheberi chadi-chadi. Kulonga pya kuteweza mwambo, ine ndikhali Mfarisi, pontho ndikhali na chipapu chikulu pa chipembedzo changa mwakuti ndidaboneresa mpingo. Kulonga pya kulungamiswa kwa munthu pakuvera matongero a mwambo, ine ndidayeswa nyakusowa chakundipokanyisa tayu. Mbwenye pinthu pyonsene pikhayesa ine kuti mphyakuganyalisa pile, lero ndikupiyesa pyakukhonda ganyalisa thangwi ya kutumikira Khristu, pontho si pyokhapyo tayu, mbwenye ndimbayesa pinthu pyonsene ninga pyakukhonda ganyalisaletu thangwi ya chinthu chakufunika pikulu, chile ndi udziwisi wa Khristu Yesu Mbuyanga. Na thangwi ya kutumikira Khristu ndataya pinthu pyonsene. Ndapiyesa pinthu pyapezi mbandipitaya pakhuku, towera ndikhale wa Khristu, pontho ndikukhala wakuphatanizana na iye monsene mwene. Ine nkhabeve kupiyesa ndekha ene wakulungama pamaso pa Mulungu pakuvera mwambo tayu, mbwenye chinchino ndalungamiswa pamaso pa Mulungu kudzera muna chikhulupiro pana Khristu. Kulungamiswa kweneku kumbabulukira kuna Mulungu, pontho kwagona pachikhulupiro. Chinafuna ine nkhudziwa Khristu, pontho kuona mphamvu idamulamusa kuimfa ile. Ndinafuna pontho ndione nyatwa sasawa ninga mudaonera iye nyatwa mbandisanduka ninga iye na mafero adachita iye ene, na chidikhiro chakuti inembo ndinalamuswa kuimfa. Sinalonga kuti penepi ndapikwanisa kale, penu ndathema kale monsene mwene tayu. Mbwenye ine ndimbachita phinga kufuna kutambira mfupo, thangwi penepi ndiye pidandichitisira Khristu Yesu kuti ndikhale wache. Abale anga, sinapiyesa ndekha ene kuti penepi ndapikwanisa kale tayu. Mbwenye pana chinthu chibodzi basi chimbachita ine. Chinthu chache ntchakuti ndimbaduwalira pinthu pya m'nduli, mbandichita phinga kufuna kafikira pinthu pya kutsogolo. Ndikuthamangira kumadolomero a bitcha-bitcha, towera ndikatambire mfupo wa moyo okhonda mala, wandichemerera Mulungu kudzera muna Khristu Yesu ule. Tenepo ife tonsene ale ndife akukola m'moyo wauzimu, tikhale na manyerezero sasawa ninga enewa. Mbwenye ngakhala anango a imwe ana manyerezero akulekana na enewa, Mulungu anapichitisa kukhala pyakuveka kuna imwe. Podi na kutani kwene, tendeni tithimize kwenda m'tsogolo malingana na matongero ateweza ife kufikirana lerowa. Abale anga, imwe mwathema kuthimiza kunditsanzira. Tsanzirani ale ambateweza upangizi wakuthema udakuonesani ife ule. Ndakupangani kale penepi kazinji kene, tenepa chinchino ndikukupangani pontho na misozi: alipo anthu azinji ale makhaliro awo ambaachitisa kukhala anyamalwa a imfa ya Khristu pamtanda. Pakumalisira pache anaenda kugehena, thangwi mulungu wawo ndi pikhumbo pya manungo. Iwo ambanyadira pinthu pidathema iwo kuchita napyo manyadzo, pontho iwo ambanyerezera kwene pinthu pya padziko yapansi pano basi. Mbwenye ife ndife mzika za kudzulu, pontho ife maso ali kunjira kudikhira Nyankhombo wathu kudza kubulukira konthoko. Weneyu ndi Mbuya Yesu Khristu, ule anasandusa manungo athu, ambavunda ana ifewa, kukhala sasawa na manungo ache ademelero ale. Iye anachita penepi na mphamvu zontho zile zimbakwanisa na iye kuikha nazo pinthu pyonsene pansi pa utongi wache. Natenepo, abale anga, ndimwe apamtima panga, pontho ndakutchuwani pyakwanga. Imwe mumbandichitisa kukomerwa pyakwanga, pontho ndimbakunyadirani pyakwanga. Tenepo abale anga apamtima panga, mwenemu ndiye mwathema imwe kuimira dzololo m'moyo wanu wakuphatanizana na Mbuya. Ndaphata miyendo, Yuodia na Sintike, ndikukupemphani kuti muyese kuphatizana ninga abale muna Mbuya. Ndinapempha pontho iwe, nyabasa mwanzanga wakukhulupirika, kuti uaphedze akaziwa, thangwi iwo adaphata basa mwakuwangisa pabodzi pene na ine kuvekesa Mphangwa Zadidi, pabodzi pene na Klementi pontho na anyabasa anzanga onsene, ale madzina awo alembwa m'bukhu ya moyo. Komerwani mukuphatanizana kwanu na Mbuya ndzidzi onsene. Ndikulonga pontho kuti: komerwani! Muonese kufulika kwanu kuna anthu onsene. Mbuya ali chifupi. Lekani swipa mtima na chinthu na chibodzi chene, mbwenye ndzidzi onsene kupemphera kwanu konsene mupemphe Mulungu pinthu pinasowa imwe na mtima wakupereka takhuta. Tenepo mtendere wa Mulungu, ule ngwakupiringana nzeru za anthu, unatchinjiriza mwadidi mtima na manyerezero anu mukuphatanizana na Khristu Yesu. Pakumalisira, abale anga, imwe mwathema kuikha mtima papinthu pile mphyadidi pontho pyakuthema kusimbwa napyo. Pinthu pyache mphipi: pyakuonadi, pyakusiririka, pyakulungama, pyangwiro, pyakubalika na pyachilemedzo. Imwe mwathema kuchita pinthu pidafunza imwe na kutambira kubulukira kuna ine pile, pyonsene pidava imwe kubulukira kuna ine, pontho kupiona ndikupichita. Tenepo Mulungu, nyakupasa anthu mtendere ule, anakhala namwe. Pagwanda nsiku zizinji mbamukhonda onesa kunditsalakana kwanu, tenepo ndakomerwa pikulu mukuphatanizana kwathu na Mbuya, thangwi mwatoma pontho kuonesa kunditsalakana kwanu. Kunditsalakana mukhanditsalakanadi, mbwenye mukhadasowa danga yakuti mupionese. Pinalonga inepi, si thangwi yakuti ndasowa chinthu tayu, thangwi ine ndafunza kukwana na pinthu pina ine. Kusowa na kukhala napyo pizinji ndimbakudziwa. Papinthu pyonsenepi ndidafunza kukhala kwapyo, penu kukhuta penu kukhala na njala, penu kukhala na pinthu pizinji penu pyakuchepa. Ndimbakwanisa kuchita pyonsene kudzera muna Khristu ambandipasa mphamvu ule. Mbwenye mudachita pyadidi kundiphedza panyatwa zanga. Imwe anthu a ku Filipi mukupidziwa mwadidi mwene kuti pidabuluka ine ku Makedonia nsiku zakutoma kulalika Mphangwa Zadidi, ndimwe ene basi mpingo udandiphedza; ndimwe ene basi mudagawana na ine pinthu pidaganyali ine na pidakhonda ganyali ine. Pikhali ine ku Tesalonika, imwe mukhanditumizira kazinji kene pinthu pikhasowa ine kundiphedza napyo. Si kuti ndikuikha mtimanga pamtukwa udandipasa imwe ule tayu, mbwenye chinafuna ine ntchakuti mabasanu adidi azinji athimizirike kuna mabasanu alembwa kale na Mulungu ale. Ndatambiradi pyonsene mbandikhala napyo pizinjiletu. Tenepo ndina pyonsene pinasowa ine, pile pidatumizira imwe Epafrodito. Mitukwanu yonseneyi yakhala ninga khwema yadidi, nsembe yakutambirwa na Mulungu mbakomerwa nayo. Mulungu wanga ngwakufuma pyakwanga pene, tenepo anakupasani pyonsene pinasowa imwe kudzera muna Khristu Yesu. Demelero ikhale kuna Mulungu Babathu, kwenda na kwenda! Ameni. Mwenyikiro kuna anthu onsene a Mulungu, ale nga Khristu Yesu. Abale ali pabodzi na ine kunowa akukupasani mwenyikiro. Anthu onsene a Mulungu ali kunowa akukupasani mwenyikiro maka-maka ale ambaphata basa kunyumba ya Mfumu wa Roma. Kukoma mtima kwa Mbuyathu Yesu Khristu kukhale namwe monsene. Kubulukira kuna ine Paulo, nyakutumwa wa Khristu Yesu na kufuna kwa Mulungu; ikubulukira pontho kuna mbaleathu Timoti. Kwenda kuna anthu a Mulungu mumzinda wa Kolose, ale mbabale athu akukhulupirika mukuphatanizana na Khristu. Kukoma mtima na mtendere pyakubulukira kuna Mulungu pikhale namwe. Ndzidzi onsene umbakupemphererani ife, timbapereka takhuta kuna Mulungu, Baba wa Mbuyathu Yesu Khristu. Thangwi tava mule mumbakhulupira imwe Khristu Yesu, pontho na mule mumbaafunira imwe anthu onsene a Mulungu. Mphangwa zakuonadi, zile ndi Mphangwa Zadidi, pidatoma izo kulalikwa kuna imwe, imwe mudava pya pinthu pinadikhira imwe dzatambira. Natenepo chikhulupiro chanu na kufunana kwanu pyagona pa pinadikhira imwe dzatambira, pile pyakoyerwa imwe kudzulu. Mphangwa Zadidi zikuthimiza kudzesa kutsanzaya, pontho zikufalikira kudziko yonsene yapansi ninga pyachitira izo pakati panu kutomera nsiku idatoma imwe kuva na kudzindikira chadi-chadi cha kukoma mtima kwa Mulungu. Epafra adakufunzisani pya kukoma mtima kwa Mulungu m'mbuto mwathu. Iye ndi mwanzathu wapamtima wakuphatira naye basa pabodzi, ule pontho ndi nyabasa wakukhulupirika wa Khristu. Iye atipanga pya kufunana kwanu kwakupasani Mzimu Wakuchena kule. Thangwi ya penepi ndzidzi onsene takupemphererani kutomera nsiku idava ife pya imwe. Timbapempha Mulungu kuti akudzazeni na udziwisi wa kufuna kwache na nzeru pontho kuvesa konsene kule kumbabulukira kuna Mzimu Wakuchena. Tenepo imwe munakwanisa kukhala na makhaliro ninga munapifunira Mbuya, pontho kuchita pyakumkomera monsene mwene. Moyo wanu unaonesa nsapo zadidi za mtundu onsene, pontho nzeru zanu zakudziwa nazo Mulungu zinakula. Iye adatiombola kuna mphamvu za mdima mbatidzesa mwadidi muufumu wa mwanache wapamtima, ule kudzera muna iye, Mulungu adatiombola, pontho kutilekerera pyakudawa pyathu. Khristu, ule ngwakuoneka, alandana na Mulungu, wakukhonda oneka ule, pontho iye ndi Mwana wautombo, wakufunika pyakwanga kupiringana pyakulengwa pyonsene. Thangwi Mulungu adalenga pinthu pyonsene pya kudzulu na pya pansi pano kudzera muna iye, pinthu pyakuoneka na pyakukhonda oneka pene, kuthimizapo mizimu yakukhala na mphamvu, ile ndi ambuya, atongi pontho mafumu. Mulungu adalenga kudzulu na dziko yapansi kudzera muna iye, pontho kuti pikhale pyakuganyalisa kuna iye. Khristu akhalipo kale pinthu pyonsene mbipidzati lengwa, tenepo kuphatanizana na Khristu kwachitisa kuti pinthu pyonsene pikhale na mbuto zakuthemerana nayo. Iye ndi msolo wa manungo ache, ale ndi mpingo; iye ndi phata ya moyo wa manungo. Iye ndi Mwana wautombo, wakutoma kulamuswa kuimfa ule, towera iye yekha ene akhale wakutoma padzulu papinthu pyonsene. Thangwi Mulungu mwenechiroache pidamkomera kuti mwanayo akhale na umulungu wache monsene mwene. Tenepo kudzera muna mwanayo, Mulungu adanyerezera kudzesa pontho pinthu pyonsene, pya dziko yapansi na pya kudzulu pene, kuna iye mwenechiro pakudzesa mtendere kudzera muna imfa ya mwanache pamtanda ninga nsembe. Kalene imwe mukhali kutali na Mulungu, pontho mukhali anyamalwache, thangwi ya makhaliro na manyerezero anu akudawika. Mbwenye chinchino Mulungu akuchitisani kukhala pontho ashamwali ache kudzera muna manungo a mwanache pidafa iye, towera mukhale anthu akuchena, angwiro na akusowa chinthu chakukupokanyisani pamaso pache. Tenepo imwe mwathema kukhala anthu akukhulupirika, pamaziko akuwanga pontho akukhazikika mwakukhonda tekenyeka pachidikhiro china imwe chakubulukira kuna Mphangwa Zadidi zidatambira imwe zile. Ndi Mphangwa Zadidi zidandisandusa, ine Paulo, kukhala nyabasa wa Mbuya, Mphangwa Zadidi zile zalalikwa kuna anthu onsene padziko yapansi. Chinchino ndakomerwa na nyatwa zinakuonerani inezi, thangwi nyatwa zinaona ine m'manungo mwangazi nkhuphedza kumalisa nyatwa zakusalira za manungo a Khristu, ale ndi mpingo. Tenepo Mulungu adandiikha kukhala nyabasa wa mpingo. Iye adandipasa basa yeneyi yakuchitira udidi wanu. Basa yeneyi njakuti ndichitise mphangwa zache kudziwika monsene mwene, zile kale ene zikhadabisirwa madzinza onsene, mbwenye chinchino zatchululwa kuna anthu ache. Pinafuna Mulungu mphyakuti adziwise anthu ache chakubisikachi, chile ndi mfuma pontho demelero, pyakoyera iye madzinza onsene. Tenepo pyakubisikapi mphyakuti Khristu ali muna imwepo, kweneku nkhulonga kuti imwe munakwatambo khundu mudemelero ya Mulungu. Tenepo ife timbalalika pya Khristu kuna anthu onsene. Na nzeru zathu zonsene tikuacheuza pontho kuafunzisa, towera tidzese onsene pamaso pa Mulungu anthu akuthema monsene mwene mukuphatanizana na Khristu. Kuti penepi pichitike, ine ndimbaphata basa mwakuwangisa pyakwanga na mphamvu zikulu, zimbandipasa Khristu zile, pontho zikuphata basa muna ine zile. Ndinafuna mupidziwe mule mwaphatira ine basa mwakuwangisa thangwi ya imwepo, anthu a ku Laodikea, pontho anthu anango onsene ale anakhonda kundidziwa na pankhope. Ine ndikuchita tenepa, towera iwo awangiswe mtima, pontho kuti aphatanizane mukufunana. Tenepo iwo anakhala na mtsanzayiso wamumphu wa kuvesa chadi-chadi, towera iwo adziwedi pyakubisika pya Mulungu, pile ndi Khristu, mule mwagona mfuma yakubisika yonsene ya nzeru na udziwisi wa Mulungu. Mphapo, ndikukupangani kuti paleke khala munthu na mbodzi ene wakukunyengezani na mphoka zakunama, penu ipyo pikhale pyakuveka mwadidi tani. Thangwi podi kwene kuti ndalekana namwe kumanungo, kwache muuzimu ndili namwe pabodzi, pontho ndakomerwa pyakwanga pyaona ine mule munafambisira imwe pinthu pyonsene mwadidi, pontho kukhazikika kwachita chikhulupiro chanu pana Khristu. Podi imwe mwatawira Khristu Yesu kukhala Mbuya, tenepo khalani mukuphatanizana naye. Zikisani mitsitsi yanu muna iye, ikhani mtimanu pana iye, pontho mukhale anthu akuwanga m'chikhulupiro chanu ninga mudafunzisirwa imwe. Pontho mukhale anthu akudziwa kupereka takhuta. Khalani m'maso kuti paleke khala munthu wakukuchitisani kukhala mabitchu m'manyerezero anu na nzeru zapezi zakunama za anthu, zile zimbagona pamitemo imbafunzisa anthu, pontho na mphamvu za mizimu yakukhala na utongi padziko yonsene, nee zile zimbagona pa Khristu tayu. Thangwi umulungu onsene umbakhala m'manungo a Khristu, tenepo imwe mwapaswa moyo wamumphu mukuphatanizana kwanu na iye. Iye ana utongi pana mizimu yakukhala na mphamvu pontho utongi. Mukuphatanizana kwanu naye imwe mudagwandwa nsonga yachimuna, nee na kugwandwa kumbachita anthu kule tayu, mbwenye na kugwandwa kumbachita Khristu, kule kwakuchitisani kubuluka pansi pa utongi wa makhaliro akudawika akubalwa nawo. Thangwi pandzidzi udabatizwa imwe, mudaikhwa pabodzi na Khristu m'masiye, pontho muubatizo monthomo imwe mudalamuswambo pabodzi naye kudzera muna chikhulupiro chanu pana mphamvu za Mulungu, adalamusa Khristu kuimfa ule. Imwe kale mukhadafa muuzimu thangwi ya pyakudawa pyanu, pontho thangwi imwe mukhali anthu okhonda khala Ayuda okhonda dziwa mwambo. Mbwenye chinchino Mulungu akupasani moyo pabodzi na Khristu. Mulungu adalekerera pyakudawa pyathu pyonsene; iye adafudza mangawathu akhali na ife na matongero ache ene akhapokanyana na ife ale, pontho iye adaafudziratu pakuakhomera pamtanda. Pamtandapo Khristu adamalisa mphamvu za mizimu yakukhala na mphamvu pontho utongi, pontho iye adaatsogolera pakwecha ninga anyaperezo pamlikiti kuonesa kuakunda kwache. Tenepo paleke khala munthu wakukupokanyani papinthu pinadya imwe penu kupimwa, penu pya nsiku zakupambulika, maphwando akusekera kubalwa kwa mwezi, penu pya Nsiku Yakupuma. Pinthu ninga penepi ntchithunzi-thunzi chene cha pinthu pya m'tsogolo, mbwenye chadi-chadi ndi Khristu. Lekani tawirisa munthu na mbodzi ene kukuchitisani kukhondeswa kutambira mfupo, ule ambapiyesa ninga wakufunika pyakwanga thangwi ya masomphenya akupambulika, pontho ule ambapikhakhamiza kuoneka ninga ngwakupichepesa, pontho kuti angelo apembedzwe. Munthu ninga weneyu ambapithemba na manyerezero ache a umunthu okhonda na mathangwi ene, pontho aleka pyakukakamira pana Khristu, ule ndi msolo wa manungo. Manungo ambatambira mphamvu mbaphatana pabodzi na mphindo zache na uzingo, angakhala pansi pa utongi wa Khristu, tenepo manungowo ambakula ninga mumbafunira Mulungu. Imwe mwafa pabodzi na Khristu, pontho mwasudzulwa pa utongi wa mizimu yakukhala na utongi ya padziko yonsene yapansi. Mphapo, mwatani, munakhala ninga anthu a padziko yapansi? Ninji mumbavera matongero ninga enewa akulonga kuti, “Leka phata ichi, Leka lawa icho, pontho Leka khuya ichi”? Pinthu pyonsenepi pingaphatiswa basa kabodzi pimbasanduka pyakusowa basa; penepi ndi matongero pontho pifunziso pyakusasanywa kwene na anthu basi. Matongero enewa ambakhaladi ninga anzeru pakukhakhamiza anthu kuti athema kupembedza angelo, mbapisangiza ninga akupichepesa, pontho kuvesa manungo awo nyatwa. Kwache matongerowo nkhabe phedza munthu kukwanisa kuleka pikhumbo pyakudawika pya manungo tayu. Imwe mwalamuswa kuimfa pabodzi na Khristu, tenepo ikhani mtima papinthu pya kudzulu, kule kumbakhala Khristu pampando wache wachifumu kumadyo kwa Mulungu. Ikhani mtima papinthu pya kudzulu, nee papinthu pya pansi pano tayu. Thangwi imwe mwafa, pontho moyo wanu wabiswa pabodzi na Khristu muna Mulungu. Khristu ndiye moyo wanu chadi-chadi, tenepo iye angaoneka pontho, imwe munaonekambo naye pabodzi mudemelero yache. Mphapo mwathema kupha pikhumbo pya padziko yapansi pano, pile pili mumtima mwanu ninga pyakuzuda, pyakunyansa, pyakusirira, pyakuipa, na mtima; mtima nkhulonga kupembedza mifanikizo. Thangwi Mulungu anazhangalira anthu akuchita pinthu ninga penepi, anthu okhonda kumvera ale. Pikhali imwe na makhaliro akale mukhateweza pikhumbo ninga penepi. Mbwenye chinchino mwathema kuleka chita pinthu pyonsene ninga ipi: kuzhangali, ukali na kuipirwa. Lekani kutikana, penu pakanwa panu kulonga mafala akunyansa. Lekani kulonga pyakunama kuna unango na mwanzache, thangwi imwe mwadula moyo wakale na makhaliro ache ene, pontho mwavala moyo wachinchino, unasandusa Mulungu, nyakuulenga ule, nsiku na nsiku kuti mukhale na makhaliro a iye ene mwenechiro, towera imwe mumdziwe mwadidi mwene. Natenepo nkhabeve kusiyana pakati pa Ayuda na anthu okhonda khala Ayuda, anyakugwandwa nsonga yachimuna penu okhonda gwandwa, anthu a mitundu inango penu anthu akusalira, mtumbe penu mabitchu, mbwenye Khristu ndi pyonsene, pontho ali muna pyonsene. Imwe ndimwe anthu a Mulungu, iye adakufunani mbakusankhulani kuti mukhale anthu ache. Natenepo khalani anthu akuva nyambalo, akukoma mtima, akupichepesa, akufulika, pontho akupirira. Vanani unango na mwanzache, pontho lekereranani unango na mwanzache ngakhala unango wa imwe ana thangwi na mwanzache. Mwathema kulekererana unango na mwanzache mungadawirana ninga mwakulekereranimbo Mbuya. Kuthimizira papyonsenepi khalani nako kufunana unango na mwanzache, thangwi kufunana ndiye kumbamanga pinthu pyonsenepi kuti pikhale chibodzi chakuthema monsene mwene. Mtendere ule umbapereka Khristu ukutsogolereni m'manyerezero anu onsene. Mulungu adakuchemerani kuti mukhale na mtendere wenewu, podi imwe ndimwe mapindi a manungo abodzi. Pontho mwathema kupereka takhuta kuna Mulungu. Mphangwa Zadidi zakulonga pya Khristu zathema kukhazikika monsene mwene mumtima mwanu. Funzisanani na kupangizana mwanzeru makhaliro adidi. Imbani masalimo na nyimbo zakukuza, pontho zakulemedza nazo Mulungu. Imbani nyimbo zakupereka nazo takhuta kuna Mulungu mumtima mwanu. Pyonsene pinaphata imwe, penu kupilonga pichitwe na dzina ya Mbuya Yesu na kupereka takhuta kuna Mulungu Baba kudzera muna iye. Akazimwe, verani amunanu, thangwi ninga akhristu imwe mwathema kuchita tenepo. Amunambo, funani akazanu, pontho lekani kuachitira vinga. Anamwe, verani anyakukubalani monsene mwene, thangwi penepi ndiye pimbakomera Mulungu. Imwembo, Ababa, lekani chitisa ananu kuzhangali gopesera anataya mtima. Mabitchu, verani ambuyanu apansi pano na pyonsene pinakupangani iwo kuti mupichite; lekani kuoneka anthu adidi pakuphata basa ngakhala iwo ali ponthopo kukuyang'anirani, mbwenye phatani na mtimanu onsene, thangwi imwe mumbagopa Mbuya Mulungu. Pyonsene pinachita imwe, pichiteni na mtimanu onsene khala ninga mukuphatira basa Mbuya Mulungu, nee anthu tayu. Kumbukani kuti Mbuya anakupasani mfupo wakoyera iye anthu ache ale. Thangwi Khristu ndi Mbuya chadi-chadi anatumikira imwe ule. Nyakuchita pyakudawa onsene anatambirambo malingana na pyakudawa pimbachita iyepyo, thangwi Mulungu ambatonga mseru munthu onsene okhonda yang'ana nkhope. Imwembo ambuya, khalani adidi kuna mabitchu anu, pontho achitireni pyakuthema, thangwi imwembo muna Mbuya kudzulu. Pempherani mwakukhonda lekeza, pontho khalani m'maso ndzidzi unapemphera imwe, kupereka takhuta kuna Mulungu. Tipemphererenimbo ife towera Mulungu atipase mwayi wakuti tilalike mphangwa zache zakulonga pyakubisika pya Khristu. Ndi thangwi yache ine lero ndili m'perezo. Pempherani kuti ndilalike mwakuveka mphangwa zachezi ninga munathema ine kuzilalika. Khalani anzeru na mule munakhalira imwe na anthu akunja, pakuphatisa basa mwayi onsene una imwe. Ndzidzi onsene unalonga imwe, mafalanu athema kukhala adidi pontho akuganyalisa, pontho mwathema kudziwa kutawira mwadidi mungalongesana na munthu onsene. Mbaleathu wapamtima, Tikiko, ule ndi nyabasa wakukhulupirika, pontho nyabasa mwanzathu pabasa ya Mbuya, anakupangani pyonsene pya ine. Ndi thangwi yache ndikumtuma kuna imwe, towera akusisimuseni pakukupangani pya mule munakhalira ife tonsene. Iye akutsagana na Onesimo, mbaleathu wapamtima, pontho wakukhulupirika wa m'gulu mwanu ule. Iwo anakupangani pyonsene pinachitika kuno. Aristariko, nyaperezo mwanzanga, pontho na Maliko, mdzukulu wa Barnaba ule, akukupasani mwenyikiro. Imwe mwava kale kuti mumtambire mwadidi, Maliko angabwera kwanuko. Yoswa, ule ambadziwika pontho na dzina yakuti Yusito, akukupasanimbo mwenyikiro. Anthu atatuwa ngokhawa Ayuda adasanduka anyakukhulupira, ale adandiphedza pabasa ya Ufumu wa Mulungu, pontho iwo andiphedza pikulu pene. Epafra, mbodzi wa m'gulu mwanu, pontho nyabasa wa Khristu Yesu, akukupasani mwenyikiro. Ndzidzi onsene iye ambakupemphererani pikulu kuna Mulungu kumpempha kuti imwe mukhale anthu akuimira dzololo ninga akhristu akukola, pontho akukhulupira chadi-chadi, na kuvera monsene mwene pinafuna Mulungu. Ine ene ndekha ndinakwanisa kuchitira umboni basache idaphata iye mwakuwangisa kukuphatirani, pontho idaphatira iye anthu a ku Laodikea na Hieropoli. Luka, shamwaliathu wapamtima, ule ndi mng'anga, pontho na Dema akukupasani mwenyikiro. Tiperekerenimbo mwenyikiro kuna abale mu Laodikea, na kuna Nimfa, pontho na kuna mpingo, ule umbagumanyikana m'nyumba mwache. Kalatayi ingamala werengwa pakati panu, ikawerengwembo kuna mpingo wa ku Laodikea. Pandzidzi onthowo mwathema kuwerengambo kalata inafuna dzakutumizirani mpingo wa ku Laodikea. Pangani Arikipo kuti, “Onesesa mwadidi kuti basa idakupasa Mbuya waimalisa.” Ndikulemba na dzanja yangayi mafala awa: Mwenyikiro kubulukira kuna ine, Paulo. Kumbukani kuti ine ndamangwa na njema. Kukoma mtima kwa Mulungu kukhale namwe. Kubulukira kuna ine Paulo, pontho Sila na Timoti. Kwenda kuna mpingo wa ku Tesalonika, ule ngwa Mulungu Baba pontho wa Mbuya Yesu Khristu. Kukoma mtima na mtendere pyakubulukira kuna Mulungu pikhale namwe. Ndzidzi onsene timbapereka takhuta kuna Mulungu thangwi ya imwe monsene, pontho timbakuthulani ndzidzi onsene unapemphera ife. Tenepo timbakumbuka pamaso pa Mulungu Babathu pya mabasanu akuonesa chikhulupiro chanu ale, pya mule mudaphatira imwe basa kuonesa kufunana kwanu, na pya kukhazikika kwachita chidikhiro chanu pana Mbuyathu Yesu Khristu. Abale athu, ife timbapidziwa kuti Mulungu ambakufunani, pontho akusankhulani towera mukhale ache, thangwi Mphangwa Zadidi zidadza kuna imwe, nee na mafala okha tayu, mbwenye pontho na mphamvu za Mzimu Wakuchena, pontho na kukhulupira kukulu kudachita imwe pa pyakuonadi pya mphangwazo. Imwe mukudziwa mwadidi pya mule mukhakhalira ife ndzidzi ukhali ife namwe; pikhachita ife pile pikhali pyakuganyalisa imwepo. Imwe mudatsanzira ife pabodzi na Mbuya ene. Podi kwene kuti mudasanyika pikulu, imwe mudatambira mphangwa za Khristu na kukomerwa kule kumbabulukira kuna Mzimu Wakuchena. Natenepo imwe chinchino mwasanduka upangizi kuna anyakukhulupira onsene a m'nthemba za Makedonia na Akaya. Si mphangwa zokha za Mbuya zidafalikira ku Makedonia na ku Akaya tayu, mbwenye mbiri yakulonga pya chikhulupiro chanu pana Mulungu idaveka konsene kwene. Mphapo nkhabeve chinthu chinafuna ife kulonga. Anthu onsene ambalonga pya mule mudatitambirira imwe, ndzidzi udakufambirani ife, pontho na mule mudalekera imwe kupembedza mifanikizo mbamuzungunukira kuna Mulungu wakuonadi pontho wamoyo, towera mumtumikire. Chinchino imwe mukudikhira Mwanache kudza kubulukira kudzulu, Mwanacheyu ndi Yesu, adalamusa iye kuimfa ule, pontho ule ambatipulumusa kuna ukali wa Mulungu unafuna kudza. Abale athu, imwe mukupidziwa kuti ulendo wathu kuna imwe hukhali wapezi tayu. Imwe mukupidziwa kuti tikhadavuyiwa na kutikanwa mumzinda wa Filipi, mwenemo mbatidzati kudza ku Tesalonikako. Podi kwene kuti anthu azinji adatipokanya, Mulungu wathu adatipasa kuwanga mtima kuti tikulalikireni Mphangwa Zadidi zakubulukira kuna iye. Kukudembeterani kunachita ifeku nee tikuchita mwakunama, penu na manyerezero akuipa, penu kuyesa kunyengeza napyo anthu tayu. M'mbuto mwache ndzidzi onsene timbalalika ninga mumbapifunira Mulungu, thangwi iye adatiyesa anthu akuthema kupaswa basa ya kulalika Mphangwa Zadidi. Ife nkhabe yesa kufuna kukoma kuna anthu tayu, mbwenye kuna Mulungu, nyakudziwa makhaliro athu ule. Imwe mukupidziwa mwadidi mwene kuti ndzidzi udadza ife kuna imwe, ife nee tidadza na mafala akukoma, penu mafala akusembedzera nawo pinthu pyanu tayu! Mulungu ndi mboni yathu. Ife nee tidafuna kusimbwa na anthu, penu na imwe, penu na anthu anango tayu. Ife mbatidakwanisa kukupangani kuti mutivere, thangwi ndife anyakutumwa a Khristu. Mbwenye ndzidzi ukhali ife na imwe, tikhali anthu akufulika ninga mama wakutsalakana anache. Ife tidakufunani pyakwanga mwakuti tidasasanyika kugawana namwe nee Mphangwa Zadidi zokha zakubulukira kuna Mulungu tayu, mbwenye pontho na moyo wathu ene, thangwi imwe mukhalidi apamtima pathu! Abale athu, ndimomwene kuti imwe mukukumbuka mule mukhaphatira ife basa mwakuwangisa. Mosiku na masikati tidaphata basa, towera tileke kukunensani na nyatwa zathu, pikhalalika ife Mphangwa Zadidi zakubulukira kuna Mulungu. Imwe ndimwe mboni zathu, pontho na Mulungu ene kuti makhaliro athu akhali angwiro, akulungama pontho akusowa chinthu chakuapokanyisa kuna imwe anyakukhulupira. Imwe mukupidziwa kuti kukhala kwathu pabodzi na munthu onsene kudakhala ninga mule mumbachita baba kuna anache. Ife tidakuwangisani mtima na kukuthondozani, pontho tidathimiza kukudembeterani kuti mukhale na makhaliro akukomera Mulungu, ule ambakuchemerani kuti mukakwate khundu mu Ufumu wache, pontho mudemelero yache. Thangwi inango imbaperekera ife takhuta mwakukhonda lekeza kuna Mulungu njishi: imwe mudava na kutambira mphangwa za Mulungu zidadza na ife kuna imwe. Imwe mudazitambira ninga mphangwa zakubulukira kuna Mulungu, nee zakubulukira kuna anthu tayu, thangwi Mulungu akuphata basa mumtima mwa imwe anyakukhulupira. Abale athu, pinthu pidakuchitikiranipi mphyontho-pyontho pile pidachitikira mipingo ya Mulungu ku Yudea, kuna anthu ale nga Khristu Yesu kweneko. Imwe mudasanyiswa na anthu a dzinzanu yonthoyo sasawambo ninga mudasanyisirwa iwo na Ayuda, ale adapha Mbuya Yesu, pontho na maprofeti mbaboneresa pontho ife. Mulungu hambakomerwa nawo anthu enewa na pang'ono pene tayu. Iwo nganyamalwa kuna anthu onsene! Iwo adayesa kutitchinga kuti tileke kulalika kuna anthu okhonda khala Ayuda mphangwa zakudzesa chipulumuso. Pakuchita tenepo iwo apithimizira mwakumalisikiratu pyakudawa pidachita iwo ndzidzi onsene. Pakumalisira ukali wa Mulungu wadza pana iwo. Abale, pidalekana ife kuonana namwe ndzidzi pang'ono maso na maso nee m'manyerezero tayu, tidakutchuwani pyakwanga mwakuti tidayesa-yesa pyakwanga kuti tionane namwe pontho maso na maso. Ife tikhafuna kubwera pontho kuna imwe. Maka ine Paulo ndidayesa-yesa kazinji kene kuti ndibwere pontho, mbwenye Satana hadatitawirise tayu. Imwe ndimwe ene basi, ale anafuna dzakhala chidikhiro chathu, kukomerwa kwathu pontho mfupo unafuna dzaonesa kukunda kwathu pamaso pa Mbuyathu Yesu, iye angabwera pontho. Ndimomwene, kunyada kwathu na kukomerwa kwathu ndimwepo. Pakumalisira, tidapichimwana kuti tipirire okhonda kukuonani, natenepo ife tidanyerezera kukhala pyathu mumzinda wa Atene, mbatituma Timoti, mbaleathu wakuphata naye pabodzi basa ya Mulungu yakulalika Mphangwa Zadidi zakulonga pya Khristu. Ife tidamtuma kuti akuwangiseni mtima, pontho kukuphedzani kuti muwange m'chikhulupiro chanu, towera paleke khala munthu na mbodzi ene wa imwe wakutekenyeka thangwi ya nyatwa zinaona imwezi. Imwe mukudziwa kuti nkhufuna kwa Mulungu kuti tione nyatwazi. Thangwi pikhali ife kweneko pabodzi namwe tidakupanganiletu kuti tidathema dzabonereswa, tenepo pidachitikadi ninga montho munapidziwira imwe mwadidi. Ine ndapichimwana kuti ndipirire okhonda kukuonani, ndi thangwi yache ndikhadamtuma Timoti, tenepo ndidamtuma dzaona kuti chikhulupiro chanu chili tani. Thangwi ndikhaswipa mtima kuti penu Satana, nyakunyengeza, akhadakunyengezani mbachitisa kuti basa yonsene idaphata ife ikhali yapezi! Mbwenye chinchino pyadza Timoti, atipanga pyakutichitisa kuti tikomerwe pakulonga pya chikhulupiro chanu pontho kufunana kwanu. Iye atipanga kuti imwe ndzidzi onsene mumbatikumbuka mwadidi, pontho kuti imwe mumbafuna kutiona sasawa ninga mumbafunirambo ife kukuonani. Tenepo nyatwa na kusanyika kwathu konsene tawangiswa mtima na kuva pya imwe. Ntchikhulupiro chanu chinatiwangisa mtima, thangwi chinchino tina moyo chadi-chadi, podi imwe mwaimira dzololo m'moyo wanu wakuphatanizana na Mbuya. Chinchino tinakwanisa kupereka takhuta kuna Mulungu wathu thangwi ya imwe. Timbapereka takhuta kuna iye thangwi ya kukomerwa kwathu pamaso pache thangwi ya imwe. Mosiku na masikati timbampempha na mtimathu onsene kuti atitawirise kuonana namwe maso na maso, towera tikupaseni pinthu pinasowa imwe m'chikhulupiro chanu. Mulungu Babathu na Mbuya Yesu atisasanyire njira yakuti tidze kuna imwe. Mbuya akulise na kuinjipisa kufunana kwanu pana unango na mwanzache na pana anthu onsene kuti kukhale sasawa ninga kukufunani kumbachita ife pana imwe. Mungachita tenepo iye anakuwangisani mtima, tenepo imwe munakhala akusowa chinthu chakukupokanyisani, pontho akuchena pamaso pa Mulungu Babathu ndzidzi unafuna dzabwera pontho Mbuyathu Yesu pabodzi na anthu onsene, ale ngache. Pakumalisira, abale athu, ife takufunzisani mwadidi pya mule mwathema imwe kukhala na makhaliro akukomera Mulungu; ndimomwene ninga munakhalira imwemu. Tenepo chinchino tikukupemphani pontho kukudembeterani na dzina ya Mbuya Yesu kuti muchite kupiringana penepo. Thangwi imwe mukudziwa matongero adakupasani ife na utongi wa Mbuya Yesu. Mulungu anafuna kuti imwe mukhale anthu akuchena pontho anthu okhonda chita pinthu pyakuzuda. Mamuna onsene athema kudziwa kukhala mwadidi na mkazache mwakuchena na mwakupilemedza, aleke khala na pikhumbo pyakusirira ninga mumbachitira anthu akunja, okhonda dziwa Mulungu ale. Natenepo paleke khala munthu wakuchitira mwanzache wachikhristu pyakudawika penu kumdyera nkope-kope. Ife takupanganiletu penepi, pontho kukucheuzani pikulu pene kuti Mbuya anatchunyusa munthu onsene anachita penepiyi. Mulungu hadatichemerere kuti tichite pinthu pyakuzuda tayu, mbwenye kuti tikhale anthu akuchena. Tenepo munthu onsene anakhonda chifunzisochi, iye nee akukhonda munthu tayu, mbwenye akukhonda Mulungu, ule ambakupasani Mzimu Wakuchena. Nkhabe funika kuti tikulembereni pya kuafuna anyakukhulupira anzanu tayu, thangwi Mulungu mwenechiroache ndiye akufunzisani pya mule mwathema imwe kufunana unango na mwanzache. Ndimomwene imwe mumbaafuna abale onsene m'nthemba yonsene ya Makedonia. Tenepo, abale athu, tikukupemphani kuti muchite kupiringana penepa. Onesesani kuti ndzidzi onsene kukhala kwanu nkhwakufulika mbamutsalakana pinthu pimbachita imwe, pontho kuphata basa na manjanu ninga mudakupangirani ife kale. Mungachita tenepo, imwe munachitisa anthu okhonda khulupira kukulemedzani, pontho munakhala anthu okhonda nyindira munthu na mbodzi ene papinthu pinasowa imwe. Abale athu, ife tinafuna mudziwe pyakuonadi pimbachitika kuna agonera mkono ale, towera muleke kutsukwala ninga anthu akusowa chidikhiro. Ife timbakhulupira kuti Yesu adafa, pontho adalamuka mbakhala pontho na moyo, natenepo timbakhulupira kuti Mulungu anadzesa kuna iye anthu agonera mkono akumkhulupira ale, pabodzi na Yesu. Chinchino, ife tikukufunzisani chifunziso cha Mbuya: Mbuya angabwera pontho, ife ale tina moyo lerofe nee tinakhala patsogolo pa adagonera mkono ale tayu. Utongi unaperekwa na mkhuwo, panaveka fala ya mngelo wamkulu, pontho ngoma ya Mulungu inalira, penepo Mbuya mwenechiro anatchitha kudzulu. Anyakukhulupira muna Khristu adagonera mkono ale, analamuka chakutoma; kubuluka penepo ife, ale tinakhala na moyo ndzidzi wenewo, tinagumanyikana pabodzi nawo m'makole kwenda kagumana na Mbuya m'dzulu. Natenepo ndzidzi onsene tinakhala na Mbuya. Tenepo wangisanani mtima unango na mwanzache na mafala enewa. Abale, nkhabe funika tayu kuti tikulembereni pya nsiku na ndzidzi unafuna dzachitika pinthu penepi. Thangwi imwe mukupidziwa mwadidi mwene kuti Nsiku ya Mbuya inabwera ninga mumbabwerera mbava mosiku. Ndzidzi umbalonga anthu kuti, “Tili pa mtendere, pontho nkhabe chakugoswa,” penepo pene nyatwa zikulu zinagwa pana iwo mwakututumusa ninga kuva kupha kwa mkazi wamimba angafuna kubala, tenepo anthu hanathawa tayu. Mbwenye, abale, imwe nee muli mumdima tayu, natenepo nsiku yeneyo ileke kukudodomesani ninga kubwera kwa mbava. Imwe monsenene ndimwe anthu a cheza, anthu a masikati. Ife si ife anthu a mosiku penu a mumdima tayu. Tenepo mbatilekeni kugona chitulo ninga anangowa, mbwenye mbatikhaleni m'maso, pontho mbatikhaleni akuuphata mtima. Anyakugona ambagona na mosiku, pontho anyakuledzera ambaledzera na mosiku. Ife ndife anthu a masikati, natenepo mbatikhaleni akuuphata mtima. Tendeni tivale chikhulupiro na kufunana ninga chisimbi chakutchinjiriza nacho pagangafuwa pathu, pontho chidikhiro cha chipulumuso ninga chipewu chakutchinjirizira nacho misolo yathu. Mulungu hadatisankhule kuti atitchunyuse na ukali wache tayu, mbwenye kuti atipulumuse kudzera muna Mbuyathu Yesu Khristu, ule adatifera, towera tikhale na moyo pabodzi naye, penu tikhale na moyo penu tife pandzidzi unafuna iye dzabwera pontho. Natenepo wangisanani mtima na kuphedzana unango na mwanzache, ninga munachitira imwe chinchino. Abale, tikukupemphani kuti mulemedze anyakuphata basa pakati panu, ale ambakutsogolerani na kukupangizani makhaliro adidi pa moyo wanu wachikhristu. Alemedzeni na kuafuna pikulu thangwi ya basa imbaphata iwo. Khalani mwamtendere pakati panu. Abale athu, tikukudembeterani kuti mucheuze anthu akupolola, wangisani mtima anthu amantha, phedzani anyakusowa mphamvu, pontho khalani akupirira kuna anthu onsene. Lekani kubwezera chakuipa mwanzanu angakuchitirani chakuipa, mbwenye ndzidzi onsene khalani anthu akufuna kuchitirana udidi kuna unango na mwanzache, pontho na kuna anthu onsene. Komerwani ndzidzi onsene, pempherani mwakukhonda lekeza, perekani takhuta kuna Mulungu papinthu pyonsene pimbachitika. Penepi ndiye pinafuna Mulungu kuti imwe mupichite m'moyo wanu wakuphatanizana na Khristu Yesu. Lekani thimisa moto wa Mzimu Wakuchena, lekani lulupisa mphangwa zakubulukira kuna Mulungu, mbwenye yesani pyonsene; chitani pinthu pyadidi ndzidzi onsene, pontho thundani pinthu pyakuipa pya mtundu onsene. Mulungu, ule ambatipasa mtendere, akusanduseni kukhala anthu akupambulika monsene mwene, pontho akoye mwadidi mzimu, moyo na manungo anu, towera mukhale anthu akusowa chinthu chakukupokanyisani pandzidzi unafuna dzabwera pontho Mbuyathu Yesu Khristu. Mulungu ambakuchemerani ule anachita pyonsenepi, thangwi iye ngwakukhulupirika. Abale, tipempherenimbo ife. Perekani mwenyikiro kuna anyakukhulupira onsene kuonesa kuafuna kwanu. Na utongi wa Mbuya, ndikukudembeterani kuti muwerenge kalatayi kuna anyakukhulupira onsene. Kukoma mtima kwa Mbuyathu Yesu Khristu kukhale namwe. Kubulukira kuna ine Paulo, pontho Sila na Timoti. Kwenda kuna mpingo wa ku Tesalonika, ule ngwa Mulungu Babathu pontho wa Mbuya Yesu Khristu. Kukoma mtima na mtendere pyakubulukira kuna Mulungu Babathu pontho Mbuya Yesu Khristu pikhale namwe. Abale athu, ife tathema kupereka takhuta kuna Mulungu ndzidzi onsene thangwi ya imwepo. Mphyadidi kuti ife tichite tenepo, thangwi chikhulupiro chanu chikuthimiza kukula pyakwanga, pontho kufunana kwanu unango na mwanzache kukukula pyakwanga. Natenepo ife pano timbakunyadirani pakati pa mipingo ya Mulungu, thangwi ya kuthimizira kwanu kupirira na kukhulupira pandzidzi wa nyatwa na kubonereswa kunaona imweku. Pyonsenepi pikutsikimizira kuti Mulungu ambatonga mseru mwakulungama. Chinafuna Mulungu ntchakuti imwe mukhale anthu akuthema kupita mu Ufumu wache, unaonera imwe nyatwa chinchinowu. Mulungu ngwakulungama; iye anabwezera nyatwa pana anthu anakuboneresaniwa, mbwenye imwe munaona nyatwa chinchino Mulungu anakupumisani pabodzi pene na ife. Iye anachita penepi ndzidzi unafuna dzaoneka Mbuya Yesu kubulukira kudzulu pabodzi pene na angelo ache amphamvu, na moto wakugaka, kudzatchunyusa anthu ambakhonda Mulungu ale, pontho na ale ambakhonda kuvera Mphangwa Zadidi zakulonga pya Mbuyathu Yesu. Kutchunyuswa kwawo kunakhala kwa kwenda na kwenda. Iwo hanaona nkhope ya Mbuya, pontho mphamvu zache zademelero tayu, iye angabwera pansiku yeneyo kutambira demelero na chilemedzo kubulukira kuna anthu ache onsene, pontho kuna anyakumkhulupira onsene. Imwembo munakhala nawo pabodzi, thangwi imwe mwakhulupira mphangwa zidadza na ife kuna imwe. Ndi thangwi yache ife ndzidzi onsene timbakupemphererani kuti Mulungu wathu akuchitiseni kukhala anthu akuthemerana na moyo ule udakuchemererani iye. Na mphamvu zache iye achitise pikhumbo pyanu pya kuchita udidi kukwana-kwana, pontho amalise pyonsene pimbachita imwe kudzera muna chikhulupiro chanu. Na njira yeneyi dzina ya Mbuyathu Yesu inatambira demelero kubulukira kuna imwepo, pontho imwembo munatambira demelero kubulukira kuna iye kudzera muna kukoma mtima kwa Mulungu wathu pontho na kwa Mbuya Yesu Khristu. Kulonga pya kubwera pontho kwa Mbuyathu Yesu Khristu, pontho na pya kugumanyikana kwathu pabodzi kagumanikana naye: Abale anga, ndikukupemphani kuti muleke kudzudzumika m'manyerezero anu, penu kututumuka na pinalonga anthu kuti Nsiku ya Mbuya yafika kale. Penu iwo alonge pyawo kuti penepi tidapilonga ndife kudzera muna mphangwa zakubulukira kuna Mulungu, penu kulalika kudachita ife, penu kalata idalemba ife ile. Paleke khala munthu na mbodzi ene wakukunyengezani na pang'ono pene tayu, thangwi nsikuyo mbidzati fika, panachitika Kugalukira Kwakumalisira, pontho Munthu Wakuipa anaoneka, ule athema kwenda kugehena. Iye anapokanya pinthu pyonsene pimbapembedza anthu, pontho pimbalonga iwo kuti ndi Mulungu. Iye anapiikha yekha ene padzulu papinthu pyonsenepi. Pontho anapita m'Nyumba ya Mulungu mbakakhala pansi mbapithula yekha ene kuti ndi Mulungu. Ayi imwe nkhabe kukumbuka tayu? Pikhali ine namwe kweneko ndidakupangani pyonsenepi. Kwache pana chinthu chinakhondesa kuti penepi pichitike chinchino, chinthu chenechi imwe ene mukuchidziwa. Mbwenye pandzidzi wache wakuthema ungakwana Munthu Wakuipayi anaoneka. Mphamvu zakubisika zakuipa zatoma kale kuphata basa, mbwenye pinthu pinafuna kudzachitikapyo nee pinati pichitike tayu kufikirana anapikhondesa kuti pichitike ule abuluswa. Tenepo Munthu Wakuipa ule anatchululwa, mbwenye Mbuya Yesu angabwera anampha na muya wakubulukira m'kanwa mwache, pontho anamvunga na kuonekera kwache kwakung'azimira. Munthu Wakuipa ule anabwera na mphamvu za Satana mbachita pilengo-lengo na pyakudodomesa pyakunama pya mtundu na mtundu, pontho anaphatisa basa unthawatawa onsene kunyengeza nawo anthu anafuna tayika ale. Iwo anatayika thangwi hadatambire pontho kufuna pyakuonadi tayu kuti apulumuke napyo. Natenepo Mulungu anatumiza mphamvu zakuanyengeza, towera iwo akhulupire pinthu pyakunama. Na thangwi yeneyi anthu, ale adakhonda kukhulupira pyakuonadi mbakomerwa pyawo na kuchita pyakudawika, anakonwa. Ife tathema kupereka takhuta kuna Mulungu ndzidzi onsene thangwi ya imwepo, abale, ale ambafunwa na Mbuya. Thangwi Mulungu adakusankhulani kukhala akutoma kupulumuswa kudzera muna mphamvu za Mzimu Wakuchena kukuchitisani kukhala anthu akuchena kudzera muna chikhulupiro chanu pana pyakuonadi. Mulungu adakuchemererani penepi kudzera muna Mphangwa Zadidi zidakulalikirani ife; towera mutambirembo khundu yanu pa demelero ya Mbuyathu Yesu Khristu. Natenepo, abale athu, imirani dzololo, pontho phatisani pyakuonadi pidakufunzisani ife, pakulalika na kupilemba kwene m'kalata pile. Mbuyathu Yesu Khristu mwenechiro, pontho Mulungu Babathu ule adatifuna, pontho ule na kukoma mtima kwache adatipasa kuwanga mtima kokhonda mala, pontho na chidikhiro chakukhazikika, akuwangiseni mtima pontho akupaseni mphamvu kuti ndzidzi onsene muchite na kulonga kwene pinthu pyadidi. Pakumalisira, abale, tipemphererenimbo ife, towera mphangwa za Mbuya zithimize kufalikira msanga, pontho kuti zitambirwe na chilemedzo ninga mudachitirwa izo pakati panu. Pempherani pontho kuti Mulungu atipulumuse m'manja mwa anthu akudawika pontho akuipa; thangwi si onsene ambakhulupira Mphangwa Zadidi tayu. Mbwenye Mbuya ngwakukhulupirika, tenepo iye anakupasani mphamvu, pontho anakukoyani mwadidi kugopesera Satana, nyakuipa ule. Mbuya ambatichitisa kuti tikukhulupireni kuti mukuchita, pontho munathimiza kuchita pinthu pyonsene pidakupangani ife pile. Mbuya atsogolere pyakunyerezera pyanu, towera mudziwe chadi-chadi kuafuna kumbachita Mulungu anthu pontho na kupirira kwa Khristu. Abale, na dzina ya Mbuya Yesu Khristu tikukupangani kuti muleke phatizana na akhristu, ale ana makhaliro akupolola, pontho ale ambakhonda kuteweza matongero adaapasa ife ale. Imwe ene mukupidziwa mwadidi mwene kuti imwe mwathema kuchita ninga montho mukhachitira ife. Pikhali ife pakati panu ife nee tikhali anthu akupolola tayu. Ife hatidatambire pyakudya pyakubulukira kuna munthu na mbodzi ene okhonda kukupagalira tayu, m'mbuto mwache tidaphata basa na manjathu mwakuwangisa. Tidathimiza kuphata basa mosiku na masikati kugopesera kuti tinakunensani. Si kuti ife nkhabe utongi wakukupangani kuti mutiphedze, mbwenye tidachita tenepo kuti tikupangizeni makhaliro adidi. Pikhali ife pabodzi namwe kwanuko, tikhakupangani kuti “Munthu onsene anakhonda phata basayo aleke kudya.” Tikulonga tenepa, thangwi tikuva kuti kweneko pakati panupo pana anthu anango a makhaliro akupolola, ale nkhabe phata basawo tayu, mbwenye kuzunguza basa ya anthu anango. Na dzina ya Mbuya Yesu Khristu tikuapanga na kuacheuza anthu ninga enewa kuti akhale na makhaliro akuthema mbaphata basa, towera agumane kudya kwakuphata basa na manjawo. Mbwenye imwe, abale, lekani kutopa na kuchita udidi. Ngakhala munthu unango anakhonda kuvera mafala alemba ife m'kalatamu, munthu weneyo mumuonesese mwadidi, pontho muleke kuphatizana naye, towera achite manyadzo. Kwache lekani kumuyesa ninga nyamalwa, mbwenye mcheuzeni ninga mbaleanu. Mbuya maka, ule ndi mwenechiro mtendere, mbakupaseni mtendere ndzidzi onsene pontho m'njira zonsene. Mbuya mbakhale na imwe monsene. Na manjanga ndikulemba mafalawa: Mwenyikiro wakubulukira kuna ine, Paulo. Chenechi ntchidzindikiro changa m'makalatanga onsene, mwenemu ndiye mumbalembera ine. Kukoma mtima kwa Mbuyathu Yesu Khristu kukhale na imwe monsene. Kubulukira kuna ine Paulo, nyakutumwa wa Khristu Yesu, na kutongwa na Mulungu Nyankhombo wathu, pontho na Khristu Yesu chidikhiro chathu. Kwenda kuna Timoti, mwananga chadi-chadi m'chikhulupiro. Kukoma mtima, nsisi na mtendere pyakubulukira kuna Mulungu Baba, pontho Khristu Yesu Mbuyathu pikhale namwe. Ndikupifuna kuti iwe ukhale mumzinda wa Efeso ninga mudakupemphera ine ndzidzi ukhaenda ine ku Makedonia ule. Anthu anango kweneko akufunzisa pifunziso pyakunama, tenepo iwe uapange kuti aleke. Uapange kuti aleke kuikha konta pithankano pyakusowa basa, pontho na nyandandanda wa madzina a makolo akale. Pinthu penepi pimbalamusa mphoka, pontho ipyo nkhabe pinthu tayu na pinthu pidasasanya Mulungu kudzapichita, pile pimbadziwika kudzera muna chikhulupiro. Thangwi ya kupasira ine matongero enewa nkhufuna kuti pakhale kufunana kwakubulukira mumtima wangwiro, chikumbu mtima chadidi, na chikhulupiro chadi-chadi. Anthu anango abauka kubuluka kuna penepi mbalemwa na mphoka zakusowa basa. Iwo akufuna kukhala afunzisi a mwambo wa Mose, mbwenye iwo nkhabe vesa tayu mafala penu pinthu pimbalonga iwo mwakukhonda penuka na pang'ono pene. Tikupidziwa kuti mwambo ngwadidi ngakhala munthu anauphatisa basa mwakuthema. Ife tikupidziwa pontho kuti mwambo hudasasanyirwe anthu akulungama tayu, mbwenye anyakuswa mwambo na anyakupandukira, anyakukhonda tsalakana Mulungu, pontho na anyakudawika, anyakukhonda chena na anyakukhonda pembedza, anyakupha ababawo penu amawo, mapanga, anthu akuchita uputa pontho akuzuda, anyakuba ana a anzawo, anyakunama, na anyakuchitira umboni wakunama, pontho na onsene anachita pinthu pyakupokanyisana na chifunziso chakuonadi. Chifunziso chakuonadichi chimbagumanwa mu Mphangwa Zadidi zidandipasa Mulungu kuti ndizilalike; Mphangwa Zadidi zakubulukira kuna Mulungu wa demelero pontho wa mtsanzayiso. Ndikupereka takhuta kuna Khristu Yesu Mbuyathu, ule andipasa mphamvu zakuphatira nazo basanga. Ndikupereka takhuta kuna iye thangwi ya kundiyesa munthu wakuthema na kundisankhula kuti ndimphatire basa. Podi kwene kuti ndidamshola, kumboneresa pontho kumtikana, Mulungu andivera nsisi, thangwi ndzidzi wenewu ndikhali wakukhonda khulupira, natenepo ndikhapichita mwakukhonda dziwa. Mbuyathu, adandikomera mtima pikulu pene mbandipasa chikhulupiro na kufunana pina ifepi thangwi ya kuphatanizana na Khristu Yesu. Uku nkhulonga kwakuonadi kule kwathema kutawirwa monsene mwene pontho kukhulupirwa: Khristu Yesu adadza padziko yapansi kudzapulumusa anthu akudawa. Ine ndikhali wakuipa pyakwangaletu kupiringana iwo, mbwenye Mulungu adandivera nsisi towera Khristu Yesu aonese kupirira kwache kokhonda mala konsene pakuphata kwache basa na ine, munthu wakudawika pyakwangaletu, towera ndikhale upangizi kuna anthu onsene, ale akhamfuna dzamkhulupira mbatambira moyo okhonda mala. Tenepo kuna Mfumu wakukhala na kukhala, okhonda kufa, pontho okhonda oneka, ule ndi Mulungu ene basi, kukhale chilemedzo na demelero kwenda na kwenda! Ameni. Mwananga Timoti ndikukupasa matongero awa mwakutewezana na mphangwa zakubulukira kuna Mulungu zidalongwa kale ene pya iwe zile. Phatisa basa matongero enewo ninga pida towera umenye nkhondo yadidi, pontho koya chikhulupiro chako, pontho na chikumbu mtima chadidi. Anthu anango hadavere chikumbu mtima chawo tayu, natenepo achitisa chikhulupiro chawo kuvungika. Pakati pawo pana Himeneo na Alekezanda, atchunyusa ine ale pakuapereka m'manja mwa Satana kuti afunze kuleka kushola Mulungu kunachita iwoko. Chakutoma pa pyonsene ndikukupemphani kuti mupempherere anthu onsene kuna Mulungu, kumdembetera, kumpempha, pontho kupereka takhuta kuna iye. Pemphererani mafumu na atongi onsene, towera tikhale na moyo wakumatama pontho wamtendere, wakulemedza Mulungu monsene mwene, pontho na makhaliro adidi. Penepi mphyadidi, pontho Mulungu Nyankhombo wathu ambakomerwa napyo. Iye ambafuna kuti anthu onsene apulumuswe mbadziwa pyakuonadi. Thangwi pana Mulungu mbodzi ene basi, pontho pana nyakukhala pakati mbodzi ene basi pakati pa Mulungu na anthu, munthu weneyu ndi Khristu Yesu, ule adapereka moyo wache kuti aombole anthu onsene. Chenecho chikhali chitsikimizo ndzidzi wache wakuthema kuti Mulungu akufuna kupulumusa anthu onsene. Tenepo ndi thangwi yache ine ndidatumwa ninga nyakutumwa pontho mfunzisi wa anthu okhonda khala Ayuda kuti ndialalikire mphangwa za chikhulupiro, pontho na zakuonadi. Ine nee ndikunamabi; pinalonga inepi mphyakuonadi. Ndinafuna kuti konsene kunagumanyikana anthu kupemphera, amuna ale ngakupambulika kuna Mulungu, akwize manjawo m'dzulu kupemphera mwakukhonda zhangali penu kupokanya. Ine ndinafuna pontho kuti akazi avale mwakuthema mwakupilemedza na mwakupichepesa. Kupithemesera kwawo kuleke khala kwa kusasanya tsisi tayu, penu kuvala golidi, penu usanga wakudula, penu nguwo zakudula. Mbwenye apithemesere na mabasa adidi akuthemerana na akazi, ale ambalonga kuti mbanyakupembedza Mulungu. Akazi athema kumatama, pontho kuvera monsene mwene pinafunziswa iwo. Ine nkhabe tawirisa kuti akazi afunzise penu kukhala na utongi pana amuna tayu, mbwenye athema kumatama. Thangwi Adamu ndiye adatoma kusasanywa, kubuluka penepo Hava. Si Adamu tayu adanyengezwa ule, mbwenye ndi mkazi adanyengezwa mbaswa mwambo wa Mulungu. Mbwenye mkazi anapulumuka thangwi ya kubala, ngakhala iye anapirira m'chikhulupiro, mukufunana, na m'mtima wakuchena, pontho na mwakupilemedza. Kulonga uku nkhwakuonadi: Ngakhala munthu ana chipapu kukhala mkadamu wa mpingo, iye akhumba basa yadidi pyakwanga. Mkadamu wa mpingo athema kukhala munthu wakusowa chinthu chakumpokanyisa. Akhale mamuna wa mkazi mbodzi, okhonda ledzera, wakuuphata mtima, wakupilemedza, wakutambira alendo mwadidi kumusa kwache, wakukwanisa kufunzisa; aleke khala dombe penu wanthonga; mbwenye akhale wakufulika pontho wakufuna mtendere; aleke khala wakukhumba mfuma; iye athema kukwanisa kufambisa mwadidi banjache, pontho aone kuti anache akumvera na chilemedzo chikulu. Thangwi ngakhala munthu hanadziwa kufambisa banjache mwadidi tayu, anakwanisa tani kuyang'anira mpingo wa Mulungu? Iye athema kukhala wakukola m'chikhulupiro, gopesera ananyada mbakonwa ninga mudakonerwa Satana. Iye akhale munthu wakulemedzwa na anthu okhonda khala akhristu, towera iye aleke khala munthu wakudzesa manyadzo mbakweshwa na msampha wa Satana. Anyakuphedzera mumpingo athema kukhalambo anthu a makhaliro adidi, pontho kulonga pinthu na mtima wakuonadi; aleke kumwa pyakwanga pyakuledzeresa, penu kuikha mtima pakobiri. Iwo athimize kuphatisa chikhulupiro chakuzwika chakuonadi na chikumbu mtima chadidi. Chakutoma iwo ayeswe, tenepo ngakhala anapikwanisa, penepo iwo athema kuphata basa. Akazawombo athema kukhala na makhaliro adidi, pontho aleke khala atsweda, penu akuledzera, mbwenye akukhulupirika papyonsene. Nyakuphedzera mumpingo athema kukhala na mkazi mbodzi ene basi, pontho akhale wakukwanisa kuyang'anira mwadidi anache na banjache ene. Anyakuphedzera ale ambaphata basa mwadidi ambapichemerera okha ene mbiri yadidi. Pontho ambawanga mtima pakulonga pya chikhulupiro chawo pana Khristu Yesu. Pinalemba ine kalatayi kuna iwe, ndikudikhira kubwera kweneko chinchino pano kuti ndikuone. Mbwenye ngakhala ndinachita nthontho, kalatayi inakudziwisa makhaliro athema ife kukhala nawo m'banja ya Mulungu, ile ndi mpingo wa Mulungu wamoyo, pontho mzati wakuphatisa nawo pyakuonadi. Nkhabe mbodzi anakwanisa kukhonda kukula kwachita pyakubisika pya chipembedzo chathu: Iye adaonekera na manungo a umunthu, adaoneswa na Mzimu Wakuchena kuti ngwakulungama, pontho adaoniwa na angelo. Iye adalalikwa pakati pa madzinza onsene, anthu onsene a padziko yapansi mbamkhulupira, pontho iye adakwatwa kwenda kudzulu. Mzimu Wakuchena akulonga mwakuveka kuti nsiku zakumalisa anthu anango anataya chikhulupiro chawo. Iwo anavera mizimu yakunama mbateweza pifunziso pya mizimu yakuipa. Pifunziso ninga penepi pimbavekeswa na anthu akunama, ale chikumbu mtima chawo ntchakufa, khala ninga chapya na simbi yakupisa. Anthu ninga enewa ambafunzisa kuti kukazhali na kudya pinango nkhudawa. Mbwenye Mulungu adasasanya phoso yeneyi kuti idyiwe na anthu akukhulupira, adzindikira pyakuonadi ale, iwo angamala pereka takhuta kuna Mulungu. Chinthu chonsene chidasasanya Mulungu ntchadidi: nkhabe chinthu chathema kukhondwa tayu, mbwenye pyonsene pyathema kutambirwa na kupereka takhuta kuna Mulungu, thangwi mafala a Mulungu na kupemphera ndiye pimbachitisa kuti pyakudyapyo pitawirwe pamaso pa Mulungu. Ngakhala unapereka matongero enewa kuna abale, unakhala nyabasa wadidi wa Khristu Yesu, wakukulira m'chikhulupiro na m'chifunziso chakuonadi, chatewera iwe chile. Mbwenye khonda pithankano pyakusowa basa, pile mphyakukhonda thema kupilonga, m'mbuto mwache thimiza masenzeka akulemedza nawo Mulungu. Masenzeka akuwangisa manungo ngakuganyalisa, mbwenye moyo wakulemedza Mulungu ngwakuganyalisa pyakwanga monsene mwene, thangwi umbachitisa kudumbira kukwane-kwane kuna moyo uno, pontho na kuna moyo unafuna kudzawo. Kulonga uku nkhwakuonadi, kule kwathema kutambirwa, pontho kukhulupirwa monsene mwene. Ife timbaphata basa mwakuwangisa thangwi taikha chidikhiro pana Mulungu wamoyo, ule ndi Nyankhombo wa onsene maka-maka wa anthu akukhulupira. Pereka kuna iwo matongero na pifunziso penepi. Leka tawirisa munthu unango kuti akululupise thangwi ndiwe mphale. Mbwenye khala upangizi kuna anyakukhulupira kudzera muna malongero ako, makhaliro ako, kufunana kwako, chikhulupiro chako pontho na ungwiro wako. Upipereke pa kuwerengera anthu mafala a Mulungu pakwecha, kualalikira, pontho na kuafunzisa, mpakana ndibwere kweneko. Onesesa kuti ukuphatisa basa mtukwa wauzimu, ule udapaswa iwe kudzera muna mphangwa zakubulukira kuna Mulungu, pontho pidasanjikwa iwe manja na akulu-akulu a mpingo. Piphatise basa penepi, pontho upipereke wekha ene kuna ipyo, towera anthu onsene aone kuti moyo wako wachikhristu ukuthimiza kukula. Yang'anira makhaliro ako, pontho na chifunziso chako. Thimiza kuchita penepi, thangwi ungachita tenepo, unapipulumusa wekha ene pabodzi na anthu, ale ambava mafalako. Leka kulongera munthu wamkulu, mbwenye umdembetere khala ninga babako. Aphale ukhale nawo ninga abale ako, akazikulu ninga amamako, atsikana ninga anyamaingako na mtima wangwiro monsene mwene. Tsalakana amamfelwa achikazi, ale nkhabeletu munthu na mbodzi ene wakuaphedza. Mbwenye ngakhala mamfelwayo ana anache, penu pidzukulu, iwo chakutoma adziwe kuchita pinthu pinalonga chipembedzo chawo pakutsalakana anthu a pabanja pawo. Pakuchita tenepo akupagali makolo awo na ambuyawo, thangwi penepi ndiye pimbakomera Mulungu. Mamfelwa, ule nkhabeletu munthu na mbodzi ene wakumphedza, ambaikha chidikhiro chache pana Mulungu, pontho ambapemphera mwakukhonda lekeza kuna Mulungu mosiku na masikati kuti amphedze. Mbwenye mamfelwa, ule ambapitsanzayisa yekha ene na pinthu pya dziko yapansi, weneyo akhala ninga afa kale, podi kwene kuti akhale pyache na moyo tani. Pereka matongero enewa kuna anthu, towera iwo aleke khala na chinthu chakuapokanyisa. Mbwenye ngakhala munthu hambatsalakana abale ache tayu, maka-maka a pabanja pache, weneyo akhonda chikhulupiro chache, pontho ngwakuipa pyakwanga kupiringana munthu okhonda khulupira. Leka kuikha mamfelwa panyandandanda wa amamfelwa angakhonda kwanisa pyaka makumatanthatu pyakubalwa. Kuthimiza penepo akhale mkazi wakuti adasembwa kwene kabodzi basi, pontho akhale wakudziwika thangwi ya mabasache adidi ninga kukuza anache mwadidi, kutambira alendo mwadidi kumusa kwache, kutsuka manyalo a anthu a Mulungu, na kuphedza anthu panyatwa zawo, pontho wakupipereka kuchita mabasa adidi. Mbwenye leka ikha panyandandanda amamfelwa achitsikana; thangwi pikhumbo pyawo pingaachitisa kufuna kukazhali, iwo anabauka kubuluka kuna Khristu. Natenepo ambakhala munthu wakudawa thangwi ya kuswa chiverano chawo chakutoma na Mulungu. Iwo ambafunza kuvunga ndzidzi wawo pakufamba-famba msuwo na msuwo wa anthu anango. Si pyokhapyo tayu, iwo ambafunza kulonga tsweda na kutundukira pya anthu anango, kulonga pinthu pyakukhonda thema kupilonga. Tenepo ndikupifuna kuti amamfelwa achitsikana asembwe, akhale na ana na kutsalakana mwadidi mabanjawo, towera tileke kuapasa mwayi anyamalwathu kutilongera pinthu pyakuipa. Thangwi amamfelwa anango abauka kale kutewera Satana. Mbwenye ngakhala mkhristu unango wachikazi ana amamfelwa panyumba pache, athema kuatsalakana mwadidi, gopesera kunensa mpingo, towera mpingowo utsalakane amamfelwa, ale nkhabeletu munthu na mbodzi ene wakuaphedza. Akulu-akulu a mpingo, ale ambaphata mwadidi basa yaukadamu, athema kulemedzwa pyakwanga pakupagalwi kawiri, maka-maka ale ambaphata basa yakulalika na kufunzisa. Thangwi Malemba akulonga kuti, “Leka manga mulomo ng'ombe uku ikububuda mapira” pontho “Nyabasa athema kupagalwi pyakumthemera.” Leka vera mafala akulongwa mwakupokanyisana na mkulu wa mpingo pangakhonda khala mboni ziwiri penu zitatu. Anthu anachita pyakudawawo asumulule pakwecha, towera anangowo achite mantha. Pamaso pa Mulungu na Khristu Yesu, pontho na pa angelo ndikukupanga mwakugogomeza kuti uvere matongero onsenewa mwachilungamo pontho uchite pinthu mwakukhonda yang'ana nkhope. Leka chimbiza na kusanjika manja munthu kumpambula kuti aphate basa ya Mbuya. Leka kwata khundu pa pyakudawa pya munthu unango; pikoye wekha ene wakuchena mtima. Leka kumwa madzi okha, mbwenye umwe pontho vinyu pang'ono kunyungulusa pyakudya m'mimba mwako podi umbadwala-dwala. Kudawa kwa anthu anango kwaoneka kale pakwecha, pontho kudawa kwawo kwatsogola kale katongwa mseru. Mbwenye kudawa kwa anthu anango kumbachita kuatewera m'nduli. Montho-monthomo mabasa adidi ambaoneka pakwecha, podi na ale ene okhonda oneka, nkhabe kwanisa kubisika tayu. Mabitchu onsene athema kulemedza ambuyawo monsene mwene, towera paleke khala munthu na mbodzi ene wakulongera pyakuipa dzina ya Mulungu pontho na pifunziso pyathu. Mabitchu, ale ambuyawo mbanyakukhulupira, hadatheme kualulupisa ambuyawo tayu, thangwi mbabale mwa Yesu. M'mbuto mwache iwo athema kuaphatira basa pyakwanga pene, thangwi ale ambaganyali na mabasawo mbanyakukhulupira ambafuna iwo ale. Iwe wathema kufunzisa na kulalika pinthu penepi. Munthu onsene anafunzisa chifunziso chakusiyana na penepi, pontho mbakhonda phatizana na mafala akuonadi a Mbuyathu Yesu Khristu, pontho na chifunziso cha chipembedzo chathu, iye ngwakudzala na kunyada, pontho iye nkhabe dziwa chinthu na chibodzi chene tayu. Iye ana chikhumbo chakunyansa chakufuna kwene kupokanyisana na kukangana pya mafala. Penepi pimbadzesa bivu, kukangana, kutikana, na kunyerezerana pyakuipa, mphoka zokhonda mala zakubulukira kuna anthu a manyerezero akupotoka, pontho ale nkhabe dziwa pyakuonadi tayu. Iwo ambanyerezera kuti kupembedza Mulungu ndi njira yakufuma nayo. Ndimomwene kupembedza Mulungu kumbafumisa pyakwanga ngakhala munthuyo anakwana na pinthu pina iyepyo. Ife tidakwatanji kubwera napyo kudziko ino yapansi? Nkhabe chinthu! Apo tinakwatanji kubuluka napyo padziko yapansi? Nkhabe chinthu! Tenepo ngakhala tina phoso na nguwo penepyo tikwane napyo. Mbwenye anthu ambafuna kufuma ale, ambagwa m'mayesero, pontho ambakweshwa na misampha ya pinthu pizinji pyakupupwa na ya pikhumbo pyakupha, pimbaasakaza na kuavunga pile. Thangwi kuikha mtima pa kobiri ndi phata ya pyakuipa pyonsene pya mtundu na mtundu. Anthu anango achita phinga kukhala na kobiri mwakuti iwo adatayika kubuluka kuna chikhulupiro, pontho asanyika pikulu mumtima thangwi ya pinthu pizinji pyakutsukwalisa. Mbwenye iwe, munthu wa Mulungu, thunda pinthu pyonsenepi. Wanga-wanga kukhala na moyo wakulungama, wakulemedza Mulungu, wakukhulupira, wakufuna anango, wakupirira, pontho wakufulika. Menya nkhondo yadidi ya chikhulupiro. Piganyalire moyo okhonda mala, ule udachemererwa iwe ndzidzi udatawira iwe pya chikhulupiro chako pamaso pa mboni zizinji. Pamaso pa Mulungu, ule ambapasa moyo pinthu pyonsene, pontho pamaso pa Khristu Yesu, ule adatawira pakwecha pya chikhulupiro chache pamaso pa Pontio Pilato, ndikukupanga kuti uvere matongero enewa, pontho uakoye mwakukhulupirika mpakana ndzidzi unafuna dzaoneka Mbuyathu Yesu Khristu. Kuoneka kwache kunaoneswa pandzidzi wache wakuthema na Mulungu nyakutsanzaya, pontho Mtongi mbodzi ene basi, Mfumu wa mafumu, pontho Mbuya wa ambuya. Iye yekha ene ngwakukhonda kufa, pontho ambakhala m'cheza chakuti nkhabe munthu anakwanisa kuchifikira chifupi tayu. Chipo nkhabe munthu amuona, pontho nkhabe munthu anakwanisa kumuona tayu. Kuna iye mbakukhale chilemedzo na mphamvu kwenda na kwenda. Ameni. Panga anthu akufuma na pinthu pya moyo uno kuti aleke khala anthu akunyada, pontho aleke nyindira mfuma ile njakukhonda khazikika, mbwenye anyindire Mulungu, ule ambatipasa pyonsene mwakufewa manja kuti tikomerwe napyo. Apange kuti aphate pinthu pyadidi, akhale akufuma m'mabasa adidi, akufewa manja, pontho akusasanyika kugawana pinthu pyawo na anango. Pakuchita tenepo anapigumanyira okha ene mfuma ninga maziko akukhazikika mwadidi pandzidzi unadzawo. Tenepo anakwanisa kuganyali moyo, ule ndi moyo chadi-chadi. Timoti koya mwadidi pidapaswa iwe kuti upikoye pile. Thunda mafala akuipa pontho mphoka zapezi-pezi, pimbalonga anthu kuti mphyaudziwisi pile. Anthu anango, ale akhapilonga okha ene kuti ana nzeru ninga yeneyi, adatayika kubuluka kuna chikhulupiro chawo. Kukoma mtima kwa Mulungu kukhale na imwe monsene. Kubulukira kuna ine Paulo, nyakutumwa wa Khristu Yesu na kufuna kwa Mulungu. Ine ndidatumwa kuti ndilalike pya moyo ukhadadumbira Mulungu kudzaupereka, pontho una ife mukuphatanizana na Khristu Yesu ule. Kwenda kuna Timoti, mwananga wapamtima. Kukoma mtima, nsisi na mtendere pyakubulukira kuna Baba Mulungu na Khristu Yesu Mbuyathu pikhale nawe. Ndinapereka takhuta kuna Mulungu ambaphatira ine basa na chikumbu mtima chakusowa chinthu chakupokanyisa ule, ninga mudachitira makolo anga kale. Ndimbapereka takhuta kuna iye, kukukumbuka ndzidzi onsene unapemphera ine mosiku na masikati. Misozi yako ndimbaikumbuka, pontho ndikupifunadi kuti ndikuone, towera ndikomerwe pikulu pene. Ine ndimbakumbuka chikhulupiro chadi-chadi china iwe. Chikhulupiro chenechi ndi sasawa na chile chikhali na mbuyako wamkazi Loisi, pontho mako Yunesi akhali nachombo. Tenepo ine ndina chikhulupiro chonsene kuti iwembo uli nacho. Na thangwi yeneyi, ndikukukumbusa kuti uchitise kugaka ninga moto mtukwa udapaswa iwe na Mulungu ule, ndzidzi udakusanjika ine manja ule. Thangwi Mzimu Wakuchena adatipasa Mulungu si mzimu wakutipasa mantha tayu, mbwenye ngwakutipasa mphamvu, kufunana, pontho na kuuphata mtima. Tenepo leka chita manyadzo na kuchitira umboni pya Mbuyathu, penu kuchita manyadzo na ine nyaperezo thangwi ya kutumikira Khristu. M'mbuto mwache kwata khundu m'nyatwa thangwi ya Mphangwa Zadidi ninga munakupasira Mulungu mphamvu zakuphata nazo penepi. Iye adatipulumusa mbatichemera kuti tikhale anthu ache, nee na thangwi ya pinthu pyaphata ife tayu, mbwenye na thangwi ya kufuna kwache pontho na kukoma kwache mtima. Iye adationesa kukoma mtima kweneku kudzera muna Khristu Yesu, dziko mbidzati lengwa, mbwenye chinchino kwaoneswa pakwecha kuna ife kudzera muna kubwera kwa Nyankhombo wathu, Khristu Yesu. Iye adamalisa mphamvu za imfa, pontho kudzera muna Mphangwa Zadidi iye adaonesa pakwecha moyo okhonda kufa ule. Mulungu andisankhula kukhala nyakutumwa pontho mfunzisi towera ndilalike Mphangwa Zadidi, tenepo ndi thangwi yache ine ndikubonera ninga munachitira inemu. Kwache ine nkhabe chita manyadzo tayu, thangwi ananyindira ineyo ndimbadziwa, pontho ndina chikhulupiro kuti iye anakwanisa kukoya mwadidi pinthu pidamkoyesa ine pile mpakana nsiku yakubwera kwache pontho. Phatisa chifunziso chakuonadi chidava iwe kuna ine chile, towera chikhale upangizi wathema iwe kuutsanzira. Thimiza kukhala m'chikhulupiro pontho mukufunana, pile mphyathu mukuphatanizana na Khristu Yesu. Na chiphedzo cha Mzimu Wakuchena ambakhala muna ife ule, koya pinthu pyadidi pidapaswa iwe kuti upikoye pile. Iwe ukupidziwa kuti munthu onsene m'nthemba ya Asia, kuthimiza Figelo na Heremogene adandisiya ndekha ene. Mbuya achitire nsisi banja ya Onesiforo thangwi kazinji kene adandisisimusa ndiye. Iye hadachite manyadzo tayu kuti ndili m'perezo, mbwenye sindzidzi pidafika iye mu Roma, adatoma kundisaka-saka mpakana adandigumana. Mbuya amchitire nsisi pansiku yakubwera kwache pontho. Iwe ukupidziwa mwadidi mwene mule mudandiphedzera iye mu Efeso. Kulonga pya iwe, mwananga, khala wakuwanga kudzera muna kukoma mtima kuna ife mukuphatanizana na Khristu Yesu. Kwata pifunziso pidava iwe ndikupifunzisa pamaso pa mboni zizinji pile mbupikoyese kuna anthu akuthembeka, ale anakwanisa kufunzisambo anango. Kwatambo khundu pabodzi na ife m'nyatwa ninga nyankhondo wakukhulupirika wa Khristu Yesu. Nyankhondo wakumenya nkhondo mwaphinga athema nee kukwata khundu papinthu pya nsiku na nsiku tayu ngakhala anafuna kuchitisa mkadamu wache kukomerwa. Ntchibodzi-bodzi munthu wakuchita bitcha-bitcha yakuthamanga nkhabe tambira tayu mfupo angakhonda vera matongero a bitcha-bitchayo. Nyakulima wakuphata basa mwakuwangisa athema kukhala wakutoma kutambira khundu yache pa pyakuvuna. Nyerezera mwadidi pinalonga inepi, thangwi Mbuya anakuchitisa kukwanisa kupivesa mwadidi pyonsenepi. Kumbuka Yesu Khristu, ule adalamuswa kuimfa, ule akhali chidzukulu cha Davite, ninga mudafunzisirwa ipyo mu Mphangwa Zadidi zimbalalika inezi. Ine pano ndikubonera, pontho ndamangwa ninga phanga thangwi ndimbalalika Mphangwa Zadidi. Mbwenye mafala a Mulungu hadamangwe tayu, natenepo ndimbapirira pyonsene thangwi ya anthu adasankhulwa na Mulungu ale, towera iwombo agumane chipulumuso kudzera muna Khristu Yesu mbatambira demelero yokhonda mala. Kulonga uku nkhwakuonadi: “Ngakhala tidafa naye pabodzi, tinakhala pontho na moyo pabodzi naye. Ngakhala tinathimiza kupirira, tinatonga naye pabodzi. Ngakhala tinamkhonda, iyembo anatikhonda. Ngakhala tinakhonda khala akukhulupirika, iye anathimiza kukhala wakukhulupirika thangwi iye nkhabe kwanisa kupikhonda yekha ene tayu.” Kumbusa anthu ako pinthu penepi, pontho uacheuze pikulu pene pamaso pa Mulungu kuti aleke kupokanyisana na pya mafala. Penepi nkhabe ganyalisa tayu, mbwenye pimbavunga kwene anthu akupiveserawo. Wangisira na kuphata pinthu pyadidi kuti ukhale wakutawirwa pamaso pa Mulungu ninga nyabasa ule hambachita manyadzo na basache tayu, pontho wakufunzisa mwadidi mwene mphangwa zakuonadi za Mulungu. Mbwenye thunda mchezo wapezi-pezi okhonda lemedza Mulungu, pontho wakupupwa, ule umbabausa anthu kubuluka kuna Mulungu. Chifunziso chawo chinafala ninga kunyeka kwa chironda. Pakati pawo pana Himeneo na Fileto, ale adabauka kubuluka kuna pyakuonadi pakulonga kuti kulamuka kwa anyakufa kwachitika kale, tenepo akupha chikhulupiro cha anthu anango. Mbwenye maziko akuwanga adaikha Mulungu ale, nkhabe kwanisa kutekenyeka tayu; pontho padzulu pache palembwa mafala awa: “Mbuya ambaadziwa ale ngache,” pontho “Munthu onsene wakulonga kuti iye ngwa Mbuya, athema kuleka pyakudawa.” M'nyumba ikulu mumbakhala pyombo pya mtundu na mtundu: pinango mphya siliva pontho golidi, pinango mphya miti pontho dongo; pinangopyo mphyakuphatisira basa yakufunika pyakwanga, pinangombo mphyakuphatisira basa nsiku na nsiku. Ngakhala munthu anapichenesa yekha ene kubuluka kuna pinthu pyonsene pyakuipa, anaphatiswa basa kupinthu pyakufunika, thangwi iye ngwakupambulika pontho wakufunika kuna Mbuyache, kusasanyika kuti aphatiswe pabasa yonsene yadidi. Thunda pikhumbo pyakuipa pya chiphale, wangisira kukhala na chilungamo, chikhulupiro, kufunana na mtendere, pabodzi pene na anthu ambapembedza Mbuya na mtima wangwiro ale. Mbwenye ukhonde mphoka zakupupwa pontho zakusowa nzeru. Iwe ukupidziwa kuti pinthu ninga penepi mamalisiro ache ambakhala nthonga. Nyabasa wa Mbuya hadatheme kukhala wanthonga tayu, mbwenye athema kukhala wakukoma mtima kuna munthu onsene, mfunzisi wakupirira, pontho wadidi. Iye athema kusumulula mwakufulika anthu ale anapokanyisana na iye na chidikhiro chakuti Mulungu anapasa mwayi wakuleka pyakudawa pyawo mbadziwa pyakuonadi. Tenepo nzeru zawo zinabwereramo mbathawa msampha wa Satana, ule akhadaakwesha mbaachitisa kuvera kufuna kwache. Kumbuka kuti pansiku zakumalisa kunakhala ndzidzi wakugoswa. Anthu anakhala akupifuna okha ene, akuikha mtima pakobiri, akugaya, akudungudza, akutikana, okhonda vera anyakuabala, okhonda pereka takhuta, pontho okhonda pembedza; iwo anakhala okhonda funa anzawo, okhonda kuva nsisi, atsweda, okhonda kuuphata mtima, aukali, pontho okhonda funa pyadidi; iwo anakhala anyakupereka anzawo kuna anyamalwawo, okhonda khala na mantha na pyakugoswa, akunyada pyakwanga, akufuna pinthu pyakuatsanzayisa okha ene m'mbuto mwa kufuna Mulungu; podi kwene kuti iwo ambaoneka ninga anthu akupembedza, iwo ambakhonda mphamvu zache. Kuna anthu enewa ufunduke. Anango a iwo ambapita mwaufaka-faka m'nyumba za anthu mbakwesha akazi akufewa, ale alemerwa na mtolo wa pyakudawa mbazunguzika na pikhumbo pyakuipa pya mtundu na mtundu, akazi ale ndzidzi onsene ambayesa-yesa kuti afunze, mbwenye hanakwanisa kudziwa pyakuonadi tayu. Ninga montho mudachitira Yane na Yambere kupokanyisa Mose, ntchibodzi-bodzi anthu enewa akupokanyisa pyakuonadi, anthu akuti manyerezero awo ngakupotoka pontho chikhulupiro chawo ntchakuchimwanika. Kwache penepi iwo nkhabe kwenda napyo kutali tayu, thangwi anthu onsene anaona kupupwa kwachita iwo ninga montho mudachitikira Yane na Yambere. Mbwenye iwe wateweza chifunziso changa, makhaliro anga, na chikhafuna ine m'moyo mwanga; waona chikhulupiro changa, kufulika kwanga, kuafuna kwanga anango, kupirira kwanga, kubonereswa kwanga na nyatwa zanga. Iwe ukupidziwa pyonsene pidachitika kuna ine pile m'mizinda ya Antiokea, Ikonio na Listara, kubonera kukulu kudapirira ine kule. Mbwenye Mbuya adandipulumusa mupyonsenepi. Munthu onsene, ule anafuna kukhala na moyo wakulemedza Mulungu mukuphatanizana na Khristu Yesu, anati abonereswe; mwenemo anthu akuipa na akunyengeza anango ananyanyiratu kuipa, kunyengeza anthu anango, pontho na iwo enembo kunyengezwa. Mbwenye iwe thimiza kuphatisa pyakuonadi pidafunziswa iwe pile mbupikhulupira na chipapu. Thangwi iwe ukuadziwa adakufunzisa penepi ale, pontho ukukumbuka kuti kutomera uwanako ukudziwa Malemba akuchena, ale anakwanisa kukupasa nzeru zakuti upulumuke nazo kudzera muna chikhulupiro muna Khristu Yesu. Malemba onsene ngakupepeserwa na Mulungu, tenepo iwo ngakufunika kufunzisa nawo chakuonadi, kusumulula chakuipa, kusasanya chakudawika na kupereka matongero a makhaliro akulungama, towera munthu wakuphatira basa Mulungu akhale wakukwana-kwana pontho wakuthema kuphata basa yadidi yamtundu onsene. Pamaso pa Mulungu na pa Khristu Yesu, ule anatonga mseru anthu onsene amoyo na akufa ene, pontho na thangwi yakuti akubwera pontho dzatonga ninga mfumu, ndikukudembetera pikulu pene kuti ulalike Mphangwa Zadidi. Sasanyika kulalika mphangwazo pandzidzi unafuna anthu na pandzidzi unakhonda funa anthu, cheuza, sumulula, wangisa mtima, mwakupirira kukulu pontho mwakuchita mphole-mphole. Thangwi ndzidzi unafika wakuti anthu hanaveserave chifunziso chakuonadi tayu, mbwenye anatewera pikhumbo pyawo, pontho anapigumanyira okha ene afunzisi azinji ale anafuna dzaapanga pinthu pinakhumba iwo kuti apive pile. Iwo anafunga makutu awo, towera aleke vesera pyakuonadi, mbwenye anavesera pithankano pyakusowa basa. Mbwenye iwe khala m'maso mupyonsene pinachitikapi; pirira m'nyatwa, phata basa yakulalika Mphangwa Zadidi, pontho phata basako yonsene ninga nyabasa wa Mulungu. Kulonga pya ine, ndzidzi wafika kale wakuti ndiperekwe ninga nsembe, pontho ndzidzi wafika wakuti moyo wanga ubuluke pansi pano. Ndamenya nkhondo yadidi, ndamalisa bitcha-bitcha yakuthamanga, ndakoya chikhulupiro. Tenepo chinchino ndikudikhira kutambira mfupo udakoyerwa anthu akulungama, ule unafuna dzandifupa Mbuya, mtongi wakulungama, pansiku yeneyo, kwache si kuna ine kokha tayu, mbwenye pontho kuna onsene anadikhira pya kubwera kwache pontho. Yesa-yesa kubwera chinchino pano kuno. Dema, na thangwi ya kufuna pinthu pya padziko yapansi andisiya ndekha ene mbaenda pyache ku Tesalonika. Kresike adenda ku Galatia, Titombo adenda ku Dalimatia. Luka ene basi ndiye ana ine kuno. Pakubwera pako udze pabodzi na Maliko, thangwi iye anakwanisa kundiphedza basayi. Tikiko ndidamtuma ku Efeso. Pakubwera pako undikwatirembo chakufinika changa chidasiyira ine Karipo ku Troa. Undikwatire pontho mipukuto yanga, maka-maka yanthembe ile. Alekezanda, nyakusula ntove ule, adandichita pinthu pyakuipa pyakwanga. Mbuya anati ambwezere mwakutewezana na pidandichitira iyepyo. Iwe wathema kuchita naye mphole-mphole munthu weneyu, thangwi mphangwa zathu adazipokanya pikulu. Ndzidzi wakutoma kupitchinjiriza ndekha ene pamseru wanga nkhabe mbodzi adabwera dzandiphedza tayu, mbwenye onsene adandisiya ndekha ene. Mulungu aleke kuakoyera mangawa. Mbwenye Mbuya akhali kukhundu kwanga mbandipasa mphamvu mwakuti ndidakwanisa kulalika Mphangwa Zadidi monsene mwene kuti anthu okhonda khala Ayuda azive. Tenepo ndidapulumuswa kuna kukonwa kudachita ine kuthema kufa nako kule. Mulungu anandipulumusa kuna pyakuipa pyonsene, mbandikwata mwadidi mwene kwenda nane mu Ufumu wache wa Kudzulu. Kuna iye kukhale demelero kwenda na kwenda! Ameni. Ndikupereka mwenyikiro kuna Prisila, Akila, na banja ya Onesiforo. Erasito adasalira mu Korinto, pontho Trofimo ndidamsiya ku Mileto thangwi iye akhadwala. Yesa-yesa kuti ubwere kuno ndzidzi wakutonthola udzati fika. Yebulo, Pudi, Lino, Klaudia, na abale anango onsene akukupasani mwenyikiro. Mbuya mbakhale na mzimu wako. Kukoma mtima kwa Mulungu kukhale na imwe monsene. Kubulukira kuna ine Paulo, nyabasa wa Mulungu, pontho nyakutumwa wa Yesu Khristu. Ine ndidasankhulwa pontho na kutumwa kaphedza kukulisa chikhulupiro cha anthu akusankhulika a Mulungu, na kuachitisa kuti adziwe pyakuonadi, pile pimbafunzisa kukhala na moyo wakulemedza Mulungu, pontho pimbagona pachidikhiro cha moyo okhonda mala. Mulungu okhonda nama ule adadumbira kutipasa moyo wenewu ndzidzi wakutoma mbudzati toma. Tenepo pandzidzi wache wakuthema iye adautchulula m'mphangwa zache. Ine ndidapaswa basa yakulalika mphangwazi na kutongwa na Mulungu Nyankhombo wathu. Kwenda kuna Tito, mwananga wakuonadi m'chikhulupiro china ife awiri. Kukoma mtima na mtendere pyakubulukira kuna Mulungu Baba, pontho kuna Yesu Khristu Nyankhombo wathu pikhale nawe. Ndidakusiya ku Krete towera undendemeze pyonsene pidasalira kuti pichitwe pile, pontho kuti usankhule akulu a mpingo m'maluwani onsene. Kumbuka pidakupanga ine pile, kuti mkulu wa mpingo athema kukhala munthu wakusowa chinthu chakumpokanyisa, athema kukhala na mkazi mbodzi basi, pontho anache akhale anyakukhulupira, nee akukhala na mbiri yakufudza, penu yakukhonda vera tayu. Podi mkadamu wa mpingo ndi munthu wakuyang'anira basa ya Mulungu, iye athema kukhala wakusowa chinthu chakumpokanyisa. Aleke khala munthu wakupithemba, waukali, wakuledzera, wanthonga, penu wamtima na kobiri. Akhale munthu wakutambira alendo mwadidi, pontho wakufuna kuchita pyadidi. Akhale munthu wakuuphata mtima, wakulungama, wakuchena, pontho wakukhuza. Akhale munthu wakuphatisa mphangwa zakunyindirika, pontho zakutawirizana na chakuonadi chidafunzisa ife chile. Angachita tenepo anakwanisa kuwangisa mtima anthu anango na chifunziso chakuonadi, pontho kuonesa kudawa kwa anyakuchipokanyawo. Pana anthu azinji, maka-maka Ayuda adasanduka akhristu ale, ambagalukira na kunyengeza anthu anango na pinthu pyapezi pimbalonga iwo pile. Iwe wathema kuamatamisa, thangwi akudzudzumisa na anthu onsene a m'mabanja anango pakuafunzisa pinthu pyokhonda thema kupifunzisa. Iwo ambachita penepi na manyerezero akuipa, towera agumane kobiri. pontho aleke tewezave pithankano pya Chiyuda na matongero akusasanywa na anthu ambapasa nkhodolo chakuonadi ale. Pinthu pyonsene mphyakuchena kuna anthu akuchenambo, mbwenye pyakuswipa mphyakuswipambo kuna anthu okhonda khulupira, pontho anthu akunyansa thangwi manyerezero awo na chikumbu mtima chawo mphyakuswipiswa. Iwo ambapiyesa ninga mbanthu akudziwa Mulungu, kwache pimbachita iwo pimbaapokanya. Iwo mbakunyansa, okhonda vera, pontho okhonda thema kuchita pinthu pyadidi. Mbwenye iwe wathema kufunzisa pinthu pyakutawirizana na chifunziso chakuonadi. Funzisa amunakulu kuti aleke kuledzera, akhale anzeru, pontho akuuphata mtima, pontho akhale akuonadi m'chikhulupiro chawo, kufunana na kupirira. Chita chibodzi-bodzi kuna akazikulu kuafunzisa kuti akhale na makhaliro akuthemerana na akazi akukhala na moyo wakuchena. Aleke khala atsweda, pontho mabitchu a pyakuledzeresa. Iwo athema kufunzisa pinthu pyadidi, towera afunzise akazi achitsikana kufuna amunawo na anawo, kukhala akuuphata mtima, pontho angwiro, kukhala akutsalakana mwadidi pya m'misa mwawo, kukhala akukoma mtima, na akuvera amunawo. Penepo nee mbodzi anakwanisa kulongera pyakuipa mafala a Mulungu tayu. Chita chibodzi-bodzi kuna amuna achiphale kuawangisa mtima kukhala akuuphata mtima. Papyonsene iwe ene ukhale upangizi wa makhaliro adidi. Funzisa mwakuonadi mtima, pontho leka funzisa mwadzenda. Bulusa mafala adidi m'kanwa mwako, towera anango aleke kukusumulula nawo, pontho kuti anyamalwa onsene achite manyadzo pakukhonda kulonga na chakuipa chene pya ife. Mabitchu athema kuvera ambuyawo mbachita pinthu pyakuakomera ndzidzi onsene. Aleke kutawira ambuyawo mwakuapokanya, penu kuabera pinthu pyawo. M'mbuto mwache aonese kuti iwo ngadidi, pontho akukhulupirika ndzidzi onsene, towera papyonsene pimbachita iwo achitise anthu kukwatika na chifunziso cha Mulungu Nyankhombo wathu. Thangwi Mulungu aonesa kukoma kwache mtima towera anthu onsene apulumuke. Kukoma mtima kweneko kumbatifunzisa kuleka makhaliro okhonda lemedza Mulungu, pontho pikhumbo pya pansi pano. Kumbatifunzisa kuti tikhale akuuphata mtima, akulungama, pontho na moyo wakulemedza Mulungu, pandzidzi unadikhira ife Nsiku yakutsanzaya, nsiku inafuna dzaoneka demelero ya Mulungu wathu Wamkulu na Nyankhombo Yesu Khristu. Iye adapipereka yekha ene ninga nsembe thangwi ya ife pano, kutipulumusa kuna pyakudawika, pontho kutichitisa kuti tikhale anthu ache akuchena, pontho akuchita phinga kuchita pinthu pyadidi. Penepi ndiye pyathema iwe kupifunzisa, pontho phatisa basa utongi wako onsene ndzidzi unawangisa iwe mtima na kusumulula anyakukuvesera. Nee na mbodzi ene athema kukululupisa tayu. Akumbuse anthu ako pyakuvera mafumu na atongi, pontho kusasanyika kuchita pinthu pyadidi monsene mwene. Apange kuti aleke kulonga tsweda anthu anango, mbwenye kuti akhale mwamtendere na mwaushamwali, pontho ndzidzi onsene kukhala akufulika kuna anthu onsene. Kale ife tikhalimbo anthu akupupwa, okhonda vera na akunyengezwa. Tikhali mabitchu a pikhumbo pyakuipa na pyakusirira pyamtundu na mtundu. Tikhavunga ndzidzi kuchita pinthu pyakuipa na bivu; anango adazondana nafe, ifembo tidazondana nawo. Mbwenye pidaoneka kukoma mtima na kutifuna kwa Mulungu Nyankhombo wathu, iye adatipulumusa, nee na thangwi ya mabasa adidi akhadaphata ife tayu, mbwenye na thangwi ya nsisi zache. Iye adatipulumusa kudzera muna Mzimu Wakuchena pakutisambisa mwakuti tabalwa mwachinchino pontho kuti tina moyo wachinchino. Mulungu adatikhuthulira mwakuinjipa Mzimu Wakuchena kudzera muna Yesu Khristu Nyankhombo wathu, towera tiyeswe anthu akulungama pamaso pa Mulungu na kukoma kwache mtima, pontho titambire moyo okhonda mala unadikhira ife ule. Mafalawa ngakunyindirika. Pinafuna ine mphyakuti iwe udimbirire papinthu penepi, towera anyakukhulupira Mulungu achite mphole-mphole kupipereka kuphata mabasa adidi. Penepi mphyadidi, pontho pyakuganyalisa kuna anthu onsene. Kwache thunda mphoka zakupupwa, kukumba nyandandanda wa makolo akale, makangano, na kuchita nthonga thangwi ya mwambo wa Mose. Penepi mphyapezi, pontho pyakusowa basa. Mcheuze kabodzi munthu wakulamusa magawikano, kubuluka penepo kachiwiri kache, tenepo angachimwanika leka phatizana naye. Iwe ukupidziwa kuti munthu ninga weneyu manyerezero ache ngakupotoka, tenepo pyakudawa pyache pimbatsikimiza kuti iye ngwakukonwa. Ndingatuma Aritema, penu Tikiko kuna iwe, yesa-yesa kudza kuna ine ku Nikopoli, thangwi ndanyerezera kuti mainja andimalire kweneko. Yesa-yesa monsene mwene kuphedza Zena, mvunuliri pamiseru, pontho Apolo kuti atome ulendo wawo, pontho uonesese kuti iwo aleke sowa chinthu na chibodzi chene. Anthu athu afunze kupipereka kuchita pinthu pyadidi, towera aphedze panafunika chiphedzopo; iwo athema kukhala anthu akuganyalisa anango. Anthu onsene ali pabodzi na ine kuno akupereka mwenyikiro kuna iwe. Pereka mwenyikiro kuna ashamwali athu m'chikhulupiro. Kukoma mtima kwa Mulungu kukhale namwe monsene. Kubulukira kuna ine Paulo, nyaperezo thangwi ya kutumikira Khristu Yesu. Ikubulukira pontho kuna Timoti, mbaleathu. Kwenda kuna Filemoni, shamwaliathu, pontho nyabasa mwanzathu, kuna mpingo ule umbagumanikana m'nyumba mwako, kuna nyamaingathu Afia, pontho kuna Arikipo, nyankhondo mwanzathu. Kukoma mtima pontho mtendere pyakubulukira kuna Mulungu Babathu, pontho Mbuya Yesu Khristu pikhale namwe. Mbaleanga Filemoni, ndzidzi onsene unapemphera ine ndimbakunyerezera mbandipereka takhuta kuna Mulungu wanga thangwi ya iwepo. Thangwi ndimbava mule mumbafunira iwe anthu onsene a Mulungu, pontho na mule mumbakhulupira iwe Mbuya Yesu. Ndimbapemphera kuti chiphatizano chathu na iwe ninga anyakukhulupira chidzese kuvesa kukulu kwa mtsanzayiso onsene una ife m'moyo wathu wakuphatanizana na Khristu. Mbaleanga kuafuna kwako anthu a Mulungu kwadzesa kukomerwa pyakwanga mumtima mwanga, pontho kwandiwangisa mtima. Iwe wasisimusa mtima wa anthu onsene a Mulungu. Natenepo podi kwene kuti ndinakwanisa kuwanga mtima kukutonga ninga mkhristu mwanzako kuchita pyathema iwe dzachita, kwache ndinachita kukupempha thangwi ya kukufuna kwanga. Ine Paulo, nkhalamba, ule chinchino ndili m'perezo thangwi ya kutumikira kwanga Khristu Yesu, ndikukupempha thangwi ya Onesimo ule adasanduka mwananga muna Khristu ndzidzi una ine m'perezo, tenepo ine ndakhala ninga babache. Kale iye akhali wakusowa basa kuna iwe, mbwenye chinchino anakwanisa kuphedza tonsene uwiriathu, iwe na ine ene. Chinchino ndikumbwezera kuna iwe khala ninga ndikutumiza mtimanga. Ndikhapifuna kumkoya kuna ine kuno, towera andiphedze m'mbuto mwako ndzidzi una ine m'perezo uno thangwi ya kulalika Mphangwa Zadidi. Mbwenye sinafuna kuchita pinthu mbudzati tawirizana napyo, thangwi ndinafuna kuti uchite chadidichi mwakufuna kwako, nee mwakukhakhamizwa tayu. Mwinango Onesimo udalekana naye kwene ndzidzi ung'ono ene basi, towera kutsogoloko ukhale naye kwenda na kwenda. Tenepo chinchino iye si bitchu kokha tayu, mbwenye ngwakufunika kupiringana bitchu, iye ndi mbale wapamtima muna Khristu. Ine ndimbamfuna pyakwanga, kwache iwembo umbamfuna pyakwangaletu kupiringana ine, ninga munthu pontho mkhristu mwanzako. Natenepo ngakhala umbalonga kuti ndine mwanzakodi wakuphata naye basa pabodzi, mtambire mwadidi Onesimoyo khala ninga ukutambira ine. Ngakhala akudawira, penu akufiyali, ndinapagali ndine pyafiyali iyepyo. Pano, ine Paulo ndikulemba na dzanja yanga ene. Pyafiyali iyepyo, ndinapagali ndine, Paulo. Ndimomwene ine sidatheme kukukumbusa tayu kuti pidandifiyalisa iwe ndi moyo wako ene. Ande, mbaleanga, ndaphata miyendo, ndikomerembo mtima ine kundichitira chadidichi thangwi ya Mbuya; sisimusa moyo wanga ninga mkhristu mwanzako. Ndikulemba penepi na kupidziwa mwadidi mwene kuti unati uchite pyapempha inepi, pontho kuti unati uchite pikulu kupiringana penepi. Chinthu chinango ntchichi: undisasanyire subi ya alendo, thangwi ndikukhulupira kuti Mulungu anati ave kupemphera kwa imwe monsene mbandibwezera kuna imweko. Epafra, nyaperezo mwanzanga thangwi ya kutumikira Khristu Yesu akuperekambo mwenyikiro kuna imwe. Anzanga anyakuphata nawo basa pabodzi, enewa ndi Maliko, Aristariko, Dema na Luka akuperekambo mwenyikiro. Kukoma mtima kwa Mbuya Yesu Khristu kukhale namwe monsene. Kalene Mulungu adalonga kuna makolo athu kazinji kene, pontho na njira zizinji kudzera muna maprofeti, mbwenye nsiku zakumalisa zino iye alonga kuna ife kudzera muna Mwanache. Kudzera muna iye, Mulungu adalenga dziko yonsene, pontho iye asankhulwa na Mulungu kuti atambire pinthu pyonsene pakumalisa. Iye ambaonesa cheza cha demelero ya Mulungu, pontho iye ndi sasawa na Mulungu monsene mwene. Iye ambachitisa pinthu pyonsene kuthimiza kukhalapo na mafalache amphamvu. Pidamala iye kupichitisa kuti anthu anakwanisa kulekererwa pyakudawa pyawo, iye adakhala kudzulu kumadyo kwa Mulungu Wamphamvu zonsene. Mwana Mulungu adaikhwa kukhala wamkululetu kupiringana angelo, sasawa na dzina ile idampasa Mulungu njikululetu kupiringana ya angelo. Chipo Mulungu hadalonge tayu kuna mbodzi wa angelo ache mbati, “Iwe ndiwe Mwananga, lero ndasanduka Babako.” Penu Mulungu kulonga pya angelo ache na mbodzi ene tayu mbati, “Ndinati ndikhale Babache, tenepo iye anasanduka Mwananga.” Pidasala Mulungu pang'ono kutumiza Mwanache wautombo padziko yapansi, adalonga mbati, “Angelo onsene a Mulungu athema kumpembedza.” Pya angelo iye adalonga mbati, “Mulungu ambasandusa angelo kukhala ninga mphepo, pontho anyabasache ninga malulume a moto.” Mbwenye pya Mwana iye adalonga mbati, “Ufumu wanu, Mulungu, unakhala kwenda na kwenda! Chilungamo ndi ndodo yanu yachifumu. Mumbafuna pyakulungama mbamuzondana na pyakudawika. Ndi thangwi yache Mulungu, Mulungu wanu, akusankhulani, pontho akupasani chilemedzo kupiringana chidapasa iye anzanu chile, pakukudzozani na mafuta, chitsikimizo cha kukomerwa.” Iye adalonga pontho mbati, “Imwe, Mbuya, pakutoma mudalenga dziko yapansi, pontho na manjanu mudasasanya kudzulu. Iwo anamala, mbwenye imwe munakhalapo; iwo anasakala ninga nguwo. Munaafunya-funya ninga mkhanjo, pontho ninga mumbachitirwa nguwo, iwo anasanduzika. Mbwenye imwe ndzidzi onsene munakhala sasawa, pontho moyo wanu nkhabe mala tayu.” Chipo Mulungu hadalonge tayu kuna angelo ache na mbodzi ene mbati, “Khala kumkono wanga wamadyowu kufikirana ndiikhe anyamalwako ninga chakusanjikirapo manyalo ako.” Apo, angelo mbani? Iwo ndi mizimu, ile imbatumikira Mulungu, pontho imbatumwa kuphedza anthu anafuna dzatambira chipulumuso ale. Ndi thangwi yache tathema kukakamira pyonsene pimbava ife, towera tileke kutaya njira. Mphangwa zidapaswa makolo athu na angelo zile zikhali na mphamvu zikulu mwakuti munthu adakhonda teweza, penu kuvera mphangwazo ule, adatchunyuswa mwakuthemerana naye. Ife nkhabe kwanisa na pang'ono pene tayu kuthawa kutchunyuswa, ngakhala tinakhonda tsalakana chipulumuso chikulu ninga chenechi. Mbuya chakutoma adalonga pya chipulumuso chenechi, tenepo ale adamvesera adatsikimizira kuna ife kuti mphyakuonadi. Pandzidzi onthowo, Mulungu adathimiza umboni wache kuna umboni wawo pakuchita pidzindikiro na pyakudodomesa pyamtundu onsene, pontho kugawa mitukwa ya Mzimu Wakuchena malingana na kufuna kwache. Mulungu hadaikhe angelo kuti akhale atongi padziko yachinchino inafuna kudza ile tayu, dziko inalonga ifeyi. Mbwenye ninga mwalemberwa ipyo panango m'Malemba kuti, “Mulungu, munthu mbani wakuti mumbamnyerezera; munthu wakubalwa na munthu pyache wakuti imwe mumbamtsalakana? Ndzidzi pang'ono imwe mudamsandusa kukhala wamng'ono kuna angelo; imwe mudamdzoza ufumu na demelero pontho chilemedzo, mbamuikha pinthu pyonsene pansi pa manyalo ache.” Ipyo pikulonga kuti Mulungu adasasanya munthu kukhala mtongi wa pinthu pyonsene; penepa pikulonga pakwecha kuti mphinthu pyonsene, kwache ife nkhabe ona chinchino munthu kutonga pinthu pyonsene tayu. Mbwenye timbaona Yesu, ule ndzidzi pang'ono adaikhwa kukhala wang'ono kuna angelo, towera kudzera muna kukoma mtima kwa Mulungu, iye afere anthu onsene. Tikuona chinchino pano kuti adzozwa ufumu na demelero pontho chilemedzo, thangwi ya nyatwa za imfa zidaona iye zile. Pikhali pyakuthema kuti Mulungu, nyakulenga pinthu pyonsene, pontho nyakuchitisa pinthu pyonsene kuthimiza kukhalapo, achitise Yesu kukhala wakuthema monsene mwene kudzera muna nyatwa zidaona iye zile, towera atsogolere ana azinji kuti agawane demelero yache. Thangwi Yesu ndiye nyakuatsogolera kwenda kudemelero. Iye ambachenesa anthu kuna pyakudawa pyawo, tenepo iye pabodzi na anthu adacheneswa ale ana Baba mbodzi basi. Ndi thangwi yache Yesu nkhabe manyadzo tayu na kulonga kuti iwo mbabale ache. Iye akulonga kuna Mulungu mbati, “Ndinati ndipange abale anga pya ukulu wanu; ndinati ndikukuzeni pandzidzi unagumanyikana iwo kukupembedzani.” Iye akulonga pontho mbati, “Ndinanyindira Mulungu.” Akulonga pontho mbati, “Pano ndina ana andipasa Mulungu ale.” Apo podi ana enewa mbanthu akukhala na manungo na chiropa, Yesuyo adasandukambo munthu ninga iwo. Iye adachita penepi, towera kudzera muna imfache avunge Satana, ule ana utongi pa imfa, pontho kuti asudzule onsene, ale akhali mabitchu moyo wawo onsene thangwi ya kugopa kwawo imfa. Mphyakuveka mwadidi kuti ale ambaphedza iye si angelo tayu, mbwenye ninga mwalembera m'Malemba kuti, “Iye ambaphedza pidzukulu pya Abrahamu.” Na thangwi ya penepi iye akhadathema kukhala ninga abale ache monsene mwene kuti akhale Nyansembe Wamkulu wakukhulupirika, pontho wansisi pakutumikira kwache Mulungu, towera pyakudawa pyonsene pya anthu pilekererwe. Tenepo chinchino iye anakwanisa kuphedza anthu ali pakati pa mayesero ale, thangwi iye makayo akhalimbo pakati pa mayesero na kubonera kwene. Abale anga akuchena, ale ambachemerwa na Mulungu! Nyerezerani pya Yesu, ule adatuma Mulungu kudzakhala Nyansembe Wamkulu wa chikhulupiro chimbatawira ife chile. Iye akhali wakukhulupirika kuna Mulungu, adamsankhula kuphata basa yeneyi ule, sasawambo na mudakhulupirika Mose pabasache m'Nyumba ya Mulungu. Munthu anamanga nyumba ambalemedzwa pikulu kupiringana nyumbayo, sasawambo Yesu athema kulemedzwa pikulu kupiringana Mose. Nyumba zonsene zimbamangwa na anthu, mbwenye Mulungu ndiye nyakumanga pinthu pyonsene. Mose akhali wakukhulupirika ninga nyabasa m'Nyumba yonsene ya Mulungu, tenepo iye adachitira umboni pya pinthu pikhafuna dzalonga Mulungu kutsogolo. Mbwenye Khristu ninga Mwana, ngwakukhulupirika kuyang'anira Nyumba ya Mulungu. Tenepo ife ndife nyumbache, ngakhala tinathimiza kuwanga mtima, pontho kudikhira pinthu pinafuna ife dzatambira. Tenepo, ninga mumbalongera Mzimu Wakuchena kuti, “Mungava fala ya Mulungu lero, lekani kuumisa mtimanu, ninga mudachitira makolo anu ndzidzi udagalukira iwo Mulungu, ninga mukhali iwo m'thando yatchetcha nsiku idayesa iwo Mulungu ile. Mulungu alonga kuti: Kweneko iwo adandiyesa na kundisosa podi kwene kuti adaona pinthu pidachita ine pyaka makumanayi. Tenepo ndidazhangali na anthu enewa mbandilonga kuti, ‘Ndzidzi onsene iwo nkhabe khulupirika tayu, pontho ambakhonda kuvera matongero anga.’ Ndidazhangali mbandiadumbirira kuti, ‘Iwo nkhabe dzapita tayu m'dziko ile ikhafuna ine kuapumisa.’ ” Anyakukhulupira anzanga, khalani m'maso kuti pakati panu paleke khala munthu na mbodzi ene wakukhala na mtima wakuipa, pontho okhonda khulupira mwakuti iye ambabauka kubuluka kuna Mulungu wamoyo. Mbwenye, kuti paleke khala na mbodzi ene pakati panu wakunyengezwa na pyakudawa mbaumisa mtimache, imwe mwathema kuwangisana mtima unango na mwanzache nsiku na nsiku, ndzidzi una ife na mafala m'Malemba akuti “Lero.” Ife tonsene ndife anzache a Khristu tingapirira kufikirana kumamalisiro na chidikhiro chikhali na imwe pakutoma chile. Penepi ndiye pinalonga Malemba kuti, “Mungava fala ya Mulungu lero, lekani kuumisa mtimanu ninga mudachitira makolo anu ndzidzi udagalukira iwo Mulungu.” Mbani anthu adava fala ya Mulungu mbamgalukira? Mbanthu adabuluswa na Mose m'dziko ya Iguputo ale. Mbani adazhangalirwa na Mulungu pyaka makumanayi? Mbanthu adadawa mbafera m'thando yatchetcha ale. Pidadumbira Mulungu mbati, “Iwo hanapita m'dziko ikhafuna ine kuapumisa ile tayu,” iye akhalonga ani? Akhalonga anthu akupandukira ale. Chinchino tikupiona kuti iwo hadakwanise kupita m'dziko mule, thangwi iwo hadakhulupire tayu. Chinchino Mulungu adumbira kuti tinatambira kupuma kudalonga iye kule. Tendeni tichite mphole-mphole kuti paleke gumanwa na mbodzi ene wa imwe wakuchimwana kutambira kupumaku. Thangwi ife tava Mphangwa Zadidi ninga mudachitira iwombo. Iwo adava mphangwa za Mulungu, kwache nee zidaaganyalira tayu, thangwi pidaziva iwo hadazitambire na chikhulupiro tayu. Ife anyakuzikhulupira, timbatambira kupuma kudalonga Mulungu kule. Pili ninga montho mudalongera iye kuti, “Ndidazhangali mbandidumbira kuti: ‘Iwo nkhabe dzapita tayu m'dziko ikhafuna ine dzaapumisa ile!’ ” Iye adalonga penepi pikhadamalisa iye kulenga dziko yapansi. Panango m'Malemba penepi pyalongwa pya Nsiku Yakupuma kuti: “Mulungu adapuma pabasache yonsene pansiku yachinomwe.” Pyonthopi pyalongwa pontho kuti, “Iwo nkhabe dzapita tayu m'dziko ikhafuna ine dzaapumisa ile.” Ale adatoma kuva Mphangwa Zadidi hadatambire kupuma kule, thangwi iwo hadakhulupire tayu. Mbwenye pana anango ale atawiriswa kutambira kupumako. Ndi thangwi yache Mulungu adaikha nsiku inango ile imbachemerwa kuti “Lero,” pidalonga iye pyaka pizinji pene pidagwanda pile kudzera muna Davite m'Malemba akuti, “Ngakhala imwe munava fala ya Mulungu lero, lekani kuumisa mtimanu.” Ngakhala Yoswa akhadapasa anthu kupuma kukhadadumbira Mulungu kule, m'nduli mwache Mulungu nee mbadalonga pya nsiku inango tayu. Tenepo ninga muna ipyo, kupuma kwa anthu a Mulungu kwathimiza kukhalapo ninga kupuma kudachita Mulungu pansiku yachinomwe ile. Munthu anatambira kupuma kudadumbira Mulungu kule, anapuma pabasache, sasawa ninga mudapumira Mulungu pabasache. Apo, tendeni tichite phinga kuti titambire kupumaku, towera paleke khala mbodzi pakati pathu wakupichimwana ninga mudachitira iwo, thangwi ya kusowa kwawo chikhulupiro. Mafala a Mulungu ngamoyo, pontho akuphata basa mwamphamvu, akutwa kupiringana talasada yakutwa uku na uku. Iyo imbalasa m'bwaloletu kufikirana kule kudagumana moyo na mzimu, pontho na kule kudagumana mfundo na mnongo-nongo wa m'magogodo. Imbatonga pikhumbo na pyakunyerezera pya mtima wa munthu. Nkhabe chinthu chingabisike kuna Mulungu tayu; pyakulengwa pyonsene mphyakufununkhulwa, pontho mphyakuoneka pamaso pache. Iye ndiye anatitonga mseru papyonsene pyachita ife. Apo, tendeni tiphatise chikhulupiro chimbatawira ife. Thangwi tina Nyansembe Wamkululetu, ule afikiratu pamaso pa Mulungu, Yesu Mwana Mulungu. Nyansembe wathu Wamkulu ngwakuva nsisi na kusowa kwathu mphamvu. Nyansembe wathu Wamkulu adayeswa monsene mwene ninga mumbayeserwa ifembo, kwache iye hadadawe tayu. Apo, tendeni tikhale akuwanga mtima mbatifendedzeni kuna mpando wachifumu wa Mulungu, kule kuna kukoma mtima. Kweneko tinaverwa nsisi, pontho tinagumana kukoma mtima kule kunafuna dzatiphedza pandzidzi onthowo unakufuna ife. Nyansembe Wamkulu onsene ambasankhulwa kubulukira pakati pa anthu anzache mbaikhwa kutumikira Mulungu m'mbuto mwawo, kupereka mitukwa na nsembe thangwi ya pyakudawa. Podi iye maka ngwakusowa mphamvu papinthu pizinji, anakwanisa kupirira mwakufulika na anthu okhonda dziwa pinthu, pontho ambachita umambala ale. Podi iye ngwakusowa mphamvu, athema kupereka nsembe, nee na thangwi ya pyakudawa pya anthu pyokha tayu, mbwenye na thangwi ya pyakudawa pyache pene. Nkhabe munthu ambapipasa yekha ene chilemedzo kukhala Nyansembe Wamkulu tayu, mbwenye munthu athema kuchemerwa na Mulungu kuti akhale Nyansembe Wamkulu ninga mudachitira Aroni. Sasawambo na Khristu, iye hadapipase yekha ene chilemedzo chakukhala Nyansembe Wamkulu tayu. M'mbuto mwache Mulungu ndiye adapilonga kuna iye mbati, “Iwe ndiwe Mwananga, lero ndasanduka Babako.” Iye adalonga pontho panango mbati, “Iwe unakhala nyansembe wakukhala na kukhala munyandandanda wa unyansembe wa Melekizedeki.” Pandzidzi ukhali Yesu na moyo padziko yapansi adapemphera na kudembetera kuna Mulungu mwakugaluza fala, pontho na misozi, kuna nyakukwanisa kumpulumusa kuimfa ule. Mulungu adamva thangwi iye akhali wakupichepesa, pontho wakupipereka kuna Mulungu. Podi kwene kuti iye akhali Mwana Mulungu, iye adadziwa kukhala wakuvera kudzera m'nyatwa zidaona iye zile. Pikhadachitiswa iye kukhala wakuthema monsene mwene, iye adasanduka phata ya chipulumuso chokhonda mala cha anthu onsene akumvera, tenepo Mulungu adamuikha kukhala Nyansembe Wamkulu munyandandanda wa unyansembe wa Melekizedeki. Pana pizinji pyakuti tilonge pya penepi, mbwenye mphyakunensa kukufuthulirani, thangwi ndimwe anthu okhonda vesa msanga. Ndzidzi wakukwana mukhali nawo wakuti imwe mbamudakwanisa kukhala afunzisi, kwache munafuna unango wakuti akufunziseni pontho basi chifunziso chakutoma cha mphangwa za Mulungu. M'mbuto mwa kudya pyakudya pyakuuma, imwe mwathema basi kuti mumwe mkaka. Munthu wakumwa mkaka okha, weneyo ndi kachiya basi wakukhonda dziwa chifunziso chakuti pyakulungama ninji. Pyakudya pyakuuma mphya akulu, ale pakuphatisa basa manyerezero awo ndzidzi ukulu ene anakwanisa kusiyanisa pinthu pyadidi na pyakuipa. Apo, tendeni m'tsogolo na chifunziso chakukola, pontho tisiye chifunziso chakutoma cha mphangwa za Chikhristu. Mbatileke kumanga pontho maziko akulonga pya kuleka makhaliro akudzesa imfa, pontho pya kukhulupira Mulungu; pya chifunziso cha pya maubatizo pontho na pya kusanjika manja; pya kulamuka kwa anthu kuimfa, pontho pya kutonga miseru kwakukhala na kukhala kunafuna dzachita Mulungu. Tendeni m'tsogolo! Ngakhala Mulungu anatitawirisa, tinachita pinthu penepi. Pinakwanisika tani kuti anthu ale akhonda chikhulupiro chawo kubwezwa kuti aleke pontho pyakudawa pyawo. Iwo ndzidzi unango akhalimbo m'cheza cha Mulungu; iwo adalawa mtukwa wa kudzulu mbatambira pabodzi na anthu anango Mzimu Wakuchena; iwo adalawa udidi wa mafala a Mulungu, pontho adava mphamvu za ndzidzi unadza m'tsogolowo. Tenepo iwo angakhonda chikhulupiro chawo, si pyakukwanisika tayu kuti iwo abwezwe kuleka pontho pyakudawa pyawo, thangwi penepa iwo akukhomera pontho Mwana Mulungu pamtanda kupichemerera okha ene nyatwa, pontho kumchitisa kululupiswa pakwecha. Mulungu ambatsanzayisa mataka ambamwerera mvula kazinji kene ale mbameresa mbewu zimbapereka phoso kuna anyakulima zile. Mbwenye ngakhala iwo anameresa minga na tsanga, iwo nkhabeve basa tayu, pontho pana kugoswa kwakuti Mulungu anaatemberera; mamalisiro ache nkhuvungwa na moto. Abale anga apamtima, podi kwene kuti tipilonge pyathu ninga tenepo, ife timbakhulupira kuti muli napyo pinthu pyadidi pile pyatsagana na chipulumuso chanu. Mulungu ngwachilungamo. Iye nkhabe dzaduwalira tayu basa idaphata imwe ile, penu kumfuna kudachita imwe pakuphedza anthu ache, pontho na kuthimiza kuaphedza kunachita imwe chinchinoku. Chinafuna ife pyakwanga ntchakuti munthu onsene wa imwe athimize kukhala na chipapu kufikirana kumamalisiro, towera pinthu pinadikhira imwepyo pidzachitikedi. Ife nkhabe funa kuti imwe mukhale anthu akupolola tayu, mbwenye mukhale ninga ale ambatambira pinthu pidadumbira Mulungu pile kudzera muna chikhulupiro pontho kupirira. Pidadumbira Mulungu kuna Abrahamu kuchita pikhadalonga iye pile, podi pakhali nkhabe mbodzi wamkulu kupiringana iye, iye adaphatisa basa dzinache ene pidadumbira iye. Iye adalonga mbati, “Ndikudumbira kuti ndinakutsanzayisa pikulu mbandikupasa pidzukulu pizinji.” Abrahamu akhali wakupirira, tenepo iye adatambira pinthu pikhadadumbira Mulungu kuna iye pile. Munthu angadumbira, ambaphatisa basa dzina ya munthu unango wamkulu kupiringana iyeyo, tenepo kudumbirako kumbamalisa mphoka yonsene. Kuna ale adathema kutambira pinthu pidadumbira Mulungu pile, iye akhafuna kuti pikhale pyakuveka mwadidi mwene kuti iye nkhabe sanduza pyakufuna pyache tayu, natenepo kudumbira kudachita iye kule, adakutsikimiza na chiverano. Pana pinthu piwiri, kudumbira na chiverano, pyakuti nkhabe kwanisika kusanduzika, pontho pyakuti Mulungu nkhabe nama tayu. Tenepo ife ale tidathawira kuna iye kuti tikhale pakupata, tiwange mtima kuphatisa chidikhiro china ife chile. Ife tina chidikhiro chenechi ninga mzati wa moyo wathu. Icho ntchokhonda tekenyeka, pontho ntchakutchinjirizwa. Chimbapita na pa chinguwo chakutchinga nacho Nyumba ya Mulungu yakudzulu na kwenderatu kumbuto yakuchenesesa ya m'bwalomu. M'mbuto mwathu Yesu apita mwenemo ife mbatidzati, mbakhala nyansembe Wamkulu wakukhala na kukhala, munyandandanda wa unyansembe wa Melekizedeki. Melekizedeki weneyu akhali mfumu wa ku Salemu, pontho nyansembe wa Mulungu Wakudzulu-dzulu. Ndzidzi ukhabwerera Abrahamu kunkhondo kule kudakunda iye mafumu anayi, Melekizedeki adagumana na Abrahamu mbamtsanzayisa, tenepo Abrahamu adampasa chakhumi cha pinthu pyonsene pikhadapokosera iye. Dzina ya Melekizedeki chakutoma nkhulonga kuti, “Mfumu wa Kulungama,” pontho na thangwi yakuti iye akhali mfumu wa Salemu, dzina yeneyi nkhulonga pontho kuti, “Mfumu wa Mtendere.” Pya babache na mache Melekizedeki, penu pya mbodzi wa makolo ache nkhabe dziwika tayu; pya kubalwa kwache, penu pya imfache nkhabe dziwika. Ninga Mwana Mulungu, iye ambakhala nyansembe kwenda na kwenda. Apo lero mwaona ukulu wache. Abrahamu, kholo wathu wakuveka, adampasa chakhumi cha pinthu pyonsene pidapokosera iye kunkhondo. Pidzukulu pya Levi, pile ndi anyansembe, atongwa na mwambo kusonkhesa chakhumi kuna Aisraele anzawo, podi kwene kuti anzawo mphidzukulumbo pya Abrahamu. Melekizedeki hakhali chidzukulu cha Levi tayu, kwache adasonkhesa chakhumi kuna Abrahamu mbamtsanzayisa, munthu ule Mulungu akhadadumbira kuna iye. Nkhabe penuka tayu kuti munthu anatsanzayisa anangoyo ngwamkulu pyakwanga kupiringana nyakutsanzayiswayo. Kulonga pya anyansembe chakhumi chawo chimbasonkheswa na anthu ambafa ale; mbwenye kulonga pya Melekizedeki chakhumi chikhasonkheswa na ule ambalongwa kuti ana moyo, ninga munalongera Malemba. Tinakwanisa kulonga kuti pidapereka Abrahamu chakhumi, Levi, ule pidzukulu pyache pidasonkhesa chakhumi, adaperekambo. Levi akhali adzati balwa tayu, mbwenye tinakwanisa kulonga kuti iye akhali m'manungo mwa kholo wache Abrahamu, ndzidzi udagumanikana Melekizedeki na iye. Kuperekwa kwa mwambo kuna Aisraele udagona pa unyansembe wa Levi. Tenepo unyansembe wa Levi mbudakhala wakuthema monsene mwene, nee mbapadafunikave nyansembe wamtundu unango tayu, ule ali munyandandanda wa unyansembe wa Melekizedeki, nee wa Aroni tayu. Thangwi unyansembe ungasanduzwa, penepo mwambo wathema kusanduzwambo. Tenepo Mbuyathu ule pyache pyalongwa penepa, akhali wa dzinza inango, tenepo nee na mbodzi ene wakubulukira m'dzinza yeneyi adatumikira ninga nyansembe tayu. Mphyakudziwika mwadidi mwene kuti iye adabalwa dzinza ya Yuda; tenepo pidalonga Mose pya anyansembe, iye hadalonge pya dzinza yeneyi tayu. Penepi pikuveka mwadidi mwene thangwi ya kufika kwa nyansembe unango ninga Melekizedeki. Iye adaikhwa kukhala nyansembe, nee na thangwi ya kubulukira m'dzinza ya unyansembe malingana na matongero a anthu tayu, mbwenye na thangwi ya mphamvu za moyo okhonda vungika ule. Thangwi Malemba akulonga kuti, “Iwe unakhala nyansembe kwenda na kwenda munyandandanda wa unyansembe wa Melekizedeki.” Tenepo matongero akale aikhwa pakhundu thangwi akhali akusowa mphamvu na akusowa basa. Mwambo wa Mose hudakwanise kusanduza chinthu na chibodzi chene tayu kukhala pyakuthema monsene mwene. Tenepo chinchino chidikhiro chadidiletu chaperekwa chile chinakwanisa kutifikisa chifupi na Mulungu. Kuthimiza penepi pana kudumbira kwa Mulungu. Anyansembe anango adapita kwene unyansembe okhonda kudumbirako. Mbwenye Yesu adakhala nyansembe thangwi ya kudumbira kudachita Mulungu kuna iye pidalonga iye mbati, “Mbuya adumbira, tenepo iye nkhabe dzasanduza manyerezero ache tayu: ‘unakhala nyansembe wakukhala na kukhala.’ ” Na thangwi ya kudumbira kweneku tinakwanisa kuona kuti Yesu ntchitsikimizo cha chiverano chachinchino. Anyansembe a chiverano chakale akhale azinji, thangwi iwo akhafa mbachimwana kuthimiza basawo. Mbwenye Yesu ngwakukhala na kukhala, pontho basache ya unyansembe nkhabe dzasiyira unango tayu. Tenepo iye anakwanisa chinchino pontho na ndzidzi onsene kupulumusa anyakudza kuna Mulungu kudzera muna iye, thangwi iye alipo ndzidzi onsene kuadembetera kuna Mulungu m'mbuto mwawo. Tenepo Yesu ndi Nyansembe Wamkulu ule ambatipasa pinthu pimbasowa ife. Iye ngwakuchena; muna iye nkhabe chinthu chakumpokanyisa, penu chakudawa tayu; iye apambulwa pakati pa anthu akudawa, pontho akwizwa kupiringana pinthu pyonsene pya kudzulu. Iye hakhali ninga anyansembe akulu anangowa tayu; iye nkhabe funika kupereka nsembe nsiku na nsiku tayu, chakutoma thangwi ya pyakudawa pyache, angamala penepo, thangwi ya pyakudawa pya anthu. Iye adapichita nyamphera-phera kupereka nsembe kabodzi kene basi, ndzidzi udapipereka iye yekha ene pamtanda. Mwambo wa Mose umbasankhula anthu okhonda thema monsene mwene kukhala anyansembe akulu; mbwenye kudumbira kudachita Mulungu kule kudadza m'nduli mwa mwambo wa Mose kumbasankhula Mwana, ule achitiswa kukhala wakuthema monsene mwene kwenda na kwenda. Pyonsene pinalonga ifepi pyagona pakuti tina Nyansembe Wamkulu ninga weneyu, ule akhala kumadyo kwa mpando wachifumu wa Mulungu Wademelero kudzulu. Iye ambatumikira ninga Nyansembe Wamkulu m'Mbuto Yakuchenesesa, yeneyi ndi chikhumbi chadi-chadi chidamangwa na Mbuya chile, nee na anthu tayu. Nyansembe Wamkulu onsene ambasankhulwa kuti apereke pyakupereka na nsembe za nyama kuna Mulungu, tenepo Nyansembe wathu Wamkulu athema kukhala na pinthu pinango pyakuti apereke. Iye mbadakhala pansi pano, nee mbadakhala nyansembe tayu, thangwi pano pana anyansembe kale, ale ambapereka pyakupereka pakuteweza mwambo wa Chiyuda. Basa imbaphata iwo m'mbuto yakuchena ntchithunzi-thunzi cha pinthu pili kudzulu. Ndi thangwi yache Mose, pikhali iye chifupi kusasanya Chikhumbi cha Mulungu, adacheuzwa na Mulungu mbati, “Sasanya Chikhumbicho ninga montho mudaoneserwa iwe paphiri pale.” Mbwenye chinchino, Yesu apaswa basa ya unyansembe ile njikulu kupiringana yawo, thangwi chiverano chidasasanya iye pakati pa Mulungu na anthu ache ntchadidi kupiringana chakale chile, podi icho chidagona pa kudumbira papinthu pyadidiletu pile. Ngakhala chiverano chakutoma chile chikhali chakusowa chinthu chakupokanyisa, nee mbapadafunika pontho chinango tayu. Mbwenye Mulungu adagumana muna anthu chinthu chakuapokanyisa mbalonga mbati, “Mbuya alonga kuti: Nsiku zikudza zile zinafuna dzachita ine chiverano chachinchino na Aisraele, pontho na anthu a ku Yuda. Icho nee chinakhala ninga chiverano chidasasanya ine na makolo awo chile tayu, pansiku idaaphata ine pamkono kuabulusa m'dziko ya Iguputo. Iwo hadakhulupirike chiverano chidasasanya ine na iwo tayu, natenepo ine ndidaapasa nkhodolo. Chinchino chenechi ntchiverano chinafuna ine dzasasanya na Aisraele nsiku zinadzazo alonga Mbuya: Ndinaikha matongero anga m'manyerezero mwawo, mbandialemba mumtima mwawo. Ndinakhala Mulungu wawo, iwombo anakhala anthu anga. Nkhabe dzafunikave munthu na mbodzi ene kufunzisa tsanthembache tayu, penu kulonga kuna mbaleache kuti: ‘Dziwa Mbuya.’ Thangwi onsene, mkulu penu mwana, anandidziwa. Ndinaalekerera pyakudawa pyawo, tenepo ine nkhabe dzakumbukave umambalawo tayu.” Kulonga pya chiverano chitswa, Mulungu asanduza chiverano chakutoma chile kukhala chakusowa basa; tenepo chinthu chingasowa basa mbachikalamba, chenecho chinchino nkhabe onekave tayu. Chiverano chakutoma chile chikhali na matongero akupembedzera nawo, pontho na mbuto yakupembedzera yakusasanywa na anthu. Chikhumbi chidamangwa. M'subi yakunja, ile ikhachemerwa Mbuto Yakuchena, mukhali chakuikhirapo nyale, thebulu na mikate yakuperekwa kuna Mulungu. Kunduli kwa chinguwo chachiwiri chakutchinga nacho kukhali subi yakuchemerwa Mbuto Yakuchenesesa. M'bwalo mwache mukhali guwa ya golidi yakufukizira pyakununkhira, pontho na Bokosi ya Chiverano yonsene yakukukutizwa na golidi. M'bokosimo mukhali chitomba cha golidi chakudzala na mana, ndodo ya Aroni ikhadaphwitha masamba ile, pontho na miyala miwiri yakusemwa padalembwa matongero pale. Padzulu pa Bokosi pakhali pyakulengwa pinango pyakukhala na maphaphido kuonesa demelero ya Mulungu; ipyo pidaphimbira na maphaphido awo pambuto pakhalekererwa pyakudawa pale. Mbwenye chinchino sindzidzi wakulonga pinthu pyonsene pya penepi tayu. Umu ndi mule mukhadasasanywa pinthu pyonsene pile. Nsiku na nsiku anyansembe akhapita m'subi yakunja ya Chikhumbi kaphatamo basawo, mbwenye m'subi ya m'bwalo akhapitamo ndi Nyansembe Wamkulu ene basi, kwache akhapitamo kabodzi basi pachaka. Iye akhakwata chiropa mbakachipereka kuna Mulungu ninga nsembe yakulekerera nayo pyakudawa pyache, pontho na pyakudawa pikhadachita anthu mwakukhonda kupidziwa. Mzimu Wakuchena ambafunzisa mwakuveka kubulukira pa masasanyiro enewa kuti njira yakupita m'Mbuto Yakuchenesesa nkhabe fungulirwa tayu, mwenemo subi yakunja ile ilipo basi. Penepi ntchithunzi-thunzi kwene basi cha pinthu pimbachitika nsiku zinopi. Ipyo pikulonga kuti pyakupereka na nsembe za nyama zakuperekwa kuna Mulungu nkhabe kwanisa kusanduza chikumbu mtima cha nyakupembedza kukhala chakuthema monsene mwene tayu, podi ipyo pikulonga kwene pya pyakudya, pyakumwa, pontho na mitemo yakusiyana-siyana ya kupichenesa nayo. Matongero onsenewa ngakulonga pinthu pyakuchitwa pa manungo. Iwo adaikhwa kwene kuti akhalepo kufikirana ndzidzi wakuti Mulungu asanduze pinthu pyonsene kukhala pyachinchino. Mbwenye Khristu adza kale ninga Nyansembe Wamkulu wa pinthu pyadidi pili kale leropi. M'chikhumbi mumbatumikira iye ntchakufunikaletu pontho ntchakuthema monsene mwene, icho ntchakusasanywa nee na anthu tayu; kweneku nkhulonga kuti si cha dziko yakuchita kulengwayi tayu. Pidapita Khristu m'Mbuto Yakuchenesesa m'chikhumbimo, iye hadapite na chiropa cha mbuzi, penu cha ng'ombe zimuna kachipereka nsembe tayu, mbwenye adapichita nyamphera-phera kupita kabodzi kene basi na chiropa chache chene mbachitisa chipulumuso kukhala chakukhazikika kwenda na kwenda. Chiropa cha mbuzi na cha ng'ombe zimuna pontho na dotha ya nyama zakupyerera pikhawazwa pana anthu akukhonda chena pamaso pa Mulungu, tenepo penepi pikhaachenesa pakubulusa kukhonda chena kwawo. Apo ndi tani na chiropa cha Khristu, ule kudzera muna Mzimu wakukhala na kukhala, iye adapereka moyo wache ninga nsembe yakuthema monsene mwene kuna Mulungu. Chiropa chache chinachenesa chikumbu mtima chathu kuna mitemo yakupichenesa nayo yonsene yakusowa basa, towera titumikire Mulungu wamoyo. Na thangwi yeneyi Khristu ndiye nyakusasanya chiverano chachinchino, towera ale adachemerwa na Mulungu atambire kutsanzaya kokhonda mala kudadumbira Mulungu kule. Penepi pinakwanisa kuchitika thangwi ya imfa ya Khristu, ile idapulumusa anthu kuna pyakudawa pikhachita iwo ndzidzi ule ukhali iwo na chiverano chakutoma chile. Ngakhala munthu adumbira kusiyira unango mfumache pakuchita kulemba, mphyakufunika kutsikimiza kuti nyakudumbirayo afadi, thangwi kudumbira kweneko nkhabe mphamvu tayu ngakhala nyakudumbira ali m'maso; mbwenye kumbaphata basa mwenechiro angafa. Ndi thangwi yache podi na chiverano chakutoma chene chile chidatoma kuphata basa pakuphatisa basa chiropa. Mose chakutoma adalalika kuna anthu onsene matongero onsene adalembwa m'mwambo ale. Tenepo iye adakwata chiropa cha ng'ombe zimuna na cha mbuzi mbachivungaza na madzi mbachiwaza pana bukhu ya mwambo na pana anthu onsene pakuphatisa basa tsamvu ya hisope na ubweya wakufira wa mabira. Iye adalonga mbati, “Ichi ntchiropa chakutsikimizira chiverano cha Mulungu chidakupangani iye kuti muchivere chile.” Montho-monthomo Mose adawazira chiropa chile pana Chikhumbi cha Mulungu, pontho na pana pinthu pyonsene pikhaphatiswa basa pakupembedza pile. Ndimomwene malingana na mwambo chifupi-fupi pinthu pyonsene pimbacheneswa na chiropa, tenepo ngakhala chiropa nkhabe chuchiswa, penepo pyakudawa nkhabe dzalekererwa tayu. Ngakhala pikhali pyakufunika kuti pithunzi-thunzi pya kudzulupi picheneswe na nsembe zenezi, apo ndi tani na pinthu pyakudzulu makapyo; ipyo pimbafuna nsembe zadidiletu kupiringana zenezi. Thangwi Khristu hadapite m'Mbuto Yakuchena yakusasanywa na anthu tayu, ile ikhali kwene chithunzi-thunzi cha mbuto chadi-chadi. Iye adenda kudzulu makako, kule kunaonekera iye chinchino pamaso pa Mulungu thangwi ya ife pano. Nyansembe Wamkulu wa Chiyuda ambapita m'Mbuto Yakuchenesesa chaka na chaka na chiropa cha nyama. Mbwenye Khristu hadende kapipereka nsembe yekha ene kazinji kene tayu, thangwi mbapidakhala tenepo, iye mbadabonera kazinji kene kutomera pa kulengwa kwa dziko yapansi. M'mbuto mwache chinchino pili ife chifupi na kufika kumamalisiro a ndzidzi uno, iye adapichita nyamphera-phera kuoneka kabodzi kene basi kubulusa pyakudawa pyonsene kudzera muna imfache ninga nsembe. Kudaikhwa kuna munthu kufa kabodzi basi, kubuluka penepo atongwe mseru na Mulungu. Sasawambo na Khristu adaperekwa nsembe kabodzi basi kubulusa pyakudawa pya anthu azinji. Iye anaoneka kachiwiri, nee kuti abuluse pyakudawa tayu, mbwenye kudzapulumusa anthu anamdikhira ale. Mwambo wa Chiyuda si chithunzi-thunzi chamumphu cha pinthu pyadidi pinafuna kudzapyo tayu, mbwenye pikuonesa kwene pang'ono pya pinthu chadi-chadi pile. Nsembe zontho-zonthozo zimbaperekwa ndzidzi onsene, pontho chaka na chaka. Apo pinakwanisika tani kuti kudzera muna nsembe zenezi mwambo uchitise anyakudza kuna Mulungu kukhala akuthema monsene mwene? Anthu akupembedza Mulungu mbadacheneserwadi pyakudawa pyawo, iwo nee mbadakhala tayu na chikumbu mtima chakuti adadawa, pontho kupereka nsembe mbakudamala. Kwache, ninga muna ipyomu, nsembe zimbaperekwa chaka na chaka kukumbusa anthu pyakudawa pyawo. Thangwi chiropa cha ng'ombe zimuna na cha mbuzi nkhabe kwanisa na pang'ono pene kubulusa pyakudawa tayu. Thangwi ya penepi, pidadza Khristu padziko yapansi pano, adalonga kuna Mulungu mbati, “Imwe nkhabe funa nsembe, penu pyakupereka tayu, mbwenye imwe mwandisasanyira manungo. Imwe nkhabe komerwa na nsembe za nyama zakupyerera paguwa, penu nsembe zakubulusira pyakudawa tayu. Tenepo ine ndidalonga kuti, ‘Ndili pano, Mulungu, kuchita pinafuna imwe, ninga mwalemberwa ipyo pya ine m'bukhu ya mwambo.’ ” Chakutoma iye adalonga mbati, “Imwe nkhabe funa, penu kukomerwa na nsembe, pontho na pyakupereka, penu na nsembe za nyama zakupyerera, pontho nsembe zakubulusira pyakudawa tayu.” Iye adalonga penepi, podi kwene kuti mwambo ndiye umbatonga kuti pinthu penepi piperekwe. Tenepo iye adalonga mbati, “Ndili pano, Mulungu, kuchita pinafuna imwe.” Mulungu adabulusa nsembe zakutoma zile towera aikhe nsembe ya Khristu m'mbuto mwazo. Na thangwi yakuti Yesu Khristu adachita pyonsene pidafuna Mulungu kuti iye achite, tenepo tonsenefe tacheneswa kuna pyakudawa thangwi ya nsembe ya manungo ache idachita iye nyamphera-phera kuipereka kabodzi kene basi ile. Anyansembe a Chiyuda ambaphata basawo nsiku na nsiku, pontho ambapereka nsembe zibodzi-bodzizo kazinji kene, kwache nsembe zenezi nkhabe kwanisa na pang'ono pene kubulusa pyakudawa tayu. Khristu adapereka nsembe ibodzi ya kubulusira pyakudawa, nsembe ya mphamvu kwenda na kwenda, tenepo iye adakhala kumadyo kwa Mulungu. Kweneko iye akudikhira kufikirana Mulungu aikha anyamalwache ninga chakusanjikirapo manyalo ache. Tenepo na nsembe ibodzi ile, iye achitisa anthu ambacheneserwa pyakudawa pyawo ale kukhala akuthema monsene mwene kwenda na kwenda. Mzimu Wakuchena akuchitirambo umboni pya pinthu penepi. Chakutoma iye akulonga mbati, “Chiverano chinafuna ine dzachita na iwo nsiku zinadzazo ntchichi, Mbuya alonga: Ndinaikha matongero anga mumtima mwawo, mbandialemba m'manyerezero mwawo.” Tenepo iye athimiza kulonga mbati, “Ine nkhabeve dzakumbuka pyakudawa pyawo, penu mabasawo akuipa tayu.” Mulungu pyalekerera iye pyonsenepi, penepa nkhabeve funika kupereka nsembe zakubulusira pyakudawa tayu. Tenepo, abale anga, ife tina utumbe onsene wakupita m'Mbuto Yakuchenesesa kudzera muna imfa ya Yesu. Iye adatifungulira njira yachinchino yakwendera kuna Mulungu, njira yamoyo kugwanda na pachinguwo chakutchinga nacho mbuto yeneyi, chinguwo chenechi ndi manungo ache. Podi tina nyansembe Wamkulu, mkadamu wa Nyumba ya Mulungu, natenepo tendeni tidze chifupi na Mulungu na mtima wakuonadi, pontho na chikhulupiro chakukhazikika, na mtima wakucheneswa kuna chikumbu mtima chakutipokanyisa, pontho na manungo akusambiswa na madzi akuchena. Tendeni tiimire dzololo pana chidikhiro chimbatawira ife na mulomo wathu, thangwi tinakwanisa kunyindira Mulungu kuti anachita pinthu pidadumbira iye pile. Tendeni tinyerezere pya mule munakwanisa ife kuwangisana mtima unango na mwanzache kukhala akufunana, pontho akuchita udidi, mbatilekeni kukhala na nsambo wakukhonda kugumanyikana pabodzi ninga mumbachitira anthu anango. Mbwenye tinyanye kuwangisana mtima unango na mwanzache, thangwi munakwanisa kuona Nsiku yakudza pontho Mbuya ili chifupi. Thangwi nkhabeve nsembe inafuna dzabulusa pyakudawa pyathu tayu, ngakhala tinathimiza kudawa chadala mwenemo tadziwadi pyakuonadi pya Mphangwa Zadidi. Chinthu chasala na ife ntchakuti tidikhire mwamantha kutongwa mseru, pontho moto wakugoswa unafuna dzavunga anthu ambapokanya Mulungu ale. Munthu anakhonda vera mwambo wa Mose, ambaphiwa mwakukhonda verwa nsisi ngakhala pana mboni ziwiri, penu zitatu zakulonga kuti iye adawa. Apo, ndi tani na munthu wakululupisa Mwana Mulungu, munthu ule ambaipisa chiropa cha chiverano cha Mulungu, chile chimbamchenesa kuna pyakudawa pyache, pontho ule ambatikana Mzimu, nyakutionesa kukoma mtima kwa Mulungu? Nyerezerani, munthu ninga weneyu athema kutchunyuswa pikulu tani! Thangwi timbamdziwa ule adalonga kuti, “Kubwezera nkhwanga, ndinati ndibwezere”; pontho ule adalonga kuti, “Mbuya anatonga mseru anthu ache.” Ntchinthu chakugoswa kugwa m'manja mwa Mulungu wamoyo! Kumbukani mukhali imwe kale mule. Ndzidzi wenewo, pidasanduka imwe kwene kukhala akhristu, mudaona nyatwa zizinji kwache imwe hamudakundwe nazo tayu. Ndzidzi unango imwe mukhatikanwa, pontho mukhabonereswa pakwecha, ndzidzi unango imwe mudakhala pabodzi na ale adasanyiswa ninga mudachitirwambo imwe. Imwe mudasanyika pabodzi na anyaperezo, pontho pidapokoserwa imwe pinthu pyanu pyonsene, mudapirira mwakukomerwa, thangwi mukhapidziwa kuti muna mfuma inango yadidi yakukhala na kukhala. Natenepo lekani kutaya mtima, thangwi ngakhala munathimiza kuwanga mtima munatambira mfupo ukulu. Imwe mwathema kukhala akupirira, towera muchite pinafuna Mulungu, pontho mutambire pinthu pidadumbira Mulungu pile. Thangwi, ninga mudalongera Malemba kuti, “Ndzidzi pang'ono basi, nyakufuna kudza ule, anati adzedi; iye nkhabe dzadembuka tayu. Kwache anthu anga akulungama, anati akhulupire mbakhala na moyo; mbwenye ngakhala mbodzi pakati pawo anabwerera m'nduli, ine nkhabe dzakomerwa naye tayu.” Ife si ife anthu akubwerera m'nduli, penu akutayika ale tayu. M'mbuto mwache ndife anthu akukhala na chikhulupiro, pontho akupulumuka ale. Kukhala na chikhulupiro nkhukhala okhonda penuka na pinthu pinadikhira ife dzatambira, pontho kutsikimiza kuti pinthu pyokhonda oneka pilipo. Na thangwi ya chikhulupiro chawo makolo akale adachitirwa umboni na Mulungu. Ntchikhulupiro chimbatichitisa kuvesa kuti dziko yonsene idalengwa na mafala a Mulungu, pontho kuti pinthu pyakuoneka pidasasanywa kubulukira kupinthu pyokhonda oneka. Ntchikhulupiro chidachitisa Abele kupereka kuna Mulungu nsembe yadidi kupiringana ya Kaini. Na thangwi ya chikhulupiro chache Mulungu adamchitira umboni kuti iye ngwakulungama, pontho adakomerwa na pyakupereka pyache. Pidachita Abele kudzera muna chikhulupiro chache, pikuthimiza kulonga basi na lero, podi kwene kuti iye afa. Ntchikhulupiro chidachitisa Enoki kukwatwa kwenda kudzulu kuna Mulungu mwakuti iye hadafe tayu. Tenepo nee mbodzi adakwanisa kumgumana tayu, thangwi Mulungu akhadamkwata. Malemba akulonga kuti Enoki mbadzati kwatwa kwenda kudzulu, Mulungu adakomerwa naye pyakwanga. Kusowa chikhulupiro nkhabe munthu anakwanisa kuchitisa Mulungu kukomerwa tayu, thangwi munthu onsene wakudza kuna Mulungu, athema kukhulupira kuti Mulungu alipodi, pontho kuti ambafupa anthu ambamsaka-saka ale. Ntchikhulupiro chidachitisa Nowa kuvera kumcheuza kudachita Mulungu papinthu pikhafuna kudza m'tsogolo pile, pinthu pyakuti pidadzati oneka tayu. Iye adavera Mulungu mbasasanya chimwadiya mule mudapulumukira iye na banjache. Pakuchita tenepo iye adachitisa anthu a padziko yapansi kukonwa, tenepo Nowa adayeswa munthu wakulungama na Mulungu ninga mumbayesera iye akulungama anthu anango akhali na chikhulupiro ale. Ntchikhulupiro chidachitisa Abrahamu kuvera kumchemera kudachita Mulungu kuti abuluke m'dziko mwache kwenda kudziko ikhadadumbira Mulungu kuti anampasa ile. Tenepo iye adabuluka m'dziko mwache mule mwakukhonda dziwa kukhaenda iye. Ntchikhulupiro chidamchitisa kuti iye akwanise kukhala ninga mlendo m'dziko idadumbira Mulungu kumpasa ile. Iye adakhala m'makumbi ninga mudachitira Isake na Yakobo m'nduli mwache, ale adatambira pinthu pyonthopyo pidadumbira Mulungu kuna Abrahamu. Thangwi Abrahamu akhadikhira mzinda udatandwa na kumangwa na Mulungu, mzinda una maziko akukhazikika ule. Ntchikhulupiro chidachitisa Abrahamu kukhala baba, podi kwene kuti iye akhali wakukalamba pyakwanga, pontho Sara akhali wakuuma nthumbo. Iye adanyindira Mulungu kuchita pidadumbira iye pile. Ndi thangwi yache muna munthu mbodziyu, ule akhali ninga munthu wakufa, mudabuluka pidzukulu pyakuinjipa ninga nyenyezi, pontho pyokhonda lengeseka ninga tchetcha ya pagombe. Tenepo onsenewa adathimiza kukhala na chikhulupiro chawo ndzidzi udafa iwo. Iwo hadatambire pinthu pikhadadumbira Mulungu pile tayu, mbwenye adapiona na pakansinzo mbakomerwa napyo. Iwo adatawira pakwecha kuti akhalidi alendo, pontho okhonda khazikika padziko yapansi pano. Anthu ale ambalonga tenepa, ambaoneseratu kuti akusaka dziko inango ene kuti ikhale yawo ene. Iwo nkhabe nyerezerave pya dziko ikhadasiya iwo ile tayu; iwo mbadachita tenepo, mbadagumana mwayi wakubwererako. M'mbuto mwache iwo akhadatchuwa dziko yadidi, dziko ya kudzulu. Tenepo Mulungu nkhabe chita manyadzo tayu kuti iwo amchemere Mulungu wawo, thangwi iye aasasanyira mzinda. Ntchikhulupiro chidachitisa Abrahamu kupereka mwanache Isake ninga nsembe pandzidzi ukhamyesa Mulungu ule. Abrahamu akhali munthu ule Mulungu akhadadumbira kuna iye, kwache iye adasasanyika kupereka mwanache mbodzi ene ule ninga nsembe. Mulungu akhadalonga kuna iye mbati, “Nkhudzera muna Isake kuti iwe unakhala na pidzukulu pidadumbira ine kuna iwe.” Abrahamu adakhulupira kuti Mulungu anakwanisa kulamusa Isake kuimfa; penepa tinakwanisa kulonga kuti Abrahamu adatambira pontho Isake kubulukira kuimfa. Ntchikhulupiro chidachitisa Isake kulongeratu kuna Yakobo na Esau pya mtsanzayiso ukhafuna iwo dzatambira m'tsogolo. Ntchikhulupiro chidachitisa Yakobo kutsanzayisa ana onsene awiri achimuna a Yosefe iye mbadzati kufa. Iye adatsamira kudzulu kwa ndodo yache mbapembedza Mulungu. Ntchikhulupiro chidachitisa Yosefe, pikhali iye chifupi kufa, kulonga pya kubuluka kwa Aisraele m'dziko ya Iguputo, mbaapangiratu pyakuti iwo achite na mtembo wache, iye angafa. Ntchikhulupiro chidachitisa makolo a Mose kumbisa miyezi mitatu pidabalwa iye. Iwo adaona kuti iye akhali mwana wakubalika, tenepo iwo hadagope matongero a mfumu ule tayu. Ntchikhulupiro chidachitisa Mose kukhonda kuchemerwa mwanache wa mwana wamkazi wa mfumu pikhadakula iye. Iye adasankhula kusanyika pabodzi na anthu a Mulungu kusiyana na kukomerwa na madyerero a pyakudawa ndzidzi wakuchepa basi. Iye adanyerezera kuti kuona nyatwa zikulu thangwi ya Khristu kukhali mfuma ikulu kupiringana mfuma yonsene ya mu Iguputo, thangwi iye adaikha mtima pana mfupo ukhafuna iye dzatambira m'tsogolo ule. Ntchikhulupiro chidachitisa Mose kubuluka pyache mu Iguputo mwakukhonda gopa kuzhangali kwa mfumu, thangwi iye akhapirira ninga munthu adaona Mulungu okhonda oneka ule. Ntchikhulupiro chidachitisa kuti iye akhazikise Phwando ya Paska, pontho kutonga kuti chiropa chikhwazwe m'misuwo, towera Mngelo Wakupha aleke kupha ana autombo a Aisraele. Ntchikhulupiro chidachitisa kuti Aisraele akwanise kuwambuka Nyanza Yakufira khala ninga akhaponda pamtunda, mbwenye pidayesambo Aiguputo kuti achite chibodzi-bodzi, madzi adaabiza. Ntchikhulupiro chidachitisa mafufu a mzinda wa Yeriko kugwa mudafamba Aisraele kuuzungulira nsiku zinomwe. Ntchikhulupiro chidachitisa puta Rahabi kuti aleke kuphiwa pabodzi na anthu adakhonda vera Mulungu ale, thangwi iye adatambira mwadidi anyakuzonda a ku Israele ale. Apo ndithimize basi kulonga? Nkhabe ndzidzi wakukwana wakuti ndilonge pya Gideoni, Baraki, Samisoni, Yefita, Davite, Samuele na maprofeti tayu. Kudzera muna chikhulupiro chawo adamenya nkhondo na madziko onsene mbaakunda. Iwo adachita pinthu pyakulungama mbatambira pinthu pikhadadumbira Mulungu pile. Iwo adafunga milomo ya nkhalamu, adathimisa moto wakugoswa mbapulumuka kuphiwa na matalasada. Iwo akhali akusowa mphamvu, kwache adasanduka amphamvu; iwo akhali na mphamvu pankhondo mbakunda anyankhondo achilendo. Kudzera muna chikhulupiro akazi adatambira pontho abale akhadalamuswa kuimfa ale. Anango adakhonda pyakusudzulwa ale, adafa pyawo mwakusanyika, towera alamuke kuimfa mbakhala na moyo wadidi. Anango adaseluswa mbakwapulwa, anangombo adamangwa na njema mbaikhwa m'perezo. Iwo adatemwa na miyala, adachekwa kati na kati, adaphiwa na talasada. Iwo akhafamba uku avala nthembe za mbuzi na mabira, akutcherenga, akusanyiswa, pontho akuvuyiwa. Dziko yapansi hikhali yakuthema kukhala anthu enewa tayu. Iwo akhafamba-famba m'tsanga na m'mapiri ninga anthu akuthawa kwawo mbakhala pyawo m'mphako na m'madzimba. Anthu enewo ambachitirwa umboni thangwi ya chikhulupiro chawo! Kwache iwo hadatambire pidadumbira Mulungu pile tayu, thangwi Mulungu akhadanyerezera kudzatichitira chinthu chadidi chene. Pikhafuna iye mphyakuti iwo asanduzwe akuthema monsene mwene, kwache ife tikhalembo pabodzi nawo. Podi tazungulirwa na mwinji ukulu wa umboni, natenepo tendeni titaye pinthu pyonsene pyakutitchinga, pontho pyakudawa pimbatiphatirira msanga-msanga pile, pontho tendeni tithamange na chipapu bitcha-bitcha atoma ifeyu. Tendeni tiikhe maso athu pana Yesu, ule ndi nyakutomesa chikhulupiro chathu, pontho nyakuchichitisa kukhala chakuthema monsene mwene. Iye adapirira nyatwa zidaona iye pamtanda, thangwi ya kukomerwa kukhadikhira iye kule; iye hadaikhe konta kufa pamtanda, podi kwene kuti chikhali chinthu chakuchitisa manyadzo, pontho chinchino iye akhala kumadyo kwa mpando wachifumu wa Mulungu. Nyerezerani pya iye ule adapirira umalwa ukulu kubulukira kuna anyakudawa! Tenepo imwe lekani kutopa, pontho kutaya mtima. Mukumenyana kwanu na pyakudawa, si kuti mwapitchinjiriza kale mpakana kubulusa chiropa chanu tayu. Kadi imwe mwaduwalira mafala akuwangisa mtima, ambakupangani Mulungu ninga anache ale? “Mwananga, vesera Mulungu angakusumulula, pontho leka taya mtima iye angakulongera. Thangwi Mbuya ambasumulula munthu onsene ambafuna iye, mbatchunyusa munthu onsene ambatambira iye ninga mwanache.” Pirirani kusanyika kwanu ninga mumbachitira mwana angatchunyuswa na baba; kusanyika kwanu kumbaonesa kuti Mulungu ambakuyesani anache. Mbani mwana ule chipo hadzati tchunyuswa na babache tayu? Ngakhala imwe nkhabe tchunyuswa ninga mumbachitira anache onsene, penepo si imwe anache chadi-chadi tayu, mbwenye ana auputa. Nanji-nanji, ababathu a pansi pano akhatitchunyusa, tenepo ife tikhaalemedza. Apo ndi tani kuvera kwathema ife kuchita kuna Babathu wa kudzulu kuti tikhale na moyo! Ababathu a pansi pano adatitchunyusa ndzidzi pang'ono ninga pikhali ipyo pyakuthema kuna iwo, mbwenye Mulungu ambapichita kuti pitiganyalise, towera ife tikhalembo akuchena ninga iye. Tingatchunyuswa ndzidzi wenewo pimbaoneka ninga mphinthu pyakutitsukwalisa, nee pyakutichitisa kukomerwa tayu. M'nduli mwache pimbabala kulungama na mtendere kuna anthu ale adafunziswa na kutchunyuswaku. Natenepo wangisani mikono yanu yakusowa mphamvu na mabondo anu akutetemerawo! Thimizani kufamba m'njira zakulungama kuti miyendo ya anyakulamala ileke bumbunyuka, mbwenye iwange. Yesani kukhala mwamtendere na anthu onsene, pontho kukhala na moyo wakuchena, thangwi nkhabe munthu anaona Mbuya okhonda khala na moyo wenewu tayu. Khalani m'maso kuti paleke khala unango wakubauka kubuluka kuna kukoma mtima kwa Mulungu. Paleke khala munthu na mbodzi ene wakukhala ninga mmera wakuwawa, ule ungakula umbanensa anthu na kuwawa kwacheko. Khalani m'maso kuti paleke khala munthu na mbodzi ene wakuzuda, penu munthu wakukhonda lemedza Mulungu ninga Esau, ule adagulisa chidzo cha utombo wache na chakudya chibodzi basi. Kubuluka penepo mukupidziwa kuti iye akhafuna kutsanzayiswa na babache, kwache iye adakhonderwa, thangwi hadakwanise kusanduza pikhadachita iye pile tayu; podi kwene kuti iye adapipempha na misozi. Imwe hamudadza ninga mule mudadzera Aisraele kuna pinthu pyakuphatika tayu, kuphiri ya Sinai yakugaka moto na mdima wakugoswa, pontho na chonzi ile, kulira kwa ngoma, pontho na kuveka kwa fala mwakuti pidava anthu falayi, iwo adapempha kuti fala ileke longa pontho, thangwi iwo hadakwanise kupirira tayu matongero akuti, “Ngakhala nyama ene yakukhuya phiriyo, yathema kuponyerwa miyala.” Pinthu pyonsene pikhaoneka pyakugoswa pyakwanga mwakuti Mose adalonga mbati, “Ndikutetemera na mantha!” Mbwenye imwe mwadza kuphiri ya Zioni, pontho kumzinda wa Mulungu Wamoyo, Yerusalemu wa kudzulu, pabodzi na angelo ache pikwi-pikwi. Mwafika kumbuto yakukomerwa kule kumbagumanyana ana autombo a Mulungu, ale madzinawo alembwa kudzulu. Imwe mwadza kuna Mulungu, nyakutonga anthu onsene mseru, pontho mwadza kuna mizimu ya anthu akuchena adachitiswa kukhala akuthema monsene mwene ale. Imwe mwadza kuna Yesu, nyakusasanya chiverano chachinchino, pontho kuna chiropa chakuwazwa, chile chimbalonga pya pinthu pyadidiletu kupiringana chiropa cha Abele. Onesesani kuti muleke khonda kuvesera iye ambalonga ule. Ale adakhonda kuvesera ule adaapasa mphangwa za Mulungu padziko pano, hadapulumuke tayu. Apo ife tinapulumuka tani ngakhala tinakhonda kuvera nyakulonga kubulukira kudzulu ule? Pandzidzi wenewo falache idatekenya dziko yapansi, mbwenye chinchino iye adumbira kuti, “Ndinatekenya pontho nee dziko yapansi yokha tayu, mbwenye na kudzulu kwene.” Mafala akuti “pontho” akuonesa pakwecha kuti pyakulengwa pyonsene pinatekenywa na kubuluswa m'mbuto mwapyo, towera pinthu pyakukhonda tekenyeka pikhale kwenda na kwenda. Podi ife tatambira ufumu okhonda tekenyeka, tendeni tipereke takhuta na kupembedza Mulungu mwakumkomera, mwakumgopa pontho mwamantha; thangwi Mulungu wathu ndi moto wakuvunga. Thimizani kufunana unango na mwanzache ninga abale. Khalani anthu akutambira alendo mwadidi m'nyumba mwanu. Akhalipo anango ale adachita penepi, pontho adatambira angelo mwakukhonda kupidziwa. Kumbukani anthu ali m'perezo ale khala ninga imwembo muli nawo pabodzi m'perezomo. Kumbukani anthu ali panyatwa ale khala ninga nyatwa zinaona iwozo mukuziona ndimwe. Mphyakufunika kuti banja ilemedzwe na anthu onsene; amuna na akazi akhale akukhulupirika kuna unango na mwanzache, thangwi anthu akuchita pyakuzuda na uputa ale, anakonwa pamaso pa Mulungu. Lekani khala anthu akufuna pyakwanga kobiri, pontho mwathema kukwana na pinthu pina imwe. Thangwi Mulungu alonga mbati, “Ine nkhabe dzakusiyani tayu; ine nkhabe dzakutayani tayu.” Apo tendeni tiwange mtima mbatilonge kuti, “Nyakundiphedza ndi Mbuya Mulungu, tenepo ine nkhabe dzachita mantha. Munthu anandichitanji?” Kumbukani akadamu anu akutoma, ale adalalika mafala a Mulungu kuna imwe. Nyerezerani pya moyo ukhali na iwo ule, pontho tsanzirani chikhulupiro chikhali na iwo chile. Yesu Khristu nkhabe sanduzika tayu; ngontho ule dzulo, lero, pontho kwenda na kwenda. Lekani kutawirisa pifunziso pyakunama kukubausani. Mphyadidi kuwangiswa mtima na kukoma mtima kwa Mulungu, nee pakuvera matongero akulonga pya pinthu pyakuthema kudya tayu; anthu ambavera matongero ninga enewa nkhabe ganyali nawo tayu. Ife tina guwa ile anyansembe akutumikira m'mbuto zakupembedzeramo ya Ayuda nkhabe tawiriswa kudya nsembe zakuperekwa paguwapo tayu. Nyansembe Wamkulu wa Chiyuda ambapita na chiropa cha nyama m'Mbuto Yakuchenesesa kapereka nsembe zakuti pyakudawa pilekererwe, mbwenye manungo a nyamazo akhapiswa kunja kwa msasa. Ndi thangwi yache Yesu adafa kunja kwa mzinda, towera kuchenesa anthu kuna pyakudawa na chiropa chache. Apo tendeni kuna iyeko kunja kwa msasa kuti tikalulupiswe naye pabodzi. Thangwi ife nkhabe mzinda wakukhazikika pansi pano tayu; unafuna ife ndi mzinda unadzawo. Tenepo tendeni ndzidzi onsene tikuze Mulungu kudzera muna Yesu ninga nsembe, ile imbapereka mulomo wathu pakutawira kuti iye ndi Mbuya. Kumbukani kuchita udidi, pontho kuphedzana unango na mwanzache, thangwi penepi ndi nsembe zimbakomera Mulungu zile. Lemedzani akadamu anu, pontho verani pinalonga iwo. Iwo ambayang'anira miyoyo yanu okhonda kupuma, thangwi iwo athema kulonga pya basawo pamaso pa Mulungu. Ngakhala imwe munaavera, iwo anaphata basawo mwakukomerwa, mbwenye ngakhala munakhonda kuavera, iwo anaphata basa mwakutsukwala, tenepo imwe nee munaganyali napyo tayu. Thimizani kutipempherera. Tikupidziwa kuti tina chikumbu mtima chakusowa chakupokanyisa, thangwi pinafuna ife mphyakuti ndzidzi onsene tichite pinthu pyakulungama. Ndikukupemphani na mtima onsene kuti mupemphere kuti Mulungu anditumize pontho kuna imweko chinchino pano. Abale anga, ndikukupemphani kuti muavese mwakupirira mafala akukuwangisani mtimawa, thangwi kalata yakulemberani ineyi njing'ono. Ine ndinafuna kuti mupidziwe kuti mbaleathu Timoti abuluswa m'perezo. Iye angafika msanga, ndinati ndidze naye pabodzi ndingadza kweneko dzakuonani. Perekani mwenyikiro kuna akadamu anu onsene, pontho na anthu onsene a Mulungu. Abale athu a kudziko ya Italia akukupasanimbo mwenyikiro. Kukoma mtima kwa Mulungu mbakukhale na imwe monsene. Kubulukira kuna ine Yakobo, nyabasa wa Mulungu, pontho wa Mbuya Yesu Khristu. Mwenyikiro kuna anthu onsene a Mulungu adabalalikira padziko yonsene ale! Abale anga, mupiyese mwekha ene akutsanzaya pikulu mayesero a mtundu na mtundu angakugwerani, thangwi mukupidziwa kuti chikhulupiro chanu chingaona mayesero ninga enewa, mamalisiro ache kumbakuchitisani kukwanisa kupirira. Onesesani kuti kupirira kwanu kwathema kuphata basa muna imwe mwakumalisikiratu, towera mukhale anthu akuthema monsene mwene, amumphu pontho na okhonda sowa chinthu na chibodzi chene. Mbwenye ngakhala unango pakati panu anasowa nzeru, apemphe kuna Mulungu, tenepo Mulungu anampasa, thangwi Mulungu ambapereka mwakufewa manja, pontho mwakukoma mtima kuna anthu onsene. Kwache mungapemphera muleke penuka, mbwenye mukhulupire. Munthu wakupenuka akhala ninga bimbi ya m'nyanza yakugwinywa na mphepo uku na uku. Munthu ninga weneyu aleke nyerezera kuti iye anatambira chinthu na chibodzi chene kubulukira kuna Mbuya. Iye ngwa mitima miwiri, okhonda likha papinthu pyonsene pimbachita iye. Mkhristu wapansiletu athema kukomerwa Mulungu angamkwiza, pontho mkhristu wakufuma athema kukomerwa Mulungu angamtchithisa. Thangwi anyamfuma anamala ninga maluwa am'tsanga. Dzuwa imbabuluka na kupisa kwache mbaivula mbewu; maluwa ambapakatika, pontho kubalika kwa mbewu ile kumbavungika. Ntchibodzi-bodzi kuna munthu wakufuma, anavungwa mwenemo ali pakati pa pinthu pinaphata iye. Ngwakutsanzaya munthu ule anathimiza kupirira pandzidzi wa mayesero, thangwi iye angapikwanisa pamayesero ninga enewa, anati afupwe moyo ule udadumbira Mulungu kuna anthu ambamfuna ale. Munthu angayeswa na mayesero ninga enewa, aleke longa kuti, “Mayesero enewa akubulukira kuna Mulungu.” Thangwi Mulungu nkhabe kwanisika kuyeswa na pyakuipa, penu iye kuyesa munthu na mbodzi ene na pyakuipa tayu. Mbwenye munthu ambayeswa na pyakuipa angakweya na kukweshwa na pikhumbo pyache. Tenepo iye angatawirisa pikhumbo pyachepyo kumtonga, pimbabala pyakudawa, kubuluka penepo pyakudawapyo pingakula, pimbabala imfa. Abale anga apamtima, lekani nyengezwa! Mitukwa yonsene yadidi, pontho yakuthema monsene mwene imbabulukira kudzulu; iyo imbabulukira kuna Mulungu, nyakulenga pyonsene pyakuonesa cheza pyakudzulu, ule ngokhonda sanduzika ninga mthunzi wakuzungunuka-zungunuka. Na kufuna kwache iye adatipasa moyo kudzera muna mafalache akuonadi, towera ife tikhale pyakuvuna pyakutoma pa pyakulengwa pyache pyonsene. Abale anga apamtima, kumbukani ipi! Munthu onsene athema kuchimbiza kuva, kwache aleke kuchimbiza kulonga, aleke pontho kuchimbiza kuzhangali. Kuzhangali kwa munthu nkhabe kwanisa kumchitisa kukhala na moyo wakulungama umbafuna Mulungu ule tayu. Natenepo lekani nsambo onsene wakuipa na makhaliro akudawika akuinjipa. Verani Mulungu, pontho tawirani mwakupichepesa mafala ambabzala iye mumtima mwanu, ale anakwanisa kukupulumusani. Lekani kupinyengeza mwekha ene pakuvesera kwene mafalawa, mbwenye imwe mwathema kuchita pinalonga iwopyo. Munthu anavesera mafala mbakhonda chita pinalonga iwopyo akhala ninga munthu wakuyang'ana pasupeyo mbaona nkhope yache ninga muna iye. Iye ambapiyang'anisisa yekha ene, sindzidzi nkhubuluka penepo ambaduwalira makhaliro a nkhope yache. Mbwenye munthu onsene wakuyang'ana mwambo wakuthema monsene mwene umbadzesa utumbe kuna anthu ule, mbathimiza kuuvesera mwadidi, nee kuuvesera kokha mbaduwalira tayu, mbwenye mbachita pimbalonga iwo, munthu ninga weneyu Mulungu anamtsanzayisa papinthu pyonsene pimbachita iye. Ngakhala pana munthu unango ambapiyesa yekha ene kuti iye ngwakupembedza, kwache mbakhonda chita mphole-mphole na lulume yache, iye akupinyengeza yekha ene, pontho chipembedzo chache ntchapezi. Chipembedzo changwiro, pontho chakusowa chinthu chakupokanyisa pamaso pa Mulungu Baba, ntchakuti munthu aphedze ana na akazi akusiyiwa panyatwa zawo, pontho apikoye gopesera kuipiswa na pinthu pya pansi pano. Abale anga, podi imwe mumbakhulupira Mbuyathu Yesu Khristu, Mbuya wademelero, lekani kuchitira anthu pinthu mwakuyang'ana nkhope. Tisangize tenepa, munthu unango wakufuma, wakuvala mphete ya golidi na nguwo zakubalika adza pamgumano panu, pontho munthu unango wakutcherenga, wakuvala masakala adzambo ponthopo. Mungalemedza munthu wakuvala pyadidi ule mbamulonga kuna iye kuti, “Khalani padidipa,” mbamulonga kuna nyakutcherenga ule kuti, “Imira pale,” penu “Khala pansi chifupi na manyalo anga.” Kadi imwe nkhabe kuona tayu kuti penepa mwasankhula pakusiyanisa pakati panu, pontho kuti mwatonga na manyerezero akuipa? Veserani kuno, abale anga apamtima! Mulungu adasankhula anthu akutcherenga m'maso mwa anthu a pansi pano kuti akhale akufuma m'chikhulupiro, pontho kutambira Ufumu ule udadumbira iye kupereka kuna onsene ambamfuna ale. Mbwenye imwe mumbalulupisa anthu akutcherengawo. Ayi, si anthu akufuma ale tayu ambakuboneresani na kukukwekweterani kuna anyakutonga miseru? Ayi, si onthowo ale tayu ambashola dzina yadidi ya Khristu, ile idapaswa imwe pidasanduka imwe akhristu? Mbwenye ngakhala munaveradi mwambo ukulu wa Ufumu wa Mulungu ule umbagumanwa m'Malemba akuti, “Funa mwanzako ninga mumbapifunira iwe wekha,” penepo mwachita pinthu pyadidiletu. Mbwenye ngakhala munachitira anthu pinthu mwakuyang'ana nkhope, penepo mwadawa, pontho mwakonwa thangwi ya kuswa mwambo. Munthu anaswa matongero abodzi, podi kwene kuti akoye anango onsene, penepo iye adawira mwambo onsene. Thangwi ule adalonga mbati, “Leka chita uputa,” ngonthoyo adalonga pontho mbati, “Leka chita upandu.” Ngakhala munachita upandu, podi kwene kuti mukhonde chita uputa, imwe mwaswa mwambo basi. Longani na kuchita ninga anthu ale anatongwa mseru na mwambo, umbadzesa utumbe kuna anthu ule. Thangwi Mulungu angatonga anthu nkhabe dzavera nsisi tayu ale adakhonda verambo anzawo nsisi. Mbwenye anthu ansisi nkhabe dzagopa kutongwa mseru na Mulungu tayu. Abale anga, pana udidi wanji munthu angalonga kuti ana chikhulupiro, kwache mabasache mbakhonda tsikimizira chikhulupiro chachecho? Ayi, chikhulupiro chenechi chingakwanise kumpulumusa? Tisangize kuti pana abale, penu anyamainga ale akusowa pyakuvala, pontho nkhabe kudya kwakukwana tayu. Pana udidi wanji penepa kuapanga kuti, “Mulungu mbakutsanzayiseni! Valani pyakukhumba, pontho idyani mbamukhuta!” ngakhala hamunaapasa tayu pinthu pinasowa iwo pamoyo wawo? Ntchibodzi-bodzi na chikhulupiro: chikhulupiro chokha, chakusowa mabasa akuchitsikimizira, ntchakufa. Mbwenye munthu unango anati alonge mbati, “Mbodzi ana chikhulupiro, unango ana mabasa.” Penepa kutawira kwanga nkhuku: “Ndionese mule munakwanisira munthu kukhala na chikhulupiro chokha, chakusowa mabasa akuchitsikimizira. Ine ndinakuonesa chikhulupiro changa kudzera muna mabasanga.” Imwe mumbakhulupira kuti pana Mulungu mbodzi yekha basi. Mumbachita pyadidi! Na mizimu yakuipa ene imbakhulupirambo mbaitetemera na mantha. Pupwewe! Kadi iwe ukufuna kuoneswa kuti chikhulupiro chakusowa mabasa akuchitsikimizira ntchapezi? Kholo wathu Abrahamu adayeswa tani wakulungama? Ipyo pidadzera muna mabasa adaphata iye, pidapereka iye mwanache, Isake, paguwa yansembe pale. Iwe unakwanisa kuona kuti chikhulupiro chache na mabasache pikhaphatizana, pontho chikhulupiro chache chidachitiswa kukhala chakuthema monsene mwene, thangwi ya mabasache. Malemba adakwana-kwana ale adalonga kuti, “Abrahamu adakhulupira Mulungu, tenepo na thangwi ya chikhulupiro chache Mulungu adamuyesa wakulungama.” Natenepo Abrahamu adathulwa shamwaliache Mulungu. Mwaona, mphapo, kuti munthu ambayeswa wakulungama pamaso pa Mulungu thangwi ya mabasache, nee na chikhulupiro chokha tayu. Pikhali chibodzi-bodzi kuna Rahabi, puta ule. Mulungu adamuyesa wakulungama pamaso pache thangwi ya mabasache, pidatambira iye anthu a ku Israele adadza dzazonda ale, mbaaphedza kuthawa na njira inango. Natenepo ninga manungo akusowa mzimu ngakufa, sasawambo chikhulupiro chakusowa mabasa akuchitsikimizira ntchakufa. Abale anga, azinji a imwe aleke yesa kukhala afunzisi. Imwe mukupidziwa kuti ife afunzisi tinanyanya kutongwa mseru kupiringana anangowa. Tonsenefe timbachita umambala papinthu pizinji. Mbwenye ngakhala munthu anakhonda kuchita umambala papinthu pimbalonga iye, weneyo ngwakuthema monsene mwene, pontho iye anakwanisa kutonga manungo ache onsene. Ife timbaikha simbi kukanwa kwa kavalo kuti ativere, tenepo timbakwanisa kumpanga kwenda konsene kunafuna ife. Nyerezerani pya chimwadiya, kukula ninga kwachita icho kule, chimbagwinywa na mphepo yamphamvu, kwache chimbafambiswa na kang'ombo, tenepo chimwadiya chimbaenda konsene kumbafuna nyakuchapa ule. Tenepo penepi pili sasawa na lulume; kaphindi ka manungo ninga keneka, kambagaya pya pinthu pikulu-pikulu. Nyerezerani kukula kwachita nsitu unakwanisa kupiswa na kantchasi ka moto! Tenepo lulume yakhala ninga moto. Iyo ndi dziko yakuipa pakati pa mapindi a manungo. Lulume imbaipisa munthu onsene, pontho imbapisa moyo onsene kutomera kubalwa mpakana kufa, pontho iyo ene imbapiswa na gehena. Munthu anakwanisa kufuya, pontho afuyadi pyakulengwa pinango pyonsene ninga nyama zam'tsanga, mbalame, nyama zakukambadza na nsomba. Mbwenye chipo nkhabe munthu adatoma kufuya lulume tayu. Lulume njakuipa, pontho nkhabe sumulululika tayu, njakudzala na pinthu pyakupha. Timbaiphatisa basa kupereka takhuta kuna Mbuya pontho Babathu, pontho na kutemberera nayo anzathu, adalengwa mwakulandana na Mulungu ale. Mafala akupereka nawo takhuta pontho akutemberera nawo ambabuluka m'kanwa monthomo. Abale anga, penepi pileke chitika. Ayi madzi adidi na akuipa angabuluke pamphuno ibodzi? Abale anga, ayi muti wamkuyu ungabale nsapo zaolivi, penu mtawi wamfesa kubala makuyu? Ayi mphuno ya madzi amunyu ingabuluse madzi adidi? Mbani pakati panu munthu wanzeru, penu wakuvesa pinthu? Iye athema kupitsikimiza na makhaliro ache adidi, pontho na pinthu pimbachita iye mwakupichepesa na mwanzeru. Mbwenye mtimanu ungakhala wabivu, wanyongo na waukundi, lekani dawira pyakuonadi pakunyadira nzeru zanu. Nzeru ninga zenezi nkhabe bulukira kudzulu tayu, mbwenye nsapansi pano, za anthu pyawo, pontho za mizimu yakuipa. Pale pana bivu na ukundi, penepo pontho pana kuvunganyika na kuipa kwa mtundu onsene. Mbwenye nzeru zakubulukira kudzulu papyonsene nsakutoma zangwiro; zakufuna mtendere, zakufulika, pontho zaushamwali; zakudzala na nsisi, pontho zakubulusa pyakuvuna pya mabasa adidi; nkhabe tonga mwakuyang'ana nkhope, pontho nkhabe ufaka-faka tayu. Anyakufuna mtendere, ale ambabzala mbewu mwamtendere, pyakuvuna pyawo mphyakulungama. Makangano na nthonga pakati panupa pimbabulukira kupi? Ipyo pikubulukira kuna pikhumbo pya manungo anu, pimbachita nkhondo muna imwe pile. Imwe mumbafuna pinthu, kwache nkhabe kwanisa khala napyo tayu, tenepo mwasasanyika kupha; imwe mumbasirira pikulu kukhala na pinthu, kwache nkhabe kwanisa kupigumana tayu, natenepo mumbakangana na kumenyana. Imwe nkhabe khala na pinthu pimbafuna imwe, thangwi imwe nkhabe kupipempha kuna Mulungu tayu. Pontho mungapipempha, nkhabe kupitambira tayu, thangwi mumbapipempha na manyerezero akuipa. Pinthu pimbapempha imwe mumbapivunga kwene kufuna kuchitisa manungo anu kukomerwa. Anthu okhonda khulupirika imwe! Kadi nkhabe kudziwa tayu kuti kukhala shamwali wa dziko yapansi nkhukhala nyamalwa wa Mulungu? Munthu onsene anasankhula kukhala shamwali wa dziko yapansi akupichitisa yekha ene kukhala nyamalwa wa Mulungu. Lekani nyerezera kuti nkhabe pyakuonadi m'Malemba ale ambalonga kuti, “Mzimu Wakuchena udaikha Mulungu muna ife ngwakutifuna mwantchanje.” Mbwenye kukoma mtima kule kumbapereka Mulungu nkhwamphamvu pyakwanga pene. Ninga mumbalongera Malemba kuti, “Mulungu ambakhonda kudungudza, mbwenye ambapereka kukoma mtima kuna anthu akupichepesa.” Natenepo verani Mulungu. Khondani Satana, penepo iye anakuthawani. Fedzani chifupi na Mulungu, iyembo anafedza chifupi na imwe. Sambani m'manja mwanu, anthu akudawikamwe! Chenesani mitimanu, mfaka-fakamwe! Tsukwalani, lirani na kusintili; kuseka kwanu kusanduke kulira, kukomerwa kwanu kusanduke kutsukwala! Pichepeseni mwekha ene pamaso pa Mbuya, tenepo iye anakukuzani. Abale anga, lekani kulongera pyakuipa mwanzanu. Munthu onsene analongera pyakuipa mkhristu mwanzacheyo, penu kumtonga mseru, iye akulongera pyakuipa na kutonga mwambo wa Mose. Imwe mungatonga mwambo, penepo si imweve ambavera mwambo ule tayu, mbwenye ndimwe anyakuutonga. Mulungu ene basi ndiye nyakupereka mwambo, pontho nyakutonga mseru. Iye ndiye ene basi anakwanisa kupulumusa na kuvunga kwene. Ndimwe animbo imwe kuti mutonge mseru anzanu. Chinchino ndivesereni, imwe ale mumbalonga kuti, “Lero, penu mangwana tinati tiende kumzimda ufu na uwo, kule kunafuna ife kakhala chaka chamumphu kuchita malonda mbatigumana kobiri zizinji.” Imwe nkhabe na kudziwa kwene tayu kuti moyo wanu mangwana unakhala tani. Imwe mwakhala ninga utsi ule umbaoneka ndzidzi pang'ono, kubuluka penepo mbaubisika. Pyathema imwe kulonga mphipi: “Ngakhala Mbuya anapifuna, tinakhala na moyo mbatichita pyangana-pyangana.” Mbwenye chinchino mukutumbama na kugaya; kutumbama konsene ninga kweneku nkhudawa. Tenepo munthu anadziwa pyadidi pyathema iye kuchitapyo mbakhonda kupichita, penepo iye adawa. Tenepo, chinchino veserani, imwe anthu akufuma! Lirani mwakugaluza fala, thangwi ya nyatwa zinafuna dzakugwerani zile. Mfumanu yamala vunda, pontho nguwo zanu zamala dyiwa na uchenje. Golidi na silivanu achita ubzimbiri, tenepo ubzimbiri wenewu unakhala umboni wakukupokanyani, pontho unadya manungo anu ninga moto. Imwe mwapigumanyira mfuma nsiku zakumalisa zino. Imwe nee mudapagali anthu adakuphatirani basa m'minda mwanu ale tayu. Vani kudungunya kwawo! Chiliro cha ale ambavuna mbewu zanu kwafika m'makutu mwa Mulungu, Mbuya Wamphamvu zonsene. Padziko pano mwakhala na moyo wakuvunga kobiri kuchitisa manungo anu kukomerwa. Mwapinenepesa mwekha kusasanyikira nsiku ya kuchekwa. Imwe mwachitisa kukonwa na kupha anthu akukhonda dawa; iwo hambakukhondesani tayu kuti imwe muchite tenepo. Abale anga, pirirani mphapo, kufikirana kudza pontho kwa Mbuya. Yang'anani kupirira kumbachita nyakulima kudikhira kutokota kwa mbewu zache zakufunika. Iye ambapirira na kudikhira kuvumba kwa phumphuli na mulope. Tenepo imwembo mwathema kupirira pontho kuimira dzololo, thangwi nsiku ya kudza pontho kwa Mbuya ili chifupi. Abale anga, lekani kudungunya mwakupokanyisana unango na mwanzache, towera Mulungu aleke dzakutongani mseru. Nyakutonga mseru aimira kale pamsuwo. Abale anga, kumbukani pya maprofeti, ale adalonga na dzina ya Mbuya. Enewa anakwanisa kukhala upangizi wa kupirira panyatwa. Ife timbaayesa akutsanzaya, thangwi adapirira. Imwe mwava pya kupirira kwa Yobu, pontho mukudziwa pinthu pidamchitira Mbuya pakumalisira pache. Thangwi Mulungu ngwakudzala na nsisi, pontho wakuva nyambalo. Abale anga, padzulu pa pyonsenepi, lekani kudumbira mungaverana na mwanzanu. Lekani kudumbira na kudzulu, penu na dziko yapansi, penu na chinthu na chibodzi chene. Longani kwene kuti, “Ande” ngakhala kutawirako ndi ande, pontho kuti, “Tayu” ngakhala kutawirako ndi tayu, penepo imwe nkhabe dzakonwa tayu pamaso pa Mulungu. Ayi alipo unango pakati panupo ali panyatwa? Iye apemphere. Alipo unango akomerwa? Iye aimbe nyimbo kukuza nazo Mulungu. Alipo unango ana utenda? Achemere akulu a mpingo kuti ampempherere mbakhwaza mafuta pana iye na dzina ya Mbuya. Angapemphera na chikhulupiro, mtendayo anati awange; Mbuya anampasa pontho mphamvu. Ngakhala iye adawa pyakudawa pyache pyonsene pinalekererwa. Tenepo, bwekani pyakudawa pyanu kuna unango na mwanzache, pontho mupemphererane unango na mwanzache, towera muwange. Kupemphera kwa munthu wakulungama kumbakhala kwamphamvu, pontho kumbachita pinthu pikulu. Mprofeti Elia akhali munthu sasawa na ife. Iye adapemphera pyakwanga pene kuti kukhonde khala mvula, tenepo mvula hidadze tayu pyaka pitatu na theka. Iye adapemphera pontho, penepo mvula idavumba, dzikombo mbibala mbewu. Abale anga, ngakhala mbodzi pakati panu abauka kubuluka kuna pyakuonadi, tenepo unango angambweza, kumbukani ipi: munthu anabweza munthu wakudawa kubulukira kuna makhaliro ache akudawikayo anati apulumuse moyo wa munthu wakudawayo kuimfa mbachitisa pyakudawa pizinji kulekererwa. Kubulukira kuna ine, Peturo, nyakutumwa wa Yesu Khristu. Kwenda kuna anthu akusankhulika a Mulungu, ale adathawa kwawo kubalalikira kunthemba za Ponto, Galatia, Kapadokia, Asia na Bitinia. Imwe mudasankhulwa malingana na kupidziwiratu kwa Mulungu Baba. Iye adakusanduzani anthu akuchena kudzera muna Mzimu Wakuchena, towera muvere Yesu Khristu, pontho mucheneswe kudzera muna chiropa chache. Kukoma mtima na mtendere pikhale kuna imwe mwakuinjipa. Tendeni tipereke takhuta kuna Mulungu, pontho Baba wa Mbuyathu Yesu Khristu! Na thangwi ya nsisi zache zikulu, iye adatipasa moyo wachinchino pakulamusa Yesu Khristu kuimfa. Penepi pimbatichitisa kuti tikhale na chidikhiro chadi-chadi, tenepo ife maso ali kunjira kudikhira kutambira mtsanzayiso ukulu umbakoyera Mulungu anthu ache ule. Iye ambakukoyerani mtsanzayiso kudzulu, kule ipyo nkhabe kwanisa kuvunda, penu kuvungika, penu kusuluka tayu. Penepi mphyanu imwepo, ale kudzera muna chikhulupiro chanu mumbakoyiwa mwadidi na mphamvu za Mulungu kuti mutambire chipulumuso chile chasasanywa kale kudzatchululwa pakumala kwa ndzidzi uno. Komerwani napyo penepi, podi kwene kuti chinchino mwathema kutsukwala ndzidzi pang'ono basi, thangwi ya nyatwa za mayesero a mtundu na mtundu anaona imwewa. Mayesero nkhufuna kutsikimiza kuti chikhulupiro chanucho ntchamaso. Golidi ene, ule anakwanisa kuvungwa, ambayeswa na moto, sasawambo na chikhulupiro chanu, chile ntchakufunika pikulu kupiringana golidi, chimbayeswa basi; mamalisiro ache nkhudzesa ukulu, demelero na chilemedzo pansiku ya kudza pontho kwa Yesu Khristu. Podi kwene imwe hamudamuone tayu, kwache mumbamfuna basi. Podi kwene imwe hamumbamuona chinchino tayu, kwache imwe mumbamkhulupira basi. Natenepo mumbatsanzaya na kukomerwa kukulu kwakukhonda longeka, thangwi imwe mukutambira mamalisiro a chikhulupiro chanu, chile ntchipulumuso cha moyo wanu. Maprofeti ale adalongeratu pya kukoma mtima kwa Mulungu kukhafuna imwe dzatambira adabwanyula-bwanyula, pontho kusaka mphole-mphole kufuna kudziwa pya chipulumuso chenechi. Iwo adayesa-yesa kudziwa ndzidzi wache ukhali upi, pontho na mule mukhafuna ipyo kudzera. Akhali Mzimu wa Khristu muna iwo ule akhathonya ndzidzi wenewu pakulongeratu pya nyatwa zikhafuna dzapirira Khristu, pontho na demelero ikhafuna dzatambira iye m'nduli mwache ile. Mulungu adatchulula kuna maprofeti enewa kuti basa ikhaphata iwo hikhali yakuganyalisa iwo tayu, mbwenye kuganyalisa imwepo. Iwo adalonga pya pinthu pile pyava imwe chinchinopi kubulukira kuna anyamphangwa adalalika Mphangwa Zadidi na mphamvu za Mzimu Wakuchena, ule adatumwa kubulukira kudzulu. Penepi mphinthu pile na angelo ene ambafuna kuti apivese. Natenepo manyerezero anu mbasasanyike kuchita pinthu. Khalani m'maso, pontho ikhani chidikhiro chanu monsene mwene pana kutsanzaya kunafuna dzatambira imwe Yesu Khristu angabwera pontho. Khalani anthu akuvera Mulungu, pontho lekani teweza pikhumbo pyakuipa pikhali na imwe pandzidzi ukhali imwe anthu okhonda dziwa Khristu. M'mbuto mwache khalani anthu akuchena papyonsene pinachita imwe, sasawa ninga Mulungu adakuchemerani ule ngwakuchenambo. Malemba akulonga kuti, “Khalani anthu akuchena, thangwi ine ndine wakuchena.” Imwe mungapemphera kuna Mulungu mumbamchemera Baba, ule ambatonga anthu onsene okhonda yang'ana nkhope kutewezana na pinthu pidachita iwo, tenepo khalani na moyo wakumgopa m'moyo wanu onsene pansi pano. Thangwi mukudziwa kuti si siliva penu golidi tayu, pinthu pyakuti pinakwanisika kuvungika, pidapagalwi kuti imwe muombolwe kuna makhaliro anu akusowa basa adatambira imwe kubulukira kuna makolo anu ale, mbwenye ikhali nsembe yakudula ya Khristu, ule akhali ninga mwanabira wakusowa chilema, penu damba. Iye adasankhulwa na Mulungu mwenemo dziko yapansi mbidzati lengwa, tenepo iye adaoneswa pakwecha nsiku zakumalisazi thangwi ya imwepo. Kudzera muna iye, imwe mudakhulupira Mulungu ule adamulamusa kuimfa mbampasa demelero; tenepo chikhulupiro chanu na chidikhiro chanu pyakhazikika pana Mulungu. Podi chinchino mwapichenesa mwekha ene pakuvera kwanu pyakuonadi mwakuti mumbakwanisa kuafuna anyakukhulupira anzanu na mtima wakuonadi, funanani unango na mwanzache kubulukira pansi pa mtimanu. Imwe mwabalwa pontho, nee na kholo ambafa ule tayu, mbwenye na Mulungu okhonda kufa, kudzera muna mafala amoyo, pontho akukhala na kukhala a Mulungu. Ninga munalongera Malemba kuti, “Anthu onsene akhala ninga maudzu, pontho demelero yawo yonsene yakhala ninga maluwa am'tsanga. Maudzu ambaunyala, maluwambo mbapakatika, mbwenye mafala a Mbuya ngakukhala na kukhala.” Mafala enewa ndi Mphangwa Zadidi zidalalikwa kuna imwe zile. Natenepo thundani pyakuipa pyonsene; lekani nama, penu kuchita ufaka-faka, penu kuipirwa, penu kulongera anango pyakuipa. Ninga akachiya, lirirani mkaka chadi-chadi wauzimu, towera mungamwa mkakawu mukule, pontho mupulumuke. Ninga munalongera Malemba kuti, “Mwapiona mwekha mwene kukoma mtima kwa Mbuya.” Idzani kuna Mbuya, mwala wamoyo udakhondwa na anthu ninga wakusowa basa ule, kwache udasankhulwa na Mulungu kukhala wakufunika pyakwanga kuna iye. Ninga miyala yamoyo, idzani mbamuphatiswa basa kumangira Nyumba yauzimu, mule munafuna imwe dzatumikira ninga anyansembe akupambulika kupereka nsembe yauzimu yakutambirwa na Mulungu kudzera muna Yesu Khristu. Thangwi Malemba akulonga kuti, “Ndidasankhula mwala wakufunika pyakwanga, ule unaikha ine kukhala mwala wa pankhomo mu Zioni; tenepo munthu onsene anamkhulupira, nkhabe dzachita manyadzo na pang'ono pene tayu.” Mwala wenewu kuna imwe anyakukhulupira ngwakufunika pyakwanga; mbwenye kuna anyakukhonda khulupira ale: “Mwala udakhonda anyakumanga nyumba ninga wakusowa basa ule, Mwala udakhonda anyakumanga nyumba ninga wakusowa basa lero wasanduka wakufunika kupiringana inango yonsene.” Malemba anango akulonga pontho kuti, “Wenewu ndi mwala unafuna dzagwegwedusa anthu, pontho mwala ule unafuna dzaagwisa.” Iwo adagwegweduka thangwi hadakhulupire tayu mafala a Mulungu; penepi ndiye pidaachitikira ninga mukhadapisasanya Mulungu. Mbwenye imwe ndimwe dzinza yakusankhulika, anyansembe achifumu, dzinza yakupambulika, anthu ache a Mulungu, ale asankhulwa kuti alalike pya mabasa ademelero a Mulungu, ule adakuchemerani kukubulusani kumdima mbakudzesani kucheza chache chakudodomesa. Kalene imwe nee mukhali anthu a Mulungu tayu, mbwenye chinchino ndimwe anthu ache; kale ene imwe nee mukhadziwa nsisi za Mulungu tayu, mbwenye chinchino mwatambira nsisi zache. Anzanga apamtima, ndikukudembeterani ninga alendo, pontho okhonda khazikika padziko yapansi pano kuti muleke kuteweza pikhumbo pya manungo pile pimbamenyana na moyo wanu wauzimu. Makhaliro anu pakati pa anthu okhonda dziwa Mulungu akhale adidi, towera angakupambizirani kuti ndimwe anthu akudawika, adzindikire mabasa anu adidi, natenepo anakuza Mulungu pansiku ya kudza kwache pontho. Na thangwi ya Mbuya verani atongi onsene a dziko: mvereni Mfumu wamkulu wa dziko, ule ndi mtongi wamkulu; pontho avereni akulu a boma, podi iwo adasankhulwa na iye kuti atchunyuse anyakuchita pyakudawa, pontho na kusimba anthu akuchita pyadidi ale. Thangwi Mulungu anafuna kuti imwe mumatamise pyakulonga pyakupupwa pya anthu okhonda dziwa pinthu na mabasanu adidi ambachita imwepo. Ndimwe mtumbe, apo lekani phatisa basa utumbe wanu ninga chinthu chakuphimbira nacho pyakudawa, mbwenye khalani ninga mabitchu a Mulungu. Lemedzani anthu onsene, funani anyakukhulupira anzanu, gopani Mulungu, pontho lemedzani Mfumu wamkulu wa dziko. Imwe anyabasa mwathema kuvera ambuyanu, pontho alemedzeni mwakumalisikaletu, nee anyakukoma mtima okha penu akufulika ale tayu, mbwenye na anyakuchita vinga ene. Mulungu anakutsanzayisani thangwi ya penepi, ngakhala imwe munapirira nyatwa zidakhonda thema imwe kuziona thangwi imwe mwadzindikira kufuna kwa Mulungu. Pana chinthu chanji chakuti akusimbeni nacho ngakhala munapirira na kumenywa kudathema imwe kuona kule na thangwi yakuti mwadawa? Mbwenye ngakhala munapirira nyatwa zinaona imwe podi kwene kuti mwachita pyakulungama, penepo Mulungu anakutsanzayisani. Mulungu adakuchemererani penepi, thangwi Khristu adakuonerani nyatwa mbakusiyirani upangizi, towera imwe mutewerembo manyalo ache. Iye hadadawe tayu, pontho chipo nee munthu na mbodzi ene adamva akulonga pyakunama pakanwa pache tayu. Pidatikanwa iye, hadabwezere kutikanwako tayu. Ndzidzi udaona iye nyatwa ule, iye hadathuswe tayu, mbwenye adatula pyonsene m'manja mwa Mulungu, ambatonga miseru mwakulungama ule. Khristu ene adathukula pyakudawa pyathu m'manungo mwache pamtanda, towera tileke khala na moyo wakufuna kuchita pyakudawa, mbwenye tikhale na moyo wakufuna kuchita pyakulungama. Imwe mwawangiswa na pironda pyache. Imwe mukhali ninga mabira akhadataya njira ale, mbwenye chinchino mwabwezwa kuti mutewere Makabuswa, pontho Nyakukoya moyo wanu ule. Sasawambo imwe akazi mwathema kuvera amunanu, towera ngakhala anango a iwo anakhonda khulupira mafala a Mulungu, makhaliro anu aachitise kukhulupira. Imwe nkhabe funikave kulonga na fala ene tayu, thangwi iwo anaona makhaliro anu adidi, pontho achilemedzo. Kubalika kwanu kuleke khala kwa kunja ninga kumanga tsisi, penu kuvala mikufu yakudula, penu nguwo zadidi zimbavala imwe zile. M'mbuto mwache kubalika kwanu kukhale kwakubulukira mumtima mwanu, kubalika kwakukhonda mala kwa moyo wakufulika, pontho wakumatama, ule ngwakufunika pyakwanga pamaso pa Mulungu. Thangwi akazi akale akupambulika akukhulupira Mulungu ale akhapichitisa okha ene kukhala akubalika pakuvera amunawo. Sara akhali ninga tenepo; iye adavera Abrahamu mbamchemera Mbuyache. Chinchino imwe ndimwe anache achikazi ngakhala munachita pinthu pyadidi, pontho nkhabe gopa chinthu na chibodzi chene tayu. Sasawambo imwe amuna mwathema kukhala na akazi anu mwanzeru. Alemedzeni thangwi iwo ngakuchepa mphamvu, pontho kuti iwo anatambirambo pabodzi na imwe mtukwa wa moyo wa Mulungu. Chitani penepi kuti paleke khala chinango chakupinga kupemphera kwanu. Pakumalisira ndilonge kuti monsene khalani abodzi ene, pontho akuverana nsisi, funanani ninga abale, khalani akukoma mtima pontho akupichepesa kuna unango na mwanzache. Lekani kubwezera chakuipa pa chakuipa, penu kutikana pa kutikana; m'mbuto mwache bwezerani mtsanzayiso thangwi ndi mtsanzayiso udadumbira Mulungu kuti anakupasani pandzidzi udakuchemerani iye ule. Ninga munalongera Malemba kuti, “Munthu anafuna kukomerwa na moyo, pontho kukhala na nsiku zadidi, athema kuthunda mafala akuipa, pontho aleke kulonga pyakunama. Iye athema kuleka pyakudawa pyache mbachita pinthu pyadidi; asake-sake mtendere na mtimache onsene. Thangwi Mbuya ambayang'anira anthu akulungama mbava kupemphera kwawo; mbwenye ambazhangali na anthu akuchita pyakudawa.” Mbani anafuna dzakuthuswani ngakhala imwe munachita phinga kuchita pinthu pyadidi? Mbwenye ngakhala imwe munabonera thangwi ya kuchita pinthu pyakulungama, penepo munakhala anthu akutsanzaya. Lekani gopa munthu na mbodzi ene, penu kuswipa mtima. Mbwenye Khristu athema kukhala wakugopeka mumtima mwanu, thangwi iye ndi Mbuya. Ndzidzi onsene sasanyikani kutawira anthu ambakuvunzani pya chidikhiro china imwe ale, kwache mupichite mwakufulika na mwachilemedzo. Khalani na chikumbu mtima chakusowa chinthu chakupokanyisa, towera anyakukutikanani, ale ambakulongerani pyakuipa thangwi ya makhaliro anu adidi achikhristu, achite manyadzo na pinalonga iwopyo. Mphyadidi kubonera thangwi ya kuchita pyadidi, ngakhala nkhufuna kwa Mulungu, kusiyana na kubonera thangwi ya kuchita pinthu pyakudawika. Khristu adapichita nyamphera-phera kufa kabodzi kene basi thangwi ya pyakudawa pya anthu, munthu wakukhonda dawa kufera anthu akudawa, towera akufikiseni kuna Mulungu. Iye adaphiwa kumanungo mbachitiswa kukhala na moyo muuzimu, mwenemo mbali na moyo muuzimu adenda kalalika kuna mizimu ikhali pauperezo ile. Mizimu yeneyi ikhali ya anthu ale akhadakhonda vera Mulungu pandzidzi udadikhira iye mwakupirira pidasasanya Nowa chimwadiya ule. Anthu akuchepa akhali m'chimwadiyamo, anthu asere onsene pabodzi ndiye adapulumuka na madzi ale. Madziwa ntchidzindikiro cha ubatizo ule umbaonesa kuti mwapulumuswa chinchino kudzera muna kulamuka kwa Yesu Khristu kuimfa. Ubatizo nee nkhubulusa kwene shuzhu m'manungo tayu, mbwenye nkhudumbira kudachitwa kuna Mulungu na chikumbu mtima chadidi. Yesu adenda kudzulu, pontho ali kudzanja yamadyo ya Mulungu, kutonga angelo onsene na pyakulengwa pyonsene pyakudzulu pyakukhala na utongi pontho mphamvu. Podi Khristu adava kupha m'manungo mwache, sasawambo imwe mwathema kukhala na manyerezero onthowo mbamusasanyike kuva kupha; thangwi munthu anava kupha m'manungo mwacheyo nkhabeve pinthu na kudawa tayu. Kubuluka chinchino kwenda m'tsogolo, khalani moyo wanu onsene wapansi pano wakutongwa na kufuna kwa Mulungu nee na pikhumbo pya umunthu tayu. Imwe mwavunga ndzidzi ukulu m'ndulimu pakuchita pinthu pimbachita anthu okhonda dziwa Mulungu. Mukhachita pyakunyansa, pikhumbo pyakuipa, kuledzera, madyaidya, maphwando akuchitira pyakuzuda, pontho kupembedza mifanikizo, pile mphyakunyansa. Tenepo chinchino anthu okhonda dziwa Mulungu adodoma thangwi akukuonani kuti imwe nkhabe kwatika kachita nawove tayu pinthu pyakunyansa pyakuzunguzika, tenepo akukutikanani. Mbwenye iwo athema dzalonga pinthu pikhachita iwo pile pamaso pa Mulungu, ule asasanyika kutonga mseru anthu amoyo na akufa ene. Ndi thangwi yache Mphangwa Zadidi zidalalikwambo na kuna anthu akufa ene, towera, podi kwene kuti akhadatongwa mseru kumanungo kuti afe ninga mumbatongerwa anthu onsene mseru, iwo akhale na moyo muuzimu ninga Mulungu ana moyo. Kumala kwa pinthu pyonsene kuli chifupi. Natenepo khalani m'maso, pontho akuuphata mtima, towera mukwanise kupemphera. Padzulu pa pyonsene, funanani unango na mwanzache na mtima onsene, thangwi kufunana kumbaphimbira pyakudawa pizinji. Tambiranani mwadidi m'misa mwanu mwakukhonda dungunya. Munthu onsene athema kuphatisa basa mtukwa udatambira iye kubulukira kuna Mulungu kutumikira nawo anzache. Khalani ninga akadamu adidi akudziwa kuphatisa basa mwadidi mitukwa yamtundu na mtundu yakubulukira kuna Mulungu. Munthu onsene analalikayo athema kulalika mphangwa zakubulukira kuna Mulungu, munthu onsene anatumikira athema kutumikira na mphamvu zimbampasa Mulungu, towera papinthu pyonsene Mulungu alemedzwe kudzera muna Yesu Khristu, ule kuna iye kuna demelero na mphamvu kwenda na kwenda. Ameni. Ashamwali anga apamtima, lekani kudodoma na mayesero akupha anaona imwewa, khala ninga malengo-lengo akugwerani. Mbwenye sekerani thangwi mukukwata khundu panyatwa za Khristu, towera mukomerwe pikulu pene pandzidzi wa kubwera pontho kwache na demelero. Ndimwe akutsanzaya, anthu angakutikanani, thangwi ndimwe anyakutewera a Khristu; kweneku nkhulonga kuti Mzimu wakudemelera wa Mulungu ali pana imwepo. Ngakhala munabonera, kubonera kwanu kuleke khala thangwi ndimwe mphandu, mbava, phanga, penu nyachisuzi-suzi papinthu pya anthu anango tayu. Kwache ngakhala munabonera thangwi ndimwe mkhristu, lekani chita napyo manyadzo, mbwenye perekani takhuta kuna Mulungu kuti mwakwata dzina ya Khristu. Ndzidzi wafika wakuti kutongwa mseru kutome, tenepo anthu ache a Mulungu athema toma kutongwa mseru. Ngakhala pinatoma na ife, apo pinamala tani na anthu ambakhonda khulupira Mphangwa Zadidi zakubulukira kuna Mulungu ale? Ninga munalongera Malemba kuti, “Mphyakunensa kuti anthu akulungama apulumuke: apo, ndi tani na anyakudawa okhonda tsalakana pya Mulungu ale?” Natenepo ale ambabonera thangwi nkhufuna kwa Mulungu athema kupipereka okha ene mwakumalisikiratu kuna Mulungu, Nyakulenga wakukhulupirika, pontho athimize kuchita pinthu pyadidi. Ine, ule ndinembo mkulu wa mpingo, mboni ya kusanyika kwa Khristu, pontho ule ndinakwatambo khundu pademelero inafuna dzaoneswa ile, ndikupempha akulu a mpingo pakati panu kuti mukhale amakabuswa a mkumbi udakupasani Mulungu ule, pontho kuuyang'anira mwadidi na mwakupifuna kwanu ninga mumbapifunira Mulungu kuti imwe mupichite, nee kuti mukuchita kukhakhamizwa tayu. Lekani kuphata basanu na mtima wakufuna kupiganyalisa mwekha ene na kobiri, mbwenye na mtima wakufunadi kutumikira. Lekani khala ninga atongi pana anthu apaswa imwe kuti muayang'anire ale, mbwenye khalani apangizi kuna mkumbiwo. Tenepo Makabuswa Wamkulu angabwera pontho, munatambira chipewu chademelero chachifumu chokhonda suluka. Sasawambo na imwe aphale, mwathema kuvera amunakulu. Monsenene mupivazike mwekha ene na kupichepesa, towera mutumikirane unango na mwanzache; thangwi Malemba alonga kuti, “Mulungu ambakhonda anyakudungudza, mbwenye ambakomera mtima anyakupichepesa.” Pichepeseni mwekha ene pansi pamkono wamphamvu wa Mulungu, towera akukuzeni pandzidzi unafuna iye. Tulani pana iye kuswipa kwanu mtima konsene, thangwi ndiye ambakutsalakanani. Khalani m'maso mbamuonesese! Nyamalwanu, Satana, akufamba-famba ninga nkhalamu yakubangula kusaka-saka munthu wakuti amkhudyule. Imirani dzololo pachikhulupiro chanu, pontho mkhondeni Satana, thangwi mukupidziwa kuti anyakukhulupira anzanu padziko yonsene yapansi akuonambo nyatwa sasawa ninga zinaona imwezi. Mbwenye pidaona imwe nyatwa ndzidzi pang'ono, Mulungu mwenechiro wa kukoma mtima konsene, ule adakuchemerani kuti mukwate khundu pademelero yache yokhonda mala mukuphatanizana na Khristu, anakuchitisani kukhala akuthema monsene mwene, akuwanga, pontho akuimira dzololo pamaziko akukhazikika. Kuna iye kukhale mphamvu kwenda na kwenda! Ameni. Ndalemba kalatayi m'chigwandira kuna imwe na chiphedzo cha Silivano, ule ambayesa ine ninga mkhristu mwanzanga wakukhulupirika. Ndafuna kukuwangisani mtima, pontho kupereka umboni wanga kuti penepi ndi kukoma mtima kwakuonadi kwa Mulungu. Imirani dzololo pana pinthu penepi. Anzanu mumpingo wa kudziko ya Babiloni, ale adasankhulwa pabodzi namwe kukhala anthu a Mulungu, akukupasani mwenyikiro. Mwananga Maliko akuchita chibodzi-bodzi. Pasanani unango na mwanzache mwenyikiro wachikhristu kuonesa kufunana kwanu. Mtendere mbukhale namwe monsenene, imwe ale ngache a Khristu. Kubulukira kuna ine, Simoni Peturo, nyabasa, pontho nyakutumwa wa Yesu Khristu, Kwenda kuna anthu, ale kudzera muna kulungama kwa Yesu Khristu, ule ndi Mulungu, pontho Nyankhombo wathu, adatambira chikhulupiro chakufunika pyakwanga sasawa ninga chidatambira ife chile. Kukoma mtima na mtendere pikhale pyanu mwakuinjipa kudzera muna udziwisi wanu pana Mulungu, pontho Yesu Mbuyathu. Mphamvu ikulu ya Mulungu yatipasa pinthu pyonsene pimbasowa ife kuti tikhale na moyo wakupembedzadi Mulungu kudzera muna udziwisi wathu pana iye, ule adatichemera kuti titambire khundu ya demelero yache ene, pontho udidi wache. Na njira yeneyi iye atipasa mitukwa yadidiletu, pontho yakufunika pyakwanga idadumbira iye ile, towera kudzera muna mitukwa yeneyi tikwanise kupulumuka kuna kuvungika kule kuli pansi pano thangwi ya pikhumbo pyakuipa, pontho kuti tikwanise kukwata khundu ya umulungu wache. Na thangwi yeneyi chitani phinga kuthimiza udidi kuna chikhulupiro chanu; kuna udidi wanu thimizani udziwisi; kuna udziwisi wanu thimizani kuuphata mtima; kuna kuuphata mtima kwanu thimizani kupirira; kuna kupirira kwanu thimizani kukhala na moyo wakulemedza Mulungu; kuna moyo wanu wakulemedza Mulungu thimizani kuafuna akhristu anzanu; pontho kuna kuafuna kwanu akhristu anzanu thimizani kuafuna anthu onsene. Penepi mphinthu pyathema imwe kukhala napyo, tenepo ngakhala munakhala napyo pyakuinjipa, nee munakhala anthu akupolola, pontho okhonda ganyalisi m'moyo wanu wakudziwa Mbuyathu Yesu Khristu tayu. Mbwenye munthu anakhonda khala na penepi akhala ninga nyankhunguwisi, wakukhonda kwanisa kuona patali, pontho aduwalira kuti kale ene adacheneserwa pyakudawa pyache. Tenepo abale anga, chitani phinga pyakwanga pene kuti muchitise kukuchemerani, pontho kukusankhulani kudachita Mulungu kukhala kwakukhazikika; mungachita tenepo, imwe nkhabe dzagwa m'pyakudawa tayu. Tenepo munatambirwa na manja mawiri pamsuwo wakupitira mu Ufumu okhonda mala wa Mbuyathu, pontho Nyankhombo wathu Yesu Khristu. Tenepo ndzidzi onsene ndinakukumbusani pya pinthu penepi, podi kwene kuti mukupidziwa kale, pontho kuti mwakhazikika kale pa pyakuonadi pidatambira imwe pile. Ndapinyerezera kuti mphyakuthema, ndzidzi unakhala ine m'manungo a pansi pano, kukusisimusani pakukukumbusani pya pinthu penepi. Ndikupidziwa kuti chinchino pano ndinati ndisiye manungo anga ninga mudapilongera Mbuyathu Yesu Khristu mwakuveka kuna ine. Tenepo ndinachita phinga kuti pikhale pyakukwanisika kuti mukumbuke penepi ndzidzi onsene ine ndingafa. Ife nee tidateweza pithankano pyakupekwa mwakuchenjera na anthu pidakudziwisani ife pya mphamvu zache, pontho na kubwera pontho kwa Mbuyathu Yesu Khristu tayu. Mbwenye tidaona ukulu wache na maso athu ene. Thangwi iye adatambira demelero na chilemedzo kubulukira kuna Mulungu Baba, pandzidzi udaveka fala yakubulukira kuna Mulungu wa demelero yonsene kulonga kuti, “Uyu ndi mwananga wapamtima, ndakomerwa naye pyakwanga!” Ife ene pano tidava fala yeneyi ikulonga kubulukira kudzulu, pandzidzi ukhali ife naye paphiri yakuchena ile. Natenepo ife tikukhulupira pyakwanga pene kuti mphangwa zidalongwa na maprofeti ale nsakuonadi. Tenepo mphyadidi kuti muzikoye mwadidi thangwi zakhala ninga nyale yakugaka kumbuto yamdima, kufikirana makalakwecha, pontho kumwinikira kwa nyenyezi mumtima mwanu. Mbwenye padzulu pa pyonsenepi imwe mwathema kudzindikira kuti nkhabe mphangwa zauprofeti za m'Malemba zidathumbusulwa na munthu pa yekha tayu. Mphangwa zauprofeti nee zidadza na kufuna kwa munthu tayu, mbwenye anthu adalonga mphangwa zakubulukira kuna Mulungu na mphamvu za Mzimu Wakuchena. Maprofeti akunama adaoneka kale ene pakati pa anthu, sasawambo afunzisi akunama anaoneka pakati panu. Iwo anadzesa chibiso-biso pifunziso pyakunama pyakuvunga mbakhonda Mbuya adaaombola ule. Tenepo iwo anapichemerera okha ene kuvungika kwakututumusa. Anthu azinji anateweza makhaliro awo akuzuda; anango analonga tsweda Njira Yakuonadi, thangwi ya pinthu pimbachita iwo. Na thangwi ya kufuna mfuma afunzisiwa anakudyerani nkope-kope na pithankano pidapeka iwo pile. Kwache kutchunyuswa kwawo kwasasanywa kale, pontho Nyakuavunga ali m'maso kuadikhira. Mulungu hadaleke kutchunyusa angelo adadawa ale tayu, iye adaaponya kugehena, kumdima kule kunakoyiwa iwo uku amangwa na njema kudikhira Nsiku inafuna dzatonga Mulungu anthu mseru. Mulungu hadaleke kutchunyusa anthu akale ale tayu, iye adadzesa madzi makulu padziko yonsene yapansi kuna anthu okhonda tsalakana pya Mulungu, mbwenye adapulumusa Nowa, ule adalalika pya chilungamo, pabodzi pene na anthu anango anomwe basi. Mulungu adatchunyusa mizinda ya Sodomu na Gomora, adaivungiratu na moto mbachitisa kuti ikhale upangizi kuna pinafuna dzachitikira anthu okhonda tsalakana pya Mulungu. Iye adapulumusa Loti, munthu wakulungama, ule akhanensiwa na makhaliro akuzuda a anthu okhonda tsalakana pya mwambo ale. Munthu wakulungamayu akhakhala pakati pawo, tenepo nsiku na nsiku iye adasanyika pyakwanga na kuona, pontho na kuva makhaliro akudawika akhachita anthu ale. Mbuya ambadziwa kupulumusa pamayesero anthu ambatsalakana pya iye ale, pontho na kukoya anthu akudawa kudikhira kuatchunyusa Nsiku inafuna iye dzatonga mseru anthu a padziko yapansi, maka-maka anthu ambateweza pikhumbo pyakunyansa pya manungo ale mbalulupisa utongi wa Mulungu. Afunzisi akunama ngakuwanga mtima, pontho akudungudza, pontho nkhabe chita mantha kutikana pyakulengwa pyademelero pyakudzulu tayu. Podi na angelo ene, ale ngamphamvu pikulu kupiringana afunzisi akunamawa, nkhabe kuasumira na mafala akutikana pamaso pa Mbuya tayu. Mbwenye anthu enewa akhala ninga nyama zam'tsanga, pirombo pyakusowa nzeru, pile pidabalwa kwene kuti piphatwe na kuphiwa basi, pimbatikana iwo pinthu pyonsene pinakhonda iwo kuvesa. Iwo anavungwa ninga nyama zam'tsanga, tenepo iwo anabwezerwa nyatwa thangwi ya nyatwa zidaonesa iwo anthu anango. Chinthu chimbaakomera nkhuchita pakwecha na masikati pinthu pyakukhutisa pikhumbo pya manungo awo; iwo ngakunyansa, pontho ngakuchitisa manyadzo angadya namwe pabodzi, thangwi ambakomerwa na kukunyengezani. Iwo nkhabe yang'ana chinango tayu, mbwenye akazi akuti achite nawo uputa; pikhumbo pyawo kufuna kuchita pyakudawika nkhabe khuta tayu. Iwo ambachitisa anthu akusowa mphamvu kukweshwa na misampha. Iwo ngaluso pakuchita mtima, pontho Mulungu aatemberera! Iwo asiya njira yakulungama, pontho abauka kubuluka kuna njirawo; iwo atewera njira ya Balamu, mwana Beori, ule adakhumba mfuma idakwanisa iye kuigumana, thangwi ya kuchita kwache pyakudawa ile, tenepo iye adasumululwa thangwi ya pyakudawa pyache. Bulu wache, nyama yakukhonda longa, adalonga na fala ya munthu mbamkhondesa kuchita pyakuseluka pikhafuna chita mprofetiyo. Anthu enewa akhala ninga mphuno zakuuma za madzi, pontho akhala ninga nkhungu yakugwinywa na mphepo; Mulungu aakoyera mbuto yawo kumdima wakugoswa pyakwanga. Iwo ambalonga mafala akudungudza, pontho akupupwa, pontho ambaphatisa basa pikhumbo pyakuipa pyakusirira pya manungo kukwesha napyo ale atoma kwene chinchino kupulumuswa pakati pa anzawo akale akudawika. Iwo ambadumbira pya utumbe, mwenemo iwo ndi mabitchu a pinthu pyakuipa pimbavunga pile, thangwi munthu ambasanduka bitchu wa pinthu pimbamkunda pile. Ngakhala anthu anapulumuka kuna pyakuipa pya pansi pano pimbaavunga pile pakudziwa Mbuyathu pontho Nyankhombo wathu Yesu Khristu, m'nduli mwache mbakweshwa pontho kukundwa na pinthu pyonthopyo, pakumalisira pache anakhala wakunyanya kuipa kupiringana mukhali iye pakutoma pale. Iwo mbadakhonda dziwa njira yakulungama, mbapidakhala pyadidi kuna iwo, kusiyana na kuidziwa mbabauka kubuluka kuna matongero akuchena adapaswa iwo ale. Pinthu pyaachitikirapi pikuonesa kuona kwa mwambi wakuti, “Mwanambwa ambabwerera kadya pontho matapiko ache,” pontho “Nkhumba imbabwerera pontho kabulumunda m'matope ingamala sambiswa.” Ashamwali anga apamtima, kalata yeneyi njachiwiri kukulemberani. M'makalata onsene awiriwa ndayesa-yesa kulamusa pyakunyerezera pyangwiro mumtima mwanu pakukukumbusani pya pinthu penepi. Pinafuna ine mphyakuti imwe mukumbuke mafala adalongwa kale ene na maprofeti akuchena ale, pontho na matongero a Mbuya pontho Nyankhombo, adakupasani anyakutumwanu ale. Chakutoma pa pyonsenepi, imwe mwathema kuvesa kuti nsiku zakumalisazi anthu anango ale ambatongwa na pikhumbo pyawo pyakuipa anaoneka. Iwo anakuselusani mbati, “Ayi Khristu hadadumbire tayu kuti anabwera pontho? Apo lero ali kupi? Makolo athu afa kale, mbwenye pinthu pyonsene pili monthomo kubulukira pa ndzidzi udalengwa dziko yapansi!” Iwo akuduwalira chadala kuti kale kene Mulungu adalenga kudzulu na dziko yapansi na mafalache. Dziko yapansi idalengwa kubulukira kumadzi, pontho na madzi. Tenepo iye adaphatisa basa madzi onthowo, madzi makulu kuvunga nawo dziko yapansi yakale ile. Mbwenye kudzulu na dziko yapansi pili chinchinopi Mulungu akupikoya na mafalache onthowo, towera pivungwe na moto. Iye akupikoya kudikhira nsiku inafuna iye dzatonga na kuvunga anthu okhonda tsalakana pya Mulungu ale. Ashamwali anga apamtima, lekani duwalira chinthu chibodzi chakuti nkhabe kusiyana pamaso pa Mulungu tayu: kuna iye nsiku ibodzi yakhala ninga pyaka pikwi, pontho pyaka pikwi pyakhala ninga nsiku ibodzi. Mbuya nkhabe dembuka kuchita pinthu pidadumbira iye pile tayu, ninga mumbapinyerezera anthu anango mule. M'mbuto mwache iye ambapirira namwe, thangwi iye nkhabe ambafuna kuti munthu na mbodzi ene avungike tayu, mbwenye pimbafuna iye mphyakuti anthu onsene aleke pyakudawa pyawo. Mbwenye Nsiku ya kubwera pontho kwa Mbuya inakhala ninga kudza kwa mbava. Pansiku yeneyo pinthu pyakudzulu pinamala na dungu ikulu, tenepo pinthu pyonsene pya kudzulu pinagaka na kuvungika, pontho dziko yapansi na pyonsene pili mwenemo pinamala. Podi pinthu pyonsenepi pinavungwa tenepo, apo imwembo mwathema kukhala anthu akutani? Imwe mwathema kukhala na moyo wakuchena, pontho wakupipereka kuna Mulungu, ndzidzi unadikhira imwe Nsiku ya Mulungu, pontho chitani pyakukwanisika pyonsene kuti idze chinchino pano, Nsiku inafuna dzagaka na kuvungwa kudzulu, pontho inafuna dzanyunguluka pinthu pyonsene pyakudzulu thangwi ya kupisa. Mbwenye ife tikudikhira kuona pinthu pidadumbira Mulungu pile; penepi nkhudzulu kwachinchino, pontho dziko yapansi yachinchino, kule kunafuna dzakhazikika chilungamo. Tenepo, ashamwali anga, yesa-yesani kukhala anthu angwiro, pontho akusowa chinthu chakukupokanyisani pamaso pa Mulungu, pontho kukhala mwamtendere ndzidzi unadikhira imwe Nsiku ya kubwera pontho kwa Mbuya. Kumbukani kuti kupirira kwa Mbuya nkhupasa danga anthu kuti apulumuke ninga montho mudakulemberani mbaleathu Paulo kuphatisa basa nzeru zidampasa Mulungu zile. Iye ambalonga pinthu pibodzi-bodzi pya penepi angalemba makalatache. M'makalatamu muna pinango pyakunensa kupivesa. Anthu okhonda dziwa pinthu, pontho okhonda khazikika mumtima mwawo ambapipotoza mwawo-mwawombo ninga mumbapotozera iwo Malemba anango. Tenepo iwo akupichemerera okha ene kuvungika. Mbwenye imwe, ashamwali anga, mukupidziwa kale penepi. Chitani mphole-mphole mphapo, towera muleke dzakwatika na pyakudawika pya anthu okhonda tsalakana pya mwambo ale, gopesera munagwa kubuluka pakhazikika imwe pale. M'mbuto mwache thimizani kukula mukukoma mtima, pontho na udziwisi wa Mbuyathu, pontho Nyankhombo wathu Yesu Khristu. Demelero mbikhale kuna iye chinchino, pontho kwenda na kwenda! Ameni. Tikukulemberani pya mbodzi wakuchemerwa Mafala wakupasa moyo ule. Mafalayo akhalipo kutomera pakutomaletu. Tidamva, pontho tidamuonadi na maso athu. Tidamuona, pontho tidamkhuya na manjathu. Pidaoneka nyakupasa moyo ule, ife tidamuona. Tikumchitira umboni na kukupangani pya moyo okhonda mala, ule ukhali na Baba mbaudziwisa kuna ife. Pile pidaona ife na kupiva tikupilalikambo kuna imwe, towera imwe pabodzi na ife tikhale pachiphatizano, chile china ife na Baba, pontho na Mwanache, Yesu Khristu. Tikukulemberani penepi, towera kukomerwa kwathu kukhale kwamumphu. Mphangwa zidava ife kubulukira kuna Mwanache mbatizilalika kuna imwe nsakuti: Mulungu ndi cheza, pontho muna iye nkhabemo mdima na pang'ono pene tayu. Ngakhala tinalonga kuti timbaphatizana na Mulungu, kwache mbatifamba mumdima, penepo tikunama, pontho ife nkhabe teweza pyakuonadi. Mbwenye tingafamba m'cheza ninga kukhala m'cheza kumbachita iye, penepo tina chiphatizano unango na mwanzache, pontho chiropa cha Yesu, Mwanache, chimbatichenesa kuna pyakudawa pyonsene. Ngakhala tinalonga kuti ife nkhabe chakudawa tikupinyengeza tekha ene, pontho muna ife nkhabemo pyakuonadi tayu. Mbwenye ngakhala tinabweka pyakudawa pyathu kuna Mulungu, iye ngwakukhulupirika pontho wakulungama mbatilekerera pyakudawa pyathu, pontho anatichenesa kuna kukhonda lungama kwathu konsene. Ngakhala tinalonga kuti ife hatidadawe tayu, tikumuyesa Mulungu ninga ngwakunama, pontho mafalache nkhabe mbuto muna ife tayu. Penepi ndikulembera imwe, ananga, towera muleke kudawa. Mbwenye ngakhala unango anachita chakudawa, tili naye ule ambatidembeterera kuna Baba m'mbuto mwathu, weneyu ndi Yesu Khristu, nyakulungama. Iye ndi nsembe yakulekerera pyakudawa pyathu, pontho si pyathu pyokha tayu, mbwenye na pya anthu onsene a padziko yapansi. Ngakhala tinavera matongero a Mulungu, penepo tatsikimizadi kuti timbamdziwa. Ngakhala munthu analonga kuti ambamdziwa, kwache mbakhonda kuvera matongero ache, munthu weneyo ngwakunama, pontho muna iye nkhabemo pyakuonadi tayu. Mbwenye munthu ambavera Mafala a Mulungu ngule kumfuna Mulungu kumbachita iye kwachitiswadi kukhala kwamumphu muna iye. Mwenemo ndiye munakwanisira ife kudziwadi kuti timbaphatizana na Mulungu. Munthu analonga kuti ambaphatizana na Mulungu ule, athema kukhala na makhaliro akhali na Yesu ale. Ashamwali apamtima, matongero anakulemberani ine si achinchino tayu, mbwenye ngontho akale, ale akhala na imwe kutomera pakutomaletu. Matongero akale ndi mphangwa zava imwe kale zile, kwache matongero anakulemberani inewa ngachinchino; pyakuonadi pyache pikuoneka muna Yesu, pontho muna imwe. Thangwi mdima ukugwanda, cheza chadi-chadi chatoma kale kumwinikira. Ule analonga kuti ali m'cheza mbazonda mbaleache, penepo iye ali mumdima na lero. Ule anamfuna mbaleache ambakhala m'cheza, natenepo muna iye nkhabemo chinango chakufuna kumdawisa tayu. Mbwenye nyakuzonda mbaleache ambakhala mumdima. Ambafamba mumdima mbakhonda dziwa kunaenda iye, thangwi mdima wampasa uboli-boli. Ndikulembera imwe, ananga, ale pyakudawa pyanu pyalekererwa thangwi ya pidachita Khristu. Ndikulembera imwe, ababa, thangwi imwe mumbamdziwa ule akhalipo kutomera pakutomaletu. Ndikulembera imwe, aphale, thangwi mwamkunda Satana, nyakuipa ule. Ndikulembera imwe, ananga, thangwi Baba mumbamdziwa. Ndikulembera imwe, ababa, thangwi nyakukhalapo kutomera pakutomaletu mumbamdziwa. Ndikulembera imwe, aphale, thangwi muna mphamvu; mafala a Mulungu ambakhala muna imwe, pontho mwamkunda Satana, nyakuipa ule. Lekani funa dziko yapansi, penu chinthu chonsene cha dziko yapansi. Mungafuna dziko yapansi, Baba nee mumbamfuna tayu. Thangwi chinthu chonsene cha dziko yapansi, pikhumbo pyakudawika pya manungo, kusirira kwa maso, na kudungudza na pinthu pina munthu na pimbachita iye, pyonsenepi hapimbabulukira kuna Baba tayu, mbwenye pimbabulukira kuna dziko yapansi. Dziko yapansi na pinthu pya m'mwenemo pimbakhumba anthu pile pinamala. Mbwenye ule anachita pimbafuna Mulungu anakhala na moyo okhonda mala. Ananga, mamalisiro ali chifupi kudza! Mudapangwa kuti nyamalwa wa Khristu anabwera; chinchino anyamalwa azinji a Khristu aoneka kale, natenepo tikudziwa kuti mamalisiro ali chifupi kudza. Anthu enewa hakhalidi a m'gulu mwathu tayu, ndi thangwi yache atisiya. Iwo mbadakhala a m'gulu mwathu, mbadakhala na ife. Mbwenye iwo atisiya, towera pionekedi pakwecha kuti nkhabe mbodzi wa iwo akhali wa m'gulu mwathu tayu. Mbwenye Khristu adakudzozani na Mzimu Wakuchena, natenepo monsene mwadziwa pyakuonadi. Ine ndikukulemberani, si thangwi yakuti imwe nkhabe dziwa pyakuonadi tayu, mbwenye ndi thangwi yakuti mumbapidziwa. Mumbapidziwa pontho kuti kunama nkhabe bulukira muna pyakuonadi na pang'ono pene tayu. Nyakunamayo mbani mphapo? Weneyu ngule analonga kuti Yesu si Khristu tayu. Munthu wakuchita tenepo ndi nyamalwa wa Khristu; iye akhonda Baba na Mwana ene. Thangwi nyakukhonda Mwana akhondambo Baba; nyakutambira Mwana atambirambo Baba. Onesesani kuti mwakoyadi mumtima mwanu mphangwa zidava imwe kutomera pakutoma. Ngakhala munakoya mphangwa zenezo, penepo munakhala ndzidzi onsene mukuphatanizana na Mwana pontho na Baba. Penepi ndiye pidadumbira Khristu mwenechiro kutipasa, moyo okhonda mala. Ndikulemba penepi kuna imwe kulonga pya ale akuyesa kukunyengezani. Mbwenye kuna imwe, Khristu akudzozani na Mzimu Wakuchena, ule ambakhala muna imwe mwakuti nkhabe dzafunika pontho munthu unango kuti akufunziseni tayu. Thangwi Mzimu Wakuchena adzozwa na imwe ule, ambakufunzisani pyonsene, pontho pinakufunzisani iye mphyakuonadi, si pyakunama tayu. Verani chifunziso cha Mzimuyo mbamukhala mukuphatanizana na Khristu. Chinchino, ananga, khalani mukuphatanizana na iye, towera angaoneka tikhale nako kuwangiswa mtima mbatikhonda bisala na manyadzo pamaso pache pansiku yakudza pontho kwache. Mumbapidziwa kuti Khristu ngwakulungama; mupidziwetu, mphapo, kuti munthu onsene wakuphata pyakulungama weneyo ndi mwana wa Mulungu. Ngayang'anani kutifuna kukulu kumbachita Baba. Kutifuna kwache nkhukulu pyakwanga pene mwakuti timbachemerwa ana a Mulungu; ande ndifedi anache! Yeneyi ndi thangwi yache anthu a padziko yapansi ambakhonda kutidziwa, podi iwo nkhabe dziwa Mulungu tayu. Ashamwali anga apamtima, chinchino ndife ana a Mulungu, kwache pidzati dziwika mwadidi mwene tayu kuti tinakhalanji. Mbwenye tikupidziwa kuti Khristu angabwera pontho, tinakhala ninga iye ene thangwi tinamuona ninga muna iyemo. Munthu onsene wakukhala na chidikhiro chenechi muna Khristu ambapichenesa yekha ene sasawa ninga kuchena kwachita Khristu. Munthu anadawayo, aswa mwambo wa Mulungu, thangwi kudawa nkhuswa mwambo. Mumbapidziwa kuti Khristu adadza towera dzabulusa pyakudawa, pontho muna iye nkhabemo chakudawa. Tenepo munthu onsene wakukhala mukuphatanizana na Khristu nkhabe thimiza kudawa tayu. Mbwenye munthu anathimiza kudawa, chipo nee hadamuone, penu kumdziwa tayu. Ananga, munthu mbaleke kukunyengezani! Munthu wakuphata pyakulungama ngwakulungama sasawambo ninga Khristu ngwakulungama. Munthu anathimiza kudawayo ngwa Satana, thangwi Satana ngwakudawa kutomera pakutoma pene. Mwana Mulungu adadza na thangwi ya kufuna kuvunga pidachita Satana pile. Mwana onsene wa Mulungu nkhabe thimiza kudawa tayu, thangwi umulungu umbakhala muna iye, pontho iye nkhabe kwanisa kuthimiza kudawa thangwi Mulungu ndi Babache. Kweneku ndiye kusiyana pakati pa ana a Mulungu na ana a Satana. Munthu onsene anakhonda chita pinthu pyakulungama, penu anakhonda funa mbaleache, weneyo si mwana Mulungu tayu. Mphangwa zidava imwe kutomera pakutoma pene nsakuti ife tathema kufunana unango na mwanzache. Mbatilekeni kukhala ninga Kaini. Iye akhali wache wa Satana, nyakuipa ule mbapha Abele mbaleache. Chidaphera iye mbaleacheyu ninji? Thangwi pidachita Kaini makayo pikhali pinthu pyakudawika, mbwenye pinthu pidachita mbaleache pikhali pyakulungama. Tenepo, abale anga, lekani dodoma anthu a dziko yapansi pano angakuzondani. Timbapidziwa kuti tabuluka kuimfa mbatidza kumoyo. Penepi timbapidziwa thangwi abale athu timbaafuna. Munthu onsene anakhonda funa mwanzache akuthimiza kukhala pansi pa mphamvu za imfa. Munthu anazonda mbaleache ndi mphandu, pontho mumbapidziwa kuti mphandu nkhabe moyo okhonda mala muna iye tayu. Umu ndi mule mumbadziwira ife kuti kufunana ninji: Khristu adapereka moyo wache thangwi ya ife pano. Ifembo tathema kupereka moyo wathu thangwi ya akhristu anzathu. Ngakhala munthu wakufuma ambaona mbaleache wakusowa pinthu, kwache iye mbaumisa mtimache, angalonge tani kuti ambafuna Mulungu? Ananga, kufunana kwathu mbakuleke khala kwa m'kanwa kokha; kwathema kukhala kufunana kwakuonadi, kule kumbaoneka kokha na pyakuchita pyathu. Mwenemu ndi mule munafuna dzadziwira ife kuti ndifedi ache a pyakuonadi, pontho na mule munafuna ife dzakhala akulikha mtima pamaso pa Mulungu, podi na ndzidzi unatichitisa chikumbu mtima chathu kukonwa, thangwi Mulungu ngwamkulu kupiringana chikumbu mtima chathu, pontho ambadziwa pyonsene pene. Natenepo, ashamwali anga apamtima, tinakhala nako kulikha mtima pamaso pa Mulungu, ngakhala chikumbu mtima chathu nkhabe kutichitisa kukonwa tayu. Timbatambira kubulukira kuna iye pyonsene pimbampempha ife, thangwi timbavera matongero ache mbatichita pyakumkomera. Matongero ache ngakuti tikhulupire Mwanache Yesu Khristu na kufunana unango na mwanzache ninga mudatipangira Khristu. Munthu wakuvera matongero a Mulungu ambakhala mukuphatanizana na Mulungu, pontho Mulungu ambakhala mukuphatanizana naye. Timbapidziwa kuti Mulungu ambakhala mukuphatanizana na ife kudzera muna Mzimu Wakuchena adatipasa iye ule. Ashamwali anga apamtima, lekani khulupira anthu onsene analonga kuti ana Mzimu Wakuchena, mbwenye muayese, towera muone ngakhala Mzimu una iwo umbabulukira kuna Mulungu. Thangwi maprofeti azinji akunama afalikira m'dziko yapansi. Umu ndi mule munakwanisira imwe kudzindikira ngakhala munthu ana Mzimu wa Mulungu. Munthu onsene anatawira kuti Yesu Khristu adadza ninga munthu chadi-chadi, weneyo ana Mzimu wa Mulungu. Mbwenye munthu anakhonda penepi pya Khristu, weneyo nkhabe Mzimu wa Mulungu tayu. Mzimu una iye ngwakubulukira kuna nyamalwa wa Khristu; mudapiva kuti anabwera, tenepo chinchino ali kale padziko yapansi pano. Mbwenye imwe, ananga, ndimwe ache a Mulungu, pontho mwakunda maprofeti akunama thangwi Mulungu, ule ali muna imwe, ngwamphamvu pyakwanga kupiringana Satana, ule ambakhala muna anthu ale ngadziko yapansi pano. Maprofeti akunama ale ambalonga pinthu pya padziko yapansi, tenepo anthu a padziko yapansi ambaavesera thangwi iwo ngadziko yapansi. Mbwenye ife ndife ache a Mulungu. Anyakudziwa Mulungu ambativesera, mbwenye anyakukhonda khala ache a Mulungu nkhabe kutivesera tayu. Penepi ndiye pimbatidziwisa kusiyana pakati pa Mzimu wakuonadi na mzimu wakunama. Ashamwali apamtima, tendeni tifunane unango na mwanzache thangwi kufunana kumbabulukira kuna Mulungu. Munthu wakufuna mwanzache ndi mwana Mulungu pontho ambamdziwa Mulungu. Nyakukhonda kumfuna mwanzache nkhabe dziwa Mulungu tayu, thangwi Mulungu nkhufunana. Mulungu adaonesa kutifuna kwache pidatumiza iye mwanache mbodzi ene padziko yapansi, towera tikhale na moyo kudzera muna iye. Kufunana chadi-chadi nkhwakuti: si ife tidamfuna Mulungu tayu, mbwenye iye adatifuna mbatitumira Mwanache kukhala nsembe yakulekerera nayo pyakudawa pyathu. Ashamwali apamtima, ngakhala Mulungu ambatifuna tenepa, ifembo mbatifunaneni unango na mwanzache. Chipo nkhabe mbodzi adaona Mulungu tayu, mbwenye ngakhala tinafunana unango na mwanzache, Mulungu ambakhala mukuphatanizana na ife, pontho kufunana kwache kunachitiswa kukhala kwamumphu muna ife. Timbapidziwadi kuti timbakhala mukuphatanizana na Mulungu, pontho iye ambakhala mukuphatanizana na ife, thangwi iye atipasa Mzimu wache. Ife tapiona mbatipangambo anango kuti Baba atuma Mwanache kudzakhala Nyankhombo wa dziko yapansi. Ngakhala munthu anatawira kuti Yesu ndi Mwana Mulungu, weneyo ambakhala mukuphatanizana na Mulungu, pontho Mulungu ambakhala mukuphatanizana na iye. Na ife enembo timbamdziwa na kunyindira kutifuna kumbachita Mulungu. Mulungu nkhufunana, munthu ambakhala mukufunanayo ambakhala mukuphatanizana na Mulungu, pontho Mulungu ambakhala mukuphatanizana na iye. Kufunana kweneku kumbachitiswa kukhala kwamumphu muna ife, towera ife tikhale nako kulikha mtima pansiku inafuna Mulungu dzatonga mseru anthu onsene. Tinakhala nako thangwi makhaliro athu padziko yapansi pano ali sasawa na makhaliro a Khristu. Mukufunana nkhabemo mantha. Kufunana kwakuthema monsene mwene kumbathamangisa mantha onsene. Munthu angagopa, ambakhala wakugopa kutchunyuswa, pontho kufunana hakudafika pa chadi-chadi muna iye tayu. Ife timbamfuna thangwi Mulungu ndiye adatoma kutifuna. Ngakhala unango analonga kuti ambamfuna Mulungu, kwache mbazonda mbaleache, weneyo ngwakunama. Thangwi iye nkhabe kwanisa kufuna Mulungu, ule anakhonda iye kuona tayu, ngakhala anakhonda funa mbaleache aona iye ule. Matongero atipasa Yesu mbawa: munthu wakufuna Mulungu athema kufuna pontho mbaleache. Munthu anakhulupira kuti Yesu ndiye Khristu, weneyo ndi mwana Mulungu; pontho munthu weneyo anamfuna Baba, ambamfuna pontho na Mwanache ene. Mwenemu ndi mule mumbadziwira ife kuti timbaafuna ana a Mulungu: timbamfuna Mulungu na kukoya matongero ache. Thangwi kumfuna Mulungu nkhukoya matongero ache, pontho kuna ife matongero ache si akunensa tayu. Thangwi mwana onsene wa Mulungu anakwanisa kukunda dziko yapansi. Dziko yapansi timbaikunda kudzera muna chikhulupiro chathu. Anakwanisa kukunda dziko yapansi mbani? Weneyu ngule ene basi ambakhulupira kuti Yesu ndi Mwana Mulungu. Yesu Khristu ngule adadza kudzera muna madzi pakubatizwa kwache, pontho na chiropa pakufa kwache. Hadadze kudzera muna madzi okha tayu, mbwenye kudzera muna madzi pabodzi na chiropa. Na Mzimu Wakuchena enembo ambachitira umboni kuti mphyakuonadi thangwi Mzimuyo ngwakuonadi. Mboni zilipo zitatu: Mzimu Wakuchena, madzi na chiropa. Onsene utatu wawo umbapereka umboni ubodzi ene. Timbakhulupira umboni wa munthu; mbwenye umboni wa Mulungu ngwamphamvu pikulu, pontho iye apereka umboni wenewu wakulonga pya Mwanache. Tenepo munthu anakhulupira mwana Mulungu ule, ana umboni wenewu mumtima mwache; mbwenye ule anakhonda kukhulupira Mulungu, ambamsanduza kukhala wakunama, thangwi hadakhulupire umboni wa Mulungu wakulonga pya Mwanache ule tayu. Umboni wache ngufu: Mulungu atipasa moyo okhonda mala. Moyo wenewu phatache ili muna Mwanache. Nyakukhala na Mwanayo ana moyo wenewu; nyakusowa Mwana Mulungu nkhabe moyo. Ndikukulemberani penepi towera imwe anyakukhulupira Mwana Mulungu mupidziwe kuti muna moyo okhonda mala. Timbalikha mtima pamaso pa Mulungu thangwi timbapidziwa kuti ambativa tingampempha chinthu malingana na kufuna kwache. Ngakhala timbapidziwa kuti ambativa tingapempha chinthu timbapidziwa pontho kuti tatambira chinthu chonsene champempha ifecho. Ngakhala unaona mbaleako akuchita chakudawa chokhonda kudzesa imfa, umpempherere kuna Mulungu, tenepo Mulungu anampasa moyo mbaleakoyo. Penepa ndikulonga kuna ale pyakudawa pyawo nkhabe dzesa imfa. Mbwenye kulipo kudawa kwinango kwakudzesa imfa, penepa ndikulonga kuti uleke kupipempherera. Kuchita pinthu pyonsene pyokhonda lungama nkhudawa, mbwenye kulipo kudawa kwinango kokhonda dzesa imfa. Timbapidziwa kuti ana a Mulungu nkhabe thimiza kudawa tayu, thangwi Mwana Mulungu ambaakoya mwadidi, pontho Satana, nyakuipayo nkhabe kwanisa kuakuwaza tayu. Timbapidziwa kuti ndife ache a Mulungu, podi kwene dziko yonsene yapansi ikhale pyayo pansi pa utongi wa Satana, nyakuipa ule. Timbapidziwa kuti Mwana Mulungu adza mbatichitisa kuvesa, towera tidziwe Mulungu wakuonadi. Ife timbakhala mukuphatanizana na Mulungu wakuona, mukuphatanizana na Mwanache Yesu Khristu. Weneyu ndi Mulungu wakuona, pontho moyo okhonda mala. Ananga, chalirani kupembedza mifanikizo. Kubulukira kuna Mkulu wa mpingo. Kwenda kuna mkazi wakusankhulwa na Mulungu na kuna anache ambafuna ine na mtimanga onsene ale. Si ine ndekha tayu, mbwenye anyakudziwa pyakuonadi onsene ambakufunani, thangwi pyakuonadi pimbakhala muna ife, pontho pinakhala na ife kwenda na kwenda. Kukoma mtima, nsisi na mtendere pyakubulukira kuna Mulungu Baba pabodzi na Yesu Khristu, Mwanache, pikhale pyathu mwakuonadi na kufunana. Ndikhali wakukomerwa pyakwanga pidagumana ine kuti ananu anango akuteweza pyakuonadi, ninga montho mudatipangira Baba. Natenepo ndikupempha imwe, mkazi wakusankhulwa na Mulungu, kuti tifunane unango na mwanzache. Matongero anakulemberani inewa si achinchino tayu. Enewa ndi matongero akhali na ife kubulukira pakutoma. Kufunana kunalonga ineku nkhwakuti tikhale akuvera matongero a Mulungu. Matongero ache ninga mwavera imwe kubulukira pakutoma ngakuti monsene mukhale akufunana. Anyakunyengeza anthu azinji, pontho anyakukhonda tawira kuti Yesu Khristu adadza ninga munthu chadi-chadi, afalikira padziko yonsene yapansi. Munthu wakuchita tenepo ngwakunama, pontho ndi nyamalwa wa Khristu. Onesesani kuti muleke dzataya pidaphatira ife basa pile, mbwenye kuti mutambire mfupo wanu wamumphu. Munthu anakhonda thimiza kukhala na chifunziso cha Khristu, mbwenye mbathimizirapo pyachembo, weneyo nkhabe Mulungu tayu. Munthu anathimiza kukhala nacho chifunziso chenechi ana Baba na Mwana ene. Tenepo, ngakhala munthu unango anadza kuna imwe mbakhonda funzisa chifunziso chenechi, lekani kumtambira kumusa kwanu, pontho lekani na kumpasa kwene mwenyikiro. Thangwi nyakumtambira mwadidiyo anasanduka mwanzache wakuchita naye pinthu pyakuipa pimbachita iye pile. Ndina pizinji pyakuti ndikupangeni, kwache sinafuna kuti ndichite kupilemba m'kalata tayu. M'mbuto mwache ndikudikhira kudza kwanuko kuti ndilonge namwe maso na maso, towera tidzakomerwe monsene mwene. Ana a nanako wakusankhulwa na Mulungu akupereka mwenyikiro kuna imwe. Kubulukira kuna Mkulu wa mpingo. Kwenda kuna shamwalianga wapamtima, Gayo, ambafuna ine na mtima wakuonadi ule. Shamwalianga wapamtima, ndimbapemphera kuti pyonsene pikufambire mwadidi, pontho kuti ukhale wakuwanga kumanungo ninga mumbapidziwira ine kuti moyo wako wauzimu ngwakuwanga. Ndidakomerwa pyakwanga pidafika abale anango achikhristu mbandipanga kukhulupirika kwako kuna pyakuonadi ninga kuteweza pyakuonadi kumbachita iwe ndzidzi onsene. Nkhabe chinango chakundikomera pikulu kupiringana kuva kuti ananga ambateweza pyakuonadi. Shamwali wapamtima ndiwe wakukhulupirika pyakwanga pabasa imbaphatira iwe akhristu anzako podi kwene kuti iwo mbalendo kuna iwe. Iwo adapanga mpingo kuno pya kuafuna kudachita iwe. Uaphedze mwakukomera Mulungu, towera athimize ulendo wawo. Thangwi adalamuka ulendo wawo kuphatira basa Khristu mbakhonda chiphedzo chakubulukira kuna anyakukhonda khala akhristu. Ifembo akhristu tathema kuaphedza anthu enewa, towera tikwate khundu pabasawo inaphata iwo kuvekesa pyakuonadi. Ndidalemba kalata yachigwandira kuna mpingo, mbwenye Diotrefe, nyakuthanda kukhala mkadamu pakati pawo, nkhabe dzavesera pinalonga inepi tayu. Tenepo ndingadza ndinakumbusa mabasa onsene ambaphata iye, pinthu pyakuipa pontho tsweda pimbatilongera iye pile. Kwache pimbachita iye si pyokhapyo tayu; iye ambakhonda kutambira abale achikhristu, pontho podi na anthu ene ambafuna kuatambira ale, iye ambayesa kuabulusa mumpingo. Shamwalianga wapamtima, leka tsanzira pinthu pyakuipa, mbwenye utsanzire pinthu pyadidi. Munthu ambachita pinthu pyadidi, weneyo ngwache wa Mulungu, mbwenye nyakuchita pyakuipa, weneyo hadaone Mulungu tayu. Munthu onsene ambachitira Demetrio umboni wadidi. Na pyakuonadi pene pimbamchitira umboni, na ife enembo tinamchitira umboni, pontho iwe ukupidziwa kuti pinalonga ifepi mphyakuonadi. Ndina pizinji pyakuti ndikupangeni, kwache sinafuna kuti ndichite kupilemba m'kalata tayu. Ndikudikhira kukuona chinchino pano, penepo tinalonga maso na maso. Mtendere mbukhale nawe. Ashamwali ako akupereka mwenyikiro kuna iwe. Upereke mwenyikiro kuna ashamwali athu onsene na madzinawo. Kubulukira kuna ine, Yuda, mbaleache Yakobo, pontho nyabasa wa Yesu Khristu. Kwenda kuna anthu achemerwa na Mulungu, ambafunwa na Mulungu Baba, mbatchinjirizwa na Yesu Khristu ale: Nsisi, mtendere na kufunana pyakubulukira kuna Mulungu pikhale namwe mwakuinjipa. Ashamwali anga apamtima, podi kwene kuti ine ndidapifuna pyakwanga kukulemberani pya chipulumuso china ife tonsene, kwache mtimanga udandikhakhamiza kuti ndikuwangiseni mtima kuti muthimize mumenye nkhondo yakutchinjiriza chikhulupiro, chidachita Mulungu nyamphera-phera kuchipereka kuna anthu ache kabodzi kene basi chile. Thangwi anthu anango okhonda tsalakana pya Mulungu adapita pakati pathupa mwakukhonda dziwika, anthu ale ambapotoza mphangwa za kukoma mtima kwa Mulungu wathu ninga chinthu chakuapasa utumbe wakuchitira pyakuzuda, pontho ngale ambakhonda Yesu Khristu, Mbuyathu pontho Mfumu yekha ene ule. Kalene Malemba adalongeratu pya kutchunyuswa kwatambira iwo. Podi kwene kuti imwe mukupidziwa pyonsenepi, chinchino ndikufuna kukukumbusani mule mudapichita Mbuya nyamphera-phera kupulumusa anthu a ku Israele kabodzi kene basi kubulukira m'dziko ya Iguputo, mbwenye pidamala penepo, iye adavunga anthu adakhonda khulupira ale. Kumbukani angelo ale hadakhutire tayu na utongi ukhadaperekwa kuna iwo ule, mbwenye iwo adasiya mbuto zawo zikhakhala iwo zile: iwo adamangwa na njema kumdima kwenda na kwenda, kule kunaakoya Mulungu kudikhira Nsiku ikulu inafuna iwo dzatchunyuswa. Kumbukani Sodomu na Gomora na maluwani a chifupi ale. Ninga angelo, anthu a m'maluwani enewa akhachita pyakuzuda mbateweza pikhumbo pyakupokanyisana na makhaliro aumunthu; kutchunyuswa kwawo na moto okhonda thima mphyakucheuza anthu anango onsene. Mbwenye anthu enewa akuchita chibodzi-bodzi kuteweza masomphenya awo, ale ambaachitisa kuti adawire manungo awo; iwo ambalulupisa utongi wa Mulungu mbatikana pyakulengwa pyamoyo pyademelero pya kudzulu. Nee Mikaele ene, mkadamu wa angelo onsene, adachita penepi tayu. Ndzidzi ukhapokanyana iye na Satana kukanganirana mtembo wa Mose, iye hadawange mtima tayu kulonga na mafala akumtikana nawo kuti akonwa, mbwenye adalonga mbati, “Mbuya mbakusumulule!” Mbwenye anthu enewa ambalongera pyakuipa pinthu pyonsene pimbakhonda iwo kuvesa; tenepo pinthu pimbadziwa iwo na nzeru zawo zakubalwa nazo pile, ninga mumbachitira pirombo pyam'tsanga, mphyontho-pyonthopyo pimbaavunga. Dzedze kuna anthu enewa. Iwo atsanzira pinthu pidachita Kaini pile. Iwo adawa pikulu ninga mudachitira Balamu, thangwi ya kukhumba kobiri. Iwo agalukira ninga mudachitira Kora, tenepo iwo avungikambo ninga iye. Na lidyo yawo yakusowa nayo manyadzo iwo akhala ninga pyakuswipisa maphwando anu ambachita imwe pabodzi kuonesa kufunana kwanu. Iwo ambatsalakana pyawo pene basi. Iwo akhala ninga makole akugwinywa uku na uku na mphepo, kwache okhonda dzesa mvula. Iwo akhala ninga miti yokhonda bala nsapo, penu ukhale pyawo ndzidzi wache tani; miti ile yadulwa mitsitsi mbiferatu. Mabasawo akuchitisa manyadzo akhala ninga mapovu akubulukira kuna mabimbi akugoswa pabara. Iwo akhala ninga nyenyezi zakufamba-famba, tenepo Mulungu akuakoyera mbuto kumdima wakugoswaletu kwenda na kwenda. Enoki chidzukulu chachinomwe cha Adamu, ule kale ene adalongaletu pya anthu enewa mbati, “Mbuya anabwera na pikwi pizinji pya angelo ache akuchena kudzatonga mseru onsenewo, kuatchunyusa thangwi ya makhaliro awo okhonda tsalakana pya Mulungu adachita iwo, pontho thangwi ya mafala onsene akutikana adamulongera anthu akudawa okhonda tsalakana pya Mulungu!” Anthu enewa ndzidzi onsene kwawo nkhudungunya na kudawisa anzawo; iwo ambateweza pikhumbo pyawo pyakuipa; iwo ambatumbama pya okha ene mbalonga pyadidi pya anthu anango, towera aganyali napyo. Kwache, ashamwali anga, kumbukani pidapangwa imwe kale ene na anyakutumwa a Mbuyathu Yesu Khristu. Iwo adalonga kuna imwe mbati, “Nsiku yakumalisa ingafika anthu anafuna dzakuselusani anati adze, anthu akuteweza pikhumbo pyawo pyokhonda tsalakana pya Mulungu ale.” Anthu enewa ngale ambalamusa magawikano pakati pa anthu, anthu ambateweza pikhumbo pya anthu a padziko yapansi, anthu akusowa Mzimu Wakuchena ale. Mbwenye imwe, ashamwali anga, thimizani kukhazikisa moyo wanu pamaziko a chikhulupiro chanu chakupambulikaletuchi. Pempherani na mphamvu za Mzimu Wakuchena, pontho khalani mukukufunani kwa Mulungu ndzidzi unadikhira imwe Mbuyathu Yesu Khristu kuti akupaseni moyo okhonda mala na kukoma kwache mtima. Verani nsisi anthu akupenuka ale; pulumusani anthu anango pakuaphula pamoto; onesani nsisi kuna anango, kwache mupichite na mantha, mbwenye muzondane na nguwo zawo zene, pile pyaipiswa thangwi ya pikhumbo pyawo pyakuipa. Kuna iye ule anakwanisa kukuchitani kuti muleke kugwa, pontho kukufikisani kuna demelero yache akusowa chinthu chakukupokanyisani, pontho akukomerwa pikulu kuna Mulungu mbodzi basi, Nyankhombo wathu, kukhale demelero, ufumu, mphamvu na utongi kudzera muna Yesu Khristu Mbuyathu, kutomera pakutomaletu, lero, pontho kwenda na kwenda! Ameni. Bukhu yeneyi ikulonga pya chidziwiso chidalonga Yesu Khristu chile. Mulungu adampasa chidziwiso chenechi kuti aonese anyabasache pinthu pyathema kuchitika chinchino pano. Khristu adaonesa nyabasache Yohani pinthu penepi kudzera muna mngelo wache adatuma iye ule. Yohani alonga pyonsene pidaona iye mbachitira umboni mafala a Mulungu na pyakuonadi pidatchulula Yesu Khristu. Ngwakutsanzaya munthu anawerenga bukhu yeneyi, pontho ngakutsanzaya ale anavera mafala a mphangwa zauprofeti m'bukhumu mbaakoya mumtima mwawo! Thangwi ndzidzi wakuti pyonsenepi pichitike uli chifupi kudza. Kubulukira kuna ine Yohani, Kwenda kuna mipingo minomwe m'nthemba ya Asia: Kuna imwe mbakukhale mtendere na kukoma mtima pyakubulukira kuna Mulungu, ule alipo chinchino, akhalipo kale, pontho anakhalapo kwenda na kwenda, pontho pyakubulukira kuna mizimu minomwe yakukhala pamaso pampando wache wachifumu, pontho pyakubulukira kuna Yesu Khristu, mboni yakukhulupirika, nyakutoma kulamuka kuimfa, pontho mfumu wa mafumu onsene a padziko yapansi ule. Iye ambatifuna, tenepo na imfache ya pamtanda ninga nsembe, iye adatisudzula kuna pyakudawa pyathu. Iye adatisanduza kukhala dzinza yachifumu, pontho anyansembe kuti tiphatire basa Babache Mulungu. Kuna Yesu Khristu kukhale demelero na mphamvu kwenda na kwenda! Ameni. Ngayang'anani, iye akudza pamakole! Munthu onsene anamuona. Podi na adamlasa ene ale anamuona. Anthu a madzinza onsene a padziko yapansi analira thangwi ya iye. Pilekeni pikhale tenepo! Ameni. Mbuya Mulungu Wamphamvu zonsene, ule alipo chinchino, akhalipo kale, pontho anakhalapo kwenda na kwenda alonga mbati, “Ine ndine nyakutoma, pontho nyakumalisa.” Ine ndine Yohani, mbaleanu, pontho mwanzanu wakukwata naye khundu m'nyatwa, mu Ufumu, na mukupirira mwakufulika, ninga nyakutewera Yesu. Ndidaponywa pantchuwa ya Patimo thangwi ndikhalalika mafala a Mulungu na pyakuonadi pidatchulula Yesu. Pa Nsiku ya Mbuya ndidagudumirwa na Mzimu Wakuchena, tenepo ndidava kunduli kwanga fala yamphamvu ninga kulira kwa ngoma. Fala ile idaveka kuti, “Lemba mumpukutu pinaona iwe mbuutumize kuna mipingo minomwe: Mpingo wa ku Efeso, wa ku Simirina, wa ku Perigamu, wa ku Tiatira, wa ku Saridi, wa ku Filadelifia, na wa ku Laodikea.” Pidazungunuka ine kuti ndione ule akhalonga na ine, ndidaona pyakuikhirapo nyale pinomwe pya golidi. Pakati pa nyale zile ndidaona unango wakukhala ninga munthu. Iye adavala mkhanjo wakufika kumanyalo, pagangafuwa pachembo adamangapo na bande ya golidi. Tsisi yache ikhali ninga ubweya wakuchena wa bira, penu ninga matalala. Maso ache akhayerima ninga malulume a moto; manyalo ache akhayetima ninga utale wakunyunguluswa m'dzenje ya moto. Falache ikhatitima ninga madzi mazinji. M'dzanjache yamadyo adaphatira nyenyezi zinomwe. M'kanwa mwache mudabuluka talasada yakutwa uku na uku. Nkhope yache ikhayetima ninga kugaka kwa dzuwa masikati. Pidamuona ine, ndidagwa pansi pamanyalo ache ninga munthu wakufa. Mbwenye iye adandisanjika dzanjache yamadyo mbandipanga mbati, “Leka gopa! Nyakutoma, pontho nyakumalisa ndine pano. Ana moyo ule ndine pano! Ine ndikhali wakufa, mbwenye chinchino ndina moyo kwenda na kwenda. Imfa na dziko ya anthu akufa ene pili pansi pa utongi wanga. Tenepo, lemba pyaona iwepi, pinthu pinachitika ndzidzi uno na pile pene pinafuna dzachitika m'tsogolo muno. Pyakubisika pya nyenyezi zinomwe zaona iwe m'dzanjanga yamadyo, na pyakuikhirapo nyale pinomwe pya golidi pile pikulonga tenepa: nyenyezi zinomwe zile ndi angelo a mipingo minomwe, pyakuikhirapo nyalembo pinomwe pile ndi mipingo minomweyo. “Kuna mngelo wa mpingo wa ku Efeso umulembere kuti: “Mafala akubulukira kuna ule anaphatira nyenyezi zinomwe kudzanjache yamadyo mbafamba pakati pa pyakuikhirapo nyale pinomwe pya golidi mbawa: Mabasako onsene ndimbaadziwa; ndimbapidziwa kuti udaphata basa mwakuwangisa mbupirira pikulu. Ndimbapidziwa pontho kuti iwe nkhabe yang'ana kwene anthu akuipa tayu. Anthu ambapiyesa okha ene kuti mbanyakutumwa, kwache iwo si anyakutumwa tayu, udaayesa mbuona kuti mbakunama. Iwe ndiwe wakupirira, udabonera pyakwanga thangwi yakundiphatira basa, pontho iwe hudatope tayu. Kwache chinthu chinafuna ine kukupokanya nacho ntchichi: chinchino iwe nkhabe kundifuna ninga mukhachitira iwe pakutoma pale tayu. Nyerezeratu mphapo kwagwera iwe. Leka pyakudawa pyako mbuphate pontho pikhaphata iwe pakutoma pile. Ungakhonda leka pyakudawa pyako ndinadza mbandibulusa chakuikhirapo nyale chako pambuto pache. Chimbakomera iwembo ntchakuti umbazonda pinthu pimbachita Anikolai pile ninga mumbapizondera inembo. “Ule ana makutu akuva, mbave pinalonga Mzimu Wakuchena kuna mipingopi! “Nyakukunda ndinampasa utongi wakudya nsapo za muti wakupasa moyo ule uli m'munda mwa Mulungu. “Kuna mngelo wa mpingo wa ku Simirina umulembere kuti: “Mafala akubulukira kuna nyakutoma pontho nyakumalisa, ule adafa mbakhala pontho na moyo mbawa: nyatwa zako ndimbazidziwa, pontho kutcherenga kwako ndimbakudziwa (kwache ndiwedi nyakufuma!) Pyakuipa pimbakulongera anthu ambapiyesa kuti mba Yuda ale, kwache si Ayuda tayu, ndimbapidziwa; iwo ngam'gulu ya Satana. Leka chita mantha na nyatwa zinafuna iwe kuona chinchinozi. Vesera kuno! Satana anayesa anango a imwe pakukuponyani m'perezo mbamusanyika nsiku khumi. Khala wakukhulupirika kuna ine, podi na kufa kwene, tenepo ndinakupasa moyo ninga mfupo wakuonesa kukunda kwako. “Ule ana makutu akuva, mbave pinalonga Mzimu Wakuchena kuna mipingopi! “Anyakukunda nkhabe dzakuwazwa na imfa yachiwiri tayu. “Kuna mngelo wa mpingo wa ku Perigamu umulembere kuti: “Mafala akubulukira kuna nyakukhala na talasada yakutwa uku na uku mbawa: Ndimbapidziwa kuti kumbakhala iwe ndiye kuna mpando wachifumu wa Satana. Iwe wakhala wakukhulupirika kuna ine mbukhonda kutaya chikhulupiro chako podi na pandzidzi wa Antipasi, mboni yanga yakukhulupirika. Iye adapherwa kuna iwe makako, kumbakhala Satana kule. Mbwenye pana pinthu pingasi pinafuna ine kukupokanya napyo: kuna iweko kuna anthu anango ale ambateweza chifunziso cha Balamu, ule adafunzisa Balaki kuchitisa Aisraele kudawa pakuanyengerera kuti adye pyakudya pyakuperekwa nsembe kuna mifanikizo, pontho kuchita pyakuzuda. Ntchibodzi-bodzi pakati pako pana anthu anango ale ambateweza chifunziso cha Anikolai. Natenepo leka pyakudawa pyako. Ungakhonda leka pyakudawa pyako ndinati ndidze kuna iwe chinchino pano mbandichita nkhondo na anthu enewa na talasada yakubuluka m'kanwa mwanga. “Ule ana makutu akuva, mbave pinalonga Mzimu Wakuchena kuna mipingopi! “Kuna anyakukunda ndinaadyesa mana akubisika. Ndinapereka pontho kuna munthu onsene wa iwo mwala wakuchena wakulembwa dzina yachinchino, ile yakuti nkhabe kuidziwa munthu na mbodzi ene tayu, kupambula nyakuitambira yekha basi! “Kuna mngelo wa mpingo wa ku Tiatira umulembere kuti: “Mafala akubulukira kuna Mwana Mulungu, ule maso ache ngakuyerima ninga malulume a moto, pontho manyalo ache ngakuyetima ninga utale mbawa: Mabasako onsene ndimbaadziwa. Kuafuna kwako anango, kukhulupirika kwako, kuphata kwako basa ya Mulungu, na kupirira kwako kwene ndimbapidziwa. Ndimbapidziwa chinchino ukuphata basa kupiringana pakutoma pale. Kwache chinthu chinafuna ine kukupokanya nacho ntchichi: iwe umbayang'ana kwene mkazi wakuchemerwa Yezebele, ule ambapilonga kuti ndi mprofeti. Na chifunziso chache iye ambanyengeza anyabasanga mbaafunzisa kuti achite pinthu pyakuzuda mbadya pyakudya pyakuperekwa nsembe kuna mifanikizo. Mkazi weneyu ndidampasa ndzidzi wakuti aleke pyakudawa pyache, kwache iye hadafune kuleka pyakuzuda pyachepyo tayu. Natenepo ndinamchitisa kugona pabonde na utenda ukulu mbandionesa nyatwa ikulu kuna ale akhachita naye pyauputa angakhonda leka pyakudawika pikhachita iwo na iye pile. Ndinapha anyakutewerache, penepo mipingo yonsene inapidziwa kuti ine ndine nyakudziwa manyerezero awo na pikhumbo pyawo. Ndinapagali munthu onsene muna iwe pyakuthemerana na mabasache. “Mbwenye anango monsenene a mumpingo wa ku Tiatira hamudateweza chifunziso chakuipachi tayu; mbamukhonda kufunzambo pimbalonga iwo kuti ‘mphinthu pyakuzwika pyakubisika pya Satana.’ Sinakuthimizirani mitolo inango padzulu pa yeneyi tayu, mbwenye imwe muphatise pidafunza imwe, kufikirana ndibwere. Kuna nyakukunda ule ambachita pinafuna ine mpakana kumamalisiro ndinampasa utongi pa anthu a madzinza onsene, utongi ule udatambira ine kubulukira kuna Baba. Iwo anaatonga na mthondodzo wa simbi mbaaswa ninga nkhali mbandiapasa nthanda. “Ule ana makutu akuva, mbave pinalonga Mzimu Wakuchena kuna mipingopi! “Kuna mngelo wa mpingo wa ku Saridi umulembere kuti: “Mafala akubulukira kuna nyakukhala na mizimu minomwe ya Mulungu pontho na nyenyezi zinomwe ule mbawa: Mabasako onsene ndimbaadziwa. Ndimbadziwa kuti una mbiri yakuti una moyo, kwache ndiwe wakufa. Lamuka uwangise pyakusala, pile pili chifupi kufa. Thangwi ndaona kuti mabasako hadamalisike pamaso pa Mulungu wanga tayu. Kumbuka pidafunziswa na pidava iwe; upivere mbauleka pyakudawa pyako. Ungakhonda kulamuka, ndinakudzera ninga mbava, iwe mbukhonda dziwa na ndzidzi wache ene unafuna kudza ine. Mbwenye iwe una anthu pang'ono ku Saridi, ale hadaswipise nguwo zawo na pyakudawa tayu. Munafamba na ine akuvala nguwo zakuchena thangwi mwathema kuchita tenepo. Nyakukunda anavazikwa pyakuchena ninga tenepa. Ine nkhabe dzafudza madzinawo m'bukhu ya moyo tayu. Ndinapilonga pakwecha pamaso pa Babanga na angelo ache ene kuti anthu enewa nganga. “Ule ana makutu akuva, mbave pinalonga Mzimu Wakuchena kuna mipingopi! “Kuna mngelo wa mpingo wa ku Filadelifia umulembere kuti: “Mafala akubulukira kuna nyakuchena na nyakuonadi, ule ana mfungulo, pontho ukhali wa Davite. Angafungula msuwo, nkhabe mbodzi anakwanisa kuufunga tayu. Angaufunga, nkhabe mbodzi anakwanisa kuufungula tayu mbawa: Pimbachita iwe ndimbapidziwa. Ndimbapidziwa kuti una mphamvu zakuchepa, kwache wateweza chifunziso changa mbukhala wakukhulupirika kuna ine. Ndafungula pamaso pako msuwo wakuchimwanika kufungwa na munthu na mbodzi ene. Kulonga pya gulu ya Satana, anyakunama ale, ambalonga kuti mba Ayuda, kwache iwo si Ayuda tayu, ndinaadzesa kuna iwe mbalamba pamaso pako. Iwo onsene anapidziwa kuti ine ndimbakufunadi. Podi iwe wakoya matongero anga akuti upirire, inembo ndinakukoya mwadidi ndzidzi wa nyatwa unafuna kudza padziko yonsene yapansi dzayesa anthu onsene akukhala mwenemo. Ndikudza chinchino pano. Koya mwadidi pina iwe towera paleke khala mbodzi wakukubera mfupo wakuonesa kukunda kwako. Nyakukunda ndinamchitisa kukhala mzati m'Nyumba ya Mulungu wanga, iyembo nkhabe dzabulukamo tayu. Pana iye ndinalembapo dzina ya Mulungu wanga na dzina ya Mzinda wa Mulungu wanga, ule ndi Yerusalemu wachinchino wakutchitha kudzulu kuna Mulungu wanga. Ndinalemba pontho dzinanga yachinchino pana iye. “Ule ana makutu akuva, mbave pinalonga Mzimu Wakuchena kuna mipingopi! “Kuna mngelo wa mpingo wa ku Laodikea umulembere kuti: “Mafala akubulukira kuna nyakuchemerwa Ameni, ule ndi mboni yakukhulupirika na yakuonadi, pontho ndi phata ya pyonsene pidalenga Mulungu mbawa: Mabasako ndikuadziwa. Ndikupidziwa kuti si iwe wakutonthola penu wakupisa tayu. Mbudakhala wakutonthola penu wakupisa mbapidakhala pyadidi. Ndinati ndikuphule m'kanwa mwanga thangwi ndiwe wabebebe basi, mbukhonda khala wakutonthola penu wakupisa. Iwe umbalonga kuti, ‘Ndine wakufuma; ndina pinthu pizinji, pontho ine nkhabe sowa chinthu tayu.’ Kwache iwe nkhabe dziwa tayu kuti ndiwe wadzedze na wakutsukwalisa! Ndiwe wakutcherenga, boli-boli pontho wachipezi-pezi. Ndikukupanga kuti ugule kuna ine golidi wakucheneswa na moto, towera ukhale wakufuma. Ugule pontho nguwo zakuchena kuna ine kuti uvale mbubisa upezi wakupasa manyadzo una iwewu. Ugule pontho kuna ine mtombwe wa m'maso towera ukwanise kuona. Anthu onsene a pamtima panga ndimbaalongera mbandiatchunyusa. Tenepo uleke pyakudawa pyako kubulukira pansi pa mtimako. Yang'ana! Ndaimira pamsuwo pano kudidimiza. Ngakhala unango anava falanga mbafungula msuwo, ine ndinapita mwenemo mbandidya naye pabodzi iyembo mbadya na ine. Kuna nyakukunda ndinampasambo utongi kudzakhala chifupi na ine pampando wanga wachifumu, ninga kukunda kudachita ine mbandikhala chifupi na Baba pampando wache wachifumu. “Ule ana makutu akuva, mbave pinalonga Mzimu Wakuchena kuna mipingopi!” Kubuluka penepa ndidaona masomphenya mbandiona msuwo wakufunguka kudzulu. Fala idava ine pakutoma pale kulonga na ine ninga kulira kwa ngoma ile, idaveka pontho kuti, “Bwera kudzulu kuno, tenepo ndinakuonesa pinafuna dzachitika, penepi pingamala.” Kabodzi na kabodzi ndidagudumirwa na Mzimu Wakuchena, tenepo ndidaona mpando wachifumu kudzulu wakukhalirwa na munthu. Nyakukhala pampando ule akhali na makhaliro akuyetima ninga miyala yakudula yakuchemerwa yasipi na korinali. Mpando wachifumu ule udazungulirwa na taleza wakuoneka ninga mwala wakuyetimira wakuchemerwa samarada. Kuzungulira mpando wachifumu onthowo pakhali mipando inango yachifumu makumawiri na minayi. Pamipando pale padakhalirwa na akulu-akulu makumawiri na anayi. Iwo adavala nguwo zakuchena na pipewu pyachifumu pya golidi mumsolo mwawo. Kubulukira kumpando wachifumu ule mukhabuluka kuchetuma kwa njazi, pontho mungu na kuguma kwa chiphaliwali. Patsogolo pa mpando wachifumu ule pakhali nsakali zinomwe, zile ndi mizimu minomwe ya Mulungu. Patsogolo pa mpando wachifumu ponthopo pakhaoneka ninga pakhali nyanza yakuoneka ninga gilazi yakuyetima ninga mwala wakuchemerwa khulustali. Kuzungulira mpando wachifumu pale, pakati na kati kukhundu zache zinayi, pakhali pyakulengwa pyamoyo pinayi pyakukhala na maso uku na uku, kutsogolo na kunduli kwene. Chakutoma chidaoneka ninga nkhalamu, chachiwiri chidaoneka ninga ng'ombe imuna, chachitatu chikhali na nkhope ninga ya munthu; pontho chachinayi chidaoneka ninga mphamba wakumbuluka. Pyakulengwa pyamoyo pinayipi chonsene chikhali na maphaphido matanthatu, pontho maphaphidowo adadzala na maso kunja na m'bwalo mwene. Mosiku na masikati ipyo pimbaimba mwakukhonda lekeza kuti, “Wakuchena, wakuchena, wakuchena ndi Mbuya Mulungu Wamphamvu zonsene, ule akhalipo kale, alipo chinchino, pontho anakhalapo kwenda na kwenda.” Ndzidzi onsene ukhapereka pyakulengwa pyamoyo pinayi pile demelero, chilemedzo na takhuta kuna nyakukhala pampando wachifumu, ule ana moyo kwenda na kwenda, akulu-akulu makumawiri na anayi ale akhapiponya pansi patsogolo pa nyakukhala pampando wachifumu ule mbampembedza iye wakukhala na moyo kwenda na kwenda ule. Iwo ambaponya pansi pipewu pyawo pyachifumu patsogolo pampando wachifumu ule mbalonga mbati, “Mbuya Mulungu wathu! Ndimwe wakuthema kutambira demelero, chilemedzo na mphamvu. Thangwi ndimwe mudalenga pinthu pyonsene, pontho na kufuna kwanu pyonsene pidalengwa mbapikhalapo.” Ndidaona mpukutu kudzanja yamadyo ya nyakukhala pampando wachifumu ule. Mpukutu ule ukhali na pyakulembwa khundu zonsene ziwiri mbumyatirirwa na pyakumyatira pinomwe. Ndidaona mngelo wamphamvu akuvunza mwakugaluza fala mbati, “Mbani athema kukanandula pyakumyatira kufungula mpukutuwu?” Mbwenye kudzulu, penu padziko yapansi na dziko ya pansi pamataka pakhali nkhabe munthu na mbodzi ene wakukwanisa kufungula mpukutu ule mbayang'ana m'bwalo mwache tayu. Ndidalira pikulu pene thangwi pakhali nkhabe munthu na mbodzi ene wakuthema kufungula mpukutu ule mbayang'ana m'bwalo mwache. Natenepo mbodzi wa akulu-akulu ale adalonga kuna ine mbati, “Leka kulira. Yang'ana! Nkhalamu yakubulukira kudzinza ya Yuda, Chidzukulu cha Davite, nyakukunda ule, ndiye anakwanisa kukanandula pyakumyatira pinomwepi mbafungula mpukutuwo.” Penepo ndidaona Mwanabira aimira pakati na kati pa mpando wachifumu wakuzungulirwa na pyakulengwa pyamoyo pinayi pontho na akulu-akulu. Mwanabira adaoneka ninga akhadaphiwa. Akhali na nyanga zinomwe, pontho maso manomwe, yeneyi ndi mizimu minomwe ya Mulungu yakutumizwa padziko yonsene yapansi. Mwanabira adenda mbakakwata mpukutu ukhali m'dzanja yamadyo ya nyakukhala pampando wachifumu ule. Pidachita iye tenepo, pyakulengwa pyamoyo pinayi pile pabodzi na akulu-akulu makumawiri na anayi ale adalamba pamaso pa Mwanabira. Onsene akhali na nyakatangale na ndilo za golidi zakudzala na pyakununkhira, pile nkhupemphera kwa anthu a Mulungu. Iwo adaimba nyimbo yachinchino mbati, “Ndimwe mwathema kukwata mpukutu mbamukanandula pyakumyatira pyache kuufungula. Thangwi imwe mudaphiwa, tenepo na imfanu ninga nsembe mudagulira Mulungu anthu a madzinza, malongero, madziko na mitundu yonsene. Imwe mwaachitisa kukhala dzinza yachifumu, pontho anyansembe kuphatira basa Mulungu wathu, pontho iwo anatonga padziko yapansi.” Ndidayang'ana pontho mbandiva angelo pikwi-pikwi, mwinji okhonda lengeseka! Iwo adaimira mwakuzungulira mpando wachifumu, pyakulengwa pyamoyo pinayi pile na akulu-akulu ale mbaimba mwakugaluza fala mbati, “Mwanabira akhadaphiwa ule athema kutambira mphamvu, mfuma, nzeru, mboko, chilemedzo, demelero na ukulu!” Penepo ndidava pyakulengwa pyonsene pyakudzulu, pya dziko yapansi, pya dziko ya pansi pamataka na pya m'bara, pyakulengwa pyonsene pyamoyo pikhaimba kuti: “Kuna nyakukhala pampando wachifumu, pontho na kuna Mwanabira kukhale ukulu, chilemedzo, demelero na mphamvu kwenda na kwenda!” Pyakulengwa pyamoyo pinayi pile pidatawira kuti, “Ameni!” Penepo akulu-akulu ale adalamba mbapembedza. Tenepo ndidaona Mwanabira akukanandula chakumyatira chakutoma papinomwe pile, pontho ndidava fala ya chibodzi cha pyakulengwa pyamoyo pinayi pile kulonga ninga chiphaliwali kuti, “Bwera!” Ndidayang'ana mbandionapo kavalo wakuchena. Nyakupakira kavalo ule akhaphatira uta. Iye adapaswa chipewu chachifumu, tenepo adabuluka mbaenda ninga nyakukunda kwenda kakunda. Kubuluka penepo Mwanabira adakanandula chakumyatira chachiwiri; ndidava chakulengwa chamoyo chachiwiri kulonga kuti, “Bwera!” Kavalo unango adabuluka, weneyu akhali wakufira. Nyakupakira kavalo weneyu adapaswa mphamvu zakubulusa mtendere padziko yapansi, towera anthu achekane. Iye adapaswa talasada ikulu. Tenepo Mwanabira adakanandula chakumyatira chachitatu; penepo ndidava chakulengwa chamoyo chachitatu chile kulonga kuti, “Bwera!” Ndidayang'ana mbandiona kavalo wakuswipa. Nyakumpakira adaphatira mdida wakuyesera kulemera kwa pinthu m'manja mwache. Ndidava chinango chakuveka ninga fala pakati pa pyakulengwa pyamoyo pinayi pile kulonga kuti, “Mdida ubodzi wa tirigu ngwakupagalwi munthu angaphata basa pansiku, pontho midida mitatu ya barele njakupagalwi munthu angaphata basa pansiku, kwache lekani vunga mafuta aolivi na vinyu!” Pidakanandula Mwanabira chakumyatira chachinayi ndidava fala ya chakulengwa chamoyo chachinayi chile kulonga kuti, “Bwera!” Ndidayang'ana mbandiona kavalo wakuchenerera. Nyakumpakira dzinache akhali imfa, pontho m'nduli mwache akhatewerwa na Hade. Onsene uwiriawo adapaswa utongi pa khundu ibodzi mwa makhundu manayi a padziko yapansi kuti aphe anthu na nkhondo, njala, mliri, pontho na nyama zam'tsanga. Pidakanandula Mwanabira chakumyatira chachishanu ndidaona mizimu ya anthu kunsi kwa guwa yansembe, ale adaphiwa thangwi ya kulalika mafala a Mulungu pontho na umboni udachita iwo. Iwo adakhuwa mwakugaluza fala mbati, “Mbuya Wamphamvu zonsene, wakuchena na wakuonadi! Munadikhira kufikirana lini kukhonda tonga mseru anthu akukhala pansi pano kubwezera chiropa chathu?” Penepo munthu onsene wa iwo adapaswa mkhanjo wakuchena mbapangwa kuti abange puma pang'ono kufikirana konta yamumphu ya anyabasa anzawo na abale ale adathema kuphiwa ninga iwo ikwane. Tenepo ndidaona Mwanabira akukanandula chakumyatira chachitanthatu. Chiteke-teke chikulu chidachitika. Dzuwa idasanduka yakuswipa ninga nguwo yalopa, pontho mwezi udasanduka wakufira monsene mwene ninga chiropa. Nyenyezi zonsene zakuthambo zidatchodoka mbazigwa pansi ninga kutchodoka kumbachita nkhuyu ziwisi muti ungatekenyeka na mphepo ikulu. Thambo idakununduka ninga kufunywa kwa mpukutu. Mapiri na ntchuwa pidabuluka m'mbuto mwapyo. Kubuluka penepo mafumu a padziko yapansi, atongi na akadamu ankhondo, anyakufuma, anyamphamvu na anthu anango onsene, mabitchu na atumbe, adabisala m'madzimba na m'miyala ya m'mapiri. Iwo adakhuwa kuna mapiri na kuna miyala mbati, “Tigwereni mutibise kuti tileke kuoniwa na nyakukhala pampando wachifumu, pontho kuti tibisike gopa ukali wa Mwanabira! Thangwi nsiku ya kugoswa ya kutchunyuswa kwawo ili pano, mbani, mphapo, anakwanisa kuwangisira?” Kubuluka penepo ndidaona angelo anayi aimira kunkhomo zinayi za dziko yapansi. Adaphata mphepo zonsene zinayi kuti zileke kumenya dziko yapansi, bara penu pamiti. Ndidaona mngelo unango akudza kubulukira kumabulukiro dzuwa na chidindo cha Mulungu wamoyo. Iye adachemera mwakugaluza fala angelo anayi ale akhadapasa Mulungu mphamvu zakuvunga nazo dziko yapansi na bara. Mngelo ule adalonga mbati, “Lekani vunga dziko yapansi, bara, penu miti kufikirana tidzadinde anyabasa a Mulungu wathu papipumu pawo.” Ndidapangwa kuti konta ya anthu adindwa chidindo cha Mulungu papipumu pawo ale ikhali pikwi dzana na makumanayi na pinayi. Akhali akubulukira madzinza onsene khumi na awiri a Israele. Kubuluka penepo ndidayang'ana mbandiona mwinji ukulu okhonda lengeseka; iwo akhali anthu a mitundu yonsene, madziko onsene, madzinza onsene na a pilongero pyonsene. Adaimira patsogolo pampando wachifumu na pa Mwanabira. Iwo adavala mikhanjo yakuchena mbaphatira michindu m'manja mwawo. Iwo adakhuwa mwakugaluza fala mbati, “Chipulumuso chimbabulukira kuna Mulungu wathu wakukhala pampando wachifumu na kuna Mwanabira!” Angelo onsene adaimira mwakuzungulira mpando wachifumu, pontho akulu-akulu na pyakulengwa pyamoyo pinayi pile, tenepo iwo adalamba patsogolo pampando wachifumu mbapembedza Mulungu mbati, “Ameni! Ukulu, demelero, nzeru, takhuta, chilemedzo, mphamvu na mboko mphya Mulungu wathu kwenda na kwenda! Ameni!” Mbodzi wa akulu-akulu ale adandivunza mbati, “Anthu avala mikhanjo yakuchenawa mbani, pontho akubulukira kupi?” Ndidamtawira kuti, “Munapidziwa ndimwe, Mbuya.” Tenepo iye adalonga kuna ine mbati, “Enewa ngale apulumuka kuna kusanyika kukulu kudaona iwo kule. Iwo afula mikhanjo yawo mbapichenesa m'chiropa cha Mwanabira.” Ndi thangwi yache iwo ali patsogolo pampando wachifumu wa Mulungu mbamtumikira mosiku na masikati m'Nyumba ya Mulungu. Nyakukhala pampando wachifumu ule anakhala nawo mbaakoya mwadidi. Iwo nkhabeve dzava njala na nyota tayu. Nee dzuwa, penu mbebe unafuna dzaavula enewa tayu, thangwi Mwanabira wakukhala pakati na kati pa mpando wachifumu anakhala makabuswawo mbaatsogolera kumphuno za madzi akupasa moyo. Mulungu anaapukuta misozi yonsene m'maso mwawo. Pidakanandula Mwanabira chakumyatira chachinomwe kudzulu kukhali kumatama chifupi mphindi makumatatu. Tenepo ndidaona angelo anomwe akuimira pamaso pa Mulungu. Iwo adapaswa ngoma zinomwe. Mngelo unango ule akhali na chakufukizira pyakununkhira cha golidi adadza mbaimira paguwa yansembe. Iye adapaswa pyakununkhira pizinji kuti athimizire pa kupemphera kwa anthu onsene a Mulungu, nakuti pontho apipereke nsembe paguwa ya golidi ikhali patsogolo pampando wachifumu ile. Utsi wa pyakununkhira pyakuotchiwa udakwira kudzulu pabodzi na kupemphera kwa anthu a Mulungu kubulukira m'manja mwa mngelo wakuimira pamaso pa Mulungu. Tenepo angelo adathukula chakufukizira pyakununkhira mbachidzaza na moto wakubulukira pa guwa mbachiponyera padziko yapansi. Penepo pakhali mungu na kuguma kwa chiphaliwali, kuchetuma kwa njazi na chiteke-teke. Tenepo angelo anomwe akhali na ngoma zinomwe ale adasasanyika kuti azilize. Mngelo wakutoma adaliza ngomache. Tenepo padadza matalala na moto wakuvungazikana na chiropa mbapiponyerwa padziko yapansi. Khundu ibodzi ya makhundu matatu a dziko yapansi idapiswa, konta ibodzi ya makonta matatu a miti idapiswa, na mpovu ene udapiswambo. Tenepo mngelo wachiwiri adalizambo ngomache. Chinthu chinango chakuoneka ninga phiri ikulu yakuyerima moto chidaponywa m'bara. Khundu ibodzi ya makhundu matatu a bara idasanduka chiropa, konta ibodzi ya makonta matatu a pinthu pyamoyo pya m'bara pidafa, pontho konta ibodzi ya makonta matatu a miyadiya mikulu-mikulu idavungika. Tenepo mngelo wachitatu adaliza ngomache. Kubulukira kudzulu nyenyezi ikulu yakugaka ninga nsakali idagwera pakhundu ibodzi ya makhundu matatu a mikulo na mphuno za madzi. Dzina ya nyenyezi yeneyi ndi Kuwawa. Khundu ibodzi ya makhundu matatu a madzi ale adawawa, pontho anthu azinji adafa pidamwa iwo madzi enewo thangwi akhadasanduka akuwawa. Tenepo mngelo wachinayi adaliza ngomache. Khundu ibodzi ya makhundu matatu a dzuwa, mwezi na ya nyenyezi zidamenywa, natenepo khundu ibodzi ya makhundu matatu a pyonsenepyo pidaswipa; khundu yachitatu ya masikati na khundu yachitatu ya mosiku pakhali nkhabe cheza. Tenepo ndidayang'ana mbandiona gokomola akumbuluka kutali chidzulu-dzulu mbandimva akulonga mwakugaluza fala kuti, “Dzedze! Dzedze! Dzedze kuna anthu akukhala padziko yapansi, thangwi ya kulira kwa ngoma zinango zitatu zathema kuliza angelo anango atatu ale!” Tenepo mngelo wachishanu adaliza ngomache. Ndidaona nyenyezi, ile ikhadagwa padziko yapansi, tenepo idapaswa mfungulo wakufungula nawo Chiphompho chikulu. Nyenyezi ile idafungula Chiphompho chikulu chile, tenepo utsi udabuluka kweneko ninga utsi wakubulukira kudzenje yakunyungulusiramo utale. Dzuwa na thambo pidaswipiswa na utsi wakubulukira ku Chiphompho chikuluchi. Nyadzombe adabuluka muutsi mule mbaphamira padziko yapansi. Nyadzombe weneyu adapaswa mphamvu sasawa na mphamvu za akong'a mbapangwa kuti aleke vunga miti penu udzu na mbewu zinango zene tayu, mbwenye akwanise kuboneresa anthu akusowa chidindo cha Mulungu papipumu pawo. Nyadzombe hadatawiriswe kupha anthu ale tayu, mbwenye kuasanyisa miyezi mishanu. Kuva kwache kupha kwakhala ninga kupha kumbava munthu angalumwa na kong'a. Nsiku zenezo iwo anasaka-saka imfa, kwache nkhabe kuigumana tayu. Anafuna kuti afe, mbwenye imfa inaathawa. Nyadzombe weneyu akhaoneka ninga akavalo akusasanyika kamenya nkhondo. Pamsolo pache pakhali pinthu pyakuoneka ninga pipewu pyachifumu pya golidi, nkhope yache mbikhala ninga nkhope za anthu. Tsisi yache ikhali ninga tsisi ya akazi, mano yache akhali ninga mano a nkhalamu. Anyakaditi ache adagudumirwa na chinthu chakuoneka ninga mayala a simbi akutchinjiriza nawo pagangafuwa. Mungu wakubuluka m'maphaphido mwache ukhaveka ninga mungu wa akavalo azinji akuthamangira kunkhondo. Nyadzombeyi akhali na michira na mbolera ninga ya akong'a, pontho mphamvu zakukuwaza nazo anthu miyezi mishanu zikhali kumichirache. Iye ana mfumu wakuatonga, ule ndi mngelo wakutonga Chiphompho chikulu. M'Chiheberi dzinache ndi Abadoni; m'Chigriki dzinache ndi Apolioni kulonga kuti Nyakuvunga. Dzedze yakutoma yagwanda, kwache pasala awiri kuti adze. Tenepo mngelo wachitanthatu adaliza ngomache. Ndidava fala yakubulukira kunkhomo zinayi za guwa yansembe ya golidi ikhali pamaso pa Mulungu ile. Fala idalonga kuna mngelo wachitanthatu ule kuti, “Sudzula angelo anayi amangwa pamkulo ukulu wa Yufurate!” Angelo anayi adasudzulwa; iwo adasasanyika kale kuti aphe konta ibodzi ya makonta matatu a anthu a padziko yapansi paora yontho-yonthoyi ya nsiku yonthoyo ya mwezi onthowo na chaka chonthochi. Ndidapangwa konta ya anyankhondo akupakira akavalo ale kuti akhalipo chikwi cha pikwi madzana mawiri. Kumasomphenya mwanga ndidaona akavalo na anyakuapakirache. Iwo akhali na mayala a utale akutchinjiriza nawo pagangafuwa pawo akufira ninga moto, a choza ninga thambo, na akhare ninga sulufule. Misolo ya akavalo ikhali ninga nkhalamu, pontho m'kanwa mwawo mudabuluka moto, utsi na sulufule. Konta ibodzi mwa makonta matatu a anthu a padziko yapansi adaphiwa na miliri mitatuyi: moto, utsi na sulufule wakubulukira m'kanwa mwa akavalo. Thangwi mphamvu za akavalo ili m'kanwa mwawo na kumichira kwawo. Michirawo ikhali na misolo ninga wa nyoka mbaiphatisa basa kukuwaza nayo anthu. Anthu anango onsene a padziko yapansi, ale adasala okhonda phiwa na miliri ile, hadaleke pyakudawa pyawo pakupembedza pidasasanya iwo na manjawo tayu. Iwo hadaleke kupembedza mizimu yakuipa, pontho mifanikizo ya golidi, siliva, mkuwa, miyala na miti, pinthu pile nkhabe kwanisa kuona, kuva penu kufamba tayu. Iwo hadaleke pyakudawa pyawo kuchita pyaupandu, pyamatsenga, pyakuzuda na kuba tayu. Tenepo ndidaona mngelo unango wamphamvu akutchitha kudzulu. Iye adakukutizwa na makole, taleza mbazungulira kumsolo kwache; nkhope yache ikhali ninga dzuwa, pontho miyendo yache ikhali ninga mizati ya moto. Iye adaphatira mpukutu ung'ono wakufungula m'manja mwache. Adapondesa dzinyalo yache yamadyo pabara mbapondesa dzinyalo yache yamabzere pamtunda, mbachemera mwakugaluza fala kule kudaveka ninga kubangula kwa nkhalamu. Pidamala iye kuchemera piphaliwali pinomwe pidatawira na kuguma. Sindzidzi pidaguma piphaliwali pile, inembo ndikhali chifupi kulemba. Mbwenye ndidava fala yakubulukira kudzulu kulonga kuti, “Bisa, pontho leka lemba pinalonga piphaliwali pinomwepi.” Tenepo mngelo adaona ine apondesa mwendo ubodzi pabara pontho mwendo unango pamtunda ule, adakwiza mkono wache wamadyo m'dzulu mbadumbira na dzina ya Mulungu, nyakukhala na kukhala, ule adalenga kudzulu, dziko yapansi na bara na pyonsene pili mwenemo. Mngelo adalonga mbati, “Nkhabeve dzadembuka tayu! Mbwenye mngelo wachinomwe angaliza ngomache, penepo manyerezero akubisika a Mulungu anakwana-kwana ninga mukhadalongera iye kuna anyabasache, maprofeti.” Tenepo fala idava ine kulonga kubulukira kudzulu pakutoma ile idalonga pontho kuna ine kuti, “Ndoko kakwate mpukutu wakufuthulwa waphatira mngelo wakuponda pabara na pamtunda pene ule.” Ndidenda kuna mngelo ule mbandikampempha kuti andipase mpukutu ung'ono ule. Adandipanga mbati, “Kwata uudye; iwo unasanduka wakuwawa m'chifu mwako, mbwenye unakhala wakutapira ninga uchi m'kanwa mwako.” Ndidakwata mpukutu ule kubulukira m'manja mwache mbandiudya, iwo ukhali wakutapira ninga uchi m'kanwa mwanga, mbwenye pidamala ine kuudya, udasanduka wakuwawa m'chifu mwanga. Tenepo ndidapangwa kuti, “Iwe wathema kulonga pontho mphangwa zakubulukira kuna Mulungu zakulonga pya madzinza, mitundu, pilongero na mafumu.” Ndidapaswa kamtete kale kadaoneka ninga mthondodzo wakuyesa nawo. Ndidapangwa kuti, “Ndoko ukayeze Nyumba ya Mulungu na guwa yansembe, pontho ukalengese onsene anapembedza m'Nyumba ya Mulungumo. Kwache leka kayeza chintalo cha Nyumbayo, thangwi ntchakuperekwa kuna madzinza okhonda dziwa Mulungu, ale anapondedza Mzinda Wakuchena miyezi makumanayi na miwiri. Ndinatumiza mboni zanga ziwiri zakuvala masakha. Iwo analonga mphangwa zakubulukira kuna Mulungu pansiku chikwi na madzana mawiri na makumatanthatu.” Mboni ziwiri ndi miti miwiri ya Olivi na nyale ziwiri zakuimira pamaso pa Mbuya wa dziko yapansi. Ngakhala unango anayesera kuakuwaza, moto unabuluka m'kanwa mwa mboni ziwiri zile dzavunga anyamalwawo. Natenepo onsene anyakuyesera kuakuwaza, anaphiwa. Enewa ana utongi wakufunga kuthambo, towera kuleke dzakhala mvula pandzidzi unafuna iwo dzalonga mphangwa zakubulukira kuna Mulungu. Iwo pontho ali nawo utongi wakusandusa madzi kukhala chiropa. Iwo pontho ana utongi wakuvunga dziko yapansi na miliri yakulekana-lekana pandzidzi unafuna iwo. Angamala lalika mphangwa zawo, chirombo chakubulukira ku Chiphompho chikulu chinamenyana nawo. Chirombocho chinaakunda mbaapha. Mitembo yawo inagona m'njira ya mzinda ukulu, kule kudakhomerwa Mbuyawo pamtanda. Mzinda wenewu dzinache mwakuphiphirisa ndi Sodomu, penu Iguputo. Anthu a madziko, madzinza, mitundu na pilongero pyonsene padziko yapansi anaona mitembo yawo pansiku zitatu na theka ya nsiku, pontho iwo nkhabe dzatawirisa kuikha mitemboyo m'masiye tayu. Anthu a padziko yapansi anakomerwa pyakwanga na kufa kwa anthu awiriwa. Anatsanzaya mbatumizirana mitukwa unango na mwanzache, thangwi maprofeti enewa akhaonesa anthu a padziko yapansi nyatwa ikulu. Pidagwanda nsiku zitatu na theka, muya wakupasa moyo udadza kubulukira kuna Mulungu mbupita muna iwo. Natenepo maprofeti awiri akufa ale, adaimira dzololo. Anthu onsene adaaonawo, adagoswera pikulu. Maprofeti ale adava fala yakugaluza kubulukira kudzulu kuapanga kuti, “Bwerani kudzulu kuno!” Iwo adendadi kudzulu na makole, anyamalwawo mbali kuaona. Pandzidzi onthowo padachitika chiteke-teke chikulu. Khundu ibodzi ya makhundu khumi a mzinda ule idagwa. Anthu pikwi pinomwe adaphiwa na chiteke-teke. Anyakusalira na moyo adagoswera mbakuza Mulungu wa kudzulu. Dzedze yachiwiri yagwanda, kwache yachitatu inati idze chinchino pano. Kubuluka penepo mngelo wachinomwe adaliza ngomache. Kudzulu kudaveka fala yakugaluza kulonga kuti, “Mphamvu zakutonga nazo dziko yapansi nsa Mbuyathu na Khristu wache wakusankhulika. Iye anatonga kwenda na kwenda!” Akulu-akulu makumawiri na anayi akukhala pamipando yawo yachifumu pamaso pa Mulungu ale, adalamba mbapembedza Mulungu mbalonga mbati, “Mbuya Mulungu Wamphamvu zonsene, ule alipo chinchino, na ule akhalipo kale! Tinapereka takhuta kuna imwe thangwi mwakwata mphamvu zanu ikulu mbamutoma kutonga! Madzinza okhonda dziwa Mulungu adadzazwa na ukali, thangwi wafika ndzidzi wakupangiza ukali wanu, ndzidzi wafika wakutonga mseru anthu akufa. Ndzidzi wafika wakuti mupase mfupo anyabasanu, maprofeti, pontho anthu anu, onsene ambakugopani ale, mkulu penu mwana. Ndzidzi wafika wakuti muvunge anyakuvunga dziko yapansi!” Nyumba ya Mulungu kudzulu idafungulwa, pontho Bokosi ya Chiverano idaoniwa mwenemo. Penepo padachitika kuchetuma kwa njazi, mungu na kuguma kwa chiphaliwali, pontho chiteke-teke mbapagwa matalala amphamvu. Tenepo kudzulu kudaoneka chidziwiso chikulu chakudodomesa: pakhali mkazi wakuvala dzuwa, mwezi mbukhala pansi pa manyalo pache na chipewu chachifumu cha nyenyezi khumi na ziwiri kumsolo kwache. Iye akhali chifupi kubala mbalira na mtswotswo wa kubalako. Chidziwiso chinango chidaoneka kuthambo. Padaoneka nthonga ikulu yakufira na misolo minomwe, nyanga khumi na chipewu chachifumu m'misolo yonsene minomwe. Chidagwinya khundu ibodzi ya makhundu matatu a nyenyezi zakudzulu na mchirache mbaziponyera padziko yapansi. Chidaimira patsogolo pamkazi kuti amdyere mwanache sindzidzi nkhumbala. Tenepo adabala mwana wamamuna, ule anatonga madzinza onsene na mthondodzo wasimbi. Mbwenye mwana ule adagonkhwa mbayendeswa kuna Mulungu, pontho kumpando wache wachifumu. Mkazi ule adathawira kuthando yatchetcha kule kudamsasanyira kale Mulungu mbuto yache kuti akakoyiwe mwadidi nsiku chikwi na madzana mawiri na makumatanthatu. Tenepo nkhondo idagundika kudzulu. Mikaele na angelo ache adamenyana na nthonga ile; nthonga idamenyambo na angelo ache, mbwenye nthonga idakundwa. Tenepo icho pabodzi na angelo ache hadatawirisweve kukhala m'mbuto zawo kudzulu tayu. Nthonga ikulu idaponyerwa kunja, nyoka yakale ile yakuchemerwa Nyakuipa, penu Satana. Nthonga yeneyi idanyengeza anthu a padziko yonsene yapansi. Yeneyi pabodzi na angelo ache adaponyerwa padziko yapansi. Kubuluka penepo ndidava pontho fala yakugaluza kubulukira kudzulu kuti, “Chinchino chipulumuso cha Mulungu chafika! Chinchino Mulungu aonesadi mphamvu zache ninga mfumu! Chinchino Nyankhombo adasankhula iye kukhala Mfumu aonesadi utongi wache. Thangwi nyakupangirira abale athu pamaso pa Mulungu wathu mosiku na masikati ule, aponywa padziko yapansi. Abale athu adamkunda na chiropa cha Mwanabira, pontho na umboni udachita iwo; iwo adapipereka okha ene kufa okhonda ikha konta kutaya moyo wawo. Natenepo kudzulu na anthu onsene akukhala kweneko mbakomerwe! Mbwenye dzedze kuna dziko yapansi na bara! Thangwi Satana atchithira kuna imwe. Iye ngwakudzala na ukali thangwi akupidziwa kuti ndzidzi wache wasala pang'ono basi.” Pidaona nthonga ile kuti yaponywa padziko yapansi, idatoma kuthamangisa mkazi adabala mwana wamamuna ule. Mkazi ule adapaswa maphaphido mawiri a gokomola kuti akwanise kuthawira kumbuto yache kuthando yatchetcha kule kunafuna iye dzakoyiwa mwadidi pyaka pitatu na theka gopesera kuphatwa na nthonga ile. Tenepo nthonga ile idapaira madzi makulu m'nduli mwa mkazi ule, towera akukulule mkazi ule. Mbwenye dziko yapansi idaphedza mkazi ule, idayashamula kukanwa kwache mbakhudyula madzi makulu adapaira nthonga ile. Nthonga ile idazhangali naye mkazi ule mbienda kamenyana na pidzukulu pyache pikhadasala pile. Enewa akhali ale ambavera matongero a Mulungu mbakukhulupirika kuna pyakuonadi pidatchulula Yesu pile. Nthonga ile idenda kaimira m'khundu mwa bara. Kubuluka penepo ndidaona chirombo chikuluthuka m'bara. Chikhali na nyanga khumi na misolo minomwe. Nyanga zonsene zidavala chipewu chachifumu chache-chache. Pamisolo yonsene pakhali madzina akushola Mulungu. Chirombo chenechi chikhaoneka ninga nyalugwe. Manyalo ache akhali ninga a thika. Kanwache ikhali ninga ya nkhalamu. Nthonga ile idapereka kuna chirombo mphamvu zache, mpando wache wachifumu na utongi wache ukulu. Msolo ubodzi wa chirombo ukhaoneka ninga ukhali na njinda, kwache njindacheyo ikhali yakupola kale. Anthu onsene a dziko yonsene yapansi adadodoma mbatewera chirombocho. Munthu onsene adapembedza nthonga, ile ikhapereka utongi wache kuna chirombo. Iwo adapembedza pontho chirombocho mbati, “Mbani akhala sasawa na chirombochi? Mbani angamenyane nacho chirombochi?” Chirombo chidatawiriswa kulonga mafala akulunkuma pontho akushola Mulungu na kuonesa mphamvu zache miyezi makumanayi na miwiri. Chidagundika kushola Mulungu, kutikana dzinache, mbuto imbakhala iye, pontho na onsene akukhala kudzulu. Chidatawiriswa kumenyana na anthu a Mulungu, pontho kuakunda. Chidapaswa utongi pana anthu a mitundu, madziko, madzinza, na pilongero pyonsene. Anthu onsene akukhala padziko yapansi anachipembedza, onsene ale madzinawo hadalembwe tayu m'bukhu ya moyo ya Mwanabira, ule adaphiwa dziko yapansi mbidzati lengwa. Ule ana makutu akuva, mbave! Nyakulongwa kuti anamangwa, anamangwadi. Nyakulongwa kuti anaphiwa, anaphiwadi. Penepa mphyakufunika kuti anthu a Mulungu achite phinga kupirira mbakukhulupirika. Kubuluka penepo ndidaona chirombo chinango chikubuluka pansi. Chikhali na nyanga ziwiri ninga za Mwanabira, mbachilonga ninga nthonga. Chidaphatisa basa utongi ukulu wa chirombo chakutoma chile pamaso pache mbakhakhamiza dziko yapansi na pyonsene pili mwenemo kupembedza chirombo chakutoma, chile chikhali na njinda yakupola kale. Chirombo chachiwirichi chidachita pinthu pikulu pyakudodomesa. Chidatchithisa moto padziko yapansi kubulukira kudzulu pamaso pa anthu onsene. Chidanyengeza anthu onsene akukhala padziko yapansi na pyakudodomesa pidatawiriswa icho kuchita pamaso pa chirombo chakutoma chile. Chirombo chidapanga anthu kuti asasanye mfanikizo wakulemedza nawo chirombo chikhadalaswa na talasada, kwache mbachikhala na moyo chile. Chirombo chachiwiri chidatawiriswa kupumira muya muna mfanikizo wa chirombo chakutoma chile, towera mfanikizo ule ukwanise kulonga mbupha anthu onsene anakhonda kuchipembedza. Chirombo chidakhakhamiza anthu onsene, mkulu penu mwana, akufuma na akutcherenga ene, mabitchu na atumbe ene kuti adindwe chidindo m'dzanja yamadyo, penu pachipumu pawo. Nkhabe mbodzi adakwanisa kugula penu kugulisa tayu wakusowa chidindochi, chile ndi dzina ya chirombo, penu konta yakuimira dzina ya chirombochi. Penepa panafunika nzeru. Nyakukhala na udziwisi alengese konta ya chirombocho, thangwi konta yeneyi ikuimira dzina ya munthu. Kontache ndi madzana matanthatu na makumatanthatu na tanthatu. Kubuluka penepo ndidayang'ana mbandiona Mwanabira aimira paphiri ya Zioni. Pabodzi na iye pakhali anthu pikwi dzana na makumanayi na pinayi. Enewa mbanthu akukhala na chidindo cha dzina ya Mwanabira, pontho na dzina ya Babache papipumu pawo. Ndidava fala yakubulukira kudzulu yakuveka ninga kukuka kwa madzi pamatiti, pontho ninga kuguma kwa chiphaliwali. Idaveka ninga nyimbo zakuimbwa na anyakuimba anyakatangale. Anthu ale adaimba nyimbo yachinchino patsogolo pampando wachifumu, pontho pamaso pa pyakulengwa pyamoyo pinayi na akulu-akulu. Nkhabe na mbodzi ene adakwanisa kufunza nyimboyo tayu kupambula anthu pikwi dzana na makumanayi na pinayi, adaombolwa pakati pa anthu onsene ale. Enewa akhali amuna ale adakhonda kupiipisa okha ene na akazi; iwo akhakhala ninga amiyali okhonda dziwa mamuna. Ambatewera Mwanabira konsene kunaenda iye. Iwo adaombolwa pakati pa anthu onsene mbaperekwa ninga pyakuvuna pyakutoma kuna Mulungu na kuna Mwanabira. Iwo hadagumanwe akulonga chakunama na chibodzi chene tayu, pontho nkhabe chinthu chakuapokonya tayu. Kubuluka penepo ndidaona mngelo unango akumbuluka chidzulu-dzulu na Mphangwa Zadidi zokhonda mala kuzilalika kuna anthu a padziko yapansi, anthu a mitundu, madziko, madzinza na pilongero pyonsene. Adalonga mwakugaluza fala mbati, “Gopani Mulungu na kukuza ukulu wache! Thangwi ndzidzi wafika wakuti atonge anthu mseru. Pembedzani iye, nyakulenga kudzulu, dziko yapansi, bara na mphuno za madzi!” M'nduli mwa mngelo wakutoma ule, mngelo wachiwiri adalonga mbati, “Wagwa! Mzinda wa Babiloni ukulu wagwa! Iye adamwesa madzinza onsene vinyu wakuwawa, vinyu wakuwawa wa pikhumbo pyache pyakuzuda!” M'nduli mwa angelo awiri adatumwa ale, mngelo wachitatu adalonga mwakugaluza fala mbati, “Nyakupembedza chirombo na mfanikizo wache mbatambira chidindo pachipumu pache, penu m'manja mwacheyo anamwa yekha ene vinyu wa ukali wa Mulungu, vinyuyo adatsanyulira iye na mphamvu zache zonsene m'khomitcho ya ukali wache. Onsene anachita penepi anabonereswa na moto pontho sulufule pamaso pa angelo akuchena na Mwanabira. Utsi wa moto wakuaboneresa umbakhala tolo-tolo kwenda na kwenda. Anyakupembedza chirombo na mfanikizo wache mbakhala na chidindo cha dzinache, nkhabe puma tayu mosiku na masikati.” Penepa panafunika kupirira maka-maka kuna anthu ache a Mulungu, ale ambakoya matongero a Mulungu mbakukhulupirika kuna Yesu. Tenepo ndidava fala yakubulukira kudzulu kulonga kuti, “Ulembe kuti: Ngakutsanzaya ale kutoma chinchino kwenda m'tsogolo, anafa mbali kuphata basa ya Mbuya!” Mzimu Wakuchena atawira mbati, “Andedi! Anakomerwa na kupuma kuna mabasawo akuwanga akhaphata iwo, thangwi udidi wa mabasawo anaenda nawo pabodzi pene.” Kubuluka penepo ndidayang'ana mbandiona makole akuchena. Pamakolepo padakhala unango wakuoneka ninga munthu. Iye adavala chipewu chachifumu cha golidi mumsolo mwache. M'manja mwache akhali na chikwakwa chakutwa. Padadza pontho mngelo unango wakubulukira ku Nyumba ya Mulungu mbalonga mwakugaluza fala kuna ule adakhala pamakole mbati, “Phatisa basa chikwakwa chako uvune, thangwi ndzidzi wafika; pinthu pya padziko yapansi pyatokota kuti pivunwe!” Natenepo ule adakhala pamakole adaphatisa basa chikwakwa chache mbavuna pyonsene pya padziko yapansi. Kubuluka penepo ndidaona mngelo unango akubuluka m'Nyumba ya Mulungu kudzulu, iyembo akhali nacho chikwakwa chache chakutwa. Tenepo mngelo unango wakuyang'anira moto adadza kubulukira pa guwa yansembe. Iye adakhuwa mwakugaluza fala kuna mngelo akhali na chikwakwa chakutwa ule mbati, “Phatisa basa chikwakwa chako, ugwande mfesa zakubulukira m'minda yamfesa ya padziko yapansi thangwi mfesa zatokota!” Natenepo mngelo adaphatisa basa chikwakwa chache chakutwa chile padziko yapansi mbavuna mfesa mbaziponyera pachakutchitchithira vinyu chikulu cha ukali wa Mulungu. Mfesa zidapondedzwa m'dzenje yakutchitchithira vinyu ile kunja kwa mzinda, pontho chiropa chidatayikira kufikirana mathanyo pikwi madzana matatu mbachikwira na makhono mawiri. Kubuluka penepo ndidaona chidziwiso chinango chikulu pontho chakudodomesa kuthambo. Ndidaona angelo anomwe ana miliri minomwe. Yeneyi ikhali yakumalisa thangwi kweneku kukhali kumalisa kwakuonesa ukali wa Mulungu. Tenepo ndidaona bara yakuoneka ninga gilazi yakuvungazika na moto. Ndidaona pontho ale adakunda chirombo na mfanikizo wache pontho na konta yakuimirira dzinache. Iwo akhaimira m'khundu mwa bara uku aphatira anyakatangale adaapasa Mulungu ale, mbaimba nyimbo ya Mose nyabasa wa Mulungu, pontho na nyimbo ya Mwanabira mbati, “Mbuya Mulungu Wamphamvu zonsene, mabasanu ngakulu, pontho ngakudodomesa! Imwe mfumu wa madzinza, njira zanu nsakulungama pontho zakuonadi! Mbuya, mbani anakhonda kukugopani, mbakhonda kukuza ukulu wanu? Wakuchena ndimwe ene basi. Madzinza onsene anabwera mbapembedza pamaso panu, thangwi pyakuchita pyanu pyakulungama pyaoneka na onsene!” Kubuluka penepo ndidaona Nyumba ya Mulungu yafunguka kudzulu. M'bwalo mwache mukhali Chikhumbi cha umboni wa Mulungu. Angelo anomwe akukhala na miliri minomwe ale adabuluka m'Nyumba ya Mulungu. Iwo adavala nguwo zakuchena zayeti-yeti, pontho adamanga mabande a golidi pagangafuwa pawo. Tenepo chibodzi cha pyakulengwa pyamoyo pinayi pile chidapereka kuna angelo anomwe ale ndilo zinomwe za golidi zakudzala na ukali wa Mulungu, ule ngwakukhala na kukhala. Nyumba ya Mulungu idadzala na utsi wakubulukira kuna demelero na mphamvu za Mulungu. Nkhabe mbodzi adakwanisa kapita m'Nyumba ya Mulungu kufikirana miliri minomwe idadza na angelo anomwe ale idamala. Tenepo ndidava fala yakugaluza kulonga kuna angelo anomwe ale kubulukira m'Nyumba ya Mulungu kuti, “Ndoko kakhuthule ndilo zinomwe za ukali wa Mulungu padziko yapansi!” Mngelo wakutoma adenda mbakakhuthula ndilo yache padziko yapansi. Pironda pyakugoswa na pyakupha pidabuluka m'manungo mwa ale akhali na chidindo cha chirombo na mwa ale adapembedza mfanikizo wache. Tenepo mngelo wachiwiri adakhuthulambo ndilo yache pabara. Madzi adasanduka ninga chiropa cha munthu wakufa. Tenepo pinthu pyonsene pyamoyo pidafa m'baramo. Mngelo wachitatu adakhuthula ndilo yache m'mikulo na m'mphuno za madzi; madzi ache adasanduka chiropa. Ndidava mngelo wakuyang'anira madzi kulonga mbati, “Kutonga mseru kwachita imwe nkhwakulungama. Imwe nyakuchena, ndimwe ule alipo chinchino, pontho ule akhalipo kale! Anthu enewa adachuchisa chiropa cha anthu a Mulungu na cha maprofeti, natenepo mwaapasambo chiropa kuti amwe. Tenepo akutambira pyakuthemerana na pidachita iwo.” Penepo ndidava fala yakubulukira pa guwa yansembe kulonga kuti, “Mbuya Mulungu Wamphamvu zonsene, kutonga kwanu mseru nkhwakuonadi pontho kwakulungama!” Tenepo mngelo wachinayi adakhuthulira ndilo yache padzuwa. Dzuwayo idatawiriswa kuti ipise anthu na moto wache. Iwo adapiswa na kupisa kwakugoswa, tenepo anthu ale adatemberera Mulungu, ule ana utongi pamiliri yeneyi. Kwache iwo hadaleke pyakudawa pyawo mbakuza Mulungu tayu. Tenepo mngelo wachishanu adakhuthulira ndilo yache pampando wachifumu wa chirombo. Mdima udagwera ufumu wa chirombo. Anthu adadzadzada malulume awo thangwi ya kuva kwawo kupha. Iwo adatemberera Mulungu wa kudzulu thangwi ya pironda na kuva kwawo kupha. Kwache iwo hadaleke pyakudawa pyawo tayu. Tenepo mngelo wachitanthatu adakhuthulira ndilo yache pamkulo ukulu wa Yufurate. Mkulo udauma kupereka njira kuna mafumu akubulukira kumabulukiro dzuwa. Tenepo ndidaona mizimu mitatu yakuipa ile idaoneka ninga anyanchidwe. Mizimu yeneyi ikhabulukira m'kanwa mwa nthonga, m'kanwa mwa chirombo na m'kanwa mwa mprofeti wakunama. Yeneyi ndi mizimu mitatu yakuipa, ile imbachita pyakudodomesa. Mizimuyi imbaenda kuna mafumu a padziko yonsene yapansi kugumanyisa mafumu onsene pabodzi kudzamenya nkhondo pa Nsiku ikulu ya Mulungu Wamphamvu zonsene. Mbuya akulonga kuti, “Ngavani! Ndikudza ninga mbava! Ngwakutsanzaya ule anakhala m'maso mbakoya nguwo zache chifupi na iye, towera akhonde dzafamba chipezi-pezi mbachita napyo manyadzo!” Tenepo mizimu ile idagumanyisa mafumu onsene ale pabodzi pene pambuto yakuchemerwa Aramagedo. Kubuluka penepo mngelo wachinomwe adawazira ndilo yache m'dzulu. Fala yakugaluza idaveka kubulukira kumpando wachifumu m'Nyumba ya Mulungu kulonga kuti, “Pyamala!” Pakhali kuchetuma kwa njazi, mungu na kuguma kwa chiphaliwali, pontho chiteke-teke chakugoswa. Chipo nkhabe chiteke-teke chinango chakukhala ninga chenechi chidachitika kutomera kulengwa kwa munthu tayu; chenechi chikhali chakugoswa pyakwanga kupiringana pyonsene. Mzinda ukulu udagawikana m'mapindi matatu. Mizindambo ya madziko onsene idavungika. Mulungu adakumbuka mzinda ukulu wa Babiloni mbaumwesa vinyu wa m'khomitcho mwache, vinyu wa ukali wache wakugoswa. Ntchuwa zonsene zidabisika; mapiri onsene adamala fudzika. Matalala akulu-akulu, akulemera ninga makilogramu makumashanu na ibodzi adagwera anthu kubulukira kudzulu. Tenepo iwo adatemberera Mulungu thangwi ya miliri ya matalalawo, podi miliri ikhali yakugoswa pyakwanga. Mngelo mbodzi mwa angelo anomwe adathukula ndilo zinomwe ale adadza kuna ine mbalonga mbati, “Bwera ndikuonese kutchunyuswa kunafuna dzachitika kuna puta wakuveka, ule ndi mzinda ukulu wakumangwa pakati pa mikulo mizinjiyi. Mafumu a dziko yapansi adachita uputa na mzinda wenewu. Anthu a dziko yapansi adaledzereswa na vinyu wa uputache.” Mzimu Wakuchena adandigudumira, mngelo mbandithukula kwenda nane kuthando yatchetcha. Kweneko ndidaonako mkazi akhala pamsana pa chirombo chakufira chile chidalembwa madzina akushola Mulungu m'manungo mwache monsene; chirombo chenechi chikhali na misolo minomwe na nyanga khumi. Mkazi ule adavala pyamsuzi wanyemba na pyakufira mbampsampsirwa na golidi, miyala yakubalika pontho na usanga wakudula. M'manja mwache adaphatirira khomitcho ya golidi yakudzala na pyakuipa na pyakunyansa, pinthu pyauputa pidachita iye pile. Pachipumu pache padalembwa dzina yakuzimbaisa yakulonga kuti, “Babiloni, mzinda ukulu iwe, mama wa maputa onsene, pontho wa pyakunyansa pyonsene pya dziko yapansi.” Tenepo ndidaona kuti mkaziyo akhadaledzera na chiropa cha anthu a Mulungu, pontho na chiropa cha anthu onsene adaphiwa thangwi ya kukhala akukhulupirika kuna Yesu. Pidaona ine mkazi ule, ndidadodoma pyakwanga. Natenepo mngelo ule adandivunza mbati, “Unadodomeranji? Ine ndinakutchululira pyakubisika pyache pya mkazi weneyu, na chirombo chapakira iye, chakukhala na misolo minomwe na nyanga khumichi. Chirombo chidaona iwe chile, chikhali na moyo kale ene, mbwenye chinchino nkhabeve moyo tayu. Kwache chinabuluka ku Chiphompho chikulu mbachienda kavungwa. Anthu akukhala padziko yapansi ale madzina adakhonda lembwa m'bukhu ya moyo kutomera kulengwa kwa dziko yapansi, anadodoma angachiona chirombochi, chile chikhali na moyo kale ene, mbwenye chinchino nkhabeve moyo tayu, kwache chinaoneka pontho. “Penepa panafunika nzeru na kuvesa mwadidi. Misolo minomwe ile ndi mapiri manomwe panakhala mkazi ule, pontho enewa ndi mafumu manomwe. Pakati pa mafumu enewa mashanu adagwa, mbodzi akutonga, mbwenye unangoyo hadzati fika tayu. Kwache angafika anakhala kwene ndzidzi wakuchepa. Mbwenye chirombo chile chikhali na moyo kale ene, mbwenye chinchino nkhabeve moyo tayu, chenecho maka ndiye mfumu wachisere. Kwache weneyu ndi mbodzi wa gulu ya mafumu manomwe ale, pontho akwenda kavungwa. “Nyanga khumi zaona iwe zile ndi mafumu khumi, ale hadzati toma kutonga tayu, mbwenye anapaswa utongi ninga mafumu pabodzi na chirombo paora ibodzi basi. Chakufuna cha onsene khumiwa ntchibodzi chene, tenepo iwo anapasa chirombo mphamvu pabodzi na utongi wawo. Iwo anamenya nkhondo na Mwanabira; kwache Mwanabira pabodzi na anthu ache akuchemerwa, akusankhulwa na anyakumtewerache akukhulupirika anakunda chirombo thangwi Mwanabira ndi Mbuya wa ambuya, pontho Mfumu wa mafumu.” Mngelo adandipanga pontho mbati, “Madzi aona iwe ale, pale pakhala puta, ndi madziko, madzinza, mitundu ya anthu na pilongero pyawo. Nyanga khumi zaona iwe zile pontho chirombo chile pinazonda putayo. Anampokosera pyonsene pina iye mbamsiya chipezi-pezi. Anamdya manungo ache mbampisa na moto. Thangwi Mulungu aikha manyerezero mumtima mwawo kuchita pinthu pinafuna iye kuti iwo aphatizane pyakupereka mphamvu zawo zakutonga nazo kuna chirombo kufikirana mafala a Mulungu akwane-kwane. “Mkazi aona iwe ule ndi mzinda ukulu ule akutonga mafumu a padziko yapansi.” Pidamala penepi ndidaona mngelo unango akutchitha kudzulu. Iye akhali na utongi ukulu, pontho cheza chache chidamwinikira dziko yonsene yapansi. Adakhuwa na fala yamphamvu mbati, “Wagwa! Mzinda ukulu wa Babiloni wagwa! Asanduka mbuto yakukhala mizimu yakuipa, mbuto yakuthawirako mizimu yonsene yakuipa, pontho mbuto zakuthawira mbalame zonsene zakunyansa na zakuipa zene. Thangwi adaledzeresa madzinza onsene a anthu na vinyu wa pyakuzuda pyache. Mafumu a padziko yapansi adachita naye pyauputa. Anyamalonda onsene a padziko yapansi adafuma na madyaidyache akuinjipa.” Kubuluka penepo ndidava fala inango yakubulukira kudzulu kulonga kuti, “Imwe anthu anga, bulukanimo mumzindamo, towera muleke kwata khundu pa pyakudawa pyache, pontho towera muleke gwerwa na miliri inaona iyeyo. Thangwi pyakudawa pyache ndi mulu ukulu wakuphata kudzulu, pontho Mulungu akumbuka mabasache akuipa. Mbwezereni pidakuchitanimbo iye; mbwezereni kawiri papinthu pyonsene pidakuchitirani iye. Mdzazireni kawiri khomitcho yache na vinyu wakuwawa ninga adakusasanyirani iye ule. Msanyiseni na kumchitisa kutsukwala pikulu pene kuthemerana na demelero idapipasa iye yekha ene, pontho na madyaidya akhachita iye. Iye ambadungudza mumtima mwache kuti, ‘Ine mfumu, ndakhala pampando! Si ineve mamfelwa tayu, pontho ine nkhabeve dzasintili tayu.’ Na thangwi yeneyi nsiku inango iye anagwerwa na miliri, utenda, kutsukwala na njala ikulu. Anapiswa moto, thangwi Mbuya Mulungu, nyakumtonga mseru ule, ngwamphamvu zikulu.” Mafumu a padziko yapansi adachita naye uputa na madyaidya ale analira na kusintili mzindawu iwo angaona utsi wa kupiswa kwa mzindawu. Na mantha na mantha thangwi ya kubonera kunafuna dzachita mzindawu, anaimira kutali mbalira mbati, “Dzedze, una dzedze! Babiloni, mzinda ukulu, pontho wamphamvu! Thangwi watchunyuswa paora ibodzi ene basi!” Anyamalonda a padziko yapansi analira na kusintili mzindawu thangwi nkhabe munthu anagula pontho malondawo, malondawo a golidi, siliva, miyala yakudula na usanga, nguwo zakuchena, zamsuzi wanyemba, zakufewa, zakufira; mitundu yonsene ya miti yokhonda oneka-oneka, pontho na pinthu pyakusasanywa na nyanga za nzowu, pontho pyakusasanywa na miti yakudula; na pinthu pyakusasanywa na mkuwa, masimbi na miyala yakubalika; pyakukomesera pyakudya pya mtundu na mtundu, pyakununkhira, mure, libano; vinyu na mafuta, ufa, pontho tirigu; ng'ombe na mabira, akavalo na pingolo, mabitchu podi na moyo wa anthu ene. Anyamalonda ale akulonga kuna mzindawu mbati, “Pyakudzipa pikhathanda mtimako pyakumalira. Mfumako na demelero yako konsene kwakumalira, pontho hunapigumanave tayu!” Anyamalonda ale adagulisa pinthu penepi mbafuma napyo kubulukira mumzindawu, anaimira kutali kugoswerwa na nyatwa inaona mzindawo. Analira na kusintili mbati, “Dzedze, una dzedze, Mzinda ukulu! Ukhavala nguwo zakuchena, zakufira na zamsuzi wanyemba, mbupithemesera manungo ako onsene na golidi, miyala yakudula na usanga! Mfuma yonseneyi yavungwa paora ibodzi ene basi!” Akadamu onsene a miyadiya pa bara, onsene anyakufamba pamiyadiyayo, anyakuifambisa, na onsene anyakuganyali na barayo anaimira kutali. Angaona utsi wa kupiswa kwa mzindawo, anakhuwa mbati, “Ayi ukhalipo mzinda unango ukulu ninga wenewu?” Anakapira fumbi pamsolo pawo mbalira na kusintili mbati, “Dzedze, una dzedze, Mzinda ukulu. Kweneku nkhule kudafumisa onsene akukhala na miyadiya pabara kudzera muna mfumache! Avungwa paora ibodzi ene basi!” Komerwani imwe kudzulu, thangwi ya kuvungika kwa mzindawu. Komerwani imwe anthu a Mulungu, anyakutumwa na maprofeti, thangwi Mulungu autchunyusa mzindawu thangwi ya pinthu pidakuchitanimbo iye! Tenepo mngelo unango wamphamvu adathukula chimwala, kukulu kwache ninga libwe ikulu. Adaponya chimwala chile m'bara mbalonga mbati, “Uku ndiye kuponywa pansi kwamphamvu kunafuna dzachitwa Babiloni, mzinda ukulu ule, mbukhonda dzaoneka pontho. Muna iwe nkhabe dzaveka pontho kuimba kwa anyakatangale, kuimba kwa anthu, anyakuimba pitoliro na anyakuliza ngoma tayu. Muna iwe nkhabe misiri waluso anafuna dzakhala mwenemo pontho tayu. Muna iwe nkhabe dzaveka pontho kupeya pamalibwe tayu! Cheza cha nyale nkhabe dzakumwinikira pontho tayu. Fala ya anyakukazhali nkhabe dzaveka pontho muna iwe tayu. Anyamalondako akhali anthu akuveka konsene kwene padziko yapansi, pontho ukhanyengeza anthu a madzinza onsene na matsengako!” Chiropa cha maprofeti, anthu akuchena a Mulungu, na anthu onsene adaphiwa padziko yapansi chidagumanwa mumzinda wenewu. Pidamala penepi ndidava kubuma kwa mwinji ukulu wa anthu kudzulu kulonga mbati, “Kuzani Mulungu! Chipulumuso, demelero na mphamvu mphyache pya Mulungu wathu! Kutonga kwache mseru nkhwakuonadi, pontho kwakulungama. Iye akonwesa puta wamkulu, ule adaipisa dziko yapansi na uputache. Mulungu amtchunyusa kubwezera chiropa cha anyabasache.” Iwo adakhuwa pontho mbati, “Kuzani Mulungu! Utsi wakupiswa kwa mzinda ule, ukhali tolo-tolo kwenda na kwenda!” Akulu-akulu makumawiri na anayi pabodzi na pyakulengwa pyamoyo pinayi pile, adalamba mbapembedza Mulungu ule adakhala pampando wachifumu. Iwo adakhuwa mbati, “Ameni! Kuzani Mulungu!” Tenepo fala idaveka kubulukira pa mpando wachifumu ule kulonga kuti, “Kuzani Mulungu wathu, imwe anyabasache monsene, na imwe anyakumgopa, mkulu penu mwana!” Tenepo ndidava chinango chakuveka ninga mwinji ukulu wakukhala ninga kutitima kwa madzi pamatiti, pontho ninga kuguma kukulu kwa chiphaliwali mbukhuwa kuti, “Kuzani Mulungu! Thangwi Mbuya Mulungu wathu Wamphamvu zonsene ndi Mfumu! Tendeni tikomerwe na kusekera; tendeni tikuze ukulu wache! Thangwi kukazhali kwa Mwanabira kwafika. Nyakufuna iye kukazhali naye amala kale sasanyika. Mkaziyo apaswa nguwo zakuchena zakuyetima kuti avale.” Nguwo zakuchena zikuimirira mabasa akulungama a anthu a Mulungu. Tenepo mngelo adalonga kuna ine mbati, “Lemba ipi: Ngakutsanzaya ale achemerwa kuti adye nawo phwando ya kukazhali ya Mwanabira.” Iye adathimiza kulonga mbati, “Enewa ndi mafala akuonadi a Mulungu.” Penepa pokha ndidagwa pansi pamanyalo ache kumpembedza, mbwenye iye adalonga kuna ine mbati, “Leka chita tenepo! Ine ndi nyabasa mwanzako wa iwe na abale ako, ale adakhulupira pyakuonadi pidatchulula Yesu pile. Pembedzani Mulungu! Thangwi pyakuonadi pidatchulula Yesu ndiye pimbapepesera maprofeti.” Tenepo ndidaona kudzulu kwafunguka, mbandionako kavalo wakuchena. Nyakumpakira ambachemerwa Nyakukhulupirika pontho Nyakuonadi; iye ambatonga mseru na kumenya nkhondo pakuphatisa basa chilungamo. Maso ache akhali ninga malulume a moto, mbavala pipewu pyachifumu pizinji. Pamanungo pache padalembwa dzina yokhonda dziwika kuna unango, mbwenye iye yekha ene basi. Mkhanjo udavala iye udavikwa m'chiropa. Dzinache ndi Mafala a Mulungu. Anyankhondo a kudzulu akupakira akavalo akuchena uku avala nguwo zakuchena zakuyetima adamtewera. M'kanwa mwache mudabuluka talasada yakutwa, ile inafuna iye dzakunda nayo madzinza. Iye anatonga na mthondodzo wachisimbi mbapondedza mfesa m'dzenje yakutchitchithira vinyu wa ukali wakugoswa wa Mulungu Wamphamvu zonsene. Pamkhanjo wache na pantchafu pache padalembwa dzina yakuti, “Mfumu wa mafumu, na Mbuya wa ambuya.” Tenepo ndidaona mngelo aimira padzuwa. Adakhuwa mwakugaluza fala mbapanga mbalame zonsene zakumbuluka m'dzulu mbati, “Gumanyikanani pabodzi kuti mudzadye phwando ikulu ya Mulungu! Bwerani mudzadye manungo a mafumu, akadamu ankhondo, anyankhondo, nyama ya akavalo na manungo a anyakuapakira, pontho manungo a anthu onsene, mabitchu na atumbe, mkulu penu mwana!” Tenepo ndidaona chirombo na mafumu a dziko yapansi pabodzi na anyankhondo awo agumanyikana pabodzi kuti amenyane na ule adapakira kavalo wakuchena pabodzi na anyankhondo ache. Mbwenye chirombo chidamangwa uperezo pabodzi na maprofeti akunama ale adachita pyakudodomesa pamaso pache. Na pyakudodomesa adanyengeza napyo anthu ale adadindwa chidindo cha chirombo mbapembedza mfanikizo wa chirombocho. Chirombo chile pabodzi na maprofeti akunama adaponywa amoyo m'nyanza ya moto wa sulufule. Anyankhondo awo adaphiwa na talasada yakutwa yakubulukira m'kanwa mwa nyakupakira kavalo ule. Mbalame zonsene zidadya manungo awo ninga mukhafunira izo. Tenepo ndidaona mngelo akutchitha kudzulu. M'manja mwache adaphatirira mfungulo wa Chiphompho chikulu na njema zakulemera. Adaphata nthonga, nyoka yakale ile dzinache ndi Nyakuipa, penu Satana, mbachimanga uperezo pyaka chikwi chibodzi. Iye adachiponya ku Chiphompho chikulu, adachifungira mbazwirimitha kuti chileke dzanyengeza madzinza pyaka chikwi chibodzi. Pyaka chikwi pingagwanda anasudzulwa pandzidzi wakuchepa. Natenepo ndidaona mipando yachifumu, pontho anyakuikhalira adapaswa mphamvu zakutonga nazo mseru. Ndidaona pontho mizimu ya anthu ale adagwandwa msolo thangwi yakulalika pyakuonadi pidatchulula Yesu pile, pontho na thangwi ya kulalika mafala a Mulungu. Enewa hadapembedza chirombo, penu mfanikizo wache ule tayu, pontho adakhonda kudindwa chidindo chile papipumu penu m'manja mwawo. Adalamuka kuimfa mbatonga dziko pabodzi na Khristu pyaka chikwi chibodzi. Anyakufa anango onsene hadalamuke kuimfa tayu kufikirana pyaka chikwi chibodzi pile pidagwanda. Kweneku nkhulamuka kuimfa kwakutoma. Ngakutsanzaya, pontho ngakupambulika ale analamuka na anthu pakulamuka kuimfa kwakutomaku. Imfa yachiwiri inakhala nkhabe mphamvu pana iwo tayu. Enewa anakhala anyansembe a Mulungu na Khristu, mbatonga pabodzi na iye pyaka chikwi chibodzi. Pyaka chikwi chibodzi pingamala, Satana anasudzulwa pauperezo wache mbaenda kanyengeza madzinza a mphepo zonsene zinayi za dziko yapansi, madzinza enewa ndi Gogi na Magogi. Satana anaagumanyisa pabodzi pene onsene kwenda kamenya nkhondo. Iwo anakhala akuinjipa ninga tchetcha ya pagombe ya bara. Iwo adamwazikana padziko yonsene yapansi mbazungulira msasa wa anthu a Mulungu na mzinda wapamtima pache. Mbwenye moto udatchitha kudzulu mbuavunga. Tenepo Satana, nyakuanyengeza ule, adaponywa m'nyanza ya moto wa sulufule, kule kudaponywa kale chirombo pabodzi na mprofeti wakunama. Iwo anakhala akubonereswa mosiku na masikati kwenda na kwenda. Tenepo ndidaona mpando ukulu wakuchena wachifumu na nyakuukhalirache. Dziko yapansi na kudzulu idathawa pamaso pache mbaikhonda oneka pontho. Pontho ndidaona anthu akufa, mkulu penu mwana, aimira patsogolo pampando wachifumu. Mabukhu adafungulwa, kubuluka penepo bukhu inango idafungulwambo, ikhali bukhu ya moyo. Anyakufa adatongwa mseru malingana na mabasa akhadaphata iwo ninga mudalemberwa iwo m'mabukhu mule. Tenepo bara idabulusa anyakufa mwenemo. Imfa na dziko ya anyakufa idabulusambo anyakufa akhakoya iwo. Tenepo onsene adatongwa mseru malingana na mabasa akhadaphata iwo. Tenepo imfa na dziko ya anyakufa pidaponywa m'nyanza ya moto. Nyanza ya motoyi ndi imfa yachiwiri. Onsene adakhonda lembwa madzinawo m'bukhu ya moyo adaponywa m'nyanza ya moto. Tenepo ndidaona kudzulu kwachinchino na dziko yapansi yachinchino. Kudzulu kwakale na dziko yapansi yakale pidamala, pontho bara ikhali nkhabepo. Ndidaona Mzinda Wakuchena, Yerusalemu wachinchino, ukutchitha kudzulu kuna Mulungu. Akhali wakusasanyika ninga mwali wakufuna kukazhali wakuvala mwadidi kuti akagumane na mamunache. Ndidava fala yakugaluza kubulukira kumpando wachifumu kulonga kuti, “Chinchino kumusa kwa Mulungu kuna anthu. Iye anakhala na iwo, iwombo anakhala anthu ache. Mulungu mwenechiro anakhala na iwo mbakhala Mulungu wawo. Iye anadzapukusa misozi m'maso mwawo. Nkhabe dzakhala pontho imfa, penu kutsukwala, penu kulira, penu kuva kupha tayu. Pinthu pyakale pyamala.” Tenepo nyakukhala pampando wachifumu adalonga mbati, “Ndinasasanya pinthu pyonsene kukhala pyachinchino.” Adalonga pontho kuna ine mbati, “Ulembe penepi thangwi mafala enewa ngakuonadi, pontho akunyindirika.” Adalonga pontho mbati, “Pyamala! Ndine Alefa pontho Omega, nyakutoma na nyakumalisa. Ule anava nyota ndinampasa mwakukhonda pagali madzi akubulukira m'mphuno za madzi akupasa moyo. Nyakukunda onsene ndinampasa penepi. Ine ndinakhala Mulungu wache, iyembo anakhala mwananga. Mbwenye anyamantha na anyakusowa chikhulupiro, anyakuchita pyakunyansa, mphandu, anyakuchita pyakuzuda, anyamatsenga, anyakupembedza mifanikizo, na anyakunama onsene, mbuto zawo ndi nyanza ya moto wa sulufule. Yeneyi ndi imfa yachiwiri.” Mbodzi mwa angelo anomwe, ale akhaphatirira ndilo zinomwe zakudzala na miliri yakumalisa minomwe adadza kuna ine mbalonga mbati, “Bwera ndikuonese nyakufuna kukazhali na Mwanabira.” Ndidagudumirwa na Mzimu Wakuchena, tenepo mngelo adandithukula mbandiendesa kuphiri ikulu pontho yakulapha. Adandionesa Yerusalemu, Mzinda Wakuchena, wakutchitha kudzulu kuna Mulungu, mbuyetima na demelero ya Mulungu. Mzinda wenewu udayetima ninga mwala wakudula, ninga mwala wa yasipi, wakuoneka ninga mwala wa khulustali. Mzinda ule ukhali na mafufu makulu-makulu pontho akulapha, pontho ukhali na misuwo khumi na miwiri. Anyakuonera misuwoyo akhali angelo khumi na awiri. Pamisuwopo padalembwa madzina a madzinza khumi na awiri a Aisraele. Makhundu onsene manayi akhali na misuwo mitatu-mitatu. Mitatu kumabulukiro dzuwa, mitatu kumpoto, mitatu kumwera, pontho mitatu kumadokero dzuwa. Mafufu a mzinda wenewu adamangwa pamiyala ya maziko khumi na miwiri yakuikhwa pansi. Pamiyala yeneyi padalembwa madzina khumi na awiri a anyakutumwa a Mwanabira. Mngelo adalonga na ine ule akhali na mdida wa mthondodzo wa golidi kuyeza nawo mzinda ule, mafufu na misuwo yache. Mzinda ukhali sasawa makhundu onsene; umimba na ulaphi wache pikhali sasawa. Mngelo adauyeza mzindawu na mdida wache wa mthondodzo: ulaphi na umimbache na chengo chene pikhali mathanyo chikwi cha pikwi piwiri na madzana manayi. Mngelo ule adayeza pontho fufu. Chengo chache chikhali makhono makumi matanthatu, malingana na mdida ukhaphatisa iye basa. Mafufu adasasanywa na miyala yakuchemerwa yasipi. Mzinda udasasanywa na golidi chadi-chadi wakuonekera ninga gilazi. Miyala ya maziko a mafufu a mpanda pikhali pyakusasanywa na miyala yamtundu na mtundu yakudula. Mwala wa maziko akutoma ukhali yasipi, wachiwiri ukhali safira, wachitatu ukhali kalikedoni, wachinayi ukhali samarada, wachishanu ukhali onikisi, wachitanthatu ukhali kaneliani, wachinomwe ukhali kirisolite, wachisere ukhali berili, wachifemba ukhali topazi, wachikhumi ukhali kirisoparasa, wachikhumi na chibodzi ukhali yakinthu, pontho wachikhumi na chiwiri ukhali amatisita. Misuwo khumi na miwiri ya mzinda ule idasasanywa na miyala khumi na miwiri ya usanga wakudula. Pamsuwo onsene mwala wa usanga ubodzi-ubodzi. Msewu ukulu wa mumzinda mule ukhali wa golidi chadi-chadi ninga gilazi yakuonekera uku na uku. Ine sidaone Nyumba ya Mulungu mumzinda mule tayu, thangwi Mbuya Mulungu Wamphamvu zonsene na Mwanabira ndiye Nyumba ya Mulungu. Mzinda wenewu nkhabe funika dzuwa penu mwezi tayu kuti aumwinikire thangwi demelero ya Mulungu ndiye imbaumwinikira, Mwanabira mbakhala nyale yache. Madzinza a padziko yapansi anafamba akumwinikirwa na cheza cha mzindawu. Mafumu a dziko yapansi anadza na mfuma zawo mumzindamu. Misuwo ya mzindawu inakhala yakufungulwa ndzidzi onsene; nkhabeve dzafungwa thangwi nkhabe dzakhala mosiku tayu. Demelero na mfuma ya madzinza pinapitiswa mumzindamu. Mbwenye nkhabe chinthu chakuipa chinafuna dzapitiswa mumzindamu, penu munthu wakuchita pinthu pyakuchitisa manyadzo, penu kulonga pyakunama tayu. Mbwenye ale ene basi madzinawo adalembwa m'bukhu ya moyo ya Mwanabira ndiye anapita mumzindamo. Mngelo adandionesa pontho mkulo wa madzi akupasa moyo. Akhayetima ninga mwala wa khulustali, kukuka kubulukira pa mpando wachifumu wa Mulungu pontho wa Mwanabira. Ukhatchithira pakati na kati pa msewu wa mumzinda mule. Makhundu onsene mawiri a mkulo ule akhali na muti wakupasa moyo. Muti wenewu ukhabala nsapo kakhumi na kawiri pachaka, kabodzi pamwezi. Masambache ngakuwangisa nawo madzinza. Nkhabe chibodzi chakutembererwa na Mulungu chinafuna dzagumanwa mumzindamu tayu. Mpando wachifumu wa Mulungu pontho wa Mwanabira unakhala mumzindamu, anyabasachembo anampembedza. Iwo anaona nkhope yache, pontho dzinache inalembwa papipumu pawo. Panakhala nkhabeve mosiku, pontho iwo nkhabe dzafuna nyale, penu cheza cha dzuwa tayu, thangwi Mbuya Mulungu anakhala cheza chawo, pontho iwo anatonga ninga mafumu kwenda na kwenda. Tenepo mngelo adalonga kuna ine mbati, “Mafala enewa ngakuonadi, pontho anakwanisa kunyindirwa. Mbuya Mulungu ambapasa maprofeti Mzimu wache ule, atumiza mngelo wache kudzaonesa anyabasache pinthu pyathema dzachitika chinchino pano.” Yesu alonga mbati, “Ngavani! Ndikudza chinchino pano! Ngakutsanzaya ale ambavera mafala auprofeti a m'bukhumu!” Ine pano, Yohani, ndava na kupiona pinthu penepi. Pidamala ine kupiva na kupiona, ndidalamba pamaso pa mngelo adandionesa pinthu penepi ule. Ndikhali chifupi kumpembedza, mbwenye iye adandipanga mbati, “Leka chita penepi! Ndine nyabasa mwanzako pontho wa abale ako maprofeti, pontho na ale onsene ambavera mafala a m'bukhu yeneyi. Pembedza Mulungu!” Tenepo adandipanga mbati, “Leka kubisa mafala auprofeti a m'bukhuyi, thangwi ndzidzi wakuti pinthu pyonsenepi pichitike uli chifupi. Nyakuchita pyakuipa mbachite pyache pyakuipapyo. Nyakunyansa mbakhale pyache wakunyansa. Nyakulungama mbathimize kukhala wakulungama. Nyakuchena mbathimize kukhala wakuchena.” Yesu alonga mbati, “Ngaveserani! Ndikudza chinchino pano! Ndinabwera na mfupo yanga kupasa kada munthu malingana na mabasa akhaphata iye. Ndine Alefa pontho Omega, nyakutoma na nyakumalisa, kutoma na kumalisa.” Ngakutsanzaya ale afula mikhanjo yawo, towera akhale na utongi kudya nsapo za muti wakupasa moyo mbapita mumzinda na pamsuwo. Mbwenye kunja kwa mzinda kuna anyakuchita pyaunambwa, anyamatsenga, anyakuchita pyakuzuda, mphandu, anyakupembedza mifanikizo na ale kunama nkhudya kwawo na pyakuchita pyawo pene. “Ine, Yesu, ndatuma mngelo wanga kudzachitira umboni pya pinthu penepi kuna imwe m'mipingo. Ndine chidzukulu cha dzinza ya Davite. Ine ndine nthanda.” Mzimu Wakuchena na mwali wakufuna kukazhali alonga mbati, “Bwera!” Onsene anapiva alongembo mbati, “Bwera!” Mbadze anyakuva nyota; anapifunayo atambire mwakukhonda pagali madzi akupasa moyo. Ine Yohani ndikucheuza onsene anava mafala auprofeti a m'bukhumu: ngakhala unango anathimizira chinango pamafala enewa, Mulungu anamthimizirambo miliri yalembwa m'bukhumu. Ngakhala unango anabulusa chinthu pa mafala auprofeti m'bukhumu, Mulungu anambulusirambo khundu yache pamuti wakupasa moyo na ya Mzinda Wakuchena unalongwa m'bukhumu. Nyakuchitira umboni pyonsenepi alonga mbati, “Andedi! Ndikudza chinchino pano!” Pikhale tenepo. Idzani Mbuya Yesu! Kukoma mtima kwa Mbuya Yesu mbakukhale na anthu onsene a Mulungu. Ameni.